Vbi multiptichi cxempU iuxta ordigt; nem dnorum Locorum^ de Eccleßa, nïmmm,(^Mn^iJirA-tu^Adducttnttir. ,

Cfl2fnlt;/4r/»ffî Iiißorimm Htilem amp;itKii'ndam cam 7 'abula coguationtf a^4-tmna Saluatera noßri.

îLlvstrissimis et pie N tißimis Prmc^ibMctc Dom'mif, T).alber.i:q fcn'.ori Duci Prußiie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i o a c h i m o E/clt;î7ort

CT Arcf^jcrfwcran'o Romani imperij : g e o r c i o F RID E RI c o,^c,reumndißimiiq- Principibus ncDominiSjD. wilhelmo Epi/copoRigeti' siGiSMvNDO ArchiepifcopoMag dcburgcnß, crc. cicterisq- prlt;eßantißimi5 prina-pibusexcademfanulia origmtm duccntibu5,Mar chionibus RrandenburgcnßbuSjDucibus Pomera niie,Rugi£,Silefi£,Burggrauijs Nor'mber-gcnßbus,crc. Dominis fnii cleincntißimis

T pietate amp;nbsp;confolatione plcnifsima eft fcntentia, quæ legitiir apud Paulum his ucrbis: Perdam fapien tiamfapienrû, amp;pruden-tiampnidentiûreprobabo.ubi fapiens? übifcnba?ubi inquifitor huius feculi? l'fam quia in Dei fapientia non cogno-« i^iit mundus perfapientiam Deum : plaçait Deo, per ftulticiam prædicationis faluos facere credentes. i Cor.i.

Èiiangelij doftrinam nonreftè ihtèlli-gentium,fiuc fint in Ecclcfia, fine extra eam.Præfertim ueró fapientiamhuius tnundi abEuangelij doftrina fciungit; deindefapiétiam, quæmundo ftulticia cftjdeclarat.Eft autem Humana fapiétia pariiaquædam particulalegis moralis, quod attinet ad externorum membro-rum gubernationem,feu quod alibi Phi lofophi uocant externam difciplinam: inrcreanihilominus in mente hærétdu bitationeSjin uoluntate Sc corde fremitus amp;nbsp;furores contra Deum dominatur. Qiiam porro egregios hæc fruâus profc ratjpoteft nobis excmplo quafi ob ocu-los ponerePharifæusillc tumidus, qui commendans fuam probitatem,uirtute Sc fapicntiam, particulatim recenfebat, fe de omnibus bonis décimas dare,ieiu nare bis in feptimana, amp;c. Huie fimilcs pafsim ChriAiis in Euangelio taxat.

• Qnamobrem quantumuis pro fapienti-bus tales habentur amp;coluntur: tarnen omnes naturali fua luce non intelligunt fapientiaDei: de qua non aliter loquun turamp; iiidicât,quàm earn fibi uideriftnl tifsimam concionem. Siigiturdodrina ccclcfisf

ecclefiç iiidetur ipfis ftulticiajmuko ma gis ij qui homines iuxta ipforû opinio-nem, hac infana prædicatione docenü, fatuiabhis cxilhmacur acnominantur. Vnde iftæ phantafiæ oriuntur huius fe-culi prudéruin,lt;^ui tantum earn ob cau-fam alendos eflc miniftros Ecclefiç lom niant, ut populus in difciplina retinea-turme'ueomnireligionc diffolutus, fla gitijs atrocibus rempublica perturber, fie amp;doûorcs amp;nbsp;difeipuli ftudijTheolô gici coram huius feculiprudentibus in-dicantur. Inde audiuncuruulgo aduer-fiis miniftros Euâgelij.ftudiofosq; theo logiæ contumeliofæ exprobrationes 8c conuicia Pfaffpfaff, Quæimpietas non folùm id incommodû fecum adducit, ut contemnatur minifterium,in quo,amp;: per quod Deus femper ab initio ulq; ad finem mundi Ecclefiam colligit.Ted etiâ niulti iuuenes ab hoc munere abfter-rentur.Cùm tarnen illud fummû officia fitjfinequo cçteranecelTenec confifte-requeunt. Id quod fapientes guberna-tores omnibus temporib.intellexcrunt. Dauid defiderat Pfal.83,in atrijs Domini potius uerfari, quàm intabeinaculis

EPISTOLA împîoru.Ezechias etiam 4.. Regum 20.amp; Efaiæ zS.moriturus petit, propter conferuationem puræ doôrinæ, iiitam fuam prorogari. Simile quiddani ex re-latioefide digni hominis accepi de prin cipe GeorgiOjMarchione Brandenbnr-genfi. Is princeps pientifsimus paulo anteagonem mortis,exintimis fui pc-ftoris ge,mitibus petiuit, ut omnipotes Deus doftrinam cceleftem hoc noftro tempore reflituf3m,apud polici os con-feruareuellet,quó etiam heréthæredes iiitæ æternæ. Quantus ergo, optimus princeps,fuerit fautoruerbi diu!ni,uel eauoxoftendir,qubdetiain agonemof tis tantum in religionis propagatione animum manifelU declarauir. Addatul huicamp; aliud.Cum cocionatorpicntilsi mumhunc principemex uerbodiuino in extremo nite diferimine cofolaretur, èc. ab alio quoda pio uiro crux amp;nbsp;trium-phus Chrifti monftraretur,in hæc uerba prorupiuDornine iesv Chrifte, ego firmiter credo,quod pro peccatis mcis amp;nbsp;totius generis human! ipfe fis paflus, mortuus amp;nbsp;refufeitatus :amp;iam fedcas ad dextram æterni Patris,ut meumô^ omnium

DEDICATORI A. omnium peccatoru corpora refiifcites, amp;nbsp;tuo conglorificato reddas coformia. Hisdiftis.Saluatorinoftro fuam anima commendauitzamp;paulo póft pie Sctran-qiiillein Domino obdormiuit. Sicutec go hie pijfsimus princeps hanc fapien-tiam diuinam,non iuxeafapientum hu-ius leculi indicia cótempfit:l'ed amp;nbsp;into-ta uita,amp; in agone mortis fummum gau dium ipG fuit, doftrinam Euangelij au-dire 6c promouerezfic has optimi Princi pis uircutes filius eins illuftrifsim* Princeps Georgius Fridericus Marchio Brâ-denburgcnlis,amp;c. diligéterimitatur, in Co quod non folum Euangeliu fuis fub-ditis introduftfià patre, per fideles Ec-clefiæ doiftores doceri permittitaieriim etiam huic bencficio aliaplura beneficia hadenus addereno dubitauit.Quia ad priora ftipendiaa patre fuo pientifsi-tno Principe pauperibus fcholafticis or dinata, nona quaèdâ adiecit : fcholamqj in quodam cœnobio inftitui curat utili-ter, in quam exfingulis fuis prçfeduris, certi« temporibus quofdam fuorû fub-ditorum filios introducere,amp; bonis litc iis atqj fumptibus necclTariis procurare » 4 in

in animo habet. Quod ueró illuftrif-fimi illius familiç Principes ante hçc no ftra tempora fuerint feduli cultores uer bi diuini,ipfiusq;miniftroru,toti eccle-fiæ Chrifti non eft oblcurum. Nam ante noftramætatem Gngulis annis, quo ma ior bcneuoletia amp;nbsp;mutua copulatio ani morum inter principes amp;nbsp;paftorem Ec-clefiæ illius loci,qui eo tempore erat ca putipforumgubernationis,iniretur,cer to die paftore accedere, amp;nbsp;cG ipfo pran-dere no funt dedignatiridq^ hac ob cau-fam,ut de Ecclefiæ ftatu doftrinæq^ con trouerfijs cum ipfo familiariter confer-fent. Sæpius quoq; eadem decaufaad fe uocaruntpaftores, aliosq; dodos ui-* ros5amp; de mutatione ac emendatione ce remoniarum atq j dodrin ç cum ipfia co tuleriint.Quare illud feculum non mihi difsimilc uidetur ei,quoChriftus amp;nbsp;lai-rus,aut Centurioin oppido Capernau, inuicem amice familiariter conuenic bant.Cætcrùm quantis bénéfices etiarn hodie uiuetes pientifsimi Principes, Ab bertus DuxPrufsiç,Vuilhelmus Epifco pus Rigefisjamp;c.Ioachimus Eledor,amp;c. Sigifiuundus Archiepifcopus Magde-

DEDICATORI A, burgenGs, amp;c. cæteriq; eiufdem ftirpig Brandenburgicæ Mai;chiones foueant eccleGaSjiiemo eft qui ignoret. Nam in aduocandis ad fe doftisuiris, nullipe-cuniæ aut ftimptibus parcunt.ad hæcjCÇ cleGarum miniftns,amp; pauperibus fcho-lafticis,Iiberalibus fumptibus profpice-re fedulbftudent:ac incumbnc in id diligenter,ut Gnceram Euangelij doftrina ad pofteros tranfmittat.Itaq; iuftè hanc pietatis Sc beneuolentiæ crga eccleftam amp;nbsp;fuosfubditosjilluftrifsimis principi-bus Marchionibus dominis meis cle-mentifsimis laudé tribuo : acfalua pie-tate polTum affirmarc, ex illorum nume ro ipfos uerè elfe, qui fapiétiam Dei per fuam fapientiam intelligunt,eamq^ in fuos fubdifos transfundere nituntur, quo cum ipGs fianthæredesætcrnorum amp;nbsp;cœleftium bonorum,ac perpétua Dei Côfuetudine fruantur. Quare,illuftrifsi-niiPrincipeE,cùm propter iam recitatas ueftri generis uirtutes, amp;c propter gratis tudinem,qua mei pro3ui,aui, parentes, fratres Sc ego,propter multiplicia beneficia fumus M.C. obligati, hanc fequen-temtertiâ meilaboris partem, in fignu, X aliquod

aliqnod gratæerga V. C. mentis me«, V. C.dedico,amp; ueftro nomine in lucem prodire ciipio.-oroq^jUt me meosq; om-nes V.C.commcndatos habeant. Æter-nus Pater Domini noftri iesv Chrifti, unàciim Filio ScSpiritu fuo fanfto, totâ familiam Marchionum Brandéburgen-fium diuincolumem ac faluam confer-iiet: amp;UOS etiâ illuftrrfsimos Principes fie gubernetjUt ueftra gubernatio ad glo ham nominis fui celebrandam,ac fubdi torum falutem dirigatur.’Amen. Bene amp;nbsp;féliciter V.C.ualeant.Datæ Bafi-leæjii.Calend.Decembr.

Slncera uerba ßdc flt bs audit i b s v, Hazd «nijMarn nitida fruge (arente fide^ ' Cot!tinei,haud tilluin dodioriim manera uincens iJiunustatbi debent non niß certa logui.

Ah pcreant,miferoscjuipermala dogmata fallut: Dogmata, (jueis iadiant certiut efß' nihil, tiecipit iiicautos iiiftisßmulatio uita:, Vetleribiitó^ ouium membra lapina tegit. qui regali populos ditione tenetts, Cordt ßt uobis concio facra Dei:

lllain protegat ate^i exornet uejira poteflas: HuUa magis uirtus regia fceptra decet.

^ic Deus à1tobis,quo debet honore,coletur: Diaitis e[t regain turba mbiißra Dei.

Naw Deus inflituit.Deus idem régna tuetar, Atq; idem mutât régna fuperba Deus.

o' hominum diauméj; patcr,rexmaxiiijcregunf, Principibus dona pedlora iufia uiris:

TnEle^ia Cberleriuerf. i9.firigt; QMt,Ie^tnd.Qui. £»■• Jemj; modal» carmine/idoloutchij-inf rimuTomitmfh 4,

Plt;t^.3.tter/?9 Mcitnq; fil. lo.iterf.i.) dater 17.14 «cU 19.8 aliqnanto if.j ^xo difß»xerint.ibid.ii admiratio-ne i6,»erf,ult.am 4.0,11 inuelieretur, tbid.zileg.adfi fiimjgt;ta, 41. tt dele,fin» 4i. zo inqutnatißinue4 4-j, uerj'.anteben.cadauera toiangeanfilttis ibid.iy ça-uernn ibid. 14 Eatubonenfem Ji.i^ cöiunve, equitü ff. « t4infagt;itis ty.iSnofbe 6t.4 loca 6S.4daealter!i paf-fua b9,^dinerßs ■74.10 hommes ■jó.ideleau.t ji.fmii do S-j.iierßantep.nnnmq»emip, SS. tinter 91.11 poß co» tinentur, inferepitnflum. deinde tranfpone duo fequentia Uerha,hocmodo:priccipaauero 32.21 O' ii idololatrica. ÿ^.iiflrenuîi ge.ziÂfaria loo.izcßifdtlaceratKi 102. iSproipß,pone Eccius. ib.z)dele,cir, tbid^tautborita^ tif IO).19 coena 117.uerßpenult.utpro amp;nbsp;izç.io biinia-iiarum i26.i8Äej izS.f ü'iprxfiantißimi iz9.z}ßa-. mes 1)1.9 amp;nbsp;10fcripfit t)).s4fHit t)7.z,^ fuflus es ifz. 6 ü- 7 Lutetia isS.7 conutnci, tbid.it delepoß ejße,iiir^ gulam ibi^. i6.de me eße i6i.zo ^dmonet i64.i)ßib‘ sntelllge,confilatio»es i7).t amp;6promoueri.

P4^.4 »e)-/?4 «/?gt;«. ibid.i6 intmicut i6.)ßunt 19.14 Domine zo.4lt;,^u4dam i9.zitrizmta )o.i9 nbsp;nbsp;zo ßo'

liaturut ibid.it monaßerij )4.7blaßbemiam. tbid.i) Ort z4,teßudinetn 41.9 dele alteriim (ßn ) 44.25 compe» diariam 4t,tpreciofii 4S.) inaqualtter fi.9 in ibid.i) vppido 6t.io celebrantur tb.izßibditos, 7z.) abhorrent 76.) exanimarentur Si.zoaUiniu ih.S^allinas amp;■ ibi^' uerßpen.trmnta ii,)amicitia tbid.s;tales S6.i6pr£-darum

Varum i-j.2îteumo 95.4Bacbilides ibid.itinebriati. ib.2Çamp; 26 reliquos ÿf.iuteretur tb-iifcholaflicis ib.19 tranquillitate^ 100.9 frudentia loi.f o 6 adhortare-mnr 105.15 moutbat lo^^.izqua amp;nbsp;6 uißiros 114. 4 comw/tferet iii.6prafente 120.içfirata^etnate 128.8 dVeapohtanuf 129.8 leÿonem 1^1.6 Cyy diriperetur ijr. T trantpnllitati 1)6^8 Jèxcenti. tb.21^ 22Jcrpebat. tb, 2} ingurgitantes *157.22 ueflrttm 142.16 cccultare i4}.ig fiyiy jnmatui* i^7.i.iamp;it boneflißinitn 148.} atrociter. ib.18 dele (mon-) ib.tei uicinia isi.i2ßudtoßts ib.Fran cofirdianus 1j2.11 qitodam ii2.21 terrorem ijg.iixereui Flam ib.22^ßtpplici»m ij-j.21 urgeretur,tn/crendacofula amp;• 160.1 aluerat. iS}.io mißmus lój^.ieTandê 169.24 CZ2f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;171.if uituhnorum i-jô.iideleÇde) 119,

J ^ttotnodo itinterßult.nmnens 185.6 uirginem iS.^.'iy tnitixiia t9J.i2 onultare t9S.i6 liomicida 2t6.2janti. ^uißima 2^i.ucrßult.uocant pit.^quMam 240.24 ‘onfiiutt »69.24 t-j^-9amp;ioEuangelij 274.4 O' tnellet, 28^.6 Aioilumenta ib.2ode tt-j.uerffen.Jtler turius 29j.uerf.ult.ferHet 299.11 tali joi.io nicht ibid. *^tucbt 5of.i5 quiddbin io-j.i6falfè 520.1 q^t.

Pag,j.iierß2fr»ponamus 8.2) Scbmalcaldtco 10.if Profheticis 50.4 conuerfurum }i.2oreltquia ^2.10 mul tarum ^j.ij illos i-j.6aliam et2.iomagnißcos. tbid.10 ^nextrudos jj.i} poßint,die f6.6 Fatiiix 62.20 •ffis inter fi committere, ut -j^.i^ ponatur titulus ante “jrf.Credo mnltM,amp;c.Do{lorKmin Ecclcpaferies. 7r.’8 decideruntjiumi uagantiir, 8o.ßcitharàm 92.fißdem amp;moxib.qjdè 9f.2torjerut ia-j.ia,fiii 124.8 Efebrxa 'ititjupplcß^miliariter esinotus 150.5 ^ntonino 159. ‘tdißimileiff.fquodcunq; 22f.i9 Macedonicis 242.9 capta, tbid.penult.fame 246.8 aßitefecit tbid.11 doüri nam 2f i. f petulantißimi 26 f.if pro nec,legend.

Chridus quo die huma- de Ccelibata, Dionydl nam naturam airurnquot;* Corinthij lentencia pleritioS fadus 158. lyj htuidima. ibid, in Ccelo equitej qui xi» quo die in cœluin a’ à Cœna ne attiiigendo» Icendciit xxo quidemlibros 88

Chrifti confternationis in pafsione caufa X4O.X4I

ante Chriftum natum quoc annis templum Hieroiolyiiiitanû re-ftitutum i5o

Chriftiaiii, régis Daniç, in Eccleliain überall-tas

de Chriftiano, rege Da-

niæ, hilioria 40.41 Chriftianurum perlecu-

tio magna

Chriflophuri fabula à

quo narrata XIJ.

cius mythologia. 1-

bid.

circumcifio quando in-ttifuta

circumgeftatio panis à

quo inilituta XO7 Cisleu

ciuilicatis extrema 60 ad Cmitatü ocium quid

maxime conducibile »7«

taphium. ibid. tini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^^

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8y

tcrficiendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp.zo.

amp;feq.

halcyoncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

halcyonum partus.ibid. Kamburgenbum in Ec-tlefiara benèficcntia

Hafsiæ Lanrgrauiorum origounde 2.^^

Henricus Auceps 230

Banibcrgenfis 229 cur Claudus diäus

Henrici Eutzenburgen-fisfententia 18}

Henrici Petri encomiû

de Heinrico Bambergé-fihidoria nbsp;nbsp;229.230

de Henrico Quarto,hi-ftoria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22S

Helena mater Conßan*

Herr nomen , omnibus linguis commune 3 Hefiodus quod puella-rum elocationi ten}-' pus conftituat xjo

Hicrofolyma , ciuitas pukherrima 232.29 iamnôin ueteriloco collocata 243 quando à Nabuchodonofor» obfefla Si Capta 20J quando fub Tito de-

ifHägo eO: Ecdeß^ hal-cyonumpartie,^U£cùgt;n 'mfco-nidißcent, folent in-cubare ouis exdudere puUos - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfi^dia bruma:cùm quidë ma-

^^gt;^lt;(nquctm inferuiens iüii incubantibus,pcr iÜud *^^pUf mitefcit O' placidum eft. Conueiiiunt Ec-mom halcyonu, qult;£ nefciunt adulte er extinda cottiugc, alter manct ccelebs, ac Plt;gt;ulo poß confumptuiludii moritur.lAulier ctiä maritü cherylum geftat humerii fuis aqua-^^.ïtaq- uetercs fcripferut hone/b coniugij cxein fjjè. Etiam non male accommodatur ad Ecde-ß^^iquiegeßarcjcrßuere omnibus beneficijs o' °fficiis benemeritos paßvresßodores etminißros ^ftangelij debet,

. ^urrucagrlt;eciseß hypolais, quia nomen inde ^‘^°d,quàd humi ad faxa nidificef.talis efl uerè Ec ^^^fi‘gt;gt;^reta et abieéla in mundo.llxc dum omîtes ßuere qt iuuare conatur, etiam fuppoftitiosfœ-fus nutrit^qui cùm propter hypocrißn uenidnt in “dmirationein,facile bcneficio Eccleßit authorita-^^WO“ potentiam confequuntur.Hane adeptifde-, ^d^graffantur in ipfam matrc,eamqi dilacerant,

cr cruicîi tyrannide opprimunt. Caterum iüum feraient zr 'tnfauftum fonum edunt ia Eccltfaf fanant impia cr perniciofa dogmata. Arrium eue xit ad honores ecelefia Alexandrina,t^ui cùm effet fuppojitaius fatus,poflea Ecclefiam orbis ten atü horribtliter dißipauit.

SoleR typas Chrißi, luna eil Ecclefiæ. Etßcut îuna alias e^ maior alias minor: nonnunquà prof fus etiam oecultata fub nubibus : ita Ecclefîa aliàs etiam eîi maior,cùm Deus concefferit ei trancjuü-Ittatem CT pacem, alias eü minor, ut Ruanda op-primitur à perfeijuutoribus Euangelij: turn enim, ^uaß ob fear ata fit nubibus,id eü, calamitatibus et afflidionibus opprefjà cr obruta, iacet. Pructerea quamuis in ipfo plenilunio maxima fit ferenitast tarnen in ipfa luna etia reperiuntur macula,id ineccleßa funtmultie caligines tenebrutfi'*^ omnia in nouißimo die extirpabuntur,

Aeger cr ukeribus fqualens in corpore toto Hic iacco,cr pereunt tabida membra fatnfgt;

Et miferum dmrte protcgat umbra tu£. Area Noe conjiitit 'm Armenia,tbi egreffuf quot;iioe ex area- Hodie nulla pars in oriente tota, ^U£ habet Ecdeßas mediocriter ornatdsjieut Ar. tnenia.Armcnij autem utuntur Gneca lingua in fa erk^ut dos Latma,al:oqum fuam habent Imguaitt peculiarë.Cogitaui f£pènomen Armenia cjjè nokten Germanto’.Extant pageUa deipforîtrùibus, de Symbolojde oratioe Dominica.Ibi didici,quci noinen pjtercR cr apud eos nomen Hw, •juidein di commune omnibus iinguii'.Hebrceis eß ^gifter,(iU9d esl Grack

Exiftimo noßros homines, idea in has terrai ^erfu^ Septentrionem ueniffe, ut cffiigerent Ty-^«nnidem Pcrfarum,uel credo à ludak dudos eße ^oflrof homines in has terras religionk caitfa,. ^la tunc multi ßerunt ludai in hk regionibuSt plures (jhàm aliotjut m foto orbe terrarum.

bl H^ßica prorfus exiguafunt Eccleßa.Etßil^ ^^i^exNtuleaße5,(luifi{itinobßdione oppidi Vi~ ßbergte excacatus à ßlijs , quos poßea uieißim biierßcit ,non ßierit profeßione menibrum Ec-»

, tarnen in iHk lock reperiuntur adhue ^it'gui coetus Ecclcßa. ibidem etiam eä tan fuperflitionum er conßißonum , ut pa-eoncumbant cumßliabus : item circumcidant a a a i. mafculos

mafculos er femeUM, z:r retineant quolt;^; bitptif-mumeum ciriuncijwne:reti»entetidâieiii Sabba-thijCr dient Donunicutri,

Iohannis decimoquarto inquit filiiu rgt;ei: V-iai Tis dyoi'üx \éyc// ixn TtifHffd., km i issxTiil At» dèyit'xi^ei twTniJ^ km 'h^ùs eturofj (KaVcri^iidü, KM iA,iivlài avTÜ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hanc ncceffariâ

cy dulcißimam confolationem teneamus injixaiit animis,e:^ fapè cogitent w.Primùm docet h^efen-tsntia,qu£ i:y- ubi fit ucra Ecclefia. Affirmât enim effè coetum uifitbilmt, qui doett, audit, difcit,fide ampleéiitnr, amat çy propagare findet incorrU' ptam Euangelq dodrinam. In hanc ueratn Ecck' fiam tequoq^ includas, ac cerlo fiatuas, teuer£fc elefig Dci membrn effie,(um audis, difeis, fide ant' plcdicris incorruptam Euangelij uocem: neemo' ucaris tilulis aut fuccefiione ordinaria, ut uocant Epifcoporum,qui funt hofîvs uer£ doürin^.Certtt eniin,çr immota ueritas docet,non effie mèbra Ec-clefi}£ eos,quifcicnteroppugnant ueritatè,crfia' biliunt idola zy uitiofos cultus. Nfc uerba Tfigà/j }i.éylt;gt;/u,mteÜigenda funt fo/imûefiedfigni-ficant eufiodes ejji dodlri'n£,habentes fidemdquot; bonam confcientiant’.ficutinquit filius Dci, Apo^ Jhlos feruaffie fermonem, quorû tue quidë magnd infirmitas fùit.cr fie loquitur totus Pfalinns'.Beati immlt;tculati,qui in lege Domini ambulant.

Poflcjuinn Mtem didicimut.,ciu£ çr ubißt uera P.ccleßa,propondtnM nobis etiam dulcißm^ pro-inißioncm,z!^cofol(ttionem,iiu£hicrecitatur:ha ' bitat Deus in hoefuo catu,te diligit,regit, prote-exaudit : v unit opent firre inuocanti, etiant in hac uita,cr pofl ha/ic uitain uult tc focium ejjè tonßetudinis fuie,^^ ßlij fui^m atertia uita,fapien tiaßufiicia c:r heiitia,

Puîchrum diHum eü Sophoclist^^ym xut/tto:-Koym: Rationes reuerbe rant uel euertunt ^itiones. Rlegäs eli träslatiofumpta 4gladiato-^ibiK,ßcut Germant dicunt : Eiß ßreich wnb den •Indern. Sic (juoq;/unt rationes contra rationes. ^uxFridericui folifascltdicereante atinosqua^ ^raßinta 0^10,^“ prafertim in principio huius do ärina : Ego non libenter audio, lt;}iiando paßores noluntrationibus probare articulos fidci:(ßcut habuit paflorem,(iui uoluitfemperadfirre çr ßn~ iere rationes, credo magis oßentatioe ingmijfui, t^uàm coßlio tuenda ueritatis,qui poßea faótus til diaconus in quodain alio loco) mihi magis placet proßrre teflimonia uocis Diuina : qttia rationes poßunt rationibus euerti.

Arijlvteles dicitde Antifihene, (Ifè ijuofdâltt (À les,ut non aliterßtipfis concionari, cjudmß lepO' res eoncionentur leombus, Plerunq; enim deuo-rant eos leones. Eft i»«lt;jgo piorum CT fanélorii doilorum,Eecleßte ueritatem çjquot; peccata indicatt tiuin leontbus'id eA,tyrdnnis,crperfequutoribus piorum honünum,i quibus lacerantur ut lepufcu* ii à leonibut.

Audiui diaconum Tubings concion(intem,qtii in una condone dreiter quadraginta loca exiure citabdt.Volebat oßentare fuam erudition cm, cùnt neq; luf,neq; Theologiam, intcHigeret. Sequebd-gt; tur alter didconus,bonus uir, quipoßea fadus e?i TEuangelicus condondtor,hic ita prtefabatur: Bo-»11 amid, fdtis menonejjè dodum, ideo non opuS eil me oßentare : dicam tarnen breuem eoncionent ex qua aliquid difeere poßitis. Textusßue 'Euan^ gelium illud, quad recitaui,habet duo capita do-drinalia,uel duos articulos: primus continet hoe, alter tllud. Illa tradauit per dimidiamhoram, amp;nbsp;defcendit.lSa condoßiitmuUo utilior populo, quam alterius,

Eiluetus diduiEeatus illepaßor,quino habet iNimroth, Abrahâaut Naaman-Der pfarherhatt gûtt fach, der nicht hatt ein Nimroth, id ed-tyran num:Abraham,id ed,1udatos,qui funt artifices ad fraudes ßrueddi et infidiof.Eiaamdßd cä leprofos,

Verfug m Campana Halen/t: tn ego campana nunqu’am denuncio uanlt;r. Lando Deum uerè,plebetn uoco,congrego cleru^ ld eâ : Bonui paßor debet authoritate cr do£iri-gt; tti regere auditores. Deinde debet tueri coneor-diam ermutuam amiciciam inter docentes.

(Quidam epifcoput B.a.tißgt;onenßs Contareno cardmaii dixit : neeeßario concedendum ejfecoii^ iugiÜprelbyterii,ciucid aliogui deßeturieffent Be-tlefijs pafb)res,et iam mulcM ffare defertas ffnemi nijlrt^ Ttm Contarenits mirât us, pojjè fe mederi, ffxjnit.huic malo,quia\talia momchis abundarcty ^aosjit ntiffitrus Pontifex ad iiacuas Bccleftas. At tde : Quid agent cm.ïj Zi«g«4)» noffram iiefciancl Confaren es '’c/pon ietffacrificaturos effe de more l’apiffeo.Epifcoptu uerecundè dicit, ncceffarium

i-‘Je,doeere populiM, Buangelf cogni~ iione pu'j;em effe alendam, ac non fufficereffe» üacuia eereinoniarunt.

Qjiemadmodam inter poUticof perfonas funt duo genera, eruditi ey praélicantes : fic etiam in Tbeoiogia, alij funtfacundi loquaces, nee refe runt ad metas fuas condones,funt tantum declamn tores-.alij uero cum confilio concionantur,çyeru-ditè omnia ad certum fcopum ac (Sdificationein referunt.

P jtçr inter ereiiiitdf, uidit fepè dpud fodales fuoi udgMtes pulchros angelos,?^ hetatut eSt ifto {taculo.Alio uerà tempore uidit apud eofdcm por cos udgMtes. HoJ cùm uidi(fet,f£pe aceeßit pro-piufjZ/ animdduertit,eiuando loquebitntur de rebus bonis,affuiße angelos : quando dutem contrit alios criminationes dut dtids turpitudines proféré bant,ibieis diabolos affuiffe.

irenteus citât Polycdrpum,quifiât auditor lO' bannis,ej llorentino Valentino opponit eius dU' thoritatem . Baßlius audiuit Gregorium ÇIfO -cxfaricnfem, cuius prtecipua fùitautboritas,cùnt Pauli Samoftteni impietas ddmnaretur. Ncc uetußius teßimonium extdt poft Apofiolorum fc^t ptd deTrinitatequàmhuius Gregorij,cuitdnttiint tribuitBaßlius,ut dicat ßbi adhuc perfonare duref uoccni Grcgorii,eiusq; teßimonium opponit Sabel licis perturbantibus eccleßas Neeciefarienßutgt;f' • H ieronymus audiuit üazianzenum et Epiphaniu-

Gener Sebafliani Brand, cuius extant multa fcriptd bond,hdbebat confuetudinem,ut fuds pre-cationes manerecitdret,ßcutmulti faciut. do erat inconuentu Schmdcaldico,uenigt;ndnedi ipßus hofßicium, dicens:Domine Beate ( N4W erat nomè eius,er uerè erat beatus) quid tarn mene^. B.effgt;ondit:Lego Pfalmos. Annan,dicebam,es w Concilioi Ciuid ibifdeiam, inquitl Quarebai» porroi

porrô: Quid eft caufe quod Domini täm mane co ueniuntt Reftgt;ondit,dicâ tibiMagno labore quie-^untcognofcere,quomodopoftmt eftc Chriftianiz ftd nihil tale faciunt.

^didit quidam librum de cura 'PaftoralitprimS, quteftionem ftc inchoat'.Quid eâcura pafto~ ^‘iliiiE^lars artium,fcientia ftientiarum.Si mod» *ddidiftet,eSl miferia miferiaru/m, id eù: talis fta~ uit£, in quo requiritur plurimitm eruditionif, f^pientiie ftudij,et qui eft cumulatif ingentibut ^ferijs gt arumniSjtuncintegram rcj^onftonem Muiftct.

Primum Epifcopi o^cium,eügubernatio ftu-^ij-Epiftoputenimdeheteftè tanquam m/peâor P^dq gt doilrinieftcut Iohannesfidt fummus le^ ^orEpheft,

Sccundum,ordinatio,et examen miniftrortim. '^ertium,gubernatio iudiciorutn : in Ecclefta

debent effe iudicia. tgitur funt ordinata Con IVtoria^in quibus matrimoniales caufte^ çy alite co ^^^tterftne dijudicantur.

Plautus inquit’. Ego non feruio libenter, herus meus me non habet libententamèutitur me ut lippis oculis.Eodem ferè modo res procedit in mini-ßrrio cum paftoribus per totam Germaniam.

Rcjfxjnäco. Deut cü efficax per uocem miw/hf, ßcut uult efficax effe zx non ahter coUigere Eccle ßam i£ternam,niß uerbo zrfacramentts,uerbo ß-des in corde coßrntatur:peruerbum Z7 facrameit ta ßne utta dubitatione Deut eR efficax . 2^4« ßchon aüe teiiffil darxeider fchrien.

T« piJiaxJix i -BmiiT« tifXtfyeQ/Lxe etäria, et! é^d'ûi'jiÿ-eei j ^etrea^ hm xi^âiéaiius (it ri (itdoVM tHX^H! {171(6(1^111! lAwX(A,tp,

Dem immenfa bonitate fe pateßecit, uult M Eccleßa doilrinam fuam, queein Prophetie is cf Apofiolicis hbris feripta esbffermone re^iè locjaeit Hbus ußtato fonare,in Iwguis Prophetaru et npa ßolorum,quicerteuolueru!tt intedigi. Retinendit eîi ilt;7itur natiua ßgnißcatioßrmoniSjiuxta pbrd-ßn lilaram Unguarumptec lex moralis zr pronüß-ßo gratis Grarticulißiei, inferiptis Propheticit amp;nbsp;Apoß^licis ßunt transßrmandain aUegorias. Cur auteiu dicit Epiphailiui opuf effe Ißeculatio-ne lt;zr ßenßu? Speculationetn nominat DialeäicuM ord'ftetn ineinbrorunt do^lrinee, uidelicet,dcßni^ 'tioneSjdiffinäioneSyConßequentias reilè coagntett tatas quianeceff'eeäcoßderari,qu£ membra ubi in ßcriptis Prophetis er Apoßoltcis tradita ßunt, çrhoc ordine ad docendü accommodato redtan-daßunt. ü£c non ffÿwnt peregrinas, ßed natiuat fententiét

Alt itê fcnfu opta cffè,quid ad intetligèda uoc4 lula opuf edexperiètia-Nô mteÜigutur uerbo,ui tlt;t,mors,panitêlilt;i,timorfides,c5(oldtto.fj}es ticidjßne cxperiètid,id ed,ßne rxcrcitiß tn corde. Qnarf Epiphdniui dptè hdc trid co!unxit,ied/o^ nèlibrorriPropheticorucT Apoßslicorü,ßnlum ijuo uocdbula intcUigtitur,cr ßgt;eculdttonem.qu£ firma dodrin«e iuxta Dialedicârtré coptcke/;,a.

In Cgt;pro fiât mondchut homo eruditui. mthi fgt;nenoti(f,i}ui fcripßtad me dm eßemit^ in eon-fi^ntu Augu/lano. iBe multos Itbros huins !ingu£ ^^tit in tOdm Imgudmjquia ßnit adbuc aliquaEc ^^ßte'mittis locis.

Qjiidam fdcetUi homo dixit, fè malle eße epi-fiopum Gr£cum, (juàm Lutheranum. Interrogd-caufam,reßodit ; i^uidgricd didio s?r{a».:'7iigt;r dignior,^!^ maioris authoritatis ; Lutherani ^^^roEpifcopi eßcnt tantum fupertntendentes.

frtmierant ianitorestSecundi cantores'. Tertq eß,feHdtores,feu pedißegui Epißo-porum,per quosuocabant alios : Quarti, ßaco-^igt;qui prtcerant ^rario, ut Stephanus in Adfis, ^ttod uocabulum ddhuc rctmetur in Ecclcßa,

fed res mutatä eil.Quinti,doâores, qui erudiebÂt [gt;opulcmt.Sexti,pafiores. Scptimi^cpifcopi.

Cùm ali^Uitndo eljèin in teinplo iCraudirein toncionentyüabatapud me aulicus^zr interrogii^ ht me:Quoinodo placet tibi ille concionator! Bc nedicebam,pljcet gt cil uerum : erat bonus con^ cionator.O' inquitzlUec^i rußicorum,feu ruflicii tonueniens,concionator.Dicebdm:IAelior eft con fionator ßmplex, uera prtedicans, quant doâuSf qui arte fe infleilit t(d cupiditates eorum hominif) quibusconcionatur.

Dicebam aliquando ad pauperent aîiquem bo-minem,et idoneitm ad mmiflerium,ut prtepararet * fe ad mmiflerium Euangelq. Kejßondit iUe : Ego fumuir politicus.Putabatelferem indignant,ßß^ ret diaconus,

Ap«J templunt Hierofolymitanumßteruntniit lieres,qu£feruiebantcoquendo,lauando,farcien-dis ueßibus,Qr educandis inßituendisq^ liberis nißerio: item eadem fubueniebât pauperibut.Hai moreitt Apofloliimitatitranßuleruntad Eccleßd» et iujferiit eligigrandiores natu matronas uiduaf» quieægrotisautperegrinisferuirent.Ethienief^^ dem habebant ex eleemofynis,quas Eccle-ßa liberaliter confirebat,

Quidam in Saiwis,ajianteeo tempore Epifco po,concionabatur:^er S.Pcter nieghen hojfhonen, foxfer cf* fromb blieben. Sunt pfopofidoncs indefiniM:de utultis h(juuntur,non de omnibut,

Solebat narrare DoÄor Kartinu^ de t^uodant nonacho concionaturo in co loco, ubi prandebàt nona(hi,lt;juàd,cùm inchoaret concionem,pr^it fetis thema,Ego fum pafiurbonui, non potuerit pergere:fed repctiuit iteru, et niagis turbatui eS:, ^^etiuit zt^tertio'.tandem^, cum flupore guodant fubiecif.Domine dodfor fettet eiiehnieder,irfeii ^'(ht paftorbonui,ir feid ein guts fehaffquot;.

Quidâ ferippt defenfionem Ciceronis,cr uult fKn laudare, quid fiierit uir faniluiGT Chrißia-”w,fo dicatalicubi Cicero’.Reprehcndo pec ^‘itameii, çx magii excrutior dolore peccato-meoruni, quàm euentu. Vult autem Cicc' ihi dicere-.ideo reprehendo mea peccata^ quoi ^onpeio conpftis,eiu6qi partes fecutüs /ùerim. Lo quitur de euentis conpliorum fuorum, non de pec ^“tisinDeum.ifiit ineptia pquuntur, non inteUe

Quidam dixit de quodam phanatico conciona tore:Per Deum uiuumieütotus Ehrißianuf.bibit uobipunt

»4 De Ecclefîa» ttohifcum ufq; etd ft cundam noitii horiim, cf inde afccndit fuggeßnm^ac egregiè concioneüttr^

Dotfîôr Mjrf»!«! Lutherut dixit juuenes con-‘ c!anatoreiidejnfacere,guodiSi,ijui primùm di-fcunt Inderepyramidibui.Qt^emadtKodu enimhi coiißduntj'e primo iclu otnnes pyramides fimul éiuros ac c5llraturos:jlc etiain taies nouiâj Thco nbsp;nbsp;'

logi putàc je primo conatii omnia in ordinem eotl uenientë redigere.et cunâa uitia extirpate- pofje.

Vicarius quidam Augiiß:anns,clarusf^ nobdi^ uir^ qui uddedilexit Luiherum, Tubing£ dodot Theoiogiie faëius-, quidem inter primos nume' 'lt; ntus, diecbat : jeexplicajJiTubingitlibrum lob, cum perueinjjet ad decimum undeeimunt caput,ibi uijum^ijfe lob magisipfiusenarratio^ nibus cruciari,quàmàfuis ulccnbui.Tandemßfi^ lediont imponens dixit,çy feçrlob Letari, quoi ab ilia lcdlione deftßeret. Significauit fe horum ni' hil inteiïexijfe-.quia corpus,feu potius ßiiidameti-tum doilrbhe Chrißian£ ignorajfet.

In oppido Stiickardia; doëior quidâTheologi^ dicebat proconciotte, Ecclefiâ po(je régi ac docef^ de Deo, etià amißis Biblijs, ex Philofophia G' Ethicis Ariflotelis. üon potuit difeernere promif' /tones legis çr Euangelij. Ethica Ari/htelis fuU^ pars legis inora!is,quôd tamê no dico in illiui uiri contumeliu^

De Ecclefîa» totumclîSyCÙm fùerit homo doâus o“ îa morltint ante morte ad uerâ religionë fe couertcrit, Eram aliquando die natali in cuiufd^m ccnào ne,ubi dicendu crat de iUo mirando inenarrabi It côjilio diuinitAtiiyÇ^ quomodo ßliui Deiajju'tt fgt;ßt humanam natiiram. Item guare ilind mirandii fixdui duarunt naturarum in Chrifio unitarum fa-itumßt, et de lüo immenfo ßlij Del ergagenui hn tnanum amore,crc.ubi (inquam) de ûlif maximis febtts die endutn erat,ibi eoncionator ßumebat par ticuLam ex narratione Euangehj, Exijt decretunt lt;nbsp;Ca-fare Augußo, cTc. Et foiani hora in maxima ßegore conjumebat hac unica particula, Obediett duin ejjèpoteflatibuSjilli dandamejje pecimiant ‘juantam ueÜet.Erant ■ujac^oßya^quibu!gratißcd batur,ç^ aßcntiebatur ^uorundam auribus.

Turd etiam norunt certamina, cjux nunc funt tn Eccleßa,ßcut nos audiuimus à peregrino,qui di ^ebat,tn Armenia elfe fermones de dodrime emeit dationefeu repurgatione, qitalisedin noftra Ec-tießa. Ifnn ^paßimßant,}iui reda docent. Sunt dodores in Aßa, zr in Cypro, quorum lite^ fas legi. Sunt dodores Conßantinopoli, qui rede docent.Deus mirabiliter docet, excitât uocem quot;^aangelq^ ut exaudiatur à totogenere humano, peut dieu-, Exiuit ßonus eorum in omnem terrant,

interficicndutn paftorem,fed untu ex miîitibut te-xit miferum pajhrem, ne interßceretur, licet ali-quM pllt;ig4{ acceperit.Pofka conuocatis ciuibui cii pti funt milites, e^tiamrunt feconduHos effei nobili ad mterficiendum ilbiin paflorcm. Eft dKté imago totius EccleßXj qu£ habet hofies, Turcantf Papam,zx alios quofdam peßimos homines. Intérim tarnen Deus dat aliquós,qM defcndunt Pccle-ßam,ßcut hictertius miles feu mmijhr défendit hune paßorem.

üuUus erit .confenfus piorum cr iißpiorunft Qjiando facts chordam ex neruis lttpmis,tunc ilU chorda non fonabituel concordabit cum chordi! ouium.lta nunquâconcordàbit uera Pccleßa cunt hypocrilis. Noflra; chordte femperdißonabunt^ fidibus hypocritarum zy impiorum.

C/dtw Storck fiiit primus author anabaptißnh Cygnet natus,ßtüoniam artem exercens,cr mib^ familiariter notus, uagatus eü per magnam manit partem:ille mihi aliquoties rctulit, angeln Gabrielern fetnm locutum efße, ac promißjße eun^ firereßrmatorem Eccleßt,ßbi^- efße promiffunt regnum Ecclcfiic. tçiihilfecit palam,fed cb!m tait' tum ua.gatuf eüfhominesß-audauit multh modi^'

De Eccicfia, 17 isßät mdgilkr Monetlt;trij,qui feditionem in Thu-ringid excitduit.Tdndemßiitmortuut in ho/^ttd-li JAond/kticnfi.fic fiiit ciuf regni fini^.

Viperd dlitur pdlmii,Gr interßciturpalims,ut tlldpud Pduftnidm. Palmd eil generofa arbor, multd ßgnificdt. Pulchrd imago eil h£rc-(icorum, tjuicitdnt or fumuntex facrd Scrip'iu~ fd fentëtidtjqudx mutant in uenend, et uincutur,et occidutur,ieu Urägulätur pofted eadè Scriptura.

Impoßibile cH iSam feilain eße EcclefiamDci, ^Utc paldm profiteturfe no habereBiblid,zgt; dant t^at libros Propheticos er Apoflolicos..

Kdchoinetifite non habent librosPropheticos, Cr Apoßolicos,niß quod aliquid excerpferunt ex ^eneß.

tpß dicunt ßtßi tres excellentes propbetds, ^oyfem,Chriflum zx^itehomettmi'.Gr fuum Md ^hometimdntefirunt cteteris. ç^uia dicunt Moy~ fen primùin populum rexiße, or conßitutße par-ttmn politidm,Chrißum nihil rexiße: NtachonietH. verb coflituiß'e amplißimum regnum in toto orbe terrarum.ïlld magna mutatio totiusgeneris huma ni^eSld feild Machometicd orta.Caepitautem Md ehometus fubHeraclio hac occaßone: Milites illi Agareni er Saraceni, cüm qon haberent d Capita iieis Heractif flipendia^faëli funt pradones'.pcßea bbb iüi

iüi Aritits milites coniunxeruntfe MichoinetOirt occupitruntPerftam.lndeprocejjcrunt in Cantâ^ fcamcr Syriam. Et hodie MachometicafcÜafltf rentißima. eïi in Perßa.

Ctuidam,quidliquoties fiicrdt Conflantinop^^ ti,UQ.lebatuideribene [entire de tioUrd doärimf, dicebat ad metUon uideo magnant difjèrentiâ re^ ligionis inter ipfos cr nos. nbsp;nbsp;Ad quam obicdiO'

nein ßc reJpondeo'.Machometiftte habent qutcdant legalia cfinultaceremonialia, habent multos lo' tiones, precationes,Cf(.Item lüiyquifuntreligio“ ßores, non bibunt uinumßcut omîtes barbari ha bent legalia: Quia enim lexeânatura neta:honit nés retinèt aliquid de naturali luce.Profiteturiaiit ( magna pars generis humani dodlrmam Machoint ticam,quiie nihil aliud eil niß doilrma congrueitf bumanis iudicijs ßne uerbo DcLUon habent arti'^ eulos doârinæ difficiles, fed tantum legalia, qitlt;f [unt ad conßitutioncm imperij accommodata. Turci en'tm uenientes ex Aßa,acceperHt leges relt giants Saracenice,^:}- iîlis coiunâi funt contra W peratores Conflantinopolitanos. Quia Turci funt Septentrionales,à mari Cdjfiio,feuàrupibus CaK caß orti.

Hermannus Bufchius poetd,uir nobilis,accerri mèfe oppofuitRotmanno, quemualdedilexerot-Hrat homo m£eniofi(s,elegâterfacnndUf)Ci' htnt

DcEcclefîa. toncionabätur:docebdt£uangcliütn oppido Mo na/krio,lt;]uem ego er D.pdjbr Pomerdtiuf opti-gt;nè tiouimuf. Qttiddm uerö bonuf homo ibidem feriba fenatus,patriii Lipfcnßs,fauens Euangelto •tdiuuit propagations EuangelijUic habebat con iugem mirabilem,qu£ ccepit mjanire amore R.ot-tnanni,quapropter eruirum ueneno interemit-,po ßra Rotmänut duxit eain,eaq; duéla, diabolus in-trauit in eu. Poftquàm enim uidit fe uenire in odi4 bominum, adiunxit fe farilori Hoüädo nouo regi, “c tumultuanti multitudini. Ccepit für er e etiam fpi ^itu,quo uolebat facereEccleßamfanilä.Bufchtut ‘tutein ei aduerfabatur accerrimè, ac uidens uince fe aduerfarios,difcedebat ex urbe.Sed iUi nebulo-Hes dederut pcenois, erupit furor ut confßiceretur.

Dttx Saxoniit Pridericus diu habuit captiuum ^Habaptiflamin aree Schweiniii, cum quo multi doóli cotulerunt.fed deßßere noluit, Tandë in car-^eremortuus,ßrtafßelaßitudine:quiatätafi(itm9 deratio principis,ut ipfum non occiderit.

Argetineßs fenatus habuit pellione captiuu,quê iJoui^antea diu uagat^ßerat in Liuonia,ibifp fßar ßt P^nabaptifUca dogmata. Argentina; annos decê iut ampliusßit in careers, Auditor eß f£piiu,täde fine uiolëtia eâ mortuitt, Anabaptifllt;e futfedittoß bbb SS

- crblaßjhcmi.Seditto/j,qutindo dicunt contre or-àiticm iudiciorum,crcontrLi magißratu.Blajphe“ nii-guando cotradicunt prinne tabuU. Tanta fuit (lemëtia ffiiatm, ut ipfum no interficere uclutrit.

Non i«(iifo omnes Anabapttpat et ChriflianoS interficiendosejJc.Quidam in Belgico crUiffti“ nia etiam deßcientes interßciunt-, quod eft crudrle faëiu,pne difrrimitie ititerßccre quofq;,cu,m PoK-luiiubeat hifirmu redfxre in fide. Pi a-cipit uerô in iüo dido tam multa, ut iUitu di(ti magntiudine nemo in uno anno exhaurirepofiët.

Parifijs diucs Mercator papifta ioeo dixerat nd Prancifcanos : Vosgeritis fùnem circa corpMt quia citm Prancifcu^ fuffiendendut cfiet. Papa re-demit eum ea lege,ut per omncm uitanifùnemge-reret.Prancifcani Partfienfes appnhenderunt eu, Cr in carcerem coniecerunt, iudicatun: q- ed utfu ßienderetur. iße uerô pcriculum mortif euadere cupiens,cecinit palmodiam,ac dixit: Martinui Lu therui ed hgreticufyCr ex diaboli infiindu docet, Monachi audtentes biec,redè inquis,dicunt, ey fi in hac fententia ntanfiris,faluusfics. tgitur tubent f erger e,cr proper are lidores ad pattbulum ,duiit effet in confèfiione,nc iterum deficeret.Sic fuf^en-fui ed, propterea, quod per iocum dixerat, cur trancifcani fùnemgererent.

Seruetiif,(jui ante pancos annos eftj fenatn Ge neuenfi tnter/iilM,diu uagatui eSi in Africa ,ubi il la ^iachometica contraßUu Deididicu.Poßea Ve netijsfrarfît fuum uenenÜ,donee uenit Geneuanij er frnatM Geneuenfrs reüefecit, ciui talein bla-Ißhemiem hominem inter freit. Eamp;enintunivm priccipuis offre ijs magiftratui,facere executio“ nem corporalibui peenis contra deprauatores pri tttieor frcund£ tabula Decalogi : quando aliquis ^olitidola,et diabolicum uenenum in homines in-fitndit, tune magißratas iuftè facit, fr iüum toÜit. Qjtia mandatum Dei eü,Gr textus feuere praci-pit^ Ne parcas ei. Debet effe nemefis, ZX feria dili-Z^ntia.Oportet enim puntri deliila,quod diui-uoluntof pracipit. Confederate quafo magnas ^ferias,plurimaq} fcelera in hoc mundo uagätia.

Egranusfepè reprehendit Paulum,quidfüerit ' ^onto indoi^uf,et ufus ßt declamatorijs uerbis, no ^ongruentibus ad rem,ac citaffc eum mutilas fen-l^ntias. Idem fepe dixit,peccatum originale effrß ^gt;nentum Auguflini,cy Theologorum, quia tUud ^cabulum non effet in Scripturis.

Laurentiut Vaüa in multis libris itafrripßt, et iifrutare folitus efi,ut minime uideretur uelle pra sipere,nec apparet tarn docere ilium ueritatem çy proprietatem reruin et uocabulorum qtiàm malebb b 3 dicere

dicere cr obtreilire uetuftis fcriptoribut,atque obloqui.ltdq;Ciceronèutllicabat,Ariflotelècarpe bat,Virgilio fubfannabat, maximos quofq; autho res coteinnebat-.Vni tantu £picuro affurgebat. Ud quoq; fe efjirebat,ut,cHin in Dialeiüicit quteda iti-ueniffèteotra eorütcmporu artis magi/b-os,pdli diceret,nuüâ elJe Logicâ,prieter Laurëtiana. imà ne dfcf re quidè dubitduit,ac palam profiteri, habe re fe qitoq^ contra fitndamenta fidei errores.

cîuidam piâores Norinberg^e palàm affirma^ ' bant,le ejfe ethnicoSiÇy'non po/Ji credere. Cùm uo nbsp;nbsp;j

c^rcnfKr lt;t tHagißratn, zy eadem ab ipfis inquire^ rentur,diccbant,illam rem non pertinere ad mdgi flratum: credere enim fe libenter uelle,ß po/Jènt i-pßs dare fidem i Ita poßea ex ciuitate cxpulfi funt^ lE.t redè jècit Senatut expellës palàm epicureos ,et ethnicos hominesmegâtes fe credere fyinbola. Mi gifiratns enmt eâ cujhs utriufp tabul£, tâ prints quam fecundi,

Venit ad nos quidam uatidus nebula, qui pete' bat fe à nobis aU,quia Chriflianorum ejfent otnnii communia. B£j^ondi:îgosno poffumusomnes ui lidos mendicantes alere,ziriußimuf eum laborare. Kejpondebat nobis, fe non haberegratiâ laborati a. At Jùflibus gratia laborâdi ipß incudi debuiffet^

De Ecclefia» £/ itîdeni qtteniâ fu£ uocationis defertorè cunrit one fanreinfimo,uenitdd me,dices: lUe habet mentent Uerè Chrifiianâ.Sic no inteüexit ille bonuiuir^di-^um Pauli-.ln ea uocatione, 'm (^ua quif^ uocatuf eâ,in ea diligenter ambulct.

Ciuidamproßfjör build Academicuolebat to ieu/n ordinem lurifconfultoru abolere,cui ckm re-ßßeregt;n,dicebdt: Qjiid dicist nefeis cum lt;iuo agd{ spiritus loquitur 'm me. Simulabat fe habere ko~ tus à spiritu ftndo m fuo corde excitatos: fed did bolus ita eum uexabat.

Venit hue quidam homo ante annos is, habês bibrum magnum erroribus Anabaptißieis reßrtü ( erat aliâs homo ßmplex,Gr deceptus iäts ßrori-bus Anabdptiflieis) 'm quibus erant prtccipui mter eateros,qucgt;d adulteria uel fcortatioes no eßet pu f'ièda: per hominê,quia textus diceretiScortatores esr adulteros puniet Deus. Sumebam tlla,qu£ erät ^aßiora, ez cunt eo de iSis dilfutabä,quie ipß no fatis 'mteücxerat. Dicebä : Agnofeo tuam in hac re negligêtià. Q^ädo textus dicitiScortatores et adul terosiudicabit Deus, tune ficmteHigc’.iudicabit ^eus,fcilicet immediate,uel mediate. Lex eil uox ^ei,^ executio legis eil opusdiumü. Tu dicebd: Vide quid qudrat diaboP. Pono cafum ifia reci perèturiquâtafieret coßßo,ftmagißratus ißa na punire deberctl ltd coßrebä cu eo placidef dabä ei bbb 4. etiam

etiam uidticîi abetititi,cr agebat nühigratids. Ni’-» fci7 iin^ojierum ref:itJi,qiià peruenerit.

Epicurut hsibaic inhonefiam mulieretn, c/uaM uoluit eße communem omnibm fuis duditonbuf, cr dixit.eße Ehilofophicutn, non eße zdotypunt. Poßea dicitur e^ße necatui,lt;juod ego credo eße ue^ rum^hoc modo:Dicitur melle eße oblitut^çy'foê'* ImpoßtuijUt bac ratione mußclt;e et erdbones ipfu}9 extinguerent. Tcuit pœnd coiweniens tdhbui opi^ nionibiii.lAufce,i.d ell,opiniones eil extinxerunt»

i^on debetis ita ludere, ßcut quidam facit Chri ßiim Epieurum. Epicurm locutui de ittis uolu-ptdtibuf, qua funt in potu, cibo,c^re Venered^ ii£c non in contemptum uUius dico, fed utddole-feentesob imperitiam rerumabfurddfloquedißf ttiulas cdueant.

Inboc nouo Collegia dicebat quidam Anglui ad me,do£ius Hir:Turpe eß in Eccleßa iUd qudre' re,an bona operaßnt facienda, uel fint débita, in-terrogduinuperaliquem,dnbona opera placeat Deo iReßiondit iüe’.Deuf iüanon curat,neq; inßt cit. Certè Deus eü m/fedor et iudex bonoru opt rum,e^ bona opera fequuntur etiam pranüa.

Pelagius Britanniens fcripfit,peccatu origind' ie nihil eße. Sunt enim omnibus atatib. tales muß tiquificfèntinntfficut fiepeaudiui Egranumdi' centeitif

Ante aliquot annos ctimnoftricanerentKorii te,tempore aduentw ( ut uocMt ) quidam hypo-^ita reprehendit.Ecce inquitgt;cantant Rorate,ad-expectant Meßiam,ßcut ludtei. Oratio ualde fi(itridiculd,qua/ippliaduetttuin Chriflinon fint ^Mtandje aut repetend^ prophetite, quiC propter ipfum t« Rccleßa fcmper debent repeti,ut not lt;^ößrmeinurin doärind,etiamß loquanturdeiß *'^lgt;i(t,qux ßunt ß(turlt;e,aut quic pr^eterierunt.

Habuimui h!c duos Anabaptißof,homines ra-^iofos. Vnus àmercatorequodamcircunduceba^ tiff,qui eum fieut nrnnen colebat.Rrat magna im-Wentia ißius hominis, er contumeliofè contra. pioî do{toresloquebatur.GarriebatpoS:Chrifli t^furreófionem non eße peccatum originale.bton fnnn erat literatus, tantum poterat Germanicè le Sffe.interßd etiam altert, qui pro ßabilitione ßti ftroris citabat diiia ex lohannetDedit eis poteßa teinßUos Del fieri, itê: iiiß quis renatus fi/erit ex ^ua er/fiiritu, no intrabit 'm regnum Dei.Quo-t^‘lt;ndi£lorugenuinam fententiänon intelligebat.

^onetarius,cùm eß'et concionaturus,ß)litus ali ^uas matronas elcgantißrma ad fe accerfere, er tarum confuetudine dixit fe impleri diuino aßla^ tu.Huc congxuit diilum ChriflitPx ßu^libus for« coî.Et régula certißima : conßßo* bbb s ttes

Due puelle funt interfile in diaceß bergenß ante aliquot annos, quibm erät impoßte corone üraminee^ cùm ducerètur ad fuppliciunt. Admodunt autem hilares, cringenti motuaiiimi perpeße funt mortent. Wer cetera uero una dixit ad alteramtCiimChrißus pro nobis tuleritjfine^ (oronâ,cur er nos iam non libenterßrrentus mineam^ Qgi« er in coelo Deux nobis pro his bit alias aureis longe preßantiores. Dicebant ejfe Anabaptißieas. Potuit fieri quod habuer'tnt aliquii ßulticie admixtuttamen habuerut articulorufidei fiindameniStG“ mortue funt féliciter in bona coit fißione,eragnitione ßllj Dei.Paucihominesfuttt ßneerroribus-Uon blandimini uobts^ exifiimäisf uos fine errore uiuere.

I» couentu Bononiêfi, cui interfiierSt imperi' tor Carolus V.papa Clemès,erMercurintts,difigt;n tauitpapa Clemès no eße couocandu Cociliu,aut no eße habendä Synodum, qua inflituerat imperti tortquia non eßet utile pronunciatä iam anted fex tentiä retraâare,cùm de ifiis rebus iant aliquotiei erat dißtutatu. ibi tHercurinus graui oratione coit trariä fententiä defindit. Vnde Papa oßinfus eitis tratione^dixit’.Q^are tu audes Paimano ponttfri

De Eeelefia. VJ tontraJiceref Mercurinu^ reJjgt;ondit:'Ego,qu£ di-xi,dixi ex confilio cj «Jandato Domini mei Impe t'dtorii,^^ hîc pTitfens adesl, cuius fententià ipfe interrogato.Surrexit Imperator CJ approbâs or 4 tionem Mercurmi,dixit:Ego ita certà decreui ncc uolohoc mut(ire,nec ^uùquam cotradicas. lüajîc ^IJè aila, narratum notw ab ijs ejui mterßterut dicetes,grauißimugt;n illoru triamßiiße coÜoquiu. Dux GforgiiMtt«rf«d(icon«e«/«w Attgußa-num,cùm ueni/jet Ingolfladium, nbsp;nbsp;uocalfet ad fe

^ccium,cum quo multa coßrebat de multis rebus^ tandem obiecit dux Georgius Eccio, i/him textü: gentium dommätur,uos autem nonßc. Igi-tur, inquit, epifcopi non habent imperia manda-»a,çj- uexauitegregiè Eccium,ita ut ipß nihil re-Jigt;ondere pojjitjlcut textuf non poteß eludi.

Dux Iohannes Eleâor fcnex,optimus cy præ-flätißimus princeps,cùm effent monachi dißipati^ Crmanerëtadhuc monaßeria,ac tncouentib.age-WKr de reflituendis monachis,dixit,fe multu pec^ ^afße,qucgt;d no in totum deleuijjèt monafleria ignij no ampliuf de reflitutione difßutari pofßet, Quidâ monachus ColonicnffsEràcifcanui,con tranoffrâ coßßione ßcfcripßt,tam naturale ejjè homini concupifeentiâ, quàm naturalis eït motus folis. ita iffe magnws aßnus non intettexity quidßt ^^^^t^ßftitiafCtfmßthombilii conßtßo adionii.

Epifcopuf tjuidam ad Mornum habitant pret paUio Pap.-e uigmti miüia aitrcorum numerare co U gitur,alij dicunt,ciiin alijs impenßs ZX muneribui ad trigmta millia aureorum fummam extendiSi^ mUe papa Clemens dixit, nullam pecuniam cjfe ft tis magnam adjßiranti ad papatum^

Ex Anglia cjuotannis Papaaccepità quoUbd numifma,c}uod S. Petri infcribitur,cjui numus taitquot; tain ualuit,quantum nunc dimidius urßger aut cif citer: ita ut AngU certà narrent,Papam quota»* nis ultra nouein tonnas auriex Anglia acccpijß’ Adolphus rex id regno fuo impofuiße dicitur,

Quädo rex Perßcusprocedebatin publicteiUf prtecedebat eum equics geflans ignem, qui apult;^ Perfas colebatur pro Deo,zrnomen eius erat Oft tnafdaàd eib,lumen fanäum.

CX^idam Epifcopus flatim poß fuam eleilioni (T conßrmationem edidit quoddam mandatum ßtadioeceß,cuius exordiumßsif.Sicutregem Pf’^quot; ßcum pr£cedebat equus ignem geßans,qui à Pff' fis pro Deo adorabatur: fic nos pr£cedit confect^ tahoflia, qua,mut uerum corpus Domini coli^ adorari ab omnibus noßris fubditis mädamus-uoluit fitam idololatriam tanquà Chriflianä pff' bare ex Ethnicorum dclirifs. Tanti aßni funh

TcuUoUmcon^iietudo ut adolefcenles,qui eligC' banturin Canonicorum co{iegin,ahtjuid legerent h jncris Uteris,ut ederentßiecimcn juie eruditio-nis. Accidit igitur,ut cuin quidn iuueuis nobilige-»erenatuSfin coücgium Bnmbergèfe rcciperetur, tujfasßt prias 4 Canonicis legere locum ex epißv-in Pauli:ExpurgnteuetusßrtnentunijC^c.Et cam peruentum eßet ad iüum locum,Sicut eßis azymi^ luueiiis, dim iÜam uocem non intelligej'et, leguz ^icut eßis aßiii. Prudentiores e:;;' dodiores Canoni aßantcs,diccbät inter fc.Ctim 4 fapiètioïibus no Adinas huiufmodi audire, à pueris audirecogimur,

Delibcrabatur inter canonicos Nierßurgen -f« de quodain nobili ex Collegio ipforum ablegan

eo (juôd dicereturparum eße eruditus. Rediu ^ultum^i dcliberata, tandem fenex guidam iußus 'bcerefuam fententiam,reßodit:Ego uideo ipfum ‘’ffè nobilê,ergo in hoc nobis par eiitt^ e^l incru-idui^ergo zy in hoc nobis non dißimilis, Qjiapro pter eum minime abdicandum cenfeo.

Paulus tertiiis coegit Polum cardinalan An-iU£ contra confcientiäfubfcriberedecrctis fyno-di Tridentinic, Seceßerat enim pretext u ualetudd nis Paduam in thermos ad ßntem Aponi,ne co-geretur {itbfcribere : poflcu tamen idipfum facere teaâuseâ.

Q^indo dîiquis Romte credfuref)ifcoplK,CI' ddtur ei titulus epifcopi in locis remotißimis,tune uddit in tcmplum,^^ iurat fe conuerfuram ejje il-Idsgcntesdd ueram religionem, crjidem cittholi-ctim,tUisq- prtedicaturu.Polkafumit fecum ^ueti' dam notarium, O' teflvs aliquotßtcrum iuranse^ xtraciuitatem fenonproßäurum, cjuia ßtninttf durum o longum iter,proteßaturq- ita de impof-fibilitdte.Poflrano redit iterum Romam^o tibfo' lutionè d Romuno pontifice petit, qui accepta ttiii gna pecuniic fumma,ilium abfoluit.

Ciuidä monachus,cùm cocionaretur de uirgtnt Maria,applicauit labores nerculis ad Mariam-

Capnio diuites monachos foUtus eil uocare pof cos DeijVnfers Hergots meflfch'Cfein.

In conwenf» Vuormacicnß,cmi Rccius obijtf-ret nobis fchifma,dixi,nos necejjdriô fchifmaßc^f fe,ut oProphetas.Eccius reß)ondebat,qu0d idud eßet ßngulare. tmô^dixi: N oî habemus mandatutit uniuerfale,'ut difcedamus ab idololatris. Sic pligt;f f ft habere uniuerfale quàm particulare mandatu, ßcut nos habemus uniuerfale:Fugitc idololatriat»-

Sic cùm in conuentu Ratißonenfi Contarcniift uir folidè do£ii(s,legatus Pontißcius,qult;edam con-eederet, ita offèndit Romanît pontificem,utno tit* deret ampliut redire Romam,/ed Bononite m exi-lit

iio tnortuuifît. Cùm autein papa Paulut effet mes deratior nbsp;nbsp;nbsp;ferme mcidifèt, de eins lenitate, in-

^itif.iÜe fenexfatuui quidam coneeßit, cùm nihil fît remittèdum prepter Pontificiam authoritatem, Epifeoput Saltzbur^enfîs dixit ad D. Philip-pum:j:Ai Domine Philippe, nos non ignoramus Kt'fîram doâritiam elfeueram: fedantuecontri ignoras, quôdnuîlus hailenuspapifî:ies fuperare^ out conuertere potuerit I quapropter nec tu primus hoc negotium tranfîges.

1« papatu citius quis inuenerit aliquâ ueterè la fieam,quàm antiqua monumèta doitrini.Vt dm imagines circumferre in lufîrationibus terminoru fîlèt.inquodâ papifîico loco inter cittera crepù-‘imfuit quoq^ uetut ç^oblongù coriS,iam fîtu pe-et uermib. corrofum:accefîit Pirchâmerus cùm dio doâo quodâ uiro, uolens expifeari quie'nam ^fîet iliapellis: (ùm uerè infro/fîtcerent,uidèt effè i^hetoricam ad Berennium. Bte fueruntiHte fan-^ißimereliqute, quibusceu fafeinis terminos a» amp;Qrumtuüores, hominesqfîfanâioresefîè fîtu^ »■oî putabant.

Beydelberg^ fuit monafîerium in fuburbio, in ^uo fuerunt Dominicaflri,qui non comederut car neminfuburbioffedinoppido. Quafî effetalitu Tiens,zy alius cultus extra urbem,quàm in urbe.

De Ecclefia, folitm credendum fcriptis Afofîolorum li,quinon fiiitmordinaria fucceßione,fedmulto [ mägis epifcopK,quifunt 'm ordmarù fucceßionC' Eiî /^eciofui pritextut, Scd reßgt;ondeo,Pauli uocattonem inaiorem effe, quàm eorum qui (unt epißopi.Quia habuit teflimonium diu'muùs datu, quod non erat contemnendum.

Dixit quidam aliiM,ßpolßetPduUcorpiKäCci' pere,tunc ueUet ittud fu/pedere, quod author ejfd tam multorum dijfenfionum.

Epifcoput Saltzburgenßs,cüm in quodam p«' i tZe'co hojpitiq diuertißetßbi^ nouum Tcftamcntu ; reperiffèt, aperto libro, ßrtc incidit 'm locü Paub ad Romanos,ubi dicit : Arbitramur igitur hoinin^ iuflißcari ßde ahfq^ operibui legis, ibi ille contiuO' tui ira,dixit:O' Paule^antu quoq; LutheratfUS( £ius es^ cx abiecit hbrum.

Ramberg£ dedicauit imperator WcinricUSäU' rcKt» caUccmfanflo Laurentio. Et fingitur p»^ mortem Heinrici ueniffe angelum cx pondera]f( calicem iuxta peccata imperatoris. Hocßgmeuti^ uoluerunt Papiflæ confirmare opiniommdebO' nis operibus.Vidi calicem:fed poll bellum ampltuioflenfuseli.

De Ecclefia» jj tonio^ quadUdldc duritcr feexercumtin ercmo. Citm autem 'm oratione fua optajfet cognofcere quantui eljètfittiirut^aut eut contparandta 'm regno cœloru, 'm uifione ofirnfum ipfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßre ß-

nilcin corictrio cuidam uiemo porte Alexadrmte, ^uc ipfe optime norat. Expergefaäuf iieró,!i!gre~ ditur ciuitatem ac interrogat lÜum coriariu, qua-ipß haberet pietatis exerettiai Keßondit ipfe, ftuUa^ niß quod fua domeflica opera faceret, er dlijs 'm congregatione Eccleß^ oraret.lbi tlte ^ogitauit de difcrimmefidei^craliorum operum^ Cr ßduciam 'm filiimt DeiunicamelJeaticboratn ^onfequendi uitantieternain-.reliqua tterà opera ^on mercri remißionem pcccatoruat, aut fatiifacc ^^legidiu'mlt;e.

Sidoniut dixit,Paulu predicare mutilatü Chri eü,pratdicarcfidein oniittere opera.

Monaehui Scotuf,niala beftia,aliquando fequu edlaulam Jmperatoris Caroli V. propter ma-^'^‘tfua fceleraexaula eft expulßes: ftripftt Ion-eommêtarios ex aula in epijklas Paulmat, fed horum intcUexit.

ßlua-ftor quidam propè meant patriam inMar ^^fatiriadenft,cùm ejfet dignm /upplicio,protra ^‘(fuppliciu mtegru annum illo priuitegio, quôd fffet MÔMfâif.Princeps tam ui hementer ob per-P^tratafadla ipft irafcebatur,ut uellet eum fuppli

cio afficiabfq; âuthoritdte Pontifiai: fed tdmen confilio jliorum rem retulit ad Pontificent, ÇT im petrauit hoc ab eo^data magna pecunia. Sic tandi fu/fienfiK eü.

Cilt;rdiw4fKSaïtzJmrgenfiiincomitijs Augufid ni5,anno trigefimo habitii,dixit : Tria funt medùt quibuicontrauerfia 'mreligione componipoteüt PrimumtUt nos Lutheranisa/fentiamur, ^uod/d^ cere nolumits. SecundumyUt Lutherani nobis afictt tiantur,quod facere no pojfunt cîan Do caufa fitt cui necadimi nec addi quicquam debet, cùmhii duobui modis res componi non poßit, ad tertiu»^ igitur confitgiendum eâ,utuna pars alteram lt;gt;ppr'miaL

AfiMt epifcopus dixittEtfi uera eamp; doamp;rina Ut tberana,de quo no dubito, tarnen nolo ab additif huius doärmic reßrmari.

Cum effemui Patijbont in conuentu, etia pro^ ponebantur nobis moderationes à papifiis,qu^ pofiea funt melius coillt;e,lHan hatt fieein'tfenig beffer difiiUir et .Inter cateras moderationes pro' ponebant etiam hanc : Vota non funt temerèfaci' cnda,fed tarnenfi funtfadla,non funt uiolonda.

lt;iiccbä)n:perplexittü. Prmceps quidamhei proponebdt: Synodis non eütemcrè contradiceit duw. Quid hoc eili Quif inbet temerè contradi-ccrc Synodii ?fed tarnen non omncs Synodifice* runt pile.

Hoc argumentum ualde urgebat quidam Papi /heus concionator Auguße in conuentu, anno'jo,

Reß)OHdeo:I^egD nünorem^Pcclcßano eßan-hquior uerbo .Qjtando Icquimur de Scriptura^ tion inteHigimu! lUat charaéîeres. Diäum enitn ßit: Semen mulierts conculcabit caput ferpenttSi •tntequam rurfus Adam faillit e{l membrunt Ec-

^ùm epifcoput Treuirenßs poß editum interim ^onqucrctur apud Iinperatorc,ß nihil paße obti-^^e,quö fubditi reciperent iüam doilrinä,(y pe-tere,ut fua Cafarea Maießas eos armis cogeret ad proßßionem illiut doilrin^ in iÜo libro compre^ l^enfe.Ts^eßiodit Imperator Galltcè: O ’ lemauuet pafleur qui fes propres brebis deuore, id eft : O

Qnidäin mondchM pro coneione exponebdt ^tbicd Arifktelii, 4 quo auäiui prtmam partent primi libri E thices. Multos autm m hoc authoee habebat auditores. Si facratradidijjèthituddubiè paudores aduenijjint. Alius quidam licentiatiis Theologia dixittSi amüterttnuf omnes libros Pro phcticos Cf ApoftolicoSjpoßi dodr'mam Euangf lij reparari ex Bthicis Artjhtelis.

Df Bonifacio VIH pontißce,tale extat elogiut Intrauit ut uulpes, regnauit ut leo, mortuus ut ca-nis.Dolo enim peruenitad Pontificatum^turbauit Ga-maniä cf GaUiamt item perfecutus eil in ita-lia familiam Comnenfem, cf quendam ex fantilii^ ucndidit,ut remos perpetuà duceret. Verum aliuf quidä bonus uir redemit cum, nen feiens iUurn e^ft nobilem. Hic reuerfus oppreßit Pontißcem^ ducêt ex GaRia exercitum exiguum Romam, ubi capti* ponttficem coniccit in carcerem, im quo etiä mor^ tuus cli.lÜejùit exitus huius tyranni.

Keinricus Lutzelburgenßs egregius cfpr/i' , flans princepsßiit, cuius potëtiam pontißces ntf- , tuentes,nuUum artißcioßus ucnenum inuenirepo tcrant,niß ut,cum Plorentix ad ccenamDommifl conßrret,in hoflia ei uenenum pricberent. Sic optt mus princeps perßdia amp;nbsp;federe pontißcu perijt»

DcEccleiïa. 37 Uo ne, fuit prxàpui'Â ex perfequutoribut i» Belgi co,fcnpßtKom'Ktatim contrti me^ quad pofuerim omnes fan^îos ah initio poU receptioncm Adx CT Bu£ iuflißcatos feu faluatos ejje fide filiu Dei mediators apprehendëtes. itte phaiitafhcit^ mera de~ liria fcripfit,mquiens, nonalium fidem fiiijfein Abrahâ,quàin qualii fùerit in Cicerone-.cùm Clm iiut dicat:Abraham uidit diem meHiC^hetattes eft.

Dominicus de Sodan Hilßanus,homo uerbofits, commentariu/m wz eptfiolant ad Romanos conferi-Pfit,zrßredecern qnaterniones in uocabulo fidci itsterpretandofeupotiiu calumniaiido cofionpfit,

Buit epifeopus Byz^ntinus ddco ambitiafits ey Ziori£ cupiduf,ut änderet fe deuouere diabolo,mo do fieret Romanus ^ontißx.td cùm impetrafiètjCt '«w depgnatus effet Romanus pontifex,idcoq; uel ^ct iam proficifci Roifiittn, ibi in itinerc ei obuiam, tfenit diabolus,ablaturus cuadinßros. Epißopus wdensadeffeanimarum hoßm,ßgnauit ß ßgno crucis,quo fc contra hoßem generis humani dtßit deret. Diabolus uero ufus hoc epigrammate cum abßilit:

Yis din litigdlje m ßro, poßed uenifje Conftantmo polim.Cuma; uideret fe non ejje idoncum dd ßreit fes dij^iitdtiones,qu£puiffcfolitud'Mes, ut reliquä ait£ tempus in difeendo ac pr£Ct(ndo confumeret, Q^xntum dutcinetb hdc imdgtttdtione dijldat ni9 ndchoram opinioncs,rcs tpfd fdtis decldrdt.

Proßffor Hebr££ 'mgH£ in Acddemid Vuiteti tergeß dicebdt:Cur htefuflineo pro exiguo flipen dio mxgnos Idbores^ conßrdm me iterum Rdtifro ndnt.lbi enimhdbeo uiélum i lud£is,^mdne letudinis cdufd,cr quantum fanitdti me£ coducit, inambulo parum in templo (dlioquiuiuens fine Idbare ) tunc uenit und uetuld dans mihi urßgeru'-Uenit etidm fecundd, tertid, (y quandoq- quarts dccedit : turn demum pro omnibus lego unam miß ftm. Sed cum in itinere uerfdretur conßlium eM mule [uceeßit : quid ludæi eo tempore Katißottd expeUebdntur. PofledaudiuieumHerbipoU dpmi epifeopum uixijfe.

Temporc Totil£ incœperunt mondßerid,amp;' fdnilus 'Benediihis e^ primum cdput mondchoru, multi deieéli ex fummis locis faài ßtnt epifeopif alij incluß funt in inondfierid,cùm illd 'mccepiffent-

Mdrehio Albcrtud iocdtus cum Augußdno epi fcopo dixit : o' «oî epifeopi eßis multo filiciorfi n^bisIdicis. çiuid quàdo difeeditis ex hacuitd,hii beta

mterrogatus unde e/fent momchi f fe/pond(t:QJiindo Dft« rafcratfdcerdotes,cr or dinauerdt eos,uokns îpfum imitdri didboluf, ficii nwif mdgndm rdfurdm:itdfdâifunt multi mond-fhi. Sic qudndo ntdgnd lux doürind eü, tune didbolui excitdtfemper fud orgdnd.

QgiJijw Romdnuf pontifix dixit: Ego fui diuet ^pifcoput,pduper Cdrdmdlii, mendicus Pdpd:eit f^onumdiâum.

EpifeopUf Moguntinui,projrâui Confldittidnt comitdtu quddringentorum equitum,uenit in ^ncüium cdtdphrdÜM, nonfecui dtq; ß equi ^yind quoq- dijjiutdre debuilfent,ß modo coUocdf-fètequo! in Concilium. Nofter împerdtor Cdrolut V.odittdm mutilem pompdm,cr non mdgnifdcit ^ppdrdtuihuiußnodi. Qjiicunq; fdnèmdgndntmi amp;nbsp;prudentes uiri funt^ buiufmodi udnos fumptui Gr fuperbdm oßentdtionem contemnunt.

Rfx Ddnicus Chrijtidnuf^cii effet ddolefcens, in tuld Marchionis Elcâoris lodcbimi uixit,lt;:j' cuin

eo ßmul educate cÆ Cum Eleüore loichimi pd-tre anno n profiélus ad conuentum Vuormatien^-fein,ibi uni en domino fuo comitatm cft Itnpera-' torem in codonem,lt;^uam habuit monachui ïrait-eifeanui, quicùm ederet inter condonandum ftH' rabileigiftus ltalicosinluggcßu,quem ibi utcunqi extruxeraiit ex aßßedbut, a[tans nobilißimui adolefccns,qui nunc eil R.ex Danite, pnnùm ob' pupuit,putauitqi monacham infamie: quia itec ui derat nec audiuerat antea taies ineptia^. Cùm ft( admirabundus diligenter fu/ßieeret, ac tnonachuf f 'efe (■ ut folebat ) totum inclinaret, ita ut uix cott' /pid poßet, ipfe firtè uidit fùnent pendentem per rimas duorumaßerum,qi/omonachui iüeeX more crancifeanorum erat uindut, coq- celeritef arreptoßnterea dum monachus ßc m genua pro' cumberet ut non conjßiceretur,nodum fatisimt' gnum feu multiplicem ßdt, ut ßiiita orationefeft rurfui eleuarenon poßet. Monachui porrb, ani' maduerfaßaude,exclamat: O' Domine Imperd' toruide, hoefadunt Lutherani te prafentef quii facerent te abfentd imperator exiflimans idfaâS cjfe ex contumelia,excanduit, Quad cùm uideret Rex DanicaSyflatimaperuit iterum nodum,crß^ monachus rurfus fe crexit,cr condone fuam pef' texuit.Dnita cocione,KexDanicus acceditadpit trem ^.iarchionif,cr narrat ei ordine rem, petenf

De Ecclefîa. 4« ai eo,ut mdicct imperatori,i^ucdi(gt;feficißct, miratiK ifliK meptiof^ijon propter ullam coritnaie Uam,cr[e ideô indicare,ne alij ob fuumfailum in fufpicionem uel periculum uenirët,feq- peiere ab ^njpcratoreueniatn. Imperator audito M.archio-fie,arrißt,cr admiratta faélumcfcandorem ado lefcenti6,quód ipfe fefe detulilJèt, Cf ingenue faf-fw eßet peccatitin,ne alij uenirent in pcriculü lt;iHt fnj^icionem,ac itqui boni^ confuluit. Audiui ipft bifloriam ex Rfgc tDaniæ.

Çluâdo uxor duds^rneßi,boniprmcipii,mor ^gt;(11 erat Lipßte,ubi fepulta iacet^uenit quidam ex '^onachK. ad prineipem,refirens ipp,qucndam ex f^'itribus uidijje mortuam coniugem ab angdis in ^eelum fubueàam efjè. Hoc excogitauit : quia fei-^ii id ßre principigratum.

Ciuidam facrißeulus in Hlarchia ex Paulo uo.-probare authoritatem Lccleßxjndijßutatio^ eu Oomino paßore noßro,et citauit caput ter^ ^^i*ad'R.omanos:Vbie{igloriatiot Eccleßaeii.Le eccleßa pro exclufa:erat enim abbreuiatum.

^bbas quidam dixit,fe nolleßios monachos uer ftfi inliteristquianonexpediretullum monachii ^oéliorem eße ßuo äbbate.

cum ttlio quodam inonttcho, c{ui debeM crlebrare mifjin, ipfe erat conciomturiu in D4ibron,cùm legcret EUMgeliutn de minis,initib tegitmUiK, deinde miM,detült;ji decê mifericordi^f-Sic non intellexit iUe acinus quid legeret.

Epifcopus Augujliinus,cïim dues cogerentur tld illam noudm reßrmdtionem dodrin£,propo/t tumdb impertttore,qult;e uoedlur Interim,ZT in confenfijjèntyfequenti die curduit erigi arcus triumphales mdgnißcds,?^mdgnis fumptibus extrU' üaiinhonorem Caroli V.lmperatoris,cumhde infcriptione:lnuidißimodiuo Carola v. imperd-tori/emper Augußo,pra reßitutd in eccleßa con-cordia, Otto Cardinalis ßeri ßcit-Vtrna pax ubilt;j} extaretmuera Eccleßa, nonalijs,qui fe ßngunt eße membra Eccleß£,ctimßnt manißßi hoßts perßecutores Eccleßt Chrißi,cr deprauatores di-uinte Scripturte.

Concionator Augußanus,dicebdt demißisprtt tnortuis: Si no profunt mortuis, tarne nobis uiuen tibusprofunt.Quefententiamagno cum rifuexcepta eS: à populo,qui mteUigebat hoc did de pecunia qua dabatur facrißculis.

Eortes uirißnriptißtnt m libris,fed in terris ai-modum paudßtnt:ßcut quidam dicebat, triplices eße monachos : quofdamin calis,qui fandißinn efindquofdam 'm parietibuf piilos,eosqi eße w-uoccnteft

DeEcclefia. 4j tiocenfe S'.ultimos cffè ntitloi iüos nebulones,qiii ia Wonaßirio alerentur.

Æneas Syluius (qui poftea fadiij cft-Pontifex ) hos uerfus de mo-nachis compofuit:

Non dudet Stygiiu Pluto tentdrc,(}uod audet Effrenis monachut pleni«^ fraudis anui,

Quidam monachui Lipfiic ante dnnos t; ia frgfdtione ddducem Georgium, cotnplurioribits ^guoties pofuit. Hdncpriefdtionem doólor Hieronymus SchurpfiiK recitdns,dixit:Qj{dm pldcuit fttuo mondcho complurioribut compluriord,

Leo pdpdFrdncifcum GdUia regem elegerdt '^nperdtoran, iUum dppcBdbdt imperdtoretn ^onlidntittopolitdtium. Seribebdté^; dd Eleéïores ^crmdniie,Cdrolum V.non pojjè /leri Imperdto-*^^gt;quid ejjètin iurdmentis regum Neapolitdno-runt,ut non dppeterent imperium, ne ejjent Pdp^e tficini.

Accepi literdi in quibus fcribitur de quoddtn prrfecutore Ecclepæ in Belgico,qui dicitur Pdter-SreubHic horribilem pldne exercet crudelitdtem, t^omburens paßim homines pios cr honcftDS,dpud qnofcunq^ inuenerit librosßbinon pldeentes . El uerè Teitur pater abominalionis.

in quaitim inquißtiSenojiro tmporc^in quo^ iam regno inßittita h£c ßunt,qui(ndo aliquii fyco phanta accufatamplcdentcin dodrimtm Eudnge lij, tune uenit in alterdm pdrtcm pradiC.GJf altera pars cedit fifco, etiamß non conuiiîusfiterit reus. Quod ß uerô fyeophanta eSl indujlrius, tune mi-gnam partem faeultaturn aufirt.'eaciunt ßmilitcr, ßeut olim ßcerunt ludaicifacerdotes, quifaculta* tes eripi{erunt\Chriflianis,ctr fuis nebulonibui de-ierut,quos iudieabät firmos in fadionibusßits.vi dete aßutiä et malitiä diaboli,çy ipßus organoru.

Ciiin Spir£ uenißet in templumS.^ernhardui, dc legißet hunc uerfum antique itatuæ inferiptu: O ’ Clemens,o dulcis,ö pia mater, Maria, dicunt fiatuam fonaße hanc uocem : Salue Bernharde, a( Bernhardum refßondißetMulierem i« eccleßa lo‘ qui prohibeo, iudicas eße diaboli prafligias. ßatua Spirlt;e eß coBocata poü ualuas templi, Cf cü magna er inßrmis.

Q«fr/f«»*apudpapifias,ßquis adulteroßir' ret munus aliquod,hac conditione, ut faerißculu^ in eodem aut maioribus peccatis fuffocatua pt» eo mißam celebraret, er alius antefacrißeuliad' uentum ex altari idem munus außrret, quis ifloru trium magis contra Decalogum deliquißiti Haue (ubtilem qutefiionem, do^is foluendam relinquo-

P'ft in ucteri T:eftamento,itd ut ord'me totam hiflo lcgAS,ut textusßut tibifamilidris,ettMifi no mteUigis: zT adde leüionem unitti Pfdhni.

Poft precationëjege certuin âuthorem,uel epi fieldt Ciceronis,ucl Teretium.Voßea Icëîionesau-‘^‘^s.tioraoëtaud Ic^loremgrteca prielegentè. Ho *'lt;«ond Diuledicen.

Mrfucpo/ï precatioiiem,unam horam tribuit» feu Liuio feu Ouidio. De'mde audies leilionem Gracam.

Spheram,Arithmeticam,crPhyfeen.Reliijuii tempus tribuito iuterdtim Ic^ioni dijßciUmarutn

4lt;î De Ecclefîa. tnater(drum,interdumflilo, interdum iucunJietf* Hioni cr recentium aut ueterum fcriptortt.Pnccb puètdmen cura fit,dîtes ordine difcere, Dialeamp;i‘ cetij Arithmeticen, Sphicrica elementa Phyficd^ Quiet nifi artes difeantur non e^t certum doârin^ corpus.

Exercer te in Grteca lingua,aut in feribenio [o lutain orationein Eatinam,aut uerfus.

quot;Diem Dominica tribue leüioni doibineeChri' ßian£, legito uellocosTheologicoSfUel fimil«^ fummam.

Quiuoîetutiliterin fiud^sliterarum uetfari' ante omnia fepè 'm memoriam fibireuocare ß nem ftudiorum debettita CJ“ attentius cr libentin^ faciet,etferet omnia,qu£ ret magnitudo reguirit^ eH autem hic generalis finis propofitus ommbuf» gui fe pudijs dediderunt,utDeum agnofcantt^ Verbo,quo fe patefecit,^^ iHiuf Verbi fint cuflo' des,z^ propugnatoreSjpro fua quifuirili C catione. Alter finis efl, ut fe'mfiruant cognitioU^ rerum,quit ad 'mtclligendam or explicandam ett- । leftem do£lr'mam,item adgubernationê Ecclefift , cr Kerumpublicarum requiruntur. Deniq;, ad multiK uitie communis urtes necefiari£ fuift‘

De Ecclcfîa. 47 Tertiut, ut mores regere, cr cupiditâtes frenare lt;tjßteflt;iciant difeipUna (yriitione,ut poflea adulti, Vinccetut produili,ferre hom'muminfirmitatê ^ueanttçy ipß alijs hominibus praluceM exf«« pfe modefiilt;e,iuflici£,toleriinti£, (2^ alidrum uir^ tutum neceffdridru in eommu/ii uitd. Hi fines diligenter et fepè cogitdti,fud dignitate excitabunt di feentes, cr figt;e ingentium prlt;emiorum urgebunt ‘^d prdfianddnt dfiiduitatemfCr dd per/èreitdds ^^fficultdtes.qute in hoc fiiidio offèrutur : ficut nul Quitte genus non habet dliguds molefiids.

Ante omnid puer dabit operam ut doârindm ^^lejhin diligenter cognafcat,eiim fx leüioni' publicis Gquot; concionibus, tum ex priudtd te-^‘onecr precdtione,crinedqu£rdt confenfwn ^“tholicie ecclefiie Chrifli: difeat agnofeere et refit errores deprdUdntium Scripturds. Et priud-guidé quotidie, antcqalids opéras inchodbit, CS- nuddto cdpite, Latinè pritnùm, dc mox, ^filibricopidinpromptu erit) Germanicèquo^ ^“Put unum in ueteri Teftaméto légat. Si qui plu *'esund habitent, utiliter facient, fi coUatis pecu-comparabunt Viti Eheodori Norinbergenfis f^ntinaria in Eiblia, qult;e ante leilionem capitis B» ^Itci injfe£la,mc,nebut pueras de fumma hiflorite, quos locos eömunes refirendafit, Eandé quo^

Vitifi/mntitm uelim denuà poâ abfolutam capitis leüionem repeti,,ut gute héla funt dl-' tins injix£ menti diutius hiereant. Vef^cri eodcm inodujantequam ibit cubitum,puerlegdtexito‘tlt;’ Teftamento caput unum, adhibitis commentdriji iüis breuißimis M.Viti,utdiilum e^.lî£c confié'' tudo pr^terquam guôd intclleiium Scripturit rict,etiam accendet animuin, ut ardentiiis Dei^f muocet,cr mores ßudioßusregatad uolulttatcgt;t^ Dei. Ville erit etiam poüfumptîi cibum per oaîfgt; quaß animi caufa,pfalmos Ldtinos ordine canttS^ rc,uariatis modis illis,ciuibits in tcmplii canuntit^' item Germanicds cantioncsufuedifccre,qu£d^', M..Luthero,pi£ meinori£,e:^ alijs pijs uiris er»^^ tè compoßt£,continent doârin£ Chriflian£ fdtn' mam.}i£c ratio Pfalteriumreddet puer is notùt^gt; ^uod feriptum debet omnibus pijs lt;juàm fainiH^' rißimum effiyCr uocem cxcrccbit, cuius ujus cejjàrius e/t in tota uita,maximè ijs, ijui publiée cere alios uolent. Et quia Dominicus dies totus betur traâationi Verbi,uolo, ut qui ex meis diß^' puits D. Philippum Euangelium enarrantem direcoßieueruntßllamleilionem nuUomodo gligant.E.eliquosiubeo hora [exta matutina doi'^f ine£ conueniread explicationem catecheßs fiian£.Çiuiuerô earnleélionèaut faßidiofeajl’^ »abuntur^autfomno indulgentes ßepius negl'S^’-

DeEcclefîa, 4^ ' tos netjUil^Uttm firant in numero meorum, ut qui iOam parte inflilutionis contemnere audeant,quie M dixi,omnium eü prtecipua nbsp;nbsp;maxime necefja~

fia,propter qua Pudiareliquacolimus,imô propter quam conditi fumuSjà Deo nutrimur, dcfindi ttitr‘firuamur.Poüprandium ntei conuenientad fxercendam Mufieam^cr pifS cr artificiofè fadis ^•trmirtibuf. Horrf prima finguü memoriter profi-t^tnt aliquam infigncm fcntentiam facræ Scriptu-t^if^qua uel iUo die excerpfirint, uel per feptima-’’«’W inter Icgendum obferuarint. Decet enim pue legere ccelejkm dodrinam^ut priccipua di-memori£ inßgant,eac^ ad arguendos,cxcitati ^°t,c5folandos,z^ comonefadendos fifi et alios, opuf erit,in promptu habeàt. Caetera qu£ ai Pfbnum finem pertinent, uniufiuiufq; pio fiudiô P^iuatimcommitto.

Gr«j olim fuam tantum Unguam fiiidiofè eX“ ^°iebant:Komani prtecipuè fuam, et deinde adde^ ^^nt unieam peregrinam linguain,nempe Gr^câ. ^°f,negteda Itngua uernaculamugna cum diffi-^ *tiltate fimul duos peregrmof linguas difiere cr ddd (om^

copie primùnt,ac Gr^C((,ß hißorUruM er artiu cognitionem folidä nobis coparare uolu^ mm, oportei. Coeleftis doóirittte expliclt;itio etiaM Hebraicie linguic peritiäfla^M, itd nobis faltetH plerifc^ ut necejjdriu, ita difficilimu f/im«/ triS peregrinaru Imguarum flndi«,quod adimitnobif conatü excolêdie et exercèdæ Germanicec lingu/f ^ult;e minime erat negligenda, ijs præfcrtim qui ali ^uSdo publice cdufds agêt, aut cocionabutur. Sed 9bifcitur:Nihilfacilius eSl,q in fua lingua reâèllt;f qui^At reß)odeo tales,Griecos et Latinos fhiltid^ et inanis curiofitatis codènare,quie gètes 4 prit»i^ üatim annis pueros ad certä esquot; uenuflâ ßrmi cendi 'm fua lingua maxima eu labore a-folicitH“ dine cofueßcerÜt, er frequetißimas fcholashab«f runt,Grdmmaticoru primitnt, de'mde etiä Rhetoquot; rum, in quibus tnuetm uernaeuhe Imgutreßn^ ufum longa exercitatione dicedi er feribedi addt‘ feebat Sedfit apud nos temporüiniuria, ut Pudigt;^ l'mguie uernacubtno negligatur folùm,fed etiä temnatur,çy'probro detur,ß quis id ußtrpare ut' deatur. Quare tandem fatis graues peenas daint^^ ignauiit noflrie,cùm po/ka produHi in catuf,ulgt;^ nobis offic'ij ratio neeeßitatem dicêdi imponit,uu^ cofeientia noßr£ infantile obmutefc'tmus, aut (O’* fkrnatione titubantes trepiddmus:aut ut illoruut' hil cotingat,tarne impropriè^obfcurè, coßtfe diet'

ÄW, utpote ««Bit prim txercitatione exculti aut I ^firmati. Qt^are hortator fum meif pueris, utali ^uä falte cur à etia maternt Imgut difcèdæ er fx* Ccciiif 4 primis annif fufcipiät,er fhidiofè obfer^' ^ët,acmitari ftudcät iUos,ciui propriè,elegaferet ßne affräatioite Germaniceloquütur. Legat etu friuato fhidio Germanica feripta maxime D.Lu^ ( fl^eri,Philippi,Menij: deinde etiâ oratorum quo-i ’’«nijm, «f D. Ponfdni, in quihm quid quem que ^feeat ac omet obféruent, er affèâatam grandilo ^uentiam,ut alienißimäab Lccleßapicis, uUare di ßant.Proderit ad hoc quoq-, argumêra,quie laihiè ßtibenda erunt, prim uernacttla lingua expliea-ac deinde in peregrinam Imguam conuertere^ parùm iuuahuntur adülefcetes,ß interdit duo tret per ocium inter deainbulandu, narratio-”” aliqutes uerat uel fabulofos commemorabuntf ^dhibito fludio proprietatit ,ordinis crelcgan-^^•Htec dc lingua uernacula monuiffe fatis e^.

^inguam Grtcam fie ftrè difiut pleriq;,ut in-^ß^igere authores Grtcot poßint. Ad ißud propo fufficiet diligenter ex Grammatica Grtca ^felinationes nominum er uerborwn, er phrafet f’'a:cipuè indeclinabiltu partium eognofeere. CriA *ufcripta partim per interpretatione uiut uotif, f^timcoliata uerfione latina mteBigere conarii

er cum eortvm feiitentiä affecuti fu'niut,rurßn dem in Imguam Idtinam profirijßitneconuertere-Quod exercitationis genui prater Itngm cogni“^ tionem, rtum alim plures utilitates dtfeedbui ad* frrt. fniungo igitur difeipuUf meis, ut prefi/Jorefft enarrMent publice G) iccam Grammjticam,^' Euripidem,ßmilitir cr dominum Philippum jlotelisithicii aut alia Grjrfd fcnptj interpret^'* tern diligenter audiant.VttlijiiKcjicerint/i tjui ‘5^ grandioribui natu explicatos uerßu Tragici pef“ tie latine redderent foluta Cfliheriore oratioi’^r tangtiam ^•■■tfiiefptxan.Sic enim cf linzuampet^ß HiiK dißerent,cr tnßgnia ornamëta zy fentcnti‘‘{ j’VMutHxr ßrnüw meminißet, quib. hoc gemußt'' pti eilreßrtißimum. Mihi hoc tempore priuatiff fatis uidetur,ß die ßtbbati poft concionem uijßf^' tmamàcertis dift:ipulis expofttionem Puat'gf^^ Hominicalii exigain,z^’ pcftulcin, utftngulatu^’* diéîionum Griecarii iheniata er flexum tndicfttl-unde intelligant,qua diligentia publice GralKtnlt;lt;' ticam audierint.

Sed longé maioriconatu in ftudium lingUiet^ tina; incumbere pueri debebuntmon modo ut lati' noj fcriptoref,poetat, oratores, hiftoricos inteUi-gant,uerkm ettam ut eiut linguie proprietatem Io ^uendo orferibendo tarn Ugata quam ßolutaori^ tioiit

DeEccIefia, iiöne exprimere aliquo modo poßittt. QÿMdogui dem eiui foUui ufiu mur liter^tos er alibi e{l plu autemfaeultM G'copia proprij ferma ^Litiniiion foliim leilioneiicriptoriim compa ^etur,fed etiam reijuirjt confuetudinem ^uotidta^ *^1 ufut in cjüoquijsfjnüliitribtt! nbsp;nbsp;exercitatiotm

f^ibendi,utriq- reifeduló opera danda efi. Qni-’ decreui poRhde, Dfo iuiiante, die Lutue propo ^^re argumentum in utroq^generefcriptionis, ad exdpieda pueri coueniàt^faqi interea qumq; ^^unjpacioabfoluta, er grandittfculisliterarii defcripta, ita ut in marginibns ßt uacud ^^drta,ubierrata indicaricrcorrigipol^int. ^Jtitrni poll caenain exhibebunt,recepturi codent ^^pore,ß uÜo modo fieri poterit,emcndata priCa dentis hebdomadii fcripta.Siepè autè alias com' *''°’tefiunt pueri de neeeßitate er diligenti ufit cre ^^^fldi,quibiis impeUi debent, ut ultra etiam in ea parte obedientiam zT diligentiam pr^flrnt. Sed fi ^tem nec offi-ij rationnée commodorum magnitu d^ exeitabit^ut obteinperet, is feiat earn contuma eiam zy focordiam non carituram poena. Loqueit dijiHtem latine cofuetudo utinam uel metu poena-tu^uel pr^mi/s, uel quibufcunqi modis adolefcen^ tibus perfuaderi acfainiliaris reddi pofiit^qute ne-^eßaria ad Irnguam difeendant^quam fiituro excel Itnti pugili quotidiana armorü meditatia eil. Sed ddd s ntmùim

nimium hitc m re ddolejietia fibi fluHoru mento tndulget,no aftimiis guantitßtcr comtnif' diim,et ornamentitfpojjè apud eruditos expeditèt proprtè er pcrßticuccogitati animi Utinè expi^ mere. Ciifï ßlicitdti fi quis putet fine exercitatiO' nc copdrari,fiu!tè errat. Hottor igitur difcipulol meof,qui extra ntei dontu habitât, ut eu fuis cot^ bernalibus colli’quètes tantum Latina utcntur liif gua.tis uerà qui funt domi meje idem pr£cipio,ft^ hac lege ey mulâa addita, ut fi quis uernacula gua intra domit ufus jùijfie deprehèdatur, nuwoh* foluat, ad prienù t in certamtntbus utâoribus di' ftribuendü,dequibut tnfrà dicemiis.Eadè legett' nebuntur ij quoq},qui alibi habitât, quoties lotid^^ Gertnanicè /uermt. Cùm aut Oratio tis, L ttma tia hauriri coueniat ex arte Grâinatica, lüiM pt^quot; cepti po/lhac pueris tradâ, CT rurfits exigâ hotd diurna,die L’tne,cr Hartistalijs duob. iouifgt;^

Veneris eadë hora explicatur^ Terètij comoedi^t uthabcât exèpla purif orationis Latine,qux tari pofiint. Vtq; uel temulatione copeBâturad rt' petitionè afiiduâ prteceptoru Grâmatices,aliqi^[ dsleüis ex ccetu difcipulorii proponetur tëpejUi*^ aliqua pars carminis Vergiliani ex^ucolictf,quot;* quo diëlionum iruiaoe, origines,fkxuSjüruëh*^^* ita diligëter inuejbgabut deleëii illi^ut cieteris eodifcipulis couenturis poâ ccenâ die Mercu^ profidlu^

pro/èâu tpiûru exploraturis, appoßtis rejßoßo» fiihut ftttitfacere, et eu eorundè Ltudatione dinütti poßmt, Ef (j«M prodeA aliquos inßgnes locos etU prnitùs memorite imprimi, ut feribentib. fuppetitt ffoniru ßrmuUrUjfententiitru et ßgurarü copia, ßngulis feptimanis mandabo paucis aliquot, ut ai ^iè Sabbati mane hora fexta memoriter pronucièt *« coetu mßgnes aliquos locos ex bonis autoribus, ^‘siudicio deßimptos. Htec coßietudo,ßipra utili. tâtes prias di£las,etiâ memoria excolet,pronucia-tioneßrmabit,animu addet timidiufeulis iÜis, çjquot; ^“ßco f£pè pudore prieditis,ut mßequetiore etü ^lt;^tußne deßrmi trepidatione aut perturbatione *nimi dicerealacrè,diflinaècr coßanteraudeat. ^dilliaufcultationemuolo omnes difcipulosai-cr qu£ cum laude pronunciari audierint, fnitari,e^ qiff reprehëdi i»tellexerittt,ipß poflea conêtur. Supra h/ec omnia, ad coparandam f^cultatê Latini fermonis,necelfaria eil leâio ali-^‘t'st feriptorS, ad quoru exempla pueri orationé firmare aßßiefcant,eoritmc^ m loquëdo et feriben ßnülitudine exprimere conêtur. Primitin igitur fute pueri tribuât quotidie horam unam aut dmidià leëlioni Terentif primu,deinde epißolarit ^ilt;:rronis,ofßcioru, ZTßmdiu faciliü feriptoru.

poetis lt;tut legen: Vergilij poëmata, er Ouidij flt;tßwet ldgt;ros,ututetamorphoßn, Pafios,Trißü, ddd 4 er

amp;de Ponto Ubros,utmfaciendii uerßbuibäbeät guod imitentur.C'usn autem memoria ijuantumuif ßlix teuere omnia pariterno poßit, pueri fempff ad manum habebunt libeUum ad hoc comparatif, ut in co inßgnesßrmtilai,gnomaf, figuras, eyfi' miles orationis latine ftofculos inter legcndum eX-cerptos at’.notcnt,ibiq- coportata ornamentaofit tionis per totam hebdamadam, die Saturni alßn^ tics r elegant,er fubinde m memoriam ßbi reuo“ cent. Hlt;ec dc orationis Latinicfacultate comparitX; da^c;“ dc admitiicuiis ad earn nccejßarijs diäa fi^ ciant.üuncetiam de partibus Philofophiiepauc^ dicam.

Cum tres partes Philofophia cople£iacur,lt;}ti^' rum prima fermonem in quauis lingua ßrmat, co explicari res,zrgraues cauflt;e dißrte zy- orna' tèexponipoßint,fecundarerumin natura notl' dam tradit, tertia mores inßruit : duas dicendiaf tes Didlcdicam zr Rhetoricam (nam de Grant-' matica,Latina er Gr^ca lingua fuprididfum fP fumino ßidio cognofeant pueri, non tantum na pratcepta dißat, fed etiam ut ufum aliquem ßbi af tium harumfaciant feribendo et difßutando.Pra' cepta Dialedices explicabo,lt;]uapotero diligêtiagt; hora fecunda dierum Lunie,Martis,Iouis,crVf' ncris. Rhetoricen publice prttlego, erprittatim

fdJo QMntiliini libroi,ut habeantgrandiores m tufupra clementd Rheterices accuratiorcm etidi» fxpUcdtionem.Quod ucrà dd ufum harumdrtiutn *tttnet,drgumeriti feriptionum accommoddbo fi-fèfeinper dd exercenddm dliqudin pdrtem prlt;ece~ ptoruin,nunc DialeâicoruKi, nuncRhetoricor/t. C»mg; d/iw^duertero difcipuloSyConßrmdtd Gri ffidticit cognitione, prteceptd Didleâica medio-ffiter tencre de fyUogifmis fdciendis, (7 foluetidis ^titiofis drguincntif, dij^utdndi quoq; morent tuaiii. Rudidnt etidtn ddolefcentes publicè elemen-

dodrinic, ^utrerum ndturdfinquirit ZT piftcfdcit,ni.iximè rudimentd doitrithe cùm de ma ftbiii corporum calefiimn^quie m libello de *■lt;lt; trddiit]tur,tum de uiribut çx ejjeßibiK fy derS, ^dibit'S iit htc infèriord corpord dgut fletLe, qudm ^firologidin uuîgo uocdt.Cùm dutem ad utram^ ^^■è,i^pofied in totd uitdtnecefldrius ZT fummus pt Arithmetic£,mdgno faidio pueri in ed pdr ftatim 4 primis annif ufq; incumbent :da-^dntq- operdm,utpromptdm crcelerem fdculu temreilè numerdndi etiam difficiliorcs rationes tttulioufußbi compdrent. Qÿarc er publicè eius ^tis priecepta dudidt,er fgo priudtim hora duo-i-décima diei Mercurij eorundem repetitionem er fxercitationem inßitudm.Cumqi aliquid proficif. ft difcipulos uidero,poßrd,ut exempla habeant ddd ! fXfr-

■exerceniorum nimerorîî,monftrâbo iUis ration^ conjiruendi figurant cœli ad qualibet tempora y» r(lt;rtu(/,quie exercitatio uoluptatè pueris non me-diocrem afjiret. £t hic nunc quidem de rerum M turalium cognitione fufficere exillmo,quibut co^ gnitis,ad aliasPhy/ictepartes abjlrußores poterut accedérenatu maiores. Ethica præcepta difcaitt pueri publicè à D.Philippo. Sed ut communis lu^ ris quafi fummam animo compleâi poßint, ciquot; intelUgant luris ßrmulas,qu£ i» leâione Latmo-rum feriptorum ubiq^ fe ofßrunt,decreui, Dfo W uante,dieHercurq/horaquinta libeUos inßtU' tionum tantum Grammaticè explicare, utnoticH uocabulorum aliquam acquirant,non profiâi âf rogantiaaliqua adduüus, autut falcem in alien* me^emmittam^cùm facileagnofeam me nequit' quam parem iffe ad luris dodrinam docetidant, quam ipfe non didici : fed tantum hanc ob caufn^ cam ledionem inßituam,ut uocabula^ er phrafet» qua; luris feientit funt peculiares,e:y tarnen à U' tints fcriptoribus creberrimè ufurpatx, aliquanto notiora ßantadolefcentibusmee fidei commifif' R« ipfas,qu^ ad luris ciuilis inteÙedtem pertinêtt difeant if, qui fe iUi ftiiiio totos aliquando dedentf ab ijs,qui ex proßjjo luris feientiam docent. Pertt net ad Ethicam dodrinam etiam jhidium coBigt'^ dii(irtMttattexempla^gotiorum,a'elt;ifr‘*»^

De Eedefia, 59 uuniiun, er inßgnium mutationum in Jntfieriji, fx Hifloricoru er aliorum fcriptis.Sed cum hiflo--rit non facile propter temporis angufliam puerû enarrari poßint,priuato ipforum fludio hanc ope ram commendo, utßquando interuallo incidant^ Kbi i leäionibus publicis aut priuatis uacatio erit, ante omnia perlegant ordine Chronicon Philippi, ^uod Carionis nomine eR uulgatum, in cjuo fum nom temporum er prtecipuarum rerumgeßaru, item Monarchiarum fucceßionein et durattonem, ac caufax mutationum diligenter obferuent. Deinde cognpfcant Latinas hiflorias ordine ,Pliniuni, lMium,Saluftium,Cæfarem,Suetonium.VtqiCunt ttiaiorißuüu hifloriaslegant^habeat in promptu librum continentem locos communium locorum ^hicorum,ad quos reßrant,ß quid inßgne in hi-ßorifs ueniat,quod obferuatione dignu uideatur. ^c diligentia multas continet uttlitates, ut alibi dicetur.Tantum nunc habui,quoddejecundofine dicendum eße arbitrabar,qui eit de fludio Ungua-fumerartium.

R^liquum eil,utde tertio ßnealiquid pracipia, ut diäum cil,morum etiägubernationem fia-amp;tat,er continet exercitationem maxime earunt tftftutii,quie nos in catu uiuentes regunt er mode fantur^ut ipfi tolerari ab alijs^et uicißitn tios alios

ferrepoßimiitSunt autan itle uirtutef priPcipuf: duiUtafjUerecuniiayobedictiayhumanitM,candor feu ueritaf,modeflia,manfuctudo, beneficètia,gra titudOiittfticia,lmgu£ moderata^ ufut.Cunt autent bit uirtutes alibi copiofiut deferibätur, hïc tantiott extrema fîngulorum uitia indicare fatis effe duxi, ut ea pucri fumma diligentia fùgienda ejji cogitët.

fjtjUcitaiffordiiiamor: A^èdatio elegantie et ciuilitatis odiofa^ ejua^ lis eit in (fuibufdam an licKeymulierculii.

ImpudaUia: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stupor,ruflicw pudor.

tia: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obedientia in re flagi'

Tiuriu, aut ijui non affi Adulatio, er nlmid faci citur alienif rebws, nec litaa, fittilitat^ in amici libenterfert communia rijs iungendiscitem vs‘-onera,(^gt;awd/gt;tii7itxi Kvn^xyy-cawin infufei pienda cura alienarutn rerum.

talumn^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fttns reâa i prautf, af-

ironiaf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fffttlt;ttio,laudanseUam

Superbidffi^-^ftix^eir Abieüiô bypocritteai rogantia contemptut feu extenuntio immodi «lioruitt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cd fuorunt donorum:

irdcundid,dcerbitiii,mo ieaçyHfîx, patientia pa foßtof, cupidité uindi- rafitica, funulatio leni~ (is: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;talis occulté captans oc

Sordes, iUiberalitai, te- Vrodigalltot largîtio-nacitai,maleuolètia, eu nés officiorum, profit-piditas ltedëdi,preinen' fio, facilitas erga ciuof-di,impediendi alios: libet,negleâis fuis reb.

^ff^atitudo,nocere be- Seniitui,(ùm tjuis gra-»ffaäori: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tificatur benefaccre in

Rapacitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R.lt;gor iurts,

. ^iVffUTilx,occultatio Garrulity, uanifiitt *nßdiofa,ßkiitium con [)r£cipitätid,curioßtMf tumcix,fuperbtim,flt;ifii- cotliuntio, tnale^cett-dioßtim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tia^obtreädtio,

Kac uitid dgnofeere in dIifs,Qr odißße,^ dcer^ rimo condtu uitdre idm indeuf^i d pueritid febo' Idßici debent^cr obferudre^ ad lt;}Udruitta ßngulo-rum Udturie ßntpronx^utillM inclindtionet ri-tione criudicio, uitdtiioccdßonibui,fleärre0‘ cohercere afßiefidnt. ^dmobcdußdm prodrUpUt ros ßdtim cx angulii ct folitudine in catus et febo Im ßetjuentes produci,ubi occaßo ßt çr agnofeett darum uitiorum, (y econtrà uirtutis exercendtc. C^udre ut plures fidnt cduße puerii meif couenieit di, utj; fdciliuidd communia ofßcid humanitatif aß'ucßdnt,intcreos, utin Republica, ordines (f gradut fecundum profiilum er captum conflit»^ re decreui.ut interdum aliquM committere,ry terdum uel uerßtum Gnomicorum recitdtione cott certent, uel anigmdtis aut obßuris er intricatif conäruilionibuf ingenij uim çy celeritati acuitd er exerceät,unde uiiHi cum pudore,uidiores pr‘^' miß ornati difceddnt,cr hoc modo partim dinof'’^ laudif,partim tnetureprehenßonif excitabuturh ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itertd^^

lerales etiam ad diligentiam i» difcendo. Temflora autcm iüis certaminibui tribuenda,fatif mature femper indicabimui. Nec uerà negligi alilt;e uir tutet debent,({uibuißngult etiam extra catw, ma res fuos Gquot; eupiditates ad prafcriptum rationis,et imprfmisaduoluntatem Dctrcgfre conabuntur, M funt,pietat,temperantia,caflitas, uigilantia, ßr titudo in tolcrandis difficultatibuf,ßne(fuibus nec ^oftrina Bcclepæ cognofcif nec fliidia literartvnt

po/Junt.Htee de ratione uitg Gquot; ßudiorum fe-fundum tres fines in fumma dixi, cjux iß ^tatt\ ^‘fcentium primas artes couenire iudicaui. Si cju^ fiwpretermiffa, tUa per fefe cjuißue facile addet. ^tera ita funt pro ratione pr^fcntis üatus amp;nbsp;•Borttuj attemperata difcentium commodis, ut nifi

opinio mea uehementcr faÜat,cxiftimem,fi iuxtàpriefcriptam rationcm inßituatur, gquot; oliquandiu exerccatur, eum breui tempore non ^xiguain aceeßionem morum probitati, eruditio-iudicio failam effe, reipfa deprehenfurum. ^fd tarnen ut id facilius fiat, neceffario adden' dit cü admonitio iRa , omnia fie demum pro-ßtura efie : primùm ,fi omnes conatus noftros frfiramiiS ad obedientiam Deo prailandam, cr *igloriam eiusornandam g eclebrandam: de-Kde fi Opern diuinam afiiduè G fine bitermißione ^ploremuSfGpetamus, xr ipfe fiudijs nofiris

fucce/ßu felices afj^iret. Poßremo, ß ßeti coti' fcientia uoluntdtis er fiäuciti (iiuini auxilij, deri ßudio er indeßßa diligentid preferiptdin rd‘ tionem ßudiorutn er uit^ ferudre conemur.Vt dti tem m conl^eäu pueri hdbeät breuiter defeript^ diutrßa operdf,breuiter etu ex bislegibtu deeff' pt(U 'm tdbcüdm dliqudnt redigdnt, qitdmßrtguli^ diebiuntdne,poüßiiitdf preces mß)icidnt,amp;^^ iüiui diei penfo cotnmoneßdtit, erfub noftan rttf fui perliifirent, num quid partis ßiidiorum ondß fum ßt,

Fwiw tegum,quas exceHenti doäritidprteßit'’^» ejquot; de multorum ßudijs benemerituf uir,oliin tehergte fuis difeipulis praferibebät.

Hunqudm ueraEccteßd ßne fcholisdliquibtif ßtit,4cnepoteß quidem diu confirudrido^^' niß fcholdflici catus ddiugätur ad ceeb ßds. iubiè primis pdtribus,Adie,Noe, Sem ideo prof‘s gdtd eil uitdtotfeculis, utduditores haberent/^' ^sit^ti'jfisriftdeprimdorigfne generis hunist^^f de^ mitio doürmf.Poßedfdmiliie Abrdhd,tß^^ er Idcob prorfus fchoU fiierunt.Deinde, cim* ‘ Koyßddtd fft, ww cldrum manddium de

tdJifum e^.Conßitutum eft enim^ut dä tahernacu lum femper effentcœtui docaitium cj- difcentiH. tiamin politia Moyff,lt;td tabernaculum claffrs 5'4 eerdotum ej LeuitarÜ conffitutte fîierunt,non fo~ lùm ut ibi maâarent pecudes, fed inulto magis, ut legem populo enirrarent,reff)onderent ambigeit tibus animiSfCr dijudicarent dogmatû controuer-fiM,utclarèteftatur caput 17 Deuteroitomij, ubi iubet defirri cotrouerffoi ad facerdotcs Leuiiicos^ amp;nbsp;ad locum tabernai uli,zr iudicari res nonexar bitri^s potctum,fed exlegediuina. lÜud Coßegtu^ »el Academia optime confftutd,ufq; ad Chriffumj eirciter 1^00 annos,doólrin£ diuttia;interpres cr eujhsffcit, lüi Collegia traditus cü in diffiplmain Samuefperindeacffeffèt in Acadamiam benecon ftitutam mi/Jiii. Poflea cum négligèrent ffiidta fa~ eerdotes,Deus excitauit prophetas,qui magnas ca teruasdifcentium fecum traxerunt. Tantum enitn »guten erat eruditoru Elif£i,ut cum antea in H/e-gt;'ieho habitaffènt,poflea propter eins loci angttfliä qttererentad iordanein aliamfledcm. Poü Samite lent floruit î^athan : deinde Achias Silonitcs fub Salamone cr leroboam: hunc fecutus eH Ananioi Affe tempore. Deinde excitatus ell Elias,qui ciun diu res maximas geßiffeijöquot; docuiffèt cire iter an-nos triginta antequä à Deo in caelum eueâus cil, fuccefforem Elifcum elegit,qui annos feptuaginta eee guber-

gubern.iuitEcclepam ifracLvidit hune ddolefcent EfaiM. Elifeo uero fuceeßit lonM,quem arbitrÄtuf füijfefiliummulierii Sare^^tante, ab Elia reuoed^ tum cx morte. Clt;eterùm abduilis decern tribubuff fuceeßit Efitidi in ludd,qui docuit annos odognt' tu,ZSquot;Uberauit regnü ingentibm bellis.Nam qui-libet Propheta habet aliquod inßgne ■doXiTovi^ix. Poft Efaiam excitatut eft Kieremidf, qui annoi quadraginta concionatui efl. Poft HicrcwiiiW» Tianiel: qui etß inßituitur doärhta Chaldaoru/mt tarnen huncuicißim poflra reges omnium maxi' nü,tanquam difeipuli, audiunt, î^labochdonofor, Euilmerodach,Darius Medus,et Cyrus.Danieletit fecutus eü Zacharias : ipfum uero Efdras zy remias, qui attigerüt Alexandri Macedonis tetatê^ Hehemiam Onias fecutus eü, celebratus in Eccle-fiaße. Poßea Simeon Oniießlius doärint puriida tem coferuauit.Aliquanto póft fecuta funt ütiachd bxoru bclla^quo têpore facerdotes diuiamEthfti corum more certauerlit ambitionedeprineipdtu, et doiirinam ac difciplma flagitiofè neglexerunt» Accidit enim eo tèpore,quod omnib.temporib.ßt, utfiquisunico uerbo autoritatè alicuius in officio uerfantis offinderit,certè no Deüconditorè ilUut hominif,fed diabolos ipfos Leßße difcas, qui nuit' qua audiuerunt aut docuerut iüam dodrmä iuDo minica oratioe à Deo priefcripta, Remittite,et re~

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mittetu»

ftitteturuobii.SedexortiK eft tanJè Mathiitiiti fi terdos, legii diuitiie alfertor, Ita Machabtei rcjîi-i tuerunt doéirinam. Poli hos creuit impudentu iii populo Dci:cr repudiatis Prophelarü monumen tti, cœperunt iftgeniit prophana amure Gr^ecani philofophiam.Htnc extitcrunt fcéiæ ditterfe Pha-^ rifieorü cr Sadducieorü, cjui paüm PpicureM opi nioncs profvßi funtAtacj; cùm diu horribiles effent. tenebr£ in populo Dei, Deus rurfus excitauit jtho lus per Simconem Zachariatn,quorum mentio fit in Luea. Deinde per lohânem baptijîà,poflquS docereeaeptt Chrißus, qui fckolam Apofioloruin babuit aßiduani. Èf HffcriC» affirmant Kii-ffs ivßi-^ tutum (qui feptuaginta fentores elcgit, ut fcribi-fur capite u. îAumeroruni ) manffffè in omnem pa ßtritatemßdq; poßeaßiiffe collegium doilißtmo-•■«m homi»um,quod nominarut Sanhedrin, quod pro Gr£ca uoce !rwélt;^üi!i/jjtfurparunt. Sed qua-lifcunq^iUeScnatui ßit, Prophctof conffathabu-ijfeaßidua auditorum agmina tiunc morem, que uiderant Apoffoliferuatum à Prophetis, Bapiiffit Cr Chrifto,rctinuerut ip ft. Ham hos quoq-fuas fcholas habuiffc apparct ex lrcn£o,diccnte,lohan nein Apoffolum Epheff habutffe aßiduos multos auditores,cr in his Polycarpum, qui pojlra in Ec clefta Smyrnia circiter quinquaginta annos do'^ dlrinam à lohannetraditam féliciter propagauit.

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eee i Hu«.«

H«iw Auiùor Jrcn£Ui doilriitie riuo! in GnUiâ et Pannonijm duxit. Acfidjjc talcs fcholas apparet, iibicunq;fi'ec}uentioresEccleß£fi{erunt.Celebra-tißtm£ ßicrutjAntiochena, Alexandrma,Clt;efari‘ cnps,in qua Origenes docuit : Byzantina, in qui BaßUivm didiciffè Nazianzenus fcribit.Nec aliui ß(iße initio Collegia canonicorü certum e{l,quànt docentium cr difcentium ccetuf. Et in ipfa Gerntii nia ante Attilam fiterunt adiunila fchoLe medio' cres Eccleßjs. Nam Irenanu cy Epiphanius citant teflimonia Germanicarum eccleßarum. Qua eX re apparct,cito propagatum ßäißeEuangelium ix Germaniani,ey aliqua literarum ßudia in hac na tione fiiijfe.Legimus ctiâ Lucium Cyrenteum Pai* li difcipulum primùm docuiJßeEuangelium ad Da nubium in Augufla Tiberina,qutenunceüRat'f' bona:eaq; in loca uenifße eum cum Komanis exef* citibus,qui tenebant Rhctiaf,conßentatteum eSd^‘ luxit Euangelium Argentorati populo^crAgeip' pinlt;e Coloni£ Doitore MaternOf Petri difcipu^°’ Trophimum Arelati fiiiße Eufebius teflaturCle“ mens Ntetenfes ad Chrißi agnitionem uocauit. Crt fcentem aiunt ueniffe Koguntiam. Karcum Pan^ difcipulum ( antiqua monumenta Eccleß£ PaP fauienßs,ad Danubium teflantur)cocionatum ejß in urbe luliobona,qu£fedesfiât Epifcopi in co antecoUegiu Paffauienfe.Totmagni cffap^^

De Eccicfia. gp tes uiri,cùm in Germaniam cr GaUidtn uenifjcnt, hjuâdubiè pKiecipuam fliidiorum curam habue-funt, Ht ad pofltros per hommes reâè inftitutos et folidè doilos Euagelium reilè propagaretur. Et/t «utem poflea temporibiu Barbaricis cum Vanda iicis Hunnica Erancica beÏÏa magnas uafiitates ßcilJint, ita ut uetera Coüegia euerfa effent:tamè ^uflefcuncj; reliquia Eccleß£,qua fupererant, ca ^eee Uteris non potuerunt. Rurfus igitur Coüegia flt;inonicorum,e:y‘ monaßeria condita funt. Et ckj» Coüegijs canonicorü ßudia negligerêtur, quàd effent oecupati regum craularum negocijs : mu~ *^lt;ts docendiinmonafkria eittranslatü. Haccitnt ^gt;terarentur ceremonijs, non potuerunt docendi ^borem molefium difficilem fimul fuflinere. ^Xort£fimul funt Academia, 'm quibus fiiidia lite f^eum utcunq; exercitata funt.Sed difciplma: uin-nimium laxata funt. Ex hac hifiorica comme *'^lt;»'ationefaitsmteüigi poteß,cr femper fid/Ji ^‘^‘‘tntHas fcholas Ecclefijs,(y amifiis ltteris,lucem ^uangdij ext'mgui.

Sint Academia arifiocratia, ut aîueoU apum, ßifm quifq. officium reilè faciat'.doceamus utilia: ^^nfinmus operas candide : iuuemus nos muttto : tueamur communern quandam concordiam cunt quadam philofophica modéra^

Alia ratio ftudendi, paruin difsîmîlîs à priore,cuidain Iuris iludiofo ante uigiß ti annos aut circiter.à DThilip-po Melanchthone præ-fcripta.

Initio ßtiis conflituendui eH fludiorum.ut enin* in alijs omiubiu deliberationibut qu£ri folet, qi** utilitatem, quern fruilum adßrrepoßit, quod fr' fce[gt;imiif;ita ctiam in ftudijs initio conßderitndu»^ eil,qua ad uitam utilitatem adßrre queant. eligëda fuuteaßudia qu£ plurimu conßrut tit uitä priuatà,tum ad B^e/fub. reélè adminifirâd^-

Prima ßt cura cognofcend£ doélrina Qhriflitl' ttrßuxtaiUud'.Prmum qu£riteregnum Dei Sf^ ad earn cognofcendam fatii erit audire unam theri pr£leüioncm: item condones diebtu Do»d' nids cr ßßis audire fuffidt. Item methodû aliqit^’ nam m omnibus artibus oportet teuere fummaHf aliquanv.idq- maxime opus eil in dodrina reliÿlt;^ tus. Ad hoc conducent uel epißola ad RomanoSt ucl ad Coloffenfes, uel Lod comunes à me fcripti' neq; totumdiem aßidere oportet Theologidsh' lellis.Satis eil Dominicam diein in horum conßfquot; re leélionem. Et mditc cùm furrexeris,aut cum ^eri cubitum ibis, legendum aliquid in Bibli/i) ^uod ad precâdum exdtet, ita ßmul multa difceS’

DeEcclefia. 71 Bf tra^ldtio literarum hi^mdnarum: nam ad uitatn oput eSl multis alijs artibus.Sed tibi prodeft adhuc aliqnantifper inßudio reilè dicendi uerfari: quia nediocrif ratio benedicendi neceffaria eit ad reli-gionem,adiuf,Qrad omnia ciuilia officia uitic. Audiendi in literis Latmis Ciceronis libri de offi-rijt,Rhetorica:fed addenda etia philofopbM feien tia.ideo funtandienda elcmenta iAathematum,et dicIHlercurij Politica. Sic duat PhilofophiiC partes difcesiiJaturalem cr moralem.

Tertia pars difcitur in Rhetoricis,Dialelt;llicis. E ft autem opera danda,at libelli continentes Mc-thodos, hoe ell artitvm fummas^diligenter difcan-turut Diale^ica à me fcripta,et Rhetorica;P,pito We Philofophia: moralis, nbsp;nbsp;nbsp;Phyfices : Libellus

^ph£ricus, Politica, inftitutiones ïuffiniani.Donü biiuu in feptimana coüocabis in Terëtium, ^uent fubinde debes rclegere,ac fatiseH quotidieduas horasadfiimmuminhocconfumere. Nee uolote •tut multum ante lueem furgere, autfera cnbitunt ire: fed omnino habenda ratio ualetudinis or fani tatis. pfi itê biduu coUocand» in Liuiu.Dies unus coUocetur in Gracas literas, audios ledorê Gr£Cte i'ngU£.Q^od fupereH tcporiSjCo/èrendu eHine-xercitationè Hylhpropter cjuod intermitti interdit ledio Liuij poterit. Interdü legt etiö Vergilius aut Quidius loco Liuij poteft, ne aßiduitos in authore eee 4 difficili

di^cili parût tiedium. Neq; eitlm ita putef te ejji alligatum ad Liuiugt;n,lt;juafi piaculum fit inter-mittere eiut leélionemtfatK eü habere certutn ali-guod donticilium, ad quod te recipiaf, poflquant fùcrK expatiatut ad Vergilium, Quidium,aut Ho ratium.Stylunt ita exercebii,ut alias fcribas epi/b latyaliâs uerfius,alias ex Grlt;eeo uertas.lnauthori-bus ciuidCttobferuàdum,dtficesin praleiiionibust uerba, phrafies,fiententije. Kuncanteomnia difieS uerfus fiacere, hic fit hoc tëpore pracipuus labor, igitur Profodiim, cr alitjuid Vergtl^,(eH Outdij.omijjo Liuio.Temptes partiendum, çy dû üribuendie hor,e,ita minuetur labor, ey- uarictate ^itidam fubindc recreabit fie animmtnec tarnen tl-la uarietas nimis magna erit, c^ualis obefie fiolet in difcendo. Dominicum totum diem ponenduiH cenfieo in leiîionem fiacrarum literarum,item to^ turn diem Saturni. Legenda eü autem altijua epû ftola Pauli ab tnitto ufij; ad finem, ut dijcas unde fitmma Chriflianæ do£lrinie(ficut inalijs fiudijs, fumma qutdam fieumethodui comprehenditur) inßrmetur.Ua mfiacrisliteris prie/landum eü, totam doilrinam animo copleâamur, aliogui fi carptim degufletur,ut fiepè in iudicando decipb ris. Lege initio eptflolam ad Galatos cum Luthert commëto, uel Coloffenfies meos,,et iterum at^ ruinrelegi oportet.

Die Mariif ponaturuna atq; altera in Teren-tij le{iionem,iUo pritlcâo legatur CT Liuiiu.

Dies touiset Veneris coUocentur in leilionetn ’f'erentij ej Liuij:hisaliquotiesprifleâis legatur Ctr Vergilius.

Religuuin tempus eoUocetur in exercitationem ^yli, ahâs in le^tonè alicuius poematis, aut aliud ^‘^tddarn, pro arbitrio, ut tantum uoluptati jhi-^‘orum feruiat.

Nfwo utiliter difeet ßne exercitationc üyli, ßd[eribendum eR ad alicuius iudicium,ciui oflvn-^^t^uid fitprobandum,guidnon ßt probandum.

Credo multos fententias Hieremiie ejje diilas ab ^lio. Htereimos potuit eljè auditor Elilt;£Mt Daniel ^i^emie.

Clemens ait, feperuagatum e^ßetotam fißam, de fmguUsdoürinie articulis confuluiße erudi fO! ubi^.:fed poflquam uenit Alexandriam, finffe ff contenta iudtcio Patiani,(]uem ait eruditione et P'ctote eximia prgditum ßtiße, ac ornatu teßimo tfijî Spiritus fanâi,feu miraculis.

Leßium. Credo quid ibificerint excellentiä ßicdü, ita ut ob cam caufam diiiaßt lyra Orphei eo per-ttenijfe. 'liliut pr'utdpii in Lejbo cogitauit, ß cd-neret lyra Orphei,fe ßiturum alterum Orpheuttt-Voluit traheredd fe beßidt nollu,^^ cdntauit. Ei’ igitur canente noäu, cd/tes conuenerunt, ey ev/fli dildnidrunt.lßee^exititi UaKcfuKicts, Sic omn(^ idm uolut efße Kutherißed Idceratur i canib.Qtii‘^ fentper lixiiel»Kîet mßlix. Kartuo lulio Ctefd' re,omttes intcrfidorçs eiia ipß conabStur eße pà' rei.Qaid unuf ^uihbet cogitabatde Kondrchid-

Plato, ciim obifceretur Philofophis, ipfos cfß corruptores iuuëtutK,mlt;iuit : Imo „oj no eorruH^ pimus iuuentutem : fed aide thedtra, ittorum tnd' gitibus implentur dnimi duditorugt;n,c:r dliendntKf à redid dodrindfCr uera uid.

Uoui Comitcm,ex optimo er ßtpienfe pdtre tttm,lt;jui propter fummä fudm fapientid ßiit ual^^ chdrut Imperdtori.ls nimis amans fcurrilitdtis,^^ gebdtßbi ledionem tJlartialis: er uita concurrc' bat cum M.artialis carminibus.Sic corrumpunt b» nos mores colloquia praua,

Socrates apud Platonem in Legibus, etiain bd( legem tulit,ut dues cogerentur difccre Arithmetic cam.Pro'mde er Romanis magnacuraßtit, utlt' ( beri eorum, cum primis literis etiam Arithmeti' cen perciperent,

Plâto m Ph£dro fingit duptices animât, quorum alterot ait alatos effe, altcrit uerà alot dccidiffe. Alatas ait uolitare in cœlum , fruen-tes congrejfu coÜoquioq; Dei, fiukherrimo ßgt;eäacuh curfuum cœleflium , Gf cotifiderare faufas omnium mutationum in infiriori natu • gt;'« , in aere,in animantium corponbut^ in ho^ Uimum fludijs zSquot; moribiu , in uari/s impcrio -^um cr ciuitatum caßbus. Atque hæ animo to^ fo uolitantes caclo, captæ pnlchritudine diuina-fum rerum, cr admirandi ordinit,G' fua-uitate doélrino, çr uirtutis : hac una uolupta-perpetuo ßui cupiunt , nec oncrant fc oh -fcœnis uoluptatibus, quo perturbant harmo -fuam uirtutum in animis , çr obijciunt caligi~

, ne coeleftia aßticere poßint. At iHo ani-quibuialo deciderunt humi, uagantur, cr ftoiuptatcs quorunt impurat ex rcbtn terre-nif. nec enim iBam puleherrimam lucem rerum «xleßium inßiiciunt. £tfi autem Plato aîat in-ifdigit heroicos impetus ingcniorum, tarnen ne iHi quidem impetus foli animos fubuehunt : fed, opus eit etiam artibui, quibus illi ipß impel us attollantur.Sunt igitur alo mentis humano Ariih tttetica Gx Geometria. Has fiaUigauerit ßbi ali-quis ingenio non fordido, facilimè penetrabitin (celunij

cxluntjttc libéré in calefiiu catu udglt;tbitur, iUd^ luce,cy‘ fapientidfruetur. Prima eânumerorunt mtelligen(ia:idfen/itPythagoraf, ckm defining mentem ejjè numerum. Significauit enim animant ejjc rationatricein, difcernit res, çr ordineitt animaduertit.Htec funt maxime propria menti, et funt primie mentis ßtnüiones. Quare apte defini' uit mentem effe numerum,uidelicet,numerantegt;n’ Hicc caufa eft,cur cr «ftw« Grieci mox poü Gfâ maticen tradiderunt Arithmeticam: deinde tertio loco proponebât Dialeélicen: efuarto Geometric-Videbant enim DialeHicen initia fumere ab hritft metica.TSa exercitatio multiplicationis çy diuißo' nis optmè préparât ingénia ad fyUogifmos. Uenft uis demoflrationum melius inteÜigi poteil,cogni' ta Arithmetica, qu£ habet maxime iüufires de' monßrationes.

Quidam doiUor, cum non didicijfet Gramtn^' ticam, conducebat fîbi priuatum pr£ceptoreingt; ( ambo enim mihi noti erant)cùm uerô prlt;eceptof poftridie repofeeret diélata, uteilufîtatum.’DO' mine magißer,mciuit doâor,non conduxi te,ut di Hata repofceres,fed uolo mecum expofitas leâio' nés ruminare. tantum,quantum prius nouerat, proßeit.

Plato in Repub. fßurios philofophos appellat tos, qui fine Dialeäica fatisfacerefe alijs artibttf exißitna'

De Ecclefîju 77 fxißitnabant.ldem: indoâi Diale£lici Ucerant do ärinofj/icut caniculi panniculos. E ft infigniißmi litudo,ßcut exccUciis cil m ßmilittidinibm Plate. Philofophi dixerunt,i}uèd Stoicortim Dialciii-ßt ßmilif Poly(io,lt;jui tenaciter quidè adhecret, fed in famearrodit fuos digitos. Sic Stoica Diale~ ^ica corrumpit ex euertit feipfaut.

Audiui DoUorem Hicronymutn Schurpßum^ perßilum lurifconßultu,dicere:liihil eil,ueüe eße ^rifconßultum ßne Dialeüica.

Arifloteles dicit quinq; neeeßaria eßeßcriben-** poema,quanquam dicit de Tragcxdia:primö,ar èlt;*'»tentum,v7fédffie:fccundo,^é^if,genuifermo-

■' tertio t : quarto, td/xrej«, fententia : Vt ^‘tundo Aeolus inclußt uentos in utres,excùm dor ^it VlyßeSfßocij cogitât magnam ibi eße auri uim ^hßidonatam, eamq^contcmplari uolenteSjre--f°^nututres.lbi uenti erumput,er cient proceHas:

^intô, id eit,ßgt;eilaculum, quod incurrit °culos.iiuius diili Arifivtelis debent omnes qui rotbunt,dicunt,aut concionantur,niemores eße.

Accidit feniori bachanto, quod nunc multis f^^olaflicis,qui cum no poßet edifeere uerfus Ale-^lt;fndri,emebat ßbi peHiccam uejkm candidam, in ^ttofcribebat uerfus Alexandri, ut femper ipß ef..

DeEcdefia^ jent in conf^eflu. Seine! pertran/iens fionfetn, üefi to deij eitur in a^uam :ibi to tam fuam doärinant atmßt.

GalenutfatetHr,fepene 'mamentiam Pyrrho-nioruin delapfum ejje, nifi in Geometric uidi/ßt tantam uim ejfe demonftrationum.

Plato prudenter dixit, eum uirum tant'uitt bealum efje, qui doóirinam Mathematicam di-,1^ dtcijjet. huiut mores poffi regi : htinc moderi' turn, iußtiin cr utilem ciuibut fore. Verba ei^ btec funt : Vnum eü nature uinculum, doâri' na numerorum, figurarum, cr motuum ccelt'’ ßiutn ; ac ß quit alian uiam ad difeendum ill' uenire potell, ßrtunam inuocet, ut dici [old-Nrfm fine his nemo in ciuitattbut unqttam bei' tut exißet : hic modus, h^ec educatio eii, hit dificiplma feu facilis feu difficilis : per hanc itt ncceßeeü. nec fas eilnegligere Deum quigri' tam de fe fainam in his artibus generi hMiti»^ attribuit.

Exténuât Aßronomiam Phauorinut apud cd Hum, cr dicit pauca quxdam prouideri, ( ut ipfius uerbo utar ) fic amplifiimo pr£conio ornauitartem:fiquidetit qutedam in natura aut moribut praci-pua animaduerti poffè, inquit.

Ariflotelcs citât diüum Alcidamantu orato-fù^qui interrogatia quid e^et Philofophia, dixit, tam tße murum legum.P-t uerum eü di^lum, quid loquitur de dcmonftrationibw5,quid ßtiasnatu-f^^quareßt firmum.Et iUd demonfirationes funt finiameiita iuris.

Capnio, cum Romam à, principe Palatino cer.. negocij caufa mißus eßet, ucnit in leilionem ^fgyropyli, qui tunc Romie magna cum laude ^ocebat Grdcè. Cumq^Capnio rcuerenter ßalu' ^lt;ito Argyropylo, 'm confeßu muliorum do£lißi~ ^orum boininum exponeret ei, fc hoininein Ger-^‘Wicum, incenfum ßudio Grgearum literarum, amp;atulari ßbi earn ßrtunam , quöd occaßo au-‘^‘tiidi ipßus contigißet, quo iliis quidem tem.‘ poribus nemo in Philoßpbia er Græca lin-^

doéîior prddicaretur : oraßeiq^.ut ßbi au-^itndi ipßtm potefiatem faceret: deleüatus Ar.-iyropylM oratione Capnionis,cùm opcrainfuam lgt;enignè polUcitut eßet, interrogat, an atti.-amp;ßct Griecos literasiCapnio aitße Raßkie in Cer-*ßMia audiuiße Gracie linguie clcmenta. Enarra^ ^t autem tum ßrte ArgyropylmTbucydidem. quot;Unc exhibet iOi, ac iubet legere, deinde etiam in-ftrpretari. Citm autem er fuauiterpronunciaret

Capnio ( fiàtenim perfîud ojM reâ^e pronuneilt;f» ttoràs ) fententiam (îc fatis lat'mè rcddcret : ibt Gr£cM illeadniirans,conuertit fead auditores, ä rxclamâs : Eccc^mquitjGrtecù noßro cxilio tr^f-uolauitalpt'f.

VetufliU finxit Mmurif uirgd aninidf orco ff' uocataf eße, ZX Orphei cytheram fyluM traxiße.Signißcare uolueruntuiri fapienteSjpetif liitri cjuodam dicendi genere rudes mortales,^^ r ros,adhuc mattluefaélos eße,

Cicero reprehendit Phtonem^uôd dixeritpi’f lofophos,tametft abflineant à Reipublicie jdituf^ üratione, tamè iußos eße propter hatte ip fam gnaruin rerum inguifttioncm.Sed Plato reâifit»‘ fenßt.Eflenim iußeia fuum quemej; oßiiium faif' ff, ZSquot; ßuHum eins ofjicij conßrread communf»^ falutem generis humani. id maxime faett Phtloß' phus,t]ui religioncs,rerum naturalium caufi^.oquot;* nium honefloru officiorum leges explicat, CT res diuhiM c^eteris impertit, artes lÜußrat aut do' cettdeniq; qui ueritatis zy'iufliciædokrmam coU' ßrre ad aliorum utilitatem fludet. Rede igitur fo dixit,iuflos eße Philofophos,qui doärhtatn lern uit£ tradut. Non geßitmagißratus ifocratd’ fed conßlqsfuisgubernauitlmperatorem luud^' tißimum Timotheum er ßrmauit imeniamulto' rum,quipoßtain

Nfc meUui de Republics meritut cû AefchineS caußdicui,qudm Ariflotelcs:lt;]ui etfi nt-c mjgijîra-tusgeßit,neccaufM egit,tarnen Alexandr um er itiultos altos principes faixit ad iufliciam ztrbene-ficentiam. ïafon iurifconfultus gubernauit magnä Italie partemtnec tarnen minus de Republica mea fetur Bartolus,ciui in fchola tantimi uixit. Philippus medicus Alcxandri excrcitum fecutuse^t, ae ^egc ipfum ingenti pericula liberauit. tarnen tfiinus de Republica mcretur Gatenus, ijui nuUunt j ^xerdtum fecutus,fed in fchola aßedit, Gt“ feripßt ^odrinlt;e fua monumenta.

Cicero ait magnä uim in difcëdo habereßuditi ^°ßeendi,lt;juod av^itTMtiJ uocat ipfe. Bt Salomon •'ib.vtßn-ru ßiroacuiturßta uirexcitaturàuiro. ^amp;ificat eiiim,ingénia cùm admoheri coÜatione , nbsp;nbsp;nbsp;^onftliorii atti; opinionu, tum exëpUs excitarißu-

I Euripidis diilui 'o^^nXiai itiki t/cs ri'j^yxs. ! ^ubius monet,fcripta cuoluenda eße cum tali gt;°^^itudine,quaß nos ipß it a fcripturi uel diiluri Pxnts : quod itafiat, ut uigilantioribus oculis om-lußretnus, nihil nobis elabi patiamur quod ^^ßfuatu dignüßt,Gr ad oinnes uirtutes fcripto^ expendendas attentiorcs reddamur.

I ' f^^ifloteles dixit,id primkm certu ßgnum efße i nbsp;nbsp;V*od aliquis quippiam rede fciat,ß de eo ipfe lo-

Tithonuißlius Laomedontii regts Troiani, ri ptuiab aurora,petiuitab ea immortalitatem.Aurora ipß dedit earn. Sed ipfe oblitus, fe non folurti debere immortalitatem petere,fedzy^y'n^‘gt;;aiM'f id eft,nonßeneßcentiamzßaäiu eft ita fenex,adeolt;^ debilis,ut immortalitos fiierit ei oneri. Petiuit igi-tur mutari fuam feneélam.mutatus fft 'm cicada)«-14 fft,Poo«4flt;j fenefcunt,crfuntimmortalia:cu'i« paßeritate uerô crefcit eorwm admiratio. Homert opuscreuitdiuturnitate temporis apud poflcres-

No multa,fcd multùm Itgcndurr clt.^ioim/ut’ ta,id cü, non diftrahendum ftudiun m diuerßßi' tnatfed ntultum/îepè Icgendu, cf una caum^ rf* f^pè veranda cr relegenda eft.

Inftiicere tabulas conßderare loca et regioneft debebat uobis luduseße tßcut Cafari Carola V-Cùm enim hic eßet 'm obßdioneoppidi Vtteiiber-g£, tune 'm pago Piftriti guando aceeßerunt ai eit Prmcipes,fußultuf brachijs fedit apud meßxtt er mjßexit tabulas Coßnographicos. Ita inuentiH eft mcumbere tabulis,cr conßderare loca O' rf* ^iones,m cjuibus ipfe cum exercitu uerfaretur.

Oßander fcribcns Hebraicum Alphabetunt, inuertebat cartham: tune in altera fade earths t-tratGreecumAlpbabetum.

ileroiJotiit teftatur, quôd Mtiqult;e liter £ lonii fnt/inülcscharaéieribut Phatticum: çx wdefunt foieiluriic,quàd literit lonti ßntdPhocnicib.ortie.

Gregoriut TriucrnM ante annos csuenit Pdri 4fenatu Academie flipendium poftulanitf ^uôd ibi Griecoi litcrof docere conßituijßet.Cum^ fionnullis inciuiliter faccre uidcretur, qnôd flipen diuni flagitare aufw eßt-t, cùin fenatiis Academa nrj; accerßßeceu, neq; ßgnißcajßet ßc ipßuf ufu''îi ^pera, niq^ otnnino leéioremCrtecu haberet uBitt enim adhuc m Caüia^tit apud nos,Gr.ecte lue ignotißinue ) quare eu interrogarctur, qua im^ pudètia peteret à Senatu ßipendiiiihic uir paratui àtauit côflitutionè de linguarîl ßudij$,mqua nomi Uatim ßt mètio fehoU Partßeßs. Senatum adeô no oßendit h£e libertof, ut että magnopere coUauda^ Urrit honünis eoßlitt et ßudiu. Cijtare flipendîu ei »ligna cofenßt ßttiihonorißcum eä conflitutum.

Pomani cû Grtcii toti Ualite indixerut difertè, tUMedicos in Italia publicie falutU eau fa retmerêt.

Romani C^fares bonis medicis in ßngulol annos ifo. feßertia pendebant, id eil, olt;ßo mtiiia aurcoruin , zs- amplius trecentû . Reliquarunt uerà difciplmarum proßßbribus , utpote Rhe-r toribus cr Poctis, centena feßtrtia modo in annum numerarunt, id cß, tria nuüia aureorum, fff

Cùm apud Cæfarem PridericÜ kgatut fui pria cipiseffet Captiio, cumq- Venetit duitatiiorata-ribui,qui eô etiam uenerât,per idlempui ffequett ter effet,accidit ut aliquando Capnio ßrte pulchef rime Griicè feriptum enchiridion noui Teflamcn-ti in mantbut haberet. quod cùm uidiffèt Venetut orator,criinimaduerttjfet Capnionem non effe rU dem Gracarum literarum,conuerfws ad fuoscol' îegaf,ait‘. Videte quiefo,in Germania hune uirtim propter cognitionem bteraru in admiratione effcgt; quam noftri tam pertinaciter contemnunt.

Qttidâmorioinculinaprincipis Palatini, qtigt; ex more lignaßrebat,fo!itui eü ex infima ürue ett ligna reueüere,qult;e mouerifine magno impetu poterant.lnterrogatui cur id faceret, rejfiondit'.ff difficilimam laboris partem prhr.ùm côfiiluru/»ii ut deinde fummailla ligna faciliui mouer€ntur‘ nec uidit quantum refirret,fingula ordinètoîleregt; Buic perfimilesfunt omnes ftudiofi, qui fafiiditif primif artibiK,adfublmia fludia fe confirunt,

Dicunf PaUadem inueniffe tibiam, imitanfei» fonum capitis Gorgonis: id eil, Kufica eil inueii' tum fapientiæ. Ç}- uera mufica fiât complexa do' iirinas zr artes, quas poette carminibus comprC' henderunt. Po flea PaHas,poflquam uiditfittumt-‘

De Ecclefîagt; 8$ feere genM,lt;ibieciteam:id eli, quando fdpiëtid eü •imiffd, tune non fuit jhdium mufices, ucl cantui: feu quâdo Satyri funt muficifaiit^qui obfcana ej“ timatoria compofucrunt, tune ferium mußces flu-àium defijt.

Hornerw fuit ante Pindarum 400 annis. Kero ^otui uixit tempore Pindari,fcu tempore belli ^erxis.

Apei eùm aduolent ad omnia, tarnen nullis notent floribuf'.ita uirtut ZT liters ßc ab alijs fumen ut nihil deterior isßt qui communicauit. Nott ^lt;igt;nen quiduis ex omnibus colliguntapes : ita non ^»inia ex eodem petenda autore. indußriam adiit ttiit Deus.

Sicut apes ab unoquoq; flofculo quicquid eâ ^lgt;timum excerpuntfß quid inßt ueneni, id ara-^eis exugendum rclinquunt : ita nos in Poétiser *^ißfcriptis,quodciicruditionis er utilis doüri-^^}id nobis rapiamusß uerô quid obfcœnitatis oc ^nrrerit,id relinquamus.

ut multi dues Athenièfes,ciim effent cdptîui in Sh ' ciliti,dimißi /int propterea, quad dominif [uii de^ fcripfer'mt Euripidis tragaediof.

Pmcipdf/î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e{/,ut propc/g^ri

Secunda, ut hoc ipfum ionum effet leflimoniS Spiritui fandiy^y prafentitc DfJ j» Eccle/iajidtf ç;quot; altd miraculd.

Tertia,ut e/fet /ignum amp;nbsp;te/hmonium de uoeä' tionegentium, quodgentesetiam ud Ecclefiit fo* (ietatem e/Ji-ntuocatie.

Otfädo Turcicus imperator ciepit Coftdtino' poltmyZX expulfe e/fentgentes Gracie, co teport uenerut in italiä pra/lätißimi uiri,Theodorui Zi,uir nußquäfatis laudatui, item Trapczuntiuf/ er alij,qui ßmul nbsp;nbsp;Itnguä, e?' alitu pulcherritn^

artes có tranßuleruttquorii beneficia magna plt;iti Graca lingua ad nos peruenit,ficut Dem no fingularicaußa facit tales mutât tones. Vultenin* alias gentes,ignar as talium rerum,inßitui ab hoff* tibuizy'percgrinis,

Eonui quidä uir folebat effè folui,uolebat^ folitudittc omnia perdifcere^lnctderat MArißtii^^

De Ecclefîa. 87 ie Jride^ubi ßngebat mirabiles fpeculatione5,f:ri-büfjtq; ad quendamiln omnibiu materijs alijs^ ^uamu s objeuris^ ßtperaui Arifîotelem:fed tn mtt trrit deinde meiplum fuperaui. Pofteadeeadein J'f dijpuubat hic m auditoria,cr toto prorfus cœ» lo 4 ueritate aben abat fûts phantafifs.

Dicebat ali-juada D. Philippus ad examitiâJos Halde rudes: Vos facitn ficut lUe cjui legebat Gr£-câ Grâmatteà mIchola, male^ pronuciabat uocct bula,nec bette poterut legere. Aeceßit igitur ad eit lt;ilius,dtcens:Cur no daces Euclidéi Re/f adit:Nott feio. Verùm alterincjuitiCiuareigitur doces Gm-tgt;t£ cicatn,guam etiam ignorasf

Hobaniu fapè ad me GT alios bonos amieos io-dieebat,fe ejje prmcipem philofophoru. Id cùtn fgt;rtè narrdjfemus altert,dixit iUciPcr deum^ ergo fiiprmceps omnium fatuorum.

Dof^or MilichiM dicebat eJJe tria genera Poe-larû,£o{,itjiut jolitus eü fîmul gignere ZT fcribere f^rfus.Noscogimurantegignere quam fcribere^ fx «no Ijtere poßtu habentes Caleptnü, ab altera tteró ^ebcliit deuerfibus,ßc magno eu laboreali-ijuid cöfarciêtes. Ef à'cetitt fe prtus fcnbcre.et de-*^'i^g'gtiere. Et reßrebat hoc eà,quia habebamut a'nicifqui fcripßt mitiu etßne, poßea dixit-.Date Kib/J^ottd4'u,aut daflylum, quo expleâ carmen.

UeracUde! Ponticut, homo guident fludiofiu, fed non ita ingeniofuf,fcripßt carmen ■ziTifßi my», çr obtulit régi Euerget£,uel guicunq^ fùcrit.Rcx accepit librum, cr delcuit quot;iv in titulo, ut ex fieret 'óyie'.uolens ßgnificare,eivm ejfe afintvm,quii uellet pricfirre ftudium nbsp;nbsp;laborem naturlt;e.

Qjiidam in Anglia nomine Platimerui guotdtt nis repetiuit Terentitim, er dixit fe femper in recent i leÜione aliquid no ui obferudre.

Cdmerdriiüddmeposl bellum dd tngolftddi» geßum dicebdt : Ego non dinplius pojßum legere lliddd üomerijfed Odyffid libentius lego : quid ui derat pricfcntid bcUd.

Pdflor quidam in uicinid pdtri£ noflne, quißf piut ueniebdt dd nos,ernos uicißim ad ipfum,hor tdbdtur nos dd dißtendum hisrhythmis : Lemeß» 'teoffo veiirßugebrdtner hunervol.Lcmflu ubelt fo mußu mit denn fchveeinen effen duß dem kiibeh Potiusdixiff'ef.Eernßti'wolffo xeiirfluder pldgeit vol. c^id contrdriume^uerum.Ndm Canonici, qui nihil didicerunt, die veerden gebrdtner huner vol : doili uero erfdpientes pro nihilo hdbentur, er dliqui quoq; exuldre coguntur.

tioßer pdßor itd fe affiixit uigilijs, ut idm not^ hdbedt tdlem fomnum, qudlem ndtura poßuldtlt; Erdfmtis mihi fcripßt,dc rogduit,ne dttingerem H |ro; d caend.Ciudnt confuetudmem poflea ßeinpef ferudui’

De Ecdeßa^ ferudui. Staflerm etiamconguefluse^in feneilft te fu4 de fotnno,cum peruenij/èt ad feptuagefimït Mtium, quod eum inteinpejliuis lucubrationibus ttmißj'J'et.

Vidilibros, qiiii(gt;fo die direptionis urbîs Con ^Mtinopolitan^funtconferudti. Quiaibi ßierut homines doäißimi.

Nil curetis,quôd irrifores omnis eruditionii,ß ^Hent artibiu operant dare uideant, irridcntes di-^lt;fnt:ii£c eû Platonicafacundia. NuUiuf funt mo ^cnti huiufmodi irrißones. Eraßnus re-H’ondit extenudntibui artes,CJ“ dicentibus non ef-b opus facundia:Non eüctiant opus folaecißnis et ^‘trbarißnis.

^dulus Tertiusfemper ßolitus eS: aliquid lege-Homero, cum fe cubitum conßrre ueüett C!quot; ’^(gt;timas,ß qu£ occurrebant, ß;ntentias eligebat, fumma diligentia conßderabat.üabuit etiant pgt;»per in manibus Horatium.

In dißiutatione Tubingenßeratßenex turifcon 1‘fUus, cuius poßlionibus alius quidam uolens op~ Ponere,dixit, im ipßus thematibus eße nugationè. ^^nex iam oblitus uocabuli Ülius Dialeäici ( nam ^^'^oüogenarius) dicit:Domine, dicnobts, quid t’^tfUgatio.Rcßgt;ondit opponent, nugationem eße fff f uniut

finiui rei uaria rcpetitionem. fbi fenex iUe rel^ott» 4u: Ah Domme, tjuoibonum cruiile eSimun^ guant nimium ittculcari poteii, iuxta Gr^ecam p4 t'cemiant:‘^'e Tgi. ItaKip.

Eriïf o/f« tres jr4tres,i]ui prSptißimi erat 'm di fëdo de lt;juacuttip re etii no meditäti,id^ cum m^l gna admiratione multorum. Hi c«m mierrogareit tur,unde haberit tUd arte dû êdt,ref^onderiit: arte LuUij. VuUtus enimfuit tfuidâ eoilus uir, qtd c5fcripfitillulibru.Hic liberetiâadme portabi' tur ab amico quodà fecreto. Nub ir« lUt fratrd gt;nbsp;itu amabât eum libru^ut no pemtttlcret cutcindto templari. Inffiexi librS,cr flattm utdi efje DialeiH cam,qua itli tarn magni faciebant,ey ueluc Dcutit ampleAebantur. Sed ex Dialeâica non reddnnuf eloquites qult;e falte de reb. iudtcat.Rhetorica ue^o tterbis lumi atq^ ffitendori adfirt. Qjtanq ifb m ti antiquitate putauerunt omnia peti ex Draleâici^’

Fui cum quodâ dodlo uiro prope Rhenu in ct/i Muio,quidefendebatfeiliEpicureoru. Ad qutdi xi’.Çiuare deßndKiUas manißllatabfurditateSt cùm uelis haberi uir bonus{Efi(mquit)meus tnoh ita contraria deßndere.Dixi:Domine,noli hocf^ cereapud alios:quia tlh du ent effe uanitatem nij'.ÇT ß mtereffcnt iuniores cr tmperiti, iUi excu ferent tuas abfurditates, ey defindercnt. Proinifi^

Antonins eremita interrogattu, qu^re non le^-^eret Biblia^ zr no fecwin hibcret alios Ubroslm-^MttCalü terra, cr tota reru natura funtmei ^‘bri.Meltui dixit,quant iüe altertSumma arsCbri fii‘tnorueft,ne[cire legem,Zj'nihildijccre.Sed non h^ii fft. Aliquid 'm Eccleßa difccndu elt,quod non ‘‘PprehèditurnaturaUlumine. VoxAntonij duri-mtelle£ïa,(gt;ugnaret cum bis diHis’.Hunc audi~ ^f-ltemtScrutam'mifcripturas. Uaturalii noticiit tenet promißionein gratite.

Capnio de ftuitofo ïuris dicebat : Primo anno f^it dijudicare o mncs controuerßas, fecundo 'mci-dubitare,tertio uidet fe nihil fcirefCr tunc pri^ t’fùnincipit dtfcere.

tiofiri maiores Gcrmani non dederunt opera li igiturprorfus barbare loquutifunt. Etquia ßterSt exculti difciplma,ideo nee habemuf ali ^xid fcriptorüde reb. Germanoru-.autßquidha-hemus, iüud plané eil impropriu e3‘ barbaricum. ^i^e eü iUud m hifloriaLudouici regis quod m-^lpit : Konig LudeXfig xvar e'm demütiger mann, dann er plet^et felbs fe'm xvammes. Ita ille ineptut pntabathumilitatemelfe,'vpen einer fern 'Wantmei pletiet.Deindeinfulfè hoc loco utitur hoc nomitte pletien.lJam non eil 'mteüigendum de fartorit fffaritone, fed quod tile rex tam ßterit iadufiriut

Qjiidam beütK homo,me femper eandem can-tilenam iterare dixit. Vtrnam uerô pojjim nô tdtk' tum ifdem uerbis,fed etii ijdcm jyllabts grata Def üquot; Eccleßlt;e falutaria eodem modo canere.

Doilor iàartinus Lutherus Eobano Heßö fo‘ lebat fcribere: Poetæ ab ipßs Mußs Laureato.

Baumgartnerus fenator Norinbcrgenßs, cÙHf hîc Uteris opérant daret, quanquam effet alias fe-dulus zj’ ddigens 'm ßudiff, tarnen cùm aliquattdf neglexiffct leélionein, ac deinde conuenirent eu«i condifcipuli,narrantes et, quàm eruditam cf’bo' nam leHionem 'm ipßus abßentia audiuiffent, re-ffondit-.ï^unquam fuit tam bQna,qu'm ego melif' rem neglexerim.

Dialedica nonßiit anteArithmeiicam: quia ho nines diligentius numerant peçuniam,quàm ^etU ra caufarum,

Stoeßerus ßepegrauiter muehebatur m audi' tores,quod nemo percunäaretur apud eum. quando dicebat : Ego tarn ignauos habeo auditf' res, utß omnem eruditionem Ulis poffem diwidi^ hora inßtndere fitndibulo, uix unam horä pofp^ impetrareab eis,ut earn mßindere permitterent-

De Ecclefia. 9î lofcjitmuSjUiucns Cameraci, cùm quidamuel-Itt ei m fuo cantu adlnbere colores feu coloraturas,quM ipfe non compofuerat,it!grejfuseü cho-rum,e::racriter 'mcrepauit ilium, omnibus audiett tibns,addcns:Tu afme, quare addis coloraturaini ßmihieaplacuijjct,'mferuilfem ipfe.Situuelis cor tigere cantilenas reéîè conipofitas,facias tibi pro' prium cantumfinasm.hi meum mcorreâu-Quo-fits liouam cantilena compofuerat, dédit earn can toribus canendam, ZSquot; tnterea ipfe circumambulii attenté audicns, an harmonia congrueret, Si ^0 placeret,mgreffus:T4cete,mquit,ego mutabo. ^ocnoftrûm aliquis non poffet imitari: fed nobis ^itxta aliorum priefcriplum canendum,fîue bene pue male harmonia confonet.

^oéior Hieronymus Sckurpßus,dixit de donate CrUcigeró : Hic r« üringit. Et fd/ii ctiam erat tuagi/kr Rcinholdus. NuBum unquam uidi inge— uium magis idoneum ad quaftiis artes percipient das,pr£cipuèad mathemata, quam D. Criicigcn.

H^efcripß bis mea manu epiflolam ad Romanos Grtcè, tunc cùm melius adhuc pbigcrê,cr manus rfßentfaciliores,ac plus ocij haberem. Vnum uero fxemplar dedi doétori Heßo Vratislauienß.

Turpe eR pingere malas literas. Qjtidam aßni ie induflria male pmgunt literas. Gmnis qui de htdufiria male pingit lttcras,e{l malus grammaUt

ciu.Pulchrum eft ita fcribere, ut Uter^ /ïnt o^tf^ pone kgi poßint. Omnes urteres principe! fcripflt;^ runt grand lores liters: ficut etiam habebantntit-gnanimitatem animorum,cr reliquarum uirtutu-Dux Pridcricui cr dux Georgius pulchrM literitf pmgebunf.Erafmus,Budlt;£us,Lutherusopti)nèli-' feras pinxeruf.et omnes illosanteeeUcbatCapniO’ ^ui pule hrè pingcbat,cr grandiufculos amabut It feras. Habes mediocrem manum pingendi literaSf is earn rct'meat : nelt;^ iUud niß de ajßäatimc ift' telligi uolo.

Chry(bloras,qui Jocuit Florentin literas Grtt' cos primus,cum parentes fepè intra ffent fcholaitf) vifuri ijuid ßlij proficerent,er inj^icerent eorW^ fcrtpturas,ßxtt : fnfiiicite tantum cultros eoru^‘ Qui habet optimum cultrit, iUe etiam optime pit gittid eil,lt;]ui uenit paratus. Doilor Caßarus Crt cigerus poterat efuorumeun^ pennis optime phtquot; gere. Qui hoc poffiint,aut funt omnitto cxceüclt* testant Schliingelbni,hoc eii ignaui.

Abbas tjuidam Erphurdite debebat canere linfi fam tono Herbipolenfi. Cum uero non didicijfet ä ium tonum,{iabat ad altare tdituus, mcipiens to^ num iBius loci canere.Perturbatus eare Abbas,co Uertit fe ad atdituum,^' ait : T((«, tufacis ut net^ nteum ne^ tuum feiam. Sic fit etiam,ubi leguntuf muBé

Kulti uariè fe detor^uerut in inucniendd (fUd-^ratura circuit in calo,cr non inuenerunt. Qui-^ngloriatifunt,feir,uenilfc'. ut Reg omontanut ^icu de fuo pr^ccfitore Burbachio, qutfitu excel-^ns Aftronomut. Hane propofitionem meuf prte-^fptor tenuit duadecim unnos indubitatam, cuiut poßta fulßtatem ipfum inueniffeaffirmauit.'Vide-ff,hoc accidtt prteßantißiwif artificibiu: quid no-^i^,non tarn exceUentibuifieri poteSl

Qutjd Comes breui comendatione doârinte dä ^ognâ adnuniftrationë apud Imperatorè Carolu propter eruditionè peruenit.Idtillus ex ipßus U ^eris dijcit literM ty artes liberales, neej; ipfead-^ibet eos ad iUds difcendoi, netj^ etia uult eos diße ^^•Nunc conßltu/m aliquis capere poßu^quale ge-****$ uitee ipfi fit eligendum f

Quidam nugai ißima ferippt cotra Qialedid ^^iflotclis. Dielt enim,Ariflotelis Dialeâicâ tantit rudera lignorît et lapi(lu,oder ein bauffrn jer fiHèflein vnd katck.Vcru i{{,illi libri no junt intt Sgt;'i,çrtnterdu funt mendoß: fed illafi-agmèta ri td reliquie funt optimie, gy ratio Syllogifmotu ^pud Ariflvtelè proß iîè nequaquâ eft cötemncaa.

Plato. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Beatttt,qui etia 'tn feneâuteueritatêcofequifur. aliquando adamicM«;Ego fepèaliquodar-

gumentum non üatim foluere poffum, itd ut poft triduum dcmum foluä.At iüe'.Uoc non gloria-fum.’P.ej^ondi-.'üosnonqiiierimusglorii croßin tationcm,fedu€ritatem.

Lipfiie ]^\athemiiticüs doâus peritus in do-^rma. Mathematum, adeo ntiferabiliter uixit, ut ex arùficio faciendi atramentu uiüum fuum qult;t' reret.Extant libri ipßus adhuc quidam, nomi-natur Alexander. ißc folitus efl dicere : Oportet qucmlibet Mathematicü effe autfatuum,aut pau-percin,aut malum Grammaticum.Ego, iocofè itt-quit,fum omnia tria.

I« inßriori Germania, uidelicet hi quot;Belgico Cf Brabantia, monachi er facrificuli habent ht quoti dianis fermonibus’.Tionus Grammaticus eH htere-ticus.îüon enhn poteü fieri,ut homo habens bonä confcientiam,ßfit bonus Grammaticus, er leglt;ti feripta ueterh CT noui Teflamenti, iüa non dijudi cet.Egoadolefcens,audiui dodlosuiroser bonos Crammaticos contra aduerfarios dijßutantes,ae dicentes:Si nos legimus libros Propheticos et Ap^ ftolicos,tunc longé aliam doélrinam ht eis reperi-inus,qudm uos facrificuli nobis ex-ponitis.

Plato fuit auditor Socratis,decuiuf itigcnij ac ^uditionis fùtura magnitud'me Socrates non ob~ uaticmatus cR, dicens, fe pridie gnàni ad la Pfitmueniffl’t Plato,fomniaffè^cygnum feingre-*^0 teuere, cjni deinde euolàs in altum dulcißiwos ^lt;tntut ediderit:ßgnificans,hHnc cygnnin Grtecis fi'^Urum ejfe Platonem. Cùm igitur Socratem ali-H'^andiu audiuijßet,petiuit Aegyptu,habiiitq; Co^ ^tes peregrinationis Eudoxum crpoetam Euri-P^^fm.platonis autem tanta fùitfuauitas loquendi ^'^lt;tce,utnonnuüi dixerint, louent,pGrtecè locu Platonis nfurum oratione. EfDemo-^^^nes fiât auditor Platonis.

EberhardtK Vuirtenbergenßs,fecum Ro-^abebat conßliarium,doilu uirum,fed in pro' ''‘^tciatione faltem rudein : qui cùm ex mandata orationem haberet ad Pontißee zj- Car-,‘^ales,ita pronunciabat, ut neq; à Pontißce neq^ ^^‘‘tdinalibus mteUigeretur .Pontißx igitur zr gêê (Jardinet'

Ciirdmales petebät^ut alten Prificcps hoc mufllü dicendi commendaret. CÙm italt;^ idem dux ßmul fecam adduxijßet adolefcentem Capnionem,huie mädauit inunm dicendi^qui habcbat fuauem pro-nunciatio nem,ita ut ab omnibus mtelligeretur. £lt;lt; decaufa Capnioduci Eberhardo femperfidtchd-ruXyCrualdedileilui.Qttareadfueßaciedifuntddo lefcentcs à primis annis ad bonam fuauem pro-tiunciatioiiem.

HobiliSjUir erudttics D. à Carol-wit^ diligèter If git Liuium, dixitfenuüam eloquentiam magd mirari quàm idius : quanquam ücrodoti Ititio e-tiam ualde dulcis eft.

ingreffuslhidia,non frangatur uHis laborüuff qui tolerandi funt. eRenim omnium rerum ea co ditio,ut non fine difficultate cÖparentur. Sic ent»* natura abftrußt pulcherrima qu£qfm ipfaterrto uifcerd,rofas circumfepßt jßmaru aeuleis. QJtare muni obßrma animum aducrfus lÜMmoleßiiU, quibut fuperatis confequeris gloriam iwmortalé. Qui autem féliciter uult progrcdi in ßudijs,omni-no non det operam amori. TSiam qui amori mcum-bit, nihil aliud cogitataut facit, quàm quo modo amoriferuiat.

lAemini Sab'mum duere, Orationes CiceroniS nihil tjJc^colljtM ad Demofthenuof.Nam Demo-^hrnicie fapienlißime (y accuratißime excogita-funt. Orationes Demoflhenis ab omnibus^ ^utalti/uantulÜ m Græca lirguauerfatifuntfpro-fingutarem ßpicntiam laudantur,

Q^yORVN-dam præftantilhinîortim uironim,cùin cx magnatum, mm exalijs familijsor-^oröj qui uel ipß liteiarG cognitione (lu dio(j; indefeflojUcl liberalitateamp;calij« bénéfices de Eccleßa benemeriti funt,8i adhucin id in-cumbunt.

PhilipptM rex MateJoniiC cùm aliquando ani-fnaduertijji't in ßlio Alcxadro, no janè prauä, fed aßycriore zx impatiente in tmperädo naturi ^{feMderetq- cum no pati doinitorê a/ßeru-. cepit ^onßlut,doärina er philofophia fleâêdi eum ad ßauitate ereonütatè. Hacratione adco correxit amp;nbsp;excoluit lÜä naturäy ut in ipfo curfu uiäoriarü Kix quifquä fiierit unq humaniorac moderatior,

id eil,concordjntiM quatuor E.uatigtlijiarum,tn4 guo fuinptu.Ç\uctnhbrum diuhahuitapud [eLit theruf,Gr hoJtc eR in Lipßca btbltotheca. Prxp tio eR partim Latinii uerjibui, q ualdeboni funt, partim pro fa oratione,etiä bive etLatinê feripta.

hiemini, uiuo pro cr optima duce Eberardo Vuirtenbergenjj^ iUant confuetudinem cotinentef eum obferuaße, ut audiret ncbiles adolefccntesigt;t cubieulo récitantes Cateckifmuw.ç^ cùm alicuiuf rtegligentiam animaducrteret,ca-fin «î in conf^' éîu ipjlus r:^ reliquorum nobihum.

Carolus tiagnus efi educatus in CoUegio mo-naflico,i:;!‘lgt;abuit principes,qui coadli funt legtff ßngutis diebus haras inatutiuas. Et ipfe hoc pul“ chrè obferuauit, ut ßquando ùiùmaduerteret ali-quern ebriofum dut ddulterum,iußerit ewm léger s aliqua capita inEiblijsab ipfontonflratd.contr^ ebriofos aut adultéras: utßc ipjos de difciplitta co monefaceret. Otto Secundus cè educatus in Ejecte-fia tiildesheimenß.

îîodie rex Portugalenßs efl egregiè do/ius.Ait ditii ab Appiano llumelio,agt;Kicis nojlris, fe »d ratos effe,noflrum Imperatorem Carolum V.uirit occupatum tanta gubernatiotte iinperq, tarnen do mi Gr militiie contemplâtionibus cy mcditationi-bus in dodïrina Aflronomite adeó deditum effe, ut etiarn diißutet mitlta quee ignorent dQaiinßl’lt;^l‘^,

Auiiui dici iftpiente mro, nec auditum ncc le ünm eU'e,uü:im principem tcim Pudioftm /ùiffc li terarum,atq; Carolum V.impcratorem,pr£cipuè cuin ßt obnoxi'M muftis cabmitatibus feu morbis.

plurimùm legit Thucydidem,c[ui admodü dißi tffi'Se^inteHfiüutbencetùm nomt paternam hi-floriam fueim : cü confuetudo cubieulariorunt fitorum,ut poßcjUitm manè^tixt^confuetudmcm, ^ixerunt precationes,polka finguli alitiuid légat, ^'gt;nec Imperator furgat : alias Thucydidem, alias ^^rodotum,alias Liuium,alias GsÜicam bifkriâ, ^kas altud. Poflquain Imperator farrcxerit, red -btis prt abus, interrogat, quidßttgiili legcrint,ut

Imperatorem ad hilaritatem excitent, \mpera-ftiam ipfe legit Thucydidem, ledisq^ aliquot P‘^gellis,fumitßbijßacium de ijs rébus incditaiiili. 'Thucydides lingua Gaüica eR bene ucrfus, cr ht^ terpree eia^ adiutas eft 4 kno Lafcare, qai fait P^‘^fcsffudiorum ’Lutethe. Granuelas adßrens 1:« P^gt;^atori Thucydide primo GaSicèuerfum, dixit: Tbinclibrum dono Tu£ NIaießati, fed ca coditio-^^gt;vtea promittat mihfquoduelit ilium perlege-^^•^uolutis uero tn eo libro ablmperatore aliquot. P^geUisßta placuit,ut tertio perlegcrct.

t^oßer imperator Carolus Ojiintus non lilicn~ inultum pecunù proßiiidcre dicitur: fed tamê Valde c{l hberalis erga dodos. Cuidam Poeta car-

iMcrt lingUd Itaiicd dc nauigattone Piß-icand coni'* p meiui, doiiduù nulic coronaros. Alius quidam fif GaUtd uerttt Pfaltcrtuni ucrßbus in linguain Gal-l cain,c]uod obfdcundiam ipßtis inßgnem celcbrd tur.Oblato hoe Pjaherio Imperatori, dixit Impe* ir4tor:Non dabo ttbi multum, dedit tarnen quadrd gmta coronatos.

Ncro,c/udmuis tyrannies, tarnen conduct iußit (cùnt uideretin fuis ßholis fitis frigide docert profifrbres O“ magiftros ) alias profrjfrores, quof fabflituit ijs, qitibus ex fuis reditibus dedtt fliptn* ilij,ut gratis doccrent.

tAiilti exmaioribus nofrris, auamuis doärind deßlio Dci ualde fuit eotaminata, habuerut Spiri tiisn fanilif, intus docente. Sicut P-berhardus duX Vuirienbergenßs, quando audiuit aliijuem multd de operibus cocionantem,dixit: Ah,i]uid mihi inul td dtcis,ego feio articulim ßdei,lt;]u6d oporteat mt credere, cerro renußionem peccatorum expe* Hare propter Chrißum. itte dux quamuis non hd* bebdt cognitionein Latinn lingua,tarne folitus eü in publicis difriutationtbus Germanicè opponere difrutantibus. Idem dux Pberbardus Vuirten* bergenßs multas caufas dixit in imperio : er quid friebdt honünesnobiles,Comités, Principes, et alq, tpfunt deleüari laude eloquentia,ßepe defirebant

aieum.Hic etiam f)rimua habuit duodecmi ^oilores pr^ßätes in coi(entu,cu alij tunc no mul tos haberèt. Et fcoc faciebat propterea: nam quan do erat ad ipfum relata alicuius Principis^Comitis fiel nobilts cai(fa,cr dicenda in fenatu Impcriß da lgt;ateâ faciendi Doiloribui : iubebat ponidifertè propo/nionè uel ilatu caufe, çr muniri certis le-S’bus feu rationib.tpfemterea,ciim diu deeame~ dttatui effèt,ç^de elocutioe cogitaret'.Qtt^fo, in-^itit^cogitate,ciuis nojlrum pofit habere pulchrïi fxemplum uelfabuli, DemdeipfeetHrecitabaty prameditatus erat,

lafon adolefcès fuit traditiu Chironi medico in iifciplini- Credo quoc^ quid docueriteupr/eter medici,etii rationè anni zx motttü coclefliu’, feut ponitur fagittarius inter ftgna cale/ha, nbsp;nbsp;i-

plefagittariute^Chiron.Breuiter,qu£Cutiq;jïinb dilaplin£,quibus magni principes cr heroes flu,; dere(olèt,miisomnib.hicinftitutiisfliit: quemad,gt; tgt;‘odu de Achiüeßrtur.Poflqui adoleuit,redijt in patrti.eyciim ucni{fetadflumê,quodfùitantq patrii jknt ibi mulier auguftaffecie,qu£ dicebalt fe eflè facrificuli lunonis, chm effet ipfa luiio : CT penuit ab ipfo,ut fe trifflortarct perflumê.ibi w-fon motus religione,fujcepti humeris traduxit ei. (S' cuflrtè h£reret in luto,amiflt alteru calceu feu »cream Çquia ipflufl funt ocreis ) ar fle uenit tn

patri^m altera tantummoda pede atlccilttii. ihi p( tiuit i ciuibui,ut ftbi traderent patcrnam hxredi' tate!n,qiiain tune tenebat PeliafAjk,eo uifo,ßati^l^ reeordatui eSl oraculi:quare arte uolens eum per~ dere,fuajit ei expeditionem fufeipere Colchicääd toÜèdam aureunt ueüuf.Çiuid autem id /ùerit, dlij aliter narrant, Plutarchm dicit fiiilJè uenas metallt cM.PoQ:iliam expeditionem redit iafon,et PeliaiH interjicit.Sic uirtute et Uteris ad fummoihonoref maximamq^ laitdem peruenit.

Uarrantur multa de Aeaco : fed credo per iHdf fabulas fignificatii/gt;n,ipfiim fïtiffe fhidiofum infcti* tandis caußs reru/m naturaliH,e:r inuentorem taUorum ac ßdinaruitn.

Gregorius Hazianz^nui ßclaudat pneßdent fute patri£:Cit^is feneilam tneam ßuebitU te iwpf traui plurima beneficia lerti/mnofis. Lachryntas tK ro nobis relinquis, laudes feriptasinmentibus noflris tanefuä m perpetuis columnis. Quôd ß re^ dieris,ut optamits, Deo maiora officia gratitudi-nis o/ßreinus. Dicit Nazidnzenus, fe ßiffie yof' bumanitatis Olymptfi hoc eil, pro alijs multa impetrajje.

ingenioßßimus princeps Pridericus Secundut Imperator,ex Arabum monumëtis doilrinam Ma thcmaticam in Latinumfermonem transßndi, amp;nbsp;utcun^

De Eccicfia. loj Kteunqi mßaurari mugno fumptu curauit. Ac nitd tlt;f extant teflbnonid,qu£ oßendunt bis ftudijs ucta fiißimos reges deditos fiiijfe,ut Atlätem,Omncm, ChironemJdeo enim,nomina eorum ßellis 'm ecc-grata poßeritas attribuit, utßgnijicarct fe ab il lis doilrinam de motibus cocleiHbuSyZTitnni deferi ptionei» accepiJJe.Et Clt;efardefe inquit apud Lu-^itnum:

Confiât etiam,noßrum Imperatorem Carolum •diligentißmum cjfi in qtixrenda longitudine et llt;ttitudineregionum:m fleUis confirêdisad regio-^umfitns, ut nauigans coeü contuitu curfum diri-Z^t'e poßit.Sedens in therinis,cùm pedis curationi ^‘icaret,ociutn fifiÜit interdü horologijs artißeio' fè defer ibendis.

In fine conuentus Ratifionenfis, ctim altero die fffitdifeefiurus, uocauit mead feoptimus prin-^fps Georgius Marchio Brandenburgenfis,ctiar~ lins mihi opus fibi effi medicametis propter acres dolores infinifiro latere. Ad quem dicebam : illu-ftrißime Princeps,ce^tudo tua non fit nimis foüi^ fita hac deretnarrabo illi caufas iÜorumdolorum. C.T.babuit in hoc conuentu multa molefia nego^ da publica et priuata propter multipliées rcligio-nis controuerfias,augentia ipfiatram bilem, qug ggg y ffßotditur

effunditur w uicma loca.cr eu efficitfud dgitntia^ ne lÜosmgentes dolor um fenfui. QuóduuteiniM ßt,fentiet CT.ctan domum redierit ad uenatione-qua ipfa obleóletur,Gr excutiat ex animo ilia ne-goda,quantum poteß.Tum enim ßatim Icnientuf lUi fenfuidolorum.Tamlüe-.Profèélà fentio idef' fe,quiaßbiduum aut triduuuacauero ab iUlsne^e (ijijpaulatim anlmaduerto dolores Icniri: et uicif' pm,cùm redeo ad lUa négocia,augeri.

Nofrf eß multU Principis illius pietof liberi Utas erga cccleßam ZT fcholas,ita ut projeâà uer-bis confequi non poßnn zelum pijßimi prtncipßt quo dcdnnain puriorein cupit inuiolatam, er ul poßei'os cfße tranfmil]am. Dixit autem aliquanio ad honefhim er doHrma exceUentem uirum, ß ad docendum 'm 'ßorußia P.uangelium uocatuw: fe toto pedore Letari,ß uideat occafwnem benefa ciendi Theologis, er fcuereTheologorum colloquia pro delicijs habere. Rejßondit lUe nüniflrri iliec uoxnonfolum pr ’mcipe digna, fed er fanila cll,declarans fuie celßtud'mis ßudium er amorent ^onferttandierprouebendiminifrriuni. Cuimox pr'mcepst

De Eccleß'a. 107 pfmcepS’.SM^lui ego non fu-,n,atfanilorum con^ foriio colloquia deUélo''.cr o utini nahifem-per ad manum decent fint 1 heologi uita çy doârt Ha probatittumcy fuautui uiuegt;'em,cr fuauiw me tnorifarem.Sic uert alter Simeon e{l,funima uo~ luptate cÖplciiens Cbriliuin,eiqj didcißima ojcu^ ia iitßgens.Hunc pijßimum prm(ipein,patrem p4 Irtó Germanite, ut Deus diu incolumem et faluunt tmùcum coniuge omnibus uirtutibus exccllentißi tna,etfilto,qui illuürißtmi Principis patris Alber ti uirtutes imitarißiidet, conßeruct, propter nomi itts fui glortam, eccleß£ Reipublicie jalutem, foto pfiîorf, propter ßlium fuuin dominum no-ßrum lefum Chrißum, omîtes pij intimis futs pc— ^oris gcimtibus orent.

Rfx Dftnrtrwi ciim pJiodum obßderet, rnu-^umq- m eo loco, ubi tabula erat Protogenis ma-^naarteptäa,quaffaturiis effet: illo autem roga-fo “i Pjtodqs,ut monumento tUiparceret : reuoia^ '‘d inde milites,inquie5,fe no gerere bellu cum àr-tibus.Eaq; initiafiierutfacièdee pacis cü Ahodiß.

lacobus lAarchioBadenßs,maior natu,fùii epi ftopus Treuerenfs.Dehuiffèt quidem patri fucce-derein regnOjßd Niaximdianas tinpcrwor uoluit tium eße epifcopum propter excellens Ingenium, ftuditionem , eloqueiitiam, omnein ingenij

er corporis pr^ftantiani. Quu Imperator uole^ bat, ut etiä doilus epifcopus mter eleilores ejjèt, cuiitt ufus in negocijs unperij non minimui firet. Hie in couentu Colonienß poil belitim Bauaricu, anno ChrijU ilt;;of nomineImpcrij re/ßondit Irgatis Gaüicis G-iUicè, Icgatis Pontißeijs Latinè, legatii Venetis ïtalicè,i^Germdnicis Germanicè.FuiteX ceîlentcr doélns m lure,boniis inußcits, ey in ont' nibus rebiis induftriut,etu in re tmlitariiita ut int' mdturdnt ipßm mortem totum Germania impe' rium luxerit.

P.ex GaUia Prancifcm fuo fumptu Roma amp;nbsp;Lutetia multos Ubros defcribi curdutt,è guib.mul tl editi funt. Pars magna horum librorii adhuc LK tetia aßeruatur.

lAdximtlidnus imperator habuit hanc confuc' tudinem,ut ad prandium cr ad ccenam ejuidafcri-ptores utiles ipß legerentur,

Lcgifitnddtionem epißopatus Hamburgenßs, ^ui nunc ell 'ßremcßs,ubi Imperator Carolus Ma gnus dicit ; Deus dedit nobis uiâorids contra bas gentes,ideo uolumus ut ipß Deo ßeruiant, non no bis,et hbertatem ueterem retinednt. Ita reges oUnt uoluerunt ßnes uiHoriarum ejße falutem animaa rum,e^ pdcem gentium,ey Hbertatem legibus mu nitam.Et exHamburga uocc cpifcopi Angdri,uiri doilrma teflimonijs Spiritus fanili ornatißate

De Ecclcßa. »o, ffl doHrma 'm t'rißam or DatiidmAtd gens Saxonica ueram Deiagnitionem annos ßre Soo ret'mct. Et Hemt uns Auceps /ùndauit epißopatu ichltfwcenfem.

An Carolus Magnus habuerit caufam gerendi heÜum contra Saxonesi Vndefuargumentor.

Rejpondeo ad antecedens: tJemo poteü muta ^e corda:ßilicet,cui non cil mandatum à Deo. Sed gt;nagiflratus officiu eß,ut curet utramq; Tabulant, primant Cf fecundam,cr ut maneat externa pro-ßßio doilrtna cumgubernatione externee di/cipli na.nimis craße diilum eß,(juöd magißratus ßt ar f»entarius,Cf tantum curet corpus.

Godeßidus de Bilion,cùm recuperaßet terrant fanélam,coronatus eil ab exercitu corona]ßmed, ^dpite impoßto faxofepulchri Chrifli. ua pfmei^' pes debent uitam Cf omnes facultates 'mdifctimê ^dducerepropter conßßionem do£irinlt;e,cf coro ftari corona ßineaßd eil, tolerare affliéiiones pf opter conßßionem uera: Cf ßnecne doiir'miie.

trancoßrdi£ eil piilura CaroliMagni-.fitit uir grandibus oculis.ßiit ei uox grandis, Cf ita erudi-fus, ut Gracam Imguam mtcllexcrit: quanquä no ßterit

fùcrit UngUii ufiK Habuitprlt;eceptorem Jifcipit lum Bedjc,hominem Saxonicum ( quia Angli funt Saxones) cuinomenßlt;it Alcuinw.ty if fint^exctt tui coplio mflituta e{l VniuerßtM Parifièfis.Curd' utt defcribi Itngua tràcica htftoride Euâgelij fèriê. Kolàdfiiiteitii patruelis,cuitllud Epitaphiûfiati Caroli Magni epitaphium,in obitum

Tu patriam repetis,nos trifli in orbe rclinquisi Te tenet aula nitensmos lachrymofa dies.

Sed qui liijlra geris oâo bmos fuper annoSj Ereptus terrts,iufhis ad afira redis.

Quando Carolus Magnus domuit Germanot ßue Saxones,ibi Rolandus fuit capitaneus Carolit G^mde pofuitipfe fuam Hatuam in iüis urbibus, ut fignißt aretur ejje eas in tutela Imperatoria.Ütl U etiam talis üatua eii^qutC e^ inclufa: ut fignifi' cetur,illam libertatem eJJèami/Jàm,

Dux Saxoniæ Iohannes fuit uir honeßus, pint Cf bonus, qui fedulà audiuit condones, Cf ntultaf etiam propria manu defcripfit, C7 habuit fuos co didllos'.et ß quid memorabile audiuit ex Luthero, iOud annotauit.Pinxit quo^ charaâeres faits mi-gnos legibtles.

De Ecclefia. Uf quorum ali^ui adhuc uiuut, biter ^uof ß.ü Hekit^ Oon Lutter,grauis cr pritflâs uir.qui nue eü Cafi taneus principii Lâtgrauij in Haßia. ibt caperut ftugttri alij mter fedematerÿs Theologicii.tUe hoc jegrè frrens^feuerißime eos obiurgauit : Hr«, htcjuiês, (juare uos ita luditii in rebus diuinis, vos ontnes nihil omninà mteHigitis de lUis[erijs rébus, quoq; putabâme effè fapientë, nbsp;nbsp;aliquid lU'

telligere, jcd nihil jdebâ de hts Theologicii mate-^iß. Cùm aut nuperrimè lt;egrotarè, tücinccept pri aliquid de ißis tentationtbus difccre.

D«x Erneßus Luneburgeßs,pius et optim^ pria ^^pSjcit toto diefüißetieiunus,etaccepißctnuncia uegocio cuiufdÙ,dixit : Se maluiße ut brachiurtt ('bißiß'et præcifum,qudm q, iSud accidifßct. Iflt;t do h'bat Optimo principt,doärind noßra deßrmari, Dhx Eriderieus Saxoni£,quandoeunq; legebat ‘^optinns duihoribus fententidin quandum ii:ß-^ti^uijeam paricti inferipßt,ut fempereum i« con Ij’fëiu hdberet,ne exeideret ipß è mente. Sic dmbit tu mufico, tdlid diiid tdcitus[ecum cößderauit, Gubernatio ueri doftoris eft omniii difficilima uocatio.

Kemini Ldntgrduiu Haßidt, bonu prittfipè,di Wf infdmilidri colldtioe,fe mdÜe efße omniu prin ^ipü monarchd,qiidm minimü cociondtorc uel do ^oreEccleßatno quodnddignitates aut honores uel

«2. Dé Ecclefia» uc I Mthoritatem,aut etiam fiotentiant dttmet,fci fgt;otins guod dd fujibicndos labores,^!' propter H' luisuocatioiiis difficultatê.Volebdt dicere, doélo' rem Eccleßee multo ntdiores curds et labores opoï tere fu/linere,qudm prtncipem dliquan in totd Politicd guberndtione.

Ptolcmdus Philddelphus hdbuit inßruHatn bliothecdm-, zjquot; curduit Biblia üebrdicd in lingu^ Griccam transftrri. idem curduit muit arum geti' tium hißoridf confcribere,et diciturin trdnsldtio' neBibliorumUebrdicorumex ludied dccerfiuißf l.euitiis,qui uertcrent Biblid Griecè.Hoc pote^fi^ ri^quôd itdßt:fed fabula eit,quod Septuaginta ui' rißnt incluß inßngula loca, er cum uniufeuiuf^ codex infßiceretur,uifa ßt unius uerßo congruert uerßonialterius in Grxca lingud.

Cdrolus Qiidrtus fundator Acddemiie Prdgett ßs,fepe mdnßt in di/futationibus^ier und dijfutd uit tdm longo tempore,ut dliquaties negligeret e-tidm tempus prdndij er cccnie. Ckm diitem uoed* returdd candm,dixit:Se magis dele Hari iSiscibis er delicqs,quds ex fuauitdte iBdrum coU-ttfonutn perciperet, quam ex terrenis. Tale nunc mbH eS prieterqudin in pducii noßrisprincipibus.

tfnentein librum,pulchcrr!mum PrindpiicrAca demi£ infigne.EÎl inßgne tefiimonium,qu6d Pri« «peî,cr amnesgubernatores debeât effè cuflodcs dodrinarum [cboUrum.

Hon credo ejjè in mundo adolefcentem^cuitu ßierit exceIlentiuf ingenium,ciHiim regis Anglic ii^nioris Eduardi. Erat natus annos oitodeàm, cr ^^iie Gr£cè cr Latine loquebatur.Puit etiamnon ^ègt;iarus Gaüicte Ualicte lingult;e,cy‘ bene inflitu-in artibuf.ua erudite dißiutauit cum Cardano, multif Mathematicis guieflionibuf,ut fcribat de Cardanuf, quod ß uixijß:t, ßituruf ßiifßet alter ^^lomon.UicOptimus rex inoruur in flore gtatis [^£.

M.emini Capnionem narrare/e cumRudolpho ^amp;icola, epifcopo Dalburgio, esquot; alijs prieftan-^‘ßimis uiriSy^uorü alicfuos bene noui,fitißß- in au ^alatini-.ijuia habuit iÜa Aula uiros pr£ftantif-l^'ttosz^ ingenioßos,utitlum ipßum Dalburgium “bos.p.t f}uia audiuit Princeps eos f£pè coüoqui ^‘/iorijs^f^ antiguis rebusgeßis, pctiuit ab Ha ^.’'ttßbihiftori£ Epitoinenconfcrtberent,^^re.^ ^^è^rent in ordmcin annos Monarchiarum : ijuiä habuerunt illa tempora,ßcut nofira, tarn coti hhb cmnai

cf«nlt;« er breues Chronologitu.Trddidit etiS Trtti cepf fatii liberalesfumpttis ad coUeâionem iUarH hiftoriarumAUiigiturcontuhrunt operas^ac Ca^ pnio er A^ncola ex monumètis uetemm fcripi^' rumconfcripferuntlibrum ^uendam propeitiodu ro ordine,guo nos contexuimus Carienis Chroni-eon : er excerpferunt iucundiora, ac tradiderunt iüum librtim l^'mcipi'.qui itafiât deleâatus eo, ii( quotidie in eo legeret.Exiftimo etiam tSum bbrU adhuc extare in Bibliotheca Palatinorum.

In prima in/})eâione Ecclefiaru,cùm nuUi etf‘ ti reditus m plerifi^ parechijs efiènt^ibi cùm nos in wjpedlione attribuiffèmtu certos reditus Ecclfß^ Gothenfi, er Jfenacenfi, e?quot; iterum reuerfi ejjèrrtt^ in aulam V marine,cum^ÿ aéia recëfieremus,adden^ •t«fimul fupplicationem,ut piuf Princeps hatit fiitutioni definderet, er e^o inter caetera citajfii^ fententiamEfaiie,quie tune nonerat nota ntulti^ Reges erunt nutritores tui,cr regmae nutrices:ita placuit optimo feni Duci loanni, utflatim iuberet locum indicare,ubi hitc fententia ficripta e/Jêt.Vat de deledlatus e^l illa fententia,in qua commonefisf museum fui officij. Curauitetiamüatimilla

DeEcclefîa. ny Peff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mißt certes quofdam uiros adilli îo

In fynodo Niciena,cùm eßet conßßio eiendlt;t ie iUo magno articula, an eßet ^gt;t,çj‘an dult;e naturlt;g eßent in filio : cumq; aduer farij uerlt;e doHrinee multa a{lt;ud Conflantinum int peratorem contra pios doäares cT epifcopos di-^ went,ßmulq^ multa fcriptaadipfivmreßrrent, ^nibus rede fentientes de dodrma traducerent er aceußarent : impei-ator clementißime accepit omnium literat,accufatiSes ac delationes, ac pro-mißt fe iÜis dementer reßonßrum . Cian ueri mm omnium libeSos er literas accufatorios acce-pißet,illi^; putarent fe habere propitium Impe-fatorenijCr iam pios Epifcopos er dodores ceci-diße caufa : Imperator Condantinus diequodant omnes accufatores conuocauit, ac in prafentia eorum omnes ißas literas accufatorios nondum f-h'dw reßgnatos, und cum libellis nondum kdis in ignem coniecit, dicens : Ego uolo uos, ejuia-liosuultis docere inEccleßa,concordes eße,er nonmouere eertaminanon neeeßaria. lamuero hhh si non

non it priuätis négocias er oii/s agenititn dc publicct^erquidem animarum lalutt,er multi-rum gentium in falutirt j^irituali ßdei ædifia-tione. addens ßmtilbinc uocem:()jiii nuntjirorü Euangelij errati non prodeft eße noti uulgo'.Etß minißrum IzUtngeHj imduleerio deprehendere, palito inieiHo celaremiceluf.HÎc Imperator pièet haneßeßeit,quid melius eil,unum membrum pe-rire,qudm totum corputliuic congruit elegäs di-ilimljfonK?b£reidnte Philippum lAaccdonein regnitis,optimiprmcipisi}t Theßalia: Teiidentii ad lußiciam in fumma rci neeeßitate esl^negligett iuflicidf multas m partibits.

Alexander Imperator habuit[endtam praßaif tißimorum ej doiltßimorum uiroru,qui tum flo‘ ruerunt cognitione iuris,inter quosVlpiantts (ùit, eius Cdneetlarius, ßue (, ut uocant ) magißer epi^ ßolaru Hdbetur uero hoc memorabile deAleXitt' dro,quad,cum milites ( qui oderunt ßcribds er ges)impetum facerent in Vlpianum, imperatof obiecerit fuum pallium, er oppofucrit fuu corpitf er uitam ad tegendum V Ipianum. IM priweps debet tueri leges er indices. Recitatur er iUud ctußquot; dem didlu : i ttoxk« äxiß'xe, nùx'iyx ^iTM’.id eß,Qjiimulta ßtratur,erpäucd dat,ßi^ cet iudicibus,tlle effugiet. Noßri tranßtdcruntai iliatQjii multa ßtralur, fcilicet ex mondßcrijs amp;

De Ecclefia» (17 tonis 'Eccleßdflicis:^ päucadat,fcilicetnttniftris ^cclefi£^cr paupcribU'S fcholaflicis : iUe effugict pocniu^id c^,illum abfoluimui. Legit ejuondieli-brum CiceronK de Repuhlicd,(iuifiât ipß loco ho fdr^,feu libelli precationis,

Alexander mißt Ariflvteli oélingentd talenta, ^oc ell^quadringcntj cr oâlogmta miSia corond toruin,ad conduccndos uenatores,ÇT dlenddf be-fiid4,utnatureearum conßderarepojjec. Qm in fenonfolùm Alexundri libéralités ejga ßudiac^ féudàda,fed etiâ Arißotelis diligentia,qui iüos au fcos libros de Hifioria animalium coitfcripßi^

thefaurui librorum Ariflctelû prorftu perijß [ft, niß Syüie ßlicitate nobis hdc, qua: habemuSt t^fliquaßdißenf.uidelicet, Bibliotheca in beüo par td(namolimimperatores er fummigubernato-ffs hanc prtdam maxime captabant, ut bona fcri pta conferuarentur ) in qua ciirn ejßent multa P^ri fiotelis uolumina,fcd pene ohliterata, curauit un-lt;liq; in Gracia eitu autoris Itbros cöquiri, et emeit ^atosab Andronico publicauit. C^ÿemadmodunt uiuo Arifiotcli amicus fiât regum fummiu, ita pe-ttè extin^um reuocauit in lucem potentißimiu mi

Ptolentieui Phil4delphut,fiUtiS Ptolem^i uir ualde prtidens zr doilui, habuit regnu floren tißitnü-.ncm hab-’û duodecim miUia ciuUdcü,cuim laudes paßim i cciîStur i-tt fcriptorib.Hic opes tan ti regni retuUt ad fußentandos homines doßos ui-ro s,e:r inßruendd bibliotheca, qua: omniu in tot» orbe terrarii ßtit celeberrima,?^ multipUcibus bris inflruäißitna. idem Ptolentieus etiam coduxit feptuaginta uiros, qui inter ludeos pro doäis ha' hebantur, ut ex Hebrao uerterent facra Biblia igt;t Gracä lmguä,quä uerßone adhuc habemuf,c^ft tis coinoda efl.Inter hos feptuaginta interprètes di citur etiä füilße fanSius Simeon,cuius Euagelica hi Jhria facit .mentionê,qui debuit Efaiä uertere.Scd dun ad iüu locu peruenijfct, Ecce uirgo cocipift» er parietßUu:dubitauit,an deberet uertere, qaèd uirgo effet pdritura. Putabat enim hoc ßrc feädalu gcntibus,er occafwnè,ut doärmä ludaicäcotent nerêt. Cunt igitur ualde ef/et anxius,rogauit DeUf Utßgiiificaret,quomodo uertere deberet. Et d/ft* turiüifaila effereuelatia perangelu,neuerbate^ xtus inutaret/edßmpliciter ex Hebr^o in Grlt;ecit uerteret, Infuper er idem angelus fèrtur ad eu/m di xiffe,ipfum no inoriturü,niß prius uidilfet, nt nanibusgeäaffet iÜts ßl^ uirgmUtde quo bk lo-

DcEccIefîa» cui£f4i£ diceret. Propter hàcreueUtionêdicunt faidÜ Simcani,cHmCbriftti in ulnis teneret,ut eß Imc£ fecundo,h£c uerbd protulijJê:£Junc dimittis feruiMntHumDom'mejCrc.

Tiicut de Seuero imperatore^eiuôd primùm ße ^it fcribd,cr homo doduf,peritus linguaru, opti~ fuut Mjthematicui.'cr ita per rei ntiUtaris fcientii amp;nbsp;exceüentê dodrinâad futnmot honores perue ^ù,id ed,ad imperiu Romanu regendu.Perîît eun dem morituru dixiffi: Omniaßi,et nihil mihi nut ^peditßgnißcas,nihil pcrpetuu in hac uita e/Jè. ^mnis enim JiUcita^ huiiesuitx efi guaß [omniüs

M»W principes ante h£c tempora noucrltt ar-^es liberales,cr fimul artes manuariasM dux 7ri-dericiK Saxonit optimè nouerai artë tornandi. E t aftnos a.4’Ueniebat in Germania (jumcj^ Prin ^‘pes^f^ui erât capti à Turcis,ey petebât à princi' Pibus Germaniaflipendia,ut poifent fe zr fuos co ^'^ê^s acliberosàTurcisredimere.iUoru quini^; ^‘^ib'bet nouerat quoq^ fuum opißdu. Nihil quen-‘^SSrauat,ß inter c^teras artes opißdu quoq; *^^'î'*odnouerit.Sicut etiähabemus exemplum de P^^^iinßgni pidoreiqui nauigaturui in Aegy^ ex Gr£da,ßdt naufragiii. Sed ipfe arrepta ta

littuttif)pulit,ubi iwiditin piratas, gui ademptif ipßws precioßs ucfàbm, cr datii uicißim ßtis pan-noßscr laccratiSjipfum dimiferunt. SiiferApel-tes,ut mendiais mcedebat: tandem peruenit i» urbem Aegypti, in qua habebatur aula regia,amp; inhojßitio paßimab omnibus tanquammendicus erat cotemptus.Uon enim indicabat quis eßct,aut quam ßrtunä paßiis eßet: fed in angulo feabdens, (omedebat,qu.'e paßimmendicädo cottegerat. M' terea ßrteueniteo fatraparegis,ornaluscatenii aureis,e:j‘ indutus holoferico,qui uidens hunc nü* ferum hominem, derißt eum (ßcut quidam inß' ientioresfolent facere) tandem^ etiam per illU' ßonemdixit: Heus tu homuncio, rex tehodie ad conuiuium uocat.mifer ApeUes dicit:lta,uenianf' A uliats conßittiit ei certu canandi tempus. Apel' tes refßondettCerto ueniam. Abijt régis cubicubi-' rius,nec putat iUum uenturum:Qr ßbi gratulatuft quod miferu ita irrißßet. Verum cum iam tempi^ coenädimßaret, ApeUes pannofus afcenditäuidtt^ regiam. M ckm interrogaretur ab auUcis,quidß' bi uellet mendicustref^ondit, regem ipfum uocaf-fe ad canam. Irrident aulici hone uocem : ô mifee» currex teinuitaret ilta ßrtaßis iUufus es.iion, inquit ApeUes :7uit apud me hodie quidä aulici‘fgt; qui me nomine régis inuitauit. Qtsterunt igituf» quod nomen effet iUi,qui eum muitauerahV^efßo^

ApeBeitnomen fe ignorare,fed bene pojje fe iU hm pingere. Statim iußit ßbi ad firri mftrumenta, amp;nbsp;p'mxit iflam imaginem cubicularij, quam men fe conceperatjita ut ab omntb. dignofceretur,quit ^!fit. Videbät enim imaginem piâam omnino con ’‘entre cum firma aulici,qui erat unut ex cubicu-hrijsregn. Defirunt igitur imaginem piétamad ’'egè.Rfx agnouit,qu6d effet imago fui cu-hcularijtac iubet adduci hominem,qui iftam ima-èinein pinxerat. Accefiit mifer ApeÜes in fuis pan

ÇT fqualorc obdudis ueftibus.P.ex coUocauit ^niuxtd fuammenfam, ut coenaret cumeotcr '^itrcanandum qu£fiuit,cuias effet. Rejfodit, fe ^ffè hominem Griecum, or ficiffe naufiagium, cr euafiffe incolumem : fed incidiffè in piratas, ipfitm fuis ueßibus exuiffent, er pro iÜis hos f^^nofasfibUnduiffent. Poflearex longo tempo.. Apeüem apud fe retinuit, çrufuseü ipffus ope in pingendo.Tandem dimifit iüum donatis mul ^i^ntiiïibus aureoru. ita fua arte eil feruatus, cum ^°qui per Mam uitam,mendicum cr erroné ma ^^^ipfumoportuiffet. Sed ars ei naufiagionon mitadempta. Sic quoq; in omni firtuna utile eil, é’liquem liter as didiciffe. Hac anno issr funt recitata,

Ckw cafu rex Alphonftts interueniffet tfont duorum conßlidrioruM, quorum aller regem Gillie erat,er Alphonfui quereret de qu^ re difßutaüo effet fre/pandit régis Gaüie conßlul'' rius,Qnod reges non deberent literas difcere: ue' rum fjtts effe,ß literatos ey doüos ßuerent. ibidt fit AlpbonfustVox bouts eß,nonhommis.

\mperdtor Carolus V.dixit, fe ueUe rem eo pf^ ducere,utpoßhae ipfein comitijs (y difßt^^tio' nibus prefes o' auditor effet. Sed credo ipfum i»^' peditum effebeBis omalis hominibus, quiilb^ diffuaferunt.

Sapiétes principes deberèt aliquid coßrre itt Ùl^ hborë,ut anni hifloriaruex ecUpßbus fupputareii fur.K f»H» iitor no eamp; unius,fed multorutO“ lus priuatusßsis funtptibus illu laborè utilißimum eccleße oquot; Reipublice perficere poteü, Popularis meus uiuens Rome,er me etate ali' quot annos antecedens,egit cu Capitaneis in pro-Xima direptione ttrbis, Rome fub Clemente,ne bi' klioth((£ diriperentur: cl etiä obtmuit. iBud enim

^fui ordinduitfCr po/hilat, ut libri tam à poten-tioribut tjuàm ab alijs conferuentur.

Volde multu rcfirt,ad bonÖ mciitè aceedere eru ^^tionè,pra;fertiminmagnis perfonts. Tune enim in omnib.cotrouerßjs iudicabitur, ZJquot; plui ^fdicif accedet. Tales quoi^ reHè inflituti,non fa-ab ajfentatoribui corrumpuntur.

Gubernatorü liberalitas excitât ftudia. Vos uidetis,(iuâdo gubernatoresmediocriterfo Nf liter asj ttic multa quterutur, qu£ alias ignota ^aßßet.Eregione fordes iUorü fimt reprehcdëd^, inuÜisoffieijs muntficêtijeaut beneuolêti£iuuat f^lia: ficut dicitur de papa Sixto,cui eu dedicauif fit Theodor^ Gaza libru Ariftotelis dénatura ani tttaliu(ubi multa utilißima cotinêtur) pulchrèau-’’0 CT holoferico ornatu,interrogauit aßnus papa Sixtus,quäti omatus coßarctiKelßadit Gaza:qua ^’’agintd coronatis.lllos tantitm quodraginta ei ffddi iußit,eiiin Ule uir magno honoraria propter tttilitateilliuslaborisßiilßetornädus, qui in tanta Plt;titpcrtdte uixit,ut nifi eil ad fe dux Eerrarießs uo faßet,fame ipß moriendum /uiffet.

Daiburgioruntfin qua noui duos prajlâtes uiros^ lobannem Dalburgium, epifcopum Vangionui», crQancellarium principis Eleâoris.Apud hune Dalburgiu uixerunf,R.odolphus Agricola in Aclt;lt; demia Heydelbergen/i, ZT Iohannes Capnio : cùin ejfenterudittßimi,ornabant jludia etiam uir-tute erduld Concordia. Rodolphus Grecos feri-P tores iuuentuti interpretabatur. Capnio Hebreit linguæ fetnina tradebat,fed paucioribustquia ndquot; nachorû rabiebnpediebatur, ne publice doceret-Alteruin Dalburgium Theodoricum etiatn faf«^' liariter noui, qui cum Philofophûe admodum diofus ßiilfet,po/ka,dtm Euangelij dodrina nobif iUuxiffet, ueram etiam pietatem amplexui eß. fepè dixit,fe Utari hac luce dodrinæ : quia ante^ non uidiffetdifcrbnen Philofophitejefdoilritt^ quje eü Ecclefiit propria.

Arißritsexcellenser fapiens princeps, impt' trauit fua precationeEtefîas : id eR: ßdtajirono-mus,multa docuit de natura. Sic apud ueteresfl^ dium Phy flees ßiit fapientia fummorum princip/t-

Art/iarchui Grammaticus opera Homeri paf fim Iparfa collegit,qu(e pojka Solon defcribi cufii uit ( attributa ad id opus defcribendu n certa pt' cunia ) iubens ut certis folennitatibus ZT dtarentur,popula^iproponerentur.

Vir quidam nobtlisà IAal‘witi,uaîde PiidioÇut ^^ilofofhitr^qui alijs uituperdtitibuf Vhilo/of hiâ ^‘fn^uam rem tKutilem he-minibui ,je iptls oppo-^fbat,ac dicebaf.imô lcgeitdam,et ^uiactn fiiidio^ cognofcendà Philo/ophiam ejjc. i^uia hoc pro-Phtlofopbia.ut coUata eum faptentia cj-do-^’’inaEcclt fi£,cfii:ndat difcrimen inter hnmanam ^‘’tionemcrdûârinam Eccleftie,cr ut conjjticia-^‘*1’ humäihe rationi5imbeci[littK,Grlt;iuanium rf m *^^finttbM doilrinie cœlefiis dißvrret.

Inter eos i]ui Bdfüee fdcultatibui externis de l^dijs benemeriti funt, dtej^ etiamnum benemeren guident occurrit ipfe Senattu: ejui uo huitijinodi Vniuerßtates non folùm maxi ’’’“’’n duitatibui gloriam conciliare,o'latißime flt;t ''’‘litt dtjßergerc ,uenmetiam ad neceffarios u[ut ^trutnpubliearum ingénia omnigena dodrina et Pi'udentià inßruere ac prgparare^ liberalitatein beneuolentiam fuam nun^uam non Ihidiofis ^^i^btrat. Uam omißis ijs qute ante nosgefta funt^ *dhuc non folum priuilegia authoritafcmji Aca-^ttÜ£ tuetur ; uerum ctiain pauperes ßbolaflicos ßuet^ae /tipendia proßfßorum anget er intendit. ^iginti namej; tenuioris ßrtuna ßndiofos,tam rx ■^iumfil^s quam ex peregi inis,in ufum reipubli

c£C/ecclcßie [ußvntdt.Anno dut vtri Confute 0* Mdgißro ciuium Cajfdro Crug, Proconfule Frdn cifco oberriet, fummis uero tribunii SebaßunO Ooppelfle'm, Gquot; lacobo Rudino : Rft?orf Vniuerfttdtis D. Doüore 'Bafilio Amerbdchio, ProreäoreD.Huldricho Ifelmo,ambobtK tn^if“ co(ultis : Sendtuscoßderdns precid reru pauldtigt;» intendi,proßßoruVniuerßtdtiiflipendijs feptëeit nonicatus ddiecitthoc fddo no folu pr^efente tnU' nißcentid ey liberdlitdtem oßendes, uerkm etüi^ poßerum beneuolum fuumdiiimum ergd pietäti^ et literdrutn ßudiofos poSicens.Hdnc de'mdeßxf' mdtn Scholdrchte, quos Deputdtos nomindnt(^i^l tum ßterunt, nobilisuir D.Heinricus Petri, Jodtl'^ nes Meier, et Lucas à Brunn,ciui ante paucos di(^ uitdm hdne deferensm Domino obdormiuit)ii’'* cum ReiHore Bdfilio Amerbdchio, fx coßlio ^ue doäißimorum crpijßsmorum uirorum Bonifdcij Amcrbdchij, ey reuerendißiwiuiri^-Simonis Sulceri,diQ:ribuerunt.

Erdfmi ueri Roteroddmi bene mérita deßudiß liberdlibussut totus ßre mundus nouitßta eiufden* Uberalitdt perpetud multis egenis er fdcultdtibui deflitutiSfliberales tarnen prouedusmßudijsfa-(ientibusßubßdio eße folet in hac Republied.Eo-

De Eçdefîa. «7 nm aîttbeneficiorum diftributorem ßdelißimum tonßituit, uirum teternis laudibus dignum, D. D. ^onifacium AmerbachMtn, cuius fidditatem er beneuolentiam nemo non,lt;jui opem eius implora-uit,diexpertus.Nec defijt ea beneßcentia,fei udhuchodieperD.D.Bafilium f.commune quaß «fylum funt ades Amerbachianit omnibus, qui quocunq^ modo paupertatis onere preßi,eits ade-unt. Brat autem uir lUe ( liceat enim non negare fuanißfta ) omni uirtutc er eruditione exceÜen-^ißimus.ln premisßngulariprudentia iuris prtedl fus,magna cum laude diu publice profifßus di,Gquot; deiureconfulendo cum B.cipublica,tum priuatim utultif profuit. Vndeàmultis principibus er ciui-f*fibus,non paruis muneribus ad magnos honores f'^pè ittuitatus fiiit:fed maluit patriie fuie prodeße, ^uic egregiarum uirtutu choro pulcherrimo ac-f^^dcbàt er ea, qute optimis quibufc^; grata,atq^ im ßfis neccjfaria funt: ninurÜ liberaluas,candor, be neuolètia erga omnCs,erc.qu!bus dignitatc quan dunt addebat comiser modeßa grauitas. Sed mors 'f primo parête ttfomnes propagata, eu ( proh do ^f»') hoc anno rfOt.mèfe îAaio nobis eripuit, quia P°fiusDeusipfum exhoc êngrato mundo adcacf 2^ugaudia träßulit.tiä in ucrafide er agnitione plij Gei Saluatoris noßri, ex hac calamitofa uita ^Sfuuit, Cuius obitü no fine altifimisgemitib.et

Kcfpublica fchola adhuc tMÙè JepbM.Soli-tio tarnen eSt,quàd non prorftU 4 fuit fit fublatus, fed adhuc hodie uiuere uideatur in doäißhno ui' ro D. Bafilio filio, qui piitrisuirtutes exprimer^ fedulô conatur.

doâifitmus uir^omniq; Idudc et uirtute obferuandus fenexD.Ludouicus CariuKh ïuggerorum olim {gt;rtéceptor( findens bonus artei CT fiudiafacultatumadpofteros propagare)uli' quûtmidiaflorenorumad ingenuos pueros inl’‘^ narum literarum fiudijs infiituêdos dejhnauit.^’^^^ quo beneficio mérita totus ordo fibolafiicus pted ri debet,ut Deus ipfi longlt;euitatem,profi}eritutelil ualetudmis,aliaq; beneficia impertiri uelit.

Vnicaeaurbs typographicis operis niscum omnibus Germanite, imo (fi quôd rese» fateamur ) cum totius E-uiopt urbibus certat^ fiue fiiedes multitùdinent optimoruin autotutti^ tam ueterum quàm recentium, fîueconfiJeref^’' ligentiam qult;e in emetidatis librorum edit^‘gt;gt;'‘

DeEcclefîa. 1:9 («r boni autorcs.Tanta eil typographorum^^rte-fertim in pduperes ßudiofosJiberalitM.

Epifcopiiis, nir in hiflorijs lure quoej- pcrî ius^iudicij publid ajjt’ffbr zy index, indiuidni atni d,adhuc iungunt fuam opérant ingrMif.imis au-foribus.oniniutn firè difcipUnarum edendis. Prie-dpuè tamë accepta illis firenda funt fcripta Theo logica fandor um Patrum,zymaior pars lurijfru dcnthe, necno Medicince:ut hiftoricorum et alio-fum utilium authorum opera taccain.

Heinrici Petri nobilis uiri ob fmgularcm prU'^ ^ontiam politicis negocijs zy tutela Academia: oc-lt;^itpati, uicesgeritgener ipfiits Hieronymus Cu-do,z^alij.

, ioannesOpormus,uirz^eruditionc ßngulari Prlt;cditus, zy diligentia folertiaq^ in reflituendis, ^inendandis,et publicandis optimis autoribus,ne-'^ni facile cedens,cjui alioqui proprijs guoqjcri-P^isiamclaruseffe polfet. id quad omnibus nxxoit notius eft,quàm ut referri à nobis opus pt.

ïoannesueró Hcruagius, uirgrauis, inprudâ inira uarietate officinam,à pâtre laudatißimo uiró sicceptam,fubinde iUuftriorè zy audiorcm reddit. ■ ■ iiicolai 3rillingeri,uiri boni,zy de literis opti iii nie

mè meriti, indufli-iam crdiligentUtn tdtn adliîttO' res cjudm etiain ftudiofd iuuentus cjuotidie fentit. Buius geitcr Arnoldus Gymnicus his annispro-prùm offictnum aperies, no dubiamJlgt;em diligett tis zy induilrij typographi priebet.

Bii «innumerari pojjùnt lacobus Pareus,zy trus Perna,uiri prudentes cr laboriofißtmi.

Bice tantorum uirorum nomina potius annota rc,quàm laudes deferibere ( ^uod captuin ineuiff longé fuperaret ) hue uoluiitantum ut [cirent, exßudioßs bonarum literarum gratiuolunteiffgt; quibiis uiris magnam fu£ eruditionis cy projeßi^^ in [hidijs parte accepta ßrre debeant : definant^ cerebroß zoili tantorum homûium mérita extt' nuare.Deustnifericors pater Domini nofirilef^ Chrifli,h£c tanta ornamenta Baßlienßs Reipubltquot; c£ ex £ccleß£ gubernet etiam in pofltrum,ex rum cotiatus, labores ex ßudia dirigat aifui noin* nis gloriam, exmultorumhominuin emolumfff^ tum. Amen.

Lantgrauius Philippus tempore obßdionit ttf' bis Monaßerienßs ad me dicebat : Nk»c pio magis diligere ßudia, quia uideo ß homM^ negligunt ßudia,et abijeiunt libros Prophftico^

De Ecdefia. yt ^pojklkos, fieri f crplurimos phanaticos hom-'‘^s,/uos enthufiafmos cy reuelationes iaâantes,

Ioannis Alberti,ducisMegapoienRsjfe* diilitas in promoucndis iuiienum ftudi)s,amp;aiidiendo ucf“ bo diuino.

In Jtalia mos eü,ut principes audiänt er infiii-fhidia,ficut etiam inter principes Germanité ^^imfiàtconfiietudo.Vixulliim autem hanccon-ß^tudinem inütari uidco, nifi iohannem Albert» ptiticipein Megapolen fern, gui guotannis aligné examina in fihoia ituer'rncnfi inflituit^guibus iilu~ Princeps ipfe intereS:, er fimul pueras ^’^‘ifninatibenc guog- refiiondentibus munera non ^^igua largitur. Aliâs ettam extra examina idem Ptinceps fcholas accedit,er fiudia ac mores iuuc-confiderat. Prxtcrea tanta afiiduitateconcia

'^'inos concionatoribus locos,guos co tempore tra ^‘itierint^indicare poßit,ac cito negligentiam co-i'Wtn in fiudijs deprehendat.

it or Stixonig KMriciu^,qui non fotum hdi ccle-bres Academiis Liplenfem Vuttebergenfem iit flore retinuit,ac fumplibus.Mxit:uernmetid infU' per tres optimas pdrticu'ares[cholMjNiifnenfeta, GrimmenCemçÿVortenfem, 'm fuo temtorio dauityubi tant difcipuli plurimi, guàm ipfl pr£ce-ptores perpetuo publieis fumptibus fuftentantur'-tn guas ex flngUlis [uis ciuitatibiis nbsp;nbsp;nbsp;oppidulif

femper elapfls fexannisalij nouitij flholafiici 'nt' troducuntur.Et hie ordo pulchrè etlordinatus:igt;f ijfdem etiam fcholis liberales et conuenientes pr£ceptorib.tum fcholafticis fumptus prtebentutgt;

'Laudatur pmiliter ab inhabitatoribus terr£ Mifnenfls zx Saxonicæ pia uoluntas iUuftrißimt prmcipis Eledoris ducis Saxonia; Augufli,ciiiut celfltudo non folum has hommatas cekbres Afrfquot; demias cum bis tribus fcholis coferuat,zromnibäf beneficijs cumulate affleit: fed infitper etiam certo fccum concluflt,dc 'm aiiimt fuos conflliarios p^O’ ducere iußit,ut reditus perpétuas ad plurima nO“ ua fljpendta cojHtuenda ordmcnt.Sichicpiuspgt;'i^ ceps omnibus ntodis ^ccle]ilt;£benefacere,cr ßidt* liberalium artium o' facultatum cum flnccra E' Uangelij doilr'ma ad pofleros transßrri deflderat»

Qttttreip/iuifubditi, er omncs quiùm diäorum benrficiorum participes faili Çunt,autfièt,meritô pro huius pij principis iticolumtatc, filicigu^ bernatione Deum precari uelmt.

'Erneftusciux SaxoiV£,frater Ioannis Vriderici ^leäoris, etfr baberet exiguos reditus ex fua ditig tarnen adeofiiit muntficus zy liberalis erga ho *»mes dodlos zx frudiofrs^utplurimosin Acade-^ijs aleret,z^ plurimis benefreijs eos africeret.

^hriftiani régis Daniæ,amp;Georgi) prin-cipis Anhaldini erga ecclefiam liberalicas.

Ante paucos annos ferenißimui zr (apientißi~ rex Dani£ Chrifrianuf, 'm toto fuo regno au-flipendia pajhribus ZSquot; m'mifiris ecekfrarum, ^‘^debeneßciumpr£flitit iüufrrißimus princeps ^^°rgiiK Anhald'mus pr£pofrtui lAcrfrurgenpSy magna liberalitatequoq; mmiflros (u£ditio-^‘^lt;’ffvcit,ordmans utiüi reditus perpetuo apttd perinanerent.

»34 De Ecclefîa, dcnßs,fedec'm jhpcndutos in ufii/mEcckß£ fÿ Retpublic£ liberdlib.fumptibiM fuflentctt.Ad hoSt tres etiatn aüos babet,duos Theologicis cy unUH* îAedicis ftudiis deflinâtwin: quorum fingulis oito' ginta florenos unnuos impertit.Nec iam mihi te«* pus cane edit, ut exponum pientißimum dltaq; beneficia eiufdé iHuftrißimi Principes,qui^‘ indies doéios uiros cd^minifiros Ecclefiit ajficit,(^ (ontra notorias iniurias défendit.

Princeps Luneburgenfis, quanquam nonbd-huit magnas rediius: tarnen admodum munifiti^ erga facerdotes fcholafiicos ßit.

Rclati mihi etiam funt inhoc labore uerfantc^ ttlij illuftres Comités cr Barones, qui bonis literif opéra nauantes liberalitatc fua fi(jkntant,ttt futit-lUuüiris cames D.Conradus de Liechteneck, iHuftris Cornes de Suit}.

lüuftris Bftro D. EgcnoZpfc«« de Rappoltilkin, duos aut tres plerunq; tenuioris ßrtunie fiudiofos fufientat.

Heq; non recordari poffum pietatis cr benefi-(enti£ lUuftriu/m Conùtum de Stolberg,eyalterius Uiri nobilis non procul ab Isleben habitantis (cuius nomen iam nühinon occurrit)erga literatos

Ct dolt;^oshomines,gui abolitis abufibm in cano^ ^ijs,ittosredUiism ßuendis pauperibui fcholdfli^ ^if und cum doüißimis pneceptoribia coUocarut.

coUegio iUuftrium Comitum de Stolberg cele-M^ichael Neander,qui quantum uti-^itatis partim fcriptii cruditis edendis cr eniendatl partim in inßituenda iuuentuteaffvrat, id cla~ ^ut manißfta luce apparet.Nobilii uir prudentia ^ceUenti et eruditione prieditiu 'm gratiam iuuen alit quinq- doólos uiros, inter quos nuhi uni-nomine M.Heinricuf Reutterm Saxo,uir cunt artibui turn 'm Theologia egregie exercitatui,

D.iorffi«« Ncuiut doilor Uiedicint iUuflrißi-^^pr'mdpif Auguß Duck CT Eledoris Saxonite, f’^gulari amore ftudta CJquot; pauperes [cholaflicos co P^cditur, in quorum gratia anno i;6i Lipft^ tria fipcndia perpetuif reditibws ordinauit: ouam pc~ ^uniam aemini, ipfo mortuo , repctere liceat. ^auero flipendia femel adepti,fcxennio uti poß )Zrßc (ß placet ) affumere gradum Do-^oristadquem gradum commode aßumendum, prudent fuum conßlium addidit. Non dubito, qu'in utentes cum alijs honit uirit fuam grati. tudinem or uerbit qJ' reipfa , ß alicubi babe

aut occaßonem,declaraturi ßnt-.^y Deum precd'^ turi,ut huic bono pio fcni Do£lori unà cum hi ncßißimafua coniuge,ctfratreT).CaJßaro uiro di {iißimo longfuitatem,pro]jgt;eramqi in omnib. ui' tiC aclionibuf firtunam concédât,

Nonnbergenßum lt;juo(ß er Itamburgenßw^ bcneßcentiaaclibéralités ncquaquäßlentiopfi^' tcreunda uideturicjui exceptis alijs o^cijs^ qui in pauperibiM feholaßieis m’wißris Bccleßu aid' dts er ßußentandis paßtm préftant, hoc etiä ßnt-ma cum mißricordia addunt, quod uiduis er phanis concionatorum po^ ipforum mortem h‘(ß bitationes er fumptut uit£ largiuturipromouct^i etiam eorum filios^quando apti ßint^ad ßudia ant ad artißeia-.er fißabus etiam dotem addunt in cando.Hanc pietatem, qua magißratus fuam titudinem erga Euangelij doüores quoq^ mortuif déclarai,Dein er poßidat,er compen/at.

D, A„ton»w Tilger fenior, uir nobilifjCini^ amp;nbsp;fenator urbis inclytie Bernenßs,duo millia coron^ torum pituperibus ßholaßicis in ßuo teßamentol’’

^Mit,acl cfUie pâtre monuo, filins eiui optimiM uir ^■Antoniui Tilger duceiitosadhucadiecit, duie fonßlU prieclära,cr in omnem poßeritatem lau-^lt;tbilia,illos ambos benemeritos dcßccleßa et Rc-publica uiros inoiierint,paueis perßringam.Cogi *lt;^nerunt hiomnigenere uirtutum prießantes ac fgt;obiles uiri,qu(}d nuüum regimen,imo nuÜa uoea dextre,ctim utilitate proxmi,ßne ßiidijs guber ^‘fri poßit.Quäntum pr£terea bonum ßt,iuuentu tid utiles res inflitutio,fatis monflrant exempla: nemo non inteÜigit quanta diuerßtasßt,in or4 ^‘one,moribus,cf in alijs circumßantijs rerum gquot; perfonarum,inter mediocres doâos ac rudes'.ui-^^licet ti(nta,guantùm lapides,c£mentum et ligna ^otidum prueparata à pulchro adißeio diß:repät. ^apropter meritô omnes boni uiri,his beneme-^ftis uiris,cofulentibus illis modis poßeritati, ut in ^tilibuscommuniuitie crEccleß^ ßtidijs iuuen-inßitudtur,do{lrinaq; Euägelij unà cum bonis

lotudabiliquot^ munißcentia hætres inclyt^ ^witates,Tigurum,3erna Cf Schaffußum,ßbi po fi^’^os deuineire uolunt.Nam quantum ex relation dibits bonorum G' doflorum uirorum percipio, ßnguUharumciuitatum alunt ex communi tera-^^fumptu quindecim aut eirciter ßipendiatos,qui

apud ipfoSfC^ in peregrinis locii liberalibui fttm-ptibuf fuflentantur. Infuper Tigurm^s canonicof multos ftudiofos alere firunt. Etcdem etii ciui‘ tûtesßuent guüplurimos doilos uiros,^ui uiuett' tibus crpoßerituti muUa prteelura fcriptu prlt;ebët.

owniit ab bis inclytis duitatüijts in hueßne»t fiutjUt bonie artes et do£irin£^uâgelij puritasco feruetur.Coferuari dut aliter doilrina EuÙgelijd ßidia bonarü artiît no pojjunt.,niß ßnt doeêtes Cf difcëtes:quamobrëàueterib.Reipublic£gubcrntt toribuf iile ordo ßcholaßcus docentiu çj' difeentù* tot cr tantis priuilegijs ac immunitatibui ornatuf eüjUt cjuàm plurtmi ad fubeundu,cotra uulgi cia,iÜü ordinè inuitarètur. Uaq; adhuc ab omnib-fapientib.Keipublicaprteßdib.ille orio prasdicä^ tur: cr ijdê priuilegia huic ordmifcholaflico à ntd ioribus noßris no ßnegrauib.caußs cScelfa,nullo modo uiolari,aut ipßs außrre cupiunt, fed potiiH nouis immunitatib.et beneßeijs ornare fludèt.'De-nicy ut Dm omn«^ot«o)«»i6. bonisgubernato-ribiM priuatKcj- hominibtu,qui de ßidijs literaru, (ßne quib.honefia dtfciplma cf inuiolabilis iuß' cia inter homines,aliaq- innu/merabilia bona in ge Here hu/mano exiflere no poffunt ) bencmereri uo lunt,projßeros in gubernatione ipforujçyomniu fuaru adionufuceeßiis largiri ueiit,omnes horuM htgentittm beneßciorummteÜigentes precantur.

Xenophon : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a.

Arijktdcs dd Alcxdndrum : Cogitd Imperium ^ott c^e vCgi/fßd esi tem€ritdtem,petuldntidm,feu ^‘^entidm dfßciendi iniurid quoslibet:«^’ ^‘ou',fed beneficentidm.

ducu lituos,mores ftc cdßrd [equutur:Cldud: Item: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— Sed non mfledere fenfus

Homerus nomindt principes conciondtores, Prt ^d enim potefids dntiguitùs/ùit regid^zy- fdccrdo fdis:id eii,fummd duthoritds fùit rex fdcerdos, ^ifm in Arifiotele hdbetur.

149 De Magiftratir» çipatuin teiiueruiit, ut cum permitterent alijs ciu( tdtibiK libertatan, ipß tarnen in excubijs effent, fuoq- difcrimine emnes tuerentur.

Popului Romanu-i non fiCpè uiilis gentibui U' bertatem feu MjTot/0(/.'niw conceßit. Græcts tarnen id honoris habuit,quod poil bellum cum Philippe Kacedone gcßiim,immunitatem ijs donaret^e^nt fingulæ ciuitates fuis legibus uiuerèt permitterct. Ea de re cum decretum à fenatu populoq; Ronri' nofdilum Tittis V. Imperlt;(tor in Hemijs, ejuo eX more adffeilaculu tota Graicia uenerat,uoce pe^ conum recitare iußi(fet,audiuiff'entcj^grdtißiwtnn pricconium uniuerß, ejuantis honoribus affi(ilt;^ imperator,ijuàm gratis fermonibus Romanu no‘ mè celebratum eilieffe earn unam in terris gente, «jult;e fua impèfa,fuo labore er periculo, pro Ubef' täte aliorum bellagerat'.det^- opera ne ^uod toto orbe terrarum iniuflum imperium fit, CTubiißf'^f lex,potetißima fint. Ita iudicarut Grieci non aliu^ maius beneficiu homines hominib. prgftare pnff fcycfuim (]u6d accepiffènt à Romanis. Enumeratio præftantifsimornmamp; opM morum Regum ac PiincipumJmperU

De Magîftratu. 14» Alphofat rrx lSlcapolis,uir fapiës cr prudenf. imperator Frtdericitf, etiamß non multa geßit arinis:tamen fuit fapics,nouit inodum fui impC' fij et regni^ac in omni uita fapiëter impertu rcxit. Cafimirui rex Polonicuf, iufhiS (cr excellent uillor.

In Germania Carolut Burgundm,pater Philip P‘ Burgundi,lt;^t(i ell nomiitatuf Bonuità quo Ma-^hmilianus ßlius etiant Bonus diélus, qui propter Quitos excellentes uirtutes ualde fiât dileélus in ^Urgundid.

Marchio Albertus,qui nominatus eH Achilles ^quot;rmanicus,ualuit conßlio,prudentid,cr ali/s uir ^‘^tibus. Albertus dux S ixani^.

Pridericus Palatmus,egregia uirtute praditus. Sic conßderate,quod Df«î femper dederit cr dliquos bonos et falutares principes,quorugn ^^natio et regimen imperijs ellftlix crfalutaris.

Sic ut leo ue natur lupos,ßcordinaria imperia gubernatores politici debent toUere latrunen-noxiosfeu fceleraios homines.

Bf/if conflitutie Reipublic£ figna funt,reilè of dinatuin horologium,bonum regimen,et bona Zo cleßiC confiiiutio 'm concionibus et ceremonïjS.Ve teres addunt,bonos cam'mos 'm ciuitate.

Imperator lAaximilianus folitus eâ dicere: Tantum tres reges funt hoc tempore, unus eü rex hominutn, alter aßnorum, zy“ tertius rex regumgt; Rex eR rex Hilßanite, ille adhuc mode^ raté regnat,crfentit fe pr^eße hom'mibus. Alter rex aßnorum,eü rex GaüU, cuius fubditi omniit ancra utaßnipatiuntur,qult;e ipßs imponuntun Tertius rex regum, mquit, ego ßtm. nam guilibet tneorumfubditorum uulteße rex,z^ facereqult;e ipfeuult.

Debentur penßones prmeipibus çj- magifira-tibus iniußam umt äßtbditisdepcllentibus,utalät équités ac alios feruos, quibus arceant malos, ne incurßones 'mßtam ditionemfacientcs,ßtbditos di ripiantac jßolient:ßcut ante paucos annos fielt quidaiit

rpifcopus,gui duccns feaim famelicant turbim militum,tniferos jubditos non folum pan nia,ucrun}etiam ttiélu, pane,pctafonitus, etc omnibus denigifeiculteitibus fpoliauit ■ lHc Epifcopus fnittyrannus.Etium frater ipßus improbauit hocz fifrripfrtad ciuitates^nihil horii fieri fuo confilio^ fr ttalde improbare flulticiâ cr crudelitatè fratris^

Alexitttder cecpit piratant, et 'njterrogauit cunt ^fare latrocinium exerceret in mari i At ip fr re-frondit : Ç^m magis mihi licet latrocinari in ma' ^iguàtn tibi in terra. No» rcilè refrondit. Quia, ^f^ocinium efi ordtnis politici confrfio : frd bellte ^^timum non eü latrocinium. Alexander geßit bellum, ?drpuniuitiniuftam crudelitatem 'inam tyranni in fuos cxercucrant.

. Qjiidädominus,cui pater adminiflratione di-tradiderat ( guia pater maluit alibi uiuere fitas caufas ) frripfrrat patri,fibi tion frf-A^^e ifloi reditus,ey ueüe uti eins confilio ut pe-frperittdiéia. illud paterrefrifi:ens,guberna-filij afrerrimè tulit: er fignificauitfitio,ut ''fr^nia Rrueret pro fuis opibus ; er frü fich Ure-

ix xyecSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;as K^l^ctv^S fS^u !

eR,non eü bond multitndo regentium,rex unicu! rßo. Augufhis uenuftè deprduauit,iii eiyx^i/j ust' XvHMaacjiivH^id cfl,no bond eft multitudo C£fdrH'

^üdntisjud confuetudo,qui£etidmin OrienK fiiit,captd m Africd,ut ofculdrcntur pedes. Dio' cletidnusretinuitißiim morem: itd creueruntddK Idtiones. Pofira Pdp£junt imitati, ut impentorct fefe dbijcereiit ad pedes Pontißcum.

Imperator nojkr Carolus V. cùin prouincidltf in Africa ueUent ofculari nus pedes, feuere dixit! Caput impcrat,no pedes. Nor Germant prdbeinui tantum manus: fed in prouineijserat confuetudot ut prouinciales ofcularentur manus Conjulibus.

Imperator nofrer Carolus v.fcditinmcnfatcf Uenit ad eum Gardianus Cygneus.uolens accufart nofrrum principem lohannem Prideritu,cx priuf uoluit Imperatori ofculari pedes, imperator attrd xit pedes: tUe fequebatur. Tandem frgnfrcat impe riitorminifrris,ut ifte fatuus abduceretur, c/ipft liberareturiquia noluitfibi ofrula.-

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viqilan-

Hor uerficuîos dignes putduit Cux Sdxonix Fri d(riciK,ut fua mdnu deferiptos, cr'idtiné ua fosia fito cubiculo haberet,his uerbis:

No dccet prtndpem nirum dormire tofdn nedç, poptili giibcrnacula commifJafunt.GF c^iius ^urd pendent ingentid rertim moments.

Origo Flcdoratns prindpum Germdni£,orta 4 Perfts. Vt enim illortm régi adiundi /ùerunt ^indpes,ßc linperatoribus Cermanid: adiundi Fledores, qui imperia Romano Senatu fum-conflituunt.Si redè itelimnsconßdcrarc^rcgi ^erßco adiunfli ßterunt Ephori. Penes hos enim fi^dfirnima poteßas regem eligehdi, eapiendi er “^dieandi. Sic fumma poteflds er autoriteis nbsp;nbsp;Els

^orum^qui fepcab imperia beflias er tyrannos ^^ouerunt. Hic Eledorum flatus deßndit Cer-Bantam,er retinuit moderationem er tranquiUi-^dentannosiamqumgentos.

Erunß:huigee,i(bi eii optima dißdpliitatetfl nihil detraho alijs duitatibus, tamê r.iißiuam me» hkk lioreitt

liorem tiii}i,pr£fertim in tam populofa ciuitaltt Incedunt dues pleri^ longis ueßibui,/ine armistet nufijuam uidi pulchritu teâas mulieres,^uim ibi-Et duis apud que diuertimur,homo fide dignuf,di xit mihi,in uiginti annis nuüà ibi ctdèfadi elfe.

Rcx Ferdi«itfi4«lt;,ctt»n ejfet i^oribergæ, inter' rogauit unum ex pr^eciputs fenatoribus duitatiSf quo modo tantam multitudmem regerentfRejpotf dit ille:Serenißime rex,blandi5 uerbis, çr atroci’ bui poenK.E.fi:fapientifiémum re/fionfum honiirdf ingettiofi. Sicenim debent effe Imperia confiitudf ut gubernatores omnibus comiter rejfiondeant, àt M pœnis fiimendis grauitatem adhibeant.

In hoc uerficulo tres prtecipute huiusvitttuoett tiones proponuntur : Ecclefiafiicus,politicus, amp;nbsp;fubditorum Ratas.

Præcipua ornamenta horum triumrc-gnorum, Angliæ,Galliæ,amp; Hifpa-niæ,antehæc tempora.

CrfpMrfutM natus ex nobiUtate Schonberg lAif nenfis,failusCard'malis,ntijfus eRinAngliam0'

De Magiftratu. 147 deadnoftrum impera'torê CaroJum Vt adolefeattem.Cum Romam redij0èt,fic efl interr» gatiis à Cardtnalibw.Dicnobis Capuane breuitcr (quid ipfl amant argute diäa) qua ladifliiDicantf inquit.Jn Angtia uidipulcherrhnum regem (, flcut fuit Bduardus ) m GaBia pulehcrrimum regtiÜ-.in Hiflidnid fapicns conflüiu: hoc tribuit Imperatori. Piftura boni magiftratus apud ueteres.

Jmperatores Getmani apud ueteres hoc modo pitigifolebant,tenentrs altera manu librum,cral ^a enfcm.Cluo antiquitas uoluit flgnificare, Im-peratores legum crarmorum peritia debereefli ^flruâos.Gladius aiim flne lege, eü tyrannis.fi-^ura ifla in gratiam iuniorum fle propoflta efl,ut ^ôtnoneflerëc de pracipuis gubernattonis partib. ïn curiaVuormacienfi hoc diiïichon ar-genteis literis eft fcriptum,admo-nens gubernatores de fuo officio.

^fira Deo nil maius liabcnt,nil Cajare terrat S'f Cafetr terras,ut Deus aflra,iegat.

Propeoppidu Zcll,eflpr(ediû Lotbartf nomi-ftdtu,et exiflimatur loc^ eflènatahsLotharij.QuM fh)r in arcc oppidi ZeB uoluit imponere pradio^ ^.'★odhabuitimmunitatejnouàpêflwnem, Colonut Itkh i uenit

ucnit dî Er«f/ÎK»j pi incipcm Luncburgé/èm, tjut cleineiucr diidicbatßio$,z^ ddeilabatur honejid' r«w rerîi cojlderdtioé,dices: dluftnßime Domittf Princeps, priediii illud femper fiât immune: quâ aommdtur prcedium Lothatÿ,et nos exiflimatnKgt;‘ duspofkri. GdedatM Princepsiftdaüocutione, inquißuit diligenter 'm rdtionibustmuentumq^eßf fiiijfeimmunepr£diu. Ç}uo comperto,duxic Pri^ cepsfecam colonum infuum condauc,z^ perco'f tdtus e^ aÜd multa,cjUie uoluit. liißit deinde fcribi in rationibiis-.Uoc pra-dium locum natale cffeLö' thdrij,zr eiße immune. H^nc hißoriam idco recitOt ut ametis er cognofeatis hifiorids,quarum mdgni tttilitds er neeeßüdsäi in omni uita. duia nem» poteß regere patrimotiiu fuim ßvie hißoria. Cpof tet fcire, finde dcceperis ßada : unde tui accept‘d rinttunde uenerint in poßcßioncm-

Dux Pridericus fiepe maluit petentibui UgnHf potius d trepecuniam ex camera, ijua emercntli'“ gna ex BQhemid,ut parcercturfuis fyluis. Quid O‘ ntnes fapientes gubernatores magnifdciutfyludt, potius dant pecuniam, ejuam amittant fyludst cüm tarnen aliociui non fit ußtatum,ut principet targiantur pecunidm. HabebatetiamDuxfyludf uicmitt Vuitenberge, olim emptusi fuis maiorib.

De Magiftratu. (49 Prtncip;0j Ankaldma, mater horum Principunt ^ninwic uiuuiit, cum nbsp;nbsp;ipfa ejjèt fapiens, CT bo

tta ceconotiüjja, repetebat lüat fyluof ; guia erant ueitdi[£ cum pailode reuendêdo. Etp aiitem Prttt-difficultcr amittebat fyluM iUm, cr malebat •idhuc aliquid pccuniie foluere, ucl addcrc, quia ptecii lignoruin iam crcuerant-.tameit noleb,a ho »eßißimam matronam diu ucxarc, aut jujßenfnin t^nere.cy quaiyuii aliqui conßlia er prxffxiiw, ^xibuf eof aliquo iure rettntre p(gt;f]èt, propone-^^nfttamen noluitfuam confàentiamgrauare^ncc ^‘ttcqmm huiußnodi pra:texere,quo fyluM Mats Pojjèt retineretfed tanta fitit tiui intcgrttlt;ts, ut An ^‘tidinii fyluoi iUat /ßonte reflituerct. Pertinet ad ^i*taniboni Pr'mcipis cygubernatorif, ne Çyluat ^utiliter pcrdat,aut confumat.

Cùm optimui Pr'mceps toannes PridericMca^ P^mteneretur in Belgi(a,ac aliquando proßei-ßeretur in ucnafioncm: accùlit ut cufhdes aberra fentab eo,aceum diufruftra quarcrcnt.lpfc ucrà l'^'itifînecoimtaiH uenitad portam, ubiexpcäa-^^^nßodeSjUeßßolut ingrederetur, indignationê odium Cafaris cuflodes incurren nt. îltudcùm Jwpo'afori indicarctur,admodum deleiiatu-t tüil ^integritite.

DcM-irco Antonio dicit Dion’, EnttßntiUiß' iifpfi omni tempore, et nihil erat in eo artefiiflngt;^ tyßinulatum. Eji pulcherrimalauf uninfeuiusi^' bet uiri,pr^fertim boni principis.

Imperator Carolu! V.cu/m ejfet mota feditio Flandria à Gandauenßbus, petiuit tranßtu/m p^ GaUiam à rege:qui ipß coneeßit. Ibi quidam ßt^' runt fuafares regi,ne feruaret paäitnttßre ßbi xiam imperatorii potentiam.Sedregiumfidt,^'''' uarepaißum.Pojka ßieäaculum exhibueruntr^' gi.ceruum immißerunt m horttt ßtecioßnn^zf ferunt qui uaflaret hortum ( queinadmodum Gijl' li deleäantur taUbus fßeilaculis ) uolentes ßgt^^ß care,fmperatoremGalliam Ui^aturum ejße^

'Ludouicus rex Gallilt;e iudido Parlamenti aßt' dere folitus eil,ct'audire fuoi caufai.Si uero aliqd blandirentur rcgi,cùm ipßus caufa ageretur,dc di cerentcaiifam régis bonam eße:Audiamus,inquit, earn, er ins feu lußcia plus in ea ualeat qudm lU' ßra beneuolcntia. Cum autem ipß fententia dieeiP’ -da effet,ßepe contra fe pronunciauit’.CT ipfos,ßm miuntfu^ cauft tribuerent,duriter obiurgauit.

'Pdrîamatti dutem(ut uacant) Pdripetipf (lt;jua efi pulchriui ) authorem ejji dicunt Pip'müf P‘ttrem Caroli Magni.

Tiux Saxonite Fridericut ali^uando de Carola ^•Imperatore dixtCDettf dédit nobis Cafarem et ^lfmentem,ac terribilem. Magnum ell elogium. l'^ap diceret: Deus dédit nobis talem Imperatorê, ^xi multa in republiea corrigetfC^ fub qtto multa ^ona fient.

I« laudatione Theodofif imperatoris inter cte-^^asuirtutesnominatimetiâilla reperitur, quid “^imus eius non fiterit fujfiicax.

QjtandoHannibal occupauerat maximam par ltaliie,crRoinani poil Cannenfem cladem ni-^^l^eliquum prêter colonias zs. aut circiterhabe ^^t’.ijlef^ deduxerunt Roman,cr oflenderunt ßr *^^llt;(s feu album confcriptorum ntilitum ; propo-Itttruntq; fententias,quid tjjtnt faciuri :an ueÜcnt hkk defindere

dejvn/ierc ifMin particulain er reliquiiit uero fe dedci e lïannibaliiKcj^onderuut colonit fe ad extremum dimicituros e/Jè. NunquäRontif fùi[ maior, quàm cum(uit paitperrima^ dertli^ th,ita ut nihilfjiei effet reliquum. Ita oppofuerut fe ïlannibali excelßs animii, et recuperarut uiref, ut clim turpitudine coaéiutßt Hannibalfiigere fX }talia.\Üa exëpla uirtutii manißße oficndunt pr£' fentiam Dei miwperijt, ZS' negocijs gubernatiO' nit rerumpublicarum.

Jmperator Carolut V-cum irege GaUico fïjs exciperetur honorificetißime,^' tanto triunt“ pho,qualis nufqnam ei fft exhibits : poßta untti f X conßliarijs regis cum longa csquot; grauißiwn cutus effet oratione,i» qua multaruin uirtutum amp;nbsp;rerum geftarum linperatoris commemoratio ßt“ bat-.iüeai h£c omnia breuiter ac modeßißitM ff* /pondit, ideaßbigrata effe orationem, quod cum commoneffciffèt,quàd talis e/ße deberet.

Cum Auguffus aliquando conuiua alteriustni gni dommi effet,et feruus huiui in porrigendis po fulis uitrum cryftttUimu fragereti Dominus ffruo

De Magiftratu. ijj ut coijceretur in u(uariuitt,(}uà lt;î mu-deuoraretur. Augußus tegrefireiis iUctm cru ^ditlt;item,tnifertui ferul, furgit,er frangit omnit ^yfiallmituitr(i,qu£inmenfAertintcoUocdta.}n~ fgt;*[gt;er etiam feruuin libertate donauit. Hoc fiât ue-^ffegiuin decus.

BeneHcentia Athcnîenfium in foluen» dis debitis,pro duce integri* täte uirtutum præ-ftante.

Dmx Athenienfn,qui uicit Mityknem, cum di defirretur imperiu, excufdiät fe, quoi multd ^beret, O* obdrdtus non pojjct imperdre cum du ^°fitdte. Ibi Sendtut tdnti eitu uirtutesficit, ut pro ^0 folueret debitum.

ConpUdriui quiddm regit Gdlli£ dixit de Impe fxtore Mdximilidfio, eum efii confukm Augufia-««w. Ad ed Ludouicui Tertiut,pdter rrdneifei^re* f}gt;ondit:Tdce tu dfine, noli tdlid loqui de potefidti btu. qudndobicconful tympdnupulfat,tuncpro-pfft ipfiui uirtutem totd GdUid tremit.

AftHcMt quiddm naßer dnte dnnos quddrdgintd lt;nbsp;lü.dximilidno nüffui erdt legdtui in duldm Pdla^ kkk f tini,

tntijile Carola Quinto adhuc adolefcète dixit'. amice,no poffum tibi multa dicere de eo: fed ijuatf docunq^ aliquid dicit, hoc habet magnam emphà-* finAUud efl animaduerfum üatim in lüa prima ata te.Ita indoles in bonis cito eminet.

Audio tarn mirabilia did de Imperatoris Card U Quinti nepote,ut ego eredam aliquid magni fl' ire.Hocpropterea dico, ut cogitetis, qui tunc tent' ports uiduri efli5,quando ille regaabit. Genefls eß talis,qualem nunquam uidi prieflantiorem. Qtii^ feit,quid’nä Carolus Sextus deflgnaturus fltl Dtua fuamgratiam ip fl largiatur. Videtur aliquidiita-' gni portëdere,^^ praftiturus efje. ¥ortaßis Tutlt;^^ Hires labefadabit,aut tale quid flmile prlt;edabit.

Maximilianuf, cumaliquiipfum fequenteshi' terflcerêlur, etfirirëturglobis,dicebat:Iion opof tet ttos meam audaciam imitari. Principes hiAdtt fuam quandam peculiarem ßrtunam.

QuSdo Roma fiiit capta,uenit iulius Pflüg Epi fcopus Naumburgenflsad Ducem Saxonia Gear' gium ex Italia,or retulit ei hiftoria Roma capta-Cum uero dicerct,tantam fidffe multitudinem in urbe Rama,ut facilimèpotuerit exerdtus abea repeSi:

^(^uôd fames coegiffet exercittim prope-fire ad expugnationem:ibi feditDux Georgiui cogitabunduf, ac tandem h£cuerba protu-ift: liane demum reipfa coperio, quodeuntj^ Dem ^oluerit^id certó ac neceffariô euenire: quad uerà «« noluerityid nonpoffè fuccedere aut perfici.

Tiieitur autem aquila idea minijlra fùînünK, ^Uia altißime uolat^f^nonfiritur fidmine: natn di **initùsferuatur. deinde no uefeitur aliéna labore, nultnres cr eoruifed proprio ,ex uenatio ne.

^oritur autem fame in feneüa.iam uidetis,quan-*^fnt con/firationes contranoflrum imperato-Carolum. Ualia alia regiones confentiunt Meritum aquihe : fed tarnen htec aquila diuini-.

^’^^feruatur lt;i ßtlmine Gallico,ltalico,Turcico^z3' ^^arum conjfirationum. Sed

^mnia funt hominum tenui pendentia filo: lÊi fubüô cafu, qùie ualuere,ruunt. Tria cuilibetmagiftratui neceflarîa. ^gußus,cüm mitteret Germantcum in Afam, ^ptauitei tria:Virtutem Alexandri: beneuolentiâ dominum tantam,quanta fiât erga Pomprium'-z^quot; *ertii) addit, Opto tibi meam fèrtunam. Sigiüfcàs, ^'^dresgeße,z^ui(loriif abipfo partie,fiàffent ^i*fftitHsgubernat£,

Quändo Francifcui nx Gdüiiecoiunxerätfibi Venetos,pontißcein Romanum critaiiamcontrd imperiitorê,tunc fxdiK iÜud uocabatur Liga fan-äa.Sed tarnen nihil effccerut.Rex enim eji captust Veneti funtfaäi fuppliccs,procumlgt;êtesmgenuii, Cf diffictilter impetrauerunt pacem, quamuts de-precante pro eis pontißcc Romano.

Fridericus Marchio iAifnenßs,inuitatus Duce quodä m couiuiu,in oppidÜ Madeburgintt' inter prandendum autem uenit percujfor, qui dequot; bebat interßcereDucem Uiifniie,^}' impetum in i' pfum facit. AdcR tumßrte ciuis quidam Freibur' genßs,imijciens fefe mter ducem et percujforè'.qut tarn ßrtiter deßndit fuum dominum, ut ipßus uul nera exciperet, ac tandem ipfum percujforein Mquot; terßceret. In primis quidem exemplum hoc oßeit-dit,quomodo Deus fubinde bonos principes R^t' publics conferuet,atqi etiä in fummis periculif rabiliter tueatur ac Uber et .Deinde in hoc due ee lucet exemplum magnic ßdelitatis fubditi crgafuu Principem.

Omncs politite ßint ßcut ruinofe domus, quas diabolus conatur demoliri'.fed Deus eas ßldt. AMOR SVPERIORVAl ER-ga inferiores,amp; econtra.

De Magiftratu. 1^7 tu Vuormacien/j tèporc Maximiliani habita ^cÙM pfiguli principes fingulas fua^ ditiotics laudarètjl te aufcultauit. Saxonui principes laudaucrüt jaat UeuM metalliats.'Duces 'Ëauarici laudatterunt dut fites-.DuxP-tlatihwßrtilttaUm’terrx-.tr foccun^ iitatèuini. Duxitaq; Eberhardns Vuirtenbergen psiajjitsä. TridcricoCuce Saxonia etiatn jtiadi~ tionisidudes pradicarctJSiihil i{i,ait,cjnod pradi-eetn^ciîi^fim inter nos hißinusßcd hoc tninm (cio^ ^e poßfe fecurè dormirc in grcmio (uiuslibet fub-^ititneißn media campa,truanda cjuidcmlibuerit. ^nafi dicerct:Ego ita guberno tneâ ditioiiè, ut met fxbditi me ament. Sicreliquihanclaudem fuis fa-(ultatibus pratulerunl.

Cum alij Principes iaâarent fua Icniaixta iti eouentu alic^uot Principum, ibi Cames de üalfau, Continus Cattorum,dicebai:Habeo nonaginta ru-fieos, quorum quilibétpoteümihi, cùm opuseü^ pne magna ladura fua rci familial is, pendert ^uadtingetosßorenos.Huneik(fau)I m f lurisfa-efo, quàm ueßros the faut os nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ç;' hic

thefaurus eRmihiartior, quam)i in ».ctsanulis ^b/conditus effet: atq^ hi fuut mihi ßdeliores enfla ^eshuius thtfauri,quàm fl mets qua fhribus eßet eommiffus.

Altus flmiliter aa}iÿp7ct,iùm aider et neminem Sgt;‘‘gt;tulari rcgi,fe uero qiioq^ in proptn nihil quod tali

- tali rege dignumßret,habere:proxiwa/m fluuioîit ßrte conßgt;icatiu,lt;iccurrit,hauflamqi ambabiu nibm a^uain Artaxerxi fitibundo obtulit.Qui blt;t minis urbanitate et beneßcentia motus, iüico pbii^ lam aureâ, atq^ miÜe Daricos nummos pro tali bt tempore beneficio exhibita donari curauit.

Eft ndfttrd/is inimicicia inter cygnum craqui“ lam.Cygnus no prouocat aquilam, fed fepè uind^ prouocatus. Cygnusßgnißcat oratorem,ucl bonit fenatorem .Aquila ßgnißcat atrocem gubernato-^ rem.Eü odium inter amantes pacem, quietem, Cf iußeiam, er inter turbatoresquictis. Aquila ßtil^ imperij Babylonicißgnum. Romani etiam aquH^ habuerunt,fed ante Utariu alia habuerut inß^i^‘

Kiemini inagni nominis prineipem alteri coH' queri,dicentê, fe mirari quod no diligeretur a fubditis,cum tarnen nihil in eius mortb. repreheit-dere pofßent. \bi alter,cui iüa erat conqueßus, uo' cauit ad fe puerum, dans ei pomum, ac iubens, ut dliuspomumpuero eriperet. Quadcùm iüeface-ret,puer cœpit fiere, o' ei fuccenfere. ldem,reffgt;on dit principftibi contingit: etß in uita es honefiu«, ita ut nemo de tuis moribus conqueri poßititameif ift4ßaÄ.lt;/(*/a! in te reprehenditur.

Iwpf rdtor no)kr Carolui Quintui in obßdio^ oppidi Vuiteberg£, cùm audiui/Jct multtplicu f^flera Hißgt;anorwm,mquit:Ah,ßciuando accipii *gt;gt;‘tgnam calamitatem, ea accidetntihi propter nui ^tiam et petulantiam meortim hominu. Ojidtie/ui ‘xieà e^ feueruf,ut üatim punidt enormid deîiâa,

Demoflbencs dixir : Si retexenda uita eßet, CT ßbi du£ uid^ proponerentur, qudrum dlterd reüè Aceret dd fummos honores in repub lied, dlterd ue ^oreilèdd mortem zfecommonefdâum de peri^ (ttlis, potins ingreßßiru illdm uidm quiedd morte duceret,lt;^udm dueentèdd honores. Unie no dißinä e8,(fuod Erdßntu dixitzlMferos ejfe principes^ ßinteÜigdnt fud mald:tniferipres,ßnoninteÜigdt, Septudgintd hebdoinddes ßgnificdtit nliquid pe »tliare, quid uniuerfdliter feptudgies fepties eS: pfriodui ußtdtd imperiorît. Vniuerfdliterbabetis tntftdtiones regnorum circd dnnum joo.

Populus uerà egreffùs eil ex Aegypto,et lex trdditd eü dnno i n.Ergo d peregrmdtioe Abri hitddexitum ex Aegyptoßuntdnnidizi.

DHuuium dnno rnildi le^s.Exitus fx Aegypto tnno mundi ergo 4 dilunio ad exitum ex

Acgypto itnni 7^7. Circuncilio ueri hfÜtUttt 6/ino mundi io4.7.Ergo i diluuio uftji drtuncf fionemfuntdntti}9i.

Teinplunt Hierofolymitanum ledificatumdSit' hinonednnot!gt;}}.Populus cgrejjus ex. AegypK^ anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ergo ab exituufque ad tcdificationeitt

Templum direptiim eöjCr deftruilum 4 ISlabif chodonofore anno }}j6.c0nditii i Salomane Ergo à Saloinone ufq-ad Nabocbodonoforêatinf 441.0quot; tot annos/ktit templum Solomonis.

Templum inftauratu eR poli capfittttjtc Baby lonicäanno }4.4.e. ChnPiis natus e^ianno }o Ergo ante natum Chriftit reflitutum e{i templu ad nis fis.üoc templum dcftruxU Uerodes aiinis ante ChriPum natum,z?'aliud xdititaitii-. Snb'ra-dis ergo annis is, proueniuntprxdfè anni yoa, quibus templum poU rejlitutioh‘‘m darauit.

Initium monarehite Perßcte Cy-ruiccepitBabylonia,anno munai3.yi7. Cneccrii uero monarehia cixpit,lt;juando Alexander nuit ultimum Darium,annomundi 3054, Ergo iura* wï monarehia Perßca n? annos.

initium B.oman£ monarchi^e fitit, c/uando la» lius Ciefarfadus eH monareha,anno $ 9 ir-initiunt Grtecamonarchi,-e,ut fupri anno 3034. Ergodu^ rauit Grieca monarehia tatüum annos 2S3. Sic dua

De Magiftratu, ilt;ît iux mon(trcl]i£, Perßca ç^Gfteca,compîeuer{int ^niioi f9o,

Troia capta cR anno Z7S3- Jnitiü regniRoma' gt;fi ccepit 4 Romulo,anno îm.'E.rgp à captaTroia, ad regnum Romuli,annifunt 4-1^.

Reges Romani expulß funt à Bruto or fuis fo-^ijs,qui fummam pote/îatem poßea ad co fuies con *ulerunt,anno 34ss- Iulius Ctefar ex ariflocratia inonarchiàfècit, anno Durauitergo Confu~ ^Hinpoteßasannos46i.

ïnitium monarchia: Romanic capit à ïulio Clt;e f‘U^e,anno î$t7.ante Chrißumnatum 4si- ^uiad-^antur ad mitium monarchia.Capit autem Italia ^lt;tßari à Vandalis cir Gothis,annoChrifli 40 ^.Rr floruit monarchia Romana annos 4S4- Po{l ^^ud tempus continuos 13 annos uaflatae^ 4 Go ^kis Vandalis.

Confiantinus federn Imperatoriam tranflulit ^onftantinopolim anno 311. Carolus Magnus rur-eandem tra^lit Romain anno Chrifti soi, Puit '’■go Conftantinopolis Romanorum imperatoru fldes annos 4Sfgt;.

Conflantinopolis capta àTurcis anno Chrifti ^^ss.defijt eße fedes Romani Imperif anno Chri-»01,Ergo poü Carolum Magnum Conftantino P°lisßit Gracorum linpcratorn fedes,annos 63z,

De Magiftraftf» _ tiOjMiio Chrißiiooi.niicuerö(tgiturMHUftf4^' Ergo idm durauii annos y47.

hiifiMwgwtfrnrffionM regum ’m populo iult;14i' co fuit anno müdi tSfo. PitiK eiufdemgubernatlO' nn, anno captiuitatis Balgt;yIonicie,indditina/iK'^ iSfj.Durauit trgo gubernatio regum annos f«f-

Populut redijt ex Babylone foluta captiuttA^^ anno ;4.i6.Herodes ex {dumlt;eor(im regimtfaifti'^ lia lud^am occupauit,anno j^ig.Ergo pofleapt^' ' uitatem pra;ßierunt populo ludaico fumnüfucff' dotes exfatnilia Leni annos soi. Poflea träslatä (1^ poteflas ad peregr'mos reges à Romanis conjüttl' tos,quorum primus fiiit Uerodes.

Jta funt anni sao.ab exitu ex Aegyptoad regquot;'^^ Salomonis,mde it er um ad deftrudionemfaäaut* Liabochodonofor,Gr inde tot anni addeßruäi^' nemfadamper Titu. funt anniyoo, a' principi^ regni vngarici regni Polonici ufq; ad noßrum iÜud tempus,funt etiam circiteranni s oo»

CapU£ fiiit uir nobilis,qui affumpfit habitu fionis, zx cec'mit fijhila in plateis. Interrogatuf quare idfaceret,cum alias effet uirgrauis tyfiuit tor?reffondit-.Pgo ante feruitutem uolo déclara-re me adhuc liberum effe. Sic prtedixit iUis trifiift feruitutem,quie non multi) pôflfccutacH’

Quando tiumeri dégénérant in fonos, ideü^ S^^ndo uirtut extitJguitur, tune etia deficiunt^a amp;flrams cr gentes:ut faâu /«amp; Henrico Owal* ^o,ubicecidit imperium Germanicum.

Heydelbergit in arce piüi funt principes Pala^ ^‘^i (ficut GT apud nos Vuitebergic habentur ima ^'^esducum Saxoniæ inarce^ç^ exijsunus cil Habensgremium impletum pane,Gr'appoßtant eu *tgt;Hani jhilti.Propterea cjuod ilie fibi 'm Palat'ma~ delegerat oppidum exiguum gjquot; amœnif.imumf ^igt;i erant u'ma optima,cr poma fapidißima,alia~ ^‘gt;'gt;nq-ßugum prtcftantia ^abundantia,acuitar.: ^^‘tnquillam prtetulerat Reipub.Gr gubernationi: ^deó ut reliquam fuam hitreditatem fratri fuo do-^0 daret:cùm tarnen tüe longé /ùcrit ftlicior,Gr fit pientiorcfterisomnibus, qu^rès medioct batetn, ^ttnulto fuauiusuixitßatre,ßquidem iinperiorS ^finit£ funt miferiig.

_ Quando dupîicantur lateres, tuneuenit Moy» lfs:id c{i:,cum onera funt nimis grauia, tune mu-f^iitttur Imperia,gt ueniunt pœnie.

Antiqutti uerfus 'm OrMuli^,uidelicet‘. etÙTcç^tiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TïSM.lt;i[u() in (Ti ueûiAlf.

Sic ConftMtinus pater regnauit,et poft (ü Cof^ üantMus ftlius.Po^i Conftantinum i(ero,nullu! iÜa familia reliüus eü.

Vetus legitur SibyUie oraculS. de Athenif,^gt;‘‘f} ei peftes exitio fùturat,fraudes ignauiam ducit-Sedfi communem hotninum uitam et Mteritus rc' gitorunt eonftderemus,non tantii Athenisfrd eti‘* omnib.urbibusac imperijs SibySaeiiuaticMttt^'

AudolfiiS cum ejfret imperator, neglexit italic eo quod propter paupertatem timeret fe non pOr fe earn amplius recuperare. Sic Imperij frnes defrquot; cerüt. Tempore Priderici Barbarojfre habuit^^^^ ‘ imperium ad inMimum ex reditibus,qui frtorit^^ proprij împeri/,uigi»ti tonnas auri: ad mania paruin admodum contulit,frd maxiw^ tein pepedit Ifalia.U^c mihi dixit PeutingtrU!^ guftanus,qui frtit confrliarius Naximilianù fj’rd mox itti cenfus diminutifunt. Tempore uero R«* penè ow«i«o notw perif rttzjt

Duo genera funt aulicorum fru politicorum lgt;‘gt; minum, Alij habent pradicS frne do£irinä,^f^

Alij funt eruditi,mdnetes intra meta^ fu£ uo ''^^ionii^non ludentes ingenio,fed habentes leges i^ofunt conßliorü terminos.Hoc e^ redius ey fa--Sic ctiam in Theologid,ilitiui funtfacun^ ^^amp;loquiices,qui non reßrunt ad metäs fuas ora *^°nes.Alij uero funt ininus eloquètes er fdcundi, fefirüt fuM orationes ad certas propoßtiones, ^'*°de{iutilius.

Eft in Ecloga Petrarchte narratio de paßvre in ^^^tnuenietCyCui cum donareturjßeculu, iUudq; ^^^iceret,incoepit amare uirgines aulicas'. fed ma (d tradatus^et deieduspergradusßbi in htee '^^ba prorupit:

Voluit ßgnißcare,ciuodillud fßeculu» fitifftt P‘'ßori,id ed,nouo aulico malum donum. Sic no-^^^saulicis/ßeculum illud aulicum,id rft, admira propriicfuie fapienti£,dodrinie ac aliarum do ^uin^edexitiofum donum.

^pifcoput Salt^burgenßs^Eanio didiis,înterro-Zlt;iuit üifßanum ijuenda in aula Imperatoris M4-^'miliani,inquiens:Domi»e, guomodo placet tibi ^dminiflratio er eonflitutio auUnoßri imperato gt;‘islillereßgt;ondit:Quantumanimaduerto,centum

' De Magiftratm fuut prttcipui uiri,per guos adintni/irdfitur négocia Keipublicte : Sed inter iUo! uixfunt quinq^ aut oélo,qui promouentnégocia: c£terionniei tantu impediunt.

1« (Jm/w mdximj« eü labor CanceUarix/ieut lt;1* KÎt Dux Saxoni£ FridericmtCàcellariam effe cor iprincipis.

Non »abi fit ferutu mediem-.id eit, nonuolo bi lent habere,qui moderatain uiéîus rationem pr'‘^' fcribat,aut teinperantiä ac fobrietatem prttcipi^i’ feduolo eomedere cibos,cr bibere potus, quibni deleilor. Deinde,non fit mihi feruui prophetatid eü,taltsconfiliariut, qui mein periculofis cafibitf adhortetur.vltimô,nonuolo ut mihi feruiitfi^^ dos.'id eil,qui ex uerboDei nwa peccata arguat,et indicet mihi quod contra uerbum Dei uiuam.

id eil, da plurima, capiat pauca, quarat nihil : tJ eil,non fafeiterii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fumOuid^i

j Aulicic beneuolentie rlt;trô durabiles,iuxta uer-Omii a uertuntur,certè uertuntur amores.

Huic re/fiondent Germanica prouerbia: Lieber kittel reiß nicht, Herren dienß erbet nicht.

Tertur GerntMico prouerbio:Ldng hofldg i^hell.id ßc fapientes interpretantur ; multum eil ’»iferiarum,dolorum et anxietatum in bac uitafiic tgt;f£cipuè in aulis cr gubernatione.

DeinadeSfciim ei obijceretur inconfiâtù in re-Publica,reß}ondit:i^unguä contraria, mihi ßpe contraria dixbEUfapiens re]jgt;onfum. uoluit *gt;'ini dicere : Cinandoquidem tempora mutantnr republica,fieri non poteil ut idem femper dica-^ut^fed idem femper jfieUcmm.

lurifconfultorum didum de donis: Ueq; omnia fttitt accipienda,ncq; femper,neq; ab omnibus. Ci-^atur in digeflis Grace : TtoivTK, ic/ls htxvt* iiâi wxfx ’arxvTUf/.Qertè multum refirt in au intelligere quid accipcre, quid petcre liceat: ^alto minus omnia, omni tempore, ex ab omnibus petenda.

DuxSaxoniaPridericus princeps fapientißi-^ns fiàt,curam admini/lrationis folus habuit, nee omnia quafivribus ex curatoribus commifit,fed ixit : c^uandiu ego uixerojipfe in mea ditione

lös De Magtftfatu, uolo cffe quxftor ZJquot; procurator.Qjiod ut comm9 diuf cxcqucreturjolitui cSi,quotiefctin^ apud alt ^uein fuorum procuratorumdiuertijjètjjlatim [ui fymbolam foluere^ne pofltainratione reddendd ullafi-audeudpo/Jènt.

Ariftophanes Icpida antonoma/ia lußt 'm quii' ftores^quod ctiä Plutarchus citât, txia.icu id eü,qult;eftores bubones. Allußt ad nomenßtnilf (ßcnti appeSarunt Tyberium, Biberium : amp;nbsp;Erafinus Eccium nom'mauit leccium ) iuxta pro' tterbium Gcrmanicu:Esiiike'm emptle'm fo kitt' nc,es iß henckem tvcrdt.

Qnando Solon iuit ad Cmfum,dicitur 'mteffo ga^fe Acfopü,qui tune ßiit apud Crafum,quomO' do deberet loqui cum regeiRc/ßondit ei Aefopuf' Aut quam miniina,aut quam dulcißima.

Salfe ey aiutèdiüum eüà Caneeßario DHtif Vuirtenbergenßs Georgia Lamprecht(qui poß^^ faäus efl conßliarius Imperatoris Caroli Quinth cum cuiut ßlia mihi ßtit dulcisfamiliaritat'iOpo'’'' tere quemlibetpr'mcipem habere fatuu,quem ipß exerccat-.c^uicißim ilium,i quo ipfe exerceatur-

Qu,idaprudensuir exequeflrifamilia,m quot;Vuirtenbergenß., agnatus Ducii,habebat caneni, ipfum comitantem ad conßliumtqui aliquädo ntf' leacceptusamoloßis arcK, memor ifliusinittri^^ po/ka Dominum abeutem in arctm comitatus tll

4ditum arcls, demde domimi recurrit. nobilisitle-.Canis meus me multo prudètior eft, ^^nit:namctm femel male mulüatM fit in aula, ”0 uult redire eo'.Ego qui toties filagas accefgt;i ibi^ ^O'^en iÜuc Mies rKeo.

Aulicum diüum e^l, admonens quôd négocia '^flituta fint urgendajis- non difièrenda feu diftra ^Ma.Datur uitio gubernatoribus, qui mflituta ^^Socia no perficiut,^^ motis reb.Mipiut nouas.

Antequam uentum eamp; ad folennem eledlionent ^ifoli V. imperato ris,omnes Eledlares iurauerüt non proceffuros ad eleâionem f3lennem,priuf-^nànt omnes confenfiffent in unitm. Et fiiit hoc du ^^SaxoniieFriderici confilium ( quia iUa magna ^^ultate agebantur ) priufquam irent ad ul-^^‘tmfuffragationèifinguli durent Utérus fui fuf-fl'ogq.Itafaila eß: concors eleélio Caroli Quinti.

^ux Palat'mus «» conuentu Francoßrdienfi,de ^peratore Carola Qjtinto dixit: Ahfiüuftrcsdo-^ni,cauete uobis ab hac aquila,qua cu femel mi~ ^^titnttvm uolauerit in culinä, ad hoc tifq- tempus ’^ondum damntvm refarcire potuifita ut nunquain ^us obliuifcar.

lt;7 o De Magiftratu. toreti^j’cjuidAmillamfumn’jm Itnperij gubernd-tionan defirrent ad ducem Yridericum, dux dericuf honeflißime fe excufauit : ac cum plera^; alia,tum iftatem non utilem ejjè imperia a/Jirma-nit.Nai» paulo póüalium cligendum effè,zir ere' bras iÜas mutationes multa ajjèrre incommQd'i imperia.

Arifioteles prapanit pr^ceptum Poet^, tueiu dum his qui papula concionantur in ciuitatibufi fii} fill TX L^CTmix Xsyi tii/j ixiiKit Jiâquot;. Hon ituhi plaußbtliadicasjfedquibuseü opus ei' uitati.

Demoßheitesgrants orator,cùm Philippus yta céda eaconditione cum Athenienßbus foedus fa-ituruseßet,utillioratores ßbidedcrent,qui peT' petuis concionibus animos ciuium aduerßes fe eX‘ acerbarent'.iniquißimam reipublicte conditioned fifliuo quodam apologo dilßiaßt,quanquam ab ed non ita inultum plebs diutmo beüo uexata abhor reret, liäciigt;ndocereuellet,inhoc poßiilari ord' tores,ut urbs deflitueretur oratoru prfcßdio'.mird luce er perfßicuitateMacedonis conßlw ante ocu tos multitudinis pofuit,hoccomento:Vuposquon dam cùm paßorib. eße paäos,nihil ße poßhac ho-ßdccaulis illaturos efßc,ß ßbi canes dederentur. placuit ßiiltis paßoribas conditio, canesq; dediti funt. Proinde cum lupiuiderent excubias caulartt fublattif

De Magiftratu. »71 fitblatiii eße,libéré grajjiri ingregem cœpêre. ilac fabula do cuit,quanti referret Keipublicit fer Uare Qratores.Tantilfer enim dum hoc conßliunt Kaluitjferuata eü R.e^ublica.

Hofkr Imperator Carolui Qwntuino fubfcri niß priât negocium cognofceret. Ctuare ß ^uâdo uehemèter itgrotaret, iubebat diffèrri fub-ßriptior.es.Kogauerut eeim aliquâdo decumbentâ ^onßliarij^ut pateretur aliü fubfcribere,qui poßet fius'manuin efßngere.KeJfödit-.Hon aßuefaciatis ‘ld iUud quenquam,ego ipfe fubfcribam.

Contrarium exçmplum huic eO: imperatorii ^rcadifqui ttimit leuis ßdt in fubfcribendo. Banc ^‘‘uitatein animaduertens foror Arcadq,fcripfit lü nomine alicuiu!ferui,utdaret fororem fer-^o.Imperator non legès [iteraf,fubfcripßt Ratim. ^ofira ueró uenitforor,zr expoßulatcu eo,quûd darf ueUet illi nebuloni. Re^odit Imperator:

^equaquam ■ At illa conuicitipfum fuamanu.Ita ^ortata eii eum,ut uitaret illam leuitatcm i» fub-ßribendo zr largicndo f non perleilis priut litt' ris.

Anni funfcirciter feptuaginfa,aut oéîoginta, quando duo potenlißimi reges,rex Matthias Hun èoficus, zr Caßmirut rex Polonicut,certauerunt de Süeßa, ambo uolentes ad fe pertrahere Sile-' ßam,zr ßmiliter Bohemiam/t bellum proceßi/fet.

ibiEleilores principes Germanic /tn primii t-rnelhis Ekiior^num ioannis Vriderici Eleéloris nuper mortui, ey loannes Marchio, iam uiuentif Marchionis çy Eleâoris loachimiproauuf,uiden tes illos motuffprtetcrca uicinùittcin tam potent» regu ßre toti Gcrmaniie perniciofam:coÜegerunt exercitum fexcentorum equitum,adiunâis alioru Pr'mcipum copijs,cr obuiam ueniunt illis duobitf regibus Vratislauiic. Rfx urbem tislauiÜ iam occupauerat, çy rex Polonicus extrd urbem fua caflra locauerat. Ita res erat dijpoßta, ut utrorumij^ regivm potentia Germanhe ejjèt mt' tuenda,quoc}uo modo res procederet, Venerutit igitur Principes, çy propofuerunt iScs duobus po tentißimis regibus pacis conditionesßta utfepro-ttûfterent adiuturos eße illum,lt;iui has conditions pacis reciperetizy contra iUtsm dimicaturos, qM easreciperenoUet.Caßmirus igitur rex Polonicus, qui erat pacis cupidißimus,Qralioquiplaci-dus,eas conditionesrecipit. Ntatthiasuero paulo inquietior, tardius conditionibus 4 Principibitf propoßtisaßentitur. ibi caußam iüam Marchio Io d«ncjEÎfÆorj/4picnî crcZog«enî princeps, aliquot horos dixit,inßeilantibus (yaudientibusil lis tribus çxercitibus,tanta eloquentia,ut iudicatu ßt'ßßapientibus, nuüiusßißetantam eloquêtiamt qui coram tot regdjus zyprincipibus potuißet idó caufatii

De Magiftratu. 173 txpîicdre. itataUconiunHionecrconcor Pr'mcipum pdcdta eR Cermania^ç^-uterq; rex iifceßit. iJiec narratio ntifi^uam e^ in ueteribtishi fîoriographif fcripta,fed tantum audita ex ïoanne ileâiorc,ct duce Saxonilt;e,pdtre Friderici,qui unà fuin parente Erneßo in iJla expeditione fuit.

Kecitabo uobii narrationem cuiufdam doâorif '^ubingeßs,uiri praftantis. Hic in legatione qua-dam cum alijs duobusfùit,quorum unus eques au-^dtus, alter fenex miles eques er at (. nùhi bene no-ius) nomine Speter.Jn itinereautem equesiUeau-^Atus ccepit diffiutare de mutâdo décréta commif-fO)Z:r utile eße aliquando décréta mutari de graut ^onßlio.Doäor dixif.Etego cogitabam.lUe prior dixit: lam tuum crit etiam aliquid addere (ut fetrt-Perprimte partes in coß.'qs priKcipu,funtEqui^ tum auratorum) cr contrariam fententiam ccepit deßndere:crqu‘fddm etiam conßnnauit, pro ut po tuit. Cum autem uentum effet ad tertium, fenem iHum equitemßtic dixit : O’ Domini,audiui uos di ßgt;utätes diu de eommifßo décréta noßri Principis, Kofler Princeps habet in fua aula tresgradus con ßliariorum.Primus eil CanceUarij, qui erat homo niagnte autoritatis, dodus, crw ßenex,Lamprecht nocatus. Secundus cd eorum,quos nommant die ^ndfchreiber, quorum no cd ita magna autori-t^,Pofiremus ed coßliariorum,in qua nos fumus.

»74 De Magiftratu^ „ Hj own« re bene deliberate,et approbente i^UO^ principe,nobis hanclcgationë de)nandarut.QJi‘i' re earn exeemamurynee quicquam immutemns-Stf lüi acquicuerunt lÜius fententiie.

Fontanus fcribit de duobus regibus, quorum uerfa)ùit confuetudo,de rege Ferdinando, ztr eiusAlßnfo. Pater Ferdinandus conßueitit legatif dicerei ^üando uobis,ut hoc negoeium reüè adnù-nißretis:cr do uobis poteftatem mutandi decretif ßcut uidebitur.

Filius Alfinßis, ßrfan uidens aliquid ineßi huic rei mcommodi,contrariït ßeruauit,e:y rf liberates committens legatis dixit : A\ando uobÜ hoc negoeium , eiT prohibeo ne quicquam in hoe decreto mutetis.

Dominus de Breitenbach, conßliarius Ducif Georgij,c'um effet in legationecomißa fibiàpritf cipe, uidensqi qutedam male deliberata, ac meliuf coßliu inucniret: reltflo failo decreto, rem fuo df bitratu geßit. Pofiquä aut rediret ad ducem Gcor-gium, Zix narraret ei quomodo expediuiffet nC' gociu,^^ decretü mutaffet: Princeps diu ßctit tact tus,toruö uultu ma intuès.G^tandêdixit:Domine Doilor,redlè effècifli negociü,fed noßcut erat int peratum. Vide,ne poflhac idem fadas.

Palatmusvidoriofus diilus,qui ante annos fe-^ Kagtnta uixit, wnit aliquâdo in Senatit fuum,qué habebat

De Magiflratn^ ^abriät eleäu ex optima Gf ßormtißtWii nobüi-tatc.cr proponit,fe moturu bcUu cStra EpifcopH ^oguntmu:cr petere, ut ipß de modo copiarunt ^({ueftriu or pedeftriu ac eominecitu deliberarent. ^onfdiarij refßondettRem eße magnä,dc gua con ßlium peterct.cr orant,ut ipßs temput deliberan concédât. Princeps cocedit cis oiiiduum ad collo ^vrndum i^tercSfirenduin deiRo negocio. ^lapfo uero oilliduo,redeunt ad principem.crmtt ^imm natUjUel gui primai inter eos tenebat^dißiia ^ft beRum Principe longa^cr guide graui oratio*

QuemPrincepsplacidéaudittcr guieritdebt^ ^f,gu£ßt aliorum fentential At ille gui alioru no ’’’itie iam dixerat,rejjgt;ondit,eandè omniit eße fen-^^Ktiam’.O'ßbi commißum eße, ut omnium nomi logueretur. ïbi fubiratui Princepsdixit, See-^‘amßnoueriteorum uoluntates, fMt ipfosea ^otto animo dicere, tarnen hocnon gult;eßuilfeex ^ban eßet mouenduin bellum,fed guomodo eßet ^frendum : G“ fe ea guaflione noÜe onerareeo-^um confeientias. ßbi enim commißum eß'e^ut m-^tat bellum,uel non : çrfuum maximum pericu-^‘fin elje,ß motum ßierit.ipfos,ßex territorio fuo ^^pelierentur , pofße inuenirc alium dominum: ß ttero,ß femel expeUeretur ex fuo territorio, poffe inuenire aliud territorium . Hifc •l» hombte fapiente er ^raui, fapietis uox tü.

17^ De Magiftratu, lAultd autem iUeoptmus princeps praelarèdquot; filiciter geßit.

tioficr imperator Carolus Qjùntus ultra tuoraut gumü^nonuocatad conßlium, guorui^ guemq; iubetpiamfententiam dicere, Po/ka aid' maduertit gu£ fint prtecipu£, nbsp;nbsp;de una ac altert

fententia difiputat:Qr non üatim concludit,fed di) firt 'm aliud tempus,Pofiea (mguiens ) plura eoH'^ guemur de hoc negocio.

Audiui Pontificem Paulum Tertium,fapientei’* Mrum,cum haheret confilia cum Cardmalibus,iü' terrogajfie primùm iuniores Card‘i}iales,qui hac d^ caiifa femper 'inftruiliores accejjèrunt,guàm fieret, illos c'um audiuififit,po/ka audiuit Senen/t’/^ Card'malem Genutiute^^r cumillo difijutauitiinto» inguiens,probo ineam fiententiam propter hac C/ hattecaufam.Sederuntclt;eteri Cardmaies audie^' tes iUorum duorum prte/lätium uirorum cum m^' gna admiratione confilia er di/fiutationes.

Nor'mhergenfes habent Senatum lurificon/ults rummer ante guàm quaflionem profirunt, auditif prius ïurifconfiultostzr fi eü ecclefiaßica cotrouef fia,tuncaudiuntpriusTheologos. Pr'mcipes Saxb nilt;e habent admodum pulchrum iudicium, p' dentnobüeso-dodlores, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

Ebnerus fenator Normbergenfis, uir admodu bonus, cum harere uideret confilia ob di/ficultatc gubet'

DeMagiftratii. 177 kubernationis, dicebat: ich heiß Ebner, aber ich nicht alles eben machen, iuxta prouerbitvm : ^0« femperfiriet,quod minabitur arcut. Hon e-femper euentuf rejjiondet conßlijs, gt;« Gaüia eü talis conßuetudo,ut bonaßudaliai funt regis,non transfirantur ad hieredes: pa~ tnortuo non fucceditfiliiu,fed ßudum ex arbi^ régis transftrtur ad aliutn. Credo Conflanti-huncmorem introduxiffe,utfiuda tnfamilijs ^lt;inferuarentur,ut cd reßbi deuinciret militesßrti Conßantinus mirahilcs mutationesßcit in Impf ho , mutaiiit religiones, cxc. Item hunc moreni ^fßudis inflituit,c{uod fiât fapiens coßliu/m, er di ’finum Opus. In Turcia etiam expelluntur ex bo^ ^iißudaltbusharcdes, er dlij ßubflituuntur :ut ß uafalli etiam in ade occumbant ( ßcut ßolent in uno pritlio aliquot centum militum occi-^^)tunceorum liberi er coniuges eijeiuntur ex ^onisfiudaltbus,etalij in illorit bona ßihßituutur.

^ijßutdtio de ßtmmo iure probet occaßonem ^doribus tumultibus:non enim pofjunt omnia iti ’^legrti reflitui. Vt cum fumma imperia femel cor-^uunt,tunc nunquam reflituuntur in prißinum ßd l^-.ut ß quis currivm ouorum proßernat, non pd quot;ft omnia oua ßne damno recolligere.Domini au mmw temj

lt;78 De Magiftratu, tein,^ui femel in pojfeßionem uenerunt,poßed nS facile adducuntur ut ciuitatum aliariem 'ue ditio-num domnüixalijs cedant.

Non ciuitatum ocium, Oquot; concordiam Stabt liendamquiequam perindeconducit,atq; ueteru/nt legum morumq; conferuatio.quod cum urbium xempla paßim te^lantur, tum monet aurcM uctC'* rii Voet£ uerßeuluf: lAoribui antiquK res flat Romana,uiris

Turci non exercèt légitima indicia iuxta legtf-In VngariaRudte diciturefle tanta barbaries,utlf ceat quèlibet appellare de debito, ream etiä abf^ caufa legitimo iudicij procejfu coram iudicefl' flere. lÜe negat,alter ajflrmat. Accufator conducit falfos tefles,qui ajßrmet fic effe.Sic folummodo relatione falforum teftium caufe dirimuntur, ntquot;* conflderatis uUis alqs circumflätijs, ut omnino innocentes débita foluant,

SoZonew reßrt Demoflhenes, cum reum dgd' ret quendä pernicioße legis authorè,dixijfe : CÙnt capitale flt numißna adulterinum, morte etiä rttttl-éfandose/Jèeosqui leges uitiant: proptereaquôd ut in priuatis commerces ac contraüib. numifitK*quot; teutimur,ita in publicis commercijs ernegociji le^esßntnumißnatis nice,

tegum duthores emnes ueteres, quo plu^ auto ^^(‘ttKj'uiilcgibui ddderëtjDcorum oracuiispro-a/Jeumbdut. Minos ßngebdturnouem dtt-^°rivmfßdcio louis tifus fdtmiidri conßuetudine,db ^°^iCünßitucnd£ Rtipublioie rdtiouem didieiße, ^ycurgani firunt,cy lt;ib ApoÜine Dfuwz dppeUa-e{jc, cy fua eàiéla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocdßi, quod ord-

uidsri uelkt.Numdm aiunt cum Aegerid no~ Burnos hdbuißlcongrcßus. Rtngcbanturhiec, ut diuino iudicio dpprobdt£ leges uidercntur^ Pbtrisficrent.

Pldto dicit : Hypothecs noftrdrum legum e^^ eiuesfidut honefli,crinter fcdmici.EÜ fdtispul Aftern didiu.Sed nos hdbemus fimplicius dic7u:Pei quierite regnu Dei, et cteteru adqciètur uobis, COLL.

Sicut Athenes leges iiigucrut,Solone guberndn ^^ßc RoiwiC legum reuerentia mdnßt,donee Augu Ibesuixit. Sed utroq; loco breui poHoppreßi funt ^^gt;tes tyrdnnide,z^ leges conticuerunt. Nurn Athe ^l^iSolonc etium udhuc uiuo, Piß/lratus rdpuit do ^mationemSic poH Augu[ium,mox tyrunni dli~ ^lt;^01 perqud crtideliter grdjfati ßunt inRèpublicd, ^‘‘^cexêpldftepè /nouent ntdgnos homines, ut aut ffnllum^dut cxiguil e/Jè ufum legit urbitrètur, qui

quidein didum iüud Ciceronis in ore habentAnter arntä ßlent kges. Kariuf dixit^fe legü uocem 'mter claßud crtubaru fonosnonaudiuijJi.EtNazkf zenui de luliano inquit: Volutatem prmci[)i5eß'ei imnonfcriptum.

C/cfro,c«i» de optima ciuitdtif jlatu dij^utdt, non alidf nifi Komciniu leges ßrt, eM^ naturit ximè omnium confentaneas eße cenfet.

DifficilisJvit dißmtdtio tinte annos aliquot, tt* trùm liceatlitigare in ßro f Erathic bonus hont» /inglus,qui non tantum propter hunc articulti/iHt fed etiam propter alios,in Anglia erat cöieäus carccrem, ac dißiutabat mecu hac de re acerrinK-

ßoilor lienningus,qui ßit apud Ducem Sax» ni£ Fridericu.dicere folebat : Ixx ßne executiot*^ ßcut campana ßnexlipulo feu pifliüo.

l.ocris lex erat,utß quis contra recept as rogationemfaceret,is eaminferto in laqueum(0^ lo ßrret.qute ßuidebatur è Republica eß'e,ß^'' uus euadebat autor-. ubi autem oratio dißgt;licuifß^ auditoribus,conflrióïa laqueo ßrangulabatur.

Quidam in Ualia magninominis proßfßor flt;^^ pßtßeges eße uarias feu contrarias,quia uoluntd' tes hominu [unt uariii. Eü infulfum diäum: qum in legibus muitte funt demaßrationes, quit nafcu^^

Hoc non eR ueru,quàd Draco didtur inuenißi ^S^s.Qÿia leges Athenis fiterut promulgatiC ante ^raconè: fed curia una,quales multaßterut Athe ^^,ß(it inßgnita pidura draconis,ad terrendos ho ^nes,ne fe polluèrent fcelerib. HtncPolitianus mo efße uidetur,quôd fcripferit:lnuentum Adtei di ^ftntur iura Draconis. Sed hoc ueru eit,^uod Dra ^onis legesfiicrunt feueriores : ßcut 'muniuerfwnt ^^es antiqua; fiterunt feuerißima. Deinde uerô fe~ mttndi quafdam leges propter humanarum ^irium imbeciÛitatcm mitigauit.

Audiui regimen Norinbergenfe temperatum per hominem Priftum,qucm habucrut in eon in ijfdem legibus flat adhuc ciuitas,Dei be ’’^ficio.

I« Comitijs quibufdam, cum legati iitliacenßs principis in caufa fuiDucisßre ab omnibus princi pihus impetraffênt^ut omnes eo tempore compare

rent: ïmperdtor Cdrolia V.quo^i duUtuin ui nienSffalßßime ipfos tiiXduit:Ecce,m(iii!t,ftepißi'' megrduißimdf res propofui de religioiie, de deßu fione Imperij contra Turcos,er cojeruationr coitl tnunis imperÿ ilatns,ct nunquam tantam ueßrünt fi-eguentiam impetritre potui-Iam uerö ckin unid caufa contra me aÜata ßt, omnes conucnitis. Sic ex confe/ßiipforunt feabduxit, ipßs inconßjß* relingucns.

Dißenßone orta mter Hijßanos et Germanofgt; ignore qua de caufa, quidam KiIßaniadeuntW' peratorein Carolum V.a quo mfoleiiter petunt,ut omnes Germanos ex aula dimittat.Imperator tiù' ratus eorum ßitltam er infolentem petitionetu' ' 'Bene,it]quit,ßquidcm tio poteflis eos firrc, curd' bo ut libereinini ab iila moleßia. Conßituitciscer^ tum diem,quo iubet ad fc acccdere omnes Gerind' nos in unum locum. Optimi contcrranci, inquüi tne: Ki/ßani petiuerunt, ut uos omnes ex mea aubi àimitterê, quia etiä fum Germanus. Veniteigitut abeamus, ne ßmus illis moleßi:er confeenfo equo, pr£cedit eos:illil£ti, clamantes fequuntur. CÙm h£cßc Kijßani agi uiderent,accurrunt, ad pedes imperatoris fedcijciunt,retimcntes cqui fre^ num : orantesq- propter Deum, ne ßuUain 0* infolentem petitionem £greferat. Et ßc dirent-f^ueamp;contentio,

Cumïîànrico Lut^dburgenß nliquando cqui-tlt;(runt duo lurifconßuUiydijßutantes dc quetdant ar ^^non procul à Bononia. quorum unu$ défendit

Imperatod'5,adducens generalem propoßtio-’^ein ; Omnia eße imperatoris.altcrueró econtrà, ^numquemq; fuarumfacultatum eße dominum co ^fndebat. Tandem de hac Ute confiituerunt Hem-dcum Lut^elburgenfem iudicemXertatum eü,ita uidut folueret equum uidori. Cum uentum ef-fetinurbem Bononiam,Imperatorconuocatisalt ^uotyiußit ferre fentêtiam pro eo qui dixerat,om~ ^ia eße Imperatorit.H'mc hommes doäifacetcßc ^uferunt.Alterreß)ondit:equum,fcd alter habuit ^quum. Significatum eil eo ioco, quad dieentes ^qttum improbent propoßtionem-.omnia effe Im-feriÿori'S.

Quidam Hodor Tubmgenßs, adco doduf,ut dijiurifconfultiadeumcaußu deferrent, quando audiebat leges fledi ad commoda potentum, aut ^idit legem latam eße in commodum eius qui tulit ^am,ßcut in Decretalibus ßpcfecerunt-.folebat di ^erc,T)as iß des Schuldtheßenkü:addendofabulä.

fago quodam hsferat uacca pratoris uaccä al~ Aerius rußici:qui accedens pr£torc,primùm in gelere qu£rit de iure,Si alicuius uacca ab alterius l£ ß ßi, quidßt iurisf Prector rcßiondit : quod de~ ^^at foluere, quantum intered, B.ußcus demde m m m 4 addit

aadit M.morem:Tuii uacca laßt meä.Tunc iÏÏe re^ ß)oiiiiit:Dta iflditt Schuldthißßen kû,ditmit ifls eitt ändert: ide^,Verùmhlt;£ceüpratoris uaccä,de

Ventf Aihenoi Demetriui,regum fua atdtis fio rentißimui.Antigonifilius, ut Eleußnijs mitiarc“ tur.Venitautemeo menfc,quo fieri ^leufiniatioit licebat:quibut attributi er at menfes duo, Nouent-ber er Augußus.Vtigitur régimosgereretur,nef tarnen facra poUui uiderentur, inuenta cSt beüa rd tio,ac lex lata eSt, ut menfium nomina mutarètur.

Heydelberga quidä legatushabiturus oratio-nein in Cancellaria Palatini,cùm ipfa matrona fo' rar Pridcrici Viiloriofi eu audiret(ficut erat ntd-gnifica matrona ) ftans ijpfa cum gynecio ex altera parte: ipfe perterrefaäus initio orationts fud, ex terrore edidit crepitü.Virgines hoc audito,intt piebant ridere. iße uero utfaélum difiimularct,^ pudorem abßergeret,dixit: Domina,celfitudo tui curet,utcircumeatper circulu (ficut iÜosaulicof oportet habere multa in promptu ) pojlquä ordo ad me redierit,ego quoq; non pra;termittä ea, qnd mei o/ficij erunt. £,t fic poftea pertexuit orationeitt fuam.tiac fitit iocofa elufio^

Tubinga quidä prafiütu, uir acerffolebat eoS qui Icuioribitsdecaufis affirebant querelas iniii-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riaruiit

DeMagiftratu» iSf fiiiruin/m carcerc conijcere, donee iïlis primus 'tt» irlt;e deßrbuiffet, ne affèilus admifcerentur caußs.Quafeueritate effècit,utpaucæapud Utes dgitarentur, fed ducs potius Jßontc inui controuerßds componerent.

iioßer Imperator Carolus V.e^l expertus mul-^Ofum negociorum'.nemo i« aula ipßus ßmplidus ^fßiri folitus efi,quàm ipfe. Patietißime confucuit °gt;nnes audire,crfingulis manfuetißime re/ßonde ßPotuit ettitm ßgnificare oßinßonem animi fui *’taudiendo . Marchio Albertus epifcopus Mo-^‘f’ttinus petiuerat ab eodemnoßro Imperatore, '^^^udiret unum ex conßUarijs,ex aula ab ipfo di-quot;^jfum.venititaq; confiliarius conflitutadie,di-

fuain caufam intégras duos horas.Blapßs tan duabus horis, }mperator dixit: Vis aliquid ant ^^btsl lüe re/ßondit ; Nihil^nifi quod expedein T. ^■i^.reJßonfuin.At Imperator: No pronuß, quod ^^^ondere, fed quod tantum tcaudireuelim. ab ipfo dimifßts eil.

Narratur diilum Alexandri Imperatoris: Pu-pereat,qui fkmos uendidit. Didtur autem fümi ^nditor^qui uana fße ladat hommes,^^ promit-^^itdo auxilium,pecuniam aut alia beneficia extor

: interim clàm eos prodit,er maligne defirt, Talern impofkrem idem Imperator (ùmo (ombußit.

Lucaniis itominat Alexandrum pr(edoncm,r inguicns:HÎc incetfalix temrum prtedo.

l^on rede dicit^quätnuis poctica licentid cS ceJJà.'Ndm quddo adolcfcètes legut no præmoitü^’ muliü crrdt,dctrahentes politico ordini dignitii^'

— Tantum tibigaudium in omni) In tjuo aliijuid fceleris cd.— ^dtembilis defcriptio tyranni.

AdgeneruCererKßnecttde uulncrepäH^^ De/cendunt reges,ÇT ßcca morte tyranni. Poeta ex naturaUluce,ipfa experiëtia edod^ uerfui expreßit,pulcherrime conuenientes cum do Chrifti'.Quigladiumacceperit,giadioperibü-

Serpens niß deuorauerit alterum ferpente,nn^ ^uamßt draco.'óim sù (iè ifcir fxyei,» ^9 y^’‘' «iTou c/lgtxKtaf/. Aefchines uoluit tollere Demoflb^ nem:ita Romæ multi uolebat fublatu Cicerone, utebantiir btßruinento Clodio,qui eratfadiofnf-

Fides,er pietaspriuata,bona funt: Reges,qutgt; t{olunt,eunt. InteUigit Reges non efße aüigatoi ad leges, fed omnia impunè els Heere.

PhilippUi.poflremU'S rex lAdccdonicuf, ctepit filios cr filidsomnium d fi:interfedorumpo-l^d 'mterfecit eos.ld mouit Theoxindm Thejjalic^ ^dtrondnt,ut prueberet tiènenil ßlijs cr filidbus, uenirent in mAntu tyrunni.

Qchui rex Perßctit deßruxit Sydonem: qudn-dppdret ex Prophetis, quèd iß£ dud: urbes '^yrM ey Sydon anted ßnt oppugnaU,^ cdptie i ^^gibut Syridcis : tam magna deßrudio fecutd e^ PfJquot; Qchum,qui ante Darium fait ßeuut tyrannm, Mterfecit multitudinem triginta nüüium hominü, ^iexaderfex menßbuf Tyr«)» oppugnduit, cuiits '^cohe quamuiiniirdbilibus modis fedefenäerint

Hf rodes triginta annos gefß:rat bellum,cum nd f^Wur lodnnes 'Baptißa, ey interfecerat fiorem ^uiiK populi. llldm lanienam uiderant parentes Ioannis Bdptißte.

Scribitur de Ldcediemonijs, quod interfece-•■«tt filium régis puerum , cùm uidißßnt eum effodcrc

tjfodere oculos auiculii. nine enim Läceiientonet iudicauerut naturam ßre tyrannicSi fi regntt-^ tttrui elJitjßiturum ejjè crudelem 'm dues.

Demades dixit, oratores e[fe al^s hominib. fd fgt;fntes,/ibi inuicem uipermsdd eR,oratores neeatit alios hommes,à ejuibus non necätur,fed ipfife tub inferßdunt- Sic ipfeDetnttdesßcit decretu coii ira Demofthenem, cr fororis Demo/lhenis filii'^ ficit decretumut Demades peEeretur. Antipatd pater Caßdndri pojhdauit fibidari Demoflheitd ut interficeretur.Demades interßdui d filio Anù patri, fcribente decretum alio oratore, Demofib^ nis ( utiam didum eâ ) exfororenepote.

Alexandrum Phereum fua coniunx cumfrätri-bus mterßcit:quicum infueret homines in pedib' luporum, ey- adigeret canes, ut ipfos lacerarent:td men tanta fiiit eins uigilantia, ut dues non potut“ rintconuenireadcapienda conßliadeeo interß-ciendo.Pernodauit femperinfurri,cr uigUes ne* minem mß coniugem ad ipßtm admiferunt.h£c ait tem de dießuosßratres in turri abß:ondit:etnodu, cum nie iam dormiret,uocauitfi-atres ut ipßtm terficerct.Quicum primo perterrefadi biereret, ibi ipfa inquit tHiß ipfum ocdderitis,excitabo eu

De Magiftratu. is^ ht uos occidat.HK uerbis moniti^ipfutn flriinguU runt.Dux quidam etiam talid facies, efl perßfjut.

Demoßhenes piftgit Arifiogitonem circumeuii tem inßro,ct uibrantem Jficulu ceu fcoypiit,exe-fentern caudam inßdiari ciuibus ,0“ circumjfe^ Hare quem firiat, craliqua calumnia opprimât. Jiernde qui cum nuBo due ullius öffidj focietatem ^abeat,fed cum Ulis uiuat,quos apudtnßros aiunt ^ßidere,impijs uidelicet cum inuidia Yurijs^ct alijs peßbus.

Vlyffes mterrogat, quak regnum eßet Cyclo-P^imi reffondit Siknustfoti^éJlce, acnict {ilt;Ae!t quot;‘f'-id eh,udgabundi,ubinullusalium audit. Sicut tit quodam rcgno accidit controuerßa,ubi quidam Pofiores non uoluerunt habere Superintendentes, *^gantestextum:Sitisßcutpueri. unde confequi Pgt;lt;tarunt,omnes debere eße pares.

Phocas mterfi£luseilitd,ut detruncatd ßntei Lochia et pedes.(3quot;ßc iacuit diu,ut duriter excru ^‘^etur,nec cito mori poßit. Ita Deus ferudt ta^ ^ßnem.

quód 'nitcrjrcmt trecentos fubditos,polkdclt;‘ cvfferic pir cadaucnt^dicenshocrcgtum eße. sic Pijo poftcaßbi confciuit mortem. Cum ejjèt accU“ fatu$ corara Tyberio, dixit, fe,quiefecijjèt,feeij]c tujfr Tiberi], quem ad hoc libeÜum fertpßffe xit:cui libeUo incumbenSimortemßbi cofeiuiti

Aratui pricfldntißimui prmceps,fiiitfamilitirif Philippa Mdcedonico pofleriori: qui poflcd dedit ipß uenenum,quod paulatim eum extmxit. llleuC ro cim mune uomuilßet,uidens uomitM ßcut ueüC llUm, dixit : raiTaiTit fiiXiae TUfou/viUÜSt id eü,htec fuitt priemid amicitite tyrannic^.

J^drrduit Dominui Iulius Pflüg,ße audiuißße eX legatis Außriacis,qui cum eflßent excepti hoflgt;itic ab imbre Jiafcha, quem Solymannui interßecitf

colloqucrcntur de förma tmperij, intcrrogituH Jmbre Baßcha, an homines in Romano imperio haberent propriasßacultatesf Legatidixerüt:Rc' ges noflros habereßua certa dominia, er reliquos ßubditos nobilcs-.ztr magnates pleno dominio poß-fidereßuasßacultates,lt;!:y alia in quibus haberèt minium utile,utßeudalia: ztr no Heere dotninis eri pere, qu£ uelint. Sedit Imbre Baßcha cogitabun-duittandeßufltilit oculos:E.go,inquit, quotänis re-

De Magiftratu. 19t nomine Domini mei [ex tonnas (turi,unde 0-Portet numerareflipendia'.[edijuando morior,n$ fcio an obulusfit peruéturus ad meos haredes. Ta cft regnum TurdcS:eü ïyrannis Gquot; barbaries.

Dux quidam proprium [uum fi'atrem necauit [nnefintpofitum canceüis ad arduam domum: qui die tandem nono fiiitmortuus[in maximis uocife-^ttionibuSfdudicnte populo-Hac e^i uindida ty-^wnicafUtPlutarchus ait:ideil,propo/itio con-* ^fffa,quod tyrano licet interficere patres,fratres, propinquos,quia diabolus ifivs regit.

Phocas prius mterfedt filium GfiUam. Dein-^^coniugem M.auricij imperatoris: deni(ß interfi ^‘dpfum Mauricium.

^ero,Caiits,Caligula,G üeliogabaluSyfiierunt ^fferrima monftra in toto terrarum orbe, parrici ^^^iConfiifione libidinum,G alijs pcccatis infini-contaminati, qu.e omnia uix aliquis enarrare P°!Jet.Caligula fiiitoptimi uiri Germanici filiuti ^ando Augujhis adoptauitTyberii{,non uoluit fit ddoptarejnifi hie prins adopta/Jèt GerindnieSi

d d guetn pojka propter eximias eiui uirtutes uo'‘ luit trMsfèrri Imperium. Hic Germaniens primd domuit Germaniain: cuius coniunx fuit Agrippi' ntt,ex quafiliumgenutt Caligulam, ad quem pro' pter uirtutein patris peruenit imperiu. fed pofkd adeô à paternis uirtutibus degenerauit,ac tails bc' ftia faélus eil,ut uoluerit efjè Deus,?^ ßatua fuan^ Roinæ in templo iuxta louem Capitolinü colloctt' uerit, tanquam loui aliquid fufurrâtem m aureiH’ cui facerdotesfacrificiaofferreiußit.

Dionyßus tyrannus obiurgauit filium fuu^l corrumpentem filias,cr cohiuges ciuium. At lüc' Tyrannifilius no effem,niß ißa facerem. Debuif' fet nebulonem laqueo ürangulaffe.Sed pater nihil aliud reßiondit,niß hoc ; ißa faciens,non babebü tyrannifilios.Et itaaccidit,ut in exilio poßea mo' reretur. Euititac^ magna indulgentia patris, non cohercentis,cr feueris poenis punientisßlium.

Cuidam nobili antepaucos annos obuiam üenit rußicus,geßans pennas gallorum in pileo.Hobilif petit pennas. Ruflicus inquit: lAißater,ß hoc ofß' cio tibi gratißcari poßu/m,libenter tibi trada. NO' ebrius indigné firens quod ipfum ßatreni uocajßt, emittitglobum ex bombarda, G'ßcnt' jheurii

De Magtftratu. 19 j ficum interßcit.Tales fitutu befliß reddit fuperbia amp;nbsp;i»folentia,cùm ßulta perfuafjone nobilitatii et opulentiic. Cum maxima uirtui,hoc eüuera nobi-^itoi pt,humilitaf,çr conferuatio proximi.

ViionyßiK cum ueSet fiatuoi in templum coÏÏó-flt;tre,inlt;}uißitit qui eßent optimi fiatuariji Reßon ^it quidam^eos qui ßcijjint ßatuas Tyrannicida~ ♦■«»» Athenis:ßgnißcans^ tyränum eße toüendumt ßit iüi cxitio eauox.

Nrao «rt^«i«n in Imperio quicquam eßecitße ^itia,printer unum SyUam (quodrßapud Appia-alioqui nutlibi fcriptum reperitur) qui c-hominibut feuif g' barbaris imperduit,apud S’*oslenitate er manfuetudine nihil eßicerepo-~ *‘*it- Ojtare apud iHos ßeuerior difeipUna neeeßa-^ii ßit. nie dixit, feuidißbaliquädo ruflicwm exer zentern operaifuaf,quem cum pediculi, quibus ß‘ttebat,morderent,coaiilui eil exutis ueflibut,cr felitfo labore,inquirerepediculo5.Cùm uerö rura dccederet ad operaf,cceperunt denuö,ut antca, pediculi eum moleßare, ita ut ßepiut eum à labore lt;^hi^erent.Tandem cum nihil[e proßcereuideret^ (oniecit ueßrs in ignem, combußit. Sic dixit fe

nuÜA rdtionefuos effvros populos cohercere pof^ fe^nißfumtni ajßcritate utcretur.

QHhidfn Epifcopus ad Rhenum,omnes paupt res ad fe uenicnteSyG/clccmofynain petenteSjCon^ cludebat 'm unam domunculäyquam deinde inceti' debat, Cumq^ ilUnùferihomincsaltauoceclamd' rent,dixit : Audite uocem murium.VerùnifdiiibKf umdiHaßcmiraculofeordmäte, Epifcopus dcitt-de à muribui est arrofM. Cum autem no poßßt iw gruètem ad fe murium copiam arcere, curauit ßtlt;’ adßcari turrim 'm medio Kheni. Eaäa hac turri, in earn migrauit: fed ne ßc quidem pœnâ diu'nmitf i potuit.at mures tranfnatarunt Rhenut«, creuminterßcerunt. VefligiaiÜiuf turrishodit, iter 'm illis lacis facicntibus,oflenduntur.

Ante paucos annos bue fcribebatur,efß; ^ueW dam nobilem, qui euulßone dentium pecuniant lt;« fuis miferis fubditis extorquer et. Capiebat enbti eos,ac primo unum dentem eucllebat, m'mitans,ni tantum pecuniadarent,quantum pofhilaret,fere' liquos omnes dentes ipßs extraiturum. Hoc pUnf eü barbaricum,Cyclopicum,Gr tyrannicum : boc eil ebeutere, cy coneußio feu extorßoyqua fit pef ttim.ïllifuntcrudelesm ß{os,ßcut de Lacedamo-^ nibus dtitum eü: Domi leones, finis uulpes.Sic ißt ( utfeipfo} nommant) infuosfunt leotiet.

eR,funt crudeles: cr in hoßts funt timidi fiigdccs. Nrff» Lricedicmonij Kcrèfùerunt genta Commît uulpmu,ey lupinntid eRjfeuS cr aßutH. Quidam pratflans uir, uirtute, prudcntia,

*^ijs uirtutibut ornatta, gui ßiit in Cæfarii cxcra-^if}C]uando obfeßumfitit Tunethu,dixit mihi^uer-Occidëtem eße miferr'imum hominum ßatuntj tgt;uSos ordincs,nu!las ecclefiai, nuüa ßudia litera-^Ïiinullos fenatu^tfed unti tantu eße in urbe qui ha ^^tß(t pradia^et omnia regitßne legibus,ad nutu ßu.Talis ßatus in politijs,eß tyränis. 'Eteü inter-^ogarè de domeflica uita,reßodit,eße prorfus nau ^i^am uitä: cibu capiut in terrafUSfecus atq^ fues, COLL.

Guis naganeßs nomine Schmalti,mißus legatus Turcä,aßirmauitTurcicu tmperatorë quaß-'‘‘Iß de Luthero,quot annorit eßetlCum ei reßgt;on ^‘{ßft,eu eße annorü quinquaginta. ait iüe : Vcllê 'Pfum eße iuniorë. habiturus eßet me beneßcü Do ^’’i^u.Reßjodit Lutherus,ßgno crucis faëlo:Deus ’’’f tueatur à tall beneßco Domino.

Narrant Procopius er Aegeßppus de Theodo ’■ico rege Gothorum, quod cum interßeißet Boe-titvm,^ eiusgenerum Symmachum,uiros conßc-^‘^^‘^!,propter ßtilem ßußgt;icionem aßr£lat£ liber-hanccatdem tantam mceßciain eße fecutam, Ühttter paucos dies exanimarctur.

Epifcopus Salt^burgenßi, qucndam ru(Ecu/nt,lt;i quo captui füeraf ceruui , uiuum infuit incoriO cerui,ac tn cundè iminißt canes,ut cum lacerareiit. illud fuppliciü per ß eft maius iuflo : pr£terea ad' ditur ßngularis ßecies atrocitatis,qua deleiiaturt unde tarnen nihil ei lucriaccedit,

Cum mandafßt rex Aßyages,ut Harpalus capi taneus ipßus intcrficeret puerum CyrumirefaßeS ipfum ßuiße eti,zy‘ cUm abduci perinißjße,interß at capitanei ßlium,quem dédit patri comedendu. çr poßeaßlij caput,brachia,crqu£dam alia ment bra iubetproßrrijzy patrimSfirari,dicês:Cgt;u‘’'’ modo tibi ißa placentt Rel^ondit: Quicquid facit rex,itlud mihi placet. Sed poßea fcripßt Cjro, ut iflam iniuriam ulcifceretur:qui uenit, CT tyrannu mterßcit.

Regi cuidam exhibuerunt quidam jßeiiaculii/ni^ Ciim igitur uenirent 'm illud conclaue, m quo rex fedebat 'm conuiuio cum fuis,er dicerent fe exhibi turos Comoediam, er coUocarent 'm medium tres arculcK feu pyxides, Hatim demde effugerunt.E^X putat eos ßris c£tera adornare, quibus opus erat in tali'ailione, autuefiesmutare.Et cumlongius dißerrent redttti ( fubduxerant autem fefe,ne coin prehenß pœnas darent) iubet rex aperire ordine 4rci(las:m quarutn prima ßdt imago Cbrifii aUigä

De Magiftratu. lt;97 ti column£,qu£ cidebatur uir^is çr gf-Significabant illo figinento Ecdeßam, çy do^ ^induerâàrcgccrudcliter opprimï. lufecuii' mulif erat eques^qui agitabat cquam concul--^lt;gt;ntcm miferos homines. Signißcabant autem eße ^^gnum tale,m quo opprimerenturpij hommes, paupercs,in quibus nuÜa ratio ßtbditorü rgcn ey pauperü haberetur. Tertia arcula figni ficabat œconomicum regimen regis-.quia in ea fedebat rex in conuiuio fuigyn£cij.

c quicunq} legii DinielK fcrîpta Prophetie^ Qui tibi de Chriflo nunciauera cdiiit:

Aßiice Regnorum fcricm,ey titubMtiafdtd, ClU£qi abijfje diu,qult;eq- futur a docet.

Rfpice decidua uix {lantern mole Gigantem^ Quàm titubât fragili languidus iUe pede.

Scilicet occiduo déclinant omnia mundo, Ailaqi ad extremum fabula ffeilat opux.

Ç)' quicunq^ cupis uenientem cernere Chrißtm^ ludicium expeiltans difee timere Dei.

Septem principes Eleftorcs, his uerfi-gt; bus continentunquorum priores ccclefiafticijcæteri uero politici funt.

iAoguntincnßs,Treuirenßs,Colonienß!, Atq^ Palattnui Dapißr, Dux portitor enßs: Marchio prapoßtui Camerte, pincerna 3ohem*j Romanum regem ßatuendi dant tibi legem.

Ville tibi,flolidteq- caue commercia turb£, Confultum uitlt;e ß cupii ejfe tute.

^ongreffut caueai,niß cùm tua ßinilio poßeiti iÜi autein placidißntßmul,atq- breues.

^gt;'lt;tcïpuè cauea^ uüi nimis efßeßodalis, Htc iacct in uiridiß-igidus anguis humo.

^«ncfgo teiubeam cadem uitare minantes: Qiuos tibiconiunxit/ßesbona,femperama.

^ulce quidem certè cR,cr amici nobile nomen: S£pè fed hic etiam crimen adeßefolct.

^hnina pratcipuè ßtge fujßiciofa potentum, ^rede tmhi hateßteo gratia rara caret, ut euitat blandos Syrenas Vlyffes:

^ifapere,cy‘ durum traducere molliter ^uunt^ ^tuacuumfcelerispedus habere cupis: ‘tgeàufliciie memortey quicuniîatgubemat^ f^mnia prlt;efenti crede regenda Deo.

^ylt;^e çy ßrtunam placidèfuperare ßrendo^ ^nrrnwrn fortis jße melioris ale.

Robore/ùlci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

LIBELLVS, civ O VaRIAE tam SACRA/ tum literarum quàni prophana ï’um hifton'gjtanquam in Calen ^ahOjiuxtamcnfium ordinem, ^xleótionibusD* Phili'ppiMex ^^nchthonis, quorunda alio^ rum doétorum uirorum, diftributæamp; colle^ écæûint à

Tempora percurrunt b^c fcripta uoïubilis anni, Et qu£d4m certtsgefta diebut habent.

Ïï£c quoq; diumo referëte M.clanchthon(fcripßt^ Plurima qa£folit.e pondera laudis habent.

Cü fint grata fcholis dixit quæcunq; Melâehthoti: Vana quid ulteriuf fitndere uerba iuuati

X. lanuarij. Annomundi333f.ur{gt;sŸ!îe ^ofolyma üb cxcrcitu regis Täabylotiici 'tiabucho-wtiofor obfeffa fü : durauitq^; obßdio duodccini Senfes,etiam fame er pefliletilia miferabiliternc~ iüclufam mulritudincm lud£oru:donec tandem urbs capta,uni cum tempio direpta et exuft^ populus in trijk exilium abduéius.

^Hani tmperatBris,lt;jui m fiiperioris Auftria op-pidulo Vuels obijt : maximus princeps, acucrunt ■f^emylij lüius magni ( cuius nomen refirebat) im à fopiêtiiiprudentia’g;fuo feciilo unicum excmplS. ^uius cadauer ex tffiamento in tioua ciuitatc loco ^itali,regio more,er comuni omnium luiîu coti-iituinfùit,anno 1,-19,

Caroli Magni,er Oihonis Tertipoiui etiamfi non eoiem anno,tarnen eodem die funt mortui.Caro— bts Magti’/f annoChrifii 814 .£tatis ueró 7i.impe-

ts regni4.6. mortuus : Otho Tertittguero plui tentum annis paft ipfittn uita dcfiinfluscil.

. III. Februari;. Eft dies''Qlaftj, id eft ^afilij(nä i^uè Germant Blafiü uocät,idem eil ipui

pW in C£fma. Cappadocia,natw ibidem exnobi h patre Baßliü,^:^ matre Lmmalia: ßcut olim no^ bilitw habitare folebat in urbibiis. Fuit co£taneus er amicw ßngularis i^azianzeni,qui ipß ßmebre orationem ßripßt. lUi duo.Baßliw er t^azianzt' nw, ßterunt pr^fiaiitißimi in Lccleßa Orientait, er in eadem propagatores exceÜentißimi dodlri-ne de ßlio Dei contra Arrianost propugnaucrut fymbolu îiieenu, erßcerunt in magna autoritate. inprimisuerönullut feriptor F.ccleßaflicut into ta Greca lingua e^-,qui reäim loquatur quàmSa ßliiu. l/k Baßlius eü inflitutus in patria, dum ßtü Floren: epifcoput : po/ka mißw eiiadalia cele-briora loca. Fuit auditor Libanij,preßantißinii oratoris Poßea uenit Athenas, ubi pepercerunt ei ne illos ludo: depoßtionis cum eo exercerent (. ab eo enim tepare durauit ritu: et coßtetudo itla depo ßtionis ßudioforumtde quaßrtur, quod olim ado lefeentes du£li ßint in balneum, er exagitati, pO' ßraq;recepti.)Venerunt ad eumßatres,Petrus et Gregorius Fiyßenus Chic ficit epiß:opus lüyßte,^ fcripßt libcUum de aninia,qui adhuc extat)et' duxerunt eum ex cathedra,iufferuntq- ß:ruire Ec cleße.Uaredijtin patriä,er fadlusea Ledior col legij in ßsa patria. ibi incidit ßmultas inter ipfutn fr epißcopUfßcut funt res humane.duanquä fuit bonus

fgt;onui homo et epifcopus Clt;efarièfis,tarnen habuit ftiä alitjuid humani : ut nihil humani efi perfiilu, ßeut dtcttur:No e{i iuflus in terra, gui no aliquan ^o peccet. Gregoriui Naziazenus dicebat,3aßltti ^on uoluijje cü fuo cpifcopo contendere,fed ipfiiif ^onfilio ufum feceßijfe. Habuititac^^demccpscœ-fcholaflicos in fuo pr^dio h£reditario,quod co Hertit in fcholam, ubi uixerunt unain fljidio. illo temporcjcùm effet liber, fumpßt tempus ad pere-^mandutn. Tiicit fe peragraffe Afiam, nbsp;nbsp;uidijfe

^ecleßas PaLeflinat, O' Conflantinopolitanam, ut hiquireret teflimonia de dodrina. Addit,fe didicif fe fummam dodrin£ Qhriflianie 4 fua nutricejqiiä , offirmat ßiijfe auditricem Gregorij Heoctefarien^ fis clarißimi uiri, cuiut confißio extatferipta con ' ^gt;'a Samofatenum. Poßra reuocatus,fadiK ed epi-feoput Cafarea. Eodè tempore iUe ipfe uoluit eutn fibi fubrogari,lt;jui pritif ßierateiiti iemului:o' lt;jui •tntea pr£grauaucrat eum,tunc tribuit ei teftimo-''iit eruditionii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAe tfpcvn iS-xüf/, inquit

iionteruf. imperator Valens tu perfequebatur re-fentiêtes de filio Dei,o tuebatur Arianos, ita ^tfùcrit tuncEccleßa fatis mifcrabiliter dilacera *lt;t.Valcnt'mianus tuebatur rede fentientes,^ fuit •amicus Ambroßo.lnorienteregnabatValens,fra , I ier Valentiniani, quifauebat Arianis, O' peÜebat ^edè fentiëtes.Hu.’tc igiturCaifareie ingredientê in 000 } tcmplum,

tanp!iim,Bafiliuiiußtt egredi.tMtjfiiit tu co gnitado animi. Verum (lojka rurfiMÀ vdietite fiiit tiecretnm,ut cxiret m exiliutn:}ed pr^fidtia cjuidâ tnterccßitpro co, utlatêret. Valenspoßra4 Got-this in ß(gam a£ltts,abdidit ße in cdfam,^' ßc coin-bußuscü.ciuod pcriculum ipßtpr£di{lumerat4 fanélo titro,dicöte:Vade,ti(peribis.i:::rßjc accidit,

Scripfit proßäö Haßliiis dccurattus er melius quam omnesalij,contra Arrianos-.deßnditep do-ärinatn dc filio Dei,(iuidßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patri, Dielt

giiidam Arrianui,Baßlium er Gregorium üeoci ßaricnßemnonantecellutjßeceetcris doüoribus, ut poßit Athanaßus prior utderi collatus adifloSi quodeßuerum.lnprimo capite Ioannis dißgt;utat, quare ßlius Dei dicatur f^^ycf.quiagenitus e^ co~ gUatione.Rcfiitauit etià Nouatidnos,(]uiin Occi-dcntcßcnominatißerut,ueHnGrieda Uxêx^n, gui dixerunt lapfos poil poenitentiam non pofße iterumrecipi aut redire ad poenitentiam. kontra ißosßcripßt luculentam orationem in narrations de ßlto prodigo,ubi aitiTrahit Deus, fed uolentë. Religuit multa teßimonia de Trinitate: nam opor tet bene conßrmatum ßnfße de Trinitate.

ma Agui'natc,gui mortuus eß anno à nato Chrijh t»r^. feptlmo lAartiß guod con/ßediaßt h£cßgt;e-aes

tifseai[gt;fiihoy(tquamortunieü. Vifum effeTha nam ipfum in ufitata cathedra legentè,Qx ingref-fum e^e Paulum Apo/hlum in auditorium. Huiic fùm interrogaret Thomas,reite nejmterpretatui fffet ipßui fcriptdi refßondit Paulus: Keiiiui c£te tris omnibus:(y tantu ipfum pcrcepijfe ex fuis fcri ptis,quantum in hac uita intcüigipojjèt: fed nunc ' tum fecum iturum effe in coelefkm fcholä,ubi ma-torluxfùîget.atq; ita cùm Thamascum Paulo ex auditoria egrederetur,^ monachi utrunq; retinc te conarentur,ambos euanùiffè fingitur. Poßea co ' pertum eil,Thomam eadem hora mortuum eße. ^redibile ctl,confultcgt;fiiiam ejfe hanc narrationê tquodam difcipulo feu auditore Thorne,pr^ce^ ptorem fuummagnifaciente. Manifißiim eit,do-‘ ^r'tnam Tbom£m multismaterijs à Paulo dißcn ^he. \ubct enim Paulus probare ff iritiis an ex Deo l’Ut, quod pracipuè iudicari po teil ex dogmati— ^us.Scribit alicubi,mortem Chrißifiiißefacrificiu pro peccatisanteeum faiiis-.pofkacblationcmiat ^tßd facrißeium eße pro peçcatis fequentibiis. ^facipuè etiam conßrmauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùnt

Vrbatius Quartuscircumgeflationem inßi-^tterit. Ht funt alia multa tetra eius errata. Ac ^°les hbrorum , çy“ uit£ eiut brcuitas oßen ~ ei defiiißi diligentiam, cy iudieium. Vixtt ^wtivm quinquaginta annos, er ßripßt magnos aeeruo^

ace ruos librorum. Sed appdrc(,filcraq; fx dZÿî de^ fcripta çy confarcmata eljè: zy oratio non foluitt fqualida eü,uerïim ita confitfa^ utf^pè non inteüi gatur. Ncgligcntia autan in cxponendofignficat temeritateni in pronunciado. Qjtare certifiimum fit,Paulum ei non tribuifie. honorificum iÜud tefii inoniu,cjt(od m foinnio 'illo feu fabula narratu eü.

X X V. Martij. Hoe die Dominai no-fier iefoi Chrifitisfiliui sr teterni Patrii,af-fumpfit humanam naturam in uirgints utero. Eo-dan die pofl annos triginta tref, filiui Dei Domi-nui nofier kfiu Chrifius cRfiaétus pro nobis uiéli-ma in cruce Dicitur, eodem die creatos effie Adam sr P.uam:guod poteR efifie. Et fcriptu eSi, tunc ue-Iferiainbulaffiefilium Dei in paradifo. Resprofi-ÏIÔ mirabilis fft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De«lt; nos ifio modo uoluit

faluaretuidelicet miffb fuo unigenitofilio, qui legi fatisfaceret.ua cogitate, hac feptimana initiu fitip femunditsrhodie inchoatis annum inundi litec fcirc,e{l diligentia digna homine. nam fitius Dei feruauit diferimina dierum: itaq; et nos difceil di caufa,etiam dieru diferimina cofidercmus. Blt;ec diâa funt anno à nato Qhrifto millefimo quingen-tefimo quinquagefimo nono.

eil dies mortisKieronymi Stridonenfis.Dicitur au tern Strido,uel Stridonium,ab iftro. tfter autem du citur,

citur,ut ego credo À Gerimnica Gßcr, id e^ O) entdlis:(}iti(i ißcrfeu Danubiui fluit adOrienum, Scd Stndo aliud oppidum eli in iftria. Ei'? d«fo» Iflrid in iüyrico,feu pars lllyrici.lïlyricum nomen faiium ab illyri flu/mine, ubi flut Strido. Fuit por-ró hiciliefonymMexgenteîîeneta,fleu Jandali-cd'.qUiteù antiquagens^ cy latedominattir^ßyar-fuq- e{i per iSyricum,Polonia,Rußiam,CT magna partent Germania, PtolemieUf inquit: Henetiflint parsSarmatarum.Sarmata autem.feu Sauromata dicuntur à Sar,quifidt dux exercitus.lfla bi/k^ncd eonfldcrate:nam iucundum e^.

Ef pi.'M eß: patria faäa reflrre labor, in cppi-doStridone fliit natui hic Hieronymus. Vixititt italia,ubi didicit Latinam er Gracam Ungu-.iin: in Afla ùerô Hebraam. Eiliß optime de Ecclefla me-i'itus, pracipuè ißa tratislatione tx flntibuf Kr-brais inlinguam Latinam. Tranflulitcnimdib.roi Hoyfl,Samiteiis,RcgUW, Palipemenon, Prepbe-iirum cn P/almorum.Noflri Pfaliiü,qui flint in Ei blifs uflitati.j'unt uerfl ex Graco. C) cdo etiam qued Herterit prouerbia Salomonis,Eccleflaflen,er Gan dca canticorumiifta eü bona uerflo, ita Hieronymus ej'l coferuator linguee Hebraat. Siipflus tranfl batio non confleruaflet linguam Hebraam, iam no babereiniis eam,et hanc iudai lt;1 nobis difleunt. Puit doilusHicronymntjauditiit doilißimos ho-

iniKes,cr n^UMit ccclcfi£ kona operant', idea de^' ietis cum magiiifacere, non contemnere ipfum, /lent aliqaifaeiunt.Transîatio illiuf magnifacien-da eSi, heet aliquid uetuftatii reßpiat. tiieat ali' qutr.tp/ef^pè errauit.Antu nihil crrM t hoe non pote^ßeri 'm loquendo,nt non in ter dum impro-prii loqnantur,ctiä eum ßngularitcr uolwinm eß-ßrrcnoßrascogitationes.'tiem'incseloquentißiwii Crßlieißbni. nherrimic; in diccndo,natura ßeulpti 1^‘fddiiad decns cloquentia;, inteÜigunt çj- expe^ rinnttiihancdifficnitatcin.tdeo debernnsboni con ßikrclapßus aliquot magnortim heminusn, quot nS poteß natura kominît cauere, Interdu enim Cf bonus dormitat Homenisjnquit tioratim. Hie bo iiiisßcnex eü inortnus ultimo die M.ariij, anno letà tis ßitesii. Cogßate eusn modeße temperanter^ ui-xiße,cum ad tantam fcnedlutem perucnerit. Ct0» eßet iunior,fi(it Romie.poßea Damaßei ßiit ßcriba ßeu notariat,ideo p'mgitur ßeut Cardinalisiquaii“ quam tune non fitcrit ea Card'maliu dignitat, qult;e nunceü.'Vixitmagisex beneficijs loeupletumei-uium,quibi{s reßonditad multat qaießones,exßlt;i cris Uteris deßamptat, quibut itè dedicauit uerßo' ties et enarrationes,quàm excertisredditibut.Eß dtttein mortaut anno à nato Chri/b a-zo.lam ita^ à marte ipßut effluxerut anni 1130' V0$ legite eius tterßonem,quie fÄ bonaieuiadiungite poßeh uici

Martius» id hferpretätionis Germânicâ Lutheri uerponem, ^{guftmuf pritcifè dedmo anno po^l einn mor-tuui (sl:id eii,anno 4jo. c»»j effet egreffin annwm ffptuageptniiinfextum. Mortuuf eitautem Hiero-nymus in Bethlcè^quô feceffèrat,ut efiugeret nijil-torum fycophantidm:quareprocul iuitinAfiam, ibiq-cofenuit ( ego hufquä effè alibimali/m, quam 'm Ülo loco ) zt!quot; füit ibi fanuliarißimui Epiphanio, i eu quo quoddïc per liter at coHocutut é/t.fiepè eti^ folebant conuenire:ficut etipfe Hieronymui dicit^ eum pbiffijffe fartüliarem. Vixit eodem tempore tiazlanzcniM in Cappadocia^ quem Hieronymui dielt fe ittterrogaff'e,quid fit fabbathum

quod in Luca eit capite fexto. Pono ca-fum,quöd mcidiffet dies Pafchatos in diem fextu^ Çx proximè fequensdies eff'et fabbathwm.iUud fah bdthwm proximu erat t/hrurO^ÓTt^uTeij ; quia ehoabat feptimanam,Hieronymui dielt Hazianze iuim ffbi reffiondiffe: in condone audios, ibi no po ieriinühicontradicere. ïtaperioctem dixit,quoi ^odie ferle multi imitantur. Puit enlm quidam le-Pof illorum hominum, ingenerefatentiumfe qua dam ignorare-.fîiit dulciifamiliaritas inter illos u^ ^os.fiit igitur Hieronymus in Eethlcem tanquà in éollegio eccleffaflico (xde in eim fliffi,utfunt apud gt;tos ) ubi habuit bibliothecam, cr' fielt inftruiîut dbus neccffarijs.Hiec dixit Philippuf anno if^o.

XXL Aprilis. Dies Mtalisurbis Ronhejcuirdtiumquo incboataeSl urbisKom£ cSâitio,ucl quo die funt eins moenU extrudd, quo tempore fùit ßftum Pafchie.

XXIII. Aprilis. DieseitGeorgif. Tres funt équités in cœlo^Georgius, Murtinus^Q' Cbrißus,qui ueihts e{l dfino.Dicunt ctutem Geor-^ giuM (ùiffè martyrem Cappadocum, qui locus e{l in Armeiiiu,licdic credo Armenios refifiercTur^ cis. t^ullâ purs Orientis habet ccclcßas ordbiuttts, ■ ' in quibus hoc tempore plus eüßudiorum, pr£ter gentem Armetiiorum.Armenq enim primo ample xifuntEuangelium, ita ut aduerfarcnturDiocle^ tiano er Maxentio,er definderent paflores cotra iUos tyrannos. Doilrina etiam qu£ nunc eä in no Uris Ecclefijs, uenit ad eos. Vngarus quidam, qui aliquando/ùitin Armenia, dixit,quod difcantibi Gracam linguam,ßcut noßri Latinam in fcholis. Jlla hifloria qu£ habetur de Georgio,eilfabulofa. Vndeautem fintiß£ fabuU de Georgio, Chrißo^ phoro,Catharina,meertum eü.Ppteà fieri, quod fùermt inepti imitatores, quiplura affinxerütßiil tè,quibus ficerit uoluptas fic deluderc populü, enu meratis miraculis illorum fanéloru: ficut hodie fit in ltalia,ubihabentimpurißimas ey obfcœnas fa-buUs deJ^iria,qu£ apparuerit monachis.ijoftri monachi

tnon:(chißierunt fatui, cra/inimägna fx fed nihil pote{i.cogiti(rifceleris,guèd no fit in Ua-licii monetchis. ChriflnphoriftbuUm narrat Apol linarii, uir ualde cloquens, oquot; honuf poeta, quod ofkndit eiiu Pfalterium kiln ualde iucundum-.an-numeratur ijs qui fuo tempore ualucrut ingenio. fuitamicui Greo£tav.e!M'Baftlij,ac Gregorij üa-ZianzenLCredo eum adokiccntulu uidijfe Coflan tinu. Scripfltautem Chriftiank multat tragoediat amp;nbsp;comœdiaf,fumpfltq- exempla martyram, qui-but addit poemata.Hoc idco flcit, quia fliit coteta-Heut luliani Apoflatæ, imperatork, qui prohihuit publico decreto, ne in fcholii ethnicis inflitueren-tur Chrifiianorumfilij, ubi tradebantur tragoediic £uripidk,Sophoclis,cr aliorum ( chriftiani interim cogebantur inftituere priuaiof flbolas 3 quia fperauerat ßre,fi non eflent eruditi Chrifliani,cx~ ^ingui do£lrinam,et religionem confileflere: flcut ft aliud flcit decretum,ne Chriftiani adnuttcrentur ad honores militi£,uel tog£. Cogitauit,fl no habe-fent potentiam,tunc Chriflianos nuÜàm habituros fflè,deflnflonc.lluius luliani tempore uixit Apol-bnaris, qui ut Chrifliani haberent poëmata cf e-^èpla pia,flripflt eis comccdiois, zx multa puUhra poemata.Talefliit Chriflophori comentum. Quia ^hriflophorus flgniflcat E.cckfl£ concionatoremy debet efflgrandi corpore: id ek^ debet ejfe flr

iis^et mdgndnïmuf, qui no recufet adiré perîcuta. Çircumgcjlat paruit puerum,id eii,Chrijii doiiri-nant circunitirf.quâ oftendit populo, qu£ uidetur eJJèimbeciUi^.Etmagnum pondui immergn lUutn ntagnu gygantem 'm undat,id eâ pericula: ZT cir-çumnatant eum bclult;e,id ejltyranni.Gent lamert piziem in pera:id eü, Deuf uultalere concioiiato res. cr fenex ipfum pncedit cum lychno m litio-re,ßgn^cal nerbum diu’mum, ZSquot; Prophetas mon Ürantes dodlrmant, or exempla :q't£ pralucere debeaat ChrijHano concionatari.quôd a'ifld'U i}ifa:peßmiliapaßij'itnt,cypatiuntur. Sic Gcor-gij pitSura esi aSegoria ex imitatioiie Perfeifatda. Georgius eil imago boni principe, enint ßgnißcatagricolamÄÜa duo ßmioppofiia inutcê, Agricola ey-tyrannus, feuTurca.Turca ßgnißcat propriedeuaßatorem,quia etiam imperium Tur-curum eiluafiatio. Sed bonus prmceps debet eße yfiafy «f, ii eH agricola,colens,ornans terram amp;■ gentes.Pr'mcepsdiligès m gubernatione, primùiit curare debet ut iußa imperet,Eccleßai omet,non nimium expilet populum, eum^ prießdqs legiti-mis tueatur. Commenta de Georgia ßcfe habet. Kagnus draco iacuit in Libya anteciuitatemSL ieamßuxta quam erat Hagnu mßar maris, in quo draco peßifir latitabat, qui ßepe populum con.-^rafearmatuinitt ßtgam conucrterat^cr quant quot;nbsp;quot;nbsp;plurimot

pturmos ciuitdtbinhabitatores accelens dd ciuir tatisinuroSjflatufuo inficcrat. Quareciucscom--pul/t,duM oues quotidie ad fedatidS ßirorem dra-coni dabant,»e ciuitatis muros mnaderet, çy aerê inficeret,unde multi moruvantur. Dcßdenubuf ouibuf,mit!iin ebbconßlium,ut draconi unica ouii cum adiunäo homine,(iuem fors tetigißet,ßiie ut-lius hominis reß)cdlu,attribt{eretur. Cum igitur forte omnium ciuium ßlij er ßli£ draconi daren-r Dufies' fors nçmini pi(rceret,cjuadam nice unica ß lia regis in Libya forte deprehe^fa ell,er draconi adiudicata. Cùm ea iam ad draconem 4 ciuibus il' lius loci educeretur,ßrte Georgius iUuni Içcunt præterccjuitans, audiuit ploratus e?- lachrimas il-lius puell£,ßli£ regis : à qua lachrimariitn caufas mquirit.quibus auditis, iubetpueüain fini animo effe : fe enim fire ipßus liberatorem . Draco uero iracundiacommotusproperat,ut Georgium er pueUain deuoret. Cui Georgius cataphr adus inßfkns,celerrimo equi curfu occurrit, cumq^ Ion ga hafla tr ansfidit. Sic liberatam ßUam regis in Hrbem,cum omnium ciuium adnùratione^reduxit ad parentes:à quibus honorißce exceptus^crapud cos contra fiant uoluntatem diu retentus eQ:. Cnerùm difeedens exLibya,uenit in ilia Iqca, nbi Diocletianus, er lAaximianus imperabant ( ^uo tempore tanta perfccutio fiât Chrtfianoru^

fittn /^äciouniu^menßs ultra fepicndecim fiiili^ ploruiit hominumßnt interßäa ) äc ßrte 'mcidit in quèdain ipforum pr£ßdem nomine Datianum, ßib quo pio zflo ßuum cößßionem de Trmitate co (rd Ethnicanuminacdidit. Pnefes uerà,audiensta xari idololatriain Ethnicam, bonum iüum Geor-gium capit,cr ad martyrium tale ducit. Coniecit ip‘'um in doUußn quo ßterunt inter fe oppaßtlt;£fal ccs,z^nouaculiie)eoq; conclußo, deicdut eit deex-felß) inonte, ut corpufittii ßalcibits feunouaculii îacerarctur.Vcrùm diuina dementia ßrtioremße inferuando,qitàmimprobi tyranni ßtntadperß qumdum, oßendit:qu£ ipfum inter mediasßalces, ianto cum pcriculo uolutum,incolumcm conferua Ult. Tandem uero, édita conftßione pia, quamuis antea ß£pe liberatus exmultis tormentis er affli-(lionibiis^ab eodem praßde Datiano eit deeoüa“ tus.inantiques feuuetuflis templis, Chrißophori imago firis ad turres depida uidetur: Georgiu aU tem intus adparietesdepinxerunt.QucmadmodS enim Chriflcpkortis eitjßeculum boni er pij mini dri eccleßi-.ita Georgius bonum principem,dcßn forem iuflicia, er pura: dodrin^ dénotât: quoru hiç firis, illedomi er in templis, Ecclefiam tueri er propagare debet. Talis firtunatus er pius iu-jticia; cultor, ßneerieq^ dodrina: propagator fiit

nos iUos Mixcntium, Maximum cr : lt;t ^uibiis,etlidiu ucxatus^crmultis inßdijs odijsq; niultiplicib. f£pcfiierit circumuentiK: tamë Dfiw i[)fiimdeßnßt,cr ßlices çuentits 'mt’er turbos conceßit.

XXIIIl.Aprilis. Ooilißimusa'cU ^ißimus uir 'Bonifaciu^ Amerbachius legii doëîor, profiffor Acadenüte Tiaßlienßs,(iui de multorum, prlt;efertim peregrinorum ßudioforum ßudijs bene »lerituseH) hora ßecunda Baßleapofl meridiem, pie cx hac uita à Chriflo Saluatore nofiro, cui fuä ^nimain commendauit,euocatiK eü,Anno tsst.

moria fanäoru Philippi et ïaeobi. Philippus uixit tiierapoli,ueteri urbe Phrygia, ubi ßunt therma;:

Phrygienßs habitauit ibi cumßliabus er forage,circa ea loca concionatus eü. Plura non ha-^entur de eo, niß ^uèd ibi ßegerit idolum, in quo ßf'it horribilis draco (ßcut recitatur ) iiefcio qua ^otione-nos no habemus intégras cas hißorias. De ^cobo pluraßcributur.'ißc Iacobus,de quo fit men

tio in hoc fcfb^eü minor lacobui, i}ui nommdtuf fi-dterDomini:quMcxfororenlt;itu^ eü; /ùitei fimilis.natn er Chrißiisßiitßmilii fuic matri. Crc' dibile enim nbsp;nbsp;nbsp;ßmilitudinem fororum.Eic U

cobiiißiitfiUui Alpheci. Alter lacobiu nomindtur Mdior, cuiui memorid in Augufto celcbratur, amp;nbsp;Zcbcdici.^iimilia feries recitdiurpropter quot;EudKgclij hijhridin. Ularia foror mdtrii Chrißi ßiit nuptdinitio Alph£o,quihabuit ex iüd iJidrid filium Ucobum.Voßid i^iarid ßiit nuptd ClcophtC, exquoßiit SimeonAßeuero ldcobiif,tAinornonti ttdtw,ßiit fili'df Alph£i,qui mdnfit Epi/coptu Hie rofolym£, ibiq- inter aeteros dixit fententidtn W Synodo Apo/lolori{m,Alt;^-i!^‘

Cogitdte in qudlid tempord uit£ ipßuf curricit Ium poßreßtrre£lionemChrißi,uel poß Eenteco-ßen mciderit.Euit dnnes 30 epifcopm^et /ßeildtof horribiliummotuum,quibtM idm ruebnt Eeßiubli Cd. Decennio poß eiat mortem,Hieroßilymd dele--tdeli. Qjtdndo propinqudeê periodut feu ßnii Imperiorumßunc mdgn£ confiißones, eyy pertur^ bdiiones,ut in quolibet corpore multi mdgni mor bidnte mteritum,ßunt. Eueruntdßidui motmM urbe Hierofolymd,mult£ c£des,feditiones, ey di‘ ßrailionesfdilionum,ßcut Chrißus ipfe pr£dicit: Ckm uideritis abomindtionem, defolutionis, ideß idolum fuprd drcdtn propitidtorij ißeut Caligutd iufferdt

iuffèralcoHócitrifuatn flatuam i« Sjniïum fan£io fum^in cuiutlidtuie collocatione et deßnfione plu œdes fiebdnt . Hdrum miferabilium calami-idtu j^efidtorfiiititteopiimuf fenei ïacobut. Poft «■KW epifcopm ßaier eiui uterinui Si» tncon,gui uixit tempore excidij tiierofolymitani. foße^t dfßcluf cü extremo fupplicio tèpore Tret' idni^ckin eßet egrefßu dnnu tetutis no. lÜum iußit liens egredi cum Bccleßa fx urbettierofolymittt-«4 trans iordunem, ubi ßeruatus eti. Poflea euerfa tirbereuerpjhabitauerunt mruinis etcafulii.Pul three funt imagines, quomodo Deus inter ruinai ^egnorum er impcriorumferuet Eccleßam. Ag.i‘ iegratias Deo, quod nunc quoq; feruet inter mira hiles ruinas gateriihumani Eccleljam . Polka ejî interßilus tacobus fcelere Pontifici(m,cùm magi-Bratus P.omanus abe(fet,ac non haberent pontifi-tes iusadminißrandigladij-.l'edlUaoccaßont ulus f^ontißxjquöd magißratus Romanus abeßet,fangum ttirum interßeit.Philippus diu eß conciona-*its anteßtpplieiumtßc lacobi frater Simeon longo tempore po/ka interfräus efl,fraude cognatorum tud^orum.Multa monetnos degeneribus do£tri-tt'thtfioria fanilorum, Poflea oflendit teflimonid tonferuationis Eccleß.^. Quid alias eßpulchrius tognitione hißoriarum i Tenebra ßsnt in tota ui-^.lt;tgt;ßne luce bijkriarum Apoßokcarum. Primo

ab tßis clifcimM doünnam : fciamu^ quid dociiev rint.ficut facit lacobus,qui pronunciat fentcntiain in fynodo Hierofolymitatia. Crcdimuspurifcari corda,ct'c.Secundo cogitemus, quibui temporib. uixerint, quam mirabiliter Deus coUigat Ec-cleßam-.inio nofoium coüigat,fed ctiam protegat atq; defèndat.

V. MaiJ. Eft dies afcenfionis Domini noflri lefu ChrijHin coelum-.numcrando ab eo pÄ-fchate,quo refurrexit Chrißus ad bunc diem.Nain if.Kiartij paffus e^, 17. Ilt;lartij refurrexit:nume-rando ^.a.dies ufq^ ad hunc s diem-.tunc eR dies uc rlt;e afeenßonis Domini. Cogitate quale feculu fue rit’.quid mirabilius failum in omni tempore mun-di,quàm quæfaélafunt in illis 4.0 diebusi lUa om^ nia familii^rius fa£la funt,quàm defcriptaiquiaA' po/kli no uoluerunt omnia deferibere. Cogitabât enim ßre,utgentes deriderettt,uel ethnici tüa fub‘ fannarent-.ideo maluerunt breuiter fignificare md gnitudinem iÜarum rerum.

XVII. Maij. Nof cum fuafamilia in' grelfus f ft i» arcam, funt anni ab initio mundi quo ingreffus eïi inarcam,ufq-adhuncquinqua» gefunuquartit jyei, luit igitur pr,ecifè in area an num mtegrii.Sed interroget aliquis,quomodo con gruitcu lo.dieb.quodfueritin area integruannu-^c[fondco:Adduntur dccemdies iÜi,quiaprimi(

*flt;tî âilHnxit annum in ix menfes lunares. lUi non ^omplcnt,Qrcongruunt ad integram periodum fa ^is'.fed oportet addi decem dies ( qui uocanttir epa ) ad menfes lunares.

Mai j. Eil dies capto; Conftan Pinopolis. Hißvria mßgnis,e^ fo;pè cogitäda; cum ^ies nosadmoneat,neceffe eR eius faccrementio-^em.tlodie funt anni 104 ah eius captiuitatis tem^ pore. EÜ enim capta urbs anno Chrißi la-ss- Cele^ ^ris urhs,opportunifimo loco fita : quanqtiam ^eflruéla eit,cùm fuijfet cinHa obftdione trienni, ^‘Onë inflaurata eil propter opportunitatem loci. Êt lingua Uencta firèufq;ad Conßantinopoli!n ufu e^. E^l autem ßta in Thracia^ad llcllejßon' ^^m.Adhuc hodie credo earn omnium urbium pul ^ferrtmam effc:etiamfiTurcinonßudent ornare ^liaeripia,tarnen fnntpulchra. ideó Coniiantinus fxo quoda fataliimpetufieit arcem Imperq, Jnde Potuit traduci exercitus in Aßam, er in reliquam ^Kropam,Pannonia,er Italiam: fuit locus oppor ^’^nißimus, er efl uberrima regio. Antea diila eil ^yzantium,ualde clara erpotens urbs ante Ro-’”««lt;« linperia-.aliàsfuit Lacedamoniorum focia, ’‘^lis Athenienßum, er muitte res ibigeilte funt. ^^axilaus tenuit Eyzantium nomine Lacedatmo-quot;'orum^er Athenienfes obßdebant cam. ille,eùm •''»tes grafßarctur in urbe, er multi périrent fo'

fic.ßcit Jeditfonein urbn.QuncßtS’ eü, an rcâèji cijj'ctßicut ide äcciiit 'm obßdiöe arcii ’ßlaßiburg. mterrogaui c]ucdä,(tn habuißet uUeriKf laiinaUal Kejßödit mihi, ipfosnihil hubuijße niß p4uxilluin partis,quo utto mèjc uix potuißet retmeri. n5 ßce ritt cötraßdedata, qßcerut dediticiiè.Cotra capi tane^ debet antcfirre deßnßone arcis ßu£ uit£: Ef go no debet ße dedere, propter alioru morbos uel famö.Rrßtodeo ad anteredês.'Capitancus aebet an teßrre deßnßone arcis aut ciuttaiis,fcilicet tä diu, donee cum natura non fit bcüumrfed qi 'ädo cutit natura eil bellum,tune non contraßdem datantßd cit, EuerütaÜtanniiiiSab inßauratiSeßaiiajU^ adhäc pofiremä lÜius urbis fubTurcis captiuitatë. Stetit ergo iÜa urbs,et habuit Enperatcres tä logo tèpore,q diu flitit urbs Roma. A 'Remulo ufq; ai ‘ Tottlajuntanniizoo. B£c coßderare prodrjiai id,ut expaueßcamus cogitatioe ira Dei:et cößdere mus,utcuq^ fiâtes et fiorites urbes in bono regimi ne,et fioriti fiatu, e(ße magnu benefit tu D«. ficut ßuü magnu beneficiu,^ doürina religioitis aliquo modo coferuata efi in ifia urbe tä logo tèpore.Êo-jka cofideräda uenithombilis ira, g, Tji us defiru xit iBd urbem, ficut ilierofi}lymä,et alias,proptef luxu CT infignia peccata. Efaias dicit : intquitatet noftr£ ut uenti dißipauerunt nos. Efi régula cornu nis de Tuinis impenoru ; Propter iniquitates cor-^

quot;Iphhomines, inquitPfalmus.Trucidatus eRipß ^fgt;t(gt;er(itorCoflätinus,raptie funthoneßißin}£ mit ^gt;‘on£.DieHt iä 'm Liuonia maiorcßeuitiä exerce» Turci excrcuerunt. Propter peccata popu-multiepr'mcipümutationes, mquitSalomo.Pec ^lt;114 funt cduf£ magnaru er horribiliii mutatia, ^Ü.FortajJè hoc etiäfuitfatdle.Arrius ibimortti» ^fl,feiiès in latr'm(t,effùdit(h mteßbid. Ium Macho »letica peftii eß ibi,ciuafîjkreus Arrij.Turca de-^et doóir'miMer leges diu'mar.ipßhabet fuas leges. Utiles ad ret'mcndos milites utcnnc^: [ed domeßictt d^cipUnattuUaeft omnia funt plena turpitud'mis amp;nbsp;crudclitatis. Dicitt, quando Turca dat in Vnga ^ia puella; donu,er iUa accipit,tuc cogitur effe ei’* eSiunx. Ipß namq^ ducut quotquot uolut coiugeS, Çr abijeiutquot er quädo uolut. hoc no cS:coniu amp;u.Poßilludexiliu, eaq^; uaßatione CSflätinopo lis,refritut£ funt doilr'mie 'm Italia per exules Gra eos, qui intulerut eruditionê in italiä, mde in Ger mania tutaudiuißis ßepeexnarratione Capnio-tifs,qui mißits fuerat legatus P-omä.Multuinpro-defladexcitädaßudia doilrinarü, cognitio Grie-ealmguiet quiaLat'ma e^iadtnodum mancaßne ^reca.Oês artes funt Grm ßripta-.DcärinaA-pofloloru habet fintes Gr£cos.'Veterateflimonia et certamina eccleß£ fuerut Gr£eè fcripta:ßc Mlt;t ihemata, Medtcma-Harrät Kudolfum Agricolam fuifßemotit ut proßeifeeretur 'm Italiaaudiret

Theodorum G4ZM: quîduidebdt fe Arißotelcni non pojji intelligere^niß legeret ipftim infiiitib, U£Ciinno ifsÿ.recitatafunt.

gut Lacedicmonij funt uiéti, crfrailee funt turres potenttd Sparttnorum, ùt ut femper in pofle-rum urbs Sptrtant oppreßt,et in feruitutefiicrit. Memorabüis cü htfwria, propter mtnififtam libi dinum pœnain.Duo nobilcsadalefccntesproftdii funt ad Delphos, or in itinerehoj^itio funtexce pti ab Sceda/Oyhabitante 'm Leucris,ibig- einsßlidS foüteitdrunt dd ßupruin. qu£ rcßagat£ funt :fed reucrtentes,ui eas ßuprarunt,abfente pdtretdiffè^ ädsqi infrußd, in puteum proiecerunt. Pater ue-rö,cognitd 'miurid,miferproficifcitur Spdrtant, et hos ddolefcentes nobiles illitts notoriæ iniuri£ dc-cufdt.Derifuf edldutem fenexdb E.phoris.unde in fummomaeroreurbem egrediens,diras 'mhabitd-toribits imprecdtur. Cum uero Magißrdtus noüet punireitldfcelerd,Deus dtroeiter puniuit. Quid oraculum etiä dixit: Era meinor filiarum Scedaß. Paulo podl Ldced£monij in illo ipfo loco ab Epa-mimundd umcuntur, itauttotdipforum potcntid labefadlareturtquam nunquam recuperarunt.

^ttre poil: Cyrum,et pofi reduüionem populi cx ^■tbylone.cùm effent exjäi dnni ducenti. Initium t^fgni Alexandri Kjcedonicifiat cerlo Olympia^ àe ccntefimii undecimaifieut omnes kijhrici eSfeti tientesnarrätyitnno mundi jsis. Regnduitannos ^uodecim:mortuuf eü aiite natalê Chriflij3i4. àn-^is,lt;etdtii fti^e anno a. Yuit Alexaiider Heraclidei, Hercule paterna genereanaterno autem gene-fielt Aeàcides. Mater eim fiiit ölyntpiaf,regina ^piri, à rege Molojjorum oriünda : pulcherrima 'Cr noiilißima fatnilia, quiefiât in Grlt;ecia. Yran-Zitur Alexâder uoluptatibux,cùm iaitt effet uidlor '‘tbii terrarum,uino amp;nbsp;ebrietate extmguitur,re-^'^tjuens bella ducibut, zy orbem terrarum inter ^^rtaminafirè annos ducehtot,danec Romani rur cofiituerunt monarchiam. Obferuatione dignS ^ü,^uôd Alexatidrum nemo uicerit dimicâdo, fei “'ncitur capitur uoluptatibin : ficut dicitur de ^^gibui Macedontbu{,guc)dfîht pardi.

^dnt tëpeftates:quia fol èo tempore fuit in Afeüisi 'î'^i immediate dent tèmpeftatesÆingunt fabulant (’°etce,Titanes bella uoluiffe infèrre Dtjs-.fcd terri . clamore Afeüorum, ut defiflerent ab ince-

•• propter tjuod beiiefidUm relati funt inter fi-fffa Afeüi.Hanc fabulam niemêtoté, propterfiini ^^^'itnemti^uiaiùm itnpij putant fe maxime uiâii

X X V. Iiinij. Hodie eâ annus 47il, (Ruanda poßridie cü faila pugna lAcrJßurgenßsi ubi Wcinricuf Quartus uicit Kodölß/m, tnagno prlt;elio, (jui fiivrat deiius Imperator contra eunii in lUis beÜis ciuiltbus attrita eSl Germania, enn^} potentia concidit,cùm ejßet tunc in cxcubijs pro jà îutc generis humant. lÜ£duie partes robußißimd dimicarunt. Saxonica fait coniunila cum SueuiS G- Bohcmis,ex una parteiBelgica uerè, cr Bran^ cica potentia ex alteratipßq} duces fiicrunt'cenjo^ brini.BMdolß prcecifa eü manus in acie. ciim du-äut eß'el lAerJßurgum,prolata manu,dixit ad epi fcopos:Videte,ißa eflmea manus,lt;jua Imperatori iuraui. Papa enim excitauerat Rodolßtm contra lmpcratorcm.( Btfic Pontifices moUti fiintmulta tnala, ut omnibus temporihus turbarenl 'mperiu) quia Pontifix non uoluit tribui epißcopatus à noa fins lmperatoribtti,fituti tribuuntur i rfgf GaUi* co.ltta eadcm eonfuetudo fit in Germania.utnon fieret translatio conflitutionisà Pontifice.Indebel h orta funt. Saxones ingeniofi homines, auerfatt funt imperatorê.Qjtanguam uerum eüinoflri i»* perdtor« abutebantur c^ucqi iHa poteßate transfi rendiepifcopatus.Papa igitur mißt Kodolß cor» nam,cui infcriptum erat:

Pf frrfji J f/î Chrilhs, dédit Petro,id efl Epifcd-po, fani poteftdtem imperip er Petrus, id eft Ro-Own/« poptiftx, däc tibi l\odolß diadema, id eil (oronationem unperij.Poftea irieidem Hi.inricus^ gt;iui tune fr.it uitler, frgutus eitdftiio : et Ule fthies ^uiuicic paire,magno pralio pofteaà Saxonibut Kincitur. H£c anno issi^ nan atafunt.

Sandri, qui potatione er ebrietate nimia,faéÎ4 ^pud calumniatorè Mcdeam,mori(batur.lta Deus Puniuit eins blaftgt;hemas,A' morte Alexandriuftj; “d natu Chripwn,funt anni 314. i2«(i tempus bené ^Xementote,propter hiftorias.

V11. lulij. Eft dies pugnic dd Cbero-’*^«1», ubi admodum acre er imftgne commijftem ^prielium.Fuitautem ea pugna Philippi, patris ^iexandri, in qua uicit Thebanam ciuitatein : f it uiilor, non ipfr,fed potiits ftlins eius Aie*, donder, qui tune eratnatus annos uiginti. Eo die ''^^tativm eil imperium Gr4corhm,er Grlt;eciaue^ feruitutem,regesq; M.acedonici creuerunt. ^‘lippus natiis annos 4S, paiilo póft mterftâus f^f4c deditpoenaslibidmum.Alexander annos regn a uit, qt ui-

X11. lull j. Eft dies ndtalis lulij Cai/t-» tis.Et funt d natdli Chrifli ufq- ad hunc annum^ i6fz anni:quid 41 anno AugufU natus ejl Chriflus. Julius i»terjidiis eü anno netatis fu£ fs. eanondu ératfeneilus : jcd adhuc ititegro corpore,cr ^ua/j iuuenilibus uirtbus prteditus erat.ln homme nam^ gue mediocri a:tas fexagendria eil adhuc uigens. Jnterßilus eil autem ab ijs cjuos feruauerat, ut cltS marettMe 'ne feruaffe, ut eßint qui me perderentf

Tibi etiani Erafmi Roterodami Epitaphium ex-hibeo,quûd in tumulo ipßus marmoreo BaßledUt fummo templo hisuerbis mcifum legitur.

DES. ERÂSMO ROTERODÄ-MO, VIRO OMNIBVS MODIS MÄ XIMO, CVIVS INCOMPARABI-LEM IN OMNI DISCIPLINARVM GENERE ERVDITIONEM, PARI CONIVNCTAM PRVDENTIA, PÖ STERI ET ADMIRABVNTVR, Et PRAEDICABVNT: BONIFAClVS AMERBACHIVS, HIER. FROBE-i^lVS, NIC. EPISCOPIVS, HAERESî

PT NVNCVPATI SVPREM ab SVAE VOLVNTATIS VINDICES, PATRONO OPTIMO, NON MEMORIAE, Q.VAH IMMORALEM Sibi editis lvcvbrationi-’ BVS COMPARAVlT, IIS TANTI-SPER DVM ORBIS TERRARVM STABIT, SVPERFVTVRO, AC E-RVDITIS VBIQJZE GENTIVM COLLOQVVTVRO, SED CORPO« RlS MORTALIS, QVO RECON-D1TVAÏ SIT, ERGO',HOC SAXVM POSVERE. MORTVVS EST IIH, £id. IVL. IAM SEPTVAGENA-

fftemorid HeMirici Bambergenßs, qui eSl /ùnddtor '[gt;ifco(gt;atus Libufidni. Geßit ctijm m utiles^ filutdres: uocdturq; Sdnélits lîcinricus, pius uir. ptto Primus bdbuit fratrem Hemricum, f x fdtni-

Iulius, tia Saxonicd^ quem feat ducem '5iudri£. Trdtcr Heinriciu Aucep! ( iUtun akis hiftoriei nommant Heinricii Humile) )tii( prdjiantißimiis Mr,ßcit In» pfruforen» Ottonem ßliam m'morem natu.Sicue^ teres imitdù j'unt exemplum Dauidis.

Vorrô hic Otto Primuf, rurfus ßcit Imperato-rem mmorcm natu^eo quod ßater,ey ßlim maiof ipfi ßerint rebelles,regnu/in appetinerint.tamê ßater faiius eß ei ßupplex, quem ßcit Ducem Bd-uari£. Tunc3auari£ Ducatus ficit à Bomberait ufq^ ad Aquiteiä:ßit regnum non contemnendum. JÜiM Heinrici ßlius ßit Heinricm Rixofui, re^ bellis Qttoni Secundo , e^- longo tempore fielt Treuiri tu exilio,ufq; ad mortem Ottonis SccundL Eo mortuo,Otto Tertiut adhuc ent p£ruulus,qui fuit natus patre Saxanc, eymatre Græca. Hemri' eus aut Rixofits,eùm effet potentißimus princeps, er agnatus adolefcenti, Ottonem Tertium cufioß uit, aalens inuadere imperium. Sed impediuerunt ' frtHcipes,quifuerant apud Ottonem Secundunt. Paä mortem Ottonis Tertij fuit ßlius ißus Heinri ci Rixoß, Heinricus Claudus, qui eü Bombergeit fis, inflituitq; coÜegium canonicorum Bombergett fium ey Libufienfilt, Otto aute Teftius primus W pt rator faüus eß iuxta ßrmas eledlionistga fuit fi pientißimus princepsyctq; ddcc),ut didius fit mirabi Vdmuttdi. Mortis autemcaufamamores ipfiprae-

.RoWif enim coepcrat quenHä qui afjvi!îaue fdt imperiit, er impoHtu eu äßiio, auerfa fade cir cuuexit per urbè,et demde ipfum micrficit.Poßeit hero lüius interßUi 'i fe cSiugé amauit, qu£ priC-buit ei uenenu quo cofumptM efl.itdfit,ut diciturt

’Luxuriant antmi rebus pleritnqifecundis: iion facile eRitqua commoda mente pati.

ClUiredUtein üdnricus BombergernsdiHus ßt tieinricus Claudus, diuerfefuntopiniones. Quidam aüudentes ad hiftoriam lacobi,fcribunt,quQi aduencrit angelus quieum elaudicare ßcerit, Sed uera a's h£c hifloria,qu£ recita tur in epifcopi lAcrßurgijls Chronica, q fuit ipßus coßliari^. Üê dielt etiä fuifße tantàfapientiä er pr£flantiä mge ni/ Orro.’iK Tertii,utdicereturMirabiliamudi.De Ueinrico Aueupe narrat häc hifli}riä,quc)d in Uat liaeximprouifofuerit circumuentus er inuafus^ nt oportuerit eü deßlire ex hofßitio, ex qua prtci piti faltu luxauerit coxä,ac inde poßea claudicaue f^it.-Hic aureu caliceîàerfaurgu attulit,qui in proximo bello ante duodecim annos liquatus,er inter fnilites diflributus eß. Ita Heinricus Bombergenßs pacauit Germaniäjtumultuantib .quibufdä princi pibus altera parte, incitatis à Brunone^qui fuit ^^folès canonicus Augußanus,cui in inßriori Ger *gt;tania magna fuerut eertamina cu Balduino.lüui fertame idc üemricus Sobergeßs etiä copofuit,et

çoegit eum ad obfequiü, ut fieret ipfi fuppkx. Eç Jtalta expulït Grxcos ey Sarracenos.lta tev.uit plt;t fatam Uaba}n,German(am ey Vngariain.Habuit (Qniugem ^nigund3ni,qii^ fùit ex Palatina faini l!a,exflirpeCarolt. lluictnortua fail-Meü iapif, çiai infcriptum rft taie Epitaphiwtti'.Kunigttnd ped (atrix,huni( locidotninatrtx,ohijtannoy^c. Po-firafuntetiam e::raliacarminaaddita. Sxantiqui tiufoletejje modefia, O' plena grauitatif: noluit infcribi regina,fed amauit epunTfXefUTa.Scribunt earn uenifjèm [ufiiieionè apud uinwj, quèd anilt;f retaliunt-.fedipfa purgauit fe,incedens fuper fif‘ rum ignitu.PoteR cffè-.quia aiitiquttoi habuit ma-iora uincula difcipim(e,qu£ iam funtabolita. Tuc fiiitflorens imperium, quando Be'mricus Bamber gcnfis dedit fuam fororem in coniugem regi vnga rico Stephana,qut priui baptizatuf ffl-. lu faerut coniunild conauhio Germania cr Vngaria, eZ tttrunq; regnwn fiaruif. o fitcrunt tanquain unit regnum,vngarie'am,GermanieumoPalonictet}i. yidetisquidiamfiat.^ngaria uaftaturà Turciff çrfiunt pc flea acceßiones ad nos.firtaffe erunt ini tia,paucis annis elapfis,

^ularum,eùm Mofies ex monte Sinai rediret ad p9 pulum tfraeliticum, o' propter idololatriam uitu mrei tabulas digito Dei ficriptas Jrangeret. eH igituf.

igîtur pgnißcatum,qu(id noßra natura nonßruet bgem. Lf X 4lt;lt;f d f rdtjCt poßraMofes abiecit Tabu loi.Simulßgnißcattw eit, quöd propter idolola-triam lüe populuf ßtamiffurui legem er politiS, Ante natu Chrißum ßtntanni uSz.JSionexiflimo tèptu illud ßniU politite Mofaict longiuf ßituru tjße, quant quod fucritßanfü politite tèpus. Jgitur tiosno proculà finemudi abefjètcertô ßatuamut.

fiidt Bilionei, qui mortuuf eil anno nos, Buit rex aierofolymte. quado uigintiduo reges pinguntur, tunc ctiam ipfe inßritur.ille Goitcßiduf fitU Capi tancus Heinrici Imperatoris.DicuntRoma capta, tpfwm iegrolumßcijfe uotum, quod non uctiet in-tereße illis ciuilibus beUis.Duxit cxercitu in Afiâ, er intra triennium ex Afia repulit Saracenos, er adiunxitßbi Guelfiim Ducem Bauarilt;e.CoronatuiS til ßiinea corona rex Hieroßlym£ omnium fuf,. ßagqs,impoßto capite in Chrifli fepulchrit, quoi adhuc extat.îiatus eamp; ex ilia fanûlia, ex qua [unt ffincipes iuUacenßs er Cliuenfes,

111. Augufti. Diej eft pugntnardo ttij ad Plateas. lî lAardonius ßüt capitaneus er co-gnatus XerxiSffiiitqi incitator er hortatorXer-ad bellum, ac unus ex magnis principibus tn ferßa.promiferat Xerxi fe magna er muka effè-

{luru cjc in Græcid, X.crxes ettint ntouit beiS (otrjreg’.dÄdiw.uÄ: Qu;^hdiuacecperit,gladia pcribit. Cii n üm ßtgilpt X. tx« in Aftim, capit antiire coiagê frn rUj^uê interficit.Sed poßri ipfe intcrjiólus zT coß.Jns cß. tea peccata pecca tin puniumr. erdonius fuit amarus ittdcx çrtcf-ribilis tyrärtus,periit in ade ad Phteas^cr c;tm w deeë milia P.’rßcorü milita,dreiter fef;:/»!miliare à Thebis. Viä-) tHirdonij cxerdta,G'£d pe.ki fadi funt infolentiores, (j- no ßcerätßcut P -Hif(-nias,qui poß uidoriâ non fait infoleni, fed me le-fiißimas:ren»ßt nobdan matronam honeid'ßinam Cr palcherrimam adfuos parentes. Cùm Aeg’me-tæ dicerent,ut faceret crudclioraiS itis,inquic,eß, ßmeisSpartanis placeo.PjßeaByzantijiitdulßt uoîuptatibus,qute ipßfuerunt exitio. Puit ilia pu-gna ad Plateasomnium maxima, glorioßßima zT nobilißima Grtcorivm. Sunt autem tSius pugn^e M irdonif ad Plateis anni ante natu Chrißum sar, ideß,ufqi adhunciiem tosi anni,H« didafunt anno i ssa~

ni£, ubi Hippias adduxerat magnü exerdtu Perß cum, fdlicetiaaoo. càmeffent uooo inexerdtu Athenießu ejquot; PlaUenßu.Puitauth£ccaufabellt' quot;Atheniefes expulerät tjrannu Hippiä. Isaßendit ild regem Dariumtimpulit^ eumeOfUteommitte^ rrt

M exe^cit'jm, tli fe relUtucndum, fuit ’ne Athenießbus cdußu iuflu peUendi tyrd'n numf Hippidi eft è ciuitdte eieilta, qitod rapuerdt ßliam ciuis cuiufdam. Pdternus dolor annduit ci~ uem,utfe coniungeretcum quibufdumjcr cxpel-kret tyrannum.

R.ejßondeo,quüd. fuerit iuftd cdufa peüendi. quod probdtur ctidm hoc drgumento.

Contra ublentidi» notoriam deßiißa,imc etii pagt;ta,ell i;tßd,pr£fcrtim in pdterno animo.

lUe pater diuerfus notonam iniuriam cœpit ar ntdjciiiit dcfenßoni'S,tum peena; caufd.

Ergo nie ciuii,cj' diiuuantes ipfum, rcäefece runt expettentes Hippiam ex urbe.

Idem fextU! dies Augußi e^ etiam dies uiiloriie tiiinniddis. lam uero eltcetefimus decimus annus ab eo,quo Hunniddes, pater iHdthiie régis,praßÜ tißimus Ducum pofireina atatis, uicit lüum ßr' tißimum csquot; ghrioßßimum Imperatorein Tureb cum Machometum, qui cceperat Conßantinopo-lim^cyin iUa pugna in qua fuit uiaus,dccepto uul nerefugitßtd ut dejferarent de uita ipßus, fed tinten conualuit.

X Augufti. EÄ dies Laurentij. tVi tius uirtus eß manifeßßimum opus De»,cr teß^ nionium pr£fenti£ Dei in Eccleßa. P'mgitur enim i-iuttntius, torreßeifs crdfßns in craticula.

lt^nc hißoridm dsbctis fcire:quia homo ßne hiß?'« ria miilta habet impedimenta,er magnlt;e funt tene br£ttefcire hijkriamAdeo uetulîatdiflributt tein-fgt;orain/eßosdics,utpoßit iuuentm coinntonelie-ti,n3 de inuocatione,fed de coßßione Saniiorum, Alim aliam habuit occaßonem, qitat^quam unaia babuerunt ApofloU conßßionem: ut loannef tion eibmterßilm propterdoi!înndm,fed qttod repre tfenditinc£ßwn HerodiscumHerodiade. Lauren h'j« /«it ciuts R.omanm,natui Romlt;e,çr diaconitf. iHa uefli^jin qua pingitur, eä fagum Romanum, Fuit autem diaconus iUo tempore, eußos £ra-tij eccleßaflici.Quanquam iüi erat doili, er ßmuf aliquos docebant : tarnen diaconum nominabant, qui habebat curationem £rarij ac redituum: ut in tali urbe habuerunt locupletißimam Eccleßamß' tut MarceSinus fcribit„ qui utxit circa ea tempo-ratdiciteji ijs temporibus ßtißeambitiofam conten tionem de epifcopatu. Pafjm eil autem Laurentiut fub Dedo Imperatore^ante Coßantinum regnan^ te. Tune ßui^multum tiimultuum,er occidebantur ttobilißimi homines,ita ut imperium facilius mu» taretur. Ducebätur pij homines ex Gallia in Aßä, ty ex A.ßa Dugdunum, ut ibi afficerentur fuppU' ciojcr trucidaretur.Occaßo autem interfidi Lau rent'if hlt;ec ßuitz imperator petiuit ab ipfo,tanquant ^conoeycu/hdetfibidan tbefauru ecclefiafiici trarij.

érdrij.httnc cùm nollet dare,rapitur ad fuppliciS^ QKf ro an debuerit potiiK perdere pccuniä,quota uitamfittß mcideres 'm lotroncm^qui 4 te pofcéra pecuniam,4Ut tibi eripere ueüet uitam, utrumeß-fesfaiiuruii ïiîcteneamuigradiu bonorum. Ma-iui malimt magii uitiHtdivm,qudm inmui tnalum. ntoiui milum eß atnißio uitie,quàm pecuni£. Ergo debeittitspecunidm magis dmittere,quim uitö. T» iebes quidem notoriam 'miuriam repellere: Z!quot; ß potei repellere iflos ldtrones,iuflè facii-fed ß ßs im becillior, debes darepecuitiai», Cum igituriacet taurentiui 'm craticuloÿdicit ad carnißcem : Ego ilt;tm ab uno latere fotis ßimalßatui-. muerteigitur We, ut z^ ex alio latere tcqualiter coquar. Tanta fuit magnitudo animim cruciatu.

CoMrà,quàd LaUrentiüs no reóiè ßcerit^ßc ar ètto.Ómniaßtnt regu.Deciut eratrex. Ergo Lau ^entiits debuit ei cederc,etdicere dommo:Tu es do ininits^accipe claues,cr außr quantu uis.Re/ßoit-o.'Kifgo maiorcm. tion omnia funt regumßuxta prxceptum uerißimu/)»,obligans omnes homines, ^gt;tm ßiperiores'qUatn'mfiriores : Nonßirtum fa-^^^s.oiiiandomagißratus fitperior poßjilattuarri ^‘^nicani, neceße eRei darif Non,quia tua eü : çx dcalijs.Quâdo Achab poßulat uinea Naboth, Sabath reiHeficit,no cedensdeßio iure:quia be-^^logus tarn obligat reges,principes,amp; alios ma-gißratut^

at Äuguftus, gifircttuSj'quàmnosfubditos. IJonomnid funt regum'.quidDcusuultefJè. difiinilionè dommio-ruin.cr loannes dicif.Eflote cotUenti flij^cttdijs ne jiris,çr non plus exigite.

Om/jw funt regum,uiddicct certo ordmeddn-quam legis’.ut quddo lii eft de re^tunc res cü legis: proiumcidt kx, Ego tibi banc rem attribua. Vel, Omniafunt btipcratoriSi tanquam ludicis.ueltan quant Icgis, ut pronunciet cuius p.tres, faciat executionem.Vt uxor tua^domus tua,non eji prin cipis,fed tamè prineeps debet tueri tuam domui», cr uxorent. Sic lurifconfulti re/fondent:Kex e/i dominus omnium,quo ad defenfionem attinet. iß facilior folutio,quàm cùm dico,lex e^ iudex.'Non enim debet iudicarepeut leo in difiributione partium. TLaurêtius redlèfecit, quad defeuderit pof-feßionem bonorum Eccleßafiicorum. Bona Ec-cleßie non funt regum-.fedregesdebentefße defen fores Eccleß£^corporuin cf bonorum. Pr'tnceps debet tueri nos 'mfcholis docentes er difcentes,ac defendere paflore!,fifcum, eS'e. Qnando dicebatur Ambroßo, ut egrederetur è templo, quando Ar-riani uolebant occuparc templum tAediolani, amp;nbsp;obijcerct ei, Omnia funt regum,tuc dixit: Domut mea dumui precationis esl:,terram autein dedit fi-tijs hom 'mumitit alibi habetur,

Cotiirä, p incideres nt lutronet, cogfntes te, ac iicentcs: Promitte nobii loo lodchimiccs^aut te oe eidemui : non’nepotiui amitteres pecuniam ^uÀm tiicamf Certè minui malum eSl inagis eligendum^ Pecuniam amittere eH minus malum guàm conce dere uitam.Ergo 'Laurentius debuit potius conce-iere pecuniam,quàm uitam.

Repgt;ondeo ad minoremiCedere pecuniam erat tninus malum,fed nott depoptain,uel publicam,dit tam feu commendatam tua fidei, ut tups pecunia) ^ufbs,ej prafertim Ecclepie,de iHa nondebes ce--dere.Obferuate folutiones concinttas,ut hic fuit p-tnul cafus confeßionis.non cft raptusad fuppliciü propterea folùm,ciu(gt;d pecuniam nolebat concedt t'e,fed etiam c^uia ihriflianus erat.. Eüuptatum bominibusnutlis,aliam caufam oflrndere,^^ ahud. fcipfa agere.iuxta prouerbiu: i ■weJliisâ.t/acf ^gt;)iiKcvx'’S^“t^tid eSljpletlimurnon propter pedis erratum in chorea. Qgi cupiditatem uindiâa tn alif^tto explere defiderant, longé aliam caufatn fadnoris fui prietexunt,at^- intus in anima eclat» i^unt. Lt tUe Laurentius, ut homo Romanus, debuit aliquid 'Romana magnitudine animifacere. Item alio modo argumentor.

’ft maior ßrtitudo, ^uàm in Laurentio. Lrgo ^^ft minus timerc: tame appareat^Chrifiian

éfft in tantit collematione, ut fanguinê fuJauerit^ dixeritq; ipfe : Triftig eß anima mea ufij^ ad mof' tem. Eft talis agon m eo,quälte non fuit m uUo ho mine.ln Laurentio eil lUa celßtudo animißcut mile exemplum habetis in hijürijs de Sabina,mu' Here Romana : qu£ cum effet m carcere inclufd propter Ruangelij conßßionem,peperit, ofltn ditßgna dolorii,admodum uocißrans propter in' gètes dolores partus. l,iilor ad earn dicittQuidta imbecitto animo es i quomodo eras ad (uppliciunt producenda,poteris perßrrefuppliciumfß no pd tes ßrre dolores partuilReßgt;ondit,ut magnanima in coßßione mulier:Nuric patior ut muiter,fecun' nbsp;nbsp;j

dum naturam:cras patiar ut Chrifliana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Refßondeo ad argumentum, er ad maiorent’. Viaxtma ßrtitudo minus timet,fcilicét ceteris pa^ ribustid eil,cùm paria fuflinet. tfuperillamùlief ntifera ( hec diéla funt anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) de qua fumptü

eÜfupplicium in Relti (ßcut eß neeeßaria feuert j fitt in talibtis feeteribus ) erat üalde animo faihebu- nbsp;nbsp;j

tonßrmauit eam,ut que erat decepta ab altero: at nie erat confeius maiorumfcelerum,ad id^quodß' mulineeßum commiferat. Déclara minore/n: Jn Chrifio eß maxima ßrtitüdo. Ergo debuiffet minus dolere, ß non babuijßet plura oner a quant l^urentius, Ciue onera maiora habuit Chrifius

9«4i« Ldurenttuf^ ReJ^onclco : Christa pati-fur propter tua,er mea, O'ßngulorutn pecca^ f«. Homo quifq; cogitât folùmdefe. At Chriftui deriuat horribilem iram Vei , propter mea,tuiti amp;nbsp;ßngulorum peccata 'm fefe : id efi, fenfit irant ^ei adtierfui peccata totiutgenerii humani.ha--^ef obieäit 'mfinito miiiu^,qudm Lduretiut.Lau-f'cntiui ttoti pdtitur propter pecedta, fed propter ^oiififiionem ueritatis glóriofifiimè, iuxta uer-ßculumi

Q«lt;c nifi iuüa fubeft,excutit arma pudor.Uêi aliquid inagnis crimen abeffe malts.

Vaurëtias no uidet peccatd, fed ea texit Deuff fuxta didum Pfalmi : Bedfi quorum remiffie funt fuiquitdtes, o quorum teäa fuitt peccata. Noni ‘■frnj peccdtd, eft hilari effe animo j iuxta uer-i fum Beinbi:

^^at ouans animi, oj^efua damna leuabaf, ilia argumenta commonefaciunt nos de multis f^dgnisrebus-.o HludcReelebrare feüa Sanélo^ ’'flt;m,ut UÓS difeatis hiftorias Ecclefii£ ncceffarias,.

fimul multas res utiiles. Non Jjc0 inuocaii-ejfe Laurentium : fumantur ex hiilorijs e^ ^^mpla O'doëtrintei

Cadent diefanäi Vaurètij, ‘mieéluseft ignis 'm ^fftplum Hierofolymitanum, o' inflammatu eit rrr templum,

rauerunt u/ij^ ad Decembrem.fuerunt in ea urbe magna ^dißcia, nonita fubito conflagratit funttfed 'm Septembriomnino dcleta efturbs.

Obferuatum autent efl,eundem diem infiant-mati templißib Tito eße, quifueratdiesdeüru-^ ilionitfub üabuchodonofof.critta inflammatio fub Habuchodonofor antceeßit annos 617. intret ' illos fexcentos annos [xpe capta ell : fuit bis cap^ pa,^ non ui expugnata,fed dolo,ac in ea omnia hoßilia faéia fub Antioebo. iüa direptio uel fa-» uitiaquamexercuit Antiochus, non fiât minor quant fi tota urbs effet deleta.Bt ualde mirum eß, quod im prußantißimi duces Alexander er W-lius prietereunt,eain urbem intaHam relinquen^ tes: fed texerunt Hierofolymam, er nulla in re earn uiolarunt. Alexander ckmacceßifßt,procef ßt ei obuiam Pontißx : tune Alexander defeendit {latim de equo,cr Pontißcem adorauit.

, Titus cum prius ist ïudæa multa oppida fob ^equaffet, primit coepit obfidere Hierofolymä in Pa/chate,er iUa obßdio fiât femeßris,feu fexmc' ßum, Interea, cum ibi effet maxima hominu mut titudo,multifam£ periernnt: maxima pars coxit ßlios, quibut tarnen frui non potuernnt, fed funt

fis eyepti. Durauit autan ißa obßdio uf^ ad Se-ptembremtid eji,fcftum tabernaculorum Paßh/t fiât tcmpui^ quatido Ifraelitie ingreßt funt in terrant trans lordancm.Pefttvm tabernaculorumta-iffitit , in quo Deo agerent grattas, quod eis cr patribus ipforum tradidijjet certam amp;■ durabi-^ itnt Ecclefitc federn. Ita fub Tito in fifio Tabemd fulorum, dontuscr‘fedesdelentur,c^tabcrna~ fula Hierofolyntte eripiuntur.llla urbs Hicrofoly tna,quce hodie eil non efl collocata in ueteri lo~ fo^fed ab eo aliquantulimt receßit,ubi prius fitit^ Nec Koma efl hodie,ubi olim fiiit : illa pars, qute tgt;lim ornatifiina er frequentißiina erat, hodie fflfolitudo’.flcut de multis urbibus accidit qua c-iiamfi inflaurata funt,tarnen non in eodem uefli^ ^io coUocata funt,in quo prius fuerunt. Vt Bafi^ if a, Katisbona,inflauratic non in priore fede,fed hl reliquijstflcut tdaßilia (qult;e iuxta hiilorias ! fil una de laudatißimis urbibus)non efl rurftts ^ificata in priori laco,e:rc.

Mortuaeil Maria qutnquageflmo nono fult;t ^tatis anno. Vixijße igitur extftimatur annos [fptetn, poäquam filiusex morte reuixit. Poft *'*«imorffm graffàtaefl fames in Afla^Euro^ Wifrf multi dues feditionibus funt in^-rrr r, terfldif

Hoe die funt deletæ Theba ab Alexandra, CT funt ultra triginta milia hominu interfeiia : ^uia ibt ßiit magna tarpitudo uariorum fcelerit, idea tarn horribilis deüruäio fecuta fuit. Theba funt deletaanno regni Alexandria. Ab initioregni Alexandri ad natum Cbriilum funt anni s j ff-Ergo abhocanno lyc? . adThebasdeletaf,funt anni iss^.cr ad initiu regni Alexâdri, anni Eaäum e{i decretum ,ß qui ueüent reßflere po^ tentia Alexâdri, CT magnis exercitibus,ut conßi gerent ad Thebas : tarnen iüa ciuitas füit mifera-bilitercapta CT deleta. Quiscondidit Thebas? Pabius. lila uaßatio CT deletio mirabilis The-barim, efl iüuüre teflimonium ira D« aduerfuf peccata generis humani,

Anno fexto poft deßrudionem Thebarumfa.-^iaefipugna ad Arbelos. Sunt iam annii^ot. Ofea lo. capiteßt mentio ArbeUrum, in noflris librishabemusiSicutuaflatuseß Salman à domo eins,quiuindicauitBaal, tiemointelligit,quid textusuelit. Totus lÜe locus eftmendofus.

Pniicit ibi intcritum Simdriæ-.fîcut Sahnm^ a eil Salmandfar, eucrtit Arbeel, ßc etiä deflrueC bethel. Sicutfuntfaille hombiles uaßationes in Aßa. or Grecid per Turcos or alios ,ßc baud dtt biè fient horribiles uaflationes in Europa ante fi-, nemmundi.Sic tarnendicit Deus,Quidtibifaciäi delebo teficut Adama O' Seboiini nonfaciam fii-rorc ire mee:quia Deus ego fum.Valet confcquê lia à proprio,quia Dei eß mifereri, uel mifcricor diam mifcerepoene. Jtem:!n iramifericordiere.-eordaberis, Quare recordatur mifericordie frga Ecclefiam^ Reßwndco: Quia homo non poffet fullinere indicium lt;0 tram diuinam. Valet igitur confequentia ab impofiibili. idea da mamus-.Dominefi iniquitates obferuaueris,quis fufiinebid item:Domine,ne in fitrore arguas me. Sic inquit Deustüonfaciä fitrorem ire mee:( efi dulcis confoldtio ) quia Deus ego fum. Deus propter multas caufas uoluit iUas hijiorias fcribi, Oproponi iUa lfeilaculd,et in priinis ut reuocet nos ad pœnitentiâ. Hec anno csso. cnarrata funt.

Htc i8. Augufiieii dies fandi Auguftini, qui ßdt natus in oppido Afiice Madauro, quod vo pfoculdCarthagine fitumcrat. Rome uero die rrr î dicit

didicit lïiiguam L4tinam:quan^uJm'ctiti)n hl fi-ica erat Litinui ferma, tarnenfoniK Romanus erat elcgantißimus. î^unc uerô itali habent fuM lisgdtw, etji difcedunt d Romano fana. Sic Polo ,ni etiam hibent fudi elegantias. Romanus [onus nonmultum differtinofiro^nip quôd ifleejiele-gantior noftro. faâus eß proßßor Mcdtolanen-ßs, docuit F^hetoricam : affuefactt iuuentutem ad confuetudmem declamandi ,qult;e tune infcholis fgt;rlt;ecipua curafaif.'m qua lt;etate etia audiuit Am-' broßü, quiiiißexit eum ad puriorè doélrina.In-ßitutus uerô fuit m patria, in dodirinaManich^e cru. Manich^ifurorconßatuseiiex Stoicisphi taßß,^^ hypocriß anabaptißica.'Duo pariter Infinita nbsp;nbsp;letcrna pofueruntßonü er malumficut

tias,iudicid,er ciuilê ordiiic. lUud malwn uene-niifuit udgatum per magnä parte Aßiclt;e. Gentes enim facile arripiut dogmata, fuis naturis con gruètid-.eaq; tranfformat ad fuä naturä.ltali funt amantes er intclligêtes Imperißideo transforma runt religionem in Imperiü, er Pontificatu. Hos Germani fumus heluones, arripimus iHa qua ait gent lila licentia. Ita quifq^ fuper^itiofus aßuinit aliquidprietextudoilrinlt;e. Africanu genus hot wnu eßßmileßmifs, uel cercopithecis.ficut no-

flrum genus cR uijhiummampfurimum urfa-fum eft in his regiomb. aJ Septenfrionê. iJeo ue^ nenatos cr inon/lrofos error« defendcrut.Et pendu ed miraculum,quôJ iüe error têpore t^u-gu{liniftt uigjfM in mixima ptrte orbts terra-fUjÇr in or a Africte^ duraucrit^ annosfirè joo, CogiYdfc (fuàm magnum hocfùerit malum. Sei Auguflinut conuerfui efl diligentia or fedulitate Ambrofli,(jui multa cum eo difliutauit. 'E.fl nati». tnatre Chrifliana,c(Uie reélè [eiiflt: fed pâtre ethni co^qui conuerfui efl,Hidens excellentiam uirtutis infuticoniuge:itdf£pè hone^iaexempld inuitat alios ad audicnda doilrinam. Pater flit homo n» litaris.Porro Auguflinus poflquäfaüus efl Chri-ftianus, aliquanto poflea redi/t in patrià,ac uixit in Ecclefla tiipponenflqui locus non adeo longé diflat àCarthagineûbi docuit, flcut omncs difci-mut docendo:ut efl antiquum diâû inter LMmos^ tiifcipulut efl priorit,poflerior dies,

Sunt dutem fcriptaipflus diflimilia, fed po-fleriora mcliord cr eruditiora: quia docendo di-dicit, unde edidit Retrdóliones primorum fuo -rum lArorum. Paiius efl etidm collega Epifcopi Hipponenfls, feu dodlor illiut ecclcflie,cui dcniq; fucceßit, Hibuitmultd ^mina, primùm cum t/i.anich£is,quos(p( a ueritatetn cogno-Uit)multislibrisrefutauit.Deniqi diflutauit cum rrr ArrianiSj

ArriMis, cjui etiam paßim Mgdbäittur in Aßdi accuratiusq- fcripßt de Trinitate gtidm quißquÄ allus. Hoc dico, ctinmßmulta extant aliaß:rip-ta, tarnen utile eü legere eins explicatione in hoc articulo, qui eßntagnimomenti. Noireddimus (iobii planißimam o'ßinplicißimatneiusfenten“ tiam, quando eam uobii recitamus, Poflea cunt Pelagianii^uiß:nferunt hominem iuüum eßße bo nis operibus, disciplina externa : deleuerunt do-ärinamßdei c?“ gratiat.ibi etiam benemerituse^ Atigußinitt,etiäß idem non omnia iüußrauitna mèmulta ßtnttefiimonia,eum hocßenßßitquod nos doccmus. Uiifcet aliquid improprij, ßcut ßea £tas non multum curauit propriè loqui: quia temporis iüius erat fludiummirabiliter loquen-di.Pr£terea certauitcum Donatiflis^quod fuit etiam chaos hominum feditioforum,qui feiunxe-runtfe ab P.ccleßjs, damnaueruntq- minifierium propter malos mores docentium:faciebant fchif-mata ßneneceßitatetexercebantlatrqcinia : erät peßimi homines,habentes alias multas malos opi-niones.ßcutdicitur.Prroreßfoccuduf-item: Error parit errorem, Ita dimicauit fandus Augu-fiinus,cum quatuor fedis ualde pernicioßs. Pcr-lienitq- ad magnam fenedutem, uixitq^ ad annü nonageßmum. Cogitate igitur quantum lerum-^qrum pertulerit in uera religione defindenda.

çr conferuàda, Obfejja fua urbe Hipponc 4 Vm-d‘ilii,duce Genfcrico, ante captam urbem mor^:-tuus eit. credo ilium fettem non potuijjc pne dolore uidereiUMcalamitates. Genfcricus enim no tantum diripiebat urbcs, fed etiam propagabat Arriani dogma. lAatres çyfilitenud£ fujpenfe funt er combuft£,er ita homines paßim crucia^ tifunt, gui non ampleólercntur dogma Arrianu. Vaulo pofl efl occupât um oppidum, ßcut nunc paitor Suueinfurdicnßsfuit mortuus,antequam oppidum expugnabatur,haud dubiè prie magni-tußne dolor Is.Augujlino defitni!lo,fuccefferunt: Größter, qui fuit eins auditor, e^conferuatorptt doilrin£:çx lAaximus, qui eadem tradidit et propagauit : ßcut femper Deus aliquas reliquias Uerie'E.ccleßteferuat. Grlt;eciualdè dclcHati funt leilione Augußini, er totü in fuam lingua tranß tulerunt. planudes uertit Augußinu/m anniia-liquot ante Gonßantinopolim captant, qui fuit nnusex conferuatoribus lingu£ Gr£c£ : tranilu lit etiam Catonem. Gr£ci habuerunt Rhodi opet ra Augußini. Mihi dixit quidam,qui legit ea, erafßrmauit admodum elc,, ganter er propriè effc

Dies efl mtdlis Uimit,quant i^icephorus fcri lit uixiffe annos s?-qit£ ejl atas Maximiliatii I«» pefdtoris. Ponamus,quôi circa annum uigefmu fute £tatK fr.erit puerpera, cr pepcrerit Chrifiu-Qjtdnqua idë îiicephorutfcribit,pcpcriffeeant anno £tatis fult;e decimoquinto : quod cjje potejl -fed credo no add iuuenculä fuiffè elocatâ lofcph.

lüa cnimgrauißima lt;etas non adeo iuuencuItU elocauif.ßcut apud Heßoium tempus elocationis annus is.qui eü puber tatis tempus,ut circa annu to.puerperteßerent. Vixitautem Maria poß refurreitionem filij,fex aut feptem annos. Panamas quad Chriïbts fit paffus^mchoante anno t4- face letatis. Cogitate quantarum calatnita-tum fiteritffieâatrix : confiderate eius uit£ curriculum , erfamiliam. Puit nata ex Regia fanti-lia:fed tarnen uixit in talipaupertate, ut ne quidé nanferitinoppidofuie tribus in Bethelecm, fed habitauerit in Galiltea. Cogitate quale têpus fiterit pueriti£ CS“ adolefcenti£ pulcherrimaruuir» ginum,Maria; matris,fororis,e^ aliarum matro-narum:ubi conjfiidtur mirabilis bonitas Dei fer-uantis Ecclefia. ifti homines nuUa habuerut pra-fidia,nec potentiam,cùm uagarentur per ludaä, ubi peßimaru gentiu latrunculi uerfabatur. Cre

donechoäiecIJein toto orbeterriirumnchulo-nes f)eiores,quàin funtin Arabia Aegypto et* Syria, quijunt petulatißimi GT hbidinoßßimi ho tnmes.Contraiflosfeekratißimos homines^Deut tarnen bus faindias,^:^ fuam Ecckßiam mirabilis ter [exit Gquot; deßndit. Ita mirabiliter omnibin tè-portbui Eccleßd à Dco tegitur GT cußoditur.

fuit fomioßißima iuuêcula tiaria’.Gf fuit in ea^ fapiêtiaiGr nÔ dubiu mihi eii,quin alij multijtnt uf eiiK cößlio : Dcim tamè texit eam. Ita non de^ bemuf cogitare,nos uiuere noßris uiribw, robo~ ^e ,aut prxfidijs : GT prefertim qui feruanturin tecleßa mirabdißimo modo, feut tres uiri in ca^ tnino tgnif. quare in primis eß dulds cogitatio tii Hum hißoriaru. Vidit initia Ecclefne fortaffe fe-ptè annos poß aßenß one fill],ßcut credo eam ui-^ijfeufq^ad interßiiu lacobu, qui primus inter Apoßotos eßinterfediK.vidit magna certamina Gr ipfa baud dubièfuit reärix Apolloloru, tue •^Mn tota lud^a peßimorumbominumßceleribus Gr tyrannide perturbaretur.

Eodem die etiam dcleta eß Hierofolyma,uide-Hcet die Laurêtifid efl,paulo quidë ante iHud tè-pus,quo (quiano omnia unoßecSficipotuerSr) templo ßint inieéhe faces, ac incboata eß tcm~ PHconflagratio, Deleto têplo, multii laboris fiât inarcf

in arce expugnanJa, relitjud urbe delenidt Hoc uerô die dicut opus deletionis effe pcr/èitu, (y ciuitatem penitùstotam dcletdin. Durauitau tem obfidio fex mefes:zxß(^ut in Pafchateingref fus eß populus luduicus in itlam terram,itd in Pu-fchate inchoata eftobßdio. ßcut ßflum Tabef ttdculorum ßiii tempus fclenne,in quo agebantur Deo grdti£,pro tradita iUdtem: ita f^um Td' berndculoru fuit finis i^ius politic. lÜo cnim té-pore, quo folebdt dlioquigrdtidSdgerepro terrd illd trdditd, urbs dcletd eft : quid Deus uoluit o^ fiendere fincm Tdberndculorum, zSquot; quod non uettet iÜdm politidnt diutius ferudre. nbsp;nbsp;Difcite e-

tidm iliud, quodpolitiiZ tdm diu florentes ftdnt, qudndiu Deo pldcet. Tdnti enim funt furores di-abolorum,niß Deus ferudret tuguriold,zy cufto-diret noftrd corpora,dc adderet excubids,prote-gcretq; domunculas,non effemus incolumestficut uidimus udlde tuirdbilid mcendid iam multis an-nis. Simeon fuit epifcopus Hierofolymitanus,zy‘ Chfifti cognatus. Puit entm frater lacobi,filiusfo rorisNlarite. Ante obßdionem duxitEccleßant fuamtrans tordancm,ddmonitus diuinitits,ubi habitjuit cum fuo catumuicinisnidulis. Ro* «M«i uero poflca cocefferunt eis rurfus loca Hie-rofolym£, nbsp;nbsp;Hiiius uaftationis fuitfrcilator Io

fuit pulchrior ciuitM in toto genere humdno er nuÜibi priejldiitiores uiri, guàm guales fucrunt ^auidjNathd njEz^chi^^^jioßdf, liieremiies,Dd' niel.Romdhdbuitpr,eßdntes uiros,fedbeÜato-^es’.fed in illd urbe concionatits eß ipfeßliui Dei^ UC fe pdtefecit Udrijsmirdculis.Bethdnia ab fuit di nidiu milidre d Hierofolymdùbi LdZdrtu efl exu fcitdtutjöquot; funt dlid multd mirdculd ibidem tn ßn gulisferè ueüigijs iüiui terrgt;e.

Primd eß, guid Deui uoluit ofiendere ir£ fu^ uduerfut peccdttim exemplum, guod in omnibitt bominibus peccdtum ßmili rdtioiie punire uelit. Secunddßlld deßruilio debet effe teßimonium di Uentiu Mcßiie,gui üdnte politid Mofaicd uenire deberet.Tertid, guod lex noßt iuüicid Eu agelif itd non tantum fdild, fed ctidm cduße faétorum funt confiderandie.

MortuUf cßhoc die loäiies Huniades,pater thia: régis Hungariie.Ego nö exislimo fuißi pro:-fiätiorem ducem bis poßreniis noßris têporibus. tile fuit clypeuf Hungariue.Eilius l-iatbids no fuit patri. Acciditei guôd dieitur de inutilibut canibuf

tanibu^ uenaticK. Qjtando boni canes uenatici coiiß^cxcrunt feram ali^uà,no auertutur ab illa^ eUamß ah£in occurßum ipforum ueniint^anie-^uam priorem caperunt. Degenern econirà incerta uagantur,cr oblata alia priorem deferunt. ficut pulcherrimè hi fec^uentes uerfus indicanti fimultj^allegoricè notantes eoshommes, qutab Kjftitutis laboribus ad aha négocia drfleélunt:

Sic ^^athiasnoncommoratuf eftinuno pro-* po/ito. Pater eius habutttantitm unicum hoßem, Turcicum Imperatorem, cr prater lUum nuhos concitauit altos. Puit ttalde egregius Princeps: aliquot magnif pr^lijs uicit Amuratem : cr hoe decimo die Septembris,depulit magnum excrci-* tu à Belgrado-, cy iUo in pr^lio accepta uulnere^ mortuusefl uiilor.'Vixittantilßer, donee nuncia tum efl ei,ho{les uiilos effe. c^uo audita,mortuus eflalacer:amp; quod ad Uiàoriam attinet,ficui kpa minundas,ohijt,Puitaut cr ipfl bonus cr laniluf reXjCr fine dubio hteres uit£ aternte.Deus dedit per hunc pr£flantem regem, deflnflonem Hull-gari£.nunc miferabiliter Hungaria laceratur.

Celebratur fiHum exaltationisCrucis.lnmett fl Maio celebratur inuentio Cruets,quomodo itt^ uenerit

Uftterit Heleitit cruccm Domini noßri kfu. it autcm Helend mater Conßantini imperator ris. Ciu^cid nero t(gt;fe Conßantinus çr eins ma--tercrucein muenerint, credibïleeü. Fcüum exal titionis continet hiüoriam receptis crucis à rege Perßco Cofroa,per Heraclium.

IX. O£tobris. Dies eß fimâi Dionyßi\ ßicainus igitur aliquid deillo,ciuisfuerit.'Voca-bulumDionyfijuenità £^iéyvffci,quo uocabula Graeci Bacchu dppeBitruitt. Signißcat autem ‘’vaot montem louis,quo feßa Bacchi Dionyßa ce lebrata funt:quia mali cultus funt primùm ortii loue. nam in motibus ßsäte ßint à Salomone ui“

Bacchanalia funt celebrata in mote Ngt; feo :qu£ res in horrendos ac deteßandos abomi-nationes excreuit. Sicut in Ecclcßo uidemus ma-inas prophanationes elßefaitas,cuin paulatim dî feeßu ßt ab inßitutione primic Eccleßte,ßcut etiü 'n Niißa accidit. Hie Dionyßus nominatur Areo“ pagita: ßiit enim Athenießs. Irfro ucro addo,no“ fninari ipfum Areopdgitd,ut feiamus ipfum ßeiße quot;itü prtecipute dignitatis.qui couerfus eß lt;lt;nbsp;Paulo ^poßolo,ut habetur in A^is. Areopagita, id eH^ frnator pritcipuus^feu unus ex lÜo ßtmmo ßnattt

Athenicnß.Vuitenim iüud pnecipuum cofllitmi^ Cr nomê habet ab Ariopago, id eß uico Martiiy ubifuit tumulus,er locus ordinarius,ubi exerce-bantur iudicia capitalia,ut cauf£ c£dium, er f^ui dem cottfulto faiiarum. Nam er alia erant iudicia,ubi tantum iudicabaturdec£dibiis non con-fultofaüis, er diciturideo uicus J^artis,quiaibi faüum eß iudicium Uiartis. Netwi Martern aceußtum eße aliquando à Neptuno j er iudicio rgt;eorum abfolutum in hoc uico Areopago, quia Mars interßeeratßlium Neptuni, qui fuam ßlia fluprauerat. Eßexemplcem, quid liceat interfi-cere üupratoremßli£. Extant etiam du£ oratio-nesLibanij, altera eß Martis, altera Nepttini. 'Deinde etiam eü faila accufatio Oreßis. Sic fa pientes homines tradiderunt exemplum ,ubißt facienda s’nT/fïnax. Areopagit£ dicebantur, qui in templo Martis iudicabant : eorumq- iudicium exquißtißimum habebatur. Nam cum Mars ho-micidij reusßeret, iudicantibus duodecim dijs hi eo paga,fex fententijs abfolufus eß. Areopagita fuit fenator ex fummo Senatu Athenienßu.Vfur-patum quoq^fuit hoc uocabulum proucrbialitefi pro homine tetro er feuero . PorrodehocDio-nyßo Areopagita conuerfo à Paulo dicitur,quöd ctim uiderettenebras, qu£faa£ funt in paßione ebrißi pendentis in cruce,dixerit:Aut Deus naturae

turz patifur, nut natura rerum dißoturtur. Qjùtt Uidit earn eclipßm ßeri contra ordinè naturte.Ont HK cnim cclipßs Solti fit in nouilunio,aut circitcr. iHa eclipfis faéla cRin plcni!unio,lt;juia oportet Plt;t fcha celcbrari in pleiulunioyuidelicet quando luna fiât guatuordccim di(rii.Ergo,?^c.'Dtaconui igi. turde Dionÿfio fatüui cii primùin epifcopus Athe tiienfis,zx poflea uenit in Gaüiä,ubi tempore Do-tnitiani aßiüuf cü fupphcto. Diu autein conciona tut eUfUempei tempore Claudiju[q;ad tempora liotmtiatii. fuit enitn fiitii longuin tempui inter Claudium et Doiwtianutn. litter illos fiquidem re-gnarunt Ve/fiafianus, çy Tum films eius. tiiterea temporis ipjedocuit m patria,et Gaüia. üam Gal Ua tune temporis fiiit plena doélrinarum Graca-H«»n CF tatmaru. A\dßili£ cnim fint magna febo' la.ftdiciturquod Laurus üAaßilue condiderit ec tlefiamyDionyfius Lutetiæ. Eodem tëpöre docuit Marcus,comes Pauli, Katifbona-cßMa EUagelmm fito uenit in Gemianiam cf Galhain^ ibiq^ propd gatum eütquod probatur ex eo, cfuia irenatus an» tiquuifcriptor,quiin Syrmio aßedliueRmarty-t^to,citatiüuflriateftimonia ecclcfiarum Gallica-Ftem CF Sermanicaru de hac quneßione, quxtunc CTtuinccertamina maxima mouet, An ftiius Del Äf perfonatin tanta caufa citâtiUartmi Ecdefiaru tempora Apojhloru, eitm /ùijjènt sss fietitifi

O(fîobcn fioretitlf.îmti^ccîep£,ftatimfdiltfunttidJÏMtic^ nes. \UDet(fpttniuithomines(iroptcr Euitngelif conte}np/uv,.E!iittunctnultuw cor.ßtßontiw: Got thi,Vandali,Hunni cuertcrui Ecclcßjis. flt;itconß{ßo Ethnicorum, e:^ Chrißi^iriorum uß^ nd rrgnum Erancicu,donee ß- Fronet coPxgeruttt, fy Gcrmlt;tn!(im,UttUiim,C:/ GdU^nt oeeufarunt.' iUo tempore cfßißßtnt ex Scotia iteruj» honiinel doili, quireflituerunt Eeeleßos in GaOia. Prr Al' boinum Seolutn eil Academia Earßaißs iti/laurä tangui ßdt pneeptor Caroli A}agni,zy inchoatof ßudiorum.Paulo ante i:enit Gjüuf in Germaniä, Cy docuitßuperiorem Germaniam, P.eiiietios, amp;nbsp;Sueuos.Et ita refiituta eSi doilr;na,o'ethnicißnuf repulßcf eü à temporibus regni Fräcici. Fuit entrtS fjualor Eecleß£,aui poßApoßclos fecutus eß^ubi non amplius ßdt iüe Apoflolorumßos.

Diciturautem de Dionyßo,Ruanda decöPattlt efb,^uöd geßauerit aliquandiu caput; quad quidê non impoßtbile uidettir.Simile exemplu reperituf in Arißvphane,ubietiam caput poß decoÙationè locutu eß,et indicauit latronë aliuW; quod ßit ali quidßngulare,et notatu dignu.Extant hoc tempf fe libri qui dicunturhuius eße, quod ego non exi^ fiimotfed opinor eße Itbros Dionyßj Corinthij. in quibuiiBuddidlu reperitur.Uegraue ctius caßit4 •M iiel ceelibatuSftanquä ncccßäriußmponatis ßa-tribuft

irtba^,f‘eitnßrmit4tisplurbnorum rutionetn hd-fieatii.Tuü hic alter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uir admodum fira/laiis:

fUimtentporibiü coepit inualefcere dogma eorîi ^ui epifcoperum er facerdötunt calibatum infli, tuere uolucrut.Rcfutauit hic c^uoq; Nouatttm, qui fxifibnauit hommê renatu,hpft{m deinde,no pof. fecSuerti-crno ilerü effc recipiendu-.ubi oßendit vxempla conuerßonii. Libras Dionyfij mißt Michael Imperator Confia!iti}jopolitan:is ad Caroli ligt;ïagnu cum inflruniëto mußco.'ExißimarSt enim ^agni 'PrtncipeSfhcncflu elßeßbi imiicc mittere U troj. Carolus Magnus ctirauit eas lihros tierti i quodä Scoto^cui fui difeipuli efioderut cculos,qui rß pritnus horum librorit Dionyfij mtcrpres.üoc fuit pnemiu pro ßdeli fta inßitutioe. Ortus aut e^ ro tëpore error de tranfubflätiatione,ob cuius rca fiftationè caufam fivmpferut oeûlos ipß effodièdi.

Hoc die eit istterßä^ DemoßhencSi Gneci mèfeî ^ôputartip rf coiunëlione lung, et habebât lunares ^èfes:fed intra is annos ncceffe eß dies cogruere.

Cicero,de oratione wlt;^/ rifiicü» cotra Aefchi •*fm, in qua dicit de fuis conßUjs^Demoflhenis ^it tantam effe eloqumiiam in ea oratione,quan ^^inanlmif hominiim tucludipoßit.EtproßM fß ; fed ß{ß fnquietas, ßit fuafor belli » contré

contra Philipf^u^i Macedonicum.MorfuoAlcxatt ilro fiât fuafornoui bcUicontra Macedones: ibi Antipaterpoflulauit eu,mfibi ded .' unfit ucróDc' lgt;tade{,utdedcretur:^ugt;amt u Idc utile iHu dedi. eût» effit dedituf^uenifiaq- unw ex mimfirU An-tipatris ut tüu’,n abdu(eret,Mio ipjo,fi{git in tem-plum.Ex (^uo (ùm ne avderet etin. rsprrfjWHfrfit tiemofthenes intta haufit ucn. nam,quad habebdt ittcalantotcrfic mortum t ft. in n/jg/M uii inge-nii,cr excellent illa do^uentia (onfumitur in rebus inutiïibus c perniciofis patrite. H^ec exemple commonefiaciunt nos de nfiidua inuocattone,ut Igt;eu£ facial nos uafa tnifericot dije,c no irie.qutt-le fuit Detnoßhenes^qui tnouit Ktmpublicain ali-quoties, er tandem ruinaquot; incidunt in ipfum,ut ittf ferabiliterfibi confcifcat mot temtfic tranfit gloria tnundi. Eü exemplum praflantis ittgenif,ornati exceÜentißimis donis diuinis^cuitn dona non con-firunturadfalutemEcd?fiaquot;,autP.eipublicie.Sunt anniabhinc,quädo pent Dcttioßhenes,^7Si.quia anno poß mortein Alexandn pcri/t,c^ à morte Alexandri ufq; ad natum Chrißum funt a»ni ji4lt;

Poflea Caffanderfi.lius Antipatrispoßulauitfi' ii dediDetnadem. Et Cctnadi interfidi funtduo filijin confßcdu eins, poßeaq- ipfeinterfidus dL Theophraßus interrogatus,qualii effet Demo/ihe ftesldixittPar Atbenis.uiterrogatus iteriini)qualie

tlJèt ‘Denta^esf dixit:lA.tior Athrnit. N^« mu/f4 Dunxdis ['criptct.Prdgmfntu ext4t,çr (1»^-id.n etuf JiJij rccitj.ititr.Cùm diceretur de morte Alexindri, cr multi di/putdretitfiicuru noua bel-cl'tidiin metuereitt A'beiiK,dixit Dem.tdesr nihil ejjèmetuenduw.quiit mortuo Pilexddro, ex-ercitum eii^ißreßinäS Cyclopitßßßo oculo : ne-irnnèßre,qui ipfos cocorditcr ér prudenter duce tet,ipfosjefe mutuo ccfumpturof. CT itdfaélu eß^

X V(H. Oitobris. Eft(ïifïL«clt;ee« Kingelißf,p4trid Andocheni. Zftdutê Antiochi,t urbs Syrix,cjue terminutßue trdiluißit dttribu-t.it tfopiilo ifrdcl.Antiochui Autiochidm dppeßi Herdt dfuo non}ine,lt;juod ßit M (cedonicum-.et ß^ guißcdt idem quod wndcx, afßrtor feu ultor, alt KV ri HM f^av- Tuit duc hic Lucdt proßßione me-dicuf, ey oiludgendriut fußxenfui al: Thebis db pled, imperitdilld CX fl^bdd ciuitdt tdm fanilur» uirum conßtmpßr.Fuerut lüi popuUfempcr crdßi Cyclopes-.unde prouerbij loco delebrdtam eli. Sut Sxo!icd:item,BœJtico more uiuere. Oocuîtpor-rô Lucdt minorem Aßdm i Biihyuid uß^ in Grx-cidmißit come; itincrum Pduli. Exitui cxterorti tdlit eH: fo.îites E-,( xgelißd pldcidd morte eß mor^ tHU{ Zpheß. 't)t Aethiopid,inßd Aegy--fis » ptuin

iitu»itteperß:fiiseamp;i ewwj ßantrnd hicenf/ cofimpßt ffritis idoljdrcumßMiätpoßrdipfunt tntmmit.Mdrcui docuit Cyrena, Mtfra Ajricd zf Aegyptum ( ijk trddus fiiitcolonid Ldcedii^o-nioru'^nucl Argendutdrü') po/ka redijt Alexdn-dridm, zy rdptdtus per urbedt, interfidiu e^. IM M4tf/?x:«lt;,M4rciW,LKc.w,«io/cnf(lt; morte èmedia fubldüfunt. Idin conßderdte qute ßntßngiilornnt proprufententiæ. lodtines Eudngelißa idea pofi fteterofßcripßt : quid uoluitdddere qudfddm con^^ Clones Chrifii : nt reßifcitdtione LdZiiri, zy dlids^ quicfunt onülße d cater is. Hac in AUtthao pe-culidriter reperiuntur 4 cateris oiniffis: de Mdgis, de interfiUis infdntibus'.cocio in mote^qua eß ex-poßtio legis udldeneceßdrid.itettt ilU mentordbi-lis fententid apttd folü Aiitthau: Venite dd me ont nesqmldbordtis, zy onerdtise/iis. iteimZgo funt ttobifcüufqi dd cofummdtionefeculitti : vbi duo uel tres cogregdtißierint in nomine meo,in medio eoru [um. item: No» eä uoluntds pdtris, ut peredt uniis de bis minimis. I» M^rco folo funt ha feilten-tia : Credo DomÜie,fed opè fer imbeciüitdti medi itemiOmnis homo igne fdlietur,zy omnis uidlinm fdle fdlietur.Bond res eßßl. In Lucd tdntu hdben-tur haciDe Zdchao^de mißione diigeli dJ Marid, de Sdmaritdno^exemplu de ßlio prodigo. ißd funt diffi4 conßderitione, ni mdgif ßat ftt^ris te-

tctm.Lucxf Mem fitit profijjor dmrutn do^intf-rum pr^cipuirunt, doófriii£ de Deo, gudm uide^ tif eiteruditißimefcrip/i/fe. Deinde fùit medicui, id eli, phyficM, profi/Jor doiilrin^ de natura re-rum . Co r.ßdcratio enim de natura rerum manudtt iirix e^ ad agnitioncm Dei, Vnde et prmipatret pr,ecipuè pro/rßioni mediene fludioß ßterunt, ut Abrab4mßfiic,cr iaeob: zT hac occaßone peru» neruiic ad principes,quos poßeaßmui in doärinlt;t ebrijUana inßituerunt.

Fuit olim conßictuda in eccleßa,ut ittßßo otll-ni :m Santorum ueiiderentur mdulgentia. j« proßjh omnium Saiiélorum funt priwtitn lt;1 Lfc/x’ro propoßtiones contra indulgentiot, anno lyi7.bora tt,adianuam teinpli arcis Vuitebergett ßs affix£. ibiprimùm mot£ßsntdiß/utationes, remot£ indulgentie à Papißis uendit,e, F«erM(j| enim indulgentiie res medi^, er tales qu£conce-debantur: Grlt;eci nominarunt fatisßaüiones, sTstrt filciußd ell:,mul£lam uel pexnam, qu£ delmquen* tiimponitur. Vocabulum GerinanicumBÜßjeA nomen canueniens fatisfaéiioni ; quia cruciabant multos homines ißi^ phantaßjs inuhitarum, fett fatifßaüionum : omne enim nimium uertitur 'm nigrum monaebum, ut diet foletde euidentibut txccßibiM, Ibi Pöntiß(Cf Bpifcopi 'mßitue-

runt uenditione^ mdulv entier am,id fß reldXdrSt pccniiicdnonicM,qu£aUoqui /ùcruntiniuftjc, çy tantum idea uendebant^ut exttrquerent pecuiuÜ. Sicut multam pecunia conflubant Papift^ ifto mo do,ita ut Maximilianut impcratorftepè dc/iberd^ uerit de abolitione ißjram indulgentitirum,etiam ante doélorein LutherSifed qua modo id faceret, tgnorabat.Pojlra Lutherui hoc die,horn iz, publi tè Propoßtionibui tfßxis in templo drcis,taxauit ifîos err orts, reduxit popu'iim ad ueram do-firmam. Annm autem nunc esl quadrageßmi^s fe-cunius ab eo,q:to h^c incccf ta funtà Luthero. Vi detisquàmfieeritgratacaufiomnibut eruditisamp;' pnncipibus, quamobrem etiam Principes Luthero fauchât :Sed tarn iterum uidetis ingratitudinent mundi erga mtnißros ey^ doäores in Eccleßa :ß-cut Pindarus dicit de Mgratitudine homin'j,m,'3f‘i ftMiiyeCf tvJlftt/l’ aû/âftirriu’.ti eü,dormit antiqua gratia,^ homines ßint imine-mores. ltè,Quod dokt meminit, quod placet oblii uifcitur.Hiec anno vf? relata funt.

nicunt hoc die mterfiUum effc Zachariam,de tjuo in Euangelio dicitur : Veniet (uperuos omnif fanguisqui effufuteß ab Abel uß^adZachariä.

ah/aliterfcributtt-.tamen 'Raßtius fcri bit ejfe traditum in Eccleßa lt;( ueteribiK, quod in-teUigenduni ßt de Zacharia patre loannis Bapth ßa-^cjuem interßcerunt ßacerdotes,teßßcante hue Chrißm eßße lAeßiam.z^ credo ita ejJe.Q^anquä loattnes mterßdux efl pofl patrem ab Hcrodejta-tneii credo fieri mentionê Zachariit propter atro (itatem inßgnem,(}u:a in templo eß interßäiitt^y quad loannesnon abiflo populo, fed abHerode interßciebatur,ßcut CT alij multi poß tUcty/t ßutt intcrßSli.Quäm multi perierunt tempore Micha btcorui Cogitate c/uanta res ßerit,ißum fenem Za chariam interßeti c/uia non dubium eß, eins estate fitijfe admodum fenilem, cripfum ofiogeßmum, nec nanageßmum annum exceßijße.Uunc Zacha-riam Dem uoluit effe teßein de fe : quia pracipua luminain Bccleßaoportet ßntilia fieri imaginisfi lij Dci.Cogitate quäle/fiedlaculum fiierit,quando lèhzabeth (quam adhuc credo uixijßcßtidit in-terfici maritum ! H£c cenßderantes benememen-tote,cur Deus fitoseleHoscruci^affliéîionibus fubijeiat.

X. Nouembris. Dies edpugne ad, 'Varnam,quando vladislaus yngariee ez Polonia rex, fi’ater Çafimiri, cùin elfet accerfitm in regnii Vngariee cr Poloni£,geßit beUum aditerfui Tur-w, ubi habuitfodos Venetos ac Romanum pon-sii s tifieemt

tißcem.Tdäjefuntinduce cumTurck. Aticjua» topojiTurci ßi^unt 'm Afidcldde afjim. Voluit àutem Pjpd rettouari bcU’Mi, dtjßutiuit iUiint pdcem nou udlere,quict eßet ßne Papte^autoricate failu. Ciutre renunciatum Cj4 Tunis., iUu pdHa if ritdelJè,qua 'mitu elßint ab Vladislao,nefcient0 pontifice. ibi rurfus eH motu beüum: cT ^uantiui dißuadente pâtre Huniade, er rex Vladislavs ith tcrftiiiu eil, er cum eo pr^ecipua pars nobilitatit Poloniae occubuit. Puit autem dißutatio h£c : M ißr BjJ«cü ualerent,annonilàtfi(it tale ar^u^ mentum:

Keßondeo ad maiorè:Paéla cum alijsfailaf nefcientibus focijs,non debent e/fe rataßeilicet paribus focijs:guando tantundem iuris habentfocij, tune iHapaHa non ualent.lllud uero beHumgere-batur à regf Hungarico tangua pr'mdpalbcti^mß habebat auxilia aliarumgentium.M.inor difiitt guenda. Siuc fint parcs,fiue noßnt pares,aliud fô Zoi/«j de nefcientibus fodjs,aliud de fcientibus. 1S4 res dißiitata eit tunc magnis contentionibustguia fieci iiiit tiirincji epifcopi Poloiùei italici. Hun^

Noucmbcr. zsj iftfid C'^olotüci e^ifcopi bellum ^lffüaferutiK Eft sgiturfaiîd mjgnd cladef, cr prahuin comif-fvm priJie Mdrtini:id cfi,hocdie,atino 1 44. s«é td hune annum f(),dniii iv.Brcwe tempm eR Me uf^ lt;td noflram atatem.Vdrnd non procul abeâ i Qonfiantinopoli: ßnt fané 10 miliar la ^credo tamS propius effê.Sunt ßrtaffe n miliaria noßratia.

nies efl dicafut M.irtino,qui fuit è Sabaria.Vos adolefcentuli debetis difeere Coftnographica:quiit K aide utile eflco^Jtaremetas terrx:^ quôdnott ßt inßnitum ^uiddam te^ra fed certum^acitim. Hl gwo uoluit Dem tiiucregenuf huutanu, oßcti de re ßtium fuum. Hon amate iUos fitrores Demo-Griticos,affirmantes effe plures mundos: fed in iSa unico mundo cogitate,quo ordine, quibuelocis ee elepa propagataßt,ubi éditateßimonia,Sic Ger-Hiania htenofirapatria habetfuasmetof zSquot; iinti tes,quit hif fequentibus uerßbus deferibuntur.

fliite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jtt psit^aii ctTt nSt',

9'^4f-'gt;(ß» vifttajM tiçèt vitifi KKKtit^ itwvfAXTotßxXTut 'jt ùttixvit.

lU^rnui algt; occafu,Vitidri fed flamen ab ortn^ Clauferunt fines Tentona terra tuss.

Aliqute funt fa^ltmutationes. Germ mix fln 'K »lim eratfljhila ad Orientent, ubinunc eft Craco-uiatqux nunc agente Polonica, ejux cü illaue tus gens Hencta^inhabitatur, Et Strabo dicitAlbim fiuere per mediain Germanium. Cornelius Tacitus dielt Germanix fines effi ad Auflrum alpes,^ ad Septentrionem mare Bal[icum,ad Occidents R.be^ nü.Stcfenpereftco/Htutus Germanixflnis.Et nomma fluminii magis durabilia funt quàm montiu’. ^ttia nomma montium mutantur per partes.flunii naplerunqi à primo ortu ufijfdd finem retinent idemnomë.Ad Orientem dixit Cornelius Tacitus ejjèmontem Cxtium,çreumdirimere Korifosi Pannonia. Situs efl hic mons non procul àVieit' na,ciuem Gcrmani uocSc Kalenberg,daruon auch der P faff von Kalenberg ifl. Accepit autem Panno UM cito doärinam Euangelij. S. Martinus docuit 9ÿrm'^,ubi irenxiu f paffus.iynniu eâcirca Bei ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{radum.

nomen i Syrmio Getico rege,cjui c^pitLifyntachum^ cut paßet dedit ci fuam fiita, titc/jetpax.

Laudatur eiuf bonittf,t^uod prpercerit ctarißi fHo rcgij^uem Alexander obiecit kont, qui per~gt; tufß) leoneuitam conferuauit. Tuitueró naiui S. AiartiKUi in urbe Sabaria in Pannonia,no proiul, i'^reß)urga,quaßit colonia CUudij imperato-fis,ut PUniuißribit.CXni: u) bs notnè( ut optnor) fortitd eß 4 flumine-.fiumen uero dtiliim eße credo afaucibut montitint infi-a Vienna.Sabaria kem fltt men eß,undec!J‘ ciuitatt iuxta hocßtie idem nomê eü'mdttum. Puitautemhic tAartinuf uirnobilk, miles, c^ciuis in iüa colonia. Qjtare ttiatnßfitit ChrifiiantK, tarneoportuit eum nulttare jub Iulia.» Ho apofiata imperatore. Di« uidelicet uß^ »dTheddofif tempora:uidit^magnas fedttiones fub Maximo,qui fütt rcbcUis .mperatori. Et ^«(4 anidbatuirtutcm,Gr ueram religionem,non liben terßeit cumexercitu lultaniathti,qui4 ^hrtfliautt doärina dcßcerat ; contra quem fcripfcruni cùm •lij,tum Gregorius i^azianzt nus,qui egregic pkt Sit eum,er eiusgeßkS.Marlinuf itaq;,pertajus (ut eredo ) confuetudinis Imperatoris, lt;ùm ab eo di- . fceßifjet.ßudijs applicauit animum: ac in GaUiant t pro/räuf ad Hilariuni, uixit cum eo-fanüliariter. ^um^ multi eßent Arriani,ipff conßantißimi

tcfHtit Ameinii,eosq; reßitMit :rctmens Txcie-ftis Occidctis in uera coßßionedeßlio D«, 2i.éycf fit perfona. Ckm uerô ejfit clams, CT con-fians in ucritate, faélus eSl tandem epifeopus Thu ronenfis in Gdllia,ibiq; uitd defitnéluf c^t. inci-^ ditficnex in calanütatcm temporü, cùm Uiaximuî ^egcretGaîliam,quiaduerfabattirTheodofiio.Tcuii famUiaris Maximo regenti GaUiam,ciui multa fiât ex eins cofiüio.ïta fiât iUeMartinus Pannoniui, ergubernauit ecclefiam inter magna pericula.

'Porr6,(}U()d ad palriam eins attinet,fciendum cQ, fioU mortê Martini multofgcntes occupalfie Pan-noniam.iioflrihomines Golthi ibitenueruntpar tem, cr eredo iUos Tranfiyluanos effie reli^uias né terum Germanoruin. Caroln^ Magnus non tenuit Pannoniam, fed repreßit Vngaros, çy' cum eis ad Ratisbonam dimiednit: fient pofita Ötto imperator repreßit eos ad Aitgnftatn,çr Keinricus pater Gttonisad MerJburgnm.Pofiquam occupataefi Pannonia, ubi ili£ gentesfaâafunt mitiores,didi‘ cerunt dodlrinant de Dco. Rex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;couerfits e{l

addoilrinam Chriflianam ,duxit uxorem fanüi HeinriciHambergêfis. Qttapropterdeincepsfuit inter eosbona amicitia, cr pax propter coniun-âionem coningificy- affinitatem.

XIX. Nouembris. BfldiesPlifiabê thic.Eâ autem eius alia hifioriaf quint matris loan »ifgt;

fife. H«c mint die ßt tnentio mtifron^ prittcipû Thuritrgiie,'E,t ut priut de uocabulo tnoneam, £li~ Zibethdiciturquicsdei,ßuquiet donataiDeo. fuit etiem boc nemen coniugii Zacharie,matris lotnnis baptißx: fed ilia Elizabeth euiat hifloriet fcoctempore recitatur.ßät alid.Et multafunt me. ttiorabilia exempla in hac hijTvria. Hlt;ec enim ma. trona uixit in cxercitijspietatii bißgnib^tfuitmo iefta,pcßraquam fecuta cruce,exhibait fe in ea to lerantißmam.Katdfuit pâtre Andrea rege Vnga tico,admodum pr/flantiimatreuero Germanica Gertrude. Dicuntalij fuijfe Bauaricam.ßliam du-’ (isEauaricitquod non e/t. in aliquibus libriftSli quodfuerit t^^crauica-.utritnq.a^neeû. Sedfue-tuntauces de tJiaran., qui tenuerunt Voitlandia^ (uiiK h^fuerut ciuitatesiCulmbachyBlauen^Vioff.j Crc. Hunc ipß ducat ie uocarut, dot Hf ? tiogthumb iû Maran, fem pore Eriderici Barbar oU£ : quia tfoil iüum ducatut de Maran fada eil diuifo in diuerfos praßdui. inde uocari capit Voitlan . dia, c^ tradui ed uetus Varifcorum, o-franrf Part Bohemicorum montium uerfut Aüfniam, trEranconidm . Mater Gertrudit ßiit ßlia dU’ fit de Maran,nupta regi Vngarieö , qu£ in. fidit in magnam calamitatem fua culpa . Tuit *pud eam frater , qui procul dubio frit ho-

cuiufddm principes Vrigand, er- habuit adiutricê fuamfororctn rcgintim,abjcnte marito. Njw rrje erat Hierofolyme m lUa expeditione, lt;{ua recupe rata fititSyria.Prtncipes GermaniciItalta(ue runt ingreßi in Syriam anieannos cjüadrmgctos, creantrecuperarut^repreffèruntq; Turc*s: alto-qui multo citiuf Turctf occupalJint Gra'cum impe riugt;n,quàin tandem euenit. fucrunt du£cxpedi‘ tiones circa ea tempora: in priore fuit Gode/ridiu Bilconenßs,exfamiUa ducum luliacenfium eï Cli-uenßum natus, qui Hierofolyms ßpinca coro -na,mpoßto in fepulchrum Ckrifli capire^ßit ccro natus:ubipulcherrm£ resgeßie fiterunt. In fccun-da expeditione ßüt bic rex Vngaricus AndrettSi quo abfente,coniunx ipßus habuit fecum cuiufdâ principisconiugê, quamßater ipßus reginie amd uit'.in qua re ufus eÜfirore adiutricc,cuiusßaude negocium perßdum es}. Maritus ßitprat£ mulie^-ris, interßeit Gertrude,ab fente rege. Po flea uerà cum res effet cognita,rex abfoluit iUum fuie coniu gis interßäorem.Credo iÜam calanütatem matris fuifje caufam,quarefiliaPlifabeth uixeritin tanta modejUa er humilitate, ita ut ipfa folita ßt ferui repauperibus, zr curare tegrotos. ifenaci pluri-mum habitauit, er in oppido Haßi£ Marpurgo, ubi cr oflendutur cubicula in quibus uixerit. ife-Mci gynxcium fubterraneum excifum efiinipfif

Ut mirum j:t komb'cs potuilji reltttere utt Iftudincm in iBisfaxii^ßcut ibi uidi. Sichtec Ëliz^ bcthfuit adttiodum modefia,tcmpcrans,z^r habuit nulta cr uarii inuocittionis,bencficenti£,ç^ pie~ tatis exerdtia^fuit^ beneßca trgi pauperes, Vidi litcr/tf donation^ fadit ab ipfa,hojßitali,in oppi'-do Gottha, qu£ fimplicitcr latinè funt fcript£,ß. cut tune fuit confudtido:non extant ucteres literte gernianicèferipta. H-fc Elizabeth habuit maritü preeßantißimum uirum, Ludouicunt Lantgratiiu, qui fuit uicariuf imperatoris Eriderici Secundi, ab fente uidclicct Eridetieo in ^.ßa Gquot; italia. Et tiic nomt^abatur una ditio LantgrauiatU'iThuringu, lt;nbsp;Marpurgo inde ufq^ ad îiaumburguin.Euit itaq; potens prtneep!, er ualuit cquitatu, nec paruant fub [mperio fuo liabuit regionein, lÜe botiusprin-ceps uixit in fuinma coheordia cum coniuge.Mul-tis reb.in Germania geßis uoluit proßeifei in Aßi .ad reßßrnium Turci;, ßcut tune fuit ußtattim. in qua expedition: hic boniii princeps Erundufq eß ftiortuus. Huießicceßit agnatus eins iîermannut. qua?jquam ipß natus cjßet Ludouieusßlius, c^ß-^ Ba Sophia : tarnen adolefcens Ludouicus eà mor-*tius.Scribiturueïo,quàdHérinaniiuscunt fußttle ^it ueneno. Sit fane, fed ille Hermannm pofl marti ^riderici Secundi appetiuit imperium, cr habuit f*ttoremKomdni pontißcis.Eoßquam co anima ttt perüenißßt

Ï7'4 Noucmbcn ferucni^ft VlmS, ibi eR mterftütM-.liue fetiuijjèt imperium Jtue prcpfer aliM eaupu:fi(ut jùerat mquiettM eiiam domi. Mortuo adolefecnte Ludouico,ifleïiermannut expulit hanc fanilatn Crpiam matrottam Elizubetham in exilium. Sic imferafine comitatu peruenit Bumbergam, ubi in tnonaflerio ed mortuit.Eilttt ueró Sophia ed elocit ta marchioni Hollandit.Sicjuidem nuüi erant ht' redes ex Lantgrauijs : nam Lantgrauij eo tempo-refiicrutetid Marchiones Mifnrt.Venititagi ipft cum marito c ßlio,petens Lantgrauiatwm totiut Thuringit cr Hafitt.MarchionesenimMifnen-fes iam ad fe attraxerant Tünplorault autem duxilta Ducum Brunfuicenfium. R« zgiï«!quot; tandem eó deduéfa cd, ut Marchiones Mifnenfet retinerentThuringiam,Sophiaueró Hafiiam. M fadafunt duo nomina, Heetfimteadem tnfignia. Sicauxilio Dueum Brunlutcenfiu htredes in Haf-fiam introdudifunt, ac res eft compofita : hac ra--tione Landtgrauij Haßit habent ortginem à Sophia,filia Elizabett.

Dies ed (andi Andrettde (juo nihil fclmus,nifi ejuod docuerit in oppido Achait Patris, cr ibi crucifixus fiit. Narrâtur eius tniracul^ fed ^U4-liafitntnefcio. lüudniiror,fi fiierit Patris tjuando fiulus i» AibM doeuittnuUam fieri ipforum cott greffitunt

^c^Jtium mentionem ; quia Corinthid uicitta eji Patrii, propter Helicen ej èuram^guic urbes ter-f£motu abforpt^ funt.Patrlt;e adhuc ßSt: funt patt ti ^nni,lt;]uâdo AiidreM de Doria capit eof, fed no diu retinuit. Turd enim iterum iDiU recupcrarut. Heliceet 3itra,funt dm urbes in AchM,^ult;e funt fubmerft tempore bellt Pelopotineßaci^ante pu-gnain Leuéiricam. Et hoefîgnum anteeeßit pugni 2,eu0lricä,ßeut ternemotuf excidia urbium^ceme t£ ( ßcut nos uidimus )aliaq^ fgna ßnüld precede te folent eueYßonem regnorum. Hlt;J) um duarunt Urbium nominatimßt mëtio apitd Scriptores, etti tipud Arißctelem'.quiCurbes fubmcrf^c funt utSo-doma CTquot; Gomorrha, ey tarne ex tUisßmmerßs fot dtbus,Deus pro immenfafua bonitatecoUegit Ec (lefiam.

Cf lebratur memoria fanili üicolai. EU auf ent hie Nicolaus oriundusexurbe Patara,qu^ eäitr Lyciaßn principio Aß^e.

Euit epifcopus in oppido Myra/empore Con-flanüni-.crtantifautoritatis, utcùm ejfetfivmen-dum /upplicium de tribus militibus, feu capita-dtis, ^ui ßterintftlii^nia accufati, ipfe interce-ttt t ierft^

ierrtjCr rrpritHfret h£ioré,fiofica([- fcribefeHnt^ prratori fieri lüis imuriam.quo audito,lmprratof /ipprobauit eim faólum i Du ï(ttr etiam quèd rit beneficus cr liberalis ergd pauperes. Intrrfuit frnex in fynodo Hieana : fuit'que unut qui ap-“ probaruntiUumarticulum fiuei,dediuinttate fi» lijDeL

Hoc die eoUocatum rft iiolum 'm tempîum Uie rofolymitdnum,quando Antiothuf excrcuu horri lilem fifuitiam dd dclenduw populum luddicuw, Cr riui leges. Hdbebdt cnim banc perfudfionem: quid fiiehdt ifhmpopulum rebeÜdre regibuf proffer religionem, zj res magnasgefiifiè, ac exteU' diffie imperiawt in uicinam Syrian: uoluit deduce* tecolonias Ethnie as in lOam terrdm.quod durant tdmodum cx^drduüfiat. Deus etiam uoluit pra-di* efre,cr pramonere tempus uaflationis, Qrfineilt ifiius politic.

FuitdUteni talis uaftatio.ficut Daniel teftatur, tdlisq; tribuldtio,qudlis non fint ab initio.templu fuit profanatum, çj additum eR prafidium. Cogi tdte quantum ficeler^ faâum fit. in templo fadta funt ftupra,raptlt;euirgines,fenes nonagenarq tn* terfeéii fttnt,pueri fiiffiêfi,lhprdtieqi bone/la m.i-tron^e: Bacchanalia celebrata in ipfa urbe Hierc o lyma^quie eo tempore habuit pulcherrimum (rm*

pfw (« toto generf hwgt;nino. inBicchjn^ïijs di' feurrebatur adpublicos concubittit^itaut Rome fi tt coHocata pr^ßdiJ contra Bacchanalia, à qui» bui multißc difcurrewes funt mterßili.

H’lt;ric- autein menßem ueteres nominant Ciileit, erputo diilMejßquaß Orientalem, uel Orio-nc'am, ab Orione: quia Ceßl Hcbr^ii eü Orion. Qji ecuti'p caufa appellationiißt, f^o credo ßc di à M eiße hunc inenfem C eßl,propter meertof ten» pfßates.Gfjecidicuntefßeab id eß urinan» do .fed mihi magis ßt uerißmile,di£lü e^e ab difiinélione temt}or’t,quia ipfe Qriens afßrt aßi» tcin,iy Occidens hyemem.

Celebr ttur dies tri.im uiroram, qni ßteruntiit ßrntce ü.ibyloniea,quos Oeitsmirabiliterinillüt fiimmis ig ieii cußoiiuit,Gr ex eis liberauit.

Hoc die celebrata Hierofolyme Bncfniaßd eß, fenoualia, non alia uel dedication's tempi:. Vaca» bul'amt enaenioru f ft JpH4 (oannem, uhi Chrißui tmbulat in porticu Salomonisin enc£n:js : er de-‘ fiuturà ^Mra/^,quodßgnißcat nouum aliquii^ ift quädo nona res tribuitur cühui,ßne alijs rebui, Celebrata funt idea enca:n’a,qni.t hoc die temphmt lt;nbsp;iuda M.achab£o eil recuptratum, cultusq; Df» ’■»gt;ƒ«lt; eftrfp»r£4(ilt;s.

In hie Mi commemorationc debetif intueri imiiterfam hijlorinn temporum Macbabaorum, Antioi htii rex Syritc ßtit ßiKilis CaliguLt, tSquot; lib( n .tiT fuo regno Paljeßinam idieciffèt, ut minuf ejjet diffèn/tonum: uoluit tollere religionrm iudxorUf CT,inJtituere Grecos ritin. ficut m ip fa tiierofoly'-na^tjujefiiit templu Dei, celebrauit BaerhinabiC, tnultum turpitudinum libidmîi babentù. Hf«* eoüocauit idolum louii O'.ympij in teinphtm Dei: tddensetià prtefidiijqute ui tUud de/ènderèt,neex templo eijceretur. Ita in teniplo ey circa teinplunt quotidie ßebant flupra,ciedef,cr homines maéia-bantur.idj; durauit triennium.Pofttriennium lu^ das lAachabxus,drletis alitjuot exercitibus Anti» ehiyecupenuit templum: inßituensq; cultus diui-nitiis ordwatos^cunuit reilè doceri,et à püs facer dotibus facrißcari. quanquam multum difficulta-tum adhuc fuperfiiit,cjuia tantu biennio po/ka ui-xit:crdimicauit cum exercitu adhuc in urbe,ac in acieperÿt. Itanondum fitit fbiis beUi. cfuanguant poß morton eins minor fuit moles belli, arfaalè repreffà funt reliqua praßdii, propter eiedit ido-lum ex tempMunde cr refHtutis ueris cultibus^ ce kbratafuntencfnia.

tantu hacfemM, guiduixerit tempore Con^ iiantini. Deinde eü fabula, gitôj Conßantinut donauerit ei urbein RoWfOM, et imperium occideit tis,Ualiamçy‘lt;ja!liim. Extat qutedam conßitutiif itt libris Decretorü,t]U(e nominaturDmatio Cor» flantinitubißc feriptum eR,(]uàd donauerit Co«-fiantinuf Sylueßro urbein Romain . Laurentiut VaUa fcrip/it refittationemiquanguam non opus trat 'm tarn manißflo meniacio. CLttod autem iUt narratio de Conßantino non ßt uera , fic pro-io ; Librorum enim qui leges continent,priCci-pua eü autoritas. Aliijui dicunt effe unaijt pa-team , quando titului m {urifeonfultorum U— iris de tßa donatione loquitur : fed h£c neque Uetus neque uera e^, fed mendacium ab aliqu» ttebulone conßit}um,ad uexandos homines. No« tft tgitur uera ( intjuam ) quia edt impoßibilit^ Impoßibilia enim non pojfunt effeuerat ut ßqu'16 fcribataßnuinuolalfe.

Impoßibile eü aliquem epifcopum reciperegut iernationem ïinperij, non habentem exercituttt^ ZT non admin ßraniein regnum.

Rfx fÆ perform orJinata àDeodd eonferitd-^ tioitein difcipîinx pdcif, in/lruéld potentid cor porali.ut poßtt coercere cofnntdces ui corporali.. Syldcfter non hibet potefidtem corpordlent.

' Ergo iüd donatio e{i plané cominenticid. Sîcexpdilo recipimtis matti/ißa esi impoßibili-tdi. turifdiilio fine executions cÆ inanis fonitut. Pofîtd eitimpoßibilif ex parte donantis, gui non habet iui transfirendi iUam ^uberiiationcm ab int periö in aliguam aliam autoritatein. Sed alierum tUuftriui fx perfona rccipienti^. Exercitut nuii guam parucrunt Pontificibui. Ec Chrifiiis prohi-betjneipfigerant'imperid mundandjin diélorB-e-(es gentium dominantur, uos autem nofic-. id efii pfftextu Eudngelip non debctis régna conjÿttiere.

Hrec tria monumenta repcries Eafileje in firn-àùt'einplicîrcuüu.etfiguideincrant coniuitélacu inßrioribjis gertn-inicis rhythmis^neg; 4 me iUi fe-p^fdri dcbebdnt:prlt;ieie]-ea annum mortis,cr difW nië-iifis und cum ^tatis tempore,tibi ex dilégentiin-guifitione in poficrioribuf ddieci, gure in iHis ab-^erUnt. Hisplacuit adif cere infcriptioncm tumuli D- Philippi Hechij Hiedici,e:r doi^i uiri M.Conrd ii Eycoflheitù obitusdient cr annum : guamuis utriufij^

Ufriuf^ e(){(d[)hiti duplici carminii genfre iefcri-pferit amicui mem finguUris lacokut Kertelim: guce^ßuoles^Senitriorum fuorum libella fubiun-Ïi4 leges,

D;i,I«fco£i«in füeierum,huius inclyt£ urbis co-fulein prudentißimum confnltißimuing^;, pietatis fan£ cultore)n,ac promotoretn priwirium o mms honefitttiSy^uod m ipfo füit,inft4uratorem diligen tißimuinßitpisfubieitm contegit.

D, lo. OecoUmpadim, profeßiotte theologm, trium Unguirum peritißimm^autor Eutingelic£ doélrinlt;e in hac urbe primus, zy tcinpli huius ue-na Epifcopia.ut dodrmd,ßc uitlt;e fuiidimonia co leiidißimia,fi(b bretie faxum hoe reconditm idcet.

Drt.Swïonf Grynea almthuius Academt re-ilorfçy Idude e^memoridfeinpitertid ob lingua» ru Ldtinie,Gr£eæ,Grîîebyaiclt;e peritiam^omnisé^ Philofopbi^ ddmirdcülum ufq;cognitioncm,ob ’l'heologia uera feientiam or ufum digno,monu^ tHentum hoc dicatum eß.

AnnoSalutii M. D. XXXXIT. F.K' 6o cbï/3rtt/t5|l/b«ltfctt in nee/ 'XVerBetttcvvonbicfcn bvctêtobc.

Kite mihi prgteredt nemo monuments uidtor. Non bene tjui cineri uoce prcietur huic.

BechiM hie meJica celeber eubdt arte Phtlippi^^f Q«i ileeiis orbif erat totiM,atlt;j; fcholf.

Sißret è fuperts quern duenr fedibiu fquum, Hunc ßret^ut mißrif ßrre ualeret opem.

iOcrt pbtltpp ^ccb/ bcibcr i^ttey ^tc^nriat / vnb bcr ^ctcrt tunfîcn doctor / entfcblteflF »«* t?erw ben iif, iJcvbfimcnac/int »;6o jar.

Bo«kî doäuf uir lJ[.Conraiut Lycoflhenrf Ribeaquenfjf^eccleßjeBaßiienßt,mi»ißrr,exhae mferijrum uaUetn ccele/km patriam emigrauit, oâjuo Calend.Aprtlif,annoDomitii iTSt,^tati{ fux anno 34..qui ultra iBos labores,quibui pojkri tati proßit^alij! quibufdam ineumbebattquot etid f^rficiffetiHift mntatura mart eunf no~

ÄVTHORTS CARMEN, QVOD ioco gratianim aöionis compofuit, cum di fcefitirus effet

lam me^ pertnenfo meruit rdf is ^c^uore borium: lAfigntficoq; fibohe Reilori dieere grates Sulcero nutte hora iubet,doilog; piog;, tJedita cui mtiltum Mußs iam peilora dehent^ Pr^eipuè gueïs cceleftis Sapientia eur£ eii, Qu^jolum uehit ad celfi nos ßdera ccelL Vix alter melius uerx docuiffe falutis Hoc fene nouit iter. Heg; enim facundior uïlut^ Hfc melior,nec guem mage j^irilits augeat almus» ^tg; Hemrice tibi Petri,uigilantia cuius Ingens,rara ßdes,ßtidiorum maxima cura. Et tibi gui nulli modo cedis Oporitie.ßteileia Sitte typos nunc ipfe tuos,fcu maxima dona Doilri»je,ingengg; tui,pietatis ej ufum. Inde uiris,gui ucl de relligione,uel acri ttoilrina legum:medica uel ApoUinis arte, Vel de Soeraticis fortiti nomina libris. CunHis atg; uiris,guibus lüa Academia floret, Qttjf 'ßaßlea tuos entra iacet inclyta muros. Clÿeis me^ttitalis dum fliiritus bos reget artus, Ç Debeo ceumultuin)multum debere fatebor. Atg; utinam meritis aguari gratia pojjèt: ^on ego non certè,dum grates ipfl reftrrem,

Vr^terijße udim guieguam carz^jjhto At mihi ctim donii longe fnperatdfacult^ DeficMtp'ecor ipfe Deum,femper^ preabo^f Hoc plictdè iangum cundos ut feruei m auum.

Kerum Creufori^'Deo patri,ß'üo,(yf^iiiü riiuiptndoßi laut er gloria,uir~ tat atquemaie/iat bi onfne teuum-.Amen.

Pofl miUe expletos à partu uirginif annos, Ecpoilguingentos rurfm ah orbe datof.

Si non hoc anno totui malut occidet orbis. Si non in nihilum terraßetum^ ruant:

Çunda tarnen munit furfum ibunt att^ deorfui» Intperiaier luäus undi^; grandis erit.

Ojbjiü funt mundi,lt;}uaß buHa caduea rotu ndi: In pratis utflos,ßc périt oinnis bonos.

Corpora putrefeunt hominu,poß ßnera ereßmnt Scrpentes:uitam i^uare homo cerne tuim.

D«m lieft ifigento dttari,difcf luuentuf: iflcdablt finget, tflt i ßlendtts ager.

Horr Chrifti,tua mors^itifirnuf,gloria e alt: Quatuor hac jemper funtmeditanda tibi, Prccatio ÉcclefiaE ad Chriftum.

Audi nunc gemittui,cr uota precantia Chrifit: Rcijce nee jurda /upplieis aure preccs. l^iettbi eommendo,ttbinie iain porrtgo Chri/k: Tu elcmensfamuium protege (.hnfii tuiim.

STdf Df Ui in media turba,(aetuq; deorwn, Tembiliqi alios tncrepat ore dros, l^unc cjuis era tandem fcelerS modmi omnia

Opprcfja 4 tiobis uiq; doloq; iacent. till in ludiciji inopis iiaiet optima caufa^

Qjiin uos effieite,ut probttas innoxia fem per Prafidio ucftro tuta manere queat.

Nfc circumfcribi pupiÜos ß-aude ft natiSj litiußi metuatit trißia iura ßri.

Sed nihil hic monitis regum fera corda mouentuff Ncc CffCif mentes numina fumma tbnent.

Sed repetam titulos,cr regni iratua honores, P.t dabitis panos uos aliquando mihL

Vtq; alij exuti regni cecidere tyranni, Qjii ueluti plebis parsßne honore iaeent;

T-dpfaqi àitn ßtcr'm: fceptra fuperiä mäntC V os igvot»! fruis,(0tittinta^filt;ntr4^fiiut

Ko« tu4,mors Chriflj Jtaus terrte-gforia coeli, Et dolor mfirnt (uiu meditanda tibi.

Qjiicquid erit fände,mea ßieseil unicit Chrifluf; Buic uiuo,buic moriar,cetera uerö nihil.

Qjtid Uület hic müdiis,qd glotiai tjuid'ue triuph*g Pojl ttüferumfiiiius puluis umbra fumus.

Kon Deus ofkndit fe tantum ut corpora curet, Sed cur feruare nos uelit,ille monct.

Scilicet ut jefe nobis communicet ipfe, Semper er wf uiuant ptdiora plena Deo. tune autem i» nobis julget,tue peüora complet^