f lt;nbsp;lt;
Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
\
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
tod
-ocr page 6- -ocr page 7-gt; ) ■ lt;
:32gt;
lt;gt;
gt; ' )gt;sgt;-'
:gt; k--:^''
U qu 82
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11- -ocr page 12- -ocr page 13-Synodi T ridentinæ Re-
ÂT'jrvrZOTVÆA/' SEV COEJi tînuati'onem,â Pio IIILPontïficeindidam,oppofîtagra# ’uamina:quibus caufæ neceflartç et grauifsimç exponun^ tur,quareea electoribvs cæten'sqj Impertj Pn'ncp pibus S)C Ordinibus Auguftanæ Confeßtom's, neep agnofeendaneepadeun# dafuerit»
PRO DEFENSIONE SYNCE^ Y(e Orthodoxie R.eli^ionis propoßta primutn in lÂA.Q'amp;'V'SiGlCQ conutntuPfmcïpum:£tde'mdtrtpetita,ettq;oblataM. lESTATI CAESAKEAE in imperij connentu publico, qui ob Eledio^ nem or Coronationem Inclyti R E G l S ROM. habitus fiât Erancofùrti: i^unc uerô fummorivm quorundam ïmperijOrdinummandatucruoluntate,i deltdis ad hoc Eccleßarum fùarwn Doßvribm, cr Conpliarijs politicis uberiore txplicatione ßngulorivm capstum, tx Sacranm literarum teßimonijs^Patrum feriptis, Theologarum fcholalhcorum commentarijsjac Canotium mtapretibiK, ulijsq; Scriptoribus compluribus, ad eum ufum iamprident diligentia ßngulari colle(iii,iüußrata:cr hoc fcripto,quodadpoßeritatem de bo-rum Ordintim erga Religionem er Rempub, ßudio extet,compre=:
henfa.
S Gertnanico in Latinum conuerfidD^Laurentio Tuppio Pomerano, Schollt;e Agentoratenßs lurisconfulto.
ARGENTORATI
ExcudebatSamuelEtntml. ANNO Domini M. D EXV,
llluftrifsimo Generoßßi-
MOQy^ TRINCm ET DOME no, Domino tiicolao Chrilkphoro Ridziuuilo ; Dnci Oliae, CT ^iefuuißf, Comiti in Schidlouuiecz crc. ILDVSTKlSSît^l PRINCIPIS NICOLAI RADZIVVILI, PALATINI VILNEN« iy lAagni Ducatiu Lithunnix ArchimartfcbaUi, CnncdU^i ffj^ftfprtmi zyc. fiUo,heroic£ indolis fumm£^ f^ei Prfncipi:Moecenatt jt(O,
LAVRENTIYS TVPPIVS IVRISCONS.
S. P. D.
^!;ROMETHEA credo, ILLVSTRIJ:
*ßtne'Princcpsyß(luis amicuó uir bo^ nus ro^aßet t (luamohrem rem tantam eoe^um confcendtß ßiy ^facem bomintbt^s detuliffèttrefi fponßrumfuißeßbominücaußfecß ß (luodßcityUt baberent guo car ere poß acpice ußm non po ter anti Etbonefla ratio eßßacere^luodfacis y non tuaßd bominum cau/à^ Idem ego tn bums uoluminis conuerßon'c rejj)ondeo:ißa me 'PoloniSyLitbuanisßlngaris y GalîiSy ItaliSylltßtanis y^^nglisßriberey(luinißtranslataßnty intellgereii^^ltgerenonpoßent^
i/ Sed
-ocr page 16-EPISTOLA
‘Sedprater batte caufàm caujalùntalta^(pia me ad hit ÎHS îaboris ßfeeptionemßnt bortaiaKpiarum una eßnon ßlutn amicorum conßliumßd magnorum Nirorunt uoluntas^in piibits units eß^ (pii in Imper io tanta eß autbof ritate propter uarias multipliées uirtutes, ut mihi^ra^ tßimiimßtyillitts mepoße ueïeogitatisßttsßeere^ Hie e^ nim dum emendandaßnteorrigitinpopulotdum relif ^ionem^ le^esyiudicia pacem^ publica ornare ettueri omni ratione eonaturtdum epta aparentibusiureaccepit hare^ ditario exornattdum exteris apiè aeciuibuseonßlendo^, pacando omni^^ oßieio adeßmonßlum amari dignus eßy ßedomnium inß amorem conuertit.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utinam eins e^o
intelligens et^raußimum indicium, expe^ationem^ indu^ ßria alicuittsßßinere in hoc operepoßem, minus profil dlomelaborutUypioscoepiy medioeriter dißicilium pocni^' terete,
i^^dllteradeindecaußeßresipßjpiainlocuolumine' pertradlata eß : pia nulla poteß eße^rauior 4 neppericuli magnttudine,nep explicationis difficultate. Qtua enimpo»
ß^^i'auior piam de concilio oeaimenicoße emendatie one pia Rccleßarum, de religionis inßauratione delibe^ ratio ƒ plee non adcinitatem alipiam unam, autpopulum unum', aut ^entern altcpiam atpienationem unam ; non ad
unam
-ocr page 17-NVNCyPATORlA.
linam aïi^uafft terrarum orlgt;Kpartent t neep ad Huropam Jolam y uerùm eüam ad i^,^^yiam ^.^fricantpertinerc uidetur^quacunt^ orhù Chrißianuspatetet,Ecdeßa[par JaconferuaturtSispiidem inomnent partem cxiuit lt;..gt;fpo» ßolorum Qhrißißnns^ PIicßniis ntirahiliter corru^ ptits eflynonßlum hæreticis ilt;:^fchtjtnaticii alieniSy ueriun etiam à domeßicii Eccleßlt;e Qhrißü Qwdenim tarn dofi nteßieum eßy^udm fedes Eomana / atlt;piantabuiitsani* tnaduerßynotataydemonßrata uitiaf(pilt;c nonßb/tn mores ßdetiam dodlrinam ipßam corruperunt t et in hac dodrina ^^uottptantce^i dißeptationes: ita a^itat(e ab ntracp parte per homines dodßimosy nt utram inpartem inclinandüßt (piot/^s ^nißp eE ([ui non dubiteef Nihiïenim argumentai rum eß in utrap parte dißidenttumytluod non muhis ac nai rijs modisßtdilatatumy eonßrmatumy accumulatumy digei ßumy amplißcatumi ußp adeo utniß diuinitus appareat coigt; ßliumy caufi ipßa nunpiam (jueat expJicarh
Etcerteßprinciptum alipiod eße debet harum dtfßculi ' tatum explicandaruntyillud dubium non eE d iudicijßrma legitimatecognitioneytpiadodli epijßf^f^titiasplacidé interß conßrantyßmi oportere, jDe lt;jua ratione hic Itber copiosé explicaty e ut propé ßßrmare außmperßEe^ d^um eptid in hac rerum omnium perturbatione è tempos iij ribu^
-ocr page 18-E PIST ÖL Ä
ribtism^rrimisfalutariaacpia cmendationum cyiÏiaint^ pcdaierittper guosßet(luomintts Ic^iütna co^nitio nus ullaßtßtpiauiprogrejjùm haberepotueriit (juàm ilîe/
etprapoßere Concilia omnia d'Pontißcum fidlio^ neindidlaethabitaßnthacnoßra cetateetpauîouetußore memoria: cpiantum in bis pneiudiciorum /(^^rauaminumi cpiomodo dent^ R.omani in hocincumbantunumartibus miris e^^ßaudulentis macbinationibusyik Concilijßßdlo nomine dominationem at(p tyrannidemßam deßndantyca^ ßrmcntßabiliant: error es^ ueteresßperßttionemyUitio^ ßicultus y idolanouti pingant colortbus : ueritatem aute)^ ßphißnatum praßtgijs eludantyplenißima dcmotßratione ßriptu hoc exe^uitur, tùm piæ îegitimi^pijatlt;p Chrßiani Cocilijßrinayqui modus-y^uis ordo eß debeaty(luis itidicij (pKcßtory qui indices y pane aèlores y prudenter per (piàmertidité explicate Qiuvß, piibus barum rerumgu^ bernatio incutnbity ßudioßus conßdcrabuntynon incommo/ dé im 6 cum utilitate bis repertfs utentur olim^
éMibi autem breuiter ita tiidere uideor,ßripto hoc ext plicari neruos controuerß(c omnis dßeptationum ^uce dereligionis. emendationeiamannis amplit^s ptadraginta inter utramp partem uariefier lint agitatie : acßmul ita pcrßicueaduerßriorumerrores. de doébrina exipßrunt libriSy
-ocr page 19-nvncvpatôria;
trccentis extant cr in manibiis honti» num uerfàntur^ poni in confpeôlum CT ante oculosi inüice^ Scripturæjanélæ^patrum^i Zy antiguißitnorum Qoncb liorum autoritate conßci atlt;p confitari : ut JSla^atilnts in gtihernatione tterßntihus atlt;p geauitts occupatUtpuamut prolixadßeptationum uoîumina euoluere pueant^ ad iudif candutnintelîi^endum^ÿnegociude puoa^itur pîits puant alia pueedam buiusgenericßripta profuturum uideatur^ (^areßoßicijmeimtbipraßandahic ratio e/l^ pui ilia ratione 'Prometh ei contenti eß nolunt puam deprincifi piopoßißnt contenti ilia altera eiuße uirißpientU, puæ apud Luctanuni e^ i cPav^ nbsp;nbsp;nbsp;k/h ■^l-nQv'^a.xdunt h(ec ex lin^
^ualt;^ ßermone^ pui multo puam cæterarumnationumd R,omant'S abe/llongiu^, mediocritermuko labore latina ficere ßudeo^ In iudicandq autem nbsp;nbsp;cenßndo æpuitatem
candoremdignumbont^uiri^adhiberi etiam atcpetiant àro y ac uentam mibidaripuod nonnunpuamfententiarum pqtiusgermanicarum puam uerborumßngulorum ration nem babui: puodin cæteris linguis reélè ab interprettfi busßcriiudicatum à doélii ßitßmper^ nbsp;nbsp;mibi inßper
inbocuolumineconuertendoßmmi cuiußam z^autoritaf ^tprceßantisuiriindicioy puipartem non minimam opère in tanto babet^ conceßimfiitatp^permißm. Cum autem iiij cau[à
-ocr page 20-EPISTOLA
caufaßt ljuiußnodi ut uix aliagrauior ea repeririipieat, Jpeshonamctcnctyßrc utbenèfnihieueniat^apudextcro^ prteßrtiincpuGerinanicenßiufiiynudahcec ßmpkx rcrum maximarüexpoßtio : Sedutin ea cruditi alilt;luando indußria elaborarei tnagnopcrc optarint-, Digna cnim rei eßet in ^uam operte ßudij plurimum collon.
caretur,.
Qult;£ mihi etiam priuatim cauß nonnullafuttalacri^ IISßßipiendi hunc laborem inter occupationes clt;eterast ^uoniam trablatio h^cgrauißima uifaßit^et etiam ex par^ te maxima adlurißonfiltoi pertineremtin hacmegrauiofi ribus commentationibus exemples ad imitationem plus condiicentibus nonnihil exercer em.Quare nelt;^ illud reélè mihi obijci ([ueat^ ^uodpudinm in rem inßrugßrampoßie^ rim, autalienam ab inßituto nbsp;proßßtonemea^ ßdamß
ad lurißonfiiltum ceujacerdotentlußicicey ut y Ipianus no ßerßripßty omnia indicia pertinentj cpta: lußicice pmty cur non nbsp;nbsp;religionist puce ómnis iußicice fins e/l^ç^
O' parens^
Ergoi^hanc puantulamcuntß operam non inuitus dedi ueritati iußicice, caufce^ ueritatis iußißimce ; et ßab his inßrlimits deinceps eiusdemgeneris uefex hocßngt;i te deriucita, uel ad hcec capita reducenda iuuare poßent alipna
-ocr page 21-NVNCVPÄTORIA.
alloua meain^friat^uoniam itanatifunuis ut communes utihtates in medium pro uiriîi confirre deheamus^ç^ hune frudiumdßngulis Bccleßa mißri uexata, JhießuK iureßo repetit: nihile/l rerum omnium ex lt;pio inoenijyß ^uodin me eßt^ aut indußri(efruilum (puerere maîim.
Etfane, (pioniam plerip ex ijs (piiprimosfifinuerunt impetus hunts dißtdij diem fuum ohierunt, 'Principes in Eepub, ahjpuirieruditi: laudahiliter dnoßrisßt, pietatemßam erga Eeltgionem atp Eempub. in eo de^ claranteximièydum operam dant ut(pt(eprceclare dmaio^ rihus inßituta,adla., ßdlaßntßlorum ratio etiam poßerfs conßare pißit. Qui enim primi d Pontißceßceßionemfi» ceruntdurißimisdijßcillimis^temporibiis,propè eos o» mnesuita deficit, dignißimi tarnen (piißmpiterna nominis memoria adomnem poßeritatem celebrentur^
Ex hoc numero liceatmihi apudCelßT., lllußrißh me Princeps eorum breuiterrepetere memßriam, ptorutn prudentia,firtitudo, conßantiauirtus^ßngularis ceter» nis monumentispoßeritati commendatur : piißorente fed iammatiiraautoritate Pontißeis,primi iugum Eomance ^yrannidis liberiusrecufarejuntauß,^ ßneerioremam^ fle^i düSlrinam : fimmorum in Imperio Qrdinum Prim Cipes y^iri qui Confißioni pi(C extat nomina ßta fubfiri^ y plerunt
-ocr page 22-r PISTOL A
pßruni i Ex (Jiàbus tarnen prater Illußr^itnwnßrtißi»-mutn^ HeJJorum 'PrindpemEbilipputnLandgrauiunt paiicißipeißneeiu^ temporii^etin bid (piifiißis temporis biis huicßaeim Conßßionißngularipietate adiunxit Ber^ nintiia Cotner aniaypatriæ mea spater etTrinceps Qpti^ tntts conßantißimifs^jDominus meusdementiß^'Pbilip, pum enitn patrueletn eiifs/Principetn ommbiKsßtnmis uir-tutihuapraßantetnßiperiores anni 'Pomerania cum dogt; loreßmmoßßulerunt, imago autempaternarum uirtueü^ pietatis^dementia, conßantia, prudentiaßbrietatäs, ■gratiainliberK quißperßnt, beroicaindoliioptimis^ Principib^ loanne Friderico, Bugilao, Frneßo Ludotii-^ co, Frico, Bernimo, patriam conßlatur. Horum uirtu^ tem praclaramßncerum^ ergd religionemet rei optimal ßudiumuttacitus praterireneciueam, patria caritas memoria maximorum benßeiorum ßcit. nbsp;Supered
ex QomittbFJbrßopboriis Qomes ab Oldenburg,ßmilif terreligionis conßantißunii^propugnator, liter arum ZT dodlorum uirorum Maecenas, piem utr Qlariß, mibi^ a^ inantißinuis loam Sturmius^gymnaßnoflriFedlor,pas tronum nbsp;nbsp;alterum par entern fùum nominareßolet. Tunt
exdoHisßunmus uir Ioan. Brentius Theolog(is,inpio ornandoIlIußriß.yiuirtenbergenßüFuxCb'rßopboritS' oßendit.pia planta^ uelit z^ßciatproreligione,utbac
-ocr page 23-NVNCVPATORia.
itna uirtute reÏi^nas omnes uirtuta (juihi exitnièprardieuf-c/l tnaximas tndtcet^ Horum i^itur caujam comuncm ut ^ttnuitatemcaadiuuarsmylihcniiK^transJèrendihocmufi nus atlt;^ onus/^eph
Sedprämier bas caußs Illußriß. Trinceps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alia
guÆddquæadCeîf.T. ©quot; me priuatimattinet, minime^ mibi negligenda e/l. Huhü enim Oquot; diu ante buiits operts confidlione cogtfaui quo tandem literato munere Ceîf^ ergà me beneuolentid nbsp;nbsp;liberalitate coßtcri cotnodèpoß
ßmi et quod nonßttsmibißtabs temeaßudiaprobari^ niß eade etia patri T'.'Principi ma^nanimo etßpieti coprobe' tur^ Velim etiamßfiertpoßit auis proauis atauis itonimprobari.Qjio enitnantiquioresßmililt;eßmt, eo dili^ ^entius elaborandü e/l utconßet oßficij ratio,i,gt;^udio enitn poß lAGELLONVM Re^tamfimiliam, ueßram^entem multo uetußißimam eßei in confilijsßimmts^s Regni negof cijs maiorci Cefi principem locum babuiße:-^:^ profi ■ auum quatuorfilijs in Regniconßllio florutßi ^^Iberto yiilnenft EptßopoiHicolao auo clemetice tiice qui Ldtua» nice ßpremui MareßballusfititiGeorgio NilnfiCaflcl lano^patre Htcolai Radztuuili T rocenfii 'Palatini, qui-ßp er tore annoß^cüdaprcelia cu Moßouitarü ducefirti»
cuiuißror ettdBarbara Regina Polonicefintr
Stanislao'TrocenJlCaßellanot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ht^
-ocr page 24-EPISTOLÄ
teratogratitudinii oßßciüficere mortuis^ ßdimprimU pa» tintUiS clementi(e:uelobhocipßmy utreli^ua^ tlliusuiriu» tesprlt;etereamy(piodinßlio oßenditlt;pianti literas etepianti rehgionem ueräßciat:Btcerteetiaobtuasuirtutes,^uaru ßmma cum uoluptate (piotidiè d Qlariß^ in K cpub. noßra Viriißeri mentionem audio,Cü^ moderatoreoeconomicu tibi etfdpientent^ etindußriupaterßpientißimnspraßce» rit'VirumnobilemBalthafarumd Leuualdty gaudeote patronum magnumfc bahercfintiat^ Inboc tepergcre lauif dabtk e/l) tiimttiamin illii adoklcentiie excrcitijs quæ in Jchola nojlra inflituißi^ audicndis uiris dodlis^ ex er citation neßyli, ludt^s^ liberalibu^^
'PluradetuU rebu^ßriberem libenter nißepißojcc modum excßißmy^ niß ad teßriberem. tempusßrtaß dabity utabßntem te adalioi laudemyautßnon idoneiis lau» dator eßpßtmyUt TD jE V Af oremyUtteßluumlt;^in» columemetproßierum ç^frfalicem lt;^udmdiutißi»
me nobï^ conßruet. Bene Q^foeliciter ualeat
die Calendas
'PRc^Ef
-ocr page 25-PRAEFATIO OPE^
RIS.
VPERIORE ANNO, QVI SVPRA MILLE«»quot; fimum dC qui'ngentefîmumfàlutishumanæale ter fuit et fexagelimus, Pius eius nomini's 111L Pontifex Romanus diplomate euulgato Con-’ cilium, vt ipfe nominat, Vniuerfale, aut verius, fuperioris ^nodi Tridentinae continuadonem , eodem Italiæ oppido 'Iridentiindixit:propêiam,vt exiftimatur,finitam.Ad earn, inifsis,qui Regibus palsim et orbis Chriftiani principibus per Germaniam acnationes cæteras id Concilium denun# ciarent,oratoribus,legatis ÔC nunajsjfingulos prolixe uoca^ üit:inuitans,ac pro ea,quam fibi fumit poteftatCjmonenSjatquot; que præcipienSjVtaut ipfî cor^m adeflènt,autlegatos,procu »■atorefûe iuos cum plenis mandatis, prorei fcilicet magni^ tudine 6C dignitate,frequentes eô mitterent,
Atcp idem anno fuperiore Eledoribus,cçteris^ Principfr bus et Ordinibus Imperq, qui confefsionem fidei Auguftae exhibitameteditamamplexi,conuentû naobvrgi. Tu^ rfngiæ oppido, habucrunt,itidem per lègatos de indido à fc Concilio denunciauiCmonens vt aut ipu intereflènt coràm, autoratores cum mandatis reifremitterent. Idquod ScOpt. MaximusqpPrinceps ferdinandvs Imperatornofter inuicflifsimus et Clementiïsimus per oratores fuos ab ij Idem, Imperij Ordinibus perbenignèpoftulauir.gt;
EtG autem Principes, ôi cæteri Status, legatis Pontifîctjs CO tempore coràm ad ea quæ proponebanrur, qua fieri dc'' cuit ratione,refponderint grauiter:amp; extent eorundém Prin cipui-nattpOrdinum contra fuperiora Pontificum Concfr fraiMantuanum fcilicet SC Tridendn«m,£dita grauamina,et recufa-r-
-ocr page 26-PRAEFATIO O PERI
Tccufationû Càufælegitimæ acîuftifsimïe, nupcf mcoftueft* tu Imperq Francofurtano, quoinclytus Rom Jmperij Rex l'nauguratfttur, Maieftati Caefareæ quocp oblatæ 5C exhibit tXjVtrepetita com memoratio et quafi renouatio eorum non admodum neceflaria videatur: tarnen cum plericç fummo^ rumlmpertj Ordinum Principes viri, ftudiofi Euangelij Sgt;C purioris doâ:rinæ,non leuibus caufis abdudi,et in futurum quafi profpicientesjtempeftiuè metuendum putarent, ne ha*-rumrerum maximarum memoria ÔC caufæ recufationum multipliées et grauifsimæ,hadenus in defendcnda confefsF one purioris dodrinæ aduerfarijs oppofitæjpaulatim,utfie^ ri ïolet, obfolcfcentes interciderent, Sc fecus de bis iudicaret pofterius,quafi temeritate vel errore opinionis à maioruni jnftitutis ætas noftradifcelsiflet, Ôlt;S veluti feditione quadatn indicia, authoritatemc^ grauifsimam Ecclefîæ uoluiîïet fub^ terfugereîneceflarium fore rati funt,vt de fufpicione ifta, no tantum huic,qua cum nunc viuitur,ætati fe purgarent,fed et pofteritati dulcifsimæ publico aliquo ôd fide dtgno teftimo--nio de his rebus,de^ conftantia amp;nbsp;conlènfu fuo in profefsi* one orthodoxe religionis felè commendarent» Etenim res ipfa docetverifsimum effèquoddicitur ,Crudelemeura ha^ bendum Sgt;C pefsimè de lè merentem, qui famæ exiftimati^ onis fuæ rationem nullam habeattEtinuicem,qui famam eu ftodiatjhunc ôCin fe SC in alios effemiièricordem, ut prxcla^ rè Auguftinus fcripßt*
Hoc itaq? confilio Principes, SC Imperij ftatus,quos dixt^s mus,pro fuo in Rempub-ftudio, proep amore SC pictSLtccvf ga puram et veram Ecclefiç dodrinam,deledtis ad earn rem Bcclcfiarumfuarum dodoribus, SCconfiliarqs politicis,id negottj dederunt,ut câufam banc longe grauifsimam, pertP nencem ad Ecclefî^Dei^etcommunem toü'us Reipub.ChrP ftianx
-ocr page 27-PRÄEFÄTIO OPERIS.
fti'anç {àliitcm,in vnam ueluti corpus redadam,(cn'ptd com pledercnturînihilcp eorum intermittercnt, aut filentio prae^ tcn'rent,quæ ad integram,plenamcp tradationcm caufæ hits’ lus perdnerearbitrarentur. V t hoc quafi teftimonium eflèt conftantiæ ÔC conlenflis Ecclefîæhorum temporumjfynce* ram dodrinae Cœleftis veritatem confitentis ÔC profitetitis, acreftitati'o calumniarum,maleuolentig SC obtredationum, quæ pios conatus perfequuntur.
Vti'gitur caufa omnis facilius, et quoad fieri pofsitplariif fimèjdiftindè àC ordinate explicetur î placuit deledis ad hoc négocia viris omnem ordine tradationê his locis côdudereî
P RIM V M, ut rationibjîrmis 5gt;C apertis planum fiat atcp demonftretur:Principes, cæteros^ Auguftanæ confefsioni coniundos Status nequaquâ reformidare aut refugere cen« furam ac vera iudicia Ortliodoxæ ÔC. Catholicæ Ecclefiæ
Deinde caufis ôd rationibus addudis planiisimè dos: ceatur,Cur Principes SC Imperij ordines,netp hoc,quod nue indidum eft à Pontifice Rom. Concilium, neep cætera quæ deincepSipro ea quam fe habere falfó iadat poteftate, quatv do(p fit indidurus,agnofcant;Quod^ Pontificum authors ' täte indidaConcilia nullo,nec diuino,nec humanoiure ipfis comprobanda fuerint.
A c TANDEM, qui tcrtius Si vitimus locus fît futurus, definiatur attp declaretur,qualia fînt ea Concilia, Si Ecdefîæ iudicia,qug hadenus ièmper in conuentibus Impertj publP cis Principes Si Status confeßionis oblatæ fèreuerentera-' gnofeere teftatifîint,ÔC etiâmnum agnoicunt: Nec per ipibs etifle,quô minus eius generis liberum atque Chrtftianum Concilium ( cuius quidem toties ipes fitfadaPrincipibus ) in Germania hadenus fît coadum,doccatur.
His locis caufam omne in uniuerfum comprehendi pof-
fe,eogt;
-ocr page 28-PRÄEFATIO OPERIS.
Te,corumcp explication cm bonis omnibus,et veritatis aman tibus non ingratam fore exiftimant,
lt; Prius autem quam rem ipfam,caui£cp tradationem in# giediantur,hocabinitio, non fuo tantum, fed vel inprimis Principum amp;nbsp;Statuum nomine præfandum fibi exiftima^ »unt : palam ie,SC quo id melius redius^ fieri poisit modo^j leftarijinftitutam feripti huius orationem ad nullius plane contemptum,inuidiam,aut contumeliam pertinere,necß cugt; iufquamexiftimationi aut honorieadetradumveile,necç quidquam hie ab ipfis qugrialiud, quam vt pro officio fuo, gloriam Diuininominis,iSC propagationem dodrinæ ad a# gnitionem filtj Dei neceflariæ, ac comune bonum ReipuS Chriftianæ,piamc5^ Eccleßarum emendationeni pro fua vi^ rili parte iuuifïè : tum mandato de re pia ÖC longe honeftiisi# ma fufcepto,pro ea quam magiftratuidebentobedientia, proep viribusjfide optima iatisfecifleuideantur»
Deinde ÔC hoc tarn Principum quam fuo nomine teflan-' tur,nihil fe aduerfus conftitutam ödmultisiam Imperijdex cretis confirmatam,çternumcp fancitam de religione paceni publicam,itemcp tranfadionem pacificationis Paiïàuienfîs publice ftabilitam fufcipere,fufceptumüe uelletSed faluä fern per Sc inuiolatam, quod quidem ad ipfos pertineat, earum legum autoritatem fore, idem® inuicem Iperare ie fine ulla dubitatione de cæteris imperij Statibus 0^ fubditis,quö pax ea,publicis fancita decretis,pia fit amp;nbsp;perpétua.
Deniep, nihil le autoritati Orthodox^ öd Catholicç Eccle# fiç,nihil iudieqs piarQ Synodor3,cogi-egationumue hoc feri# pto detradSderogatumue uellelfed vt lemper honorifica fu# erit ipfis hadenus,ita deinceps quoqj honeftilsimä fore lern per de illis opinionê.De^ his omnib.et fingulis le,quo melt uSjfirmiuscp fieripoßitmodo,inprtmis teftatu publice veile»
-ocr page 29-PRIMA INSTP
TVTI HVIVS SCR-IPTI-
P A R S.
IN aVA SVCCINCTA ET hrcuigrauißiitiarumrationum ex^ïicatione o/lcnditur^ 'Principes nbsp;nbsp;Imperi/ Ordtnes, (pii oblatam nbsp;nbsp;nbsp;iigußcc
confeßionein 'Fidei amplcdluntur^fConcdium liber tint
Qhrißianum nequatj^nam recufare aut defi^ere.
'^T IGITVR ADRRAÎ IPSAM PRO. tinus accedamus : Etß io cam, quam diximus , fentcntiam Principes arc^ ; Ordines amplifsimi legato Pontificio W Concilium denuncianti,repro digni«« /. ’jï-i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deliberata refpondcrint : idcp ea
moderatione, ut nihil Chriftiana pie-täte dignum in eo defiderariretße poP fit : facile tarnen eft cogitarc, ÔC res loquitur ipfa, in quam partem id aduerfarij acceperintEtenim non obfcurum eft, homines maleuolos, 2C quorum iampridem Statibus no^ tum eft atc^ perfpedum ingenium, hac de re rumores ua^ rios fpargere, Sgt;C ad exteras nationes augere,quibuso=^ «»niajUt folent,peruertere ac calumniari conantur iniquiP Sc in pefsimam quxcp partem rapiunt, Cum^ con^
-ocr page 30-% PRIMA PARS RECVSATIONIS ftetimplacabiliquodamödio conftituifle ipfos aducrfum noftros facere ftruere ómnta, idcp vnum fibi ftudio ha^ bcrc, nihil cxpeAanduin eft aliud, quam tentaturos cos ÔC aggreflliros audadfsimèquidquid caufæ huic officcre, ÔC Impenj Ordinihus ignominiam adferre pofte putaucrint.
Èrfi autcm variïeiintamp; propc infinite calumniae, ac So phifmatum præftigiæ, quibus caufam hanc, amp;nbsp;dodiinam quam Status pro/itencur, oppugnarc ac prægrauare fo--lent, Regumq^ amp;nbsp;Potentum odia in noftros facile acceru^ dereiilla tarnenfpecievelimprimisaudacter vtuntur,amp;I hacftenus vfîfuntfæpius,quarecftè dida^ fada noftro? rum eo detorqueant Soplnfticis deprauata cauiilationp bus, quafi nullorum iudicia pati, neminem audire,nullum omnino ferre iudicem noftri vclint, necp adduci poftint vt fe vlli Conciiio fubijciant.
Eadem calumnia et exterarum nationum animos baud dubiè inftâmaturi funt odi]s aduerfum hos Ofdines,quafi hicæteras nationes omnes præft contenantiSC pro nihilo ducant,quarum tarnen pro defenfione religionis Chriftia-næ multa præclara facta amp;nbsp;mérita fummalint, quac clarift fimorum SC fummorum in Ecclefia dodorum laude flo* ruerint ftmper, quæcp literarum amp;nbsp;eruditionis fcholas ha# bcantlaudatiftimas ,in quibus incredibile fit quantum la# boris Si operæ in religionis fttidia collocetur»
Ad hæc dubitandum non eft, quin amp;illud vehementer efte êó moribus Chriitianisindignifsimum vociferaturi, iudicia commu^ nis Synodidetredare, SC cenfiiram fiimmæ poteftatis fub^ terfugcrcuellexumconftetConciliorum autoritärem ftm^ per in Ecclefia Catholica fuifte grauifsimam, eoep loco etiamnum
-ocr page 31-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
«ómnum mcrïtô ac iure omnibus Chriftianis haben# dam*
Et, quæ illorum hominum eft calumniandi audacia, protinus vociferaturos certum eft, pudere iam noftros eius, quam haclenus adîerueiunt, doiftrinæ, atcp ob id la-' tebras quæiere: aut ledin'onc commota, nunc infinitas ors: bis Chriftiani diftradiiones ÔC fchifmata moliri, nec ferre veilevllamcaderc cognitionem inftitui publiée: denicp culpa horum Ôéexemple pelstmo fieri, quo minus pax à Concordia Reipub. à’ Ecclefiæ reftituatur: et quæ funt eins generis fîmilia malediâa, ab hominibus maleuolis certó expedanda.
Ç^VAE CRIMINA,longé grauifsima, ft ex me -ritô his Ordinibus inferrentur vt proteruitate petu# lantia aduerlariorum acmaleuolorum cumulantur gefeunt indie^ ita demonftrari etiam ÔC rationibus veris probari ft poflentæquis tudicibus : ( in quo profeeftô fru# îh a laborem omnem fument homines improbiisimi ) non tantum id graue ôô auditu horrendum, fed Sd abominabft le, ÔC bonis omnibus fupremè deteftandum meritô foret Non cnim ignotum efle poteft Statibus quod in hane rem grauifsimcab Apoftolo ad Galatas feriptum exrat: Qui conturbat nos portabit iudicium (JuiJlt;juis ille Et quod Salomon ziv,^bominari Domitiwn cos (pii dißor diam ßrantinterfratres.
Qp.j.
Vrouerb, Mp. 6.
Maxiinis itaq}Slt; grauifsimis de caufis neceftariô ^ciendum fuit, quod ad vniucrfàm Rempub. pertine= tgt;ât,utprodefGnfîonepiæSgt;Cfyncerac dodrinæ: quæ fine
A q vUadu#
-ocr page 32-4 PRIMA PARS RECVSATIONIS
vUa dubitaüone æterna eft SiC i'mmota vcfitas diuina, his et fîmilibus aducrfariorum criminationibus Sgt;C calumntjs re^ die Sgt;C tempeftiuè occurreretiir publico aliquo fer ipto, quo ipfo fimul Maieftad Cælareæ, Regibus, Principibus, Of tnnibusqj veram atqp incorruptam Euangelij dodlrinam fècundum faipta Propherarum ÔC Apoftolorum amantii: bus, horum Ordinum ftudium et voluntas erga puritatem reltàonis, quodep ipforum,in vniuerfumlit de TRI? DENT!NA haeSynodoindicium,finevllaanimiaf--fedlione etmaleuolentia exponcretur« In quo quidem fpes bona propofita videatur, fore vt cognita oratione hae ac# quifsima, iudicijqj noftri rationibus iuftifsimis,maximecp conlèntaneisdiuinæ Scripturæ, ipfa Maieftas Cæfarea,C£^ tericp Reges ôd Principes, ÔC in vniuerfum boni omnes v--bilt;$,non tantum de criminationibus aduerfàriorum falfîfi fîmis nos, pro eo ac decet, exeufatos fint habituri, verum^ eriam (qnod ad officium gubernatorum amp;nbsp;fummomm in Repub. Ordinum vel imprimis, pertinet) rationes omnes fànandorum Ecclcfiæ vulnerum initiirf, amp;nbsp;operam daturi quàm maximam, vtde caufà hac longegrauifsima,in qua verfatur falus omnis Reiptib. tandem conftituaturîVt^ falfa dodi ina, cultus impi}, abufus mulriplices, quibus rdigio varié ^miièfrimcinquinataiacet, èmedio tollan^ tur,ncc permittaturdeinceps Pontfficum factionibus, vt impioreligionisprætextUjôt^ Concili} fpeciefraudulentifi fîma veterem, quammoliuntur, tyrannidem ftabiliant,ct ^veritatemCœIeftisdocTrinæ,quæ fummo Dei beneficio ilInxiCj impiacrudelitate rurfus è medio toflant Ôc extin?! guant.
Etenim veris, firmifsimis amp;nbsp;immotis rationibus ,Deo iuuante.
-ocr page 33-SYNODI TRîDENTlNAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y
iuuantc, demonftraturcs fc deledî ad liane caufani viri confidant,dodrinam quam amplexi funt £C cjenfur ht Status 2t Impcrij Ordincs, verum cflc,Pi'um,amp;: Ortiiodo^ xum Ecclefiæ Catholicæ dogma, amp;nbsp;confenfum ccrtilst# mum :amp; quidquid in haccaula ab ipfîs fuiceptum fit , id omne fpedîare im primis Diuini nominis gloriam, ac Rciquot; pub. Chriftianæ falutem : Ineoqjab omni ipfos pertinagt; ciæ,ambitionis, contentionum nbsp;nbsp;dilVentiendiftudio ac
crimine longilsimè abeiïc.
NAM Q\^ O D malcuoli liomincs vt exterorum in nos incendant odia, Sranis ÔC Impertj Ordines,quos digt; ximus„âfpcrnariclamicant,2C fuperbè contcmncrc cætex rarum narionum,adeocp commune Ecclefiæ Cathoiicæ iu dicium ÔC cenfuram : id quàm fit falfUm dC vanum, uel ex eo manifeftifsimum fit, quod tot iam annos hi Status pro^ pèfolos fc,SCquidemlabore maximo,difficillimis, perP culofifsimisc^ îemporibus,R.omano Pôtifici oppofucrint, ne qui acflor vcl reus effet in hac caufa, idem ôd iu diccin ie conftituerenidcp vnum hac^enus conftantifsime Hagita--rintièmper, vtcontroucrfiaomnis legitime per viros ido; ncos, intelligentes, ac Deum timentes, qua ru me un cp fint nationum, modo amantes fint pietatis 5lt; vcritatis,ac neu= tri partium magis addidfi, difccptctur,cognofcatur atep iuü dicetur : Id quod baud dubie Ptj omnes amp;nbsp;boni viri, pacis ôC concordiæ amantes,per varia régna amp;nbsp;nationcs,arden-tibus votis pio gemitu iampridem nobifeum precantur amp;nbsp;optant.
_ Ac fane non pauci extant exterarum nationum libri, ‘^'^iptapermulta,quibus longé ante haec tempora Iionùgt; ^'csdoêlidC intelligentes pafsimeonquefti finit publice de
A il} eiroribus
-ocr page 34-6 PRIMA PARS RECVSATIONIS crroribusdodn'næjde muItipHd abufu,ôlt;^ fupcrftitione infinûa quæinEcdcfîamirrepfiflctZex quo genercfunt, quæ iampridem édita extanU
îScrtpeunt Scholce Parrbißenßs de 'PericuUi Eccles ßce y cotnpoßtum circiter annum Eomini E). LX EE EL IX.
Speculum aureumEapce y eiusCuriæ, Ertvlato^ rumaliorum Spiritualiu^Scriptumanteannos CL.
Item Francifci PetrarcbeCy Baptißa Elantuanißofi annisPici Mtrandulæ^L. NalleeElieronymi Sana' norolee Italorum : Guilielmi Qccamj Eoberti Barns iXftßorum : Ioannis V^^Leßli lt;XbbatfS Span^ beimenßs Germanorum: Ioannis Gerßnis Gallig deuita Spirituali animée i^potelîate Eccleßee auf firibilitate Papee ab Eccleßa.
Item: Edarßlif Paiauini trallatus de translations Imperij^ nbsp;nbsp;Liber de definforiopacis.
.Xntonij de Eoßellis^ de Potelîate Imperatoris Papee.
.^dlbericide R^oJatCy nbsp;nbsp;Petri Ferrarienßs comf
mentari^pßtm.
Gonfùtatio Primatus PapeSyd Grt^orioUeymf hur^enßy
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-0
-ocr page 35-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7
anteannos Q'VIL conßripta^ alia pene innumera. Vtdubfum non fit,quin ÓC his no ftiis teinporibus, QC in hacdodrinanim omnium ÖC verbi Diuini luce, multi paßim apud om nes nationes inueni*; antur Vtri docli amp;nbsp;pij, qui Orthodoxae religionis doeftris: namrectifsimèinïelliganr,qiiantumuis opprefsi Pontiff cum tyrannide exaudiri nequeant, Hosipfos quoqj ad? mitti, vt,vel dtfeendi vel iuuandæ veritatis gratia, ienten= tiam in Concilio libere dicerent,nonne æquifsimum fox ret/ Etenimnullunrfugiunt noftri ,quod quidem libe? rum neutri partium magis addiclum fît Concilium, neqj vlliusintclligentisiudicium aut cognitioncm metu? tint: imô multis iam annis flagitarunt talcm indici Syno# dum, in qua vera religio per viros pios, amantes veritatis, minime^ lufpcdtos, ab errorum deprauatione, rede vin^ dicatainîuccmfuamadfereretur,ÔC,énonça ac falfa dox drinaomniexterminata,inuiçem,quæ fynccra, vera, 5/ incorrupta eflet, refîituçrctur , doceretur, £gt;C conlêrua^ rctur*
QVOD AVTEM obtjciuntlucem S)Cconfpe? dum intelligentium hominum fugere, QC latebras quçre? rc hos Status, qui Ponuficum infîdiofa impia Concilia adiréreeufant,idmultófaciltus etiamÔC optimis nomini’ busrefelli poteft* Extantenim publice, amp;nbsp;quidem ante multos annos editi libri, amp;nbsp;feripta grauiisima,quibus Ec^ defiarum noftrarum doCtrina', ô/omnis Fidei ratio ipfis CAROLO V. ET FERDINANDO E ïM P P, cæteriscp Impcrtj Ordinibus non priuato confît lio obtrufa , led pofeentibus in confeflît totius Impertf,
A ifî) , mulux
-ocr page 36-s PRIMA PARS RE CVSATIONIS mukaiumcp nationum frequentia exliibita eft Auguftæ de édita publiée,quæ conftantiæ attp confenfus horum Ordinum, veiair Èuangelîj de filio Dei (ècundum diuina Piophetarum dC Apoltolorum feripta eonfitentium dC piofiKncium,teftimonium illuftre ad oinnem poftenta= tem pcrhibcbic.
Ad hæe, eadem doélrina Euangelîj in Ecclefijs dC Scho lis horum Principum de Ordinum tot iam annos, ex quo Confefsio Auguftana oblata eft de édita, docctur publice, çaqî fide de diligentia vrgetur in populo,vtomnibus ex æquo in medio pofi'ta fît, ac cuilibet earn ad gloriam no*! minis Diuinijfalutcmqj fuamdiftere de priuatim de pUi« blicè liccat Extant fîmiliter libri amp;nbsp;feripta Theologen rumnoftrorum plurima Latine de Germanice édita, ad vfum Ecclefîæ publicum de priuatum» Quo ore igitur aduerfarîjnoftridiccreaudent c'lucem noftros ftigere, dC dodrinæ fîiæ rationem reddere nolle» Nee enim pudere nos poteft Euangelîj de filio DEI, non magis qu^m nee Paulum Apoftolum eiuspuduit; At qui male agit, is, quemadmodum ipfeDominus teftatur,lueem odit,ne arguantur opera ipfîus» Qui veritatem operatur, prodit inlucem confpcdumqj hominum, vt fada ipfîus ccnipi^ cianîur,c|UGdper DE VM fintfada. Deniq?,quodve rum eft , nec^ angulos nc(^ latebras vllas quaercre Ib^ 1er»
I AM QVOD ijdem Ordines prætcr-culpa m di immeriiôacculantur,quafîqui iampridem ,damn.Kas ab Eeck’fîa h.ercfts in lucem rcuocaiint, earrep ob eaufun ind:gnifînt,de quorum dogmatibus di difputaftenibus cogjutio publica inftituatur ; fîquidë veteres queq? bn pp, grauifsi-
-ocr page 37-SYNODI TRIDENTINAE.
gvauifsimarum'pcenanTmcomminatione veaierint, ea, Cüncilionim autorrtate femci dcterminata fint, à de^
^feta in difputationem ÔC controuerfiam reiiocarc: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,
^iniuria ( vtMartianilmp. conititutione hic abutuns r '' rr«« turiniquifsimè) ludicio reuerefidrßi/nce Synodißat^ t^te ß lt;liiisßmel iudicata ac rcdlé dißioßta rcuoîucrc^ç^ publies dißutare contenderit^ Id fine uUa ratio-ne SCfalfôobîjciStatibus,ac verbo vnofacillimèdiluipof' gt;• fe, qnorunt omnes, qui horum Oïdinumconfefsionem publice exhibitam, eiuldetn^ Apologiam mediocriter fab tem infpexcriinc Neqj enim nouum dodlrinæ genus eft, quod amplexi I'unt Status 6C doceri curant, fed ipfius vetC' ris Sgt;C Catholici dogmatis viua vox,0lt;confenfus doeftrb nacindevlcp ab initio per Prophetas ÔCApoftolos huma-' no gêner i traditæ : id quod Só veter is, puriorisqj Ecclefia: teftimonqs ÔC autoritate antiqutfsimorum Conciliorum, ac patrum fcriptis euidentifsime demonftrari poteft,atœ in progrefllihuiusoperis,quantum quidem eius neceflar^ um videbitur,abundè fuoloco oftendetur»
Ac fane Principes noftri, exteriepStatus, qui Confeß fi'onemfidei Auguftæ exhibitam,ciusep Apologiam fyngt; cere amplexi funt, ver?de ft affirmare poflunq in eocp pie gloriarijtantumabefle, vt vllam haeretici dogmatis qpb n{onem,quæ cum veteris ÔC Orthodoxs dotftrinæ ac Cas tholicæ Bcclefiæ corJ'enfu pugnet,rcceperint, vtetiam do^ tftrinam autoiitatem veterum Conciliorum ac Patrum Tnultis in locis renouatam inlucem reuocarint his tempos ribus’jôc; iiluftrarint,quæ Monachorum St ScholàHico^
A y rum
-ocr page 38-to PRIMA PARS RECVSATIONIS rum dodtorum tnfdria denfifsimis tcnebn's obfcurata, ÔC propècxrindlafacuitjdum inani Philofophfa SC quæfrio^ mbus ineptiftimfs, nouisip ac fiiperftiriofifsimis optruo' nibus implerentur omnia, amp;nbsp;cultus Idolorum tetri, negier da ac fpreta prorfus omni antiquiamp;imorum Concüioi urn ÔC Patrum autoritäre, inueherentur,
Etcnim vflt;^ eo audas fuilîe luperfritione ôi^barbæs rica. infeitia tenebras in dodrina eins temporis icimus, vt 0^ ipfos Theologiæ 8C Sacrarum Literarum ftudiofos,qiii (uperiore feculo, 8gt;C ante annos quadragtata Schoialti* cam Theologiam,quae ficdiccbatur,didiccrant,confiteri de fe hominibus fide dignis non dubitafle conftet, ledio^ ncsquidemfefrequentafle diligenter, ôCtempora ftudijs Theologicis perdilcendis conftituta ac præfixa complex uiffèlèdulójVere tarnen affirm arc pofle,letoto illo quin# quennioautlexennio,quoin Scholls didicifient, nullam de filio Dei, vel nominis faltem, mentionem, à Præcepto# ribus fadamaudiuiflctatqjita occupatos fuifle homines miferos ineptifsimis librls Magiftri Sententiarum, Scoti Bonauenturae, Alexandr! de Ales Thomae Aquinatis, fimtlium eins farinæ Scholofticorum, vt Prophetarum 5C Apoftolorum fcriptis legendis nullus omnino rclidus eflet locus, ac ne quidem vHa de his in Schola mentio fuc^ ritreliqua, nedum vthis aliquidlenjftudq attribucretur»
Quo nomine non vno in loco Scholafticos Theolo' gosfummus aetatis noftrævii Erafinusquoc^grauiterrc-' prehendit,quód in quçftionibus fi'iuolis,nihili,(uperuaca# neis, oblcuris, nonnunquam etiam manifefte impijs æta# tern malètererent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âifputamu^^
an gratia
-ocr page 39-SYNODl TRIDENTINÄE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h
angfatia, qii a U eus nos diligit, ac trahit^ nbsp;nbsp;nbsp;gua nos ib ïn annotât,
uicißi/n ddigimits^eadetnßtgratiay nbsp;nbsp;nbsp;anfitaliquid
creatum uelincreatum Di^ladiamurßnefine,quiddb thtum prio» ßinguat Matrem à Elio, utrumip d- Spiritu Sanélo, res an relationqui conßßatytres dtci, quorum nullus ßt qui alius, cum ßt una eßentia : Dißutamus qui fieri poßit ut ignis quo cruciabuntur tmpiorum animce , cum {It mater ial}s,agat in rEncorpoream,i^c,Quibusdam tota cetasinhuiufitodiquieElionihu'Sconfimitur res uj^ ad clamor em, nbsp;nbsp;nbsp;aduera dßidia, ufi^ adconuicia , non^
nunquamuj^adpugnosprocedît. Qjiotquæfiionum ex^ aminajujcitamus circa Baptißnum ,circa Synaxin,cir^ ca 'Pœnitentice Jacramentum, quorum nonnulla funt eiufiîodi,utnecfiiremagnopererefirat, nbsp;nbsp;utafieuerofi
ripoßint, ita nec refiîli, necprobari: nbsp;nbsp;Et idem paulo
poft : nbsp;nbsp;Qmdautemnuncloquar deqult;eEliunculis, non
fiolum fiperuacaneis ,fiedpenè dixerim impijs i
Bgt;euspoßitquiduis malum, etiam odiumfiitpracipe^ re^* omne bonum prohiber e, etiam amorem cultum fi^i • nbsp;nbsp;lt;^n potuerit hune mundum ab (eterno melio*
rem ficere, quàmficit f ^^n poßit producer e homb nem, q^i p^ccare nullo modo queai ƒ ^..Æi reuelare:
-ocr page 40-tnunicare creaturee ? ^^n poßie ex ßdlofàcere infè» dluint ac per hoc ex JSderetnee ficere \^irginemt Keteixinz: Queerimus ea (pice necfcire poffiiinns^ neeßire tubemur^ nbsp;nbsp;Illa ne^ligtmu^ qttce folafier ant
ineditanda^ nbsp;nbsp;Item Qs conßeratum edl Euangelio,
: nihil crepat niß c^uerroen i^lt;^gt;Erißotelein^ nbsp;nbsp;î^loni,
ànpaitytpiendam Eheologunij (piine^abatannoinouem ßßßcereaduttelligendaj pace Scotusßripßffettantiim in 'Preefitionem Petri Lombardi. K urjua j inputaudit ni alium^ cpiipratdicabatpen non poß^utguis intelliQ^et retunampropbßtionemin toto ScotOyniftßletaphyßcen ipßits uniuerfim memoria teneret. Pluiußnodi labyrint thii Baßlides ,Nalentiniis nbsp;nbsp;E'larcton animos ßmplit
dum captabanty ^c. Etalibi mfinitas Scholafttcomm quæftioncs ndet. De notionibuSy relationibns^ deßrt inalitatibua pudditatibus ecccitatibus^ diffïrcntijs, tnt diuiduaîibiis et indiuiduatiombus.
Tali^
-ocr page 41-SYNODI tridentinae: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;j
TaliafuntSdparadoxaeoriimï Leuitts eße crimen^ domines milletugulare. qudmjèmelin die l^ominico caU ceum paupericonfiere : ôc mfinita fimflfa portenu verbom rum atep opinionirra monftra» ;
His nugis, ac practerea tot fcholafticorum vïjs,6C fnuo* lucris realium, nominaKum,Thomiftarum, AlbertiftarS, Occaniftarum, Scoüftarumita occupât: fuerunt hominc? verè miferi, vt neep de Prophetarum ÔC Apoftolorum fcri' pris legendis, neep de benefiajs filtj Der, öó iakite in ipfb propofita,vllam vel cogitarfonem apud fê, nedum ora^ nonem aut difputationem apud alios inftituere potue# rint. Quód fi qua nonnunquam de Chrifto necefla^ nctraÆindaeflêtorario,.eamonmem in rebus inutilibus quaeftionibus infulfifsimis quacneep ccelum neep ter--ram,quoddicitur,attingebantconhimpfèrunt: cuius generis, exempli caula, funtt An hacc propofitio fit veraC Chrifius fiiit ab çterno. Item, An retfîè compofîtus dicatur ex vtra«p naturae' an vero conftaree' an commixttisean con glutinatusfancoagmentatus f an ferruminatuse'an copiw latus equot; An hæcpropofitio, Deus eftfcarabæusî autcust curbita,tampofsihilisfit,quàmhîec: DE VS efthomoc’ An DÉ VS adfumferit indiuiducnn humanum, anfpe= ciemCAn hæc propofitio fit pofsibilisCPater DE VS, odit DEVM fihum,ÂnanimaChrift.ipotueritfalli;’an faller ee’mentirie'
Hæ funr arduæ illæ,fi Di]s placet, et neceffariæ quæftio-nesjinquibusexplicandis ætatem amp;uitam omnem con* fumpferunt fummi ac præciput Thcoiogi,ôf i'n quibus eonfenucrunt, quibus deniep ctiam iramortui finit, poil* habiris
-ocr page 42-,»4 PRIMA PARS RECVSATIONIS habitis plane libhs Icriptiiræ fandæ, ad quos cognofceni» dos omninô cis ocium ncceiïariô defuiirc apparet. Vt rc' ôi. pie dictum fît,breue tempus cflc,arduum veto nego cium agere verè Chriftianum» Quin iginiromifsis rebus fuperuacaneis ea potifsimum fpcclamus, quæ Chriftus nos (cire voluit,quæ prodiderunt Apofcolf, quæ propriè ad charitatem faciunt,decordc puro Sé confcicntia bona, .amp; fide non fiÀa, quam vnam Paulus appellat perfedios;
' nem ôd fincm totius Legis,
Hgc,nifi fallimur,omnia (atilt; fupercp oftcndSt vtra pars falfam amp;nbsp;nouam dodî:rinam,crrores atcp tenebras in Scho las Ecclefiam inuexerit, orbis Chnfttani periculo gi a^ uifsimo,ÔCdiipendioirrepar'abili:dcni£ç cum æterna ia« durainfinitarum animarum, quas milcrrime in atternum interitum ifti praccipitarunt , dum lucem verbi Diuini dcnfîfsimis tenebris inuolùeiunt, ac pcnctqtam extùv xcrunt,
RESTAT TANDEM ilia calumnia ÔC dira cri# n'iinatio,quadiftradionum omnium nbsp;lclfifmatum,quP
bus orbis Chriftianus concutitur, caufas inhos Ordines confei unt, quafi qui fine vlla iufta caufa petulantcr fedi^ tiones commouerint, Sd à commun! conienfîi temere dP (cefsione fada infinitas diftradiones moliantur : quod crimen longégrauifsimum Âf atrociisimum, profecto in# digne amp;nbsp;immérité in hos Ordines confertur. Teftari etenim DE VM pofîunt,vehementer (è ÔC ex animo dolere, orbem Chrilrianum hac de caufà diftrahi, atcp in# ter fe difsidere. Seditalêmpercompaiatum fuifl'e ôifprU^ dentés intelligunt, amp;nbsp;non vno in ioco (àcræ literæ teftan# tur, vt omnem religionis mutationem, comitentur fern pet ofFenfîonO
-ocr page 43-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«y
ofFenfîoncs ac dtfsidia. Nam hac de caufa ipfe Chrifhis ait difsidere à patre filium, à matre filiam diuelli, fuamqp do ctrinam adferre non pacem, ièd gladium, ÓC inter propiiv quiores en'am excitare incendium* Atep is iemper remm ftatus fuit inde ab orbe condito. Cum autein nullum ma? lus fit lcelus, quàm adueriari veritati agnitæ quemadmO'-dumfcriptumeft, blafphemiam Spiritus non remitti vn? quam : adicntiri eos manifeftac veritati, propter gloriam DEI: propter fuam ac multorum falutem ampledt dodn'nam puriorem , earncp eonftanter confiteri dC pros fiteri neceilariö oportuit, iecp ab his feiungere, qui manu feftos errores idolatriam in Ecclefiam Chrifti inuexe# runt
Itacp in banc fententiam coniundis voluntatibus et ore vno conucnerunt : Deo iuuante nunquam fe à confenfu vero Ecclefiac Catholicac ÔC Apolfolicæ diicelTuros vllam in partem, neqj abiecluros veriratem agnitam SC manife# ftamt Eotp nomine, ô^vt conftans, atcp perpétua de re« ligione concordia ineatur,liberum atcp Chriftianum Con-' cilium, quo Doctorum amp;nbsp;Piorum iudici]s cognitione fecundum fcripta Prophetarum Apoftolorum inftituta cauiaomnis difeeptetur, minimèfedeftigere velletimo mo dis omnibus id optare amp;nbsp;expetere»
Atqj hæccum æquifsima fit oratio, facile, qd fperamus bonis omnibus Principes ÔÔ Status confefsionis ab omni culpa grauifsimorum criminum qùae ab aduerfarqs indfi gnifsimèipfis inferuntur,excufabit: prælèrtim cum luce ipfa manifeftius fir,nihil ab illis quæfitum aliud hatftenus, ncqj aliud quidc^ quæri aut fpeeftari, quàm vf vera atep in-ConuptaDiuini verbi doeftrina, Pontificu Monachorû culpa
-ocr page 44-PRIMA PARS RECVSATfONfS culpaiatn olim obruta tenebris denfifstmis, rurfus in cem redeat, 8C inuicem ftxperftido omnis QC dogmata falfa, quaecp veram doóldnam pefllimdederunt tradiriones hu^ manæ, aut tollantur e medio, aut rcdê com'gantui*
Iniuftè I'gitur ab aduerfarijs accufantur noftri,quód pa# cem Ô6 concordiam pubiicam turbarint temereaut fcliifquot; mauim acieditionum caufas præbuen'nt, vtcohors Pontd ficia Status traducit: quibus fane crimen illud infercntibus redd sïmèrefponderepoflum us, quod impio Regi Achab Heliam,quôd turbaret Kîaël arguenti refpondit Prophetai 2\lon ego turbaut Iß-aelyjed tu domus patrtstui^ cum déférentes præceptadomini amhuhißis po/f BaaU I» Regum 18»
, S b D banc efle commuaem Piorum fortunam, 6C fie fieri folitum vbt impietas taxatur, fandorum excmpla muka grauifsimè nos monenuSic Paulum Apoftolum Ô5 foeium eiusSilam Philippis docentes, feditionis accufa^ runt Ciues : Jrdi homines, aiunt, turbant ciuüatem nof /ïragui cüßntludtvi, annùnciantinlîituta ^utenon licet nobisßißiperey neip feruare (juißimies Bornant:
16. Sic paulopoft Tcrtullus eundem apud præfîdê Feligt; cemtraducit: Inueninuts^ inquit, hunc homtnem peßifef rum nbsp;nbsp;nbsp;concitantemJeditionem omntbus ludeis in uni'
uerfo orbe autorem fetflce B/azareorum , Quæ quidem omnia fortiternegat Paulus, ijsep magnO animo confeisionem dodrinæ fiiæ apponit, SC aimen ob ledum depeilit grauiter; Hoc (inquit) conßteor ^uod iu^
xta can*
-ocr page 45-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17
f atn uia}ny(liiam ipßblt;ereßn uocantyßc deßruio JDco P‘it:rimeOjcredcnsomnibus i^u^e in
fcriptaßnit Spentponenstn DENMyßre,^nain
ipß expédiant, reßrreEionem mortuorum, iußorunt ßmu1iniußorwn, (^mn in hoc nbsp;nbsp;ipßßudeoßneoß^
findicuîo conßienüam habere illce(am, apud DE'^ El homines. Sic Suf Icremiam ludæi crfminantur ue^ lut autorcm difsidiorum turbarum et (cditionum in popu«: lo, cum is idc.iatriam ÖC traditioncs humanas quibus reli^ gioobruta tuit,grauiter rcpræhenderet» Qi-iæ quidcna exempla Scripturæ hoc ipfum, quod agimus, docent, atqj monent, vt difsidiorum motuum SC diltradionum caufas accepto feramus, non his qui manifeftos abufus, idola S€ dodrinæcorruptelas taxant, Ô6errantes inviam rcuocare conantur : icd illis potius,qui à vera doÆrina nbsp;nbsp;cultu diup
nituspræccpto déficientes C quodfecifle Pontifices mani^ feftius cft, quàm vt probatione indigeat ; horrendos ab^ ufus tetros errores et idola, adeo^ nouam prorfus religio^ nem’in Ecclefîam Dei inuexerunt»
Quæcumita fintomnia,nec vilain parte Sratibus ex? cufatio honeftifsima cum patrocinio bonç confcientiæ de? fit, hæc quæ in rc apertifsima pro defeniîone innocentiæ iniquifsimis aduerfariorum criminationibus breuiter fim? pliciterq^ refponfa funt, acquis iudicibus bonisqj omnibus probata eflè confidimus, purgatamcp fan's ac procul amo? tain fufpitionem quafi fugiant Status ordinariam Eccleiïæ cognitionem, ôô autoritatem piarum Synodorum, quàm uthatftenus (emperita etiamnum reuerenter agnofcunt,
B amp;€xpe=î
-ocr page 46-i6 PRIMA PARS RECVSATIONIS
ÔC expctunt, quemadmodum id pluribus deinceps demoö ftrabitur»
E T H AE C quidem haclenus veluti in proœmio, ante quam ad earn orationem, quæ propria efl huius caU^ fe, accederetur. Satis enim amotæ atcp refutatæ deleóiis ad banc fcriptionem Viris hacbreuitate videntur aduef^ fariorum calumniofæ iufpiciones, hadenus iadatac, qui' bus caufam banc prægrauare SC Status in odium at(Ç inuidiam rapere etiam atlt;p etiam conantur* Atcpinbuncmodum inftituræ ab initio partitionis prior pars, quoad fieri potuit breuifsimè, à nobis fit abioluta.
ALTERA
-ocr page 47-SYNODI TRIDENTINAE.
»5gt;
ALTERA PARS
SCRIPT!.
CO NT I NENS EXPOSITION nemnece^àriarumcaujàruwycur Status/^ Qrdb nes Impcrij, (Juißint Qanfeßionis nbsp;nbsp;nbsp;ugußance
pium'Pontißcti (Jonctltumy Tridentircßif tutum y agnoßerc adirc recußfit, , /
EQJ^ITVR IGITVR, QV Û D IN-ftitutinoftri alterum caput eft, vtra^ liones amp;:caufas neceffarias, firmas 8C i confiantes cxponamus, cur Imperij Ordines, quos diximus,necR T R P DENl'INVM hoc Pontificis Concilium,nelt;p cæteras Ro» Ponti^ ficum autoritate indidlas Synodos, agnofcendas aut comprobandas fibi recftè arbitrentur, Ac princfpió qufdeni, facile eft cuiuis cogitate, non tc^ mere aut leuibusrationibuf, fed grauifsimis ÔC ncceflarijs de caufis fieri, vt hi Status foli à cæteris omnibus hac in re difcedant, in eo^ tantum infè oncris ôi. periculi fufcipi# ant: Praeftrtim cum palàm fit, omnibus confier, Ponti-.
B rj fices
-ocr page 48-2Ó SECVJîbA PÄRS RECVSATIONIS
fices Ro* multos iara annos manibus pcdibuscp, quod dilt; citur,obnixé id vnum agcrOjVt Régum atcp Phneipum oz di'a artibus miiis ac techiiis calidifsimis in hosOrdincs inz flammcnt, ad cxtirpandos vniueribs,(bi bendumq? fan=! guinein ptorum amp;nbsp;innoccntum crudcliisimè indtaïc Po^ tentes exaciierc : Quibus periculis nunquam fane fe fuosep fubditos, patriam, falutem ciuititn, coniuges, libez ros^pofteritatem denitp omnem obieciflent, niÜ intdligc-' rent fc debere Euangdio et verbo Dci fidem atqj obedicn# tiamfumfnam,acproconfcfsionc QC defenfîone veritatis oinnia hiteindiferimen ccrtifsimtim ,fi nccefsitas ita po ftulct,fine vlladubitationcfibiefleaddiicenda: DE Vbï etiam teftari liquidô pofîunc, nullitts quæftus aut emoltt^ menti, fed foîius oftidj, Deo QC pietati debiti, ratione hâc ic religionis controuerfiam tantis difficultatibus, et periculis aßiduis, laboribus SC ærumnis defendendam fufeepiflè: QtiodvtvereÔ^exanimodiclum omnes omnium ordi^ num viri boni graues certoftatuant, neqj aliud quic^ in animum inducant, aut ab aducrfanjsperfuaderifibi pa^ tiantur,etiam atep etiam vniuerfos obteftantur SCfîngulos» N V NC, vt rationes ÔC cauiæ grauifsimæ, cur Status autoritatem Pontifiçiæ Synodi dctrectent, omnibus amp;nbsp;fin gulis liquidô èi. diftindim conftare queant, vifum fuit ea« rum commemorationem hoc in loco ordine pcrfpicuo, ôi. plenius repetere, vt hæc veluti teftificatio confenfus ÔC con hantiæ noftrorum in confefsione Si profefsione doclrinaî ad omnem poften'tatem extareu
L PRIMA IGITVR CAVSA, eurSynodumTndentinam agnolcant Stât«5gt;necp eius
-ocr page 49-SYNODI TRÎDENTTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
eins autoritariquicquam déférant,hæc efti'uftiTsi'maî qnôd ^a illegitime et contra manifcftnm iiis indicia fit*Conll:aiv ferenim negant Status,Pontifia Ro, ius indiccndi Concis lij (quod fibiarrogat,ôC in cuius pofî'elsione, vcl quafi poiïèfsione fe hadenus conftitutum iadat) vllo modo cô^ peterc : necç eum vllius Conçût) præfîdem agnoiccre vel polTunt, vel debent : Cum neqj diuino neqj hutnano iure vllo,necv etiam antiquifsimorum canonum, vel purioris Ecclefiæ exemplis aut confuetudine, vilain talem habeat-poteftatem»
NAM ad ius diuinum quôd attinet, manifcftiisimuni eftex Omni veteris Tcftamenti hiftoria,conuentusamp;:SyîS nodos in populo Dei non ab Aarone facerdote,ièd à Mofe gubernatore populi: neq? ab Eleafaro, fed à Ioftia,ac deiiv ceps non à fummis facerdotibus, fed à iudicibus feu guber^î natoribus populi conuocari folitas: quorum aumritatc ipfiSaccrdotesacLcuitæ,pcrinde vtquiuis alîje fubditis, vocati funt ad Synodum : Eorundem etiam autoritate imgt; pios cultus iuxta verbum SCmandata diuina fublatos, ve-' roscp cultus Si dodrinain reftitutam amp;nbsp;ftabilitam confiât.
Similiter deinceps Dauidis autoritate magnum illud vniuerfi populi Ifraelitici Concilium bis coadum legt^ mus.
Sic Salomonern, 8C poft hune cæteros Reges, Afam,Io^ fophatjloam, lofiam, Zorobabel, Nehemiam, Si plures alios Concilium in populo Iftahel,non facerdotum,fèd fua autoritate conuocalTe videmus,
Poftea etiam ex primitiuæ Ecclefîæ hiftoria Si cæteris fide dignis autoribus confiât,controuerfias quæ de Re* ligione Si fide Catholica incidiflent, non Epifeoporum
B iq aut
-ocr page 50-tl SECVNDA P ARS RECVSATIONIS aut Pa pæ, fed Imperatoris vel Regis Ro, autoritate folius, aut adhibitis etiam alqs Chiftiani orbis Procenbus, pip negociorum rationc,concilia,decreta,ctpartes difsidentcS vocaus,Epifcopos etiam ÔC alios ab ijidem conuocatos eflt;’ (e amp;nbsp;coados,
Ita Nicænam Synodum Conftantinus Imp. Opt. con# uocauit: Thcodoßus Maior Conftantinopolitanam: MP nor feu pofterior Theodofius Epbefînâ : Martianus Chap cedonenfem : luftinianus rurfus Conftantinopolitanamî amp;C poft hos, ex noftra gente Impp. Optimi, Carolus Ma^' gnus, Ludouicus, ÔC horum pofteri : Item, Fridericus I. Herbipoli: Othoncs 6^ Henrici iæpius Mogûtiæ, V Vor--matiæSC Francofurti, Stalijs inlociSjSynodos ÔC ConcP lia congregaflè icimus. Reclè enim exiftimarunt optimi Principes hoc vel inprimis pertinere ad officium fuum, vt quoties necefsitas Ecclefiæ requireret, Synodos QC Conci-' lia conuocarent, quibus errores corrigcrentur aut extirpa^ rentur,ô^ inuicem veritate confirmata difcordiæ om nes bona pace componerentur. Quo Confilio luftinianutn quocp Imperatorem grauiterconftituiffelegcmus NoueF la CXXni. vtomnibus modis in quacp 1’rouincia Sy# nodi annuæ celebrentur : vtcp Præfides Prouinciaruin Epiicopos in eo negligenter verfantes, pro officio vrge^ ant lèduló , ac fi quidem moras nelt;5Ii aut fegnius rem pcragi videant, ad Imperatorem ipfum id référant î Iuhemn6yin(luity'Prouinciarum Praßdesjßtjuid eorutn,
d nobis de Synodis congre^andisjancitaßint, ncgli-^ genitr haberiuiderint., utprvnumi^uidem Metropolitan nos alios Eptßopos urgeant adcelebrandasannuai
Synodo*
-ocr page 51-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zj
SynodoijQ}^ ojnniajerucnt dc Synodic con/lUuU (^wdß eos mor am tiener c, ZDquot; ßgnttts repérages y£uidcrint^perluggc/lioncm nos de co certiorcsrcd^ danty (^uo ma^ts contra eosy (jiii Synodos celcbrarc di^cf runty di^na à nobfs procedat corrcélio : feituris tàm ipßs ^raeßdibtts c[uàm cobortibtts lt;pii illis oljteperantyCpiodß bcec minus obßruauerinty extremis ßbijcieturßpphcijs^ Eodem modo amp;nbsp;Äncirano ÖC. Mdeuttano Condlio decregt;-ta facta font ,vt Metropolitan] (cti Ärchiepifcopi annuas Synodos conuocenr.
Ex Ins fan’s manifeftnm fit, qiiæ foerit antiqiufsima Conciliorum congregandorum tn Eccleßa ratio, ÔC quogt;-nim autoritäre, [mperatorunmeetPrincipum piorum,an veró Epiicoporum tantum, olim Qi. inde vfep ab initio Sy^ nodi fint conuocatæ: quidep bac de re etiam hodie rede eonftitui debeat. lusenim conuocandi in Ecckfîa Conciltj vnius Imperatoris Ro. proprium femper fuit: idcp ipfe etfi xm Canonici iuris interpres primi nominis ZabarelJa ad# fererenondubitauit: Idem non vno in loco confirmât MarfiliusPatauinus inbhro cui titulus eft Defenforium traUta. de Pacis: Neœ criam negat id ipfe Cardinalis lacobatius. nbsp;nbsp;nbsp;Concilio lib,
ATQvE HOC minuslargiriac concedere potefta# j. art, i. coL tem hanc Conciltj mdicendi, Romano Pontifici poffuntio.u. czjz. Status,aut attributam,quantum ad ipfos attinet,admittercî quod is adus iurisdidionis cuiuldam fît, Qi quandam, vt ita d{camus,fuperioritatê in le contineat.Conuocatio enim ab eo folo facienda elf,qui iurisdidionc aliquâ in eos quos vocat yel autoritäre, equt loquùnur fiiperioriiatê quandam
B üq fuper
-ocr page 52-14 SECVNDA PARS RE CVS ATIONIS fuper vocatos habet, in caufis ob quasfit uocatio, Omnis enim quæ legitime fit citatio, duabiis partibus confiât : lu# risdidione fcilicet, quæ in Indice refidet, quando iubet cb tari, amp;: altera, qnæ eft fadi, ôtc» Is^ foins citandi, vocan# dicppöteftatem habet, qui citandos feu vocandos fuæ lu# risdidtioni fubiectos habet»
Atqui Ko» Pontifici Inrisdidionem vllam autfuperio^ ritatem competere in hos.Ordines,au£ Ecclefîas coruni,vcl Ecclcfiarnm ininiftros, confiante!' pernegant Status: neep magis eum in Spiritualibus quàni in temporalibus agno^ fcût: nullamcp omnino ei vel in præparatorijs exautoritati huius Conçût) 5C vniucrfalis ludicij, vel etiam in exçcutP uisinhos Status præcipiendi aut prohibendi poteftatem competere : nullum deniep requirendi eos aut vocandi ius-efïe Pontifici plane adfèuerant»
Quam enim priuata autoritatc in omnia negotia SpirP tuaIia,omnescpomniûChriftiani nominis Ordinum Ec^ défias poteftatem fibi fumpfît, ÔC mnltorum iam annorum vfurpatione quadam tenere feiadat, earn de fado, ÔC fine vllo lure vi manifefta inuafît,et impie ac pro prædone pofi fidet, contra omnia diuina SC humanainra,contra manife^ 2gt;O* ƒ* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y-y-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 » ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 ¥
Itilstmum SCcxprcltum DeiuerbumsquodïCitur; ^es^entiiimdominanturyUosautannonßc^ Item; uultprimus nbsp;nbsp;nbsp;er it omnium nouißimus^ nbsp;nbsp;omnium mb
nifler^ Deniep contra ipfius antiquifsfmae öt puriO'' ris Ecclefi'æ confuetudinem: contra etiam quam Äpofto# lornm ÔC Sädorum veteris Ecdefiae patrum tempore fiert confueuit : idcp fummo totius Chriftiani orbis periculo èC damno irrcpar^bilü
Etenim
-ocr page 53-s YNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aj
Btenimquod Epiicopusvel Snperintendens Eccleflac vrbis Romanç ia cæteios omnes Chriftiani orbis Epifcolt; poSjOmnest^ Ecclefias poteftatê fibi (umit et arrogat,eascp Omnes fibi iubiedas elfe vult : id non tantum, quemad^ inoduni iam dixiinus, cuin expreflb verbo Dei, eumqp ve.-' teris amp;nbsp;Apofiolicæ Ecclefiæ confuetudincex diametro, qd dicitur, pugnat,ièd ctiam cum proprio ipforum, quo vtun tur iure,quod exprefsè ait : fi Papa fit vniuerfalis, alios E^ pifcopos pro nihilo cfle» Sic enim S, Gregorius Eulogio PatrtarchæAlexandrinoreicripht : Simeuniitcrlakltt 'Papant ueßraßtn^litas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncgatfe hoc nbsp;nbsp;nbsp;^uod tncß.
tctur uniuerßitn. Sedabßthocy recedantuerba ([uæ ueri tatan inßant^^!:^ charitatem uulnerant^ cluce dcinccps» IpfeetiainCardinalis Zabarella, licet alias fit acerrimus defenfor Pontificis, tarnen alicubi expreffe fcribit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c. licet, extra.
patninuaftßcomniaiuraitifiriorufnEccleßarüt adcout^^ Ekäion, inßriorii Qrdinh Preelatipro nihiloßnty ct mß ßccurratyuehementcrpericlitaturum eßEcdeßce ßatu»
Nec^ verd vfquam traditum aut perfcriptum extat, Pc« trum Apoftolum,etfi eius inter cætcros eximiafireritauto# ritas, obidreliquos Apoftolos præie minoris duxiffe, SC cæterorum officio atcp adminifirationi ob id uUo fe immi« fcuiffe modo : tantum abeft vt politicae gubernationi le in« gefTerit, aut eam,quam Rom Pontifices iam multis annis duriter in Ecclefiam exercent tyrannidem,afFedarit vn^, aut in animum vnquam induxerit»
SedScDiuus Hieronymus exprefse affirmât, omnes
B V vbicß
-ocr page 54-z6 SECVNDA PARS RECVSATIONIS
vbiq5 Ecckfiarum Bpifcopos vnfus efle facerdorij,amp;^ eius^» dem Apoftolicæorigînis : Sicenim fcribit in Commenta^ rio PauJinae ad 1 iium Lpiüoia: cap. i ; Ej^ilcopinoue^ rintß magis confieiudine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;äißienßtionii I)ominif
€(£ ueritate^ ^reßyterU eßetfiaiorcSy^ in communi dcgt; here Ecckßamregere: nbsp;nbsp;quod dictum relatum quoep
eft inter canones iuris Pontifictj a, Imo firn plices Sa ccr!^ c olim T)i= dotesdicuntur VicarqChrifti,quifbIusprimariamhgan'' /iiitéi. Of. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^bkicndi poteftatem habeqvt pulchrè probat Ludo-'
uicus Romanus erudito quodam fennone in Concilio ßa^ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filienfi habito b. Imprimis vero graue in hanefententiam
If ferma (td=^ eft Pelagij ILSC S» Gregorij [, teftimoniiim,quo ctiam hoc ieäui eSiult. additur, eum,quifè vniueifalemaut œcumenicum Epi# ConCil. eiuf. fcopum dicat, aut ab alijs dici patiatur, inep caetcros impe# ».*«• rium fibiftimatjipfius Äntichrifti præcuriorem efle cer# tifsimum : qua dc re infra fuo loco copiofius dicctun
QVÄRE,etfi Pontifex hanc poteftatem fummam amp;Î pra’eminentiam, contra quam verbo Dei permÜTum fu erat, contra Canones antiquifsimos,libcrtatemcp Eccle# fiæ, longo iam tempore, Sc cuius inidj memoria a.jplius non extet, maioru vftirpatione ÖC de faefto teuere vidcaturt nonobfeurum tarnen cif, imd iam notum publice, qua fraude, quibusep impofturis eamquæfîtam occupatam^ paulatim auxerit, ÔC confirmarit. Docere id fatis poteft hi^ ftoria Synodi Carthaginenfis,circiter annu Dni alijs placet 450. habitç,cui interfuit ÔCS. .Auguftinus Jn ea Synodo, Ro. vrbis Epifeopus qui fuit eius temporis, ma# nifcfta SC prorius calumnioß Decicti cuiuflâ Nicenx Sy-' nodideprauationeprouocationesEpiieoporSad fe attra# here nitebatur, Cu enûn Sozimus Papa,et poft eö ßoiufa#
-ocr page 55-SYNODI TRÎDENTINAÏ.
cius,ac tandêCœkftinuSjper Legatos inftarcntatc^vrg» tct apud ConciliS, vt iurtsdiâio in Aphricanas et extetarS Prouinciai Û Ecdefias ex Synodi Niccnç Decreto ^d dixiquot; mus, Epifcopo Ro, vrbis commendaretur:Concili3,re di? kgentius deliberata dC infpeclis ex originali atflis Synodi Nicenç,præcisè eâ petttionê denegauit,et falfi crimen,in ak legatione Decrett admiflum, Legato coramdemonftrauitï idcpipfi etiam Pontificiper literas grauiter eft â Synodo exprobratum* Atcp ita annis amplius centum deinde al* turn hac de re SC de Aphricanis Eccleftjs fuit filentium*
Etfiautêquifecutifunt poftea vrbis Ro^Epifcopi, ho^ mines caUidifsimi,non quieuer int quoad technis et pradi«’ cis varijs, nbsp;nbsp;volebSt, p€rficerent,et dominatö iurisdidio'
n^mcp vniuerfalê fraude tandê cófequerentur ac ftabilircti tarnen id iniuftè,contra^ autoritäre verbi Diuini SC anti* quifsimâliLertatêEccleuç quçGtâ fcelere polTefsionê nulla iuris ratione aut lonsi temporis tueri poteft» Neep enim, (ÿ ab initio vitiofum eft, vllo traCtu temporis côualefccre pO' teft* idep eô magis,^d nulla vnquâ præfcriptio/onfuetudo nulla, nulla quantumuis inueterata, SC vel myi iadibus fc' culorû, vt ita loquamur, approbata, valere vlla r ationc ad* uerfus expreffum Dei verbum ÔC præccpta Diuina pofsit, nec fi uel omnes totius mundi homines ea eonfuetudine v* terêtur,vtfandifsime dixit Rochus Curt{us,lurisconfultu8 infinis,in Comêtario ftm de côfuetudinis ui et poteftate
ÉadëcprationenecpcôtraEcclefîælibertatêjius vllûcô' «. S1.9S. peterecuicp hominum poteft,cûcôtra Chrifti Ecclef.eiuscp libertatê nô habeatlocû vlla quâtumuis longa praeferiptio»
Ç^uin SC ipfî Canoniftæ, 8C interprétés eius, quo Ponti-freq vtûtur,iuris,idê fatenturîinter qs ipfeCard» Zabarella aperte
-ocr page 56-b d. c. lictt De ^e,a.
z8 SECVNDA PARS RECVSATfONIS
aperte feribit : b Papamnullotureßbißtnmamti^y uni/ f^ote/lateinjiimere^nei^ulloßcriid s. Pe^ri excmplo.
Qu arc, netp titulum eiu« iuris poflefsionisuc iuftum, ncqp fidembonam Pontifices R.odiabent,autallegarc pof funt vllo modo* Ex quibus porro rede efficitur, nul# Ç lam quoep prælcriptionem autlongæ pofiefsionis vfuca*-A(i p(lt;r. Tur= pionena ipßs patrocinari iure pollcdiquidcm et ipforS iure maltrßdeipoßeßr nullo untpuam tempore praßribitlt;i
tiuee, circa pria. inßi\ Deufucab.
d Conßl. é.col. pen. poßine^ dm 111.
e Conßl. col. z, Vo= lunt. 5.
f lt;^°ußl.iycol. 4-in ß.
Et régula iuris notifsimaeft Sc certifsi'ma: non poße tnalccfidcipoffcfforeni in cvtcrnum unguantpr(efcribere^ Mala ctiatnßdcs opponi^nonßlum adannoscentum, uerum etiant ad inulta annorum milita potc/l •' vt Angelus Arctinus c ÖC plun'mi ahjredte tradidcrunU Imo malafides nocet ad millia mfllnim annorum, vt feftÿ uè Calcaneus lt;/, lafon e, Alexandn'nus F, Aymo Crauet^ ta ,c, ÔC complures altj fcriptumrcliquêregt;
Ätep ex his omnibus fan's eftmanifeltum,Ro* Pontifi'd hanc, quam dicimus, iurisdidionem vniuerfalem QC fupe* g rioritatêjin Status et Ördines Coteßionis Auguftanæ nufi Conßl. J4lt;ç. Io prorius iure copetere : quam etfi vfurpatione quadä malt;’ n.z.Etiiitra= iorü fado obtinueriq tarne gdquid eins fadS fuit,id Sgt;C ma-' ÄiT/« de Anti la fide amp;nbsp;laefa confcientia, dC cotra ius manifeftü, vi ac vio^ quit, tempor, lentia fadS luce ciarius confiât,nullo ex his Ecclefiæ Chrf
purte .1].. par. fti,autlibertati eiuldem, præiudicio, quod incommodar^ M^fcrid ißa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofsit, aut debeat, generando uel etiam admittendö»
Itngularts n, Cum^ notum fit, non tantum fex illa quæ præcipua nd zo. nbsp;merantur Concilia, verumetiam alias permultas Cy priahlt;
-ocr page 57-SYNODI TRtDENTINAE.
tcmporibus in Aphrica, et per Orientem in Græcia^alijscp nationibusSynodoscongregatasfuiflèjôCConcilia habi# ta, fine praefentia Qi. autoritäre Pape,id quod ex fide digniP fimis autoribus Qi hiftoricis ita notum eft, vt negari nulla ratione pofsit : Nicxnam enim, et Conftantinopolitananx Qi Ephcfinam, Synodos tres nobilifsimas,2C præcipuæ in Ecclefia autoritatis, abfcnte Epifcopo Romano, præfentP bus verb amp;nbsp;præfîdentibus Euftathio Antiochcnæ Eccle^ fiæ Epifcopo,£lt; Gregorio Conftantinopolitano,Aquileiç etiam D» Ambrofio Mediolanenfi Epifcopo, præfentc ha# bitas Qi peraclas confiât: Qrtomodo igitur Status id quod nec diuino nec humano iure vllo Potifici competit, quod^ que nullo vnquam legitimo titulo, Pontifices tenuerunt, in præiudicium Ecclefiæ Dei, Qi incommode orbis ChrP ffianimaximo, ac fcandalo piorum grauifsimo,falua con.* feientia et fide bona largiri Pontifici aut concedere pofi funtc’ præfcrtim cum Qi Conftitutio Imperij de pace ob re# ligionem feruanda, in Comitns Auguftanis Anni D* LV« édita, ac deinceps Raitsbonenfibus Comitns biennio poft, iterumep^Auguftanis Anni M» D« LlX* confirmata, id exprefse mandet,vt fpiritualium iurisdidio tantifper interquiefcat,dum de religione difsidium intégré inter partes componatur,necp intcrea exerceatur, locumue habeat, fed fufpenfa maneat Qi fiftatur, quoad intégré ea ’ controuerfiafitfublata: Vtfi qua eius generis iurisdidio, ' autius talc Pontifici in Status Auguftanac Confefsionis ' competqifet (quale tarnen nullum vnquam ei competijt)
idipfum omne hoc de pace religionis decreto publico fUquot; Î fpenfum foret, Qi exerceri nullo modo poftet,
OyiNETIAMjlicethoc interea largireraur PontifP i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci (quod
I
-ocr page 58-90 SECVNDA PÄRS RECVSATIONIS
Ct (quod tarnen largiri et nulla ratione debemus aut mus) habereeum Concilium conuocandi tus, idcp titulo bono polsidere: tarnen vti eo iure hoc tempore per leges amplius no pofset,aut id exercere : fed omne ad Imperator rem Romanum et cæteros orbis Chriftianimagiftratus ac capita redèefletdeuolutum*
Palam enim eft, et in confeflb omnibus, Pontifices Ro. ctfi interdum Concilij fpem effidam oftenderint, ac non# nunquam etiam diuulgatis diplomatis indicere vellc vift finufemper tarnen id eiufmodi in loco callideSC malifiose tndixifle, qui aduerfæ parti, faliàm ipfius dodrinam SC im pietatem acculatura£,aditudifficillimuset pcriculofifsimus foret: Vt omnino credendum fit et ftatuendum certó,Pon tificibus Ro. amp;nbsp;huic præfertim,qui proximum in Triden’= tinis rupibusindixit Conciliabulum Pio 1111. eiuscp co# hortt, Cardinalibus, Epiicopis, Prælatis,cæteriscp compli# cibusnequa^ animumferiumfuifle,aut etiamnum cftc, congregandi vniuerfale, pium, ÔC, quod liberum futurum fit. Concilium, quale ÔC rcrum co tratftandarum magnitu# do, arduum religionis ac fidei Chriftianac negocium rc' quireret. Nccp enim id propter errores grauifsimos ÔC vi# tia, quibus fcatent,fccdifsima,ferre vllo modo poflunqaut etiam volunt, metuentes fcilicet, ne de his cum dedecore Si tgnominia conuincantur. Etcnim fi rem feriam agcret PP US 11II, cum fuis, Si piam Ecclcfiarum emendationem e* animoacvcrèdefideraret, iampridem Concilium aliquod loco commod’orc in GERMANIA (qucmadmoduiu multis tarn Comitijs publicis, quibus etiam Pontifictj Le-' gatiinterfuerunt,ipesfa(ftafuitStatibus Si Imperq Órdi^ nihus} indixifletjid^ liberum,nelt;ß ita fuorum tantun*
commodfs
-ocr page 59-SYNODI TRIDENTINAE.
commodis addidum, contra Imperq hac de re décréta publica.
Cum itacj manifeftó amp;nbsp;luce darias conllet, PontificeJ Si horum gregem, Cardinales, Epticopos, Prælatos, in conuocando libero ÓCChriftiano Conctlio tot iam annos non tantum extreme defides etofficij fui negligentifsimos, fed et infigniter contumaces ftiilTe aduerfum magiftratutn amp;nbsp;leges, in eacp contumacia durare etiam hodiè: rediP fimèconiêquitur,noniamamplius Pontifici,fed ipfi Im^ peratorijCæteriscp Regibus ÔC Magiftratibus fummisin# dicendi ÔC congregandi Conciltj ius olFictf ratione compe^ tere. Sic enim eo ipfo etiam, quo Pontifîcij vtuntur, iure (quodtamenpro libidine varie tandem fingere atcg refin? gere cœperunt) definitum eft : Quod (Juando Papa et Cardinales in congregando Conciîio négligentesßnt, ad. Imperatoren!ß)e^let Concilij conuocatio : Quo m odo Philippus Dedüs, cgrcgtus, 6C magni nominis Iuris« confultuSjConfilio i^ualij^ ex fado confuiti, refponde* runt,
QVINETIAM, vt nulla fît hæc ratio (quæ fi’rx mifsimaeft)d^vtutredè hadenuseo iure Pontificem v# film dicamus, tarnen hoc tempore ius conuocandi Con^ cili] nullomodo ei competere poflct, Idcp obhanc eau# fam manifeftiisimam, quod ipfe Papa cum fuis Cardinal libuSjEpifcopis amp;nbsp;Prælatisadhærentibus,eodem in Con# cilio, præ cæteris, de criminibus grauifsimis, tdolatria,fak fa dodrina,fuperfttfione ethnica, Ôd cultus diiüni propha^ nationc acdeprauatione,de Simoniaca hærefi côpiurib.
-ocr page 60-JI SECVNDA PARS RECVSATIONIS alijs vinjsfœdifsimisjquibustotus fcatc£,quæcp fuo loco pluribus exponentur, publice poftulandus fit fiCacculan-* dus : Id quod Status confefsionis Auguftanæ faduros ic palàm in Concilio libero atcp Chriftiano, aut quocunq? a^ Iio loco ad id commodo, accufationem cam, qucmad# modum fieri oporteat,rede profequuturos ac probaturos, »am olim folennitcr ÔC expreisè apud ada Impcrij tcftati funt publicè^
Cum igitur demonftratum fit Pontificem ipfum Qc eius focios in hac caufa, SC in vniuerib religionis ncgocio eflc alteram exlitigatoribus parte: facile intelligcre polTumuS id,quodexhisredeiequitur,cundem quivcl reus ucl a# dor cfict, nullo iure autratione iiidicis quoep aut fupcrio^ ris perfonam eodem iudicio fuftinere autius conuocandi fibi rede fumere pofle»
Etficnimhanefibiiniure prærogatiuam attribuât pa, vt pro libito in propria cauiaius diccre velit ÔC pofsit îiberrimè:tarnenilliipfiautores eius iuris, ôi. intcrprætes docent, id locum non habere,vbi iple Pontifex de falfa do^ drinafit arguendus : Incrimincbcereßs 'Papa noneH iuIcXyßlabali^siudicari debetut firiptum extat in Dccretis Gratiani,^ Eft enim admodum perniciofum,fi ve ra fides quæ in vniuerib populo Chriftiano requiritur, in If. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capitenon reperiatur. Et tali cafu Concilium non congre^
quot;cw“»^g««rPapæautoriate.S
fent,n.^7.ft= nbsp;nbsp;Ex quibus omnibus tandem id, quod fiipra propofin’^
cund. edition mus,redifsime cfFicitur : Romano Pontifici nulla rations, Kf/M vc«eflt;fw nullo^ iure competere,vt Status qui fiint AuguftanæCo^ tx. De i«lt;i. fefsionis, ipfe ad Concilium citet aut euocet: 0^ inuicem, nullo
-ocr page 61-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA II.
nullo l'ure Status tenen', ut ad præfumptum hoc Slt;r priuata Pontifici's temen'tate edi turn citationis diploma Tridenti compareant,autin id Concilium ulla ratione confentiant*
Ethadenusquidem de prima reeufati Concilij caufa, fatist
ALTERA CAVSA RECVSA^ I/-, tionisineo verfatur ,quôd pluribus iam in Comitns Inv , penj publicis, ôC nominatim in Comitio ad annum M. D. pontificium. X X111 b Norimbergae habito, ac deinde ijs quae Spiræ anno XXVI. amp;nbsp;XXIX. Ratisbonæ anno X X XIL
X L I. habita fuêre : iterumep Spiræ anno X L11.
Norimbergæ XL11L Annoepfequente rurfus Spiræ: AcpofteaetiamAuguftanisComitijs anni L V. d Raü tisbonenfibus L VÏI. Rùrfuscp Auguftanisanni LIX* (quibus pleriitp etiam Legati Pontifictj interfuêre) Princp pibus atep ordinibus omnibus Imperij,ad reconciliandum dereligione difsidium,iemper ea ratio commodior futura fit vifa, qua generale, liberum, atep Chriftianum Concilia um in ipfa GERMA NIA, loco oportuno fieret : quod^ queeiufmodi Concilij fpes etiam nominatim SC exprefse fada fuerit his Ordinibus.
Atverô,Tridentum non Germaniæ, ied Italiæ oppigt; dum efle, ÔC loci fitus, ôd omnes omnium Geographorum tabulæaclibritcftanturttùm etiam lingua qua oppidant vtuntur vernacula, quam non Germanicam, ièd Italicam eire,nemo eft qui nefeiat.
Ncc.eo folum nomine, fed ÔC alijs grauioribus rations bus oppidum SCrupes illæ infidiofæ, huic longé grauiisi^ monegocio,totiu3 Chriftiani orbis Concilio libero con^
El gregando,
-ocr page 62-54 PRIfiîA PARS RECVSATIONIS grcgando, multis nominibus mcomtnodæ Si. plus quant lüfpedæ meritô cenfentur, fpei^ loties in Comittjs taSix Statibus, de libero ac Chriftiano Concilio IN G E1^ MANIA congregando,minimê;refpondentes*
Etenim in confeflb eft,ipfi-im oppidum non tantum na^ turâ amp;fîtulociacmurorumambitumultô eflè anguftius ac tenuiuSj quàm utvniuerfali omnium orbis Chriftiani Ordinum Concilio excipiendo lufFicere queat: verum eti^ am plerifcp omnibus Impern Germanici Ôrdinibus,illiscp præcipuèqui Auguftanæ Confefsionis funt, incommo-* difsimum. Si loco maximeinopportuno fitum»
Quin etiam fi nulla alia foret caufa, Si (bla præfentiunt temporum difficultas cxcuiàretur à Statibus, tarnen hanc, utarbitramur,rationcm grauifs;mamamp; æquifsimam iu^ dicaturi eflènt omnes intelligentes, amp;nbsp;cuius meritô foret habcda ratio.Qiiid enim grauius aut difficilius bono Prin^ cipi accident;' quàm bis tam turbulentis Si pcriculofîfsF mis temporibus, in tanta inccrtitudine pacis SC perturbai tionererum omnium, tam procul Sein longinquas terras à fuis ditionibus Si fubditis abftrahi, falutemcp iuorum, patriam,coniugcs, liberos, omniaép quæ habeat cbariP lima, hoftium interea Si inimicorum predæ ac vaftation« certifsimæ deierta Si expofita relinquere* Quæ quidê ratio momentu habet grauifsimû, vt meritô exeufare hos Status debeat,quôminus incomodiisimo illo,et q Imperij decretis nulla in parte refpondeat, Côcilij loco, côparere cogantur» ç Atcphocadeô Statib, concedendum eftmagis,^dop'' 1 pidû illud, quæ nunc eius ratio cft,necp commodum fàtis, neqj fan's etiam tutum locum his Ordinibus præbere pofle videatur, tniô lulpeâum meritô, Si multis nominib. perfgt; culofwn*
-ocr page 63-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA II. JJ culofum futtiium» Necp enim TRIDENT VM libéra aut Irnpchj ciLiitas eft, led quæEpifcopo Tn'dentinü pa:* reat,quiÔ^ iplè ciim Ecclelîafticis fuis omnibus Pontiiici Romano fide et iui eiurando,vt Epifcopus,uon tantum eft obftiicftusaretitsimè,fèdcô amplius ctiam Pontificiæ ëtionis membrum præcipuum,ôô Cardinalis deleduSjqui Sgt;C filius frater à Pontilice fakitetur,
lt;i[Huc accedit,q, idem locus praclicis,fraudibus,atq; in^ Gdijs Pont, Ibciorum cius maxime fit opportunus,0^ in quo omni ex parte aduerfarij facile potentiores ac fuperio’ res futur! elTent,in anguftumqj redacluri contradicentes: tantumé]^ abeft, ut ûbt luisûcfccuritatem vllam eo in loco ab aduerfarijs, hoftibus infcnfîfsimis, fperare aut polliceri queant S;atus,ut etiam uim omnem,S^ extrema quæcp pc-' ricula metuenda in iftis ruptbus facile intelligant»
Cumenim Pont. Ro.toties iâ contra Principes et Status Auguft.Confcf. coniuncflos fulmina excommunicationts diraac crudelilsimacdideriqtotiescpeos anathematc,bano, 6^ proferiptionib. infeftarit, quæ nec'dû fublatç fint aut Co' ïutç, fed eodem in oppido ÔC Epifeopatu Tridentino vel præcipuè robur et autoritäre integra habeant ac vmeant.’fa cilèefl:cuilibetexiftimaré,qualis eaetquàm firma niturafit fecuritas quâ Stat, noftri, uel Lcgati ipfoijî,eo in loco, ubi aduerfarîj regnum obtinêqatcp adeo ludicis partes fibi fu^ mûtjfperarehabcant.Idœnotants quôd attinet priuatim ad ipforü Stat. perfonaSjUd uel inprimis ipfius caufç et nc^ go^,q, agitur,noîe confîder andS quoep en diligêtius.Quis cnim tali in loco,amp; iftis iudicib.caufamhâc libéré didutû fè, aut quæ necefsitas rei poftulet in mediS fine periculo fS--mo allaturum confidatfaut çtiâmutireaufitç'ac nomagis
Ç îj verendùin
-ocr page 64-^6 SECVNDA PARS RECVSATIONIS verendam fîbi pu tar et, ne tyranni l'fti caufam indidam, vt folentjprotinus pro hæreficondemnentôt; Euangeltj veri# ïatem, quantum in ipfis fit, prorfus opprimann
Atqui cerufsimi ôu indubi'caù tuns cil quod loci {ècungt; tas non tantum ad perfonas, fed etiam ad caufàm, de qua agendum fît, pertineat nec iôlum perfonæ fed etiam ipfî caufîe locum iudtcîj tutum elle debere.
Ell^ hoc maxime confentaneum æquitati naturali, ^d ipfa ratio omnes fanos homines docet, neminem teneri ut in loco fufpedo compareat, in quo aduerfarîj præpotcntis formtdabilior futura fît autoritas, aut etiam opportunitagt; tes præcipuæ Sgt;C rmiorcs : quod quidem in hac caufà no# torium eft ôd manifeftifsimum» Etenim citatus ad locum Text, in cle- non tutum,comparere non tenetun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JSiunt^iiid enim
mentma: comparerez (^uis débet in loco muîtnmpotently aduerf ßinodiüprouocato^ lt;pds änderet^ autcpiaratio^ fent.zzr re it(= /jc aliepiii tener etur QonßßQrij talii /tibire indicium^
ß in boßiumßnutn reponerCy acad mortem per uiolenf^ tarn iniuriamynon per iußitiam infirendam, ultroß oßer re^ Hcec piidetniure timentur y hrec de more uitantiiry bcec huntanaßi^itraüOy hacabborret natura^ T)eß^ peret ergo y g^ui citationem buiußnodißperet ardlaße cU tatumylt;^c^
Ätep hinc eft quod Abbatem Panormitanum, inter liS Canonici interprètes celeberrim3,in eo quem de Bafî^ lienfî Synodo confcripfîttradatu (quando Eugenius Pon tifeXj
-ocr page 65-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA IL ^7 tifeXj male fibi confcius et ne^quod dpoft contigit, è Pon-* tificatii remoueretur metuens, Cócih'um ê Germania Fer-ïanam transferre conabatur) exprefsè refpondiftè ac decF dillelegimus, illud ipftim Concilium, licet principio con^ greçatum ÔS inchoatum Ferrariæ fuillct, petuifte tarnen teAe,Sciureoptimoobpræpotentcm Pontificis Eugentj in eo loco autoritatem amp;nbsp;vicinorum gratiam transferri Ferraria in Germaniam, ut ibitutius ÔC minore periculo Synodi iudicium aduerfus Eugenîum cxerceretun
lt; Quin imô, ipfi etiam Canoniftæ,interqùe cos prac# cipuæ autoritatis interpres Cardinalis expreisè icribit; Çhiod ex hocjàlo^quod citans habet odio eitatum^ dicatur cuatinsnon Jatti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec excipiat^ nec appeb
leiy citationetnßre nullam^ Similiterß ciuitas ad (luam dtaturyproßguitur odio citatum^ \nde prædarc dixit Ëald^ (plodmetus e/l inßrinitas uoluntati'S conßUj uuL itua^animce triflitiayUoluntarij inuoluntarijpermit
Cr res hhertati omnino contraria^
E T quanquam fupen’ore anno quoddam cxautorati huius Concilij diploma lccuritatfs , ÔC falui conduiftus cuulgatum fit, quo fides publica promittitur: nemo tarnen facileitaimprudcnsfuerit,auttamcommode fibi dici pa^ tietur, ut in tanta ÔC tam manifefta Pontificiorura aducrgt;' fum hos Ordines acerbitate odi) tuto huic fidem baberi pofleexiftimet,ac vitam fuam in fidem apertifsimorum atep infenfifsimorum hoftiumcommittat*
Quin 05 proprio ipfbrum iure cautum legimus, et à prç fipuis eiufdem interpretibus magno confenfu traditum,
C uj neminem
-ocr page 66-}8 SECVNDA PARS RECX^SAT(ONlS neminem tenen. Ut mimico capitali (ècuritatcm promit# tcnti credat, amp;nbsp;ob id in difcrimcn iè fuaqûe deducau JSfano creder£ tcneturJuU inimids y pr(efertun capitals bus y ncc ßdereillorum liter isßlui conduélusjalutisßec periculoi Cum buiujmodi liter ce maleuolum propoßtutny ctanimüdanttsfecuritatenon mutentyfedpotius occaßo^ Item inßdiandi innocentibuSyetin loco non tuto oppriment diprce/lent^ Htenimparuaacßagilis edlßcuritctSy t^uce in exigua papyrOyautmembranis cotineturyUtc-^geluSy lo. Immola, Mar, Socinits et Uecius tn conßlijs contra Iulium II,fcriptiSyetCardinalts lacobatws, tellantur^
Idautemin præfentehocncgodo locum eomagis ha-* bct, q, Pontifida fanditate noué conftitutum fît ius, ne ha? rcticis ( inter quos Status numerant ) fides vlla in parte (èrUetur: Necç ignotum eil Pontifices antehac etiam fidem publicè datam impie fregiiïè, ut in Conftantienfî Concilio virû iàndS SC innocentem loannc Huflum, contra datam ac pracftitam publicè ab ipfo lmp» Opt, SIGISM VNDO fidê,nouo et inaudito crudelitatis exêplo, ipio lmp, ièruarc virSinnocentem cupiente,tyrahica immanitate exuflerSt*
Atœ illud ipfumdecretum impium Syrtodi ConftantP cnfîs, de fide non feruanda hæreticis, necpdum hodie fan's abrogatum eft^ôC ex omni parte cafiatSacfublatum, Ver# ba eius Synodi hæc funt, Sefsione XIX, I^rceßns ßnlla Synodus^ex (luouisfaluocodudlu per Impp.RcgeSyeta^ liasßculi 'Principes ybcerettciSy uel de hcereß dißamatiSj putantss coßenßc djuts errorib, reuocareyfpiocü^^ uin^
-ocr page 67-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA IL 3? cuîo/c adßrinxcrintconcejjoy nullüßdei Catholtcæ ucl iii ^^télioni Bcckßaßicapræiudiciügcnerari uelimpedi incntù præ/lari poßcßu dcbere^ dcciarat. (pio minus,di ^ofaluocondu^unonobßanteltceatiudici competcnti et £'Cchßa/licodthuiußnodiper(onarücrrorib, inpurc^' 'gt;'^:,ctalids débité contra eosprocedere^ eo/dcm^punirt^ Quanta iußitiafiadebit,ß/iios error es reuocare pertinaci t^recußuerintetiäßdeßaluocondu^lu conßßad locüue ^itrint iudicij,alias no uenturiinecßcpromittente,cu alias fictrit^ in ipß e/l, ex hoc in alicpio remanßße obligatü, Hoc,ut dfximuSjdccrctu impiS ÖC crudele, ncc dum fubla-* tö ita eft fufficieter 8C abolitS, quéadmodû fieri oportebat, AcdePontificaexcomunicationibus, inhos Ordines toties iä. ÔC indignifsimeeditiSjVel inprimis,ob multas gra^ yes rationcs,eft q, iuftiisimêcauièntur StatusiQuç fulmina fiPôtifex ô(. eius foctj pro nullis,aut illegitimis habeant (uC ïpfa,6c iplô iure nulla funt,ga parte nô citata amp;nbsp;caulâ iiv iudice incopetente,multis^ nominibus fufpedo,et alteri partis addidifsimo,defado Sgt;C côtra ius édita funt Sd prolata) iâpridé ea abrogata acfublata oportuit : Sin legitim rna amp;nbsp;iufta ducant (qgt; quidem eo ipfo fatis teftantur, qgt; in. hûc ufcp die nihil un^ eorS ahullârint)facileintelligere qup uis potcft,eo iplbhis Statib» uiâ SC rationêomnê accèdendt ad ConciliS, aut etiâ Legatos eô mittendi, omnino eflè ingt; terclufam etprohibitamiSêper enim obijcerentilludihærei« ticis etexcommunicatis fidem datam lêruarinonoportere, ex his tandc id firmilsimS conftat,qgt; propoftiimus;
C iüj Status
-ocr page 68-40 SECVNDA PARS RECVSATIONTS Status, 6C hos lm peri) Ordines redtfsimè, omni' iurecx^ cufaii quo minus loco tot nominibus fufpedo, ac longe periculofifsimo impiü Pontificis Conciiiü adiré teneantur, TIL TERTlAo quæfequitur,recuf3ti il’cgitimi ha* Cm fa rectifM ius Conciltj caufa eft : quod qldcm d ccretis Com itior u m tionis. Imperq, quorum fupra meminimus, difertè óC exprefse cautum fit, ut ad conciliandum de religtone diisidium, gei# nerale feu vniucrlaleConcilium fiat atq^ celebretur.
At Tridentinum hoe Pontificis Concilium, licet in dû plomateeditoœcumenicumôd vniuerfale identidem nogt; minctui', re ipfa tarnen amp;^verè hoe nomine cenferi nulla rationc poteft : Siquidem in eo iblus Papa, cum obftridis fibi Cardinalibus, Epiieopis, Prælatis, cæteris maneP ptjs ruis regnam pofsidet,folus^ fummam præfidendi,iip dicandi amp;nbsp;decidendi autoritatê fibi ai rogat,ab co^ mune^ re non tantum hos Status,fcd et alios omnes omnium Or^ dinum politicos viros, ipfos etiam Reges ac Principes Ion gifiimèremouere à decidêdo excludcre omnino in anP mo habet, Quâuis enim in diplomate verba hæc adieceritï QVIBVS IVRE, AVT PRIVILEGIO, A VT MORE MA=-lORVM CONCILIIS GENERALIBVS INTERESSE ET SENTENTIAÄI DiCERE LICEAT.' tamcn non obfct^ rum eft, his verbis alium prætereaneminem ab eo dici atep intelligi, qudm Cardinales,Epifcopos, Prælatos, Abba^ tes exemptes SdMonachos quoidamtquomodo pofteaiè^ xpfum fatis déclarât illis verbis quæfunt in édita Bulla inf didionis: (^warca uenerabilesß-atresnoUroi omnib^ iX locîs 'PatriarebdS y t^^ebiepißopos ctdikSlosfilioSy »AbatesC(CteroiCÿ (luiiti Qonciliogcncxalißdcre C/ fententiairt
-ocr page 69-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA HL 41 ßntcntiam dicere iure communia uel ex^riuilegio y ueî ex antüjita conlùetudine licet, c^cgt;r
Atqui, qua ratio ne id Concilium redè dixerimus gene-* rale aut vniuerfale, à quo maior ac potifsfma pars^ôd cuius uel præcipuè intereft,Imperator fciîicctipfe,R.cges omnes. Principes, omnesep viri doâ:i,denilt;p quotquot vfitatè Cle^ ricorum nomineappellarinonfolent, remouenturamp; ex' cluduntur^ Quomodo vniuerfale uel generale dici redic poteft id, quod tantum vnam fpeciem compleditur,Cleric cos videlicet, alteram autem, Laicos fcilicet excludit/ Et j.' cumfides fit vniuerfalis, nec minus ad Laicos pertineat quàm adCIcricos, quomodo tradatio fi'deidebcbit cfiè pet.de monte particularis, ÔC non vniuerfalis,cum caufa fidei fît corn- ventt.intra* munis, tàm Clericis quàm Laicisf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttnut de mo*
Pugnat hoc cum natura vniuerfalium Conciliorum ex narckia Ccti* diametro, SC caufîsreligionisacfidci noftræquàm maxP t'/ï/ me aduerfâtur, quas tàm diuino quàm humano iure,adco^ quot;-Z» queipfa natura idfîiadente coniundis quorumcunsip in^ t^rfitoperis ÔC confilio communi traefîari atep conftitui de;î bere manifeftifsimum eft* Quod cnim, ut vulgo ÔC rede dicitur,omnestangit,idabomnibus etîam tradari ap^ probaridebet: quemadmodum 5C ûndos patres ÔC Apo-' fiolos fecifle videmus. Cum cnim in prima Apofiolorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.
Ecclcfîa in quelh'onem vcnifict, an conucifis ad fidem ‘ Chriftianâ neceflaria ctiam foret circumeifio : animaduei terepoirumusmtffos cHequidceare confulcrcnt Tion fo/ lum Petrum mm catîcris Apoftoîis,lèdvntuerfam Eccles fîam .quæ fuit eo temporeHierolèlymis:ncq? apparct Pc-' triim Apofiolum ibi præcinua quadam autcutatc antelt;
' ‘ C V ceihitHè
-ocr page 70-•4t SECVNDA PARS RECVSATIONIS ceHuifle cæteris, led Äpoftolos omnes, cum his lènlore^ in populocommuni conlcnfu conclufifle,circumfionein ad faiutem non eile neceflariam»
Innumera extant dcinceps ÔC Sandorum Patrunt exempla,vbi non foli E pifcopi amp;nbsp;CIerici,fed S)C Imperator tores, Reges, Principes, SC altj viri dodli etiam priuati extra gubcrnationem Laici,ac nonnunt^ humililoco conditione, ad Concilia ÔC Synodos vocati fint, admifsi,e£ auditi, tum etiam ad decifiones dC décréta facienda adhibP ti:ac plena taliu exemplorum eft hiftoria EccIefiç,St' cætcrg fide digne hiftoriç antiquitatis,t0 etiâipfum iusPôtificium» Quôd fi hocitatemporibus Apoftolorum, quos IjjiritU fando repletos fuilïè letmus, SC poftea ettam fandoi^ pa^ trum actate (qui quo propius aberrant ab ortu, diuina omgt; nia,ÔC quae vera elîènt ac neceflaria, melius cernebant)fer^ uatum fit necelTariô: quanto magis idnoltris temporibus necelTariumfueritc'cuin illorum adio noftra debeat eflè inftrudio: vt Canon ait»
Itacpamp;ipfum lus Canonicum liacin parte cum veterc ilia Apoftolica conliïetudine prorfus conuenit, quo IP militer conftitutum eft, ut in caufa religionis ÔC fidei ChrP fttanae, non foli CIerici,lèd SC Laici Concilijs prælèntes irV terfint:propterea quôd fides Chriftiana in vniuerlum ad omnes homines totius Chriftiani Orbis pertineat, nec inP nus Laicoi^î quàm Clericoi^ falutê ÔC dânationêcôtingaf»
Adhæc,certum eft Concilium vel Synodum aliud clT^ nihil, quam communem congregationem Ecclefiæ D EI (èu fidelium, quemadmodum alicubi definit Concilium AnthoniusdeRolènis,elïè colledionem omnium fidele um, Cum igitur Laici non minus quam Clerici i» mortem
-ocr page 71-SYNODI TRIDENT. ET CA VSA IIL 4? mortem Chrifti redemptoris noftri bapttfati fint, EccI» fiæ Dei inferti, ac membra eins efFedi, quæ caufa eft cur eosabomnibusadfidem Cbriftianam pertinentibus con^ liiltationibus etdeliberationibus publicis in vniwerfum re^^ moueamus QC excludamusf præîêrtim cum fieri poisit, 00 non raro etiam fiaqut in Laico et fimpliciore aliquo homi* ne fides Chriftiana confier SC luceat el egie: inuicem ,iti nragnis illis 6C præcipuis viris mirifice lâgueicat, aut etiam prorfus extinguaturtquemadmodum nos exempIuMarig Virginis fandifs, docet, quæfola conftans adhaefit filio re^ demptori in morte amp;nbsp;fummis calamitatib, conftituto, quo tempore is à cæteris Apoftolis QC fidelib» omnibus prorfus defereretur, ut eft in hiftoria Euangeliftarum:quod ipfum €tiam Canoniftae non obfcuris verbis fatentur, ’ ItalegimusinNicaenoConciliovnius Paphnutij The^-baiciCofeflbris interuentu contra multos defenfum efle ia.', nbsp;nbsp;nbsp;j
cerdotum coniugium: quern tarnen,quod à Maximino ty.-tanno in crudelifsima ilia Chriftianorû periecutione octilo altero orbatus eflet, QC praeterea etiam, poplite frado mutix latus Sc daudus,conditione admodum humili ftxifie appagt; tet: ^d nifi hie ie oppofuiflet,tota Synodus tot Patru et iàngt; tfiorö EpifcoporiJ, quorS fiiifiè fcribitur,manifefto ergt; tore facerdotib^côtra feripturç fandç apcrtifsimâ iêntentiâ vfum legitimi coniugij intcrdixifiènt,quemadmod5 Sozo^ menus lib* 1* hift» cap* xy* refert. Quâipiàm ob caufam SC Canoniftæ prüden ter ac redècôftituerunt, ^din caufis regt; ^!B^®ni® et fidet Chriftianç vnius et priuati fententia praefe-rêda fît uel ipfîus Pôtifi'cis opinioni,fî meliore iàcrarû litera rûfundamento,quâ Pôtificis fententia, nitatur. Imo Laico oicenti verGjiuxta iàncfias Scripturas,plus eiîè credenduns, , quàtn.
-ocr page 72-44 'SECVNDA PARS RECVSATtONrS quàtnvmuerfaK Concilie» profeventi mendacsiun contra (eJpnaas: VC Abbas Panorniitanus fchpfit,qui alias A'' ch:T,?3 Pondficis Eugenij ab /Xetiea Syluio vocadir.
. Confut igû'ur, non folum Clcricos, qui dicuntur, fedc^ tiaiuLaicos idoneos, in Concilio vniuerfali admittendos clTc, ut de controuerfijs reh'gionts 8C (idd Chriftianx cum exteris pie de^iberent et contlituanuqui fi,queinadtnodum in hoc Conciliabulo fit, exdudantiir, iam id ainplius ncCp eiieneepredè dici vniuerlale Concilium poterit»
Cum itaqj in eo, quod nunc Tridenti habetur, Concilio pauciadmodumSCtj foli conueniant, qui aut mancipia aut foci] funt Pontificis,amp;; ei certa ratione obftridti : multx autem nationes prxcipuæSd régna orbis Chriftiani illud nonadeantjCquorumnumerofunt: Germania, Anglia, Scotia, Dania,Suecia, ÔC aliaepluresprouinciæ: Qua ra^ tione igitur reAehocConcilium generale amp;nbsp;vniuerfaledP ceturc'quod ex vnius aut alterius nationis, populo alias Pontifici bona magnacp ex parte in temperabilibus fubie^ do, collegium fit, atq^ frequentetur:'
111 !♦ Q. A fC T O • Manifeftißimum eftTridentinam C(lt;«/4recaps banc Synodum nequaquam effe aut dici poffe liberum tiCoticilij. Concilium, led ieruum potius, multis nominibus du^ rifsime obftridum atqj captiuum»
Liberum etenim dicitur,quod metu omni amp;nbsp;coadionc caret,vbi confilia omnia,omnes^ res no ex aliéna uel voliï täte vel gratia,vel etiam permifl'u alterius aut imperio pen^ dent,fed ab his omnibxxpeditç fiint et integrç: nee cuius$ aut odiS,aut inuidia, aut ming extimefeendg fint : neep res vlla fit,qug plus polleat apudeu g dicit iêntêtiâ,quâm ipfîus honefta volûtas,et iudiciû minime coadu: dehicp vbi, qu^ faluiari»
-ocr page 73-SYNODI TRIDENT. ET CAUSA IIII. 4ÿ falutaria qiüfcp, Sgt;C veritati confentanea efle l'ntus, 5C apud animumintelligitjeadcmeriam fine vlliïis penculi metu in medium proponere libéré, ÔC in facicm cuiuis modefte dicere liceat. Cuius rei preclarum exemplum in Paulo J\' poftolo nobis propofitum eft, qui ( vt adGalat, x. cap, iple fcribit) Petro A poftolo infaciem obloquutus,erroris eum in AntiochenfiSynodo publice arguit.
Huius autem libertatis tantum abeft,ut veftigium vP lumhæcinfcelix Sy nodus habeat, ut etiam ex diametro quoddicitur, earn cum his omnibus pugnarCjieclifsime dicerepoftimus,
Primùm enim, quod ad locum Concilq habendi atti^ net, adco is, quemadmodum iam ante quocp demonftra^# turn eft, libertati aduerfatur,ut propter multas grauifsimas caufas fufpedlifsimus merito à multis nomimbus pericUiJ lofus noftris fitfuturus : in quo extrema quaecp pericula afsidué ipfis eftent metuenda: turn præfertim, ft ( quæ libequot; rorum Conciliorum lex eft) Pontifici QC eius foctjs liberius amp;nbsp;in os ingcrenda effet veritas, eorumcp erroribus amp;nbsp;vft hjs grauilsimis obloquendum, atq; in faciem refiftendum neceffario: Quo quidem grauiter oflFcnfum iri iftos homis nes, amp;nbsp;in noftros acerbifsime vindicaturos,dubium nemP ni efle poteft: Semper enim Veritas, quod dicitur, odium parit, ô(:c.
Et, quod uel imprimis hic confiderandum fuerit, ac plurimum momentt habet; Iple Pontifcx,licct iampridcm fe in hac rcligionis controucrfia declararit partem aducrfa-' riam Statuum Confeisionis Auguftanaî, in eoscp omncs, ÔC docftrinam quam tucntur, caufa indicfta, toties fulmina excommunicationis fuæ edidcrit, toties anathemate 5^ exccratio?'
-ocr page 74-4^ SECVNDA PÄRS RECVSATIONiS cxecrati'onibus horrcndis fæm'en't crudeli ßime, ac hxrcü^ cos palam declaran't, quantumcpin ipfo eft diris omnibus deiioucrit,adeocp ipfi Sathanaï mandpa«ent,et etiamnum liodieinfeftißimeper(eq«atur;nihilominus tarnen in hoc ipfo Concilio quod reftituerc nititur,Præfîdis ÔC tudicis fu^ premi partes fibi fumit, dC arrogat: nihil cogitans aut cu^ rans,quod ab qfdem Imperij Statibus de grauifs, criminib» de errorib.horrcndis indo(ftrina,deidolatria,hærefi amp;^cor rupta verbi diuini luce, de impietate manifeftifsima dC vi' tæ turpitudine flagitiofa accufandus fit neceflario, ÔC tocics tarn accufatione inftituta poftulatus^
Quale vero hoc Concilium futurum fit, aut‘quid tan^ dem libero Concilio fimile habiturum, in quo litigatorutn altera pars,et quidem rea cu fuis confortibus eodem iudicio perfona iudicis quolt;^ fibi fiimit,et tudicq adfeflbres fuo argt; bitratu dcligit, iudiciG^ pro fua libidine conftituit,quçro# lam uel accufationem nullam audire vult, imô accufatorcs înaudita caufa,et priufquam iudicio compareant protinus damnct:id,inquam,iudicium quid iudicq fimile habitua rum fit, facile quiuis fine longiore commemoratione no* ftraæftimare poterit»
AD hæc,eodeminConcilio Pontifexfolus cum fuis manciprjs Cardinalibus,Epiicopis, Monachis amp;nbsp;Clericis iureiurando fibi obftridis,præelle vult rebus omnibus, vocem decifiuam foli fibi fuisé^p arrogat: cxteros omnes cU iufcunqp fint Status, à Pontifice non approbatos,longißi^ jnê ab hoc muncre detcrminandi öd decidendi in Concili*’ arcctamp;excludin
Neqjvcro vllafpesreliqua videtur fore, ut Pontifices ahjs quolt;p ptjs ÔC dodis viris, qui iureiurando illis obftri^ dinon
-ocr page 75-SYNODI TRIDENT. ET CAV^A riTL 4r dl' nonfi'ntjVocem dedui'üm in caufa reh'gionis concc^ dant, aut vllam confultandi,determinandi ac decidendi po teftatem faciant, Idfatis indicant Bullæ indiclionis quas euulgare folent, de qiiibus fuprd didum eftgt; Et confiât quam horrendis iuramentorum vinculis ipfi Cardinales, obftridifint Pontificibus, turn etiam Epifcopi, ói. in vni^ uerfum illius farinæ Sacerdotes ÔC fdcrifici omnes, ut ne mutirequidem ipfis liceat aduerfus Idolum Romanumï Hæc enim eft vfitau ipfis formula iuratnenti Epifcopalis: £^GO 2\^,ßpißopttSyabhachorainantcaßddticro ïw,imtntum S^^ctroyßndce^^^-^odlolicce J^otnance Eccleßie^ domino^ mco 'Papa cius^jßccejjoribi^s Canonicè in» t^antibus, P7on ero nclt;^ in Conßlio ne^ in fido ut ni^ tainperdaty aut meinbrumy ucl capiatur mala captione^ Gonßhwncpiodtnibiautperfiy aut per liter as aut per ^^^nciummanifidlabity ad eius damnum nullt pandam P(^patum R.o}nanæ Eccleß^ et régulas fandorum pa^ trum adiutor ero ad defindendum cr retinendum (ßluo ordine meo ) contra omnes homines ^c^
Innouaautemiuramenti formula quæ extat, infuper ttiam hoc iurant Epifcopi î ß omnia (pua contra Papant ueî deliberantur^uel traélantur^uelßßcipiunturyreuela^ turosprouirtbtfs/lrenuèimpediturosthareticos etb iff»jomnei^rebelles Pontßciy extremeinfidlaturos ac ptrßcuturos, Atep hinc eftq, Aeneas Syl. iâ Papa fadus, *n quads ad Moguntinû capitwlû epift. fon'pfît; (^od etid
-ocr page 76-48 SECVNDA pars RECVSATIONIS uerwn dicer c contra Ta^amyfit contra Epifco^orum ramentum,
Nec longe dfueiTa eft forma cius luramenti*, quo futtP ros TheologiaeDocftores ÔC Canöniftas obftringunt:delt; fenfuros fciliceteos Statum Pontificium, Ô; regalia San(?l‘ Petri contra omnes homines: 2C conieruattiros autoritär; tem, priuilegia öflibertatem Romanæ Ecclefîæ SC domint Papæ profummis viribus:ea^ di(fturos, fuafuros ÔC (fturos in Concilijs fedulô, quæ domino Papaî placeant, Si ad amplificandam eius potentiam pertincre videantur»
Exquibus manifeftifsimum fit, Cardinalcs,EpifcopoS, Monachos et Theoîogos Papales nihil diduros aut fadu^ ros eftè aliud, neq? etiam quidquam aliud dicere aut facerc andere in hoc Concilio, quàm quod Pontifici placeat, cU^ lus funt mancipia» Cæterum quoad hoc vinculum rifîurandidurauerit,nonetiampenitns folutum amp;nbsp;fubla^ turn,itautcuilibetlibéré,quæ velit,quæc]^ dicenda puta-' ueritdereligione,dicere liceatfine vllo periculo: tantifp^'” neep libertatem Concihj vllam prædicare, neep de eius libertatepolliceri quidquam nobis poftlimus, Quidenin' aliud ab eo coniuratorum conuentu quis fibi promiferit^ quàm quod idolo ipforum (ut redè Papam nominal ipiè Cardinalis lacobatius ) cui fidem iuratô dederunG placeat, Sxt tyrannidem eins confirmare ftabilire deatur*
Quin propria ipforum iura, quibus vtuntur,docent* Quandocaput ipfummalè fanum fit,ôô ad iudicandum minus idoneum, membra etiam ei adhærcntia, nbsp;qux
put fequuntur,minus commodaSC fufpetfta vcrifimilit^5 præfunai*
r-a
-ocr page 77-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA IHI. 49 pvaefiimt Quarc fiait Papa ipfe exduditur fta pariter ctif V am exciudcndoselïè Cardinales amp;nbsp;Epifcopos. Quia quant do caputfufpcdîumeftjCtiam alij, qui caput ven'fiintliter •cquuntur, fuipevli funt: vtpræclarè dixit Abbas*poft Vicentium ÔC Baldum» *’ Nam talcs adhærent Pontifici: Et deadhærcntibus,idem iudicatur quod de principali; vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
fedeDecteait.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-i r r-
NEQVE nunc prolixe h icrepetcndumccnfentDc? i.i.col.i.csi-ledi, quod cttam ad hune locum pertinebat, 8lt; didum eft rcôhrpro» fupràjLaicos omnes à Concilio prorfus excludi per Pontts uinc. fices, omnccjî cis adimi ftntêtiæ in Concilio dicendæ facuP nbsp;nbsp;nbsp;c
tatém» Qua ratione igitur Concilium hoc rede diet poteft in fertnone iiberumc' cum in libero Concilio nemo cuius interfit (vtfa* nbsp;nbsp;adie^his
ne hie ÔC Laicorum intereft) rede excludatur, fed ex æquo admittendi fint omnes»
Poftremó» Conftat Concilium illud indicium nullo modo liberum dicipofle, in quo fententia condemnatoria feratur prius,quam uel Concilium ipfum fitcongregatum, txeliudiciumconftitutum,autdenicpunade caufa ipfa ftp ftepta cognitio : In libero namcp Concilio integra amp;nbsp;fine præiudicio omnia légitimât cognitioni reftruai i debent»
Atquiomnibus notumeft,dC palam conftat, Leonem X» édita Bulla (quae poftea etiam à Paulo 111. amp;nbsp;111L Pontificibus confirmata fuit ) dodrinam quam amplexi flint Ô6 tuen tur Status Auguftanæ ConfefsioniSjpro hæregt;' tica damnafle multis modis, omnes ci religioni addidos cxcommunicafle, ac diris omnibusdeuouilic» Conftat etiamPaulum lift Romanum Pontificem quibufdam in literis grautter de acerbe aceufaflê Opt. Maximum^ Impcratorem Carolum V» quod neceftitudo ipfi ÔC coiv
D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iundio
-ocr page 78-5® S.ECVNDÄ PARS RECVSAT.IONIS
mnaio cum Statibus Auguftanæ Confelsionis intercede^ ret. Et extant non pauca edida, in quibus Pontifices Ro^ mani crudelifsima fupplicia, crucem, ignes, naphta ÔC phurefLibie(flis,amp; dira quæcp interminantur, quidodrP nam noftrarum Ecclefiarum, utin Confefsione oblata eft 0^ exliibita,ampleó;erentur. Quemadmodum fanèmub ds in locis exhuiufmodiedidis (anguine fcriptis Qi. con(i^ lijs Herodianis crudelifsimc faeuitum eft in miferos ÔC in-' nocentes homines, Sc multi pafsim pij propter profefsio-' nem veritatis diuinæ miferrimètrucidafifunt, et etiamnum hodiéduriterexcarnificantur» Quæquidem præiudicia longe grauifsima, ÔC conftantifsimo cuicp exhorrefeenda, non immeritô Status ÔChos Ordines àtam multis nomini# bus fufpedo SC infidiofo Concilio deterrere poflunt, de«’ bent. Idcp hoc magis,qudd Pontifices non tantum ub lam dantoperam, vt hæc præiudicia aboleantur, (èd infu^ per etiam ipfam Maieftatem Cæfaream ineufare audenf, quafiiniuftè ÔCimpie egerit,quôd decretis Comitioruin ïmpern publicis hac de re ,.SC qiiæ de pace rcligionis caufa leruandapiefalubritercpconftituta funt, approba' rit cum cæteris Statibus ôC Imperî} Ordinibus, 8C Eccle^ fiafticorum iurifdidionem effrenatam interea (Lifpenfanlt; elle iufserit: quemadmodum C A ROL O V. lmp» Paulum Ill.etpoftea FERDINANDO Impcra-' torinoftro Paulum III(. fatis inciuiliter id obieciffè intellb gimus î qui non tantum Status ÔC hos Ordines petulantef infedari,fed SC Imperatoriam Maieftatem, dignitatem^ Cæfaream non ferenda cpnfidentia impudenter acprotêt' uccqnuellere præfumpfererunt»
CertUJi*
-ocr page 79-SYNODI TRIDENT. ET ÇAVSA V. ft
Certum autem eft, Pontificcm Romanum nuHa alfa de caiifa StatiiSj^ui Auguftanæ Coniclsionisluntjà fuo iP lo Concilio excludere, ne ul!a m parte eins præiudicijs quidquam decedat aut præiudicetur» Itacp intelligi facile potelf, neçp hoc, quod nunc inlhtiiitiir Concilio Pontifi# cem quidquam aduerfus præiudicia fua admilllirutn, aut fadurum quod eis vlla ex partecontrarium fit:tantum ab-* eft, ut,qui et gi auifsimé obltridi funt Cardinales, Epifcopi
Theologi, quidquâ in animum induAuri fint aut pracs lt;nbsp;fumpturijinulto etiam minus decifuri quod præiudiciuin adferre Pontifici vlla in parte queat»
Proinde fatisex his eiïicitur quod diximus: Tn'dentP num hoc Concilium no, quale oportebat, liberum,ffdob= ftridum, ièruum, coadum amp;nbsp;maxime captiuum fore,atlt;^ indignum efle prorfus liberi Concilij nomine Ôl titulo^
Q. VIN T O • Ea eft huius Synodi Papalis ratio, nbsp;nbsp;y.
vtnon modo liberi, ied nec Chriftiani Concilq nomine Caufarecufit* cenièri retftè pofsit aut debeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti ConcUij^
fn Ch riftiano enim Concilio folus ChriftuSjôf Verbum eit« Sacrofandum, præualere QC vocem, utloquimur, de# cifiuamhaberedebet,hoceft,deliberatio ömendätio mnis ex præicripto verbi diuini amp;nbsp;iantftarum icripturarS, non ex humants traditionibus ôt^decretis Pontificum ver# boDeimanifeftèrepugnantibus,libéré âf Catholico Ec^ clefiæ confenfu inftitui debet, nullius pij eruditi,intelligen# tis,SC Deum timentis iudicio fano öd voce exclufa î ea# que grauitate, diligentia SC fide.confideranda, expcnden# da , atc^ drjudicanda ßngula , vt veritas Orthodoxæ dolt;îirinae defendatur conftanter, Ôi. inniczm erronea
P ij omniA
-ocr page 80-^ï. SECX^NDA PARS RECVSATIONIS omnia amp;nbsp;falfa dogmata, abufus ÔC cultus fuperftiriofi afCß impij mantfeftódamnentur,6lt;emendano piafmgulorum ex verbo Deünltituatur atcp ftat.Neqt eriam fuüiagiorum ut fit numero, fedlcnpturarum pondéré ÔC teftimonijs lu-' CLilentis finguladijudicanda: Vtuel vnius atcp alterius fen tentiamanifeftis Scn'pturç fancîç teftimonijs fiindata plus valere debeat,quàm cæterorum omnium quotquotfen^ tentiam fuam ex verbo Dei addudiis teftimonijs manife^ ftis, probare nequeant : quemadmodum Apoftoloruiu Concilio Hierofolymis habito,ÔC poftea Nicæno etiam,ut fuprà de Paphnutio diximus, multiscp alijs pijs Synodis feruatum feimus» Ea enimeftverbiDiuiniautoritas,ut mérité ci omnes traditiones, arbitria, ritus, opiniones,atc^ muentahominum cedant î tantumep Humana hæc infra Verbum Derpofîtafunt, ut fi uel totius Orbis terrarum, omnium^,quotquotviuuntjlîominum Concilium coiret, ftatuere tarnen nihil poftet creatura quod creatorislege decretü immutabile ulla in parte tollerecOmnis hic huma-* na fapientia confilefcatoportet, omnisep quantumuis ma# gna in fpeciem fandlimonia autoritas præpotens, aut etiamfuccefsio Ordinariat necp enim hæc manifeftum Dd verbum uHamodoconucllcre aut labefadare ex vllapar# te polsunt. Sed DEO loquente,,Slt; ad Diuinum eins ver' bum omnis humäna ratio, caro omnis, amp;nbsp;quidquid eftia' pientiæhumanæ reuerentcr conticefcat oportet, quemad' modtä grauiter Paulus ad Romanos feribit,nihil le andere loqui inEcclefia quod non per ipfum ettam operetur Chri# ftus, in obedientiam gentium*
Equidem hanc iplam ob caufam Concilia ÔC Syno-* diChriftianqrum ex pluribus hominibuÿ congregantur, nonut^
-ocr page 81-SYNOD! TRIDENT. ET CAVSA y.
nonutnouos articulos fidef, ÔC cum verbo Dei pugnantes condantjfed ut in celebri aliqua frequentia, inter multos îiliquiexiftantôôinuenianturfacilius, qui Spiritus fanâ^i illuminatione Sgt;C gratia quadam ditiore atqî abundantiore, dodrinæ cœleftis veritatem,ôt^ negotiorum, de quibus de-* libcratioinftituitur,rationem redeintelligant, amp;nbsp;firmis ac perfpicuis Scripturæ lancflæieftimonijs confirmare fingip laqueannVtcphos attente audiamus ,et ipiûm fummunx SC pracdpuum Eccleliæ docftorem CHR.1ST VM fequa-* mur, extra hSc alios nullos,quantumuis magno numero, non fî arenas maris multitudine fuperarenu
Nâ,utpiè Athanafiusinprincipiolibri fècundi aduer# fus gentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinititó infpirata Scriptuf
rajola adomnnn ueritatisinUrudlionemabundeßfficit*, QuodetiamSpiritus fandi autoritäre confirmatur,Piàb nroii8.vbiProphctaait:Lucerna pedibüs meis verbum tuum Domine*
Hoc lumen veritatis, quod ipfefonslucis 0(5 intelligen-* dat fil tus Dei Dominus nofter lefus Chriftus prçbet in ver bo fuo per Prophctas öd Apoftolos tradito,feilere nos nuk Ia rationepoteft*
At hominum traditiones. Concilia, Synodt’, congregagt; tiones Sc harum décréta profedô multipliciter labi, errare, decipi, fallt poiTuntjöd multis modis à verbo Dei ac verita-' teinomnem partem diIcedere* Idcp exemplis fummorum quorundam præcipuæ autoritans. Conciliorum ex hk îlorijs Ecclefiç demonllrari non difficulter poteft,quorum pleracp décréta inipfa, etcum verbo Dei pugnantia,ab ipfe tandem Ecclefia reicda funt ÖC condemnata*
D ii) InConcilio
-ocr page 82-j4 SECVNDA PÄRS RE CVS ÄTIONlS
In Cöncih'o CÄRTHAGINENSI, quod vctiF ftiLiscftNicænOjhabitumtemponbus Cypriam', fctmu9 decrctum fuilFe : ßapüzatos ab haereticis dcnuó baptizan-' dos eile»
In NICAENA Synodo damnatt flint milites qtd fideiTi Chriftianam femel profefsi poftea redqflènt ad mP liti im etiam legitimam: qnod deeretum manifeftè contra^ riiim eft fententiæ Ioannis Baptiftæjquæ de militibus ex# tat Lucæ capite tertio» Eteodem in Concilio faâi fußt Canones pœnitentiæ,qui dicuntur,ex quibus poftea muP turn fuperftitionis irrepfit in Ecddiam , vt merituni C H R. 1S T1 non parum hac raiione obfcuraretur paii'' latim,
Similia décréta impia fada fiint in SIR MIE N Si Ce SE LEV CIENSI Concilio fub Conftantino lmp» quicumEptfeopos rut fus conuocaffet Nicæam,ut noua décréta contraria prioris Concilq Nicæni decretis ftatU' crent dc'dogmatibus,diuinitus fadumlegimus,utfuhitd Cehorribili terræmotu Concilium difsiparetur: quod ta^ tnen paulôpoftreftituttim Seleuciæ,impium amp;nbsp;blafphe' mum decrctum fecit; Chriftumnonefle ô/xoÂ/wp feu conlt; fubftantialem Patri*
Ita ARIMINIENSIS Synodus,amp;alia qnædam Concilia impium Anîjdogmaapprobarunt.
Concilium EPHESiNVM fecundumgt;Eutych»jf hærefin probauit»
CHALCEDO NE NSE Concilium habitum fiicirer annum Domini CGC CL II» redè quidem carnnauit Eutychen, fèd inuicem tetro enorç Menaebv»
-ocr page 83-SYÏ^OD I TRIDENT. ET CA VSA V. yj
K monfalibus virginibns coniugtj vfum intcrdixit ï vnde pofteamukacxtiteruntmalaSc mcommoda in Ea ckfia»
Synodus LAODICENA rede etiam damnauit Noiiatianos: fed non rede prohibuit iècundas nuptias, Canonicispoenisiècundo itérantes coniugium fubtjcien'’ do, antequàin ad Sacramcntum admitterentur,
T O L E T A N V M Concilium quod temporibus Honorq Imp.babitum ftüt^decretum teciideexcommunP candis parentibus,qui filias poll votum virginitatis nu* bentes ingratiam recipiunr, ÔC füias ita nubentes tantifper â communione Ccenæ Dominiez aiceri iubeqdum rurfus â maritis fuis difcedant
(Quinta Synodus CARTHAGINE NSÏS inuexitimpia facrificia, oblationesS^ intercefsiones pr« defundis»
Synodus MILEVITANA flatuit : vt dtuor* do poll adulterium alterius ex coniugibus fado, no liceat Innocenti perfonæ denuô contrahere coniugium : Quod nimisprofedo durum eft 6C iniuftum : ac Fabiolam no# bilemmatronam Romanam, quæ mariti fcelere diuortF um fecerat, alteri nupfifleteftis eft D» Hieronymus.
GREGOR I VS Pontifex Romanus, GREGORIVS HE Idolatricoscultus deftatuis0^ imaginibus adorandis confirmarunt, iniquiftimo iudicio LEON EM Imperatorcm condemnantes.
GREGORIVM vie multa legimus con# gvegafle Concilia, in quibus impia décréta facia fuerunt, ^nae poftea contran’js iequentium Conciliorum decrctis damnata fuerunt ôt^fublata.
D iiq Ponrifici»
-ocr page 84-fé SECVNDA PARS RECVSATIONIS
Pontifici's FORMOSI ada STEPHAN VS Pa* pa eins nominis Hl. Condhb habi'to irrita pronunciauitï Rurfum huiusdécréta pofteadamnauic lOANNES X» concilio quod Rauennæ hahitum tuit. AcpermultapoF fentfimilia vetuftorum Conciliorum exempla adduciji' quibus grauifsimè erratum fuiqSC crafsifsimi errores con-' tra verbum Dei dC expreflam Scripturæ fandæ vocetn confirmati.
Recentiora Concilia J S^^quælecuta fuerunt fuperiora, non minus,fæpeetiamgrauiuSjerrarunt, ÔC cultus mani^* feftè Idolatricos att^ errores apertiisimos ftabiliueiunf, quemadmodumexemplo effèpoteft Latcrancnlè Concis lium, quod tarnen præcipui nominis eft, Ô6ut œcumeni^ cum, imprimis célébré: fn eo contra fuperiorum ConcP liorum omnium autoritatem, contra manifeftam ScriptU^ ræ fandæ doArinam,deniqp contra ipiîus autoris Chrifti inftitutionem horrrbili errorctransfubftantiario, quam vo cant,panis amp;nbsp;vini in cœna Dni, intieda ôé approbata fuit* Eode in Concilio confirmatus eft error impius de fuper*’ ftitiofa omniurn delidorum enumeratione, in confefsio^ ne, quæ facerdoti fit, amp;nbsp;vulgo auricularis dicitur : cUi grauifsime adueriàtur ipiè etiam Chryibftomus,inquiens/ », quartd con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatatanprioryii iuHiflcert^.Cur tgicur^(i:ia^
done de ßteypuJeJciSy crubcßtsdicercpcccatatua Qaue
' nitn homini dixerïSy ne tibi exprobret, d^e^ enim confer^ no confiteri'S^ ntinpublicumproßratyjedei, qttt dominu^ ( dl y ei qui tui curamgerityCi qui humanus edl, ei qui ntc^ dicus cdl^ odlendis uulncra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etiam inter interpre^
tesiuri?'
-ocr page 85-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA r. ƒ7 tes iuris Ponrifictjpræcipuus ÔC itimmus Abbas Panor# mttanus quodam in locoipfe fatetur ,cani exhomologifin feu confelsioncm quæfit facerdoti, nccp dtuini net^ hu/ niani iuris effc, aut ad (àluteni neceflaiiam, ut infrà copio# fins explicabitur»
Cum igitur negaii rationc nulla pofsit, Qé ipfa îuce da^ rius fit,Conciliorum amp;nbsp;Synodorum congregationes erlt;; rare pofl'e, Qé fæpius errafle grauiter quemadmodum is^ quem modo diximus Abbas Panormitanus teftatur : ita enim ait:’ Concilium err arc pote fl ,ßcut aîicis errauit d x.ßgnilicti^ ßiper caußi matrimonij contrahendi inter raptam ptorenij cj^uando diéliim Jflieronyniifiiitpoflea toti Co--ciliopralatum. I~Ia^enus ille^ç^c^ Ergo ncceflario ex hoc coniequiturillud Concilium tantum recftè dici ôd elle Chriftianum, in quo ex verbo CHRISTI, ÔC non ex ho# niinum traditionibus,conftitutionibus, decrctis ,ibmnijs, autvlla deniqj quantumuis inuetcrataconfuctudine res re^ hgionis iudicetur, arqî determinetur, quantumuis magni ineointerfintviri: Ecenimexternam iUamfpeciem auto# litatis, fapientiae humanæ, excellentiæ fanctimoniæ de^ teftatur Só reîjcit Propheta ’’ inquiens : (^^on odo fapientesfumit-s^ nbsp;nbsp;lex Ifomini apud nos edl ƒ ^^ttai s,
men eecemendacium operatus esißylusßlso z^fri/ßra fcrip/erunißribo' t'Pudefi^ißintJàpientes, perterriti^ ^Sfcaptiflint: EcceVerbiimDominireprobrauerunt',
er^à ilîisfapientia rehipta effè potent^
V Et Paulus
-ocr page 86-SECVNDA PARS RECVSATIONIS
à Et Paulus * nc-gat vllam efïc z^^oifuTToTinpocfj aut refpcclurrt A,iGnUtlt;iS Pei'fonarum apud D E V M. Rectc igttur nccelTa^ fr. cap, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fÎQ iundamentum atq^ rcgulam fidei noftræ in (blo verbo
Dei, non in Concilioriun autoritäre conitituemus.
Neq) verb vlla mentio fit,in euulgato diplomate PontP fids de Synodo congreganda,quæ tutura fit ratio proce* dendi5^aclionistotius,autadquemmoduiTi in prxCnmf pro fuo Concilio de negocio religionis,(int difputaturit Sed eo ipfo quod formam adionis, modum^ procedendi ac difputandi in Concilio tamftudiosècælant,2lt;exgra^ uaminibus atcp praciudicrjs fupra com memoratis,(atis cnif denter apparet,dlt; non obfcurè licet conqcere, Pontificem cum fuis fatellitibus QC manciptjs conftituifle omnia fuo more agere, omnia^ deinceps, pro eaquam fibiin ncgo' ciaomniaomnes^caufas liberrimc procedendi ac ftatu-' endi poteftate fumit,ineo Concilio fadurum, neep locum vllum ibi CHRISTO amp;nbsp;verbo eius futurum»
Quæ nifi Pontificis mens eflet, quid opus foret tant prolixe, tam operosedifputare imprimis, an Laici admit' tendi fint ad Concilium;'an in Synodo vocem decifiuant. ipfispermittioportcat,necne/SienimCHRIST VM audire, fi verbo eius earn, quammerito debemus, autorP tatemtribucrevolumus,nemo in Concilio decidendi po” teftatem pratter ipfiim CHRISTVM habere pote' rit,eum^ qui cum eius verbo confentit; ab eo verbo qui diilcntit, aut minus eo inftrueffus fententiam dixen't, is de' cidendi vocem nullam habiturus eft, etiamfi' ipfo PontifO ce maximo maior effet, ac fatiapis Pontifieijs omnibus, ßt vel Angelus de Coelo delapfus*
Quare,fi CHRIST VM audirCj amp;verbo ciu« » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cam,
-ocr page 87-SYNODI TRIDÉNT. ET CAVSÄ V.
eam, quam debuit, auforKatem tribuere vellet R.omanuâ Ponütex, nihil prorfus in eo difputaturus eilet, quibus ia Conedio Icntentiæ dicendæ ius Ôd vox decifiua competat, fedliberamaudientiampijs ÔCeruditis omnibus, nullac]^ in parte ardatam relinqucret : Et fiquidem noftri eins do# graatis, q^iiod confitentur aeprofitentur ,rationem ex. ma# nifeftis Scripturæ fancfhe teftimonijs minus demonftraz rent,06in allercnda dodrina fua manifefti erroris coiv uincerenturinon folum Concilij iudicioiuftifsimo,fcd Ôd proprij oris Ô6 fua ipfius fententia damnarentur,vt qui ipfi hoc faterentur à adleraent, folius DEI verbum audiendum efle, SCex eo folo iudicandum : Et inuicenij, fi noftri ex verbo DEI manifefto dogmatis fui veri# tatem demonftraflent, merito Ô6 grato animo audien-* di effent, neque vlla ratione à dicenda fententia exclu* dendi«
Cum autem nihilhorumpræ fe ferat præfumptum hoc Pontificis Pq III L Concilium ,06, quantum ex omnibus eius circumftannjs ac fignis mantfeftiisimis cuidentifsime liquet, nihil horum etiam fperari deinceps pofsit: facile eft intelligere, Pontificem cum fuis in hoe, quodreftitucreconantur,Conciliabulo non CHRISTI vocem audituros, fed hoc aduros imprimis, vt décréta Ô6 traditiones, quas contra manifeftam Ô6 indubitatam veritatem verbi Diuini,aducrfus Dominum, Ô6 aduer* fus CHRIST V M eius audacifsimè à furenter ftatuunt, atqne decernunt, agnofeere amp;nbsp;approbate fine vka contradidione omnes cogantur, neque vel mutirc qutrquam conn à vlli liceat: quod quidem difficile erit, 36 vix eftici peter it, fiquidem utipft CHRiSTVS icftatur:
Ouc*
-ocr page 88-é9 SECVNDÄ PARS RECVSATIONIS
Oues eius non alterius quam ipfius Chrifti vocem audf' unt am agnofcunt,
Quæ cum ita fint, perfpicuum eft Pontificiam hanc co^ gregationem nulla ratione nomen Chriftiani Concilq me^ reri, fed fentinam potius dicendam male coniuratorun' gygantum,qui,utcœlobellum impiuminférant, fremc^ bundi in vnum conuenerunt aduerfus Dominum SC ad-' ucrfus Chriftum eius»
Ädhacc,fifinemquo($6C effedum Chriftianorum pKinftitutorum Conciliorum confiderabimus, fimili£Cgt;-inueniemus nihil hoc Concilium fimile habere Chriftianu Concilio ï fiquidem Chriftianorum Conciliorum effedu^ hic eft propriuSjVt ijs Idolatria et errores omnes tollantuG ÔCinuicem veritas in lucemreuocetur, emendatio Ecclc' fiarum pia ex verbo Deiinftituatur, falus Ecclefiæ quæra“ tur,acvulneiaeiusfanentur,diicordiæ omnes toliantuG deniepexomni parte falutaris pax ÔC concordia public» conftituatur ÔC eonferuetur» Qttae quidem præcipU» caufafuit Maieftati Cæfareae, Eleeftoribus, Principibus, Sc comunibus Imperij Ordinibus, vt tot iam Imperij con' iientibus hoc vnum conciliandæ concordiæ, dC tollend^ dereligione diisenfionis remedium iemper arbitrati fin*: fore faiuberrimum,et Reipublice maxime accomodating» vt libero atep Chriftiano Concilio grauifsima dilPenfio odia late vagantia inter Orbis Chriftiani proceres tob lantur, SC rurius animis SC voluntatibus inter fe coirenG omnes,quotquot’grauifsimo Reipublicæ incommodo h»” (ftenus diftènièrunt»
Quamobrem,fieainftitutihuius Concilij rano
-ocr page 89-sYNODI TRIDENT. ET CAVSA V, 6
fît,Ut foils Card mall bus, Epifcopis, Prælatis 5gt;C Monachîs iureiurando PôtificiobltiiChs,voxdedfiua etftatuendiavï tohtas concedatur, pofthabitis amp;reie^is cxteris omnibus prjs ÔC dodis,aut inani voce confultiua his relida tantumî non nomen tantum Chriftiani Concilij minime ei cornpe.^ tet, fed nec elFedum eins aut vim ullam habere poterit : fi^ quidem errores amp;deprauationes eo minime tolluntur,fed confirmantur potius ôd ftabiliuntur, dum idola vetera no^ uis pinguntur coloribus, ne agnofci veritas vlla ex parte queat: vt nulla unquam pax firma et concordia fperari ifta ratione pofsit, imo multô maioresdifcordiæ Sgt;C animorum diftradiones certô certius expedandæ ac metuendae vide-* antur« Ex qua re quantumincommodi Orbi Chriftiano impêdeat, cum id decretis Imperîj publicis manifeftc repu# gnetjamp;fpeitotiesfadæ Statibus in Comitiis contrarium utmagnoperè,quantumq3lmperio Germanicæ nationis inde periculi fupremi2lt; certifsimi metuendum fit, prüden tes facile exiftimauerint^
Atc^exhis, quæde Chriftianorum Conciliorum pro^ prietatibus breuiter diximus hadenus, planum fit,amp; irre« fragabiliter efïïcitur, Pontificiam Synodum,quæ Tridentt habetur, 8c nunc propè finita exiftimatur necp generalis uel vniuerfalis, necçliberi,nc(^ etiam Chriûiani Concilij nominedignam efle,atq} adeo Concilq nomine prorfus. indignam, iuxta regulam communem amp;nbsp;vulgô tritifsiâî inam,quadicitur:
priuerj^^nec nomen habere mererii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufon in i,
^t quid opus eft multis conieduris in re plana 6C aper-' Ijofta.n. 24.
forma procedendi qua vtuntur, dC fefsiones, tit, ue quaÿ
-ocr page 90-SECVNDA PARS RECVSATIONIS quas vocant,etquæ ex hi's confeqimtæ funt determination nes, canones, et décréta manitertdsime doceant, quam difn firn ills fit Tridentina illa congregatiopio, libero amp;nbsp;Chrin ftiano Concilto, Opus ipfum artificcm, quoddicitur, ar# guit: exxtus etiam ada probabit,
VI* SEXTO* Præter eas caulas, quas liadeniis CMfarecufa- commemorauimus,etiam hancrccufandæ autoritatis Po-tiow. tifi'ciæ amp;nbsp;Concilii Papalis caulam grauifsimamamp; iuftifi fimamefle arbitrantur Stanis SC Impcrij Ordines t Quód Curia Romana ÔC regniim Pontificium adeó icateat vitijs fcedifsimis,luxu, auaritia, fiiperbia, nefarijs libidinibus, alijsqj deformitatibus notorijs,ut vmbram iftorum,nedinn {bcietatem,boniomnes deteftariamp; procul fuger^ mcritô debeant: Quæ quidcm vita intern per ans, plena grauifsb morum fcandalorum ÔC diflôluti{sima,multis bonis amp;nbsp;pijs viris omnibus ætatibus grauifsima ac deteftabilis vifa firiG atgp in midtorum reprefienfioncm publice amp;nbsp;merité incvif ht,lippis,quodaiuntamp;ltonforibusetiamnum nota*
Demonftrari id teftimonijs permultis grauiisimorufl* autorum pofleqquifingulis ætatib.floruer5t,6Cfidedigni^^ fimi funthabiti, nifi ea commemoratio prolixior futura vi'' derctur,quàm ut ledoris tædiû elFugcre queat: Ex quib.ta* men præcipua quædâ hoc inloco, led brcuiter, refcrre non grauabimur,continentia ÔC veterum amp;nbsp;rccentiorum de intemperiæ Status Ecclefiafiici querimonias*
'Ojiereleue» lt;(f AcprimumquidemexDiui BERNHARDI ièfî'l dt ty» pds, qui non vno in loco huius Ordinis vitiaenormia» rannidezy m J^xum, ambitionc,0t auaritiam inexplebile grauifsime ta^ tijs SMui Ec fs in fermone iexto ad Pfalmum XC Lcuius initiu^ titfiaftici, eß ♦ Qui habitatin adiutorio altifsimi,ita fcriptum relilt;|uij*
-ocr page 91-SYNODI TRIDENT. ET CAVSÄ V'I. tif
Jpß^tio^ Eccleßa^nicce dignitatis ofßciainturpe (JU(£gt; Bern har.’ pumi^ tenebrarum ncgocium tranßuêre: nec in bisfaliis flatu Eccle=gt; animarumßdluxits(pKeritiir diuitiarutn^ Propter hoc tondentury propter hocfrecluentantEccleßaSy J^dißis: celebrantj'PJalmos decantant^ 'Pro Epißopatibus^ '^rchidiaconatibuSy^bbatijSy alij^s^ dignitatibusimfi pudenter hodiè decertatury ut Eccleßarum reditits mßf ptrßuitatis uanitatis ußi6 dißipentur^ SupereE ut reueîetur homopeccatiyßhus perditionis y d(enionium na modo diurnumyßd etmeridianumyCpiodnonßolum trans» ßguraturin tjEhgelum lucis y Jedextolliturßperomne lt;pioddicitur E) EN Sy autcpiodcolituryiz^a
Idem ad Eugennim libro quarto fimiliter in fmmode^ tatiim luxum Pontificum, amp;nbsp;pompas regales curiæ Pa^ palis grauifsimaorattone inuchitur, inter cætera dicens,^‘^^’4-‘iffo« bæcnonad Diui Petri Apoftoli, fed Imperatoris Con^ ftantini potius imitationem elfe comparata. Sic enim ait: ^tirus hic eEyquineJciturproceßiß ali(puddoyuelgemfi mis ornatus, uelßricis y nec teSliis auro y ueluedlus e(piQ alboyuecßipatus tnilitCyfieccircumErepetibus feptus miif mßris.^bßyhistarnenßtiscrediditpoß implereßlu» tare mandatum', SiamasmCypaßeoues meas. In bis enim ßculartb, uidelicet apparatib, poteEatibßccßiEi ^f^nPetroyßdQonßantino^^^c^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inc.
-ocr page 92-^4 SECVNDA PARS RECVSATIONïS
«f Inhancfentcntiamimprimisdignarelata cxtat EPERHARmigvauifsimi viri EBERHAR.DI Salisburgem Dl Epijio^i fis Archieptfeopt, qui ante annos duccntos vixit, oratio» S^^sburgen^ qua mconfeffutotius Imperq publicodiramatcptnexplci’ (isicjlimoni= bilem auaritiam Pontificutn à; Ecclefiæ R-omaniftarutn,
cupientiumdiuinaatcßhumana omnia in fuam redigerc poteftatem, palam ÔC grauißime reprchendit» Verba edifum In extant apud Auentinum libro feptimo Annaliuniï fiadi^Anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Babylofiitvfok re^nare cupiunty ßrrc
^^54- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem nonpolJiinti non deßßent , donee omnia pedibiisjuii
proculcarint y attain templo U EIfedeant, extollaM
tur^ fuper omnetd(piodeolitur: ^mes opum yfitis honof ruminexplebiliiell^ Qwplnra auidoconceffèrtSyeo pluraappetii: porri^edigitunty^^ manum concupifcdgt; Eicentiaomnci fimus détériorés^ Qwferuusßruo^ rum ell y dominum dominoruniyperinde aeß Heusfir eb eße cupit. Sacros eoetus atep conßliafratrum y imo dotnü nor umßorumaßgt;er natur. H imetne cor um y pii aduet^ J/ts leges indiesmagisatpmagisgerity rationem redder^ cogatur. Ingentia lotjuitury (piaß Deusßt: noua conßb^ Jub pedlore uolutatyUtpropriumßbi conßituat imperiuff^' Deges commutatyßiasßncity contaminât ydiripityßoh^ atyfraudaty occidityperditus homo die y quem ÜHitiebtb ßum uocarefilentyin cuiitsßontc blafphemia nomen
-ocr page 93-SYNOD! TRIDENT. ET CAVSA VI. èf
ptutne/i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£rrdrcnonpo^}n,Tn
tcmplo Daßdety longé late^ dominaturtScdßcute/l in arcanojàndlarum liter drumt Qm Icgitintelligat, dodii intelligenttomnesimpijimpUdgent^nei^i intelligent,
Hæcille*
Similis eft optimi ÏMP4 FRIDERICI IL quC' PRIDERICI Tela, quæ extatapud eundem autorem, quadam in epifto^ 11, adOtthonemBauariæ ducem, de infinita Romanorum rdlt;t Pontificum ambitionc,ôô dominandilibidine,Iuxu, fatftu femoribus profligatifsimis grauifsime perferipta: Ver# balmperatoris bate funt, eodem lib» r, Ännaliö Auentiniî quot;I^ontßces I^omanosyauélosdiuitiji et dignitate dßatlt;^ cceteris Imperatoribus, (emulos effè pertinacißimos om^ Ilium P,, egu at^ 'PrincipuiUyneip parem ultràfirrepofi fe, I^anihuspcdtbus^ yiioHes at^ diesideos conari^ut ttontamßy(pij,tnSacroßndlo é£i.omano Imperio^ tanf ^uam capite oppreßdyßcile caterii membrti omnibusßr uitutem imponantt affellare eos dominationem at^ÿ diui^ iiitatem,nempey ut ab omnibus baud aliter y imomagis^ tpiàmDeuSytimeantur, I^am multos i^^itichrißos ineße P^omanenßbus illiSyiiec ullos alios y piemadmodutn Opera oHendunty exitio Chrißiance religioni eße, Sic^ui/ dem optimeßntire de ChriHo^ aitp eins reJigioneypne^ dicaty
-ocr page 94-'66 SECVNDÄ PARS RECVSATïONiS dicat^nihil^magiscupere^ ^udmutßto tempore P^esf publica Qhrißiana prißinam J\iaießatemyßmplicitatent e^pacemrecuperet^ Qiiodßerine^ua(juampotedl,nif ß[lgt;in(e eradicentur^ hoc e/l^ amhitio^ ßperbiOy fißus^ luxitSy Sacerdotum R^omanorum^fjubtradlis opsbus^at^ ^uediuitijs extirpenturradicituSy ^c. Et pauIo póft»
Nan^ hcec (. incpiit') per nicies ßntreli^ionis adeo^ uthomoillcy jpiidicitur'Papa^ diuitijsnimirumaudlits^ inaximopietatis Cbridlianæ detrimento^ omniaßbi lice, re more tyrannorum peßimortimputet^rationemadlu^ timneminiy(piaßßt Sreddereuelit^ Idpiol ßli DE'Q conuenityußrpetjeerrareyullauemendiif ci^ reliÿone aßrin^i non poßcy credtßbi impudentißinth
His congruit ALBER.ICI de ROSATE lunS'' AL BE RI CI confulti celebern'mj,quitemporibus Caroli 111L Itnp.vi'' rf£Rop^ei«xXit,teftimom'um,fimiliter conquerentis de Sacerdotui^ rifconfulti Öl Pontificum ambitione ÖC auaritia, dies nodescp ined»‘ tslliinonwm, tantiu,quomodo temporalia fimul ÖC fpiritwalia omnia tyrannidê occupent dC pcdibus Cais fubijciant Sic «n, ait* in l \(nè nbsp;nbsp;nbsp;I^raßdentes R.oman(e Eccleßce eorum adlu^
T.enonecol.^^d^^^p^ttdentiaßecundum temporü uarietatemßa uari^ n. i8. c, ^iiieruntßatuta^modoimpenumfibhmandoymododepy^^
Mdo de tempore, in tempu^i Scd ad quid^ niß utßnß’^ ~ .......
-ocr page 95-SYNODI TRIDENT. ET CA VSA VI. ^7 omnia et coekßia etterrena^ f^iritiialiaettemporalùt (iituocanÖpedibu^ßiSyUtpaldmßorianturßibijcerenf» Sed pr aî cæten's gramter, amp;nbsp;no vno in loco, Pontificum (yrannidem SC vitta taxaui't nobilifsimus Pradiciis IO* p p t R ï P E Ï R V S F E R 1lt; Ä RIE N SIS, in Commentai ferrarienCu tin quem de praxi iuris erudite feriptum rcliquit ante muF praéliciteft^ cos anno s. nbsp;nbsp;nbsp;Js inter cetera quodam in loco ’ fie habet: nbsp;nbsp;nbsp;4
In tantum excrenit hic appetitu^^ ([uodne dum Laid Jed tn fornu hid otiamfimmi Sacerdotes^et CkncißinttaU morbOfUc ut^ tiopeniti^s inßdli^ Vides enim piodipß 'Papa^ i^ni debe^ bo.plettMt, ftttanlt;piamueru^uicariu6y ueßigia [è^ui leßi Qbrßit poßidercy 0- manu ar mata nititur detinere lurifdidlione in terrisyciuitaäb, nbsp;nbsp;uilUs^ et locis^qucvßntnaturaliter
d d müdi creatione, et Chrßi ordinatione Imperij R.o^ mxtailltKpiQj^odell HEly reddatur HEO, duodcli. Catjarts, Caßri, Imo ipß 'Papa in ipßo Impcf ratorenittturßperioritatem habere: Quoi ridiculum £ll dicere, attp obominabilc audire,^c, Et alibi idem:
Plota (piomodo nbsp;nbsp;quot modis tßi Clerici tlla^ueanC jff
Laicos,etßamiuriCdiIlionemampliant. Sedheu mißri l^onßonhm Imperatores i^Principesßculares, piihocctaltaßßi' ^ttis, nbsp;nbsp;uosßruos Pontißeum ßeitis,^^ mundüper eo^ ^uampubUcè
infinitismodisußirpariuidetis,necde remediocogitatis^
-ocr page 96-SECVNDA PARS REC VS ATIONIS
IdcoatUndttcctnienioriæ commcndate (juiddicat ronymus^uetcrcsfcrutans bi/loriast hiieiiircnonpoß Jiint/cidijje Eccleßam^ nbsp;nbsp;de domo dominipoptdos Jedti^
xijjèy prêter eos^ (luijacerdotts Deo poßtifiter ant, nerôuertuntur in lacjueum tortiiofum^ in omnibus loc!^‘ ponentes fiandahm,
Multa funt ci'ufdem autoris graiMter, Qi. fine vlla drcin'^ tione aduerfus Romanae cun'ac indomitam auaritiam O' luxum efFrenatum didalibcmme, Qi quidê eo (eculo qu^ vix qtrifquam mutirc aufus fuit hac de rc, ante annos am^ plius centum quinquaginta*.
Longttm foret reterre, quae multi alrj viridodi Qi pij, OCCAM: GERSON ScplcriqueTheologi Pari^ fienfis Scholar, alijcp complures prudentia Qi erudition^ praeftantes autores annisiam am plius trecentisde Roma^ næ curiæ moribus corruptilsimis, Qi adminiftratione lüfsimis lcandalis deformata, pio zelo SC monendo Qi iü' crepando fcripta reliquerunt: quæ quidem iuftis volume nibus iampridem editafunt in publicum: vno quidemetji LiW lt;lt;ti«er=titi’biseft,Catalogusteftium veritatis ,qui ante noftrafl^ fui Prfp4/«}nætatem Papæreclamarunt:aItero,quod inicribitur : An** (diti,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tilogia Papac : Qi tertio, cui titulus eft Ada Romanoniiî*
Pontificum,uel,Scriptorum Britanniæ Catalogus*
Quàm multi veró hac noftra actate, SC iam annis ampl^ usquinquagintaviri boni Qi dodi paßim publice editis fcriptis tyrannidem fuperbam Pontificum abomina« deteftati unt, grauiterep Qi certatim reprehenderint, id fati* notum eftjuec verbofa indiget oxatione, Etenim re pauli* lumniota-
-ocr page 97-SYNÜDI TRIDENT. ET CAVSA VI. é'f ïura mota difputationib. docloriiin, nemo non vida Ponlt;» ttfices relicto veiboDcidC ofFido fuo pofthab{to,omnem cogitanonem 5C curam fuam in co confùmpfiire, quomo^ do dominatum Rium amplificarenqregnis et Impcrijs po--tircntur,ærarîum fuum locuplctai ent gcntibus domina«! rcntur,omniô^opes adleattrahcrentiquadereCarpe vni«! uerfas gentes motibus grauißimis bellis, ÔC vaftationP bus inuoluerunu Vt non paucis in locis fummus vir, amp;nbsp;ingenio moderatilsimo natus, ER.ÄSMVS R. Q; ERAS MI T E ROD A M V S hæcicandalagrauiter2lt;iniquo ^otero-animo tulerit, atqueacriter iniftos inuchatur, dicens î re? dius Pontifices comparari lultjs, Alexandris ,Crœiîs, quam CHR 1 S T Ü ôl ApoftolisCuis» Sicenimaitî Ç^ospotins exprimant uita PontißceSj (piàm (^nos cx^ primiint plumbo^ ^iios titulis reßrunt^ {ptoruin nica occupant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magts coucnitlulioiyK^lcxandrosßJrcx
[os et J^crxesynihilaliudcpidmma^nos JatroneSyimitaf' bUdu. riQhridli \'icariuni,iptdmipßmChrtßum unicum cUß(edueem Imptratoremf Quosiu/liuscvmuleni' tnr lt;,.gt;4^o/lolorü ßcceßöre5^(ludm’....^od[olorü Prinf di,BttuconuenireputaSfUt Chri/lijuccejjory munda^ nam dttionem non folum admittatyUerwnetiamatnhiaty hac omnem, qiiod aiunt^ motieat lapidant
Etpaulôpoft»
E it) uideri
-ocr page 98-7» SECVNDA PARS RECVSATIONIS
ttideri ws, ^uibits calcandismagnificrunti^podloJif Cur Ülud Petri patrimonium uocaSy (piod tple Petrusƒ non baheregloriatus edl Cur Chrißi uicarios opibu^ irretiendosputas cpias ipJeChrißits appellauitßiinas“quot;
Etpauloante:
V«audireuereßmmiPoniißcis diuitiasf i.gt;fùdii Pontißeum principe proximum ; t^urum ar^en^ tum non edl mecum^ lt;piodautem babco^ boc tibi do ; h nomine leßtßirge ambula,
^E»cogt;»j(, *îor;,c lt;4
Mem alio in opere fcribit, nihil miferius, nihil afflidiu^ Paf futurum, fi verègerere vices Chrifri, amp;nbsp;exemplum eins æmulariatqp referre ftuderet, pompa omni domf natu depofîto : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic enim ait:
lewßtinmi PontißceSy ^ui Cbrißi uicesgerunt^ßcof nentur eiujdem uttam æmulari y nempe paupertatem y la^ boreSy dodlrinatUy crucemy uitce contemptumt Si uelPa/ piCyideßypatrtsnomey uelßtndltßimi cognomen cogitent^ (piiderit in terris afßidlius^ aut (jujseum locum omnibu^ ematficultatibus^ emptumygladiOyUenenOy omni^ uitutlt;^ turf Quantum bis abdluîerit commoditatumyßßemelin^ teßiueritßpientia ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et mox fubtjcin
Tantum opumy tantum bonorum, tantum ditionü^ Wim uidlorWm^tot oßßdit^tot dtj^enßattonesy totut^
-ocr page 99-SYNO DI TRIDENT. ET CAVSA. VI. ^i^aliaytotindulgentias^ tantum equorum ^mulor um tellitunty tantum uoluptatumfcilicet abßulerit ylt;^c. In. quorumlocum inducetuigiliasy ieiuniay lachrymaSy ora^ tionesycantionesyßudiay pijpiriay milleq^idgenusmilcf roi labores, nbsp;nbsp;nbsp;Etpaulo póft : ^^cnunc firöyßquid
laboriiellytd^ontißces Petro Paulorelinquunt^ quibui abundeßtfs eli ocip Porroß^uidßlendorts aut uoluptati^yidßbißimunU Denicp concliidit:
PIullos eßhoßesBccleßce pcrnicißoresyqudm pioi PontißceSy qui^J^ fllentio dbrßumßnuntabolejccfi quteßuarip legibus alliganty coallis interpre^^ tntionibusadulicranty^pellilente uitaiugulanü
^Qiiæ qufdem omni'a manifeftifsimè docent nos,ac cotif «incuntjUtfateri cogamur, Pontifices Romanos non tan? tum olim Qc apud maiores noftros, fed etiam hoc noftro temporeita obvitæ rationem corruptifsimam innotuiftc publice, vtboni omnes amp;nbsp;intelligentes grauiter re ifta fint offcnfimeritó» Ex quo deinde amp;nbsp;hoc recftifsimèefficitur quod propofuimus ab initio, non pofte Papam vlla ratio* nein ConcilioChriftiano dt: piopræfidentis,aut fuperio^ ns munus obirc, aut iudicis partes fibi fumerc»
Sicenim^eo ipfo, quo vtuntur, iure CanonS traditS eft: \^n do Papa e/l in Statu y qut plerif^ ell oßendiculo, ^ßandalizat Eccleßanty nee ell corrigibilis y tunc non potell eße ßdeXy quia uidetur male/entire deßdet
E iitj fecundum
-ocr page 100-71 SECVNDA PARS RECVSATIONîS
libro 4.
kcundum glofTam in Canone : Si Papa J)iftindionc40» inc. ,igni{jca qujm omnes fcquuntur, vt Panormitanus ’teft3tur,qüj T alicubi ^dicitjquodtotus mundus illam approbcr.QuoO ».‘q.DccIcü ii^clafonnegat. ‘Er licet Petrus de Monte in traclatu dß Monarchia “Concilrj earn malediclam appellct: tarnen hjt/t/p.’.'ju. ’dem Nicolaus Pidauienfis ilium rcprchcndit,fubiicienS, dubta Inßne. facrilegum 8^ proteruum efle de ea hæfitare. Similiter Si c Antonius de Rofcllis ' grauiter voluit, quod Papa perlê^ inconßl. ÿy, ueransinnotoriofcandalOjdehæren eftfufpedus jVidelP RcqmCttufCO cet,quodnoncredar, DEVM vltoremelîè criminum, lum. S.uerfu. fuie aliam vitam* Polhemo, quod in talicafu Papa nofl l^epa/fu^. pofsitellè Iudex, ex fado Confultus Ludouicus Roma^ '■ nus ' refpondit, citans ad hoc praeclarum Canonemîg Quod qui rebelliter viuit,amp;di(cereatqj agere bona recU^ (at, magis Diaboli quàm Chrifti membrum effè oftendi# tur, amp;nbsp;potius infidelis quàm fidelis elle monftratur. lit
d Sub tit.de mo • do reßßendi Papien. S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententiam ôl Decius pedibus iuit, eamcp multis ar^
horum lurifconfultorum Pote/ïrtMmf.‘^lt;^ulofuomagnus fuit, fummis negoc^ps Reipublic^e adhibitus X Ludouicus Bafilienfi Concilie interfuit, SC cafi.uerßvndicmßtitimin co obijt, fepultus Bafileæ: Dccius Pifano de co«c/M^o..ConciliocauramCardinaIium aduerfus Pontificem lullquot; ƒ um IL défendit.
in conßl. ult^ jjj- Et hadcnus qiu'dem de fexta caufa recuGndi ConcP n.if.cr^à, lîumtuipi'um PontificiSjquiob vitam profligate impi'am, amp;nbsp;Ecckßx Chrifti'anaf, pijscp omnibus fuprcme detcftan^ dam nullum omnino ftatuendi ius aut fuperioritatem pio ChiiftianoConciliohaberereAè pofsiq
Can. nullus di/hna. h
Vf^^adn. w, S E P TI Al O • Eô ctiani magis Romano
-ocr page 101-SYNODI TRIDENT. ET CAVS A VH. rj ficî dencgandiim fuerit hoc , vt libero Chriftiano y I î Conciliois præfideat,quôd non tantum in [mpcrio,fed cjuprccKp« vbiqjin toto orbe Chriltiano notifsimum fit publiée, amp;nbsp;tionts. nemo nefciat, nihil non Romæ auro venale elfe, mercatu atcp nundinationc impiafacrorum St: prophanorum oms nium:grauifsimumcp èC nocentifsimum ambitus Simos niaci crimen ita elle peruulgatum in Curia Papali, vt nihil eopofsitelTevulgatiuSjnec vllius fceleris maior ibi fit lis centia Slt; impunitas» Neep enim modus aut finis vllus eft netariarum expilationum rapinarum, quibus oms nes omnium nationum prouincias Romaniftae abfqj vllo pudore audacifsimc funt depopulati,vexarunt,exhaure= runt, atep etiamnum diuexant. Vnde iampridem iftavuls go Sc in triuqs iaStata fuerunt»
Curia Komana non petit ouemßne lanai nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Al£gt;erict« w
Tuantes exaudit^ non dantihii6 o/lia claudit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uertoiRoma.
Etilludfacetum:
Si caput à capioyuel dixerts dcapiendo, 'T'une e/l P^onta caput^ omnia nam^s eapit,
Sideclinando capio^ capis -, adcapiendum
P. etia laxauiij retia larQ^a mnns^
In glofta Pontifteft iurisfimftts rccitatur iocus cufufdam m c. ftndd« IoannisMonacbi,cp.tiRomam à Yodendo dieftam voluit, menu ex. dt quodmanusroderet,2lt;ïetcrtur eius verficulus»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eieit.mó,
Roma manus rodit^cjt/oi rodere non uakt odiü
Bundem ctiam facetè diccre foliium Yefertlcannes PtrY-* drex luYisCaTroniciinterprcs,RomamfutYdataTO.àlatYOS nibusadhuefapcrepYimordiafuîu
-ocr page 102-74 ^ECVNDÄ PARS RECVSATlONîS
V T A V TE M Pontiftcum nundtnattones itnpî^î, et infinita illa pecunîæaucupiadtftinditn demonftrentiH'» DE TAXA pofteritati patefiant, viïùm fuit Deledis T A X A OJMcrÆPo»« Cameræ Papalis, quam Sacrç pœnitentiariæ dixerunt,fc^ fificiit, cundum prçcipua negociovum genera diftributam,adijc^ re potius ad finem huius operis quo faciiius, ôC velut îti tranfeurfu infpicienti appareat,quàm fuerit Pontifici quf^ ftuoiâ hæc mercatura impia quam^ fuerit ei odor luerf bonus exre qualibet»
Etenim exeaapp3rebit,nullum tam immanedeliduni# Éamtetrum authorrendum Icelus nullum cogitari polîc, cuius venia pecuniæ interuentu, quam quifey daret, para^ rinonpotuerit, aut abfolutio, aut difpenfatio impetrari, modo pecunia ad earn rem pro ratione Taxæ necelTaria interueniret»
Necg vnius tantum generis funt hæ Taxæ, fed, prætct cas quas adiecimus, extant ÔC aliæ, quæ luce clarius ofteii^ dunt,quid fît fiimos, quod aiunt, vel potius, fumi vm^ bram vendere, aut plumbum cum auro permutare* titulantur autem Taxæ pœnitenttariæ Apoftolicæ, quaS longumeflet hîc.inferereî Sunt enim prolixæ amp;nbsp;multi^ plices, ÔC reperiuntur paftim in tradatibus iuris î præièr“ tim indecimoiêxto volumine, circafinem» Illudetiam inqfdem lcriptis obièruandum efî:, quod Taxa de Turo-* nenfîbusferuatur,quamdiuR.omanæCuriæfedes efteir^ ca montes î Vbi veto eft vitra montes, vel in alqs partfî bus Italiæ, tune pro Turonenfîbus ponuntur grofst» Cuius rei memmit etiam Ludouicus Gomefîus in regUi« lis Canceliariæ: régula de valoreexprimendo,columna tiuarta»
Atquc,
-ocr page 103-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA Vîl. 7^
Atque^hi quos diximus, Taxarum Itbri indices, ßy» lis (ùpercp docent,quàm quæftuofa hæc nundi'nano Pon.' tifidfît,qui vniiierlum propè orbem Chriftianum lus imx pofturis exhaufît dC cxluxi't. Quam ob rem amp;nbsp;hoc rela# tum eftinter Impertjgrauamina,quorum centum nume« ïoOptimus,Maximuscp Princeps MAXIMILIAquot; N V S I. lmp. aduerfus Curiam Romanam colligi ad annum Domini âLD. X, ctirauitolim. Verba graua^ minis hæc funt, articulo L X V IL
Q^emadmodum pluspecunice ^udtnpœnitentiæpec^ catoribiis imponanU 'Patrum Canonibit^slancitum fpiritualibits ac manifcjlu peccatii fpiritualctn poeniten^ tiamßu fatiifiélionctn eße imponendam : utßcnonpecu^ ^icclucrunty fedpoiiu^ animarum filus queeri intclliga* tur. lt;^t Bcckßallici Indices nbsp;nbsp;nbsp;Officiales perperam
animaduerfs CanonibuSy didlamfpiritualem poenitentifi am in tantum exajperantyaggrauant augentyUt Laid pleriq^potiiisqudmeamfttisfiUionem acceptare uelint, pecunia mahnt ßbi ab ipßs immunitatem comparare^ Quare^Laicimultum premuntur t Eccleßapici contra tnultumditantur y. utputa qui inßum priuatum common dum partis agunt munus iudicis i quod tarnen oa mnibus iuribus difonum esl^
Hadenus verba grauaminis»
Ç Quod fî cwi Iiaf c Taxanim ratio in pleriique cafibus kuiufcula
-ocr page 104-SECVNDA PARS RECVSATiOKiS
ïeuivircula vidcaturils illud contra cogitet,quanta Sgt;lt;!: quà'.îi grandis pecuniæ VIS ex toc cafuum iTuiicnudine ÔC nego:“ dorum variera ce fummatim conftciatur, maior profedô quàmpro cuiufquam opinione, hæc non acciiratius ilumantis.
DE P ALLI:
IS Epfco^d’
lAM vero, quàm mnlto eftamplior exfumma,qu3e per £am varias piouincias æ nationcs ex Pallioruin EpP icopaliuiTi rcdempEioneconficiturc’Vbi præter Pallioruit* redemptionem infuper hæc præfente pecunia redimerc, oportet: Buîlam Principalem, Bullam commiTsionis, Bulla!nÂbfolutionis,Bunam ad Capitulum, Bullam ad Clerum, Bullam adPopulum, Bullam ad Vafallos, Bub iam ad Ârchiepifcopum, Bullam ad Regem, SC formarrt UTramentiîfoluendum^inConfiftorialibus pro munere Confecrationis, pro munere Benedidlionis, vt omitta^ mus tot retentiones deuoluta, penfiones, ÔC (èxcenw alia.
DE AN=gt; NATIS.
Pallio cohærent A N N A T AE, quæ dicuntur. Ap'' pellant verô in Romana Curia A N N A T A S, quod Ordinarij locorum nominant medios feu primos iruAus, et pro confirmationeEpiicopifolentappellareredemptio«’ nem Palli^cum tarnen propriefolus Epifeopus Bamber^ genfis in Germania habeat Pallium, Sgt;^ Archiepifcopi. teftatur Eccius in Enchiridio fuo.
Quam porro quæftuofa fucrit Romanæ Ecclefi^e haîc AnnatarumcoIlediOjquantaque inde auri vis con^ fe(fla fit, incredibile eft didu. Non enim tantum EpiTeo^ parus amp;nbsp;Prælaturæ, verumetiam alia minora benelicP» queEleÆuadicuntur, quorum reditus annuinon
dunt
-ocr page 105-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA VII. 77 dunt vigintt quatuor ducatos, imô Si quæ ix. ducato'' rumfunt, ex conftitutione Leonis X. Pontificis, fingula penfiones certas Cameræ Pontificiae perfoluere cogun-' tur,ut autoreft Hieronymus Gigas in cractatu de pen-fîonibus. »
Non mirum igitur videri debet, Ordines Impcrij etiam hoc retulilîc inter grauamina pubkca, quæ in Comia)s an# ni M. D.XXII. Pontificio legato grauiter ôi. prolixe funt cxpofita. Sed fruftra, Sgt;C perindefi quis furdo, quod dicL tur,fabulamnarraret. Cumtarnen de annatis Si fîinili« bus exadionibus atc^ expilationibus Sinioniacis tolleiv dis grauifsime conftitutum eflèt Bafilienfi Concilio, Ver.-ba decreti ièuconftitutionis de annatis hæcfunt, Selsione X XI. eiufdem Concilij,
rttcretuw Sy nodiBdßlien^ ßs de Annatis
Sacroßn^a gener alii Synodiis Baßlienßs^ in ßb ^iiußn^olegitime congregatayUniuerßlem jßccleßatn ^^praßntans^ t^dper^etuamrei memoriantinnomb
SpiritiisTaracletiflatuitbiecßn^aSynodti^i qu6d tarn in Curia P^omana^tpidmalihi, pro^ßu in confirm watione eleélionum^ admißione podlulationum ^prceßn^
iationumprouißonej collatione, dißeußtione^ele^lione^ poslulationcy preeßfitatione^ ettatn lt;t Laidsßcienda in» ßitutioney inflallatione^lt;^ inuedlitura de Lccleßis etiam catbedralibitimetropolttanis^ monafleriji digntta» heneßdjs^ oßidjs^y Eccleßaßids i^nibißun^ ncc non
-ocr page 106-78 SECVNDÄ PARS RECVSATIONIS
lion Ordinibns^^ ftcrabencdiélioney acPallio: «etero nihilpeniti/s anté nelp6/ï exigatnr^ raiione litc^ rarum Bulllt;ejigiïlt^^^gt;^hnatarumy communium mi', nutorum(cruitiorüyprimorumfrudluumy deportatuuny autjub (luocuntp alio titulo^ colore^ uel nomine t ^ratextH euiußun(pconluetudims,f^rüiilegij, uelßatutiy aut alià i^uaub cau/ày ueloccaßonc^ dire^è^ uelindiredlè^ßluni ß:riptoribiis^ abbreuiatoribus^, re^ißratoribuslif terarum y ßu minutarum,pro ipßrum labor e competent falario perßluendo^ nbsp;ßluie autemßcro Qanoniß(piii
exigendo^ dando^ uel promittendo contraire prteßm^ pßrity poenam incurrataduerßtm Simoniacoi inßi^amgt; ac in ipßs dignitatibits, 0- beneßeijs taliter obtentis nub Ium iifs^ aut titulam aeptirat^ Qbligationes piop ^prof fmßionesy cenßne, ac mandata^ nbsp;nbsp;quicc^uid in prlt;eiudb
cium decreti huius{aluherrimißeri contineet, nullas ob tinere uicei^ atp irrita cenßantur» nbsp;nbsp;BtßC ptod abßt )
'Romantts TontißXy (pa pric aeteris uniuerßaliui^ Conciliorum exepa^ cïT cudlodire Qanones debet^ uerßts hatte ßndlionetn alipuid ßciendo Eccleßat^ j candalizet, generali Concilia deßratut\ Clt;tf
iueropro modo culpit iuxta Canonicas findlionth perßlt;^l
-ocr page 107-SYNODI TRIDENT. ET CÂVSA VIL 7^ per fûosßiperiores âigna ukione puniantur^
f EODEM inConcilto cttam Epiftolæ Synodaîcî Patriim, qui Conciliointcrftierunt, automate ad Eugenûs umPontiticemmifîæfunt,quibus grauiter hortaniur, vt ôiipfèhuicde Annatis aboîcndis decreto aiïèntiatur, ÔC vedigalia ifta remittat. Fuit 6C grauis hac de re com.* »nonefadio proçofîta à loanne Bacchenftenio Dodore, orauone publice habita, vt in adis eius Synodi prolixe eft legere»
Vcrùm ,hæc de AnnatiSjfîmilibus^expilationibu« décréta Synodi tantum abeft, vt Eugenium 06 fucceflbres Pontifices mouerint, ut etiam vi ac violentia manifefta contra Synodi conftitutiones fuo more agentes,vel ex vno Franciæ regno fupra decies centena millia coronatorum corrafa Romam quotannis exportarinuQua de relibri fF de digni in publicum iam olim editi funt : et videre eft idem intaxaEpiieoporum Franciæjqnæ relata eft in decimum# quartum volumen tradatuum iuris, vbi ad odingenta eoep amplius beneficia maiora, Archiepifeopatuum, Epiu Icopatuum, Prælaturarum Ô6 Abbatiarum Galliæ ordine amp;nbsp;diftindim commemorantur»
Extat Ô6 Pariiîenfis Curiæ feu Parlamcnti pro liber-täte EccleGse Gallicanæ aduerfus Romanam aulam dos fenfio, oblata quondam Regi Galliarum L V D O V h CO vndecimo : in cutus articulo fèptuagefimo fecun^ do , amp;nbsp;fequentibus quatuor exprefsè expofîtum eft f Pq , eius nominis Secundi, Pontificis , tempore valt;s
ht eo regno fuprà viginti Archiepifeopatus, Ô6
Epdcopati^;
-ocr page 108-So SECVNDA PARS RECVSATIONIS Epifcopatus, in quorum bencfidorum annatas Sé diplo^ mata depenfa fintCuriæPapali coronatorum centum vigintimilliai
Totidemaureosex Cœnobiarchijs feu Abbaujs,qu3C codem tempore ad fexaginta numero vacarunt, à Pontifî'' ce codem in regno efle redacios»
Turn deinde ex Prioratibus, Decanatibus, Præpofîtil^ ris vacantibus,non minus quàm aureorum coronatoruii* centum millia*
ijf Præterea confiât, cflè codem in regno ut minimuiUf centcna millia Parrochiarum Sé filialium Ecclcfiarum, vt vocant, quæincoluntunharumquælibetjfîfummatim ra^ tiofubdicatur. Pontifia Pio non minus x^^coronatos de^ pendit, quæ fumma facit vicies quinquies centena mdU^ coronatorum Gallicorum^
Atcp hæ exadioncs Pontifi'ciæ adeo ( quemadmodufl* articulo 7i» Parlamentum conqueritur ) regnum opuIcH'' tifsimumauroexhaufirantjUtærea tantum 6C minutio^ moneta in vfurelinquereturincolis ,auro omni Romafl’ exportatoîQuemadmodum hæc copiofius cxpofita fui*^ in eolibello, quem c Gallico in Latinum ièrmonem coO^ uerfum,':D* Franciicus Duarenus lurifconfultus dodil®' commcntario fuo, De facris Ecdefiæ minifterîjs Sé cijs,adiunxit:quieditus efianno M^D*LL Sé recufiJ^ anno L VIL Lutetiæ cum Priuilegio Regis,
Hucpertineqquodfcripfit quodam in loco Archicp’^ fcopîMagdeburgenfis Legatus, qui Concilio Bafilien^ interfuit. Is in Sylua locorum communium,quæ cxta^» narratum fîbi aitab Archiepifcopo Lugdunenfi, in Con' ciiio J quod Bafileæ habitum fuit, ad annum Dom^
-ocr page 109-SYMODI TRIDENT. ET CAVSA VIL Si
M. CCCC. XXXVI. Martini V* Pontificis tempore ex fola Gallia Romain exportatafuiiïe nouies millena mil liacoronatorum, feu, vt nunc loquimur,uouêmilliones coronatorum Gallicorum : quemadmodum Epiieopi èC Prælati has rationes fubducunt, non numeratis ijs, quae tninorumordinum Clerici, Romain fubinde curfitantes important, qui non rarô oinnes facilitates fuas in eo con? fumunuEttandem fubijcithoc epiphonema ; ludtcet timoratiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uorago b(ec^
Atep hæc ex vno Galliarum regno vis pecuniarum im^ tnenfa à Pontifice àC eius quæftoribus emungitur : lam fi caeterorum regnorum, nationum Ôl prouinciarum va^ riarum ratio ineatur, quac hadenus ab iftis lamtjs popula.* tæ fùnt, 6C plerætp etiamnum vexantur , QC exfuguntur iniferè: maior profedô quàm pro opinionehominû fumquot; ma exiftet, dC propè incredibilis, in tanto præfertim Cardin naliutn, Patriarcharum, Archiepiieoporum,Epifcopo^ turn, àc Prælatorum numéro, dominantium per tot régna prouincias, amp;nbsp;quæfturas exercentium in Italia, Cam# pania, Sicilia, Calabria, Apulia, Neapoli, Terra laboris, Aprucia,Tufcia ,ducatuSpoIetano, Marchia Anconita# na,Romandiola,Pifis,Genua£ SCapud Ligures in pro# uinciaFlaminia, Infubria quæeft ducatus Mediolanetv fis, Patauino agro, deinde per Dalmatiain, Iftriani, Sclauoniam,Spaletinum,Ragufios,0C Illyricum ac vici? nam Vngariam,A^ Macedoniam Turn per omnes GERMANIÄE angulos 0^ oras: Sueuiam, Fran# coniam, Alfatiam,Bauariam, Auftriam, per Rheni tra^ dum ÔCDanubijripam, per fuperiorem amp;nbsp;inferiorem Sa#
P xoniatn
-ocr page 110-St SeCVNDA pars RECVSÀTIONIÎ’ xoniam, Mafchiam, VVeflphaliam, Belgictim 0^ maniam inferiorem, per Liuoniam, et h'ttus Balthicum la-' te, per Burgundiam, Allobroges qui font Sabaudt Praetc^ red per tot régna óóproiuncias Plifpani'arum ,in Arrago^ nia,Cathalonia,Calri}ia,Legionis regno,et apud Compo^' ftellanos, Portugallos feu Lufitanos ôC Hifpali: Similitef l^cr Bn'tanni'as ,.AngIiam, Scoti'am Hyberniamî tun' Septentn'onalia régna Daniam,Norvvegiam etSueciaoiî Rurfus per mediterranei man's Inftilas Sardiniam, Rho^ dum, Baléares alialcj} complures, in quibus locis hoclio^ minum genus late dominatum obtinuit,0Cetiamnum gna ex parte obtinet, Regescp QC Principes tributan'osfiblt; tecit,vthac de re Catalogus extat ÔC tradatuspeculiarîS JDc numero titulU^ Cardinalium etLgt;drcbi^^copormnf uolumine \^1IIL traSlatuü^Jèu ut uocantyiurii Qceanogt;
Eft Sc apud Alben'cum de Rofate prolixus Catalog^^ Cardinalium Epifcoporum Campaniæ Si Marchis, adeoep Germanicorum Si Italicorum magna ex parte oin^ nium, ad titulum Digeftorö, De itatu hominö numero vfep ad finem.Et in ïibeUo,cui titulus eft Prouinciale. apudCardinalemlaeobatiumintradatu de Concilioü^* articulo r^col. 6^ qui ad tria millia Epifcoporum num^ rat, qui paftim in orbe Chriftiano Romanum Pontifi^^*’* fuperiorem Sc caput agnoftant»
E T hadenus quidem de Annatis bcneficiorum cléfiafticorum, ex quibus confpicitur, quam illæ Rom^''» Cuiiælucroiæfint,6lt;quæftum adferant vberrirnumï interim omittamus ï taxant Canccllariic pro^ratiji pe^lt;itwii^proabjentib(is^,proßmplicibusprowßotti^^^^^
-ocr page 111-SYNOD! TRIDENT. ET CAVSA VII. 85 pro dcuolutionihu-s pneßlatuum nbsp;nbsp;dignitatum ^pro
tteficiorum prieucntionibifs pro cotnmendationibui er pcnfionibits^probcneßcijiuacantibitsin Curia R.otna^ na^proeredlionibus-ypro nouts prouißonibus^pro bette:: ßcip uacaiur^S;, proprouiflonibus E-cclefiarum ^mofi nafleriorutnper conßßoriutn-, pro commendu,pro fi.cuh tatibus ßpifioporunty proficultateuißtandiypro expe: ditiottibus informa ratione con^fuiy pro coadiutoribus^ pro Uteris maiortsiußiticey pro ofßdjsClericorunty er di^nitatibiisJeciiîaribus Eccleßaßids y pro 'Vicariatibus Zt^feudis y pro ^.^bßliitionibus y pro Laids y pro exfi peditionibuSy perinde ualere ^pro f'udlibus percipient dis inabßiitiay prounionibus y nbsp;nbsp;appUcationibuSypro
^^J}gt;^nfationibuSy ad duo y ueltriUy uelcptatuor ben eßt
incomparabiUa y pro gratia i^ßcultate uißtandiper procuratoretn y pro Legitimationibus yprorepœnitent fiaria, q^ttce latißimepatetyproPriuilegijSyprofitât ribus portatilibus, pro fi.cultate eligendi Conßforent y pro Gratijs, ß neutriy perinde ualere y pro Dijpen^ ßtionibusßper uifiß corporis , pro trregularitatibusy pro infradlione ^otorutn P^eligionis er peregrinat ^^^f^is^pro lt;,.^lß)lutione caßiu/n 'Papce referuatorutn^
F ij pro
-ocr page 112-S4 SECVNDA PARS RECVSATIONIS pro ^rothonothariatibits cr promotionibiis Capell^^ norunty pro non obßantiji^proprierogatiuiSy annulation nibitSyÇ^ pro alijs claujulh/j)octaltbus^pro dofèélu cettrn tisi^nataliumad benoßaa^ pro translationibiiSj conßrmationibui conceßionibus alienationuin bono^ rum Eccloßaßicorum^proindulii'S Clericörum ßcuU/ riufhyprocofßruatorijS;, pro reuocationibus redun Eionibusypro exemptionibus^pro literis nnnorrs iiißiM^ profundationibusy pro toleramusyUtuocantyßeu tok^ rantijs concubinarum, meretrtcum y pellicwn' Et quæ ftint iftorum aucupiorum l'nfim'ta ali'a, de qui'biiS extant integri libri T axaniiii,vt vocant, feu çftimattonum, tiatio î Taxce Cancellarice ^podlolicce^ cum nothin bilibusy iuxta ßylutn bodiernuni Cnrice li^omanx-Inquibusiibrishocquocçfntercætcfanotandum eft, fub R-ubricade matrimonialibus eaufis legitur, non difpenfindum cum pauperculi's, eô, quôd non habeant wndefatisfaciant Taxæ ordinariaat VerbaTaxæhæcfunC
Ußgt;onjatio de contrahendo in co^natione ßiirittut^b r- A-x;
Expediuitatnenunatnpro gr^Lßd degratia. Idem e/l indicium inßcundograduylt;!^ componititt cum datario in maximafimma alitptando CCC
-ocr page 113-SYNODI TRIDENT. ET CAVSÄ VII. Sf etia/ft CCCCO, alias iuxta ijuaîitatcinpe^rjonarum,
Et nota diligenter y ^uodhuiufmodigratiæ dißienf fationes non concedunturpauperihus^ (plia non/tinty ideo nonpojjùntconjôlarh In J Haut illl gradihus conceduntur pœnitentiario y plia contrahentesß attif nent.
In II III cofnponitur pro tertio ad ducafos
Sinobilesy adducatos L ßt déclarai toriaßperßcundo y nbsp;nbsp;non componitur^
Hadenus verba Taxæ*
Nec défunt exempla cafuummatrimoni'ali'iim, in qufgt; î’usfuprà mille coronatos aut ducatos pro dilpenfationiiî busfit numeratum..
«iT I A M vero quantum ex Indulgentiarum Bullis ^uæftum fecerint Pontifices, ÔC Pontifictj,
PU'amnum inde corradant : turn quid lucri afférant Curiæ ^eßruationes pelloralesy mentalesy regrejßis genera^
CT*JpecialesacceßiSyincorporationeSyUnioneSyre^ la^ationesypertnutationes beneficioriiniy uenditionesydcif cl.irationesy^c: Id didlu incredibile eft, maiorem, quam pro atiusquam opinione,fummam facit: Siquidem ex fola Gallia fuprà bis centena millia coronatorum redcis gerunt,vt eft in ea, quam diximus, defenfione Curiæ Pa.' rifienfîspro libertate Gallicanæ Ecclefiæ, articulovv* ad nnem«
F iq 4^ Breuiter
-ocr page 114-S(5 ^ECVNDA PÄRS REGVSATIONIS-
Sumind oma nbsp;nbsp;lt;nbsp;Brcuiter : Summa vedigalium herum omnium, quac
Kijw» aeéligd exdiuerfisnauonibus ÔCorbis Chriftiani prouindjs Cu«’ ZjwMt, iiu£ (X ria Romana annuatim coegit, eo præfertim tempore, quo uniuerjoorbe adliuc integra fuit mdulgentiarum autoritas, facit annua ebrifiiano decern millionum millia, vel, vt nunc loquimur Centum c«rjlt;eR03 toniias auri.Supra quam, quod ex tern's, vt vocant,Ecclequot;' man^pçii^ nobili ilia donatione Conftantini,ac Diui Petri pa^ auntur, nbsp;nbsp;nbsp;trimonio redigitur, quod Ôd ipfiim amplifsimi regni opes
facile adæquauerit»
B MANTV« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;optimus Po'e'ta Mantuanus de Hi? expila^
■ye tionibus auarifsimis cecinit.
gt;\cnalia nobis
^emplay Sacer dotes, altarilt;t,Jacra,coron(!ey
-J Ignis, thura, preces, caelum ell uenale , Deus^^
Et inter iuris interprétés praecipuus lASON MAYf YNVS in Z. NVS quodam inlocoinexplebilemhaneauaritiamPo#
De MfrEoamp;= damßiampartitur,nec cur at omnibus epulis osßum ap^ ponere, tanptamßt infatiabilis ; Secus esl in ^apa, qticß totum continciomnia, lt;^c^
Atcghoceftquod ALPHONSVM Arragontm’ ALPHON= Regem fapientifsimum false dicere folitum ferunt: Har«’ svs REX. pyasnoniamampIiusinfulas,vtPo'e'tac exiftimarunt,»««’ colere, fed ex infulis migraflè in Curiam Romanam, ibiep domkilium fuum coufiituide; Vt rcfçrt Antonivt^ P^' norniit^^'^^
-ocr page 115-SYÏÏÖDI TRIDENT. ET CAVSA VIÎ. £ƒ hormitanus inlibello De diiflis ôC fadis Alphonfi î mc^ minit L* Gomeûus in régula ; de valore beneficiorum, in præfatione ckc3. finem*
Poftremôt Quantum funeftiilliTaxanim indices Sé tibri queftorn acrario Pontificum emolumentiattulerint,id fatis docet IOANNIS XXIL PONT* opulen^- iom, xxif. ta haereditas, qui cùm in Taxarum rationes ,vt de eo fcrii« Pontißcii os pfîtF*Petrarcha,acute ÔC vigilanter aduerteret, ne quid pcsimmcttfa decederet, S)C taxationem feu æftimationem ordinariam Ducatis Turonenfibus uel Florentinis auxiflèt : decedens teliquit coronatorum vicies quinquies millena millia, hoc cft,tonnas auri ducentas QC quïnquaginta* Hoccine cft CHRISTI Ouespafeere imôvero deglubere, aedilaniareminutatim, vt rede Marfilius Patauinus in a Defenfore Pacis* ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Piirfci.ca.t^
Ingens profedô hæc eft, immanis Pontificum aua? titia, tot tantisep pecunijs régna omnia ac prouincias orbis Chriftiani fpoliantium, pugnans non modo cum expreflb mandato CHRISTI, quopafeere nondeglubere iu^ bet Olies fuas ; verùm etiam, cum omni honeftate ciuili ac naturali: ÔC patrum quortindam autoritate grauiter repre# henià, inter quos BERNHÄRDVS itaaitî
Quid aliud San^^us dimifit apoßolus Quod habeoy ini^uityhoc tibi do^t^uid aliud^ numßiOytton eße aurwn^ argcntuiitycum dicat ipß:ar^entum nbsp;nbsp;aurum non cß
mibh
Et pauldpôft*
Hij
-ocr page 116-83 SECVNDÄ PÄRS RECVSATIONIS
Eßo utalia ([uacutt^ ratione bcec tibi uindtcesy tempord^ liajcilicct^Jednonlt;^^o/lohco iure^
Et infra rurfus;
Qjiodhabuit^ hocdcdityjölbcitudine/t}^ ut dixity ßi/ fcr Bccleßds^
Dubitanigitiirnon debet, RomanoPræfuif, 5gt;C focijs ciuSjdiuina Humana omnia, facra atqp prophana vena# lia eiïè auro: ipfam^ Curiam Romanam aliud eile nihif^ quàm impiam quandam tabernam negociationis, vtreclc quo(^ iSj quem modo diximus, Marfilius ait:
Quid aliud cdl R^omce i ^uàtn Simoniacorum unf' di^concurßts,.
Etpaulo antêillaî
Ç^oniam Sitnoniay p6/lfiéium expleatur^ amplßiitia cdl y quodeadempoteßatc rtdditus y pro^ ucnti^ beneßciorum omniumy ubiq^ y quo primum an^ 1ÎO uacantia fiicrinty ßbi referu^tyßcundum hunc moduli^ ßbi congregans omncsjnundithcßurosy cifdcm ouini^
Jpoliansy at^^ prouincilt;asi In qutbifs dßribul debcfit minißrt^:,Euangclidiy pcrßnis mßrabibf bus y autin R eipubliaOy de qua fitnuntur,ßbßdiutn jß oportety conuerti.Quoniatnadhocßatutay nbsp;nbsp;ordin^^
' fierunt^
H«ccumitafint: facetè Abbas quidam,fntcrrogann»
Pap^
-ocr page 117-SYNOD I TRIDENT. ET CA VS A VII.
Papa cuius fît partis, auaritiam Pontificum notans,refpon dit,efle Participîj partis: quod partem capiat de Ckro,paigt; temdeiècularibuSjCum.totius orbis fignificatione dolo^ ris, finemodis SCtemporibus* Multis enim modis homk nés intelligentes indomitam hanc auri famem notarunt.
lt;([ Vt igitur ad id,quod propofuimus,rcuertamur : Satis demonftratum exiftimamus , Papatum non tantum crP minis ambitus Simoniaci.infîmulari,fed totum,qijantus quantus eft,ea foeditate pollutum turpifsimè,utmer{tô bo' nis omnibus abominandus fit, Simoniam autem vulgô dicimus à Simone mago, quam Latini ambitus crimen nominant, cum quis fundiones Ecclefiafticas, quæ mera DEI donafünt,pecunia nundinatur,vt(oan,de Ana? nia definit, “Vel: Simonia eft ftudiofa voluntas fiue cuÿ piditas, feu vitium emendi aut véndendi aliquid fpirituale W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Je
vel fpirituali annexum* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simottia n. î,
Quibus confequens eft, Status Auguftanæ Confefsio^ nis, qui à PontificeRomano diftedunt, nullo tcneri iure, vt cum Simoniacis iftis quidquam commercq habeant aut communionis, nedum ut caput Simoniacorum atqj haere^ fiarcbam profuperiore agnofcant, aut iè vlla ex parte ei fubijciant, Nam Canones ipfî fiC inter prêtes,eius, quo Pontificqvtuntur, iuris,omnes vno ore teftantur crimen ambitusSimoniaci præcæteriseflegrauifsimum ac fum^ mumfcelus, quod etiam pro hærefi nocentifsima haben«-dum fit,
Simoniaci enimiieîuti primi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciptii bærctici
ab omnibus fidcUbus (ùnt re/pncndi : 0- omnia alia (rimina rejpcdlu Simoniaae berejeos guaß pro ni^
F V hilo
-ocr page 118-90
SECVNDÄ PARS RE CVSATIOMIS
bilo repiitanturjait textile cgt; patet, Igt; (^ccß, 'VIL
£^t Qhrißi^ Simoniacos de. templo eiecit, nbsp;nbsp;menß^
nwnulariorum^ etcathedrasuendentiumcoluinbas eiief^ titßich: Domus mea domus oratioms uocabituryuos an'' Umßcißts illamßpeluncam latronum. Si igitur exemp^^ patientice leßis Cbrßui Simoniacoi de templo eiecitylt;^ tos latrones uocanityCt cathedras Simoniacorum euertd^ ^tiisedl, ([uiin ^cckßa Del audeat introducere tald^ Si Chrßus eorum euertitcathedrdü,(pits easeriger^ audeat f SiChrßus Simoniacum uocat latronemjCpus eß tarn temerarittSyCpui talem latronem Simoniacum^ cpii cd^ uendus eß^audeatrecipereyetpraßcere utpaporem^nb ficpiißeuultaßruere ^^iticbrijlumeius (juodCbrßn^ V.ul. ZQ. ns-ßeitjf^ docuißacere.V^erbaßmtaurea GuilielmiDn^ randi in tradl-demodo Generalis Concilij celebrandü
c.fdluätor. ». nbsp;nbsp;Infiper Simomee crimen eßcæteris maius.LVam Si^
moniacus eßidolorumßruus^ quia auaritiayquæ in Sirtt^ Afl.s. niacontinetur^eßidolorumßruitas. IVon enim Simoi^ magus entere uolebatjpiritum fanLlumßddonum etnti^ queerebatyUtlucrumßaceret. Etquia itaeß, quod culit^^ idolorum eßheereticusßquitur;,quöd Simoniacißui not^ nißpropter auaritiampecunias quetrunt^ heeretici
-ocr page 119-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA VIL 91 turtQjtodç;^ Cardinah's lacobaüus in tra^, de. Qonci^ liji de Papa SimoniacoJcripiutn reîiflutt.
Hoc ampliusî Crimen Simoniæ eo in fe mains vitinm habet amp;nbsp;nocentius exiftimandum nbsp;nbsp;nbsp;immanis hæc ana^-
ritia idolorum cnltum in fe contineat : Auaritia enim, ex quaSimonia exiftit,idolorum feruitus eft ,vt Apoftolus docet. Etinfacris literis relatum eft, Simonem magum, a quo crimen hoc nomen fnmpfiqimpia mente, non fpirP tum Sandum, fed dona ipiritus Sandi,vt ex illis quæftum feceret, pecunia licitatum fuifle»
Cum autem idolorum cultor omnis rede çtiam pro hæ# fetico habeatur.Confeqnens eft Qc Simoniacos omnes, vt qui ad quaeftum ÔC lucrum omnia referunt,rcdè hæreticos dici: (^uae etiam fuit fententia Cardinalis lacobatîj ® vbi de Pontilice hoc vitio laborante idem iudicandum docet, i,j traikitu de'
Meritô igitur laudanda eft Optimi lmp, LEONIS Concinp. conftitutio plena pietatis : cuius haec iltnt verbaî JSfcino ^•^dü^dcerdotijuenalitatepreeijmercetur.Q^dtag^KiJ^ ^'^gt;‘^tiirynon(luantudarejufficit^(eßi/}ietnr. Profita e^
locus tutusytt cpuce caufapoteriteffè excußta yßue^ Jieranda Dei te/nplapecunijs expugnentiir^cptemtiruinfi ^tgritatis,aut uallüßdeiprouidebifnusßauri (acraßmes penetralia uenerada perßxpat^ Denilt;^ ^dcautuejjèpofi ferityautßcuruyßßtn^itas ittcorruptacorrüpatur^Ceß ßtaltarib, imminereprofanus ardor auariticeyCt aßcn'^ lt;^^y^f^gt;’epellaeurptaculareßagitiuffiyZ^ ^uccß^uuntur^
Deniqg
-ocr page 120-SECVNDA PARS RECVSATIONIS
Deni'q^, Simoniad criminis rei fiiint, non tantum qii* facra ac fpinrualia mercantur, aucdiuendunt, fed illi euan' qui Pontiftci Annatas amp;nbsp;fimilia vedigalia exoluunt, EtC'' ntm qui Annatas Romano Pontifici pendant, in pcenan^ încurrunt,quæ aduerfus Simontaci ambitus reos ftatiit^ eft, ncc vllumius in beneficium habent, quod hac ration^ obtinuerunu Idenim verbis decreti dare eft cxpreffiim*
Hæc cum ita ft habeant omnia : reelifsime,quemadmo^ dum ab initio propofuimus, amp;nbsp;iureoptimo Status AugH^ ftanx Confefsionisd Pontificia autoritäre, titulum Impc^ rij in omnes fibi arrogante,diflèntiuntat£^diftèdunt : nctf diuino aut humano iure ullo tenentur, ut ftft ifti conuciv tui, cuius Ôl caput amp;nbsp;membra coniuncta plerat^ omniî Simoniaca hæreficonfedla fünf, curtifanis, præbendaruirt mercatoribus, Cynœdis, atheisvllaex p arte fub m ittant aut ad^ iungantt
V111 OCTAVO« Vt maxime hæc, quæ diximii^» Ratbrccufd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expilationum
tiCoalijypcr facrïlegarum nundinationum, taciti præterirevellent Sta^ tnèr adip/bs txis, St:filentio tegere : vtexCanoniftiamp;plericp Gnathon^^ ncruoscon: Papifticifaciunt,quos non pudetadftrere: Papam,etfifp‘^ trouerß^. ritualia omnia, omniacp facerdotia ÔC beneficia promet'^ a câlia faceret, nihil tarnen eo ipib criminis admitterc« inc.expÂrt.i. Paparn in Simoniacis non iUaqueari nec admtttcf^ Deoffldeleg. Sîmoniam vendendo facra, vtFeîinus “ amp;nbsp;alîj pleriqt’*' ab ipib cita«, voluerunt, nec non Cardinalis lacoba^
Jntrailatude t Horum, ïnquam,exemploprauo, etfi notoria Conciltjs lib. gîQ'aPonfificum,et exempla grauifsimarum offènfionui”» ftandalogt;
K
-ocr page 121-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA VIII. 9; fcandalorum,ôuimpietatis plcnifsima difsimuhre Status vellentjÔ!^ minus grauita'cenfere, confiderantes Ecclefp aminhac vita çonftare non tantum ex peccatoribus rclp pifcentibusfeu agnofcentibus lapfus fuos,fedmifceri ci, ueluti'nnofodochio aliquo,omnis generis morbidos,quo«s rum plericp vlceribus etiam immundifsimis laborent,Iiy-' pocritas, epicureos, perfeuerantes in manifeftis deliclis amp;c4amen alia, amp;nbsp;prioribus longe grauiora impedimenta £lt;:caufæinftifsinræobftant,quôminusPapale hoc Con# cilium pro ChriftianoôC libero Ecdefîæ Orthodoxæ iudP cio agnofcere aut approbate, amp;nbsp;grauifsimam de religtône ac pia Ecclefiarum emendatione caufam eius iudicio ôd cenfuræ fubqcere queanu
Eft enim in confelTo, negari nulla ratione poteft,Pô^ tificesamp;Monachos non tantum denfifsimis ôd impijs te^ nebris inuoluifle religionem veram, fed prorfus nouum dodrinæ genus inuexifle in Ecclefiam, plenum horribilf« um errorum, impietatis, ÔC Idolatriæ, quodcp cum diuinis Prophetarum atep Apoftolorum fcriptis manifefté amp;nbsp;ex diametro pugnat,ad quod homines pafsim vi 2d fraude ad^erunt 2d adhuc adigunt*
Etenim Pontifrcij fcriptores 2d dodores,horribili auda#-ciafandta Prophetarum 2d Apoftolorum fcripta eleuan^ tes, co impudentiæ progrediuntur, vt de Biblijs facris pa^ làm aufint dicere,incerta ea effe 2d ambigua prorfus, præ^ ceptorem mutum,materiam litis, literam mortuam, lite# ram quæ occidat, obfcuram, dubiam,cgreum naftim, re# gulam Lesbiam, plumbeam, fphingis ænigma,2d quæ res controuerfas,ambiguas atcp dubias parum explicent, mi' niinumcp neceflaria fint Ecclefîæ ; Laicoç etiam à iectione eorum
-ocr page 122-a
W 9. Tomo fil. }-8. in Critic,
94 SECVNDA PARS RECVSATIONIS eorum vfu tn populari atq? vernacula lingua afcent^ Cum contra conftat NicænæSynodi dccreto grauifsimO cautum/ieliceatcuiquamChriniano elle fine ßibltjs crisiChryfoftomus euam grauiter moneat populum, vt domi quoq^ leganthifton'am Euangelicam, quo paratio’ res accédant ad audiendum Sacerdotem docentem pr^’ concione inEcclefia publiccquemadmodumetiam Erafi mus aduerfus annotata Beddæ teftatur,
Vtqj ludaei cum tarn rep rob a ti eflent dtumitus, reh^ dla ea quæ per Prophetas a Patriarch as tradita ipfis fucrat do Arina,nauam excogitarunt,quam vulgo Thalmud no' minarunt : Itemcp Turcæ, cum à dodrina in fcriptis Pro' phetarum 0^ Apoftolorum tradita diicefsilTent, Alcora' num, quern vocant, genuerunt; eodem modo amp;nbsp;Papilbf» cum facra Biblia velut litcram raortuam Sgt;C ambiguatr* contumeliosefpreuiflent, in locum eius traditiones humai’ nasinEcclcfiam inuexerunt,quasfidci Chriftianæ fim’ damentum certifsimum, 6C normam iudieij dedodrin’ vocarunt î Cum tarnen contra certiisimum fit,quod SC Hilarius in Enarratione Matthæi fcripßt, humanii tr^^ ditionibns non nbsp;nbsp;nbsp;locum in rebus diuints, nbsp;nbsp;nbsp;'Proptereif')
(piodßnt bomintitni non DEIplantatio ; (piod^ prO' ptereu'S homines DEI traditiones négligerejolean^ Cr transgredi,
Qua ex re infinita hadenus mala et incommoda in clefia extiterunt, SC damnum vix reparabile : Multi in drina errores grauiisimi, ac dogmata falfa 6C manife^^ impû: Cultuçctiam Idolatxici SCmagicæ fupoftin'on'^ ...... plcn’»
-ocr page 123-SYNO DI TRIDENT. ET CAVSA vin.
pkni; deniqj tyrannts grauifsima Sgt;C intollerabilis, quae paulatimreligionemomnemmilèmme pefTundedit , ors bis Ghriftiani damno irieparabili. ld quod hoe in loco, ita nos aperte Sc plenèdemonftratuios, DEO adiuuan= te, confidimus, ac planum faduros, vt quiuis anteiligere pofsit, Status atc^ Ordines qui funt Confefsionis Augu^ ftanæ, nonfine grauilsimis, necelTartjs, at(^ vrgentibus caufis Tridentinum hoe SC caetera Pontificum Concilia reeufare».
lt;([AC PRIMVM quidem,collationefadavtriuf(^ dodringjCius fcilicet quae in Eccleftjs noftris fonat, QC Pa^ pifticæ, errores Pontificiorumin praecipuis fidei Chriftiaic iiaearticulis ob oculos ponemus ledori, ordine oftenden# tes quomodo contra manifeftam fcripturam SC patrum Ecclefiac Orthodoxaeconfenfumnoua SCimpia dogmata in Ecclefian^nuexerit Papatus : Poft deinde de Idolatrw cis SCmagicis cultibus ac facris quibus Ecclefiam
prophanarunt, explicantes ï A c tandem de ty.* rannide quam Clauium ScEcclcfiaftic» poteftatis praetextu duriter in Ec^ clefiam Pontifices exer«
cuerunu
€
ANTI
-ocr page 124-^6 SECVNDÄ PARS RECVSATIONIS
ANTITHESIS
VTRIVSQ.VE DO» C T R I N AE.
Efpn'mtt}«.
DE INVOCATIONE.
CRIPTVRA SANCTA PROPHETARVJ^
Äpoftolorum de inuocati'one magno cofl' 5 ifenfudocet,vnum amp;folum DEVM candumeflè,2lt;^adorandumîatcç ab hoc fol^ petendam et expedandum aaxj^ium tn fitatibus omnibus* Hæc dodlrina tradita tft, cùm tûm his præcipuè loci's*
Teßimoni4 « [cri^turte.
Ueut. 6. cr^àdtth, 4.
Dominum DEVM. tuumadorabiSjS^^^* foliferuies*
P[dlm. $0.
93
93
39
33
9 3
înuoca ME indietribuIationis,ôlt;Seruafnt^' amp;glorificabis ME* ■
Eptiie 6^.
T V enim pater nofter^Só Abraham nefciu^j nos^amp;Ifradignorauitnos* TV DE VS ter nofter^redemptor nofter, Sóc*
-ocr page 125-SYNODI TRIDENT. ET CAVSA Vilt
Roi», lo.
Qpomodo inuocabuntC’i'n quem non credide^ runt. lam fi prohibitum eft credere in San Aos, homines mortuos, certè nec licebit eos inuocarc.
Apocal. tp
Angelus loannem procidentem ad pedes ipfîus etado' taturumficalloquitur: Vide neid feceris,conferuus enim tuns fum,amp; fratrum tuorum. Quod iîAngc^ linoluntfeadorari,quomodo cultum hune fan Ai homp nesfibiarrogatepoterunt,autdelatum fîbi admittere vel approbarej’
ChiS CONGRVVNT ET PATRVM DE INVO CÄ» tioneteftimonia apertifsima. Etfi cnim fides Chriftiana p^trumde nonnitatur humanae autoritatis fundamento, ÔC conftet inuocatio» Patresplerofc^ fæpenumero à feipfis diflèntire, 5)C non ra? nt, focontrariaponere: tarnen quatenus cum verbo DE! conièntiuntSCfcripturæ Propheticæ atep Apoftolicæcon^ fentanealoquuntur,iureoptimoteftes veritatis diuinæ SC do Arinæ veræ at(p antiquüsimæ adhibentuf»
Atnbrof. in EpißolitmadRotn.
Soient, inquit, mi fera vti exeufatione, dicentesî Periuftospoffeire ad D E V M, ficutperCo^ mitesperuenitur ad Regem. Age; Nunquid tam demens eft aliquis, SC falutis fuæ immemor, vt ho# norificentiâ Regis vcndicet Comiti,cum hac de re, fi quietiam traAarefuerintinuenti,iure vt reidam#
G nentur
-ocr page 126-II. PARS RECVSAT^ SYfT. TRIDT ET nentur Maieftatis'?' EtiftinonputantreoSjquiBo^ noremnomim's DEI def€runtcreaturæ,amp;rcH^ lt;flo Domino,conferuos adorant ^quafi fît aliquid pîus,quodfcruitur DEO. NamSCideo adRe^ gern per Tribunos, amp;C Comités itur, quia hornO vcitp rex, amp;nbsp;nefcit,quibus debeat Rêpublicam derc. Ad DEVM autem,quemvtic^nihiila^ tet, cmnium enim mérita nouit, promerendui« fuiïragare non cft opus, fed mente deuota. Vbi^ cunç^ enim tab's locutus fuerit, nihil refpondebit»
ChryfoßomiK 'm Komilict deproueihtEuättgelijaddiiluin Apejloli: Siueoccaßone prlt;edicetur, C!'c»
Cæterum, non eft opus Patronis apud D Mj neq^ mubo difcuriu,vt blandiaris alrjs, licet folus fis, Patronoq^ careas,8ó per teipfum pr^^ ceris, omnino tarnen voti compos eris«
idcmde?lt;xnitcntia: Homiliii 4»
Hæcigiturfcientes,ad DEVM fempercon^ fugiamus, nbsp;volentem Sgt;C potentem noftras moW
ßias foluere. Atqui homines, fî quando exorafC oportet, amp;nbsp;ianiroribus prius occurrere conucnib parafîtis(^,hiftrionibuslt;^ fuadere, SClongamfo^ penumcro viam abire. In DEO nihileft tak: nemediatoreexorabilis eft,fine pecunia, fineint^ pcnfa precibus annuit»
Etpog
-ocr page 127-CÄVSA Viir. OB ERRORES DOCTRINAE.
Et poftea: Cum cnim me volueris precari, folus accede, aftantenemine,corde videlicet clama, rjccp labia mouens, oftium tuum claude;
Auguftinut Mibro deuera rcligiont.
Non fit nobis religio cultus hominum. Quia fi pièvixerunt!,non lîchabentur,vt talcs quærant ho^ norcs,fed ilium à nobis coli volunt,quo illuminant, te lætantur meriti fui nos efle conferuoslt;Honorant di ergô funt propter imitationem non adorandi propter religioncm,
lt; Suntalia huius dodrinacleftimoniainttumera facra tutnliteiarum ôi antiquitatis.Nonenim afpernamurcon fcnfum antiquitatis.Sed exhispaucis fan's manifeftum eft,
fît de hoc articulo Sandx fcriptur^ç amp;C. Patrum ièn# tentia*
Papatvs cxaduerib SiEcclefîaRomanadocct,tnuo^ Pontificun candos etiam elle Sandos,homines mortuos,et ab illis doürinadc petendum auxilium* Ita enim tradiderunt t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;înuocatia»
Pctria Lombardus Ub. 4. Sentent.
Diß, 4f.
^i’anduttt ut intercédant pro nobis San^iyhoceßyUi mérita eorunt nobisßißragentur^
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^onauenturd eddent dißinH. qudß.
^JJè inuocare Sandlos^ualdèprolixe dt^utat-
-ocr page 128-too IL PARS RECVSAT. SYN.TRID. ET
Satzgeruf, /rdtmm minoriim ptr Germaniamproutn* cialù, de Sttnäorum muocatione indagine 8,
Sanios cum Chrißo régnantesyinpatria licite etntt^ ritoriè pojjè d nobfs in uia conßßentibus implorari duo beneficia in communi nobis impendenda^tumutpt^ nobisapudDeumintercedantj tumutnobisßueußbdi^ ter^ßue inuifibiliter adiutorium impendant.
Pfalttrium Diuit uirginis Mdriæ, itnte annos i6. per lodnnetn deHdÜn Venetiisimprelfum, ubidDiud uirgine petuntur be^ neficia,qU(eKexD(tuidd DEO petijt:
Intel2)Q ]\ll]^lt;^^fi)er^aui,non confundar in ternum.Ingratia tuafiijcipemeyinclinaadmeaurem tu^ atUyC^ in moer ore meo Icetifica me. 'I^uesfirtitudo med? Cr proteélio mea^ad te clamaui cum tribularetur cortnt^ uiUy^ exaudfii me de uertice coIlium ceternorum.In nt^s tuas DO MIcommendofinritum meutd? tptam.uitammeamylt;^ ultimum diem meum..
DE STATIBVS ET IMA^
ginibus»
ADEM RATIONE, SCRIPTVRA SANCT^ uetat ullä imaginé reriim,quç uel in cœlo, in ten'a.udetiatn infra terram fint,ßue ea
-ocr page 129-CAVSA vm. OB ERRORES DOCTRINAE. »O( fitjfiuc fculpta,fiue ficïla,adorandam eflè,aut preces ad cam tundendas*
Exodizo.
Non facias tibi fculptile^ aut vllam fimilitudi^ nem rcruin quæ vel in cœlo defuper^ vel in terra delt;! scf'i[gt;ii(rlt;e, orfumfunt,neceorum,quaefuntin aquis fub terlt;gt; ra; Non adorabis ea, ncc^ coles.
Ltuitici 19.
Non facietis v^obis Idola, nee fculptile, EGO Dominus Deus vefter,
4.Rega»»iiS.
RexEzechias confregit Serpentemseneum, cjuem fecerat Mofes in deferto ; fiquidem filij Ifraël adolebantei incenfuin,
I. Corinth, to
Fugitecultum Idolorum,
i.loannisf.
Cuftodite vos a fi mulachris«
lt;ir Idem nbsp;nbsp;P Ä TR VM teftimonijs in Ecdefia tra^
Tcflimonia Patruni.
ditumfuit,
Amhroßat deoiitu Theodofij.
ïnuenitergo Helena titulum. Regem adorauit, non lignum ; V tiep quia bic gentilis error eft, vanitasimpiorum: Sed adorauit ilium qui pepen^ dit in ligno, feriptus in titulo, amp;c,
G iij Au^'^ßinui
-ocr page 130-ÏOî II. PARS RE CVS AT. SYN. TRID? ET
Au^ußinui lib.i. GEmoribmEcckßte Catholicie, cap. ^4.
Noui multos efTefepulchrorum SsC pi'lt;5iuraruoi adoratorcsjdcjî députant reIigioni,ÔCc. SedEcck^ ßai’pfacondemnat hos mores, tanquam malos Elios corrigere ftudet»
Identdehiereßbui Ad t^uçd uult deui.-
Secflæ ipfîus (fcilicet Carpocratis)fuiiïc traditüt fociaquaedam Marcellina, quæ colebat imagines lefuj amp;nbsp;Pauli, 8ó Homeri, ÔC Pythagoras, adorant do,incenfumlt;ÿ ponendo.
n '.lA -Trgt; VrEiSjCxaduerfoPAPISTAE docent,quodetigt; o ipci o- notifóma conRietudine obferuatum eft ubïcp, SancRorum demortuorum,Crud's
' etiam ex luto,ligno,aut iâxis,argentoue Sgt;C auro fidæ ado^ rentur,ô^ coràm ipfîs feprouoluerent homines adorabtu' di:peregrinationes etiam religionis ergo ad illas ftatuas rent ex locis remotiffîmis Ôd uota perioluerentur iôlenntf ter:Âc præ cæteris in Germania noftra Celebris fuit Rad*'' bonenfis ftatua,ô^ Aquenfis MàriaCjôf multae aliæ: impietatem confiimarunt præ cæteris hi Scriptores»
Thomoi par/c). tf-artic.
Qmnis imago eß ueneranda,ßcutilludj cuius eß go.Cum ergo Cbrßus adoretur adoratione latri(e,coii'^ ßcl^uem eß^quod etiam eius imago ßtadorauda adoration ne liltrice;gt;ideß^ diifini cultifs^ .
-ocr page 131-C'äVSÄ Vin. OB ERRORÊS DOCTRINAE.
^omuentura fuller Sentent, lib.
Quoniam
ergo imago Chrißi introdu^a eßadreprc' 'Jentandum eum^ ([ui pro nobis cructßxus cß^nec oßiri ft nobis proßßd pro illotldeo omnis reuerentia, (^Ueeci ^ffèrturyoffèrtur CJjrißo, nbsp;nbsp;pr opter ca imagini Chrifi
fii debet cidtits latrilt;£ exbiberitV ndeJunthi 'V erßs^ Efficient Chrißi dum trafßsßmper adorai Jfion tarnen ejßgiemyfedcpioddeßgnatßonora.
Extatet Sententiariorum conchßo: Imagines rerutn. ^dor andarum ^eadem adorationeeßcadorandas^tpia res
Et in 'Pontißcaliyconßcraturßgnum crucis tali prcf cationet Qramu^ te Domineßn^epatery Omnipotensy ßmpiterne DetiSyUt digneris benedicere hoc lignum cru^ cis tiKCy utßt remediumßlutaregeneri humanoßtßJidb ^ßdeiybonorum operum profelhtSy^redemptio anifi ^lt;^'rumßtßgt;lamenyetprotedlioyactutelaconfi trafoua iacula inimicorumiPer Dominumnoßrum^
i
G in/ D^
104 II. PARS RECVSAT. SYN, TRID. ET
DE MEDIATORE SEV IN*
terceiTore generis humani apud
DEVM. quot;
ACRAE LITERAE, VNVM NOBIS PROPO
nunt Mediatorem inter Deum ôif genus hunia^ filium Dei dominum noftrû leRim Chr^ ftum,verum Deum et hominem:quodcp per
US mérita folfus confêquamur gratiam apud æternum trem,condonaaonem peccatorum noftrorum,SCui(aift acternam»
1. Timoth, t.
Vnus DEVSjVnusetiamconciliatorDE 8ôhominum,homo CHRISTVSlESVSj qui dédit femetipium precium redemptionis pt^ omnibus».
104nnift4,.
Nemo venit ad Pattern, nilî per ME»
I. lOrfWM X..
Si duis peccauerit, aduocatum apud Patrem bemus, lESVM CHRISTV M, iuftuH’j qui ipfe eft propiciatio pro peccatis noftris»
lt;jf Idem docent amp;; PATRES, vt
AugußiniKlib. lo. Conjiß, cap,4ù.
Qucmmuenir6m,qin' me recondliarcttibi'C’-A^ cundummihifuitad Angelos';’Multi conantes,^
-ocr page 133-CAVSA VIII, OB ERRORES DOCTRINAE. »oj digni habit! funtillufionibus« JVIediator autem ter DßV Mj amp;nbsp;homineSjOporcebatjVtaliquid haberet fimile D E O,aliquid fimile hominibus: nein vtrocp fimilishominibjongèefietà 0EO, autiiivtrocjßfimilis DEO, longéefletabhomi^ nibus, atqj ita Mediator non eflèt.
Et tferaw in loänntm S4.
E tfi fratres pro fratribuS morimurj nullius ta^ men fanguis^nuUius M artyris in fraternorum pec« catorum remifsionem funditur, quod fecic Chri^ ftuspro nobis, Ne^ in hoc quod imitaremurj fed quod gratulemur^contulit nobis,
Kurßu in Hiro 4. rffi Bonifaciivm cap. 4,
Sicutfolusfilms DEI fadlus eft filius homigt; in’s,vtnosfecumfilios DEI faceret: itapro no# bis folus fufeepit fine malis meritis pœnam, vt nos peripfum fine bonis meritis confequeremur inde# bitamgratiam,
Leoin}lpi{kla5t.adPaIajHnos. •
Quamuis multorum Sandorum in confpeélu Domini preciofa mors fuerit^nullius tarnen infon# usoccifiopropiciatiofuit mundi, Acceperuntiu# ftbnondederuntcoronaSjSó fortitudinc fidelium natafunt exempla patientiæ^ non dona iuftitiæ, bingulares quippeeorum mortes fuêrc^nec altengt;
G V usquift
-ocr page 134-1«^ n, PARS RECVSAT. SYN. TRID. Ef US qui'fpiam debitum fuo fine perfoluït^ cum ^xtirerit Dominus Chriftus^ in quo omnes cruci^ fixi^omnes mortui/epùltijufcitatû EandenifiP^ tentiam repetijt in Epiftola 9^
Ambroßus de ißtdc: anintd,
IpfeChriftus os noftrum eft, per quod patri quimur:oc,ulus noftetj per quem Patrem videmus! dextra noflra, per quam nos Patri offerimus : qU^’ nifiintercedentej nee nobis, nee fanótis omnibii^ quicquamcum DEO eft*
Pdpißicddo= '13'^ P 1ST AE contra docent,eti'am SanAos mortuo^ aritiddeplu’^ J'^intercedere pro nobis apudæternum patrem: quod^? ribus medid= quot;nbsp;ïftorum meritis, interceffione, fufFragijs apud Deütï^ toribitf, nbsp;nbsp;nbsp;confèquam ur ueniam deliAorum» Vnde et Sandos noi’’^
’ nant mediatores noftros perinterceiïionem»
Petrus Lontbdrdus lib. 4.. Sent. D. 4?.
Inter ceduntcr^o ad Ueùpronobujàndli^t!;^ HITdum îllorum méritaßiffra^anturnobii^^
F F T CT N y dum nota noßra cuptut impleriCt^^ mii-s igitur^utintercedantpro nobiiyideß^ ut mérita eot rumnohisßffi‘agenturylt;!:^utipß uelintbonum noßrutHj i^ia cti uolentibits Deit^ uuk^z^ßcit,
BoildUOf.
-ocr page 135-CAVSA VIII. OB ERRORES DOCTRIÎ^AE JÓ7
'Bontiuentura D. ead. Art. z.
T^icendutn^quodßn^lorum orationes inülta nobis bo ikt impétrants Sicut didt Alagißcry meritQ affcélut dSderito guidempreecedentiyCjuo Ueofacdimeßruierüty.
tarnen locum mentis fuisßnt adeptiy ut nonßlutnßbi beatitudinem y ç^gloriammerueruntyfcd ettamahjsßß fragarisMulta emmfipererogaueruntaff^éluyquiaami Ci Ueißntfa^li i Etamicitia eßidem udk noîks Et cum alicpiem amant Sandiy compeUuntyUtßcdicamyEe^ iimdiligerCs
His adJendus ctiam eft HORTVL VS A NIMÄE, cuius publicus fuit ulus in Papatu, amp;in quo folennis pre? candi forma eft, ut per mérita amp;nbsp;intercefsionem Sanefto' tum liberemur ab omnibus pcricults, morte SC gehenna.
de MERITO ET SATIS? fadionefdi) DeiyßC noftris Qperi? bwbonis.
»TEOT DOCENT SACRAE LITERAE MAGNO I confenfu, quod folä paffi'o dC mors filij Deijdo-* mini noftri lefu Chrifti,pro peccatis noftris fa« -S. tisfeceritæterno Patri: 2lt; quôdexigantur à no^-bis bona opera fccundum præcepta Decalogi, non ut his peccata aboleamus cordm Deo, fed ut fidem noftram St obedientiam hi§ teftificemur»
Efai»
-ocr page 136-jo3 II. PARS RECVSAT. SŸN. TRID. ET
quot;Eptiie 43,
» » nbsp;nbsp;nbsp;Ego fum, ego fum ipfe, qui deko iniquitates
ïj as propter me, er peccatorum tuorum non recorda^ 9 3 bor»
Row. j
a, Omnespeccaueruntamp;egentgloria DEI: I::^ a, ftifïcanturautem gratis pergratiam eius,perredegt;y »a ptionemquæeftin Chrifto lefu, quem propofuic ,, .D E V S propitiatorem per fidem in fanguine 9» €ius»
Kom. 4.
’gt; Eiveró qui non operatur,credentiautemïn gt;gt;nbsp;cum,quiiuftifica£impium,reputatur fides eiusail »» iuftitiam,fecundumpropofîtumgraciæ DEL
T-phef. i,
,, Gratia eftis iêruati_, per fidem,amp; hoe non ex vo^ 5, bis: DEI donum eft, nonexoperibus^nequis ,, gloricturJpfius enimfumus fadlura,creati in Chfi ,, ito lefu,in operibus bonis,quæpræparauit
,, VS, vtineisambularemus»
AdT/f.j.
j, Non ex operibus iuftitiac, quæfccimus nos, fecundum S VAM mifericordiam faluosnos fecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.
,, Sanguis lefuChriftiemundat nos ab omni
,, cato» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cum
-ocr page 137-CÄVSA VIIL OB ERRORES DOCTRINAE. töp
lt; Cum hac dodrina confentiunt SC P Ä T R E S vt
Augufttum de temport. Sermoneu4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WOttW.
Indubl’tanter credamus^quod totummundum tedemit, qui plus dedit, quàm totusmundus vak^ ret. Meritum enim redemptæ mercedis dignitas intf fignisprecij fupergrefla eft, Inter redemptum,8^ redimentem difpenfatiofuitjCompenfatio nonfu« it» Qtii ergo non habebatpeccata propria, digne deleuitaliéna» SOLVS hic pia vidima pro rnnibus cecidit, vt omnes leuaret. Et quia debitum fol«s non habuit,redè fœnus mifericordiæ pro dstf bitoribus erogauit»
Bernarduf [uper cMicd. Sert». 6.
Etreuera, vbi tuta firmacp infirmisfecuritas,Sd requies'Tnifi in VVLNERIBVS Saluatoris, Tantoillic fecurior habito, quanto ilk potentior eft adfaluandum: Frémit mundus, premit corpus. Diabolus infidiatur, non cado. Fundatus enim fum fupra firmam petram» Peccaui, peccatum grande,turbatur confcientia,red non perturbabw tur,quoniamvulnerüDominirecordabor,nempe, vulncratuseft propter iniquitates noftras» Quid tam ad mortem, quod non Chrifti morte faluetur“^ Siergoinmentemvenerittampotens, tamcç efFw caxmedicamentum,nullaiam poiî'um morbi ma^ lignitate terreri» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A P Ii»
-ocr page 138-KO
K. PARS RECVSAT. SYN TRID. ET
PAPISTICI contra:bonaopera,quænontanWrt» fcc U nd um legem Dei facimus,fedquaiùs etiarn intend tione bona, item caftigationes,quas ultro nobis elig^^ tniiSjfattsfacere pro peccatis noftris,et eflè meritum omni^ gratiæ diuinæ, J^ttonmufpartey tit. 14. cap. zs.
Satisß-^io curat peccata prater tta recompenßndoj prajeruatd futurcauendo,.
'^onauentu.n-.Sent. lib. 4. Dz^, i?»
Sedepiia mißricordia non pote/lpraiudicare iupic^ttf cuiusefl malapunire:ideoßcßluitdculpay^^ poenaß nomaneatobli^atusadpoenatn temporalem.. Sed ^uotti^ am peccator ipßunt offenderat^et Bcckßam ipfam datnilt;^^ caueratyCommißtDominus iudiciariampoteßatemßpd peccatores y redloribus Bccleßa^ nbsp;nbsp;in eos comprofUiß
tampiam in arbitros^ utßc innoteßatuoluntas Dei poti^^ tentibus perfacer dotesper tllos imponatur pana catori busDominofaùsfaciat principaîitery ^^ß^P^rconßipiens, \nde Sattß^lio proprièdep^''^ c^atoßtipß]2gt;cojtamenper jBcclcßamy nbsp;nbsp;in Eccleßlt;t’
'ËcrnardmutKofctnt, Sernto. xo.
'^^(^^andumßßipitnosoperibuspoß'euitantaicr»^, protnert^^'
-ocr page 139-CAVSAVin. OB ERRORES DOCTRINAE. m promerert E-taâditt Ergo dcbettnfiSpr^ßfnere,efpr(^ ccrto tenerguodpoß banc uitamßne dubio babebinttiiSi ^^trnam^pro remunerationc bonorum operum, in compendia Theaiogico de gratia Sanäißc,
Qpera bonaJuntmerUoria trium^ßihcet, uita ater ^(^pUugmentigraticeyremßionKpoence^
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petriti Sotui in Ajjirtione Catholica,de
boniioperibia^
Sentiendum e/l, ing^uityiuxta Ecdeßa Catholicce-ßfßimy bonii operibuSy gult;r ex diuinagratiaßuntyitct ep fe ßdendum, ut ad expianda peccata y. ir^nt D ei placandamyi;^ uitam aternam cofßtpiendam y necejßria
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
DE SACRAMENTO
' Cœnæ Domint
JAH DB COENA DOMINI PERSPICVTS’ Scn'pturæ fandfC teftimonijs conftat prirrum: »liftitutam efle à Chrifto ipfo, non vtvi L rin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feu recitationis veibi Diutni fiat
translubftantiatio Panis öd Vini, fed vt vnà cum bis ele^ wientiç vcïO Corpu§ veru§ Sanguig Domini verc, fut*
-ocr page 140-tu n. PÄRS RECVSAT. SYN. trid. ET ftantialitcr, SC præfens dctiir ac diftribuatur: Deinde qiiƒ fiimptto haec, quemadmodum digne hoc eil: cum fide mentibus, ad confirmandam fidem ipibrum, ad confo^ tionemödfalutempiorumcedet:Ita indignis,amp; fine accedentibuSjiudiciumamp;damnationem operetur: Ne^ ideoinftitutum efle Sacramentum hoc,vt fit oblatio (acrifi'cium,quodnos oflferamusDeOjacmuko minus pro fpedaculo adoratione impia circumgeftetur aut rep^ natur : Sed vt fit communicatio Corporis öd Sangui^’*,^ Domini cum Pane fiC Vino,quorum fumptio ac dift^f butio fiat cum recordatione mortis ÖC refurredionis fti,ÖC omnium beneficior um eius, quibus afflidx conl^^^ entiæ erigantur ac conlblationem inueniant ,
«f Hæc primum ipia verba inftitutiom's et ritus dare cent Matthæi iógt; Marei 14» Lucæ xi» u Corinth, lu buslocis nomïnatim amp;nbsp;expreisè traditurt DominuiU cepto Pane SC Vino, cum illis diftribuifle verum Cofp^'^ fuum ôi. Sanguinem, Neep vUaibilegitur iÿllabadeo^*^^ tione Papiftica, quæ fiat pro viuis dC mortuis î Sed ptioinftituitur,àitainftituitur,vtfiat cum recordaßo*’ pafsionisÔC mortis Domini, qua fides noftra conßi'*’^ ' tur,
tleirieo!;r.
,, Tall's dccebat vt nobis eilet Pontifex San(gt;^^' 5, innocens JmpoIIutus, fegregatus à peccatorib^^^ a, ÖCexcelfior Coelis factus, qui non habet necefs^^ tem (^VOTIDIE, quemadmodum Sacefd^^ ,, tes prius, pto fuis delidis hoftias offerre, 9, pfo populi. Hoc cnim fecit femel, cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L.
,, obtulit»
-ocr page 141-CAVSA VIH. OB ERRORES DOCTRINÄE, «J
Hfamp;r.
Noninmanufadafandaingreflus cftChnftus, ,, €xcmplariavcrorum,fedinipfumcœlum. Vt ap; „ pareat nunc in confpcdu Dei pro nobis, Nclt;^l vt ,, S AE P r V S ofterat femetipfum (quemadmodu ,, Pontifex ingreditur in fanda fingulis annis, per ,, fangutnem alienum ) alioqui oportuillèt ilium fægt; „ piuspaflumfuifleàconditomundo» Nuncautem ,, SEM.EL fubconfummationemfeculorum,ad ,, pïofligationem peccati^per immolatio nem fui ipfw ,. usapparuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»gt;
Etmoxdtinde:
Chriftus SEM.EL oblatus eft,vtpeccata „ ïRultorumtolleret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
Hctricoiio^
Omnis quidemfacerdosafsiftitquotidic facra peraoens SCcafdemfæpius offercns hoftias,quæ *’ nunquam pofslnt peccata auferre.Hic vera V N A ” pro peccatis oblata vidima ,perpetuó fedet ad de'/ ’ ’ xtram Dei» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Ettwox: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3
5, VNICA oblationeperfedoseïfedtinperpe^ tuunicos,quifandificantur.
Aciteruwt
V bi peccatoïum eft remifsio, ibi non eft amplb usobladopïop^ttatis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H lt;^l.dem
-ocr page 142-114 IL PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET
Teftimolitn ¥4trm»
lt; Idem docent 0^ PATRVM fcripta:
Gtlaßdi 'm Ubro de duabia natures in Chrißo, aduerfui Eutychen esquot; Ncfiorium,
Sacramcnta, quæ fumimus, corporis Só fangi^^ nis Chriftij diuina res funt, propter quod amp;nbsp;per dem diuinæefficimurconfortes naturaetaifl^’^ effe non definit fubftantia uel natura panis amp;nbsp;Et certè imago Sgt;C fimilitudo corporis amp;nbsp;fangtJ^^ nis Chriftijin adione mifteriorum celebrantur.S^^ tis ergo nobis euidenteroftenditur, hoc nobis ii^^^ pfoChrifto,Dominofentiendum,quod in eius^ magine profiteturjCelebramus Sgt;C fumus: vt ficut hanCjfcilicetin diuinam tranfeant,Sando fpid^*^ perficientejfubftantiamjpermanente tarnen in proprietate naturæjîc illud ipfum mifterium pf’’!* cipale, cuius nobis efficientiam virtutem«^ ter reprefentant, ex quibus confiât proprtè pst*^ nentibuSjVnum Chriftum, quia integrum, quepermaneredemonftranu
Chryfoftomus 'm loannem. Komd'ia 45'.
Non fe tantum videri permittcns buSj fed Sc tangi Sc manducari, ÔC dentes carni fu^ infigi,defideriofuionines impleri»
Etpdulopóü:
Vefter ego frater ell'e volui.amp; communiea»' earn''*
-ocr page 143-CAVSA VUL OB ERRORES DOCTRINAE^ carnem propter vos, ôô fanguinem per quæ vobis coniundus ium,earurfus vobis exhibui.
Idem m Homilia de proditione ïudie.
O Chrifti mifericordia^ô ludæ dementia* Ille triginta denarfjs pacifcebatur,vt eum vcnderet : Chriftuseifanguinem,quem vendidit, offerebat, vthaberet rcmifsionem peccatorum,fi tarnen im^ pius exiiterc noluiflet* Nam affuit ludas, illius facrificfj communicationem meruit^amp;fc*
Au^ufiitiui m ExpofjtioneinEuangeliMnloMltK»
TraékitUiT'.
Hoe ergo totum ad hoc nobis valeat diledifsimi, vtcarnem Chrifti 8lt; fanguinem Chrifti non eda^ mus tantum Sacramento, quod Só multi mali,fed vfcp ad fpiritus participationem manducemus ÔC bibamuSjVtin Domini corpore tanquam membra mancamus vt eius fpiritu vegetemur, Sgt;C non fcan^ ffalizemur,etiamfi multi modônobifcummandu« cant et bibunt tcmporaliter Sacramenta, qui habe^ bunt in fine æterna tormenta*
Quodautcmattinctadoblationemillatn,quaSacrv ficuli Papiftici dicunt fe in miffa facrificare uel ofFerre filii» i^Dei pro uiuis amp;nbsp;mortuis,confiât etiam T O L H T A NO CONCILIO ordinatum ac decretum, ne quid prater Pfalmos pfallentiumuoces pias de refurreAiouc
Vl n jnortuo^
-ocr page 144-rS PARS RECVSAT.' SYN.' TRID? ET mortLiorum i'n fepulturafunemm adhibeaturï Verbaden cretihaecfuntCondlioToletano HL
Qui diuina vocatione ab hac vita rccedunt, cun^ Pfalmistantuiiîinodô amp;C pfaUentium vocibus dd bent ad fepulturam deferri, Sufficiat autem quodgt; in fpe refurredionis, Chriftianorum corporibus famulatus diuinorum impenditur canticorum,eto Ecce bic tantum Pfalmi et cantiones derefurredio^ recaniiubentur, cum'exuuig piorum efferuntuf» non miflæad expianda eorum peccata dcmuriuV^ rarû
ATPÄPISTICI Motiacfii8^Sàcrifîculicontra huius Sacramenti' pium vftim multipitccs propha^ nationes in Ecclefi'am inuexerunt,docentes,quódiï^ miiïàjcum recitantur uerba mftKiinonis ,fiat tranflubftan'' tiatio panis 8C uini hoe modo, ut tantum maneat externa fpeciesfymbolonimpanis Sgt;C vini,etiam non accèdent^ lùmptione vllaîtransformantes etiam cœnam in opus tot^ genere diuerfum ab eo tine, qui à Chrifto propofitus ratjCumdicuntièofFerrefilium Dei pro uiuis et mortui^^ ac mereri eis remiffîonem peccatorum Jtem pro ipedaO^'' lo panem extra uerum ufum circumgeftantes adorand^» ac in repofîtorio feu theca reponentes, Et quac funt fîmil^^ prophanationes* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•
Hæc notoria funt,6d adeô manifefta publicê,ut minin’^ neceflarium uideatur in eo probando quidquam élaboré BCîSuperuacaneiç enirn, «t Anadetu? Papa dixit, imp^^^ dijslabota^quot;
-ocr page 145-CAVSÄ vin. OB ERRORES DOCTRINAE. ii^r dtjslaborat,qiu'SoIem facibus certatadiuuare.Qui'uoIenf, Sc quibiisea,quaedicimus ,uliam parte dubi'a funt, legant EnchiridionEccijjinlococommiinijde trannubltannatio^ nCjquieft^ó» EtloannisGropperiiiolumen decoenado^ Wîini : articLiIo principali x: De traniTiibftantiatione, amp;nbsp;aP feruationec. u x, 8» Etin tertio articiilo principali: De ado^ ratione c,i,x,et mulns lêquentibtis« Item Guilielmum Lin^ danum lib» 4» Panopliæ Euangelicac,c, x^.» Quibus locis haecdilputatio prolixe tralt;5lata eft»
DE PECCATO ORP
ginis*
Bffirmat scriptvra, ohnes homi-ncs naturalimodo póftlapliim pnmorum pa^ rentum,Âdæ«t Euæ propagatos,concipi ac na fci in peccato originis, quod fic iiocant fandi patres, cuius quidem peccati fundamentum feu reatus tol# *atur perBaptifi'num,condonaüonefada propter Chriftû, acuiautcm manet tpfummateriale,Ô!: effedus huius mali, adhærcns homini donee tn hac uita manet J aded ut hæc ptauitasnobifeum n.afcens,fpirituifando,quo renatido# ’ïanturjufcpetalTiduè aduerlètur,ôd omnia bona opera co# taminet,ne tn ea perfecHionc et integritate perfiftant,quam lex Dei requirit: Vt etiam Sandi a did ue ingem ifeere co^ gantur fuper hocmalo q, hxretin natura humana, cla# citent: Domine,ne intres in iudicium cum leruo tuo* Si tniquitates obferuaueris domine, domine quis fuftinebitj’ Item,Remitte nobis débita noftra.
H iij Ronit
-ocr page 146-. u8 IL PARS RECVSAT. SYN. TRID?ÉŸ quot;nbsp;t
’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom. 7,
,, Scloquod non habitat in me, hoc eftjin carne ,, mea,bonumgt;
Etiterum.
aï Non,quodvolobonumjhocago: Scd,quod »4 odi, malum illudfacio»
Velk quidem adiacet mihi,perfîcere autem bo* numnoninueniOf
** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W!
Rom. 6.
a$ AlFeAus carnis inimicina eü aduerfus DeuiHj ia Nam legi Dei non fubditur,fi'quidem necpoteß^ a, quidem
Glt;ddt. y.
Caro concupifeit aduerfus Spiritum, Spiritui aa autem aduerfuscarnem» Hæccnim fibiinuicein a a aduerfantur,vtnon,quæcunlt;:^ volueritis, cadein a a faciatis,
^IsaddanturSC P ATR VM teftimoma^
Edtrudtpec^
fatooriM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AugußinutItb.i. de ftupt. (r
------ nbsp;nbsp;nbsp;■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cupifc.cap.zf.
Dimitticoncupifeentiam carnis in Baptiffflûa non vt non fit, lèdvt in pcecatum non imputetut^ Quamuis autemreatofuoiamfoluto,manettain^ dônec (anctur omnis iuhrmitas.
-ocr page 147-tATSA Vin. OB EB.RORES DOCTRTNAE. û?
idem lib, 4.. contra Iulia. Pelagianmn,
Sicutcæcitas cordis,amp; peccatum eft^quo in urn noncreditur,ôô pœna p€ccan\qua cor fuper^ bumdignaaninnadueriîonepunicur,ôô caufa pcc^ cad, cum aliquidcæci cordis crrore commitdtur* Itaconcupifcenda carnis, aduerfus qua bonus c5^ cupifcit fpiritus,8^ peccatu eft, quia illi ineft inobc^ dientia contra dominatum mentis, 80 poena pecca^ ti, quæ reddita eft mentis inobedicntiæ,SCcaufa peccati defccflione confcntientis vel contagione na^ feends ,
’idem in tnarrationt pfdl. 140.
Condeledor enim lege Deifecundum interior ’’^rn hominê. Ecceiuftus^An non eftiuftus qui^o# ddedtatur legi Dei Vnde ergo peccatorC Video ^liam legem in membrisrepugnantem legi Dei, amp;nbsp;^Aptiuantem ne fub legem peccati quæ eft in memtf brismeis,amp;rc
Papist AE contra docent î Peccatum originis in Baptifmo ita tollt 6^ aboleri, ut homo tn hac utta Deu ex toto corde amare poflît, ôi. non tantum legi dtuinæ nbsp;nbsp;ori^ntif*
etiam plura 0^ meltora opera, quam quae tn ecalogo præcepta funt, praeftare pofltt, quae Superero^ ß^tionis opera uocant
Petrui à Soto ina^ertione fua de lege,
Cdtholica Eccleßa^ duôdlexnaturæ
H üij ipû
-ocr page 148-,iO II, PARS RECVSAT. SYN.TRID. ET
ipß naturlt;£ congenitaßt in omnibits, et à Moje deince^l cxplicata et fcripta^et Uecalogo aptißime collegia, hrt^ uutsßeabipß Saluatore^ duobits tnandatts diledlioni^' Qg^od^^ b (CC lex adßi obßruantiam omnes aßringat^tj' ob/eruatoresfuos cor dm Deo lußos reddatßalute^ na dignos/pice pergratiam Dei^tpiatn per Chrißwn bemiiSyimpletury ea integritate^cpiam exigitab bominibn^ inbacuita^.
Ettnox deinde.
Qg^odadrerum externarum upim attinety babetuei’lt;^ ßdcs iuxta'Propbeticam^z^i.^oßolicam dodlrinaii^) ^ucedam iuberi etprobiberiprceceptis^epuibitsnon ohd dire^peccatu eßtQiicedatn tieroproponißb conßlio non parère nullum eß peccatum ßd tninits bonum, Ob.t^ dientia uero illorum gratior^ percptamuidelicet 'PER.EROMy ó’ nonnibilbis^, ad^^^ cx neeeßitate tenemur^.
Eftfernw.
“Paulus aperte dicitßiußiciam legis implejjè^
kemox. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
E'tßßipererogaßß^ucedam ultra ea^ ^uæ neeeß^^^^ itngoßta erant,
-ocr page 149-CAVSA VIH. OB ERRORES DOCTRINAE, ut
DE LIBERO AR biti'io«
^“^^'ODEM MODO SACRIS LITERIS TRADk O [tam eft, arbitnum uoluntatis humanæ poft la^ naturales hominis adeó elle uitp [atasacdebilitatas peccato,ut nee Deum uerè agnofcÊuejnecad^ratiameiusperuenireaut conuerdfuis -uiribuSjfineDeo ullo modo polfit homoiSed folius miftrv cordiæ dtuinæ hoc opus fit: qua,fine omni uirium hu-' manarum prærogatiua aut meritis præcedentibus, recipi« mur in gratiam a Deo, per ÔC propter filium lefum ChrP ftum,regenerati per fpiritS fanblum Jd his locis traditur:
Sine me nihil poteftis facere» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Teliimonilt;i
2. Corinth,
Nonquodfuffici^’^ites fimus cogitare aliquid à nobis quafi ex nobis : Sed fufficientia noftra ex ’ ’ deÔeft.
Ephef.z. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
Cum eftetis mortui delidis Só peccatisj’n qui^ ,, bus aliquando ambulaftis, iuxta feculum mundi huius.
9 9 Etittrtimibidan.
Eramus natura filrj iræ, quemadrhodum 8^ cx^ ,,
H V Haec
-ocr page 150-ïzt ir. PARS RECV$AT. SYN. TRID. ET
lt; Haeceifdemuerbistradunt Sé PATRES»
laa/na.
Augulïiniit. Gcnouo cantica cap. 8.
Quidenimvaïeatliberum arbitrium non alt;3*^ tum, in ipfo Adam demonftratum eft. Ad mal'^^ fufficit Hbi: ad bonura non, nifi adiuuetur à bCc,
Jdtm lib. HypognoSl.
Liberum arbitrium comparatur iumento,g’^^ tiaaiitemfeflbri.
Et idem in lib. De peecatorum meritis Z!r rtiniß. lib.i.cap. i8.
Laborant homines inuenire in nofiravolunt^ te, quid boni fît noftrum,quod nobis non fît DEO,Etquomodoinuenin'pofsit,ignoro»
Ambroßtu in Epiß. dd Kom. cap. 4.
Beat! quorum remifîæ funt iniquitates, feftebeati funt, quibus fîne labore vcl opere ali^U^’ remittunturiniquitates,8Cpeccatateguntur,nulI^ abhisrequifîta pœnitcntiæ opera,nifî tantum V*' credantjOóc.
idem de uocatione gentium.
Vikfeeretredemptiofanguinis C^tifti^necmi^ kricordiæ DEI humanorum operum prærog^^ f uafuccumberct, fîiuftificatiOjquæ fit per grafie arn.ineriuspræccdentibus deberetur,vtnon
nu^
»
-ocr page 151-CAVSÄ vin. OB ERRORES DÖCTRIRAE.
iwislargicntis, fed merces eflet operantis;
Et Dium BembtirdiM fuptr Cdnticn. Stnn 17.
Non eft quo gratia intret, vbi iam meriturn-occupauit.Deeft gratiæ,quidquid meritis députas;
i* nbsp;nbsp;Nolo meritum, quod gratiam excludat.
ltemAuguliw^lt;itprd;äefiwat.fcr(lgt;itgt;.
Humana mérita hic conticefcant, quæ perfcrunt per Adam: Et regnet, quæ régnât gratia per le^ fumChriftum*
Tgt;ÄPISTARVM ÔCMonachonim dodorcs con l^tra,tantum tribuunt uiribushumanis Slt;liberoarbP triOjUttradant hominemuiribus liberi arbitrijpoffe •conuerti ad Deum,£lt; promereri gratiam diuinam ex con-’ S’^uo.Sic enim loquuntur*
Antoninut pirt. 4. tit. cap. -y. t.
'^^^atia conßituius ntereturper o^erafia vitam æter^ txcondigîio ex partegratice^ex congruo cx^artO'
GMtî lib.yd,^o, Coneîuf.
^ifufïtypropter quod conjèrturgratia affcrtio rcgni, ^o^iaynunquam tarnen eßßla nbsp;nbsp;nbsp;totales cauß méritai
^^^iaßin^ertneritQChrißiconiurritaliqua
o^eraiio^
-ocr page 152-1X4 ïl* PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET cperatiOytanquam meritü de congruoyuelcondigno,red^ pientis gratiam uelgloriam nbsp;nbsp;ßerit adultiis rationi^
r^utn habcns^autaherius pro eo^ß caret rationii ufu^
Antoninia iterum parte i, Tit.ti. cap.
Plomopoteß mcUn.tre auremßam in uerba clinareautemaureiny edlimplerc integritaliteryohedi^^ intentionaliter^t^^ agere conßantionaliter.lntegritalitt^ implere^fCß totam legem facer e gt;. Intentionaliter obedieh edl fecnndumintentionem legi^latorfSylt;^nonfècunduti^ uerbalegemficere.Conßantionaliter eß^propter rempoenarumnon decÏinare^
DE IVSTIFICA* tione»
ACRA PROPHETARVM ET APOSTOE^* rum fcn'pta magno confenfu docent, ^jiuftifican' cor^m Deo fola fide, credent? nbsp;nbsp;nbsp;,
Î propter fblius CHRISTI merttum recip^’' atur à Deo ï Atcp i'ta men'tum filq Dei' gratis donan', mera gratia diuina, qua homo in iudicio Dei fola nitatf’^’ amp;nbsp;confolationem accipiat»
loannii^.
Sic DEVS dikxitmundum,vtfiliunifuu’^’ ' vnigquot;'*
-ocr page 153-CAVSA VUL OB ERRORES DOCTRINAE. vnigenitumdaret,vtomnis qui credit in eum non ,, percat,fedhabeatvitamætcrnam^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
Rom. J.
Omnes pcccauerunt SiC cgcntgloria. DetinüiR^ a3 cat! gratis per gratiam ipiîus, per redemptionem, 3 gt;nbsp;quæeftin CHRISTO lESV^ quempropo^ 33 fuit DEVS propiciatorem per fidem in fangum 33 neipfîus* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sa
Row, 4.
Eiveroquinonoperatur^credentiautemincum ,, quiiuftificatimpium,reputaturlîdeseius adiuftilt;gt; ,, dam» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
Galat, j.-
ÇoncIufi'tfcripturaomniafubpeccatumjVtpro; ,, ’^ifsio ex fide lefu Chrifti daretur credentibusgt; nbsp;nbsp;nbsp;,,
. f CumhisScnpturçteftimoïiijscuidentiifîmisconfen TeffiwöWM *iwnt amp;nbsp;P A T R V M teftimonia* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P4trwn. '
Au^ißinui cllt; natura, p-gratia, ca^.4.4^
Itaego,etiam fi fuiflèj vel eiïeconfentiam (alilt;ï quos fine peccato ) nullo modo tarnen potuifiè, vel pofleconfirmOjnifiiuftificatosgratia Dei, per Ic^ fum Chriftum Dominum noftrumjamp; hunecrucilt;gt; fixum» Ea quippe ficïes iuftos fanauitantiquosj quæ fanatamp;S nos, 80 Médiat oris Dei,etbominum, boniinis IE SV Chrifti fides fanguiniseius, fides erucis
-ocr page 154-ù$ IL PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET crucis dus, fidcs mortis, amp;Srefurrelt;ftionis dus«
Irff m in pfalmo 70, ^drte t.
In tua iuftitia crue me.) Non in mea, fed if* TVA* Si enim in mea, ero ex il lis, de quibus iH^ ait ^Ignorantes Ddiuftitiam,et fuam volentes^amp;^^c* Ergo in iuftitia tua, amp;nbsp;non in mea. Quia mea quilt;i efl?; præcefsit iniquitas» Et cum ero iuftus ,in tu’ iuftitiaerit,quiaiuftitiaabste data erit,iuftuseroî amp;nbsp;fie erit mea, vt tua fît, hoc eft,abs te mihi data» Ii* cum enimcredo,quiiuftificat impium,vt depute^ turfîdcs mea adiuftitiam»
Ambroßut.
Hoc conftitutum eft à Deo, vt qui credit in Jftum,faluus fit, fine opère, folafîde, Gratis accipi^ ensremifsionem peccatorum»
Et Diintt Augußintu Pfatmi? ijp. pr/a clitrefcripßt,
Meritis fuis nihil tribuunt fand:i,totum non fî mifericordiæ tuæ tribuent, ô Deus»
EtinPfaimoSS.dit:
Quum viderit homo, quicquid boni habet, nofl fe habere à fe, fed à Deo fuo, videt id totum, quo^ i n co 1 auda tur, non de fuis meritis, fed de miferieoi'^ dia Dd die,
Itcnï
-ocr page 155-CAVSÂ vnt OB ERRORES DOCTRINAE, item 'm Pfalmo zy 70,
Si gratia eft^ gratis datur. Quid eft gratis datur^ Gratis conftat : Nihil boni fecifti^SC datur tibi re^ miiîîopeccatorû.Attenduntur opera tua,etinuenw untur omnia mala. Si quod debetur illis operibus Dominus redderetjVtic^ damnaret, Stipendium enim peccati mors, Malis operibus quid debetur, nifî damnation Bonis quid debetur; regnum coelom rum. Tu autem in malis operibus inuentus es. Si reddaturtibiquod debetur,puniendus es. Quid «gó fit;quot; Non Deus tibi reddit debitam panam, feddonat indebitam gratiam, Debebat vindidam, datindulgentiam. Sviseflealienus à gratia, iada mérita tua.
Etin^piß.iz,
Nihil cs per te, peccata funt tua : mérita autem Dei, Supplicium tibi debetur, 86 cum præmium Veneriqfuadona coronabit, non mérita tua.
ADuerfus haec PAPISTICI docent, luftificattb^ Päpißarüi» nem confiftere in bonis opcribus,ut qui coràm Deo do^rina de confequi uelit iufticiatn, hune oporteat tot ac tanta iu/lißcati9j* mérita bonorum operumadFerre,uthisniti amp;nbsp;fideretuto «f», queat, Ita inter cæteros Petrus à Soto in aflertione fidei Ca^oUcae,de boni? operibus.
Sciendutn
-ocr page 156-1x3 II, PARS RECVSÄT. SYN TRID. ET
Sciendum y iuxta Ecckßce (Jatholtcæßnßmßomi operibus,gu£e exdiuitiagratiafiuntyitafißndum ejje^ut
adexpiandapeccata^ iram DeipÏacandam^i^ Mtmit teternam conßijuendam, neceßariaßnt utilia i ]S!ec pro^tereanobis ßddiuitjte gratice per Chrißumfidi^ tnusç^c^
Vide autcm tiertigincm Sophifticamt Aperte dixit Afo ms jfidendum efle bonis operibusæt tarnen moxfubîjdtî non efle nobis fidendiim*
Non coaceruabimus hoc loco pliira ex aduerfarionin* libris teftimonia, in re quæ per ie eft notiflima* Longiiis c* enim Iliade naicereturopus,ftngulaß perfequiueUemUS» Pergamus igitur ad fequentia»
DE FIDVCIA CERTAET
Indubitata diuinæ gratiæ QC ProadC' ßoitMtt «eternarum.
ÄTHOLICAE ET ORTHODOXÄE drinae confentiens uox eft, quod in conuerfi^’’ ne oporteat indubitata fide accipi remifliooc'’! ^ipecatorum, propter meritum füq Dei Qi ccff^ ftatuere,quód ßmus in gratiaJtem in inuocatione dubitandum, an Deus recipiat preces noftras^fed han^i*^ dem afferendam omnino ad precationem,uererecipi audiri à Deo preces noftras,et exaudiri propter filium diatorem,i«xta promiflionej^,
-ocr page 157-CAVSAVin. OB ERRORES DOCTRINAE.
Vfalmo z6,
Expedia Dominum »virilitcr age, ÔC confortci» turcortuum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
Matthtci 14.
Chn'ftusincrepat Petrum Apoftolum dubitan^ ,, tem ac h^ßtancem: modicè fidei,quarcdubjtafti,
M^frdÿ.
Si potes credere, omnia pofsibilia funtcredenti, „
Rom. 4.
Abraham nonbæfîtabatad promiisionem Dei, obincreduhtatem,fedrobuftus fadus eft fide, trb ,, buensgloriam Deo,certa pcrfuafione concoepta, ,, Sl^odisqui promiferat,idem potens cflet amp;nbsp;præf ftate.Qiiaproptcrimputatum eftetiariieiad iuto ,,
Rom. 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
Certus fum egó,quod neqj mors,nelt;^ vita,necR „ »ngeli^neep principatus,nec^ virtutes,neep inRan^ ,, fia, neep futura, neep fortitudo, nec^ altitudo, neep ,, creaturavlla poterit nos feparare a charitate Dei, ,, quæ eft in CHRISTO lESV Domino ,, noftro, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
I. Pttri f,
Aduerfariqs vefter.DiaboI.“S,tanquam Leö ru^ ,, giens circuit, quarrens quem deuoret: cui refiftite- j, fpFtesihfide, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'X *ïacobi „
-ocr page 158-ïp -’H; PARS RECVSAT. SYN.TRI'D,
Ùcobi «.
Petatautcm in fide, nihilhæfitans* Qui cniro hæfîtatjfîmiliscftfludui maris à vento commocigt; Non crgô cxiftimet homo alle, quod impctrabit aliquidaDeó* .i«
lt;f Eadem cft hacderc amp;nbsp;confentiens P A TR fentenda«
Auguftinui in cxpofitiont propoß. tx Bpiß. adKom.
Certus fum enim, amp;nbsp;non dixit, opinor: plena de tenuit, quod nclt;^ mors vlla, nec temporalis tapromiffa, nec caetera fubfequentia poiïunt dentena â charitate Dei detorquerc,
. Etittrumiu(r4^tu,denoncogitagt;tdoàt
. • I., I I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**
crajamtm.
Difcedat de corde petitoris dubitatio,et venîet iargitorisinundatio. Non trepidet qui rogat^S^^*^ non fiibtraliat quierogat»
Et ident tdiTfi.
Precatio fine fide peccatum eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
item.
T'OtaIpesmeaeftin morte DominimeiV
Item.
Totius fîduciæ certitudo eft in preciofo neChrifti^ôCc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f .
-ocr page 159-CÄVSÄ VOL ofe ERR0RE5 DOCTRINAE.' iji ’Chryfojiomuf w ^pifî. ad Gälat. cdp.
Nos pro noftra virili ex nobi's ipßs hie ad^ dçrnus, dcmonftrabimusc^ ^quoinodo circumcißs nihil profuturus fit Chriftus. Qiricircûmciditur, ; tanquammetuenskgein circumddicur. Earn qui metuit, diffidit viribus gratia*. Porro qui difhditj f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihd frudus capit ab ea, cui diffidit^
• idcmini.alt;îtîmotb,lîomililt;i'S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
Nemo cum angore animi, ac difeeptatione ïansiexaudirife.puteu Quid autem fitdiiceptatio intentius accipito. Non licet prorfus ambigere, ß puras ad Deum leucmus preces, nonexauditum iru
P^NTIFICII contra delenthancconfolatibncm, ** iubent fem per dubitarCjan fimus in ^atia,an Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
^osexaudireuelitinuocantes propter Chn'ftumîlmd femeràrium utderi,'qüód înuocans ftatuatfinedubitationc »ibi remifla elTe pcccäta.Sufpenfa igi'tur aiküeratione per^ petuo haefitandum Chriftiano precanti,an exaudiatur necne.
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antoninuspitt-te 4. tit.é. cap. 2. §.7.
,,'^^^^^pQte^ejJccertU0inuiapr(eßnüy(lhabetcba/ eifttßecialiter rmelatumgt; nbsp;nbsp;nde dicitur
^ßitbomoutrum odio ud ainorc dignus ‘
I ij StamsIatW
-ocr page 160-iji II. PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET StaniilansHofiuiCardinal, deh/treßhiunojiri
tem^orif. Ub, i.
£x (^uo ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) uidere licet (^udinfilfumßt Luthc^
rdnwn illiid axiotnatcuiuts hoinini ad peccatorum refft^^ onetn alJe(luendam, neceßariumeße yUtßrmtcer credatj eercö^Jlatuaty abj^ ulla dubitatione propricc inßrmiti^ dißiofitiomsyelßpeccataßbi remißa^
Et fxtnlci (»oft.
/Vullapoieß eßapudUeummaior abominatio^^^ ßthcereticorumtantaprcrßmptio^.
DE DISCRIMINE LEGIS Äf Eaangelij«
'CRIPTVRA MANIFESTIS'SIMVM TACJ^ difcrtmen inter Mofên amp;Chrißum,€t inter dö* drinam legis QC Euangelrjt
, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niere.
»
gt;-3
Eccc dies veniuntdicit Dominus, amp;nbsp;feriarrii^^^ mui llrael ec domui Iudafocdusnouum,noniècun^ dum patflum quodpepigi cum patrib. veflris,amp;f^'
Rom.
Nunc autcm fine lege luftitia Dci manifefi^^’ cft,dum comprobatur tellimonic legis et Proph^^ tat'uni«
-ocr page 161-CAVSÄ VUL OB ERRORES DOCTRIMAE. Jjj
tavum» luib'tia veró Dd per fidem lefuChriftiin „ omnes amp;nbsp;fuper cos qui credunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
ioitnnisi.
Lex per Mofen data eft» Gratia 5C veritas p^r »» lefum Chriftum fada eft:
Kom. 4.
Nonenim perlegem promifsio contigit Abra# *• hæamp;feminieiusJUum hæredem fore mundi,fed gt;» per luftitiam fidei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ••
X. Corinth.
Idoneos nos fecit miniftros noui Teftamenti, nonliteræfedfpiritus» Litera eninioccidit,Spiri; tus autem viuificat,
Idem difcnmcn utriufcç dodrinae notiiïîmum fuit P A T RIB V S SC antiquitati, quemadmodum confiât ^’tfequenttbus tcfiimonijs:
Chryfoliomiuz. Corinth,
In lege, qui peccatum habet, punitur : hic autem qui habet pcccata,acced€ns,baptizatur, Só fitiu^ ftus, luftusautem fadus,viuitliberatusàmorte peccatt Lex fi præhenderit homicidam, tollit è viuis : Gratia fi acceperit homicidamjlluminat ac viuificat«
Atnhroput Ub^. Epift,zz,
Ideolex feueritatem gladq habet,tanquam pac^
I iij dagogus
-ocr page 162-^4 It PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET dagogus baculum^ vtimperfedæplebis tem^pœnæfaltem denunci’atione^dcterrcat. Euan^/ gelium autem I'ndulgcntiam habet,qua peccata do^ iiantur, I ure ergo ait Paulus : Quodlitera occidit, Spiritus autem viuificau
Papist ICI Theologi sc Monachl in omnibus bris fuis hæc diuerfiffîma dodrinarum genera pror^ Ris confundunt,ex CH RISTO Moien ièu legisla torem,Ô(^ inuicem ex Mole Chriftum^feu ex Euangelio I©“ gen;faciente?,
DE PERFECTIONE LE^'
gis diuinæt ÔC de Coniilijs*
iIMILITER TRADITVM EST IN DOCTRÏquot; 'na feripturç fandae,legcm Dei integram eflê^ Â^^g^perfedifltmam,cui nihil quidquam ad perfed* onem addi poflitiêcundum verum eius inteH^ dum: Aefummameius breuiterineo fterc, vt DE VM amemus toto corde,totamenteattj anima, omnibus^ viribus noftris: deinde proximum ftrum ficutnofmetipfôs»
DfMf.
9gt;
DiligesDominum DEVM tuumextoto corde tuOjSc ex totaanima tua, amp;G
Deut.
Cir^umciditepræpuciuin cordis veßrn ,,
Leuitid
-ocr page 163-CAVSA VIII. OB ERRORES DOCTRINÄE, ijj
Le uit ici lÿ.
Diligcsproximuni tuum fieutteipfum»
Deuter,
Confïdera quod hodiè propofucrim in confpc?? tuo vitam amp;nbsp;bonunï : Etc contrario mortem malum, vt ambuksinvtjseius,
EtmoxdeMe:
Teftcs inuoco cœlum amp;nbsp;tcrram, quod pro# Pofuerim vobis vitam èC mortem, bcnediólioncm malediclionem»
R.om. y.
Lex Spiritualis eft, ego autem carnaïis,
Quac autem dominus Matthæi cap. f. QC 6. commtmc» de lege,ea non funt noua lex,ut aduerfarij ibmniant,i€d potius interpretatio ueteris legis»
PAPISTIC! Scriptorcs,theologiSgt;CMonaebicom trâ nugantur,Chriftum tradidifle legem,et quidem per fediorem quam fit lex diuina olim Mofi in monte Sw ^ai tradita, Scdeinde per Prophetas declarata : hanc Chrw fiilegem qui feruet, eum meritis amp;nbsp;operibus bonis confer Aui pofleuitamaeternam î Tradita etiam efle à Chrifto Euangelio ,quac pro cuiufiß arbitrio l^ere feruari poffint Si omittiifinefalutispericulo»
sic Antoninuspterte t. Tit, tj. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unico
t^liomodi)kxnouaeßali.t àucieri. Quia lexuedf^
-ocr page 164-«?lt;$ II. PÄRS RECVSAT. SYN TRID. ET piicrorutn nbsp;nbsp;nbsp;lex noua eß lex perje^io^
niijt^uia lexdtleélionis^ Etotnnes dißerentKc^c^uaspof mint dodlores inter legem ueterem,lt;lt;^ nouam hoc oßetif dunt^cpioddtjßerunt^ßcutperfidlum imperßdlum.,
Et max:
Comparatur noua lex adueterem yßcutperßdlum tt imperfiEum*, ßc nouakxcontineturinueteriyßcui frumentuminjpica^
Ac iterum:
Qmne perfi^um adimplet^piod deeß imperfidloy ßef cundum hocl^exnouaimplctuctcrent;,in (piantum cptoi^ tieteri deerat^tmplet^.
DE MERITO PASSION' nisS^mortisfilq, ftEL
lACRAE LITERAE PERPETVA ET COf** fentienti uoce docentnos dc merito pafli'on^^ 5)0 tonus obcdienn'xfüq Dei ,domininoftri fu Chnft^quod' »'s morte foa pleniflîmèfatisi^^ cent pro oinnibus peccatis tonus generis
xnani*.
V ulneratus cft propter iniquitates noftras/t^
-ocr page 165-CAVSA VIII, OB ERRORES DOCTRINAE. 137 tritus eft propier fcclera noftraidifciplina pacis noï? ,, ftræfupereum_,Ôôliuore BIVS lanatifumus:8C ,, pofuicDominus incoiniquitatesomniünoftriim» ,
Non dkit Propheta,uulneratum elle MeiRam propter bona opera noftra,ut accedence ipfius mertto haccfierent propitiatioproiniquitatibusnoftn's : fed ait uulneratum elTe propter iniquitates noftras, mala opera noftra,ut ea. expiarentur»
loon. K
EcceAgnus DEI, qui tollit pcccatamundi, ’ Agnus Dei nonin hoe madatur uelofFertur,utbona opera noftra tollant pcccata mundi ,fedutipfefuaipfius-o'blationeeatoUau
». Pet.i,
Qui peccata noftra ipfc pertulit in corpore fuper , Ügnum. Non dtcitfilium Dei reieciflè peccatanoftra in , bona noftra opera,ut per ipfaexpiarentur,fed pertuliffè ea-infuo ipfius corpore».
Dédit femetipfum precium redemptionis proo^ mnibus». Non ait lEffecit ut noftra bona-opera eflent precium redemptionis,feddedit,inquit,SEMETrPS VM • redemptionis precium»
ç.Teftimonia. P A T R V M de hoc articulé»
AuguHinuf fuper Pfal, lîp. Tom. 8,
V endere homo fe potuit, amp;nbsp;venundatus Bert
I y fuh''
-ocr page 166-II. PARS RECVSAT. Sm. TRID. ET fub peccato : redimerc fe ab l'niquitatibus non po^ teft. llk fe potuit redimere^qui le non potuit vended re. Qui non commifit peccatum Jlk eft redempeof à peccato; ipfe redemi t Ifraël ab iniquitatibus. Non ergotirneat accefRirus ad Deum aliquas iniquité* tes fuas: tantummodo accedat pkno corde, ÔC deß^ nat iam facere, quæ faciebat.
Et fulgt;er Pfitt, fS. Serm. t. Mt:
MortuuseftChriftus inter maniis îudæorurfl# redemit multitudinem gentium:£ftufuseftfan^ guis, àC profuir, fed conuerßs omnibus profuit.
Et Diuut Antbroftut in i. (lt;rf Corinth, c. 6.
Precioemptieftis, ait, noltte fieri ferui hominU* Verum eft,quiacarèempti fumus : vtànulloredi^ mipotuiflèmus,nifiàChrifto,qui omnium diues cft. Qui ergo precio emitur, magis feruire debet, Vf aliquatenus vicemreddatemptori. A Deo igituf empti, id cft, à Chrifto, ferui nominum efle non dt^ bent. Seruiautem hôminum rj funt,qui humanî^ fe fubrjciuntfuperftitionibus. Hæc ilk,
Papist AE amp;nbsp;Scholafticf dodorcs contra, merits et farisfaftioni Chrifti impie detrahentes,docent,Chd^ fti paffîonem propter noftra bona opera fadâ, uthscf ab ipfa uirtutem fatisfaciendi confequantur.
lt;([ Ita feribût,cum altj, turn præcipuèPetrus à Soto in krtione fua fidei Catholicæ, titulo de fatisfadionc.
Crédit
r
-ocr page 167-CAVSA. VIII, OB ERRORES DOCTRINAE.
Credit cademßdes Catholics Ecdeßte ypaßionetn Chriß itaßß'icientetn eßeJati^ßdionent propeccatfs wnihuSyUt nullum opitó noßrum nßah ipß uirtutemßu Us^ciendi haheatß^ua z^^aüamj uttdoperemuryacci pimitSyatip idem de uircute meritiyi^ cietensy ^ua de lau de operum noßrorum dici pojßintyconßtemur^
DE STATV DEFVNCTO^ rum poft hanc vitam,amp; dc purga^ torio Papijiico,
8'gRIPTVRA ait: QJH CREDIDERIT ET baptixatus fucrit,hunc fore faluum : Qui non credideritjhunecondetnnammiri, Atcp ita to-' tum genus humanum poft hanc vitam fepara-' tum iriin duos ordines, quorum alter fit credentium, qui perpctuo confpeclu Dei frucntur in cœlis : alter impioru, quinoncredid€runt,abîjciendiiconfpeâu Dei in infer# Rum öd cruciatus «eternos*
iotmnit. 3.
Quicreditin cum^non iudicatur:qui non credit, ,, iam iudicatus eft, quia non credit in nomen vnige? ,, nitifilijDei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
10(01««. f.
Amen,amendico vobis, quifermoncmmeum , »» audit, 6d credit ei,qui mißt me, habet vitam actcr« s j nam, 2lt; in condemnationem non ueniet, fed transe a a, luit per mortem in vitam» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.TheE »a,
-ocr page 168-140 II. pars recvsat. syn. trid. et
l.TbcjJàl.4,
,, Nolumus ignorare vos, fratrcs,dc dormknti^ ,, busjiecontriïtemini ficutcæteri, qui Ipcm non ha^ ,, b^nt,óóc. quoniIocoApoftolus grauiflimè et prolixe lO'' quitur ac docet de ftatu eor,û,g piè S)C in fide ex hac vita e%^ cedût : Necp vllam purgatorq Papiftici vel minimam mentionem, ièd docet,non eflè indulgendum ludui ÔC lori propter defundos ,fpe Jætfiïîma gloriofàe reliirredio^ nis mortuorô. Quôd fî ullus eflet Purgatorius ignis, lern commend funt Papiftæ,in quo animæ hominum q*^ deceflcrunt,ante quam lattsfadionem intégré prgftiteriiP*» amp;nbsp;ante quam intégré purgati fuer unt, acerbi us amp;nbsp;maioi^ quam inhac vita, cruciatu, pro peccatis cruciantur, gra^ profedo ÔC reprehendenda negligentia id à Paulo oß»^ îlim elïètj'imô crudeliter ab co ladum, qui ab hocj offilt;^^ humanitatis, ncacerbiiiimis cruciatibus fratrum comn’^ ueremur ac codoleremus ,Cliriftianos prohiberct. Prxf^* tim cum idem non vno in loco moneat,vt cum dolentib^^, doleamus, Sgt;â ad ibcictatem doloris grauiter adhortct^V Gaudete, inquiens, cum gaudentibus, ÔC. flete cum bus. Ro. IX. et alibi fepe.
Ac pertinent hue exemplaluculentiffima, Lazari, tronis in cruce,Stephani,Pauli dC aliorum quibus maA*^ ftilTimum fit éc irrefragabiliter conuincuntur aduerlai*!’ eos qui pié amp;nbsp;fide filq Deiex hac vitadiicedunt., no
. ciatus Purgatorij ignis abripijfeddiiTolBi ôi. protinus Prffruw ff/a=
monta,contra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n rr^ i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tril
'Purgatorium Ita 8[^ PATRES in Ecdefiadocucrunt, qtiofA Paptficitm, teftimoniaquædamvideamus»
Aug^^
-ocr page 169-CAVSA vut OB ERRORES DOCTRINAE. 141 Augußinui 4d iJllt;tc(don, Epifl. $4.
Morum porró corrigendorum nullus ali'us, quarn in hac uica locus.Nam poft hanc vitam quift queidhabcbiCjquod in hac fibi conquificrit.
•,, Et in Sermone 66. de ttmporf.
In hac uita tantum poenitentiæ patetlibertaSj, poft mortem nulla corréótionis licentia, ÓCc.
idem de Herbis Apoßvti SermCfi^,
ûuæquippehabitationes funt^vna in igneæter ï^îaltera in regno æterno^
idem depeccätorum meritis er remißiont^ Itb.i. cap.
^Neccft vllivllus mcdiuslocuSjUtpoftît efte^nift fuDiabolo,qui noneft cumChrifto.Hinc ÔCiplè Dominus uolens auferrede cordib. malè credent^ ^nijftà^ nefcioquam^medietatemjquam conantur quidam paruulis non baptizatis tribuere^ut quafî meritoinnocentiæ, fint in vira æterna: Sed quia no ^unt baptizati^nô fint in Chriftojn regno eius,deÿ finitiuam protulit^ad hæcoraobftrucnda fententft am,vbiait;C^n non cft mecum^contra meeft»
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1.1 iterum contra Pelag. Uypognoß. lib.
Primum cnim fide« Catholicoruip diuina auto^ ritate credit regnum efte cQelorum,vnde,ut dixijno baptizatus excipicür. Secundum geh'ennam,vbi omnis-
-ocr page 170-lt;4x IL PARS RECVSAT, SYN. TR ID. ET . omnis Apoftata vcl à Chriffi fid« alicnus, fuppl^^ da experitur. Tercium penitus ignoramus^iiBO nec dfe^in fcripturis fandis rcperimus,
D. Chryfoßontui d( Lazaro condone i. ait.
Omnia hicdi'fiolue^utcitra moleftiamilluduM^J as tribunal. Donee hîc fuerimus,fpes habemus claras, fimulac uero dilcefleninus inuc,non eft p^^ ftcain nobis ficum poeniterCjiiecpcomifla diluer^'
Et alibi idem Chryf ilkmus fic fertbit.
Ncc putemus nobiSjCum illucvenerimtis, ricordiam eiîè tribuendam, qui non agimus, vt niammereamuraccipere,etfi Abraham pronob^^ roget,etfi Noe,etfi lob^etfi Daniel. Dumigitur^^^ tempus irt manibus _^plurimam nobis apujd DcUi^ fiduciam ptgeparemuSjS^c*
Papist AE his add/derunt commentum Pufg^^ ri) ignis-quô piorum animae exCTuéicntur ad pro fatisfadionecorum peccatorum,quibus in
ta nondum condign« farisfeaflent mcritis Qc operibus ! nisiquod tarnen iupplicium Indulgenrijs Papalibus, «]* ** fis, Sc ujgilijs aboleri poflit, ne animæ eo in loco graoi^^ autdiuiiusafifligahtur, / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*
lt;^°”'P^^^ÿ Thtologid^ap.i^
Ttirgatoriiió igniicorj^oyettócJly ^crtjiicmtaniti^^
-ocr page 171-CAÿÿjj VIIL OB' ERRONES bOCRRIN'AE. i4jlt; ^^^^J}gt;iritifsiußorufttylt;^uiin hac wtanon implcuerunt làtiifiélioncm condignafit;,c^igutjtur^ 'Btmhardinui d( Bujiisin Kofarto, Sermone
' ,, nbsp;nbsp;nbsp;) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x.partei.
dicoßctuidutn pr^dt^os JDoélores y(juod
■ahitnce uaduntàd quot;Purgatoriumtç^ßtnt ilîcCy quee ^^'‘‘wniûrcum pcccatt^ ucni^ibi^Jôlutn-, uclßcluamor, ^^^^(tcommßrunt y ^tempore morti'S contritionan ba» ^^^gt;’untßdp(xnitcntiamdebitamnon impkucruntj taks
UaduttCadali(luem locum^in (puopurganturt^ ila^ ^ociis dicittir'Purgatoriutny d purgando.
Et pMlo^toü^^^arte^.
ergo perßffi'agia l^ere^ur anintee ab borrb ^dißufio igne'Purgafori/, ergo tiui illudß(iune;,tnaiore}it ^^^gratiatn^ nbsp;nbsp;ebaritatem impendunty riudmß ilks ui»
C- indigentibus totum mundiim largirentur^ nbsp;Da»
^^^(enimtnillentundosy imo centum mdlemdliaßtotba^ berent y ut poßnt ab dk^ cruciatibus liberarü
jNam {utinpiit Gregoriusyfib co» dem igne ekéht^ purgatur^ damnatus ere».
mature ,
-ocr page 172-»44 LI. PARS RECVSAT, SYN. TRID. ET •
DE RECONCILIATION ne amp;nbsp;Gratia diuina.
AETEREA DOCET SCRIPTVR* quod modo ctiam attigimüs ) rccohciliaH DBO peccatoreSjóCimpetrarcgratiam,folius Chrifti meritis interceffïonezfi fide certa appræhendant, id^ fine ullis meritis noftriî» aut dignitate noftxa»
Aâor. 4, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' V
Non eft in alio aliquo laïus, nec aliud nonicii fubCœIodatum hominibus,inquooportea€ no^ faluos fieri.
gt;gt;
Row. 4,
C H RI S T V S 'traditus éft propter peccatî ” noftra,ô^ rcfulcitatus propter iullificationcm ** ftram.
’ vi 1 ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Row.;.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '.y ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. V i ■•*
Sicut per inô.bedientiam vnius hominis pcclt;^^^ ” tores conllitutifuiit multi: ira per vniûs obedi^'^^ *’ tiamiuEiconftituuntur multi.
lt; Teftimonia P A T R VM.
Auguflutid ad Pfàt. 144,
Vbi audis gratiam/gratis intellige. Si ergo tis^nihiltu attulifti, nihilmeruilIi.^Nam fi ab'q***quot;
-ocr page 173-CAVSÄ Vin. OB ERRORES DOCTMMNAE. »41 aliquid redditum eft, mcrccs eft, non graua» ChryfoliomiK adpopulumAntioehmwn,
Bomil. Zf,
Gratias agamus, quoniam ck eorum numero, qui falui fiunt,cenfeniur: Sgt;i. quoniam, cum ex opei
5 nbsp;nbsp;ribus faluari non potuerinnis, cx Dei munere fal*
uatifumus«
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HieronymiMlih.4.aduei-fufP(Iii^i4Hoff
j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tune ergo iufti fuinus, quando nos pcccatorcs
fätemur : amp;iufticia non ex proprio merito,fedex C)e!confiftitmiièricordia,dicentefandafcriptura:
I nbsp;nbsp;conduit Deusomniafubpeccato, vt omnium mi*
J *ereaturgt;
PAPISTICI plane bis contrarium dogtna iconantur defenderetetdocentjhoraines poffe fic implc^ ) re Dei praccepta, vt legi omninôîattsfaciant iram Dei placent, peccata dcleant meritis, ÖC coronam i uftidæ con* «quantur»
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sic Papillici coUocutores in poilremo cotlo^u»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ritiibonenßanni 1^4.6,
Is y cui remtljà pintpeccatapotesl auxiUografiac ^^ßcitnpkreUeiprceceptayUt HBQ Z^^proxiino Ojioddiunpcit^nonJolumnonpeca ^^^tnortalitcr y pdpotiiis ç/l iußiis apud Deunt,
K LIdGIS
-ocr page 174-1^6 . n. PARS RECVSAT. SYN TRID. ET L3G.IS IjM.PLEUciußnodi nés uerè iußi ßnt apud Dcum y^ legem eins c^uiagratiam habent omiira omnînôpeccata delenteot^ fuggerentemuircsadimplendamlegcm^ ’
'quot;Etmox: - ■
SinùltluJo TurdctCfius dcticg zy P4= fillicte relis ^ionif,
TIicimus Opera heec^ cpiibus legem iußiimplentj lt;amp;nbsp;Deiuoluntatemfeguiintur fficeffc uitee (sterna merito^ ria, uteis^ 'PauhteHitnonio^ reddendaßt corona Iiiß^ tiee^
lt; Atq^ ex his apparct, rcligi'onem blafphemofum dacoriim,! iircarum feu Mahometiftarutn, amp;nbsp;PapatusX^ verbotenus ÔC externis ritibus ac cçremonqs nem quandam prç fe feranr,reip(a tarnen ô(f in rei tiaparumautnihildtfcrepare: Jdemenirn fentiunt- S£ cunt omnes,videltcet, quod homo mereatur vitam nam externa honeftate,virtute, 0£. vitae innocentia, ÔC banc externam nbsp;ciuilem iuftitiam placere DEO hon’^
Bcs, quorummores funt honefti vita integra»
DE NVMERO SACRA^
mentorum in Ecdefîa»
IpACRAMENTA IN NOVO TESTAMENT^ ij inftitutaa Chrifto,utfint fignadiuinægratté» I'diio nom inantur et numerantur in Euangdi^» ].fciltc€tßaptifm«5 coenadommi»
-ocr page 175-CAVSA Vlït OB ERRORES DOCTRINAE. 14^'
Hath, ii,
Euntcs, docete om nes gcntes 3 baptisantes COS ,j innomincpaths,amp;fili),óifpin'tus fandi» ,,
ItemMatthæi M.arcii4»Lucæii.i.Co^ ,, rinth. 11 ♦ quibus locis recitantur verba inftitutionis ,, cœnæ Dominica» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
lt; Idemamp; PATRES docent
Augujiinut ad inlt;iuißtiones lattuarij ci^, h
Vnde Sacramentis numero pauciffîmi’s, obfer^ uatione facillimis, fignificatione præftantiffîmis. ^^letatcm nouipopuli colligauit : ficut eft bapdf# tnus T RINIT A TIS nomine confecratusï communicatio corporis, amp;nbsp;fanguinis ipfius,amp;c*
‘‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Edinlibr{gt;deCata(lyfgt;neicap,4.ait: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;.
Os non cónióiinuatis z'n. eó ttcd ynus ex militi^ bus eiusapcruiclatus , Sócontinuo exiuit ianguis, SCaqua^qusefunt inatris Ecckfiap genaina Sàcragt;
Sed 8c Diuus Ambrofius in traâ;atu';'cüide Sa^ cramentis Titulum fecit,tantum duorum memw nitSacramentorumînempèBàptifmiet Synaxcos* , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jedp^in^çhri/Uavalib.r-càp.^.tantum
. duoSdcrdmthtadbipfoÜaminocrAüofyliftraditat
Hoe vèro tempore,, poAeaquam refurreólionc li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K i) Domini
-ocr page 176-»43; IL PÄRS RECVSÄT. SYN. TRID. ET
Domini noftri manifeftilïîmum indicium libei'taris illuxit, ne ipforum quidcm. fignortni^i quæ iam intdligimuSj operatione graui onerati miis^fedquædampaucapromultis,eademcç facilima, ècintclkdu auguftifsimaobferuatio^ necaftifsima^ipfe Dominus,amp; Apoftolica ditdifciplina, ficuti èC Baptifmi Sactamentum cdebratio corporis fartguinis Dominb
yl T P Ä PIS T A E, pro ea quam fibi fumütinii^ ui'na omnia poteftate,his duob.Sacramentis infup*:’' alia quintp addidérurit,quç eadem cum fupartonW autoritate cenientEius rei longiorem commemorationcf” hic omittimus nec em'm opus eft procul quærere teftttn^/ niaautprumjqui hæc docuerunt in Ecclefia »Extat endi*'' ridion iocorum communiumEccij,vbi ordine enumeraH^ tur fîngula : deconfirmattone, fexto loco communi: de dine,loco feprimot.de confeftione, loco odauo, ÔC dein^ nono lôcOjde ùiatrimônio» Ite in Panó^lia Guitielfni Ei*]^ danilib,4» cap^jr» Et in locis communibus Cont^* Ctingi} Monachi cuiuidam Francifcani î vbi haec verbo*^ adftruun^jr»^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;. ■
DE BAPTISMOgt;
DîJaptismvm constat institvtvm ! Euangelio àb iplb Chrifto, iubente omnes tes baptizari in nomine patris, fili), SC ip'^ ntus lànâiî necB exorciimos.vUos, aut vlly'^ - nbsp;nbsp;nbsp;— - chrifn’»
-ocr page 177-CAVSA VIH. OB ERROR.es DOCTRfNAE. 14^ chrifma addi Baptifmo mandatum kgftur Matth» 18. Cum igiiur horum vtrumcp inftitutum fit ÔC additum BaptiP nto hotninum tradit/one, extra verbum Dei, confequens ^periinere h«ec ad regulam quac traditur
Matthäi if,
Fruftra mecolunt docentes dodrinas homi^ «um,
EtCotloß.z,
Si mortuieftis cum Chrifto ab elementis hu^ ^stnundi, quidadhuctanquam viucntes mundo ^^cernitis;ö^c,
Papist ab aduerfus hæc voeiferantur cos qui in ßapüfmo nonadhtbent vndiones magici ölet Ponti* p ficta precatione amp;nbsp;cxorcifmis confercratt, faccre leceP JQnein ab Ecclefia,6c pro fchifmaticis atœ hoftibus Ecclc# ^‘«ihabendos.
jgt;(tru{ SotM in Catholicaujjertiont, DeBaptifma.
^onßlum Chroma Jed r cliquas caremonias ueßtutttyijuie omnia conßatin Ealeßajemper ^^^erenter ßruata y ampkEitur Qatholica Ealejhi ^^odlibeeiuxta^radumfium y ßcfamen, ut aper rumß(y Propria autoritate ahquidmutantem ,hoc ipß ab Eccles J^^^nitatcßcederey ßbifnaticum eße,
K iif VE
-ocr page 178-tjo n. PARSRECVSAT. SYN. TRID. ET
DE DONIS SPIRP tus SanÄfi
JN HISTORI'A EVANGELICA LEGIMV^» Chriftum in die Pentecoftes, QC deinceps ^i'donaflè Apoftolis fîC altjs quibufdam difcipi^^ '^j lis admiranda Spiritus fandi dona, videltcd donum linguarum,item (anandi ægrotos quo«^ atnep in nomine Chrifti,06fimilia miracula taciendt dlor* Galat. Et ad Tit. 5.
Hine Papiftaî fine vllo mandato Dei nouum attuleriin* in Ecclefiam Sacramentum,quod Confirmationis vocant, cuius earn vtilitatem ÔC necefsitatem efle prædicarunt, nifiquisidfuicipiat,pro vero Chriftiano non fit habend dus,quemadmodum tradit Gratianus cap. i. De conlecra^ tionediftind. ƒ.
ßiani inueniantur, (^wanumluamcrit CbrilÏianu^gt; «ƒ cotißrmationc Epijco^ahßcrit cbrijmatttó, iunt rädern
Item Clement Epift. 4^^
Gtitnibifißßinatndutn c/lßttemora renaßij tnutn conßgnariab Epißopo^ tdcdljeptißrmcii^ Spirif' Uli [auditor atidin per aper
-ocr page 179-CÄVSAVni. OB ER.RORES DOCTRINAE. M
Et mox:
Qliiaaliterperfi^ii^ Chrißianuseße ne^ua^uaftt pote/l.
Quin etiam ifti Canones Pontificij in tantum extoHunt contirmationis dignitatem, vt eam ipfi Baptifmo præfegt;' tant, ÔC maiore veneratione quam Baptiimum cenfeant colendam.Cap.de his,eadem diftindt.vbi habet Rub. Mai« J^us impofitionis Sacramentum dignius eft Sacramento Baptifmi.
Äddunt etiam magnificaElogiahuicfuo Pièudo(âcra«î *ucnto,quodeo augeantur dona Spiritus fandi: ÔC BaptiG *uoquidem regenerate hominem ad vitam, Confirmatioquot; autem inftrui ad pugnam.
Sic tnim dit Mtkhiädtt Papn.
In Baptifmo re^eneramur ad uitamtpoH Baptß ^vtnconflrmamur adpugnam^ Jn Baptißfto ablnimun loHBaptßnuttt roboramur^
EtpMÎÔMtct
Spiritusßnllus (piißiper aquas Baptißnißlutifi^^ ro dßendit illapß^ in^nti pidcbritudinem tribuit ad innocentiam y in conßrmatione au^meiif tumprteßatad^ra/ tiam.
K Ulf
-ocr page 180-iff II. PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET
De POENITENTIA»-
Te/Kmonu: Scripture.
»a
9i, agt;.
*gt;•
gt;*
»X
E POENITENTIA, QVAE EST CONVER* fiopeccatorisad DEVM, Sacrach'teræ pltdter docent, neceflario ad earn requin', peccator per legem Dei vere expauefeens done iraî Dnu'nae aduerfus peccata lua, doleat le ortendi»^ Deum: S)C fide in filium Deiaccipiatremifsionem peccato^ ru m et réconciliationem: ac per cam fidem regeneratus choet nouam obedientiam iuxta legem Dei,
lt;)f Duo etenim fumma funt in fcriptura dodn’næ genfr* rataltcrum Lex,alterum Euangelium,Per legem autei^ agnitio pcccati, vt ait Paulus : Per Euangelium Fides, desautem,vtidcmait,exaudiai eft,auditus per verbuö^ Dei,
Mifereremei DEVS, amp;fc.quoniamnn'qui^ ta»em meam ego cognofco,amp;peccatum meu cofl* tràmeeftfemper,
y ides agnitionem peccatorum 0^ iras diuinaf,, Stquùurpdulôpôü:.
Quoniam veritatem dikxiiîi, quçinocculffl eft, Sc fapientiam abfeonditam rnanifeftafti tnihi» Ecce fidem accedentem ad promifliones ieu veritaKfl^ diuinam de reconciliatione per filium Dei,
War«' I,
Impletum eR tempus, Siappropinquauit regnfl ccelorflfl’r
-ocr page 181-CAVSA Vin. OB ERROR£$ DOCTRINAE. vj coelorum: Poenitentiam agite, hoe eft,. agnofcitc peccata veftra crédite E uangelio«
LKclt;ez4..
Sic oportebat Chriftum pati,et refurgerc à mor# tuis tertia die,amp;S prædicari in nomine eius poeniten# tiam,8d remifsionem peccatorumj'n omnes gentes,
Aiïor, it.
Tcftificansludæisfimul óó Græcis^,,€anfr,quæ trgaDeum eft,poenitentiani,acfidem ,quæ eft cr^ ga Dominum noftrum lefuni»„
^tlt;phinc manifeftifsimiim fit, confeßionem auriculagt; quac fit f^cerdoti, non eiïè partem pœnitcntiae faluta« fUHdquQdetiamantiquifsimorum patrum icriptis com^ probatur vtpatetper ßeatum- loannem Chryibfiomum
Epiftolam ad Hebracoscap-.iu EtHomilfa cap,iz, btfuper Piamlum$'»-PfaK$o«.Homih'a|'» Äugußinus in Epiftola ad Iulia: comitem in liK lo. Gbnfcß. cap, 5^, hrofîus de pœnitentiadiftin, i,.cag. Petrus,.
EX A.D VERSO, quantum cafcutiucrit Papatus in hoc dodrinaî Chriftianae arriculo, id didu incredi.' bile eft, Atcçira'tium harumdifcordiaium fuitdodrfe Uæ dePœnitentia explicatio ,jqua in denfifsim is tenebris «trorum ô(Lfuperftitienum,.quibus:Religio obruta iacuif, quau ad primam fcintinam.llHcgratißim3 reddita.fuirJV a.' auîei-fj fueruntPâpiftarumde hoc articulo errores,iêlt;l gtæcaeieris crafsüsxiniîquod oporteat contritionem cfie
K V
-ocr page 182-tj4 ' îî- PÄRS RÊCVSAT, SYK T R ID. ET (ufFkientem. Item contriuonem mererircmißionenicii^’' pae,Deindeneceflariam eflè omnium delictorum eniim^' rationem, quæ fiatSacerdoti in aurcm. Item fatisfieri nis, ÔC remitti culpam cordm Deo ieiuntjs, demofinis crificijs MiSxjperegrinationibus amp;itineribus adlongii^'' qua rem ph, amp;nbsp;fimilibus operibus.
t)eConßßia= Contefsionem auricularem in primis vrgentP we auriculari PlST/iE, velutpræcæterisneceiïariamadfalutem. trror Pa[gt;ifla ftatur hoc capitulum omnis vtriuic^ : Extra de pœniteH^ ruw» (13. ôi rcmifsione : quo is qui ad annos difcrctionis ps*^^ uenit fi non confiteatur omnia fua peccata femel in aniKJ
lt;4 proprio iacerdoti, arcetur viuens ab ingreflu Ecclefi^^» amp;: caret moriens Chriftiana fepultura. Hoc quid aliud eft qudm propter omiisionem Confefsionis auricularis i® «eternum barathrum detrudi^
Atitoninuipartei, Tit. ÿ.cap.3.
quot; Si (^ujs non conßteturßmdin anno, hahens annos ßretiojusypcccai mortaliter^ß ex negligentia hoc aty lt;(^c»
Et/MOX.
jNonpote/l autem Sacerdos deohligare eum ab f)r(ecep(Oy nec EpißopuSyßdßlits 'Pa^ay (Quantum fè.iKeli^\vino» _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...
Irem, confefsioncm auricularem eflè ncceflariam, ditcnam AlphonfusàCaftro lib.4. aduerfus hærcies,*” difiind.Ccnfefî'tÇtGuilidmuÿ Lindan«? lib 4, Panopl^^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capgt;f‘
-ocr page 183-CAVSAVIfï. OB ERRORES DOCTRINAE. iyj cap*65',EtConradus Kk'ngius lib. 4, communium loco*; rum cap« nbsp;nbsp;Et ante eum Albertus Pighi'us in lib^deprae#
ciputs controuerftjs. in 9«controuerfîa,de confefsione peclt;5 catonim» Et loachi» Perionius in Topicis Theologicis lib X. Et Ioan« Cafparuç Rutlandus in locis communibua Theologicistit« 19«
DE MODIS EXPP
andipeccata»
NA EST CONSTANS, PERPETVÄ et confentiens vox Rrophetaritm et Apo^' ftolorum de cxpiandis peccatis humani generis, fèu remedijs tarn mortaliu quam venialium peccatorum: nimirum, quod preciofus fanguis fiHj Dei Dóinihi noftrt lefu Cbriftiemiindetac purificet creden--tes ab omnibus peccatis k. loan, i, priore ad Corinihios ói»
PA PIS T AE autem,quia luernm amp;nbsp;quaellus h c lo^ cum habuerunt, multipliées ac varias tatiOnes expp andi tarn mortalia quam Veniaha peccata., incredibili tiegocio commend funt: cuius generis funt afperfio aquae fcenedidac Icucöfecratar,qua deleantur peccata quotidiana feu leuioralConfefsio generalis: EpiicoporS ,Saccidotum auc MoniahQ benedidio: deuotæ tunfiones pe(fîoris,et-quç funteins generis fimiles nugæ. Item, pro peccatis mortali# bus amp;nbsp;magnis fcelct ib. quadragenas , feptenas et catenas: qu3s tarnen per indulgentias, pecunia: inteiuentu com pa# latas^
-ocr page 184-iyÿ IT. PÄRS RECVSÄT. 'SYN. TRID. ET ritus, relaxan vstrie aut in totum remua pofle, tradidc* runt»
MoJi extfun R-ccenfèntautê fcholafticilcaptorcs theoIogiXH» lt;fipecMt4k«’'‘^’'iediaveniaUam Sgt;C leuiorum peccatorum,de quibitf wor4 „{.»cftprolixèapud PetrumdePa.âiftînd» 6»quant
IJi^nacommumo. .d»i;Cumomne»
*► nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beneJi^£e aßgt;erßo^ De coniec. d. 5. Aquam
}. Elanoßnarwn largitioz De pœmt.d,u§» Quamobrem»
4. Iniuriarumrsmißio. Lucscó*
f. Qratio,prlt;efertim Dominica^ Dcpcenitd^^^tDeqiiö^ tfdianis»
Confßto^encrali^, îbid»
JEpßopali'S hencdiSlio^ •ac Sacerdotalis, nbsp;nbsp;etiam
q. h c mulö' in ßne^
Dcuotapt^oriitunßo. De pœnit.d»;» Trcs funt 'diones*
9« Cordtslt;contritiogt;■ nbsp;nbsp;nbsp;Anton» in parte 5»T{Molt;cap»i»^
' 'Quanto,
to. dßxtnmaun^lio. De vnd, cap, vnico»
II. 'Paticntiaßagellorum^
Quodlibetbonum opus^
Hacc comprehcnrafucrunt bis verßculis*
Confiteor, tundo,icon}fitrgor, conteror, oro, Si^ftor, edOf dono^ftrk^cuofuliapono.
-ocr page 185-CAVSA Vin. OB ERRORES DOCTRINAE. i;;»
lt; CRIMINALIA feu mortah'apeccatatribus modi's Morft expw« ^piari docuerunt: quemadmodum refert loan. Keiler
pœnitentiæ,ex lacobo Carthufîenfî, uinmet mor*
w. M, Henrico Steinbach, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w’w.,
per Septenas^
3* Carcnas^
De quibïis Kofariui part. tit. de înduîgentijs 'm hune modum fcribit,
Notandum y guod indulgentia concedunturuarijs exprimuntur diuerßs uocabuUs... Cdarinayßu ^lt;^^£naßcundumßoß.fuper ca. accepßi: defponßduof ^^^?cdluulgare Italicorumi. Etdicitur Carenadcat ^^^^ahominuniy uelctiam cibariorum.. nbsp;nbsp;nbsp;ISiam in tilt'S
^^^draginta diebiks homines includuntiirinalicpto locoß^ ^^^oiuxtaEccleßamytibinonhabent conjortitim homi^ ^^fti.^lnden^^in fuprddidlo c.^^ccepiflt y intungitur ^ßdam, qui acceperat quandam in uxorem^quam alter ßl’ideßotßtuity quodßciatCarinatny id edî, qtiadragea ^(ttn.inpane z^r aquay cumfeptetnßquentibu^ annts ^niteat. N^tcnim colli^iturexpeßisjummorum 'Pontü ß^^tn., dißirentia edl inter Jeptenanty uelßeptenariuniy
Ttagenam y nbsp;nbsp;Qarenam y qu(c etiam carentena ali^
quando
-ocr page 186-tf! . IL PARS RE CV SAT. SYxN. TRID. ET
^jtando dicitur» l^am Clemens 'Pa^apriusinßituit(jvlt;t^ dra^enamjpenpiam deßgnauitpoenicentiam quadra^if^^ ta dterwn cum fepfem annii fecpientibus quampoenaii^ iniungebatratione unitispeccati mortah's i ita, quod ißosquadra^inta diespoenitentes excludebantur ab po/l eoßem dies iniungebatur eis poenitentiaßptenftih Uidelicety quod per eofdemßptem attnosßrijsßeundisf^* meluterenturla^^ianifSyquartisßrijs uno firculo coH^ cernenteieiumumt (extisueroßrijs haberent triaßruß paniSy cinere intmdla., Et intra bosßptem annos non utt^ bantur carnibu^ ^necuino ^nec etiam leélo^nec baltit^* ßddormiebantin terra ajpera ucletiam lapide^ busannisexpletisßicuit ipßsprimum cominunicareclt;^^^ pore Dominico^
Septenamautem Inno. Papainiungebatpri^ pro uno mortali peccatoßc quod die Dominica debeb^^^ uti laHicinijs bis in die t ßriaßecunda idunare uno loconcernenteieiuniumtfiriatertia utebantur bisE^^^ anijs ßue ouis ßria quarta utebanturpanet potu quoßmelindieißria quintaßmiliterlaHicinijsZ^r o^^^’ ßriaßextaßlopaneaquaßmuli die ucró Sabb^bi^
-ocr page 187-CÄVSA VIII. OB ERRORES DOCTRINAL, ty?
^ccleßas utßtando Utnina Sans^
(juando melius potuerunt comidere lacliciniaß^ ^^Jühu£ exphtti ypnehabitaabßlutiüne licuitipßs ^ommunicare corpore JDominico, etuocabatur huiußna» ^ipoenitentiaßptenariay uelßptena Innoeentip
Sed CarenUyßue Qarentenay erat poena tnclu' ^tns paenitentiam quadragence nbsp;nbsp;ßeptence y guiaßc paefi
^itentes abßinebantd etbiSyÇ^ à conuerßtionehominumy itiunabant in panCy a^a, (puadragintadtebus^ ^^^^:ypddlhoc imponebatur eisßptennah's poenitentiay ^'^i^lt;iarbitriumSaeerdotiSy utteiunarent (pialibet ßptu unum dtetUy nbsp;nbsp;dicerent cerfas oraitones, autßcet
^tfit ahpuapia opera y (lute poenitentia iniwrgebatur pro ^^olibetpeccato tnortalißcundunt Canones y licet modo Manones pocnifeiitiaksßntarbitrarilt;e^ nbsp;nbsp;J\dodb autent
'^apa dans Quadragenamy uel Septenamy uelCarenatn in hteris indulgentiarum ypratendit abß)ltiere illos (pti débitéutunturindulgentijsyUeltantamgratiam conßrre Ttemißionis y fpiantam ißiper eajclem poeniientias meruf erunt, £ltßc per annum panitentialem conßrt tantam gratiani rennßioniSy epiantam bomo meretur perß poenig ttndo per annuntv
-ocr page 188-1^0 II. PÄRS recvsät. syn. trid, et
DE COMMVNIONE
-Cœnæ Domini fubvtratß
^ec«.
SOENAM DOMINI INSTITVTÄH ESS£ Chrifto in Euangeli'o,vtipfius corpus cump^' ne, ÔC fanguis cum vino, non tantum SacerûO^ __ _ tib.amp;^ Sacrificulis, ièd vniueriæ Ecclefîar,ôd gull's Chriftianis, etiam qui non funt Sacerdotes, ad m unionem accedentibus, intégré exhibeatur, manifeftifs^ mis (acræ Scriptaræteftimonijs conftat. Matth* zó, Mat^ 14. Lucæ 11.1. Corinth. 11.
lt; Eadem fuit 8C S. P Ä T R V M iacdc re fentö’^ tia.
Au^ttjUnui 'm libro pnlttttiitrum Proj^eri, habtturd( confieratione diß, z. cap. dum ßangitur.
Dum frangiturhoftia, dum fanguis de cah'cc ora fidelium funditunquid aliud, quam Domini^^ corporis in cruceinimolatio,eiusq^ fanguinis dcl»^ tere effufio defignatur^
EtpupcrloannetntraÜAtuzé.
Ac propter hoc, qui non manet in Chrifto, quo non manct Chriftus,proculdubiô nec man^ ducatfpivitualiter camem eius,nec bibit eius fa»y guincm, licet carnaliter,amp; vifibiliter premat dentil
-ocr page 189-CAVSA vni. OB ERRORES DOCTRINAE.
bus Sacramentum corporis^ Scfanguinis Chrifti*
lt; Cum hts A ugiïftmi teftimontjs confentiunt S)C cacicri PATRES: Hitro«. cdp.^. ud Sophoniam.
Saccrdotes qui Eucharifttæferuiunt, S)C languid îîcni Dominipopulodiuidunt,
Et Cy^rianiM ud Carnclium?npa»iim
deCxnaDomini.
Non inermes,8ó nudosrelinquamus morknte»: ^cdprotedionefanguinis 8c corporis Chrifti mu/ *ïiamus,
liidtm.
Namquomododocemus autprouocamus,cot ïnconfefsionem Chrifti nomïnis fanguinem fuum fundere^fieis militaturis Chrifti fanguinem dene* gamusC
Bt Gelaßus Papadeconfecrac. diftinA.^» c, comperimus, mandat ne Sacramentum diuidatur. Et in cap,Qui manducant: ibidem,c5tincntur verf ha Auguftini: Qui manducant^Só bibunt Chriftü, Vitam manducant,amp;S bibunt. Ilium manducare^eft fefici: ilium bibere,eftviuere. Glofla addit,ideft,in fpecie panis,amp; vini. Vtra.cn fpecies adhuc manet in EcclefrjsGræcis.
Papist AE contre,hancEuangeltjmafeftatem inipieSc petiilantcr violantes, alterâ Sacramentihuius paKem,iang«ineni viddicetDomini, ccudditcrfub«’ K traxemnt
-ocr page 190-II. PÄRS recvsat. syn.trtd. et traxevuntLaicisXontra manifeftamChrifti inftitutionct^ cöntracpdiuina dC humanaiura omnia, conftituentes vnatantumSacramentipars admittatur Laicis,nonii^’’■ gcreiusvfus»
Sic entm decretum fuit in Conjlctnticnß Concdio^Scßionci^^
Licet Chrifîus eexnam inßituerity fits puits adminißraueritfih utralt;^ßgt;ecie panis nbsp;nbsp;nbsp;uini
ucnerahile Sacramentunu tarnen hoc non obßantejäc^^^ rumCanonutn autoriteis y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ltinoxt
inpritnitiua Eccleßa buiußnodi Sacramentum reciptt(^ tiir à fideltbiisßtb utrat'^ fpecie poßea à conficief^^ btisfib utrai^, dLaicistantummodoßibjpecie ßißipiaturi tarnenßrmißinte credendunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nullattf^'^
dubitandum^integrü corpus Chrifli^Zf}*finguinetnf^^ ßbfpecie pants y (plantfibjpecie uini ueraciter confifit^^' \ndccunibuiußnodiconßetudo abEccle{ia,e;^ pairibus rationabiliterintroduclayC^ diutißinte obßt^ uataßty habenda eE pro lege^ puant non licet repfO^^^ rCy autßne Ecckßceautoritate pro hbitomutare. propter dicere y puod hatte confietudinent aut le^titt ßruareßtfacrile^wnautillicitum^ cenjeri debet ertönt^
-ocr page 191-CAVSA vrir. OB ERRORES DOCTRÏNAE.
h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrtinacitcr ajjèr entes oppoßcumprcetnijjorum^
tanc^uam bcereüci cenfendifunt arcendi^
' Hoe decrctum prolixe defendere conatur Guifi'eïmuS ^tndanus, Panopliae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap yó. óc aflèn't PATRES
wftifsimade cauia vnius fpeciei communionem feruan--aam defintjCTc
Eandem fententiam tuentur Conradirs Klingiïis in lo'-. cotntnunibus lib^ cap. 15. loan, Cafparus Rutland ' dus Brettanus, Cæfareac Maieftatis Capellanus in fuis lo^ t( Theologi'ciSjTit.io, Idem decretum Conftantienfc ad# pïobatetiam Alphonfiis â Caftro lib. ó. aduerfus hereles mdidione Euchariftiæ in fine, amp;: Albertus Pighius in lib.
P£æcipuis controuerfijs in religio ne in 7» controuerfia, ’ ,/ de ^munione fub vtrat^t etloan.Gropperus in lib.de cœgt;' da Domini in ^.artic.princip. c, 31. Item Alpbonfus Vir'
DE MINISTERIQ
Euangelijdocendt,
î'
EVANOELIO INSTITVTVM ETlAM Chrifto minifterium docendi ver« ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adminiftrandi Sacramenta, com^
l^^^^mendatum Apoftolis dC Ecclefiarum miniftris 't nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhocvocatis*
''• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N.arcii6.
/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E-untes in mundum vniuerfum, predicate t» i
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj Euan^
-ocr page 192-1^4 ÏI. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET 9, E V AN G £ Li V M omnicreaturæjôic*
A^r. ZQ.
Attendi'te vobis èC vniuerfo gregi, m quo vos Spiritus fancflus pofuitEpifcopos, regere Ecckfi^ s » am DeLquam acquifiuit fanguine fuo»
Ephtf.4-
Quidefeenditjipfeeftquiafeendit fuper omnlt;-* ” CœloSjVtomniaiinpleret: Etipfe déditquofdao’ ” quidem Apoftûlos, quofdam autem ProphetaSj ” quofdam Euangeliftasj quofdam paftores ÔÔ ” ëloreSjamp;c;
»* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r
i.Corintb,4..
Sic nos exiftimet homo, vt miniftros ChriftL^ difj3enfatores myfteriorum eius,
Teftimoma PÄTRVM,
Augufinmlib. x. contraParmtnitinum
ca^. 8,,
Sicut Parmenianus quodam loco mediatof^^ pofuit Epifcopum interpopulum,amp;^ DeumîQV'^ cum ferret bonorum atlt;^ fideliumChriftianofUO’’ Qtiis ßcut ApoftolumChrifti,SCnon ficut An*’* chrftum intuereturCquot;
Et alio in loco idem Auguftinus ait î loannem ftam ideo demonftrafle Chriftum digito^cum dfeerccE^^^ agnus D EI quitoUitpeccatamundijVtoccuneret rishafrcti^
-ocr page 193-CAVSÄ vnr, OB ERRORES DOCTRIUJAE. igÿ
Unt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pj^doprophetiSjdocentibus quod ipfi tcï-
Papist AE autcm contemnenitcs hoc miniftcrü certas quaÖam ct peculiares pcrfonas Sacerdorij» præfidunt,nonq«idemvt doceant popuIum.ôCSa^ ƒ inenta adminiftrent, (ed ut Miflas decantent, facra pro ^‘“»söi^mortwisfaciantjhoras Canonicas pro fakite hojgt; demurmurcat,au£ Stentaria voce pfallant in tem-*
Pofttißctde.
; C^cipepotc/latento^crrejacrißciuinUEO^ cekbrarCy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^udm^ro
PttrM 4 Soto in CathoUcK [ùudftrtione.
radiditßcra Scriptura^ (Juantumfiti^ utlt;u ^^^l^antobcdwntesflijy inpUutosdChrißo Sacerdotes^ î^^pcrpctuôin Ecdeßamtdifßntintcr Dcum^ lt;^po^ ojßrantßcrißciti adplacandam DEl irain^ ineritutn Qhrißi uiuis^O' f^ortuK appltcandum^i^a
Idem de horis Canonicis.
E'X ptibits omnibus conßaty nonßlum inßru^lionttn doErinamleélionibusillis Çborarumßilicct ^(f^onicarum) (pKeßtam (ßß : ßd etiam Dci iram plaçai
L iij re,oratio?
-ocr page 194-n.’ PARS REèVSÀfJ SYN. TRID^ ET r£y ordtioHibus diuinam im^ctrare^rdtiiimf cdtf's jdtisfiarç^
DE CONIVGIOgt;
ONrVGIVM divinitvs esse INSTIT^^ turn ad propagationem humanigeneris, ôi ! tandas libidines vagas, amp;nbsp;utdefîgnet ______' um arcanifœdens, quod eft inter Chriftutn^ Ecclefîam, fcriptura non vno inloco teftatur»
b Corinth.7.
Propter fornicationem vnufquifcj fuam habt^^
*’ vxorem»
” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.Timofh.t,
J Saluabitur mulier per fiïïorum gencrationei^; ’’ fi permanferitin fide^diledionc^fanaificatione/^ fobn'ctate»
Sua igitur eft in Coniugio fandifîcatio SC caftitai^
Hthr,
Honorabile coniugiuni inter omnes, amp;nbsp;thor U® ’* immaculatus»
Epbcf:,.
» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’°î quot;’’gwm eß; ego autem dicoiquot;
Cnrifto qC ^cckua^
Teß»^
-ocr page 195-CÄVSAVni. OB ERRORES DOCTRINÄE, 1^7
lt; Teftimom'a PATR.VM,
Socratts in Ecckf, hill. lib. «. cttp. n.
Surgens Paphnutius ConfeiïorjContradixit^ho^ norabiles confeflus nuptias^ôc caftitatem dicens eßi fe cum propria coniuge concubitum,
Chryfo/kmm itä Tit. Homilia z.
Si quisjnquit,inculpatus,vnius vxoris liosHabens fideles,non obnoxios criminis interne perantiæ, aut inobedientes. Cuius rei gracia eriam talem in medium adducit C Obturât os hæreticis, quicalumniantur nuptias,oftendens, quôd non fit 'Tcs deteftanda, fed tarn honorabilis, vt cum ea pofi? fit ctiam in fandum thronum, Epifcopalem feb licet, afeenderc»
AT pap a TVS hoc fandiisimirm vitæ genui non tantum impijslegibus furfumacdeorfum iadaquot; tmresde uitjverum etiam vt impurum, ÔC pietati Chriftianae conwgw. inimicutn traduxit, imö abiurandum docuit: id^ hoc prxif textu, quod matrimonium pietati fit impedimento, à res prorfus carnalfs, profana, ac Deo minimum plaçons» Io« uicemautem in eius locum fubftituit impios Monacho^ tum ÔC Monialium puellarum ordines, facrificulos infini# tos amp;nbsp;mifsificatores mœchos ac concubinarios, qui im# puro cœlibatu amp;nbsp;votis ementitae caftitatis , paupertate pontanea,amp;: el^ofynis Deum placarent,acfalutem pro-*
L ütj Qua
-ocr page 196-idJ II. PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET
Qiiadcfcvideatur Albertus Pighius in lib. de prxö* puis conüouerfrjsjin 14» Conti ouerlia Alphonfus à Ca' ftro in Iibgt; 15. aduerfus hacreies in didione, Sacerdotum,!*' 4*haerefi\EtConradus Klingiuslib^^j* locorumcomrnU* niumcap 37. Et Alphoniüÿ Virneßus HÜpanus in 1^« Philippica difputatione.
lt;j[ Hoc impium Papiftarum de coniugio dogma pt^ gnat, non tantum cum manifeftis fcripturæ fancflac teft»' gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«nonqs, verum etiam cum exprefsis P A T R V M ha^
derefentcntqSjSd vctuftis Canonibus Ecclefiaeac Cotic*^ lijs^Sicenimicribit Auguftinus in lib» de bono coniuga^ ad lulianum» dift. V7, Quidam*
T(ffimonî4 Quidam nubentes poft votum aflerunt adult^^ Pdtrwn» roseiTe: egoautem dicovobis^quodgrauiterp^^^ cant,qui tales diuidunt,
Et CypriMUi Ept/kla 11. /iE
Si Virgines perfeuei are nolunt, vel non pofTu^^' poftquam dccreuerunt,melius eft ut nubant,quà‘^ Vt in ignem delitijs fuis cadant* Gerte nullum tribus,aut fororibus fcandalum faciant*
It(m,Diuui Ambrofîiit prtecllt;ffc fcriptum r^li» ^uitin dißmÜ, z6, Q«i /Tw.
Qui fine crimine, ait, vnius vxoris eft vir, tur ad legem iacerdotfj ftticipiendi, iten/^ Diuuf chryfo^mw dt utrbis Efaif.
Vidi Donunum .Homil, 4,fcribit, Philippquot;quot;* quatuquot;;
-ocr page 197-CAVSA VlU. OB ERRORES DOCTRÎNAE.
Quatuorhabuiflèfilias,amp;S Petrum bafîn Ecclefi'æ, anaatorem Chriftij coniugem enutriuiflê»
St ht Romiliit ikinttentiontCrMisße loquitur:
Primus gradus caftitatis efi iynccra virginitas. Secundus fîdek coniugi um« Ergo matrimowum non eft ftatus immundus, fed caftus»
CONCILIVM 'GANGRENSE di/Hnit.^
6(t^, Si quis nuptiM,ita decreuit,
Siquis nuptias in accufationem duxerit, 8C mu^ CottnWm iierem fidelem acreligiofam^cum virofuo dormk entem^abominandam crediderit^aut etiam accufan^ dam, anathema fiu
DENIQVE CANONES, difitlliî.}K
cap. OjiQttiant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Crfrtomt«»
Quoniam cautum eft, ne foueretur coelibatuSj/hiww«.
S^ut à communione fidelium arceretur, qui pro^^ ; nbsp;nbsp;pter E cclefiafticos ordines ab vxore fua fc feparet«-
EtdiftinH. zB.cap.Siquis.
Si quis docuerit, Sacerdotem fub obtentu rclU gionis propriam vxore contemnere,anathema fit»
lt; Exquibus omnibus planifsimum fit, matrimoniif
I ume[(èvitæftatumh.oneftum,caftum,8lt; DEO placen* tem:Et inuicein,coeUbatum Papifticum,plenum efleot* fenfionum, fcandalorum, ôC impuritatis: quemadmodum 4^'i ^ipfe Pontifex faduç fuit ) Hb»
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv feçundo
-ocr page 198-lt;70 IL PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET fecundo de Bafdienfî Condlio, fcribi't conRiItum fore^^
vüle Ecclefîæ,fi multi Clerici ÔC facerdotes coniug**’ vterentur : Qiioniam mukijinquitjlaiuarcnturH^ Saccrdotio coniugato, qui Rerili in presbyteratii damnantur. Atqjidemiam Pontifex fadus,inter tcra hoc frequenter vfus dicitur apophtegmate feftinlt;’' bacerdotibus magna ratione ademptum contU^ gium, maiori relfituendum fore: vtPIaunaamp;Sî'' bcllicus referunt» Sed quæ fuerit ilia ratio, fatis false indite* Erafmus in Annotau n Timoth. 5, capdnquiens : Etiaï^ atq^ etiam vereor, ne cenfusEccleiiallici caftr^i^ hodiè Clericos verius, quam pietas, dum metU*{ Tnus,nequodtenemus,intcrcipiatur,autcertcnil’’ accedau
pros Vodautem P A PI S T AE coniugium Iegititn^*j Jproimpuroamp;fprophanovitaegcnerereputentjCj^’^^ vtloquuntur,perfedioniChriftianae expédiât amp;nbsp;inimicum fit id fatis oftendit Canon ProP^. fuifti D» Si^quo etiamexponitur ratio,curfacerdotit’^* interdidum fit coniugium:
Qwd (^ui in carncßnty Uco placer e nonpoßint» Interpretatur ergo Canon in carne eflê,pro in coniugio eiïè,
, Mundii omnia, munda, in^uinatf's autetn V
-ocr page 199-CAVSA VIII. OB ERRORES DOCTRINAE. 17» nihilcsl tnundum, Confuges ergo funt in. hoc Caé none inquinati Sgt;C infidèles»
Uem,Leuil,tp. i.Peti.
SanSli eflote^ (juia egofan^ui /tim, Ooninges ergô funtprophani»
sic Thonitu dt Aquino.
ferfiélionein tendentibi/^^ mnxitnè uitandunt ^l^uincuîum coniugale.
Author Rationcdii diuùtormn dicit:
gt;^on ex^dit homini adregnum coelorutntend^ere ^^lentt^ nuberct^
^^^mlatè défendit Guilielmus Lindanus in 4» lib.Pa/ c°P^i3î,cap,98,amp; loannes Cafpar Brettanus, Catfareus -^^Hanus inlocis Theologicis tit,ió,Pighius,Alphonfus, n.. ^8’us inlocis pauloantèaddudijantèillosEcci#
’ m fno Enchiridio, loco 19»
De DONO SANA.NDI
Sgt;C vnamp;ione Papiftica*
N Ecclesia DEI divinitvs manda« tam confiât precationem publfcam pro pqs, I qua ægroti ôi alijs aduerßtatibus laborante® ijEcclefiæ precibus publicisDco piè commets necg ea precaiio inani? eft» Medicatio ttiam ordigt;
-ocr page 200-»7* II. PARS RECVSAT. SYN, TRID. ET
nana, amp;nbsp;curatio medica ægrotorum, qua corporis incO'' lumitas conferuatur aiitrelrituitur, h'cita manfit: quema^'' modum fcimus mtikos ex Patn'bus, Prophetis Sgt;C Sandi® inEcclefia profefsione medicos fuiflè: QC dono fanandi Apoftolos diuinitus ornatos confiât*
Papist AE contra,hæc in fupcrftitiofam caerem^ niam amp;Iudibriaconuerterunt,coniea-ato aut magi'' co potius oleo morituros pcrungentes, cui addviri mortuorum inuocationes impiastacdocent morituros his vndionibus vtuntur,coniequi remiisionem peccato^ rum omnium, quæ extcrnis membris admiierunt*
Ita cnim fonant verba quae ad vndionc demurmurat crificuIus:2^.£jR. iflamfinéiamunéltonemyÇ}* Mamßiammißricordiamindulgeattihi ^uidpeccapiper u^m^per auditum^ odoratum^ C^gu/lum,
Hacc impia clTe et contumeliofa in mcrîtum filtj Dci nifeftiisimumeftttribuerecreaturaeöC oleorancido, tribuenda effent vulneribus CHRISTL Hoc quid d aliud t” quam deturbare C H RIS T V M de loco iuOj^ idolum rcponere*
DE TRADITIONIBVS
Pontificifs*
E TRADITIONIBVS HVMÄtJIS INSTI'^ tis ad placandum Deum, ad promerendam tiam, autfatisfaciendum pro peccatis, exp Ivtitur CHRISTY’S in
-ocr page 201-CAVSA Vin. OB ERRORES DOCTRINÄE. »7?
K*
quæcxtatapiidEfaïamProphetam:frvstra me co« LVNT MANDATis HOMiNVM. Etexpcrienti'a l'pfà docetjfepiusin Ecclefîa traditiones hum^pasitnpcdûüfle amp;obfcuraflediuina mandata»
?
I« il
'i
1
Has autem in tantum fuiflècumulatas in Ecclefîa 2C in immenfumexcreuifle confiât ^vt nuUo numero compregt; hcndi pofsint : In quibus religio Papiftica adeo confumi^ tur vniuerlà, vt immenfî libri, imo totæ Bibliothecæ de illt; lis extent, ne iÿllabam quidê de mandatis diuinis,deChrP ftojaut fide in Chriftum continentes» I^ecp eas principalis ter ordinis boni caufa obièruandas præcipiunt Pontifices, lld quod fînt cultus utiles 2lt; necefiarq ad promerendam ^ctnifsionem peccatorum ÔC gratiam, ad placandum DEs iVM, fatisfaciendum pro peccatis.
Ex quo generc funt, quæ exempli amp;nbsp;pofteritatis caufî», infinitis pauca quaedam,commemorabimus» imagina cruds: indulgentiarum^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uoh P4pfia=
?
i î l
amp;lt;ma^Crimaffi,escatera:.
gt;^Itariayin(luibifscckbrenturmiJpe^i^Jäcriß^ ciaßanti
•^^ß^^priuatte qutv inßn^lis tcmj^lorum an^ulis ßuntyprouiuii mortuts^-
Mjja dc corona ßiinea^ dc tribus clauti^
■i^ilß depnepuno Chrißk naui^anttbust.
t»
-ocr page 202-174- n, PÄRSRECVSAT. SY N, TR ID. ET pro ((ptcßri aut pcdcßri itintrc
/ nantil^ts^
JMißa prograuidi^^
p ro parturUntibus^
/ŸÎiJJà pro ftcrilihus^
Z^ijjaprofibri (piartana aut tcrtUna ïabor^tff', tibus^
\ igiliie pro de final's.
Diesßptima ç:^ trigeßmaanniuerßria^ 'Purgatorium^
Statut nbsp;nbsp;imagines Sandiorum^ nbsp;nbsp;inprimii^^^^^
tie 'Virginis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;redempt^^^^
e^ßluatricts^
i^dorationesimaginumi^flatuarum^
Percgrmationesadîoca religioße:^ diuoruft^l^^' tUdi^
Inuocatii^es Sanélorummortuorumlt;,
Ojjà O' reUipiice Sandlorum^
Fratermtates^
'Dempïorum dedicationes^ Dcdicationes^ltarium^
Coißcratioties imaginutft O'
-ocr page 203-CAVSÄ VIII. OB ERRORES DÖCTRINÄE.
Cantfanarutn baptißtioncs adhihitfs ^ütriftïf^Jcti ßßeptoribus^
Ciborutndifcrimina^dek^us^ .
quot;Vcßesrcligioßei^ confieratcc^ indutiefitna Üimoniamjln^ularctncifiirrcn(^ .
IdborceCanonica^
'Proccßionesreltgioßfiu dia Crticti^.
^onßecratio etun^io Sitcerdotu etfacrißculoruml
\n^io inßrtnorwn-. nbsp;'
Chrfinajeu un^io infintium in Ba^tt/mo
ultorum in conßrtnatione^
OffirißiC^
'-^^colyti uclrc^in^ ^^colutbU ^ubdiaconi,
^Bpßolarumj
^ßifi'ciSacer dotes, onCiones rfitra uertiefs^
Cafnîce,
i-^lbie^ cceteree neßes hncce chorales^
Gandehbra,
Çrrei coificrnti luc(rnlt;ei
-ocr page 204-*7$ n. PARS RECVSAT. SYN TRID» ET
Lamj^adesy ampull^e^ ^fices^ ZTabuÏiepióiie^ \cxilla.
'ThuribuÏa^
T hymiamata çj* odorats».
/donjlrantit^^
Ciborwmßurepoßtorium, uMeca^ in^uaaßef', uattir j^anhldolatricu^s^
Campanellte, Cymbala^ nolce, crcpitaculd^
([UiS bcncdi^æ feu conßcraice^
Salconßcraius^
t-dcrbæ cotßcratie^ guibits fùgantur cacodteHt^^
ties.
Cinercs cotßcrati^ nbsp;nbsp;corumßfccptto^
'Pannus (puadrageßmalis, Pna^culie Sanèlorum,panmi inuoluta^ per
Letama ^uainuocanturßndlü Salue P^cgina^hymniis.' • Confißio auricularis, (pueßcerdotiß:in auret^* Satisfadlioncs[eu emendee propeccaus-
-ocr page 205-'CAVSA VUL OB ERROREsioCTRTNÄB. 17^ j^ofàhorum battoJooice,.
palntK coronatit^^
Cocna Domini lubunaj^ecie^ ^ßuIumCruäi^aäoratio,. ^rux reponenda inföpülcbrum Dcminh quot;Grices matutinicy ^cefiuntcumfoknni tumulcu aä fepukbrumDominh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;“
^frepififs ßunt inflrumcntii li^ncii in
'^kcentaritmbeniMioncs^ ^(gt;nßcratioc€rei'Paßbali^ ^i'oceßiones pereorinationts rdigionfi er^o, ^nceßuntin die^arci^ ^in bebdomade d^o^ationum^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'C, ï ‘
^kuatio flatuic U^nelt;t deie^ion^^ i^ni^ lt;t(lU(e yin iiielt;gt;4ßenßonii Domina.
^pcdlaculutny^üo columbali^neaindie^entccofi fies ex alto demittitùni ■'''•■ ‘V
^ejlum corpora Döminiy(puo ärcuni^eßatur pa^ niiidolatmcifópompatbèatrtca.
-ocr page 206-175 n. PARS RECVSÄT. SYN. TRID.'ET
Inßniti dicsfißi, mandatißth ^œtia excommunie^ lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiont'S débita obedientia^
Indulgentiarum nundinationes y (juaßuntiam élis Oquot; alijßeßii-
K^blutiopedum in die coeme J^ominiy pridiè
^^blutiolt;^ltarium^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qraßeue^'
' ßeminpago crucUy qiueexceracöfßcituryadbibi^ tii certts preculiSy 0- nulgo ^gnusDei dicitury cui l^uunte^anßmuiindiumamyflua tpfißho d^eiy c^uiuet^ e/{lt;^gnits i)eiy tribuitur i ^ua de re extant uuJgati ßuiyplcnißimi impietarts.
Vilf.t. Cert=i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Balfdmiti,crgt;nundttcer.4,^pnc1]rifmatisunJitt
tnonitffü Cu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conßciunta^nam,(jiio^niunüiiioti{gt;i ntagntiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
rigRotuMiet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fonteutlut nalum,per-rtiyfliciiptn{Üß(tttMn,' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
Jitl^adtfurpimcitpelltttOtnne maltgnun 'F'ici;atù.mfrangit,utChrtftiflt;tt^uii,eyttngit^ . i-n Fyegit4nsftruatur,'ßmulcf'pitl’tufliberaturt KuntrdßrtdignK,uirtutemdeßrHetigni$^y . Fortatui munde, d( fluibbus tripit undic, ^gnofDeiadlmperdtoremiSrttcorMn.
QßulumpaciSyZfy^^^rhabch *. I^ofa aureay ficici^ eronic*-^^ ^re/n^^ Inifium^ ^uattgelif^. Ioannis, incltßnn ct^'^
-ocr page 207-CAVSA vni. OB ERRORES DOCTRINAE.
Hxc autem,quæ hadenus ennmeraui'mus fuperftp tiofa,i'dolatrica dC impia dogmata, 8imultö his plura, ac fimih'a,in Papatii inualuifle, atqp etiamniim vigere de# fendijidnemoignorarc poteft,Ötfresloquitur ipia,in o-' mniutn defixa adhuc ociik's: neep quifquamtàm duro eïl negare atifit. Pleni etiam font hacde re libri Pó# •i^iciorumfcriptorum,imó Bibliothe-ætotæ,qux in bis ï'ugamentis colligendis SC explicandis vniuerfæ confu'-wuntur. Ipia etiam res adhuc in confpedu hominiim, SC pfæ oculis verfatar,plarimisin locis,vbi Papillae obtiis nentregnum, Äquotidianam harum caeremoniarum 2C *^^’garum praxin exercent»
. At VE KO, adiierfus hæc feripturadiuina æternum,' ^ttitnutabile SC exprcfllim Dei mandatum hoc nobis pro' Ponit: fvgite idolatriam: Item:Cauetc voois â Elfis Prophetisiquo feuere præcipitur, vt vitemus dogma' E inipia verbo Dei contraria,ac ieiungamus nos ab his, QuiinEccIefiamChrifti errores SC manifefia idola inue# ‘^^ïnt,neccommuntccmus quiequam cum peccatts alienis, etiam tales falutationedignemur per viam : imo fi ve!
Angelus de coclo aliud Euangelium nobis adferi et, quàin 5^’od traditum eft in facris litcris ,nihilominus illud con# yanter anathema dicamus,atqj iudicemus.Bcatus enim eft y t primus Pfal. ait) vir, qui nec ambulauit in confilio im# porum, nec in via peccatorum ftetit, nec in cathedra pefti# entiæ fedit, fed in lege Domini meditatur die ac node,SCc»
IDEMetiam piètraditumcftCanonibus Ecclefiafticis, ptaecipientibus, vt nos ieiungamus ab idolatris, nec quiC' Sinam com mu ne cum illis habeamus»SicuttcftaturD.Au# finltinus in Hqmilia de Pœnitentia, ctrefertur in ca, Mub
M if tiporris!
-ocr page 208-rto. II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET
ti porn'guntur x.q.u videlicet cum Idolorum cuItoribuJ non effe communicandum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Idem traditum eft in cap.ad mcnfem u, q. Et præcbrC fcribitD. Hieron. fuper ix. Prophetas. quod rclertur i» cap.Quando ergo n.q. his verbis:,Quando vir prudcns atcp intelligens multas impietates in ea, quæ vocatur Do*’ mus Dei, eftè cognouerit: amp;nbsp;non folum multas ,fed etiaitf fortes, ÔC quæ opprimere pofluntiuftitiam, 8lt;^ in tantSdo^ (ftorum rabiem proceßifle,vt accipiant preciQ in iudicio,d omnia promunerib.facianttpauperes deuitentin portis,^ audire contemnantitaceat in illo tempore, ne det fandu^ , canib. nbsp;nbsp;ne mittat margaritas ante porcos, q conuerfi clt;y
culcent eas,ied imitetur Hierem.dicentem:Soius iedebaj^® amaritudinerepletus eram» Denitg idolatra,feu cultor ido^ lorum diciturhæretious: vt Canones paßim teftantur, tradit lacobatius in tradatu de Concilio lib, 4» articulo 4* circa finem» At hæreticum idolatram eile vitandüi’'
clamant omnes Canones».
Atcphadenusquidemgrauißima etneceflaria cxpoftta fit, qua, propter erronea, 0^ manifefte impia gm ata per Papatu in EccIefiaDei inueda,Status et Qrdines, q Confeßionem fidei Imp» Carolo V» Augt’^^ cxhihitam, ampleduntur, difceßionem ab adueriàrijs ceftarió fecerint»In quo quidem res ipßi oftendit,eo^lo’^ dtuinx: amp;nbsp;ßlutis animarum præcipuam amp;nbsp;duxifferationem,Vt ex magna caligine 0^ multipliti^^ prauationcdoc'lrinæcoeIeftis,perMonachos ÔC cios innedæ, veritas diuinarurfusin lucem fuamaflet^ tur, S:tarn indodrina, qudm in Sacramentis piaEccW jutnemendatioficreu
-ocr page 209-'CAVSA vni. OB CVLTVS IDOLJiTRICOS, iSi praeter hos de DOCTRINAE IL
P'‘æcipuis articuUs errores grauifsimos, quos Ctilttu idold» i tgt;f^wwegt;'«^pofuimus haclenus, non paiici funt trid etmagi» ctiam cultus Idolatnci, magicis incantatïontb» c^piperflttia amp;Iudibrqs daemonurn perfimiles, quibus Papiftac Ecclefi# «wp/ent m am Dei miferrimèprophanarunuquales funt magicç con? fecrationes olei, falls,aquae, herbarum, amp;nbsp;fimües,.de qui-' bus breuiterhocin loco videbimuslfuntenim quihaecido' la non infcitia, fed manifcfla impudentia fophifmatunt prættigijs tuericonantur»
DE CONSECRATIONE PAPISTICÄ
Baip^ni zj olei Eptfco[idlis.
AC primumquidem, quod ad oleum feu Balfamum Bdlfamiufut. attinetConltatnobilifsimum liquorca DEO ad Hoc datum eflehumano generi,vt ad incolumitatem valetudinis, 06 medicationes,ac fanationes vulncrum prç-' Qpueièruiret, ÔC odorc fuauifsimo fragrantiisimocp ho* Riinem rcftceret* vetus mos fuit politiæ Iudaicæ,per ^oyfendiuin^t^s manda tus, vt Reges 6C fummi facerdo* tcsEeuiticipublicè in fignum legitimæ cledionis hoc li? quorepcrfunderî;tur,donecdurarctex politia,et vicp ad ad? uentumveriRegisac fummi faccrdotis Chrifti, MES* SIAE promifsû
At Pontifices Romanicreaturam banc ad vfum corpo* Con/icrati» falcm SCexternum ordinatam à Deo, manifefta audacia, Pa* contra ordinationem Dei transferunt ad fpiritualem v# cr fum,ad deletionem peccatorum, ad diaboloium depiilfio* gvatiæinfufioncm ac donationem fpiritus fmdi:
^ffingunt^ has vndiones eile Sacramcnta per quae Deus
M iij perindc
-ocr page 210-tói IL PARS REC7SAT. SYN.TRID. ET
perinde fît cffîcax,fient perBaptifmum ab ipfo ordi'natutn’ Tetra etiamimpietate^quæfpedanti horrorem adferat, perindevtinmagtcis(acris,preces ÖC concepta verba de oleo dicunt, exorcifmos terrificos cum charaderibus crti^ cis , adorationibus amp;nbsp;geniculationibus infinitis, ceil Plutonem ab inferis euocaturi ,,admurmurant. Oletin^ enimnon nifi Epifcopiconiecrant,multo halitu id calefo' cientes,multocp murmure, nouies genuflcxufalutantcs Seteringeminando: '^u£(ànélum oleum ter.
Hgc enim verba in côfècrando oleo,vfîtata funt Epifcopi^r quibus im pias, miras, amp;nbsp;ridiculas adhibent ceremonial» non difsimiles hiftrionum et praeftigiatorum fpcdaciil*^ circumforaneis,
Etfî autem his incantamentis SC ritibus vere magicisa^'* hibeant facrifici verbum Dci in confecrando, item gnum crucis venerandæ, amp;nbsp;verba ilia, in nomine paf*”*?’ fïlij,amp;rpiritusfandiomnibus prcculis fîibqciant foleo’’^^ ter, nonnuilos etiam Pfalmos facris fuis intermifceant* men,quoniam mandatum Dei manifeftèdCexpreße veia in vanum vfurpare nomen D E 1, óti conftet peruerfo^ dine, ac fine vllo mandato temcraria audacia horning verbum Dei his fuperftitiofis ói diabolicis ritibus ad*^ , ri: facile eft intelligere,peccatum hoc tantô elle graiiii'^ j bendum,et idolatriam hoc tpib tantô cftè tetriorcm, inuocationc diïùn i nominis, verbo Dei, ôt’ ritu ac geip. J grauifsimis ad rcs tàm impias, in lege Dei ièue' *'^ prohibitas magiciifti facrifici petulantcr abutantur*
-ocr page 211-CÄ75A VïII. OB CVLTVS IDOLÄTRICOS. ’Sj
DE CONSECRATIONE
Aj«^,
NOn minore impictatc Sgt;C infania aqiiarum vfum na«» turalem ÓC diuinitus ordinatum male feriati Pontifices ad fuperftirionem Sé ludibria tranftule^ runt» Cum entm ad multiplices vite neceisitates hoc ele«s mentum Deus largitus fiullet humano generi: atqpinfu-per in Baptifmi Sacraméto, quo vite æterne regeneramur, verbo Euangeli] fui aquas alligaiïet ac coniunxiffèt,vt in nomine Patris, Sé filij, Sé Spiritus fandi lauacru hoc rege-nerationis hominum vfurparetur : Papatus manifefto iu= rore vfum aquae tarn naturalem quàm cœleftem in Bccle^ fia diuitiitus inftitutum,extra ordinationem Dei ad magi-cos vfus Sï^impia atep idolatrica facra exorcifmis fuis con# tit : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj[ Verba exorcifraorum horrenda funU
^^orcijo fe creatura^..gt;4iju(e tn nomine D ßi f 'Pdf omnipotentiij nbsp;nbsp;in nomine IES V f Qhrißiyßlij
y Uontini nofîri tn uirtute Spiritus t JunEi^ E)eindeprcculis foïennibus ad aquas recitatis more Eth-nico, Sé geftibus miris adhibitis facrum abfoluunt: Ac docent earn efle vim huius aquç,vtafpcrfione eius peccatale# niora et venialia protinus extinguStur,iciIicet utoleo ignisï Quaqua verfum etiâfpargatur longifsimè fugareamp;^ depel-»erecacodaemones SCipiritus malignos ; Sic enim habent Verba exorcifmi : Exorctfo te y ^c» utßds a(pid exorf (ijataadejßugandam omnem poteßatem tnimiciyié^ ipßm inimicum eradicare explantare uakaSy cum anoelis fuHapoßaticii^^c.
-ocr page 212-184 H. PARS RECVSAT. SYN TRID. ET
Sic amp;nbsp;Canon: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hcnediélamß/per eos
vbi glofla additj vt per earn tollantur venialia peccata»
hiiius aquae luftralis confecrandac autorem Polydoriis Virgilius lib* de Inuentoribus rerura cap. 8. fcribit iffe Alexandrum primum, Pontificem Romanum, vt expellendos dæmones in templis dC domibus priuatis fèruaretur.
Eft autein manifefta fuperftitio Qi. impietas prorEisctli^ nica,transferre aquam ad hos vfus. Et quanquam appa’'^ vctuftumfuiflemorem,ut aeditui ftantes in.veftibulis vt ingrelTu templorum afpergerent ingrefluros,non taiP^^^ hæc eius ceremoniae leu ritus fuit ratio, quod exiftimatü*^ fit, hoc modo deleri pofle peccata aut depelli diabolos,“ vtauditoresconuenturiadfacra SC audiendas contion^^’ cafta ac pura mente minimecp occupata fordibus accede’’^ dum admonerentur. Quam eandê ob caulam et S.Chty foftomus fui temporis moremreprehendit,quo fepukl^’r defuncftorumhacaquaafpergebantur. Quod etiam f mo Roterodamo non minus difpÜcuifle legimus if* putationibus errorum Beddæ» Et conftatGræcam fiam ièraper damnafle vfum aquæ conftcratae, vt fup^f* tiofum ôuScripturæcontrarium,
DE CONSECRATIONE
EÄdem fûperftitione amp;nbsp;Salis naturalem ac ordinatum vium magicis iàcris transformantiC^^^ ad multiplices vftis corporales hæc creatura De* cflèthomihi,et Propheta Helifçus mandato di«ino,3tl*^^^ infalubresdCamarasHierichuntismiraculo manife**°^ j
-ocr page 213-CAVSA VIII. OB CVLTVS IDOLATRICOÎ. iSy tiaflètfale adhibito ,vt eft lib. 4. Reg.cap.i.Papiftæ contrd mandatum Dei, aut infcitia amp;nbsp;praua imitatione miraculiî autftultitia, creaturam Deibonam faeris fuis adhibitam, preculis Sgt;C exorcifmis plus quàm magicis incantant, Ô6,ut ipfiloquuntur,benedicuntac facrant.
Verba exorcifmoiûpariterhorrendafunt ut fuperioraî £^xorcijô [eu obiuro te creaturam Salis per U M. t uiuumyper DßyM. t uerum,per U '\finéîum per DE\[ ]\1 t (/«t te per Helifceunt ^tophetam ina(luam mitti iußit^ ut fanar eturßerilitas
Huic fall poftea eum vfum afFingunf,quafî no corporis ntum,fed ÔC animæ fanitatem fpiritualem conferueqpec!? ladeleatjôôquacuncp inædibus fpar^atur,dxmones,Ie?
ludibria diabolorum pellat. Sic enim habent fe# S^entia verba l'n exorciimo : ßxorcifb te creatttrafàlis ^^^^tefßciarisfal exor eßtS,^LNT RM. ^^tdentiujn^ utßs omnibus teßimentibusßnitas nbsp;nbsp;nbsp;cor^
poris animcet nbsp;nbsp;eßügiatatcp difcedat ex eo loco, (pio
‘l^^ßsfieriSj omntspbantaßalt;(^ neipuitiaueluerßitia. ‘^bolicceßaudis omnis^ jfiritus immundus adiura^
Et mox deinde:
tïementiam tuam Omnipotent ceterncc Nbumtliterimplorant^utbanccreaturamß^ M. y HSj
-ocr page 214-ISÄ îî. parsrecvsat. syn. trid. et kumanigeneris tythiufti^bcne f dtccri (anéli tßcare ß^neris^ ucßcomnibusßumentibii^ yi S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IS corporis :
^uidex eo taquin uel reß)er[umfiserit y careat omni ii^^ iKÜdttiay omni^i impugnatione Spiritualis neijiiiticey
Hucpertinet gC Ponn'ficis Alexandrj L décrétais ma,^uaitafcribu: gt;^lt;puamßleconjjserfampopulü nedtcimaSyUt eacun^t afperßfandlißcenturacpurß^^^ lur y cpiod et omnibus Sacerdotibusficiendum eßctft^^^ damnsEt paulo pôft:
E tßßle aß)erßper Eielijceum Propheiam yßet‘^^ tasjat^uæßnata edit pianto magisdiuinis precibus tuSy fleriîitatem rtriim außrthumanarumy etcoinpiif’^' tosßandlißcaty at^ mundatyetexpurgatyetclt;eterabo^^ tnultiplicat, etinßidias Diaholiauertity et à Phantß^^t tis uerßtijs hommes deßndit Idem text, extat inc-fale conjperßm de conßcrati diE, tertia^
DE HERBARVM ET ALIARVM rerum confecratione Papißica,
CReaturaS Dei'bonas, Si ïid vitxtieceCsitâtes di'uH^* ordinatas eflè fcimiis panem, vinum, oua,cafcos nes, herbas, palmos, cïnercs,cei am,cereos Sé ',j q.ii^ fingulaordinanutn SC certuni vfum corporalen^
-ocr page 215-CAVSA VUL OB CVLTVS IDOLATRICOS: 1S7 hac vita praeftanU Et de ciborum vfii exprefsè ac diiertê ait Apoftolus; fancflificari cibos per verbum Dei Sé preca^ ^onem, fl cum gratiarum aÆone fumantur : Ipfe etiam lilius Dei mirando Sé incnarrabili confilio in cœnæ fuæ bacramento cum pane amp;nbsp;vino per verbu fuQ, verum cor-* ptis fun fanguinê nobis exhiber naturali participatione»
Papatus autem has Dei creaturas omnes incredibili irts ^einperieàveroac diuinitus inilituto vfti in abufum pro^ phanum amp;nbsp;idolatricum audacifsimè rapit, eascp incanta^ , obiurationibus exorcifmis, Sé magicis malefi-J^sc^artibusacfuperftitionibus deprauatas, contume^ yofifsimetradatas,extra Dei ordinationem conuertit in ’gnominiofam nundinationem,qua ad ddcnda peccata, '^iiufionem gratiæ Spiritus fandi, amp;nbsp;diaboiorum depub *onem his creaturis omnibus nefarieaburicur.
t^neherbarumvtuntur: DomineJanéWPanr, ubtne [ dicer c afin X^ificare dinner is has creatu^ quot;lt;^04 herharumficutbetie f dixifli qitinip panes in defirto^ duospif^es, fatiafli (juinc^ milha hotninum uiraru^ ^ntnes^^qni utnntur ex eis bene f dtcere, fin t dlificare ^^nerisyiiteisßtf^tneasanitncey (^corporis, innomme a i trn, er 7^ | lij^etSpiritus f fin^ù JStomnibiis ominibtis^ pecoribus^j ipii ex hocgifiauerint^ omnein pWrediftem^ et omniapbantafinata diaboli, et omnentorf n,etomnt peßticutid^ et dolore expelleredi^neris, t^c, Plcri!^
-ocr page 216-ISS IJ. PARS RECVSAT. SYN. TR-ID. ET
Plen’qj ctiam fupcrflitioncreprchcndenda fafciculos licrbarumfacratos,SCin templis aqua bcncdida,ut vogt; cant,afpei fos, contra fulgura Ôl tonin ua adolcnt, ne qui“ noceant, QC tempeftates ac grandines auertantaut fiftant, atcpeo.fumo vexari ac fugari malignos fpin'tus opinanquot; tur,quam fupcrftitioncm redè reprehendit Martinus Arles in traâatu de fuperftitionibus, numero 9»
DE IDOLATRICO RITV BAPTI= Jandi CampaiiM.
CAmpanarum vfusetfi reccntiorfit in templis, cofl’^ modus tarnen eft ad conuocandum plebem, ut qua hora conueniendum fit in Ecclefijs ad conciou^ audiendas,ÔC facra peragenda* Qua in re abfep omni perftitionerede ad bonum ordinem in Ecclefia feiu“”^ dum,ficutalqs rebusexternis amp;nbsp;indifterentibus ,itaeti3*^ campanis ôC crepitaculis vti poftumus»
At Pontificiorum fapientia praepoftera neep harum^j rum vfum incontaminatum à fuperftitione reliquit,j^ portentafos caeremonias,impietatis ôi dementiæ L mas,repperit,quibusetiamcampanædiuininominis phanationedeteftanda €tiumptibusgrauiisimis inca*^^^ rentur,ad hoc,vtearum pulfuô^ ibnitu, tempeftates uiores fulminum, grandinis tonitruorum in aère fto rentur, ôd ^iritus maligni accacodxmoncs aerem turb“^ tes procul fugarentur*
lt; Qiia de re ctiam verba fueruntfaefta olim apud oP^ mum maximumcp Imperatorem Maximilianum . grauamina,quæ extant,eorum temporö,aduerfus
-ocr page 217-CAVSAVnt OB CVLTVS IDOLäTRICOS. i5^ nam federn coUigerentur î Verba grauammis huius ita nabent:
ItemfufFraganeiexcogitaueruntjVt folum ip(i, nullus alius Sacerdos Laicis campanas baptii? 2enu Credunt deinde fimplicioresj'taafFirmantib. Suffraganeis, tales campanas baptizatas, dæmo^ nes amp;nbsp;tempeftates pellere» Quapropter-innumeri pleruncjî adhibentur compactes, præcipuè verb, ^ui fortunapollent,exorantur,qui baptizationis tempore funem,qua campana ligata eft, tangunt, ac fuffraganeo præcinente(quemadmodum in par^ nulorum baptizatione fieri lolet)omnespariterre^ ^pondent, ac campanæ nomen ingeminant, vefteç noua ( quemadraodum ÔC Chriftianis fieri folec) tanipanainduitun Inde ad fumptuofaproperatur conuiuia, quibus præcipuè compactes,uteô largi^ ns rnuneraofferant, adhibentur: nec non fuffraga^ nei et eorum capellani cum multis alijs mihiftris re^ galiterpafcuntur. Nec Hocfatis eft,fed fuffrao ganeo mercedem pcrfoluere necefle eft , quam illi nninufculum vocare Iblent» Inde euenir, vt alw quando etiam in paruis villis, centum floreni in tali abfumantur amp;nbsp;expendantur baptizationc» Quæresnon folum fuperftitfofa ,fcd etiam Chri^ fiianæ Religionicontraria,ac fimpliciorum fedu^ ÄiOjamp;meraeftexactio» VcruntamenEpilcopi, vt fuffrai?-
-ocr page 218-tp IL PARS RECVSAT. SYM. TRID. ET {ùffraganeoSjVelviHfsimaobærarepoflunttnercc^ dejtaba_,amp;adhucabfurdioratolerant. Res tarn ncphanda,00 illicita, merito aboieri debet.
Ad hæc. Campanarum puifu, gut tn funertbus fad'ett^ dis de confuetudine adhibetur, Papiftid tradiderunt c^co^ daemones feu malignos fpiritus abigi : Itatp tn fœmin*^*’ funere bis pult'andas, in virili autem ter,in facerdotis re quoties is facratus eiTet: quod edam retulit Ioan, de Sci* ua Partfienfis, in trad.fuo de beneficio i. parte, q. ƒ.n.
Atcp bine efl quod morituris,præfertim ditioribus 0^^' pulentiortbus, facriftculi ÔC monachi inter cxtera ÔC identtdem ac fedulo predicant amp;^tnculcant,quantuo^ y falutem antmarum momentihabeant campanarum pidf* tiones quæ fiunt in funcribus ÄS cxequqs mortuortif^* Vnde ÔC plerumqs in funcribus opulenuoribus,fi peciK'*’ fatis larga intcruentat,campanæ omnes omniacp tintint^ bula ÔC æraauxtliarta in turribus perfonantSC multun]^ tigantur. Quam fuperftitionem non vno in loco Erafmus Roterodamusderifit.
4f Sunt qui ridicula fuperftitionccrcdant , Camp^n^^ rum pulfatione tn die S. Ioannis autin vigiltaS. fadla, non tantum dæmones profligari, fed amp;nbsp;lamias cantatrices impedin', quominus hue illuc ferri per pofsint, aiit damnum dare: quod etiam apud Pap»*^^ multisfuperftidosepcrfuafumtuit,ut idem refert,qi’^ modo dtximus,Martinus de Arles in d. tradtatu de fop^ ft’donibus, num. 8. amp;' 9. amp;nbsp;14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
.Ac non raroad pompam oftentationem eadem^ reinonia adhibetur, quemadmodum fcribit Alberieus
-ocr page 219-CAVSÄVin. OB CVLTVS ID0LÄTRIC05.
iuris intcrpres Celebris, in dic?lionario fuo, in ver^ . ^^æP^^â‘Wïagnacontentione agitatam fuifl'e in Cu’
Romana hanc quçftionem : An Monachis Oidinis pfædicatorum liceret pluribus vti Campanis,contra quam ^aditumfitincap. Patentibus: vbi Hoftienfis ÔC Abbas: priuilegns.
. Et paulo poft idem fcribir, fimiliter multis ftimptibus âi *ttipenfis litigatum fuii^ in Curia Romana inter Mona# ^hos diueribrum ordinum, 'V tri ordiniiure competeret vt pfæcæterispulfarentCampanam invrbe ad preces illas JJ^atutinas,quas avb maria vocant, de more facieiv «äs: Et poft multam contentionem tandem pronunciatum luille iudiciaIiter,Ei ordini ius hoe competere,qui z fomno piior euigilaflet ac furrexiflet prior»
Wittamus interim, quod iure Pontificio ftatutum cft dc ^3mpanis,vtdumEcclefiaaliquaaut populus aliquis ex-* ^Ottimunicatus eft ftu interditftus, ne ulla interca campai *iaibipuKètur, neemagna nee parua, neeg in templisnecp tempi a, neep in Mifla neep alijs operis diuinis, ^iiemadmodum pevBonifacium VUL eonftitutum fuiflè ‘Cgimusin c. alma mater adijcimus de fentent. excom^ Jaunie Quodetiam intelligendum volueruntde tertianis •Joris,quasvocant,ScncniSjCætcriscp omnibus,ut tradit ibidem PhilippusFrancus num» 4. Nicolaus Plouius deEcckfiaftico interdiefto, Regula 19: licerc tarnen in ho# norem bcatæ virginis manc et vefperi pulfare campanam •idprecesfalutationisAngclicædicendas,quas ave ma« *lt;1A vocamus» Sieutfæpe Confultus loannes Calderi# Î1US in traclatu de interdieftis in prima parte, numero 97» uipondic»
Ratio
-ocr page 220-X^t II. PARSRECVSAT. SYN. TRID. ET
Ratio autem Inuus iun's conftituendi, cur campanx tempore interdidi fileant, hsec traditur4 quia facpe ob deli' dum Ribditorum, impeditur lingua praedicatorumî caufa etiam fuit, curin hebdomade fanda,quæ.dicitur,ioW triduo illo quod diem refurrcdionis Domini proximo an^' tecedit, campanarum omnium pulfatio ßftatur, quando^ quidem Apoftoli eo triduo abditi conticucrint ut aU' tor eft Speculator in rationali diuinoruin nbsp;nbsp;nbsp;placuit Ioan*
de Sclua in d.tradatu de beneficio q, f
Quæ quidemomniabreuiterà nobis commcmorataD* denusjfatismanifeftearguuntverifsimum efte, quod a» initio diximus, Papatum non tantum erroribus àcorfi^'' ptelis indodrina multiplicibuslaboraregrauiter,fed am magicis ftipefftitionibus, ÔCincantationibus horrdi disjobiurationibusacpracftigtjs diabolicis inundatuiO propèdemerGimeflèjOrnamentis omnibus amiisis»
Conftat autem,quantaïèueritatcScripturafacrapfÇ^ cipiatftigiendas cfleincantationes omnes, SC pracftig^^ diabolicas,iiccferendumvllum in Repub»feuEcclefiai^^ cantatorem uel magum: quemadmodu eft in Deut cap-j*' Non fit inter vos veneficus vel incantator,S^C’^^^ ominaturcnim Oominus,quicuncpifta facie.
Pari feueritate ÔC Canones Ecclefiaftici prohibant c^ntâtlones 8C obiurationes» Et decretum fadum LaodicenfîConciIioc.50. eos qui incantationibi’ Vtuntur, ab Ecclefia eiïe -eqeiendos, teftatur Can^ nonoportet,x6.q.^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
ItemqjCarthaginenfîGoncilio 4 Incantationiu'^ feruient’m, amp;c. àconuencu Ecckfiæ fcparandi’3 c» Augurijs ead, eau, quaeft,
-ocr page 221-'CAVSA VUL OB CVLTVS IDOLATRICOS.
Eftamp; iure ciui'li' grauifsimarum pœnanim commi'na-' tione omnis magtca tncantatio prohibita,quemadmoduni £x conftitutione Conftantini Imp.clarum eft,q«ç inter cç# Krafichabet: Nullus lacerdos, nullus eorum quil.j.C.lt;feM4-huicricui adfolcnt miniftrarc, ad limcn akerius ac:f lefic.ttnath, «edat.fed huiufmodi hominum amicitia^quamuis vetus^repellatur, èCc.
Adeocp inuifae Rierunt Impp^conftitutionibusamp;Sniri duiliincantationesomnes (èusTro/oivt etiamvfus earutn ^dfinctn boni prohiberennir finipkdter,quemadmodum ïdlatiirtvnicaC^de thefauris,lib. lo* cum qua coniènt^
Canones ió,q,x.c» illos, et,c. ex tuarum, extra de “Ortilegqs, et c» fin» vbi glof, co tit*
Quin ÔC honeftioribus Ethnicis legibus duodectm ^^bularum incantationcs ac falcina difplicuerunt dC P’^obabantur,quadcrecopiofiuslcgere eft apud Ayma-* ’’Utn Riuallium, in hiftoriaiurisciuilis PontificH, num. gt;06.ôe,07.
Quae cum ita fint,cumcp verbi Diuini teftimonijs edo' lt;^i Status Sc ordines qui futtt Confeftionis Augufta#
J certo ac manifefte deprehendant, Papatum va-' ’’tjserroribus amp;nbsp;fuperftitione multiplici obruiffe ac prof phanaffe Ecclefiam Dei, neceflario faciendum fibi cxifti^ niarunt, ut propter gloriam Dei, SC falutem iuam,fuorum-' qûcjdifcederentà Papatu,6Cveritatem agnitam pro fua virili parte contra Pontificios conftanter, pro eo ac de^ cet, adherent
IDQ.VE
-ocr page 222-25gt;4 nbsp;nbsp;nbsp;». PARS RECVSÄT. SYN TRID. Ei’
TIL
Pontißcü ty= rannis E.ccle=: l:£ grauis zy iiiioUtritbiUs,
^DOJ-e praeter svperiores ratio* ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncs,euam ob hanc caufam graui(simam,aii°*
Ponuficum Romanorum dominacus prxp®^ tens, amp;nbsp;tyrannis quam in EcdefiamDeipi^'^ tcxtuimpio miniftcrij Eccleßaftict dun'ter exercet, vö'*’ Ecclcfiæ mim'fterio ex diametro, quod dicitur, repugn^'’ amp;nbsp;Ecdefiæ intollerabilis minimccp ferenda fît ♦
Cum enim filius Dei,Dominus nofter CHRISTV^’ miniften'um Euangelij in Ecdefîa præciperet Äpofto^'^’ dicensPetro: l ibi dabo claucs regni cœiorun^' quidquid folueris in terra, erit folutum in
Etad Apoholos omnes: Accipitefpiritumfandü'^’ quorumcunqs remiferitis peccaca,rcmifîaei‘untd^î quibusverbis minifterium docendi Euangehj,quae (tint daues regni eœlorum, Petro ÔC cæteris Apoliolis^^ mendatjdocens quod credentes Euangelio defilio DeijP,'^ Apoftolos kixta ipfîus mandatum hîc in terris annuolt;^ to,remilsionempeccatorum ctiarn apudDeum in^o:'’ confequantur, amp;nbsp;fide accipiant: qui uerô EuangeliuiP temnant, QC huic voci minus credant,his retineri damnari etiam in cœlis. Hæc ÔCfimilia Scripturae PontifidiRo.Pontikx Romanus interpretatione peruerfa atep impi^’L
«ü» xuduiuuiiuaiu tyi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vv uuiiiuicilv»ii* lu-tiin iii a-/*— lt;.
mut!« d/5«rfdctorfît,iadansfe teuere iedem Petri Apofloli, nbsp;nbsp;vit^
fuperos O- unie(leChrifti,datamcp fibi poteftatem omnem wfirof, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in. terra, adeo^ apud inferos S/i. in purga torio,
E t in cœlo quidem libcrrimam haberefêpoteftate canon feandi ut voca nf, hoc e(f, referendi in Diuoruni »içrum quofcmicp vditmo hbitQ,ctiam
-ocr page 223-ZAVSA Vin. OB TYRANJÏIDÊM PAPAE.
bus: vt prolixe docetTroyliis Maluitiïis in trad. deCano^ nizationcfandorum, in.^. dubio. Angelis etiam impei« randi, vt animas ex purgatorio reducant in cœlum,
in terra auceni vtrumcp gladium fe habere,hoc elr,0C ciuilem Sgt;C (piritiialem leu Ecclefiafticam poteftatem, qua
fummus fit Epifcopus, amp;. autoritatem fiipra Reges ôii Imperatores habeat talem, vt cum vacant régna, ad ipfum pcrtineat pracficere Reges, ôi. eofdem pro arbitrio rcmo-' '^ere. Item, ut obedientiam ei Reges debeantin caufis poiî iificis, amp;:ipfe libérépofsit fubditos regum 0^ magiftratus politici pro arbitrio à fide dC obedientia quam magiftraiui *uo quifcp debet abfoluere.
At tn purgatorio SC apud inferos cam habere (e po# ïeR:ateinutindulgentt)s,quibufcuncp S)C quotcuncp velit, ^nimas pro libitu euocare ex orco pofsit, amp;nbsp;à cruciatibus »nferiorSliberarCjVt eft in Bulla Clementis VLSC apud ^ntoninum parte 5. tit. a, cap. i6.
RVrfus, Apoftolus foli filio Dei, Domino noftro Tefii nbsp;nbsp;nbsp;«•'
Chrifto hoc elogium tribuit, quod in ipfo omnes the^ PäC^omni^ (iwi fapientix Sgt;i. fcientiac rcconditi fint.
Bonifacius V111. Pontifex contra ûdat fe iura Qf
tnnia habere in Icrinio pedoris fui*
Ç^Hriftus Apoftolis fuis ait: Reges gentium domb ^^nentur ets, Sc qui poteftatem habent benefici 3. i^lutantur : vos autem non fie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Papautriitfcf}
Item: - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potefiatKiM
£icut mifit me Pater meus (nimirum non ut mb
N rj hi minb
-ocr page 224-Luc.zz,,
9^ II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET himiniftrarctur, fed vt ego miniftrarem altjs)itï
” inittO vos* EtPMlutApollolMCorinthijsfcribtns:
Q_ui.sinquic Paulus'T Apollo\ Miniftd t.Corinth. ». per quos vos ad Chrilium cöucrfi cre'didiRiS' 2)A P A contra IixCjiaAatlenira terrent fimul SCcal^' ftis rcgni pofsidere, à Chrifto demandata: Etdeho^ Pfaïm, 8. nbsp;nbsp;fuo domi'natu verfum Pfalmi'acci'piendum docet;
Jubicci/iiJnbpedibifs cuis,quc3 boues umuerßni ßperi^pecoraCampt: O^iES^ide/l^fidelium mas addextramChrißicollocandas^
üuiquim ma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liter £ îegis aßri^loSyetinde uit^itn^'^^
gißralis ghp dos^'P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;pio(p catupi^ Ethnicos,
Ja Pfalmi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^atiofani uiatn errorü^ nbsp;nbsp;nbsp;uitiorüprócul^^^^^
bio currentesadgebentia. Infiperet \.QE\fCE^^ cxli^uiros beatosy utadorentur à cü^is (unclorifcji'^''^^ ^0 aßribedo.Eemumy 'PISGES marisyunimas deß^ dloruntyCfuiperambulantßmitas eius in amaritudifii^'^ eommorantesy ex a(piis paenalibusperindul^entilt;i^^ infiris educendo^ç^c,..
Item PAPA habetomnem poteflatcm,ettam lem Sd Impertalem in toto mundö: quta confccratur cerdos, 0^ coronatur vt Rex, tefte Auguftino de A nlt;^lt;’ in Rimma: de Ecclefiafticapoteftate,quatftionepriii’’’ ttculo lepttmo*
Item Rcgibus tanquam fms vafallis/u^^ potella»
-ocr page 225-CAVSA VIII. OB TYRANNIDEM PAPAE. 197 leflis 1'mperat, vt etiam pofsit eos i'nftftuere, ÔC deftituere, q»46.Pertotam.Qiüncüami'n Reges Turcaium,Paga^ nonim3amp; omnium infidehumxurildidionem habet, PertotamiEtiaminfraterram.q.^x. Pertotam» Nam Chriftus per fuam paisionem meruit quidem fupremam poteftatem fupra omnem creaturam, ied illam dedit, S)C rcf «quit Papaï^qui habet daues vtriufcç poteftatis, etiam tem# poralis ÔC çterng,etiam fuper Paganos in toto orbe,quæft»
PertotamÆtquodabomni Rege,uel Imperatorc,imó ^quocuncp homine per totum orbem pofsit ad eum ap^ pcllari,d.q.4^, artic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contrarium (êntientes,hafreticos
ladicari, ut voluit idem Auguftinusde Ancona in d. fum^ *ha de Ecdefiaftica poteftate,qucm Felinus 5C cacten'cano# pafsim citant, probant, ÔC fêquuntur.
iLivs HOMINIS non habet quo caput rcdinct, in-' 4^ quit Dns Matthæi 8. Etpauperes fibi miniftros eie--qui omnia reliqncrunt, vt eum icquerentur,ac pauper# P'lifr don-.mi ipfc fuit exemplum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnMnf
ifti Pontifictj Prælati Satrapac iadlant ad le per- po»’'’/'“«» tinere ius omnium temporalium, ôd tale quidem, vt ^widquidLaicihabeantproprium,id omnemera Præla? ^orumindulgentiaSClargitatchabeantjCcu bcneficiartj»
I A ENIQve, scimvs ChriftumDominum adeohu--■^^milialïê ièin hoc mundo, ut ctiâtributu perfolucrit ’^aeiftratuijamp;fetàmàfudæisquàmab Ethnicis iudicari pj/pj paflus fit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,„ff ja
/quot;Ontifex Romanus contra, fefuoscp ab omnibus mivtz« owHij« neribus SC oneribus ciuilibus, 6Cab omni obedientia
N iij magiftranu
-ocr page 226-ïd-Terawcd^ tionifiie lepi= dum conti tÿeiiLum,
19S II. PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET magiftratui legitimo dm dt'umo qudm humanoiuredcP** ixieligtonis obtentucallidifsimefubtraxit,immuni'tatisjus infinitum fîbi fumens.Qua de re pafsim varia Canonift^ commenii funt nugamenta* Sed præ cæterislepiduseft» lacobus quidam de Terano, Cubicularius V R- ß A N * V Lqui in tradatu fuo Monarchiali, cuius initium eu’ Reddite quæ funt Cæfaris, Cæfari : Vei ba ilia expoP** temporaliter,icilicet antequam Chriftus paiEis eflèt, et cc^ los vidor afcendiflèu V erba enim Chrifti loan» exakatus fuero à terra, omnia traham ad meipfiim, exp^^ nit: id eft, omnia Imperia, ÔC regnamundi recuperabo,ô^ auferam à Cæfare, Regtbus, ôi alifs Principibus, idcp milites Apoftolicos» Præcepta verô eis data, ut nclt;^ rum,necp argentum polsideant,lèd tantum comedant«^ his,quæapponentur, exponit temporaliter: non pro te^ pore legationis,qua fundi funt Chrifto in terris agente,‘y quo poft eins afeenfionem militaueruntin humiîitate, flidionibus, ôi paupertate, donee imperia, régna di fubiugaflent: quibus fubadis, uelconuerfis, ut ait,li^‘^ efteorum difcipulis,regtjs opibus, cultu,amp; delicfjs uti,!’’'^ perare fubditis ÔC alijs. Et hoc imprimis licerePapæiqi’^*’’ bis probat effè Regem Regum, amp;nbsp;Dominum Domina^^^ tium. Imperatores vero. Reges, amp;nbsp;omnes magnos,ó^ «os illius ad nutum in omnibus fubiedos eftè»
Atexpofîtio hçcnon tantum manifeftecontraria eft^^ preflb Dciverbo,fcdetiam Patrum haedere fëntentiae dodrinæ: Inter quos Bafiltus,antiquorum Thcolo^oriin’ omniû eloquentia, dodrina, ôC fanditate vitæ longe Ceps, in Régula Monachorum ita icripfît: Dominus Iter Iß S V S, his qui euni interrogauerunt : Si 1’^“^
-ocr page 227-CAVSAVin. OB TyraNNID’EM PAPAE.
Cenfum dare Cæfari,,an none’ Oftenditednqui't,mi^ ,, hi nurnifinacenfuSjCuius imaginem habeatj SC ,, h:riptionem \ quum autem dixifTent, Cæfaris,, fub^ ^idit: RedditeergôquæfuntCæiaris,Cæfari:qu3E funt DeijDeo, Ex hoc manifeftè doccmurjquiahi ,, obnoxij funt tributis Cefaris, apud quos inucnitur cenfus Cæfaris_,ô(^ imago. Si ergo aliquis tale quid, ^tiam iuftè ad fratres vcniens,dctulit, obnoxius eft ^dfoluendum debitum. Si verb omnibus in manw bus propinquorum derelilt;ftis,abfcefsit,nunus vel ’phjVeT fratribus ferupulus debet exiftere. Hgcille. *^efert,0C laudat Alciat. in L. placetifup. verbo ca# nonicatnC.deSacrofan.Ecclef. Etineademfenlt;gt; tsnriafuitetiam AlbericusdeRofate in Auth.fta^ îuimusnum. 4. 86lt;.C. de Epiic. Cleric.
AE hæc: Ea eft Romani Potificis arrogantia,vt nuk
bus omnino cefuram pati, nee iudiciGde fe vllius fer? Prfp4 iudia^t re velit: Nihil etiam pudeat e5 impudentifsimae vo? tur i netnint, qua iadat,fe,ctiamfiinnumerabiles populos cateruatim fecum ad inferos præcipites traheret, nihil tarnen hoc ipfo rpprehendendum ab vllo mortalium aut arguendum fore, text, eft in ca. Si Papa. Diftinlt;ft.40. Nee elamp;fubiedum ft till aiitoritati Euangelicæ î Si peccauerit in te frater tuus, wc. vt voluit gloC in d. ca.Si Papa, ÔC Aug. Berous in c, ix num. 19. De probationibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
difcrimê ptjs omnibus relu dM nGeiietliberrimu, vtriufep ÔC Chrifti SC Pauli expreP rfJeÆ« pro=: 10 teftimonio,quo dicitur; Mudis omnia fore munda.^ft/tef in
N iiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mutth,cle/ia.
-ocr page 228-zoo IL PARS RECVSAT. SYN TRID. ET
Matth, i^. ôtadTit. i. Papa præpoftcro egrcgtæ pi'etati^ fuæ ftudiOjCibos cevtos certis diebiis alligauit,idcp necefl'^ ri] cultus optntonc ôC meritû Et tarnen leges hac de re fu3^; pecuniæ intcruentu, quam quifcp daret, varié expugnaf* paflus eft. Vnde tot diplomata Pontificia difpenfationiitl’ fuper butyro, outs, lade, cafeo, carne co medendis licit*^' qux niera funt aucuptapecuniarum, non modo Scripi^^ rte, ut diximus, manifeftèaduerfantia verum eiiam P T R V M hac de re dodrinæ ex diametro contraria.
enim fcribit Cyrillus in loannem, cap. 13, amp;nbsp;lib, 9. cap.î4t
Quoinodo ergo cogniia ventate conueniniigt;^’ iteriim ad infirma, ôé egena clementa fiiiius mun^î’j quibus rurfum à capiteferuire vultis quot;t.. Audi quo^ modo per Efaiarn fiuiufmodi ieiunium Deus fpuic,amp;dicit:. Nonhocieiuniumelegijdicit minus,necpdiemjVthumificthomoanimam fuai^' Tufi uisieiunare fecunduin Chriftum,amp; liareanimam tuam, omne tempus tibi aptum totiusanni,amp;rG.
Et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu Leuit. Uomihoxdf).
Tufiuis ieiunare fecundum Chriftum,8^ miliare animam tuam,omne tibi tempus eft aptuf” totius annî,imô totiusvitæ tuæ dieshabetoadhü^ miliandam animam tuam,
Ißtrurfw:
Vis tibi adhuc oftendam,quale te oporteat iei^^ narc ieiuniutn; leiuna à maîis adibus,abftinc à
-ocr page 229-CAVSA VUL OB TYRANNIDEM PAPAE. zoi
lis fcrinonibuSj contint à mail's cogitationibus,amp;^c» Abftinerc verôàcibis,quos Deuscreauit ad pcrci^ piendum cum gratiarum actione fidciibuSjamp; hoc *äcere cum his^qui crucifixerunt^acceptum efle non poteft^amp;c.
I AM VERO QVANTAM ET QVAM INFINITAM 8. poteftatemacdominatumnomodótcrrenum fed pror^ Pr/fmi«lt;»« gt;nbsp;ftisdiuinûCanoniftæôô Icriptores Papiftici pafsim at# P#M« ^’’ibuant Pontifidfuo , ferentes cum præconijs noniw in co?.lum, fed longe etiam fupra fydera, id non inutile iueritordineSCbreuiter oftendere pofteritati iequentibus Papalium, colledis ad hoc ex diuerfis paßim fcri' P/oribusnon reprehendendo Audio*
I.
Q»odPapa bobcatcoekßcarbitrium»
ßt ordinarius omnium ordinariorum totiua
IIL
Qwodozffnw henßeia mundipntciobcdientialia, ^onuaiia^ 'Vt Bald, aitLudo^ Gomeßus approx
citti^a WQueri, Si t^.y4eci(.bum Hcllamcram o
P/ y cundent
lOi II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET etindem Qomeßum audimus, (piod nec diJIhatD, mens yßbi arro^auit^
QäoJeius poteEdsfitßupremay in ^ua non habt^ parettcut Bald^uoluit,
vn.
fie excédât Imperialem^
EtßcutSoldiciturpater omnium 'Planetarum, Dominusi ItaPapaßtpater omniumdi^nitatum^
Etßcut Luna rcapitlumen à Sole: italmperi^^^ dignitasàPapatutlnnocentius III Conliantinop‘^^ litano Imperatori reßriberenon eil ueriti^s,
vin.
Quodßt pater umuerßlis omniumßdelium,lt;l^^L mniumouium ChriHty Per hiccuerba: P^SO'
ES PIESy ut loannes de Cremataäßrit^
(ßuodidcm habeat conßßorium cum Deo^
-ocr page 231-CAVSA VIU. OB TYRANNIDEM PAPAE.
X.
Qwd Papie commißaßt totamachina fßiritualüi thßurui omnh dignitatis ßt in eoy ita, ut nullet ß^ dignitasßpiritualis uel EccleßapicUy cui nonprcsn ßdeatipß,
XI.
Qjtódoninei dignitatesy omnem^ pote/latemy guatn ^^buerunt omnes PatriarcbcCy [olus Papa habeaty ut
XII»
QwöcZ Papa ßt (^uoddam numeuy. ([uaß ußbiletn^ i^^ndam Ueum prlt;c fefircm, ut Ludouico Gome^^
Xin.
Q«q(/ 'Pa^d ita ß haheat inEcclcfia^ßcut Sol tn.
xini.
Q«c) J Papa otnnia iura haheat inßrinio peSlorts^ (tiftmßiäiotaßt^ nbsp;nbsp;imtnemor etiam fui : ut âe CxUßb
^oPapaßrunty^tiodadeo obliuioßis fiierity ut ea, (pU(ü^~ ^aneconceßerat uni,ßro ßuuejperi alijs concédereti fluemadinoduttt refirt idem Gomeßus ^ nec omißt D^.
-ocr page 232-104 n. PARS REC VS AT. SYN. TRI D. ET
XV.
omnium 'Princeps^ctl^cx Re^uiHf cauja omnium in EccleßamiUtantium: Si Baldo dtmti^^
QjiodPapa omnes mortAÎcs babcatßbditos i noantiiis uoluic^ (juem multi alijjec^uuntur, XV n.
(^od P^omano Pontißci omnU humana crcatut^ ßbßty Jd^ omninô eße de neceßitateßlutt's ut Bonß eins 'M IIL in Extraua^. unam Sanélam, He maiori^ ta, obedien, inßne declarauit y dtjßniuit prontti^' ciauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XVIII.
C^jßd'Papaßperioritatemad Imperiumßnedtlbi^ habeat^ lt;!;^uacantc Imperia Lnperatari fiiccedat'. guod Chrißtis Eex Ekegurn plenitudinem poteE^^^ Eapie inperßona'Petriconceßerit, Me Clemem Clement, Eaßoralis de re iudic, gloriatur, XIX.
Q^odPapaell Epißopustotiusorbis, ut^lof,(f^^ cubidicit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xx.
QmIprimusZfJ*maximns eEomnium Epißop'^^ rum^ in eotam Eccleßam ChriEi untuerfàlem pnelatio^ nem habens^ ^3“ nbsp;nbsp;ttiam 'Patriarchee er amnesßtbeJJ^
dcbenh
-ocr page 233-CÄVSA VIII. OB TYRANNIDEM PAPAE. iQf debeantydc neceßitateßlutti: quot;VeThomos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cß
fi^mauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sc^x.}.
(^od nonpoßit ßcere ^uandiu edl Papa^ ut .non Iudex omniumJohtSyhecpoßit oß abijcereßampofi ^ß(ftemy nbsp;nbsp;iurßdtHioncm ; 'Prout gloßtepïacuit^ •
XXII.
Qäoc? Papce iradita ßt omnfspotellos in coelo ^^ß^ra,luxtailludi QMNmihitraditafunt ^^odtîon folum ßpero/nniaiemporaliat ßdetiaftt ^^^^'gt;‘lt;^n^clo5iudexßt conßitutit^* luxtailludil^H^ i.Corifith,n. (puoniattk^gelos iudicabimu^y^c^,
xxin;
XXIIII.
Q^uodaßcrcnsy d,. Papapoße appellariadConcih*
XXV.
Q«ödc contra dConcdiopoßitappeUariadPapatn* ^^^ta canones contj'oucrfum non cdl^ r\ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXVI.
Quod d 'Papa ne ad Dentnqiiidetnappenaripoßifi ^^'^^uibu/dam dijputatur»
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvn.
^odPapanonpoßitfefuhmittere iiidicio Concilif, Jjnpcraro^
-ocr page 234-ic4 IL PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET Jmperaiorti^ uel alteriifst (juia frçtrct iniuriain utlacobaiius concludiü
XXV ni.
Qwd omnia Concilia pendeant ah autoritate
Hem ^uôd ßlus ßne Conciîio poßit deponerel^^ peratoremy ttt Innocentiti^ IIILßbi arro^anit^ ßcceßoribusplacuit^
XXX.
(^odPapaßt omnium Chrßtanorumy^ ßce caput ac pater y nbsp;nbsp;omnes Chrßianiadeumf
taput^ t^patrem debeanthabere recurßm t utßept Canombus expreßumreperitur»
Qwdpmßt Conciliotanptam re^or, nbsp;nbsp;modctlt;i^
tor totins Eccleßce^ nbsp;nbsp;padlor Dominici ^egii
tnnium Dpifioporum Epißcopus tutinCeremonialtt^'^^ ttnetur^ placet Canonißis^
'x.yi-x.ii.
Quod immutet rerum natur am ßbßantialia reiapplicandoalij. xxxin.
Qz/o J pßit alifpiid de nihiloßc^e^
XXXIIII.
Quódpoßit ßcereßntentiamyCpice nulla eßjali^vdt^' Quôv»
-ocr page 235-CAVSA Vin. OB TYRAKNIDHM PAPAE. 2-^7 XXXV»
(^ódhabcatuoluntatempro rations^in his pi(C uuït^ (^odnemo debcat eidicsrs^curitaficis^
XXXVII.
Qu6dpo{^itdeiniudîitiaficereiudlitiam corri^en^ do ïura mutando^ ■x.'si'x.vin^
^od obtineatplenitudinsmpotsdlatis y nbsp;nbsp;pknitu^
dinem claiiium y utJdaldu^ ait,
^^odpoßitjecundumplenttudinempotsdlatisydciufi ^^f^praius dißfsnßre, xl.
Q^od 'Papce maiorßpotcßas y ^udnt omntüßn^bo^ utËaldus uoluit,
^od Paplt;e potedlasßtabßlutay cr earn habcat ut ^ßcutFrancißusdcRipareJpondiü
XL II.
^odpapafirturcontraiusyt^^ßpra ius ejß.^^ ius otnniapoßsy ut Philip, F)teins conßluit,
iit- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ùper onutia.ut Baldus tx^
Deus rutu iubeutea, jusefiat Tu^utß
Si^ßnunfi
-ocr page 236-xo3 H. PARS R EC VS AT. SYîî. TRID. ET
XLV.
(^ôd 'Papa poßitßcere omniay (pKe Ueti^ ut Dédits non uno in loco opinaùts edl^ nec Dudoui^^ Gomtßits dißßtetur^
'X.LVt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J
(^od(pile(pud Papauelapprobate uelreprobittr omnei approbare, uelreprobare debeant: ut non autoritatibusdocet Qwnttliantts PdandoßustnM Cancellarice » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xlvii.
QuodPapanecDeitSynec ^n^eltts,necborttop iuxta hos uerßculos^
Papaßupor mündig filifs (pui maxime rerum
PsecDcus esyuec homoypuaßneuter es inter
XLVin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Imo puod Papa ßt Deu^, ut Felinus dicere aufi^ ƒ XLIX.
QpiödPapeepoteßas maior ßty pudm Aloyßhf^^ Floyßsnonbabüitpotellatemy nißßprapopuluiu daicumt fed Papahabetpoteßatentßprdomnesi * K^nd^ ab Fxeacopioseproßpuitur^
Ç^ôdmaior ßt omni alia creaturayacipßuspo(tp
-ocr page 237-CAVSA VUL OB TYRANNIDEM PAPAE. xo^
'^^fcndatfcadcaklïia,icrrejiria f^infirnalia, utapud '^ntoninutn FlorcntL infimma cius e/l cerncrc,
LI.
fnaiorßti..^Fngelo^ie^
^^^odlupremapote/las 'Pontißdi ßtd (ôîo Uco^ (ib homilie popit iudicari^teßantc lt;^poFloïo:^SPF ■^lT'yFIS homoiudicatomniaipfcautem 4-^^^inciudicatur^utßbiBonißcius y 11lanßa extras
^namßnllayarroganter tribuit. Et habetur in c. nc' ^°y^inc.cunéla permundumc), 3, incaiuncautein^ ^ßnS^ione uigeßmaprima.
LIII,
Qîfo dPapa ßdeat infede^(luamT)ominiis ipßin per^ pfia Ffati Petrifptcialiter ele^it. Et hoc adeo uerunt ^^od error dicentium contrariuiUf ßt ßmilu errori
' ^^^^^tiumJpiritumßnllüdßliononprocedereiutTbof ^‘^'-^uina^ uoluity ei^ Ludoüicus Gomeßus accedit^.
LIIII.
z. ß^’^ß^ caußrum^ et E)omintpsdominantium, ! J ^tlinum audimiiSy cuittsßntentia tarnen muhis placuit^
uodßpr emitsßtUei utcariusi eum^i (lui contrario Q umdiß
-ocr page 238-MO n. PARS RE G VS AT. SYN TRID. ET umdicat^tnentirhltcmyquod Tapaßt omnia ßpf^ omnia inßgt;iritualib, z^ noßt maior in hoc mundo^ßtajn^ iußitsßt*, ucrbaßnt Baldi inpcruulgataL Barbarii^^'
Qjßd Papaßtßmmns omnium pro:fuit ^uicipi^^ etiamin longinpiis partibus agitur, nonprius ratutnb^^ bcri,.(piàmftPap(eautoritateßrmatumßt^ utCanof^^ bus ßatutum cdl^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t v i r.
QjiodPapay ^uomodocump peccansob nto^^^ perditißimosyacgraucetiam fcandalum afférentes, cadatà Pontißctapote/lateait PPeronymus^^^lbätH^ inßgnis Pontißcius adulator ^pertinaciter afßrmatgt;
LVII.I.
Quod Papa S. Petro cotrarijs moribmiuensjnil^i^^^ minusßt uerus Pontifix. ut Conciliü Conßantienß lo. Piuß. determinauit. nbsp;nbsp;j x.
Qmjd Papæ tota monarcbia ßtiritualis traditaß) tbejaurits omnis dignitatis in eoßt. quod^ ipfe ßt ^pißcoporum , er altorum , puos potedl concip(^{ intelkäusy cuidata ßt clauium plenitudö^ ci“ r einsßimmai;:^ liberaßtpoteßas^ abfolittaip ahomni^gt;^^ vincults, ab omni recula coêrcente, ut Baldo in ^mio Dçcrçtalium uißim ePl^
-----
-ocr page 239-CAVSA VIH. GB TYRANNIDEM PAPAB.
LX.
Quodnon poßitaccujari de adulterio^ aut homicidio. ^^ajacrilegi^ inßar eßety dißutare dcfidio 'Paplt;^,cu^ ficinora excußntur y ut homicidia Samßniiy fiirta
^tbraorumy nbsp;nbsp;adulter ium Iacobs
f^iumin irre^ularitatem inci^ty utlnnoccntiu^ßntit y et placet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EXIL
Q«dJßdesJd). Petri Papam etiatnfindlumßciaty ^upa Simmachu^ia^atylt;^ ^^nd. Barbatidcoiu ^^^fido refpondit* lxiit.
^^odPapaßtChriflus Liotnini.
Lxiin.
Papa ius utriu/^gladij d Chrtßoacceperity ^^lt;^de6ipjum ^uo^ Imperium ab E-ccleßa dependeret ^^»odita denec^itate ßlutfs credt ac tenerifirmiter ^P^i’teat.utPanormitanus y Fraiiciß c^retinusyalij^ ^^ilonderunt. ' lxv.
^^ôd Papa poßit citare piemcun^, (^^incluocun^ ^^^ocoexßentemyipuottiarn ubipie cil Dominus, ut ^^toluiUoîuit. LXVI, ■
Qwd omniapoßity modo contraßdem nonßntiat.
Q ijquot; utSocinus
-ocr page 240-ill II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET titSoci}iUS',i^lcxandcr Decim rej^ondcrunh
LXVU.
Qjiod Conl^atitiiius 'Papie non donjiioncmjed rep tutionemßcerity atm Papa Chrißi nices^erat cuiui terra ç^p!enitudoeiusy nbsp;nbsp;nbsp;cuidataedlo/nniapotep^
in cœïo nbsp;nbsp;nbsp;in terra, utgloffa t/npudenter tradit ec lo^^‘
de Li^nanoy\^bbatiye2f kxandronondtfplicef*
Lxviir.
Quod Papafirtnam SacTameniorumah traditam poßit immutare, ut t^rchidiacono uißtm edi’
LX IX.
QjßdPapaßt fundamentußdeiy ut Qanones trd^'*
Quod PapafnperomniaConcdia potedîatetnJxf^^ aty ^uodßoßaßrmaty nbsp;nbsp;Geminianus ßßVa^atur»
Qudd Papaßtßpra uniueißalem Eecleßami^^^^ Conctbo Florentino determinatumedl^
tXXIL
Ç uod Papa in Goncilio corußatyUtSolinterß^^^ L-ie-xuL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
Quod Papa indicium in Im ^uafidei uumfalutemneceffariaßntynonpo^iterrare. ut deTnrreCrematainfummadeEcdeßa Ubroßcun'^^^ ca. io9lt; er no. £Zwr/6.aderig
-ocr page 241-^CAVSAVni OB-TYRÄNNIDEM PAPAE. tij
LXXIIII.
(^uodTaj^aoinnium Chrißianorum pater ^or exißat;, ut Florentiain Concilio edi deßnitum^
(^odFapa^utueriis Fapa,errarenonpoßitt ^uia ^ßhofuic Mateßattsfedentiyfpirittfsßnäits adßßit, F bornas ^^uinaSf nbsp;nbsp;Caietanii^ tr adidêre^
LXXVI.
(^odPapanon poßit diminuere Pontißciatn pote^ iuramento g^utdemß obli^are^ (piominus pß ß(ea ficere Pontiflcice digmtati traditaßni, ut Ç^^’dinah's UFlexandrintPS, alij^ uoîuére.
LXXVII.
poßit fißbßere Concihot ut una •gt;*€ firè omnescßfirmant.
Lxxvni.
(^odPapapoßiitollereea^quteà Concilioßatuta in decidendis Eccleß^e ^ult;eßtonibitSjOpinio Pafi P^^prcefirenda ßtßntentice patrum^ut^^Flbanuscons
LXXIX.
^^odChrißi(s-nonföißetdili^cnspaterß-miliäs,niß (ilifluem uiccsßasgereutem in terrii rcli^uißet^ (pii ea os ^niapoßet^ cp{(£ ipß pote^, Prout^yfbbatis fort opif
O w/ uioy
-ocr page 242-2i4 ir. PAB-S RECVSAT. SYN TRID. ET nioycitantis Innoccnttum nbsp;nbsp;Hoshcnßm,
Qoiod Papaßt nbsp;nbsp;cui totaparère debeat Hccleßiil*
i, dtjlinllione
LXXXI.
Quodßtotusmnndu^ßnttretcontra Papam^ fententiæ Pap^ßandum eße: utßne obßuritateprottfi'^^ ciatloannes de Turre Cretnata inßmma de ^cctß^^ hb, III, c, 6^* in princ,
L'SC'K'X.U, (^odPapaderiuatur dpapillf^y delicatißimä)^ nobßßima parte corporis, ut l„udouicus Gomeflff^
LXXXIII.
Qj^odPapaJjaheatdeterminareca^ Juntß^^^ Z^Jcicrce Scripturce ßnfus interprctari, utlatèp^^P guitur loan, de: Turre Cremata^ lib, II, ca, i o7*
Qwdnonobediens PapeeßtmortemulH^tndii^r Pgt;onificiit^ de V itulinis aßerere auß/^ eH^ itt ^tlt;(te^^(pialitntenum,^u.
-ocr page 243-•CAVSA Vni OB TYRANNIDEM PAPAE. ai#
LXXXVI.
^a^(£ dcbeantur fdccimic dc omnibiis 'ParOf (juoniam pro omnibus laboret^undc ab omnibus flentari debcat (^jiod idem Boni/aciit^ in Cle. Si beneß^ lt;^ioriimydeJS)ecimtSyànumero^uintOy uj^ adnumerunt ^ßriptumrelii^uie^
LXXXVIL
QuodPapie abßlute credendum fiü Id^y neßudos ^^^iinaßramuSyUndeueritasoriri debet utPdarcus ^lt;^ntua reßondity Bonißciits inXSle, Si B^oma, n» ^^^depricbendis conßituit
Lxxxvin.
QuodPapahabeatdißoßtionem omnium Bccleßai^ beneßeiorumy nbsp;nbsp;particularium rcrum. uePhilip^
^OYnettsinconß'^^'ilt;,n,\3.z^\c),n^\, notreßondit
Q£w JDeus Pap(eßibiecitomnes leges y et ^uodip fl^ ^^dßtudininullalexitnponipoßit utFortunius Gartid in hb.primo^ inprinc. Quarta cot depadlis tradidit
Od^odDeus Papee otnnes Ganones ßbiecit, ut uißtn ^^Philip,Decioinc^ u n,^c).de conßit
'y«o(Z Papapoßitßlusiti totum tollere poenam tepo^
Çy ralem.
-ocr page 244-IL PARS RECVSAT. SyN. TRID. ET rahîîyin (luam commutataßtaternapcr conßßioncm pocnitcntice iniun^ionem : licet feciis fit tn inferiors ; placet eidetn ßon^cio de Vitulini^^ xcii.
QwdPapapoßitalicui dare plenariam indulgentie ant omniumpeccatorump utapud loam de Turreöi'te mata in dtßinSlioneprima depoenttentia edi cernerez ^ui hoc negety efie hcereticnm y ut Decius in confi centtß^ moe^^trigeßmojeptimoycotficundayuoluit^ m tertilt;^' XCIII.
Qjiodßltt^ quot;Papa alßluerepofiit d iuramento, gulsperiurium incurrit, utgt;.^lexander Soccinnsfiofi nceuSy Curtii/^ßnioryCrauettayalij^ refponderunt^
XCIIIL.
(^ddcontrd Epißolas nbsp;nbsp;Pauli poßit Papaf^
tuerCyUtCarohts Euinu^ conßcentefimo nbsp;nbsp;nono,
primOy in Quinto uoL opinatifs e/l^
yteV:.
QwdP'apaßitpaiorPauloy Petro parittadit^^ mfiratione^iJdrntohius de Hoßlln in tradlJe Coned^^'
Ç^dPapce potefiasßt maior^yfpoßolo y pßttdidllSfJ/poßolidero^arey tenet ^uo^ Éot ttidd
-ocr page 245-CAVSA Vin. OB tyrannidem papae. «ƒ
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nutncro tertio^ in nouts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ift
addec^ l^ota nouas dejßi^amisnutn.nono^
i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xcvn.
^od[olus 'Petrus uißußt per mare ad Chridluitt ^^^^ire^quod^idtnyflice deß^nauerittotum orbetnfltu^
fub Imperia dominatu Paplt;e ut ext^nton, de ^ofèÏlis citât Plarcus Mantua^
'^Q'VIU,.
(^od Papa eapßit in terriSy (^utc HeusincoeliSr Quod non piguit adnotare^ugußinum Berouiutn in clt;, ^umtu^num. primo de Vßrts^
xcix
Qaßlcpuoddißutandumnonßty (puin Papa omnia pßityUtPdarta. Socc, iunior in conßtrigßmoprima j nbsp;nbsp;uum, puinpua^eßmoßcundo y inßcundo uoL intrépide
Itnßt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c
Q^d PapaßtimagoChrißiyc:^rpu0ddiuinifsf})i^ Yitus in bumano tllo corportbo/pitetury puod mirum eil Plarco PlantuteyUiroitromni^enere doHrime exceb ientiy puodam in conßUo imptudenter excidijß^
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CI.
1 I^^dPapaßtuiuusfins iußiticeyß^ans tenebraSy ßcutuentuSy ut àBaldo diHum eße reßrt Qurttusßni^
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O y. orin^-
-ocr page 246-Jis II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET fliorin conj* uig^finoy infi'ne^ CII.
Q^od'PaparecipienspecuniamproprÆÏaturii,^'^^ commutât Simoniam^ dmó (piódCuria P^omana J^Lonarchia omutsSitnoniie. utRcßaurus Caßaldm
CHI.
Qjiod JDcus omniaßhiecitfuhpcdibifs 'Papa, ßbiccißifubpcdihu^^^' item, Minuißi cumpaulóminitóabüd^n^clt^MBaf^^ tia ß)mntauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciiii.
QtßdPapadi/jienfarepoßit contra (piatuor Concilia', Item^ contraucrba Euangelijy licetnon coill^^ mcntcmi Si Sigßnundum Neapolitanum audimif^^ cv.
Q^od neclmperatoryuec totus munduó poßit iudicarcy ßdanimaßa in manicaßa, ut alicubi ■de^nania dixit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c v i.
Qaod Papaomtftaliceant, ut Hoßicnßuißtn^^^ necloan,de^naniadißgt;licet, evil.
Quod Papa nullusßtpary nißUeus i Si^u^up iioBcroiocrcdimitsinrub,dcoßßc, dclegen,io,
-ocr page 247-CArSA Vin. OB TyRANNIDEM PAPAE. zip o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cviii.
^niuerjalfi EccUßlt;e ca^
Eccleß(e,utnonuno in loco loan, de Eurre ^^^fnatatradidic,
^^^odjolus 'Papapßu re uni außrre et dare alteri, de E^olèlhs intrad,de Concilijs arbitratus eß,
^^od Papapßit cunt Eurcafoedus inire, ut loani-m traél, de confœderationeprincipuin exißunauif, CXL
^^odPapaßtpotentißimusSacerdos, uteuntuocat d Qitadinis in traü, de iurepatronatus,
• exir.
Q«ôî? PapaßtlumenßdeiyC^ ^uaß Solç^ßilendor
Sicuteitribuit lt;,^^toninu$de R.oßllis, CXI II.
de Kcgia poteßate nominatur^ cxiiii.
Q«oc? V^aplt;eoinncsänimießnt commiJJ^^ut continet iur intra^atu Hu^onti de oßßicio Quatuorprielatorwtt^ cxv.
Qüpdßtcapnttotius orhis^ ut nominatur d^ Catah diiioiti^
-ocr page 248-tzo II, PARS RECVSÄT, SYN. TRID. ET
. dino in tra^atu de^oteßatc 'Papce^ cxvi.
Q«o(/ 'Papa nufli omnino mortalium reueyentidntfi^ cit:jedlmpcr.atoriaîilt;p(antulutn adoßulum pedis aßu'i^ utlegiturdnlihroterüo ceremomaruin Curilt;£ wanaeytitulo primo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cil'Vil
QMdomncsmortaksy cuiufcunlt;^ßntdignitatisj præeminentiæy xùnt primumin xonjpcj^um P^ontifr^ adueniuntydßaütibusJpijcijSyter.d£b^ntanteillufngt^^ ' fieber Cy z^.eiitspedes oßulariyUtin co'demlibro abhinc triennium imprejjoy continetur,
Q^od Papaßtcoekßisaulieitlauigerifs utin libroprimo Cercmoniarum tituloprimo kgiturlt;' «cxix.
Quodinpublicationeeledlionis^ proclamari haty nbsp;nbsp;debeataltauocet lt;,^nnunaonobis gaudiuittif^^
gnumyPapamhabemusiutpaulopodi in eodcm titulo primo refirtur^
QgiodPapapoßitcrearenouos P)uceSy etmilites^if^ ratos y utin libro Cercmoniarum^ iitßptimo y adlotigtiK^ rtcitatur^
-ocr page 249-CAVSA VIH. OB TYRANNIDEH PAPÄE. üi
CXXL
-t'apa in Ljominica j-jlt;£tarc niernjaieniy^c, vcncfi Koßm auream^i^ illatn po/i /iißrnrnfoknnia, ^‘^icuima^noprincipiy ft ([uisprcefensßt in Curiaßono
Siautcmnonßtin Curia princepi tanto munere di» y tnittitur extra ad alignent B^egetn y uel principemy P^oufpl^ff-y^^ifßfj^ißiffiojyominonodlrOy cum conßho
Colle^ij^ Confieuit enimfummus 'Pontifix anteytiel MMiffitmyconuocare Cardinales adcirculuminca^ ^^^fiayuelubi ipßplaceaty ç^cum eis deliherareyCtii ^^^duy uelmittendaßc Roßt, Sicutpaulopo/lin d, lih, ^^^^oC^ygfjiojiiarumtitulofiptimo^ ceptosé exponitur,.
Q'X.liCll.-
^lt;fpa in no^e natiuitatis T)ominiy uarijs cumßlenni» henedicitenßmyguem lar^itur alicui princtpiin
amp;vm infinitifpotentia: y Ponttfici eius in terris uicario collatie y iuxta illudz Data edl tnihiomnispoteslas in ,, fOfZoj^ inttrra, Etalibii Dominabitur dmariullt;^ ^dmare: nbsp;nbsp;nbsp;alumine ußpadter minos or bis terrarvm^
extat in eodem libro primo y titulofeptimo,^
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CXXIII.
^od Papte iter ficientiy femper prafirendaßt ^^Xyperßtbdiaconunt K.,^/podîoîicumy ZD^podl crvcent
corpus
-ocr page 250-iii îï. RECVSAT. SYN- TRIP.’ E'T Corpus Dominißi()er eqito albo, cum campanclläy(^’^^^^ cp^umprcecedatClericus Capcllcccum lucerna ardente, nbsp;nbsp;po/l cum facrißa cumfirula :
per inter 'Papam c^crucem intercedant,ßcutlegi(^i^^ eodem lihro primo Ceremoniarum, titulo duodedi^^^ ßh De itineratione Papcegt;^
cxxiin.
P4plt;t ex Rea Ç^odeum Papaperßalamafcenditeipuumitiinci^ ^MüoTl^=P^^^^lt;gt;^ßgt;^P^lt;^^^^(l^i^lt;^p(t^dteneredehedt, MS, nwlio^ducereetpiumperfrenumalKpiantulum, Sicutinpd^^, dtulo ßecundo, fib (}, ordoproeeßionii,
fGrntufuos, netur,^
exxv.
Quodßitaplaceat Pontißci, utnon etpuoßdßH^^^^ hatur potius, tune Imperatorem,uelR. egemßtptis debereipßmfellamcumPontßce humerü fuis portlt;i^^' ut in eodem ^^moxßbijcitur^
exxvi.
Qtiôd imperator in conuiuio a^uam Paper prabt^^ debeat, ad lotionem manuutm ut in tertio titulo d bro primo Qeremoniarum,ßb de prima lotione Jiuum continetur„ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
-ocr page 251-CAVSA VIIL OB TYRANNIDEM PAPAE.
CXXVII.
Imperator y uel I^ex R^omanorü leheatpor^ ^^(primumfirculumyadmenfam'Papce^ utpaulopóli §♦ De ordine nbsp;nbsp;modoportandifirculayjubifcitur.
CXXVIIf.
Q^d Imperator teneatur Paplt;e praßare iuramen* ^fftßdelitatiSy obedientiaet cuïus tenor expreße pottiif in Qlement, unica, de iureiur^ uerfL 'Pollcpiamy ^^iy (piodpreeßandum 'Pontißd, z^c.ç^ in §♦ cceterum^ dicitur, (^uod de hoc non fuent hallenus hteßtaiwn ^^etro JKomanis'Principibusy talia iuramentaßdeli» ßtßez^ eljeobedientiie. 'Prout Ïatius proß(piitur ^ßaurus Caßaldisintrallatudelmperatorey (piot» trigeßmaßxta^
Etejctatßrmulaiuramenti eins (piodOtho I loanni prießitit,inc.tibi Domino, dßinHione/exa^e^ ßfna tertia.
CXXIX.
Q^d in exeptijs Papee prima die pro anima eins îegi ^^beantducent(e Aliß^ytz^ nouent diebui Jubfecjuentibus^ ^^otidié centum Sicut in primo Ithro Qeremc^ ^^^rum, titulodecimopiintOy Para^. de cegrotatione, ^Qrttyetexeptijs P^om.Pont.adloiigum exponitur.
-ocr page 252-Îi4 II pars recvsat. syn. trid. et
cxxx.
Qjiij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tanta c/lfublimitas 'Papce,tanta
émintntiaj tanta^ immtnßtaSy ut nullus tnortalium tnenttconcipereaut tomprshendere poßity nedum exponcrt: utmultisrationibusprobare nititur 'Zjodtf^ cui '^amorenßi in (ùo fpeculo butnance uitaßibro fêcuif^ do J capite primo^ Quem rejèrt, ß(piitur Bartho^^^^ mcEUi Cgt;hafaneus, incatalogogloricemundic parte^ inßptimaxonßderatione, CTc»
lt; Bt hadcnus quidcm elogta praecîpua, quæ Præfulis infinitara potentiam abundè defcribunt : prchenfa aiitem font magna cxparteâCanoniftis bis lè contorris verfîcub's:
si fit Catbólicut Pdpa: non iudicat ùütK. ^rigit, zoquot; fubijcit cathednu: diuidtt,unitf IAutatMota(rucit:rtflMrat, za- eximt ad fit Maiorts confie refiruntur, légitima^;. Promoutt, apptUare uctot, prohibtt profiter^ Deponitttransfirttfiupplet^, rtnunciat iJli. Prtfiul, cr exemptas: fimon: tarant anathema. Vel proprium, uel legati, uel lex utriafij;. tlequaquam participant : ey R (}uem jfionte fialatott Qt(im Canon damnat: fihi fioli quandorefieruat. Soluiturà Papa: nec non ^uem régula damnat. Addas fuRpenfiim cafim cum firtur ad ipfiim. Kefiriptum fidei: dubium c^uod confirt bona plurs» Irritât infiihim: legem conditgeneraltm.
-ocr page 253-CAVSA VIII. OB TYRANNIDEM PAPAE. jz;
f^pprobat Imperium, ßrmat, deponit, zy ungit. Concilium generale facit: fanfht quaq^ fanóios, £ns non effefacit: non entßre, pallia femper Portât, concedit: legt nee fubdttur uJli. Appellaturad hune medio fine, iudiciumq;, Efi pro lege fuum: monachum reuocat renuentem. Maiut adulterio foluit, generaliter arékit Etlaxat quicquidfßonfut nocet, ordtnat extra. Tempora dando facrum: promotum promouet idem. Qrdmat: atq; die qua conficratur er ipfc-Viuentiiq^ locum concedit, iureq^ priuat.
Inßgnit Laico: facro donat chrifma nunißro. Summa ßede ßcdet: plenmq; uicarius extat. Si fit Catholicuf Papa, non iudicat ußui. uerßis elumbes extant apud Hoßienßem prtecipute autoritatis Canonie fümma eiui ttt. deoffic.legati.(). Qjtod patinet ad officium num.'i.
’'‘^firuntur etiam 4 NicoÛoBoërio in traSbitu de poteflutelcgatti latere.
^ftapud eundem Hoftienfem i'nd»§, Quod pcrtinet officium , etiam aliud tecraftfehon, quo compræhenlt;f
^oturpræcjpuaReièruataPapæjhis verfîculis quoquo ’’'odoconiutis»
eßituit Tapa,joins deponit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Referuau
T^iuidit ac unit, eicitntt, dt^5 probat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P A p ae.
^-^rticulos foluit, Synodumß-citgeneralan 'T’ ransjèrti^ mutât, appellatnullus ab ipß,
P
Sumit ’lomanus Pontifex poteftatê liberrimam, immenfam, P 1 infini^
-ocr page 254-it6 II. PARS RECVSÄT. SYN TRID. ET infinitam, Sgt;C perfedifsimam in omnibus caufis QC ncgo tijs ciuilibus acipiritualibus./’^'ö arbitrio difpenjatidi f abßlucndijindulgendi, commiifandi^ laxandt^ reßrin^ ^cndty conßrmandiydcclarandiy dero^andt^reßruandtf ç^cjuidnon^ tandem adinßros mi^randi, Sicut guidant non ineptè dixit : Ußenjarc eß cum hcentia in inßrnunt intrare, Tuncinim Papanonbabcl: claucs cab^ßdtnf
rni. utc^re^iè dixit Baldus^-
Nc(Çattinctpluribuscommcmorarc vaniisima elogö, quibus fine modo feriptores Pontificq, homines nugad^ fimi, confidam maieftatem Idoli ftii extollunt, comparao' tes monftrum hoc non tantum Patriarchis,Prophetis,^ Regibus fandis, verum etiam ipfi Chrifto : Sic enitn nant verba quibus côpellant Papam,impietatis Slt; vefanif^ pknifsima:
'Tues SacerdoSy!!:^ magnuSyÇ^^'Pontifcxfitmnit^'
U princeps Epßoporumy er hteres^^poßolurutttß primatut^bclygubcrnatu^rca Eddhe, 'Patriartbnfi^ i^brabamy ordine Melchißdechy dignitate ,^arotti authoritate Mdyßes^ iudicatu Samueîy zeîo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
tnanßetndineEauidypoteßdtc'Pitru^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
NE QHEIST N S.
Haeccine.demenSjinflata/wrgcns, ac Cifpeibâ.opd^^^’
-ocr page 255-C AVSA VUL OB TYR.ANNIDEM PAPAE.
OS, quemadmodum Propheta prœdixi't, grandia lo--quens, ac contra DEVM DEORVM mirabilia, „ horrenda, contumeliofa, blafphema,i'mpia tadans: de quo ,, amp;:Apofto!us: extolliturfupraomne quod dicitur DE,f z.rhelJ'oLz, VS, fedens in templo Dei,oftentans feipfum tanquain fît Deus»
Quid eft, fi non hoc eft fandum Dei nomen tn vanum ’ ’ îdfumere:' eoepad impietatem abuti petulantiisimèî Ex homine multipliciter peccatore,r.eprobo ftnfîijnumen ÔC ^dolum facere, ac foli D E O creatori debitum honorera âttribuerc creaturæ,manifeftiisima impietate,5C'Contra exis îreirum mandatum DEI apud Efaiamcap.4i»Slt;4.8* Bgo Dominus, hoc eit nomen M E V M: ÔC gloriammeam alten non dabo, ncc laudem meam tculptilibus,
M vero diisimulandum non eft,quöd negari rationc nbsp;nbsp;’ •
nulla poteft, immoderatam hanc amplificationem Pon^ ReßiMut' n'ficiæ poteftatis in Ecclefia, omnino adueriari expref-fi) Dei verbo ÔC Scripturæ facræ. Id primum euidenter ap# Pf' paretexhiftoriaipfius Euangelij, quæ a pud Matthæum huangeliftam cap» lo» ÖC Lucam cap. xx. deferipta eft: vbi, cum inter Chriftidiicipulosexorta eilet contentio de primatu, quis inter eos præ cæteris maior habendus eilet. Dominus dirimenscertamen ait: Reges gentium do;gt; niinantureorum,etqui poteftatem habentbenefici wiiitantLir: vosautemnonlic: oed qui maior eit inter vos, fiat fient minor,ÔC qui præcelîbr eit,ficut iBiniftrator.
P fj Et Marei
-ocr page 256-xz3
II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET
EtMardio»
Scin'Sjquôdquii'inpcrantgentibuSjdonnnîuni exercent in illas: Et qui magnates iunt inter eas, poteftatem exercent in illas. V èrum non fie erit ter uos : Sed quicuncp uoluerit ex uobis fieri ma^ 3J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niinilter uefter. Et quicunj^
uoluerit ex uobis elle primus erit omnium uus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item*
,, SicLitmifit me pater; fie ego mitto nos.
Nec alia orationc ApoftoIusPetrus (cuius fucceflbr^ fe Papa iaâat) Epifeopos SC Ecclefîarum miniftros aff»'' turinpriorefuaepiftolacap.f PalcicCjinquiens^qua'^^ ” tumm uobiseit gregem ChriftijCuramillius teSjnoncoadèfeduolentes:non turpiter affedan^ tes lucrurrijfidpropcnfo animo : neq^ ceu domin'^ umexcrcentesaduerfusCkros, fed ficutfitisc^^ em plaria gregis»
Hæc SkL fimilia Scripturæ teftimonia fatis docent, tificis primatum 5C præeminentiam regalem quam rapH'^’ ; exdiametro,quoddicitur,aduerfariverbo Dei,5C contt* i exprcfliim Det mandatum,religionis falfifsimo præteX^ j primum conftitutam, atep paulatim confirmatam*
Teftimontd
Patmtttycon« i([ Deinde certum eft eandem potcftatercgiam Rom’^ traprimatum nt Epiicopi, ôd dominatum prorilis eflè ettam contrar*^* p.tpf faci{ii=^ dodrinae Patrûfandorû primitiuae Ecclefix inftitiu*^’ tia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiiû
-ocr page 257-CAVSA ^in. OB TYRANNIDEM PAPAK, tî?
QUO tempore ne quidem in rerumnatura fuit prnnatus P^pae, quod uel ex S» 1G N A T J1 (quern confiât audi torem dt^difcipuIumfuiileloannisBuangelifta') cpfflolis, Quacextanqpafsim eft animaduertere.Gum enim is in teigt; Qa ilia perfecutione Chriftianorfî,quæ Traiano imp crante ^adafuit, Romam vincftus abduceretur,utcapitis damna.* Museum beftijsinludo Venatoriodepugnaret, miftis lite.' ’’is Ecdefiam confolatur,0c moner, vt in hde coftanter per« ^eueret.At(]p inter caetera difertc ait: nullum elle lum^ Teßitnofiiit ’’^üm Epilcopum lupra fîngularum EcclefîarumiGNATii. Èpifcopospraeter folum GhriHum.
Etin eZj quam ad Romanos icripiit, epiftola, non magt; ^rcmipfbrumEpiicopo,quàmcæteris aliorum locorum ^pifcopis autoritatem attribuit: quod dubio procul fadu# *^usfuiflèt,fi vnquam ex Äpoftolis audiuiffet neceffarium ^ead falutemcredere,quod Romanus Pontifex caput fit ^cdefiæ,autvniuerlâlis,quemadmodum in Dccretalibus J^^tatiani relatum eft,quam vocem tarnen D. Gregorius, Etis alioquin in amplificando Papatu acer SC vehemens,
Antichrifti repudiauit, ficut fupra diximus*
Idem Ignatius Epiftola x» ad Magnefianos col, x, ex^ t’hersé ait: Solum Chrfttum elfe fummum ac verum ^ontftîcem,ôôquidem natura,
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Acpaulèpóftcol,;.
Exultateinquitjn chrilto et gaudcte,ne alienus Vobis imperet.
Et ad Philadelphinenfes, quæ eft nbsp;nbsp;epiftola,
hæc verba habet:
Kogans vos, vtinlteus vni lïdei, vni prædica# P ifj dont.
-ocr page 258-tjo II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET tionï,vnagratiarum adlione vtentes. Vnaeftem'm caro Domini lefUjóCvnuseftfanguiSj qui prö vo^ bis effufus eft: vnus etiam panis pro omnibus con^ fractus^ èC vnus calix totius Ecclefi'æ^ô^ vnus Epi^ K fcopus iîmul cum omnibus presbyteris, et diaconis côferuis meis:quia et vnus eft unigenitus Deus pa^ ter, amp;nbsp;vnus vnigenitus fîlius Deus verbum, ÔC ho^ mo: ôô vnus paracletus fpiritus veritatis:vna etiaifl prædicatio, SC fides vna, Sgt;C unum Baptifma, vnaEccIefia» Etpaulôpoft:
Y os ergo oportet fieuc populum facerdotaletfl» amp;nbsp;gentem fanéiam, in concordiam omnes in Cfid^ ftoconfumarû
Cum his conlèntit amp;nbsp;C Y P RIÄ NI, uel potius Coiv . dlijCarthaginenfîs,quodCyprianusapprobauit, autoris tas : Eo Concilio decrctumfimiliter fuit, neliceat Epifeo^ CYPRIANI po effèrre fe fupra collegas fuos : Verba Decreti hæc funtî tffimoniif, Neep quifquam noftrum fe Epifeopum effe Epi^ feoporum conftituit, aut tyrannico terrore ad ob^ fequendi necefsitatem collegas fùos adegit, Quan^ dohabeat omnis Epilcopus prolicentia libertatis poteftatis fug arbitrium proprium ,tanquamiu^ dicari ab aliène non pofsit, cum nec ipfe pofsit aü^ enumiudicare.
Hoc Decretum approbauitet S»A VGVSTIN VS,ad verbû fîngula? voces eins referen? libt^ cap^^tdeBaptif«’^’ ' contra
-ocr page 259-CAVSA viir. OB TYRANNIDEM PAPAE. IJI contra Donattftas* Et idem Cyprianus in tradlatu ^.de firn tgt;h'citate Praelatorum ï Hoe erant, inquit,vcicp ÔC nbsp;nbsp;nbsp;AVGVSTI«»
ïcri Apoftoh'jquod fuit Petrus: pari confortio prg^ ^ttf amp;nbsp;honoris,amp;S poteftatis: fed exordium ab uni^ tâte proficifcitur, ut una Eccleßa monftraretur.
Et paulô póft fubdit:
Vtunuseft DominuSjUna Eides^unum Bapti# frna^unus Ekus: ita Epifcopatum quocp ipfum (id cft, dignitatem, amp;nbsp;poteftatem Epifcopaïem ) u# num, atq^ indiuifum efle, SCpenes fingulosEpw fcopos infolidum effe oportere: fub uno fummo Epifcopo ChriftOjUnico capite amp;nbsp;fponfo Eçclefiæ Unicæ :quemadmodum mulp radq folis unumlu^ nienfunt»
Quod breuius pcrftrinxit idem ïib*
epiftt X, dicens:
Cum fit à Chriflo una Ecclefia per totum mun# dum in multa membra diuifa : item Epifcopatus unus(ideft,unum, folidum munus omnium) Epifcoporum multorum concordi numerofitau difFufus,ÓCc.
In hancfêntcntiam eleganter etiam D» HIERONYMVS:
Si , inquit, authoritas quæreretur, Orbis hierony-maior eft Vrbe , ubicunque fuerit EpifcopuSj^^^^y^”“’quot;'* fiue Romæ, fine Éugubq, fiue Conftantinopoli,
P Hij Hüç
-ocr page 260-II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET fiue Rhcgij/lue Alexandriæ, fiue Thebis^ßuc T niSjCiufdein nicritiertjamp; eiuldemfacerdotr/» Quaî verba habentiir in c. legimus.diftinôt. c)^.
Præter hos etiam D. C H R Y S O S T O M V S ex' prefse im.probat Piimatum Epifcoporum, Homilia Match* c. xo* ôlt; habetur in ca.vlt, in fin. dcft..^c.his vci bisî
CHRYSOs (./uicunqî defideraucrit primatuni in terrainuc^ STOMi tc= nietconfufi'onern in cœlo:ncc inter feruos Chrift* pimoniiu compntabitur quideprimatu traôfauerir.
Non aliter de primatu iènfît PELAGIVS EpiicopusRomanus,qui fideles omnes alloqucns,inO^ netvticdulôcaueant ne cui vniuerfàlis Epifcopi nomcO attribuant, aut pro vniuerfali agnofcant, verba eius extant apudGratianum in c. Nullus diftincflione 99»
PE LAGU Nullus Patriarcharum vniuerfitatis vocabul^ Epifcopi Rc. vnquam vtatur : quia fi fummus Patriarch a, vni^ tefümoniit co uerialîs dicitur : Patriarcharum nomen cæteris traprimatu,. j-Qgatur/ed abfit,hoc fibi veile qucmpiam arriplt;^ff' vnde honorem fracrû fuorum imminuere ex qu^^ tulacûcp partevideatur.Quapropter charitas neminem vnquam, etiam fuis in Epiftolis vniu^J^ falem nominet, ne fibi debitum fubtrahat, cum tcri honorem infertindebitum. Harcille,
Adhæc,ôlt;: IRENAE.VS, antiquilsimusPatn«’^» qui ante annos amplius mille, quadringentos vixit in
IRE N AEI. mitiua Ecclefîa, difertè ait : Eum qui diuinos honores aftedet,cum nihil fit quàm feruus SC adminificr i^ EccRH^x
-ocr page 261-CAVSÄ VIII. OB TYRANNIDEH PAPAE. sjj
Ecclefia, habendum pro ipfo Anti’chrifto.
Et, qui ante annos 950. Epilcopus RomanæEcdefîæ fuit D, G R E G O RIV S 1. in Epiftola 3ƒ♦ ad Ioangt; nctn Epifcopum Conftantinop, Omnia^ ait^ quæ preo s.gregOs s lt;igt;äa fueruntjfiunt, Rex luperbiæ,Antichriftuamp;RiVS. pfopè eft: ôô quod dici nefas eft ,facerdotum ei præ^ paratur exercitus. Quiaceruici militant elationis, Sui po (iti fuerant^ut ducatûpræberent humilitatis.
Idem lib. 4. Epiftolarum c.8o. ÔC 8z.fcnbit, G primatus ^pifeopis concedatur,futurum ut ÔC veritas Euangelica et Î^atrum décréta adeoep, vniueriæEcclefiat ialus in pericus Um Slt; diferimen fun mum adducantur.
Eteodem lib. 4.cap. 85. in fine. Quod huic fcelefto vo# lt;:abulo conicntire nihil aliud Gt, quàm fidem perdere.. Si ^uim,uteodém lib. cap. 80. col. vit; ait, is in errore périt, Sui vniuerfalis dicitur,nullus iam Epifeopus remanfiGe in ftatu veritatis inuenitur.
Et lib. 0. cap. 194* Ad Mauridum lmp. conquerens aitî Nunquid non cum fe Antichriltus veniens E)e^ ^nidixerit, friuolum valdè erit, fed tarnen nimis P^rniciofum: Gquantitatem fermonis attendimus, ^uæfuntiyHabæjGvcrô pondus iniquitatis, vnilt;gt; herfapernicics.EgoautemGdeliterdico,quiaquift Suis fe vniuerfalém facerdotem vocar, uel vocari ’IcGderat, inelationefua A'niicfiriftum præcurrit: Suia fuperbiendo fe cætcris præponit, ncc difpari ^perbia ad errorem ducitur, c.
P V Q^UÏ!
-ocr page 262-ÎJ4 ir. par's RECVSAT, SYN. TRID. ET Quin amp;nbsp;in. hiftoria Eccleßaftica perfcripnim kgimiiS» ce/w/te= NicænoConcilioEcclefiarum infpeëtionem, feu, ut
quimur,fuperintcndentias vetere more 6C eonfuetudin^ ita fuifle diftiibutas, vt Alexandrino Epifcopo pti Ecclefiac omnes, Romano autem Epifcopo vicinx Ïtaliam commendarentur: Hierofolymitano autem ius «m amp;nbsp;prærogatiua dignitatis referuaretur,faluadignitat^ archiepiicopi per eandem prouinciam»
Ex quo decreto iatis apparet, Romani Epifcopi piiiua^ turn feu principatum eo tempore ne quidem in rerum tura fuifle, fed multó póft tentatum attp ftabilitum»
non “i-r T bis quidem, quæ aduerfus Primatum Ro* Pontifr tlJèMfiutMt H cis adduximus, teftimontjs, etiam akerum elogkt” Ec= •*^Pontificis concidit, æque vanum £C impium , «lefiie Dti. Ecclefîæ Chriftianæcaput amp;: fponfus iaditatur, Natn^
,, hoc manifeftifsimis Scripturæ fandæ locis permulus qui maxime aduerfatur^Ephef 4* Adolefcamus
’’ 1Û per omnia, quieft C’APVT ECCLESIA^ ,, CHRIST VS, in quototum corpus compalt;ftui^ ,, nbsp;nbsp;nbsp;connexum per omnem iun(fturam,amp;:c.Et cap-’'
,, eiufdem cpiftolæ: Vtfummatiminftauraret Pat^ ,, omnia per Chriftumfub uno capite, quae in cod’^ ,, funt, amp;nbsp;qu3c in terra per eundem* Et ibidu'n fin. cap* , Omnia iubiecit fub pedibus hlij,Sé ipfum déditca^ put fupra omnem Ecclefiâ,quæeft corpus ipfius-Et cap.^^Qtiemadmodum et Chriftus caput eft Ec^ ckfise, de idê eft qui falutê dat corpori. Et ad CoIolE*
-ocr page 263-CAVSA vni. OB TYRANNIDEM PAPAE.'
Ipfe (fcilicet Chriftus) caput eft corporis Rcclefîæî ^l’alibi fæpius*»
Qua de re etiam P A TR VM teßimoma plurima -«Unt pafsim : vt apud AVGVSTINVM contra
Petfliani epißolam cap4 4gt; Totus Chriftus capuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;
corpus eft; caput vnigemïus Dei filius ,amp;: corpus ^ius Ecclefîa: fponfus Sgt;C iponfa, duo in carne
EtadPfalm.jô,
rOta cnim Ecclefia conftans ex omnibus fiddigt; ^iistquia fideles omnes funt Chriftizhabetillud ca^ put pofitum in cœleftibus quod gubernat corpus fi’um,etfifeparatumeftuifione, annetftitur charw
InPfalm
FirmauitEcclefiam fuper firmamentum Eccles uæ» Quid eft firmamentum Ecclefiæ» nifî de quo uici'tApoftoIus.Fundamentum aliud nemo poteft , ponere, prêter quod pofitum eft, quod eft Chriftus «fus, E t ideo tali fundamento fuffulta, non incli^ nabitur in feculum feculi*
Ad Bonifacium epiflola
Ecclefia Catholica fola eft corpus Chrifti, cuius caput eft, faluator corporis fui«
Ibidem lib« q« cap« 3«
Sandia Ecclefia mater, uirgo eft, corpore ca^ tSj prole foeciinda,iponfa Chrifti fuperius decla^ ’'3ta,piènutritfilios,quos Deo patri dignos afsw gnarecontendit«
Ibidens?quot;^
-ocr page 264-aj($ IL PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET Ibidem Ixb» 4. ca(), lo»
Ecckfîa mater lpiricuauseit,fponfa Chnnb gratiaeiusdealbata,preciofo fanguine dotata/^^ turn pofsidet, quod accepit à fuo viro in dote.
CYRTELVS If CyrillusinEuangelium Ioannis cap.17. lib.n.
Qiiod autem Ecclelia corpus à lingulis homin’^ buSjtanquam mcmbriscompofitum, Saluatof rô caput ßt, Patrlus oftendit,dicens Ephef. 4.
G R E G 0« in primisluculentum eft hac de re Gregorij Magi’’ RI y 5, nbsp;nbsp;nbsp;teftimonium, quod extat lib. 4. Epiftolarum, cap. 80. ei’*'
Z. aduerius Epifeopum Ecclefîæ Conftantinopolita”^ ctiam afFcdantem appellationem hanc vniuerfalis E p pi: quem âü conari ut mèmbra vni capiti,Chrifto videl’i^^ adhaîrentia, ipfefibi adiungat (pectofis 5Cmagnificisi^^ jnonibus. Et cap. 8z. col.x.didum loannem ad quem bit, alloquens ex verbis Apoftoli,i, Corinth.1. Nunqn*“ Paulus crucifixus eft pro vobis, aut in nomine Pauli ptizatieftisMta colligit : Si ergo ille ( fcilicet Paulu®/ membra Dominicicorporis certis extra Chrift’”’’, quafi capttibus,necipfis quidem Äpoftolis,fubii^’ particularitervoluit,tu quid Chriiio, vniuerfal’^ fcilicet Ecclefiçcapitijin extremi iudicij es didut^,^ examinelt; qui cunólaeius membra tibimet conaf’^ vniuerfalisappellatione fupponere.
Deindecomparateum Eucifero, qui Efaie «4’ dixit: Incoelum confcendam,fLipraaftra coeli aitabo folium meum« Sedebo in monte teftamentb in la*
-ocr page 265-CAVSA VIII. OB TYRANNIDEM PAPÄE. tjz inlatehbus Aquilonis« Afccndam fuper alntudi'igt; nubium, (iinilis eroalcifsimo. Quidenim frai^ tui,omnes vniuerfalcs Ecclefiæ Epifcopi^nifî ^ftracoelifunE Quorum vita fîmulôô lingua inter Piccata,,erroresc^ hominum,quafiinter nodlis te« ^^braslucent.(Eubusduincupis temetiplum vogt; ^äbulo elationis præponere, eorumcp noinen cui '^otnparadone calcarcj quid aliud dicis, niG in cœlü ^onfcendam, fuperaltra cœli exaltabo folium megt;
Qtios dum veftra fracernicas defpiciens ^fub fe ptetnerc conatur^quidaliuddicit^nifi hoc,quod ab ^^tiquo bofte dicitur: Afcêdam lupcraltitudmem ’^ubiumC’ Qux cunfta ergo,cum flens refpicio,amp;c. ^tirfuscol. vit. lubdic : Ecceex hoc nefandoela^ ^’onis vocabulo EccleGa lcinditur,frafrutn omniû ^orda ad lcandalum prouocantur,
Hoe tcftimonium. GREGORII imprimis pium cft, prædàrum,aduerfus Romani Pontificis primatum, vt ^cnto ei fides habendafit, Cum aiitorem habeat,quiamp;: *plè Romanac Ecclefîæ Epifcopus fuit.
lt; Euidenter. autem apparet ex bis iêntentijs 6C didis Patrum,nunquamreceptum fuiflein primitiua Ecckfia ac Patrum temporibus, vt Papa caput,aut fponfus Eccles fiænominaretur, quod tarne primus nefarioaufu BONb FACIVS V11 L tcntauit,vteft in'cap.quoniam:deim-' tnunitatibus Ecdefiarum libro ó.decrctalium illis verbis:
-ocr page 266-t.j3 • II. P ARS ' REC-V'S AT. SYN. TRID. ËT
/!josiußitiam no/lra, nbsp;nbsp;E^cclejiie ,fponße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}î(J^
?•
Kefiitcitio Po tißiUpottßd tisia rcffecit
ar
93
gt;9
îcntci ncgîi^^ert,(luia aîios injita iußicta conßuetnui,^lt;^*^ Quam conftitutionem Papalem Gällta tarnen non pit, fed redè rei€cit, vtteftatur loannes Igneus in repet. •?* non aliäs,«x L. neceflarios fE ad Silleian,num. iz. Ad hæc,quod falsóiatflant Pontifices iêu Epifcop* RomanijVtriufcp gladijiusfe habere,hoceft, ftatem tarn Policicam quam Ecckfiafticam elogtum manifefterépugnâtplurimisä^ ampliisimis pturac fandtæ loçis, in qua Dominus Ecdefiam fuam fim, multis in locis, regnum cozlorum nominal: noi^ igitur eftregnum Politica, aut Monarchiaaliqua terren^i Quemadmodum ÖC Luca: capite i7. Dominus inqi^*^ Regnum JDeinon vcnietcumobferuatione,neqi'^ dicent, cccc hîc,aut ecce illic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioan. iS.
Regnum ME VM non eft de hoc mun^^' Quinetiam tantum abfuit vtregnum huiufmodi quaf^^^ jret Dominus, vt oblatum quoep accipere noluerit, cum intelligeretaliquandOjdeftinafle populos, vteui«’? perent, Regem® facerent,in montium iblitudines Ipieetiam Äpoltolus Petrus, cuius iucceflbrem ie P^f* iadtat, E cclefiam Politico magiftratui fubditam eire,iub*^f'
Teßimonitt
P4trun'„
Eadem fuit 5CSandorum Patrum hac de re ienteoO » ' qui multis in locis regalem itlam Romani Pontificisƒ tentiam, Öi. ciuilis poteftatis vfiirpationem giauiisim^ prebenderunt: J\c præ cæteris inprimis acriter BERNARDVS, qui negat, Pontificem accept’* cam poteftatem traditam per manus à Petro Äpofto^^^ cum IS nunquam ipfe habuen't talem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
-ocr page 267-CAVSA VIII. OB TYR.ANKIDEM PAPÄE.
Sic enimfcribit de conßderat. Itb.
Eftoutaliaquaciinœ rationehoc fibj vendicet, f\ l'y t • nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AivDVw»
non tarnen Apoltolico iure, iNecp enim Petrus^ quodnon habuit,darepount_,fed dedit iuccclforb ßus quod habebat, follicitudinem Ecclefiarum, Quurnvero dicat Dominus ac Magifter, le non ^Heconftitutum inter duos iudicenij non debet lcr^ Wo^acdifcipulo indignum viderffi non iudicct vni; ^’crfos Loquitur autcm BERN A RD VS de nidp ^sciuilibuSjfubiungitcnimrErgoincriminibus, non ’npoflelsionibus poteftas veitratquoniain propter ’lb,non propter bas accepifticlauesregnumcœloi» ^ugt;n*Quænamtibividetur maior dignitas^dimit^ ^^ndipeccata^anprædia diuidendiC nulla compa;»
Habet hæc infima_,et terrena indices fuos,Re^ ges,8c Principes terræ. Quid fines alienosinuadis; ^^cni«Falt;ftus es fuperior (Eugenium Papam alloquitur) quid; nonenim addominandum opinor. Nos ’gitur J ut multum fenciamus de nobisjneminerilt;gt; ^«simpofitum miniftcriumjiôdominium datû; Çifte farculo tibi opus efte^non feeptro^vtopus fa;» das ProphetæJcc:Planû eft,Apoftolis interdicitur dominatus, I ergô tu, tibi vfurpare aude, aut do# nunans Apoftolatum^autx^poftolicusdominatû, Et eonunuo póft: Forma Apoftolicahæccftjdomi# natio interdicitur: indicitur miniftratio^.
Quid
-ocr page 268-140 It p ars RECVSÄT. SYN. TRID, BT Qui'ddidponttaperuus,autgi*auius aduerfus PontP ficem impenïimciuile prætextu buangeir, rapientemc'Sed ad has voces facile obfurdefcit auris Papalis, amp;nbsp;nihilomi^ nusConcilio Arelatenfi decretum fiericurauit, q[uo vtri'' ufcß glädij ius Epifcopo Romano fuit attributum.
jurifionful’!^ Multa iuntin hancfententiam difputata ettradiuetWPi torum teja= ab interpretibus Iuris, quorum vt quilcç dodilsimus fuit, ita maxime Regium ilium dominatum Papac à religion^ amp;: facrisalienifsimum efle cenfuit. Interquos FbLl^ N V S Pontifier) iuris interpres celeberrimus ita feripW in cap* cum non liceat coL 6* num, lu verCcontrari^ partem ext. de præfcript, Licet comtnunis opinio
FELiNVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)j[ in cap. nouic. ext. deiudic. quotJ
Papa habet vcruincp gladium habitu: tarnen qu'^ nullus reduxit habitu in in aiflum, non videtur Ïuf^ ficere,quod folum dicatur verbis ipfum efle narcham, refpcctu tcmporalium. Quia cum iH*: habitus non inueniatur dedudus ad adum, nondiciturclTe prælcriptus,quia non folum vd* bo, fed opere debet reco^nolci. Quodetà loanne f gneo in dilputatione, An RexFranciac recognolcat ImP*^' ratorem. num. 91, verf.7. Facit,comprobatur.
Scriptus etiâ, QC editus fuit publice de poteftate lêcuh^ SOWN IVM nbsp;nbsp;Ecclcfiaftica tradatus, cui titulus eft Somniû Vindaul,
VIRIDARII. ^ntcannos bene multos, Caroli V.Galliarum Regis tcu’^ pore, quo hacc de Pontificis Romani, in omnes Impet^'' tores ac Reges imperio amp;nbsp;præfumpta poteftate qu?” ftio,duobuslibris Qi. capitulis prolixe copiosèreW'
tatur*
Ëxtat
CAVSA vril. OB TYRANNIDEM PAPAK, X41
ExtatÔCMichaelis Vlcurruni PampiIoncnG's traclarus integer,deregiminemundi adCARüLVM V, Impe# J^torem noftrum in cuius fccunda parte, x, q; princ. quæ# ihonetn hanc author his verbis concludit, numero q.7» E-xquibusconcluditLir,quód poteflas temporalis ^ftirnmediatèa Deo in Impcratore;nec Papa hagt; cana adu, vel babitu.
Et hanc fententiam multó ctiam ante, Alberici de Rofa^ A L B E R !• Jelurifconfulti tem poribus, à multis viris magnis, Ecclc# c v s. ‘iaruin Praelatis, Sgt;C iurts interpretibus tanquam veriorem J^ceptam fuifle conftat Sic enim ait Aibci icus in L♦ “cnç à Zenonc, num« ló. de quadriennij præfcriptione* ^anc opinionem, fcilicet, quod Imperator luam potcltatemhabeata Deo,puto veriorem per iura, autoritärem Innocenti), aliorum: Slt;dehoc fuit magna concertatio tempore Ioannis XXILSC fuceeßoris eius Benedidli XU. intercos,Ô6 .Domigt; ’ium Ludotiicum de Bauaria elcclû in Imperatorê, uicexiftcntetûcin Romana Curia. Audiuiautem îwagnos Prælatos, ctiam Laicos in vtroq? iure pc^ beos, in hanc opinionem inclinare,tanquam verio^ rem.Etfuperhocidem D. Ludouicusfecit legem« Earn ibi ad verbum Albericus inferitfubfequentis tenon's,
lm[gt;. LuJo^
ICET IVRIS VTRIVSQJ^E TESTIMONIA uiaß.WM-ico fcftèdcciarent,lmpcrialemdignitatem potc'/flitutio aducr' ftatem immediate in filio Ueiabantiquo procefsib^'^^^'^quot;'^ KjSeDeum per Impcratorem ÔC Reges mundi iura
Q humano
-ocr page 270-Î4t it pars recvsat^ syn; trid; eî^ humanogeneri apertètribuiflc,ôô quod Imperatoï ex fola clcctione eorum,ad quos pertinet, verus ficitur Imperator, necalicuiusalterius eget confira madone,feu approbatione,quoniam in temporalid bus fuperiorem non habet in terris, fed eidem fubd funtnationeSjôôipfe Dominus nofter lefus Chrid ftusmandauerit,quæfuntDei, Deo, amp;quæfunt Cæfaris, Cæfari fore reddenda* Quia tarnen quid dam auaritiæ, SC ambitionis cæcitate deuilt;fd,et nuh lius Scripturg intelligcntiam fe habere dicentes,ft^ diuertentes à tramitereôlifénfus in qugdam inique SCprauacommenta, ÔC in alîêrdones deteftabik^ prorumpunt,contrà potcftatem èc authoritatcni Imperialem, ÔC iura Imperatorum eledorum,S^ aliorum Principum, amp;nbsp;Imperfj fidelium comrnkd tentes,fallaciterafferentes,quod Imperialis dignid tas, amp;nbsp;poteftas eft à Papa, amp;nbsp;quod eledus in Imp^d ratorê, non eft verus Imperator,nec Rex,nifîpdu5 per Papam fine federn Apoftolicam confirmetutj approbetur, amp;nbsp;coronetur,et per huiufmodipraua« affertiones dC peftifera dogmata, hoftis antiquu® mouetlites, amp;nbsp;iurgia fufeitat, contentiones parit/^ feditiones procurât. Ideo ad tantum malum tuid tandum,de confilio 8C confenlu Ele(florum,etaliod rum PrincipumImperij,declaramus,quod Imp^ rialis dignitas etpoteftas eft immediate à folo
-ocr page 271-CÀVSA Vin. OB TYRAMNIDEM PAPAE. Î4J
quod de iure et I-mperrj confuetudine anti'qui'cus ^ppTobataeftjpoftquam aliquiseh'gi'tur in Impe^» ï'atoremj fine Regem, ab Elea-oribus Imperqconî? cordîter, vel maiori parte eorundem, ftatim ex fola ^ledbone eft verus Rex, amp;nbsp;Imperator Romanos ’’Utn cenfendus, ÔC nominandus, SC eidem debet ab oninibus Imperio fubicÆs obediri,ôô adminiftra^
iura I mperq, èC cætera faciendi, quæ ad .1 mpera^ ïorem vcriim pertinent, habet plenariam potefta^ t^niînecPapæjfine fedis Apoftolicæ, aut alicuius ®beriusapprobatione,confirmatione,authoritate indiget^yel confenfuiEt hàcin perpetuum valitura ^^gçdecernimus, vtEIeétusinlmperatoremcono corditer, vel à maio-ri parte Eleô:orum, ex fola ele# ^ione cenfeatur amp;nbsp;habeaturab omnibus pro ve^
legitimo Imperatore,amp; eidem ab omnibus fubielt;ftis Imperio debeatobediri, ÔCadminiftratio^ im-ffdicqionem Imperialem,06 Imperialis poteftatis plenitudinem habeat, habere, ac obtü ab omnibus cenfeatur, ôô firmiter aiTeratur»
Quicunc]^ autem contra hsec declarata Dc^ creta,veldiffinita,autaliquodeorum aflerere, feu I nbsp;nbsp;dicere, aut aflèrentibus, feu dicentibus confentire,
i nbsp;nbsp;Vel eorû mandatis, vel literis, vel præceptis obedirc
præfumpferint, eos omnibus feudis, quæ ab I mpe# q riodeti^
-ocr page 272-X44 nbsp;nbsp;nbsp;”• pars RECVSAT. SYN TRID. ET
rio dcttncnt, öó omnibus gratijs jiurifdictionibus, priuilcgr;s,amp; irnmunitatibusà nobiSjVdprçdcceb loribus noilris cis concdsis ex nunc priuamus,amp;^ plo iure_,amp; faó;odecernimuseiïepr(uatos. Inluptf eoscrimen Içfæ maieiiatisdecernimusincurrilïCjS^ pœnis omnibus impoßcis crimen lælæ maieftatis commitcentibus lubiacere, Datum in Colonien*^
ciuitate Alemaniæ^die, ÔÔC.
Hacc Imperatoris Ludouici'Bauan conftitutio fatis gt;nbsp;dicat,etiam iftis temponbus circiter annum Dni tificum fuperbiam nbsp;dominatum, quem in Impp* ac
grauiter,ÖC acerbe exercuerunt,no tantu Imperatorin^ noftrae nationis hominib» fed et alrjs multisdo0:is,amp;^P’^z^ dentib. iii [talia,SC exteris nationib« valdedifplicuifle,ninJf^ admodö is, quem modo diximus, Albericus fan's ofteo^*.^'
4(f Eodem pertinet ÔC Ponrificis Adriani 1111. epii^^ infolens, ad Fridericum I. Imperatorem, ex gente fornfsimum,quaacerbe reprehendit Imperatorem mum homonihili,quodis in epiftolaquadamnomcP‘‘ um nomini Pontificis in feribendo antepofuifïetjtantjn’^ cum læfæ maieftatis Pontificiae reo expoftulans, piftolaehaîcfunt:
Pontißx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Piadrianus ßptfcopuSj ßruusßruorutn Dvy
driMM cutn ƒ Tmperatori Salutcm lt;..gt;ßpoßolicam bcticoi^ lmp.Fridm=
CO L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuiM^jicutpcircntcshonoT^^^
»KntoBarbA= longieuitatetnpromitM'.itamakdiccntibuspatri
gt;nortts intenditt utritatisuoctdocet^^^^
-ocr page 273-CAVSA Vin. OB TYRANNIDEM PAPÄE. i4j ^uia omnfs ^uiß cxaltat^ bumiliabitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opter di^
käein Uominoßliyjuperprudentiamtudmtion wedio^ (titer admiramury^uodbeato 'Petro,^ S^K.omanlt;e Pccleßceynon ^uantam deberes, reuerentiam exhibere ^iderts^ Inlitcrisenimadnosfnißti, tiomentuum nodlro ptlt;eponfi: in ^uo inßlentiie yne dicam arrogantie y no^ ^nincurrfs^
Sedac^infokntcm hancPofttißcis cpi'ftolam fefti’uèrc^ vondit contraria cpiftola Imperator hunc in modum ï ^^idericusy Dei gratia y I^omanorum Imperator ßm^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tm
^^t^jf^ißus^fjPadriano R^oman, RccleßePontißß^ßßJ/M* otnnibui^y adherere nolentibus i/s y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coepitißs fokntem H4«
^(ttydocerCyS, H, Lexißtei^ nnicuiip^ (piodßf
tdl ^Yeßituit. Ldonenimparentibus nodlrt^dcrogaf' ^uibüs in hoc regno noßro debitum exhibemus honofi ^^^yd(i^uibusCuidelicetprogenitoribus noßris') regni ^^^fatemIßepimus, nbsp;nbsp;coronam, Lluntluidtempore
^^ßantiniy Sylußer Regale alitpiidhabuijßdigno^ d^^^rî* Sed eiuspietatis coneeßione liberfas data eil JSc^
nomen
-ocr page 274-Ï46 II. PÄRS RECVSAT. SYN. TRID. ET nomen nojlruntpræponimtts, et adiufltcice normatn nobisfcribenti concedimns, Ä euoluite annala t nbsp;nbsp;ß
^um neglextfliSy (lnod afJèrimtiSy illic inuenUun
Redifsimê fanè Imperator fortiisimus, Slt;f pro eius fefl^
tentia faciunt Canoniltæ omnes,omnescp legum ciuiliufl* interprétés,qui vno ore fatentur omnes,antiquiisima con* (uetudine receptum, (èruatum^ etiam in primitiua EccU^ fia, vt Imperatoris Romant nomen honoris ac dignitau^ eau fa nomini Pontificis redlè præponatun Vt licet legert apud loannem de Anania in Prooemio Decrctalium princ.numj^amp;fapudReftaurum Caftaldum in tradati* , nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;de Imperatore, quæft^ ƒ9* num. u t.. ÔC iêq. Extat ôf
.tn ere itr^ (bodice epiftola Ioannis Papae ad luftinianum Imperator ’’ rem: amp;nbsp;vicifsim luftiniani ad Papam, ôtf in vtracß nom^n^
er I. nos red-dentes C. de fumm^ tri* mtate.
Imperatoris praeponitur*
Qinbus exempli's optimoriim Regum et Imperatorin^ admonemur, olim etiam QC ante multos annos Imperi^*^* res ex Germanica gente noftra fortifsimos, Romanorü^» Pontificum faftum prætumidumdi. infolentiam mold‘^ admodum tuliflè èC grauiterïquemadmodum hunc ipl'^”’ quemmododiximusFridericum L Imperatorem tifsimum, ÔC omnibus Rimmis virtutibus praeftantem j n’® fuperbam Hadriani 1111. Pontificis orationem,qua^^'^^ peratorem reprehendiflèt,^dconfcendenti fibiineqiHi^’ ftapcdes ad leuam manums non quæ xtram, tenuiflet, fcftiuc acute refpondillè accepimusU'n^ folitum fibi accidiflc hunclaborem, neep cnim fè ante id pus vîli Pontificieo in gcnercofFicij opcram deduTe, adeo id ad fepevdncre admodumt
-ocr page 275-CAVSÄ VIÎL OB TYRANNIDEÄ PAPAE. 247
PRäETE RE A, quod lactant Pontifices fui itxris 4^ eile,imperium etregna orbis Chriftiani tribucre et adiält; »0« bi* « , merejCuiôCquandolibeatjidetiamaduerfarirnanifc:' bcreiui trSs=gt; verbo Dei, cum alrjs Sei ipturæ teltimonijs plurimis c6^ fitendi régna %tum præcipuèdicfio Chrifti admodum claro, quod eft ^iid Lucam cap* ix» (^iis me conltituit iudicem,aut ^iuiforem hæreditatis inter vosv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’
Et hanc ipfam opinionem grauiter ctiam Schölaftici Scholaßieor» iheologiimpugnarunt: Guilielmus Occam Dialog Jib* doéhrum tt* part* 1* cap* 9* in tradat* de poteft.Ecclefiaftica,quæft« /Umonia, ^•eap. 8, lacobus Almain*in tradatu de poteftate Ecclefiç*
Tum etiam ex legum interpretibus, SC dodrinæ de be--*iefic{js militaribus, feu feudis, fummi ÔC dodifsimi qtn’lt;^, quorum numero funt ANDREAS Ifernia tit. quæ fint regalia* col. zx. tnvfibusfeudorum, ÔC IOÄNNES *GNE VS ind. difputatione, An Rex Franciæ recogno^ fi^atPontificemfuperioremtÉt MICHAEL PüMgt; yiLONENSIS ind* tradatu de regimine mundi, inx, parte, x* quaeftione, princ* num* 61* vbi ficfcribit: Jllem,ert etiam aliud inconueniens: quia Papa exer^ lurisconßui« cendo didam poteftatem temporalem fupra Impe^ ratorem, ucl aliquem Regem, uel Principcm, venit contra prohibitionem Domini, qui præcipit, ne Vteretur gladio temporali. Dum dixit : Mitte gla^ dium tuum in vaginam, finelimitatione, fic fim^ pliciter debet intellioi didum Chrifti* nbsp;nbsp;Hæc illc.
Ite PETRVS FERRARIENSIS Pradicus, in for-ma iibelli, quo agitur ex fubftituta'n verbo,ex fuo corpore: iiij bcirc
-ocr page 276-*48 n. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET p. Ferrari* Scircdebes tu ignare,quod Imperium ali'quancï^ habuic vtrumqj gladium, temporalem fcib’cctjS^ i fpiritualem adeó quod tune bnp er a tores conftf^^ | bant omnia beneficia Ecclefiaftica per vniuerfü^ orbem, Etamplius,eIigcbant'Papam,uthabetUf in c.Hadrianus*diftin(fl, 6^, cum ca* feq* notatuf per Innocentium in ca. x. Ext, De maioritate^ obedientia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etpaulopoft:
Surgat ergo bonus Imperator,00dicant omn^®* fiat pax in virtute tua,amp; abundantia in turribu^ tuis,óóc,
Sedlongtore hacderc difputationc nihil hîc opus eft Ponfificü im* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^bi extent hæc à noftris copiosè, plenê tradata,
perandi ua* bidtantum dicemus, hac ipfa Romanorum Pontificvif’* nitasturbaiiit imperandi vanitate, qua fe Politicæ adminiftrationi K-^'' ' omnem /«lt;ƒ/= gnoruin amp;nbsp;Imperiorutn ingeflerunt practextu autoritat*^ ciorttw o)'(ii=diuinæ,vtramcç ,Slt;lciuiIemô^ Ecdefiafticam iurifdidiö^ nem cr difei- nem, non tncdiocriter turbatam efle labefadatam, ^li/tam. nbsp;nbsp;nbsp;de re multx extant, etiam veterum Canoniftarum Qi. Gio«''
fatorum querelaegraues, vt BERNARDI toris in cap. Si Clericus, ext, deforo com pet: Papam 0^^ pifsimè literas Ecclefiafticis iudicibus aduerfus Laicos fcribere, contra id, quod Icribitin d.cap.no^ uitK Ob id,inquit, mirum non eft, fi totus iudicio^ rum ordoperuertatur, Tantundem dixit Barto^ lus in 1,1, §. fin,ff,depœn,Et exprefsius Hoft^’i^ Cs, ÔC poft cum loannes Andreæincapitfôfit^^’ tertio
-ocr page 277-CAVÎA Vin. OB TYRÄNNIDEM PAPAE. 24^
tertia coIum. Extra de maioritate amp;nbsp;obedientia, Dicunt em'm^etfpiritualem^etregakm gladios ho^ dièreciprocare* Namqj in multislocis temporalis gladiusfacerdotalis effedus eft, Ecclefiafticos amp;nbsp;res Ecclefiafticas pariter vt Laicos, amp;nbsp;res temporalt;p les iudicans: contra id^ quod feribitur in auth.vt Cleri: apud prop. Epifcop. Si veroEccIefîaftk ^unijColla, 7« Similiter fpiritualis gladius ex leui eaufa non tantum per alios/ed ÔÔ per fe ipfum molt;f '^ensguerraSjamp;SnutrienSjfaduseft militaris con^ traiura. Nccpfecudumeofdem hæcpeftisceflabit, ®ut deficict, donee vterc^ fuis terminis côtentus fit. Vt amp;nbsp;loan.Ign.in repetd. Non alias ex L. Neceflarios.
ad Sena. Sillan. num. lo. n, ÔC lt;6^. ÔC num. 117* feriptum. rdiquit..
Verum cnimueró ,vt id quod reS eft dicamus ,apparö *^omam,quæ curiæPapalifedern ôdreceptû praebuit, magt;’ non ita longé poft prima initia religionis accepta?, ftatim ruiflè in peius, ac magis magis^ fuiflè bis vitijs de-» lormatâ. Quod etiam non vno in loco grauiter conqueri« ^ur D. H1ER.ONYMVS nominans earn Babylonem inipiam, amp;nbsp;dæmonum receptum, vt in epiftola quadam, ^ua fuadet Marcellæ matronæ Romanæ, ut commigret “ethlehem. Fugice,inquitjde medio Babylonis, èC HIERONY« faluatevnusquifcpanimamfuam. Ccciditenim,ce^ qutrela cidit Babylon magna, amp;nbsp;fada eft habitatio dæmoü ûumjamp;cuftodiafpiritusimmundi.Eftquidemibi '
Q_^ V fanda
gt; 4
-ocr page 278-ip ÏI. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET fanda EcckHa funt trophæa Apoftolorum Martyrum,eft Chriftiveraconfefsio,ellab Apo^ Ito'o prædicatà fides^ amp;nbsp;gcntilitate calcata in fubli^ mcfeqaotidieerigens vocabulu Chriftianum: ipfa ambitiOj potentia, magnitude vrbis_, viderijô^ videre, ÔCc,
f.. Quoinlococtiam ERASMVS ROTEROD A'' 'E.rdjnuRo e- 3\;jyg jnfchoijjs fuisadHieronymi opera annotauitjR^’^ X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apocalypfi Ioannis cap» 17» defignatam fuiiTc
Konjd. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ngiTia muhens,quæmlidetbeltiæ leptem capita habenP^
amp;C quod ièptem capita fignificarint feptem colles feu moiv tes,quos vetus vrbs Romamurorumambitucompreheiy debat»Eft enim Roma fepticollis,quemadmodum QC tainquit.
Scilicet rerumfaifA e(l pulcherritnit 'R.oniii,
Septem cjnie utiä ßbi muro circumdedit arces.
Et in Catalogo fcriptorum Ecclefiafticorum, in vit’ Marei difeipuli, inter caetera adferit Hieronymus, D» trum in epiftola fua fub nomine Babylonis, cuius freque^ termeminitjhauddubievrbem Romam intellexifle»
Quinetiam, multo ante Hieronymi tempora, conft’^ TERT VLLIÄN VM, antiquifsimum fcriptorem clefîæ qui vicintrs Rtit poftolorû tem porib» Romana vr«» bê appellafle BabyIonê»Sic enim ait in lib» aduerf ludafO’»
Babylonapud loannem noitrum, Romanas ‘ vrbisfiguram portât, proindeamp;^ magnse,8^ regno f i3cf ■)æ,amp;fandorum debellatricis, Eadem verba ƒ itlib»;»aduerfus Martionem»
X..eandemiententiamlegimus ARNOLPHVM -----------
-ocr page 279-CAVSA VUL OB TYRANNIDEM PAPAE^ AurdianenfemEpi{copum,anteannos amplius qin'ngê-' tos Sc quinquagtnta, in Concilio Rhemenfi libei è 8C ter aduerfus Romani Epifcopi grauem dominatum pub^ lice hæc verba pronunciafle :
(^id hune in fublirnifoliorcfidentein^quid hunc,inquam,eire cenfetis î* Nimirum fi charitare ƒcop^lt;î Aure^ dcHituitur,folacp feientia inflatur^etextolliturjAiv lianenfis, tichriftus eft,intemplo DEIfedens,SCfefe oifengt; tans^quafi fit Deus.. Siautem neccharitate fundal ^ur,neeftientiaerigitur,intemplo DEI tanquani Holum eft, tantum file : qui videtur hifee verbis fu-^ isallufiEe ad locafandæScripturæ. Apocalypaç-» ^•Thelf i. Zach.ii.
Ad hunc modum etiam Colonieniem QC Treuirenlcm Archiepifeopos Eledorcs, Nicolaum I. Pontificem dele^ ftum, fuo et Prælatorum fuorum nomine ante annos acriter appellafle SC libéré, autor eft Auentinus lib. 4. ttalium, his verbist
TuPontificisquidem perfonampræ te fers , at tyran num agitas : fub habitu bC cultu paftoris lu!? nbsp;nbsp;•
pumfentimus. Titulus parentem mentitur,tut€ faftislouemoftentas. Cum fis feruusferuorum, 'Dominus Dominorum elTc contendis. luxtadw fciplinam Chrifti feruatoris noftri infimus es o* mnium miniftrorum tcmpli Dei : tu verb libidine dominandi in præceps abis ,quicquid tibi libet,li# cet. Fucus fadtus es ChrifÜanis.
Qiiôd
-ocr page 280-i,t II. PARS RECVSÄT. SYN. TRID. ET ' Quod ß hæc xn Pontifi'cem probatæ vitæ, ÔC ut tunc «runt tempora miiiimèmalum, liberiusdt'cere licuitî his noftris temporibus fietc’ quibus, ut idem A VENTv NVS queritur,omneinpræcipitiviti3ftetit, quæ^W^,^ nefas fuit admittere, nunc pia QC Chriftiana cenientur. Sic cnm inquit: Prouerbium vulgo protritum apud Gernj*^ nos eft. Omnia fert xtas: Quæ turn crimina maxime fuc^^ noftro aeuo, modo Senatus Romani confenfu fiant, ccnfcntur,0i:c.
Tefiimonid nbsp;nbsp;Poflumus etiam autoribus ad banc rem luris interpt^^
turifcofulto = tibus, ôf^icriptoribus nobilifsimis vti,quiimmodiaim row de cor= tificis in. Ecclefia tyrannidem fuoquifcç feculo grauitert^ ruptißimis x^rint, inter quos P E T R V S F E R R AR f ENSfö m9rib,Pdp£. pracfticusconfultifsimusiuris,qui ante annos centum^ viginti in Pontificum Romanorum tyrannidem ac doin^' natum, bonis omnibus grauem SC intollerabilem, acrftd inuehiturtvtinformareiponfionis rei, quæ verba etiaJ” lo. PEs Pupràretulimusî Nota quot modis Clerici illaqu^^ TRv'sFer« ant Laicos,ÔCiurifditftionem ampliant. Sed r^rienßs. nbsp;nbsp;miferi Imperatores, et Principes feculares, qui
ÔC alia fuftinetis : ÔC vos feruos Pontificu facitis : raundumpereos infinitis modis vfurpari videos» nee deremediocogitatis: quiaprudentiac,etfapicn^ tiænon intenditis, 8Cc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Et alibi idem ait, non tantum ridiculum, fed au^ । ditu abominabile elTe, Pontificem fibi arrogate im^ perium in ipfum imperatorem. I tern, de Roman* | Pontifid«
-ocr page 281-CAVSA VIII. OB TYRANNIDEM PAPAE. zyj Pontificis Curia: Quod in ea fundamentum fit ogt; rnnisauariciæamp;T anibitionis,^!: multa again nianiftæcontra Deum amp;nbsp;iulliciam in animaruni luarum perpetuum detrimcntum_, ac infamiam fcnipiternam*
Itaôt: CYNVS Piftorienfis,qui ante annos tiecentos quinquaginta floruit, luriiconfultus præcipuinominis,
Eos»§. netemerè»C. de appell. Curia Pa pæ i u n /z c N V S, ’^opere vellet, quod totus mundus in earn influx ^’’ctjtantaeftjinquitJnea argenti amp;nbsp;auri facra fa^
Refert Ioan* Igneus in repet. d. §• non alias, num; *'^‘lF.adSilIania.
Et OLDRÄDVS, veritatis pater vulgo ob infî^ iuris feientiam appellatus, in confilio. 51Ó. .col. 5'.
Multa Rome pro excorquendis num mis indifede p ft^tuuntur.
EtfefliucIO ANDRE AE dixit,magnam 10. an« fedis Apollolicp liberalitatem, quç pro modico ^REah. plumbo maximam molem auri exigit.
h pertinent ÔC CONRADI CELT I S,Po'étac ^üri, verlus dégantés.
Quicquidin extremii habuit Germdni4 ttrriit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c, CELTB?'
Et medijs (juicquid contmtt iUd plagis
ixbaufium til, or totum EatiM migrauit in arcat ut luxut itnpid Komd tuoi,
Et hoc
-ocr page 282-*J4 pars recvsät. syn. trid. bt
.Ethocdiftichongt;
•Raotj i}uod (roddt leculos ßc didtü, probatis
Tt/HbiM, banc petij diua, inops redeo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
Etilludî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
Roma Deum, uendit facra, uendit honores, pœnam zy culpam uenialis tejjira loUit, Debetur Pluto gratia fumma Deo.
Äccedtt öd PETRARCHÄ, fnepiftohdumai'ß PETRÄR« Aurotriftis ianitor rno.llitur,auro cœlum pandit CH â, tur.Quid mültis; a aro Chriftus venditur,
Qiiac cum ita fint, mirum profedó eft, nihilominus ail^ derePapiftasaduerfiistothoneftorum virorum öd autlt;P rum grauiftimorum conftntiens teftimonium, negare vP lam RomæexerceriSimoniam,quemadmodum rcfert gneus in I, fi exhæredatus.num, trg, S)C 2.3, fE de Sena. Sâ' lanû Et loannes de Anania in cap, Quoties, num, i, cap, in ordinando, num, ƒ♦ Extra de Simonia, 6d Dcdus lt;n cap, ex parte lo, a, num, z;* De offic, deieg, ôd loan.^^ Turre Cremata in cap, Si quis pecunia, num, 4, ôionerç*
Non aliter.5^ multô quidem antehos D BERNAI^ DVS deplorauit Romanæ vrbis mores fuo iam corruptifsimoSjCeufentinam quandamÔd colluuiem quifsimorum hominum Romam deteftatus. Sic enim^* i,de confiderationcad Eugenium dolenter conquerW^’ quod ex toto orbe Romam confluant ambitioib : .s, BERN«auari,Simoniaci,facriJegi,concubinari},inceftuo^’lt; 1 ÄRDVS. gzßfnijia hominum monftra, idcp ut ApoftoH^^^ autoritate uel obtineant honores Ecclefiafticos,^^ retineaqu
-ocr page 283-CAVSÄ vin. OB TŸRANNIDËM P A PAE. îff
Et area finem Iib.4i
Fraudem amp;r circumuentionem amp;nbsp;violenriam ualuifle: Eumtpiudicandi modum ^qui turn tatus fuerat,execrabi'kmeHe^nec modo Ecclefi'æ,, fedôcforo indecorum. Plenam eile Ecclefiam ami? I’itiofis : Efle qui non magisexhorrefcantflagitia perpetrare quàm latrones in fpelunca cum viator ^utn fpolia diftribuunt. Pauci, inquit, ad os legisla^ ^oris^ad manus omnesrefpiciuntmonimmeritôta^ namep negocium Papale omneperagunt.
^ale eft^quod de ipoIfjsEccleiîarum polîèfsiones '^’^untunC^i dicunttibi,Euge_,Euge. Pauperum yitain plateis diuitum feminatur: Argentû micat ’^lutOj accurriturvndicp J tollitillud non pauperis fed fortior, aut qui forte citius præcurrit, A te ^aiuen mos ifte^ vel potius mors ifta non uenit, vtk ^3min te defînat. Inter hçctu paftor procedis^muk ^oSlt;^præciofocircumdatus ornatu. Siauderemdi^ dæmonum magisquàm ouium pafeua hæc» ^cüicet fie faditabat Petrus, fie Paulus ludebat. J/uria tua recipere bonos magis, quàmfacerecoiv ueuit. Malienimillic non proficiunt.
Et quæ poftea de appellationum abuRi multiplici rea ttj ea nemo pius fine horrore legere potefi.
de immani fedis Romanx auaritia 8C vanitate concludens lîb. 3.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Murmur-
I r
-ocr page 284-II. PARS RECVSAT. SYN. TRID. ET Murmur,a5£,loquor Sóqucrimoraam cominuneiï’ Ecckfiarum : truncarifcclamitant,acdemeinbr3^ n: vel nulle vel paucæadmodum funt.quæplaga'^ iftama4.itnondolcant,autnon timeanr» Quaeri« quaint fubtrahunt Abbates Epi'fcopis^Epifcûp' Arcliicpifeopis, ^c. Mirum fi excularihoc qucat* Sic faditando probatis vos habere plenitudin^^ poteEatis^fed vtrum etiam debeatis, quæftio
' Ad honorem quifcp fuum, gradumcg confcruan^ dum polîti eftis, non inuidcndum,amp;fc
lt; G)nfim ill orationc ante annos am plias ducent^^ FR.ANCISCVS PETRARCHA, vit misdotlusôC eloquenSjPapatum SiC arcem eius dep***^ gens,nominateam Impiam Eabylonem , prodii’^ petrAR- numnidum,inquototum terrarum orbis veiui^^ CH A. nbsp;nbsp;nbsp;foucturjCrapulis SC ebrietatibus obftriôlum,
tricem execrabilemjinqua luxuria vndiquaCp gatur viget: hærefium,errorum(^afylum/af^ cercm vbi bonum extinguitur, 5^quoduis malü’’’ fcelcftumtp alitur,Chrino ciusœ Apoftolis reb^^^ lem, vt V enerem, Bacchumcp Ôeos colau
' Et alibi:
Romaiam nontiuitas_, fèdlaruarumaclen^'’^ rumdomuseft:amp;,vtbreuiter dicam,fceleruni5lt;^ dedccorum omnium fentina_,atep ille viucncium in^ ferniis,
-ocr page 285-J. tAVSA VIIL OÖ TYRANNIDE^i PAPAE. tyr ^ï’nus^ tanto ante Dauidico ore notatus, quam *^ndatus aut cognitus, Hæcille. ^^’’’’iîiapermultafuntapud BAPTISTAM MAN-* * vAJSîVM, Po'ctam grauem fuperiorisfecul^quitem^ fuorumcalamitatesmultisdeplorans,inter cæterx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\
angoraMicrtigeit^equidinlt;tniafgt;trdiliiflt^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B, MAN«
W#, lara itdos, ßtndanunta malorumt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T VAN Vt
Romu/eits arcts, cr PonlißcaliaUäa, CoÜuuitm fctkru/m, cre,
Romæ namtpconuolant ex omnibus nadonibus Vuî# infanabâi roftro ïnhiantes rapinis: veluti funt i ÿicccanccllarijj l^a^ißriplumbiy
*^^niarum barbatt^ Drotonotarij, Ojßciaksy SacrufftpytdA ^^^^^^ium^Cubiatlari^, J^ortionarij, Milites S, 'Petri, ^iii^eriyQamerarij, Pacaß-enarij,Qßiarij, Cantores
Mazerij,Cnßode5port(eferre{e,Cußodes ^etîtCy Quflodeshortificreti, Motarij,Correélores, ^bbreuiatores, iMduocati, Sollicitatores^ Sacoi^ firrarijyClerici, Capellafti,^Mgaßfies, Mulio/ Qatamiti meritorij, Sacrile^i,
= quibuf foedißimauentrK froluuies, unaelji manuf, cr paJlida femptr Grafame.
f Pleni omnes fiint libri PATRVM, plcnæ voces crudi'toriim,plena his teftimomjs permulta grauiisimo# tum autorum volumina,qua: fi omnia colligere vcllemus,
R diespo^
-ocr page 286-xjS H. P-ARS RECVSAT. SYN. TRID. ET dies potius quam oratio nos deficercu His autem taK* bas bonorum acdodlorum vironim iudicijs qui fingulis ætaiibus floruerunt, licet alt) alijs notiores fuerint ÔC exaU^ diti clai ius, tarnen hoe manifeftifsimum fit,multis iam an^ nis permultos vïros bonos,dodos et pios extitifle pafsin’, qui tyrannidem Romanorum Pontifïcum, indomituiR faftum ex animo abominati fint, SC non obfcura vocc blicèac priuatim taxarinu
Ce e^nentita tionatiotfe Co fiiiüini, de
IAM quód ad commentum,vel potius impudentem nationis Conftantini fabulam aitinet,vnde ius fuum turn eflè Pontifices Romani vokint, quis non agno^^ï^ ö’zainc cS- nianifcftumSCimprobèconfidummendacium,.ac vaA*'' vanifsimam, quae nc($ coelum net^ terram atting?^ 'o6. ubi pï'tei dcftitutam omni, quctquot vnquam hiftorias eorum tcin'gt; poCitui itr.pu porumfidedignasfcripieruntjteftimonio: quametiao’^^ denter affèn^ piê Pontifex Pius, cum priuatus adhuc eflèt, SC anteqgt;J^^ tituïPapie, nomine AencæSyluijmutato ad Pontificatum petu^^'.
(èt,ridere5CexagitareDialogis fuis non dubitauit, mum dolere ie inquiens legiftarum vicem,quitantuni®^ pei ç, tantumcplaboris fumant in quaeftione de donatioi}, Conftantini examinanda an valeat,cum conlïet cam
ftantino ne per fomnium quidem veniflein'mentem.
Sc Felini fententia fuit in c. folitæ in fin.Extra de maiod^^^ teobedientia* Etantehunc Accurfij etiamin Auth^^ Quomodo oporteaïEpifcoposj'n princ. col, i, -, quunturPetrus de bella Pertica in Rubrica Procemni’quot;*'^*^ tut. num.ii, cum feq. Et Bartolus in procemio fE der in confît xq-t num, nbsp;nbsp;lib, Et loanncs Igncus
-ocr page 287-^CAVSA VIH. OB TYRAN^ÎDEM PAPÄE, îÿÿ petirione I.Donationcs col, *7. æ de donat. inter virß et vx, Nee verifimile fit^ Platinam in vitis Pontificum id fuifle ou roiiTurum, ü verc fada fuiilèthæcprætenla donatio: præÿ fertim cum admodum operosè cæteras liberalitates amp;nbsp;fun^ dationes Confiantinirecenfeat. Accedit Si Laurentius Valla ciuis Romanus, qui grauifsima ôd kiculcnta decla^ ïttatione falfô creditam hanc amp;nbsp;ementitam Conflantini donationem exagitat ac réfutât, idem fenfèrunt SC CardP ïialis Cufanus, Georgius Merula, Francifcus Petrarcha et Eaptifla Mantuanus lib, t, de patientia cap, 30, Andreas Alciatus lib, 7,parerg,cap, 19, B, Egnatius lib, Roma? îïorum Principum, ac multi alij ScriptoreS dodi noflræ ætatis,
HaeccumitafehabeantjCumcp apertifsimum fîqdeefîè Pontificibus Romanis amp;:titulum feuiuflam pofTefsionis ^aufam, ÔC fidem bonam qua vrbcm Romam fèdem vete-
Imperatorum,ac permultas alias Imperij vrbes aiqp ptouincias rede teneant, non paucf de falute Écclefiæ cô' •t^lainatum exiftimarunt, nifi exiftat tandem melior aliqim amp;nbsp;religiofîor Pontifex, difsimilis maiorum fùûm, qui ma^ 'tereptas imperio prouincias ac temporalia tandem reftû *“at, ôc intra, fines fuos confîftens, ab aliéna domo in ftp tempeftatibus imminentibus in portuin fe recipiat, fui maiorem quàm hadenus habeat rationem, Qucmadmodum Carneadem Romanis, quiiam rerum Potiebantur, dixifîe ferunt, Si iufti elle, amp;nbsp;aliéna reftituerc '^dint, ad cafas efle redeundum, dC viuendum in fno^ pia*
Quæ fpes cum deplorata quodammodo videa-^î^jtnagisatque magis tanquam ad incantantis vocem, R îj obfurd^
-ocr page 288-K^rßUutP,
iio n. pars recvsat. syn trid, et obfurdefcentcarpidci'fta,i'ampridetnvoti« nonirritis muîtf boni ÔC patriæ amantes à Deo optimo maximo exoptât,ut exiftat aliquando Imperator ac Heros aliquis qwiveterern impei q dignitatem à Pontificibus: Romanis proculcatam peflundatam in lucem âiam adièrat, recuperet att^ vin' dieet fortiter»
Et hæc quidem Marfilio Patauino,de quo ctiam fuperi' usfæpememinimus,neceflaria viiafuit ratio, in eo librO quem pacisdefenforeminicripfit,Pontificem Romanum amp;nbsp;verbis Öd fado d temporalibus abftineredebere»
ftrrarKnßf,.
Saepius ctiam hac de re Imperatores SC Principes Iffl'’ pern admonet grauiter PETRVS FERRARI'“ E N SIS, in comraentario fuo Pradico t
Surgac, inquit, bonus Imperator, aduerfusillo^ quiorbem vniuerfum olim caufa deuotionis, nunc auaritiæ amp;nbsp;rapinæ caufa deftruxerunTSfannihib* runt ftatum Imperi),amp;omnium Laicorum* Iiv forma libelli quo agitur ex fubftitutione amp;nbsp;alibi*
Item apud AVENTINVMIiR4*annaIiumï
Romani. Pontifices., cum adhuc pauperes cum Chrfftocflent,modeftiores fuêrc: nee os fiium in coelumaufî,fueruntponerc,tantam(Ç fibi foluendi legibus ut libet permittere poteftatem* Haud alienumfueritjdehacrcHormifdæ Pontificis Ro^ mani verba ponere, qui ait: Ego mein hoc pcri^ culo immittere non audeo, quia nee talia iunt mcri^ tamea^vt aliorum peccata in me excipere pracfui mam:nec.
-ocr page 289-CAVSÄ VriL OB 'TYRÄNNjDE-M PAPÄE.
mam : nec tantam eloqucntiam habere, vt ante trf» bunal Chrifti contra talcs ÔC Sancflos Sacerdotes quidecreta ftatucrunt, caufam dicere pofsint,
Hadenusille»
POrrq, quam ladant Romani Epifcopi picm'tudinem pStißdiehoi poteftatis fuæ, qua omnia, quæ in terra quæ^ in coelo nbsp;nbsp;nbsp;jj
funt, pedtbus ipforum prona ad nutum cedant : has execrrf« ampullas quibus nihil vanius, nihilà Sacerdotibus aliens .anf, ys,etiam Marfilius Patauinusiampridem vtexecrabiles deteftatus eftiEt Socinus,alqcp complures doArinaÖi^ vir--^utepracftantes viri,ridentcs,nô tarn poteftatis quam tem^' peftatis plenitudine videri icripferunt» V t patet ex confilió “ocini 164x0!. pen. lib. x. Et in confil. 1x0. col.pen. ad fin, ^b.;. Et vitra Socin.notauit Fülgofiusinconfil,ói.cuius initiumeft: Dira Catharina. col.pen. Francifcus de Cuw *^inconfîl.75.col. 19. in fin. Qiiodrefertetiam loan. Nc^ ^ifanus inter confil. Bruni in confil. u. col.x6. Et Aymo Crauetta in confil. x41.wxm.xo. circa finem. Et in tradagt; *Ucuiustitulus eftî Somnium Viridart). c. 8x. num,
Ipfa etiam gloflaiuris Ponfificrj falferidethanc Papa# •^pleninidinêinc.quoües i.q.7»referenshos verfîculôs,
Seruitrant tibi Romd prita domini dominoruWt Seruorum ßrui nunc tibifunt domini.
. Philippum Galliarum Regem, cui Pulchricogmen fix# cum de hacre ö^dePontifi'cis inomnes Reges orbis
Gxriftiani dominatu, grauem contentionem cum Boni# hcio yIII. hafacret,quodi§ fuperbe ad Regem fcripfilTet;
lij Scirc
-ocr page 290-téft H. PARS REGVSAT. SYN TRID. ET Scirctcuoluttuts(^uodin ß)irit{iahbiilt;i tcmporalihu^ nobisßtbcs, false refpondiflèlegi'mus Pontifia hunc inmodumî
PHILIPPVS, Dcigratia,Francorum Rex, Bonifacio VII LfegerentiprofummoPon# tificc,falutemmodicam fiuenullam» Sciattua maxima fatuitas,in tcmporalib.nos alicui non fub* effe; Ecclefiarum amp;nbsp;præbendarum collationema3 nos iure regio pertinere S)Cc. Seciis autem credent tes, fatuos^ dementes reputamus. Datum, amp;c»
Quæ quidèm ante annos amplius centum quinqua* ginta etiam approbata funt publicèà Schola Parifienfîj quamadmodum prolixe refert vir dodus amp;multæ ledio'’ nis, STEPHANVS AVFRERIVS dem»!* num* ip 1Ó* 17* De'officio Orduiarij*
Redèautemillcj quiiquis is fuerit,quf cauiasôuong^ nem tantæ potentiae breui fed venufto hoc veriu perftriû' xiu
Simplicitdi tântumffcit male (gt;rouicia Pafgt;am, Vt nihil ad Papam dixeris (jje Gtwn.
Quac quidem omnia fan's docent, prarpotentem huned fuperbumdomtnatum Pontifîcum, non tantum Regibu^
PnhcïpibusorbtsChriftianijpriuata quadam imperp fut ampliftcandi cupidttatcgrauem vifum ï Sed dodö j'n Scholl's atcß intelh'genribus prtuanm dtrplû'utflc,ôi tf publicam eruditorwm omnium -incurriflc rcprchcnfio^ ‘
-ocr page 291-tAVSÄ Vni. OB TYRÄNNIDEM PAPAE.
nsm t quemadmodum inter cdédros QC E R Ä S M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
àlioqtü moderarior Sgt;C minus vchemvns, fæpe QC. quidêtfti
^^onobfcurè, taxatCanoniftaruOT amp;nbsp;Scriptonim Pâ^ati/* Hmarrogan£iametiamChrfftok?gespraifcribere tentai^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Vtad Annotàtiones E D v Ä R D I cuiulHam ii#
Apoftolorum cap, itgt; Nee voîo, inqu/r, CHrifto le? S^s praefcribere,i ficut Höftienfis, Ôt'quæ feqvmntur cx? icra,
’ Quineriamexipfis Canontftis Sgt;C Scholäfricis dodlorp ÛUS plericp non obicurè, tâm flt;ribendo quam docendo, tc? ftatiTunt, im probare fc in Porttiftcibüs hanc döminandi ^nfanam libidinem,qua in etiam quantum in ipfis fuit im# peditamïlrenuè inhibuerunt, quemadirrödum viderC elï JpudArchidiaconum in c,hoc videtuf,ix.q.$'.Et foanntrf» ïgheum in I. fldei conimiflum num* xör. Ad Sillaniäni
compIureSf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
IUud attingendum etiam paucis, quod arroganter qderd nbsp;nbsp;7,
iadant, habere fe iura omnia in ferinio peÄoris fui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impudf
ob id nullo modo hallucinari ,labi, auterrarc Papam ttriaiiatftdi ,Poflcincaufisfidei:propterea quod Petro Apoftolo didu hu»tlt;i fitàDomino: Oraui pro te, ne dcficiat fides tua,Lucae iz. iunomnu ^3neamp;f dignam Pontificeorationem, quac
•Multis proredo cachinnis äccipienda eflet, Etquis no ha# betcognitum, quilibros ipibrum Qi. inconditam illam ^aginem conftitutionum Pontificiarum paulo oculatius *nfpexerit,quam fœdè non tantum in cætero iure, fed co i' pfo etiamquod nouum ipfi condiderunt, hallucinatifint pfpius f quam^ fui iuris QC conftitutionum fuarum
R iiij ixpc
-ocr page 292-n. PÄRS RECVSAT. SYN. TRîD; ET
föpe ipfi fint 1'gnari aut (ramcmores^ quàm indigné mit^ ^biliter^ vetera Ecclcfiæ inftitutatradcntc'nouis fubind« de;.irçtis, extrauagantjlpus, deelaratorîjs ,Cancellariæ gyfis.furfum atque deQflÿmûira prQ.libidine vcrtentes, çfiiêenteSjfiggnips aç rcfigentes« Quod Cynumda^ ïinoniinis ^iurifcçnfiiltuin Inon Icuiter olFendit , Si port ©bfcurèdfclar^tur in ea.præterea. x^.diftin^.lu- V rbanu’ Papa in ca. vlt.^o.q. 4, dicit, non reperfii prohibits PontP ficio iure, virum ÔC vxorem fimul poflè puetupa. in Bapt^ fmo fiifcipere; curp tarnen id antedpfinn Leo expreftept^^ hïbuifletinœnon pfureamp;dçlt;on^crat«diftinlt;fl,4, Qiiod quidem ^fglôpi4.plancfateturïnÀc.pfae;terca» amp;nbsp;d* c. ’• ço,n(ecr^tiQ'nej.liççt\errôrem PontîfîcUm palliare nitatuG ^d ftûftrà^ Long«n);foretperièqui haecfingula,qux ^uditis pafiim nQUJunt,amp; àmuWs^rjXC^ata publiée. ter quos elïÔlt;Gundïnalus de Viiiadigco in tradatu de I’ê-reticiSjquacft.T.num.T. tenens, Papam errare poflè* plenius foannes de Pifauro, inter confîlia Bruni, con®* jJ4lt;num,ô.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! •.gt; .
Hoc am pîius, quotiës ipfî inter le diflenlerunt Pondl^ ces. Si coptrarï^ts conftitutioncs promulgarunt;-'Quoilt;» quodab alteroconftitutu,mfuit,,mox fequens abfogat*'^ fuflulit, aut aliter finxitf Nonne Innocentius 111. Si. leftinuseq’amjll.dedirtmendômatrimonio manifeftêpii^ gnantia ftatueruntt' Hicalirricóniugum,!! in hærefinU^ pfus fitalcer,itcrarcconiùgiurn permifitt Ifte contra vetty^ Vt ert cernere in c. quanto : Extra dediuorrqs. Pelagii^^ conflitueratvtfubdiaconi Siciltcnfès abftinercnt ab vx^ ribus quas Icgiumas duxiflent: Id decrctum ut duium ®^ incompetens rctradauit pofteaeius fuceeflbr Gicgorin*
-ocr page 293-CAVSA VUL OB TYRANNIDEM PAPAE.
Primus, vt eft in caj. diftindionc ubi gloffà infiipcr adf dit, hoe Pelagijdecretumfuifle contra Euangdium* Ale^ xander IIL in ca, licct. Extra devoto, ftatuitfponfalia contradaverbispræfentibusnon foluiper aliud fequens tnatrimonium copula carnali confummatum : quod ta^ menàfupcrioribus Pontificibus contra ftatutumtuiflek'' gimus,
Atqp hæc ex multis paucaretuliflèfatis fît,quæijs quac diximusfidemfaciant,non tantam videlicetdiuini ÓC. hu# i^ani iuris icientiam in iftorum petïlore latere reconditam, quantam hAant ventricofi Pontifices, Sgt;C. horum circum-' purpurati Cardinales, præfertim cutn conftet,nonraró inf doÀifsimosquoicpô^omnis humanitatis rudes euehi ad Eftigium ledis Papalis, quemadmodutn ait is, de quo (ù# prà cuam meminimus, loannes de Selua, in traAatu de be-* neficio.parte q,^, num. ƒ: Cardinales îæpe eligere pror^ fils illiteratum Papam, qui tarnen propter defeAum icien# (iae nequaquam illis repdlendus vidcatur. Quo reAe vP deturetiamallufiiTeBalduscum ait: PapasdTedoAores vtriufcp, 8C Ciuilis èC Canonici, iuris, authoritate quidem, fid non feientia, Quod Sgt;C laibn in 1. præicriptione col. C.Si contra ius uel vtilitatem publicam. Et Andreas Tira# qucllus in ti aAatu de nobilitate cap. 31. num. 493. in fine, notarunt,
P O ft r cm ô. AnPapainhisquæfidem Ortbodoxam fpeAanr,quæcpad falutcm hominum ncceflaria errare, ôf à fidei Chriftianæ norma diieedere pofsit : Id nbsp;nbsp;nbsp;poßit *
fiifis exemplum egrcgium PontificisIoannis fe nos poteft, quem Gerfon in fermone Pafchali publicè”*
R V afièruifle
-ocr page 294-IT. PARS RECVSÄT. S'YM' TRID. ET alTcriiüTc rcfc rt: Animam hominis vnà mori cum corpoi^ ufc^ ad diern futuræ rcfurrciflionis niortuorum : cuincp cw rorem Pontificis gtauitcr impugnatuin ÔC reprchenfoni fuiflèà Parificnfium Schola ciuu temporis: Ac Rcgcm Gallorum, indignitate rei commotum edicflo publico ve^ tuilïê, ne.quis fuorum cum Pontifice Romano tantifp^r quidquam comment) haberet,dum is errorcm tarn tçc' dum reuocareuldcp per preconem pro moreproclamatuffl fuifle : Atcp ita necefsitatdcoadum Pontificem retfadaß'^ cnorem fuum publice»
Simile eil: quod de LEONE X» (crtbitur: vW cum negociorum aut potius voluptatum exquifitifsiwa** rum odium coeperat, iulsiflc perfonatos PhilofophoJ duos ccu moriones, ex aduerio ad menlam adfiuctc» quos antmi gratia audiret deimmortalitateanimædifpn' tantes, alterum qui afFirmarct, öd quiimpugnarct rum» Cumqj finita difputationc indicium in arbiffl^ um Pontificis hi retjcerent, ilium fie définira iententia con-* trouerfiam diremiflèiEtfitu, inquitadaffïrmanteffljP^^quot; èhras ÔC bonas rationes habeas, tarnen ego ièntentiatö huius probo cett firmiorem èC quae faciat bontim vultunti
Eidem Leoni cum aliquando B E M B V S, vir cx‘ cellenter dot^fus ôd qui poftea Cardinalis deledus fuir,!®' cum quendam retuliflet è facris Biblqs, in ièrmone priiia'* to, moleflius id ferons Papa,quid inquitimihi narras iftam de Chrifto fabulamc' '
Quaiis autê fueritLcohic, ctquas nundinationesexerlt;' cueritjid etiâ exEpitaphio eius tntelligi poteft,q» raie fertur.
S(tcr^ fub ixtremd ,li ßrte retjuiritii, hora
CurLBO non^otuttfumtrefuendiätrat, /ßmite
-ocr page 295-CAVSA VIII. ÓB TYRANNIDEM PAPÄE. 2/^7
Cui fimile eft illud Akxandri V K Epüaphïumdi* 8?iUni monftro hominisï
^(Üo, 'mimicitijs, ßirttsCj- cxdibuthaußAm
Italitffn(trnis SE,:ii.TB,crobirtpetai
Et illuddeeodcm:
foUicitut cacluM Rotnitnui cralira jaccrdo!, Ptr ledern zy endes ad Stigapandit iter.
_ Ipfeetiam exCanoniftiscelebem'mus ÄbbasPanor# ’’’itanusquodam in loco ait: PIcrofep Pontifices Roma^ *^ositavitamfuaininhacvita degere,vt facile appareat credere illos, reftare aliam vitam poft hanc vitam aut mortuoi umreftirredionem ÔC indicium* Quae qui« lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnia fan's, vt arbitramur,oftendunt, an in caufis fp
Cfiriftianae labi 0£^ errarepofsint nec ne Pontifices*
Cum igitur hæc,qùaede Pontificum immoderato ia ^^defiadominatu ac tyrannide hadenus commemorata ‘Unt elogia vanifsima,ita, vt lam diximus, (eft habeant, SC ^nftethæcpræconiaalienifsimaeflcnon tantum àfacrz ^fipturaïièntentiajVerum cuam à SS* Patrnm dodrina, Jlpprobarietiam ipfis dodoribus Scholafticis meh'oribur, ^anoniftis, atep iuris ciuilis interpretib* dodis,dénîcp ho* ^'eftis quibuftp et veritatem amantibu^acile eft intciligerc ^utores Sc concinnatorcs horum elogiorum meros fuille ^»entatores Ponrificum,quos in facinus hoc iuraftc di* ^^is,omniaaflentari PÂPAB, quandoquidemisquæ# his multo ipfis fucrit vberrimusî SC vtPo«aait,malu» ’t minißer Regq impertj pudor. Etenim qui tyrann« ^•émancipant, etiam linguam ipfis mancipafle intel* “gunttir, ncc facile perfouani fuam dtia impudentiam
-ocr page 296-1(?S n. PARS RECVSÄT. SY^7. TRIP.
Sc gnathonifmos tuei ipofliinttQuodetiam Gci óauidcpotcflateBcclefiallicaiiinucre voluit, \'lgt;i iotr^ duck tres iilas colloeucuces radulationcm ,difcrcucnctTgt; detradioncm: attnbucns aduhtiont vulgata ïRa prxcom^ ôd exaggerationes Rontifîciæpotcftatis,quas hodiêPàpi* ftæ in ore habent: SCtandem grauifsimecas vkuperans,^^ rci]aens:taxans ctiaminfolenciam Papae, quiomnia mnibusefleudiu
Quamobiem, in ifto tarn deprauato ac dcpiorato Pon^ tificq regni ftatu,facile appareqfatis fupercp caufarum ft’**'' fe Statibus SC his ImperijOrdinibus,cur ab eofecefsionßquot;^ fecerint, ne^ vllum deinceps Pontificum imperium lt;us vllum agnoicendum fibi exiftiment cum exprefft cat Apoftóluscpiftolax» Ad Theflàlonûcapitevliin’*^* Præcipimus vobis fratres per nomen Domini ftri lefu Chrifti, vt feiungatis vos ab omnifrat*^^ qui inordin atèfe gerit, non iuxta inftitutioneJ’^ quam accepit â nobis.
Quam fententiam EraFmus Paraphrafifua his verbid luculenter interpretatuseft: Quod ft quis eft inter vos, contempla ratione viuendi, quam vobis iuxtaregulamj^^ uangeUcam praeicripfimus,fuo viuit arbitratu, -SC odoft^ ipfe turbet publicum ocium veftrum, atcp apie nihil gens airioius fit alienarum adionum tpræcipimus voM authoritateDomini noftri IES V Chrifti, vt ab huW* confiietudinCjfi Chriftianus ftierit,vos femoucatis. No? enim pigebii alios imitari noftrum exemplum, quilk^^ fiingeremur Apoftolico honore 2C oncre : non men ob id grauati fumiis apud vos in ordinem
-ocr page 297-Cavsa VIIL ÖB TYRANNIDEM PAPAE.
quidquam nobis vitracætcros vindicaufmus, adeó ut panem quidem accepen'mus à quoquam : fed obh'ri di# êïiitatisnoltrænoëlurnis. diurniscp laboribus atc]P operis ^anuarijsipß parauimus nobis quæ vitat necefsitas po-* ‘^Mlabat,nccuiquam eflèmus oneri».
- Atcp hacc etiani grauiisima D- Ambrofij ientenn'a fuit J^pev Lucamcap. 19. iubentfs deferendam omnino Ecdci* ‘^’'iiUam,quac Orthodoxæ fidet reguïam dC fundamenta ^pApoffolistraditaconuellatautreijdat: hæc enim funt verba,qug extant etiam in ca.qux dignior in fi^a4.qut qua eft licclefia,quæ fidem refpuat,.nec Apolto^ ’^æprædïcationis fundamenta pofsideat,nequani ^ucm perbdiæ pofsit afpergere deferenda eft*
EthadenuS quidem quai ad odtauam recu^ti Condlq ®3Ufamneceffarió pertinebant: quac quidem caufa per ie ^^*olaiàtisdignaôdgrauisforet„ob quamàPapatu fece^ *^ndum ßtmerito* Cum apertiisimSiitamp;luccdarius,Po# ^ficesôc Sacerdotes, ac Epiicopos Pontificios muneri fuo
null J ex parte refoondere,yt à praeccpto D» Petri Poftoli^ cuius-iefucceflores iaditant,abfîntquàm qui Ion*
Qiïa de re , 8^ de Sacerdotum atcp.Epifcoporutn ^fficio verba Erafmi in annotationibus ad Epifiolam Pc--h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primis digna vifa funt; quac hîc coro^
Mis vice adii'cerentur». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De officio
Præceptum Apoftolorum prindpis,in omnK piffoponm omnium Epi fcoporum aulis, vel aureis Uteri s »PorteBatinreribi, PASCITE, inquir,GRE?““*“’ E M, non opprimite, non expilate; idœ non co* ade.
-ocr page 298-i^o SECtNbA PARS RECVSATIONIS
aélè, velut ex officio, fed ex fyncero affeclu,tan^ quam patres: neq^ turpislucri oratia,quaîî præioi^ tiens Êcclefiæpeftem hinc oricuram. Deniqgt;no*’ dominantcs,more Regum: fed exemplo pafcite,be^ nefac'ris vincite» NuncEpifcoporuni vulgus nihil audit ab affientatoribus doólis^nifi dominia, ditio^ nes,gladios,claues,poteftates: atq? hinc faftusquo^ rundam plus quàm regius, fæuitia plus quàmq'* rannica» *
Et in p^mphr^ü fuper codem capite:
Turpe eft, quæftus gratia curare populurU Chriftianura, quod nemo cum laude facit, nifi Iponte, 8C gratis facit. Excidit àpræmio coelcnG qui venatur hic officfj mercedem ab hominibus» Huicproximumeft,fiquis lucri quidem conteiP^ ptor eft, fed tarnen ambit honorem ac dignitatem, gaudetimperare,gaudet coli, nee huic erit præmi* um apud Oeum, tulit hic mercedem fuam : Muh tum abeft Epifcopi munus à dominatu. Non dt
tyrannis, fed adminiftratio: Ideo praeffi det Epifcopus,non vt plus auferat lucri,nonutregnet, vtt^illi plus liceat : led vt plus
proßt.
NONO
-ocr page 299-SYNODI TRIDENTINAB. ET CAVSA. IX «7»
^NONOi- PRAETER EAS QVAS HACTEI^VS commemoraufmus/ecufati Concilq Papalis caufas,ob er-^ fores fcilicet de Dodrina tnanifeftifsimos, cultus idolatrP cos,plcnosornnisfupcrftitionis,tyrannideminfinitain,cç--ul^ata tc/a^flagitia, quibus Pontifices Romani Ecclefiam miie- j^p^'icriCo» •■foppreflèruntjaliaeetiam fpeciatim reliant cauiæ, non ’’’inasncceflariaé i8Cvrgenres,cur Tridentini ^onuentus ^Woritatem nulla in parte agnofcendam ßbi Status Impe-- or^tne refit^ arbitrentun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantur^
Etenfm ex euulgatis Concilîj' diplomatibus Pontiûcljs hoceuidéntifsimumcft, autorem huius Concilij Pium I n. nequaquam id agere aut in animo habere, vt N
O aliquo Concilio legitime, ordine, et quo modo oporif ^fat,decontrouerfîareligionis cognitio fiat,quo erudito^ ^otrijScintenigcntiumiudicio ac pia coUatione laboranti Ecclefiac firccurratur, amp;nbsp;luxEuangelio redeat:fedidmoli#gt; fivnum,ÔCnon oblcurèftruere, ut fupefius Concilium, ctiatnTridentihabitum,ciufcpdecreta impia omniratio^-fïc confirmer nuncatcpftabiliat»
Id cum ex verbisilh's: OMNI svspensione svb« •-ATA; quibusinvtracp,amp;: indulgentiæ,quam vocant, altéra eledionis Bulla vfus cft, euidenter apparet : rum' ctiam exeo intelligi facile potcft, quod Status, cognito Pontificis Confilio dC molitione fufpedæ huius attß ima Piæ continuationis Tridentinæ , Icgatis ac literis bine inde mifsis præmonere, amp;nbsp;hortari, iam liberius ac-eufare Pontifteem priuatim non deftiterunt, vt reftituis tioni huic infidiofæ , quam ÔC Religioni amp;nbsp;Reipu-hlicæ pcriculofam, pqs^ ÔC omnibus grauem, ô^non .
-ocr page 300-lyt SECVNDÄ PÄRS RECVSATIONIS
Sc non fcrendam moliretur/comi'terfuperüderet ac potro quiefccret» Sed Auftra: planèenim ille nec admoniüoni# bus,nec confilijs fälutaribus locum
Quo quidem ipfb, fati's teftatumbtatibus Itnpetij SiC vniuerlöorbiChwfiiano animumfuum fedu Vt dubi# tandum iam non fit/guin et hicPapa ßmfltsfit fiiturus ma^ iorum fuûmjmeçperraifTurus vllo modo ut tandem libéra aliquod,Chrifttanum,Ä^ oecumenicumGondliumlt;oaf gregetur^quo idolatrtcis multibus atlt;p erroribus dodrinsc RiblatiSjtotfeculisdefiderataemendano ac reformatio Bc defiarum nonnihil procedat, aut quidquä aliter ftat, quin* antecefforibus eius hadenus placuitjd utminus dubita**^ dum nobis fît, facit quod prima ftatim Sefsioneiftius Con' ciliabulidecretum intelligimus 3 ut omni fulpertfione mota ftrenuèprocedatuu
Facile autem ex his praeuideri SC intelligi poteft, quali^ futura fit ea,quæ agitur nunc Tridenti,Synadus, quae indieendisfententtjslibertas, quis adionis modus, 4^’*? denit^exituseius futurusfit, Statibus Imperiij ôS adueda parte protinus ab initio pro hacreticis condemnata: tun' quia Èiperiorum,quæ proximê.anteceflèrunt,ConciKo' rum Décréta præcipua cum verbo Dei expreffb , trum Sandorum doârina antiquiisima implacabiliter ex diametro pugnanu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,
Quodqoidcm hoc inloco apertifsimis rationibus ord*' ne amp;nbsp;diftindim,quantum eius neceflarium videbitur,pij^ numfaciemusac demonftrabimus: vt quid deinceps n euentu male inchoati hutus Concilij iperadum Gt,et qti^*’' reshæceuentum habitura videatiTr,non obicure omn^ profpicere SC intelligere queant, Etenim vix eft, vt
-ocr page 301-SYNNODI TRIDENTINAB. ET CÄVSA IX, *7J
'Halo inchoau Tunt principio, exi'tu bono peragantur,
Ac PRIMVM quidemtertio eius Synodi coniëiïiiRefùtaiioïu, Occrctum fedum fuit, de Traditionumhumanariim i« seßionisTrii bcdefia autoritäre, hoc videlicet; præcepta ÔC traditiones dentin£deM «Umana auton'tate conftitutas SC confuetudine Ecclefîæ tonïdtcTrrf» obferuatas, non minore pieiateÄ^reuerentia Gruare ogt;-«üf«««»». portere, quam quæ per fpintumSandum traditafunta yophctis QC Apoftolis in Scripturis fandis* V erba decre# ^‘bæcfunu
SESSIONS III^
Ç3-C, SynoduSy librosj tdm uetcrk ijudm noui eflamenti, cum ua ^^^J^unus ßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Utory dicc non traditiones^
adfidem^tum ad mor es pertinentes ^tan^udm uel ore' d QhrtpOy veldjpiritu San^o dtdlataSy ç)* contU ^^^ficeeßtonein Bccleßa CathoJicaconßruatas^pari P^ttatis affèdlu ac reuerentiaßßipitQy ueneratur^
arguunt
P imiuta Scripturæ leftimoniaquaj ordine iequuntur : nh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pro^
P ^Urum amp;nbsp;Apoftolorum, lapide angulari exi^
S ftente ’’
-ocr page 302-174 SECVNDA PARS RECVSATiONIS ftentcipfo CHRISTO lESV.
Item,
Fruftra colunt me docentes mandata 8^ ptahominum: Matth, iç', Slt; Efaiæ
lÄtirci 7.
Omiflb prgeepto Dei tenetis conftitutiofies hoi* minum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Coloß.z.
Nequisimponatvobis conftitutionibushonii^ | num per humilitatem amp;nbsp;fupetjftitionem,
item.
In præceptis MEIS ambulate,non in tis Patrum veftrorum: Ezech. to.
In quam iententiam alia innumera extatPropheta*^^ amp;nbsp;Apoftolorum teftimonia, quae omnia magno conlb» hoc docent,no aliter licereDeum colere autinuocare,q^® iple fc coli,agnoici ÔC inuocari in verboiuo per Proph^^ 0(: A poftolostradito voluit,defcripfîtfîCpatefeciu AtTridentinum hoc Concilium amp;nbsp;Papatus fus contra haec ftatuit ôi. decernit, traditiones humants inueteratasinEcclefia confuetudines pari autoritatc^ , diuinis Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum fcriptis ac pf^.^ ptis cenfendas, nec modo illis æquiparari fedetiam ri oportere: ihterpretationem etiam et intelligentiam bf rumlibrorum omnema confuetudine et cômuni opi^ j traditionum, iêu (vt honeftè plerumq^ nominate lol^ confenfuEcclefiæperpetuoeflèpetendam»
Plericp etiam eo dementiæ progrediuntur,vt libris c» fmpudenteraffirmareaufint: Quidquid feriptormy pheticorum ÔC Apoftolicqrum extet, id omne anihig^^
-ocr page 303-SYNODI TRIDENTINÄB. ET C AVSA IX. îz?
®ße Q(^ incertum, atcp ideo ex communi hominum opinio-' Sgt;C confenfu dîjudicandum* Quemadmodum Vuor' ^acienficolloquio eo, quod ante quadnennium habi'tiun aperte aiFirmarunt Pontificij collociitores jfacram fcrP pturam materiamlitis efle, no vocem iudicis aut normam Judicq : Atïp ideo l'n omni dedocîlrinaquæftione confèn^ hune Ô£^ traditiones Ecclefiæ Romanæ præci'puè aU'-
’idoportere* Necp verô magnoperèidquæruntautconfî»
^^’^ant, an traditiones iftæexpreflb verbo Deiaduerfen^ dll': Id quod non raró fieri, qüis eft,qui non videat ^ Ex genere funt tot vota monaftica, ciborQ prohibitiones,
^ominunio fub vna fpecie,indulgentiæet infinitæ aliæ traiS ’^itionesjin immenfum hadenus cumulatæin Eccleßa*
Quacquidem omnia impia funt manifeftô,Ô!^ in Deum facrofandum eius Euangelium contumeliofa : perinde fi nullam aliam ob caufam ex arcana lede fua prodijflet, yerbo tradito feiè patefeciffèt D E V S, quam, vt velutt
^ridos ftn contentionis Porno miferis mortalibus obie^ yOjcos committeret mutuis inter fe rixis SC certaminibus, ^quibus non aliter quàm humanarS traditions fapientia conCuetudinis vfîtatæ inieruentu euoluere fèiè queanu
ïtate nee minus aduerfanturimpiaehuicopinioniS* Ttilimonu Patrunil^tentiægrauifsimæ,quænos ad Prophetarum o^Apoftolorumdodrinam,nonad traditiones abhomi^ nibus excogitatas dut commenticios cultus pafsim reuo# ^nt amp;nbsp;deducunt»
itdtnim S. AVGVSTlt^vs adÏ4nult;irliwi lig, circa fin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
k • nbsp;. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. AVGVSTlt
oea noc nimis doleo, quia multa qtiæ m.jstys.
S ii diuinis
-ocr page 304-17^ SECVNDÄ PARS RECVSATIONIS diuinislibns falubem'mapræccpta flint, minuscu^ rantur: óó tam muleis præfumptionibus fie plena flintomnia, utgrauius corripiatur, qui perodauas flias terram nudo pede tetigerit, quam qui mentent vinolentia fepelierit.
Et niLAklVS mlAdthteumcdp.t^,
HiL ARi= nbsp;nbsp;nbsp;Omnem plantationcm qusenon à patre fitjCra^
VS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicandam dicens,id eft,traditionem hominum etu^
endam,cuius fauore kgis prgcepta tranfgreffi funt» Et ideo efle eos ducès csecorum, vitææternaeitef quod non videantpolliôenteSjCæciscç ipfis amp;nbsp;dn^ cibus cæcorum cafuminfoueamefïè communeni*
Ifttdndtnt ftntentidtn ORIGENES dd Eztchielem Hontilid dit:.
O RI GE=.= nbsp;nbsp;Nullum imitemur,SC fi volumus imitsri quen^*
NES,. nbsp;nbsp;nbsp;piam,propofîtuscft nobis ad-imitandum Chriftw^
lefus ; deferipti font actus Apoftolórum, èC PfO* pbetarumgefiadefàcris voluminib^ agnofeimusî lllud exemplar firmum eftjillud propofitum foï** dum,quodqüifequicupit,fecurus ingreditun
Et CYPRlAî^VS mftrmontdeEdpti» fwChrilfißcdit:
c Y P RI A* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I-cgat hic \munt verbum, 8^ ih hoc mandata
N VS» nbsp;nbsp;nbsp;mediteturChriftiana religio, et inueniet ex hac feri^
ptura omnium dodrinarum régulas cmanaire,S^ hinc
-ocr page 305-SYNODI TRIDENTINÄE. ET CAVSA IX. 17^ hinc nafci, 80 hue reuerti quicquid Ecclefiaftîca co/ tinet dildpHna: Sc in omnibus irhtum efle, et friuo/ lum quicquid dileôtio non confirmât. Præcepifti Domine, vt audiamus diledum filium tuum : gra/ tiastibiagimus,quia nos eiusmagifterio comment daftûNosverôexpræceptotuo eiusdodrinænos tradimusinformandos.ÔC inhacrentes ei libenter, cum ducefpiritu fando omni tempore audiemus.
Fuit SC GÄNGRENSI Concilio dccretum taieCoMcî/wm fadum : Anathemaeflefi quis à lege diuina difeedens no-' G^ngrcn/è. Uas fubinde comminifeatur traditiones ÔC conftitutiones»
lu tandtm/èntentidmçr ER ASM VS inPitraphrafi fua ad Marcum PuangelißiM cap.
eleganter fcribit:
Ç^antùm inter DE V M. SC homines fit lt;3»^erashvs. fcriminis,tantùm etiam inter diuina prgeepta et tra^ ditiones humanas fieri oportere.
Et paulo poR hac uerba fubijeit:
Prçpofterapietas eft,8C irreligiofareligio /uper# ftitiofumcfreinobfcruandishis,quæ maiores veo ftriexfuo animo tradiderint, ea negligere quæ præcipitDeus.
Atep hadenus fatis de traditionibuS,qua§ facile ex his eftintelligere, erroremanifefto6Cimpio æquiparari præ^» ceptisDeijôChacin re Tridentinum Concilium decretis tins expreflb verbo Dei contraria ftatuereac confirmarc.
S ii] .Quod
-ocr page 306-i7S SECVNDA PARS RECVSATIONIS
Q^VOD ad alteram SVPERIORIS DECRETf De älicrdp^ partem attinct: Statuit etiam CÓcilium de libris quibufdam te Tiecretifu^ ßibiicfs, quorum numero funt, liber IVDITH, TO' BIAE, BAK. VCH,MACHABEORVM, Epiftola ad HEBRAEOS, IACOBI, IVDAE ÓC altj nonnullühos quocp eflè habendos pro Canonicis: ÔC qui cótrarium fen* tiatjhuncanathematis reumföre: VerbaDecretiitaha^ bent;
Si (pifs autcm Uhr os tpfôs inte^^os y cutn omnihiisjtit^ partibuSyproutifi Ecckßa(Jatholicalegiconßeueruntf er în utttriuul^ata cditionebahtnturypro Jacris nonicts nonßjetperit: ^.gt;^hathemaßt,
AtvcróDiuus HIERONYMVS contra,hoslibroJ feparat à Canonicis libris inter Apocrypha refeft,ho^ eft,latentia feripta, quorum longe inferior in Ecclefia fit autoritas quam Propheticorumetï^oftolicorumfcripto^ LIBER IV« i^um^Sicenim ftribit de libro I VL) IT H in Prologot ' DiTH Apox ApudHebræosliber IVDITH inter hagiogra* cryphuf. pha Icgitur, cuius autoritas ad roboranda ilia ,quaî in contentionem veniunt, minus idonea iudicatur.
Et in Prologo Galeato t.
Vtfcire,inquit,valeamus quidquid extra hoc cflj'ntcr Apocrypha elfe ponendum. Igitur S A^ PiENTlA (quævulgô SALOMONIS in^ fcribftur,amp; lESV SY'RCH liber,ælVOlTH èC TQ B IÆ non flint in Canone»
QVI
-ocr page 307-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX.
QVI SAPIENTIASALOMONISinfcrtbiturlibcr, lieer SA« deeoitaEiifebi'us aucorhiftoriæ Ecclefiafticælib.ô.eap.iu Pientiae Sapientia SaiomoniSjSapientia Syrach^^ epiitola
Udæ ab aliquibus minime rccipiendi videntur»
^tin prlt;c[ationettdltbriimSiiloinonii dicit HitronytMd.
Sicutludith,et Tobi^ et Machabçorum b'bros legit quidem Ecclefia,fedeos intra Canonicas fcri? pturas non recipit:Sicethæcduo volumina,uidehgt; cet Sapicntiam Salomonis^ôô Ecclefiafticum Sy^ rach légat ad ædificationemplebis,nonadautorigt; tateniEcclefiafticoru dogmatum confirmandam.
DE LIBROBARVCH idemHieronvmnsliberba^ Ml præfatione in Hieremiam Prophetam ita fcriput: nbsp;nbsp;RVCH.
LibrurnBaruch,inquitjnotarq eius,quia apud Hegt; x, bræos neclcgiturjiec habetur,prætermifimus*
Et inpriefatione nbsp;nbsp;nbsp;additur cidm îibro in peruulgata tdi^
tiontficfcribitur.
Liber ifte,qui Baruch nomine prænotaturp'ti Hebrçocanone non habetur/ed tantum in vulgao gata æditione. Similiter ôô epiftola Hieremiæ»
LIBRI MACHABAEORVM fimilitcradMACHA.' adièrenda dogmata Apocryphus eft, amp;nbsp;autoritate caret gj^EORVivi in Ecclefîa: De quo fie idem HIE R O N Y M V.S; libri. Etexlibroillo vetuHo,quifub nomine Cypriani
S iiij de
-ocr page 308-tSQ SECVNDA PARS RECVSATIONIS
dc cxpofitione SymboH fcnbitur^apertè conftat lo^ CU m nuHum babuiffe in vetcri Ecclefia*
Qüinetiamipièautoreorum Iibrorum,in fine opens dubitare fe fïgnificar, rede ne an fecus fcn'pien't* Sic cnio' inter caetera ait: Etfiquidem redèamp;congrucnter,hoc SÇ ipfcvolcbamtfinexiliterô^ tenuiterjioc eft quod poWt* Quæ verba minimeadiecifletautor, fi certus fuifiètlibrufl* eumfpiritu Sando autoreconfedumfuifîè»
QuodadEPISTOLAMadHEBRAEOSaK Epilwlii dd tinetjHieronymusinEiàiamcaptS ÔCalibideeaexprdsj HEBRAE= lîceteainlatinaicripturaincer Canonicasn^ recipiat.
Bpifkld IA« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftola IACOBI hæc extant verba apudH«'*
COBL febiumlib.1, Ecclefiafticaehiftoriæcap^i;»
Hadenus^inquiCjde lACOBO^ cuius efl^ diciturepiftolaquæintcrCathoîicas prima eft«S^ endum autemcfteam eiîêadukerinam. Non enif’’ multi ex vetcribus mentionem. illius faciunt, neceius^quæ ludæ infcribitur,5lt;rc^
EpiftoldiVs IVDAE Epifioïaiamcxiuperioribusliquetjettdfl’^ D AE, Eufebius cum lib, cap. i;-. hiftoriac Ecdcfiafticae ena^^' raflet fcriptaApoftoIica quae pro indubitatis habendaiinb additpoftea: (.^libusautein contradicitur,tain^^ multisfintcognita,bgcfunt:Epiftolaqu£ B O tribuituVjôC Epiftola IVDAE riorPE T R I,ÔC altéra cum ternaiO*'^NNlS’ laiô
-ocr page 309-SYNODI TRIDENTTNAE. ET CAVSA IX. x8i
IA M fi Tn'dcntinæ Synodidécréta debt's librts féqua* mur,confequenseritôlt;:ad Dtuum- Hteronymum amp;nbsp;E«-* febium, qui nec ipfi, ut ollendimus,Iibros iitos pro Cano# mets agnoueiunt,anatbcma et execrattonemTridcntinain pcrtinere,amp;^ nobifeum ineadem, fi Dqs placet, naue perp-cHtarû
EaDEM SESSIONE TERTIA DECRETVM üetertiabat quoc^legimus de Latina tnterpretationc Bibliorum, ve# teßtperioris tere ilia Sé vulgata, quod hæc fola habendafît, ut loquun' decreti Tri» pro authentica, quam nemini quauis ratione aut præ# (/entini. textureprehendere velreqcereliceat;. Verba deaeii funt hac:
Inßper eadem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Synodin^ con*
ßderansy non paruin utilitafKaccederepoJß £ccl^æ ^E^I, ß ex omnibusgt; Latinis editionibiis (paecircum^ fi^untur, fàcrorutn librorumyCpteenam uthendca ba^ bendaßt^ innoteßat: Statuit,, déclarât,utbiecipfi ^ctus etuul^ata editio (pice lon^ètot ßculorunt ufi in ipfi ^ccleßaprobata edi in publias kdlionibus, di^utatiofi tttbus,pradicationibus expoßtionibus, pro authentic ca habeatür: Etcpiod nemo illam retjcerCy (piouis praten ^iu audeat, nec prcefimat^
HtSI AVTEM PROPTER’ MVLTAS CAVSAS ^u’gatx translattonilocum fiium attribuendum agnoica^
Sv musfi^
-ocr page 310-i3i SECVNDÄ PARi' .vECVS-■ fONiS mus libenter, mci'itocp earn faciamus magni: tarnen vtcif'' üm Sx^ hoc nobis largiantur adtierfanj oportet, quod etiatn Canones ipforum tradunt, Latinam verfione veteris Tej ftaincntiad Hcbraeos fontes ,noui autem Teftainentiad Græcosperpetuôeffcexaminandam»Sic enim habet Ca' non: Vt veterumJiftiiKfl^Q.ex S, Auguftini fententia: Fp dcmlibrorum antiquiTeftamenti examinandam ad braiea exemplaria, noui autem ad Græca»
Quoties etiam ipieHieronymus veterem translationcra reprehenditt'praeiertiminCommentarqs fuis in Ecdeß^ ften, SC in Matthaeum, in plerofcp Epiftolas Paulinas SC alibi, Qirottes in Commentario explicationis fux ad phctas ab Hebraicis fontibus fentenuarum veritate Quid;*'quodnonraró ipfe interpretationê fuam comtn'^'' tauitac variauit, quod etiam Erafmus notat. Deinde nÇf omnes qui apud Auguftinum citantur loci Scripturx fim, ex vetere translatione defumpti funt, Vthoc intet*^’’ omittamuSjVix fieri potuiflTcjVt in opere tarn magno ingenij labor alicubi non cederetoneri: fiquidem ÔC doq5 bonus dormitat Homerus,
Quod fi adeo nihil ad fummam perfedionem ifti lationidéfît,utDecreti autores opinantur,male profed^° ' peram fuam collocafle Laurentium Vallam, ErafmVgt;^ V atablum ac plures alios viros laude eruditionis fum*^ præffantifsimos dicemus,qui tantum in repurgando tex êC annotationibus confcribendis defudarunt,tantunilt;ß^* bci'isexantlarunt fruflra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.
Atecontra, fcimus Erafmum in ea apologia, quam a uerfus debacchationes Sutoris edidit,dc interprctatione n ui Tcftatnenti qux repurgata ab ipfo in manibus
-ocr page 311-SYNOD! TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. zSj hs verbis redèglonan, qudm ea St Pontifidbus etEpiico^ P*s, Slt;: permultis Theologis grata acceptaq^ fuerit, SC ab Pfc etiam Leone X, Pôtitïce imprimis commendata : nec^ ''Hum vn^ dodorem hoc confilium eins improbafle,aut '^Uius Synodi vocem exauditam que vel hanc emendatio:« veteris translationis Hieronymi damnaffetjaut etiam ^^ciilare fcelus iudicaflet fi quidc^ in ea rede corrigeretur» X^id igitur caufæ eft,'' quod hi noftri coryphæi ÔC decreto^ ^Utnfabrinouo exemplo veterem Bibliorum verfionem ^atinam fine vlla diftindione fimpliciter et per omnia au^ ^^enticâ,et quæ n^uos prorfus nullos habeat^pronundant*.
DECRETA 1111gt;- SES^
fionis Tridentinæ»
QuartæporrôSeisionisTridentinæ Dedeto primo,qgt; publicatum fuit ad annum Dni i ƒ 46« lunîj dîe i7* circa fi# Decreti ftatutû legtmus de peccato originis, cp concu# Pilèentiaquædicitur,ieuprauailla inclinatio omniû viriiï *’ominis,quæ manetetia in renatts pôft Baptifm0,ncqua^ Ctpcccatum Deo difplicensiH^c enim funt Decreti verba:
J^anere autem in baptizatii concupißentiam bcecßin^a Synodn^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etpaido inßrat
iianc cotrcupifcentiam quant aliquando lt;^poßolii^ peccatinn appellat^ Sandia Synodusdcclarat Ecchßant ^atholtcantnunq in:elkxißc peccatum appcll'ari j quod er proprié in rcnatis pcocatumßtt Sed quia ex pcccato
-ocr page 312-SECVNDÄ PÄRS RECVSATIONIS
£34 feccato esly adpcccatum incUnat^ Si ijuii autent cöntri' riumßnßriLy anathemaßt.
Sed et hoc decretvm prorsvs impiam opinionemamp;corruptelatnfanAæ Scripturæ injiehit, roremcp multis nominibusreprehendendum merito» que oblcur um eft quae caufa autores decred mouerit, ut fic décernant Hute enimtanquâfundamêto pofteainfinito^ altos errores ftxperftruunt,de iuftificatione ,de implerion^ legis,de merttis 0^ dignttate bonorum operum, quae alibj prolixtus ÖC.plenius à noftrts Rintdcmonftrata, Nos vef® contra conftanter adieueramus,hoc malum concupilêefl^ ttac quod ettam in renads ÔC fandis inmortalt hac vita ipy net reltquum: videlicet in mente hominis caligo ^horren®/ ac dénia ignorationis de eiïèntia ÔC voluntate Dei: vad?^ fluduantis ac dubitantis antmi procellæ, multiplex tn (untateauerfio,iècuritas,contumacia:ôê tn corde praü®^ rum affeduum incendia dira, quæcp reliqua fuiit eins neris mala in natura hominis triftifstma multiplicia,lt;l^^ omnia vno concupifeentix nomine comprehendun^^^ Hæc,inquam,verè, proprtè amp;fua natura peccatafunt,*’*’^ eft mala grauiter pugnanda cum voluntate Dei certo difplicenda D B O : quemadmodu haec grauift^'”^^ ‘Copiosèamp;diièrtè explicat Paulus Apoftolus ad
INeicicbam concupiicenttam eile pgccacun? lex dt'xiflet: Non concupilces*
^tdeMe:
Scio quod non habitée in me bonum hoc eft carne niea,bonum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj.
-ocr page 313-SYNODI TRIDENTINAE. et CAVSA IX. aS;
Efcdp.S.
Affedus carnis inimicitia cft aduerfus Dcum» » ’
Peruerfum cft humanum cor fuper omnia, ÔC „ ’^iferum,amp;infcrutabilegt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jgt;
Hwc cz »n* Prfu/WiC «ortX t
Omnes pcccaucrunt ÔCdeftituuntur gloria Det
Ittm.
Peccacum non nouinifi per legem» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,
Quod ego quidem ago, non probo. Non cnim 4,uod volo hoc facro, fed quod odi,.hoc ago. Si vero * * S^od non volo, hoc facio,ƒonfentiolegi, quod boiJ ’ ’ päßt.NuncautemnonianiegoperpetroiUud,fed ** ^habitans in me peccatum.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
9gt;
I/fW..
Video aliam legem in membris meis, rebellant tcmlegi mentis meæ,.amp;captiuum ducentem mein peccati;quæeftin incmbrismeis,amp;c,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”
lt; lam ßfandifstmum Iiunc virum æ Ä poftblum Def, Jq«cm ipft eriamlt; autores decretorum Trtdêntinorum tiw oamcoîBôf,jo(fioreinorbts honorifiec nomihant ) fatcri |pCTtiamp;ime no pudun in earne fua mancre quiddam quod ^gi Def adiierktur, quodcp horribilirer auerlètur Deus: Xuam caufam dicemus fuilîèair dodrfnam Hane Syno.-dus no
-ocr page 314-iS^ SECVNDA PARS RECVSATIONIS
dus noftra vt hacreticam decretis fuis damnet:'
Sed, vt diximus, omnia hæc eo compara ta funt ab ad^ uerfarijs, vthuicbafi poftea fuperçdificent infinitos alios errores, de viribus liberi arbitrij, quibus homo diuinam gratiam promereri pofsit,faciendoq)infeeft, vtloquuiv tur: amp;nbsp;fimilia portenta prodigiofarum opinionum»
Te/Hwiititt Cum autem tota haec dodrina Dei beneficio expIicatiG depec= finia fit in Eccleftjs ÖC Scholis noftris, ptjs omnibus no^ cuto originii ta,tjs præfèrtim qui imbecillitatem fuam intelligunt ÔC fegt; ^concupi- déplorant, prolixiorem Scripturarum comemoratio«’ Iceiitiit. nemhîcomittimus» Et, quodreftat, Patrum Sandonint teftimoniaquædamadtjciemus» Acimprimis D HlE^ R O N Y MI præclarum dicfkim quod extat in Epiftola ad Älgafiam q» 8* his verbis:
HIERO= NYMVS.
AV STil^VS.
Interior homo confentitSó Scripturæ,5ô natu^ rail lege ejuod bona fît, Sgt;C fandla, SC iufta, SC tualis. Exterior,ego,inquit,carnalisfum,venuii^ datus fub peccatum. Quod enim opcror, nefcio,Si non quod volo hoc ago,fed quod odi. Si autem terior facit quod non vult, amp;nbsp;operatur quod odib oftendit bonum eife mandatum, ÔC non fe opera^'t quod eft malum, fed habitans in fua carnepecca^ tum, hoc eft, uitia corporis defîderia voluptatiSj quae propter pofteros ôcfobolem infîta eft hum^^ niscorporibus»
sicZT AVGVSTïiiVS conlralulittnumltTgt;-
Lex ifta peccati,amp;: remiflaeftreg^beratioflc fpiritualb
-ocr page 315-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX, 187 spiritually amp;: manet in carne mortal/ : Remifla fcihgt; cet^quiareatusfolutuseft in Sacramento quo re# generantur fideles: manet autem^ quia operatur de# lideria, contra quæ dimicant 8gt;C fideles. Item, Lex itacj^ peccatijqugin tanti quocp Apoftoli membris «rat,remittiturin Baptifmate,non finitur. Item, Legem peccati,cuius manentis folutus eftin Bapti# fino reatus, Ambrofius uocauit iniquitatem : quia i*ïiquumeft,vtcaro cocupifcat aduerfusfpiritum, Lcm. Mortuum eft peccatum in eo reatu, quo nos tenebat: amp;nbsp;donee fepulturæ perfçdione fanetur,re# MlatôC mortuum.
Etapertius libro quinto: Sicut cæcitas cordis SC peccatum eft, quo in Deum non creditur, pœna peccati,quacor fuperbum digna animaduerfione punitur:amp;Scaufapeccati, quum aliquid cæci cor# diserrore committitur: ita concupiieentia carnis, sduerfusquam bonus concupifcitfpiritus, amp;nbsp;pec# lt;:atum eft, quia illiineft inobedientiacontra domi# natum mentis: amp;nbsp;pœna peccati, quia reddita eft Sentis inobedientis: 8^ caufa peccati defeélionc confentientis, vel contagione nafeentis*,
Deniq^ fie dicit etiam ( vt idem Auguftinus te# ftatur)vi(ftoriofifsimus CYPRIANVS in CYPRiA Epift.de oratione Oominica. Fieri autem petimus voluntatem
-ocr page 316-»85 SECVNDA PARS RECVSATIONIi’
voluntatem Dci in coelo, Sc in terra, quod vtrum$ adconfumationeiTinoftræ incoiunntatis pertinet, falutis* 4Nam cuin corpus èterra, amp;nbsp;Ipiritu^ ' pofsidcamus ècoelo: ipfi terra, amp;nbsp;coclum fuitjus, in vtroq^ ,ïd eft, in corpore ÔC fpiritu, vt Dei Iuritas£at,oramus*Eftenimintercarnem,óó fp‘* ritum colludatio,8c difcordantibus aduerfus fei*^^ uicem,quotidiaaacongrefsio: vtnon ea.qnac mus ipfafaciamuSjdum (piritusccekftia óódiu**’’ quærit,caroterrcna Sc fecularia concupifcic»
Et in lib/i* deuupttjs amp;Sconcupïicentia,ad leriiim c. xj'» Sic fcriptumreliquit D. A V G S TIN V S : Peccatum in Baptifmo rcmitliti”'» non ut non fit: fèd ut nonimputetun
Hîcpalàmîatetur cflè, hoe êft, manerc çcceatumd^^ ctfi non imputetur* Et haec fêntentia adeo placuit rioribus, vt redtata fit etiam in Decrens Gratiant , A tep hadenus quidem de concupifcentia, ex quib^® tis fuper^eonftat,quale fithoc malS cuius magnitudifl^ tantopere exténuant aduerfarrj : quxcp de eo fuerit feO’P,^'^ piorum ÔCintelligentiuminEcclefîa dodorum iêntenti’*
Seßionü : ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reliquis äecretis eiufdem Sefiionis muld
Q^ofi p'ap4 nifefti Si. tetti enores : Atep in fecundo decreto quam el fit fubraCon 8^”^ dant principium gnathones Papiftici thrafoni aU cilium ttEc= pótius idolo fuo, non tantum præficientesPapatn Cone‘ li)s oecumenicis, fed etiam fuprà Concilia omnia,
-ocr page 317-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX tS? ' Synodos exaltantes : Ex quo gencre adulatoium vidctnf fiülTe QC IacobatiÏTs,qui Ubro de Confilijs dedmo, articulo ^ptimo, prolixe fevokitat ïnquæftione de fuperion'tate Papæ ad Concilium, ÔC tandem pôftlongam difputatios» nemeodemreciditjPapamfciliceteffèfupra omnia Con^ cilia,
Quam tarnen fententiam 8C fcholafticis Tlicologfs, I ^’^tiquifsimis Patribus fern per difplicuifle nemo eft qui
•nficias irc poflit, confiât^ om nes vno ore in co conüe# quod Papa fubiedus SC inferior efle debeat Eccleßae
I Concilqs, ÔC ab tjidem quotp dijudicari -, ac, fi opus fit, ^cnioueri poisit ab officio. Qua de re copiose GERSON GERS ON.
tracîfatu de potcftate Ecclefîæ,5C altero,de aufFeribilitatc PapaeabEcdefia,ltem: lACOB VS ALMAN in ia. ^^atu de potcftate Ecclcfîæ contra Thomä Vionenfem, man. yrbisenim,vt HIERONYMVS ait,ma^hieRo*
eft vrbe. EtEcclefia potcftatcmimmcdiatc haigt; nym vs. pt à D E O. Petrus enim claues acccpit vt Ecclo barn repræfentans, ut Auguftinus ait ÔC refertur in tluomodocunq^. xq., q. i ♦
Et CYPRIÄNVS 'm trdébtu de
Cltrico t
ç. Hocerant,inquit,vti(^ SScæteri Apoftoli,quod /ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^°’^^t)rtiopræditi et honoris et po^i *
dtatis: fed exordium ab vnitate proficifcitur,vt *^^EccIefîa monftraretur.
Eadcm
-ocr page 318-tpo SECVNDA PARS RECVSATIONIS
Eitdanlkit^S. BERNHARDI ftntcntMlib.^.dtçoti* ßderationeadEugcnium Pa{iam, ubi inquii.
Erras fi vt fummam jta èC folaminftitutam^ DEO veftram apoftolkam dignitatê exiftinias^ fi hoc fentiSjdiflenris ab co qui ait: No cft potcftas, nifîàDco:ad Roman. 15. EtpMlàpàH:
Denic^ idem ait : Omnis anima fublimiorib^ poteftatibus fubditafit: non ait fublimiori tan^ invnOjfedfublimioribuSjtanquamin multis. noo ergô tua fola poteftas à DE O: funt ÔC mediocreSi funt amp;nbsp;inferiores. Hæcille.
Ethane conclufîonem tenuit vniuerfa Synodus enfîs, eamcp multis autoritatibus facræ Scripturæ acuta^^ défendit ,’nec voluit legato s Pontifias tanquam praefî4^^ tes admittercj vt ex aâis Coiicilq confiât.
TttVicarijt quot;Epifcopo^i r«»j et mia niftrorum 'amp;{cleßie.
S EQVITVR deindeeodem in Dccrcto TridentU^*?’ quod ad Epiieoporum oificium pertinet: Itcere Epifi^P^ êe. quicuncp ait) Ecclefîarum proceres fint qui popu^’*’; doceantjiimpedimcntum accidat, fubftituere alium v faciat: Verba PATR VM hæcfunt:
Epifcoporumniuniis '. Statuit et decreuitt^^ dein Sandia Synodusomnes
-ocr page 319-SYNODI TRIDEMTINAE. ET CAVSA TX. zpï y'Primatcsomnes alios Eocleßarum Praiatos ^^ntri perfiip/ôs {ß le^titnè impediti non fier int} ad pradicandumfindlum lejù Chri/li Euangclium.
Siuero contigerityEpißopos^ alios Praiatos le^ ^^timo detineri impeditnento iuxta firmant generalid Mondlij y uiros idoneos adßimere teneanturadhuhßnodi t^adicationis ofitäumfalubriter exe^uendnm^
Sed et haec svbstitvtio ac VICARIA Oa
a tarn in facris fcripturis, quam Patrum autoritate gra^-^^tcrprohibetunCumenim minifterium docendi Euanquot; prxcipuumEpifcoporum munus fit,quemadmodum ”*fatentur ipfijConfequens eft,debereEpifcopum cæteris ^^nsô^negoctjsomnibuspofthabitiSjhuic vni fidefum# præcipuam nauare operam»
Quod quam probèfiathodiê, res nimirumdeclaratipß:
Epifcopi, Ärchiepifcopi Praclati cactericp Ecclefiaquot; ‘■yni antiftites ita iefe fccularium negociorum adminiftra# *‘pni implicant S)C immergunt totos vt diuinis rebus fa/ ^‘endisjledioni atep meditationifacrae ocium omne neceG eis deefle oportcat Nemo militans Deo^ im« plicat fe fecularibus negocfjsj'nquit Paulus* nbsp;nbsp;Et
®libi: Attende ledfionijConfolationijôi^docffrinæ, At hi alterum etiam pedem in curia QC caftris,altcrum in •uggeftodefigitnt, fi modo fuggeftum vnquam contins gant in vita, per occupationes caeteras^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter magiftratus 5lt; (ecularium negocio/
*1 adminiftrationê facerdotu innocentia tuta eft* Ideo^ de T h Aarone
-ocr page 320-SECVNDAPARS RECVSATIONIS
Aarone deep cætcrisLeuitici generis nihil intelligimus ali# ud,quàmeos Domini tabernaculum procuraflè diligen' tenNon Eleazar j non Phinees, non cæteri Pontifices ac tabernaculi ièu templiminiftri quidquam, nifi quod ad rê diuinam pertineret adminiftiabant,imó nee adminiftrars poterant, nifi officio fiio deeflè voIuiflênt,ÓL execrationem illamexpedare,quadicitur: Maledidliquiopus minifaciuntnegligenter: Quæ exccratio cum in mneSjtùmin Epifeopos SC Ecclefîarnm antiftites præci' puècadiu
Atcphinceftquódin Epiieopo imprimis hoc requin^ ÄpoftoI«s,utappofitusfitaddocendum,S^ ones fibicom* miflasfingularifidèpaicatactradetipie, neep earn airan* in mercenarium reijciat uTimoth* 3 vbi eleganter in ERASMVS. notationibusErafmus ï Epifcopus,ait, appofitusfit addocendum: Idenimfenfit Paulus,atepideftp*'S^ dpuum Epifcopi munus* Cæterum docerepopiJ^ luin, hortariconfolari, monere ^redarguere,pi'‘’^ xima maximee^ fplendida eft Epifcoporum dio, öuam nunc multi libenter cedunt ali^s, quat^ libetfordidis :vbircceptum eft,vt Epifcopi nemprophanam gerant, faltem deberent in puis feftis concionantes ad populum ornare nus Euangelicæ prazdicationis^ Hæcillc, 'EtmEpiftolaApologeUcii de'mttrdiilotfuciffniwmiitd 'Epi^ fcopum BaßlicnftM, itd idtm [cribit
ERASMVS,
Magnam admirationem conciliât fîbipc^îîus
-ocr page 321-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. 29J uim's literis refertum ; lingua non minus fancta, quàin diièrta,depromens ex opulcntopcnuario no ua 06 vetera, Hisrcb, potifsimum 8C paraturjÓC de; fenditur E pifcoporum authoritas^multoc^ reôius ac tutius^quàm his verbis:ordinamus^decernim us, ftatuimus,præcipimus,uolumus ac mandamus.
Rurfui HIERO!^YMVS dâdeuita ■Clericorwn.nu. 7,
• Docente teinEcclefia, non clamor populijfcd hiero»» gcmitusfufcitetur, Lachrymæ auditorumjaudes Nymvs. tüæfiuc, Sermo presbyter! fcripturarum ledione lt;^onditus fit.Nolo te declamatorem effe, amp;nbsp;rabulâ, Rarrulumc^ fine ratione,fed myfteriorum pcrituhi,
Sacramentorum Dei tuicruditifsimum.
Itd^y S. GREGORI VS tit
£pill. Z4.
Sacerdosmoritur,ïîde-eofonitusnonaudietur, qrego* ^üiairam contra fcoccultiiudiciscxigit,fi fine fo; ri vs. ’’itu prædicatioms incedit.
Extat amp;nbsp;Canon Grcgonj adOefidenum^iTcopum «iftin(fl.8ó,ca,cummulta.Inquo mandat,ut Épiicopus Qoceatpopulum facram Scripturam, non Grammaticam Vel Philofophiam,
Attpexhis paucis conftare fatis,quod Epiicoporum ^fccclefiarumAntiftinim munus fitarbitramiir,nimiruin ^bnam dodrinam populo tradant, Ô6 Sacramenta rede
T iii admini*
-ocr page 322-224 SECVNDA PARS RECVSATIONIS adminifti'ent,Non i'gitur permfttendum illis fuerit,vit rum 0(^ præfèrtimfècularium negodonim occupationiP^ minus neceflarijs hoc quod præcipuum ipforum p eft negl{gant,aut per fubftitutos ÔC mercenarios,quod fîmo ubitp fer è exemplo fit, vtcun^ procurent.
QVINTAE SESSIONIS
Décréta impia.
Hoc confeffti, quo de luftiflcationis af tfculo ftatuUi^ fuit à Tridentinis, non pauci condïti funt erronei tetri, manifeftèimptj Canones,qui facrisliteris amp;nbsp;ûnlt;ftofdgt;’’ Patrum dogmatibus apertifsimèaduerfàntur,etluceinP^'^ rions dodrinæpIusquàmCimmerîjstenebris inuoltiun^ de quibus videndum etiam diftindim ErrorfîCa« nbsp;nbsp;Âc primum occurrit Canon fèptim’
oC ordine, IS,quo ftatuit«*quot;^^
tionis VIL non renator um Operibus quæ fine fide fiunt,quodeanO'' Triiientini fint peccatu fed res Deo placens. Verba Canonis hæc Concilij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixcrity Qpera (luæ ante lußißcaiionetnßi^^^^
^uaenmp ratione fiélaßntj uereejßpeccatayuelcditll^ Ueimereriy^^natbemaßt^
Hvivs CANONISÏRROR NON INDIGET VER* boG confutau'one, pugnatenim c3 Paulidido, cuius fen* tentia plana eft amp;nbsp;apertifsima, in fine capitis i^, ad Rom»
Qin'dquidex Hdenonell,pcccatum eif.
Diièrté oftendit Paulina vox primam icaturigincm 0' mnium operum bonorum Deo placentium, a quo ortH nifi profluant, impofsibilceft vtDco placcant, quantum* uisinipecicmfinifanda, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
-ocr page 323-SŸîîbbl TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. iÿj
In hanc fèntentiam,fî opus effet, eu'am Patrum tefti'mo^ nia non pauca adduccre poflemus. Sed fufFiciatOrigenis OKïGE.^ autoritas, qui eodem in loco fîmiliter nobifcum damnat o^ N E 5. pera infidelium ut impia ÔC Deo difplicentia, ôi. ad eam te valde appofitèallegat Pfalmi 109. tcftimoniû vbi diciturî Oratio etus fiat fn peccatum.
Diuutctiam ANSELM VS Cantiarieiißs Archiepifeopus ad idem caput 14. Epiftol^ Pauline ad R.om4= notficfcripßtt
Omnisinfidelium vitapeccatum eff,nibilcp bo^ ansel« ’^umeftfinefummobono. Vbienimdecft agni^ ^ivs. tio æternæÔC incoin mutabilis veritatis^falfa virtus ^ftetiam in optimis moribus.
idan eodem in loco annotauit ctERASMVS nolkrhisuerbis:
Quidquid non profîcifcitur à fide,cum vitio erasmvî. toniunétum eft.
Etexhisnonobfcureintelligi poteft impietas ÔC error Wanifeftus TridentiniCanonis ièpttmi,nulla rationerecü piendi aut admittendi rurfus in Ecclefiam Dci.
CONSIMILIS AVT GRAVIOR ETIAM ERROR
itîipictas confirttî3.tur articulo nbsp;nbsp;Canonc vndcomoÔ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi.cr
duodecimo eiuidê Sefsionis, quib. præcipitus fidei ÔC rüif xH.Seßionü gionis Chriftianæ articulus de luftificatione apudDeum, Tridentina. quod fola fide propter meritum filijDei recipiamur in gra^ tiam a Deo, 0«: placeamus ipfi per filij iufticiam, mérita, ÔC obedientiam, crudeliter Slt; impie comdemnatur : vt ex fè^ Sluentibus verbis Canonum intelligitur.
T iitj C
-ocr page 324-SECVNDÄ PARS RECVSATIONIS
CANON XI.
Si ijuii dixcrity hominem iußificariy uclßla im^uU^ tioneiußicice Chrißiy nelfolapeccatornmremißioney eX' clulàgraticty charitatOy (puce in cordtbus eorum ß)iritumjanS:um dtffündituryOt^ ilh'i inhceret, aut etidtti gratiamy ([uaiußißcamury eße tantumßuorem ^natbemußK
CANON xn.
Si (lui^ dixerityßdem iuftißcantemnihilaliudeffh quatnßduciam diuince mißricordice ypeccata remittend^ propter Chrißumy uel eamfiductam ßolam ejßy (pia iußd ßcamurylt;.^nathemaßt^
HaEC DECRETA MANIFESTAM IMPIETA^ tem amp;nbsp;errorcs horrendos connnentia, ita Dei beneficio « no ft ns réfuta taliint.fcn'ptorum Propheticorum SC Apo' ftoîorum teftfmonijs conftanter 0^ grauiter,ut ne quideni inferorum portas contra præualituras fperemus aut tuamus: quemadinodum conftattotiam colloques, deh^ bcran'ontbus conucntibus.babtris ne iota qin'dem ex fundamcntisdôô:rinæeius;quædchoc artteulo in Ecclcf fus no-fteisfonat, à Pontificüs hadenus conuelli aut euerd potuifle.
Sùntautem tcftïmonia omnia Scripturæ vocis DiuP na.% quorum in hiserroribus expugnandis vfus eft, adeo apcita plana, vt longa dcdaiationcaut confirmatione ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noua
-ocr page 325-SYNNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX.
noua minime opus eflè videatur» E t Paulinæ de hoc arti^ culo difputaüones, quæ fontes vberrimos ÔC inexhauiios fotinent,pi)somnib.notifsimaeô(^funtetefledebct»RÔ43» • Omnes peccaucrunc, èC deltituuntur gloria apud ,, •Ûeum: luftificanturautemgratiSj per illius gratia ,, ^uæ elt in Chrifto kfu J quem propofuit Deus relt;! ,, coiiciliatotem per fidem ^interueniente ipfius fangt; ,, güine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etdtinde.
Arbitramur feu addiiébiamp;rationibus concludigt; gt;nbsp;a ßius iuftificari hominem fide, abfcp opcribus legis, » »
I« tandem fententiam. Chrißut i^fe loannù yait..
Sicut Moyfes exaltauit ferpentem in dcferto: ita s » altari oportuit filium Hominis : vt omnis qui cre« ’ » '^tineumjiion pereat/edhabeatvitam æternam. ”
Ifew.
Sic Deus dilexit mundùm , vt filium fuum vnw „ gcnitumdaret,vtomnisqutcrcditineum^nonpe« 9gt; ’^«at/edhabeatvitam æternam,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„
EtAfkr. cafgt;,iyPauliu Apo/blutait:
Notum igitur fit vobis^viri fratres^quôd per bue ïemifsiopeccatorum annunciatur,ct ab omnibdllis Ä quibusnon potuilbis per îegem Moyfi iuftificari, Plena eft Gmilium fententiarum Qi. didorum tota fori^ Ptura,quibus ha?cimpioruniMonachorum mendacia camp; fotantur manifcftifsimè, vt Rom, 4, S!* Galat, x, a, SC ■4-»
T V vbi
-ocr page 326-ipS SECVNDA PARS RECVSATIONIS vbipræcipue de hoc loco difputat Paulus Jtcm EpheC i» Philippenfes nbsp;nbsp;nbsp;a-d Titum 3» amp;nbsp;in omnibus terè Epiftol^^
Paulinis*
(([ Manet igitur immotahæc,quamdiximus, vertos, quod videlicet homo in vera amp;nbsp;non iimulata conuerfion^ ad Deum, ex iniufto, hoe eft, cx peccatore, reo irae Dei maledidOjiuftus fiat, hoe eft, accipiat remilsionem pecca^^ torum Scimputationem iufticiæ, reconciliationem ÔC reditatem vitæ æternae,fola fide,propter gratuitam Dei fèricordiam per meritum SC obedicntiamfilijMediatoris Domini noftri lESV CHRISTI, quem propofto Deus propiciatorem infanguine eins: Roman» 3*
Acnititurfideshæc,quaiuftificaturhomo,non aliat^ vlla quam fola mediatoris Chrifti obediêtia,propter qua«* perfona credens iam eft iufta, hoc eft, habens remiisionen' peccatorum, reconciliata, 6C accepta Deo, iufticia imputai’ ta propter Chriftum mediatoremtneqp nititur vllis vel cedentibus vel fubfequentibns meritis, dignitate autput*^ täte inchoatæ nouitatis» Sicut ettam docet Paulus,dicens; Ei,quinonoperatur,credennautemin eum quEto ftificat impium, imputatur fides eius ad lufticUro. rcIHinonii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft fimplex,vera ÔC conftntiens Prophetarum at^
A poftolorum de hoc articulo fententia,cui adqciemus nSc amp;nbsp;Endorum PatrQ fimilia teftimonia quç pafsim extant, AVGVSTINVS eniminquitadSixtamRomanumPref= byterum, tpiji. loy.
Nullancergo funt rnentaiuftorumvfunt plane, quiluftifijnt: fed utiurtifierent, mérita no fecerut. STINVS. H
-ocr page 327-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. 29? cni'm fadi funt,cùm iuftificad funt : Sed ficut Apoftolus, iuftificati grads pergradlt;îi'pfiuSt
Et in lib. de/^iritu O' litera,clt;ip. u.
Qu£ ideo iufticia dicitur,qu0d impardendo earn
*uftos facit, ficut Domini eft falus,quifaluos facit* Idem adValent, ^piß. 46.
Sed gratia mifericordia Dei conucrdthomi^ ’’2m,de qua Pfalmus dicit:Deus meus mifericordia pracuenit me,utiuftificetur impius,hoceft„ex ’’ïipiofiatiuftus»
inhitncfententUmloquitur etUm CY RILL VS in loan» nem,lib.y cap.y.
Non cft(inquit)hoc opus Dei^fedillud^vtcreda cyril* ^*sin eum,quem mifit ille:fides enim falutem affert,^
gratia iuftificatjinandatauero Icgis condemnanc ^^gis.Opus igitur Dei fides in Chriftum eft:quagt; ^■^dodring fuæ,n5 vmbraculis legis inhgrcndû eft*
Hem CYRlLLVS Theßaur.lib. 12,«ƒgt;.i.
Fide nos iuftificarijionoperibusautmeritis* , Et CHRYSOSTOMVS or4t.
aduerfiM ludieot.
Qiiidtandem igitur;non exbencfadis,neclabo^ chryso« ribusjiec compcnfadone: fed ex ibla gratia iuftifi« cauit genus noftrum. Quod amp;nbsp;Paulus declarans dicit:Nuncautem abfquelegeiufticia Dd manife^
ftata
-ocr page 328-501 SECVNDÄ PÄRS RECVSATIONIS ßataeft: lufti'ci'aautcmDel,perfidem lefuChri^ idij non per vllum fudorem aut laborem»
läcm ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad GatatM, caß. zr ad CoUofftitfa 4.
Homilia 2.7,
Eteni'm fi per legem eftiufl:icta:nimirum Chr** Aus fruftra mortuus eft» Qtiid hoc peccato uslt; Qiiidfis vcrbisadincuriendumpudoremeHi^ caci'us^Etenim fi mortuus eft Chriftus^clarum cß) legem non pofle iuftificarenos» Qtiod fi lex catjfuperuacanea eft Chrift i mors»
D. Ambroßmad Ko. 4. Keati quorum rattilJa funt iniquitatcs, Z3'c.
D.AMBROs Manifeftc beati funt,quibus fine laborc^vel jivs. rc afiquoremittuntur iniqui'tates,amp; peccata tegu^^^ tur^nulla ab his requi fita pœnitentiæ operajiifi tumutcredant. öCc»
Idem de uocationegentium.
Vilefceret redemptio fanguim's Chrifti,necnigt;* fericordiæDeihumanorum operum prærogatius fuccumberetj fi iuftificatio,qiiç fit pergratiam, ritis præcedentibus debereturj vt non munus larg' entis^fed mcrces eftetoperantis»
EtaltbiidemAmbroßut,
; - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc conftitutu eft à Deo, vt qui credit in Chn^
ftum/aluus fit fine opere^ola fide. Gratis accipit* usremifsioneinpeccatorum,
-ocr page 329-SYNNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. 30t
Item BERN A RD VS fupercMtM, Serm, 17..
Non eft quo gratia intretj Vbi iam meritumoc^ bernar« cupauiu Ergo iam plena confefsiogratiæ ipfius nbsp;nbsp;s.
gratiæ plenitudinem (ignat in aninra confitcntis» Eeeftgratiæ, quicquid ineritis députas. Nolo me^ fttum quod gratiam excludat. Hæc ille.
Hue pert’met etium pr£cllt;ir4 ittu (intenliu D. HIE R O N Y» MI inEpili.ad Damafum Pa^utn.
Cum inquit:
VndeS^ Paulus ad Ecclefîaslcribcns: Gratia jjierq Vobis j'nquit,amp; pax àDeopatrenoftrOjamp;Domii^ nymv5. no lefu ChriftoiGratia que non ex merito rétribua ta^fed ex donante conceftaeft:Pax vero,qua recons ciliati Deo fumus, habentes propitiatorem Domi« num noftrum lefum Chriftum ,qui dbnauit nobis ddida noftra, ÓÓ deleuit chyrographum mortis, quod erat contra nos,affi'gens illud cruci; princi« patus amp;nbsp;poteftates fecitoftentui,triumphans eas in ligno.
Nihil potuit dici clarnis in hanc^lêntentiam, quam adk ferimus Î Et hæc dida omnia apertepatrocinantur fenten-' tix noftræ attp oftendunt fandos Patres omnes conlên^ tientc voce docuifle in Eccleßa, non aliter hominem iuftk ficariapudDeumSc in gratiam rccipi, quam fide gratis propter meritum filij Dei.
^eandem fententiam multa etiamnoftroleculolcri* pfit
-ocr page 330-SECVKDÄ PÄRS RECVSATIOHIS
ERASMVS
pfit ER ASM VS: qucmqui'demdubiumnoneftdeïio^ iuftil'icationis articulo eadem cum nofiris lênfdîe prorfus» îd cùm ex alqs locis,tùm præcipuè ex fupputaüonibus rorum Beddæ Parifienfis, ÔC Paraphrafi in Lucam di poteftjpropofîtionexf.T’* vbi exprefsis verbis ait : Se to^ menteconfternari ôlt;:cxpaue(cere,côaudiat hanc propo»'' tionemuthæreticamdamnari,quadicitur luftitiam à vt“* tam æternam non imputan’autdonan'nobis propter op«' ra legts, fed propter fidem gratis» Etenim vocabulum ho*-gratis,e(ïèvocem(piritus Sandi, reuelatam per Proph^'“ tas Apoftolos» Quiigitur hanc vocem pro hæreticada' mnentjCos viderimanüéftè blafphemosin ipfumDeui’^' , nbsp;nbsp;Qiiid enim aliud (inquit) in omnibus cpiftoH^
fuis clamat Paulus; Gratis iuftificatieftis per am ipfius. Non erat fads dicere,grads iuftificati additjpergratiamlefuChrijfti» Vbinon incuR^^ gratiæaut mifericordiænomen vbi non exclu^J^*’ Ed iiciam opcru legis'TSi ex gratia, iam non ex ribus : Sd fi ex operibusjam non ex gratia.
hancvoccm tonesrefonantem in diuinisliteris,S^ omnibus quidiligunt dominum lefum amabik(Tgt;j iftepietans Dodor Bedda appellat hæreticam,^^ vocem delicatorum militum.
quot;Et päulo poft.
Quidoperum attulit incrucem latro adpto^ merendam vitam æternam'» quid aliud quàmfi^ demC’
-ocr page 331-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. jo?
His tam perlpiciu's Scn'pturæ fandæ teftimon]js,amp; Pa^ tfum omniscp anriquitatis confènfu,omnium dem'cß eru^ ' ditorum tntelligentium inhac Euangeltj luce aducrfà# I nbsp;fios non moueri minim profcctô eft* Cum autem huic, de
wftifîcationisarticulo,dodrinæ,quam Status amp;nbsp;Imperq Ordines qui Hint Confefsionis Âuguftanæ adiêruntjpro^ 'i Pognant et defendunt, apertè patrocinetur omnis Prophe# **caô(:Âpoftolica lcriptura, neceflario efFicitur Papifta^ •■um dogma contrarium hacde re,ab analogia veritatis federe amp;nbsp;falfum cffe atcp apertè erroneum»
Et hadenus de vndccimo et duodedmo Canone huius oefsionis Tridentinx»
y Q,VOD ad SEQVENTES DVOS CANONES; CdrtMfî V, n I. ôc X111L attinet, eadem eft eorum ratio quac fu# Seßionif de joriim, ÔC errorem non minus tetrum fanciunt» Poft# dubitatione
S^ànienimdiu multum^ defudarunt Patres Tridentini *'^fonfirmandoacftabiliendoerrorede luftificatione per ’’’frita ôc dignitatem operum noftrorum,tandem errores ^foribus cumulantes addunt : de remifsione peccatonrm ^Rfatia oportere hominem femper dubitare, netp fas eflè ^•^hacderefirmiterôCfinedubitationeapud animum cô# ««ateertô fibi remifla elle peccata^Hæcenimfunt verba
CANON XIII.
^ifluiiâixerity oinnibominiadrcmißionanpecca^ ajjècptendam neceOarium efTe y ut crtdat cer^ tillit bießtationc proprice inßrmitatis t:^indi/pof
-ocr page 332-J04 SECVNDÄ PARS RECVSÄTIONIS
ind^ßtionis pcccatafibi ejjèremijjàty^nachetttaß»
CANON XIIII.
Ä iluh dixerit, hominem à peccatis abßlui ac iußfi cari ex eo ^uodjeabfoluiactußißcari certo credat^autne^ minemuereeffeiußificatuniy hacßllt;tßde abßlutio^ nem iupificationemperßei : lt;gt;^nathemapt^
Hoc QVID ALIVD EST QJZAM RELIGIONEN omnem, omnemcp pietatem penitus eiiertere atep abok*'^' aut, velin fecuritatem Ethracam 6C Epicuream conuert^’ rc, velinimpiamac diabölicam de^Jerationem ÖC tum transformare vniuerfa quæ voce fua, qux SacramciJ“! tis, quac toto minifteno de gratia fuaergâ nosSC ineffa^’“’ mifericordia plus quam paterno affcAupollicctur, adcoep etiam iuramento addito benignifsime confit’’’^' Deus» Imo propter quæfiliumvnigenitû mißt, vtaflb^^^ pta natura noftra aeterno^ fœdere ubi copulata, acerbiiN' mû crucis ÖC mortts fuppliciü fubiret, 8^ effufo pro humantlàlutefacrofanÂo ac preciofo fanguine fuo renH Itonem omni« peccatorum nobis non tantum certo cogt;’\ pararet,ied etiam efFufo in nos fpiritu Sando fuo haß gratiamftiamomniacp beneficia in cordibus credentin obfignaret : Iuramento denitp fandifsimo de bis omnibi^ nos ita confirmans: V iuo ego_, nolo mortem peccato ris, fed vtconuertatur viuau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Hacc omnia blaiphemoilloôcdeplorato Decreto dentinorum non tantum peruertuntur ÔC contumelia attj'
-ocr page 333-SYNODI TRIDENTINAS. ET C AVSA IX. joj ^untur atrocifsi iiièjfèd etiam prorfïis ac peniais abokntur» ^ntumcp abominationum óf impfetatt's ergii Deum i'n ^odecreto latet,quantum ncc mente, nee cogitatione homi JJis coinprehendi,necp verbis explicari fatis vnquam poP Ac fundamentum tcedifsimi illius Decreti merum eft yhaos amp;nbsp;confufio mendaciorum ac Sophifmatum varie ^ïerfepugnantium.quod alibi à noftris explicatum eft 'opiofius?
Caeterum prolixa ÓC opcrofa explicatione aut demon^ ‘^ationehuius articuli opus nó eft : Cum notum fitquan# copia quanta^ grauitate fpiritus Paulus in Romanis 4* cap. fundamentum huius erroris expugnet óf euertat, '^biin recitatione argumentorum, quib, dodrinam Euan? deluftificationefidei défendit, illud potifsimum ceu ^'■gutnentum,caput, óf fcopum totius difputationis vrget: ^deo fcilicet offèrri promifsionê gratis fide accipiendam,vt ^ctta ÔC firma fit: hæfitaret enim et perpetuó fiuduaret cor “Ominis, fi ex operö noftroriï dignitate pêderet promiisio; Ideo ex fide, inquit, gratis, vt firma fit promifsio«
Nolft cfww eü definitio ßdd qu,e traditur in tpißoU ad Hebr^eos cap. tl.
Fides eft fubftantia feu Uojafj'icrjboc eft,firma filt;gt; Queia rerum fperandarum, ÔC argumentum rerum Jion apparentium,
adiungatur alterum PauUdiihitn, tliatn fupcriut rdatum, quod txtat ad Ephef. j.
Perquemhabemus accefTumad Deum cum fi^ ducia,quæeftperfidcm Chrifti.
Quatuor
-ocr page 334-30(5 SECVNDA PÄRS RECVSATIONIS
Quatuor funt in hac egregia lententia admodum eiR'' phatica Sgt;C inßgnia verba, quæ ccrtitudinem hanc fiducie, quam dic{mus,omninó requiruntÔCdubitationem dânan^ prorfus: Äudemus,inquit,accedere ad Deum,ô6 audemtis confidenter accedere, idcp in eafiducia quac nitatur fide in filium mediatorem amp;nbsp;deprecatorem noftrum ƒ oncepta.
Mens dubitans non accedit ad Deum, nee per fe quie^ feere poteft in terroribus, imó fugit D E V7M ofFeniuifl) et quidem cum gemitu, mox etiam cum fremitu horrendOi quo magis magis^ruit in oditrtn QC contemptum DciS^ exiuum aeternum, deftitutahac in compellando Deo libcf* täte, qua confidenter ab eo petere amp;nbsp;expedare æterna bo^ naaufit,quamqûe affirmât Äpoftolus in his necelTarin lucere quiinChriftum aedunn
EfRow.4. (ieAbrähitmifideloqKens:
Noninfirmabatur,inquit,in£Lde,neqj j bat: fed credidit infpem contra fpemi
îtemGalati(S4..EtRotn.8.
jj
aa
Non accepiftis fpiricum feruitutis in timofcnT» fed fpiritutn adoptionis filiorum E)ci,in quoda^ mamus Abba pater: fpfe fpiritus reddit teftioaooi^ um fpiritui noftro,quod fimus filfj Deü
EtinEpiPolaadHtSrigos ca^.io^
AccedamusadDcumcum verocorde,in cett*^ tudine fidei. lamfi ad Deumaccedendum fit cum plena
öd certa fiducia miicricordiæ ipfius in Chrifto filio propo^ fitæ, non fatis tibi ftierit credere quod Deus fit mifèricorse^ ckmens,nifîhoc€tianicrçda9 infuper,quqd^ tibifiinnus
-ocr page 335-SYNNODÎ TRIDENTINAE. et CAVSA IX.
^^jp^j^ericors, cletnensac propfcius ,îd^ propter meritum innumera funt in hanc fententiam de certitudtne fidiK teftimonia pafsim,quac üfîngula per omnes miniftertf
amp; Sacramentorum partes colligere ÔC explicare hoc vellemus,nimis prolixa hæcatqp ctiam â propofîto ^oftro aliéna futura effet oratio,
. f Illud rcftat nunc, ut,quemadmodum in fuperioribus, Teßimonitt .^ôi^hicafpiciamus teftimoniaquaedamS.Patrum dC pip PrfO-Mw««» ^*oris Ecdefîæ, quitus demonftrctur, hanc, quam Pa^pifti? ira dubitigt;.
’^ubitationi opponimus, dodrinam de coniblatione in r^jamp;indubitatafiducia promißionis,non eiïè nouum
Ecclefîa dogma, vt vocirerantur adueriàrtj,(èd etiâ vete^ in Ecclefîa icriptorum SC dodorum confentiendbus
^nitnonîjs approbatum 5gt;C traditum,
lt;:ypri
A N V s in fermone 4, de fnörtalität(,tiiiloquitdr depc/de lenii(i,ipM eo tempore pluritnosfußiileriitpitßtm.
Regnu Deijinquie,fratres diledifsimi,in proxi^ c ypri A« elt,præmium vicx,8t^ gaudium falutis ætcrnæ,
J perpétua Içticia^etpoffefsio Paradyfi nupcramiG ^^mundotranfeuteiam ueniuntn'am terreurs'coclc^ magna paruis,amp; caducis æter'na fucêedunu
* ^ishinc anxietatis et follicttudinis locus cftc’quis ’^Herh^ctrepidusamp;mœftus eft,nifi cui fpcsSlt;figt; ^ejdeért^gius eft enim morte timere,qui ad Chrilt;^ ftïtfà'rtfîrd nolit.Eius'éft ad CKriftû nôlle ire,qui fc ^t'dediteuniChriflo incfpercregnare, Scriptûeft 'nim iuftum fide viucrc; fiiuftus es, 8C fide viuis^
V n fivers
-ocr page 336-jo8 SECVNDA PARS RECVSÄTIONIS fi vcrèin Deum credis: cur noncum Chrifto futiV ruSjöó de Domini pollicitatione fecurus,quód ad Chrittum voceris^ amplederisÔC quod l^abulo cai:eas,sracularis’:’
Ecce ofinibus fratribus SC peculan'ter ijs ,quos de fidci paruitat«^ animii'mbecillitate,decpcupiditate vitæprx^ lèntis nimia reprehenderat, præmium tarnen vitae, QC gaü' dium falutisaeternaecommuniter propofitum efle,hic vit Dei pleno ore confirmât : iolicitudintcp, ôC anxietati dex^ terna iàlute locum efîè negat, vbi non défît fides, ipes»
Btrurfm:
Hoe autem fitfratres dikdfifsimi (quod fcilict^ fratres no cupide monuntur, et adgaudium Chd* fti feftinanï) quia fides deeft : quia nemo credit fu* turaefie,quæ promittic Deus, qui verax eft/fj ius fermo credentibus æternus, èC firmus eft. tibi vir grauis , amp;nbsp;laudabilis aliquid polliceretuf, haberes vticppollicentifidem,nec te falliac decipi abeocrederes,quemftarein fermonibus atq^alt;^‘* bus fuis feiresK Nunc Deus tecum Ioquitur,amp;ti* mente incredulaperfidusfluduas;’. Deus tibidc hoc mundo rccedcnti immortalitatem pollicetur, atep aeternitatem, Sc tu dubitasv. hoc eft Deum mninonon nofle: hoc eft Chriftum credentium magiftratum peccato incredulitatis offenderc : hoC eft in Ecclefia conftitutum, fidem in domo fidei non habere.
wiw»
-ocr page 337-SYNODI TRIDENTINAE. ET CÄVSA IX.
Etrurßi.
Mori plané timeat, fed qui ex aqua 8^ fpiritu fanclo non renatus, gehennæ ignibus mancipa« tur. Mori timeat,qui non Chrifti eruce ÔC pafsio* ï^ecenfetur»
quot;Etpaulàpiü:
Quiautem fpeviuimus,8ôin Dcum crcdimus, Cbn'ftum paÂum effe pro nobis,8^ reiurrexifîê ^onfidimuSjin Chrifto mancntes,ct per ipfum,atc^ in ipfo refurgentes* Quid autipfi recedereiftinc de f^culo nolumusC’aut noftrosrecedentes quafi perdi ÏÓS plangimus, ac doIemusC'ipfo Chrifto domino Deo noftro monente ÔC dicentetEgo fum refur^ *■^^110 : qui credit in mention morietur in æternum* Si in Chriftum credimus fidem verbis 8C promiß» fîseiushabeamus, 8Cnon moriemurinætcrnum: ad Chriftum,cum quo 8^ viduri,8c regnaturi fenw per fumusjæta fecuritate veniamus»
'Etpdulôpôji.
V enturus ad Chrifti federn, ad regnorum coele^ ftium dâritatem, lugere no debet, nec plangereîfed potius iecundum pollicitacionem Domini, iecun# dum fidem veritatis,inperfedionefua,amp;^ translata onegaudere.
V îij
-ocr page 338-SECVNDÄ PARS RECVSATIONrJ
G. -NAZIAU ZE^ys.
GREGORIVS NAZIANZENVS inordtiom confolatoriit in grandinii clt;(l4= nutate.
Præucniamus (inquit) i'ram eius in confefsiono Velimusipfum aifdire^quemadmodum priusira^ tumjtanuncplacatum ♦ Quis fcitjinquit^nunquid conuertaturamp;pœniteat, acrdinquat benediÄio* nemC A tq; mani'feftè hoc fcio.Ego diuinæ tiæfum fidciufldr. Nam iram^qusc propter natura eius eft,remittet,ö«^ ad mifericordiam^quæ fecundu naturam eiuseft^conuertetur, Adillamenimàno^ bis compcllitur,ad hanc vero incIinatur.Et fi corrii’ pit compelknteSjCur non exaudiret inuocantcs C ac natura fua vteretur in remittendoCT äntu nos mi^^ reamur noftri, aciuftispatris vifceribus viam ada«’ periamus.Seminemusinlachrymis,quö in exuka^ tionemetamus^Fiamus Niniuitæ,etnon Sodomk tæ : curemus prauitatcm,ne prauitate confuma^ mur, 0(J^c,
HILARl« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HIE ARI VS inlÄ^tthteum.
VS.
Qiiantö magis vos modicæ fideiC Fidei noilr^e inuiolabilem confidentiam exemplorum authors täte confirmât, vt tanto maioris pcriculires fit ain^î bigere^quantoimpenfiore curaomnem occafione jüifidclitatis abftuleriu
Auvu^ o
-ocr page 339-SYNOD! TRIDENTINÄE. ET CAVSA IX. jf»
AVGVSTINVS (fcr«rè«Doww» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AVGV-
Sermon. z8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STINVS.
OhomOjfaciemtuam non audebas adcœliiin • tolkre,oculos tuos in tcrram dirigebas^et fübitô aclt;gt; cepiiti gratiam CHRISTL Omnia tibi peccata HimifTa func» Ex inalo feruo fadlus es bonus filius* Ideo præfume non de operatione tua^fèd de Chrifti gratia.Gracia enimfaluatictbs^ait Paulus,Non m gô hic arrogantia eft, fed fides. Prædicare quod acigt; ^cperis,noneft fuperbia,feddeuotio. Ergô attolle oculos ad patrem^qui te per lauacrum’genuit.ad pa trcm^qui per fill um te redemit, amp;nbsp;die Pater nofter. ßona prgfumptio ,fed moderata.Patrem dicis^qua# fî filius,fed noli tibi aliquid fpecialiter vendicare.So hus Chriftifpecialiseft pater. Nobis omnibus in lt;:ômune eft pater,qui ilium folù m genuit, nos crea^ ^’t.Dic ergô tu per gratiam Pacer nofter, vt filb eflè merearis Ecclefiæ.
Et in loMneitt trdStAt, iz.
Paulusdicic: Oportetnosexhiberiomnes ante ^ibunal Chrifti,amp; tu tibi audes promittere,quia in ludicium non venies‘:’Abfit,inquis_,vt ego mihi hoc promittereaudeâ. Sed CREDO PROMIT^ tente Saluatorloquitur, veritaspollicetur, dixit mihi; Qui audit verba mea^ct credit ei,qui y iiij me
-ocr page 340-SECVNDA PARS RECVSATIONIS mei'nifitjhabetvitamæternam, amp;tranfitumFccit de morte ad vKam,amp; in indicium non venict.Ergo audiui verba Domini mcij CREDIDI. laminfi deliscûeflem/aciusfum fîdelis,ficut ipfe monuit» tranfij à morte ad vitam^ad iudicium non venio^no PRÆSVMPTIONE mea/edipfîuspro/ mifsione»
Ef alibi feribitidtm A V G V S TI fî V S.
A V G Va Ideo ex fide, vtfecundumgratiam firma lit pfO^ ST IN VS. mifsio. Miror homines infirmitatifuæfe malle mittere,quàm firmitati promifsionis Dei, àCc,
Et in loannem Hotnilia ^3.. ait.
Qtiantaslibet machinas aduerfum nos erigatdi^ abolus, quando non tenet locum cordis_,vbifitl^* habitat,eie(ftus eft foras.
BERNARDVS defragmentisfestemmifericordiaruttt, Sernwne^.
BERNARa qpriaconfidero ,in quibus tota Ipes meaconfiait* Chariratemadoptionis, Veritatem promifsionis, Poteftatemredditionis, Murmuretiam quantum uolueritinlîpiens mcacogitatio,dicens:Qiiiscnim es tu_,aut quâta eft illa gloriaÇ'quibufue meritis hanc obtincrefperasCEtego fiducialiterrefpondeozScio cuicredidijCtccrtus fum:quia incharitatenimiaad^ optauit me,quia verax in promifsione, quia potens ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inexhi#
-ocr page 341-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. jtj ^^^xhibiti'one, Lketcnim ei facerequod voluerih' Hiceft funiculus triplcx,quidiff icilè rumpitur ÓCc»
Etint[tdiclt;ttiotteEctl(ftlt;e. Serm.
Quispoteritfaluusefle^dicunt difcipuli Saliialt;gt; ton's;' Etille, Apud homines hoc impofsibile, fed tion apud Deum. Hæc tota fiducia noftra^ hçc unk taconfolado noftrajiæc totaratio fpeinoftræ, Sed impofsihih'tatc iam certi, de voluntare quid agi^ musC Quis feit^fi eft dignus amore^an odioC Quis pouitfenfum Dominkaut quis con filianuseius fu
Hie iam plenèfidem nobis fubuenire neceffeeft, oportet fuccurrere veritatem ^ vt quod de nobis latet in corde patrisjiobis per ipfius Ipiritum rcue^ ktur,amp;fpirituseiusteftificansperfuadeatfpiritui tioftro^quod fill} Dei fumus.Perfuadeat ante vocâlt;? dOjSe iuftificando gratis per fidem^ih quibus nimk rum velut médius quidam traniitus eftabæterna prædeftinatione,ad tuturam magnifîcationem
Etrurfu^idtin BERNARDVS eoddfiitt fermoneita fcri[itum rditlnit..
Definquam^beneficienonnunquam deanima bernar« cogitans,videor mibi in ea velu ti duo quædam con traria inuenirc. Si ipfam,prout in Ce eft, amp;nbsp;ex fe, in# tueor.de ca nihil vertus dicerepoflum^quàm ad nk
V V hilum
-ocr page 342-5Î4 SECVNDA PARS RECVSATI0NI5 hilum e{reredaâ:am,Quîd modo ncccfle eft ßngu^ las eins miferias numerarc:quàm fitonerata pecca^ tis^oftufa tenebriSjirretita illeccbris^pruriensconcii piicennjs^obnoxiapafsionibus, impletaillufioni^ buSjprona femperad malumj'nvidumömnepro^ cliuis pbftremo ignomi'niæ,2lt;confufionis plena» Nimirumfiipfæ qucf(^ iufticiæ omnes ad lumen ventatisi'nfpedæ^velut pannus menftruatæinuc^ niunturn'ufticiædeincepsquales reputabunturC Si lumen,quod in nobis eft, tenebre funt:iplæ tenebrg quantg eruntCQuid igiturCftne dubio vanitad fim/ lis fadlus eft homo: in nihilû redad us eft homo. ni^ hil eft homo.Qiiomodo tamê penitus nihil eft,qne magnificat Deus C Quomodo nihil,erga quem ap* pofitum eft cor diuinumÇ'Refpiremus fratres. nihil fumus in cordibus noftris : forte in corde potcft aliquid latere de nobis, O pater miferico»'“^*^' àrum,quomodoapponis erga nos cor tuumC’ enim tuum,vbi eft thefaurus tuus. Quomodoau^ tem thefaurus,tuus fumus,fi nihilfumus'I' Omn^s gcntesquafinonfint,fîc funtantete:in nihilum«^^^ putabuntur. Nimirum antète:non intràte.Sic in iudicio veritatis tuæ : fed non fie in affedu pietatis tuæ. Nimirum vocasca,quæ non funttanquam finr.Ec non funtergô,quia quæ non funt,vocas:c£ ftinr^quia vocas» Licet enim non fînt,quantum ad
-ocr page 343-SYNODI TRIDENTJNAE. ET CAVSÄ IX.
fe,apud te tarnen fuut. luxta illud Pauli: Noncx opcribus îufti'ciæ^ed ex vocante.
Et w conclußont fubijcit hiecueria.
lam fi vtraq^ confîderatione diligenter infpexeri* nuisnos^quid fumus C imô in vna quàm nihiljn alf tera quàm magnificati^puto temperata videtur glo riatio noftra:fed forfàn magis auda eft:folidata qui dem^ut nô in nobis,fed in Ôominogloriemur. iSli^ lîiirum fi' cogitamuSjfidccreuerit faluarenos tim liberabimur:iam in hoc refpirare licet, Sed in al fiorcm fpeculam afcendentes quæramus ciuitatcm Deijquæramus templû^ quçramus domum,qugratf ï'nusfponfam.Nô oblitusfum/edcumetuetreue^ retiadico:Nos,inquäjfumus:fed in corde dei: Nos fumus/ed illius dignatione nô noftra dignatione*
De induftria collegimus maiorem aceruum didorum Patribus, qiübus perfpicuum fiat, quæ fuen't eorS per.* pctuafententia de hoc articulo dubitationis Paptfticæ de ’■«‘pifsione peccatorum, Atcphis didis proprièôf perfpiis atari eandem fententiamcernimvis,quæ eft Ecclefiarû j^oftrarutn, Extant £l fiæilia apud Bafilium et altos,quP bt^ error Monachorum amp;nbsp;Sententiariorum refutatur,qui ’niîncerû dodrinæ genus de hoc ettam articulo pepererûri
Confiât igitur hos dedubitatione Papifiica, Canones spertifsime pugnare, tàm cum expreflb verbo Dei, quàm aim fandorum Patrum in Ecclefia conièntiente à anti' fi'-’ifçitnadodrina:tantuincpabefl€ utafflidi^ ac proftra* tis agni#
-ocr page 344-SECVNDÄ PARS RECVSATIONIS tisagniti'oncirædiuinœ confcienqs opcm ah'qnatn adfe^ rat hoc dogma nouum, uc eriam aditum falutis omnciw interdudat, Qi. in imbecilltoribus quidem amp;nbsp;infirmis de^ fperauonem,in prophanis amp;nbsp;imptjs feairitatem carnau km SC contempnjm iudidj diuini alat, augeat^ magis atfgt; magis»
CânonTri^ * EiVSDEM SESSIONIS CANONE XXX. CONgt; dettiwt« de firmatiis cft cü'am fupcrftitiofus error de Purgatorio Vur^ntorio. quem qui neget, hune quoip habendum pro hæreuco Ânatliemate,
VERBA DECRET! funth^ec.
Si (Jutsp6/î acceptam iuPißcatiomi^ratiatn pccCiitoripocmtentiita euî^am remitti rzatum tteepœitie deîm dixcrit, vtnullus remaneatreatus ' nee temporalis exßoluendec uel in locfieulo, uelinfr^^^^ purgatorioyanteepiàm ad régna cadorum aditusp^^i^^ poßity ^taihemaßu
Hic canon qvoqve adversat^^R apertißimif Scripturicpinäteteßimonijs, loan, y
Qui credit in filiutn non condemnatur, lt;}uj credit Jam iudicatus eft.
-ocr page 345-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX.
Mttrci
Qui'crediden'tj baptisatus fuerit,faluus crit» n
Lucie i6. ref^ondet AbriJjom epuloni diititi.
Ingens inter nos óó VOS hiatus intereft firmatus, ,, Vthi qui velïnt hinc tran fire ad vos, non poftint« ,, f Teftimonia PÄTRVM: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ttflintonui
CHRYSOSTOMVS incap. t.amp;u,elgt;iß.ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patrum,
iî(brieos:liotnililt;t4,
NeCß enim quiinpræfentivitanon ablueritpec^ chrysoS cata,poftea confolationem aliquam inuenturus'sTOMVS. eft. In inferno enim, ait, qui'sconfitebitur tibi*:' ÔC nicritô:hocenim curarum tempus eft,S^ confliélu^ um amp;nbsp;certaminum: illud verô coronarum, rétribua tionum amp;nbsp;præmiorum-
Et alibi idtm:
Née putemus nobis, cum illuc venerimus,mife^ ricordiamefretribuendam,quiiion agimus vt ve^? uiammcreamui:accipere,,etfî Abtaham pro nobis roget,etfî Noë,etfi-lo\etfi Daniet Dum igitur eft tempus in manibus; plurimam nobis apud Dc^ / Um fiduciam præparemus»
THEOPUILACTVS ddfiÇtlrtiy,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
^Aatthiei.,
Poft vitam, ait,ülam,non eft tempus pcenitendi-rHEOPHi« amp;nbsp;optâdi, Proinde Dóminus aitfatuisvirginibus, lactvs» nefciovos,Slt;Ct nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bt
-ocr page 346-jia SECVNDA PARS recvsationts Et AVGVSTINVS contraPclag.Hy^ognoft, Ub,i.
A V G V« STINVS.
Pn'mumJnquitjfides Catholicorum diui'na aii^ toritate regnum crediteflecoelorumifecundumg^ liennam ubi omnis apoftata uelàChriiti Hdcab^^ nus fupplicia expcritur : Terciu plane ignoramus, imo nee eflein fcripturis faniflisreperimus,
EtalibL
Optimum cHec in incerta re^de qua fcripturæ modô taccn t ƒcd etiam contrarium dicunt, ne q uid adfererent_,fecundum fapientis Senecæ ; E)e rebus incertis non debes affirmare,fcd incertum iudiciuiU tene^ôCc»
HIERONYMVS ad caput éf. Efaù.
HIERO=
NYMVS.
Etfan(5lus precaturin Pfalmo: Ignofcemibi refrigererpriufquam abeam, vitra non fubfift^* Qui enim dum in hoc viuit corpore, veniam pecca^ torn non fuerit confecutus, 80 fic de vita excefltritj JDeo j3Crit,et elîè deßftitjlicet fîbi fubfiftat in poenis»
■ PoSTREMVS, QVi est NVMERO ciufäem Sefsionis quintac Canon, tandem furenter omncs damnat,quotquot décréta hçcSynodalia de ruftificatione, gloria’ Dei ÔC mer ito Chrifti defogarc dicunt ; V cretiiUnt: ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
dixeritt pirbancdodlrinam^a^^^
- nbsp;nbsp;nbsp;, luftifitaquot;
-ocr page 347-SYNODI TRIDENTINAE, ET C AVS A IX. jij»
^ußißcatione d Sanéla Synodo hoe prcsßntidccreto ex^
ali(lua ex partegîoritr ld)ei cr meritii Domini ^oßri leß Qhrißi derogare^O“ potiifs umtatemfi^ nojirt^ Dei denii^ leßi Chrßi^loriam illtßra^ ^^^iJ^nathetnaßt^
SeD NOS CONTRA HAEC SATIS MVLTIS ^enus Qc Scripturae amp;nbsp;Patriim teftimonijs demonftraui# *^us,Tridentinos Canones falfum prorfus de luftificatio^ hominis im pium dogma tradere,quod amp;nbsp;in meri^ ^Um fill] Dei contumelioium eft, Sgt;C admirandæ atqp ineffa^ ^ili mifericordix DEI immenfa dementia genus huma.* recipientis, manifefta audacia ÔC impie derogat: quo-« ’^utn repetitionem hoc in loco minime neceflariam arbi« ^5 mur.Quomodo enim fieri poteft vtnon derogetur glois ’’iæ folifilio Dei Domino noftro lefu Chrifto debitæ, (iy ^uemadmodura aduerfarq impie faciunt,iufticiam, qua coram Deo confiftimus, filio Dei detradam, noftris ope^ ribus amp;nbsp;dignitati adfcribamus,et in eo ipib tarnen fluduagt; reammisS«:dubitareveIimus,anDeum placatum habeai# »iiis,nec nerQuomodo etiam exiftere vera amp;nbsp;euidens Dei diledio poteft in eo corde,quod dubitationibus perpetuis »ftuat,anrccipiatur,anexaudiaturàDeo,an peccata rc^ mittere velit Deus cquot;
Et hadenus fatis de quinti conftffiis erroribus, quos nobis T ridentina Sy nodus obtrudere conabatur»
SEXTAE
-ocr page 348-SECVNDA PARS RECVSATIONIS
SEXTAE SESSIONIS
Tridenunæ Décréta
tmpia.
trror L Crf» Primo dccreto ièxti confefliis, inuenimus determine* nanti Stßios (uni à Patribus,quotnumerari in Écdefia oporteat Sacra^ »K ftxt£ d«xnenta:SCqiüpluraquàmleptem NouiTeftamentiSaO'3^ numero S4= ^^J^^^^^JllÇf^f^conccad3LC,hancprohxretico ÔC cramentorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exierminandum eiïè.
VERBA CANONIS E
Si ^uisdixerity Sacramcnta noua Legpsnottfitfi omnia d Domino noßro leßi Chri/loinpituta^autijf plura ucîpandora (puam fcptcm i uiddicet Baptifit^^f (Jonfirmationem^ DucharißiamyTxnitcntiamjCXti'i^ inamNndltoncmyOrdinem iz^jMatrimoniumyautdilt;^^ ahpuodhorum fiptem noneffc ucrè propriè Sacr^ mcntumyt^nathemaßK
S ED ET HVNC ERROREM SATIS CONFVTA'’ uimus fiipràjoftcndcntes duo tantum Sacramenta iti No* uo T eftamcnto a Chrifto inftituta, fî proprijisûnè hoc vet^ bo vti velimus î Haccquia ex iuperïoribus fan’s conftatitj non ybitramurhîc prolixins eflè repetcnda,,quaî «w”' alibi à noftris tradata Si cxpofita funt copiosè ac diligcn^ ter, vt verbofiore refutatione elumbis huius decreti non W
admodumopus»
OCTA/
SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA IX. jX»
O CTAVO EIVSDEM SESSIONIS CANONE RVR« fus de Sacramcnris tradunt, quôd ea ex opère operate,etî ' am abfque fide gratiam mereantur, ôcDeopIaccanu Ita enim habent verba Canonis*
Si t^uis dixeritper ipjà itouæ îegii Sacrant enta ex ope operato non confirrigratiam ^dßdemJôlant diuince pyoinißioniiad^aüamcoi^elt;piendatn ftÿiccre ^hmaßt,
ETHICCA'NONPVGNATCVMSCRIs tturisfanKflis^Cum enimperBatJtifmumremifsiopecca^ ïoruin nobis conferaturjUeceflanó oportet earn fide appre ^eudt,nec^ enim aliterapprehendi poteft,Noigitur folum ®pus Sacrament! feu adio abfœ fide, confert gratiam, fed ßde præterea opus eft, ut remiuionem peccatorum homo ^onfequatur SC apprehendat. Hacc fuit etiam S» Patrum de ^acramentorumverovfufententiaSiceleganterAugufti# AV Gvlt;i ’^Us lib. x.de vifitationc infirmorum cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STlS^VS.
Sacramentis diuinis fides plus,quàm verborum ^fgutnentatio adhibenda eft*
'Etadl'3(inncmtrlt;t^4ti(3Q,
lam VOS mundieftis propter verbum^quod locu fum vobistQuare non ait'?’Mundi eftis propter captifniurnjquo loti eftis;Sed ait propter uerburn, S^od locutus fum vobis nifi quia aqua in verbo blindât*
X Etlibro
-ocr page 350-jiX SECVNDA PARS RECVSATIONIS
Etlibro J. aditcrfMDonAtilhs, cap.
Ad facramcnti intcgritatem 8^ fanó:i'tatem nihi^ i’ntereft,quidcredat aut quali fideimbutus fit acci'pit Sacramentumn'ntereft quidem ad falutis anijid eftut accipias efFedum facramcntis annexé* - remïfsionem Icilicet peccatorum amp;c.quæ uerba tis oftendunt remifsionem peccatorum in Sacf^ mentis fide accipi oportere.
BMrßa idem fu[)er loanit,traa itatu 8o..
y/ nde ifta tanta uirtus aquæ^ut corpwtangat cor abluatjiifi faciente uerboÇ' Non quia dicitufi fed quia creditur*
Mundatio igitur nequaquam fiuxo 8c labili mento tribueretur^nifi adderetur in uerbo.Hocutf bum fideitantu ualetin Ecclefia Def ut per ipfuni credentem offerenternjbenediccntem^tingentcm tiam tantillum mundetinfantcm^quamuisnonV^ lentem corde credere adiuftitiam etore confiteriad falutem» Totum hoc fit per verbum, de quo Do# minus ait : lam vos mundi eftis propter verbum* quod locutus fum vobis.^
Kurßti in libro quxflionum ttoui ueterit teftAmenti .quiefti.
Quibaptifmum putaç carnali rationefubfiftere*
~ hie
-ocr page 351-SYNNODI TRIDENTINAS, ET CAVSA IX. jtj hic non eft fpintuali’s, nee donum cœkfte potent confequi,quifeper aquamj non per fidem iminutagt; ricredat. Âqua enim cernitur,fed,qui non uidecur, ipirituSjOperatur^vti fides in eo fitrquia ficutfordes corporeas aquajta fpiritus anima abluit à peccacis*
Exquibus didisnonobfcurè intelligi poteft âfhunc Canonem difcrepare à norma Sand«e fcripturç,amp; Patruni hacderefententijs,
Canonem de confirmatione Papiftica,eadem Seisi# One factum,fatis confutauimus fupra,ut non fit opus itéra« ‘arepetittone*
SEXTAE SESSIONIS
IL Decretum,Refidentiïc»
Dcaltero hocdecreto,eiuf^Canonibusadhærentibus, ^öperuacaneum eft prolixèuerbafacere,cùmconfteteos *^^ipfa nunquam uenifle in executtonem, neep etiam rece-* Ptos à derïcis amp;nbsp;facet dotibus fuifle,aut vlla ex parte obfer^ tiatosdd quod notum eft publice,SC omnium prquinciarir,
P^patum adhucagnofcunt,exemplis aperte conftare
Illud autem breuiter bac de re addi placuit DelecftisîCum «ecretum hocdebenefiefjs Ecclefiafticis Si derefidentia,ut 'tocant,à quibuidara Epiicopis,Hiipanis præfertim,urgegt;-tetur vehementius,et res eo fiîeélaret,ut maior Cociltj pars ^pprobatura uideretur Epifeoporum etcaeterorum antift{lt; tnrn,quibus popiili pafeendi cura cômendata effet,refiden ^ani;utprçfentes effent femperipfî,nee alios fubftituerent:
X ij ac ne
-ocr page 352-ji4 SECVNDA PÄRS RECVSÄTIONIS ac neadueifiiseam conftitutîonem ulla^ualeret difpcnfa* tio Pontifias îneqûe in «nam perfonam pltira confcrreiv tur beneficia Ecclefiaftica, cui decreto plerii^ etiâ per Gai# liam parebât Franciico id approbantetPontifex Pai^ ïus 11L odoratLis id qiiod agebanir in Concilio ,tracfîati# onem huius decreti fextotis menfibiis fufpcndi£,ÔC interea Epifcopos ad quadraginta pafîîm ex Apulia et Sicilia cob legit,quos priuatim de hoc decreto edodos Tridentuin P*’ ftea mifit cum Genuenfîum vicario^Atcp ita fufFragiorUii* numero amp;nbsp;clamoribus facile per hos, quod uoluit,in do obtinuit:vtdccern€retur,vnum efle Epilcopuin re ip*^’ nempe Romanum Pontificem, cuius cæteri omnes ma^^ cipia quafi fint amp;nbsp;creaturætquof^ is pro fiio arbitrio libd^ fibi adiungere poiRt : nec decere ut ht Pontifici modum rum gerendarum ulla ex parte præicribant» Hac rat^o^ ne exautoratum fuiflc falutare illud de refidentia decretv^ TridenünunXjlegari Principum Statuumjqui Concilié interfuerantjvbi domum rediêre ad fuos,publicè æditis ha^ de re fcriptis retulerunu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Ethacc quidcm hadenus de quibuidâ tantum, fiffîmis erroribus Tridentinorum decretorum: Caeteri reftantpiurimijfuo profcrentur tempore,nccdiisimidatiO' ne rem tantam tegi paticmur:Qiia de re hic,quo meh^® miufcp fieri pofsit modo,teftatum fit publicè*.
C^uæ autcm hue ufcp addudçfiintrationes ôf caufâf «es ,neceflariæ, urgentes, ac plenat pietatis,eac hauddub*^ æquis iudicibus amp;nbsp;intelligentibus omnibus facileproba' buntjStatus amp;nbsp;Imperrj ordines qui à Pontificijs fecefsioP^ feccrunt, amp;nbsp;fidei confeßionem quæ Auguftæexhibita^ ampledûtur, nuUo modoîn impiam hanc Tridentinç
-ocr page 353-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSÄ IX, jij podf reftitutionem confcntire poHè, nifi aut falfa óe manü ‘«te impfa dogmata contra confcknuam approbate, fuo«: 4uefeiudicio hærefis reos facere velint,aut receptamSC ’gnitam ueritatem tmptèdeferereæteni'm confentie'ndo in
Concilq continuationem,manifeftè oftenderent fe ap Pfobare ncixios fundamenta Pontificiæidolatn'æ:per *^^8ulam vulgatam, Quódratihabido firmet ca,quac ab ini inualida fucrinu
. Quôd fî difsimuhtfonc hac dC continmtionis approba* ^.^neextam tmpios Tridenrinorumdecretorum erroresta approbarent, defèrfionem mam'feftam oftenderent eP dodrine,quam receptam hacftenus tot aerumnis adferip ^Unttac quaß lugularcntur gladio ,quo nihil accidere yoniini poteft triftius;Bis cnim,quod dicitur, périt, qui ftu armis periu
.AdhæcfacilèintcIligantjForcvthocîpfb confenfu qui ^fp'eiftuf gß^pfjs^yei-itatem manifeftam quantum in ipfis prefsuri potius fînt,quàm adiuturi.Etenim veritas opprik *^«ur,cumnon defenditur» Etquinonrefiftit crroribus, Çonfentitinerrores,qucmadmodumipfe ait Innocentius ca, error.diftimft* 8^»
Quinetiam hac ipfadifsimulatione veritatis falfi teftilt;# crimen manifeftèincurrercnt.Quia tam falfus eft Si de falfo punitur teftis, qui uerum fuppi imit et omittit dice^ fc,quàmquifalfum adièrit, vt Bartolus, lafon, Innocenté ys,Panormitanus,cæteriqî tàmlcgum quàmCanonum interprétés omnes communi iententia tradiderunt, y t interim omittamus ,quod ex fuperioribus decretts impîjs,quæ recenfuimus,facile Si non obfturè animaducr# tiacquodamniodopracuideripoisit,quaha futura fîntea
X itj dequot;
-ocr page 354-■ SECVNDA PARS RECVSATIONIS'
décréta quæ de cæteris articulis dodrinæ controuerfîs aB eo conciîiabulo fint expedanda» Nam ÔC in Politicis nego cijs itaiudicandum fuadetratio,vt tefti qui mendax fall us in vnodeprehendatur^fides etiam derogetuf in reliqua tcftimonf) didione I. Qui falià fE Deteftib'. Et ita praeclaredixit Innocentius in ca, fraternitatis dehx-' ret,Et Bartolus inConfil» 88* cuius initium eft : In quæfti^ one inter Francilcum coL x» n, ^. lib* i. Bald.in 1. Si ex fel* fis. col. fin. C. de tranfand, ôt: in Confil. x8ô. lib.x.amp;^i*' confit. XX. lib. ^^.Coïneus Confil. 197. caca fin. n. xx. lib. Decius confil. 105:. col.4. adfinem,lêcundum veterem edi tionem. Et Alexander in confil. xr. num. 3. liÖh..Quio^ mnes decernunt pro bac lèntentia tanquam rcccptioi^^^* Item^HippoIitusdeMarfîl.in fîngul.rô.amp;S AymoCralt; uetta in confil. 9. n. lOi nbsp;nbsp;Quanto igitur in hac omojg^
grauifsima religionis coatrouerfia,qua non de terrent^ temporalibus, fed æternis amp;nbsp;fummis bonis litigafur,agei^'' dum fuerit prudentiusc'nec temerè quidquam deinceps icmalè iuratorum turbæ Pontificiæ credendüm, aut mittendum,cuminpræcipuis capitibus ôd articuKscaui« huius tam grauiter ac foedè impegerint hadenus,ôi^ à venlt; täte ad errores manifefiifsimos difccfièrint.
Atcp omnia hæc iatis docent,Status amp;nbsp;Impcrij Ordifl^^ nonpoflecitrafummumßlutisfiix difcrimenin tini huius Conciltj continuationem conièntire. Quæ nona recuiàti Concilij caufa hadenus fuffecerint*
PECIMOî
-ocr page 355-Synod! t-ridenyinae.' et cavsa rx jïz
D E C I Al O Non parum âi hocmouet Status , ätCßürdinesImpcrij,quominusfe TridentinæÔCcæten's Synodis Papalibus com'ungant libenter, aut admifceant: H^ôd multorum l'am annorum hifioria ac reipfa comper^ Mceti=t tumplusfatishabeantjPontificumRomanorum Concisdifcor» liaferè plus fempcr incommodi attulifle orbi Chriftiano duf,quàniiü ^uàm commodüac non rarô magnorum maloriim,motu^ rimant. ^ni,turb3ruin,(èditionum,cædium horrcndarum,acbcnQx cruennfsimorum occafîones et caufas ptæbuiiïca'nter
*plôs etiam Epifcopos amp;nbsp;Antiftites magts accendiflê dt^ ^cordias quàm diremilîe.Quodnon difFicile foret plwimis ^n^nium temporum exemplis docere,niG ea connnemora tio longtor quàm fert inftituti noftri ratio futura uideretur»
Nam, utcx multispauca quædam referamus exempla, VrbantKPon H^ibus manifeftifsimè confpici polsit Pontiftcum concilia ^tfex concilio tantum dilsidia,diicordias,bella etlanienas auxifle,fed fuo ^accendit jpfos Pontifices amp;nbsp;Ëpifcoposhoc Concih'orum prætextu JMi quidem dominatus confi'rmationem amp;nbsp;amplifi'cationê,^’^^^^“^’ ‘•^peratorum autem,SC Principum, omniumcp politicoru Rwbernatorum oppreflîonem, perpetuamcp feruitutê qüç# ’uiflèjVrbanuseiusnominis 11. Pontifi:x,quàm dirura •ncendium belli conflauit eo Concilio ,quod Claremond «abitum fuit ;■ quo Principes Chtiftianos ad arma contra ^aracenqs concitauit,recuperandæHierofo!ymæ præte^ graffâri domi poiset comraodius : quod
dlum arécentiôribus Sacrum fuit appellatum. Ëxquo dntum poftea extitit mutuarum cædium inter iplbs etiam briftianoSjUticribat Vrfpergenfis hiftoricus,ipfum tcm-^*crôfôlymitariùmcæA)rum corporibus undicpfiu le repletum, in ianguinemiièrorum hominum ad ge= ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X iiii nua
-ocr page 356-SECVNDA PARS RECVSATIONIÎ nua ViC^ conftitifle aduerfas acies ♦ Nec^ tilud fads ad criX* delitatem fuki'mptjs Pontificibus, quin ÔC omnium natio* num atcp prouinciarum populos his bellis implicarent/x^ citatoscp inter fecommitterentmutuis cædibus etlanienis, quæ inde vï^ iam annis ducentis durant,et orbem Chrift*'’ anum perpetuis dilcordiarum fludibus agitant atque con# cutiunt,quomodo grauiter etiam de horum temporum tibus Auentinus lib* ƒ» Annalium meminit inhgevert»^
Pleric|j omnes boni apernjuftijngenuijfimpl^^ ceSj tumimperium Antichrifti coepifle, quod cagt; quæChriftus leruatornoftertot annis antènobi^ prædixitj cuenifle eo temporc cernebantj mernod^ literis prodidere^Orbis terrarum tunc acardinebd lorum procellisiadatus eft. Genus kumanuiuun* diq^ turbinearmoruminuolutum eft : Orientales, atep occidentales inter fcarmisconcurreruntlN^^^ mannijGallkGcrmanijSaxones, V ngari,îtali, tânijChriftiani Occidêcales domefticis difsidfjs/'■ uilibus^armis attritifunt.Grgci^rmenrf,T utef, ÔC Arabcs,Hiipani,6lt; Saracenic A fiatici,amp; Aph’^^^ cani infeftisinter fc concurrérc fîgnis. Hierofol^^ f. ma bis capta^bis expugnataeft tprodigia appai”'^^^ re,Coelum frequenter ardereuifum: Sol at^ crebro præter folitum defccêre, complures ftell^ decœlocadereviiæfuntdgneæ acies,turmae et^ui^ tum,pedicum cohortes,ciuitates,cniès,arma cruen^ ta in cœlo vifa inuicem conflixêrc^
-ocr page 357-SYNODI TRIDENTINAE. ET CAVSA X
Quibuscthm tcchnis ac perfidiofifsi'mis machination ^ious «ndilt;qp paratis Gregorius VIL amp;nbsp;hic, quem modo diximus Vrbanus, Sgt;C poft eum Pafthalis IL rapta SCoC' ^upatatyrannideinEcdefta dC imperio ,fortiisimum imquot; perator€m,qiu cum hofteièxagiesamp;bisaperto Marte diquot; *^icauit, HENR-ICVM IIIL penèpuerumexfinuma- Crtidtlit^xpo Ws ereptum bellis diflFiciIimis,tam ciuflibus quàm externis tiftcii in Httt* ^^uoliierint, committentes eum cum hoftibusfortiistmis, ricum ^uariii dt fortunis ÔC imperio arte excuterent,id nimirum hifton'æ infp, fide dignifsimæ docent abundè, quas nemo profedó,niü fcrreus fiqfine indignationelcgit
Qua deinde audacia eundem excomraumcatum ^i’tiftûnorum Ecclefia profcriptS imperio exuerint, Rtv dolpho Sueuorum duce eledo, dira eft tragœdia : quando quot;^paoftenderevolens ftKepoteftatiseflè traderefiC abron 83reimperia,nouo ÔCinaùdito exemplo coronam RudoU Puo mißt,in qua infcriptus eratverfus ille:
Petra dédit Petto,Petrta diädema Rodolpho.
Cuius tarnen donationis exitus mox admodum triftô ^onfequutiis eft, Rudolpho, prindpe alioquin nonmalo, ^d à Pontificib* perfuaib,1çtaiiter in pugna contra HEN^
IC V M vulnerato amiflâ etiam dextera î quæ cum j^m exipif aturo allata fuiflèt,Pontifîcum perfidiam 8C (cc' •era fero deteftatus, ad adftantesEpiicopos hanc extrema ^occm emifit:Hæc eft,inquit,ilia dextera,qua fîdem Impe-* ïatoripromiflàm confirmaui,cuiusuiolandacan reifte vos mihiaudîores fueritis olim reddendae erunt vobisDeoran tones»
Quanta denît^ quàm impia crudelitate in hune ipßim
X V Impeç
-ocr page 358-Secvndä pars recvsationis
Imperatoren! Henn'cum,cum totdifßdlimanim adiicrfa'* nonum afperitates fern per luperairet, filtum tandem ctcs HENR-ICVM V» religionis fpecie perfuafitm conöta* pdpd filium uerintjVt patri poft longa certamina ÖCexagitauoncs ftringcrtgld= uifsimas imperiumextorqueret, Moguntino epifcopo iul* diumitt uifet Pq Pontificis ornamenta regia in confpedu filq ei intoki-'' h» patrisbj= JÇJ, detrahent, id à compluribus traditum eft memoria’» ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imprimis vero diligenter ab Helmoldo hiftorico et preshV
tero Lubecenß,qui paulo poft illa tempora vixit, annis i*» hinequadringentiSjöC in Sdauorum Ännalibus lib. ixap» 3X. Sgt;C iequente*Ac tanta fuitfilij in patrem optimum accett fad Pontificibus odijô(firæimmanïtas,ut non contentu» crudeli exagitatione uiuentis,etiam in mortuicadauer dcf{ uieriLCum enim Leodienfes proferipti quod patris partes fecuti fuiflentjCulpam apud filium deprecarcntur,non p”'' US eos in gratiam rcciperc uoluit, quam cadauer patris iW demortuieffoflum extra vrbem abijeerent in agrum cætera cadaucra:quod fadum fuit,toto quinquenm^ honore fèpulturac caruit,donee Spirarn poftea cfletdelatitj ut autor eft Henricus Muciuslib« 17« Chronicorum«
Idem Pontifex Pafchalis Robertum Flandriæcomiteitt in Leodenfes etiam, quod follicitati ad defedionem dike* dere ab fmperatorelegitimo noluiflent,immifit, mandans ut quemadmodum paulo anteCameracenfium Epikopa' tum,ita etiam Leodieniem ferro aeflammis vaftaret. Et extatLeodienfiscollegi) ad Pontificem epiftola acris ,qu^ amp;C fidem iurifiurandi legitimo Imperatori fuo debitam cx^ cuGntgrauiter,Ô!^ Pontificem,utfacem huius parricidialis belli accuiant,vrbemqj Romanam ceu Babyloncm impi^ am deteftantur,de qua lt;2lt; Apoftolus pn^dixerir fore,utflk
-ocr page 359-SYNOD! TRIDENTINAE. ET CA^SA X. jjr EccleGamDei hombilibus tempeftatibus tiirbaturafitac concufluratnihil etiam minus coniien ire Pontifia, quam ut is bella inter populos Chriftianos concitet. Verba eius epiitolæ inter caetera fie habenu
Nos attentihacnouitatererum,qua(erimusvnde/fgfyc„OTpo, He hoc nouum exemplum, vt pracdicatorpacis fuo tificeexi^opti ore,amp;f altcrius manu inférât bellum Ecclefîæ* Con tra Barbarorum inimicoruminfultusconccdût Canones etiam Clericis armaprodcfenfioneurbis
Ecclefi'æ^Bella uero indici Ecclefiæ per authors tatem Canonicam nufqua feripturarum lègimus^
Et fgt;iiulô
Quis Pontificum Romanorum fuis decretisurt 4^am authori3auit,quoddebeat Pontifex gladio belli in peccantes utKamp;^c. Curpromalis Regibus oraridebere Paulus aitC Icilicet, ut tranquillamui;’ tarn agamus. Effet Apoftolicum imitari Apofto furn : effet Prophetie um imitari Prophetam, Sed peccatis noftris merentibus,Apoftolicus qui etiam orareiamproquouispeccatore, ut tranquillam öi quictam uitam agamus,bellorum fax eft,
Etddnäe,
Nobis legem tenentibus obfjeiunt quod tranß grediamureorum nouas traditioncs, Atillisdicit Dcus:Quare uos träigredimiiii mandatü Dei progt; pter traditiones ueftrasvilubet Deus ut que funt Cg laris reddamus Cgfari^et qug funt Dei, DeoJn häc fenten
-ocr page 360-m SZCVÎJüA PÄRS RECVSATIONIS fenccntiam öd Petrus amp;nbsp;Paulus pedibuseuntamp;Tc. , Extat autem integra hæc epiftola,pié ac grauiter fcript^» inter volumina eoncdiorumorbis,tomo fecundo,pag.ioS*
Potibificunt I am veró,qiiales in FRIDERICOS cxtiterint Pon^ Kam. in Vri^tiüccs Romani,quam nonnififunditusnobilifsimahac^*^ dtriw fielen hudaciCsimahmilia. Imperatorum Germanicorum delc» t«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;C extirpata conquieuerint,id nanini ignotum efle potcK»
qui hiftorias noftræ gentis legicÄc plcnæ funt taliS exefli^ plorum hiftoriæ noftrorum Principum ,quos vt prem^^ rentjfibicp fubiedos rcdderent, vetere Imperij dignitatel^' befadata,quid non tentarunt accenfis tot bellis ciuilibus externis Pontifices quos poflent contra Imperatot^^ ''concitatis hoftibusc'Ipieetiam Gregorius lX,nihiI veró^? fuit palam apertcdicere, potentiam Germaniciimp^’î’ nimis quàm expediret Romanis Pontificibus crefcent^*”’ Omni ratione uideri fibi infringendam, atcç etiam, fi ratione fieri poflèt^funditus euertendam» Itaenimde^^ Aucntinus exprelse referu
Gregorius I^^'Pontifix maximum ßdingcnucfiteturyUißm eßeßaminibffs Romanefß^'ß imperium Germanummagisßorereiptäm ipßs rettplaeuiße autem id contundere at^ dißordia debilitareßdin cineres (Juo^ attpßauiUas rediger^y amp;nbsp;Fridcricum aßßtgio rerum humanarü deturbarc.i^^^ tljequot; quae verba an Apoftolica fint, 5Cdigna Pontific^j^ fiDfjs placet,vicarioChrtfii,non difficile eft iudicarea f
intclligcte»
-ocr page 361-SYNODI TRIDENTINAE. et CAVSA X.
IISDEM «I^LVDOVICVH
« uermanica gente Imperatorem euertere QC peffundare adua-fi^ conati funt Pontifieeamp;,Germanianiomnem,Itaham,ac ui« tudouicum cinas prom'ncias difcordijs accendentes,ut Rcgibus et Cç-- j j faribus fublatis monarchi'am qua» moh'ebantur conftituo erenu Quade re fertptaextant à multis eo tempore édita* Fuitep tantus Pontiftcum furor jut Imperatoreexcommu* ï^tcatOjfubditos fideiurifiurandi quolmperatorileginmo tenebantur,{bIuerent,Ôi^ monachorunT,quosprædïcatores Uocant,agminainomnes vbiqp prouincias mitterent,quf Imperatorem diffamatum etiam in plebis odium publiciS adducerent* Principes etiam aduerius Imperatorem con:« lt;:itarunt ad bella ,quibus Cardinales amp;nbsp;Abbates^ pafsim præficiebant capitaneos ut plenifsimé refert Marfilius in ' libro de defenfore pacis, vbi fatellites iffos Pontificios no# opinât pugiles diàboli, âS grauiter monetomnes Reges ôi Principes, ut hoc exemple Ludóuici Imperatoris diicant eauere fibi à Pontificibus; Et in altéra parte eiulHem trada
cap^i^. lcribicChriftipatrim'onium âPonrificibus pef fîmo exemple in militum copias efFundi,çædibufcp et bellis exhaurirt, omnium dèniqp fcelerum exculàtionem homines impies à Papa fumere*.
Quem animum fanguinarium cædis cupidiim aeri^ ter etiam in Pontificibus notauit Baptifta Mantuanus,im* primisprudenspoda,amp; rerum humanarum tntelligens: Sic enim iib, n Syluarum fcripfitintercætera»
Ronid quid itifanii totiaf quid (anguine gjudest Quid gerii imbcîli (picula tanta manui
Qjtà ue(dnaruisi jhidioq; Oi-marts inani, iantfenio la(Jdi débilitante maniK.
pauîà
-ocr page 362-^j4 SECVNDÄ PÄRS RECVSÄTIONIS
Et pdulo poß.
Sic furK,ut Ipumis tx ore cddentibiK dtrox, EuinüneiK quoties dente minatnr aper.
SicfremiiyUt frendens,cuin ßtred uinculd mdndit CerberMyZy Stilus murmure turbat dquM, Tufratres m beüd uocdf,mfiigttora patres Etfcelut omne audes,Q^ paris omne nefas, Eos or iura negof, homines zy numinafaüis Et louis imperium,nec Ehlegethonta times.
Qy^B etiam ôdqualisCO NSTÄ NTIENSI CONCILIO (ancitafitconcordt'a,quanta exeoträn«’ quillitas rerö in orbe Chriftiano extiterit Hufsitarum beP Ium amp;nbsp;motus Boiemici abunde docere poflunt,defcrip“ ab ÄeneaSyluio àC Olmucenfi Epifcopo»
Etquisdeinde CONCILII BäSILIENSI^ cxitus fuerit, notum eft bello conflato,quod ÄrmcniacU*^ hdiculo vocabulo didum fuit,quo etiam idem Cond“^ Pontificis Eugentj inftindu tandem fuit diisipatß # tum autem motus iftivarijs prouinctjsSCpopulisd^. dederint, etiam hodie ueftigia quæ per Älfatiam Si ripam,altjs^ in locis reliqua funt,fatis demonftrant»
Non aliter noftra ac Patrum memoria PISAN^^^^ CONCILIVM tradauit Iulius IE quod tandem pter infefta Pontificis arma,quibus Italiam, omnescp i‘* nos inuoluitjtransferri Mediolanum oportuit. Fuic^ Pontificis adminiftratio adeo quieta fcilicet tmnqt’î ’ ut conftet annis non integris ieptem, ad bis centena homtnum eius Pontificatu bellis,quæ varia ac funefts ût,mi(èrrimè perijflctHifuntegregq facerdotis óc(üccc
-ocr page 363-SYNODI TRIDENTINAB. ET CAVSA X.
Apoftolorum frudas lêiltcet ÔC difctpïinçexerr.pla,gla# ^ium Petri,quo Malcho auriculam ab{adit,tn Chriftiano* (anguine nefarie laiïantis.
Redifsimè quidem de Pontificu ofFicio Optimus et do^ ^((sinius E R. A S M V S, in Apologia aduerfus Stunica:' ‘’lafphemias.
I Romanum Ponti'ficcm ^inquit ,ut uerè Chrifti
I '^’carium exhibeat, cupio pacificatorem elle , non ^^Hatorein, ncc huic aut illi fœderi ad mixtu m, fed P’rentem omnibus communem,cxæquoconfule5gt; ^^Omnibusamp;C. ^talio-locoidem.
Quamnonnullipoteftatcmin lucis Sc tênebra^ j^iTi angelos plus æquo tribuunt Pontifici, ea ueb brnutercturPontifex adorbis Chriftiani concord
' ^'3rn pacem inter Chriftiani nominis proceres
I fl^^bilicndam.
I nbsp;nbsp;nbsp;Sed perpauci (ane ex. om ni Pontifîcum numero inuenP
^ntur,qui hac mente foerint præditi:plurimi qui,vt CrinP *«s lib, 7, de honefta difciplina cap« 13. fcripfit, fub nomine '
I *’^Jigionis. nihil nonlicerefibiopinatifintCum^ ad inftrir ^ndos hominum animos, pacemcp humano generi concw (iandam, creatiatcp inftituti primum uideantur, nihilma'
I §is conantur,quara pro libidine (cditiones inter Principes
Q uosdenicp his annisproximisdiicordiarum motus turbas pafsim excitauerint in Germania noftra (u^ priores Synodi TRIDENTINAE, habitæadannum:
EVI. amp;nbsp;deindeLIL quæqûe ex illis fecutæfint cala^ ^£Éi^Q‘21æjKrumqûç omnium perturbationesac difficul#
-ocr page 364-.r ?î(5 SECVNDA PARS RECVSÄTI0NI5 diffîcultatcs plurimæ, quotiiâ id adhucmagna ex parteis' ocwlis hominum defixum manet, ÔC animus quodâmodo «neminiflèhorrctluducprefugit,longiorem horum malo-rum commemorationem ÔC non profeduras querelas hic omitnmus*
/- Hçcigïtur aim ita ttnt,cum^ Pontifioim autoritäre i^^ dida habitaep Concilia ad tollendas in dodrina corrupte^ fes jdifsidia^alioi^ morbos non tantum nihil profueriW hadenuSjUerumetiam occafiones utplurimum prçbueiifl*' maioribus difcordijs.,animorum ßC voluntatumdiftralt;^l^ onibuSjperrecutionib.bellis óólanienisïld quod defupcri'’ ribus concilijs Tridenti habitis reipfa experti iam non ßne vulneribus,diipendtjs, ÔC doloribus noftris,ut multó meliora fperare de prçfcnte hoc Concilio polfin^^^’ (Ïquidem,ut dicitur, præteriti ratio fcire futura facit: lt;1^* femel malus,femper præftimitur malus,eoep magis,fîq^’*^ non femel fed iæpifsimè malus deprehendatur,
Proinde conftat redè etlegitimè facere Status næ Confefsionis,qui tam periculoib tamcp multis nonitn* bus im pio Concilio (èie non adiungant,3ut talium cor^or^ lt;io impliccnt,de quibus Pialmus primus exprefsèatónc^' los elle quinee ambulent in Concilio peccatoru,nec in corum conGftant,aut conlèffii fedeanu
Itamonuit SC Ludouicus Romanus egregius lurifcn*'^ (ültuSjSC in talibus negocijs uerfetiisimus, qui floruit^n’^ pore Bafiltenfis concilij,vbi etiam diem fuum obijtJs Con filio9» ait: Imprimis fedulö faciendum,ut ma nus rctineamus mundas à fanguine quem PontiK Romanus fundic, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Qtiin
-ocr page 365-SYNODI TRIDEMTIfîAE. ET CAVSA XL JJT
Quincriatn ,€ftcurtotop€dorcgradasagant ht Statua
, qui tot exempUs præmonere ÔC erxidire ipfos uolue# de tantis rebus, etalieuo exetnpio reddere cautiores^Ete-' ^tfœltciterfaptt,qui(quis altcno£xemplo fapi't»
^NDECIMO*quot; Eti'atn hoc confiderandum ^CTittnhaccaufàjôiT qutdem accuratiusiquod Pontifex cumfoctjs fuis fîCaddîÆs,hos ImpcrijOrdines Status, qui dodrinam fidet Auguftana confefstone expofitSam-frquot;^ pîe(rtQtur,neuti^ pro membris aut fodjsChriftianæ et Ca-' wiolicæ Ecclefîæ agnofcat,fedprohçredcis excommunica? tcmnentK,^-^onis fuæfuImtnibus,anathcmate,ô(Sexecrationibus extra hireticit ^cclefiam ChrtftianorS eïcdos ac profcriptos iampn'dem damMntis, ^fepiuscondemnartt,at£p etiamnum quotannis Bulla 'dKnç,quain vocanqdamnatos tnfeftet,dtra quçtp ac mot
minttans:Nec tantum edida contra noftros fangbinc *5*^ipta promulgctjfèd multos etiam de dodrinanobifeum •^ntientes crudelifsimè perfequatur pafsim ÔC interficiat»
igitur caufa fuen't,cur hune,qui fepro hofte ÔC carni^ quot;5^ potius quàm pro facerdote gerit, ceu caputEcclefîæ ^hriftianorum agnofeantôd venerenturt’Etenim ÔC Pon^-^iftcumiurecautum,traditum^fcimus ,fruftra peterc ho^ noretn debitum,qui,quem debet,non iple etiam impendit* Cur ego te habeam vtPrincipzm ,cumtumenon nabeasutSenatoremC’aitca.Elfofubi éltis.difl.çç', in Dccretis Gratiani: qui canon defumptus eft ex Hierony milib, ad Nepotianum de vita CIcricorum,num» 7* ScitS cft,inquit,Domittj illud:Cur ego te habeam ut Principem, cum tu me non habeas vtSenatoremç’quod Lucio Craflb
Y attribuit
-ocr page 366-jjS SECVNDA PARS RECVSATIONlS attribuit V alerius lib. ó, capite: De liberè didis.
Eodemcp argiimento olim in pari caufaßafilienfi Con-* cilio Ludouicum Romanum vfumlegimusaduerfusE'^^ genium Pontificem in hæc verba,quæ extant in volomiß^ reiponforum eins confii, ƒ!ƒ. num. i^:
Siiple PapaEccleliam non honoratjpfum falu^ britcr admonentcm,nec tum merebitur ab Ecckb^ honorari, it a ut tollerct ipfui n cum Ica ndalo regend tematep incorrigibilem , lubi]ciens illud Oratoria üomitq;Curegotehabcam,8iC.
Atcpexeofimiliter,utex fuperioribus ,efFicitur ac tet, redtifsimè facere Status amp;nbsp;ürdines Impertj, qui gant feie à Papa QC eius fadione impia, nec iure vllo ten^ ri, vt indebitum,Slt;; quem priuata ambitione fibi Pongt; tifex arrogat honorem,vlla in parte déférant,fed poiius pro virili fedulôeius conatib» impijs aduerfentuG
Xiî.
Caufa rteufd tionis, confd tntiiepericu= lu in deferen= dd caufd ueri tatif.
P O STR EM Et banc neceflâriani æquiisimam diiïèntiendi ac difeedendi à Pontificijs caii'' fam Status arbitrantur, quæ optimo ôif honeftifsimo cuicp {empergrauißimafuit,nimirum confeientiæ religionem, qua bonis viris nulla maior necefsitas accidere poteft. Vt autem rationes hadenus expofitas omnes iusep deqj face* re veiint, nec pro rei magnitudine fingula æftimare, vitatn etiam 2Cexiftimarioncm, omniaqj quæ habeantcarifsinia' pacis publicæ caufa boftium acexbilsimorum ôc infeftiis^ morum
-ocr page 367-SYNÓDI TRIDENTINAÊ. ET CAVSA XII. trorum poteftali'permi'tteré,atqueextrema qùæque fubgt; irelibenter : tarnen tanta hiüus caufæ vis eft, ut, quoniam non tam ad ipfos priuatim, quam ad diuini nominis glori-* ficationem pertinet, nuliibiminusquàmhîc de alienoqd^ quam largiri aduerlartjs queant»
Etenim cum intelligant Status bancdereligionccon^ trouerfiamnontàmhomines quam DE VM ipilimipe^ tîîare, cuius ncgocium hîc præcipue agitur, amp;nbsp;cuius im^ tnenfo beneficio ad agnitionem lucis EuangeUcæ clement iifsimèpeidu(flos (efe agnofeunt : facile cogitare pofliint, non nifi fummo ingratitudinis Icelere, ac confeientiac periculo grauifsimo, adeoep læfæ maieftatis diuinae atro.' cifsimo crimine ifta Pontificum Concilia, quibus nihil aliud quàmveritatis Euangelicæ opprefsio quæritur, SC pacis atep tranquillitatis publicæ perturbatio tentatur,ap^: probare vel agnofeere polie. pertinere etiam uel imprimis ad officium fuum vt propter gloriam Dei amp;nbsp;falutem fiP am,fuorum^ quibus præfunt,m agnita Euangelij veritas te conftanter magno-zelo perieuerent ac perfiffan t, neep ab ca Vila ratione fe abduci in omnem æternitatem patian-
Quemadmodum Deo adiuuante nec deierere earn dodrinam vnquam in animo habent, neep etiam, fi capi# undos fibiinimicos feirent omnes homines, deferere earn, eiusûe confefsionem defugereper conicientiam vlla ration ne poffunt autdebent, V t enim præclarè Papinianus dixit Q.uæfasftapietatem laLduntjexiftimadonctnjUere#* cundiam noftram,ÔÔ generaliter, quæcuncp contra bonos mores fiunt,ea nec facerenos polie credenüi dumeft l.hhus 15^,H. Deconditionibus inftiturioigt;
Y
nuni^
J40 SnCVNDA PARS RECVSATIONIS
nu iu ♦ Qtiod etiam ipfî Canoniftæ,amp;I interprétés cius iu# ris quo Ponrifici] utuntur prolixe tradunt, ,^ outra iegem conicientiæ nenuui elle obediendum,ne Papæ qui^ dem.Quia nota fit tritauox: Quicontraconfeien^ tiam agit^ad gehennam ædificat.Quippeconfcien^ tiaeft mens fibüpfi confciaj,amp;flosintene(flus,amp; apicibusanimgutredèBaldusfcripfiuEtutidemî Con feientia eft oculus cordis, quafi cordis feientia, quædebeteftèficutfpeculumfincmacula» Quinet tiam confcientiaeftfecretum fecretorum^ôd nihil liudnifîbonusuir, qui intra te loquitur in tuo:Sednoneft frater aut monachus , qui habcat diabolum fub cappa,vt facetè dixit Cynus lurifco’’ fultus antiquuSjôô placet Lanfrancoin tracTtatu«^^ arbit.inverbo:redult;fî:io.n,;4.
NeQVE VERO rationes- SOLVM HVIVS RECVSATlONi^ (ùæ Status habentneceflarias attp honeftifiimas, veru*’^'^ ctiam exempla permulta fandorum in Ecclefia Patrt»”»^ quidetredarunttales Synodos,quib*non veritatetn tif ièd ftabiliri idolatriam ÔC tyrannidem animaduertenj*^ ctiam iîindidac fuiflènt à fummis Magiftratibus, Caefaribusi.
Ita CONSTANTIN-VSrmperator cumin TYK^ Concilium congregaflèt^quo de Ariana caufa rurfus gnofceretur,euocatis edido Epiieopis omnibus amp;Ecdc^ fiarû Antiftitibus 5.fnter quos comparuitet Potamonj^at tyr, Si alij complures pietate SC vitæ fandimonia praeftaiy
-ocr page 369-SYNODI TRIDENTINAF.. ET CAVSA Xir. J4» tes vin: A thanaGus Epifcopvis, qui SC i'ple volens æ non inuitus ad Concilium præltô kut cum animaduerterec ^agnam partem Epifcoporum no obfcurècolludere cum Ario hæretico, nihil moratus, confeftim nodu ex vrbe di^ ‘cefsit ad Impcratorem,qui in vicinia commorabatur, leep J^cabiüone Imperator! grauiter id ferenti excuiauit humk fignificans certö aduertitÏè fe, præcipuos Coneiiq fu^ turi viros etiudicis et partis muncre tuncturos,fuboidinagt; tos etiâ contra le calûniatores à quibdalsó eflet aceufandus, Indida quo^ poft ab eodê Imperatore Ä NT lOCHE^ NA Synodo, Maximus qui fuit eins temporis Epilcopus 9ierololymitanus,aGcedereadeam noluit,licei vicina ei ^flet Antiochia, norat enim animum Conftantini iam Ic--tJniftum atep infedum Arrianorum fraude amp;nbsp;impofturis, Acdeinde SYRMIENSI SynodoConftanttj autorp täte congregata, contra Photinum in Hungaria renouan* ^tn blalphcmumHcbionis dogma,negantisduas in ChrP fto filio Def naturas, cum intellexiftènt EpiCcopi Occiden-* tttttrtero Arrianos,etlïvocatiab Impera--tore effent Occidentales, non tarnen venerunt ad Syno^ ttom. Atqp ex omnibus Occidentis Epifcopis folus Olïus Cordubenfisab Imperatorecx Hifpanijs euocatus adfuit, »edfaneperquam in féliciter, ab Ärrianis uel coaeftus vel perfuafiis utconcordiæ conciliandæ caufa fubferiberet de^ prauationi NicçniSymboli,quaut Arrianæcontroucrfiac • tiouo cothurno lùbueniretur, pro vocabulc - epo^ ’^ebatur ÖAOI©-’. Cuius tarnen Epifcopi, âlioquin boni tnprofefsioneveritatis conftantis, authoritas mox ab Argt; n'anis obieda fuit alfjs etiam qui adfentiri noluerant, pcrmultas Ecclefîas pcrturbauit.Quam ob caufam grauP
Y in ter
-ocr page 370-SECVNDA PARS RECVSATIONIS
ter pofte j eundem Ofiiim reprehendit Hilarfus, non tan* tuin ftultiiiam fed etiaminconRanuametobijciens» Vt multö preftiutret nun^ Ofium veniiïè ad iftam Synodum»
Ita C Y R. IL L V S, Hierololymitanus puSjCum Gregorio Nazianzenoconfenfu dedocflrinaini'' tOjCa Concilia quibus vocabulumô.uoîso'ioç defilio Dcifni^ oppugnatum fugit,obiecftis faaae Scriptura: teftimoni]Sj QC interpofita appellatione»
Similiter PA VLIN VS,Treuiorum Epiicopus è diolanenfi Concilio difcelsiqpoltc^ iènfit Auxentium fcopum cum ftio fatcllitio infidiola confilia tradiarc»
Recufauit CHRYSOSTOM VS adiré adwet^ fus fe indiciam Synodum» Ac permulta fimiiia exemp^ extant pafsim in tcclefiafticis ÔC cæteris hiftorijs, ubi pp dodi viri etiam priuatiaut fugeruntfufpedas ^infidi^^ fasSynodos ,autprotinusexillis difcelTerunt cum imp^^ dogmata ftabiliri animaducrterent,
lt;jf Att^ hinc eft quöd ctiam Pontifido iure conftitütüin kgirauSjlicereimpunerecufarequæuis Concilia fufpc^^ S)C periculofa» Etfiquideminciuilibusacleuioribuscau»® licet iudicem quemuis fufpedum, inimicum, incoinpcK^'' tem,iniquum, iure optimo recufare, quantó magis id grauifsimofideiSC religionis Chriftianæ negocio licebit-
Rcdè itacp Gelafius : Qucro, inquit, indicium, qtiod prætenduntvbinam pofsitagitarE an apud ipfos, qui dem inimici cum fint, telles ôd rei amp;nbsp;indices ernnt fSed tali indicio nee Humana debent committi négocia* Quod fi in indicio, vbi ijdcm fnnt inimici qui indices, ncchinna“^ na committi debent indicia: quanto minus diuina, id eft, Eccleßaftica,, Quifapicn$.eftimclligat»
-ocr page 371-SYNÓÖI TRIDENTINAE. ET CAVSA. Xll. jj4j Et ^mIó pöß.
Nam quodammodo naturaleeft,fufpeélorum Judicum inlïdias deciinare,et inimicorum ludicium uellerefuaere»
ö
, Ad hacCjamp;r ipfi Canoniftæ atcp interprètes iun’s Pöntifp ^nfatentur,cuilibet impunè licere reeufare Concilia qui? bus non ipie eciâ Papa praclens interfit, vt videre eft apud lacobatium Cardinalem in nAdatudcConcihislibro$^,arfi ticulo 10»
Qui tamePapa etfi hiric Cocilio intcreflet praciens,vtafa co procul abefle fcinius,nihilôminus redè â Statibus et Or dinib. Imperq recufari poftet vt hoftis apertus capitalis, ac tnultis nominibus alteri partium meritó fufpedifsimus, Quaderefatisànobis expofitum fuit fuprà.
lam verô cum caput ipium partis aduerfæ propter muletas caufas Statibus fit meritó non tantum fufpedum, fed hauddubièproilloipfo,qui prædidus fuit, Antichrifto
hofte Chriftiani nominis execrabili habendum : coniègt;' quens eftôC membra huic capiri adhærcntia, Cardinalp Uni, Epifeoporum Praelatorumqûe gregem omnem ei iip ratumôC obftridum vinculis ardifsimis, non minus fu? fpedum nobis efte oportere. Ac quemadmodum exclue ditur Papa ipfe,cum deeius agiturnegocio aut fado , ita pariterexcludidebereeius Cardinales amp;nbsp;Epifeopos. Cum enim caputfufpedum eft, etiam alrj,qui caput verifimiliter fequuntur fufpedi fimt meritó. Quomodo Abbas póft Vincentiumnotauitincap.i.num. 14. Extra: deiudicijs» Aedeadhafrentibus idem quod de principali iudicatur,
Y iiij vtrede
-ocr page 372-j44 SECVNDA pars RECVSATIONIS vt rede Philippus Decius contra Concilium à IVLlOït ' Romç indicium argumentabatur in fermonequiadieclus j ellconi'ilio eius i^i.num. xo*
Atep hoc ius eó magis locum hie habere in caufa haC præualcrc debet, qued ad Ecclefiafticos uel imprimis pet' tineat, vt indicia ex cenfuram Ecclefiæ rede regant, ôé co* gmtioni minime fufpedos aut alteri partium addidos pre* nbsp;nbsp;|
tictanu Ecclefia enim cum fit cultrix et audrix iufticiac,non nbsp;nbsp;■
patitur contra iulticiam quid^ in feuelinalterum fieri,te* xtus eft in cap«u s- Sed diuerfum^de alienatione feudi. . de re, ÔC de iudicio æqualiter ÔC abfcp omni fufpitione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|
ab Epifeopis conftituendo, copiosediftèrit Zafius in epi' tome feudaiis dodrinæ parte u. n, ix. 15.14. ij, 16.17*
Quinetiam licet plericp Epiftopi qui Côcilio huic inter' funt, minus viderenturaddidi Papç,cuius tamê planèfun^ adiurata mancipia etfertiiomnes ,nihilominusredèidre' Gufari poftèt.Cuconfteteâefle Pôtificis in fuos poteftaté,uj facile quofcuncp ex fuorû numero in ordinê redigere adigerc polsit,ut ne hifeere quidé contra aufint.ldcp eô ma* gis cû totQ CQllegiû iurifiurandi fide ac vinculo ardifsin}^ habeat fibi obftridS. itaep propter caput Synodi merito tota Synodus fit fufpeda, vc præclarèdocet BalduS 1.1. c. Si redor prouinciæ.Praefertim quando vniuerfitas et fubcft«Pereaquænotauit loan. Andreæ in additionibu® ad Spcculatorem, tit. de indice delegato §. fin. verf. Item quodexpIuribusn.S.Etquandoillud caput adeo fît po' tens, ut et non aufît contradicere vniuerfîtas ,iècundum Baldum in cap. i. De iudicijs, quem. refert Felinusn«^* Idem^ placuit lacobatio lib. aut 10, col. 3.
tertia
-ocr page 373-SYNODI TRIDENTINAE.
TERTIA PARS TRACTATVS, quæ eft
DE FORMA ATQ.VE RA* none lihcriyChrifliani,lt;(^(xcumc^ niciConcilij^
ACTENVS IGITVR, QVA FIERI potuit breuitate ac fimplicitase ,ras! tiones neceflarias, graues ,accon' ftantes expoRumus, cur Principes Sc Imperij Ordines quioblatam Au guftæ Confeisionem fidei ample# duntur,reftitutam à Pontifice PIO IIIL SYNODVM TR-IDEN^
Tin AM nulla in parte agnofcendam fibi, aut etiam ad' cundam arbitrenturladdita fimulcommemorationefacra# futn literarum-teftimonijs confirmata, quæ fit eius Conci' cæterorum omnium decretorum accontinuationum
Pontificiarlim ratio* Atqj his fatis ^ut arbitramur,inftitU(S tæ fcriptionis noftræ pars alteraRiit explicata*
Reftatnunc,ut,(ecundum ea quæ ab initio propoRiP mus, tertium eundemcp vltimum rccufationis huius lo' cumbreuiter perftringamus,qualeRilicet R'tillud Conci# Hum ÔC Ecclefiæiudicium,quodin his dereligioncdifsidtjs Y V cognofccH'
-ocr page 374-TERTIA PARS RECVSATIONIS cognofccndis ac dtjudicandis non tantum rcuerenter fiî agnofcere Status teftati funt fetnper,verumetiam multis iam in Comilljs SC cortuentibus publicis farpius ex anigt; mo apud imperiumefflagitarunt,atlt;^etiamnum precibus ardentibus à Deo Opt. max. exoptant: cuius etiam pro^ grelfum,quantum in ipfis eft, fumma voluntate SC ftudio omni iuuare ac prouehere cuperent.
Necpenimquacfuperiusde Concilqs dicfta funt, ita aC'' cipi Status volunt,quafiomncm dedocftrina cognitioneiu^ ac légitima ueracp piorumex verbo Dei iudicia, quibtJS controuerfiædedogmatibusneceftariô inEcclefia dijudi^ candæ funt, afpernentur:aut iudicia piarum Synodorum» ac décréta verbo Dei conientanea ferre nolint: quæ, pro eO ac debent, plurimi faciunt venerantur reuerenter, non ignari quod etiam vetus ÔC purior Ecclefia ad tollendas de religionecontrouerfias hoc veluri præcipuo vfa fit retne' dio, piarum ftilicet Synodorum inditftione : SC fi natiii'^ rationem fequi volumus, ad explicanda dubia, rcmouen' dos errores, tollendascp controuerfias iudicio omnino of pus fit ÖC cognitione, ut de re ip fa tandem definiri ac ftanH pofsit.
Etenim non difficile fuit intelligerc, nec obfcurè cerner bant Status, fi omnem finedifcrimine cogriitionem Ecde^ fiafticam,omnia^ Concilia,iudicia Orthodoxe Ecclcfi^-omnia in vniucrium reciifaairi enent,quam illud pijs ôiî intelligentibusomnibusinfblens,odiofum,ac multis nO' minibus meritó fufpedtiim effet futurum, quafi' de caufx bonitate parum fibiconfiantes effugia SC diuerticula Sd la^ tebras quærerent, ôô.quod rcorurn eft, indicium fubterfn^ gcre conarentur. Siquidcm qui iudiciqm refugir,is de iu ftii* cia caiP
-ocr page 375-SYNOD! TRIDENTIMAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5-47
CW caufæ diffidere videtur, ut Canon ait, 0£f, qucmadmo* dum eft in Mimis PubJianis,fatetur quodammodo factquot; ^us,qui iudiciumfugir?
Qtiibus ftifpitionibus ut tempeftiue occurrerent Status, ut ad poftcros extaret teftimonium publicum voluntas tisipfoi um. Vifum fuitDeledis hoc in loco fententiam ftw am de ratio ne legitimi Concilr) breuiterexplicare, eacp cok ^'gere certis rerum capitibus, quæ condttiones ÔC qualita* vt ita dicanruSjfubftantialia compledantur cats Sy^ nodi quæ ad illuftrandam Dei gloriam, deep religione firgt; »nam concordiæ ineundæ rationem momentum habere Videatur. Quam indicationem noftrlm bonos omnes ^'■anquiilitatisEccleiîæ amantes gratamhabituros,ôdftu^ dium noftrum, pro eo ac decet, in bonam partem candide Reijuißtd ia» ^cerprctaturos omninô confidimus« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßi Concilij,
PR INCIPIO igitur,ScampliftimorumIm#Con» pcrijOrdinumratiofummahoc exigitur,amp; ipfa Imperij uiaieftaSjUtChriftianiSC œcumenici Concilij indidio gubernatio fiat ab ipib Imperatore, fummo orbis tcrrarum wonarcha amp;nbsp;magif batu^ Eftq5,ut fupra demonftrauimus, hoc eins munus proprium, quod à nemine alio aut fuftipi autperfici poteft. Ita primus ex vniuerfo orbe Chriftiano conuentumi haben'curauitConftantinus magnus, öC pöfl:
I nbsp;nbsp;cum Theodofius Primus, qui Diuo Ämbrofio,nonctiani
Romano EpÜcopo præiènte, Synodum Aquilciæhabuiu Item TheodofiusSecundus,Martianus, Iuftinianus,laugt; datifsimi Impcratorcs» Eft cnim hoc opus dignifsimuna fapicntibiij Impcratoribus.
-ocr page 376-143 TERTIA PARS R^CVSATIONIS
Qufautemhancçuram adiblum Pontificem Romand ix Epifcopos reijdant^ademptam Imperatori di magütra^ tui politico,cos talk ôC ei raredemonitratum eft fupi'ajW^^ I” rpiflofditd rationibus addudlis, quàni exemplis» Nam L E Ihcodof, Ak N E M Pontiftcem à Cæfarc expetiuiflè legimus ut is gnlîütn-.z^in toritatefuaEpifcoposEcclefiarum pafsim conuocaret a“ epi/14o,er ChalcedonenlèCondlium, Quodö^ alios Imperatorcsfi^ jg abundêditftumeftfup’'^' anumimp. nbsp;nbsp;nbsp;Àutetiam, utfaltem communi Iraperatoris amp;Ponrifi^
, cis Rom» autoritateôC cura Concilium indicaturJnqiiâtfl P nf^*^*^*^ ^’^‘Colim Spiracin coipi^* ‘ XXIX. EtitaCarolum Magnum cum Adrian‘S Ad CK/e«d4lt; PontificeConciliumconftituiflelegimusca,Adrianus QriecM. pa diftind» Ó5» Quod fi fieret. Status èC Impertj Ordin*^^ citravllumpraeiudiciumintali Synodo libéré compat*^*^^ poftent,nulloexea comparitione Pontifici præiudiciof^^ perioritatis agnitægenerando»
Quarationcautem cxteri Reges amp;nbsp;Principes, qui rildidionem Imperij noftri non agnofcunt, ad vniuerfaüs huius Concilt) focietatem comiter permoueri queant, 11 il hic Cæfareæ maieftati praelcribere nos decet, cuius çu’’' dentiæremiftam meritorelinquimus moderandarn. Sp^^ ramus tarnen ÔC hac in re pios bonos Principes qui tra Imperij fines funt, non defuturos ofFicio fuo. opetaw^ que daturoslibenterâCnon grauate, vt iufto modo ÔCorf dtnecognitis.dijudicatis ,ÔCfublatis difsidijs de dogmatic bus, pax ÔC Concordia tandem Qrbi Chriftiano reltituatur, amp;nbsp;pia Ecclefiarum emendatio inftitui aliquandopofsit,
-ocr page 377-SYNODI TRIDENTINÄe;
S EC VND O ► Adindkendam pfam dC oecu»* ßicnicam Synodum ncceflarium omninó cue ducimtSta^ De loco conei Jus, vt non in Italia (êd intra GERMA NI AE limites iÿ habendi. locus Concilio oportimus defîgnetur:quæ guidem fpes pius etmultis in Comirijs hadenusexprefsefada fuit Pr in Cïpibus noftriSjCtiam præièntib* Legatis Pontifteqs. Cum ^güur GERMANIA iemeliamdéfiniraacdeputatafu^
Concilio habendo. Iure merito ratum id manere debet ^uodplacuit lernet Locus enim femel deputatus adCon-mutarinon debet, vt ex lurisconfultis Petrus de
Buchara refpondit, öc placuitlacobatio Cardinal! libro 3» ^fadatus de Concilio, articula primo»^
Ad hæCjÔCipia iuris ratio fuadetjUteo in loco Concili) ’^ifeeptatio ac dijudicatio inftituatur, in quo loco initium diflenfus extitit inter partes*Quemadmodum etiam in pri* luitiua Ecdefia faditatum Iegimus,ut Synodi eo in loco fdebrarenturpotiisimum,vbi aut nata primum foerunt dogmata controuerfa, aut in quo loco ea vigebant potifsP *num,veluti Hierofoly mis, Alexandrite, Antiochiæ 3 Ro«
Acccdithispræterea ea GERMANIAE commodP öS, quod plurimæ per earn amp;nbsp;liberæ ÔC Imperiales ciuita# tesfint,qutervtric^partitutißimumde religfone difputan* di locum præberepofsint,abfcp.vlliusperiGuIimetuô(: for# midine» Quómodo SC olim auorum memona S' pauló fu# perius duo illa famofa Concilia Conftanuenfe amp;nbsp;Bafilien' leapudnos celebrata fuêre,quotemporc non minus gra^ ue dereligionedifsidium ortum ftiirpublicè^.
Eft autem hoc inter liberi Concilij conditiones vel præ^ «ipuum requifîtum, vt locvs concilh habendi
SIT
-ocr page 378-TERTIA PARS RECVSÄTIONIJ
SIT 'OPPORTVNVS, TVTVS, ET SliiE PERlCVLÓ accefTiiris omnibus, I'dcjp propter (ententias dicendas, quas otnnino libéras eflèoporteu Debet enim in Concilioefle ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ante omnia libertas votandi,ut interprètes iuris loquun^
tuuAlioquinfî metutyranni quis non änderet libéré turn fuum dare, non teneretur vocatus ad Concilium com«’ parère, nt traditinnocentius in c»fuperqs. De accufation» Et Martinus Laudenfis in tracflatu de Concilio.quæftione 5”. IdemcplegiturdeConcilio Agathonis in prima aÆonc in fineepillolæ ad Conftanttnum, ÔC quemadmodûtcxtiis iuris Canonici ait, 14, q. i» ca, alienus: non magis muItiW^ diniquamvnitatieftattendendum, Verba Ägathonisad ConltantinQ Imp. funt admodum dulcia : Conœdite, ingf» libcram Ioqnendifacnltatem,vtab omnib. cognofcatiir^lt;I nvtiio terrore, nullapoteftate,nullacôminationeuelauer^ fionequif^ pro veritateloq volés prohibitus aut rcpulltts fit.Atq; hçc fententiarum libertas à fecuritas nifi concéda^ tur,recufari Concilium tanquam fufpednm propter ma^ iorum potentiamiuftiisimèpoteft,v4: idem Cardinalis •j-obatinsteftatur lib.i,de Concilio, Ärticulo i,
Ctuibtif pcr^ nbsp;nbsp;Necp vero ipßs tantum Principalibus quieuocanturad
ƒoTO pr£jlM Concilium, fed amp;nbsp;his qui vices eoru gernnt, procnratorib. dajupdapu Icgatis, adiunéliscp oratoribns Ôd comitibns tutum aclibe^ Uien, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Côcilij locum elle oportet, vt ipfi teftantur Canonift^
iuris Pontifteij interpretestqui etiam hoc infuper tradöf, qnod citatns ad indicium,ex hoc folo qnodeitans odio ha-* betcitatum, dtcatur non fatis tutus, ÔC talem citationeforc nuilamreipfa, etiamfl citatns neep excipiat contra citatiO'* nem,necpetiam ab ea prouocet, per Clementin, Pallora^ lem notorium vbi Dodores. Dereiudicata«
Exlîis
-ocr page 379-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;351
Ex hïsfgttur intelligf poteft, redifsimc óé ven'fsimè di-^ ci, nullum polîe locum commodïorem, magifûe oppoi num ÔC à periculis tutiorem Concilio libero deputari vfpii« amqudm in Imperialism liberaaliqua GERMANIAE lt;iuitate, in qua utriuiîp tàm Auguftanaî Côfelsionis quàm Papifticæ religionislibéra eft opinio publuè, inter ciues inter fe concordantes. In tali ciuitate nihil eßet quod Quifquam fibi metueret,aut quod alteri parti grauamen iuftum adferre pofleu At quæ vni foil, feu alterutri relt* gioniôm parti additfîa eft ciuitas,explo{a religionum altégt; *■3, ilia non poteft non eße iülpeda meritô alteri partium cuius ibi religio explofa fit,.quemadmodum tradunt ÔC Canoniftæ,quod Gibellinusetiam cum faluo condudu non erit tutus ubidominanturGuelphi, vel econtrà.ficut dicitgloßa in ca, ftatutum.inParag.cum uero.fuper ver^ ^0 r non audens. De refcript. lib. Sexto Decretal. ÔC Placet Cardinal! lacobatio libro fèptimo, Articulo prp nio.
Ratio huius iuris euidens ôm breuiterhæceft: quod in. ^liberandis rebus ferqs, arduis, ÔC grauibus ut utiliter cô# mlatur, oporteat metum periculiomnem longèabelîe ab Sluiièntentiam dicunt.Metusenim infirmitas eft volun# ïahsômconfilij vulnus,vtpræclarè Baldus dixit in cap. i» Quifeudum dare poftunt. col. 7»
Proindeex his quædiximus,etiam hocciFicitur,neceG trioopuseflivtä CONSTANTIENSIS ^ODI DECRETVM iniiiftum,de fiide liærctias ^nferuanda,ante omnia in fpecie aboleatur ,abrogetur, ^irritum publice pronuncictur. Et inuicem omnibus
Concilium vocatis Si accefl'uris liber/utiis^plenifsin us,
ÔC GUI
-ocr page 380-yt TERTIA PARS RECVSATIONIS
amp; qui nulla ex parte difputabflis fit,faluus conduâus fi* dei publicæ literis ac diplomatibus allecuretur ac præftetar reipfàjtotoillo temporequo uel ad Concilium veniunt nd ab eodem recedunt. Idcpcum omnibus claufulis ac partie busfolmsfiCneceflarijs,quoid melius firmiuscp fieri poO Ct modo,tam pro caufa principal! quàm pro perfonis Con-' cilio interfiïturis» Quod æquifsimum elfe, ôô pro rei gnitudine imprimis neceflarium prudentes om nes intelli^ gunt facile* Nee enim Status in hac incertitudine aliter ud de pace colendafirmiter,uel de animo integroód fyncero fidem habere aduerûrtjs qtieunt.
His,quxdelocohadenusdiximus,ita conftitutis mum, ac grauaminibus omnibus fublatis,fi,ut in votis bi' bent et ex animo exoptant Status,loco tuto ac libero Cóci' lij indidio légitima fiat, quo fine vlla periculi fufpitione ca proponi queant,quæ ad gloriam Dei illuftrandam ÔC erfO' rum cmendationem piam facere videantur, non tanwnt fiimmavoluntatehuic exceptioni loei non tuti renund^^ turos iè inpofterum Status palam teftantur, verumetdiP Oper am quàm maximam daturos,vt tale Concilium, ad ipios attinet, tutum ac liberum re ipfa ÔC efle, ÔC hocflO' mine rede appellari ac dici pofsit»
T E R TI O ► PerneceflariSfuerit, vf ad hocneg^^ De per/c)MW, ciumredctradandum ex omnium prouinciarum uniutrfa nonum Orbis Chriftiani partib» optimi Si grauifsimi
li coiKihom, nbsp;nbsp;nbsp;deligantur ac conuocentur Ecclefi ar urn A ntiftites,
terejjedebtat p{en.(,-g_ autoritäre praeftantes, Epifeopi Ecclefiarum,^ quidem qui nomine folo, amp;nbsp;titulo turgeant, ied Suf re !ƒ Epifeopi fint, hoc eft, Ecclefiarum Sgt;C minifterq infpevto
-ocr page 381-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?ƒ?
l'es ac gubeinatores dodi', quibus curae fit offïciïim finimt tum eriam inferiorum graduum Praclati, Abbates, ÔC mo^ nafteriorum Præfules,præpofitt Collegiorum, Superin^ lendenteSjThcoIogijDodores paftores leu miniftri F.c# clefiarumjetcondonatoreSjqui^ in qualibetprouinciain-' ^gnis doÄrinac ÔC pietatis nomine celebrantur* Ex his, quiadcognofcendiim ÔC iudicandumidonei funt, mini ÔC 3dmittiadSynodum,ut finguloriim dedodrinafententia
teftimionium audiatur quidem ab utraq^ parte, aut lt;uiufcuncpreligionisfînt,neceflarium omninó exiftima^ luns. Ilhterati tarnen, idiotæ, Sgt;l indodi, tiim etiam mani* ^cftisiceleribus contaminati abfint amp;nbsp;arceantur ab hoc itP ^icio. NetpenimexEcckfiæConcilijs Cer cop urn, vtvc^ i^esdicebantjCOnuentus faciendifunt, in quibus homigt; *i^sEpicurei,impuri,poUuti idolis, amp;nbsp;notortjs fceleribus concurrantjVt furores SC tyrannidetn ftabiliantï fed fint cœtus virorum eruditorum,grauium, fapientum Sgt;(. honcquot; ftätis amantium, ac Deum timentium, qui vfitm habeant HegociorumEccIefiæ, autviderint quidalijde magnis ac dubijs rebus iudicauerint, pacis amp;nbsp;tranquillitatis amantes: quales Apoftolus Paulus ad Tit. Timoth^.nobis gra^
( phicedeicripfit: IrreprehenfibileSjUnius vxoris mari , ti/obrq,modefti,temperantes,placidi,hofpitaks, , ad docendum idoncijion vinolenti, non percufTo^* , res,non turpis lucricupidi,fed manfueti,alienià nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
ïentionibus, alieni abomni auaritia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Cum qua defcrifgt;tione congruit IA C O B1 epi/fo/a cap, mquiens:
Qug è fupernis elf fapientia,primum quidem cai? □
-ocr page 382-jj4 TERTIA PARS RECVSATIÓNIS ftaeftjdeîhdepacifica,modeftajtra(ftabihs,plenanii fcricordiæ amp;nbsp;fructibus boniSjabfq? dijudicationc, fine fîmulacione,ôôc
Quod lacobf didtiim ddêrta paraphrafi in hunc dumdodifsimus ERASMVS declarauit: Qiiipt^'' teritis ijs, quae verè faciuntad pietatem, fumos obijciuo^ j perplcxarum quaeftionS, qui loquuntur ad gratiam Priß/ cipum,quidicuntadquacitum,qui dodrinam Euangc»^ cam detorquent ad ventris fui negocium, qui venant^’’’ gloriolas humanas, qui grauem farcinam imponunt böquot; meris aliorum quam ipfidigitulo nolint attingere,qui diuinis præceptis docent ceremonias, S)i. humanas conu^' tutiunculas, qui pro Philofophia Euangelica traduntu®* uüm ludaifmujdenicp qui fe tpfos praedicant verius quatquot; Chriftumt horum iapientia non elf ilia fapientia, pater nobis per filium demifit k fublimi, vt nos à terreuis ftudijs auocatoSjin coelum fubueheret: fed crafla eft, terrena, ÔC ideo terram iapit: fed animalis eft,5C ideo ilia fpédat^quæ conducunt ad hanc vitam quà'm advita^ «eternamffêd daemoniaca eft, quae non eft ex affedu fp*’’^ tus diuini, led abinftindudæmonum,quieafugg^f^’*^^ quæ nos aliènent ab Euangelica fynceritate. Hacc illc.
Etidem in Paraphrafi Paulinae adTitum epiftola^, hveri Epifcopi qualitates fimiliter diferte exponens, feripfit : Oportet igitur eum, qui Dei vicibus qiiodaiu modo fungitur,cuicpillethefaurus Euangelicae dodn«^’ velutiiêlcdodifpenlàtori, cqncrcdituseft, vndiquaq) i’K culpatum elfe, longe femotum à vitqs iftorum, qui vulg^ tnagiftratus gerunt; vt qui lubentibus, ac vokntibus uu
-ocr page 383-SYNOD! TRIDENTINAE.’
pcret, quîquc prætcr gtegis fibt commifst falutcm nihil fpedeuqui meden ftudeat, non oppnmere: docere, non. ïogere; ducere,non trahererquiqj perlüadeat potiiis,qiiani exigatjbenefictjSjac bonitate vincat niagis, quàm ünpen'o. Hxcqui fpedat,eum non oportet elle prætradum, non iracundum, non linguae procacis, quibus rebus citius alie^ ïiantur homines, quàm fanantur: non turpiter auidum Rw criiquæreSjCum in prophano magiftratu ôC fœda fit Sd peftilens, multô magis in Epilcopo erit deteftanda. Nihil cnitn incorruptè gerit, quem morbus habet auaritiae»
Haec dida fan's dilèrtè docent, quales admittere ac præ# ficere Epifcopos Qi. cognitores oporteat in Synodorum conuentibus, quibuscplegitimo Concilio interefle, öd fen^ tcntiam fuam dicere concedatun
Hine eftquod Qi. Conftantinus Imperator Ägatho^
*^ein Epifcopum monet,vtad indidumà (è Concilium, mittat viros placidos, intelligentes, peritos Scripturç facrç, alienosàtemerarijsiudiQjs,ôd vitx inculpatæ, qui de o/ mnibus rebus rationibus^ fine fraude ôd Rberè décidant,
Quod Ôd Canon in Decreüs GRATIA NI monet eleganter his verbist
Non oportet nos, qui Epifeopi fumus, iridigerc do^ lt;îlrina : fed aliórum çÏÏè dodores* Màlorum Dodorum, malaeftdddirina* Éëclefîa de malis Dodoribus facer? dotes non recipit, ca» conuenientibus» Item Tharafius ’•TZr
* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' f ' '
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OyOD AD H.AEC, .Q^AE Dl^CIMVS,
wdicia rede côftitueda attinet, opéra dada eft ut.deligantur doürmjit
i] CK
-ocr page 384-^^6 TERTIA PARS RECVSATIONlS
ex omnibus vin graues QC côftantes, qui non quouis vetv to temerè ferantur: fed in quibustimor Deifit,quicp glorb am Dei rebus omnibus anteferant, prœftantes eruditionc et icientia,ac mediocri vfurerum peritijuxta didum Am' brofij in Epift. ad Simplicianum:
Sapiens femper idem efl animonon minuiturgt; non augetur rerum mutationibus: nec ut paruulus fiudluatjVtcircumfcraturomniventododrinç/c^ manct perfectus in Chrifto^ fundatus charitate/^* dicatus fide. Sapiens igitur defedus rerum ignorât, 06 varium animum nefcitzfcdfulget ficut foliuft*^ cicC^qui in regno paths fui fulget.
Hue pertinet ÔC canon i, difî. 36. Qui vuItEpifcopU«* efleprudentem , non foluni peritiaiàcrarumIiteraruiP» verum etiam iècularium negociorum difpenfatione. in loco notantur etiam illi,quifub nomine fimplicitaiis eufant ftultiuam facerdotum«.
Studium ueri Ad UAEC, CiVAiaL UiA-KlKiE OPERA DANDA tdtModU eft,vt,quiad confultationcm Synodalem, amp;nbsp;negotiu® tm Sophtßi^ tam arduum,adhibentur,fintviriimprimisamantcsetftnj diofi veritatis, fynceri, aperti, candidi : non prauè inftiW“ aut ad fôphifticen aiïtieradi, noncallidipræftigiatores SC fycophantæ,quiflexiloquas ÔC. fucofasconciliationcstna# chinentur, quibus nihil eft pernitiofîus EccleGæ, nihil ritati magis aduerfum : nulla cnim durabilis in Ecclelta tranquülttas, fine veritate conftitui poteft. Imprimis igitai opera danda eft,vt his negoeijs viriprudentes SC periti ad^
-ocr page 385-SYNOD! TRIDENTINAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W
Hibcantiir: qui etcorruptelas cauere pofeint, Sgt;C dodrinatn veris, certis, ÔC non calutnniose detorns teftimontjs coquot; gnofcereacdrjudicare* Quomodd Confiliarum elegant ter Ambrofius defcribit in hæc verba:
T alisdebetefle CôfîlianuSjqui nihil nebulofum Antifoßui. ïiabeat,nihil fallaxjiihil fabuloium,nihil fitnulattr, quod vitam eius et mores refellat,nihil improbum, 3ut maleuolum,quodaiicrtatconfulentes* Neque ^nimfapiens eft,quifquis noceLvt honeftifsimè dw t^um ertàLucioEpifcopo,ô,q. i.ca. Sapiens,
QviNETIAM NONNVLLA ET AETATIS
eft ratio, vt tantd negocio non iuuenes aut neophyti im ftrum, periti rerum fpiritualium fed viri annis ÔC animo mautri, rerum pTas mediocri præftantes amp;nbsp;ætate graues ad^ hibeantur : Tales enim non tantum Concilium ipfum fir^ tuant, verumetiam grauitate quadam 8lt; autoritatis ipecic bonefta exornant, Quæ baud dubiè ratio fuit, cur etiam ^poftoli fuis in Concilijs amp;nbsp;grauioribus deliberationibus Seniores populi, hoc eft presby teros, ftmpcr adhibuerint, atcj^etiam cæteris prætulerint, Quemadmodum eftcerne^î te in adis Apoftolicis, 06 fingulorum fere epiftolis,
Ita de Sardica Synodo, in qua ducentiquinquaginta pifcopi conucnerut, epiftola Concilij ait iuffu Imperatoris uftgulari adfuifleetiam Ofium Cordubeniem Epilcopum valde ienemjqui propter ætatem grandem SC propter con# ftantiam inconfeisioneveritatismagnoin honore fuerit.
teris
-ocr page 386-jy3 TERTIA PARS REGVSÄTIONIS
teris cognofccre confiliû : Quàm fpeciofa uctcranis fapientiaC'amp; glon'ofus incelkdus^ ÖC coniïliû, Coro na fenuin^multa peritia jSógloriaillorü timor Quin etiam vmbra fenis plus valet^quàm gladius iuueniSjVt præclarè diclum eft à Baldo.
vpitrtrum PrAETEREA, CVM. IN LE\quot;IORIBVS ETIAM NE«' ffiiritualium goctjs præferantur qui vfu rerum Si experientia mediocri cr^eritia, valent, quanto magts in fummo hoc periculofifsimu iudicandi de dodrina munere curandum fuerit diligenter» vt non nifi quorum explorata iam, 8C in negociÉjs foiritua'’ libus periclitata fitinduftria,Concilijs QC Synodis Ecclefia«' fticis adhibeantur, Ethuncvium non minus quaminge-« nium autdodrinam requirendum conftau Ita entm Apo^ ftolus iubet explorari prias qui Ecclefiæ erudiendae prxfl'' ciantur,6lt;: Timotheum nobis prædicat, non folum quod facrarum literarum ftudijs inde uit^ à teneris innutritus fit, fed etiam comes interfuerit Apoitolorum certaminibus, deliberationibusjdiiputationibus ÔC periculis» Beneô^ fapienter, vt omnia idem Syracides cap. 34.
VircruditusnouitpJurima,0d quiufu multarufU rcrum peritus eft,fapientcr diflcrercpoteft:qui nofi' eft tcntatus,qualia nouit ;
His ACCEDAT OPORTET VT QVI AO CONCI«» Er«J(f{o fo. liorum Ecclcfiafticorum deliberationem adhibentur, (blv lidact cognudicraditionc inflrudifint,amp; facrarum litcrarum feientia tiofdcrar^im nuHiex populo inferiores; multa etiam lcdioneamp; ftudio literal urn. plusmediocrifcripturæiàcræconfirmati.Etenimfineerii-' ditione iblida, fine dodrina, fine verbi cognitione,ledionc multü
-ocr page 387-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jÿp
éditationeafsidua,fmpoftibile efl ut quis gvauifsimas, quæ dc religionc natæ funr, controuerfias uel «ïediocriter drjudicare uel explicate rede pofsit. Quod QC Auguftinus fatetur lib, 4, De dodn'na Chriftiana» iJebecJnquit,diuinarum Icripturarum tractator, Doclor^defenfor verg fidei,ac debellator erroris, bona docerCjóó maladedocere, atqj in hoe fermo nis opere conciliarc aiierfos, rcniiflos erigcre, nefci^ cntibus quid agitur,quid expedare debeant intiina ï’c» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sic cr BeJit de templo Sidomonis loquens.
Fruftra,inquit, fibi officium Dodoris ufurpat, qui diledlionem Catholicæ fidei ignorât:neep faiv lt;^uarium Domino,fedruinam fibiædificant,qui docere alios regulam,quam ipfi non didicere^co^ nantur*
EtpræclarèD* Hieronymus in Leuitico, duo aiteflè Pótificis opera, vt à Deo difcat (cripturas diuinas legengt; do ac iæpius meditando: amp;nbsp;inuicem populum doceat, qug ä Deo ipfè didicerat, no ex proprio corde, uel humano fen-' fu,fed quæ fpiritus fandus docet. Quod didum relatum fuitin ca. fin. dift. Decretorum Gratiani.
Vitae etiaai integritas singvlaris et 7. mor3fandimonia,atcpinomni officio fides elucere cutn pnuatim, turn publicé ex omni parte in ijs debet, quib. bic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cz in^
bonos habêdus fît ut de dodrina iudicêt. Etenim dodrina quantumuis egrcgia,nifi morQ caftimonia et vitg modeftia condiatur ferè finefrudu effiet facile gratta amittitomnem.
Neme (inquit Ambrofius lib.de officijs fecundo) fon^
Z lïq tiuni
-ocr page 388-;Äo TERTIA PARS RECVSATIONIS
tium Hmpidilsimorum fcatungincs in lacunis Awamp;ro/jw. j-jt^ nen^oex impura acturbida aqua hauRum lua^ \
uem Iperat Jtacp vbi luxuria eR, vbi intemperätia, vbi vitiorum confufio,quis inde fibi aliquidhauri^ endum cxiRimetCquisnondefpiciat morum collu^ uionem;quis vtikmalienæcaufæiudicet,queniVÎ^ det inutikni Riæ Etita-um,
Quomodo eum potes iudicareconfiliofuperio^ rem,quem videamp;moribus inferiorem*;'Supra me de^ bet eile cui me committere paro: An verb idoneurn putaboquimihidetconfilium,quinondat fibi» SiC mihi eum vacate credam^qui non vacat fibi;'
Ac dtindt,.
In acquirendis corrfilrjs plurimum authoritatis^ adiungit uitçprobitas,uirtutû prærogatiua,benc^ uokntiæ ufus/rugalitatis gratia»
I
Et idem in Commentitrio txplicationisPfalmit Eeatiimmaculati,
Ante vita quàm Jodrina quærenda eR» Vita bo j na fine dodrinagratiam no habet :vt ncc dodrina , fine uitaintegritatem fiiam habet-
Sic or AugußiniK ad loannem^
Augußnut, nbsp;nbsp;Dodrina per malos^palmes efl in fepibus,botrus
inter fpinastCautè hæc kge^ne,dum quæris frudu, laceres manum.ct cu m audis bona dicentem,ne imi^* tens mala fadentem»
ineandem
-ocr page 389-SYNNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36
I» e4ndein ßntentiam multa etiam ekganier ChvyfoPoMUfï ut ut libro de eont^undione cordii.
Docercamp;^ non facere, hon folum lucrt nihil,fed drryloß^ dam ni plurimumadfert. Grandis enim condemna tio eft component! quidem fermonemfuurajVitam Vero fuam atcp opera negligent!,
^t ad iÜud Matthiei : Ci^£cunlt;^ dixerint uobis, facite.
Doólrinamjnquit^accipiamus^non mores tapi^ tgt;us herbg non funt neceflariæ.Sic èC vos flores do^ lt;^rinæ colligiteamp;T conuerfationes rclinquite.
Et ad Aiki, Algt;o{b)l. hotnilia
Dodlrina optima^vitadocere: Etdelicatus magi eft^qui pleno ore de ieiunrjs difputat,
Vrlt;eclarè etiam Beda.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bedtü
Claufum habeas os peccator. Qui feipfum doce; ï’cnon potuitjs nee alios docear.
Pcrmultafuntin hanc iènienttam grauißime dida 80 flt;^«pta omnibus aetatibus à vins dódis,quae docent,quan# turn momentf fit in vita,moribus,6fexemplis eorum quf. Ut alios ad pietatem erudiantydodrinæ praefunt public« UualesfuhtEpiicopiÓC Ecclefiarum Antiftites,a quibus iacilimè mananrexemplavitiorS in auditores Ói. vulgus, Ideoép 5c in his conftituendis perneceflarid deledus qui# dam adhibendus fuerit,
AtQV-E INTER CAETERÄS VIRTVTES Q^VIBVS S, præditos efle oportet hos AganodietasóC inConcilio panZclm^ietatii - -------
-ocr page 390-TERTIä’päRS RECVSATrONl5 blico collocutorcs, vel præcipuèopuseft pi'o quodam at^ß ardentiorezelotuuandæacdefcndendæ gloriaediuint nOi^ minis, præièrtim inter tot infcftifsitnos veritatis hoftcs, quorum minis non paucos frangi confiât» Huius heroic* affeçQuspræclarum exemplum nob* proponiturin de,PfaI.ó8» Z^eluSjinquitjdoinus tuæcomedirineA opprobhamalignantiûccciderunt in me finecaula' Itemcj} in latrone, qui contra fupplictj fbcium femiuiuus aC laceratus tarnen gloriam Dei in cruce tuetur»
9* Et, qvod ante omnia necessarivm Timor Dei pvimis fuerit, quodcp primum ac præcipuum efïê fani mnes intelligerepolllint facile :deligiac definiri huit nC'' gociononnifîviros DEVM timentesoportet,acpf^^ cipuaquadam pietatepræditos» Siquidem inid^^ fapicndgomnisefttimor DominijVtfcnpturaa't»
,a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etrurfui.
QLiorefpiciamfnifîadhumiliatum etcontriti’'^ cordc,actrcmentem fermones meos » Stulciautcii’j hoceft_,hominesprofaniamp;Simpf).,timorcmDon^^ ni contemn vnt,nec eft timor Dei ante oculos PfaL 15» Et hos negat in Concilio locum habere Liberi^ us Epifeopus epiftola fua ad Athanafium : Ficri,inqciiG non poteft,ut locum in Conciliohabcanthi,qui deimpqfunt.Etpaulóantèdn SynodofolustnT^r
VrinatiDomini ad omnia fufficit;
éîiis remoiie:t pOSTREAlO. OMNIS ANIMORVM ACERBITAS» di intcrcoiio= q gj; ofFenfæ omnes vtrintB deponi debent inter pa*'^f®’ tMtorer, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- utnili**
-ocr page 391-SYNODI TRIDENTINAF»
vt nihil hic aliud quam gloria Deijamp;T pax atlt;ß tranquillitaS quæfîta videatur Ita rede Gregorius :
A ConciJio procul ablint odia_,facinorura nutrii-nicnta_,8d interna inuidiatabcfcat.
Et idemdeeoqui primus autfuperiorfithabendusiir Concilijs,epiftola 7x»cap, yx. fic ait:
Concilium Catholicorum Epifcoporumadmo Fieri précipite, ut primatem nó ex ordine loei, poltgt; poGtis uite meritis faciat: quoniam apud Deum n(gt; gradus clegantior,fed vitç melioris adio comproba ^iir.Quae etiâ hac dere Baldi fuit lêntêtia in c*i.nj5. de lud,
Etut breuiter omnia compledamur:Ad Concilium ve^ ^ire debent PATRES SANCTI ex omni orbe terra-* •^arum, ut ait ca» Canones in p. diftindi;'» Etut Baldus: Concilium eHconoreoatio multorum et maximo^
O o l'Uni virorum.
Nimisautemverum eft quod bis verbis adiecitPetrus à ^onte,intradatufuo deMonarchiaCóciliorum ^.q.in p. Secundum hoc,inquit, hodienon poteli cclebrari Concilium cum nullos habcamus Sandos patres^ -» adeo deprauata eft religio Chrifbana,
Quæ autem hadenus â nobis cnumcratac ‘onarum quaîitateSjConditiones,^ requtfits parte etiam ipfis Canonibus-Ecclefi'afticis
fueruntper^ , ea magna fancita funr,
iraaira ab interpretibus corum vt patet ex ca. oportet,
amp; per totam diftind. 36. ÓC ex ca, fi redor ^uhnd.4^.ItcmcpGregorio in cap. 1$. Paftoralis,SC ia ^cgiftro lib.i.cap.xq. ó^ca. oportetS, q.i.PIeracp etiam ex lacobatio
-ocr page 392-04 TERTIA PARS RECVSATIONIS lacobatio Cardinale lib ƒ♦ de Concilio* u articule* Quod ideo monemuskdorem,ne quisexiftimetnos nouislegP bus adueriäriosnoftrosonerare,quorum dCiura propria amp;nbsp;feriptores arque interprétés Canonum omnes hæc ipfa aut etiam plura grauiter ab eis exiguntatep requirunt* ini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A R T O ► Non tantum, ut iam didum
Quod ttiam cd, EpifcopiôC Clerici ad babendam Concilq vniuerfalis Laid in 0011== conuentum pertinent, fed di. Laici homines ac politici €ilijsacume=^ Chriftianis omnibus omnium Ordinum ,veluti funt Ini' nidilocü /7lt;t=peratores, Reges, Principes, Comites,Barones,ciuitatiini teant o- ius ^oppidorum municipes, di in vniuerfum qui in quaque dicernrndi. prouincia infignis alicuius dodrinæ, intelligentiæ, dC faU' ditatis nominecelebrantur,fiue ij Laicifint, fiue Clerici» Quib.etiam omnibus no ibium voxdeliberationis di con' filtj, fed dC iudictj ac definiendi poteftas in Concilio com' munis cum Clericis efle debet»
Quod enim citantex Ambrofîo:Laicos elïè docendos ab Epifeopis di. Clericis, id etfi de officio facerdotum vert de rede didum fit in généré, quibus minifterium docendi Euangelij di adminiftrandi Sacramenta commendatûeft, quo nomineetiam in Synodis de Concilijs (fi modo reipl^ taies fint, ut munus fuum redè obire pofsint ) inter primoS habentur: tarnen ubideijs rebus,quæ principaliter ad vni^ uerfalem Ecclefiam pertinent,deliberatio pia inftituiturî quale eft imprimis negocium fidei Chriftianç quç vniucr^ lalis eft, quæ omnium communis, quaî non folum ad Clc' ricos, verumetiam ad Laicos de omnes omnino pertinetl iniquiftimum foret omnes omnino Laicos de' politicos viros idoneos ab huiufmodi deliberatione fubmoueri 8C excludi* Etenim Ecclefîa Chriftiana tàm late per orbeirt
-ocr page 393-SYNODI TRIDENTINAE.
orbem Chriftianum diffufa, non ex foïis Clends confiât, ceu minifti fs dodnnæ diuinæ, fed ccetus efl omnium fide*! bum ac Chi iftianorum,inter quosetiam Laici funt,quib» ffli fer uire ÔC miniflrare debent, Communi igitur tàm Lai* corum quàm Clericorum confilio ifla traëlanda, delibelt;î tanda ac definienda funt, iuxta régula æquifsimam:Quod oinnestangit id etiam ab omnibus tradari amp;nbsp;comproba^ fidebere*
Id^itaobfèruatumfuifleetiamab Apoflolis in Eccles nxcmpldctn« ba primitiua , Ädluum Apoftolicorum hifloria teftatur tiquißimorti
15'* vbi defcribitur Apoftolorum Synodus Hiero^- Condliorum. bgt;lymis habita :ÔC inter caetera hacc leguntur verba: Plalt;5 cuit hoc Apoflolis ôô Seniorib. cum tota Ecclefîa* Quis autem negabit ifli Ecclefîæ interfuiflè etiam Laicosƒ
Eadem etiam fuit CARTHAGINENSIS Sy^ condltü Car ^odiratio, eins cuiD*Cyprianus praefuit: Expreßeenim thaginenfi, fnadiseiusfîtmentio plebis, quod nimirum Laicorum nomen eft : Verba Synodi inter cætera fie habent:
Cum in unumCarthagini conuenifïèntCalein’ Scptembrib.Epifcopiplun'mi ex prouincia A^ phrica,Numidia, Mauritania,cum presbyterisÔC Diaconis ,præfente etiam plebis maxima parte, leâæefTencIiceræ lubaianiamp;c.
De N ICE N A Synodo relatutn hoc extatin hiquot; ^ictnum «o« ftoria Ecclefiaftica: intanto Epifcoporum numero,qui trecenti decem amp;nbsp;odo conueneranf,ÖC cum qs Laici multi viridocfliamp;pifjfènemquendamLaicumnon ita peiitum admodumlogicesôdPhilofbphèæ,plus praeftitiflè aducr^ fusPhilolbphoscoin ConciliOjquàin caeteri Epifeoptos
nines.
-ocr page 394-3^ TERTIA PARS RECVSATIONIS
Te^^notùii fcriptune,
Telüinoniti pitriit».
Ambroßiit,
mnes,quod eft apud RufFinum lib, i.cap. 4Jn'fton3e.
Ethuc referendum etiam eft præceptum illud Chrüuî Die ECCLESIAE: quo nomine non minus con* ttneri Laicos quam Clericos iam fuprà demonftratum dt Sic, quod ad Theflalonicenfem Ecclefiam feribens Paulus præcipit: ne cuiuis fpiritui fidem habcant,fcd fpiritus pro^ bentanex Deo fint: Verbafineomni diftindionc concc' pta,certö demonftrant,iudicium hocöC /owi/ixiflxiJ qua (piritus explorantur, tarn ad laicos ad Clericos pertiner^»
Hæc quædeLaicis etiam admittendis ad Concilij uerfalis conuentum difleruimus, Patrum quoep teftin^o-' nrjs atcß cxemplis laudatifsimorum Regum et Principuu* non ditficuker confirmare pofTumus, quos non tantutu adfuifle Synodis SC Concilqs (cd præfuille etiam Icgini^®’
TraditenimD* AMBROSI VS in epiftolam Pauli ad TimotlKi.cap, prifeis temporibus St^in primitiua clefia obferuatum,utcertus efiet numerus virorum aetate^^ rerum prudentia grauium ex populo cóftitutus, finequo^ rum confilio nihil f ieret in Ecclefia, quod arduum efletö^ diligentiore aliqua deliberatione indigeret, Quod praeda^» rum inftitutum tarnen poftea conciderit cxoleucrit p^^' latim,nonfineincommodo Eccicfix»
Ausn/finui. Apud A VG VSTIN VMmultisinlocis,ó(f nomin^ tim in epiftola 48* SC tóz, SC lóó, fcriptum extat, Reges politicos magifiratus,de rebus diuinis SC doqmatibus in Ecclefia controuerfias cognouificôddtjudicaÙe*
Thtodoretof Sic Sc apud THEODORET VM lib. i* cap. 10. Cor/ àcConjUnti- ftantinus Imperator fubicribic ipicSymbolumNicçna nodo conditurn:et in principio Epiftolæcius hæc funcvcP ba;Plurimis,inquit,collcdi5Epifcopis,mequoc^,tanquain
-ocr page 395-SYNODF TRIDENTINÄE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7
numero veftro,præ(ènte,de omnibus conucnienteinquP fitione tradatum tuit. Minime enim negauerim jQUO ma# ^imé gaudeo,eflême in fbcietate minifterij vefhi.
Eodemep prorfus modóautorhiftorieTripartitaeEufè^ bins lib, Z. cap, lu epiftola fua ad Palæftinos de Concilio ^icçno et fide Conftantini Imp,fententiam eodem in Cô-* fgt;lio diclam refert his verbis: Sed ctip(è Primus Deo ama# ^ilis Imperator nofterConftantinus earn redlifsimè habe# ’’e teftatus eft, amp;nbsp;fie etiam Ie fen tire profeflus: in quam fèn# ï^ntiam omnes conlèntire amp;nbsp;fiibfcribere, £lt;in his dogmas fibus concordare præcepit,
Eundem etiamImpcratoremlaudati{simum,amp; omnib, Exrwp/rfwe« fievoicis virtiitib,prællantem,legimus Donatiftarû fedam ’nipiâ ( quç Romana ôC pôft Arelatcnfi Synodo damnata ^Ppellationc ad Imperator? interpofucrat)caufa cognita et ^toredogmatisimprj intelledo damnaffèperfententiam ^fgitimam: quæ fane nullius autoritatis fuiflet, nifi hoc ius quoddicimusdedoifrrinæ dogmatib,definiendietiam ad t-aicos pertinere concedamus, Quemadmodû amp;nbsp;D, Au^ guftinus hoc exemplum allcgataduerfiis Crefeent, Gram# niaticumlib, ;,cap,i7,fic inquiens : Infèro adhuc et verba Conftantini ex literis eins ad alium vicarium vbi fe inter partescognouifle, amp;nbsp;innocentem Cælianum comperifle teftatur, -
Eft:amp;:apu(j SoromenûdcCôftantinoTmp.quodEpi# sozotntnm, feopis mandaucrit ut de côtrouerfis articulis eius temporis Uterfe placide deliberenqSC communideliberatione vnam aliquam conftantcmSC certam fcnteniiam concipianqin quâcôfentientes, capita eius perferiptaad ipfiim perdecc fidedignos virqs ex ocddentalib.cômuni côfenfu dcledos,
mittanq.
-ocr page 396-5^3 TERTIA PÄRS RECVSATIONIS mittant tvtquiddeipforum dogmate amp;nbsp;ièntentia öatuenquot; dum fibi fit leeundum Scripturae fanctae confenfum, eo fa# cilius arbitrai! queat.
Honorim. Sic amp;nbsp;HONORIVS Imp* graflantibus in AphrP caDonatiftis Carthagini Synodum indixit, cui Marcelli# num Tribunum praetecitpræfidem etcognitorem,qui,au-' ditaquantum fatiseratvtracp parte, fententiam pofieatu^ lithanc: Donatiftas veris Catholicorum ÔC firmiisimis tionibus conuidos videri QC. efle*Quemadmodum Augit^ ftinustnopere breuiculicollautertiæ dieiannotauitinf^ ne, qui SC ipfe huicSynodo iam fexagenarius interfuit ca alijs Epifcopisducentis QC fedecim*
Theoda/iut, EodempertinetÔCexemplum THEODOSH, ptimilmperatoriSjCuiusgubernatio multum etiamEcde^ Üx profuiuls in eaad Cyrillum epiftola prædarè aiulmp^'’ ratoris boni officium ene vtrumcj^ curare ac prouideretl^^ ligenter,utôC tranquille fubditidegantamp;^ut piè:Verbaci'' ushæcfunt:
In regnum itacp à Deo conftituti,ct connexioP* etatis ac profperitatis ftibditorum exiftentes,cufto^ dimus focietatêhorum perpétué indiuulfam,pf°^ uidentia noftrapacem inter homines procurantes, hadlenus quidem Reipub.augendæminiftramu^» peromniavero fubditis,utitadicimus feruiemus, VC pie uiiiant amp;nbsp;conuerfentur,ficut pios dccctadof^ namus,vtriufq?utconuenit,curam gerentesamp;'c.
Ifi/hnùnni. Qtiinetiam legimus IVSTINIANVM Imp»^ ditflo ftatuifie, quod ctiam Concilio Conftantinopolitan*’ per Menam praefedum eius publkc fuit propofitum: nib* decerneo»’
-ocr page 397-SYNODI TRIDENTINAE.
decernendiim aut ftatucndum in Synodo de quo non ftc ante ad Imperatorem relatum, Eo quod minime conuenP atpræter Imperatoris iuflum quidquam in Ecdefia Ca^ tholica fiert Quod edictum præfides eins Concilij ad pie--tatem ÔC zelura Principis reÂèretuIerunt, acplacuit patrio bus cæteris co Goncilio congregatis, quemadmodum an# notatum eft in voluminibus Concihorum,tomoprimo, Âd.^GjnciltjConftantinopolitani IL
Pari fide SCpietate MÄR.TIÄNVS I^i^psf^torqut Theodofio Secundo in ïmperio Orientis fuccefsit, vt Ec^ clefiæ diicordias fedaret, cognitionem controuerfiarum Chalcedonenfî Goncilio ipfeiuicepit,amp; décréta eius con# fcribiadhibirisconfiliariis fuis politicis curauit; Extant^ Orationis eius hæc verba;
Nos,înquït,ad confirm andam fîdem ^non ad fientandamvirtutem,exemple ImperatorisCon^“ ftantini adeflè Synodo cogitauimus ,ne in pofterfi *^ultitudo populi inftitutionibus prauis attrada, ’nueniatur dinentiens ♦ et quæ fequuntur deinde, Tomo i.Conciliorum orbis, inter aefia Chalcedon «enfîs Concilfj. que etiâ relata leguntur in diftinét, 96»Gratianfi
Poftremô, cum etiam intelligamus, in V ctere Tefta-Wento amp;politiadiuinitus conftituta, Reges iplbs DauP dem, Salomonern, Ezechiam, lofiam dC cæteros Gonciltjs congregationibus in populo habitis interfuiffe 0lt;^ prægt; fiiiiïè Temper : quæ diuerfitatis ratio fuerit,cur hoctempo/-re Principes ÔC alios viroseruditosacpios atalibus nego#
A 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctjsrele*
-ocr page 398-570 TERTIA PARS RECVSATIONIS eijs relegemtisf quos ,fi vnquam alias, maxime hoc fçculo' euerfo deplorato adhiberi opus eflet quo Epifcopacus ÖC facerdotia indodifsimis quibufc^ amp;nbsp;à religione alienif# fimis conferri ferè folcnU quod tarnen prifcis temporibus parcius fiebat
Necp vero valde opus eft hac de re difputatione fubti^ liore inquirere, præièrtim cum ipfi Canones iuris Pontiß* cij exprefsè non vno in loco affirment Principes,deberß adeffe amp;nbsp;præeflè Concilijs, ut traditum eft nominatim in ca* Principes* 23* q. vbi glofla interpretis addit,hoctuin uel prçcipuè locum habere,cum Clerici fidem Chriftianam oppugnare ÔC euertere nituntur,amp;: in earn ftntentiam alß'' gat multos Canones* Quod àC Petrus de monte. Veneis feriptor accurate exeqtur in tra(ft*ftio de cô*quçft.^,n.;.4*5'*
Âtep is,quem modo diximus, Canon hocetiamad^lif’ nifihoc fiat, Principes Deo reddituros rationem propteï Ecclefiam negledlam hac in parte*
Reges autem SC Imperatores non tantum interfuilft
præfuiffè Côcilijs,multis in locis eiufdem iuris legimi’®’ ca. Adrianus x. dift. 05.ca*nos ad fidem dift.9ô.ca*vbinain cad.dift*ca* futuram*ix.q.i.c. Si quis ingcnuusx9*ff Nec Principes tâtû fed et Laicos.ca.Âd fedê 3^*dift.ct ali **
A.C Platina qui vitas Pontificum ftudiosè conferip“^ in Nicolao Primo Pontifi'ce annotauit,eumhocnoiinfn fus primo omnium impetrafle apud Imperatoren! Lu uicum,ne ullus Princeps fecularis autetiam Concilijs Clericorum interefte audeat,nifî quando de n agitur, turn enim licere ôô par effe. Ita ille* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Sed prolixiorem huius quæftionis traeftationem ïnus, fatis enim confiât de Principibus, non modo fu '
-ocr page 399-SYNOD! TRIDENTINAR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j7t
gio rum, nbsp;nbsp;ut vocant, confultandt vocem, fed ÔC definienjs
di ac determinandi fus I'pfis competere in Concilio ♦ quod euamiSjdequofæpeiammeminimus, Marfilius Pataup nus lib it cap« lu ex vetuftis Concilijs copiosè demonftrau
Qv ODAVTEMATTiNETad cæteros Laicos, Dec^teris hi Qui dignitatis gradu inferiores flint Regibus amp;nbsp;Principib« cit qui Prin^ dehisitafentimus,necphosredè ab huiufmodi délibéra^ cipibiu digni îionibusfummoueripofïè,fimodo idonei deprehendan-- tute inßno’c ttir eruditione SC vitx intcgritate,vt didum eft« Ätlt;p hæc rerfunt, fuit etiam Chryfbftomi fententia,vt eft intelligere ex homi? fia i8«ad alteram ad Corinth«epift« vbi in haec verba fcribitî Hæc fané à nobis dilt;fla funt,vt omnes qui reguntur fobri) fintj vt difcamus^ quod vnum corpus fumus Omnes, tantum inter nos habentes difcrimen, quantum membra à membris:et netotuminSacer^ dotes iaciamusfed ÔCipfî tan^ procommunicor# pOfCj fie Ecclefie vniuerfg curâ geramus.Hocenim et nobis^et vobis maiorêpreftatfecuritatê,magisc^ ad virtutes præparat : vnde audi et de Apoftolis quomodo fæpè fubditos fententiæ fuæfocios acce^ perunt» Etenim cum feptem elegerunt^prius po^ pulo confiliumcommunicarunt, amp;nbsp;quando Mat^ thiam Petrus, egitpræfentibusomnib. tune ,8ôvi^ mulieribus. Etenim Ecclefi'am ficutdomum
vnam oportet inhabitare^ôc ficutcorpus vnum aO pèü etit,
n Ne
-ocr page 400-TERTIA PARS RECVSATIONIS
Ne defpi'ciamus eos,qui vtilia confulunt Jicct fubdi'ti fînt èC uilcs, netç illa^qusc nos introduxen^ mus, vim habere acrobur omnia putemus: fedea, quæ apparent conducibilia,hæcabomnibuseoiV firinentur. Sæpeenim fit, ut hallucinantes pleratg uideant, quæ non cernant acutè videntes, eô quoo diligentiores fint,et circuinipediores Jta Chryfoft*
Etinhancfententiam ffmiliter NICOLA. VS deLy-^ ra,interpres vêtus Scripturæ facrac ad caput ló, Matthau* fuper illo» Etportac inferorum non præualebunt, ÔCc,
N.Lgt;M
A vera fide:fcilicetfubuertendo. Ex quopat^^’ quod Ecclefîanonconfiftitinomnibus rationeP*’ teftatis vel dignitatis Ecdefiafticæ , vel feculafi®* quia multi Principes,fummi Pôtifices,ôd alrjinf^f j ores inuentifuntapoftatafle à fide : propterea qtiO^ Ecclefiacôfiftitin illis perfonisjinquibuscftn^*’^^ cia vera, confefsio fidei amp;nbsp;ueritatis.Hæc Ly^^*
HucpèrhnetquodàGerfonc partei.de examination^ dodrinarum traditum eft, in hacc verba:
Ctrfbn..
Prima,inquit, veritas hæcftat, quôd fcilicet quis fimplex,non authorifatus,pofsittamexcen^n ter in facris litcris elle eruditus,ut eius afiêrtiod j plus fit credendum in cafu dodrinali quàm PaP^ declaration!. Qiiia confiât plus elle credendum b/ uangelio quàm Papæ» Si doceat igitur talis erum^ tus veritatem aliquam in Euangeliocontinerij^m vel r
-ocr page 401-srNODi tridentinae. ^7?
Vel Papa nefciret^vel ultrô erraret^patet vtrius præ* ferendum fît iudicium»
In eandem lententiam idem alibi diiputat, QCnsî Pliic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imtriini mlinin'^ (T'o
tta conclip
J9^n'tate,id eft (cripturajquàm Papæ amp;nbsp;vniuerfah ConcP yO’ quia amp;nbsp;Papa ÔC vniuerQle Concilium errate pofsint, *ucp ÔCex Auguftino multis probau
Atcpita etiam celeberrimi iuris Pontifictj autores ièniè#
•quot;unt, inter quos eftôt Abbas Panormitanus, cûm alibi, Prf/ior/nirrf« ^ùtn in c fîgnificafti De Elecfl» ita concludens ; Quôd in ^uncernentibus fidem, didum vnius priuati melioribus ^Utoritatib, noui aut veteris Teftamenti iubnixum,quàm Papæ didum, præferendum etiam fît Papæ dido* Hoc ^niplius, Laicos idoneos etiam debere interefle Ecdefîa^ fticis Concilijs idem expreisëdefenditin qu^ft, u num, id* dtans ad hoc ca, vbinam, diftind, 9Ó, Petrus de monte yenetusintradatudeConciInsquæft,5,num,7* Itemcp ^arfilius Patauinus in defenfîone Pacis, parte i, cap, xo,
alibi iæpe*
Eftamp;apud PICVM MIRA ND VLAM de quæftione. An Papa fîtfuprà Concilium, hæcdefinitioj Quodfîmpliciruftico, ÔC infanti èC aniculæ plus crcdendüm fît, quàm Ponnfici maximo èC mille dus Epifcopis,fî hi contra Euangeliurn,ifti autem pro Euangelio verba facerent,
Ethadenusquidemdeperfonis quæ intereiïè Synodo Oecumenicædebeant îdequibus pleriil^etfî magna decree torum Pontificiorum varieras elle videatur , tarnen ex his qugdiximus conftarefatispoteft,etiam Laicos quofcuncp,
A a iq modo
-ocr page 402-5^4 TERTIA PARS RECVSÄTIONIS modo rerum diuinarum fcientia Clen'ci's inferiores noR fint,0£^ vi'tæ integritate præftent,audiendos ôC admittendos non minus quam Ckricos» quidquid fentiat lacobatius Card{nalisdehacquæftione,quihoc Pontificis voluntaü öi. arbitrio adferibir, an largiri is hanc dignitatis præroga!» tiuam Laicis veliL Quod etiam ante eum ita Petrus de Monte tradidit, fed falfo : Quæ enim ratio efle poteft cn*' hoc in Pontificis arbitrium conferamus, quod natura per fe æquifsimum eft amp;nbsp;liberum;'
V. QVINTOgt;-Cum Synodorum amp;nbsp;Condlio'' rum plura fint genera,imprimis placeret ( quod etiam de*“ Concilij, ut cretis imperij publicis fuit comprobatum} in grauifsimî® Rtuniuerfale. maximi momenti difsidijs ex omnium nationuti^ amp;nbsp;prouinciarum orbis Chriftiani partibus Condliii‘’’j quod cccumenicum 8C vniuerûiîe dicitur congreg^'' ri» Äc fpes bona Status tenet, fore ut, tanta iam diuinsf veritatis et dodrinarum omnium luce vbiqp patefalt;fta,pl^‘’ ræcp etiam exteræ nationes pietatem fiiam erga Ecclefia«' afflidam,ftudiumcp fidele hacin parte declaraturç fingn^ft grauatè operam dantes vt ritedijudicatisdogmatibus yC' ritas ab errorum deprauationibus SC abufibus idolatries vindicata atep illuftrara extet: ôd coniènfus firmus, ftabiliS) ac perpetuus Prophetarum, Apoßolorum, amp;nbsp;omnis Ec^ clefiæ confequuturæ ad pofteritatem pie conftitui ôi mari poisit. Quo quidem beneficio ÔCofficio,fi Eccle^ fiæ tranquilîitas reftituatur ita munita utdiuturnaeflepo‘* fit, nihil profedoDeo gratins, nihil humano generi com ducibih'us, nihil ad omnem pofteritatis memoriam glorw^ fiU5 fuftipi poflê certum eft*
------- gtenu»
-ocr page 403-SYKODI TRIDETITINM
Etenim ca eft folcnnium ôi. œcumcnicoi uni ConciitOïs *■11111 quç pro publicis Ecclefîæ vtilitatibus fuicipiunturra-' utnon tantum ex vniusautalccdus prouinciæ iian'oÿ ïii^île Epifcopts acPraflatis, fed maxima populi Clii ühani parteadeocp terttjs duabus totius orbis Cluiftiani conftare debcat, qwemadmodum Canoniftæ tradiderunqÔL imprp *nis loannes Andreæ, cuius fententiam ut reccplt;iorem re-* ïiqut probant omnes,tum etiam is quem fæpe iam dixP i^us,Peints àMonte, Venctus in tradatu de Concilias, quaeft, 6» inprinc» Nec negat id lacobatius Caidinalis,eogt;-dem in tradatu lib» ƒ♦ artic» etfî muita in viramtç fenten.^ tiam prolixe düputeu
Ac fi qua vnquam fueruntauteflèpofliinttempora^ quibus hifee remedqs opus fuit, funt cer te noftra hæc, qui# bus extremæ rcrum confufioncs Sgt;C opinionum diftradio--*ies infinity impendere videntur cum grauiisima totius or^ bis Chriftiafti tadura, nifi ex omnibus nationibus magno ftudiodeligantur et udiüfsimi quicp, intelligentes dodri# nam, SC amantes veritatis, ac pîj vîri, qui de rebus tamis placide fine praciudicijs, fine animorum acerbitatCjfinecru# delitate in Cocilio délibèrent» Et profedo haîc cura ad ma# giftratus attp gubernatores imprimis pertinebit» FacilP uspIuriuminduftriaaccoUationepiacrui ô^illuftrari ve# ritas poteft,facilius errores etiam conuinci ac refutarirquoquot; modo Canon ait: faciliusinucniriquod àpluribus quæritur» Venis etiam repromiffbr Dominus ita ait: Si duo vein es ex vobisfuperterramconueniant in nomine meo,c|uacuncp de re patrem petieritis in nomine meo, fiet âlis a pâtre meq ; TçxtW? çft in Canone» de quibus
Aa iitj infin»
-ocr page 404-TERTIA PARS RECVSÄTIONIS in fin. dift/nct, xo. 6^ veritas per plures melius inuenitur, nbsp;nbsp;nbsp;,
lit notât Dominicus cap. per hoc.§. Verum. De hæreticis nbsp;nbsp;nbsp;|
lib. 6.decretal. Et Decius in cap. jyrudentiam. in nota/ bill. De offic. delegati: Ite. Vbi muka funt côfilia,vbi mub ta falusîverba funt Petri Anchoraniin cofik'o i^r.inprinc.
Ad hæcacceditjquodmaior etiam apud omnes natio/ nes futura videatur autoritas eius dodrinæ, quam vniuei'/ falls Concilij orbis Chriftiani ÔC piorum omnium confen/ fus approbauit. Nee enim leuepondus habent bonorum virorum conientientes iententia:,amp;,uttextus Canonici iu' risait: rediius eft iudicium quod plurimorumfen^ tentiæroboratur.d. cap. prudentiam 8C in ca. Extra confcientiam.diftind.04. EtCardinalis lacobatius lib.i» deConcilïo,artic.9.Etlib.ó.artic.x.
Infuper etiam. fpes noaobfcurè propofita videtur, ß» quale dïcimus, Concilium ex omnib., omnium nationum dodifsimis ac pqs quibui^ congregaretur,non fine vbct^ rimo Ecclefiac frudu amp;nbsp;augmento infigni id futurum* Vnicuic^ datur in Ecclefia manifeftatio fpiritus adbotium ait ApoftoIus:Et huic quidem per fpiritum datur ierrno fa' picntiæ,ali)verôicientiæiècundum eundem fpiritum, abj vero fides per eundem fpiritum;
Atcp hadenus quidem quæfuerit ratio conftarc potdb cur inter Imperatorem,,Eledores,cæteros^Imperij Ordt^ nes iäm olim ita conftitutum publice fuerit,ut ad diisidium de religione tollendum SC tranquilh'tatem pacem^orb* Chriftiano reftituendam vniuerfali Slt; oecumenico Gonci^ Iio potius, quam particulari conuentu, qualis is eft, quem nunc in TRIDENTINIS rupibus Epifcopi Papa' ks agitant, inclinatæ Reipub.orbis Chriftiani
-ocr page 405-SYNODI TRIDENTINAF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;577
„ SEXTO«- Et hoc neceflan'um fuerit eiufmodi ^onci'Iio œcumenîcOj quale didmus, habendo, ut Pontt«
Romanus Epi'fcopos,Prælatos,antiftitesEcclefîaium, Sl^ïotquotfide data ÔC iun'ßurandi vincuh's obftridos ^ïnt^los fibi habet, primo omnium t]s vinculis fólutos wc liberetamp;iuramentigratiam omnibus plenïfsimèfaciau ^ccenim aliter liberèamp;f fine periculimetu ^èntentiam dp aut veritati teftimonium pef hibere poKrunt, ièmper fimore hoe animos eorum follicitante, ne, fi quid aduerfus ^ontificem liberius décernèrent, id aliquando eis fideinon ‘cruatæ ôi. violatiiurifiurandtignominiam apud eundem ^dferret. Nam PI V S IL Pontifex, fua ad Mqgun« ^wum Capitulum epiftola in hanc fententiam aperte icri# pfit: Eam eflè vim lurifiurandi quaClerum Pontifex fibi wbftringitjUtperfd ne quidem in caufa iufta amp;nbsp;veritatis Wefeiifione Clericis liceat Papæ aduerlàrt
Neqp veró mirum videri cuiquamdebet,quod dicimus, ^pifcopos dC cæteros Pontificiiuratos Clericos ( funtautê dc confuetudine hodiè ferê omnes Pontifici iuramento ob/ “tiéh' quotquot dicuntur Generales (eu Prouinciales relifs gioforum Ordinum, qui ad dignitates promouentur ut docet Cardinalis lacobatius lib. x» aru i^rradlatirs de Con--plio) per iurifiurandi quo obftridi tenentur fidem nó poG leliberèinConcilijsdicerefententiam fiiam^Nullum enim HTreiurando grauius vinculum vllo uel diuino uel huma«« WO iure vnquam inuentum fuiuEtenim Sé diuino SC hip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«
wiano iure omni,ta'm ciuili quametiam paganOjiuramentl pcowiiflorum adigimur, ^’^^{^^’^wmmeritó habetur,nee quidquam eft quod hox wrininon profligatifsimo maiorem necefsitatem adfzrat»
Aa V Vipr^.*
-ocr page 406-^3 TERTIA PARS RECVSATIONIS
Vt præclarè in libris OfFiciorum docet Cicero Regii^^ Confulis R-oniani exemplum honeftifsimum proponeflS, quem ncc Patriae nee fuorum charitas retinere potuit,qwo^ minus fide hoI ti data rediret etiam ad crudelifsima Poeno^ rum fupplicia, ne iurifiur andi religionem violalTe turpit^'^ videretur. NulIa,inquit,rcsefRcaciorexcogitata eftàma^ ioribus noftris quàm iurifiurandi religio: nullum præcerea vinculum ad adftringendam fidem iureiurando maiorcs noftri ardius elle voluerunt.Id indicant duodecim tabul^^^ rum feedera, quib, etiam cum hofte deuincitur fides» de re cum alfj ex iuris interpretibus tfadarunt,tum impri^ mis copiose Hieronymus Cagnolus in L Si quis maior viginti quincß» num» 6, ÔC fequent» C»de tranfa(Sion» nbsp;nbsp;,
Cum autem hanc iurifiurandi religionem adeo fancS^ feruarint etiam Ethnici homines, quanto magis exifti^ mandumfueritjVirospietatis ôtdodrinïc ftudijs dedtos,’ ac profefsione Clericos, iurifiurandi eius quo. fuperiorl foo, ac veluti capiti deuindi tenentur, rationem fummaffl habituros»
Tantifper igitur dum hi Pontificio iureiurando tene# buntur, lem per in Concilie iententiae eorumferuae exiftiquot; mandæ funt,amp; nulla ex parte, quomodo oportebat, liberç. Enimuero SC iuris autores atep interprètes omnes magno conienfit tradiderunt, quidquid obiuramenti religionem ucl fiat uel omifltim fit, id non fponte fed iufto mctu facftS omiflumue videri, amp;nbsp;coadc» Attp inde fieri ut fi quis per metumcumiuramentocontraxerit, ctfi poftea per plura tempora ÔC ex interuallo fan's longoimpleat promifia,no tarnen cenièri piirgatum metum ex tali impletio^, fed praeiumi quod tale implementum fecutum fit coadc, videgt;
-ocr page 407-s Y N o DI TR ID E N r IN AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;375»
^lt;^ctpenuffj,cuitandi caufa. Qiiod egrcgiè præ cæten's
J’etinus Confilio 14. detnonftraïu't in quarto ei'us refpoiu^ * diibio» Qui'n imô iuramentum cenfètur habere vim S'jandamtorturæfptn'tuah's quemadmodum confulendo r^pondûBarth^SocinusinconfiLi^^j.inh coh circa fin» ^^*2.» Quodautem torttiræ Si tormcntorum me tu fit id fponte fed coaótè fieri amp;nbsp;inuoluntarium eiîe nemo no-^’ïteÛigitî quomodo etiamredè argumentaair Aymo Cra--^^ttaincqnfihó. num» 84.
Omninô igitur Si ante omnia neceffarium crit ad hanc, QMam requirimus jiententiarum Iibertatem, ut Pontifex yi'chiepilcopos fuos, Epifeopos, Prælatos, cæterof^ fibi ‘iJratos amp;nbsp;obftriAos abfoluat à iuramenti vinculo»
Ita enim et in ciuilibus ac politicis negoetjs fieri confucf ^itjquandoEIedoreSjCætericp Imperij Principes fècun^ formulas receptorum iudiciorum adori petenti iudi# ^^aamp;iudicesdantconfiliarios fuos,quos conftitutio pri^ iubet (bktere,quod ad præientem caufam attinet ,ab ^nibuivinculis quibusdomino fuodeuindi fint, quagt;-tenus eacognitionem legitimam in cauia de qua iudtcangt; fit impedire videantur» Quæ ft de pecuniartjs amp;,vt ita dicamus, prophanis negoeijs in qiiib» temporalia tantum, ^erfanturjfalubriterconftitutaexiftimamus, quanto ma* gisidem in his longé grauioribus negoeijs jquaîfalutem æternam fpedant, attendendum fueritt'
Enimuero nihil magis aduerfum eft libertati Cocilij, qua fententiarum ftr uitus, quam vox metu hærens, SC periculi formidineexterrita,minifue ffada ad veritatem adferen* dam obmuteftens. amp;nbsp;inuicem nihil magis ftcundS natip
Ç^ncilij quàm fenténtiarû proponendarûlibcrtas:
-ocr page 408-j8o TERTIA PARS RECVSÄTIONIS quam 8é CYPRIA N VS in fuo illo, de quo fupra tam fæpe atugimus, Concilio imprimis requirebat:
Liberæeliè debent, inquit, Epilcoporum fen^ tentiæ,necquifquain diuerfum lentientem códeni^ neu Nee enim quifquam noftrum Epifeopum Epifeoporum eile conftituit, aut tyrannico terror^ ad obfequendinecefsi tatê coliegas luos adigit.Qpl^ libet enim habet poteftatem ÔC arbitrium liberum*
Atqj haec eft antiquifsima piorum in Ecclefia ConciliO' rum ratio, multis annisita ctiam olim ilia fapientiore modeftioreaetateobieruata,quanufquam legimus eos Concilio interfuturi QC diduri fententiam eilentjEpifcopis Romanis vllaratione fuifle obftrictos. A qua coniuetudi^ ne ytdifcedatur,quae poteftefle légitima ratio;' præièrtii^ cum et ipfeCardinalis lacobatius lib.x^tradatus fui de cilio, articulo ƒ» circa finem apertèfateatur, nuUo iure quern utin Synodo com parcat,cui fententiam in ealib^* rè dicere non licear, ieu ut ipfe loquitur,qui non audet date votum liberum. Et deinceps lib, ó, eiuftlem tra£ftatus,arOO 2., deliberationibus Conciliorum amp;nbsp;Synodorum publics rite ÔC cum frudlu peragendis neceflarios efle homines berosjôi quod ad Concilij négocia attinet,nulliobftridoS quiep in neutram par tern deliberationis priuato aliquo ab feclufint propeniiores,
Quamobrem,conftare ex his fan's arbitramur, valdcne^ ccflariumefleliberoConciliohabendo,vtante omnia h» quos Pontifex fide ÔC iureiurando fibi deuinclos habe^ ea neceisi'tate prius liberentur,^ liberius id quod apud anim fentiunt aperte SC fine dilsimulatione in medium aufinu
-ocr page 409-SYNODI TRIDENTINAE.
Hoc VINCVLO I VR I s I v R ANDI ITAgt; 5^cmadmodumiamdiximus,ante omnia rdaxatOjnon^’^’’^'”*”^“^, jnutiliter initio totius difpiitationis ab his perfonis omniV “Usquæad deliberationem ÔC indicium adhibendac ^alumniæ iuramantum exigi pofle videretur : quod quids °Utibus Sc parti noftræ minime mokftum fueiit,ut data iufiurandum fide, pars vtraq?, ÔC in vniuerfum omnes H^i cognitione facta deciiuri poitea fînt,fan(flifsimè recipk fe,vtracp parte quantum fan's filer it audita SCcaufa coz 8nira,detjsarticulis omnibus qui in controuerfiam vennu fi fint, fide optima iuxta verbi diuini præfcriptum eiuscp ^Oceriim ôi. incorruptum ienfum iudicaturos : necpin co «duros quidquam contra conicientiam dolo malo: nuk ^*ns denicp rci præterquam gloriç Dei et veritatis rationem ’Reoiudiciofèiêhabituros, Cumenim hæcitainpoliticis ’ïcgocqs Q(. de ftillicidio aut aqua pluuia litibus ac iudieijs obieruentur, quanto magis hac diligentia SC iudicio^
•■nm feueritate opus erit in grauiisimo Catholicæ Ecdefiæ, vbi res omnium maximae aguntur,iudicio4
Nec défont exempla ÔC rationes, Enimuero vbi iuftius ^eumteftemvocaripoffumus,quam in eacaufa quae de gloria Sc vera eius agnitione pn'ncipaliter eft fofeepta:’ Quomodo Sc Prophetæ Deum teftifi'eatorem perpetuo adhibentinadferandadodrina,cumdicunt: Os Domk Di locutum eft : SC, Hæc dicit Dominus,.
In ciuilibus controuerfijs hæc diligentia et fides eft iudk ciorum,vt, fi vel Imperator vel alius quifpiam Princeps delegatum vel commiflarium in cauia aliquadet, qui inter litigatores cauiam bona fide iecundum conftientiamdeck dat,eius fententia non aliter effeCfom habere cenfeatur, quàingt;
-ocr page 410-TERTIA PÄRS RECVSATIONIS quàm ß delegatus iureiurando afRrmetjlè fide bona fecuH'' dum confcienttæfuæ religionem pronunciafle. Quæeft confentiens omnium lurifconfultorum dodi'ina,atlt;pim' primis Angeli, PauliCaftrenfis ÔC Alexandru
Eadcm ell 0^ in teftimonij didione iudiciorum ciuiliutn ratio: Namtcfti iniurato,adeó nulla fides adhibetur,ut ne quidemutracß parte ei gratiam iuramenti faciente, aut etiâ Papa difpenlànte audiatur : ut prolixe ÔC erudite iniib tis autoritatibus probat Hippolitus de Marfilijs,Singiil» xiq.. Ad validitatem,
Quæ igitur ratio vctet,cur non etiam in Concilijs publi'quot; dSjVbi alioquin veritas etiam fub æternæ falutis periculo adferenda eft,iuramenti vinculum hoc adflringendæ caufa adhibereliceatf In quo tarnen nihil quidquam iudicatum cuiul^ opinion! volunt Status, fuam hacde fentcntiam,commonefaciendi caeteros caula,breuiter ita i» medium proponentes»
SEPTIMO*“ Perlönisita,quemadmodutn Toßeudd cÿ’ denus diximuSjConftitutis aclegitimatis, proximumeft dhrogdrtdd pj-ocelTus omnes in hac religionis caufa hadenus fadi, priora /‘^^“j-nnes^cenfuræ, aggrauationes.excommunicationes edi^ taomiiiaSy= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n °° q, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- j- - r» -r-
«orforfcMtTri*’æP^*’^^” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PontUlCUmo
dencmarum Pæ ßritis et de iure nullis, refcindantur, ut quæ dthiic (aufa. abientcs QC. non citatos, caufa indida, et ab eo qui iudft* candi munus temerè nullo^ iure fibi fumpfitnulliter inftituta ÓC perada.
Atcp imprimis ipfaflagitabitnccefsitasrerum,utD^ creta Tridentina, partim palam falfa, partim ambiguaöu Sophiftica,prorfus tollantur è medio Slt;C abrogetur.'De qüi^ bus etiam olim legitime teftati iunt Status .reculatione iu^ ftifsima
-ocr page 411-SYNODI TRIDENTINAE.
^fsi'ma amp;nbsp;foleniinterpofîta,no aflèntirifè i'iüuftis decrease dereb,amp; noftri audiantur,Ô£f errores cÓfirmati emêdentur.CS igitur ülegiumè ÓC de fado hade^ nus procefferint décréta omnta,æquû eft eadêut de fado ettani tollantur,aboleantur, et irrita publice denuncientur» idcp ut fiatneceffäria hæc fubeft ratio, qd aliter neep atp diri Status per aduerfarios in Concilio, neep defenfionê vk lam, aut caufam dicere queant, fed laqueis quafi irretitiab ipfo ftatiin limine conuentus,caufa indida ,fua quodam-niodo iententia damnarentur : quodepfruftra fufeeptus la*-tgt;or omnis adeundiad Concilium amp;nbsp;comparêdi videretur, quaß adü agi,toties iam prçcipuis articulis dodrinç no^ ftræj ut fuprà oftenfum eft,pro hæreiî impia condemnatis, Quandó igitur, quiDecretisiftis etCöciltjs præfucre
pifcopi et præfideSjin propria caufa ius fibi dixerunt,fimul etiudicis et partis perionâ fumentes (quodcótra omnia et diuina et Humana iura fieri,cùm altj tùm etiâM»Mantua in nad. de Concilio prolixe num, 41 ,et ièq.docet)conièquens quidquid hadenus ita decretum illegitime amp;nulliter publicatum fuit, id omne merito reftindi amp;nbsp;aboleri atep iiv fedum fieri debere : quo tandem ex omni parte fublatis præiudicqs ad legitimam caui^ cognitionem àC determif nationem perueniatun
A tep Hæc abolitio iniuftorum decretory, et erroi^r emê-datio eo minus moleftaaduerfarijs elïè debet aut^auis,qd conftet nô prorfus nouâ aut inauditû hoc in Ecclefia acci^ dere,imô fçpius faditatû ante,ut décréta prioris Svnodipo fteriore retradata relcinderêtur,reuocarêtur,etcauàrentur, P, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. D IC A Synodo in Illyrico, ad annu
Çhi CCCLIt confemata fwiflç NicsnîeSynodidecreta,
Ôlt;inwk
-ocr page 412-584 TERTIA PARS RECVSATIONIS
inufcem emendates errores aliquot Antilynodoruw» SyrmienfîsinVngariahabitæjÔC Ariminenus in Italia, McdiolanenfiSjSeleudanaCjÓ!: Ântiochenæquibus Arrian næ hærefis dogmata fuerant confïrmata»
EPHESINA Synodo,quamTheodofiuspoftet rior ad annum Domini 404, conuocauit , damnatus pc’' Cyrillum fuit Neftorius hæreticus î Cyrillum veto póft ab Epiieopatu Alexandrino reiedum damnauit loannes Antiochenfîs Ecclcfîac Epilcopus, quem tarnen Theodoquot; fins Imperator audita cius purgationereftituit.
Altera ^nodus Ephefîna Eutychis dogmata impiaaç# probauit, Diolcoro Cyrilli fuccenbreEpifeopo, Eadenitp Synodo Flauianus, Epiieopus plus, qui fe Eutychi graiii^ ter oppofuerat, condemnatus, tumultu exorto ita coIH* fus fuit, vt triduo poft vitam cum morte commutaret: Concilio multi dodi viri QC pij Epifeopi iniuftè damna“ fuerunt, quorum condemnationes cum cæteris Decrctis poftea ftiftulit Martianus lmp» Chalcedonenfi Concilia anno Domini D» L1111» cuifexcenti triginta fex Pattes
Epilcopiinterfuêre, qui Neftorium, Eutychenjô^p*®'' feorum damnaucruntjUteft apud Nicephorum SiC grrj hiftoria libro x.cap» 4»
CONSTANTINOPOLITANA Synodo, quæhabitafuitanno D Ç C» L1111» Imaginum tuarum vfusfublatus fuite templis î quem poftea reftituit Ircnice cum ûlio Côftantino lmp» Nicçna Synodo, Anno DCC»XC»vtautoreftSabellicus Enneade 8.lib»8, Et B.Myrandes Hifpanus infumma Conciliorum»
Quoties autem Pontifices Romani inter fe funeftis dt# feordes odijs anteceflbrum fuorum décréta
-ocr page 413-SYNOD! TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j«;
fuftulerunt ipG contranjs dccretts ÔC conftitutionibws c* Id quod hiftoha ipfbrum non vno in loco docet* Qiiæ cunt ita fint, cur non idem etiam inpraefènte negocio fieri lice^ ’■et:'ytqu£ ante cdidit Sy nodus décréta, ea infirmari pugt; blicè irrita pronunciari poisint SC debcant^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y jj
OCTAVOgt; Sublatis fgfturhis impcdimentis ^r£p!sfeuiua praeiudicijs omnibus, proximum ett ut de præfide fuprc^ dtxfupreinut Chriftiani Conçût) quæratur, quam quidem curam Concilia pfæcipuam efle ÔC maxime neceflariam, facile intelltgcre poflumusomnes. Necnveroaliumhîciudicemaut præfî? ^etn conftituere fas eit, quam ipfunt fccclefiae caput,
H R I S T V M verbum C H R l S 1 L Vt quicuntpcJaro verbi Deiteftimonio fententiam fuam *n Concilio fundet ac demonftret, is Ôi audiatur ÔC vincat. Solus igitur CHRISTVS SC verbum er us Prophetie lt;^is ÔC Apoifolicis fcriptis traditum praefideat,Slt; norma fît fecundum quam in Concilio iudicetur.
Eftenim hocæternum öd immutabile Decretum maie* ftatis diuinsc, S)C mandatum fupremum quod pater æter^ uns,cccelo voce clarahamanum genus affatus, promub gauitipfedefiliodicens: Hic est f ilivs mevs dile- ,, CTVS IN QJ-O BHNE COMPLrCITVM EST M ( H f, ^iVNC AVDiTE. Matthæi 17.Et 1.Petriu Item: Q^ii ” nonaudieritjCgo vltorero. EtfiliusfimiliterdefuooffG eioafleuerans inquit: EGOSVMVia. vita, et ve= KIT A s, Item : Oues meæ vocem M E A M audiunt, dC i * ^§0 ^ognoico eas, ac (equuntur me, S)C ego vitam ætcrnam nbsp;,
do illis. Et Apoftolus : Si quis aliud Euangelium doceat, licet fit Angelus de cœlo, Anathema fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re/UmonU
Huie fententiæ öd Patres omnibus temporib, in Ecdefia p«lt;rr «»t.
ßb magno
-ocr page 414-jS6 TERTIA PÄRS RECVSATIONIS magno confenfu fublcripfcruncNaex antiquifsimis CY-' PIlt;1AN VSexprefsèôc cliferièidemdocetliki*epi'ftola# typri^niK. yjniadCaelium,epift.V tiqjidnos audire Öt tacere oportet quod ChrUtusfccit,quod(ß faciendum cHc mandauit, Cùmipfçin Euangeliofuodicat: Si fe^ ceritis quæ mando vobis, iam non dicam vos fcr^ uoSj fed amicos: E t quod Chtiftus debcat folus au^ dirfpater de cœlo teftatur^dicens: Hic eft filius me^ usdileâusinquobenè fenfijpfumauditc, QiiafC fi lolus Chriftus audiendus cftpion debcmus attend dere quid aliquis ante nos faciendum cfle putaue^ rit, fed quid qui ante omnes eft Chriftus, prior fe^ cerit. Neqjenim hominis confuetudinem feqatQ^ porter,fed Dei veritatem,cum per E faiam Prophet tam DeusloquaturSódicat; Sinecaufaautemco^ June me,mandata ÔC do(ftrinas hominum docentes.
' ' ' 'Etcircafinem (pijkltcfubijcit:
Nam fi facerdotes Dei Chriftifumus,non uenio quern magis fequi,quàm Deum Chri^ ftum debeamus,cum ipfein Euangelio maximedi^ cat : Ego fum lumen mundi: qui me fequutus fue^ rit,non ambulabit in tenebris, fed habebit lumen vitæ»NcergointencbrisambuIemus,Chriftumf^ quiamp;pracceptaeius fcruare debemus,SCc
Ef rfZz'o in loco idem de lapßst
Quomodo audentpnquit,quidquam
neChri^
-ocr page 415-àYMODI TRIDE^TINÄE.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jS^
»T^ChnftoC’ quorum ôt fpcs,amp; fides, amp;: virtus,5«: gloria omnis eit in Chrilto*
Qiiæ quidem Cypriani fentefttia ctfatn in Canones re# ^ataextatinca,fi(olLis»Diftincfaonc8,his verbisî bi lolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
ChriftusaudienduseR^nondebemus attendere qd ^Hquisantc nos faciendum putauerit:Sed quid prw ’Tius,quianteomncs cft,Chriftus prior fecerit» Concordat c/fifruflra,ead» diftindl»
Breutter fupremus Prçfespiorum ConciliorSamp;fomnis dogmatibus iudict) in Syncdo cft ipfe Chriftus : neque ®iiutn ludicem vllutn Ecclefia agnolciqqueinadmodü Au-' guftinus edatn loquitur in libro de vnitate Ecclelîæ cap* 4* f otuSjinquit Chriftus caput ÔC corpus cft. Caput Au^ißinus, Vnigenitus 0ci filius, et corpus eins Ecdefia,fponi ^us^fponfa, duoincarnevna. Quicuncpdeipfo ^âpiteà Scripturisfan(ftisdiircntiunt,etiamfi in ^nibuslocisinuenianturj'nquibus Ecclefia defi^ gnata eft, non funtin Ecclefia*
It4 er Bäßliui in hb. de j^iritu Sanéh cap.
Quod Chriftus Ecclefiæ caput fit,didicimusab poft.dicête:Etipfû dédit caput fuporaniaEcclefi'e*
Intellexit et hoc ex iuris interpretibus Marfilius Patauv nus, mukis teftimonijs idem docens in Defeniorio pacis*
Pertinet hue quod ipfe Dominus ait: Ioannis 14* Ego fum via, veritas, ÔC viu, quod didum explicans Bafilius tn d. libro de fpiritu Sando capite odtauo : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K.e vera,
inquit, eft bona via,exorbitationis errorifep nefeia, B b t) Dominus
-ocr page 416-jS8 TERTIA PARS RECVSATIONIS
Dominus noRer 1E S V ad patrem qui vcrè bonuscR,perducenSt Nemo,inquit, venit ad pa^ trem,nilîper ME.
Zt AugujHitus lib. 7. Conßßionum cap. iS.
Solus Chriltus viaadcognitionem falutis.
Atcp hçc hand dubie eft ratio cur totics in ScripturaE lius Dei dicatur lux mundi, loan. i. 3, dC 8. cap. Ego fum lux mundi: lux fané inexhaufta,quae fola mentis nonrç ca# liginem actenebrasdifcutit,vtmentem æterni patris ccigt; namuspropius,qucmadmodum loquitur Bafilius Iib,i» contrà Èunomium,
Hinc item eft quod Scriptura Chriftum appellat Solem lufticiactquod quidem eleganter Auguftinus explicatlib.i» de lermone Domini in monte, circa tin,
Hinc àf fapiencia patris dicitur, qua myfteria DE! co# gnofcimus.adColoÊi, în quo lunt omnes thtûuii lapienciæ 8lt; icicntiæreconditi : quod copiosè cxplicatidc Auguftinus lib.i^.deTrinitatecap. 19.iofi’]*
Quac quidem omnia iatis demonftrant,nemmem reÆ' wsdiciautconftitui pofte præfidem conuentus Chriftian» quam ipium C H RIS T V M, cui hic honos meritô XC'' linquendus eft fàluus integer. Cumenim is iôlus fît luX mûdijVia, veritas. Sol iufticiæ,SoI occaftim nefeiens, ôd picntiaæterna,cô(cquens eft, extra hue nihil nifitenebras cfle,nihilniû cæcitatê merâ,errorcs,ftultiiiâ etmendaciufli*
Impièigitur faciuntCanoniftac Ôl PontificiScriptores, quotquot hune titulum pracfidentiaf,.Chrifto amp;nbsp;verbocius detraclum,Pontifici adfingunt immoderatis præconijs.tA' ter quöÄ nô poftiemas tenent lacobatius Cardinalis
-ocr page 417-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp
datu de Condhb lib» 6^ artic. x. Et H. Albanus in îibro de poteftate Papæ,in x.parte nu.io8.Ô!: feq» qui Papam etiam inulasmodisflagitiofuni,nihilorainus fupra totam con^ gregationem piorum euehunt ceu numen aliquod, cum tarnen is plerumcp èC literarum icientia acpietate cuiuis ex plebis fece infima longé inferior fit» Quod etiam grauiter l^ernardus fuo feculo taxauit: Quæ rnaior, inquir^fu« perbiaeftquàm ut vnus homo toti congreganoni iudicium luum præfcrat'^tanquarn ipfe lolus habe;? stiudiciumDei. ldolatriaç*fccluse(t,nolleacquic!gt; ^cere,amp;: quail pcccatum idolatrandi. Quam vocêD» Bernardi laudat SCprobat etïâ Picus Mirandula in quæft» -'^n Papa fit fiipra Concilia, Vtfanèdignifsima eft laude» „ o NOgt;- Cum conto ftipremjra caput Seiudi-
attppraefidcm Concilq Chriiuani elle Cnnltum, con^
Sequens eft, normamlecundumquam dtjudicanda ex' dogmaii* ^minâda fint dogmata SCamufsim iudicq oronis elle folam scriptyram sacram Prophcticis Si Apoftolicislfi tris comprehenfam, quç ipfa ftipremi iudicis vox eft viua, ^)Utait Apoftolus A(ftorumio,deChrifto abunde teftp ficatur, Etenim Prophetae omnes St: Apoftolimagno con-* fenfu nos deducunt ad hunc velut fontem omnis lucis Si intclligentiæ» Quemadmodum pie fcripfit ex Patribus C H ft y S O STO M V S Homilia lo. ad Marcum: Hgojnquit,qiiando lego Euangelium,0^ uidco ibi te(binoniadclcge,tellimonia de Prophctis, folum Chriftum confidero» Sic vidi Moyfcn,fic vidi Prot; phetas, vt de Chrifto intelligcrc loquentes. Deniqp
13 b iij quando
-ocr page 418-TERTIA PÄRS RECVSATIONIS
quando venero ad fpkndorc Chnfb\ ct quaß fplen^ diddsimum lumen clan Solis afpcxeroJuccrnæ lu^ men non pollumvidere. Nunquid lucernam fi cendas in die_, lucere poteft » Si Sol luxèrit, lucetniß fplendor non apparet. Sic Chrifto prælente,cô^ parata lex et Prophetæ penitus non apparent. Non detraho legi amp;nbsp;Prophetis, quin potius laudo,quia Chriftum prædicant.Sed ficlego legem ct Prophet tas, ut non permaneam in lege èC Prophetis,fed ptt Icgem ÔC Prophetas ad Chrilium perueniam..
Et hoc tH ^uod Apoßolm i. Cor 'mth. y ait.
Fundamentum aliud nemo poteft ponere prxtet hoc quod pofîtum eft, quod ell IES VS CHRI^ ST VS. Oeqüodiétopièetiam D. Hicronymns J J monetinEpiftolam Pauli ad Titum c, u
Pfahn, nS.
Lucernapcdibus meis verbum tuum Domme, Sóluxinviamea..^
Rcmittit nos ip ft filim Dti ad Scripturam.
loan, ^.ubi ait:
ScrutaminifcripturaSjillæfuntquæ tcEimoni^ um de me pcrhibcnt.
Sic de ThefialonicenfiiTm Ecdcfia et pn'mon'b. Icgnnus Ador 17,quèd Paulo ibidocente, fci utati fint lcripturain quotidiè perlludiose, an hæc fc ita haberent,
,, Qmms cnim icnptura diuinitus.inlpirata
cft
-ocr page 419-SYNÖDI TRIDENTINAE. cRaddo(n;rinam,adrcdurguendum,ad correction nem^adinftitutionem quæeftin iufticia^ad hoc vt homo integer iït Det ad omne opusbonum pai an tus,ait Paulus x.adTimoth. 3, Etz.pet.t.
Firmum fermonem habemus traditum à Pro^ phetis^cutquod attcndicis tanquam lucernæ in obn Icuro loco lucenti,rcdè facitis dor.ee dies illucen fcatScluxexoriatur incordibusveftris, Scriptura enimprælucet mentibus noftris in huius mundi ten nebris tanquam lucerna in loco caliginolo^quoad diesillucefcac incordtbusnoftris^quemadmodum pièexplicathocdilt;ftum Erafmus ad Pfalmum ix»
His fîmilibus teftimonijs feripturæ pcrpetuó deduce mur ad vocetn uerbidiuini per fpiritumfaruAum traditam,. Non igitur norma vllaaut régula alia iudieij ÔC dijudica^ _ tionis dedogmatibus efle poteft, quàm hæc arcana fapien# tiaOei ignora creaturis omnibus, SC in verbo diuinitus rc' uelata» Quamobi ê hæc fola fequenda erit in iudicando, no tradiciones,nô conftitutiones humanæ,autPontificum de^ crcta,nô confuetudines quoquo modo aut infeitia hominu aut fuperftitione receptæ ôi obferuatæ : quarum pleræque Prophetatuamp; Apoftoloiudodnnæapertifsimè répugnât, falfiisimo titulo vniuerfalis coniènfus ornantur, cum re vera Pontificiæ Ecclefiæ recens ÔC impius confenfus iînt, nô ira pridê ex errorib, ôd abufib, varqs côflatus Sgt;C audus*
Huic regulæde autoritate fuprema verbi diuini, feripto-' rcßimotiia rumqj Propheticorum QC Apoftolicorum in Ecclefia acce-dunt ÔC Patres omnes, omnifep antiquitas purior.
B b iitj Etmulta
-ocr page 420-jpx TERTIA PARS RECVSATIONIS
Et multa pafsim extant in hanc fententiam pulchem'ma Patrum dida, Ita Ambrofius ait in Lucam;
Amirofius,
Scquere fcripturas,ut errare non pofsis*
Augupinin,
Et AVGVSTINVS copiosèliKitdeBaptifinoadj» uerfus Donatiftas cap» 3. cuius dió:a pleraiç etiam relata funtinDecretistvtinca» Quis ncfciat» Diftindione IX. Qiiisnelciat facram Scripturam Canonicam^tàm veteris quàm noui Teftamenti,certis terminis fuis continerrC eamtç pofterioribus omnibus Epifco^ porumliterisicapræponijUtde ilia omnino dubi^ tari amp;nbsp;difceptari non pofsit vtrum verû vel vtrurn redum fit quidquid in ea fcriptum fit : EpifcoporU autemliterasquæpoft confirmatû Canonem fcri^ ptæ funt uel fcribuntur Jicere per Concilia reprehc^ dijfi quid in eis forte à veritate deuiatum fit^
Idttn lib^ II. AduerfiM Taußmn tAanichteivm, cap.
In ilia Canonica eminentiafacrarumliteraruffl, etiamfîvnus tantum Propheta^aut Apoftolus^aiit Euangelijfta alïquid in fuis literis pofuifle ipfa Ca# nonis confirmatione declaratur,nôtarnen licetdu^ bitare an verS fit : alioqui nulla erit pagina qua hu^ tnanaeimperitiæregaturinfirmitas, fi librorum fa^ luberrimaautoritas aut contempta penitus abole^' retur,autinterminata confunditur.
Et in tib. d( unitate Eccltßie, j. cap.
Sed,ut dicere c(Xperam,non audiamus hxcdico, hæcdii’
-ocr page 421-SYNODI TRIDENTINÄE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8j
Hæcdicis: fedaudiamushæcdicit Doininus« Sunt libri Dominici, quorum autoricati vtriq^confend^ mus,vtriq5credimus,vtnq^fcruimus* ibiquæraïf v mus Ecckfialn,ibiddcutiamus caufam noftram»
Etpitulöpoü:
Quia nolo humanis documentis,fèddiuinis oraculisfandlam Ecckfiam demonftrart
Ef rwr/iM :
Si autem ChriftiEcckfia Canonkarum fcrk pturarüdiuinisamp;ccrdisimis teftimonfjs in omnk busgentibus deßgnataeft,quidquid attukrint,amp; Vndccunc^ recitauerint, qui dicunt : Ecce hk Chrk ftuSj eccc illîc : audiamus podus,fî oucs eius fumus, * Vocem paftorisnoftrijdicends: Nolite credere, lilæ ^uippe bngulæ in mukis gendbus vbiiEaeiE^^on mueniuncur, hæc autem quæ vbirp eft,etiam vbi ik læ funt, inucnitur.Ergo in fcripturis Tandis Cano? ïiicis cam rcquiramus.
Hæc dida manifeftè docent, Ecclefîam eiui® cenfuram ac indicia iuprcma,cuiufmodi font Concilia et Synod i piç, ïiufquam alibi quacrenda quàm vbi faaa Prophetarum SC Apoftolorum fcripta pure â^incorruptètradantur, altjfcp dodrinis omnib, præferuntur,quetnadmodum idem Aip guftinus feribit : Qitældo cR vbi li t E cckira : Qiud AugufHnMÎ ergô fadturi fumusRn verbis noftris earn quæfituri ûimus, an in verbis Domini;' Et puto quod in ver?
B b V bisiUius
-ocr page 422-Î94 TERTIÄ PÄRS RÉCVSATIONIS
bis iUi US quærere debcamus,qui vchtas efl:,8^ opt? inènouit corpus fuum.
Et eodem de vni'tate Ecclefîæ Itbro cap.^.alligans Ecck^ fiam ceu oucs ad paftoiis fui vocemait: Haoeo mani^ leltiisimain vocem palloris mei, commendantis mihijSe line vilis ambagibus exprimentis Ecclcfi^ am. Mihi l'mputabojfi ab cius grege^ qui eft ipfa clefia^ perv’-erbahominumfeduciaccp aberrare vo^ lucrOjCum me præfertim admonueric,dicens:Qp^ lune OLies nice voeê meâ audiunt Sô fequuntur Ecce vox eius clara,Ôlt;^ aperta amp;nbsp;ex audita. Qui caii^ nô fcquitur,quomodo te ouem eius dicere audebit'
Chryfo[b~ tnitSt
Non aliter amp;nbsp;C H R Y S O S TO M V S de autoritär Scripturæ difputans Homilia ^.de Lazaro Euangelico aitî Ncglexiiousnoltram lalutem dilelt;fli:hæcoinn’^ feripta funt propter nos^ad correction cm noftri?lt;i quos fines feculoruminciderunt. Magna aduerfus peccatummunitioeft feripturarû ledlio: magnuifl præcipitium, profundum baratrum fcripturarui^ ignoratiotmagna fàlutis pcrditio^nihil fcircexdiui^ ms legibus.E a rcs èC hærefes peperit, ea vitam cor# luptâinuexitjhocfurfum deorfum milcuitomn’â»
Et in homilia de fartôh adorando ff’irituz
Multi^inquif,fpiritum fancTiim iadiitantTcd cjiH propria loquuntur, fallo ilium prætendunt. Y Cbriftus non âfeiplo loqui fe tcllabacur,quia ex K# cclo#
-ocr page 423-SYNODI TRIDENTINÄE.
geloquebatur amp;nbsp;Prophctisn'ta fiquicîpræterEua^ gdiumfub titulo fpiritus obtrudebaiur^ne eredag mus. Quia Chnltus legis Sgt;C Prophetarum impio ho elîjôcita fpiritus Euangelij.
Hoc didum difertè negat Concilium vllum rede de fpp •■ftu fando gloriari pofle, quo verbo Dei contraria ftatu^ Untur, aut quidquam aliter,quam in Prophetarû Apo^ ftolorum fcripturis facris traditum eft ,ordinetur.
At® hue non incommode referri poteft quod de Con^ ftantino THEODORETVS Epifeopusrefertin Nicç*
Synodi hiftoriaîqua grauitateoptimus ÔÔ religionis ^mantifsimusImp.Epiicopos,quiad Synodum conucne^ »■ant, admonuerit inter cætera, vt depofita animorum acergt; Iitate,qua fc mutuo laceraflent ÔC rifum præbuiflent hoftw ^us, hoc imprimis cogitarent,quomodo Deus ob impieta^ facinora tarn antiftitum qudm populi pafTus fuiftet graflari in eos feuitiam fuperiorum Imperatorum,et nunc ^ftrcmEcclefiafticammaximis laborious vix reftitutam, in pace ociodegere pofle videantur: Decere igitur SC offictj corum efle,utin tâta Eccleßarum diftradionc prins hpiô charitatem inter fèredintegrari patiantur, 5C mutua odia deponant: turn in difputationibus de dogmatibus controuerfis Euangclicorum SC Apoftolicorumlibrorum præfcriptamdodrinam accurate fequantur, Hæc enim funtverbaeius: EûCôitâtinusnihil,inc|C,indioni9,Theodoretui quatn hoftibusfidcidomitfs,cuin nemoinueniatur ampHusqrcbellarcaufi'tj'pfos inter fefe facerdotes committij'urgns etconuicijs fc mutuó prbfcinden^ tcs,atqpearcriiumpræbereôô yoluptatê hoftibus
dodriuÂï
-ocr page 424-Ï9Ó TERTIA PARS RECVSATIONIS dodn'næ: præcipuè in difputariombus rerum dnii^ narumac hdei, in quibus tarnen habentfancflifsuni fpiritusdoiflnnam præfcriptam» Euangelicienini èc Apoftolici libri, nec non amp;nbsp;antiquifsimorum Prophetarumoraculaplanèmftruuntnos quid df voluntateDeifentiendumnobisfiuProindehofti^/ lipofitadifcordia,fumamus ex diÆsdiuini fpirii^ tus explicationes quæftionù omniû;,amp;c, Hæc illf»
Vrinam veto amp;inhacrerumperturbatîoneatlt;popi'' nionumdereh'gione fludibus,quibus lotius orbis Chri^ ftianiEcclefiaperiditatur, fummorum Ordinum gubep natores, quicp ÔC Ecclefîarum antiftites illuftrè hoc amp;nbsp;datifsimum exemplum requirerent atep intuercnmr,to*^‘ fiderantes quid ijs temporibus redè et præclarèfadum deretur, quibus aliquando non minus quàm nunc fionibus âS opinionibus Ecclefiæ turbatæ, Sgt;C harum qu^“ concuisione Refpublica etiam exagitata fuiflerepenW’’* Quod fi fieret, ratio non difFicuIter ab intelligentibus pofTet, quandoiammultarum faperRüionum vanités nogt; taeitpublicê, quomodo per Concilium Cbriftianum i^ clinatæ religioni confuli ac pia Ecclefiarum cmendatio tandem pertici queat,
A(î«crf«îcd» NEQVE VERO mouerenos debet,quodho^ lumniM Prfbi mines prophani ôd holles n-anquillitatis clamitant, muh (brum de am ta elle in facrarum literarum libris ambigua, atep ideo vix biguitatc ezficti pofie, ut certa aliqua ÔC immotaiudicijregula indc obfcuritdte conllituatur.
Scriptnra;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manilefta hæc eft peruerfitas aduerfariorum, quictiam
conuidi
-ocr page 425-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55,7
conuicli non definunt quærere calumnias^Qiiafi vei o,qui immenfa bonitate Ce generi humano per veibuni patefcci't DE VS,ludere ambiguis fèrmonibus nos voluerit ceu SphingisænigmateôCSybillæfolijs,aut En'di's pomu ob* ijcere, cum traderet verbum luum de voluntate æterni pa* tris,quomodoisagnolci,coh',amp;muocari vellet à genere humanojde quo PülmusexprefsèaitÎ Lucerna pedi? »» busmeisverbum tuum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j»
Et Prophetdi
AdlegemadteftimoniumÎ Quodfinondi7 agt; XerintiLix ra verbum hocjion eriteis lux matutina. ,,
Ipiè etiam titulus Scripturæ iàcrae hocrefellit,quat ob id Canonica,hoc eft regularis dtciturquod certam, firmam, ^immotamregulamdodrinac verbis minimedubns auc ambiguis tradatderebustjs,in quibus omnis ratio lalutis ’^oftracconfiftiu Quomodoamp; AVGVSTINVS hb, 19, De ciuitate Dei cap, ait:
Ciuitas Dei credit ftripturisiàndis veteribus nouis,quas Canonicas appellamus: Vnde fides ipfaconceftaeft exquaiuftus viuit,per quam fine dubitatione ambulamus, quamdiu peregrinamur a Domino*
Attphancobicuritatiscalumniam aperte etiam refttta-* runt Patres: Ita enim eft apud Clementem Akxandrinum Te/Kmottid in protreptico î Nullis, inquit,cælatum eft verbum, lux eft communis omnibus, illucefsit hominibus* Nullus eft in verbo cimmerius,£enebræ nullae*
Etpaulo . '
-ocr page 426-J9» TERTIÄ PARS RECVSATIONIS EtpMîôpaii
Verbum Sol efl animæ^qui fi exortus in profund do mends fit,ipfius quoep mêds illuftraturoculis, Ita Clemens, qui alibi eti'am in hanc fententiam de cer-' titudine verbi multa præclara habet, amp;nbsp;in lib, i. Paedagogt Câp.5*aitî Ouxoptimus eit Dei veibum»
EtG enim aliadida altjs Gnt explicatiora, tarnen G qno^ rum forte fententiaobGruriorlegentivideatur, collatio Gnc prçiudictjs ÔC affetflibus pie fada facile oftenditlcntentiatn certam Ô£^ minime ambiguam: Ethane diligentiam exerci# djs meditationum ,inuocationis, ÔC ferutandi Scripturas fjîiritus Sandus exacuere in nobis iGo modo voluit, ut ait Àuguftinus libro x» de dodrina Chriftianacapiteiextoî Quæcîam,inquit,funtin Scripturis obfcura difficilia,ncctamenaliud,quàm quod alibi planil^ fimis verbis proponitur. M agnificè igicur èé l^Iu^ briter fpiritus Sandus itaferipturas landas modi^ ficauit,utlocisaperdoribusfamioccurreret,obfcu^ rioribus autem faftidia decergerct. Nihil cnim fcrc de illis obfouritadbus eruitur, quod non planifsim^ didum alibi reperiatun
Et libro J. eiufdan operis cäff. i3.
Perferipturasdiuinas multô tutius ambulatur, quas verbis translads occupatas cum ferutari volu^ mus,aut hoc inde exeat quod nô habet controuet^ fiam, aut fî habet, ex eadem feriptura vbicunqu^ inuen^
-ocr page 427-SYNODI TRIDENTINAE. inuenti'satqucadhibin'sci’us teftibus terminctur, sic O' D. UiUriuf. lib. t. De Trwj^jfe:
Optimus lecftor eftqui didorum intenigentiara cxpcvflatcxdidtispotiuSjquàm imponat: èC intu^ leritmagis quàm attukrit: neqj cogat id vidcri dk discontinehjquod ante ledionem præfumpfcrit intenidèndum.
O
Kurfni idem Augußinm lib. Conßßioo num 13. cdp. 23.
Spirituales ergo qui præfunt vel obtempérant, Augußin»!^ fpiritualiter indicant, non de cognitionib. fpiritua^ libusquæ lucent in firmamento : Nonenim opor^ tet de tarn fublimi autoritäre iudicare,nelt;^ de ipfo libro tuo, ctiamß quid ibi non lucet. Quoniam fub^ mittimus ei, noftru intelk(flum,certumlt;^ habemus quod claufum eft,etiam oculis noftris rede verack terlt;ç didûeft. Sicenim homo,licet iam fpiritualis amp;^renouatusinagnitioncm Dei_,fecundumimagk »’•em eius qui creauiteum,fa(flor tarnen legis debet cfl'e, non iudex* nbsp;nbsp;Multa funt prçtereàin hanc fen^
tentiam abeodemdifertètraditalib.ó.cap.^-.óófcq*
Ac de vero Scripturarum iënfu erucndo imprimis mub tatradiditis^quem modo diximus,Clemens Alexandra nuslibro feptimo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita fcribens inter caetera î
exerroiereLici luSjObeditfcripturis^óó vk tarn fuam veritati permifit^Oeus quodammodo ex homine eHicitur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jrlaäenus
-ocr page 428-400 TERTIA PARS RECVSATIONIS
Hadcnus i'gitur confiât, quod propofuimus. Verbum DEI folum,utProphendsÖCApoftolicislibnscompre^ henfumeftjfupremi in Ecclefia iudicis vocem efle viuain, et ceuLydium lapidem ac normam iudictj Conciliorum«^ Ecclefiafticorum omnium» Quod cum ijs in locis quos e patribus adduximus traditur,tnm veró apud eundem Au# guftinum copiosèepiftoJa 48, Et de vnitatcEcclefix ad^ uerfus Maximinum hacreticum lib.^. cap.;. Etinenar' rationcPfalmi$7» Rurfusapud Clementemlib.i» Pxda^ gogi cap. X. Sc cap. 8. Quod fblum Dei verbum fit iudex: controuerfiarum dedogmatibus Ecclefiac,
X. DE Cl MO ETVLTIMO^. Citi£ Pdtr« CumScripturæ Propheticæamp;: Äpoftolicae fummus,qU‘ er Concilie^ meritô ei debetur, locus ita quemadmodum modô dixi-* rum antiquo mus,fueritrelidus,amp;iudicijautonïas fuprema attributaî rumautoritM nondilplicetnoftris, fuumetiam, lcd inferiorem ,rclinqui tfft dtbeiit, locum lcriptis Patrum, dC conlcnlui piorum dodorum primitiuæacpuriorisEcclefîæ,Itatamen,ut nullo modo hicumfacrislibrisincomparationem ventant,lèd lôlum confulanturveluttnterpretesô^teftes in obfcurts amp;fcon# trouerfîs articulis, S)C quatenus cum fummi iudtcis, hoc cft, Scripturac voce congruant,adhibeantur.
Idcp inter cæteracautum meminimus ab vniuerlb Im# perîj Senatu decretis Auguftanorum Comitforum publia cis: quibus pheuit uttota tradatio horum negocionim SC conclufio Concili) fieret depofitis præiudicqs amp;nbsp;affedibus priuatis omnibus, pièaeritè, lèaindum Scrfpturas fandas Prophecarum atep Apoftolorum, SC perpetuum confem finn Sandorum in Ecclefîa Patrum*
Necenim
-ocr page 429-SYNODI TRIDENTINAF. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40T
Nee enim Patrum et vetiiftorum in Ecclefîa Icriptorum ^utoritatem afpernantur Status^ ied, ut decet, faciunt pluj’ et ilio loco veneranturomneSjillos præfèrtim qui prÿ ^Kiuæ Ecclefîæ QC Apoftolorum temporibus viciniores »uere. iuxta regulam traditam à Tertulliano : Redum efîè xertuUiMus. ^uodcuncp primum fit : adulterinum veto quodcuntß tC'
Quam regulam in lîR aduerfus Praxeam comment ^t imprimis,ac tenendam monet. Et quîdem nominare fe primum,quod Prophetæ Âpoftoli tradiderunt,hanc ^’ïim efîè antiquifsimam Ecclefiæ dodrinam» . Sic5cipfiPatresiæpe allegantpartim Äpoftolos,par? proximos ætati Apoftolorum. Sic Irenaeus Florino ?Pponit teftimonîum Patrum qui ipftim anteceflerunt ÔC •^primis Polycarpi, qui auditor fuerat Apoftolorum 5C ^‘fttpulus Ioannis Euangeliftae, quem etiam ait,fi Florint 7®8maimpium audiuiflet,execraturum id fuiflè,ÔC locum ‘pfiiminquo idfparfifletutpollutum deuitaturum.
SicBafîlius nutricem fixam allegat, cuius matronae pîc^ :sa(îlii(t fetem ait imprimis fuifle laudatam, ÔCaddit eam accepiflè ' ^^drinam à Gregorio Neocæfarienfi,qui eruditione nim-' amp;miraculis eo tempore quo Samolateni impietas da^
•^nata ftiit, damit in Ecclefi'a. Eftep huius Gregorij antP ^^’fsimum quod poft Apoftolorum feripta in Ecdefia *^xtet teftimonium deTrinitate et fidei confefsio. A pud ierP ptwes Ecclefiafticæ hiftoriæ lib. 7.
Origenesinquæftionede Baptifmo infantium allegat Apoftolos. Et ad caput 6. Epiftolæ ad Romanos feribit cœlefiam per manus ab Apoftolis accepiflè banc confiiez ^lî^em baptizandi paruulos.
Gmittimus multos alios, quilongo lâtis ordine finguli
Ce audP
-ocr page 430-4CJI TERTIA PARS RECVSATIONIS audiucruntà maioribusfui's, S^quaG pei: manus tradkairt ab Apoftolis et horum auditxaribus accepcrunt dodrinam £gt;(. ludicia de dogmatibus.Magna itatp autoritas rncn'to at^ tribiutur Patribus, amp;nbsp;imprimis illis qui propius ab ortu Si Apoftolorumtemporibusabfuerunu Prima cnim Eccles fia velut teftis cft Apoftolicæ dodrinæ,ô(f cuftos cuius fidei oraculafua concrediditDE V S,quæ in Eccicfia peipc' tuo fonare Si exaudiri vult,vt teftimonia illuftria ad omn^ pofteritatem dedodlrina extent»
Cumcp excellent fuerit diligentia ac fides pn'moruni io Ecclefia Patrum ÔC dodorum,quibus cum tot fubindehç'' reticis Si fanaticis hominibus conflidandum fuit,ut ad po^ fteros dodrinam incorruptam propagarent, decet nos de tantis viriSj tarn præclarè de omni pofteritate meritis reiie^ renter ientire,et teftimonia ipforumfacere plurimi.Setnpf’' autem tenendaeft Apoftoliregula i»TheffaIon»$^»dicends5
Omnia pfobate_,amp; tenete quod bonum efl.
Itacp deledus quidam adhibendus eft neceftafidA» quoniam non omnium ætatum eadem fuiticriptorum piJ ritas,ac ne quidem vniuamp;,prudenter conftderandö an eum fontibus facrarum literarum confentiant: Super quo con^ fenfti, ut idem Paulus ait, extruda eft Ecclefia» Et dem c3 Prophetids Si Apoftoliciscongruant,meritó rccy piendû eft corum teftimoniQtfîn aduerfentur,improbandit» îta AugulHntii tpißola 3. ad Fortunatiantm.
NeCJ? enim, inquir, quorumÜbet difputationes, quamuis Catholicorum et laudatorum hominuin, velut fcripturas Canonicas habere debemus,ut nolt; bis nou
-ocr page 431-SYNOD! TRIDENTINA^; 405 bl’s non îiceatGîua honohficentia,lt;^uæ ipfisdcbe^ turhominibuSjaliquidin eorum fcriptis improba^ reatcprcfpuere: Si forte inucncrimus_, quoJ aliter fenferintquàm veritas habet diuino adiutorio ucl abalijs intdleóta uel à iiobis«^ Talis ego funi in ferif ptis alioruiHj tales volo eHeintellecflorcs meorum»
Et, ^ult;e fe^uitur, epifkhi m. ad PdKÎfKrfW
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deuideiido DEO.
Nolo autoritatem mcam fequaris,ut ideo putes tibi aliquidncceiTc elfe crxdcre quoniam à me dicü tur: Sed aut feripturis Canonicis credas,fi quid no^ dum quod verü fit vides,autinterius demonftran^ tiveritati* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ac^auliinfirius,
Sidiuinarumlcrrpturarumjearum fciHcet quæ CanonicæinEcclefia nominantur, perfpicua firlt;î *^atur autoritatejfinevlladubitatione credendum
Alfjs verb teftibus vel teftimonrjs^ quibus aÏi^ quid credendum eflefuadetur^ibi crçderc uel non credereliceatjquantum meriti ea admonentem ad fidem faciendam,uel habereuel non habere perpen# deris.
Prudenter itaq^ amp;^aecurateanimaduertendum, ne auto? titatCin Patrum verbo djuinitus tradito prarferamus, ac peipetuo in Conipedu fit régula ifta Î Si quis aliud huangdium doceat,etil uel Angelus de cœlo fir, Anathemaefto,Galat*I,quam Cyprianus libro î, quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc ij epift«
-ocr page 432-404 TERTIA PARS RECVSATIONIS cpift. aiïegat,et recitatur eti'am in ca, Si' quis præeft.n.q4*
In hanc lententiam ïpfi etiam Canones Ecdcfiafticijqut diciintur,amp;PatrespaEimIoquuntur,dtfertè SC exprefsi'S verbis tradentes, catenas accedendum Patribus, quatcnus dodrinæ Riæ fidem ex verboDei faciantSic enim ex ep^» Aagiiftini iç ad Hierony,habet ca.Ego fdhs, diftind»lX»
Ego enim fateor charitati tuXj folis eis fcriptu^ rarum libris ^qui iam Canonici appellantur didid hunc timoré honoreme^ deferre, ut nullum eorutn autorem fcribendoaliquiderraflefirmifsimè creda. Ac fi quid in eis oftendcroliterisquod videatur co^ trariumveritati,nihil aliud quàm mendofum elTe codicem_^velinterpretem non aflecutum efic quod didu eft.uel me minimèïntellexiflè non ambioatn, Alios autéitalego,utquantalibet fanditate^quan^ taue dodrina polleant non ideo veru m putem^qu’^ ipfi ita fenferunt:fed quia mihi uel per illos autoreSj,^ uelCanonicas,uelprobabili ratione,quod à veto non abhorreret, perfuadere potuerunt, Nee te nu frater fentirc aliquid aliter exiftimo: prorfus, in^ quam,non tearbitror ficlegituos libros veile, tan^ quam Prophetarû vel Apoltolor5,de quorum fcri^ ptis,quod Omni errore careant,dubitarc nefariu eft»
Et ex eiufdem Auguftini EpiftoÏa ad Vincentium 4?» quodrelatum eft in Canonem : noli frater,Difttndione
Noli ergo frater contra Diuina: tarn multa,, tàm clara, tàm indubitata teftimonia colligere veile calumnias
-ocr page 433-SYNODI TRIDENTINAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^9
calomnias ex Hpifcoporum fcn'ptis, (iiie noftro? fum, fiue Hilari), fiue antequam pars Donatifepa* fareturiplïusvnitads.ficut Cyprianiamp;S Agrippi* *11. Primo quia hoe genus literarum ab autoritäre Canonisdiftinguendumeftînoenim iîc leguntur, canquam ita ex as teftimonium proferatur, ut con* trà lentire non liceat,fîcubi forte aliter fapucrint quàm veritaspoftulatf In eo quippe numero fu* fttus, ut non dedignemur ctiam nobis dieflum ab Apoftolo accipere:Et fi quid aliter fapitis^id quolt;^ Deus vobis reuelauit* Veruntamen in id quod peruenimus ambulemusjin ilia via feilicet quæ Chriftus eft»
'EtrurfuK
Audi dicit Dominus,nondicitDonatus^aut ^ogatus,aut Vineentius, autHilarius,aut Am^ ^fofius, aut Auguftinus, fed dicit Dominus, cum ^^gitur:Benedicêturin teomnes tribus terrf,omnes gcntes'magnificabunt eum, amp;c,et tu contradicis digt; uinis teftimonfjs,tantafîrmitateroboratis,tantalu# cemanifeftatis^
Et jWffM i« Prologo lib. y de Trinitnte.
Noli meis liten's quafi Canonicis inferuire,fèd in illis quodcuncp non credebaSjCum inueneris incum â^anter crede:in iftis aùtem quod non certum habe^ has,nifî certum intellcxeris noli firme crederc.
Ce «j In
-ocr page 434-4Qlt;J TERTIA PARS RECVSATIONIS I» Comtnentitriofufer Mdtthteurti,
Quod ne^ contra fidem Catholicam , ncq? con^ trabonos mores efTe conuincitur,indifterenter eft habendum,Slt;pro eorum, inter quosviuitur,focie^ täte feruand urn*
id{mUb,2,d(nuptijso‘concui)ifc(ntid,M Valcrium cap, tÿ.
Quid autem dicadeipfisdiuinarumicripturaruni tradlatoribus qui in CatholicaEcclefia florucrunt» Quomodo hæc non in alios fcnfus conati funt ver^' tere,quoniam ftabileserant inantiquifsima buftiisima fide,nec nouitio mouebantur errore« Qiios ft colligere, amp;nbsp;eorum teftimonrjs vti velint» 60 nimis longum erit,amp; Canonicis autoritatibus,a quibusnon debcmus auerti, minus fortafle vide# bor præfumpiîftè, quàm debui,
Den/gi intnarrat ione Pfalmi
Nec tu mihi quos ex Euangelio nominas legis, necegoquosnominoex Euangelio lego* Aufe# rantur de medio chartæ noftræ, procedat in medi# urn Codex Dei: audi Chrifturadicentem, audi ve# ritatem loquentem*
Confulto et de induftn'a collegimus maiorcm accfuimi ïèntentiarum Auguftini,fummi ih Ecclefia dodoris et qui cœleftem ilium thefaurum Propheticæ ôô Apoftolieæd^ drinac præcipua diligentia amp;nbsp;fide nobis conferuauiu öt
-ocr page 435-SVNObI TRïDENTINAË.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407
idem quod nos de interpretum et dodorum in Ecdefia aiw ton'tatedilertèmulrisin locis adfèruït: in difputationibus dedogmatibusreligionis præcipuêôC ante omnia confu' Undam eiïe fcriptnram veteris amp;nbsp;noui Teftamenti, hugt; ûis fundamcnto foli innitendu : cætcra, ut humana omnia, obnoxia facile fieri errorib» Quomodo S)(. de ièipfb ÔC fcri# pris fuis monet lib. j.de Bapttlmo cotra Donatiitas cap.17; «
Nuilo modo meas literas ab omni errato libéras ®udeo uel putare uel dicere»
Et Itb. 4.. de aninid cdp. 1.
Nc^jî cnim negare debco, fîcut in ipfis moribus ita multa efle in tam multis opufeulis meis quç poû fintiufto iudicio èC nulla temeritate culpari*
P adem fuit bac de re 5^ HIERONYMI fenten^ cum alibi,tùtii in epiftola ad Minerium et Alexandrumt Nec^, inquiCjiuxta Pithagoræ difcipulos præiudi; Hieroiiymuif catadodforis opinio, fed dodlrinæratiopoderanda cft.Siquis autemcontrariæfadfionisimmurmuvat quarecorum explanationes legam ,quorû dogmas tibus no acquiefeo, feiat me illud Apoftoli libenter audire: Omnia probate,quodbonum efttenete.Et faluatoris verba,dicentis : Eftote probi numulari), vt fi quis numusadulcer eft,8C figuram Çæfaris no habet,ncc fignatuseft moneta publica,reprobetur* quiautemChrifti faciem claropræfert lumine,in cordis noftri marfupium recondatur.
Ce iiij Et
-ocr page 436-40l TBRTIA PARS RECVSATIONIS
LtpMló infra:
Meum propofîtum eft, inquit, antiques legere, probate lingula,retinerequg lintbona,amp; à fideEc^ clelîæ non recedere»
Alio in loco ileganter idem:
Quod feripturæ facræ autoricatem non habet, cadeni facilitate contemnitur qua recipitur*
Nonaliafuitamp; CHRYSOSTOMI dePatrui» autoritatefententta.Homilia49unMatthaci caput X4* Chryfo/h^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nullis omninocredendum,nilidicantueliacigt;
antquæ conuenientia lint fcripturis fandis*
Etadpfalmum^f^
Et quis efi qui iftapromittiV Paulus: neq^ enint oportet quidquam adfeuerare line teftibus fola ani* mi cogicationc* nbsp;nbsp;Nam fî quid ahfq? feriptura di*
citur,auditorum cognitio claudicat^nunc annuens, nunc hælîtans,ôlt;r interdum lermonem vt fnuolum au€rfans,interdumut probabilem recipiens. rum vbi eft fcriptura, ibi diuinæ vocis prodijt tefti* monium, amp;nbsp;loquentis fermonem,0C auditoris ani* mumconfirmans.
Proinde, quæ Patrum icripris autoritas fftin dijudieatv dis Ecclefiæ controuerfijSjßtis hadenus arbitramur expli*' catiuUf Eadera aucem ratio eft QC iudiciorum in Synodis.
Nam
-ocr page 437-SYNODI TRIDENTINAF. 40^
Nam rcgula quam fupra retuh'mus ex Pauïo ï Omni'a eC-fe piobanda,non tantum ad Patrum fcripta ÔC Dodorum in Ecclefia interpretationes pern'net, fed etïam extendt QC ^ccommodari debet ad Condlia Ecclefiaftica dC Synodos, Eteni'm nee horum Décréta aliter recipienda fuerint aut ^pprobanda, niß quatenus Scripturts facn's confèntanea fint» Quo nomine Nicænæ Synodi décréta tantoperc prædicat A T H A N A SIV S, quod décréta eius fecuiv præfcriptum facrarSliterarSfidelifsimè fintconfedla» enim dixiflè ferturMagnus Athanafius ad Epidetum;
QuæinSynodo Nycænaà Patribus fecundum Athctitaßni, diuinas lcripturas expoßta ßt fidcs,eam futFicere ad oninem omnis impietatis deftru(ftionemgt;amp; ad c6^ fîrmationem pig in Chrifto fîJei»
V erba hæc, iècundum ftndas (cripturas expofîta, (àtis ^’■guunt vnde fit fua autoritas Concilijs amp;nbsp;Synodis, à foi* pturis Prophetarum nfmirum ÔC Apoftoïorum»
Eadem fiutamp;Auguftfnt ièntenriahacdereexpofîta,
^P* libri ^» contra Maximinum Artanum, hts verbis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
hune necego N icænum, nec tu debes Arimi«
nenfe tan^ præiudicaturus proferre Concilium» Nec égo huius autoritate,ncctu illius detineberis: Seripturarum autorita£ibus,non quorumeunque pfûprfjs^Gd vtrife^ communibusteftibus,res cum ï’CjCaufacum caufa,ratio cum ratione concertet amp;nbsp;Vtrieptantiponderis molibus cedamus.
Atlt;^ huius ièntentiçteftimonfadiièrteperfoipta extant •fom inter Canûne$ Décréter um Gratiani, quib«expreisè
Ce V veticum
-ocr page 438-TERTIA PARS RECVSATIÖNI^
VGtitnm fint parère vllo modo tjs quæ côtra fcriptiiram fin€ conftûuta» Ita inquû text, Canonis : Si is qui praèeft h. q» $♦ Hriam fi nos^aut Angelus de cœlo Euangelfeauef it vobi'Sjpræterquamquod vobis euangelizauiinus, Anathema fiu
Item.
Si quis prohibée vobis quodà Domino præcc^ ptum e(i,amp;I rurfus imperat fieri quod Dominus prohibée,exccrabilis fit ab omnibus qui diligunt Deum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item.
Is qui præcft, fi præter voluneatem,vel præter ilt;^ quod in Tandis feripturis euidenter præcipitur dicitaliquid velimperat, is tanquâ falfus teftis Scfacrilegushabeatun Concordat ca.Non rempel'» Et ca. Si Dominus.ead.caufaô^ quæft.vbi plutA exdidis Augufiiniamp; Hieronymi referuntur.
Et hadenus quidem de autoritate Patrum SC ConciliO“* rum Ecdefiæ, quid quantumep eorum fententtjs, decretis, amp;nbsp;decifîonibus rede QC piè fît tribuendum.
I A M V E R O, Si,quale hadenus defcripfîmüS Concilium liberum Sd pium, ordine redeep ad inftauran-' dam religionem ÔCerroresrepurgandos indiceretur , 0' mnium return nihil faduros le libentius Status ÔClmperij Ordines, qui Augufianæ Confeisionis fîint, teftantuq qtïam uteiufmodi congregationi ÔC deliberationibus pie fiifti cutis fefe côiungant,at^, ut decet,fubmittât reuerenter, compas
-ocr page 439-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411
comparcantïegitimê, decretis Sd decifionibus eias fanctè ct teh'giosê obtempcrent.Qua de re ut fgpenumero hadenus Voluntateni et ftudium fuum in Comitqs et dcliberatiomb* publias declararunt, ita etiamnum hoe ipfo dedaratam ac teftatam publtcc volunt,
Etfi autem Epifcoporum conuentus fua habeantincom# moda,ó(^ de melioribus ctiam temporibus dixerit Nazian^ . 2cnus:nuUum fe vidilTe conuentum Epifcoporum aut Sy? ■ nodum vllam, quæ no magis accendcritdilcordias, quam diremerit : tarnen fî, quale delineauimus Concilium, ope cap, u, nbsp;nbsp;'
diuina, zc Audio diligêtiacp rcligioia fummorum ordinum amp;nbsp;procerum orbisChriftiani congregaretur ac procederef, dubium nobis non eft, permultum id ad illuftrandam Dei gloriam QC errores multos ac magnos qui in Ecekfia hæx tentextirpandos momenti efle allaturu, Siquidê hoc Con^ ciliorum Synodorum remedio ftmper in grauifsimis motibus amp;nbsp;dilsidüjs dogmatum Ecclefiam vfam inteîîigiîs *nus etiam ex hiftorijs ÔC antiquifsinu's quæ de religione mota fuerunt certaminibus, amp;nbsp;idem etiara Patrum ftntcn' tijs traditum accepimus:
Adextirpationcm errorum ut fides vnica ac '^^raluceatin toro gregc Dominicordenique ad fonnationêEcclefiçin capite et membris comodio'^ ra non funtrcinedia vlla quam vniuerfaliaCocilia,
Vt in Canone 1* Diftincl. if. Et in Ca, Sicut relatum ex*
amp; prolixe expofitum à Pahormitano in traócde Con^ cilio Bafilicnfi in princ,a lalbne in confil, çf, col. 6. verf, tranièo ad tertium. in 4. volumine, Cataldinus item in ftadatu de trauslatione Bafilienßs Sy nodi num, 4,
Bnimucro
-ocr page 440-4U TERTIA PARS RECVSATIONIS
Enimuero multioculi acuciusremimplicitanl cernuntquam vnus,acplus poiTuncpluresmanus quàm vna, vt ait Antonius de Rofellis in tradatu de Co* cilijs § nunc vtilem, num. li. Nelt;j omnia vnus vir cernit vteftinProuerbio.
EftôihaecapudCanoniftas piorura Conciliorum vd' litas annotata commendata imprimis, quod per ca Pd^ tificumSimoniaCjtyrannidi, caeteriftp viti)s commodiisim^ obuiamiriqucatamp;refifti, vtcx antiquioribus interprets bus teftantur loannes de T urre cremata, ôi Cardinalis cobatius lib. i. de Concilio.
SIN autemhuiufmodiConciltjœcumeniafcvig^ neralis, quale diximus, nos fallat expedatio, ut id congf^' gari vndiqpex omnibus Chriftianiorbis prouinctjs in ta pacis QC rerum omnium incertitudine non pofsit, colh'^tamenproptermultascaulàsexoptâdum foret ma«’ ximeî Supereft ut Status fcfe offerant ad partiailarefei^ Nationale Concilium liberum atlt;ç Chriftianum,quod in' tra Germanise noftrç limites ijlHem rationibus ÔC condition nibus, quomodo iam antea de vniuerfali Cocilio expofiw fuit, peragatur, Ac (perant illud ipium Concilium pro^ uinciale (quod etiam plcril^ in comittjs placuitSenatui Imperq publice ) dodis 0^ pijs maiore frequentia inter ft candide, placide, fine odqs ,fine animorum acerbitate Si pracftigtjscolloquentibus adfruduofum Ecclefiæ vfutn,ôi cocordiam ftabiliendam plurimum momcnti habiturum, iuxta promifsiones diuinas: V bicunq? duo vel trcs co^ grcQati fuerincin nomine meo, in medio eoru
Fier»
-ocr page 441-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41J
Fieri autem nequit,ut,ipfô præfèntc et cceptadirigentc, non ettam exitus negoctj pièfufcepd fàlutaris ûtgenerih«-' mano futurus, Quem quidem euentum, utcætera noftra omnia, ipfèfdius Dei Dominus nofter leiiis Chriftus lus moderari poteft, ÔC ccrtó moderabitur,ficut aitipfe:
Omnia mihi traditafunt à pâtremeo» Matthui, ,,
El Ioan,
Sine me nihil poteftis facere, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»r
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et Ioan. K
Omnia peripfumfaclafunt,
Matth. 13,
Data eft mihiomnis poteftas incœlo in terra,.
Vnde c?' Chryfbftomiu Hotmlia 4^. in Matth.
Vbi Chriftuseft ibi Angeli JbiCœlumjibi Lux amp;nbsp;bona omnia adfunt.
Et de tertio, codem^ vltimoinftitutæhuius fcriptionis^-foco hadlenus iatis^.
, EPILOGVS^
SVMMAM IGITVR' CONTROVERSIAE OMNIS^’ de Synodis Póntificum SC in vniuerfum de dodrina, qua fieribreuitatepotuiqhuc vfcp complexi,id operam dedi-mus; ut quae ad caufam hanc pertinerent,quod in nobis el# let,di{ïïndlè atep ordine ad rerum iplarum explicationem quàm-fimplicifsimè exponeremus,
lam,,
-ocr page 442-^4 TBRTIÄ PARS RECVSATIONIS
Iam,vt, quA’haclcnuspro rerum necefsitate prolixiil^ dicla Eint,in pauca conferamus omnia, fumma rerum ca^ pita breuitcr perftringcmus;
. , A.C PRINCIPIO, velut in proemio C(t umniie ad ante quam ipfam arccm caufæ aggrederemur, neccflario utrjarwium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|Yut plerifcp aduerfariorum QC maleuolorutn
calumnijs, quibus praeter meritum ÖC iniquifsimè prsi'' grauantur in hac cauCa Status : quafi ccnfuram omnem, omnem^ cognitioncm iudiciorum Ecdefiae Catholic cæ fuperbè afpernentur î Cêcteraitp orbis Chriftnid nationes, quarum prædara hucuftp icmper pro defenfio;« nereligionis mérita fuerint, præiècontemnantî lucem etiam à confpcdum intelligentiumperofi, Conciliortiit*
' acSynodofum autoritatem grauiisimam fubterfugere ni^ tantur : denicp quafi per eos ftet quominus concordiæ pads public« ratio vlla tandem iniri inter partes dilsiden-' tes pofsitf
Quibus calumntjsita in hacparte SC initio fcripti fponium fuit à Deledis, urpqs de intelligentibus omnibus conftarcinde facile pofsit. Status 0^ Impcrij Ordines qui a Pontificibus lecelsionemneccflario fecerunt,nihilreruiu omnium magis femper in votis habuiße, aut etiamnuni cupcrcimpenfius,quàmut omnis controuerfia hæcpio^ rum,eruditorum,ôê intclligentium, omnium nationutn atq; prouinciarum de vbicuncç fint,iudicio cognofcn'eturî de ad talium virorum colloquia,congrelTus, de cenfuras prouocaflè iêmper,qui intelligunt côtiouerfîas, nec amant Sophtfmatumpræftigias, necin alterutram partem addi* difint
-ocr page 443-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^
di fint magts, fed dodrina confirmât! Détim timcnres, amantes ven'tatjs fine makuolentia iudi'cent candore do;' dts amp;nbsp;bonis conucniente*
Quod fi impctrare vnquam potuiflent Status, aut etiam* tnim impetrare iiceret, res ip fa facile oftenfura eflet, vtra pars lucem Etiangelq reformidet, vtra etiam noua att^ im^ pia dogmata, pugnantia cum perpetuo Prophetarum Sd ^poftolorum confenfu in Ecclcfiam inuexerit, Sgt;C tanta Pertinacia atep crudelitate defenderit hadenus^Deniep vtra fi^hifinatumSC diflidiorumautorfit, eâne quæ errores SC '^ogrnatamanifcftèfalfa défendit ÔC propugnat, an veto
Euangeltj ÔC veritatis agnitæ lucem deferere contra ^onfcientiamnecvultnecpoteft,grauifrimam ac faeuerifi fi’iiamcomminationem diuinam confiderans aepræ octfc#
Habens^ qua ipfe Dominus ait:
Qtuconfitebitur me coram hominibus,confite^ ego ilium coram Patre meo qui eft in cœlis: inuicem qui me negauerit coram hominibus, ’’^gabo cum coo coràm Patre meo qui eft in ’^oelis. '
fill!Deinde. quæ altera inftitutæ fertptionis par® çjç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rarionibus ordine, diftindim ac planiflîmc
ç. '^onftratum fuit, cur Principes amp;nbsp;Imperq Ordines,qui
T- ^^gD^^Dæfiintjindidumaut reftitutum â agnoicendum fibi.
adeundum arbitrenturîi
PRIMO
4
-ocr page 444-4.16 TERTIA PARS RECVSATIONIS
Primo qv i d e m: quia illegitime dC contra ins ma-» nifcitumindidafithaec Synodus, à Pontifice Romano, rapiente amp;nbsp;arrogante priuatim fibi ins illud, quod folius Imperatoriae Maieftatis conftat eflè proprium î quemad' modum cxemplis laudatifsimorum Principe veteri? Te# ftamentijtùm etiam primitiuæ Chriftianorum Ecclefiæ,^ tot Romanorura Caefarum,Conftantini,Theodofi|vtri'' wlcpjMartiani, Arcadij,Honorij, luftiniani, Friderico^ rum, Otthonum, Henrici, Sigifmundi,ex fide dignifsimis hiftorqs foit demonftratum»
xo.
gt;4
Item ,quia nullam Romano Pontifici luriididionett* aut fuperioritatem, aut deniqß primatum vllum in hos Ordinesaut eorum Ecdefias Status concédant: Et ea, quamfibi priuatimfurapßtPapain Ecdefias omnes teftas, cx diametro contraria fit expreflb verbo quodidumeft: Reges gentium dominantur, vos autemnonfic: Tum etiam antiquifsimis primitiu^ Ecclefîæ ÔC Patrum inftitutis, ac Canonibus Ecclefiaftit^‘® fincerioribus* Cum isquiièvniueriàlem Epiicopum?^ alijs omnibus haberivelit,incp omnes imperium fibi mat,ipfi'us Antichrifti pratcurfor videatur, quemadfflO^ dum grauiter ipfe Gregorius Magnus, Epifcopus Roma^ nus, olim icripfit»
Quodcp nec titulumeius iuris poflèisionifneiuftnn^, neefidem bonam allegare vllo modo Pontifices Romani pofsint, adeo’cp nullo vnquam tempore ius illud rede prx^ (cribere* Multa etiam pafsim in omnibus provinces Con^ ciliafuïlïcconftetco'ngregatafub Imperatoribus Cnn nis fine autoritäre amp;nbsp;præièntia Romani Epiicópi, alijs prj viris àC Ecdefiarum Epifcopis præfidentibus»
-ocr page 445-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41;?
Quæ Keet deeffènt rationes, nihilominus tarnen conuogt; candæSynodi lus hoc tempore Pontifici Romano non competiturum, propterea quod is cum fuis Caidinalibus
Monachis adhacrentibus deerroribus grauifsimis ido^ latria manifefta, de falfa dodrina, iuperftitione ethnica, de Simoniaca hærefi QC altjs compluribus vitijs pubKcè fit po--ftulandus î Sn^ob id nulla iuris rationebum, qui futurus fit inhociudicioparsrea, etiam iudicis perfonam eodem in Kidicio fuftinere, ac ius conftituendi iudictj fibi fumere polTe»
Deinde. Ob locum Concilio celebrando minime o^ •^niurn opportunum,^extra Germaniac fines fitum,con# ^aquàm pluribus in Comitijs publice decretum fuit de IP ^ero ÔC Chriftiano Concilio in Germania congregando* enim Tridentum Kberam aut Impertj ciuitatem eflè, ^cd Italiæ oppidum, Pontifictjs Cardinalibus perpetuô fer? Uum,âlt; in infidiofîs illis rupibus ob Italicas machination multis nominibus meritô fulpedum noftris : plerifip €tiam omnibus Impertj Ordinibus,ôi5 illis uel prçcipue qui Confefsionis Auguftanae funt,admodum remoto fîtum loco, atep omninö tale ut nee caufæ ipfî quæ agenda eflet, necPrincipibus,autipforum Legatis, Theologis, Oraton ribus, ôc cæteris qui mittendi fint, tutum receptum præfta# te poflè videatur.
Tertio. Quoniam ijfdem Imperij decretis diièrtè amp;nbsp;exprefsè cautum fît de Concilio œcumenico (eu vniuer^ feli habendo, quo religionis difsidium graue iudicetur:
D d Huius
-ocr page 446-418 TERTIA PARS RRCVSATIONIS Hutus auteni Tridcntini Condlîjlongè aliam efle caufam» quod ex vnius aut alterius nadonts populo, alias PontifP ci magna ex parte in temporalibus fubiedo, colledum fit, laicis omnibus contra anttquiflîmam Ecclefiae ÖC uetufto'^ rum Canonum confuetudinem exclufis, ac Pontificecum Cardinalibus dC. mancipijs ftiis fummam præfîdendi ac de cidendi poteftatem fibt fumente»
VAR TO. Quia nec liberumfit Concilium quod à Pontifice indicitur, fed multis modis icruum,coacfi:um,8^ duriflimis uinculis obftridum Papç,qui iudicq et definicn di poteftatem bis folis ,quos ardilfimis ÔC horrendis iura-' mentorum vinculisdeuinclos habet, largitur: caeteros au# tem,0!^ ptos ac dodlos omnes,longiflîmè ab eo arcetîTum cciam fulminibus damnationum ÔC excomunicationuiu, bullis cœnæ fuæ, ac fimilibus cenfuris iniuriofifsimis Stai’ tusßneulla cognitione légitima SCindida caufa iamp«'!*’' dem condemnarit, multoscp nobifeum fentientes crudelv terinterfecerithadenus: Quæ praciudicia grauiftima ne# quedum,utfieri debebat, fublata funtaut caflàta,iêd uigêf, curfumep fuum obtinent: Vt Statibus eo in Concilio nihil ntfi extrema quæcpexpedlanda ccrtôfînt,fi quid prodéfen fione veritatis aduerfus grauiflimos errorcs SC facinora ad' uerfariorum neceflarió dicendum foret libeiius«
Q VINT o. Quod Synodus hæc nullo, non modo libe rijfcdnecChriftianiConciltj nomine redfecenferi pofli't, Quoniam Pontifices Chrifto ÔC verbo cius folijUelut fiim* tno iudicijdebicamautoritatem uocis decifiuae iudieqep fu^ premi
-ocr page 447-SYNODI tkrOENTlNAF» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^
premi ad(m«htjamp; homini humanisqj tradi'tionibus ÔC dci# lt;^efis adfaibunt : de quibus conftat, nißuocem Chrifti ob foucnt j mulopliciter ca falli, grauiter errare, labi ,SCinof ïTincm partem à ueri'tate difcedere pofïè: quah'a permulta ^iam ueterum Coficiliorum exempla extant, ex quorum numero relata funtSyrmicnfe,Scleucianum, An'niincnfc» Ephefînum,Laodicenum,Toletanum, Mileiütanum, La« tcranenlê QC alia complurar
SEXTo. Propter corruptiflïmumPapatus ,6^ regni Pontifier) Statum manifefta ac notoria turpitudine,luxu, auaricia, fuperbia,tyrannide, nefarijsqj libidinibus adeo detcftabilemjUtmuItis iamannis grauitereoodenfos conn ftet permtiltos palïim bonos,SC intelligentes quorüm quegt;-hac de re extant publice : D. Bernhardum, Eberhar# dum Sa!isburgicum,Petrarcham,Mirandulam, Ferraries feni,Albericum,ac plerofcpetiam Impcratores, Quocafii etiain ipfi Canones, ÔC iura quibus Pontifices utuntur,ex prefsè adimunteis iudicandimunus, et fugiendos procul aedeferendos præcipiunu
Sr p t 5 m o. Tùm veró ucl imprimis ob nocentifsF nium ambitus Simoniaci crimen ita peruulgatum in Pa-pali curia,uti nullius fceleris maior vfpiam fit licêtia aut im puniras* Vnde tam varia» êxtiterint Annatarum expilatio-nes,toi ex omnibus negotijs SC caufis taxæ pœnitentiariæ, indulgentiæ, referuationes,difpcnfationes,relaxafiones:tâ Vari) rapinarum titulide palli)s,de bullis cômifsionis,bullis ad capitulum,bullis ad clerû,ad populurn,Cancellarfçtaxç* breuiter, tot nundinationu et monopoliorum formulç,ut fa era et propliana omnia venaliafada fintpontificib impijs,
D d rj SC ma#
-ocr page 448-4X0 TERTIA PARS RECVSATIONIS SCmaiorquàm pro cuiufquam opihioneauri argentt'cpuis ex orbis Chriftiani prouinctjs pafsj’m exportata quotânis, ôé etiamnûcumdedccore atcpturpitudine per lamias iftas aerufcatur, Vtiureoptimorecufareiftos nundinatoresSP moniacos videantur Status, quominus in publico orbis Chriftiani Concilio indicium de dogmatibus illis commit* tatur,quorum hærefin ÔC focietatcmimpiam procul fugcrc boniomnes debeant»
O CTAVO. AdhæCjCopiosèfatis demonftratum ftiih quod ad neruos controuerfiachuius vel imprimis pertinc# bat,Pontifices ÔC Monachos no tantum denfifsimis errorS Sgt;C fuperftitionum tenebris inuoluifle dodrinam Ecclefiaf, fed nouum prorfus religionis genus à Prophctica 6C Apo* ftolica fcriptura diuerfifsimum inEcclcfiam inuexiflô,ac nouum, fiDijs placet, Chriftianifmum nobispepcrilï^t perinde ut ludæifuo Thalmud, quod vocât, ÔCTurcæ Ab corano, maiorum fuorum religionêtransformarunt olimi Ex eo generefunt quae ex libris ip forum retulimus qui cxgt; tant, iam inde ufcç à trecentis annis in manib. omnium fiinK De hominum mortuoruminuocationetde Statuaru adoratione:de(andis interccflbribus conftituendis apud Dçumî Quodfi'ngunt homines mcreri rcmilsioncm pec' catorum proprijs operibus bonis, ô^iuftos eflè implotio^ ne Icgis: Quod Sacramenta omnia multiplictter propha^ nant: Quôd cœnam Domini horribili audacia ad vfus im^ pios extra verbum Dei transformant in fpedaculû amp;nbsp;ob^ lationes pro viui§ amp;nbsp;mortuis» Quod humanæ naturae trP ftifsimam deprauationêamp;prauam concupiicentiam,quae nominatur peccatum originale, exténuant quafi nihil fit mail quod cum lege Dei pugnet inuicem falfiffîmis pr^lt; conijs
-ocr page 449-SYNOD! TRIDENTINÄB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4il
Con ijs cxornantcs commentina fiipererogationnm ope-» ca'.Quod tam immodicis exaggerattonibus amplilïcant ui res liberi arbitrqtquod impiè deprauantdodrinam faluta^ fem de luftificatione per udem in filium Dei, quam manigt; feftaDeicontumeliaoperibus noftiis adfcribunu Quod iiibent homines perpetuo dubitarc an fint in gratia creden tes in filium Dei,et an Deo placeant Jtê tam pertinaxieptc Sacramentorum adlèrtio, arcpctiam nouum extremac vn# ctionis Sacramentum:et ignis purgatorij commentum ua-« fnfsimum: Totinfuper traditiones inimmenfum cumulagt;-confcientiarumlaquei inexplicabilesîauricularis con fefsionis carnificina multiplex, omnium^ delidorum vagt; f^ifsimæ cnumerationes, fidem amp;nbsp;inuocationem omncm extinguentes:tot confidæ fatisfadiones: tot religiolbrum, nihil aliud quam impie milsificantium,ordines:vita mona ftica plena lalfarum opinionum et fupcrftitionum,ct in rc-' fiqua Ecclefia opiniones Sgt;C labyrinthiinextricabileszTara impius legitimi coniugtj contemptus, Ôide cceltbatu leges hirpifsitnse ♦ Minifterij autem Ecckfiaftici tarn ingcns ne^ gledusôCprædicationis defertio, qua multis in locis aut filent conciones toto anno, aut fi quae fiant naenias ti adunt fiiperftitiofifsimas*
Praeterea tot cultus nouiinEcclefiaminuedifine vllo Dei mandato,maxima ex parte prorfus Ethnici et idolatrP ci,nec difsimiles incantationum amp;nbsp;magicarum fuperfiitiO'' num:tot obiurationesttot conlecrationes olci, falis, hcrba-' rum,campanarum etiam SCerculentorû,tum aquç luftralis afperfionesEthnicæ pro abluendis pcccatis,totfuncbria facrifi'cia,mi(Eetot in omnibus omnium facellorum angu^ lis,amp;^,ut Prophetaait,arac omnesplenae vomitus,
D d lïj Atcg
-ocr page 450-TERTIA PARS RECVS-ATIONIS
Atc^ hçc de erroribus doArinç et cultuum.Deinde vert» ' quàm faperbusHt S)C præpotens Roni»Epifcopi dominai tus fupra Reges 06 Principes omnes longe fe extollentis,et primatü contra expreflum Chrifti verbum,contra primiti^= uç Ecdefiç et S»S.patr5,rgnatij,Cypriani, Auguftini,Chry foliomijirenæi,Gregori} l.etPelagtjEpifcoporû, tum etia contra antiquilTimorumConciliorum autoritärem præte^ xtu impio minifteri} Euangelici conftituentis,tyrannidccp infinitam exercentis ubicp in Ecclefîa,dum pro confiera ac uanilTimaplenitudinepoteftatisquoduis audet, quiduis licere fibi putatjbella gerere,dilïbluerefoedera, ab obedient tia abfoluere, iuramenta foluere, régna 06 imperia dareôi eripere qaib.uelit,Reges et Principes infeftis armis cow^ tere,bellis funeftis implicare,vrbes diripere, fpoliare,regio nes ferro igni^uaft3re,poteftatem fanguinis politico ma^ giftratui ereptam cxercere, aciadlare quafi Imperator amp;nbsp;ius foum omne à Pontiftce Roma^habeat, Regib, tan^ uafallisimp€rare,fpoliareprouincias omnes ftiistlielaii' ris omniKamp;^ expilare quidquid ulpiam argent! reliquu’’^ fit.Babylonem nouam (quomodo Tertullianus,Hierony'^ mus alt} Romam appellarunt) conftituere, cuius ineXf» häufte uoraginiomnium regnorû opes infundantur,qoÇ' qûefentinafîtbrofligatiffîmorûhominum omniû. Quio* etiam emêtita üla Côftantini donatio debeatur; Quiq^ iof^ omnia in ferinio pecîorisfcgcftareiaclitentjnecerrareub lo modo qucant:brcriitcr,quibdncertum eft an uita aliarc«’ ftet poft banc uitam, 86 an animae hominum fintimmort^ ks:quos^ non puduit Euangelium de Chrifto dicerefabii Iam,quomodo de Leone X. relatum eft fupragt;
O NO loco etiam hoc picnè demonftratum à nobis fuitj
-ocr page 451-SYNODI TRI dentinal? 4!^ fuît,Tridentinam banc congregationem aliud nihil quant continuations quandam amp;nbsp;contïrmationem fore decreto«» fum,quaï aniea ÓC hadienus partim falfa,partim ambigua fophiftica in conuentib. Papifticis édita fueiunt. Quale primo fuit tertiæ Scirionisdecreûum manifeftçimpium,de traditionib.bumanis pari autoritate cum diuinis præceptis codemcp afFeAu pietatis fufcipiêdis : quod maniteftiirimis ^cripuiræfandæteftimontjsjtumetiam S.S, Patrum Cy^ priant,Hilarij^Origenis,et antiquiffîmorum Conciliorum *utoritate refutatum fuitv
T um,quodde uulgata facrorum librorum intcrpretatio latina eadem feffione ftatutum fuit, nihil in ea quidquâ ^ciiderari autullo prætextu reprehcdere licere. Id fimiliter ^ftenfum fuit aliter fe habere, ÔC plerac^ multa in Hebrap
ac Græcis fontib.aliter inueniri î muîtiscp in locis hanc ’plant uerfionêà Patrib.olim, ôd altjs ûiris dodîis correda friifle at(^ emendatam« Plerofcp etiam veteris ôdnouite'' ftarnentilibros haberiabipfîs interCanonicos,quos D* Hieronymus Sgt;C alq plures dodores in Ecclefia apocry.* Plïos amp;nbsp;extra Canoncm efle publicè teftati fint»
HeindeSefsionis lllL decretumdeprauaconcüpifcê^ ’i^jtion intelligi earn peccatQ Deo difplicens,grauifsimis et ’’aultis fcripturæfententtjs,ac Patrum,imprimis veto Augt;' guftini Hieronymi exprefsis teftimonijs conRttatû fuit» T um quod eadê fefsione tanta vanitate Papam fupra Con cfliotuin authoritatemomnêeuehunt,quod tarnen plerifcß Ctiâ Scholafticis dodorib, ôi. Canoniftis iamolim difplicu? ifièoftendimus»
Similiter di. quintæ Sefsionis Canon Icptimus refutatus *uit,quo de iuftificationis articulo manifefto errorc ftatutS
Dd iüi fuit,
-ocr page 452-414 TERTIA PARS RECVSATIONIS foît,quôd opera quæanteniftificationem fiunt,eriam fine fide Ueo placcahc cum contra exprefsè dicat Paulus deiiv ftificatione,*Sine fide impofsibile eft Deo placere» Et idem cttam traditum fit confentiente omnium Patrum voce Si fententijs antiquifsimis,
ItemCanon vndccimus Si duodecimus de eodem iuftP ficationis articulo,damnantes dodrinam Ecclefiarum no# ftrarum,ut in exhibita confelsionecomprehenfaeft.Qtix cenfuraitidemmanifeftepugnatcum Paulinis difputatio-' nibus in Roman.Si alibi. Si c5 ftntentia Petri Ador.i;. Si pcrpetuo confenftr antiquifsimorS dodorum in Ecclefia, CyrillOjChryibftomo, Ambrofio, Auguftino,Bernardo, Erafino etiam 5«^ alijs,
Ac deinde 15, SC14» Canonis décréta quç iubentfempe^ dubitarean'fimusin gratiaterrorepenitusimpio etblafphe mo,quern amp;nbsp;Paulus manifefterefutat, Patrum fenten tiæcQnienticntes,Cypriani,Gregorij,Nazianzeni}HiIarJjj ÄuguftinijBernbardi,
Item 50, Canon eiuidem feCsionis, qui Purgatorij com-' mentum fabuloftim Si inferias ethnicas confirmât, contra cxpreftifsima fcripture teftimonia,qiubus opinio de media uia reijdturnum euam Patrum fententiam etueterum fcri# ptorum,tam Græcorumquàm Latinorum,qui Apoftolo^ rum temporibus vicini fuerunt.
Ad hæcfexteScfsionis décréta,de numero Sacramento^ rumEcdefiç : et quod Sacramenta ex opéré operato etiam fine fidégratiâ côferant, Quç,utfuperiora omnia,fimiliter c« fcripturis et patrû fentcnqs pugnareoftendimus,attp ob eâ caufam Status,qui Auguftanç confefsionis firiceriorcm dodrinam amplexi funt Si fequuntur,redè Si iure Triden tinarum.
-ocr page 453-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^^
tinarum Synodorum continuationes recufaflè hadenus.
Decimo, breuiteretiammonm'muSjdeConcilïjsPo tificijs,quàmeafintôCefledebeantfu(peda mcn'tó omnibus amannbustranquillitatisó^ pacis publicç.Quâdo iam muitis ætatibus tantum inorbeChriftiano turbar5,tumul#. tuQjdiïçordiarûjbellorû cruentiftimorS et lanienarum inter Principes varie acccdermt^ct grauifsimas calamitates inde fecutas,multorum^ regnorS et flatus publici concuisione, fuinâ ac vaflitatêomnes anniconfequentesexcipiât.Q^uo-•■Uni malorûetiâ noftra aetas nó minima parte fenfèrit du-•^iter^à ßöiemicis et Hufsitarû motibus,quos Conftâtienfîs Synodi crudelitas côflauitj ac deinde auxit Bafîlienfis, ufcp ^d ea incendia,quæè fuperiorib,Tridêtinis Synodis duab, •u Germania noflra extiterunuNô mirandum igitur,necp fuecenfendum fî Status Imperq tot exemplis iam edodî ändern Pontificum Concilia infîdioia ac paci inimica a-'•erièntur, ÔC reeufenn.
VndeCIMO. Ethoceômagis,quôdPontifexeteiusi ^ddidi palàm n^êt,Status amp;nbsp;Imperq Ordinesq Côfefsio-^is Auguftanæ (unt,efle membra Chriftianæ focietatis SiL Pcclefiç Catholicç.Curigitur Pontifice,pro hofleet carni-' “Ce gerente iê potius quâEpiicopo,iupcriorêagnolcerent;'
Ac TANDEM vltimolocoexemplis fandorû in Ec-clefia Patrum, qui omnib. temporib, floruerunt, oftenfum ^it,nihil nouum autinfolens à Statib.hac fufpedi imptj Concilq reeufatione admitti : Siquidê amp;nbsp;olim confimiliter fecerunt Athanafius quîTyriam Synodum recufauitjSC Maximus Hicrofolymitanus qui Aniiochenam,Cyhnus ^ii Syrmienlêm, Paulinus qui Mediolancniêm Synodum
Dd V reeufauit
-ocr page 454-4to TERTIA PÄRS RECVSÄTIONIS TCCulaul'tjÔC Chry foftomus, qui aduerius ie iniufté confpt-' rantem Synodum reliquitjac propterea ciiam à GclafiülaU datur in Canonibus Ecdefialticis»
TERTIA PARTE tandem indicatu bit^ uirerfuit, quäle fit illud Concilium, quod toties iam Status cxpetiuerunt atlt;^ etiamnö efflagitant: quæcp in vniuerfuM ratio fit öd forma liberi, Chriftiani, Si œcumenici Concilîj, acpiarumSynodorum quibus controuerfiæ de dodrina dijudicandaefint Ac primum quidcm,quod ad hocattinct, pro rei magnitudinc ac dignitateOrdinis Politici,indiccd5 efleCociliumabipfo Imperatoreôd fummisquibufcpma'* giftratib. orbis Chriftiani : Locumcp ci definiendum intra Germaniae limites in libera aliqua Si imperiali ciuitate,cu^ ius acceffus oppor tunus et tutus fit vocatis,accefluris,et xz' cefiuris omnibus, fide publica Si folennib»cautïonib.plc^ nifsimi faluicondudus interpofitis:Aduocandos autenid admittendos ad dicendam iententiam Si cognolcendû an^' tiftites Ecclefiarum,Epifcopos,PrçIatos Si idoneos quoftp ex PontificijSjfoluto tarnen prius iurifiurandi vinculo,quo Pontifici deuindi funt: et ab altera parte fuperintendentes, Parrochos,Cóncionatores,Tbeologos, Si verbi miniftros idoneos omnes: vtrincp autem laicos etiam Sc politicos vi^ ros cuiuicuncpordinis, Reges,Principes,ciuitatQetoppi«* doi^î municipes, SC qui in qualibet prouincia infignis ali# ctiius dodrinæ, pietatis SC intelligentiæ nomine celebrant tur : vtqjiudicfj acdefiniendi potefias communis fit vtrifc^ tarn Laicis quam Clericis : ludicem autem fiipremûcp Có^ cilrj præfidêacnormâiudicîj fècundûquâdijudicentur dogt; êmatacontroixerfa,efle debere Chriftum iblum,et verbum hriftitraditumin Propheticis SC A poftolicisicriptis,turn ut quifqi
-ocr page 455-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4x7
lit qtufqs Sancfïorum Patrum in EcclefîacS verbo exprefîô maxim :congruit» Vt fie vcrcChnftianumfitJiherum et pium Côcilium,fècundô Imperîj décréta et fpê toues fadâ: eiufcp decifionibus pijs fumma voluntate aelibenter part^ turos eiîe Status*
H AE c C V M ita fînt, cum^ res ipfa oftendatmultos ac magnos errores fuifle et efle in dodrina ac ritib^Papifticis, tetros etiam abufus et impietatem manifeftam adhuc mor'-dicus à Pontificibus defendi ac ftabiliri : Speramus intellis genres amp;nbsp;bonos omnes facile intellecturos, Status noner^« toreopinionisautpraua cupiditate, fed neceffario fince« fiorem banc dodrinam amplexos elle dC tueri*
Quando igitur mandatu Chrifti, grauilsimè præcipiat,vt laueamus falfam dodrinam ÔC pfeudododores Matth. 7* Attenditeà faifîs Prophetis,amp; deinceps cap.io.Cauete vo- ;* tgt;is ab hominib, quoniam tradent vos in conciliabulis fuis, a flagris cædent vos in Synagogis.Et Pfalm,x6.fimiliter feri' » ptum extet de pio Chriftiani hominis officio ; Non côfèdi ,, tn Concilio vanitatis, amp;nbsp;eu iniqua gerentibus nô introibo. C)diEcclefiammalignantium,amp;cum impijsnon fedebo: Quç etiâ caufa fuir, cur necApofloIus ex Prouincia ad fw fpedum Côciiium proficifei vellet a ludæis congregatum ’ HierofoIymis,multQctiâvrgenteôC pollicente Fefto præx »■ fide. Ador. 13. ÔC nbsp;nbsp;Tu quia Sgt;( ipfi Canones Ecckfiaftici
præcipiuntutfugiamusmalos dodores Ô6 pfeudoepifeo' pos: ca. nô omnes Epifeopi funt Epifeopi x.q.7.vbi ex au^ toritate Hieron. ita text.habeuNô eft facileftare loco Petri, tenere gradû Pauli iâ cûChrifto regnantium. Infatuatû fal ad nihil prodeft,nilî ut proifeiatur foras et à porcis côcul cetLir, Et ibid, in ca, admonendi; ubihæc Gregorij Magni oratio refertur; Admonendi, inqt, funt fùbditinc plus quâ
-ocr page 456-423 TERTIA PARS RECVSATIONIS expedit fint fubtedi,ne cum ftudent plus,quàm necefie cfi» hominibdübijcijCompellanturvitia eorum veneraii.Quib» concordat Leonis l.ca.manctX4.,q.i. Et ibid* Ambroft) ca» quæ dignior:quorum utrocp iubemur defereie antiftitem 9 fidemrefpuauEtexprefsiusapud ipfum Apoft.x.Cor.i» •Eti*ThelïatvIt. ad Gal.^* Et rurfus x.Tim.^^vbi iubcmuf difcedere ab his q forma çietatis prætexentes, abnegât vit' tutê eiusîqui facra profefli,ea cauponâtur et quacftui habet»
Has ob caufas reuerenter oramus omnes omnium Or^ dinum Principes virosôC intelligentes, ne aduerlàriorunt iniuftis,quib,Ecclefîas noftras dânant,iudicijs, calumnijs» amp;nbsp;falfis criminationib,comoueri iè patiantur,vt odium acb uerfum hos Impcrij Ordines 8C Status côcipiant, neqj fuaderifibi vllo modo fînantquafi légitima iudicia ac cen^ furâgrauiffîmâEccIefiæDei Catholicæ odcrintfugianw« Status, autdiflîdia ament, aut deniqjcrrore vel petulantia dogmata, quæ noua dic5tur,amplexi temerè à cômuni fenfu diieeffionem fecerinttSed ita exiftiment ac certô ftatH ant, neceiïarijs ôi. grauilfimis rationib, ijs, quas hadenus cômcmorauimus, ac verbo Dei coados atep addudos dP fceffîflè à Potificijs, QC puriorem hâc dodrinâ amplexos, quâjVt gloria Dei illuftrior fieret,et pijs mentib, in Ecclefia confuleretur,tantis laborib, SC periculis hadenus aduerfus acerbiffîmorShoftiû impetus defenderuntetad pofteritate tranfmittere pro officio fuo intégra etiä atepetiä cuperent, Pie etiä omnes Qi. fingulos obteftantur, utiuftiffimæ huic amp;nbsp;manifeftç veritatis cauiæ çquo adlînt animotnec iuuent furore aduerfarior3,crudelitate iniuftis decretis verity tem fuis Cócilqs,et machinationib.varijs opprimere tentai tium: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miniftri fiant alienæ crudelitatisî fufpeda
-ocr page 457-, SYNODI TRIDENTINAF. 419 infidfofa fpfbrum Concilia ut deièrant, nee confirmare ’■cliqua décréta tot modis impia Ôt: tyrannica, Sed propter gloriam Dei Ôd falutê hutnani generis operam dare quifep ^uo loco uelit feduló, ut tandem legitima,pia,amp;: Chriih'ana cniendationc repurgentur errores óC abufus multiplices, quibus deformataeft Ecclefianitq) populo Chriftiano Pro phetarum atep Apoftolorum dodrina redeat : antiquiP fiinaeEcclefiac,Patrum,atcpConcilioruin décréta fincerfo^ ’’a reftituantur. Sunt hæc fummorum ordinum, Regum, Principum amp;nbsp;gubernatorum munera propria inEccIec Camtabolere idolatriam^aduigilare ut Euangeliuin Dei flo ’’catjinquirere ueram dodrinâ, et curare ut ea illuftrata ad pofteritatem propagetur, concordiam Ecclefiæ redè con« ftituereacftabilire, SC ad falutem generis humani confilia Oinniadirigere» Quomodo de Ecclefia præclarè meritus fuit is,de quo fæpe meminimus Conftantinus Imperator, Theodofîus,Carolus Magnus,Ludouicus. Pius,Ottho^ «es,Henrici SC alij pi] Principes* Eftep hic maximus apud Prophetam honos gubernatorum, cum aiteos elle nutrP cios Qc tutores EcclefîaetNetp pietas ulla maior exiftere po teft,quàm qua fenefeenti Ecdefîæ fuccurritur*
JMecuerô dubium eft,quinofFiciûhocimprimis gratum futurum fit Deo, 8C magnum orbi Chriftiano incremeiv turn allaturum. Præcludetur enim occafio ’maioribus SC periculofifsimis diftradionibus ÔC confufîonibus opinio# numtanimi uulnerati SCexacerbati utrincplenientur : coi# buntrurfiim uoluntatibus qui magno Reipubiieæ malo hadenus diflènferunt: Nelt;p huic tantum, cum qua nunc uiuitur,artati ièruictur, fed pertinebit beneficium hoc ad o^ mnem, quæcuncp futura fît, pofteritatem: ea omnis pieta^ tem
-ocr page 458-450 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ill. PÄRS RECVSATÏONIS
{cm'iancagnofccthbcntcr,6C in memoria maxtmoriTitt bcneficioi urn perpetuö cekbratura eft ♦ Ipfi etiam Status amp;nbsp;Ordines qui dodrinæ hiiius defenfîonem fufcepcrunt, pro fe quifcß operam quàm maximam daturi funt, ut qua--cuncpratione pofltnt gratitudinem fuam, officia,atqî benc uolentiam omnibus ôl fîngulis qui harum rerum cura alû qua afficiuntur,declareat»
His igitur de caufis futurum confiduntStatuSjUtilIegi^ timum hoc SC incompetens, multiscp nominibus fufpe^iï Concilium,deinceps cum decretis fuis omnibus ,proceflî'' buSjô^ cenfuus fîftatur,atcp aboleatur : amp;nbsp;inuiccm control uerfia omnis libero ,Chriftiano atcpœcumenico,aut faite ineuentum nationali feu particular! Concilio fine prxin^ dicqs relinquatur difeeptanda atep cognofeenda,
Grauamina etiam, ab aduerfarfjs illata ôé tentatahaf^^' nus,in totum ïnterea ceflatura ufcp ad legitim i Concilijdc^ eifionem : ac quidquid ha(Senus atftitatum, fufeeptum decretum fuit,omne pro nihilo SC irritum Hiturumurçq^^d uerfus interpofîtam hancrecufauonem atep prouocatione neceffariam quidquam ultra faduros aduerfarios,quod præiudicio elle polfit, donee controuerfîa omnis Concilij iudicio definiatur, cuius quidem progreuus pjo uirtbus fummoftudio amp;nbsp;fide bona ÔC ipfis adiuuandus ut.
Quæ fl locum apud Pontifieem habitura non fît oratio, iscpaducrfusiuftiffimambancStatuum SC Ordinumim’* péri] proteftationem atlt;^ prouocationem more fîio præl'umpto Concilio progredi uelit,2C de fado progte^*^* tur decreti-s cenfurisûe quibufeuntp faciundis; palàm teita# tur Status de nullitatc.iniquitate SC iniufto grauaminc iu lt;nbsp;cij îemcrè et illegitime fufceptiiquodtp omnia ca cjugctiracp
-ocr page 459-SYNODI TRIDENTINAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ji
gerentiir, hibjairi fint,pro iniuftts(quaîîa etia reuera fir crint)in it{s amp;nbsp;de iure nullis,neep ob id magis abiedui i ue* nratem,etfi talium hominQiudiciofiieritcondemnata. lus ctiam proponendarum exceptionum omniö ô^necefiariç ‘^*îfenfionis,quâ ratio naturalis preftatomnib« ac quorum* remediorS S)C benefidoru tâ iuris quam fadi, hoc ipfo integrû fibi efle quandocunep ÔC quotiefeSep necelfitas po* ftulet, omnino uolunt,nullacpin parte drcûfcriptS:fed,quo id melius firmiusep fieri poirit,modo,faluG atep releruarû.
Hoc ampliustfi quid poft interpofitam hanc neceflariä ^iuftiflïmani recufationêStatibus quacunepin parte gra* ^Uminum iniuftorum illatum à Pontifice amp;nbsp;eius foetjs fue ^it,aut per Pontifidos fteterit,quo minus Concilium libe* ’■«ni atep Chriftianum coire pofltt,aut id quacunqj ratione fiithadenus læpè) impedierint,utinde maioradilfidia,tur* bæ, motus, tumultuSjbelIajCædes aut quaecunep’alia incomgt; ^odain Republicaexiftant:eoruminc6modorum omni=
cauûm deinceps Pontifid eiusep adhærentibus amp;nbsp;ex« 3utorato Condliabulojtmputandam, nullo exhis præiudi«
, quod Statibus ulla ex parte incommodet, necp,apud I^eum necp apudhomines generando*
Vota autem ad æternum patrem Domini Saluatoris noftri lefu Chriftitoto pedorefacimtis,ut is fpiritu’fuo fan lt;?îo regatEcclefiam,quam uoce Euangeltj fui æternam fi* bi colligirmecp in ea finat extingui lucem uerbi fui propter multiplicia pcccata hominß,fed omniû mentes ad pietaté,, moderationê amp;nbsp;concordiam amandâ fledat atep dirigat»
AtQVE HAEC QVIDEM DELECTl AD C A fam hancuiri pro olFido amp;nbsp;mandato de re pia ÔC hone* ftiflima fufeepto , Ampliffîmorum^Ordinum nomine
Condliuna
-ocr page 460-ilL PARS RECVSA. SYN. TRID.
Concilium cæteroscp om nes, fumma oi bis Chriftiani ne* celiitate idflagitante, inonere uoluerunt, ut quæStatuum eilet tn uniuei fum de Synodis Pontificqs fentetia, hac ipla oiationeconftaretjfe^ inomnem euentum excuiarent pu blice:de cacteris beneficijs,remedqs,St legitimis auxilijs iu-' ris nihil hocipfo remittentes,de quo folenniter itcrum atç iterum teftaturn uolunt»
Atlt;^ imprimis etiam de eo,quod ad leges depacepubh . ca pertineefi (quod abfît)nelt;^ Conciiqs ullis controuerfia hæc rite componi quandoep poflct,certa aliqua,amp; qug pturæ facrac per omniaconfentiens eflet, determinationeî nihilominus tarnen le pacem de Religione iam ante fan^ citam publice,amp;firmiHimis Imperij decretis cofirmatam, exomniparte fandam lemper inuiolatam leruaturos* idêcp fperare fine ulla dubitatione de aduerlartjs, cos niW* aduerftis conftitutam aeternûcp fanckam de Religione pa** cem ÔC pada Paflauienfis tranfadionis toties iam com' muni omnium Ordinum cóiênfu Habilita tentaturos,pf£^ fumpturos,autetiam adraiflurosjquomodo id publicis hn pcrtjComitrjs ad annum Domini M. D« L V* Auguft^f à Senatu Ordinibus Imperq omnibus, decretum ruita^ poftea Ratisbonefibuscomidjs ad annum M. D«L iterumcp Auguftanis Anno M. D, LIX» conßrmam» QUarum legum faluberrima placitaamp;; claufulae grauiik' roae quoniam inter publica impeiq décréta extant, longiorem commemorationem bicomittimus»
taxa
-ocr page 461-Taxa sacrae
POENITENTIA^»
Huiin ^ii£= fiuriePonfifi-cice tio (ji faSil,
RIÄE.
l^cCaußi Älatrimoniitf libus^
N CAVSIS MATRTMONIALIBVS,
PRO
jö contradu quart! gradus,taxa eft turonen»fegt; al ptem, ducatus vnus, Karlini fex»
Siqutgradushuius impedtmcntum fcfentes carnaliter ^ommixti funt, taxantur turonenfib, ló* duc 4»
Pro legitimatione proh's fufo'piendç in. dido gradu,(^# Cialis taxa eft turon. 9. duc, i, Kart lo»
Qui Ignorantes hoc tmpedi'mentum carnaliter copulati ftint, foluunt turon, c), duc, n Kart 10,
Qui ignoranter contraxerunt ÔC fcienter confumma^ runt, pendunt tun 7, duc, i, Kart ó,
Qui fcienter contraxerunt, ÔC non confummarunt, ta«? xantur tur, 9. duc, 1. Kart IO, Verum quando matrimoss nium fcienter contradum, Si confummatum eft, tune có^ ponendum eft cum datario.
Ee Si per
-ocr page 462-•4î4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;taxa SACRAE
Si per ordi'nariam authoritatem diuortiati prolis ante di'uortium fufceptac legitimationem petierint j dabunt tun 9*ducu.Karliio» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
De contrado Matn'monio in tertio confanguinitaus, vel affinitatis gradu,taxa eft tur, 14, duc Kart 4., Et prç# terea componendum femper eft cum Datario»
In fccundo confanguinitatis, uel affinitatis gradu,diV fpenfatur tantum per Signoriam Papæ , aut fede vacante, per fummum Poenitentiarium : dC tsxn eftturonen.$o» duc, Jx. Kart d.
In primo gradu affinitatis difpenfatur in foro conftt? entix tantum, 8C taxa eft tur, 3p, duc,7. Kart 6^^
Diuortium fîmplex taxatur tur, 7, duc, i. Kart d.
'1 ''
Qui contraxerunt in cogmtinne fpirituali, taxantof tur, 17, duc, 5, Kart g, Sicognatio huiufmodi fuerit du* plex, taxa eft tur, 50, duc, 7^ Karl, x.
In Compaternitate difpenfatur tantum perS^noriam Papx, vel fede vacante,per Signoriam fummiroenitett' tiari] : SC taxa eft turon* jo. duc, ix. Kart 3,
Qujndoadulter,velis qui fidem de corrtrabendo de* dit, vel de fado contraxit,machinatus fucrit mortem alte-* rius coniugicumeffedu,nunquamcum illo difpenfatur, utcum altero contraint, ied in iam contradotantum di# fpenErtur ( dummodo negoefum fitpenitusocCTikum ) tn foro confeientix tantum, Sc taxa eft tur, 3d, duc, g.
Siquis
-ocr page 463-POENÏTENTIARIAE.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43;
Si qu/s mortem conâigf fuæ machmatus cft,eiFe(ftii non fequuto, nec fide alten'data,difpenfaturvt mortua coniuge, cum altera contrahat, ôC taxatur turonen» c), diw c^fi^Kartç» .
Si quis in matn'moni'o conftitutus vi'uente adhuc vxorc fua, contraxerit ciim altera, ignorante ipfum efle coniuga!» tiim,pofl:obitum vxorisfuæ tcnetiir iltam habere conitP gem, nouo tarnen confenfu interucniente, nec poteft fieri diuortiiïm,nifîadinftantiam altérais îgnorantis ; ÔC taxa eft tur. 9. duc» z» Karl» 9»
Si quis coniugem fuam plures annos abièntem obîjflc credens,aliamduxerit,ineo matrimonio maneat,amp;: du-* tante hac credulitatc debitum coniugale exadiis reddat, non autem exigat» Si prior coniunx redierit, fecunda reli? lt;îla, priori adhærebit: ÔC taxa eft titron» 9» duc. i. Karl, 9.
Cum eo, qui voüit, quod religioném intrare velit, non taineii folenniter, difpCnfâtur ütcontrahat matrifftoniUm, in foro conlcientiac tantum : dC taxa eft turon. !ƒ. duc. 4.
fàcris Órdinibus conftitutus (. modo id ftt oc^
E e ij cultum
-ocr page 464-43^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE
cultum) vxorem duxen't, difpenfatur cum illo, vt pofsi't irt coniugio manere, donee vxor vixen't, poftea abltineatà niatrimonio, in nio conftûiitus, officium beatæ Mariae Virginis fairem diebus feftis dicat per modum fatisfadio* nis, ÔC. taxatur tun i^, due, 4,
De
Vt Ebraeus pofsit habere Synagogam tn domo prO' pria, taxatur tur,^o. due, -7^ Karl, 6^
Pro licentia erigendi de nouo publicam SynagoganJ, taxa eft tur, do, due, i^.
Prolicentiamedendtcum aftiftentia, taxatur Ebraeos’ turon, óo^
Depromotiij promouendis /îiper defèdlu
fn fexto anno, uel ciïm primumlcxtumattigcn't,pro prima tonfura tenetur foluere tur, 9, duc, x,. Karl, 9,.
In decimofexto, yel eum primûm decfmumlèxtum attt* gerit, ad Subdiaconatum taxatur tur, ix, duc, 5, Karl,8.
In decimolèptima taxatur tur, 6, duc, x,
In decimo odauo ad Diaconatum,tur, iXr
In decimononojturon, d,.
In vigefimofecundaad Presbyferatum,tur.ix, duc, x, Karl, 10, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Invp
-ocr page 465-PûENITENTIARIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4î7
In vigefimoquarto, turon* 6»
Licentta fußipicndi Ordincs^
fufci'ptt primam tonfliram, SC quatuor minores Ordines non ab Ordtnario fiio, taxatur turon, 4, duc* u Kart 9.
A quocuncp acciptantur, ad omnes facros Ordines^ vel duos, vel vnum tantum, tun iz» duc* z* Kart lo*
Extra tempora ad omnes facros Ordincs,vel ad duos, Vel ad vnum tantum, tur, lo* duc* z*
Aquocuncp reciptente munus bcnedidionis proAb^ l’ate, tur*z4*duc* 6. Et pro Epifcopo, tunz^*
I^e corpore wtiatti^
Super defedu alicuius membn', difpenfatio ad Clcnca^ »cm charaderem, àC quatuor minores Ordtnes,taxatur *ur, 6*duc.x*
Super defedu alicuius membri difpcniatio ad Ordines, Vel ad exequutiuum Ordinem tur* lô* duc* 4.
Sifupcrdcfedudigitorum,adquæcuncp fimplicia be* Jïeficia, tur* iz. duc* 5. Kart 6*
Super defedu vifus oculi dextri, taxa, tur* lô* duc* 4.
Super defedu oculi iîniftri, dummodo chartam teneat in medio a! taris, QC non fit magna deformitas, taxatur tur. ?o* duc. 7, Kart lt;?♦'
E c itj Super
H
-ocr page 466-TAXA SACRAS
Super defedu vtriufc^, vel alterius genitali'us turon» 6» duc.i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I
Pro illo qui fîbtjpfî membrum virile abfcidit, turon, ü» duc, 5. Kan, ó,
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JDewaJèpromotis^
Qiiiminorennis promotus eft, tun 7. duc,x» Kart|» Sine dimiflbrialibus literis proirregularitatc.turon,^» duc X. Karl 5.
Si cum retentione beneficij, tun i;. due, Karl. 8,
Qui extra.tempora promotus eft tun 7. due, x,Kart 5* Etpro retentione beneficij, tun 13. due,;, Karl, 8, Qui ficto tiiulo promotus eft in veteri forma, hoc eftj quinoniurauit, nee teftes induxit,tur. 7.due,x. Karl. 3.
Qui prætermifsis quatuor Ordinibus per faltum pro^ motus èft, tun ó. duc. x. Karl, x.
Si praetermiflb fubdiaconatu, veldiaconatudeexpreô fo, tur, IX. duc. 3. Karl. 7,
Si prætermifsis ambobus, tur, 18. duc. 4, Kart 9»
Qui eodem die ad duos velpluresOrdinespromotuS cftjtunô.ducx.
-ocr page 467-POENITENTI arias; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^.
TJc bis (pli minier ant non promotu
Siinfubdi'aconatus, vel diaconatus Ordme hoe fece-' nntjtaxa cft tun ix, due KarU 6,
Sï cum retentione beaeficrj, tun i8. duc» 4. Kart 9»
Si miniften’um altarisexercuerint, Si Sacramenta ad^ •niniftrauerint, cùm Presbyteri non fint, taxa eft, tun 36, ^uc»9.
De Illegititnis,
In prima forma, boceft, adomnesOrdincs SCvriUm beneficium etiam curatum ,tun ƒ» duc» i»Karl. r»
Et cum claufula pcrmutandi,fi petatur, femel tantum, 7» duc» Kart 3-
Si illegitimus tacito defedu hüiufmodi fe fecerit ad ali'’ quos Ôrdines promoueri,taxatur tun '7. duc» 7» Karl. 3»
Vt illegitimus pofsit vnum beneficium permutare, tU' fon»ô,duc»x,
Vtduo,tur.ix.duc»3» Kart 6»
V t tria, tun 18. duc» 4» Kart 9»
V t pofsit deferuire beneficio patris illo præ{€ntc,vel ab^ fente, tun 6» duc. X»
Pro expofîto, tur» 6» duc» X»
c tiil De
-ocr page 468-440 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRÄE
De regularihuó
Pro rdigioGs mendicantibus taxa eft.turon*6»duc« i* Karts.
Cuin ijfclem mendicantibus ad miniftrum prouincia# km,vclprioratum, vel ad alias quaicunt^ dignitates, èC cum non mendicantibus ad Abbatialem dignitatem dP fpenfatur, tur. i ƒ, duc. 4.
coniugatis cum unica uirgine^. '
Vtillipofsintpoft obitumvxoris promoucriad OrdP’ nes, taxa eft, tur, 6, duc. z.
Si voluntgauderepriuilcgijsjtaxantur turon.o.duc.ïr Kart 9.
Dehigamis^
Vt gaudeant clericali charadere,Ô!f quatuor min o ribus Ordinibus antea rité fufceptis, taxantur tur. ii. duc. ^.Kar'-lin. 4»
Siverôaddaturdaufula, fîcontingat cum alia contraquot; here, taxa cft tur. 18. duc. 4. Kart g.
SiaddaturdiCpenfatio ad benefida fîmplicia pro biga# mo non habente vxorem, adduntur turones iz. amp;nbsp;taxa eft tur. X4. duc. 6.
Qui tacita bigamia, cum eflèt coniunx, fecit fe cicricali chaiadere
-ocr page 469-POENITENTIARIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;441
charadere infigniri, taxatur tun 11, duc ƒ. Karl, ó*
Pro militebigamo contraftatutafacræmilittæ, vel Or* dinis diTpenfatur, vtgaudeat priuilegqs milidac, ô^maneat in matrimonio, tur, i8. due, 4, Karl, 9,
Pro bigamo non habente vxorem, vt pofsit ad quatuor Ordines minores promoueri, taxa eft tur, a, duc,5,Karl.ó,
Pro bigamo, qui co tacito fufeepit Ordinem, difpenfa# tur ad altaris minifterium, in foro confeientix tantum, ÔC cum claufula, Nullis, QCc, tur, 5 ƒ. due, 9,
Pro bigamo, cum quo fuit difpenfatum per Papam ad Ordines iacros, amp;nbsp;Canonicatum, difpenfatur ad duo be»« neficia fimplicia compatibilia, tur, due, 6,
Ue ahfolutionihii^, nbsp;nbsp;diß)enf
fationihus^
Pro co qui interfuit bellis, neminem tarnen oecidit, vel mutilauit,nequead idauxilium contulit,turon. 56, duca*-tor, 9»
Qm iudtcarnni uelßrifßruntin caißs crimina» lihus,
Taxantur pro quolibet, tur, nbsp;nbsp;due, 9;
Uc y Qw
-ocr page 470-tAXÄ SÄCRAE
QȔ uiolcntam manumiecitin Clcricum^ucl Trabyf
terunu
T axatur turonen» 6, duc» i»
Qui in Abbatem, vel Prçlatum getieraletn alicuius Of'' dinis, turonen» li. ducat. 3. Karl. ó.
Qui in Epifcopum, vel fuperiorem Prælatum, tur. x4* duc. 6*
T)c mutilationc^
Pro Clero cum fuis limitationibus confuetis,tur.i8.diilt;^»
4. Karl. 9.
Si petatur fimplex abfolutio abicp difpenfatione aUqua, tur Ó. duc. i*
Si quis mutilauit Äbbatem, vel generalem,adduntur W'' rones ó.
Si Epifcopum, adduntur airones ix.
Si Laicus Laicum, datur in foro confcientiæ, 6^ taxatuf tut» 6. duc. x.
Dchomtcidio uoîunf
(ario.
Gum Iiomicida voluntario in müioribus Ordinibus conltituio,
-ocr page 471-POENITENTIARIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44J
conflifnto, difpcnfacir ad vniim beneficuTm fimplex, fi i'd non foffecerit ad fecundum:finec(eciindumquidem,ad tertium, Sx^ vna cum abfolutione taxatur, turonen. 12, diu cat. Karl, 6»
Et ut gaudeat pnïulegtjs Clericalibus, tiiron, 18, duc. 4» Karl. 9.
Et cum inhibitione taxa. tur. 30. duc. 7.Kart 6.
Et ad tria beneficia, fi petat, tur. 18. duc. 4. Karl. 9»
Si petaair vfip ad congruam fuftentationem,tuvon,24, duc, Ó,
Et cum inhibitione, tur. 3Ó. duc. e)^
Si defundus non eft mortuus ex vulnere, fed alio quondam cafu, nee percuticns animum habuitoccidendi, dp fpenfatur etiam ad altaris minifterium, ÔC quaecunep bene# ficia Ecclcfiaftica,tur. ^6, due. 9.
Abfblutio ab homicîdio proEpifcopo,vel Abbate, vel generalialicuiusOrdiniSjVelmilitiæ SancT:i Ioannis, tax, $0, duc. 12. Karl ô,
ProPrioremonaftert},veI Prothonotario Apoftolico, ^^’*■.40. duc.io.
Cum homicida voluntario occulto confiituto in facris difpenfatur ad altaris minifterium, quæcuncp beneficia Ecclefiaftica, in foro conlcientiæ tantum, ÔC cum claulula, ^^ullis, tur. 3Ó, duc, 9.
Si plures in eodem homicidio conuenen'nt, pro duobus Ux. tur.^o, duc, 12, Karl, lt;?»
SivnǤ
-ocr page 472-444 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE
Si vnus in pluribus homicidtjs interiienen't,eod€m tcm’ pore, ôd eodem conflidu,taxatur tun 5ó«duc»9,
Si verô di'ucrfis conflicflibus, pro duobus taxatur,turon» $0» duc, IX, Karl, 6,
Si petatur abfolutio ab homicidio pro communitate ali' qua,taxaeftarbitraria,pro ratione loci, prout dominis» correcflori,amp; officialibus pro tempore vtfumfuerit,
T)c homicidio caßiali.
Pro Clerico taxatur tur, ô, duc, x,
Si datur afsiftentia , fit de fpeciali, taxatur turon,igt; duc, 4,
Si petitur abfôlutio adcautelam, taxatur tur, 18, duc 4» Karl, g,
E t fi addatur afsiftentia, tur, 50, duc, r, Karl, 6,
Siquioccidit,diligent{am quamdebuit,non adhibuit, taxatur turon,X4,duc,6,
Et îî addatur afsiftentia, taxatur tur, 5Ó. duc, c)^
Et fi dabat operam reiillicitæ,vtpotcvenando,vellu' dendo,amp; baculum, vellapidem taciendo, ÔCfîmilibuSjta* xaturtur, 3Ó, duc, g,
Uc homicidio necefprto.
Si Clericus hoc admifit, ièfe neceflàriô defendendo, tut»
6,duc,x,
Siaddatur
-ocr page 473-POENITENTIARFAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44y
Si addatur afsiftentia, tur, ix,
Si petierit abfolutionem ad cautelam tunxhduc^.Kar^ linió»
Si cum inhibitione, tur, 36. due*
Pro homicidio pro defenfionc alterius admiflb qui ait# as euaderenon potuit,diipenfatur adakerius minifterium, tur, 30. due, 7» Kar,
Pro Epiicopo, vel Abbate, Sxfc, abiblutio ab homicidio, hue voluntario, fiue cafuali,fiue neceflariOjtaxatur tur,5ogt; due, IX, Karl, 6»
Pro Priore monafterq, tur, 4, due, 10,
'Prcihytcricidio.
Pro Laico, cum forma, in pccnitentia publica, pro vna perfona tantum, taxatur turon, ó, duc, x»
Pro Clerico fimplici vel Presbytero in iacris conftitu* fo, executione fuorum ordinum fibi penitus interdida, tur, 0, due, I»
Si plures fuerint, dummodo in vno, 5C eodem negocio, pro- primo taxatur integraliter, SC quolibet alioruin pro medietatc.
Sivnus plura prcsbytericidia commifit eodem tempore, in eodem conflidu,non taxatur vitra 6^
Sivero diueriis tempor thus,pro primotaxatur integra-liter, Sc pro quolibet aliorum pro medietate tantum,
Sïpresbygt;
-ocr page 474-TAXA SACRAS
Si Presbyterl’dda pctieritcommutationem pœnitcfttfç publicæ in occultam finiul cum abfolutione, tur iS» duc» 4.» Karl» 9*
Si hoepetat is quiplura admifît Presbytericidia, turo-' nen»i8»
QuiÉpiicopumuelalium fuperiorem prælatum occi' ditjturon» ^6,
Qui Abbatem, vel alium Prælatum generalem, turo^ nen.24»
Difpenfatio pro Presbytericida, vt pofsit obtinere be^ aeficia Ëcclelîailica, tur» z» duc»z»
De Laicidio^
Laicidium in forma pr© vno Laico tantum tur» 3. div cat»i»Karl»4»
Si vnus plures in vno conflidu occidit, taxatur pro vno tantum»
De 'Parricidio^
Parricidium, matricidium, fratricidium, (broricidiuffl, taxatur pro vno tantum tur» 4. duc» i» Karl» 8.
DeNxoricidto^
Taxatur perindeatcj parricidium, nbsp;nbsp;, ,
Si occifor petierit licentiam contrahendi cum alia, tur»8, duc» X» Kart 9*
-ocr page 475-POENITENTIARIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447
Et pro altjs qui marito in co negocio auxilium præftitctf runt, augetiir taxa duobus turonenfibus, pro quolibet»
D^Infinticidio.
Pro vno tantum,tur» due i» Kart 8. fipater, ud magt; ter, aut confanguineus infentem oppreffèrit, fî verô extras neus, taxatur tanquam de Laicidio»
Pro viro vxore fimul, tur» 6» due x,
Dei^bertu^
PromiiKcre,quæcœpft potum ad necandum fcctum, Vel patre qui dédit potum matri, tur, 4, due. i, Karl, 8»
Procxtraneo,quiprocurauit abortum alterius,tur»4; duel. Kart ƒ»
\eneßcijs Incautatiof nibi/s^
Pro mulierc vcnefica velincantatrice, poftquam fupcr^ ftitioncsabiurauitjinquolibet fupradidorum cafuum ta* Xatur tur. Ó, duel»
T)e Plieretid^^
Abiblutio ab hærefi pi iufquam abiurauif, cum rchabv 'Iitate, in ampla forma,à cum inbibiuone,datur pro tm o* nen, ïó.dueg.
Pro
-ocr page 476-448 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAS
' Pro Laîco, cum abfoluttone i'nfanu'æ,tur,!X,duG Kn. ó*
Et cum inhibitione,adduntur turones duodectm,turon* X4*ducauô»
DeJâcrikgio ^fùrto, incendio^ rapi^ nbsp;nbsp;nbsp;»
na^periurio, ßmilibu^,
Abfolutio eum rehabilitate in ampla forma, cuminhi# bitione, in quolibet didorum criminum, tur» ^6^ duc» 9»
DeSimonia^
Abfolutio (implex pro Simoniaco, (eu mediatore Liif CO, vel Clerico ,turon, :jô. duc. ç»
Et cum difpenfatione fuper irregularitatequo ad ôtdi# nés facros, ôô illorum exercitium, turon. 6» ducat» i..
Si cum difpenfatione ad obtinenda alia beneficia, præ^ ter illud fupra quo fuit fada Simonia, materia eritcompos nenda cum Datario Papæ.
Si petatur abfolutio, tantum in foro confeientiæ datur, etiam cum retentione beneficq fuper quo fada fuit Simo^ nia, fiue ex eo frudus perceperit, (îue non, cum claufula, Nullus, ôlt;:c. Et tune non eft cornponendum cum Data/ rio,(cd taxanir tur. 50. duc» 7» Karl» 6^
De lapß Carriis.
Abfolutioàlapfucarnisfuper quocunc^adu libidino/
focom./
-ocr page 477-POENITENTIAR.IAÖ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44lt;gt;
fo commiflb per Clerkum, cnam cum Mom'alibus tntra Sc extra fepta monafterij, aut cum confanguinets vel afFp nibus,ainfilia(ptritualt,autqutburuts alijs, ßueab vno^ qaocjß de per fe, fluefimul ab omnibus a Wôlutio petatur, cumdi(pen(àtioneadOrdines,amp; beneficia, cum inhibit tione, tuTf jó»duc, 3»
]J)c Bcßialitate^
Si verô cum illis petatur abiblutio,etiam à criminccom* *'iiffb contra naturam, vel cum brutis, cum difpenfatione, Vt fuprà, àC cum inhibidonc, turon, 90, ducax, Karl, ô.
Si vero petatur tantum abfolurio, àcriminc contra na^ tiiram vel cum brutis cum difpenfatione, amp;nbsp;cum inhibi« done, turon, 36,duc, 9,
Abfolutio proMoniali,qnæfc pcrmifitplures cogno/ intraextrafepta monafteri},cum rehabilitate ad dp gnitatesilliusOrdinis,etiam Abbatialcm, tur,50.duc,9,
Abfolutio pro Concubinario,cum difpenfatione ad Or* ^incs, ÔC beneficia, tur, xi, duc. Karl. 6,
Et cum inhibidonc, tur. 5Ó. duc, 9,
Pro Laico lapfu carnis Riper quocuncp a(Ru libidino* in foro confoiendae, tur, ô, duc. x,
Ab inceftu pro Laico, in foro confcicntiæ tantum, tip ton. 4.
Si petatur pro vtrocp,videlicetproviroSimuliere,in vtiocp foro, turon, 18, duc, 4, Karl, 9,
Vf Si cum
-ocr page 478-4$o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE
Si cum inhibitionc pro vno tantum tur, ^4^ duc* 6*
Si pro vtro^ cum inliibitione, tur, nbsp;nbsp;duc« 9«
Abfolutio ab Adulterio pro Laico in. ioxo confcientiXj turon.4.
Ab Adulterio cum inceftu pro vna perfona tantum, ti^ fon«ó«
Pro adultero QC iïmul, tur« duc, i»
Ueuarifs exceßibus, gt;
Abfolutio pro eo quicorpora excornmunicatorumEcquot; elefiafticæ tradidit ièpulturæ, turon. ó» duc» x«
Si cum difpenfatione fuper irregularitate, QC ad beneß' cia obtinenda, tur« duc« x« Kart 9«
Si etiam cum retentioneobtentorum,turon«ix«duc5» Kart 0
Abfolutio pro illo qui celauit cadauer defundi,vt benequot; ficiaimpetrareqtur« ó, duc« x«
Si cum difpenfatione fiipcr irregularitate ad obtinenda beneiicia, tur« 9« duc« x. Kart 9«
Si etiam cum retentione benefictj obtenti, turon« ix« diiquot; cat. 3« Kart 6«
AbiöIutioproPresbytero,qui cekbrauitinloco intet' dicn:o ignoranter, tur, 6, duc. x.
Si veto feienter, non tarnen in contemptum ß
-- « , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«. interdi-
-ocr page 479-POENITEfîTlARlAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4't
încerdi'clum cratauthorîtate ordinariapofîtum, abfolutib fimplex, tui'on. 6, duc« 2«
Si vero à Papa, turon, 12« duc» ;» Kad» 6»
Abfolutio pro Prcsbytero qui coniuges in ièaindo magt; Wmoniobenedtxit, quiiam in primo benedidi fueranr, turon. 6» duc» Xt
Si cutn diipenfatione fuper irregularitatc, turonen.9» duc. 2. Karl» 9»
Sicum retcntione benefictj obtenu', turon, 12» ducat» 3»
Si Presbyter aliquos clandeftinè matrimonio copulauif, miflam coram eis celebrauit, abfolutio pro ipfis coniu? gibus, turon. ô. duc. 2» Karl. 5. Et pro Laicis qui interSî ^uerunt augetur taxa, turon. 5. pro quolibet,
Abfolutio pro illo, qui obftiut ne literæ Apoftolicæ cx^ cquutionidemandarentur, fî Clericus eft, cum difpenft.ad obtenmm, ëC ad obtinendum amp;nbsp;abfoluuone infamiæ, dC afsiftentia, tur, 3Ó. duc» 9»
Pro Clerico abfolutio fîmplex, turon» 12. duc, Karl. 6»
Abfolutio pro Mercatore, qui tranfportauithaftas ad partes infidelium, nuUum lucrum reportauit,tur, 12, du^ cat. 3. Karl» Ó, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '
Si lucrum reportairitjtaxatur fimiïiter, ëC componens dum eft cum Datario Papae,
Abfolutio pro eo,qui bona defundi pro mercedefor»' Ff jj uitiorum
-ocr page 480-451
TAXA SACRAE
uitiorum defundo impcnlbrum retinct,et admonitus notl reihtutt, dummodo non excédantdebitam meicedem,iii foro conldentiæ tantum, turon* ó, duc, i,
Abfolutio pro Epi(copo,quiccrtisannis S)(. terminis præfi'xisiurauitlimina Apoftolorum vifîiare,ÔCadhucno vifitauit, cum iniundione quod de cactero promifsionein hanc feruare velit, tur, iz, due, 5. Kart ó,
Abiblutto à fpiritualiexcommunicationisfêntentia,aiv thoritate ordinaiialata, tur, 6, due, z.
Si veró authoritate Apoftolica, tur, iz, due, Kart
Uc Irregularitäten
Abiblutio amp;difpenfatio generalis ab Irregularität^, W' ton. ƒ0, duc, 15,
Si veró etiam cum abfolutione generali quibufeun«? didis, tur, 80, duc, zo.
Si fuper irregularitate incurfa ab eo qui iudicauit in cri-^ minalibus vel in fimilibus fine abfolutione, pro practerito, ctiam cum abfolutione infamiac,amp;: cum inhibitione,uelfc' eus, tur, 30, duc, 7, Kart ó.
Et cum abfolutionepro prïeterito,quando ea indigrt, tur. 3Ó, duc, 9,
Si veró petatur fimul cum difpeniationede præterito,e^ tiam quod in futurum pofsit iudicare,vel aduocare, tiir,^.^.
Si veró petatur cum vtroep diipeniatio, foilieet de præ# teritoöi
-ocr page 481-POENITENTIARIÄB.
Icn'to amp;nbsp;futuro, ctiam abfolutio de prxtcrito^ quando noa ùidigeu tur, jo,duc. u» Karl. 6»
Pro co, qui mcdendo incurrit irrc^Iaritatcm,turon4lt;S* duc. 9.
Si verópetatur ctiain3iccntïainfiitiH'um,tur. co.duciz^ Karl. 6,
J^cSepulturiit
Ablblutio ad inftandam Cognatorum defundit cxcom* «nunicati, ßuc violenter mortaj,vteius cadauer in terra be* txedida iêpeliatur, lur. 6. duc. z.
Pro Abbatevel Epifcopo,tur.ix. duc. Karl.
Ablblutioproaltcroconiugumviuentc, altcro defiin* ?^o,quiclandeftine contraxerant,iur. ^.due.z. Karl. 9»
Uccommutationihus yßu re^ laxationibiis narum^
Relaxatio exilij fiue carcerts perpetui fimplcx, tur. 40, duc. IO.
St petatur difpenfatio fuper irrcgularitatc,cttam cum refi ^entione benefietj obtenlt, à abfolutione à delido, tur. 6Qi «UC.15-.
P-elaxatio extitj ßue career is à lo. annis ufep ad i^. turo-* duc. 9.
Cum difpenfationcßiper irrcguIaritatc,SCin reten tione
F f iq benefi*
-ocr page 482-4J4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE.
beneficiorum, turoflu.j'o» duc» iz» Karl, 6»
Rclaxatio exilq,flne careen's à p vfep ad lo, annos fini'' pkx ôk ciim abfolutione fîmplici à delicto fine difpenfatio# ne taxatur turoiuis» duc, ô. Et pro afsiftentia adduntur tur.ô,
Ad quinquennium relaxatio fimplex, turonen, ii* duc, 3, Karl, ô,
Relaxatio fiiipènfîonis pro Presbytero qui morbo ca^ duco laborauit, Slt; propterea per ordinarium fufpenfus fu-' it, ÔC iam per biennium eo morbo non laborauit, turon, duc, Z. Et mandatur Epifeopo, vt eum celebrare permit^ tat, alio Presbytero afsiftçnte,
De Reîaxatione luramentû
Relaxatio iuramentiad efTedum agendi, pro vna pet' fona in vno contradu, tur, 7, duc, x, Karl, 3, nbsp;nbsp;nbsp;'
Et cum inhibitione SC abiblutione infamiæ turonen,30, duc.
Si fint plures in eodem negocio, pro quolibet adduntur tur. 3,
Si iîntdiuerfi contractus in eode negocio inter eafdem perfonas, pro quolibet contradu vitra primum augentur, tur. 3,
Relaxatio iuramenti pro ilîo qui iurauit in vna vniucrgt;-fitate fumere gradum, quem pofsit fumere in alia, turon,ó, duc.x,
Relaxatio iuramenti quod abfipfalutis æternæ ihteritu fer uari non potelt puta in mali? promifsiSj vel turpi veto, tur,6,duc,i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etaliteg
-ocr page 483-POENITENTIARrAB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4;;
, Et aliter tàxatur Epifeopus, aliter Abbas, vel Prælatus generalis* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
De commutatione
Commutatio votireligionisnonfoleiinisjin foro congt; fcieniiæ tantum, tur* duc« 4«
Confimilitercommutatio voti caftitatis non {blennis,in foro confcientiæ tantum, tur, !ƒ« duc« 4.
Abfolutio à tranfgrefsione didi, voti Religionis,ut vac leat remanere in matrimonio, cum adieda claufuIatQuod fi côiugi fuperuixerit, votum omnino adimplere teneatur, fimiliter in foro confeientiaî tantum, tur« i^« duc« 4*
Confimilis eft abfolutio, 5lt; taxa voti caftitatis*
Prorogatio votifepulchriDominici,vel Sandi lacobi ïnCompoftella, autliminum Apoftoli Petri Pauli,pro-» pter aliquas légitimas caufas, tur« 9« duc« z« Karl. 9*
Si verô ad biennium tantum, turon. 4«
Commutatio voti fepulchri Dominici, turon- u* duc« ;« Karl. 6«
Et componitur aim Datario Papae*
Commutatio voti Sandi lacobi in Compoftella, türo nen« IX, duc. 3« Karl« Ó*
Et componitur cum Datario Papæ*
F f iii} Commutatio
-ocr page 484-taxa sacrae
Commutatio von S. Petri, QC PauH de vrbc turon, lî» duc.K.arl.0,
Et Cüinponitur cum Datario Papae»
Commutatio voti alterius cuiufcp, tur. 6. duc« x»
Commutatio ieiuniorum, ÖC aliarum abftinentiariint, Vcl altcuius habitus, tur. 6* duc, x».
Si petatur pluribus pcribnis, habcntibus connexionc”' inter ie, taxatur pro primo intégré amp;nbsp;pro altjs pro medic* täte pro quolibet. Si verô funt peribnæ penitus diucrfx, taxatur pro vnoquotp intégré. Si vcró petatur pro capi'' tulo, vel conuentu, aut coliegio infigni, tax. ad turoneni^ centum, ßeommutatio. fît perpétua.
TDc commutations oratiofi
num^.
Gómmutatio orationum pro militibus religionumjttF ton. IO. duc. Karl. 6..
CommutatiOjfîucredudio diuini ofFi'cq pro patiente de--fedum vifus,yel propter aliquod aliud impedimentumr turon; IX..
Siverd mutatur de ritu vnius Ecclefîac ad ritumialtC'* rum, turon. 9. duc. x. Karl. 9..
Commutatio ofFicij pro conuentu; yel capitule, tur, 6oi duc,
Et fi cum facultate anteponendi, uel poftponendijturo-* n€n.ioo.duc,xç. quot;
Dr
-ocr page 485-POENITENTURIAE; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4fr
De çommutatione ultima uoluntjüs^
Taxatur turon, ii. duc 5. Kart4,
Si petatur poteftas transferendioflà,ycImiflas,velE6* ^Gam, ôC ûnulia, vitra adduntur tur. 6*
De redu^ione
[àrum^
Rcdudio Miflârum propter tenuitatem fruduum, t» fon. II. duc 11. Kart lt;t
Et cum afsiftentiaj turon* 18« duc ƒ.
Si ad petitionem Redon's pro ie, ÔC fucceflôribus CUm »Giftentia, tur»^oi duc r; Kart 6^
Si petatur à collegio, veFcapituIo^ aut vniucramp;ate, turo* ften.40.duc 10-
St cutn çommutatione vitimae voluntatis tdiatoris,tJk *ÂTedudionisadduntur,turon.d*.
De Confirmaùone^
Gonfirmatio concordiæ pro priùatis perlbnfs, licit« ta* ft^en; ôf iuxta Canonicasfandiones fadæ,turon.ii. duca* Kart 6.
Si pro confratcrnitate; vcl vniuerfitatc, veï monaftcrio^ tur.14.duc4». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
Ff €ônfirgt;
-ocr page 486-taxa SACRAé
Confirmati'o concordix fupcr rebus Eccîefiafticis fî fû» 'at m forma,fi in euidentem taxatur iuxta valorem, Slt;c*
Si vero non fiat in forma, G ia euidentem, turon, 12, du? cat, 5, Karl, ô,
Confirmatio aliefiationis return EcdeGafticarum taxa^ tur iuxta formam,Si in euidentem,
Confirmatio ftatutorum Giper certo numéro beneficio? rum feu beneficiatorum, cum, uel Gne afsiftentia tur, 40» duc, 10,
Confirmatio ftatittorum pro EceleGa cathedrali, turon» 80, duc, 20,
Si verô pro coUegiata, turon, 60, duc, 1 ƒ,
Si petatur confirmatio vm'us Gatuti tantum exprefsi, ß Gtalicuius momenti, 8gt;C EccIeGæ Cathedralis,tur,4O.du? cat, 10,
Si verô non videtur magni momenti, taxatur ex arbi? trio Officialium,
. Confirmationes eredionum, uel referuatïonum iuris patronatus, taxantur prout ipfx erediones, uelreiêruatio# nés. Et Gc de Gmilibus,
Confirmatio vnionis perpetuæ facGae per ordinarium ex caufa in qua à iure permittitur, tur,
De beneßeiji propatiperibiis^
Alternatiuum beneficium, uel ceGionis bonorum, vel termini
-ocr page 487-POENITENTÏARIAB;
termini-quinqucnnalß ad eledionem maions part turo'-tien, duc. u Kart 6*
Si cum derogatione ftatud induentis certam formam teddendi, tur, 8« i.j'.
Capitulum Odoardus pro Cleiico, tur, ƒ, i, lt;5»
Si cum abiblutione à een, tur, 6^^
Si cum difpenfatione ab irrcgulantatc, tun 9» î»
Capitulum peruenit, pro Clerico, dC beneficiato, turO' nen, 6, i, 9»
Sipro Epiieopo, duplicatur taxa,
De declaratorifs^
De dcclaratoria iuris, fîue Religionis, fîue homicidîj, üf «e alterius cuiufcuncp tax.tur, 6, xi,
Exceptis matrimonialibus quæ taxantur tun
'Perindeualere^
Pro CO, qui perdidit literas teftimoniales aliquorum op dinum,tur,ô,i.
Pro co, qui omifîtin literis aliquidnarrare, quod fi nar-* rafïèt, illas nihilominusobtinuiflèt, nec aliquid in taxa ak teraflct,tur,ô,i.
Si verôidquodefl:omi{Rïm,nontam facilefuiflèteon-* ceflum, non tarnen alteraflet taxam, taxatur tun 6,
Stautet^
-ocr page 488-TAXA SACRAE
% Si autemalccraffet taxam,fi quidetn in minus quam fex^ turen, ó.
Si tn plus^ taxabniturvitra ó.ad cotum iliud plus in qu9 |gt;rior taxa alcerauâuHà.
De LicentijSyZ^ Lidultis^
Licentia transfercndi parochiaïem Ecdciïatn, vel coBe* giat»nlt;um omntbusfuisiuribusin monaftenum, ture^ nen. 24.6.
Et ficum prophanationc prioris Ioci,tur. .40. duc, 10«
Liccntia crigcndi fontes Baptifmales/tur. 14. lt;5.
Liccntia erigendi collegiatani,uelcommutandi paro^ chialem EccleGam^ turon, 100.
Licentia erigendi parochialem Ecclcfiam,vel monaftC'' riuni) turon. 24.
Licentia erigendi, feu transfercndi cœmitcrium ,uel oratorium,uel capellam, turon. ii. 3.
Cum propbanatione prioris loei, turon. 14.
- Et fi petatur ad inftantiamvniucrfitatis,duplicatur taxa»
Liccntia transfercndi reliquias de loco ad locum, dc co^ fenfo quorum intereft, non tarnen ab vrbe, turon. cf, x, cj»
Licentia pro annexa filiali dependente à parochiali Ec*' defia, vt üi ilia Miflè 6c aliadiuina officia celebraripofstnt tnper^
-ocr page 489-POENITENTIARIAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^»
in perpetuum, ô^corpora defundorum fepchn,amp;: Sacra* »nentum Euchar.adminiftrari, demp to fefto Pafchali, tu^ »^on» 40,10.
SiveroutôC fontes bapt.inibi crigantur,turonen,yo* »1.6*
Licentia cdebrandi ùi capeUa non conlccrata,turon, iz, 3’6,
Etiamcumlïcentiatransferendi vclerigendi vuamca' pellam, turon. 18,4* 6^
Referuatio iuris patronatus pro Ce ôi. haîredibus,turon
lO,
Licencia erigendi Apothecas in porticu Ecclefîaf,tur.ix,
Ltcentia erigendi confraternitatem cum confefsionali Pfo vtriuicpiexus confratribus, akari portatili, Licencia *7 locis incerdidis iêpeliendi, ÔC. Euchar« Sacramencum rc' *^piendi, fefto Paichaliexcepto, turon, izo« 50.
Mutacio dedicacionis, feu inuocationisfandi, SCc, tun
Licencia celebrandi vbicp, cur, 9,
Licencia celebrandi bis in die, ad vitam vnius tantum, ‘«r, IX, :5,0.
Si ad petirionem collegij, vcl capiculi aut vniuerfttatis,fix 'Jecongregationis Presbyterorumfecul3rium,tur, loo.xj’»
Licencia pro confulibus vnius oppidi, tempore inrerdP «L quodpnfsint inconim capelL» facerccelebrarf,d.offi-' fepeliri, rum claufulis confuetis ,turon,ioo.
Altaï cpoitatilc, turen. 8. x, 6^
Si pró
-ocr page 490-4^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE
Si pro viro, amp;nbsp;vxorc, turon* e), ej^
Si ctiàm pro liberis, pro qualibet pcrfbna augctiir uxa, tur,4*
Liccntia celebrandi atitediem, tun ix. 6^
Licentiapublicandi indulgentias cardinaliura abfq?
dinarîj licencia, tur» 6^
Licentia recitandi horas canonicasfecundutnritum aP tcrius diocefis qua'm fiiæ, tun ó^x»
Secundum vfum Romanæ Ecclefiae, tun 6,
- Eadem licentia pro regular/, turom 9* x. c)^
Licentia anteponendi dC poftponendi horas canonicas, tun 9. X» 9*
Etfi petatur fimul etiam fecundum vfum Romanæ Ec'' clefiac uel alterius, turon, ix* 3. ó,
t
Etfi licentia anteponendi SC poftponendi tantum, pet^^ tur pro conuentu uel capitulo, tun óo* ly,
Licentiateftandidilponendi de bonis, pro Clerico feculari, turon« ij, 3* ó»
Pro regular/, dummodo non de acquifit/s ex bon/s mO'’ nafteri-j, turon. X4. ó»
Pro Epifcopo titular/, turon» ^ó» c).
Pro alio Epifcopo, tunjo.ix» Pro Abbate vel commen» totidem»
Pro Priorc,turon»3ó»9»
Pro Protlionotario Apoftol/co, turon, 18.
-ocr page 491-PÓENITENTIARIAE? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^j
Licefitiaeligcndiconfcflbremin forma, pro vna per^ fona tantum, uiron, ó, Z,
Pro vi'ro, ÓC vxore^ turtT» 3»
ProIibcriSjamp;alijsconi'unAi'spro qualibet perföna aus? getut’taxa, turonu» Si non exprimitur illorum numerus, augeturturon,4»
Pro confratermtate, capttulo, vel vntuerfitate in perpe-* tuum,taxaeftarbttran'a,ÔChabendaeft ratio qualttatis il« lorum*
Pro regular! de licentia fui ilrperioris, tur* 6* 2.,
Sine licentia iliperioris, turon* ix, 6^
\t pofsit ft are extra, turon*
Licentia vtendiladicinfjs temporibus prohibitis, pro Vna per ibna tantum, tun 6* u
Pro tota familia, turon, 12* 3* (gt;t
Pro pluribus coniundis, tun 12* 3* 6,^
Pro capitulo, collegto, congregatione, vel vniuerfitate, in perpetuum taxa eft arbitraria*
Pro oppido, ôéillius diftridu, etiam pro Clericis, fra^ tribus, amp;nbsp;Monialibus cuiuftunep Ordtnis, turon* 200» $o* Habenda eft tamenratto oppidorum»
St pro communitate rattone loci frigidi,5C ob penuriam pifeium, öcTolei oh'uarum, quæ qutdem communitas tali--vti çoafueuità iuuenili tempore, tur. loo.xç'* Licentia
-ocr page 492-4(^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE
Ucentia pcrcîpjendi frucflusin ablèntia, reHdcndo in alterobeneficiorum, vel in Romana Curia, ud ftudendo in loco, vbi ftudium viget genera le, turon, 9 ,1,9»
Ltcenuatransfcrehdtofîà vnius cadaueris,turon» 6,1»
Siveropluriraorum cadauerum eiuldem familiac, pro quolibet taxatur intégré»
Licentia vifitandi per alium in Archidiaconatu, turon«
Derogatiofundationis alicuius beneficq,inquacauc-' tur,quod nullus pofsit obtinercbeneficium,nififitadu Presbyter, vel quod illudobtinensnonpofsitobtinerea# liud,turon,iz»3»6»
L icentia defcrendi corpus Chrifti,fi femel tantum in nojturonji. 5.6^.
SibiSjturon.io.f.;» Siter,turon.;o,7,6» Siqua' ter, turon» 40, ir» Si quinquies, turon» ƒ9. u, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si fe-'
xies^turon^óotift
E t fic vlterius, pro qualibet vice addendo decern,
Licentiadeferendimerces iemel,vel plureisad partes lt;nfi'delium,vel alias exercendi mercaturam etiam locorum ordinariorum Sgt;C quorumeunep dominorum temporalis urn, etiam Regum. Im peratoris, feu quorumuis aliorunt licentia minime requifita cum derogationibus amplifsP inis,turon,24. d,
Licentia portandi frumentum zd partes infideliutn, vi' delicetpcr totam Barbariam, viep ad triamiHia groflarum faluiarum,
-ocr page 493-POENITENTIARIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ÓJ
fal«iarum,fuxta tenorem pnuilegtj, ÓCHterarum Apofto# ucarum,tur»;^O4 ii» ó»
Li'ccnü'apro Vtcano,quodin abfenn'a Epifcopipolsit quxcunqp ornamenta Ecdefiaftica, citra tarnen corporale, calices, ÔC patenas, benedicere, turon» ix. 6^
Pro Abbate, pro vfu tarnen fut monafterij ad eins tam, turon,4o. lo»
In perpetuum vero, taxatur, tun zoo* 5'0»
LicentiamedenditamproCIericofeculari quam regu^ ïarijUirom
Si cum abfolutione de præterito, tun
Si pro EpifcopOjtur» ix. ó»
Licentia pro Presbytero,quód pofsit ftudere medicinae tnederi cum ablblutionede praeterito,ß artem huiufmogt; exercendo in aliquo excefsit, tun 40. to»
Licentia audiendi leges pro Clerico feculan', turoncn*
Pro regular! in conuentu, tun iz» 6»
Extra conuentum, tur, iz. 3.6»
Si finelicentia fuperioris, extra conuentum ad ièptennw w»i,tuni8*4,9.
Si cum facultate deièruiendi beneficio Ecclefîaftico, SC prædicandi, turon» zu óó»
Licentia
G g
-ocr page 494-TAXA SACRAS
Liccntia procurandi',feu aduocandi pro clcn’co fecularf, turon^o.T.ô»
Si cum abfolutione de præteritOjturon.^ô^gi,
Liventia exer cendi officium notariatuSjturui.^* 6, • F .
Licentiaexercendiofficium iudicis fècularis ùi ciuilp bus tantum,tino
Si uero etiam in criminalibus,cum limitationibus con-' (uetisjtur^r,
Licentia mutandi nomen proprium,tunç» i. c), Liccntia mutandi cognomen velfîgnum,tur» 6, îi Licentiareconciliandi Ecclefiamjieu cœmiterium, W*'» IX»
Licentia obtinendi Canonicatum,in cathedrali,pro con ftituto in duodecimo fuæætatis anno,non obftantibus gulis in contrarium editis,turon. ix» 3,0» Pro conftituto in tredecimo,tur,ô,x»
Licentia celebrandiinter Græcos Grcecè,ÔC Latinos La tinc,tur»9»x.9»
Licentia vißtandi fepulchrum Dominicum»turon» 4» i»
Pro epiicopo de non promouendo nec fufcipiendo mu nus confecrationis ad annum,tur»3o»7.ó.
De non promouendo ad ièptennium,nTr.9.x»9»
Licentia celebrandi capite cooperto tur»ix»3»lt;J»
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;---- quot;nbsp;Siprb
-ocr page 495-POENITENTIARIAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^7
Si pro Epifcopo vel ÄbbatCjturon.i^. 6*
Lkentiadenonrefîdendopro epifcopo titular/,tiiron» 18.4.9.
L/centi'a obt/ncndi duo beneßda diffinulta fub vno 6C codem tedo,turon.ix.3,9.
Lkenti'a, quod epifcopus titularis nonteneatur vifitare limina Apoftolorum PetridC Pauli, propter locorum di' ftantiam,Slt; non perpetuo,turonen.X4,ó.
‘ SiperpetuOjturonen.p.ix.ó.
Licentia pro fpurio, quod poffit recipere à patre laico vel clerico feculari vfqp ad fummam ducentorum ducato«» turn ex legato vel donatione,tur. ix,5,ó.
Idem à patre regular/,habente alias facultatcm difponcn di, à patre veró regular/ non habente difponendi facultate, turon.x4.duc.6.
L/cent/ap/fcand/Dom/nicis velalijs feft/s d/ebus,pro tedcmptione captiuorum ad quinquenn/um,tur. 1x3.0.
Si pro conuentUjConfraternitate, vel communitate, tur $'0.10,6.
Licentia pro capitulo cathredalis Ecclefîæ, quod poflit aliquas pecunias pro reparatione QC maûutentione ciuita-’ tis contribucre,tur.X4.ó.
Licentia adoptandi,ut poffit in omnibus bonis fficccdcis fejfinetainen præiudicio cognatorum,tur,ix.3.ó.
Licentia ucfccndi carnibus àSaracenisinterfedis,pro G g ij quodam
-ocr page 496-4^3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TAXA SACRAE
quodam Domino temporal!, amp;nbsp;fua familia, tur* 50. % ó*
Licentiapromuliere honcfta cum tribus vel quatuor matronisingredimonafterium monialium quaterin angt; no, infolita forma, tur. ix. 3,
Licentia quód pater poisit filiam introducere in mo' naft. vt bonis imbuatur moribus,turon» ix» 3,6^
Licentia recipiendi liabitum militiæ S, lacobi de Spata, à quocunt^ praelato, tur, óo,
Licentia recipiendi habitum militiæ lefu Chrifti, vel al? terius, turon, 30,7,
Et pro mullere, etiam S, lacobi, turon, 40, lo,
Licentia recipiendi habitum tertij ordinis S, Francilci , de pœnitentia nuncupati, à quocuncp antiftite, feu perfo^ na in dignitateEcdefiaftica conftituta,pro coniugato tUi? ron. IX, 3,
Indultum,quod miles S, lacobi pofsitmatrimonium contrahere cum vidua, quod per ftatuta miliüæ eft prohf bitum, tur, ix,3. Ó,
Licentia pro religiofojvtpofsit efle confeflbr moniaK'quot; urn, etiam alterius ordinis, tur, nbsp;nbsp;4X,
Licentia pracdicandi pro prædicatorc egregio tur, 3Ó, ej.
Et utconcionieius intereflentes certas dies indulgent tiarum confequantur, tur, 40, lo,
Licentia dodorandi pro Clericofeculari, vel regular!, tur.
-ocr page 497-pOENITENTMRiABt
tur li. 5.6. Si' cum liccntia fuperiorfs ipfîus ï fin minus,tuss ïon.i$.4.9.
Licentia pro Abbatifla vifitandi domos 5C terras Mona ftertj fui vnà cum tribus aut quatuor Monialibus, turon*
Licentia pro fratre ordinis Minorum de obièruantia, quôdpoffîthabere Procuratorem,qui pecunias quas ipfè ma induftria acquifiuit, exigere, ÖC recipere ,ac in vnius ipGus fratris filium conuertere poffîtjturon»
Licentia vtendi camifijs lineis,amp;: dormiendi in linteatni hibus pro Regulari,tur,
Licentia proMoniaIi,quód non poflÏt reduci ad ftridio fcm ordinem,quàm profeflà fuit,turonen. li, 3. ó.
Licentia pro toto Monafterio petente reduci ad ftridio^-»■Cm obièruantiam,quam profeifi fuerint,non mutando fiï periorem,tur,4Ojo.
Licentia transferendi de ordine ad ordinem parem, tu^
4, Si ad ardiorem,tur» ix. 3.6,
Si totum monafterium petit transferri ad alium ordinê, ttiron.jo.ix.ó»
Si de ordine ad ordinem Iongiorem,tur.x4.6.
De monafterio ad monafterium eiufdcm ord.profeftio^s niSjhabituSjÓi obferuantiæ regularis eiuidem Prouinciæ, tur.4.
Si alterius Prouinciæ,tur.ii, 3.6^
G g it| Si
-ocr page 498-470 TAXA SACRAE P OENITE N TI ARIAE.
Si cum vfu frudu, dote, Sgt;C (uppdlediUbus gt;.adduntuf tur, Ó»
Licentia ducendivitaniheretniticam,tUMx. 3.6^
Abfoliirio ab Apoftafia pro vagabundo volente redire adoiule,tur,ix,5.ô,
Licentia deferendihabitumfubtus,tiïrtii,3*6* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
\
De Marrania^
Marrania inampliflima forma componitiir, Pro Cleri*^ cOjtunôo.i^.Pro Laico,ttir.40.10» Et in vtroep cafu corn''quot; ponendnm eft cum Datario Papæ,nifi ièdes vacet, tune da tur pro Clerico turomSo^SC pro Laico, tur,6ogt;
Verûm quando non datur in ampla formated ad exer^ cendum aliquod officium,unde viuat, cuius ipfe peritiain habet,vel pro Presbytero ad effedum celebrandi,turonen«;
Nifî fît adeffedum aduocandi, vel medendi, tune taxa' turjturdntX-ff
€
INDEX
-ocr page 499-INDEX RERVM
memokabilivm, qvae
IN TOTO OPERE CONTI=.
NENTVR.
A Brabami fides nihilbabuit Pdlgt;ißic£ dubitätionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?o iÿ.
Accedendum dd Deum cum plcndzy certafiducia
Albericide Rofdte turisconßclti querelddePontißcutn Romanorum duaritia cy dmbitione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Alberici de Rofate teßimonium aduerßa dominatum Pontißeis
A/cxdfjlt;/rt V I. Pontißeis Epitaphium
Alphonß Regis diólum de auaritia Romanorum Pontißeum
Andram Çottcilij decretum de Synodis
Animamßmulcumcorporemoriajßeruitioannes XXII. Pontifix z66, Annate
Antißites Eccleßarum Polypragmonici ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Antithefts uere dodrine e:y Papißiee ^^^‘econßecratioPapißicd
^‘l^dbenedidußeulußralis
Araolphi Epifiopi Aurelidnenßs querela aduerßes dominatum Pontißeis ip. Amorti
Arhc«/iM de iußißcationeßdei à Concilio Tridentino impie damnatus
Gg iHj Athanaßiis
-ocr page 500-'index.
AtlanaßM 'Epifcopusnoïuitmxr.ereiit ConctlioAriaftorutn
Auditif, Ui d{ Koni.in'iS PontificibiK
Au^ußAitorum C omitioruni dtcretum de ratiotte iudicandi de reliÿonis drticU‘ lis
Augußiniteßimoniddduei-fusprimdtumPontißcis
AugulUni teßiiitoiiid contra dubitationem Papißicdtn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?quot;• 3’^’
Augußinus quo paih uelit legi fua fcripta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40^ 404-
Augußitii fententid de Conciliorum autoritate
B.
Balßtmo olim Reges funtnü Sdierdotesperßindebantur
Bambergenßs Bpifcopusßolusin Germania habet PaÜium
Baptifmus quomodo à Chrißo mßitutus
Baßhj expoßtio ßtper uerba Chrißi, Reddite Ccefari qu£ßtnt Cdß eyc* ^99' Baßlij nutrix
Be Hum facrum ab Vrbano Pontißee excitât um
Bellum Armeniacum
Bellum Hußitarum i quibus excitatum
Beneßcia etiam minora à Pontißee eße redimenda
B (Trtart/j teßimonia contra dubitationem Papißieam
Bernardi querela de Roma
Bernardi querela deßutu Eccleßaßicorum
Bibliorum uetus translatio quo loco habenda
Bonißacius VIII. PontißxRom.primusßeßaußumBccleßanonündnit zjz«
£amp((ni(rum baptißmus idolatricus
Cam^
-ocr page 501-INDEX.
Cdmpdndfum pulfum ddfdlutem dnimdrum dliijuid conßtrt doctnt Ponti“
CdtnpdKdrumpulfm in die S. lodnnis dUt in utgilid S. Agdtb^
rfe Cdmpdndriim pulfu rix£ inter Mondcbos
Cdtnpandrumpulfui interdtéïusexcotnmunicdtis
Cdtnpan^ qudre triduo dnte Pafchd non pulfentur
Ctïpùe Idbordnte, etidm reli^ud membrd Idbordre utrißtnilt e/l
CiO-ert(lt; quid ^drend, feu Cdrind, dut Cdrentend unde diéla
^lt;trne!(dKreßgt;onfumB.omdniiddtum
^‘^thagincnfis Synoduf 'V.
^‘fufe propter qudi Statics Trident inam Synodum non dgttofcunt ^balcedoncnfe Concilium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4, ^34.
chrißianorum debet elfeßne Biblijs
^^gt;'ißum manducare C7 bibere quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iét.
^brtßtcs unicd oblationepdtripro nobis fatisßcit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m. uj.
^^fißus fud pdßione plenißime fatisßcit pro peccatis bumani generis nbsp;nbsp;nbsp;lyé.
abrißi mérita Pdtrum teßimonia
(^brißi merito Pantißciorum dodrindfdlft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,5^
^brißut Sal lußicU
^brißuf fapientid pdtris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^gg,
^bryfoßoini teßimonid aduerfus primdtum Pontißcis ^bryfoßomi fententia de leStioneueterum fcriptorun»
Cj£ior«m dißrimen liberum eß pijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i^q, ^qo.
Ci6or«fM deleibis à Pontifice prohibities ^^Idtiolegitimdexduabitsconßtitpdrtibus
^itdtus ad locum non tutum comparere non tenetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 6. ^7.
G 2 f Clautf
-ocr page 502-I N D E X.
Cœlibdtui Papißieui t6p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CooidDomini^uid i»,
Caitte Domi/iicie prophanatio faih, ptr Pontißeios
Concili] deßnitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Concilij defcriptio ex Daido
Concilium ChrijHunum quodnitm did peßit '
Concilia zx Synodi quare congregentur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^z, ^46.411.
Concilij liberi, Chdßiani, eyy oecumenici forma atq; ratio
{« Concilia Chrißiano zy liberoßilm Cbriflus profes ZT index efße debet
■ jSf. 386.387. jS 8.
Concilij indicendiim non e^fe penei Pontißcent
Concilij conitocandi iui e^ penes ßjlum imperatorent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5.31.
Concilia olim ab ïmperatoribm indidm
Concilia prtecipua habita ßne praßentia Päplt;e
Conciliorum décréta quo loco babenda
Conciliorum autoritas unde effedebeat
Conatiorum antiquorum qu£ debeat ejfe autoritas
Concilia Pontißda ma^s accendunt difcordiM, quam dirimant * de Concilij loco
ad Concilium accejfuris omnibus e^ faluus conduólus prießAndiis
Concilia qu£ perfon^intereffedebeant 352.3$3.35$. cz poquot; infequentia. Concilijs intercjfe debent ij qui (State zy ußi rerum atq^ eruditione exteris praßiittt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3;7.358.
Condlium debet effeuniuerfale nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;374
ad Condlium ex omnibus nationibus uocandifunt qui interßnt ?74gt; Concilia fufpcâA zy periculofa licet recufare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34^*
Corn, iliafujpedii, fapè à pijs zy dodis uiris non fiierunt fi'equentata 340»
Con*
-ocr page 503-I N D E X.
Mondlij iußirequißtd
^oticihdpolfunt errdre
Concilij Ubertdtidduerfdtur iurdmentum i^uo Epifcopi qt clerid Pontißd
■ funtobßriBi
iti Concilia fententiaeEpifcoporumdebentelfeliberae
Concilium quaredb Imperdtore, Prmcipibui, or Ordinibm imp'erij hdäenui
expetitum
^ondlioru/m antiquißimorMn cxcmpU Concilium Apoftolicum Condlij Baßlienfis exituf ^^ondlij.ConßHintienßs exitus' ^lt;}ndlium Carthctginenße
^ondliuin Bcrrarienfe rtüè ßdlje in GtrtnänUm tyamlatum ^ondliumï^icicnutn
^ondliu/m Pifanum
^oncupißcentMm 'm hommibtn elJe peccätum ^onßßiö atiriculdrii Ruanda introduélA kontra Confeßiwetn auriculdrcm locui ex Chryfoßomt Conßßio duriculdrii non neceffdrid dd fdlutem Conßßio duriculdris non eü pdrs uera pcenitenti^ de Qonßßioneduriculdri Pdpißä,rum error ■ Conßrmdtio Sdcrdmentum Pdpifticum Conßrmdtio d Pdpißii Bdptifmo prteldtd deConiugio pugndntid décréta Pontißcum rie Coniugio Sdcerdotum Aencte Syluij fententU Coniugiumqudre d Pontißdfs prohibedtur Coniugittm i Deo 'mßitutum de Coniugio Päpißnrum errores de Coniugio Pdtrum teßimonid de Coniugio teßiinonid Condliorum de Coniugio teßimonid Cdnonum
Conrddi Celtis uerfu^ in dUdritidtn Romante Curiae f^.'^^dCon/cientid legem nemeüobfdienduin
do.
??4*
??4«
?7.
.
$7‘
»54* tjo, ijt.
ad4, id^, 17 o, idd.
ids.
id^.
^55’ 540, Conpicnti«
• INDEX.
Confiliariw qudlii cfji cteicKt
ConflAtitidindodrinit
ConßAütitnßs syitodi impium. dccretum d( fide non fèrudndd biereticis
Conlhntitnfis Concilij decretum de coena Domini
Confinntienfis Synodi decretum de fide hnereticis non feruanda, effe abrogan'^ dum
Confiintinui imperdtor punies uolueriteffeEpifcopos ^uidd Concilium mit-
terentur _
Confinntinui imperdtor Symbolo îiiclt;eno fubfcripfit
deConfbntino hilhrid
Conftintini admonitio dd Epificoposfaibt in l^icand SynoJa de Conftuntinilmperdtorisdondtionc
ConflantinopolitandSynodui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tx. 19.JS4.
Confiitutio imperij de pdce ob religionem fierudndd
Confiietudo non debet prteudlere dduerfut expreffum Dei uerbum
Cypridni tefiimoniddduerfus primdtum Pontificis
Cypridni teftimonid contrd dubitdtionem Pdpiflicdm
D.
Decretum diuin£mdiefiiUiS£temunt
Decretum Grutidni de ijs quic contrd fdcrdm fcripturum funt conftitutd 410.
Defènfio contrd cdlumnids Pontificiorum necejjdrid fitit
DcfiinÜorumftettu^poflhdncuttdm
Defiiniïorum duplex tdntumconditiopoRhdncuitdm
D/«orfzo poUddulteriumfdébOfdnlicedtinnocenti perfonte denuo contrdhere mdtrimonium
Doärt»£ duo generd in [dcris Uteri«
DoiSnaw
-ocr page 505-INDEX.
Doârina optim^i, uita doeere
’Denatio ConßMtini imptratoris impudtitf eH matdacium Komanorivm Po»« tißcunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2. f8.
Üubitatio Papiflicti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji, joj.
de Dubitationt Papiflica Canones Tridentini Concilij
l)ubitationis Papißica: quie effrâa
Dwtùdf jonem Papi/Hcam Paulus ad Romanos abunde fatis conftitat
con/rd Dubitationem Papißicam teßimonia Patrum
E.
iberhardi Ppifcopi Salisburgenfis querela de flutu Eccleßaßicoriim
’Eccleßa Grieche utramq^ jßeciem cœitie Dominica ret inent
'Ecclefiarum Superintendentia non foltim Romano Ppifcopo commijjd Pccleßa PrafeSb quales effi debeant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3y3, jy4.
iccleßamquibusconfißntperfonis
^ccleßaubiquarenda
'Eccleßa pritnn teßis efl doilrina Apoßolicie
'EdiituKomanorum Pontificum aduerfus Statut^
^pheßna Synodus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tz. zÿ. 384.
Êffee/indmConcito lEPutychishareßnprobauit
^pißopus non eß mediator inter Deum or hominem
^pifcopi omnes eiufdem ßfntApoßolica originis-
de Ppifcoporum cr Stcerdotum officio locus ex Erafmo Roferodamo z6^. ^pifcoporum pnecipuummunus quad ßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;st.6^. xpi. x^x. 123.
deEpifcoporum Vicarijs decretumSynodi Tridentina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpo,
^pifcopi alterum pedem etiam in Curia caßris habere uolunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^t.
1« Epißcopo quid pracipue Apoflolus requirat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^z.
EpifiolaHadrianiPontificisadPridericum I. imperatorem
Epißola ad Hebraos
V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eptßüld
-ocr page 506-INDEX.
rpitdphiumLconis x. Pontificii
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpitaphiumMexandri VI. Pontißcis
Eraßni Koterodami querela aduerfuiTheologiamScholaflicoruin
Errf/îm Roterodami teflinuinia de Pontipcum Rom. tyrannise nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y'0.7*»
Èrafmui Roterodamm fxpe taxauit arrogantiam Pontificiorum Erafmui Roterodamus de officio Epifcoporum cr Sacerdotum
Erafini Roterodami iudicium de urbe Roma
Exaftni Roterodami tejhinonia deiußißcationefidei
Euangelium zy legem Pontifidj conffinduut
Éutychii error damnatte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J4.3^4^
r.
Eelini teflimonium aduerfus dominatum Pontißcis
Eidei deßnitio in Epißola ad Hebræospugnat cum dubitationc Papißica 3^^^?' Eides quid
Eidei negocium ad omnespertinet, er pfópterea ab omnibus debet tra^btri 4tgt; Eides publica qutbus præffitnda
in Eranci£ regno quot Parroebice
Eriderici 11. impcratoris quei-cla de Pontificum Romanorum tyrannide Fortuna communis omnium piorum
G.
Gaugi'cnfis Concilij decrettim dc traditionibus httmanis
Germduici imperii potentiam oderunt Pontifices
Germania
-ocr page 507-I N D E X.
GerMMid coiwnodißiina eâ ad Ubtrunt Concilium habendum Gnathonuin profirium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x 67..
de Gratia diuina or promißionibuf'Dei non eH dubitandutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tz^.
Gratiani decretum de ijs qiu contro-facramfaipturamfunt conßituta 410. San^H Gregorij diihtm de primatuPontißcis
Gregorij teßimoma aduerfta primatum Pontißcis
GregoriutreßttatEpifcopum Conjhntinopolitanum aßvikintem appdlatio^ nem uniuerfalii Eptfcopi
Gregoriui VII. PontißxKomanutmultacongregauit Concilia
Gregorij IX. Pontißcis conßliumde imminuendapotcntiaGerntanici perij
H.
Henricus IUI. ImperatoraPontißce excowmunicafut
Henricus V. Imperator aduerßispatremßium à Pontißct inßigatus arma ßimpßt
Herbarum confecratio Papiflica
Hieronymi tejhmo nia aduerßts primatum Pontißcis
Hieronymi querela de corruptis moribtts urbis Körnte
Hieronymus quo pailo legerit ueterum ßcripta
Hierofolymitana Synadus non 4 ßolo Petro gubernata
Honorius Imperator indixit Synodum Carthaginenfem
Hortulusanim£Papißicus~
I.
IdcobiTeraniCanoniߣlepidum comentum
iafonis lAayni lurisconßslti querela de auaritia Pontißcurn
Idolatria ßigienda
Idolatrici cultus in Papatu infinité
cum idolatris nullum habendum comercium
Ido/oriMM cultus à quibus introduilus
leremitc Propheta; crimen feditionis obieihim
Ignatij teflimoniaaduerßis primatum Pontißcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zt^
delmagmi^
-ocr page 508-INDEX.
Je ïmaginibui /anihrum doiirinti Pontificunt ïmaginumufiuètempliifubltttus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^84’
Imper^torw nomen merito pra^onitur nom'mi Pontißcis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»4^'
incMtationes ßtgiendte
Indulgentiarum qutcßits nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sf.s6gt;
Inimico capltdi fecuritatem promittenti non ejji credendum
Inuocatio ad folum Deum dirtgenda
de inuocatione Patrum teßimonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^7^
delnuocationedo{lrittaPontißcum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99’
tn inuocatione non dubitandum de Dei erga nos uoluntate loannes Baptifln quare digito demonßrarit Chrißum
loannes XXII. Pentißx dixit anifnamßmul cum corpore mori loanni Hußo aPontißceßdes nonferuata
Ioannis XXII. Pontificisimmenfaopes
lren£i teßinwnia aduerfus primatum Pontificis
lultus II. Pontißxplurimorumbellorumautor
luramentumPpifcoporum Papaliunt
luramentum quo dodiores Theologie Pontißä obßringuntur
I«rlt;lt;we/if t uinculum habcri debet arSbßimum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^77. ^78.
luramentum calumnilt;e exigendum ab ijs qui ad iudicium de religione in Conci^ lijs funt adhibendi
lurisconfultorum teßimonia aduerfus dominatum Pontificis
I«rwco»/«flor«M teßimonia de corruptißimis moribus Pontificum
lußificatio non debetur meritis pr^cedenttbus
«/e lußißcatione falfa Papiflstrum doärina
lußificatio fidei à Concilia Tridcntmo impie damnata nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zpj. jiS. pÿ.
lußificatio tantum fide apprehenditur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zÿS.
de lußificatiene fidei Patrum teßimonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipB. zpp. joo. 301.
lußintani imperatoris conßitutio de Synodis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zz.
lußiniani Imperatoris ediéîum de Concilijs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^3.
lufliciam opertbus afcribere, eßgloria Dei, or meritis filij Dei derogare
i'Otci
-ocr page 509-INDEX.
Ldici 'at Conciliß etidAt locum hdbere debent, cir ius decernendi nbsp;nbsp;nbsp;^64.,
Ldico uerum dicenti plus credendum i^udmConcilio proßrenti menddeium 4.4. Ldicorum etidin intereH quid in Concilio dgdtur
Ldicos etidm ddmittendos (7 dudiendos eße 'at Concilio
Ldicisetidm credendum in rebus fidei
LdodicendSynodus ff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ldterdnenß Concilium .;6
Ltturentij ValU deckmatio adutrftt donationcm ConßMtini Leo Pontißx À Ciefare expttiuit Eigt;ifcopos uocari dd Conciliunt Leo X. PontißxR.omitnuid(gt;probduititnim£mortalitdte)n teo X. PotttißxB.omdnttshifiori^chrifinominduitfdbuldm Ltijnii X. Epitdphium
Ltonis :sc. PontificisBuUddditerfuiStdtut
Lto imperdtor iniuße i Pontißcibuf ddmndtut
Ltonis imptratoris conßitutio ddutrfuf Sinwnidcot
Leodienßes 4 Pontifice profcripti
Ltodienßs cottcgij cum Pontifice expofiuldtio LtxHtiperßSbßimdtfl
Ltgm or Eudngelium Pontificij conßndunt
Legis diuinlt;efummd H4« Lteise^Eudnseîiîdifcrimen Liber ludith
^59^ 348. ï66.
26^, 266. .
4^.
?»• Ïjo. 3ït
*?4-»J2.
2.73, ^79-^7?.
44^ izt.
titer
titriMdcfcrftieortt/»
Liberum q^uiddicdtur
Liberum drbitrium qudle ht rendtis deLibero drbitrio Pdpifhrum doilr'ntd
Librificripti d ueteribus contrd Pdpdtum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;68.
Ludouici BdUdri tmperdtoris conßitutio dduerfits Pdpd de poteßite gîddij 141, LwrfoKici« nil, Imperdtord Pontificibusexcommunicdtuf
???•
Mdld fides ßmper poteü opponi ^Ltnludni quereld de Pontificum erudelitdte
iS.
33?« Mdntuttni
INDEX. | ||||||||
|
INDEX.
OrdnJum in ^ccleßa pro agrotii Oquot; offli^bs GßuiEpifcopwCordubsnfis '
Cordubenfi! fd^m in Synodo Syrntienß
^‘iUid Epißcoporum mdximdpccunid redimuntwdR.otndno Pontißce Papa, uidePontißx.
Pdpd, cuiiis pdrtii orntionisï
Papist ae, «zt/c Pontißäf.
faphnutij autoritits in Nic^no Concilio fdpijUci Gndthona omnid ßuo domino concédant
^^pißdrum doilrind non dtßimilii .lt; Turcica er luddica
fdrifienßs curittpro libertate Lccleßte GaUicanie aduerßn Komdndm curiam
Paßhalis ll.Pontißx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patrumd^uædebedteßidutoritdd 4.Q0,
fdtrum ejuare magna debeat effi in Tccleßa autorité
Matrum feriptis ciuatenut ßdes adhibenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;401.403.404,
Plt;lt;«fi« Apofloluf crimen feditionis obieiîum grauiter depeUit
^eccataexpiandimodut
Peccatd expiandi uarij modii Pdpißis qu£ßui caußa excogitdti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ƒƒ. »ƒ4,
Piccata nwrtalia tribut modtt expiantur apud Papißat
Pcccdtun originit non prorßit per ’Baptißmum toUitur
Peccato originit Papißxrumerror
de Peccato originit Patrum teßimonia
P^ldgij teltimoniaaducrßusprimatum Pontißeis
P(trarch£ querela de duarttiaRoman£Curi£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;4.zy6,
Petri Perrarienßs Praibei quereld de Pontificum tyrannide 67. z^z, 260. PetrzM Apoßolui non fibi iut ßumpßt in c£teros Apoßolos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zj.
Petrut Apoßolui non reliquitßtcceßbribiit ßits aurum er argentum, quomodo
hodtipontißcetßaciunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S7.SS.
uh nbsp;ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrui
I
-ocr page 512-INDEX.
Philippi Ke^is Glt;)üiar(mt rtjj^onfum adPontißcem depltniludint Papali photini dogma
Pw^ï 1111. Pontifix Komanus non uuU ut de Religionis controuerßa legitime
er ordmè cognoßatur
Poenitentiaquid tfz. dePcenitentiauarijerroresmPapatu Polycarpo! Apoflolorum auditor ßit
Pontifieiorumcalumnite quibui grauant Statui
Pontißxpriuataautoritate fibi in omnes Ecdeßoi et Epißcopos ius fumpßt i4
PontißxnuUam lurisdidionenthabet in Statui
Pontißx hoc tempore per leges nuUo modo pote ft habere ius conuocandi Con^
Pontißces Rom. his temporibus nunquam feriôliberu Conciliu indixerunt Pontiftces Romani noftris temporibus non poftunt ßrre liberum Concilium Pontißx reus eü, er propterea Concilia nonpoteft prieejß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jz. 7». 7^
Pontißx in crimine hterefis non potefteffe iudex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jz. 71.7^’
Pontificum excommunicationes er (ulmina aduerftus Status nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jp.
Pontißx omnes ßbi obftriclos h^bet iureiurando qui in Concilia ßntentiam dicere debent
contra Pontiftcem non licet Epißopis uerum dicere
Pontificum Romanorum crudelitas in pios
Pontißx Romanus nihil in Concilia contra fuaprteiudicia eft admifturus Pontificum aitamp; f^peà fucceftbribus abrogata
Pontißx quid per Conciliumfieri cupiat
Pontifices Romani longo iam tempore nihil aliud egerunt,quàm utfuum doim* natumftubilirent
Pontißx Romanus totus eß Simoniacus
Pontificij Laicos à ledtone Bibliorum arcent
Pontificiorum nugæ de Condlijs à Chrifto in Euangelio traditis Pontificij crudeliter Laids fanguinem Domini fubtraxerttnt
tèh Pontte
Pofttißcum tyrannis quot;E-cdeßiegrduis or intoUerahilit
Pontißcii Koittani prlt;epotens dominati» apud fuperos nbsp;nbsp;tnßros 1^4. ip 6^
Pontißx iadnt fe tn terfii habere utrumep gladiivm
Pontißcispotejhsdpudinfiros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifix omnifdm ibid.
Pontifix poteßtttem habet Regalem eyr Imperialem
Pontifix cz Pontißcij immunes ab omnibus oneribus ciuilibus
Pontißcij quomodo uerba Chrifii inteUigant, cum dicit : Reddite Ctefiiri qu£
funt Qiefitris, eyrc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yS,
Pontifixànem'meiudicatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lÿÿ.
Pontificumauaritia ioo. PontißdsKomanielogU 201. Pontißcis Romani prlt;eeminentitt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zoi. i24.
Pontifix ex Regibus facit lcdtcdriosferuos^ muliones, dextratores, ej pin=i
Pontißcis referuatit
Ponttfix ciuantamßbi fumatpoteßdtem
Pontifixquibusuerbisfaluteturàfuisgnathonibia
Pontißcis primatiisdduerfaturuerboDei
contra Pontißcis primatumPatrum teßimonia zi8.22p.2jo. 2jt.2ji.2jj.crc Pontißcem non eße caput aut ßonfitm Eccleßlt;e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij4. zjy.
Pontifix non habet iusutriufip gladij
Pontißcum fuperbia eyf dominatus omnibus temporibus prudentibus uiris di= f^licuit
Pontifix non habet ius transfirendi régna zy imperia
Pontißcij pol cß:citts plenitudo execrabilts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 6'1^
Gloßa iuris Poniißcij ridetPapalemplenitudinem
Pontißcum potentia unde ßc creuerit
Pontifix impudenter iadAt fe diuina eiy humana iura omnia habere in fcrinio
Pontißces uetera Ecclefia; inßituta nouis fuis decretis euerterunt
Pontifices fepecontraria er omninöpugnantiaficeruntdécréta
Pontifices pkrunq^eliguntur^uifuntindodt
uh iij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifix
-ocr page 514-INDEX.
^oittißx utrum ariffe poßit, à fiie Chrißiditii deßctre
Pontißces {gt;leriq; itd uiuunt, utfdcilè con/kt ittos non credtre dnimlt;e immortd^ litdtcm
Pontijixdnßtfui)rdConciliivmo-£ccleßdin ’ x8S. xSÿ. Pontißccslongoianttemporenihildliud tglt;runt,iiudmutpmnts ßre populos bcllii implicdrent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- jzS.
Poiitißcum irudclitdi in Henricum 111 r. imperitorcw
Pontißcum Kontanorunt in Pridericos imperdtorcs ß:elerd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjJ.
Pontißcumßnror aduerßu Ludouicum 1111. imperdtorent dePontißcumofßciolocufcxEfdßno
Poß(ßbr!nAl£ßdeinnnqudinpri£ß:ribit-
Pritldtipdpdles rtomini omnium tempordlium
Prußcriptio non debet prxudlcre dduerßa uerbum Dei,et Pccleߣ libertdtë^7’ Priudti honünisßententia in fidei negotio pr£ßrendd Pontißcn opinioni 4? Pßilini oihui mdgißrdlfßimd Pontißciorum explicdtio Pßdlterium diu£ Virginis. Purgatorium papifîicutn Purgdtorij nuüd mtntio ßt in [dcris Uteris contrdPurgdtorium Pdpißicum Pdtrum teßimonid: Purgdtoriiim Pdpißicum eßcommentum de Purgdtorio Cdnon fynodi Tridentime contru Purgdtorium Patrum teßimonia
Qjiddrdgeitd
€iuerel£ ueterum de tyrdnnide ej uitijs Status Eccleßdßici-ClU£ßiones fi'iuol£ olim d ßholaßicis Theologis dgitat£ lt;ii_U£ßiones de ßlio Dei d fcholaßicis Theologis olim dgitdt£ rc p^econcilidtio c^uomodo ßdt Reäum eßequodcuiiq; primum cß RECVSATIONIS fynodi Tridentin£Cdufe Printd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;io.
1OOgt;
i4®'
ijS’
6z*
jf
144*
' 4O‘-
Secd^^ß
INDEX | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Rowiz 4 Tertullidno ^dbylon nomindtd ^udolpho ifttpcrdtori corona 4 Pontificc tniffd
S.
Sdcerdotes omnes funt Vicdrij ChrijU
Sdcerdotum coniugium in î^icano concilio dp^nbdtum
Sdccrdotibui Papijhcis quid mandetur
Sdctrdotum Papißicorum confecrdtio
SacranKntiim cocnadominicaqudreinßitutum
Sdcramentd tantum duo à Chrifk injfitutd
S4cramenta festem à Pontißcijs nnmerantw
Hamp; «7 Sacra
-ocr page 516-INDEX.
Sdcr^imeittunt confjrindtionis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip.’
dc Sdcrauditor um numtro Cunon Tridtntlttie Syiiodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jz o.
cx op(rc o^erato conßm ^utiutn im^iè a/firindtur in Synodo Tridcntina nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jzi.
»« Sdcrameittis fold ßdes relt;iuiritur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jzz.
Sdcrißcid, obldtiones,Gr interccßioncs c[udndo in Lccleßd ftntintrodua^ SdU5confeerdtioPd(gt;ifticd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1S4.
SdnäinonpolfuntnosDeoreconcilidre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104,10;.
inSdn£himdnctddhucpeccdtumoriginis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117,118.
Sdrdicd Synodid ^$7. j3S, ScholdjUcidodhrcs nihil de ßlio Deidocuerütiogt; SeholajKcorumTheologorutn pdrddoxa
Scripturd fdcrdfold fufficit ad ueritatis inucßigationem
Scripturam facram Pontificij dicunt eßfe ambiguam zy incertdm
Scripturdfdcrd fold norma iudicij effe debet de dogmdtibui jsp. jpo, jqi. jÿi.
Scriptura fdcra quare Canonica dicdtur
de Scripture faerie ambiguitate,aut oifeuritate
Scripturte facrue fenfus quo pack eruendui
Seleucienfe Concilium $4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Septena.
Seßionis tertitc Concilij Trident ini impia décréta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zyy 178,181.
Seßionis qudrtie Tridentini Concilij impia décréta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2S4 z83.
Seßionii quints Tridentini Concilij décréta impia 294.2p;. joj, J04.
Seßionii fexta Tridentinie Synodi impia décréta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jzo.
Simoniaundenominata Sp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simoniaquid ibid.
Simonidgrauißimum crimen Sÿ. Simoniacifuntprtecipuihieretici Sÿ.ÿo.^t. Simonidci criminii rei qui fiant
rfe Sponfalibm pugnantia décréta Pontificum
Somniumviridarij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;240. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Statu£nonfi(ntadorandlt;e
Stdtuarum ufiit è templis fublatus.
Stdtuum prlt;iecipua poftulatio
StdtiM non fùgiunt liberum Concilium
Statui idtn olim fu£ doßlrinlt;e reddiderunt rationem
Status
-ocr page 517-INDEX.
Stätui nuUüH hitrffes tinted dtunnattts reuocarunt
Sflt;lt;^K^ non amplexi (unt nouum doärintegenuf
Statut ueterum Conciliorum ac Patrum doilrinam nbsp;nbsp;dutJjoritatem in lucent
reuocarunte:^ iÜuflrarunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.
Statut non funt autoretfchifmaturn
Sfrffz« non turbarunt publicam pacem
Status non ßtgiunt ordinariani E ccleftte cognitionem
Statut non ßne caufa difceff^erunt à Pontißce
Statut femper pofliilarunt Concilium haben in Germania
Status cura Concilioexcludantur
Status reilè er neeeßariö difceßerunt à Pontißeijs
Statut iußißimatcaufas habuerunt fut£ ßeceßionis
Statut neceffarijs er iußit decaußs in Concilij reßitutionem confentire non potuerunt
Status nudo iuretenenturPontißci honorem exhibere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^7. ^^8.
Studium ueritatit er odium Sophißiees
Superßitioß cultus; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^ tSi.
Synorfz in populo Dei à quo .conuocabe
Sgt;nodi in primitiua Pccleßa ab imperatoribus conuocat^e
T.
TrfX4 Qttjerie Prfpd/w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74’4?J*
'TertuUianusRomam appeUauifBabylonem
rheodoßj imperatoris ßententia de officio boni imperatorii
Toktanum Concilium
Toletani Concilij dccretum de fepultura mortUorum
Traditiones Pontißci£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17X. 173.
Traditicncskumanceßußraßeruanturabhominibus
de Traditionibus humanis dccrctum Concilij Tridentini
Traditionibus humantsßujira Deus eolitur
Hb . 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;({«Tr4«
-ocr page 518-I N D B X.
de TrdJitionibiif Pafrum te[limonilt;t TrMfubflAiitiatioquAndoinueiki inEcdepattt Tränpibß:AntMtioligtnentumcßPapißici(tii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni, tiz. iij. 114.
’rridentumo()pidumltali£tß
'Tridentum locutfufj^célus ejl Steitibtis,O' incomntodus Concilia
Tridentinunt Concilium non cH occumenicum
Tridentinum Concilium non c[i liberum
Tridentinum Concilium non didpoffe Chrißianum
Tridentini Condlij bnpia décréta
Tridentina Synodus magnarum calamitatum per Germaniam author pit Tridentini Condlij décréta priora abroganda, antequam in Concilia quidquâ fufeipiatur
Tyrannis Pontificum 'Beelepæ grauis nbsp;nbsp;intoUerabilis
V.
VedigaliaindulgentiarumquantuRomano Pontipci quotannisattulerint S^. Verbi diuiniauthorita/
Verbum Dei optimiisdux
Verpeuli de Pontipcis prieeminentia
de Vicarijs Ppifeoporum dccretum Synodi Tridentinte
Vit£pindimonia O' integritas requiritur in prapdis Pcclcplt;e
V li dio Papißica eß eontumelioßa in merit um plij Dei
Vrbaniis PontipxCondliofuo bellum[acrumexcitauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 3^7’
Vrbaniis li.PontifixTurbaniisduPus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Vultures Roma; inhiantes pried£
Vuormatienps Synodus
ZabarelliC Cardinalis diibim dePontipcisprimalu
CA TA«
-ocr page 519-CATALOGVS
AVTHORVM3 QVI IN
hoe operedtantur.
A,
ABboiPMorinitanm 3^.44. 49.57. i9i,iu.2i3.x67. Abbds SpMthemenßs AtncitiSyluiui 44. 47.1Ó9. 258. ÎÎ4. AZ6crf(MPgt;g/w'fW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;16S.171. Albmcui de Roßte 6,66. •90. J99. 241. Alexander iS^. 2121216.^2^. jSx. AZex^rtdrnn« 28. 213. J97. Alphonßuvirneßui 86. i6j.id8. Alphonß^'aCaßro 154, ,65. i6s. ’71- D.Amamp;ro/ï«i loi, 10,5. »??• ’?8.153.163. 269. 300. 3^6. nbsp;nbsp;nbsp;^60.^64. ^66. Andrem ifernia^ |
Andrews Bitrbdtiä Sicului zn, 21g, AndreoiTiraqueUui Angeluf Aretini» Anshelmw Caittuarienßs Antoninui uo. 113. *^4« ’?’• *J5» Anthonim Sabeüicui 384.' AnthoniuddeRofellfS 6, d^z, zi6t zi‘;7.218.219. AthanaßtM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;53- 3-pigt;. Auentinui64.65.z5t.z60,328.332. D. Aurcl.Auguflinus ux, ,0^; to^.ny. 118.122.123. 125, 126. 130.137.141,144.147.13J. 1Ó0, 164.168. t7Sgt;-Z3O.zz5,z5^5.zS6. 288. 29S. 311. 31S. 321. 322. 359. 360.366.367.5Z7.388.392.393. ?97-393.399.400. Augußinui de Ancona t^é. tçyr. AugußiniaBeroiui «99. 217. 21S. Agt;Wttr«4 |
CA A3gt;gt;M^rtw ^iunUiui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Aymo CrMctta Saailianiti a8. xi^' xùi.jxô.375gt;. B. Baldui X01.X02. xoj.io4.xo7. iOp. xio. X17. xi6, z6f. ?4O-J44- Bdptifli amp;i4ntuattM 6.S6.zf;^, B4f)ti(ki^gniitiut Bttrbatu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xu. xiS. B4rtbo/«t xu.i48. ijS.jxy.jxó. B4rthcjloiM£US Chdjran£iis xo6. B^rtfco/oWifi« JÄirnndts Hi/pan.^3^ D. Bdlilinf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipj. jij. 387. jSS. B«(/4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j6i. D.Berndrdui ^3.87.10^, ixj. xj8. zy). i;4. xpo. JOI. jix, ?»?• JS?. Berndrdusuetu^glolJàtor,(y Cano* nilla nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z4.8, BernurdiniKRofetUi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no.t4j. Bonduenturd 10.29. JOj. 107.110. BonifdciiK deVitdlinii 1^1. ic?^. X04, X14. xij. ii6. ij7, Brunut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;164^ C. Curdindlis 'Zdrabellit z^. x7.iS. Cdljgt;drus Sdtzgerut ■ 100. |
tälogvs Catdldinm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Centum grdudtnind Jtnptrij tontrd Pdpdm zj- curid/n R.oma/idmi5^, Cicero Clemens i$o. i^;. zox. 104. xxj. 400. Coüoqutum B^dtisbonenfe Compendium Theologicum m. gt;4^’ Conrddus Ceftes Conrddus Klingius 14S. 155. »6j. 168.17J. CorfetiK Siculus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ztÿ. Conrddus Brunus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;)• Curtius Senior nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zt6. Cynus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zj^,z64.^4.o. D. Cypridnus 16z. i68.xjo. zy^^ x37. X82.J07. jSo. j86. D. Cyrillus zqo. xj6. xp^. j4î. Decretd eyy Decretdles nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31. izS- Decius zo;r, xix, ztf. zt6, yz^, ?4447lt;^- Dominicus E, ErdfmusEotcroddmus 10. ^p. p4. Z7°-zto. i6j. x77. z^z,z^^. 3°^- ?5J-?54- 39^’ Eulebius Pdmphili iSi. 3^7, F. Eelynus ^z. ip7. xoS. xop. iii. Z40. ZfS. 344. Forf««/«« |
tortuniui Gartia trancifcuiPftrarchtt tranafcM Aret'mus zu. 572» G. Gabriel Biel Gr«;gor/w làerulade nice Comitibut ^59' Gelaßui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î»4« Gloßa if7- ’84' ioi. X04, 20y.x61.x64. yyi. Grrfh’rf»«« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyi« ?J7- 3ff. 3^9. tgt;. Gregoriuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z6. xy j, xj6» x5gt;j.j6^. Guilielmm Occam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;é, X47, Guilielmm Lindanta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;148. iy4.^ 163.171. CondißduufdeVilladigio X64, H. D.Uieronymuf xy.14y.16x. 180. 231.249.278.279. x86,289. /■9?4O’-p8.3y9. Hierotiymuf Albania 210.213. 389. HiZdriiw 94, z-^6, jio. 399» Hieron^wt« Cagnoluf 378. Hlt;'ero»gt;»w«î Gigi« |
Henricuitiuiiiti Heltnoldut Hifloricttf de Prcitjfer 3P« Kojlienßt »91.214.x18.xxy.x4S. Î^KgoL«6ecen/^^ Kyppolituideiüarrilijs 326.38x^ T» irfcotiwdeTfrrfno lacobia Alman nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;247.289. Ilt;tcoîgt;4fJKi Cardincdis nbsp;nbsp;nbsp;X3.48. Sx. 91.9x. 180.343.344-34?.. 35O’?y».?64.37y.37lt;5.377-380.388, x8,61.80. z6^, D. IgfJrffJtM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX9. loachimufPerîoniiK D. ioannes cbryß)ßomia fé. 94.9S, ”4- »3».i33.i4i-’4j;»;3-ïlt;^7’ »63.184. X3X.X99.317.361.371, 339-394. nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Ioannes Gerßon 6. x6y. x 68. XS9. 37i. Io4»M£X de Selua »px. loannesPicus^àirandula 6.373.389. ïoannes Calderinus Ioannes deAnania ioannesdeTurreCrcmata xox.^u. x14.x16.x18. Io4;jwer Andrew nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;248. xy3.37 y. Io4»nfî Ig««« nbsp;nbsp;238, X40.247. Z49,zf8,z6}, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Io4i»« |
xo^nnesdcPipuro |
164. |
0, | |
loanat! Pcdut |
■« 4-3.171. |
Oldrudut | |
loantid Gi'opperus |
«7.1^;. |
Origenet |
Î00. z'^6y |
loannesEptfcoput OlmvLccnßs 2^3, |
P. | ||
lojwe; Çaf^arm Rutlanäus lee. |
PMormitanut | ||
Pauluii Citddinis | |||
D. iTMifMi |
PaulufdeCaßro |
jSf. | |
lut t tuile |
»??• |
Petrus Pemrienßs |
^7-^47’ |
L, |
z6q. |
Lunß-stttcut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J40, P(frutdebcIltiPertic4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
A V T o R V M.
SigifmundtalJeiipoUtäniK 218. Soccinia fdttor er iunior zïz.zió. 217, Z 61, Socrates Somnium Viridarij z^q. z 6. Speculum AureumPa^ie, eins Curilt;e Prxlat or um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6. Speculator nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 1^2. Stanislaus Oßus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^z. Stephanus Aufrerius 2 62. T. ïe/it(Me«f«»M«flt;Mîcr«o««w 3.1^. 21.26. ^6. ÿ'/, loi. 104. loS.iij, 118. UI. uj, izp. ip. ijj.ij7,ij^, gt;44'’5i.ilt;^4.ilt;i6.2yi. 274.282. »84. iSj. 294.25(7. jof, 317. |
|
EPISTOLA
Ioannis Sturmij de Re-FVTATIONE TRIDEN^ Uni Conciîij dißidijs Rtligionii,
AD
ILLVSTRISSIMVM PRlNCP fem^ HBminuin,Dcminum Nicolautn Räif ziuuilum,^ttcem oliclt;e cr ^ießiuifijyPalatinum 'Vilnenfof’t Magni ducatui Lituanie Archimarfchalcutn Cancdltffiunt,
fS'c,
IS HISCE PROXIHIS M^NSIBVS dolorem magnum accepi’mus^et vix confolabilem : ex fjs quæde diflidio religîonis de Mofco^ uin'co periculo audi'uimus: quo^ rum vtrumi^ Poloniam, Litua# niam jLiuomam, vicinofc^ po^
pulos neeefle eft acerbe percellerezcumnosedam qui remoti à vobis fiimusjih'us dolon's molefti'am amp;cruciatum fentiamus* Eft tamenconfolabilis: propter virtutem ôd fortitudinempopulorû:pro^
H pter
-ocr page 526-EPISTOLA pter Reges amp;nbsp;Principes viros, quos hæc cura pro^ ximè attingitîin quorum conßlrjs amp;.fapientia eft et animorum côftantia: ex quibus duabus virtutibus præclara folent exiftere remediainon folum ad do(gt; îoremmali leniendum^fed etiam addepenendum malum tquod accidere poftè uidetur religioni fa^ luti maximorum populorum.
In componendisreligionis diftidijs properandu quidem eft^utè veftigioanimorum flammgreftin^ guâtùr:fed in caufa cognofeenda^ft dubia placet magis^quàmtemerè ad condemnationê de^ currereiquam animi moderationem inlitcrisillu^ ftrifsimæ Celfi'tudinis veftræ animaduertimus.
Trinitatis veritatem Deus Patribus indicauttî Chriftusfuis difeipulis comprobauit:D Joannes Euangelifta amp;nbsp;Apoftoli explicauerunt : patres de^ fenderûtjimprimis Græci^apud quos amabilis bre^ uitas eft amp;nbsp;perfpicua propugnatio* Si ego redè quod agiturintelligOjamp; lîcollegæ mei verèiudicât, componi poterit negociumimodo vtraq^ pars mo neri fc at^ doceri patiatur. Patres itatrinitatis con^ trouerfiam explicaruntjUtdeillorum veritate non fi'tdubitandum. Non enim quiacæremonrjs nimft um indulferunt,et multain Pontificibus Romanis
J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
difsimularunt,e£monachatutetc(xlibatuinimium tribuerunt Jdcirco in bac etiam quæftione illos
rare
-ocr page 527-IOAN. SrVRMir.
rare potLiißcftatuendumcfhnam video haccogi^ tatione multos ad audaciam excitan\Sed quia in ce^ teris fuerintindulgentioreSjin haediiputationegra iiitatem dC conftantiamretinuerunt^eôcaufahæc illoru verior haben debet, quo maiorapparet con^ fenfio atq^ conftantia:amp; cæterorum hominum cru délia con{ilia,amp;2 exitus vitc,et diuinc mulâ:æ often^ dunt,quam illi caufam fufceperint,8(^ quomodo defenderint.Sed de hac controuerfia noftri refpon^ debunt : hæc præmittere uifum eft:amp; ofteridere Ccllitudini velirac noftris hanc caufam eure efTe^S^ lâudarcveiiræ Celfitudinis diligentiam,curam,lb# Iicitudinem,æquitatem,prudentiam,
Ac fané eft neceflanum in hoc com muni pe^ riculo difsidiorum, officium facere magni dC prx^ clari Principis : quorum alterum æquitatem requis rit,religionisdifsidium : alterum fortitudinem,uis inimicorum : Vtrum^ fapientiam atc^ conftantigt; amflagitat.
Ac dereligione latis multa cognouimusîde Mofcoautêpauca funt allata ad nos,ied plena pelt;i riculis. Nam tametfi gratum ÔC iucundum nobis cft,audire Furftenbergium,T eutonic^'familie ma^ giftrum,adhucviucre,00crudeleilludeffugiirefup plicium : tarnen quid nos iuuatC’ilium cumexer^ citu M.VSCOVICO reduci :aut cjuidillepræ^ li i) teruitg
-ocr page 528-EPISTOLA
ter vitæ U fur am lucri habet ; èC quo blandior nunc hoftis eft^eoplus eft metuendus ÔC magis nocere poteft» Nosquilonginqua à vobis regione uiui^ mus , multa in fortuna Cdfitudinis veftræ vide^ mus^quæ nos maximoperè recreant^Scipem dant bonæ conuerfionis contra hoshumani generis veftrorum populorum adueribs amp;nbsp;horribiles ca^ fus : quorum vnum eft,decus Sgt;C antiquitas familiaß Radziuuilanæ^cuius maiores fæpè fortiter Sgt;C lau^ dabiliter aduerfus T urcarum, 80 T artarorum, Rhutenorumvim militarunt Sgt;C fecunda fecerunt prælia: Alterum fortunataiftauirtus veftræCcl^ fitudiniSjOrnata Regis sigismvndi amicitiaô^ necefsitudine^amplificataab Imperij Cæfaribus/£ Ducis appellatione atq^ dignitate honorata : quem ego amplißimum gradum gloriæ eflè ftatuo.
gnum in Iulio fuit Cæfarum familia èc antiqui^ tas,magnum in Octauio Augufto Odauiorum vetuftum cognomcntum ,fed illa communis toti^ usgentis Cæfarum at^ Odauiorum fuit laus atc^ dignitas :quôd verb vterc^ Imperrj maieftatem SC fummam potentiam adeptus eft alter noftris Imperatoribus Cæfarum , alter Auguftorum co^ gnomentum hæreditarium tradidit,hoc proprium norum duorum eft,8ó vtn’c^ fuis anteponendi funt niaioribus, Veruntamen hi duo in fumma dignitas tefili^
-ocr page 529-IOANNIS STVRMII.
tefih'um,cuihanc hacreditatcm relinquerentjion habuerunt: VeRræverô CeIßtudiniOeus liberos dédit, qui acceptam à pâtre ducum dignitatem hæ^ reditariam poterunt tradere nepotibus,amp; in his ïiberis llluftrifsiniæ fpeieft Nicolaus Chriftopho^ rusRadziuuilus,vera paternarum virtutum imagt; go,prudentiæ,gratiæ,diligentiç,fobrietatis,libcra^ litatis èC heroicæ cuiufdam magnificentiæ.culus virtutes ita amamus in hac ætate, vt etiam reuerea^ murrpropter grauitatem in humanitatCjCt propter humanitatemin feueritate: propter magnos etiam progrcfl'usquos facit in hoe curfufuorumftudiOigt; rum atc^ exercitationum,
Atc^ hæcfilq virtus liberorum fœlicitas,tcr^ tium erat quod confolatur nos hoc noftro ueitroq? neceflario tempore» Accedit ad ifta tria patruelis Optimus T rocenfis Palatinus,etilhus militaris uir^ tus 5^ belli fortiina,8c prælia fecundacum Mofeis fada ; non enim dubium eft,quin ex ea gente atqi familia,magnafintatcpfalutaria expedandaauxi; lia : in qua auita nobilitas, pater virtute maximus, patruelis virtute fortifsimus,filius is quo pater mc^ horem optare non pofsit» In hiftorijs iiidcrc eft eos Imperacores magnum nomen in re militari amp;glo# ria m confecutos efle, qui ad vfum militarem do(ftri nam adiccerunt literarum,utC» Cgfarcm,ut O(ftajgt; li iü uium
-ocr page 530-EPISTOLA.
uium ÄLiguftum vt Carolum MagnumiE t pr dentiæ documentum eft, Celfitudinem vcftram lium veile bonis difciplinis atque ardbus erudiri» Ab bis enim inftrudus amp;armistuenpatriam po^ tent:amp;domi religioncm contra hæredcos defeiv derezÖC pacis inilitiæc^ temporibus cum fumma au tboritate v er fan in Regum confilrjs, quæ facultas in eo fefe iam oftentat, iam multorum in fe do^ dlorum hominum aures oculofç amp;nbsp;animos conlt;? uertit*
Doelornofter Laurentius Tuppius latinam citrefutationê Concili) T ridentinfqua fefe Euan# gelici principes aduerfus inimicorum potentiani defenduntdn hac appellat Principem filium Celdgt; tudinis ueftræ: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aidé laudo amp;nbsp;laborem Do^
doris T upprj fadum^quodipfefuoteftimoni^ amp;nbsp;hac appellatione èC quafi dedicationenoftratu de Principe fpein atqp expedationem confirmat^S^ quod librum pro veftituGcrraanicotogaRomalt;gt; na induerit,amp;f togatum ad exteras gentesata natilt;’ ones mittat : S)C ad eas terrarum oras mittat Prines pis fillj veftri nomen,ad quas aliquandoillius arma Só lacerti militarcs,virtufc^,amp; vidoria^amp;f belli glö^ ria perueniet. Et credo apud exteros pluspoterit huius voluminis authoritas^quàm apud illos^quos in uiamreuocareconatur, Occallueruntenim Ro^
mani
-ocr page 531-IOAN. STVRMli.
rnani ad has argumentanones, aut non îégût neé^ audiunt^aut iralcuntur exacerbantur magis.Lç^ tifunt quod huius Concilij congcftioned€funlt;fli funttnihil caufæ eft quamobrem aliud ab il lis expc «ftemus» De Epifcopisnoftrismirandum eft, eu inter ipfos fint Principum filrjamp;^cognatficùmeru^ ditj,cûmprudentes,tùmedamboni,quosnoui:cij . videant Romanos nolle, ncc^ pofiecomponicon# cordiam nifi vcllegiti'mo Concilio oecumenico,ucl gentis noftræ nationfsdeliberationeinon Gæla# ri authores efle,amp;r Cæfarem iuuare, vt tandem de Religi'one iufta ratio ineatur: ôlt;^ quam vniuerfus orbis deberet Religionem reciperc,eam in Germa# nia conftituere:cùm nulla alia quàm hac ratione queantfacultatesfuas retinere, dignitatem confir# nriare,authoritatem ftabilire,confcientiæ fuæcon# fulerCjSxf grati atqj acceptiefle omnibus omnium O rdinum in Imperiohominibus ♦ Iftud afiequen# ' tur,fi,quod Romæ obtinere à Pontifîce non poiTu# gt;nus,id Auguftæ inComitiorum aliquavrbeà Cæfare poftuletun
Ac quod Imperio noftro neceftarium eftjllud certèetiam Poloniæ regno magno,ctmagnç Litu# aniæ eritgloriofum ,huiufmodi fieri Concilium, quale hic Über poftulat: cuius iam patrociniû Rad# 2iuuilanadomusfufeipit:pater,filius/ratcrpatru# li iiïj lis;
-ocr page 532-EPIST. IOAN. STVRMII.
Il's : 80 ad Veteres laudcs hanc nouam adrjcit, vt ho# fpitium portuscfTereligionisatq? vircutis vide# atur.8C literati homines in vna familia tres patro# nos inuenerintjn quorum nomine^authoritate, fide ÓÓ beneuolentia queant acquie^ fcere. Argentorati Idi# bus Mar#
BERNo
-ocr page 533-Bernhardus Botzhey-MIVS ivreconsvltvs Csr t^duocatus Ii^eipub.lt;lt;gt;^rgentoratenßunt D, Tuigt;pio lureconfnlto,colleglt;e amp;■ compatri fuo.
S.P.
AVDO TE MI domine COMPÄ« tcr^qui defenfionemnoftrarum partium, oppofitâ nuper Syno* do T ridentinæjatinam facis:ô^ opcram hanctuam^ftudiumqûc fidele quod in caufam honeftifsi mam collocafti, Principibus in
J^epub.viris probatum irinon dubito^ Nam amp;nbsp;^mplifsiinorum Ordinumdignitati, Só grauitati caufæ^quemadmodumoportebat,lerur)fî;irelt;flè,8C innocentiam noftrorum,iuf^ inhaccaufanoftrü cxteris nationibuSjqug Gcrmanicènçfciunt^perfpi cue patefacis: vt uelut in tabella intueri hie pofsinc, qua de re multisiamannis variecertatumfit :con« tra quod hominum genus fufcepta atqj inftituta contenno:deniq? per quos ftcr,quo!minus etiamnü de tarn diuturnis difsidijs ratio certa iniri pofsin
Ji V Ouo
-ocr page 534-EPISTOLA D. BERN-
Quoegohominefcriptuniinnd quod interpre^ tatus eSj.amp; ipfam interpretationem tuam de Ecek^ fia Sgt;C Republica bené meren afiirmolibenfer.E tfî autem muleis rationibus merito prædicandafitfi^ des hçc amp;nbsp;conftantia Illuftrifs^Principum et Impc^ ri) Ordinum,qui dodrinam ,vt initio oblata et pofita fuit Cgf areæ Maieftati, conftantifsimc retk nent at(^ defendunt:tamen et hoc nomine fjdê lau^ dem verâ merentur,quôd exemplu hoc conftantiac àtqj confenfus etiam pofteritati ad imitationem uir tutis profuturumuideatur:amp;S teftiitionium perhk biturum,nos pie atq^ religiose fenfifle^qualiicunc^ tandem rerum fecutura fitconuerfio.
Placet i^itur cum ob iplum argumentum, te fa^ cere quod facis: turn quod in hac translatione tua inftituifti ad optimum illuftrifsimumc^ principem Nicolaum Chriftophorum Radziuuk lium^qui filioli mei Ioannis Chriftophori Rotzhe/ mij anno fuperiore tecum ad Baptiimifacrum fon temteftisreligiofusadfuitin Ecclefianoftra: In quo Principe neroicæindolis vim admirabilem omnium maximarûvirtutum præclara argument ta fumma cum voluptatefæpiuscognouimus*
Ac mihi quidem ita uidere videor_,fingulari quo^ dam fato Principem hunciuuenem ad res in RepU^ blica maximas^ad amplificandam dodrinam verac relisio^
-ocr page 535-K-ARDI B0T2HEYMÎL
teligionis Glutemcp multoruni populonimdeftï^ natum. Nec^dubitoquindotftrinæ ftudijs confirm matus^magnum ajnplifsi'mæfamiliæ Radziuuilw orum decus fit futurus :cuius laudibus vtimpensè faueamaccupiam prgterccteras caufasamp;bæcfub^ cft æquifsima ratio, quod aui mei materni Gcorgq Hofij piæ memonae,qui Marchionib. Badenfibus äconfilqsfuitjgcrmanumfratrem Vdalricum Ho fium,in ditionem iftius Principis olimcommigraO fe,et V ilnæhofpitcm hominem Gonfediiïèjà matre amantifsimaaccepcrim:multif(jibióómagnis Re^ gum Poloniæ bénéfices ornatum, amp;nbsp;ab illuftrifsi^ ma Radziuuiliorum familia benignifsimè defend fumatcpadiutumiplerofqueetiam expofteris cius Regum 8c Principum virorumConfilrjs ateggu^ bernaculis adhibitosgt;
Hgc igitur familiæ illuftrifsimæ in meos pietas, tum ctiam charitas matris,facit ut mihi benefadlu Eifeputem,quidquid in auunculum meum magnu eiufcß pofteritatem prolixe et liberalifamp;imè fuit coh latum» De Stanislao Cardinale deledo doleo, non tantam inter nos de Religione confenfionem cfiè,quanta fànguinis inter nos coniunôîio intercei» dit* Optarim autem mentem eius nobifcû coniun^ élam elle vnanimiconfenfu eins docflrinæ,cuius in hoc volumine explicata eft ratio omnis*De quo ne
-ocr page 536-EPISTOLA D. BERN« plané defpercm,m ulte funtcaufç,acprçc!puè quod i’ciam nulli hominum conftare poflê mirabilia Del iudicia^quibus nunc hos nunc illos ad agnitione fui dementer, perducitjatöjetiam ex hoftib.fuis fepius falutaria orsana amp;nbsp;uafa mi fericordie libi deligit»
Accedit ad hacc omnia etiam recens beneficium, et quod me propius attingit,llluftrifsimi Principis Nicolai Chriftophori Radziuuiiq liberalitas èC propenfus fauorin loannem Vilhelmum amp;nbsp;loanj nem Bernhardum filios meos, quibus diffi'cili reru ftatu Ct peftilentie metu quo exercebamur,clemcn^ ter in Tubingenfi Academia idem perfugium pre^ buitjSC multa benignifsimèTecit. Gratifsirnum igitur mihi accidit iucundifsimum ,quidquid ad Inclytæfamiliç Radziuuiliorum dignitatem amp;nbsp;laU dem ànoftris fufcipitur» Et quanquam virtus e^regia per feluceat,nec magnoperc indigeatno# itris uel preconijs uel uotis, ucl congratulationib* aut etiam gaudfjs,gratu tarnen nobis accidit^fi qui^ bus foelicitatera jdecus et gloriam cxoptam us^quos propter virtutem amamus,quibus ex animo volu# mus amp;nbsp;cupimus, fis vitro quæ optabamus, quæt^ voluimus^ab intelligentibus deferantur, (^uo nolt; mine in Scholact vrbenoftra imprimis beatum fult;gt; ific fiC eße Principem hunc tute mihi teftis potes eG feoptiïnus*
Oro
-ocr page 537-HARDI BOTZHEYMII.
Oro autem Deum Opt* Max» et dominum no^ ftrum Chriftum_,vt ftudia aéiionesc^ omnes huius præclaræ indolis ôi fpel eximiæ Principis fpiritu fuo fando dementer gubernet^percgrinationes ftu diorum, virtutis^ôô religioniscauiàfufceptas jCum viro nobilitate generis œrcrum prudentiapreftan ti Balthafaro a Leuualdt^amico noftroconiundiG fîmo, prolperas^ efle uelit vt in patriam Mufi's co^ mitâtibus reuerfus magno patris Illuftrifsimi prin cipis^patriæ 6^ populorum gaudio excipiatur;
Incp patris crefcat munera magna fui» Benè vale» Af gentorati die æquinodii verni ♦ An# no M» D» LXV.
-ocr page 538-ERRATA SIC COR» rigantur»
Toi. é.Kcrfu ^.pro ta. D. LXXXIX. rtponatur M. CCCC. LXXXIX. Fo/. -Lz linta zq. pro legemui reponatur legimut. nbsp;nbsp;Toi. i^. lin. lÿ.
ncnfibus. Toi. ^z. lin. z.pro circumitoncm legatur circumcißonem. FoZ.44. itcrfu 17 reponatur commapoß uerbum populo, ibidem uerfu 18. temporali-liK. Toi. 4.6i lin. H. pro tam legatur ïam. Toi. 47. uerfu 1. legatur deci^ fiuam. Toi. jQ.Un. fin. legc.priefumpferunt. Toi. ft. uerfu fin. legatur itat doilrin£ emineat ac defindatur confiinter. Toi. 6z. uerfu zf. intempérie. fot.So.lineaif. fubducatur. Tol.Sz.uerfuzz.ubiadtriamillia Epifeopo^^ rum numerantur. Toi. Sf. uerfu antepenult, rediguntur. Toi. 100. «er/« iS. DE STATVIS ET IMAGINIBVS. Toi. ip. uerfu 17. imà te= merarium uideridocent. Toi. ijS. «er/« zpreponatur fie:propternofira boni opera effefailam. Toi. 14^^. uerfu 14. confecrati. Toi. ifplin. 16. pfalmum. Toi. tff.lin.penult. lege guadragenic/eptena cr carenie. Toi. i6f. lin. i. corn-paratM. Toi. i6z. uerfu ppermittatur. Tol.i6f.Stentorea. Toi. t^o. uerfu i. confultiutßre zy utiliuf. Toi. 180. lin, zp exhibitam. Toi. 188. lin. t^. portentofos, Toi. t^f. uerfu ï6. infirorum. Toi. zf^. uerfu iz. regni. Toi. z6i.lineaZ4. cognomen. Toi.zyS.uerfuzf. STKACH. Toi.zyp. uerfu zf. lege: Apocryphifunt et authoritate carent in Eccle/ia.De quibia eyc. Toi. z^6. uerfuif. apoßolicorum. Toi. z^y. linea7. conciliatorem.Tol.foS linea f. pecuUariter. Toi. fzp uerfu fin. ita reponatur:refidentiam ( cuüu de^^ ereti ea fententia fùit,ut Epifeopiprafentes eßent femper. qtc. Trancifeo rege idapprobante.) Tolio fp. uerfù'tÿ profcribit reponatur conqueritur. ïolia 334 uerfu ly lege fic:ridiculo uocabulo c^uafi dicMpauperum fatuorum. To= Ito f4i uerfuS. legefubornatof. Tolio f4f lineay interefi: ibidem lincaiz capitals iniinicue. Toi. f44 uerfu i3. pro ordinem legatur angufiu/m. Tolio . 557. uerfu f. confiliarium. Tolio f66. J'owfza.ef'ap. Tolio f6$ linea ty. dta gantfubditi. Tolio fy-f. lineapenult, petierint. Tolio f5t. uerfu zt. uocari. ibidem linea24.adferenda. Folio f84. lineapenult.Cluotiesetiam.
RelitjuaLe^r aquies or intelligensfèfiinationi benignè ignofeet, ey perfeemendabit.
Tims.
-ocr page 539-ARGENTORATI Hxcudcbat Samuel Emmet ^nno E)omini Mgt; LXVgt; X ■ . ;
-ocr page 540-