Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

Bucerum loh. Cochlæus ad. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pria-'

cipesac clariflimos OrdihCs S.^è. împcrq per Gcrmaniam, ÔC qiiaî loh. Groppe^ rus ad Maicft. Impcraton'am petquot; ' IcripâtyÇgnfutatio.

PS AL, i6.

Odiui catum maUtioforum cum impijs non fedebo.

PSAL. 7^.

Cuw ccetumfumpfcro,^u^ funtiudicitbo.

SIHIS PROCERIBVS S. R O. IM» per Germanism, GratiamGrpacemi , DEO pdfre noftro ccelefli ,crDo» mino dc Serudtore noüro l E-

œERLATVH EST AD ME SVPERIO» ribus aliquot diebus, exemplum Epiftolx IoannisCochlaci,quam adueftras Ccfitu-' dines mifit.’in qua grauiftimis conuitijsil' le dcbacchatur in me,meófque libros,quos itia Vuormacienfia nuperad Imp. Ct Reg, Maieftatem, atquc V. Celfitudinem ædidi, de uera ra^ tione Concilium Ecclcfiafticum indiccndiaccelebran^ di. Cui quidcm Epiftolæ ftatim relponfuruseram^ac etiam petiturus iudtcium mihi dari, certo id petitu^ rus,non fîmulatè, ÖC. infidiofè,ut ille,nifi uidiftem, fpem cam plané præcilâm, ut hoc Comitio caufa Chrifti, cau/-fafalutis noftra:,kgftiniccognofcenda ÔC dijudicanda fufciperetur,quemadmodum fupcriori proximo Spû renfi Comitio pie fiC falutariter decretum fuit.

Rcfponfurusautê eram non ideo, quod me Cochlaci commouerent fiuecrimina, fiue conuitia : nam etfi non nullum ilia pondus habent apud hoftes Euangelq, pro' pter haccenim conuitiator ifte,aliquot pracpinguium Canonicatuum facrilegijslocupletatuseft: tarnen adco per fe funt leuicula,06 infulia, nullam ut mereantur con futationem : Quocirca illius ftriptis, uix unus 8C alter a X refoon'

Q.VALI CONCILIO OPVS SIT rcfpondere dignatuseft, tametfi uixali'us pluraquatn ipfe,contra piam ÔC (anam dodrmam profuden't. nim à frequentt illo ÔC celebri Comitio Vuormacicnfî per totos nbsp;nbsp;annos in hac militia uerfatur, ut indefeffus

Antichrifti miles : uerum tab's, qui ex longinquo pug^ nat,â^ tela conijcit.quæ neminem uulnerent: Vcrûmes nimuero, cum Germaniæ falus maxima ex parte in eo polita fitjUt Celfitud. V.aliquando animum inducant, ad has religioniscontfouerfiasjegitimo iudicio cogno^ fcendas:u(us fuiflèm occafione huius Cochlaeanae criin» nationtSj ueftrâmcp fidem Si beneuolentiam impIoraP fern, atque iudicium nobis de religione dari petijfîêm,fi fpesullafuiflct,hocpoiïèimpetrari: fed cum uiderem in. hoc quidem Conuentu, rem ed deduci non pofle, ut Celfir. V. de religioniscontrouerfia cognofcerent: non putaui uos hoc nomine follicitandoseifc.

Quoniam uero non Cochlæus tantum^, fed plericp abj, utdodioreSjitaetiam nocentioresillocalumniari, Siuarqs fophiimatis conatifunteuertere,quædeuera Si unic^ ratione Concilium indicendi Si celebrandiferi pfi, quo Ecclefqs Germanicis in hoc tempore confuli poffit ; uifus mihi fum facturus rem non inutilem fi ad præcipuasipforumcalumnias,amp; fophifticasargutiasa^ liquid faltem relponderem^idque latine,ut illi,qui no bis ludibrium hoCjôC fpedrum Concibj T ridentini ob-* rjciunt,Slt; ali] plerique Germa.linguæ imperitfea inteb ligant.Namut Germanies adriciaturaliquid,nihil opus cftrquandoquidem prioribuslibris meisaduerfariorum i 1 læ calumniæ Si fophifmata funt abunde refutata.

Hoc tarnen Cochlæo dabo, ut in hac defenfione re-* daeièntentiaede ueracogendi habendîque Concibj ra^ done.

tione, fic in refcllendis criminibus conuitqscp. non tam Cochlæi,quàmtotius coniurationis Antichnftianae,e^ urn ordinem fequar,quem ipfe feruauit,dum nos prçter omnemmodum cn'minatur.Quç nero nobis obiecitcri mina,hæc fercfunt.Me impia Rhetorica amp;nbsp;Sophiftica, ac nugaciffîmo prætextu Scripturarum, authoritatis S. Patrum,Canonum,Legum 6C hiftoriarum uoluifîè Cel Crimina Coo fitud. V.fuadere, nationis noftrç potius^quàm generale ^quot;Iscana, omnium nationum Concilium elle cogendum ÔC celC' brandum;Qpa quidem fraude id elFicere ftudeam,ut in dyta noftra,ôd laude religionis ac diuini cultus nobilita tapræ cæterisnatiOjfidemàmaioribus acceptamdeie^ rat,amp; non fol um à Pontthee Ro. qui communis Eccle^ fix paft or ièmper fit habitus,uerum etiam à reliquis om nibus Catholicacfidei nationibusdeficiat,ô^ perpetuo quodam fthifmate pereat; Item, ut pro nihilo ducat ÔC contemnatEdidum Vuormacieniè QC Decretum guftanum,unà cnm alijs quibufdam Cxfaris contra nos

amp; dodrinam noftram editis mandatis. Poftea fubiun^ gît in fuo feripto Lutherum huius tam pernitiofî diffîdq authorcm, pertinaciter adfcruiffê dodrinâ fuam Vuor' maciæ,nccuoluiflê earncognitioniConcilij permittee re: Nee id modo, uerS etiam multo detcrioreslibros e ' mififfè poftea, ut excitaret tumultus contra Catbolïcos, QC indies fatftum iè ipfo detcriorem, fanguiniscp; fundeii di auidiorem. Me ueroalterum Apoftatam maritum inccftuofum,fimilib.ludisfi^artib. Ro.Imperiûinceflâ'’ bill macliinatione conturbarc. Poftremo,mc fcrocirc,ÓC effèrri impia quadam SCimpudenti audacia,quód aufus fuerim prouocare ad legitimum indicium,Colonienlês, óf quoscunque alios Aduerlarios noftros, SCea quidem

Q_VAL1 CONCILIO OPTS SIT kgCjUt me pœnis iuris fubi'ccerimjfi quis me fall! ift gione,aut flagitqalicuius inuitapomteonuinccre. Et hac prouocationc fcribitme de V.CelfitudinS ac omni um Catholicorum patientia triumphare, et infukare Ec clefiæ Dei, columnac ÔC. firmamento ueritati's, impuris Si incircumcifislabrjs.Hacc fere funt illius in nos conuP tia,grauiflima quidem ilia, fed impudentiae Si uanitatis plenifltma.

Necp uero mirum uideri debet ilium ufcp adco fnKtc Si tranfiierfum agi: nam odiuillud quod inueteratucir cumfeit aduerfusEuangelium Chrifti,indiesmagis atlt;p magisin eo crefcit.Imitat omninofuosmaiores,pfeudo prophetas,pbarifços,fcribas ôdfalfos facerdotcs-qui phetas à Domino miflbs,imó Chriftumipfum muimi SeruatorêjCt Apoftolos,omnis generis atrocitate perlé' cutifunt. Etenim nulli homines aduerfusfyncerâreligi' onis dodlrinam ita fçuiunt,atcp 17, quireligionêambinn ni amp;nbsp;quacftui habent : Documento funt illi ipfi pleudoquot; prophete, pharifaei,Scribaejô6 ludaci ßcerdotes,pcrft ^U' tores illi Chrifti Dni,tum etiam picudoapoftoh,ô(fidoio rumfacerdotes. Nam quiDeum,uoluptatibus, diuP tijSjOpibus, Si honoribuspofthaberelêmel inanimûin' duxerint:cum niti hæc falfis,amp;euerti ueris religionibus uidere fè putant, raulto acrius pro falfis fuisreligionib. contraueras dimicant, quàmfilqDeiferèfoleant, car^ ne fcilicet impeditfpugnare pro ueris religionib.contra falfas. Nec enim callidiores tanta funt filijs lucis filq hu' fus fçculi in fua generatione,amp; pro reb. fuis,fed ctiâ ma^ gis induftrq, Si in agendo acriorcs; carnis fcilicet praui' tateuifpiritusmali nimiscupidè fubfèruientc.

fto pcccatorum ultore deploratiusprauiscordium fuo^ r«m cupiditadbus, perturbattonibuscp pudendisethor rendis,et in mente peruerfam ac reprobam,hoc eft, nuV It permittunt ui Satanæ penitius, quam qui,cum Deum reliquishominibus amplius cognouerint.amp;cultumc* ius pluribus profcffifuerint, nec tarnen eumutDeum glorificare, gratiascp ei agere ftudent, fed ad excogitan--dos peregrinos, 8gt;C abfurdos cultus euanefcunt, amp;nbsp;reie^ da lege Dei,dodrinacœlefti,figmêta excogitant,et efFc runt impietatis fuae:Qua de re Apoftolus Romanis gra uilTime concionatus eft.Iam apud quos Satan arce men tisobtinuerit,quoscaptiuos ad uoluntatê fuam iam pleine conftrinxerit, in his folet quot^hoc efleferociorjôC tinportunior,cum ad tuendu fuiim, in cis, quiaChrifto Domino adhuc alienifunt,imperia,turn ad oppugnan*-dum illos, qui eius poteftati erepti, in regnum translati funtfiliiDei.

Hisitacp decaurisadeoinnosCochl3cus,amp;coniurati eius effcrantur, 6^ debacchantur ,nec ullo ccrte noftro peccato:uel in religionem Chrifti, quam fibi omnino in tolerabilem ducunt; uelin ipfos, quosnulla in re laedere unqaam cogitauimus»^V t enim eoru perucrfitatcm tarn th cæremontjsquàminuita reprehendimus, hoc ipfo^ rum bono,fi uellent,nullo autcm fit incomm odo.Eo an tern miferi deprauationis euaferunt, ut nec morbos fu* os,nec remcdia horum morborum ferre qucant.

Porro quod tarn multis tarnen acmagnis uirisfiiE^ uangelij Chrifti hoftesfucum faciunt,6^ mas contra nos calumnias approbant,q«anquam manifefti ipfi fint tam horrendac deprauationis,in omnibus cum minifterqs fu tSj tummoribus,huius mali duac maxime caufæ funt: V na,qu0d qusecunque apud nos, qui Ecclcfiarum rcfti tutionem

qJTALI concilio opvs sit tutionem molimur,praua admittuntur, non tantum cx infîrmitate carm's, quac SiC uerè Euangelicis homint bus adhçret.fed etiam ex obftïnata impietate eorum,qm cum mancipia Satanae funt, filqs Dei, uclut zizini» triticOjapud nos quocp immixti funt,ea omnia Aduerlà rij ifti in ipfam Chrifti dodrinam,ó^ eiusucroscultores conferunt : Atque ut augcantur etiam haec peccata ton's uiribuselaborant.’dum icilicet quantum poflunt obfi-* ftunt, ne publico Germaniac coniènlu SC authoritatc.ö^ Ecclefiaftica, amp;nbsp;ciuilis uitiorum ÖC peccatorö correlt;^^^® reftituatur, SC fuftineatur. Altera uero cauia eft,quod Sa tan per hos ipfos miniftros fuos, falia fua dogmata QC tn ftituta miris coloribus, auerisDei pratceptis, ritibus mutuatiSjpingit ÔC adornat :tum dolt;?ïrinam fynceram ritus probatos, retflaque uitæ officia calumniofiP fimis criminibus obruunt ÔC deturpant. Has certe ob caufas fit,ut in iftis religionis controuerfijs,qu/d iierum ret^umcp fit peruidere, ac firmiter dijdicare non diffiçi' le modo,led etiam impoffibile fit omnibus,qui non fipn^ turn Iudieq à Domino obnixe orare inftant,0^cum ipfä Dei lege,diuinis Scripturis,conferre omnia fingulari re ligionc ftudcnt.tum etiam non uulgarianimaduerfione confyderare adlaborant,quos utrinep frutfîus ferant,6t quolpedare cuiufep animum.opera ÔC ftudia teftentur Hoc uero fandum cum orandi,tum cunda Si dogmata Sc inftitutainEccIefijsufurpata,ad legem Deiexigen di ftudium, SC hare dijudicandi fynceriter omnia religio,quam paucorum fit uidemus. Veftris itaque Cclfit. quibus Dominus Religionis fuç controuerfias cum im periodijudicandascommendauit,hanccuram, amp;nbsp;ibli-citudinem, cottidic orare à Domino debemus, quicun-que regnum Chrifti ex animo quaerimus. Sedad rem

AM OPTIMI PRINCIPES, ET VIRI ^preftantifsimi,qm' Cochlçi audiuiftisfalfam zc impiam cnminadonem SC calumniam, Sijj nontaminme,quàminEccIefias uerasChri ftijfynceramque religionem JDei, ne graue^ mint quoque non minus Ecclefiarum noftrarum, óC communis noftræ religionis chriftianæ, atque nomints Sc miniftcrtj mei, æquam re/ponfionem,atque necefla-' riam purgationem audire. Quod Cochlçus primum Contenta in li« mihicriminis locoobqcit,meconatumefletribuslibris perfuadereuobis, ut nationale potius quam generale Concilium, ad reconciliandas reftaurandas Ecclefias

Germanicas, celebrate uelitis, fateor me ad Imperato-' dam et Regiam Maieftatem.clementifsimos Dominos tioftros, ÔC ueftras celfitudines atque prçftantias ædidiP fe libros duos, ÔC ad Regiam Maieftatem ièorfim tertp um,In quorum librorum primo, oftendi Concilium de inftaurandis Ecclefijs,fiue amplum illudjfiue anguftum inftituendum fit, aut commune cum altjs nationibus,fi^ uc noftræ tantum nationi indicrum,id tarnen nullis ho^ »ninibus^uiChriftianocenfentur nomine, minuspetquot; tnittipofle,quàm Romano pontifici ÔC tjsPrælatiSjqup bus folis ille defînitiuas fèntentias in Concilias diccre, ÔC fuffragia ferre concedit : Sedad reftituendas Ecclefias Gcrmanicas,Concilium indicendum cflcab Imperato-' ria MaieftatCjSC inaliquem Gcrmaniæurbem,eâmque ^nliberam tantum,ièdctiam altjs rebus ncceflarijstraquot; J7ation{j.gj.ym£g(.lefiafticarum idoneam,cogendû: de bgendosep effe ad hoc uiros, qui ex frudibus perpetuæ uitæ cotnprobati fint, cxccllcre rcligione Chrifti,fci* lt;ntia Euangelîj.prudcntia rcrum Ecclefiafticarum.anp b mimo''

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OPVALT CoNCiLIO OPVS

m/modcratjone^ÄT concordixliadto:nuîh ciußnodirt tionehabïtâ a'tulorum^sut ordinum exKrnxpoli[ix,iif non tarn ex inHmo hominum ordtne,ß quis donisTpiriquot; tns eminere uideatur^quàm^ titulotenus fuinmiEptfcO^ TraÄata inTe* p/jadfalem fynodumfic adtnittendus. Inalcerolibro^ cundo ßuccriJi rummeornm demonßraui,qiiamnonmagnonegoda à tall Conctito GermantçpoCsit uera et certa ratio rcpur gandx atque reparandxcum docîrinæ,tum difcipbnx Chnßi\amp;:tnueairi, ÖCßrtnüer reßttui, ß id unum nobii Dominus dederit.ut regnare ipßrm ßipernos ueris ani' tnisexpetamus. Admonui prxtereainhoclibro,qux ßnt pt'xcipua Reformacionis Eccleßarum impediment ta,3i^ quibusiHa rationibus temoueridebeant.Obtuliet tiam meadcomprobandum coram uobisomnia^âfquç his duobus^amp;^ qux alqs libris meis pro religione Chrißi cuuIgauCquxque in Eccleßjs paIsim docui, atque in ui' ta minißerio meogersi. Expofui denique rationem: conßßj Sißudij mei in quxrenda Religionum conien' ^tgumentam ßone SC reconcinnatione. In tertio libello ^didisrtica bbri Bucegt; Jos quosdam Lipßx aliquando compoßtos ineratiam ptindpis Georgi] Saxonum duds,fpe pro' uocandieum ad aliquam iußam de Ecdeßarum condli' PonriScijcom ^done Si Reformatione aSiionem, Quos articuloseo feiTos abipßs nuncprtmum conßho çdidi,utpatefacerem,quot, quan abu fus augenc tosqß abufus Sfin do(2rina Si in dirdplinajCa^quç uuJgn quoridie,non adbuc inEcdeßjs Romanum pontißcem agnofcenti' busretinetur, Vicdiusetiamreprxhenderit,etpridein perdend^nonre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiffecontenderit,quitamenhaberiCathn

parandx Hcclclt; ß'eusuultjSf nos ut Schifmattcosoppugnat^ f^uorutu fiæpermiuenf abufaum cum ne unum quidem corrigereadbuc Rom^ dum eih /ius Pontifex cym mandpijs fuis hadenus inßituerit, iéd I

(cd COS indies horrendum in modum augeat,SC intolcra biliores efFiciat, ex eo admonere noftra capita uolui, ab ifto hominum genere rcrum Ecclefiafticarum expeéla^ tc emendationem,perindc efle, ac fi quis pacificationem uiarum Slatronibus, maris ,a piratis,amp; reftitutionê difcl plinae ciuilisexpeftet à Catilinis dC CethegiSjinftauratiquot; onê honeftatismatronalis à Meffalinis ÔC Calphurnijs.

Hæc omnia quæ htfcelibris per tradlaui,utinam lecQa amp;nbsp;cognita uobis omnibus eflènt, amp;nbsp;confideratum atcp perpenfum,quibusea authoritatibusS, fcripturae,S. pa trum,Canonum,amp;Legum,communique omnium re^ ôefentientium hominum iudicioconfirmarim.In qui- CocWçus fcur busfiCochlçusfcaltquidreprçhendcre poffeconfidat, ‘‘ihur ^nuitia» id cur non nominatim propofuit,amp;quæfufpicaturuel ‘“j ’”' ’ ex diuini uel humani iuris authoritate perperam addu-da,iddemonftrauit,aut ad demonftrandûfe coram uo-bis fimpliciter exhibuit, fine tot anxijs, ÔC. fruftrantibus conditionibus,quibus id rurfum tollit,quod fidla oblati

one dare uidetur.Mc ÔC mea fcripta multislacerare con Cochîjus fe ad uitqSjid etiam cuilibetaniculæ acfcurræperfacile eft:at iudicium offert, ueris docere argumentis, efle uitiofaquæin hac caufaî^“ conduioni » prohtcor,idnecCochleus,nec abusquilquampotent. ov«tineri non Non quodea mihi fit uel eruditio,uel dicendi pcritia,his poffe, enim dotibuscuiuislibenter cedo,fed qgt; quçadduxi,ni taniuruerbo Domini, quod etiam tranfcuntibuscœlo amp;nbsp;terra perftabit, Quocirca fit,ut fient Cochlçus, ita csc-terinoftriaduerfarij omnes cum ipforumcapite Ponti-fice Romano aequnm de his controuerftjs indicium fem per réfugiant.

Scripfiiànè demonftraflè etiam meconfidoomni bus,qnixneabona fidelegerint,ôôexcufrerint,contulc* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b Z ïintçF

rintquc candide cum facra Scriptura,cum Scriptisf. pa^ trum, Canonibus, Legibus, cum communi iudicio xc' InSynodochri «îîænaturæ, quod non fintfub nomine Chrißianohoquot; ftiana nullis ho-, mines,quibusminus, atque ipfi Romano Pontifici, QC minibus minus obftriêiis illi Prxlatis, concedi tare pofsit locus in ChxP ftiana Synodo, dicendæ iàltem ftntentiæ,^tantum abeft utdareturillispoteftas huiuimodi Synodosindicendi, ' ineisquepræiidendj,aciuænbidinie3spenitusaddicen di,Quod unum ftudet Pontifex Romanus,ut ftiis cupi ditatibus obftndam teneat omnem Reipublicæ ChrP PondHc? efie fu ftfanx Synodum,poftquam duobus Conciltjs dogma per Conalium. hæreticum condemnaueric, afFirmare autho-* xitacem Concilij grauiorem habendameftè,authoritate ipßusfolius.

Quis enim Chriftianorum, quid dico Chriftiano' rum f quis hominum, cui modo aliquid mentis fit reift quum,dubitct, in Republica qualibettjs tantum locum dicendi ièntentiam patefieri oportere,præïcrrim ineo Senatu, in qan de reüituenda Ciuitatisdiiciplinafitdeli berandum.qui funt ut Reipublicæ amantes, ita etiam Ie gum S)C inftitutorum,quibusialus Reipublicæ contincquot; tur,cumgnari,tüftudiofi, Etabeiuimodi ConcilioprO' cul ctic fubmouendos,quicunque leges 8^ inftituta Rei publicæcontumaciter uiohnt,èc conculcant,utoppreP fa R.epub,ipH populo per tyrannidem dorainentur.

Quiuero iudicare 8X1 agnofcexe ueritatem omnibus manifeftam uelit de Romano ponti{ice,ÓCeinsamph{sP mis CardinalibuSfCxter'isquePrxlatiSjhnicfediprxcP pueaddidiis, is fatebitur, non eftè aliam ftib Chriftiano nominegentem,quæ leges 8^ infiituta Reipub. Chriftft anæ, Ecclefiæ dei, impudentius, SC percinacius, non

tranfgrediaturtantum, fed amp;nbsp;immutct penitus äfabo' Icat.Ncc ulla unquàmRefpub.adeo fuît oppréiïa à fuis, quam eft Ecclefia Chriftt ab hl's tyrannis,nec tam fœdæ at(^ex^t^ofæaddilt;ƒîadoIn^nat^oni,^eft^nEcdef^âDna tusPapæôC fuorum. Nâ hi Ecclefiç Tyrann/,nôfolum QuantaTy^ inres5Ccorpora,uerumetiamin animasimperium ua{erunt,amp; tale imperium, quod nullis nec legibus,nec

reni imperq iura infcrinio pontificij pedoris incluiè.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ./t

runt)quo^imperioincertamSCiempiternampernici • i, « cm præcipitant fibi addidos.Et ne populus Dei repeter B^manus om« re unquam ius fuum eogitet, quod ei filius Dei fuo fan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecckgt;

guine ianciuit, deque legibus fuis reftituendis folicite- fnfnci cognitio turjijsque tarnen,quibusçterna eiusiàlusconftat,tyran- nemauertit» niifti populum uniuerfum ab omni iuris ac IcgumEc-defiafticarum ledioneSC cognitioneproculfubmoue-runt. Atque fi quidinhociure,8degibuslegendum pau cis quibusdam conccdatur ( conceditur autem fob's Cie ricis, quiftudio legendi facroslibros minime omnium ardent ) intelledû tarnen omnem ÔC interpretationem IcriptorumabipfaRom.fedepetcndâcflêcontendunt»

Porrofi cuiuideaturilludame æquoduriuspropo' ni, no cflè inter mortales Chrifti nomine inßgnitos,qui leges ÔCinftituta Reipublicç Chriftianç æque difsipent, pdîundent,atque Romanus Pontifex,amp; huiusman

cipia, is confideret ordine præcipuas, ÔC cum primis necelErias Ecclefiae Chrifti leges atque conftitutiones, cumque his conférât uitam ÖC difciplinam Pontificis Romani, 5C eorum quosillc in fuiscreaturisinter primes numerate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vt delig?di amp;

Ex diuinis liter is, ac uetuftilsimis S/C perpetuis Ecde- probandi Ecek-z b 3 fix fiaftici.

fix’ CationjbuSjCx fcriptis S. patrum, ac etiam conflitU'' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßncitum effè per SpirP

ftola4’.dift. lt;52»* æ”’ fant^ïum.nullosinordineCIen'corum,nedum PreP NuIU^uom. ' byterorum, Epircoporum debereadmitci^necineo tolerari, qui non fint piorum Cuffragijs ex omm' popu' lo Chriâi in bunc ordinem deßgnati, arque exadîjirïma cum ßdeijtum ui[x,atquefpiritusexplora[ione,pergra rt'ii’ xr uißsimospatres^coramomniplebeChrißi, examiaati, Dift.2j.ör.24. j'lmentique amp;^comprobati,quodßdefyncerißntamp;con 1 » 49»per to. yr/ja inculpati 8C fanißi, facultate xdißcandi Ec' cleßam Deiprobe inßru(ß-i,SC xelolucrifaciendi Domi no qua'm plurimos flagrantes.

Sanctfumquoqueeft bxreßmadmittiSimoniacam, ullum ßcn mmiflerfllocum admjttarur,ratio/-nehabita alicuius carnalis uelgratiæuelcommodi. â^

I. q. I.per cap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unum ßmpßciter ÖC rehgiofe in omniClerico'

28. Stacuimus^’ dele(ßuamp;: comprobatione fpedïetur ßCquxratur, ufc^jiifinem. utEcclefijsdeßdeßbus ö^utißbus niinißrisconfulatur.

Arque hoc fcelusCanones adeo deteftandum iudicaquot; etCler.l.Siqucn ruac,ucnon folum omniordine CIericorum,uerum to ta etiam Eccleßx communione de]ictant:amp; leges ciuilß bus quoque poem's fubijciunt, tanqua'm reosmaießatis, quicunque huicfehxretico er imine obßgarint. Arque . bxc tanta feueritasnon humano, ied iure diuino fancita eß^quocirca ab bominibus remittinulla de cauia poteß-Jam autem quotumquenque nobis Cocbleusex Cuis Prxlatisproferet,quiißa ßt religione St: cxremonia, quam modo ex diuinis 8i^humanisfancionibus propo-' fuyn jßud Eccleßaßici ordinis faßigium deßgnatus, ex ploratuSjS^comprobatus, ad cuiuselediionem, conßrlt; matioaem, SC inauguraüonenulla iatereeßerit padio,

ftulla commodi pnuah'cxpedïatiOjUelcoIlatiOjnunum deni'queftudium carnalé, nulla fupplkatio potentum, fæcularium hominum ; Quarum rerum fi una adgt; roiffa fî^Simoniam cornmiffam effè conftat. Kanc Kagt; que folam legcna Reipubh'caïChrift),fi,ut par eft,exigà mus, atque urgeamus, quam uacuum Romanenfibus Praelatis reddemus Concilium Tridentinum, etiamfi maior illic horum turba confluxiflèt,quam fuerit nume Sîmonîam rusS.patrumChalcedone. Pridemenimmultaaureo^ pudentirs.Ro. rum milliapalam,acuelut iure exiguntuur Romae ob fibilegitimam conHrmationes, ( quas tarnen ipfas tlliut fibi fachlega fecerunt, uindicarunt,ademptas Metropolitanis, ÔC altjs Epifco^ pis) ob pallia, ridiculumipforum figmentum, nomine^* i ♦ 4» P» annatarum,primorumfrucluum,compofitionum,uari arum difpenfationum,2lt; mille aliorum generum Simo niacæ cauponationis.

Sed non minus,ifti RomanæTyrannidiscomplices facra minifteria conculcatis palam omnibus Ecclefiæ Deilegibusperuertuntiamoccupata,quàm inuadunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

peruertenda.Leges Ecclefiaerequiruntut prælati omlt;-' nes,ó(^ totusClericorum ordo uacui fint omni cura re--rum fçculariû,5lt; quiscp uni tantum Ecclefiæ addicflus, nifiad plurium Ecclefiarum minifteria fingularispo-puliChriftiani neceffitaspertrahatiTum utquisque agt; v.q.i.Dc Ckr» pudfuamEcclefiamrefidens,minifterio fuototis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g Mi*

Epifcopi cum toto reliquo Clero, id fummo ftudio pro Ledio fcriptu* curent,ÓC efficiant,ut populo quoties in nomine Chrv rarum omniü, fticonueniat,D.fcripturæ,Ôôfolæ,2lt; ^grauiffîmèpræ i.Cor.14.

Iegantur,ô: cuicç populo in fualingua,tum ctiamfide- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Con.Lao

reddantur,ut eas finguli domi Icg5t, ucrfèntcp manu d» înterpretatîo urna Slt; nodlurna : Vniucrfa ucro (cn'pturarum inter-' fcripturarum. pretatio SC explicatio co inftituatur SC perficiatur, quo uiuapeccatorum pœnitentia in auditoribus excitetur, itdésque in Chriftum SC cotrohorctut, ÔC adfua ofFida impellatur.

Admîniftratio Sacramentis requirit religio muneris faccrdo Sacramentorü talis,ut ilia adminiftrentur fumma cum religionc,ac per X. Cor. II. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia^utea Dominus ipfe inftituit:ut difpenfentur fan

Laodic.19. dlis tantum atœ probatis,quoadhi cognoicipoflunt,et (^n.Ap.8.amp;9. difpenièntur Qcro acpopulo paritcr,ôlt; utriscp intcquot; och^i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gra,atc^graui(èmper ÔCperfpicuatotiusmyfterijfalu'

Dccon.dift.i. tisnoftraeadhibita praedicatiône,adiunlt;ftiscg precibus, omncs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atlt;^gratiarum adFionibus fandiffimis, SC à prælênti

Difciplina poelt; Difciplinam pofciteadem S. minifterîj religio ita ex quot;’cI E' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paterna ôiS uerepaftoralis cura omnibus im'

piftïf.’* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pendatur,quo à peccando finguliquoad fieripoteft,eu

Au^uft.Efi» ftodiantur SC ad officia quicp fuaexcitentur, ÔC fi quis chir .'c. 6 y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Iabatur,ut in uiam ftatim reuocctur,ad uerâ fcilicct pcc'

De pœn.dift. catî agnitionem,poenitentiam,confeflîonem, SC emen' 3.per totum, nbsp;nbsp;dationem c5motus:Sicp peccatum grauius fit,ut abften

tionis àc5munionefi'delium,cæteriscp declarandæ pœ nitentiæ uinculis,is qui peccauit.iufto tempore, ligetur, nec ante illis uinculis foluatur,ô^ ad menfæ Domini co munionem admittatur,quàmEcclefiæfolidam pcccati fui pœnitentiam, SC confiantem uitæ fua: emendatio nem approbauerit.

ofFerc'-^ Quod attinet ad S.oblationum facrificium, poftulat °* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eadem facriminifterfjratio, uti ad offerendum DomP

ntnonminori diligentfaid quoqj curetur,uf qua* pi'e oblatafuerinqcanonice difpenfentur,ad fuftentandum Can.Äp.41. Icilicct Sc propagandum facra Ecclefîæ minifteria, atqp Con. Anriocb. ’dfubleuandum egentium nccefîîtatem,cum priuatam nbsp;nbsp;• n. q.i.

tumpublicam.acquicquidinaliumufumconuertatur, Utidiàcrilegium,ficutieft,habeatur St^coerceatur.

Dcfeftisdiebusitaiancitum eft tutfeftos dieshomiquot; feiH dies

Domino fanÄi«

nés totos Domino làndifîcent.abftrahenteslè, non mo do a uitiofis.led femel ab omnibus prælentis uitx nego cjjs,atcp diuino cultui k penitus addicant. Vt [requêtes confluant ad facros coetus,ibicp uerbum Domini prom ptis animis audiant, Sacramenta religtolè percipiant, prcces piè tundant^oblationes large côferant.Et fi mar-lyrum,aliorumcp præfiantium (cruorum Domini me^ »iori3ccclebrentur,utfiducia in Chn'ftum Dominum Cxcmplismartyrum,nonin martyres ipfo s excite tur^amp;T corroboretur.

Iciunia cum ceîcbranda Cunt,ut pœnitcntiæ adioni-bus fideles ton' mcumbant,carnemcpfuam,peccati fèquot; nunan'um,{èno humilientamp;: crucifigant,non àcertis tantum ciborum generibus,fed à cunâisdelinjs ÔC oc^ cupationibus uitæ huius abftinentcs.

Cçrcmoniaucrûtcmplorumficcomparataeft,utlogt; VcrusufuïTê careligionibusconlècrata tantum adtionibus religio^ plorum. ftispateant,nuiris prophanis uel rebus ucl adlionibus contamïncntur.

Dedefundtis conftitutum cft,utborum exequiae ita Pi« defunAo« P5rficiantur,quo in prçfcntibus peccatorum poenitengt; exequiae. tia.öf mortificatio exciteturöd perfi'ciatur, fpes ÖC ex' pertatio refurredrionisrfitmetur 8C corroboretur, SC ftudiu coeleftis uitat acccndatur. nbsp;nbsp;nbsp;Caetera figna,ritus,

6^a(?li'oncsEcdeßaft/casficinftitucre,ö(f temperare in Vfm cæterarîî officio cft Sacerdotum,ut nihil inhisrebus fit ociofum, Cfremoniarum nihil frigidum^multo minus aliquid fupcrftitiofum,fcd Eccknafticarü. omnia eo aliquid conférant èC agant,ut fides in Chriftö incrementum accipiat,ÖC dilelt;?lione fefe cuncfliscp pic' tatis ÔC fancîimoniæ officijs quamuberrimcexplicet, ÖC ad gloriam Dei,Ecclefiæcp totius ædificationem fru-dlificet. Denicp ad conieruandam rehgionem Chrifti inclero amp;rinpopulo,hocquoqueconftituumeft,utSy nodiatqueEcclefiarum inipecliones fuis temporibus Pp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fideliter amp;fyncerehabeantur,quibusquæuitia inuita,

EctlefiTiÜci^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minifteriaclericorüaut populi irrepierint feueriter

Hæc munerisEpiicopaliSjamp;f OrdinisClericalisrelE giOjhæc diiciplina fancita eft ipfo uerbo Dei,fancita tr» ditionibus Apoftolicis,fancita omnibus S. Canonibus, piorum principum legibus.

Atquidhuius diiciplinac SC religionis cernitur relE V d lT' „ quuminpontificeRo.amp;^ uniuerfaturba praîlatorüni, omnis miniens quüftuni adorantç' Quid dicoreliquum,imó quidnoo Sacerdotalis di* cftpIanèincontrariumperuerfumç’QuisEpifcoporuin fdplinainPon. apud iuam Ecclefiam refidet^omnirerum mundanarö R. dó ciusinan-z cura uacuus^SC fummisEpifcopalis muncri« opcribuî cipijs* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfeincumbenSjprçdicationifcilicetEuangelij.Sacr^

mentorum adminiftrationijöC diiciplinæ Ecclefiafticaî procurations Inaulispotius principum inftar Satra' parum magna pars eorum ueriàtur,lt;3£: regum négocia tratftat^aut fi tantæ,tam^ libcræ funt Ecclefiarum quilt; bus dominantur ditiones,regias aulas ipfi fouenqamp;^ cn ras adminiftranr. Quod tarnen praeftat eos facere, ß niod^

»ftodo uen's curatohbus Ecclefias, non deftituercnf, 9uam nihil,fkut plæricp, aut certc opes Eccleh'arum in fcdiffimas profundere uolupiates,quod plurimi illorö f^cere confueuerunt.

Sed folenne hoc eft fere omnibus, Ecclefias qutdem gt;ddicere fibi quam pofTunt plurimas,eascp dcfpoliarc ’cerrimc,miniftros uero illis perfîcere,non qui facri mi nifterijjUel fcientia,uel ftudio alijs antccedâf,fed qui mi Uore ft patiantur conduci ftipcndio. Hi, ut manifeftas LeAio Scn'ptn facrorum caupones facerc confentaneum eft, religion? rarum à populo ficadminiftrant,ut homines non Chrifto Domino pie^ fublata, täte,fed ipfis frucftuofifintlargitionibus.

Tam procul abeft,uthifacros libros curarentpopu^ Io Chrifti in templis prçlegi,ac ita explicari arque comquot; mcndari,ut finguli illos ipfi domi habercnt,amp;r pie lege.' rent,quod etiâ populQfubducantper ignotSlinguam à cognitione eoruffl,quæ quotidiein templis fuis ex facris liter is tra(ftantur,qua peruerfitatetot iamfacculis •Deo amp;nbsp;populo Dei horrendeilludunt, Imo conantur plæriquc eorum nunc hoc etiam effïccrc,(idquenon pauci iam efFecerunt,) ut capitale fit, fi quis ex plebe facros libros in fua lingua habeat. Nonnullineid qup dem cocedunt laicis,ut orationem Dominicam,Symbo nbsp;.5

lSfidei,amp;: Dec? prçcepta,fuauernacula lingua dicant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syniî

Quemadmodum enim Dominus nofterlefusChri- bolum fideiho* ftus in hoc mortuuseft,SC refurrexit,regno^ ad dexte mines permittû* ram patrisinito,ipiritumfanlt;ftum,alterumEccIefia:pa tur fua lingua racletum,mifit, ut Euangelion regni eius, Euangelion dicere, uitx æternae,prædicaretur omni creaturæ,cunlt;ftis gen» tibusamp;populis,acita prædicaretur,ut magnifica Dei opera ad falutem omnium per Chriftum effedfajaudk AAo.»i

rent finguli fua lingua,«'n qua nati funt : ita ißi Remo' nenfêsprælati hoc laborant, Äf hacde caufa quos poP funtjD.kripturarum inuulgatoresSi confeßorcsinter ficiunt,ne lakißcrosfibrös uel audiant,uel Ieganf,ita fcilicet ut intelIîganr.CIaufum eße uoluntrcgnum Dei, ne illud ahj,cum ipß nolint, ingrediantur.

AdpaucosjSf Indeuniuerßtm Religionisnoßrxiudiciumadpau^ intern^cirstmosrefcrunt,3ieos,quosalioquihabentplanecon fcdpttirarn Præ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derifut, ad fratres Cucullatos, Si Magißros

latireferunt» noftros: quorum tarnenrefponfis nullam, nifiipforum conßabibant inßnitam potentiam,authoritatem tribti^ unc.Hiergo fratres^Si Magißrinoßrßut magiften'ujn Matth.xj eius,qui nobi'spræcepif,ne uocemur Magißrßeumïpfê unusßtMagißernoßer,penitusß3luant,c5duntnouos de Rebgione articulos,nonfoJum nullis conßrmatos feripturarum authoritatibus,nulliscomprobatos ratio' Noui Alcoran nibus,kd plané contra omnem Si fcripturam Si ratio'

nem,ccu AkoranS quêdam: eoscp lümmïs poteftatibus obtrudiint/anguine piorum Ïànciendosjd(juefu3itn' pudentihypocrin, ac improbitate nonnunquam effici' Hilf âf obrinenr.

Ne opu«inlt;relt; i^tgi^obanc ßbiainhoritatem ÔCamph'tudtnem ßne nifs a'Jc ftudio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtuconferuentjSediRo

fir,reiigionc folt; nianæßdem 8gt;Crekgionem omnem addicuntjCum nuf' c^m addicunc re quam gentium ßt maior Si' borribilior JDet i^noratio^ fpoHsfedis Ro. di mantfeßiorcontemptus. Tum huic Sedi Jjdem ßa' tres Si Magtßri noßri tnbuunt,errare eam in bis que ß det funqnö poße,eocp credendum eßeneceßanOjqni^'' quidbçc Sedes deReb'gione unquamtradidit,tradit, LouanienßS traditura eß^quod Louanienfès Tbeologt nnper blafphcmia, nbsp;nbsp;dßis arttcußs Cuis,palam aßßrmare auß Cunt,

Horum pfèirdotheologorumfijpcrbiam audadâ pont.Ro. ft; Epifcopiftudiolèfouent. Nam nee adeo multum inïjsfouendïsinfumi'neccfleeft:facileenimeft unum QC alterumjUel quinque autfèx tales magiftros noftros prçbendis implere,cum eis Ipeci'es aliqua fi uga litatisatc^ moderationisretinenda fit,necfasut referua tam Cardmalibusft; Epifcopis pompamöC amplitude nem expetere. Interim tarnen hisxeu in fpeculi'shu.* tustyrannidisconftitutis. Pontifex, Cardinales,0^ ad^ didi his Epifcopiô^prçlatijCua ilia,quç totus mundus ternit ÔC déplorât, négocia fecure periequuntur. Hoc autem pacto dodrina falutisà populo Dei tota fublata tft. Laicienim earn nec ipfi Icgere,ncc ab idoneisledlo tibus SC enarratoribus audire,æ difeere poflunt : quin etiampœniscapitalibus adiguntur, ut ea pro oraculis ^pletfîantur amp;nbsp;fequantur,quecunquemancipiaScdi« Ro.pro confirmanda SC augendahuiusSedis potentia nequitiaconfinxcrint.

Ro.SC addidtosilliusperuerlîtatireliquos prçlatos,ue'' Peruerfio Sa-'/ adminiftrationc Sacramentorum : nam ficut in do*- cramentorum.

^tina,itaettamin procuratione Sacramentorum ucr.* °gt;sô^ inftitutis Domini aliéna multa admiieuerunt,

Domûiustradidit,partim mutilarunt,partim per^ tttrterunt, turn omnia muta reddider2t,adminiftrantes qui populo barbaruseftidenique omnia tuf Ptnima nundinatione,atquc horrenda fuperftitione cô.' âminarunt.quod in omni quidem Sacramentorum tra Pquot;tierfio S. cœ 3tionc,prçcipue autem in Miffiseorumeernitur.

in 1^ uerbis inftitutis Domini,contra aperta prç.' ^Pta Domini,contra traditionem Âpoftolicam,côtra

omncm prifce Ecclefic oblèruationem,hçc adiecerunt, Confîdam illam Chrifti oblationem pro utuis ÖC mot' Quibmhuma» tuis,Tranfubftan«ationcm panisSC ujni in corpus 6^ ' nis commcntis fanguinem Domini,Tot miffaru fpedacula in eodeiu templo,eodemcp tempore,amp;S coram eodem populo,Fa coaaminauerSt, cilitatem admittcndi ad hasMiflarum iuarum pompas, cum fpc(5îandas,tum adminiftrandas,hominesquamli' bet iceleratos Sgt;C flagitioibs, Nouü ilium cultum Sacr» menti ad adorationem oftêtandi, proftituendi,ó(5 circu ferendijOmnem denicp ilium pcrficum luxum,quem inueftibus,fignis,omni3, apparatuin Âîiflis fuis cxhi' bent,Hæc cnim omnia non folum nulla Scripturarun» authoritate,nulla Apoftolorum traditione,nullis uetc' ris Ecclefiac exemplis,ièd contra haec omnia cxcogitaquot; ta,ÖC in Ecclefias inuedïa funt,quo nouum illud fuui” Saccrdotium,conficicndi, olFerendi Deo patri pr® uiuis Sgt;(. mortuis,non autem difpeniandi fidelibus cot' pus 6C fanguinem Domini,auguftius, Sc indeetiam ho noratius fibi,óf quæftuofiusefficerent.

Qiiid patribus Legitur quidem alicubi apud S. patresChrifhnniO offerri Ghriftü. facræ Cœnæadminiftratione ofFerri patri pro pop*^*°’ ( quo tarnen iermone ufi rarifsime funt, fæpius ofFerri ChriftS populo) per id tamê nihil illi aliudint^ gunt, quam praïdicari SCexhiberi populo in monia mortemChrifti, facrificium incruceperattu gt;nbsp;in gloriam patris.SC falutem populi.De eo uero om^ nis geirere,de quo Sacrificulihifcepoftremisacp^lsim Ecclefiae temporibus gloriantur,eóque nes mundi opes ÔC potentiam ad ft pertraxerunb P tribusnunquaminmentem uenit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„z

Do nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfquc communicantjbus,quod cab'cetn In quib.S,0X4

di'u’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eaque infana peruerfitate hacc

fun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nundinatione, ÔC horrenda Nundinatio amp;

perititione, quam perillas in uulgofouent,uthomp fuperftido es putent fe.ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uiderint, ÔC Milïàntibus aliquid

ontulcnnt3plm.j-^yjj^ ç{]^ apud Deum meritos,etiam-lUmanifeftis perfcuerent keleribus QC flagitijs, quid tinctdicerec'quum conftetnullum effè omnino kelus,

^quod Prophetç Domini inuehâtur acerbius,etquod eus uleikatur pœnis magis horrendis, atque cum

^cra eius^hominesfuis prolïituuntcupiditatibuSjôC pa^ focinium ab cispetunt kelerum fuorum,perkuerantes Absque uera peecatorum pœnitentiaj citra fidelem ex to to corde ad ipfum conuerfionemC

Vtuero MilTasfuas, fie 6CcaeteraSacramenta,atque PpUnnnrr Ca« cærcmonias omnesRomanenfesifti Sacerdotes huiusgt; cram^torû 3i »bodinouisô(:impijsfigmentiscontaminarunt,mutilagt; runt,peruerterunt, atque Sacrilegaenundinationi ÔC fu- peruerfio, perftitioni proftituerunt.

Sed nec tolerabilius comparata cft apud eos SC dikP Peruerfio dîfci phna poenitentiac. Si enim homines confiteantur peccagt; pWnj pcenitîûç* tafuaSacerdotibuSjamp;abfolutionemab cisredimantjSC Jndulgentiasj'am fatisfadum eft hike paftoribus de pœ nitentia,tam folicitis kih'cet ad purgandos homines pec-catiSjôC uitâeorum reipià emendandâ, quàm funt anxq de proprijscorrigêdisflagitijs,amp;r uitu {'m fandificanda.

excommunicationem non contra kelera QC flagitia, Peruerfio excô kdin æwnicaüonis»

Q.VAl.1 CONCILIO OPV8 fèdift cos exercent,qui ßnamChriftidifcipI/naniconan turrcftituerc,eócpipforü audcnt aduerfari tyrannidi.

Confieras fatisfadîiones,quashomincsnonMifsisip forum,amp; quæ fimilïa impcrant,operibus expian'nt,con Quaeftas indul donant redimentibusipforum indulgentias,quas alicu' bi etiam compellunt homines redimere, caque re maxi^ nienfis. mum óiS fibtó^ aijtjs quæftum faciunt. -,

OblationcsuerofacrasboneDeus quo6f pcruerte-abripuerutf Vt Hx quaw largïflïme cofcraHtuf num. ° homines quidê ièdulo alliciût,ièd no ut Deo foil cas of ferant,ncc ut ci gratuico,txcc dem'ep in cum ufum,in que folum Dominus noftras oblationes rcquirit. Vulgo PP enimperfuaferunt ofFerre quàm plurima Diuis,quod lib.io^cap^iu” -D« Auffuftinusidololatriç propriû facit.Dcinde merec' nariasfeecriïtoblatiôeSjUthominesnihil fere offerant, nifî padicerta quædam à Deo ac Diuis beneficia, præ' fentisâf üjturx ùitæ,maximéquehberationem ex put' gatorio fuo. Poüremo non docueruntiftas oblationes Dent. ï4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fieri,ut inde alerentur Leuitac, adminiftri religionis, ÔC

II. q, XiXiS, Jodfore8piefatis,uiduaf,pupini,peregrjni ôi paupercs, m Deus ipCe difinbuifacra Dana prxcepi[,amp; Canones fècuti uerbum Domini fandunt’.red ad CuperbasCubUra d:iones,SC exornationes tempIorum,Monafteriorum, AItarium,Statuarum,amp;^offîum,ad præbendasSCquo^ tidianasflipes pro Miffis,â^ alijs non intellects cantiügt; nibus,adq} locupletanda his dedita Cœnobia.

Qiræque donata olim fuerunt, ÔC nominatim ctiain proS.EuangehfminifteriOjpro Scholis,pro Cuüenta' rionibus uiduarum,pupinorum,morbidorum, peregri norum,amp;: alias egentium,eamultis in locis in alias bar' barorum cantorum prxbendas, ÔC otioiàrum prxlatu' rarum

tanim rednus conuerterunt, Quas prælaturas atcp præ Dendas,contra tot fuosi'pforum etiam Canones,porten tofc accumulant,quicunque inter eos tantum confecuti luntuel gratiæ apud Principes,uel artium Romanenfiquot; ümaducrfuscompetitores.Egenis tantum ferè hinc de* ciditur,quantum ad obfoleta Icorta.ueteranos Lenones, altoscp uoluptatum uel uctulos, uel morbides admini-ftros peruenit. Taceo hic propter pudorem Gerz manorum,in quos redundet benignitas patrum purpu ratorum, ipforumque Pontificum, ac reliquat fentinae Romanar.

Vt ucro hi Antichrifti caetera S. Miniftertj omnia, ttaetiam conlècrata peculiariter religionibus tempora mifèrumin modum peruerterunt. Nunquam enim Deus uulgo grauius ofFcnditur,amp; à Clero à populo, Peruerfio Fe lt;nbsp;cum intra,turn extra templa,quam ijs diebus, qui diui' ftorum.

Hocultuifuntprat alrjsdicati,nccquicquam adeo du= rum in ludatos olim ditfium eft per prophetas, in die bus Deo coniècratis fuis deferuientes fuperftitionibus ÔC cupiditatibus,quod non multo durius in noftras fc' rias Sic fblcnnitatesdici conueniat.

Memoriae martyrum,quibusuetcrcs utebantur ad excitandam in populis fidei,qua: in Martyribuseluxit, imitationem, conucrfac funt in horrendam idololaz tn'am, quam in imane auxeruntconfidisreltquijs, fua Canonizatione audis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Peruerfio Idu®

Iciuniainmerumludibrium Dei conuerfa funt. Si niorum, «nim nullçedantur carnes quadrupedum amp;nbsp;uolucrum, nuUa oua,nihilladis,ó^ corumciborum quiexlalt;5icc5 ficiuntur.ö^ loco prçfumptacin prandio coenae, bellaria ^’ntiim quacdam,0^ repotia iumantur,quicquid delitien

QVALI CONCILîO OPVS quot;nbsp;turÄf Cibo SiC potu,cuminprandio,tum innoninani fl Io cœnx fimulacro/euere tarnen ieiunatum cft. Quale iei'unium indicunt perfepe, atque hoc fub peccato mor tali',at qui illudobiêruentjj in nullo hominum ordine exiftunt rariorcs,quam ipforum^qui illa indicunt.Dc fo lida peccatorum pcenitentia diebus ieiuniortim præci' pueexcitanda exerccnda,de conuentuad facras Ic' dîiones, preces, de Sacramentorum cômunicationc,dc prjs oblationibus,quibus adîionibusueteres uere Cbri' ûiani ieiuniorum dies totos impendebant^ucipera prP mum,amp;f neceflàriam tantum corporisrecreationemad inittentes,quotusquisque nouit aliquid, nedum curât, etiam ex ijs,ciui ieiunij religionem colere præ altjs uidc' ri contendunt, feuerioribus Monachis,iprisque Car' thufianisc’

Prophanatîo Templa in inßnitum auxerunt quidem,ÔC ïumptu® Tcmploruin, fiflïmc exornarunt, uerum non ruperiiitioris tancutn, fed etiam prophanis ÔC impijs fermonibus ÔC ncgocijs ca patefaciunt. T um horribilcm in modum ea nataif imaginibiiS:,ijscß ÔC. mendacibus,luxuriofis,â^im‘' _ nbsp;nbsp;nbsp;-, pqs,tiimetiamirreligiofisnundinationibus replent S^

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contaminant. Deîundîorum exequias eo peruertc'

I tuos Jiberandos ex fuo purgatorio quam fufeipiaat in uiuos ferijandosagebenna. At(^eo,quodipemhane hominibus fecerunt,ieilIosMiffiSjacreliquis fuis cçrc' tnontjs,ut cumque uiuant ÔCjnoriantur^tamenadcce' losfubuediurosiam mortuos,tamtngentesßbihisprx' Ifigij's opes conge ffèruntj qux mercedi ipGs funt, quad tnilêrorumhominum fiduciam à Cbritco Dominoed fua mortuaria,âf àfiudiorepurgandiper pœnitentiam peccata.

de difciplina communis Clen\qua reliqui popil Dif^iplina ora ‘*Dei difciplina cótineri necefle eft,quid omnino, prac-' pronigata, a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ridiculas pompas fupereftf'Nulla reliqua

'ftin ulla Cleri icelcra 8gt;C flagitia Canonica animaduer^ Impunitag om ^,quantûlibet manifefta ilia fint et immania.Simonia, ofconfeflaSacrilegiainemendisó^uendendisfacerdoquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

periuria quæ admittuntur in refignationibus, ÔC commutationibus,numeranin peccatis defierunt.Cau^ ponatio doifirinæ facr3c,Sacramentorum,ô(r cçremonia rum omnium licitus habetur quaeftus. Venationes w aleæ pro honeftis obledlamentis deputantur magno •■Um prælatorum. Ebrietatcs,ftuprajSlt; adulteria Cle^ ritidentur. Quid in nullo omnino mortalium or-» utne admittuntur licentius flagitia atque icelera,tum •inpudentiora,tum atrociora,amp; minus contra ea exergt;' cetur corredionis dC iudiciorum, quam in ordineclc' ricorum.

uifitationum alicubi ne nomen quidem fupereft, alicu^ biuerfa hacc funt partim indilToluta conuiuia,partim occafionem compilandi pauperes. Interim ordi'

•rartjsiudicijs communium Magiftratuum omnino ex ^urpti funt, ne ulla eos à peccando cohibcat animad^ Uerfio,

~ygeniibusconfefluseft,acapite usque ad plantam pe ,„3 curise “*s,nihilfanifuperefle in toto Cleri corpore,amp; àcapite, Ro.amp;eius Ckri Ko.SedCjtabem hanc in uniuerfum reliquum Sacerdo^ uniucrfi, ’Usordiniscorpusdimanarc. In hacenim fede palam

rtdcntur,qutpfouidentiam Dei in res huinanas,0^ re* forredionem mortuorumcredunt. In hac,ßcraonv * nia fccleratifïîmis auëlionibus uencunt. Hic Schola

eft excrcitatifïïma omnium fraudum.ôC peruertendi iv' ris officina:Huic omnes leges ÔC Canones Eccleftç rctia funt pecuniarum,8C claui impiac dominationis.Hic o» nium, ôf infandiffîmarum libidinum impudentiftima profenîo;,adeo ut feortis abuti honeftum apud cosha^ beatur, Quamobrem fandtiflîmus pater nô dedignatuf fouere in fuo tribute multa meretricum millia : ex rum mercede non tantum ditatur,ipfis uiuentibus, QC quæftum pudendum facientibus , iéd fuccedit ctiatn Deutaj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hçresconcedêtibusillisadfe digna fupplicia: Nccenitn

cfthuicterreno Deo merces proftibuli abominationi, ut Deo cœlefttfèd gratum lucrum ex re qualibet.

Atcjhæctantajtâcp atrocia,amp;immaniaEcclefiçma’’ nonc3eperuntnupcr,fed multisiam fæculis inuctet’'' runr,ac quibusque fæcuîis noua 8^ horribilia accept/ runt incrcmenta.El hodie^quamquam Dominus noh’S fuasScripturaSjfiC cundlaS. patrum monumentata«’ benigne reftituerit,taniacp ui ubique,etiam inuitis ing^ rat,ueibis ÔCfcrjpn\adijciatetiam dira calamitatum h» gelU^ac minas adhucgrauioreSjtamen nonfolum n’hi iilorumquantumuisconfeftbrum ftelerumô^ rumJftijPontifeXjSC quos addieftosiuae peruerfitati Admonjtcs de letenet,corrigere in animuminducunt,icd unumho Reformatione moliuntur,hoc laborant,in hoc fe,ô^ omnia fua intcrfîciunt. dunt,ut nos,qui de correditione tam importun» tatis,ô(i peruerfitatis admonemus,qui ad nem Ecclefiarum exhortamur,èuiuis tollant, 8d

Nee enfm ullam aUam contra nos ciufam habent. Qiiid enim criminantur nosçQuod filiosDciabhuma ntsfigmennsaddjuinamuen'tatem reuocamus,ad Saleras Seripturas,quas ipfi prorfus eripcre populo Dei la-borantjft^ fuosproillis Alcoranos obtruduntî* Quod Controuerfi« docemus De um per Chriftum Dominum, non mortu^ nbsp;nbsp;nbsp;Chriftia*

Os homines per fua effe mérita nobis inuocandos, quo-* nos amp;nbsp;Pontifi' rum ipficultum,ô^inuocatione,quiaquæftuofa eis eft, dot. pluscommendanthominibusquam Deiî’Quod Sacra^ menta,ut Dominus inftituit,religiofe. Sc ea integra,atcp intcllclt;fta,8C ad incrementum fidei in Chriftum admini ftranda efle contendimuSjSC fumenda, cum ipfi ea uc' lint exhiberi ac percipi mutila,non intelleóta, irreligio-' fe,0C ad confirmandam operis externi fiduciam,exiftp mationiipforum ÔC quaeftuiferuientemt'Quod uerare^ quirimus bona opera,quibus iuuentur filtj Dei,illi,qui-' ws faginentur ipfi,ornentur ftatux,8C offa mortuoruf Quod caftitatem contugalem malumus,quam impudi citiam omnis generis fub falia profefTione coelibatus, cum ipfi Clericis fuis quaslibctlibidincsimpune conce^ dunt,modo nullashatieant muliereslegitima coniugq coniundione fibi cohacrentesc* Quod Clericos require mus,qui non dicantur tantum,fed fint etiam portio Do mini, ÔC habeant ipfum portionem fuam, pafeendisep gregibus Domini fefe totos impendant, cum ipfi ma-luntinanibustituliSjôC peruerfis ledionibusaccationi busloc«Clcrioccuparc,amp; bona EcclcfiarS abligurireî’

Nec .n. aliafunt quçcôtra nos habent.Nam de nul lisucris criminibus accufare nospoflunt: ex co fatis ipfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indicia cû

demonftrant, quod iam totosuiginti quinque annosa Chriftianis fup nobisprouocantur,utlegitimo nobifeumexperianturuiginti quinque d 3 iudicio anno« defugiût»

fudidOjnec tarnen audent in lucem prodire.Cum /taquc CScliifio. Nul ad hunc modum res habeant, ut in orbe terrarum non liî minus atquc fint, quorum cogitationcs,confdia,fiudia, Qc acliones PontAlo^amp;cius omnesmagisaduerfêntur Chrifto,magiscprépugnent mandpqs polie |eg,bys inftitutis Del, tdque fit adeo in toto orbe, ëC düEwirûaiü^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fæculis manifefium, fiC plané notorium, ncc fint

* etiam qui crudelius fèuiant in omnes eos,quidodrP nam (ynceram Chrifti reuocare annituntur,quis non ui deatnullosefle Chriftiani nominis, quibusminuscre^ denda fitdereligione conftituendi facultas, quibusquc minus permitti pofsit, ut in Concilio Ecclefiaftico fedc-' ant,nedum ei præfint, fu'isque cupiditatibus obnoxium habeant, utihæc fibi fumunt Pont. Rom. ÔC eins mancipia.Nec fingi certè ulla potcft ratio, qua nos pur-' gare poflemus de prodita gloria Chrifti ÔC falute Ecck' fiarum,fi Concilio tali,quale T ridentinum iftud eft,cau fts Religioniscommitteremus,in quo fcilicet folus tifex Rom.omnia poteft,ô^ eos folos admittit ad dicen' dum (èntentiasdennitiuas,quosipfe uult, et fuæ Tyran nidis fautores habet, quîque praeterea earn fibi potefta' tem uendicatjUt quicquid in Conciltjs etiam redîe fuerit conftitutû,pro fuo pofsit arbitratu refcindere et mutare.

Hacc confutet Cochlçus,fi poteft,SC hanc fi ualet Con dufionem,quam in libris mcis,quosaccufat,latius exph cau!,hic autembreuiter contradamilli obîjcio,difloP uat. Quo quifque ftudio Domini noftri Icfu Chriftt magis inftrutftus eft,ô^ ardet:hoc magis idoncus eft,qul locumhabeat in Concilio, in quo agendumfit de reftitu endis Ecclefijs. Et quo alienior quisque ab hac fcicntia, SC uoluntatedeprçhcnditur,hoc magis habcnduseft ad Concilium huiufinodiineptus. Non uiuuntfub titu*^ Chrifti»'

Uoluntate, Ecclefias Chnfti reparandi, imónulli magts Dcmonftratio aduerlarij funt Omni doôîrinç ôi^inftitutisChnftj;amp; h'c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nullos

adhærent,Praelati. Nullt i^nur longius ab omni pia Jjquot;lt;re’ïdm?tti‘?X öynodolunt remouendi,quam hi ipli: qui toll uolunt quePont.Ro.ÖC Sy nodos Ecclefiafticas fibi habere plané obnoxias. dus mandpia, Aflumptionem iam dcmonftraui ,explicatis legibus amp;nbsp;tnftitutisEcclefiafticis de religione QC cærimonia mitnc ris Sacerdotalis, deque ijs peruerfitatibus, quibus Rom.

Pont.S^ eius mancipia refixis S)C conculcatis Ecclefiac Ic gibus ac inftitutiSj omnem Sacerdotalem difcipbnam penitus euerterunt. Offero autem me eadcm probatu^ rum ampliuscoramclarifsimisueftris Celfit.cum pcre^ uidentes Dei Scripturas;,per certç authoritatisichpta S. Patrum, per indubitatos Ecclefiæ Chrifh Canones, piorum Jmperatorum Leges,tum per ea quç notor/a öd confefla funt,ac confpiciuntur ab omnibus, in omni uP ta.öd adminiftratione Pontificis,fid eorum Prçlatorum, qui eius Tyrannidi funt addidi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QP’ ,P addidis

Addidos autem Tyrannidi Pont, Rom.uoco eos, Pô, Ro.habédi, qui nullam,quamlibetmanifeftorum uitiorum,corre^ dioncm uolunt admittere, fed potius augere illa ftu^' dent,öd id unum aguntjit omnis ratio ea corrigendi ex cludatur, öd pernitiofus hicDominatusinpopuIö Dei confirmetur,ita,ututdemusPontifi'cesRom.multisiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

fatculisobftinatifsime facere. Vosenim Reuerendifsi* f^oporùm Ger« mos Germaniae ProceresÖd Prælatos, quibus ciuilem maniac, in tantas ditiones adminiftrationem Dominus tradidit, ödinScnatuGermanici Jmperij tarn fublimcm locum ^cdit,fperomemores ioxc gcrmanici fanguinis, auitac

fitnplicitatisjamp;f reditudinis,acfalutempatriae,quac tota ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à rcligionis ÔC Ecdcfiarum reftitudone pendet,longé

præpofituros cflc fœdiflîmOjÔ^ CotiChriitïano orbiper Exoltcatîo Kto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dominatui Rom.Pontifias. Cum enim ius

ramend Epifeo» »urandum non poffît efle uinculum impietatis, debetis palis. Dciurc iu agnofccre uoseuèiuratos Sandæ Rom.Ecclefîae, ÔC C' rando. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iusEpifeopo uero patri,Canonice ingreflb, non impurç

feekratorum bominum feci,quac modo banc urbem tC' net,non eius deterrimo Tyranno, qui ièdem banc con^ culcatis legibus 6C Canonibus inuafit,Eôqueueftri cfiè ofFici] meminifle oportet,nc ullum aut fadum aut confi burn approbetis,quo uerusS.Rom.EccIefiæpapaamp;pa ter,ulla in rc damnum accipiat,ièd potius operam detis, ut QC Ecdefia Romana, SC aliae, tam fcelerata,etexitiali tyrannide eorum, qui Romanam fedem per fummuffl nefas occupant,aliquando îiberentur. Idenim eftuc' rum Ecdefiæ Rom. papatum defenderc, ÔC uindicare, quod iuraftis. Née enim ignoratis in Chrifti regno, in In Eccleßanul y^gnoueritatis, in Ecdefia Dei,columna 6C firmamen 35 habet toueritatis,nihil effè metiendum, nihil aeftimandum Hfcopus^amp; *Pao fdfîstitulis, quibusin omni uita SC adminiftrationenP pa nomina func hü non eft prorfuscontrarium.In legibus,in iureiuran^ S.alt;3:ion5,nô O'- do,in paclisEcclefiafticis,Epifcopus QC Papa intdligen ciofarum dignilt; dus eft,non qui dicitur,fcd qui eft,non Ecdefia, quç hoc tatum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pg nomine uenditat, fed quæ ueris fideiin Chriftum fru^

(ftibuscomprobatur idcfie,quod audit. Haecconfido uoSjGer maniac proceres,qui Epiicoporum loca tenetis, cogitaturoSjSC Chriftum Dominum, Antiebrifto fiben^ ter antepofituros:SC inprimis reputaturosefle,quid Ec^ defijsueftris, quid totiGermaniae,dulciflifflac patrix, quid uniuerfac Ecdefiat Dei debeatis,nec quicquar^pen

^hahcrc quid à uobis rcquirat falfa obiedlione iuramê', ^•jhoftisEcclefiarû fuminus,Pont. Ro. Antichn'ftjs .n. nihil potcftis debere, qui Chrifto eftis conCecrâti. Quo *^^gts confiderabitis, quemadmodum ipfi fummo âni^ Warumnoftrarum paftoriamp; Epiicopo,fuumius,fuus honor,amp; ipfius uniuerfo gregi,ac cunôlis Ecclefijs ea rc ftituatur Sacrorum procuratio, quam Dominus ipiè in ftituitjCt quæ fola eft iàlutaris. N on itaque uos,nec ullos aliosantiftûes, qui falutare Chrifti regnum Romanacii oidini præferunt, quiuitia ordinisEcclefiaftici ÔC cog'' nofcunt.et emendata cupiut, inter miniftros et addiëios Rom. Tyrannidisnumero. Illosautem àConciltjsEc^ clefiafticis reqciendos affirm amus,qui cû exiftimêt fè fu as opes et pompas,reformatisEcclefi}s retinere non pop fe, nificg prodita patria,SC proditis Ecclefijs Dei,mancP pia fefe addicant Ro.T yrannidi,hoc moliuntur,ut om* nisuitiorum Ecclcfiafticorum auertatur animaduerfio ncorreëîio,etut excindantur funditus,qui talemcmen dationem cupiunt.Atqueineonemofanènobisulla po terit rationecontradicere, nifi pilei, mitræ, fellæ, amp;nbsp;alia Ecclefiaftica: tyrannidis infignia, falfum effecerint illud diclum Chrifti ieruatoris: Non leguntuuasde fpinis, aut ficus de tribulis. Arbor putris bonos frudus non fa ^t'Spiritus S. Spiritus ille ueritatis promiftuseft Apoquot; Quibus promif* ftolis,et eorum fucceftbribuSjfed in ftudio Chrifti,ob fus fit Spirituj •cruantia ièrmonis Chrifti, non in loco tantum QC nomi S. iudex Sacro»

Inanes Cathedræ, falfi tituli, èC mendaces laruae, ho-' die non plus iuris habent apud Deum, quàm habuerunt ofiw,cum Deus Silo templum Hieroiolymitanura cum lercmijc 7, ’^cetdotio ôf populo, propter impietatem Sacerdotum

QjVÄLI CONCItIO OPVS ' ftrat qutdem Dcusnonnunquam,quacciuseftimmcn» bonitasuentatem SiC donafua per indignoset malos niftroSjUCC finit fidclibuseflefraudiroimftrorumiinP*^ tatem, quam ipfi corrigcre non poflunt ; Verum rj bus Dominus dedit^ut iuxta pracceptum eius uitare poP fint malos,Sc cligcre bonos miniflros : fi id non faciaoG GC malorum communicant minifterijs, ij merito expert' untutjd fpinis colligi uuasnon pofle,nec bonos fifudti® à malisarboribus, ÔC deum malediccrebenedidionibu*

Hacc fi Latomus, ex ipfa D. literarum, non umbra, ut ipfc conuitium illisfacit,fed luce, ut à Deo ipfo prxd» cantur, cognofcere uoluiflet, potius quam ex umbrgt; Sc tenebtis quorundam Sophiftarum , qui Ecclefia ' fticac interpretationis authoritatem impiæ practexui^' ab illis pudendis SC deplorandis triumphis indubie ibi temperaffèt,quos agit nimium fecurê ÔC confident^*^’ idemea inhac difputatione inconftantia, SC didoru*” _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.contrarictate,utiplequidem dicit, Poteft,ÔC folctnoO'

ci eftVtiam'per nunquàm Deus dare fuasptophetiasper malos; Âp^gt;^ malos bonado'z ftolorum minifterium etiamludastenuit,quodmem^ cet,fie nohis pre tant Euangeliftac, nec inelFicax illud fuiflèeleClis ad üi' cipi't bonos fru« tam,quamquàm iplc impius effet, uerifimile eft: fuperb» ftusa bonis ar« quoquefunt, ÔC Schifmatis merito damnandi,qui fej* boruîus petere, communione Ecclefiac ieiungunt iniàcra doClrina fynccro ufu Sacramentorum, SC adminiftrationc dilciplinae propter malos miniftros, haec adminiftraO' tes, Exhisautemquomodo conièquitur effe iudiciuf” de Religione infallibile penes aperte Simoniacos,ho^ cft,ha:reficontaminatos,ÔC in alijsnotorijsiccleribusa que flagitijs perfeuerante«,cd qudd dicant Ce rcprxicn^,*

^cUQi'ucrfam Ecclcfîam Chrifti, ôf à multis nàtionibii^ id eis deferatur,partim fraude impetrarunt,partim ÙL

^xtorferuntCQuæ nam eft ifta coniecutioc'Maîi poflunt » ®cncdocere,amp; rcôte de religione iudicarc, ergo fèmpc» • ôf infallibiliter bene docent,ÔCrcdeiudicant. Addit talt; •nen Latomus aliquasconditioncs: Silegitimead mini*' ftcrium peruenerint, amp;nbsp;in unitate Ecclefiac perfiftant, ' Praeclaraccertcconditiones,quasfi ualerenobis Aduer far tj noient, in fnbfellijs T ridentinis minime angufte ic* debitur. De religione fiC caerimoniaeligendi,probandf, 6i ordinandi miniftrosjupraexpofitum eftiusDiui* num,quotumquemque nero Latomus, imo ubi hoc fac* culo aliquem antiftitemEcclefiafticum oftendet,qui ifta feligione fit defignatuSjCxploratus,amp;idoneus iudica' tus^ lamin unitate Ecclefiac non manent, qui in Chrifto non manent, qui partem in regno Del nullâ habent, j.Cor.fv qualcsfunt omnesSimoniaci (funtcnim-nXtoviKTaiöC fa GaliS. . crilegi ) omne s adulteri, omnes fcortatorcs, auellunt c* nim fc à corpore Chrifti, ÔC faciunt fe membra icortoru. Tarnen fi quid ctiam hi fanac docftrinac adferunt, fi quid rede iudicant, id quoniam à Deo profeótum eft ,apud filiosDeipondusfuumhabetjôi frutftumfacit.Nihilc* nim Deus non falutare fuis adfert.Sed rogatLatomus, iudex quis erit de his malis miniftris, quis dqudicabit quando ex Chrifto.qux uera funt,quando ex feipfis, SC patre mendacq,qui in illis tvifTtlJoquitur ÔC iudicat,pro* ferunt quç malafuntfliipfi, qui ctiam de prophéties pro batorum miniftrorû indicate debent,corum,quoscon* ftat fand os amp;nbsp;pios ctfeiCactcri dqudiccnttHoc prxeipit Spiritus. At ita rur fus adimis,inquit Latomus, miniftris quam dedetas authoxitatem. Quid itaf Inquirerein do*

lt;1,VALÏ concilio ofvs órinam uitam cius, cttam cutlibet idiotæ conccdiî' Nthtlampliuscquidem concedo uel idiotis ucl CIcn'os» quàm id quod cis diferte Deus mandauit. Clarum ccptum eftCacteri dijudicent, auditorcs fcilicct prophc^ tiae,ô^ dodrinac in Ecclefiam allatac. Non autcm, quia non irrcfragabilcnijideo nullam uerisminiftrisEcclefi’ rumrelinquo authoritatem. Multifuntin authoritatc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;graduSjprout alius alio fide dignioriure habet. Quam

enim fequitur Latomus nouam authoritatem gt;nbsp;ut tan' turn unum genus authoritatis recipiendum putet,in cu^ lus indicium inquiri non liceat, ut quod fit prorfus infal libilef Hatcauthoritas foli Deo propria eft. Seddehac rCjptjs hominibus^qui religioncm Chrifti non uerbis ii' Videaturconfu cftanqreautem fibiipia ducuncintolerabilem,inrelpon fionemeaadLatomum priore dixi fatis, Sf admonebo na^i^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turfusin Elenchismeisin alteramLatomidodrinxno

pa.-ï'iii/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftræoppugnationem,quamipièdefenfîonem,ôifplena,

Math. 7.15,

lohan.io, Gal.t.

x.Cor.itf,

i.Cor.y,

Chriftianis omnibus mandatum à Domino eft, utfi' bi à falfis ProphetiSj ut à fermento Pharifaeorum cauc' antjUt alienos fugianqâ; anathema habeant,quicunque aliud Euangeliumadferunt,quàm id quod prædicauii Petrus Paulus, imd etiam omnes,quinon diligunt Dominum Jel’um,utcum omnibus,qui illis teneniurfJâ giiijs^obejux partem in regno Chrilli habere nonpoP fuar,aihiihabeantcommertij. Omnibusigitur neceiU' fas incum bit, ueftrisaufem Ceir.bocmaior,quoampiio' rem ipfisDominusgregis iuicuram demandauit,utde uera öf iàliâ prophetia do(flnna,de uita edam uniucr' fa omniuqui in ouillis uefiibus ueniunt, 3^ feièpropb^' farum,dolt;ftorum, ôt!: paRorum Ecclefixnomine co ob'

CO obrruJnnr, inquirant Qc fudicent, nee ineum locum quiucris Qc ftdisChnfti miniftn'sproprius eft,admits lt;ant mintftros Andchrifti, ÔC authoritatem in. Eccicfia, quæ bom's ôf probati's dun£axatdcbetur,aperteraalisct reprobts prodant.His mandatisDominijCclf.ucftræ fa cileintelliguntcundis Chriftiams eflê obtemperandS, uobishocrcligtofius, quo plurium falutf profpicerc debctts.Quod fi tèceritis,ipfi certo deprehendetïs,id mc nimis ucrum fcripfiiïè, nulloseflc fub nomineChriftia-' no,qinbus minus pcrmitterepoffitis^diccrefcntentiain Synodo,in qua de Reformatione agendum fit Ecclefia rum,nedum huiufmodi Synodumindicere, QC guber.* nare.fuacque libidini habere addidtam.

IAm æquefirmûeft, quod altera huiuslibriparte de-» Sum? in repub» monftraui,Concilium,in quo fit tradlandum de Rc^

formationeEccIefiarum,indici,reglque oportere per lm jndkerc, inqub peratoriam SiC Regiam Maieftatem, afqucueftras Ch^ bus de maximis rifs.DominationeSjCapitafcilicet Nationisnoftræ ordi rebus deliberam naria. Nemo cnim credens Scripturis, nemo deferens dum fit. tradition! ApoftoIicac,Canonibus,ôlt;fcriptis S. Patrum fuam authoritatemjnemo concedens pîjs Impcratorum legibus,ôfexemplis fuum ius,dubitare poteft,quin Con cilium cogéré, in quo fit conftituendum de Religione, quæ omnium cft,6C ad falutem omnium primum et ma xime intereft, ad cos in primispertineat, quibus fupre-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;procclt;

mam Deus in omnes poteftatem fccit:ac mandatum de^ rcslmperiq fupre dit prouidendi omnibus,ut benebcatequeuiuant,utà mam habent in «nalis omnibus operibus abftradli ad bona inffituantur, Germania pote'-inuitentur,f’Cimpellantur. Ätccrtumeft,Imperatöriae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni

ac Regiat Maieftati atque ueftris Clarifsimis Domina^ aai^nes,°dam tionibus traditum eflê gladium,amp;creditumfummum Eccleafticas. *

R.OJH. IJ» IpjpcrhiminomnesanimasGcrmaniae,etiam Apofto-quot; Iorumj,Prophçtarum,ô(r Euangelißarum^nedum facerquot; dotum ÔCMonachorura. ItaucrbumDeihacdcrcper Apoftolum traditum inteUcxit,e^interprctatuseftcon leaüenter totus,S. Patrum chorus.Nam ne fbmniarunt quidem de portentofi illa, ÔC propria Antichrifto exen* ptioneab omnibus iudicijs,quam Pontifex Rom.fibiet

Ra Pamlt;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Chriftianisprindpibus fraudeöi^uicX'

fiucrus Epifcoo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifexnonplusiurisautpotcüit^^

puseiTet.nopIus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eccleiias, quam Epitcopus Eugvbb'

tam5 poteftatis ^^s,aut alius,eiuiciem enim cftmen(i,eiurdctn fâquot; haberat, in Gcr, cerdotij omnisEptCcopus^ubicunquefuent, utortbodo Ecclcn^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xetedaturD. Hicronymus.Epircopatusunuseflcuivs

Iibet ahus cpif a Hagults in folidum pars tenetur.utuerefcripficD.Cy' Kopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prianus. Jmperatoriæ Si Regix Maiettati^ói uobis hUquot;

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^‘^^^sproceribuSjCredtdtt Deus Germaniam:b^

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redïe conflïtuatur, utDcOfü

quo unoomms Calasnoïira pêdet,CuumiuSy finis aerus cultus re{iituat,qao /cïlicet quietam Sitranquillatn uC degerepoiCimus,cum omnt pietate. Si honeflate.

Cladtus in omnium ceruices uobis efl commendatas, omnibus maIisoperibus,Siomnium ma' xtme ijs,quç contra religtonem admittuntur,honori aa tem Si prxCidio omnibus bonis operibus. Si campri' enis oiCicijspietatisSircligionis.

Conßlio quidem debetis uti ad hanc rem eorum,qa/' bus Dominus ampliorem dédit religionisfcientiam. Si uoîuntatem adinttaurandasEccIeßasardentiorem: Ve drum tarnen eil,Sideconßjttoribus. Sideconßltjsiadi caregt; Quoqueid certius, SiEccleßxDei utiliusetticere poCudit

poTitis^hoc diligcntius de cofolicitos cffeuos oportet, utadhanc Religionis caufam uerc Rcligiofos, diuinæ Ad bene confa* fcilicct ksis £lt; probe peritos, amp;nbsp;toto corde ftudiofos ad kndü in re hibeatis.1«,mconBlijs dc reftituenda difciplina ciuili tos maxime diligeit foletis.qui huius habentur amp;nbsp;peri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

tiores,2^ amantiores-.ÔCconülrjsinftituendacreibellicç, ** «luipræ altjs facultate SC ftudio poUent militari: et ad tem nauticam, qui in illa dodli, ÔC nauigaturis iudican* tut bene cupientes • Pugnat enim cum omni hominum fen(u,ad ullamrem,quam quisuelitreparare,ubi uitia^ ta,2lt; collapfa fuer it, alios admitterc confultores, quam eos, qui nor int pr x alqs, ut repar ari res eiufmodi p offit, ÔC qui reparationem eius rei ex animo quxrant.Tales v gitur ÔC ad reftaurandasEccleCiaSjdeliberatores ÔC con

Cumque Dominuscuique fuumimpcrtiatfpiritum Idonei ad pam prout ipfe uelit ,non pro inanibustitulis 6C laruis, pro limoniaccinuaftsfedib. ÔC poteftatibus, ÔC iubeat,cum extemi« prxcipitdeuitandisfalVispropbctiSjUerosafalfisdofto poteftatibus iud-tibusóCconfultoribusexfruêlibus difeernere ,nuôus dicandi.

îequiritc fpiritusS .qui pie querentibusnonminuscon Gal.s. Ipicuifuntubi luer int, quam manifefta funt opera caX'* nisjubiillafunt.

QuisenimefttamimperitusrediK praui,boncfti Confpkuifru* ^tutpis,pn glt;impq,utnondifccrnerepofsit,àcontcm Spiritus öc ptoreDei ÖC uerbidiuini ofore, ftudiofum Del amp;£ ad op^acarms x»a uerba eiustremeniem ? Ab idololatra amp;C fuperftitionv bus dedito, pium SC religiofum lt;nbsp;A folicito de tem^ potatqsbonoribus ÔC opibus,pendentem certafidea Domino ,adeóqj pr^fentis dignitatis ÔC opùlentix con-' temptorê? Atimoniaco ÖCfacrilcgo,alieniabftinetcm,

CUVALl CONCILIO OPVS ct fuain paupercs amp;nbsp;bonos bcnigncerogantem^Tem' perantem ct pudicum,ab adultero,fcortatore ct lafciuo? Ab iracundo ÓC contcntiofo rixatore,ad i'niuriamtp Si caedem prono, manfuctum, iniuriac patientem, alio' rum mala fuo bono m'nccic ftudentcmï’Ab tnuidoet O' forchominum,omntum amantê,ó^ quorumlibct com' modis ftudentcmï

Perfpicua quo^ ilia fchpturarum loca ftint, quibws Dominus difertc^öt copiofe deftripfit, atqueclarifsimc dilcreuit, óèT bonarum ÓC malarum arborum fruâus, P . j. p , uirtutcs ipiritus, 8C morbos carnis, officia noui homi' di^'^feliaêdi aj nis,fiCmaleficiaucteris:Haccfcripturarum loca propo' Chrift. ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nantur,fi^ accurate confyderentur,fpirituiudictjueriói

tzüiyóC ad hanc diuinem regulam, iïngulorum, qui ui' denturde religione Chrifu'aliquid cognouiftè,ó^ ftatue re pofte, uita SC mores excutiantur. Qui inter homines uiuunt,qui inoculis omnium uerfanturjhorumftudia ÖC uiuendi rationeslatere non poflTunt. Nee eft incogn* ta aut difFicilis ratio, de uita amp;nbsp;morlbuscuiufque inqui' rendi, ut hic neque falfis uuigi laudibus,ncque crimini' bus concedi aliquid oporteat.Mundus quidem, qucm' M th 10. loi?» admodum Dominum ipfum,ttaomnes qui Dominum fynceriterlequunturÄrpracdicant,cxtremoodiopcrfe' guitur, ideo omnia mala, fed falfo, de illisprædicat : At Chriftiani Principes non funt de Mundo,eoque nec ex Mundi,fed ex Dei ipiritu hanc inquifitionem inftituen' dam efte fibi norunt. Hic (piritus ucritatis docebit e(^ QC quorum de miniftris Chriftiteftimonia requircrc, öt quanti cuiusque teftimonium faccre,quo denique dilct mine de frudlibus quorumlibet iudicarc debeant.

omnium maxima, caula uidelicet falun's nofir:r fcmpiternæ,merito requi'nt.Sienim iumentum,mancp pium,aut famulus queratur,quam accurata fit de his in 9utfitio,quid ualeant, quo fint ingeni'o, quibus morP ^us: Quantoïgitur religtofius deillorumingenqs, mo tibus,uita uniuerlà/acultatibus Sgt;C doms Spiritus S. in' ^lufrendum fît,quiqsconfihjsô(^ deliberationibus adhi ueridebentjn quibus de uerocultu Dei,de falute icili' cet omnium, ÔC uiia fempiterna agendum fitç'Dnsquo Qucrcntib.pie qucpiequerentibus idoneosdefua religoneôC cultu idoneosconfuk Confultores,haudquaquam obtrudetnon idoneos, toresde religion Qucrite,dixit,amp; inuenietis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne,pns nonobo

Vbi uero, farta huiusmodi inquifitione. Dominus ineptos, obtulerit,quod indubie faciet,fuoseiusmodi miniftros, quibus ipfeSCnotitiam dédit religionisfiiæ,amp; uerum rcftituendæ eins ftudium : hos certe, quos Dominus fe ad huiusmodi fuum minifrerium alïumpfifïè adeo eup dcntibus fignis déclarât,nemo hominum ab eo minifte rio debet fubmouere.etiamfi nullo infigniti fint fplem didioretitulo,neduminfublimialiquo Ècclefiæ gradu collocati,imô etiamfi fint externæ uitæ conditione om' nium humillimi ÔC abiertiffîmi,qualislcilicet Apofto'

gt; lorum,8C quidem fummorum,Petri,Pauli,amp; fimilium fors fuit; amp;nbsp;hoc non tantum apudMundanos homP nes.ficutD, Paulusad Corinthios fcripfit. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï.Cqr.4.*

Spertaculuminquitfarti fumusMundOjôi^ angelis Dominus ad mi amp;nbsp;hominibus.Nos flulti propter Chriftum,uos autem fadH^onc* prudentes per Chriftum,nosimbecilles,uos autem uali quihomini* di,uosclari,noscontemptt. Adhoc usquetcmpusfîC C' bus minime ido furimus,8C fit{mus,8lt; nudi fumus,et colapbis cçdimur, nei uidcntur* ÔC inccriis uagamur (edibus, laboramus opérantes

proprijs manibus,male audientesbcnedicimus: pcrfcca tionem patientes fuftinemus, conuitijs afFedi obfccraquot; muSjUeluti excrementa Mundi fadi fumus,omnium re icdamentum ad hunc ufque diem. Hacc uere ApoftolP cadignitasdllafummorumEcclefix pnncipum decor» probe in hac caufa penfitentur.

dcndamTcli^io» «ï'ttffi'mijtum ftudiofiflimi erant,ctiam Laicos, amp;nbsp;in Sy ncm «iä coram nodis,SC in quotidianis Ecclefiarum couentibusqt»n ipfis Laicos ad« do haberent ad id idoneos,iulTerunt coram fe fcripturas hibuerunt. enarrare,Slt; pia dogmatacontra AduerfariosadÏêrere» Nemoenim fi fapiat,extruendisaedibusarchitedos,»^ gendæ naui gubernatorem,in prophanis deliberation!^ bus Sc iudicijs aduocatos, medendo corpori Medicos» Apcritia acufu fccundumtitulos,SCtaliumprofeflÏonutn infignia fibj prfïtantes artifi» deligcLcC nonpotiuspro peritiajUiu,ÓC hde praeltano» ces,non â nomi» harum artium opera:quanto igitur religiofius hoe cU' nib»ddi2endi, randum eft^in ijs dcligendis,qui ruinas reftituant Ten*' pli Dei,qui extantis tempeftatibus nauem Ecclefi^e portum perducantcœleftem,qui iura reftituant acuin^ dicent lerufalê fuperne,qui tam noxijs medcantur moi bis Corporis Chriftiï'

Miftis igitur inanibus titulis,miflïsuacuis Cathedns» fle poteftatibusTyrannicis,paftoresuoSjDuccspopgt;nb quem Chriftus habet in Germania,agnoftite,ÓCP5^,’ quot;nbsp;nbsp;, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;te. Agnofcite ueftras efle partes, ac nullius alterius !

Germania;,in qua uobiSjSC nemini alijjfupremam DeV poteftatem,amp; hanc in omnem animam in hac Natio*\ ' uiuentem,concredidit,anteomniaprouidcre,6^q^°?^

Dominus dederit, efFicere, ut filij Dei per hanc nem diiperfi ad Dominum noftrum lefiim «nul»

tntum bonum 8gt;i. principem paftorem fuum omncs^quS pn'mum.SC fummo ftudio quçrantur, ÔC in unico eiufr ouilijfandïa fynceræ religionis communione congre^

Rom.iJï i.Cor.iz;

EpheE4. Quare res Ec^

gcntur^inEcclefiauereorthodoxa Sc Catholica, atquc •nhacpura Euangelijdo(fïnna,religiofa Sacramento^ turn diipenfatione,8C faintari dffciplinæ adminiftratio^ nepaicantur,ôf reganturad tritam æternam. Et quoz n/am Domino ita uiium eft,qui populum uult iponta^ Rcum,amp;;fingulisfuismembrisutiadcorporis fui unP Ucrfi inftaurationem,utcumgregis iuiprocuratio ui' tium aliquod acccperit, nedum cum colîapfà faent^ ut nunc collapftjóó tantum non deieclapenitus atquc ex' . tindïa eflè confpicitur,fanóta cogatur praeftantiorum p «nembrorum atque organorum fuorum Synodus, in qua conueniantjSC de repurganda atquc reftituenda Ec tuend« funt, clefiarumprocurationein communiquam religiofiflï' mæ délibèrent, Sc eóftituanqq maxime uiri,quibus ipiê pluscaeterisdederit ÔC rcientiç,ÔC zelf ad regnum fuum, Veftrieflc ofFicij cognofcitc, talem indicere SCcogC' te Synodum, conuocare uiros, ex omnibus quidem Nationishuius ordinibus,poftquam id maxime requi' tit Germania: libertaSjincomparabilc D. benignitatis donum,ut quæ omnium interfunt,ab omnibus huius *mpcrqStatibuscóftituantur,lèd eiufmodi uiros, quos Ueroiudicio defrudîibuscuiusçpjô^ coram Dno fadlo, non ex titulis Iaruis,fraude,aut ui iacrilega occupatis fedibus iudicare poteftis,3C dcbetis,caeteris pracftare,uti ^crarumScripturaruintelligentiajitareligionisamore Qiialcs adChrf. ^tftudiojcacpetiam prudentiaSpiritus,omnia ad certam Syn. adhibendl piçtatis inftaurationem inftituendi,lenitate quoque ani dcliberato^s, •nietcomitate,propenfacpinomneshomines charitate, nbsp;nbsp;Timoth. j #

Q^VALI CONClLlO OPVS «»Timothti; ut ferre contradicentes ualeant, SC erudire malos cum inanfuetudine,qui laqueis errorumfunt implicin.qui' bus Chrifti donjs ftudium certum SC conftans omnium «irtutum decflc non poteft.

Horum,ubt conuenerintjConfultationibusuos inter eflêjSC praeefle debetis.ita ut pie fecifle merito laudan' . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turreligiofiffimireges,Dau!d,EzechiasJofias,Conftan

effe piiJPsy^X tinus/l_heodofius.ac plæri® alq. Cumep Germania bene. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueitra bpartalit^quam uobis exornandam Jjominus

commifitj'nhuius NationiSjamp;T opportuniflïmocius lo CnriHiiiim nir. co^hoc Ecclcfiafticum CoHcilium conftituendum elfe v»uiicH!urn pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .p

Ecclefijs Genna dubitare non potefi:is,quando non poflit aliud Conclu' nisindicendû. um cogi facratius, nec inftitui deliberationes de rebus magis ncceßärijs SC falutaribus,quibus maiore fcilicct curaomn!aprouidericommodajamp; auerti incommoda debeant.

Optandum quidem eraf,utuniuerlàli omnium Na' tionum Concilio res Ecclefiafticæ ubiep reftitui poflTcnt, fed quç obftet difficultasjuidemus,interim nec phas,nec Nonexpeftan fummè pernttiofum eile nobis poterit,fün obfc' dam Synodum quendo Domini uocationi f'C pra:ceptis,uelhoram,pro pter ullascreaturas^aut totum etiam Mundum,morc' mur. Clara enim certa,£C indubitatafuntDominipre' ceptajUt omnibus,ita SC nobis,fiquidcm illa cognofcerc Sc facere uerecupimus, SC ad utrumque hoc Spiritum fancflum fedulis precibus orauerimus. Hunc enim Spiritum ueritatis Dominusomnibus petentibuseum, non minus Germanis,quam alijsNationibuspromilit, óiTtehatusdeeo eft,dodlurum eos qui ilium percepc' rint,omnia,atque fuggefturum,quxcumque iple dixit. Dune ergo Spiritum doclorem ueritatisà pMcno^

ftvd cœlefti per Chriftum Dominum aflidue rogcmus, dodrinam,adum$ eius pie excipiamus,ÓC proni fc^ quamutjita nos dtraaliarum Nationumconfi ^’Mumilla non adfpernamur,led fine noftra culpa im^ petrarenonualemuSjin omncm ueritatem inducet. Quo nullam cæterisrationibus iniuriam faciemus,fed zgt; de omnibus, tamfalutari fublato Slt; prxfixo exemplo, optime mcrebimur. Neque eoab ulla ulliusChriftia nipopuli piacommunione amp;nbsp;focietateaueUemus,fedar t^iuspotius,ficut Domino Capitt noRro, itaetiamcun^ cliseiusmembrisconiugemusjinijs omnino rebus, in Suibus Chriftiana communie»,2lt; Ecclefiæ foci etas confi

:it. In cæteris qui uelint cohærere hominibus,ij à ChrP fto Dominofelè abftrahunt amp;C aliénant.

His omnibus, quæ hactenus commemorauimus 8^ Condufio; ex ipfis diuinis fcripturis ÖC Apoftolicis traditionibus protulimuSjCelf.ueftræ u ident ipfac, certifsimè conclu' dijUeftrum munus effe, Synodum Chriftianam,pro re' paranda Chrifti docïrina,£^ diiciplina in Ecclefiis Get' manicis indicerc, amp;nbsp;in ipfa Germania, ac in eiufmodi Germaniæ urbe,quecundishuiusNationisordinibus commoda,atqueipficaufa:rcligionis accuratiffimè tra' ûandæ,maximèidoncafit:amp; adhancconuocare Syno dum,ex omnibus quidem Nationis huius Statibus,quS hacc caufa omnium falutis cum primis interfit, tarnen ta lesuiros.quibusDominusdederitreligionisfuæamp; feie tiam,2C ftudium,amp; dexteritatem agendi pro ea fingula rem,nulla prsEterea ratione habita,uel nominum,uel lo' corum:Turn etiam ipfos uoshuiufmodiSynodo non in tcrclTc tantü, fed etiam præelTejUeftramcp author itatem, ut omnia ex Domini fententia,quàm religiofiffimè con

CONCILIO OPVS ftituafttur,âtqucab omnibus obfêrucntur, fumWó dïo adhibcrc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.o--

Hacc ex apertiffimis oraculis Dct,atquc certifli'n’a ix catholicaEcclefiæ Chrifti traditione demonftrata,ac la datifftmispiorum Regum exempliscommendata, AO' tichriftinullacxpartcrcfutarepoflunt.quamlibet Bu«ru8 fc iudi» Sophiftis,6C facundfs Rhetoribus inftrudïi. Si q^/ offer™ autcpoffunt,en praefto fum,uefi:ro iudicio,daturus^‘‘’l quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* latæreligionispœnas:fîuclCoehIæus,uelLatomn®gt;'’^

Louanienics QC ColonicnièSjaut quicunque alij gnandam fanam Chrifti docftrinam, 6C Tyrannid^^ Romanenfium aduerfus Ecclefiam Dei defendcnoa^ fufceperunt,demonftrabunt,hacc,quç de Concilie Ecc fiaftico per Impcratoriam éc Rcgiam Maieftate®»^ uos proceres Germaniç indicêdo fîC celebrandOjin pf*^ ribuslibrispaulo funus,expofui,6C inhac mearefpo^^ fione ad Cochlaci calumnias paucis repeh% non eift promptaexdiuinis feripturis, ex Traditionibus Ap^J* ftoIiciSjSandlorumcppatrum icriptis/Sf Ecclefiæ nibuSjtum etiamex legibuspiorum principum, oftendere poterunt, ullo in loco hifte me authoritat* bus non rede ÔC proprie ufiim, nedum eas alicubi p^‘ uertiffè.

Quaproptcr,nihil aliud quam furentis animi tia funt,non iufta crimina.quod Cochlæus ad Celfit^“ nesueftras(cripßtjmeoslibrosuobisinftriptos,nihih^ (c continerc quam fraudulenta commenta ad circut” ueniendos Germanos arte Rethorica côcinnata textu me nugaciflîmo facrarum fcripturarum.S. Ganonum,Lcgum,ÔChiftoriarum,ad fraudes dada abufum elle improbiftïmè.

De arte Reth on ca non eft quod me purgem, quam enimparumeiusarttsteneam, ipfa mea fcripta fads logt;-quuntur. Quanquam artem Rethon'cam in numero txpctendarum rerum babeo,Slt; agnofco effè prçclarum Spiritus S. donum,pofte dicendo quibusuis, etiam uuï^ garibushominibus quac falutaria iunt, probabilib.argu mentiset grato fermone perftiadere, eóscp taliurerum amore Óó ftudio inflammare, contra ab ijs rebus euo^ care,odiûmque SC deteftationem earum rerum ingere^ re, quac cum pietatc SC honeftate non confcntiunt. Abuti autem hacarte adueritatem Chrifti obicuran-* dam atque oppugnandam, quac ueró funt Antichrifti falfis coloribus commcndare SC defendere,id uer o fumquot; mopere dcteftandum, SC impium meritd iudicatur. Sedabhocfacrilegio ièruauit adhuc mc JDominus, SC porro fcruabit. Tales in aulis uerfantur pfcudoepifto porum,a quibusfacrilegij huius ampla poftiint pracmia conlèqui,non in minifterio Euangelij.

framento meac fuafionis de Confilio Nationali innoftraNationecelebrando,moliri communem pa-triam,laudc Religionisprac alijs Nationibus celebrem, induccre,ut Catholicam parentum ftiorum fidem deft^ rat,necfolumàRo.Pont.legitimo Catholicæ Ecclefiac paftore,fcd etiam à reliquis Catholicæ fidei populis, in difperfionem nouarum fttftarum iêcedat,atque in per-* pctuofchifmate,SC barathro æternæ damnationis per-maneatjturpiterreiedlisedidlo Vuormaticnfi, alijsque ^niperialib. mandatis, contra Lutheranos promulgatis.

Quf fidcs paré* in Chriftum orthodoxam,equidetn ftudeo ad cam rcuo tumfcqucnda, care Germanos,ó^ in ca conuertere corda filiorum,ad ueros fidei,nó carnis patres,ad (andas Patn'archas^prO'' phetas,Apoftolos,martyrcs,ah'oscp ueros Chriftianæ Iigioniscultores. £tenim à carnah'um Patrum ttadP done libérât! fumus prxciofo fanguine agni immaculati Chrifti. Nam nec Cochlæus, nec quifquam alius un^ i^P€t.i.Tgt;7ç/xa quam dcmóftrabit,aliamnosdocerefidem, quam cam, Tottaç U/J.S/J ba= quam Chriftusferuator ipfe Euangelio fuo nobisftadi' 5SO({gt;î]t}7r«.Jo7Taflt;x dit,quamque docuerunt Apoftoli,5lt; ab initio feruat,uc J'ÓTis.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ra Chrifti Ecclefia- In qua dum perftiterit Germania,

Vnitas fideiin /n Dno confociata et unitamanet cûiâncftis omnibus, qui ufpiam unquam fucrunt,funt,âS fiituri funr,etiamfi non eofdem,quos alijjlèruet externos ritus, à Domino Auguftinusad icilicetnon mandatos,Namhi,ut Auguftini,fîc omni' lanuarium, busIaudatisEcclefiætemporibus,prodiuerftgt;rum loco rum diuerfis m oribus innumcrabiliter uariarunt.

Quod uero attinet ad ftiperftitiones, QC religionis Chriiii peruerfîtatem,quam Anticbriüi inuexetant, quanrumuisiliæàmaioribusfint traditx,â^ obferuen' tur à muftis aîîjs Nationibtis, ualere tarnen contracas Luc 14. apud nos hæc debent. Siquisuenitadffle,nec odil patrem fuum ac matrem,uxorem,amp;f fift'os,et forores, prxterea animam fuam,non poteft meusefle diCcipn uosde Mundo.Icem,Etnediligitf Mundum.neueea qirxinjMundoCunt. Si quis diligu t Cor 6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mundiim,in co non e[i dileclio Patris. Et, Quodenim

sécefsio 4 Mû* conCortium iuîiiciç cum in iutticia^autqu^ communio do. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;luci cum tenebris i' autquç concordia Chriüi cum

liai c'autquçparsßdelicum inßdeli('autquid conuenit tempIoJDeicum ßmuIachristT^am uos templum cßis

Öctufiienti’s,quemadmodum dixit Deus; Inhabitabö ^nilliSjSd inambulabOjfiC cro illorum Deus, et ipfi ei unt inihi populus. Quapropter exite de medio illorum, SC fcparemini ab illis,dicit dominus, amp;nbsp;immundum ne tcti gcritis, SC egofufcipiamuos, SC ero uobislocoPatris, uos eritis mihi uice filiorum ac filiarum,dicit DomP

De Pont.Ro.etiam fiuerusEpifcopus.non manifc De uniucrfaU ftus Antichriftus eflèt, aperte id tamê falfumeft, Paftorc»

9» Cochlçus hic fcribit,ilium femper habitû pro ucro, et Ugitimo Ecclefiæ Catholicæ paftore, quo fcilicct ilium Uniucrfalem totiusEcclefiæ Chrifti Epifcopû, att^ ficut Chrifti Dni uicariû in terris,ita fumma,hoc eft Chrifti ip fins in fingulosChriftianos poteftate prçditû, predicate inftituit.D.Gregoriuscnim KdelisindubièEcclefiçRo man. Epifcopus, titulum Vniueriàlis Paftoris,totius Ecclcfiæ Chrifti per uniuerl’um orbem difperfæ, id eft, îiitoamikS, Antifhrifto deputauit;acquemadmodû alios eum ufurpare noluir, ita etiam eum fibi attribui minime nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

permifiqquod et anteceflbrcs eius fecerunt. Nam eu titu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueU

lum patres, qui in Synodo ilia maxima numero patrum le uocari Sata* ChalcedonenficÓuenerant.Ro.Pont.humana quads ra nj ôâAntichriiü tioneindu(fti,detulerant,ficut etiam Conftantinopoltta eft, no ordinationem addixerant Alexandrin! SC Antioche ni Epifcoporum, utrum que fane contra décréta Synodi Niccnæ, alterum autem etiam contra ftatuta Euangeli*-ca.ut D.Gregorius teftatus eft.Leo itaque,qui turn Epi fcopatu fungebatur Romano,uir dolt;ftifs.S^fanlt;ftifs.de latum fibi impium nomen uniuerfalisEpifcopi minime admifit,ÔC de ordinationc Alexandnni,atqueAntiochc

ni addirta Conüantinopoh'tano, reclamauir, hmcfona tuf obijcicnsauthoritatejm Synod« Niccnæ,quam longe pracferendam authoritati Chakcdoncnfis^quaïiiuisnu'’ merofioris contendif.

Ncautem falfum illum ftf pcrnittofum Ecckfis ho' norcm, cnuli umucrfalisEpifcopt ,ucl hic Lco, uelciu* usque ad Gregorium fucccflbres,qui numero fucrunt 19, plæriqueomneseruditione ÔC pictate praeftanulR* Lih.4lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi.admitterent, in co reucriti funt, ut Grcgoriustcftàgt;

vcri Epifcopi cum effènt^fîC rerum Ecclcfiafticarum fo' lidè prudentes, prouidebant ex Spiritu Domini,ex hoc nomine, (tamctfi initio tantum honoris quædamprÇ’’® gatiua,non ius aliquod,uel poteftas in Ecclefîas, deferrl eo uiderctur,)futurum,utcrcfccnte ambitione,impian» in omnes Ecclefias dominationem,huius occafione u£^ cabuli.q inuadercnt,qui iccleftum hoc nomen obtinuii* fentjCneruata primum,pofteaetiam penitus fublata fin* gulorum Epifcoporumauthoritate;idquodpridcn» ôum uidemus.

NcceflàrioitaquCjSC itapofcente rcligione muneri* Epiicopalis,ac procurationis Ecclefiarum, ÔC nott tafl' turn humilitatis teftandæ,amp;inuidiç aucrtcndç gratia, ut * IjS.T.çap. 10, Pighiusapertomcndacio,contra totclariflîmasD.^e Kiirarch.Ecck, gorq EpiftoIas,aufuseftafFirmarc,ucri illi ÔC fancfliflv mi Epiicopi Romanijitulum hune uniuerfalis Epi»^' pi 2^ paftoris,repudiarunt,ufumquceius,tam in feipus» quam in altjs adeo ièueritcr damnauctunt. Ex ueritate Cauff cur Grelt; enim Catholica idem O.Gregorius teftatus e{l,eum,Qyt gor.titalumuni prophanum amp;nbsp;Antichriftianum hoc uocabulum uerGlis cpi dà pat, ÔC contradiecrc gratiae, quç comiïjunitcr

^pifcopos Catholicx Ecclefiæ efFufa eft,æ ncgarc alios «ffcEpifcopos S^fefacercunum folum ^ilcopmn,óf grauffîma iniuna uniuerfam Ecclefiam afficere,ut corquot; Wcatc lcilicet co uniucr fOjCorruat ctiam uniuerfa Ecclc fia. Id quod horrendum in modumiampridcm impie* eflc uidemus.

ftemineunquam uereSanc5lo,ncc ante legem.nec fub Ie Epift.j8,îîb.4# gc,necfub gratia ufurpatum, iurc impium QC blalphc* •Uturn uocauitjóC cflê in eo ruinaï primi Apoftatae mini •ationcmafFirmauit. Vndc parem quoep cafumin Ro; Pontificibus,qai ülud tandem obttnuerunt, cernimus. SicutenimSatanjpoftquamicfe fupra cæterosfpiritus e«ulit,neininfimis quidem angelis hacfitjfatfius irre* cóciliabiltshoftisDe^SC omnium filiorum Dei, ita Ro, Pontifices,in earn fenius.uitacque totius detrufi funt per Uerfitatcm,ut Chriftiano nomine proriusindigni, euaiè tint Antichrifti omniüexitiofiflimi. Id preiàgienspius Gregorij animus,in tam uchementem deteftationem nominis tantum ( rem cnim adhuc nemo uidebatur ap*

petere ) crupit. Si hanc inquit iniuriam Ecclefiac/ in* Tta feripfit ad, Jelligit ufurpationem tituli uniuerfalis Epilcopi ) aequa Antiochcum pa ntmiter fertmuSjUniuerfac Ecclcfiæ fidê corrumpimus. tnarchâ epiftola Tamabfuit ab eouirueriflimuSjUttitul« modo hunc, *4dib,6» quippc ambitiofum,fiC inuidiofum repudiarit, potefta* tem autem retinuerit ÄT cxercuerit un^,nedum quam* diu in Cathedra Petri fedit,quodei Latomus,nimis au* dacc,atquc contumelioia-intantum Epiicopumuanita* tCjContra apertiffimas ipfius Epiftolas attribuit.

Hacc fiaque tarn grauia Qc horrenda præconia,de hoc uniuerfitatis nomine tantum ( rem cnim ut dixi aperte g X adhuc

ÎV6* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandlo hicEcclefiæ RomanæEpiïcopusA

EpHlôla .î4*5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PetrifuccelTor,ea côfcripht, tamquerelgt;g*°'

3o.Etlib*7.Ëpi iecontcRatuseftjdquenonad uulgares homines, net? ftola.30. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femel amp;nbsp;iterum.fed fæpius,SC ad omnesprimores Patr*

archas, non ipfos modo Conftantinopolitanos, q^* lib. 4.' hoc uocabulû fibi fumpièrant,fedetiam apud Âlexanquot; Qai fe uniuer dn'num,Antiochenum,2C quosque alios grauiores Ep* ftlem paftorem fcoposttum etiam apud Mauritium Auguftum,Con. facit, is k ctiain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auguftam Mauritn uxorê.fiC apud alios mul''

orcponit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P*quot;”^'Nam amp;nbsp;hocinelleilu 10^

ßpiftola .ji piæ appellation! prouidit,ut qui titulum hune arroga^ ret fibi, ie etiam honori Jmperij præponere. Id quod pridem horrende impktum boniomnesdéplorant.

EÓ enim impictatis,8«f audentiæ,frcti hoc uniuerfita' tis titulo, Ro. Antichrifti pcrruperunt,ut fc elle Domi« fefaftk nos £t Deos Mundi,heredesÔC poflelTores omnium tc Muiîdi a{Firmauerint,ÔC hodicaffirmcntjquicunquot; tclhccm extule-z oa Miindi régna amp;nbsp;poteliates miuo lurc habeant,uc fici nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ea conférant amp;nbsp;auferant^ mutent, augeant 6^ imminu'

anr,quibusuelint,amp;quomodo uelint,pro merafua liH dine,nunis!cgibus,nullo iure,nulla ratione,adeo ut nc' fasfitillisabulla alia inter homines potefiate dici,cuï ita facitist'Faciunt cnimTyrannidem fuam,dequablaf phemia Pighiusetiam ferio gloriatur,lapidem ilium de monte recifum fine manibus, qui inmontemimmen' Dan.i, fum excrefccre, ô6 cunda Mundi régna comminuerc deleredebuerit. Hæc omnia tam dira, fiC exitiofa mala ex unius impq nominis ( horrendum cogitatu) ufurpatiûne,inEccIefîamDei,à orbem totuminuedîa funt.

Hint, Quocirca minime mir Limita macr iter J enifsimum alioquiuirum D. Gregorium,in uocabuli iftius ufur^ patores ciTeinuerfium j quos optimus pater in fucceP fortbus fuis minime expectabat.

D.Petrum ÔC hie SC exteri patresagnoucrunt ÔT pr? P««'“® dicaruntprimumEcclefiae uniuerfalis membrum, cu- quot;nbsp;ramc^ ct,ac etiam pnnetpatum tonus tccleuac commit futn ( nolo enim quicquam diffimulare, quod noftrac fententiæ uideatur aduerfarijUt me calumniari hoftes Euangelij folent) Apoftolum autem ucl Epifeopum fuifle uniuerfalem pernegarunt. De co enim ÔÔ Paulo, Andrea,8lt; loanne idem Gregorius fcripfittQuid aliud quamfingulariumfuntplebium capita:' amp;nbsp;tarnen fub Unocapiteomnesmembrafunt Ecclefiæ, Aliudenim eft effc principem Apoftolum ucl Epifeopum,curamquot; que gerere uniuerlac Ecclefi3e,quantumquidcm unus hanc curam gcrerc poteft,aliud elle Apoftolum ucl Epi fcopum uniuerfalem,id eft, omnium Eccleftarum Apo ftolumôC Epifeopum. Vt fuerunt olim Romae,tta funthodicin Rebus publ.quidicuntur 2C funt Principes Senatus,principes ciuitatis, quique totius Ciuitatis curam fufcipiunt,ob id tarnen non funt i] Senatorcs,aut ciuitatumcuratoresuniuerfaleSjitafcilicct ut uniuerfac Reip.adminiftrationcfoli adminiftrarcnt,uel addiefta ftbiuniuerlàm habere nt ; quemadmodû Ponnfex Ro. adminiftrationemEcclcfiarûtotam occupauit,amp;d cun-dlas fibi addilt;ftas Ecclefias tenet.

Fuit Petrus princeps Apoftolus,fuit ÔC Paulus,SC io anncs,ac ft itaplacetjuerunt etiam principes Apoftolo-rum,hoc eft, inter Apoftolos prçft^ntiores,aliorumlt;:p Apoftolorumanteftgnani 2lt; exempla, curamcB etiam g ftnguli

fingult geflerunt omnium Ecclefiarum. Nec cni'm itCor.K. titus Paulus eft, cum prædicauitfibiincubuiflêcuiaifl omnium Ecclefiarum. Atncc Petrus tamcn,ncc quis$ aliorujuel ApoftoIorS,uelcor5qut Apoftolorum runt fuccefïbres(fucccfl[c»res in$ fîde,ô^ légitima Eccic fiarö procurationc,nontitulistant5 âCfedibus)eatnH5 Eeelefias poteftatê unc]^ ufurparunt, ut quernadmodö Romanenfes T yranni laciunt^quis^ illorü ullius fiæ,ncdum totius orbis, Si ClerosS^ Laicosfux dEoni immediate fubiedlos habere,ó^ Epilcoporuin Epifcopum conftituerc uolutflèt.

Quomodo Pau Paulus magnusEcclefiarum princeps.ód Corinth^^’ lus fuira prjncigt; rum pcculiaris Apoftoluserat,ut qui cos Domino pef paie poteftatem Euangcitum genuiflèt,tamencum in inccftum CoriO' «ft «^ecutuï, thium^uim ultricemSpiritus S.uellet exercere,quani pQ or.4, teftatem ncc Clerici, ncc Laici Corinthiaci habcbant,t* men id per fe,5ó fua feparatim authoritatc facerc noluj^* Excitabat uero Corinthios,ut amp;nbsp;ipfi fua pariter in poteftate caftigatoria animaducrterent,ó^ non nifi con gregatisipfiscum fuo fpiritu,tanquam praefens Satanse eum tradidit,qui flagitiü admiiërat; Quin nec recipc^ cum hominem in gratiam Ecclefiae, comprobata ciu» poenitentia,nifi condonantibusilli unà Corinthtjs,uo' lebat. Sic ctiam Petrus, fic Petriin ièdcRo. omnes ueri fuccelfores fuo in Ecclefias principatu fundi funt, cuiqueEpiicopoapudfuos fummam Rcligionis adwt Quatenu» Epi niftrationemreliquerunt,EpiicoporumcpEpifcppi^» fiuguli Sicolk» SCiudic€m,ncmoillorum,utD.Cyprianusuere telta-' garum 6c omnk tur, conftituit.

urn Ecclefiarum Quoniam autem id omnium quidem ChriftianO'' euxam gefferint, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl^etiam priuatoïum hominum,ut totius Corpo'

Chriftf inftaurationcm non optent tantum, fed €ttgt; ®ni cfFiccrc,quifcç pro fuac fidei mcnfura,fuocp in Ecclc' ^loco,ftudeant,Princtpesilli Apoftoli èC Paftores^me ïHocoUegasfuos, ipfasque Eedeuas, quas l'ntdlexilîènt 3 Ufa Domini aliquid deflexiflè, reuocare in uiam, ÔC ^uasredecurrcre cognouiffènt, in curfu fuo confirma recurauerunt.

Quod quo fi'crct certius, primoribus fedibuspoftea terre quidem fiint dioecefes attribute fingulariter curât» dæ, ied ueri Epifeopi, nec bis terminisfuam pro Eccle* fijs folicitudinemcoardari finebant, fi quid præterea tommodare Eedefijs potuiflent, nec etiam intra hos ter minos, Epiieoposfè cuiufquàm Epifeopi gerebant. Ip* fospotius EpiIcoposcuiufqueEcclefiç,inqua delidum tfiè animaduertiffêntjOfFicij fui,ut frater fratrem, colle-lt; ga collegQm,admonebant:et fi fi uel non poflènt,ucl nol lentobortoEcclefiæmalo mederi, rem omnem defcrc' bant ad Sy nodos-Synodumque, ü delidum in ipforum dioecefi hærebat, ipfi conuocabant, fin alibi, cos Epifeo posj'n quorum dioecefi caufa uerfabatur ,utSynodum indicerent,adhortabantur.Si generali opus Concilio cP fer, id indici ab Imperatoribuspofcebant, poftquàm fi fadi funt Chriftiani. Nam ante id tempusnullum Congt; cilium generale celebratumeft. Vtautem Romamcita rent quos uoluifiènt, ex Clericis uel Laicis, aut Epifcogt; pis,ex aliorum dioccefibus, profita fola poteftate de eisfudicarcnt,uerorHm Petri fucceffôrum pracfumpfît ftemo.Et tarnen illud Domini commune omnibus prac' ceptum. Si peccauerit in te frater tuus, Tcprchcndc cum inter te ÔCipfumfoIum flfc.quilibctEpifcopus côexegt; quebatur amp;nbsp;latius SC accuratius,quo plus cuique Domi

nus contuliflèt cum zeit pro regno eius,tum etîain in te Munus princi« clefîaauthoritaris,quoucplurcsettara quifquehabcb^t pumEporum, Ecckfîasfuæpeculiaricurac demandatas.

Cum l'tacp principes illç urbes, Roma uctus ÔC noni, Alexandria, Antiochia.àS plerçcp aliç,Epifcoposct Cle roshaberent, non numero tantQ,fed etiam (àcrorS Icicn tia,amp;ftudio principes,finguli propriam quidemDioccc fium primum,deinde etiam omnium per totum orben' t’cclefiarum curam geflerunt,quantum huius cuiqu^ datum,ôfquo amplior cuique in bis rebus principal* erat diuinitus delatus. Hic enim illorum principatusiU' it, hæc fedium iftarum exccllentia, non poteftatis, non iurisdidlionis, ièd iàcræ fcientiæ,zeli, curac, opitukno' nis. Qjræ principcsEpifcopi,EccIefijs ita præftabant,ut cuique tarnen Epifeoporum Epifcopaleius integrum/t par relinquerent,nemo eorum in ullam Ecclefiain,P’^S' ter fuam,quç ipfa proprium Epifeopum haberctjimmCquot; diatamiurifdidionemexercerefibipermifitjUthancpn dem inuafèrunt Roman. T yranni, coque Ecclefias is paftoribus, ita ut nimis uerè Gregorius diuinauit, Omni munere paftorali penitus fpoliarunt.

Nam QC fi hi Eeelefijs relinquant, qui EpifeopaK Omnis Epatuï nomen ufurpent,cos tarnen ita habêt fuç libidini obftn^ fublatu» Ro . (floSjUtficutnonpolïunt fieriEpifcopi,nifiidmagn’ Pont. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab ipfis pecunia redimant, ita ncc ualeant Epiieopatnn'

adminiftrare, nifî ex ipforum nutu, coque fempet e°n' tra Chriftum Dominum, ÔC ad Ecclefiarum pernickn’; Nam fi qui uelint fuo munere pie ÔC falutariter fungb per Pontilîcem Rom. ftatim prohibentur,prouocann' wbus ad ipfius federn, ijs, qui difeiplinâ Chrifti ferre no*^ poffunt. Y ti nunc in Epifeopo Colonicnfi ucre rendifl“”‘’

’^«idifsimo nimis trifte exemplum confpicitur. Eadcm Argcntoratcn. ^ytannide prope deiecftus fuerat titulo dC ditione Epi-' fcopatus A^entoratenfis, turn primum adepta, Guil- ï,quot;“ rg° ‘‘fitnusab Honltein, propterea quodiuis lacerdotibus, habere domgt;

inter hosetiam quibufdamCuriæ Rom.adfcriptisin palam» ^ctdixcrat habere palam domi fuæ fcorta.

Principes itaque Apoftolosfuifte ÔC. Epifcoposefte, Epi principes ^emonegat. At ApoftolosuelEpiicoposhaberi uniuer c(repo{rüt,Vnilt; hies, id cum D. Gregorio afFirmamus efteconatu im-' ucrfalesno poß Piumamp; Antichriftianum,facftoueroctiamimpoffibile. Nam uniucrfalem grcgis Chrifti Epiftopum ÔC pafto^ •’em non diet tantum, fed re ipfa effe, eft pr æièntem om--nibusSCfingulisouibusChriftijCuram amp;nbsp;munuspafto n'scxhibere,Euangelq do(ftrina,Sacramentorum admi niftratione,et procuratione difciplinç,id quod nemo ho niinum præftare poteft. Ecclefia enim eft regnum uerp tatis, cuius muneraconftant non inanibustitulisôd lar^ yiSjfed iuftiSjSC que reipfa præftentur,miniftertis.Solus itaque ChriftusDominuSjillebonus paftor,quianimam Solus Chiiftus fuampofuitpro ouibus fuis, paftorem fepræbctEccle' 'uT lijs fuis uniuerfalem,hoc eft, fimul omnium amp;nbsp;fingulo^ nbsp;nbsp;P

rum, Adcft enim præiens ouibus fuis,0^ fingulis,et quo tidtc,ufque ad confumationem fçculi,docet,pafcîtque re ipfa fingulas:Et ad hoe rainiftros fibi ipie fufficit, ac etp ^’’’^i^gnlisEcdefijsfingulos.NonenimtantumApo Ephcf.4» ftolos,Prophetas,Euangeliftas,miniftros multarum Ec clefiarum dedit femel,ied datetiam quotidie quibuslibet fnisEcclefijsfuoscertos,6C proprios paftores,8C dotfto^ ycs,cosdémque iplefuoad minifteria gregis fuifpiritu tnftruit, ag'itque, ipfeque unus plantation! QC rigationt corum incrementum fuppeditat. His ctenim fingulis

æpn'am porti'onê gregisadfcripfit, ut D, Cyprianusex ParEpikopo« (Jhrifti ÖC Apoftolica traditione teftatus eit, idque ea *^Ciprud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poteftate, ut quifque fuam portfonem totam

num, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum luo presbyterio ÔC clero regat Qc gubernct, ri'

tionem fui acïusDomino Princtpt paftorum,non Pap$ Romano redditurus.Inter quos nemo fe Epifcopum E' pifcoporumpoteftconftituere,autalterum iudicare,fi' cut nee iudicar» ab alio. VndeSynodorum in Epifcopos indicium fuit, non apud ullum unum Epifcopum, dum Rabat politia Ecclefiæ tradita ab Apoftolis. Parcsita^ Epiieopi funt, non modo ipfa clauium potcftatc,quo commento LatomuseludereD.Cypnani authoritatem fruftra conatuseft,fed etiam ufugradûquepoteftatisôf iurisdidlionis.

Hacceft EcclefiæCatholicæ dcEpifcopis,ôf Epife^ porum,cum Romani,turn aliorum poteftate, fententia, nitensipfo uerbo Dei,comprobata Canonibus,obfer«’ ta ab omnibusueris Epifeopis.

Hinc itaque Ccifitudinesueftræ clarecertôqueintcb 1 r J liguntquàm uanum fit, quod Cochlæusaufuseftfcribe PonE^Ro/^ re,Rom.Pontificemfemperetïèhabitumpropaftorelf gitimo CatholicæE cclefie,quo didlo uniuerfalemillu^, Ecclefiæ paftorem facit; Fidem igitur habere non dut* tabitis D.Gregorio,non folumaduerfusCochlæos,Pi^ Sacrilcga gmc in'Qs,Colonien{es 6C Louanienfes, ÔCcundlos Rom.Ty mR R^^ê^pis?' rannidis adfertores, uerum etiam côtra uetercsillosAi* tichrifti feruoSjSC Ecclefiafficæ traditioniscorruptores» quiSandîifsimis Romanæ Ecclefiæ Epifeopis, ôi^ mai'' tyribus aufi funt ilia Epiftolarum figmenta adfcribeï^» furore prorfus facrilego,quæ feruntur fiib no****^pPJ feoporum Ro.ôf raartyrum Sixtiprimi,Vilt;SQrisgt;^,

tianf,Stephani, Marcellin/, Marcelli, quorum ut annos Pighius fruftra annotam't, ita authoritatem unicam uel impia cæcitatCjUel obftinata impietate,in ad/erendo An tichriftianifmo Romani Pont, opponit ScripturisDc/, traditionibus Apoftolicis, cundlæque authoritatiuete^ rum.Intérim tarnen fcribere aufuseft,pudere ipfum pendæimpudentiæ QC arrogantiac illorum,quicomme-’ moratas Gregorij authoritatcs contra anttquitatcm/è* disRom.protulerunr. Nam autfatali lànèipfecæcitatc percuffusfuit, fi non uidit, quàm mendaciter, ôC quàm contra omnem ueri rationemjlle Epiftolç confictç fint, autccrte extrem oAntichrifti alt;fîus furore eft,quod cum /d uidcrct,aufus tarnen fuiqtantam illisarrogare authogt; titatem,etprætiofum totmartyrum fanguinemjUerâm-que Epifcopalem dignitatem ,hisdiabolf excrcmentis confpurcare.

Confiât enim ôC confiabit in afternum D. Gregorij tefiimonium. Neminem unquàm fantfiorum ,iam inde ab initio orbiSjappellari fe Vniuerfalem fufiinuiflè: ucquot; rum omnes ita fenfifie,impium hoc amp;nbsp;blafpheiîium uo^ wbulum aperte eflèjUtcontrarium fiatutisEuangelicis, Canonùmque decretisa'ta habere quoque in fè imitation ’'cm primi Apofiatac ÔC Antichrifti,cfleque eiusucluti ^^ludium quoddam indubitatû, Qui paulo pofi, cum rem huiusimpij uocabuli inuafiflet, fpoliauit Eccîefi Epifcopalémque funÂ'onem fenfim ^oieuit omnem.Q^ quidem in re,totiam fçculis,Ro. yont. horribili obfiinationc perfifiunt, indiescp porten ohusifiam fuam in Ecclefias Dei tyrannidem exafpc-' A?*’ contra omnem pium fàncfiorum conatum, de rc

■Quod ÔC coram ueftris Cclfîtudimbus.amp;.' coram ima ac pia Synodo ofFero melatius probaturum,amp; cuv denuuîmè€uidurum,cx ipfiscernffîmis Dci Scri|3tii^ ris,authoritan'bus S.Patrum,CanonibusEcclefia£ Chn fti perpetuiSj atque ijshorum hominum apcrtis amp;nbsp;petuis facræ adminiftrationis deprauationibus,notonK queuitxflagitîjs^quæ infician'nemo poteft.

Intelligitis igitur^cum fuafi uobis,ut miffb EcclefiarumT y ranno,ïpfi Ecclefïjs ueftris per piam Sy nodum confulatis,me uobis fuafiftè,dilcedere ab Anæ chriftojteterrimo Ecclefiarum uaftatore,non autetna^ ulhusEcclefiae.nedum ab omnium Ecclefiarum paftO'' rcrreuocarec^ uos uoluiftë ab impiorum hominum ' roribus fiiperftitionibus,in unitatem ueræ fidci,r«P’ ratocharitatis fadcre, ut æternum uiuatis,non à ueï€ religioniscultoribusjin difperfionem fcdlarum, rupto charitatisuinculOjUtin Schifmatis barathro aîterniu’’ pcreatisjdequo mihi CochlæusconuiciafecitjUtimpi^'' dentiirima,ficetiam atrocifllma, quæ in prælèntiari^® his quæ commemoraui,repuliffè fan's duco.

V oroîa Vod uero fubiungit hiC;,meeriam conatumçfl^ efFicere,ut inclytanoftranatio turpiterrefilirri ^Abrogatio» abEdicfto Vuoimacienfi,omnium Ordinum confto^ fu pro mulgatOjitem à Decreto Auguftano,ahjsquc ’ pcratorijsmandatis,atquemonumenrisfubindè pub»' ce renouatis: Jd equidem optarim me, Impe. èC giae MaieftatibuSjCuncîisÿ ueftris Celfîtudinibuspou^ perfuadere, ut non folum refiliatis quàm primum a» omnibus,quæ ad improbamjôf uiolentam Ro.Tyra^^' nijôi^ mancipiorum eiusfuggcftionem atque poftulauo

’^enijCaufa nondum légitime cognita,contra purâ Chri fti dodrinam,ÔC fynceràm Sacramentorum,difeiplinae SucEcclefiæ adminiftrationem,quam tot præclari iam Principes,amp; Ordines Imperîj profitentur, décréta conftituta funt,uel V uormaciæ,uel Auguftac, uel alibi, Uerumetiam,uthæc omnia prorfusabrogetisac penv tusaboleatis,8C exemplo D. Conftantini, ÔC ïouiniani îliorumcçpiorumlmpcratorumdodlrinam SiC difcipli •lam Chrifti contrarijs edidis amp;nbsp;legibus,quantum fieri poflît,omnibus populiscômendetis,et ubieg promouea lis:Eoenimultionêreiedliregni Chriftigrauiffïmam à Uobis,8C abhac natione ueftrxfidei à Deo creditajemo üebitis, ÔC côtra recepto regno Chrifti,uobis ÔC populis Gcrmaniæ omnibus bonacundla præfcntis QC futurx üitæcumulatftTim« conciliabitis. luxtaillud. Ç^xrite primum regnum Dei, ÔC iufticiam eius,ÔC adqcientur Uobisextera omnia. Qiiapiainconfultorum Edido ïum pcrmutationc tblidam uobis gloriam comparabiquot; tis,apud Deum ÔC omnem piam pofteritatem, tantum abeft utca dedecusaliquod uelturpitudinem fubiretis, utiCochlæusblafphemat,nifi forte turpe fit,reuerti ad Dominum,rcdireinuiam,quamChriftusfeïuatoï nO' bis apcruit.ôC mumuit,in uiam uitç ÔC gloriæ fempiter nxjcpetcre praecepta ÔC inftituta,qu3e ipfe nobis feruagt; tor reliquitjin quo uno,omnc populi Dei decus amp;nbsp;glo--ïiaconhftit.

Confetti fumusnos,quos édifia ilia condemnant, tonfcôamur,nullam aliam ,quam Chrifti Dei noftri do lt;ftrinam,nccaliam adminiftrationisEcelefiafticx refo» mationcmmolimur,quam qua Ecclefiac minifteriaad prséfcriptareuoccntur Spiritus S.HaccCochlxus muV h tique

DE EDICTO VVORMACIENSI tique alq hoftes regni Chrifti plurimis libris caluitini^fj funt:Sed qui ea uerèconfutarit,ÔC cum prçceptis ac in^* tutis Chrifti dinèntire oftenderit,adhuc nemoprodijt« Siquidem ira intelligantur,ÔC ufurpentur, quemadmO'' dum apud nos traduntur,ôf obièruantur,non uthoftes fuis ea calumni'js peruertere folent. Cognofci igitur nO'' ftra antea,etreligiofè dqudicariconueniebat,quàinU^ contra ea aliquid decerneretur, nedum edida tam f^ua ôt^importuna promulgarentur.Sed quia lucem legitiwÇ cognifionis Pontifex Rom. eiusmancipia ferre non poiruntrideo perpetuo hocagunt,fiC moliuntur,utcon demnemur in indidîa caufa,ipfiquc in lüa ipforuffl cault; fa accuiàtores noftri fint ÔC iudices.

Quod uero Cochlæusdc Edidîo Vuormacicnfifc’'* bereaufuseftjllud omnium ordinum Imperijconfenhi EdiftumVuorz omne Imperium promulgatum eflè,ineoagitnimi' maciSfenonom umimpudcnter. Superfuntenim adhucquàmplurimi nium ordinum qui Vuormaciæ eo tempore fuerunt,6C norunt,quibus confenfu conftPz conièntientibusEdiCîûhocftncitum fit. Sed ut nullus «uturn* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperfit rei huius teftis,fi ediclum iftud conftitutum fu'

itex omnium Imperij ordinum iententia,utaliæmult^ eo Comitia fadæ conftitutiones^quid caufæ fuit,ut non cifdem conftitutionibus,ÔC decretiscommuni ordinuin uoluntate falt;ftis,infertum fit fiC adiundîum in ilia pubh' ca edidlorum cius comittj inftrumcnto,quod Recefluin uocantc' Cur no eft etiam in huius Edidli formula eade^ facfta ab initio eius ordinum lmp. comemoratio quç in altjscomitialibusfancionibus, omniu Ordinum confen fionédecretis, fieri confueuitc'Deinde fi EdidîQ hoc otn^ nium Ording confcnfu faxftum eft,quare non eft etiam, ut reliqua, in confeflù omniu ordinum promulgatum.

Quarc permiHùm,ut Lutheri libri Vuormaciæ code in loco,in quo eratfufpenfum, publice uenderêrur^ Vnde dcnicp periculum illud creatum tuit duobusnuncijs Pa Pæ, Äleandro, amp;nbsp;Caracciolae, cum auditum eflet,ipfos iadarc fiC gloriari, etiamfi nihil aliud pro fuo Pontifice in eo Comitio elFeciflent, quam quod obtinuiflent Edi^ hoc fancirijCO tarnen ipfo,opera fuam illi fœliciter collocaffê, propterea, quod eo edidlo prouifum iam eP fet,ut Germani, nifi Pontificis iugum perferre uellent, iuo ipfi fanguine Germaniam eflênt inundaturif

Edilt;fî^um igiturhoc acceptum ferimusnoncommunt . _ confenfuiomnium Imperij Ordinum,fed Rom.PontP extortü' fici,amp; his ipfis,quos modo dixi,eiusnuncijs,per quos iP, le id ab Imperatore affentientibus quidem aliquibus, led non omnibus Imperij Ordinibus,extorfit. Quocirquot; ea nec infertum eft Decretis illorum Comitiorum, nec DecretiComitialiSjUelReceflusnomêaccepitjUti decrc ta contra religionemin Auguftano Comitio facia, ted Imperiale tantum edidum uocarifolet. Hocenimno* mine in adis Comitij, quod ftatim poft Vuormacien-* fern conuentum coeptum eft celebrari anno X2, QC finP tum anno 25, acfemper poftcaappellatumeft,etiamin teceffu ÄuguftanOjin quem tarnen bona pars feuitiaejn edido hoc decretæ,translata eft.

Eamcpobrem Ordines Imperij ineodem proximo poft V uormacienfem,Comitiali conuentu, Nurenbcrlt; gaecélébrâto, Nuncio Pontificio, cum queftus eilet de negledaciusdem çdidi executione,refponderunt,eain executionê, à le grauiffîma de caufa fuille intermiffam. Ne ftilicet uiderentur uelle ueritatem Euangelicam op primerCjSC impios abufus tueri «i tyrannica, eo quod

Popuîi Gcrmantæ eflentmuItipIi'cihusamp;Suarijsab^' bus,à Romana fedc,âC alijsEcclefiafticis Jntolerab»‘fjjj oppreïïbs, idqueiamadmonittexlibrtsLutheri gère. Ex his facile uidcrccft,quam fruftra Cochise^ huicedido,quod Ro.Tyranni improbitate extor^^^ eft, authoritatem, ÔC uim conciliare conctur Edi(?î‘ £* decreti, quod omnium OrdinumimpertjGerman*^’ conlènfu fuerit approbatum.

Sedetiamfi omnium omnino Ordinum Tmperî) fènfueflètfancitum, tarnen poftquam Dominusde*^ hisipfis Germaniæ Ordinibus agnofcere,quale fit» quam aduerietur profeffîoni Chriftianifimi,cur nonjJ pium,ita ÔC gloriofum fibi ducant,refilire ab illo qua«” primum,SC parère Editflo illi patriscoeleftis JDomino noftro lefu Chrifto f Hic eft filius meus dil^ lt;ftus,in quo mihi complacui,hunc audite.Turpe eft ftare fibi in eo,quod probari Deo no poteft, glorioft’’’’ autem mutare^quodabeo inftitutumnon fit.

Nam dum iftiufmodiinimperio Germanico hatte ediefta 5gt;C decreta,quibus damnantur ÔC extremispoe*'' fubijciunturindubitataChriftiSC dogmata amp;nbsp;inftiwf* ( id quod maior iam pars Celfit.ueftrarû Dei benefiet*’ agnoicit, fieri illo ipfo Edidfo Vuormacienfi et décréta Auguftano ) Chriftus iplè codemnatur,SC fupplicii sa® dicitur. Qui tantum iam ianguinisfui^in doôrinat fu^^ confcffbribus profufi^tarnque multa fua fæuiflimé inte^ et cremata membra,quibuscoeperit ulcifti peen*^’ pridem lèntimus,totpeftilenttjsaccifttoties recurrent^ fameaffliclijtotinteftinis dilïtdi^s ÔC bellis attriti, pto' greflucp tyrannidis Turcica: tam fæuo Sf perpetuo de* iedifiCcontriti.

, MoxcmmpoftEdi(flum Vuormaden(è,àquodi(ce Rcp^foEuatù di Cochlæustantopere queritur.excitatum eft bellum il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Turcarum

bd fæuiffîmum inter Imperatoriam Mai. 6^ Regem STS potuc° Gallorum,quod in multos extradum annos, quantum attuleritcalamitatumEuropæ,Chriftianumnomen re^ ttnenti,quispoflituerbisexplicareî'Turcarumquoque ^rma iam inde ferri in nos tanto fuccefTu ceperunt,utab eo tempore,quo ÔC Belgradum,paulo poft etiam Rhoquot; dus,duo præcipua QC munitiflima Chriftiani Imperq P’^op^g^3C“b,expugnata funt,nihil unquam noftrico trahunchoftem féliciter potuerint præftare.

Adeundemmods,cum Anno M. D. XXIIIL Prohibitatrao NurnbergæpieconftitutumeflètjUteodem Anno Spi danone religîi^ ïçconuentusGermaniæ totiusageretur,inquo Impe^ fcdkioru«. tij OrdinesdercftituendisEcclefijs deliberarentamp; fta^ mcanae texena tuerent.ac paulo poft, çalliditate Romani Pontificis tamnecelTarium et falutaieinftitutum effet fubuerfum, infecutaeft mox horribilis ilia rufticana feditio et c£des.

In fequenti ftatim Anno, cum in Comitio Spirenfi Rekfta caufa ïurfus uetitum fuiflet,de rcformationeEcclefiarum ali î’«ligionjs,Hûg. quid agere,accepta eft perniciofiffîma ilia Chriftiano ^«x^cifusatur Imperio clades Hungarica, in qua amp;nbsp;Rex Ludouicus cupatum?'^ occifus,£lt; regnum Hungariæ a Turcisita occupatum cftjUt ab eo tempore illis extorquer! nonpotuerit.

Anno M. D. XXIX. quum altcro conuentu Spi Vienna obfeffa ’^æ refeiffa fuiffètremiffîo Edidi Vuormacien. fadlain A Turds, cum prioriSpirenfi Comitio,Turca Viennamuique graffa Spiræ Edidum tus,urbemipiâm circumfedit. Idem accidit etiam non Vuormadefe cf wulto poft Comitia Auguftana, in quibus Edidtum Rrreuocatum, Vuormacienfe reftitutum, 6^ pleracp Chrifti deerda daris 8c apertis uerbis damnata fucrunt.

Irrîto concilia» ' Anno M. D. XLI. quum Ratifponac per paucoi nTponæcæ°t fu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illudpiæ réconcilia^

mus apudBudâ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiarum,de quo deliberatum erat,admittcregt;

Quam qui'dem cædem atque fugam;,quæ deinde fiat confecutæcalamitates atque incommoda, nihil attinct commcmorare,quum recens illorum memoria nimis alte fit omnium animisinfixa. Superior! etiam anno quantopereinnos imflammata fueritira Dei,propter reiedlionemcaufæ Chrifti, calamitate ilia ÖC grandinc longe faeuiffîma,6lt;f quæ hanc fubiècuta eft rerum omni um penuria, grauilumolmperat.cum Galliarum bellojôC maximo progrelTu crudeIitatisTurcicaî,fat** fupercp fumusexperti,

Hæc autem Dei flagella tam afpera 6C crebra, Pfeudothcologi ChriftCimpunitati adfcribunt quç conceditura^ quod nô ffuitur tgt;is. Nam Cochlæus oC huius limtles pleudotneoit^s fan's inLuthera affirmant,quod fimonarchæ nos è medio tollerent,** nos, caufas cala nomen noftrum prorfus delerent: fore, ut hacratiot\ Kiitatû faciunt. placato Deo,Turcicam immanitatem à Chriftianorf ceruicibus facile depellantrquafiea in nos crudehta gt;nbsp;amp;: Deo rem fint fadluri longe gratifiîmam,ô^ in am collaturi fummum beneficium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SedquialiquamEuangelfj habent noticiam, penderint cuiufmodi fint illa propter quæ Rom. chriftusiudicatnoftrç profeffionishomines le, quo s Reges amp;nbsp;Principes omni genere crud^*^’,^ perièquantur, quosfunditus euertantÔf facile agnofeent cum faeuitia in Confeflîonem qua mundus infiniuit tcmporibusmartyrumA^lüi

rurfusDeum irntat,rccui'rcrenuncetiamulttoncs l'IIas De(,quibuscain tum fæuitiam iuftiffi'mus Iudex coingt;' penfabat. Nam ÔC fi multa ( prohdolor ) apud nos pec P’‘opn‘a felt;S:ae cata deprehendantur : non tarnen ob ea ( funt enim amp;nbsp;Lutheran« pcc reliquis ilia communia) Pontifex nos perfequitur :fèd ideo folö,quód regnû Domini noftri lefu Chhfti cupi^ niusutcum^rcftituere: Quodprçceptadiuina cóftitU'-tionibushominûanteferimus: QtiodEcclefijsidoneos quacrimus miniftros,ÔC inculpatæ uitæ homines, fi non caclibes,tarnen matrimonio copulatos,eorum loco,qui falfos modo titulos, ÔC opes poteftatemcp Ecclefiarum «crilegeinuaferunnôu abdicatofancfloconiugio puden disatçp nefarqs côtaminanturlibidinibus, Qudd Sacras Lelt;fîioncs,PfaImos SC prccesin Ecclefijsreiigiofèamp; c5 «udu eorum qui adfunt,explicari poftulamus : barba* fuperftitiofum ftrcpitum in templis ex* piodiinus:Qiiôd Sacramêta etreliquas cçremoniasattp ^gt;tusinEcclefrjs,ad prælcriptum Chrifti reftitui, ÔC ad »^itaurandam fidem in Chriftum efficaciter perfi'ci peti Ch nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inuedla in Ecclefias,fîdei in

ueris Ecclefiarum miniftris, oci P ^^P^'^Plt;^ribusimpendioptamus,nonautemab boft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominibus dilapidari : qui quoniam

^sEcclefiæfirnt,ad bonorum Ô£^ innocentum cala* quot;quot;«quot;m illis abutumur.

profelïionis noftrse propria peccata,quae ut fuade ^^î?^^^btate periequantur,inimici crucis Chrifti dinfs^Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plerique noftri or* ob uera pecca»

9^àm uctbis profîtentur, uetitis indulgent ta, Lutheranos P ^tibus^qy^jajj^îjj'jÎQj^g de a.uwci2L alieni non nemoinfeftaturi

luhtjCO nomme non uitupcrantur neque rcprçhcn^*J^ iur ab aducrlârijs,quia ÔC ipfi tencntur eilciem malïs,0t ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multóquidemgrauius. Deamotis óó non reden’’'

pcnfisEcclefiarum facultatibusplurimum quidcmcon queruntur/ed non ideó,quód illçuerisEccIefiçmindc rifsatque pauperibusfubtradç,in prophanosufus con uertuntur: (nam fpfimet Ecclefiarü opes omnibus pt]® ufibus fubdudas, tyrannidi et luxui fuo iampridem ad' dixcrunt uniuerias; uerum idcireo, quod ipforü nequp tiæ,uoluptatib.ocio ÔC delicijs non nihil dccedit. Qui ue ró hæc omnia fecum reputare uolentj, ut aperta quideni etexpofitafunt omnium iènfibus ÔC oculiSjUecutinno’ uunturcalumntjs, quas contra nos fingut aduerßrij no ftrtôC hoftesEcclefiarum:tjnon dubitabunt, quin dia crudelitateperlecutionum,quam Ro.Antichriftus iaffl prideminnoftrumordinem,per omneis Europæ no' ftrac prouincias excitauit,Chriftusiplèpetatur ÓCteg' num eiusgt;

Edicftum Vuormacienfe, SC Décréta alia Comitiorun’ Rc«fs. Auguft. comprobatur,certoftatuêdumeft,quamdiuhoc ipfuii* ftïic Cer- Edidum, SC eaquædiximus décréta illaualebunt,at£^ manifiudicaf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LegesnoftriImperi]numerabuntur,tam diuChri

ftum dominum haberiànobis,ô(r iudicarihoftcmEccle fiçfuç.ôC Imperij Germanici/ubiedum poem's omniö Sc atrociiïimisamp;^ ignominiofiffimis,quibus fcilicetper hoe Edidum SC décréta fubticiuntur^quicunq^ue dodn nam eins puram profitentur. Nam quç conielToribus ipfius iniurie fiunt,hæ ipfimetinferuntur.

Quam quidem rebellïonem SC ingratitudincm,ut Si extremam feuitiam contra filium luum,unicum redem ptorem

ptorcm noftrum, Pater tandem uletfeetur extremis irç fuæ fupplicijs. Præter frequentes peftilentias. Si fagt; »ncs,aliaffi incommoda Si damna, percutiet tam obilP natoshoftes filij fui, dcplorata mentis cæcitate, tradérgt; que in fenfum adeo reprobum,ut non fôlum fe in deter rima probra Si dedecoraipfi proijciant, ièd inuoluant etiam inexplicabilibus malis, inteftinis fèditionibus, 8C grauiffimis bellis,quorum exitus nullus queat inuegt; Riri. Sicep afflidos ucnundabittandem,atcp trader gen-* ti,extrema SC barbarie Si immanitatchorribili,amp; intogt; lerabili,ut illi feruiant ièruitutem, ficut foediffîmam, ita et crudcliiïîmam,E6 quod ingrati ergabeneficiaDei in Humerabilia,ôlt; fibi ipfisinfenfi,non Columnoluerunt ipfî Deoconditori fuoj'nfumma libertate feruirc,acfugt; feepto in fe fibj ipfius longé commodifRmoiugo,maxi' mafelicitate perrrui:fed etiam hune unicum feruatorem «oftrum,6C îàluifîcum regnu eius,atrociffimis Edidîis, «que fupplicijs pcrièquuntur,ô^obftinatiffim€ à ière^ ijciunt,

idemeerte cft Deus qui olim:non mutatur hominum more, nec fuas interminationes, quas in lege Si prophe tis omnibus propofuit,nobis irritas efficict,Dédit Si no bis legem fuam,deditprophetas,dédit feripta Apoftoli-ca ^SC conferuat hæc omnia nobis admirabilï fua bom'ta te, ôô contra portêtofam noftram ingratitudinem, qua hune thefaurum uitac æternac, adeo non pro dignitate excipimuSjfiC côtrainfidiofifsimasSatanaeô^ Antichriz fti technas,quibus illi perpetuo nituntur,ut hoc tantum donum nobis eripiant. Proinde quecuncp^Deus fuo po pulo in his feriptis unquam praccepit Si côminatus eft, eadem Si nobis praccepit Si minatus eft,precipitcp quo tidie Si mimtur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 5 Ex'

Expergifcamnr igitur tandem ,excitahque nos acerbis iræ dim'nac nagellis, pahamur : dilccdanius a impietate omm.,0^ conuertamur ad Dominu totanicW' te SC animo. Vofque patres ÔC paftoresgregisl^lt;^* agnofcite, ÖC confiderate,quam uobis Dominus ÖC iudex nofter poteftatem in Gregem fuum dedit,a ' miniftrandam in iàlutem eins, Ita fane, ut de neinprimis foliciti fitis^SCut a pure fancflèqueaö«ni' niftreturjprocuretisrquo tranquillam et quietam fub ueftro Imperio degamns, eG omni pietate 0^ honj' ftate. nbsp;Eamque ob eaufam tollenda funt SC abokn a

laudatifsimo bc neceffario Conftantiniexemplo»*^^^ cunquecontra fynceram Chrifti religionem uUo tempore décréta fuerunt- Quod ipfum ficut Ecclçu) Chrifti maxime iàlu tare; fie uobis etiam erit cum pn’’’* gloriofum, ÔC hoc ueftrum Imperium uobis pr^^^^F’L confirmabit. Hæcrefponderead CochlæiconinU^ uolui,quo fcripfi t, me ueftris Celfitudinibus fuadei^)'’ turpiter refiliatis ab edidlo V uormacienffiSC alîjs de*:*^ tis,quæ illud Edieftum confirmant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . :

Addit Cochlæus,me,dum fccefsionêà Ro. AntiÇy fto fuadeo,nihil adferrejquoCelfiludincsueftræ,U^‘*fi norem fuum tueri, uel confeientias fîrmare pofTunt-quod ipiê fatear.eftè adhuc hodic in nouisièdl’sno modicamde Religione diuerfitatc, atqj conretionc*”' V ident ueftrae Ccïfitudines, quàm peritus Theolc^^

Impiorum mub CochIæus,ÔC quàm acer Dialedicus. Nouasftlt;^^ ’ ti pli ces errores, quoniam ex Diabolo funt, nihil mirum eft, inter fc P (-nihil officiât cer gnare,ÔC diuerfum lentire,mirG eflèt,fi inter fèconfÇ*’^^ titudini fideip** rent. Hocueróquidimpedit,quominusCelfîtud^ , orum» ueftrae confcientiasfuasuere muniant, SC pacatascl»*

Hisitaquc præfidqs Celfîtudinesueftræ,ô^ conftien^ das fuas,ôô exiftimationem,apudDeum recftiiudici) homines,non minusconfirmabunt,quàm fuas confcien das amp;nbsp;honores firmifsimèconftabilierunt olim prj Prin cipes,Conftantinus,filq eius,Theodofius6d aljtj,quiper SynodoSjCadem uia et ratione,quâm à uobis nuncEccIe fiæpofcunt,indi(ftas amp;nbsp;celebratas, falutariter confulue^ runtEcclefijs : tametfî etiam turn multæ Sgt;C uarix hærc' feslatifsimègraflàrentur. Nec enim poteft quantumuis uarius Qc multiplexerror impiorum impedire,quo mP nus S.Spirituscertos reddat homines de mandatis et uo Iuntatediuina,inquafola 8C acquiefcunt piorumcon* IcientiÇjô^ dignitatem fuam omnem collocant.Certoc' nimfciunt,qudd fîimpijs,6C nondûretfte de regno Chri «ifentientibushominibus placereftudeant, gloriam ^ucupentur : le non pofte uetChrifto feruirc, uel uer^^ gloria ,quam Deus prçparauit fuis,per frui. Denique oSait o^rtet hçrelèseflèjUt qui probati funt,cum gloria mani «itcntur.-tantum abeft,ut ob id minus firmis fint confct 'htentu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exiftimatione perP

Scd Cochlçus earum rerum laudematqucfpk^'^*’^ rem rcfpicit^quefuntapud Deum abominabiles. ra aüt cófcientiarü tranquillitatc, quid oblècro fit,aut quid norit^ui (empiternum Dei uerbum,quo lo confeientiç poflunt traquillari, tot iam annis ter oppugnat grauiflïmis ÔC plane furiofis blafphc*”^’'

POft hec dcbacchatur Cochlçus,more fuo, in rum,facit eum authorem diflidtjinreligione,ac^ ƒ fat peruicacix, quód icripta iua Vuormaciæ pertißj“” ter adferucrit, nee Concilij iudicio ea uoluerit fubP”^ re,quod miiTis defidla fua captiuitate nuncijstumY excitare conatus fit contra Catholicos, quod I fuum Pathmonuocarit. Etmulto peioresindehbf * quam antea emiferit, neque hodie nnemeiusreiwc^’ Verum indies fiat deterior, 8C fanguinis fundendi a dior, ÔÉ^ ad danda fcandala procacior. Deindelu cit, me,alterum Apoftatam, fimilibusludis SC art*'’ ’ Rom.Imperium indefinenterconturbare. j/

Luther us ipie,hominemle agnofcitpeccato um,6C talisetiamafuisagnoicitur.Sedqui fius minifterio uerum indicium faduri hint, ut omnes debentttj dubio procul iudicabunt, ipfum purgandæ ÔCreftituendæ religionis Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g(j)

lem,et falutarem cum primis miniftrum,non ullius noxtj diffi'dij. Quid enim aliud elaborauit queeffecit totiam annis, quamuthomines,61^^***^^ Dei uerbum, perniciofishominum traditionibusajH^j^ commentis anteferrent, ut fiduciamfalutis, in “ho ßj uero leruatorc,certa fide collocarent,non in conn is aut aliorum hominum mentis, ut Deo quin? gj?

feftudcretapprobarc,îjsoffïcqsôCoperibus,quaE fint et •pfiacccpta,ÔC reliquis hominibus utilia;utque hoe poti us racerent,quam ut fè affligèrent ipfi illis opcrjbus,qu£

,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unica ÔC pura Chrifti doclrina, atque

* j“8*o,q«atnobrem hanc rcftituendo,Lutherus nullam Jliam excitarepotuit diflenfionem,quam earn,qua Chri lanosdiflcntircneccflè eft ab'Antichriftianis, Si filios ^eiamundo.

Aceufant autem quodinuehifoleatin Antichriftia^ os oratione accrbiore,nec fatis uerecunda. Sed quotus ^iscp hanc contra Lutherum aceufationem afFert, non ^^gisodioueritatis, quamdefyderiofermonislenioris ^purioris,quideeflefi:riptisilliusuidetur i Quireg^ uetè amant óó perpendunt,quac infit inilla ‘8’onis deprauatione, quam Antichrifti inuexerunt, adeoobftinatcdefendöt,aduerfusDeü côtumelia,ÔC ^^n^^^^^^^^^’*“P^’^^'cæ5:qfacileagnoicût,nihilpoflè ill ’j°5^*^*’3^t^cribiûtisacerbû,6c uehemens.Deinde bip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didione oflFendit,compenfant incompara

tam ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirumallata,

6c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facrarum Scripturarum enarrationibus,

r51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tlla at(^ elFicacifïi'ma tradatione prçcipuo

Chriftu,et eius,qui eft de fru Pqj. ?\^ftificationis, deep officqs reparati ÔC iuftifi'cati ttiendquot;^' Qit^t^ttm fane locorum explicatione ô^com tioftram prae* '^tion nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tque expli

floftrae xtatisuiros dodlos omnes longo praeccdit uallo:quod pij omnes libenter agnofciintjfl^ inDoJ”* nogloriantur.

Vexant Aduerfarîj Scripta eins multiscalumnijs/z quódficut dicere omnia foletuehementer, itaetiam illibentergrandibusutitur amplificationibus,Ô^ pleracp eifert uerbis, à commuai coniuetudinc hil recedentibusrut Leólorem magisexcitet. necuiro ipfi.neccaufæalioqui funt iniènfi qui tatiscupidiiuntjijnullis eius uel Hyperbolis ud

impediuntur,quo minusingentem piæ Si L ris dolt;fîrinæ frudium cx libris eius percipiant,ex nbsp;nbsp;nbsp;J

cipue^quibus^explicat Scripturas Si docet,Sed nee*** absque frudu hi legent in quibus pugnat, j-0 Nullum igitur ille noxium de religione diiïi'difj uexitjied diuidium illud quod miieris hominibus c cuml)eo,ód laluifico eius EuangeIio,fuftulitA , Dei reduxit ab Antichrifto^ad confenfionem, unitatem^cum omnibus fandis patriarchis, propre Apoftolis, hoe ipfo^quod eos coniunxitcum nium ChriftoDomino.abftrados à focietatemuuo Antichrilltquibus coniundi Óf aggregati eflcu°® terant,nifia Chrifto auulfi Si feparatf.

Plurimum urit Aduerfarios, quod de Luthero, prçclaroDei inftrumêto teftamur id^quod perus in ultima coUocutionej quam cum eo dorffij habebam,cum inftarem rogando, quaen^^i e caufa, ut Colonienfibus quibusdam adeo fordeK^i^.p intollerabilisuiderer,cum ame anteanonitaabhor^^jj fentfrefpondit tandem in aurem.caufam eiïê,q'^°, hro meo,de uerahcclefianjm dodrina,c£rcmooi?j’^^

difciplin.se rcconciïiationc ac compofitionc, Luthcrum tantopcrclaudaflem. Sed meminiffè neceffe eft, om/ nesqui Chriftum amant,eius, quod D. Paulus fcn'pfit fuo Timotheo. Ne pudeattc teftimontj Domini no/ ftri,neque mei qui fum uindlus propter ipfum. InuidiS enim ipfius Domini declinat,ac ita gloriam eius prodit qui déclinât inuidiam,quam ièrui Domini fideles pro» pter Dominum fubierint. Nec poteft uera quæri Ec dcfiarumconciliatio.nifiid dcturopera,utquo quem/ que loco Dominus ipfe in fuo corpore collocauit, in eo Ulisagnofcatur ab omnibus pijs,

V erum non eft hoc nouum Satanaî artificium^ut ad ücrfarios regni fui,non tantum apud fuos in maximum odium, fed etiamapud imperitiores filios Dei in fafti/ dium aliquod pertrahat. Quod amp;nbsp;aduerfus Paulum, quiaplusoranibuslaborabatjfrutftuscprcgno Domini adferebat uberiores,conatuseft,nec fine fucceftu. Nam queritur ille Timotheo fuo,defertü fe ab omnibus qui ».Tunoth.i, inAfiaerant.

Scd ut ad inftitutum reucrtar; ea qusc Lutherus do* cuit,eofpeclant,utuerboDei fummumö6 prçcipuum honorem tribuamus,ut Chriftum feruatoremfolida fide apprçhendamus,ipfum§; omnibus uerac pietatis of-ficijs imitemur.Eam docftrinä nifi conftanter QC \uor •p^iac S)^ ubique adlcruiflet: Euangelion Chrifti prodi dilTet.

Ad cundem quoquc modum peccaflet,fi doflri Dcofficio Win nam illam ullorS hominum iudicio fuljmifilTet. dicijs Concilio* Nam ficut omnia uerbo Dei fadla funt ex nihilo : ita'^“quot;’* quoque parère omnia debent uerbo Dei ; nec ulli créa* ^utçdeipfo iudicarepermitti poteft. Lutherusitaque

EuangcUû ChH Concilio pi'orum hominum fua fcripta examinahda» ft* Prodit,qui ib nbsp;nbsp;gjj. uej-ßo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflènt prodita, dijudicanda fèmpcr

lud,Synodo,per Verum fi promififlêtfè pan'turum eflè fèntcntisf» quamcunque de fuis icriptis tuliflèt Synodus, cum fciret ex quibus hominibus cogenda eflèt ea Synodus» ÔC probabile admodumeflèt,u£illa coiretex Rom.Po** tificis miniftris,qui purum Chrifti Euangelium non poflunt, èc in gratiam Pontificis omnia faciun^ quid obiècro aliud hoc fuiffet, quam Ecclefiam Chr*' fti, ÔC uerbum Dei addicere libidini hoftium Ecclefisf Chriftiç'

Quid çquot; Etî'am fi uera turn Synodus coadafuiflêt ex uiris uel ipfos Apoftolos iàcrarum rerum fcientia ftudio æquantibus,tarnen quod effent homines, (^iftP li poffiint ÔC errare,quandiu hic uiuunt,nô potuiffct tab Synodo fupremum de religionetudicium deferre,nifi cum fumma impietate. Nam omncsqui premuntur ad' hue carne,quæ non modo i^ara Dci, fed etiam inim*'' Rom,8. nbsp;nbsp;nbsp;]jgQ jaßj' nbsp;errare poffunt. Quocirca fupremuiu

facerc de religione indicium, nullorum hominum»nulH ushumani Concilq,fed opus eft proprium SpiritusS-qui foins ueritatem Euangelqmentibusnoftrisperfua' det. Agit quidem hic fpiritus amp;nbsp;loquitur in iàndîiset h' poftolicis uiris;ied non foins,dum fupereft in illis adhuc

Dd inqïiSa iii Eâquc de caufa nulli un^ Sancfli, ad Concilia quant' ritas nulius do-z libet piorum dodorum Patrum, quæftiones de reif ceatur,non ut iu gione detulerunt,ea legejit quicquid i) iudicaflènt,illud diceïtantûjcek« âbfque ulla cum uerbo Dei collatione, ôf dijudicatio' brada funt Corn ne,recipiendum uel fibi» uel alijs putarent. De Cofl’' cilio enim etiam Prophetarum,pracceptumnud eft.Cx te ri

^®f*,^n’îlt;Jtccnt.Nec ad id iànccogcndafunt ConciliaEc «»Coru« «€na(tica,utquiinillisconueniunt,üjaipfiauthoritatc - ,

«ogmatis Chrifti flamant, fed ut ueritatem QC ianam- J^oa ofticium aof^nnamé Sacra fcriptura inquirant, Ô^inuentâ.pru- Conaiiorum* a^tcr certô doceant,atque tueantur; confutatis crro ribusquæ contra excitatt fuerint.

Hancfanerationem obferuarunt Apofloli, fenio' ïcsinConciliofuoHierofolymitanoÆandemutiequC' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ffntur, patres^ qui conucnerant Niceæ, Conflantinus P*“™ pieadhortabatur. Euangelici,inquit,ôf Apoflolicili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;antim,

^iût.quç oporteat de rebus diuinis (entire. Pofitaigitur hofttlt contentione,cx infpiratisà Deo uerbisfolutio-' hem percipiamus eorum,de qutbus quçritur.

Quampiam Imperatorisfententiamfecutipatrcs,ip' Hift. Tripartite gt;0 Itnperatore prælidcntc,6lt; unà diiputante,audiuerût lib.i,cap.i,amp; 3. prima oês, qui aliquid adferre ad explicationê ueritatis poterant, 8gt;C uolebant ,non ex inferiore tantum ordine Glericalij Ç Athanafius enim turn inter primosdifputa* tores,diaconus adhuc erat,) iêd ctiam ex Phil'ofophis dC Laicis atque idiot is: tû pîjs collationibus,quae in quxftio nê ucnerât.religioiè pertralt;flarût,et demS ex diuinislitc ris de fingulis rebus ueritatê pcruefligatâ ^nunciarunt.

Quid itac* Deus fuam gloriam alteri non tribuit : So lus uult,uteft,ita etiam agnofli per omnia uerax, amp;nbsp;om hem hominem ,quod eft, haberi mendacem, ne filij Del alios fibi,praeter ipfum,uitçmagiftros deligant in terris, y ni Chriftojfilio iuo,patcr hanc dédit poteffatcm,utfpi ritû ueritatis à fe emittat,quibus uclit:huius folius nutui addiduseft paracletusille fpiritus,qui inducit in omnc ueritatem. Nullis hune,quamuisexcelfis fedibus,nullis k 5 etiam

etiam quamlibet numcrofiscongreganonib.promifi^' Promifit autem ilium piè ÖCconlêntienter orantibu^» pollicitus eftjfeipfum fore in medio fuorum,fèd qui iu ’r fins nomine conuenerint: Verum quipura fide huo^ ipiritum orent,amp; in nomine lefu, pure, nec ulla caufa conuenerintjtj foli Deo noti funt, nullis autem minibus. Deinde, q quoque,qui QC in nomine Domi™ uereconueneruntjôCSpiritumS.exorarunt,tarnen duf* fimuladhuc etiam Spirituscarnis apudeos,utdictum cftjlocû habet,an ex uero fpiritu iudicent,non nifi tionefententiæillorum cum indubitato uerbpDei,®7 ex Spiritu Chrifti iudicari potefttquem Dominus larg*quot; tur fui s. Suf carnis Spiritui prçualere facit,quâdo ÔC qf tum ipfi uifum fuerit: non autem quando QC quantum praeferibuntij, qui indicunt Concilia,aut qui ab homif* bus in fublimi loco Ecclefiæ collocantur.

Dominus lefusfummusEpiicopus animarum noftm rum fedens ad dexterâ patris, ipfe pariter elle apud nos dignatur ÔC cottidie,ufque ad confummationem faeculi, S)C implerc perfîcereep in Ecclefia fua omnia, idque lioc ipfo fuo Spiritu, altero Ecclefiæ paracleto, nullohomi^ num,fiue fingulorum,fiue uniuerforû minifterio : quat* quam uti horum minifterio feparattm ÔC uniuerfim præftito dignetur: uerum id pro fuo arbitratu,non pro hominum uel dignitatibus, uel numero. Plan^ tantamp;rigant ueti eius miniftri,fed utrunqueperfe ni' hil eft,nin Dominus ipfe detincrementum, quo perficP untur omnia,Hoc uero ille dat ubi, ÔC quantum ipß ut^ fum eft,non pro hominum moderatione,

Certa igitur ÔC indubitata fententia de religione,ftm^ per ab ipfo Chrifto Domino,unico magiftro noftro cce leut«

lefti.pcr paraclctum Ecclcfiæ Spiritum ueritatis, pe--undacft,nonautem abullis hominihus,inquamlibct magnts collati fint thronis, ÔC quantacuncp magna mul titudine conuenerint.

i Audiendi quidem funt óf reuerenter omncs pq amp;nbsp;fi deles Chrifti miniftri, Sgt;C feparatim finguli, 6c uniuer^ fitneongregati: dtjudicanda tarnen pijs omnibus funt, ?U3c ifti attulerintj fed religiofè.et inuocato SpirituDei.

td omnem cnim Ecclefiç dodrinam pertinet.quod eft pracceptum de Prophetijs.Cseteri dijudiceni,2C probate omnia.quod bonum fuerit,retinete.

Libenter etiam connenire debent ij.quibus rerum Ec tlefiafticarum curam Dominus commendauit, quoties ^liquid uel in dodlrina motum, uel in difciplina pertur^ Eatum extiterit, Ac debent, qui conuenerint, inuocato paracletoEcclefiac, Spiritu S.propofitis diuinisliteris, propofitisetiam cæteris Ecclefiarum monumentis,fum wta cum religione SC cura, ex his ipfis diuinis Uteris «cris Apoftolorum traditionibus,exquirere,quac de fin gulisqu^ftionibus fit fentêtia Dominijac quicquid dUs dehiscognofeere Dominus dederit,id qua poffunt dilt'' gentiafuadere,0C qualicet authoritate proponereEcclc fiis,fedindicatisfi.deUter ÔC explicatis Scripturarum o* Ùculis.quibus quod iudicarintjinititur.

Vt autem Ecclefiac, aut finguli etiam Chriftiani, ea quae inhuiufmodi Sy nodo, à pijs Ecclefiarum pr ocura^ toribusftatutafuerint,quantumuisillireligiofe con* 'lencrint, ÔC oblatas caufas tradtarint atque iudicarint, ftatim rccipiant, fola ftatuentium authoritate indult;fti,fi* ’acullaftatutorum ex fpiritu ÔC uerbo Dei, dtjudicatio* nulUfidiCh£iftiminiftri,et fynccri myfterio^m

Dei diTpcnfaforesunquam requirent. Nam hoe ipfo Ö*' uaderent poteftatem Chrifti.et facerent homines foa P® tius,quam Chriftiauthoritate niti : quod eft Chrifto mines antcponere.NâDominusgregi fuo (èmper ade** prçfenspaftor,£C caput mébris fuis perpetuo cohaer^i'®’ femper mouens SCrcgens,coque de ucro fuicultu,atqiï^ religione ultimum facerc indicium in ipforum oientt' buSjin quibua icilicet per fidem inhabitat ^ibi refèruauit«* ipiê eos fuo numine regere ac ducere,ô^ tandem in o*”' nem quoque ueritatem inducere dignatur.lnterimj^' men ut pij agnoicant iê efle homines,(èque ipfi magis*^® que magis addicant, finit etiam cos nonnunquàm labb finit errare peccare : ièd nullo eoserroreaut peccai^ patitur perirc.Oues enim eius è manuipfius eripcre P®'' teft nemornec abtjcitipièillas,quas ut ad uitam çternâJfl conigeret,animamfuam proillispofuit. Eóquccutn^ uidetur,cmittit fuos fideles miniftros, qui errantibus^^ uibusjuocem fuam fynceriterinfonent,camqueipfc“*’ facit SC agnofcere QC iequi:ipiè de omni religione SC ƒ' busijs,quaeadcultum ipfius pertinent, fuatantum do^ (firina,lua fanCta infpiratione certosfacit: ut iuftus per fua, non aliorum hominum fide uiuat, ÓC fidcuer^ ipfius,non ullorum hominum, fiue illi fingulatim, in Synodis doceant ÓC iudicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Debet autem nihilominus contra omnem imp’^*“ doClrinam fèdulo inuigilare,amp;ièueritcr infurgere^ Ecclefiaftica,tum politica cenfura, ei^minifterio quoque numen Deus adfpirat,,ut fit cfficax ad reuoc^ dumfuos abcrroribusïet non fern per, neque pro “O minum iudicio et conftitutione:fed pro fua uoluntatc arbitratu nobis inicrutabili, Idem id quoque

^^*gt;^tguachxrc(cs per hæc Dei minifteriacomprimi Contra haerefes pofTuntjtamen utiles eis fint, ad hoc nempe, ut qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Saà'l?“'S'ï P’’“'’’““''«■ .»’“‘f'® fî“t,amp;Cincxem-p»uaiqscclebriores;quiuero minus probatstem magis uinotefcantjCum fibi ipfis,tü alqs.Sibi ipfis,ut humiliati felc Domino 8é Eccleiiaeperfcdiusaddicant, ÓC uerièn ^urinreligione Deicautius:Alijsautê,uttempeftiuiorc Jcmcdio his aberrantibus iuccurrere ftudeant. Manifcquot; •wuretiâ hac ratione hœdi,addi(fîifcilicet Antichrifto, proditi uitentur. Hisita^ quascomemoraui dC nub ‘•salijs rationibus certitudini fidei atque religionis,0^ hanquillitati turn conicientiarum^tum Ecclefiarum con «uli poteft Sc debet. Sapicntes au tem mundi à rations busexternæ politiæ, de conftituenda Ecclefiædiiciplp na ÔC gubernatione, prçpoftere diiputantreôque amp;nbsp;ft et diospernicioftimplicant SC perturbant:non cogitantes Ecclefiam eflè regnum coelorum, ÔC regem ccelornm Chriftum,regere illam ratione plane noua,quaî à politic ca gubernatione tantum differt, quantum diftat cœlum à terra.

Sandorum Patrum ÔC traditionumitem Apoftolica rum authoritatem crebro iadtant Aduerfarîp fed fi poft aöa Apoftolica legerenqSC pie expendercnt,quae de po litia Ecclefiarum prodita nobis funt in Hiftorijs Ecclefi afticis, ÔC authenticis monumentis probatiffimorum patrum,Irenæi,Tertulliani, Cypriani, Bafilij,Hieronygt;-«ni,Ambrofîj,AuguftinûChryfoftomtetfimilium:muI to aliter de conftituendis Ecclefijs ÔC ftntirent ÔC loque tentur.quam nunc faciant.

LatomustamêfubpcitConciliogenerali Pont. Ro manum, quod Pont, pridem haereticum fteit: Pighius

öero non tam impium hoc.quàm infanum l'udi’cat, Se*^ quomodo Latomusconfulethocipfofuo Concilio/n' faîlibili religionis iudice,Ecclefîjsî' Ante centum èC gi'nta aiînos eo^ amplius,wiqeq fuit Synodus Con' ftantienfisjab eo tempore nulla, quæ generalis quidetn haben'iure queat,cogi potuit. Sedfac etiam BafilifJ^' fem,£lt; æmulam eius primû Ferrarienlem, deinde FlO' rentinamjgeneralespofle uocari,tamen anni intcrceflt runt plures centum. Quanti uero interim erroresinuJ ferunt ÔC nati funt,quibuscumdolt;5îrina,tum difcipl*^ Ecclefîarum tantum nonextindla eftf Chriftiani aute, quoniam utfua quisque fideuiuatnecelTeeH.omni ino mentoopushabentcerto ÔC infallibilï de religionciW' dicto.Hoc igitur non à Concilijs,quæ tam raro cogi P^' funt,tamque etiamdubia SC incertafunt,ficogaßWt. «nulto minus a Pontifice Ro. tanto Chrifti aducrfatiO' fed ab uno Chrifto Domino magiftro noftro coelcfti plt; cendum finguliseft.InEeelefiaquidem,SC per probata Ecclefiæ minifteria,fèd ita,wt incrementu minifterij oin' ne,ccrtificatio fcilicet cordiû,et dodlrina illapatrisen cax,qua ad filium mentes per trahit,perficiatur cletum,fpiritum ueritatis, qui fpiratubi ipfe uult,nóuW ftatucrint homines:quique inipiratur à patre ÔC filio fl* Sc tû,quibusô^ quandoipfis, no hominibus placucft’’

Adhuncergomodumquoniâ res Ecclefiæ habcnfl Sc quoniam tab's eft Conciliorum ratio,ut dixiCnc qw*“ interim loquar de Pontifi'ctjs Concibjs,quçnihilmint^* funt,quam uera Ecclefiæ Concilia) Lutherocertcuiti® darf nullo modo poteft, quod docftrinâ fuam hauft^at” ex Euangelio Chrifti,nölueritfubmittere fcntentiçCo^ çilij,amp;I Concibjnondum conuocati,quódquenonni

ex fummis Ecclefiarum hoftibus cogendum cypcdîabâ tur. An ucro ulla eft caufa uel controuerfia tàm futilis, quana uir bonus poftulet debere committi,finc prouoca tionc,qsarbitris,quinondum fint nominatijquosetiam , uehfimik fiteflenominandosex inkftiffimisinimkis turn pcrfonæjtum caufæ,quæ tradtanda fit.

Quanquam,ut dixi,etiam fi turncoadlum Gonciligt;’ Utnaliquod fuiflet,atqueextafibusuir{s,qui Apoftolp «a præditi effent cum fcientia, turn ftudio refigionis:ta^ ’tienLutherus non ita iudicandam dodlrinam fuam tali Concilio permitterCjfalua pietate potuiffet, ut quicquid tiufmodi Concilium iudicaflet, id ratum babiturum fe tecepiffet.Nam hoc ipfo,illud,quod Chrifto ôd Spiritui S. proprium eft,indicium infallibik ueritatis, tribuiffet hominibus, qui dum hicuiuunt, femper carnimenda*’ eijs ÔC err oribus obnoxi] funt.

Laudandusigitur,non uituperandushoc nominel-u theruseft ,quidodlrinam Chrifti, quam Dominuseius miniftcrio coeperat proferre,concilie hominui^ubqce ÏC nolucrif.Nam fi hoc feciffet,8lt; interea dum C^nctlp urn de ea iudicarct, obticuiflet, P ontifex de celebrando Concilio indubie nemini moleft u s fuifiettaut fi qu^ hoc nomine extortum ab eo fuifiet.illufilfet Orbi fpeetr o a* liquoConcilq,utnunc per T ridcntinumludibrium mo litur .H^c de pia ÔC Ecclefqs falutari pertinacia Lutl^ru

Qu^uero delatibuloA-utheri.cognominationc Patn n\icohoncftato,criminaturCochl^us,lcuiorafunt,cpjam utrelutari debeant.Eiufdem tarnen Euangclq caula Lu therusindlofuo detinebatur fecefiu .propter quam 1Ó-’ ■T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qanncs fiiamincoluitPathmon.

VTRI TVHVLTVS CONCITENT obqctuntur, Lutberum ex illo lèceffu fuo nuncios lt;îlafuacaptiuitateemififfe,utturbasconcitaret,pcior^®' que quàm anteajibros edidiflejadûmque fe ipfo indicé T 1, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, detenoremjfanguinisquefundendiauidiorem,atqucoP

uthcrits tu îjciendilcandalaaudentiorem. Lutherusenimuoceô^ ftls cohibuit:nô fcriptishocunum docet,uî Cbrifto feruatori ièhotninf^ cxcitauit, totos dcidantjatque hoftibus quoque fuis benefeciant;

ter quos præcipui funt,catholici Cochlaei^uniuerfaw licet carnis mundique uiam ingredientes ; tàm abeft uliam unquàm dare occafionem tumultus contra cos ex citandi, fanguiniscp fuadëdi uoluerit. Vt à legitinto giftratu coerceantur,qui rcgnum Dei blafphemiiSjô^'’* J atrociffîmèoppugnant,quis amansChrifti et honiinn’]' r non optetç'Sed Lucherus, ôC quicunque funt pîj u^rbO^ƒ hil malunt,quàm id citra fanguinem tumuîtuxn Quants ucro Lutherus obftiterit iemper omnibus cofl' filijs,quaeadt^im 8gt;C cedem fpedlareuidebantur.-fatis^g nofcunt,qui animo fynceroôC fcripta eius legeruntA conciones audierunt; ut intérim priuata confilia uulgo funt adhuc incognita, præteream. Quod poftremo fuo libro. De papatu per Diabolum conftiti^' to,Imperatorem monuit.delmpertj iure uindicand^c^ Anticbriftityrannide diiîipanda,illud eonititurDc* praecepto,quôd Spiritus S.cxpîicuit Rom.q.

Quid autem Pont. ÔC eius mancipia, ÔC in bis Cocn^ Iæus,eiusque fimiles docftorcsmoliti funt, inde à Comgt; tîjs Vuormacienfibus, ut fanguis bauriretur quiüjum Cbrifto fanguinem confecrarunt,non nobis tantum notum eft.Certe ni G lentus ad iram Dcus,Euafl gelqfui boftibusSC contemptoribusaliquantùlutntc’^ poris ad refîpifcendum concedere uoluiflTetzfanguinarfl

ini pcrfecutoresrem p ridem eó perduxiflênt,ut Germa nia multo ipforû met ïanguine fortaffîs inundafîct. Pax autem noftra Chriftus.qui non uenit ut pcrdatjfèd ut fer net quod perijt, diflîpaui'tjmirabilibus profedîo rations busjmpia iftorum,fiC extremçcrudelitatisconfilia,et co natus pernitiofiffîmos,

Nec enim dam eft quid inConfiftorijs fuis^q uid apud ïvlonarchasjquid in alîjsconfultationibus,padionibus, fœderibuSjRomaneniès contra noftrosordines ten^ iarunt.Nec etiam tam ftupidi funt,qui dodrinamChrv Exinofa confi« fti puriorem receperuntjUt non intelligant, quo fpede-^ Ha contra Luthe tur,dum non folum Rom.Pont. Legati £lt; nuncs] affir^ ranos. Want, fed etiam fummae authoritatis fcholæ palàm defi^ niunt,nullam noftrisordinibusfidem feruandam.muL toque magis efle è re Chriftiana, ex ofFicio piorum principium, utLutheranos extinguant, quàm utTur^ cam propulfent : ed qudd Lutherani fint Turcis multd magisStimpq,SCnoxq.Magisimpq,quddTurcæina- Lutherani detelt; uitispcrfeuerenterroribusex ignorantia;Lutherani au rioresTurcis, tem religionem paternam,perniciofis hærefibu«^ entra confeientiam commutarint. Magis uerdn oxq,quôd Turcæ externi, Lutherani inteftini fint hoftes; deinde quod nec Reipub. Chriftianæ tranquillitas, nec uires pofTuntad bellumTurcicum neceflariac, nifiextindis Luiheranis,parari. Âtquchisrationibusnecpaucis,nec parumpotentibusPrincipibusid omnino perfuaferunt, ut quoties in Turcam infeliciteraliquid tentatur,totum hoc noftræ impunitati adfcribant:ac nifi nosante ceu ho ftiaDeo mademur, nihil féliciter geripofle confirmêt.

Arque inhisipfis Comités ueftris, quisnon commo-' ucretuCjdumperpenditjCoram quibus,ctquo furore Ita

lus ülc cucullatus, pro (acra concione, adcædctn no* ftram,claffîcuin clamauen't, fuum Matza Matzainge^ raiaans.ôlt; alter fuum Vac,etiam cótraeos, qui noftram dodrinam tolerant t* Etenim iftt cum haec in facriscon^ cionibus uociferantur ; fi non creduntur eauociteran ex uerbo SCfpiritu Oei,cui icilicet foli hic locus debetur, debent fane coerceri ab tjs, qui Deo fuum gladium g^' ftant. Cum igitur non coercentur, fed ftudiofè audiu»'' tur,an non fit hoe argumcnto,illos qui fie audiunt ex«* ftimare ipfos hoc facere ex uerbo ÔC ipiritu Dei.Iam haneperfuafionem habent, eorum làneconlcientiæ ad' ftr inguntur, ut quod illi monent QC toties inculcant, ipfa déclarent. Vis autem confeientiç quanta fit,quicoO feientiam habent,non ignorant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hæc itaque omnia cum tarn faepe, öf apud tam tosjtantoque ftudio, ÔC adeo minime dilfimulatis bus agitentur, non poflünt fane à noftris haberi pro w' do ; præièrtim,cum nullis adhuc rationibus ÔC tionibus id effici potuerit, ut Edidum VuormacieoK» 6C Auguftanum Decretum abrogarentur,quorum P’’* tudicqs noftri iudicantur hoftes Ecclefiac Si Reip-dam^ nanturutdeploratihæretici, addicuntur omnibus pef nis,amp;communi omnium iure fpoliantur.

lam confiât,quas occafionesnofiri Principes 1lt;P habuerint armis impetrandi ab aduerfartjspaulohro’ orem in Germaniapacem nofirac religioni, qua*^P , tuerinthaclcnuspacjficis confultationibus,amp; bus:Sednequeextin(fiaefiinillisuis nature,utnon ipfi faluos fe peruelint,ac tantis pcriculis,etcófpi’^2f‘° j bus contra ié depulfis,in tuto uiuere:nec çtiam uiresDominusipfisad hanc rem coniuierit.^

^gittxr illoscohibùit,qutd pcrmom‘t,ut in tantis per/cul/s infidiofiffimisconatibus hoftiuni,falute ftia commiP « Domino,maluerintadhuc in filentio ct fpefuu robur poncre, quam in armis, ut cxpeClandum potins duxegt; tint donee Dominus ipfe feeptro fuo ferreo iftosnomi^ nis fui hoftescomminuatjinftar teftæ figultquam ut ip* fi fibi iudiciû de illis facere conarenturf Id R:ilicet,quod àLuthero ÔC à Lutheranis concionatoribus fundendi fanguinis tarn auidis, excitantur ad tumutusconcitanquot; dos contra Cochlæi catholicos, SC quod ad iftorum cæquot; dem fanguinaria dotfîrinainflammanturç’Atqui benefi cio Dei conftat omnibus pijs,qui ÔC Luheri ÔC noftrum Omnium quos ifti Lutheranos hæreticos criminantur,li broslegerunt, 8C concionesaudierunt,amultis fæculis nonfuiflepopulum adeo diligenter SC grauiter inftitu-' *um,utintelligeret Euangelioneflè Chrifti Iceptrum, quodDominusipfeemitcit, utdominetur in medio ini' wgt;icorum fuorum,fic ut nullo habeat opus humano prae fidio,quo uel defendatur uel propagetur. Nufquam C' nimftudiofiusquamapud nos, illud quottidie hominp businculcatur,eireconditionem noftram,utouium,quç wadationi iam deftinatae funt, oportere nos præcepto «Cexemplo Chrifti, etiam bencfacere hoftibusnoftris, of malum illorum bono noftro uinccre : atque religio' *iem Chriftianam ita defendere ÔC propagate, ut pro ea *'oftrum,nonalienum fanguinem fundamus.

Quametiamid operam dentnoftri,eofatisdemon' “gt;‘atur,quódapud nosnemoadhuceoquod pontifici* Ämfuperftitionem iè(ftaretur,ô^ tyrannidem adfèreret, mterfedus eft,nemo crematus,nemouiuusftpultus: *mone tortus quidem^quanquam pleriqueeorum ob blaiphc'

VTRI TVMVLTVS CONCITENT blafphcmias in uerbum Dei,óf infîdiaserga eines atque rem pub.fua, mereantur fæpc graues dare poenas,ctiatj’ ex præfcripto ciuilium legum: quû interim ïj,q«i Coch laci,0^ id genus aliorum Rom. îedis fatellitum, docflr*' namôC confilia fcquuntur, nullo prope crudelitatisgcquot; nere, fuo fatisfacere pofliint uel odio, ucl indignationij in confeffbres Euangeltj, magna ex parte probos ôi »0' nocentes uiros,etiam aduerßiriorum tellimonio*

Lutherana itaque dodrina, illa,fi uera funt mcndacia Cochlaei, fanguinaria,quam plurimosdcditjquifu^*” pro ialute hoftium ianguinem fortiter profudcrunt/ demnati à fedatoribus diiciplinç Cochlæanç:fed qui w» ex ipforum grege, ob fuperftitionem Romanam fedusàftudiofisdodlrinaî Lutheranac, neminetnc^'‘^ proferent:ficut nec qui ipforum fuperftitionem fuo lint fanguine confirmare,multos exhibere poflunt-

Ex hisCelfit, V-faciIeintelIigunt,quàm aliéna a U^ ro cætera funtrtam alienum à uero ÔC hoc Cochlçi^^’^*’”. eflè,de animo lêditiofo,atquefanguinis fundendi cup do,quem Luthero tribuit,ipfe interim huic morbo U hementer implicatüs,ut qui iupra modum conquer‘d ÔC inceffanter de fufpeniàtam diu fçuicia in Lutheru^' ÔC eos omnes,qui puram EuEngelq dotftrinam tur.cui acceptam fert ôiS ieditionem atque ftragem corumrmagnumcp probrum eftèdicit ÔC dedecusU ftræ nationûquod non pridem Lutherus ÔC cult;n eo et) eins deleti funt.Haec rclponfa fint ad ilia CochiÇ* Luther S conuitia,quib.eû tumultus ÔC eçdis auidu «a /j De me prçterea,quê uocat Apoftatâ^adiungjtj^^ milibusludisSC artibus ûerS Ro.

rku ucr I täte fchbi tjÇua Ächab Eliæ obqacbateum perturbarc Ifraekm. Caufa enim eadem, gratta Chri ftoeft,obquamCochlæusmihi,ôif AchabÉliçhoc con vicia feett; quanquâ ego longe fum mfra Eliç amp;nbsp;fantfli tatem amp;nbsp;ufm illam propheticam . Nec emm aut Co^ Vt ncccfTarrja chlæus.amullinoftri aduerfarq unquâ demonftrabôt, miniftcrijsô^ido nos qutequam uointfle mu ta turn tn repub. Chriftiani nds miniftns de» nontinis, aliud, quàm peccata, fuperftitiones, quàm pyauata minifte» idoloIatn'as.Perturbanturquidem homines hoc inftitu ria ofnoxq mini b,fed ad falutem q, qui fecundum proppfitum uocati conmutenî, funt:alqcerte ad perniciem,iêd quamfibi créant 6^ ac' cerfuntipfi.

Optamus nos (uerû loquor,nccp mentior,quod mihi Cochlçus mendacio tribuit) ut cuicprclinquantur,quas ulla poflït ratione tenere,propitio l5eo,ÔC opes amp;nbsp;ditio-’

Cenièmus etiam Ecclefiafticos antiftites pofle ^opitio Deo atque Ecclefîarum commodo,ditiones ô^ opes Ecclefiafticas teuere ÔC adminiftrare, fi ipfi üelint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim aliud ab eis fiagitamus, quam ut ik

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opibusinlumuntinminifteriumperfe

inhmu Icgêdi et pfallendi in templis,SC nunc etiâ depra-» ( quoniam nec pure hæ Letfliones ÖC Pfalmi exhi nentur, nec ad erigendam fidem audiuntur) malint im^ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tninifteria Ecclefiæ per fe non utilia tantum,

Ph nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;minifterium procurandiïynceram

nrtftido(ftrinam,lacramenta dC difciplinamtdeinde Z' Urn erudiendi bonis literisSó artibusChriftianam iu' entutcmtquod munus Clerici femper proc«rarunt,uP adhuc diiciplina Ecclefiæ. Turn ut eos,qui nunc »pus præfedi funt parochqs,ad hanc fundionem mo s omnibus indigni óf inepti,coraniutare uelint homk m nibus

Q_VAM moliaktvr lvtherani liibus ad hoc miniftenum dtgnis dC aptis. Ab hac corredione QC ncceflaria amp;nbsp;(alutari, qua ni'bil quam a'?'' ufus pernitiofiffimi tollentur, quid obfecro perturbatio nis coiequatur,aut metuendum fitî*

Tantundem uero cxpecQandum conturbationis Sc zx ipfius fane minifterij reftitutione^quam nos qiiÇt' S.miniftcrij re mus.Quid cnim in eo fitincommodae nouationis,fi9*^5 formatio in quv in templis legi debent S^decantari,fumantur ex diuinis bus confiftat. Ifteris, hominum fuperftitiofis commentis reicdis, K' gantur Sc canantur linguapopulari, quam omnesp' riter intelligant, ÔC expl/centur ad erudiendos auditO'' rum animosf Item,ut facramenta, ficut Doming ipie inftituit, intégré adminiftrentur,fummacum rc»^ gione, Sc clarilTima myfteriorum cxplicatione, rctno'’ tis omnibus, quae contra uerbum Dei ad oblcurandutn Ghrifti beneficium, 6C auertendum frutftum fidetafl’’'' lis Sc indodlis miniftris inueCla funt i Vt dilciplina clefiæ iuxta fimplicem Dei uerbum, ad efficacera pecc’ ♦torum SC pœnitentiam SC emendationcra ,SCpi3etiit* perpetuam inftaurationem procurctur, fublatis quse hypocrifim tantum, uel humanorum operum fuperfti' tionem,contra inuenta funtî* V t CuratoresEcclefiwut” matrimonium potiuscolant,quam turpi SC infamicon^ tubernio polluanturj' Haec nimirum ilia funt, proqu*' bus nos contendimus, quaeque mutari in Ecdefijsrc^ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ quirimus.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Optaremus quidem ex tantis opibus, quae Chrifto

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_aequâredire,quibus Canones addicunt bona Ecclefiat^

omnia,quac quide in religionisminifteria SC inftrum^^ ta inftimi necelTe non eft ; fed in co nonconfiftit certa^

RERVM MVTATIONEM, men nobis; Verum in hoc uno, ut Chrifti regnum plicitcr rcftituatur,pura turn dolt;flrina,tum Sacramento enm ÔC difciplinaî Écclefiafticac adminiftratione admiP fa.QuofartOjpaupen'buscolIatio populircdundare po ïcritjUt D. Ambrofius refpondebat,cum de a gris Ecclc' Gacfuaî Imperatori non donandisquidemàfe,ièdcti* îm non negandis,uerba faceret.

Hacc igitur pura ÔC fimplex regni Chrifti reftitutio, ^uamnosmolimur, quam flagitamus, impijsquidem Perturbât impietatem iuam, amp;nbsp;icelerofislicentiam petquot; turbandi QC diutna ÔC humana omnia circumicribit Qi •mpcdit. At Imperium Germanicum QC Respub. Chrp ftiana,nulla ratione alia tranquillabitur Qi confiftec, ^am Cochlæus QC id genus alq dcclamatores,perni'' tiofccertCjConfilqs fuis fiC ftriptis perturbant 6C exagp tantjdum non ce (ta nth is Principesincitare,utcontrafl?i muigcalcitrentjillicp feCe opponant,cui pater omnê po-teftatcm tradidit in cœlo QCin terra ; qui uidelicet eft lapis ilk,in quern quiimpngunt, coniringuntur, QCqui comminuiteosomnes,inquosiple incident.

Cochlæus dumuultdemonftraremeam in mcntien-no impudentiaffljiubetlegere Quaternionem,O,in lt;undoameeditolibro,quolocodicit me ftriberc, nullum uere Chriftianum petere ullam externam mutatio-nem in dominqs 0^ bonis Ecclefiafticis : Aitcp hie me ï'ihilexfidcjnihilexueroloqui. _ bcripfi co loco,Chriftianam reformationem r'opibus Ecclefiarum nihil mutait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fu«* in tuto potius collocare. Item ueros

^^hgioujg adminiftros fugere externas poteftates Qi O' PcSjCxemplo Chrifti Qc Apoftolorum,ex ijsque rebus.

Chriftiani ius quacfuntadhancuîtamneceflànXnihil amplius fuum in cxternis j-e qnàm quod ad hoc ipfum opus cis nee mutari quk* Ecckfijs utilitcr prçftcnt. Adhæc cundos Ch^ niiam .in ftianoshomincsabhorrercab omni non neceflan'a cW lunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis adminiftrationis mutatione,8C de externis bon«

deo non contcndere,ut citius de fuo iure aliquid ali^ ccdant,quamutius fuum cum aliqua charitatis fione,nedum cum publicae tranquillitatis perturba«®quot; negt;perfcquantur.

HicfcribitCochIaeus,mcprocuIdubio nihilloqu^^* ' fide,nihilex ucro. De me enimexfuo animo indicé ’ Sed fl Dominus, repulfo eo, qui ex Cochlaco det ut Celfit. V.id tandem efficiant,utin religioneCn*' fti,6C facris Ecclefiarum minifterrjs ca rcftituantur,q'^» Dominusita ferioÔC grauiter requirit,ut his feiente comtemptis, nemo efle Chriftianus pofRtjS^ ut corrig* tur ea,quibusobftinatedefenfis,nulla poteft obtint’’ parsiaregnoChrift!,nec nomen Chriftianumiurec*’ quam competere : fi qui tum ex noflris non reipfa clarabunt effè ÔC in fe uera, quae icripfi de rainiftrorin” continentia etparfimonia,omniumque Chriftianorun’ pia facilitateet comoditate:in conftituendo et firmando adminiftrationem opum er ditionum Ecclefiafticarun’) eos Sc ipie non fum habiturusinter Chriftianos.

Sed illi uanitatêSC malitiâGochlacifadorefutabunf» Que à procent ac planum facient,fènihil aliud à proceribus Ecclefia» bus Ecclefiæ pclt; cis,qui nuncEcclefiarum ditiones procurant,poftul^*'^’ tunturâ Luthe« qu^m nun fuüpforum condemnationem, animarinjî cura,quä nec uolunt, nec polTunt adminiftrare,ièlê ip« non tarn onerenqquam opprimät;amp; ne ullisuotis,d«* praeftare quoque non polTunt neq^ cogitant, fefe

tan« potiusillaqueent, quam confecrcnt Domino: ue^ rum communi potius 6C ueræ Chriftt religioni dcditi, Ecclefijs adeflè uelint, quo neceffarios pofsint ÔC idone OS habere curatores, atcç miniftros:tum ut in hos^ô^ la-lutaria horum minifteria^fi non tantundem,partem fairem aliquam carum facultatum impendant, quae nunc confumuntur, QC in homines, ÖC in miniftefia Ecclefijs pcrniciofa.

In his uerfatur meum perpetuum ftudium, hi funt lu di ÔC artcsmeac, quibusLuthcrum imitatus, Imperium Gcrmanicumperturbarc ftudeo» Vtregnum Deiubi-que apud nosGermanosobtinear,laboro,id quod eft iuftitia,pax ÔC gaudium in Spiritu S.quod nemini quic-quàm accerfit incommodi, necdetrahit commodî: led auertit potius ipfum admittcntibus,cunlt;fla mala,8fcon ciliat quiequid excogitari poteft boni».

At uero quid boni,öi quam tranquillitatem adferant confilia Cochleana, primum ipfi proccrum Ecclefiafti-corum otdini,deindectiam cunôis populisÔCregnis: chriftianum nomenprofitentibus, hoc pratter Hunga* riam, multas alias rcgiones,uaftatas à ThrrciSi nunc etiam ipfa Gcrmani3t,non paucisinlociscalamitofa,U-quido teftari poteft. Et haec quidem ad crimen illud mi-hiàCochlaco obicói;um,quali Germaniaefimturbator, refp ondenda putaui.

Quod ApoftatämeCocbl^usuocatJateormefadlu Grimen Apo, effe Apoftatam Anticbrifti,cum fenftffem me effc mag* ftatx, no tedemptum à Domino, ipfique inbaptifmatc addi-ôum,uteius,nonbominumfcïuuscffcm Î ÔC ad iphus, nonhominumprxceptauitam meam compavatem.

qjtaw moliahtvr lvtherani teftis eadem gr auitate eft, qua accufator: V terque hoftisamp;^EuangelioChriftijSC mihi: quamobrernnin’, infolens acctdit, quód tam acerbe amp;nbsp;hoftiliter in tne kt* bunt uterque.Id autêpoftumin Domino gloriari,lt;u^ non exiftcre, qut probate poffit, fe à me kiente ÔC pr®' dente, uel in prophants rebus falfum effe circumucß' tum,nedum in caulâ religi'onïs»

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CochlæuSjUt fuo teftimonio pondus aliquod

librum fui tettis Vintonienfis infignem cflc pf^T ftuaminfignisillefitcalumnijsamp;mend^®» contra dodrinam Chrifti, quanquam id per fe pijsb^'' minibus ex ipfa eius libri letftione pateat, in breuit^'' men,fi uitam Deus conccflêrit âS ocium, demonftr^b^’» ÔC iSïn pridem oftendiffèm, nifi magis neceflariaEcck'' fiarum minifteria impedimentum attuliftènt.

Optarim fané omnibus fieri omnia, fed iuxta ptum Domini,utfàltem aliquos Dominolucrilaciati’’ non autem ut permifceam SC confundam omnia,qu‘’‘’ V intonienfis mihi tam uere obîjcit, quàm ipk uere curat munus bpifcopi chriftiani. Qu* Deum uere ment, amp;nbsp;uerböeius crcdunt, non pofliint non tandf*^ inter fe de omnibüsneceffàrijs Chrifti dogmatisconf^^ tire .-earn ob rem dum incido in cos, qui timorcm minijamp;T kripturarum fidem prçkferunt,uel tales ab al*l prædicantur,ijsme libenter adiungo, ÔC ftudiofe Quae* colloquendi cum illis occafionem, praefertim fi fu***£ ijsordinibus, ut öf alijsauthotitateuia poflintprodeH^' Neque uerd grauatim fero, fi mihi hi uel eontradic^** ’ uel noftrorum hominum peccata'acerbius obijcia** ' dum ficuidentur animati,uteisdodirina pietatisapP^^ bart tandem poffit, Hocueroftudioquærendicoul^^

fioncm in rel^ione cum ijs, qui uidentur uerae religia' niscapacesefle,ac idonei, uteandem curoipfi perccpe' tint^ad alios etiam proferant,quid aliud,quam quod mu nehsmei religio po(cit,molior i quid nifi Domini nego cium ago,8C officium præfto ciusfidelisminiftnï

Quantum uero ad teflimonia Lutheri de me pertp net,nouit ipiè met Cochlaeus caufam non effè, ut ea pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luthero

fc contra Lutherum SC meadducat. Confenfionem pio confentio» rum Cochlaeus, 6^ id genus reliqui omnes aduerfarij ue hementer habentexofam.uerS ut illacocutialiquando poteft, ita, quoniam efi in Domino contrada, difTolui non poteft.

Meum praeterea in Domino coniugium pro puritatc cordis,ÓC oris fui,nomine polluit atrociflïmo,dumince . ftuofum meuocat maritum. Equidem maritum me pro Coniugh put fiteor,ièd eiufmodi,qualcm Spiritus S.in fuo minifterio requirit, ut fit uita miniftroru irrcpraehcnfibilisanceftu' ofum autem me effè pernego. Nee enim coniundïus fum aut fui cum ulla, quam coniungi matrim onio mihi uel natura,ucl lex uetet,in quo uno crimen inceftus con fiftit. Verum de hoc crimine fatis refpondi in apologfjs meis cotra Colonienfes dC LatomS.Cumcp ifti noftri ca lumniatores, tanta tamque manifeffa flagitia, ftupra, a^ dulteria,inceftus, fiCmultd foediores libidines, ac ne*-fjhandas, in ieipfis, fjs pro quibuspugnant, diflimu--ent,nemo eft honefti ftudiofus,qui no uideat, ipfos nul

POSTREMO 6lt;^illudmihiCochlaeus,utcrime obtjcit,quod fim aufus publice prouocare Colons «nfesjöi quofuis alios aduerfarios,ut iure mccum expe riantur.

riantuMdquc confidcnter adeó,utkgitimis.poNusme fiibiecer im, fi qm's tnc ullius erroris i'n religionc,ucl cti' Q^axc 3iduerfalt;^ minis in uita conuincere poflit. Hac impudenti audacia ri^ad ludiciüle» fcribit mc triumpharcdc Celfitudinum ucftrarum gitimum prouo omnium Catholicorum patientia ÔC incircumcifis ac centur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pollutislabijs impfoperarc crrores Ecclefiæ, column»

amp; firmamento ueritatis,SC ptouocarc quoslibet Ecck' fiac S.matrisnoftrac filios. Quac fi diutius diffimulcnt omnes^afiifmat id fummac tribuendum cfle ignaui»,”^ gligentiac Qi. difFidentiac,qua:nec coram Deo,nec cora hominibus excuiari poffi't.

Ego uero iudicio ueflrarum Celfitudinum iti tnc,^ haclcge,utCochlæuscommemorat,audicndumfl^ dicandum obtuli.Sedidcirconcquc deueftra,ncqued^ aliorum patientia triumpho,multo minus improper^ quicquamEcclefiacuera£Det(ColIuuiesautem Antt' chriftijEcclefia Chrifti noneft) lednec quenquam ullumcertamem,nedum filios Ecclefiæ,non neceflän** prouocare unquam in animum induxi; uerum id qO^^^ rOjUtôôcaufæ Chrifiiiufiumtandem iudicium detu^ utquodcompcndioiudicationispartibus coram tis,proiixa ilIa,ÖC multiplicia Scriptorö certamina cidantur:quo de fynceritate religionis Ecclefiar^*” reformatione ftatui tandem poffit.

Malkmus quidcm,ut q,quiuidentur habere, qu» noftris Scriptis merito reprçhendant,nobifcû in poif noipficongrcderentur,SC uelabsque,uelcoram bitrisnosadmonerentjöf erroris nos inuicem audits couincerenr.Ç^æ quidê coditio,ficut à Domino eftP^ bismandatarficetiam tradîandis controuerfijs de rd. gione,maximecftcofentanea, Sed dum illaaduc^f^*^

^cpudj'antjproxtmum (âne erat,ut nos coram Cel fit. V. quiiuflîi Del liimmum geruis magiftratum in Germa* ^”jConuenirent,ac conuincerent ibi liquido deîjs ucl ^ocîlrinæuitîjSjUel uitat criminibus, quaeperpetuo no* ots obtjciunt,fuis ÔC maledicis atquefanguinarijsillis concionibus,6C fcriptisatquèconuitiofisati^ crudclib» Etcnim controuerfiæ noftræ pridem fcriptis quam Plurimis fan's (uperqueagitatæ funt,fiC excunac, poflî't* ^uefæpequæftio aliqua coram idoneis uel arbitris,uel ’UdicibuSjintra unam horam uerbis abunde cognofci ÖC dtjudicari,quæ fcriptis SC libris intra multos dies tam probe folideque cxplicari non qucat. Nam pro piëta te^nihil dici poteft tam diferte aut communite, quod ï^ôcalumnijs atque fophifmatis deprauare queat ÔCcor tumpcre,impietas.

lamquioppugnaredoclrinam Chrifti uolunt,quan «oquidcm Ântichriftuseum laborem tam benigne fuis illisfaccrdotqSjôô quçuocant,opimisbeneficrjs remufte ratjUt Daniel pratfignificauit;multi cottidie emergunt, qui amp;nbsp;octj fatisad fcribendum à fuis impétrant, amp;nbsp;Ecclc fiafticarum facultatum fpolîjs amplificati,copiofc ÔC ma gnificehabent:cumintereanobis,quiueris 8é necelEi* rijs occupât! fumusEcclefiarum minifterîjs,nihil prope temporis ad eiufmodi concertationes reliquumfit, ÔC ex quoquecommoditatesdefint, quarum mediocri cultatc ÔC fruitionenon fint futur! contend aduerfàrî], Scd ut nobis quoquenectemporis,nec aliorum admini eulorum aliquid defituamcn quid conférât Ecclefijs ad illanoftrorumaduerfariorumfophifmataSC falfa crimi t'a tot conderelibros eifdem de rebus î*

magni’tudi'nislibrosCochlçus,Vintonienfis,Latoniy®’ Groppcrus:den{queetiam ille ßacchi, Vcnerisamp;^ nobilis Coloniae (acerdos,Carmeliticæ fuperftittonls^*' cuUo ornatus.quem tarnen cucullum ille non tanti fecK» quin fortunae ludi ilium aliquando expônat, facrû illuo pallium Elianum, ÔC deperditauefte candida, doinu’’* redeatatratus. Hiciplèueneranduspater hodiecoliWf inter propugnatores Cleri Colonienfis, quem à Grop' peromemininonfuifleeolocohabitum ÇÔC idquidctn iuftisdecaufis) utconfilia de religione cum ipfo municaret. Hoc autem honoris ille fuiscalumnijs* blafphemtjs in Chriftum eft confecutus.

Hi fcriptores omneseasdem,ô^ fi non finguli omD^* queftiones tracffandas contra me fufceperunt, eifdetD^ contra mccalumnijs t%conuitîjs debacchantur.lndi'' gnum igitur amp;nbsp;peruerfum hoc ftudiû effet, etiamfi wires ÔC minifteria Ecclefiæ neceflària mihi licerct, taOquot; turn perdere SC temporis ÔC Chartarum, ut ad fingul* iftorum impudentiff ma conuitia, 8C anilia fophifmaW reiponderê icriptis, quura ucrbuloillarefutari qucant* CStra LatomS nbsp;Latomus,ut ex multis cxcmplis unum adducam,

Quomodo quiG gutandi SC Sophifticandi nec roodum nec finem ullu**^ ’““‘■’.°lacitjdumilludmeumdicîum exagitat,quoaffhm^yb fit fupremum de religione iudicium,non deberecertolo' * nbsp;nbsp;nbsp;co,uel perfonis adtribui, fed fuum cuicp relinquenduiH

cflè iudicium à uerbo Dei SC Spiritu fandfo petituw» Sed fi quod Spirç petebam ab eo, poft editam mcam ipfum Refponfionêcorâidoncisarbitris,pijs docilt;* hominibus maluiflct mecû dc^ controuerfqs religionis» quac inter nos hærcnt, amicè conferrc, quam uns 1« dedereadulatoribus, et inftigatoribus,ad defende^wj®

fllud,quod nec ipfc,ncc alq recîlè tuen' poflunt, cquidcm hoc pallets facile effcciflcm,nc in eiufmodi controuerfifs, tantum fruftra fumeret laborem,neue doclis SC pijs ho minibus deplorandum fefe præberet. Nam qui iudicio præditiluntuiri boni,hancillius temeritatem S)C petu^ lantiam in oppugnandaChrifti dodrina non riden^fed milcrantur potius.Etenim in illa mea relponfione ad ip* f«m aedita, præoccupaueram SC excluferam omnia illû Us fophiimata.

\ t enim ad memoratum exemplum redcam,euideii tiffimis demonftrationibus euiceiam,fummum de religi one Indicium cuique pro le relinqui non folum debere, fed etiam oportere: Spiritum enim fidei,quo folo iudicp Um iftud fieri poteft, nemo mortalium, fed folus Deus infpirat,quibusipfi uifum fiierit. Explicatum quoque abunde fuit in eodemlibro,mc nonfentircefleunum^ quenque relinquendum fuo iudicio, ut faciat quod ue litjfedutcredat.amp;^de oblatis religionisquaeftionibus pro fe ftatuat quod uelit, non pro alijs, nedum pro unP uerfa Ecclefia. Addidi etiam clare me de iudicio loqui, quodeftdonuSpiritusfandi.no autem cxiftimatio quç damcarnis. Latomus putatmultum intereffe inter iudi dum noftrum ex Spiritu Chrifti, SC donum fpir itus re-; de de religione iudicandi. In eo quoque iudicio diferte confclTusfum, alios alijs antecellerc, ÔC uerisminiftris ampliorem à Deo facultatem fxpe concedi: fed non tan tarn tarnen,ut quod üliuel finguli,ucl pariteromnes pronunciarint, id ftatim, ut facrofandum credi debcat. Sibi enim Deus,utfupra diximus,hoc retinuit ÔC ferua-uit,ut de cultu fuo mentes noftra reddetet certiores,ncc ullishoRiiaibuB uel ordinibus,uellocis,id addixit.Deni

D E 1V D1C 1 o D A N D o que Sc iUud planum feceram,ex hac ludïcq libcrtat«,’'!^ hilproriuspofle Ecclefijsincommodicxiftcre. cnï'mChnftusCaput Ecclefiæ corpon fuo, SC inembris,eàcp ita regit,ut omnem incertum motum. perturbatS adum ipfè ab eis auertat, quantum cao’ nitatisfuæ, Glutïsque noftræ dtfpenfationem addecef» quae preienti uitac décréta eft,6C congruit.

HaeCjSC cætera quæ ad hunc locum explicanduin quirebantur, quamlibet perfpicue ÓC copioie QC euidc^* ter in mea refponfioneexplicataSCdemonftratafint^^ men Latomus fophifmatum fuorum,falfarumcp toricationum telis,non aliter oppugnauit, quam fi n®* horum in mea refponfionejUel uerbo attigiflèm. A quidemnimistemerarioconatUjfi coram graui aliq*^^ piorum QC dodlorum hominum cófeflu retradlarch« debuilïèt,facile fibi temperaflèt. Exhibuiffêm ülijfi quid eiufmodi argutiarum.obicciflcf, quç fcrip*^^ ram, redfius intuenda.tum fi ftudio SC feruorc conU'i’^ tionis aliorfum quam ego fcripièram, detorquere uoluiflêt,ad fimplicem ÖC redfam fermonis intellig^*^^ tiam uerbo reuocaffèm. Nee enimuoluiflêt oppug*^^^ re quç uidiflêt,pie, clare,óu rede eflè pericripta. E* blitusfui, longius fuiflèt progrelîùs,arbitrorum autn ritate cohiberi potuiiret. Nunc autem fibi SC uincendi,tumetiam fuisadulatoribusatque bus relidus,mihicp QC caufe ofFenfus, unumquodcp a'^ dum pro ut ipfi ad hunc modum afFedo uidebatur u abfurdum elïe,uelinabfurdum lènfum pofic trahi, timarripuitjfuisque futilibus argutijs amp;intemp«t*V^ Rhetoricationibuscxagitauit, nihil follicitus qu*“ nbsp;nbsp;•

dem omnia fi fcriptis dcnuo refutare de° aäum agam ,fed etiam in mc ipfumjinl^^^J frnftra dc fiamDeiftmfuturusiniurius. Nam

fatigaremA ledori fruftraneS cxhibcrem Uborem. Ä hacratione magis neceffariaEcclefixmniill^’^ ncrentur. lufta igitur öd urgenti de caufa,non u P gnam quenquam fuperuacancam prouocem, m minus ut dcueftra, aut uUcrum bominum Umphcm,ad indicium ueftrum tales aduerfarios inftitui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

lud Domini iugum, ÖC cunöa ucrac religiontsgt; tluibus tencri uidcbatur ,prorfus difrupit,6lt; fe con p

Arcbicpifcopi fui Keformationcm acernmum ftcm ptofiteri coepit, pudorcm etiam abfterfit omncm. contcmptaque confcientia ÔC iudicio tot prxftanuum uirorum,inprxcipuis etiam Ordinibus,quiquam plut ma inpudentiifime mentiatur, probe norunt, 1 ru iramejconfertumluculcntiffimismendacqseuuigautt, quibus tcfutandis indignifCimum fit,uel cbartam unatn pctdcre, Hic fi eo deduci potuiffet,uel adhuc pouct ,ut toram graui abquo iudicio me de bisaccufaret, quam multt eorum qux in fuo iUo libr o mibi obqcit, fubticUquot; tifet,mctu pr obationii fibi imponendsc, quibus nunc fu rit, dcbacbatur inbac fua fcriptioncjpiane fecure,nui Ium uer itus iudicium,nubam metuens pr obandi neceC* btatcm.

DE IVDIC 10 DANDO confefTiisfuincm, ôf ante colloquium Ratifponenfe,^ in eo colloquio, præfèrtim quantum ad Sacramen^^*^ pertinet, ex coque conatur mcndacijme arguere, q^^^ fcriplenm, me fupenoribus Spirac Comitijs de hac iW us crirainatione primum eflè tadum certioremtquafi^ la conflftere fîmul non pofli'nt, SuT quod ipfe me accu*^'' n't Bonnæ,ô^ id.Spiræ primum ad me delatum fit. .

Nouit certe Dominus,nouit Reuerendifs.Archi^P*' (copus,nouerunt idem placrique præftantifiîmi uiH, Comitum ordine,et ex ordine equeftri,tum qui ex^int lia Archiepiicopi mccum Bonnac familiarius Uixerunt» me uchementerhoc flagitafle/ut adreddendam ta«®'* nem inftitutiacminifterijmei coram ipfisProuinciçC^ lonienfisordinibusadmitterer. SedadmerefercbatuG Archiepifeopum quidem paratum fuiffe mefiftereo^'' dinibuSjidque illis obtulifle, Gropperumautem fiCCapituliCoIonienfisnomine proteftatumefle,nul'' lumfe uerbum uellecommutaremecum: Quodauttfl* obtulerit fe Gropperus quafi mechirographo meo coH' uincerepoßetjalli ÔC mutatae dodrinæ, id me celarun^ omnes. Nouerantenimforc,fimulac fefeiuiflem ut magis urgercm,utpurgandi mei QC mini fieri] m«* apud ordinesprouinciae copiam facerent.

lam iudicent Celfitudincs ueftrac, inter Gropperuif me,utrum exiftiment conftare fibi magis,ueritatc niti. Contenditille maximoperc QC ante, Sgt;C in utroqiie Comitio BonnenfijUt Archiepifeopusme, Si. fociosifl^ nifierij mei dimitteretac ablegaret: Archiepifeopus ajl tem obtulitid ielibenter fadurum,!! uelfalfæ dodtt'' naCjUel impurac uitae quisquam nosconuinceret, cius«? tei facultatem eis non femel detulit. Ego quoque cun’ intcllcquot;

intellextfiêm, quam eflèt iniquusmimïhcrio meo Crop perus.imperrauijUt Archtepifcopusantcprimum Comi tium poteftatem mihi facerct de meo mmifterio me pur gandi in frequention' Concilio,cui præter ipfum ArchP eptfeopum interfucrunt ReuerendusCoadiutor,Coini teSjThcodoricusa Mandericheit, Guil. à Rennenberg, Gumbertus à Nucnar,Canccnarius,Gropperus iple, ac plæriquc altj eximq grauitate, doólrina, ÔC prudentia Uiri.Coram his expofui rationcm mce uocationis,etcur Vt prouocatuj illam iecutus eflcm,quæque effet mca fundlio,paucisex fit Gropperus, plicaui: Adieci denique amp;nbsp;hoc, audifle me, hanc meam fiincfhonem, amp;nbsp;miniilerium à magnis quibusdam uiris Capituffamp;Cleri Colonienfis reprçhendi,(quo quidem lt;hlt;So ,Gropperuminprimis notabam ) meitaque iam adftare coram Archiepifeopo ipfo,totóqucconcilio, ôf paratum effe his,S^quibufcuncp ahjs,qui aliquid in meo •ninifteriorequirerentffatisfacere, ôiSdcmonftrarecx S. literis,Sandorum Patrum authoritatibus,ÔC Canonic bus.ea quæ profiterer effe prxeepta Dei, ÔC iemper ob^” feruataeffeauerisChrifti Ecclcfijs.Ea fi'nita orationedi fccfli c Concilio, Gropperus autem, ut poftea inteUexi, agnouit fe notatum à me fuifie. Num igitur Clariflimi Principes illi turn tempus erat,an non fans caufç datum fufi.utmcisChirographis quemadmodum iaóat, doU mali in religione, et peruerfç dodrinç me couinceretî*

lam uero notnm eft, quanto conatu, ne dicam fu' tore Gropperus in utroque Bonnenfi Comitio elabo* «uerit j abufus Capit.Colonien.nomine, ut reliqui Ordines una cum ipfis à fuo Archiepiieopo content herent,ut me,amp;meos inS.minifterio collegasjablex Saret ; et quo minus uila cum fuis, ab Ordinibus relP

5U1S hoc extorqueret,nihil ah'ud obftitit,quam krehiepus paratus erat exhibere nos legitimçcognit^j ni: Si igitur GropperushabebattS mca chirographaad nianâ,ex quibus, ut nunc gloriatur, falfi me, amp;nbsp;immu® tac dodrinæ conuinceret, quid obftitit, autquid caufe putandum eft, quamobrem id non ftatim perfecer^» Quidî'Ilico poftulaflêm utexhiberetmeachirographa' ÔC ex illis non ego, uerum ipfe falfi, ôt mendacij coou*' dus fuiflet.

Hæc quoque cafua fuit,cur fuo tàm calumniofo ht”’®» quo nihilacerbitatisin mepraetermittere uoluit, non» aufusilla inièrere, cuius tarnen reipoteftatem iÜi ram, imo ut id faceret, prouocaueram, promiffionc da,me nihilominus, quantû ad ipfius ad meliteras tineret,quas tempore fimulatæ,ut nunc intclligo,amtd' tia:,ad me icripfit,feruaturum eflè leges amicitiac,qU3^ were ÔC ex animo cum ipfo colui. Sed proférât adh”,’ quicquid habet à me, priuatim ÔC familiariter ad fe flt;:®j ptum:ego certe nullam aliam opto mei purgationem^ uerfus ipfius calumnias.Nihil autem fupprimat: gitimê, SiC edat omnia integra, atque ut leges iubentï^ cognita, ita ut ad fidem faciendam in légitima caufç^®» nitione ualere poflînt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Nam dumex amico faduseft hoftis, ÔC ex tnti®’ quidem amico,ut ipfe profitebatur,6C hoc ob nullam liam quam Chrifti caufam.ac ueram emendationem . clefiaru,cuiusipfedefertorô^ proditor faduseft,q®® genus hoftium reliquos omnes aduerfarios, odij longe fuperat:non poteft ignorare, nihil fibi nbsp;nbsp;nbsp;j

deicôtranosaccommodandum,neiurato quidonL oportereeertisargumentis aucfirmilTimis teftimon

Eorumjquaefcribitmcfibi Vuormaciæjô^ Ratifpo* naecfl[ccontefrum,contrahaîjs,quæ poftea in proujncia Colonien.docucrim,unicum nominal teftcm, Gerhar* dum à V eltvuick Imp.Maieftatis SecretariQ: Sed etiam hicipfe,mihifadtuseftcxamico inimicus, fi modo Coquot; bnienfêsillidcledîiueraprædicant: Aiiintcnim ilium h me grauiter QC acerbe muka dixifle, tunc etiam, cum gt;tnici præftaret mihi officia. Mitto,quac fertur in me di* iifïè Bonnæ,poftquàm eó cum Caefare uenillet. Atqui tgo ilium propter præftantiflimas ingent) dotes,ami* cum habere malim^quam inimicum: fed fi dilceffit à be* ncuolentia,mihique fe(fluseftinimicus,iam Gropperus nouit,ei nullum relinqui pofle locum dicendi contra me teftimonij: deinde, ut non fit inimicus, tarnen, quoniam Unicus eft,non fatis efle teftimonium illius.

Atqui Groppero,nifi dare mentiatur, nullis eft opus teftibus,habetenimmeachirographa,prodatigiturilla, quotneconuincatcid futurumeftipfiuscommodo, meo magno difpendio^Quamdiu hoc non facict,etquo ad non oftendet uel mets chirographis, uel quauis alia ratione,inprouincia Coloniefi aliter me docuiffe, quam profefTus eifuerim,aut etiam cuiuis alq,antc,uel in Col* *oquio,uel poft Colloquium Ratifponenle.’tamdiucer* *comnes,quicalumniasipfius contra me legerint,cogi corde malOjiuxta Domini {èntentiam,non PoiTe non prodire mala uerba,preiertim in feruos Chri “'jôCiuxtatritum prouerbiumrOsinimici nihil boni ’^ceo,quem oderit,efFari.

Iam,quantafcratur,0f qua furiola calumniandi mei ^'ïpiditate:uclhocipfo plus fatis ÔC nimium pudende o déclara*

DE IVDIGIO DANDO, dcclaraui'tquod aufus mihi fit obijccrc,illiusfibn',lt;l'^,^ Colloquio Rattfponenfi propofitus fuit, de ncm; nec habet tarnen,quo id probet, argument^ «Hum, praeter quam erratula quædam,ucl Scribx,0’y librum deicripfit,uel T ypographi, qui eum excudft/. (cilicetper imprudentiani;, absque omni dolo eftf®v omiiTum aliquid,autmutatum. Nam annotari quod,ita,pofitum fit,pro titè,propofitis,pro,prçpo^^’’ n.am,pro,iam,conftitutionis,projnftitutionis,qugt;a,P’^? qua,alleuabit,pro alIeuiabit,Euchariftica,pro,Eucha’^*' ftia,0(f fimiles, Scribarum QC T ypographorum uulg^ res lapfus, qui aut fententiae nihil adferunt incommO“*' aut certèà quouis paululum attento Ielt;Qore anima«ƒ tipofiunt,0f corrigi. Equidemlibrum iftum, Ratiiponae defcriptus ex eo,quem Imp, Maieftatiobf* limuSjT ypographo excudendum dedi, ne una quiden^ fyllaba per meicientermutata. Cum igitur tanta fit cenfus deprauandi mea omnia,libidine.-facile uidentu ftrae Celfit.amp; omnes uiri boni, quid ei credendum fit fercntimeasconfeffioncsjfiC aniilogias, atquccuaWti dlanti mea chirograph a,

Sed de maximis praeterea, Si lucuicntis qiribm«^^ tnendactjs apudmultospraeftantiifimosuiros,exfuo*f fius libro iam conuidluseftrapud eosicilicet omnc^qi’' memoria adhuctenent, quid Ratiijaonae, etpoftea,nofl de me rantum,{ed etiam de plaerifqj dogmatis,qnÇ faeuiffimè oppugnat,praedicarit Si teftatus fit

Ratifponae con» denburgcnfis,memincruntalij,qui ConcilioElctîIo’’'’^^ ceflerat. Ratifponae interfuerunt, quid fiiaierit, primum de a mittendis per Germaniam articulis conciliatia ownmu^’

dcfnJe de tribus illis præcipuis, de ïuftificationc, 8^ ufu ifttegriSacramcntijôd contiubio Sacerdotutn.Nunc tagt; men non pudet eumtam mifêrè in his tergiuerfari,6i qux turn difertè, ÔC conftanter cenfuit, ôd luafit, uerbis nunc uarie inuoluere, amp;nbsp;alio detorquere, partim etiam penitus filentio prætcrire.

Norunt etiam praefides atque auCcultaforcs Collo* tjuij, quàm uanum illud fit;, quod fcribit,cum de Eucha* tiftia grauior eflêt oborta concertatio,fuiflenos, me collcgas meos, grauitcr admonitos,mandato Cat* faris,ut de permanentia Corporis Chrifti in Sacramen* to Euchariftiç.ctreferuatione Sacramêti, QC adoration« darc,perfpicue amp;nbsp;difertc refponderemus,ea quae Crop pcrus commemorat.

Eadem uanitas conuincitur QC noftro Scripto de Calumnja Crop Euchariftia, quod Imperatori poft colloquium obtuli* nbsp;nbsp;nbsp;de Euchari«

mus,quod^ ille à nobis rccepit, in quo nullum uerbum eft de ilia j^rmanentia, referuationc, uel adoratione.

Quod quidem fcriptum Imperator à nobis utique non erataccepturuSjfi noftramconfelTionem de ijs rebus, tanto Audio, ut Gropperus fcribit, antea poftulaflet, ac etiam accepiffet. Quidt'etiam illis ipfisGropperiuerhis, quibus uider i uult iententiam noftram, quinep illis ftri* ptisnoftrisjde quibusadeo gloriatur,cxpreftain referre, aperte euincitur.nos nequaquam eaconceffifle, quae ip* Ie dicit à nobis concefla fuifle. Id quiuis attentus amp;nbsp;æ* quusle(ftor,per fe dare uidct,qui hunc locum in Grop* Folio,*», pcrilibrolegerinmultoclariusid uifurus,fi Gropperu« illa,qu3c iadat (cripta noftra,edidiflct;Quod ut manife* ftum facerê.cdercm ipfe hacc icripta,fi mihi fupercfîènt, led teftor Deum ca apud me non haheri: etenimeum ni

DE IVDICIO DANDO hfl illis inter nos fuerit confcclum, iêruandi ea nulla n® bis cura fuit^quac etiam an quinquefuerint, admoduC* dubito.

J d autem uerum agno{co,pofteaquàm Eccius, ut pi^ Ecclefiarum conciliationi,fîcetiam Colloquio Ratifpo' nenfi multum infeftus, tllam de Euchariftia difputatio' nem, exafperaffèt, 8C co tempore perculïus à Domiu® graui febri,deftitiflet à collocutione, interim autem nos traduxiflêt tanquàm eos, qui ueram Domini in Sacr^^ mento prçièntiam,et exhibitionem non agnolcerem^®» eo quod nec refer uandum^nec proftituendumjUeccit' cumferendum Sacramentum ad adorationem,ÔC cxtet nam illam pompam recens inuedlam concedebamus; nosneiniquam et falfam hærere in nobis fufpicionop pateremur, etiam ne piæ EccleUarum Conciliationi o«' fîceremus,mentcm arque fententiamnoftram aliquy Scriptisexplicare,amp;r quid de toto Sacramerfto,omn*^ eius ufu crederemus.teftari uoluiflc.In hisaÜtem ncq’’’ quàm ea infunt,de quibus gloriaturGropperus. ut in caeteris rebus omnibus : ita ÔC inhac quacftionf Euchariftia, nitimur Si inhæremus uerbis Domini, quod turn SC in Collocutione uerbis, SCflliSjquorum minitGropperus,fcriptis,abunde teftati fumus.Eauet^’ fichabent:Acccipite ôC manducate,hoc eftcorpusmc' um,quod prouobistraditur, Quæquidem ucrbam^ Dominijfuum corpus quidem uerum reipiàexhibcn^'^’ fed ad manducandum.Huncufum Dominus diict^^^ preflît : ideoque libenter fàtemur,6^ côfeffî turn iumu » cum Sacra cœna ex inftituto Domini celebratur, et u Domino præceptû eft, Sacramenta diftribuQtur,atlt;P^^ muntur,adeflre,exhiberi,et fumi uere SC realiter eo^P

te fanguinem Domin/, Dominum ipfum, cibum uitac actcrnac. Sed cum hoc Domini inftitutum, diftribuendi te fumendicorpus ô^iànguinem cius,rctjcitur,amp;nouus cultusinuehiturpanis,cum ad fpedandum, tCexterna pompa adorandum reponitur,cxpon{tur,öC circumferx turrquid obfecro de præièntia Domini, qui te in uerbo, te in Sacramento fuo tarn grauitcr contemnitur ÖC rci)gt; citur,ftatucremusî’Nam cultusifte fpetfîandipancm,et Cultus panis txternis adorationis fignis uenerandi,ficut nulloDei ignoratus V«tclt; præccptotradituseftjitaquoqueueteribusplanèfuitin ” cognitus.Non enim dixit Dominus,Accipite,ôiS extern no cultui refcruatc,circumfcrte:ied accipite öe manduca te. Quo quidem ufu Sacrament/ contenta fuit omnis an tiquitaSjUt quæ feiret non efle conceflum hominibus,ut ÇnriftiSacramcntaimmutcnt,ôt^nouosadiHa cultusaf-?

content/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ feruaticx

Dum autem Groppcrus,0^ altj inftarent de commu-' Sacramenii. nione xgrotorum,non re/ecimus eam,nam et /n noftr/s Ecclefijs cam ret/nemus. Vt autem plena conftet Sacra menti ratio, æ acccdcntc uerbo ad elementum, fiat ue^ fumSacramentumjefpondimuSjä^ apudægrotosucp oa Domini non effè tantum indicanda, ut fer/bit Grop-* Perus,iedgrauiter et/am recitanda,atqueSacramcntum

Non ignoramus quidem ex Cypr/ano ö^^alijs patrie ‘’nSjEucharift/æ panem aliquando eflè aflèruatum, fed non ea ratione,quam Gropperus fît admiflurus. Noup

ctiam plærafque Ecclelias /ud/cafle nullasefle rel/-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dc

nis Dominici, ÔC corporis Dominici communicatio lebrandaucnitjibi fumma ctiam cum religion« uefW

ne Sacramen«, adoratione quoque Sacramenti in eo colloqu*^ ualdc agitatS fuit.fed quid aliud largin' potuimus^qu^n* quod datum à nobis ipfeGroppcrus mcminitjChriftuf* uidclicec adorandum eflc etiam cum Sacramentum mitur,6C Sacramentum reuerenterfumendum,itaii^‘*’

ftantiadonc/ * Cumucroamp;Tranfubftantiationcmiuam,exquibö® damuctcrum didlis,atnon redle int€lle(fïis,probafecO' narcntur, refpondimus multo rcdius nos imitari S. tres,affirmantes in SacraDomini cœna fieri panis wyD* cam, non autem naturalem mutationem,h|)c eft,takifl» qua is,qui ante nihil quam panis crat,uirtute Dominic' at Sacramcntum,quoexhibeturuere corpus Domin’*,, Quod haec ita ieic habeant, nouit Gropperus, SC aM quoque noueruntauicultatorescollocutionis.

nim oblitusille eft, quae fitapud ipfos, SC ContarenuJn tnquifitio faóïa, SC quantopereillefuerit admiratus,«^ dcpræhendiftènt, nos contra Tranfubftantiationeman duxifle teftem certum,Gelafium Rom.Pontificcffl,q'^’ ex eo, quod in Sacramento duç fubftantiac permanent# ambx in fua natura integrae, SC non mutatac, fubftan' tia ftilicct panis,ScCorporis Domini,probare uoluit,’t* etiam in Chrifto duas naturas intégras confiftere,in un täte perfonac,diuinam amp;nbsp;humanam.

Laborant aducrfarq,utgrauiffimosabufus,quosno folum contra uerbum Domini,0^ traditionem Apoftn^ Sicam, «eruin etiam contra omnem oblcruaiionem ue tumcu

tum dreihocSactamentum inuexcrunt/ucantur^qwod 6rauiß. Sacra «xSacramêto,remota fidcli cius difpenfatione,lucrofam abului» fibi fecerunt in Mifla oblationem,ö^ extra Miflam,gra tum uulgo fpelt;flaculum,quo utroque inuentojpforum quidem grandefeit dignitas,ÖC augentur commoda; fed iniferi homines interim in illa impia ÔC pernitiofa opini nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

oneconfirmantur,uthac Sacrament! oblationc ,0«^ hoc cius fpeclaculojcultuque confidant,mala fibi omnia de pclli, ÔC cunda bona conciliari, etiamfi uacui pcrfcuc' rent omni peccatorum uera pœnitentia,6^ fide in Chri* ftum folida.Nosigitur contra ÖC noftrisrctinere,amp; refti tucrc alijs enitimur inftitutum Domini in hoc Sacra* rnento, ufümque ciusuerumö^ falutarcm, enitimur ,ut homines fcilicet fideli Sacramentorum tratfiatione, QC communione.in fide ac communioneChrifti proficiant, nouis iftiscultibus repudiatis.

Cumeç ineo omnê Ecclefiçantiquitatê ànobisftarc certû fit, id etiam ut turn cognofeeret operam dedimus. In eo itaep luit £lt; in CoUoquio Ratifponenfi tota huius controuerfix inter nos difputatio ÔC uerbis ÔC fcriptii confumpta.Hxc multi fide dignifiimi uiri fciunt ita ha* bere.ôC ex feriptonoftro ,quod Imper atori exhibitum fuit,Slt; publice editum, fed ÔC ex ipfis Gropperi uerbis, quæ ex noftriSjUt ait,fcriptis, tn fuû librum relata funt, fatiscuidenter euincitur. Conuitfiusigitur eftGrop* peïusôChocinlocoapcrtimendacn,Slt; impudentisca* Îumniîc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vicïtîa Miffan

. Hutasgeneiis8caiærunt,quodaufuseftrcnbere,meJ,‘’^_§“”;^^ *pfipropounue,utmcdiamauquam uiam reltitucndac akerafpede Sa» Concordixinter ProteftanteSjôC rcliquosOrdinesIm* cramenti, Çerq,fi,libcïum fieret Miffashaberc absque communi*

cintibuSjôf alteram tantum,uel utramcp fpcctem Sacr* menti diftribuerc ac fumere. Nam gratia Chrifto inof* malimquamtantam Sacramenti admittere deprauatK’ nem,8C mutilationem,contramanifcftum Scriptural Aim onium. Et qua nam fpc iftam conciliandi ratione*** Groppero propofuiflem, cum (cirem ÔC Schmalcald^ pauloante,SCeodemferètempore Vuormaciac,qi’^ . onem hanc inter Collegas tradlatam, QC ex uerlio conienfum ÔC decretum fuilTe, nuUis nos homin*^*^® pofle liberQ facere,utChrifti Sacramenta fic depraue*' ÔC truncentjhoc eft,ut ea uel tradlent fine diftribution^» uel non diftribuant integra. Nam uerba Domini cbj’ funt: Accipite amp;nbsp;manducate, Accipite QC bibite,Et bij te ex eo omnes.CS in^ hacc omnia probe Icirem/t’^ creto,quod tu à noftris fatflum fuit,interfuerim ipl^ gt;nbsp;fubfcnpferim,qua fpe Concordiç potuifle ea quç perus mentitur,adfcrret’ Proindc ipfiushæcfunt,n^ mea commenta.

Aequeeuidens mendacium ôifilludeft, quod in W calumniofo libro, folio 41, fcripfit, nos collocutor^, huius partis, per ipfos coUocutores alterius partis, ueritatis Si fcripturarum eo fuiffe redalt;Aos,ut fatcri n Apcrtiffimum oportuerit, amp;nbsp;id contra Lutheri omnium mcdadü de fide jVIagiftrido(Arinam,iuftificarinos, SC faluos fieri,ƒ‘a iuftificantc. p^j. nudam, 8i ad hona opera incfficacem, i“ nit durch einen bloßen vndyvercklofen glauben, fed tantum Pj’’ demueram,uiuara,quæ per charitatem efficax fit nia bona opera. Et hac noftra confeflione comtu otn in nos Lutherum fuifle, quae cauia fuerit, ut mutar^,p fteahunc ipfum articulum conati fimus.Hancautern^^j, lius tarn impudentem mendacitaté,quis non

IN CAVSA RELIGIONIS. 4 ■ cum cam redarguant tot noftrilibn'.qui pafffm manibits çiorum teruntur,6^ ilia ipfa, quam citât, Articuli huius ànobisadiccfîa poft Colloquium declaratioCQurs enim modo Lutheri, amp;nbsp;noftroslibros legerit, nos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intdlir^cn

attirraarciuitincationemnoftri,ideft,remiuionem pec dumfide iuliiKlt; catorum, SC adoptionem noftri in filtosDei, âL conform' camur. tes uitæ æternac,donum eflc Dei gratuitum,quod nullis operibusmereri;{ed fide tantum Euan

^cln,fidc Domini noftri lefu Chrifti percipimus,fideui lt;13,fide, quæ eiufmodi opus fit Spiritus S. in nobis, quo •■egeneremur, Sc fi'gmentum Dei conftituamur,conditi gt;dbona opera. Purum igitur ÔC merum mendacium ^Ujtjuod fcribit,Luthcrum,autquenquam noftrum un-' H^am docuiffe, hominem iuftificari fide, quæ fit bono' yjtn operum ftudio nudata,0^ ad bona opera inefficax, “ccb tineitbloßen wd wrcklofen glauben. Hoc uero affirma-' *’quot;^s,fidc nos iuftifi'cationem noftri à Deo percipere, ’'on quatenus ex ilia gignitur, eique adhæret indiuidua comes,Charitas, ftudiumque omnium bonorum ope--apprehendit milericordiam Dei in omino noftro. lefu Chrifto,proptcr eundem unum fa ntis noftræfequeftrem, peccata nobis gratuito remit-* uitam æternam donantis.Simul autem femper ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prædicamus,fidem,cui non fit con^

igitur 8i hoc loco Gropperus,fuo ipfi^ noftris quoqueferiptismendaen clarè ÔC irrefng^ ncrconuitftus.

ïcL^ îf apertiffîmèfalfum eft, quod feribitme feix '’’herum fuifle nobisoffenfum propter hune articu

lam:Eiasenfin rei mentfonem nullam antchacaud^''| lam quale SC illud fit, quod fequiturjperpenditCk^j. bit in fuo librojfolio zz, fc multaannotaflè ex ill o bro, quem edidi de uera Ecclefiarum reconcflfatiooe compofitioncjin quo depeccato original! fcripft’^*^! non folum prioribus meis confeflïonibus contraria gt;ƒ etiam plane impia,amp;furori Manachçiconlcntanca'^'^ do equidemGropperum ex hoe,et alijs meis-fcri^tis,?^ï lèrtim ubi facflus fuit inimicus, impie 8C pcruerlèiï’^L^ fibi annotafle,uerum ex fuo calumniofo cerebro con“' dïanoftriodiOjnonexmeislibrisexcerpta.Habetcni*” buncmorem,utnoftroslibrosodiofiffimis calumniofis annotationibus profcindat. V t autem Cd' fit. V. uideant,quam fit fui fadus diflimilis,cofcrte his ipfiuscalumnijsea,quçmihirefpondit aliquandoo haciplâpartelibrimeijquameimifèram. Sicauteml’^^ bent eins uerba Epiftolæ, quam 8 Augufti anno i ƒ 4* ad mededit.

Teftimonium Accepi earn partem open's, quam de Originàli Gropperi de fcri jg confcripfifti. Vtinam toti operi, ad earn, quam num» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° * fti,rat!onem,ultimam colophonem im^fîiilïês.

cnim aperires oculos,qui graui philautia obcçcatijquo** fè ufdere putant,non uident. Ago gratias partis ad transmiflae,aclurus maiores, ac relaiurusetiam,ubip‘’' terOjCum miferis opus totum. Haec ille,quac quidem c* eius ad meliterisnon eram hie recitaturus, nifi poteftä'' tem eius rd mihi feciffètipfè. Refpodebit ad hçc forfaH» ficut inlibrofuo iamædito refpondet ad alia pleraqu^ nempc,itauifum fibi turn fuiffe.cum obitermeainfp^' xiflet, pofteaquam autem ilia relegit, SC diligentius pendit (animo fcilicet iamhoûilt) malto aliter fefu®**

care. Atqui tantum Ecckfiæcatlîolicae do(îîorcm,flif co decebat fcnptum damnati hçretici, ( ut me illehabcrt uult) obiter folummodoinfpelt;^umficlauda tc,amp; id literis etiam confîrmare,præ(èrtim cum hoc gc iius hominum fibi plus fan's alioquifumatcontra Ca^ tholicos.

Sed non eft nunc locus omnia Gropperi mendacia « calumnias refutandi.Euocaui ilium ad iudicium legi ♦imum Imp. Maieftatis ÔC ueftrarum Celfit. atque itï eo perfifto. Nam hac ran'one,mendacia cius,0C certius,0f jnmori temporis atque operæ iadlura poterunt conuek P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;detretftat, facile uidentueftrac

Hoc in præièntiarum contra uniuerfam illam men«’ ^aciorum farraginem quam ad Imp. Maieftatem,aduer

Summa refpon* 'iéftrisCelfit.affirmo,attteftanteDeo ipfo, Ä^conftien« fionis adcalum«^ ipfiusetiamjme afFirmare id quod Gropperi, res ett:Pr{tnum,Gropperum in ea parte libri fui,qua ar-» iculos rccenfct,quos ftribit me apud ft,etD.Gerardum ecrctarium V uormaciæ confefTum eflè SC Ratifponç,

Pj“’'*^^^°i'^arcinafle,de quibusin mentem mihi ^«nquam ucnit, inter quæ pleracp etiam eiufmodi funt, la nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femel malim, quam ea profiteri; Deinde il-'

eri^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meas ex qs, quae poftea docu

referta clariflimis menquot; fophifmatis. Quae fingula ft idconceflèritjproquot; æque uana eftè SC calum* »4'i^commemorat de noftra contraria etculta ami p X citia.

DE iVDiC lO DANDO citia,cominunicatîsque inter nosconfilijs amp;nbsp;aôionib* Côfuccudo cutn Haganoacutad eum ucnirem,authoi iropuiror^ Grlt;ypcro quo« perdudor fuit uir dotftiflîmus ôd optimus Petrus Mc* modo inita. mannus^qui noßro colloquio fperabat xquiorem il’^”’ fore caufæ Chrifti.

V uormaciæ uero nunquàm ab illo, ucl etiam à Gcf' hardo Secretario,quicquàm de Colloquio fecretio’’^* ter nosinftituendo uel monutuel petr),imo ipfi Colloquium nihil talecogtanu,Chriffln.um cluercfanfluni uW Vuormacicnfc. Capitonem oC me ad hoc Colloqutum priores

* runtoafFirmantesuidere(è,quôdeocolloquio,quodt^^ ibi inftitutum,ôf per totas decem hebdomdas uix inc*',^ atum fuit, nthil profîceretur. Et ad hoc ipfum colloA^^^ um,quonosinuitabât,non defcendimus,nifiantcacon fultis duobus primarijs uiris noftræ profeffîonis: in collocutione continuimusnos intra eoschriftian^®*’ drtnælimites, intra quos ÔC ante S^poftcaconftitim^®' Et hæc quidem adeo funt uera, ut nolim propinum W bere Chriftum,fi quid falfo recitaui.

Ineo colloquio Gropperus illa ferèomnia propo^j it,qwç nunc tanquàm confeflâ à nobis commemoratJc nouit, qui omnianouitDeus, nouerunt QC ipfi atn^^’ Gropperus ÔC Gerardus, quàm diligenter ôf fidelity ipfumadmonuerimus,quid fyncerum agnofcerenius, quid fecus,quid admit« à noftrispoflètiquid minus.

Videbatur Gropperus turn agnofeere, iuftifi^tif^ nem noftri ô^falutem,nuno noftro,ledmeritounius K uatoris noftri lefu Chrifti tocam nobis conftare,folaqw fide Euangelij,fîdeChrifti,earn à nobispercipi,dequec folo uidebatur iblicitari, ne noftris loquendi fflodis,n mines occafionem acciperent alicuius fecuritatiSjôf^j*^

tua fide confifi.fè iuftifi'eatos coram Deo putarcnt,eti’atn n nullo incenfi effent ftudio bonorum operum.Eramus tgûur in hoc toti, ut formas loquendi noftrorum fic cis interpretaremur, ut plane intelligerent, nosloqui de fi'-de,quae fit opus Spiritus S. effieax ad noftri regeneratio ncm, quacque per dilclt;5tioncm omnc4;gt;pus bonum opc' returrö^ eiufmodi nos pr acdicare noftri iuftificationem, hoceftjpeccatorum in nomine Domini noftri lefu Chri fti remiffioncm,noftricp in filios Dei adoptionem, cum qua femper coniundta fitnoftri, inouatio,0lt; ad ima« ginem Deireftitutiojuftitia Dei in nobis inchoata.

Prac fe fercbat quoep magnum ftudium uetcrum ob' fcïuationum,ÔC difciplinae Ecctefiafticac. Monebamus itaquenos,utrede difeerneret inter obferuationes ca* tholicasôC perpétuas, ac diuinac Scripturac confenta' ueas : quacfcilicet pietati inftaurandac rcipfa defcrui ' ’‘Ut, amp;nbsp;inter eas, quæ nec femper,nee ubique inEcclc' fqs obtinuiflent, necetiam cum ScripturisS. fatiscon' gtucïcnt,adcócg ncc ad confirmandam, nec adexcitan-« dam fidem inChriftum aliquid confcrrent,imo fidci plc rumquceiiam officerent: Vtque eamEcclcfiaedifcipli' nam Tcquircret,quac tandem populo reftitueretidoneos dodorcs, 6C unumquenque ad officium excitaret, 8lt; in eo contineret. Sentiebamusenim ilium admodum capi fplendida caeremoniarum pompa, amp;nbsp;multiplici ac mag' nifico fignorum ufu, turn 8C fingulari praelatorum dig' nitatc ÔC authoritate.Querebatur tarnen fimulgrauitcr dodrinam Chrifti uulgo paffim negligi, ÔC Ecclcfia^a paftoïibusfuispernitiofèdcferitacciufmodiïcfotmatio nis ftudium prac fe lerebat, qua parocbqsidonei refti tuctentur curatorcs ,cundacp, ÔC dodrinac,0C rcliqua' p rum cat'

DE IVDICIO DANDO. ' rum cærcmeniarum adminiftratio ad certain Hdd xdi' iîéationexn ïnllitueretur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Itaque quanta potm'mus comitate Sclcnftate cuW lo caulàm iftam tradauimus, ut quem putabamiisa^* ueritatis cognitfonem acccfliffè proprius. Atcp cum dam noftra rcprehenderet,non difsimulauimus quae apud nos opus habent emendationc. Quod autem

Folio 49, bit me tune faille confeflum, nobis non minus opus«' lt;è corredione, atque ip fis, hoc eft^aduerfariç paruj’®^ ille contra fuam ipfe confeientiam icribit,ut alia pleracp* Gratiasenim Domino agere debemus,quipuram bis Euangeln fui docflrinam,amp; legitimam Sacrament? rum adminiftrationem reftituit, ÔC ü in ipfa uita, mori'' busque.ôC in Ecclefiaftica difeiplina multum adhuc dc^ fideramus. Verum quo minus ÄS hæc emendentur, ip Quo ufcç Groplt; magna ex parte impediunt,quandoquidem ea,qua: Do perus Confeflio minus in dodîrina,SCufu Sacramentorum nobis contU' ne Veritatis pro lit,tam crudeliter oppugnant, grenus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eoufcßautem progreflUsfuitGropperusinhoccoP

Ioquio,confeffione ueritatis,ut fpem faceret,modoalij ß tnilem adhiberent uoluntatem,EcdefiasGermaniçpof'' fe rurfusconciliari. Confènfèratenim,utdixi,parochiis idoneos effe præficiendos miniftros,ôlt;r ut ijs,quo incuP paté uiuerent, amp;nbsp;bona conicientia miniftrarent, matrP moniumconccderetur,non repugnabat; Agnofcebat quæin templis legi,decantari,öif doceri debeant, oporte re defumi ex diuinis literis,atque ita eflè ea omnia, fïcut Sc ritus SC fignain Ecclefijs,moderanda, fieque adminP ftranda,utpopulus ea cum frudu intelIigatjSC ad omnia pietatis officia excitetur.eâ(ÿ omnia effe reijcienda,qu3e cum diuinis feripturis non confentiant,ÔC fidemnon promoueant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quan^

Quanquàm autem Gropperus in co colloqm'o hue-' «Iquc confcffionis Éuangelicç deuenerat,ut dixi,tamcn Sluiaoerbisquædamin dogmatisinuoluebatjô^ de pie-- Sola fpcg,Slt;; qua ritibus,qui praeter Scripturac, 2C ueteris Ecclefïæ lis promifia, ^uthoritatem inuedi funtjtednendis, plus aequo labara hat;C^ito ÔC ego nihil aliud ei polliciti fumus, quàm O^cmefle^quod fi proccresEcclefiaftici per Germaniam îdmitterent eadein,quac tunc iplc nobis cocedebat, earn poflcdogmatumexplicationem, amp;nbsp;rituumrepurgatio •icm pioaliquoô^religiofocolloquioconftituijUtEccle fix Germaniac inter fe in Domino rurfus coirent : No-* Summâ Refor feosenimnondcopibus nondcdittonibus.jwcetlam Jic externis ceremonqslaboraturos. Quod li obtineri lo

polTetjUt Sacre fcripturac fua fit fatua authoritas: ut ^cclefijs idonei pracficiantur paftores, qui fidei iuftifica.* fionem, amp;nbsp;Chrifti meritum in fuis concionibus bona fi* celebrent, qui Sacramena difpenfent, ut funt à Chri-fioinftituta, quipopulum adueram pietatem amp;nbsp;opera bonaper gjei^pj-aeftanda.commonefaciant: Item,fi ôi: filudiinpetraripofîètjUtad conferuationem dodrinac EcclefiafticaCjSc ad propagationem Religionis,Scholx 9uoque reftituantur : fore, ut per noftros ordines non fteqquo minus ineatur concordia.

Hæcfuntdequibustumintcr nosadum fuit,amp; prac* nihil,ncc quicquam ultra hçc aut ipfi,autGerar do, cuiquam mortalium polliciti fumus: Id nouit Deus, ^uerütipfi. Praeter bos colloquiobuic interfuit nemo: Quocirca Qi in eo Gropperusmendacqfc ipfe manife-‘lUm fecit^quod tradatorum inhocColloquio teftesno ^j^^bgenerofum ComitemTbeodoricum à Mander-^hcydt,Slt;Ca,nc^larium Colonienfcm,quorum neuter ineo

fn eo colloqui’o unquâ adfuttr ncc â me de Bis audiuit. Tarnen hoscertamiftarumrerumhabefÉ^ p nüionem Gropperus eft auAis fcribere/ob libn'

Porto cum tam xquum tum Gropperus jp pi'am Ecclefîarum reîbrmationem præfe ferrctjUaW , fius confuetudine ÔC fermone dele(Qabar,ncquep° j adduci ut crederem fore,ut nos faUeret,quod tame*' «boni ÔCprudentesuiri mihi tum deeo diuinabant*^p uebantur quidem illi argumento minime Icub qu^“ fet opum Sc honorum ualde cupidus, quod tam facerdotia oecuparet:huncenim gibbum obftareeif*.^ temereputabant,nepcranguftum acusEuangclicÇ ramen ingredi ad regnum cozlorum poflet. At nos delatum eflèt iadaûèilium, hoc facrilcgum SaC dotioru onus à fe uelle reijcere, uifum eft fequi Domini,uteumex fuis ipfius uerbisiuftificandut”, condemnandum exiftimaremus. Et Dominuseum peroquot;**quot; P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exemplum multis,fed fane horrendÇ

fie animauerat, fuóque fpiritu excitauerat, ut fi uid‘ pofle per Imp.Maieftatem,8C ueftras Celfit. emen® nem aliquam Ecclefiarum confentienter conftitu‘gt;^^ J lem,que nihil eius dignitati,nihil opibus detraxilTef’^^^z accelTionem aliquam attuliflet etiam, fi non ferum,n minis tarnen SC gratie apud potentcs,SC munifieo®/, Jz in eo conatu Roformationis,in quern uidebatuf din* tus impulfus eflèjpcrftitilTet: Maxime fi ipfiusj* confilium aliquid in ea emendandi ratione ualu*n . nec enim facile probat, quae ab ipfo profetfîa non

Pofteaquam uero, SC maxime cum iam ^fcn* pifeopus eius Reformationem Ecclefiarum fuarum re moliri cœpifiêt, reipfa compcrit, regnum

cuftdo fauentc hoc tnundo rcftitui non poflc : uidi't Caxifa qufCrop pto regno coelcfti oportere perdere, hoc eft, in extremû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cd *

diferimen addiKcrc omnia,rem, honorem, ac uitam ipfam : deprehenditdcniquc nullam effe condttionem mediam inter eos qui militant Chrifto, amp;nbsp;qut Anti * chrifto : redqt mifer ad ingentum, dudusque à Satana in fublimem ilium montem mundani faftus, mendacio

fe totum,6lt; praeftigtjs illius dedi t, Cumque fplendorcm iftum externum, ÔC opes in Antichrifti minifterio ma* gt;timeflorercconfpicerct,inillam ipfam partcm,ubihacc Omnia fe poflc confequi putabat, plane conceflît:ac relt* âo Chrifto, Antichrifti regno totum fe confecrauit.Ita quitam An ^uidem.utfupplexillumadoransjprimûquçcunc^pro tichrifti feruitu* tegnoChrifti dixit aliquando et fcripfit,profligata omni tc fc Gropperus confeientia, QC deterfo pudorc, non modo rcuocet, ue* abkeerit. tumetiam atrociflimè impugnet, non abfep blafphcmia.

Deinde amicitiam nouam, ÔC focietatem ardtiflimam cum illiscontraxerit,magnaque fcruiliiate eos nunc co* lat, quos antea partim ut uentris amp;nbsp;inguinis mancipia, partim utmiferos ct indodos fuperftitionum miniftros nulla fuaconfuetudtnc dignabatur. Turn execrandos abufus, Sc nefarias lacrorum deprauationcs, quas pau* lo ante deteftabatur, portentofa quadam amentia pin* ^crcacdefendereconetur. DeniquePontificisRoma. SpoHaqujeRo. I yrannidiconftabiliendac totum fe impêdat, quam qui Pont.ex cckfij« dem Tyrannidem antchac non femel iudicauit, amp;nbsp;con- Germ.auffert. niluitetiam cfle retundendam,amp; inexplebilem illam ac ’gnominiofam auaritiam nequifltmorö hominum, qui ’oillcfraudibusôCtechnisGcrmaniamhadenusfpolia* ïunt,ctcxhauferunt,non efle diutiustolerandam fuafit.

DE IT'D I CIO DANDO» fîrmauit, ut Sacerdon'a confcrret^etiam in eo mcoft» quem Pontifex (ibiuihdicauerat ; nam id co ipfi prod«'' ratjUtïè amp;nbsp;fuos Sacerdotijscitius opprimeret.

Videtenimifta Antichriftinatio ódprogenicsoip«'' tarum^urgcri fe uirtute Chrifti, multosque amp;nbsp;acresho' mines emergere, qui rcgnum Chrifti reftitutum Jtaque profua peculiar! 6C carnali prudentia^quaein^Pf fismultômaioreft,quàmin filijs Dettotis uiribusf«*^ confociant £C caftra coniungunt, idcp fub hoe Rom^”' Pontifice^qui ad impediendum amp;nbsp;euertendum omn^*” piam 8C neceffariam emendationeuEcclefiaruiDjâ^ mo paratifs. eft,amp;copijs inftrult;ftiflîmus,tàm fuis, regum amp;nbsp;principumrquos partim fuperftitione,partît* alijsartibusdeuindîos habet, Adhuius igitur Ducisß^ na Gropperus tandem fe quoque contulit, honefri ói hulla proriushabita ratione. Et cum eó deuencrit pietatis, mirum uideri non debet, quod aduerfus mum fiC laudatiflïmum principem Archiepiieopuin urn, de tota prouincia Colonienfi amplilTime meritu^^'^ impendit Ce totum: qgt; coniurationcs in ilium excitât?!’^ get,confirmat,ÔC urget.-immemor tantorum benefi«^*’'^ rum,quihuseft ab illo cumulatus: 8C oblitusiurisiuraö^ di,quo multiplicitereftilli obftridus,ut quiamp;natu!s‘^‘ in çius ditione,amp; Sacerdotij gradum eius authorita^^^ ccperit,0(f primiGollegij Canonicusabeofalt;flus,amp;^p’“ rima deinde Sacerdotia fit ab ipfo conlecutus.

Multo uero minus debet uideri mirum, quod iplt; tarn immaniterfuritjôC debacchatur,quem tamenàCo ïoquio Ratiij3onenfi, donee Bonnam oppidum do ueniflem,ô6 iam non fcriptis tantum, à amiciscolJ cutionibws de Refownatione cum eo dilputarcm

Archtcpifcopo piarh ÔCnecelTah'am eniendattoncm üç çlefiarum molienti, meam operam nauarcm, fubinde ôt talutaukfcriptis, ÔCuerbisnominauitamiciffimumjâf QitaKs Buccrut duIcifTimum Bucerurn dodliffimum Theologum, co- Groppero cum hndumetiampra:ccptorê. Quo tjuidem honore,qucm de Reformatio« ’iec meritus fui, nec unquàm rnihi fumpfî, dignatus me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

fuitjCtiam tunc,cum ïam meum minifterium Bonnae in- gceî? Colon mo ftituifîèm. Atqui iperabattum temporismepofTeexea prouincia fubmouen: nam in hoc tota me te et animo in

Sed quantumcunqueipfe adeo deplorandum in mo--dum fit mutatus, ôlt;5 quantumuts acer fadus fit Antichri fti propugnator, qui militiam Chrifri fuit antea profef-fus,me tarnen illius meæ de ipfo credulitatis,meacque er 8’ipfum humanitatisamp;obferuantiæ pœnitere non po , dum cogito quantum boni ad Eccîefias Dei redun-daritex eius confelfîone, qua per totum biennium tam ?mpla fane et luculenta dédit teftim onia,pro regno Chri fti contra Antichriftum. Nam quoniam hæc illius tefti-monia piurimis cognita funt atep perfpe(5ta,et in recenti multorurn adhuc memoria hærent, certe blalphemiæ il lac calumniac,quas nunc in piam docfîrinam, amp;nbsp;in ipgt; ftim adeo Chriftum impuro corde Sé ore,tam impotenter amp;rabio(èefFundit,minimum nocerepolTunt.Nemo enim non uidet qui fpiritus ipfum uexet, quac furiac ex» €’tentquidin Archiepilcopi fui Reformatione oderit, M^id oppugnet. Neminiampliusfucumfaciet,quan-tutnuispro fua incredibili impudentia gloriari'aufit de ftudio cmeadationis, quam cxpetcrc fè dicit, modolegi Pmc illam Archiepifeopus inftituat, fic per eos, quibua tdc niiinus oportet committi,hoc cft,modo rei cognitio

DE IVDIC 10 DANDO nem totam,6C deccrncndi poteftatem illis credat,^^' . Eccleßarum deformadoneô^uaftattonefoasfaciJ*^ omnes 2^ honores fouent QC ampli'ficantv

tu Gropperû fer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuîuis in ^nimum oC oculos incurrunt,noc “ «

uîre Antichfo. certe manifcflum cuiquc SCexpofitum eflè potcft,^*^^^ praeter tot opimos Canonkatus, tot opulentas ratas praclaturas,occupât etiam ÔC fpoliat tot infigncf r rochiaSjßcrilegio omnium imaniflimo. Quod 1P7 quàm fit deteftabile,6cfummopere damnetur, tuin U* crisliteris, turn per ipfos quocp Canones, ignorarc nO poteft, ut qui in fuo illo grandi Reformationislibi^^^ lus tam multos 6f præclaros laudatorcs coaceruauiiA; nones illosin ufutn reuocandos ÔC recolendos ccO^”/ aduerfus quos canoncs nouit nihil ualere fuû illud in^ j tum,dum ait, Sacrilegium hoc îjs condonâdum effc»^quot; funtin Epifcoporum occupât! negocrjs.

Cum itaque tam aperte fêruiat Mammonae, 6^ P®*” pachuiusmundi,tanta,amp; tamcxccrabili,SC àfcipio^^ topere damnata implicatus Sacrilegiorû TïrXtowl«, etiamfi uulgaris fit SC non adeo facrilega, tarnen ido'^ tria eft )certè nemo, qui modo uerbisChriftifideif bet, dubitarc potefl:,eum Seruire Domino non po’*^’ imo nec in regno Dei partem ullam habere, lcd fer«*’^ ei,cui felèaddixit,hofti maximo Chrifti,et Eeelefiç „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ mo tyranno : Certo etiam ftatui poteft, quicquid de

Gropperus et co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2C diftiplina Veterum iad}at,unaeum fuis cO

Prr’efic iuratis,id nihil eiîc aliud, prætcr mânes SC impudcnu* difciplinâ,euer'. maspreftigias:quemadmodum amp;(. merçluntcalum»*» terunn ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atœ mendacia, quæ contra Reuerendifs. Archiepifeoquot;

pum fuumjamp; nosuocifcratur,dcconuulfa per nos Ve* tcrum authoritate ÔC difciplina.

Nam quacunep tandê parte0pfuin,ciuflt;p{imiIesintu eansjtam in templo,^ domi\tàm mEccIefiafl:icis,quam politicis confilijs, quid aliud deprehendas,quâ eosmul* tipliciterpeccare horribili omnium IcgumDci Ô^Ec-* defiæ,omnium Apoftolicarum traditionum, S.pa-trum,Canonumquetranfgreirioncf Haccenim omnia pcnitusabiecerunt, difsiparunt, concukarunt, in fua dodrina,0t Sacramentorum ,aliarumqueGcremonia* rum adminiftrationCjô^ in uita uniuerfa. Ncc ull’am fa* ne ueten's Ecclefiæ tradirionem^nullam S, patrum regu lamadfcrentjfiucde inftitutioneamp; dikiplinamimkro* rum,fiuc de dilpenfatione dodirinçct Sacramentorum, fiuc deniep de ratione uiuedi domeßica, quam non apef tc utolarint,reicccrint,fiC peffundarint.

Quid uero dicam de traditionibus Apoftolicis,6^ uc teribusEcclefix canonibus:* Conferantureorum 6C fa* eraeôf prophanae adioncs, cum ipfa Gropperi Refor* Gropperus « matlone, ôc ea quam in fuo libro tantopere Gropperus

P«s mandato Paull terti), ÖC ftupebunt certe iftorum ho’ demnantur, ininum impudentiam,quicunque aliquid humanç men tishabcntrcliquum,quod de ulla omnino Reformatio* nc mutirc audent,tantum abcft,ut de ueteri Ecclefiae di* ’ciplina reftituenda loquidebeant.

in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utraque ilia amp;nbsp;Gropperi amp;nbsp;Cardinalium

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamquam utracp Ion

giuime adhuc abfit à formula Reformationis, quam no uisreliqmt Chriftus.reuocantur Canones illi, qui pracci P’untfingulisparochijsfuos paftores^öfeos inculpates,

Ä ad S.mttii'fbnuQi tdoneos amp;nbsp;probatos prxficij'dq«^ omnino gratisrSC hos omnia miniften'afua gratis, ccrtam pietatis inftaurationem populisquàm religiofi*' ftmèexhiberezDamnantquocp grauiffîmc, puniufl^ rciedione,non à Praelaturismodo ÔC Sacerdotîjs,fed’^ omnietiam Ecdefiæconfortio,omneseos, qui praîbcn^ das Eccîefîarum inuadunt,quarum minifkn'anonbû^ nafide præftant: item omnes, qui plures præbendaste' nent,qui fuis parochijs non adfunt,ôf fideliter ac gtat*®' amp;nbsp;ad ædificationem pietatisminiftrant,in uita fanûa^^ ûrcprehenfibili. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quid iam dicasimpudentiam, quid amentiam furoremf fi hoc non eft,Gropperum ÔC fimileseiuscoj* iuratos,contra Chriftum ôi. omnes fideles Chrifti min*'' ftros SC confeirores,audere apud Impcrat.Maieftatein' apud Celfit. V-SCalias uerbulum de fuoin Reformât*' onem ftudio facere,ÔC uel fuas reformâdi formulasm^^ morare.cumineiufmodimanifeftis Sacrilegijs perfc^ rent,ut fi ipforum canonesualere debeant, nullusip‘*^* non folum inter miniftros Ecolefiæ,iêd nec in laica qfi'' dem Ecclefiae com munione locus fit futurus reliquuS'

Memorat Gropperus, Paulum tertium Contarenn» et Collegiseius,maioribuscerte et meliorib.uiris,qn®*^ ReformatioPau quos Romaferrepotueritjmandafïe,utconfcriberct*; li tertïj iuiTu cô Reformationisformulam. Verumhocquidemeft,?^ fcripta d Contao id enim utile hoc uidebatur,ut ht patres,inani aliqu3 ip^ reno et eius in co Reformationis concepta,obturbare monendo de collegis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manda Ecclefia defincrent.Sed quid Antichriftus hic^^

liud inhisCardinalibusôC Prælatts ferre potuit, unum illudjUt formuIamReformationis confcriber«** ' P.um enim earn formulam uenirc tantum in afiorn’y man«»/

n'o tyranno didlum accommodauen't,de hisipfis Cardi QuS gratiâPona mailbus et PrçlatisrPœnitet me feciffè hommes. De Con rctul^it Cardi*. tarenicertè morte Socratica,cum Legatioeiadimpera-' nalibus pro de* torem effetimpofita,quid percrebuerit^ôC quibusautho fcrïptà form.Rc libus.occultum non eft.Necproderatcertè hune uirum »of^aatioms, «lié denuo Legatum ad Imperatorem,cuj'alioquin paugt;-lo credebatur efïè addidliorjSCapud quê fijo merito non-Parum ualebatrpoteratenim nonexternæ pacis tantum, ôeruetiam ReformationisEcclef negociu rurfusagere.

*num earn à le incipiat, quæ tam pulchrè fibi pn'dem Confcripfiffè uidetur, in fe QC fuistandem opéré præftet, exoneret le tam pernitiofo ÔC ipfi fumme pudendo one totCanonicatuum, Prælaturarum;, Si Parochiarum.'

Si uocetur ad unam légitimé,ô^inftituaturcanoniccpro Gropperus fuS ~atus, ( uel ultro ipfe deligat fibi unâ,cui SCuelit Si poP ipfius in fe^ Re* lit minifteriu Chrifti præftare fideliter,) turn apudhanc ^rmationc pre» refidcatjcique, abiedîis confultationibus Si negocijs fæ-* cularibusjcum illorum quçfl:u,minifl:rum SCcuratorem uerbo,cæremonijs,difciplina,uita præftetfidum, 6^ Probum.

us iuffuconferiptam Reformationê, ipfi in fe primum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• j Croonc*

P^t Ä difpolictmultas. Vt Pontifex Si cæteriEpifcopi nifi dignis, Si ad ædificandam Ecclefiam Dei ido^ Qc probatisSacerdotia conférant. Vtque hi omnia facri

facti mu nerfs ofFicia gratis^folâque ædifîcandx EccIcH^ ratione duda,obeancinuitafóndèa SC inculpata. ReiP*^ tat tandem Pontifex Ecdefqsilla horrenda Sacrileg”’ aux eis eripit per Confîrmationes,pcr Pallia,per dif{^^ zAtfi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fationes, æid genusdeprxdationesalias. Velhxcta®'’

® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neceflaria omniuconfemone, nobis Gropperusà

Sr*de quoTc ia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Cardinalibus,alijsque Prxlatis im pet ret, libcf^

Germaniam patriam fuajn,aliasque Chriftiani nomigt;*‘^ nationes, imanifTimis ÔC fcandalis ÔC deipoliationib*’’» quas à Romana curia patitur. Atque ni Pontifex, curiahis adeo neceflârijs Ecclefix Dei legibus parère u« lint, tam confefla emendate fcelcra,frctus authorita** ChriftijSC Ecclefixeius,cos, ita ut Canones prxcipiu^^’ canquam Simoniacos hxreticos.ut Antichriftosiug^ dos,amp; omnino Ecclefia Dei dcturbandos,cenfeat.P^ enim nccefTarium officium eius eft,qui in Synodo cht*' ftianiSacerdotis SC dodor is partes obire uelit.

Sed non uult bonus ciuisprincipibus populi ledicere, nonuultpius Antichriflifilius, partis fuip” dêda,cum impio Cham detegerc,(quod ncc poteft dem, cum oculis totius orbis ita horrende ,proh dol® gt;nbsp;expofita fint) non dum enim co progreffus phiIofbpb*Ç eft,ut cumContareno,quamlibet laudato ipfi uiro,*^*’ Socratice cupiat: Imo noh uult imponere alijs quas ipie ferre non ftatuit,non uultauthoritatêçoor’^ lerc,quçunafiix,æ aliorum deformationiprefid^/./ non uult arcemoppugnare, in quam omnium nx Chrifti uiolaiorum, atque canonum cocukator ultimuinperfugiumeft.

Sed quiddctinco Celfit. VfQuisno uideatiftos^^^,^ Sc hotninibus plané illudcre,cum uerba de

He faciuntjCum Veterum difciplinam, cum tradinoncs Apoftoltcas crêpant':’ Nam Só dodn'na ipforum ôi ui-' ta,ÔCceremoaiçpugn3ntex diametro c5 illi's omnibus.

Sirnt omnino quinque reside quibus tanquam ucte-- quibus Ad HsEccIefîxdiiciplinæ (èieftudiofos inprimis efferunt, uerfarij ueterum nos tanquam eius difciplinæ uiolatorcsgrauiffimè ac authoritatcm fal cufant: Signa quædamSC ritus externi,quibus ufifue^ foxasftant, tuntuetereSjdignitas ÔC authoritasCIeriprçreliquopo pulOjCçlibatus Sacerdotum,cultus diuorum,et exequiç ^ortuorum.Sed nulflifn illi profèrent fignum, nullum ccclefiac ritum ucterem,catholicum qufdem,hoc eft,ob ftruatum a Sanctis in Ecclefia {empcr,amp;ubicp,atque ha hitum ad faliiicm necefrarium,quem uel nos pretermit' iimuSj uelipfi non in turpem Si noxiumaliquem abu' •«m peruerterint. NiWil de dignitate Si poteftate Cleri ücl fancitum, uel obièruatum profèrent, quod non nos ^tercftitui laboremus,ipfi euerterint. Coniugium fan ^um inSacn* minifterîj ordinê authore Deo recipimus, cum ipfî contra mandatum Dei, Si contra omnes Ca nones conQjurcauerint omnia ßupris, adultères, alijftp excmplis ncfariæ Si horrendçlibidinis. Diuos etiâ nos pia jnemoria.ô^fideli imitatione,ut ueteres tradiderunt, ^Çre ueneramur : ipfi contra omnê Vetera religioncm ‘ ‘Oscultu ethnicOjCtquçftu fàcrilego,grauifïîma afFici'

ntignotnfnia.Inexequîjs denicp mortuor0,nos fecuti •patres,peccatorum pœnitcntiamexcitare Si iidem,3C editationem refurredionis confirmarcô^inccndere adhuc uiuunt: ipfi uero terrore con' uar* P^^S^torij, ed rem iftam Si aaxerimt Si depra» ficfibcrcnthomines Sipoenitentiapeccatorum, Chriftijiudicîjcp d, reddant lècuros, dû eis perfua r dent.

DE IVDlClO dando; dctttjfcilîcetpofleeorum peccara exequîjs,Miflis,^ alîjs cæretnonijs i'p forum expiarf.

Manifefti naquc funt ifti Chriftiane dodrinac hoK^*’ taminhisipfislocisjdequibus contra nosfètantopc’^^^ ladant^quam in'casterisomnibus, diiciplinam rum plane euertiflê ÔC aboleuifle, in dodtrina, in ritil’^’ ’ et uita.C^od clarifs.cognoicet ab omnib.qui antiq*^^ Ecclef. difciplinam non ignorant, qui perfpedluhab^^* quid Canonibus,ali]'scg S.Patrum libris,ac piorump^ , cipû legibus; de ea nobis relictû eîl. Id ipfi quocç Chrifti norunt,ideocp omnem legitimam iudicatio^^ , tantoperedefugiunt, ôd perfuadere V. Celfitudio*^ contra aperta praecepta Dei,contra manlcftas ApO' lorum traditiones,contra dodlrinam QC exempla uerfa patrum ôd piorttm Regi/m atque Imperator*’^ conantur,nonlicere uobis,partimut Laicis, Praclatis, Rom.tyranno,ne id faciatis, iureiurando ad j dlis, cognofcere SC iudicare de his rebus religionis j unu fuumPontificem,ad fcriniS pedîoris eius,undc cet patrociniûcorruptelarû amp;:flagitiorQexpedïant,nd metuuntcorredlionem,omne de religionibus retjciunt: aut fi paulo aequioresefle uideri uolunt,ao nodum, fed quam idem Pontifex, QC indic3Lt,Sgt;C fua^ ° ftridamlibidinijgubernet.

Qualem cum nunc Tridenti ceptamcclebrarioM^| re nobis poffunt,id ferio triumphant, ÔC habere fe mant fuum illud iudicium,quo Religionis controuc^ omnesiudicandaeremittidebeantn'am obturata ora uolunt,quinegarunt Pont.Rom.etconiuratos^^ Synodumullamadmiffuros. Quafiueroboniacpil*’ mines non uideant, quid hoc Concilij practextu

^ut'd moliantur; Nihil enim minus quærunt.qiiàra Ut af t^s ac morbis Ordinis tcclefiafticf, acreliquæEccIefiæ E^’^iopportunaquærantur ÔCadhibeanf remedia.Nam poftquàm à Monarchis hoc extorferunt, ut ipfis permit tarent Synodum fuo more tndicere. Si. obftridtam fibi per omnia tenere,{ecuros (è reddiderunt de nobis, ne ik lo ueniremus,aut de Reformatione aliquid ibi mouercquot; *nus. Nephas enim effet,caufam Chrifti eorum comitte-' teiudicio,qui funtpalàm aduerfarijChriff:i.Iam fanera tilTimi funt proceres Ecclefiaftici,qui Chriftianam refti^ tui difeiplinam ipff ferre poffînt.Éx uulgo uero nomina tis Theol0gis,ô^ Canonum profeffbribus perpaucos re perias,qui ipfis non fint,alîj alîjs de caufisobftritffi. Facf le itaque diuinant fore,ut Monarchæ ÔC cæteræ natio-* ßes cum ipfisin noftrum excidium confpirent, nbsp;nos

totis uiribus pétant,ut qui Concilium Chriftianû, quod ipft omnes habent facrofan(fîum,repudiemus. N obisf ita queextindîis,confidunt fe nullo negocio,poffe compri-' mere ftylum ac ora omnium, qui de Ecclefiarum reform mationeaudebant aliquid mutire. Sin uero Monarchæ fie reliquæ nationcsfuam illis operam nauare contra hæ reticûs nolintjiuftam habere caufamuideriuolent,ut omniConcili} oftentatione fublato,ad fua ftudia tuto re deant,ut per quos non fteterit,quo miuus Synodus cele brata fit,fed fteterit per Monarchas Se cæteras nationes, qux infurgere contra hæreticos, ut op0rtebat,neglcxe-' Tint. Nam nefimularequidera hoc uelint,fecum medF cosaliorum profiteantur, fibiprioribus mederi cupere, ôdfuosex oculis trabes eximere, priufquàm de aliorum eruendis feftucislaborent.

DEIVDICIODANDO nia coniunxitjtum inhac impudentia iacQandi lium Tridcntinum ,adiutorem (epræbet: ScnbitcJ”^ in fuo contra me calumniofo libro/ol.j^. Tn'dentin^ MendadSGrop Concilium cfle indicium uiaordinaria, 6Ó utdecct-’^^. peri de Condlio am iuxta Décréta Comitiorum Imperialium :atqUC” TriJentino, noftriquoqueOrdinesipfijSCegOjConciliumgendquot;^ iudicauerimus,unicamjuftam ÔC redamuiameflCsP*^* fens dilTidium in religione tollendi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

N ouït en tm probè,et in diuinis Iitcris,et in S.Patr^^ monumentiSjdenique ipfisquoque præftantiffimori’'^ Conciliorum exemplis, banc uiam QC rationemefled^ icriptarn^præceptam ÔC monftratamjUelutordinariai”’ ÔC unicèiâlutarem,Concilqindiccndi Si conuocandW^ Ecclefijs reftituendo dodrinam Si diîciplinam Chr»* confuli poffît Si debeat; maxime in eiufmodi diffkult^^ tcô^ perturbatione conftitutis,inquanunc detinent^^ Ecclefiæ Germanicæ, Primum,ut Concilium indicatif A quibus Gond ab illis principibus,qui cum poteftatem fummam Si liû indicendum^ dinartam tenent in omnes eos^ qui Concilio uel inttf^*/ fCjUel parère debent,tum etiam Ecclefijs ex animo cu ant reipià confultum. Sienim Synodum indicant ij bus deeft fumma ilia poteftas: facile accidit, ut talis indt' iiio reddatur ad emendationem Ecclefiç inefFicax.Siu^ roij quibus defit Ecclefias inftaurandi uoluntas,indi^ cant; nullo negocio peruertitur Synodus ad Ecclefi^Ç pernicicm.Qua de caulaS. Patres ad Concilia indióaa Conftantioôi^ Valente, pro Arrianis,in fraudem uerii® tis Euangelicae ucnire detredlarunt.

penes Imperat.cft,6d V.Celfitudines,non penes Tyran num Roinanuni,nec Monarclias alios : Et conftat nuV los clTe in orbe homines, qui ad Ecclefiarum opprcflio-* ncm 6C euerfionem omnia obftinatiore animo excogi' tent fiC conferant.atquefaciant Pont.Ro.£lt; eius mancP pia,utifupra demonftrauimus.

Deinde pofcit ÔC hoc légitima Concilq indiôio ut in turn maxime indicatur locum, in quo non folumfumgt; ma fithbeTtas,amp; conueniédi,£lt; pro regno Chrifticon^

J ftanter diccndi, ôf agendi qux oportcat,uerum ex quo tiiamEcclcfiis.fi non omnibus,tawcn pluribus confult queat, cum citius turn commodius. lam certum eft hac conditionc Germaniam cuiuisali] Nation! effc praepo' ncndam,poftquam Dominusinhac turn cognitionem ucrbi iui excitarit multo ampliorcm, turn uerx Refer ■* tnationis defyderium accenderitlonge ardcntius,quam inulla alia natione. Quum enim tarn rarac habean'-tur in alijs Nationibus conciones, pracfertim quibus D. fcriptur ac illis cxplicaretur ,tum ctiam paucilsirnihas ip» fi legant,plçrique ne legere quidem fub poena capitisau deant,nccefie eft confequi,ut paucifsimi etiâ in illis Na» tionibusflnt, qui de ucra ÉccleftarûReformatione, uel iudicare aliquid poftint,uelearn etiam magnoperc re-* quirant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quale Coneb

Hoc or dines Imper q perpendentesin Comitio No»jium Dccretum timbergenfi,quod Anno N1. D. X^III. cclebrari inComitio No coepit,dccreucruntConcilium inipfaGermaniaindi» tinbergen, tendum ÔC cclebrandum efte . V rbes quatuor tum no» minatx funt. Cautum eft etiam illud ,ut in eo Concilio omnes jtamEccleftafticiquamfeculares, Çôihos enim Concilio interefle, ÔC agerc ineo caufam Chtifti,recic

cên[’«erunr)cundis obligationibus.quæ impediment^ cffè ualeantlibertatiac ftudio monêdi nbsp;adferendique

ad communem Ecclefiarum Reformationem faciant, foluerenturrtum ut ad hocipfum piorum confultorun’ officium preftandS quam fanctifTime obftringerentun Vereliberum enim Sgt;C Chriftianum Concilium quere' batur, idque quàmprimum etiam, hoc cil, intra annun^ ad longilîimum celebrandum.jQuod ni ficret,ôc nifie^ am iniquailla onera, quibus Natio nollra à Pont.Roß’' amp;nbsp;altjs Ecclefiallicis adhuc premif,quorum comment^' Ordînes Imperrj rius Oratori Pont. turn fimul oblatus fuit,llatim reiuO' teitat) fant feim uerentur,adiecerunt, VicariusImperatoris,nuncReg'* pia onera Ro.fc'z jVlaieftas, ôôOrdines ImpertjXn fuo ad Oratorem Pont* dis fc reieAuros j-efponfo,fe ilia non toleranda,5if pcrnitiofa oneia ferre anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diutius non poflè, fed adadlos necelTitate alias commo'

das uias,et rationes per le quæfituros elle,per quas hane noftram nationem oneribus illis ôf prefluriSj quibus ab Ecclefiafticis premeretur,ip{jiexonerarent.

„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... Prætereafancitum in Comittjsalterisfequcnti Hatin’

Sus”spSVanî anno item Norimbergæ celebratis,ut eodem Anno O no 24» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitia Spiræ haberentur, in quibus id deliberari a Itatu*

debebat,utcxcuffis librisLutheri lt;2Caliorum,quibusno uæ docHrinæ titulus obijcicbatur,quicquid boni in his» bris eiïet proditum,reciperetur,amp;: quod malum eisinel' fet,reijceretur,ne quæ bona efïcnt, cum malis opprime' rentur.ô^ utquifqj etiam Chriftianuscertior fieret, quX fequi deberetjdum Concilium generale celebrarctur.

Hæc communia Vicarlj Imperatoris.nunc Reg.M^ ieftatis amp;nbsp;Ordinum Impertjdécréta,ratanollrisfempef fuerunt. Eoque quoties Rom. Tyrannus inftetit apua Imper^t. Maieftatem 2C Ordines Impcrîj, ut iuxta cius

præiudi’cium Edictum Vuormacienfe pcrdercmur ÔC cxcinderemur.haslmpcrij conftitutionesiure obieci mus; quibusfanô'nterceptûilludEdidum fuit,etcaufa bæc ad Concilium, quale in primo illo Norinbergenß Comitio decretum eratjliberum ôi. Chriftianum, atcp in ipiaGermaniacelebrandS,reielt;5a. Ad tale igitur Conci lis fiue generale, fiue nationale nos femp ^uocauimus.

V nde ÔC Pax ilia noftræ religion! Norimber gse pro^ mifla, ÔC Ratifp one fancita. Anno ^i,hac conditioneet patßa ÔC confirmata eß,ut permanere nobis debeat,do-» tiec tale Concilium inGermania celebretur,quale in Co tnitio illo primo Norimbergenfi, decretum fuit.

Cum uero fciremus fore, ut pontifex in nullum ucre Chriftianum, ac liberum Concilium confentiret, ÔC ne alix Nationesac Monarchs affentiantur, facile impedi ïctâdeo quotiesferid deliberatumeft,qua namuia ÔC ra tionc GermanicæEcclefixpacificari,ex: reformari pof ftnt, Nationalem potiusSynodum,ut indilt;ftafuit,Spv ïâ Anno X4,ct pofteaNorimbergam,in conuentu Fran cofurdienft,dari,quam generalem,poftulauimus.Quam obrem etiam poftea in aliquot Comitiorurn decretis, femper difiunóHuè dccretû efti,ut ft generalis Sy nodus obtiner i non p offefebaberctur Nationalis, aut cer te con* ucntuslmpcrq ,inquo de Religioneftatueretur. Vn* de ÖC fuperiore anno decretum fimpliciter fuit ,in bis qux nunc aguntur comitqs, negotium Reli gionis debe tetraftari 2lt;componi,nulliusfalt;ftaConcilq mentione.

Falftftimumigitureft,quod Gropperus, ÔCquod slq pleriquc nunc clamitant,noftr os Or dines repu diare Concilium,quod in omnibus Comitqspetierunt.Conci bumeniropetieiunt Cbriftianum SC liberum,SC inipfa Germania

GefmanîaccIcbrandum.ScdTridcntinumnonefteiW côciliû cft, quod modi:nec eni'm Tridentum in Germania cft,tani«tß «n-BanîVbirc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gcrmanicc ibi loquuntur.Ncc quodibicoitCo**

amp; ds DoftulatS cilinmliberum cft ÔC chriftianuro:quippe quod funn»^® * Chrifti aduerfario Rom» Pontifici lit obftridum quo teneant primas, ac foli fummas ièntentias dicai^^^* qui iuxta uerbum Dei QC Canones locum nullum re poflunt, nee in ordinc procerum Ecclefiæ, ncc in nodo Chriftiana,id quod fupra demonftraui. .

Etenim ft fas efle nobis potuiffet, religionem Cbmy’ itidicio proderc Pontifi'eis Ro. QC Epiicoporum,qnn^ eo conipirarunt,qui feilicet in Tridentino conuentu ncm iudicandi poteftatem foli tenent, pridem nos ferenda ea defiftere oportuilTet. Nam ante annosplus^’ ginti iudicata ca,6C condemnata fuit, ficut ab ipfo h'ce,ita etiam à cçtcris Epifcopis,ac Scholisquoep inb^ Pontifi'eis Tyranntde praccipuis, Nullo igitur modo i datum adhiic Concilium eft, cuiufmodi petieruntant annosuigintfinon tantum noftri, fed etiam uniuetfi perq Germanici Ordines.

Quod iam ad me attinet.quid potuit dici â GropP^ impudentius, cjuàm mihi quoque uifum efle, Cone»* generaUEcclefijsredèconluIipoflèC Etuerbisenim’ pud ipfumfæpe,etpublicisScriptisante totannoseme d i,Ecclefijs Germanicis,non efle generalem omniu Cn* ftianarum nationum Synodum expelt;ftandam;nece»w, modi Synodo, etiam u cogi poflet, dodfrinam Chm puram,6d difciplinam fÿnccram,ut nunc reshabentJ^^ ftitui facile pofle:fed oportere, ut noftrç Ecclefiac P^*^ * lt;nbsp;os proceres, SC minifterio piorum atep dodlorum hot» nu ipfae querant,quomodo inter fe,de reuocandaEn^^^

gelijpuntate, tota Rdigionis légitima procuratione confentiantjConftituant, Reformarionifqae exemplum alijs NationibusfiC Eccleftjsprxferant.

Optandum qm'dem erat,ut fupra diximus,ut cuntftac ChriftianinominisNationcSjCommuniConciIio öf uo luntatc, regno Chriftiapud (crcftituendo, operam da.* tent : fed quo minus id nat, obftat Tyrannis Pont. Ro.» *nani,obftat plurimorum Epiicoporum pertinacia, obgt; ftatprincipum ÔC populorum in religioncChriftiigno* tatio.ChriftusautcDominusnofteruulteosieprimum fcqui, amp;nbsp;initium emendationis ab iilis fieri, quifaus lu men Euangelij fui prins fecit illucefcere: Neque licet uo cantc Domino, rcipicereadconieruos, ÔC iubente Deo quod facias,reipicere quid placeat hominfbus.In hac ita quæ ièntentia lemper fui: in cadem funtetiam quicun^ teligioncm Chriftireftitutam uolunt,noftris Ecclefiis GermaniciSjSynodo noftrac Nationis fuccurendum ef-fe, amp;nbsp;hanc rcligionis caufam ,ad Synodum generalem pic reijd nonpofle.

non malcfcripfit,Synodum Tridentinam aut fimilcm, Pont.Ro.aïquçobfiricffam, (fîquidemcisfuccedatcçte rarum Nationum contra nosconfpiratio, de qua nongt; dumpronunciauit Dominus) unicumeflè remedium depellendi ab ipforum Ecclefia huiusdifsidq, quod nos «xcitauimus,deReformationcmonêdo.Sperantenim nobiscxtinlt;qis,noftroexemplo aliosabfterreri pofle, nc quid tale pofthac audeant. At nobis contra, non fru^ ftra.fundetur hacc oratio: V indica me Domlne,6C adlè' te caufam meam à gente non bóna,a uiro dolofo ÔC per werfocripcme.Eripe me Domine ab homine maloj ui s ro uio

ro uiolento ferua me.Qui excogitant mala in cordc/*’^ tidie conueniunt utbellum moueant,exacueruntl*^ guas fuas ut ferpentes, V enenum afpiduin eft fub lab^ eorum.

CV M itacp optimi principesipfi quoque clarté* deatiSjà T ndentina,Ôlt; fimilibus Synodis, quç

Pont, fie ciusmancipîjsaddidïæ funt ,multa quidew^^j grauiiïlma mala Germanicis Ecclcfijsimpenderc,!^**’ uero boni expedari: nec etiam dodrinâ âCdifcipî*^^ Chrifti alia Synodo reftituiet comodius et certius nbsp;nbsp;nbsp;’

quàm quç per lmp. Maieftatê ôduos indicatur ÔC netur,in qua hominesipfi conuocetis^quosconftet re nbsp;quærcre regnum Chrifti,ô^ qui in Scripturis

nisexcrcitati fint,qui traditionesEcclelîarum Ap^j, cas amp;nbsp;Catholicasnorint,amp;fequifl:udcant,agnoicite^^j dem,quem in locum uos Chriftus rex Regum, 8C do nator dominantium euexerit,cur omnem in bac ne animam uobis iîibiecerit,cur iudicandi tantam il'

, a, fl“' 43curatio Eccki iJubitarecerte nonpoteltis,eundem enenoaic,^.^ ftæ omnibus Glimfuit,amp;Deum Chriftum^eandem Chrifti culise nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nera,acideoeademiura EcclefiaeDeijeandemgquot;^ J

nandi populi Dei rationem;,eandcmque munerispf'’ palisfacultatcm.amp;T idem iemper cfte officium. lay’ g/ confiât omneis laudatos principes hoc in officio nouifîe.cundoscp fàndos Prophctas,Sacerdoteset très ita docuiflê, utquicunque in aliquo Chrifti P^P^^^ fummum imperium adminiftrant,primam curam impendantin cbgnofcendis.iudicandis^oo^^^ cndisjepurgandls, fancicndtftp religionihus.Hoct

wit,hocftiidu(t pcrfccit rcligtofifljmè, Noa, rex Sal-* lt;cm Mckizedck, Abraham,Mofèsjehofua, cæter'iquc »udi'ccs £lt; reges in populo Dei laudad omnes: Dam'd, Exemplum om-z Salomon,Ala,Iofaphat,Hiskias,Iofia,Nehemia:Etre-' niumpiorumre UeIatoChrifto,Conftantinus,huiusfihj,Iouinianus,Va g«, utnufep Te« »entinianus.Theodolius, et huiusfiln atœnepotes,Hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ^cu

Marti'anuSjIuftinianus,Carolus magnus,eiusfiltj,totcp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gtone*

alt} ptjReges amp;Imperatores Italtae, Galliæ,Hifpaniæ, Germanie, Angliæjufqj ad Henrichumquartum Impc ratorê, àcuius fcilicet têpore Antichriftus Ro. unà cum Ecclefiaftica,amp;:ciuilem ordinariam poteftatem totam deiecit,fibique obnoxiam fecit,loco ÔC poteftateChrifti occupata.Hoc pium Regum ac Jfnperatorum ftudium, amp;nbsp;hanc curam prædicant ÔC teftantur tot Conciliorum ada,totprçclaraS.Patrummonumenta,SCprçftandum ab tills cflë, religione muneris diuinitus iniuncli, Ô£^ ne^ ccflîtatepræcepticonfentienteromncsafFirmant.

Si igitur eftidem Deus hodie,qui olim,idem Chn'ftus, idemius Eedefiarû, idem officium piorum principum; hocipfum præceptum Dei, fus Ecclefiarum, officium ueftrum SCuosagnofeite, refpicitc tandem gregem Dni uobis creditû,tàm milêrè difiedû: fufeipite Ecclefiarum curam,quam uobis Deusimpofuit.Ipfi Synodum pio^ fum hominum ÔC qui in uerbo Dei funt eruditi, cogite, Prouocantur ficontrouerfiasreligioniscognofciterEfficiteutomif j, Ecgitimûiu« fiscalumniofis Scfophifticis Scriptis,tum in ea Synodo Gropperi,]Lato* pi'odeant,amp; fe uobis exhibeantCochlxi,Gropperi,La^ mijCochlaci, *omt, amp;nbsp;quicunque putant fè uiolatæ religionis nos ac” eufare poffe; adferant,quæ putabunt ad tantum crimen comprobandum aduerfusnosaliquid haberemomenti.

’pta,nec défunt tot piorum conciliorum commentari) Si Canones.’habentur eti'am tot prcclarac leges piorum lu* peratorum de reltgione, ÔC Ecclefiarum procuration«-

uitæ æternæ præftetur æqu!ras,quæ cxhiberi tamcn fo' letquibufuishominibus, ctiamTurcisÔC ludaeis,ôf ï” caufis quibuslibet,etiam ^e funt minimi.apud Chrißö nos pracièrtim,momenti:Dentur obijciendi,refutandilt;? uicesradmittantur SCexcutiantur legitimç probationes, ac teftimonia,tum Scriptorum,tum dtôorum haec omnia dantur,admittuntur,ô^ expenduntur in qf* busiibetcontrouerfijs, ÔC dari,admitti, ôi expendicon^ fueuerunt, etiam in controuerfijs Ecclefiafticis, amp;nbsp;à datiilîmac olim pietatisImperatoribus^SC fandiflim*’ Ecclefiarum Epiicopis atque Conciitjs. Nulla certècaU^ fa eft,quae maiorereligione ÖC iure debeat inquiri,co8^ nofei,^ iudicari,quam hæc ipfa. Nam ea rite iudicata/^ ftituetur apud nos regnum Cbrifti,6Cquicquid ornnti'“’ bonorum expetià nobispoteftrperperam uero iudicat^’ profligabitur regnum Chrifti,0f quicquid optabil«’^^' bis effe poteft: fimul Germanise certum adducetur tium,tam in hac,quam in futura uita.^

Eccleftæ Catlioîicæ,proqua adièrenda libenter^. luerit iam plusquàm uiginti annis,quodlibetextre^ capitis 6C uitae huius periculum fubire,cum quibuslib*^ aduerfariarum partium antagoniftis: ÔC additlucul«^, turn mendacium, Se id Luthero Vuormaciac , m‘ ’ Ratifponæin faciem dixiflêrRatiiponæenim femeb’ fUm ilium uidi,quod ftiam, idcp apud Librarium q ƒ

dam,fubfiftentê,ubi tum forte eram .Sed nee ibi,ncc ufp^ am alibtdc experiendo mecu coram ullis iudicib, dedo^ dlnna et rcli'gione Chrifttullum mihi uerbS feci't, Vuor maciæ autem memini cum Luthero obtuliflè dilputatio ncm,(èd ealege,ut ille fidei publicæ, qua munftus eo uegt; nerat,renunciaret. Id autem erat difputare uelle pencu-' lo non fui,fed Lutheri capitis.Itaque tum hacc illius peti tiofuitdcrifa QC explofaabonisuiris. Nam conftabat quantopere Pontificîj Oratores turn contenderint, Lu^ thero fidcmdatam minime efle feruandam.

Sed offert mine rurfum fe uelle mecum expeririiure, fub certis iudicibus ad hoc deputandis,6Cquocunque ca pitispericulo, tah'omsquepœnam fubiturum fe recipit, nifimeconuiceritjSC erroruminfide Qi. criminum in ui ta.Sed addithasconditioncsifi id fore è rc publica uidea tur,8C fi ab utraque poteftate ipfi concedatur. Videtis quales rcquirat conditioncs, cemitis ut ludat de iudicio, ô^quantameo contumeliam V. Ccïfitudinibusfaciat. Quis enimnon intelligat uerbiscumiudicium offerte, reipfa autem id.quantum poteft defugereC

Ad hxcigitur Cochlæiego iftarefpondeoiSitipfecx traomne periculum : de me uero uiolatæteligionis,fi me ipfe , aut altj huius cuicerint, poenæ fumantur: Sin autem ego ilium conuicero deprauatæ religionis, Adquodieiu« non peto ut muldetur ,fed iubeatur tantum redire ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;buccrus

mentem meliorem,fi queat: fin id non poffit, temperarc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

T'antum in co uir fit, ut ad iuftam fe hartrm de rcligio' ne controuerfiarum difeeptationem exhibeat, fine co* ram V .Celfitudinibus,aut cisIudicibus,quosV .Celfit. tommuni fententia ad id delegerint; V cl nominet ipfe

quos uclit Iudices,modo ci'ufmodt,qui non fint manife' fteimpun' fcelerofî,ûa ïcilicet, ut ex praecepto Chrift communicare cum eis nihil lïceat ; Concédât autcm mi' hi, pari numero nil's adiungere uïros probatos,quibu^ nec l'ple, ncc qm'uis afiuspoflî't obijcere fcelus aut turp*' tudinem.Coram bis appareatquæ contra nos le habef^ cxtftimat,adferatjeâque,quibuspotcrit, ËC rationibuS ôC teftimonijscomprobet; PermittatautemjUtnosc^^ tra excipiamus,5lt; refpondeamus, quæapprobarcpo^^* mus omnibus filqs Den id cum ex certis ac manifeft** Scriptun's Dei, atque ex omni autboritate ueten's ac p^'' petuaCjhoc eft, uni'cæ germanac Ecclefiæ Chrifti: per ea,quæ de ipforum atque noftris minifiertjs Si n'bus, ucl euidentia facfli nota funt omnibus, aut ci poterunt tefiimontjs omnium contradidîione faß'' Côditiones Co« lt;^iorjbus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cj

chlæi fruftrato« Umittat Iriuolas illas,ôf frultratoriasconditioncS'*'^ rix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uideatur fore èrepublica : Siadmittat boc utraque

ftas.Et fub certis iudicibus ad boc deputandis. Si meconuincerc potefi: errorum in fide, 6^ criniinui^'^ uita,quis dubitet quin id futurum fit è Republicaî' nim ad meliorem mentem me non reducat, tarnen n^ Itj mibi unquàm babcant fidem, tanquàm ledudîori,r

■tr ; T- 1 r. ficiet, atque Ecclefiam Dei uitiofo miniftro liberabi ’ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodigitur nemini dubium eft, quin ère fit Edelen

côtrou^érfUs e”» Cbrifti tuturum,id in dubium neadeo nulla ratione « ddîafticas. nbsp;nbsp;nbsp;cet,alioqui quis nonclarc uideat ilium ab eo qupd on^

uerbis,reip{àomninoabhorrereC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quam turpem fimulationem teque prodet, amplius, finonremittatôd alteram fuam conditin^^^j de conceffîonepoteftatis utriusqua. Nam nouit ip*^

IN om CIE N DO' SE nTDlCïO, itöuemnt idotnnes quibus Romana tyranntsiicl mcgt; dtocriter nota eftjPonuficê, penes quem ipfe maiorcm,. imófummam,imó unicam atqueadeo omnem agnofcit Mundi poteftatem refidere ,haudquaquam hoe ipii per miffurum, ut nobifcum de Religione,uel ipfe, uel quis^ quàm fuorû congrediatur. Nam nee ille^nec quiiq^m paulo prudentior dubitat,ea,de quibus nos ipfum.ö^d didam ipfi turbam pfeudo Epifcoporum jamp;f pfeudo Cle ïicorum,accufamus,defendi,ct quç ipfi nobis intendunt crimina,p vobari nuUo modo poffe. Turn intcrefi Mate ftatis Pontificiac.ut inquirere in ca, qux ipfa femd com^ probauit,nemini permittatur. V ukenim Pont. Roma, cfle DcusintcrriSjód inco quoqueChriftibaberi Vica'' ïiuSjUt credatur in fua adminiftratione nihil peccare.

Denique fi non defugiat Cochlæus omne ludicium, quid referi difputare de certisiudicibi. deputandisf Bgo enim certos ipfi ÔC Groppero,aU^que aduerfartjsChrv fti omnibus ludicesdudum nominaui,ÔC nunc etiam nomino, quos iudices nobis deputauit iudex omnium Deus,lmperat.Maieftatem8lt; V .Cdfitudines,ac quoP cunque Imperator ueftrx Cclfitud.huic iudicio com* munifententiapï3eficictis,uiroshoneftos,pios, amp;nbsp;do* ôos,quos nemo poffit impictatis,aut flagitq alicuiusma nitefti conuincere.Sihi indices non placent, nommet ip fe,ut dixi.quos uelit,modo ciufmodi, qui non ita aperte impq fint, SC flagitiofi, nt nemo Chr iftianus dubi tet ne* phas effc,cum cis res diuinas tradlareiEt concédât nobis, illis pares numero adiungere,cosqne tales,qnosipfe nul Vo infiagitiohærere poffit probare.

Coramtalibus difeeptatoribus agerc caufam Cbrifii, ÔC xeprehenderc,qu3ç contra Chtifti praccepta in certam licclcfix

RcfutavchjretK Eccîcfiæ pcrniciem admittuntur: opusutiqiKfaîK^'’^ Ecclcfîjs cuHi prîmis falutare, ÔC eiufmodi, q«® ’ ad uniufcuiufque pcrtinct ofFiciuin,nedumDocîot* Theologi, QC Canonuin,uti haberi uolunt Cochlacusi* Gropperus,qui ut ifta factant,etiam lurciurando ftridi, Proinde cum id ifti aduerfarq noftri, ô£. Eccidi* Chrifti hoftes, tam obftinatc facerc detredant, ipfî teftantur, quantum's rabiofê in nos debacchentur ctifl’* nando conuitiando, ÔC quanquàm magnifiée iacîî^ fe,ô^ glorientur ab ipfis ftarc authoritatem Ecclefi^^'^f men îibi id fatis confcire^ic nec fua in nos crimina,nec as de icipfis laudes pofle ullisrationibus comprobafC»

Quocirca Gropperus facit prudentius, quantum^’* entm à nobis prouocetur, QC. fit ante hac prouocatus ƒ iudiciû iuftum nobiiefî fubeat, tarnen aut firenue id d*y fimulat, ficut 6^ in fuis proximis editis Calumnqs aut uulgare illud/ed in nobis,beneficio Dei minitnt rens,regerit;Hçrcticumhominempoft unam et altera*” adraonitionem, fimpliciter uitandum effe : aut ilia du” aperte falfa : Cum haereticis non eflê difputandut”' Et, de ijs rebus, quas ièdes Ro. pro iudicatis habet, eu*” nemine diieeptarioportere. Cochlæus autem pro u*” perpetuomore fiultiusfecit,ô^ in ueftrasCelfit.etiat” contumeliofè, quod ad indicium fêle uerbis exhibe*» quum tarnen propter adiedas conditiones omne iudie um manifcftè excludat. Nam nullum fubire uult,ni»* fub certis ludicibus, ÔC illos non nominat, ait, députait' dis,ièd non addit,à quo;intelligit autem à Pontifice Rlt;’' nemini enim alq hoc concedet:ÔC hune nouit,nullos oi” nino,uel certc nullo modo idoneos,deputatururo. quirit utadmittat hoc «traque poteflas, â: non dubio*

Cam,quam untcam agnofcitjd non admiffuram.Et prac ter haec omnia uult adhuc relinqui fibi,dubitarc,anexpc riri mecum iure,fit è re publica. Sed ita cft ingenium eo» rum qui rcpudiata luccChriftijin tenebra s fefe adiderunt AntichriftijUtnullam poffintiudicqlumenperfcrrci

Vos itaque patres à paftores populi Dei,qui iudica^ *,FaraIip.i9» te indicium Domini debetis, quos Dominus nofter Je*' fusChriftus, cui pater dedit indicium omne,cundlam^ j poteftatem in cœlo QC in terrain bis poteftatum ueftra^ cum fedibus collocauit, agnofeite uocationem ueftram, Confiderate munus ueftrum, quid requirat à uobis Do^-minusuefter cogitate:SC imitati hunc ipfum regem re^ Rum, Dominum dominantium, impletequod de eo janitPfalmus, Affumptocœtu,qua: æqua amp;nbsp;reda mntiudicate. Cogite piorum amp;nbsp;ad Regnum Chriftic-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Juditorum hominumConcilium, amp;uel inuitos,iftos *ucis oforcs, ÔC Docfirinac Chrifti conuiciatores, ex im*' piarum fuarum exceptionum , immunitatum 6C ex gt;nbsp;'mptionum perfugrjsjlatibulisque’ad diem iufti iudiquot;

prodire compellite ; Modum ponite huic inaudP infinitac ipforum iniufticiac,licentiæ,tyrannidi, 9ua foli öf dele ipfis öd de toto orbe.quodcunqueipfo' ^'*”’lt;^onleges,non iusaliquod, fedinfinita fid porten-' jola hbido tulerit, pronunciant, ftatuunt, faciunt : qua diuina 8gt;(. humana pro Cuisexitiofifs. cu ^ditatibus torquent, inuertunt öd pcruertunt;qua foli

^ccufandi fimul, amp;nbsp;teftificandi öd tudicandi Apartes, ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuerit fumptas Icmel, tenent tot

.'l/onem,öd certum interitum : Perficite id quod Ec* ‘^cottidic orat,ôd ueftri pollulat ofFicq religioj'mpo t nite his

PfaI, 9; nîte hi's ex legibus iudiciorum omnium contC^P^j bus, terrorera iufti iudicij, ut fciant Qc fe homin^® (J Dum enim tamaîtcfublatumàconfpcdueori’^^l,) omne Domini iudicium,parturiunt uix coïuvngt;^^ Pfalm.iugiter omne malû,ô^ exibilant ipfi omn^^^ jpi gis diuinæ,qui iufti ÔC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentionem ullam

quos ftlilicet pro hoftibus fuis maxime députant, ^^,11 permittatur ipfis inhacfumma iniuftitia perpetf’ impunitate, éc. leges aiwEuewoiç omneisuiolare, ,l)i tandem,quodipfos, quum omnibus publicis ctit^*^j,( tcncantur: tarnen ne populus quidem Dei uniuet*^ dum quilibetc populo, accufarepotuerit. Rcdda*^ j ipfi aliquando rationem adminiftrationis ciorum fuorum: probent legitim è,ea, de quibuSjto^jjjf clefias Chrifti, ÔC pios eiusminiftroscriminantut^ p fimè. Imperium Regis Chrifti, quod uosalt;l^* ftratis, indicium diligit, inftituit «cquitatem, ßCiufticiam in Iacob facit,adquoduosilleminift’'‘’ y) bi delegit. Excitatc igitur tamdemuos ipfos, ueftrum agnofcite,ualeat apud uos tanti Regis, TVfgt;oietadminiftriefle dcbetis,maieftasctfeueritas;^ , moueat uos præcipitans in exitium Ecclefia Dei, P°P (( lus Chrifti fai^uine redemptus.Quçrite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj,

opem opprefliSjUindicate miferosa uiolentiflimis*’ bus. Nam poft Deum,liberatorem;nullum, in tern's habent.Id ft feceritis,hoc ipfo minifterio nbsp;nbsp;L

non tarn pio quam necelTario, Germaniam ueftra^ ftituetis in gratiam cum Deo noftro, cuius grauiU^ iram in nosexarfifte fatis fuperque experimur:Rtngt;5.

tis in CO rcgnum Chrifti, 6C ftudium iufticiæ dusS^^^jf fera bonaadnckntur omnia.Turcasnonfoluin

propcllcti'SjUcrum etiam quos illi tenet ChrP .P°Pulos captiuos, tam di'u deGderatç liberati reftitu* ac tandem defundt prcfentibus labortbus, à futn* wo omnium rege Domino amp;nbsp;indice noftro lefu Chriilo audietis optatifs. ülucbEuge^ièruibo* nijingredimini in gaudium Domini uc*

firi.Deum precorutuobisgratiam fuamlargiatur,8lt; efFiciatom^ nia in uobis ad fuam fem piternam gloriam^et

NmHw hominibut ntinia pofje permitti, ut Concilium Eccleßdfli^'^^,) dicant cr gubernent^qudm Pontifici Ro. CTem crerftwriJ, ternioneB.t.ufqueddE,j.

De dbrogdndo EdiÜo Vuor. CT dlijs Decretis contrdreUgioncK^^ firdm fdâit.dbH.2.ufyue 1.4.

OJidm Bucerus CT Lutheranireip. imperij lt;Sermdnici molidntutp^^^ turbdtionem.db M.i.ufqueM,4.

QUdntum Gropperi CT coniurdtorum eiui minifterid eT moret puff' nentcum omnidntiqud Eccleß£ difciplind:,d

QUdle Concilium Ordines imperij decreuerint CT poftuldrinf.CTTTf dentinumnonejfeeiu[modi,db R.x.ufquedd S.2.

ISS1SVNT1STINCADH.KHVC très nouiUbeUi,Autborc Martino gt;nbsp;Buccro,3eàiti. in quibusrtk omniua fricia ÔC arte turn Rbctorica^tum So^ phifbca perfuadere conatur,omnibus 1 Sacri Romani Imperi) Ordinibus,ut

___l cckbrarc uelint a non gencrak ,fed lt;t N(ttîonlt;tli,«.no ’'ationak Concilium. Ea nimirum fraude fui fpiritus «tuté gener^U cof»^ ÇquiutiquenonpaciSjfed difknfionisauthoreffefokt) liGïrmdnwpoteJl '^linclytamnationem noftramGermanicam (^quaan-* 'ta à quibuslibet aduenis externarum Nationum ,de Rc “Sknc, ÔC fedulo Dei cultu, pr îc omnibus alqslaudata kmpet fuit) àfide,Slt;confcnfureliquarum Nationum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

cundemDeum Dominûmqucnoftruralhefum ’ Vtcum DnojÇr ^hriftutn confitentur,ÔC colunt nobifeum) Ij feparet, omnil?. mebris eim

c ABjeboceoM« ciffimopractcxtu, facrçt:ripturæ,fancîorûmcpp3î*'^î^' prol»4re» atqucctiam facrorum Canonum, ac Legum,

Axque ut maiorcm apud Germaniac populos noc authoritatémque fibi conciliée, audetpublice re Colonien. 0^ quoslibetaduerfarios fuos ad expe^*^ « dum de Iure,ita fane confidenter,ut feipfum obUg^^\ poznasluris, ß quisipfiim pofletconuincerc,uelu’‘*

lt; igitur erroris in fi'de,uel ullius criminis in uita.Hac itaip “ eAmnonretuniitii pudenti audacia fua triumphat, deueftra,omniüinlt;f experiendo iufto tbolicorum patientia,quam fi diffimulauerimus twdicio { nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non uideo equidem, qua ratione poflimus cxcufar* «g**

Ego quidem de ingenio aue de eruditione mea । tenuißimam eflè ingenue fateor)nihil confido,nihil pÇ‘ liceri aufim. Ea tarnen uoluntate fui femper,anniî pîusquàm uiginti in hoc Religionis diffidio,ut pro l-^^ clefiæ Cathoiicæ fidc,5C ueritate fortiter Si intrépide ar e ideftpirt^wwc«* ferenda uolucrini libenter extremum quodlibet ca ' rtonicdtt« mereri, pitis,6cuitæhuius trnafitoriçpericulumfubirc,cum fdciendo conuitid buslibct,aduerfàr0 partium Antagoniftis, id quod non Chrifio et Eccle(i£ fblum fcriptis in publicum æditis fæpe proteftatus fuin» eil«- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Herum etiam in faciem aperte dixi, öó Luthero Vuor'

ƒ Cti qno nuUu uer m^cix, f SCBucero Ratisbonae. g Ätnemorefpondtt« bumcSmunicduit. fuper hoc, nemo percepit corde, g Lutherut rcßgt;odit:egotn hil dicenti quid re/j^onderetnf

h Ciuid p uos impe Atque ita creuit h funeftum exitiale hoc diflidiun* ditu,quo minut reg ut nunquam magis confufum ac turbatö fuerit,facrutn UM chrifli publice Romanum Imperium inGermani2,quàm nunc per fce reciperdtur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IcrataS

Icratas Apoftatarn machinatióes ( quibus in tempofe obuiare opportuerat ) cofufum atque turbatü cermtur. l»»per^ Dignusutiqueerat » morte Lutherus^quando

mactæcoram omnibus fac. Rom. Imperq ordintbus in publico conftitutuspertinacitcr Sc lüa k erroneaatque injpiafcripta(interquærecenstumeratlibelluseiusde^ captiuitate Babylonica) aflèrebat, SCcaufam excitatac peripfumdiffènfionis, 1 cognitioni Generalis alicuius^ Hoc erät Anti* Concilij comm ittere nolebat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prodere e^

Atque ut m tumultum contra Catholicos cxcitaret, uangeliumchrifii. VuormaciamegrelTus,defidlitiafua captiuitate,retro Tumultmcoki“^ nuncios mißt, multóc^adhuc peiores quàm ante libros nbsp;nbsp;^uqs uos exd

emittens jinaniffima oftentatione locS fui latibuli Path- nbsp;nbsp;nbsp;conatieftii,

monappellabatjUt fando lohanni Apoftolo, SC Euan^ gcliftæ in Pathmon infulam relegato fimilis eflc uidere^ tur. Dumautem uni huichomini male parceretur,pau.- tr lEtquärenopro lo poft plufquàm centum millia hominum n propter hu pter retenu et dam «us negligentiæ piaculum occilà funt. Et nullus adhuc natum Euangelion jnalorumfiniseft. Fitille o indiespeior,fanguinisqueCJjn/fi?

‘undendi auidior,etad fcandala danda pronior.Id quod o Aliud iudicabit ^pertiffïmè teftatur recens contra Papatum liber eius, Chriftut indiefua, nihil queat efle fcurrilius,tmpudcntius,calumniofi' .

««Sjfeditiofius, p aut impium magis, p impièigiturdidturinAntichrifiumf Similibusautem ludisetartibus qconturbatfacrum TyranttidemAn

BuceruSjCum quo amice difputaui olim Francofordiæ Et hoe fcilicet ai Menum fitæ ante annos xxv quando adhuc Catho^ rem.

ficus in habitu monaftico efle uidcbatur,qui nunc publi ^®^adere non ueretur,Inuilt;ftiffimo Imperator! 6C fere ^uumo Rcgi Romanorum Dominis noftris omnium clementiffïmiscuntftisquc fac.Rom.Impertj Principib.

Proceribus ac ftatibus,ut non folum à Papa (qui femper pro uero SC legitimo Ecclefiæ Catholicx p^i* r talpihoceffeco rc habitus ed^quemadmodum in predbus f uincut uetuftioret ma obferuationeufitatisdicifolet. Oremus pro paft‘’^ noftro) ied ctiam areliquis Catholicae fidci ex unitate fidei rupto charitatis uinculo in diuerfiwt^ ÖC difperfionem nouarum in fide icdarum fccedant ß one Deus quantum eft hoc probrum ac dedecus triae Nationi noftræ,totî«^ Imperio Romano, his duobus xApoftatistam multa impia amp;audaciaiaC*' Î Hienim Theoto nora s impune permittuntur, QuafiludusôC fabula W gi glddio ZT igni, erint, ftntentia Celareac Maieftatis, propriaeius inaO*’ qud Scripturifrefu fcripta,0C coram omnibus Imperij ordinibus public« citata Vuormacix,Edi(ftum Vuormacienft omni'^’” cotrd diciit^putant Impertj ordinum conftnfu 6Cper omne Imperium fc magif dignwm. mulgatum, Mandata Imperatoris ex Hifpanijs tranS' mifla,Receflus Auguften, 0lt; id genus aliæ publicxaU' thoritatismonimenta, t aquibusrefilireacturpiterdii (entire fuadere uobis omnibus audet nunc Bucerus. t Helius bene recurrere, qudm male procurrere.

H Verbu.n.DeiCo Cum tamen u nihil interim afFerat,in quo uelhon^ cbUi« pro nihilo rem uel confcientias ueftras firmare aut ftabilire poflf habet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis.Conftat enim omnib. etiaipfo tefte Bucero, x quam

X Hi« fcandalis ut taritadhizchodiecircareligioaemopintonuminnouii olim^et hodiesatan Cedis diuerCitas Sgt;£. comentio. Nam 0^ hoc anno atdio Ecclejidm Deiop= (uat,noui inter diflenfionesLutheranorumöC Zuuin' pugnat,fed non ex glianorum libelli, quibus feinuicem reprehenduntacla pugnabit. cerant. Et Bucerus queritur ipie, in tertio fuo libcllo, quanta inproperent ei plerique fociorumfuorum,qui Euangelicos feie dicunt. Necignotum eftqualia impro . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perauerit eidem etiam publicans Icriptis ipie Lutherus.

nis libellus y R. D. Stephani Epifeopi Vuintonienlis gt;nbsp;VUehoftemr^ in Anglia.inquo impudentiftîtnieummendactjconuin mâneipium Pa cit.Inter alia multa,ficdiccns,Quid agascumeo qui ni^ P-« teßem citât amp;nbsp;hilex fide,nihil ex ueroloquiturîquot; Sed quod ad caufam iMidt.Pt quicquii quamfufctpitconiinodutn eft,fingitatqucrefingit, ÔC ißedffirmlt;it,idme Omnia ferèfalt;ftuseftotnnibus,tit x omnia mifceatatcpco’***''*^«««^^-Wnfundat. Quod fiquisapertifs. eiusadmentiendum x dliquos Cbri impudentiam uidere uelit, islegat faltem unum quater^/l® lucrifacidt. ftionem cius,ex fecundo nuper aedito libro,qui fignatus eftlitcraO.ubificait, « Nullus uerusChriftianuspetet a nine opto iudi^ Ullam externam mutationem in dominas, amp;bonis Ec cdriet mêddcij Co elefiafticis SCc.ubi proculdubio nihil ex fide,nihil exue chldum conwinci. toloquitur.

'Cum igit ht treslibrieius nihil aliud fint quàm êgt; frau congredûwur, dulenta,ad circumueniendos arte Rhetorica Germai problt;(blt;ec. nos,commenta,quibus perfuadere fatagit,ut deferamus (quodDeusauertat) Catholicamfidemparentumno ftrorum, ac recedamus in Religione à reliquis nationi^ bus,atqueitapcrmaneamus inperpetuo fchifinate, aternx damnationis barathro : uifumeftmihi ÔC opcgt; tÇ pretium fore, ut mex erga ordines facri Rom Jmpe^ ti) Rdclitatis ÔC obferuantiæ debitum, fuper qs Amplp tudincs magnificentiâscp 8C circumfpediones ueftras

denoteacfuppliciter, omnicumbumilitate ac obfequen gt;nbsp;Sednec titi.nec di feruiendîque uoluntatc, admonere: eo nimirum anP nbsp;nbsp;Hidetwr id ejje

trio ac ftudio.ut fi y è repub.fore uidcatur,6^: ab utraep ® repub .nec tnd po poteftate mihi concedatur,paratus fitn, fub quocunque concedet, wpitismeipericulojcum Buceroiftofubcertisludicv certoî indices bus ad hoc deputandis,experiri de turc, ÔCpœnam fubû 'pKt^bitdUij; tri tcaUonis,nificonuicetoeum,Deopropitioacbenciu* nmphabis fine ctr n uante, ^**”“”*«

Ineefiutl zrftu ta.Quisenimcft «P inceftuoiusmxntusifte,utind^% proritm ueflrorum cifisamp; pollutislabijsimproperarc aufiterrores t bC reprehenfor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiç,columnç et firmamento uerjtatis,SCprouocaf e m

t Eccleß£ Anti= Übet EcclefiæiàntSæ Matris noftrxfilios,quafiuin^% ebrifti,non Chrifti fn omnibus fit innocensîquot; Bene ualete, Viri AmJ^’ 5»« columndetßr midominiquemeiobieruandiflSmi» ExEiftetCiUi^^ momentum tä men Jie xxx Maij. Anno Domini. M. D, X L V« daciorun er impie tdtiî,

Reuercndiflimarum ac Illuftriffî* raarum Reuerendifs.etllluftrifs.ac Magnifie. DD. ueftrarum

REVERENDISSIMIS, ILL VSTRiSx HMISqJE Ac generosissimis, keveren dis,niuftribus,Gcnerofis, Magnificis,Strenuislt;|ï ac cfr«' cumfpelt;?lisfacn Rom.Imperij Principibus,Pro-ccribusatcç Statibus,clementifltmis,Genero' fisque ac benignis dominis fuis reueren

diHiime obfcruandis, partis Catholi corum Vuormaciæ in Con* uentu Imperiali fœliciter congregatts,

AMPLISSIHI Pdtres de Principet lïïufires, Mdgnifiei^ue dc J^eâdbiles Domini .St hjic med Ppiflold nimii importund terne fdriique ( ut uereor } uifd fiterit^non debet id peccdti uHi hominum im^ putari,ni/i inti mihi,de quo cr uenidm fuppliciterpeto. Sditéîe enim *ffivmo,quodnequeReuerendißimttt dominut meuf pientißimusque Plt;t troniu,Epifcoput Eißetenßs,neque uUm Conßlidriorum dcfubditorum tint edm uiderit,dut de ed quicqudm ddhuefeidt. Sed feripßedm,ßcut imor falutisque dnimdrum (qug proculdubio extreme perielitd= t»rin omnifchifmdte) nbsp;nbsp;zelus fidei(proqudmorimdUem,qudmedm

nutdredutdeferere) dnimumedldm'umque meumineitduerunt : qudm* UK enim idmdudum À Reuerendißimo domino meo deputdtuf ßm dd pro peifeendum Tridentum^dd generdle Coneilium, amp;idm diu expedem iudndo me dbire iubedt: uolui tdmen propterreeentes Bueerilibrot me uobit priiu reuerenter de fideliter indicitre uoluntdtem, urgente me proprirf eonfeientw; ne uere poßitgloridri BneerWj^ttod nemo Cdtholi (orum dußt cum eo congredi.qudre per proprium nuncium hdne trdns* ttiWo Epifloldm,qudm ut clementer grdtiofe^ dc benigne in meliorem pdrtem interpretdri dtque dccipere dignemini, unice rogo difupplico,

VI D E quid hominü ßtit Aduerfdrij cduflt;eChrifii, quid gdnt:,quomodo coßet eis confiliortifuorurdtio^AgnofcitC^ uSjfîbi er uniuerfd! Ecclefilt;efu£ eße dedecori cr probro, quod idm dnnisddiuftdm cdufie religionis difeeptdtionem fruflrdpf'’'*^ mu;: eo^ue in Domino merito gloridmur, eosconfciosßbi tßc^r cdufdmpeßimdm,quie nuttdmpoßitprorfus ueriiudicij lucent quid contrd zdus Cochhei^dd quid urfit eunt ipfius confciëtid,qi^y Àfud pdrteprobrum, hoc dedecus remoueret, CT hdne nobis nemeriperetf Vt fibi 0“ ordinibus Imperif negocium exhiberd^^^ flold iüdfud nugdeißimd, edque mdgis ddeo proderetße CT fuos d( nobifeum nequdqudm dudere. Ndm tum demum fe congredi ueBe feribit^ dum id utrdque Poteftds, er imprimis ed,permiferil:,lt;ß‘^^ nouit id nunqudm permijfurd; er dum indices eddem Potellds bui^ , p deputduerit, qudm feit nunqudm deputdturdm uBo modo tolerahU* V dum uidedtur ijs è repub. id fiire quibus non dubitdt hoc Utilf qudmuifumiri,

Mdnetigitur^beneficio Chrifii^nobis firmd h^c gloridtio,etexi(’P''[ CochUi literis eo iBuftrior^quo ipfe in his cldrius confeßus eü^qu^quot; ipfis turpitudinis et ignominilt;e,et nobis bon^e exißimdtionis et ortuu^i ti idddfirdt, quodddiufidmdereligione difceptdtioné neeexordrir nobis pdtiunturprecib.necextorquerifibifinutiußispoßuldtionil^'^ metfi hdtic db ipfis totos idm 2^ dnnos,er oremus er pofiulentus. Q^’^ quid enim cdufefingdntfu£ tergiuerfdtionis\, nemo tdmen non uidd»quot;* fi ipfi fibi confeif eßent, tdm eßemdld etperuerfdfitd cu minißerid,tP^ uitdm ey moreSiUtdffindi ttuBo modo quednt,eos diem iußi iudic'^ toperehorrere non poße. Nec enimpoteß fdlfum eßequod DominsU xit^Libenter in lucemprodire cognitionis omnium,quorum opera bo»^ funt:ut hdne fitgere,quorum opera maid funt^

Gloridmur igitur in Domino, er in teternum gloridbimur,eam nobr benignitdteDeitrdditdm religionem,qudm Rom.Antichrißus curttot^ tiibus fuis ereaturis,ut legitime confittet, ne tentdre quidem außt.

er Je eo, çmoJ boni utique omnes probe inteUigunt zr uident, ifios noßros Aduerfarios,nihil prorfut hdbere,^uo uel noftw probabi* ^^ffcorimoppugnare^uel fud tueri udlednt.

Norunt enim hoc,quitm Chriftut,Dominu( omnium^amp;ipfa iufiieid^ quot;oßiitmfe dccufdtioni etidm ultrb obtulerit, idque apud populum iudis «w, cum diceretdduerfdrij fuis, Quis ex uobis drguetme depeceâtoi quot;«lUm pojfe obftdre dignitdtem,nul{dm innocentid,^uo minus ueri Ec« ^tfiarum miniamp;ri, peut eos oportet ejfe dpud omnes irreprehenpbiles, pe fe omniii etidm iudicio explordndos et comprobdndos libenter offer» re debednt’.^uod ZT ueteres Cdnones omnino exigunt,e^ fdnilifimi qui que Epifeopi ftudiofe femper pr^efliterunt»

Pr^tered uide hic CT iUud^quid db hoc tibi Tridentino Concilio ^e« rdndumfît,in quo inter primos Conplidrios dderunt Cochhei, CT fen^ ^(ntids fummlt;u ij modo dicent, qui nuUosdlios dudire confilidrios uo-

. Q«iJ enim Cochheus dliud in Concilia inter deos ZT herods fuos ienobis confuldt, quim quoddd Ordines imperij dupis eil feribere, ut »forte zrfupplicio noßro, ZT Ecclepd ZTpdtrid quimprimum expie* fduitite Turcicte, dlijsqs ultionibus diuinis obijcidturf Huic tum confilio falfifacerdotes illico dppldudent,ZTnos reos mortis dtq; dtro* eißimis fuppUcijs toUendos quim primum e/fe cldmdbunt:u ec dlidm Ec cleßdrum reßrmdtionem db hoc Concilio expeUdnddm exifiimes.

Idüdtfe hic rurfus Cochlitus deßnguldri zelo ergd Ecclefîdm Tiei, deque mdgndfolicitudine ZT curd dnimdrum:tu dutem ex puâibus cog* nofeedrborem,ex uitd ZT moribus iudicd,quis fitißorumhominum ze» lus,quttcurd deftlute dnimdrum, qu£ reüi prduique confeientid. Co= thldus dliquot Cdnonicdtuum fdcrilegiisonuUuseit, Sdcerdottsque ZT Theologidignitdte,emolumentisque Idutißimis dbutitur: interim nul* liEcclefifuUumuerum munus Sdcerdotis etTheologipraßdt:ob qudm rem noui^ipfe nuVdm fe poffe pdrtem hdbere in regno Dei. Conuiuit pntered ijs,ZT operdm fudm ndudt dd deßndendlt;u tdm conßffds ZT mul tipliees deprdudtiones doUrinne, Sdcrdmentorum, ZT omnis difciplina tt I Eccleßd»

Éccle/îdfiicitt^ûimanifiamp;if par0chidrumäeprlt;tddtionilgt;ui,dtiff^i*^L tentoßs Simoni/ fjum etidm omni gentre fldgitiornm, 0quot; nequiti^ rendum inmodum contdmindti funt^ cumquibutnon ignordtnffi* Chrifiidno cibumfumendum.Vbihicztlus pro Eccleßd Deifnbidfr tednimdritmfolicitudofubiofficif typeccdticonfcientidt

Itd de fchifmdte quoque CTDeo CT hominibus iüuditjpß «odw À'corporeChrifiidtfnlfcrMnt,db omnidoürind crinflititto^i, mini rectfferuntmostdmen,qui cum omnibui uerif Chriflimetnbff^ fcntimu^, qui eiut beneficio doilriuit inftitutis ipßui inhff^ fchißttdticof fdciuntj C^feCdtholicos^ Schifmuenimilliffquot;' ab Antichrißo ipforum dd Çhrifium Dominum defcifcere, er abomindtionet Anticbrißi commutdredogmdW amp;infiituti! Chriftij quo pdäo not Schifma* tit nomine etiam gloridmur.Uec enin tocumhdbereinmembrif Çhrifli poßemutfßin corpore ha