-DE VERIT AT È ,
H V M A N AE
N A T V R AE
lESV CHRISTI,
^chclafiicA dijputatio.
ad ïllvstrissiMos et PO-ïcntilîîmos Principes, amp;nbsp;Magnificos Ciuita-Imperij Germanici Magiftratus Euailî êriicam Religionena âmplexos.
Sumptibus Ioannis Le PreiiXs
‘D. LXXXKi
-ocr page 2- -ocr page 3-î L L V s T R I s s I M I s
POT ENTISSIMIS ET
I CLEMîNTISSÏMIS PrIN-cipibus.-Magnificis Doroinis, Con-fuljbus , cætenfque Magiftratibiis Inclytarum Germaniæ ciuitatum* puram amp;nbsp;fynceram Eu an gel i| Chri fti religionê amplcxis; Salutem per, eundenileluro ChriRum Dominu amp;nbsp;Deuna noftrum.
LLrSTRtSSIMI Clementißimt Principe s,Magnifi ci Domini y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eleganter 0-^
Um Nazianzenus di- Orat. ä« ____ xit:Rtiamextin£fafia-^^^‘ carbones moleflos ejfe:ld in 'veteres ^^Ucos aptifiimè quadrare fotefi eos prét-brtitn,(jui duarum in lefu Chrijlo natura-^^»tveritatem ettertere ßtnt conati. Etß e»
-ocr page 4-E P I s T o L A.
H im Amj^Eatychetts nbsp;co fißmilium vete
rumh^rettcorumflammam,ejua prifeiste^ portbuSjVKÎuerfa propemodum Eccleßa con fiagrauit,ptj atepue orthodoxi maiores no-ßrißummo laoore,maKimÄpue diligentia, iampridem extinxerunt : tanta tarnen fuit Satana aßHtia,'ut ex Arrianis atepue Èutp-chianis carhonibus nouas Eccleßa mole-ßias crearit-.veterum puidem hareticorut» nomtmbusßuppreßiSyat Hs ipßs eorum er-rorthus exettatis. Nam vt ne ßngula per-(epuaMur,ecpuisvnpuam ßatis mirabitut, communem tlltim humanaßalutis hosiew, inßacroßanifo ac reuerendo Cœna Domigt;ti' 'exmyßerio infidias co/locajfe y'vt hurnana natura chrtßi 'ueritatem nobts, nihil tale c-egitantibits^ eriperet Eestimonio eß Ec‘ cleßa Romana commentum de Eranßubßa tiatione:pua cumßub nudis, vanifpue ftquot; nis accident!bns,iubeat nos puarere corpua ßanguinem leßt chHßißne figura fnt puantitateßine verisproprtlßpue dimerfo nibusxorpusdnpuam, puod nec aße£labile ßt,nec contreälabileßedßmulßt in c£lo(fi in terris, adeópue in terrarum innumera-bilibus locù:nihil altudprefieóib puàm cot pus
-ocr page 5-Ep I s T o t A.
^itsÇme corpore,amp; ^unguinemßfießtngni-»e nohis froponit.Sunt altj lt;jui in hoc i-fÇo myflerio^refudiAta Tranßiibfiantiatio ne retentÀojue pa/iisfubfinntia, Kihilomi-nusivt veram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iÙt quide loquuntur)
J^ealem veri realis corporis chrißtpr£~ ßntiim i» pane confiituAnt, excogitarunt dogma de Omnipr^Çentia corporis chrisfi: qttod qttidem ebßeUat, ‘vthumana chri-fii natura ßds puditA dimenßonibus^ß-^^»I'ßtvbiqueprüfens, nuHoloco tnulltß
dimenßonibus circunfiriptA: acproi»-lAm »on ßt humanA nAtura.Prieres qui-
^^ntilßnempe Pontificij contendunt^cor-Chrßißub Accidenttbus panis deliteß ßmulpluribus in locis^vi miracu-
^^ßofieriores aute afßrmAnt, corpus Chri-quot;vbique pr^ßns modo MAießAtis'-
^ßdneutri animAduertunt,non a/nplitis eß j^'^fi'ftmcorpus^quodAliquo modofA^um non uerum corpus. Sic exult At SAtan^
dumßb inani fallAcittm dißinStionumße Loßnern ßuum ßbi videtur Ajßecuttts.lta^ ^ue poïïquA iüi ßnlftßimis Eccleßa chri-
lt;1 nbsp;nbsp;nbsp;^ItAna de chriPio uero Deo.,^ verö homi'
^(JjmboUs Aßentientes^ Eutychetem am*
-ocr page 6-Ep I 5 TO I A.
thêmnte da.mnArunt:eue}tlt;gio-, ditobus ilH^ dogmattbus propofitts, quam dArnnArunt, earn imprudentes confirmAnt JententiArn. Exe]uo fAÔfiim e(t,vt iidem errores^ muti-tis fipmimbus repoßth(^{vtAd TdAZiAne^c-numredeAmu^} moiesigt;^inti 'veterttmhA-reticorum ca bonc!ineH!lt;:ßAbedts accenß’ inflammAS longe triliiß’mAS eruperint. I-tACjue cam de præcipuis alicjuot chrtßiitt^ religionis CApittbasjAma ncbis Theclo^t' ce dr ScholAßice dßntAtum fit. hnc dignißiniA 'uißt esl, cjua methode À nobis inflitutA diligenter AccnrAt'e trod^^''^-
'lliA
methodum redä^lis iis omnibrts-, hsc copiefißimi équot; ggt;'^utßim'b à vidt dudi' ßmis confcriptA adnosperuenerunt. l^tdü' tem nofirum inflitutum facilius intelß^^' tar, tot Am hsnc cjUAdUonem tribus IdißU' tsUiotiibus Theologicis comprehendtw^’ cjuarumprimAtn nuncptoponimus-vtritAte_jdJumAn£ tfAtaræ chtißiß^^'
quAtn AliArum fündAmentum. ■ Seÿ[uetur^AtteŸA dißputAtioßdi
mAnduCAtione tdi^oris chtißi., ßptS^At ßAn^iißim'iW CttîoA Domitiicd
-ocr page 7-Epi s T O L a.
fieri uni: vt omnesintelligMt, (fuafita fit i-ffiius myfierij dignitas^ tjuot fruUus,^ ejaa. »ofirafiluti necefiarÿ ittdepercifiantur.-ac pi'oifide quAntti cwn reuerentU nohis fit ad fileram Domini Cœnam accedendum.Ter'hgt;irgt;-\ fin erit^De Sacramentali manducatione cor poris clmsii: vbi de vera prafintia corporis ChrUii. in fiera Domini Cœna dijPere-iri»S:aducrfits Vontificiam Tran^ubfiantîa lionem : neenon aduerfiut crafiam iUam^ fiinm nonnulU iam inducunt corporis Chri fil inpaneprafientiam . Nunc igitur^ex or-r^i»e »obispropofito^ dogma De Omnipra-fientia corporis chrifii excutiendumf»fiè~ pimus, Sed anteciuam pleno gradu ad rem ipfiàm accedamusfiios efi Chriflianof LeSfo fis velim admonitos • nobis prop ofiitum ejfie ira de ri ip^a agerep^fi ipfium vel Omnipra-fientia^-vel rbieiuitatis dogma refiellerct vt de nemine fiententiam feramtts. Nec enim fiii^ neficiitSy quadam in 'de^ifiirnoritm virer um efipraclare de chrifliana Ecclefifi rfieritorumyficriptisoccufrerey ejuibus foriè videri pofitt jfig: ■ O^niprxfintiafiabtïiri, Sed fiicetfitbs meuos habeant ètia dolfifii mi^tpuia nopofium ani^iit'indueerey vt cre-
ii^
-ocr page 8-Epistola.
,tA»fts viris( quorum ego foleo équot; Çtr'tHAm AdmirAÙ ^reuereri memoriim} (A vnquAm prob Art potuijfci (Jua ex ifio do gwAte conjequuntur.-ideircofie ego rjiüdefn eorwn JeriptA interpretor^ vtftrjuAndo cor
OrnniprA^ens dixerunt , perînde fth 4CßdixiffiattCorptü eiip^ui e^Omni^rA ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idlibentiuf fAciottn ejuodex^
• tant in ipfis eorundem ßcriptis pleraejue nd nime altena abhacnofirA inter pre tAdonCi tum ^utA nonnunepuam veteresipfes cutas camperia^yt in hac o/uAihone Conert 'vieißtm Absi adii pro Concretis vfurparint : epuorum piA wend fAuere prAflabiliuf efl^cfuam minus eommo de explicAtamßententiAm exAgitAre-ßcjui fint, tpttibus minus placeAf eiujmodi .Mterpretatio^peto ab Ulis hanc veniarrtpn^ ' dummodb nulla mehominum au^orii
{d^pÿs acpr£clarisTjiri5,quoadei!ü fiertfo iUritJfentire. Sedfi efui nadir a fentetiA ini-^uioresy eamlcriptis^ redArguendam perintt ragAtas idos velim^ vtrnodertteß' ne conuïtiis^ tdr eAdem methodo no^ij' - nbsp;àgtnt^, vt Argitmentis hoc modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
op'
-ocr page 9-Epistola.
oppoßtis, Deritits fncdtus elurefcaf, Etenim Dt eos omnes cjui igt;t aliisßcientits verßan-tur,ita mAximeTheologos oportet ejße[vie retitu.c. dum efi enim ^ugusïini verbû ) non male-ditos conuitiatores.ßd ’veridicos dißtuta-tores. Omnino (juod ad nos attinet, denta-tas illas felle potiùs ^uam atramento exaratas Chartas, vt princtpio , quum in Theologicarum Scholaflicarum dißuta-tionum carceres ingrederemurprofepi pmtis, ita nuncpr^temur, plane nos efße fgt;^gle£luros,SHntHs.n.ah illo ipfo AuguUtno admoniti, eos quibus placet iflttd altercan-di potiuspiu^ diperendi genus'i eße rep ciendos: tjuippe non documentorumponde ^(vrgetes^pd maledicdorum leuitate cri-minantes: incjitit idem AuguHi n us- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùi. ctfû
Toj autem llluHrißimi ac Potentißimi Principes • voftpue rnagnißci ciuitattan inr clytarum ^^agipratus, obteßor.yper pnUtß ßmum Çummécjue reuerendum ilUus nomen , de cjuo tota hac à nobü fufccpta eß dißutatio\^cjni ugre ^w^*r7ri^,'Deui conf-picu/ti faults in carne » iufiißcattts inßiri-
t rita ■) conßelttis ab Angelü gt;nbsp;prxdicattts
1 Centibfis , cid in mundo ßdes habita,
-ocr page 10-E P I s T o L A.
ßtrjum in gloïiAm receptm eß ( Apoßolits} Fos incjaArn omnes obteßor,vt profumma veßrA pietAte, veßröfitte Euitf' gelicA 'yeritAtis longe Utéque propAgA»^^ ßudio, infcelicißimAm hone coKtrouerßot^' plAcidA, moderAtA, fraternäqne collocttM'
Atijue^vt Grad dicere ßlentt^'^^^“'’'''^^ d trim Atli nbsp;nbsp;nbsp;grAuißimA ïÎIa incoinme^^
o[U£ cxhoc rbiquitAtü dogniAte confe^lllt^fi tur, cfuA VOSipßyvtconßdoiperhorreß^ tis,exßorenttßirnArum EccleßArum 'Vtfl’'^ rumfintbta exterminAtA eße iitbeAtis-hoc llluslrißimi lt;ß Potentißimi Priticß^^^ perßanclißimum leju chrißi nomeHt ^^^^ hoc pAci EccleßA^ Atque hAnc conßolAtiontn^ innamerAbilium hominumireligieneftt reChrißiAnAm ex Animoprofitentittft^ß' mitibm concedite: tclum quodcornf»^' nes EccleßA reformAtA AduerfAr^gt;tftmfe^ Pontißc^,in nos^^uotidiAnü ßriptis, quÀm ArrogAvter intentAnt^ex ipforum mA nibus excutiteDAte hoe pits Serenißimi UArrorum Regis Henrici precibtts yACpefl^ lut is At^uißimisiqxi legAtione Ad vos nofuperi.ireßatA eperA,mißA,vehemeutef illAm collocutionem Gr congreßum À vobiSt pro
-ocr page 11-E P I s T L A.
Çuapietate,^ optima coltitntißimocitte-^^';^^'.^ GnHiças Eccleßas ßt/dio peßttlauit. Ne-
veÏifAm Clefnetstiam ijùo 'rUndam Defamo-^-‘deublorttm firipta remoretifur i^ui int-lt;]‘tißime (ß indi^niJÇimeiatijue adeo aliter infcrîptiO'
de tanti Regts Mäießate fittdtcy dhjm e.uquot; '^^llooiui^iielÇcriberefasfait^ ßnilißimti ronßlium calumniari,^ßyiptis exagi-
^^^t.j^ùperadniodum c(eperu»ty adcértam |ud°quor' ^Sßßionis^ Rèipu^icÆ ßhr^iana
cûmparaîis. Denßne noflra w« «d-^trtuitatis laborem hune,non contendendi, certain Re
Eeo teße loejuimur ]ßed ßlius ve- Re'ipquot;con-ritatis eonflrmanda irratia (uCceptum, ato biC,, r ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;compara,
’t^tejummtjse ac reuer enter oblatum re~ '»• ^^ftre^t^ atjiti bontgue confulere dignemi-
guidem ego^ tanquam monimenîOy “vobis llluHrißimis PrincipibuSy(ß Mat^ni-ßtis NagidratibuSyipstque Eccleßa chri-iiianaposierîs denique omnibus tesiatum eße volui:nte ex eorum eße numero, qui Eccleßa tot hodie dißidiis vexât a condi-tionem^ex animo ^nec Çtnegemitu déplorantes pacem et tranquillitatem, ÇanElâm-quepiorum omnium concordiam, totis ani mis expetuntjeamque votis afsiduis a Do-
-ocr page 12-E P I s T o L A. mino^recMtur-
Vilete Jllu^àÇsimi Potentifstmi Prbtcipes^M^nifictque Ciuitatum Prece-res. Ex muÇto nostro Calend. ^Urtus M. D. Lxxxr.
llluttriÇsimA Celßtndinu àquot; centM vePirrt siitdioßßintus
Ant.SadeeI.
-ocr page 13-Errata fie corrigito.
Pag.vJ.s.ExpeftateJegeexpeâare. pag.tî.l.iy.Inuohicta, Verum. P.14.I.X1 confeqiientem. p,24.1,i. quum ais.lbi.l.ij. eircunftantiarum. ibid.l.ti.contradiaotiè. p.if.l.iS.poflît, tamennunquam. p.is.l.ix.poflit. p.19.1 y.conununicat.)««-»W6Î, p.57.1. Minorem. p .yo.l.xx fi vi. p 5j.l.4.vnquâ p.yy. bié-eft) p.74.1.g.exccuerit- p-7tf-l.i9.Ita,fi- p.77.1.7 âbdica-tio, P si.l.ji.fftcertiflimum. p sy.l.8.fi dicant. p 108.I.24. ptopnentum communicatio. p.nS.l.xi. Pfalti. p.iap.l.iyè cùmhumana. p.ijx.1 xS.illa ipfa,qMam. p.ijj.l.y.quz cùin ilt; ufnit. p.ijqJ.ii.quippe cùtn. p lyi.I.jo. veteres. p.iSy.l. 3. Uele verba illa, Arque vt vno verbo traafigamus. p.i7S.I.t. (inquis;p.i88,is.finiul ciim.p.i97.).xi. quippe cùm.p.iST.l.ltf. Sed Chriflus.pjjoj J €ap«lincae,**.P.«o.l-lS-inconiule. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r r
-ocr page 14-. , . 't: à gt;nbsp;S'! i ; I
’■.'[-quot;•T'rt î quot;nbsp;I .■ 7?'fc5Tif! 'rf- ‘
T.Oi.i TI 5-'O':. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: I
-ITX Jt JfltfTIifïa'i' ■ ' :1 .Iffton i.dX-TT ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 ‘ ’’j
q B Ti.v: • a.1 .■■’ j a ; a i;.l a; .rnani'! '
4 .1 ■! a“ iil.*T-.| nbsp;nbsp;.-’.-Tf.; liJ . •
• i ,TîB3iL,’p.7 q c: ï , ,;ult; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 vt 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i-'''j
IqSi q .»ïn'T.' o ; ns q n:',, .qa'i'' q .cU-.ÙTîû-'T; fj a‘t :iY t.-:/■*.'■ I'B'
I. r;..a.mB3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;as.;.'H.q
-f ; ■ i quot;nbsp;n * Illi •J I bi sbili ; l.ai-t-î.. ul'’''' * 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ .t
-ocr page 15- -ocr page 16- -ocr page 17-DISPVTATIO THEO-
LOGICA ET SCHO,
L A S T I C a:
^ERirATE HTJ^ANAB fintttr^ jeftt chrißi.
I.
fcT dereipfa exmetho-4 di noftræ ratione atque ordine difleramus. Pri-miim noftram propo-ncmus , deinde contra-riam audiemus fcnten-tiam.
Creditntis in-vnaperpna^t^UAefllefiti Chri~ cmmuii) j^^thumanamnatnrama a^umptam,ciim
xóy» infeparabiliter inconfuse vnitam tfmMVdtvt •‘fAiiisvtrittfq natHr£proprietatibuf, IpCàm-yw nMuram humantim Jtimmts c^ tncompre- cimpi, quot;(fibilibus donis exarnatam eße, tpuatenus ipfiuj Ratura eßenttAfrrepotefi. Q^am fidei pro-effionem ex certiffimis Scripturæ teftimo-Olis dcpromptam,pii maiorcs noftri haÄe-
-ocr page 18-Z De.Veritate
nus edidcrunt. At co turn qui dogma de £oram (in Omnipræfentîa carnis Chrifti tuentur,ftn-lennaqui tcotia cft huiufmodi. ‘T)uasin ChrtfionAta-’sma‘‘L‘^o perßnaltter 'vnitas eße, vtdwtna naturi* mni^r^fen- detyhumana vero accipiaty^,vi huita hypcßitt '^'nioniSidtuiria naturafùaspreprietates reali ter humana natura comumcauent., adeo tttChti ftns,non tantum fecundum diuinam/ed etiâfi'
'' cundum humanamnatHramfitomniprafirth^ 'vbi^ue:ne‘(ue tamenpropterea natur ai ipf^ confiif,ts,ßd dtfltnbias manere vtnuß^ue naturk proprietates, ^uia hac vnio hypofiattca fditaeÜ (èruatts vtrwfyue naturapropnetattbus- Ha^e eftillorumfcntcntiajquantü colligere potui ex variis corü fcriptis,qui de hoe argumt'to rxfltcMie fcripfcrunt.Hanc auté fic cxplicantiCqrpu^ dogmat IS, Chrifti confidcrari tribus modis. Priwu^ modus eft naturalis; Secundus glorificatio-nis: Tertius maieftatis,propter vnionchy-poftaticâ.Iuxtà fupcriores modos adhibent lequcntes diftin(ftionc$,quibus conantura-inouere repugnâtiam à fuo dogmate,quaW nos illis conftanter obiicimus.Et hacinpa^’ te eft dicp,» totius difputationis.
I. Per fe,amp;jxaT’à'zAe.
2- Tß'ejvcLf,amp;:,Tßiße/i'.
. 4gt;vfft!(ovjêc,û'n(i:(piinx.9V.
5. Per apparitioncm,amp;per difparitioriem*
6. Perabdicationem.
y. Naturaliter, 8cgt; Perfonalitcr, fiuc pet 1 ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• XO'î-
Hvm. Natvrae Christi. 3 vnionis.
8. Modomaicftatis.
Harum amp;nbsp;confimiüum diftinftionfl prx ftdiojfpcrant fuam fcntcntiam in tuto collo catam cHe, adeo vt nullis incommodis con fliftari poflir. Status igitur quæftionis amp;nbsp;Ti QtmpSpav cft ; An, vi vnionis hypoita-ticæ. natura Humana Chrifti acceperit rea- »«• , liter aXogt;M proprictatcs diuinæ naturæ, amp;nbsp;tmpriniis Omnipra’fcntiam:atqueita,vt hu ntana Chritti natura, quæ in fc nnita eft, fit ctiam fimulinfinita, propter vnioncm hy-* poftaticam.Illi aiuntmos negamus.
Cap. II.
Vi A omnis vera negatio à vc-
ra affirmatione pendet, iam au- ftur^tfun-à diamus Scripturam qusc certiffi*-
J p- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft régula veritatis : vt ah ca
“iftannis, quidnam verè affirmare,amp; verc ^^S^rede tanto myfterio polfiraus:
carofaEium e/^.Que verba non ft-goificantjipfam naturam TcvAsgt;ov.eftc con-^tlain in carnem ; vel naturam carnis efte eonuerfam in Verbum, fed veram carnem, eftjveram hominis naturam efle aftum-ptam aVerbo:quemadmodummaiotcs no- ' ft orthodoxi.freti clariffimis Scriphiræte-•ttioniis, intellexerunt.
-ocr page 20-4 DeVeritate
Vnus DeuSy vnus A-iediatorDei amp;nbsp;hommgt;fgt;
fco?wo Chrtflus lefM.
Heb.x.
‘N^on ajfitmpßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/èd a/fuWpßt
Hcb.i.
jibrahiR, quart débutt per omnta btis ^m.Huc fpcââtloci prophetici deMei-fia filio Dauidis paffim extantes.
^uemadmodum igitttr puert carni fifiguini : fimtliteifÇipß Chrifin^}p‘*''^ß' cepsfaÜM ijs commumcaHit, vt per mortem de-flrneret eum qui mortis habet imperiumi ù'-'
Luc.i.
Ibid.
‘leßts proficiebat /aptentia ôr flatura. Iteniî ’Tuerulus crefcebat corroborabatur jpiritu,tffi_ plebatùrqttefapiëtia. Hæc cft enimvisGrxci vocabuli wZDfBMSJvoi'jquâ nonnullipatum^f' tendétcs,locum hune cortupcrunt, greflus illos quos Chriftus verè fecifleà Lu cac5mcmoratur,in nudû aliquod fpeâruna conuerterunt: quod abfit à piis Se Orthpdq xis omnibus fidem Euangclicæ narwtioni Fije zjiï. habentibus. Hue pertinent quæpaU^''''quot;^ Euangelio occHrrût de filio hominis: atque omnino quæ ad hiftoriam vitæ, Se mortis Chrifti pertinent. Exquibus omnibus fe-quitur,corpus Chrifti efl'e verum corpus,ac proinde efl'e circumfcriptum, amp;nbsp;praedituro îuis dimenfionibus.Non cft igitur vbique.
Aamp;io. V. j8.
MJrc.S. loan.ii.
Item dicitur Chriftus ex aliis locis difie- । £len/,a.d alia loca acceffijfe dicitur etiamatl-fiti]fe,amp;cahfii}JfeyVt,Gaudeo ^uod ibi non fterinr. quæ, citra vllam controucrfiam, fecundùm ipfius corpus intclligcnda fiint. Quare cor-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pus
-ocr page 21-Hvm. Natvrae Christi, 5 pus Chrifti non eft vbique.
T(tuperesßmper habebttt^ ’vobtfit{m,me an- Math. 26. tem nonßmper habebitts : ( nempc feeundiim humanam naturam.)Corpus igitur Chrifti non eft vbique.
Exij a Patre vent in mnndum ; nbsp;nbsp;rurfns lom.ti.
relint^uo mtinàum, amp;nbsp;proficifeor ad patrem. (Quod poftcrius de præfentia corporis facile intellcxerunt Apoftoli.Sic enim refpon dcnt:£’ccf nunc aperte locjueris. y Corpus igi tur Chrifti non eft vbique.
NuncnonampUusßminmmdo ( videlicet ioan.17. fccundiim corpus.)
^ilt;^beniK.s fummumßtcerdotem auipenetra- Htb,4, ttftcalos.
eßet in terr a,non ejfetfacerdos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Heb .8.
Q^ure corpus Chrifti non eft vbique.
Côtre[}atemei(^ videte-.namßtritui camem iuc.24.
amp; ojfa non habetßcut videtis me habere. Ergo corpus ChriftijCtiam glorificatum, eft ve-ru corpusjfui'fque ditnenfionibus prçditum,
.rifeendo ad patrem meum patrem ve- loan ao. J^tim,Deum meuntióquot; Dewn veflrum.Proficif- Ioan.14. t^erufvobü parem locttmt^ pofi^uamprofePlus parauero vobit locum,rurfue veniam
affumatn.V olo vtvbiptm ego^^ Uli fint me- joan.ir. '^ßrn.Secjuutur agnum cjuocunijueierit.Éx qui- Apoc.14. DUS efficitur corpus Chrifti, etiam poftre-^furrectioncm amp;nbsp;glorificationem, efle in loco,nee enim fideles in vita æterna vbique fu turi funt.
A iij
-ocr page 22-6 De Veritate
T*ranffarm.lt;tbitcorpus nofirum humile^vtnn forme fiat corpori ipfius q^lorio/b. Ergo, glorio-fuiTi Chrifti corpus,eft verû corpus,fui'fquc diméfionibus præditum. Ncc cnim poft rc-furrcdionem corpora noftra futurafunt v-biquc præfentia.
MitK.iS. ^ar'-tt^ lefismcrucifixum-. 7lt;[onefi-htc-Videte locztyn vbitacebat. Ergo gloriofura Chrifti corpus non eft vbique. Alioqui corpus refurrexiflet, amp;nbsp;fuiflct in fepulchro fi-muhquod valde répugnât.Ité:ergo præfcn-tia corporis Chrifti eft vifibilis'quot;: Sic enim AngelLis:ZV’ö« efl hîc,videte'.'vt etiamloa.20. Contrectate me 'videte.ltamp;.Ofiendueis mantts acpedes. Et Act.i. Seipfùmpntfentern exhibait luc.e4, -viitHm^poJltjua paffius efl^ab ipfis vifiu^amp;C. Rt-cefiit abeii,(^ferebatur tn ealum,^nçîldtt îw -fignificâs Chriftum difiunôtû locorum interuaIIo,neiTipe fecundùm corpus. Quare corpus Chrifti gloriofum non eft vbiquc.
hamp; i- ^uem oportet cœlumeapere ojftjueadtepM ^■beprauti. ‘‘'cjbttutionü omnium (lt;rtga;amp;34):hoc eft.opor-ticiüci tct vt cælum capiat Chriftum;nempe fccû-ftumanam eins natura. Ac proindc cor äai,rtfti- pus Chrifti etiatn gloriofumjio eftvbique.
Hæc eft cnim fignificatio verbi J'l^acamp;af.vt alibi dicitur, àva.^np-S'e/i àlfi v/atSv ài; Tor vpA-vBv. Illa autem interpretatio qua dicitur a nonullis corpus Chrifti caperc cælum, non autemcælum caperc corpus, eft planeairu-f «5f 5 propriamque vocabulorum ic phra-fçun
-ocr page 23-Hvm. Natvrae Christi, -7 fcftn fignificationcni cucrtit. Nc vrgca hæc verba; Vpjtieaâ tewporarefiitjitionis eorwn o~ fnnium ijus. Deuslocntm eß';. in quit, /eftu qui fnrfnm receptns efl a vobie in cdum, flcveniet quemadmodurn vidiflis eunt proflcifl-c^ntem in cxlum.
Videbuntfilmm hominü venientem in nubi-bm alt.
Sxpeclate è caIîs Jeßmfilium ip flies, que ex-citatiit a rnortiiis,
-^nnunciabitis mortem Domini donee veniet.
Aa.i.
Math. 24.
I. Thcf I.
Tj ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.Vur.JH
^‘soitantes in corpore ,peregrinamtir a Domi-’^^■ptrfldem enim incedimusy noper/peciem.
peregrinari à corpore,lt;ß ire habita-
ad Dominum’ Cup to difloluiy tß eflie ctt Chri Phil.t. flo- Quare corpus Chrifti gloriofuin verum cftamp;vifibilc corpus,cuius præfcntiain ter-
ante nouiffimum diem cxpcâanda ■^oncft. •
Dominus eu voce j4rchägeli deßce det de calo. Rapiemur in nubes obuiam Domino.
Corpus igitur Chrifti gloriofuni-, cft Ve-tumac vifibile corpus, ac proinde circum-ftriptum, quandoquidem afccnderè,abeffc, îdcffe,amp; cætcra eiufmodi , de illo ipfo ebr-porc dicuntur.Quare corpus Chrifti-non eft vbique.
Itaque propófitis fupérioribus Scripturæ locis (quibiis addi poflunt plærique alij cô-îîmilcs) lam iplî fontes aperti funt,à quibus inanat veritas Theolsgicæ demôftrationis.
A iiij
-ocr page 24-8 De Ve r I t a 'i i;
Vf lutem fcqucns difputatio fit magis per fpicua;quandoquidcm nos oppugnamusaf-firmatum illud dogma, de Omnipræfentia il Vbiquitate corporis Chrifti: Vifiim cft, Cur m hac illi opponerc demonftrationcm negatam» «Ÿdenim- vt VIS ipfius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iTiagis eluccfcat.
ßratiDKiga que vtQoftra demonftratio faciliusintclli-gatur,peto à piis adolefcctibus Sacrç Thco-logiæ candidatis, vt ne grauentur mcnioria repetcrc,quæ ab ipfo çr£t)lt;re('«ç,fcu,lt;i^' ^,!iu.iK,de Negatis dcmonftrationibus diiii' cerunt.Nam cùm aïErmatiofit menfuranc-Natun'^^e gationis, opcræpretium eftin Negata Dc' , ex qua eie~ neceffario negatio quæ dcinonftranda cft fmiiiur. confequatur.Nos cam affirmationem ex M-tura fubieâi petemus,ita poftulantc natura huiufee demonftrationis .Hæc fit igitur no-ftra ex fuperioribus Scripturæ lo-cis collefta.
negata.
Nullura corpus, quod fit verè,amp; eflentia-literhumanû corpus, êc quod in Scriptura dicitur verè accederead locum,efle in loco, difeedere à loco, efie palpabile èc vifibilcj carne amp;nbsp;oflîbus præditum, cui, poft mor-tuorum refurre(ftioncm,corpora noftrafu-turafimtconformia: Nullum,inquam, cor-pus,quod cft eiufmodi, poteft, fecundû ve- , ritatem Scripturæ,efre omnipræfens, fiuev-bique.(Corpus Chrifti eft verè amp;nbsp;eflentiali-ter
-ocr page 25-Hvm. NatVRae Christi. 9 ter liumanum corpus,amp; dicitur in Scriptura vcrcacccderead locum,cfle in locOjdifcede rc à locOjclTe palpabilc amp;nbsp;vifibile , carne amp;nbsp;offibusprædituin, cui, poft mortuorum rc-furrcâioncm, corpora noftra futura ftmt conformia.
Quarc corpus Chrifti non poteft, fccun-dùm vcritatcin Scripturæ,cfl'c omnipotens, iiue vbique.
Hçc dcmonftratio non tantum ncgat,ô ri Sedetiam continet to JioTz illius nega- SXVn/î«-t'onisuicmpe veramafiirrnationcm, ex qua pendet veritas huiufee negationis. Eteniria ilIaTTan^H quæ dicuntur per fc de cor-P°*'c,cfticiunt àvây-y.xç, corpus eife Enitü ‘^ireumfcriptû,ac proinde non infinitum, omnipræfens. Atquc ita poftquam no-comparauinius vcrû attributum fubic-
Ôi»facilc depcllimuS7Ta-3eç illud quod faîlo perperam de fubiedo diccbatur:cui,ciini
quot;on modo non conueniat, lcd ctiani plane ‘^^pugnet, cfficitur, noftrambanc negatio-nem cfpe veriffimam, qua dicimus : Corpuf g/Tg gj)f}ttpr£fens , (ine vbi^ne id ' a^oa erat demonftrandum.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itduerjiu lià
^APVT III- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Onhii
51^ M perfequaipurdifputationema-dogma illud, de om- taiis.
-ocr page 26-IO
De VeRitate
niprxfcntia amp;nbsp;Vbiquitate corporis ineom-modis obruamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
Argvmentvm I. .
^Mci^uid efl omntprie.flni,flue,vbtjiie-)e(lgt;n-finttum, increautm, iternum^iucomprehenflbtli-hoc efl,vno verbo, eflT)eM- Corpw Chrtftinon eflinflnitumäncre^tum-, ittsrmim, twomprehefi-flbtle^hoc cfl,vno verbo,non efl Dens.
^^are corpus Chriflinon efl ommprs.fl»s,fl HC'i'vbiciue-
Maiorcm propofitioneni ita probamuS) liofuperio-^ Q^icquideft omniprçfens amp;vbiquc,td nj 4)2«ffgt;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atqui hoc Deus tanquafibi
proprill vendicat apiid Prophetâ his verbis: icram.:}. Nonne eno cœlum terra impleo^ inquit do-minus.Item qui affirmant omnipræfentiani corporis Chrifti, id dicunt fieri vi vnionis hypoftaticæToùgt;lt;oyou ; eo quod o gt;.lt;!yoQ ( bi-quiunt) communicat corpori fuam onani-prasfentiS. At Omnipræfentia,fiue Vbiqui-tasTouquot;xiyou non poteft feparari ab xtcrni-tate ipfius \iyoo Nam,quia diuina natura eft fimpliciffima, idcirco proprietates diuinx eflentia;,quæ funt ipfa eftentia.funt indiui-fibiles. Reclè enim loanncsætcrnitatena cu J omnipotentia coniunxit: efl,^m erat, amp;nbsp;cjui Venturas efl,tlle ommpotens,inciuitiEx quo fit,vt fl Omnipræfentiam Vbiquitatem « Äoyoc communicauit corporhneceflario co* municauerit ctiam æternitatem.Confcqucs illi
-ocr page 27-Hvm. Natvrae Christi. u illi ipfi agnofcunt falfum efïeddcm ergo de antcccdentefateantur neceffe eft. Eniiuuc-J'o aut aâu duplex eft omniprxfcntia Chri-fti(quod abfit vt dicamus,ne fint duo omni-præfentes) aut ft corpus ChïiftîLcft omni-præfcnSjvna cadémque Omnipræfentia,qua ’ eft omnipræfenSjfequitur hoc abfur-chffimuiTijCorpus Chrifti cii'e Dcura.Dices, corpus efle omnipræfens, non efl'entialiter, led communicatiuc. At ego ftc vfgeo ; Corpus igitur eft Deus communicatiuè. Quod Ircoinmunicatiuenon eft Deus,non eft igi cömunicatiuc omnipræfens,idque pro-^“T^phciflimai'n Deitatis effentiam, vt dictum eft. Nam 9 ^óyei; eft omnipræ-quid eft o/zi)ac7o;Patrigt;hoc eftiquia eft Deus.
Item.dicunt illi corpus Chrifti ita efic v-oique vt fit extra locum,amp; loca omnia con-lineat.Scd quicquid ita eft extra locum , eft etiam extra tempus. Qu^nquam enim res creatæ non vno modo dicuntur eftc in loco, tarnen nihil eft crcatum, quod non habeat hnim vbi : amp;nbsp;quod increatum eft, eft extra tcmpus.Item-.Repugnat aliquiddici ex par--te infinitum,amp;:,ex parte finitum (ft vocabu-h ilia propriè yfurpamus ) Itaque ft cor- .lt; pus Chrifti eft vbique loca omnia conti-acns, eft igitur aiternum, amp;nbsp;omnia tempora continet. «JevaTeV« Nam quod nonnulli
-ocr page 28-li De Verität e negat,idquod omnipræfcns eft,cflcvbiquc, amp;nbsp;efle infinitum ; nihil eft aliud,quàm, non folùm res illas de quibus agitur, fed ipfa e-tiam rcrum vocabula peruertere. Mii'or igi-tur iftn.^fy'pj pwffi—'nL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod finitu
cft,nempe corpus Chrifti ,velint elfe infinitum ( quicquid tandem prætexant ) amp;nbsp;tarnen quod infinitum eft,(cuiufmodi eft 0-mnipræfentia,amp; Vbiquitas) nolint infinitu efte.
At illi.vt fe ex huius argument! laqueis,fi r poffitjcxpcdiantjita refpondent; æter-nitatem amp;nbsp;immenfitatem habitarc quidein in Humana natura, fed non excrcre pcculia* rcs pro fe èvtpyaai in Humana natura, amp;nbsp;per humanamnaturam,id quodfaciunt fdiqtiî Deitatis attributa. Rurfus fie diftingnunt: Idiomata Deitatis abfolutè in fefe in confiderata.non elfe à fe inuicem diftif”^^' Sed quando Deitatis elfentia ad creaturas refertur,amp;,vtloquuntur Schoiaftici,Ad tra confidcratur,in ea relatione,fcu confide ratione,aliquam quafi diftinôtionem inter clfentiam amp;nbsp;attributa cius,docendi amp;nbsp;difee dicaufa,cogitari.
DeDiuini, ^JEC illiiquæ quidé nihil aliud funt quant ^itriiiMis. obfcura verborum inuolucra, verùm eniin-vero nihil proniouent : quadoquidem fetn-permanet fuperior difficultas : Videlicet; cur æternitas nó exerat fuas cinpyeienyd rcH' qua attributa Deitatis fuas epspj.««; exerunt.
Itaque
-ocr page 29-Hvm. Natvrae Christi. ij Itaqnefequcréturgrauiffima hæc incómo.. da;deitatem cfl’ediuifibilem;itcmquc,vnio-nem hypoftaticam non ex æquo fadam fuif ferefpcctu attributoruin deitatis, ac proin-de non cflc perfeótam vnionem,quç omnia abfit vt dicamus. Quia verb Deus eft adtus purifllmus.certè ci'/pj-fXÂÇtcrnitatis eft,çter num efle; àvîf’yeia immenûtatis cft, immen-funicffe: c(/e'fgt;««omniprsEfentiæ eft, om-nipræfentem elfe, nonautcm aliquid aliud a fe ipfo , vcl æternum , vel immenfum, vel omnipræfcns facere. Sic cnim nec ætcr-nus,necimmenfus,nec omnipræfcns effet. Eft autem omnipræfcns, quia eft immen-fus amp;nbsp;æternus.
Qi^odattinctadillam,quamvocant,qua- Tietiuiiß ftdiftindioncm,amp;quam dicunt fe docen-di ac difcendi caufà cogitate, ne hoc qui- pnZom~.i dem quaft remedio , caufam illam fuam de rcali proprictatum communicatione vl-lo modo fubIcuant.Nam quæfo,quid figni-fieat vocabulum Reale ? Ecquid commune elfe poteft ei quod reale eft , cum co quod docendi, vel difcendi caufacogitatur ? Ec-quonam tandem deueniendum eftçt, fi ca quæ cogitantur effent realia ? Q^id porro tibi vis tua ilia quafi diftinâione? Num for îècommunicationem illam ^diomatum, no ïam effe realem,fed tantùm,quafi realem,ita vt iam nouum aliquod dogma proponendû fit de quafi reali proprictatum Vommunica-
-ocr page 30-Î4 DeVeritate tionc? Porró fi in vnione hypoftatica pro-prietates Dcitatis dicijAd extra, exiftimas, cur igitur, in ipfa vnione hypoftatica deferi benda, nominatim additur,?^myaf nawi ßruarißtoiproprietates.Cimmdbrem fi com-municatio realis idiomatum fit, fcruatis X' triufque naturç proprietatibus(id quod vos, faltem verbo,agnofcitis ) certc idiomata ilia non fiint, Ad extra, neque vllus vnquarn ex Scholafticis exiftiinauit , proprietates Deitatis pofte dici, Ad extra; alioqtiinonu effent proprietates.
ObieSit.
T^mf.
Sed enirn,inqiiis,res creatæ dicuntur bo-næ,cùmbonitas fit proprictas Deitatis,ne-que tarnen dicunturæternæ.Refpôdeoipn-mùm hoc effe ab hac quæftione alienuni, quandoquideni illi affirmant, corpus Chri-fti dici ornniprçfens,nô habit«ali,aut,crca-£o donojfed propter vnioncm hypoftatica, cuius volunt realem communicatione pro-prieratum diuinarum efl’e confequenter. Quprfum igitur nunc agunt de donisin res creatas collatis? Præterea,bonitas,fanci:itas, iuftitia,amp; qu$ funt eiufmodi,dicuntur de re bus creatis , vtpote de piis ac fidelibus ho-minibus,nontanquam proprietates diuinç cum ipfis fidelibus communieatæ , fed tan-quam ipfarum proprietatum effedla.
Itaquc,qucmadmodum res creata: funtab co,qui folus, à fe,ac per fe eftiac proinde foplus eft æternus ; ita fideles funt bonfifanâi.
amp;iufti
-ocr page 31-Hvm.Natvrae Christi. 15 amp;nbsp;iufti ab eo,qui foins à fe,amp; per fc bonus, fanéius,amp; iuftus cft;hoc eft, qui cft ipfa bo-nitasjfanélitasamp;iuftitia.fic enim Chriftus, ’^emo efl bonM (inquit) »«ƒfolm T)eni.^ts i-gitur creatæ non dicuntur æternæ, quippc quod non fint à fc,amp;: per fe, ncc dicuntur à per fc bonæ,quia neque funt,ncquc dicuntur ipfa bonitas; dicuntur autem cffejamp;j effe bonæ. Atque bæc duo fùnt inter fe fimi ba ; Res creatas efle ab co ejui folus eft à fè, quippe qui æternus eft,ipfaqueadeo effen-tia ; Et,Res creatas cfte bon as,ab eo qui fo-ius eft bonus à fe , quippc qui eft ipfa boni-tas.Sed de ifta Quafi diftinélione fit iain di-ftum fatis. Nam hoc Quafi ratiocinandi genus in pofterum ab Apodifticis amp;nbsp;Theolo-gicisargumcntis exterminandum cenfeo. Q^amobrem manet fuperior noftra obie-â:io,quam profcclo nullis vnquam diuertE ‘^ulis, quocunquc fe tandem animo amp;nbsp;cogi-tstione conuerterintjvnquam dcclinabunt. Nam vndique, oinn) ratione, quibufuis di-ftinâionibus taccre iuffis,concluditur: Corpus Chrifti non efl’e omnipræfens,quia corpus Chrifti non cft Deus . Ac de hoc quidé primo argumente hæc nobis paulócopio-uusdiéfa fint. Reliqua paucioribus verbis comprehendemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^th'^uat,
grimera t«-
Argvmentvm II. compofitH tonflajis exparttbtts inter-
-ocr page 32-i6 De VïRiTATE ß difltnüif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e/fepotefl (alio
quitotum erit aliqufa maius luis partibus fimul colledis.)
T^atura hiimana Chrifli, etiam inipfivnio-neperfonalt cößderata^cofiat unimA eä“ partibw interß di/hnüis (^dttterfit.
^uare natura hnmana Chriflt, etiam in ipfi vntoneperßnali conßderata/nfinita eße nenpD' teß^ac prop tere a non eß vbi^j, nee omniprtß'’^''
ARGVAiENTVM III.
ihn t^uodcontinetur infinitum eß. na natura Chrifli cotinemr d Deitate, amp;nbsp;tatur.Item : Anima Chrifliin ipflus ChrißtDf^ pore continctur ( quod vtrumquc omncs 0*' thodoxi agnofcunt. ) ^uare humana natn^^ Chrißinon efitnfinita. ïtvn'. Anima Chriflt»lt;’'‘ eßinfinitat^,vt confiejuetia.neccorput etiai’iß' nitü eß. Alioquin humana Chrifti natura cx parte finita,amp; ex parte infinita.
Arsvmentvm II ri.
EpKj.
corpue Chrißi eß^bi^ : ^rgo non eß vtff' htirhanum corpui:ac propterea ChriÜnsnonefli ‘verflshomo : atque ita nobis pcriit fiimman' la cónfolatio qua falutis noftrx fummaxo-tinetur: Nos eile cx carnc cius,amp; ex oflibus eins. Itcmque fequitur, Chriftum non elft Mediatoren! interDeum amp;homi,nes: quiÇ pe ciini Mediatorcm veriini Deum amp;nbsp;verii homincclTeoporteat. Qux omnia funtfaJ' finîma,^ à Chrifliana rejigione alienilfinaa-
-ocr page 33-Hvm. Natvrae Christi. 17 Nee ad ré facit quod nonnulli Vbiquitatis patrQni exfontibus Pótificiis haufcrunt,lo-calitaté amp;nbsp;præfentiâ nó elfe dc corporis ef-fentia.Loquimur enim de corpore quod
amp;c aftu exiftés, quod fine quantitate^rejj/to»?. fine diméfionib’jfinc localitate,amp; fine prç-fentia elfe nó poteft,nifi omnia naturas fundamenta eonucllantur.
Argvmentvm V.
Si propter vnionêhypofiaticamcorpui Chriflt '^l’i^'Ergo ipfùm corptu in vtero virgimi con-dpi ^onpotuit.^uod eflfal/ißinMtConfeijuenti^ patet ex rei natur a', ex fi^n^catione ipfim vo-cabuliSiz enim apud Luca Angelus;o-vXX»-4'!’ nbsp;nbsp;nbsp;*•
^»■«çpîjinquit MariÇ.At quod vbique cft,amp; infinitumgt;concipi,amp; in vtero contineri noit poteft.Et corpus conceptum in vtero , notl alibi turn fuitmec enim alibi cócipi potuit; nee potuit elfe alibi nonduiii conceptum: nee potuit ante partum dcipardt virginis ef-j fi; extra eius vtcrum.
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argvmentvm vi.
I Sipropter vnione hypoSlaticam corput Chri- *, 1 ßi tfi t/bvjue-.Stare igitwr no potefiijHod ait Lu 1 ^‘Uilefumprofeàffefipientia nbsp;nbsp;atate,ßue^atit-
I ’''’ïn'x»«»»» Kt apud eundem Lucam c. 1 z. verf » I nbsp;nbsp;2,^. «j'iIvttTév. Quis enim neget, Chriftum i-
pfo corpore adolcuilfeïConfcquentia eft iA promptu.Nam ci quod eft infinitum acce-
B )
-ocr page 34-i8 De vsritatb dcrc nihil poteft.
ArGVMENTVM VII.
Sipropter'vntonemhjpoftattcacorpMj Chri-ßieflvbitjue:Ergo Chnfiusno eßmortUHUtjM^ efifalfljßrnum. Confcquentia patet ex defi-nitione mortis, qusefignificat feparationé animx à corpore.Iam fi hiimana Chrjfti natura, vi vnionis hypoftaticx,vbiquecft:Er' goilla Vbiquitas non minus conuenit anr mæ,quàm corporhSi vbique eft anima: ergo etiam multo magis in fuo corpore. At QW® diu anima eft in corpore, homo non poteft dici mortuus.Poftquaautem femel faöaeft fanâilîimailla vnio pcrfonalis,nunquS dif-foluta cft:quemadmodü Orthodox! ornnes fatentur, qui dicunt illâ efle facta
ArGVMENTVM VIII.
S« propter vntonem hypoßaticam corpfft Chrt-ßt eß'vhiqj;Ergo hißortA Eu/tngelictfiiei ^lt;«r«r.Q^od abfit.Confcquentia patet; Quu enimEuagclica hiftoria cómcmorat, Chri-ftum vcnifte.abiifle.rediifle.adftiiftcjahfuij; fc,8! cófimilia:Profedo ea intelligi nópof-funt de eo corpore quod fuerit vbique.
ArGVMENTVM IX.
Si corpM Chrßi accepit ab vnione hyptß^**^^ vtßtommpraßuj: Egrgo finitumcapit »iuvtirav. Confequetia patet ex natura cor* pori$,amp;,ex verbo accipiendi.
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ArGVMENTVM X. _
tJuüum dogma ^»od continet contradillftfi^
-ocr page 35-Hvm-Natvrae Christi. i$, *flThei)lo^icum:acnedi^nurn tjuidem efi nomi-^fdogmdtis. de Omniprxßntia corporis ^hrifli continet contradiiHonemi ß^Are rton eil Theolo^icAiAcne dt^nu ^uide nomine dogmAtis» Minorcmipfavocaoula fatis cöriftmant. ï'Iam fi cft corpus, eft igiturfinitum exnatu racorporis. Si eft omiiipræfens, eftigi-turinfinitum, cx natura Omnipræfèntiæ 8i Vbiquitatis.Sic ergo corpusjiió eft.corpusi ipfum,non ipfum: quæ anTt^^ami; eft oniniü Cfaffiflîmà.Sexcenta eiufinodi proferri ^of-fentjfcdreprimo meziänl enim cos mihi vi-deor audirc, quitus Omnipræfèntiæ dogma placet,ita reipondetes : Sc veritatem huma-naturæ Chrifti nó tollere: neque negate ca fit finita, fuafquc habcat dinlènfio-nes:fed nihilominus Chrifti corpus effe o-’ï'nipræfens,propter cómunicationem pro -pnetatum reale.quä Diuina natura fuas pro-prietates humanæ naturæ verè ac tealiter communicauit;cuiufraodi cft Omniptæfen ïia,Omnifcicntia,OmnipotétixEtf»»w(in-quiut)^;^tß cofiderAtto corporis Chrifli;vnA ^^yßeA,^UA noflris corporibHs^excepto peCcatOf per ommA firnilefuit.SectidA,^lorioß,pro rAtione eerporu i^iritAAliumßi tjuibns jipofiolui :Senii~ tiatur corpus nAtttrAle, r^refurgitßtrituAle: ^uï eßendi medurn corpus Chrifliretinet • TertiA'^ ^ttatenus fedet Ad dexter Am AdAieilatis T)eii IJuUa eiligitur contrAdillio in dogmate Omni-Ptasetiityi^HiA VAr^ reßeüus toüutcôtrÀdilîitnest
B
-ocr page 36-De Veritate
'fta.ejut vnic^ eitiem corperi diuerfi mtdiprt-ßnttA ^nm/impHeiter nbsp;nbsp;nbsp;abfilute, ßd, diutrfa
reßgt;e^u,trtbMUfitur.y t enim in corpore animata dttp licet funt proprietatet: ijuoniam tnterdÜ con-ßderatur -vtfimp Heiter corpu tiinterdttTnßcHt cn animavnitum esb, vnde aetjuirit proprietatet ^nas exfenon habet ; nbsp;nbsp;illa proprietatet fefgt;-
uicem non euer tant, fedfimul in eodem corpore cenpfierepojjunt, ^uiadtuerfo tantum reijie^ i Oli tribuuntur Ita etiam in corpore Chrißt cn^ f^erbo perfonaliter -vnito dupHcet funt proptlt;^' tatesetjuarum alter at curn beatit hominibut b^' bet eommitnet y.etßgradibut numerofupt^''' rett^uafdam veropropriat pngularet cuiufmodi omniprafentia. “T^on igitur^utfi ep,an proprietatet corp orü Chnfitypaibaßenßß nemßntfublatit;Sed,an^ilHtpermanenttbittJ^' i pra eat aclt;^uißuerit caro Chrißi, per feß‘O^i,^ I ad dexteram ^ei^ alias proprietatet, corpori humano,nulltejue adeo creatureßt^f* \ littone eiufdem, contigerunt.TAxc illi- I
fu^ritris mi.
9 t trifltci eonßdtrntit ^nt corpDris Cbnßt,
Ego verö peto à Chriftianis ' vt hic figant oculos, amp;,cùm fuperiorem f fponfionem,tum illius refutationemgt; ( furaus allaturi,diligenter amp;nbsp;accurate exp^^ dant:quippe cùmhæc vna diftinftion** tcbraüiperfit patronis OmnipræfeHtiï»^ proindc nobis illam identidera repef^'” quam nos hunc in modura excutimus.
Tribus modis corpus Clirifti confidff’j amp;,qu» varij funt rcfpc(äus,idcirco (
*1
-ocr page 37-Hvm.Natvrae Christi. 21
quidem videtur) nonincidisin
id quod explicas fimilitudine corporis ani-ïBati;qua de re etfi plura nobis infra dicen-da erunt, qux'i difcutiemus fimileab anima pctitum,quod nobis vulgö obiici folet; nüc tarnen quædam dc corpore animato dicc-mus,prout bic locus videbitur poftularc. A-ge ergOjVidcamus quam fœliciter
I declines. Dicis corpus Chrifti efle circun-
1 Icriptum vno refpcólu, Si incircunfcriptum altero.At ego id fieri pofie pernego,hac ra-tione ; quia inter nos quæritur,non,an hoc, Veldllud confideres in Chrifti corpore: fed an Aâu,corpus Chrifti fit circumfcriptum fimulamp; incircumfcriptum ; quod nos àiù-furm eifeaffirrnamus,quippe ttt'T/^aTjaóv.At inctrctm
i que,vttuisteveftigiisperfequar,proferoil-
, ludipfum fimile quod attulitti.Nam quum Ron autem j corpus animatum confideras,vt fimplicitcr
I nbsp;nbsp;corpus,obfcçrote, ecquafnailliusproprie- fiopulîi P4-
I tates coiîfiderasîFortafte dices, quod fit vi-I tXjfenfus Scmotus expers.ex fe,amp; per ferae-?
■ nbsp;nbsp;cedente verb anima, illique fuas potentias «lt;”'•
, communicante,viuat,fentiat,atquç mQuea-
J tur. Ex quo fit, inquis, vt corpus acquirat
-1 proprictates quas ex fe no habetld fi dicas,
1 turn ego hic rcprehendäit^uod, vt recenfeas
I proprictates corporis per fe confiderati,nó proponas id quod corpus eft, fed id quod corpus no pft:præfcrtim cum fint in proptu
1 CÏ proprictates quç ab clfentia corporis di-
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ «H
-ocr page 38-11 DmVeritate
uclli nó pofTuntjCuiufmodi eft:quatu, afpc-ólabile,'amp; cótrcftabile efCe ( vt ille dicebat, Tangi nifi corpus nulla poteft res) Hæcdn-quäjfunt vtamp;nvnâS'» corporis .At non viuc-re,nec moueri,nô funt proprietatcs eius cor i poris.quod poteft efle capax anima?,(hoc e- ) nimamp;lapidi cóucnit) quûanima definia- , tun forma corporis organic! vitam potétu I Kabentis. Ex quo fit,vt hoc potius propriu j eiufmodi corporis ftatui debcat; Vita habere,mouerbfcntire potcntja.Vcru enimvero cligc vtrum velis: Si quantû amp;nbsp;circûfcriptu efle, agnofcis pro naturalibus proprietati-bus corporis, vides corpus animatfi/iuc H-lud per fe,fiuc,vt animat û cófideres,mancre quantû amp;nbsp;circûfcriptû;amp;,ita disante tua fi-militudinednde fequi,corpus Chrifti^ctia® ' cum Xsconfideratû, retincre fuas proptic I tatcs,amp; manere finitû,fuifque dimcfionibus ; circunfcriptû. Sin mauis, non viuere.nôfeu tire,non moueri,efle proprietatcs corporis animati per fe,amp; fine anima eófiderathaffir-mo, has propofitiones efle falfi(fimas:cor-pus animatum, Aftu fimul viuit,amp; non vi-uittAâu fimul fétit,amp; nS fentit:Alt;ftu fi®® mouetur,amp; nÔ mouctur.Nec ego varios il' los tuos rcfpe(âus,tuafque illas côfidcratio- I nesquicquam moror.Q^æro enimquidA' ' C T V fit aut non fit, Quinetiâ licet anima® corpus per fc c6fideres,perinde vt fi eflet fi' ne anima,nô tamépropterea tua ilia cófid^ ratio cfficitj.vt fit Adu fimul per fc,amp; fin’’
-ocr page 39-Hvm. Natvrae Christi. 23 3ßiina,alioqui nó iâ efl’et animatû corpus,amp; ’’nipaT/j-a? dicer etur, corp’ animatû, nó ef-per fe,hoc eft corpus animatû,efle perfe, oc eft corpus animatum ,'non efte anima-
S*™ftiter, fl ftatuis, hæc elfe corporis c . . fe cofiderati propria:Nó efle in-û,omnipræfens.amp; alia ciufraodi : 8i ta-We a Xc j,a, propter vnione perfonalc,acce-Pdie yt fit inftnitû amp;nbsp;omnipræfés: te ex tua uperiori fimilitudine itarefello : Has pro-Pofitioncs efte falfas , quippe et’vTiposTwaç ; ^orpus ChriftijAiäu.fimul eft finitû, amp;,in-eft alicujïi tatùm praefens, omniprçrens,Alt;ftu,fimul eftPhyficâ,amp;, *’0 Phyficû,Alt;âu,fimuI eftgloriofû,amp;, non gloriosû,amp; côfirailia. Nâ ex tua fimilitudi-corpus Chriftirefpôdet corpori anima-W-Atenim (inquis)ecoidé corpus varie cô quot;dero.Mitto ego quid cSfideres,amp; reipßa-ôüq. rei amp;nbsp;exiftetiâ intueor.Nec enira agi-Wus de humana natura in fpecic,vt eft xatflo-’'«fted de hae Humana natura, ncpe Chrifti, Quç eft To/tTi.Corpus auté.Chrifti varie çô-fideratûnon propterca eft variû, fed manet aftu idé corpus.Atque,vt id mihi aftenti^re, ccdo,teipfum audias,ita nobis prima corifi-derationem corporis, Chrifti proponété,vt fit Phyfica,videlicet,7«4 c^rpm Chrifti noftris corponb* ^xcepto peceato per omnia ftitftmtlçin quis.Quçro igitur,an,quû Chrjftusin terris verfaretur.eius corpus ruerit aélu fimul mor taie amp;nbsp;iramortale?Itéquegt;an,corpus Chrifti
-ocr page 40-î4 De Verit ate in gloriâ receptûjfit adu fimul immortaleSç iTiortale?Satis ipfe refpôdes,qué ais,corpori busnoftris cxccpto fuijfe fimile.no dicis efle, fed fniffe. Atque etiara vt videas quantum diftcntnoftræ cogitationes,varn-quc illi rcfpeélus,quos animo amp;nbsp;mente agi-tamus,ab aftu rei amp;nbsp;cxiftentia:ecce,ego vi-ciflîm tonfidero Ckriftum patientcm, rientera, à mortui s rcfurgentem, in ccelum afcendentem.deniquc è cœlo defccndentc, vt mortuos amp;nbsp;viuos iudicet. Hæc, inquam, omnia confidcro, variófque tcmporumamp; âliarum circumftantiarum rcfpeôius adhi-beo, ex quibus facile iudico, falfum elfe, fi quisdicât ilia ômnia adu fimul elfe.
Veto teadiuuat quod ais, proprietatibus cor poris remancntibus.fupra cas alias proprie' tates fuifle communicatas. Nam, vt fateor, corpus Chrilti præftantiffimis dotibus exor natum effe,ita conftantcr affirmo, cas dotes non pofle opponi contradiéiionc illis proprietatibus naturalibus^quas ipfe dicis rema nere. Itaque fi aâii corpus Chrifti finituin manct,ex natura veri corporis, certènópo-teft accipere ab vnióne perfonal^vt aéhifi-mul fitinfinitum.Quia non poteft accipere, vt non fitcorpus.Definerctenim eflé duaru naturarum vnio.Vt autem idem corpus fit ÿvgmai, aftu fitiitum fimul amp;nbsp;infinitu, fieri nequit-vMijrefif Quid ctgo? Ncmpc varii refpeßus vtili-aMttittir. ter adnibentur, quum agitur de periona Çhriftb
-ocr page 41-Hvm. Natvrae Christi. 25 Chrifti,hoc modo:Cliriftus cft Deus amp;nbsp;ho mo, Creator amp;nbsp;creatiira, Hnitusamp; inlinitus, Vario videlicet rcfpeótu : ,’finitus, quatenus homo,infinitus,quatcnus Deus.Sed hx falfç funt: Diuina Chrifti natura actufimulcft infinita 5e finita,vario refpediu. Item,hurna ßa Chrifti natura aiftu fimul eft ftnita amp;nbsp;infinita, vario refpeélu.Vtraq; propofitio fal-fia eft, ncc varij rcfpcétus aliquod remcdifi afferre poflunt.
His igitur expofitis, fatis clucefcit quàm inanis fit ilia refpofio de variis refpcdibiis, ^eqiie varia confideratione corporis Chri-“hquam tarnen dogmatisde infinite Chrifti corporc , infinitis incommodis amp;nbsp;repu-gnantiis, tjuafi perpétua tempeftate iafitati, ftcram illi anchoram effc volunt, Summa autem refutationis à nobis propofitx,hoc coilnexo à.'TrayuyH'-t^ etç aJ'vvix.TCV comprc-ftendimus.
Stcorptii ChrifUfinitum eft ,praprtifipue di-^enftonibus circtinfcriptftm t^ttatenw tantum pftft,l]oc eftyftorftim à conßdträtur. Yrgo corpus Chrifti nti^uam pitt,neceyifaüufiniturn, P^epritf^ue dimenftantbiti circun/criptum i ftd ftJacofjftderatione.Contecpaeniii patet : quia licethumana Chrifti natura feorfum à XsyM cqnfiderari poflitjtahquam alt;ftu fuit, ncc c-nt feorfum aXo^a :nec enim vnquam exti-tit quin a Xogt;m fuftentaretur in vnionc pcr-fonæ ab ipfo xégt;»perpetuó fuftentanda.Et
-ocr page 42-16 De Verität e
vi confequentis corpus Chrifti nunquaiR fuit aftu amp;nbsp;reipfa verum,amp; phyficuin corpus , noftris corporibus per omnia fimilei exccpto peccato:Scd tantum fuitvcruiu cor pus in corumaiiimis amp;nbsp;cogitationc,qui dogma Omnipræfentiç corporis Chrifti hifce temporibus tuendum fufccpcrunt.
'TWttf amp;iÔÂtyov,t7ip6J'e^ov.
Qupd autem poftrcmb addunt, fingula-résilias proprietatcs,cuiufmodi eftOmni-præfentia,nulli rei crcatæ côtiglffe,fine eæ’ abolitionc,puto efl’e lapfum /iVM/zov/üov: ita dicendurafuerit; Oraniprælentiamnul-li rei crcatæ vnqua contingerepotuifle.qui^ hoc inferrct abolitioncm naturæ rerû crca-tarum, earûmque conuerGonem in Deunu QuodabGt.
Porrb/quia, vt variosillos rcfpedus(io quibus Giæ caufæ præGdiû collocarunt) no-bis cÔmendent,multa proferunt de commit nicatione proprietatumicui ctiamnu,vt fta* rc poflint,varias diftinâionû colunmasfuf-fulciût: de his omnibus Ggillatim nobis di-«cndum erit,idque hoc ordinc,vt primû de cômunicationc proprietatum differamus: deinde cxcutiamus cas omnes diftindio-ncs.quas adhibent ad Giam fententiâ cxpli* candâ.Quare mcminerint ledoresjhunc po tiflîmü eflequçftionis ftatu, An corpusChri fti,quod verû cft corpus,acproinde aduamp; realiter circunfcriptum fuis diméfionibus,
-ocr page 43-Hvm. Natvkae Christi. 27 poflit etiam vllo modo.vlla ratione, vllo di ftindionum beneficio, diciaóhu amp;. realiter infinitum,incirciinfcriptü Sc omnipræfens. Hue imprimis eft noftra hæc «tvaffxeuar/it» difputatio conuertcda.Nobis igiturde Cô-municatione proprietatû nunc agendû eft.
de commvnicatione
proprietatvm.
loquendigenus, Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Senpturanonrepe
I ritur; amp;: raro apudipfos etiam Ve-teres extat totidc verbis : fed à Scbolafticis tju, ,i,ram potifliinùm introduftii eft, vthac pbrafbSe eontrado illo loquedi genere(quiScholafti eoru mos cft)fentcntiamveterura Doftorfi eóprchenderentjdc locis aliquot Scripturæ teftc Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligendis, quos olim
Jiæretici deprauabât.Nâilli narurasîn Chri fto cofundebât, co quod logèrent,Dominû gloriæ crucifixum, Deum acquiuifle Eccle-fiam fuo fanguine, Filium hominis in terris exiftentc,efle fimul in cælo,amp; pleraquc con fimilia, quæ maiores noftri ita intelligenda cfle ccfueruntjVt quod dicitur de perfona in C5creto,non propterea dicendû lit de altera natura in Abftra(fto,cótra altcrius naturæ proprietaté, adço vt neque deltas crucifixa, nee fanguine prçdita,nec rurfushumana na
-ocr page 44-28 De Ve RITA te
tura fimul in terra amp;nbsp;in cœlo fuifTcjCrcdcda lit. Qi^andoquidcm tanta vis eft vnionis il-lias hypoftaticæ, vt Scriptura deperfona idenuntiet, quodalterius tantum naturae ' eft propriû: Si quia vnus Chriftus eft Deus amp;nbsp;homOjScriptura id Chrifto Deo attribuât,quod humanæ naturæ proprium cft,amp; vi ciflim,id Chrifto homini tribuat, quod eft proprium Deitatis. Atque hanc veterum ex pofitionem,Scholaftici duobus hifee voca-bulis, Communicati»proprietatum^ fignifica-re volucrunt, non quod vnius naturæ pro-prietas cum altera natura, fed potiùs cum ipfa perfona communicctur: hoc eft,de ipfa perfona ta vnius quàm altcrius naturæ pro-prietatescnuntientur.Ipfi autem vetercs va riis vocabulis fuam fententiam exprefterût: cuiufmodi funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ovofj’ô.Tav, kdivÔtiK
èvo/j'â7uvieti’riJ'cffii,8i fiqua forte coniimilia apud veteres occurrunt. Sæpe quidem vfur pantx«;F«v£?vamp;)io/riiJH2v; fed his vocabulis ipfam vcram,amp; perfedâ pcrfonalem vnio-nê, vtplurimùm,intelligunt, id quod facile patebit ex fequentibus veterü teftimoniis. Nyffenui. Rex regnm venit in communionem fine cor/h mnnicationem nofirit natur^.eii; Kenvuvittv, nofiræ natum mag ^tov.
Caflia- ^^lanentein fùa perfiElione naturaliterv-quot;“*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra.que ßib^iantia,ßne fui ptaiudicioi huma-
nitati Diuina communicant, ©* Diuinitatt hu^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;manaparticipant. ‘
Di-
-ocr page 45-Hvm. Natvrae Christi’ 2^ 7)iHinifasin vnalui hypoßaßMn,totanBbü ^tît^Da communicauitiniiveitnirf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mafc.
Ex communione (ß vnione Verbt ad, humafta naturam.tK tii(xoivufietçko^ éramif.
CaroQperantiDettatt gt;^’0^6»communicauit' c.j. ’
Vnus ('hrißtti vftlf operatur in quot;vtratjue „o'” natura non confuse,nee diuise; fed cum eommu- eed. ntone,fiue communicatione alteritts lt;jttod cuiuf-proprium efi^p,trd t-îïç ■9'etrtfeu ito/i/ayiaç. nbsp;nbsp;nbsp;jj
Knio comwunio naturarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c,4-
^upmodo adóptionis eins participes fjfepof^'‘lf^'^' r‘^ns,nijïperFilMm,eam ejua efl ad tp(ùm, acce P^ffsmus commMnionemy^,nif i^erbum eins com ^nnicajfetnobisycarofiin:itm? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Communio Dei hominis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ne^ue homo à Deo gratiam filutis accipe-retyftnvnaperfina Chrifii Dtuinayhumana^ natura communie non maneret. Et plerique a-Hj loci confimiles.Atque hoc loquendi ge-nus fluxit ab his Apoftoli verbis : ^emad-niodumpuericommunicarunt carni ßnguini: *Pß ^noyue confimiliter particeps fitHus efi eo-rundemyiic.'^]i\ verbum ae/v*»»«» vfurpatur, Q^anquam autem in naturaru vnitione, v- 'etr. nione,amp; communione,aliquid priiis amp;nbsp;po-fterius confiderari poteft : re tarnen ipamp;amp; fitiuè-vfw-aâu, ilia omnia fimul extiterunt. Atque o-mnino in hac quacftione,Communicandi amp;nbsp;Communionisvocabula intranfitiue à vete ribus vlurpantur; ad quod cum Vbiquitatis fiwf.
-ocr page 46-30 De Verit ATE
patron! minus aducrtcrent, amp;nbsp;verbum Com muntcandi tranfitiue, contra vfum verbi xci-vuvSvi accipcrent; ex plcrifque Veteru locis perpcram intclleftis, fuum dogma de rcali proprietatum comunicatione fabricarunt, opinantes, propria Deitatis communicari, hoc eftjVt illi quidem exponut, communia fieri,ac côferri in humanam naturam;quod eft infigne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Theologia, a-
deoque in ipfa quot;Veterum dodorum Icflio-ne:quura potiiis ex ipfis vctcribus, amp;nbsp;quod longé grauius eft,ex ipfo Dei verbo, ita fta-tuendum fit: In perfona Cbrifti,naturam di uinam t» Aq« , Sc ipfius naturæ proprieta-tes,communicarc,fiue,Ko/t'lt;y»(?i, humanx na turæ ( verbo Communicandi intranfitiuc accepto ) hoc eft,arftifl]me, amp;nbsp;pcrfonaliter vniri cum Humana natura, quam ipfe As';-« affumpfit. Et Hæc eft vera amp;nbsp;realis propric-tatum communicatio, fiue,Communio,qua Scriptura tradit, quam vetercs agnouerunt, amp;nbsp;quam orthodox! omnes pic religiose ampleduntur.
At ilia comunicatio proprietatum,quam t,mmur,lt;ca proponunt Scholaftici,ad quafdam ScriptU raephrafes cxplicandas,quibus hxrctici abu fi funt,vulgo dicitur verbalis : non quod fit fida,aut commentitia, fed quia pertinct ad verborum amp;nbsp;expofitione : qua: quidem expofitio quum fit vera, orthodoxa,amp; certifîmis rationibus confirmataicjertèmo dus
-ocr page 47-Hvm. Natvrae Christi, ji dus illius cxpofitionis, vanus aut fiÄitius di ci non poteft. Solent autem varij gradus hu lufce communicationis proprietatum aflï-gnari : nee dum de illis gradibus plané con-Hat inter huius ætatis Theologos dodiflî-tnos,cjuitarnen omnes hucredeut,vt dicât, banc de proprietatû communicatione do-örinam efleadhibendamad hos Scripturæ locos intclligendos, ty^ntequArn ty4braham . ffet e^o fiirru ; Chrißtu eft Dem benediilw: Rom.j.
^»em ^cit amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• T)omintinLj glorU Hcb.i.
: Sccleßam Dei ^»anu acejui - Aa°iöV ftnguine’. Filittshominü ^uieftin j « qui funt confimiles. Hos autem locos ita intelligcndos exiftimant, vt vnius naturæ propria, qu« dicuntur de tota persona in CöeretOj ad ipfam natura cuius pro ptiafunt,referantur in Abftrado: idquc,li-«etpcrfonafignificeturvocabulis Cöeretis « ^dvnâtantùm natura proprie fpedantibus:
quü dicitur Dominus gloriç crucifixus,amp; SUÛ Deus dicitur acquiuuiffe Ecclefia fuo languine, amp;nbsp;viciffim quü Chriftus ditebat, Filiühominis defeendifle dc Gælo,amp; eifern cælo.Atque hæc quidem eft eorum fumma, Huæ doäiflimi «tatis noftræ Theologi dc hac cömunicatione proprietatû tradiderût.
Hîc autem ego panlifper gradum figo, amp;nbsp;fic ratiocinor : Æquum non efie,quum iftud loquendi genus, Comviutiicattoproprietatumi lt;'«''gt;?««»-iu Scriptura non extet, ipfum vrgerc in do-
-ocr page 48-Ji DeVerit at e ’ gmatc Theologicoaffcrédo. QuamoBrein propono fcques Theorema, cui fatfciojo-di ac probi Theologi affentientur.
Thulium latjuendt genui ejuod in Scriptura non legitur,in aliipuofidei doilrinii capite af~ ferendotVrgen debet.
Deinde affirrao , cum fuperius illudge-hus loquendi fucrit à Scholafticis propofi-tum, collcdumque ex vcterum dodorum fcriptis, cius fignifitationem amp;fenfumab illis ipfis Scholafticis amp;nbsp;veteribus pctendû eflcjcx vulgata ilia rcgula-.cius eflc interprc-tari qui locutus eft. Audiamus igitur tam Scholafticos quam Veteres Comupicatio-nem prôprietatum fuis verbis exponcntes. rxfitcatia Pro Scholafticis vnum Thomam audire ComuMcat, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
propr.txKe fatiscHt, ita communicationem propneta-tmb«s,iir tm-o expohentem.
quot; Cum aliud aliud ßtßcundum quod di»i-na humana pradicantur de Chrtho ; neeejft eft dicere, in Çlsrtfto efte duos natur at incon^ft^ impermixtoi : Id autem de ^uo pradicantur proprietates natur ale s,fecundum naturam proprium ad genuiftd^Itantia pertinentem, efthftm ftafis ep;- ftippofttum lUiui natura. Heec Thomas. Quam quidem dodrinam à veteribus manafle fubiedis aliquot eoru teftinioniis fiet manifeftum.
Exptfitpi. luftinus Martyr,^uum de Filio “voces intr^ f ? contrarias audieris, conuenienter ea ^ua di-cuntitr inter ft collata ^Ihibue : ftquid magnum Ù
-ocr page 49-Hvm. Natvrae Christi,
Öquot; àiuinum^naturit diuin£ afcribens:ß^uidpar
amp; humanumyhuman^ impuTins. Sie dißonatiam euitaba^^ualtbet naturatlt;]uod fibi proprium e}t,recipiente,amp;.c,
^i^m^aamp;iChrtiittsaJfumentcaŸnifno^ra^a inP^alpi’ ÿbtatem,^ mantnsßui Att^ue noßer^ita a^it, ’^^ß^pro^teturomnia ilia ^ua noflraßnt.vttn U ttiam admifceat lt;^ua ßaßnt : lotjuatur^ue porßna Chrißiflt;^uä natM eß f^paß'iUi inter-
^gt;tnt autemßcundum 'E sum omnii eißrmoßt, ^^^'x^imiz.QuadeFilto'TDeidicunturiVi- Ey-io».
^^’^'^'tmeßfecundiim quid dicantur. ^^^^■,7pem9afcenditincœlum,^cloa.a.^. Oe Trin;
'^^'^^itasperßnaChrißhßc ex vtra/jue natu- d.c^«?’ '^^’’ßat, vt tjualibei earumtVocabulum etiam (^oatt. fet ^ ^^fgt;tmpertiat.ltem;J^id^(^propter^uid}^
pfudenSi^piui leblor
Cyrillus,de Chrifioßcribunturßc intel inThcfa. '■S^^da ßnt.vt nee TDeitati conueniuntyhu-^‘'^itati eius attribuanturmee qux, hftmanitatif P^'o^ia ßntyod Deitatem tor^ueanturt
ƒ neodoretus, ^um de naturie loijuimur., ^^^‘itte conuenientia tribuendafint, (frfwdum Diai.i.i.j, i^l^tAßnt deitatis,(^ ^ua humaniatM propria.
de perßna lot^uimur^ oportet ea com ’f^tafaeere ijua ßtnt naturaru propria,dr vtra
^^^Seruatori Chrißo tribuenda ßnt, (Ir vnus
* ^”^^3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çpr homo appeUandui, Filint Deh
pquot; FtUuf hominit, (^c. Sciendum eßquod vnio
-ocr page 50-54 De Veritate
IdemtProprw natur arum faSla funtcomumA perfSna propter vnionem ; lt;juia idem efl 11110) ^eiy Filiushominis:iÆternuf (^recent.
Xdzm’.Communio nominum non flzeitconflflo-nem natttrarum. Nemo afeendit in cælû,amp;c. Hac ^flmiltadtSia intelü^endaj^ntperc^o^ nicationem idiomatum,propter duarum natorant vnione,vt cjuum dicimui,Chriflo habitare in cot dtbusfideliumyScc. lt;juia flcut natura vnitafltnh
ita etiarn naturarum attrthuta permutantur. ' Euan'”'^' Euf’^bius, ^Mun^ue de ills humtltus
’ Üittßjue dut videbtrntur, iliafpeüare agntt Vf* quitoUitpeccatum mundiycorpûfqae illud hum^ num memtniffe oportebit.
Hæc tantiim dclibauimus, ex quibus fans perfpicuum clfepotcft, quidnaScholafti^’
Sc veteres intclli^ant hoc loquendi generc: Kiivavl»'^ /«ftfti^^aTamp;v.Ncmpe hnnc effe rem Scripturæ, vt fepcnumero id dicat «Ie ipfaperfona Chrifti, quod alteriustantuiR naturæ eft proprium,idque propter vnione hypoftaticam,ne quis forte ex locis Script ræ malèintelleélis naturas vcl confundat» vel diuellat. Itaque illi ipfi veteres du fuaffl fententiam explicant, vfurpant hæc vocabu \2ÿ(^oces,‘Dicuntur',Sermo,'üocahHltim,‘l^i^*'^ nn : Sc confimilia.Sic Nazianzenus dicit,?»' èvj3/jidT/»r:Et 1 heodoretuSjKw»'«’*/'«»''”'? fjtd-TtDv-,Scc. Atque illi omnes hanc comniuni catione ipfi perfonæ côftâter tribuut, quo“ inhac quæftione impri mis obferuâdû eft'
-ocr page 51-tîvM. Natvrae ChrIsti. ^5 At illi qui dogma Omnipræfentiæ, Guc Vbiquitatîs tuentur,primùmafGrmâbCom niunionemproprietatiieflerealem,hoc eftj »ià fimcn cffentialcm ( quicquid tandem prætcxant) camquc,non in perfona^ fed in ipGs naturis «ôfiderant. Deinde,verbo ComrnHnicArii 'm-telliguntjcommunéfieri.poftremô comma nicationëtranfitiuè acceptam ftatuunt tan-tû expartc Deitatis cômunicâtisiquo fenfa nunquâ Veteres loquüti finit,amp;, quod caput cft,nihil talc cxtat in Scriptura; Qa,are,ad-uerfus ilia omnia nûc nobis difputandû eft.
Sed antcquam vlterius progrediar, quia pleriqueexillisjVocabulum,£j(7?«ZM/e,refu- 1““ gjunt.amp;contendunt fie reale elfe cômunica Gone, vt Gt vcra quidë, fed non elfentialisi ‘‘ Vnoverbo refellendi funt.Erenimfatiscô-hat,Reale non tantùra opponi córacntitiöj natura rei,de qua agitur,ncccfla riointclligêdû elfe. Quod fi'quis Realcjfine Re,côfideret,ille merito dici polTct fine ra-tionc ratiocinari.Proprietates auté Diuinas naturÇjde quibus hîcagitur,funt ipfa Deitat tis effentia,adeôq) ipfa Deltas; quia nihil ac cidit Deitati. Inhac ergo quæftione,Reale îdé eft, quod verû amp;nbsp;cflentiale: 8c Realiter, idê quod verè 8c eifentialitcGncc vlla fubter fugia quæri poffunt. Quid eft enim comunî catio Realis, nift vcra ipfius rei communi-catio ? Atqui ipfa res, hoc eft,Deitatis prP-prictates, funt ipfa elfentia, vt diélum eft^
Ü
-ocr page 52-^6 DeVeritate
Ergo Rcalis communicatio proprictatum diuinæ naturæ,cft ipfius eflentiæ diuinæ có- , municatio. Porrö,quéadmodum diftinâio , naturarum amp;nbsp;proprictatum vtriufque natu ræ dicitur Realisjhoc eft,efl'cntialisdta quu dicitur, Realis proprictatum cômunicatio, perindc eft,vt fi cfTentialis proprietatû coifl municatio diccrctur. Vanum eftigiturhoc illorura cffugium : Reale ab ipfisvfurpafb non pro efientiali, fed prout opponitur co-mentitio . Semper cnim quærcndum eft» j quænam ftt ilia veritas de qua agitur.RcÂÇ enim philofophi docent to or amp;, rè
OiieSlit.
quod verum eft in verbis»^ lud dicitur ôr in rebdsipfis.
At enim,inquiût:Nônnc perfonas Tnn*' tatis realiter, at nori cflentialiter differre «r 5^olt;ro'^«c dicimus.Sanè quidem: Id enim pO' । ftulat ciusrci,de qua agimus,natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
inTrinitatis myfterio, perfona noneit^ fentia,fed aliquid in eflentia per fe fubfin^ (de qua alibi fortafle dabitur copiofiùs di ' ferendi locus.)Quum igitur Rcs u myfterio Trinitatis nÔ fit eflentia,certèt Realitcr,non erit cflentialiter. At longe 1^ eus de proprietatibus Deitatis ftatuenuü ; cft ; quandoquidem propricta? Deit^^ I eft ipfa Dei eflentia, vt ante dixinaus, ƒ ° mnes orthodoxi aflentiuntur. Ex quo fib Realitas diuinaru proprictatum fit ipw lt;nbsp;uina eflentia : ac proindc rcalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
-ocr page 53-Hvm. Natvrae Christi. 37 '^j'jinarum communicatiofit ipfiusDiuina: -^flentiæ commiinicatio. Q^rc,fi vi Realis yius cómunicationisjvclint corpus Chrifti '‘ici Omnjpræfens; velint igitur ncceffe eft, ï^ovpus Chrifti dici eflentiam Dei,amp;Deuni ipuim:quod abfit.Nec fe profcfto vllius di-‘nctionis clypeo tut^ri vnquam poftint. Sedia refutemus hanc fententiam dcRca ‘)hoc cft,(vtcgo interpreter,iftis quidére-pugnantibus, fed rationein, cur répugnent, nonhabentibus) eflcntiali cômunicationc proprietatum. Et quia maxime nitfitur hoc loqucndi généré, quod fuit à veteribus amp;nbsp;cnolafticjj introduâû, ( vtpaulôantcdi~ i'iinus)hmu. errorem illis cripiamus fequêti ^i^gumento.
vocabula phrafes vetemm dobtorum Montra ipßruj^f ßntentiä •v/ùrpant,ilU ex fiio corn
non atttem ex veterumßmentiA ratioci~ ^^ntur.
communtcationem proprietattif» in~ communicationé,lt;^uaproprie-deitat^ -verè realiter communicantar hnfnana natura, hacvocabula, hancphrafin 'i/etenhiti doü:oribus propofitam contra ipß~ ^^^fintentiam -vjurpant.
^^re iUi ex fito commento^non autem ex ve ^trumfintentia ratiocinantur.
Maior eft pcrfpicua.Maiorem ipfi vctercs “prafuis verbis confirmarunt,quibus fuam expIicaruntfcntentiam.Si quis auté aliquid
C iij
-ocr page 54-jg De V F. r I t atb præterea defidcret:Qnæro,anin his enucia-tis, Dominus gloriæTuit crucifîxus, Deus fuo fanguine acquifiult Ecclefiam, Manus noftræ contreftaucrunt Verbû vitæ, amp;nbsp;con fimilibus : quæro, inquam, an ex fententia veterum gt;nbsp;loci illi fint exponcndipcr eotn-municationcm proprictatum,nécnc? Si for tè quis id neget, ncgabit quoque fibi quic-quam cfTe cum Veterum leâione cômune. Si fatcatur,crgo ex fententia Veterum,corn municatio proprietatumnÔ eftrealis(vtift* quidé exiftimant) alioqui Deitas fuilfet rea liter crucifixa,haberct realiter fanguine, effet realiter côtredabilis,amp; fimilia abfurda, quæ piæ aurcs auerfantur. Item fequitur \ b teres ipfam communicationem propricta-tum conftituiiïejnon folpm ex parte Deita-tis,fed etiam ex parte humanæ naturae : quu tarnen ifti communicationem proprietaW ftatuât folû ex parte Deitatis cômunicatis» Refpondçnt: Quum Deus dicitur cruci-• vh^i.refel- fixus,eflc quidem realem cômunicationein, fed in Perfona, non autem in Diuina natura . Ecquódnam eft iftud refpondendi gc-nus?Si eft communicatio, quxnam eft natu ra communicans?(nam vocabulum illuda-ôiuè intelligut). Non diuinarquænecmori poteft,nec crucifigi:humana igitur.Cuipo'’” to humana natura communicat banc fuR*^ proprietatem ? non diuinæ: fibiigiturip“ çommunicat: quod quàm abfurdum fit,ncr
-ocr page 55-Hvm. Natvrae Christi.’ 3^ mo non videt.Communicatio ilia rcalis eft ill perfona,inquiunt. At hoc non eft refpon ' derc(non enim hanc commijnicationemrc-fcruntad explicandam.id quod Vete resfecerût.)Quæi-o igitur: in perfonaChri ftijCuinam humana natura realiter commu-nicarit fuam illam proprietatei'n,nepe fuiffç crucihxam. Quod fi dicant eâ realiter com-municari perfonæ ah humana natura j fibi contradicent. Nam fie,illi ipfi nobis cora^ ynunionem proprietatum definiunt, vt fiat wtetnaturas ipfasjHon inter natarä amp;nbsp;per-*onatn. Hue igitur,velint,nolint,rcdeatnc-eft ;Si realiter Deus crucifixus no eft, amp;dititur crucifixus per eommunicationem idiomatum, hanc eommunicationem nori efle realem. Sed vt hunc errorem de reali coiurnunicatione magis magifquerefclla-îï^us, operæprctium eft arite oculos habere definitionem vnionis perfonalis, Dei ver-bo fundatam , amp;nbsp;ab omnibus orthodoxis receptam, Si ab ipfis Omni-præfentiæ patronis non repudiatam: quam femper in hoc curfu «yaa-ztüxg'/it«; difpu-tationis,tanquam Cynofuram nobis pro-ponemus. Sic igitur Synodus Chalcedo-nenfisj
Sanchos- ita^ue Batres ßejuentes, ‘vnum, amp;nbsp;Deßnitif enndemconfitemitr lelumChrifiurnyFitiumSbeh Dominum 'vnigenitum , iu duabus nattt^ iufudij^u-vii , inconfiise , Dtconuertibiltter , indiuulse,
C iiij
-ocr page 56-40 De V « R I TA TE ^infèparabtliur man^flatum; hAuâijiM^uam differentia naturarum.pröpter vnttatem yfùblg-magie vtriufejue nature,in-vna perfinam, vpam b^poftafin coneurrentis, propritateßr-itata ; non quot;vt in duaeperfonM btpartiatur, autgt; diftidaturßd vt ßtvnus (^idem ftliuf vnigeni-ttis,Tieue verbum,Dominut noßer Jeßts Chri ßu/'. ßcut deiUo ölim Prophete vaticinatifinf, ipß nos Chrißtu inPinlxtt, ac Patrumßjm' holum nobii tradidit.
Exhacigitur firma, conftantique Chrt-ftianæ religtonis veritate.crrorem de diut-riarum proprictatum realicomraunicatio-ne,fic euertamus.
ADVERSVS REALEM PRO'
■I , PRIETATVM COMMV-nicationem.
Argvmentvm I.
Ih I L y«o/i eins'reide ijuaagi' tur natura repuonat, reale diet de-bet.
Communicatie proprietatum gt;nbsp;^uam ißiproponunt, ipfius vnionis h)pefllt;itfft natura répugnât, (hæc eft enim natura vnio-'nh'lrypoftaticæ, vtvtrique naturæ feruen-tqf fuç proprietates.quemadmodum proxi-mè Synodum affirmantcm audiuimus. Proprium
-ocr page 57-HvM. Natvrae Christi. 41 pnumautem fcruari amp;nbsp;proprium eommu-nicarijÂVTi^eeTrzSç dicitur.)
communicattoproprietAtum,t]mïm ijli introducunt, ta vmane hypo^atica realts dici no
I !•
T^hil ^Hod eflejjentia 'Diuina,rei cfenta co~ municAripotefl.
OmnipYit/entia eß ejfentia 'Diuinii.
nonpoteflcomunicari rei create: cot-pus autem Chrifli creatum eft.
Rffpondent;Corpus Chrifti non effc o-iMÎpræfens eflentialitcr,fed communicati- rê/Miur. ue:quç quidem refponfio principium petit: femperenimmanet ipfa communication amp;nbsp;perinde eft vt ft dicant, proprictates com-*i^unicari, quia proprictates comrounican-tur,Itena;eft a J'eXe5';p/«:idem eft enim ac fi di communicari cómunicatiuè. Denique r'j’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Eftcntiam communicari.
non effentialiter.Q^are ifta refponfio,amp; j æ confii-nilcs funt vaniffimæ, ncc ad rem, uc qua apitur^quicquam faciùt.Sed (vt qiiod Verum eft dicam ) aërem tantùm verbcrant.
III.
Dim dicitttr effe vbi^ue ^uia omnia con-^’■”ti^gt;fottettfnßentat (efl enim creator} cor-fas Chrifii non omnia continet, fguet, fuflentaty (efl enim creatura) Ergo emniprafentta diuina ^otipoteflcommunicari eorport Chrtfli,
-ocr page 58-4i DeVeritate
Sicorpori Chri/li realiter communicatni',vtß^ vbitjueprafinsalla ornntprafentia^aHt eß ralûyaHt,lpiritualis:'!^on efl corporalis, tüis ipp^ affentientfbuStt^uia non •videtur 'corpus, neCtfl^ gitur^nec corpus Chriflt depnfuit hancpropnt^^' tem:ex htiverhiSfContreélate me,?^ vidett, ^Mtt, Noneflflsmtualis, tjuia corpus nonirgt;^l'^, potefl ejfe realiter prüfens prsjentia ’’ tjudm sftritM potefl efle realiter pr/tfen s,pt^j^^' tiacorporalt.
'''•
quot;Ti(ihtl quod efl Aterna eflentia, potefl rtaliter accidere.
Ontniprafentia efl aterna ejfentia.
^uare,non potefl alicui realiter accüiere.h^' cideret autem corpori Chrifti,fi illi realiter communicaretur vt effet omnipræfens-Hor enim non eft de cffentia corporis, id qü^o non negant.
V I.
Si reaïis efl communicatio proprietatum- it“ till dicuntpugnantia:lt;^tiippe ejui neget, omnes ditiina naturaproprietates communicari humi' na natur a,ne fcilicet coganturflatuere stenutU“ tem eorperts Chrifli.
Confequentiam fic coafirrao : fi realiter communicantur proprietates: ergo omnes: quia Deitatis proprietatcs funt realiter in-diuifibilcsjamp; infeparabiles : funt enim ipla cffentia,yt ante dictum cft.Ité:quia a'
totüffl
-ocr page 59-Hvm. Natvrae Christi. 45 totû realiter vniuit cum Humana natura, v-f^ypoftatica, propter quam vnionem un volunt communicatas efle proprietates.
ornnes cQmunicatæ,aut, non ea VIS eft vnionis hypoftaticæ,vt realiter com-uiunicctur proprietatesmifi forte velint rof diuiderc. Amplius-.Quia dari non po-teft ratio,cur Deitatis proprietates quçdam ‘Ucrint côi-nunicatæ,quædam veró non fuc-’^mt.Nam H dicant humanæ naturç repugna-’’C’ vt fit æterna, hoc eft, creata fimul amp;nbsp;in-Çreata;obiicio,non minus rcpugnare, illam jpftni naturam eife realiter amp;nbsp;aftu finitam fimul
Si realis eficommunicatio proprietatum:Er^9 illi mrfm à fe ipfts dijfenttunt;quandeijuidem ta *xplicando fuo dogmate affirmant-, -vriionemhy-f^ftaticam fieri , ‘feruata'vtri»fyHe natttrapro^ /’rwiîfe.Confequentia patethoc fyllogifmo
uniM natura propriet as altert natura realitercommunicatur, non feruatur quot;vtriufiyue ^^(»rapropyiff^^ ]sjani, obfccro te,quid cft Proprietas? quid eft Seruari?
Quomodo Servatvr amp;manetPRo-Privm, id quod fit Commvne?
Invnione hypofiatica duarum naturarumin ChriHio, zinitti natura Troprtetas altert natura realttercemmunicaturlyt illi dicuntO/fr««!^, in^uiunt,vtriufq^ natura proprietate.
-ocr page 60-44 DeVkritate
^uare,ex ipforum fenttntia,in vnione ljyplt;i' flatica /iuarum naturarum tn Chrifloy nonferui twvtriufyue natura proprietas,feruata vtnuf-natura proprietate, hoc th, ipfum non eji ipfum.
VIII.
Si realit efi commnnicatio propriettitam,ß' guitar natur arum in Chrißo exi^uatioiéquot; fußafejuoiahßt.QoxSzc^zTiix'i. patetex ratio-ne confufionis,quæ fit,quû res duæ,vel plu' res.carûmque proprietäres communicâtut» hoc eftjcommunes hunt. Loquimur eniW de proprictatibus fiuc (vt nonnulli inalunt) conditionibus effentialibus, quæ quidetn ß communes hunt, proGuldubio ipfæ quoque natura: communes erunt.Q^od.quum fiwu emergit aliquid tertium ex rerum illarutn communicatione compofitum : atque id m Chrifto eft iSuiio-rw. Neque hie mihireßp® deant, humanam naturam elTe exaequatam, non ««Ct ipfius humanæ naturæ, fed quaab ipfa Deitateaccepit Nam priniùni» hoc nihil eft aliud quam fuam fententiam a-liis verbis cxprimerc.Deinde, cum nomine îÇ«s-Z«{ intelligant omuipotentiam, amp;nbsp;omnipotent ia Diuina fit ipfa Deltas , propter fimpliciffimam cflcQtiam,certc ft caroexx' qaatur in exæquabitur amp;nbsp;in
Refpondent,non fieri exæquationé,quil humana no id habet à fe,vt fit omni-praefens. At hoc non eft refpondere. Nam vt ali-
-ocr page 61-Hvm.Natvrae Christi. 45 vt aliquid cum alio exæquctur, ncccflc eft» id ex fe,amp; per fe,non efl'e æqualc ei quîcum exequatur. Itaquefe ipfi fallunt,qui oppo-nant cómunicationem exxquationi,amp; con-fufioni,quæ fine communicatione fieri non potcft.Nec vnquam auditum cft,ca quj funt cxæquata,exæquari,vel quæ funt cófufa,có-fundi.Scd quæ in fe,amp; pet fe diftinâa funt, folentper realem iftam communicationem confundi ; id quod in hydromelite perfpi-cuum eft.
I X.
_ efiproprietatum communicAtio lt;^ua-Iti’^trQducnnt'.Efiigitur inutiliteA doilrinA jttä srthodoxi omnetÀprimitvfjtu Ecelefix Chri-^tAttA temporil/w jemper amplexifttnt^âe donit in huniAHAm Chr^i nAturam coüatù.
Confequentia patct, quû enim ftatim ab ipfa canceptione rcalis ilia communicatio faâa fucritjvt illi quidcmtradût,quid opus erat humanam natur^m Chrifti, finita qua-dam gloria,crcatifque donis illuftrari, fi ar liundcjid eft ex reali proprictatum comma nicatione,illa ipfa natura Humana omni ma ieftate,atque infinitagloria excellebat? Itc: quum fat 1 s conftet,finita illa,creata,que dona teporis progreflu in carnem Chrifti collât a elle (nec enim impaflibilitatem.immor talitatcm,amp; alias gloriofi corporis qualita-tes ante refurreftionem Aftu habuit ) quo-modo ftare potent hoc loquendi genus,
-ocr page 62-4^ DeVéRitaté
Chrifti corpus habuiffe realiter omnia fta-tim ab initio,amp;.illud ipfura corpus quçdam progreflii temporis accepiffe?
x.
Si realii efi communicatio proprietaMf», amp;nbsp;^eitM realiter communicat fitas propnetates hnmana natrtra : Erg» humana natura realitet efiT)eus.iiitMia.T6f . Confequentia patetcs eo quod iam fepe à nobis diélum eft, videlicet,proprietates diuioæ nature efle ipfuin Deum.Etcnim Dei efle. Sc efletia, idem eft: adeo vt maieftas,omnipotentia,çternitas,in finitas,omnipræfcntia Dei,fmt ipfc Deus.
X I.
Si realis efi commnnicatio proprie tatum; go iam nonfitntproprietates^QSÇçcpiérii patet ex rationeProprij cui opponiturCoinune.
Sunt qui refpondent, non communicari viiauitatu alteri,quia humana natura non eft alter,fed htur. aitera^quippe quß fob non co nftituat per-fonam. Quam refponfionem ita refello. St eft altera, eft igitur aliud quippiam. Reftc enim Doftores Theologi ita de myfterio vnionis hypoftaticæ loquutifunt : In Chdquot; fto efle Aliud amp;nbsp;Aliud-.lcdnon Alium amp;nbsp;A-liû.Qjurehæcpropofitiovera eft, Chriftus eft vnus:ha:c vero falfa, Chriftus eft vnum. Eft enim vnus Chriftus Deus amp;*homo, Dei amp;nbsp;hominu mcdiator.Proinde ifta refponfio non tollit fuperius incômodû.Nec enim eft Propriu quod eft cu alio cônÿne,quod£un-
-ocr page 63-Hvm. Natvrae Christi. 47 ^uc tandem illud fit.Hoc ergo fine cótradi-'äione dici non potcft.Proprietascómunis faâa, Nâ fl Proprietas eft, nô cft Cômunis. Si communis eft,non iâ cft proprietas. Nc-^uc profeftô poffunt vlla diuerticula exco-gitari.
Atenim,inquiût,Proprietatcs Deitatis no lunt plane communes cum Humana natura; Auia hæc illas non habet proprio iure amp;nbsp;ex ft- Quæ quidem rclponfio perinde eft vt fi-quis diuitias,quas antea proprias habuit, cû alio communicet-ac turn neges,communes cfTe plané faâas; proptereaquôd alter ille quicum funt communicatæ,non cas habet a ft ipfojfcd aliunde accepit.Prasclarum,fcili-^^\’’^^Q’°ndcndigcnus;hocenim cft plane quQj non modo non côprehédi animo ; fed ne cogitationc quidem attingi poteft,proprium vnius alteri non plané cô-municari,quia non eft huiufee alterius proprium. Atqui û propriû eft vnius, 5c manct proprium, non poteft igitur communicari alteri. Rurfuj ß alter ille haberet proprium a ie,amp;exfc,quQmodo illi communicaretur idquodiam haberet?
St realis eflpr'oprittatHm communicatio, ac pi'iipterea corptu Chrtfli accepit à 7cyuzgt;tßt o~ ^nipr£fens^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: Ergo funt duo infinita,
'onum dans,(^ ulterum,accipiens.clS'una.'T6y.
Confequétia eft in promptu.Nam ô
-ocr page 64-48 De Ve r I t a te qui eft omnipræfens, dat humanx natuiæ vt fit quoque realiter omnipræfens ( queroad* îTiodum illi volunt) amp;nbsp;î xé’ytç non cft natU' ra humana,amp;eaviciffitnnon eft Xoj'sr.niDt enira dua; naturæ in vna perfona quæ Chn-ftus eft.eædcmque inter fc diftinâæ- Itaque nouumhoc eft, amp;nbsp;haâenusinauditû: naturas amp;nbsp;effétias interfe diftindas.eiTein* finitasJtemtÂliquid accipere poflevt infinitum fit F.ligant i g it ur ex his duobus vtni velint, vnûuine cfle infinitum, an duo? Si velint Deitatem,amp; corpus Chrifti elfe duO infinitameutrum igityr eft infinitum,idqn^ ex ratione infinitirquiaalterum altero fim-retur.Sin autem rnalint Deitatcrn amp;nbsp;corpus Chrifti efte vnuin infinitum,id que realiter- j corpus igitur Chrifti eft Deus (Abfit verbo , blafphemia.) Item : Falfum eft igitur quod dicunt, Deitatem dare, amp;nbsp;corpus accipetc» quia dans, amp;nbsp;accipiens non vnum funt,aho' qui aut Deitas fib i daret,au t corpus accipe-ret à feipfo.aTttuenov. Qimd fi,ab ipia ratio' ; neconuicli, dicant, vnum cfteinfinitum, [ quia cft vna perfona Chriftr.LrgoOmnipr? j lentia Vbiquitas no eft tribuenda huma I næ naturæ,in Abftra(âo;f,dipfi perfon«,*® Concreto. Atqucitatollitur corporis,fiult;^ humanænaturæ Omnipræfcntia.
Si reaüs ejiproprietatum communieAtiot amp;nbsp;CAßt vi VHionishypoßaücA^vt volMt^ergo buntA'
-ocr page 65-Hvm.Natvraè Christi. 49 ^inaturaffuas etiam propnetates realiter com-^ mumcahit T)eitati.dlfM)a.r6v.
Confequentia patct : Q^ia non minùs realiter Humana natura vniturDeitatbquàm Deltas humanæ naturæ.Falfitas confequen-tis perfpicua cft; Sequeretur cnim, Delta-tetn fuifle creatam.finitarn, amp;nbsp;cætera äbfur* diflima.
Rcfpondent:Naturas noneffe æquales: „ „ riaturam cnim Diuinam aflumere,amp; huma- rbtg.rifib nam alfumiiacproinde hanc cfle rationem vnionishypoftatlcæjVt Diuina det,Humana vero natura accipiat. Quam refponfionem fie ego rcdarguû.Naturarum inæqualitas no racit inæqualem vnloncm, alioqiii fequere-tur,Filium hominis effe minùs rilium Del, HnâFiliusDcifit Filius hominis.Ex quo né eefiario perfona ipfa diuellcretur.aJ'u/otToi'.
Amplius:Hæc refponfio concradiâioné implicat-.dicit cnim,Naturam diuinam aflu-^■ncrc,amp; humanam afin mi à diuiiia: ita tamê vt Humana naturatantùm accipiat.Verum-tnimueto, qui fieri poteft vt Deltas affu-naens nihil accipiat amp;nbsp;fit aflumens nihil fu-^êdo? Airumpfit,inquis,naturam Humana* Reflè id quidem ; fed potéftnc elfe Humana hatura fine fuis conditionibus effentialibus? Hic cnim de donis habitualibus in humanam naturam collati^ifputo,nec intelligo -nan Oeitatem ipfam in k faélam elfe audio-
-ocr page 66-50 De Vf. ritate in qua dicitur accipere id quod fibit* arétcvnitjVt propterca Chriftus dicaturn^e-ctv^foiTToç. Quû ergo nulla natura fine fuis ef-fcntialibus códitionibus Si proprictatibus conftarc poflit : ccrtè,fi Xo'gt;oç aflumpfit bu-manam natura,ncc alfumpfit ipfius proprie-tatcs effentiales : Alfumpfit igitur natutam no naturam.alt;r«JaTov. Qu^od fi proprietates humanæ naturae ellen tiales alfumpfit, acce-pit igitur.’idquc vivocabuli.Sola igitur hu' mana natura non accipit.
Denique hæc refponfio manifeftis hif^^ feripturæ locis rcpugnat.Filius participauit Ibidem, carné amp;nbsp;fanguinéiinquit Apoftolus;amp; alibi: Nó alfumpfit feme Angeloi û,fcd alfuinpH'-Pbilip.ï. feme Abraliami.Tté:Exinaniuit fcmetipfui® forma ferui accepta; amp;nbsp;fiqui funt cófunileS’ Quare, hæc refponfio non eft ThcologiW’ quippe facræ feripturæ repugnans.
X I I 11.
Si detur locus rcali ifti proprictatu coiP^ nicationi:quæro,quomodo oXoj-o? alfurnp'/i rit finitam naturam humanam.fi vis vnion*’ hypoftaticæ infinita euafit?hoc eftjfiinfiquot;^^ taefteo ipfo,quódalfumptafuit.Eteninii’® fuit aritequam alfumereturdoquor enimjH'’ de humana natura käÖo'xb, fed dehac bmn^ na natura,amp; de hac carnc,nepc Chriftb lt;1^ .■v.‘. cfiraJ'ir/, quæ profe^io nunquam fuit a^^ finita, fi realem iftam cómunicationena
mei rccipiamus.
-ocr page 67-Hvm.Natvrae Christi. 51
X V.
Sirealiscft proprietatum cómunicatioj reuocandifunt igiturEutychiani amp;nbsp;Mono-thelitæ,quos tarnen pij maiores noftri iam-pridé eicccrut. Cófequétia patcf.Na illorö errores huiufinodifundaméto nitebantuf.
Illi verö, vt fefe expédiât ex tot incómo- pair. Vbi^. disXolét iftud effugiiim captare : Nempejn Chrifto eflentiales proprietates vnius natu lænô fieri alterius naturæ cflctialcs proprie fates,quéadmodû vetetes illi hçrctici propo fgt;ebât,(inquiût.)Qjn refpófioncnó tolli fu-pf^tiôra incômoda, fie ego paucis dcmôftro»
Vnius rei effcntiales proprietates, fieri ef-icntiales proprietates rei alteriusuio modo pon prifeis illis hærcticis,fcdneminivn.quâ inmentem venire pollit; cft cnim ttavçenov irriiia.'riKev. ac proinde nondebuit poni Pfo vno mcbro diftinâionis, nçc aflignari . pforationc dift'ercntiæ . Nâ fequeretur,aut ^liquid a£hu amp;nbsp;realiter efle fine fuis effentia bbus proprietatibusjhoc cft,efle,amp; non ef-*^:autaliquid quod ia erat fieri,hoc eft,idë f^fleaduêtitiû amp;nbsp;cffentiale fimul- Vtrunque abfurdiffimu.Hoc igitur loqucdi genus ft'a-fe no poteft,Proprietates eflentiales vnius, fieri proprietates eflcntialesalteriusno ma-gisquamfiquis dicat,idé efle fimul amp;nbsp;aliud: cótra primarium hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7ràv wpi.'ç
* fiibjon «Tepok.Quart ifta negatio nihil aliud ^ftgt;quàm Ghimæricumaliquodfomnium-
D ij.
-ocr page 68-51 De Vekitate
Sed cnim videamus quidnam cftici poffit hac negatiua refponfionc. Etcnim obii-cio,Proprietates diuinas fi commünicentur, non iam eflc proprietäres propter dvriificiin^ communis amp;nbsp;proprij ; (quemadmodum'à nobis fuprà cxpofitum cft.Scd cogor vim fil perioris argumenti hîc rcpeterc : ) Tu vero fie refpondesjcflentiales proprietates Dei-tatis,non fieri cfTcntialcs proprietates huma nænaturæ.Atqui non propterea tolliturin-commodum. Nam fi quod mihi proprium cratj,tecum ego communicc,definit elle mi-bi propriummec propterea fit propriûtibi, quia commune eft j ac proindencctibi,nec mihi propriü eft. Itcmiquûobiicio,ex rcaîi proprietatû cômunieatione quam inuehis» lequi rerum ipfarum confufioné, non te tua ifthæc refpönfio libérât. Nec enini,quod nonnulli opinionis erröte cxiftimât,ad cô-fufionem requiritur,vt proprietas vnius rci, fiat alterius rei proprietas (non enim fitcô-fufio quandiu manet proprium ) fed pstiuS quæ propria crant, confunduntur, amp;nbsp;fiunt propria tertiæ cuiufdara rei, quæ ex duabuS illis rebus côfufis côponitur. Sic in hydro-tnelite proprietas mellis, nô fit ^prieras a-quç.nec côtràîfed quæ fuerat mellis amp;nbsp;aqu{ proprietates, fiût proprietates ipfius hydro Inelitis.Sedde rc apertifiîmanimis multa.
Cnciußt,
Ex quibus omnibus perfpicuü elfe arbî-trör, iftud dogma de rcali proprietatû diui-narmrt
-ocr page 69-Hvm.Natvrae Christi. 53; rum c5municatione,ita vt ai» illis proponi-turmullo modo ftare pofle.Tot enim incó-nioda circûuallâtjvt ex illis vix.ac ne vix qui démunquâ emerfcrint.Qimd fi fcriptura fe-quamur, diccraus in Chrifto cffc vcra amp;nbsp;rea lévnioncDiuinæ naturæ affumcntis,cûHumana natura afliimpta. Ac proinde naturales vtriufquc naturæ proprietäres eflein Chrifto verè amp;nbsp;realiter vnitas, amp;nbsp;häc efle vcra Sc reale in Chrifto cSmunionéproprietatû.I-taque omnipræfcntia xhyi nó fcparatur à cir cunfcriptione corporismeque tarnen à Xayoç circunfcribitur. Etviciflim circunfcriptio corporis non fcparatur ab oranipræfentia
; Ncque tame corpus fit omnipræfens. Deniquc,alius error, quo,vt probet omni r * I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trrwdcctir
præientiacorponsjdicut Aogt;ovexerere pro- ne Chri^i, prictates fuas,In,Cum,amp;,Per Humana natu-râjccu per inftruroétû,paucis refellédus eft. mni^a-Primutn,xo'gt;eî eftæternus amp;nbsp;infinitus,In, amp;nbsp;Cum Humana natura, propter vnioné perfo naléfed non eft æternus,amp; infinitus per Humana naturâ'.quod idem de Omnipræfcntia dicendü cftmempe, xàyav elfe omnipræfen-tcm,In,amp; Cum Humana natura:fed non per Humana naturâ.Hoc enim eft non inexplica Hile modojVerumetiam diftu horribilc,hu-lîianam naturâ quæ finita eftjfuifque dimé-fionibus circunfcrîpta, elfe înftrumentum Diuinæ omnipræfctiæ amp;nbsp;infinitatis.Rurfus, quæro-.Qupd dixit Chriftus: Ego cr Pater v~ loan.ioi
D iij
-ocr page 70-§4 De Vekitate
•numßimui, porcftnc cû humana natura co^ municari?Atqui g\ô‘}eç.,In carnc,?k: cum ne,eft Vnuni cum Pâtre, amp;nbsp;ipfa caro CHrij fti hoc pronuntiauit.Fateor quidê omniaa opus Redcmptionis pertinentiafada efle^ in carne, amp;nbsp;cum carne:fed affirmo,no omnia faéia elle per carnem,ceu per inftru' menrum. Multa ccrtè ac præclara miracul* Chriftus cdidit,adhibita carne,tanquamin-ftruméto(exquoillud apud Veteres Hom® tangit,Deus fanat) fed quum Xoj oç excitait carnem fuÆm à mortuis (quod miraculûmi-racuIoEum nonnulli meritoappellat) idfe-citquidéjn carne,amp; cum carne,quam nun' quam deferuit:fed non id fecit per carnem' Aliud eft enim percipere beneficiû, qua® efte cóferendi ipfius benefici j inftrumetum-Prçtcrca,quid hoc ad Omnipræfentiâ?Hçc enim res omnes generaliter cóprchéditjim' que eft peculiare illud Redeptionis opus.
Quinctiam, hoc modo, p,et confunduntur;contra naturam,adeoque contra Theologcrum omnium fententiam-Opus enim Redemptionis, eft
fed non eft avifynn : quû fit P®' tins ipfarum cfepT-a^rveffedium. Omnipt^' fentiam verb elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deitatis,amp;, q®’
Deus eft Adlus puriflimus,efle ipfam Dei®' tis«ir»av, doftimmiquique Theologi con' ftanter aftirmant.Quomodo igitur erit wf'
Ite'mquf-'
-ocr page 71-Hvm. Natvrae Christi. 55 Itémque : fi realiter communicatur clt;-sp-OmnipræfentiæjVt illi yolunt,non funt igitur naturaru in Chrifto diuerfæ w/pj-acq: fed cft tantum vna,diuerfis modiscófidera-ta : videlicet Elfentialiter, refpcâu Deita-tis,amp; cómunicatiuc, refpeélu carnis..Quod fiitaeft,iâfunt Monothclitæ ab inferis re-uocandi;quorum errorem,hac imprimis ra tione,Maiores noftri rcfutarunt:quod vtra-que natura in Chrifto habeat naturales jic peculiares fuas èoêpgt;«ac,ad vnum à«f'pgt;Hp*e6 concurrentcs,pro cuiufque naturæ ratione.
Poftremo,nomc inftrumentihïc vfurpa-tum répugnât Reali proprietatum comma-nicationi ( aduerfusquam proximcà nobis difputatu cft.Quû enim duo fint inftrumê-torum gcnera:vnum;7raó»TW£iii tantùm : vt, ferrum. Altcrum,quod propriam habet a-ftionéicuiufmodi eft, Partor Ecclefiæ præ-dicansEuangelium,vt credamus. Cuinam, obfecrojnftrumentoruiTi gencri Realem i-liam communicationem tribuemus?Nec e-nim faber, in opcre faciendo, fuam propria äftioncm ferro communicat : Ncque Deus î^âionë illam propria, quafidem in animis noftrisingcnerat,cómunicat cum ipfo Ecclefiæ Paftore. Nemo enim non videt,Dci StPaftoris Ecclefiaftici diucrfas cfle î'daçad vnumgt;^TeXs!rMa côcurrentes.Quç quum ita fint: fupcrius illud enuntiatum, de Act-« fuas wjpgt;«aç,In,Cum,amp;Per humanatn
D iiij
-ocr page 72-56 De veritate naturam exercntc,explodendum effe cenfe-naus. Cæterùna, quæ negantur de Carne in Abftraâo,minime negantur de Homine in ConcretOjpropter ipfam perfonæ fignifica-tionem;vt îaepe à nobis diâum cft. Ac deib lis quidcm erroribusjiadenus.
Sed iam accedamus ad eorum diftinftio-nés, quarum opefperâtin primisfe àvTiifit-aeti à nobis obieftas pofle facile yitarc.
Qj^niâ auté bine arceflunt fuas omnes di ftinótiones,quódtrib* modis Humana Chri fti natura confiderâda fit : primùm omniû» ccquâvim iftud habeat.nobis difpiciédû eæ rlt; tripiici Triplex eft humanæ naturæ Chrifti con-fideratio,inquiunt,fecundùmipfam natura, chriSfi. fecundû elorificationcm,fecundû maieftate quam habet vi vnionis hypoftaticæ. Qw® quidem diuifionem fie ego redarguo.
Errtrtifi- Primùtïi exhocaxiomatereftè differédi' Omnes dtlhn£liones,in t^uib* efipetftioprif’^gt;l’gt;lgt; uitioßfunt. Iam inter nos quæritur, an viv-nionis hypoftaticæ humana natura habeat illam maieftatem quam proponut.Ecce au-tem,maieftatem numerantpro vno mébro fuæ diuifionis.Sit igitur hic primus error.
Secundus error,idemque nó minor fupc-riore,quód aberrent apropofito. Quæroc' nim, num idé fit eófiderare humanä natura Chrifti, amp;nbsp;eófiderare ipfius Chrifti perfo-na.Negabfit.Atenim quö in illo ipfo tertio mododicötje eófiderare humana naturaffl Chrifti
-ocr page 73-Hvm. Natvrae Christi. 57 Chrifti fccundùm maieftatê quam acccpit abvnionehypoftaticamon confiderant natural!) tantùiTi,fcd perfonam. Confiderant cnim naturam vnitam iiJ Xo^a-.ac proptcrca perfonam ipfam:itafit,vt ex tribus modis. lt;nbsp;quos aflignaucrâtjiam ad duos redierimus. s
Tertius erfonquum Maieftatem tribuut bumanæ naturæ: nunquam cnim Scriptura Maieftatem tribuit humanæ naturæ in Ab-ftraifto, fed femper earn tribuit Pcrfonæ in Concreto. Nobis autê Chriftîanis cum Seri ptura loqucndumeft.Scmper autem memi-nerimus, humanam naturam clfc plenam omniMaieftate: nempe quatenus ipfius na turæ conditio amp;nbsp;veritas ferre poteft.
Q^artus error:(ne plcrofque alios curio, flus ferutari videar) quia Maieftatem huma naturæ diftinguunt à gjorificationc, arque ita dilfentiunt ab Apoftolo, qui, quum maieftatem Chrifti nobis deferibit (tdque de perfona loquens inConcrcto,non,vt ifti folentjin Abftrafto) profert ipfam glorifi-cationem ( quod poftea fuo loco copiofiùs piüi.ï. Çxplicabitur) Propterca,inquit, ücus cum fummè exaltauit, Sc ei dédit nomen , quod eftfupra omne nomen, vt in nomine lefu omne genu fledfatur ccelcftiu, terreftrium amp;nbsp;infernorum, amp;nbsp;omnis lingua confiteatur lefum Chriftum effe Dominum in gloria üei patris. Hæc Apoftolus,fuperiorem di-ftinftionem, feu potius diftraftionem refel ftns. Sed iam ordine recenfeamus illornra
-ocr page 74-58 De Veritate diftinâ-iones eafque figillatim refellamus*
celfirnna
V biquitn» tis.
ÏNteqvam fpeciatimhanc ex-quot; cutio : fie generaliter infequen-^tes omnes illarû diftinólioneSj
Argvmentvm I, gtntraiù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtß-inihones tjux, tollunt tpß
t^uadtfttngtiere videntHr^ ßntTheologtC^' acnedtßinEliones tjutdem.
Stijuentes difiinttiones ad confirmandttfnc^^ ■ports Chriflt omniprisßfttiam adhibita tollit’^^ *pfißbiePta inter tjua diflinguere 'videntitt.
TPonßtnt igiturTheologica dtfiinüiones ne dtfiinbliones ejutdetn.
Maior fatis eft pcrfpicua. Nam ipfafty' iefta funt fundamenta diftindtionum^q^’® fi illa eucrtantur.hæ ftare non potcrunt.E^ cnim fi velisvnum ab altero diftinguer^). vtrunque tollisiobfecro tc, quidnam guis?
Minor ita probatur. Eo fpedant fcquc'’' tes diftinftioncSjVt nobis pcrfuadcanbco^' pusChrifti eife omnipræfens vi vnionb poflaticæjà qua id acccpcrit. Ego verö mo ita tolli vtriufque naturæ veritatcin:**^
-ocr page 75-Hvm. Natvrae Christi. 59 cet,fatfcio,nihil tale cogitentjqui ita diftin guunt. Ratio eft, Qnia fi corpus cft omni-piæfcnSjiam non eft corpus; quia hoe cft de ratione corporis vt fit finitum,amp; circunfcri ptum certis dimcnfionibus. Rurfus,hoc cft de rationeDcitatis, vt efl'entialis eius pro-pnetas(quæ cft ipfa eflentia ) nulli rei crea-?n.^°™™”nicctur. ld quodtarnen tollitur iitisdiftinctionibus. Vtriufque rei veritas cx fuperioribüs patet.
Argvmentvm II.
j Nulhe. difltnüiones tjudi tnßruntcon^ ^^^diStionem,recipiend£ fuut.
^i^uentes dijitnüiotiesptnt etttfmodi.
on igiturrecipiendtc.
Minor probatur.Quiahoc volunt effiee-fCjVt corpus realiter amp;nbsp;fnnul fit finitum amp;
Argvmentvm iii.
dtflmEliones ejuaptnt inexplicahiles, quot;‘f^endæ fùntpro diflinEliombus. Adhibentur cnim diftinétiones vt rebus lucem aft'erant, ca quæ alioqui difficiliora videbâtur, red danturfaciliorä. '
^tijuentes din:inSlionesimii fùnt inexplicabi-^w(id quod res ipfamanifeftum facict.) fknt habende pro diÜin^ionibfts.
Argvmentvm i i i i.
Anaplius, Nulhtdtflinüiones e/tmid volunt
-ocr page 76-6o DeVeritate
^cere cuiui eontrarmn manififte extat in Scf*' ptura:fitftt Theolo^icie. Sequentes id volant effcere,cuiia contrarium manißfit tatinScriptura{nempc corpus Chrifti vbiqiie : cui turn hiftoria Euangelica » tun’ omnia fcripta Apoftolorum contradicunt-vt pcrfpicuum fuit ex Scripturæ locis fupt® citatis.)
QMre,ßc]Hentes dtfitn^liones nonßunt /ö^/clt;«.Sed hæc haélenus. Nam id quod ditj' muSjfaeiliùs etiamnum pcrfpicicturfinguHs diftindionibus refellendis.
TtsfiuM.pn Hæc eft igitur prima diftinftio: Corpu’ Chrifti cfle quidcm finitum amp;nbsp;circunftri-ptum, per fe , fed efle omnipræfens vbi-quc kät’ aXAo.hoc eft,fecundùm aliud: quiî hoc habet, non à natura corporis,fed abv-nionehypoftatica, per quam vui-tum eft.AÔ^oç autem eft omnipræfens,amp; t”-municat coijori, vt fit quoque oinnipt^' fcns.Aliud eftenim(inquiût)quærere, qu’“ corpus per fe fit, adcoqucpcrmaneat inV' nione perfonali. Aliud, quærerc quid bæt ipfa aflnmpta natura fafta fit, amp;nbsp;quantaiu maieftatem fucrit confecuta pcrvnionehy poftaticam.Hæc illi. Nos autem huiufce dl ftinftionis crrofesita reccnfemus.
Primurn .abutuntur hoc loqucndi généré, ncmpcKÄT’aAAo.cuius hic propriuseft vfuSjVt quoniam in Chrifto eft Aliud amp;A-liud, «AX0««)«AAe, Theologis omnibus affen-
-ocr page 77-Hvm. Natvrae Christi. 6i fcntientibuSjidcirco quura Chriftohomini tribuuntur ea, quæ propriè Deitati conue-niunt : viciffim Chrifto Deo tribuuntur eaquæhumanæ naturæ conucniunt : eain-telligantur cfle dióla v-n-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt quum di-
citur Filius hominis eflc in ccelojiatione Ao'gt;ouafl’umentis Sc Dominus gloriæ dici— tur crucifîxus , ratione humanæ naturæ af-fumptæ. Quarc nouo modo hoc loqucndi genus xetr’ vfurpant.
Secûdus error, Petitio principij. Non e-oim quæritur inter nos an hoc fit humanæ naturæ proprium,vtvbique fit, amp;nbsp;omniprç fens(écquis enim nefcit,humanam naturam humanum corpus non efle vbique, fed conftare fuis dimenfiônibus?)Sed quçriturî 3n humana natura afliimpta à Xot-®, fit vbi-'iWjquiaoAôj^oçeftvbique. Illiveroitadi-ftinguuntjhumanam naturam, per fe,non ef fc vbique, fed aflumpt^iæ à- vbique cC-fe. Quod quidem nihil aliud eft, quam re-petere id quod eft in quæftione pofitum.
Tertius errurza’rT/ip^nc.Namcontradicit I lis quæ illi jpfl proponunt, dum explicant
Vnionem perfonalem.Sic enim illi : lnqui^nt,ƒgt;roƒgt;ne^4^»ƒ» communicatiofiiüa e^, 1 firnata vtriufeij naturaproprietatg. Ex quo fie 1 'go ratiocinor.Si in vnione perfonali fetua ^nr humanæ naturæ proprietas, Ergo corpus Chrifti non eft vbique x»t «AÂ9,vtjqui-illi vfurpant hoc loquendi genus. Ec-
-ocr page 78-6z De Ve r 1 t a t è
quid enim illis eft iftud AliudPnonne eft '1^ nio perfonalis cÛT7JAÔgt;w?Ccrtè.Atilliipfi fatétur,in vnione pcrfonali fcruari humans naturæ proprictatem. Verbum autemSer-uandifatis déclarai,in ipfa vnione perfona-lircmanerc vtriufque naturæ proprietates. Infert enim ncceflario proprietates, amp;nbsp;eamp; in naturis,amp; rcmanerc in vnione perfonah-Nam hçc duo confiderandafunt Efle.amp;Ser uari. In Humana natura Per fe confiderata» eft hæcproprietaSjVt finita fit amp;nbsp;circunferi -pta: In cadem natura confidcratar-ceT’aA^«» nempe quatenus eft vnita to Xeya vnione pcrfonali, s e r v a t v r ilia ipfa proprie; tas , vt finita amp;nbsp;circunferipta fit. Qupil 1» credamus Huie diftinâioni, hæc proprie' tasaoTaAAo tollctur.Tolli veto amp;fcruarie*
Cuntur
Rurfus : Si corpus Chrifti per fc finite’’ eft, adeoque permanet finitum invnioU^ pcrfonali ( quod vtrunque nobis aflentiuæ tur) certe corpus Chrifti non eft faftum tP' finitum ab vnione pcrlonali. Nam pertna”^, re finitumin vnione pcrfonali, amp;nbsp;fieriij* finitumabvnione pcrfonali, dicunturtf^ TKpttTHMç. ncc iam implorandum eft auW^ diftinétionis Per fc, fecundum Ali^ ' quandoquidem loquimur de corpore nÇ quatenus eft corpus , fed quatenus eft ’ vnione pcrfonali. Denique ipfa magis magifque fit pcrfpicua, quum iwI
-ocr page 79-Hvm. Natvrae Christi. 6} ftinguunt,Aliud effe quærerc, Qmd fit corpus per fc, itémque quale pcrmaneat in v-nione perfonali,amp; quærcrc, Quidicorpus fa âumfit per vnioncm perfonalcm. Quid e-nim obfccro te,fignificat faótum elfe ? nam fifaétum eft aliud quam quod per fe eft.Er-go no rcmanet tale corpus quale per fe eft: aut fl remanct talc,non faétum eft aliud.Sic igitur dicendum fuitjVt videaris aliquid di-cere. Aliud elle quærere.quid corpus fucrit, amp;gt;quid corpus fit: nec enim fatisreâè hæc duo diftinguuntur,quid fit, amp;,quid faétuiii fit. lam fi quæris quid fuerit corpus Chrifti, fatis indicas tc veritatem corporis Chrifti cuertere.
.. Quartus error a’lt;roA6^;a.Quum enim ob-ncimusiSi corpus Chrifti eft omnipræfens, indefequi vtriufque naturæ confufionem. Refpondent illi,corpus non effe vbiquc,per ft'.quod idem eft vt fi dicant, Id quodfeor-eft, non confundi.hoc eft, id-non con-lundi quod confufum non eft. Nec enim id Çuod per lè, feorfum confideratur con-lundi poteft co refpedu. Aliquid enim re-quiritur cum quo poflit confundi. Quæ fo. Jutio fi locum habeatjfalfo igitur fuit dam-natus Eutyches:quia nûquam dixit,Verbu, Per fc,fuiffc conuerfum: Imo nihil vnquam confufum crit. Sic enim excipiam de me-licrato, mel per fe non efl'e confufum.At-que ita de aliis . Ecquid enim vnquam per fc confundi poteft. Hue adde aliam
-ocr page 80-64 De Veritate àS‘6\i%letv : Caro Chrifti, inquiunt, nort habet proprietates Deitatis per fe; hoc efti naturâ ipla.Qi£od perinde eft vt fi dicas : v-nam naturam per fe non habeie proprietates alterius naturæ;hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elfe idem:
amp; non alterum. Item; humanam naturafflj non ofle non humanam naturam, quod di-ftinguendi genus fateor mihi nouum vi-deri.
Quintus error: quod ifta diftiiuäio fit i «•tîç-aToçmec vnquam poflît vel mente intel' ( ligi.vel vllis verbis explicari, adcofibÜp’* i obeftjSc fecum ipfa confliâatur. Ecquis e- I nim vnquam iftud affequi Sc intelligerepo* fit,Corpus Chrifti per fe effe finitunijina”^ refinitum amp;nbsp;fieri infinitumPHumananatiJ' ra Chrifti, inquiunt, Per fe non eft otnoy præfens. Ego verb quæro quidnam i^quot; . Per fcjfignificet.Nec enim internos colitt*’ uerfum eft, an humanum corpus,aut hui”^' na natura in fpecie confiderata, fitvbtQ'^^' ! Nec noftra hæc difputatio inftituta ely i corpore fimpliciter, per fc,amp; de corpore,amp;de humana natura Chrift*’ƒj eft rlS’iTi, Quæritur enim inter nos, an nf indiuiduum,hoc corpus, hçc humana n^t ra,nempe Chrifti,fitvbique,necne.Rey dent non elle Per fe.Si per fe fignificat, / Ao'9/ffl,Iftud per fe nunquam fuit, nec vn4 crit, ac proptercanon debuit poni in ftione. Eft enim ridiculum negate
-ocr page 81-Hvm. Natvraê CnkisTï. vbique quod nufquam eft. Si Per fe,fignifi-cat naturalem proprietärem humans nitu-ræàxogt;w aßumpts: Ergo Humana natura à affumpta habet hanc naturalem proprietärem , vt non fit vbique, ac propterea non eft omniprsfens vi vnionis hypoftati-cæ. Quidfiet igitur de pofteriori diftinebio nis membro,nempex«T’ aXXofRurfus fi x.«tquot; «XXojhoc eft, fccundùm vnionem hypofta-ticam,corpus Chrifti eft vbique, vt volunt: 8c nunquäfuit Chrifti corpus nifi feci'idiim vnione hypoftaticä,(alioqui no eftet corpus Chrifti,) Ergo nunquam fuit corpus Chri— fti quin eflet vbique. Qu_id fiet igitur priori luëbro diftinctionis,ricpe Per fc? Quare ec-cetibi mancadiftintftioiquippe cuius alterû nicmbrû refedû eftiautnulla potius,fiquidê •^eutrü cius membrû in officio ftare poteft.
fi dicant corpus quide Chrifti nüquanl fuiffe fine vnione hypoftatica, fed fe nihilo-minusitafeorfum corporis natura animöamp; metis difeurfu co ft derare: Ergo corpusChri fti nunquä fuit in tfefb finitü,amp;naturales Cor poris Chrifti proprietäres namp; funt, nec fuc-tunr Realiter amp;nbsp;Aä.u in ipfo Chrifti corpö re/ed funt tantum in eorü'qui difthiguntfa-ßitnis,amp; in eorü mbhtis dilcurfu,amp; cogita-done:quod eft abfurdiflîfflû. Denique ft di Cant Chrifti corpus non efle vbique per fe, boc eft , ratione natura; aliorum corporum btimanorum : qusram an illa tario humani
£ i
-ocr page 82-66 V De Veritate corporis fit in corpore Chrifti fecunduin vnionem hypoftaticam.nécnc.Si negcnt;Er go Chrifti corpus non crit humanum corpus fccûdùm vnionem hypoftaticam, quod incommodum omnes orthodoxi auerfan-tur.Si fatcantur humani corporis rationeni eftein Chrifti corpore fccundùm vnionem hypoftaticam , nobis igitur redit fuperior noftra conclufio,Corpus Chrifti fccundùm vnionem hypoftaticam non effe omniptï' fcns,nec vbique.
Sextus error : Quia vt reétè vfurpari pof-f t iftud ««TaZZo, ncGcfle cft aliquid propO' ni in Cóereto de ipfa Perfona, vt:Scriptura elicit Chriftû fuiffe antequam Abrahainne-rctiKcer’ ctAXojhoc eft, fccundùm diuinam turam humanænaturæ infcparabilitervni-tam.Et viciftim elicit Dcum acquifiuiflc clefiam fuo fanguinCjxaT’aAAa, ncmpei^' cundùm humanam naturam tu rabilitcr vnitam.Sic plcriquc Theologi lo- ' quuntur,dum cxplicant
T«)'. Sed quum dicis corpusChrifti 5 i^ff Abftraâoloqueris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Quamobrem ita inillosipfos hancdi' i ftinéiionem retorqucamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ j
'ViHtntfio retcrque-r«r.
Si corpus Chrifti non cft vbiqne Per (vt il li proponunt)amp;(fi vcrè loquinwr)tuirj | demum natura humana Chrifti per fc ! fidcratur, quum de ea. loquimur in Abu cto.Ccrtèhæcpropofitiofalfaaft- Corp^^’ ;
-ocr page 83-Hvm. Natvraè Christi. dÿ
Vel, Humana natura Chriftieft omnipræ-fcns;amp; ita de Perfona in Concreto dicendö eft.Chriftus eft omniprxfcns, Chriftus cft vbique. Quemadmoduin hoc enuntiatum verû eft; Dominus gloriæ crucifixus efttfed ttAAo propter humanam naturam. Sed hoc enutiatum in Abftraäo eft falfum:Dci tas fuit cruciftxa. Quare femper in eiufmo-dienuntiatis manendum cftinGocreto, vé ante diximus*
II. DISTINCTIO
Sc
RVrfum ita diftinguut. Corpus Chrifti T^e^/niià non efle vbique àv(£i,fed clTe vbique
Quod non ita intelligunt,vt Humana Chrifti natura habcat præfentem Deitä tem,quæ infinita eft,amp; omnipræfcns (hanc enim expofitionem répudiant ) fed quod ipfamet natura-humana hoc acceperit amp;nbsp;ha beat, vt fit omnipræfcns. Et hac quidem di ftinótione volunt fuperiorem illä illuftrare, Sed certe non minoribus confliélatur ineó-modis;quæ paucis ego ita demonftro.
Primùm non fatis propriè ita diäitut: Hu nbsp;nbsp;nbsp;,,
inanâ naturam habere Omnipræfentiam.Sc ipfas Deitatis proprictatcs{nüc tantfi excu tioloqucndigenus.)Quianö fatisteflèdici tHr,humanä natura habefe Dcitate,fiue Dci tatisproprietates,quç funtipfa Deitas; tjufl
E ij
-ocr page 84-6S D s V E R I T A T £ potiùs Humana natura habcri ab ipfo dicendafit,quippe ab ipfoaffumpta.
v^ia.z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde vt fit tJt%etv, nccefl'c. eft manere
TO àvoMjhoc cft,clTentiä,quc ipfi habitui fub-fternatur.coque vcftiatur. At in hac diftin-ótione,To e':|-at',tollit to ezvtq. Na ea eft eflen-tia corporis vt fit finitu, amp;habcat fuas dime fiones. quod fi is eft Habitus corporis Chrl fti, vt fit vbiquc. Ergo habitus tollit eflen-tiam.Pcrinde eft enim acfi dicat, Effcntia® corporis Chrifti hoc habere ex vnionehy-poftatica,vt no fit corpus.Rurfus,quia Habitus no poteft efte fine Eflentia : fublataEf fentia,tolletur quoquc Habitus. Ac proinde cccetibi tua diftincftioquæ necToftvuiha-bet,necTû Qor. Etcnimin ea proponitur Effcntia quænô cftEfl'cntia,amp; Habitusqu* non eft Habitus. Quod differendi genus ne infimæ quidem fcientiæ ferre poflint, tantu abeft vt in Theologia, fcietiarum omnium regina,locum habere debcat.
■yafw.j. Præterea(id quod paulö ante copiofiitsa nobis diflum cft)quum quæro,Sitne corpus Chrifti vbique: quæro de Eflentia amp;nbsp;Habi-tu firaul. Non enim quæro de corporehu-mano, in Specie, fed de hoc corpore, nepe Chrifti,prædito fuo7i^f/fa4jamp;
Si ßiteris hanc cfl'e corporis Chrifti eflen tiam,Yt habeat fuas dimefiones,nec fitvbl-que: Vndenä getium,obfccro,nobis aduehis iftum habitumavT/ipaTntâç cum Eflentia re-pu-
-ocr page 85-Hvm. Natvrae Christi, dp pugnantcm ? Enimuero iftud dici fine con-tradidione non poteft : Corpus Chrifti, quatenus eft corpus, habcre fuas dimcnfio-nesjfcd quatenus vnitü eft-iJzoj-«, non habcre. Nam idé eft vt fi dicas, Quatenus eft corpus Chrifti, non cffc corpus. Subiicia-mus igitur oculis incommodum amp;nbsp;àS'vfet-Tov.hoc modo.
Omne corptis terminaturfuis dimenfiotiibm, Difi.z.rt-(quod non negant) Corpus Christi non termi- fiip'»' «'S natur ßiü dimenfionibus : ejuàa efi infinitum^ {vtproponunt}i^uateni-is efivnitum KÓj^a,hoc ^flgt;lt;]uatenus eft corpus Cbfiftù
Q^arcy corpus Chnïti non eft corpus, acpro-inde, non eftcorpus Chrifti, ejuatenus eftcorpus ChrifliAiQc^ eft, Ipfum non eft ipfum. Mira certc differédi rationem, aut non rationein potius.
111. D I S T I N C T I O
ÇVOWG»' ÔC V'SfptpiMllOV^
SI C etia diftinguûttCorpus Chriftiphy w-ficû nô effe vbiqucrtÎTrtpçynKo'r vero, cfle.
Quam diftinctioncm fie breuiter redarguo.
Si corpus Chrifti non eft^vbique naturâ amp;nbsp;effentiâ ipfa : Ergo eft vbique per acci-dens,amp; vi confequentis, eft Deus, non naturâ,fed per accidens.a JY'yATW.Nam, Yt dixi mus,foli Dco conuenit vbique efle.
Itcm:Siquid ita dicatur fupra naturam^vt »• E jij
-ocr page 86-•JO . DeVeritate naturam ipfam cuertat, commodius appel-labitur àvTKpvmcov, quam vTnpipvirtMv, Scd propria fignificatio tb uTre^^uatxS non de -let, fed potius exornat naturam. Sic quum iciunus fuit Mofes, ncc vllum cibum fum-pxod.34. totos dies 40. amp;nbsp;nodes totidem ; hoc fuit fupra naturam, fed ipfam naturam non deleuit, quin cam potius mirabilitcr illu-firauit. Idem dico de Chrifti iciunio, amp;nbsp;pleriiquealiis confimilibus. Verumenim-uero corpus effc vbique, amp;nbsp;effe infinitum, non eft proprie fupra naturam , fed contra naturam, quia naturam tollit, de cuius cf-fentiaeft, habere proprias dimenfionesamp; circunferiptum efie. Quod quam alic-num fitavcra diftindionc, fupra, dcclara-t uimus.
Atenim jinquiunt, aliud eft natura coE-^feUitur''quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud modus præfentise ipfius corpo
ris , qui quidem modus poteft effe incir-cunferiptus, licet natura corporis circun-fcripta mancat.Hæc illi:verùm fie habeant; Nos agere de corpore Chrifti, quod eft ro-fæpè diximus,ac propteroa adu exi-ftens. Ex quo efficitur, naturam corporis Chrifti fine modo præfentiæ , fiueexiften-tiæ ipfius corporis naturæ conuenienti con fideran non poffc.Nam fi corpus cft,cft ig* tur quantum ; ac proinde circunferiptum» neque poteft adu exiftere fine modo præ-fcntiæ. Et corpus præfens, hoc cft, hîc vel
-ocr page 87-Hvm. Natvrae Christi. ■71 illic aétu exiftens, non pottft efle fiinul bique præfens : alioqui non crit præfcn-tiacorporis quanti, fed præfentia Deiin-finiti.
Sic porro nonnuUî inftant : corpus defi-polfe nulla merttione facta loci: Refpo ‘æo non quæri inter nos, quomodo corpus definiatunfed quomodo aétu exiftat:vt ante btxi,quu{n defiuitio foleat inueftigare nudu fiiuplcx Tii-ihZ»vDJi, dctraéiis illis etiain proprietatibus quibus res aélu exiftentes, fingulariaipfaneceflario vcftiûrur.Quod “valcat illud eonnexum quod proponunr, ^ocusnon venit in definitionem corporis: corpus aliquod fingulare ita poteft a-wu exiftere vt nô fit in loco:certè hoc quo-îî'ie eonnexum valebit : Tempus non venit in definitionem corporisiErgo corpus ali-H^od fingyj^f.g poteft aétu exiftere , vt Confit in tempore. Abfurdum amp;nbsp;d/vm-
Effet enim æternum. Vcrùmenimue-Jicet quum corpus definiatur, non fiat ®xprefla loci mentioitamen non poteft de-fi’^iri fine mentione quantitatis, ipfarûm-que dimcnfionum , ex quibus corpus confiât , quatenus corpus cft.Et rurfus dimen-fio fine circunferiptione, neintclligi qui-dem poteft.Quo fit, vt dimefio tollat Vbi-quitatem , nonautem fimplexloci men-'®o,queiHadraodum iftiexiftimant. Qnid
E iiij
-ocr page 88-’ft De Ver I t a te
quod natura incorporca, nifi fublata locali-tatCjdefiniri non potcft?Ex quo datur intel ligi^retinedam elfe localitgtem ipfamjVt accurate quid fit corpus intelligamus.Scd hac de re copiofius agendum crit,quum aduer-rr-HijruA- ranlTubftantiationeni Pontificiam dif fianriMo fcremusicuiproculdubio cum hoc dogina-tc de Omniprjt’fentia corporis multafunt ccrpcrii mu comfiiunia. Atque id vcl ex eo pcrfpicuuin quod ilia duo dogmata iifdein •^aiittr fi propemody nitanturfundamentis ,iifdein bt commu- Sçriptur» locisjiifdé fere argumentis,amp; (vÇ ‘ alludamus ad genus loqueditoties inhacdl
Iputatione nobis obicótum)mutuo fibifua^ proprietates realiter communicent. Sudent enim Ponnficij quantums licet,certe Traf* fubftantiatio fine Vbiquitate corporis ftar^ non poteft ; amp;nbsp;viciffim Vbiquitas corpofb non poteft conftitui,quinipfæ rcrum eflen tiæ euertantur : quæ eft Tranffubftantiatio-nis proprietas. Sediam alias diftinâion^^ audiamus.
IIII. DISTINCTIO ftrâfe» Si
DIftinguunt præterea in hunc moduin» Omnipræfentia amp;nbsp;Omnipotentia eft quidem Deitatis «Tn'rrcfed eft ctia human? Chrifti naturæ Quæ diftindio ab lu-rifconfultis petita eft, proprietatem rei ab vfu'
-ocr page 89-HvM. KaTVR A.K ChKISTT. 75 ''fufruéhu diftinguentibus: quantum autem \ nbsp;nbsp;fit aliéna ab bac quxftionc, ita çaucis do-
I ceo.
\ Proprietas diuinæ naturæ,non eft aliquid A?’«» ’' aduentitiurn,amp; aliud ab Içfa Deitate,vt iam fæpè admonuimus : fed ipfa proprietas eft effentia ; adeb vt Deus nonfolùmbabeat inniprxfcntiam,fed fit etiam ipfa omniprç-fentia atque infinitas i quemadmodum ita eft verax,vt fit ipfa veritas,ita ætcrnus.vt fit
I ipfa æteniitas. Longe aliud ftatuendum eft
1 de rebus creatis.LxeiTipli gratia-, qui aliquid babet feu poffidetjnon eft illud ipfum quod poffidetjac propterea poteft illud cum alüs ' communicarc-.ncque tarnen aliquid eius ef-fentiæ ac naturç decedet.Quare,bæc diftin-, lt;£tio in rebus grauiflimis adbibita, nullo-\niodo carum vel dignitati vcl naturæ re-fpondet.
liem-.Qmaproprietas diuina eft res fim-pliciffirua, in ea, non poteft ht»«? diftin-
! guia ;^«'ir6lt;.QaareifibutnanaCbrifti natura babet vfum proprictatis diuinæ, babet igi-tur amp;nbsp;iiTHcrjv,quod abfit.
Item-.in rebus terrenis,fæpc qui propvie- Âîquot;“ tatein babet alicuius rei,eius vfum non ba-
1 bet:atque adidfignificandum adhiberi fo-
I let hæc diftinélio . A.t Deus amittere non poteft vfum fus omnipotentiæ amp;nbsp;omnipræ fentiç. Sed de bac re, deque ifta nô Tbeolo-gica,fcd iuris ciuilis diftinftionc, qua Cicç-
-ocr page 90-74 De Veritate ro aliquando dcleftatus eft, nimis iam æul-ta,ne ïortè res adeó diflimiles intcrfe coffl' parantes,non modó ratiocînationisjfeçle-tiam ipfius rationiS,amp;)£THi«Kamp;;tçi!'Ojf amifii' fe videainur.Cçterùni,fiquis de ipfoClirift® dicat,eum fempcr gloriam Sgt;c maieftatcha-builfe quatenus eft Deus : licet fuaW Maieftatem non fempcr cxercucritâlle ve-rnm quidem dixerit;ftd nihil hocfaciet ad Vbiquitatem corporis Chrifti, de qua putamus.
V.DISTINCTIO PER Apparition em ET Difparitioncm.
re fillilur.
QV V M vrgenturexpreflisScriptufæ^®* cis,quitus Chriftus dicitur abire,r^quot; dire,3beffe,amp; quæ funt eiufmodi-.tumilH''^ currunt ad hanc diftinólionem : Appat’t'^' nis, amp;nbsp;Difparitionis, quam quidem, oitiW® periculofiinmam,ita rcfellimus.
Scqueretur,Chriftum non ca verè amp;nbsp;liter feciire,quæ Euangelica hiftoria cówc-morat.Qiiod abfit,vt vel cogitemus.Coni'^'' quentia patet ex ipfis vocabulis. Nam quS' ro-.quotics Scriptura narrat,Chriftüabfuu, fe à certis locis , éftne illud verum, nccnf-Abfit vero vt ncgcnt.Itcm quæro: sitne ld tclligendü de naturadiuina,quæ vbique egt; ’ an de Humana? Certè de Humana: Conclu^. igitur,naturam humanam non realiter fcvbi-
-ocr page 91-Hvm. Natvrae Christi. 75 fc vbique, qiiiarépugnât, aliquid cffe realiter abfcns,amp; realiter præfens. Neque mihi proférant vim vnionis hypoftaticæ ; quan-doquidc Scriptura loquitur de Perfona, nó feorfum de humananatura. Sic enim fcrip-tum eft: Icfus difccfTit, abfuit, non præfens adcrac,amp; cçtera eiiïfmodi.Nó aùtem ita:Hu mana natura difccffit,abfuit,non præfens a-derat. Ex quo efficitur, humanam naturam ctiam cum ipfo xogt;amp;iconfideratam, n5 elfe omnipræfentem.Nam fi cxponant,difceffit, ^oceftjdifparujt. acccffit.hoc eft, apparuit, ■'cvrgcbo. Veréne amp;nbsp;realiter erat id quod ^idebatur ? Quod fi omnino fatendum eft, cinper nobis redit noftra conclufio. Nara ''*deri,amp;; nonelfedioc tribuendumeft hu-^anis commentis, non autem fanétiffimæ ‘^trtiflimç Scripturæ veritati:dequa fic a-'iq'^ando Auguftinus locutus eft ; Si dixeri- Ï“ J?”® 4^'’a non erat triftis, cum Euangelium *cat:Triftis eft anima mea: Ei go,amp; quum fquot;; Euangelium, dormiuit lefusmon dor-’uit Icfus:Et quum dieitEuangelium mj-t^auit lefus.non maducauit Icfus:furrepct ƒFmiculus putredinis,amp; nihil fanum rclin i'^ct,vt dicatur,quia amp;nbsp;corpus non crat ve-Uin, amp;nbsp;carncm veram non habuit. Quic-. ^Mergo de illo fcriptum eft, fratres, fa-unielt;vcrum eft,Hæc Auguftinus,
-ocr page 92-De Veritate 6. DISTINCTIO PER Abdicationem.
Dtft.S.re-fiUttur.
QVia difcrimcn adhibcndum eft inter tempus humiliationis Chrifti, amp;nbsp;tem- i pus ipfius glorificationisnta rem definiunt, vt tempore humiliationis, Humana Chrifti natura,quæ vi vnionis hypoftaticæ habebat quidem omnipræfentiam, omnifcicntiain, omnipotentiam , tarnen fefe abdicauetif | fu diuinæillius Maicftatis:atqueita dicaf^'^ j adfui{re,abfuiffe,amp; cætcra eiufmodi. Qn° | quidem commentum de abdicatione । vitioftißmumdta confirmo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।
I,
Philip.i.
Primùra manifeftè repugnant Apoft°^®’ । quum dicuntjhumanam naturam fuüïb i*“' ; miliatam.Sic enim Paulus,,^«» ma Dei ejjet-, non rapinam arbttratm eßtp i cum Deo : veruntamen feipfum exi»^^^'^’ acceptaforma ferut,ç^c.ie quo loco iniWP^ ra diâuri fumus.Scd omnino cùm Apûy | ! lus de ipfo Chrifto in Coereto loquutüs 1' ' pcrperamifti dicunt in Abftraclo,huni^ ' Chrifti naturam fefe humiliaftc.Diccno'”^ j ’ cft igitur,Top feipfum exinan'iuiflb’”. ' i j peric,fcd^eTlt;)t£ç,id cft propter hypoft®^ ïlbivnitam carnem.
Itcm:vocabulum Abdicandi non nit eorumfententiat.Vtenim quifc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
ftratu abdicauit,non modo non ftratum,fcd nequc præditus eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lius magiftratusJta fe Humana natura
-ocr page 93-Hvm. Natvraî Christi. 77
1 fiifefe abdicauit Omnipræfcntiaad tepas, \ '^tvolunt.lbquitur tune temporis ipfam O-' Wnipræfcntiç authoritateminChriftonon fuifle:quod tarne illi non affentietur. Qmn-fi Omnipræfentia eft effedum necef-[anmnvnionis perfonalis: quemadmodum Üli proponunt,nonpoteft igitur efle addi-catio Omnipræfentiæ, quin fit quoque ab-dicatio vnionisiquod eft « S'iwnrov,
RurfuSjAbdicatio infert vfum ipfius rei înteceflîffe.At fi Abdicatio omnipræfentiæ ' ’^sfertur ad tempushumiliationis: ipfa hu ^üiatio confideratur à tempore cóceptio-éva-aimâff-tui vfquead refurrcäionis tc^ : quado igitur fuit rcalis vfus Omniprç-? Sic enim Paulus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßmeti-
I, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iohannes, 2\(o«-
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrj^m erat glorij^atus, At-
' nbsp;nbsp;nbsp;onnninojcöcipiinvtero Virginis,repu-
I §nat Omniprçfentiçiquare fl illos audimus, ^nt recurrendum ad Abdicationcra: ex quo ßionc hypoftaticam amp;nbsp;iftam Ab-j ‘ i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fimulcœpiffeacproptereafuifl'e
‘ f..,^^ÿQ®efflgt;antequam vfus rei præcelïîG
cj.^®^^i^^^”ftusdîciturabelS:, adcfte,amp; T,a,i,.-' \ tin nbsp;nbsp;nbsp;^^'^îiaodi, etiam poft ciu4 g'lorifiea-
Matth.a8.2lt;^ee/7zf 4^
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jac/KTAW««, amp;c. quæ
, nnftum glorificatum pertinent. Ergo
-ocr page 94-78 De Vëritatê vitiofaeft diftinftio dc Abdicationc.
Prætcrea : hæc diftinftio fuperiorem ilD cuertitjXTw'o-« amp;;(^»ij-«:quafokivfum Omni' præfcntiæ,humanænaturæ Chrifti tribiie-bät. Nunc autem illi per Abdicationem ip-fum ctiam vfum cripiunt.
Adhæc/efle omnipræfentem,omnifciuni, ' omnipotentem, non potcft ab aétu feparà- j rÊquemadmodum exipfius reifignificatio- i ne perfpicuum efle poteft: nam qui non eft , omnifciusaâu, is neceflarib quædam nef- | cit-.Atqui, cCfe omnifcium nefciendo : hoc verb ne fando quidcra auditum eft ; Simili-tenquidicithumanam Chrifti naturâfuilfc , omnipotentem,non aâu, fed potentiâ : i^ƒ ; dicitjhumanam Chrifti naturâ potuiflc poi' fe omnia:quod eft peffimc alt;r6Ä€(r;^öt'gt;atque etiam aliquid dcterius.
Deniquc:fi caro Chrifti fuit aliquado bique potentiâ, non adu, amp;nbsp;nunc aâu vhi-que eft, vt volunt : Sequitur, infinitum non cffe infinitum.Nam res fit pîenior quum a“ potentiamacceditadus- At infinite accç' dere nihil poteft: alioqui non iam eft infini' turn.
Qind pluribus opus eft ? Siquis exiftimaf’ 1 diuinam omnipræfçntiam efle potentiâ,| (quæcunque tandem pharmaca conquitav exiftimat quoque,Dcû efle potentiâ.a’J'«quot;*' Tov amp;nbsp;blafphemum.Eft cnimDeusaduspn'
rift)lTius,Diftinguantigitur,quantumuish
Hvm.Natvrae Christi. 79 cct,venant) inuertant,euertaiU; profeéló, ^uicquidattigerintjvlcus crit.
VII. DISTINCTIO NATV-
RALITER ET
Perfonalitcr.
RV R s V sidentidemhancdiftinclionc vfurpant;Corpus Ghrifti non eft omni præfens Naturalitcr;fed,Perfonaliter.Qua-regt;videndum eftprimùm, nû fatis apte co-bçreat boc complcxuin: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natura, fer-
fonalitervht^prafens.fie egoftatuo; nihil effe in Thcologia periculofius,quàm fi fublata verborum ac «ppaa-tw propria figni.-bcatione,per aliéna, cômentitiâque loqué-^i gênera vageris. Atque vt ad rem ipfam ac CeJamus-.fatis confiât, humanam naturânô perfonamân bac difputatione ( fiquidé ioquimur de humana natura à in vnio-
I nem perfonæ a{fumpta.)Rurfus humanâ na-! turam diciPerfonalem , non memini me a-. pud probatos autbores legere. Diettur e-'1 nim Perfonale propriè, non id quo Perfona ; tonftatjfcd id quod ad ipfam Perfonam có-
«itutam,amp; ad To'ôip/ç-afxtrev refertur.Itafit vt «aio Perfonaltter propriè de ipfa quidem
I ttfina dici debeaf.non autem de altera ex ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur ex vfuTheologorum re-
) ' j ^^p•^■oJ^'^ft);loqucmur,Chrifiuscfipcr-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humana natura efi affumpta à
' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vnionero 'Perf'onalem. itemque,
! I ^taquc natura in Chtifio vnita oft Terfo-,
-ocr page 96-So DeVeritate
naliter. Sed hæc propofitio falfa eft, Diuind natura eft alicubi tatum præfens. Et mànc-bitfalfajlicet addastuumillud Perfinaltter. Hoc modo : Deltas eft alicubi tantùm prüfens PerfonAliter'.y\iï cùm fentcntia falfa,tuni eta-vçeiTov eftloquendi genus, vt antè dixi. Quôd fl ilia propofitio ftarc non poteft,hçc igitur ftare non potcrit : humana natura eft vbiquc præfens, vel infini ta, vel ætcrn3,P(f' fonalittr, Quod fi tranfpofitis vocabulis itâ i fuam fententiam exponant,vt velint liuw^' nam naturam Perfonaliter affumptam àVet' । bojcfle vbique præfentcm ; fcquetur,nun-quam nufquam bumanam naturam Chri' fti effe vel fuifle circunfcriptam,ac definft» ; propriis diinenfion ibus, hoc eft,verè huif® | nam naturam : Qimd abfit. Ratio cft-‘ nunquamamp;nufquam fuit, neceflepoteft humana Chrifti natura, nifi afl'umpta amp;nbsp;Verbo fuftentataiAlioqui duç effent perw- I næ, cùm vna tantùm fit,
Poftremôjfunt qui vocabulum ter ita exponaat:vt humana natüra dicatuf Omnipræfens'jPer/iKa/tter, hoc eft, eo in®' do quo in Perfona Filij fubfiftit.Qü? ; tia, fi cômodè intelligatur, licct imptop^*^ loquendi genere expreffa fit ( vt Ipero aƒOquot;' bis confeftum effe) haudquaquam bobii‘^' rit reiieieda. Qins enim eft modus quO““ ‘ mana natura in perfona Filij fubfiftit ? n^P quatenus Verbum eamfuftenut fibi
-ocr page 97-Hvm. 'Nâtvrâê Christi. 8f
Perfonali coniunâàm.Quû autem V evbunl fit infinitum amp;omniprçfens,efficitur huma nam naruram femper amp;nbsp;vbique à Verbo fu-ftétari. HuC igitur redit fupcrior cxpofitio: humananatura Chrifti eft Perfonaltter om-nipræfens; hoc eft diccre : eft perfonaliter coniurilfta cum Verbo, amp;nbsp;abeo fuftentatas quod quidem Verbum eft omniprxfcns. Neque hinc rccedunt alijjqui fuam de Om-nipræfentia corporis fcntentiàm ita expli-cantzCffrpKf ltcutT)euM iinplet,!^iiianon e/ifaäa e/fent;a tn-fifiitifffed implet^quiA vna eß Perfa:'ia cum T^eó omntatmplente.V^xc ill i- Q^æ fcntetiæjVt vets funtjtä valde imptoprium eft hoc loque di genus. Corpus Chrifti eft oninipræfenâ feyfonahttr. Quodvt magis patcat, quæro ex tc.annon humana Chrifti natura fit æque \ Perfonaltter vnita cum eo qui eft æternus, quam cum eo qui eft omnipræfens, nempe cunix0gt;M? Itemjuonneeo modo humana natura in perfona Fili) fubfiftit quo ab eo fuftentatur, per quem omnia creata funt?^ Certè.Sed enim nemo qui orthodoxus fuc-tit,vnquam ita locutus eft,vt diceret huma-nam naturam elfe perfonaliter æternam, amp;nbsp;per earn omnia creata fuifl'é perfonaliterj
1 fed femper vfifunt vocabulis Perfonam fi-gnificantibus.Hoc modoiChtiftus eft ætet-nusiPer Chriftum pmnia creata funt,amp; coil fimilia.Quâmobré fugienda font, in Théö-
f Î
-ocr page 98-81 De Verita te
logh præfertini, ca loqucndi genera, quaJ funt inufitata,alt;rtîç-aTa,adcôquc pcriculofif-fima, tandémque exitiofa Ecclcfiæ futura, nifi mature prouifum fit. Repudiato igitur illo loquendi gcncrc, rccipicdaeftfuperior expofitio, quæ nihil adiuuat realem Omni-præfentiam cörporisdmó potiiis cam cuer-titmam fi fpeClandus cft modus quo huraa-na natura in Filio fubfiftit Perfonaltteriiii^ cft modus vnionis Perfonalis,vt in ipfa vnio nePerfonalimancat naturis fuæ proprieta-tcs:rclinquitur,vt Humana natura in Perfo' naPilij fuofiftcns, mancat finita,amp; alicubi tantùm,non autem vbique præfcns; quæ humanæ naturæ proprictas. Sed iâ ad ipfa’’’ diftindiionem Naturaliter amp;: Pcrfonalit^* redeamus,quam ego pergo rcfcllere.
Confiât perfona Chrifti ex vtraque natu; ramon igitur Perfona debet opponi altd* naturæ.Soletquidcm oppofitio confideraf* inter ipfas naturas, quandoquidé vnaeft^' tcrna,alteracrcata,vna Diuina,altéra hurf^ na:amp; quæ indeconfequunturîfcd perpera'^ côfiituitur oppofitio inter Perfonani turamtquia fublata altéra ex naturis, no p° teft ftare naturarunj vnio,3C proinde no iam efict Perfona-' quod abfit. Quamobt’’ ita de hoc myfierio loqucndum efijTt”® ralitcr,ad naturam, perfonalitcr, ad pc’ nam referatur.
Et quod nonnulli dicunt, dupliccr^i^
-ocr page 99-llVMi Natvrae ChrIsti.
«ftunl primum corporis Chrifti , .vnum naturalem, alterum perfonalcm; nifi commo-^ainterpretatio adhibcatur,ftare nó poteft. ï'rimiim, quia vnius eiufdcmque rei effe duosaöus ptimos fimul, amp;nbsp;quod grauius ïft,inter feoppofitoS,ne fando quldem au« ditum eft.Deinde quia primus aftus perfo-tialisnon poteft efle nifiperlons, neepro-priè dici nifi de Pcrfoua.Quatïiobrcm vt bic locus concludatur , rettè dicam, ,Cliriftum effe vbique,quia Chriftus eft nomen perfo-uæ. Item 7ovZo'gt;ov effe vbique naturalitcr, quoniameaeft natura tS XÓ5.0U vt vbiqué fit. At corpus Chrifti elïe vbiqiic, dici non poteftmeque naturaliter , hoe enim repug-tgt;athuman« natur«:nelt;|uc perfonaliter,eft enim non Perfonç nomeffed naturæjVt pau-loantèdixiitius.
\ nbsp;nbsp;nbsp;Item quura. dicunt humaham Chrifti ria- -xai«»
I turam accepiffe axógt;w vt ftt vbique,nó qui
dam naturaliter,fed pcrfonaliter-.admittuHt «^oA^^^z^xv.Nam ft naturalitcthaberctOmnii pr«fentlam,eam aliunde non pofl'et accipe-’^u.Quare illud tnemhrumiwo« naturaliterj^'». tenon poteft in diftinöionc.Quidautem ft Wa exponant illud enuntiatü? Corpus Chri-
1 ffieft vbique Perfonaliter, hoe eft,- Corpus I «ff Chrifti, qui eft vbique , quandoquidcml Chriftus eft Deus amp;nbsp;homo? Certè, ft ita ex-fonant vocabulum Terfonahter^ quo vtun-’uvjverus erft fenfus improprijfe loeutionis;
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï ij
-ocr page 100-§4 JDe Ve r 1 t at e v'nx.DISTINCTIO MO-
do MaicfUtis.
Ad D V N T amp;nbsp;hanc diftinâionem » quam i ili frcquentiffimè vlùrpâtxor-pus Chrifti elTc realiter vbique præfens,non naturali modo,fcd modo Maicftatis : Cuius diftinttionis prscipuos errores ita recéfeo.
Primus crrorün vocabulo Præfctiæ,quii Maieftas eft alio modo prxfens, quàm fit Corpusgt;ncc magis potcft corpus cffc realiter præfens, modoMaicftatis,quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
potcft eftc prxfcns,modo corporis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Secundus error:dum conftituunt realen’ præfentiam fine modo naturali.Etenim rey lis prçfétia corporis fine vera ipfius corporis exiftétia,amp; vera corporis cxiftentia,finep‘’’ priis diméfionibus,nc cogitari quidepoten;
Tertius error in vocabulo Maicftatis-enim intelligunt gloriam illam pr-'cftant’ fimam,qua corpus Chrifti exornatum quam illi inter dona crcata 8c habitualia nbsp;nbsp;,
mcmorantmihil id facit ad Omniprçft”'^^' illi» etiam aftentientibus. Nec enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
eftjibi efle corpus,vbifumma ilia gloftaf lucet: cum abicntis etiam hominis g‘°; longé htéqtie diffundatur. Q^od ft ”। lUawft^tis intelligat Maieftatem hoc eft,Delta tern ipfam-.fequerctuncn'r.^ Chrifti efte Deitaté ipfam.Quod qulde’ modii idétidé illis obiicim*,quippe illud idcntidéincurrât'.Nâcuicûq.tribn’ . ,
-ocr page 101-Hvm. Natvrae Christi. 85 Dcitatis modus, illi quoquc tribuitur Deltas,quæ eft fimpliciflima. Quod ft in rebus creatis hoc connexum valet:De quibus enu tiatur proprietates ftuecoditiones effcntia-les,dc iifdc enuntiatur ipfte cffcntiæ;quantô id magis valcbit in proprietatibus Deitatis, quæ funt ipfa Deltas ? Ex quibus omnibus pefpicuumeft, hanc diftindtionem peccare lUiprimis ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kiyip-ivov»
Atque hæc de diftinftionibus illis,quæ fo-lëtadhibcriad fuftétâdû dogma Vbiquita- Omdußt. tis; quæ omncs, vt eôdem fpcâ:ant,ita in code errore verfantur.que ego oculis fubii-tio,propofitadiftindione cófimlli. Homo ’luide eft rationis particepsPer feja^ftt-euma turaliter,amp;c.Scdhie homo, no eft rationis
i
»,
s
'i
gt;
(
particepSjK«/ à';t«v,amp;c.Quod qua i-ueptedicatur nemo no videt.Atqui hue rc-dcût fupcriores diftincliones.Sic cnimftatu unt;CorpusChrifti,vt eft corpus humanft in ’pecie,cffe finitû,quantû,amp; circijfcriptu fuis dimenfionibus •. quod quidc ad definitione ’^tgt;tporis human! pcrtinct. Sed vt eft hoc corpus,nempc Chrifti,nô eft'e finitu, atque noc modo tollitur ipftus corporis definitio.
Qu^inetia quoties proponctur fupcriores dlæ diftinâioncsjtoties hæc iucómodaló-gè grauiflim a fequêtur: Corpus Chrifti Per-J’«««i«ffr,T5;^£;(rf/,5£c.có.cep.tü,natü. pa(Tum,aftrxü cruci,atquc omnino vcrü corpus nó fuiftetSç otnneseftugiédi viæ obftru
V iij
-ocr page 102-4i(? -De V e r I t a t e ôæfunt.Namexillisipl^s eorii diftinciio- । nibus ita ratiocinot:Si corpus Chrifti eft o- i mnipræfens,amp; ài^j'p!t^'lcv,non naturaliter, | fed perfonaliter.vtilli diftinguunt;Ergovi-ciflim corpus Chrifti perfonalitcr no eft cir cunfcriptöialioqui vno eodemque refpeâu corpus Chrifti eft circüfcriptû fimul amp;nbsp;iU' fircunfcriptû:atque ita fupcriorûdiftinâio num membra non reefte affignantur: Quo^ vbi fit,iam no funt diftinftionesjed inanis vocabulorumEonitus.'atqueid cuiuis velwr | diocriterin arte difterëdi vcrfato,fatispcrl' picuum efle poteft. Vcrû enimuero corpus Chrifti conccptummatum.palfum nÔ fuüfc denique verum corpus non efte,quæcunQUC tandem diftinéftones adhibcatur, dici f’us suma impietate no poteft.Atque hçcdeift’ ru diftinâionû refutatione nobis diéba to' i
fftiatun *4.
Nuncopcræpretiûertpaucisdemôftrar^’ omtitprefiH dogm» dc Omnjprçfcntia amp;nbsp;Vbiquitatc; ’iuuMrfa- poris Chrifti, nontantùm verbo Dei.ip’*’ lemçorptris que reruiT» naturæ,verurnetiam coruiTi feH' fZ’^27n- tentiçrepugnarc,qiiiiIludproponunt.Ete' ftgt;,e:emgt;u nim vt probafc pofllnt, corpus Chriftie'' ircalicer- præfens In pane, Cum pane, amp;nbsp;Su pane, quoties Sacra domini Coena celebrS' tur:amp; realiter ore percipi,eius rei gratia W । made Omniprxfentia corporis in mediu'J’ protuJerunt.Atqui fequentibus argument® docebojiftam de Cœna Domini fententP'’’
n»Jnl iiiuari fiipcfiori illo dogmate, Omniprasfentia Diujna generaliter
-ocr page 103-Hvm. Natvrae Christi. 87 otnncs creatas pertinct. At prçfentia Chri-fti in Sacra Cœna,cft beneficium particulate erga Ecclcfiam Deirlt'aquc ilia generalis liane particularcm non infert. Alioqui Cce-naDomini ad res omnes creatas pertinerct. Abfurdunn.Errorcft‘ytroç: magnum in differendo , non vitium modó, fed etiam flagitium.
Si propter Omniprçfcntiam,corpusChri-fiicfiln pane,amp; Cu paneiErgo fimili adeó-que potiori ratione,corpus erit extra pane, quod quam accommodatùfit ipforum fen-tcntiæ,illi viderint.
Quia vbiquecffejfignificat omnia conti- *3, nere,amp; nufquam contineri ( quod illi etiam agnofeunt:) Idcirco longe reftius ita enun-tiabitur,Panis eft in corpore Chrifti (vt ali-quando de Deo omnipræfente dixit Paulus: A». 17. fn ipß mouemur (ùmM) quam ita: Corpus Chrifti eft in pane.
Quiamagis côuenitOmnipræfcntiæ,dici extra locû,quàm in loco, idcirco conuenic-tius Vbiquitati diccreturCorpus Chrifti cf fé extra os eorum qui Cœnæ Domini com-municantiquàm in corum ore.
Nullum corpus quod ab alio corpore rca liter pcrcipitur,eft infinitû. Corpus Chrifti realiter ore corporis percipicur ( in-quiuntOQuarc, corpus Chrifti non eft infinitum. Aut fi corpus Chrifti eft infinitum, vt iidem volunt, Ergo ore corporis non
F iiij
«
-ocr page 104-SS De Ve k it a te percipitur realiter.Huius fyllogifmi veritas nititur natura amp;nbsp;ratione rerô carum de qui-busagitur.
crnnipr.æfcntia corporis Chrifti ftatuc-da eft, vt ipfum corpus fit realitep præfcns In pancjCum panc,amp; Sub pane in Sacrofan ôta Cçena Domini: Ergo ava'î-c»« nonta-tùmdicendum, Chrifti corpus cftevbique, fed ctiam efle vbiquetotunï.aJ'MjuaToi'. Cô-fequentiapatet. Certura eft cnimin fanClû illo myftcrio totum Chriftû fidelibus exhi bcri.Falfitas côfequcntis fie probatur. Vbi-qiie totum effe non conuenit naturç corpo-rexy neque de ilia poteft dici vllo modo: eft enim propriû,tum ei toti quod eftaX*? turn ei naturæ quæcft fimpliciffima, qua: Deus eft.Quare aut diuina amp;c Humana natu-rafunt vna eadémque cflentia vbique tota (quüd abfitreflet enim naturarum confufio) aut funt duo infinita fimpliciffima inter fe diuerfa:quod fieri nequit.
Denique fequeretur : corpus Chrifti etia efte in calice (fiquidé vbique eft ) amp;nbsp;fangui-nemefte in pane:contra ipfa Chrifti verba, expreflamqup diftinâionem qua vfus eft, inquiens : Hoc eft corpus meum:amp;,Hoc eft languis meus.
Si dicant corpus Chrifti efte cum pane realiter nô vi vnionis hy poftaticæjfed vi vef borû Chrifti (de quibus nobis agendû erit fuoloco) cur igitqroranipræfentiâ corpori?
in hac
-ocr page 105-HvM. NaTVRAEzChRISTI. 89 inhac quseftione tantopcre vrgent? Ncc e-nim valet hoc connexinn. Si corpus Çhrifti eftvbique præfcns vi vnionis hypoftaticæ, Ergo eft realiter præfcns in pane, vi verbo rum Chrifti. Nccvllus eft tarn rudis qui no id facile aflequatur ; Q^arc, ü eft in pane vi vnionis hypoftaticæ,non eft igitur in pane, vi verborum Chrifti:amp;viciflim, ft in pane eft vi verborum Chriftbcerte non eft in pane vi hypoftaticæ vnionis. Et qui vtranque rationem fimul coniungunt,illiprofelt;ftó vi dentur ipfi dilTercndi ration! bellum indi-xiffe; quia nunquam cfficient,vt Omnipræ-fentia fit particularis prçfentia inCœna,nift generale cum particular! confondant.
At enim (mquiunt nSnulli) Si vbique po teftefie corpus:poteft elfe prefés in Coena. Refpond.Si corpus Chrifti eft vbique præ-ftns,eft igitur aftu omnipræfcns. Eîoe au-remconnexû effet ridiculum. Si eft aétuv-bique:Ergo poteft effe hîc, vel !b!:fic enim non bené concluditur ab adu ad potentiS. Idem dico de hoc connexo ; Si Chrifti corpus eft vbique fimul.Ergo poteft effe fimul , pluribus in locis, quod quidem peius eft e-tiani quam nugari. Sic enim dicendum eft. Ergo eft in omnibus locis fimul. Atque o-innino verfent fc in omneS partes licet, nun quam profedo dogma iUnd fuum Vbiqui-tatis accommodabunt quæftioni de præfen tiaeprporis Chrifti in facra Coena. Peto à
-ocr page 106-90 De Veritate leéloribuSjVt id apud fe accurate rcputent. amp;: eos mihi afienfuros eife confido.
eenclufit. His amp;nbsp;confimilibus aliis picrifque argu-mentisjdograa Vbiquitacis labcfacùri po-teft,
Nunc audienda funt argumenta pro dogmate Vbiquitatis,amp; ex methodi noftræ ra tjonc de ea figillatim refpondcndum. Qui^ veto maxime confidant aliquot arguiuen-tiSjquæ illifibi videntur petcrc ex natura v-nionishypoftaticæ,nos ifta argumenta p«® ri loco difeutiemus; deinde ad Scripturas locos deueniemus, quos illi nobis obiiciunt, vt fiiam ftabiliant, noftram autem cuertaiit fententiam.Atque ex noftra rcfponfione h’' turum fpero (tuV •S'eƒ, vt noftra ltabiliatur,ip forum autem euertatur fententia.
CAP. Till.
PRIMA OBIECTIO EORVM
QVI DOGMA VBlCtylTA-tis tuentur.
T^t^tnf.ad Obiedtontf k
tx rÂttont A
Vnionühy-po/iaticapt V
y »Atuvaajptmpta
-yuin vnitatemperfinæ'.amp;'vnioff^' efitnßparabilts. ErgovbtcH'
lila}.
eß huTnAtiii HtttU'
ra,Eßatttern oXoyai vbujue. l^atwa i^iturhu-
-ocr page 107-Hvm. Natvrae Christi. 9t fnana Chri^Hvbique efl.Velßc.Chrtfltunon efi totuffinthumanitate'. Ergo fi totm Chriftwesi '^btf^ue, humanité eitu vbiijue e^t. Quodamp; alio modo explicant , propofito fcqucnti Syllogifmo.
Qwcijutd cum Verbo perfinaliter com»n~ ^um efl,tllud vbti^ueerboperfinaltterprlt;t~ fins efi.
«y^fiwnptnnaturamm erboperConalueri/f •nitn efl.
^'^go vbtcunejue J^erbum adefl, ibiperfinaH. ^f^ficum etiam afiumptam nutHrarn prifintern habet.
Responsio,
Primùm difcutio fupcrius Connexum; Deinde accodnm ad Syllogifmum S'cshtikov, quem fubiiciiint.
Fallit Confcqucnstl’rimiis error wap» t4o' Frrwtifii-*igt;vo/ai(zrKêAtgt;,:^ee,quia verbum Eft,non po ^eft vtrobique codem modo accipi. €J^d quot;nbsp;vtfaciliùs demonftrari poflït,noftram banc fefponfionem ita cxplico.Efle,dicitur aliter de Deo, quam de rebus cfeatis,quæcunque tandem illæ fmtïfiue Eflfc dicatur fimplici-ter, fiuc cum additione. Exempli gratia, Deus Eft tnempe per fe,amp; à fe,quia eft ip£i eflentia, atque æternitas , à qua vna rcli-qua omnia, quæ funt, habent ElTc. At res creatæ Sunt, non per fe, nec à fe , fpd à Deo , fine quo non poflun^ Efte. Et
-ocr page 108-5i De Veritate
ïalib.CÓ feC
AS. 17.
Col.i.
Hcb.i.
Hi duo modiT« eHs^nunquain dcbêt, ncque poflunt,vel(vt illi loquuntur) realiter amp;nbsp;ef-fentialiter inter fe comniunicari:vel(vteg0 quidcm interpretor) inter fe confundi ne res crcata cum Creatore cxxquetur : quod proculdubio fieret, fi in vtroque verbum Ef fé,codcm modo vfurparctur. Rurfus, Deus cft bonus, hoe eft,ipfa bonitas,a qua vnare liqua omnia quibusbonitastribuitur, bona funt. At res creatæ funt bona? : non à fe, nee per fe^fed à Deo, fine quo non polfunt bonæ efie. Quodaliquando Auguftinus explicabat his verbis : IntelligamM T)eHmßne qualitate bonam : fine ‘jttantitate magnum, fini fitu prafidentemßne habitu omnia continentem, fine loco Tjbiejue totum, fine tempore fimpiter-»um,8cc. Hæc ille. Denique ( vt ad noftram quæftionem propiusaccedamus) Deus Eft præfens,quia eft vbique; At res creatæ dieu tur præfentes Elfe, quia Sunt alicubi, Deus autem Eft vbique, quia omnia continet, 0-mnia confcruat,fouet,fnftetat,quemadmo-dum exponut Scholaftici.amp; reérc. Sic enim Paulus : Nquot;on long'e, inquit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ab vno^uo^
^ne noflrùm. nbsp;nbsp;am in ipfi viuimtn,
mur, (fr fitmne.^t nominatim de æterno Fi-hoyOmniaper enmeonfipiunt, inquit Apo-ftolus . Et alibi : Su^inet omnta verbo illo fifopotente. Quarc hoc Theorema in Thco-logia eft retftilfiraumiE»«*filim efi omnia con finere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ùfientare, cuitts efi omnia creafie.
Deus
-ocr page 109-Hvm. Natvrae Christi. 9^ Deus igitur cft vbiquc : quia Deibonitas, fapientia, iuftitia,prouidentia, potcntia,Ma ieftaSjhoc cft,Deicffcntia cft infinita. Ne-que poteft vllis vel locorum,vel teroporum finibus contineri , vel terminari ,quando-quidem omnia continet amp;nbsp;terminât. At res creatæ vbique efle non poftunt = quia funt crcatæ:ac proptcrea fua eflentia non infini-tæ, amp;nbsp;non infinitacjquia non funt Deus. Et quiafuntbnitæ, funtigiturin bempore, amp;nbsp;babent fuum Vbi, vel circunferiptiuè , vel definitiuè,pro rationc fuæ naturæ. Q^bd ft non babent fuum Vbi, non funt igitur in tempore: quia non poffunt elfe ex parte fi-nitæ, amp;nbsp;ex parte infinitæ, vt alibi diximus. Sunt ergo in tempore,amp; babent fuum Vbigt; quiafubfiftunt per eum qui folus nec eft in tempore, nec in loCo, hoc eft , qui folus æ-ternus amp;nbsp;vbique eft. Quæ omnia breuiter bac vnaratione concludemus.
Humana Chrsßt natura nuft^uam efl niflfù-fl^tituta.-^uandoi^uitiem à Xsgt;«(ùflentarur.H^ort
Quia quod eft vbique, fu-ftentat,non fuftentatur:vt paulo ante demô ftrauimus, atquchoe Connexum affirma-mus effe aXura».-
Secûdus errortwap« vt eTrapz^.or.Ncc enim ba:cfuntcôfeâfaria:VnioperfonaUs eft în-ftparabilis -. Ergo vbicunquc cft ó X970Ç, ibi cft Humana natura. Sedita conneftendum eft poûus:Ergo femper Sivbique ó Xc j-oç eft
-ocr page 110-5gt;4 ÜE Ver 1T AT £ coniunôtushumanæ natüræ,poftquam femel alTumpfit. Sic autcm ipß Scholaftic* hanc obicâionem foluunt, vt dicant argumentum hoe non procedere, quotieseoru quæ vniuntur,vnum cxccdit alterum.
hoe non dicitur fatis propiic:vbicunque eit o Aogt;-oç:hocenim de virtute fermonis (vtlo^ quûtur Scholaftici)infert prælèntiam t« T'D' in locis, per partes. Atqui o eft fi-mul amp;nbsp;femel vbique,quia omnia cótinet,yc à nobis proximè dedäratum eft j 8i cft vbi-que totus,quia fimpliciffimus.Sed enimfin-quiunt ) id efficitur vi vnionis hypoftaticæ« Refpódeo.peti principinm. Hoeenim illu'^ eft quod inter nos quæritur. Qiiinetiamta-cilè refutatur iftud confequens ex natura i-pfius vnionis hypoftaticæ: in quafne à cyno fura nobis femel propofita defleâamus) no minatim.dicuntur naturaru proprietates fer uari vtrique naturæ : ex quo fit,vt Deltas in ipfa vnionc hypoftatica fit femper infinita. turn teraporû, tum locorum refpcdu : quia eft æternaamp; vbiqucA viciffim humapa natura remaneat tum tépore, tum loco finita amp;nbsp;circunferiptamam ipfahumana natura a-licubi præfens Sc finita femper fuftentatur à Äegt;M,qui eft omnipræfcnSjamp;infinitus.Quia verb hæc vnio hypoftatica, de qua differi-rausjcft fingularis,in qua etia fumma amp;nbsp;im-perucftigabilis Dci fapientia rclucct,ca nobis definicnda cft,ex ipfo Dei vcrbo,non ex noftris
-ocr page 111-Hvm. Natvraê CHRisti. ^5 nofttis commétis. At ego inde dcpromoê'r-S'itm apertiffimam, qua propofitio il la gene ralis facile labcfaóïatur.Sic enim Chriifusla troni pœnitenti: Ho(i«e,inqu!t,?wfr«« erif »9 faradtfi. Conftatautem corpus Chrtftiad tcrtium vfqucdicm m«âfifleinfepulchro, vt Chriftus ipfe prædixerat,amp; nos in fymbolo profitemur.Quôd fi dicam fuilfe fimul in fe pulchro amp;nbsp;in paradifo propter Omnipræ-fentiam:tum illis obiiciam fuam illa diftin-óioncm dc abdicationc.Nam fi,vt illi qui-dem tradûtj Humana Chrifti natura fefe ab-dicauit (ua illa Omnipræfcntia tempore hu miliationistrogo te,eequando fuit humilia-tio Chrifti, fi non tune fuit ? Item , (quod antèobiecimus ) ft qui fuit in paradifo fuit fimul in fcpulchro, fequitur anima Chrifti fuifle etiam cum corpore in fcpulchro; ac proinde Chriftum non fuifteverèmortuu: nee verè fepultum, neque vcrè refu rrcxifle: quæ oiTinia abfit vt vel cogitemus. Quod ft poffit vlla fimilitudine adubrari pe titaab rebus coniundiflimis; multæproic-rétur a\t,f,iç-uç,Si infeparabiliter inter fe co Junftæjin quibusfuperior propofitio locurn non habebit. Sic lux Solis (hanc enim fimi,-litudinem à vcteribusvfurpatam,etiam ipfis Oranipræfcntiæ patronis non difplicere vi dco)arétiffimè quidem cum Solis corpore coniungiturmeque tarnen propterea necef-fe eftjvt vbicunque fit lux Solis, ibi quoque
-ocr page 112-Sgt;6 DeVeritate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fit eius corpus. Item, vifio non fcparatuf . ab oculo; nihilominus tarnen longius porri | gitur quam ipfe oculus.Item,caput in intc- ; gro corpore nó diuellitur à pedibus, heque tarnen vbi eft. caput,ibifunt peclc$,amp;pierar quealiainhanc fententiam.
Verum inftant hoe modo'.Si totus Chri-ftus ell vbique,ergoetiam fccûdùm hufflä' nitatem. Ne go fequi. Nam totus Chriftus non eft idem àc totum Chiifti: quam difti*’ : lt;ftionem à doiftis Theologis propofitaini ( firmifque rationibus fubnixâ, demiroreuf ifti repudient.Quçro enim-.ânnô totus Chf^ ftus fit Deüs;item;annon totus Chriftus P®* lusfit.Si negant ; diuellunt vnitatem pe‘’*lt;’' næ.’fi fatentur,ipfi fibi refpódent: nee eni'^ ' verum eft,vel Chriftum clfe Deum, fecuO' dum humanamjvel fuifte paftum,fecunduo’ diuinam naturara. Sedilli de faniftifli'®* hac vnioneperfonali perinde difputant, vt fi effet craflaquædam Sc phyfica compoæ tio.Q^ó fit,vt fie etiam ratioeînentur.
Chriftus,inquiunt, non eft totus fine hquot;' . inanitate.Ergo fitotüs Chriftus eft vbiqii^^ humanitas igitùr Chrifti eft vbique. Qü? quidem argumetum valeret in toto aliq*^® craffo,terrenôque:vtfî dicam,corpus huio^ num non effe fine fuis mcrabris,ac vjîicunquefitillud corpus, ibiquoquet illius corporis membra; quia vbi eft toW^ corpusjibi eft quoque totum corporis,
-ocr page 113-Hvm. Natvrae Christi. 97 t[ui nó iam effet corpus. Scd in vnione pcr-fonali fallax eft huiufmodi argumcntatio: quoniam ad conftituendam fanCfiflimara hanc vnionem nó requiritur vel crafTa com pofitio partium,vel fitus, vel exterior quæ-dain PrsEterea Diuina amp;nbsp;Humana natura non codem modo dicuntur eire;fiue di casEffefimpliciter, fiuecumadditione ; vc Effe præfentem,amp;c,id quod iam antè à nobis obferuatum cft.Qult;gt;d quu non fuerit a* nimaduerfum : aufim diccre inde præcipuè manaffe dogma de Omnipræfentia corporis Chrifti; quaderehæc ànobisfufccpta eft difputatio. Sic igitur intclligendum eft, ' totum Chriftum non effe finenuraanitatc: quia in pcrfona,quæ Chriftus eft,o Xoyoc, lu-ftentathumanam naturam vnione perfo-nali affumptam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aTU5';:^;’jT4jç,finc
feparatione amp;nbsp;confufione : adeö vt Deitas fuumEtfe retineat, quod idem de Humana natura dicendum eft. CHriftus igjtur nó eft totus fine Humana natura : quia CHriftus eft nomen Perfonæ,quæ duarum naturarum v-nionem Hypoftaticam fignificat.
Et CHriftus nó poteft effe nifi totus, aut defineret effe CHriftus;quandoquidem per-fonalis vnio diuifionem,amp;feparationem na turarum non admittit.Ac proinde qua’cun-quc prædicantur de CHrifto, de toto CHri-fto prædicantur, aut non prædicantur de Chrifto'.propter ea caufam quam diximus.
-ocr page 114-98 De Verit ATS
Scd non fcquitur, quæ prædicantur de Per-fona, ea quoqiie de vna natura prçdicari in Abftraôto, id quod iam fæpè à nobis incul-catû , fçpius etiam pofthac inculcandû crit. QuamobrcmEfl'etotum, lignificat confti-tutioncm pcrfonæ;at,€jrc vbique, fignificat proprictaté vnius naturæ,quæ cft Dcitas:ac proptercanon valet fupcrius conncxû;quia non obferuaturTrîzo] ifrivrui-
Peccatum cft etiam in ipfa connedcndi forma. Sic cnim ex legibus diflerendi (qua: propriè non patiuntur affirmationcm nafci exncgatione)diccndû fucrat'.Si totusChri-ftiis non cft fine humanitate,amp;totus Cbri-ftus cft vbique,Ergo totus Chriftus nontft vbique,fine humanitatc,quodquidem fi tC' été intclligatur,verum crit: quia in Chrifto i’KÔ'yai nunquam deferit humanam naturaiu femel aflumptam : fedo Xagt;oç qui vbiquee'^ totus,quia infiiiitus amp;nbsp;fimplici(fimus,feiU' peramp;vbiquc eft humanâ naturâ fuftentau^, quæ eft alicubi,quippe finita,fuifque diu’^'J nonibus circunfcripta;hoceft, natura liumana-Quemadmodum igitur Humana u* tura Chrifti non fuit paffa, nec mortuafi^^ DeitatCjàqua nûquâ feparata fuit, nectaiu^ propterea dicitur paffa, vel mortua PciWSj Ita 0 non eft fine Humana natura, omnipræfens,vel ætcrnuszncc tarnen ideif CO Humana natura vel omnipræfens,vel na dici poteft.Quod fi locum Habeat coni^
-ocr page 115-Hvm. Natvrae Christi. 99 illud qiiod rcfello,fuperiora quæ obie-
*^1 incommoda proculdubio confcquentuh quibus addo amp;nbsp;iftud conGmile.
Chnflui non efl fine Deitate, (fi totm ^^^tfintrefiirrexit.Ergo Deitofrefnmxit. «(Tu t'aToy.
Venio ad Syllogifmö S'encftKov pofteriorc ^oco propofitum. Atque ita maioré propo- xtoJ.’ ntioncm expédo.Maior eft ciufmodi:Qinc-quidcum Verbo perfonaliter cóiunótü cft, dlud vbiq; CÛ Verbo perfonaliter prçfcs eft.
Hæc propdßtio ftare non poteft,cuius ee ita recefeo.Primus error in vocabulo
1 crlonaliter. Nam cóiungi perfonaliter idê ^ft.ac G dicas coniungi vnione hypoftatica^ fine perfonali.Sed elfe praefens perfonaliter nó de alio dici poteft,quam de ipfa pcrfona vfurpatisjvidclicet iis vocabulis quæ pcrfo-nam figiiiGcat:Hoc modo: Chriftus eft vbi-Squot;'; præfens : Gquidc Perfonaliter dicitur à 1 cnona. Quod G vclint ita exponcre vt di-CatjCorpusCbriGielfe vbique præfcns, hoc cltefle perfonaliter vnitu cûxaj/ftsqui eft vi biq præfens;veraquidé eritfenfêtia, fed ver bls nó fatis proprits Ggniftcata;Nec inde a-iiquid præGdij accedet vbiquitati corporis^ ^Sccudus error in vocabulo Præfens:quod no vtrobiqueeodem modo vfurpari poteft. EtenimVerbû eft vbique prüfens, quiao-niniacótinct,amp; fuftetat:Humana vero natu ra habet fuu modu præfentiæ,quéadmoduirï
G ij
-ocr page 116-loo De Verität e copiofiùs fuprà à nobis cxpofitiim cft.
Tertius error. Pctitio principij- Quuni cnim inter nos quæratur non Gmplicite: »an humana natura fitvbiqne præfens: fed an hæc hum ana natura à Verbo affumpta,amp; eu eo perfonalitcr vnitadit vbique prçfens. Illi vt hoc pofterius probent, afferunt vnioneni perfonalcm,amp; maximoperenituntur voca-bulo Perfonalitcr, vt fidem (uæ fententiæ fa ciant. Hoc autem perinde eft , vt fi niihüta interroganti : Quamobrem humana natura perfonalitcr cum Verbo coniunfla,cil vbique præfens? Rcfpondeât in hune modum^ Quia humana natura Perfonalitcr cum Ver bo coniundla cft. Atenim nosnegamusid cffici poflevi Pcrfonalis vnionis ; Illivçro perpétue) repetunt vnionem Pcrfonalcm,amp;' quafi aliquod proférant. Quicquid (inquiunt) cum verbo Perfonalitcr coniun-âum eftjillud cum Verbo perfonalitcr vbique præfens eft.atque ita pro Medio fuæ eó clufionis alTumunt id quod eft in quæftione pofitum. Quæritur enim, vtrùm pcrfonalis vnio efficiat Omnipræfcntiâ corporis : hoc cft diccrc: Vtrùm quicquid Perfonalitcr V-nitû eft,fiat propterea omnipræfens. Q^otl probandi gcnus,fi femel recipiatur, profe-élo facillimùm erit omnia probare, riden-dique nobis crunt in pofterum nobililfimi philofophi,longc'quc principes in arte dif- i ferendi, qui inueftigandi Medij rationeiE '
taiE
-ocr page 117-Hvm. Natykae Christi, ioi tam accurate nobis tradiderunt. Atquc hxc de Maiori propofitione.
lam excutio conclulionem quæ fuos etia-num errores habet. Qmim cnim ita diccn-dum effet ex legibus rcâc différend!. Ergo allumpta natura vbique cum verbo perfona liter præfens eft,fic efferunt: Ergo vbicun-que verbum adeft,ibi perfonaliter fecum e-tiam affumptam naturam præfcntem habet. Quod fyllogizandi genus exeraplo caret a-pud probates authores.
Porró quam periculofum fit hoe loquédi genus,vbicunque eft ó Xcgt;oç,iam antè admo nuimus.Rcélè cnim amp;nbsp;propriè dicitur,vbicunque eftcorpus: quia corpus modóhïc» modó illic poteft cfTe præfens, fed id non conuenit Deo qui eft Omnipræfens. Qua-tc nifi hoc loquendi genus commodè expli-cctur,fcrri non poteft.Deniqueifta conclu-ponon refpondet eorumfententiæ, necad-luuat Omnipræfentiâcorporis. Nain inter nos controuerfum eft, an (vt illi dicunt) af-lumpta natura fit vbique præfens yerc amp;rc-aliter,nunc autem itaconchidunt, Verbum habere naturam affumptam vbi'quc fecUra ptæfentem. Quod eft veriffimum, modo “Oc enuntiatum , ita vti dccct intclligatur. Etenim(vtantè diximus) Verbum nûquara amp;nbsp;tofquam-deferit humanam naturam fibi vnione Pcrfonali côiuncta.quiavnio perfo-nalis diuclli no poteft cii faéta
ff iij
-ocr page 118-102 De Veritate
Scd non propterea nccefle eft humanam naturam efl'c realiter vbique præfcntêîquan doquidem id fit natura Verbi quæ eft eiuf-modijVt Verbum fit infinitn,omniprçfeus. fimpliciftlmum amp;nbsp;plufquä a'xaçô'zov, ac prq-indc indiuifum,amp; vbique totum. Ex quo nt vt infinitate ill a Verbi,non infinitate huma næiTaturæ,Verbû Temper amp;nbsp;vbique fit prüfens humanæ naturæ fibi vnione Perfonalt coniunflç.Quanquam autem nihil eft in rebus creatis quod plané refpondeat fanctif-fimi huius myfterij dignitati, quia tamé O-mnipræfentiæ corporis patroni libcnter v-furpantfimilitudinem animæ,(vt infra vide bimus) illud ipfum fimjleniic vfurpaboad noftram fententiam faciliùs expliçandamlt; Nam anima dicitur efle totain toto corpore,amp;in fingulis eius partibus, eo quod anima, quçtotû corpus Sefingulas eiu viuificatjfouet amp;fuftétat,diujdi non Ex quo fit »vt totaanima totum corpus iu-ftentans,fit fçmper præfens capiti: ncc propterea neceflè cft,vt caput fit vbique in cor porc. Hanc enim præfentiam efficitipfms animæ natura, amp;nbsp;eflentia. Quum igitur ita concludunt. Verbum vbique Perfonalitel' fiaberc naturam humanam fecum præfen-tem,nihil aliud dicunt, quàm Verbum elfe vbique Pcrfonaliter vnitum cum humana natura quam alTumpfit, quod amp;nbsp;nos agno-Icimus,
; partes poteft»
Hop autê loco Chfiftianos le(ftores oh-
-ocr page 119-Hvm. Natvrae Christi. 103 teftor,vt diligenter legant illoruin feripta, qui Oinnipræfentiam corporis tuentur.ae-curate eorum argumenta, rationcfque om. rbi^ui/ui» nesexpendant,locos Scripturç ab illis pro-pofitos attente confiderentreorum denique diftiiidtioncs ferio Si ex legibus redlc difTc rend! examinent:amp; fpero hoc mihi aflenfu-ros gt;nbsp;ex illis argumentis quæ affumunt ad probandam fuam fententiam, nunqua pro-bari Omnipræfentiam corporis , quamilli hbi perperam videntur efficere : fed hoc v-num colligipoflc, videlicet xógt;wnunquam amp;nufquam defercre humanam naturâquam aflumpfit. Si fuftentat fibi vnione hypoftati ca coniunâam.Quod quû amp;nbsp;nos cum omni bus orthodoxis piè Sereligiofè credamus,amp; grauiflima ilia incommoda quas ex Omni-prçfcntia corporis côfequuntur, itidem c5 omnib.orthodoxis auerfemurnullis tarnen yel cohortationibus,vel precibus, nullaque haâcnus ratione effici potuit, vt infœliciflî ma hæc Sefuneftiflima cÔtrouerfia dirime-tetur .Hoc mihi licuerit paulifper extra can cellos difputationis egrelfo dicerc,indignif fimu illud diflîdiû cû piis omnibus, ex animo,nec fine gemitu,deteftâti. Sed iâ ad no -ftrâ refpôfioné redeundu eft,eaq.nobis cô-cludéda duob. fyllogifmis quo s ego duob* ifidé corû fiiperioribus fyllogifmis oppona. Priori illorû fyllogifi-no hypothctico ws/o-T^nûToppono hûc lyllogifmû hypotheticum, ei; et/ûvaTev. G iüi
-ocr page 120-104 De Ve r I t a t e
Si hoc enuntiAtum verum est,Humana «AtU' ra affumptA à Verbo ejl omnipreifens perfonali-ter,ijHia cum î^erbotOmniprafente perfonAlitif coniunSlA ejb-, vnia PerfinAlif efl inßpArAhil^ (ejuemAdmodumiUiratiocinAntMr.) Srgo/èt^m^ eniintiAntum itidern eritverum:nempe,hum/tnA nAtura aJfumptA à f^erbo,efl Atema perfinAlitef-Vt probcm confequens,quam illi rationed attulcrLint,eam ego ipfis reponam ; videlicet, quia cum Verboætcrno pcrfonalitcr ' coniunôla cil, amp;c vuio hypoftatica eft infe-parabilis.Nec vllam fane rationem differen tiæ proponent,quæ ex Theologiæ Sc tfcîr«« TTH.S'eiaç legibus ferri poflît: Contra: profère rationem TÄtiTOTÄTcc, hoc modo : Ve R-B V M eft omnis diuifionis expers, eft cnim Deus;ac proindc-quum Omnipræfentiaqn-finita^, çternitas fint ipfaDci cffentia(quod erfi fæpè diélum cft,dicendum eft tarnen fæ pius)Ccrtc fiperfonalis vnio tribuit Ruma-nçnaturç Omniprçfcntiam,tribuit quoque æternitatem.Id fi ncgcs:Ergo eftcntiaDei-'tatis eft diuifibilis, adeô vt Omnipræfen-tia ab æternitate feparetur = dS'vva.-riv- Item, Ergo pcrfonalis vnio eft fecundùm plus amp;nbsp;minus: tribuit cnim Omnipræfcntiam quû non tribuat æternitatem: a’-S'so'aoj-ov, amp;nbsp;«t«-polt;re^or.Etcnim Race vnio, vt fanôii(fima,ita pcrfcâiftîma eft, qua duæ naturæ perfedè, non autemex parte,in vnam perfonam con iiinguntur.
lara
-ocr page 121-Hvm.Natvrae Christi. 105 lam fupcriori Syllogifmo er«t;T;xr.rnobis oppofito, nos viciflim hune fyllogifmû ƒ«-KTiM'vopponarnus;
l^hilijuodcum Verbo perfonaliter contm-^um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efi huitK natur a vt fit circunferiptu^
propnaf^uehabeatdtmenfiones^'vhicj^ cum l^er-1’0,'vtlnaturaltteri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtita dicam) perfina-
btergt;prAfini efie potefl.
H um an a natura alfumpta a V erbo^cum ipfi Verbo per/onaltter coniunbta efi, amp;nbsp;efi huiut natur A,vtfit ctrcunfcripta-)propridfi^uehabeat di-menfiones.
QMreyhumananatnra afiumpta a V erbo,v-bt^jue cum tpfo yerboyVel naturahter,vel (vti-ta dicam) perfonaltter.,prAfint efi'e non potefi.
Maiorem propofitioncm conhrmat de-finitioipfiiis vnionis Perfohalis, quam ego (vt antcadmonih) femper mihiponoante oculos tanquani Cynofuram huiufee difpu-tationis.i'dqiie excorum præceptis,qui arte vereamp;rcftc diflerendi nobis cradiderunt. Sic enim àThcologis Perfonalis vnio ^’gt;-a/zsi'i»?dcfinitur,vt fit côiunétio qua dur naturæfiniul vnïtæ,vnam perfonam confti-tuantjfine confufionc,fine diuifione,feruatis vtrique naturæ fuis proprietatibus. Hue re-demit definitioncs àTheologis propofitæ: hue etiam redit Symbolum Chaiccdoncnfe. Sicigituç diflcrojSi Humana natura à Verbo aflumpta,cum ipfo Vçrbo côiunéta eft per-fonalitcr, eertè ilia coniunôlio cenfenda eft
-ocr page 122-16(5 De V e r I t a t e
ex natura perfonalis vnionis. Exauo efiîcr tur,feruandas clic vtrique naturæ Itias pro-prietatcs, ita iubente ipfa perfonalis vnionis definitione. Nam vbicunquedicisPer-fbnaliter,infers neceflario perfonalcm vnio nem : et vbicunque eft vnio perfonalis , ibi eft perfonalis vnionis definitio. At id no n« ret fi hiimana natura cum Verbo perfonali-ter côiunéla,effet vbique præfcns: quia hïc eft humanaî naturæ proprietas,vt fit circun-: fcripta,ac propterea alicubi.non vbique fens. Quodfiidncgas: Ergononeftperfo- I naliter vnita, aut vocabulum Terfinalttera-Jiud fignificat quàm rationcm amp;nbsp;moduni Perfonalis vnionis.Hocautem poftcriusH çxilfimas, tolljs igitur propriam vocabu-lorum fignificationcm (qua de re cogor idé' tidem conqueri in bac difputatione ) quod fi femel admittatur,eritprofeéió grauiusip fa turre Babylonica:fic enim bis linguæcô- | funderentur,adeóque iara hoc non effet di‘ ferere, fed quafi in perpétua nodte verfari-Cùm enim vocabula fint rerû?ymbola,fief* nequitjVt de rebus,fine veris rerum fymbo' Jis.vcre difputetur. lam fi nobis aflentiriS) Perfonaliterfignificaremodura amp;nbsp;rationetn perfonalis vnionis (quod profedo cumpUquot; dore negari nonpoteft) noftræ fubferibis j fentcntiæ.Hgc enim eft ratio amp;nbsp;modus per- ; fonalis vnionis, vt vtrique naturæ fuæ pro-prictates feruentur. Q^qfit vt Humana natura
-ocr page 123-Hvm.Natvrae Christi.
turain vnione perfonalimaneat circunfcri-pta, amp;nbsp;alicubi tantum præfens. Hoc autcm loquendi genus, Humana natura perfonali-ter præfens,efle itriçamt lam ante admonui mus: Sed hac de re fatis iam multa. Nam de minori propofitione nulla eft contrO’ uerfia,
OBIECTIO II.
Hoc enuntiatum de Christo ; Hic homo eH: ‘DeKs,ßgnificatFtliMmT)ei ejfehominem aEl» pi'mo.nonßcundo'. Ergo cjuemadmodum Filttif
efi omnipritßnsyita eiM corpm efiOmniprA-^ ßns,
RESPONSIO,
Omnia vitiofa. Primùm non fatis redtc En-or«^k-exponitur illud enuntiatum. Fit enim uerfio enuntiationis: ctim fic potiusdiccn-dum fticrir;hoc enuntiatum de ChriliojHie pomo eft Deus ; fignificat Chriftum aäu primo non tantum efl'c hominem , fed e-tiam Deum,vt illud de ipfaPerfona intelli^ gatur. Alioqui fi o æternus Dei Filius, fflet homo aftu primo, amp;nbsp;aélus illc primus dicatur refpeélu ^oyov. certè Humana Chri-ftinaturaeilet æterna.aJ'«/«Tor.
Eft amp;nbsp;alius error in Confequente, qimm argumentantur ex perfona Chrifti ad ipfius Chrifti corpus. Naprofero hoc Theorema T icologicum omni exceptionc maius ; In
-ocr page 124-io8 De Veritate
Ioin.3.
Heb. (i
San^ myfierio -vnionii hypoflatica duaïum^^'^ turarnm in Çhriflo ^efutnon ducttur necejfarium experfona in Cocreto,ad alterum natnris in AbjlraElo^a^rmando^Kem'^^^ ü.z,Anteyuam ^Abraham ejfet.,egofum^nlt;\'i^^ Chriftus.amp; tamécorpus Chiifti nôfuitî”' te Abrahamum . Nouiffirne nobts locut»^ inFt[io,peryuem fecit fecnlA, inquit poftolus, ncque tarnen corpus Chriftif^'^ ante fccula.Similitcr (Si magnis compoo^^' re parua liceat) fi dicam hune hominc deremó fequetur corpus eins crcdere.vel f corpore credere.Item.Si quis dicat hunch'’ mincm efle mortalenrnon indc conclude’ dum erit,animam huius hominis elfe talcm.Itaquehæc propofitip de ChriftoV«' ra eft,Hic homo eft Deusihæc autem falW' ftma, Huius hominis natura huraana fh Deus.
OEIECTIO ni. î communicatio natur arum in faElaeflabßjue ipßritm natur arum. confufigt;a‘' । Fr^o ßmtti ratugt;ne:Realis communtcatio prtpf^ tatum facia eß,ßruata vtriuf^^ue natura prop’^ täte : /juod ß proprtecatum efl tantum verbalid' Tfaturarum i^itetr cornuntcatio ent tantum h alts,ids'mat ov.
responsio.
Errtrfsfù-fffrtoris ob-tccfionü^
Hoc argumentum , nec verbis propth’ conceptum eftmec vllo modo caufam Vb^' quitath S
-ocr page 125-Hvm. Natvrae Christi. io$gt; f^uitatis fublcuat.Quæ yt faciliiis demóftrë-tur,amp; traftentur accuratiùsjca funt nobis in mcmoriam reuocanda quæde proprictatû reali amp;nbsp;verbali communicatione in capite fupcriori proximo difputata funt: vbi hace-tiamlatebramcxcuflimus, quam vulgö captât Vbiquitatispatroni in Communicatio nis amp;nbsp;Communieandi vocabulis,qiiæ præ-ter movem amp;nbsp;vfum,tranfitiuc vfurpant.
Nunc vt iftam obiedionem dilTokiarnus, difpiciendum nobis eft, fatifnc reâcdica-tur,Communicatio naturarum ; fiquidcm tranfitiuè vocabulum Communicandi vfur-patur : itavtfignificetur eius aftioqui ali-quid cum aliquo communicat. Quid enim communicatjioc cft,commune facit Diui-nanatura?Scipfam,inquis.Atqui inde fequi tur naturarum confufio,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod
abfit.Ncc iam potcris dicere,humanam na-turamnoneifc Diuinam naturam eflentia-litcr.Nam bic loqueris de ipfa natura amp;nbsp;cf-fentia Diuina communicata.Supcreft igitur vt dicas, Naturam Diuinam vel potius rif communicate intranfitiuc, hoc eft, v-niri Perfonalitcr cum humana natura que-admodum fuprà veteres loquentes audi-Uimus.Quod idem crit dicendum de Coin-inunicatione proprictatum,quæ pars eft al-^trafuperioris cóparationis; atque ita Rca-lis proprie tatum communicatio nihil aliud cûtquàm communio amp;nbsp;vnio,vt naturarum.
-ocr page 126-110 De Ve r I t ate
ita proprietatum vtriufque natnræ in vüâ perfona quæ eft lefus Chriftus. Hoc autem pièamp; conftantcr credimus:quo quidcm po-fito ruit dogma de Omnipræfentia carnis Chrirti.Aliud cft enim diccre , carnem effe bmnipræfcntem,quàm fi dieas carnemfuis dimeniionibus circunfcriptam, cum Ac'j'® qui omnipræfens eft , pcrfonaliter cfle vni-tam. lam fi communicationem proprieta-turn tranfitiuè accipis, cùm naturarura coin municatio non nifi intrâfitiuè accipi poffit» pcccas grauiflimèin ipfas diflerendi Icgc^’ qui in cadcin comparationc,idem vocabuln varié vfurpes.Eft enim fallacia didtionisJtC; quum dicis proprictates cômunicarijpug*’“ tia(vt alibi diximus) dicis,nifi fimul definât elfe proprictates. Nam córnune opponituf proprio, amp;nbsp;quod cômune eft non ad vnun’ pertinetjfed ad plures.Denique quum ftam cômunicationem naturarum expon'^ ! vt Diuina natura det,humana vcrô accipi^^; fequitur, proprictates Diuinæ naturæ (uQ'j dempoflcnt cômunicari) elTe id folû quo^ comm.unicatur. Vn de fequeretur (abfit ve^ bo blafphemia) humanam naturam 1 Deum, proprictatibus Dcitatis in fe re^c' ptis : amp;nbsp;Chriftum non efl'e hominemjpro' prietatibus humanæ naturæ abieélis, a“*’’ numanam,e{re fimul humanam amp;nbsp;Diuina^ naturam. Omnia abfurdiflima. Peto à pi*® leÂoribus, vt hæcapudfc diligenter amp;ae'
-ocr page 127-Hvm. Natvrae Christi. hi curatè difpiciant : et abftincant ab üs loquot; quendi generibus quæ funt obnoxia tot in-commodis : cùm in Theologia (in qua nullus leuis error effc poteft)omncs aditus,qua ta fieri poteft diligentia, fint erroribusob-ftruendi. Supereft vt aliquid hoe etiam loco dicamus de verbal! proprietatum com-munione, quam illinobis tanquamincom-modum longè grauiffimum obiiciunt.
Verbale quum opponitur Rcali, fignifi-cat aliquid dici tantum , fed re vera non ef-Ic» hoe eft,eflevcrbo tenus. Et eo fenfuvo- nmtnicot-‘Pabulum iftud vfurpant ; ac propterca di-^ynt,tantum Verbale, vt opponant Rcali, Siquis autem requirat exemplum aliquod vbi meritó dici poflit quidpiam efle ver-aæ : certè nonlongiusabeundum
’ nam identidem in illo Vbiquitatis ‘‘Ogtnate reperitur. Quum enim affirmant, comnaunicari proprietates realiter ; Ecce tibi dogma verbale tantum . Etenini fi ’’’anet humanæ naturæfuaproprictas.'Ergo Vbiquitas corporis , eft verbalis tan-jyni:amp; viciffim:Si corpus eftOmnipræ-, non fcruatur humanæ naturæ pro-ptietas , nifi verbo tenus. Idem dico de Omnibus ipforum diftinftionibus quas c-p affirmo verbales efle tantùm, non rea-quibus de rebus fuprà copiofiùs à nobis
-ocr page 128-Ill De Veritate
Alio modo verbale diciturjquod ad vef-borum amp;nbsp;(pfce'trt®)'explicationé pertinet (vC fuo loco diximus.) Qu^o fenfu non opponi-tur Reali, fed potiùs eo fpeftat, vt res ipfa propriè intelligatur : ne ex falfainterpreta-tione pateat aditus ad errores. Exepli gw tia;quum dico in hi? Pauli verbis:Pctraerat Chriftus, efle Sacramcntalem locutioneni! hæc qaidem figura verbalis eft, quiapcrti-netad redtam,propriamque verboru, e-tuv fignificationem: fed non tollit rein ip' fam,quin potius earn aftruit, amp;nbsp;tollit erróre-Sic enim intclligoiPetram illam fuifl’e, non realiter Chriftû ipfum,fed typura amp;nbsp;fig'”' Chrifti venturi.Similitcr quum maioresno' ftritradiderutjhæc verba Chrifti,Filius hO' mivis eft in cœlo,cfle per communication^ fine communionem proprietatum intdfi' genda,rem quidem verbalem propofuerut» quippe ad verborum amp;nbsp;(pfaVtoy explicate’' nem pertinentemmeque propterea rein if' ; fam,fed errorem potius fuftulerunt.Etenu” fignificarunt,Scripturam ita loqui,vt inag*’ ( fienificet arftiflimam illam duarum natura ; rum vnionem in vna perfona, quæ eft cm* ftusiquæ quidem vnio efticit,vt de ipfa fona dicatur id quod eft alterius nature proprium. Itaque hoc loquendi genere, rr^ ipfa, nempe vnio hypoftatica amp;nbsp;ipfius pej' fonæ vnitas ftabilitur ; amp;nbsp;tollitur error o naturarum confufione, amp;nbsp;de ipfiusPerfon* diuifionquot;'
-ocr page 129-Hvm. Natvraè Christi, iij diuifionc.Atquc hâc fuifle vcterü fcntctiâia antca illi ipfi vetercs fuis verbis nobis expo fucrunt, quam amp;nbsp;nos ampledimur, qiiippe Ccrtiflimis Scripturæfirmamentis fubnixâ. Vt enim licet animo credaS, non corpore, nihilominus tarnen verè credis; amp;nbsp;viciffim, licctnonanimo incedas,fed chrporcjnibil-öminus tarnen Verè incedis : ita ditUnSio-ncsidiomatum non faciunt rem ipfam tan^ tùm verbalem . Àtque vt vno verbo tran-figamus, amp;nbsp;à nobis,in hoc fandiffimo præ-cipuoqiie Religionis Cliriftianæcapite, o-inncm erroris fufpicionem amoueamus.’pic cicdiinus conftantérque aflSrmamus duaS in Chrifto naturas hypoftatiec. verè amp;nbsp;realiter eflc vnitas, inconfnfè Si infeparabili-ter; {V proprieta'-es Diuinæ naturxvcrè 8é realiter tribui Icfu Chrifto homini : amp;nbsp;viciffim,ptoprictates humànæ naturæ v rè amp;nbsp;-realiter tribui lefu Chrifto Deo : nimirum vni perfonæ ; amp;nbsp;tam verè amp;nbsp;realiter tribui, quam vera eft amp;nbsp;rcalis Chrifti perfona. Sed proprictateS vniusnaturæ poiie tribui realiter alteri naturæ, hoc Verb pernegamus, Quandoquidem ( vtin hac Cynofura quam nobis propofuimus, nempe in vnionis hy-poftatîcæ definitione, oculospcrpetuo de-uxos habeamus) hoc eft de ratione huius v-nionis hypoftaticæ, vt vtriqüc naturæ fuse proprietäres feruentur. Alioquinon effet vnio perfonalis fed confufio ; quod abfif,
H j
-ocr page 130-II4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E V F- R 1 T A T Ê
Hoc enim poftulat vnio hypoftatica, vt na-turx maneant diftinftæ.alioqui non effet v nio naturarum.fed aliquid tertium compo-fitum ex dual urn naturarum commixtione. Id quod Thcolcgi ,adcóquc omnes Chri-ftiani perhorrefeunr.
Supmorth Nunc attendamus,num Vbiquitatisdog-ma aliquid pr.xfidij fibi poffitex iftoargu
Hjuituttm. mento com pararc.
rcalis cóiTiunicatio proprictatUBi fa-n- ''rpfriux dta eft abfque confufionc, quemadmoduw ar^ummtii. realis naturarum cómunicatio abfque có' fufionc fafta eft (vt dicunt) amp;nbsp;rcalis coinu-nicatio naturarum nihil aliud elfe poteft gt;nbsp;quàm ipfarum naturarum vnio Pcrfonalis: inde fcquitur ; hanc propofitioncm elfe fal-famiCorpus Chrifti eft omnipræfens.Con-fcquentia patet vi huiufee comparationis. Nam hçc propofitio falfa cftiHumananatu ra eft Dcus:Quarc,hafC quoque falfa eritiHu mana natura eft omniprçfens.-alioqui latior crit prædicatio in proprictatibus quàm in ipfis naturis.contra fupcriorcm coparatio-ncm ab illis propofitam.Etcniro,vbique eft fcjcft proprietas Diuinæ naturæiat ccrtisdi mcnfionibus , locorumque fpatiis circun-fcribijcft humanas naturæproprietas.Eths duæ proprictates ita vniuntur hypoftatitc in Cnrifto, vt vnaquæque fuæ naturæ fer-uetur,ac proindevnius naturæ proprietas altcri naturæ non tribuatur. Quod totum cfficio
-ocr page 131-Hvm.NatvRab ChriJti.
cflEicio exfuperiori comparatiônçi^-,
Item, fequitur ex illi •ipfa comparatid« lie: Quemadmoduin communicatio nata-rarum non poteft confiderari extra pésfo-nam, itaeommunicatipnem proprietatum non poffe cxtxa perfonam confiderari, lEi* go hoc enuntiatum verum eft, Chriftus eft, vbique.: Jtémque hoe vérym eft) Chriftus non eft hîciContrà î hoc fälfum çftjCofpus Chrifti eft vbique :Itémque.hoöfalfum eft^ I^iuina natura non efthîc.Sed de hacquidé ‘^omparatione haâcnus*. ,ri;
,OBl£CTIO IIÎI.
ntgAnt carpM C^^ri/h ejfe: omniffrajen/j tudicani deprafintta corporis Chrt^li ex re-?,^^is phyßeis j tlli negant ^eumeßi etnmpoten-^^emadmodum autern'vntôndturantm iti non eflphyfica, Jta, cornrnnnicatia pfa-^ Pjfetatnm nini ehphy/ica'i:n'fcphyßcis regulis Mte^a, 7^c modus omtiipreßentU corporis ^brtiliefl totiTOç :ßd viçoç.nam aEiuprimoinn-^^nohißeum aHufecundo iiwplentltti-‘^^^tmßeiniamusrquot;^ ^
■' RESPONSIO.' ’ ' nbsp;, ,
.... '• • ■.![ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..■li:,I
Falfum eft confequens. • cnim fe-J gniam ex Sacris literis deprompïatn Theo^ ffeftorti ob-iogi ohferuant. Tßon argumentandum-i efi
H i)
-ocr page 132-nd • DeVeritate
Luf.i,
(è ex omnipitttitid ‘Zfei, ntfi anteced^tb eitii volttfJMs ifffiM verba'patefaB:a .. Nec ftatut poteft vokintas contraria ci voiiintati lt;12 qua ïfariffimè cöhftatin Scriptura,cuiufnio di eft perpétua veritas corporis-Chrifti.Ec-quod cnim erit ifttld ratiocinandi genus: Deurn non eftc omnipotentem,niii ca prüftet quæ tu jpfe volucris ? Qua^ntè meliùs Angelus illcjqninôn ante propdfüicomni-potentiam Dcifanétiflimæ Virgiiii, quàin illi voluntatem Deipatefeciirct? Quod vbi præftitit:tum addidit;Non erit impoflibile apud Deurn Trail Q^arc:hæc obiectio fupcruacane;, eft iquandoquidem nifi do-ceantDeum id vcllc:argumetum ab omni-potentia'conticcfcit ; ( quam quum Euty-chiani fuo errorópratexerent., à. maioribus noftris mcïîrorciecti funt) Si doceadt vel-le:res confeóba cftmec enifn inter nos con-trouerfum eft,pofsitnc Deus id quod velit. Agnofeimusenim 11ÇC verbaPfalmifte:^ilt; cunijue valait fecit. Vcrùm age, progredia-mur vJtcriùs, amp;nbsp;ipfi'doccamus, Dcum nolle Corpus Chrifti efle vbiqueihoc modo;
DeM nan
eorpui Chrißiejfe
Deus voluit Tor gt;o'gt;oy fieri carnemverè participate naturam noftram,amp; efle vefuin hominem, vt fit verus Mediator Dei amp;nbsp;ho- , minum.'quæ omnia ex locis Scripturæ a nobis propofitis fuprà cap,, z.fatis manifefta funt.Ergo Deus no vult ea quæ funt iftis có-traria. Qu^ia in voluntatc Dei no eft cótra-rictas:
-ocr page 133-Hvm. Natvraê Christi. 117 rietas;effe autcm vbiquc, deftruit humatjam naturam.
Amplius;Sequcretur, Dcuiii veile huma-nâ natura eite Deum.acTw/aTot'. Sic énim a-pud Prophetâ;S«w DeM,amp;no eßaliui. Item: Çloria?n mea altert no daho-t inquit Dominas' Confequetia patet;quia folus Deus eft infi-nitus,omnipræfens,amp; vbique,vt fupra à nobis fuo loco demonftratum eft.
Ite,Si Deus vellet corpus Chrifti efle cir- I-PunfcriptfljSe elte vbiquetvellet cStradiftio nc cite fimul vera. At no vult.Quia principia naturalia(cuiufmodi eft hoc principiujipaixi/ videTho. » d-^uöif ) à Deo ipfo manarut.amp; sût inferipta naturæ noftræ.Deû autc fibi cófta amp;nbsp;n-ca.;^ ^■^5 omnino necefle eft. Cuius rei copiofior 4pbatio ex Scholafticorüfcriptispetcda eft.
Rurfus:Sequerctur,Deu veile aliquid có-ttariüei quod in Scriptura cótinetur.a«fuda
Scriptura eft 5«c'w»6eç-ooinquitPau
amp; à Spiritu Dei profoEla. Cætcrû tefti- ’ ’’lonia Scripturç petc ex iis locis quos ante ^ccnfuimusjquiim medium noftræ Demo fttationis inueftigaremus.
Atenim, inquiût,hæc vnio nó eft phyfica, ’’fque phyfieis regulis fubicóta.quod idéde ptoprietatü cómunicatione dicédü eft. Rc-tpödco fanâiflimum hoc myftcriû vnionis ^lypoftaticæ duaru naturarû in Chrifto,ca-ptû noftrûlôgc fuperare, adeóque elte non ®xciiticndû,fed adorâdum: Vcrû enimuero
H . iij
-ocr page 134-jiß De ’ V er I täte
quanuis îiæc vhio non fn natiiralis,eft tam^ natuiaru vnio:quasproindc mancre neceffe eft:alioquî,fi altera cx duabus naturis eflc de finit;defiriit-qtroque vnio naturariisquando' qujde eius lt;|nod no eft, vnio effenö poteft. Quqd fi vnio hypoftaticatollit Sii abforbet altera ejt naturis, aut vtqâque;certè n6 ia eft vnio naturäruffed-naturarii cuerfio tlâaiité fæpius à nobis demóftratu eft, fi propricta-tes diuinat naturx realiter communicantur naturse hnman.T,cuerti turn diuinani tû hu-manam naturam, quod abfitidiuina, quia e-ius proprietas,quæ eft cius effentia,cft incÓ municabilis rebus creatis!human5,quia non poteft effe Humana natura fuis dirncnfioiit-' bus circufcripta,amp; effe vbique.Iâ fi in Chri' fto ma net Humana natura ( quodilH ipfi etiarn nobifeum ajrnofeunt ) ergo ma-net quoque ratio humanæ natnrr! manetHumanæ^'j«-«4)lt; corpus ciumnov'' deni-que manentesE leges quæ funt ad conftituc' dä illam naturam neccffarixtcuiufmodi eft imprimis finitumSr circunferiptum effe.
Quqd fl ampliore huius rci cxplicatione a mcpoftulas.quæro cx teinù corpus CHrifti çternû fit ? Negas.Cedo mihi ratione.Quia inqui$,nó eft creator,fed eft res crcata. Ita-queexteipfo cócludo.Corpus Chriftifub' iciftfi.effe I’eru creataru legibus,baélcnus, vt fit reis crcata.Rurfusquæro: Corpus Chrifti ?1 tnc bunianum corpuj?Ais' cffc.Ego igitur pftçludo, corpus Cbrjfti effe fubie^tH buroa
-ocr page 135-Hvm.Natvrae Christi. 119 ni corporis legibus,haâ:enus,vt fit humanû corpiis.Q£inctiâ cùm agnofcas,itain Chri-ftiperfona vniri naturas, vtferuécur vtriuf-quc naturæ proprietates, obfccro te, quonâ id modo demôftrabis de humana natura,nifi ex legibus phyficis’Et cùmCbriftusdiceret: ContreHate rne^t^ videte-.^uta Spiritta carne offa nôhabet: negabiTne hoc argumétum elfe phyficû?Ex quibus omnibus cfficitunno ita reôte côcludi; Vnio perfcnalis nô eft fubie-ôtaphyficis legibus: Ergo humana natura perfonaliter vnita.non erit legibus phyfcis, iplam naturâ coftituentibus, amp;nbsp;naturâ à.-confeqdcntibus,fubicôia.Nai-n cft/x»-Tafainçab vnione, adhumanam naturam:ac proptereaa^veto. rZ
Vcrùm fie etiamnum inftant: Poteft (in-
™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Il • r r atatnada-
quiunt) Deus racere vt corpus Chnlh lit fi- mnipatentiS ’^irû,amp; nihilominus fit infinitû atque Omni Fquot;'“ præfens; Quia Deus eft omnipotens. Itane cenfespiiTtio verb Deus illud non facit, quia cftomnipotês.Nam (vt rcâè cenfent Scho-laftici) faccre,duo contradiôtoria ctfc fimul vera,nô elfct potcftatis,fed impotctiç-.quod nialo verbis Auguftini.quàm noftrisexpri-tticïc.lnfinu Dei inquit,»«« eficontradictio:!-
Dent potenter no pote/l: necefltnfirMÎtM TUnit. li. »y?4,y?dHæc Auguftinus. Fidelurna-net (inquit Paulus) fetpfuwneg^are nonpotefi. i.ximoti,, Atiftud, wô/ioz-ey?,pcrtinct adfummâpoten- î. tiâ,amp; quemadmodû idem Apoftolus docer,
H iiij
-ocr page 136-120
De Veritate
^.Cor I Chriftum non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non. Itaftatuen^^û
cft,voliintatcm Dei,amp; vcrbiim eiiis.hoceft Scripturam facram adco fibi cohærcrc, vt nihil difcicpans, nibilque àtir/ipatT/Mii poffit.Itaque frctus ccrtis expi cfsifque Sen pturæ tcRimoniis (quæ fupià à nobis com-memorata funt) credo,corpus Chrifti fini-turn efic:acproindc non elfe infinitum: ne vidcar id veile negare 3e tollere quod Seri' ptura facra ftatuit Sx. affirmât.
Qiiinctiam quum Paulus ait corpus no-' ftrum futurum a-J/À/eopippp corpori gloriofo
Chrifti, additßeundum eßicactam ejuaßbipO'’ toß omnia ßubiicere,ii]quit,coniüngcnsoi'nM'‘ potentiâ Chrifti cû veritate corporis ipfins« Jl^ttrque- î^unc retorqueamus argumëtû ab omni-potciitia Del pctitluhoc modo,vt dicamus, In vnione hypoftatica fumma Dei potentie elucere.qua faöü cft,vthumana naturafub propriemtibus diftincia manes,ita cum iw' tura diuina coniungatur,vthæ duæ natur«, non diuulfæ, non confufæ , fed perfonaliter vnitæ, Perfonam vnam conftituant, quæcft Chr;rtus,Deus vcrus,amp; verushomo. QuoJ profcdtó,nifi Dei omnipotcntia,ficri nullo Vnquam modo potuiflet. Quinetiam quo magis amp;nbsp;attentiiis cogitabis , humanam | naturam manere fuis proprietatibus di-ftinäam , eo magis Dei omnipotentiam adinirabere ; quandoquidem fi natura hii-jranahaberet proprietates diuina? natur« (ac proinde elfétiâ,vt fæpe à nobis didû eft,
-ocr page 137-Hvm. Natvrae Christi. 121 hoc ccrtè non effet omnipotentiæ Diuinæ; fedimpotentix potiùs.Inhoc cnim imprimis omnipotentia Dci pcrfpicitur,quôd v-nus fit amp;nbsp;folus Deus. Solus cnim eft , quia omiiipotens:amp; omnipotens, quia folus.
Porroquum dicunt acfum primum corporis Chrifti non elfe æftimandum cxem-plo aliorum corporum: quia aâu primo an tè nobifcum cft,quàm actu fecûdo eius pie-nitudincm fcntiamus : his verbis fuâ rcpc-tuiit.non confirmant fcntcntiam, amp;nbsp;( quod grauius elt)ita fuam repetunt vt fuam eucr-tanc fcntentiam.Etcnim ita Ifatucbât in fuis diftinélionibus ; Corpus Chrifti cftefinitû ’ûiflvdt/, infinitum verb ToTe;»-«!,. Atquilicct fitamplius aliquid quimToar^t (lo— quimur cnim de rebus creatis) tarnen non tollit dcfinitîoncrn Exempli gratia*, qui hominem armatû dicit,plus dicit quàm hominem , fed tarnen non tollit hominem, iicc definitioncm hominis; imó potiùs earn aftruit:qviû nifi effet homo,non effet homo arraatus.Rurfus fi aélus primus pcrtinct ad vo àizdt rei,amp; non ad rd J;kf/i’(vt rcs ipfa loqui tur)qiiomodo ftarc poteft quod nunc affir-niant, corpus Chrifti aftu primo eflc vbi-quc?Nam fi hoc verum cft,ergo cft vbique ’“fhcq'.acproptcrca illud falfum eft quod dicebantieffc vbique '7^e;^/«i'.Q^odautéfub hciunt de plcnitudinc corporis Chrifti,qu^ dicunt a nobis fentiri aétu fecûdo: nifi faci.
-ocr page 138-1*1 De V E R I T A T E
liùs explicctur,valdèambiguum eft.Namfi Idqiiûturde donisChrifti.quibus fidèlesre-plttur,amp; quæ Paulus fignificat nomine Ple-nitudinisDci,Eph.3.?c quum sxtnos tffecorn pletosinillo.Qo\. z. Quid hocadOmnipræ-fentiam corporis.cùm fitfidelibus peculia-re ? Curetiam d »na fpiritualia cum natura amp;nbsp;eflentia corporis Chiifti confundentur? Denique modûprxfentiç,quo corpus Cliri fti vbique fit,alfirmamus,nec voHzcr eire,nec ■mçav : Non vomtoV, quia id quod non eft,ncc effe poteft.amp; quod infert,c»vT/astr/):a ctlefi-mul vera,id ccrtc,nec animo amp;nbsp;cogitatione pcrcipnnec verbis vllis poteft cxplicari.'No sT/ç-or : quia cùm verbum Dei fit obieda« fidei,amp; cius menfura.nihil poteft elfe ■sr/çâ'n quod verbo Dei répugnât.
OBIECTIO V,
Hiteeflwerum régula. Qg^£cunlt;jue Chriß^ data (untin tempore,/ecundttm naturam nam data fint. At Ornniprafentia data efl Chf* flo in tempore.Ergo lUt fleundum humanam ram data efl.
RESPONSIO.
Srriris fu- nbsp;nbsp;Argumentum hoc ex veteriim fententia
ftwra tb- petiti'i, caque non fatis rectè intclleâa,abfi£ vt intcr^/'««T/xa argumenta recelcamus. Hic eft igitur fenfus fijperioris regulx.
qui
-ocr page 139-Hvm. NAtvrae Christi, quædicuntur data Chrifto in tcmporc,ca ef feintelligcnda de Zo^-ain carne exhibito. Quandoquidem Chriftus dicitur accipcrc. nô quatcniis cft à fed quateniis à naturam noftram afliimpfit. Et jta intclligo quod dicit Thcodorctus,///«« dtcipropterhu-manitatem,iâ cft proptcrca quôd oAÔT'Oç hu-nianam naturam afTumpfit. Q^amobrcmil la funt accipicnda de ipia petfona,vc vctcres docueruntpiô autejn ad humanam naturam in Abftraéio rcfcrcndand qnod ifti faciunt. Exempli gratia, Miracula qræ Chfiftns edi dit,illc ipfe Patri accepta rcfertapud loh.Et loan i-Lazarü cxcitaturus à mortuis, præ^atur fc à Pâtre cffc cxauditiî.Ecquistamf meritô mi tacula quatcnus funt opéra ^toTHroc ad hu-nianam naturam quantumuis vnitâ,fompcr tarnen diOinôtam référât? Nam vcriffimè Petrus de miraculis à Chrifto editis verba faciès-, ,Q«.fdnquit,7)cwjic«rpfripj«wjî.gt;t we dtovcflrt. itèmque præftantilEimum fo/pus refurrectionis Chrifti ad diuinam naturam paffim in Scripturareferri folct. Atque ita vtniinc dicatur Deus Chriftum cxcitalTe à loan.io/ ttiortuis-.nunc Chriftns feipfum cxcitalfc dj catur,quod quidem bcncficifl corpusChrifti fenfit,fed non contulit,nc mihi plcraqut: ciufmodi commemoranda fmt.
Quodattinct ad Minorcm propofition?, Omnipræfcntiâ illam diuinâ quæ eft ipfius Peitatisproprictas data eftç Chrifto,nô mg
I
-ocr page 140-124 De Veritate mini me legere in Scriptura. Nam de fefquot; flonead dexteram, quam hue detorquent, infra diflcremus.Nunc nobis fatis erkhanc obiedtioncm ad incommodum adigere hoc fiuodo.
Si hoc loquendi genus , Secufidumnaturti kumanam, fignihcatipfiushunianænaturæ proprjctatem,amp; Chriftus eft omnipræfens fecundiira hiimanara naturam. Ergo Omni præfentia efthumanænaturæ proprictas.if' • J'uvaroi'.Et illi ipfi dicunt,Chrifti corpus nó elTe vbique, nifi per communicationé prO' prietatis Diuinæ. Aflumptum pater rum ex vfu loquendi,turn ctiam ex ipfa ScripW-ra. Sic enim Paulus de Chrifto ;
«7?,inquit, exßmine DauidtsfecunditmCi'^^^' 9.oagt;.ÿ. Item,£x lt;]nibus efl: Chrtflmfecundwn
OBIECTIO VI. '
^d exflicandam vntonem hypoflaticam teresfimtlttudinem aninnevfutparunt. admodum igitur anima t^uandtti efl tn nihilfiicitflnecorporetfld omnia cum corpertóquot; per corptuCnon enim videtfine octtlo^fed culo, or per oculum, ocultts videt «fl» lt;]uia efl caruncula corporis, fid propter vfiioft’’* cum anima ) ita diuinitas communicat hum^p’^ naturavhitjue effe. l^arn quandiudurât corporis coniunbho vhtcuntyue eflantrn^^*^ ^uoque corpus efl. Vt igitur philofiphut ।
-ocr page 141-tîvM. I^atvraè Christi. 125 definition es tradidit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjtta in fiera-
tinne potenttarum conßderatur:alteram ejua cor fori lt;vnitur:ita T)eitai Chnfli duobas modis coft fideranda efl;tum inß pertu rationepcr-finalis comunicationis ; at^ue i/t anima ’vna ea-dern^ue efi : ita etiarn zna T)eitas in Christo, ^jsemadmodttm aatern anima tranfifiindësfiùof iotfyoiiti in corpus-, non conuertit corpus inani-mamßd fhcit e^uiddam animatumdta fiilius Dei stjfiurnes hltmanam naturamielejue {itasproprie-tates comrnunicans-.non conuertit earn indtuini-tatemßd reddit cam^-vt veter es loijuuntnryDei-ficatarn.EodeIpeElatßmiUtudo doüoris e/ui eun-dem animi conceptum multis aaditoribus fimut tèquot; ßrnelimparttti
‘ RESPONSrO.
Confequensnon valet.Nam in Theolo-gucxveterum Icntentnsargumeta^^«-1171)1» nori ducuntur. Porro cx fimilitiidinis Icgibüs.nöti vrgendae funt ömnes eius par-tcs:fed id potiffimum fpeôandû, cuius gratia fimilitudd proponitur ; idque ad expli-candam pótius, quam ad confirmandäfen-tentiami Atcjuc vt ad fimilitudinemnöbis obieftatnacCedamus , Similitudincm ani- ns fimiUt» rose amp;nbsp;corporis vetcres aliquandoprötule-tunt,non vt exprimcrcnt,fed tantumleuiter rht. adumbrarent vnionem hypoftaticam dua-tiim naturarum in Chriilo : nonqubdin
-ocr page 142-116 Dé Veritatê.
omnibus hæc fimilitudo locum habeat, vt docercntjctiam rerum creatarumexépl'’ fieri polfc , vt duæ naturæ inconfufi tur.Sic enim Cyrillus:S«««d«ffznaturami»^^ r4w(inquit)Kö« tAraen in carngm conuerßi^i^ lem effecit€ohabitattonem,^uale}n horninii ma cum proprto corpore habere dtcitur.Si nafius in fymbolojf'^»«! efi non conßtjione fubüantia, (êd vnitnte perß^^‘ î^am ßcut antma rattonalis amp;nbsp;caro vnus eßb^' mozita, l^ent homo^vnw efi Chriflmi^xi' 'J' li. Quam autemmulta fint diifimiliacxhi’ quæ fcquütur facile cuiuis perfpicuum potcrit.
Anima vnltur cofpori vt fbrma;fcd miiif. 5-0Ç non eft forma humanæ naturx quaina’' fumpfit ( alioquin babcrct il la duas forma’ efientialcs) acproptcrcancccffc noneft.*^ vbicunque fit o Aoj-oç^ibi quoque fit humant natura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Anima agit pef Corpus taftqu^ per’P? ftrumentum:kd o ^éj^o(,vt vbique fu, ni f tur corpore tanquam inftrumeto. Eftenu” vbique jper 1c,amp;t» «-lt;r»Ze;fc«ci,vt illi-loqü“”^ turj-nJriiFst;, quemadmodum cos difiinguci’ tes fupraaudiuimus. Et per fe vbique quiaverèinfinitus , amp;nbsp;verè infinitus, q“*’ Dcus:Sic inane eft quod illi nobis obiit*“'' de oculo, quem fatis conftat elfe anima: W' ftrumentum,quo ipfa anima videt.
. 5- Anima non priùsfuit quam corpusiftö
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«X»'
-ocr page 143-Hvm. Natvrae Christi. 127 xôgt;oç æternus eft : amp;nbsp;Humana natura quam affumpfitjcft crcata.Itaque nó magis poteft Humana natura cocxtédi Aogt;«in Vbiqui-täte,quam poteft in æternitate. Nam vtraq. Venit in rationem infinitatis. Pleraqucalia puffunt proferri in hancfententiam:fedcó-tenti erimushoc etiam proponcrc,non no-ftrisjfed ipfius Euftbij vcrbis;quandoquidc exveterum fontibus haufta cftbæcanimæ lïmilicudo.2V’f^«ez/frè(inquit)T'r anima homi nii.,tta ipfe tait corpore impedtttcijùit,vt De demi diùina intérim tnunera ehtre nonpojfettaut vbi-^ue adefft ; ipHt Det er h um eft,omntà^ impiety amp;nbsp;per omnia pénétrât. Hæc Eufebius. Porro Hæc propofitio , Vbicunque eft anima, ibi eft corpus, admittenda non eft, fine com-moda interpretatione. Nam vbi eft corpus, ibieft localitcrcircunlcriptum , quod de anima dici non potcft(nô enim eft in loco ambiente fuperficiem ipfius corporis.) Sed anima propriè eft in corpore, non au- incmmt-tem in bis vel illis locis in quibus videmus Corpus ipfum elTc.Alioqui fi præcifè vrgeas nu. fupcriorépropofiiionem: cam ego itarefcl lam ; Si vbicunque eft anima,ibi eft corpus, amp;nbsp;anima eft in corpore: Ergo corpus eft in corpore. Item propono amp;nbsp;aliud incommo-dum, ex quo patebit Hane animæ amp;nbsp;corporis fimilitudinem ipforuro fententiæ repu-gnare.
Si fimilitudo animaramp; corporis valet ad '
-ocr page 144-128 De Ve r I t atè ftabilicndü Vbiquitaté corporis Chrifti(vï volütjErgoDcitas Chhfti eft vbiq.ea ratio ne qua corpus Chriüi cft vbiq.At enimilb dicunt corpus Chrifti efle vbiquc,quiavbi- j que cft Ghrifti.Dcitas, quod cft plane con- , trarium.Confequcntia patct:Nam (vt dixi) | anima dicitur efie alicubi quia ibi cft corp lt;
Nunc excutioquod afterunt de duplic’ ^inu. animæ definitionc. Q^emadmodum (m-quiunt)dcftnitur anima tum rationc poten-tiarum,tum rationc corporis,cui vnitur:!® Deltasconfideranda eft tuminfo Sc per {e, tû rationc perfonalis vnionis. (Sic cniin malo diccrc quàm communicationis» ad vitandamambiguitatem voCabuIi. vtJrt tè fuo loco admonuimus) banc nos dupli-cem conftderationcm non rcpudiainus,®o do redè amp;nbsp;accurate fiat. Tum ita pergunt ratiocinari; Q^emadmodum anima tranf-fundensfiiase’vep^eitçin corpus,non conucr tit corpus in animam,fcd facit quiddam a® matum : Ita Filius Dei aftumens humsna® . naturam,eiqucfuas proprictates cominu® ' cnas, non conuertit eam in Dcitatcm .feti earn reddit Dcificatam.Hæc illi. Quae fie e-
dendi ambiguum cft, ncc fatis conucniens huicqiiæftiuni. Quinetiam illi qui boete® porc Omniprxfentiam corporis defendüt,' rocabulum Tranffufionis aucrfanrur.Na® quod Honnulli citant Tit. j. amp;nbsp;loei 2.vbi verbum'
-ocr page 145-Kvm. Natvrae Christi,
Verbum Effundcndi vfurpätur, pläne alienû eft.Illic enim agitur de donis quæ Deus efr funditjhoc eft, copiofiHimè amp;nbsp;abundantif-lîmè confcrt in homines.
Deinde hæcverba; î^onconuertiteamifi Deitatem,^d redditeam Deificatam, accurâ-tius explicanda funt. Nam fi Damafcenus vfus eft vocabulo Dcificâdi, no id propter^ ca fuit detorquendum ad probandû dogma Omniprçfentiæ de quo difputamus/ed tuit potiùs commoda intetpretatione Icnien-dum. Dcificatam enim dixit humanam na-turam,non quod foifta fit Deus , fed quia à
Dco in vnitaté pcrfonæafliimptafuiti amp;nbsp;præftantiftimis donis exornata,prout hu-manæ naturæ ratio ferre poteft. Sed quid fioc ad Omnipræfentiamjquum humana nà turacapax cius elfe non pôflît?quemadmo-dumantè à nobis deirfonftratum eft. Alio-qui,fi ÂÎyoç commünicauitfuàs proptictates humanæ naturæ, hoc eft,fi effecit vt huma-natura fit prædita ipfius Dcitatis pro-pnet3tibus(cuiufmodi eft, æternunijintini-tum , amp;nbsp;omnipræfentem effe ) profeétà ipfam naturam humanam Deificauit, hoC eft, fccit earn Deüm (quod abfit.) Etenim. proprietates Deitatis funt ipfius Üeitatis ef fentia { vt alibi copiofiùs diximus) c* quo fit, vtqui præditus eft Deitatis proprieta-tibus, fit quoque præditus ipfa Deitatis ef-fientia. Qmvlt;iïô præditus eft eflentiaDei-
I i
-ocr page 146-ijo De Veritate tatis, eum efTc Deum,quis ncgct ? Ncquc hït iTiihi obftrcpant fua illa aiftinâionc' quod humananatura non habeat propriety tes Deitatis ex fc, per fc, à fc, fed tantùm XoT-acommunicataSjhoc cnim eft dicfrc:hy manam naturam ex fc, per fc, à fe non efle Dcum,fed taméfaâtam cfl'e Dcum.Atnos, illis etiam ipfis(vt fpcro)afrcnticntibus, co” ftantiflîmèafEriTiamus, duas iftaspropofi; tioncs efle falfiffimas : humana natura c” Deus per fc, item, humana natura fadac” Deus.Atque hec de verboDeificandi nob'^ didafint. Ex quibus manifcftû eflcpoteft, perperam hæc duo vocabula inter fccotO' ^zï^n.,Animaturn ‘Z)e«^'£’4r«»j,quandoqui' dem corpus dicitur 3nimatum,có quod^'’ anima informatur,fed humana Chriftio^'quot; ration informatur àDcitatc; ahoquinv”’ effet natura, non duafc : atque ita plane vn’*’ hypoftaticatollerctur. Quid autem fi ex tumbticiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;definitionibus, quas proferunt,no'
ftram fententiam côfirmcmusPQuum enii” anima definitur ratione potentiarum.Hi”^ difcimÿs potentias ipfas non poffcconufl'J nicari corpori, ita vt corpus fit præditum ƒ lis potentiis. Affîcitur quidem corpus potC' tiis amp;nbsp;cvipj-e/afç animîE, quatenus ab anil”’ I informatur ( anima cnim eft forma corpOquot; ris)fed,nifi me fallit mcmoria,nullus vnq”^ philofophus cenfuit, potentias animæ fief
-ocr page 147-Hvm. Natvrae Christi. îji corpori cum anima cómunes. Sic enim
Vrgeo, ex ipfius definitionis natura : Si anima reéiè ex fuis potentiis definitur,ipfaS potentiasnon magis fieri pofle communesj quamipfa animapolfit fieri communis. A-lioqui definitio longè diftaret à fuo defini-to ■ quod fieri non debet in accurata defini-tione : cuius earn efie legem accepimus, vt quicquid de ca dicatur,id quoque de defini-to dici ncceffe fit. Aliud eft igitur fi dicasj corpus informari amp;nbsp;affici potentiis animæi quàin fi dicas,corpus habere ipfks potetias; Rurfus quu anima definitur , ea ratione qua vmtur corpori, ilia ipfa definitio perfpicuè docet, corpus affici ipfius animæpotentiisj non fimpliciter, fed quatenus eius natura ferre poteft. Definitur enim anima J forma corporis organic! phyfici vitâhabentis po-tentia.Corpus igitur hoc habet ab anima,vc fitanimatum amp;nbsp;viuat,quia eft capax amp;nbsp;æezT/ xov ipfius vitæ. Sed non habet ab anima, vt ratiocinetur quia non eft eius rci capax. A-nimavero amp;nbsp;ratiocinatur, amp;nbsp;feipfihn intel-figit,amp; facravifa diuinitus oblata rccipit,Se pleraque ciufmodi facit amp;nbsp;poteft facere^ quæ fieri à corpore nullomodopofl'unt, amp;nbsp;quæ anima ita facit in corpore, vt eaperfe faciat non autem per eorpus.Iam fi quod po teft anima, id Corpus non poteft : quæfiÿ ccquónara mod o potentias animae corpori
I jj
-ocr page 148-xji De Veritate communicatas eflc dixcris'’ Atquc liocillui^ eft quod affirmannis, humanam quidctnn^ turam in Chrifto affici amp;c illuftrari fumniis ac prxftantillimis donis,fediis tarnen,quorum ipfa capax cHc poteft,ac proinde nó ae-cipere à Omnipræfcntiam: quæ quuiu fit ipfa infinitasmequc dari potcftmec acci-pi.quod fl poffit accipijdefinit cfie infinitas: quia qui accipit,incipit habcrc:amp; inciperc, répugnât infinitati. Atque vt ad animani redcamus,licet fit tota in toto corpore(ne^ enfin anima diuidi poteft)tamenvidctpcf oculos corporis, non per aures, Sc vicifl»’’ audit peraurcs corporis, non pcrocuJos. Quaraobrem ? ncmpc quia fuas exerit in corpore amp;per corpus,adeoque per ipf'quot;® corporis partes, quatenus illæ capacesiun^' Et,quod caput eft,in ilia corporis amp;nbsp;anim^ vnione,nihil accidit quod vel repugnetipf* animæ naturæ, vel quod ipfam corporis na-turam euertat.Nunquid enim anima définit elfe inuifibilis? nequaquam: nunquid coT' pus definit efl'e vifibile?nihilomagis.Nu^' obfecro, anima communicat corpori, vtiit definitiue,ac non potiùs localiter,fua quaO' titate conftans, fuifque dimenfionibus CJt' cunfcriptum?Neid quidé. Quid igitur oh-ftat,quominus ilia , ipfaquam nobis obn-ciunt,animæ fimilitudine fret», quafi ipfif’ animæ voce concfiidamusiquemadnioduini in corporis amp;nbsp;animæ vnione, nihil confef^ aniin*
-ocr page 149-Hvm. Natvrae Christi. 135 anima corpori,vel, cuius ipfum corpus non fit capax, vel, quo ipfius corporis natura uertaturndé de fanótiflima amp;nbsp;fingulari dua-rum in Chrifto naturarii hypoftatica vnio-ne cfle ftatuendum ? Quæ quum ita fint,fu-pcreft vt fuperiorem fimilitudinem ita in il losipfos retorqueamus.
Quçmadmodû animus hominis non dit fine corpore, nee tarnen credit per cor- fl«. pus,nee corpus ipfum credit, licet,in Con-creto,homo credere dicatur : aeproindea-uimæ amp;nbsp;corporis coniunùtio non impedit quominus vtrunquc proprias habeat diftin ôafque funâ:iones,neque hîc eft rcalis pro-prietatum communicatio, vt fufiùs à nobis ^xplicatum eft. Ita, adeóque longe maiori tationein vnione hypoftatica,licctin Concreto reâè dicamus,Chriftum efte vbique, ftuia natura Diuina eftinfinitamô tarnen re dicitnus in Abftrado, humanam Chri-«1 naturam effe vbique, quandoquidé hoe '^^P'^gtiathumans naturæ,quæ finita eft fuif ^uedimenfionibus circunferipta. Et,vi hu-'ufee fimilitudinis,proprietatum communi catio realis,quam illi introducunt, tollcnda ^ft.Nam quód quidam obiiciunt ipfum cor pus effe inftrumentum quo proximè credi-’“ns, eö quód Scriptura dicit noseorde in-^lligere Si credcre, error eft in falfa voca-ulqrum interpretatione , quandoquidem criptura,nominc Cordis, fignificat animu
-ocr page 150-Ï34 De Veritate ipfuinjqucmadmodum fatis eft pcrfpicuni« ex vfu Scripturæ. Nifi forte quis^ cxiflim« partem illam corporis huinani quæ cor dici tur,fuifl'e,vcl, eflc reipfa circuncidendâ quia iubemur corcircûcidere. Sed de hac quide fimilitudinc haétcnus.
tmiilKin Simiiitudo doâoris nobis oppofita DnUaru ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ oi - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J’;„
Ctqro «ç etÂXo 7-erot, amp;nbsp;ab ns qui norunt a»u-dicarc rtujTii KatitTtpwjnc audiretur quidein' Nam Chrifti corpus non eft comparandum cum animi conccptu ; quippc quum corpus non fit avAov. Deinde animi conceptus nq** I eft idem numero in multis auditoribus, I*' : cet fit idem àp,ollt;lt;ip.ât. (abfit enim vt intcdq ; Âura vniuerfalem conftituamus) cuiust^* copiofior traâatio à Schulafticis pctcdaclt’ quot;^eierque- Q^arc,vno verbo ita firnilitudinébancr^?'^ ramus: Quemadmodû ille animi concept“®
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. n /a (Il
qui vnus amp;idem numéro in te elt,non en alio , nedum poflît vbiquc efle: itacorpu’ Chnfti,quodquidcm eft vnum idémqu^*quot;* mero,vbique eflc non poteft. Sed iam P“^^' gamuç reliqua argumenta difcutere.
OBIECTIO VIL
Ch^rîftina nbsp;nbsp;nbsp;lettresfimilitudinemfitri cAnàetttü
puit. amp;c. tt vßtrparÜtin hac ^uetflione.Ferrum extenaitnrignitnfirro exiSlenti, fimihtudtnci'vbicunq^eß à
ipana ^aturA Chrifit.Habetßrrum -rè 1
-ocr page 151-Hvm. Natvrae Christi, 1^5 ignif vero,rè xtw^-iMv.Seruaturautem aElionum (èquot; naturarum differetia cv t« TtTjWn/zSf» kœvits/, xidwT)» Kti'.oujp.fv» Tdp.'S, ir.ejuit DAmafcenus. Porro firrum ignitum retinetproprietates natu-rales,videlicet, nigredtnem ^frigiditatem^id. ^uodpatet poflij/uam ignis à {erroreceffit. Hue Qn^.^a-fie^lat firntlitudo vnguenti odoris à Vetert- B“ft. Cyril fgt;Mvfkrpata, ejuihumanitatem Qhrifii cum vn-guenti vafculo comp/iraruntj.
RESPONSIO.
Wem refpondcmus quod fuprà, quod ad £»gt;•»’■«ƒ«-Veteres attinet.Porró ferrum iftud ignitum temerè traftandum non cenfeo: fed manen dum in ipfius fimilitudinis ratione, extra 9uam fl vageris, iam non erit funilitudo, diflimilitudo potiiis. Hoc igitur tan-tum Veteres docere voluerunt,dnasnaturas fiinul vniri poffc in Perfona Chrifti abf-confufionc, amp;nbsp;ex ilia vnione nihil de-cefliffe Deitati , plurimum autcm huma-’’æ naturæ acceflîlfe ; falua ipfius natu-’’æ fuhftantia. Quæ omnia veteres propo-’’ehant aduerfus crrorcs hæreticorum. ^amobrem intra hos fimilitudinis fines ‘Ubfiftendum eft . Eft etiam , præfertim. ’n re tanta , condonandum aliquid eiuf-’nodi fimilitudinibus i alioqui fi accurate de rc ipfa diccndum fit, calór amp;nbsp;lumen
I iiij
-ocr page 152-10 De Veritate ^niti fcrri funt mera ipfius ferri accidctia, quç citra fubieâi intcritù Scadeflc poflunt, amp;abeflc:quo nihil magisçontrarium myfe rio T«ç lt;»a-depxffl5t»ç rcperiri poflît. Fcrruin i-gitur candens Si ignitû nihil adiuuat Vbi-quitatem corporis Chrifti; quandoquideO hxclonginimo inrcruallo amp;nbsp;plufquàin toto generc diftcrunt. Quû cnim ignis lit in ferro tanquam infubicôlo, nihil mirumfi ferro ipfo terminatur.Quidautcm lîmile in (Chrifto reperias ? Num Deltas t« eft in humana natura tanquam in fubietSo?Nu diuinaab humana naturaaiïumitur, amp;nbsp;in M fübfiftit ? (ignis enim à ferro eapitur, amp;nbsp;in ferro continetur.) Nura o Xogt;cç poteft relin quere humanam naturam femel aCTumptji non minus quam ignis poteft à ferro rece-dere? Nurn humana natura eft materia in quam Deltas agit? Nura vnio hypoftatica in Chrifto fit comraixtione Deitatis cum humana natura? Atqui fi fimilc fcrri can-dentis vrgeas,illa omnia erunt admittenda: quod abnt.Quinetiam quum illi præter co-inunicationcm proprietatum agnofcantin Chrifto dona etiam crcata amp;nbsp;habitualia: obfecro te, in fimili tum de anima, tum de ferro ignito,ecquidnam poterit refponde-rc donis illis creatis,quibushumana Chrifti natura cxornata eft: fiquidcm amp;nbsp;viuificatio corporis,amp; calor fcrri, amp;nbsp;rcliqua; ciufmodi qualitates cum proprietatum comraunica-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tione
-ocr page 153-Hvm. Natvrae Christi. 157 tione comparantur? Miror autem nonniil-los fibi tantopcre placcre in hoe ferro igni-to.vt fe in hoe liinili acquicfcerc profitcan-tuhqui poftcacjuain dixcrunt realéproprie-tatum coinniunicationcm elfe nobis ineó-prehenfibilem,amp; imperueftigabilcin:quip-pc plané ÛTrepipt/tnKàù : poftquam ad hoe li-mile deuentum cft,affirmant illuftre nobis hic proponi rcalis proprietatum communie cationis exemplum: Ita vt exrcplaneÓ7rtp_ ipum» nobis rcni propèipuffjuZMlfaciant,caiTi-que ex rebus phyficis facillimè intclligi pof fe autument.Quapropter præter ilia quæii diâafunt,aliquot etiam incómodis,iifdém-que,vt grauiflimisjita prorfus ««T/aAoTo/ç i~ ftorum fententia obruenda,fcrrûmque iftud candens Si ignitum extinguendum eft.
Si realis proprietatum communicatio cû tnammei, ferro ignito comparatur,amp; caro Chrifti fer uat naturales proprietates,quemadmodum'^””'quot;“'*' ferrum ignitum retinet nigredinem amp;nbsp;fri— giditatem (vt illi nobis exponunt) Ergo earn Chrifti nûquam fuit reipfa amp;nbsp;aciu finita, fuifque eireunferipta dimenfionibus. Con-fequentia patet:quia ferrum Ignitum amp;nbsp;cadens non eftjvel frigidum,vel nigrum,alio-qui non iam ignitum amp;nbsp;eandensJtem fequi tur Chriftum nunquamfuifle mortuum nifi potentia:quiaferrum ignitum non eft frigi-dum aétu,fed tantum potentia. Item fequi-tur, carnem Chriftinon pofte aólu cxcrcrç
-ocr page 154-ijS Dr Veritate
naturales fuas facultatcs, nifi feparetur à Xs-ita liypoftatica vnio difl'oluatur,queni-admodum ferrum ignitum vt aftu fit frigi-dum, necefle oft, igne à ferro verc ac rcipf« fcparari,ita vt ferrum definat ignitum cffc' Item,Si realis proprietatum communicatio cum ferro ignito comparatur,vt illi volunt: Ergo Chriltus non iam eft alt;äu æternus. à' /wuitTov amp;nbsp;blafphemum.Cófequentia patet.’ Nam quçmadmodum ferrum nó accipitab igne vt fit leuc,amp; furfum tédês.Ita ignis ipfe in ferro ignito nó iam eft aclu leuis,nec fur-fum tendensiEt hæc propofitio falfa eftiFef rum ignitu eft leue amp;nbsp;furfum tcndit.Ex quo quidnamcfïiciatur,fatis vides. Sedne plura eiufmodi confeâemur ( quæ propcmodôiu funt innumerabilia) nunc iftud fimile Ferri candentis in patronos Vbiquitatis rctor-quendum eft in hune modum.
Quemadmodu ignis ita vnitur ferro can' dcnti,vtfcrri natura non dcftruat (nee cnin’ eftet ferrum candens, nifi manerct ferrum ) ita in vnione hypoftatica,dc qua diiferinius» diuina natura naturam Humana nó deftruit, ac proindc manent t« «en«'/» amp;: elTentialiî humanæ naturæicuiufmodi eft. Habere fua® dimenfiones,amp; illisterminari.Itcm;Queui-admodum in ferro candente ignis non affiquot; cit ferrum iis qualitatibus, quæ ipfius fetr* naturæ amp;nbsp;effentix plane répugnent ( nec e-nim ferrum fit rarum,lcue, furfum tendens)
-ocr page 155-Hvm.Natvrae Christi., 139 fed illis tantiim qualitatibus quarum natura ferri poteft efle capax ( fit eniin molle, can-dcns,amp; calidum,) amp;nbsp;fi proprie loquiiTiur,nó fcrru^ vri r,fcd ignis in ferro, vt illi ijjfi tercs,nobis obiefti.docucrunt.Ita SXoj-e? no orig.li.z* ca tribuit huinanx naturæ,quorum humana nbsp;nbsp;«v’z-
ipfanatura capax efle non poteft,cuiufmodi io°n.c. eft infinitum amp;nbsp;vbique cflc ; fed ca illuftrat 6. fuo fulgore , exornat dotibus ineompre-hcnfibilibus, quatenus ipfius naturæ condi-tio ferre poteft. Item:Qucmadmodu in ferro candente lux amp;nbsp;calor ignis non ita ferro terminantur,quin progrediantur logiusme-que neceffc eft vbicunque ferri candentis lux amp;nbsp;calor fuerint, ibi quoque ferrum ip-fum efte : Ita tk xJ7 ou Deltas non termina-tur humana natura : neque necefle eft vbicunque fit ipfa Deltas (vt loquuntur) ibi quoque eflenaturam humanam. Itcmdicct omnia propemodum illis largircmur, nihil tarnen aliud ex hocfimili efficcrent, quam Chriftum ipfura efte vbique Sc omnipra»-fentem. Quod ego ita breuiter oculis fubii-cio ; In hac fimilitudinc quatuor propo-nuntur, ignis, ferrum , ferrum ignitum , amp;nbsp;vis vrendi, quibus hæc quatuor pari feric refpondent. Verbum, humana natura, Perfona Chrifti , Omnipræfentia. Ex quo apparet , in hac fimilitudine , ferro Ignito non refpondcre humanam Chrifti naturam in Abftraclojfcd Perfonam po-
-ocr page 156-De Veritate
140
Dr
tud.'un^-
tiùs,quæ conftat vnione perfonali vtriufqnt naturx,quemadmodum ferrum ignitû co-ftat ignis amp;ferriconiundione. Vtergonó reétè dicitur,ferrum vrere, quod tajÇien de ferro ignito rcótè dicitur, i'dque no propter ferrum,fed propter ignem in fcrro vrente: Ita non carni Chrifti in Abftrafto, fed ipß perfonæ quæ efl Chriflus, tribucndafftO' mnipræfentia.Deniquediélû ilkid Damaf-ceni de vftionc abfcindente,amp; de abfciffio' ne vrente,eorum,qui hacfimilitudinc abu' tuntur.errorcm facile redarguit. Queiuad' modum enim in cauterio candentc, fi pro' prie ]oquimur,non ferrum vrit, fed ignis in ferro,amp; viciffim no ignis abfeindit, fed ferrum ipfum ita difpoutum, amp;nbsp;tarnen vtrum' que tribuitur cauterio candenti, fiueignito ferro ; ita proprictates,tum diuinæ, tum hn-rnanæ naturae ita perfonaliter vniuntur in Chriflo, vt faluæ amp;nbsp;integrse fuis naturis re-fcruentur,amp;nihilorninus omnes proprieta' tes verc amp;nbsp;èp5slt;ró^®? Clirifli perfonæ tii' buantur.
Pofterior fimilitudo vngucnti,dilucidiùs ctiamnum illorum fentetiam rcfellit. Que-admodum enim odor vnguenti longe la-teque dift'unditur,nec verum eftvbicunquc fucrit odor, ibi quoque vafculum vaguentl efre:ita,licct ó Zo'^oc nunquam déférât numa-nam naturam femel affumptam, non tarnen efficit vt ilia fit infinita,amp; omniprçfens.Sed de his
-ocr page 157-Hvm. Natvrae Christi. 141 de his fimilitudinibus fatis, fuperque ; Nec eniin ex fimilitudinibus folcnt dcpromi Thcologicæ dcmonftratiohes.
OBIECTIO vni.
Chrifli LaTzarumßtfcitantis reÜe dict-turvox Omnipote},ç^manHS Chriflimanus O-mnipotem;Ergoßmtlt ratione corpiu Chriili re' aicctnr Ommpritfem.
RESPONSIO.
Fallit Confequens; Nam fiquis vocem r.mresiï-Chrifti Lazarum fufcitantis omnipotentem ’ ^PPellarif.is certc non confiderabit eflentiâ ipfiusvocis. Abfit enim vt fonus amp;nbsp;aër fit o-mnipotens, fedeum confiJerabit cuius vox
Similiter, qui dieet man um Chrifti o-Wnipotentem efleds non refpiciet carncm, ofla,neruos, ex quibus manus componiturj *^deum intelligetcuius eftmanus. Nana inulier ilia fluxum fanguinis paticns, ^onualuit poftquam tetigit fimbria veftis Chrifti; nemoproptcreavefteipfam Chrifti omnipotentem appellaint:Sic cnim Chriftus,Ce^ffOKfZzirrÄf«» exitjfeà we,inquit. Fiæc eft igitur,aut efle debet ftntentia eoru qui fie loquuntur : Vox omnipotens, id eft, Luc.? en.squi eft omnipotens-.Itcmquc,manus ius qui eftomnipotens, nempe Chrifti Dei amp;nbsp;hominis. Nam vcl vocis, vel manus ef-entiaho« edidit præftantiflima ilia Chri-
-ocr page 158-142 De Ve r 1 t a î e
fti miracula, fed diuiiia virtus, quemadnlO-dumScripturateftatur. Signa ^u£fecitT)s^ pfr«^y«7w(inquitPetrusapud Lucam) Itcm^ Aa.io, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Detu eratcum «pÿôjnquit idem
trus. Quod fiquis aliter, vel loquitur vel io' telligit is Scripturæ contradicit. Ac pro-pterca virorum aliquot doäiffimorumfcn-tétiam ita expofuiin principiohuiufee dif-putationis, vtfiquando videantur loquuU de Omnipræfcntiacorporis Chriftij fie co-rum verba exponenda fint : Corpus Omni-' præfens, id'cft corpus eius qui cft oroni-præfcns.
OBIECTIO XI.
Si Chrifltu eftadoranâM etiamfecunâum htt-manitatem. Ergo etiam fecundum humamtatefi^ efi Omniprafens.t/intecedenspatet ex [intentie 'veterum.
RËSPONSIO.
errmsfu- Antcccdcns noD cft conceptum verbis Perfonam cnim,hoc eft,Chriftuni ipfumadoramus,quandoquidem Chriftus eftDcus,amp;homo, fed quinaturam huma-nain feorfum adoraret,ille perfonam diuel-leret y 8c naturas conflindcret. Hoc enim Connexû cft neceftarium : Si fecundùm hu-inanitatem Chriftus eft adorandus;Ergo (e~ cundùm humanitatc Chriftus eft Deus: lo-quimurenim de adoratione,quæ rcligionis gratis
-ocr page 159-Hvm. Natvrae Christi. 143 gratia cxhibctur.conftat autcmfolamDci-tatem perfe adorandam effe. Quodautem Veteres aliquando carnem Chrifti adorandam efle dixeruntjvfurpâtes hæc verba Pül-tæ: Adorate fcahellum pedum eius’.PQïin^c accipiendum eft,vt fi dicerent,Deum hominem faëtunijcflc adorandum.Sic intelligen da funt difta Patrü de adoranda Chrifti carne,vc quü Hieronymus dicit : St mors ahfor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
pta efl in vifioriagt;^uare no carnis hurntlitaSj^ue jdEpt/’ propterhurnanamfilutem ajfumpta efi,in Dtui-nitatis tranßertt rnatefiatem,vtfecerit vtrunc/ue quot;vnum.,ztnonadoremuscreatura fed Creatore? HæcHieronymus; qiiænifiintelligantur de perfona amp;nbsp;de fafto homine,proculdu-bio orthodoxanon funt.Hæc fuit igitut vc-^ terumfententia,perhumanâ naturam afpe-ôabilem,adorariDeitatem, quænon efta-fpeâabilisjVt aliquando dicebat Theodore-tus.Atquc omnino (quod caput eft ) nufquâ Indies Scripturam ita loquentera ,vt dicat, Chriflum fecundùm humanitatem effe ado randum:Pcrfonam enim ipfam nobis adora dam proponit. Quod fi vrgeant fuum illud loquendi genus-Chriftum etiam fecundùm naturam humanam efi'eadorandum , quæro ex iis, fecundùm quam naturam Chriftus i-pfe dixeritj^yéfndo ad T)eum meït, T^eum loan.î*. Deflrutn.ßtcm quæro:Annô, Deum pro Deo fuo verè agnofeere, fit Deû adorare.'’Rurfus quæro, fccûdû quâ naturâ dixerit, nos ado-
-ocr page 160-t44 De Ve r I t a ï e ramus quodfcitnus,de qiioficCyrilIus;Sïcat ïoïn.4. Filius,quâuis verè adorâdus, tarne adorat Vt Xib. Thef. IiQi-jjQ ƒffgj enim^ inquit, adbramui, t^uad fd-mui) fic quanuis Deus fecundùm natura fit» tamé Pattem, vt homo,Deum fuum appellat. Quare.faccflat illud loquendi genus in Abftraâo,fecundùm naturam humanam,amp; cum Scriptura reöc,orthodoxe,aeproinde conftantilïimèin Concreto dicamus Chrh ftum elfe adorandunti.
Confequens autem fuperioris obiedio-rtftUtiur. nullius eft moiTiéti,primùm quia ex di-ctis Veterumnon deducuntur Theologicx côclufiones, deinde quia ex ilia adorationcj de qua veteres loquuntur, non rettè infer- | tur omnipræfentiahumanænaturç Chrifti. Ccnfucrunt enim totum Chriftum adoran-dum efle ne perfonam diuellerent. Alioquî fi adoratur caro Chrifti, amp;nbsp;propterea eft 0-mnipræfens (vtifticoncludunt) amp;nbsp;nihil a-liudadoratur nifi Dcusbcnedi6l’,vt omneî orthodox! fatentur (nô enim adoratur crei tura,fcd Creator,inquit Hieronymus fupra citatus) certè caro Chrifti eft omnipræfens: quia eftDeus.lt;J'uü«TO)'amp;blafphcmum.
Item hac ratione facile tollitur illud ip* fum Confequens. Nam quû dicimus ,Deu elfe adorandum.tum id proferimus quoda nobis præftandum cft,amp; cuius ratio petitui ab ipfius Dei naturxCur enim Deus eft a-dorandus? Nempe quia eft Deus, videlicet, ater-
-ocr page 161-KvM. Naïvraè Christ!. 145 aternus, immcnfus, omnipotens. Creator^ Dominus, fummè bonus, fumniè iuftus, amp;nbsp;quæ in banc fententiam dici poffunt.En tibi tatio cjuamobrem Dcum crcatorêres treats debeant adorare. Quare,qui fcétè amp;nbsp;ac-c;iratè volet ex ratione efter/ diflefere, nort ita concludct,Eft adorandus.Ergo cft omni præfens fed ita potius:Eft Deus, videlicet, aternus, immenfus, omniptæfcnSj creator, Dominus,amp;c.Ergo eft adorandus.Sed fi itâ ratiocineris, eftadorandüs, ergo omnipræ-fensjtû dices oti ïh' ; ac propterca quû Deltas fit fimpliciflïma. nomine Omnipræferi tiæ renient reliqùa quæ fuprà commerao-rauimus omnia,nempe,æternitas,iramcnfi-taSjomnipotentia, atque omhino ipfa Dei-tas.Sicigitur eadera ratiorie veriflîmè, amp;
concludamÆft adorandus, ergo cft ætcrnus,eft Creator,eftDeus. Quôd îi non liccat,non licebit igitur ita concluderc,Eft adorâdus; ergo eft omniprçfens.Non eniin adoratio magis debetur omn^ræfentiæj quàm æternitati, quippc quû eflentia Dei-’ tatis fit fimpliciffirna, vti diximas : atque i-r dem dices, fi difpicias rationem amp;nbsp;caufanà Ipfius adorationis , cuius Omriîprxferitis non magis eft caufa quàm Æternitas. Ita-que quû non liceatdicere humariam ChrE fti natiiram effe Deum : facile ruit Gonfe-quens fuperioris obieftionis.
-ocr page 162-146
De Veritate
OBIECTIO X.
Si So/if eurßt! inhtbitus efl lofue., i o.mmtntt nihilominMS ea natura ^ua Solefl mobtlü : Etgo nthil -vetatcorpM Christ ctrcunfcrtptum efle^ifl incircunfcriptum flmul.
RE SP ONS 1.0.
Vitiofiffimum Connexum.Pfimus error ‘luümexeoquodpcr miraculum,idquefe-ttfiianii. mcl faótum le^itur,colligunt,fcilicct,quç^*^ Vera, perpetuaque ratio corporis Chrifti.
Secundus error: quum ex eo quod eft ■rrâ^oç, argumentantur ad ipfam cfléntian. Nam cffe mobile-, non conftituit Solis ef' fcntiamgt;amp; eius Tori^v Mm. Alioqui ccelum ipfum effet Sol,quandoquidci-n eft mobile, atque idem de reliquis fyderibus dici pof' fit. QH.are,inhibito motu non proptcrW fublata eft folts effentia. Dicit enim Scri-ptura,Solem ftetiffe ex quo cfficitur, folis remanfiffe eflentiam.Quinetiam fiquis vclK cum plerifque Scholafticis effe curiofus,ex-iftimabit fieri poffe, vt poft mortuoruin refurreótionem Sol maneat fine motu. At qui dicit corpus fine quantitate,amp; fine pro* priis dimenfionibus,ille dicit corpus, nofl corpus : quia tollit rè ri Hv mai corporis'.qun fine quantitate corpus ne animo quidem,amp;
cogitationc coucipipoflît
Tertios
-ocr page 163-Hvm; Natvrae ChrIstî. 1A7 Tertius error in ipfius fimilitudinis diffi-n^ilitudine-.Nam licet ca qualitas Solis qusti illi cum reliquis fyderibus communis eft, vtfitmobilis, adeóque ab Oriente adO-cidentem rapiatur : perempta non fuerits timen fuit inhibit a, amp;nbsp;Sol ad tempus mor ueri deliit : ac turn fuit mobilis potentia, fed nonattu# Verum ij, quibus corporis Vbiquitas placet,contendunt cor|gt;us Chri-fti fimul effe aâu finituin amp;nbsp;infinitum , vi* fibile amp;nbsp;inuifibile, Si id genus. Q^odpe-rinde eft, ac fi dicant, Solem moueri amp;nbsp;Hare fimul. Ac profe(ftó,quum idfiet,tumYè-ra crit eorum fententia.
OBIECTIO XI.
Sthumana Chrininàtura Kon eflomntprii^ fins : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deitas non aliter habitat in Chri'
flo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Sanclis. « ƒ ujuatov. Si dtcant hufnd-
nam naturarnfttilentari a erbo aliotjuin in mhilnm abituram,certè idem de omnibm creatu-ris dietpotefl.
RESPONSIÔ.
Keeo fequi. Nam Ôeitas habitat in San- nbsp;nbsp;nbsp;~ t '
A 11« nbsp;nbsp;. »n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Errons fuy
dispergratiajamp;nabitatinChmto pefvnio ^enoris nem perîbnalem : ac propterea (ramp;^a-ritoç, vt aitPaulus-.cuius vnionis accuratarationê
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij
-ocr page 164-148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E Ve R I T A T s
illi ipfi fat en tu r folum Deum nofTe : Itaque licet Deitashabitet in Petro per gratiam, quæ efficit vt Sandi fint fiio modo Diuinæ naturæ jtozram, codera Petro telle : tarnen ha:c propofitio eft faififlîraa; Petrus eft Deus , hæc autem veriffima : Christus
benediElusin fecHla^ inquit Paulus. Ad-dc donorura præftantiaratquibus cxccllit Humana ChrilH natura, amp;nbsp;quibus ipfa natura non aboletur, fed præftantiffimc exor-V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natur. Neque dicimus , liumanam natu-
ramfuftentari fimpliciter à Verbo,fcd fu' ftentari in vnione Perfonæ ; quod de vlla a-lia re creata , fine blafphcmia, dici non po-teft.
OBIECTIO XII.
Chri^MS efl tudex -Er^o humana tins an-tara Omrùfcta : Si Omntfeia, ergo omnipn-^ns,
RESPONSIO.
Chriftus eft ludexraon quatenus homogt; fed quatenus Deus amp;nbsp;homo, ac proinde trriuiÇH. Mediator, Rex, Iudcx,Sacerdos, quæ ad ip-fam Perfonam fpedant. Redè igitur e-itHnmif. nuntiabimus ad hune modum, Chriftus eft Iudex , Chriftus eft omnifeius : fie autem perperam dicetur: Chriftus fccundùm hu-manam naturam eft omnifeius . Etenim y, Chriftus ipfe negat filium honainis feire diem
-ocr page 165-Hvm.Natvrae Christi. 1^9 diem nowffimum. Et Lucas teftatur lefum j. creuiflc fapientia, quæ omnia de humana natura intelligcnda font. Inftant.damnatos foifleveteres hæreticos, qui Chriftum effe Omnifeium negabant. Refpondeo Zi nos piæ maioTum noftrorum fententiae fuffraga ri, quandoquidem Chriftum Deum amp;nbsp;hominem agnofeimus. Sed illi potiùs videant quonam modo Eutychianorum, 8: Mono-thelitarum culpam ab fe tandem amouc-bunt.Cæterùm hoc CSnexum : Eft Omni-fcius,ergo omnipræfens, valet in eo qui eft Omnifeiusper fe, ac proinde infinitus.Sed quia volunt camera id accipere à Zo'j,«, non tenet igitur confequentia. Nam qui feit ab alio, non eft infinitus ; quia infinitas neque dari poteft, nec accipi. Denique quû feien-tiafitanimi,non corporis:quid hoc facit ad oranipræfentiara corporis Chrifti ? Ccr- ' tè non videmus corum qui plura fciunt,cor' pora efle ob earn rem diffufiora.
OBIECTIO XIII.
Ç^MnegantOmnîpr^fentiam corporis Chri~ fli, Uli fentiunt cum Samofateno l^ßorio., ftamilltdicebantnatHrasin Cbrifto effe mcorn-^ftnicahiles.Sunt igitur tnerito damnandi.
RESPONSIO.
Falfum eft Antecedens.Etenira Samofa-K HJ
-ocr page 166-150 De Veritate
tenus negabat Chriftum eÛc 'amp;6av5^6)«f!
i.Timoth. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque hoc præfer-
tim (Tiyfterium vnionis hypoftaticæ amp;nbsp;ô«» /rapudurniç (quodquidcm Paulus non fine ra-tionc magnum appcllauit) humano moclu’ lometiretur. At nobis , quæell Dci gratia, cum illo monftro hominis nihil commune eil,qui myftenum hoeyerbo Dei craditutn adoramuSjipfi Dei verbopenitus adhæren-teS’Ac ne nobis imponat vocabulum,Incô-municabilis, fomniabat SamolàtenusnatM jraiTi Diuinam efle cum humana natura in-r communicabilem;hoceft,nô poflevniri v nione hypoftatica in Chrifto, At nos verbo Dei ducc,veftigiis piorum maiorû infiftcn-tesjvnioncm illam hypoftaticam,magna eu rcueFentiagt;recipiinus,conftantcrquefanâif fimum hoc dogma retinemus. Qubd fi nomen communicationis ambiguum amp;nbsp;intellcftum inuehat confufioncm,vel.trâh fufionem naturarum amp;nbsp;naturaliuni propf'P tatum in Chriftomos certè communicatio' nem hanc naturarum,hoc eft.naturarum c6 fufionem,vcl, transfufionem, eodem verbo Dei duce,iifdéraquepiorummaiorum vc
\ fiigiis in fi ftentcs,pic amp;nbsp;fandiè reiieimus 3tlt; que in pofteru fauentc Deo, conftanter re-iiciemus.Atque hæc de Samofateno à nobi* valere iuffo breuiter difta finç, Ad Ncftoi’’“ quod attinetjiürc ille damnatus eft,cô pegaretiSan'Sjfljrosm virgincm efle Deipa-
-ocr page 167-Hvm.Natvrae Christi. 151 ram:quum pij maiores noftri côftantcr de-fendcrent Mariam effc ■S'eoTOJcovjCiuamuis no fit mater Deitatis. Atque hoc nos ita in iftos rctorquemus,fimiliratione: Q^âuis corpus Chriftijvel humana eius natura non fit vbi-quc-.tamco’p'^«')'diccndum effe.Chriftû hominem cffe vbique nempe inCôcreto(nâ Chriftus qui homo eft,idcm cft ó Xogt;oçûnfi-nitus amp;æternus:) quod quidc in Abftraélo de Chrifti corpore dici opû'olt;ro2fti« nô poteft.
Expofitis amp;nbsp;difcuffis illis obicctionibus, ctactuß, quas,qui dogma Vbiquitatis tuêtur, fibi vifi funt ex natura vnionis hypoftaticæ dcpro-mere,nunc ad eos Scripturæ locos accedédû eft,quos illi proponunt ad fuæ fentcntiæ co firmationem. Vt autem noftræ refpôfiones fint faciliorcs ac breuiorcs:primùm omniû quædâ Theoremata àThcologis omnibus recepta coramcmorabimus,à quorum veri-tatc noftrarura refpôfionû veritas manabit.
11.
1.Theorema,dicii»furile Chrtßo, Si«’’“)'“ quAficundum Diuinam etm nAtumm tâtum in-teüigéda funt:yt,Qhtih.us eft Deus benedi-élus: Antequâ Abraham fieret, ego fum. Per cf^âria.’’quot;' quem fecit amp;nbsp;fecula. Vcrus Deus amp;nbsp;vita x- Rom.g. terna.Primogcnitus omnis creaturæ-.nâ per Heb,*' eum creata funt omnia quæ funt in cœlis amp;nbsp;i.ioan.i. 'm terra,amp;c.Et ipfe eft ante omnia. Et ali j loci confimiles.
Z. Theorema,dicuntur de [hri-ßo gt;nbsp;quA fecundnm humanam eius natur am tan-
K iiij
-ocr page 168-1^1 De Ver I TATE tiim intflUgenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cce eonctpie!
tue. 'i. pariesfilinm. le/iuproficiebat fapientia çp- §ta-Àutth.4. tura,^ gratta apud Deum^, amp;nbsp;apud homi-Matth.jô. ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;leutnaßit ejuadraginta dies é'
ibidem. nbsp;nbsp;uadragtnta nobles,tandem efuriit. Tumeœ-
pit exponere difcipnlts, fitturum vtmnlta pa-teretur, amp;iQ. morti tradereturyiLQ. Trtslis ebl ammamea'vfsjHeadrnortem. t^uodisolot fed ijuod tu vis, Scc. In his duobus aliquan-do Scriptura diftinâioncm apponit. \t,fa-Rom.i. ^as ex femine Dautd fecundùmcarnem. I-I .Pct.4. tem : Chrtfio igtturpafo in carne 8:c. Ali-» quando non apponit,'vt patet ex fuperiori' bus.
3. Theorema,dicuntur de Chrtfio, ^UA fecundum etus Perfonam tantum intelltgen dafunt: hoc eft,quæ priuatim amp;nbsp;propriè no pertinét ad altéra ex naturis.Vt:H«c efifiltm tlle meus dilebius in ^uo aci^uiefcodpfum audite.
eflcaput Ecclefi£,Seruatorfut corporis, i.Timoth. Vnus medtator Dei té“ hominum,homo Chrifim Heb 8 ^rsfiantioris tefiamenti Mediator. Heb s’, per Spiritum aternum fetpjum obtuUt Deo. Qui ^.cot.i. nobis fabius efi a CDeo fapientiaaufiitia^fanblifi-catioyg^ redemptio.Y.t confimilia plcraquc,ea præfertim quæ ad ipfius officium pertinent, dicuntùrq;dc toto Chrifto,amp; de toto Chri-ftimempe agente Deitate quç Diuina funt, humanitate vero quæ Humana (inquiunt vteres.)
4. Qiudam dicuntttr de Chribto Deo lt;pua ficundum
Hvm. Natvraï Christi. 15j fècund'nm eitu humanam tiaturam intelli^enda 1 Çor i, fimtiVt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Donitnum gloria crucifi-
xiffent.Deus ac^uifiuit Ecclepam fanguinefito.
5. Q^Aiam dicuntur de Chriflo horntne^ijMte ficundum eiui diuinam natur aki inteSigenda fùntfVt,nemo afcendttin coelum,ntß t^ui defien-ditdeccelo: Filius hominis ijni efiin cçelo. Filius joan j. hominis habet poteßatem remittendipeccata.Si Matth.j, ttideritis Filtum hominis aßcendentem iibi erat °*quot;' prit(s,^c. Quæ quidcmita dicuntur dc toto Chrifto vt nondicantur dcToto Chrifti.
Hçc qiiia fuam luce præ fc fcrunt,non eft quod longiori oratione confirmcntur: amp;nbsp;ea ipfa funt,quæ occafioncm dedcrunt piis ma lovibus, vt doftrinam de comunione pro-ptietatum introducerent, ncqui forte cx all ^uöt Scripturæ locis perpcram intclleftis, a vera doótrina vnionis hypoftaticæ aber-rarent,quemadmodum ante diximus.
Peto jgituralcöoribus.vt fuperiorum tbeoreraatum meminerint, quandoquid'em intra hos cardines vertetur omnis noftra refponfio,amp; diligenter animaduertant, Ab-ftrafta elFc a Concretis diftingucnda ; quia ' Abftractis vocibus naturæ iignificantur ahfolutc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Concretis verb vocibus
; ^•gnificantur, Relate, fiue, quatenus vnitæ. I Sed iam locos Scripturæ nobis obiedos cx-1 Pendaraus.
-ocr page 170-JS4
De Ve 8 1 ta te
L O C V S I.
Ix IT Domino meo fède ââ dexttt'^ meam. Pfal. no. CoUocauiteumiid dexterarn ptam in cœlefltbm '(ùpftt omnem principatum, potefiatetn, 'virtutem, dominationcnty omne nomen^ quad nominatur non tantiim tn hocfèculo^fid etia
in fitturo.Et omnia pibiecitpedihM eina,lt;i‘ (^»n-fiituiteum eaputfuper omntaipji Ecclefi^i-'?^' i.Addei.Pet.5. équot; locos confimtles.Srgo corpiS Chrifiiefiomniprafens, vbiijue'.Confèijsentii Prig. jig nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dextera Det e[l vbicjue. Dexteratai
to». (ùfcepit me.Dextera Dominißctt virtutem.
Hum me fae dextera tua. nbsp;nbsp;loct confimiles.
RESPONSIO.
Frrmi/i. pallit Confequcos . Nâ loci citati loquiquot;’ tiSàiü,. turkle Perfona, amp;nbsp;iftud Confequcns, eft
humana natura. Hocautem argurncntandt genus vitiofum eft,vtantc admonuimus.Ef ror eft TreepttToe^o^xsm: vt cnim valerctho^ connexum; ncccfle effet hanc propofition'^ vcram effe, Quæcunquc dicuntur de perfo- ; na Chrifti, ca poffunt vcrc amp;: realiter enun' tiari de humana ipfius natura.Scd hoc fimum eft,amp;dari poffunt locupkt** , fiinæ,omnique cxceptione majores. Col-1' |
Qui
-ocr page 171-Hvm. Natvkae Christi,
Qui eft imago Dei inuifibilis,primogenitus omnis creaturæ,amp;c.Hcb.i,/’er cjuemfecit fecula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ante^aam Abraham eßet ego
fumyamp;ic. Cçterùm,quàm varié Seflionem ad dextcrâDei ipfi etiam vetcres expofuerint: nee tarnen vlluseoriimvnquaminde colle-gerit corpus Chrifti eflc omnipræfens,facile dignofei poteft ex multis corum feriptis qui hoc argumentum traélaucrût, quæ qui-. dem nolo hîc infercre, cùm vt bveuitati ftu dcam, turn , vt ne videarà noftræ methodi
ratione difcedcrc.Quarfiobrem pauca quæ-dam afferam,eadcmqueex facris literispeti ta quibus noftra poterit fcntentia'^^Ti leutr/-Rwç confirmari. Atqui vt noftra hæc refpon fio faciliùî intelîtgatur, quædam propone-mus ad exponendam fcffionem Chrifti ad dexteram Patris.
r. Seflionem ad dexteram Dei fignificarc gioriam, poteftaté amp;nbsp;fummum iraperiû in i-cs creatas. Id quod j, crfprcuum cft ex locis illis quos nobis obiiciunt.Nâ inPfal. iio.fit metio fcriptijdominatiôis.iudieij, victoria’, ipfaque adeo Pfalmi feries nos eô deducit. Et Eph- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ùbieeit fedthm eins. Coflituit
eurn j^per omnia,Dixit Domi nus Domino meoSedead de.xterarn ?neam,S)cC,
vniuerß domus Ifrael, i^uod Deus eUficit DominÜalr ChrifiafSiC,Mit}ï.z6.Ktdebitù Pi Hum hominif ßdente dexterâ virtutis.i.ÇiOr, Ï5. Oportet eïs rtgnare dußshiecerit omnes ^»»twpedtbn} ßiis,Vi,oc autê loquedi genug
-ocr page 172-156 DeVeritate
eft metaphoncû,8i fignificat æqualem glo-riam amp;nbsp;æquale Imperium cum Deo Pâtre» fumpta àrcbushumanisfimilitudinc.
Z. Scflîoncm ad dexteram Del tribui Per fonæ, 8: nunquam feorfum alteri naturae Chrifti.fed ipfi Chrifto ■9'mv9’/gt;â7Ta: Id quod patebit ex ipfa leélionctatque adeo ex lotis illis quos obiiciunt.
5. Seflioncm ad dexteram Deinufquam alibi proponiquàm in cœlis.i'dqucpoft rc-furreftionem Chrifti : nimirû vt credamus humanam Chrifti naturam in cœlo collota tam,ibi fumma gloria perfrui,nc6 earn alibi quærarnus.Nam diuina natura cœlum amp;nbsp;ter ram implct,inquit Propheta.Marc.iô.S«^' latmfiiitin cœlum y tjr (èdtt ad dexteram Aél.z. Dauid non afeendit in cœlum/ed Citydtxit Dominm Domtno meo,/ede ad dextem meaml^ora.'^.Chrifiusçitiimortutu eß'y ^uirt' fitrrexityquiefladdexteramT)et. Col.j.5i rt-(ùrrextfiis cum Chrtß-o, ea ^ua funt fkrfùm ritcyvbi Chrißus efl ad dexteram Dei non lt;]uaßtperterram.Vi.e\3.iSPargationepecc/t' torum per ßipßim fdS-a fedet ad dexteram mA' ießatis in excelßsyiic.^. .^tùfedetad dexteram thront ^.^aießatis in cœltsw.Vzt.'^, Quießod dexteram ^ei.profiUm in cœlumyamp;ec.
4. Seflîonem ad dexteram Dci Chrifti»^ | à VztïcaczïpctCjVi.no.Sede ad dexterämea- ! quç quidem funt verba, non Xo'gt;«o ad huina' nam naturam ; Sed Patris ad Filium
-ocr page 173-Hvm. Natvrae Christi. 15^ ^pwwoy.adcó vt feffio ad dcxteram,non pof-fit referri ad realem illam Diuinarum pro-priètatum communicationcm,qua illi pro-penunt* ab vnione pcrfonali manantem.
S.Cbriftüfedentem ad dexteram Dei fun-çi officio Mediatoris pro nobis, i. Tim. 2. Vnui eßT)eM, vnus ^Jldediator Dei (^ ho-ntnum homo lefits Chnfiw.i.loh.i.Sitjuüpec^ Curit yt/4dttocatum habemuf apud Patrem ie-ßtm Chriflumiufiftm: ipß eßpropitiatiopropec-CAtù noflrislP^om.Ÿi.QM eß nbsp;nbsp;dexteram quot;Dei,
ettam tnterpellatpro nohis.üe^y.y.Talii not dectbat Pontifex fanblus^innocent, impolluttts^ ßblimior ceelii frfl»i,Sic.'i. plahemus tale Pon rißcemqui conßditaddexteram throntMaie-iiatis in coelis,mtnißerSaEluarij^Xetrüfyo(, See. 3gt;IngreJßts eß in cœlum tpßtm vt nttne appareat pro nobii in conßeHtt Det,Sec.
6. Summam illam gloriam, cuiufmodî «ft viftoria de hoftibus omnibus, amp;c, ad lieuw ipfum diuinamlt;|uc cius potentiara «ffe referendam.Sic enim in illo Pfal. nobis «»biedo; Donecponäßnlt;ivM,hofiet tnosfeahet pedum tuorum*
Ex quibus omnibus colligo . Sedere ad ^«xteram Del. dici de ipfa Cnrifti perfona, *'«gt;n tarnen vna eademque ratione. luxta ( *I^fieoreraa à nobis loco tertio propofitum:
P«ttinet enim ad officium Mediatoris ,Re-Sft.Sacerdotis, amp;nbsp;eius qui eft caput Eccle-‘'**Qj^rc neque dicédum eft in Abftrado,
-ocr page 174-158 De V F. r I t a 1 è humanam Chrifti naturam habete æquâ-lenigloriam cuiTï Deo:alioquin effet Deus: nec rurfus diccndum eft.’Diuinam naturam Chrifti,poftquam Chriftus ipfe rcfurrexity acccpilfe æqualcm gloriamcum Pâtre,quâ-doquidemcam feraper habuit. Scd vcriffi-nac diccmus deipfa Pcrfpna, hoc eft, de Chrifto ipfo Jeset'-^paa-Wjeu habere equakm hoc cftjcandc gloriam cû Pâtre j quia Dcus cft.acccpifTe autem,quia cft ôeav^pa^roç.Er-ßewaj« go,inquis,habet fummam illam gloriam/® /o Steun- ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ O s „
cundum humanam naturam. Ego vero n®' go hîc elfe fubfiftcdum:amp; facile video, paf; ticulam illam SecHndum, occafionem error! dedifle : quem vt eripiamus, hæc diftinâio proponenda eft. Aliud elfe, dici fccundùip humanam naturam: aliud, propter humana naturam aflumptam aA«gt;-«,hoc cnitn poft®' rius perfonâ infert. Sed illud loquendi g®' nus:Secundùm humanam naturâ, fignificaf proprietatem humanæ naÈuræ,qua: proind® non fit diuinænaturæ proprictas; fiqüidcf!’ velimus loqui cum Scriptura. Sic enimP^o Rom.r. ïay.ChrifintfrHui eft, inquit, exftrnine
ftcundùm carnem : itémque,C/jr«7?«r ƒ ^fiaelitii ^ftcttnd'um ceirnem : quæ quidem !ƒ propric dicuntur dehumana natura, vtd® Diuina Chrifti natura dici no poflînt.Qil^' re, fl federe ad dexteram Dei fignificat hi' here æquale imperium amp;nbsp;æqualcm gloriai” ' cum Dco, aîquc id dicatur de Chrifto i®' : cünd«!quot;
-ocr page 175-Hvm.Natvrae Christi. 159 cundùm hutnanam naturam , ccrtc feflîo ad dextcram Dei erit humanæ naturæ proprie tas, non autetn diuinæ:ctlt;rigt;»aTov.(quinetianï illi ipfi referunt fcflîonem ad dexteram Dei ad communicationem realem propricta-tum Diuinarura.) Et quia nihil eft œquale Deo nili ipfe Deus,ergo Chriftus erit Deus fecûdùm nuinanam naturam, quod ne fan-do quidem auditumeft. Atenim,inquis,nS reâè diccmus , xôgt;ov accepifle æqualem cum Pâtre gloriam,pofteaquam ChriftuS à morturs refurrcxitj amp;: in cœlum afcendit: quam potiùs habuit ab æterno.Refpondeo» id non dici de xô^ufimpliciter, fed de Xegt;» ■vnito,ac proinde drei de XÓ7® propter hu-maitiam naturam quam affumpfit.Quafi di-camus, æternam gloriam tS xôgt;« quam ipfe ad tempus voluit efle minus confpicuâ,poft refurreétionem Chrifti amp;eius afcenfioncm in ccElum,in Humana naturaplcniffimè relu xilTe.Sic quod dicit Petrus, Feciteum Dotni-num Chriflurn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intclligendum de
Humana natura per fe, fcdde perfona .ôtav-
Alioqui fequefetur Chriftum effe tantum fecundùm Humana naturam : quod eft abfurdiffimum.Sed Hoc fibi vult Petrus, ita ftatutû efle à Deo,vt æternus Dci Piliüs în ipfa Humananatura quâ aflumpfit.fummû tn res oés creatas Imperium exerceat.Ergo, inquis,Humana Chrifti natura eft particeps
-ocr page 176-ï^o De Veritate feflîonis ad dexteram Dei.Certè;fed fuo mö do amp;nbsp;quatenus humaaæ naturç conditio fer rc poteft.Nam fi gloria th ào't^b tum in cce-lo, turn in vniucrfo tcrrarum orbe clarifli-merefulget,quanto magistantus ille fulgor humanam naturam in vnionem perfonxaf fumptam illuftrabit ? Nec vcro pigebit hîc accommodate fimilitudiné luccrna: ab Eure demô fcbio propofitam. Vt cnim candelæ lumen fir Euan. ita longe latéquediftunditur,vt imprimis lu * ccrnam ipfam illuftref.ita quis dubitet hu-
mariara Chrifti naturam Diuinæ gloriæ ra-diis imprimis illuftrari ? fed tarnen fcmper adhibcnda eft differentia inter illuftrans illuftratum.Reftè cnim Auguffinus.ÇArM»’ carport dedtt, inquit, «4fKrlt;ï»j non abfiuid-hæcille.Et certè Humana natura non potcft cfle gloriofa,nifi fit amp;nbsp;mancat humanana-tura.Summa hæc eft : In Seflîonc ad dextera Patris amp;nbsp;glorificatione Chrifti,de qua apud lohannem cap. 17.(quade renobispaulà poft agendum crit)duo confidcrari:nemp£, quod ad Aogt;orattinet, patefaÂionem fuiu-mam fummæ illius gloriæ,quam ab æterno habuit, amp;nbsp;quam ad tempus non cxcruit,pro pter infirmitatem carnis. Deinde,quodad humanam naturam attinet,fummam per^' Ôiflîmamque ipfius glorificatæ illuftratio-nciTijtum bcatitudinis, tumimperij inre* omnes creatas, atque ita,vtin creaturæ ef-fentia permancat. Sediâexcutiamusratio-nert»
-ocr page 177-Hvm. Natvrae Christi. i6i hem cunfcquentiæ ab illis propoGtam.
Dextera Deleft vbique,inquiunt.Ergo Humana Chrifti natura,quæ ad dexterâDei eueéla eft vbiq.cft.Refpondco id quod cue Hitur,nó effc conftindendû cum cö ad quod euehitur.cxtcrùm illam ratiocinationem fe quentibusincommodis rcdarguo.
Si hoe connexura valet: DextràDei eft Vbique.Ergo corpus Chrifti eueélü ad dcx- eZfZa-, terâDeleftvbique; fimlllterhocconnexû valebitzDexteraDel eft ab çterno,t'rgo cor pus Chrlftl eft ab æterno.«’^vvarov. Item; Si illud côrtexum valet, valeblt quoque Iftud» 'Dextera Dei fècù cœln terrain (inquit Ste- Aa.'/« phanus poft prophetam)Ergo corpus Chrifti fecit cœlüamp; terra, amp;nbsp;fexcenta eiufmodt
Porro non leuiter hîc peccant in ipfa ctiâ diflerendiratione,9rapût ^LuüàiyvQtetÿ Ta j;^a.Dextera Deijinquiunt, eft vbique ; ergo corpus quod fedet ad dexteramDei, eft vbi quemàm retinendùm fuit totum loquendi genus,hoc modozeorpus qüod fedet ad dextera Dei fedet vbique. Ac tum obiieerê cla-riffima Scripturæ teftimonia,quæfeflionem Chrifti ad dextetam Patris in cœlo confti-tuunt,vt antê dixi. Citàrem Stephanum cui Chriftus ftans ad dexterâ DeivifuS eft ,id-que in coelo.Sîc enim ille, f^ideo,ine[üiticae~ lesapertot,(^FtliHmhominti/làfttemaddexte- ' »■47» proferrem quod ait Scriptur3,C/)rt i,The/t/-ffzjT«-. nobii è calo exfeSandutiu e^ei Deni-
t j
-ocr page 178-16z DeVeritats
quevrgcrem id quod in Symbolo profite* mur,Cnriftum afcendifle in cœlum, federe ad dexteram Paths,'amp; inde venturum vtio dieet viuos amp;nbsp;rnortuos.Inde,hoc eft,e cœlo, non autem ex Omnipræfentia, vt exponen-dum effet ex illorum fententia. Vt autéva-Icret eorum argumentum: ita dicendum ef-fetjDcxtera Dei eft vbique. Corpus Chrifii eft dextera Dei:Quare,corpus Cnrifti eft v-bique. Qupd quam abfurde dicatur,illi ipfi /ätis fentiunt.
Atque omnino quia no eft p.traipBf£i(,nó ex ipns vocabulis Sephrafibus» fed ex illarum fignificationc argumentan-dum eft. Deus enim neque dextram habet neque fmiftram, Anthropomorphitisiam-pridem valere iulfis. Itaque fi ex verboruin fignificationc velimus argumentari,ita dice mus:Chriftus habet fummum imperium, Se fummam gloriam, illa autem funt vbique, quia cxercct imperium in res omnes crca-tas:Corpus autem Chriftioft fuomodopaf ticeps huius gloriæ : Itaque corpus Chrift» eft particeps eius imperij,quod eft vbique« Quia verb gloria amp;nbsp;Imperium Chrifti non eft corpus Chrifti tidcirco male ita conne-öitur: Imperium Chriftivbiqueeft,ergo corpus Chrifti eft vbique.
Nam(vt id nobis liceat mutuari ex rebus humanis) licet potentiffimi alicuius Regis potentia longé latéque dift'ufafit, non tarnen
-ocr page 179-HVM. Natvrae Christi, men propterea Regts illius corpus longé latcque diffundctur.Error eft Trapa rè
Namquærunt, quid fit dextcra Dei; non autem, quid fit, federe ad dexter ram Dei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; J
Nunc retorqueamus locurn nobis obie-ûum, amp;nbsp;doceamus, in hac obieflione illos fibiiplis repugnare.Nam quxto,an huinana Chrifti natura fit ad dextera propter vnio-ncmhypoftaticam,an propter gloiificatio-nem ipfius Chrifti-Si propter vnionem hy-poftaticam.primùm hoc répugnât Scriptu-ræ,quæ non antèmeminit Semonis ad dex-terara Dci.quim Chriftus refurrexitÇvt ante admonuimus) deinde confunditur exina nitio Sihumiliatio Chrifti curaeius gloria, contra exprefla verba Apoftoli.Et nomina-tim lohannes.TVondujn-^mc^itjlefùî erntglo~ loin»/* yiyîclt;if»«.Quinctiam inuertédus erit ordo no ftri Symboli,atquc ita dicendum, ^tconce ftfts eß de SpiritufanEto:Sedet ad dexteram P a tris, i^atwefiex ttyilanADirgine quod c|uàm apte amp;nbsp;conuenienter dicatur, vcl illi ipfi duudicent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■,
Sin autem SefTionem ad dexteram Dei te ferant ad ipfius Chrifti glórificationc; ergo renuntiant fuis omnibus argumetisj de reali proprietatû communicatione.Nâ.exeorum fentétia,corpus Chrifti no erit vbique propter vnionê perfonalé,fed propter glorifica tjoné Chrifti, quae cœpitabipfiustefuïr«-
-ocr page 180-164 De Vëritate ûione.PerfQoalisautem vnio longe antece-flîtglorificationem.
Ac de hoc quidem loco haâenus, de quo pauló copiofiùs egiinuSjVt in fequentium b corum cxpofitionc,qui eôdem fpeôlant, fi-inusbreuiorcs.
LOeVS II.
T’aterdiligitFiliii,^ omnia dédit in manum eiM.Î!Jon ad menßtram dat Deus SpirttiiAoh j’ Kddc-fDataefimtht omnispotefias in ccelo é'ttt terraibAaith.zi.Omnia mihitraditafitnta P* tre mea.Ma.t.n.DeM eufùmme exaltauit., nautt et nome lt;jHod efl flpra omne nome^vtin »o mine le(îi omnegenu fleîlatur^caelefliti, terrefidi^ (fl infemorUiiÿ omnis lingua cofiteatur, quod If fui Chrtflus efi Domin^ingloria ‘DetTatrü.P^' Z.T)editet tmperium (fl regnu,(flomnespopfdi ferHient,(fl.imptrium eius eSlaternum. Danish' 7. De tüt ei poteflatem exercendi iudicium^f^^ Ftltui homtnis efl.lozïï. 5 .TAeus hune *Dorninum (fl Chrtflum h£t.z.Ergo corpttfChf^ flteflvbtipue,omntprafens.)Ommpotens,ètc.
RESPONSIO.
Èrrmi pt fnitrii •!-•täitnit.
Fallit Confequcns-.iis ipfis rationibus quÇ proxinaè à nobis commemoratæ funt.OH?-* re, paucis errorcs reCenfeamus iftius argu-mentationis.
Primus error ; Quod quu illi omnes
-ocr page 181-Hvm. Natvrae Christi. 165 açant de 5'eavflp«9rw in Concreto; concludût illi dê Chrifti corpoie in Abftrado ; quod vitiofum effeantcdocuimus. Atquc vtvno verbo tranfigamiis.
Secundus error; Q^a male cóeluditur ab imperio amp;nbsp;poteftatc,fiue authoritate(quæ fi gnificatur nomine adpræfentiâ cor poris.Quia imperium Chrifti no eft corpus Chrifti.Hic aute error facile refutatur vel eo
capite doôtrinç,quo credimus Chriftû è cœ loin terras venturura , vtviuos amp;nbsp;mortuos iudicet, vbifumraam eius maieftate.ipfam-nue poteftatê iudicandi maxime fore con-fpicuam,nemini dubium effc poteft.Quî fit igitur vt ex poteftate iudicadi inferatur cof poris Ybiquitas?Sic enim Paulus: ^ttiudi-Cabit viuos mortuos in apparitidne fiia ^no. Rurfus ex donis Spiritus fanlt;äi non da-tis ad menfuram, perperath colligitur Om-nipræfentia corporis, éftquc p.trei!ia(nf àç «xä'o gt;£voç.Hoc igitur tantùm poteftcolligi ex illis locisjChriftum .S'tavôpÀTroy accepiffc aPatre immenfaSpiritus fanftidona,mm-tnum ius amp;nbsp;imperium,cum gloria, in res o-tnnes creatas,cuius imperij amp;nbsp;gloria: huma na eins natura fummè eft particeps, fed fuo naodo,hoc eft,quatenus humfcnæ naturae co ditio ferre poteft. Qui verb locos illos in-telligunt feeundum hdmanam liatura Chri fii per fe duntaxat, vidcant quid refponfuri hint ad hæcPauli verba: Si^lemur, inquit, Rom 14-
L iij
-ocr page 182-166 D E V e r I t a t fe
Phil.i.
Heb. I.
omnet apM^tribnnal Chrifti : Scriptum efl enirnt Vtuo ego,dicie ‘Domtnùi,omne^enufle£îeturmi-hi,^ omnid lingua cofitebitur 'Deo.Q^m pro-phctæ locum Paulus etiam vfurpauit in lo-. co nobis obiedo,vt ex illis ipfis verbis ma-nifeftum eft. Addealium locum ApoftoH ad Heb.Throntu,inquit, tuns Dem in ficulutu ficuli'.vtrga atiuttatkiVirga regnttuiydilexiflif^ flitiam,(^ odifliiniquitatem, proptereaunxitti 'Dem^Deui tuut oleo latitiapra confirtthut, Etgt; T« domine terram fitndtiPti, nbsp;nbsp;opera manuiti»
tuarumflint cœliytpflperibütitH antepermanth amp;c. Ex quibus manifcftum eft,thronuinil' Him iudicij ad illumpcrtinere qui Deuseft: ac proinde ad ■9'««r^päiw,nobifque hîçreli-giofè cum Sçriptura loquendum elfe de «vS'pwwwin Cöncreto, non autcm in Abftf^*
do, amp;nbsp;per fe de Humana Chrifti natura jncimada camî Deitatcm tribucrc vîdcamur. Qu^o“ {«a;»»» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grauiffimumincommodö’
in quod incurrunt, quod ego fic paucis pono:Si hæc Chrifti verba: Omnia äfta (ùnt à Pâtre meo,Sc confimilia nobis ob' iclt;âa,intçlligenda funt fecûdùm Humana^ natura per fein Abftracto,amp; de reali diui' narû proprietatu cÔmunicatione (vtilliy^ Ipnt ) ergo Pager afiampfit Humana natura-et/vvciTor Si. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confequcns patet-
Nam Pater is eft qui communicat s amp;nbsp;communicatiofit vi vnionis HypoftaticaJ, ytilli ipft tradunt; Sc eam neceft'arib confe-quitur.
-ocr page 183-Hvm. Natvrae Christi. 167 quitur. ergo realis communicatio propric-tatum inter Pattern amp;nbsp;humanam naturam, aç proinde Vnio hypoftatica conftituenda fuerit. quod ab fit. Dicamus igitur potius in fuperioribus illis locis,cffe relationem,non ad huinanam naturam, fed Patris ad Filium -S-ectröpiMwov. Idquodpetfpicuum eft ex bis Cbrifti verbis: Sicut Pater habet vi~ tam m (eipfi: ita dedit Filto habere vitam in fiipß, authoritatem dedtt ei etiam tudtctum e:eercendi,eo ejuad Filius hornints fy?,inquit.V-bi vides manifcftè Patrcm communicate Fi Ho,boe cft, perfonæmon autem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;com
municate bumanæ naturæ. Quod fi Pater communicat bumanæ naturæ diuinas pro* ptietates , certèexipfis corum argumentis, Pater affumpfit perfonaliter bumanam naturam , vt iam diximus. Porto, nifi intel-ligas hunc locum de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quomo-
do ftaie potetunt hæc verba, lt;juoniam Filius hominis efÜ Nam fi Cbrifius iudicium in res omnes creatas exerect, eo quod eft bomo ; certe boc erit bumanæ naturæ proprium, ac proinde reliquis oirinibus bo-rainibus conueniet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Item : fic
paulb ante C\\FAas,Sicut Pater excitât mor-, tuos Z3- vitsificatl, in quit) Ita F tissu ejuos vult tJsnificat ; quem locum plerique de ipfa re-furreftionc ex mortuis intelligunt, 8c tune
Humana natura non poteft intclligi, quæ L iiij
-ocr page 184-ilt;?8 De Ve r 1 t a t e
amp; ipfa Deivirtute à mortuis ex citât a eft.E-nimuerö fi illa omnia quibus falus noftra continctur,tribuuntur humanç carni ex lo cis fupcrioribus :quæro, nihilne præftiterit ÔÂay oç corum quae ad falutem noftram per-tincntîAbfit vt id vcl cogitemus.Ergo nomine Fill), Aogt;ov cum humana natura perfq naliter vnitum intelligas neceflc eft:alioqul nulla fada fucrit mentio tSao^ou: quipp^ quum nomê Patris non fignificet taf Vtinâhaec apudfe ferio expendant illiqu* nbbislocos fapcriores obiiciunt.
De loco Sic porro inftant : Locus ille Pauli ad päi Philipp. intclligendus eft fecundùm hu-«lanam naturam. Nam hæc verba : SumptJi /eruifirma, nonnulli ex Veteribus referunt adformam ipfam feruilem :hanc autépoft refurredionem depofuit,amp; ei gloriæ maie-ieftas reftituta clb. Refpondeo : Locum it' Ium de perfona,non autem fimpliciter, fecundùm Humana naturam cfle intelligent dum,qucmadmodum dodiffimi quiqueve A“g-Epi. tercs cenfuerunt. Id quod facile ejt ipfis Theodor, bis elucefcinSic enim Paulus, Atnbr de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dtiejfet;(rirtit^yuv, in quit, cuius vocâ-
fidecontn buli vis imprimis fpedanda eft ) non Uaj'in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fJIe cum Deo -, ßdfitpfime-
b di'ft.quot;É- xiifiamuit/umpta ßrui firma. Hæc Paulus: uäg. Mat. Quem quis non videt agere de atterno
DeiFilio ,lt;jüinouifljmis temporibus hu-manam
-ocr page 185-Hvm.Natvrae Christi. 169 manam naturam affumpfit, vt opus redem-ptionis, falutifque noftræ pcvagerct ? Alio-qui, fiquis Apoftoli verba de Humana tan- »»«hZou ƒ» tùm Chrifti natura accipiat,bæc incoinmo-da confequentur.Primùm fcqueretur Huma nam naturam eflc æqualem Deo. Sic enim Paulus-.^J’o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duxit,parem ejfecum Deo^
At hoc eft plufquam abftirduin. Hoe cnira
in Theologia certiffimum eft : Nihil creatum effe çquale Deo.Itcm;Scqucre-tur hutnanam naturam affumpfiirc Humana naturam exHis verbis, paulö póft videbimus.At illud eft à.riiç'nw. Itern:Sequeretur hçc verba, ejfe informa adhumanam naturam Chrifti cfle referéda: ac proinde illi Deitas tribucretur : vtmox explicabimus.Ampliùs fcqucrctur: aut hu-manam naturam effeætcrnam.aut æternita-temnon pcitincread formam Dei. Vtrun-que falfifl'imum, Denique fcqucrctur,cxina nitionem Chrifti non cœpiffe ab ipfo tempore conceptionis, cótra Theologorum o-mnium fententiam, adeóque contra illorü i'pforum dogma.Cùm enim concipiin vte-ro pugnet cum Vbiquitatc corporis,cogun tur illi conceptionem corporis Chrifti re-1 ferre ad ipfiushumiliationem,?c,vt loquun I tur, Abdicationem ; qua de re iam aliquid diximus,quumillamdiftinlt;ftioncm refelle-
I remus.
-\d vetcrum çxpofitioriem quód attinet,
-ocr page 186-170 DeVeritate
abfit vt illi ncgent rèv xèyof fumpfilTc vcra humanam naturam ; Nam qui dicit ferui-lera formam, non tollit fcrui cffentiam, amp;nbsp;_ naturam.Cetcnini diélio LWP®t,',pi'opriè qui-dem amp;nbsp;pnmaria lignihcatione,no iignincat effentiam : Sed quia forma ( de commenti-tiis formis non agimus ) in rebus naturali' bus,fine fubftraóta eflentia, eife non poteft» idcireo fæpe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/uapipM fignificet etiam ef
fentiam, nempe ex confcquenti ,adeóvt ex locorum circunftantiis rcsipfa difpicienda fit. Atquevt ad locum hunc accedamus» Forma Dei ab ipfiusDei elTcntia fcparari non poteft:Nam ætcrna Dei maieftâs eft ipfe Deus. Eft enim fimpliciftima eftentia, cuius oJiriet amp;nbsp;Toävil idcmcft: Ex quo fit, vt hoc connexum fit vcrilTimum. Eftinforifl® Dei: Ergo eft Deus. Glortam mea alteri dabo, inquit ipfe Deus.
Itaquein hoc priorc membro, pud Apoftolum , eftentiam fignificat, amp;nbsp;pofteriorimembro, idem fignificct neceftlt;: eft, propter circunftantiam loci, vt pofte-rius membru priori refpondeat, amp;nbsp;vtrobiqs veritas naturae fignificctur. Nec te iuuabit ft dixcris.hic/xopip^Vaccipi pro fcruili forru^; Temper enim vrgebo , non potuifte aifu^* fcruilem formam, nifi fcrui natura fuifllt;^*’ alfumpta.Nec enim vlla vera forma elfe pO' teft, nifi fit alicuius clTentiæ forma.
tiam, Paulus vtitur his vocabulis,
-ocr page 187-Hvm.Natvrae Christi. x-yi
11, ^ip.a.'Ti, quæ non opponuntur ipfi eflcn-tiæ, fed ad eam potiùs referuntur. Etenim hic eft fenfus Apoftoli, Filiutn Dci vcrè fuiflcin carne exhibitum , quemadmodum ex humana ipfius figura, humanôque habi-tu fuit omnibus cognitum Si perfpeâum. Q£arc,non immerito damnati funtvetcres hæretici, qui hoc Apoftoli loco abuteban-tur, vt veritatem humanæ naturæ Chrifti ncgarcnt. Quosmaiorcs noftri egregic cô-futaruntcx hoc ipfo loco, amp;nbsp;ex bis verbis : Fuitobediens (inquit Paulus ) admor-tetn, mortem atttem crucis. Quibus verbis fa-tis declarauit fc nominibus ôp.oiûua-roç, Sc ^Mfjiaroç non intelligere fpedtrum aliquod inane, autimagincm nudam affixam cruci (quibus rebus video Pontiflcios, imprimfC-que rcccntiorcs Monachos Tefuitas delcéfa-ri, qui fpreto veto lefu, vanam lefu fimili-tudinem atque iraaginem vulgo circunge-ftant) fed loqui de vera humanæ naturæ cf-fentia.quamomnes ex veris ipfius naturæ dignofeerc potucrunt.
Atcnim (inquiunt ) Chriftus poftrefur-reéfionem, formamfcruilem depofuit. Re-fpondcojSi per feruilem formam,intelligût mortalitatê,amp; cçtcra eiufmodi,quibus Chri ftus defunétus eft,turn quum in terris verfa-retur ; feruilem illam formam fuifte depofi-tam ; fed fimul affirmo, formam ferui, hoc eft hutnanam naturam depofitam non fuif-fe. Sic enim Chriftus poft refurredîonem,
-ocr page 188-lyz De Veritate lom ■gt; z^fcendo (inquit) Patrem meum Patrem “vefirtim.-ad Denm msurn T)eum veflrumJïx Heb. 8,f, jn epiftoIaadHebr.Sï^/«4z:ilt;i«xfer4»» thn-f}i maiefiatis in cœlisiminifler SanPluarij^^etrif-yoç TSf etyieuv.Minet enim Chriftus fummus Saccrdos,manetMediator Dei amp;nbsp;hominumj qui ad fummam illam gloriam eueâus, interpellât pro nobisjinquit Paulus.
Sic autera inftant;Dcitatcm ncc humilia-ri pofTc, ncc exaltari. Rcfpondco, Tor
Romî fcfeexinaniuifle,quatenus humanam natu-ram afliimpftt.morti Si Ti-eiamp;^fxainv obnoxia-
Sic eniin Dco vifum eft,amp; bæc fuit plane admirabilis noftræ falutis sùovou/a, vt que-admodum omnia per ipfum Aoj-ov creata funt,ita per cundem Ecclefia redimeretur. 1 lâc autem exinanitioncm redè veteres di-xerunt fuiffe inclinattonem mifirationis, »»de-feElionempoteftatis.lt3,(\uc æternus Dei filins diciturexinanitus,non fii-npliciter,fed propter humanam naturam quam afliimpfit-’ amp;nbsp;diciturcxaltatusin humananatura, quâfua gloria illuftrauit, quoad humanæ elî’entiï ratio ferre potuit : quemadmodum antè di-ximus. Vt cnim, oppofita nube,Sol dicitur ob(curari,i'dque non in fe, fed relate, videlicet propter nubcm,ita àxjyo; ( nobis enim liceat tantum myfterium aliquo fimili adû-brare) dicitur exinanitus propter humanam naturam.Et quemadmodum nemo reftè di-xeritûpfara nubcm obfcurariilta exinanitio dequ.1
-ocr page 189-Hvm.Natvrae Christi.
dequaPaulusloquitur,tnbucdanon eft car-ni Chrifti,licet propter carnis affumptionc fimUime-amp; iixràfMmvô AÔgt;oç dicatur exinanitus: non autem caro dicitur exinanita.Quód fi vrgeat verbum,Exinaniuit, atque ita concludant : Seipfum exinaniuit:Ergo ad humanatn na-turam referenda eft,quæ fe exinaniuit:quia Deltas non poteft efle exinanita;Ego vicif-fimfic yroç^yo'. FtltKs Œ)ei descendit de cœlo (vtipfeteftatur. ) Ergo iàreferri debet ad loan,^. bumanam naturam, qux de cœlo defeende-rit, quia Deltas non poteft defeendere . At falfum eft,bumanam naturam de cœlo dc-fcëdiffe. Hinc igitur animaduertant ro a.K\t-fov fuæ conclufionis.
: Nunc iftam eoruminterprctationem ad-Uerfus ipforum fententiam retorqueamus.
Si locus hic Paulijde Humana Chrifti natura intelligendus eft, amp;nbsp;ex hoc loco cohfir maturVbiquitas corporis Chrifti,eóqubd Chriftus exaltatus eft,amp; ei datum eft nome fuprà omne nomentÇertè Vbiquitas nô ma nat ab vnione Perfonali, fed à glorificatio-ne: ac proptereaîpftmet litiyam inducunt fuperioribus fuis argumentis ».ipsique adeo loties decantatæ reali proprietatum coni-tnunicationi.Hoc enim eft certilTiraum , Si Corpus Chrifti eft vbique propter vnioncm ^crfonalemmô igitur propter ipfius Cbri-fti glorificationem: vtpote quæ tempore fit f ofterior,iuxta iftudjW ondu eratglorificatie.
-ocr page 190-174 De Veritate
Et viciflïm: Si propter giorificationem:nofl igitur propter vnioncm Perfonalem.
LOCVS III.
Çlonficame apud temeüpfum e a gloria rjnam habui apud te priuf^jHam hie mundm exilieret-Johan.ï ’l-Srgo iüagloria commumcata eßhuma nitatiglonficata^Ôquot; quot;vi Conßquentis corpui Chri' fiitfivbique,
RESPONSIO.
Idem error qui fuprà.Nec enim rede co' cluditur àperfonaadalteramcxnaturiS'IlH ttSitnii. vrgent hæc verba: Glorifica me ; amp;. ego vic’ fira hate verba vrgeo-.j'x^w habui ante^tf^'^ numdusexifieret.Qi^To enim,quifna habut-ritillam gloriam ante conftitutionein ƒ di. Quod fi locus hie eft intclligendus àe Humana natura Chrifti in Abftrado : Humana Chrifti natura gloriam habuit mundi conftitutionem,ac proptereax^*quot;”^ eft.àlt;r£«J«Tfl(i.Item:æterna Chrifti gloria eo fideratuntum in eflentia, quia eft Deus ca Patre:tum in Pcrfona,quia eft æterni Pa*: îEternus Filius.Nihil horum fecundùm caf nem dici poteft. Nam vt cum Scholaiu^' loquar,nihil quod pratceffit conftitutioue mundi, eft Ad extra.At glorificatie cafU Chrifti eft opus Dei Ad Extra:vtilli
-ocr page 191-Hvm. Natvrae Christi.
fi non fatis propric,certè vcriffimè dicunt. Quare,necefic eft locum hune totum expo-nere de ■Steev^iaw». Abfurdum eft ( inqiris, diuinam naturam çlorificari. Rcfpondeo, Abfurdum non elle Chriftum glorificari, ita poftulante falutis noftræ oî-«occjuia. Ipfeautem o XoT-etnon glorificatur per fcjfed propter aftumptam humanani naturam in qua ipfius zôj-ougloriæ lumen,fub-lata veluti nube exinanitionis , clariflîmc refulget,amp; hoc modo dicitur o xé^oç glorificari in natura humana quam affumpfit. Nam (inquit Auguftinus ) Sic plerutt^ue Scriptura It^wtur^vt i^uod fèmpertïlgt; tunefie-ri dicattir ab alù^uo in eo cognofei cixperit: Ita enim dicimus in oratione, San^lificetur nomen tuftm, hoceil,San£{Mm ejje innotefeat. H«C Auguftinus : Atque eius fententiæ Schola-ftici frequentes fubfcripferunt poft Lom- $sEft-ó' bardum, cuiushæcfunt verba. Hoc eodem tropo tißu e^ T) otumw pofi refitrreU:ionem, di-cenJ,Dataeß mihi omnis potefta^incœlo amp;nbsp;in terta^ no cjwd twneprimum acceperit/ed t^uam ante habebat^ tunc manife^lata efi poteßas^zc. ille. quidem fententia crit luculcn-tior, fi addatur difpenfatio amp;nbsp;oîxcrofjiiat. noftræ redemptionis amp;nbsp;falutis-, Nam ob eam «aufam Chriftus fuit tum exinanitus, tum glorificatus.
Sedjinquis, nonne ipfa quoque naturahu tnana Chrifti glorificata eft? Certc-.Sed fuo
-ocr page 192-modo, quippc fplendidiflîmis illis radiisj quos non ilia, fed é Xagt;oç emittit, illuftrata, atquc ita, ne ipfa natura abolcatur : oportet enim naturam manere, vt natura glorificc-tur.Ex quo emergit alius error Confequen-tis.Ncc enira confeâariuro eft:C3ro glori-ficatur:Ergo caro eft vbique.Cùm potiùs i-ta concludendû fit,Si caro glorificatur. Ergo caro non eft vbique;Quia Vbiquitas no potett cfle gloria bumanæ naturæ:quando-quidem Vbiquitas naturam humanam euer tit.At oportet cius quod glorificatur eilen* tiam manere. Sed res hæc tota copiofiùs a nobis fuprà expofitaeft.ltaquefatis erit in .prxfcntia demonftrare quantùm hic locus nobis obießus fuperioribus eorum argutnt tis rep.ugnet. Nam cùm hîc petat Chrift“^ glorificari ea gloria quam habuit ante n^n” dicoijftitutioncm-.nec dubium fit quihWf rit exauditus:quæro,ecquando efFedum 1’*' buerithæc Chrifti precatio ? Nonne qu““” refiirrexit àmortuis, quum afeendit in îum,quum fedit ad dexteram Dei,fubielt;^^ îpfi Angelis,potcfl:atibusamp; virtutibus?
inde quum Paulus àïcitChriflumfuijfe rattan FtUum Dei poten terfecundàm Spif^ fanSlificationisper reßtrredionem à mortuii''^° ne illud ad earn ipfam Chrifti glorificat*^^ nem pertinct? Quod fi ita eft ( yt ctianr n^ gari non ppteft) cfficitur,in Chrifto glof”; cato reluccrc gloriam illamquâe'Aa^w^^?^ ;
-ocr page 193-HvM. Natvrae Christi. 177 buit ante mundiconftitutionem, amp;nbsp;glorifi-cationetnChnfti,qnamhîcàPatrepetit,ef-. fe dcclarationem amp;nbsp;patefaélioncm illms ' gloriæ . Ac propterea qui dicunt locos dc glorificatione Chrifti effe fecundùm huma * nam naturam duntaxat, 8c abfolutè intelli-gendostad hoe incommodum adiguntur,vt, nee opinantes,humanæ Chrifti nature Dej-tatem tribuant.Hoc verb perabfurde dici-^ tur,Chriftum glorificari æterna gloria,fecu dum humanam naturam,quæ æterna nó eft.. Denique ft locus hic confirmât Vbiquitaté ' corporis Chrifti,vtvolunt,Ergo corpus Chrifti non eftvbiquevi vnionis hypofta-ticæ'.quandoquidêhæc vnio anteceflit glo-: rificationem, de qua Chriftus hïc loquutus eft.Atque ita non tam illi ftiara confirmant, quàm refclluntfententiâ.Idquod cogimur illis identidem oblicere.
LOeVS IIIL
Ozwwfi plenitndo ‘Deitatii habitat in eo C6r~. poraliterifuiji.A7igt;ii^i,Colo]f.i.Ergo corput Chri-‘ fli-vbijue efi.
RESPONSIO.
Agnclclmus Cum Apoftolo,plenitudiné Igt;eitatis habitare in Chrifto corporaliter, periorij boc eft.To» xôgt;ogt; efle verè amp;nbsp;hypoftaticè cû bumana natura vnitum in Chrifto, adeb vt
M j
-ocr page 194-178 Dß Veritate
Rom.5-
hoc enuntiatum fit veriflimum •. Chrifita tsi 'DeiuBenedicbu (inquit alibi Paulus.) Scd ncgamus indc fequi,corpus Chrifti efle vbi-qucuicc vllam polFum animaduertcrc huius Confequentiæ rationcm.Imo fi crafseacci-pias vocabulö corpora/nti',fcquerctur (quod abfit) Deitatem faétî efle corpus.Nam per-fpicua cft coniugatio corpsrii,^,corporaltter. Quarc, vt fauerct Vbiq^uitati corporis, ita potius Paulo dicedum ruit: Corpus Chrifti habitat in plenitudine Dcitatis fpirituali-ter.Quod longe fccus eft.Paulus autem (vt hoc obiter dicam) veteres illos hçrcticos V-no verbo perftringerc voluit, qui,propter corpus Chrifti,negabant,Chriftû efle Deù: quæ hærefis ab ipfis vfque Apoftolorum tc-poribusEcclcfiam Cnriftianam diu mul-tûmque vexauit: cùm tamê Apoftoli, adeo-queloanncs in prima Epiftola.grauitcr ea amp;nbsp;copiosc rcfutaflct.Itaque affirmauit Paulus,hanc ipfam humanam naturam,quç,quû Chriftus hîc verfarctur,omnium oculis pro pofita fuir,cftc tanquam téplum ipfius Dei^ tatisico quod verè amp;nbsp;perfonalitcr cum ip*a Deitatc vnita eft. Quod fiquis ita cônedat: Corpus Chrifti eft perfonalitcr vnitû Del-tati, ergo corpus Chrîfti cft vbiquc,qucin-admodum Deltas eft vbique : Ille de V-nioncconfuftonem faciet, quemadmoduin ante fuis locis dcclarauimus, quum refelle-remus realen)^proprictatum coininunica-tionem,
-ocr page 195-Hvm.Natvrae Christi. tiöncm,qualcm ifti introducunt.
Qmre, adigamus ad incommoduin.Sbcx dmi. eo quod omnis plcnitudo Deitatis habitat inChrifto corporaliter,fequitur coiporis Chrifti Ornnipræfentia,fiue VbiquitasiEr-go fimili rationc, fequetur ipfius corporiâ æternitas. Confequentia patet.Nam plcnitudo Deitatis fine æternitate elle non po-teft *
LOeVS Vi
l^emo afctnditincœlwn ntlicjui dé/cèndii decœlo:Filtnd hominü ^uitn cœlo eft.han.^-Fr-go corpM Christ efi vbitjue'. ^uippeßmul in ca-io in cerrA.
RESPONSIÖ.
OfFcndunt ad eundem lapidem, aPerfo-na adhumanam naturam affirmate conclu ««lt;'”’»• dentes. Quod vt magis percipiant, vrgea-mus illos hoc iricommodo i Si hæc Chrifti verba intelligcnda funt fccundum huma-ham naturam : Ergo humana^ Chrifti na-tura defeendit deccelo. «tTudaTsv. Quiti èc ipU hoc argnmento fuperiora illa fua re-texunt . Quorfum enim glorificatiohcm Chrifti profcrebantjVt affererent Vbiqui-tatem corporisifi (quod nunc Armant) conftat ex hoc Ioannis loco , corpus Chrifti vbique fuiffe ante ipfam Chrifti glori-
-ocr page 196-i8o De Ver 1 t a te
i®*n gt;7. ficationem? Sic cnim ille ipfe loanncs:/^ nondum erAtglorifieatm gt;nbsp;inquit. Denique fi valet hoc argumentum, nuntium igitur remittant fuperiori diftinâioni de Abdicatio ne,qua dicebant naturam humanam Chri-fti,ante glorificationem.fefc abdicafTc ad tc pusfua Omnipræfétia.Quomodo enimfta' re pofletifta Abdicatio,fiquûhæc Chriftus diceret (quod tempus glorificatione Chri-fti anteceffit,ac proinde ex eorum dodtrina referendum eft ad ipGus Abdicationem ) tu eratjCtiam fecundùm naturam Humana,pr2 fes fimul in cœlo Sc in terra?Ac de hoc qui-dem Ioannis loco,haâenus.Nam difputarc, fit ne locus ille intelligendus de Omniprat-fentiar« Aoj-ou, an verb de ipla ccelefti do* ftrina, quam Chriftus proponebat : non eft huiufccdifquifitionis.Certefi de Omnipr« fcntiaexponitur:rcferendus eft ad primuni Theorema fiipra à nobis propofitum.
LOCVS VI.
EgovobifcMmfumvf^uead confummAMM feculi.Adatth. bicunq^fuerint duo vel tr(J con^egati tn nomme meo,tbi fum in medio eentgt; atth. 18. Ergo corpus ChriSlt eß vbiqut»
RESPONSIO.
Srfirfu-
Ufihni,quot;.'quot; Fallit Confcquenszvt fuperiora ilia omnia-Cum
-ocr page 197-Hvm. Natvrae Christi. i8i Cum enimhîc agatur de pcrfona, quorfum verbaCÏirifti intelligunt fecundum huma-nam eius naturam?Quaie,fi locos illos acci-piant de Omnipræfentia amp;nbsp;Vbiquitate, ego illos referam ad primum Theorema, quod ante propofuimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... ,
Verumenimuerozicqucntes nodi patro- ^4 ittctm-* nis Omniprçfentiæ diffoluendi funt.Nam fi loei illi funt de Omnipræfentia Chrifti in-telligendi: rogo te,quid opus fuit hac peculiar! promidione ? Quorfum Chriftus pro-mittit fe peculiariter Ecclefiæ affuturû,cùm tanquâ omnipræfens, adfit rebus omnibus? Cur etiam apponitur ea conditio ,vt in nomine Chrifti congregentur? Nonne tanquâ omnipræfens, adeft omnibus ccetibus, qui-cunque tandem illi fint?Eligant igitur vtru malint.Si promiffiones illas exponût de V“ biquitate Si Omnipræfétiamô funt promif-fiones.Nihil cnim hîc peculiare eft Eccle-fiæ,quandoquidem Chriftus, tanquâ omni-prxfens,rcbus omnibus præfens adcft.Si (v-tinecclfeeft) promifliones illædepræfenr tia gratis intelligendæ funt-.nihil iuuant O-mnipræfentiam.Sic enim perperam cóneéli tur;Chriftus adeft fuæEcclchç, quia omni-prçfcns amp;nbsp;vbique eft.Et illi ipfi diftinguunt Omnipræfentia Maieftatis,à prçfentia gra-tiæjquæ fl effet Omnipræfentia,nullum igi-tnr effet diferimen inter eledos amp;nbsp;repro-Jïos,inter Ecclefiam amp;nbsp;hoftes Ecclcfiæ, de-
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M ii)
-ocr page 198-18z De Veri täte
nique inter eos qui in nomine C hrifti coii-gregantur,amp;eos qui coniundis animis,có-filiisamp; viribus Chriftiim in cius membris infedantur.a/tto^Tov-
LOeVS VII.
defeendttitpfe eß afeedtt fupra omnit cxloi,vt tmpleret omnia.Eph.^. F,x plenitudine eÏHs acceptmm omnes- ^oh i. omnia irnplet in omnibus.Eph. i. Ergo Chnflus efl vhilt;pue. E-' tenim diktat afeenfus Eht inccelumab afeenfa Chrifii. T^.am cjuum dicimus Chrißum in cœlaiH afcendtße^definimus caslum non loco^ßd beatitU' dtne. Hocenim cœlam^f^r regnum Dti PatriSf fynonyma fimt.
• - responsio.
Efrtris fu. Vitiofuin Confcqucns.Nam quanuis def-Cb- cendifle de coelo dicatur rationeTgAoT-«;^«--ttßiniM. jj eft,quia naturam afTumpfit, ex primo noftro Tbeorematc ( nee enim corpus Chrifti de ccelo defeendit) amp;nbsp;afeendifle di-catur , ratione humanæ natura? fupra cœlos çuedæ, ex fecundo noftro Theoremate:ta-men ha’Cvcrba,t'/»«jp/erero»»»M, deipfata-tùm Perfona intelligcda söt:ex tertio Theo remate à nobis propofito. Etcnim fiue verbum ÎOTp/e»«/« de gloria amp;nbsp;Maieftate Chrifti Vbique diffufa, intelligas ; fiue dc impletis propnetiis('ficenimvarié dilpurari video) fiue dc exxdificatione corporis Chrifti (eo quod
-ocr page 199-HvM. Natvrae Christi. 183 quod ftatim fubiicit,datos fuiffe Apoftolos, Prophetas,Paftorcs,amp; Doótores ad ædifica tioné amp;cóftitutioné corporis myfticUquod eftEcelefia: adde quod pauló ante dixerat Apoftolus; Vt tmpleamini omnt plenitudme Dei. Zc alibi: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copletiin illo,certè CoU,
hæc verba ncceffariö ad ipfam perfona erut referenda.Cbriftus enim Rex amp;nbsp;Dominus, omnia fua gloria,fuóque imperio cóprcbc-dit:Chriftus Dei amp;nbsp;hominü Mediator pro-phetias implcuif.deniq. Cbriftus caput Ec-clefiæjcâ fuis donis implet,vt tadé aliquado fiftat omni ex parte gloriofam,vt ait Paulus.
Nunc cxcutiamus iftud Confequcs.Chri- , ftus implet omnia; Ergo corpus Chrifti eft vbiquCjinquis.Quonam id modo? obfccro.
Nec enim dixit Paulus: vt Cbriftus irapleret omnia fuo corpore,vel,effentiali præfentia fui corporis.Quid autê impedit quo minus Cbriftus,vel omnes propbetias implcuerit, vel omnia implcat fua Maieftatc amp;nbsp;gloria, Vcl omnia fua mebra, boc eft, totâ Ecclcfia fuis donis impleat,mancte nibilominus ip-fius corpore in cœlo? Hæc enim duo quàm longiflimo interuallo differunt: Chriftum implere omnia fua Maieftate amp;nbsp;gloria, amp;, Cbriftum implere omniaeflentia fui corpo ris.Nâ fl dicas.omnia implcri gloria amp;nbsp;Maieftate Chrifti,cuiu s ipfa natura Humana fuo modo eft particeps; quid hoc ad Vbiqui-tatcni corporis? Nam gloria amp;nbsp;Maieftas
M iiij
-ocr page 200-184 De V ER I T A TE
Chrifti, non eft corpus Chrifti. Si vero di-cas, omnia impleri effentia corporis Chri-fti;primùm,id fine authore dices, quando quidcm nihil talc extat apud PauIum;Dcin-de nunquam cxplicabis quænara póffit efle eiufmodiimplctio:multum eniiii labo'rabis in exponendo veibo /wp^f«^hVidelicet,an metaphoxice vfurpetur : an verb in propria fignificatione. Q^bd fi metaphorice, nihil iuuabit realem amp;nbsp;cftentialem corporis O-mnipræfcntiam. Si propric, turn dicenda e-rit caufa,quamobrem veri amp;nbsp;eflentialis cor poris vera,amp;realisimpletio non fit iinple-tio corporalis, ac proinde ndeamp;MToç. Q^od quam abfurdum fit in hac quæftione, fatis eft omnibus manifeftum.
Qmnetiam coniungamus alios etiam locos nobis obieâos.vt res etiamnum fiat di-lucidior.Chriftus iraplet(autvtalij Icgunt implctur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia in omnibus.
Heb,I.
Quis hoc de corporal! impletione vnquam intelIigat?Quanquam autem Chriftus,qua-tenus eft 0 xhytii;, eft infinitus,amp; omnia continet ac fuftentat fua virtute (inquit Apofto lus ad Hebr.) tame quia Paulus ibi loquitur de Chrifto,quatenus eft caput Ecclefiæ; no video qui polfit eorum fentétia labefatSari, qui verba Pauli de impletione donorum in-telligunt, quibus ipfa Chrifti Ecclcfia adim pletur. Id quod idem Apoftolus copiofiùs cxplic3uitcap.4.eiufdé epiftolæ. L’r,inquit, ßqttentts
-ocr page 201-Hvm.Natvrae Christi. 185 ßijuentesverttatem cum chantate, crefcamiu in tumber ommA tjui eßcaput,nempe Chrtfiw.Ex ^uo totum corpus con^ruenter coa^mentatum compaLiumper omnes^uppeditatas commijfuras, ex vi intus agente, pro menßira vniufcuiußjue membri,incrementum capitcorpori conueniensj ad adificationem /ui tpfius in charitate,?i c. Ad-de quæ paflim occurrunt in fcriptis Apo-ftolicisjde fidelibus implendis donis Spiritus fanfti.Quibus valdc confentit locus loa. nis nobis hîc obieftus. Sx plenitudtne etus , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
• n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loan.i.
(nempe Chrilti)4r«p»»j?« omnes’.grattam pro gratia, inquit. Ex quibus omnibus locis fi-mul collatis, facile eft intelligcre.locos nobis obiedos agere de donis fpiritualibus, quibus fideles cfficacitate fan di Spiritus ad-implentur, quibus omnibus perfediflimus addetur cumulus, poftmortuorum refurre-dionem. Ac proinde nemo nó videt, locos illos nullo modo confirmare realem illam cc^rporis Chrifti Omnipræfentiam.Verùm, obiellu-Chriftus implet omnia fecundùm humanâ naturâjinquiuntjquia fecundùm humanam naturam afcendit.Refpondeond non fequi;
1 nam in eodcm complexo vbi de pcrfona a-gitur, vnumquodque membrum intclligen ' dum crt pro ratione,vel alterius naturae tan I tùm, vel vtriufquc fimul, prout rcs exigit.
Sic ad tïeb.Z.Tarticipautt carne /dngutnemt quot;vt f er mortem aboleret eum e^tti mortis habet tm perium. Ecce tibi quædam de Xo7Çgt;’ intelli-
-ocr page 202-De Veritate
géda funt:quædam de Humana natura,qux-dam de ipfa pcrfona. Et in hoe loco nobis obieébo;Qui defcendit, ipfe eftqui afcedit. Namille defcenfusad carnem Chrifti non refcrtur:quafi illa de ccelo defcendcrit.
Sed iam id cuincamus propofitis aliquot Mi intrni- incommodis.Primum hæc dicunturarT/^
lt;r/z®ç;Chriftum afccdifTc in cœlum fuo corpore,vt corpus Chrifti fit vbiquc.Nam verbum ^fcendendi Vbiquitati répugnât.Ité:H vi vnionishypoftaticæ corpus Chrifti vbi-que cft,vt il li autumant,cur ergo Paulus di-ccret Chriftum afcendifte j vt fuo corpore omnia implcrct.fiquidcm,vt volunt, longe antea corpore Chrifti omnia iraplebantur? Item:Si omnes implentur Chrifti corpore, amp;nbsp;corpus Chrifti eft viuificü (qua de re fuo loco nobis agendum crit.latis enim confiât Omniprsefentiam haue,propter myfterium Cœnæ Dominifuilfe introductam)quid v® tat quin falutis amp;nbsp;vitæ ætcrnæ omnes ex S' quo fint participes?
Nee te feram,diftinguentem oralem matt ducationem à fpirituali manducatione: feiu per enim vrgebo particulam omnia- Nain n corpus Chrifti omnia implet, Ergo non os tantum,fed etiamanimum implct,idqueiU omnibuSj inquit Paulus.Quamobrcm race» fat,obfecro,ftudium contradiccndi,amp; in no bis vigcat amor veritatis. Denique vt locoJ fuperiores reólè, amp;nbsp;ex verbo Dei interpre' tcniur,
-ocr page 203-îlvM. Natvrae Christi. 187 lemur,memincrimus ciusquod diccbatPe trus,Chriftum,poftquam cxaltatus fuit Del dextcra,amp;:acecpit aPatrepromiffionem fan öi Spiritus, cffudiffc miraculofa illa S. Spiri tus dona.quibus fundata amp;nbsp;confirmata fuit Euangclij prædicatio.Memincrimus etiara eius quod dicit Ioannes,.Ç«i credit in nie(in. Ioan.7. ’ quitC hriftus)yZ«»2i«zï acjM£. -utuiußiient ex eiui ventre. Hocautemdtxitde Spirieu a/uem acce~ pturi erant credentes in eurn.l^ ondum enim erat Spiritfu fantlm, ijaia lefm nondum eratglortß-
loannes.Ex quibus facilè pcrfpi-ciemus,quid fibi veilt Patilus,quû ait, Cnri ftum afcendiffe fupra omncs ccelos, vt im-pleret omnia. Scd de buius loci cxpofitione plura non videntur dicenda, quâdoquidem nobis fufticit deinonftraifc , hune locum amp;nbsp;alios nobis obietfos, nullo modo realem. Omniprçfcntiâ corporis Chrifti poffefta-bilirc.
Porró.vt fatoor afcenfum Chrifti efle Infinitis partibus exccllentiorem afeenfuE-liædta pernego diferimen iftud vllo modo Omnipræfentiâ corporis Chrifti pofte ad-iuuare.Nec enim Elias in coelum afeendit, vel fua virtutc, vel vt captiuam duceret ca- ’ ' ptiuitatem , vel vt coelum nobis patefa-ceret,amp; pararct locum, quæ omnia amp;nbsp;ple-raque ciufmodi, dicuntur de afeenfu Chrifti in coelum. Eft igitùr error fx» e^nev «5« dfriov. Nifi forte dicant diferimen effe
-ocr page 204-i88 De Veritate
conftituenduinin Omnipræfcntia corporis Chriftiiactum emcrget error atius; Petitio quod dicunt ccelum,in quod Chriftus afcendit.nó définiri loco,fcd bcatitudine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theolo-
gia non fcrendum. Nam tametfi Chrifto in ccelo hunc vel ilium locum minime aflîgna mus: tarnen humanain Chriftinaturam elfe in ca:Io,amp; in loco , fiquis dubitat,illc fyui' bolo Apoftolico, Cliriftianæque religioni fidem abrogatzquod abfit.Quamobrcmei'' ifterefcllaturex locisfcqucntibus. Dif' »füÇut. iunlîns eïi ab eis, nbsp;nbsp;furfùm firebatur in cœlumgt;
quot;LyxC.Zj^AJpictentibfis ipfis eleuatusefi,;:^ nubes fufeeptum eum abflulit ab eculis eora. Hiclefm ^uifiirfum receptus efi à vobis in cixlnm, ita 've-ntet cjuemadmodum conjpexifliseumproficifce)t' temin coelum,Kamp;.\.IpßDominusde/cendetde i.Theff.4. cœlo.Raptemurfimul eum eis in nubes in occuf' Matth. Î4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Domini in aera.it/4pparebttßffjum Filij bo
Aamp;.i. minis tn cœlo..Qwm oportet vtcœhtm capiatvf Rom.io. ad tempora refiitutionis omnium.Ne ditet'
risin corde tuo. Quis afeendet in calttm^hoee^ Phil-b Chrtflumexaltodeducere. HJoßrumTroXinvi^
eß tn cœlis, vnde etiam Seruatorem expeilagt;mtgt; i.ThctTi Dominum feßm Chrtflum. £xpen:are Filium j.Thef.i. eins e coclis.Patefiet Dominus ^eßs de coelo.FtO quot;nbsp;ficifcorparaturus vobis locum,^ ejuumparant' ro vitbis locum, rurßtm veniam,^ aßumam vti admetpßm,vt vbißsm ego nbsp;nbsp;vos fitis: S£ plc-
rique alij loci cófirailcsjquibus verus Chd' {Hin
-ocr page 205-Hvm. Natvrae Christi. 189 fti in ccelum afcenfus confirmatur. Vt autc locos fuperiores éludât,proferunt hçc Chri fti verba apud Lucain,Vf edatis (^btbatk in rnenfi. miatn re^o meo. Sed hoe Connexum, tx. fat fcio, nullus vel Theologus, vel philofo-phus vnquam admiferit,videlicet: Non edi tur nee bibitur in regno Dei: Ergo Chri-ftus non afcenditin ccelum propria fignifi-catione acceptum : nee eft in ccelo in loco. Qupdperinde eft, vt fi dicasnn quibufdam Scripturælocis quædam vocabula funtper metaphoram intelligenda; Ergo afcenfus Chrifti in ccelum metaphoricc intelligen-dus eft. En quo euadant illi qui nobis rôties TopHTov inculcant, amp;nbsp;interim afeenden-di,dcfcendendi,cœli,loci,amp; confimilia vocabula negligunt, quafi ilia ad T9p»To»non pertineant.Sed enim obfecro,céfcntnc ali-quando futurum vt fideles,quibus Ghriftus locum parauit,quos vult ibi efle vbi ipfe fue rit:denique quorum corpora redder corpo-ri fuo gloriofo conformia : fideles,inquam, cœlefti gloria perfruentes, fmt extra omné locumîQuid plura? quumilli nos reuocant adomnipotétiamDei, vt credamus corpus Chrifti efle fimul circunfcr'mtum amp;nbsp;incir-cunferiptum : vbinam conftituunt corpus Chrifti circunferiptum? Nimirum in cœlû (fie enim vulgo difputant)quî fieri ergo po teftjvt fit in cœlo circunfcriptum,fine loco?
igitur faltemfe audiant:aut(.quod longe
-ocr page 206-19© Dè Ve r 1 t a te
inaius eft) hanc rcgulam ab omnibus Theû ■ logis rcccptam accurate expendant, locos Scripturæ,qui narrationcro amp;hiftoriâ con-tinent, effe »ara TOftnov^ iuxta fenfum li-teralcmintelligendos.Alioquijfi tibi liccat allegoricè vel metaphoricè ludere in voca-bulis, quibusnarratur afcéfus Chrifti in coe lum, cur non idem alius experiatur in hifto rianatiuitatis, mortis, refurreétionis Chri-lli,adeôque in iis omnibus qua: nobis Eua» gelica hiftoria commémorât?
ér” At,inquiunt,cceli ad quos afeendit Chri-ftus, amp;nbsp;regnum Dei Patris,fynonyma funt. Quæfo,quis hoc patienter audiat? Obrua-mus igitur abfurdis iftam a-urafüju/arzScque-retur,hafce interpretationes elle veras:Ci^lt; ßtti die »ouiffimo defeettdet de cœlo viuos ijrmef tuos iudicaturus-.\\oc eft,dcfccndet de gloria Dei patris.Falfum amp;impium,tnnc cniin p(? tiùs dicitur cum gloria venturus. Item'.Chri fiw afctndttßipra omnej cœlos(inquit Paulus) hoc eft afeendit fupra omnem gloriam Dei Patris.alt;rJ)'a'rflr.Itcm;quia gloria Dei Patris ad quam Chriftus eueólus eft, non tantùn’ luect in cœlo,fed etiam in terra;fequeretur, inhocenuntiato, Chriftus afeendit in coe-lum (fiquidem cœlum amp;nbsp;gloria Dei fynony ma funt ) terrain etiam nomine cœli ficari.Abfurdum. Contineo rue àpluribuS incommodis recenfendis, amp;nbsp;iftos adhortor
-ocr page 207-Hvm. Natvrae Christi. 191 vt Stephanum primum ilium ac fortiffi-mum Chriftimartyrem audiant-. qui,quuna oculis in coelum intentis gloriam Dei vi-àcxct'.Ecce,ïnc^mz,co»Jfgt;icio cœlos apertos^^Fi Aa.7. /iaw» hominis ßsintem ad dexteram De/.Quibus verbis Cœlum ab ipfa Dei gloria diftinxit; vt amp;nbsp;Chriftus apud Ioannem,inquiens,^j^« mam vos ad meipptmf Vt vbiptm ego nbsp;vosß~
rà’.Item-.r'oio vt vbipim ego iüifintmecumy ft conßiiciantgloriam illam i^uam dedifii mthi. Quibus conientaneum cft quod ait Paulus» Rap tum ß inparadffiim ad tertium vßjuecoe-lumßiijfe,^ ibi audtuijße ineffabtlta verba ,amp;lc. Quanquam enim gloria Dei potilTimùm refulget in coclo (atteftante propheta; Cœlum mihithronus eft -, nbsp;nbsp;terra fcabellumpedum Eû.fifi,
meorurn} tarnen coelum non eft ipfa gloria Dei e-uvtigt;vvp.uç ; vt ifti volunt. Sed de nouis iftis Synonymis, adeoque dehac obiedtio-nehaftenus. Nam bac de re quædam etiam infra nobis erut dicenda,quum ad earn ob-ieftionem refpondebimus,quam illi petunt ex his Chtifti verbis; Fl on btbam ab hoc tempore de hoegenimtne vitis ad tllum vftjue diem, ^uurn illud bibam vobifeum nouum in regno Pa tris met-
VQQN'i VIIL
Chriftas ante^uampateretur tran/pgurattts
-ocr page 208-De Ve rI t at£
efl. Matth. 17. Ergo , ne tunc ejuiàem Chri^ fti corpus ex phyßct corporis rattone metienäum fitit.St vi Cenflijuentis^ corpus Chrifli efl omnt-praßns.
RESPONSIO.
ftmrfX- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Confequens. Licet enim ChriftuJ
uaimii. tune volucrit quofdam ceu radios fuæ Ma-ieftatis emittere,vt ita teftaretur fe non tan tùmhominem efle, fed etiam Deum : cuius rei cogitatione difcipulorum animifirmio-res eflent(iamiam enim inftabat tepus tis Chrifti ) nihil tarnen fuit in illaTranffi-guiatione,quod vel tantulum ad Vbiquita-tem corporis accederet:luxit quide corpus nouo fplendorc exornatum, fed manfitni-hilominus corpus, habens fuas dimcfiones, amp;nbsp;manfitloco circunferiptum. Ex quo fa-lt;ftum eft vtoptarct Petrus illic rcmanere’ Domine bonum eflnos hic efle (inquicns ) fltciamus htc triatahernacula.,tih'vnum,amp;^^^ fi 't/»aw,g^£’Zilt;ew»wj.HæcPetrus:NihiI pr^ fclt;ftö cogitans de ifta corporis diffufione^ Vbiquitate, cuitabernaculum parandfino” fuiflet. itaque nouæ gloriæ accetfio nô a^ ftulit corporis veritatenj. Non cnim po^^, elfe gloriofum corpus,nifi fit corpusgt;vtia^ nobis aliquoties didum cft,
Adigamus igitur illos ad incommqdûni «4 mttm. jjQç modoîin Tranffigurationc Chrifti «o'* , tantùi» i
-ocr page 209-Kvm. Natvraé Christi. 15^ tantùm colluxit eins facies^ fed etiam veftis ipfius apparuit candida,taquam lux, (inquit Mattbæus)Ergo fi ilia mutatio ad Vbiquita tem pertinet, nihil obftatquominus etiam ipfms vcftimenti noua quædâ Vbiquitas fta tuatur. alt;rvvaToi'.Qu_amobrem fic argumen-turn retorqucoiSiitatransfiguratus eft Chrj ftuSjVt ipfius corpus amp;nbsp;circunfcriptum amp;nbsp;a-fpedabile rcmanferit; amp;nbsp;illatransfiguratio ad conditioncra gloriofi corporis Chrifti pcrtinebaf.Ergo non cacft côditio gloriofi corporis ChrilUjVt fit incircunfcriptum ôc inuifibile-.nec enim corpus Chrifti tunc dif paruit^quafi vbiquc diftufum, fed manfit in vno loco vifibilc, qucmadmodû Matthçus comniemorat;amp;Petrus teftaturhis verbis, , inquit, noflris oculis ^jMiüefiatent ipßm- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim aTieo Patre honorem
(ß glonam-tvoce aâ enm delata eiufrnodi à nia-gloria : Htc eH: FtUus tile metu dile^htti in i^uo acejuiefco, hanc ipfim vocern audt~ iiimui è cœlo delata, ejnnmefftmus vnà cum ee in tnonteSaniio. Hæc Petrus, ad banc obie-ôionem pro nobis refpondens.
to CVS IX.
Chrifimin natiuitate tranfiit t/tèrum wgt-'ale claußtnh^ß in reßtrre^lioneßxuw manumen penetratttt: Srgo duo corpora fuerunt [imul in i oodemloco: ^uodßerinon potwtejum alttrttm
-ocr page 210-194 D E V F. R I T A T E fjfet incircu7ifcnptum,nepe corpM Chrifli.^^A-Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re,corpM Chrtfii -vbipie efl.
RESPONSIO.
Antcccilcns non cxtat in Scriptnra.Imo, if-limu. grauiflimi auóiores alitcrfcntiüt.Jtaqiicnó valet confcquens. Certc Lucas non negat Chriftiim natum cfFe cx virginc,qiium ciac Inc.i. commodat præceptum hoc legale : Omne rnafcnlim adapertens I'terum ertt fài.Hiif» Domino, Et quod attinct ad faxum monu-Matth.28. menti,narrat quidem Matthæus, faxum re-uolutum fuifl'c ab Angelo, qui mulieribiis teftatus eft Chriftum rcfuirexifTe : fed non proptcrca fequitur,Chriftum exiirt'e è frpid chro claufo.imo potiiishinc pcrfpicuiicft faxum illud Diuina virtute reuolui potuif-fc.quotiesita Deo vifum fuit,vt omnia ob-leoEpifl. ftacula ccdcrentChriftorefurgentindquod veteribusipfis non difpliccrc vidco.Quan-qiiam cnim ( vt aliquid non plane diflimile proponamns ) career illc in quern Apoftoli conicéti fucrant^repertus fuit clanfus: inde tarnen cxicrant Apoftoli, ianua carccrisab Aô !- Angelo aperta/vt narrat Lucas. Denique non fcquitur cx fnperiori argumento, corpus Chrifti eile vbiqite. Sic enim potiùs rC' ajeforguM- concludcrcnnSi Chrifti corpus.cft vbi-»»rx/uMZ-a que ( Vt volunt ) ergo nee vtcrum virgniis ^prTjintiS.' traiftiit,nequefaxum monumenti pénétra-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uit
-ocr page 211-Hvm. Natvkaî. Christi. 195 uit. Quamobrem ? inquis. 'Ncmpe quia hæc verba Tranjeundi Sc T'enetrandiWix-quitas non patirur. Adeo vtbæc prxpofnio fit veriffima : Quicquidtranfirc amp;: pcnetra-re dicitur,id vbique nori eft.‘ Etenim ê Io-co ad locum tranfitur, at que etiam pénétra tur. Porro licet Angeli non circuhfcrib^n-tur loco, non tarnen Angclorum clTcntia eft infinita.aut vbique diffufa.Itaque qui ne gat circunferibi locomegat quidcm eile cor pus.fed non proptcrea concludit neceflarib effc vbique. Nos verb quibus ex veibo Dei certiflime perfuafum eft, Chrifti corpus ef- ,, fe verb corpus,affirmamus, illud ipfum corpus efle citcunferiptum, amp;nbsp;baberc fuasedi-nacnfiones,fcmpcrque faiâuni diiàna viitu-te, vt quæcunquc ex ordine nituræ potuc-runt huic corpori obftare,toll«rcntur. Dc-nique ex fabto aliquo fingulari amp;per mira-' culum edito,non rettè colligitur Ö.mnipr^e Jentia corporis Chrifti.Rcde cuim jKugufti Epia.j, nus:S» ratio htc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,jri-ertf t»irabi2
le,fi exemplipofcitur^non entßri^ulareAitze il le. Ac profeftb non pofl'um fatraiftos raira-
’ nbsp;nbsp;nbsp;ri,qui ex ns,quæ non extant in S^3iip6ura,vo
1 nbsp;nbsp;nbsp;lût ca tollere,quæ certiflim ji Sc-manifeftiftii
i nbsp;nbsp;mis Scripturæ teftinioniis coprobâtur, Reb
' torqueamus igitur eorû arguiiiétni lioc mo 'i ; do,Si,quûGhriftusnatuse'ftiqfiûcxntèfc-i nbsp;nbsp;pulcbro,duo corpora fuerhnt fimul incodó
' loco , quorum alterum fuit corpus Gbriftii
-ocr page 212-11)6 nbsp;nbsp;: Dß V E R I T A T E
Ergo corpus Chriftinon eft vbique. Nain quod vbique eft,in loco effe non aiciturivd illis iplis aftentientibus.
LOG VS X.
Chrtflttf ad difctpulas ingreffd^ ejl claufts iH' »uis. Ioan.20.Cor^w igiturChrtfiiefivhit]^’
RESPONSIO.
Errirnfu. Iftud Confcquens redarguitur illis ipfis [imtra ak- rationibus, quas proxinae audiuimus. Hoc uaiirta. connexum eft plane «a-oAXogt;/?o)': ncc vllum vnquam proponetur theorema,àquo vis inanare pollit ad banc conclufioncifl) quum nulla fit hîc vcl a-o»8;j-e«e,vel Quamobrem ita potius formadum erit con nexum:Chriftu$ ingrefliiseft claufis ianuis: ergo ingrcirus eft præter ordinariam ratio-nem. Quod nosadmittimus, cumabipl^ rerum natura admo/iiti,tum freti perfpicuis Ioannis verbis ; qui pofteaquam hiftoriain hanc de Ghrifti ad difcipulos ingreflu com Ioaa.io. niemorauit,A/«/fti,inquit, etiam aliaßgaa^' cit Ie fuj coram difciptilis ßiis. Hare Joannes*
' Quamobre qui ex hoc Ghrifti ingreffu per miraculum taéto colligunt Vbiquitate corporis Ghrifti, næ illi mihi videntur p^rpe-ram ratiocinari. Quanqua enim in miracu-lis ordo naturalisjfumma Dei poteftate, inter-
-ocr page 213-Hvm. Natvrae Christi. 197 tcrrumpitur; tarnen nunqtum rerum ipfa-rûeffentiæ pcrimuntur, Heetaliquando for ma immutetur : qua de re nunc 116 difputo. Sic,quum Sol ftctit (de quo miraculo fupra diflcruimus)manfit nihilominus Solls effen tia:amp; quum mare diuifum eft, manfit efien-tia maris; atqueita de aliis confimilibus mi raculis exiftimandum cft:amp; quum virga facia eft draco,non fuit annihilatio, fedcon-uerfio ; idem dico de aqua conuerfa in vi-num; illi autem volunt effe fimubamp; non ef-fc idem corpus. At fi quis velitVbiquitatë corporis Chrifti ex hoc ingreffu miraculo-fo colligere , is neceffjrio perimet effentiä corporis (vt ante copiofmsa nobis demon-ftratum eft)idque contra miraculorii vfum. Nec enimvultDeusfuampoteftatem eluce re in perimedis rerum creatarum effentiis, fed potiùsin confcruandis,quibusnihiloTni nus vtitur aliquando prætcr ordinariam na turæ rationem, quippe cum ilium ordi-nem ipfi naturx indiderit, nec ei fit alliga-tus. Itaque dicimus Chriftum ingreffum fuiffc claufis ianuisper miraculum.eo quod aditus nulla Humana ratione CHrifto pate-faftus eft. Sed quum CHriftus fit Deus, cut (vtveterósdicuut, locum Hunc exponcn-tes) omniafuntperuia,effecit, vtfores amp;nbsp;omnia obftacula ccderent ipfius corpori in-g’’cdicnti : quo’fit,vt loanncs vfurpet parti-
-ocr page 214-198 4i.De.. Viritate
Ioan. 10'
cipiuraprætcrititemporis xeKXe/!r/xei'4)v:non ai)tcmfpiîæfentis;,.adcô vt ex verbis Ioannis infcrrimdlrpoffit, claufas ctiamniim manfif feianuaSjtum.quum Chriftus ingrefluseft, fed potiiis per miraculum ingredienti Chri fto patiiiife. Atque id ctiam quofdam Veteres cerïftnité, argiirncnto eft, quod luftinus Martyr affirmât -, 'Chriftum claufis quidcin ianuis ingreflum fuiffejfed cum corpore^ra ' quod quam longe diftet ab Vbiqui täte corporis, nemo ell tarn rudis,qui no ft cilcintclligat. Quo fit vt mirer Vbiquitatis patronós,idéntidcm nobis obiicere folitos veterumdn hoc explicando miraculo, fen-
tentiâm. Sed iàm proferamus aliactiaptaf' ter ordinariam rationem corporis facta, quibus tame ifta Vbiquitas colligi nunqua Math.14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;améik/auit(quod
raculfi folent veteres citarein hac quæffio-ph.Vâul ne)fic enim Hieronymus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit,wquot;
natur£ mutUtmnem, /êd T)ei omnipofentia/K^
AS 8 demoHsïrari '. Petrus coepit mcrgi:Philipp*’5 raptus eft ab oculis Eunuchi^amp; tranflaW^ i-Reg.î. Azotum. Elias in coelum fublatuseft. E*quot; ï.Cor. IÎ. qi’tim diceret Paulus, nefeire fe an in cot' porcmecne , raptus fuerit ad tertium vfq”^ ' coelum,non propterea exiftimabat fieri fe, vtfuum corpus vbique cfict. Pra:terlt;^’ (quemadmodû in loco fupcriore proxifl® admonuimus ) dum concludunt ex hoC greflu,corpus Chrifti non habuifle prop''*’’
-ocr page 215-Hvm.Natvrae Christi. 195) dimcnfionesîcucrtunt quidem corpöris na-turam, led Vbiquitatem non idcivco pro-bantiquia Angelus qui Petrum è carccrcli-bcrauit,adipfum Petrum ingrcflus eft clau- Aa.w. fis ianuisjiicc tarnen Ule Angelus vbique c-rat. Et hic eft alius error confequentis tt«-fitTo s çT-cjM^cv. Retorqueamus igitur argumentum hoc modo; ïngreüuscft Chriftus T^rtor^ue-, ad difcipülos claufis ianuis . Ergo corpus Chrifti non erat vbique. Si non tune, ne nunc quidem. Confcquentiapatet ex natura amp;nbsp;fignificatione verbi in^^rediendt : mo-tum enim fignificat è loco ad locum , quod Vbiquitati plane répugnât. Dicitur enim ttVTi9aT/zô;,alicubi cnc,amp; fimul illuc ingre-di'. Quare. fequitur ex bis ïoannis verbis, corpus Chrifti antequam ad difcipulos in-grcderetur.vnà cum ipfis difeipulis non fuif îc. Satis enim conftat vocabulum illud di-cinonrationc diuinæ naturæ, fed huma-næ . Item,Chriftus ad fuos ingreffus eft, vt probaret fe verè refurrcxilTe, amp;nbsp;tefta-retur fuum corpus effe verum corpus,ctiam poft refurredionem ; Onrendttillii loannes, manM (iiof latn(ßiufn. Item ; vi- ïom.i-O’ de mam^s meae, immttte ma.'nHm tu/tm in la-tui mettm , ne fis incredulus^ /èd fidelts.
Item , Fide/e manta pedes meat { in- Luc.ï4' quit Chriftus apud Lucam ) nam egoipfe firn . Contreldate meç^ videte , cjnta fpiritia i^arnem ojfa non habet : adco vt racrito
N iiij
-ocr page 216-200 De Verität e
Lucas dixcrit, Chriftû fuiffe vifum à fuis cum mukishoceft,indicns amp;nbsp;probationibus certiffimis,amp;c. Ergo qui ex hoc Iohannis loco voluiitVbiquitatemcor poris Chrifti confirmarc, locum ipfiim in contrariura plane fenfum detorqucnt.
Item:Si quum facra Domini Coena ccle-bratur, præfentiacorporis Chrifticompa-raturcum hoc irgrefiu Chrifti ad difcipu-los:fi?qucrctur corpus Chrifti à nobis vide-ri Si attreftari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod tarnen falfuin
eft,Confequentia patct, quia tunc difcipuli Chrifti corpus viderunt 8i attrcftarunt. Si dicant raodum amp;nbsp;aftioncm ipfam ingre-, dicndi non fuifte ab Apoftolis perfpeftatn: Sic inftabo: non reftè comparari præfcntii corporis Chrifti in S.Cœna cum illo modo ingrediendi, fed comparandam clVe cûipf^ Chrifti prxfentia, dequadicitloanncsjÈ?” «Ç TO (xtirov., vt præfentia præfentiæ rcfpon-loan.ïo. deatjcx natura amp;nbsp;lege comparationis.Tun^ autem Chriftus ftetit vifibilis amp;nbsp;attrcéiabi-lis: quare,vifibilis quoque amp;attreâ:abilis cj fct in S.Coena, fi fupcrior comparatio locn haberet. Si locum non habeat: quorfum ergo fuperiora Ioannis verba? nobis op-ponuntur?
\ LOCVS IX.
Chri^tm ^uumpoflre/tirre^one duobuf diflt;^'
-ocr page 217-Hvm.Natvrae Christi. 201
puits apparuitjdiciturpofiea ab eorum oculisdif- Luc,14« parutjje:fic tnim Lucas, iylvira,ini^uit-. ^uareycorptis Chrifitefi'vbiijtte,i]:uia vifibile efi amp;inuißbileßmtd. Hue referripotefi, ^uodcor-pus Chrtflifailum eßluditts inutfibile-, ejuum per fnedtum tUortm tranßbatiUafM^Luc.s^.
RESPONSIO.
Agnofeo verba Lucx ’- fed fimul audio ejuidille fubiiciat; «V’ctoTCirvjinc^uicris'.cjuod itH onii. pcrindc eftac fi dicerct,Chriftum fcfc ab il lorum oculis amp;nbsp;eonfpcélu fubduxilfe.Aliud eftautem ede inuifibilem,fm)pliciter;aliud fieri inuifibilera difcipulis.Hoc cnim poftc-rius faftum eft repentino difccflu , non ipfa corporis natura. Quinetiam potcftDcus te nere oculoshominum; ncque proptcrca rcs ipfe quæ natura funt vifibilcs,fiunt inuifibi les;quemadmodum etiaro illis ipfis difcipu lisprincipioitapræfens Chriftus adfuit, vt non ab iis cognofceretur: Tenebantur enim-, Ium '’ eoram ocult (inquit Lucas) «e tpfm agnofceret: poftea fubiicit,corum oculos fuiffe apertos. Deniquc nullum hïc confequentiæ veftigiü animaduerto. Inuifibilis ab illis faélus efl, inquitLucas (ficenim verbum verbo cxpri-
1 nbsp;nbsp;nbsp;rnituv.hoc eft,repente difccftit ab illis.) Er-
1 go corpus Chrifti vifibile eft fimul amp;nbsp;inui-1 fibile.Qimd quidem cum manifeftam con-' tradiclioncm implicat,tura non rede colli-uitur
-ocr page 218-2 02 De Ve r it ate
gitur ex Lücæ verbis nam qui dicitChn-ftum à difcipulis fuifl'c vifum per aliquod te pus,ac poftca videri ab illis dcfiÜTcnlleînoii dicit Chriftum fuific vifibilcin funul Sc in-uilibilem.Etenim ita potiùs concludenduiu cft : Ergo Chriftus quum in terris poft rc-furrcdlionem verfaretur,vt difcipulorum a-nimos confirmaret, fc illis tandiu ac toties videndum præbuit, quandiu,amp; quoties ilb vifum eft.Atquc hoc ilkideftquod dicitLu cas Aôt-i.cap.Q^amobrem cùm Lucas ma- i ( nifcftè diftinguat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à vifibili; perpc'
ràm ficiunt, adcoque Lucæ contradiciint, ij qui inde,fcilicetjcolligunt corpus Chrift* fimul efle vifibilc amp;nbsp;irtuiiibile. Qmd porro iftud facit ad Vbiquitatcm corporis’Si corpus fieret inuifibile naturà ( quod abfit) certè defincret quidem efle corpus; fed non effet vbique. Quis cnim nefeit in Angclorii vifionibus.tandê ipfos Angelosfaéios fuif-fe àipavTeuç imiifibilcs? nunquis tarnen propterea Angclorum naturam infinicaim amp;nbsp;vbique effediftufam exiftimauit ? Quid» quod Philippus raptus àSpiritu dcfiit videri ab Eunucho, neque propterea vllus vn-quam detraxit aliquidde vera corporis Ph* lippi natura?
Sed iam adigamus ad incommodum. Si rndumquot;' corpus Chiifti cft inuifibile,quatenus vbique cft, amp;nbsp;eftvifibile,quatcnuscft alicubi) fecundùm dimcnfiones veri corporis:Ergtgt; eftibi-
-ocr page 219-Hvm.Natvkae Christi, 205 eft ibidem vifibilc fimul amp;nbsp;inuifibile, quia vbi eft vifibile, ibi ctiam eft inuifibile -, aut non eft inuifibile vbique . Retorqueamus farbirjaw. igitur fuperiorem lodum hoc modo;Si quæ dicit hie Lucas verè gefta funt ( quod abfit vt negeraus) amp;nbsp;Chriftus duobus illis difei-pulisin vicum Kmaus proficifccntibus,vcrc ^PP’'opi’iftuauit,amp; cum illis iter fccit ,cum illis in vicum ilium ingreflus eft, denique cum illis difeubuit (quæ omnia Lucas difer-tis verbis commémorât) Lt hæc omnia fe-cundrim Humana Cbrifti natura faéla funt, adcóque poft ipfius glorificationem. Ergo corpus Chriftinectum fuit,ncc nunc ctiam eft vbique amp;nbsp;incircunferiptu ; nâ ilia omnia Vbiquitati omnino aducrfatur.Porro quod illi dicunt Chrifti corpus faäum fuifle lu^ dæis inuifibilc,nufquamcxtatinfacris lite-ris.Sic enim Lucas (quern citant) .^j«lt;?w,inquot; c^mtytranfiijfetpermadios tllos,profeEliis (?/?.Rc-preflit quids Chriftus, amp;; cohibuit ludæoru furore;fed no n propterea fequitur, Chriftû faâûfuiife inuifibile. Neque minus enituit poteftas Chrifti, quodludæisafpeStabilis per mediosillos tranfiitiUæfus.Dicét quof dam id coniicçrc’.verùm Theologi fua confirmant,non coniefturis.fed expreftis Scri-pturæ teftimoniis. Qu an qu am, fi daremus Chriftumtenuilfcludæorum oculos , nihil inde efficcrént, vt ante diâum eft .
(tian verba Trar^eundi Si ‘Profict/cendf a-
-ocr page 220-ÎO4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Vf, r I ta t F.
perte tollunt Vbiquitatem corporis.
LOeVS XII.
Chrifiii^pofiafcenßonemin cœlum /tpparnit Stephan0yj4Li,-j.(^ Paulo ter, ^£1,^. 15' amp;nbsp;î2. Ergo realiter corpm Chrißt etiam nunc in terris adeß.E.t vt confeipuentis eßvbu^ue.
RESPONSIO.
2r«r« fu- Non valet Confequens ; nam fi NntecC' admitterem,ita vtvolunt (quod abfit) non tarne inde feqneretnr corporis Chrifti Vbiquitas.Scd tantiim inferedum effet, tue temporis,corpus Chriftiin terrisfuilfe .Et perperam temporaconfunduntur hoc modo; Apparuit:ergoadcft;fcd ita potius con-nedendum cflet.Apparuit,Ergo tum affuit. Etrurfus,cx co quod femel atque itcrum fa ftum effet.non reétè colligerctur ordinarii perpetuaq; rci alicuius ratio. Verumenim-uerö ita nunc excutio amp;nbsp;expono Antcccdcs, Chriftus Stephano vifus cftifed in cœlo.Sic
A4.7. enim illc apud Lucam, Efcf,inquit.wlt;/e(? cce-los apertos,F ilium hominis ßantem aä dextl ram Dei:Sgt;c ibidem Lucas:I//f,inquit, plentu Spiritu fantio, intentis tncœlumocults,vi^i( glortam£Dei,ç^ lefumßantem ad dexterä Dei-LeetScfift. Chriftus Paulo vifus eft.fdque tcr,in-ttffmntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r-ii' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«r
quiutjid quod cgo figillattm excutio.Act.9. lux vi-
-ocr page 221-Hvm. Natvrae Christi. 205 lux vifa dicitur,fcd è cœlo refulgenszvnde e-tiä vocé audiit Paulus.Id quod vetcres agno Auguft. ïa uerût.Q^madmodû auté diuina virtute fa élum cft,vt Stephanus Chriftumin cœlo vi-dere potucritnta illa ipfa virtute faftum cft, vt vox Chrifti ad auresPauli peruencrit. Et quia cœleftis ille fulgor fuit, tâquam radius diuinæ maieftatis Chrifti, idcirco dicitur Paulus Chriftû vidifle. Deinde Do~
minui (inquit Lucas) noElu Paulum aüot^uuttti efi pervißonem'iS'i’ Bfc^[JLà^6C• quemadrnodum piis maioribus facra eiufmodi vifa fæpe of-ferebantur diuinitus.Sic Ananiam compel-lauit Chriftus, fed o» ópa(xaw, inquit Lucas. Quare.hic locus ad quçftionem propofitam nonpcrtinet.
Tertio, Aél.2a.Chriftus precanti Paulo apparuit: fed cv tKcao-«, inquit. Ex quo fit.vt ad Vbiquitatc corporis,hic locus trahi non poflit.Sediam argumentum eorum in illos ipfos ita regeramus.
Si probant Chriftum in terris fuifle co quod Chriftus Stepbano amp;nbsp;Paulo vifibilis apparuit ( vtaudiuimus)Ergo,quum Chriftus non apparet vifibilis,ceftat eorura argu mentum.Adeo vt eorum veftigi.is',ita nobis reftc cochidcre liceat:Stcorpus Chrifti fern per adeffet in terris, femper effet afpeftabi- ’ nbsp;nbsp;'
Ic.vtille ipfe dicebat Apoftolis, Contnilatf ’’’«»(ÿ't/jrJefe.Nempe vt Ulis veram fui corpo præfentiam probaret.Ac de hoc quidem
-ocr page 222-2o6 De VeRITatb
luc.24. arguméto hafte nus:quod nobis etiain poft' hac crit cxcuticndum, quum aduerfus Pon-tificiam Tranfl'ubftantiationeni dilTeremus.
LOCVS XIII.
^ico vobtifnon bib am ab hoc tempore de hoC ^enimme v/tie ad tliu vßjHe diem,ejttum iüud bt' bam ‘vobifcum notm in regno Patris me^M^tlh' 2 6,^tpoflrefurreilione ctbnmfumpfit cum dtf' ctpults.Luc.z/[.Acl. I o.Er^ö illo tempore Chrt' fius erattn regno Patrishoc eft, in cocleflt gloria-^cproinde Chrifius eodern temporefutttnctc' in terra.
RESPONSIO.
Pormiruin argumcntandi gcnusiquofti-perioris ob- licet coelum terræ mifceatur.Sed illud pau-Hamno. cis ita redarguamus . Primus error
. Nec cnim Chriftus de ter-reno potu loquutus eft : feJ hac metaphora jfignihcal'c voluit coeleftcm gloria,qua les tandem cum ipfo Chrifto perfruentuo Id quod pcr/picuum eft ex eo quod genime illud vitis^noMtm appellauit, nequis fonèd^ terrenopotu inteliig^ret. Atquchæc fimiH' tudo facpe in Euangèlica hiftoria vfurpatun MattJj.s. vt, nbsp;nbsp;nbsp;ulti venient ab Oriente nbsp;nbsp;Occidente,amp;
accumbent tn regno cæiorum cum ^brahanut ^faaCi^ lacob.^mcp^t Chriftus.Itcm:^^^** luc.21« iiig manducabt/panem in regno Dei. Item-'
-ocr page 223-Hvm. Natvrae Christi. 207 'Statt Uli ^tti ad cœnam nnptiarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocatt ,
fuermt.Vx. nominatim apud Lucam^vc edatis inquitjö* bthatis in rnenß. niea in regno ineO', ßdeatisßiper thronos iadtcantes duodecim tri-tw Ifrael. confimilia plcraquc. Secundus error : quod cxiftimcnt Chriftum fuilÏe re-ceptum in cceleftem gloriam, antequam in coelum afcendcret:contra expreflos Scriptu rælocos. Tofleatjuam (inquitPetrusapud Aa.i. Lucam) exaltatm efl dextera quot;Dei, er receptt dPatre prormflionem S^nElt Spiritus,eflndit id ^uod nunc -videtis auditii,']S[jc enm Dautd afcendtt tn cxlam^ tfl'C- Item:ondnm afctndi adpatretnrneum. Tertius error, quod qec opinantes idem concludant ctiamdcipfis Apoftolis,' quibufeum Chriftus fc genimen illudvitisnouum bibiturum effe prædixit, vna cum ipfo Chriftodn regno Dei confti-tutis;atque ita,fi Deo piacet.noua Apofto-lorum Vbiquitas crit conftituenda.Qpartus error,quia licet intelligcremuslocum Mat-thæi,dccibo quem Chriftus cum difeipuUs fumpfit poft refurreftionem : nihil tarnen inde efficcrent. Satis enim conftat im-mortalitatem ,amp; esteras gloriofi corporis qualitates, quibus humana Chrifti natura in ipfa refurreétione cxcelluit, ad çœlc-ftem gloriam amp;nbsp;ad ipfum regnum Patris,de quo Chriftus loquitur, pertincre: qux tarnen gloria poft afeenfum in cœlum cu-mulatiffime refulfit. Perperam igituf col-
-ocr page 224-2o8 De Ve r I t aïe
ligunt Vbiquitatem corporis ex hoc loto Matthæi, quandoquidcm , licet illis pro-pcmodum omtiia daremus, non tarnen con cludercnt, corpus Chrifti elle vbiquc : fed potiùs regnum Dei Patris non includi ca-lo,fed ad terras etiam ipfaspcrtingerc .Error iftorum eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;Sed de hoC
argumento nimis iara multa.
LOGVS XIIII.
Ptufjc non cognofcimus Ctoriflum fecnnamp;f* carnem,inlt;jtiitTaulM 2. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ergonon^'
èleo vrgenda eß ratio natnrahj corports Cbriß^ lt;]Uin vbiqtte efftpojfitt
RESPONSIO.
£rr9rejju~ fferiorüob^ teâionts.
Fallit Confcquens. Error
XêÇiÂç.Etcnim nomine Garnis intelligjî^^ veritatem huraanæ naturas, cuiufmodi^y circunferiptum elfcjamp;jfiniri propriis din’^' Eonibus. A.t Paulus nomine Garnis intel'*' git craflas, tcrrenafqüc cogiêationes, pij amp;nbsp;fanfti homines ahs fe,quQad eîus ri poteft,remouent,ad ca qua: funt cœlcE'^’ totis animis afpirantes.ItaquePaulus,2v' minemAiycpiit^amphus cognofeimus fecanatti carnemAïoe cft,fccundiim carnis fenfum-A^ proindc iubet nos Chriftum coguofeere,*!'’ fenfu carnis ( quandoquidcm non ampl**î^
-ocr page 225-Hvm. Natvrae Christi. 109 interns verfatur,) fed fpiritualicognitio-He. Quaproptcrfubücit: Sitjms ergo, inquit, ey?jnCfenfÏo,MO«lt;!» (fit) creaturazl'^eteratran- ibidem. fèunt,tccefaü:afuntomniünoua. Hæc Apofto-lus,qui paulö poft exponit,quonam id modo faöum fit,ncmpe Euangelij prxdicatio ïie. Adigamus igitur adincommodum fupe ^^i^untur riorum iftorum interpretationem .Si Vbi-quitas corporis Cbrifti colligi poteft ex eo quód Paulus ait.fe iâ noncognofcere Chri-ftum fecûdùm carné-.Ergo eadé rationc reli quorübominum Vbiquitas crit ftatuenda. Q^iaibi Paulus idem dicit de rcliquisho- Ujidcm. minibus, hifce verbis; Ex fcoc tempore nemi-Tiem cognofctmus ßcundum carnem . Scd quid locus bic non defiderat ampliorem refpö-llonem, fic argumentum illis fuum regera-““e'rt m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a r j r
Si Chriltus non lam eltcognolcendus ie-cundùm carncmzErgo nopparumfalluntur ij,qui non feputantfore Cbrifti participes, nifi in bis terris corporal! ipfius præfentia fruantur, Qjn fi locum ilium Pauli ita ex-ponât,vt nomine Garnis intelUganthuma-hæ naturæ veritatem : fateor fané fuperiora ilia Apoftoliverba ita perperàm intcllefta, ipforum fententiæ apprimè conuenirc , a-^eö vt merito bac oratione Vti poiTint tlSîô iam cognofeimus Cbrifturo fecundùm car-nem:quippe Cbrifto vetitatem bumani cor poris detrabentcslt;
-ocr page 226-210
De Ve r I t a te
LOCVS XV.
’Tanii ijuem ego dabo, caro mea eß-,^uameglt;gt; dabo pro rnundt vita.Ioan.6.Et Synodm £phe-pnaprofeffa efi carnem Chri/lt ejfe ■vtuificaM-SK I. loannü i. Sanguis eiui pwgatnos ab omnt peccatosErgo aSliones T)eitatis propna^funt rej liter communicata humanttati Cbrtjli. £t W C»' felt;^uenti.f,Corptu ChrtEli vbi^ue efi.
RESPONSIO.
Errtrttfu- nbsp;nbsp;Pcrpcràm conclufum. Nam hæc Chriftgt;
ltaîônû‘quot; verba inculcandafunt : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dabopf
Ibidem.
mundt ww.quibus fignificat,fc ilium ipnir« eire,quinos viuificat oblationcfui corpO'
loan.C.
Xbideai.
Ioan I. .loan.j.
risÆrgo Deltas eft caufa efficiens vita: ftræ.-ratio veró amp;nbsp;modus noftrç viuificatio' nis fuitoblatio corporis Chrifti in cnJCfgt; Sic enim ille ipfe Chriftus,P4W Deiitte eß^ (inquit) lt;]M defcendtt de cœloy(^ datvttan^ mundo. Item; ^ui manducatme, uiuet propi^ me.ltcm'.Spfiitui efi ^ui vimfitat, caro non ^^fi ‘jutcejuam.V erba qua loquorvobtSiSpifd'^ vitafunti^t ibi plcraquc confimilia plufquot; quam aurea, quæ vtinam fern per in ailin'*^ infcriptahabcamus.Adde qua: alibi extant apud cundem loannem: Annuntiamus (inquit) vttamaternarn, qu^ erat apud patrer»gt; C^nobts mantfefiara efi.ltemzDeM nobts dedi^ vitamaternam^ç^ haevita eElin Filio eiue.
Atenii’’
-ocr page 227-Hvm. Natvrae Christi. in
Atenim (inquiunt) fynodus EpHefinavo-cat carncm Chrifti viuificatricem.Refpon- . deo:.Ç«o«i4z» (.inquit Synodus) eft caro Kerhi 'viftificantis omnta: Si. ficpij Maiores fentctia illam EphefinæSynodiintelkxerunt.Qvjâ- Damafc.t: quam ex Synodorum verbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ar- s-c-o. amp;«
gumentapeti nonfolcnti
Idem dico de bis verbis ; Sanguis Chrtm furgat nos ab ommpeccato : quæ intelligcnda funt dcipfoChriftopurgante nosapecca-tis per fanguinc fuum,boc eft, mcrito mot-tisfuæ:vt perfpicuum eft ex bis eiufde loa-rAs\^x\i\y3iconßteamurpeccata noflrlt;i,fidelt-s i-loan.i. ffl tuftus^vt remittal nobis peccata nofira, tios purget ab ornniini^uitate. Et alibi: ^pfe eH:^' propiüator pro peccatis noftris^ Et in epift.ad Heb.i. Hebraeos apertifllmc. PurgattimepeCcatarum perfeipfumfaSla.i(y.no^\t'}lcx alio in locojDe^s erat tn Chrijio ßbi reconctlians mundum^ non imputanttHispeccata ipforum. Item-. Heb.ÿ. magisfanguis Chriflii^utperSpiritumaternum^ Apoc.!. feipfum obtultt inculpatum Deo, purgabit con-fnentiam'ueftrarni amp;C.EtIoannes,^a« dile:^it »oj)inquit, e^lauit nota peccatis noilrisfuo fanguine . Qmmobrem bæc obicétio con-fundit fubalternacum caufa efficicnte.Ne-mini enim obfcurum eft boc enuntiaturh: Sanguis Cbrifti purgat nos à peccatodta re-^ foluendu effe; Cbriftus fuo fanguinc purgat nosapeccato.Error igitur eft pn! tUrriov âi4* Tiov.Sic enim incommodis funt vrgendis
Ó ij
-ocr page 228-2ia De Veritate
Si ex fuperioribus Chrifti verbis fequitur» proprietates Deitatis effe realiter corpori Chrifti communicatas: Ergo eadem ratio-nç fcquetur, corpus Chrifti de cœlo defeen dilPe. Sic enim Chrftius : Egofitmpams viti de cœlo defeendt. Item : fequetur ipfam carnem feipfam obtulifte, amp;nbsp;hanc proprie-tatem fuifle illi communicatam. Sic enim Chriftus ; cjuam ego dabo, inquit. ài'Mitnai-Nam de perfona quidem hoc dicitur:quum Chriftus vocatur Sacerdos amp;nbsp;viftima ; Sed de humana Chrifti natura id diâum in Ab-ftraétomempcquôd fe humana natura ob-tulerit, nufquam reperias, Denique alius c-tiamnum cft error Confequentis.Nam licct Chrifti fanguis dicatur nos purgare,ncmpe quia eft medium noftræ purgationis (vtfu-prà confeciüm eft) non propterea corpus Chrifti dicetur omnipræfcns. Quia ipnim - corpus Chrifti non eft medium , vcl ratio, vel modus Oinnipræfentiæ diuinat. Idem dico de carne viuifica:Nam vitâ nobis fuif-fe comparatara per humanam naturâChri-fti,non pugnatcum veritate humanæ natu-ræ, nec cum eius eflentialibus proprictati-busdmôjVt ita nobis vita compararetur,ma ximè oportuit humanæ naturæ veritatem e-Iucerc,videlicet,patiendo 8c moriêdo.Qj»^
• nbsp;nbsp;igitur viuificatio ad Omnipræfentiâ?
re, iddemum tribuere carni Chrifti inAb-ftrafto debcmus,quod illi tribuitur in Serb ptura:
-ocr page 229-Hvm. Natvrae Christi. 215 ptura ; 8: ob cam caufam propter quam illi tribuitur.neque nobis extra Scripturæ can-ccUos vagandum eft.
Hæc funt igitur coru argumenta qui cor-poris Cbrifti Omnipræfentiam tuétur, quæ gt;b,eSin,tt quidem nobis haCtenus videre licuit:de qui- X™«” bus,amp; fimul de noftris adilla argumeta ref- «W«quot;»« ponfionibus.pcto à Chriftianis leiäoribus, qui Chriftianam veritatem reliquis rebus omnibus anteponuntjVt verbo Dei praeuio, fyncerc de re tota iudicent, ;^;itipK 7rfiOK(Mp.ix.~ T0Ç,in quit Paulus.
lam tempus eft eateftimoniavetcru au-dirc, quibus illi fuam fententiam confirma- , refolent.
O L E N T Vbiquitatispatroni, tyWgfôA r n • r- ’ fnVhiijut-fententiam nobis pro-bent,multa ex maiorum noftro feriptis colligere, ac præfer-’ tim ex iis locis in quibus illi dif ferunt de gloria bumanæ naturæ,quâ ô Xógt;o€ aflumpfitin vnionem perfonæ,ex quo fit, vt bac etiam de re,priufquàm' noftræ difputa-tionifinem imponamus, nobis aliquid dice dum effe vidcatur . Quanquam enim reélè monct Tertullianus,id demum quod vcrû eft,prius effe ; amp;nbsp;(vt quidam Ethnicusverè
O iij
-ocr page 230-^14 De Ver itaï ï aliquando dicebat)id habendv. eft antiquifr fiinuni amp;nbsp;Deoproximum,quod eft optimum quia tarnen pauci funt atquc admodû pauci, quos non moucat antiquitaSîClariflîmis prç fertim monimentis confignataûdcircohoc capite nobis difpicicndutn eft, fatifne reâc inhoc argumento Veterutn auâoritas no-ftræ fententiæ opponatur. Quo loco futuri fumus brcuiôrcs, tum vt quam difputandi rationcm ac methodum cepimus, câ tenea-mus ( cft autem nobis propofitû
Si Theologicè difTerere , quodex puro Dci vcrbo,non autem ex hominum, quicun que tandem illi fint,auéi:oritate fieri debet, id quod à nobis alibi demonftratü efle fpe-ro) tum etiam quia huius ætatis Theologi doélilfimijquum hoc argumétum præcipue traftandum fufeepiflent : rem ita féliciter confeccrunt,vt noftram de veritatc corporis Chrifttfententiam, vtScriptura: aufto ritate,ita pias Antiquitatis calcule manife-{liflime comprobarint,amp; noué iftud dogma de Omnipræfentia corporis Chrifti freque tiflimoveterumTheoIogorum Senatu ex' ploferint. Jam ergo paucis expendamusea veterum teftimoniajqux nobis in hac quas-(lionc obiici folent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_
OB IE’
-ocr page 231-OBIECTIO EX VETE-
I« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rum tcftimoniis.
E T E R E s Theologi doCUCrut Epuïquot;Da^ Chrifti corpus effeDcificatum. quot;’»fc.i.j.c.
2. Chrifti corpori communi- yu’ft.Mart.
’ catam effe diuinam dignitatem expoCfid. t/xtTeiXdipe amp;e}a,ç a^i«ç,inquit.]
J. Chvifti carnem effe organon Deitatis. Dam.lib.j.'
4. Chrifti carnem effe locupletatam di- '®P *7-uinis évifyeintç.
5. Chrifti humanam natura,Diuinæ ma-ieftatis dignitatibus nitefcere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n.
6. Deum conferre humanitati naturæ fuç operationem.
7. Corpus Domini diuina gloria replctu Theod. emittere radios lucis.
8. affuraptam natur am totam in fe Cyril.ïn
reduxiffc.ad virtutem vitæ traduxiffc» ad fuâ 'o\k virtutem elcuaffe, in fuam gloriam amp;nbsp;opc- dein»», rationem transformaffe.
9. Corpus Chrifti accepiffevitam viuifi- fi^quot;ad cantcm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RcRm,
lO. Dcitatem t« vniuiffe ffhi affum- Ancorïquot; ptamhumanam naturaminvnam Deitaté, in vnam maicftatem,in vnam poteftatem.
11. AÓgt;6v,hominem ilium affumptû dig- de^onft. num reddidiffe vita ætcrna,amp; communione E^uing t4 in diuinitate amp;nbsp;beatitudine.
O iiij
-ocr page 232-De Veritate
Athan, de 12. Dîuinitatcm fccifle humanitatc Chfi-man.cStr. ftîjDominutn Si Chriftum.
Apoiiinar. ij, Dcxteram Del vnitum fibi hominem ^uiThe- propriam euexiffecelfitudincmpervni od.Diai.x. onem.
aichrift^ ^4* Humanatn Domini camera faôa ef-naciiiit. fe participera Deitatis: Si fi qua alia occur-runt apud veteres in eandem fententiâ.ad-de vocabulum,'a^gt;«(i))9iî, quo nônulli vete-res, Damafcenus præfertim vti folet, quod _ nbsp;nbsp;. Quidera vocabulum fienificat Imracationé
DamaPc.or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. S ■ r v
thod fid.ii vel Commcationcjvnde inrertur realis pro j.cap. Î.15. prietatum diuinarum communicatio.Er-“ gocorpus Chrifti eft Omnipræfens.
RE SPONS 10.
Nego Confequens.quod quidem ego re-adfipnia- darguo tribus potiffimùm rationibus-ratioiQuia ex veteram teftimoniis Krrfnfu- ï^/efieTixàiSiThologiccnon concluditur, «aXw' quernadmodum alibi fufiùs à nobis diâum crt.
Secunda ratio : Quia nullus ex veteribus nobis obieâis vnquam dixit, corpus Chrifti efle Omnipræfens ; nec fatis reftè concluditur, ab honore, potentia, maieftatc, cvtfiyetit, Si efficacitate, ad omnipræfentiarn corporis, de qua fola hîc internos agitur. Itaque iftud oblique ratiocinandi genus ex diftis Veterum, non modo non affert lucem
-ocr page 233-Hvm. Natvrae Christi^ 117 luccm huic quæftioni, fed earn potiùs nouis tenebrisobducit. Qj^æritur eniman ex illis veterum Theologorum didis poffit inferri Omniprçfentia corporisCbnfti.Quavc,boc noneft quæftionem definite , fcdprovna, duas quçftiones proponere.atque boc difpu tandi genus(quod bonaillorum venia dixe-*riiTi)valdetencbricofum cft. lam fi dogma de Omnipræfentia corpotisAprimis vfque Ecclefiæ Chriftianæ ^emporibus ,feraper à piis maioribus noftris rcceptum fuit (vt ifti nobis obiiciunt)quis,obfecro,non miretur, nullum vnquam ex veteribus extitifl'c , qui ^T0fz6)ç,expreffisac dilucidis verbis,docue rit corpus Chrifti efl'c omnlpræfcns?Qui ta copiofè de corporis Chrifti gloria amp;nbsp;maie-ftate dilîeruerunt, eôfne Omnipræfcntiam. prætermififfe , quant ifti tarnen iotprimis ▼rgendam cxiftimant?tantum,inquam, clTe amp;nbsp;tamconftans ca de re apud veteres filen-tium, vt ne vnura quidem verbum de Om-nipræfentia corporis Chrifti in veterûfcri-ptis reperiatur?
Contràdn proraptu eft certifliraum ar-gumentum, ex quo facilè fuerit affirmare, mniprtefen-nunquam Veteres de ifta corporis Omni-'‘„g,-,“««.” præfentia cogitaffe. Nam quum dicunt.hu-nianam Chrifti naturam effe Deificatam,
I fummè gloriofam,Deitatis organon, deni-1 que effe Deitatis particip*em,amp; qux hue rc-j feruntur:tum illi difertis,exprcfsifqueverbis
-ocr page 234-118 De V e r î t a te
• femper excipiunt ipfius humanæ natufæ ve-ntatcfn:amp; fexccnties inculcant in fandiflî-raa ilia vnionc,humanam naturam eflentia-les fuas proprictatcs fakias, intcgrafque rctt ncrc:quod ÿc ipfi Vbiquitatis patroni nobis aflentiuntur.Rem igitur totam hacratioci-nationc comprehendamus.
Si veteresfuminam glorianijfummain di' gnitatcni,atque adco Dcificationem corpo ri Chriftiitatribuernt.vt nihilominusipfius corporis veritas, atq. clTcntialcsproprieta-tes,reipfa amp;nbsp;aftu faluç,amp;.'intcgrç remancât, qucmadraodum omnes fatcntur : amp;,'pofita corporis Omnipræfcntia, ipfius corporis ve ritasatque eflcntiales proprietates,reip/â aôtu faluæ, Sc integræ non remanent, fed tonuntur(id quod ncgari non poffe, antèà rtobis demonftratura cft. ) Ergo exfunama ilia gloria/ummaque dignitate,atquc adeo deificatione, quam vcteres corpori Chrifti tribuerunt ,inferri non potefl: ipfius corpo ris Chrifii Omnipræfentia. Quin potiùs ita ftatuendum cft, iftam Omnipræfcntiam nunquam vcteribusin raentera vcnifte :aut ( quod abfit ab iis qui vctcrum dodoruiu autboritate gloriantur) dicendum fticrit vc tcrcs Theologos in Jaoc fummo præcipuO' que dodrinæ capite fecum ip^s non con-fcnfifte.
Tertia ratio:quia teftimonia vctcruinab iljis citata , qui corporis Omnipræfentia«’ tue»t«’gt;
-ocr page 235-Hvm. Natvrae Christi. 219 tuentur, in alicnam fentétiam detorta funt. Non abs rc fanc quidam ex fcholafticis ad-monuit, itain vcterum doélorum leftione verfandum c{fc,vtfiquid forte ab illis minus commode diclum occurrcrit , adhibita in-terpretatione,leniatur. Atque id cffe impri • mis in bac quæftior.cobfcruandum, exem-plo effe debetEufebius: qui quum de buma nanaturaaxógt;Ma{rumptadifiercrct, amp;nbsp;verbum EaTa7rlt;vt«amp;£t, aliquando vfurpaflet, raa-gnos indc clamorcs Eutycbiani fuftulcrüt. Quamobrcm attendcndum eft,nontantum quid vctcres dixerint, fed ctiain quo fcnfu; ne ft vocabulaipfa paulb duriora vrgcamus non tantum ipn à fefe, fed quod longe gra-uius eft,ab ipfius Scripturx veritate dilfcn-tire vidcantuf.Sic igitur expono dióta vetc-rum nobis obicCla.
I. Dicunt vctercs corpus Cbrifti Dcifica ^xponiitaf tum cffe, hoc eft, humanam naturam elfe à Xogt;M allumptam in vnione pcrlonx , ita vt Deus amp;nbsp;homo,fit vna perfona-.quemadmo-dum ipfi veteres exponunt bis verbis , a?
7rpofftlt;Xigt;oS'w (inquit Theodorctus) boc eft, bumana natura ad Deum affumpta eft: quo gencre loquendifignificare voluit af-fumptam bumanam naturam à Xogt;w. Alio -qui fequeretur corpus Cbrifti elfe Deum fa élitium amp;nbsp;creatum,quod abfit. Sed iam bac de re in bac difputatione quxdam fupra a note diaa funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;'.’“S;
i’Ûicût veteres corpus Cbrifti participane ßa.
IIO De V e r I TATE diuinam dignitatem : hoc eft, in vnionem pcrfonæ àXoj/waflumptû clTc. Sic enim ipfi fiiam fententiam exponunt./xeraXH^e «^/«îjinquit Iuftinus,a ipûs^a;: itji'oKia tS xô-gt;« : hoc cfh, fiquidem rcdc intcrpretemur, fuit particcps dignitatis diuinæ, non ipfius naturæ, l'dque bcncplacito Vcrbi.Ecce tibi quomodo naturam diftinguit à dignitate: cùm tarnen dignitas diuina , quatenus eft Dcitatis proprietas/i propricloquimur,eft ipfaDei natura,vt fuprà ànobiscxpofitum eft.Porro in fummam quidcm gloriam a-roChrifticueâacft, ncmpe quatenus eius natura ferre poteft, atque ita vt manferit vera caro.
Dial, de TrinS.
3. Dicunt Vetcrcs Chrifti carne effe organon Dcitatisdroc eft, æternum Dei Fibû vfum fuiftehuraana natura,quam afliimpht» tanquam inftrumento ,vt ea perageret,qu£e ad opus Redemptionis requirebâtur. Nam in carne docuit,cdidit rniracula,c«r carnepaf yî«ey?/gt;rowo^», inquit Petrus. Atque hanogt;^ fuam fententiam ipfiyeteres cxponunt,hif-ce verbis, Dettt Xogt;oç vnittu homini edtt rnirA-cula, non/èparatim natwa. humana, ßdper ipjà diuinam potentiam o~ inquit Athanafius. Item ; ipß humano inflrumento opus ejfet, lt;^uo hoir.intbMßipßm oH^endera, ’Tatrtfijueßui A-gnofeendi colendi ver am rationem docerety naturam noiiram ingrejfm ad homines accejßt,
as
-ocr page 237-Hvm. Natvrae Christi. 221 ac Deum hominü flgt;ecie, ingens mirAculu^ofien» dtt.fipfis corporels obtutubns patens, hominU ocu lis mtracHla,i^ua fùpra hominem fttnt,exhibens »«x«e«^4,amp;c.inquitï,ufebius. Diuinitas Oe
• cperabatur dininafigna, (êd non fine carne, in- ftf- £“»8-quit Damafcenus,nc ali) mihi commemo- ■*■'•**• randi fint. Huie autem veterum fententiæ.
ccquidjobfeçro cum Omnipræfcntia corporis commune cife poteft?num Deitati,vt vbique fit, opus eft humani corporisinftru mento? Abfit à piis hominibus tantum delirium.
q..DiciMitveteres Chrifti carné effe locu pletatam diuinis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimirum, quia
per eam diuina virtus fefc exeruit, Tt in mi-raculis edendis. adde etiam præftantiflima ilia ornamenta, quibus locupletata eft à x«-T-w: quibus tarnen ipfius veritas fub-lata non eft. Atquehanc efec veterum fen-tentiam,perfpicuum eft ex bis corum verbis; fiaro^omini locupletata efiDttfinisevt^-propter hypofiaticam ‘vnionem-, nec pro^ pterea excidit,vel excejfit apropria fita natura^ nec aproprietatdgt;fu fiiis natnralibtuÄnepxt'Da. Lib.j cap. mafeenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7-
5.Dicunt Veteres humanam Chrifti na-turam Diuinæ maieftatis dignitatibus ni-tefeere :Nempe,quia vnamperfonara cunt Deitate coftituitjvt ante diximus;amp;: illi ipfi Veteres adduntiPer adunationem^incpait Cyrillus,nobis hic obieiäus. Item; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à
-ocr page 238-Î22 De Veritate
cxmis ajfumptin miniflerio v(us eSiad vitamfi-Itabnejne nobis comfarandam\ quo fit vt mul-tadicanturde carne Chrifti KaT’aÀZo, hoc cft, propter Deitatem, euro qua perfonali-ter vnitaeft:quæ propriè,amp; per fe adipfam Deitatem pertinent. Sic enim idem Cyril-fid. ad ” luSjC^ro Chrifliviuificatàn(\üit.,nonfîcHndHm Tbeodof. propriam natMram,fidficundum -vnionem eitnLj TtuenteVerbo. Alioqui fi caro Chrifti nitef-ceret.hoc eft,cflet prædita Diuinæ inaiefta-tis dignitatibus jClFct profccio Deus : aVv-»aTov.Deniquc femper intelligcnda ftint ib la aflumptæ carnis cncomia:quatenusipfius carnis natura ferre poteft, vt ante inonui-mus.Alioqui, quum inter Diuinæ Maicfta-tis dignitates æternitas rcccnfcatur, idque imprimis : fequereturcarnem Chrifti nam efle, quo4 longe fccus cft, orthodoxis omnibus afleUtlentibus.
6. Dicunt veteres Deum conferre hunrî nitati naturæ fuæ operationcmûllo ipfo fu qui iam à nobis expofitus eft. nempc,quia ÔÀogt;6ç, amp;nbsp;humana natura affumpta vnaio perfonam conftituunt. Sic enim Cyriftu^ Delnear. nobishîc obieftus^ 'AdHnMusiir\c^it}bMm‘*' nitati Detss ^firuauitc/uidem ipfim in eo fierat, nbsp;nbsp;ipfipermanfit tjnod erat.,fimel tarnen
adunatusy ^uafi vntts tam cum ipfa putatttt, àquot;
(ùnt iütM,fitaficiens,(^ ipfiei confirent na^ turaßea operationtm. Hæc Cyrillus. Quod r
-ocr page 239-Hvm. Natvrae Christi. 225 ^uis in earn partem locum hune Cyrilli ac-cipiat, quafi velit proprietatesDeitatis effe humanitati realiter communicatas: adco vt non folum Deltas, fed ctiam humanitas fit omnipræfens :isquoque cxiftimet necelfc eftjDeum effe realiter crcatum,finitum, lo co circunfcriptum,amp; extera eiufmodi,qux abfit vt vcl cogitemus. Confequentia patet ex his Cyrilli verbis : ^uapintilliM ciens.Q^ree etvetyKneverba Cyrilli de V-nione perfonali intelligenda funt.Prxterea fatemur operationeSTaXo7/oo, in iis quæ ad tedemptionem nofti^am neceffaria funt,ad-miniculo carnis afiumptæ fuiffe éditas, quemadmodum ante diximus • Denique mirorhoc, ab illis qui veteres nobisoppo-nunt,non elfeanimaduerfum; veteres loqui de operationibus amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus Ec-
clefiæ redemptio peraóia eft , amp;nbsp;quæ ad fa-lutem noftram pertinent. At Omniprxfen-tia Xogt;« eft aftus primus ipfius Deitatis, quæ non poteft effe Deltas niff infinita, amp;nbsp;quia inffnita eft,eft omnipræfens. Efticaci-tas autem ipffus OmnipræfentÎÆ^cnerali-ter omnesres creatas comprehendit,quip-pequasDeus infinitus amp;nbsp;omnipræfens, fu-ftentatSc regit,nec eft beneficium Eccleffç proprium;ac proindc quç veteres dicunt de diuinis operationibus,quibus falus Ecclefiç continetur ; ea tranfferre ad Omnipratfen»-^^»m,Gne quam abfurdum eft.
-ocr page 240-■i24 De Veritate
7. Dicunt vercres corpus Domini Dinina gloria repletum, cmittere radios lucis: Nirairum quia ( vt ait Auguftin. ) Dtuinitas fercarnemfiroi illuxit, e^uemadmotium in opert redempttonts per agendo fuit in omntbm manifi-fium.Pvxtetea nemo noftrum dubitat, quin Humana Chrifti natura,donis incomprehen fibilibusrefulgcat, quippe à Deitatis lucc fummc, quoad cius fieri poteftûlluftrata,fed itame ipfius naturç verkas abforbeatunqua exiftcre ncccfle eft,vt illuftretur.Cæterùroj quid hoc ad Omnipræfentiam corporis? vt enim caro Chrifti non emittit radios æter-nitatis,adeö vt æterna fit: ita non emittit ra dios Omnipræfentiæ, vtfit omnipratfens-' Quare, radij lucis apud Theodoretii de O-'**lt;’•» mnipræfentia intelligendi^unt.
g.Dicunt V eteres rov nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aflumptam tia
turam cotam in fe rcduxiflcjad virtutem vi-tæ traduxifle,ad fuam virtutem eleuafie, in fuam gloriam amp;nbsp;operationem tranftbrmaf-fe : Q^se intelligenda funt de perfeftiflima , nbsp;amp;nbsp;perfonali vnione, in quam humananâ-
tura aAögt;M aflumptaeft : itemque de opère noftræ fedemptionis, quod æternusDei filius in carne,amp; per carnem perfccit,vt fat-fa Ioan.1 nobis diftum eft. Sic enim Cyrillus no bis obieclus: Dedte,in{[uitjpro -vita enmiuni, corpHi fùum, per tliud rttr^s ‘vitam fitbù immittit. Nihil igitur hæc au Vbiquitatetn.
Semper
-ocr page 241-ïlVM. NaTVRAÏ. X^HRIStl. 115
Semper enim repetenda eft illa exceptiö ab ipfis Veteribus propofita 5 amp;nbsp;à nobis identidé inculcata,nempe , Quoad huma-nae naturae conditio, amp;nbsp;veritas ferre poteft, AUoqui, fl fupcriora verba Çvæcifè vrgeasc Ïuisnonvidet inde fetjui naturarum con-ufionë? At qui id noluit Cyrillus, ac prop-terea ex illius orthodoxa fententia duvioi a illa verba leniendafunt.
9. Dicut Veteres, corpus Chrifti accepif-fc vitam viuificantem ; Ncrape,quia Chri-ftus pro nobis carne paffus, per ipfam car-nem nobis vitam confert.Sic enim Cyrillus nobis obieftusi 'Uiuificat, inquit, corpus ' nbsp;nbsp;'
ebrifii, c/uiaipfius tiitdi corpus eft- Item : ^er Lib.ƒ r. illud ziùar» nobts immùtit. Porto viuificatio *’'•
ad Omnipræfentiam trahi non debet: quia Chriftus ipfe non viuificat Ecclefiani , quia eft oraniprxfens quatenusDeus(alioquin omnesviuifacaret)fed quia eft ipfius Eccle-fiæ Redéptor. Nifi forte velint conttituerti Oranipræfentiam foliusEcclefix refpeótu; boccftjOmnipræfentiânon Omnipræfcq-tiam»
10. Dicunt Veteres Deitatem Xogt;« vni-uiffe fibiaffumptam humanam naturam iq vnam Deitatem, invnam maieftatem,in vnanr poteftatem : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt de arttiflima
Vnione perfonali intelligenda aduerfusfu-tores Neftori), quiperfonam diuellebat; *tque itaEpiphanius nobis obieftus can=
P j
-ocr page 242-D E V-E R I T A T E. .
didc interpretandus eft ; nequis locû ilium ad viuum refccans , naturarû confùfionem inducat:quod abfit. Nam fi vtriufque natu-ræ vna eft Deitas; ergo Humana Chrifti natura cft Deus æternus^Aƒ tto«T6»’ amp;nbsp;blafphe-mum,amp;ab Epiphanij fentcntia alicnifli-muro.
II. Dicunt vetcrcszôjev hominem ilium afiumptum, dignum reddidiflc vita æternai amp;nbsp;communionc in diuinitatc amp;beatitudi-nc.Sic enim Eufebius,T»çclt;*TH Ôujuti kbivi»-»/aç quæ de vnione peifonali funt ex-ponenda ,ex phrafi vcterum.qui vocabnlo xo/vÂw'ac vnionem perfonalemfolcnt expri-mere,vt fuo loco à nobis didum ett : atquc hune efle fenfum Eufebijjpatet ex his illius verbis : Deuf Verbum, fecum Deum fecu,jpeinofiritprimtti(is, inquit Euièbius in loco nobis obicélo : quod neceirariö de vnione perfonali incelligendum eft. Ergo Humana Chrifti natura in vnionem perfo-nalem aftumpta, vitam æternâfum-mâmque beatitudinem adopta eft,id quod omnes orthodoxi credunt, nec propterea corpus Chrifti efle omnipræfcns exiftimât. Demonft. Porro hic locusEufebij æquû amp;nbsp;candidum Buaix.1.4. leftorcm poftulat. nam ibidem ait, hominem à Dei natura abforptum ejfe. quod nifi dextre intclIigatur,Eutychianum cft»amp; ab Eufebio alienum.
Dicunt
ÏÎvm.'Natvrae Chrisïi.
12. Dicunt vctcreshumanam Clirifti na-turam faétam effeàDtOiDominû amp;nbsp;Chri-ftum-.hoc cft, verba ilia Petri, Aamp;. 2. Cmo fciat tota domm Ifratl hunc el/e failum à Deo *Domi»um Chrifium hunc feßtm e^uem •vos cructfixtsits inquiebat Petrust hon elfe intelligenda feorfum dexógt;M, id quod vrgebant Ariani, vt de Deitate^u gt;égt;vdetrabercnt, fed ita locutum effe Petrum propter bumanitatem àxé^Maflum-ptam svel, vt ait Natianzenus in fand.pafct non propter diuinitatem tantum,fed etiam propter alfumptionem bumanæ uaturæ:amp;, Vtloc^uiturBafiitus, «1; Tiw è)»av9p«^7r)ijfv ou’it. «çôtoTnlaliWT« ïo«v lt;P«. Sic porró Nyife-nus, Qi£æ naturaliter , inquit .babebat vt Deus, eadicitur accipere oinonoptiKac tan-quahomo faftus.Hæc eft fententia Atha-nafij nobis obieófitid quod facile cuiuis per fpicuum efle poteft ex eo argumento quod ibitraftat Athanafius aduerfusArianos dif- Athjn.ói putans. Verba igitur Petri funt accipienda Atuquot;* de Cbriftoipfo.Deo amp;hominé,Mediato-re Deiamp;bominum, amp;ï.cclefiæ Redcm-ptoretnon autemvel de diuinatantum,vel 4.Nyff. tantiim de Humana eins natura. Qms enim dubitat Chriftum effe Mediatorem ratione Vtriufque natursE? Alioquiex Petri verbis fequerctur Cbnftü elfe tantum homineiUi quod abfit ab Atbanafio,amp; apiis,amp; ortho-
P ‘j
-ocr page 244-218 De Ve r I t a te
doxis omnibus. Ncc enimfatislaudaripo-lib.de left hæc Auguftinifententia;in-oujb. nbsp;nbsp;qu itjßne humanitate non eß mediatnx;hMma-
nttat fine’Dtutnitate non efl mediatrix :ßd inter dtninitatemfolam (jj'human itatem folam, mediatrtx eßhnmana Dtninitas, dmtna hn-manitas. Sed hac dere fupràcgimus, quum obicétiones ex Scriptiiræ locis pentas dif-folueremus : itcmquc quum ea vocabula 8c pkrafes Scripturæ tradaremus, qu æ ad ip-fam Chrifti pcrfonam pertinent.
13. Dicunt vetcres dexteram Dei vnitum fibi hominem in propriam euexifle celfi'quot; tudinem per vnionem,hoc eft, humanam naturara iXoT-wafTumptam cflein pcrfona-1cm, ac proinde ardiflimam vnionem, Chrifti perfona diucllatur. Et eôdem Nyff.a- (ftat Niftcnus nobis hîc obieâ:us,quôAtha-pudTheo nafiiisfpeétabat.-nempejVteosrcfclleretqui fuperiora ilia Petri verba Aél. 2. dcquibus proximo cgimus, ad naturam t« Xogt;« feor-fum referebant, vt eius Deitatem negaret. Quare,locusNyfleni,amp; quotquot cxtât coa fimiles.dc ipfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelligendi funt:
ne in illud longe maximum incommodum incurramus, quod à nobis proximè notatû eft: hue addedi NylPenus intelligaturloqui de humananatura tantùm,qua; euedafitad celfitudinem Deitatis propriam, fequetur humanam naturam clîc Deum. etiwarov.
Nain
-ocr page 245-Hvm.Natvre Christi. 2x9 Nam celGtudo Dciiatis propria, ipfa Deltas eft.Ncc motor fuperiores ilia s diftinélio nes,à nobis, vt fpero , antèrefutatas, car-nem Chrifti non hab cre eflcntialiter celfi^ tudinem Deitatis,fclt;l communicatiuemam hæc duo Theoremata in Theologia funt verifsima;Z'7ifct/ ^uod creatum.eft potefl ej}'en~ tialiter ejje Dens.ltem, potefifiert Deus, itaque nechumana Chrifti natura eft efl'en-tialiter Deus (ecquid enim efte poteft Deus nifi effcntialiter Deus fn?)nechutnanx Chrifti naturæ conferri poteft Deltas, quæ non eft faclitia , amp;nbsp;initium habere non poteft. Enimuero , obfecro vos, ne in re tarn feria vocabulis ludamus.Nonne celfitudo Deitatis propria, eft ipfc Deus?Nónne habere communicatiue amp;nbsp;realiter celfitudi-nem Deitatis propriam , eft habere com-municatiue amp;nbsp;realiter Deitatem? Atque id nónne eft communicatiue amp;nbsp;realiter effe Deum? Quamobrem apagefts ifta verbo-rum inuolucra ; nam ft Nyffenus exiftima-uit, non ipfam perfonam Chrifti, fed tantum eius ‘carncm efte realitcr(vt ifti loquft-tur) eueâam ad earn celfttudinem gt;nbsp;qux Deitatis propria eft, illeprofcfto cxifti-mauit camera Chrifti faftam effe Deum; Etft veto Nyffeni non admodum roagna eftaudoritas, nolim tarnen tantum erra-rerailUimpingere.
P iij
-ocr page 246-îjo Db Veritatb»
In finâ.
Chr.na-tiuita.
Dicunt vcteres Humana Chrifti carnein faiSam efle participem Dcitatis, co fcnfu qui fupra à nobis expofitus eft: nempe quia vnam perfonam cum X07-« conftituit qui Chriftus eft:cx qua vnione,fiueCvt loquitur Bafiiius nobis Hie obie(ftus)xo/v»w*ad Dcu« farcorprçftaotiffimas dotes in ipfam Chrifti carnem manafte, fed quæ tarnen natura-
I
Çôclufio rcfponf. -a4 veceru ttlhrtio-nw.
lis ipfius carnis proprietäres non abolcue-rint, quemadmodum frpe à nobis diiftuna eft. Q^odattinetadvocabulum pauca quædam nobis dicendafunt,ex qui-bus Damafceni fententia faciliùs intclliga-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propriè dicitur de fuperficie
quæ corpus ambit,amp; 3mple(ftitur,fiuc con-! tinet. Deinde dicitur de figuris Mathetna-ticis,«^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt quum Pentagonus dicitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trigonum. Inde tranflatum
eft vocabulum ad animam ipfam,pcr quan-dam fimilitudinem,vt quum dicunt Pnilo-fopHi, In Homine animam intelligente -s%i-fenrientem,amp; vcgetantem,id cft,cô-plcdijitaVt fit vnaanima. Denique Theo-logi verbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accommodarun't re
bus facris,âcprçfertim myfterióTrinitatisgt; amp;vnioni pcrfonali duarum naturarumin CHrifto.Sic enim Damafeenus nobis obic-Orth fia. élus: Perfonas,inquit,feimus inféceffibiles amp;. indiftantesab inuiccm,amp; vnitas,amp; inco-fufæ à/lt;xgt;AHÀsq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nonnulli
interpretantur, Seinuicem imme^an^te s.
-ocr page 247-HvM.NaTVKAT iG'HUSTI. ÏJI Scholaftici verb vtütur excogitato ab ipfis vocabulo, Circuminfcdtbonis, quo -j^yäp«-nv exprimere volueVunt. Idem Damafcc- ibidem, nus de Vnionc perfonalt diflcrcns: In ihcf-fabili oïitovo/x»9i.Clirifti, inquit, duas naturas confitcmur, diuinain amp;nbsp;humanam , (r«z?tXti Xbêdaç aXXHÄsL« (boc ctUiwitl'b concurrentes) fiue inuicern coniunôlt;is,-amp;fccundùin hypoftafin vnitas : óc vUana bypoftafin ex duabus naturis perfcöam Sc coinpofnam. Scruari autcm dicimus duas naturas, ctiam poft vnionem in vna perfona, videlicet in vho Cbrifto, amp;, fecundum veritatem ipfas effe.Si illarum naturalia idiomata;bæc Da-mafccnus.Et paulö póft t .Qlianuis, inquit^ naturæ vniantur, tamë inconfufç vniuntuf, ÔC tametfi c» ctXXHXtm rt^èi;t«pot(nv,boc eft,{.vt vulgó interpretantur ) infe inuicera com* meant amp;nbsp;immanent) tarnen verfioncm amp;nbsp;tranfmutationem inuiccra non admittunti-■jüo ac aXXtiXaç 'rÇoTror t« pitlaCoXi»» « ^oirliv TtM.Scruatenim vtraque fui ipfius naturale proprietatem incommutatam,a/ztTafXi)1ov. Idem alto in locoiQuemadmodum, inquit, naturas vnitas cognofcimus,babentes tW c» « XXt!xti|ç'!fe;;k«piiff»v,neque tarnen carum diC,, fcrentiam ncgamus ,fed amp;nbsp;numeramus ,.^^ eas infeparabiles agnófeimus : Itavolunta-tum amp;nbsp;aöionum coniumftionem cogno- Orth.fid. fcimus,amp; ditferentiam agnofcimus. Et.ali- tib!4.c?' bi : Diuina natura, inquit, dcdit cafni tZ«1 gt;9-
P iiij
-ocr page 248-23'a I D«;.V/E -R'r t a/t-s. :
«fliç ajuTÎMapfn^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s-
gt;lt;a/z^.quanî fane videlicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vni-
tionem dtcamus', fine Vnioncm. Haâenus Damafeenus. Ex quibusfaeilc cft indicate, vocabitlutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perperam trahi ad
realem illam propriotatuin communicatio-nem, Qiia videlicetDeitas çomraunicet, amp;nbsp;conférât butnahæ natttræ fuas proprietates (id quod volunt Omniprxfentiæpatroni) quandoquidem manifeftè Damafeenus ait, in vnione perfonali feruaritum naturas,tu ipfarUm naturarum proprietates incommtf îatas,ac'proinde non cornunicatas,fiue col-iatàs..Vocabuluin autera Commeandi,fiue Irameandi jVercbr vt fit fatis adexpHcandâ Damafccni fèntcntiam accommodatuni: quippe cùmmutua E-nmeatio, fi propriclo quimufT'mixtioncm amp;nbsp;confufionem inducat,quam ab hoc myfterio Damafeenus ló-giffirad identidem expel lit : pofeft tame le-niri eommoda ixitcrpretation.e,vt 8l verbû Tranfeundi,quc( Irenaus amp;nbsp;Augulf inus ali-quando vfi funt.' Quia verb cum verbo
Damafeenus coruiingit S'
amp; i'vaSiamp;ai, ade-oque verbis exprelfis. twyocittviifftvyratis aperte figuifieat pi«ni/clfearâ:ifsimam vnionem : videlicet ill Trinitatc, vnionem in Elfen tiadn Chrifto verbi vnittoncm'fiue vnioncm duarurn na-turarfl in vna eademque Perföna.qux Ghii ftus eft.Quamobfem fi diligenter atteûdas,
-ocr page 249-Hvm. Natvrae Christi. 235 communicariTrinitati; facile vi-debis ex hoe vocabulo realem il lam pro-prietatum communicationem , fiuc colla-tionem inferri non pofie. Qmnetiara vrgco hæc Damafceni verba, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;èo i\,-
Zi!Xtt|ç, c|ux plane tollunt realem illam pro-prictatum communicationem, alioqui Humana natura cÓmunicarctDeitati vt fit rea liter alicubi, quod fieri ncquit. Atque hæc de vocabulo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diéta fint.
Ex quibus omnibus perfpici poteft, ve- ,efp.ad ie terum doftorü teftimoniis nobis obieciis, terum tenui lo modo dogma Omnipræfentiæ cófir-mari •. quod vt ante omnium oculos magis magifque conftitui pofsit,profero fyllogif-mum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;*lt;!'«juaTov, hoc modoi
Si ex præclaris illis elogiis humanæ na-turæ Chrifti,quæ paffim extant apud Veteres doóforcs,e{fici poteft, ipfam humanam naturam effe realiter omnipræfentcm, eb quód dicitur à veteribus particepsDeitatis, Si cætcra ciufmodi, quæ à nobis ante com-memorata funt-.Ergo fimili.adeóque maio-ri ratione cfficerctur , ipfam humanam naturam cfle Deum:àJ'uüîtTov amp;nbsp;impium.
I Confequctiapatct.Aisomnipræfenseffe 1 Chrifti corpus , eó quód omniprxfentia ' Deitatis illi communicatacft,ac proindc eftipfius omnipræfentiæ particeps. Quare, cùmDiuinæ maicftatisjadeóqueipfiusDei-tatis caro Chrifti fit particcpsfquemadmo-
-ocr page 250-234 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;® Vfi R I T A T t
dum ex vcteribus obiicis) fequetur ipfam camera effe Deitatem ipfam. Quinetiam fi vrges, comunicatam effc Omnipræfentia, ac proptcfea corpus elfe oratiipræfens,cùni tarnen veteres nullam de carnis Omnipræ-fcntia mentionem fecerint, quæfo,cur mihi non licebit argumentari ex iis quæ veteres nominatim dixeruntdiquidem putas tibi liccre ex iis argumentari,de quibus veteres nunquamloquuti funt? Verumenimue-rô, vt faciliùs perfpici pofsit veterum fen-tentia de veritate numanænaturæ Chrifti, iam nbbis quædam eorum teftimonia rcci-tanda funt. Nam,vt initio huius noftrære-fponfionis diximus: totum hoc argumentu copiofè amp;nbsp;accurate à Theologis doétifsi-mis tradatum cR,cx quorum fcriptislocu-plctifsiraisledores plane intelligent, quae-riam fuerit piæ amp;nbsp;orthodoxs antiquitatis de hac quæftione fententia. Quare,ex illo-rum vberrimis fontibus quofdara tantùm riuulos diducemus.
VETE-
I
-ocr page 251-VEiTERVM DOCTORVM
StNTENTIA DeVeRITATE humanæ naturæ Chrifti aduerfus do-giTia de Vbiquitate fiue Omni-præfentia corporis Chrifti.
Cap. VI.
Avendvm eftne induca- AtHm.u. diuerfara aliquam fub-tarnen veli-capacem efle proprieta-tuin primae fubftantiæ : feri-ptum eft cnim , Gloriammcamalterinon commttnicatio realisi
Natura creata non poteft effe capax eo- u.^omp». rum cjux propria funt Dei. Tlt;»ce4«f igitur de Spit.C diftin^iones i;:(tiviSirS '^,commumcAtiuè ejfentialiter.
Neftoriani dicunthomini donatam effe CyriU.de à Deo æqualitaiem dignitatis : amp;nbsp;conten- 'g'“quot;' dunt folum hune hominem omnia paria eu Verbo fortitum fuiffejamp;honoratum maie-ftatc diuinx çminétix.HoctdemdicuntOm-mpr£fenti£ patroni.
Neftorius ftatuebat coniundionem di- idem in winac amp;nbsp;humanæ naturæ in vnitate feu æqua ®ï* htatç dignitatis, auftoritatis amp;nbsp;poteftatis
-ocr page 252-33lt;i De Veritate
Idem in loan.I.II.
Verbi amp;nbsp;Garnis. quot;Idem fiatuuntTbiijuitAtit patroni.
Iiift.Mar-til.in ex-pof.fid.
Terc.de tar.Ghr.
Nulla res qu« propria Dei opera funt,fa-cere potcft,nifieflentialiter Deus fit. lAcet igitur reahi communicatio proprietafum.
Corpus manet corpus: non enim corpus eft Deus. Vo» igiturefl vbitjue.
Damafc. lib.j.c.j.
Non dicimus carnem Chrifti euacuatam in ipfo, cum illam 8c ad dexteram Patris lU cœlis præfidere meminerimus,amp; venturana inde in fuggeftu paternæ claritatis prædi' cemus. Vo» igiturdscuntcurnem Chrifitejlt ’vbique,fedpotius ejje Ahcubi.
Idem.
Cliriftus nomen eft perfona:, vtriufque naturæfignificatiuum , amp;nbsp;vna natura non eft fufeeptiua contrariarum fubftantiabuna d\amp;:ïentiiX\im.PerijtigttHrcömfimcatioreAliigt;
Proprietas eftimmobilis. Qnomodoe-nim proprietas maneret, fimouereturaut excideret? )czrwf*tr» x!/x«Ta7riTT«ir«?
Idem lib.
3 de orth. * Iid,ca.i7.
Manferunt amp;nbsp;poft vnioncm tam îpfaf ni turæ inconfufæ, quam earutn proprietatcs illxfæ.y^e proptéreano realùer communicAth
Décréta concili j Chaked. récitante Euagrio hb.2.c.4.
hoc efl,commune sfaElA.
lefum Chriftum Dominum filium vni-gcnitum in duabus naturis inconfufc, ini' mutabîlitçr,indiuifè,infeparabilitercogn^ turn profitemur, naturarum differctianul* lo modo fublata propter vnionem, ftd pQ’ tiiis feruata propriçtate vtriufque naturæA' )
-ocr page 253-Hvm.Nktvkae Chkistï. J57 in vnam Perfonam amp;nbsp;hypoftafin concurrente. N' on poJfHKt tollt nbsp;nbsp;feruari fimttl natu-
rarum propna, Dehnimus effentialem natuiarum diffe-rcntiam feruari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iIm Damafc.
/iaipopà» , amp;c duas natpras poft vnionem verè eafdem effe amp;nbsp;iUarum naturales pro-prietates.Seruat enim vtraque natura fuatn naturalem proprietatetn immutabilem.
proinde tollitnr realis comumcatio proprietatH.
Crcdcrc oportet fideles,quanuis corpo- , re fuo ab fit Cbriftus,virtute tarnen fua ora-nia amp;nbsp;nos gubernare,fempérque adefle ont' nibus qui cum diligunt.K^w^m eft Dbiijui-’ Mr corporüt
Afcendit ad cœlum, fedet ad dexteram Hieron. DeiPatris, manente ea natura catnisjn qua D,mau' natus amp;nbsp;paffus eft, in qua etiam rcfurrexit: non enim exinanita eft humanitatis fubfta-tia, fed glorificata. T^onefiigituromniprtt-
Docemus eundem Chriftum patibilem Naiünr. carne,amp; impatibilem diuinitate, circüfcri- ««icietoi. ptum corpore,amp; incircunfcriptum Spiritu, vifibilem, qui cerni animo amp;nbsp;intcUigi poteft,qui loco continetur,amp; non continc-tur. Atlt;jue ita corporis Vbic/uitas eHanefcit,(^ fiuftjtttim eft.
Inuifibile fimplcxamp; immenfumcorpori Thtodot. vnitü,nihilominus manet inuifibile amp;nbsp;fim-plex, nechfdetnterminis 1 quibuscorpus
-ocr page 254-îjg pî VERITATE
continetur, fed corpus manens in propna natura amp;nbsp;menfura vnitur Deo fecunduin viuificationem. Non cnim Chrifti copulatie cum corpore mutât naturam corporis Scc.Non tgtturfacttvbiijue ejfe-
ilia vnione.vera Chrifti hu* maoitas naturalem prorfus retinuit noftri generis veritatem.2'^fl« igiturfabla eflomnt~ prafens.
Idem lib. nbsp;Vnus idémque homo localis ex hominc,
2 adThra qui eftDcusimméfus, ex Pâtre vnus idéw-que fecundùm fubftantiam humanam • ab-(èns cœlo, quum effet in terra, amp;nbsp;derelin-quens terram,quum afeendit in ccclum: fecundùm diuinam vero immenfamque fubftantiam,nec cœlum dimirtés,quum decce lo defeendit, nec terrain deferens,quumad cœlura afcendit,amp;c. Secundùm veratnhu-manitatem fuam localiter tune erat in terra: fecundùm diuinitatem autem, quæ nul-loloco continetur, cœlum totus iinplebat amp;nbsp;terram.Iohan.^.E» ttbt locus Ioannis expu-fitiss^ ab yhiijUitate corpons •vindicattss.
Cyrilliib Nemo dubitatquin adcœlos afeende-«i.inioan. rit Chriftus,quanuis viTtute Spiritus adfiiô ‘’P’quot; rit,prxfentia tarnen carnis abfuiffe. Caroi-^tur Chrifii non eft omniprafens.
Idenj lib. Etiam Diuinitas fi effet corpus , effet TrimIoco,amp; raagnitudinc amp;nbsp;quanti-tate:amp; fi caderet in çam quantitas, non ef-fugeret circunfçriptipnem. neneßigitur iit-circum-
-ocr page 255-Hvm. Natvrae Chkisti.
circMnfinptum corpus Chrifli.
Sabhtis proprietatibus corporis,ipfum Nicetasio quoque corpus fimul tolUtur amp;nbsp;euanefcit, Naxiani.
i i V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inotat.de
vtpotc a quo nullo modo leparari,ac ne co 5. Pent»-gitatione quidem rlrftrahipoflint. lacetfgi-twr difUnüw^naturaltter f tpernatitraliter. loaln.
Homo fecundùm corpus in loco eftamp; de Traa.jt. loco migrât gt;nbsp;Si quum a d alium locum ve-ncrit, rneo loco vnde venir non cïti Deus autem implct omnia, amp;nbsp;vbique totuseft, non fecundùm fpat’.a tenetur locis.Erat tarnen Cbriftus fecundùm vifibilem caxnem in terra, fecundùm inuifibilem roaieftatem in cœlo amp;nbsp;terra. Ideo ait, tgofumvos nonpoten^ts venire. Sic. ld ipfum amp;nbsp;quidem copiofms tradit Auguftinus.TraÄat.^O.in tjwt.reftl-loan.amp;alibi,quos omncs locosVbiquitatis patroni fibi videntur eluderc ex vocabulo d, Maieftatis , quod Auguftinus vfurpauif. quafi verb vnquam Auguftino in roentem vencrit modus ille maieftatis , quem illi in fuis diftinftionibus excogitarunt,amp; de quo nee Auguftinus,nec vllus alius ex vetetibus cogitauit, cùm potiùs nomine maieftatis diuinam natoram intelligat,vtperfpicuum eft ex his verbis , Me autem femper habe-èrttj'(inquit Chriftus) Accipiant hoc amp;nbsp;boni(inquit Auguftinus) fed non fmtfolli-citidoquebatur enunde præfentia corporis fni.Nam fecundùm tnaieftatem fuam,fecû-dùna prouidentiam, fecundùm ineffabilcm
-ocr page 256-340 De Veritaté
amp; inuifibilemgratiam impletur, quod ab eodióium eft, Ecceegovobtfeum furn omnibus àiebus quot;vfcjue aà confummdtionem fe-culi. Hæcille. Quemadmodum igiturpro uidentia 8c ineffabilis atque inuifibilis gratia refciûtur ad diiiinam naturamnta amp;nbsp;ma-fentiæ corporis,ne quid dubitationis fuper-* fit:Loquebatur,inquit,de præfentia corporis,amp; ftatim poftea: Secundùm carnem verb qua Verbum aflumpfit, inquit, fecûdùtn id quod de virgine natus cft, à ludæis coin* prenenfus, ligno affixus, de crucc depofi' tus, linteis inuolutus, in fepulclirocondi' tus,in refurredione manifeftatus.Non fenj per habebitis me vobifeum. Quare?quoni» conuerfatus cft fccundum corporis praeftn*' tiam 4O.diebus cuin difeipulis fuis, amp;nbsp;deducentibus, videndo non fequcndo,ale^' dit in cœlum, 8c non efthîciibi enim addexteram Patris:amp; cft hîcmon eniin*'®, cefsit prçfcntia maieftatis.hæc Augoft*'’^^(; Vbi hæc duo membra inter fe oppontadP ûanda funt. Præfentia corporis,amp; tiamaieftatis. Itaque,qui dicit,præfent» maieftatis eile præfentia corporis, culdubio Auguftini non tantùmfentét»*^^ cuertit,fcd ipfis ctiam verbis liturana*quot; cit.Adde quæ illc ftatim fubiieit: Sccû præfentiam maieftatis, inquit, bemus Chrifturaifecûdùm præfentiana
-ocr page 257-Hvm. NatVkae Chkisti. 541 nis,redediäum eft difcipulis.me autcnon femperhabebitis. Ex quibus omnibus fatis fupérque facilis, Sc perfpicua eft Auguftini de præfetitia corporis Cbrifti fcntentia.At-eniminquiut,nónne corpus Cbrifti eft pat ticeps iliius maicftatisgt;Gertè-.quia cum Xa~ gt;« perfonaiiter vnitum eft, ac proinde pcr-fonaliter vnitum eft cum maieftate, proui.gt; détia,ineffabili gratia , omnipræfcntia, ad-de etiam cum æternitate ipfius tS xógt;« fed nibilominus manet intra naturæ fuæ finest quinetiam præfentia maieftatis, non eft rcâ lis præfentia corporis,quia maieftas non eft corpus Cbrifti,vtalibicopiolmsdiximus. Sed Auguftinum audirciam pergamus.
Corpus eiusin quo refurtexit, in vnolo-CO effe oportef. V eritas tius vbique diffufa^t eftiSic olim Gratianus leeit apud Augufti-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. tet^quod
num: atih rccentionbus codicibus na Icgi^ Grar««»« tuf.vno loco efte potcfttquam pofteriofeni ledionem nonnulli ex patronis Vbiquita- fiino. tis arripiunt,8c vrgeftt verbum illud,Póteft, •Vt Auguftini fententia éludant. V çrûenim-ueró quisvnquàm vel Tbeológus velPbi-lofopbus ita loquatur ? fieri polTe vt corpus fit invno loco.Npc enim bic ra «TuvctTo'isfed ' quot;quot;nbsp;-ro lt;»agt;-«ó)ov vfurpandum eft. Q^araobrerir aut ridicule loquutus eft Auguftinus (ac proinde non locutus eft Auguftinus) aut, fi tetines verbum Poteft, bæc erit iliius fen-tëtuïcorpus nó poffe 'effe fimul Sc femtl ni*
-ocr page 258-34Î De Veritate fi in vno locoifed ipfe fua nobis Auguftinus fententiam exponat.Sic igitur alibi feribit;
Idem de fi de ad Per.
Quantumeunque fit corpus, vel corpuf-culum:vt loci occupet fpatiuin,eundcmquc fie impleat, vt in nulla eius parte fit totum, NE c E s s E E s T,«^ lt;■ƒ, Oportet.
Idem ad Dard.
Deus vbique cfTedicitur , quianufquam abfcns eft infeipfo , neccontinctur ab lis quibus præfens eft. Nam fpatia locorum
toile corporibus nufquam erunt: amp;nbsp;quia erunt. Naturaliter, in-quiunt illi, nufquam erunt.fcd.perfonalitet ttftiiuur. amp;nbsp;fupernaturalitcr corpus Chrifti eft vbique. Atenim fi id Auguftinus fentiret : fie igitur diceret ; toile locorum fpatia corpo-n Chrifti, amp;nbsp;corpus Chrifti vbique erit. At ille contra affirmât, nufquam eife, adeôque non cfTc. Sed omnem anfam tergiuerfan-di præcidit Auguftinus,inquiens ftatim po-ftea. Hinc vbique crede Chriftum,perid quod Deus eft, in coelo autem peridquod homo eft,fccundùmvcri corporis modum. Hatc Auguftinus contra eos qui modum ve ri corporis, ac proinde veritatem corporis Chrifti negant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
idem de Sicut(inquit)eundem filiura Dci redem-EiTent. di pj-Qrena noftrum fecundùm diuinitatem in-üifibilem , incorporeum amp;c iricircùhfcri-ptum,ficut amp;nbsp;Patrem amp;nbsp;Spiriïum fanâiam, non creder,c impium eft j fie euodem Dei Filium in homioe aifumptô vifibilem, cor-poreum
-ocr page 259-Hvm. Naturae Christi. 345 poreum amp;nbsp;localem, poft refurreétionem non profiter!, eft profanum. Semper enim manct incommutabilis veritas liumanæ na-turx , quam fib.i vnitam diuinitas gerit. Item ; Venturas eft in eadem carnis forma xaDarda atque fubftantia, cui profefto immortal!- num. tatem dédit, naturam non abftulit: fecun-dùm banc formam non eft putandus vbi-que diffufus. CaHcndum eft ergo ne ita diuinitatem aftroamus bominis, yt yerita-tem corporis auferamus. Corpw i^itur vbi-
dtjfußtm ejfe,credendum non efi,
Scxcenta eiufmodi apud vetercs occuv-runt, ex quibus dubitari non poteft , qux-nam fucrit conftans totius Antiquitatis de Vcritate corporis Cbrifti fententia, quod ar gumet\tum(.vt iam praefatus fum ■) alij locu-plctiflimè traftarunt.
Hæc igitur nosmoueat Aritiquitas clarif fimis teftata monimcntis, amp;, quod caput eftjccrtiflimis Scripturxfirmamcntis fub-nixa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P
Atquc bxc de noftra’rcfponfione ad ob-' Co»c;«(îo ieftiones exveterum doiftötum fcriptis ne . . nbsp;nbsp;„ n_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r femtnita
titas. Superelt vtex noltrx metbodi ratio- aduirftu da ne ipfos errorum fontesindicemus,qu!-^”^.®””‘ bus redarguendis noftra bxc adbibita fuit ' difputatio ; vt ita magis magifque noftra*^ fententix veritas ante omnium oculos pro-ponatur.
Autborcs buiufcedogmatis, illudcon-
-ocr page 260-j44 D b Veritate
firmare fibi vidcntur ex eo loquendi genere quod extat apud quofdam veteres: nem-pe iJïtafj-iiTuv. Qua in re tribus ino-disabillis peccatur. Primùm,quia inafie-rendo fidei dogmate non funt vrgendæ ve-tcrum doétorum pfirafes. Nam fólaScri-ptura eft Chriftianæ religionis firmainen-tum. Deinde,hoe ipfum loquendigenus, Koiveavïa ii/iup.a7lt;igt;v, cx fuo illi fenfu, non ex ipforum veterum fententia exponunt. De-niquçcùmilla phrafisita vulgó Latinèex-primatur, Communicatio proprietatumJ Cómunicationis Sc Communicandivoca-bulatranfitiuè accipiunt.perinde acfió^«’' fuas proprietates communicaret hunia-nænaturx,hoceft, eas cum Humana natura communes faceret, eafque Humana; naturx largirctur, quam illi realem propricta-turn communicationem appellarunt. At-quitam ^aivavéïv quam )te/rw(«,atqueetiain Latinum voçabulum Communicarc,in hac quidem quæftione veteres intranfitiuè furpant ( hæc enim vis eft Græci vocabuli) adeó vt realis proprietatom communica-tio fiue communiomihil fit aliud quam na-turalium proprietatum vnio , quemadmo-dum ctiam naturarum in vna perfona quæ Chriftus eft , vt fuo loco fufius expo-fuimus.
Pofro vt realem, quam illi excogitarunt pro-»
/
-ocr page 261-H.VM. N ATVRAE ChRISTI.
proprictatum communicationem défendit, multas ac varias adhibent diftinètiones,quç non modo non funt Theologicæ,fed ne di-ftinéliones quidem : 'Etcnira contradicunt expreffisac dilucidis Scripturx locisvtà nobis demonftratum eftObfcuræ funt amp;nbsp;incxplicabiles , tantum abeft vtquæftioni propofitæ lucem adferant,id quod eft diftin étionis proprium;amp;funtee’vTlt;(p«TiK(i}, quan-doquidem ftatuunt vnum Scidem cörpus, nempe Cbrifti.effe circunferiptum fimvil amp;nbsp;incircunfcriptû,hoc eft,non effe circunferiptum (fie enim boc loquédi genus à me v-furpatum intelleétum velim. ) Nec illas iu-uant vari) refpeftus.quos Vbiquitatis patro ni prçtexunt fuis iUis diftinaionibus,idque duabus præfertim rationibus.Prior cft:quia non acimus de bumana natura in fpecie co-fiderata vt eft jcaô' ôx«, lcd animus de bumana Çbrifti natura quæ eft TcætTj. Pofterior ratiozquia quæritur inter nos, quale fit corpus Chriftbactu,nonautem, confideratio-ne.vel refpeftu tantum.Quod fi circunferi-ptû eft aftu, certè aftu non eft fimul incir-cunferiptum. Si contra. Ciim autem velint effe incircûfcriptum aftu; relinquitur vt fit tantumcogitatione circunferiptum: atquc ita corpus Cbrifti erit verû corpus fola co-
'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gitationciquod piæ Cbriftianorum aures a-
uerfantur, atquc refugiüt.Hoc enim Tbeo-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remji propono affcnticntibus,vt côfido,plc-.
-ocr page 262-^^6 nbsp;nbsp;/ De Ve r I t a t e
rifque omnibus,turn Theologis tum Philo-fophis.Duo aétusin vna eadcmquere acT/-««Tjxiirç oppofiti, idquc tam ex parte fubie-âi,quàm ex parte attribut!,Rare nô poflunt; quicunque tandem refpeftus adhibeantur: Vt inhocEnuntiato; Corpus Cbrifticfto' mniprçfensmportet corpus efle aftu corpus amp;nbsp;Omnipræfcntiam cfTe aélu Omnipræfen tiam:ac proindc Enuntiatum illud non po-teft ftarc cum hoc Enuntiato;CorpusChri-fti non eft Omnipræfens. Itaque fi hoc po-fterius verura eft (vt eft veriflimum ) certe prius illud verum non eft. Quod fi refpeftu amp;nbsp;confiderationc tâtùm.vel corpus eft corpus, vclomnipræfentia eft omnipræfentia: certe tollitur amp;nbsp;corporis amp;nbsp;Omnipræftntif veritas.
Nominum propriam fignificatione euer tunt,adcö vt nec rcs,ncc ipfa rerum ctiâ vo-cabula retineant. Sic realiter fine re ipfa,amp; realem præfçntiam fine vero exiftendi modo comminifcuntur,amp; pleraque côfimiliaj quæ fuis locis annotauimus.
Quod attinet ad locos Scripturç,quosil-li nobis obiiciunt,hunc errorem admittunt, vt quæ dicuntur de perfona Chrifti in Con* creto.ca reftringant ad humanam ipfius na-turam in Abftralt;fto:amp; hanc régulaexprelfo Dci verbofundatâ àpiis maioribustraditâ, ab illis ctiam ipfis approbatam.hac tamé m parte ncgligunt.ncpe:Quædâ dici de Chrf-fto qu«
-ocr page 263-Hvm. Natvrae Christi. 347 fto,c|U3e fcorfum,nec ad Zogt;ovjnec ad huroa-nam naturaraaX»gt;iH affumptamj fed ad tota ipfamperfonam pertinent; Quo fit, vt non poflint diftinguere inter hæc duo theorema ta;quorum prius eft'.Quædam diet de Chri-fto quæ xógt;M conueniunt, non fimpliciter, 'fedPropter huroanam natura aifumptâ;Po-fterius eft:
Quædâ dici de Chrifto Sec«wlt;i«»» huma-nam naturam.Hoc eft:quatenus eft Humana natura.
Hi funt prxeipui fontes erroru.quos hac noftradifputatione refutauirausi
Quamobrem cum noftra deveritate cor Genenin portsCHriftifententia locisexpreflls Seri-pturæ nitatur,amp; cum prsecipuis fidci CHri- dufit. ftianae capitibus arfliflimc coHæreat: dog-; ma verb de Omnipræfcntia corporis Chri-fti repugnet manireftiflîmis Scripturx tefti moniis,amp; præcipua CHriftianæ fidei capita conuellat,atque adeo tot tantifque incom-modis afftiftetur,vt inde nullis vnquam pof fit diftinftionum adminiculis liberari:cûm-que tarn ad argumenta, quàm adScripturæ locos, amp;nbsp;ad veterum teftimonia, quæ Huie dogmati prætexuiitur, à nobis refponfum fuerit;fequitur,Hanc noftram fententiâ, qua in præfenti difputatione probandam tufee-pimus,effe in clariflimaveritatis luce con-ftitutaro;nempe,J« vna pirfina, gu£ efi Itfiu ChrißutihHfnanam natHira à Xf'gt;w alfumptat/ij
-ocr page 264-54^ De Ve r 11 a te
cum ipfo infeparabiltteri^inconfitse vni tam^ eße/fduii vtriufc/^ natura, propnetatibut. r pfam^ue natur am humanam fummis incom-prehenfibilibus donis exomattmeße , quatenUt ipfius natura ejfentia ferre potefl. Ex ^ua verif fima tffrmationefelt;3uttur àydhaccertf fima negatiOiCorpus Chrifii no effe omniprafent fiutvbùjue.
Faxit autem Pater iJIe ]uci$,vt facrofan-ûam hanc veritatem, oculis ab cius Spirku jIJuftratis,intueamur,amp;arlt;Siflimofidei có' fenfii Icfuin Chriftum verum Dcum amp;nbsp;verum hominem,vnum Dei amp;nbsp;hominum Mediatoren) ,vn um Eccleûæ Redemptorctn,v' num Seruatoremconftantiffimè mur:cui cum Patre amp;nbsp;Spiritu San âo fît na laus amp;: gloria. Amen.
Lavs Deo.
-ocr page 265- -ocr page 266- -ocr page 267- -ocr page 268-I
!