Theodor I

B E Z AE V E Z E-

L I 1, V O L V M E

A L T E R V M

Traôhationum Theologicarum,

7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 E Egt; s T L E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E

C^rtfiianA Keligionii dogmata aduerß4S ha,refes noßrü temporihu^ 'renouatas foltdè ex erbo Dei defenduntur.

Egt;V ST^THIV S VIÇ^O^.

M. D. L X X I I L

LI B ko R V M T If. B E Z Æ HOC V 0-

• * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lumine contentorum ordo catalogus.

ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Polygaxïüa» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

• II. D E Repudiis amp;nbsp;Diuorciisi.

• III. De Pace Chriftianarum Ecclefiarum conftituenda, confilium ; ad facrani Cælàreain maieftacem Sz Romani impenj Status Augudæ congregates.

IIIL D E J E N s IO Sacramentâlis coniundionis corporis amp;nbsp;iànguinis Chrifti cû facris lyn’-bolis, aductfus Matthæi Flacij lllyrici falfiflîmas demonltrationes, amp;: ciufdem Apo-logiam.

y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apologia ad libellum Sorbonici Tbeologaftri F.CIaudijdeXaindesgt;cuintiiluni

fecic, Examen Caluinianæ Sz Bezanæ doéhinæ de Cœna Domini ex feriptisautno-rum eiuldem colledum.

• VI. RKSpoNSioad Fr.Balduini Ecebolij apoftatæ conuicia.

• VW. A D F.Claudij de Xaindes refponfionem altera Apologia.

• VIII. Ad D.NicolaiSelnecceriamp;TheologorumIcnenfiumcalumnias,breuisSzneccflâria • refponfîo.

• IX. MODESTAamp;: Chriftiana defendo,ad D.Nicolai Selnecceri maledicam ^lt;:virulcntani

reiponfionem.

• X, Ad NicolaiSelneccerixoxxüo-/(ptlt;Apologiatertiâ.

• • Q^VIBVS ADIVNCTAESt

D E comunicatione Sz viuifica virtute carnis Chrifti, perpétua Cyrilli fentcntiagt;^^ cnil-dgm Sz aliorum Patrumfcriptis explicatajauâorc Chriftiano Hcfliandro.

Item,

Diallacticon viri boni Sz literati, de veritate , natura atquc fubftantia corporis Sz iànguinis Chrifti in Euchariftia.

J L L r s T R / V I R O, £ r A AI-

fiitudinç^ ac dignitatç^ prAflanti Domino 3J)- V Vait er0 ^dldmajO:,e(ptiitiauratoîSereni^tmamp; Régi a in AngUa dAaießatis ab intimts confilijsjÇ^ Ararij Regij

prAfecdo, Gratiam ÇA'pacem à Deo pâtre nofiro ÇA Domino leßtQhriflo.

ING V LARIS tuahumanitas,Gcnerofiflîme Domine,quæ meaudaculumfecerar,nunc etiain penè impudentem reddit,qui te rurfum aufim interpellare. Nouum enim à te in mileros noftros exules collatiim P beneßeium, mdii dignum vifum eflnoua grati animi teftificatione. Redeo igitur ad te cum altero mearuni Theoloiricatumlucubrationum volumine,cuius edi-tionem ante biennium inchoatam,variis poftca hums cholæ miferiis,ac præfertim loanis Crifpini optimi vin amp;nbsp;typographi noftri ^^orte interruptam,ELiftathius ipfius gener tandem àbfoluit.

Lontineturautêillo duplex de comugiis difputatio ex nieis in prioremlt; Corinthios epiftolam præleôlionibus excerpta, édita iam pridem, amp;nbsp;a me ^uncriufum emendata, quam fpero lis profuturam qui caufas matrimoniales ex iure Canonico decidendas arbitrantur, idque, vt arbitror, immeritô, d^iüintam multa in eonon tâtùm imperitè, verùm etiam inique ftatuantur. ^bortæ hint amp;nbsp;aliæ iam pridem hærefes (quidni enim fie eas appellen«’ ) ad-^erfus fanâam iftam viri amp;nbsp;mulieris coniunâionem, cui præcipuè infidiari Satana certum cft, vt quæ fit humani generis origo ex quo Ecclefia Deàpro-pâgatur,Satanæ caput contritura. JtaquefecundùmDeiculrum,nihil eft in 4^0 tanti interfit hominum, quid fas fie autnefas ex verbo Del cognolcere. ^’eque verb ipfe mihi in hoc argumento fatiffeci, fed doâiorum Theologo-ruin ftudia mihi fatis fuit commouiffe. Scripfitifticaliquando hac iplade re non pauca magnus ille vir D.Bucerus, que tarnen exiftimo paucos fibi in ar-, gumento de diuortiis cofentienres habuifiè. An ego verb temere ab ipfo hac inre dilîentiam,cupio ex Dei verbo diiudicari:amp; illum arbitror hbrum fuuni de regno Chrifti editurum nunquam fuifie,qualis eft poftea ipfo mortuo in lucéemiflus,qucd aliquando ex ore ipfius D.Caluini audire memini, quan-uis hicquoque Gallicè fitconuerfus. Nihil enim prohiber de iftis quæri,amp;: diucrfaseorumfententiasaudiriquos apparet veritatis inuefiigand.e ftudio dücfimodb publica auóforitate receptis pertinacirer non obfiftatur. Et qui ex

EP I X TO LA,

iftis occafioneniâfnpiuntnos calumniandi,quafi iii religionenon cofenna-mus, partim non agnofcunt quæ fit Jiumanoruni iudiaoruin imbecillitas, quuni ïint tarnen ipfi fæpe nullo iudicio præditi,partim verô malitiam fuain manifeftè produnt.Ego cjuid milii de iftiufmodi niuitis videatur,quafi vnii^ quifpiam expofui nec cuiqua præiudiciû fâeluin volui. R eliqua huius vo-* luminis funt eiufiiiodi vt de iis verè dixerim quod Cato ille non tam fapien' ter quàmprophanè,vel per iocum de coniugiis dixit, Vtinam hac inoleftw carere pollemus. Continent enimapologias aduerfus infignes Ecclefiai'uni turbatoresgt;planè neceflàrias nifi vèritatem vitro prodere malimus. De Bal-duino,in quem ifta ïam olim edidi,dicere mini attinet,quem fi Doniinusvn fpes erat ajiqua paulo ante Galli cam iftam cruentiffimam tragœdiam,atlle reuocarit,libenter quicquid ifiud eft fepeliam: fin minus,erunt etiam alia e-iufdem generis quæ iam pridem apud mepremo,in lucem edéda,ne nieid-circo filuiire arbitretur qüod verum amp;nbsp;certumpro Veritaterefponhim nobis défit. Illyricum ilium totius Germainæ perniciê,vel nominare me lanè duifiet, nifi perfici endura fuiflet quodfemel Crifpinus edere cœperat,quuni vir ille nifiilpræter audaciffimainfcitiam,amp; verè Satanicum fpiritumadop-pugnandam veritateni afferat, quæ fua fponte côciderent,nifi ifiæ flainna^l^ in inaterieni igni corripiendo nirais idoneam(vt nunc funt fiominnm nia)inciderent. Santefius monacfius,etfi pleraqueab illis noftris Synufwl^i* niutuaturlt;amen (vt ingenue dicam) illis ingeniofior, colores aliquos lalljs fubiinit,vt quandaminterdum veritatisfpeciem induant. Itaqueacciuati^’^ ctiani illi refpondenduni credidi,non qubdifios canes ex hoc vno quôHno-bis allatrent viâiura quærentes fie compefei pofie arbitrer, fedvtne qinsm-firmior iftis latratibus à Domini domo abigaturiaut iam abadus eôBeniredire territus reformider. Tertiani denique ad Selneccerum Saxonem, fpero,vlciniam apologiamadiicere me vt-inamnon coegifietfuinnialwi’^^' nis iftius incèperies,de quibus omnibus amp;nbsp;iam nunc bonos omnes tuere,amp; pofteritatem fpero ita iudicaturâ,vt noftrum qualecûque in pro viribus veritate fiudiû no improbetur. Bene vale,vir amp;nbsp;genere amp;nbsp;oinm virtutum genere præftantiffime. D. lefus Serenifsimam totregnoriimregi-nam niult;S tui fimilibus Dorotlieis amp;nbsp;Gorgoniis donet,florentiffimnm'A'^' gliæ regnum tot miferorum perfugium potenter cuftodiat,tibi deniqi’^æ* -que omnibus cumulatiflimè benedicat. Ceneuæ, X.CaLMartijanno tem-porisvltimi ciD. ID.LXXIII.

VAS quæftiones explicate nunc conftitui,quarLim vna de Po-lygamia,alcera de Diuortiis agam:ira tamcn vt multas præterca* controuerßas, in caufl'is matrimonialibus, quas vocant,occur-rentes,decidam, quantum quidem meæ,id elt,Thcologicæpro felTionis ratio patietur.Primùm igitur de Polygamia quæratur.

Polygamia.

Polygämiam voco coniugii multiplicacionem, cuius duæ Poiygamu iüntipecies. Autenimvno eodemque tempore plares vxores quid,amp;quot ducuntur,aut foluto matrimonio alia vxor ducitunde quibus ipeciebus figillatim dicam.

Priorem ergo Polygamiæ ipeciem nego vnquam in foro conicicntiæ, vt loquuntur, licuiile vel licere. Contrarium nemo vnquamcallidius vclimpudentius défendit quam impiuus ille apoltaca Bernardinus Ocbinus,quibuidam dialogis à bono illo viro Sebaftia-no Callcllione Latine conuerfisgt;quibus primùm reipondebo:deindc, refutatis eorum ar- ( gumenris,veram iententiam confirmabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hæc iunt igitur ipforum pro polygamiæ prioris defenßone argumenta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Argumfti'

Primùm proferuntexempla multorum fandorum Patrum, qui quum plures vxores hab’aerint,nulquam tarnen Icguntur hoc nomine reprehenfi. Reipondeo nec multitu- ^ccw prio dine peccantium excufari polPe peccatum coram Deo, nec vllo temporis fpatio pofle contra Dei verbum præfcribi. Talern autem ab initio fuiflè Dei inftitutionem,vtvnus nibus. dtintaxat cum vna legitime coniüefceret, fuo loco oftendemus. Deinde, fi vnquam Primum. licuit polygamia, licuit certe mundi initio, quum tunc necefle etiam fuerit ( quod alio-qni naturæ honeftati magts répugnât quam polygamia ) ibrorem à fratre duci : nec ca-men ante Lamechum quenquam legimus plures hmul vxores duxifle, ex quo iatis intel-ligicurpolygamiam licut amp;nbsp;reliquas corruptelas paulatim obtinuifle.

Excipit Ochinus etiam fi non legamus quenquam ante Lamechum fuiflè Obkâio». /toi',tamen,quumMofes fingularia ilia omnia non rccenfuerit,non confequi polygamiam àLamecho cœpifle. Nam etiam, inquit, fimili ratione eflSceretur Cainum Ihlcepifle vni-cum tantum filium : amp;nbsp;eius quoque pofteros, quorum Angulares duntaxat proles Mofes is. recenfet, quum tarnen Cainum dicatciuitatem condidiiæ. Reipondeo quod h^ics vni- Kefp^nfio. cum tantum Caini filium recenicat, quanuis plures fuftulerit, cauiam efle manifeftam: S.'Joniam videlicet, non eft ei propofitum damnatæ illius fâmiliæ fingulas genealogias texere, led tantiim receniere continuam Patrum feriem ad diluuium,quos eleftæ vni fa-miliæ Seth opponit. Doceat autem nos Ochinus fi ante Lamechum vfitata fiiit polyga-mia,quorium Moles hoc exprefle notarit in Lamecho.

Obiicit rurfum Ochinus illam Lamechi polygamiam Deo non difplicuiire,quuni ex obieftio u ilia nalci voluerit ingeniofiflimos fill os, amp;nbsp;vtilium artium inuentores. Reipondeo abihr- Refpon.!, diflîmam efle hanc confequutionem. Dona enim ilia, quæ filiis Lamechi Deus tribuit, iunt ex eorum gencre,quæ pro fingulari fua bonitate ipfis etiam impiis liberaliter commu nicap Deinde vtdemus Deo gratos fuiflè liberos ex ilia polygamia ihfeeptos, non tarnen x conlcquetur polygamiam Deo placuiflè, niii forte placet fimili argumento colligcrc pla-cLiifle Deo icortationem Gileadi, quod ex meaetrice ihftulerit Iephtha,cuius fides ac ^ia: lud-n.^ multæ virtutes infignes celebrantur.

Cæterùm etiam fi Patres non legamus de polygamiafuiflè reprehenibs,illos tarnen j idcirco reótè feciflè non confequitur. Nam nc lacobi quidem inccftum,vc qui duas fimul

a.).

fororcs duxeritj rcprchenlùm lcgimus:ncque filiarum Lothi, cum patre concubituinine-que iniquiffimumillud Dauidis pro Siba indicium contra Miphiboièthjneque alia etiam multa.Habuerunt Patres verbum Dei, habuerunt legem naturüe quantumuis corrupts,! qua oporniit conlcientiam ipforum redargui.

Concedo tarnen multa eflcquæculpam Patrû elcuent,ne quis illos exiftimctanob« I inter irapuros illos icortatores vel adulteros numerari. Primiira enim,tollédaï potiùs pro-Patnjtnp». lis,quam turpis libidmisexplendæ gratia, polygamos füiflè plerolque latis confiât: quan» q^uat™u» uis homines etiam nonnullos hac in re fuifle minime fit diffitendum, vt ex ipfius lacobi toieniiüij. Rachelem præ Lia diligentis, amp;nbsp;Dauidis non vna hiftoria liqu et, Solomonem autem amp;nbsp;2, pleroiquc ipfius lücceflbrcs non ell quod à magna incontinentia excuièmus. Deinde quanuis exempla maiornm non efficiant quominus peccatafint pcccata, tarnen leuior efteorum culpa qui peccant eorum hominum excmplis,quos alioqui ian6losamp; honeftos * fuifie confiât,quam qui primialiquid audent ambigente conicientiajudicandi enini lunt illi iudici j potiùs errore quam aperta improbitate vel de induftria peccare:prxfcrtim quo-tics exemplorum multitudo effecit,vtpcccatum quâdamreiindiflèxentis veluti ipccicm 5 induerit,ficut in polygamia faólum efl. Prætereà non inuitus agnofco Deum in politic Ilraelis, atque adco in illis populi lui primis audoribus,ad polygamiam veluti conniuerc profila dementia voluiflc, non modó earatione qualibcllum Diuortij permifitf quef^ tarnen nunquam limpliciter probauit ) lèd etiam vt prxflandæ fiiæ fidei de innumerabili multitudinc ex paucifiimisoritura , quendam aditum hoe etiam modo fibi patefaccrec.

Etfi autem bene vins efleo Patrum fado Dominus,non confequitur tarnen nullum m e* re ftiiflc peccatum,in qua Patres à Dei verbo deflcxerunt.Sic delegit fibi Solomoncm Do-i,.Sain.ii.io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen probauit Dauidis cum Solomonismatrc coniugium, vtpote quod di-

Obieftio i. fertè rcprchendat:cuiufinodi multa exempla proferre ex Sacris hifloriis poflemus.Hîc'^f* ro fi quis roget, quid igitur fentiam his Patribus fadum efle quos in ilia polygamia Refponfio. ueraflè,ncc ta»en poenituifTelegamus: refpondeo, quod perfeuerarint,amp; eiusfortaflis

Jos non pocnituerit, idcirco fadum quod hoc fiium peccatum non fatis incelligercnc, ob cas quas diximus cauiàs.Ncgo tarnen hoc illorum fàdum venia no indiguifle. Etfi auteni ad mifericordiam requiritur pœnitcntia,tamen non necefTe efl fingulorum peccatotum exprefle nos pœnitere. Quam multa enim non rede fiunt,qua: tarnen federate non agi* mus,fed duntaxat non fatis erudita cÓlcientia?amp; quàm multa funt,quorum obliuifcimuit Quum autem Patres illi fefe in omnibus vita: fuæ partibus miferrimos efle pcccatorcs c-• tflm atque ctiam agnoucrint,non dubium eft quin hæc illorum pœnitentia, amp;nbsp;Edes m venturum Chriftum, ipfos feruauerit. Denique ctiam fi Patres ex prefTis verbis non runt à Deo de polygamia teprehcnfi,dico tarnen variis Sc acribus pœnis fàtis aperte fui demonftratumquantoperè illam improbaret. Hincilla Saræ Sc Agaris contentio,qu^^ non tantum eiediomatris,fedetiam Ifinaelisexheredatio confèquutaeft. HincDî^ Rachelis rixæ Sc æmulationes, itemque Annæ Sc Phenennæ : idque ctiam ex Tragicis muleis faffiiliæ Dauidis fceleribus, Sc multorum Regum luda triftilEmis exemple Obieftio t, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obiicit tarnen Ochinus diflidia ctiam fuifTc inter Efàu amp;nbsp;lacobum, Sc frcqne»“*^^’

teftibua»|uoque Comicis,litcs inter fberos Sc nurus exoriri,ncc propterca tarnen da^ Rcfpoaiîo. otAvtïxwcu» neque affinitatem quæmatrimonio contrahitur. Ego vero minime m

quin hoc verum fit. Dico tarnen huiufmodi lites, ex fbla hominum improbitatcjbo^^^ tem ex re ipfä,exoriri, vt in polygamia accidit.Neque enim Cain odit Abclcm beqgt;b ai amp;nbsp;17.41?. lacobum aliam ob cauiram,quam quod ipfi peruerfi Sc improbi eflcnt,adcó vt fiios ctiam patres delpicerent. Æmulatio autem inter illas muliercs cx co ipfb orta eft,quod vna a -

*’'^****-' vvuiuaivui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uvu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« .«

Secundum, AItetLim Ochini argumentum eft, Quod nulla expreflà lege polygamie prohibca-Rcipon.i. tur. Ego veto reipondeo non efle fcriptas leges de rebus omnibus, quod ipfi ' confiilti minime diffimulant. Relinquunt enim multa Legiflatores omnes quæ ex con quentiveilicerevel non liccrefacile iudicatur,Idautemvel maximeapp^retexpnffi ante diluuium fèculi Sc proximorum temporum hifloria. Neqj enim iis tcinporibus(qu legibus ab ipfa natura, potiùs quam ab alio vllo Legillatore pofitis regebantur) fenp«

Gcn.s.j. flliam legem inuenimus quam de homicidio : amp;nbsp;tarnen ludanurumfiiamThan) G:n.îS.34. (Qnam adulteram efle fiilpicabatur,quoniam videlicetpoflremum fiium filiuni ci e

2 derat ) flammis adiudicat. Porto quæ ratio damnat ad ulterium cum muliere figt;Iuwgt; nat adulterium cum muliere fbluta, damnat multô raagls polygamiam. Pr^cc^’fl

* * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çniiH

ET D 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'3

cnim quo J Dcus vagas libidines prohibée,peculiarem rationcm efle oportet, cur grauius pcccec,qui quum ht alterius maritus rem habet cum foluca,quàm qui (olutus cum lôluta Icorcatur. Ratio autem hæc eil, quoniàm illc non in icCc tantum , fèd in iùam etiam v-xorcm peccat,hic veto non item.Ft rurihs illc ideô in vxorem fuam peccare dicitür,quo-niamcorpus hium quod vxorimancipauit,lcorto iure tradere non poteft. Sic autê argu-métor à comparatis.Sipeccat maritus, qui abique commercij diuturnioris ipeautvolun-tate cum (blutacoit,multo magis peccat qui hdem vxori data violans,altcri (e(c perpétua côfuetudinis vitæ obligatione tradit,vt fit in polygamia.Itaq; naturæ lex adulteria amp;nbsp;fur-ta(ûiipfius prohibons,polygamiam quoque euertit. Sed amp;nbsp;iplâ ordinatio coniugij à Dco perferipta polygamiam prohiber à confcquenti.Nam qui funt caro vna,tunc vna elTe de-finunt,quum altera pars cum tertia quapiam carne vnum fit,quæ non cft vtriulque illius communis.Vxorem autê (üam fuperinduda priori,certum cft fieri vna carnem cura ma-* rito duntaxat, non autem cum priore vxore : ex quo efficicur iftiufmodi maritum, dum fitvna caro cum fuperinduda, dchnere vnam efiè carnem cum }?riore, aut certè velnti in duas partes diieerpi, vt neutra totum habeat, (èd tantum dimidium. Qiud igitur illis ficret, qui plures etiam vxores duabus habcrenr’quotam illi (hi partem primæ vxori rclin-querent?

Aliud Ochini argumentuhuiufmodi eft. Dicit Dominus Dauidi per Prophetâ Na-thâ,Dedi tibi domum dominifui,amp;; vxores domini tui in finûtuum.Daiiid ergo videtur auftore Domino plures habuiß'e vxores. Reipodeo nufquam legi Dauidem accepilTe fibi yxores ex iis quæ Saulis fuerantîQiiôd enim diuinant Rabbini intclligi hoc loco Æglam amp;R.ifpâ,quæ primùm Saulis deinde Dauidis vxoresfucrint,commentitium eft.Nulquam enim dicitur Ægla Saulis vxor,amp;: Ri(pa quidem narratur fuilTc Saulis côcubina,nu(quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

verô Dauidi nuphftè. Deinde fi valerct Ochini argumentum,profeélô non tantumPoly- i * g.amiani, (èd etiam inceftus probater : fi quidem conlànguinei vxoris,eq^em gtadu iun- • guntur viro,quo ipfi vxori. Itaque non magis licuit Dauidi ducere vxoris fuæ Micholno-ucrcas,quàm (uam ipfius nouercam.Ex hoc autem vtroque refpo'nfo e(ficitur„quanuis lo-cutio ilia IN SI N V M T V V M propriè amp;nbsp;vfitatè de coniugiis dicatur, illo tarnen loco poteftatem tantum amp;nbsp;imperium declarare,ficut etiam interdum Latini feriptores hac lo- • quendi formula vtuntur:ac(î diccret Dominus, Tradidi tibi omnes dom’ini tui facultates, ne exceptis quidem eius vxoribus, vt eas in manu amp;nbsp;poteftate habercs, ach tuæ ipfius v-xoreselTent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Qmrto loco fie colligit Ochinus. Cauetur in Lege, vt fi cui duæ fuerint vxores,vna Qiunum. quidem dileda,altera exo(â:amp; exo(æ narus fueritprimogenitus,non polTit pater filium di lecbe primogenitum anteponere exofe filio.Atqui fieri poteft vt ilia exo(â quæ prior liberos (ùftulit,pofterior tarnen nup(èrit:ex quo cfïicitur vtriulque matrimonij liberos paritet légitimes e(re,ac proinde pofterius matrimonium non minus approbari quàm prius. Re(^ Refpôtitîo. pondeo vt fuprà,Deum toleralTe in populo fuo polygamiam, ( quanuis earn ntmquam ap-probarittanquamlegi (uæ conientaneam ) ideôque in parentum (ucceifionibus meritô habitos fuifie legitimes, etiam qui ex (ècundis aut tertiis aut alÜs dcinceps vxojjbus nati effent.Sed quid hoc ad conlcientiæ forum?

Quintum Ochini argumentum fie habet. lubetur in lege frater cxcitare fratris fine Quintun?. fabele defundi (cmen,nec additürexceptio,nifi iamanteavxorem habuerit,adeô vt hac Dcut.ts s. lege polygamia etiam præcipivideatur.Refpondeocxceptionem illampcr fefatis intelli- Refponfîo. gi quia probabile non eft voluilTe Dominum vt quiipiam fuum ipfiüs (emen, arque adeô vxorem (uam négligeras,alienum fernen excitaret, (cd voluiflè tantum fratrê in demornii locum (hbftitui. Id autem manifeftè indicant verba legis si s i M v l ha b i t aIe-Rint fratres:quibusverbiseosexcipiapparetquivxorem,acproindefamilias(c-orhm diftindas habebant. Quid fi prætereaexcipiam quod verum eft,(pecialematque i extraordinariam efte hanc (peciem?Nam alioqui non modo fimpliciter prohibetur, (èd e- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tiam damnaturvt inceftuofiim eiu(haodi coniugium.Itaque hæc Ochini cocluho fi firma Leuic-ig.ii. fucrit ad inceftum nonminus quàm ad polygamiam. probandam valuerit.

Sexto ficargumentatur Ochinus.VultApoftolusEpiicopumelTevniusvxorisvirum, Seitum.

ex quo liquet aliquos rum fuilfe in ecclefia polygarHos,quos tarnen Apoftolus no arcet ab Ecclefia,(èdduntaxatabEpifeopatu. Mihi vera’dubium non eft quin multieo tern- RcfponùV pore polygami in Ecclefia fuerint,tu ex ludæis,tum ex Gentibus,quanuis rara fempcr fue-tintin Occidentepolygamiæiftiu(modiexempla:(èd qui iam turn effent polygami quum

a.ij.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PO LT g A M I A,

Chriilo nomen datent, quos tarnen an Ecclelia non abieftis pofterioribus vxoribustc-merè admilèrit,nolim fane affîrmare. Verùm vt eos fuilTe toleratos demus, hadenus lâl-

tem vtinuitas vxores dimittere noncogerentur, noluit tamen Apoftolus ex iftonim numéro deligi qui minifterio Verbi fungerentur, nimirum quôd infamis etiam in illis effet polygamiajminiftros autem cfTe oporteat,quoad eius fieri poteft,ttvt5wA«7rT«ç ; nedum vt bine efficiatur quod vult Ochinus. Nam quôd ad eos attinet qui quum Chriftianos fc profiterentur, vna vxore contenu non étant, quid de iis cenfùerit vêtus Ecclefiavel ex eo liquet quod Clerici iftiufinodi nuptiisinterefleprohibeantur,quibus etiam non bene-dicebatur,ficut luo loco declarabimus.

Septimum. Repulfiis autcm à verbo Dei Ochinus ad iftas rationes confugit. Si concedcretur, Refponfio. inquic,poiygamia,nó ira crebra efl'ent diuortia. Id ego veto prorfus inficior. Diuidit enim •polygamia mutuum coniugum amorem,quern fingulares nuptiæ,inter honeftos quidem coniugeSjfouent.

odauum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim, inquit rurfiis Ochinus, numerofior eflet generis humani multiplicatio.

RcTpanfio. Refpondeo,quærendam efle prolem legitimis modisznee mala efle nobis facienda, vr bo

na eueniant.

Nonum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JExcipit ille,admiflos tarnen olim fuifle polygamos ad baptifmum, quod fieri non dc-

Refponfio. buit fifcortatores vel adulteri habiti eflent. Refpondeo eiufinodi polygamos etfi no pro* baretureorum fadum, minime tamen inter fcortatorcs vcladulterosftiiirenumcratos.

Plurimùm enim intereft inter fcortatorem vel adulterum qui non nifi contra confeien* tiam peccat,amp; euhi qui aliomm exemplum fequutus,plures alioqui honeftas vxores prius,-duxerit quam fe in ea re peccare intelligeret.Demus autem Ecclefiam ad tempus tolerai-le quod infedum reddi non potuit nifi pars vtraque vitro confentirer,an proptereapoly* gamiam licuifle confequetur?

Pergic tan^n Ochinus,amp; hoc quoque ai^imentum torquet,Vxorem,inquit,babe-re non ell repugnans rationibusad falutcm necelTariis. Ergo neque vxores habcrerepu-gnat regno Dei,ad quod admilTi fiint Abrahamus,Iacobus,Dauid,amp; alij multi polyg^n^’-Refpomr. pxcipio quanuis regnum Dei non fit pofitum vel in coniugio vel in cælibatu, nibilonu* • nus tamen abuti nos pofle rebus quantumuis per le indilFerentibus.Sit ergo per coniugium.Manendum eft tamen in Dei verbo, quod iubet vt vni vna coniungatun Deinde quid ablürdius dici poteft, quam licere cuipiam centies aut millics bibere, quo-• ni«m intra modum licet bibere, amp;: neque in efca neque in potu regnu Dei confifhl’P*^^' terea,vt concedam in coniugio non elle pofitum regnum Dei, at certe in eo pofitutn eit vt Dei mandatis oblequamur, in quibus etiam multa de coniugio præcipiuntur. ft nemini dubium efle poteft quin polygamum plures curæ neceflàriô velut in varias pa^c’ diftrahant,quod ipfi etiam monogamo vfu venire teftatur Apoftolus.

Vadccimu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid amplius?nô Gft,inquit Ochinus, res monftrola vt vnicum caput habeat multa,

inembraiffd illud plane monftrofum eft,vtvnum membrum habeat multa capita-flaqi^t Refponfio. in mulieribus improbetur,in viris tamen probanda eft polygamia. Relpondco hacd^i* efle natry^alem ac minime monftrofam corporis ftruduram,quæ ordini amp;nbsp;numero a opifice conftituto refpondeat. Itaquenon minus eflet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vni capiti duos na o ,

quam vni nafb tribui duo capita,quoniam videlicet fingulis capitibus fingulos na^s atm-buit Dominus.Incpta eft igitur ilia Qchini coclufio, nifi forte probarit ficut mulns mcm-bris Vnum caput impofuit Dominus,fic etiam vni marito plures vxores aflignafle.

bïiôdccirtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dicit prætercà Ochinus multos Patres fie loqui de polygamia,vt eä fimplicitcr non

Refponfio. condemncnt.Sed quos patres citat’Leonem quintum,Gregorium lecundum amp;nbsp;tertium, RoTnanos pontifices.Deinde fit hoc in genere refpófhm,examinanda efle Icripta patrum ad Verbi diuini normam,quod Auguftinus exprefle monet inter cæteros, aduerfus c lagianos fcribens faditauit,

Deéirmim- At enim,inquit,miris laudibus eflert Ambrofius Valentinianum,qui quum duas vno tertium. nbsp;nbsp;tcmporc vxorcs habuerit,atque adeo legem vt id licerettulerit, nulquam tamen Icgitur

Nicc^i.ls,ii. nbsp;nbsp;nbsp;nomine vel ab Ambrofio, acerrimo alioqui difeiplinæ Chriftianævindice,vclaquo-

quam alioreprehenfùs.Idem quoque de Carolo magno amp;nbsp;aliis nonnullis Imperatoribus

Refponfie. ac Galliarum regibus f’eribitur. Refpondeo infirmiflimum efle iftud argumentum. tum enim eft quam licentiofi fint interdum in nonnullis Principes alioqui pij Sr religiofi: neque perlcripta funt lingula Epifeoporum dida vel feda. Quôd fi hue deuenien-dum efFec vt probaretur quicquid non fuit in principibus exprefle reprehenfiim,

quid obi tat quominus bapcifmi ad extremam viquc ætatem dilationemprobemus,Con-ftantini magni exernp]o,in quo tamcn Imperatore laudado Græci etiam optimi Epilcopi naodu tcncre non potiicnint? Sed quod EccJefiæ veteris de polygamia iudicium fuerit ex veteribus Canonibus petendum eft,qui digamis bencdici prohibent: nec placuille illam Valentiniani legem iatis ex eo confiât quod vna cum ipfb ell fublata,lient nemo eft olim Sueton.in' inuentus qui illam Antiochi de nouerca duceda, alteram Claudij de fratris filiapatruo Claudia, collocanda lequcretur.

Et haclenus quidem Ochino cæterifq; polygamiæ dcfcnlbribus fie relponlùm.Dein-eepsaueem Iblidis lîrmilq;argumentis illam oppugnabojprimùm quidem petitisàtriplici rempolyga coniugij fine. Nam quod ad prolis propagationem attinet, quanuis in Ipeciem videatur quilpiam plures liberos ex pluribus vxoribus quàm ex vna tollere polie,certum eft tarnen non pofle fieri vt pluribus vxoribus vnus vir debitum Ibluat, quin eius corpus mirum in • niodum exhauriatur amp;nbsp;infigniccrla:dacur.Qjiales ergo liberos polygamus ifte fulcipierivt interca turpilTima nefaria plurima prætermittam.lam verô fi communem vita: Ibcieta-tem lpc6lcnius,quis non vider negligi quod à multis curaturlOmitto infinitas rixas, quas ex æmiilationc oriri necellè eft, adeo vt nulla pene vitæ Ibciecas,nulla tranquillitas fit in polygamia, lient non tantum ex Abrahami amp;nbsp;lacobi hiftoria liquet, verumetiam ex eo i-plô quod de impuro illo Mahumete referunt, quem affirmant in vxoris lûæ odium poly-gamiam fanxifl’e. Denique quum idcirco etiam ordinatum fit à Deo matrimonium,vt ad ucrlùslcortationcm remedium eftet, tantum abeft vt polygamia Icortationem tollat, vt etiam caftos alioqui amp;nbsp;pudicos homines adimmoderatam iibidinem accendat, licut copia cibi gulolbs amp;nbsp;copia vini ebriolbs facit.

Illi ipli certè damnatpolygamiam, quiillam vfurpabant, quodvidere eftinLabanc ^cundum. lacobi focero.Cur cnimobteftatur Iacobum,ne liais filiabus alias vxores lûperinducat,hifi quod iniuriam illis hoc modo faftum iri exiftimabatî

Sed amp;nbsp;Romani Imperatores amp;nbsp;quidem nonnulli inter eos acerrlîni Chriftianæ -pertium ttligionis hoftes veluti Diocletianus amp;nbsp;Maximianus polygamiam his verbis damnant, Neminem ( aiunt ) qui fub ditione lit Romani nominis, binas vxores habere pofle vulgô l.i.c. dein-patet,quum etiam in ediôlo Prætoris huiufmodi viri infamia notati fint. Extant amp;nbsp;aliæ e-iufmodi fanóliones,adeó quidem, vt Arcadius amp;nbsp;Honorius ne ludæis quidé polygamiam Lj.D.Ic üs concédant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;not.in-

Excipit tamcn Ochinus, nec Prætores nec Imperatores illos fimpliciter prohiber lt;jjfcëTd' pintes Vxores, quum permittantconcubinas : lèd hoctantùmvellc vtvnicalitmaterfa- leg.iul.dc ’^'liâs. Refpondco, nos quoque non niti iftiufinodi conftitutionibus Imperatorum pro-phanorum, neque prætorum Romanomm ediélis: lèd hoc tarnen maxime pro nobis fà- de lud. cerc, vtoftendamus polygamiam nihil aliud efle quàm vagælibidinisipfinaturæ hone-flati tepugnantis velamentum, quod homines, Ibla præunte naturæ luce, illam vt infa-

Sed à legibus penitus humanis, age ad làcros Canonas progrediamur, quos tarnen ytmam patribus ad vnicLim Dei verbum exigere placuiiTet.Ij certè digamos, id Âl,vt ipli Can.^poii. ?qunncur,’7i'‘çc/bOT5z4yttÿilt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fiueo’Àftsc/çTâ.^tp/ÇeroyUOTçTForTaçarcentab Eccle- *7.Ncocx(.

'æ Ecncdièlione -, amp;nbsp;duriflimis ’b^Ti^otç multant. Sed excipit Ochinus Canonas tarnen obicajo. Os vetuftiorcs puriores,fimpliciter non prohibere nec dilToluere digamiam. Relpon- Rcfponfi». deo Veteres Canonas ne de inceftis quidem nuptiisdirimendisagere: turn quia Ciuilis ctatMagiftratus munus lub Imperio Romano leges ferre de diuortiis, turn verô multo^

quia verbum Dei amp;nbsp;iudicium Ecclefiæ pœnitentiam infligentis,fufficiebat adrwo-nendis eiufmodi polygamis vt ab illicito concubitu abftinerent, quum nulla fit pœniten-tia corum qui in peccatis pcrlcucrant.

Prætcrea rem alienam nemo inuito'Domino poteft bona confeientia altcri donate. Q^atum. » it auté non habet in poteftate lüu corpus.Ergo illud alteri macipare no poteft, cuius vfu i.cor.7.4. ^0 ad tempus quidem alter alterum fraudare poteft. Sed excipit Ochinus pofle virû cum Obîcftio, ptiore vxore contrahentc,hanc adiieere conditionem,vt alia lùperinduccre fibi liceat,amp;: poile quoq ; prioré vxorem iu ri fiio rcnunciare,vc altera poflit ex eius cofenfu luperinduci •eut Sara fuam AgarêAbrahamo,Lia amp;nbsp;Rachel lüas ancillas lacobolùbdiderut.Ego verô •^elpódeo hanc elle coniugij natura vtincludaturpaélum de indiuidua vitæ colùetudine, niutuô felè in folidum alter altcri vtendum tradat. luquc fi addatiu ilia exceptio,con

a.iij.

6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P O LT(j A M 1

1 iugium ncn crit,nec duo fient vna caro, fiquidem tertiæ locus relinquitur. Deinde,iuri quidem fiio quiipnm renunciare poteft,ac non alicno.Coniugij autem vinculum non a-itringiCLivvno concrahenciumconlcnfu,lcdniultómagisipfius Deivtrunquc coniungen-tis aucHoricate : cui nihil detrahere potefi; mutata concrahentium voluntas, quum dicat j Ciu'ifius, Quod Deus coniunxicjiomo non feparet. Prarerea, quum iuri Iho quilpiam renunciau,diligenter confiderandum cfi:,quo vlque ius illud protendatur.In coniugioau-tem,alter aiccrius corpus fic poffidet,vc eo quidem vti poflitjad aliumvero liio arhitratuillud transferre non item, manente nimirum penes Deunt diredo dominio, qui cnani v-4 fum illius certis conditionibus definiit.Ex bis autem etiam illud conlcquitur, Sara itemq;

Lix amp;C Rachelis faclum culpa non carere,nec in exemplum trahi oportere.

Scxaiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ged agc,expcndamus primant matrimony infticutioiiem: priment quidem obfer-

uemus vnant cum vno à Domino copulari ; mox dicere Adamum ,hoCnvnc os ex oifibus meis; Deinde illud quod iequitur ,et adhærebit vxori svae: ( nott,v X ORiBVs svis)amp;illludquoq;,ERVNT Dvo(non, p lvres) in carne vna: eux omnia nianifefte polygamiam euertunt. I raque ntiris medis ccnatiis eft Obieftio I. intpurus Ochinus hunc locum nobis extorquere.Nam ( inquit} ctiamfi Deus vnant cum vno con.iunxic,fingula tarnen Dei fada nos non obligantablquccxprelibipfiusmandato: alioqui,dicendum fiierit vtendum nobis efle veftibus pclliceis, quoniam eiulmodi vclle Dominus Adamum amp;nbsp;Euant induit:neque celebrandant nobis elle cœnani Domin:,niü vcfpcrc,in aliquo cœnaculo, inter duodecim Itomiites,panibus azymis, amp;nbsp;paicnæ fcilo.E-Rcfpon.i. nbsp;nbsp;nbsp;veto primùnt rcipondco nos hîc non confiderare fimpliciter quod vnus tum vnaiuc-

ritaDcoconiundus,fedeafintulconiungercquæfequuntur,nempe et adhæRe-2,BIT VXORI SVÆjET ERVNT DVO IN CARNE V N A, DeilldedlCohitC VCF-ba ADHÆREBIT VXORI SVÆ, fignificatc expreffum Dei mandatum : ifh '’cro ERVNT Dv^ IN CARNE VNA cxprcHamDcibencdidionenicontinere,lcdquæ ad duos tantum pertincat. Præterea quum hoc Dei fit dunt fumimais pro certa oninis le-gitinii niatrimonij norma, tres fcquintur Diuinæ voluntatis interprètes omni exccptionc ntaiores.Priniùm enimMalachias propheta difertè hoc ipfiim incukat,his verbis aduedus Malach polygamos vtens,Nônne(inquiE)vnuntfecit?amp;: tarnen ei non deeratipiritusabundanua.

Et cur vnum fecit? quærens ièmen Dei. Itaque ibi pronunciat Dominus tolerabilins care qui vxores priores abiiciunt, quàm qui illis retentis alias iùpcrinducunt. Ipiê autem Qitriftus filius Dei de diuortio dilTerêsjquo negatmatrimoniû in foro confcieiitiæ vnqua fiiifie diflblutum, ludæos reuocat ad illud Dei fiadum taquam ad certam nbsp;inuariabilcm

matrimonii régula: amp;nbsp;ilia Mofis verbaexpendit, M a s c v l v m e t f oe m i n a mn(gt; F OE MIN A s) c R E A VI T.Indent Paulus alludes proculdubiô ad ilium Mofislocibdiicrte i.Cor.7.1. icribit, Vnufquifque svam vxorem ,amp;vnaqua:que svvm virvm habcat. Poquot; 4 ftremoquôd adillam Ochiniobiedionent attinet de Cœna Domini amp;:vcftlbuspelli’ceis concedoéngula Deifada nos needebereièquiper omnia,nec etiam podeii maxime vc-limus,quoniam non quicquid fecit,etiam faciendum præccpit. In præceptis autem Chn-fti, ciiii^odi cft illud hoc facit e ,dicoaccidencarias circunftantiasàreiplaedc diibnguendas.Hoc autem vel ilîo tempore,loco,panc,itumcro Coenam celebrarc,circun-ftantiæ funt quæ nccelTariô variantur: in quibus danda eflduntaxatopéra,vtrite èc ordi-ne ontnia fiant,eo videlicet teniporc51oco,pane,numero,qui maxime conueniant.Sed panera amp;nbsp;viuuiti lumere amp;nbsp;bcncdiccre:panemfrangere,dare,accipere,manducare : vinum itideitt cum benedidione tradere, accipere amp;nbsp;bibcre, ilia demum funt quibus confiât ia-cramentalis adio,quæ proindc prætermitti nec polïùnt,nec debent.

obieftio 1. * Sed rurfus ad iWwà^Adhisrehit vxony«lt;«,rcipondet Ochinus,icriptum etiam cfic, Di-tuLint, ac proinde illis verbis non videri worum multitudinem prohibcri, Refponfîo. nificx hocctiaitt colligaiitus vctari neplures proximos diligamus. Relpondco nosnon fimpliciter confiderare verba iHa,rxôri7«æ,fed totam illam (cntQ-nzi^rri-yô/dh^rebirvxiin fignificaturpeculiarisquædam coniundio multo ardior,quànt vllum vel iangui-nis vel vulgaris amicitiæ ac focietatis vinculû : vtpote quæ banc vint habcat, fient expomt i.Cor.7.4. Paulus,vt alter in alterunt ièipfum transferat,Sôalter cualtero totus cohæreat Hocautem fieri non poflèt,fi pars vna mariti cû vnavxore,altera eu altéra wore cohæreret,quiaduî vxores non pofiunt in folidû vnius niarid corpus poflidere:quoniam realis,ipfiulquc aoco, vcloquuntur,fadi eft mutua iftacorporum coniundio.Aliud autem efl: dilcdio proximb quæ,quum in animo amp;nbsp;voluntatis confenfù tota pofita fic,multicudine eorum quos ami' muS)

®us non impediturnmo quodammodo adaugctur.

Præcerea ad illud,£r«»/ duo in carnc vna, refpondcc Ochinus, Moicn particulam il- Obiedio 3. lam non cxprcB'iiïc. At ego refpondeo blaipheinam efle hanc Ochini exccptioncrn, ecfpona. vrpote qnæ aducrfus Chrilïuin ipfum torqucatur. Dico prætci eahæc verba vel Adami i coniugio non coniienire ( quod ert diclu ablurdum ) vel de duobus intelligenda elle non de pluribus/quanuis Moics duorum nnmerum non exprelTcrit) quum tune non extarent plures homines quam illi duo,videlicet Adamus amp;nbsp;Eua.

Sedvult Ochinus hanc eile illorum verborum fententiam, vtviriubeaturdiligere oSicflio^ viiamquanque vxorem fuam, iicG eadem cum ipló caro idémque corpus effet. Ego veró Rrfpon.i. credendum eile dico Chrifto non Ochino.Chriftus autem illam particulam expendi iiibct,ex qua colligit eum effe adulterum qui dimiffa priore vxorc,excepto adukerio,alteram ducaoquod quum ira ht, multó certc grauius peccare dicendus eft qui plures hmuF vxorcsiiabct.Nego etiam hanc effe verborum Adami fententiam, quam Ochinus com- z ni!niltitur,ièd hanc potius,Deum Cic bcncdicere duobus matrimonio iundis, vt duo effe dcfinant,hcut cx verbis Mohs iplè Chriftus colligit.

Rurhim obiicit Ochinus Icriptum etiam effe,vbi duo confenferint hiper terram, ncc Obicaio ç. tarnen inde poffe colligi, non liccre pluribus quam duobus confentire. Quah vero dica-mus vbicunque occurrir hæc particula ^Z«ö,maiorem numerum excludi.Cur autem Chri-hus co loco duorum vel trinm meminerit, manifeftum eft, nempc non vt maiorem numerum excludat, léd vt oftendatiè nc duorum quidem vel triumcolcnhim ac hdem ne-gligcrcjVt diieat Ecclcha etiam ad l'ummam paucitatem redaffa, Cc Deo nihiloeninus cu-ræcffc, amp;nbsp;minime irritas eße faas preces.Apud Molen autem duos non plures coniungi, duobus non pluribus bçncdici,nc ipfe quidem Ochinus inheiari poflît : Sc Chriftus hanc vult effe omnis legitimi coniugij normam.

Obiicitprætereaidem Ochinus illud exLuca, Multitudinis crcdeiijiumcratcorv- obicÂiôg, num amp;nbsp;anima vna:ex quo colligit poffe quempiam cum pluribus vxoribus vnam carnem efle. Refpondeo ablùrdiffima hæc effe, quum plurimum inter fe différant animorum amp;nbsp;' nbsp;nbsp;’°'

corporum coniundio.Iam enim antea diximus nihil impedire quominus voluntate af lectu cûmultis cohæreamus, ira vt nimus non diftrahatur, heut animus lonathæ dicitur conglutinatus cum animo Dauidis.quod tarnen vix ac ne vix quidem heri poteft,h inter fe diffideant quos amamus : quo lênlù Dominus dicit non poffe nos duobus dominis 1èr-uire.Sed in corporum coniun6lione,amp; vfu,quem vocant,reali,fieri non poteft,vt vir effm * priore vxore in lôlidiim cohæreat,h ad pofteriorem quampiam lêfe adiungar.

Denique hc excipit Ochinus, Si in fcortatione duo fiunt vna caro,etiamfi Icorrator obieftio 7. fitcumalia muliere matrimonioconiundusimultômagis quilpiam cum lècunda vcl ter-tiavxore ( fie dcinceps ) fict vna caro. Ego verb hoc argumentum iniplùm Ochinum re- Refponfio. torqueo. Concedo enim fcorcatorem cum feortovnam carnem fieri, fed addo quod rcti-CLiit Ochinus, Icortatorem quia cum Icorto fit vna caro,dchnere efte vxoris iftr carnem: quæ caufi ctiam eft cur propter adulrerium potihs quam propter idololatriam ( quod tarnen Icclus longe maximum eft) diuortium concedatunquianimirum potefta^iquis elle idololatra, amp;nbsp;tarnen vxoris fuæ caro:lcorti aute amp;nbsp;vxoris fuæ caro fimulelle nemo poteft. Sic igitur argumetor: Si adulter définit elle vxoris lûæ caro, multb magis idem ftatuedum eft de polygamo, quoniam videlicet adulrerium committere'non eft coniunttum cum indiuiduæ vitæ paflo, ac proinde adulrerium natura fui non tam répugnât matrrmonio quàm polygamia.

Püftremô, pronuntiat Chriftus eum mccchari,qui dimiffavxore fua( exceptani^i- septimum, rum caula adulterij) aliam ducat. Atqui fiplures fimul vxores habere liccret, non com-tnittcret adulrerium quilquam aliam ducendo hue priorem repudiaret hue minus. Ergo prob.ibctur polygamia. Vult ramen Ochinus moe^iandi verbum nihil aliud declarare quam adulterij occafionem illi dimiffæ priori vxori præbere.Sed quis non potius Clirifto credat vtrumque fimul dicenti, nempe eum qui excepta caulà adulterij vxorem dimittat faccre vt ilia mœchetur : quod fi præterea vxorem duxcrir^mœchari? Deinde quomodo z illud ita explicable Ochinus quodeftapud Marcum,Itt ôutIijÙ-,

penique verbo nomine 'idiav in hac Apoftoli lententia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tZu)ioviè yti- O^lauum.

liütçji Tov tdtov multitudo maritorum amp;nbsp;vxorum tarn aperte prohi-betur,vt polygamiam,meo quidem iudicio,nemo nifi præfraftus^amp;impudenrer cotumax lueri poffit.

a.iiij

DE TO LT G A M IÂ

Nonuum. PoftrciTiô confidcrciit làltem ifti polygamiæ defenforcs, quid de hac re ûpientcj L Androm. liomincs iudicarint,ex iftis Euripidis fententiis,

oùefi jS ^Àoy

'yujJttj.Kcî'i oJt ^p’iv tïv'ietç’é^iv, eiç fMOJi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kti/srp/v

'^Tip^vcnv^clçtç fjw gt;(çf.Kai; o/tiamp;v

Ec ruriùs, TicT a/

A()i[pèm/vi:n:ÿ

Oes''Koç^ç, E’ e^v jüSp oIkuv, A.vcirfjS^éiç Ts AüWç.

Cuiufmodi alias (cncentias multas alij obferuarunt.

Cætcrumamp; illud obleruandum eft,hac ipecie polygamiæcomprcJiendinoneos tanminquipluribuslîmulvxoribusvcuntur,fêd eciamqui vnaaliam obcaufamquàm MittJi.ij».?. nbsp;nbsp;adulterium repudiata ( qua de re füo loco dicemus) aliam dicunt. Quum enim min*'

feftè dicac Chriftus eiulmodi homines mœchari,confiât prius vinculum in foro contain tiænrmum permanere, Quodautem Pontifîcij etiam ad nuda fponfàlia boccxtendunG hatlenus verum cft,vt polygamus cenfèatur qui vna fîbi defponfà,neque legitime dircm-ptis fponfalibus,aliam fîbi dcfpondet,aut etiam reipfa coniungit. Sponfàlia enim ven’*n elfe coniugium (etlî non de fado,tarnen de iure,vt vulgo loquûtur) vel ex eo liquet qi’O“ Dc11t.11.13. mulicrem alicui defponfam violans, punitur vt adulter, ex lege Domini îSilibcHo*^*' uoi tij in fponfàlibus quoque opus fuilTe coUigi potcfl ex lofèphi amp;nbsp;Marix virgi***^ hifloria. •

De altéra Polygamie fpecie.

Contrail •- L T E R A polygamiæ fpecies efl, quum quis fbluto rite matrimonio aliam ducJP ram polyga nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nonnulli in quibufuis fîdelibus damnant,vt præ cætcris Cathari amp;Montan*'

«gumenta Hæiquorum facüê princeps f it Tertullianus,vir alioqui maximusmonnulli veto in Clcto Tertulliafl, d»ntaxat,qucmvocant.Nos autem è contrario id omnibusChriflianis fèmpcr bonacon-tîone^^^'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;licuilTe ac liccrc conftanter ex Dei verbo affirmamus. Ac primùm quidem Tct'

tullianijdeinde etiam cæterorum argumenta fîgillatim refutabimus, veram fententiam poflca firmis rationibus probaturi.

Primura. Camalc quiddam efl(inquit Tertullianus) amp;: pudori repugnans matrimonij petitio:contraverô fpiritualius diuinius quiddam efl, in vno matrimonio acquiclccre, Refpon.r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EcclWfîa vnum Deum pro marito füo credit amp;E agnolcit. Rcfpondco honeftas qno'

que Se fândas elfe nuptias, lîcut pronunciat Apoflolus y abfque vlla diflindionc,iiuc pr*' mæ fiuc^epetitæfuerinr. Quod fi credendum efliis quæ de lofcpho Mariæ virginis manto plenquc veteres tradunt,volucrit fànè Chriflus quamuis non ex fècundis nuptüs (vt qui ne ex nuptüs quidem natus fit ) tarnen in fècundis nuptüs nafci, quod efl rnagm**^

Hcbr.13.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornamentum,quum nufquam reprehendantur,imôgeneraliter,quemadmodiim

dixi,nuptiæ vtünpolIutæSôhonoratæcommendentur. Deinde,vthoc,quàmilludpet fc diuinius efic vitæ genus Tertulliano concedamus, quis tarnen propterea illicitumcfle dixeric,quod minus ell fpiritualc? An enim obfècro, quoniam excellentiuscflfcrmoniSi pr?cihus vacate in Ecclcfia Dei, quàm cerdonem cfTe vel negociatorem, idcirco iflas ar-

Gcncf 118^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illicitas Se ncfaria,s damnabimus? Quid autem initiô dixit Dominus hac de rc?Non

’ ' efl bonum ( inquic) hominem fblum elfe, id efl (vt res ipfà oflendit)abfque vxoris adiuto-no.Ifta verô fblitudo an non etiam cos comprehendit,quorum vxores obierint?Quod aii-tem excipiunt nonnulli didum id elTe ante peccatu,non modo pro illis non facit,vcmm-ctiam noftræ caufx magnopcrc fixuet. Nam fi peccatum hac vitam plurimis maximifquf difficultatibus amp;nbsp;incommodis obnoxiam reddidit, co fànè magis requiritur adiutoriunii ' cuius opera commodiùs vitæ huius curfus conficiatur. Quid autem ad illud refpondcbit Tertullianus,quod non modo vtilcm Se iucûdum facit legitimi matrimonij vfum, verum etiam plane necefiarium ? incontinentiam dico Se vflionem, cui remedium elfe coniii-i.Cor.7.x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex Apoiloli verbis manifefló liquet.Efl autem coptinentiæ donum non à natural

neque

ET DITORTIIS.

ncquc a voluncatc per le, fed à mera gratia : ac proindc non omnis incontinentia dam-nanda cft,quuni milii quidem fit veriiimile,etfi ante peccatum nulla fuit in mutuæ con-iunâionis appeticione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen ne primos quidem illos noftros parentes, quum ad

matrimonium effent diuinitus vocati,continentiæ perpetuæ donum habuifle, cuius ni-mirum nullus fuiffet vfus.Præterea fi fpiritualius eft in vna acquiefcerc, quàm matrimo- y niiimpoft vnammortuam repetere, fane multô magis ctiam fpirituale efl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mane-

rc quàm /{ptdj^yupvjefïè. At fi damnadæ fünt idcirco fècunda: nuptiæ,cur non etiam pro-pcer nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficut récurrente fame amp;:fiti ftulti hominis fuerit repetitum 8

cibi amp;nbsp;potus vfum reprehendere, quia videlicet naturales non autem voluntariæ funt cibi amp;nbsp;potu^ appetitiones,quas nifi moderate fâltem expleas, mortem confèqui neceffe fie: eâdem certè ratione cfficitur illos non minus infànire qui récurrente mutuæ coniun-ftionis cupiditate ( recurrit autem ad vftionem vfque, in iis omnibus qui donum conti- • nentiænon habent) repetitionem matrimonij damnant,quum hæc quoque appetitio in fuo genere non minus fit naturalis quàm fîtis aut fames: amp;: nifi vftioni tempeftiuum re-medium à Deo conftitutum adhibeas,pcriculum multô maius,ncmpeamittendire-gni cælorum, fubeatur. At enfin,aiunt,ifta matrimonij repetitio eft magnæ incontinen- obicôia tiæ argumentum.Ego verô primùm omnium dico id perpetuû non efre,quum qui plurcs vxores duxit,amp;multos annos pofteacælebs vixit,continêtior meritô fithabendus,quàm quicum vna ad extremam vfq; fènedutemfuit coniunélus.Sed vt ita effe demus,fi nemo gf rnianèChriftianus eft nifi qui continentiæ donum habet,fane vereor ne non modo ad fummam paucitatem reda(fta,fèd etiam abolira iampridem fuerit Ecclefia. Imô vbi fiierit ante diluuium,amp;: tot poft annis,Ecclefia? Et quo tandem iure Abraham,alioqui in Agare non Omni culpa vacans, duda poft Saræ mortem Cethura gloriofùm illud Patris creden-fium nomen non amifèritîEft tamen,fateor,(quod amp;nbsp;res ipfà couincit) magnain hac hu- 5 mana imbecillitate et’TO^fa,atque etia fœditas,fed quæfquum in ipfà re noi^hæreat,amp;: fih-gulari Dei bonitate,qua legitimo coniugio ab initio benedixit,excufetur ) non impediât turn primarum,tum etiam deinceps repetitarumnuptiarumtt;Ktfayt(pt',qùas alioqui Spiri-tus fan6lus,nunquam præciperet.Denique quodaffert Tertullianus de Ecclefia, vnicum Deumfponfumagnofcente,veréquidem,fedadmodumimperitèdicitur. Quumenitn • ^eque Chriftuslponfus,neque Ecclefia fponfà vnquam moriatur,mirum non eft nullum

locum repetitisnuptiis relinqui. Quorfùm autem hæcadhuiusvitæimbecillitatem?

Affinent igitur ifta ad priorem polygamiæ fpeciem : ifti verô pofteriori de qua nunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

fcrimus,nullo modo conueniunt, quum in repetitis nuptiis, non minus quàm iniis quæ pumæ contrahuntur,vnus cumvnaconiungatur, aeproinde Ecclefiæ cum Chrifto fpiri-tualisconiunéfioniS/Mvç^ô/oyamp;inhisamp;inilIiscluceat.Quidjquôd vniDeoEzechiel vxo 10 res duas vno etiam tempore, Oholam videlicet amp;nbsp;Oholibam collocat? Quid,quôdapud Paulum dicuntur fideles Chrifto non nifi priore marito mortuofpeccato videlicetjnube-rerSed de hisplura ctiam deinceps. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Pergit tarnen Tertullianus, amp;nbsp;inquit, Quum dicat Apoftolus bonum effe homi-m mulierem non tangere, amp;nbsp;nuptias non nifi pene inuitus concédât, id que ex ^umana deiaeÿ, æftimatione potius quam ex diuina authoritatc, poftea quodammodo reuocans quod ex Jreceffitate indulferatfquia videlicet melius, id eft minus malum fit nubcre quam vri ) o-pofiuerit autem nos tot feculis proficere: omnino putadum eft Spiritus fànéti afflatu régi Qiri nuncardius quiddam amp;nbsp;perfedius à Chriftianis exigunt, quum neceffitatcm illam ceflare iam oportuerit.Refpondco Bonum illic non opponi ei quod fit vitiofum amp;nbsp;Dei vo- R cfpon.i. funtati repugnans.Nam fi ita effet non modô repetitæ fed primæ etiam nuptiæ vel effent ^diabolo ( quod aperte falfum effe,liquet vel ex eo quód matrimonij prohibitionem Pdti-fus vocat doElrinAm ds.monioruni} vel ita effent deprauatæ vt à Spiritu fando nuquam lau-uarentur. Bonum igitur non aliud apud Apoftolum declarat quàm id quod commodum cit,amp; ad hanc vitam abfque diftradione tranfigendam accommodatùm. Deinde ne hoe t quidem refpedu vniuerfaliter amp;nbsp;fine exceptione intelligendum effe affirmo illud Apofto 1 didum,fed eorum tantum habita ratione,inquos coUatum eft continentiæ donum. Id autem ipfó mox declarat præcipiens,vt propter fcortationem vnufquifquefid eft quifquis yitur,quia continentiæ donum non habet) vxorem fiiam habeat : nunquam id certè fiia-urus nedum præcepturus, fimulierem attingere fiue primis fiuc fecudis nuptiis malum, oc eft vitiofum,amp; Dei voluntati repugnans efïèt, quum non fint fecienda mala vt bona cueniant. Peraertit etiam aliis multis modis ciufdem Apoftolifèntentiam Tertullianus.

t» ■ DE POLTGAMIÂ

Verba cnim illajFfZizw omnes efle vc ego Rim, non fünt præcipicntis fed optantis : idque non firnplicicer {quid enim hoe aliud elfet quàm humani geiieris internecionem opta-4 rcf ) 1'ed i'uorum temporum, acque adcó Eccleiiallicæ potius vocationis habita rationc. 11-lud au tem jÇI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non eó retertur quo putat T ertullianus, alij poft eum multi,

led ad illud potius quod proximèdixerat Apqftolus,nempe vt vnulquilque vxoremfuam habeat. ld esgo teftatur Apoftolus interpretandu ex æquo amp;nbsp;bono, hue quoad eins fieri oportcre (ad lcortationem nimirum fugiendam) videbitur, non quali vnicuiquc fine ex-cepcionc id præcipiatur. nifi malimus aifentiri auétori libri de bono viduitatis, qui intet Auguftini opera repofiitus eft.Arbitratur autem iplchoc intelligendum, non deconiugio quod liberorum procreandorum cauia copulatur,aut fide pudicitiæ coniugalis, amp;indil-folubili,quandiu ambo viuunt,matrimonij lâcramento(quæ omnia,inquit,bena funt) léd • de illo immodico carnis vfii qui in coniugum infirmitate agnolcitur, amp;nbsp;interuentu boni nuptialis ignolcitur,de quo ait Apoftolus, Secundum veniam dico,non lècundùm inipe-5 rium.Illa vero verba,Ego dico non Dominus, quum fic accipit Tertullianus acfi Paulus non diumitus fed humanitus hæc conlùleret,à blalphemia non procul abeft,amp;ne refutatione 6 quidem eget, Denique quod idem Tertullianus dicic, oportuifle nos à temporibus Apo-ftolorum proficere,re6ld quidem dicit,led hue profeóhtm dico poficum efte in rebus longe aliis,nempein fruftibusSpirimsquiin epiftolaad Galatas commcmorantur.Errat autem vehementer qui perfeétius aut melius quiequam in Ecclelia vel præftari pofte arbi-tratur, quam Apoftoli mandarint. quod tarnen dc lüi Montani paracleto milèrèfaicina-tus Tertullianus Ihm niât.

Citât quoque Tertullianus locum ilium Ioannis, Quifquis Ipem habet in eo fitam, Î' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caftifieat lefe,vt amp;; ille caftus eft:amp; ilium Petri, Eftote landi,ficut amp;nbsp;ille lanftus fuit,f bd

Rcfpou.i. ftus videlicet in carne lira. Refpondeo non omnia qua: fecit Chriftus nobis ad imitatio-nem proponi.^am alioqui nobis eflet omnibus ex virgine nalcendum, idque in ftabulo, amp;nbsp;quadraginta perpetuis diebus ieiunandum, amp;nbsp;crux in carne verè ac reipiâ lûbeunda: quæ omnia,vt aha eiuûnodi, quis ita inlànit,vt à nobis exigat ? Multa enim m Chrifto perlônalia fuerunt, id eft ipfiusperlônæ acmunerispropria. Quod autem Chriftus

• • prorlùs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi ad fingulos Chriftianos pertinerct,certè ne primæ quidem nuptiï

rcnt,quas tarnen TertuUianus ipfe concedit.Etquorfum ipfeChriftus teftaretur nononi' i nés pofte hoc verbum capcreîLocus autem ille Ioannis,de generali làndimonia tum cop

• • peris tum anima: intelligendus eft, quæ nifi in matrimonio quoque vigeretfiue primofi-

3 ue repetito nulli certe pij coiugati elient.Deniquc locum Petri ex Mole defumptum non rede ad Chrifti carnem traducit Tertullianus,quum dc purilTima làndilTimâq) ipfius yquot; uinitatis natura intelligatur, quanuis alioqui minime negandum fit Chriftum, ethm ‘C-cundùm carnem,efte perfedum omnis puritatis exemplar.

Qiurtum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prætcrca, inquitille, Icribit Paulus Chriftum milfum elTc vt in eo omnia recapituh'

rencur, icbeft ad fuum caput Sc initium rcuocarentur. Initium veto eiulmodi fuit vt Aoa-mo vna vxor lemcl fiierit adiiinda. Et prophetice quoque tunc didum eft, Et earne -vn^. Sic etiam Noe, alter humani generis parens, monogamus fuit,amp; ipfiw^^'b^ præftantift'imi quique Patrum,vt Iofcph,Molès,Aaron,lolùe. Etfi autem digamus fine braham,tarnen quum ex fide iuftificaretur,monogamus crat. Quod fi digamiam

Refpon.i. cipiam iis,rccipiamus etiam circuncifionem,quoniam non antea fuit digamus. Ego vero refpondeo verbum etvaiwipaAaiouo-Sa/nihil ncquead monogamiam neque ad repctitas nuptias pertinere, led hue duntaxatvt fignificctur qtium omnia priuseftentextraCnn-a ftum diflipata,in eum poftea fuiftc recolleda,ficutdodi interprètes explicant. Deinde öc 5 h^c dico,minime ftabilienda efte dogmata ex particularibus ex emplis. Addo illud,non 4 minus multa,imo etiam plurareperiri polTe exempla Patrum,iftis repugnantia.Sedamp;r A' brahamum conftat multo prius digamum fiiifte quàm circuncifum, quum Ifmaclem dc-mum circuncidcrit,annu iam agentem decimumtertium.Deniq; fi quid valerent hxcar gumeta, torquenda eftent aduerfhs priore polygamiæ fpecicm,quia non minus eft vnnis vxoris vir qui mortua vxore alteram ducit,quam qui in vna fiiperftite acquiefeitmifi forte Ibmniemus contra Pauli dodrinam,amp;lenfum iplhm communem,ne morte quidem trimonium diftblui,qua de re mox dicemus.

Quintum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At cnim, inquit Tertullianus, Lex prohiber làcerdotcs matrimoniuni repetere: i

Rcfpófio. I. nius autem omnes in Chrifto laccrdotcs.Refpondco nufquam in Lege extare prohibicio Lcuit. ii.ij. ncm huiufmodi,fed hoc tantum præcipi lùmmo facerdoti, vt non aliam quam virgine^

II

ducat, idque myfterij caufa,de quo alibi diiTeremus. Deinde quoiurc Tertullianus exter- a, tium illud amp;; carnale iacerdotium ioli tribui Leui peculiare,cum noftro ipirituali Chri ftianis omnibus communi comparât?

Colligit idem præterea Nom Teftamcnti exempla,vt 2acbariæ monogami,amp; Ioan- s«tum. nis rfja^lt;8:Simeon etiam(inquic) non fuit digamus, Annamaniit vidiia,lólus ex Apofto-lis Petrus maritus legitur.His addit Eliam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;Moièn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, quos potiflimum

transformationis iùæ celles Cbriilus delegir. Poftea colligit oporccie Chriftianos iftis præftantiflîmis viris efle iimiles. Relpondeo multaponiinliuiusenthymcmatisantece- Rcfpon.i. dente,quæ fi negentur, probari non pofiint. Deinde nego iftiufinodi coniêquutionem, i non modo quoniam ex iftis particularibus conftitui affirmans vniuerialis nó poteft(quum præicrtim multô etiarn plura proferri poflint exempla in contrariam partem) verum ctia quia placLiifle iftos ob earn iplâm caufàm, quod alij quidem monogami, alij verb efl'enc “W-W, probandum fucric, quod certc nunquam cuincetur. Pra:terea fi qua pofita ef 5 let præftancia, qualem ifti imaginanrur, turn in àytfùa, tum in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iUa certcifti

prællarct, ac proindc ficut ex JtytfMOA reprehenfione Tertullianus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffiam ex-

ornatjita etiam cxcludcdi eflent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à regno cælorum,amp;: in Marcionis caftra tranf-

cundum,vt iblis locus relinqueretunquod quam abfurdu fit ne Tertullianus quidem ip{eignorairet,vtporc Marcionis hoftis,nifi Montanusipfum felcinaftet.

Profert prætereaquoidam Scripturæ locos.Oportet enim, inquit, nos fieri pueris fi- Sepiimum. miles;pueri veto de nuptiis non cogitant. Atqtii fi hoc ita le habet, ne primæ quidem nu- Rcfpon,i. ptiæ licent.Quo verb rclpeólu id poftulet Chriftus adeb quidem vtdenuncietnos alioqui i inregnumcælorum nunquam ingrefturos,ncmpe quodadmalitiamnonquodadnup- Lucjt.17. tias attinet,fatis fupérque confiât.

Hucctiam idem detorquet aliud Chrifti diftum, nempe qubd oporteatnos efleco- oaiuura. lumbæ fimiles,quam vnam,inquit,nouitmafculus. Huius autem rei penes illarum return Icriitatotes fidcs efto.Illud certe cogitate debuit T crtullianusjftmilicudin An illam ab iplb Chrifto reftringi ad morum fimplicitatem.

Magis illud vrget quod ex loanne cicat, nempe qubd Chriftus fextum illius Samari- Nonum. tanæ virum negaueric efte illius maricum. Sed in co fallitur,qubd illam Icxcb nupfifle exi- * llimat,quum potiùs,quinto marito mortuo,lcortari cœpiflet,ac proinde à Chrifto non vt

J y [ fcortatrix reprehendatur.

At enim,inquit,nuptiis lemcl duntaxat Chriftus interfi.ut,id eft quoties illas célébra- Dgeimum. nvoluit.Quid li verblecundæillæ étant nuptiæ,quibus Chriftus interfuit?quod tarnen vt Rdponiio» omittam,ne refutationequidem eget hoc argumentum.

Pergit autë,amp; inquit.-Si non licet lèparare diuortio quos Deus coniunxit,non licebit Vadecimâ, etiam côiungcre matrimonioquosDeus leparauit.Relpondeo ne hoc quidem nos agere, Rcfponfio. qiiud fruftra moliremur,nêpe vt morte lèparatos rurlùm coniur^amus.Sed nimirum alib torquetur liæclcntentiaàTertulliano fie colligente: Si non poffime hominesc^cerc, vt diuortio'difiungantur quos Deus matrimonij vinculoconiunxitxonlêquitur ne hoc qui-dem polTe, vt nouo matrimonio côiungatur lècunda vxor cum eo qui primis nuptiis cum aliaconiunólus,ab ilia poftea eft lèparatus. Aflîimit igitur Tertullianus duorunAlterum in hocargumento; nempe aut ne morte quidem plane diflblui vinculum, qubd plane répugnât Apoftolo,liberam elfe mulierem pronuncianti poft mariti mortemiaut iftiufinodi cCor.7.3ji. leparationc Dominum tacite admonercfiiperftitêperibna ne de matrimonio deinceps cogitetiquod fi quis inficietur,vt ego fane inficior,quî tandem probabit Tertullianus? Vana eft igitur tota hæccolleélio : neque fi ad fccundas aut vltcrius etiam repetitas nuptias vcniatur,veldirimitur quod Deus coniunxit (quum iplémet per mortem interuenient^m dircmerit quod coniunxerat) vel coniungitur quod Icparatierat, quum de feparatapcrlb-na non agatur rurfum cum eadem coniungenda à qua difiunéla fuit.

Addit prætereàiSi non licet repudiatæ ad alium virum tranfîrc,conlèquitur répudia- Duodedmi tamteneri viroquâuis dilcordi amp;nbsp;inimico. Hoc auté'fi verum eft,multb lânê magis vide« tur teneri viro,à quo nullo ipfius vitio,lêd Dominicæ legis euentu, id eft Ibla mortis nc-ccflitate feparata eft. Rcfpondeo hac etiam in re magnopere falli Tcrtullianum.Nam vt R’fponfio-omittam quod modb dixi, pronuntiari videlicet liberam vxorem poft mariti mortem, vr nubere polfic cm velit,Chriftus de diuortio diflerens caulàm adulterij dilcrtêcxccpit. At 11 adulcerio,( quod tarnen per fe mutuum corporum vfum non tollit) vinculum matrimo nij abrumpitur,id ipfum fane multb magis de morte dicedum cfle nemo bene iànæ men-

/2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ JC. r U Li J. ÏV1 1

tis ambiget.

Dccimum- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ge J non licet,inquit,poftularc abEpifeopo, quod ipfe habere non poteft: Epifeopos

Rcipou.i. autem oportet eile monogamos.Ego veto illud amp;nbsp;iftud nego.Quid cnim prohibet quo minus ab aliquo poftulem,quod vt ipfe fibi non habeat,milh tame ab alio largiatur’Nam alioqui certe virtus omnis corum,quæ in Ecclefia dicuntur fiunt, à miniftiis pcndcrct, 1 non ab eo qui miniftrorum opera vtitur. Deinde iêmel duntaxat contrahendi marrimo-nij neceflitatem vel Epiicopis vel aliis vllis Chriftianis à Domino fimpliciccr impolitani fuifle prorftis nego.

©ceimum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gc d aliud eiuidem argumentum, quanuis non ita manifefte ab ipfo cxprcfliim, aii-

quartum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oportet nos, Vt bene quippiam velimus, id demum veile quod Deus vulc,amp; id

nolle quod Deus non vult. Deus autem vel maritum vxore, vel vxorem marito priuans, • videtur omnino ftiperftiti parti indicere vt extra matrimonium viuat,ac proinde vt fit ex Rcfponiïo. lebs, amp;nbsp;nolle vt ad matrimonium redeat cuius vinculum ipfe abruperit. Ego vero illud quidem maxime concedo,fed hoc prorfus nego. Etii enim certum eft, quum nemo nili volentc Deo moriatur, quoties alter coniugum moritur non placere Deo vt diuturnius fit illud matrimonium, quod ipiemet morte diflbluitmon tarnen inde rede concludicur partem fuperftitem ad cxlibatum vocari,nifi fimul habeat continentix donum.

Dccimiitn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Erimus,inquit rurfum ille,poft mortem. Quod fi credimus reftirrcdioncm mortuo-

Rcfpôfio I ^^’^'Vtiq; tenebimur cum quibus reftirrcduri fimus rationem de altemtro redditnri. Ego veto rcftirredionem mortuorum credo,nos autem proximis ratione reddituros nufquam lego nec etiam credo, in hoc potius occupatus quomodo ne Deus quidcm ipfe mccum intret in iudicium, ac me potius fua miiericordia per gratuitam in Chrifto remiflioneni i peccatorum ablbluat. Denique miror Tcrtulliano non venifte in mentera, hanc ipkm Mat.11. i7. quæftionem efte de qua rogatus à Sadduexis Dominus , Erratis, inquit, nefeientesicri-pturas.

Obieftio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Imô,exlt;fpitTertullianus, fi in illo xuo neque nubent, neque nubentur, fed crunt

xquales angelis , non ideo tenebimur coniugibus defundis quia non crit reftimtio coniugij : imo eo magis tenebimur quia in mcliorem ftatum deftinamur, refurreduri

• in ipiritale conibrtium , agnituri tam nofinetipfos quàm noftros. Honoratior ent maritus, quo mundiorfadus crit. In vita xterna magis non feparabit quos coniunxit Refponfio. Deus,qui in ifta vita feparari vetat.Hxc ille à Montani paracleto faicinatus, qux nc rcru-

^atione quidcm egent:tanci eft momend intra verbi Dei limites ira confifterc, vt neque ad dextram neque ad dniftram dcclines.Inftitutum eft porrô matrimonium initiô, qnod bon um homini non eftet folum efle : illic veto, id eft in Dei gloria föli certènon erimus, nee eiufmodi adiutorio cgebimus,quia Deus crit omnia in omnibus. Finis coniugij alter eft bumani generis propagatio,cuius turn aduenerit terminus. Scorrationi veroqux-rendum nullum erit ibi remedium vbi hæredes Dei amp;nbsp;cohæredes Chrifti erimus. Qvor' iiim igi^r ifta noui paracleti deliria?

Hæc iùnt præcipua Montaniftarum aduerius fucceftiuè repetitas nuptias argumenta,ftudioßus etiam,opinor,àTGrtulliano quàm ab ipfo Môtano explicata.Opersprcnum autenftne fadurum putaui,fi in corugratiam (qui lecbone illius alioqui maxiini fclt;^nia-ximo cum iudicio audiendi viri deledantur ) ea quoque adiieerem quibus contraria partis,id eft orthodox orum rationes aggreftus eft refotare.

Itaque ad locum ilium Pauli planum amp;penitus perfpienum, quantum temporis viaitvireius :ßautem mortuusfuerit,UberA eßi ctii vu It nuhat : tAntam tn Domino, ita reipondet vt neget he concedi licentiam lecundi matrimonij poft fidem Çhrifto datam.Primùm quoniam Paulus fibiipfi rcpugnarct.Sicnim,inquitTertullianus, lecundas nuptias remittit,quæ ab initio non fuerut, quomodo affirmât omnia ad initiuni recolligi in Chrifto’Si vult nos iterate coniugia,quomodo fernen noftrum in liaacfcmcl marito audore defedit’quomodo totum ordinem Ecclefiæ de monogamisdiiponir? Hxc ille,cuius primum argumentumantearefiitauimus. Alterum certe nulliuseftmomenta Nec eni Ifaac ideo proponitur noftri ieminis audor,quia femel maritus, led quia promii-fionis filius : vt neque Abraham pater credentium, neque lacob fortis ludator ideo grati Deo quoniam bimaritid'pd quoniam vterque Deo crcdidit.Tertium denique argumentum nihil mouere quenquam debet,quum de iis demum monogamis agat Apoftolus qui veris polygamis.id eft iis qui plures fimul vxores habucrint, opponuntur. vt fuo loco plc-nius demonftrabimus,amp;: non modo Chriiôftomus, fed ipfe quoque Hieronymus egregia ilk

E T D1 V o RT 11 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ

ilia ad Oceanum cpiftola interpretatur.

Secundo præfatus Tertullianus Apoftolum hæc fcripiîflènouæ adhuc ecclefiæ quam lacté paicerec,dicit hoc accipicndum de ea muliere quæ fueric in viduitatc à hde depre-henià:ideft,vc planius loquar, quæ non nifiiam vidua ad Chrildianilinum acceflerit, cuius nouus maritus (inquit) non deputabitur fecundus, qui eft à fide primus : lieue ante fidem foluto ab vxore non numerabirur poftfidem lècunda vxor quæ poft fidein prima eft,quoniam iplà vira noftra à fide cenlèatur, Sed quis ifta violenter ac Ibphifticê prorfus dcclamata fuifle non vider ? Cur enim ifta planius non explicarct Apoftolus, prælèrtira cum rudibus agens’Etfi autem merito Corin thiis exprobrat Apoftolus quôd crafle adhuc errarent,tarnen minime rudem ftiiflcillamEcclefiam,ûtis aperte initio prions Epiftolæ bÇow.s.; teitatur,gratias agens Deo quôd abundarent zv TmvTH Aojz» yveia-Gt. Præterea quum hoc Rom,i.ï. ipfumRomanis lcribat quorumfidemmagnificentiflimèprædicat,quorlùmiftaTertul-^ 7-’“ liani effugia? Denique quum inter infidèles quqque fint nuptiæ,(nam alioqui non liia-deretfidelibus Paulus vtin eiulinodi contubernio manerent ) certè lêcundus maritus i.Cor./at. femper fecifndus erit,quicquid garriat Montani paracletus.

Item quum colligèrent Orthodoxijpcrmitti reliquisiterationem matrimonij ab A-poftolo, eô quôd Iblos qui funt in Clero adftrinxerit monogamiæ iugo : Tertullianus pri- i'Tün j.i. niùm refpondct ideô potius omnibus prælcribi monogamiam,quiaEpilcopis,amp; ideô Epi-icopis,quia omnibus. Vnde enim ( inquit ) Epifcopiôô Clerus’nônne de omnibus’Hîc ve-rô rurfum manifefta eft fophiftice. Nam fi z/f orntubus eligi cenfet, qui ex ipfo Ecclefiæ corpore lèligantur,reótè loquitur, nec inde conl'equitur lingula Ecclefiæ membra iilHem legibusadftringiquibusClerusadftringatur. Sin octode omnibtu ita interpretaturaefi quiuis ex Ecclelia eligi pofiit,hoc quidem pofito conlêquetur illud quod colligit: fed quis tandem id verum elle ipfi largietur ? An enim quoniam ex fidelium turba deliguntur E' pifeopi quales efle iubet Apoftolus, ideô vnumquemque ex iliaturbaconfequetur talem elle oportere vt ad Epilcopatum fit idoneus,ac no potius ij demum ex tawto numero de-ligendi qui idonei comperienturîDeinde aliud opponit, nempe fi verba ilia Vrnta vxor^ w»«adlôlosEpilcoposreferantur,idem quoquedecæteris quæ lêquunturvirtutibus dicendum,quas tarnen ablurdum fueri t lolis Epifeopis tribuerc.Rcfpondeo vanam ctiam effe iftius argumenti confequutionem.Quid enim prohiber quominus Apoftolus tum ea tecenfuerit quæ propriè in Epifeopo requirunwr,tum etiam quæ habeat vel cum rcliquis omnibus Chriftianisjvel cum aliquibus duntaxat communia,in quibus tarnen ipfiimprae cæteris oporteat eminere’Obfecro enim an hoc à quibufuis ad Baptifinum accedentibfis * tequirendum veliplc Tertullianus cenlùiflct,vt eflent ttvîOTA«7rTo/?an vt eflent ehaftzxTi««)? Imô ne inEpilcopis quidem ipfis fimiliter ilia oinnia requin res iplà clamat,quoniam alio, qui dicendum fuerit qua ratione non eft clîgendus qui no fit temperans aut qui fit ebrlo-fus,excludi quoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui familia amp;nbsp;liberis careat,quod vel cogitarinilî perabfur-

tlc non poteft.

Ad locum autem Pauli ex epiftolaad Romanos,Qü_æ lùb viro eftmulier Fuente vi- Rom-zj.’ tOjiunfta eft:fi autem obierit,euacuata eft à lege viri,relpondet dupliciter,primùm adden da elTc quæ fubiiciuntur quibus iubet nos mortificari legi per corpusChrifti,id eSbinquic, nos aufert à lege quæ non tenet vxoremmarito defunfto quôminusalij viro fiat , vtad contrariam nos redigat conditionem, ne mulier amiftb viro nubat. Deinde fi Apoftolus abfolutè,inquit,permifift'et amiflb in fidematrimonio nubere, perinde feciflet quemad-lîiodum amp;nbsp;cætera quæ aduerlüs formam rcgulæ liiæ gelfit, circuncidens Timotheum, amp;nbsp;talos quoldam inducens in templum, rebus ita exigentibus vt omnibus omnia fieret quo omnes lucrifaceret. Neutrum verô refponfum vnquam vir ifte tantus protuliftet, ^i-fifuilTet àfallô illo Montani paracleto dementatus. Quis enim locum ilium vel leuiter infpiciens,non animaduertit Paulum ibi exprofeifo non agere de matrimonio,lèd fimili-tudinem à legitimoconiugioqualefert huius vitæftatus,ad Ipiritualem noftramcum Chrifto fignificandam coniunétionem dueere ? Sublato autem illius fimilitudinis funda-niento ( quod ifte quidem lêdulô fàcit ) ruere fane amp;nbsp;illud oporteat cuius caulâ eft infti-tuta. Apoftolum verô vbi tandem comperiemus matrimonium inter ilia numeraife quæ ad tempus tolerauit vt omnibus omnia fieret?

Et de iftis quidem haôtenus.Iam enim tepus eft vt aduerfus eos difteramus qui quan-uis non eundem prorfus arque Montaniftæ curfum tenuerint,ramen ad eundem prorfiis fcopulum naufragium fecerunt.

b.j.

IJ r U L, 1 U IVi 1

De rcpctitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diólurus autcm aducrfus iftos qui repctitas nuptias in folis quos vocant ccclefiafticis

ro üKerd^ ' condcmnant,neceflc habco de primis etiam nuptiis mterdidis initio diflcrerc, quoniatn dis. vtcrque error indem magna ex parte argumentis nititur, amp;nbsp;ficut vnus ex altero eft cna-tusjita etiam altero euerlo mere alterum oportet.

Sed hoc in primis obferuandum eft,fie à nobis coniugimn laudari in omnibus,vt tarnen cælibatum in ncmine,nifi in eo qui vratur damnemus. quod idcirco prædiccre volui , ne quis eum à nobis errorem foueri putet, quem nonnulli {quidem, vt arbirror, immerito ) louiniano Vigilantio obieccrunt.

Qui igitur arcent à coniugio in Âcris ordinibus conftitutq^putaEpficopos, Preiby-'lt;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teros,Diaconos,srHypo3iaconos,non idem per omnia lèntiunt.Namaiij perpétua: con-

tinentiæ votum ab omnibus ordinandis exigunt. alij iam coniugatis permittunt vxoris •,’J vfum,ièd cLim duplici exceptione,nempe vt prima fi.ierit,neque ilia mortua repetere nu-prias vllo modo liceat,fient ci qui cælebs ordinatus fuerit coniugium intcrdicunt.Euni j'f, verb qui poft baptifinum vei læpius quàm femel vxorem dux crit : vel femel quidem fed » viduam acceperit,à lâcris ordinibus reiiciunt. Et rurfijs in his interdiftis alij alüs funt du-* I riores,fient ex eorum decretis apparet.

Deinde aliæ fiint inter cos ac multipliées, eæq; nondum compofitæ controuerfo. Qujdam enim iuris hoc efte diuini amp;nbsp;quidem lcripti : alij iuris, vt loquuntnr,ecclcfiaftici amp;nbsp;traditionis arbitrantur.amp; hanc rurlhs nonnulli ab Apoftolis ipfis profcâain, ^lii rcccn-tiorem elfe volnnt, quum hæc initiô libera effent,acceifilTe poftea voti nccêflitatcm. Quid plnra’ne in huins quidem neceftitatis definiendo modo inter ipfbs conuenit-Nam alij votiun eiufmodi nulla prorfns ratione,ne fi quidem (vt ipforum verbis vtar jSoldanus eum toto Saracenornm regno fieri vellet Chriftianus, diffolni polfe dicunt:alij xari certas ob caufâs volunt, de quibus rurfum inter fe non confentiunt. Poftreæocon-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iugia contra iftas leges inita nonnulli non modôvt illegitimafèd etiam vtinceftuofidil-

fblnnntrnoniftlli etfi non probant, tarnen vt vera matrimonia dirimi iurepoflenegant. En quibus labyrinthis necelfe eftinuolui qui reâ:a ilia via Domini relifta veDd dex-tram vel ad finiftram deflcftunt.Illud autem tritiffimum eft, eô rem euafiffe vt nuHi lon-n gius abfint ab omni pudicitia: nulli, quod omnibus confiât, omni libidinuro gencre vi-uant contaminatiorcs quàm plerique qui hodie pro voto perpetuæ virginitatis dcpi'g^^' re viderî volunt:qui tarnen,vt res oftcndit,coniugia non aliam ob caufam damnant,quani vtadulteria omnéque adeo fpurcitiæ genus eb liberius exerceant.

Sed nunc quidem nobis non eft propofitum aduerfus illos declamare quos in fnfi fordibus relinquendos ut «ü nbsp;nbsp;nbsp;Taxeras cenfèo, vt qui ignotat ignorer, amp;nbsp;qui lôrdcfoï

fordefeat amplius.Refiitare tarnen illomm argumenta confiitui,vt qui fàpere meliow c® perut.magis ac magis,detefta ifiorum infaniadn fimplicipuràqucveritateconfîrnienwn Qjaonia autem ifii in hac præcipuè controuerfia vetcrû canonum ac patrum autho ritatem quidem non prorfùs inaniter,prætexunt:neceirariô quoq; aduerfus ipfàvetu-fiatem differam'.quod tarnen fobriè facere confiitui,ne editis quidem piorum alioqui trum,nifi fi cogar,nominibus, quod meum fbudium vobis vrilecommodumqueforelpC' ro.Qu^ fi quis ifia omnia figillatim volet cognofccre,legat Cl.Efpéfæi,ParifîcnfisThco-logi,libros fex de Continentia inferiptos, quo nemo difigentiùs plura ad hoc argumentum pertinentiacongeffit.

Argu. Hie- ItaqucLcgis caîlibatus,id efi perpetuæ pofi ordinationem continentiæ accrrinùdc-cæh^^tur° fcnfôres,partim quidempugnantauthoritatc verbi Dei;partim verb traditionibus,qu3: tum canonibns turnalüs etiam patriimtefiimoniis confirraantur ; partim deniqueratio-n#)us vetufiis quibufdam exemplis , quæ omnia cuius fint ponderis age expen-damns.

Cogimur autem inuiti proferre in medium quod libenter tegeremus, nifi iam omnibus plus fàtis pateret ; nimirum ficlaudatam fuifie à veteribus nonnullis acpræfertim ab Hieronymovirginitatem,vt plane, quicquid pofiea prætexcre foleant, nuptias non multbminus quàm ipfe Tatianus damnarint, atque adeb ilia ipfàquæ refutatiimus argumenta ab eo ipfb Tertulliano, quem quoties libuit hac in parte amp;nbsp;quidem optimo iure, damnant,mutuari ipfos non puduerit. Id autem vt penitus liqueat, Hieronymi aduerfus louin ianum prions Ji bri partem priorem âge perfèquamur,fingulis ipfius vefiigüs infiften tes,de digamia demum pofiea difputaturi.

loui-

■J Iduimanusalioquiamp;ipfenupnanimexpcrs,ftiikamfùperftitiofàm cælibatus ad-niiradonem non ferens,coniiigium virginitati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efuperbiast aicbat,ô 'vtrgo^eiuf-^/

dem ecdefiæ.membrum es.,cuittó nupttt. Proferebat quoq; præccptum Domini,amp; patrunt ianftiflimoru exempla,ex quibus colligebat iftos pefîîmè facere qui præpoftero cælibatus ftudio de nuptiis nonaliter quam de malo quodam propter aliud mains malum tolerabili iudicantes,certatim etiam quoluis ad vouendum virginitatem concitabant, quad in ea tepofitaelTetpietatis iumma. Hoc vero ferre non potuit Hieronymus,vt qui le in primis ica carpi lentiret,vir cuiufuis reprehenlionis impatiens:amp; quad de religioneChriftiana a-fttim elfer,ii virginitati pudicum matrimonium prælèrtim repetitumæquaretur, virgini-tatis dignitatem fiç profèdtô tueri cœpit, vt contentionis æftu, vir alioqui magnus,abre» ptus, plane le reum faciateius cuius acculabatur, illos nimirum lequi Manicbæoruna dogma qui coiugium cniquam incontinentiprohiberent.Hocantem quumdico,anfim _ in ipfiim contumeliofus, ac non potius ingenue dicam quod res eft, age ex ipfiulmet verbis amp;nbsp;argumentis iudicetur. Prouocat ad Paulum iudiccm, ^ui, inquit, epuicquidßa' tuerityChrißi in eo loquentis legem putemw. Sane vero ita faciamus, Rogatui-, inquit, Primü arg. flolui ACorinthiis 'vtrumpoßßdemChrßi calibes eße^deberent (ß eonùnentiæ caußa 'vxo- i.Cor./.r. res dimittere^jyreßondet, B o num eße-^ homim muherem non tangerem, St bonam eß multe-remnen tangere^imalum eFf ergo tangere^.Nihilenim bono contr.irium eß^nißmalum.(ßßLlt;\ Rcfpöfio t. audio Hieronyme ? profeflvis cs initio te non damnare nuptias : an vero non damnat,qui malum eircdicit,mulierem tangere’Agnolcis paulo pôft,cDgenre Apoftolo, nuptias elle z D)ei donnm:an vero mala lunt Dei dona’Imo li malie funt,an rede facis, quum illas non damnas ? Res autem ita le habet. Contradicentia turn demum lèlè mutuo expellunt, vt omnes jn lcholi£norunt,quum eidemTuBie^^mul eodemq^t ioquuntur,refpedu tri-buuntur.Ponamus hoc axioma,Bonum eft ieiunare. Aifideo fimplicitcr malu crit cibum caperc?bonum eft vigilare,an idco limplieiter malu eft dormire’Minimeprofedo. Sed li

. cuipiam bonum elf ieiunium aut virgilia, eidem profedo malum eft co t^orc, eadémq; rationc cibum capere vel dormire,amp;: contrà.Idem quoque de nuptiis amp;nbsp;cælibatu ftatuen dum eft, nec illud concludi rede potuit.Imô vtræque iftæ enuntiationCs amp;nbsp;in iildem per-lonis amp;nbsp;in diuerfis,quanquam non vno,vt vulgo loquuntur,relpedu veræ comperientur, Bonum eft mulierem non tangere,amp;,Bonum eft rnulierem tangerciBoria eftcontinetia, amp;nbsp;Bonæ lünt nuptiæiquod pofterius aperte confirmât Apoftolus,tum hoc ipfo capite,quu dicic eum benefacere qui nuptui tradit lùam virginem,tum etiam alibi,quum vult iunio-tes viduas nubere, nulquam id certe didurus nifi nubere quoque bonum elfer ex iplms lententia.Prætereàquum Bom nomen proinde accipit Hieronymus,acfi lignificaret rem 4 iuftam per fe expentendam, quæ videlicet vitio opponatur,in quadeniq; regnum Dei lit politum,aberrat fane ab Apoftoli fcopo,vt qui hoc loco nec de continentia nec de con iugio vt de virtute vel vt de vitio dilputet, led quatenus vitæ commodius amp;nbsp;minore cum impcdimentotranfîgendæconucniebant. Denique qui mulierem tangere ^’cit per le malum elfe, quomodo non eft reus dodrinæ quam meritô louinianus cum Apoftolo, vc dodrinam dæmoniorum damnat ? Fuit enimhomicidadiabolus ab initio,amp;;is profedo homicidaeftquiconiugiumvtrcmperfemalam damnat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Sed ôc illud quod in eundem locum annotât quomodo tandem cxculabimus \Non Secundum, dtxit Apoßoltts^ir\e^it.,Bonum eß mulierem non habereßd^ Bonum eßmulierem non tangere,

(ff faffifßtpericulum. Subiieit poftea Solomonis Icntentiam de fœmina quæ virœ Proucr.tf. mm pretiofas animas rapit. Item illud eiufdé,Alligabit quis in finum ignem, amp;nbsp;non com-burcturiEt ne quid deeflet,Etichtoniû ex prophanis fabulis dcpromit,^'»^/e,inquit,c^ no- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ar 1 ofiph^^uta tangere eu volebat AEgyptia,fugit ex eine manibus. Oblècro verô quid alj^id Refpo«-’-dicercntManichæi li reuiuilccrent’Totuautem iftudinane prorfus eft cómen tum .Quor- x lam enim coniux mulicr,fî tangere nefas eftîQuôd fi tangere noh lieer citra conlcientiæ pcriculum, certè nec habere quam tangas. Ifta vero quæ citatur teftimonia turn ex Solo- 5 mone turn exMolè,quid aliud oftendunt quàm vel nullum elfe inter adulteram amp;iuftam vxorcm dilcrimen, vel magnam ita fieri Spiritui Dei iniuriam per Solomonem amp;nbsp;Molen coniiigium probanti,fcortationem amp;nbsp;adulterium reprehendenti ? Qu^^id fi reuiuilceretlo- 4 lcph?Certe refponderet lêfe quaconlcientia adulteram abhorruit,eâdem prorfus lùlcepil lè ex vxore fua duos chatilfimos filios Ephraimamp; Manalfem.

Scribit poftea in hæcverba,?rôprfr/zgt;r»ic’4fiô»fzw aute,drc.Simalü eßlt;ßignofiitur,ideb Tertjun,. {oncedttur-,ne quidmalo deteriusfiat, ^^aleautebonii eßquodconditione deterioriA coceditur^ i,Cor.7.2.-b.ij.

iS de tolt g ami a.

Rgfpon.i. ToHefornicationeSiamp; non dieet vnufquifque vxorem fuain habeat. Refpodeo mulcipliterhic quociLie erracum fuiffe amp;: quod ipfe Hieronymus etiam poftea fel’e exculare de hoc dido conarus eft: ad Pammachium,quaii videli cet nonnift iiib condicionc fic loquutus lic,nia-gis etiam eum redarguere,quum antea diièrtè dixeric hoc ipfum malum eife, ac proindc non lit in his verbis vlla códitio,ièd potius exprefla edwAoT^fit.Deindc quod ad rem iplain actincc,non ell certc Chnftianæ rcligionis quicquam malurn concederc nequid detenus cueniat,quum nunquam lint facienda mala.liceathocquidem ciuilibuslegillatoribuSili' cut permift'us fuit diuortij libellus ad duritiem cordis.Scd quoties de conlcicntix legibus agitur, nunquam conceditur malum. Et quorlüm oblccro ignolccretut cuius iplc Deus t;Cör.7. iQ^ audor eftrPaulo poft enim dicit Apoftolus in genere, Vnupjuifcjue in ejua voeattonevoa-fuit,in ea meine At. An verb nos Deus ad malum vocat; Redarguat igitur Hieronymum

Auguftinus iuhunciplhm louinianum,fed longe rediuslcribens.Cö»/#^^i«w, inquit,

• fic dicimw bonum 'utinforntcatienn comfArAtioneßt bonum, Alioqui duo waIa erunt, quorum dberum peitaeaut bonum ent fornicAtiOyequiA eßpeind Adulterium.fJoe Autemfalfunxfft^'^'^ dubitet?Non ergo duo mula ßtnt connubium amp;nbsp;fornicAtiOyquorum Alt erumfit petusfied oluo

4 nafiint connubium amp;nbsp;tontinenttA^querum Alterum eflmeliui. Hæc ille cui ft nc in hoc quide aftentitur Hieronymus,quælierim libentcr ex aliquo Hieronymi lc(ftatorc,quo tempore cœperitefteconiugium ex earum return genere quæ ignofeuntur, hue quxmaiorisdun-taxat mali vitandi caula conceduntur, quod tarnen in conlcientiae legibus dixinms nunquam valuilfe.Nam certe,ab initio non fiiic fic, quum aperte dixerit Dominus, non eile bonum homini lblum,id eft extra coniugium elfe. An verb poftea vel dm^iaillü quæm hac potift'imum cupiditate efterbuit,vcl maxima plurimaque ilia incÔmodaquæ iniftam alioqui lüauiflimam in communi tueda familia coniunclioncm per peccatu inuefta lunt, ita rem iplam peruerteruntvt per le vitiofa fada ftt’Certe qui ita len tit,nihil lêntirncquc hoc vnquamHieronymus iplc ifto dilputationis feruore fedato magis dixifl'et quàm dam-nandum elfe qibi amp;nbsp;potus vlum,auc alias eiufmodi naturales appetitiones, quoniam homines in lis modum tenere non poirint,ac proinde nunquam illis lie vtantur quin venia indigeant,Quali verb non fit magnus interdum ipfius quoque virginitatis abufus,quum

5 cleemolynas etiam iplas Pharilæorum ac iciunia Dominus reprehendat. Fcfêllic autem * Hicronyraum inter cætera nomen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nonaccipi pro venia quxpeccaw

dctur,led pro moderatione ex æquo amp;nbsp;bono, quum quippiam videlicet relinquitut corum iplorum arbitrio de quibus agitur,colligcrc ûlré debuitex oppofito iTmafi'iÇ nomine, % qffbd prxeifum madatum declarat.Poftrcmbin co quoque fallitur quod fornicationum periculo ceflante cxiftimat Apoftolum fuilTe coniugio quibulhis interdidurum. Qjuid C' obicâ:io I. nim hoc aliud fuiflet quàm exitium human! generis quantum in iplb erat procurarciNc-A'lguft.dc ignoro quæ lùbterfugia quæfierit tum idem Hieronymus tum etiam alicubi Angofti' gah.cap.io. nus,quum ad hoc argumentum elfer relpondcndum.Stat enim illud firmum,fublato con Rcfpoii.i. i'jgio tolli honeftam omnem propagandi human! generis propagationem, quod nemo,

2 nil! natur# ipfius hoftis amp;: alter Timon ^lt;nx.v3'ç$ii7rDç,£a,cctc cogitarit. Rede enimirlcm Auguftinus eodem libro,ncmpe dc bono con!ugaii,cap. 16.^figodeficihtts Adßtluteru Obieftio 1, fiisfioc ej^oniubitusudflalutemgeneriili^^cc obftat aliud eiuldeApoftolididum quodmox Refponfio. explidabitur.Ipfi certe Romani pontifices,perpetui alioqui non talcortarionis quàm coU' iugij hofteSjvbi nullum erat incontinent!^ pcr!culum,monachos eriam nonnullos, fami* liæ alicuius (èruandæ amp;nbsp;public! boni caulâ,è fuis clauftris educere non dubitanint.

Qiiartum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Add!tH!eronymus,BöÄ»w^iÄ«lt;^ nAturAliter quod cofATAtionem non hAbetmAli,quoi

Refpon.r; prtelatione Alterius non obumbrAtur.Çi^^ ergo?an çoniugiû cuius audor eft Deus, amp;nbsp;quod i iplc Hieronymus mox donu Dei vocat,naturalitcr malu elfe arbitratus eft? Sic fane viri Sc fœminæ coniundio per peccatum magnoperè deprauata: vcrùm fi proptereà naturalitcr elle bona defiit,quid tandem naturalitcr bonum in hac vita célûer!mus?Certè ne virgini-tatem quidem quantumuis incorruptamjpolfe quoq; Dco multisde caufisingratilfmrani ficri,ne ipfe quidé,opinor,negarit.Redè enim Auguftin’,de lànda virginitate,ca.ii. fV

5 nos hoc in virgintbw pradicArntu •virginesfiuntfiedDeo dicAtet pi a cotinentia virgmes^rx terea quæhæc eftargumentadi ratio?An enim nuptias côparatcum fcortatione,vt minus nialû GU deteriore,qu! illas vitandi mali caulà præcipit? Continentia lùadet Apoftolus ad vitandam tribulationcm in carne. Sit igitur etiam ex hoc Hieronym. argumento conti-

4 nentia naturalitcr non bona,Alterum autem illud cuiulmodi cftynAturAbterbonum idnc» tjfic quodpreelAtione^ Alterius obumbrAtur? Continentiam coniugum temporariam probat Apoftolus,

D I V O RTll S,

Ap^ftolus, propter ieiunium Sc prcccs. an igitur naturaliccr bona non eft ? Imó quonio- ; Qu etfugiet quin fateri cogatur hoc iciunium amp;nbsp;has preces melius quiddam efle hac con-tincntia, quum hæc ad ilia referatur ; Ec certe ita efle dico, vt ne in iis quidem bonis flc numeranda continentia quæ iiiapcenatura Sc neceflario bona iùnt, quum potius prouc aliquiseam veladbonumvclad malum rcfert , vel bona vel mala flt neceflario exi-ftiinanda ; quod manifefte tradit de coniugio, ac proiride de continentia quoque Au- Augufti. de gnfhnus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1’°quot;°

Subiicit poftea in hæc Apoftoli verba,Ft VAcetif orhiioni. bro ie quale itlueîhonùm efl, ^incum.

or are frohibeP.quod Chriflt corpw accipi non fermittit? quandiu imfleo maritt offletum non trnpleo Chrtfliani. Imo verb fl Chriftiani örmariti officium ita répugnât vt ftare flmul noh Rcfpon.i, poflïnt,quid ifto deterius efl'e poteft,quo illud abrogatur quo nihil eft melius’Si mariti of fleiofungi Sc precari flmul non licet, quid aliud illud eft quam peccare? Vtri credemus* obfecro, tibinc qui mariti cum vxorc eongrefl'um adeo pollutum efle exiftimas vt in hæc etiam verba eruperis, Sifemper orandumeflvtiubet lt;^po^iolns,nunquam ergo coniugiofer-utendum : quoniam quotieflunqu?_j 'vxort debitumreddo, orare^ nonpojfluncan potius Spiritui fanfto nuptias amp;nbsp;thorum matrimonij d/Mo^v in omnibus pronuntianti ? Re- a quiris alicuius Synodi auftoritatem ? Nicæna Synodus ex Paphnutij cælibis fèntentia iu-dicatvniufcuiufq;etiamEpiicopicum vxore flia cogreflum elTe (mipçÿmi\r\v/uiff-ydu). Quod veto non impedit oft’erencem,quo iure prohibuerit accipicntcm?iMembra flmuleftc nos no pofle Chrifti Sc meretricis Icgodioneftæ vxoris Sc. Chrifti flmul efle nos membra non polie vbi tandem inuenies? Membrum autem Chrifti quo iure à Chrifti corpore arcebis? Requiris Patrum audoritatem ? Auguftinus tibi rurlris velut ex profclTo contradicens Sc 4 quidem ineundemlouinianura (cribenSjDefA^,inquit,eftconiugalcycaflita^ y.procreandi amp;nbsp;reddendtci(rnalis debttifides-, hoc efl opus nuptiarum-, hoc ab omni aimine defendtt Apoflolus. Rcsautemitafehabet,vtamelioribusinterprctibuseftannotatum. A^t Apoftolusde 5 cxrraordinariis flue publicis flue priuatis precibus,quod Sc res ipia indicac,amp;coniundum cum precibus ieiuniummifl forte flcut affidue precandum, fle etiam iemper ieiunandum aliquis iomniet. Cur autem eo tempore prorlus intermittendum cóiugalis copulæ vfum, nec id tarnen abique magna cautione, fliadeat Apoftolus, apparet ex verbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nempevtconiugestoti velhtàpræièhtis vitævflialioquiperlèlicitoauocati melioribus ildis vacennquod quidem abflt vt damnemus.

Iftud autem eft etiam deterius quod mox flibiicit Hieronymus, illud videlicet Petri, 'vtvideant 'virieaflam veflram coriuerfl.tionem.,Sc illud, Similiterviricohabitantes , Scc, his nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7-

verbis explicans,£negt;,ihquit,fc^/ez» fienflt,quiaeodem Sptntadmpediri dicit oration es off do coniugali. Imo nullum neque apud Paulum neque apud Petrum inucherimusquod illis Rcfpófio i. affingitur.Imo«7i'lt;5'niTne nomine commehdatur idquoque quod hîcdamnatvtimpurum 2, Er quod mox fubiicit cuiufmodr eft ? Cohabitantes^ \t\c^\\Z-,iuxta ficientiam vtnouerintquid velt,quid deßderet Dcuf,vttrtbuant honorem vafculo muliebfi.Si abflinemus nos iacoitudjono-rem tribuimus vxoribusflnon abflinemus , perflicuum efl honori contrariam efle contumeliam. Imo verb nomine iw? a-iuniitdiirtaç quis non videt illud ipftim quoqhc compreh^di qubd iplècontumeliam,nimium certè indigne Sc contumelioie,vocat?Qijo verb tandem verbi 4 Hei teftimonioconfirmabitur ifta vocabuli Honoris flgnificatio ? Sc qua ratione iftud fe- 5 (:ondùmfi:ientiam,quo famfta prudentiaadregendam vxorem acfamiliam neceflaria flgni ficatur,ad vnam illam Hieronymi continentiam referemus?

Addit autem deinceps:rfr«»z nequüputet ex eo quodJequitur,Vt vacetis Orationi, nbsp;nbsp;Septimum,

iterum reuertimini ad ipfitm^hocvelle-, amp;nbsp;nonproptermaiorem ruinam contedereflatim infert, ne tentet vos Satan per incontinentiam. Pulchra nimirum indulgentia. Et mox, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refpófio i.

tcm.,[nc^\\z,dicatApoßolusiuxtaindulgentiam-,noniuxtapraceptum^an muflitamus adhuc nuptias non vocareindulgentiam fiedpraceptum ?quaflnon eodem modofiecunda amp;nbsp;tertia matri-monia concedantnnquafinon amp;nbsp;fornicatoribusperpaenitentiam fores Ecclefla aperiantur,quód-que his efl maius,inceflis.V,.\3.x(\.\m ergo pergitin IÙ0 inftituto Hieronymus,amp; vt nuptias ef 2. ie probet malum(quod tarnen indulgentia concedatur,maioris mali vitandi cauia)arripic myyvd/artQ nomen.Enimuerb cui ignolcitur nifl peccato?quamuis nuptias non audeac aperte vocare peccatum: quod fortaflè tarnen feciflet, fi veniflet ei in mentem illud Da-uidis,Et in peccatis concepit me mater mea, quum alios locos plurimos magis etiam tor-queat.Imb verb quorlùm illud de pœnitentia? Ac de digamorum quidem pœnitentia po- j ftea viderimus.Inceftorum autem quorfum obfecro meminit, nifl vt eodem quoque re-

b.iij.

DE P O LT G Â M I J,

medio,nempc pœnitentiæ, nuptias ctia primas indigerc doccatîRurfum igitur rcdarguat Hieronymum Auguftinus quidem in hoc ipiô argumenco.ATc» du9 ßtnt »iaU-, inquit) ciitinuhmm amp;nbsp;ferniwto -, quorum alterum feius :ßd duo funt hotsa. -, coaiu^ium ó conii' De boBo cô aeniia quorum alterum efi melitn. Nomen autera m/Y^rd/jwit, quod veniam interpréta-wgalt,ca.8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quantôetiam rcétius exponatquàmHieronymus. J/;A/,inquitgt; videtareot

quiß »QU (outineat eomugari o'^orzczeßeundum iüam eiußlem nbsp;nbsp;po/loltfeuteuttam, ^oi

ßft non cQnttnenî.,nubanî, Necipfis tarnen feccatumßintnupti't^quaßincotn^aratione^fufngt;-cationd eltgerentur, minuifeccatum ejßntquamforatcatioßcdtarnenpeccatum eßent. NtnK' autem quiddiSiurifumw aduerßu euidentrßtmam vocem z^poßoli dicentii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß

ciattno» peccatß nubat ? Non itaque nuptiofficundum veniam concedit Jpoßolut. Nam^mt ambigatabßirdtßtme did-jton eospeccaße quibus venia datur?Sedilium concubiiu/nficundaQ^ veniam concedit,quißtperincontinentiam/ionprocreandt caußa,^ aliquando nullacaußfrt' creandi.Hxc illc,velut ex profeffo iftumHieronymi amp;nbsp;aliorum errorem oppugnans;amp;ca-dem inculcans in libello de bono viduitatis,capitc 3, amp;nbsp;4. quanquam illi non aflentior in ipiä ièntentiæ Apoftolicæ enarratione, quum ne tenuiflimam quidem eins reimenrio-Î nemfrciatApoftoIus.Omnino igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non declarathoc in loco veniam quxpec

cato ignoicatqied potius moderationem hue conccflioncm ex æquo amp;nbsp;bono.-poteft-que vel ad proximèpræcedentcm ièntentiamrefcrri, fnequis videlicet cxiftimccimpc-rariquodde leceflu ad tempus dixerat,quod fc teftatur vniulcuiulque arbiuio relin-quere:) vel ad alteram illam f'ententiamjVnulquilquc iüam vxorem habcat : qucdledicic non præcipere, ac h omnes oportcret necclamp;rio efle coniugatos, led vnumquenque hic hbi iudicem efle oportere,vtvideat quid expediat, fiue an cótincre poflit an fecusnn qua iententiam magis incline propter ilia quæ proximo idem Apoftolus fubiicit.

oftiuum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulo póft autem idem Hieronymus exponens illud,/^öZö autem omnes htruinti eßc^

• i.Cor.7.7. ßcutmeipfum: Aliudeflimc\zxiz.,velk ^pofiolumialiudeß ignofeere. Kisßirequidvelifdp/o-

• 11*»?^olo homiri^s omnes ejße^ßcut er meipßm.Hoc,iz\c^ZiVült,hoc deßdero vtimitateres tutt ßtisßciit amp;nbsp;tgo Chrißi. Ille virgo de virgine^de incorrupta incorruptus.Nos quia hominesßutnus (ßnatiuitatem Saluatoru non poßumus imitaridmitemurßaltem conuerßttionemiamp;c-^i

• • in chrißum creditßebetßcut amp;nbsp;iUe amhulauiii dr ifß ambulare. Hæc illejruriùm ad colilem fcopulos impingens,quod non fine tanti viri commileratione dico, nedum vt cius repte-Kefpoa.!. henfione’deleóler. Mirumeftautemeumabvnavoculaficpcndcrc vtaufit dicercA^*

• • ftglum coniugium noluiire,lèddunraxattoleraflè,aut etiaignouiflc.Quafivcrô verba ill* yW« aOTÇïpft!'n_,non fint mandantis.quafi qui dixit, /Mivt»im.y âç Kaßi, non dixerit, •ye/bt^ncrd-mcmv. Cui enim dubium eftquin coniugij remedium, quatenus aduerfus vftio-z nem neceflarium eftjpræcipiatur ? Imo vero tantum abeft vt non præccptæ fintinconti-busnuptiæjVtcontravirginitasnu{quampræcipiatur.Quidplura?Hocipfor4/fWNerbo i.Tim.f. veituridem Apoftolus de viduarumconiugioloquens,rlt;)/ö,inquit,w»zörej»«^ere, c'crok^biB^ ^z^7/ereid;ÿ.quod quû alibi venilTec in mente cidé Hicronymo, hanc rimamquæihntqua de nionoga’ elaberetur,qj videlicet Apoft. id quidem voluerit,fcd coadus voluerit. quafi veto coaftio æu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluntas fimul ftare poflint.Etfi enim quædam mixtæ fiint adioncs, tarnen vt rede de

Ariftot. lib. iis loquets Ariftoteles definitjlo/^tn /nßNzov ixauaioiç. Ne longius autem aberremus,fic de i.iic.3.ca I conftituendum arbitror.Quod prudentia humana foletconlùlere, amp;nbsp;neccflitasin-terdumà legiflatoribtis ciuilibus extorquer,ncmpevtexduobus malis minus concéda-tar,hoc nunquam confeientiæ concelTum fiait ex làcro Dei verbo. Itaque neque Loti ex-,emplumprob'andumeftinconlcientia:foro,quioblatofiliarum ftupro redimere maius icelus voluerit,neque eiuldem filiarum fàcinus, neque Abrahami mcdacium. Nunquam cnifn male agendum eft.ac proinde fi quo modo nubere malum fùiflet,nun quam id con-j ceflifletjOcdum voluifl'ct vllo modo Apoftolus. Supereft ergo vt quod dicit Hieronymus de coaôta voluntate, locum habeat tune demum quum ex duobus bçnis acquiclcimus in minore, quoniam quod maius efteonfequinon poflumus.

• 6 Demtis igitur Apoftolum potius defideraturum fiiiflc vt omnes Corinthij cælibcs naanerent,coniugium tamen concedere,quoniam illud obtincri non poflè videbat:an inde concludetur quod vult Hieronymus, nempe ignoici coniugio tanquamminori malo fiue leuiori, ac non potius in minore bono acquieicerc Apoftolum, quoniam maius non

• lt;7 impetraflet?Sed ne hoc quidem conceflerim Hicronymo. Aflcrt enim longealiam rano-nem Apoftolus,nempe quia vitada fit tum fcortatio tum etiam vftio,cx quo efficitur, non cemeedere ipfum nuptias, vel tanquam minus malum, ( hoc enim non eft Chriftianum, nedtii»

ET D/7ORT11 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jÿ

©cdû Apoftolicum)vel vt minus b on û mai or is boni obtinendicle{peratione,fêd. vtpotius vt büiiü necefTarium præcipere,quo magnum malum vitetur.Prætcrea mirari illud fii- 8 bit non vcniffe in mentem Hicronymo ( malo enim obliuione id fadum piicare quàm non rcda diflimulacione} Apoftolum optare Corintbiis cælibatum,nô vc magis arduum tliquid,fed c contrario vc iplôs infînicis coniugij moleftiis eximcret, quibus mento vere-batur vt pares efle poffènt, quum in Chriftiana religione diuortia nonnifi propter adultc-riumconcedancur.Quum enini coningesdixiflechabiturosafflidionem in carne, lùbii-cicftatim,£^lt;7 autent vobis parco. Iraque fiqua hîccft indulgcntia,ea certê potius adcæJi-batiim quàm ad coniugium Ipedat.Qrwd li credimus Apoftolo ( vci lànè credendum cd, 5 accedence prælèrtim iplàcxperientia) mulcô lànè Jaboriofius eft,amp;: molellius in coniugio qiiàm cælibem viuere:ac proinde ß,(quod ifti meritorum difpcnlàtores tradunt,) pro cer-taminum ratione præmiadeterenda Iiint,viderinc quo iurelaureolam quam vocant, vit* ginicati potius quàm bonis amp;: iàndis coniugibus tribuant. Sed hoc obiter didum fit, ne qu’s idcirco me calumnietur peius ctiam facere quàm louinianum qui nuptias virginitati duncaxat exæquabac. Supered vt illud admoneam, pelfimè quoque in hoc fàcere Hiero- 10 nymum,quod illud Pauli,Imitatorcs mei eftote vt amp;nbsp;ego Chrifti, ite'mque generalem il- i.Cor.n.f, bm Ioannis exhortationem ad bona opera fedanda, non lècus interprccetur quàm fi ex-clubs coniugibus foli cælibes ell'cnt Chrifti imitatores,quo nefeio an quicquam vnqUam in nuptias contumeliofius cuomuerint Manichæi.Satis autem conftat illud neque de cæ-libacu neque de coniugio ( quibus in rebus per iè non magis efle pofitum regnum Dei cercum cft,qua in edendo vel non edendo) lcd de ea vicæ régula intelligi quam turn con-iugatos turn cælibes lèquioporteac.

Idempaulopoft in ïWvià.Sed'vnufqttif'aiuepropriumclonufit habst-,(^c.^^dnV!\c^\t-,’velit Nonum. ■^pofielasperjp'icttum efl.quoniam tn 'Ecclefia diaerfàßtntdona,concedit(jmuptiaSinevideatur i.Cor.7.7. dimaarc nuturAm.Simul^ conßdera (juodaliudfitdonnwvtrginttatu,aliudnuptiaru.Sienim eadhffèt menés nuptiarü amp;nbsp;vtrginu^nun^uadixijfietpoßpraceptucontinentttßd'vnufipuif^ propriü donum habet ex Pfo.Deus bone quôferuor ifte contentionis abripuit Hieronymu? Refpon.i. Primum cnim quod de mcrcede vcl æquali vel inæquali dilputac, prorfus eft extra Icopu:

amp; fiPaulum interroges,refpondebit gratuitum donum Dei efle vkam æternam, ac mer- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13,

ecdem quidem, led quæ credentibus donecur, non quae opcrantibus debcatur. Excm- R.om^.4. plum ad earn rem profercur Abrahami patris credetium, non agami,non monogami,led digami, amp;nbsp;in quo etiam aliquid hac in parte fas fit non laudarc. Non tarnen his nomini-hus, fateor, iuftificatus cft:fed nc ob virginitatem quidem fuiflctiuftificatus, quum fi^s quæ illi ad iuftitiam imputata eft,neque coniugium neque nuptias relpiciac, led gratuita Deipromiflionem.QuemautemhominumetiamTra.péivatÓTv.'nvaufisvelcumpatreere- a dcncium Abrahamo,vel cum Mofc coniugc(cui non lurrcxit alius fimilis propheta) com-pararerViue ex fide fine coniugatus, fine cælcbs, nec te fallet qui promifit quod nonde-bcc.Sed neque nos lànè coniugium,neque cælibatus Icruabit. Regnum enim Dei non efl: neque hoc neque illud,vt neque efca nequepotus,fcd iuftitia amp;nbsp;pax amp;nbsp;gaudium in Spiri- R01n.14.17 tu lànéto. Præccrca quorlùm hîc meminit doni nupciarum’Arripimus tarnen hoc vt cum 3 appareat vcl decrahere dono Dei quum nuptias malum vocat, vel fibi ipfi conWadicere.

Sed quàm hoc facit incempeftiuè ? Tantum enimabeft vt hæcde nupciarum dono dicat Apoftolus,vt contrà de concinentiæ dono hæc omnino intclligat, moderans videlicet v-niucrfalem illam lèntcriam,re'Zi7w omnes eße vt meipfum, quam ad eos lôlos reftringit qui concinentiæ donum habent,quoniam,inquit,non omnia vni data funt, lcd hoc quidem ifti,aliud vert» alijfl'ecutus nimiru hac in rc Chrifti veftigia, qui haeipfa dere diflerês, non omnibusoc datum eFi.qui potell capere-,capiat.Scd ne hoc quidem datum eft onjpi-bus, vt onus matrimonij poffint lùftinere. Itaque quid prohiber quominus amp;nbsp;illud dica-mus de coiugio,Cui datum eft vt pofl'it ficuti decetcaperc,capiat? Teftaturenim,vt pau-lo antcdicebam, Apoftolus fe ad cælibatum hortari Corinthios, non vt tanquam robu-ftiorcsaddifficilius aliquod opus vocet, ficut imaginatur Hieronymus : led potius vt illis tanquam infirmioribus parcat.Deniquc vbi tandem inuenietpræceptum illud continen 4 tiæ quod hic comm emorat,alibi veto nulquam efle ipfemet agnolcit?

Idem poftea in hæc verba,Afeftnubere quàm vri. Jdeb^ inc^it^melittt eßnubere, Dccimum. quia peius efi vri.Tolle ardorem libidinu^f^ non dicet,melius eßnubere. Quafi vero non etiä, amp;nbsp;quidem potiflimùm, propter generis propagationem nunc quoque vacandum fit ma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

trimonio. quafi non Sc propter mutua alia officia coniugium ex Dciordinatione contra-b.iiij.

^0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A,

z batur. Totum iftudigitur inane amp;friuolum eft.Illud verb quod lequiturprorfuscftex Manichæorum dodrina.r/»/ de cofttinentia lequerisyincpiitybonum eßyatf,muUercm non tm-gere:^yboni!)^ eße isßßc permanferint vt lt;go:(^ puto hoc bonuw cis ejße propter tnßantem neceßtta}em:S)C,qttia bonum eßhominißc ejfe_j.ßddicùymelius eßnubere epuàm vri.Sfperfu Miiptiießunt bonieytjoli tdas incendia comparare^ßeddicßmpltctterjhonum eßnubere- Sußectu eß mihi banitas eiw rei quam magnitude alterius mali cogit eße^^ malnm inferiw. Bgo aut cm non leuitis malumßedßmplexper[Lj bonumvolo. Hæc illc,quæpaulo ante ex ipió Augufti-no refutauimus.Oftendimus Sgt;c illud, non agi hîc de bono cui vitiura opponatur, led de co quod conducibilius ell ad vitam fine diftradione Deo dicandam,idque non fitnplici-3 ter,led pro temporis ôc perlbnarum ratione.Illudautem nunc etiam adiicio,quódcæJiba tum in rebus propter lèiplà expetibilibuscollocat, non rede ab eodic]:quod Scipfc Apo-•* ftolus indicat,quum addit rationes propter quas bonum fit eis non nubcrCypropterinßan-temyinqnityneceßitatemAvtfacilius (ßßne vUa dißraSiione cohareatis cum Domine.amp;e.,quii vobisparco.amp;Cyquod cupiam vos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alioqui fiue cælebs fucris fine mannis,

• 4 nihilo certe propterea fucris Deo commendabilior. Quod fi valet illud didum, Tolle ar-dorem Ubidinisynon dtcet Apoßolus melius eßnubere: cur non amp;nbsp;illud valuerit : ToUepraßen^ tem neceßitatemycß non dieet^poßolusybonum epißevos eße?Sicnz enim illud dixit proprer vllioncm amp;nbsp;fbrnicationem,ita amp;nbsp;illud dixit propter prælcntem necelTitatem. Quid plu-5 Z3.'Dicßmpliciteryinqniz Paulo Hieronymus,bonum eßnubere^.An non verb làtis lîmplici-ter amp;: perlpicuè hoc exprefiit, quu diceret eu qui nuptum tradit fuam virginem bene fa-cere,qu amuis qUi non tradit (addita tarnen exceptione) melius faciat?

• 6 Sed ne, illud quidem rede Hieronymus, qubd putat in his verbis malum minus, id eft coiiiugium,cum maiorc,vftione videlicet,comparari, quum potius bonum cum malo fic comparctur,vt quam necelTarib fit hoc bono iis vtendum dempnftret, quibus alioqui tantum imminet malum. Neque verb nouum eft hoc dicendigenus. Melius eft bene a-i.Pet.3-i7. gendo aftligi quàm male agendo, inquit Petrus.An verb affligi propter iullitiam,malum

• 7 eft,ac non potius infigne bonum’Quid amplius? Si qui non dat nuptum melius facit ,an-non amp;nbsp;ille bene facit qui dat nuptum?fi beatior eft,id eft meliore conditione, viduaqux • fic manet, annon Sc ilia beata eft qua: rurfum nubit in Domino’An verb fieri quicquam poteft in Domino,quod malum fit,fiue fimpliciter fine comparate confideres?

Vndedma. Item tn ü.\vilt;\.yCircuncißss aliquù vocatus eß?ne adducatpraputium^Pitrhocy inquit, LCor./.i^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxores Apoßolus toUit Ucentiam eas dimittendiyße virginibus amputat nubenilift-

cultatcm.Et in illud, ^ut liber vocatus eß,firuus eß Chrßi. ^^antayinquizyfcelicitas nonwB-i.Corƒ.17. risferuum eßLjßedChrißiinon carnißeruire^,ßedßiritui.^^i enim adharetlgt;omino,vnusßi-Refpofio 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potuifl'e tanto viro excidcre, quali non aperte contrariüaffir-

• 2 , met Apoftolus,teftatus bencfacere virginem quxnubat:quafi etiam templa Spiritus lan-di non vocaritidem Apoftolus,landorum coniugum corpora.

Duodccimu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Illuc^erb cuiufmodi cll’ó'i bonum eß hominißc eßß^,malum eßergo homintßenon eße-

i.Cor. 7.i,ï. Quid fi bonum eil iciunare,an ideb malum eftcomcdere’nempe cui opus eil leiuniofied Ktlpen 10. liiprà pluhbus.

ItcTn illud,Aquot;/ acceperis vxoremynon peccaßiyAliudeßymqaiZynopeccareyaliudbentfiCttt-Ego verb cotràaffirmo,etfi multa furtt in fefe achâ(poôic,tamé quiequid agimus vel bene a-gi vel maldjuec dari pofte medium. Et quorlum iftam inanem argutiam,quum aperte di-i c-ac Apoftolus,eum quoque qui virginem nuptum tradat,bene fàcerc?E.xcipit autem Hie-O'oi: ftio. ronymus eas virgines quæ le voto obligarunt. Sed quo iure hoc faciat fiioloco cxpcndc-Rcipon.i.. mus.Illud quidcm iam nunc dicam,non rede eumfacere videri, qubd quæ deviduispri-m»ni fidem violantibus dixit Apoftolus,ad virginum vota Apoftolo prorfus ignora tianl-feratjde quo etiam alius dabitur dicendi locus.

Dcciinum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ncc illud quoque probari poteft quod fcribcns in hæc verba, Nuptu cogitat ^uafunt

(luartuni. mundi,de hoc,\nau\z^dicituradApofloloSy Si eJp:tisdehocm»ndoyamaret'vtiquemunduiquBi Ref oVi^ 7quot;quot;”* cnim diccrc audcbic Hieronymus iniundum cælibatum Apoftolis,aut etiam * iplbs fimul mariros nbsp;nbsp;fcruos Dei non fuill'e.’Nam fi verum id eflet, quomodo nubcret ali-

i qua in Domino? Icaque rede monec Chryfoftomus non poni his verbis diicrimcn inccf cæiibem coniiigatum, fed inter dtis^yf^sa-ujuLuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ncque efle tIm

Tided TV t/^TToS'/^is-Qa/.Dcniquc figniheat ncceflario auocari ad huiiis vitx ioli-citudinem coniuges i in qua etiam pleriquc modum non tenent:contra veto cxiibes ma xim:! cLirarum iftiuimodi parte non impediri y vt merito dixerit Apoftolus ic parccic Co-rinthiis

U JJ 1 K U JK. i 1 jI ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI

nnthùs quum illos ad cælibacum hortacur qui continerc pofliinc.At cnim, inquiuftt cæli- öl’“ lt;^gt;0-bacus meriti dcfcnlorcs, longe magis arduiitn eft continere qüàm couiugij laboribus de-fungi. Ego veto fateor iânè continentiam iüperare bumanas vires, verùm hoc nego Ipe Rcfpon.i. dari ab Âpoftolo,lèd hoc pot ni s quod mulco commodius amp;; minore cum moleftiaviuac cælibcsjinfinitis videlicet curis vacui,quàm conïugati,hs præiêrtim téporibus qua: tu præ fagicbat Apoft. ac proinde optime ßbi c01ùlant,qui il cælibes fint,de vxore ducenda non cogitêt, tu qui quû iam fint mari ti,quoad eins fieri poteftjanimu ab iftis terrenis abducuti ad qua» alioqui coniugiu cos vel inuitos pertrahit. Intcrea ramen etiam atq; etiarh incul-catadco lèlè nemini laqueum iniicere, vt Sc moneat turn vnicuiq; de coniugio cogitan-du qui continêtiæ donû non habeat, tum vnicuiq; coniugato lânéiê colédum coniugiuni ne videlicet qui coniugij molcllias higiunt,in aliud pcflîmum malum, nempe in Icorta-tionem vel adulterium,incidant. Quorfiim aurem hæc ad inanes iftas amp;nbsp;prorlus

dilputationes de virginitatis:amp; nuptiarum pra:ftantia,quafi in iftis per le pofitum fit rcgnum Dei? Quod autem idem Hieronymus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id eft , ablque diftractio- j

ne,interprctatur fine vlla diftcnfione,amp; locum Ecclefiaftis eodcm rcfert, turn ipfius He-bræi cum Græci fcrmonis proprictatcrcfellitur.

Illud quoque refutatione non indigetquod ^czvirginem fuam intelligitcarnem Decimum Cælibis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quintuni.

Etquum illud benefi-cit,^\c[z moxobumbraricomparatione melioris,quia videlicet dcXiuiu^* fiibnciaturzz;fZzMiy4«r,nihil lane dicit quod polht excufare concumelias quibus antea co- I'cxcum. iugium aßccit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-Cor.7.37.

Sed 04 illud plane no video quî tolerari polTitjquod Icribens in hæc verba, Pute aute Dcdmum ego Sfiritum Dei habeam: vbi-, inquit, ad continentiamprouecatyibt non hominis,fed

Spiritui Dei conßbum eß.'vbi autem nubendi conceditveniamySpiritum Dei non nominatfed ’ prudentia librat confiliumdta,fingulù relaxant,vt vnufjuifiuç.^ ferret poteß^Q^ü veto A-quot; poitolus alio Ipiritu de contincntia quam de coniugio fit loquutus.

Et de priorc quidem illius Hicronymiani libelli parte hadenus.Nunc veto ex pofte-hore quoque nonnulla códem IpcEtantia etiam expendamus.

Ludit Hieronymus in coniugij myfterio quod Chriftum Ô4 Ecclefiam adumbrat, ftcimum ^^’'l/?^,inquit, in carnet quot;virgo,in Spiritu menogamus. Knamenim habet Eccleßant. Hoci-pfiiin quoque Icribit Tertullianus,amp; quidem eodem prorlùs,vt apparet,fpiritu.Sed quam fine refté ? Primùm enim fi in primis nuptiis làlté Hieronymus lâcfû hoc myfterium cwn ^poftolo verc agnolcit,cur toties anteà malas pronutiauit? Deinde fi hæc coaptatio con- z

carnis cum Ipirituali iftis anguftiis definitur, fane definit maritus elTetypusChrifti finiulacquc virgo elfe defiit, quod tarnen ex diametro répugnât Apoftoli confilio. Quo-niodo enim iftacongrucrent cu marrimonij typo,c^ez»^X4fumm corporis eitis? Poftremo 5 fit lane Chriftus vnius Ecclefiæconiux infpiricu,annon etiam qui lècundæ,vel tertiæ, SiC fie (icinceps,vxorîs coniux cft,vnam habet non plures ? Sed3inquies,hæc fuerè lêcunda, ''el tertia; vna autem eft Ecclefia. Nempe quoniam ea eft vitæ noftræ imbecillitas. Sed 4 9^0 iure vult Hieronymus, carnalia non elfe fpiritualium typos, nifi penitus ill^ relpon-ficant?amp; iftius diftinélionis an vlla eft vel leuiffîma apud Apoftolum mentio?

Ifta veto penitus lùnt Manichæorum, quôd hæc Apoftoli verba, dilïgite vxores ve- Decimum fl'^‘f^,ßcut ^Chrißusp.ccleßa.ltcm^Vnufquif^ßium vaspoßtdeatinfanliißtatione\i^ honore, »0»/«paßtone_j deßdery,ßcutgentes qua Deum non noueruntlteva-^non vocauitnes Deus ad i.Thcf.4.4. ^»imunditiamfed infanifificationem, ^c. torquet aduerfus matrimonij copulam,quum A- Refponfio. poftolus Paulus ifta quidem aducrlus fcorrationem diferte Icribat, quam etiam nominat; illud verd omnia coniugalia officia plane comprehendat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

QuisanteilludexcularepoffitquodquæapudApoftolûdieuhturdeveterehomine Vicefimum: exuendoamp; nouo induedo fecundùm imagine creatoris fui,v bi non eft malculus neq; foe ^ima,mrfus eödem detorquet?2V4,inquit,/»74^tf creatoris no habet copulam nuptiarum.rbi ßxui diuerßtas aufertur-tamp;veteri homine exuimur^^ induimurnQuo.,ibi in Chrtßum renafei-'^‘lt;’rvirginem ^efui(ßnatus ex Virgines ^^renatus per virginemeß, Anhoeveronon eft Refponfio. ^Liptias plane amp;nbsp;ex profelfo execrari,amp; quidem verbo Dei manifeftiffimcdeprauato?

Adillud,Crclcite amp;; multiplicamini, NeceJß_jfuit, incpait^priusplantaremfyluam amp;nbsp;Vicefimum (reßere,^^ zit eßet quodpofieapoffet excidi. At iftud quod tu vis, Hieronyme,non eft lyluam R*^p “ßo. Putarc,lcdradicitus extirpate. ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Et iftud allegoricum fine pythagoricum potius quam Chriftianura, cuiulmodi eftî.

Scriptftra^inquit,i» primo,tertio,cjnarto,(jutnto,c/ fexto die^texpletisfingulàrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tli-

xit, amp;nbsp;viäitDeui epaiii bonurn efi.infecando dic^hocomninofitbtraxit, nebis intelligeriMtn derelinquens non e]je-j bo»um duflicem ntimerum qui ab vnione^ diuidat, prafgurtt flt;e‘ Kcfpon.!. deranuptiarum. Argue igitur, Hicronyme,opificcm,qui ex vno duos fccit,quia boiium i.hominiiion eracfolum eire.Quôdß volebas hîc philofophari, cur non pôtius coniiiîera-5 ftjjvnum coniugio non diuidi, fed ex duobus vnum fieri ’ Annon verô eciam longius ab vnicatc difeedune alij numeri quàm binariusîSed friuola lânè ifta funt,amp;: æonibus Valen-q tini non dilfimilia. Cauià verô cur illud in opéré iècundi dici non fit à Domino expref-fiim iâcis cft manifcfla, quoniam videlicet aquarum integra diipxjfitio tertio demum die perficirur,in quo etiam bis illud idcirco dicitur.

Vicefimum pQ^itm-,mcpüïZ^Noeingrediturin arcaw,qurteßEccleßatypui,tamip/Lj ,quamßlijei(K tertium. gt;nbsp;'vxoribm feparantur.\txib redarguit tcMolès ip{è,Hieronyme,vt qui non aliter nec aliis Rcfpon^^ verbis loquaturde Noe in arcam cum familia liiaingrelTu quàm de exitudifl'erens. Et quum quatuor maritos,S6 totidê vxores,nec vllos alios in arcam ingreflôs Icgamus,quanto iufiius colligeremus cælibes ab Ecclefia Dei excludi, fi ludcre inanibus iltis allegoriis tecum vel cum Origene placeret? Itaque totum hune locum prætermitto libens,ne quis me liudioiê captare putet quod in tanto viroreprehendam.

Alia igitur quæ ipeciem aliquam probationis habent aggredior.

Vicefimum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Populiii acccjjurtti admontem Sifia : 0quot; Dei auditurut eloquium, tribui diebm fanbliß

ittffiti eß. Concede. Nam lânè vel ex iplo mundo exire oportuit, fi fieri potnillet, Rcfponfio, iàncbam Dei legillatoris vocem audituros, amp;nbsp;ipfius Dei colloquio interfiituros. Opor-ruitquoquefub pædagogia Legis pofitoslùam immunditiam externis fignis agnoicc-rc amp;nbsp;deteftarijvt dilcerent impuris, cuiufmodi omnes nafeimur,nullum patere ad Deum acceflum : ac proinde Legem iis omnibus ad mortem cedere quorum corda non fint pet fidem in Chri^um purificata. Ecquid autem non polluitur hominum vfu corameo cuius conlpedum ne Angeli quidem beati lüftinent ? Itaque amp;nbsp;tua ilia continentia, Hieronyme,coram iplô imputa eft, quantancunque voles animo concipere. amp;ipfiimlo' fue , ( quem tu propter cælibatum ipfi etiam Mofi, contra exprelïum Dei verbum ante-• ponis)cæterôlque virgines,fiqui erant in Ilrael,mundare cum cæteris velles oportuit. Vbi autem inuenies quoties ad Dominum accedebant Ifiaelitæ, iulTos ab vxoribus abftinere, aut velles mundare?

vicefim®n • Quærit Achimelech daturus Dauidi panes propofitionis edendos, an pueri, id eft, ^'sïmT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;eum comitabantur,mundi eflent ab vxoribus,inquit Hieronymus, quod ^d

Refpon.i^ munditioi eofporü C})rißi,omnis coitusimmunduifit. Nos verô nollraque omnia quis non faceatur coram Deo amp;: Chrillo ipfius, nihil aliud elfe quàm impurilhmas lcgt;rdes?Sed hoc lânè ad continentilfimos etiam quolùis pcrtinct. Intereà Icimus nos omnes, fine Virgines fiue maritos, in co puros amp;nbsp;fandos haberi qui fadus eil nobis à Deo Patte iullitia Säilandificatio, atque adeö fandificauk feipfum pro nobis, vt amp;nbsp;in iplö fandi fi-X mus.Illud verô quod dicit de quouis coitu Hieronymus,rcfellit Apollolus, quum coniu-Hcb.13. ges elTc^icit Ghrilli membra:amp; alius,quum nuptias,nuptias,inquam,veras,non quï fi’’^ 5 continentiævoto[amputatæ,vocat amp;cubile impoUutum. Quod autemquæ' rit ex Dauidc làcerdos,aliô lpedat,quum aliis etiam modis viri vel ex folo muliertim con-

VideLcu.ij caótu polIuerentutjVt eis nihil làcrum attingere ad velperamvfqucliceret,nedumvt propofitionis panibus extra ordinem velcipolTent. Quqrlùm autem hæcad coniugium ali-cuitis immunditiei damnandum, quum. lacerdotes iplös coniugatos fuilTe legamus,ablli-nuilTe autemnecellario àfuis coniugibus vllo tempore non legamus.

• • 'vxorem duxerit-, (drqtti plantauerit vineam velutipropaginesfilioruw-ftobibeturad bedaptocedere...j.Non enimpoteßDominifiruir'e-j militiairftrutu •vxoris. Hoc vero non ira ell,quod pace tua dixerim, Hieronyme,vt tua te plane memoria Icfcllcrit. Quomodo e-nim bellalTet Mofes bella Domini,imô quis pugnalTetin Ilrael, maritisàmiht’a exclufis?

• 2, amp;nbsp;vbi legilli,maritos elle,non Domini,lcd vxorum feruos? Hoc quidem inuenio, indul-gere Dominum vacationem militiæ,iis qui vineæ lùæ ( hæreditatis videhcetchariflîmx) nullum adlîuc frudum pcrccperint:amp;: Iponfis qui nondum vxores duxcrint,itcmquc no-uis primo anno coniugibus.Caulà verô quam allers, nec lànê vera nec verifimilis ell : leu hæc potius,quôd benignus pater aliquid concedçrehuiulmodiallèdibus volucric,quum etiam periculum eflet ne qui animum domi haberent, parum alacritcr foris bellum gererenc.

Ilia veto

ET D IV O RT 1 E S,

21

Ifta verô quæ fequLintur,quis tandem poflît in Hieronymo excufàre, quum céntum minimum Scripcuræ teftimonia velutex profèflb, in manifeftam coniugij conturaciiara acque adeô execrationem,paucis paginis deprauet? Hoc verô quum meritô redargui po-fteaminime ignorarec,quis non doleat ipfum tarnen tantum hoc crimen (nec eniin icio quid deterius committere quiiquam poflît Scripturarum interpres ) inàni exciflàtione diluere quàm agnofcerc ôc deprecari maluifle?Nos tarnen hocquàm pauciflimis fieri poterie abfoluemus.

Primùm quicquid Solomon in Prouerbiis diflerit aducrfiis malas mulieres, torquet Vicefîmum adiierfus coniugiumdcd quàm tempeftiuè id faciat,ex his làltem intelligatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feptimum.

Scribit Solomon,in Prouerbiis,inquit Hictonymn%m^tuliertKß[)iens drattdax^ inufs fanu efßcttur. Cuius fanis?Kempç_jtUius quidecalo deTcegt;îdit.h.t(]ni nulquam id apùdSolo- Refpó^o i. moném inuenias,vt liquide conftet Hieronymum hanc criminatiouem ne in/peôbs qui-dem locis,impetu quodam potius quàm certo animi iudicio eft'udifle, quod tarnen certc * facere nullo modo debuit. Sed vt hoc extet, quis non iftam rationem peniertendi Seri-peuras damncr?Euadet lane inops amp;:famelicaquæcunque eftinfipiens Seproeax, Quor-liim hoc aduerfiis nuptias,vcl ad modeftas amp;nbsp;cordatas coniuges’czft ewiwj'nquit Hiero- obicftjo. nym\.}3yhoctgt;ericu[u^fî tn memetfierieft. Ergo eo prudentius agiro,amp;: Deum adhibe-to in confilium. Sedannon multograuius eft,vt malum incertum efliigias, teipfum vitro dare in vftionis amp;: fornicationis præcipitium? Denique quæ hæc agendi ratio eft, quæ in 3 malasmulicresdicuntur aduerfiis nuptias torquerc ,amp; quæ fiindarum honeftarum mu-Jicrum laudcs ab eodem Solomone prædlcantur,filcntio prætcrmitterc?

Citât ctiam illud ex Ecclcfiaftc,7'f»ilƒ«^ƒ4rz^»^/i, tempus moriendi^ tempusplantandi., Viceiimura ^(Wfus'veUendi efuod plantatam efttpeperimus, inquit, in lege cum Mofi_.j,moriamurin Bua-gtlio cum chrifto:plantauimus in nuptiis^euellamusperpudicitiam efuodplantatum eft. Quid hoc autem ei eftoblecro? Quis enimjignorat de rerum omnium viciflîtudine ûpien-temdifterere ? Quid hoc ad nuptias aut virginitatem ? Certe fi tempus lt;ftaliquodpa-riendi, tempus quoque eft vxorcm ampleftendi. Promiflionem autem multiplicandæ 2. pofteritatis adea tempora reftringere quæ aduentum Chrifti præceflcrunr, quid tandem noscogic? Tempus,inc^itApoftolus .^contraSium eft. Fateor. ideóque de cælefti potins quàm de terrena domo ædificanda cogitandum. Sed an ideo bene facitquifquis * vxorem non ducit ? Apoftolum autem illic non in généré de huius vitæ breuitate vel 5 detemporumquæ Domini aduentum præceflcrunr difcrimmcdifl'erere,fed peculiariter tiotare proximè tune imminentes Ecclefiæ tempeftates, eôque demum refpeâu hort^ • vtquicunquc poflîmt de cælibatu porius (vt tranquilliorc vitæ genere)quàm de coniugio cogitent,mccum,vt lpcro,fatcbiturquflquis totum ilium locum attente confîderarit. Sic Uon dicitabfolutc Dominus,rlt;e^nlt;^z?4»fi^«tf amp;nbsp;laSlantibusfieó.additz» diebusillis.Sic præ Mat.14.v4 cipitur lercmiæ ne vxorem capiat,{èd addinir,z» loco ifto.amp;c caufà exprimitur,quoniam vi-delicct vltima vaftitas à Domino imminebat.qui leremiæ locus optime cxplicat Apoftoli fentcntiam.Quodautemaddit Hieronymus ex codem lcriptore. TempusamplKlendi,(E 4 femf tts longefieri ab amplexu,2.nnQn. difcrtè contra ipfiim facit?Nam certè nullum tempus eft agendi quod malum eft.

Multa poftea ex Canticis Canticomm profert idem Hieronymus, led ita fine vt im- Vicefîmum puidens præuaricarividcatur. Cur enim illic Ipiritualisconiugij tot laudes decantantur ^nb caftarum quidem,fed tarnen carnis nuptiarum typo,fi bonæ iftæ non fiint?

Vbi veto ad Efaiam ventum eft, explicans aduerfus ludæos, amp;: read quidem, locum Tricefimff. ilium nobilcm JEcce virgo concipiet,ó'z nonprafertur,inojnitynupttû 'uirginitas, cur Spiritus Efa.7-m-fificlus maritatam,curviduamnonelegit?lmo verô,mi Hieronyme,ne virgo quidem Deo placu it,nifi quia fiiit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,gratis dileaa,quod iplamet diuinitus cecinit, no

luam virginitatem,fed Deimilèricordiamprædicans.Gratias igitur agantDeo, tumvir-gmes turn nuptæ. Cur autem ex virgine potius illibata quàm vel ex coniugata vel ex vi- 2, dua nalci Dominus voluerit,non ea tantum caufa eft quod quàm puriflîmum vas ille fibi delcgit qui eft iplamet puritas,lèd etiam præcipuè vtFilium quidem horninis,id eft hominem,led diuinitusprorfus amp;nbsp;conceptum amp;natum efle citra omnem controuerfiam con-ftaret.

Quum autem idem Hieronymus ifta ciufdem Prophetæ verba, Spreuitte virgOy filiA Tricefim« gt;Jio«,cum illis comparat,£x»Zt4y?^rzZzir efuanon parts., rurfiim torquet vtrunque Prophetæ locum.Nam illic quidem Sion otbæ amp;nbsp;deftitutæpuellæ comparatur per 2,ctpKStlt;^Zlt;^F,quôd Refpon.'

24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PO LT (j A M 1 %

rex AlTur eam vfqueadcô contcmpfiflcc qucm poftea Iiæc iplà effet irrifura: hîc veto flo-lentem Ecclefiæ ex Gentibus potiffimùm colleâæ ftatum defchbit Propheta, quæ qui-dem Gentes lunt Sionis populus non fecundùm carnem, lèd fècundùm libertatem Ipni-tus genitus,amp;; in naturalem filiorum locum per Hdem in.litus,quam interpretationem do-Gal.4.2.7. cet nos ad Galatas lcribens Apoftolus. Quorfum autem hæc ad id de quo agimus? Quis enim fie nuptias laudauit vnquam, vt illis acceptum ferret quôd fiÜj Dei fimus, quaniiis benedicat Deus turn iandis ipfis turn etiam fanôhorum lèmini, pro bona fua voluncatcî Triceiîniiï Idem nihilo reelins iftis leremiæ verbis,obUuifietur/ponfa ernamentifui,/tut fcciindura. fctjcitepeéloralùvirginitatem coniugio præferendam abuticur. Primumcnim hîc non min is fieri Iponfie quam Virginis mentionem. Deinde quis ignorât po-X pulum illiç à Propheta redargui, quod Deumfiium minoris fecerit,quam iponlæautvir-_ gines ornamenta fua’Quorfiim autem hoc ad nuptias vel damnandas vel virginitati poft ponendas?

Triccfimû rew/rf,inquit Hieronymus, ide b ^a,rcitur in vrbis vaßatio»e-j, quoniam virginMÎf B r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beatitudinideftinAtM.Q^ô. fi veto negem leremiam fuiffe virginem? poteft enim ali-

icucapquot;iê. qi^’is in vtero {ànâ:ificari,nec tarnen contipentiæ donum habere. At enim prohibecur v-X xorem ducere amp;: liberos tollcre.Fateor id quidem.Sed quid fi cælebs turn erat’Sed demus quod affirmât. Non fuiffe tarnen ideô lèruatum ex ipfo contextu liquet. Aliunde igiW^ petere oportuit virginitatis laudes,amp; meminiffe hune ipfum Prophetam paflim ipfs quo que virginibus internecionem minari.

Tricf-fîraû Ezechiel teftatur lèiè vxore velpcri mortua, manè loquutuna effe ad populum qu^ (juartiim. fpß mandarat V)ovi\mu^.Igt;iligenterattendes,inclût lAieiorïyvfxviSydûnecvxof'vtueret, LziU4.i8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libertatem fofulum commonendi. Moritur ’vxor^é' cvntugalz^ -vinculum[oluiWti“

abfque^ -vlla trefidatione^fimpereßin officioprofhetali. ^^enim Ubervocatui efi, -veft^^ • Refponfio. feruus C hr ißt. Kt te potins miror,Hieronyme,fic in adueriârio quoquo modo oppugn®’^' do fuiffe occt’l5oâtum,vt non attenderes quum multo ante in munere prophetico pcrleue-raffet Ezechiel,conlêqui aliam ob caufam hîc fieri vxoris mortuæ métionem. luflùsenim fnerat non lugere,arque adeô populum à luftu auoearCjquod îèfeciffedicit,ctiamfi domi

• effetipfioblataiuffiludusoccafio.Quprfumigitur ifta?

lamad eateftimoniaaccedo quæ fie collegit ex Paulo Hieronymus, vt plane.fit dv(t'm7\.oyrmç.

Tricefigiu Numerat coniugium inter ilia quorum finis fit mors, amp;nbsp;quorum frudus erubefccre quiutum. Sos oporteat.Qiÿenam au cem ilia (\inGSicut, inquit Apoftolus, exhibuißü membra vtßa Re^'onfio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impuritati amp;nbsp;iniquitati adfatrandant iniejuitatem.tdrc.'Sx dubitamus diabolicam

dodrinam pronuntiare?

Tricefîmu Eodem,id cft ad conuitiandum nuptiis,detorquet illa,^»«zw ejfimtts in carntAi^’^'ff cxtura. nouitate^ Sfirttmßedin 'vetußate^ literttifaciebamw ea c/ua carnù erant, Rom.7.2,4. mut mortiiEti\\3.,Infælix ego homo,quis me liberabitdecorpore-j mortis huius? Et ilia »

{■ igtturm^te^ferutolegiDeiycarne^autemlegipeccati. Quod fihæcdeconiugioffi^untur, e pon 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.y vis,quomodo virginem audes Panlum pronuntiare?

Tricefîmû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E»lla,^ifecundum carnemfunt quafunt carnisfaptunt. Prudentia carnir, morstH-

feptimum. Prudentia carnis,inimicitiaeßinDeum. ^ui in carnet funt,Deo placerez non de°rKepl.^ verô adueriùs coniugium torquere, quid cftaliud quàm dodrinam dæmonion’i^ mani-Reïpôiio I. fefte proponere? Et ne dubitemus hune fuifle animum Hieronymi, amp;nbsp;hanc fentinam ex 2, qua Syritius amp;nbsp;Innocentius imputas amp;: impias illas voces hauièrunt quæ nunc quoque tam multos inficiunt,hæc ipià iünt Hieronymiin hune locum verba. Siprudentia carnu, i^^micitia e/lin Deum,amp;qui in carnetßsnt, Deoplacere nonpoffunt:arbttror eos quiferuiunt off cio coniugali,qubdprudentiam camis diligant^iè“ in carnet funt. At ego,Hicronyme, de-teftor hune fpiritum qui pronuntiat bonum,malum : amp;nbsp;Gangrenfem Synodum atbitror redè aduerfiis hanc tuam fententiam anathema protuliffe.

Tricefîmu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et fila quorfum,A’olitecoformari huicficulojèdreformaminiin nouitatefinßss-veßrh'vt

Rüm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-voluntas Dei bona,^ beneplaces,amp;perfePlalo quæ verba icribensHicrony-

rsy\iS,Conceditftïc\\iit,nuptias, concedit digamtam,^fi necefftL^fuerit ffornicationi amp;nbsp;adulte-rioprafert etiam trigamiam.Sed nos qui corpora noßra exhiberen'debemus hoßiam viuam,é'(‘ non quid concédât Deus, fed quid velit conßderemus, -vtprobemusquaft -voluntas Dei bo~ na dr beneplacens perfeifa.Ergo quod concedit necbonum,necheneplacens eß,necperfeiittm.

Refpon.i. EtTitox^Aliudeß-voluntosDei,altudindulgentia. Qu^id hoc veto monftri eft?quo igitur pudorc

dore ûceruotcs nuptiis bencdicunt? ß concedit Deus mala, cur non impunè peccemus? Longe aliter amp;: multo rcélius Augurtinus,non qiüdem in hune locum (in quo de virgiui- z tare Apoftolus ne?^î quidem vcrùm de fandis tum virginum cum maritorum moribus ag!t)icdinillLid eiufdcm Apoftoli (cribens,Ego autem vobisparco,Se^4/zgt;w,inquit,/gt;fr- AugJefan-fctiiâcontmentie admonsovtlttttm honumita proférant nuptiis , nç^ malum iudicent nu-ptiasynetjucy fallaciter fèdplane veraciter ab ^pojlolo dtiJum nouerint,^^ui datnuptum bens facit.

Et \\\-3..,Induimint Chriflum Iefùm.,amp;carnis turam ne fecefitis indeßderiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tricefimü

Et ilia, Non plus fipere-jquam oportetfapere^ßedßapere^ ad pudicttiam,v]o\ Hierony-iiMS,«!?» adfobrietatem,[tAC[\i}Z., vtmale in codicibus Ldtinû legitur. ßquidem Gr^cefiriptum Rom.ii j.* eflfiQ TÓ oa^pgÿrw.Qualî veto ipfè contextus non manifeftè conuincat Tocmiipçÿvêiv vel in- Refponiîe. utilibus ftudiis opponi qualia nimium multaiùnt quorum cognitione nullus cuadit fâ-nioris mentis, vel eorum arrogantiæ qui intra modum nolunt multis in rebus làpere, id-côquc ftultiflimi tandem cuadunt.

Et illa,/z«/f carnaltbusßcutparuulisßac'vobispotum dedi no efeam. Vbi ruriùm hic no- Quadrage, ftcr,_^z animalis eß,lt;amp; non recipit qu£ßiritus Dei(unt ,ßultitia enim Uh eß.,necp6teUintel-quia fpiritualiterdüudicatur nonperfehlo cafiitatis cibo ,fedrudi nuptiarum la-Uc^^nutritur.

Et ilh,Caro ßanguis regnum Dei poßidere^j nonpoßitnt, neque_^ corruptio incorruptio- r.Cor.ij.ja. »fw.Vbi Hicronymus,parum iänc pudenter, //■tfc,inquir, tarn darum ut nulla expoßtione_j queat mantfeßius fieri: Si corruptio ad omnem coitum pertinet^ incorruptio autem proprie caßita-.

ds efl,premiapttdicitist nuptilt;epoßidere.ynonpojßfnt. Imö,Hieronyme,vttibi pcnituscon- Refpöfio i, ftarcs,diccre te oporctiit ingenue nuptias non pollelTuras regnum Dei. Sed abfit vt men-daci i'piritui credamus. Illic vero quis ignorare peffit Apollolum difierere de corporum i polt rclùrreéiionem qualitatibtis, fine virgines fiue mariti olim fuerinc qui tunc refut- • gent’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Et illa,Ex operibtis legis non iußißcabitur omnts caro. Opera legis-, inquit, eßnuptia funt, Qualt;l’’3gcfi ijdaÇi concéda ntur etiam in Ettangelio,alittd eß indulge ntiam inßrmitati tribuere^t aliud vir- eaU.itf tiitihiispremiapolUceri.Vi-öC eft icilicet rem acu tangere.Imô vero quam me tuipudet quû :^efponfio. hæc lego,vir alioqui magne? Nä quid eft quafiex induftria verbum Deipcruertcre,fi hoc non eil?

Item [\\cs.,Sicinfipientes eßis vtquü ceperitisßiritusnunccarne conßmamini?Ez illa,.^/- Quadragefi tituambulateydrdefideria carnisneperfeceritü.Caroconcupifiitaduerßssßiritum.N\:)i Hiero-nymus;iVfl«»fff^/L- eßnuncyincpaiZyde operibtts earnis dicefe^,quia longum ^.Imö,Hiero- Gal.j.j. nymc,vide ne merito dicaris aftute ita prætermittere quo vel vno facile conuinci poteras. Gal-s-Kf-Nec enim in operum carnis enumeratione nuptias inuenifles. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refponfio.

Et WhyDeJpondt vos vniviroyvirginem caßam exhibere_j ChriUo, quod-, inquit, ad to- Quadragelî tam Ecclefiam credentium volueris referred,amp;in hac defponßone^ Chrißi eß maritatas amp;nbsp;di-gamoiy eß viduas, (ß virgines contineri, hoc quoque.y pro nobisfacit. Nam dum o^nes adpu-didtiam eß premium virginitatis inuitat-, ofiendit cunhiis gradibus virginitatem effe_jpotio-rem. Sed annon laltem animaduertere te oportuit, Hicronyme,fi de ifta tua vUginitate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»gt;

didcreret Apoftolus,ineptiffimum futurum fuific illius defiderium? Nam certe virginitas corporisami{ranunquamreftituitur,acproindenon potuerunt vnquam pleræque ex Corinthiis co genere virginitatis virgines,coram Deo fifti.Planius eft autem quam vt in- i ficiari polTis,Apoftolum agerc de tota CorinthiacaEcclefia,amp;de fpirituali Ecclefiæ cum Chrilto coniugio diflerentem ( quodpleniusdelcripfit alibi ad Rom. 7, amp;■ Ephef. 5.) per virginitatem nihil aliud intelligere quam lanftificationcm tum corporis tum lpiritus,^uç turn virginibus, tum viduis, tum coniugatis amp;nbsp;viris amp;c mulieribus, credentibus denique omnibus communis eft in Chrifto, vt diiertc Auguftinus annotat,lib.de bono viduitatis, capite.io.

Et illa.^^ißnt Chrißi-, carnemfuam crucißxerunt cum vitiis eß concupißentiü. Item, Qu?^«gcfi cum chrißo carnem noßram eßpaßiones eins ac deßderia crucifiximus^quidrurßum ea qua carnisfunt agere cupimus? Hoc vero aduerfus coniugium torquere, annon eft nuptias vt 631.5.14. rem omnium peflimam amp;nbsp;impuriflimam damnare ? Et quum toties fatearis non præcipi Wpon.i, ,virginitatem,Hicronyme,quomodo tibi conftabis’Nam certe dubium non eft quin con-traria carnis concupiicentiis præcipiantur.Imô annon eft totius Legis Dei i'nmßrißQccxtx-dum Ipiritum ambulare?

26 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE P O LT C A M I A,

Qiwdragefi Et ferninat in carncAßia-,dc^ carnz^ nutet corruptionem -, vbi etiam Iiæcfcri-inuquiMii. . j^xiHuno ifuodqut 'vxoremhabetquandtu reuertitur adidipßtm ( ßc aiitem ibletcon-ucrtcrc Gtæcuin illud m cojtd quo vcicur Apoftolus mutuum cafti coniugij vliinilio-nclic fignificans) n?^ tentet eum Satanas, in carnet femtnet, non in(piritu. ^tn auto» Rcfpóflo I. nbsp;nbsp;carnetfemittat., ( non egoloquor,Jedt^poflolui) metitcorruptionem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mitor,tan

tum vitginiratis dcfcnforcm tamobfcœnatantum Tbeologum tam abïùrdaamp;tam Z falfà fcnbcKc potuille. Certè vt cætetaomittâ quæ hîc in Hicronymum dici poterantniü hocipduscfimenaliæ multæ obtcgerent virtutes, cuius fuitiudicijfateri (ncc cnimid negatepotetatjquodtotidem verbis fcripßt Apoftolus ) coniuges rurfùm coniiingine tentet cos Satan,amp; ramen eos dicere corruptionem metcre, quoniam in carne fèminctî Nam ccttê rota ifta earn is làtio amp;: corruptionis meflis eftà Satana- Itaque hoc iàne non eftet Satana vitarc, fed in ipfius laqueos (ponte fe(è induere,aut ftultos imitari de qnibus il!e non inepte, Dum virant ftulti vitia,in contraria currunt. Annon hoc eft igicur Apo-ftolicum præceptum ludibrio habere?

Qu.idr.,gc- irem ilia, Elegitnos pater vt effèmus fanlîi nbsp;nbsp;immaculati coram eo. Sanè verô aii-

ùniçan lex-non làndi hint coniuges quorum fanétos etiam efle liberos teftatur Apoftolus? Epheù.4. Annon {ànâ:æ illæ vxores quas hoc nomine Petrus vel porius Spiritus fànftiis exor-i.Cor.7.ilt;).. natjCtiamh alicubi non re«ftc illas imamnatur Hieronymus, vxoresefl'edefiift'e^vtfen-r. rr ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Kciponfio. «æ mcîpcrent?

mbulauimtts in concupifcentiis cèirnisamp; fuimttsfilÿiræ vt cateri.

Qu-i-lragc. auîtmexuamui veterem hominem qui corrumpituriuxta deßderia erroris,vt2mc[\iiz-,»obûifii fim.miiep- i^poßobbcnedicfid aptaripoßit Gratia vobùcum omnibttsqui diliguntHominu inintotfo-Ephekï.3,amp; /^^^öÄ^.Ergo tibi,Hicronyme,coniuges font iræ filij, fed redarguit te Spiritus (ànôfoSj^Ç^quot;' «.i4- dem ira ledatus lènhfti vt iratus lcripfifti.

^î°ra«c- Iftaveto cuiufmodi font,fî modôquicquam illis quæiam diximusdeteriusdid liinunioda poteft ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Apoftolus, rnfosdy ideEi veneranda-^ Hieto^yæ'^^

PhU 4 8 vercit’, pudica, vt amp;nbsp;vêtus interpres, fod pcrpcraiin) quæcunque_j àyvd, idedip‘*^^ (vêtus interpres legitaTia-yawÄi,Hieronymus fuperuacuoverborum

• • pertinentia.^haccogitates, ( Hieronymus,codice, vt opinor, non ïnÇçe.QzQ^his Refpoufio. hxcßiquamur. ) Ifta veto quum vt aduerfus coniugium difta profert, quis pius lentiatur?

Quadrajp- Quisl quum ifta eodem detorquet?oyc«»r^ßumuicircuneißone^non manttfabh^gt; °° ^^polutionem corporis carnis?Ex i\\sbgt;Sapiamus qu^ßurßtmßtnt,amp; »on quaßtperterr^^^^^ , coi.i.ii.amp; la. Nemo milltans Deo ß^ implicathuitstvitanegociis? Et ilia, ^bneq^antesimpitf^^^^ rTim 1 • ■ fecularia deßderia, owqiçÿvcoç temperanter ( vêtus interpres non Vdsàèfohriè-. Hicrouy-Tit.Tia.^ m us hio more,f^è,quod ipfum tarnen contra nos non facit) amp;nbsp;iuße drpte viuatfiH'^ in boc ßcfilß?

Q^nquage nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid amplius?Huc ctiam pertrahit illud Domini didumjC^^/Aac multavobis bähet

fimara. nbsp;nbsp;dicerlt;Ljßed non poteßatis eaportaren modo. Et torquens etiam illud lacobi, OmneA porfe-

iacot)\.i7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do^um de furfum defcendit,vbi.VLiap\iZjnon funtnuptia,dP defiendit non à quobhet. Cer-

Reipoufio. te,Hieronyme,nec illic comeditur vbi neque nubitur.Cur non igitur cibum etiam amp;nbsp;po tum,amp;; iómnum,hanc denique mortalem vitam icmel prohibes?

Qmnquage Pergit tarnen etiam longius, amp;nbsp;abhæreditate incormpta cuius meniinit Petrus ar-flmum pri- j coniuges. Sed bene eft quod Lazarum nouimus in hnu Abrahami etiam digami col-

Refponiio. rectum.

Quinqiiage « lubet nos idem Apoftolus ex Mofe, fanSlos effdj, id eft, fi Hieronymo credimus ,a fimum le- coiiiugio dchortatut, vt ianóli fimus. Sed quid li Moles ipfe per quern hoc præcipie-i%et.Li5.amp; batUrconiugatuserat? lubet nos etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßras. Imo dicit Apofto-

• ix- \wÀ.,ÇAnalos omnes iam eßdjpurißcatis animabus (toa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yvmó■mç,) addit, v/ V7iaieogt;;

Refpon.i. à^^^'^g^^^ghediendoveritati. An veto nullus audit veritatem nih qui, virginitatem vo-uet? Subiicitur etiam,«’? (piAstdiÄßia» advTiô Keonv, adßaternum amoremßmulationis ex-pertem, quod miror ab co præteritum elfe qui nullos maritos fratres , nullas vxores foroi’csagnoicit, vt antea vidimus, niii foperuencrit cælibatus votum. At nos cre-damus potius Spiritui ianfto , vbique profitent! , fidem ( quæ iànftos à mundo iegregat , non autem virgines à confogibus ) eorum effe qui veritatem , id eft,

verum

verum Dei verbum audianc, vnde tanquam ex fonte promanat vera fraterna di!ccHo,o-J'nnium Eccic/ia; membrorum communis tefïêra. Ideo etiam idem Apoftolus confen- i.pct.i.ij. tiens loanni addic,»zij non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;regenitos ex communt femmespitionz^ ( quod

inuidiofo vocabulo Hieronymus coitum maluit bîc interpretari }fed incorraftihUi ,verbo Det videlicet ma.nente_j inixternum.QvÂMS ergo iudicij,cuius pudoris fuir ilbi corquere ad-uerius nnptias, quanuis aliud fit iecundùm naturam gigni -, quàm iècundùm gratiam re-gigniî Nam lànè vtrunquefiliis Dei turn virginibus turn coniugacis nccellàriô commune eft.

lam veto quid contumeliofius diciin coniugium potuit,quàm quod citât ex eodem Qyînquagc Apollolo quafi nuptiarum hofte,quem tarnen coniugatumfuifie vxorcm circûduxiflc Paulus teftatur?^/clt;«rzro,inquit, qitieuit àpcccato,vt nequaijuam in deßderiu i.ret'4.i. hominumßed in voluntate Dei.reliqaum in carne tempm exigamus. Suffi at enim nohiffrater-itum tempui,(juudo ambulauimtnin luxuriù-,cfi defiderid, c£tèrif]ue~J vitiis h.T\. hoc verô iÂ.efponiio. m nuptias didum cfl:,nuptiæ non fiint peccatum, amp;: quidcm cui necefianum fit Chtiftia-nosomnes rcnuntiare?

Idem in alteraepidola tcftatur^çr^W/rf nobtf éf'pretiofapromijfadonata e^e^ vt per Quinquaoe baceffiaamurd'uinaconfortes naturæ.Qwà enimeftmainseo quidamseftnobis,amp; in quo fimû quA-proniiîla fine nobis quæ in cor hominis non aicenderunt ? Verùm fi Hicronymo credi-tcï'd'sgrandianobisvirginitatispromijfa donauitvtperbanc efficiamur diuina confortesnatu- Rcfponfio. ^‘^fugientes eam ejua in mundo eficoncupifienttam corruptionis^ià eft,nu prias,Côiuges enim ij qui nuptias iùadent, fiquidem ipfi credimus, ij iunt quipoficarnemin defidtrtûpoilu-

ambulant-.qui quafi irrationalia iumenta in ventrem (filibidtnem proni funt:,m quos dc-nique competunt horrenda ilia quæ in perditiflimos homines ibi ab Apoftolo icribuntur, amp;nbsp;quæcunque loannes profert vt nos à mundi dilcdione auocet.Et hæc non eft dodrina illa quain Paulus dodrinam dæmoniorum vocat? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Profert quoque Hieronymus,ycZz?j illos cantantes canticît nouü,qui no»fè^ coinquina- Quinquage uerunt cum mttlienbtts.acneputaremuSime^wiz-, de his dtci quifiorta non norunt jfiatim intulit loannes-^virginesenimpermanferunt. Quafi veröde Ipirituali virginitateibinondifterat Apoc.4.:i4. loannes ,vt totus ille liber myfteriorum amp;nbsp;vifionum corporalium ad rcs cæleftes fignifi- Kefponiio. candas plcnus eft. Alioqui nos doceat Hieronymus quomodo thoro immaculato adliæ-rcat coinquinatio.

Hue quoque ipedare decemillas virgines,quæ fidelium cœtum adumbrant,res iulà ^inquage clamat Age verô cur quinque fatuæ excluduntur?^^o»i4w,inquit Hieronymus -ifola ^f q“ç_} ahù operibus vtrginttas nonferuat. Ego verô malo aflèntiri Paulo clamanti nos iuftifi( Rcfpôfî oi. ncari ex fide abique operibus , quanuis lànè aflèntiar virginitatem nihil elle nifî reli-quis fidei frudibus exornatam. Sed quod addit idem Hieronymus, omnia opera abfque^ 'virginitate^ effc^ imperfeSla., quum ab hac virginitate excludat coniugatos, falfum dlc dico, eo quidem lènfu quo loquitur , quum alioqui ipfarum etiam cgptincntif fimarum virginum virginitatem cæteràque adeô opera plurimùm à perfedione abefle eredam.

Et hadenus quidem refutata fint Hieronymi aduerfus louinianum ar^menta. Nunc verô videamus quàm apteillius argumcntisrelpondcrit,ita quidcm vt lùntabeo annotata; Nam fi louiniani liberiplc extaret,plenius aefortaffis etiam verius explicatam ipfius lèntcntiam haberemus.

Obiieiebat louinianus, amp;nbsp;quidem redè, primam matrimonij inftitutionem in pa- ExceptiS« radiib,aducrlùs eos qui præpoftera cælibatus admiratione coniugio detrahebant. Quid ad hoc Hieronymus ? In paradtß, inquit, ante^ ofifenfam virgtnes ,pofipeccatum auten^fit* „i argumé.

paradfum protinus nuptialEx rc\ox..,Nuptitt terram replent,virginitasparadfum.Pxtc^o rnmü loui-dico,Hieronyme,In paradilo nuptiç fueruntante ofienlàm,amp; etiam audita iam turn vox Exæprio'^' cd,.Et erunt duo in carné vnam,amp; ilia benedidio, Crefeite amp;nbsp;multiplicamini.Eft tarnen, Hieronymi faceor,poft peccatum demum foboles, quia vel ita dilpolucrat Dominus vt nemo nifi per graciam Icruaretur, vel quia prius amiiTum eft bonum illud quàm tentatum, adeô breuis Hieronymi fuit prioris foe licitatis vfura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’•

Ncc iftud fane pofterius per fe verum eft, quoniam coniugati quoque cælu replent quLiipla virginitas in finu coiugati Abrahamifitbeata,quauis necvirginesvirginitas,nec coniugium coniugatos, fed vtrolque vna Dei gratia iuftificatos feruet: amp;nbsp;virgines quoq;:

c.ij.

2S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE P O LT G A M 1 A,

ecfi non vt fint viigines,ac certè vc fint,hoc nuptiis debcnt.

Seciindü lo Obiicicbat louinianus illud Apoftoli, Nunquid non habemus poteftatem fojorcs arg. ixiulieres vel vxorcs circunducendi, vt oftcnderct etiam fàcerdotum puritan probe con-Exceptio nenite cum matriinonio.Hieronymus veto etfi alibi aliquoties inculcat le non reprobare I iteron.i. nuptias (quibus tarnen audiuimus amp;nbsp;porrô audiemus quales notas inurat nouos hic redit cuniculos quibus elabatur. Primùm enim negat probari pofle alium prxter Petrum Rcfuwtio I. fuifle inter Apoitolos coniugatum. Atqui vt de Clemente amp;nbsp;Ignatio iplôque adeo Am-brofio taceam, non temerè Paulus addidit Cephæ tratri Doinini, cætcros etiam Apo-1 ftolos. Sed hoc lanè parum moment! habet, quia vel vnum Cepham Apoftolum hniul

amp; maritum furflè lacis efi:, vt coniugium nihil officere làccrdotij dignitaci,nedumcLiiul' 5 uis fidelis raunditici,probetur. Hoc tarnenadiieiam,inter fratres Domini vel præcipuuni recenferi lacobum quem vetuftas vocat Epilcopum Hicrolblymorum, quod fi verum elt *(vt Icribit etiam dilèreè Græcus lcholiaftes)viderit Hieronymus quo iure perpetuum ew$ Exceptio X. cælibacum prædicec.Sed ad rem venio.Excipit ergo lêcundo loco Hicronvmus,fi habuiHc iplbs vxores conQcà2X\\t-,reliqui(pL^ tarnen offciumconiugale^itjuod etiam teßaturPetf^^^^ K^pflûlorum ferfonai^tium et rejpondens Dominui, meminerit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eofum

Matt i9.xjgt;. f'Softer regnum Dei rehnquunttquod etiam ßfleadatfirorum nomen^eas videlicet tn Rcfutitio I. fegermanM,no coittges.Kzo^i diétû illud Chrifti fi hoc modo explicandu cft,quid fiet fiatn bus,Ibroribus,patri,matrifdomibus quoq; èc agris? nêpeChriftianus efie non poterie, niii qui fiio etiâ erga illos officio fungi definct,quo quid abfurdius dici poffitî

Z turvcrbûnon eô fpeâ:ac,quû difertè amp;nbsp;generaliter dixerit ApoftolusChriftianis omnibus coniugibus,xVe/î'rf»^4re4;fi«j 4Z/»,amp;:Euangeliu non cuertac,imô potius ftabiliatdiledione proximijfed hue potius refertur vt Dei gloria vnufquilq; pro fuæ vocationis rarione qui-bufiiis fine exceptione rebus anteponat,ncc fit quicqua omnino quod noftru curfurnab-

3 rûpac.Nomen autem fororis minime lànè abrogat coniugij copula,quum è contrario Chri 4 ftiana omnia tÿiniugiainter fratres amp;nbsp;forores contrahantur. Deinde fi ica eilet,oportuir lànè Apoftolum lcribere potius mulierem fine vxorem lbrorem,quàm Ibrorem muliereir’ vel vxorem,quum mulieris fine vxoris nomen,fi interpretacionem iftam lequamur,latius Exscptioj. pateat, ac proinde non præcedere fed fequi omnino debuerit. Tertio excipit nos etiam • yuMÔiiesf-e pofte mulicres,non autem vxores interprecari,^//■Â^)f videlicet diSlttmßtfto^

• i. Rcg.4.10 ’vxorihuijfeddeÇanSiis aliis mulieribtustjua iuxta moremludaicum magifirù defua R^futatioi. minißrabant.HAnc verb interpretacionem etfi lèquuntur veteres plerique tumGrxcitum

• • Lltini, tarnen reétè répudiât Clemens, quoniam, vc reftè obferuac erudiciffimus ille Pecrus Marcy r,fi ica eftètjnon fuiftène iftiufmodi mulierum circunduftione graiiatæ. ley pocius fubleuacæ Ecclefiæ, ac proinde concra Paulum hoc ipfum faccrer, quod pro lead-Z ducic. Sed alte ram etiam caulàm adiicio, quia videlicet lüperuacaneum elfct nomen 7tAtiaflîlt;jç.Quorfum enim fubiiGeretur,quum omnis Ibror fit mulier’Dico igitur ncceuano oporterc Ibrorem vxorê interprecari,quorum illud fit latius,iftud anguftius : amp;nbsp;illudprius cxpreflhi#fuifte ab Apoftolo vtmaior eftetfententiæ emphafisiadditum autem iftud po-fterius, quod alioqui honeftum non fuiftèt mulieres etiam fideles circunducere. Gæ-Exccptio4. terùmqijædeloannefubiicic, ipfiim videlicet quia virgo fuerttplut fuiffi^

quiidpoß reßtrrellionem(blus virgovifginem agneuerit : quad dtcaturnon meritutus gt;nbsp;virgmitas nonmontur, neefordes nuptiarum abluantur cruore^ martyrÿ, fed Chrißo: denique^ prepterea etiam fuijfe^ nßn tantum t_yfpoßolum vt Petrum tfe^ ttiam Prophetam , Puangelifiam amp;nbsp;quidem abü praßantiorem , quia expofuit virÿMtas, quodnuptiafcire^nonpoterant: ifta, inquam, refiitatione longiore non egenc. Dilcxit Refuutio. loannem peculiari quodam afteótu Dominus, pro fiiamifericordia; nee eins amoriscau-làinloannelèd in iplb diligente quærenda eft. Non, inquam, fuit dileftus Joannes præ cæteris quia virgo : fed ideô virgo quia diJeftus ab eo qui dona fua diftribuit vni-cuique ficuc vulc. Agnolcit primus Dominum ftantem in litore, Icilicct quia virgo, ac non potius quia fie eius oculos direxit Dominus, qui ne prælèns quidem ac laten adhærens, à duobus dilcipulis agnolci facile potuit, quod eorum oculos teneret. Sor-des autem nuptiarum vc amp;nbsp;ipfius virginicacis per eum coJluntur qui tollit pcccata mundi : quod hic iplè Joannes aperce ceftatus eft, ica lcribens, Si dixerimus nos pecca-tum non habere, mendaccs fiimus. Itaque quod diucius manfic fiue fuperftes fuit in hacvitaquàmreliquijcaulà præcipua amp;nbsp;germana fuit,Dei boniras, Ecclefiamlûam relpicicntis : deinde verb ilia iplà fides qua etiam interueniente tranflatus eft Enoch, ne viderct

videret mortem. Denique quod Petrum Hieronymus fpoliat Euangeliftæ Só Prophetæ ntulo,vt eins fpoliis loannem velliat,non reâ:è facit,quum ipl'emct alibi référât Marcum ex ore Petri excepifle Euangelicam hiftoriam, cuius proinde verus anchor fuerit Petrus, defcriptor autem Marcus-Prophetiat vero in alteraPetri epiftoJa qualcs quam veræ extent qui non icntit,{ane nihil ientit. Demus tarnen hoc ita efle, prout varia funt Dei dona,nec vna corum mcnfura,quorihm hæc vt fordefcant nuptiæ?

Obiicicbat etiam louinianus ad dignitatem Coniugij affcrendam,locum ilium Pau- Tmiumi®-li, Salua tarnen het per hliorum generationem. Reipondet Hieronymus, quæ nunc nolo uimam arg. eopiofius pcrfcqui,quoniam fortaflis nec ille quid ob]iceret,ncc iftefquod hne iniuria di- Hieronymi dum lit) quid dcrcipla refponderetfatis expcndit.Sed quod inter cætera permilcuitiànè non pofTum prætcrmittere. Addie Apoftolus eo loco, iUfivacr.v zy ctyc^Tr^ }(^ aax^i^iTvujiiç ,id eft ft manferint in fidc,in charirate,amp;:in ianftificatione piw dicitia. Non enim (inquit Hieronymus ) febrietas efl legendA'Vt male habetur in Latinis codi-cthuifldcaflitai,ideflaw;^ç$aiu)tfi,^Q vero miror an potucrit Hieronymus exiftimare, nul- RcRitatioi. luminuentum iri Græcæ linguæ vel pend rudern, qui quid eflet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non intellige-

rec,ac proinde non facile agnoiceret quo ipfum abripuerit iftius contentionis æftus.Dicit Lucas dæmoniacum ilium quem inuafêrat dæmonum legio, poftcarepertû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Luc.8.±y,

ad pedes lefu.PauIus apud eundcm,quum Feftus cum vt furentem arguerer,Non infànio, Aft-Kf-iy. inquit, lêd verba eloquor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;An hæc quoq; Hieronymus vncula iftam adeô ftu-

dio(carripics,ad füum cælibatû tranftuleritdmô ne longius abeamus, quû câdcm epiftola amp;nbsp;eodem capite Apoftolus iubet vxores fefe exornare internis dotibus quæ iànélas ma-tronas dcccant, pudore videlicetamp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non videt modeftiam eo nomine fi-

gnificari’Eft autem varia eius vocis declaratio,quum in genere temperatiam declarer,fed ramen latins etiam pateat,adeô vt omnem mentis fanitatcm quæ lèlê intra modum con-tineatfignificet.Itaquc amp;: tempcrantiam,amp;: modeftiam,amp; fobrietatcm,amp; lànam métem, interdû interpretari oportet, prout rcquirit loci cireuftantia. Age tame diÆmus Pudicitiæ nomen hîc optime conuenire,dc quo lânè nolim contendere,quum vel præcipua fît mu-lieriim virtus-.an ideô Cælibatus præcipietur’nempe fî nullæ funt vxores pudicæ:qua de re fàlce autem audiatur caftus ille pocta rufticum patremfâmiliâs, coniugê quidem eûmquo • tnultorum liberorum pattern,fèd vrbis fbrdium expertem ûc quoque deferibens, Interea fendent dulces circum oflcula nati,Caflafudicitiamflruat domus.

Sed longe deterius cftquod fubiieitur, Tune ergo-, inquit yfaluabiturmulierfi illosÿf-nuertîfilios qui virginesfermanflurifluntflquodipfàperdidit^acquirat in liberis. Egregie pro-fcâô,quafî matris lâlus à filiorum moribus pendeat,nifî fiquid ipfà fbrtaflîs in cducatione RcfÙMtio.i. peccauit;quafîetiam maternubés amp;; coniugium fändeGolens,aliquamnoxamcontraxc- z rit à qua in nliis abfbluatunquafî falua res fit,fî liberos genuerit cælibcs,aut fortaflîs etiam 5 nionachos ftituros: quafî denique in matribus fitum fit continetiæ donum quod filiis lar- 4 giantur.Denique quorfùm hæcîNam certè verbum quo vtitur Apofto^s,non po y tcilcomodè ad tÎh-va referri,quod nomê non præceflitnifi in copofitione verbi lcd ad iplàs vxores pertinet.Nequc nos mouere debet numeri mutatio,quum de mulieri-bus vxoribus in gcncre,non autem de certa quapiam diflèrat Apoftolus.

Quærebat louinianus quæ fîtfuturadiuerfîtas interviduamamp;virgincmbaptifàtas, Quîntu lo-quot; quæ fîcpcrmanferint. ReipondetHieronymus eade ratione fcortaamp; proftibula fî fuerint E^éeptio baptilâta,virgmibus æquari. Ego,quæftionem hanc miror dignam cenfùifle tantos viros, Hieronymi de qu.a vfqueadeo contenderentvt in apertas etiam matrimonij contumelias ruerent.Sed hoc dico non confequi quod concludit Hieronymus. An enim pares funt vidua amp;nbsp;mere-trixèSed hoc etiam dico, quanuis multo laudabilior fît quæ intégré quàm quæ flagitio e- z tiamante baptifmum vixerit, neutram tarnen habere de quo in fcfè glorietur,iftam vero cui plura remifla funt,eo ampliorem caufäm habere in Domino gloriandi:fed ab iis potius quæ baptilmi gratiam confequuntur hanc diuerfitatem efle petendam. Itaque fi ifta me-liorcs in fua viduitate,quam ilia in fua virginitate frudus ediderit, viduam non dubirarim virgin! antcponere.Quid viduam’imo amp;nbsp;publica in vrbe peccatricem, fi modo quia plus illi condonatum eft,amplius etia dilexerit.Addam amp;nbsp;iftud.Des mihi,Hieronymc,vclcon 3 tinentilfimam virginem baptifatam,fed fuperbam, maledicam, auaram.-dem tibi contra proftitutæ antca pudicitiæ meretricem vel ipfà Laide corruptiorem, fed iam pœniten-rcm,amp;: fine in coniugio fine extraconiugium maximis plurimîfque virtutibus exornatam audebîfnc tu ipfè illam virginem cum hac mutata peccatrice compararc?

,4

Oblicicbat nbsp;nbsp;nbsp;quidem perappofitè,Iouinianus adiierfiis coniugij tanqU^ni rci

QiintuiB. puræ iloftes,Apoftoliciim i\\\xA^OporterEftjfcopttm ejjk^ vnius vKirii 'ViYuro- Hieronymus r.Tim j.x. auceiii tripliccm exception cm regeriti5’zf«f,inquic,/» dijputatioffc^ de virgiaitate.^ amp;nbsp;Exceptio trimonio nbsp;nbsp;^oßolut fuadet cfuodimf eraree non audet^ne 'uideatuflaqueum iniicere^ gt;

icronyrai £ccleßaßico ordini^ conßttitendo,quiA rudü ex Gentibui cottßitueh4turEccleßa, leKisf^ per ere dent tb ta datpracepta,» nbsp;nbsp;territiferrer non pojßnt. Itemque^ Jpoßoli mitttttif

ampltta imponatur oner à iis qui ex Gentibta crediderunttmß vt ß abßineant ab idololatf'^Y nicatione_^,ßngttine^ fifffocatistóquot; quaßparuulis amp;nbsp;infantibta laepotam dant nenfiiian'’^ cibum:necpr£cipiuntdecontinentta3necdevirginitate^fignificant,necadieiuniapre»ii('^fgt;^'^^^ dtcunt illud,n^ habeantduas tunicas, eèquot;c. In hac porro cxceptione,Deus bone,quis agno Icat Hieronymi acre illud indicium,amp; eruditionem minime vulgarem?Primùm enim tan turn abeft vc in iJla deiignandiepifcopi deicriptione quippiam mediocre proponat Apoquot; ftoins fient rndibns difcipulis iólcnt magiftri, vt contra propofiierit perfedifiinrtin) pail^u-ris exemplar,qualc nullius oratoris apud Rhetores inuenias- Sed quoniam neicio quapt^' nè fatali cælibams perl'uafione fafcinatus Hieronymus, virginitatem pro omnium virtu-turn quadam,vt ita loqnar, tTmo^ ducebat, idcirco nulla iümmarum illarum virtutum habita ratione quas in paftoreApoftolus requirit,perperam ianèdc retotaiudicauit.Df*n 1 de quod de illo Apollolorum reicripto profèrt quam appofitè dicitur? Etfi enim habita cK Gentium ratio qnum Circuncifionis onus illis non imponeretur, tarnen hoe idcirco pro-priè faélum non eft vt earum infirmitati confnleretur,fed quonia,vt in ipia Synodo Petrus oftendit,iniquum fnitrer atqne adco Domini voluntati repugnans,ceremoniarum ipgum iis imponere qui iemper fnerant cius expertes. Et quod addimr de fanguine amp;nbsp;iüfiocato non arguit Gentiu rudicatem,ied Indæorum,quibus vnis hoe tribuitur, quu Gentes nw ‘ to efl'ent in Chrifto adultiores,contra quam opinatus eftHieronymus.Denique ficutnul-la fuit in Paulo infirmitas,fed in Indæis, quod Timotheum circuncidit, Græca videlicet matre natum(llunquam idalioquifadurus) itailKid Apoftolicum interdièfumlud^isti^' turn eft non Gêtibus.Sedamp; illud quo iudicio icripfit Hieronymus de præcepto contincæ tiæ,quod cibum iólidnm vocat? Nam fi ita eft,certè nuUi vnquam folidus cibus eft lübna* niftratus.Nam coniugij præccptum lego faltem propter fornicationé, virgimtatis autem præceptunufquam,nufquam,inquam,in iàcris literis inuenio, fedfuafionemduntaxat:amp;^ quidem ad dira multiplici reftri(ftione,népe propter inftantem neceflitatem, vt vitetur I0-licirudo nos à melioribus auocans,deniquefiquisquod velit hoc poflit,fîue fi quis no vra-tift. Ncc dicit Apoftolus iè hæc ita icribere quôd vereatur ne virginitati pares eftè non poflint Corinthijifèd contra,quôd eis parcat, ne videlicet fi ad earn quæ imminebat tcin-peftatem accederct coniugij pondus,penitus obruerentur.Nec etiam dicit fe hortari dun taxat ad id quod expedite ccnièbat, ne viderctur eis laqueum iniieere, fed ne ipfis iniicc* J rct laqueum. Poftremô,quum Hieronymus verba ilia Chrifti, Nepoßidere_jduast«nit^^ accipit pro folido cibo,omnibus,nifi infirmitas prohibeat, conuenienre,muftis modis ab-errat à Cffiifti feopo. Primùm enim iôlis Apoftolis hoc ièmel diftum eft, idque peculiari certè de cauiàmemne vt nlcnam cvocrientiam lamp;cerent ihmmæ notenria’ nr^ceotoriSja

{cripfit Apoftolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiflc, fedt-îva/ efle;quanquain in eo ünêaflcntior Hieronymo

amp;i. Qirylô-

CliryfoftQmo,non cHc Iixc Apoftoli verba ßc accipienda quafi nullus niß vnius vxoris ''H'fit ad minifterij munus deligendus.Quod autêad illum morcm attinet nullum epifco-1 pum maritum dcligendinifi qui vxoris viüi renuntiarct : fateorvetuftum quidcm fuifle, Komæduntaxacpræciieièruacum,vbiconfiâtvixifledocuiirelouinianum. Verùm n^iid ad nosjß Romana Eccleßa iam tum pietatis prætextu myfterium iniquitatis moliés, ^queum iniicere voluitimperitorum confcientiæ ? Tyrannicam autem ac plane Satani-cam fùifTe iftam legem cælibatus,non tantum illud oftendit qudd manifefle répugnât A-poftolicæ do6trinæ,fèd ctiam quôdàNicæna Synodo claie amp;nbsp;exprefl'credarguatur :vndé etiam faélum vt à fexta fÿnodo OEcumenica ob camcaufàm Romana Eccleßa difèrtè, cpod ad prefbyreros quidem amp;nbsp;diaconos, fucrit reprcbenfà,præièntibus ncc rcpugnanti-

Agathoras Papæ Romani toottîjpÜtk/ç, qua de re alibi plenius diflcremus. Vrget 3 tarnen Hieronymus in eandem fententiam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomina quibus ibideiM»

vdtur Apoftolus.Sed lam ollendimus ifla maritis quoquefidelibusquadrare.Cohatur ta- Exeeptio ttien prætcrca Hieronymus iftum morem ßc excufàre.AZrf/f«^, inquit, nbsp;nbsp;quiettnque^fi-

,oyare_j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;careat offcio coniugdli:facerdott,cHifemperpropofalo offerendafitnt

ßcrißciaßmfier orandum eß. Sißmperorandum eß^ergo femper CArendum matrimonio. Nam àquot; inveterileg^y -, quipropopuloho^tioiofferebant,nonfolumin domibtaßtisnoh erant■)fed fiirißcabantur ad temptu ab vxoribmfeparati : amp;nbsp;vinum amp;nbsp;ßceram non bibehant gt;nbsp;qult;efilent Refutatio t, bbtdinenfpfßcreare^AÄxc verdß ßchaberent, quis tandem nuberetin Domino ? Sedde quibus prccibus agat ApoRolus, abundediâum eft à nobis, Quod aurem citât ex lege, 3 uulquam extat ncque quod ad coniugalis coitus immunditicm,neque quod ad vxorum ^eparationem atcinct,vt fæpc mirari fubieritab Ambroßo quoqueid dici,amp; Auguftinum ui co qui nufquam eft expediendo nodo tantopere laborare. Longeitaque redius Cliry- càp.4. fbftomus, ^^omodo-, inquit, honorahiles Jitnt nupttaß nos tantopere irnpedtuntl^zmQX-, Si qui Augui^u» ff»peditifitnt ex nuptiisfiiantquodno nuptia Ulis impedimento fueruntfiedvoluntas qua ma- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;r?

vtiturnuptiis. Namnequevinumfacitebrietatemfidmalavoluntasiamp;%oderationis ex- traûJibr.i. ^^ßgt;ßyterecummoderationc^nuptiu,amp;* P RI MTS ERIS IN PP^ G NO,amp;omnibus fiaeris bonû. Denique opponamus ßbiipfi Hieronymum longe redius alibi de Epifeopis ad Hcb.ho. ^^^ß^zt[sicri{)cn.zlt;im.^ariturquidßt,\rn\\sityiHordinandoEpifeopo^nonquidfuerit. quart wro/olttm vxoris nomen impediat, quodfiolumpeccatum non/»/Z^Neque veto,inquiet fortaf- ceano. toia. fequifpiam,dixit vfquamHieronymus,nuptiaseflepeccatum.Refpondeovt totidemver uis id non dixerit,imô quoties libuit, bæreticorum eße teftetur nuptias damnatereum^a- nefponfio. itie iatis ex ore fuo conuinci.Quid enim eft aliud peccatum quam quod malum cft?quam quod non niß ex venia licet?cuius denique tanta eft immunditia,vtei vacate amp;nbsp;Chriftia' ni officium implere,imô ne precari quidem poflis? Sed hoc ex iis quæ mox fubiieiam ma-gis ctiam liquebit.

Quærebat quoque Iouinianus,Si omnesfucrint virgines,quomodo ftabit genus hu- ^5’5“? nianumîHîcverômirismodisHieronymustergiuerfàtur,ncctarnenelabipot^l.,^/lt;a(y?, ^quot;ceptio^ ^^^z\\z^o)nnesfuerintviduaiVelin matrimoniocontinentes^^dipor\^c\gt;rz louinianus ne hoc Hieronymi quidem fieri oporterc,amp;: tu nodum non cxpedieris,Hieronyme. Iterum excipit Hierony-nius,rer er is ne fit virginitatem plures appetierintiCefient lupa,cefßent adultéra,ne infantes in vr- Exceptio t; pwi» amp;nbsp;villis non vagiant-Y^cis verômihi iriiuriam,Hieronyme,potuit optimo iure rege- Refoutio«.’ rcre louinianus,qui ftiipra amp;adulteria fugienda fùadeo cum Apoftolo quum nuptias fua-deo. Imô hoc vereor potins,ne manente iftaTyrannica cælibatus lege, eueniat qtod Pa- i phnutius iam olim SynodoNicenæ prædixit,amp;: euentu iam cœpit confirmari,id eft,vt pro Icgitimisvxoribus,omnia concubinis,fcortis,turpiftimis denique libidinibus confpurcen-tur,quiaeôdeuenire tandem oportet qui remedium oblatumafpernantur.Vereor amp;iMud ne fi perfuaferis quod tu dicis contra Dei verbum,malum efle nimirum mulierem tange-re,pcr te non ftet quominus nulli ex fândorum connubio propagentur.

Dicebat etiam louinianus,non pro feortatoribus aut adultcr]s,nec contra continen- SeptSnura tiam,fed contra iftos qui virginitatis admirationc nuptias non verbo quidem, fed reipfâ damnabant,alij quidem in omnibus flmpliciter, (vt ex fuperioribus Hieronymiargumêtis liquet,amp; multo magis ex iis quæ fequûtur conftabit),alij veto in Clero dûraxat,tanquam laccrdotij puritas matrimonio contaminetur : dicebat, inquam,aduerfùs iftos louinianus, C//r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;creatafitntgenitalia, eßßca Conditore^fipientißimofabricatifiimtts, vt mutuum

noßripatiamurardorem,^gefiiamus in naturalem cepulam ?Hieronymus rcfpondet,fed ta- lUcron”. men titubans,ad alios etiam vfus eas partes efle conditas. Hoc vero nihil ad rem. Loqui-

e.iiij.

DE P O LT g A M / J,

Exccptio 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim de alio vfù qui negari non poteft.2V«»^«4W ergo cejfemfn,mc[\xït^à lthicline^',îi(

htuufiftodi membrafiußra fortemua.Cur enim maritw fe abßmeat ab vxore ? Cur caßa 'viduA fer feuer et ßi aä boe tat um aati ßumue, vtfecadum more ’viuamta ? aut (pid mihi nocebitficum ’vxoriEAmea ahua coacubuerit?^^twrßtmeunuchosfrofterregnum Dei commendat Dominiu?

Wutano. cur P aului imb Dominus iffe has etiam fartes habuit? Pudet enim meHicronymivciba omnia hue adlcribcre.Atqui hoc quidem non eil refpondere, fed calumnian. Scoitado certe adukeiium contra hominis racione præditi,nedum contra Chriib’ani regemd hominis naturani eft. Loquitur autem louinianus de rcclo ilîarum partium viii:amp; hoc di-cit, Hicronyme,vel non lapienter fabricatos iuiife homirvas,amp;: accufändum in ipla natura humana opificem : vel fatendum cHc innaturam amp;nbsp;naturæ architeclum peccarequi ab iJlarum partium vfulegitimotanquam à re nonniiicx comparatione detcrioris inaii bona, homines auocent: qui denique omnes quantum in fe eft cuperentefle eælibcs, amp;nbsp;Apoftoli verba,omnes effe^'ßcutmeifßim-,CQ detorquent. Tuum vero fuit non ter-giuerfari neque abfurda ifta opponere,fed iblidas rationes opponerc,vel lentenciam mu-i tare. Quæris curigiturlaudentur quiicipfoscaftraruntpropterregnum Dei ?quaii vero Domino non liceat quosad redum vftim formauit,ad alium etiampræftantiorcm tradu-cerc: amp;: quad non dnt maxima laude digni qui hac etiam in parte iêipfos abnegantSed hoc lane iis demum conucnit quibus datum eft, amp;nbsp;quandiu datum eft. Manet intcrea communis ordo naturæ ßc Dei opificis decreto confirmatus, vt quicunque illuni voJuc-rit, quocunque id obtentu fiat, refeindere, tandem fefe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;magno fuo malo expe-

3 riatur.Eadcm autem ratione concidit quod de Paulo iploque adeo Dominonolho cercc non admodum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodem loco Icribit Hieronymus.

oAiuii la- Denique quum louinianus obiiccret Dominum prælèntia ftia nuptias honorade, uinuni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piictonymus, quem tarnen oportuit ßmpliciter afl'entiri, ß nuptias eile

• Exceptio Tiyu/ot/ç vereen m Apoftoloièntiebat.Primùm igitur inquithîcquoque ludaicaconfuetu-

Hjcronymi oblcrufffe Dominum, ßcutamp; idem circuncifus eft, ne ludæis iuftam cauläin fc Rcftitatio.i. interßeiendi tribuefevideretur. quaß vero vel nuptiæ ßnt ex legaliu ceremonianim hæ abolitarum numcro,acnonin iplbparadilb,perpenioamp;inuiolabihnaturæfœderelânci-• tæ : quarum dignitatem imminuit quidem corruptio fupemeniens, non autemluHulit-z Deinde ponamus ad nuptias inuitatum Dominum venire recufafle. quis eumpropterea 3 damnare naturam vel vt legis tranlgreflbrem mortis reum ceniuiflet ? Imo (quod lanito-• ti^s Hieronymum fecifte oftendimus)quum quicquid in carnis opera Icriptum eft aduer-ßis nuptias torqueret, amp;nbsp;quum argumentum illud louiniani, Si omnes virgines ftierint, 4 quomodo ftabit humanum genus,oppugnaret,hoc fane fuit naturam damnare.Deniquc vndccaufamiftamdcfumpßt Hieronymus, legis à Domino impletæ ? Longe enim alitet eal.4.4. Piac de re lenßt Apoftolus,lcribcns ideo fàéfum ßib lege vt eos qui fub lege erant redimC' ret: Opoituit enim ab eo iuftitiam omnem impleri,qui faclus eft nobis à Deo patre lufti-Exceptio tia.Secur^0 relpondet qui ièmel venir ad nuptias,femel docuilTe efle nubendum. Ergo, Edæronymc, primas lâltem nuptias non elle malas iam tandem confitcris,quum mininic

Kefùtatioi. fueris vnquam diéfurus, Chriftum docuilTe vel lemcl vel læpius elfe male agendum. qult;LA egl^verb ,inquit, coniugium damno.quod eß hareticorum. Verùm quis hic pudor eft, poftquàm omnibus conuitiis amp;: probris coniugium afFeceris,negare te nuptiis detraxifte»

2. amp;: vno verbulo tot maculas abftergipoftearbitrari? Poftremo annon ilium meminine lal-tem oportuit,quum ineptum amp;nbsp;elumbe hoc argumentum exTertulliano rcpctcrct,quia in eum tot ante annis duriftimè fcripßftet,nempe hominem Eccleftæ non fuiftè?

De Cxliba- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scd fortalTe rogabit quilpiam quid igitur hac de re mihi videatur. Relpondco,quod

tiisSc virgi atUiuius vitætranquilliustranftgendæ commoditatem amp;nbsp;rationcm attinct, cælibatum ftantù qiüd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem qui non vruntur , meritô nune ( id eft poft ingrefliun peccati in mundiim )

ex Dei ver- antcponl cóiugio,duab’ præfertim de caufts.Cælebs enim liber eft à plurimis maximifq, bofenticdu. nbsp;nbsp;domefticæ curis,ac proinde ad præftantiora line diftradione meditanda multo eftac-

commodatior:quas ob caulàs,accedente etiam tertia nempe temponim velprælentium vel imminentium afperitate,pronunciat Apoftolus melius facerc, amp;nbsp;beatiores,id cft,me-lioreconditione efte cælibes quàm maritos. Sin vero de futuræ vitæpræmüs quæritur, primùm illud dico nullum neque virginibus neque coniugatis præmium dcbcri,ac proin de Chriftianos iftam quæftionem non admodû decere,vt qui potins de eo laborent quomodo ßnt Domino fuo placituri, quàm quid ab eo mcrccdis inutiles ferui ßnt accepturi. Et certè fuit hæc inlîgnis verfutiaSatanæ,vt magnos alioquiviros in mcrccdis potms quani

E T D : y o RT 11 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3f

in laboris medicatione occiiparet. Scripturam vero quum fan’s conftet nihil de iftius generis controiierfiis ftatuere fed inhere potius vt quæ prana fnnt fngientcs,amp; qnæ reda funt fcqnentcs, vocationis nollræ curfum fineconiugesfine virgincsalacriterobeamus de corona noftra fècnri,qnorfùm ifla,quæfo,digIadiatioîCur non enim a.’que dines Eccle fia, bonis amp;nbsp;fandis coniugibus,atquc virginibus abundans? à quo fpiritn profedæ fint iftæ contentiones annon exicus ipfe fatis demonftrat? Sed age,vt hoc quærere licuerit fbe-liciillo,vtinanonimaginario,feculo,inqno^virtutnrnpræfbantiacertamenerar,qnor- ■ fumhæcadillos qui legis cælibatus prætextn,tefle Deo amp;: angclis,ipfifque adeô diabolis,’ ' pene opinor, cohorrefeentibns, orbem terrarum in Sodomam amp;nbsp;Gomorrham transfbr-marnne ? Nullus cercc,ne iftorum quidem, ignorât eô rem rediifle vt mundus hodie vni- z uerfus nihil fit aliud quàm fpurciffimum lupanar.Et nos fcilicet carnis libertärem prædica-mus, qui nemini iniieiendum virginitatis perpetuæ laqueum, amp;vnicuique continentiæ donum non habend accipiendam vxorem quîcum fände amp;nbsp;publice vinat, cum Apofto’^ lo docemus. Sed ad ré.Si pro modo,quanuis non pro merito certaminis,donabitur bra-bium, vtcunque admirer in fàndis continentibus fingularcamp; angelicum potius quàm bumanum Dei donum : non pofTum tarnen viciflim non prædicare eorum fbrtitudincm qui coniugij pondus fie perferunt vt non fùccumbanc.Commune enim eft,quamuis non æquale,ccrtamen cum incontinentia, tum virginibus tum coniugibus. Coniuges veto quam varias amp;nbsp;multipliées obire pugnas neceflê eft,quas penitus cælibes ignorant? De-nique quod fæpc iam dixi, aperte iterum dico, neque virginitatem neque coniugium in carum rerum numero cenfèri oportere quæ per fè fintexpetibiles, velinquibus perfe poGtum fît regnum Dei : fèd quatenus vel ad illam vel ad ifbud vocatus eft quifpiam, amp;nbsp;fua vocatione bene vtiturad Dei gloriam amp;nbsp;proximi ædificationcm,coronari turn cæ-bbes turn maritos proue certarunt.Itaquc totum illud de centefîmo fine (èxagefimo vir-giuum amp;nbsp;de tricefimo viduarum frudu, exclufîs coniugibusf quorum tarnen vberrimoS’ hudus iam pridem carpit amp;nbsp;carpet ad extremum vfque Domini adueqf um Ecclefïa, ) 'Vt inane amp;:abfùrdum fomnium repudio:quum nihil ibi raie commémorer Dominus neque de vitæ æternæ vel pari vel impari præmio, fed de verbi Dei in præfenti vira efKca-dtate dilEerat. Et de Hieronymo quidem hadenus.

Ne quis autem me calumnietur non tam afîerendæ veritatis quàm nouandarum re- * rum,aut iam receptæ nouationis,vt nonnulli loquuntur,defendendæ ftudio,non in iftam Hieronymi reprehenfîonem incidiflè, fèd vitro earn quæfiuifle ; præterquam quod con-feientiæ meæ teftem Deum ipfumappello, fperoæquos omnes ledorcs re ipfa fecilè qtæ • niihimensfueritæftimaturos. Apolügiam porrôipfîus Hieronymi curattingerc nolue-rim fl quis rogabit, feiat duabus de caufis id à me non efTe fàdum, quia videlicet quum nilîil mihi quidem proferre videanirquod pro iufta excufàtione accipi pofTit , illita-men omnino parcendum potius quàm alteram in eum parandam refutationem pu-taui.

Ifta veto quæ nunc fubiicio,diucrfa quidem funt àfuperioribus,fèd partimRîx eodem Argumenta audore, partim ex aliis feriptoribus petita, ad quæ fîgillatim etiam refpondendum puta-uimiis. Nam ilia repetere quæ ex Hieronymo deprompta recentiores, ac præfc^im blaf- cleri.exDci phemi pontifices Siritius amp;nbsp;Innocentius primus,ex malis détériora fecerunt,fiiperuacuus labor fuiflet.

Proferunt exempla quorundam à condito mundo ad Chriftiaduentumquicælibes Argumentû vixerunt.Atqui non quæritur an cælibatus fit vitægenus Deo probatum, ( quis enim hoc primum. negat,modô ad redum finem referatur?) fèd an fît Verbi miniflris necefrarium,amp;; ita qui^ R-efpon.i. dem vt votum præeat ordinationi. Itaque abfurdè ifta citantur,vt interim taceam paucif- i fimos illos fuifle,nec omnes ex Prophetarum aut fäcerdotum numero. Imô ipfi inficîari non poflunt fùb lege fäcerdotes ipfümque adeô Pontif Maximum ac Leuitas fuiffe con-lugatos.Sed excipiunt id ncceflitate fadum,quöd ex fola tribu Leui deligerentur facerdo- Obieftio. tes,quorum alioqui genus intercidilfetjquæ ratio nunc non obtinet. Ego veto ita id opor- Refponfio. tuifTc ob cam etiam caufäm fieri concedodèd hanc fblam fuiffe coniugij facerdotumcau fäm fortiter nego,verum hanc potius, quo etiam refpexit Apoftolus, quum diceret, Propter fcortationem autem vnufquifque vxorcm fuam habeat. Fuerunt enim amp;nbsp;illi homi-nesmeque peculiarem continentiæ promiflioncm à Deo habuemnt.

Citât Legem Domini,vbiimmundus pronuntiatur à quo manat fernen cubilis, ( fic Argumentû cnimhabentHebræa) quodipfide quouiscoituinterpretantur,adeôquidemvcAugm

Augii.quæf. ftinus in hoc nodo expediendo plurimùmlaborarit. Sed mirum eftillos non animaduer-qgt;-’od ex epicheto non tcmerè adiunéloliqucc, nempeMolen iniciocapitisillius 15. bb rctraól. agctc degonotthæa quam vocant,poftea veto de feminis perquietem inuo km ratio fiu-xu dilTerere,vt ipfe quoque Caietanus agnolcit. Q^is igitur pudor, imo quæ infcitia kiit Rcfpon.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corquere aduerlùs cubile nuptiarum impollurnm? Deinde illud quoque animaducr-

Z tere dcbucrunt legalem amp;nbsp;externam duntaxat fuilfe iftam pollurionem vt amp;nbsp;alias multas,ac proinde nullum nunc ei locum relinqui, nid cætera etia legalia vclint in vlùmre-’ uocarc. Poftremo non tantum ad lacerdotes, fed adquoluis etiam ex populo lex iftaper-tinebac. Vbi autcm compericnt prohibitos maritos à templi aditu amp;: vllis làcrilîciisquo-tics vxorcs fuas attigillent ? Non eft igitur quod veterum hac in rc conluctudo nobis op-Hicron. in ponatur,de qua tarnen Hieronymus,

apologia ad poßcoitum communicuntyt^itar^^ ad Martyres ire^ non audent?ciuare non ingrediuntur Eccli' Pamac-uij^altits in domo Chriftfd eß ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bccleßa non licet-, demi non licet,

Chrylbftomus autcm durius etiam loquitur,amp; quidem,quod mirum eft, lcdum nupch-

Ciiryfofto. incontaminatû elle profelfus. ^to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legitimeoperam dedßi,eiita»Hi^

bom. ,1. in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crimen non fit, orare^ tarnen non aades. quod tarnen quum ad Iblas preccs pu blicas

pertincat,viderit Hieronymus, quo iure illud ad priuatas etiam trahat, errorem linim ira exculàns vt etiam duplicet,quum in Apologia repetit ablùrdiftimum illudargumentum ' Si- fernher o andiim efinuncjnam ergo coniagio ferttiendum : hue etiam manifeile torque: illud Petri,Cæterùm ilia confuerudo,etli ex eo manauit quod quam rcligiolîlî'imc cupiebanfaccipi tantæ rei làcramcnta Ç quod ftudium non po-teft non magnopere budari ) tarnen quum in nuptiarum opéré ftatuat peccatum quoda Clirifti communione arceat, arque adeo ab Eeelelîæ corpore nos aucllat -, manifclla kiic fuperftitio, præter Dei verbum inueâia : quanuis editi fint Canones poftea quibus non modo confirmaretur,fed etiam plurimum augeretur. itaque mirum non eft ex co erröte qui per fpecieiÿ religionis irrrepferat maiorem etiam abufum exortum, nempe vc quibus religio erat ad templum accedere, religio non elTet domi cœnam priuatam facere,id eft, liera myftena manifeftè prophanare, fi Paulo credimus. quod tarnen làtis ex codem illo Hieronymi loco apparet fuilTe Romæ præcipuè faclitatum, quôd turn illic quotidie Uift.apolf.i corpus Domini accipere conlùeuiflcnt, quum tarnen luftini ætate diebus tantùm Dominicis lÿnaxis celebraretur. Ex eodem fonte,id eft, ex illo Leuitici loco perperam expo-fito -, profluxit amp;c illud argumentum ab Ambrofio exprelTum, amp;c: ab a 1 iis poftea inculca-• tvxïfimperminiflris contmendum -, quiafiemper orandum iugiterfiacrificandum, cuinoua refutatione non eft opus.Sed execrabiles lüntprofeélô Syritij amp;c Innocentij voces, quum iftudtamfallùmamp; Deiverborepugnans argumentum fie cupide arripucruntvtaduer-fus coniugium quicquid in turpiftîmalupanariadici poteft euomuerint, arbitrati nimi-rum domum Domini pulchcrrimèrepurgatumiri,ficoniuges à regno Dci, quantum in fc eft,exclufiirent. Syritij autcm in primis pudenda etiam eft infcitia, amp;; incredibilis au-dacia,qu«m annuas facerdotum vices fu iflc lcribit,quibus ipfos ab vxoribus Iciiindos fuil fe comminifeitur.

Tertiu iig- A^lùs etiam eft furiofus ille Smytheus reponcre rancidum illud pro lâcerdotum cælibatu argumcntum,quôd videlicet iuberentur Iliaelitæ accinélis renibus agnum Pn-Rcfponfîo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;edcrc:quoritu (inquit) hgnificata eft caftitas. Relpondet dodiftimus P.Martyr,præ-

tcrquàm quôdtotû hocallegoricum eft, alia caulàm huius ritus ab iplb Mole exprimi:St tarnen vt caftitatem ira fignificatam fuifle demus, pertincre quoque callitatcm ad cætc-ros,acque adeôad vniuerlùm populum:ac promdc H valeret hoc argumentum,excluden-dum fuifte ab his conuiuiis totum Iltaelem.

Qjartaarg. * nouoTcftamentocitant Matiævirginis votum. Neque veto ignoramus quid ve-Rcïpon.i. teres ea de re fenferint amp;nbsp;lcripferint. Verùm vnde tandem votum iftud eliciunt’Deperpétua lèledilhmæ illius virginis virginitate non ago, quam minime laneinficior,quum ante partum quidem Virginem fuilTe amp;nbsp;ex Elàiæ prædidione amp;nbsp;ctc Matthæi narrationc certiflimè confier, poft parrum verô àlolèpho fuilfe cognitam neque vlquam legamiis, ncc lànè fit probabile.Eius ergo puriflimam virginitatem minime in dubium voco,lèd de voto quæro,vndc tandem colligi poflit : quia non modo nulla eins rei mentio apud Mat-thæum, led etiam contrarium manifeftè colligi poteft ex eo quôd eilet viro delponlà, O uorlùm cnim delponlàtio,fi verè nubere non inftituerat’Nec rurfiis inficior Dei proui-dentia ita fuifte fadum,fèd aliud tarnen ipfius Mariæ confilium fuilfe dioo, quum prælcr-tim,vr

E T D o RT 11 s.

C'm, vt ex eins pcrcuHione apparec,minime in mencern ci venifTec quod pofteanunciauit Angelus. Ac cnim (dices ) cur igitur excipic Ic virum non cognoicere? Ncmpe,vt etiam i-dem D. iMarryr cgrcgic obieruauic ■gt; cogicansvirgo quid tandem dbi vdlct tarn inexpe-ftataamp;iJbiadhuc virgini minimeconuenicnsfalutacio, modefle amp;prudencer derei future modo amp;nbsp;rationequæric.Nam fi vdtaca futura erac conceptio, diderendus iaitem vi-debacur nuntius quoad vlque marito eflecconiunda.Sin verôpotius,quod ex Angeli verbis proculdubio colligebat,extra ordinem idiuturum cHet, cupiebatóó illud -, quantum virgincus pudor patiebatunedoceri: lubucrita nimiiu nealioqui de fama acde vita etiam periclitaretur -, ii grauida necdum nupta deprehenderecur. Quorfum autem bæc ad votum 5 Podeà vero vouiiie virginitatem vnde colligemus, quanuis illibatam ex conicniù Ioièphi,curtodis potius quam maritbpermanfiflevlcro concedam’Poilremo quorium hæc adClerum votoperpctuicælibatus conftringendumr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Euerfo porro Icgis Cælibatus fimdaméto præcipuo,quum quæcunque ex verbo Dei Legem cæii feripto nonnulli proferunt, partim ablùrdè citent, partim etiam maniféftcnecfine bla-iphemia torqueant : necen'arium eft vt à verbo Dei oepuHi aliunde iùbiidium pétant qui tione Apo-Cleri cælibatum adeô pcrtinaciter defendunt. Hinc cnim cfficitur ( quod etiam Tbo- ßo*«» Tenmas amp;nbsp;faniores Scholaftici tuentur) vel à traditione Apoftolicanonicripta,velàiure Eccleiîaftico quod vocant,promanairc,aut fi neutrum etiam iftorum verum cfbmamfeftè damnandam efle Legem quæ à Deo nullo modo profeôïa doceatur.

Traditioncm autem Apoftolicam feriptam elle quî tandem probabunt,quum in feri Argumenta prisApoilolicis nulquam extet?Canonas enim illos ira vocatos,pro Apolbolicis liabere ilbi

non poHunt -, quin à Papa Gelafio dilTentiant, ac proinde Catholici cire definant : fiqui- Reiponüo. dem, vt ipfi arbittancur, eadem eft ilia Romana fedes qua? amp;nbsp;Ecclcfia Catholica. Clementis verb nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quis tandem nifi fummè impudens vt Apollolicas tucri poffit? Nos Obicilio t.

ramen amp;nbsp;lilas amp;: illos luo loco, fiiucnte Deo, expendemus, ac ne illis quidem fauere o- Refponùo., Hendemus.

Snpercft igitur vt traditio ifta fit nbsp;nbsp;ctipamp;'. Sedquî potuit vel fine fcrlptis tradi,vel e- Lcgemcæu

tiam tolcrari ab Apoftolis quod non modo non extat in eorum libris (quibus tarnen affir-

mocomplcxos fuilTe quicquid làltem directe conîcientiam rel'picit ) lèd etiam illornm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na-

Icriptisex diametro repngnat’Quid enim attinet tergiuerlàri?Imperari coniugiumiislàl- ditionc tem qui vtuntur non cil quod quifquam nifi præfradus inficiari poflît.Sed audio quid ex-cipiant.Contenduntex veteribus etiam plerique hoc non pertineread eos qui continen Obieâio i. tiam voLierint. Atqui vitiofilTimum elle hoc argumenti genus ne pueri quidem ipfi in Iciiolis ignorant, quum illud iplùm de quo quæritur,ad alterius probationem aflhmitur, quod petitionem principij vocant.Hocigitur nobis imprimis demonflretur, votum perpétua: concinenria?,aut præccpto aliquo, aut excmplo ex làcris literis petite niti : deinde ab cis qui ad munus aliquod Ecclefiailicum vocabantur id genus voti flagitatum fètifle: ac tertio demum loco nobis oilendant cur Paulus hac ipla de re ex prolèll^rogatus à Corinthiis,ne;if?quidem illius diftindionis meminerit. Quum enim adco grauiter illorum iudicio pccccnt qui votum iftiufmodi violant, quî tandem fieri potuit vt eins ex-ceptionis nullo modo memineritApoftolusèQuid quod nulquam virginitatem •eluadet quidemifi addita ratione, qua vel ceflante vel alterius validioris intcruentu impedita, ’Hillus ci luafion i locus rclinquitur? Quid quod tarn exprefi'e teftatur le nolle cuiquam la-tpieuminiicere: Nequenos verô,inquiuntifti,cuiquamlaqueum iniicimus,quumadvo- Obieftio uendum nemo cogatur.Egregium lane refponlum,quod minim eft Apollolo in mentem Refponfio. non veuille : perinde ac fi quis nullum quidem obtorto collo ad Ihlpcndium trahat, fed pendentes ex trabe laqueos oftentans ac etiam ad illos inuitans,quicunque ceruicem^n-lerere vitro voluerint non modo non eripiat huic pcnculo,fcd etiam extricare fc volentes pro viribus impediat. Ac ne quis duriorem elTe iftam fimilitudinem arbitretur, Iciat me difeedere ab Apoftoli veftigiis nolui{re,qui non continentiam quidem iplam,(abfit cnim hoc à nobis ) led lèruandæ continentie legem Latjueum vocauit. Quid quod tarn multis idem Apoftolus Diaconi amp;nbsp;Epilcopi dotes delcribcns,nó modo non requirit perpetuam illam continentiam,fed etiam vnius vxoris virum admittit?Nam quod nonnulli non vxo-rcs fed fororcs potius fuifle volunt,a quibus videlicet ex voto abftinerent, nerefutatione quidem indigere vel ex hiftoriæNiccnæ Synodo liquido perlpicitur. Sed de his etiam pIc' nius dilTeremus, vbi de matrimoniis ipfo iure nullis agetur. Hec autem efthuius argumenti fumma, quantumuis Apoftolicam efle hanctraditionemaflerantveteres nonulli.

3( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P O LT g A Ad I A,

Epipliiii. ac pr.cfertim Epiphanius,tarnen id nc vcrifimile quidem efle, quoniam alioqui à iè:pns coiitraApo- a ïl 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f'n' i'

ftolicos, Apoltolos dilienlillc conlequereair.

Lcgi carii- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lam vetó ß interdictum irtud ab Apoftolis ncque in facras tabulas eft relatum, ncc

rct^Tprxcc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traditum,quid iupcreft niß vt ßt Ecclcßaftici ßuc poßtiui iuris quod vocantrEtlanc

XI ius cede- hiic adacü confugiuntScholaftici omnes quibusaliquid eft iudicij,tum quoniam quxex iiiihcu hue verbo Dei proferuntur vident manifeftiftime torqueri,tum quod alioqui läniftiirimi iiii pa poiitiuuni. jifpcnlationes tueri non poft'ent. Nos vero quale ßt ins iftud non Apoftolicum men Ecclcßafticum,age difpiciamus.

Argumentu Hoc igitur omnes æquos indices mihi conceflîiros arbitrer, ratas elîe non poiîclc-pninuin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niß ab eo profedas cui condendarum legum ßt poteftas.Hanc ergo audoritatem ciii

quam vnquam mortalium à Deo fuilTe attributam vt leges conicieniiis ferretoftendanc nobis iftarum legum Eccleßafticaru defenfores.ßn minus,mirari deßnant nos iftiul'modi obieftio I. iugum recnfarc. Mofen audio leges etiam huiuftnodi fcrenté,icd quas ex oreamp;: manibns acccpcrat,quib’ addere quicqua aut detrahcre,ne tu quidem cuiqua mortali tas 2, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qnû Deus adhuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yjçïüÂt^^tppcpûtçloqucbatur.Dauidéamp;Sülomcnc audio

in ftruiâura repli quæda præter tabernaculi dimenßones ædificafte, led ilium quidé Pro-phcta,iftum verb patris monicis obtemperantem.Leges autem de facerdetum amp;Leuitâ-rum vicibus prætcrquàm quod ex eodem Spiritu manarunt, ad ordincm prepric non au-temadconlcicntiam aut iplùm Dei cultum referuntur, Hominum mandata licet co-rum proculdubib qui làcra tradabant,audio tarnen dilèrtè à Domino inania pronuntia-4 ri.^^æ dicunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftusdèd præcedit conditio, quum videlicet lèdciint lu-

per cathedram Moßs• Nam alioqui iubet idem Dominus caucri Pharilæorum ferincn-y turn.Audio habendum vt Ethnicum amp;nbsp;Publicanum qui nô audicritEcclcßam.Scdcun-dem Chriftum audio Pharilæorum ablutiones reiicere,earundem traditiones coargucrc, totius deniq; lÿnagogæ prolcriptioncm nihil omnino curare, ex quibus intelligimraliud elfe Ecclefianaquæ Ipôlî lui vocem audiat,aliud Ipeciolàm laruam quæ Ecclelîæ Ipecieni 6 mentira,gubernâdæ femiliæ leges no accipiat lcd ferat.Audio lôlutu amp;nbsp;ligatum in cælis quicquid lôluitur autligatur in terris, fed ira vt folucndiamp;: ligandi leges à Dominoacci-7 piant fidi myftcriorum Dei dilpenfatores non ex fua fed ex heri fui voluntate. Audio Apoftolum teftantem Ephelîis,felè illis omne conßliu Dei, ncrtipc quod ad làlutemno-8 ftram,amp; Dei cultum attinet,expolùiflè.Idcm feribit, dice ego non Homintu, fed vt Spin-ObiciSio X. turn Dei habens, amp;: vt Apoftolus. Et hic nimirum locus cft quem nobis obiieient aducr-* Ârij,vt qui fe quoque Spiritum Dei habere ialt;ftcnt,nimirumadEcclelîæ gubernaculacol Rcfpon.i. locati tanquam Apoftolorumfucceflbres. Ego verb mallem iplbs dodrinam quam federn Apoftolicam demonftrare,ne Caiaphæ ßnt ßmiles qui ex Aaronis cathedra Filium z Deivt blalphemum damnauit. Deinde etiamß idem docerentatque Apoftolfalfirmo tarnen ipfos videri non polfe fucceflbres Apoftolorum, led, vt plurimbm ipßs largiar,corum duntaxat qui ab Apoftolis conftituti fiint per ßngulasEccleßas.Ncquc verb iftud di-IcrimcnÇarui eft momenti. Qtium enim A poftolis onus impoßtum eßet plantandi Ec-cleßas per vniucrlum orbem terrarum,nondubium eft quin præ cæteris amp;: authoritamm peculiaeem ordinandi Ecclcßas amp;nbsp;explicadæ diuinæ voluntatis cum maxima Spinn’s et-ßcacitatehabuerint. Iis verb qui ab Apoftolis per ßngulas Ecclcßas conftituti fuemnt, nihil aliud curandu fuit quam vt Apoftolicæ tum dodrinæ tudilciplinæcuftodcscflènt: quod fuo iam feculo quum à nonnullis non lätis diligenter obleruari Paulus experiretur, queritur non dcelle qui ßrnum amp;nbsp;ftipulam extrucrent, atque adcb anathcroati deuouct j quicunque aliud Euangelium præterid quod iple prædicaratannuntiarent. In lumma i^tur vt Dominus per Apoftolos aliquas eriam conlcicntiis leges poßierit, negamustarnen hoc ius in qtienquam poftea traflatum,quoniam plene amp;nbsp;intégré munere ßhi com-miftb defundi lünt Apoftoli, vt nihil eiufmodi faciendum poftcris reliquerint. Deinde quum iubeamur probare fpiritus,quod oblecro experimentum oftenderint ifti loquentis in ipßs Chrifti? Nam vt cætera omittam quæ hac de re pluribus dici poflbnt,annon ali-quid pdætcr Euangelium Pauli facit,qui quod ille facerc ncc voluitncc debuir, cælibatus laqueum omnibus paftoribus,prelbyteris amp;nbsp;diaconis imponunt : amp;nbsp;ira quidem vteoniu-y gatum elfe Sein carne eße ac proinde Deo non p!acerc,vnum Se idem eße affirment?Ex hoc aurem illud eftedum volo,ius iftud non eße Eccleßafticum appellädum,quiim Eccle-ßa extruda ßt liipra fundamentum, àProphetis Se Apoftolis pofitum, led hanciplämcf-le dæmoniorum dodrinamiquod euentus etiam ipfe oftendit.

Non

ET D I O RTI1 S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

Non tarnen,inquiunCjdamnamusnupciaSjVcTatianus amp;alij.Cedô igitur quod inter Obieftio f-illos aliud diiirimen, quàm quôd illi in omnibus, vos in certis duntaxat peribnis ’• nuptias damnatis? At non vt imputas, inquiunt, quum illas etiam inter lac ramen ta nu-mercmus,amp;: palàm cis benedicamus. Mirum lànè bominum genus. Cur ergo Hiero-nynium, Syritium, Innocentium aperte aduerfus matrimonium torquentes quicqiüd in làcris Literisaduerliisquæuisicelcradicitur, non hoc nomine repudiatis ? Quôd h fcriô adnumeratis matrimonium rebus omnium puriflimis, id eft iàcramentis,qui fit ob-lècro vt ei cum ordinibus lacris, alio videlicet j vt vultis,iàcramento, tam male conue-niat, vtlcortatorem, adulterum, potius quàm maritum quantumuis honeilum ôcpu-ciicum, fitis ad ordinationem admilTuri ? Quem enim vnquam à vobis ordinandum ro-gaftis, an virgo eflet’imô quem tandem intota vertrahierarchiaauderetis bunacon-Icientia iurare aut etiam præfumere virginem acproinde nec fcortatorem elle nec adul^ terum,ne quid turpius dicam?

Sed ôô illud quæro,fitne habendum ius illud Ecclefiafticum, quod Nicenæ Synodi Secundum decretamanifeftilfimèconuellit.In his enim dilèrtè ex verbo Dei amp;nbsp;doftrina Apollo-licâ pronuntiatur impollutum clTe cpilcoporum etia amp;aliorum in làcris ordinibus confti-tutorum congrelTum cum vxoribus ante ordinationem duélis. Cur igitur pro Ecclefia habebimus eorum cœtus qui contrarium poftea cenlùerunt? Atnon tamen,inquiunt, Obieftiot. conftituit Nicæna Synodus licere, mortuis vxoribus quas iam habentes ordinatifue-rint,alias poilea ducere. De hoc verô poftea viderimus. Nunc illud làtis eft demon- Refponfio, ftralTejConiugio cum làcris ordinibus optime conuenire ex Nicenæ quoque Synodi de-creto:quamifti catholic! Icilicet pro làcraamp;inuiolabiliducunt , quos non pudet pro-nuntiare eos in carne elfe, nec Deo placere pofte qui matrimonio vtantur. Operæpre- Obie£Uox. tium eft autem intelligercquid etiam hac in parte prætexant.Fuit,inquiunt,illis Apofto-lorum temporibus Ecclefia ex Gentibus amp;: ludæis collctla.Illis nefeortariquidem flagi-tium eratnllis cælibatus erat etiam inuilùs Scvlitata polygamia.Quid minÂn eft igitur,in-quiunt,rnaritos etiam fuiflead làcra minifteria admiftos in tanta cælibum penuria ? Hoc autem incommodum quum nunc ceftàrit, meritô aliter Ecclefiæ vilum eft. Ego veto fa- Refpon.i. teor, boni viri, earn tum fuifte temporum rationem. Sed non nifi propter cælibum pe- • nuriim toleratos fuiftè ad tempus maritos, vnde tandem colligitis? Imô fi làcerdotij di-gnitati tantoperè répugnât coniugium, vt neceftarium fit cælibatus vinculum, qua con-lcientia tolerate illud potuerunt Apoftoli , idque nc vocula quidem emiftà,ex qua intgb • ligeretur aliter poftcrisfaciendum, quoniam quod turn faccrent , temporibus dare co-gcrentur? Imo fi ita res le habebant, annon præftabat Paulum totum illud, vniui 'vxoris a WtfWjOinittere? Nam illud ,-veZ//» v0s omnes effè^ vt meipfitm -, ad totam fané Corin- Obkftio 5. thiacam Ecclefiam dirigitur. Ergo, inquientifti, multo magis ad Clerum. Ita veto efto, quid inde conficietis? Hoc videlicet Paulum optafte, quod Sê ipfi optaremus, nempe vt quotquotinminiftcrio Ecclefiæ Ihnt, donum continentiæ haberent ficut hgbuit Paulus: amp;nbsp;cælibcs efte poftent vt fuit Paulus,amp; quidem ob eas demum caufas quas ibi Paulus recenlet,non ob illas quas poftea commend eftis. Hoc, inquam,amp; ipfi vellemus. Sed quis hoc præftabit’quod quum ita le habeat,cur potius dicitis, vultCAptrc3, capiet, quam cum Chrifto iplb,j^i potefl capere^tcapiat ? amp;nbsp;cur laqueum audetis torquere,quem x nc collo quidem cuiulquam iniicere aulhs eft Apoftolus, nedum vt cuiufquam ftrangu-landi exemplum vobis præbuerit ? Illa porrô eiuidem fententia, mebuteflnuberz^tfuam w,annon etiam eft vniueriàlis amp;nbsp;indefinita ? Cur non ergo amp;nbsp;ifta multo magis ad Clerum pertinebit,etiam fi aliter Epiphanius,amp; alij poft eum ièntiuntîSicut enim cælibatus commodis eget Clerus præcipué, ( quod erat fiiperioris argument! fundamcntum)wta etiam nulli fibi magis ab vftione cauere tenentur quàm quorum maxime periculofius eft lapiiis.

Quid quôd pronuntians Apoftolus honoratas efte nuptias amp;nbsp;cubile impollutum, zv Tcnjil »rj. Tra-nin om»ihus^Qrax\c fane exceptione omnibus præcidit?Hoc enim fi ad perfonas referas (quod omnino faciendum videtur)videtis ncmineprorfus cxcipi,in quo no fit honeftum coniugium fi eo fibi vtendum ceniuerit; adeo vt fi Paulus etiam aliorum Apoftolorum e-xemplo,vxoremduxiftet(dux!ftctautem proculdubio fi iudicaftet expedite, amp;nbsp;nifi continentiæ donum habuiftet ) nihil turpe vcl Chrifti Apoftolo indignum fucrit fadurus. Sin

d.j.

/i T D J y O KT 1 J S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;39

•tfi patefecit iam cutn nefcio quid labis afperlùm fuifTe Apollolicae do^rinæ puritati, nihil talc neque Apoftoli Hierolôlymis commémorent quum primos Diaconosc'

^'S^'nt, ( inter quos Nicolaum ialtem amp;nbsp;Philippum coniugatos fuiirc conftac) neque Paillais præcipiat vbi de Diaconisagictamen h quis quæ cum fuerit Ecclefiarum conditio ,ÔC quid ibi conftituatur, propius inlpiciat,magna æquitate niti comperietquod ilüc decer-nitunquod qui non confiderant, ideôque Canonas tanquam vniuerlâles qualdam régulas efle arbitrantur, multa perperam explicant, nec poH'unt tarnen lèlè ex iis quos vitro libi neâunt nodis,vlla ratione extricare.Inops adhuc eratEcclelîa vixdum ex illis alTiduis pcrlêquutionibus emergens.grauilfimum erac hoc onus, quum deligcndus edèc Diacœ nusaliquis.lîmulgrauari Eccleham magnæ alicuius familiæpondcre. Quanuisenim,vc cxaliislocisapparet,priuacæfacultatescum Ecclefialb’cisnon permilcebantur, tarnen id non poterat tam commode caueri quin Eccleha damnum inligneacciperet, vel hancvnam caulâm quôddomefticæ familiæ hmul amp;: tamlaboriofo muneri lâdsfàcc-rc efTct pcrdifficile. Non dubium cil igitur quin optima ratione dederintoperam patres ilh,vt cæl bcs, fi fieri poflèt ( modo amp;:ipfiidoneieirent)deligerentur: quod fi qui tionoccurrerént,làltemàdeligendis nondum maritis fiagitandumcenfiierinc,ecquid ic (perarent vxoribus deinceps carerepofie- Hoc autem omnefadum fui île ex æquo amp;nbsp;bono,amp;:ablquevllaconlcientiarumtyrannide,velillud oftendit quôd licuitvnicuique lt;I«od fentiebat ingenue refpondere, nec propterea qudquam vt diaconatu indignus re~ iieiebatur. Quôd fiquis fibi temerèpromifide compertUs eflet quod poftea præRare diucius non poll'et, neque matrimonium dirimebatur tanquam contra voti alicuius oWi-gitionem initum ( nulla cnim lt;s5;)4iç, id ellvoci, fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft fpontaneæ promifi

iionis ibi fit mcntio,quod latini incerpretes profefiionem fiinc incerpretati ) neque com-tnanione Ecclefiæeiiciebacur, neque inter Icortatorcs pœnitentes tum ftare iubebatur; f;dduntaxac,quanuis non fine aliqua leuicatts macula, alteri locurri ced^at. Quorfiim hoc aucem ad iftam diabolicam voti tyrannidem ? quorfum ad perfedius nefcio quod Ec-clcfiæ Chriftianæ ornamentum? quorfum ad matrimonij contumeliam vt rei cuiulpiam impiirinimæ amp;nbsp;qux ad vitandutn dunraxac deccrius malfi concedatur? Sed quorftim hæc aduerfus noftros Catholicos? Oftendanc ifti mihi in tota fua Hierarchia vel vnum diaco- •

iplos audiam de his rebus difputantes. Nos vero lane, per Dei gratiam,melius amp;nbsp;iullioribus de caufis polfumus de hoc negotio dilceptare.

In eâdem Ancyrana lynodo,olt; Trapûtj-««» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft qui vitro proffliferüfct

contincntiam,nifi ftent promilfis, iubentur'? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, id eft tempus digamorum

pœnicentiæ prælcripcum impIerc.Acdedigamisquidemiftisagcmus fuoloco. Huncau-teiTi canoncm quis non vider prorfiis cum alio conlen tire, amp;nbsp;quod de Diaconis in priore didmn fuerat,vniucrfalicer hic ftatui?Iam turn enim Ecclcfiam inualèrat fuperftitiolâ ilia cælibatus admiratio, vndeexortum illud decretum cui intercclfit in Nicena Synodo Pa-phnutius. fed quàmproculadhucàconlèquutacorruptionc totumhocabeflc»,vel hoc oftendit, quod ne inter Icortatores quidem pœnitentes, nedum inter adulteros,nedum inter inceftuofos cenlebantur qui contra promilTum vxotes duxerant. Itaque ^iftindio ilia quam etiam lequiturEfpenlæus, inter fimplicem hanc pollicirationem amp;nbsp;votum lô-lenne fiue,interlaicalemamp;velatamvirgincm,quafialia voce conciliari non poflît hic Canon cum Chalcedonenfis lynido canone i6,quo virgines amp;nbsp;monachi non continentes excommunicantur, nihil ad rem facie. Nego enim Ancyranx Synodi temporibus fill ITe ilium iftiufmodi voti vfum in Ecclefiamego etiam in illo Chalcedonenfis Synodi ca-uone vllam fieri dirimendi matrimonij mentioncm ( totum enim hoepoftea inuexit in Ecclefiam fuperfticio,)ac proinde caulam non fuiftc dico cur hoc loco diftindio ifta qffæ-teretur.

Id autem quod dico multo etiam magis cognofei poteft ex alia Synodo, qux amp;nbsp;ipla peNeocxl. vccuftior habetur quam Nica:na,nempe Næoca:lârienfi,in cuius canone primo,prefbytcr Nco«?. fl vxorem duxerit,ordine fuoduntaxatmouetunfin vero fit fcortatus,vel adulterium co- «m. niiferit,grauius pnnitur.Nam certe fi quis turn fuiftetvfus iftiufmodi voti quale ifti ima-ginanturdntcrueniftet inordinando prelbytcro, ac proinde matrimoniu omnino fuiflec diremptu,ficut poftea inueda ilia voti neceflîtate.quàm lèuerifTimè cautû fuit.lnterea tarnen hoc negari non poteft quin iam turn qui cælibes ad prefbyterium erât vocati(de his enim vnis hoc accipiendu apparet amp;nbsp;ex Gangréfi pene rota Synodo, amp;nbsp;exSexræ canone decimotertio) vel abdicaretur,vel continentia promillam feruare teneretur, cuius ctia rei

42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ n ruLILr A Jvil A,

cauf'as pauloante expofuimus. Quorfiim hoe autem ad iftius voti necelÏitatem’quodum deniquead Catholicos noftros preibyterosï

Nicxna Sy Ptoxima flUt illis lynodus illa Nicæna omnium vniuerülium vt prima ita etiam cele-nodus. bervima , in qua quum difercè tranhtum ht in Paphnutii fententiam -, afferentis, non in Oriente duntaxat(an enim alius eftOrientis, alius Occidentis Deus?)nec duncaxatEpi-fcoporum ièd omnium TOhepsTizS^y^ï^^ô^acum propriisvxoribusconcubitum,idquenó 7 exiure neicio quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vel Ecclchafticodêd ex diiertoDei verbo,purum ac lcgitimum

ehe, contra eorum fuperftitiolàm opinionem qui hanc ipiàm obtrudere vouendi cæliba-tus legem iam tum cogitabant:aut fateantur neceflè eh noftri boni Catholici(Concilio-rum amp;nbsp;iànôlæ ApoholicæEcclehæfortiflimi icilicetaflcrtores)crrahe coneilium quodii-dem ipfi quoties libuit quatuor Euangeliis(hc enim loquuntur)exæquant, aut lè potius magni erroris conuinci,quum ei ex diametro obhftant,idque in re tanti momenti, quan ti vix vlla clTe potelEItaque mirum eil quod ex ipio Elpeniæo,ingenuo certè hac in parte icriptore, didici, Torrenfem, inhgne illud Catholicæ Romanæ ièdis columen,eo vique cfferueicere vt Socratem amp;; Sozomenum auiüs ht hac in remendaciiaccuiàre.Quoniam autem idem Torrenhsnegatin a£tis illiusSynoditalequicquam repenti, adictibamto-tam eins fadi hiftoriam,tantiipcr dum integra ada prælo tradantur, heut illa non ita pri-dem fum nadus, amp;: quidem in Italia bona hde dcicripta, ne quis à me foifle depranata cauictur.Sicergoiiiic nartarur hiftoria. .

E JÜKez 71(73 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;avxó^cù^

7^'’(t?Àav TV!; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oe/artf.E^aipov oSy râ pw Jïtv tviç

Trot èm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AilTiçTÙltç^TiJCQiiff^'mÂÔ^v,

'raiç'ytfMTCMçomç ^^^^m.TSTavtsTBi) efidmiTiüv/uS^iav^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jtxia’a'roX^ixJ'^

na(pv(3igt;73oç,/U€jäA« (pov^ At'yev/uii ßapujufmov

pucç '/^p,i^natv^’}a,/uiÿç iv Tmtn „ KotTtj à/uicumç^ivet /-i« Tfic««A»03£W ûf^çcrü^\l,n'Ti.ii^p^lt;pnaj,7raji/Tiç cl}jvMTcu^plt;lvt aaKuffJv.s

Tri mipQ^avv^, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytf/ÆTni; 'r a»J):gt;oç çipufiS/jtiç. tmipç^a'ujuljuj j

VQiMfASv ’yi.iuiA'nn; t OTttieÄevcnv Aî^ôj, /ut,lw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcuirlwht ô ©îoç

Luu oTTo,^ aia.yvaçfiQ « -sjÄtATj)? » 2\sâ}ioç nbsp;nbsp;^5^7470. Ko^ touto ?A«^v ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riatpvotJTioç,

'jfàfJtsVjJià ’n vuTnodiv cv doxnineioiç avajauièv., eho Tnvdik ô 7mç T«TcLvJ'^^ç^n'Twpi^ToçTvu'mtT^'^ yvà)f/,yi^

PlacebatquibufdamEpiicopisin Synodo no v a m legem in Eccleham introduce* re,Sc vt de aliis Ecclehæ rebus,ita ctiam de hac decernere.Cenfebant igitur oportcreqiu l'acerdotio fungerentur,hue prelbytcros,hue diaconos,hue hibdiaconos,quicunque déni que in facerdotali catalogo cenferentur, ab vxorum concubitu abftinerc quas adliuc lai-ci duxiflènt. quæ quum ita ordinarentur, confurgens in media Epiieoporura turbadiui-nus Paplîhutius, magna voce damans, ne,inquit, aggrauate Sacerdotum iugum,quum honoratæ lint in omnibus nuptiæ, amp;nbsp;cubilc impollutum, ne potius ilia fummè exada le-ucritat«detrimentum Ecclehæ alïèratis.Necenim, inquit,omnestuendæilhrationivi-tæ ab omnibus iftiuhnodi alîcdibus alienæ,pares elîe pohùntmec quifquam,opinor,cafti tatem lêruabit,h vxores fuis maritis piriuentur. Aio veto honeftam ctiam caftitatem elfe, cuiufque cum légitima hia vxore congrelfum. Non igitur feparatequam Deus coniunxit, ôe quam lèmel quilpiam adhuc ledor aut cantor aut laicus duxit. Hæc turn igitur dixit Paphnutiusjamp;t quidem nuptiarum expers, vt qui fuilTct à pueris in afeeteriis cducatusæu-iijjS conhlio quum aflenfus eflet vniuerfus Epilcoporum cœtus, de hac qiiæftione ta-cuit, Sc cui ex mutuo confenfu libuilTet à fua vxore abftinerc vniulcuiulque arbitrio reliquit.

Hæc turn igitur placueruncNicænæ Synodo,in quibus làne non inuenio quæ apud Socratem,Sozomenum,amp;: Nicephorum adeô difertè leguntur de non ducenda poft ordi-nationemvxore.Nec tameninheior poflè hoc vtctinque ex iftis ctiam colligffed voti tarnen nulla ibi adhuc mêtio. Cur autë cælibes ordinati,vel quorum vxores poftordinatio-nem defundæ fuerant,h vxores ducerent,exaudorarentur, caufa non crat vel quôd con-iugiocumlâcerdotiononconucniat, (hocenim manifeftè rcfelliturexiphus Paphnu-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti) verbis Sc lynodiaflènlu ) velquôd continentiæ ex voto necclhtas fuiflet vnquam illis

impohta, ( hoc enim h ita eflet, iftiuhnodi coniugium fuifletipfo iurc nullum, amp;nbsp;diiril-hma pœnitencia iâm turn fuiflet illis iniunda ) ièd quôd cælibes tanquam magis idonei, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberi

libcri videlicet à rei domefticæ curis,mancis anteponerentur. Ifta tarnen cautio fuit fànè fœnum amp;: ftipula, quanuis fuper fundamentum extruóta, feut trilliflimus return euen-tusoftendincanxi eft momenti ex folo Dei verbo fic faperc vt nuiquam neque ad dexte-rara neque ad ßniilram defledas.

Etiivcrôpræcipuèex legitimarum Synodomm decretis probabiliter iudicandum vetuftifsi-eft qiiæ tum fuerint maioris nbsp;nbsp;fanioris partis iudicia,tarnen quoniam iblent noftri Catbo mos patr«

lici quoties illis placuit, peculiares huius vel illius icriptoris iententias nobis obiicere ex quibus poftca vniuerfales fuas conclufiones extruant, idcirco placuit ne banc quide par- raiFc. tem intadam relinqucre, quod mihi fane difficile non fuic,aliorum mulcorum ac præfer-tim D;Pctri Martyris laboribus adiuto.

Dico igicur nullum ante SynodumNicænadd efttrecentis amp;nbsp;amplius annis à Chri-ffiadiientu reperiri idoncum fcriptorem, ex quo ius iftud Ecclefiafticum per ea temport viguiffc apparcat,quanuis minime negandu fit iam turn cælibatui quidem plus,coniugio veto minus quam oporteret tributum fuificjatque adeo Satanam in angelum lucis tranf-fûrmatum prima Tyrannicæ iftius legis quæ veram caftitatem ex orbe terrarum tandem profligauitjiam turn fàccre fundamenta ccpilTc.

Qu.id,ergo ftatueric Paulusjd eft, quid in Eeelefiis turn ipfe fecerit,tum faciendum Apoftolu docuerit, ex eius feriptis apparet. Non aliter autem fenfifleaut fccifle reliquos Apoftolos Vel ex eo confiât quôd vxores circunduccre non dubitarent.

Ignatius virgines ad puritatem exhortans,difertè cautioncm addit,»/gt;» tanciuam »»• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ftias ahotninantes tf-dvtpraflantius qniddam afpetentes, non culfandit coni»n£lÏ9nis gratia^ i%ilad. Çed -utleges diainas meditemini. An veto nos aliter de iftis docemus ? Intereavoti nulla ne tenuiffima quidem mentio.

luftinus,multostefiaturinEcclefiiis extitifiequi adextremam fenedutemperpe-tuam virginitatem feruarcnt:voti veto alicuius nufquam meminit. Qi^lÜonum enimli-bevlufiiniefie non potefi, vtquiManichæosSr Origenemnominet. Sed tarnenquod idëquxf.ii ibideMonachis feribitur, pro nobis etiam facit, vrpotc quos fcriptorille non dicatali-qua voti neceffitate, fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iigL-n^/udvouç idi; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d7nçç$ilt;pmeLj^

ideft,raaione ad caftitatamcomparatacohibitasconingalcsvoluntatesaduerfari. Id-* ^ucetiammultomagisconfirmaturexco quôd multispôfi annis Athanafi'us Magnus, idqueex ipfii Ægypto Monafiices domicilio totidcm verbis fcripfit, tJlfulü quoejue^ adDwoiw Epifcoi^û, inquit, matrimonia non inierunt -, jnonachi contra parentes liberorum fKii

• [‘^^^-qatmadmodum vieißim E^ßoposfiUorunt patres, amp;nbsp;monachos generationis potefiatem tio» cfu^ßniß_j animaduertas. Sicentm licet, adeum modum non prohibetur yfedquiß (Itz^vbi-voletdecertat. quem Athanafij locum citans Efpenamp;us, fruftrà conatur eum cludere.

Dionyfius autemCorinthius in epifiolaad Gnofios,referente Eufcbio,iplôque adeô Hieronymo, Pinitum Epifeopum grauiter monet ne hoc iugum cafiitatis fratftîus impo- “ uat.Quôd fi excipiant ifii, ne fe quidem veile quenquam ad votum cafiitatis cogi, quis non rnanifefium ipforum dolum animaduertat ? Quum enim carêre minifiri^Ecclefia non poffitjnolint autem ipfi quéquam ordinari nifi qui cælibatum voueat, an hoc votum liberum elle patiuntur?Nam certe ita fit vt non minus necelfarium euadat votum, quàm cftEcclefiæ ncccfiatium minifierium. Præterea vt neminem ad vouendum cogant, annon tarnen ad cælibatum feruandum cogunt ? Nempe, inquiunt, quoniam vouifii, tute tibi banc necefiîtatem impofuifii. Imô verô vefirtun fi.utamp; finira vota,ne quid nunc acerbius dicam , probibere , amp;nbsp;femel fada , in iis faltem qui vruntur, irrita pronuntiare , vrvnicuique falua maneretlibertas non carnis, fed Ipiritus,'quia qui pro-peer vicandam icortationem nubit in Domino,Spiritui certe feruit non carni.

Clemens autem Alexandrinus ex profeflb matrimonium défendit in ipfis quoque Clemens A-Apofiolisjiiedum vt in corum fuccelToribus improbet. amp;nbsp;multa etiam argumenta refellit anobis antearefutata. Duobus tarnen locis meminit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neque verô nego ab

iis quicælibes ordinarehturpetitum fuiflean confiituifient in cælibatu permanere, fient ex Ancyrana Synodo paulo ante diximus. Verùm hoc negofuilîè votum: nego pro cul-tu Dci habitum : dico fuifie etiam ordinatos, fi ita vifiim efiet Epifeopo Se plebi, qui ro-gati refponderent fefe vxorem nifi continere pofient duduros. Dico vxores etiam pofi illam pollicitationem ducere , nulla ob id feortationis nedum adulterij aut incefius peenitentia ipfis impofita , potuifle : quanuis pofiea qui hoc feciflent iuffi,

d.iij.

DE PO LT G AM I

fint cxauthoritari,nimirum propter leuitatis notam;dico etiam inauditum finfle vt acon iugacis ordinandis peteretur vt ab vxoribus fuis abftinerent,quod à primo Eliberino Con cilio,conria Nicænam Synodum ftatui nec debuit nec potuit.

Tertulli-in’. Tcrtulliaiius vcrô,prclbytcr quum efl'et,vxorcm etiam habuit,cui duos libellos inlcri-piit)nedum vt cenlêret làccrdotium pollui coniugio. Quum autem Roma:, telle Hiero-nymojpræcipuè vixcrit,amp; Africanas Ecclefias (fuitenim Carthaginicnlis prelbycer)con-lletad Occidentcm pertincre,nullumhîcfubterfugium iis patet qui vbiOrientem aliter quam Occidentc in hoc faditare folicum relpondcrunr, omnes nodos pulchrèle expe-difle Ibmniant.Nam vt concedam (Romano prælêitimpontilîce lèdulam hîc operamSa-tanæ nouantejVt ex Syritij amp;nbsp;Innocentij blalphçmiis apparct)aliquanto tardius in Oriente quàm in Occidente Tyrannidem iftam inualuilïè, quid ad nos ifta diilindio, qu i non quid ab his vel illis ht facium , led quid ßeri ab omnibus ex Dei verbo oporruerit, qnæ-nmus? An verb duplex ellEccleha Catholica’an alius Orientis,alius Occidentis Deus? an quod in Grxcialicct, Romæ peccatum eft ?amp;tarnen ne turn quidem Romxpecca-tumhoefuifle ecceex Tertulliano oftendimus , alioqui accrbilTimo repecitarum nu-ptiarum hoftc. Quod autem ex eodemcitaturde virginibus velandis nihil ad votum iftud quod poftca noua nelcio qua velaminis fpecie inhgniricœpit, quanuis minime inhcier ibi mentionem fieri virginum quæ, vt iple loquitur yfan£tifcarç_^ carnewprop-juerant itemqueearumquæ ex conlenfu continebant,pro quo Tertullianus,duriter lane, contumeltam communem recufaffLjfiribit. Quis enim vnquam vel in viris velm mulieribus continendi propofitum non laudauit, nifi prorfus impudens ? mode id qui-dem ad redum finem referatur. Sed quod Satan hoc prætcxtu in Êcclefiâ Dei inuexir ôi cui Deus iple è cælo tot poftealèculis malcdixit: quod denique modicæ temper fuit vtili-j taris : itémque quod iplæ veterum cælibatus patronorum querelæ ( nih hoc velutifatale quoddam malu»n fuift’et) làtis commonefacerc poterant optimos corum temporum Epi-feoposjomnino elfe intolerabilerhoc illud eft quod affirmo in puriore ilia Ecclefiâ, id eft trecentis minimum annis à Chrifti aduentu fuiflê inauditum, votum nimirum necefta-

• rium perpetui cælibatus, quo miferæ conlcientiæ contra exprelTum Dci verbum vitro peruftæ non definunt eô ruere præcipites,quô tandem abripi Icortatores amp;: adultetos o-ignitius. portec.Itaque illud IgnatijjOlT^p^w/tj vt ^Ô3£/3iy(7£«’êai^Taç,amp;illud cxjcâdem ignacad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toç ;^i5ü«7rTovç 7iup^vovç nihil contra nos facit, imb noftros bonos

tioc . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÎtholicos vniuerlô mûdo telle,ac in primis ipfius confciétiæ morfu,plus làtis redarguit.

Video tarnen ex code Tertulliano duopræterea teftimoniacitari,vnû ex libro de Veladis virginibus,vbi aliasvocat virgines Dei,alias virgines hominmalterû verb ex libro extremo exhortationis ad caftitatem,quum tarnen neuter ad rem faciat.Prior cnim allufione quit* dam ad illud quod Icripfit Moles de filiis Dci in filias hommum exardelccntibus, (qt’em locum tarnen abfurdcprorlùs,vt amp;nbsp;vetercs plerique,interprctatur) cas virgines foris turn in Ecclefiâ vclatæ lémper comparebant ficuti modeftas amp;nbsp;pias deccbat,diftin-guit ab iis quæ loris quidem ablque velato capite inccdcbanc,in cœtu verbtedæ conlpi-ciebantu», làtis ex eo déclarantes le in cœtu duntaxat modeftiam virgineam limulare, quum foras egrellæ fbrmam lùam quibufuis venditarent. In his verb quænam eft nuilTima votiuæ, imb vllo modo promiflæ virginitatis mentio? Nihilenim ccrtèneqjhas, neque illas nubere prohibebat,quantum ex Tertulliano coniicerc poh'umus- Alter autem locus manifefte ad viduarum ordinem pertinet, cuius etiam meminit libro advxo-rem priore,qua de re lùo loco difleremus.

Orioenrt. • ^’^’g^nein porrb,quum in plerilquefueritimpurifiîmus, amp;nbsp;adeb etiam inlànierft vt Orig. hom. lêipfum caftrarit,cur pro indice admittamusï/w^/ySfr^nwjinquitjpreces intclligcs,»o nierquot;” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'uifgtfK Autâ calihe fr^ßaripotefi. Vbi verb hoc côperit ? Q_uid enim faftû olim eflet Aa-

roni amp;nbsp;aliis pontifîcibus’quid Perro etiam in iplàRoma coniugato,fi hiftoriciscredimus? quidaliis Apoftolis vxorcs circunducentibusîEiuldéeft farinæ,quod idenumeratConiu-iiiM^ttih.^ gium inter ilia quæ ad duritiem cordis duntaxat conceduntur, quod argunicnrum pro-culdubib Hieronymus ex eo dcprompfit.Sedidem reblius alibi, côtraquàm lènfit pollea idcminR O. fqiefonymus,docet ûnftos quoque coniugatos ofterre corpora lùa hoftiam viuam.Et ali-idê.inMatr. bireôlc intct eos qui onera importabilia imponunt,eos reponit qui nuptias prohibent.In hoin.14. nbsp;nbsp;fiimma verb quorlùm hæc ad votiuam continentiam, amp;nbsp;Satanicam perpetui cælibatus

Cyprianuj. legem?

Wwquot;! ” Cyprianum porto,etlî in libello de habitu virginum, verbo deuouendiamp;dedicandi quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 'vtitur

21 7 U 7 r U A 7 ƒ 7 ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43

vticur: tarnen nihil eiufmodi ienßiTe quale poftca inEcclefiam inuedum eftjiquecex Us quæ aperce ad Pomponium Icribinncmpe vc iftæ etiam ipiæ virgines û I'e continere non pollimt,nubanc.Qupd auteniibidem iniundæ pœnitcntiæac tandem etiam,nihadrao-nicæ rclipucrint, perpetuæeicdionis meminit,quum ad cas referatur quæ continentiam limulantes deprehenfc fuerinc vitiatæ, optimo iânè iure ftacuitur : neque contra nos fa-cit:qui minime omnium veJ icortationcs vcl adultena probamus, ncciànè continentiam damnamus,lcd duntaxat perpetuum ac neceflarium eius icruandæ votum.

Ethiquidemfuntpræcipuiillorumtrium lèculorum feriptores quos ego quidem ASdûs. nouerim. Abdiam enim ilium inepcilTimum amp;; fabuloiilTimum lcriptorcm,quem etiam ^toruæ an.’ Romani ipü inquiiitores proicrip(êrunt,vt amp;: illam de paflione Pétri Pauli fabula quæ no i5îgt;-é Lino inferibitur quid artinet refutare ? Philonem veto vc concedam de Ægyptiis fteriis loquucum, non video tarnen qiunam pofluncifticælibatus votarij defenlores in partes iùas percraherc. Sed abfitvt tam ineptarum rerum Marcum Euangeliftam audo-rcm iaciamus. Profèrent auccm fortaflè locum ex altera Epiftola Clementi papæ inlcri- cicmamp;Ro-pca,qua prohibctur ordinatis cubilc vxorum inuadere,non minore penè feueritatequàm manus. fl parricidium admilîflcnt. Quis v erô quicquid illic icribitur non animaducrtatncc iis temporibus ncc grauitaci apollolicæ vllo modo conuenire? Quid quôd hæc eadem apud Dift.Si. can. Gracianum Lucio Papæ, ne verbo quidem immutato tribuuntur ? Ego vero vtrunque a-dulterinum efl'e non dubito.Quprlùm enimfiitaclfet,legem cælibarus,vt rem n o v am toc annis poftca diccrentur Epiieopi nonnulli in Synodo NicænavoluiHe in Eccleiîam inccoduccreJamp;c quàm probabile eft Romanos làltem To7iüutpTaç,non f uifi'e ram vetuftum decretura Paphnutio oppohturos?Concilium porrô quod P^omanum appellant 06 Sylue-ftronibuitur, prcfbycero àdie fulceptioncris prelbytcrij coniugiointerdicit: votiverô primi^can.! non meminic, ncc aliam pœnam præfcribic quàm vt annos duodecim à fuo munere ab- , ftincat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Etifta quidem fortaife plus fàtis.Volo tarnen vlterius etiam progredi, vt nihil fuper-fit quod veritatem polTic obicurate.

Quid verbum Dei,quid purior Ecclcfia, quid denique expreflis verbis probarit in SextaSyno-Paphnutij fentenciam Nicæna Synodus,abundèdiximus. Statuit tarnen contrarium in E-pdeopis fexta Conftantinopolitana Synodus vniuerlalis, alioqui quod ad dodrinam atti- Conc. Conner orthodoxa,ne quis calumnietur cam à me non admitti.Vtri credemus’Et quid hîc re-^pondebicis Cacbolici’illud nimirum quod ibi exprefle dicitur: nempe hîc non prohid^ri ,i. iuarum vxorum vlum Epiicopis vt euertanturquæprius funt Apodolice conftirpta, fed parein; vc hat progrelTus ad meliora,parcim ne ftacus Ecciefiafticus vllo probro afficiacur. Sed quid hoc eft obfecro, pucare progredi Ecclefiam ad meliora h contra expreflum Dei ''erbuin prohibentis vxorem dimitti nifi propter fornicationem, aliquid in Ecclcfia fta-watur? Ec quanuis non quicquid licet expédiât, ac bonum fit etiam carnem non edere neeyinum bibere fi oftendatur infirmus frater, quis tarnen ad vitandum offSidiculum rede cenfueric præcipiendum quod Deusdiiertc prohibuit,amp;:abique animæ pernicie û-nerc non poffis’nifi forte præftac aliquem vri amp;nbsp;ieipihm perdere,quàm non nu h»re,vt fit-porftitiofulo gratificetur. Sed quid pluribus eft opus’Audia tur ilia ipfa Synodus canone idem Conc. proxinie fequétc.Ibi exprefle repreheditur amp;nbsp;corrigitur veftra Catholica Romana Eccle-na)Catholici,q, coiugatos prefbyteros,diaconos amp;nbsp;fiibdiaconos ordinandos ad cælibatus profcfnoneadigeret:amp;; pofteacotradamatrimoniadiflblueret.SedSdCarthaginiefis Sy- dogmatis nodus quæ fimile quiddam iampridem conftituerat, aliqua interpre-tatione explicatur, Qrnbusautemargumentis nititurifta làndiflîmæ lèdis amp;nbsp;bcatilfimi Papæ Romani jor- liSynodo, rydrix Synodus? Primum quod æquû fit antiquu canonem Apoftolicæ p e rf e gti o ni s RrLiari.Secundo,ne nuptiis quas Deus conftituit, fuaque prælència conlècrauitiniuriaaf-feratur. Terrió,quoniam expreflb Dei verbo cauctur,ne quod Deus coniunxit,homo ie-parct:amp;: Apoftolus docethonoratas efle nuptias,amp; thorum immaculatum, amp;, Alligatus es,inquit,vxori?ne quære folutionem. Quid veto vos ad ifta poteftis regerere Catholici? Lutherana certe hæc non funt, neque Caiuiniana,ied vniuerlalis Synodus fic decernit, cum Nicæna hac in parte confenticns. Hæc,inquam, veftram hanc legem vt Dei verbo, amp;nbsp;Apoftolicæ perfedioni repugnantemebdemnac: amp;vosiftiuspertinaciænon tandem pLidcbit? Operæprecium eft tarnen audire quid opponatis. 7Vö»fw«fz?lt;?r4AinquicHum- obieftio i. hcrtusCardinalis, ifla, Synodus adtrade/tdttm Romanù nouas conßitutienesyfedaddeflruen-

Monothelitarum hareßn. Quafî veto nouumfuerit poft dogmatum controucrlbrura Refponfîo. üij.

44- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEPOLrgAMI^,

obieûio i. decifîonem,canonas de cæceris rebus ftatuere. Sed amp;: F.Surriiis Carthuû’anus hune cano-nem habet pro næuo,quôd, inquit, matrem omnium Ecclefiarum Romanam Ecclefiam Rcfponffo. pauei canones æquo acerbius perftringant.Ergo quid l'upereft,boni V!ri,niiivt etiamvni-ueriàies Synodos légitimé coadas ôê congregatas,imô Pvomanam ipiàm Eccleüam errate polfe fateamini,vtpote quæ per fuos legatos ifti decteto non intercedcns,in lùiiphus damnationem conlénferit’Sed hoc lepidum eft profeéto, vt tories erraffe cenlèanturSynod! quories aliquid conftituerint quod poftea S.D.Papæ non allubcicat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Interea illud làné manifelté liquet non poffe iftos Patres ab omni ertorc in fuperiorc canone exculari,amp;: quidem ( quod eorum pace diétum fit ) iis ipfis argumentis coniiidos quibus aduerfusRomanam Ecclefiamreéhê vtuntur. Quicquidenim adDiacononimamp; Prefbyterorum coniugium minime dirimendum profèrunt, valet etiam amp;: ex Dci verbo ex Apoftoîicæ pcrleótionis ordinatione in Epilcoporum connubiis. Quoiudicioigi' tur ifta quidcm dirimunt,nefcio quid melius,id eft ipià perfcótione pcrfeétius, imaginantes,ilia veto diffülui, amp;nbsp;quidem optimo iurc,non patiuntur’Tanci nimirum eftinomen-Cartli. Sy- ti à vetbo De! ne tantillum quidem deflcélere. Ad Carthaginienlcm autem lÿnodum Dirtm «4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atcinct,ea intelligcnda.eft quæ,quum Syritii Silnnocentii primi blaiphcmiis Occi-

Quiim de dens infectas iam effet,habitaeftCarthagine,anno Domini 411, in cuius5,4,amp;iy,cano-prxterito. pg dilctte cauetur de epilcoporum prelbyterorum amp;nbsp;diaconorum caftitatis vinculo im-plicatotum continentia, amp;nbsp;quidem fàéla præcedentis Synod! mentione, nempe quintx circa Innocentij tempora habitæ, cuius ea derecanonem tertium duobus locis inculcat

D;ftin.8 4. Gratianus • Fîunc igicur canoncm quoniam fic explicat vniuerialis ifta de qua nunc agi-quoràdïtn nrusSynodus, vt cum dicat duntaxat de eo tempore accipiendumquomunusluuinoh amp;. 31, quo- eunt,non autem quafi lemper à fiiis vxoribusabftinere iubeantur,mirum quas hîc turbas mam in Ko j nbsp;nbsp;nbsp;Pighjns, Torrenfis, Socus,excitent,adeô quidem vt totam etiam Synodum con

uitiis afficere ^ideant : tantus eft bonorum Patrum pro Romanæ lèdis tuenda dignigt;^^^ zclus. Res autem itaomninole habet. Citât tértiusille Canon illius Synodi pofterioris ou/iii^'niçafi^crarnçrquod per Apoftolostra-ditum eft,amp;t ab ipfa vlque antiquitate obferuatum. Id autem quum patres illi Conftanci-• nopoli coafli videret ûlfiffimum effe fi fimpliciter accipiatur,idcirco verba iftaciufleni canonis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kg^^';ç^/!4s^alVy(Jui diuinis facriffitbferuiunt-.^ ifta quart! canonis j

ßcfa contre £fant:amp;i. ifta vicefirai quinti, *^7»

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qttlt;efacra myßeria rzi^/rf^!74»/:ifta,irfquam,verba non de munere iplô,fed demuneriSi

vt fic loquar,exequucione funt interpretati: ira videlicet vt quemadmodum lùæ deninni vicis tempore Leuitæ amp;nbsp;Sacerdores à fuis vxoribus abftinebant, ( quod tarnen dicitur in Lege) ira etiam lex Cælibatus in Chriftianis facerdotibus valeat.Eôdcm etianr applicant illud Pauli,de continentia ad tempus.nec id quidem làtis relt;âè,quum de extra-Ôionyf.epi. ordinarüs precibus Sé ieiuniis ibi agat Apoftolus,vt reélé tradit Dionyfius Alexand®^^ adBaiîhden nbsp;nbsp;nbsp;Bafilidtn.Sic igitut boniilli Patres explicaruntCanonas illos CarthaginienlcSîalwqui

prorfus intolerabiles. Verùm tantum abeftvtea resEcclefix Romanæ adulatoribusla-tisfccerü^vt contra tanquam ^llàrios acerbiffimé conuiticntur.Et fané mihi verilimibhs eft Carenaginienfes illos ab Epilcopis Romanis Syritio amp;nbsp;Innocentio falcinatos,fin’pbci' terpocius continentiælegcmprælcriberevoluiffe,cui error!iam abundércfpondimtis. Imó quod hi ftatuunt de vicis tempore no multo minus eft fuperftitiofum. Vbi eniæ hoc in lege veteri cautum inuenient? amp;nbsp;vt tune cautum ftierit,quo iure volunt ilia mere Icga-lia in vfum reuocare?

oSicûio 3. Hinc tarnen fibi vifi funt nonnulli Romanæ Tyranidis fautores rimam inueniffe qua V ide idmo ipfi^ paceat cftligium. Nirn, inquiunt y fi iufiefrohtbenturin Orienterfiacfü init'^ti cum ^fo-F Unrentii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxoribtti tnanerz^ •vicis fùæ temporee, nónneaqua erit confiitutio •vbi fiacerdetts relt-

Surrii.inca- nbsp;nbsp;nbsp;”onpftifinitis 'uictfim hebdomidibttsfiedperpetubfiicrificant,vtin Occidents?i^^overo,

no.fexcæ Sy F.Surri,cotum iftud de vicibus ludaicum eft,non Chriftianumu’mo ne ludaicum quidem Rcfpófio j. ptorlus commentitium:imó plané Satanicum,quum vt immundum culpet quod Seri pturapronuntiaCTJAMOvWrtAiZ^w, Deo videlicet quicquid eft in coniugali debito^ï«-X ^üxç,honeftatc nuptiarum oblegente. Sed vt illud valere poffe demus,non tarnen id quod ru vis efficitur. Nam præterquam quod falfiffimum eft omnes facerdotes quotidie in Ro* mana Ecclefia facrificarc,(rite autem an minus rite lÿcrificent nunc non quæro)vndc ifta toties lâcrificâdi neccffitas nifi ex priuatarum mifiârum abufii prorfus intolerabili,etiamli aîioqu! veftræ miffæ tolerabiles eflentîApage igitur amp;nbsp;veftratn hâc neceffitatem amp;nbsp;vcftra quoqiic

quoque làcrificia.Manet autem illud,reprehenûmfniire,præfcntibiis ïùbfcribencibus Epiicopi Komani To^TiezVazÇjRomanam Ecclefiam, à recepto concilio vniucrfàli drei-ter annum Domini 681 ,id eft,ante annos 887, amp;nbsp;quidc vt verbo Dei,amp; ApoftoJicæ regti-læ repugnantem,in voco cælibacns à Prefbyteris amp;nbsp;Diaconis exigendo.

QuioniamverôiâmpridemRomani pontifices iftos canonas oppugnaruntdibetbac dereBakamonisfcholioncxmanufcripto codice vetuftiffimodefchpuim fiibiicere.

ol JllTlKo} imOKoTm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ehjXovOTI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tv/ovthç

To-vniv ûîx.ii/j^Mtiv,iUgt;iJi'n7ngt;TFipnTàç tS 7nt,7m^-

/■lüçzv êuj’ni 7mpsaii£^lt;{v^J^Tè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^vouf Tegt;i7HV auuoJbv t mç ßa.(r.Äeia4 K.ovçMniWnî II«-

àç ^p^Jetf^TiwTliuJ j /mto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yevieamp;a^ Tiü^^ièç, gt;(^Td tU^lt;iCa}v tS p/roTfJLKCii I«-

siwstrSjaTv^,’ 8701 piCi\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AKisi/v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßT^iTratv r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rS ■:ff^cr^ü)vyip(^tTziç t8 T8,

XjE(pa^î?ç78çzaVora^ Âijfivmç aQ/oiv jî ajïci oixnfiSfiitii (nuicJ^ç

^'^H$gt;(^vovA , àç /uri e;:^r'ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èM^/ujtvav ToLt; aç ßaatÄeaiv}^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Tmpi^

^?^P(^,è\tn7\fi!pMtm TmÄcuffTtQgi voimsf(^vova,j^lt;^^v^'^'lt;^^o^lt;p^vo-n «vT«To/dz/r): atiuó--fî'to tÎcv T!^ Tps^a tS êauJÂtxS 'm7\g:n‘ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TiajpUaaf ÜAffjÂeiOç tjç wç ropnveuav

àeâ)ç T}fç vtisra xptmiç,}^ tiç E’^^ffXO'mç Paêivvnç,'? totïcv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7m/mç t^ç crMiéS^aTtiç ExjiÂtfoicK

P'^/zoç.K;«/ 8 cuù'm^i^iî, oi n-n oftiç Âî^evroi jSTmimfi 7lt;PFiWiPyQi1.ap(hivtaji;^ H^z-«Ada4 0g5g';d4,çjeaTô Kop«Ö8. Id eft,Eft ante hæc quoq;Synodus vniuerfalis.Edienim Occi-lt;lentalcsEpifcopi, Itali videlicet amp;â Latini, quibus lechale vulnus à quibufdam huius Sy-nodi canonibus infligicur, valde inftant iftam non eflevniuerfalemmeque ei interfuilTc Romani papa: vicarios, quod alia lit fèxta Synodns régnante Conftantino Pogonato habita, licuti diètnm eft,ha:c verô multo poft tempore luftiniani Rhinotmeti mandate coîe-tit: ego tarnen hæc audire nô füft inens, amp;nbsp;huius allocutionis cohærentiam potius conii-derans: Si ordine fèquentes Canonas his verbis lcriptos, s a N c t a Si vniucrlâlis Syno-dus hæc Si hæc definiit,prætcritis rccentibus Nomocanonibus, vt qui neque Regum ne-que patrum à quibus editæ iùnt Synodi,fubicriptioncs contineant, iùmjÂis in manus ve-niftiôribus Nomocanonibus,comperi ex lùbfcnptionibus,in hac quoque Synodo,quæin Trullo regij palatij coiit, adfuifle vniucrfæ Synodi Romanæ Ecclefiæ nomine vicarios,Ba-hlium quendam Gortynæ Cretæ Infulæ metropolis,Si alium quendam Rauennæ epifeo- • pam,neque iftos dùntax at,verum etiam papæ tune Romani legatos Theflàlonicæ,Sardi-i'iæ,HeracleæinThracia,ôiCorinthiEpifcopos. Hæcille.

Cedo igitur, quod tandem cft iftius Ecclefiaftici iuris fundamentum, vtpote qgod ex verbo Dei ab vniuerlàli Synodo,minimè(quôd conftct)reclamantibus totius Romanæ Synodi vicariis, Si Epilcopi Romani legatis,aperte deftruatur? Et tarnen quidam non ita Tridcntinfl pridem, cuius lane me milcret quod ne manum quidem porrigenteipfi totannos verita ^quot;pc ttspoflic ex hoc cœno cmergere, pulchre fibi videtur Tridentinum conciliabulum excu- feusnitnur falle, quod legem fuper hac re latam, Eccle/iafticam vocarit : quad veto duabus iellis fe-dcatEccleha, vna quidc Dinina quæ Eccicfiaftica non fit, altera quæ Ecclefiaftica fit non diuina.Nequc eft quod me quifquam calumnietur quafi diftimulem quod nullus ignorât, quaidam elfe leges diuinas totidem verbis fcriptas, quaidam quæ vt præfcriptis verbis la-tæ non fint, tarnen ex ipfa lt;^vfa aut exnecefl'ario conicquenti colligantur, t^as ifti explicitas Si implicitas aut aliis quibufins vernaculis nominibus appellant. Hoc ego fateor, boc conccdo,quod nemo noftrûm qui nouatores,deicrtores, hæretici denique vocamur, vnquam eft inficiatus.Sed hoc dico. Si hoc iam pridem omnes vociferamur quod ifti fur-daftri clarius multo quam velint exaudiunt, non modo neque in explicitis neque inim-plicitis Dei mandatis inueniri iftudTyrannicum Si diabolicum votum, quod nulli minus obferuant quam qui maxime illud defendunt, fed ctiam explicitiflimo, vtipfotum verbis vtar,verbo Dei,explicitiflimaque purioris Ecclefiæ confuetudine damnari.

Nemo etiam perinde me calumnietur acfi negem multa efle quæ quum necefîàriô varientur, temporariis legibus indigeant,quas certe nemofànæ mentis inficiabiturex le-gitimicœtus Ecclefiaftici fententia conftitui oportere,vt omnia in domo Domini rite Si ordine fiant.Hoc enim quis vnquam noftrum negauit quod ipfa return natura redarguit Si ipfi quotidie facimus?Sed hoc dico,hoc clamo, hoc vociferor quod ille certe non ignorât , Si exprimere potius debuit quam contraconfeientiam Tridentinum illudconcilia-bulum vtriufque turn Græcæ tum Latinæ Ecclefiæ Canonibus conforme diccre : nempe neque nunc in Romana Ecclefia quæ fe non minus falfb quàm inepte Catholicam vocat, elfe vllum leg itimum cœtum conftitutum qui de iftis vel conftituendis vel interpretan-

4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PO LT(j A M I J,

dis legibus aliquid çrdine ôi: more maiorum fanciat : nequc vnquam in iftis quaf ad con-fcientias vincicndas ipedant fîue quæ per fe vcl iufta vel iniufta iincJicuifTe quicquam Ec clefiæ vcl cancillum extra Dei verbum icriptum,id eft extra vtriuiqiie fœderis tabulas Ca nonicas,ftatuere.Nos ita ientimus,ita icribimus,ita viuimus bone vir.Tu verô videris qua confcientiafcripièrisnos defer tores (defer tores quidem veftrorum amp;nbsp;fecunduin carnem fecundum fpiritum lupanariumjlegera de contiilentia clericali nbsp;monaftica pedibus

prorfus hircinis amp;fuillis proculcarc.Nam tu quidem certè continentiam amp;nbsp;inter clericos ôe inter monachos tuos non inagis quàm reip. Platonicæ Idcam inueneris : Satyrorum autem amp;: Faunorum capripedum luftra tam bene nofti,vt ne.diflîmulare quidem polîîs, tantofuturoin tegrauiore Dei iudicio,nifi redo tandem pede incedas.

Qus initio Placet vnum adliuc attingere quod prætermitti fane non debet.Caufe cælibatus iis cauia fue^ fuadendi qui eo vti pollent,ex Paulo notæ fùnt.Q uas poftea rationes nonnulli commcn-crlibcs iW . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• n 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. v—' nbsp;nbsp;* A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • • L

niftrosdeli lint,ncfcioquo Angelicæpuritans ftudio planepræpoftcro,ex ns quædiximusabundc gendi. pquct. Quasdcniqucpoftremi hominum excogitarint,hypocritævidelicetinanifcfti

qui de continentia loquuti bacchanalia viuunt, partim ex tyrannicis Paparum dccrctali-bus,partim ex trifliflimis multorum populorum ca/ibus, partim ex præfèntis fèculi nwn-bus licet æftimare.Medij autem inter hosamp;illosfueruntqui prudentiaquadamnjxi,qu^ nunc quoque vtinam ne plenam Templi Domini inftaurationerrt impediat, non modo requifierunt cælibatum in ordinandis Epifeopis amp;nbsp;aliis id gcnus,vertim etiam vt ordinan di nullos nec filios nee nepotes haberent,fiueillas leges ampledantur, fine relpuant. Sic Nouel. (f.amp; enim fanciuit Iuftinianus,amp;: quidem tribus Noucllis:ac,quod magis mireris,citatis etiam I13.amp; 137. jn earn fententiam non minus falfo quàm impudentcr amp;nbsp;Apoftolicis fcriptis amp;nbsp;facrorum Dif.is.cjp. canonum definitionibus Eft autem hæc ipfà conftitutio quam Pclagius papa quiGmg^' deSyracuf. num Magnum anteceflit Phncipalem vocat, cuius etiam fàndioniscaufàm quoniam pulchre cxplicat,totum refcriptum vt à Gratiano citatur, placuit adferibere. Sic ergo ibi Pelagius, adlige ex eorum Epifeoporum numero qui leges ab Imperatoribus accipcf^’”’’ quas tarnen pro arbitrio iam tum infledere incipiebant.

Dif 18 cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Syracufanævrbâ anüßitcy yOpuueramusin tpßinitio Gloria

de Syrac^f. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratio ipßttt non paucù temporibm ordinationem differrcAficifd''^^

coegtffèt. Ob hocautemyqubd vel perfona qualitof (ßcut vos melitts noßü ) velßtperßii aatfilÿ (perijuos Eccleßaßicapertclitarifiletßtbßantia ) noßros animos diutias idj eisft tione^ fu^enderet^iittantunt adcautelam humanampertinet, integropene anno dtßoHt»^'^quot; pTnantes ejubdin melists Syracufanorum prouenire^ eleUio. Sed ejnia in veluntotifç propoßtoirreuocabiliterperßiterunt’tdEnullM eß alitts in eadem repertus Bccleßa-,nißlonglt;'''^^'‘^ adhuc tempor um differreturßatiisme paulo amplius infinirent (ficut fil^ veßri magnißei torü teHißcatione didicimui)inter huiujmodi ambiguitates illud conßtltim iudicauintus dum,vt congruaprouidentia caußmpropter ejuamprincipalis conßttutio habetemßlws 0’'^^^. rem adEp^opatusordinempromoueriprohibetßalua dtßoßtione_j concily muniremufAfO^^ reßtmmoßudio ab eodem Syracufanavrbis Bpifiopo ,priufeiuam à nobis in Bpißopurfgt; geret ordinari^huiußmodi exegtmus cautionemyper efuam amp;ßtam fateretuT'^ciuantula fentis teitsporis habita rerum deßriptiontLAßtbßantiam: amp;nbsp;nihil vnquamperßcy autptrß^'^^ dr vxorem fiue^ quamlibetpropinquam aut domefiicam velextraneamforteperfonat” dtß bits audeat vßurpare^ Bccleßa;amp; vniuerfaJuiBpißopatusquaßta tempore_j,Bccleßa fut dt^^ nio foaaretinthtl vitra id quod motîo defiriptum eßtßliisfit is vel heredibtts reli£turstS’

Ex his autem nemo non videt non proprie religionis caufa,fed vt Ecclefiafticis * tatibus cauerctur,cælibes fuiffe maritis antepoh'tos,quantumuis cælibatum iampd^^^ Caufa no fa nojinullis fpoliis matrimonij exornaflcnt.Qind autem hîc potius deplorem quàm fe ob^rpaftorum præpofteraindicia ? Curenim à verbo Dei potius quàm àcarnispræ di cuiuf- dentia confilium non petunt’Deprecati funt Apoftoli crefccntc Ecclefia Hierofólymit^' -fl' quod nunc vnumiftijllorum fcilicet fuccefToreSjCUpidifTime arripiunt:amp; proquovno uLtus^ob- retinendo nondubitant hodie totum orbem terrarum concuterc, nempc bonorumt ' leruationc. clefiafticorum adminiftrationem. Itaque quu hoc quoq; ad tepus Hierofblymis fûmm* Arg.primu. curaflent, totum hoc onus mox à fe abdicatum Diaconis reliquerunt, lêruato ub* videlicet turn adminiftrandi fermonis turn precum munere,quod à Dominoacccpcran^; 7/4?»,inquiunt,»«» eßaquum nos derehSiofermone^ Det, minilirare^ menßs. HanccejfC rationem fi ampledi maluiflent pofteri quàm omnia Epifeopis in manus tradcre,qmb nihilæquius videtur quàmquod iniquum effciudicarunt Apoftoli, tottantaque

E T D I V o R.T 11 s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

Eccicfiam non euercilTenc funditus, vcpote quæ iampridem nnllum remedium patiatut.

Deinde, qnu dilcrce Paulus inter il la. ex quibus pcriculû Eeri vult deEpilcopo ad re* Secundum, gendani Domini familiam idoneo -, illud quoque requirac vt domui lùæ bene prælît, Se liberos habeat ad obedientiam honeftacem redè côpoiiEos,quæ hæcfuit audaciain eo hnperatote qui le rcligioliffimum vocaret, quieunque eflent mariti amp;: patres, ab epifeo-po cxcludcre’quæ verô Epiieoporum ac prælèrtim lùmmi illius(fi Dco placet) nbsp;nbsp;vniuer-

iâlis catbolicæ Ecclcliæ capitis negligentia, imô quæ fides amp;nbsp;conicientia,non modo de tanta verbi diuini deprauatione Impcratorcm alioquin, vt arbitror,minime malum non commonelacere, verfimetiam exiftiulmodilegibusEcclefiamadminillrarc?

Bcne autem illud cecidit quodcéflantibus vcl potius in tuenda lùaTyrannide occu- Tertium. patis Romanis Epiieopis ,;rcpcrtus eft inter ipfos Imperatores qui banc conllitutionem non modo vt miquam,ièd etiàm vt (luitain rcfigeret.Is autem eft Leo cognomento Phi-lofophus,ac lànè rcipiàin hoc quidem làpiens, cuius etiam verba ipiàplacuit adlcribere^ CM.irari(nbit,m(^K-,e^uomoâo»on 'veriti nonnttlltfint facras eHuina/que Leges itAnejUdmiü^t LcoNou.x. ahjQlafa! no// eJJenEpro/aalgitis aliù Legibitsabrogare^. Ltenim cfuumfacri CAnones^quibtu loc-f de Ep/côfXfru-f» creAtioae^præ/cribuntßiituant, eum nbsp;nbsp;nbsp;ex legitimo mattinttnio liberos

Modo inreblt;juamts,rattonenthil impedtmenti fit t ad frirnariumfacerdatiampro-fnonert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ht in contrarium fiatuentes aiunt.'ut fi efui bberos hahent tametß legiümt con-

iugfirftuniufiîit,ad Epifiopale/n dignitatem euadant tfiio tmpedimentonon vacare^. ^^^od ideo fortaßfi:_7 i» animum induxerunt , (fuod affedione^ quadam erga liberos ( tpuid e-tà'f» cftiis abus dicat ?) facTM facultates oblffurus tßiußnodi videatHr. Verum non rebîeß-fi.^gt; tHa ratio habet. Sicnanejuz^ nee u cui fatres abtvç_j cognatifuerint acctffiim ad Epi-feo/titum hal'.£ret : fitpuidem ad hos fianguinis propinijuitatiffiue aßfebtio refpicit.

amp; hocprjuiidentes diuini Canones , ficerunt Epißopu potefiatem., 'vtfiipß cognatipauperes eßent, tUoruminopiam exfaerdfacultattbut fiibleuarent.Noßra igitur Imperatoria quai exDco efl maiedasßmandatis diuinis inßftatitr,id longe conuenientiitifore.^ animt^ßuertens, eonfo-namilldprofrt legem -, quemadrnodu ipfis 'videturadprimarium facerdottumpromoueripoffe, (futillo honorer alioqui dignusfit,tametßliberos lege^-tarnen honorâtes habeat, ita defimens vt abeequicontradicereaufus fueritfiex pro audacia pœnaperpetuüfilentiumexigat.\:]s.e illc, lätis declaransquod ante dixi,nempe non tarn lànftimoniæ maioris gratia quàm.vt facul-* tanbus Ecclcfiaibcis confuleretur eælibes amp;nbsp;äanKruQ fuilEe maritis amp;nbsp;patribus ante-politos.

Nullam autem ne tum quidem fuiflevoti neceflitatem in Epiicopis,fed eisordiiÄn- tiiunum. dis,l(cui:le,vel cælibatum^fi libuillet)promittere(quem nifi pollea leruairent,exauthora-baiiîur duntaxät, veante diximus, neque matrimonium dirimebatur ) vel vxore ducere, N' nüiüomin’ ordinari,abolito Iiac in parte canone illo ii.Synodi lèxtæ de quo paulo ante diximus,ipiaqueadeo lulliniani Nouella 6.imö etiamintra biennium ab ordinatione illis ädhuc 1 icuille vxorem ducerc,liquet ex alia eiuldem Imperatoris conftitLitionc,in qua ta- idéNoueLj? tuen iitud quod de biennio diximus fuftulit,idque addita ea ratione quæ làtiAllêdit iam tum Orientem quoque nonnihil fuifle Romanæ Ecclefiæ veneno afilatum.

Mitigat autem etiam illud decælibacu,quôd tum Epilcoposeligere ante tjicefimum Qujncuni; tjuintum vitæannum non licebat, intra quod lane Ipacium ipfis abunde licuerat luarum Vitium periculum facere.

Et tarnen quanto latiusfuerit à puroDeiverbo nufquam defleftere, vel ipfis cæcis Sexturoi perpétua tot Icculorumexperientiademonftrat.Quos enim tumultus, in omnibus Gen-tibusTytannica Se plane diabolica lex ifta peperit ? quot inde populorum vel in vna Germania ilrages ? quot infimticidiis contaminatus vniucrfiis terrarum orbis ? quæ Ipurcitiæ Romain ipiàm prælèrtim,omnis iftiustmali lcaturiginem,quan'.iis iam abvltima memoria cutpium omnium libidinum parentem obraerunt?an vnquam Sodoma Se Gomorrha vf-ejueadco coram Domino Deo exercituum fœtuerunr,atq; oblcœniflîma ifta non homi-num,led porcorum colluuies,dicam,an ipfius Satanæ proluuies?

Imo quis hoc no miretur nullis vnquam modis hoc potuiil'e obtineri vt lex ifta quan Septunum. tuinuis repetitis canonibus làncita,amp; crudeliftimis edidis confirmata, inuiolabiliter 1èr-. uaretur ? Repugnabat enim iplä rerum natura, contra iftos conlcientiarum carnifices, Deümhumanigeneris, amp;nbsp;lânèticoniugij authoreminterpellans: nec Deo vnquam vi-fiiin eftvfqueaclco aduerläriis laxare habenas, vtquodiple lànxilTetprorlùs irritum e-uaderct.

DE PO LT g A M1

Oftauum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quôd ipfis pontifîcibus (pecunia tarnen de lm iris iuxta ilJud.Qd altari fcruit,cx

al tan vmat(religio non fuit,vtcunque in fcholis fefemiièri homines de indiipenlâbiliritÇ difputandofatigarentjfuis ipforum legibus derogate quum libuiflec: amp;T quod proirrcmil' Obicftio. libili peccato ducuncquoties libuit,vitro concedere? Nempe, inquiunt, publici alicuius Rcfponho. jpaxiini boni caulà.quaiî veto facienda lint vnquam mala,vt bona cueniant:quafi non lit bonis paftoribusvcl vnius animulæ ratio habenda. quaiidcniqueRomanorum Epilco-porum hac etiam in re ambitio,auaritia,îamp;€?‘’®'^^4^“denique noniît ex omnibusliilto riis manifelba.

Nonum. Rcftius itaque multo Synefius, teftatus fe non dimilfurum vxorem quam SL Synefius ad amp;:Epilcopi manus iph tradiderant.Ncq;nobis Epiphanius hac in parte audiendt'S obieftio r. quem lane mirum elt andere etiam Canonas prorerre, quum nemini dubium elleponii-quinNicænæSynodoex diametro repugnet. Intolerabilis autem plane in hoc qiioquc ‘ ■ Hieronymus,quum hæc fcribit:^^ilt;slfacient Orientts Eccleß^^qutd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;fedts^ß'

ßolic£-,q((£ aut virßnes clericos acciftunt-,aut ctntinentesyautß vxores habuerint.marid

Refponfio. deßfium? Etfi enim non deerant qui præpoftcro zelo iftud iugum vellent quibulins imp® ncre, tarnen, vt Epiphanius ipfe fatetur, Sl vetus hilforia telhatur, nunquam huiulniodi continsntiæ necelficas in Oriente valuit , imo ne in Occidente quidem ablquc maxi-mis turbis obtinuit.

Obieftio}. Ilium autem ex patribus cuius nomini libens parco,quis nonvidetludcrequanuis cumreipo. nimium leria,potius quam fêriôagere,quumin his verbis Apoftoli ,Tëidi'ü

domuißia better praßt-, domum interpretatur vniulcuiulque corpus, vthoc Obicaio4. quoque ad cælibatus legem torqueat? Hieronymum denique quis ferre polTitvfqucad' cumrcfpon. eodeprauantem Apoftoli verba,vt illic quoque nominell tzwcùv id eft:liberoruin)Hll‘^5 TOtîç Âo;gt;lt;ô-/tptgt;ç,filias -mç intelIigat?Sed de his làndiflimis nugisplus lâtis.

• ConcluCo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Summa autem iftorum hæc eft,ne Ecclehafticum quidem ius illud videri pofle quo“

amp;L Verbo Dei^amp;: Apoftolorum totiufqueveterisillius puriorisEcclefiæ moribuscxdh-métro repugnet.

Dedigamiæ Nunc vctô tandem ad digamiæ interdidum accedamus, ac primùm quid hoc no-interdiao. mineintclligatur expendamus.

Quid diga- Nequc digamiam neq; digamumin verbo Dei inuenio :imô neapud probatesqui-inia,amp; eius demauthores Græcos legere memini.Sed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;•m7d,’)eifasç dicitur,amp;: vetuspocta

fcriplit Teayob/aßto yvjüojiKaç, ica non video cur ilia quoque non licuerit vfurpare. Itaque de Prima amp;fe- voce non contendimus, fed de reipûi quærimus. Etfi enim iplà nominis notatio dedatat cunda. digamiam repetitas nuptias fignificare,tarnen quum vel fimul vcl lùcceffiuè, vt loquuu' tur in fcholis,plures vxores ducantur,non parua eft conurouerha,quum de bimaritisamp;^ hi-Tcrtia. nubis agicur,vtra digamia fîgnificctur.AccefTit autem alia quoque poftea difficultaSjquU' nia qui viduas ducût numerari quoq;inter digamos ceperunt.Ego fient noninuitus concede di^morû nomine fignificari quotquot duas vxores fine fimul fiue fùccelTiueduxe-rut, ita ^am aio vnius vxoris viru,amp; vnius viri vxorem apud. Apoftolû iis demû digainw opponi qui plures fimul vxores habent. De quibus autem digamis in veteribus Synod« Prima fpe- agatur Éio quoque loco expcndemus. Sed qua ratione digamicenfendi fine qui y’duas nXiirXa' clncunt, illud fane videre non polTum. Cæcerum quocunque nomine res iftai hguin-Aiccradiga- ceutui’, videamus an hîc làltcm pofTimus eorum quos fæpc iam reprehcndinius fenten-miæ^fpecies tiam probate.

fiiianupX- ' nbsp;nbsp;Sanè quod ad veram digamiam attinet, qualis fuit Lamechi, quum videlicet plures

rum reperi- vxores aliquis fimul habet, quantopere nos earn improbemus ex iis apparet quæ aduer-tio quibii/'- Ochinum apoftatam initio huius tradhationis diflêruimus. In altera veto fine femel Hicronymi Ihie fæpius,fuccefriuè tamcu, repctitarum nuptiarum fpecie, diflentimus, tum ab ns qui tiig^tniæ detrahunt contra Dei verbum, tum etiam ab iis qui digamos Ecclefiæ minifte-trarepetita” füs excludunt. Coutrarium affirmo,ncmpe repetitas nuptias à Deo effebenedidtas vt amp;nbsp;primas,nec cuiquam qui vratur,vel ex iure diuino vel vllaiufta ratione prohibitas.

Cætcrùm quod ad prius illud attinct, equidem non ignoro dicere confucuifTc vetc-res illos alioqui orthodoxos,minime à fe damnari quantumuis fæpe repetitas nuptias, ad-

eo vt in hæc etiam ver ha Hieronymus erumpat, Non damno digamos-, trtgamos, crjiun.» poteß,oUigamos. Sed profedô,quod illorum pace didum ht, cogunr nos aliæ eorundem vóees in rem iplàminquirere.Quid dehacre lènlèrit Tertullianus, quem hanc ipfam ob caulàm,idem Hieronymus alicubi hac exceptione, breuiflima quidem ilia fed veriffima, repellit,

Er DI r or^r 11 s:

repellit,quod homo Ecclefiæ non fuerit, fâtis liquet. Sed quid û illc ipfe Hieronymus de tcrioractiam Icripfit’Et vtinam quidem meliora fènièric quàm fcriplèric. Eins igitur hæc verba funt in louinianum iMclms efialterum équot; tertitun vnum 'uirum no/fe (jttamplurimos, id iß telerab'tbus efl vni liominiproflitutain ejje quam mu/tdf.ldcirco vero reprehenfus quad primas nuptias comparaflet fcorcätionijquid rclpondec ? Se videlicet ifta Ictipiifle non de primis nuptiis, led de digamia amp;: trigamia, ita quidem vt addiderit Ic recipere quoque Icortatorem poenitentem. Sed vt eaomittam quæ, vt ante diximus, in primas ctiam nu- Refutation, prias icripßt, quibus lane nihil dici alperius in vllum crimen poteft : hoc tarnen effugere non potcll, quin earn quæ nuptias priore viro mortuo repetit, dixerit lelc proftitucre SE pœnitentiacgere.Hoc autem liita eit,an non cltdigamia Icortationis Ipeciestannon pec-carc cenlet Se quidem grauiter,qui pœnitentia publica indigeant ? amp;nbsp;quomodo iitos non damnattimo li hoc verum clTet, quomodo iplc damnandus non elTet, nid illos damnaret?^ Sctl de ifta pœnitentia poftca viderimus,

lllud autem quis excularct quod idem alibi Icribit in illad Apoftoli dictum, tnimdediffaueruntpoß Satanam. ridednqnic-, cualta ßm: matrimonia qux. lupanartbtispr^fe- Salu;nim^ Tuntur.ldeb aäolefcentula 'uidua qult;efe nonpoteft continere mAYÏtum potius aaipiatquatn dia-Mumpulchra nimirum ßr appetenda res qu^Satame. coparat 'tone[uftcipitur. Pulchra lânè res, Hieronyme, Se diuina, cui Deus benedixit : quæ remedium eft purum Se immaculatum aduerlùs ignitum rerpentcm:amp; de qua dixit Paulus,Nubat in Domino.

Tö/Ze,inquis codem loco,^«odpeimeßy w-)amp;perfe boniint non eritnubere.Curcgo ve- tenium. rö non rcgeram,quum illud tollere no poids, inique te facere qui hoc abiiciasîEt illud cur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*•

vicildm non dicam, Tolle,imô de mitiga impedimenta quæ l'upcruenicns peccatum in-uexit in nuptias, vt vocationem alicuius non impediant, amp;nbsp;bonum cric hominem lolum cfle’tolle propter quæ continentiæ locus eft,amp; per fe bonum non erit continentia?

Quid quôd idem ille quad non làtis eilet femel ifta Icripdfte, inculcat etiam ifta fuæ Qaartura.' Gerontiæ, amp;nbsp;quidem puridioribus certè verbis quàm vnquam fcripfcrit 'f’ertullianus in Hierony.ad côdem argumentoîPræTÎr^inquiti^â'z^/zwM?»forntcationi. Et mox, Tolerabdiiis eßdigamant eftequàm feortum. Et mox. Nonfoftim, inqidttabeffaofacerdotq excluditnr digamttsfèdeß-‘^b eleemoßna Eecleßießttnt indignaputattirftipe,q»£ adfecunda coiugta deuoluta ^.Et poltea, hnè vt ilium omnino credas lcótoribus illudere, Darnnamus,. [nqnix.yfecttnda mairimonta? ’^inimè.Abiicimus de Ecilefa digarnes'^. abfit. In area Noe non filum munda -^fed équot; imniunda fi^eruntammalsa.habutt homines ,habaitamp;ferpentes. In domo qneque magna,•vaft diuer^ * fant:aliain honorem,alia in contumebam.Eßcrateradbibendum, amp;nbsp;matttla adfecretiora na-/«r^.Obfccro vero qui de loquicur, qui digamos nonnid pœnicentes recipit,ab ciccmolv- Refuutiai; na Eccleüæ cxcludic,lêrpcntibus, matulis denique comparât,anno illos leuerillimc dam-nat’an æquum facit,qui quod facit le tarnen negat facere ? an denique mundus eft, cuius z tamimmunduseft lêrmo?Sed his omnibus illud vnu Apoftoli làtisfucric opponcre,^'xôr 3 dbgata eftUge wrÂ(non legepeccati neccarnis,vttu quoque lcribis,Hicronym(^^«4/zz//» 4 w«// Dir eiia:quodßobdormierit, ( mords videlicet lômno,vt nullum hîc fubterfugium ne-4neTertulliano,nequeChry'lôftomopatcat,quadlbmnusifte vinculum coniugij non ab-minpat eßadnubendum cuivelity tantum in Domino. An cnrm vas elt ad cÄrtume-liain,an ferpens,an m3tula,quæ nubitin Domino? an propterea elecmolÿnis Eccledæ indigna quod Deo ad coniugium vocanti de oblcquiirarln hoc autem de clecmolvna vide- S

etiam Hieronymus alio modo,amp;: quidem de induftria,erraftc. Viduæ enim de quibus conqueritur Apoftolus, quod velint nubere, non ab eleemolÿna propriè fed à minifte-

viduarum abiiciebantur.Sunt enim diftinguendæ viduæ quarum inopiæ lùbucnicba-ti^’r exEccledæ ærario, ab illis viduis quæ fc^nÂi^sjmdd eft in earum album refercbanwr, pauperibus Se alüs fanètorum vdbus inferuicbant.Itaque luftcncabantur quidem iftç ‘-'x ærario Ecclcdæ,vt probabile eftdèd ita vt viciftim laborarent, non cantillando, neque ftlcin cremum rccipicndo,vt poftcafaditatum eft,lcd ca cxcrcendo quæ elTcnt Eccledæ vluijvtex Dorcadis hiftoriaIiquet,amp;f ex alio Apoftoliloco.Iftaspgt;orrô,d quidem nubeb.at, tiitl niirum eft ex hoc aîbo fuifte expunétas, quum in maritorum familiam trandrent ? il-hs .autem non quôd nuberent, fed quôd nubentes iam non elfentalio lîibddio deftitutæ, pobabile etiam eft dedifte ali ex publico,nid rurdim paupertas aliunde premerct.Quor~

bæc igituraduerlùs repetitas nuptias?

Ne quis autem arbitretur vllam à me iniuriam tanto viro deri,alium ctiam locum ex Oiuntu»; cadem cpiftola proferam.Damnauit iplcmec alibi Tcrtullianum,ôe quidem meritô,quôd

e.j.

in monogamia prædicanda Montanum fequerctur. Quid fi ca ipfâ ex Tertulliano ipfè-met mutuatur ? Hæc cnim vtriufque cadem penè verbafùnt, eadem fane per omniaIcn-tentia. Legeßicerdotali tenetur drlaicus.,qui talem prabere fe debet 'vtpoßft digi in ficerdotiiigt;n-Non enim eligittirfidigamus fuerit.porro eliguntur ex laicis fiacerdotes. Ergo (ß latcus tenetur Refiititio t. mandatO'ipercjuodadfacerdotiumperuenitur. Hoc vero, ( vtaliaplurima omirtam,ideftto-tiim pene Tertullianum repetitum) annon eft omnes veile ad monogamiam cum Mon-2, tano obftringcre ? Et fand qui nec fecundis nuptiis benedicunt, nee digamos abfque pœnitentia recipiunt,non video quîpofTmcà Catharorum errorc prorfus immunes videifvc pluribus fuo loco dilleremus.Sed de Hieronymo plus fatis, cuius fane nimium inulta font huius generis,vt amp;nbsp;aliorum multorum,quorum nominibus parco.

Refuutio 3 Præftiterit ergo non tarn quis hoc vel illud dixerit quàm quibus rationibus iJ con-borü argiu firmetur expendere,quanquam nihilferd citant præter ilia quæ contra Tertullianum mi-mcntoruiiF refutauimus.

cotra repeu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j r • r d f

us nuptias. Non dixît Adam^vcl potius Dominus in Adamo, Et adhe^reba vxoribtiß

ReStà^o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idcôque plures fimul vxores habere ncfàs eft. Sed quorfùm hæc aduerlus

eos qui plures fucceffiud ducunt?nifi fortd putamus cum Montano,ne morte quidem fôlui

coniugij vinculum.

Simili ratione friuolum illud argumentum refellicur Duo er untin carne vna, de^rt-mis nu^tiis diUum eß^non de fecundis. Sane de primis concedojquum ante Adamum nullus homo extiterit.Concedo SiC illud, Adamum vna Eua contentum fîiiflè,quoniam nihil inuenimus in Scripeura quod concrarium doceat. Sed de vnis illis didum id fuilTe nemu ■ ûnæ mentis arbitrabitur, quia confequeretur vxores fecundas non meteri vxorum næ raen.Quomodo igiturviduas diceret Apoftolus,nubcrein Domino?

Illud veto vix aliqua reftitatione indi^cz.Primus^dam monogamusßicundusn^off^^-digamiamprobant,exhibeanttertium ^dam digamum, ^uemfequantur. Nam quod ad • primum AdaÂûattinet,vnde ifti didiceruntoportere nos illi in iftis quæ pcrfonaliah”^^’ fimiles ficrifin eo tarnen iànè fimiles illi fimus,quôd non pluribus,fed vniconiundus^i^'^' Sed annon etiam poft priorem mortuam duéla vxor fècunda,vna eft? Quod ii quis con^*'

ET D1 E OK.T 11 S.

tcpudium? quid fi tocius Synagogæ diuortium , ftcriJcmilIammukorumnuncfiüo- Ef4iæ$4? ’ rum matrem in ilh'us repudiatælccumalcitam ? annon fi minutim ifta vellemus coniê-ftari,(quod tarnen efiet prætcr mentem Apoftoli} dicere licerct corum potins matrimo-niafccunda qui rcpndiata vxore aliam ducunt, plenam Ecclcfiæ amp;: Clitifti fignificatio-nem fiabctc? rotnm igitut iftud inane efl Matæologorum fômnium.

lainaccedo ad iiiudquodriortnulli palmarium pntantvt votum vidnitatis fernan- Septimum, dæ ftabiliant. Preferunt enim primo loco exemplum mulierum quæ ad rempli veftibu- i.Sam.2.tt. lum excubabant. Sed vtcunquc de iftis labulentur Rabbinî, quiconque al!j,nuiquam Refutatie, ibiinucnienc vllam voti mention em.

Celebrant quoque Annæ prophetifiæ exemplum:quafi Veto viduas continentes vi- Oftauum.' tupercmus,ac non potinslaudemusmagnopcrc,fiquidemfiiaviduitaterectè

CO igitut nnne quoque contineutiæ donum à nobis non minus quàm ab vllis veceribusju^j^ hyperbolas cxcipias,prædicari:ac etiä,Dco fit gratia, multo minus inter nos tolerari quic-quid continentiæ répugnât, quàm inter iftos qnos hodie non pudet de bis rebus contra nos diirerere.Sedbocvicifiîm fatemur, non diuinam,nonEcclcfiafticam,lèd mirifica Sa-tanæfraude inueftam videri legem quæ voti iftius Ipecie totânimarum myriadas inferis niancipct,vt triftifiima totfeculorum experientia comprobanit.

lilud autem cfi; velut vlrimum eorum perfiigium quôd eas viduas reprebendat Nonum? Apofiolns, quæ fidem primam irritam fecerunt. En cnim, inquiunt, fidei id eft pro-niiflîonis datæ fiue voti fir mentio , quidem inuiolabilis. Atqui primùm omnium Refutanoi« hoc illisconfiderandum état, non agi hoc loco de quibuluis viduis,fed de iis demum quæ ad certum illud collegium erancalleâ:æ,quôd apparct ex verbo^5tT»Aj^(S^.I{li veto, v^aulo ante oftcndimns, fie loquuntnr de lecundis nuptiis,vt peccatum quidem non efleverbo fateantur, renegent, quum 'renubentes omnes pœnitentiæ pœnamultcnt. Sed veniamus ad primam ifiam fidem. Earn veto etiam fi conccderemttsitavtifti vo- 2, kne accipiendam, quorium hoc ad illorum viduas, quæ nufqnam lùnt ? Collegii enim illius viduarnmapud iplbs ne veftigiü quidem aliquod nunc videas. Ec quod ad me attirée,vtfiierit aliquis eorum vins primis illis temporibus,tarnen exiflimo magnam cauiàm _ non elle curde illis inftaurandismagnoperelabotcmus. Itaque inutilis videri pollet hæc quæftio nifivotiuæ iftius continentiæ neceflitatem nobis propofirura efiet oftendere nulloproiïusvcrbo Deineque præccptoneque exemploconfirmari. DicoigiturFidei nomine nihil efic prorfusquod nos cogat aliud quàm paólu amp;fimpliccm promiflionÄn Ecclefiæ faélam intelligcre.Quænam autem ilia crat’ea nimirum quæ mimfterium iftud refpiciebat,quo lànc defungi non potetänt quæ ad nuptias redirent. Poîiiccbantur ergo fcconftantcropctam liiam nauaturas Ecclefiæ,nec ab eis exigebatur votum quo conlci-entias obftringercnt coram Deo, fed fimplex pollicitatio fuæ fortiter Se fidcliter tuendæ vocationis. In iftis autem turn exigendistum præftandis pollicitationibus quum experientia oftendifietgrauiter pcccati, hanc normam adhibuit Apoftolus vt nulla lÂfilêxage-nariadeligeretur,cuius ordinationis grauiflimasrationes aftertinempe quôdiuniorcs ad luxum amp;:dclicias fubinde prolaplæ, poft varia oftcndicula, tandem aperte I»uitatcm fuam proderent, deferto contra fidem datam muncrc, ad fecundas nuptias tranlèuntes, adeô quidem vt nonnullæ quoque interdum à Chrifto ipfo deficerent. Sic ergo ifti in-conuuodo prolpici voluit Apoftolus. quam rcgulam fi pofteritas efiet lèquuta, prætcr-quam quôdinfinitisoffcndiculis obuiam itum efiTctdiipeiftitiofijm ifttid perpetuæ vidui-tatis votum, quod tandem etiam meriterium euafit, amp;nbsp;repetitarum nuptiarum turpiflî-mam vituperationcm peperit, Ecclefiam non inuafifict. Scio tarnen aliter quoque commode quidem explicari primæfidei vocabulum. Sed quid mihi maxim.è accommo-datiim vidcacur, illud dixi,ncpe nihil aliud quàm fimpliccm pgt;ollicitationem Ecclefiæ fà-élam minime tarnen réméré violandam ira fignificari, lcd quæ à folisdiacohilfis quidem Icxagenariis ex æquo amp;: bono , non lànélimoniæ aiieuius nedum meriti,lcd mini* fterii iplîus caulà quod obire nuptænon poficnt,exigcrctur. Veriim bac de rerurlùsali-quid in craélatu de diuortiis, Deo faucncc,diccmus.Nunc autem ad earn digamiam acce-damns,quæ Clero inrerdicicur.

Digamos, id eft, (vt ij interpretantur contra quos nunc dilpuramus)eos qui plûtes Digaftiis nô fuccefiîuc vxores, vel etiam vnam, lèd cam viduam ,duxerunt, adeo iamolim plerique cenlùerunt indignos elfe làcro minifterio , vt cos non modo à fa cris ordinibus, putà epi-Icopatu, prcfby teracu, diaconatu^ ac fùbdiaconatu, fed etiam ab iplô clero lemel exclufe*

e.y.

Hicronym. rint, adco quidemvt reluélance fruftra Hieronymo, alioqui infenfiffimo, quotics libuii, Oceano, nuptiarum hofte, eum quidem admictant qui ante baptifma fuerit quancuinJibcr Itor-obicaioi. tacusjdigainum aucem non item. Sit autem hoc quanlibet vetuftunijnihilominiistarnen Refponfîo niiquifllmum ede HCC in Ecclefia tolctabile affitmo. Nec enim cavis cftvetulbtis,vt Obicaio 1. quod maliim eft,quia vetus eft, idcitco bonum cuadat. Nec eft riirfus quod clamitcnt patribusitainßgncmfieriiniuriam,amp; illudinane fiiumC4/Z'öZ/(«wnonnulli nobsob-Refponfio. trudant:Saltem enim iemper iddici non poteft obtinuifle, quodprætcr Dei verbum kn-fim fuiflè in Ecclefiam inueäum non difficile fuerit demonilrare. Audiamus igitur qtias rationes illius moris aficrant. Ita enim. liquebit an luper verum fundamentum adificarinc aurum argentum, an potius fœnum ftipulam,quæ nunc clarusille dies Dcminirc-texerit,amp;: quafi per ignem confumplerit.

Valentin, i.* laólat quidem aperteSynodus Valentina præccpti diuini formam,fub Damafopap^i ^n.c I. yej potius,vt arbitror,lub Syritio,fed quum ad rem ventum eil,tum plane detegitur impv rationûæro ftura.Nam hæc demum cx vcrbo Dei ab iftis proferuntut.

minifterio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cautum fiutin Lege,(inquiunt illius legis defenfores qua digami à Clero arcentut)

KrdSo nbsp;nbsp;rieSacerdotesfepius,idell plus quam fern el nuberent. Atfirequiras vbinamhoccaii-

Prima. ' tum fit,nu(quam fane neque apud Mofen, neque apud Prophetas, nullo denique lacrX Refuutio. Scripturælibro inuenias.Ac Tertulianum quidem à paracleto Montanifalcinatumiihw quoque IbmnialTe non adeo mirandum fuerit. Tertulliani verb veffi’giapoftcàfcquutû5 fuille Syritium amp;: Innocentium primum,homines, vt eorum epillola: palam faciunr, bü; Iphemos amp;nbsp;infigniter impudentes, quis iure miretur, quum nihil illos pudueht ? Ql“’ ’ dam autem fummæalioqui tum eruditionis tum probitatis viros quis non mircturamp;-'”' gemifcat in re præfertim tanti momenti non laltem lacros codices quos quotidicvcr bant infpexiffie,vt Icircnt vere illud an fallo citaretur ? Sed illa tune fuit nimirum mcn‘ “ cis Ipiritus cfficacia:amp; Chriftianæ Ecclefiæfatalis calamitas.Hieronymus præ caccris^ ratione poffit e:?culàri certè non video,vt qui in Epillola ad Oceanum, quocunqucil“ tempore feripferit C tum fane redius multo denuptiis fentiens quam quum in louinia num declarnaret)manifeftèdicatipfis etiam làccrdotibus fub lege patuilTc polygaæ^’ • id eft plurium fimul vxorum habendarum licentiam.(^od fi verum effiquis altcrum j

gamiæ omnibus conceflæ genus illis interdidlum cenleat? Et tarnen idem iplc ex Tert“ hano illud repetit,caufie lùæ lèruicns.

Secunda. • nbsp;• Proferunt lecundoloco legem illam quondam Mofi traditam,quaiubeturiaccr^

Lcuit.1. nbsp;nbsp;nec viduam.necmeretricem,ncc prophanatam,nec ab alio ciedam, fed virgincm,«'“

Ezcch.44. ex populis fuis accipere. quæ lex etiam ab Ezechiele repetitur. Eum autem locum Refutatioi. quem vereor vt multi interprètes nondum fans commode expofiierint,placet explic^*^^’ priufquam ollendam quantopere ab iistorqueaturaduerfus quos nunc eft nobis dum.Sic enim fere Iblet accipi acfi toti tribui Leui hoc elfer prælcrmtum,quod tamen præter L^iflatoris mentem,vtquidclblis Aaron is poftcris exprefle difteratpriorclot 1 vbi de non ducenda vel meretrice vel prophanata vel eieditia cauetur. Quodautema ditur de viduanon ducenda led virgine ne ad omnes quidem lacerdotes, led PontificÄn Maximum pertinere partim liquet manifelle ex Mofe qui diferte hoc na ’ partim ex Ezechiele qui lólos filios Zadoc, non autem omnes filios Aaron nommât.

• ditur autem apud Ezechielcm exceptio, ad Pontificiam quoque familiam, vt videtut,^'' tinens,nempc vt viduam quoque ducere ]iceat,fed ex lacerdote. Oblecro veroquor i hæc ad digamos,fiuc viduarum maritos ab omni lacro minillerioprohibendosî (^ia,irt quiunt, fi hoc fuit obferuatum in iis qui tum minillrabant altari, multo magis id rcqi'i reifdum ell ab iis qui nunc multo dignius minillerium exercent. Atqui^ulla pror us ii-mentio de nupnis non repetendis,vel non repetitis. Imo, vt paulo ante diximus, ecn t Hiefonytn. ipfc Hieronymus facerdotibus quoque concelTum fuilTe plures fimiil vxores habere, n Oceano, dum vtfi plurcs fticceffiue vxores duxilfent, ex lacerdotum numero expungerentui-

Deinde viduarum coniugium vni Pontifici Maximo interdicebatur. Irnquc etiani^ iftis daremus iplbrum Cierum tribuiLeui liiccelsilTe, amp;nbsp;ilia lege nuncquoqueEn' fiam teneri, hoc tarnen nihil prorfus illos in hac caula fiibleuarit. Sed neutrum ■' illis concedimus. Nam quod ad iplbrum Cierum attinet, quæ tandem Iiici conu nientia cum tenebris ? Legem verb Leuiticam præterquàm quod abrogatam ci ,^ flat, fi rurfum ifti in vftim reuocandam cenfent, cur illam rellringunt tum m conis, quos elfe volunt alios Leuitas, tum in Epifeopis amp;nbsp;Prefbyteris, quos antiq

ûccrdctibus comparant ? an quod purins amp;nbsp;fpiritualius quiddani ficEnangelicnm mini-ftcriuni’Atqui vt cnkus Leuiticus præ hoc noilro carnalis fnerit,nihil hoc ramen ad rem, niliollcnderintbbem aliqnam vel primisvel repentis, line cum virgine huecum vidua nuptiis contrahi, quæ puricati facerdorij officiât ; quod nunquam fane oftendent, quum clanret Apoftolus honoratas ciTe in omnibus nuptias,amp; thorum impollutum.

Cur crgo,inquies,virgincm, non autem viduam, aut merctrieem ■, aut ab alio repu- Tertia-diatanijduccrc poterat Pontifex Maximus î Refpondco rurfum nihil hoc ad repetitas nu-priaspcrtinere, quum hac lege non vetetur Pontifex Maximus læpius coniugium con-tralitic,modo virginem iemper accipiat. Item,ne coniugium quidcmiàccrdotibus cum i vidua (ic prohibcri,li modo fit ex alio fàcerdotc vidua:quod quum ira fit,dico rurfum morera ilhira.quo tum digami turn viduarum mariti (fie enim hos ab illis multi ctiam rcccn. tiortscauünesdiffinguunt)àclcroarcentur,nulloiure diuinoniti,ac proindciffiid inter-diclura Apoftolicæ ipfi dodrina; ex diametro repugnare. Sed ad rem. Cur virginem du- j ccre iiibcretur Pontifex Maximus tres caufic à Philone afieruntur. VnajVt fàcrum fernen Philo librô ariio intaefo cx:iperctur:altera,ne huius natales cum aliis familiis mifeerentur : tertia, vt tàciliusficcrdocummoribusaccommodaretur. Egonullamcx hiscaufisprobo. Nam quod ad primam attinet, illam non valere vél ex eo apparet quod licebat etiam facerdo-tibusextraPontincem Maximum viduam ex aliofàcerdote ducere. Secunda veto falfa ctiam cft,quum exprefie dicat Moles licuifle Pontifici Maximo virginem ducere depopt^ lis fuis,id cil, vt interpretatur Ezechiel, de lèmine domus Ifracl, quod alioqui aliis tribu-bus non licebat,ne confiindcrcnrur fingularu tribuum hæreditates: vnde eriam faélum, vtEbiàbeth amp;nbsp;facerdotis vxor amp;nbsp;Mariæ cognata effet, lllud verdtertium prorlùs com-raentitiura cft, nec refutationc indiget. Vera autem caula harc cft proculdubio, quod PontifcxMaximusventuriChriftiamp;fpiritualium Ecclefiæ cum Chrillo nuptiarum pe-culiaris typus eilet. Vmbras autem iftas omnes iam defiifie, quum corpus ipiiim obti-ncainus,ac proinde manifefte ludaizare qui hæc alia eiufinodi in vfiim uocant, quis ignorât? At enim,excipiecaliquis, Paulus hoc ipfum in nollrisquoquc marrimonùs figni- Obieftia ncari dicit. Imo vero fi diligenter Paulum inipicias,compcries iflud /xtsvezov ( quod no- Kefpôfîo si men vêtus Latinus interpres folet Sacramentum interpretari ) non in coniugiis nofttis, • lcd in Chrifti amp;: Ecclcfiæ copularione mere arcana flatuere. Sed ita efeo. 'Si ramen hoc ad râlas virgintim nuptias rctuleris, non modo perperam idcirco feceris, quod hæc fimili-tudo :nco polira fit quod quibulvis coniugiis commune efE, nempe quod duo fiant vi^ caro : lèd ideo ctiam, quod illud quoaue Apoiloli, Tirs, ddigite vxoi-es ojejras quo tota Jiæc Icntcntia refertur ) rcs iplà clamct omnibus fine exceptione mariris præcipi. Deinde ne hanc quidem analogiam elfe lùbtiliùs indagandam, vt fingulafingulis refpon-dcant,vel illud manififte déclarât, quod de repudiata amp;: altcri nupta, Sgt;c nihilominus ite-rùin cutra Icgcm recipienda dicit apud îeremiam Dominus. Ac de virgine quidem Se vi- ktm.j.i: dua haclenus. Qriqd autem ad prophanas, id eft ( vt interpretatur Philo ) infajÿibus pa-rentibus prognatas, amp;E ad mcretrices attinet, nemo non videt ideo eiufinodi mulierum toniugiumlaccrdotibusfuilfc fiiblege inrerdiétum, ne quod carum probrum ad illos . vfquc rcdiindaret. Quod fi quis rogetan hanc quoque legis partem abolitam fftfie exi-llimcm,relpondco,quum hæc ratio nunc quoque valeat,aliter de iftis,id eft,de probrofis mulieribus ftatuendum quam de virgine aut vidua : idque non quód olim ita fueric eau- . tum in lacerdotioLcultico ( quod iam abrogatum cft )fed quoniam resipla clamat fieri vix puflc ,quin fi ciulmodi probrofæ famæ mulieresducancur , aliquid detrahaturmini-ftcrij dignitati, cuius quanta fit habenda ratio vel illud declaratquod Apoftolus infami-liam quoquc Epiicopi vult inquiri. Abfit tame vt hac in re fine exceptione probcm fiim-mam illam Canonum quorudam lêueritatcm:abfit,inqua,vt Pharifæum ilium imitemur qui præ fe pcccatriccm iilarn multum diligenrem damnabar, ne forte illud audiamus ex ore lXmiini,Publicani Se mérétrices præcedcnt vos in regnfi cœloru.Matthæus certè fa-ffiis cil Apoftolus Se Euagelifta ex publicano.Noftri autem Catholici, belli lànè homines liintjamp;lèueri Icilicct Canonnoblcruatores, quibus intolcrabilc quidem fiagitiu elfer ho-ncftilfiimæ ctiam matronæ,ncducuiufpiam quatunuis pœnirentis mulieris maritûfacris j’nitiare,infames auto omnîq; libidmum genere con taminatiffinios non icé,modô ne ma-ritos,quum vix tarnen alios,teftibus ipforum hiftoriis,inter decé lèculorum Pontifices in” ucnias.Poftremô quod ad repudiatam attinet,quû répudia nunquam fuerint in foro con-Icientiæjvtvulgô loquuntur,probata, (adeo vt manifeftè dicatur qui fie repudiataducat,

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e.iij.

S4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F O Lrg A MI

adulcerij reus e/Te coram Deo) non mirum eft facerdotibus,qnos oporciiit honcftatcvH'f cæceris pra:luccre,interdiclas repudiatæ nuptias,quod in ca:teris no nili ob dtiridcni c*»' disjciuilibus legibus tolerabatur.

Quarta. ProfciTcciaiT) Hieronymus quod ait inftitutum quoquefiiiflein Lcge,ncmpcvtn’'* Hicrony.ad ricatæfiliæ Saccrdotum,h viduæficrent,ve{cerentur läcerdotalibuscibis : iinauccnijl'^'* Refu wnTi. viros acccpiirent,alicnæ herent à pâtre amp;nbsp;làcrifîciis, Sc inter excernas deputarentut.

qui ne hoc quidem fatis bona fide citât ille, fine memoria fretus, fine, vt alibi nin'i^quot;” Lcuit. 11.11. fiepe faditatjcaufæ luæ fieruiens. Nec enim aliud ibi conftituit Moles, quàm vt lîliab‘-‘' dotis,quæ extra tribum fiuam enuplcrit,extranca cenfeatur,ac proinde vclcioblacioi’'*’' non poflit : quia nimirum inextraneifamiliam tranfierat, aliis autem quàmlàccr^’'' bus non licebat làcris cibis vefici. Quôd fi fniiïet rcpudiata,aut,defiin£to manto,aHtl''‘-liberis relida ( nam alioqui manfilTet adhuc in extranea familia) rum ci ad lùos ti licebat rurlùm, vt ante nuptias, apud pattern làcris vefici : in cuius videlicet finquot; rurfius cenlcretur. Nulla autem apud Molen vel primarum vel Iccundarum nuptinn””

mentio.

Citant deniqullud Pauli deEpificopis amp;nbsp;Diaconis, Vnïtüvxoris virum^qui locus in^ plici modo torquetur. Allegoriam enim illam, quæ vxoris nomine Ecclefiam in tell ig’^' ab iplhmet Hieronymorefutatam, omitto. Placet ergo quibuldam iltud de co accipc^. Hier.ii.rad- quifuerit,non autem quifitmaritus.^/^ƒ«^ 'uxorisvirunt', inquit Hieronymus,idƒ 'Vfiamvxoremhabuertt^nonhaheat. Necillud AmbrofijdilTimile eô:,habe^terfgt;pi(^‘*‘^ Ambrof. £- ^poßolui,nofîfacientem.St^ huic deprauationi opponenda eft fimplexveritas,quani^‘^’^ RAutio I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nicæna Synodus in Paphnutij lentcntiam tranfiens : vbi ctiam Icx ilia

’ vocatur,qriavolebantnonnulliftatuere,utlàcris initiatiàconiugibusfiuisabllinercn ■ i que ne altera quidem abfiurda interpretatio admitti poteft, quantunuis magnisaut quot;nbsp;bus (lcd in hacrc quidem plane turn à verbo Dci, turn abantiquæEcclefiæiudicfin ƒ râtibus)nitatffr:quæ videlicet hoc didum Apoftoli interpretatur de iis qui vxorcsqnfi habeant,ficd à quibus ex mutuo confienlù abftincant, cuiul’modi votaprorliis ftæEcclefiæincognicafiuolocodeclarauimus.NecfianèinhocexculàripoteftEpip'quot;' , ( quod tanti viri pace dixerim ) quum audet etiam Canonum authoritatem prætcxcu-’ quos tarnen non pdic. Quos enim edidiflet, qui Nicænæ Sc Gangrenfi fiynodoninn' ftè hac in rccontradicit ? Ita verôlcripfillcEpiphanium nemomirabitur,quioblcmn .^mbrofium aulùm etiam elfelcribere. Patres in Nicæno concilie addidiire,clcrirn, quenquam elfe non debere, qui ficcunda coniugia l'ortitus fit, in quo lànè eft penc'’ fi hallucinatus : nili de iis hoc accipiat qui duas fimul vxorcs habeant. itaque multo ra

Obieftioi. Expendanius auccm ctiam quæ ab iftis opponuntur. Primùin qiiærunt lud verbum oportet vfùrparic Apoftolus , quum cx eo vidcatur confcqui ( dem hunc locum ira vt diximus interprecemur ) non pofle alios quam maritos cpücf'çjj.

Refponflo i j^efpondco, non folui hunc nodum etiam fi in iftorum fencentiam cranfeamiis alio genere digamorum hæc intelligunt. Verum eft autem quod à noftris quoque Icmcl relponlum eft , (pedaHc Apoftolumquodconlhetudo illorum purionim

ïumfcrcbatjneinpejVtqui adoleuerant,inariti effent,ac proinde devnica vxore amp;nbsp;hone-

fùie tainiUæ non aha formula lt;puam de relicjuïs virtucibus ftatuilfezquum tarnen certum

üt nee verc continentes,neque œnKvavç propterea excludi.

Obiiciunt præterea ciufdem Apoftoli altetum locum,in quo iubet non aliam deligi Obicdlo t-.

viduamquàmquævniusviri vxor^erit : quæ verba adillam polygamiam trahi non

pofl'unt,quum nullis vnquam legibus licuerit fœminis plures fimul maritos habere. Hoc RcfpóflQ t

tgu veróita effe fatCor ; led conféqui tarnen nego, quin vtrobique eadem digamiæ fpe-

ciesÇquanuis non per omnia fuTnilisIptohibcri intelligatur,atque adeó quin eadem inter-

pretationelocus vterque exponatur. Vuit enim Apoftolus non digi epilcopumnifi qui

'vnieamulicre,5c quidemvxore,fitcontentvts-. vult quoque non referri in viduaru album

viduam nill qux v no v iro Ô6 quidem marito, fit v fa. His autem v erb is à lacro minifterig

non alios arceri dico quam primùm quidem turpis Só flagitiofe vitæ tum viros tum mu-

licres-.deindeetiam chyt/Jiptlt;,,id eft,tumqui plures fimul vKores haberent, tum quæ pluri-

busfimulmaritis vfæ elfent. Hoc autem pofterius ne cuimirumvideatut ,fGienduin ÿ

garnis quoddam genus fuifCe turn v iris turn mulieribus cômunc, quum videlicet illi o^i-

demtepudiatis aliam ob caufam epuam ob adulterium vxoribus, alias illis luperfiiù us

ducebant-, iftæ veto viciffim temerè difeedentes a fuis maritis,ad alias nuptias tyanlibant.

HincillavetuslexMohs,nefacerdotiliceretmeretricemautrepudiatamducere,dcqua

paulo ante diximus. Hinc Sê illuàPauli,Vxor à dro ne difcedito : quod fi difceflerit,m^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

neat innupta,aut virorcconciliatof.se vit vxorem ne diinittito.îuifle autem ipfis euam

mulicribusbocftagitiumminimèneRomæquiàem,neàummGræciamfuetum,sdipVe B luucnalishocpcruulgatovetficuloteftatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

“^c fiewt OÓÏO W4îîti

OuinflHeûez 4MtHZW»05. Sedd-ebisbadenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.x

Hsefuntigiturquæprotuendoillo fuo interdiedo citareve potiuswani e

quere ex Vropbeticis Sc Apobolicisfcriptisiam olim co ueuerunt.quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mrnvete- Vct«û Cx-

detbtuantur,cau(a€ortafÇenoneratcurvlteriusprogrcderemur. ace nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ripreme

reseadere Canonas,tumveterum quorundamPatrum argumentaexpendere,ne terne- nbsp;nbsp;nbsp;àc ài-

rdaàeamurabiis,quosfalfononndliCatbobcæbcclebænomineexornaiat,dramp;ntire.^-^^^^

cpifcopiM,âwt1)r£sl’der,ftHt dtÆcowMô,4Wt pYorp^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A miliiiwr c-avî.

J.J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’.,e.ex»i»j8jjLiJudi%'pxïest'».'»'ciwi'nv,ïiTvivb7nffaüjuiftç,

btàecimuso£dauus,O

teflefTeevifcopiw^attt VYesb'yter,autproïfi« exfacerdotaUcAtalogp.

b,ibetautemetiamfubùeerebæe eadem dcdpau\op\enru.sferipta,cxi o i roo^re

Se Grèce Sebatine nunc ediderunt GVementi epitcopo Plt;omano in erratum gt;cuitrtu \umteeerunt,^iaG.'yti‘?ÿ à71a)v'b7n)çôXc»v,b'7nax.07roigt;xd‘®f^'’’^'*'^^'’ laxc^ûii wticfAS

Mb-/.fxsiçK«,4’ t^wcr.v td -yj-jwATcq ,aa.M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qiWTOiç

'yx(ASM’ipgt;S.S!k,ïi •yi'ytfxv'.iWOT A'Aptuç

7âpsu; %ilKAgt;klt;iîjQfÂp.eV'ÿlt;^a-e3’yLfASuelç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oitTiiS

,'wx fjüYi aju^pTyicreun^ç itûhüLff^ùiÇ'nJ'J^crw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e/» Ttó jîXxpcù

fÂpjii-rolP9tM,ïidaÂ'nM,vi;i^iÇ5Ui H^è«,Ç,ïêKv.ju5|dw7\a)ui^ogt;J«iv,wç'è.ovô|A5';'^^. PdeA, ï.piÇcoptti» dr pîe^h)teïuz» dr diaconw»» diciwt« vnïui vxoru ’uiros deheïe vittameoïui»vxoïes,JitteïMortuÆfueri»f, won licere ziutewipjis ,Jî pojl oîdiwÆtionêWî coniw^^ expcTtes fuerint amphus adnu^tiM deuenhe; -001 ji ni AYtùfucTint ,cuw abh iwngi, pd ea con-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*t”tos«jftcp*An»13Abe»tes AdordinationemperMeweyttnt.CMtwiPros ««tcmd^ Cantores,©'Le-

I^uîitOYCS ,ittbeî»us qiioqueainius vxovk 'utïcs eße. antequar» nulTtnionio \ iwng^eTentHvlncleT»wprouecîiJint,cocediwiuseis •utvxoïcs ducAnt,weppeccaïtwtpœw45 luant. \ IttbewiusTjeïoTjtnulbex cleïoUce4t'uelTOeTcmce»ï,*utl£eYUAr»,Tjel'uidwAr» drïfpHdiatawj AC-dr hippi dicit.

^unornittendaquoqueabaexeodembbro SÎ3.TO.'gt;^,quæbcbabet,KVqM^to'n^«A %i-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;' ’ eab'v

DE TOLTGA^^IÂ

èX-jXib'jDLjj ^s^yfj^g.'n ‘)^ü)y[a/. ’é^xoupettSamp;'cmv 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mui

lt;Zê^,lt;pct'.rlt;^ tS ÂC-i7ri(Q-a^/é^J'ibT^Ç^y:i/UIM/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elf ‘rS^/Jamp;TI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kcl^TÿTÎJÎ

eiJ'iVAj O'^biÄ.iT^ßTj /Jibvay^nùa, yo/JiS'iyiyQfj^jy^,SiKg.‘if3., aç rtr '^vói/ntM -5{£ inmp^çbtm Ji-

'j i7myü'\'tiv^lt;s^^.vQfj^v^ s ^J^rhju awudtpi'i-V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■\l.iv/oç^ ‘^Qs’pblajdxamp;i-äf

tm/^îov. To J xi^'gt;Tiiv'^Qa.fM'JLV, '2ègt;e^(pÂ7;;ç Tropv^a (£ àert^yi^^ ajya-U'piëo7^amp;.o ^SibçfxiMy'M-cut^sn îvi M-Jpi Ji/cÉHfi.v èv TA J\i,Mapyilt;z. emvTOX'^'d ci Jdü)eiçaTx,pgt;(gc pÂi^.yix-n^tÇ 'p^ p'^wu

TiÂiii'rhjj m^Ki^piiiQ-a àJ\-jnQoçdiva.pà.eiçzsdp(p-Tè^/â^ëô2lt;iiip''^'^lt;^A'^A^^ Tic^'zèj!^ ’é^dt‘pti:i^iiilci»ïî:ç,ii:o7ii(^;ipuaç yy^Mç.cp Wie xaÄciOiv ■sp^.^eySaipp^.cv^M’i^i'-

Id eft,

^'^uo maid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iutiwes (nimirum aniiis fcxaginta,vc pauló ante dictum fucrat) vidmn'.rfi''

Bouïus^vi- acce!ifentor,ne co obtentu (juoijlaMÜ 'vigoïcm cocreere nonpoßintyadftcandai fii/l'''“{ dualem ^-^roUpfi-, »eaoüum facefjant. Subueniatur tarnen illis amp;nbsp;neceifariä f.-ipPediteoiur, nefe'’ililtf' fratexentesy(^ adrepieütum coniugiitm dettenientes,it^decorum /juippiamadmittant.Nfir/ilii^ ^iioquep:'ire 'vos oporiet-,rnonogamtam quidem rite initampußam eJße^iVtpiite Deivelontaticso-gruetcm-.digamiamautcm-,poHpoll'tcitAtionemitüegitimA',n eße, nlöproptercoiuniîionem ipßf»^ fed propter falfitAtem. Trigamia'verb efl incontinentie figntim. ^updvero vitra tri^aDHiti^ eß, manifeßa eßßortatio, nbsp;nbsp;certa laßtuia. Deus enim ynicam mulierem vnico 'ziiroadrunxtf-

Erunt e»zz»,inquic, du0 in carne vnu. lunioribus AUtempoflprimimAriti obitum cenceditorp' tereafecundus,nein iudicium diaboli, (ßluqueos multosincfiant, nbsp;nbsp;cupiditAttsamentesid-

nimts dAmnoßis,ex quibuspœnapetiusfeciuAtur,quam voluptas concilietur.

Ad Cano- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His vetü ancequàm dgillatim relpondeam, primiim dico iam olim eamp; dc iftorum

nis Apofio- Canonnm numero öd auchoricate dubicatum : nee pofte negari ab Apoftolis ed'cos non iicX*” efte,quum(vc aliaomittam)quorundam deciftones continea*nt,de quibus nunquaniii*‘; quot poft feculis tarn acricer in Ecclefta ceixatum eftet,ac eciam aliter poftea llatucumgt; ' tum ilii Canoi^s vclediti,velccrcereceptiab Ecclefiisfuiftent. Huiusautem rciCanon etiam ifte incertum nobis teftimonium præbec. Cur enim irta particula, pi^ addita eft, nift vt iignificetur in ifto interdiclo non cenferi, qui ante Bapciftnum pintes Hieron. ÿ vxorcs liabuerintî Koc vero ft Apoftoli tarn perlpicue decideranr,curhoc taccrcc HicW' Occaniim, nymus hanc fententiam tot argumentis communiens,öd qui poftea tranfitum petius in contrariam Ambroßj Öd Auguftini fententiam? ac ne id quidem fatis rcftèjVt arbicr^t-Mihi vero maxime probabilis videtureorum opinio, qui coniiciunt aliquante poft Apo* • ftÄorum tcmpora,tiue à Clemente, fiue ab alioquopiam,eiusquæ tum vigcretEcdcüi-fticæ politiæ régulas aliquot colligi CŒpiftè,quarum poftea paulatim auftus feerft rusft'ed priuatum fuift'e hoc lcriptum,ncc publicæ vllius auftoritatis, donee paulatimoP' tinuit vt publice legerctur, quoniam vtile Eccleftæ compendium iftiufmodi vidcbau'-Apoftolicos autem fuift'e iftiufmodi Canonas vocatos, verifimile eft,non vtab ipfts ApOquot; ftolis editos ( fuiifet enim primis illis temporibus nimium cralFam hoc mendacium ) quod in Äclefiis quas Apoftolicas vocabant,antiquitatc videlicetac proindcaudontat'' primas, obtinerenr. Sed iplas etiam Apoftolicas Eccleftas nimium facile iniplà quoqu^ do(ftrinagt;nedum in ritibus, ftiilfe deprauatas, quis auftt inftciari, quum id itafeturum^' poftolus ipfe non modo prædixerit, lcd etiam fuo iplius fecuio in Galaticis præfertim Achaicis Ecclcliis fitexpertus ? Illas porroJ^TW^ç ira etiam conlàrcinatas, vt illi Canones videri poftînt quædam eft'e iftarum epitomæ, Clementi nelcio cui felèRomanu^ turn Epifeopum turn einem admodumambitiole vocanti attriburas, mirarcr hoc ftxuw inueniri poife qui defendere audcrent,nift rcs iplâ oftenderet nihil nunc homines putl“;' re. Nam certè iis featent vaniftimis mendaciis, ita ctiam. inter lê repugnantia qu.Tthn' continent,denique ita pollunt öd ex Apoftolicis feriptis,öd ex hiftoriaEcclenafticaiefth’ vt nulla lufta ratione defendi pofte mihi quidem videantur: lient aliquando fortalicplf nius propria de his rebus tracbationcdemonftrabo.PoIfetigiturvnoverborestota tranl'* gift] exciperem non latis idoneos teftes ab aducrlariis proferri. Sed nc quis anebis qual*' tnm fnbterfngium arbitretnr,age ftgillatim etiam relpondeamns.

Canone 17. prohibeneur numero Sacerdotum, id eft, eornm qui publico in Ecdd'-* munerc làcro fnnguntur, adlcribi qui poft Baptilmum dnpftici coningiofucrint inipii‘'^.' Rede hoc quidem,öé ex Apoftoli fenccntia,id eft,expreft'o Dei vcrbo.Ncgoenimdt’!’ ' quam veris öd propriis ficappellatisbimaritis incelligi,deiis nimirum qui,vt tune temp’' ra ferebant, plures ftmul vxores haberent,fnie vna temerè repudiata, aliam ca ftqxrH'^^ duccbant. ld autemitaeftc (quanuisalia pofteacxpoßcioobtinucrit)vel iliud ofte”''

qw

* «J ♦

quod de pellice fubiicitur-.iiimirum ne quis quod de duplici coniugio diftutn erat, elude-

ret, fl fe pclliccmduntaxat diceretluxlegitimx coniugi adiunxiife. Nec eniin TraMtwMi

ptopric quamuis concubinatn declarat,fed cam demum quæ iuftæ vxori lit adiun£ta.

In altero Canonc dice pro « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legendum elfe li êjtéeêAni idque Ai Canoa'

nontantiim illiusClementisfquicunque tandem fit')auaotitate,vcrùm etiam ipfius Gra- A-çoius.

tiani teftimonio euinco,ita v idelicetvt fignificetur hoc interdiéto non qualuis v iduas in- 34.Diftinft,

tclligi, fed cas demum quæ miflbâ matito repudio viduæ haberentur. Sic enim Anito-

phancs Grxcus grammaticus ;)ÿ€S’-Ç definit,non modo quæ mariti morte vxores efie den-

iffcntverum etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oujuojitBcra.? quo fortaffis allulit Apoftoius

quumTOÇovTMç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deferiberet. Eh autem hoc mterdiétum expreffe

quoque Sc ab ipfo Chrifto Si ab Apoftolis traditæ doftrinæ prorlus côlentaneum, quum

difertc dicat Dominus,eum effe adultcrij au£torem qui ah alio fexcepta videhcet^mlte-

n)caufa^tcpudiatamducat,quæcoïruptelapaffrmtuncregnabaf.8ôpræcipiatexDomm ■ Spititu Apoholus ,\tihæ defertrices autviris reconcilientur, am mnuptx pe „ v „

Mon ignoro tarnen apudMofenviduæ nomenvirginiopponi,

dift.ingui.Sedquidfiprobabileeh,iftiusGanonisau£doïcs mecx

iiammmoïc,liueexfuofenfuiliumfcripferint,hicquoqucMo is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;can.Açoft.

laxalfc,ficutamp;e alibi in iifdem Canonibus rite faàum e ? nnftohcurn mandatum, «•8^76-.

hülicorum fcïiptorumregulam non licet, lequamui ancr u V

Si quis vobis cmngeliTamtitpræter id quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à commentatius. Ai Canon;

In illoNerd priore ClcmenusCarione,qui • y- 3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(p^tc prius mortuæ,

illatanquam Apoholicarecipimus,quodmonogam^^^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Knûchrihipoheavtrm- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

l,ucaÂh»cf»çetftte

viumdamnarant,adeoxtaddamnanduml nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ptcm,quddmatitisordinatis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

W^WmTO.nondns^uamivfitoetraà

cuipiam,fasfitplutesftmulNXOteshabete. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q ^^eatum dedecus inMim-

ftcnumiçfumteAuA«Aàcm AcicpuAia ieconâ\iMioni Skuicam.,Ne\ innaïtx

mmmVOtWK Kfotob nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eVufmoAimvvtaào to minito) Aijmtau ,

tuTOçtantKmàtetoccaunmcft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

„„xtoonetocNociWolt;3»aU .nwew pcNtcQ nomincxel cocubmamrnmll ç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomeva xfutpatntdncV lemdts

\oeatutf\tctiam aDaums contubetnqamp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onamhmcadentiat,duo£aciht.

conditionis ÇœmmamÀlliN cto vmetpveta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nxenùo,ptætet xlduam, metettv-

tem ,amp;cïepuàvatam ,aànctteuamnhhn, d J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fqmm

AuddohmfetuusfuÆet,cxce\\enùWah^ domsptæd\tum,mt ^n\iraÇ\i\'XeY,ionunti.atutv\m,nedumxttdmeoîtatuetet çpatYçVem^ennnsanct a Vbtmnaradv\xi5.et\o^\odd\tcùmen.pot\ns\nt\sCun\\sÇs.omavi\lnet\to^\amncc e ta te ae N wc,G\tùÇnant Aam x etd qvtbd eceVibes ad matotatWa munetax oeatos no ttntt tnattt tnontam eontta\tetc,ep.to modo expXtcandttmfttlupta doetttmns-,ncmne nonxtettt mo dtnttpùxtano^tamt\\tettæptonttnttentnx,necp?vC ettamxta\to^tatnt\\tspo\\uttotne e t-gntheetat,çs^Qdpod.eanonnvt\\tnQnte8tdÇen'îetttntdedqnbdcce\t''Desmtntîltt,patttmxt buttts\’\txnegotttsmtnnsoccupatt,fte\tt kpoÇio\t\sdoect,patttmxty.ce\ettam’mtnot l\tmpttt^xauantes,matttts anteponetentnt. QnddantemXe'gemlsdofts ettatquanja a tWateneatnttt ,autfte'tnte\\tgqndnm eÇtxt^anXdantè dtxtmns ,autxt\.ndatentstl^i^^^ Kîi.lt;dçtû. t\Hnpon\\sxepttdtandum,nedu.mNttanquam. AnohoVtenUittectptatnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^nQn.ijo-

^ttpeteha\tndCapntexeodem\îotoa.tto\)ts defcttptum ,entus'pttotpats d.e’^t

DE P O LT g A M IÂ,

iunîoribtis non allegendis, non poceft non vt Apoftolica probari, quum ex Apoflolofit manifeflè defumpca. Sed ne illndquidem improbo, quèd rcpctitum connubium non line pollicirarionis (id cdd^7^^-^,non autein eftjVOci) violaticnc concradnnit /jf^v, id ert, rem indecoram iliegitimam,appellat : quaren® videlicet violabacur rides iiuc promilfio ilia qua felê non ad ctrlibatum, lêd ad Ecdclii minifterium conftanter obeundum adftringebant.Id autem ira elîe verba iplà'oftenJunu NON,inquit,PROPTER C O N I V N C T lO N E M IPSAÎ4,SED PROPTEKFAl-SIT A T E M,id eft,non quia nuplerinc,lcd quia nubendo tranfgrediuntur quod polhdf^ fuerantje videlicet Eccleriæ miniftraturas.Nec enim temetè clt quôd quauis vidua* recipiebanturdcd ex demum quas ell'et probabile in minifterio pcrlcueraturas,ac;’f‘’''’' de continentiæ dono præditas. Eflec autem proculdubio ipfa matrimonij coniund'^’ • damnanda, amp;: ( vt poftca perperam de bis rebus iudicatum elt ab riominibiis falfavo'J^quot; pinione fa('cinatis)coniugium iplùm neceflariô dirimendum,fi quod tuneiuftumvotum feruandæ viduitads extitilîet.C^id ri veto quilpiam excipiac tacite làltem cxadani hiiHû tuendæ viduitatis ridem,quum id promitteretur quod non niri leruata vidnitarcpraftari pofl'edFatcbor quidemego itaeire,quanuis inter id quod tacite riticex conlcquentidiiß' taxat, amp;nbsp;quodcxprefledireôtéque promittitur, magnum ritdifcrimen : idcôque lum dico vt iftis vanis plerunque pollicitationibus (ricut res ipfâ poftea probauit ) ofCâW præcideretur, rede cauille ne viduæ fexagenariis minores in làcrarum viduarum albun*

Aâonim9. referrentur.Earum autem quodmunus fuerit,ex iis liquet quæ de Dorcadein Actis ftolicis referuntur : vt eos qui ifta nobis nunc obtrudunt, quarirint ipfi veterisdifdpl^ vindiccs,riquidfrontis habent, fânè in his iàltem erubcfcereoportcat. Sed adrcnin-’“ ■ Ifta quidem in hoc Canone vt Apoftolica non modo non improbamus,fed uerfariis, fîquidem reftitutavolunt Viduarum collegia,in primis exigimus. VerumQ • fubiiciuntur ouis iànæ, id eft, Apoftolicæ fidei homo non damnarit? TrigAntii^ iW'ti i incontinentiA^gnum. Efto. nam primæ etiam nuptiæ hoc plerunquearguant,quumtun ætas maxirnèvigeat,amp; propter feortationem quoqucoportcat vnamquamqueluun’ ritum habere. Abftinere veto fèa cnniugio non pofte (id enim eft, opinor, hoc loco

• • tinentia) vitium per fê non eft,excepta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quum naturalis rit ilia appetitio,

nenda rit pcculiare Dei donumried quumcontinere non poiris,turpia faccrc, id Vidoriim eft, quod in eas non cadit quæ quoniam continere non poftînt, nubetenUH

• • lt;ÿiàm vri,quoticlcunque id faciant.Qiiod autem fiibiicitur,cuiurinodi tandetneæ lt;nbsp;vltrA trigAm'iam cfl,inc^\iiz^mamfeßa eß fcortatiOy^P certalafeiuia.Ergo quæ quarto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

fcortatrix fuerit? ergo quartum coniugium dirimendum? Quid ri quæ in æcatis nbsp;nbsp;-1

tium coniugem amiferit,nec continentiæ donum habcat? Iftorum certc, vt pauciQ uam, non eft auctor ille Spiritus qui pet Apoftolum nihil tale dcriniit, fed ille ipie. tani paracletus,qui non Tertullianum modô,verùm etiam alios deinceps plurimosæ re fefe!l^-ac inter cæteros Barilium quoque hæc cadem inculcantem,ri modofquwi probabile non eft)cos Canonas edidit quiipfius nominequari ad Amphilochium‘ circunferuntur,amp;: ab aliis quoque (Græcis etiam) hoc nomine citantur.Quid

Coci!. Flor, ipfi-im Äanoncm non ita pridem concilium Florcntinum Rib Eugenio quarto plai'-c om ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Elpenfæus iplè obfêruat. Controuerriæ autern illæ hac de repoftea inter

Concîî^d^^ illos Conftantinopolitanos Patriarchas aliquot împeratorcs excitatæ, Photius nbsp;nbsp;ipfis,prout ferebat corum leuicas,modô inhanc,modô in illain parrem nucantibns,^ft .

MnTs*tk'13. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profedta fine, iâtis fupérque probat, vt îongiore refutadene no rit

amp; ibi Bal- enim ex Dei vetbo profert ifte Clemen s, valere non poteft niri aduerriis cos qn’ P fanion, /iMiul vxores habent; vt fuoloco aduerfusTertullianum hoc iplb argumcntovccf’^^ probauimus. Nam alioqui certè fêndendum etit rie morte quidem dilfolui connigO^jj culum, ri plurcs vxores habere, ac proindc in ordinadonem Dei peCcarc exilhnwh’^^^^ qui mortua vna aliam ducit.Sed quid fi hoc etiam ifti cuicunque Clementi dareniui’’ te confèqueretur, digamos etiam ipfos aduerfus legem Dei faccre. Qm fronce gamos tolérât, trigamos veto damnat, tetragamos denique in album fcorcatorumr^ Ne, i n qn it, in àîaboli iudtciuw latjueos multos, amp;nbsp;ament es cupiditates ineidant.

fane ratio,tolerate legis diuinæ tranlgreirioncm,vrdiaboii laqueum eftugias. Imo ‘1 , etiam tcrcio,non minus quàmfecundomortuomarito,vripofsit qui continentiædo non habet, quis eft ifte Apoftolorum fcilicet difcipulus,qui remedium aduerfus nentiam diferds Apoftoli verbis expreftùmjmiferis confciendisauûcadimcrcîItaqdC^

£T D I V O RT 11 S, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sfi

rcdius Hieronymus ipfc alioqui prorfus quum libuit Montanizans, ne odogamos qui-dem damnare lèteftaturaninimècertè ira fcripturus fi pro fcortatoribus habuiffet.Quid iiigitur iftadicamus non de quibufuis viduis, léd de iis tantumaccipienda quæ làcro mi-nillerio fungebantur?Atqui ne ita quidem poflit ifte fcriptor exeuiari,quum ne fecundus quidcm maritus iftisjalua manente ipfarum pollicitatione,concedi potuerit.Sed vnde fit errorifte exortus non itadifficileeftconiicere. Quum enim initio gentibus fènfim ad Chnftum tranfeuntibus,multi in Oriente, ac præièrtim inter ludæos ipfos,polygami dc-prehendcrentur,quos fi quis coegiflèt vxores omnes præter primam abiicerejmultis fuif-ict pcffimè coniùltum,quôd ea corruptcla ita eflèt inueterata,vt vitio non duceretur : id-circo paulatim hac in re progrediendum fuit. Itaque à Paulo fuit illud in primis cautum, vt omnisordoEcclefiafticusifta labecareret. Qui enimpotuilfentpolygamiam inaliis damnare,qui fuo excmplo illam confirmaflènt? Ad reliquos autem quod attinct,digam^ poft Bapcifina, id eft, qui vnicaiùperftitc vxore non contenti aliam fuperinducerent, pri-mum a bcnediôbone, id eft, publica coniècratione excludcbantur, adeô quidem vt preft byteris interefl'e iftiufinodi nuptiarum conuiuiis nefas eflct.Deinde iubebantur errorem ab Ecclefia deprecari,amp; certo temporis ipano à communione arcebantur. Poftremô ftiic hic modus conftitutus huic lafciuiæ,vtcum terria vxore vix,ac ne vix quidem,quiiquam admicterctur in Ecclefiam : qiudrinubus autem pro manifefto icortatore habcretur, ac proindcquartamabiiccre prorfus tcncretur. Hinc ilia quæamp;hic Clemens,ôc Bafilius(vt

‘Offres Canonas alij multi) quum de veris digamis,id eft,iis qui plures vxores nabcnt rcftc icripta fine, ad alios digamos nulla in re peccantes (ad eos videlicet qui plu-rcs lucceftiuè ducunt in Domino) perperam tranftulerunt.Vt autem ita ièntiam non res ip/a modo pene damans me impellit, ied amp;; rationes manifeftæ, amp;nbsp;eorundem etiam Ve-terum authoritas. Incontinentiam enim, vt paulô ante dixi, id eft, quod aliquis non ha-Dcns continentiæ donum,amifla vxore pergat vti matrimonij remedio,fiue iècundô,fiuc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

vlterius repetiti, quis vnquam fani iudicij homo vitio duxit ? Quis verô Âa infaniifte Pa-Wes, imo ipfos Apoftolos, fi huic Clementi credimus, exiftimarit, vt pro co quod iubet in Domino fieri Apoftolus, pœnitentiæ muldam cuiquam irrogarint? Rediùs igitur ifta multo turn Epiphanius turn Hieronymus quàm aliamulta.Sic enim ille contra Cathares, fcîphan. îii quanuis ineo,vtante diximus,aberrâs,quôdquæ in genere dixit Apoftolus,ad folos quos vocantlaicos reftringit. Ka/o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àmchyiojo-

Ço/^oiçzvu7mji')^lt;l. TDvj uyicfivudiVTarn

, H ngf/etciç , « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JïvTtpa ytajeuKi^ri yittjea)(gt

KZaJ-Tiarcti ô ^éioç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àniiÂncraç i^ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sfÿ,-

a.çzt/j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yiugt;ax}(ff.ç to suItÔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7)] ç fMok, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;SiTD ^MOÇ

Jïvnpa Tu^i zvxQixcp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lAeeJiSTOV ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SïS CMKÂnâa^

Gi Tvf-;)ÿvlt;l Ó Tzi^ç'^'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;iC;\s^ëriç,lt;è nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TnÂmvô/^oç. IJ eft, Et is quidem

Tinam hetbuit-^magü laudatur amp;nbsp;honoraturà toto Eccleßa cœtu. Eum verb qui v^a quit de-

Jitnuafuerit contenta ejfe non potuerit^qutvefepuraùone velÇcortationis^ vel adulterq-,vel ali-(uiui mail enminis occafionefa£la, cum fecunda yxore coniunétus fuerit ^ßue mulierem alters uiro adiiin^am, non aceufat diuintuferma, nequeab Ecdeßa amp;nbsp;quot;vita exclufùm denthtiatyfed *0 er at ob infirmitatem: non Tr duosßmul habeat vxores fedß ab vna feiuniîtts fecunda legiti-^^coniundus deprehendaturt eum miferaturfermo diuinus, amp;fanEla Hei Ecdeßa,prafertimß ^“*jfnodi quißiamfuerit alioquipiiss, drfecundum Etei legemfegefferit. Hæc igitur Epipha* ’^'us,vt quidem habetur in emendatioribus codicibus:ex quibus etfi apparet iam turn de-

gt;natum fuilTe ab Apoftolica fententia de matrimonij etiam repetiti puritate, tarnen il-Has nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;indidam fucceffiuè renubentibus poenitentiam, ac proinde Cano-

ouh ^duerfus digamiam, de iis elfe accipiendos qui plures rîf SuVr vxores haberent,

oppQfjm^jyj Apoftolus vniusvxoris viros appellat. Sedôô Hieronymus ad Hieron.O-’ ' fedatiore animo hac de rc fcribens,longius progreditur, vt qui aperte dicat, céans, wm, ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epilcopis verba de digamia propriè fie appellata intelligi. Ex ludtis, inquit,

^^Pßolui-.prima ChrißiEccleßa de ißael reliqui/s congregabatur.fciebat legeconeeßum,

eti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atriarcharum ac Moßs familtari, populo in multis vxoribus liberosßargere, cuius

^^cntiit facerdotibuspatebat arbitrium. Pracepit ergo ( ne eandern licentiamßbi Ecdeßa ‘‘^cntßacerdotes) nebinapariterdrtrinafortianturconiugta ,fedvtßngulas vno tempore

Hæc igitur Hieronymus, omnium maxime idoneusinhoc argumento ^ænus femetipfum teftis. Placet autem tercium illis duobus adiungere Bernaxdum, re«

riE 7 0 Lr C Ayitid,

centiorem quidem fcriptorem, Sc quidcminfelicilTimo feculo natum, fed quein obly'”' ceritatem amp;nbsp;lumen Ipiritus adeo corrupta ætate prorfus admirabile, no diibitem qudeni cgomultis tumGrarcæ tumLatinæ Ecclefiæ dodoribus in muleis antcponcrc, Sic'P' fe Cant. nbsp;nbsp;nbsp;turillc de rcpetitis matrimoniis,Panini efl^ inquit, qut coneeditvidua vtcui vult

tu contra pracipts,nulla prater virginem nub at, hoc non mfi virginhvt non cui vultjiukit û manum Dei abbreuioi? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;largam b e ne dici to ne ne nuptiarum reßringülijuiif'^'

prium vindicits virgini, quod indultum eßfixui? Non concederet hoc Paulus mfi licerct-parum dicoyconcedtt. Vult quoque. Voloyinquity adolefcentiores nuberCynec dubium quin dicat. Q^id manifeftius eß?Ergo quod concedit quta licet, etiam vult quia expedit.

amp; expedtty hareticusprohibet : nihilhacprohibitioneperßadebit-, nißquod harettcus eß. H*“' illc,amp;:quidem verecontincns,vtarbitror. Sed aduerlarij nimirum excipient,dici merliisTatianorum fiueCatharorum rcliquias,lc verb minime damnare nuptias qi''’'' tumuis repetitas, fed duntaxat propter incontinentianr arccre digamos à Clero,ncn ’ Ecclcfia. Aliqui etiam fortalTe polb.ilabunt,vt quum Bernardum cicem,adhi’icam ig'’^'^ ipfi in cadem ilia cocioncrpurgatorlum Sc prcces pro defundis tuenti. At ego rclpondee» non hæc à me proferri, vt vcl damnandi, vel probandi matrimonij argumda iUis bafibns fulciam,vel per omnia his Patribus adhærcam,quos ad Verbi diuini normam exigerc^' ■bis certum eft, vt Sc iple Auguftinus Pclagianis relpondic : led vt iftorumfallitatcmli’i^ plbrum teftibus coarguam.Namcertefiverafunttrium laltcmiftorum teftimoniad'’'' ihm fcriplit ifte Clemens, trigamiam vocans incontincntiam , Sc quod vitra eft, manifeftam Icortationem : neque rede ob fuccefliuè repetitas nuptias tanquani*-^ crimencxclufus eft quifquamàclericacu. Hisaucem cxplicacis facile fucrit Veterest* digamis latos Canonas intelligere,quos etiam placuic figillatim ad Verbi diuininof'quot;'’'” exigere.

Ex Synodo Neocælàriana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Can. Næo- Canon hliius Synodi tercius lie liabet, Oeez Ti^cîçüiç jiæquæft.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mçjç maJ-n/uiKitliv p^oKV.

De his qui. plurimas nuptias inciderunt, mantfeßum eßtempus dtßnitum. Conuerßatio autem aeßdts qß • rumytempus illud contrahit.

Can. Neo- £[ eiuldcm pynptO'ëbTs^v et'ç ya/m^tç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Uti ïmi

^ptiSyiîç i^-cq ó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ó îiîç içtdtrtaç'Sîç ’pdfostç. Id

gamorum nuptiis ctbum ne captto. ß^utim enim requiratpænitentiam digamuSy^tti^ßtsbptftr las nuptias conuiuijgratia comprobarit?

Hunc autem vtrunque Canonem de iis qui poft Baptilmum vxoreadhuc fiipcrftin’ fine cum qua adhuc permancant, fine quam delbrucrinc, aut aliam ob caulàin quamc adulterium repudiarint,alteram lhpcrinduccbât,intclligi cportcredicimus : cums plum videre eft apud HieronymuminFabiolæ cpitaphio. Nam alioqui fiadeos^igî' mostrahÿitur(vt pofteafadum cft)qui mortuaquotacunqucvxorealiamducunrinP‘^' mino, vtrunque dicimus, vt Apoftolicæ dodrinæ repugnantem, plane repudiandiim • hinc ortam illam manifeftam corruptelam non rede dcfcniàm ab AmbrofiD,quaEdii®

eft vt hvftilmodi digamiæ inEcclcfia non benedicerctur. Ex Laodicena Synodo.

Canon primus, to rèv àK!tÂr,cr.a.çjKcv}(sivévii.‘StçiÂd,-3i£ÿi!çi^vofû^uigt;)(ff'JJgt;^^ ^VTOç Jïvrsçÿiç '^cbpsgt;iÇi,fd'n 7\g.^^c)^pd'JU) 7rDifi(mv7aç,6Â/ygt;i;^dt« TnxpiÂdvvivç 'Zê)^';(rlt;iC^Tç^VifçzîcuÇyKylt;Jv!^d^luj'^7Tüdïdbid'etfa.vTü7ç 'tld) HdtvIdclIjC^^^' tere ex Eccleftaßdo Canoneß.ei»i Itbere amp;nbsp;legitimeßcttndn niiftin cûiif»il‘ fuermt,n(ijtit defiinummitrimontam iffierintyexiguo tempere elapfoypoßqunm prccihus nbsp;nbsp;itiuniii nMtieh

commumonem ipfis ex £o^uitate concedt definimus.

Hnncautcm Canonem, vtleptimum Neocælàrienfcm, qunm vtcrquead vcrosili' fei interpræ g^mos dc quibus diximus(ad cos videlicet qui plurcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w vxores habercnclmaniidb

SynXaoJicquot; veteratur,Eipenlæus alioqui dihgens colle£lor,ad pt)derius digamorumgenus præpollcra plane iudicio detorlîc. Vult enim additum elle id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt digami priores

abEcclefiaaperce damnaci,ab iftis dilb'nguancurquorum nupriæ fecundælimplicitc* non damnarentur. Deinde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putac lîgniEcare folcnnis benediftionispriW'

tionem : vc fit iftius Canonis hæc Icntcntia : Iis quoque qui lecundis nuptiis quantun'JiS legitime,id eft,mortua priore vxore,iungantur,fi tarnen vlùrparunc Ecclcliafticam bene

sJö

ET Diro'E^nis: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il

ScdfiitaefTeCjConfcqueretur iuffüs iftos fuiflc As''9'©5lt;»/«ïgt;', vtqui lt;î^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RatiotZ

THMm^ mulftarentiir, id eft, quod Ecclefiaftica bencdidionc elTcnt abuii. Ego veto vbique inuenio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita damnari ( quod edam ipiàx’ocis nocatio declarac)

vt prodiis liallucinari mini quidem videacur , qui reprcheniùm , ncdum midftatum, qucnquam putct,quôd Ecclefiæ benediaione pedtajpodusclandeftinum matrimo-nium non inicrit. Et quo iure, obfecro, qui in Domino, nubunt Eue primo Eue iècundo, z clam id faccre, id eft, non confcia EccleEa, abique prefbyteri benediétione, iu-bcantur? an ne videatur EccleEa huiuirnodi nuptias approbate ? imo EccJelia Apofto-licanon cft habenda, iis coniugiis benediccrereculànSjquæteftatur, (imo etiamvult) Apoftolus fieri, Ecut ante ex Bernardo oftendimus , modo fiant in Domino, An vt ■vitetur ofièndiculum ? atqui non priebet oftendiculum qui à verbo Dei non diice -dcns,fiue primo,Eue iècundo, vel vlteriùs coniugium init. Deinde quis non videt^ longe maximum efle oiFendiculum, quempiam ccrnere in EccleEa maritum , cuius coniugij teftis non fuerit EccleEa ? Inepta eft igitur ifta hofum Canonum explicatie, vtqui de veris poft Baptifmumdigamis, femper in-Ecclefia meritôdamnatis,intcl-ligantur, Quum autem ab eis pœnitentia , amp;nbsp;quidem feuera flagitaretur, additur quædan^ in lue Laodicena Synodo iftius ièueritatis moderatio erga eos qui alteram quidem vxorem, ied tarnen libéré Se legitime, id eft, palam Se rite, neque clanculum, vtfacere iolent qui male Ebi funt conicii, matrimonium iftud iniilïent.

lubct Canon 16. fextæ Synodi, circiter annum Domini 681, corruptiiïimis iam AJCan.iff. Ecclciiis, lubitæ, preibyterum per ignorantiam iliicitisnuptiis implicitum. Domino dcficre, Se nefarium eiufmodi coniugium dilToluijquem locumGratianus delecun- ji.Diftina, dis nuptiis exponit. Fateor veróhanc efteGratiani expofitionem, lèd longé ineptil-fimam. Quï enim poffitaliquis ignorarcprimas an lècundas nupdas celebret? Rede igitur BaKamon non lècundas, fed inceftuoüs Eue cum cognata initas^nterpretatur: Se male Gratianus illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;óiyvoiauf umiüt.

Eiufdem Synodi Canon lèxtus lacerdötes duobus matrimoniis implicites, item- Adci^^m que viduarum maritos adeograuiter punit, vt eorum quoqueconiugia tanquamne- „onem ki aria difloluat, renouatis etiam Apoftolicis Canonibus à nobis lùprà expofitis. At nos, non quid illi Synodo (cuius edam multi Canones prorlùs impuri lcguntLir)Emplici-tcr placuerit,fed quid ex verbo Dei decreucrit,quærimus. Quæ nam veroex verbo Deiteftimonia iftis plané tyrannicis legibus prætexantur,lùo loco expendimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Et hi quidem fiint veteres Canones in veros digamos, vfque ad SiritijSe Inno- Relïitatio centij,pontificum lané in hacre impurilTimorum , tempora lanciti:quos tarnen Ca-nonas nullo iure primùm aduerfus plurium luccelfiué vxorum, deinde in viduarum c- pro diga-tiam maritos iampridem SeLatini Se Græci torlèrunt. Placet tarnen eorum etiam miæintcr-nonnullas rationes expendere. Primùmigitur digamos tanquam opprobrium,àCle- pHmäratio,' roarccrivolunt, propter futuræincontinentiæ fiilpicionem. Sané verô,quaE»iuicon- Rïfuwtjoi» tincndæ,Se quidem perpetuæ, donum non habet, lâcrorum adminiftratione fit in-dignus : aut quafi maritum Se incontinentem efle idem déclarent. Quam porrô 2-certum continentis futuræ vitæ argumentum , vel nunquam, vel lèmel tantum, id- 5 que nonnifi Virginis, maritum fuifle, dilcere laltem ex fiiorum Heliogabalorum , ac prælèrdm ( ne vetera ilia repetam ) ex Alexandri lèxti,Leonis decimi, Pauli terdj, lu- * lij itidcintcrtij,Pontificum Icilicet länfti Spiritus via Se iuxta lanétos Canonas eleéto-nun, inauditis Ipurcidis, Catholicos noftros certé nunc tandem oportuit.

Proferuntalij cxcellentcm lacerdotij dignitatem,eürclericis quod laicis non liceat. Secundi.' q^afi Icilicet inquinatæ fint in felè nuptiæ, ac non potius credendum Et Apoftolo, hono- Refijurio.’ ratas illas in omnibus pronuntianti.

Origenes omnibus poft Apoftolicum Conciliis anterior, Icribit non Iblùm for- Tenia, nicationem, lèd etiam nuptias ab Ecclefiafticis dignitatibus repellcre, nempe feeun-calque poft viduitatem repetitas , vt locus iplè oftendit. Ego vero id concedo fcriberc Origenem, qui alia etiam ineptiora eodem loco fubiicit. Concedo Se iEud, iam turn non defiiifle qui hæc Se alia eiufmodi in Ecclefiam inucherent. De digamis tarnen illis Canonas à nobis ciratos propterea intelligi debere nego ; Se alicqui Origenem hic penitus reiiciendum, vt doélrinæ A poftolicæ repugnantem dico.

Leo primus qui in annum Domini circiter444.incidit,vir doctus,lèd valde ambitioltrs QuanaZ

'DE 7QLTOÀMI»

Leo Epift. pontifex, quadam ad Africanos Epilcopos epiftola Icribit, Ifiam Pauli praceptionem do Epifiopo vttius vxoris viro, adei) ßan£tam s e m p s n hahitam fuijfe, yt etiam de miilieuß cerdotii eligendi eadem inteUigereturßeruandacondttio :nefort£ ilia ■iprius quam tneius mitn-monium veniret qui aliam non hahuißßt vxorem alteriutviriejjet expertacomugitm.Se^ Rcfutatio I. nulla eft cur in hoc magis Leoni alTentiamur, quàm in eo quod alia cpiltob prx-Icribere aufuseftEpilcopis contra Dei verbum amp;nbsp;totius purioris Ecclcliæ raorcni ; o-PORTERE 'videlicet ipfis non dimittere quidem 'vxores ■gt; fedquaß non habea/rtßc habere, 2, quo falua ßt charitas coniugiorum, nbsp;nbsp;cejßent opera nuptiarum. Q^omodo vero locus iUc

Pauli fit explicandus fuo loco abunde eft expofitum.

Quinta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Innocentius primus,vt fuccelTiue,etiam ante Baptifmum, faftos digamos à facerdo-

excludat, quafi videlicet de his in Canonibus Apoftolicis, quos vocant, ftierit conftf Refutatietutum, hoc caufatur, quod etiam poft Baptilmum, maneat vxorum numerus. Id

X primùmomnium falfum, deinde etiam fi verum eilet, ineptumelfe dico. Quununiæ, velipfo teftc Apoftolo, morte Ibluatur matrimonium, tam eft vnius vxoris vit quidc-funólisaliisveloftauam,quàmqui primam habet : quoniammortuasvxorestanquain

• 3 vxores nominate, non alius quàm Montani paracletus docuit. Deinde etiam ii daremus, vnde iftedidicit,iftiufmodi numerum impedire quominus lit aliquis lacnf funftioniidoneus ? Imo fi deligatur qui veloótogamus fuccelliué fuerit, litautenitif lebs, nonne, fi Apoftolo credimus, hic magis fuerit ad vnice amp;nbsp;fine diftradionccu^'

  Sexta.

• 4 da quæ Domini lünt idoneus, quàm qui vel primam adhuc teneat ? Poftremo qus^ religio eft,vxores numerate tanquam impedimcnta,lcorta veto non itcm?Nam hocq«®quot; que ^nólilfimos iftos Catholicos facere nihil pudet.

De bone Auguftinus hoc etiam æftu, per Ambrofium fbrtalTis abreptus, non value ConiugaK. fimilem rationem afiert, quam alij poftea in fuam perniciem arripuerunt:^'’'’''quot;”!

inquit,exceßtßngularem vxorum numerum, non peccatum commißt,fedficriigt;gt;teii normam amiß^ ,non ad 'vitdehonot meritum ,fedad ordmationis E(cleßaßicaßgnictdgt;tngt;*^ ceßariam. Hæc ille : in eo quidem, vt in plurimis ahis gt;nbsp;ab Hieronymo refte diw'' tiens, quod nullum ne in repetitis quidem nuptiis peccatum agnolcit,qaod amp;^'P® Hieronymus alibi,àleiplb diftenticns,fateri cogitur. Sedifta quamalfert làcranic“^ c. debitum, norma vnde tandem delhmpta eft? inquit Innocentius tertius, uec d^amis?^ quot;^^tca, necille quot;vnua•vnit^s. Imo vero ( quum vxor elTe defierit cuius maritus mortiiusc , gt;2, nemo viciflim mortuæ fit vxoris marirus ) ilia vnius etiam ( fi voles ) centclimi \-

J nica,Stille vnius quanuiscentefimæ vnuseft. Quinetiam filpirituale conHigiamclt; Apoftoli fententia potius quàm ex iftis vanilTimis commentis æftimemus, tis potius quàm in primis nuptiis hæc analogia inuenietur, quandoquidem Lur non nifivtfecundusmaritus,mortuo priori marito(peccatovidelicet)fuccedit.

Septima- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itaquevana etiam eft iUa ratio ab Epiphanioallata,( quod eius pace dixerim)!''^

Cat^aros ß*fitpereß^nEtam Dei pradicationem poft Chrißi aduentum, eos qtù mortua 'vxore , feco’^ * ïlclutatio, nuptiis tunSli ßnt ,propter excellentem [acerdotq ordinem ac dignitatem • Nam li crimen non eft, vt ipfimet velinuitifatentur, vxorem duccrc, quo iure facerdotij dignitatn trahert^icetur, quod ablbluté amp;nbsp;fimpliciter pronuntiat per os Apoftoli Spiritus linuW » honoratum elfe in omnibus?

Oftaua^ . ^t enim, inquit Ambrofius, quomodo poterit hortator ejfe vidultatis qui aouiu^* Quafi veto vlrginitatem aut viduitatem laudare non pollit cti^i qui Refutatie I. contincntiæ donum non habens, honeftum matrimonium. Hue vnum, fine luce

i fiuè plura, in Domino inierit. Quid fi etiam dicam,quomodo ad nuptias horw gt;nbsp;tur, qui maricus effe detreólat ? Hoe nimiriim Ambrofio omnibus illis fulla Übo pinione imbutis, quod continencia fit quædam omnium virtutum epitome,non nilt;gt; dó abfurdum, fed etiam ineptum videretur, quoniam nullos arbitrati funt di exhortatione indigerc. Sed aliter fe rem babere, vt experientiam jpfaniom’t tam,veliplê Apoftolus lüo exemplo commonftrauit, qui de viris loqucns, cxpr^ fiùs etiam dixit, Propter feortationer» vnufquijque v^ortm fuam hubeat : quàm, lim omnci ejfe 'Ut meipßim. ôe de viduis agens , Volo -, inquit, inniores vidinn here. Gerte quanto fatius fuerit omnibus leculis, ad caftum matrimonium Q“'quot;quot; ad inanem cœlibatus fanótimoniam homines hortari, qui nunc faltem non ’ fané nihil videt, quum Dominus ipfe contentus fuerit dixifle , foteß capiat. Denique vbi nulla culpa eft, cur pœna ftatuitur ? Coniugium

facerdoO“”

/àccrdociiim iîranl ftarc non poflc,non CimftLisJcd Satan docuic.

Idem codcm loco, Infccunào coniugio^mc[\i\z^ non culpa/edlex efi. Hoc illud cft veto Noni? ‘ {magncvir Ambroli,cuius virtutum veftigia vtinanivel prccul perlèqui multi poflcnt) RefutatiJ»' lt;]iiüdte conique fcfcllit, vt lùper bon um fundamentum -, hanc paleam extruxcris, quam niincapparcns dies Domini condimit. vbi enim banc legem mucnies?

Sed ôt illud ciuldcm quis exculare poffit?interpopulum amp;picerdctem^\n.(j^itdgt;f-ttreßit,/! iifdem adfiringeretur le^hui? Quad veto nullæ lint alix leges inter lacerdotem Refutatie il amp;populumdifcrimen certumconftituentes, quàm iftæquæ lànétimoniæ prætextu là-cerdotum ordinem non lànè, vt res iplà in cælum vlque clamat, foprà populum extuIc-riint,led infraSodomam Sgt;C Gomorrbam peflîindcderunt. Cfualî brilla in CIero,paucii’ 2. fimis cxccptiSjimaginaria cœlibatus lànââmonia,illud ipfum quod Logici Ipccificam dit-ferentiam appellant. Qualî denique, fi hoc ita elfer ,'non conlèqueretur amp;. làcerdotcm cœlibem,iis laltcm ex populo qui fie iplî cotinentiæ donum baberent,cxæquaii:Se vnius ctiam vxoris virum iis ex populo inferiorem elle qui virgincs manlèrinr Jtaque bæc quo-que doârina,llipula ell inanis.

, inquiuntScbolallicipaulôlàniores, amp;nbsp;culpani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delete ergo ér ir~ VnJecimal

teguUriMentiRclpondent alij, djgamiara non elfeaut culpam, aiit ctilpæ pœnam. Atqui’ iclpondcndum potius erat, nccdigamiam elfe culpam, ncc irregularitatcm elfe culpæ gi^qui^eü fe-ptrnam. Quæro autem, Sidigamia culpa non ell, vtipb quum libctlàtentur, cuiulmo- quuntur. dihæcccclelîa cil, quæ non peccantes, vel potius ideo nuptias repetentes j ne peccent, euipfollatuit irregularitatcm incurrere? Denique lîpoenam non mereturdigamia,quo-niamvbinulla culpa ellnullus pcenæ locus relinquitur,quo pudore audentCanonas^ vctcrcs de digamorum pœnitentia loqucntes, vel ad liiccelfiuas nuptias corquere, vel, b CO Ipeélant, tanquam à Spiritu lànfilo difilatos defèndere ? Nam certe nunquam do-cuit Spiritusfanclus innocentes mulôlare. Aut igitur illi Iccum manifellè confligunr, vt inlàni lolent:autfuamillam digamiam cenlcnt poil Baptifma culpam cl^. Tranfeant igituraperte adMontani callra. Et tarnen Elpcnlæus nuper ( quanuis interdum rcâiùs Digrefsk)! lenticns ) auri nomine dignatus efh quod apud Tertullianuminucnit, Digamumividelicet, aheohabenfitiepluritimßmulnixoruntißue aheriftsprioremortuA 'vtrum, ne ß foriè-, • naquit, modernißtlos Griamp;cè noffe, veterei nefiijß arbitrentur. A. cutum làne Icomma : qualî

Græcæ altcriulve linguæ cognitionem vt pcculium quoddam ncbis vindicemus, quum vfum buius vocabuli proprium ab abufu dillinguimus : Sc eorum lùHâs interpret^ • nones redarguimus, qui buius dilcriminis vel ignoratione, vel dilnmulatione, alios fe-cuminpcrniciolbserrorestrabunt. Digamum aurem àTertulliano vccari etiamalte-fins vxoris, priorc mortua, maritum, mirum non ell, quum ne morte quidem dilfolui prius matiimonium Ibmniarit. Itaqueuideat etiam atque etiam modernorum adeb-fe-ucrus calligator,nc bîc quoque,vt alibi læpe,pro tbelàuro carbones congelîeric.

Homicidas feortatores, quorumvis denique criminum ante Baptifmumneos ( di- Duodecî-^ gamos autem non item ) admilcrunt ætatis illius Epilcopi, qua cœpit perfedio omnis Clirillianæjiniô A^elicæ virtutis ex duobus gradibus ællimari : priorc, lî quis coiitinens fempe^ habitus fuilæt, polleriore, b quis amilfa prima vxorc, viduitatem lèrual1?t : craf-Ib lànè ac toti illi vetullo Icculo pudendo errore, quab bac in re pobtum bt regnum Dci, K0m.14.17j ac non potius in iullitia, pace, amp;nbsp;gaudio per Spiritum làndum, id quod multo plutibus luaritisquamvirginibus contigilïe nemo point, nib fummèimpudens, inficiari. Qui 'cro luntIccuti bunc errorem a maioribus acceptum, vixcredibilc eft quantopere ilium âuxerint, adeo quidem vt prim.is etiam nuptiis ( cni maîo frullra Iluducrat Gangren-

lynodus, damnato Eullatino, luccurrere ) non modo tanquam caulæ lùæ feruièn-(lient in Hieronymo pra.’lèrtim probauimus) lèd etiam ex profelfo-i Vt Syriciusfic ;

unocentius,maledixcrint. Ita co tandem res deucnit,vt nulii minus ad lâcras fan-c t^ncs iJonci babiti bnr, quam qui etiam-ante Baptilmum mortua prima vxorc a-.

diixilfent. Illis autem lûcccdentcs Scbolaftici (genus bominum acutum quidem# scholaftki; in fpeciem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fed fumme curiolùm , contenciofum # Sc parrim linguarum

^on.iriim litcrarum cognitione delliturum, partim ambitionc,ac.quouispoc!usàf-cd:u,qujni fÿ'ncero cognolcendæ ac tuendæ veritaris fludio omnia perlcrutans) co-nati funt veritatem cum mcndacio,lumen cum renebris, in hoc etiam argumentb# ^t in plcrifquc, conciliate. Itaque quum bunenodum explicate non polfent, cur ante haptilma digamus, irregularis cuadat poil Baptibna, de bomicida verb aliud ftatuatucj

J, ij.

confugiunt ad iàcram fuâm anchoram, vt decet pontificum mancipia, nempe ad Ecclc-Refutatio i. fiæ bencplacitum.Egregia iànè Ecclefia:quafi fit caftæ ipóamp; aliquid veile præter id quod vultiponfus. O«w wf4;,inquitiponfiis,vocemmeamaudiunt. EtPaulusdehisrcbusdifle-rens-.Non (jubd,mcYsizdaqueum vobis inticiam.

Obieóiio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cauiàntut tarnen iàcri Ordinis defc6tum:quia icilicet fcortationi,adulterio,liomici-

Refponfior.: dio, cuivis denique fceleri potins cum iàcro ipforum ordine quàm matrimonio, nedum digamiæ,conuenit. Et quid eft,vtquàm modeftiflîmè loquar, culicem quidemcolarcjca-mclum autem deglutire,fi hoc non eft?

Decimater- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spirituales,incpiiunt alij, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;decet fiiritualitas, cui quum maxime repu^aeteenc»-

DurSdus in f ^ß^^tia.,vtijua totus homo caro efpciatur,eius permanentesfignum non debet in erdinanJiup 4.Sent. dift. parere-.quodin digamès apparet qui vna contenti vxore efifienoluerint.

R^e^uuti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;In his vero quàm multaperperàmdicunrur? Primùm cnim aliud eft naturaIito''T

e utatioi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm vri.necillud (excepta aTa^ilt;x_,quæ in coniugio ignolcitur)rcpugnar ipinrna

• 1 litati,qualis quidem àièruis Dei in hac vita pofitis requiritur.Deinde G iceundamin mino ducere fignu efteius permanentis incontinentiæ quæ totum hominem efficient

• 3 ‘ vfque adeo pertinacicer repudianc,vt de fui etiam Pontificis poteftate fupcr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

pen^tionCjVt loquuntur,adliuc inter fc deccrtent.Quid quod adultérés etiam in fterium fuis legibus detrudunt? nempe ad fui fimilium cœtus.

Dccima- - Poftremo duos etiaex ipfis Scholafticis corvphæis teftesabipfoEfpenfæoprod*''-lt; audiamus, vt quam inanes fint rationes pro digamiæ intcrdióto allatx, vel ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Tho. quod mis eins defenforibus cognofcamus.Sie igitur Thomas,alƒ4»/ƒ ß'um

lib.4.art.i3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nature legem, nee adfidei arttculoit nee ad facramenti neceßitatefn^eftgt;’'^ ’

• Durandus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiordineîuv,Ordinùfacramentum recipit. Sic autem Durandus, Digamum ,

vbi lupra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g^ ■^^^yg ffief^poßtiuo, nec efi contra vel natura diüamen, velfidei arttculum, vel

cramentiefientialta. Cedo igiturobiccro,quónamiftud interdi£tumrcfcremus?^»“j cultus determinationem-, inquit Thomas, cuiufinodipermulta Chrifius Ecclefiapralstisßi^^^^

Refiitati«, puU Chnßianiprincipibus determinat^da Itberepermifit. Neque vero negamus, mo Domini omnia rite amp;nbsp;ordine Geri oporteat,amp; ordo ifte neceflario pro circuniw” rum ordine varietur,quin leges de quibuidamferri in Ecclefia necefie fit. Verùmhocf' * nbsp;nbsp;nbsp;,

tt^tu leges confeientiis ferre, amp;nbsp;nouurn Dei cultum inftituere, id vero ciiiquamvcl^

a gelo vnquam licuiiTc autlicere nunquam ifti probabunt.Quinetiam hoeaeldo,quaqn millies iam inculcatum,omnes iftas cœlibatus amp;nbsp;digamiæ leges, non modo totidem ad verbum Dei additamenta, fèd etiam verbo Dei, amp;nbsp;puræ veteris Ecclcfiæ monV diametro repugnare : ac proinde non aliunde initio profeâa quàm à Satanæ aftu, ic*’ Angelum lucis transformantismec ab alio nunc Spiritu quàm ab illo verè impumd^ di:quun^æc lànè fit eins horrendæ.foeditatis origo, quæ ab apoftaticæ illius lêdis cio in vniuerfiim orbem terrarum fie exurtdauit, vt vnius iam diuini extremi iudicij purgari ^ofie videatur. Et de polygamiæ quidem vtraque ipecie hadenus didum

■ V O iam olim gradus in matrimonio fuerunt conftituti, non tantum clefia,ficut exMofe amp;: Matthæo colligi facile poteft.-verùm etiaminter C0s,apud quos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yet/udlv diflcrût:amp; iure Romanorum ciui

de SponiàlibuscopioiêcauetLir.Videntur autem eius morisduæpon . cauiægenerales fuilTe : vna,vt tanti momenti obligatio non protinus.fed duobus ƒ diftinôtis gradibus perficcretur:alccra,vtmedio temporis intcmalio,numaliquicim ,

ellèt quodmatrimonij confummationem impediret, tempeftiuè diipiceretur,qno videlicet confiimmato matrimonio res in integrum poftea reftitui invir^ncnuJ^^^.^,5 do potefi.-in vidua,fine infamia turpique macula non poteft.Addo quoque tertian^ vel maxima habita fuit ratio in Chfiftiana Ecclefia,ncmpe vt honeftas in hac fancta^^^j, porum coniundioneferuetur,quod non fieret fi ftatim vt fadta eft ftipulatio, ad turn effrenilibidinisimpetu coniuges prorucrent. Certunj autem illius inter /po^ j.

nuptias intefeedentis temporis fpatium fub Lege vel in prima Eccicfia fuilTe non lego: fed reefe vijdetur poftea illud definiilfe Eccicfia veluti trinundina promulgationc, in fo-Icmni videlicet cœtufacienda,vt rite ordine omnia in Domo Dei, ex Apoftoli declrP na peragantur. Itaquequi hunc morem afpernantur,fciant fe ludibrio habere Ecclefiam Dei, quum plane ridiculum fit denuntiare futuram matrimonij benedictionem quod tlamlitconfiunmatum : ôônumaliquod ficimpedimentum rebus non amplius integris. qnærcrc. Qua igitur fronte poftea pro virgine prodibit quæ iam cum marito concubuit? amp;nbsp;benediftio quo pudore ab Ecclefia, quæludibrio habita fuerit, flagirabitur? Itaque in bac GcneucnfiEcclefia rede illud obferuatur,vtqui tale quippiamadmifcrint,antequam illis bcncdicatur,culpam coram Ecclefia,præfante Miniftro,2gnofcant: nec virginali ha-bitu prodcat quæ virginitatem ante tempus pafto etiam marito prodidit.Quibus verö,vt vulgo in Papatu fieri iólct, prccio accepto huiuünodi promulgaticnes omittere nulla eft* religio, quod potius quam lacrilegorum nomen tribuasî Sed amp;: ilia fôlemnis nuptiarum in Ecclefia benediftio vctuftillima eft,amp;: iu ft is de caufis fâncitænon modo vt Deo, ficuti Tm.iibnï. parcll;,confccrctur indiuiduæ confuetudinis vitæ initium: verum etiamvtinfinitisalio- »d vxores. qui fraudibus occurratur. Chriftianis certe admodum turpe fuerit, non confeia Ecclefia yô'îb matriinonium inire vnde nafcatur futuræ Ecclefiæ membra, quum ipfàs prophanas genres confier ritibus peiiè infinitis fùaconiugia iis ques falfb deos arbitrabantur,côfecrane.

Sed prima ilia coniugij Adami à Dco ipfo Euam Adamo tradentis, profedla benedi- Gefief.x.ït. dio,hanc futuris omnibus verè fanftis coniugibus regulam omnino videtur præfcripfilîe, vt qui coniugium initurus eft, teftibus cum Eccléfiâ Angelis, vxorcm non tam ex paren-tum quam ex Dei ipfius, per os miniftri fui loquentis, manu traditam accipiar. Duobus igitur gradibus verc folemne legitimum matrimonium inter prophanas ctiam genres

PlAcuit,dejpondi,}jupt'tü diUft« tfl dies. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Inde ôiilludconfeqiiitur,totidcni cflccius dirimedi vincuh’gradus, nerftpe RE pv- RcpuJiu sè DIV M,quo fponfalia,amp;d i v o R T i v M,anguftiore ïïgniHcatione appellatum, quo ma-crinionium,iam iplà intcruenicnte coiporum copula confummacum,dirimttur,vt difcrtè r-nt. declarat Modcftinus. De vtroque igitur figiUaum agemus, ac primtim quidcm de repu- Änter fiu-r I r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prum.D.dc

Sponlaliaproprièdicuniur dirimiquæ rata prias fuert-ntac proinde legitimccon- De fpófji.' trafta: nee enim vbi nullum eft vinculum, diremptioni locus eft. Nihil tanren prohilfct quominus de iis quoque fpon{alibus,amp;: quidem priore loco,diiceptemus, quæ quum ipfo uc jaujiü; iure nulla ac plane inutilia fint, impropriè dirimi dicuntur, quum potius vana ab ipfo fta-timinitio,quod ad obligationern attinctjfuiffe declarentur.

Eiufmodi fiint autem in primis fporlialia quæ folis verbis de futuro,vt loquuntur, SponfaEa fiucpure,fineaddicaconditione concipiuntur,vtfiquisdicat acc i p i am,non au-tcniACCi p 10. Nam,vtrctledccl3rat Lombardus, aliud eft promittere quflba facerc. ceptis noa Aliqua tarnen in eo fubeft difficultas, quod Sponfalia fui natura in futurum relpiciant, obhgâtpLaî quum inipfis demum nuptiis vxorducatur. Imo etiam verbo ©^Af^Actó/wjjtur An- quot;nbsp;gelus apud Matthæum, de lofepho iam defponfo loquens jVIdespondeke nihil a-liud fit quam SE accept vrvm sponderE. Neque vero dubium eft quin Sponfalia veteribus nihil aliud fuerint quam i dcaccipicnda vxore promifliones, ita vt non tunc plena ôdablquc omni exceptione fieret futuri matrimonij obligatio, led libertas quædam relinqucretur recedendi à contra-ftu amp;nbsp;Sponfo amp;nbsp;Sponfic, fi ita placuiffet : quanuis ex Iponfo ageretur, Sd qui in culpa erat Qy,ANTi iNTERERAT damnatctur.Chriftianivert),quibusmerito fumma fem- GcIIJibr, per religio fuit de ifto contradfu cuius fe audtoremDcus iple profitetur,quicquarn réméré lfatucrc,vt obuiam iront ifti fponialium difiblutioni, v ulgatas ill as de pacifeendo fine fe-riu promittendomatrimonio fponfioncs non pro veris fponlàlibus, quæ ex fólo partium conienfumutarinon pofilint, fed pro fimplicibus promiffis habucrunt. Inde diicrimen illud verborum in præfcnsvel in futurum tempus conceptorum, quod ego quidcm minime mane elTcputo. Quemadmodum enim,exempli gratia,quificloquutus fuerit, Vendam tibi hocfunduni', nondum vendidit, fed tantum venditurum promifit,ae proinde nulla inde aftio neque ex vedico,neque ex cm pro nafcitur,fedex promifto duntaxat: qui verodixit,rf»ö^(? tibi huncfundum,c.ti2.m. fi addiderit non nifi à certo die ab emptore poft fidçdunijco tarnen ipfb momento vedidit: ita etiam diftinguedum eft inter De/^oadee^

66 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E K t P V JJ 11 à,

Igt;eJ^ondebo^lt;^ccipio amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniam iftis verbis non fit coniugium, fed promit^

tur : illis verb contrahuntur iponfalia, atque adeo matrimonium ipfum quaniiis non de fado, vt vuJgo loquuntur, de iure tarnen eo ipib momento initur. Itaque poft ciuiniot । Lateran, nbsp;nbsp;fponiâlia dcfutiiro duntaxat, fi quis aliam fibi vercdeipondit, rata erit poftcrioipioæil-

arte ‘ P^oinde prior,quod ad Obligationen! atti net,vana fiiifie declarabitur,quoniam a-£. cap'wn- liud eft reipia feié obligare,quam feciendamobiigationem promictere. At enim,inqmft cut^D^e f ' quantunuis fimplex promÜTio cöfcientiam ligat.Neque verb inficior longe rcéfiuslatere cut, e po- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoquo modo datam præftetquatum in lè eft, prxfertim fi iufiurandum inr^*'

Fiiimaï. nbsp;pofitum fit : ac grauem etiam reprehenfionem in Ecclefia mereri, qui mutatæ voluntati^

ficut^'5’De eaufam idoncam no alFeretdmb etiam in foro iuftb damnari, quanti intererat promd æ fponli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem illam impleri, fi in culpa fuifle deprehendatur. Sed tarnen eum qui tantum Intn

GeiUib. 4. ^bjigationem promittat, exiftimo videri pofle omninb, quum tacite lâltem lîbi c.requifiuit, ad ampliorem deliberationcm petat,liberam fibi facere mutandi cbfilij faculcatemd De fponfai. prælèrtim tanti momenti contradu meritb obleruatur,vt ex ciufinodi pollicita ne prmcilc obligatus videri non poflit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

De fponfa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jn Iponlàlibus verb per verba(vt aiunt)de præfenti,{êd adieda conditionecocep »

rè tóiris,^^' -has diftindiones obferuari volunt Scholaftici.Pnmùm,vtfi ponarurres præteritave Libr.Sent.4. {ens:veluti,fi quis dicat,.z/c«^/0 te vxorem,fihoc vel illudpoßid€s,\c[-,Sipaurco^fi^ß’’ qiixft'x' conditioiam extet rata fint Iponfalia : fin verb non extet, nihil promiftum inch's

Deinde vt fi conditio futurumrelpiciat,ea mrfus diftindio adhibeatur, vt neceflarWS

dem habeatur quafi compléta,ac proinde fit ex fpófalibus ratumconiugium, vr-^r I nes^e cöT ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oriatur : fiimpolsibilis,habeatur pro non adieda,ac proinde rata qu 4,^^

appoE ' fint lponfaha:fîcontingens,vt ^ccipio te 'üxorem mo6b cros hoc -vélilludßat-, idem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

dicetur atque de fimplici promilTione per verba de futuro, vt paulb ante diximus. que vt fl condi®o vel contra matrimonij naturam fuerit,vcluti,z/e«/»w »/«z»,vel etiam turpis,vt Accipio te yxerem wo (To cfUitfium ex corporeßdas, eiulmoni J c. fuper eo, falia vana cenfeantur.Et hæc quidem fateor probabilitet dici, led lepofitis iftis difbn fententiæ per omnia accedo, qui nQn nifi pure fadis Ipblalibus, amp;nbsp;* verba de præfenti,coniugiû prorfus ratum efle volunt,quo iure vtimur in hac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

Ecclefia : quoniam videlicet qui conditioncm adiicit,quæcûque tandem ilia lit,m' turn loqui necelfarib præfumitur,ctiam fi res iam certb elle poftea coperiatur: ac pro Concil. L?- piftus ac prorfus liber ipfius cblênlùs elfe non videtur, qualem tarnen in huiulmodi 1 fortim cotradu requiri extra cbtrouerfiam eft.Itaque appofita rei præfcntis vel ^.cap. con! conditionequæ pofteaextet,concedo quidemadioncm exIponlbnalci,deqiiamP^j.^]5 foiuiq, amp;c. ftiximusxertam verb Siinuiolabilem rati matrimonij obiigationem,non item.Ecrt •juicuquc. ^ppQß^.æ conditionis quam omnibus fatis conftec prorfus necelTariam elfe, no viuco^ vlus elTe poffit,quoniam nemoillamfanæmentisnificumludibrioadhibeat. Quo .j tern imp^ibilis pro non adieda cenletur, vt valeattanquampure fada obligatio, quidem facile probarim, fimodbfuerit ex earum genere quasprorliis impouibn^^jj^^ palam c(||aftiterir,vt fi dicatur, Accipio te vxoremß digito caelum tetigeris, vel(cïcam quedo)/? we w'dew.Nam qui fie loquitur fefe non modb in id coniugium non conic fed etiam cum ludibrio id reiicerc,palam,mco quidem iudicio,tcftatur,nedunivtpu^.^^ deri poflit confenlifl'e. Sed quid fi Iponlàlibus appofita conditione fadis, copula!ƒ u c. de illis. c. quuta? rede lane refponlum eft ab Innocentio tertio,eiulniodi hominem videri a co Sïppof. tionereceffilTc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Defponfali- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipfo quoquc iure inualida funt Iponlalia contra Dei volucatem nobis in ipnus

patefadâcontrada,cuiufmodi funt inceftuola : itemque clandcftina,id cft,inQUi doritas corum noninteruenic in quorum poteftate vel alter contrahentium nt con tus. Inceftuola funt,quæ cum cognatis vel affinibus intra gradus prohibitos cótr^m Nicicur autem ifta prohibitio iiye turn diuino turn humano.Etli cnim videri poflentq^^ Dominus hac de re per Mofen fcripfit ad Iblos Ifraelitas pertinuilfe, tarnen ita le res habet. Eftenim vniucrlàlis amp;nbsp;perpétua iftarumlegum ratio, amp;nbsp;legis ipfius naturxlV^^ quanuis ipfomundi initio neceflitas coegerit quædam non ad vngucmobferuarci / qui ex latere coniunguntur,ôr poftea quoquc non fine arcano myfterio, ante Lege tarn nonnulli ex landa progenie intra gradus pofteaexprefte prohibitos coniugia,cX^^.^^: pofteris minime imitado,contraxerinc. Nam alioqui Rubem filiu liium lacobus no , primogeniturægradu deieciflet : neque Dominus Ægiptios Cananæos vtince 1^,

ET JDIVOT^HS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

exprcAis verbis damnafTec: neque iure dixiflet Paulus ilium Corinthium coargucns,eiuf- i.Cor.j.K modi riagitiiim ne inter prophanasquidcm genres tolerari.

Illa porro graduinn delcriptio quum non vno modo à lurilconfultis amp;nbsp;à Romanis Pontificibus tradatur, (de quo difcrimine magna iampridem eft cotencio:) conftitui fum-mam tantum rerum ita explicarc vt de yeritate conftct. Primum autem quandam voca* bulorum iignificationem tradendam arbitrer.

Gradus vocant ipl'am generationum lcriem,quôd alij ab aliis quad gradibus quibuf- Grad’ quid» damoriantur.In iis Delcendiflc dicunturjqui ab iis orti Hint,ad quos lùrlùm iildem gradi- Dcfcendeo-biis rcgrcdiaris necefle eft, vt ôô eorum qui genuerunc, amp;nbsp;eorumqui geniti funt perpe-tuam Icriem habeas.Vtrorunquc direâ:a,amp;: perpendicularis eftlinea,quam vocant,in qua Icric Al’ccndentes iIlos,Defcendentes autem iftos vulgo appellant. Latini illos ad fcxtun^ vfquc gradum,id eft, ad Tritauum, Paren tes, deinceps verôMaiores generali nomine vo-cant : illos autem itidemad fextum gradum, id eft, ad Trinepotem, Liberos,ac deinceps tibcri, pa-' communi nomine Pofteros nominant,quorum liæc eft defcriptio:

NepoSrNtptis, ProaepoSi Proneptù.

baepos^ A bneptù, i^tnepos^^tneptis.

Pater^Mattr. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'TrinepoSyTfineptis.

lam vero quum plures filij ex vno coffimuni patre oriri poflint,amp;hi mrftis in fuas di- ^göaüö, Hindas familias propagari,conftitui oportet aliud confanguinitatis genus,quod mryyixitui vocant,idcft,cognationem,eorum videlicet qui interdum propius, interdum longius re-pctitogenere,ex communi quopiam parente ortum habuiftc depreheduntur, quiomnes communi nomine Cognati,magis proprio vero vel Agnati, ( puta ft ex communi pareÄc marc) vcl Cognati,anguftiore tarnen ftgnificatione, ft ex communi parente fœmina de- Cogna«, iccndcrint,appellantur:alias autem appellationes maxime proprias,prout propiùs vel lon-giùs diftant,{ôrtiuntur. Itaque quôd ad eos attinet quiparentibus coniunguntur ex latc-rc,dicitur

P A T R V V s, patris frater. Amita,patris forot.

Avvncvlv s,matris frater .Matertera,matris forot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Pa T R V V s magnus,auifrater.Amitamagna,aui foror.

Avvncvlvs magnus,auiæfrater.Materteramagna,auiæforot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Propatrvvs, fiuePatruusmaior,proaui frater. Proamita ftue Amita maior, ptoaui foror.

ProavvncviIv s,ftue Auunculus maior, proauiæ frater.Promatertera,ftuc Ma-tcrtcia maior ,proauiæ foror.

P A T R V V s maximus,abauifrater.Amitamäxima,abaui foror.

Avvncvlvs maxiraus,abauiæfrater.Materteramaxima,abauiæforor.

Prate R,eiufdem patris amp;nbsp;matris,vel alterius illorum filius,qui frater eft Vterinus.

S o R o R,eiuldcm patris amp;nbsp;matris,vcl alterius illorum ftlia,quæ dicitur foror Vterina» Patrvelis, patrui filius vel filia. Itaque Patrueles font minimum duo, nempe duorum fratrum filij vel filiæ,vt:

T H A R Ë.

NACHO R. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ABRAHAM.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

bethvel, — ISAAC, patrueles.

£ni/,

68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ‘K.E WD 11 S,

Amitinvs, amitæ filius,vt Amitinaamitæ filia. Itaquenunquani Anutini inter fe duo fùnt, quoniam qui eft alteri Àxnitinus j ab eo nominatur Confobrinus, vclud in hac Ipecie:

N A C H O R.

LABAN. nbsp;nbsp;nbsp;REBECCA.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

RACHEL. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t A C O B.

lacob eft Racheli aniitinus,Rebeccæ videlicet ipßus amitæ filius-Eadem auceniRa-chelem lacob vocabit Confobrinam,id eft,Auunculi filiam.

» nbsp;nbsp;nbsp;CoNsoBRiNVS enim propriè eft Auunculi filius,amp;: Confobrina Macertersfiliî-

Nam alioqui ftc quoque promifeuè vocantur quilibet ftacrum vel fororum liberi,quos naculo fermone Cognacos germanos vocamus.

S O B RIN O propiotjcft Parmi vel Auunculi magni,feu Amitæ, vel matertcrxiW gnæ filius,quod vicilTim de ea ftatuendum eft quæ vocatur Sobnna.

S O B R IN V s,eft patrui vel auunculi magni, amitæ vel materteræ magnæ,nepo.':;^^ proinde Sobrina,parmi vel auunculi magni,fiuc amitæ vel materteræ magnæ, neptis, ve-ïutiinliacipecie’.

T H A R E.

Bethuelem vocabit lacobus propiorem Sobrinum, vtpore magni cius patrui Nar 'æ ris filium.Iacobus amp;:Labàn fiint fobrini,quoniam ille quidem Abrahamijifte veroM^^ ris,magni vtriufque patrui,nepos cft.At Bethuel lacobum patruelis filium,acvicifl'unl‘ eus Labanem, dieet : quem vulgo, vt amp;nbsp;confobrinomm amp;nbsp;amitinorum fiüosgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Coußn remu é de germain. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. r

• Quôdautemfratrisvel iôroris filiis à nonnullis tribuitur Nepotum nointn, w præter I^tinæ linguæ morem.

Efto verô iftamm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bjcc deferiptio, inferta quoque illa refta parentum H

cui ad latus vtrinque turn Agnati turn Cognati adiunguntur:

Ec hæc qiiidcm eft Iiumanarum gënéutionumftîftributio , fuis Latinisnotninibus cxplicara. Qciod li quæraïur quoto quis gradu.ab alio diftet,vnoverbores tota cx iure Romanorum Ciuili perlpicuc cerni poteftjjiue dc parentum amp;nbsp;liberorumjfiue de agnato-nimvclcognacorum gradibus.^atur,Nurncragenerationes,amp;:gradusnumeraueris.

icaque in recht linea pater amp;nbsp;filius vno gradu:auus nbsp;nepos duobus : proauus amp;nbsp;pro-

nepos tribus gradibus diftabuntiqùæ propdfnödcinccps eft feruanda.

In cranfùerlà autem linea^nümerarieur generationes fcric nönihil diuerfaa fuperio-rejdque interdum breuiore, interdum Iqngiore circuitu. Quoniam enim à latere ad Ianis perueniri non poteft nid per eum trarifcas a quo veluti communi limite vtrunque latus delccndic:nece(rc eft primum vt ab co,de cuius cognatione quæritutjad communem cognationis iftiusduplicisaudorem ftirfum progrediaris, amp;nbsp;inde rurfus deorftim ad al-terum de quo amp;nbsp;ipfb quæritur,peruenias:vt inhac fpecie:

T H A R E.

ABRAHAM. quot;nbsp;N A C H O R.

I' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l

ISAAC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bethvex.

Si icire voles quoto gradu Ifaac à Bethuele diftet, ab Ifaaco ad Abrahamum patrem, inde ad ï'harc auum alcedcsitcrcio à Thare ad Nachorem alterum eius filium,ac demum à Nachore ad Bcchuelem defeendes, ac ita comperies Ilaacum à Bcthuele quatuor gradibus diftare.Sunt autem perfonæ de quorum inter fe cognatione quæritur, vel æquidiftan-tes a communi parente in quo latera vtrinque coeunt,cuiufmodi eft Thare in ifta fpccie: velinæqualiinterualodiftîtijVt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r .

T H:A R E.

ABRAHAM. nbsp;nbsp;NACHO R.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ISAAC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BETHVEL.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LABAN,

In hoc enim exemple» Nachor amp;nbsp;Abraham vna tantum gencrationc, Ilaacdua-bus -, Laban autem tribus à Thare communi ftipite diftant. lila igitur cognationis linea tranlûerlàæqualisdftaverô tranfuerfa inæqualisdicitur. Vtraque vero paucisiftisrcgulis planéintelh’gipoteft.

In linea tranfuerfa aqualifiue aquidifiante a commuw^arertte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Fratres amp;nbsp;forores duobus inter fe gradibus diftant,vt Abraham amp;:Nachor, '

THARE.

ABRAHAM. NACHOR.

Duplex enim eft generatio vnius perfonæ,nempe Thare. Patrueles quatuor inter fe gradibus diftant,vt Ifaac amp;nbsp;Bethuel:

thare?

(--'--)

A B R A H A M.——.———N A C H O R.

b^Confobrini inter fe,vtinhachypochcfi Caius amp;nbsp;Titius:

S E M P R o N, I V S,

J Sobtinifexinterfegradibusdiftant,vtIâcobamp;:Laban:

T H A R E.

lt;------i

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ABRAHAM.----NACHOR,

I S A A c.‘ ■ im—B B T H Y E L ; .

rA C O B . ....... ■■ nbsp;- LABAN.

Eadem deinceps ratio feruanda eft in iublèquentibus propagationibus.

In linea tranfuerfa iniqualitcrdißante a comntuni formte.

Patnius à fratris filio vclfilia tribus gradibus diftat,vt Abraham à Betliuele:

T H A R E .

A B R A » A M................. N A C H O R.

J., ■

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 E T H V B

Eadèmigittircftdiâantiaataitæàfratris'filio velfîlia: itémqueauunculivelnutcf' teras à fororis filio vcl filia.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pataïusriffagnusvelamita magna J à fratris nepote vclnepcinïidémqueauunculu^

jnagnus vel matercera magna, àfbroris nepote yel neptijquatuor gradibus diftant, vtÀ* brahamamp;: Laban:

S

A B R A H A M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;NACfïOR.

• V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B E T H V £ L.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• I V ■ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I* A B A N.

‘ • Eadem próportió, m patruis, amitis, auunculis, matcrteris, maioribus amp;c maximis ferüandaeft.

Pro^or Sobrino quinque gradibus diftât-,linea videlicet tîaiilùerfa inæquali, vt à 1^: cobo Bethuehà Labane Kaacus:

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^H A R

ABRAHAM? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N A C H O R.

ISAAC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BETHVEL,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ß lAC O 3.

T H A R Ei

Ä B K A H A M. K A CH O R.

ISAAC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RE TH VEI.

■ ) LABAN-

îccmquc patruelium,vel conibbririofumsvelamitini filÿ àpropioribusfobrino,vi:ii' fijperiori fpeciejabobus à Betliuele, 5c ab Ifaaco'Labancs. Eft: enim Bcthuel lacobo pr^ pior IbbrinojS^ Labani Ilâacus : viciflim autem lacobus à Eethuele dicitur patruclis vt Laban ab Ilâaco,quæ proportie fimihcer in reftquis dclccudentibus feruanda cft. .

Nihil autcm prohibet quominus vnus amp;nbsp;idcni quifpiam diuerfo refpeftu, accedête videlicet ad cognationem affinitate, autrepetita cognationcjmodó propior,modo remo-tior diuerfis nominibus cenfeatur ,atquc’adeó exagnato vel cognato fiat affinitate pares, velutilacobus fit ob matrem Rcbeccam Labani filius forotis,tr^s ab eo gradibus diftas:

B t, T H V E 1.

,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I A Ç o B.

qui fecundum paternum genus quinque ab eo gradibus diftabat, vt paulo ante oftendi-

nrus.Sic Abraham patruus magnusRebeccæ, matrimonio interIfaacum 24 ipfam inito,

fit ipfius foccr,cuiüfinodi exempla plutimapaffim occurfunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Hxc eft. igitur germana, perlpicua, ipfique naturæ prorfus confentanea graduum

numcratiOjVtelkalapientiffimislurifconfultistradita ; quamtamenRomamncicroqui

ponüficcs,fiuequódearnnonintclligerent, fiuequodnatifintdiuinishumamcpiere-

bus omnibus peruertendis,vfqueadeóimprobarunt,vtnouarnetïam,eamquepera

dam,aufifuetintbcclefixobttuderè,regulisiftiscomprebenlam. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j ' .r „r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lnlineateaa,aVcendentiumvidelicetSódefcendentium,tötfuMgradus,quot lU

pcitonx,vnadempta, itaquefiliusapattevno gradu,abauonepos uo S ’

fic dcinceps diftabit. Hxc v eró régula etfinibiliVatuita veritate a lenu ’ nerforia ex

Clèconccptaeffi Relinquitcnimlufpenfumanimum^, cut e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?urouiee-

hoe numero,84 quxnam fit dcmenda. Itaque multopamus

ncïationes,nonperfonascnumerandasdicunt,quumgeneratioe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• coe- x

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarntet re alter a arten lungiem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fovoTedifiabit. Sic quoqWe PatruelesSc

ÂÂÏÏSÏ»“quot;“quot;

»HMituctWinel i^uÄamp;aat Si fetet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^aes’quum ak. vmX* *

lt;imttnœteicÀuifantj.eneiMïoncs,i i

ncœfcooçoncalkaofie'u.cK^uetaiet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„tfeaiei iuotus. Sic’jumtWs,

ù^amfiViocitaeamp;tîCoufeçmetetutiuYnatntnonromeunào dpo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ntconiungeudieoderuiutetfeg,taduacommuurîuV'’^ed\îcateu.v.^o tameu

. Yùttfi. ucc debet. Couqueiuutut aïq dupfican ^tadus abinic^fidtrs, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Vad\ïacommuuiîdvfi-'=' diSrtos,dicuutduobusm’^^’^^^%^^^'^^'^^

ae fie deinceos adios ^antetde£ceudeutes,ab abisfiquot;'^^^ ie dilate.SedVroc cette apu twnesmiuitnè contcunotos ne tetçonfione o^ùdetn indi^et. blatn. duo iem^et duo un nuxwiïo •• 24.o^iaditetietembabetecontendit.,nenumetateQ^idetnnouit,acptotn e botao çfie deïqt,etran\ fiY apa,id elk.,otnninn\be'd.iatum Xdeus tuetit.

Xn.b.neattanluettainxquab'^inxqnabtas autetn o^V'^nitut afcentui bcdeiceniur, n^titioneadunt in\inean\Tntç^yXv\Xo^'^qa.b ^tadu diîtat tenxottiot aîù'çite ,eo intet ie artet ^îîk^cxo difiat.

IdxQMetb te^Xatatn ctafinnt acYndendumettotetn Ytodit,NtNe\to\avnan.ficfi.e o-fiendatifios Anticbtifiosvetefirifievettiginisipuitnitnancipatos , vtddotninnspet eos, vleilcctetutinNtriuetfo nrundo iuxvetitatis contetnptutn. Crû enitn,obtecto,niir ptot-fi\s mente ca^to?.’ enitein menteur potnit^v t exifiimatetdata dupfici fetie cognatotnm, Nnaaddexttam,a\tetaadfinifitam ,conÇçiciqnidemexNnapatte difctiuren ^enetatio-

WrdnadtetanonitemiqaodvtN eXipfis cxcispateat, eonfideteurnsbac defctipùoneuri

T H A R B .

(

A B R A M A M.—N A C H O R.

I

ISAAC. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B E T H V E L.

1

I A C O B. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LABAN.

I

'I O S E P H.

l

MANAS S E.

Ecce inifta fericjfî quæratur quoto gradii Laban à ManaHe diftet, refpondebiw^. d^iricH PapiAicojquinto gradu diftare.Quid Bechueldtidem quinto.quid Nachor ’ quinto. Atqui res ipiàclamitacetiam (ùrdis,quum Nachor,BechucljLaban aliquointcf gradibusdiftent, non pofleipfos parigraduà Manafle diftare ,nifi naturxipiius ordgt; conuullbj pacrem Nachoretti,filium Bechuelcm,nepotem Labanum,traniiierb neacolloees, vc Naclior patruus maximus à Manallc fracris foi Abrahami abncpote, thuel patruus maior ab eodem Manalfc patruelis lui pronepote, Laban dcniquc magnus ab eodem lacobiSobrini lui ncpote,vno eodémque gradu diftent. Hxc lUit amp;nbsp;» tur bac in re,vt in plurimis aliis,bonorum Pontilîcum Romanorum lâpicntia : quaæ pudendum effet homines quoldam,alioqui lurifconfukos pereruditos, noftraen^ ætate,tueri edftatos fuiffe,nifi plus fiitis conftaret eô iam res cuafiffe vt veritatis quai» nima ratio à multis habeatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Et de graduum quidem numeratione haclenus. Nunc fupereft vtde co iplô • cuius vnius cauÊi in hoc argumentum ingreffi fumus, intra quos videlicet gradus prohibeantur : qua in re non dubium eft quin tutiffimum iter ij demum ingredianturq

• icjiptarum ratio,vt paulô ante diximus. Eclî verô certis regulis ifta inverboDomin funt comprehenlà, tarnen ex iis quæ ibi vetantur,difficile non eft cercam quandani n mam turn in reda turn in tranfucrlà linea conftituere,ad qium lîngulares illæ pronæ’ îles reuocentur. Nequeverôdiffimulandum eft Ciüilcs Romanorum leges adeocni” uinis hac in re corifentire, vt hinc pcric ad verbum delùmptæ videri poffmc. Sic anK rcs habet.

Int^ parentes amp;nbsp;liberos,adcóque omnes redta linea alccndentes, amp;dcfcendcn perpétuaeftprohibitio,quôd ira iubeat naturæ honeftas tacito omnium gentiuin îenlffadeô quidèm vt, lîqui eiufmodi quîppiamvel pcrignorântiamcommifcrunt,c crabilc Amnibus fuérint. Hinc iftæ tragicæ Oedipodarum calamirates : bine Nero o ceftum non minus quàm ob reliqua omnia facinora déteftabilis. Afferuntur alix rationes minime alpernandæ:nempc vt neceffitudo ad plures cmanet,quod lien in non tantum Reipublicæ alicuiusjVerùm eciam totiüs humani genefis,al!Ôqni milere ' ïgt;andi,nilîfamiiiæ,quæ'quô latiùsàcommuni ftipite difiunduntur,cômagisabvnoi. dunt,inter le rurfus coalelcerent.Præterea amp;: illud oblcruarc iplâ natura docuic, non confundendam,quoad eius fieri poteft,communem cognationum normam,id quod ncceffariô conlequeretur iftam lânguinis inter parentes ôc'liberos commixtionem.uf^^ que aftertur Sc alia ratio quanuis àmagno Philofopho,tamen non itamagnimornentii videlicet propter ætatis inlîgne diferimen,imbeciles fœtusnalcantur.Sed ilia ab hone te naturæ lùmpta ratio quum præcipualît,ideôqueàDominoapudMofenfingulis de relatis legibusinculcata,digna videturquæ in primis expendatur. Quuumcnim noratas effe nuptias teftetur Apoftolus,vnde ifta violàndæ per nuptias honeft.'itis amp;nbsp;li quid in eare vfquc adcô’turpeadmittitur, vt naturaiplà in co videatur ofendi,f non lùmmavxoris ratio habetur à marito, quum propinquior ctiam marirus vxoriq^ luæ ipfitis matri videatur’Rel'pondeo negari non poffe,inmutuo vlù quantumuis matrimonij ineffe cuius merito homines pudeat, quod cefi à Domino ignolcatur, nbsp;nbsp;,

adco vt nibilominus boheftum fit matrimonium, tarnen te vera turpem natufæ noftræ «TO^iow redarguir Jtaque taie quiequam in cosadmittere quos fecundum Deuin colimns vtnodn gcncïis authorcs,honeftus quidam pudor prohiber, filio deinecps non reucritu-ïo vtmatrem qualn fibi vxorem fubiecerit ; nec pâtre ius illnd iuum patcrnum, augudæ cuiuldam maieftatis plenum, in filiam retenturo, quam vitæ fociam öó eomitcm aèccpe-ïit.Hæc igitur naturæ iuta qui violant,fua ipforum confcicntia rcdarguantur necelVe elb

Inlincatranfuerlàinæqualincc per omnia fimilem nec protbis tarnen dilhmilem i cffc rationem facile dcmonftrari poteft. Nam vt partis ôc matris,ita ctiam amitæ ôc ma-rcrtcræ nuptiæ à Domino dilcrtc prohibentur.Dictât autem ipla ratio, ficut patris amp;c ipa-rtis nupriis interdittis, intelligitur aui quoquç amp;c auiæ, ac cærcrorum.dcinccps alcenoen-rium matrimonium prohibitum, qucmadmodum etiam quod de filio ôt fihadiâum eft, adncporcmamp;c neptim, cætetôlque dcfcendentes porrigituf. icahic quoqueamiram^^ marcrrcram turn maiores tum maximas,luperioréfque omnes, Sc viciftimoinnes infra fi' lium fratris ac l'ororis comprehcndi. Ex quo efficitur aliud quippiam hic Ipeftari quam ip-fum graduum numefum, quum fratris nepos ab amira magïia non pluribus giadibus quama patrucle,vclamita,velconlobrinadifter;amp;c tarnen conceflæ hnt,vtmoxdicemusj inter has pcrfonas nuptiædmô etiam amitina maior Ion gins v no gradu abeft à fratris pro-ncpote,qrùm ipfe pronepos à fuapatrueli,amitina,v el confobrina, Ôc ramen illæ demum nupüæ prohibits funt.Kcdifhmè igitur lurifconfultialiamihius inrerdiéti ration em attu-Icnmt,quoniamvidelicet amita ,matertera,cxterxcpie deinecpsperlonsalcendentes, t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum fiatrum vell'ororum filiis aliilque defcendentibùs cemparats, eorutn parentum vi-

l cem obtineant quibus æquali linea tranfuerla adiungunrur, amita v idelicet partis, ma« \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terieramatris-.amitamagna,aui,materteramagna,auis-.amp;citadeincepst quodinamitims,

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;patruelibus,confobrinis locum nulllum habet.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem autem ptorlbs ftaruendum effe in patruo,Sc fratris Vel fororis filia,tes ipla coar- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guit,quanuisludæi Iperditum hominum genus, in explicatione diuinié/erbi penitus

\ cxcumUbær fcntirefcribantur.Nam l^vtillam rationemtaceamvtrobiquecandem ,de , \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qua modo dixi) quum difertè Dominus fratris filio inbibeat vxoris parmi nuptias,qu'x ta-

l men dunraxat ipfi afhnis eft,quis non animaduertit multo magis verati nuptias inter pa-I truum Si. fratris filiam,perlbnas çonlanguinirate côiunamp;asdraque ne tum quidem quum \ fmpet arctes Romani quiduis fibi licere volebant lu ciuiràtc libidinofiffima aulus cft \ Claudiu«; patruus Àgrippinamfràrris filiam ducete ,nifiextorto prius ea de reSenàrum. m \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniam etiam fi nulla lcripra lege inbibira effet iftruftnodi coniuhaio, ramen ipcrpeÆo cW

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium maiotum confettluincefiahabeteturiaded quidem vt,in tanta perditiffimorum

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adulatorum turba, vix tandem fit inuétus v nus St alter qui quod Sc Senatufcohfulrum St

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cxlaris exemplum concederet, fibi tarnenlicere exillimàtéf.adco funt aire ab ipfa natur-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta parente,vclabiplbDeopotiùs,leges illx cor dibusbumanlsinfculpræ bure igitur poireà

\ NcruaimpcratorClaudianumilluàS.C.abrogauit,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanis veto pontlficibus quis non mirerut boc accidiffe, vt vbi maxime religrofr

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videri V oluerunt,ibi maxime ofienderint fefe multo minus iis taper e quibus ipfos acquieC-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cere poriùs oporrueratiSic enimfcribit difertè Gregorius nonus-.Fir qui Àfiifite ^artc grA

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wndtetejMæexalio IaIévC dtjîat q«4rto,fƒecM»^^ttgt;»regHU^»lt;^p|!ro^4Uïw

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jradtt reiMOttor dJlat aflifite, ô* a quolÆet per tandem lineam defiendenùum ) licite

. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;watrimonio copttlArt.SpeciemautembanGitaibidc(GribitgloÖa,quamtecp.riturl.obannes

\ Kndreas-.

1 £ 1 Kÿ à.

ko quot;Bt Kl y s

MKKO\ S,

XA-KI Ä4

In hac ïpecie,inquit ibi gloflator, Maria diftac quinto gradu à Petro,crgo eodcnidi* ftac à Martino,Iolianne,Stephano:amp; quilibct eorum poteft cam accipcre. AtquiMartinus eft Mariæ auunculus maximus (cuius lororis ipià eft abneptis) ac proinde eft iplî parentis abaui loco.Ex quo confequitur licere ex Canonico iure, quod ncque diuino ncquc ciaili fas ciTe fuprà oftendimus,quoniam cum naturæ honeftarc pugnat, vt cuiusfiliam diiccrc non potes, neptcm poflis. Nequeignoro qua ratione luriiconfultus alioqui dodillinms, ièd non fàtis fortis intcrdum veritatis defeni'or, Franc. Duarenus,conatu$ iît hoc excula-ïc:fed malam cauiàm bene tucri iànè difficile eft;amp; à noftro Franc. Hocomano,cniditjfli-mo virojûc eft ei reiponftim vt hominibus non contentiofis abundè fit làtisfaâum.

Stet igitur bæc firma régula,In linea tranfuerfa inæquali nec duci pofle, ncc duccrc qui parentum loco habentur,id eft,qui ftipiti à quo diftundi incipit cognatio, vcl l.nemini. ribus,à laterc adiunguntur. Inter alios verô,veluti inter fobrino propiorcm,amp; conlôbriquot;* vei confobrinæ filiam,amp; ftc deinceps, nuptiæ ncquediuino neque ciuili iure interdi^^'quot;’ tur,quum inter ipfos fratrumvel fo.rorum filios:(vti mox diceinus ) concedantur. rurfum hoc in loco fe produnt Canonicorum ineptiæ,vt in hac fpccie:

lOHAN N A

Coucedunt Canonici Liam fratris abneptim ducerc Petro patruo maximo, qua; abe^’^ reôtam fùpputationcm ièquamur, fex gradibus diftat ; lacobo verô lohanuam non icO”’ • q#anuis totidem,id eft,fex gradibus diftent.Imô ne lohannam quidem Andreasaccip^ ex illorum canonibus poterit, à qua tarnen feptem diftat gradibus. Itaque intra Ic’ff' gradumconccdunt nuptias etiam cum eo qui parentis loco ht, vt modo diximusui cundem qui parentis loco non fit, non concedunt, nempe inter lacobum S^^ohani imo ne in feptimo quidem gradu, vt inter Andream amp;nbsp;lohannam. Vfqucâdco eos à redo cogit defleftere fecunda ilia régula commentitia de gradibus in craufucrla Lcuit.18.t7. nea intt^uali numerandis.Opponitur tarnen ex hiftoriis facris Amram,quiMofenamp;:

ronem ex locabed amita fua genuerit.Sed quicquid fàétum eft à Pattibus,fieri licuiflc n relt;ftè dici poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jj

Llicct. c. Je In linea tranfuerfa æquali, fblus fccundus gradus iure diuino amp;nbsp;ciuili prohibenquot;'’^^^ u^ptii nu- gß., fratrum ac fororum nuptiæ : à quo flagitio confiât quantopere abhorreat iph rUtôliÄfc quanuis id Ægyptij amp;: alij nonnulli populi licere volucrint, fuorumnirairumnummn .

emplo,quum Saturnus Opin,IuppiterIunoncm,Ofirislfin duxerit. Itaquequidniln’ cerent,apud quos Semiramis mater etiam Nino nupfit, nec tantum PhiladclphoS)''t^^^^ etiam Philometoras Icgimus ? Sedillud alicuius eftmomcnti quod ex hilloria facta ftat,oportuifre nimirum à primis illis hominibus fbrorcs duci quum aliæmulicrcs non Aguft.deCi- tarent.^^tdfaïium,yiz rede inquit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßantiquitHyComfellete tieceßitäfi:

Hit.li.i$.c.i^ pfißeaßicfum efldamnabilitts,reltgionefrohtbente. Sed eget quoque explicatione

guftini didum. An eft enim aliquod neceffitatis genus quo res per fè amp;nbsp;fimplicitctnc licere incipiantîminimè profedô.Itaque necefficatem intellige ex illius tempotb cm ftantia. C^ium cuim iuberet Domines propagari genus humanum, nec plûtes nnni minas condidifret,f'atis intelligitur hac fuiflè ipfius voluntatcm,vtfratn ex fbrore 100 glo.in c.q^Hû tollere fas efficqquod poftca,doeuit ipfâ natura non licere.Neque enim relig’onis no^^^i^ igitur,35.q.i legempoftea perferiptam intelligendam elle,(quod falfôalicubi à gloffitorcqnf^

traditur, quafi videlicet non cognatio ipfà, fèd Ecclefiæ conftitutio matrinionium 1 À; diat ) illud manifeftè probat quod Dominus apud Mofen ob iftiufmodi flagitia jciS

Cananxos liH dcccftabilcs fados teftatur, quibus tarnen ca de re non alia quàm naturæ ^honcdatis lex fuerac data.

Aficrtur aliud,ncmpequôd Abraham duxcrit Saram fororem oytfPTrap/ov,quod fa- Gene.io.nJ ftum üccxculantludæi vt velint finie Lothi {ôrorem,filiam videlicet Arani, quam Mo- amp;u.V’ tsalibi lilchamvocarit.Itaque non ibrorcm,fed fratris fiiiam duxerit Abrahami Sjquæ ta-men iôrorab co didaclhnomine videlicet apud Hebræos, quamuis cognatam declaran-tc.Scd iâne infirmiflîma cft hæc coniedura, quum potiùs videatur Moles Aranum iftum idtirco patrem Melchæ amp;; lilchæ vocare,vt eum ab altero, qui A.brahami frater erat, di-ftingucrct. Deinde quum, ( vt ante diximus, etiam li aliter arbitrentur excæcati ludæi) non minus inccltuoli lîntnuptiæ patrui'Cum fratris HIia,quÀm fratris fororis,nihil hoe cenc Abrahamum fubleuarit. Suntigitur quipriuignamTharefaillevelint, vtquædica-tiir iplins filia,quam tamen ex vxore no genuerinquod li verum clfaffinis duntaxat Abra-» liamo fu et ic Sara,amp; quafi conlôbrinæ locojcuiulmodi coniundionem liccre extra cÔtro-ncrliam cft.Sed li ira fuilTetjnon videturdidurus Abrahamus, Sara elfe partis quidem lui liliam,matris veto non itc:fcd potius matris elfe fi]iam,no patris.Vccuqs lit,in tauta popu-lorum illorû corruptione,apud quos turn verlàbatur Abraham nondüà Deo vocacus, non cil incredibile repertos etiam qui Ibrores commun! cxéplo ducerent: quod etli tolerauir, vt Se alia multa Dominus, quæ exprefle pollea inhibuit, nunquam tamen comprebauit.

Certenô nclciuilTe Abrahamû apud plerofq; populos infolita huiulmodi coniundionem' fuilTc,ex CO apparctquôd le crediderit nô habendûSaræ maritû,fi lororciplàm appellater. Gcn.n.ii»

Sed amp;nbsp;illud alferri folet Thamaræ didum ad Amnonem fratrem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îlo-

(ltttrtregem\x\ç^\\z.,nonenim denegabitme^/^/.Relpondentautem ludæinon Ime Dauidis contiimelia,Thamaram fuiife ex iplius marre Maacha adhuc prophana, id eft, antequàm liidæa lîcrct,tùlccptam,quæ proinde ipli Amnoni habita fuerit veluti extranea, vtpotc ex illegicimo coicu nata.Sed vndc hoc didicerunt? quod etiam li concederctur, idem tamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

diet cognationis vinculum,quoniam quæ ex illcgitimo coitu lùfcipKur,fil^ tamen eft ex partis leminc conccpta.Sed liue Jioc Thamara leiens comenta eft, vt le prælénti periculo criperet, line reueracredidit hoc quoque patri régi licere, non eft quôd inde coiligamus Vf! hocfuilTcDauidcmconceirurum,vcirede fadurumfuifieli ccncciTiiret.EftIraq; Mar- • tini quinti Icelcratilfimum fadum, ouem non puduilTe Icribunt cuiuldam matrimonium cum lororc germana (precio videlicet religiofè accepto) relaxare,

Confübrinos autem liue patrueles inter le coniungi iurediuino non modônon p^-hihctur,letl ct!am,fi exempla ius faciunt,ex prelle coceditur. Apud Romanos autem non lêmpcr id licuifle innuit Vitcliius adulator apudTaciturn,quo loco Sobrinæ pro conlobri- Tacit.Iia*.' nis accipiendæ lùnt. Illud quidem conftat, àThcodofio fuifleiftiufmodi nuptias inhibi-tas,ex quo confequitur antea licuiflè. Neque firma fuit ifta conftitutio, mox nimiru m ab ipfius filiis,Honorio nimirum amp;; Arcadio,abrogata, Reuocata,^ inquiunt, prtfet iurù au^tori- i.cdebrâJiv Mo:quodIcquutusetiameft luftinianus. Iuretamendiuinoprohibitas fuillgparruc-liiim nuptias affirmauit quidem Ambrofius, led profedô, vt nbsp;nbsp;alibi nonnunquam me- je

Itioria laplilS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambr.lib.8.

At noftri Canonici,nimirum vt fele ipfo etiam Deo religiofiores probarent,Âon mo-«lô conlôbrinos,quos fecundo gradu,fcd etiam lobrinos quos tcrtio,amp;: lôbrinorum liberos lt;1 nos quarto numerant (quum tamen illî quarto,ifti fexto, hi verô edauo inter le diftent) X coniungivctucrunt.De iis loquor qui ab æquitate propiùs abfuerut.Nam alij ad feptimum vique lùutn gradum,ideft,dec!mumquartû nuptias femel inhibuerunr,,^4gt;»/4iç,inquiût, c.deaffinîu-ß^utjex £tdtibftifinititr mundigeneratio hominisfiattadtaproffinquitasgeneris totgradibta progeuîé’ ^^’'^'«'’^«ndigna certè ratio quæ àGratiano in decree! thelàurum refcrretur:vt amp;: ilia Grc- ûe confan’ gutij.cur conlübrinorum nuptiæ ^rolnbea.nzwz,^^^oniamjiri0^wï',experimenfo didiamM ex

‘Plt;gt;»iu«iofiboïe nonpolßeßiCcrejC^ Cur ante pollea boni vin prohibitiones iftas in quar- quæjam 3^ to kio gtadu,!deft,odauo incluliue(vc loquûtur) definere vo!uer!nt,operæpreîiu cft etiam ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vt de lumma iftiufinodi hominum amp;: picrate amp;; fapientia ommbus conftarc fé

polîa.uinoccntius igitur tertius,quem hiftorici nocentillimum vocant,!n iüo cgtegio La-terant nil Cenedio circiterannu Domini liij.ceiebrato, Hon debet-,\ne^\it-,riprehenßhile Cquot;gt;’on debet iudicarißfccundtim uarietatem temporiifiatiita quando^^ varientur hnmana-pr^fertim ojiium

•ur^ens neceß,tas vel euidens vtihtas id expoßti-, quoniam ip(e Dem exils qua in vtteri Tleßa~ tcun.c.50, ^''-etofhtueTat.^no»nulla mutauitin nouo. In bis verô paucis verbis infignis fele prodit veî in-Icùia velùnpudentia. Nam cercc vanacio in iis nulla eft quæ perpétuaimmotarationc

DE RE P V D 11 S.

nicuntur,cuiufraodi eße leges de inceftuofis coniundiombiis àDeo ipfo perlatas vcl ipU natura demôftrat.Deinde quod de veteris Teftaméti quibuidaabrogatisadiicirur,qi-'f‘ fûm tandem, oblècro, quum Icges de inceftis in veterc Tcftamento expreiùs neipiini^“^ quidem au fint inter eas quæ abolita; fint rccenièrc? Quqd fi tandem iplos needbus cof-git ilia fua vincula relaxarc,quod iftud feelus eft,lùo faélo prætcxerc Dei Opt.Max.cxcni’ plum.’Deinde hoc quoqueiùbiiciunt boni patres:

congYfiitprohibttioni coniugy corporalis-^ de quo dtcir^poßclus, (juod vir no»

fui corporis,ne que muUer habet poteftatemfui corp oris fed vir-.quta quatuorfunt humoitt tn ttt-pore,qui coffant ex quatuor element^.

En qua conlcientia iampridem làcra alla Apoftatica Si Cacolyca fedes verbo Dei 2 bufa eft,vtmilèras conlcientias lùarum traditionum laqueis ftrangularet,Si quonioJoo iCiffim illos vltus eft Dominus,quum perpetuum hcc fummæ ac penè iiicredibilis teftimonium voluit in celeberrimo iplbrum cœtu,cui nimirum Pra.’lati,quos vocaiVi’''^' autetiam plures,interfuerint perlcriptum extare. Iftam porrô vaniffimam gradmim''“ merandorum rationem, quam Alexander fecundus Ecclcfiafticum canonem vocarc an Ambrof.lib. lùs eft,melioribus feculis ignotam fuiire,vel ex vno Ambrofio liquere poteft,qui patmw quarto gradu intet fe diftare lcribit : neque ftatim in Ecclefiam irrcpfifi'e t\ lannieas ni leges ex vetuftis etiam quibuldam Synodis apparet. Nam in ea quæ Epaunenfis dicitub Tomo Côc. ad Gelafij pnmi tempora, circiter annum Domini497, refertur,vitra conlobrino^ non progreditur interdidum,Si ea quidem addita exceptione,vt antea contrada matrinioinr Eodem to- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibluantur. In Turonica verb fccunda fiib Pclagio primo circiter annum Domnn i,, ■

jnojTuron. idem ftatuitur,repetitis etiam Epaunenfis Synodi canonibus,lèd non bona fide,n!li nie” ^nc.i.can. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codex, adieftis ad conlôbrinas,lbbrinis. At in Synodo prima Parifienfi,

Eod. tomo, eodem pontificehabita,neconlbbrinarum quidem vllafitmentio,lèdfimpliciD£*' .

• • Panf. Conc. ftacur;quod vnum vtinam fequi nunc quoq; malint Chriftiani omnes MagifirattiSiip'-'’'' i.can.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peutnip^um Si veteres leges ciuües lapere videri, Sicubi tarnen cclbbiinæ

R.ojnJ4.ii. ofiendiculo non poffimt, reélè faccre exiftimo qui regulam Apoftoficam tantum eius quod licet,vcrùm etiam eins quod expedit rationem habent,amp; Ibæ

• • vfiim ex vfii proximi raetiuntur. Necefie eft tarnen teneri iftud diferimen inter leg« ‘ '' uinas Si humanas,fiquæ de his rebus extent,vt fponfalia contra illas inita, irrita imt' prorfiis exceptione habcantur,nedumvtmatrimonia tolerenrunfi quisverôcontia atu • tt^ aliquod liumanum fecerit,pœna quidem ciuili afficiatur,matrimonium tafflcn con

fummatum propterea minime loluatunqua de re plura alio loco diccmus.

De gradi- Confanguinitatis fimulachrum quoddam eft Affiniras, cuius ea ctiam vis clt,'_ busaffinita- quofuis affines quibufuis coniungi naturæ honeftas non patiatur. Affines aiitcmdi^ quôdeiuidem fint lànguinis,fed quoniam alter ad alteriuscognationis ne Affines quî. acccffit,inter ic fimt coniundi. Acceffio autem ifta vnius cognationis ad alteram, eo gt;nbsp;quôd qu^a duobus inter le matrimonio lundis, duo fiant vnum, ncceffie fit vineuK’ tiam ifto vtrinque cum iis connedi iplbrum conlànguineoszvt in hac Ipecic: Daiu« Ifai,ducit Michol Sauli filiam.Itaque quum Dauid Si Michol fadi fint vnum,confe(]i”enf conlàn^ineos Dauidis faôlos efle quodammodo conlanguineosMichohSi contra, nium igitur nonnulli quidem alios attrahunt, ij videlicet quorum matrimonio interne % niente coit affinitas,fiue qui caulâm affinitati præbennnonnulli veto attrahuntiir,ie iqr nimirum,qui cùm effient duntaxat vnius conlânguinci natura, poftea, propter nuptias in teruenientes,alteriquoque affinitate finit coniundi. Mirum autem hîc quiddam^een 'ƒ nempe vt per quos alij fiunt affines,ipfi inter le non affines,lèd vnum quiddam potins au quum ncque maritus vxori,nec vxor marito propriè affinis dicatur,amp; tarnen alterau a t ram fiios trahat. Non habent autem omnes affines peculiaria l'ua nomina,vt ne conlan guinei quidem,lèd Latine fie vocantur præcipui:

S O c £ R,mariti velvxoris pater.Socrus,mariti vel vxoris mater.

ViTRicvs, maritus matris ex alio viro natis. Nouerca, partis vxor ex alia ma

tre natis.

P R O s O c E R,foceri pater. Prolbcms,lbcrus mater.

Gene R,filiæmaritus.Nurus,filij vxor.

P R o.G E N E R,neptis maritus.Pronurus,nepotis vxor.

Privignv s,vxori.s ex alio viro,vel mariti ex alla vxore,filius. Priuigna, vxonsr'

alio viro,vel mariti ex alia vxore,filia.

ET D 1 V O RT 11 S.

Pr O P RI V IG N V Sjpriuigni fîlius.Propriuigna,priLiigni filia.

Levi R,marin frater.

Glos ,marici foror.

So R o R1V Sjfororis meæmaritus.

F R A T RIA jfrauis meæ vxor.

Conferunrur autem ifta inter fe hoc modo: Soccr Socrus, cum Genero amp;nbsp;Nuru.

Vitricus Se Nouerca,cum Priuigno amp;c Prinigna.Lcuir Glos cum Sororio Sc Fratria.

Hæc funt igitur affinium nomina àLatinispræfertimluriiconiùlcisédita, quibus Sc alios adiieere nihil vetac,nempe iûrium verfos, Abfocernm, Abfocrnm: Atfocerum,Atfo-crumTrilôcerumjTrifocrumzQuatrifocerumjQuatriiôcrnm.Itîdem deorfum dicere lice-bit, Abpriuignum, Abpriuignam: Atpriuignum, Atpriuignam: Tripriuignum , Tripriuf-gnam: Quatripriuignum, Quatripriuignam. Ad lacus verô circuniocutio adhibenda cft ncccilàriô,vt iocero vtrinque apponatur, iôceri iôror vel frater, focrus frater vcl Ibror : amp;nbsp;horum deinceps filij ÖC nepotes : quæ ratio in prolôcero, abfocero, amp;nbsp;cæteris quoque fer-uandaeft. Alias porrô affinitates neque diuinæ neque ciuiles leges conime notant. Soli Canonici, vt fuo more pergerent, alia duo affînirarum genera cxcogitarunt, quorum C.de^ropin tarnen quum ipfos authores tandem puduerit, non cft quod in cis delcribendis tempus confumathus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;c. porrô,

Etdautetn inter affines propriè nulli gradus funt, vt ait Modcftinus,quoniam videli- „on’ deber cet affines ab affinibus non generantur : tarnen nihil vecat quali quofdam affinium quo- Extra,de có quegradus numerate,quum licctiam Paulus lurifconliiltus loquatur. Itaque vt paucis o-mnia dicamus,duæ iftæ regulæ oblèruandæ funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1. 4. quot;de

Quograduquiipiamcftconlânguineusvxori,cogradu fit marito affinis,amp;quafî confanguincus:Sc contra. Ergo furlùm ver{ùs,quia vxor mea vno gradu ^atre lùo diftat, ijo.ff.eod.* abauojduobus : ego quoque,vtpotegener,à focero,gradu vno:à prolôcero : duobus difta- j bo.-quod de nuru quoque amp;c cæteris turn afccndencibus, turn dclcendentibus,conftituen-dumeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Eadem quoque ratione in linca tranlüerfa inæquali,quoniam vxor mea à fiio patruo* vcl auunculo tribus gVadibus diffidetjCgo quoque à foceri fratre vel lôrore totidem gradins diffidebo,amp; fie deinceps. Similiter in linea tranfuerlâ æquali, quum maritus àfratre no diftet duobus gradibus vxorà leuiro totidem gradibus diftabitrquodipfumqutÂjue diccndum eftde glore,fororio,amp; fratria,eorumqueliberis , non inter le ( obftat enim altera régula quam mox trademus,) lèd ad eos relatis per quorum nuptias cóiit affinitas. Ex nis autem efficitur mutuam elfe comparationem graduum cognationis amp;nbsp;affinitatis,quæ vt Icgentium oculis veluti fubiieiatur, libuit banc delcriptionem lùbiicere, in qua fiipe-riore loco Cognati,inferiore Affines illis, vt ita loquar, correfpondentes ponuntur, iiiitio tantum a prolocero duélo, quoniam fuperiores facile intelliguntur, vt ik qui jfcfra genc-rumfunt.

g-iy-

DE REEVDIIS,

I I

Nepos,dr NepaSiàquot; Nept is. N ept is.

frogener^ Pronurtss^ neptis nepotù mtiritus. vxor.

'Etßcdeinceps.

Alio autem rcfpeûu hi quoquc affines inter fe comparantur;

Patert nbsp;CM at er.

ritricusy Nouerca.

I I

Filius,Filtus^équot; Filia. Filia.

Priuignut, PriuignuSi amp;nbsp;Priuigna. amp;nbsp;Priuigna.

Nepos,^ Nepes,^ Neptis. Neptis. Propriuignusjdr Propriuigna.

Item amp;: ifto reipeéhi hi quoque affines inter fe comparantur:

Leuir, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n rPnttT'

G^oSi u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L GleSi J

Et ßc quoque:

Fratriafratrü ■■- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frater, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Soror, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— Sorofuss/otttif

vxor. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maritus.

Affinitas inter confânguincosièu coniànguineas earum perfonarumj^u^rumintcf vcntu coiit affinitas,nulla eft:idcóque multo anguftioribus finibus contineturquam co*’ fanguinitas.Ratio huius diicriminis hæc eft,quoniam inter rem ipiam amp;nbsp;rei fimulachn*^. multum intereft : eft autem affinitas quoddam duntaxat eius coniundionis,qux fànguinisderiuationc coiit,fimulachrum.Itaqueconiânguinitas non confié in con’*”. nibus parentibus,(ed etiam liberorum filij turn eos qui funt vice parentuni) in lincatt^” ucria inx^uali, turn etiam alios,ipfique adeo ièlè mutuo conianguineosin linea tranlof* fa æquali vocant. Affinitas veto intra cos manec qui affinitati caufamptæbuerunt,'’* iis quæ fubiiciemus apparebit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ,

Ex iftis perfpicue colligi poteft,quinam affinitatis gradus prohibiti fint, iidem viuo cet quiamp; cognationis,quôdattinet ad eas perfonas,quarum coniunftioaffinitatcmiU^ ^cffecit,quod rurfiis,perfpicuitatis caufa,in has régulas fie diftribuo: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inter afeendentes amp;nbsp;deicendentes,ideft,in linea reda perpendiculari,prohibino d

in affinitate,vt in cognatione. Itaque focer,nurum:lbcrum,gener: profocer, pronurum-progener,profocrum:vitricus,priuignam:priuignus,nouercam:vitrjcipater,propriuignuni 114 amp;40.fE pmpriuignamipropriuignus vel propriuigna,matrem nouercæ,amp; fie deincepsdiiccrc deritu nup. iiou Hiagis poceftquàm paterfiliam,filius matrem,auus neptim,neposauiani:idqucv(quf amp;^i4desri vctum eft, vt etiam earn quæ ex repudiata vxore amp;nbsp;alio viro nata eft, pto pfiuignî dib. priorisvirihabendamefTcrcfponderitScæuola.

X in linea tranfiieria inæquali neque patruus vxorem filiæ fratris, à qua vocatur ioccri Lvlt.c.de in- fraterraut auticulus vxorem filij fororis,a quavocatur focrus frater: neque maritus amicani vxoris ftiæ quam ipiè vocat foceri fororem, aut materteram vxoris,quani vocat foetus kgt; rorem,ducere potcft.Idem de proibceri amp;nbsp;proibcrus cum fratre,tum Ibrore, amp;nbsp;ncpotis v-Xore,ncptifq;marito,amp;: ficdeinceps,fbntiendum eft.Quoniamilliquideniparentiini,iui f.4.§.Hos I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberorum locum obtinent.Sed de alio tranfiierlæ affinitatis generc ambigitur, pun

nn poflitquifpiam gloris filiam duccre,cui nimirum fitauuculivel patruiinftar: quonuu'

ET DIVOT^ 11 S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fÿ

amita, fiue matertera,amp; eius maritus vna pcrfona ccnfentur,amp;: quum vxoris confangui-nci fint marico pro confanguineis, effici omnino videtur non magis pofle maritum'ma' tcrtcræducere fororis vxoris,id eft,gloris filiam,quam matertera poflct (ororis filio nubc-tc.Scd hocRomæ etiam non penicus inuHtatum fiiifle apparec ex eo quod Connanus vir dodiflimus ex Cicerone citât de CæciliaMetelli,qua defunóta ipfius maritus filiam fororis eius duxerit,quod ramen neque ipfe Cicero,neque poft eumValerius Maximus vt no-uum aliquod faftum recenfcnt.

Itaque in hac fpecie dicendum eft fuifte morte Cæciliæ foluta affinitatis iura, quod tarnen neque in linea reda locum habet, neque etiam fortaftis in trafuerfa, fi vcl patruus vxorcm filij fratris, velauunculusvxorem filij forotis;aut contra, fratris filiusvxorem de-funfti patrui ,aut fororis filiusvxorem defun£liauunculi, dueerc voluiffet: de quibuspo-fterioribus fpeciebus duabus cauit expreffe Dominus apud Mofen, deprioribusautema^ confequenti. At intranfuerfalineainæqualivbi perfona fuperior non obtinet parentis locum,veluti mariti eius quae propior eft Sobrina,cum lui confobrini aut confobrinæ lux hue vxoris filia : ÔC vxoris eius qui eft propior Sobrino cum confobrini fui aut confo-brinæ lùæ velmariti filio (quum ne cognatio quidem iftiufmodi coniunélionem impc-diat) dubium non eft licitas effe nuptias ,vt Iulius Cæfar Pompeio Magno antea genero fuo,mortualulia,fororis fuæ neptim deftinabat,cuius hypothefis hæc eft defcriptio,

1. CÆSAR.

lt;------

rvL. CÄSARi

I

IV LIA, Pompeio nupta.

OCTAVIA,

Pompeioipofl mortem Iulu,deßinata.

In linca tranfuerfa æquali neque frater vxorem fratris aut fororis ducere, nec vicif- 5 fim foror marito fratris aut fororis nubere magis poteft,qu am frater lororem ducere, Mit fororfratri nubere. Neque etiam maritus cum forote vxoris,neque vxot cum fratre ma-riti,id eft.,Venir 06 glos coniungi poffunt,quoniam font inter fe affinitate fratres amp;nbsp;forores. can. Apoft. Hie ramen non défunt qu3E in contrariam partemopponantur. Primum manifefte dicit '5-Plutarchus,minime ramen id tanquam nouum Sc pr æter morem faftum commemorans, M.iliumCraffumcognomentoDiuitem,defundifratrisviduam duxrffe. Refpondeo, me non mcminiife quicquam talc vnquam Romæ præterea fa€fum legere •. vÄa autem hirundo certe non facit ver. Kfto tarnen,vt hoc fit ab aViis etiam faftitatum,quoniam bic quoqueaifinitatemiudicarent cum morte fuifle eXtinOiam quxeaufam ipfi ptjfbuetav. nego tarnen id refte faftum, quum nihil ad germanam fororem propius accedat, quam fratris etiam demortui vxot, Sc honeftas ipla doceat non focus viro, à eognatis vxoris. Sc contra,quam à fuis abftinêdum,quoniam videlicet maritus Sc vxot v num quiddam cen-fcantur. Sed obiiciuntur alia maioris momentilt; P rimum enim apud Mofon non prohibe-' tut fimpliciter quilpiam glorem ducere,id eft,vxoris lux fororem, fed his demumverbis: Fxorewcumetwfororenon accipies adamula,tionem,vtvidelicet reueles eius turpitudinem, L««it.iS.r8.

1 dtimipÇnidhucvtwt : zyic^xo confoquividetur,autvanameffeillam adieftionem,autv-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xotc mortua,fororem eius ducere licere.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RclpondeO, manifefte liquereleges de inceftis nuptiis ita fcriptas effe apudMofon

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt fingulanon fint expreffa, fed quibufdam pofitis, qux paria funt pro expreffis habeatur,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quumhoc flagitetipfaratio,vt defimilibus fimiliter ftatuatur.Itaquc quum prohibentur

nuptiæ inter fratris filium Sc patruivxorem,intelliguntur etiam inter fororis filium Scvxo. Leu«.r%.r4'; ternauuncuVi,itcmque inter auunculum Sc filil fororisvxoreminterdiftx. Pxhocautem Scilludconfoquineceffaribvidetur ,vtquumfrater expreffisverbis vetaturvxorisfratris Leuk.rS.t«. (ui pudenda rctegcre,inhibita quoque cenfeatur fororis cum marito fororis fox coniun-ftio,quia paria funt duobusfratribus ea.dem,Sc duabus fororibus cundem coniungi.Paria autcmhxc effe non tantum demonftrat ipfa gtaduum affinitatis,Sc in numero,Sc in ipfo g.iiii.

A

■s 'o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE RE Pr Dl IS,

fericiordinc paritas:vemmetiam aliæ quoque rationes palam videnturdcmonftrarc.ü't enim duobus fratribus eandem ducere non licet? nempc quoniam ■, quæ priori fratii na pßtjin vnüm corpus cum eocoaluic,ac proinde non quidem conianguinitatejfctlun'ff affinitatefacla cd fratris maritiïùi forordbrorem autein ducere fratri non licet.Itaqncf* dem prorfus ratione, ducere cuipram non licebit vxoris fororem, vtpote cui fadus lit ter. Deinde ipeólanda eft ratio quam afièrt Mo^bsjcur illud non liceat,^«M,inqint/'^^ tuifadendafant. An non verôeâdem prorfus ratione probibebitur fororius gloremu cere? Minime verô,inquiunt nonnuUijquum diflimilis fît ratio.Na vxoris pudenda dicun tur efle mariti,non contra , idcóquefororius fratnam ducens, nullius pudenda dcteger^ dicitur.Atquiobieélio ifta,vt parum fane pudoris,ita nihil rationis habet. Nam fiitad» » nihil etiam prohiberet vitrico priuignam, amp;nbsp;amitæ marito fratris eius fïliam, •materteraefimiliter eiusfiliam ducere jquod quum exprcfïe inhibcatur,apparec eand^”^ efle vtrinquerationem,amp;propinquitatis, amp;:honeftatis : amp;;illud,

ßtiffjnihil aliud declarare,quàm,^«/4 vxorfratris tui eß. Sicut autem illa elf fratris vxot^ amp;illeeft fororismaritus :acproinde.parflcrctdefundoamp;:defundæ iniuria. Rcdcigif^ Bafilius in BafiÜus hac ipfä de re ad quendam fcribens,in hæc etiam verba erupit : //Z«d,inquit,i* Djo^dorum ^ttgredieris ad vüum confanguineum carnis tua, addeteger^da eins pudenda, hoc

fanguinitatisgenus {illud videlicet de quo nunc quærimus ) comprehends. Quid poßithominifua vxore iVelpotiiisßsa ipfius carnemagis propinejuum ? non frnt emm duo ,fed vna caro. {Quareper rxoremfor or eius tranfiit ad confanguinitatem. enim vxoris matrem non accipieCinec eius filiam,quoniam nec fram matrem,ntcfräJ» necfiroremvxo'.is, qusniam nec fuamfirorem. Sunt enim in quot;vtrifque commuma coinn’^ iura.Iilis vero quo iure contradici poflitego quidem non video,acproinde iure diuino non magis licere fratris vxorem,quam vxoris fbrorem ducere. Cur igicu’^’ quies,inalial^eadditurha:cexceptio,i lia vivent e, nifivtinrclligainusvn mum förore mortua,alteram mortuain ducere fas efle? PKcfponder Bafilius eadem ftola,non temerc ex co quod feriptum eft, colligendum effe quod feriptum non eft-1 ne ita cft,quoties faltem,id quod confequi videtur,vel abfurdum eft,vel alio loco,w'lt;^ Matth.ts# preffèjfîuetacite,damnatum. Promittit Dominus fêEcclefiæ fuæafl'uturum,qu2’’“'‘*^j culum hoc perftiterit : an inde colliges, vel definente mundo abfururum illnni a Mitch.i.xj. illuj fruftrà adieélum efl'e? Noncognouit lofephus Mariam quandiiiprargnansfuih

• idfco efficitur, vel iliam poftca fuifle à viro cognitam, vel illud fruftrà exprellum fi”* Euangelifta? Curergo illud adiedum eft? inquies. Nempe, mortuo fratre, abfhncni n effealterifratri abipfius vidua, ac vicifTim ex confequenti mortua fôrorc,abluncnili efle alteri fôrori ab ipfius marito,in fuperiore lege cautû erat : poftea verô,de alia fpecie,nempe an fuperftiti vxorijfôrorem fuperïnduccre liceret, dicendum quoquçi^ uit Icgiflator. Etfi enim tacite colügi pofle videbatur, fi ne mortua quidem vxorc,t3S e fororerrweius ducere, quanuis abrupta per mortem omnis affinitas videri pofTetjni“ minus ipfà adhucfuperftitc id licere : tarnen qaum amp;nbsp;magna per fe eflet illius pop*'*

MUVCX1L^gt; HlUUl jpiuIlUUû VÂUilUUo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 ÜC xll XictV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pci JtUiuni VAiv

quis expreflb lacobi exemplo abutererur,expreirè quoque id cauendum Mofes Sed amp;nbsp;quàm effrenisfuerit ludæorum in repudiandis vxoribus libido,vel ex illa quï Mitth. ne lefu Chrifto à Pharifæis propofîta plus fàtis liquet. Ideo ipfè Rabbi Solomon, Heet mon^*n°LX iiimè ignarus à ludæis aliter hanc legem intelîigi amp;nbsp;vfurpari, tarnen arbitratus eft mùm accipiendam elfe, vt prohibeat Mofes vna fororefuperftiteamp; rcpudiata,alre fuperinduccre,quoniam videlicet repudiatæ dolor hoc modo duplicarenjr. Ncq^e^^^ hac fèntentia alienus eft Auguftinus,quæ tarnen non fàtis foma mihi quidem certe vu tur,quuminipià lege nullaprorfus fat repudijmentio. Alia verôetiamfuit furntni' maxirnique lïiemoria noftratheologi D.lohannis Caluini fententia,nempe hanc Icgc ad incèftuofas nuptias, ac præfertim ad germanæ fbrorismatrimonium nihil quum de illis omnibus, amp;nbsp;præfêrtim de fratris vxore amp;: vxoris forbre, fatis fupcriori legibus fît cântum : fèd de vna Polygamia hîc agi,quæ fie vrcunque toleretur ob P^Fbj îftius duritiem,vt tarnen prohibeaturquifpiam viuenti vxori fùperinducere fororcmif eft, ex more loquendi Hcbræis fàmiliari, ipfius confànguineam (quam nimirumaiiû^L ducere fàs effet) ne hoc modo duplici animi ægritudine prior vxor afhciatur. Sic hanc legem refponfum efto, quam tarnen à ludæis fie corrumpi, vt etiamnum hodieu la fit ipfis religio duas forores viciflîm ducere, non eft quod quilà^iammirçtur,cuw âi

ET D I V o RT 11 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si'

illos ne patruus quidemàfacris ,neque auunculus à fororisfiliadicaturabftinere. Sed alia nirfum occLiirit,magis etiam,vc videtur,ob{cura difficultas in hoc arguméto de glo-rcàfororionondiicenda: Lexilla nimirum Denteronomij, qua frater non modo non Deut-î-^ prohibeturdèd etiam iubetur fratris abique filio dchinéb fernen,accepta ipfius vxorc,lùf-citarc.Hanc igitur Deuteronomij Icgcm cû altera ilia Leuitici,prorfus alioqui répugnante,lie nonnulli conciliant(quorum etiam fèntcntiam idem D. loh. Caluinus in locum ilium Lcuitici fcribens,amplcditur)vt fatris nomine negent fratres germanos, fed dunta-xac confanguineos ( ex more Hebræorum ) incelligi, quidem cos quorum nuptiæ noji lintintcrdiaæ,quoniamalioquiinceftus præcipivideretur. Quôd hobiieiatur ludæ exemplum, refpondetur hac inre peccatum fuilfeàludai quicalcgcfitabulüs:quæetfi Çencf.îamp; noneratlcripta,tamcn,velutià naturæ ipfius xquicatediél:ata,iaminvlûerat,quoniam ( opinor ) quæ in cuiulpiam fàmiliam tranfijfiet, in aliam abnubere, non nifî cum prions» dedccore,vcl lùi.ipfius ignominia poterat. Neque lâne ambigi poccft,quin lege ilia exci-tandi fraternilèminis,quodalioqui cxtinclumiacebat,comprchendcretur quilque vt proximus erat agnatus^ ita vt eoid faccre reculante, alius à proximopropior, amp;nbsp;fie dein-cepsalms alij fuccederet, ficut ex Ruthæhiftorialiquet. Verùm huic fententiæ obftant alia quædam maximi moment!. Primùm enfin omnes Hebrææ linguæ periti affirmant, amp;nbsp;cxemplis quoque manifeftis confirmant verbumjca’ ,propriè de leuiro vel glorc,foro-rioyclfratriadici,quod eleganter etiam exprcflùm eft apud Matthæum verbo

eriamfi quod de illis propriè conftitutu erat ad alios quoque propinquos ac-commodatur,non videtur tarnen fans commoda ecrum inrerpretatio qui eos cxcludunc de quibus propriè lex fit intelligenda.

DcindcjVt iHam ludæ amp;nbsp;Thamaris hiftoriam omittamus, durum lànc videtur, quæ-ftionem illam Chrifto à Sadducæis propofitam, de feptem fratribus, fie explicare quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cognati duntaxat inter fe fuerinc,ôe quidem ijs gradibus intra quos ex legibus liceret vna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

candemque mulicrem ducere. Præterea verbailIaNoemiadnuruslùas,*Lz/'»44/Awc/»- Ruth.ni trame in vtro meoÇuntjilÿ qui fiant mariü’vefiri^ Reuerüminifilumeiamp;té’ : quoniam feniorfum^quàmvtvirum habere queam : ,fi eiieerepofiemye^l mihi^!er'iamp; foterehac noSe cam viTO efie^farerémquefilies,num expe^abitis donee creutrint ? num expeêfabitis ineorum • ffatiam,vt maritum non habeatii .'’lila inquam,verba manifeftè videntur euinccrc germanos fiacres ilia lege propriè fignificari: cæteros autem propinquos duntaxat ex conlè-qnenti.Ç^d ergo’ncmpe hanc legem oportet alterius illius generalis exceptionem qjCe, , (quod etiam exiftimauit Aguftinus)lcd quæ pcculiari quadam ratione nitatunac proinde in cxéplum trahi nec poffit nec debeat.Difttibuerat enim Dominus populû ilium non in tribusduncaxat,lcdetiaminfamiliarumcapita,inquibus quum primogenici domina-rentur,familiæ ex illis cenfcbantur,nc in infinitum excrefeeret earum numerus. Itaque lUtucratDominus, vtfi primogenituseô vlquevixiflet vt,du£ta vxoregt;caputfamiliæef-lct,amp; habitantibus fimul fiatribus, id eft, (vt ego intcrpretor)adhuc cxpertibu^oniugij, ablqnc malcula fobole dccederet, turn frater ab co proximus, vt in primogenituram,fic ctiam in fratris demortui vxorem hæres eftet, amp;nbsp;ita quidem, vt fiberi ex eo matrimonio lufeepti, de fratris illius mortui nomine çenlèrentur, vt lie tegerctur ilia inceûffofæ alio-qui coniunftionis ignominia,quoniam frater iplàmmet quodammodo induebat extindi abfque virili fobole fratris perlônam,ipfius etiam thorum Ingrediens.

Hoc tarnen poftremum læpe fuit fpretum, naturalis patris nomine leruato, præfer-tim fl, vel quôd alij fratres deelient, vel quod fibi quam fratri liberos gignere nonnulli ^nallcnt,ad cognatos alioqui remotioresdeuentum eftet, vt vel ex vnius Ruthæ hiftoria latis liquet, cuius filius Obed nonElimelechi^ fed ipfius Boozi filius nominatur : vnde e-nam multæ in gencalogiis tcxcndis,ac prælèrtim Matthæo cum Luca, in genealogia. uriftijconciliando, difficultates funt obortæ. Hæc igiturfuit ratio (vt ad inftitutum re-ut rear) cur quod alioqui inceftuofum fuiftet,tarnen à Domino fit mandatum: quod certe nulla caufa eft cur hodie nonnulli fuisprorfusdamnandis libidinibus prætexant, quum nequeiamvalcathæcratio, dirutailla maceriequæ populumDei certisfinibus diftin-ftum a rcliquis feparabat : neque Dei Verbum ifti habcant, ex quo nunc quoque valere iftam fingularcm cxcejJtionem colligere poffimus. Stat igiturilia conclufio,neque leuiro i/ fratriam (excepta tantum olim fpecie cuius modo mentionem fecimus ) neque fororio Ncocæfar, glorcm ex iurc diuino ducere fas cfte. Itaque vetercs hac de re Canonas, non vt ius hu-inanum,lcd vt ius diuinum prorfus ampledoqex verbo Dei nimirum defcriptos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;piodok

Quüd u leges humanæ quævnntur,idem muled magis etiam liquebir. Nam quodaJ c.deprópin- iusPoncificiumacïiuet,tantumabelt vt lianeconiunftionem peiniictat, vt etiamadlc-s. - „ ptimum vïquc gradum inició,deinde veto ad quartû vlque,affines non minus quàm con-iànguineos comungi prohibueritd’cd ira vt ifti lùo more/dcuci lùo loco dixiinus,amp;: perro dicemusjcuücem quidem colarint,camc!ura autem, quoties libuffidcglurierint. ApiiJ Romanos autem, quanuis ex illo Crafiî exempîo, ôô quadam Conftantini conftitiitionc colligi poffic non inulîcatum fuiiic,vc apud illos quoque frater duceret dcîùncb fratns vi-duam tarnen conlfac hocfuiiie poftea expreffis legibus prohibitum. Sic quoque Cains

luriiconfulrus Celebris docuic : amp;nbsp;pofi; Romani imperij inclinationemjhoc criam iurcvli Co^Thex fAlemani,Baioarij,amp;Franci,vtplane mirafi fubeat quofdamhodieinueniripoflèq:'i libr.5.tit. iz. eiuimodi flagitium,vc iure conceirum,tucancur. Et de his quidem hadenus, fi vnum hoc Chus hbr. ]didero,quod nonprætermiiîc eriam Baiilius:conccfibnimirum,vtduævicifiimiôrc'rcs abeodem ducantur,magnopere perturbaturairi præcipuos cegnationum gradusjqucni idem futurus ht parer,amp; materteræ maritus,id effiauunculus : cadem veto ex lôrorc naris marertera nouerca : aÜis autem ex fe natis,mater amp;nbsp;auunculi vxor : iidem dcniqnc to*

tres^ï^ coiifobrini:(]uæ vel vnica canti eft rnomenti,vc omncs làni iudicij homines lucrkoad damnandam eiiilmodi coniunctionem lèmpcr comnaouerit.

Et de his quidemhaébenus,quorum hæc lùmma eft: conlànguineos vxoris,cllcnu-rito pro cófanguincis,amp;; contrà:ac proinde vt inter cognatos,fie ctiam alteri cum ahcrnis conlânguineisjfiue in refia linea,vel deicendencibus,vel alcendentibus, fine in tranliicr-Si. vel inæquali velæquali-, üldem prorlùs regulis, nuptias prohiberi. Itaque Icgcm ilhn' Athenienfium cuius meminit Terentius in Phormione -, apud Demollhenem làm in. orzcionc /zcsiiCiipTaTty, qua videlicet cautum erat, vt orbam puclinni duceret, aut dotaret qui généré proximus cracaut inrerpretari de iis oportet quorum noncllcti'^' ccftuolàconiuüclio,autpctiùs,vtipfinaturæ honeftan repugnantem,reiicerc.

Sed an affines vxoris lùnt marito ipfius affines, amp;: contra ? vt, exempli caulâ, (i mci quondam fbceri vxor,non tarnen vxoris meæ mater,lêd nouercagt;fueric amp;nbsp;Iccero amp;: mex vxori Ihperftes, an ego quondam gener illam potero ducere vtpete qux vxori mcæâft' • nisdüntaxatfuerit.’Rcfpondeo,non videri quidem vllam hîcefte propricaffinitatenijt'' tarnen,quoniam ca quæ fuit vxori meæ nouerca,mihi fuit inftarlocrus, vtpotelbcerin'A vxor,pro hibere honeftatem quominus hoc matrimonium liccat .Itaque retlc de hislh' tuiÉie videtur Papinianus,his verbis : rxorem,in(\mz^quondj.mp vitricinofî ôpâfiet.nec in mAWimonitim nontrcAm eiconuenirCiquiprittignAWiWtuifn't-^'^^^ refie colligit nofter Hocomanus,nec vxoris quondam lôceri cum genero, ncc mariti de funflæ nurus cum focru coniundioncm probari poffic : quod etiam de vxorc quondj^ Ibrorij amp;nbsp;leuiri, fratriæ denique glorilve marito fit conftituendum. Eft enim hæc rq?’’'! vniuerlàliter vera. Cuius non licet inire nuptias, eins ncc coniugis licet, quoniam videlicet vxor j^rs quædam mariti effie videtuncftque hoc de quo agimus longe diuerfum lécundo amp;nbsp;à tertio affinitatis gencre, quod Canonici tcmcrc excogitatum mérité pofte.!

abrogari^nc.

Confànguinci pcrfbnarum quarum internentfi -5c copula contrafla eft affin iras, n’' ï. quod fu- terfeconiugiumeontraherenonprohfoentur, quoniam, vtantêdiximus,lubfiftitgf^' ft’’” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;affinitatis caulâ, ne in hccconlânguintoti?

' fimulachro,eftelt;ftum caufæ latiùs quàm ipfa caufa paceat.Itaquc parer amp;: filius matrem

ßliam5amp;: duo fratres duas iôrores duccrc non prohibcntur.Quia ramen in iilapcrmrxtio' ne ordo iple cognationis,cuius imago eft affinitas,percuibari pofiet multis modis,vc h fî' ter filiamffiiius ciufdcmnliæ matrem duceret : û pater amp;: filius duas iororesifratervitrit'i’ priuignam fratrisffilius iôrorem iiix ncuercæ : frater filiam vxoris fratris : fratris iîlius,ma-trem vxoris parmi : filius Ibroris, matrem vxoris auunculi ducatjcuiufmodilpccicscti.'ini aîiæ rccenleri pofîcnru'dcirco retic quoque de his olim cautum cfl: muleis canonibus-Nc* que dubito quin,cefiàntibus împeratoribus, penè mente cum Romano impend orhe terrarum,Synodos fæpe oportuerit his rebusmultum efîc intentas,quarummulude creta merird fuerunt àpiis Imperatoribus poftea confirmara. Sed audacialüa quæmn‘ tos impulit vt quod verbum Dei generali perpetuaque regui.a laxauit, adftringctcnii quod reftrinxic,laxareiit: amp;manifcfta ilia ambitioadfuamiurildiidioneratraduccni' quod eft Magiftratuum proprium, fine eft piis omnibus non minus intolerabilis, Magiftratuuminhiscurandisfegnities. Eiuimodi tarnen iam confumxnata raatrinion''^ tcnH'i'’'

ET DlVOTijr 11 s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3

temcre dirimcnda,ego quidem pronuntiare non aufim.

Sed quæritxir, An nudis fponlalibus contrahatur affinitas : quod non vno modo ca-deie in concrouerfiam poteft. Quum e-nim (exempli gracia ) macrem amp;c filiam,aut duas viciflim iorores ducere prohibeat,mortua ante nuptias ipôlâ,’ambigi mericô poteft, num cius matii vel ibrori coniungi poflim.Item,quum earn quæ fratris,velpatrui,vel fiiii vxor fuit,non poflim vxorcm habere,non temerc quæritur,an mortuo ante nuptias fratre, vel patruo, vel filio, aut alio quouis mihi intra prohibitos gradus cognato, ab eius iponla mi-hifitabftinendum. Reipondent luriiconfulti non proprieftc contrahi affinitatem, led 5 qua. Dgt; tarnen reftiùs amp;c iure facerequiabhuiuftnodinuptijsabftincant; quod vt concedam, i.seruius,m nihilominustarnen diftinftione vtendumarbitrer, ne Ihmmum ius hi'cquoque fumma degrad.adfi. effe iniuriadeprehendatur. Sponialia quippe certum eft lurifccnihltis nihil aliud dccla-tate,quàm promifiionem hmplicem in tempus futurum conceptam, à qua vni recede- ^upt. rc ctiam abique alteriuscoiènfulicerec.Quæ igitur hæc ièueritas fuerit,oblêcro,vt quum ne firmaquidem coniugij obligatio inter aliquos extiterit, nedum vt re ipia coniugium initum fit, ftatim idem ius ftatuatur, ac ft verum ratumque matrimonium inter quof-piain interueniflet ? Velimigiturmagnam quidem haberi honeftatis rationem : ac pro-indc,fi vel minima' fit fiifpicio attentatum quippiam à iponfo in iponlafuifte, cenlherim non aliter quàm vt reiplâ contraóta affinitate ftatuend um efte : fin minus, vt eos reftius taccrccenfucrimquinon tantum eius quod licet, vernm etiam eius quod expedit, rationem nabent,itaminime lànè velim eiulrnodi fponlàlia vtinccftuolâ,vel per fe illicitajin-fringere. 5ed quid filponfalia firma fuerint,id eft,purè,amp; verbis in tempus prarfens con-ccptisinitaîHîc verodemum aflentiuntur plerunque Canonici lurifconfultis, propter c.8,ii,n,amp; pubh’cæhoneftatisiuftitiam,vtipfiloquuntur. Sed ijdem quum libet,afeiplis diflen- ^eYfponf^ tiunt,vtquifponfaliadc prælcnticum impubèrefalt;fta,habeantpro Iponlâlibus defutu- bbus.Eitrd, ro,amp; tarnen tradant,fi quis à fponlalibus eius recefterit quam feptennis dclpóderit,quod licet,nonpolTeeiusmatremducere. EgoveroAuguftini lèntentiam ièc^utus ab ipfo ctiam Gratiano prolatam,arbitror illam mulierem non pertinere ad matrimonium cum Eitrà,dc de-qua commixtio fexus non doceturfuifle. Nee obftat quod Ipola in quibufdam pro vxorc cenfetur,quoniamvidelicetctlinon reiplâ,atiuretarnenvxorcft,ideóque nonmagis nbsp;nbsp;nbsp;-

fponlainquam vxoremcuiulpiamducerelicet,quóniamduosfimulmaritos vnamulier lubere non poteft, amp;nbsp;tanquam adulter punitur qui fponlàm alterius corrupit. Sed ca in rede qua nunc quærimus, quum iplalanguinis comixtio potiflîmùm relpiciatur, quam Mofes honeftc fignificat detcélionis nomme,non video quï eflèdebeat cadem nudorum Leüit.is.amp;: fponlàlium,quæ confummati matrimonij,ratio. Conlùmmatum autem matrimonium ’•°' vocc,quumdu(ftaeftvxor:neque bonos illosccelibesCanonicos nobis fcquendos arbi- cextraordi-tror in ijs arcanis pcrueftigandis, quæ tefta permanere multo præftat,quàm curioleatque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

adcü tLirpiter,vt ipfi faciunt,ea fcrutari.

Sed an exalio quam legitimo coicu,iufto videlicet matrimonio,contrahituraffini- An quouis tas iRcfpondeo, primùm fi inceftuofo adulcerio fe polluât quilpiam, vel iam c(Aiux,vel vere Ijionlüs, non cam efle vim huius illegitimæ coniunólionis,vt propterea firma Ipon- tjs. ülia dirimantur, aut verum matrimonium præcedcns lóluatur, ( nifi pars oflcnl»fepara-tionem poftularit ) vt fi, exempli gratia, fponlûs vel maritus quilpiam, matrem aut lóro- e.io, Sc rem fponfæ vel vxoris fuæ corruperit,non propterea vel Ipanfalia diriméntur, vel matri-monium,quafi affinitas cum matre aut lórore vxoris per inceftum fit contrafta. Sed ' quid fifolutus quilpiam ( vtloquuntur ) vel maritus, aut cum foluta quapiam fit fcorta-tus,aut cum aliéna vxore,abique inceftu tarnen , adulterium commilèrit ?an propterea altcri ah alterius conlanguineis, vt in affinitate veto matrimonio contraûa , fuerit abfti-nendum r Mihi quidem ita omnino videtur,vt hïc quoque valeat quod de feruilibus co-gnationibus amp;nbsp;affinitatibus Paulus lurifconlultus rclpondit : nempe in contrahendis 1.14-D.de matriüionijs naturaleiuspudorem inlpiciendum elfe. Multômagis veroid intelligem dum cft vbi cognatione iplâ quæritur ,quàm certum cft quouis quantumuis illegitimo coitu conttahi. Hîc autem etiam operæpretium eft confiderare quàm redte amp;: làpienter omnia noftri Canonici. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e. ro. Deea

iniciue contralici,putaßquts cumfirere légitima cffniugii ßtfornicttttts^ iUinocete non dehet, qua itticjuitatis particeps fien extitent. Rechè id quidem, vt amp;nbsp;illud quod ex eo conlèquitur, vt videlicet fides poftulanti legitimæ vxori fcructur. Verùm quo iure tandem conftituunt,vtipfîinceftuofiabfquc vlla Ipe vnquam ibidcw.

ineundi Goniugij pertnaneanc, fed Icmper continenciam feniare CcncânmrHncnim quia inccftuofi,idcirco continenciæ donum habent ? Icaquc iJIos potius decuitMagiftra-turn ièriôcommonefacerc, vceiufmodi homines iuftis pœnis aßieeret, Se fiquidcmillc ceflàret, matrimonio vcl ibiuco, vel,fi rccoiïciliari pars oamp;nfa maictspoft Icgiti mam pff-nitenciam redintegrato,ad vitammeliorem miièros peccacorcs cohortari, quàm vitro ammas ipûs Satanæ carni vftulandas tradere : quamobrem etiam pauiô æQuioics Ci-è-fi quîs eû nonici idam aliorum iniquam icueritatem improbarunc.

duabus,33. Iftudvero longeabiùrdiffimum profèdô videtur quodeft ab AJexandro tcrtiorc-Zi.quot;Ibidem. Iponfum, VC fi quis Iponfe fiiæ non cognitæ macrem cognoucrit, neutram habeat,(cdramen cum alia poffit concrahere ; quôd fi fponfam vel ante, vcl poft matrem cogncuir, non modd neutram habeat, fèd etiam ab omni fpe vllius ceniugij arceatiir. Nam certc» • vel ilium pœnas lucre oporcuit, velccftantcMagiftratiuauc cum ipcnfâ rcconciliari,aut vbi Ecclefiæ fatisfactum eflctfilii non adimere quod omnibus dicit ApoftoluSjVtlt;lgt;Jinon poteftcontinere,nubat in Domino.

Sed quid prætexenc iftis fuis iniquifiîmis fimul amp;nbsp;ineptiffimisdecretis ?forta/Tc pl' i.Saöj.io.3. uidis exemplum, qui decern fiias concubinas ab Abfalomo conftupratas quandiu vixƒ vindas detinuit, neque vnquam attigic. Verum in hoc excmplo quam mulw fimcdi^'^ milia? Quod ab illispoftea Dauid abftinuir,redelanefccic,amp; vix aliud(iiadercmiis^* grq.j. cuius vxor (efc inceftu pollui fiuiftet: fin minus,ne ipfi quidem Canonici negabnnt3d‘'l' teram vidcri non pofte cuiviscftallata. De Abfalomo verb,fifuperuixiiTct,quid turns fueric Dauid, conijci poteft ex hiftoria. Nempe ipfi pepercifTet indulgcntidii”^ pater : quin tarnen capital! fhppliciodignus fucrit Abfalomus, ambigi non pctelhÇ'“’^ etiam iufto Dei iudicio luit. Hoc igitur Abfalomi in ceftuofi exemplum nihil ad nenciæ votum fpedat. Superfunc in hoc exemplo decern illæ concubinæqua’P'^^P înceftum vindæ manferunt abfque vlîa fpe coniugij. Atqui præcerquam quod fumi non dclAnt quxuis, quantumuis laud-atorum Fatrum, exempla, dehocDauidiJ do in vtranque partemiure difeeptari poteft. Si in inceftum confènlcranr, non rede cit Dauid quôd in cas ex lege non animaduercat. Error aurcm alter ex hoc errorc tur,quôd ita parciteorum vicæ,vc cas nifi continentiæ donum habebant, vftionis pcriet' lo exponat. Sin verô nonconfenfcrant,curcas fàltem non plane répudiât, fî rctinere” placet propter fâdi in cas quantumuis inuitas admiffi turpicudincm ? an quoniam rcg‘ concubinæ fucrant, non fatis tucum crat cas cuipiam eiocari? atquipolitica httc * confcientiamnonpotuit,autccrcènon debuitpacare.

Quid fi igitur dicamus id 6dum ex earum confènfù ? nempe obftabit 4^100 na hiftoriajvindas fuifre,amp;: in euftodia recentas.Itaquc meo iudiciofin hoc fado conilitU^^^ dum cft Deum, cum hac ignominia virus cftet perpetratum aduerfus Vriam fccK'S» luifte memoriam eius rei,quandiu illæ vixerunt,cxtare:ac proindc particularehoch^^.^ lion cfte ad imitationem trahendum. Neque verô dicitur Dauid eas perpétua: pœna fÂuel multalTci nedum vt ad votum continenciæinduXeric, vt ifti fieri volun^-duntaxateas tenuiftc vindas ; amp;nbsp;ab eis abftinuilîe ad morcem quidem camm proculéubio rationemipfàrum confcientiæ,fi necefte fuift'ec,habicurus. Deinde int-vxorum concubinarum turba, probabile eft confucuilTe euenire 5 vt illud vix polie cum in fingulis habcre,quodtamen cftiufti matrimonij proprium, nempe,vt vir beat lui corporis poteftatem. Qupmodo enim vir vnus, vel libidinofiffimus, tam n’ fùfficerepotüiftet? Subiedas igituramp; viroprorfus obnoxiaseftcoportuitplera(quC)L|j fèrtim concubinas, quas vir fortaifis aliquot arxuis non attingeret : amp;nbsp;quibus ctiatii quum prorfhs liberet,vti non tencrctur. Hæc igitur incommoda necclfariô cum N h mia cohærentia iftis,poft tantum admiftiim (celusjnon prorfus noua,velihiquâ vidc^'l tuerunt. Idem aucem certe in inceftuofôs, alioqui monogames, qui tarnen non h^h^ continentiæ donum,ex hoc Dauidis exemplo prorfus impariccnftitüinccpoteftjn^^ wnuieisbetietiamfi fadum iftud vitio non carere concederemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

morcetol- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scd an altctius fponfi, vel cohiugis morte tollitur affinitas fuperftitis cum de j

htar affini- pjrfbnæconfàiiguincis? îurifconfulti rc(pondent fublatam quidem affinitatem LiçD.tîerit. manere tarnen eandem prohibitionem proprer publicamhöncftatcm:quibus co' nupt.§. affi- aftentior.vt etiam repudio vel diuortio interueniente, idem ftatuendum exiftirocn’_(j focT^î^k Into quippevinculoquodplures fàmiliascopulabat,neceftequidemeft feparatas de quæprius erant coniundar,fed ita vt coniundionis memoriam adhuc vigcrepublic^^.

ET DI V ORT II S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

neftasiubcat. Scd amp;: alio argumento folutam efle affinitatem liquet. Nam ïî,verbi gratia, fuperftes gencr meus aliam ducat, ea quanuis dliæ meæ iiicccflerit, tarnen eft mibi cxtranca,ac proinde ilîam, ft vidua fueritgt;ducere non probibeor i quanuis rebgioft noftri Canonici alterum hoc affinitatis genus elle volucrint,cui tertium adiunxerunc,put3 ii c.Jepropinquot; vidua illa,mortuo illo qui genet meus fuit,altcri nupfericSed bene eft quod ipftmet iftius commend authorcs poftea ftétitia b^c impedimenta fuftulcrunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem.

Cæterùm quæ tum ante legem,tum fub lege fuerit inceftus pcena,ab ipfa videlicet nbsp;nbsp;nbsp;pœna,

naturæboneftate ditlata, ex lacris literis apparct : capital is nimirum, qualis etiam initio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

HutapudRomanos,vt qui adulterium quoque capitis poena ftepe punierintiSed inelinan- fub lege, te paulatim hominu iudicio ad deteriorem parte, cxcogitatæ funt exceptiones,quæ iuftif fimas illas legesantiquas,inutiles redderent.Jnde co ventum eft,vc capitalis poena peni- 20. quot;nbsp;tus fublata ftt,nullacerte rationc,amp;: magno cum totius Romani imperij dcdecore,quum^“'’«^quot;‘:'' multo reftius eflet illud quodapud Ciceronem ex antiquo iurerefert Atticus, Ince- jicrio^ribur STVM P ONTIFICES S VPREMO SVPPLlClO S AN C IV N T O.Scd debisVide- InipcratoriJ rintMagiftratus quibus eft glad ij poteftas commifla. Nos ea perfequimur quæ funtEccle-liafticæ iurifdi(ftionispropria,id eft,quæ ad eorum munus fpedant qui ex verbo Dei con- «um.D.ad i. feientias fibi commiftas regunti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ts ^*uîs1n*

In veteribusigitur Canonibus illud laudabilc eft, ( videlicet ex Verbo Dei conftitu- ccRl C turn) quod inceftuoia ftuc iponialia, ftue coniugia -, (de bis enim ftmul iam pridem in hoc ygumento compendij cauia difterimus ) omnino dirimenda iudicarint, quod tarnen in- jncdixoii.:^ digeteainterpretationecuiusantcamentionemfecimus.Nequeenimpropriediiimidi- Conftit.vit. citur quod nunquam rite coniundum fuit. Itaque amp;nbsp;iponialia amp;nbsp;coniugia buiufmodi po- q( tiuspronuntianda funt ipfo iure inutilia, irrita efte, vt quæ fponiàlium amp;: coniugij ipe- veteres Ca-ciem duntaxat habuerint.Sed ècillud ex verbo Dei reftè conftitutum amp;:obieruatum fuit, vt ciuimodiflagitiorum rei (reos autemappello,qui icientes prudentes tale quippiam ad- ^uXs affe • mifilTc legitime conuiâi fuerinc)ex Ecclcftaeiicerentur. Verrim quod Pbrtum illorum pœnitentiæ tempus tarn præciie amp;c tam diuturnum conftitutum eft,id ego vero neque in hoc flagitio nec^ue in aliis probo.Nam ft ne turn quidem reftpuerint,quo iure illos recepe-rislSin vero citius quam iperari poftet reftpucfinu,cur din tins illos afflixerisJDeinde quum iftiufmodi temporum præictiptiones certum fttaditum patefecifte doélrinæ iàtisfaûio-niim amp;nbsp;indulgentiamm(ad quæ remedia neceftario deucnirc multos coegit ifta vetetuirt Canonum non lacis profeélô conftdetatè inftituta difcipliua) Caufanuila eft (opinor) cur ifta in vibm rcuocctur. Quis enim eft,obfecro, qui intra quod tepus Dominus fit cuipiatti * datums vcrcftpiicat,definire poiTit’reftpiicentis verb peccata quo iure retinueiis,quæ iam efte in cælis remiftà meritb videantur ? an vtpublico Eccicfiæ oftendiculo fatisfiat ? atqui optime iàtisfaftum eft Eccleftæ.vbi conftiterit pcccatorem reftpuifle, quod vnu præcipue in ifto pœnæ genererfpeftatunan verb potius, vt an lacis feria ftt pcenitentia temporis fpa-tio probetur ? id verb etft minime ncgiigendum eft propter bypocritas, tarnen qui poftit præciie certo temporis curriculo definiri, ego quidem non perfpicio. Icaque hoî tandem cxtorftt ipfa neccifitaSjVt arbitrariæ eftent pœnitétiæ quas vocant.Neque bis obftat qued tcmpórsi ex Iftdoro Icfcrt Gratianus,de Aaronis amp;nbsp;Mariæ pœnitetia feptem dierum.Curtnim ipft cj(oc7pfui» feptem dies in feptem annos tranfmutaruntî amp;: vix potuit ad deftendum peccatum iHis sj.q.x. pvælcribi breuius temporis ipatium : quomodo etiamaccipienda funt ipatia Icgalis impu- • ritatis diucrfts temporibus deftnita, icd admodum breuibus, vt conquefi nemo de feueri-Ute potucrit’Itaque ftadum potiùs fuifte iudico Apoftoli dodrinæ amp;nbsp;exemplo,qui quum i.Côr.5.5, a» dcincelbiofo illo Satanætradendo præciperet, nonvtperirct ( ftcutnonnulli perperam *“Cor.i.7. admodum interpretantur)ièd potiùs vt erudireturmeque tempus vllum heque c'ontinen-ftæperpetuæ votum præicripftt, (qui enim id faccrct?)Verùm ftmulatque intellcxit quan-tlt;'perc ipfum icelerisadmifti pœniteret,nihilantiquiusbabuit,qtiàmvt primoquoque temporc rurfus rcceptus ille triftitia non abibrberctur.

Noftri verb boni Pontifices, ieucri icilicet veterum Conciliorum amp;nbsp;Canonum vin- ?ƒ f’j, ^'^s,quid hîc tandem? Primumquidem,ftcutiùpràdcmÔftrauimus,vt ipfo numine reli- pontificio gioftorcsvidcrcntur,in traniheriâ cognationis amp;nbsp;affinitatis linea,ad ièptimum viqiie gra- iure.

probibitionem nuptiarumprocraXerunt,nouametiam eâmque ineptiifimam amp;nbsp;falftftimam graduum numerationem commenti. Deinde triplex affinitatis gcilus ex- Vnie c.fra^ r^ngitarunt, üs quidem additis rationibus quæ vel ipfos lapides ridere cogant, nedum vr peccantibus lachrymas excutiant.Poftea verb tandem coaóli funt inira quartum fuum

h-É

86 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E ^EP V DI IS,

gradumjpforum modo numeratum,id eft,oaauum,fubfiftcre.Quorfum id verô? ccrtc (i-cut ipfè exitus oftendit,vc quo ardiora vincula nexuifTentjCo lucrofior eflet eorun Jem rc-laxatio,vt,quemadmodum dc ipforum facris Sannazarius fcripfit»

Vendere iurepoteß,emerat ipfe^riits : fic quoque fcribere de iftis Papæ intcrJidis plane liceat:

Nexuitipfepriitsßluere iure /»ö/^.Quod ti forte fibi iniuriam à me fieri Cacolyci no-ftri conquercncur, ialcemmibi concèdent (opinor) vt ad lümmos illos iplónim Dodcrcs mihi liceat prouocare. Legantur ergo quæ illi quam copiofifTime de iftiulrnodi, quas vo-ViJe Caie- cantjdiïpéfationibusoblèruant,in4Óencent.diftind:.34.Eorum autem dodrinæ,cuiusvcl Satanam ipfum pudere poiTit jhæc îùmma eft : prohibitionem quidem inter alcendcntf' cudæ Tto. amp;: delcendentes elfe moralem ac perpetuam : alios autem gradus omnes, tranfucrlosvi-delicetjlege tantum iudiciali prohiber! : hac, quum vnis Iftaelitis fit perlata, nos niinimy obligari nifi qiutenus Ecclefia eos admifit,cuius caput quu fit Papa Romanus, fas illi iuftis de caufis(quafî verô iuftum quicquam efie poflit quo diuinum ius violatur)lcgcs’''-’^ relaxare. Hæc illi,additis ctiam quibus id confirment exemplis, nimirum quôd fratres forores initiô generis humani vnà felè coniunxerint, quôd Abrahamus Saram iororew ôyUPTra^wvJacobus duas forores, Amramus lochæbetam amitam duxerit,fratres deniqi’^ fratrum fernen iufli fint excitare.Mirum fane iftos præterire potuifie vel quod Caculln'i^ Ouidius de Magorum apud Perfas ortu,Lucanus de Arfâcidis,amp; ipfe Tertullianus noltcr de Perfîs,velÆmilius Probus de fratrum amp;nbsp;fororum apud Athenienfes iiuptiiscômtJ”^ rant, amp;: quæ fùnt à Ptolemæis in Ægypto palàm faditata. En quæ fit iftorum in feruanu matrimonij honeftate fèueri tas,quorum fpurcitiem quid attinet pluribus refutarc’ f quauis interinceftuofos concubitus alius fitaho deteftabilior,tarnen fi verumd*^'-4^° illi impudêtifTimè comminilcuntur, prohiber! gradus illos iure quodam ludæorumci«' i, non iure ipfo gétium fiue naturæ,fecifret iniuriam Cananæis Dominus, quum c^s vRiuc adeô arguercromnium iftorum leelerum, vt eos propterea mox extirpandos ac pcmtus delendos præd!ceret,hac etiam addita comminatione,fore vt fi Iffaclitæ illos imitarctut» cos quoque Iblum ipfiim euomeret.

1. fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod prophani ipfi lurifoonfulti hoc ius gentium efie aperte d!xerunt,amp;Plato,

pruni-D. ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ccrte,Chrifti fcilicet vicari!s,diuinior,palàm de his ita fenfit’Libct cnim

fcg. hil. dc fubiicercjVt iftos Cynædos Romanos quibus Philofophi fæpiusquàm vlli ProphctX'C j^oftolifàpiunt,tantôapertiùseoarguamus:ficigituril!e,

^bus 8 lt;6'TO.vdlt;hÂÇlOÇ « àeJ}iÂ(pri 7» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjiûÇ » Ó ewTic

âçotôv'nlgt;(itvdTa,Ta,cpvÂÔT^lt;{v,/btrT^ipaAgt;fpamp;ç^/urTi

TO.v'mç Tiiç aujuadicijç

Id eft, Si cui ftror aat frater forwßßfuerint, itémque defiho velfUa^ eader» nbsp;nbsp;efnon^eff^^^}

quàm maxime fieri poteß cauendu ne nbsp;nbsp;nbsp;velpalàm vel clam,vnà dormif^h“**^

occafwneÀllesfalutans centre^et, Imoplero^ue ne vlla qutdem iftiufinodi cen^efius cupidttagt; fubit. Excepifiet Plato,fi noftris temporibus vixifict,Romanos fàltem Pontifices,Alcxam drum Borgiam,Sz Paulum Farnefium,fi illos nofiet,vcl certè potiùs inter homines n^) merafTA. Et mox, Ôùxouv (r/jUKç^v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ttdimç laç Tzncttjiv.ç

lt;pavc^jUKJitju,MÇ(S(jja.,3iojcuar}ji^cu^aviu%fçzt. rèj^’eu-novquot; ditCVßiVTiT^ifiv'TZiV det

71 'Tida'ia 'naarà^^'^a.'ynér nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;myKituiifimv h 0Liész£ç,«7;w

’MoJc^tptaç Tivocç ctJiÂ/paîç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9pcdag,olt;pdivTa.Q 9 (•wif^ç Sztvanv icunvîç

d/^pmK. Id eft, Fno igiturverbo omnes ißtujmodt voluptates refiinguuntur, rKfgt;'l^r nefaria. hacefife dixenmue, numini exo fa, atque adeb turfitum turpifiima. ffutus aute”^ vel h^^eprobavo fuerit,(jaodnemo aliter de his loquaturfednofirùm vnufqttifijue aprir»o exid^ ita femper amp;nbsp;vbique de hd rebut loquentes homines audiuerimt^, turn in idis ludicris, tumf penumero in illù magis fieri is tragicis qua vocant, quum TliyeHas aut oEdipodas indniif^ß aut Macareas aliquos fororum confuetudme clàm abufos, moxfibiipfts vfo^ mortem, rum effet fceleriifui peena jconcifeere. Hæc ille : quæ fi quis comparer cum illis Pontinciu rumdodorum fcriptis,quis tandem fan! iudicij vir, non malit Placoni,quam Romano 1 ‘ fœdifiîmofcorto afientiriî De illis autem omnibus exemplis^quod fitillorum pondus 1' loco declarauimus. lacobi verô fadum fi tantopere ipfis placet, age, quid tandem ob quominus Polygamiam aperte quoque concédant, amp;nbsp;ita quidem vtduas ctiam forot fimul habere liceat, fi modo pecuniam D. SatanilTimoPapæ perfolueris? Sed ha’c

ET D 1 V O RT 11 S.

fcriptafortaffisà quibulHatn Paparutn adulatoribus,ab ipfis autem Potificibus minime v-lurpata. Im?) verb quis ignorât illuftriffrmas Europæ familias ülis authoribus iam pridem fuiffe ilbulmodi Romanis fpurcitiiscontaminatas? Sic Philippus ciusneminis fccundus Burgundiæ dux,patrum memoria,viduam fui parmi duxit : ficFerdinandus Rex Ncapo-litanus amitam lùam: fie Emanuel Portugalliæ Rex, duas fotorcs : fie Catharina Angliæ rcgina,noftramemoria duobus viciffim fratribus nupfit,vt de noftris temporibusnihil dicam.

Noui ego hos in Gallia nob îles, quorum vnus forores duastalter fratris, tertius parmi Viduam etiâ num hodie apud fe ex Pontificis Romani eonlenfu rctinet, ad quem refuge-runtmiferi quum in Gallicarum Ecclefiarum Synodo à noftris non potuiffent iftiufmodi flagirij approbationem obtinere.Quid plura’Martinus quintus,in præclaro illo Conftam ticnfi Concilio ele€lus,fratris cuiufdam cum forore germana matrimoniû feribitur corn-probaffe, quod an iufe fit fadiûâdhuc inter noftros Canonicos ambigitur. itaque vt hær? omnia vnoverbo concludamus,quæcuque anathemata ifti hypccritæ aduerfus ineeftuo-fos crêpant, meralùntludibria, adicétailla exceptione,nifi aliter Romano Pontifici, qui Vide Cori-eft lupraomnes,vidcarur.Et quid eft attollere fe fupra iplum numen,fi hoc nÔ eft? Itaque diftum illud Pauli de docirinadæmoniacomm, ifti filio perditionis quadrate comperie- Greg.fccuni tut,nonmodo quum prohibet^verumetiam quum conceditmattimonia^vt omnibus mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

disfitantichriftus. AtvosRegesôePrincipesChtiftiani,quoufquetandemàbiftafœdrf-fimamerettice feptem montibusinfidente voSpatiemini dementari?

Iam verb nobis dicendum eft de fponlalibus clandcftinis, id eft,abfque eomm con-fenfufaftis,in quorum poteftarefunt eontrahentes. Ilia igirur quumDeivoluntatiac mandaro,ipfiquc adebnaturaliæouirariex diametro répugnent, Deo aubtore concihata corum qui viderinon poffunt,idebque inutilia, amp;nbsp;iplb Ç vtloquuntur ) iure nulla iunt. Dicamus au- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tem primùmdeiure diuino. Honorem qui parentibus a liberis debetUr, îtftimandum fénfufaftîjj» effe ex parentum in liberos poteftate nemo f vt opinor 1 infieiabitur. Libf ros autem r.u-meratos fuiffe inter patrisfamiliâs bona feu fortunas,liqV'ct faltem ex antiquilfima lobi hi-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftoria, quum Satan ,faeta fibi poteftate omnes lobi facultates perdendi,' liberos quoque lob. i.n.amp;s

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfius inuadat.Liberis igitur,fclc aliis mancipare,non magis quam feruis lieuit,nifi ex pa-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tentum conlcnfundque æquum honeftum effe tes ipla clamar, quum liber i fcipfos pâ-

\ tentibus fecundùm Heurn debeant, ac proinde multô etiam meliore rationc in paren-\ rum bonis habcantur,qv.àm vlli ferui fiue doini nati,fiue pretio cemparati. Quod autem i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lubLege noncorrexit Dominus, ncmpevt patribuslicerct,cogenre nimirum cgcftfte, Âod «.ri

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liberos iuos ad tcruienftum diuendere, etfi eftfortaffis ex eomm numero quæ preprer il-

\lius populi duriticm tolerauit potins quàm appm^^'-^ffnihilominus lummam lem- ExoJ.h.is.

perfuiffe parentum in liberorum corporapoteftatem : vt Ôe illud quod diu apud Roma-nos viguit,nempe,vt patres in filiosiusvitæ amp;inecis haberent. Quod fi quæritur quip- yuaXamp;uJ piam magis peculiare, ad liberorum matrimonia proptiè fpeéfans, quid obftat quin pro cxprcffalege habeatur ,quod perpetuo in vfu fuiffeliquetgt; Rebecca fanèt«)h nifi ek bcrhuelis manu petitur St accipitur. lacobus àLabane îuas vxores fumit. Eandcm pa- i.tomo CÓ-ttiam poteftatem inculcatMofes, de Virginis ftupratore differens, itémque de ggnerrs ac nutibus ex prophanis populis non accipiendis. Idem liquer ex IfraelitarUm aduerfus 4. beniaminiras iurciurando. Sampfbn quoque licet amore peregrinæ inflammatusgt;rcqui-rit ramen partis confenfum. Thamar ex fratris ftupratoris manibüs eUadere fie conarur.^^'æ^g^, baulus agens de virgine vcl elocanda, vel afferuanda,quod ius partum effe voluerit in li- jo. q.5 .c. fi héros manifeftè oftendir. Huic autem verbo Dei fie affentiuntur vetetesPatres,turn Citxci,tumLatiini,vtnevnusquidemdiffenfiffeeomperiatur. QuidpluraHpfi quoque Abrak 1.1. Pontifices Euariftus,Lcoprimus,Pelagius,Vîbanüs,Nicolaus,non aliter indicant. Syno-diqioqne vetcrcs edvfque damnant clandcftina contugia, finter quæ vel præcipua funt ,t.or. bbr. x. de quibus agimus,! vt etiam fcientes,præfentcs,anxiliantes,ex commnnicationis fenten- BifiliJi Anx tixipfo Ç vtloquuntur 1 faû-ofubüciant. Leges autem ciufteshi? de rebus St à veteribus

1 Pwifconfultis.ôtablmperatoribus fummo eonfenlu feripra: ,adeb vt ne vidua quidem, Ccnc.Latc-hrctcmancipationis libertate gludcat, intra vicefimumquintum annum excipiatur,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notiotes fimt quàm v t ignoran, clatiores quàm vt obfcutati, fanctiores quam vt iureabo-

\ Icripoffi^ç Quidobftatigitut quominusciuftnodifponfalia prorfusinutiliairviraquefc' ^clpronuntiemnsgt; Imd etiam viduanim quæ iam lui funt iuris Iponlalia clam patent!-bus initajvr; inutilia non fint,tarnen iuftifftma teprehcttfionc non earent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noa.c.57-

h.ip

ƒƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E RE P V D 11 s,

d:ecur,Gur prorlùs irrita fint huiufinodi lponfâlia,fquoniâ videlicet confentirc in lui ipfius traditionem non poteft qui lüi iuris non eft) efficietur multô minus valere ipfum coniu-gium, vtpoteinquoexpreflioretiam accertiorconfenlùs requiratur. Dilucndalùnt timen quæ in contrariam partem afferuntur.Sed hæc age in cum locum reiiciamus in quo de diuortiis diflcremus.

Oboriuntur autem hoc loco nonnullæ maximi momenti qua:ftiones. An enim liben An cogi pof coguntur iis in quoru funt poteftate nccefiarid confentire’Refpondeo non cogi qudcm, Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoniam liber in primis,ac penitus voluntarius confènfus in matrimonio requiritur : lcd

Ambrof' in tamen reuerentiam quæ parentibus debetur,amp;: iis qui parentum loco lùnt,hoc polhilarc, i-Cor.7. yj. ßjjg maxima caufa ab iis non diflentiatur. VicilTim autem æquû eft vt parentes cûlibc-amp; c. hono- ris liais agant moderate,nec eos inultos ad hoc vel illud motrimoniu cogant. Quid livcro rantur, jx.q. ^el non làtis inter parentes amp;nbsp;liberos poffit conuenire,vel parentes’officium non heiant;

Exni Népc tentanda hîc funt mitiora omnia remedia, expugnanda eft patrum Icueritas oimn de fpöf-Lii. officij genere,cauendû viciffim patribus ne abutatur poteftate fibi à Deo attributa.

l*quot;non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potueritalia ratione obtineri, tu lànè adeantur Magiftratus oportet,quorum

cogitur. D. etiammunusèft, partim leges de his rebus quàm æquilTimas ponere, partim veluti Iclc de rit.nupt. æedios interpoliere, Vt neque violeturpatriapoteftas,neque ab iniquisamp;tamdulcino-ij.D.defpo- xnine indignis pambus hbenoppnmancur.

faiibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed an confenfiftè iudicandus eft qui non diflenfitJNêpe videtur æqiiitas hoc poilu-

rit^nu^.H fare,vt parcntes,vel qui parentû loco lùnt,nifi exprefle diflenferint,conlènfill’e vidcantur, Sc 2.0.c. de quoniam nulla neque vis neque metus violenta lü^icio in ipfos cadit. De liberis autem, 7 -' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in aliéna poteftate pofitis,etfi videtur idem fèntire lurilcôlùlti,tamen nô poftuni idem

An qui t.r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/■ ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■ I prjlli-

cuit côfen- ftatuere,led hoc potius leruandu puto, vt, quoniam amp;nbsp;patriaatiéforitas amp;ætatisimucwui • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tas facile poteftplenam volutatis libertatem impedire, ipfa colenfus expreflio loco nuni-

d^f^flii' fulpedo re^iratur.Addo amp;nbsp;illud,etiam fi exprefllis fuerit cofenli]s,tamcn li peitiui' D. de ritu citer negata fuerit copula,dignam rem videri de qua diligêter inquiratur,vt nulliiiHi nupt^ Vide übefo voluntario côlênlù coniuges habeantur.Vbi autem interuenit copula,frulha c. 6.5c 13.amp; certè coadlio à fponlôprætexiturmeque de Iponlà aliter ftatuêdum videtur,nilî fortevini

fponfaîS c. Verùm quid fi ex parentum quidem côfenlù,aut etiam iuiru,inita lùnt Iponlàlia, leu II.Exüià,de inter vtranque vel alteram làlcem impuberem perlônani’Refpôdeohæc Iponlàlianullius mometi nifi pofteanouo puberis faéb côfenfu confirmétur, aut malitia ætatem lùp-De fponfal. plente,concubitusintcruenerit.Nec enim videri polfunt confenfiftè qui qudde rcagatut Anteiligere per ætatem nequeunt. Quia tamen inter infantiam amp;pubertatem, tanquam 7. amp;nbsp;8. amp;C9. inter duo extrema,media quædam eft ætas in quanec prorlùs expertes intelligentie,«fC Extra , de tamen làtis intelligentes lùnt homines,idco inter conlènfum eorum qui plane intclhgi’t pub°UKr. Q^Ad ab iis agatur in quorum funt poteftate, amp;nbsp;eorum confenfum qui ad rcs iftas intclli' Concil-Tub gendas ptnitus funt inepti, media quædam quafi conlcnfionis fpecics conftitui potcH-trium hominis ftatuum diftinâ:io,quam fequutus Modeftinus no vult interim-y. 8i 10. sc notes qi^m lèptennes fieri lponfalia,quod etiam Leo Imperator cauit,amp; Alexanderter-X6.amp; tins refpondit. Sed veunque fit, iftiufinodi Iponfalia, quum, quibufeunque tandem ver-fponfal. • ^As vtaris, non polTint nifi in futurum tempus fieri, plcnc non obligantimpubcrcm, m-Leo nou’wfi vbi pubes faélus fuerit, alius conlènfus, vel tacitus, vel expreftùs, conlequatur. Intcrca E^dV.^de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pubertas expedatur, fateor non pofte puberem à fponlàlibuscumimpuheu-’

dcfponf.im- fadlis dilcedcrc, amp;nbsp;affinitatem vcluti iam pro contracta liabcri, tantifper dum quis lit rei puber. futurus exitus,tempusiplùm patefaciat. Proboamp; illud,vtintrapubertatisannosdiilcn-ci-d'^d.' ’^Are non poffit impubes, led pubertas expeétctur. Verum id quod relpondit Honorin', C.I.amp; JO.Ex- puberem fàdû omnino teneri adimplere quod iplo impubère pater promilerit, minime tra,cod. nbsp;nbsp;nbsp;ptobo : vC iicc ftlud Vrbani relponfum, attentationis nullum elfe momentum,etiam cir-

eiter duodecimum annum fadtæ.Vt tamen ingenue dicam quod lèntio,non làtis prüderer facere mihi videntur qui eiulrnodi matrimonia tanto ante teporc prçmeditatur, quo-

rum quàm infelix plerunque fit exitus,quodcunque tadem bonum publicæ pocis pr.w-xatur,vtinam non pofièt tam multis tam illuftribus exemplis demonftrari. Ccrtc non minimam partemearum calamitatum quibusiaftataeftEuropaabhincannosoéloginta (ne vetuftioracomemorem) eiufinodiintepeftiuisconiugijsnon minus réméré dilToluris quàm callidè conciliata fuerant, acceptam ferre oportet. Cæterùm patri licuiflc a

Ciuilinunuum fponftt remittere, manentein poteftate filio, miranduflî non cft : quum l.inpotcfl*; ^poniâliain futurum tempus concepta, cuiufinodi tunc crant omnia, præciie neminem obligarcnt,nec magna turn eilet religio iplà quoque coniugiadilloluerc.

Sponlàliaquoqucfada per vimvcl metumquiinconftantcni vitumeadat, (quade De fponfa-rc pauloantè aliquid diximus) nift ftibicquente altcro libero côlcnfii rata habcantur,nul-

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rßlm.ij.

pcccct. Sed amp;illud obièruadum eft quod paulôante dixi, nempé ft icquuta fit copula,vel i.amp; 14. t'tiam attentatio, cui non reftiterit mulier,ftuftrà vim aut ntetum poftea prætexi.hatjuc quódLudouicus eins nominis xii, Galliæ Rex filiam Ludouici x i. etiam poft coitum re- iponfai.’ pudiauit,focerimetum caulatus,inique à Pontifice conccUhm eft, nec féliciter ipfi Regi cclTitdinemaftula prole mortuo.

In erröte veto meritô ambigitur quid fit conftitucduni,quum in errcre ncit fit cen- ttefponfali-fenfuSjquitamenliberrimusacpleniffimuSjVclutanima quædamcfthuiusdequoloqui-mur contradus. Et Iftc non inepte Scholaftici quatuor erroris Ipecics ccnftituunt:vnum pcr(onx,vt quum Lia pro Rachcle fttppofita eft:alterum conditionis dcrerioris,vt ft lerua contperiatur quam credideris liberam efte : tertium fortunæ,quum pauper eft qùæ dice-batiir diucs ; quartum qualitatis,vt ft capicofa eft quant morigeram elfe aiebant. Deinde iidem diftinguunt inter ca quæ inconiugio iûftinét rationcm vel niatetiæ Vel formæ, amp;nbsp;qui funt ciuldemMatcriam vocant ipiàs pcriônas, formant veto obligatio-nem iplâm matrimonij:cætera intelligunt accidentiu nomine. Poftrentô concludunt er-torem in perfona vitiate iplâm ntateriam coniugij,ncdunt vttata fint eiuftnodi Iponlâlià. Errorem autem deterioris coditionis repugnare ciuldem formæ,quu in matrimonio alter alter! lùû corpus vtendum tradatjOnod facere non poteft lcruus aut ancilla,qui corpus in poteftatenon Jtabêt.-ac proinde quotics id cucniat,nullacfie Iponlâlia, into nccoliimma- • U quidem matrimonia, fintodô pars lælâ relcindi coiugium poftulet, amp;nbsp;prælèrtirtt fi dor-tninus non confcJttiat in ntanumilftoncm.In errorc veto fortunæ,vcl quahtatis,quohiaßi ea veladclTc vc! abefte polTmt faluo matrimonio,rata elfe volût Ipoiftaliajquunt in re ij:^ • filent iuftus conlcitfiis. Et hæcquidcnt quanuis mihi in gencrc redè videntur conftitura, tarnen liabco quod itîc dicam.Nam in erroreperlônæ,ctft non videtur vllus fuifte côlèn- pÂ^ lus.ac proinde irritaefte fpôlâlia,tarnen,fi lùblcquura fiicrit copula,redefacereIcntio qui io”«' lacobi exéplum ea quidem in rc lcquuti,lùmmo iure non vtuntur.Quôd ft tarnen prorfus malæcôlcicntiæfraus interueneritme magnoperequidemvrgendum Iponfumvel Ipon-ûm arbitror vt de iure lùo quicquam remittat:quôd fi etiam vitro id faciat,dignaqji tarnen arbitror iiocentcitt perlonam quæ Icuerè caftigetur. Sed num alien! nominis fiippofttio crrorcm in perfonaincludit ncceftâriô amp;nbsp;Iponlâlia viriat ? minimeprefedo fi de corpore conftiterit. Sumamus autem pro exemple illam iplâm Ipccientde qua perperam^rorlùs, ineo iudiciojInnoc.^.relpondit.Quidant omnia priùs expertus vt honeftam müiiercm ad turpia pclliccrct,tandem hac fraude vfus eft,vt lobannis nomen emeritus,his Verbis earn piL atim dciponlaretJoJranncs te dciponiat.'quo doloillcda mulicr imprudens,quuniin ilium quaft iponfum conienftftct,ei copiam ftii fccit.Ille poftea voluptate expiera,teftatus ftbi nunquamaniinu tuiffc illam ducendi,eai'n fcilicct. ludibrio habuitdfta veto ftdem ftbi datant petit præftari.Kefpondct Pontifex non debere ex eo fado coniugift iudicari,quód m co necftibftâtiaconiugalis cotradus,nec forma contrahendi coniugiuvaleatinucniri, que,niant ex altera parte nihil præter doiu adfun:, amp;: defuit omnino coienfos line quo cæ-tera nequeûc iœdus coniugale pcrhcere.Ego verb ft Magiftratus cncni,hnnc nodtint alio nodo expediic,quo videlicet impunis buiufmodi iacri cóiugij temcrator, honeftæ mu-lier:s cotriiptor ftragularcLur.Quod ftjccßante magiftratuj’udicadurn fuerit de coniugio, nt) dubitarint firma efie (pofiftia pronutiare. Prinium cnim quod ad iubftatiant ipfani co-tradus acciitct,quu verba ex comuni intclligenria acefpieda fint,amp;: muliercm ilia conftet „ îjccirîs.' non aliu ftipulatam quant eu ipftini quern alloqucbatur,is certc quodcuq; nomen ftimpic- txtrà. Je rit,de feipló refpodifte meritô exiftimabitur, ctiam ft quaft de tertia perfona fit loquutus, quod interdinn fieri ex vfu iôlet. Coftat igitur de corporc,ae proinde error nontinis,præ*

h.üft

DE P V D11 S,

lii.amp; ;x.D. fertim quum non réméré,fed dolo euenerit, ftipulationcm non viciât : æquitas ipfa do-ad menccm ftipulantis, quàm admentcm proraictentis reipiciendum,vtquid nomine. D. in rc fit æfiimari debcat,non quid lènfcrit promifibr,præfertim quum promittens iele in de contrah. jJqJq fuifTe poPica vltro fateatur. Deinde quod ad formam fine confènium attinct,quiiin kTi^mihi sc millier quidem bon a fide in eum ipfum quem præfentem ftipiilata fiicrat vt in ipoiiiiim Titio. f. E confcnfêrit:ipfe verôquanuis falfum nomen ementitus,perfualùm tarnen elle muJicn 0 00^^5’ volucrit le tanquam Iponfum ad earn accedere, non video cur non conlcnfus vtrinqtic fiiiflè meritô dicatur,ncmpe fimplex amp;nbsp;réélus quod adftipulantem mulierera,fraiidtiJcn-

1.85.§.{î Sri- tus veto quod ad virum promictentem attinet. Hæcverô fimulatio minime ccrtc debet chu.D. cod. nbsp;nbsp;nbsp;deceptori prodefte quominus indicium in inuitum etiam reddatur, amp;nbsp;aftori potms

c. lt;gt;. amp;nbsp;1}.$. ideft, deceptæ mulieri fit credendum. Denique illud rediflimè iudicatum eft, vtqnj'æ cxlus.ix. dolum adhibet, ex eoquod aclor intellexit iudicetur : amp;nbsp;quoties in ftipuJationibus L 80. D. de ambigua eft oratio, id quo res de qua agitur in tuto fit, accipiatur. Et de ertorc quidem verb.obhg. pcrfonæhaétenus.

ïrror con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quodauccm adconditionis fineftatuserroremattinet,vtfiancillaetatquant

ditionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putabam,fubIatis,Dei beneficio,iftiufinodi inter nos leruitutibus,non eft quod

hac re amplius laboremus.

Errore veto fortunæ,quam vocanc, puta fi pauperfuerit quam diuitem efleaiebân 1 q^Uutib’? etfi fateor fponlalia in præfens tempus concepta non vitiari, vt neque ob dotent non o-Ln.c.de re- Juum, neque ob aliaciufinodi quæiplâm fponlàlium fubftantiam vel formant, pu» con c.iÆxtrà,dc fenfum,non refpiciunt:tamen æquum elfe dico vt ciufmodi dolus amp;nbsp;eccleliaftica amp;nbsp;fponf. ’ poenacaftigetur:amp;: ei qui deceptus eft,adio in dcceptorcs deturSinvetofpólaliaq'quot; -ver^obiigfuturum tempus duntaxat amp;nbsp;fiib conditione faéla fint, ne in confeientiæ quidem £.3.Extra,de videtur obligatus qui lpopondit,nifi conditio impleatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. r ■ er

• cöd.appof. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftremd in errore qualitatisexcipiojficorruptainueniaturquæptoyirgineluip

pro*^7irgfne crtorem delpÄilä.Tu enim Iponfiim ad ducendam fponläm cogi non pofl'carbitror. c^ defpöfa fuc tarnen aliter Scholafticis videri,Só aliter quoque plerifq; locis iudicarided ins contrar dufta”quot;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtimurin hac Geneuenfi Ecclefia, aiiéloritate verbi Dei amp;nbsp;rationibus, nieoqugt;

iii.q.!. • iudicio,iuftiflimis,nicicur;necaliter etiam D. Philippus Melanchthoniudicauit.in uaft^tfone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxprelTum eft Dei verbum, eiufmodi mulierem corruptam, fefe venditantent j

Pe coniug. virgine,eadem lapidacionis peena poft copulam puniens atque adulteram,ac proi Deut.XX. II. ugreium ante copulam multo magis cocedens: idque fuifle in Ifraele ita vfitauinijvtpro^ bis amp;nbsp;honeftis hominibus religioni etiam eiret,patefalt;fto dolo, ad copulam ipl^F®^^ Mat.w. di,manilèftèliquet ex iis quæde lolèpho refertMatthæus,tQ«/,inquit,^»lt;’‘!^'^quot;^^Z*’y- ’ 'uolebat clunculum Muftam dimittere -, quum alioqui iudicio poftet cum ca, non une i{ Léo conft. infamia amp;nbsp;periculo, experiri. Deinde ita cxprelTè cautu eft à Leone Imperatorc, nt^ de caufis.Et ccrcc hue trahi in argumentum pofte exiftimo quod in nondilfimilico

1. alioqiii.D. cmptioi^s relpondit Vlpianiis,nempe,Valere quidem emptionem fi egomevirginc de contrah. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;putarem,quû eftètiam mnlier,ica tarnen vt teneatur veditor,quanti interclt.o

K^rteriiis,§. enim hoc cafu valere empeionê propterea quod danum à vêditore præftari potcft,rcsif quanuis. D. fàcis oftftidit. Quid fier igitur vbi damnum neque æftimari,neque folui poteft, vt in de ad. cmp. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;agimus IpecieîQuis enim quid interfit inter caftæ virginis amp;nbsp;fcortatricis

•_ coniunélioncm vnquam æftimauerit’nempe æquiflîmu eft contraria rationc contra itritum pronuntiari,amp;qui in tanto dolo eft grauiflîraè puniri.Itaq; in h’f^

I. ex ernpto. alibi idem Vlpianus aperte pronûtiat,fi quis virginem le emere piitaflet quum mu æ ^ineln'o de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iciens errare eu venditor paftiis fit,redhibitionem quidem ex eacaufanon

aft.crapt. veruntamen ex empto copetere aélionem ad relbluendam emptionem, vtremtutop tio millier reddatur.Itaque fi nec fponte ncc crafta negligêtia deceptum fponlùm con teric,nec fubfequutum fit quippiam ex quo meritô præfiimatur fponfus cognitæ acquieuifte,nequeperfuaderi poterit fponlb vt iuriliiorenuntier,iudicarelôlemusin • Ecclefia, cogi Iponlùm ad confummandum matrimonium non pofte, quoniani m' b

nemduntaxatconfenlerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Quod fi etiam prægnans ex alio comperiatur, non modo non cogimus fpon cam ducendam, veriim etiam vel ducere parancem,ad tempus làltem, intpcdmittsiq^^^^^ niam ex alio prægnantcm ducere, turpèiànè, amp;in Chriftiana Ecclefiaintolcrabi^''^^^æ tunquu nc apud prophanos quidemid fuiflehoneftuvelexeo liqueatquodapud tium reculât Paphilus earn reciperc quam ex alio grauidam putabat : amp;nbsp;apud Euiipgt;‘

X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l 1 ù, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ!

Cieüla, cpuægrauidanupferat, abillaPallade fingitur fupplicio eripi. Et Suetonius duplex hoc Âuguftifacinus tanquatn Romanisinulitatum refert,quôd videlicet Liuiam à Tiberio Nerone manto,amp;; quidem prægnantcm abduxerit.

Poftulat quoque ratio » vt quum furentis nullus lit confenlùs, inutilia lint fponfalia De fufw inter iam luriolas perfonas,aut vnarnlanæ mentis, alteram furiolàm contraria ; idque de perpetuo furore fine exceptione verum cfl-.in eo veto qui dilucidâ habet interualla, turn lubUcjuêic. demum valet,fl turn inlaniuilfe conftiterit quum Iponfio fieret-.nifi, intermittente furore, i,8.D,de fp5 anregrcflapromiCfionouo confenlufuerit confirmata. Sedquid fi fponfalibus fuperue nerit furor perpetuus ?Relpondentlurifconlultinon dirimi fponfalia, ac proinde multo ili,§”s°iroâ miniis foluiiamconlùmmatummatrimonium,nififuror fitprorlus intraftabilis-Sed con inus.D.foi. trarium ftatuit Leo Imperator, tum in fponlalibus tum in coniugio reipla iam inito,addi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conft; .

ta tarnen hac exceptione,vt maritus quidem furente vxorc triennium,vxor vero furent^in.amp;ui.

marito quinquennium expeftet. Canonici inter fe non fatis conlentiunt. Ego de fobs c.x5,8£.i6.îi fponlalibus nunc differ o,in quorum diremptione Leoni prorfus affentior. Videtur enim xquitas,tatióque ipfa omnino ftagitare, vt quum a perpetuo furente perlona neque lacra benediamp;iopcti,nequc matrimoniurite amp;. honefte conlummari poffit, rebus adhuc,quod adcorporumconiundionem attinet,integris,eiulmodi Iponlalia quae Ibrtiri exitum uun-quampoffent,velut auftore ipfo Deo perpetuumillud impedimentum obiiciente, din-mantur.Sc tarnen tum vt de voluntate Dei liquide conffet,tumvt hdei datæ lumma ratio habeatut,tentandis omnibus remediis coromodum tempons Ipatium ffatuatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deparanfi

de furore diximus, valent fimili pror^«^ in iis omnibus m^pcdimentis fiigiditaxc, quxtomYeribnamadlWitomviomffionétoîkndamvtotlusmkaWemteàdi-^ dcmnt,cuiufaodifuraparf’jl'.simmedicabte8cquœcotçusyt^usencmaiæftwdïus.._,^^.^^-inùnabftBÆcniutomYatùumvôçduatioYieVadeoinlijmslæfio^lYciçcTOacralusim-YotonefefcoconLuataUtaqucfvnnfabacumyertonKeaatoodiwiammo*^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

iamaffettbcon«aaa.çL,lus,nuâlialbnt,cimma'i«gt;“'’“°quot;’;”'»l*oTOcaUNidcn nonpoffmmuiftdemm tYonlibbusdatamYraftaic .natutab obiefto Niuo »ncmcurn. Oaddftfcontalibvxsfattis ;coniugto tarnennondomte tçliconluminata,eiutaodi ma-

. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, t'E - i-^«*^nT^pvremfmodifoonlaiia,velutiDeo Ä

mlmodi(vontbanonv\aeete. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„«cd mCoonAit fine Wexandet c,„o„l«„a

temiKiSSetanCTAConSfocOnciiKteitmsiNtaYndGiaàannmfcnbtaiRom^““^'^^, n”eSnNiAefcetcon(nenifiemdicate,vt tpx tanqnam^tbabennonçoteft wo,o,ta

l^^'Xamfotot .imiYmffimèfnitconfttotnm talt;vnetea.usiamt«mindicabat SS^ieatcc\eCia,c^ethmidemVontfa Mexandet eedemeonetboeftÄen-

Gtenmmtan-

iTOmiiiantefecnbsamp;nmKomannmabntnroïattoteainseamp;mtetvtetatnslefeteM

vt ei quidem qui ad matrimonium ptorfus eft ineptus ( qua de re ex iolenni iurciuianno c.îaudabilé, deccmebatur) omne coniugium interdicatur, alteri veto fiita volucrit ,alter!in ineunJi Extr.i,dc fri matîimonij fiat '•^Qtcamp;'i.s.Sedqaidßpoßeafiigidttsetiamille ( inquit Gregorius ) iliam csp-lam accélérai tunct^ut iurMerunt^criminelpcrittrijteneantur-,amp;pænitetia feracflt;t-,pr't0Ÿa tUY recipere coniagta. Id verb rurfus mere Fapifticu, id eft,iniquiflimum eile dico,nifi cerra’ amp;idpncæ diftintliones adhibeantur.Primùm enim, fi higidus ifte ahamrurfiis mulicrcm fefellGCftiqua rationcjquæfodîue ipfum fine priorem vxorcm ipedes, prius matrimonium redintegtabitur , amp;nbsp;quidem maxima cum eins viri iniuriaqui vxorcm illamiijfto repu-dio à priore viro ieparatam duxerit? Deinde ii yeiè iile frigid us erat, quorfum ilia periii-rij muIdla’Qwod fi vel frigidum fêle ita fim.ulabat vtamp;c inipeftores amp;nbsp;indices fcfcllcritA'd ^oftca contra omnem mediconim expcdlationcm conualuit gt;nbsp;quorifim ifta pcriunj putna a!ij innoxij comprebendenfur, nifi eosquoque inculpa efieconftiterit? Relinqmn'f ergo Yt turn demum hoc valere videatur, quum iftum qui frigidus putabatur, vel id liß’quot;' laifcsvel poftea conualuiiie probatum erit. Verùm ne turn quidem ifta iure videnmtde-cerni, Fucritenimifteadultcr, àcproindediftblutumpriusmatrimonium,fiucrcucrt nonfrigidusjfiuc poftea (anatus ad aliud matrimoniü tranfierit.Nam fi frigidus vete non eratjied odio vxorisjvcl a’ terius amore id fimulabat,adulter eft manifeftus, ad aliam tril-

iensjamp;spropiiævxoris profticutor. Sin verópofteaconualuic, repecercprioremvxorcm, errore videlicet lèparacam,oporcuic,etiam fi alceri poftea eilet coniunda. Icaque nc iftid «.frtternita* quidem Gtegotij decretum tolerabilc in pleriique videtur. Sed illud rede omnino in tis,Extra,dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cócroüerfijs conftitutum eft, nc quid videlicet temere fieret quod mutât''po-tlO!’tns,amp; no «ella li. §.

Verùm quid fi altera pars corpore quidem iàna, rticntc verb imprudens, vel fdcnf contraxeriteiufmodiiponialia, vel, vitiopofteadeprehenfo, ius ramen nium non mooo perfoquatur,verùm ctiam ad nuptias vique progredi velit? Reipondeo,etfi non font ~ ift?,fi lateant,nimiùm curioic perueftiganda,tarnen fi de re eiuimodi conftitcrit, inreref-Ecclefiæ vt eiufmodi iponialiaprimo quoque temporevel inutiiia, vel dirimenda pro* læfadcalte- nuntientur,nedum vc nuptiarum benediblio petentibu.s etiam partibus concedatur.Pr'-mcdlcatóÏr enim manifeftum iacri coniugij, adeóque cotius Ecclefiæ ludibfium confequinC' côqucratur, ceiTeeiTec.Deindeeiufmodi vanæ coniundfionisipecie,quidaliud quàroturpitudimsve-. lamen quæri poteftîAt enim,inquies,conientiunt partes.quafi verb violanda fit ipiaconjugal is ccÄitraftus, vc ita loquar,natura,quoniam priuati in id conienciuneaut qilah non fit vel iis maxime fuccurrendumqui decipi vitro volunt.Quid fi verb prxtcrcaqui te con-fideharaiiero carere pofie, nimium forb fontiat fibi non conceirumperpetnæ contineet donum ? Cæterùm fi hæc mala matrimonio iam reipia conihmmato fupcrucncrint, ou^

• fitconftituendumintracfacionedeDiuortiiscxplicabimus.

De morbis* Quid fiverb vel antevel poftIponfelia, matrimoniotarnennondu re ipiaconfum-mfanabiiiter niato,morbus quifpiam in altcro deprehendàtùr, minime quidem cal is vt viutn corporis lt;ontjgio IS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adimat,ied qui tarnen fit iniànabilitcr contagiofiis,cC ita turpis,ut alter mcritod

alterius congrelTum exhorrelcat ? Reipondeo, vbi probe conftitcrit de morbo manire-ftb contagiofo amp;:infanabili,cuiuimodieft elephantiaiis, fpon(aliaprorfus,ctiam reciifin-tibus id parribus,vcluti Deo ipfo ault;ftorc,amp;: eiuimodi promilfis intercedente,dirimenJa. Hoc cnim matrimonium quis tadem ex bona conicientia jmpleucrit,quovti non pofiib quin amp;; feipfiim, ciucs cætcros perdat ? quin denique liberos ad perpetuam milcriam» amp;nbsp;commune Rcipublicæ detrimentum g’gnat ? Ifaque hoc non eft dinmere quod Deus coniunxerat, fed potws impedire quominus quod non rite nequeex Dei volnntatc coniungi cœperac,vlcerius progrediatur. Sedintcrea,inquies,quid ipfis fiet’nempejfana' perfonæ fiet alterius matrimonij poteftas:a;grocanti veto mandabit quidem Mägiftratus» vt ab omni coniugio abftinear, fimulque prouidebit vt extra aliorum hominum Cfftui” commode quod fupereft vitæ tranfigat. Eundem autem co.nfolabiturfiHus paftor,amp;hot-

JL Ul K UK U JJÓ.

tabitur vt continenciæ donum ex fide poftulet ■gt; quoniam certum fit eum Vocari ad cœli' bacum cui Dominus ademcrit matrimonij ex bona confcicntia exerccndi poteftatem. Sicautcmfuiflediufaditatumeciamquum elephantiafis,quamlepram vocant, confiim- Canonkoru mato iam coniugio, fuperuenerat, colligi poteftcx quodam Alexandr, in. relcripto, inconftâtia. Nam fl fana perfona non lequebarur ægrotantem, multó minus fponlàlia tenebatur im- caiüu^o Ic-plere, Scdhoc poftea Pontifices, egregios.fcilicet feruandas coniugalis fidei vindices, proforuoi. ' mutafle ncmomirabitur, qui Diabolico fpiricu impullbs, atque adco humani generis ho-ftesjinplcrifqucfuiflecognoueric,vtquiiametiamleprofisadmatrimoniumconuolandi 5. pane 38. poteftatem faciant.Hoc tarnen Ccleftino 111. minime placuifle colligendum eft omnino exquodamipfiusrefponfo,qLianuis incerta quadamamp; titubariti forma fcripto. Quid fit tit.deconiu autem conftituendum deelephantiafijaut alio ieius generis morbo, coniugali copulæ fii- g'oleprofo-pcnicnientc,fuolocodicemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra

Verum quid fi morbus contagiofus quidem non fuerit, fed tarnen infanabilis, amp;nbsp;ita epdem. turpisjVt alter alterius congrelfum merito abhorreat?Hîc quidem ego (eiufinodi videlicet vitio (ponlalibus fuperucniente, ( quoniam vix probabile eft cognito prius tali morbo in- c. quemad-uentum iri qui eaconditione vti velit) cenfuerim vtrique confiilendum, vt iuri luo re-nbneiare vitro malint, quam vlterius ad earn coniundioncmi progredi, in qua vix fit Ipe- iuundô'^'^^ ' randum illos commode vifturos . Huie autem confiliofiaflentiantur, vel alteraialtem De morbis perfona liberationem flagitet, non dubitarim fponfalia veluti Deo quoque iplb audore, dirimenda,quoniam verilimilceft Deum iftiuimodi quoque coniundioni intercedere:in quam lententiam omninointerpretandum videtur Celeftinitertij refponfum gt;nbsp;cuius fu-prameminimus. Sin veto pergerevterque malic, turn fond ,modô contagionis abfitlü-Ipicio,minime impediendos arbitror quominus coniugium etiam ipfum ineant.

Ob morbum autem quanuis diuturnum, tarnen fanabilem, vel fiiperueniens aliud De morbis incommodum, vt fi claudus, furdus, mutus aliquis efficiatur, folui fponiàlïa pofte non vi-dentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jefeftib.

Quid fi vero qui vnam defpondit,ad aliam vitro tranfeat?nepe res ipfo docet, quan* c.fivxorem, dill rata fuerunt priora fponfalia,no magis pofte quempiam elfe duarum fponfarum 1 jxm- De'^/psfovcl fom,quam duarum vxorum maritum,quum eiufmodi fponlam, etfi non re ipfa, attamen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duo^

obligatione clTe coniugem,vel illud manifefte declarer, quod in eum qui altcri defjaôfàm nbsp;nbsp;nbsp;'

Violarit,eadem ex Dei verbo,quæ in adultcrum,poena ftatuitur:amp;: ex illo quoque qùdd A- Deur.tz.zj.' daraus traditam fibià Deo feeminam pronuntiauit,etiam ante copulam,efte os ex ofTibus Geii.2.20. Illis, amp;nbsp;carnem ex carnc fiia, id que non modo communis naturæ amp;nbsp;creationis fœminæ habita ratione,verùm etiam vel maxime propter coniugij vjnculum,vt apparet ex iis qiiæ ibi ftatim fubiicit de matrimonij conditione.Itaque hue fpedant quæ in Polygamiam fu-pcriorc tradatu diximus. Leges autem Ciuiles aliter de hac re ftatuiftc,nifi quum hone-ftas prohibcbat,ficut in traólationc de affinitate diximus,nihil mirum eft, quum fponfalia apud i 1 los necefErriam obligatiorjem non parerent.Canonici veró reólè quoque foonfalia Toto ti.Èx-dcfuture,quæ vocant,nifi fubfequutaeflet copula,afpÓfalibus de præfcnti,dc qumusvnis hîc ago,diftinxerunt;vt iliaiftis infringantur, addita nihilominus, ob irritam fadam prio- c.i.amp; ^^2,Extern fidcm,Ecclefiaftica pœna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• trà,defponf.

Agitatur amp;nbsp;illud iampridem. An rata fint fidelis cum infideli fponfalia,quod duobus b« modis poteft in controuerfiam incidere:vno,quum vtraque perfona fponfàlium tempore busiKuein-infîdclis eraqpoftea veto altera ad veram religionem fefe conuertit:altero, iquum ex duoÿ bus tempore fponfàlium veram religionem profitentibus,alter ad hærefim, fine manife- initis. ftam impictatemeft prolapfus. Refpondeo,fiue ante,fiue poft fponfalia eiufhiodi impa-ritas incideriqdirimi fponlàlia f fi nihil aliud caufæ obftiterit) non licere,quandiu confen-titinfidclis cumfidelihabitare. Quoniam tarnen amp;nbsp;ex Patribus nonnulli,à quibusteme-re dilccdcndiim non cft, amp;: Canonici aliter cenfent, etiam confùmmato iam matrimo-nio : primum omnium confirmanda nobis efthæc fententia ex Dei Verbo, deindeillo-rum Icntentiæ amp;nbsp;rationes expendendæ. Dico igitur, quanuis magno næuo non careant infidclium inter feconiugia,quoniam videlicet non fiunt inveriDei timoré acreue-centia, tarnen quum Dominus humani generis conferuator hoc in animis hominum di-ferimen tiirpis amp;nbsp;honefti non aboleuerit,quo vagæ ô^fpurcæ libidines à coniugali coniun-^fone di(cernuntur,vera etiam eft'e inter infidèles fponlàlia,de quibus agimus,id eft,inita Verbis in prælèns tempus conceptis. Si vera funt aytem, conlequitur bona confcicntia dirimi multó minvis polfc ob alterius infidelitatem,ac proindc rata ac firma eflè oportere.

D E R E P r D /1 s,

Hoc autem manifèftè etiam pacet cx Dei Verbo. Nam ß fcorcatio vel (lupium hoc eilet, tCor.7.1}. Vtb7np2o\iK^;fcribitTertullianus,nunquam fuafilTet Paulusvc fidclis vel tantdlumciini * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uifideli permancret.At enjm,inquiunt,loquitur ibi Paulus de iam contraébs nutrimoniß

quæ expedit noil dirimi. Id ego vero concedo: led quis oftendet Apoftolum agere de iis duntaxat coniugiis quæintervtranqueinitioinfidelem perfonam foerantcontracta,ac non ctiarn de iis quæ iam fidelis quiipiam cum infideli iniuiiîetêQuôd û iftaquoque ccn-ient adeo firma elle vt à fideJi dilnjku non poffint, cfficitur cercc valida quoque liahcnda Ipon{àlia,à quibus vinculum illud cœpit. Neque tarnen nego quædam iam conkimmara valere quorum alioqui irrita erant initia.Sed iioc dico obtmere turn demuiii,quuinquod veroplenóque eonfenfuideerat,per fubfeqiicntem copulani purgatur, veluti li quiipiam inipubes vel coaftus vel per errorem Iponfalia connaxit, pubes autem fadus, vel vitro co ffnico errore poftea deij.^onfam cognolcat : id quod certc in hac quam tradamus Ipccte xC0r.ff.14. locum non habet. Quod fi quis excipiat eundem Paulum ptohibere nequisiugnmƒ'* Vide iS.ij.i, cat cum infidclibus,id quoq; concedo, amp;: quæ aduerlùs eiulinodi coniugia Patres paints tlctonant vehementer probo,modô quidem cmolliantur eorum hypcrbolx-Ncgocn®' hinc effici vana elTe iponialia, quanuis inconfulto nec fatis reda conicientia fucrint con-trada : fiquideffi multa optimo iure diiTuadentur, quæ tarnen femel fada, dilîoluinen polTunt. Hæc igitur in genere noftra ièntentia cft Verbo Del plane, vt arbitror, coiikquot;' tiens. Addidi autem exceptionem ,Nrsi infidetis discesseri T,q«0' ïïiam fi ne confummato quidem matrimonio manct obligatio fiue feruitus fratris rorisjVt loquitur Apoftolus,liquet m.ultô magis id confiituendum efl'e,quum ipoiilalia gt;C' la interuenerunt. Sed tarnen arbitror hîc elle multiplici diftindioni locum. Primuroe nim magnum eftdiiêrimen ponendtim inter eum qui hæreticus fit duntâxat, ici cft, qugt; €X Chrifti quidem Ecclcfia ïê éfle profiteatur,fed à veraEccîefia in aliquibus dogroatib’’ diffidear,amp; cum quiChriftianam religionem cx profelfo oppugner,qualcs funt hcKiie d.æi amp;nbsp;Mahun»etani. Deinde quum non omnes fedæ fint eiuldem momenti,inter i}'ƒ ', quoque non tantum aberrantes ( quis enim cft extra omne errons pcriculum 1 ) verum etiam errorem iuum pcrtinaciùs tuentes, amp;nbsp;alios in fuam fedam pertrahentes, aut a ’!

. eiuldem lèdæ felèadiungcnces (cuiufmodi fiint hæretici vocari ) feruandumefthoc^’* crimen, vt non omnes codera loco habearaus, quum non omnes hærcfes ciufdcm momenti. Præterea Sôillud tenendum eft,pari periculo lèlè non exponercqui nuni^s -quàm qui fîbigencros quærunt,quonîam vxores demum in fæ-niliam ac poteftatcni

• • hÄrum tranfeunt, ac proinde ifti quàm illi meritô videntur longiùs aberrate. Poftrcm‘’ illud quoque obferuandum arbitror,nott habendam cam peribnam pro infideli quæ ad veram religionem tranfituram italpondcar,vt ci meritô fides habendavideatur, l pofttis, concludolèquendam elfe nobis Apoftolidodrinam,ac proinde tamen ftica pœna dignos videri (pro ratione tarnen circunftantiàrum moderanda) qui cum quærant coniugia,quàm cum iis de quorum vera in primis religicne làtis conftcupnro - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ter aute A ac etiam Chriftianc prorfus facere Magîftratus qu i ciufmodi fponlàba

inhibeant. Addo etiam meritô puniendos capitah pœna videri tanquam manifeftosspjj^ ftatas,q«iam plus làtis pafcfadaEüangelij vcritate,cum apcftis eins hoftibus,vcniti Mahumetanis ac ludæiSjConniibia contrahannqui MagiPtratus fi cfficium £eccrint,M

• • uacanea videri poflit de iftiulmodi fpôlàlium vcl matrimoniorum vinculo quæflro.Q^ * ijiinus autem fimpliciter audeam pronuntiare fponfalia eiulmodi di!Toluenda,13Cit ^1 j.Cor.7.ij. Itolus i aperte præcipiens fideli ne ab infideli, quandiu in matriraonij oliîcium (quo‘ habicationem vocat ) confenferit,dilcedat.

Nunc autem agecontrarias rationes expendamus. Surit enim qui nullo modo ro adui'^côiug. randam huiufmodi coniunftionemarbitrentuniique potilfimùm nitunturlege ilbƒ‘ lib. I.amp;De inculcata,qualfraelitisinterdiciturconnubiumcumextrancispopulis,tamfeuere vindicata, vt Eldras iampridem etiam confummata ciufmodi matrimoniap'^’^'^j te,lib.i. dilTolucrit. Hîc igitur duo funt in primis nobis confideranda:Vnum,an iuterdiéW EXjOd. 14.U omnes exteras genres percinuerit: alterum ,an idem fit hodic nobis fineexccpr'‘ Deut.7.1 obferuandum. Ac mihi quidem, quod ad priorem quæfticnem attinet,dicendu'’’

• 3.amp;.4,amp;i7. clecur , certos tantum populos fuilTe ilia lege com prehenfos, eos videlicet in prim'^ y Efd./' Dominus exitio deuouerat ,ac præterea Ammonitas amp;: Moabitas peculiaribusviô^^^^ KefutttioI. fis. Nec obftat quôd videtur generalis caufa interdidi -, nempe ne viri à mulietib^'^f mulieres à viris ad idololatrià abducerencur. Nam præter illamcaulàm vnitieriàlen''^

ET DIVOT^ II S,

particulates a Domino expreflæ,amp; remedium aliquod aduerfus illud malum affcrri aliter etianipotuit,nempefipriufquam matrimoniumcontrahcretur,perfonainfideliscertum, quoad eins fieri poceft,teftimonium edidilTet fe veram religionem ampledi velle.Habuic Bcut.xi.t tcrtc Icx ilia exccptionem de muliere captiua quam ducere licuit. Caufa veto eut capti-uam potius quam liberam accipere licuerit,hæc videtur fuifle,quôd captiua iam quodam modo peregrina efle defiifl'etjquum inter vi£toris Ifraelitæ bona numeraretur. Præterea cautum eratjVt vngues refecaret,comam räderet, pattern amp;nbsp;matrem per integrum men-icm quafi mortuos lugeret:quæ omnia dum fiebant, licuit amp;nbsp;ipfi hero amp;: ancillæ captiuæ deliberate de futuris nuptiis,ne quid eiufmodi temcre fieret. Deinde ilia omnia hue Ipe-ftabant, vt mulier eiufmodi non nifi certiflimo cum teftimonio, quod amp;nbsp;patriam amp;nbsp;parentes yclut prorfus oblita elTetjadmitteretur. Deinde funt qui negent legem illam fuilTe prxeiie obieruandam. Proferuntur cnim exempla Salmonis principis Iuda,qui Rahab ex • Icricho duxit:amp; Boazi,qui Rutham Moabitidem cognationis iure accepitdtemque Sam? pionis,Dauidis,Solomonis,amp; aliorum. Sed huic lèntentiæ non accedo. Nam quod ad Ranab attinct, non dubium eft quin acccnla fuerrt populo Ifraclitico ex Dei voluntate, propter beneficium collatum in exploratores, amp;nbsp;raram eius fidem. De Boazo veto, etfi potint pratcxcre Rutham fadam efle quodammodo ciuem Ifraeliticam per prius matri-rnonium, riihilorainus tarnen refpondere malo aliquid etiam næui fuilTe in illo connu-■’m,quutn iatis conftet, multas etiam alias Domini leges conniuentia Magiftratuum ne-g igentcradmodumfuifleab illo populo obferuatas. Sampfonis autem amp;c aliorum quan-tumiiiscxcellentium hominum faóta,abfic vt pro régula fcquamur,ncdum vt aliis vulga-

aliquothominumcommemoratis exemplis moueamur. Concedo igitur eiufmodi pon au, imo etiam matrimonia iam confummata poft Ihfceptos quoque liberos, fuifle ex Da orainatione non quidem repudio proprie dirimenda ( diuortium euim ibi nul-lum c It,vbi nullum matrimonium fuit)fed ipib iure nuUa pronuntiandaim^rito denique

æribit Auguftinus) quæ domino prohibente duôtæ effent,Domino lubente fuiffe dimillas.SedjVt hoc demus,adhuc tarnenambigitur,an idem hodie nobis fit in coniugiis Rcfutatîoï? imparibus conftituendum,id eft,queries fidelis cuminfideli fponlalia contraxit,aut alter milt infidelh. Cur autem idem ftatuendum videatur, ex eo colligitur quod vniuerfalis •

perpétua effe videtur ipfius Icgis ratio, nimiru ne infidelis fidelem à veto Dei cultu ab-ncat,quod etiamvidetur Paulusdifertè confirmare,quum inquit, Noliteiugum ducere.^ x.Cor.^.i^.

cum tnfidehbici, quibus verbis certum eft includi etiam matrimonium.Relpondeo had#- • nus elle nobis fpeftandarir vniuerialem illam caulam huius prohibirionis,vt ex eo conclu-damus maximis periculis vitro fefe obiicere qui eiufmodi coniugia ineunt, quod vnum Paulus illic relpexit; fed præcipuè obferuandas effe peculiares cau^ qua^ hodie ceflare res ipla cÓuincit.Eam autem effe fententia Apoftoli ipfemet declarac, quum fi quid eiufmodi faftum fit, iubet nos propter fublatum iUud diicrimen populorum potius bene fpe-rarc de lucrifacicndo infideli,quam de fideli amittendo metuere.

Secundo loco profercur argumentum magni quidem in Ipeciem momenti, fed re- obiedio ü ucra a/gt;jrlt;-^M,quanuis mrrentis inftâr Auguftinum extra viam abripuerit,nempe quod deteftabilius fit crimen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam adulterijiac proinde æquum fit exiftimare inulto e-

tiam æquius effe,vc ilia potius quam ifto matrimonij nedum Ipofalium,vinculum diffolui pofiit. Refponfio veto facilis eft,ncmpe non com parari inter fe hxc crimin3,vt vtrum fit grauius coram Deo, diipiciatur,fcd vt quodmagis répugnât matrimonij naturæ,id long^ grauiflimum habeatur. Idololatra porro acque adeo impius quiipiam efle poteft, amp;nbsp;ta-maritus, quum matrimonium à fcortatione inter ipfos etiam impios plurimum dif-adulter autem fimul amp;nbsp;maritus effe nemo poteft. Itaque matrimonium adulterio, autem impictate,dillblui mirum vidcri non debet; amp;nbsp;ratio ilia plane vana deprehen-

*tur,quod ad fponlalium, nedum coniugij confummati, diffolutionem attinet,quum a- oWeftio j.' 'oqui ad huiufmodi iponfalia amp;nbsp;coniugia diffuadenda maximum pondus habeat. Hue tmm{cmnturillivetcrumPatrum c\2Xi\oxzs.)Proßituunttemplaidolù. ^^cenfinßolucis Hîerony.în ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chfißi cum ßeltaßRedduntur iüorutn membra., quorum(unt cofia. Chrifliani ho-

nnn tß inßdelibus coniugia fetere : amp;nbsp;fimilia huiulmodi,commoda tarnen interpre- epæft.yô. tacione niollicnda.Neque enim necefieeft à Deo vel mente vel corpore difiunftumeffc, Auguft. Je ciiivcl cafu, vcl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam, contigerit cum infideli copulari : cuius rei plurima J J

paffim extant in facris literis amp;nbsp;ante Legem, amp;nbsp;fub Lege, exempla. Promulgato autem Refutatiei, huangelio quin ciufinodi pene infinitaacciderintdubitari non poteft. CertcfifimpUci- z

D E P r ni I S,

ter illas Patrum fententias accipiamus,falfumfuericquoddicit ApoftolLis,peniuiîôn' dum effe fideli, quandiu conlènritcum ipfahabitarc infîdclis. Quis enini Spintu Dci 5 prædîtusfuaferitcuipiamvtvel untillum extra Chridi confortium mancat? Fallùmc-tiam illud eflet,fanólos eflc liberos ex iinpari quoque coniugio prognatos,nilî alrcr, licct infideli,quôdad coniugalem copulam attinet, coniunftus, ramen Chrifti mcmbrumcl* 4 lèt.Deinde ne illud quidem rede diceret Apoftolus,lanôtificari infidelem lîdeli,id cft,lc' gitimè amp;nbsp;ex bona confcientia licere fideli marico yti inddeli vxore , amp;nbsp;contra : quoniam videlicet vnulquiique non ex alterius (nili fit criminis alieni focius ) lcd ex lua ipiius con-y fcicntiapoîluitur. Poftremôjfi mcmbrum Satanæ fieret quifquis infidelem habet/iuc Iponlâm fiue vxorem , quod dilcrimen ellèt inter feortacionis Jegitimimatrimuni) Iponfionem?

OWcâio * Tertio Ioco,vrget ilia Pauli verba Augufrinu.s, Reliquif di£o ego-gt;nonDaminuiii.c^^^‘ poftolus ita fignificaret nihil haede re mandatum eflc,lcd liberum elTefideli veldilcct/e* te vel non dilcedered'e tarnen fuadere, ac veliiti confilium, non autem præcepninnhæ» Rrfautîo. vt fidclis Ipeélctpotitisquidexpediat, quàm quid liccat. Relpondeocumtantihri pat’ll nulla pTo'rfus ratione,imó ne iufta quidem coniedura niti ifliulmodi colledionem-vbi tandem inüeniemus in Veïbo Deijlicuilfe ob aliam quàm adulterij caulâm matrano' hium dilToIuereîSpeftare verô nos oportere non tantum quid liccat,vcrùm etiam in pn-mis quid cxpediatdmô verô nihilnobis in foro confcïentiæ, vt loquunmr,licet) nifiq”® Dei gloria amplificari,amp; proximus ædificari poirit:an eft medium ncicio quodconlib»'’ à probo amp;: prudente quopiam profeélum, quod vel lèqui vel repudiate fas fit, ac non po-tiùs Dci ipfius præceptumi’Fefcllitautem Auguftinum fortaflis illud quoque inter ra,quôd hæc Apofloli verba, St inßäelas alißeiiit-, difcedat-, perinde accepit ac fi verbum {-Iud,î/z/eezZfr,ad fidelem pcrtinerct,vt fit hæc lèntcntia huius loci : Si dilcedit infidclis, efle fideli vt -^ciflim dilcedat. Atqui rcs iplàj adcôque grammaticapolhihtiU’ repetatur quot;Äro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit hic lènliis,Si dilcede're Vult infidelis, fiue( vt anrca dixit

Apoftolus ) ü cohabitare reculât,ünè dilcedat iplc,amp; lua inlânia fruaturæiufoo^^i autem

perfonæ delèrtrici maritus vel vxor fidelis non ampliùs adftrîngitiir.

îtaque illud Auguftini dilemma,quo videtur Pollentium,ad qucmdehacrcleri irretirc plane concidit. iubetfideli Dominus -, inquit Auguftinus, ne tniidtlem non titbet?Si dixerisdubetyrecLmat ^^ofiolus, Ego dico non Dorninm. Sid'txtris,neni» i ; Aafiam relt;juiyo. At ego plane relpondco, iubere : amp;nbsp;nego reciamare Apoftolum • Nam ' quid loquatuT Apoftolus,quod non loquatur Dominus,iam non cft ci credendtim, non Apoftolus. Minimeigitur voluit Paulus,aliquid de fuo extra Dcimandatadeprome rc,quod faccre iplc nec voluit, hec potuit, nec debuit ; fed ea quædifcixcamp;lpccialimf-* Domino expreflâ fuerant, (ficut illud,rxor à viro non difeedito} ab iis diftingucrc nbsp;nbsp;l .

iptumdemumDominus fignificabat. Quorlùm auté hoc?inquies.minimeprofceioq hæc miaùs elTcnt à Deo quàm illa:lcd prîmiun quidem vt caiumn iatoribus anlâm deret, qui obiieere alioqui potuerat ipliim aliquid Chrifti verbis aflîngercidcindcvea’’ auélorÿatem fui Apoftcîatusaflèrerec,ac fi diceret, Dereliquis fateor quidem re Domini mandatum totideni verbis expreflum, fed ego, vt ipfius Ipiritu præditus ^1 i.Cor.^ÿx. ftoluSjhocdiccrenondubito, Ri ijuisjtater vxorem haheAtyë:^c.nc dtmittateamgt; ,) obieÂio^ Alias præterea duascaulâsaftcrt Am brofius, nempe quod non commode neC'^^

^ofliteiufmodi impari coniugio benedici,nequc communes preces inter iftiufmodic^^ iuges haberizquod vtrunque ita effe concedo, ac propterea peflime fibi conliilcrc qiquot; lia coniugia ineant. Nego tarnen inde conlèqui licere ifta Iponlâlia dirimerc, nin t’“ iis abinfideli deferatur, quod etiam Ambrefius non videturlènfifle. Et hæquidem cipuæ Ihnt eorum Patrum,ac præfcrtim Auguftini, rationes, quibus adduftilùntvt ab infideli dilcedere licerct.Sednoneft,opinor,cureishac in reaflentiaraur.

Nunc vevo Synodorum etiam hac de re fententiâm ad Verbi Dci normam c''''r mus.Veteres igitur Synodos maxime probo,vtquæ feparationis nô meminerinpfcd taxat eiufmodi coniunftioncm condcmnenc, vt quæ ablque Ecclcfiæ iufto ofièndici' atque adeô abfque alterius partis infigni periculo non contrahatur, quod fane non rationi, vcrùm etiam ipfi Apoftolicæ doiftrinæ confenraneum eft. Imo amp;nbsp;ilia modt quam adiiciunc,æquiflirna eft:nempe,vtliberos dare quidem nuptum nonliccatjt“ dî can^^ipotiùs fi futuros felè Chriftianos profitcantur.

Qbieaïo V, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Recentiorauçem Synodus fexta Conftantinopolitana,circitcr annum Domin’,

duo conftituit. Y num,vt fi orthodoxus hæreticam duxer it,vel hærctica orthodoxe nupfç-rit,irriræ lint nviptiæ, Sz nefarium coniugium diflbluatur, atque adeô qui taie quippiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

commilcritdegtegetut-.alterum, vt li ex duobus infidelibus ( legitime tarnen coniunâis) vnus quidem fiat orthodoxus, alter veto in errore permaneat, modo fideli placeat cvm infideli cohabitare,non fcparentur.Quid fi veto fideli coniundio non placeatncmpe fict fcpatatio ex hoc canone,vt dil'ercè l'cribit Ballàmon, prolato etiam cuiuldam Bafibj Buc-cinatoris cxcmplo,qui ex Patriarchali decreto fuerit poft baptil'mum àfiia infideli\xore Icparatus.Atego non polTum huic Synodo affentiri, quum fine diftinftione loquatur A-poftohis prohibens fideli difcederc ab infideli, amp;nbsp;fidelem fratrem aut fororem turn de-tnum liberans quum prior difeedit infidclis.ltaque verbo Dei répugnât hoc dccrctum,in

CO etiam Apoftoli verba manifeftè deprauans quôd quum lcripferit Paulus 5 infidelis nnfintittt hahitarecumßdtUiiiki Icribunt^iSißdeliplaceat cum infideli cohahitarc. ac proindc® falfarij hac in re deprehenduntur, quum ifta duo fint prorlùs diuerfa, contra quam Bada-mon crcdiditdnterprcs certè nec acutus, nec in plerilque diligens. At ecce recens illud, Su adhuc calens conciliabulum Oecumenicum Tridentinum fortafCe controuerliam nbsp;nbsp;concilü fen-

ftam ùirimct.Sic cnim decernit;5i quis dixeritpropter htereßm àijfolttipojjè matrintonq vin- tenua«çé-culum^AnathemaJîtPulmen certè terrificum,nifi plus làtis notus effet Tarpeius ille luppi-ter; placet enim Tnxpjp^ç nounihil commemorate, quod non eft ab hoc noftro inftituto conc,lefs.i4 ptotlusalientim.Vibratum fuit fuliginolum hoc fuliuen Tridentinû anno Domini 1563, ““-V illisipfis Bacchanalibus quæ Martinalia vocat,bonis Patribus nimirum ediclo illo de pace , quo ciuilc bellum Gallicum aliquot ante menfibus fopitum crat, non minus quam vallis Tellinx vino imflamraatis, ac proinde cum ilia lua fplendjda bile temete in leip os anathemata iaculantibus.Seipfos cnim profefto feriunt,ebrioru inftar,quum fic loquun- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

tur.Sednc quis fallatur,fiunt ifta per ludum Si iocum.Etcnim anno vno Si altcro pt^ce-dente Sataniffimus ille ipfe Pater,Pius iiii.miffo in Galliam legato P errar^nh Cardinali qui prxclataTurnonij cccpta perficeret,hoc vnum agebat in primis deftruendo Eccleua-rum Gallicarum ædific io, v t pr imum à Gallorum Rege ipfiufque fratribus pueris princi-pem,partim quidem commetitij Sardinia: regni propofita imagine, ludificarctur, partim veto promiffo cum præftantiffima heroina ac rcgina,lcd parum illi grata coniuge, diuor- • tio,vnacumregni alterius ornniumq’, ipfiusbonorum, quaff hæreticaeffet,in iplum tra -ferendo dominio, addita etiam alterius ftatim ducendæ reginx paéfione, ad fftas partes traducctet. Hxc enim fuerunt tria ilia retia quibus princeps ille, alioqui minime mal*, • quorundam fraude ica miferè fuit circunuentus,fummo cum bonorum omnium luftu,ôc maximo Gallici regni detrimento, vt tandem pro tribus regnis imaginariis ftipendrum illud vnu nimis verè fft na£tus quod folet Romana meretrix amaffis luis pertoluere, mortem nimirum qux Si. ipla eft pcccati merces.ltaque vno fere codemque tempore Papa quidem iplc,obhxreffm Icilicct, regina iftam àluo marito dirimere iniojtiffimo diuortio tentabat, ipffusautc cmiffarq anathemata in eos ipfos crepabant qui taie quicqi|^m fieri polie dicerêf.fortaffrs vt par pari referrent lextx illi eidem Synodo qux Romanam cede- SextaeSynei fiamaliocanone non minus iuftè quamfeucrè reprehendit.Scd ad rem redeo.T^identi-nahxc anathemata temerè in omnes de re quauis diffentiètes vibrata,nô eft quodquen-quam magnopere commoueant.Verùm,quod ad rem iplam attinet, fatcor mihi prebari illorrrm lentcntiam,vt cumV erbo Dei congruentem,népe propter hxr effm dirimi Ipon-hlu,nedum coniugia,non debere.Qu.idni enim inter toterrorum portenca,hoc reélè df-ftumbonis illis Patribus exeiderit, quum amp;nbsp;ipladxmonia lelum effe ChriftumDei f ica vt CTiq verè pronunciarinV; Sed came fie quoque fortaffe plulçulumipfis cribuo quàro de-ceat.Qmd ff enim nouam aliquam hxrefcos definitionem cxcogitent î quid ff vinculum nntùïuonVj à iure thori diftinguauc, v t fe non aliud (entire quam luos maiores doceantî • ' igitur illos mictamus,donee luam fentcntiam,ff videbitur,plcniùs explicent.

RuncadCanonicos noftrosRbaplbdosvenio. Gratianusbac de re dilputans citât Vxor'mRàe-Euq'tlq^P^^pjj^^yæ decretum,quo conftituituv ,vtj: quls gentilis gentilem •vxorem di/niftrit ^^^^^ipti(mumpofthaptif»î»mfitinip(iuij)otefiateea'cnhaberevelMon habere.V[ocvcmàc- an ab eoàé etetum gloffatot de certa tatum (peeie intelligit, nempe ff propter adulter ium fit faamp;.um diuortrum-.rdque refkè.Nam alroquivniuer(aliter de quouis diuortio intelleô:um,iniqui(- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ffmum effev.ff quidem bomrnis eft ad dar iftianifmum accedètis, v eram reffpilcenriate-hari,aeptoinde nonre8Le(a0ta,ffquidcm adbuc eft integrum, corrigere. Ergo ff iure poli (vtloquuntuïl non potuit qui turn gentilis erat,ffu,c (yvynfam fine xxorern (uam teiieete,

i.i.

D E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V D 11S,

coque poftca Cliiiftiano faélo res adhuc eft integra : certe non minus tenetuf quantum in fe eft earn quam imuftc eiecit recipere, quam aliquid iurto ab latum reftitucrcaicc aliter ad Chriftianilmi profeftionem admitti debet,quam vel id fecent, vcl fc fadurum Ic-rio ipoponderit. Res autem tunc eft integra quum neque ilia alterinupiit, nequeiplea-liam duxit.T une enim quod fad um eft infedum Acri non poteft, vt cautuin eft Dei vcï-icrcm,}.!. bo.Quod G. vxozâdAuc gentilis maritum à quo reuocatur,audire nolueric,vcl contra,tue iànè ftatuendum erit quod ait Apoftolus,nempe deiertam peribnam ei à quodeiertaeft amplius non adftringi, quod idem Eutychianus rede 1'equente canone ex Apoftoli icu' tentiadecernit.

obieftio 7. Deictibit eodem loco Gratianus ( fed non iatis bona fide omnia, vtappatetevf'’ ibidcta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;depromit ex libro de fide Sc operibus) aliquot ex Auguftino defumpta teftimot*'*^’

equorum hæc fumma eft, licerc fidcli diiccdere ab infideli, quanuis qui ipe lucrihcmm'^ Rcfuutioi. infidelis non difcedit,redius faciat. Sed banc fententiam modo micigat,modô durifliip^ pronuntiat Auguftinus,non fatis profedo fibi hac in re conftans, vt qui interduinad conditionem,pucafifidelis cogatur ab infideli ad idololatriamanterdum veroingen^^' amp;quidemadhibitagrauicomminatione,iubeat maritum diicederc abeaqux üro“ chrum facit,Si admonita pœnitentiam non agit: Sin

cAtiillitM : nonnunquam autem longius etiam excurrat, adeo vt eo Chrifti verbocx propter fornicationem diuortium conceditur, velit præter adulterium,non modowo o latriam,verum etiam auaritiam,atq; adeo quaflibetcocupifeentias intelligi, corpore male v/^/fz»,inquit,lt;r lege Dei aherrarefaciunt. Atqui nihil tale dicit

viquaiii cuiiLcuit ncicu au niuucii uiiccucrcjicu Laiiuuiii Gicic nuciciii uuvimv.

• 3 lisaferuitutefiueobligatione matrimonij abfolui. Imo in genere pronuntians v nus, non liccre marito vxorem extra fornicationis caufam dimirtere, nullum duW

• 4 ni locum relin^uit. Az enim fornicationis crimen etiam idololatriam auaritia vetovocatur idololatria. Conccdofane Hoc vtrunquc,ledquamlaten fcortationis Sc idololatriæ accipiatur, nunc non quæritur. Illud potius quxritur ,an Chriftidido fpiritualis quoque icortatio, id eft, idololatria compreHendacur: qno • verifimile quidemeft, quum ibi non agaturde vero Dei culm cum adultermot parando, fed de coniugio carnis vel fokiendo vel non difloluendo, vt plane nu ‘ fit locus nietapHorico adulcerio,ac multo minus de auaritia Sc ciu Imodicupiditatinn fpecandi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

  Obicftio 8. c.io.i8.q.i, Refucaio.

Citât idem Gratianus ex Concilio Toletano 1111. Canonem (ji.quodm dæi cum Chriftiana muliere connubium, nifi Sc ipfe velit Chriftianus cfticr.qno natur excufarc glolfator, tarnen quum ek diametro repugnet Apoftoli fententix, futatione quidem eget. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;chriftiana

Sedquod idem ex Concilionefeio quoVrbanenfiprofert,nempcvtnuec ludæo, l^e Chriftianoludæa mifceatur, à communionc Ecclcfix fegrcgetur,i quiflimum cenieo. Qubd fi præterea ciuilis Magiftratus in eiufmodi apoftat^ it quum eft animaduerteritjCxpeditiflimus hie modus fucrit eiulmodi controuerlia definiermi.

Obicéh’o 9- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Profert idem Gratianus Iocum,nonex Gregorio vt habent imprclficodices»

AmbroC^n'^mbrofio, quem fuis diftindionibuspeflîmè, vtamp;:multaalia, deprauat. Tra i.Cor.7. pBrte amp;nbsp;fimpliciter ac fine diftindione Ambrofius cum Apoftolo, fidelem de Refuntioi. infidelinon peccarcfifefealijconiunxerit,^^oniAm,inqL}iz,co/ttunfeliAcreAto^p mAtrimonÿ circa eum qui relinquiturytnfideliA autem difeedensydr i« monium. Quid autem Gratianus ’ primiim quidem non vult hoc valere nib inter vtranque adhuc infidelem perfonam inito.Deinde vtitur iftis diftindmtii ro ad fidem conuerfo,fi vult difeedere infidelis, tunc fidel is à vinculo matrimonij aliam quoque poteft ducere : fin veto infidelis nihiluminus permanct in quidem relinquere infidelem etiam permanentem licet, atei non licet viuenu nbsp;nbsp;j

alum fupcrinducere. PofteadefcenditGratianusadaliamlpecicm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A,ini

inter vtrunquc fidelem contraélo matrimonio, vel vtroquc auc alcero jfie matrimonium ad fidem conucrfo,alterpofteaafidedifcedar, fidei odioWe izzlTum vero,mç]zùz-)dereU£}uf difcedentemnonßquetur-idUtAmenviütnte Refiiutioi. nonpotcrit. Fundamentiun autem omnium iftorum, quæ Sc üHo Sc incptc

tur, boni Pontifices Romani iecerunt, quod cuiufinodi fit age ecum vidcamus-

Ji 'i IJ 1 K Q KT 11 S.

thim ifta non tarti ad répudia quam ad diuortiafpeftanc, tarnen placet in ea iam nunc inquircrc,vtalteramcraäationemcopaucioribus abioluamus. Conftituunt quædam uorths^ clTematrimonia légitima He non rata : quædam rata amp;nbsp;légitima : quædam denique rata, ncc tamen légitima. Légitima vocant, quæ ex legum prælcripto vcl prouinciæ morihils contiahuntunquorum vinculum lolui nullo modo nilî morte potelLIraque légitima nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tamen rata clTevolunt, quæ inter infidèles ineuntur, quoniam videlicet inter eosnoa fiintfirma Sc fixa,vtpote quæ repudio vel diuortio facile difloluanturdegitima vero amp;: rata,quæ inter fideles ita vt in Ecclefia decet contrahuntur : rata denique,id eft,fixa amp;nbsp;im-mutabilia,nec tarnen légitima,quæ folo coniugum aft'edu concrabunturjncglcdo Eccle-hæ ordine.Ad hæc veto primùm relpondeo, fiue rem ipfâm, fine iftorum vccabulorum vfum Icgitimiim amp;nbsp;ratum Ipcétcmus, ineptum elfe iftud tam magnum inter legitimum Ôôratumdiicrimcn, quoniam iniquifl'imum eftvel idratum non habere quod fitlegiti-« nium,vel ratum id habere quod fit illegitimum.Quôd fi cxcipiant hoc diierimen idcircô poniquod legibus humanis quædam liceant quæ tarnen Verbum Dei prohibeatiac pro-inde iure poli (vt ipfi loquuntur) rata non fintirefpcndeo ita quidem eflc,lcd hoe nihil ad ïcm pcrtinerc,quoniam de Iblo iure poli quæri ab iis oportet qui conlcientias rcgunt : ex quocftîciturvocâdapotiùsab ipfis fiiifle iliegitima(etfialiaaliis minus legitimafint'quæ-cunque contra Verbum Dei-fièrent. Sed ne vidcamur , age de re iplà dica-nius.Coniugium inter infidèles ex legibus etiani iuftiflimis contradum,aiunt legitimuni quidem efle,ratum vero nó item. Sed qucrfiim id,quum vel ipfis confitentibus,indicium de exttaneis non ad nos,fed ad iplum Dominum fpectec ? Aperiamus cr^ofM^çtieiov. Voluut huculque hoc cxtendi,vt ctiam fi alter poftea ad veram religioncm conuettatur,ta-men quod ad infidelem attinet, de matrimonio iudicetur ex eins temporis circunftantia quo contraâum fuir,quum videlicet vterque erat infidçlis,amp;: hanc caulam effe arbitraii-tur cur difccdete infideli poflit fidelis alia ctiam ducere, quia videlicet ma^rimonium intet infidèles non fit ratum.Sed fi ita cft:,cur non itidem volunt liccre aliam etiam ducere, 11,qui fidelis fadus eft,infidelem volentem cohabitarc dimittar,quum ipfi fas lioc efle ar-bittcntur,illud veto non item : Semper enim inter infidèles fùcritcontradum no ratum tnatrimonium,fiue infidèles manlcrint,fiue alterpofteafidelis fiar.Reipondebunt nimi- • rum,quanuis quum contrahcretur inter vtrunque infidelem matrimonium,neiitrius refi pedu ratum clfet,tarnen pofleaquam alter fadus eft fidelis,ratum hoc efle incipcre,qucd ad ipfum fidelem attinet.Sed fi hoc vcrc lentiunt, qui fit vt fidelis cum infideli matrin»- • Ilium dirimendum pronuntient? Nam fi matrimonium infidelis cum infideli ratum efle incipit,cx quo qui infidelis erat,ad fidem conuerfus cft,ideóqucfi prior diicedat aliam tamen duccre non potcftimulto iànè magis dicendum fuerit,fiiam fidelis aliquis infidelem ducat,ratam amp;nbsp;indiflblubilcm efle iftam coniundioncm oportere,quod ad fidelem atti-nct.At ipfi non modo nó ratam, fed prorfus ctiam intolerabilem earn coniundione efle volunt, vt luprà diximus : quam lane ipfis aflentior, vt fuo loco dixi,amp;: bona co^feientia contrahi non pofle,amp;: pœnam turn Ecclefiaftica turn citiilcm vcl grauilfimam mereri,led dirimendam efle nili prior difeeflerit infidelis, niulco minus etiam arbitror quam fi vter-queadhuc infidelis hoc coniugium contraxilTet.Non funt igitur inter fe laris coientanea i. quæ ifti conftituunt,nequc fidelis ab infideli deleitus idcirco liber eft, vt ad aliud ccniu-gium tranfire poflîc,quôd Inapte natura non clfet ratu matrimoniumded potiùs quoniamgr

niiisin tradatione de Diuortiis (Dcofauentc)cxplicabimus,ad ca quoq; relponfuri.quæ in cuntrariam lentcntiam hac de re ab Innocentio 111. Icribuntur. Ex co verb quod rata c. quanto 5. ’natrimonia vlque adeo rata efle volunt vt eoriim vinculum Ibla morte folui peflit(quan- ' uis nc morte quidem Iblui Ibmniarunt rcpeticaruin nuptiarum fi!gillatores)hic ctiam er- ________ rot natus eft,quod fideli ad infidelitatcm delcifcentc,amp;f alteram fidelem perlonam dele- F'dcH ad in. rciitc,plcnc libcratum fidelem non putant,mancnte videlicet cóiugijvinculo,quod im- j^idtonte l^diat quominiis fidelis ab apoftata defertus aliam polfit ducere, quod ramen ipfi liceret amp;nbsp;fidcUm * li alimplicirer infidelidclcreretur. Hoc verôquàm fit iniquum nemo non videt,opinor, quum paramp; in hac amp;nbsp;in ilia Ipccic lit defertio:amp;: apoftatæ dclcrtori minus etia quam cui- ficeüs. piam verareligioncm nunquamamplexo fitindulgcdum.Ccrtc Paulus,cuius audoriwti Refctatioy, llandiim nobis cft,etfi de matrimoniisiam contradis agir,ramc in genereloquitur de fi-deli quem infidelis deleruerit,nullo fado difcrimine,cóne tépore quo initum fuit Coniu-giiuii vtcrq; clfet infidelis,an veto alter tantum: neqr etiam cum qui nuquam alius quam

i.ij.

too nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E RE P V D 11 s,

4 infidelis fuerit ab apoftata diicernens.Prætereaverbailla,,^ô»M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

uitnos Dominus,modo explicêtur,magis etiam videnturin apoftatam diciquàm

- in quempiam qui vera religionem nûquam fit profelTusgt; Sed de bis plus latis hoc quidcm loco,in quo coacti etiam fumus quædam admiicere quæ ad coniugia confunimata potius Conclufîo quàm ad fponiàlia fpeclant.Horum autem omnium bæc ïumma eft. Fidelis cum infidcii difpuutio- ipQiifalia prorfus ouidem efle diiTuadenda Sc leeibus etiam ciuilibus interdicenda,afgra-riconiugio. uiter vindicanda : led fi forte contrada fuerint, fiue ab initio vterque fueritinndelis, liuc alter tantum: fiue quum vterque elTct infidelis, alter poftea faófus fit fidelis,fiuc quuni v-terque fidelis eflet,alter poftea fiièlus fit infidelis,putàludæus aut Mahumetanus,autcx eorum bæreticorum genere qui fundamentum pietaris abnegatieiufraodunqiiam/p”' falia,fi nihil aliud obftet,omnino firma Sc immutabilia permanere,quandiu infîdclis

•fentit in coniugis officium. Quod Ci infidelis fidelem déférât, tune penitus liberumHle fratrem aut fôrorem à fponfalium obligatione.Quando verô defertus fidelis dici an ipfo iure, an autem iudicio priùs interueniente fblutum fit vinculum, in altera fitb-tionede diuortiis explicabitur.

De abfentia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid fi Veto abfcntia alterius impediat quominus rc ipfa compleri pofl'it coiugiu!’’'

fpôfæinter R^^poodeo quærendum elfe de abfentia, quoniam aut inuitus abeft aliquis,autvolcn^ ucnientc. Si volens abeft,quærendum rurfus quo ammo difceircrit,quandiu abfuerit,amp;i h quas reuertendi caufas habeat.Vtimur ergo in hac Ecclefia hoc iure quod mihi quidem iq“'*’ fimum videtur. Si fponfus confeia fponfa, Sc honeftam ob caufàm ante confummaw® matrimonium peregre profedus,annum intcgrum,quanuis officij admonitiiSjVolcnsaf-fuerit, petenti Iponfæ, trina per fèfquimenfcm præeunte publica denuntiationewf”''* Ecclefiaftico cœtu tum coram ordinario Magiftratu, fas eft diremptis {[jonfaiibusalium maritum accipereinifi forte comparuerit,cum enim auditur,amp;:nifi iuftam repudij cauUm probarit,ad præftandam fidem aufloritatc Magiftratus compellitur.Sin veto lponla,com feio itidem fp^nfo,peregre profedafuerit,idemius fematur,coduntaxatexcepta, vir annum integrum expeólarc non cogitur, nifi forte ex eins voluntate id genus negor’J

I /* i nTλ 1 gcrendum illa fufccperit quod illam diutiusabefle cogat.Quod fi fponfus veliponiau

• • lo animo,amp; fàllendi caufa^lifccflifie comperiacur, datur in primis opera modis omni

VC officij admoneatur.Quod vbi rite fa(ftum,auc fàltem(quoad eins fieri potuit) tentattim fuilleconfticeritmec tarnen is in quem agitur,compatueric,poft trinam,vt antca,dcnnn' nbsp;nbsp;|

• • tijfionem,idem in abfentem vt defertorem decernitur. Quinetiam illud caiitum clb* fi cuius fraude alio abicgatum fponfum aut fponfàm conftiterit, is grauiteralioqui mu étandus abfentem quærere Sc fiftere teneatur: quod onus etiam tutoribus amp;nbsp;curatcrinn imponitunin quorum fuerint poteftace.

Ac veró quid fi alter abfuerit inuicus Sc nullo fuo dolo,puta vel quod fit captiuii^»’^* alioqui vi aut morbo decencus,aut exilio fiue deportatione mulótatus,aut iuftoinftun territusJJTum fanè vel eo,quoad eins fieri poteft, proficifei tenctur qui fponfalium iær tionem defiderat, vel falcem eius reditum quantumuis diuturnum tolerate,aut cerf'j^ de morte nuncium patienter expedare-Nec enim cenferi poteft defertor qui inuitus^

C.X.X.amp; 4.34 eft-‘amp; itTreefe iam olim decrecum eft, adeo vt fi quæ arbicrata maritu in captiuitate mni S'l- tuum,alteri nupferit,marito poftea reuerfo fit reftituenda. Imo Sc in fponfalibus infi’i** i.i c. ap?e^rum tempus conccpcis feuiufmodi funt illa de quibus in lure Ciuili cauetur ) id fetuau*

P“*!- tlir,vt peregrinante fponfo,triennium prius expeftaretur quam fponiä nouas nuptias io* dcillis.Ex ret,quanquam Canonici poftea nullum tempus videnturpræfixiiTeaneôcertemulron’' trà.dcipoa- nus religiolî quàm Caius Iurifconfultus,cuius bæc verba lùnt:5'lt;e/’^ àquot; aeceßäri^ ('quot;‘r non pilum nnnum vel biennium ßtd etium trienmum nbsp;nbsp;ejuadriennium amp;nbsp;vlterius

Jponpitia,,veluti -vuletudoJponfiyJponftvtyVel mortes parentumtaut capitultA crimina,Atittûf^^ res peregfinationes ejutt ex neceßitatefiuntScó. de captiuitate ali tique abfentiæ Ipccicbus^*’

liquid ctiam in akero tradatu dicemus.

Alix inuti- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cæcerùm quxdam alia inutilium apud lurifconfultos nupcianim, ac proinde

liutn apud {alium genera libcns prætermicto,veliin iponlâlia fiue nupciæ cum peregrinis, cuæ toquot; nuptïa- cilHs,inter tucorem amp;nbsp;pupillain,incer curatorem Sc adukam, inter maiculosamp;lo'niii’^f turn fpccies. maiorcs vel minores fexagenariis vel quinquagenariis,inter ingcnuum Sc Iibcrtina,int patricium Sc plebeia,inter quacunq; poteftate præditos Sc eomndcm iurifdidioni iù (aos,quæ partim ipfis Imperatorum legibus pofteafublatalunt,partim contrariismorit’^ iplöque temporis fucceflu exolcuerunt,partim ctiam à Canonicis func abrogataqu^^^

J. UIK UK U llù. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOl

tamenauclaciam in eo improbo, quôd intra fuæ iurifdiftionis fines non permanferinr, quum eoriim miinus duntaxatfucric quid in confcientiæ foro fias aut nefas effet pronun-tiarc.Ncque id veto deterrcre debet pios amp;nbsp;æquos Magifiratus,quin ea in vfiim reiioeenc quæ optimis pcrpccuis rationibus funt confiituta, veluti interdidum nuptiarum inter tiitoremamp;:pupillam,inter curatoremamp;adultam,denique inter nimiùm inæqualisæ-tacis ciliés,amp; fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt eiufmodi:contra quæ tarnen interdióla fi forte fponiàlia contra-

hantur,Sô rogitet aliqiiis an cxiftimem dirimenda,refpondeo niihi non videri dirimenda, lcd vel alias potiiis pœnas ciuilcj imponendas, quibus etiam Ecclefiafticam cenlùram ob violatam Icgum ciuiliiim audoritatcm adiungi par eft:vel qui hoc admittanc dignos cffe qui aliô ablegentur ne làltem exemplo pcccent.Cur autcm ira lèntiam, pleniùs ( fauente Dco) differemus in altéra traétatione, quum de Magiftratuum in ferendis connubialibus legibus auftori tare differemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Soient autem ptætcr illas caufas,etiam alias duas recenfere, nempe votum cotinen- De vodua tiæ,amp; Ipiritualem affinitatcm,de quibus etiam aliquid nobis dicedum videtur. Ac de vo-to quidem etfi à nobis abundc didum eft fiiperioretradatione de Polygamia, iterum tarnen rcljxindeo, etiam fi concedercm nobis nunc quoq j,vtol]m lüb Lege, integrum effe quippiam Deo vouere, non tarnen conlcqui licete quiduis vouere, aut necefl'ariam eflè cuiulûis voti præftationem, quum ( vt Ambrofius feribit ) officium fit interdum à iureiu-randü iplb rccedcre.lftud autem continenriævotum fie demonftro ncc iure poffeconci-pfnecficonccperis neccffariôpræftari,nempequoniam amp;il]icitumeft,amp;:«AJittW;nemo Votumeo» autê vel ad illicita vel ad ea quæ fieri no poffunt obligaturdilicitorum cnim duas fpecies confl:ituo:vnam,eorum quibus res per fc nefariæ vouer.tu r, cuiufinodi fuit votum aducr- tenus illict-fus Paulum fadum,ac etiam quod vouitlephtcicuiulmodi quoque funt idololatrarum vo ta,ac lùpcrftitiolbtum etiam pleraque : alteram, eorum quæ non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tj, id eft,

certam quandamob caulàm non licent, veluti quôdvouentis vocationi répugnent. Eft autem vocatio quædam vniuerlàlis, ad ejuam ftatuere debentomnes fidèles fe vocatos cfrc,nempc ad vitam æternam,ad fidetn amp;nbsp;omnes frudus Spiritus:amp; banc vocatioüem o-portet fingulos perpetuisprecibus fouerc,quæirritæeffcnon poffunt,quoniamàcer-to teftimonio Dei nos vocantis proficilcuntur. Sed quædam prætetea fiinc vocationes • particulares,de quibus ternerè nobis conftituendum non eft, nifi fpontedecipi volumus. Pro vocationis autem ratione dona diftribuuntuf ad illam obeudam neccflaria,quoniam alioqui nobis Deus illuderet. Continentiæ verôi donum particulate effe liquet ex ipilà • cxpcricntia,amp;t iftis Chrifti verbiSjTVö» omnibfti dittum e/f:ciuijgt;oteflcapeïe,cap!itt ex hoc Apoftoli dido,rtA/w vos omnes effe vt egoßtm. rnttpjuiffque autemproprium donum habet 4 r-Cor././j Igt;w.Sicigituvcolligo. Q^umdonumcontinentiæfitparticulare,nonpoffumuslicite vo-uerc contincnciam,nifi Iciamus earn nobis effe datamfimo etiam,fi data nobis effet,aliud propcerea etiam requireretur,nempe, vt fi votuna iftud continentiæ perpetuum effe veli-mus, etiam in perpetuum cam nobis datam effe Iciamus. Vocatio autem ifta paigicularis ad continentiam intelligitur ex interrogatione tentationis (vt loquitur Auguftinus) putà zugufl.de 11 nonyrimur,id eft,fi non ita premimur vt fiiceumbamus,amp; conlcientia noftra turbetur. fanàavirgi-tem fi ad eum vitæ ftatum vocauerit nos Dorninus,qui coniugium nullo modo feracvel ‘coniiigio implicitis ea impediméta obiiciat,quæquominusillo vti poffimus prorfiis im-^oiant.Ex iftis,inquam,colligere poteftaliquisfead continentiam vocari,idcóq;ex fide cum precari poteftacdebet, vtin continentiæ dono con firm eturrperpctuu tarnen foi^? luddonum,ne tunc quidem conftituere poteft.Itaqjeiuimodi perpctuæ,imô adeertum tempus præftitutæ continentiæ votum quu fieri non poffit ex fidc,(vbi enim verbum non mc fides quidem eft) peccatum fit oportet. Nam quod nonnulli excipiunt,eos qui ad .eclcfiafticos ordines vocarttur,ad continctiam vocari, falfiim eft, ficut ex Apoftolorum 'totiusvcterisEcclefiæ ,ipfiulqueadeó Nicænæ Synodiaufforitate luo locodccläraui-pus.Scd amp;nbsp;alia ratione eiufinodi votum illicitum effe exeo confequitur, quôd qui vritur

‘^iintrahcndi coniugij præceptum,^ c proindc vouendo fecit cótra Legemdd quod lp a cxpcficncia lèro intclligit qui ante vftionem temerc vouit : quum non nifi tranf-

^rci icndo Dei Legem poffit a coniugio poftca abftinere. Qui verô cœlibatum vouit felè incontinentem expertus,magis etiam eftreprehêdendus,vt qui lead matrimonium

'ucaricxvftione noffedebuerit. Poftremo fi illicite vouct filiaquædeparentum ,vxor 'l»ædcmaritivoluntatepriiisnoneftcertiorfa(âa(vcdifertè déclarât Mofès,necipfifa- Numei.ïo.’ ttiores votorum defenlôrcs,làltem quod ad maritum amp;: vxorem attinet,audcnt inficiari)

Lii}.

t02 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ Jb JJ.LJ'J/lJlJôi

quantdmagisirricnm efteius votum qui priufquam cognouerit anhæcfic Dei voluntas, vt perpetuo viuat *3«/lt;p;,eiu{modi neceffitatem hbi imponit’Ex his autem omnibus non ill ud effici volo,illicitum efle perpetuo continere,fed illicitum eflè perpétua contincntix Votum con Votum. lam veto eciamà^^'vaTOp efle abi’que peculiari dono Dei,quod hbi nemo in pcrpc-tuum poflit polliccri,ex co probo,quôd communi ordininaturæpenitusrepugnct,quem vnus Deus extra ordinem agens,prouc libuit,immutat.Nam certèappetitio mutuæcon-iundionis non eft voluntaria, lèd naturalis. Itaque h naturam iplam,non dicoquaccnus corrupta,lèd quatenus natura efl:,ipedemus, (flcut hïc nobis omnino faciendum eftjnon magis eft in quoquam pofltum vt illa appetitione careat, ( nifl aliunde ipfa natura inipe-diatunvelutiflimpedierit ætas, fi valetudo vires naturæ infrcgerit, autaliquid eiulnitxh inciderit ) quam vt non efuriat vel non htiat.Quqd h quis excipiat,etiam h appetitio ib • non flt in noftra poteftate, tarnen illam pofte intra modum contineri, rurfum ( excepta peculiari gratia de qua qui certus non cft,meritó præfumitur to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;votiere) tâ fàlfuni

hoc elTe affirmo,quàm ii qiiis diceret in nobis fltû elTe, intra modû efurire vel lîtire.M' que tarnen nego îôbrietatc,ieiunio,precibus, amp;nbsp;iis quæ cum iftis cohærentiftam aliquatenus coerceri,(nequis fortè arbitreturiftam oi«)^Ti;cijv'yo/«'oto^,quampofteanW' luerunt vocare, à nobis vt inutilem repudiari, quam Apoftolus ipfe vitirparic, nemoChriftianus pro fuo modulo negligit,nedumvt in quæda clauftrafcilicet rclegccurj fed hoc dico quod vel experientia ipià comprobat, naturam ipfam videlicet vt fûrea pellatur,camen rscurrere,amp; quidem mulcô ardentiùs:amp; quicunq; non habent perpetur continentiæ donum {qumam autem habeant magis poft vltimam viftoriam quamif ter certandum cognoicitur ) cœlibatum perpetuum vouendo plane nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

liudquàmfuamipforumperniciemvouere. Quôdfiquisprætereaexcipiat,innoltw tem poteftate fitum efte,cupiditatem hanc immoderatam ( nam de vftione ,ideft,^quot;l’^ rante appetitione loquimur ) re ipfa non explere : reipondco Pelagiana efle hxcbg ta,non Chriiftana. Certè,vthocconccdercm,minimè tarnen confequereturprîb^, ciufmodi hominibus continentiæ votu,quia qui animo incontinens eft (cuiulniooi quicunque vruntur ) etiam fi re ipià non exequatur quod concupifeit, continens w

• coram Deo dici nec poteft,nec debet. Supereft ergo vt ad peculiare donum Patrumfen- tur,amp;: pro eius modo quiique liberè,non ex voto, contin entiæ iè dedat: quod amp;■' conæbentte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facicndum in viduis etiam profeiTis monuit. Nec iànè aliteriudicarunt

votoreiÿn- adigenteipfa veritatc ) vel maximi alfertores iftius votiui cœlibatus, eotamci’ dendoinca- iftis dilfcntientes qui cœlibatum ita mordicus defenderuntvt nihil aliud qnant ton' p

vinculumexofumfibifuüTeplusiàtisoftenderint,Scrotum orbem inSodomani^^^ Decret. Ge- motrham transformarint.Sic enim Athanafius ad Dracontium, Multi ex Gcîafius 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i»ieritnt,monachi contra parentes liberorumfaili funt: quemadwodtn»

Athanaiîuï. fcopos jiliorump.atïes3amp;monach os generis potefatem non cjuafife animaduertasió“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m

bijfe-tèquot;^onachosieiunajfe. Sicenimlicet,ér adeum modumnonprohlbebiturfediji^^ll Hicrony- voletdecertet.Yx Hieronymus ipfe ad Demetriadem, quû de impudicis virginibusfL^.

(agit autem de iàcris,Sc proculdubio velatis ipfius Demetriadis comitibus, vt candi teturi^Eipenixus.') ^^jàbasjincpiit,aperte dteendum eß,vtaut nubantfifetfoupop'* nbsp;nbsp;■

tinere,autcontineantfinoluntnubere.Ez2.à.Euftochium,^/^»^,inquit,ƒw»Z«^f,ƒlt;ƒ'r/gt;o Epiphaftq^ tutem,huic aperte ^poftolum lege,Melius efinubere quam î/n.Et Epipbanius, Melti^gt;

quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;febire.Etmox^Melius vnumpeccatumhuberenonplura.nX ' ,

Ju lapfumpalamÇibivxoremfimereiuxta Legem, a igt;irginitate diupoenitentiam rurfus adEcclefiam induciveluti male operatum,lapftm,fra£}um-,Dbligatione/ndigettt^’ Cyprianui. quotidie occultis iaculis fauciari ab improbitate quam infert Diabolus. Et Cyprianus i quior,ô’/yê,inquit,fArfide Chriflo dicauerunt, (quàm autem hac in re fandus alioqDi hallucinetur paulô ante' oftendimus)/’»^izci« amp;nbsp;cajlsifine vllafabulaperfeuerentfis» feuerare nolvnt vel non possvnt,melistsefivtnubantquaminiÿ^tfnj

liais cadant.

Habcmus igitur quæ horum etiam fiieric de voti vinculo fentétia, qua ta^cn t jj, placet explicate quomodo conentur nÔnulli cludere. Plurima,inquiunt,fas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iif

cam authoritatcm admittere quæ priuaco iudicio fuicipi abfquc nefario icc Rcfiitatioi. queant. Sedquorïiim hoc,obfecro’Nequeenim quomodo,ièd an ùt hoc agen^^' 2- ritur. Qupdfi,vcifti volunt,illicitafunteiqimodiconiugia,nequeduntaxatpro3

n 7 U 1 K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 1 ó. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/o^

an ficutMolcs libellam diuorcij conceffi.t?acqu.i eiufmodi diuortium nunquam inforo conlcientiæ licuic. Aguntaucemillicertè de confcientia, quorum verba citauimus. Sed ifta,inqaiunt,denon vclatis virginibusintclligcndalunt. Imóverb vndehoccolligunr, Obieéüo ï: quom Cyprianum conftet de iplb virginum ccecu loqui quæ le fide data Deo dicauerant;

quodeftetiamin HieronymoScEpipbanioapercius? Quidplura? Synodus Ghalcedo- i nenfu, quanuis 86 ipfaiam fafcinataiftius voti opinione, excommunicacionis duntaxat mcminit,nonaucemfeparandi matrimonij, cuius moris interpretatio ex citatoEpiphanij locopetcnda eft. Sponfalia igitur propter præcedens votum irrita non eflè concludimus. Quod fl votum fubfequatur, aut etiam mattimonium confummetur, quid turn ftatuem dum fitjluo loco dicemus.

Supereftaffinitas feu cognatio ilia fpiritualis,quam vocant,cuius etiam vinculum alij De fpmtua-aliis fortius adftrinxerunt.lftum autem morem adhibendi fponforcs fine lufceptores, ap ® ‘ patet ex Tertulliano perantiquum effe, fic nimirum vocatos, quod fidem amp;nbsp;piam educa-tioncm eius infantis qui baptizabatur in le reciperent,ficut ex Äuguftini quoque ad Boni* Auguft. e-facium epiftola licet colligeie.Higinus porro Pontifex qui fub Antonio Pio vixit,non tan- pift-xj-turn inBaptifino,fed etiam in Catcchifmo ôz Confirmatione adhibitum fuifle teftatur ^e^ patrinumquem vocat.Sed valde mihi lufpeftum eft iftud Higini nomen,vel ob earn cau- incatccbit-lam quod luftinus illi ipfi oill^ovoç, accurate Cbriftianorum in Baptifmo ritus in Apolo- mo. geticoreccnfens, eius moris non meminit. Morem iftum igitur fponforis cuiulpiam in Baptilmo adhibendi, qui Sc de natalibus baptizand i teftetur, Sc fan£lam eiufdem educa-tioncm promittat,non modo non improbo,v erum etiam vt laudabilem ftudiole retinen-dum atbitror. Sed quod inde quæpiam contrabatur afftnitatis fpecies, Sc ea quidem ma-trimoniumveluti inceftuofum Sc in pofterum impediens, Sc iam conlummàtû dirimens, non modo ablutdum,verumetiam fupcrftitiofum eft commentum,quodvixpoffic melius ... quàmexearationeintelligiquapotiffimùmnituntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;v j bb

Sic»t, inquiunt,homo Acapit ejfc nAtuYA: pergenerAtionem carnAlemyjtc Tccipit ejje graM per regeneratiofiem(piritualem. Vt fg‘tur ex ilia contrahitur cognatio carnalisy ita amp;nbsp;ex ißa na-fiitur cognatio/piritualisy^Ute cftttimßtmttlto digniort^uamiliA-tmultofortius etiam impeditcon-^ trihendum matrimonium -,contralîum dirimit. Egtegiacerte ratio,Sc iftisbcftiisplane ^atioi.eoC conucnicns quæ carnemà Ipiritu diftinguere non poftunt.Nec enim tarn ineptum argu-mentum arbitror alia refutatione indigere. Excogitant autem aliam quoque hutuimodi li cognatio-tVÀonzïa.Secundariusfinis matrimonyymc^\wriZ-,efliilatatio amicitiafedjuffeiens ejtat^t-tia lis inter ejuosJpiritualü eß cognatio:ergo inter ees non àebet eße matrimomum. Atqui, boni viïi,fiIpiritualis cognatioper matrimoniumpolluitur ,aut eo vfque u cit,vtnupt^ gt;nbsp;iclt;to(uçcruacaneas.quis nubet in Domino.lt;iu5 fiadesomnes fint in Chnfto frattes amp;nbsp;Kto«. forores?Quisveró talesbelluas vnquam exiftimarit ius confcientiis etiamipus dtxiftei Et tarnen bonus luftinianus fiucTribonianus hac etiam de re legem tulit. Et lexta quoque Synodusalioquiin dogmate monothelitarum confutandoorthodoxa,iftisineMÜs, vt_8c aliisaliquot, fuos canonas alperfit. Qi^ verb fint poftea fuper comparernitatis öc con ra- synodi fex-ictnitatis cognatione exortæ controuerfiæ, légat apud Gratianum, Scbokftico^, Sc alios Canonicos,quibonas boras pcffimb volet collocate. Adfcribam tantum bac de“e Ganor Kitio J. cu. nemvnum,quiPapæDeus-deditlperantipbrafm,opinor,ficappellato')tribuitu^vtvelex rdutauonc. boevno omnibus liqueat quæ fit iampridemiftiusperditilfimæ meretricis, cui Reges ipm fcruiunt,impudentia. Vixitenim ille circiter annum Domini,vtaiunt,6i5. Sic amem fenbit Gordiano cuidam,quem etiam noue appellat HifpaniarumEcclefiæ coepifeopurn; epememt. f eruenit ad nos Diaconus 'veßer-i'vejlrte fanSîitatis epißolam ferons iCjuod quidam viri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

tnulieres praterito fahbato Pafchali die-,{m\vc\ ergoPafcbalabbatbocelebrabaturbpf'^W'ig’îO populor»»» incurßt (. nam extra Pafebæ Sc Pentecoftes. fefta non temere licuit quenquam biptizatel nefcientes Çergo etiam fi maxime ftatuendum effet compaternitate affinitatem eonuabi,debueruntiftilaltemcxculari,quum reffe Auguffino, Sc ipfilmet coiafentienti-busVontificibus, ignorantes Sc ab adulterio Sc ab ipfo inceffu exculentur 1 f roprios flios c.yamp;. e.ïs-'b ßotfußepißent exfanélo U»4cro.fborrendum fcelusfcilicetquo matrimonium dirimatur: velvfqueadebfanöcum Sc fpirituale opus, vt ferre non poffit nuprialis rbori fordes.quot;) Cup^ ^^^ofiireßpfQtaliaccidenterat'tone deheant viri nbsp;nbsp;mulieresadfuumpropriumvfumredire,an

«0». fdigna nimirùmquæffio quætotumOccidentem Sc Orientem pcrturbareti.ôc mb ïamuï,lcdétibusiffisbeffiis,omniainEcclefiispeffun.datab Noi enime^ hoc trißitiamlt;eßi filuis veto nonVuemffercatur oprimiPontificis de fuo grege ranropere folbciri’. Euff iffe

s

104 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\Lr K iJU^i

fcilicet illius fucceflbr, qui olim exclamauit, Qlt;ÿs veßrum offendituft amp;nbsp;efiufittimui f riorum Patrum noßrorum dicia. {hypocrita: cur non ad Legem potius monium?) Inuenimiu autem in archiuü huim Apoßolica{imo iam tum apoftatica’//^ ‘ talia contigiffè in Ecclefia ifauriæ,^ Epheßorumßmulque H ierofolymat amp;nbsp;alt arum cleßarum.(^ic Epilcopi conlülebanc alij aliosmeque eciam dubicandum Romana proprer vrbis audoricatem, amp;: eius Ecclciîæ vetuftatem fæpiflime nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pç.

boni Pontifices,VC ex lulij præfèrtim,qui mox nominatur, epiftolis apparerdta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j,]

rannidcmAnticbriftianam iccr aperuerunt.Sed tarn ineptos iam tum de iftis putidiflimis ineptiislaboraret, lancprodigiofiim eii^Epifiopu etia earumou •volenübtttfiireßviri dp mulieres redirent adyropnum thorum, ( qiiafi non dixerit aperte non dimittendam nifiob 3.dulzemmvx.orcm}beat£memoria!fanlfißi^t(ßa Iulius j Innocenüta, e^r Caleßinua, (niliil tarnen hac de re in iplorum decretis

alioqui aiperfa funt nonnulla non minus inepca)f«7w Epifioporum àquot;facerdotum «t» . (tum nimirum nondum exortum erat facrumi illud Cardinalium confillorium//» beati^poßolorum principdrjinxtaillud Chrirti dictum videlicet, Reges gentium €u,vos autem nonßc:amp;C illudipßus Perri,'^ilt;rêu7tpisç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ó

tes talia ,perfcripÇerunt confirmauerunt vt nuUo modoïam inconiugiofereciperentmv autviri,ejut ejuacunque ratione fuosfufieperint natos.fatqui lüb Lege parentes nitos fuos Domino ofierebant,vt conftare poteft ex lolèphi èc Mariæ exemploV^^p rentß,nefuadenteDiabolo,tale vitiumpeccatiinolefiatpermundum,amp;vniuerfirutn creßat.(0^id eft verb cœlum ipfum. cófpuerc; verbu Chrifti,ore (üo diuortia ext» adulterij diièrtèprobibentis, aperte refigere, Diabolumdenique in Filij collocate,fi hoc non eft’ôc tarnen hoc idem fcelus non tantum concediint, verum nbsp;nbsp;.

c. 4.j.ff.7.8. præcipiunt alij filij perditionis,veftigia nimirum iftius fequentcs,vt amp;nbsp;ifto

• Extra,decQ plura’Puduit tândemiplùmSâtanamtantiflagitij,adeô vtamp;Nicolaus alius cTjo^q*”'' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sy nodi, Cabiloncnfis videlicet Sc Maguntina, {fi Gratiano

c.3.4.5.6.30. Coloniæ excufis Conciliorum tomis crededum eft,) ac multo etiam apertius Ale- ■ , Cabilon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftud decrctum,citato etiam Dei Verbo, refixerint. En igiturquomoo^ 1

Synodi '/lb Synodi crratc non poffint. Sit autem benediólus dominus qui filij lui iuratos hol c i Caroloa/a- Hm Madianitas,inter fe committit. Sed age,audiamuscgregium iftius Apolline® ’ cquot;°É«ri,dc ciùs^AÀtlovTcç oraculum.) Scit^ quia quomodofuntfeptem dona Spintus cognât, fg- aljjiirdiflîmus) ita funt feptem dona Baptifmi à primo pabulo facrati flis, (oppolmo ni Kh^unt nbsp;nbsp;dulciflimæ illi præguftationi laétis amp;nbsp;mellis,cuius fuperftitionis meminit Tefwhan^'J^^^

Syn.can' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanSia Eccleßa,vfque adconfrmationem Spiritusfanciiper chrifma. (qois

prorfus re. iftam arithmeticendocuit,hypocritæ?nempcôc auaritiæ amp;nbsp;crrorisfpiriwsgt;qonæ’^'^.^^^ ^donen^^' quidem nifi accepta pecunia Iargiamini,amp; lêptcm iftis donis nihil magis H‘ Quanui'! iif- luHi fingi poflît. Ccdo enîm quænam ill a lùnt’) Primum eft, vobis ipfis tcltibus,«/« L détempori- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßilis^cundum.aurium amp;nbsp;narium linitio cum ßuto : tertium,infonte amp;nbsp;inpecîeft

fig»atio:quartum,oleificriperunôlio : quintum,abluîio Bapiifmr.fextumiitf vertice,enfip gloff. in.c.i. perun£ito a facerdote:fiptimum,conßrmatto chrifinatù infronteperEpifiopum. (In his ^5 EwrTdc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B^tifmi lauacro, cuius audor eft Chriftus, quid tandem agnolcas præter imP^'

cogn. fpirit. fimas Ibrdes? In Baptilrao abluuntur peccata: egregium Icilicetlymbolum eft eins rc

• Jum impuriftimi facrificuli fputum. Adiungitur lemel iterum amp;nbsp;tertio crucis li^‘ Ibin in fronte, pedore, vertice. Mallem Icapulis imponi, vt quod etiam eft Verbo v quodecruceinhumeros tollendapræcipitur,magis conlèntancum: ledtacnisci • iftiufmodi crucis geftatio iis quibus imponitur,nec minus lucrolaiis Adiicitur vetus oleum iis exorcilniis incantatum, quorum lânè mirum eft ni iplos etu dæmonâs pudeat. Hæcdeniqueomniainfatuatofalecondiuntur. Etiftafuntlcilmtt'^^ que adeo /eoprezeJA,,(quorum tarnen quæ fit vtilitas ne nunc quidem inter bonos aiu nicos poft cot lecula potuitconuenire ) vtcohærerc cum his non poffit thoruslegiri èâ inculpatusdmo etiam non minus fieuoanathemate feriantur qui poftea redire at co iugium aufi fuerint, quam fi Deoipfîæternomaledixiflènt. Nam hæc poftea lubncnm tur'dr^lb hoeprimo Spirittußnlft dono vfiue ad feptimum,nullus Chrißianw commaire^i^ coniugio recipere debet : nbsp;nbsp;quiprafumpferit, anathematis yinculo religetur inperpetuu,( 1^

amplius fupereft quo vclatrociflimum omnium Icelerum vindicari poffit,hypocriex. ‘ bene eft quod iam ipfi etiam Satanæ fœtent veftra anathcmatagt;)/»ißpoenitentiam gnè. ( hanc etiam appendicem retinuerunc qui alioqui hunc canonera, vt Verbo æ

fcpugnanccni,rcfixerunt.Sedprius oftendere oportuit peccatum,quàm pœnam præfcri' bcrc.) Mtdieres vero^ (juum fepurat^fuerint^rô hac illicit a rt (ex quo iure illicitaî ) a propres wistotAmpriicipimuipercipere dotem.,lt;puAmin die nuptiali reupit, (ncpe vt maritis ereptæ, non fine dote ad vos tranfèant. Quis enim non animaduertit quid hîc captetur ? Sed vt dateraomittam, quo iure Domine Apoftatice,aufùs es de iurc dotium leges ferre ? Quis enim hac in re te conftituit iudicem? ) poß expletum Annum recipiAnt nlium virumßmi-literdryir vxorem. Hanc particulam, vt amp;: illam proximê præcedentem, omifit Gratia-nus,nimirum vt tantum dcdecus occultaret.IIlud enim,obfêcro,quomodo tandem ex eu fabunt,quodinceftuofis quidem omni coniugio interdicat, in adukerio veto nullo modo pati poffint maçrimonij vinculum folui : in hac autem cognatione fpirituali, quæ me-rum eft figtnentum,nouas poft annum elapfùm nuptias amp;nbsp;viro ic vxori concedant’nem-pc ne diutiuscoganturipfi retinere,quas à fuis maritis hoc prætextuabduxerint. •

Ec defponlâlibus quidem hadenus. Nam delegali fine per adoptionem contraéla cognatione,non eft,opinor,cur dicamus, quum magnaiam ex parte exoleuerit. Eotum aanonis.^ autem quæ dixiinus hæc fumtna eft:vera iuftâque fpon fàlia non magis quàm confûmma-U coiugia difTolui pofïè,vt hîc quoque valeat illud Domini diólum,^»c^Deus coniunxit-, owfl non (iparet^ric^nra. vt velmutuo vtriufque confenfu,vel aketius voluntaterumpan-tur,{icut olim apud Romanos: quod etiam Mofes in ludæis propter eorum duritiem tolc-rauit.f^tdam autem funt nomine tenus fponlàlia,quæ quum obligatione non pariant, inutilia,iplbquc iure nulla funt.-quorum duæ funt fpecies.Nam alia valere nunquam pof-propter cognationis fiue propter affinitatisvinculum quod nuptias pro 1 cnitemque cum alterius fponfb vel fponfä,vel cum cunucho,vel eo morbi infana-bi isgenere laborante inita, qui omnem coniugij re ipfä confummandi fpem tollat. Alia vero ctfi initid non valent, tarnen poftea confirmari pofTunt, veluti vel inter impubères, vel abfque parentum,aut eorum qui parentum loco funt ault;ftoritate,vel errore perfonae, m futurum tempus duntaxat, vel adieda conditione, vel per vim aut Äetum contra-

• f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quum initio valerent, poftea non tarn ab hominibus quàm à Deo

f riuntur,vt fi adukerium fponfus vel fponfa commiferit,fi fidelem deferuerit in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

clisjfi Virgo non erat quæ pro virgine fuit defponfàta, fi furor aut alius morbus perpe- • tuus infànabilis,omnémque re ipfà implendi matrimonij fpem adimens,morbus deni-que contagiofùs,itémque amp;nbsp;infànabilis,fponfalibus fuperucneritrquæ funt ànobis figilla-nm cxplicaQ ergo ad Diuortia veniamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •

Atrimonii um confummatiBiremptionem Romani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ivftyit

molliflîmo nomine diuortiumà diuertendo vocarunt,quôd aker ab altero Beflc£lar:quade re non tantum Verbo Dei,1'cdctumlegibus tum Çiuilibus tum Ecclefiafticis cautum eft, quas hîc quoque cum Dei Verbo comparabi-musjquatenus quidem ad rem nobis propoiitamfaciunt. Hoc enim vnum quærcr e nunc conftituimus, quænam diuortia poflint bona coicientia inter Cb^iftianos ''iurpari, amp;nbsp;quæ fît illorum vis, vt nihil nid ex bona fide,in re præfertim tanti momenti,à S^oquain agatur.Hinc aiitem potiflîmum exordiemur.

C^oddefponfàlibusdiélumeft, quædam videlicet non propriè répudie difïblrf^ S^’oniatn ipfb iurc nulla fint, id quoque de coniugiis exiftimandumeft,nempetum dc-efle locum diuortio,quum vera amp;nbsp;rata coniugia dirimuntur.Itaque impropriê dicitur »'jotciuinter eos fieri inter quos nunquam vêtu coniugium fuit. Nos igitur itidem prio« Wcodicemus de coniugiis quæ fpecie tenus côiugia funt,fiue ipfb iure nulla : quoniam ea coniundione alter in alterius corpus nullum fibi ms aequifiuit. Videtur au-rcs tota vno verbo pofle tranfigf,nempe fi dicamus,quoties velinutiliafiierunt fpon *a,vel legiciino repudio dirempta,inutilia quoque eflè coniugia,ex inutili principio vi-æ^^P'^ofeéta: fèdillud perpetuum non eft, quoniam ( vt in extremofiiperioretradata diximus)ç]uæ(^jiæ fponfalia ita fünt ipfb iure nulla vt tarnen fubfequentibus nonnullis va-ü^ripoflînt.

, Sicergopotiùshancregulamconftituamus. Quoties fponfalia vel vfque adeô funt ’Plo iure nuna,vt confirmari nulla ratione poirmt,vcl legitimo repudio diflbluta funt,inu' ^dia quoque fùnt coniugia,etiam fi benedidio Ecclefiæ,atque adeô copuiatio eorporujn.

fie confequuta, vcluti fi inceftuofà fit coninndio fiue'prcptcr cognationcm, /lucproptcf affiriitatenï: item ficum veto euîiucho, aut eoquia'io ciufmôcfi perpetuo amp;nbsp;inlanaUîi morbo laborabat, aut cum alterius {ponfàvcrv^iore,fiuc dolo iiue eiTore,cÔtraâiiJliccn-iiigium füific deprehendatur. Et hæc quidem plânafunc.

Verùm quid iuris confticuendum efi,iis fponfàlibus præccdentibus qiiX qunm ini* tiô inutiliaefienc, pofteatameilconfiimari potucrunt?nempcfi quidincidicqüöuiWa-'turn fit Vitium fponfàlium,ratum cric Goniugium,,veluti, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■.

■ Si fponfalia in futurum tempus, vel iüb cónditione tantùna','Côntrafla, conçubi* tus'ièquatur:

■' Si defponfi exparehtuÉn cohferifu impubères, œtacis dcfcéluln fiipplentc nidi-tià,coierint: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

• Siiponfidibus quanuis pervimaüt mctum , autabfqiiC parentumcônfcnfuin'^^ ...... pofteade yoluntariocönienfuapparuerit:

' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Siêtroréperlbnæ vel qualitatiscognitojdcvllacorrfenfionisipecieconnitcrit:

I , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sieumfurente fponfovel fponiàcoitumfit.

■Quorum omnium haïe ratio eft,quôd fubfcquerice côpula vel Gonfenfii, pars qui læfa iufi fuo manifeftè, leiens prudens, renuntiarit. Etira qvtidcm tranlàâùniVK'tr’ ■poflet de coniugiis ipfo iurc nullis, nifi quædam oborirentuf difficultates/figinaciinnol’ 'ckplicandæ.

An parentes ■ . ‘ Primùm cnîm, fi fortèfpolàlibusabfque parcntum cônfcnfu fätüSibcncdidiop^^ km confbîn 'fimudem auc malis arcibus impetrata,ac multô magis ü copula lùblcquutalit, quxnju' mato pof- parentibus,aut qui parentum loco lùnt, ilbüfmodi coniugiuni ipfo iure nulluni “tcndentibus,fecundumeos fit iudicandum.Relpondco,(i parentes neque vltrofq“®quot;''' detur'inElàumatrimoniofaélum) nôquerogati,lûblèqucnreconfcnlùrcm'a’ioQriir’oquot; 'ritefaétamcogfirmarint, amp;; iuftam lùærcculàtiôniscauïârnhahuerint,niilluincontiâ' 'éHitn 'rfiacrimonium'videfi , cui videlicet défit quoHpræcipuum cft, nempe Dciaudori' ‘tas, (quon'iam Viderinon poteft Deus-coniun^iiÏéquos', ncgîedoipfius æquilÜmonün-dato,intemperans Se effraînis cupiditasconciliauir)ac eciam legitimus confenlùs,(]iiuin * ij qfii lui .iurismoii funtiCOnfenfiflè videri non poflint.

Obkaior. Diluendæfunctarnen contrariæ rationes, quarumvnahæccft. Dixit Dcnn'H'S» Dem coniunxitihomo non fèparet. Cocedo ira id efledèd nego aiidorem elfe Deum Rcfutani^ coniunébonis quæ non nifi violatis ipfius legibus coiiuquanquam fipoftealiiblccii'^ tur parentum tacitus vel exprcfiusconlènlus, vidçtur amp;: ipfe Dominus pcccaciim pia’’ cedensprofuamilèricordiacondônafiè. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Obica.a. Altera ratio hæc cft. Scriptûeft, Homo rehnquet patrem ôquot; matre,é’

J«Æ.Ergonôn videtur eoVlque protendipatriapoteftas,vtreiplàperfedum coning’^'ni Refut, dirim'at. Relpondeojid non effe didum nifi de veris amp;nbsp;legitimis matrimcniis,quorum’ ‘videliccStam ardùmcft vinculum, vt fi forte vcl parentes fine relinquendi, vel vxcrddf ■rend3,potiùsfitadha;rendnm vxori.Iri coniuncbonevcronefàriaquïpoficcvidcriEcf' '’ hus à p^riæ poteftatis iure, cu'ius iplc'afTcrtor cftamp; vmdcx, liberos manifeftè rcbcib'$'-*^ contumaces ablbluiftc?

Obica # nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;Tertio loco opponitur Ecclefiafticæ benedilt;ft’onis auèloriras. Refpôdco, in h: lU 2m

Côc Later^^Teiam olim iuftiffimis de caufis iftiufinodi clandeftinorum marrimoniotitni benf'’* fub *quot;quot;0^0- Æohemrquæ fi fraudé, vel aliis malis arcibus exortafticrit, non modô non immiiiuaiH' b^plfiimln vefcimctiartiaflcricur Ecclcfiæauiftoricas, quumirrirum cenlcrurquod vclfraudeov wnonibus lomàlocftab ca impetracum, velcumipfius detrimentoà corrupris ciuldem nun:i:ri$ amp;nbsp;decretis. 'donCCfTum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Obiea.4. Sed Se illudôbi!cicuràquibuldam,conlcnfum facerc nuptias: led hocprorlusincpf“ Réfuta. nbsp;nbsp;profertur hoé loco,quum Certum fit, ( vt paulô ante dixi,) conlenlum ci non tribui qui

i. Turis non fit. Efto tarnen fané confenlùs aliquis,quoniam nibil ab inuitis faftuni cil: ftatfàmen defo’o îegicimo conlênfu dictum ilîtid efteincelligendum. Conlènfilîcvfn’ iriclandcftiiium eiufmodi matrimônium, quid aliud eft quàm in Legem Dei, ipl.m’Ç”^ naturæ honeftatem,amp;æquitatcm confpirafte?

ObieiS.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Præterea amp;nbsp;illud opponitur,fie fieri iniuriam perlônæ quæIcparatur. Rclpondf^'’

Refut.!. ytiam fiitaeftet, iniquumtarnenellè vt itrifi parentespcioreloco fintcapcrfonaqi;”^' âlius habuerit ludibrio.Ncquc cnim hîc inter fc comparandæ lunt iniuriæ,vt poriorlit'-’^ ■irrrconditiö cüi maior fiufta cft iniuria : fed illud pociùs dilpjciendum eft, vt veerqu^'• inis'”

fuumadiierCus noccntem obtineat. At enim,inquies,quomodo tandem in integrum re-ftituctur cui reddi pudicicia femel amiffa non poteft J Rel'pondco, nifi quid melius poffit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

àparentibus obtineri, habendam efle potiffimùm eorum rationem quorum culpa nulla clbSiquum meritô efle in culpacenfeatur qui ius gëtium omni æquitati öd honeftatire-pugnando,in re prælèrtim tanti momcnti,tranfgreiïus effimerito fccundum parentes po dus quàm fecundum cam pcr(bnam,quæ fi deceptaeft,reôtè præfumitur volensdecepta, iudicandum videri. Quoniamtamem multæhîcinfidiæ ineautis öd imprudétibus fieri j; folent,neque ifta facile fine publico oftendiculo reicindi poflunt, Chriftiani Magiftratus officium effipofitts æquis legibus ne quid eiufmodi cueniat occurrerc, öd fi fortè euene-rinc,lic omniatcmperare,vt neque nocentibus profit dolus malus,neque priuatæ iniuriæ Qbiea.lt;, tiuiorratioquàmÉcclefiæ totiushabeaiur. QuidigiturdciftoTridentiniconciliabuli Tndcntim canone cenfebimusî Tametßy inquiunt,(5?«/'i?4»J»»; ko» eß clandeßina matrimonia (ontTihentium confenßtßiStdirafa amp;nbsp;vert matrimonia eße, quadiu Bccleßa ea irrita nonfecitt dr proifüie iure daf»»a»ôiiß/»t illi, ^t eosfa»Sfa Synodu^ anathemate damnat, qui ea vera ér rata eß:negant:qiiiqtieftilso aßirmant maînmonia à ßliisfamiltäsfine confenßparentum con-trabiaàîrita eße,amp;parentes ea rata vel irritafacere pojße ; »thilominusßinffaDei Eccleßa, ex tuflifjîmis canßs iliaßemper deteßata eß, atque prohibait. Rede quidem in co Synodus quod ciulmodi coniugia deteftatur öd prohiber, ^quanc^uam quoriùm hæc tendat nemo ignorât,quum vel minimo accepto pretio ifta omnia interdiftaredimantur fed quod nihilo-mmus fl cótraóta fucrint,rata ilia öd vera efle,adieéto etiam anathemate,pronuftciat,quis

cammcrito non execretur , quæ leges omnes diuinas öd humanasexecratur, quæ iusi-pfum gentium palam violât,quæ denique confenium,öd quidem liberum,tribuit perfonis in aliéna potcftatepofitisîQupdfi ex Vatrumiententiamalunt rem decidi,age quid cen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

fetEuariftus öd ipfe Romanus Epifcopus?.zjfZircr,inquit,p»Æ^wj ta coniitgia{6.vi.cramp;z autem petendam vxorem ab iis in quorum eft poteftate, öd a quibus cuftoditurl n^n coniugiaßed ndttlreria^velßupra autfornicationespotius quam légitima conivgia eße non dubitatur.

poTconim grex,tefte ipfotum Pafquillo,T ridenti nuper congTcgatus,non dubitat vera öd tataeffe coniugia. Vtris credemus ? Certe non diffidet a feipfo Spiritus fan£tus,quem ifti fenmt iuæ illi cathedræ fie deuinaum,vt qui in ea fedet,errate non poffit. Ncgant etiam • cnarc pofte Concilia.Mentitum tarnen effe velEuariftum velTridentinosPatres neceffe cftEgo neque illi neque iftis addiötam fidem noftta arbitror.Quia tarnen probandi funt fpiritus,quis Euariftum in eare ex Deiverboloquutum non videt, Tridentinos autcÄa • Patres à patte mendacij afflatos; Quid verb Bafiliusîfi modo ipfius eft ad Ampbilochium Bafilepifta. epiftola-.Eor«w qiiißnti» alteriuspoteflate,pa£laconuontaßrminihtlhabent.YxzMZ^WTCi,^^ pne ß qwi habent poteßatem ßunt matrimonta ^luntßornicationes. Nec ergo viuente patre,nec domino,if qui eoueaiunt, (ldeft,qui eiufmodi cÓiugij obtentu vna viuunt^jwwf ab accufatio- BafiUus. ne liberi,donee domini,{ilt;i cft,in quorum poteftate luratl edatugio annuermt. Tunc enim acce-fitßrmttatemconiugium. Qjaomodo igitur,boniPatrcs ,tata iunt coniugia ablqug parentum conleniu contraifta, fi Eafilio ctedimus confentanea verbo Dei, bac quidem in tegt; fenbenti? lSlcmpealicetvobishbec,quiàneminelcificetiudicandicftis. Itaigit^mifet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

buaYiftc,ita iam infœlix Eafili,vt cætetos taceam,expunô:i eftis exbeatotum albo,imô ad inferos vfqueNeptuni Romani tridente deturbati. Qnis autem hic furor eft, Reges öd principes, in iftius tarn ptæfraélæ lupæ gtatiam, vt ifta egregia décréta omnibusobttuda^ tiSicalum öd tertam vitro commouere? At ego Pauli non illa commentitia,fed vera ac ta taauftoritate frctus,non dubitem conrrarium, ipfis è ccelo ianäis Angelis confcntienti-busA'Asvcrbis conciperei^g^i cum porcofumgrege à legtone Damoniorum obfeßgt;,d^ Tridenti t^d ofprimendarnveritatem coaä^loßixertt contra Dei Verbum nbsp;nbsp;ittsgentium, ac veterum Pa-

[tntentiam ,feußonfaUaßeu coniugia aperßonis qtiaÇuiiuris nonßint contraria,abßque ttrumcigt;n(infu in quorum fünf poteßate-,vera rata eße-,execrabilvi eßo.^men.

Sed iWu A non temer è quætitur, situe ftatuendum inutile mattimonium , öd ipfo V' iure nullum,!! poft nuptiarumbenediAiouem öd thorum cómunem morbus perpetuus vfammai öd infanabilis , qui mutuum cotpotum vfiirn penitustollat ,veluci manifeftiffima ftigidi-tas,gcnicalium priuatio,muliebtium partium coarfitatio quæ nullum temedium patiatut, autMitium denique aliquod cius generis appatucrit. Refpondeo in hac fpecie,magna öd waftacircuCpeAione opus efte,quoniam fr qui(l te ipfa,vcl ex nuda præfumptione atten-tatuTneft,contraOüa faltem videtut afftnitas,öd tutius eft pro eiufmodi mattimonio quam

loS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ^E P V D11 S,

eft. Si camen eiufmodi vitium cHc conflitericvc nullam fuilTecomniixnoncninccclîà' rio confequatur,æquum elle vidccur,vc,quemadmodum de Iponlâlibus dixinius, nuilutn fuiflè coaiugium lùtuacur:amp;; grauiter pro facti circunlianna in eum animaducixacurqui leiens dcprehenlùs fucrit Ecclelîam S£. proximumdpiâmquc adeo matrinionijpuiicatcm ludibrio habuilTe. Qjiid ùc verb ftataendum fi quid eiulmodi iuperucnciicniatiinwiiio iam re iplà conlùmmacojido loco dicemus.

Vim aucem vcl mecum poic copulam non polie prætex!,vt nullum fuilTcconiugiun» iudicecur,nifi fortalTe rapeam potiùs puellam fuitTc quàm in amplexus viri vcnillc prorlus confticeriCjiara antca diximus. Cætcrùm, quum inter Ecclefialticam bcnedidioiicniamp;'' chori commanicationem aliquid interdam Ipatij interfit,prælcrtim quum vclintcratoi matrim a?- contrahiturconiugiuffijVel quanuis altéra perfonaadhuc fit immatura,tarnen aJbe* cuÆpoff. •nedi£tionem vlque coniiigij amp;nbsp;imaginariam thori communicationcm properatur, ü i'*' hil vlteriùs fit confequutum,adbuc liberum elle cenfeo, vim aar iultum metum probare, amp;nbsp;modo circunfpeâè confideratè omnia expendantur, quicquidadumfuitiffltun’ pronuntiare:ficuti in coniugio lohannæ Reginæ Nauarrenæ,palam alioqui amp;nbsp;lülenniæ

rujlblo tarnen imaginario concubitu cum duce Cliuenli coniundæ, ante aliquot;»quot;*’'’^ faóhuni omnes norunt.

Iliad quæritar deniquc,Si çum errore perlbnæ,non modo fafta fint fponfaliajVewW etiam concubitus fit confcquutus,an nullum fit iudicandum coniugium. RclpoiKlco.u elîèpofituminpcrlônæ deceptæarbitrio, vtvcliurefao vtenscamin quam nunqiui» conlenfit habeat pro excranea : vel vitro fiiblêquente conlcnlâ, quod per le alioquin im-tum eltjconfirmct, ficut à lacobo faètum videmus quum Leam apud le retinercc. f l coniugiisquideminutilibus hactenus. Quidenim mihi dciisvidcaturquælôloùiKt'''

uilinituntur,parcimanteadiximus,partimetiaminfià(Deofauente)dicemus.

• Dératises- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nunc vetô iiobisdc vetis Sóratis coniugüs dicendumeft,num eavideliccttliriniuas

Basell,^uibusiullisrationibus id fieri liceat. Mirus cnim hac in reluit artiiexSa-Ac ^præicr- tan, liumani generis hollis, modo quidem, (quod difficile non fuit à plerilqueinipctrait, tim morte qui, quo fimt ad libidincm fponte naturæ propenfiores, eô magis optant coniuginruin dirimantij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rclaxari ) perfuadens quod mutuo quorundam conlènlù dcuinciciu',abnldcni

quoquCjVt cæteros contrai£lus,mutua làltem dillfenfione,ac proinde publica ex certis can fis autioritatejdilTolui pofieimodô veto apud homines religiofiores vlque adeo ardc æa-

• • tiimoniorum nodum adllringens vt lèruandæfidei obtentu conlcientiasmilêretorlent timoré,vbi nullus erat iuftus timondonec tandem vtrâque via gralTatusomniaferdis libi-dinibus cofttaminauit. Cogitergo nos iplà neceffitas duo quærere, amp;nbsp;in prim is quidem-illud quod alioquin optimo iurc poflet fuperuacaneum videri,num videlicet vlla rarilt;’''c quod lêmel ratum fuit raatrimonium difiblui poffit: deinde quibusdccaufisiullcdn-lôluatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I'

SajjpmigiturmortediiTolui matrimonium,quis non mirctur iam olim fuiiicüuN' tatum,amp;: adhucà quibufdam ambigi? Nam de quibuIdam caufis meritôdubitari pctii'i*“’ fâtcor : morte verb, termino humanæ vicæ,necelïbrib finir! quoque nuptias prodigiol^”quot; eft neg^i à quoquam potuille. EU autem de hoc dubitatum partim inter eos qui jxirtfæ tofis amp;nbsp;impiis illis fiétitiorum omnis fexus Deorum coniugiis,ac etiam inceftisadultc-

• • ^iis,omne vitæ prælêntis amp;nbsp;futuræ diferimen fuHuleruntipartim ab illis etiam qui nimium indulgentes, ( qubd meliorem in his ducem non haberentquanin^tquot;' ram,tum quoque à reéla via plurimu abcrrantcra,quum redum iter libi vidctur iiiiiUctd opiniones quafdam fiib pictatis fpecie blandientes tanquam d'oued funtamplW' Confirmarunthæcdeliria polleanonnulli, qdihorum amp;illoium erroresanimadiiqrC' runt quidem,led ica vt non multb magis faperent. Et illis igitur amp;: illis qui libi pcrliufC' rant inllituta in præfcnte vita cóiugia morte interrumpi potiùs quàm finiri, fuicquayain religio coniugia rcpetere,iis morcuis quos viuos rantopere dilexcranttquod ramen Rvnn nis potiùs quàm viris vfuuenit,vnde ilia apud Poctam, lâe mets primus qutmt fibi iunxit ameres t^bß-ulittill^ habeat fecum/eruétciue (èpukhro^

Cui contra fie rclpondct Ibror minus lûperflitiofa, idcinerem aut manes credit curare jipultos?

Huiusautem non minus ambitiofæ quàm ftultæ fuperilicionis exempla minim eft tere voluifle maximos viros Tertullianû Hieronymum-iquibus etiam addac qnili”'’quot;’’ )i

iï volet, nonnullûî rccctioies rliapfodos,vc hi$ vçluti fulcimêt is torruens alïoquj ßtsrjno-nogamiæ dogma lùftçntgreiUiQiiiverôjftis.pofteafiicceflcruntperindeinihivitkntiir-fe cille,vt fi quis cum alio in codé mari nauigans^ta effet in focium periclitante iritcntus,vt incautus intcrcain nihilo minùs pcriculolos icopulos nauc itnpingcret.Dananc igitui ifti Sadducæos,vc qui erratet amp;nbsp;Scripturas neicitétidanant quoque Motaniftas amp;nbsp;Cathares. Intcrca tarnen benedict polunt Iccundis nuptiis,idque quafi prior non fit oblitcrata be-nediibû:ôc digamosvocant, qui tamenjmodô fint vniusfiuc fecudæ,finetertiæjfiuequo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”***

tæcunquevxoris legititni mariti,verc fiint monogamfieôque prætcxni à iàcris traftandis quafi quada adulterij fpccie pollutos illos arcct. Hæc veto quibu fcunque undê coloribus a nonnuUis iliiniantur^anifeftæ fiint verernàliorum deliriorû reliquiæ, quas ià ni ômnes homines meritó detçftâtur.An igitur,dieet tortaffe quiljîiâ,eos dânas qui matrimonium non repetuntîminimè verQ,fi modo côtinentiæ donû habucrint,quod quâm raru ferhpet* fueric. velilla Pauli ad Timotheu de nônullls viduis querela déclarât. Itaque malim cum Apofiolû innioribus fuadere nuptias,quàm cum Hieronymo ad ccelibatti,fiiperftitiofiffi-niæncfcio cuius fanâimoniæ prætextu,allicerc.Sed bîc à nobis non aliaratione defecun disnuptiis quçritur,quàm vt matrimonij vinculû liqueat aliquo modo verè diflolui,quod abj quidé aperte,vt dixi,negant : alij ficfatétur,vt tarnen alio circuitu ad eundé ièopulum impingant.Nos veto ex Verbo Dei potiùs iâpiamus: amp;nbsp;quum Polygamia Iciarhus diuinis legibus aducriàrfiqua de refuperioretraclationediximus)amp; tarnen iècundas nuptias eX’ ptcflîs verbis ab Apoftolo non concedi tantûm, vçrûm etiamdùâderi, amp;nbsp;quibus expedit ptæcipi;ftaxuamus quod inde manifeftè cÔfequitur,morte videlicet matrimonia verc dil-iolui.-quonia alioqui cuius maritus mortuus eft,in Domino nubere non pollêt : nequé le-ûc fippfiffet Apoftolus,mortuo virovxoréliberam effe, vtfialrerinupferit, adultéra non Rom y.», habeatur. Hoc veto finon rcipfa, verbo tame nobis ipfi quoque legis calibatus defenIb-rcs,ût fi:io,cqcedent:fed hoc adiicieRt,alia nulla raticne quàm morte matj^imonia lèmel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

rata difiblui,quoniam videlicet quod Dens coniunxit homo difiuhgere non poffit, Atqtii üpehomines hominibus mortem infligunt.Ncmpc,excipient illi,qucniam hocordinat, c-iS-jj-q-xi Vcl,vt ipfi loquuntur,permittit Deus:qui proindc videtur,quQties id euenit, matrimonij nodumipfemet non tarn dirimere quàm fecare.Ergo,boni viri,illud inter nos iam conue • niat.tot modis, fiueis vnus fit ac fingularis, fiue multiplex, coniugiaquantumuis rata diff folui,quot funt à Deo fiue ordinati,fiue (vt vos mauultis) conceffi : amp;nbsp;an aids etiam modis coniugiactiam maxime rata dirimantur,age diiceptemusi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• • o

Duo funt autem quæ hîc affirmo:vnû,duobus prætcrea modis côiugia ex Dei verbo, 4 j acproindc audoreDeo,dirêptacenièri,népeadulterio amp;defercione,quauis pop eadéfit nbsp;nbsp;gt;*^4 »it

adultcrijquàmdefcrtionis ratio.alteru,nulla hîceffe hominû,imôneAngclôiu quidcau-ûoriratéad nouas leges de plenis ac veris diuortiis fcrendas, led hac in repenitus acquie-cendu effe in vno Dei verbo.De vtroque figillatim dicemus,ac de illo quide priore locoi

Adulterio igiturconiugiu rede bona cólcientia dirimi poffe affirmo txprefl^ hac de XJuIteriS rc Chrifti verbis. Quu enim vidcret Chrifius lege de lapidandis adulteris lata (vt amp;nbsp;alias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dif-

plcrafque)contcni,cauerc ramen cofeientiis voluiciideóque interrogatus an,vt fixere p)u „ænif vin* ntni foiebat,quauis ex caufa diuortij libellu tradere liceret £c refpodit vt non taiùm ne- ailuni. . ' ^ct id fas effe quauis ex caufa,venim etia exprimeret,nulla id ex caufa nifi ob adulteriu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Cere: quibus verbis nihil planius aut magis peripicuu dici poteft. Itaq; nullus adhuc eft^ ^odfeia,inter Chrifiianos feu vetcresfeurecentiores inuentus qui non cocelfcrkprc^

adulterio,fas effe innocenti nocentem dimitterekd pleriquc excogita diftindione ^rct feparationem à thoro amp;nbsp;diffolutionc ipfius coniugalis vinculi, quod rede prius eon-

^tantmox cuertunt,quum noui coniugij poteftatem feparatisnonconccdunncuius , ; quum etiam Auguftinus ipiefi.ierit,ncceffecftin primis oftendere quàm firmis srionib^s Qjunia contraria argumenta dodiffimi Theologi noftra msemoria diluerint.

ƒ ritnùmopponunt illiiftud Chrifti didum,,^iz'lt;^«^i4^4w zy»xd’ri/,w«’cZ’4t«r.Nam j rjerte fi penitus folutum effet vinculum,mcechari vir eiufmodi non dicerctur.Relpodeo, obieft i? exceptionem priori membro addicam,in poftcriori quoque effe rcpetcndam.Nam fi qui

vxorem extra caufam fornicationis facie vtea mœchctur,c51èquitur enm qui v- Kefut.i.

xore propter adulteriu repudiata aliam duxerit, noil facere vt ea mœchetur. Ex quo rut' urncolligityj, id quod fubiicitur apud Matthæû de rcpudiata,non nifi repetita ex priore •^embro exceptione intelligendum, quoniam Dominus alioqui fibi ipfi contradixiffet. At cnini obiiciet illam exceptione adulterij apud Marcum amp;: Luca non adferibi. Reljxjri- i

k.j.

vxorcs habere ; fed addo,vXorem eflè dcfiifleqûæ propter adülcerium à viro fefepafahït Nouum eorum argiimentum ert huiufmodii Mattittionium eft fàcraœentum cuius obicft.^, manet charaderhtaquediuortio non pcnitusdeletur.RefpodeoprjmbmJncpriflirn'cma j. thmonium inter iacramcta numcrari,id eft,interinuifibilis gratiæ ßgna,ßcut etiam à ve-tcnbus nunquam fuit inter iàcramêta numeratu, nifi nomine facrameti latiflima hgnifi' cationeacccpto;qua de renuncdifceptare noftri non qft inftituti. DeindcjCtiam fidare- i mus matrimoniupi ex ipibrum fententia iacramentumefte, cur oblecro perpetuum çfîù

Denique hoc etiam obiiciunt: Ecclefiâ vêtus impoiùit aliquam pœnfrentia eiuftno- Obkâ.io. di fccundis nuptiis,vt apparet ex Canonc feptimo Synodi Neocæfarienfis:id quod ctiarti confirmatur verbis Hieronymi in Epitaphio Fabiolæ. Reipondeo, multos etiam in vete* R.cfùt.i, hbus Canonibusnæuoselle, quibus omnibus femelopponendum eftilluddidurn Apo-ftoli, nonfotefleontinere^nubat. Nam certc ft quod in eatc peccatûeffet,nunquam id fuafillèt Apoftokis:vbi autem peccatum non eft,nullus eft pcenitentiæ locus. Deindeap 2, parct hac fèucritatem non omnibus placuiffe. Nam Origenes excufàtciuftnodi nuptias. Opg iioni. Ambrofius tnanifefte cóceditmarito,quodccftitnpniu facetus eft Gratian us ftc cludés,vt Awbrofrhî dicat a falfatoribus infèrtum eflè Ambroftj operibus. Hieronymus quoquc,quanuis alibi i.Cor.7.

iftiufmodi coniugium vituperet,amp;' mentionem fâciat pœnitentià?,qUæ hoc nominefuerat Fabiolæ iniunfta,tamcn hucufquc non progred‘itur,vtdinmendum diçat in Epitaph. coniugiu^,(|uodipfemetexcufàtàc tuetur.Imô Auguftinus ipfè, quo nullus alioquiacrius

défendit,tamcn alicubi ftc Icribit : In tpßs diuinitße»tctiis-,moßiiz^itA nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ppe-

ffbßuruefl'utrum(ß-iße,citiquidemfinedubioadulterahcetdimittere.,adubertamenMBeatur iib.e.igt;; ft altera duxerit^vtsquantu exißimOiVenialiteribi quifque^Ätrwr.Epiphanius verb adüerfus Epipbanius; ^itharos hax fcribit:E'rsw ureç ‘s/f/otfidereeo^^’nopvticuß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;driat S

thvnpa ytajeuniß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuTtateu ó ■Siîoç

£îidiiOTepdßTV^tzvvóf/tfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tStové

ej nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ó ’mamç r «M« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vó[Jt$v ’HoTÜld.o

^4^'Sic enim locus ille emendadus eft,quiincodicibusexcuftsdeprauacèlegitur.Ideft, S^arattonefaSfa alicuiuioccaßonk^ratiAqtutaß:ortationtfßue adulterijyaut matæ alUuiaa ca» Ja,atuittMßf^Q nc^ accußit^neq^ abquot;Eccleßa vita excluiit eu qui alted vxorifueritcotuifw., autyxore alteriviro »uptaßdeitcs imbecillitatetoleratinontitatamevtdum vxores.)Altera afi nbsp;nbsp;*

quot;^ff^ßgt;te.,retineat:fidfi ah vna ßtiuSftts äi alia légitimafueritcotunlfus,mißratur eumfin

i«Eccleßa vevfaïuiSc^Arclatcnfis primaSynodus,quæ ic ipia ad Nfcæna:Sy- Coc.Arditfi ■ nodi tcpora rcfertur^cohortationis tantum fine côiîlij meminit: tantUm abeft vt fcpârari'

cóiiinftos iiibeat.V titur cnim his verbis: nbsp;nbsp;fis ^«itetuges fuas in adult trio dt^rehenduh

^Jfff^Adoleßcetesßdeles^amp;froyiibhurnubereiplacuitvtineiuantfipottflconfibumeiBdetftri fttviuetibus vxoribusßtislicetadulteriSialiasaccipiant.StàSgt;i.C2X\onicï^ayt3Xizmi3 hacin cas-io.u. .

rigidi, tarnen fi inceftuoiiim fucritadulteriurrij altcras nuptias innoccnti coced^nt, vf

3c fairem ipcciê cxcipi oportuerin quauis peculiaris iftius diicriminis ratio ab ipfc.äfFe* \ gt;nbsp;’'^fur,quomam videlicet à côiànguineo pollutæ, ne ti velit quidé fas efle videttif ad prio-min maritû reuerti,cuius ramen mariti conicientiæ quu fit conftilendum ,idcirço àiteix-^ mipciæipiî necefsitate quadaconceduntur,fi côtincre non poteft. Hanc enim ràtioncm^j^^ 'jfatianus,ipfisfortaircCanonuiftorumau£toribusingcniofiorvidcrivolcs,cxpreftic:^ * “ ’ ' ' tamcn ilH ne hac quide in rc fibi côftant,quum ipfi inceftuoiô alicubi fàciât noui côiugij ƒ î^m^tcm. At ego in primis dico ncfàs fuifle, quod Chriftus generaliter edixit âd incé-*

, adulteria reftringerc. Deinde hoc etiam addo,quum Ecclehæ Paftores non in hac fpecic,verum etiatn quibuicunque de caulis in periculu vftionis inciderint ouf-’Oportcatjcx ApoftoliexcmpIoacetiSnormaptuuidere,neinSatanæ laqueosfîuêil f ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tabidas fauces'incidâtincc ûtis prudentes, ncc vtbportuit follicitos hac de rp

hoc vno cxccpto incomodo, cætcra neglexerùnt, quum innocétem vel ad no-ccntcm iterum non tam voluntate quàm neceffitate reçipiendam, vel ad ea uuæ maiora viribus effent experienda fiiisïlfâ iniquißimis cononibus cogèrent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Sed excipict fortaffe quifpia,noh exiftis, quibus nihil minus curæ eft quàm vt con- Obisftai. fanfte 8c pudice colâtur,fed ex eoru nürhero quilpiam quibus propter inueteratuni

’^tem ica nbsp;nbsp;nbsp;infolcntcs iftæ poft diuortiunj nuptiæ, quandiu fuperftes eft qux fuit re-

k.ij.

112 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K U 1 1

pudiata,yt ex præiudicio potius quam legitimo iudicio damnent noftrarum Ecclefianim morem: excipietdnqu^ jfçrtaflis iftorû quifpiam,vetitjs aJcens nuptiis/ic optirnè ad rc-conciliationem, quam iplà charicas imperet,non tanaim allicij venim etiam trahi, quos Refiit.i. Reipublicæ Chriftianæ maxime intereft reconciliari, pocius quam vt, nouo inito con-iugio,omnis fpes reconciliacionis tollatur.Ego vcró(vt nunc omictam quod àquibuidam in contrariam parccmddceptatur, qnaii videlicet dimittere potius innoccnsperlbnano-centem quam illi reconciliari teneatur,quibus certè non afl'entior)pro^o quidem coruin voluntarem qui rcconciliandis potius quam, .fublata omni Ipe inftaurationis, feparan-dis coniugibus ftudent : tarnen veluti altcro oculo captos elTe dicoqui in hoe vnum iunt iuintentivtnocenteminnocenti reconcilient, vtincerim perexiguamhabcantinno-centis rationem.Nam certè paftor ille quem proexemplo proponit CJiriftus,ica ïbllicitus • eftdevnicaoue quæabcrrauit recipienda, vt tarnen alias nonaginta noucm non lup» cxpofitas,fed in tuto potius collocatas veluti ad tempus relinquat.Adhibeaturergotcni' peftiuæ cxhortaciones: inculcentur quæ charitati mutuæ conueniunt : nc innoccnoqu*' dem liceat, inconfultaEcclefia nouum coniugium inire, nedum vt hoe nocenti conce-datunquæ omnia,per Dei gratiam,tcft.ari poflum fed ulo in hac Gencuenfi Ecclcfia fui üc adhuc.pbfcruata,quoties aliquod eiufmodi ofïèndiculum incidit priufquamiuftiflin’* ilia lex de capital! adulterorum pœna,communi ciuium fufl'ragio ferretur. llb,inquaiti accurate obferuentur: fed interea qûibufuis non contentiofis xftimandû relinquo quai” iniquum fit, innocentem vel ad rccipiendam adulteram perlônam cogi » vel in earn nc;

i çeflitatem detrudi quæ ipfum qwoque periclitari cogat. Certè Gregorius ille Papa qi” contra ius Si æquum, ipfumque Dci verbum (vt fuo loco dicemus) nouas ei nupba.« eu”' cedi pofTe cenfuit qui vxorcm haberet ea infitmitate correptam,proptcr quam non v reevit» debitum reddere,multô magis fottalTis id concefEfTet marito cuius viorin terij Gr^ine^eprchcn.û,ipfo vxoris honeftiffimo nomine fêfeindignamoftenderic £ro '’dT'* ^^onorius mrtius^rcâè iudicans adulterapa priuandam effe omnibus viri bonis, cônfii«. deçcrnere Ponxificiæ iurifdidionis non fuit ) nimirum vt roaritus pro arbicrior unquam fuis vti poflît,an non,obfecro, multo magis iudicaflèteadem ficpriuariluo'ii

• • vt fui fit iuris ûdus? Magis enim in ipiùm virum quàm in cius bona peccatumfuiHc c $.Extrâ,dc ûat.Itaque nemo lànæ mentis aflèntietur Alexandre tertio,qui( fi modo rcâcexplic* Diuortii». eft eius relçriptum)dircmpto propter adultcrium coniugio, innocentem, fi alteram

• • «erit,non modo à pofteriorc vxore feparandum cenfèt,verùm etiam ad priorem vxor

Probitio- redire compellcndum. Sic igitur ad illorum argumenta tcfponfum efto. ne» diflblui bandam noftram fcntcntiam accedamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x lt;nbsp;-i- -Je

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niud certè vix poteft in dubium reuocari,intcrrogatû fuifle Chriftum a

lerio. CO diuortio quod inter ludæos vfurpabatur,quo videlicet ipfum thori vinculu abru r bacur,^ic proindc noii elfe de alio diuortij genere inrclligendam Chrifiircfponiion*: bjucaccedirquodipiquiffimum fuerit innocentem lucre noccntisculpam iQ’J . ûnè fiet fl cogâtur jnnocens vel adulteram rcçipere, ( quod fepe fuerit honefto

ObieftîQ. nv’rte acerbius) vel fçorutipnis pcricuium incurrere. Innocentius ramen dedeicn'^^|^ iKridc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilui't b^ç exçeptione, quod in muftis cafibus côtingataW

f^re fpp fine iCua culpa priuari,vt fi alter coniugum incidatur.Sed fâcilis eft rel{X)nuo,^^| gè aliud efic vitium corporis ex Dci voluntate fuperueniens coniugio,quam crimen ^erij quo fefc quifpiani fpontc Sc mala voluntate çontaminauit. Itaque etiam fi nbsp;nbsp;j

fiicritillud vitium vt alter alteri debitum ampliùs reddere non poffit, tarnen (vtfuo dicemus)non propterea fit diuortium,tum quia potiüs oporteat coniuges in ciuimoo lamitate mutuo fibi auxilio eflc:tum etiam quia qui propter eiufinodi calamitatc no r teîl ampliûs reddere debitu,tarnen cum alio non faólus eft vna caro: ex quo oonfcqn^|^^| adhuemanere matrimonijvinculum. Atin adulterio,dignaeftfupplicionocesper'*^^. non commiferatione:amp; præterea coiugij vinculum abrupit quifquis faftusefticort”^|^[

5 cis merabrum.Prætcrea quum iidem Canonici quibufdam,amp;quidemmerito,praccT adulteram vxorem dimittere,ac proindeillam repetere prohibent,quidillis fiet,oblt^^^| fi non habuerint continentiæ donumêPetant illud,inquies. V erùm qua promiflionc particulate donu illud pctent? Abfurdumenim eft flatucrc quepiam,fefe per vxoris”^^|^ teripm ad cotinentiam vocari. Deinde etiam fi coccdercmus prorfus teneri innocC nocenti refipi feenti veniam dare eo vfque vt etiam illam fibi rurfum adiungat(quim guftini opinionem fuo loco expendemus) quid fiet,obfccro, fiqua perfridæ ffoptn

E/r Jgt; EÖKTIIf,

I ier vel fcelus addat fcclch,vcl fîniulatê refipifcatîqvid fi etian;, ac uherij rcpctiti c.ó^uj^ fepius repudiecur?quid fuerit iniquius, cb/ècro, qqàxn inncccr.tis qui A.ratui nc tt iï\ qui--dcnirationcni habere? Imo quis non videat ifta noui ircvndi ccniu^ij prthjbititr.eii n^ Î committcndis co audacius adulteriis, turn etiam fi ccmmiflaftiermc, tolerandir ôç d.ffi-mulandisjaditnm patcfieri?

Concludoigituradulcerio abrumpiconiugij non tatùmvfum,fed vinculum, quod ngt;(i voluntatcin|^centis rurlùm coalelcat, integrum elfe eidem innccenti,fi ccntinere nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;-

J'on potcft, nou^^mptias inire:quod tarnen Jaudabile eft, abfqueEcclcf a? ac etiani pi)_ ■ ’ ^lagiilratus venia nctfifaccre,vtinfirmorum ofièndiçulis cccurratur. Vcrùm quid de no*, ccnte ftatiiendum erit’Vtinam verb Chriftiani iâltcm Magiftratus,ita vt diuinæ amp;nbsp;bumà næ legesfanciunt,adulterij crimen vindicarentme quis iftis qu^fiionibus locus rtlinqua; tur.Intcrearcfpondeo,primùm omnium jniquumcHc vt nocenti perfora: fiatnouarqi^ nuptiarum poteftas tantifper duta innocente in ccelibatu permanente pcndctrcconciT. liatio. Deinde opofterevt de iynccraipfiusrefipiicentiaconftet. Tcrtiôgt;ncc fiatim Ucc? tcmcrc hoc illi concedendum,fed multum daaquc admonendam vt,fi fieri poteft,h geie amp;nbsp;cœlcbs manerc malic quam coniugium repetece in quo tarn turpiterlcgeflerit Quod fi res ipfaoftederit periclitati ipfius conicientiamnifiei profpiciatur, nubat fane cui vultf modo id fiat in Domino. Canonas enim iJlos quibus omnis ipes coniugij,etiainncceflre defunólo,nocenti quantunuis refipifcenti adimitur,aut etiam votum illud Satanicu per* jKtuæ continentiæ prxcipitur, vt Apoftolicæ dodrinæ répugnâtes,atqucadeo à Satäna,^ lèfcin angelunilucis trasformantc,fiiggcftos,pianercpudio.Quoniam autcin varias praç-.

tcrea incidunt in hac controucrfia quæftioncs,age illas quoquc icorf m ey pliccmus... . MuIieH îùt

Quxritur ergo, Srtne in petendo dhiortio idem ius vxori ad.uerfus maritutn,, atquç^^ maritoaduerfus vxorem. Non elfe verb ex bis argUmentis ccIligitur.Prim.ùm,qubd in 1er. gc dâdilibelli diuortij,maritus duntaxat nominatunldque fuiflc in Ifracl jjaobfcruatum.^j^j^j^^jj conftarc poteft ex Malachia,apud qucm monentur mariti,vt potiùs quàm iuftas luas vxo rcsfupcrindudis.aliis adeo crudeliter affligant,dent illis diucrtij libellum : ex quo ccnfe-quitur ipfasfpontediuortiumfacere non potuiire,alioqui nimirum id vitro faduras. Std ““°’ huic ration! facile occurri poteft.Ncc enim ibi agitur de adulterio quod erat ex Lege ca^ • pitaledcd de voluntario diuortio, quod quum ob duritie huius populi toleraretur,iclis tarnen viris concelfum fuit, quos videlicet meritôexiftimauitlegiflator tardiores bàc in re, amp;nbsp;circiinfpedioresfuturos.Nihilautem hocad id de quo nunc agimüs^in quo nihilfit%x • partium arbitrio,fcd]udicio ex allegatisamp;probatisdecernitun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d.

Deinde obiicitur illud quoque,quôd vir fit mulieris capüt, ac proindc mariti potior Obtea.i. cficconditiovideatur.Refpondeo,caput quidem eflemaritumjac proindc in mutuo coti^ iugi) confortio cminere procul dubio ipfius audoritatem, cuius imperio videlicet res fa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

miliaris adminiftretur. Vcrùm fi ius ipliim fpcdcs quod alter habet in alrcrius corpus,(a-gituraiitcm proprie de hoc iure in caufa adulterij)dico asqUalem elfe vtrinque q^pligatio-ncni,quod expreflis verbis declarat Apoftolus,rxör,inquit,y«ff»» (orpui nbsp;nbsp;nbsp;habet mfote- *'Cor.7.4gt;

ßate.feä vir/imtUter atttem nbsp;nbsp;'virfuum corp/ti nbsp;nbsp;nbsp;habet in pDteßate,ß:d lt;vxor:ci(. quj^Us ver

bis omnino cfficitur, vtrinque iii pari obligatione idem ius alten in alteru (ea tarnen mo-deftia feruata quæmuliercm præcipüè in virum agentem decet) concedi oporterciquod , rcélc défendit Âuguftinus,aiioqui in concedendis houis nuptiis dUrior.Idcm etiam Lt Hieronymus,ipfique adeo Papæ, Nicolaus amp;Iimoeencius,referente Gratiano,qualC^Kb.ix.8r“* uislcgc Iulia aliter fit cautum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.;Hicron.io

Quærituramp;illudànonnul!is,Âtiterieatürinnôcensperfonariocentedeferre. Sunt cnim nonnulli vique adeo in riefeioquam eharitate propéfi, vtquiduis diffimularc fum- amp;nbsp;mæ laudi tribuant. Suntcôtrà quidam viqueadeô rigid! vt nifi omnia palam fiant,atque ädco ad Magiftratu rcferantur,nimiùm indulgeri vitii^ arbitrentur.Ego neuth’s afi'entior, ad l’.^uiLdé qua de re nobis non placet hoc loco diiputarc.Tantùm dico in adultcrij crimine, . quod itagraue eiivt publicum !'riefitôcéièatur,rcdcmihifacerevideri,qui,fimodôprobè cebfj boM confiée,minime ad illud conniùenr,ièd MagiftràtUi in primis indicant.Hoc àutem ûce- coRfeientîà rc maritum vcl vxorem præcipue dccet,ne,dum ptaspoftéra ehatitate àliehum peccatum louent,infiam lenocinij iùfpicionem incurrant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ergo,inquies,nonlicebitpriuatarn iniuriam cohdoharc?Refpondeo,non modo id Obica.i. liccre,verum etia faciendû præcipi Sed prætcrquàm quod in eiufmodi criminibus maicr Refijt tfi Rcip. quàm noftri ipfius habenda ratio,errat meo quidem iudieio vehementer, nec kii}.

h 4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E RE P y D 11 S,

procul abcft ab Anabaptiftno’, quilquis cum Sebaftiano Caftalione putat ncnpoficnos abfque odio vcl malo iniuriæ vindicâdæ affcótu Magiftratui lôntes indicare,aùt uis cdain noftrum apud iudicem pcrièqui. Itaque nihil ad rem fpcctant quæ de Chriftïanain con-donandis iniuriis facilitate hoc loco à norinullis inculcancur. Nam certè Chhlh'ana du-ritas malis non fauet.

Obiicitur umen lofephi cxemplu,qui clàm voluerit Mariam Iponlàm, quam graui-dam deprehenderàtjdimitterc,coque nomine vt «ft^ôr/oç, id cft,virprol^,ncqucfui)uri$ ccnaxjCommendetur.Rclpondeo lolêphum fècilTe quod probum virum dccebac,qniini in re dubia quàm moderatiifimum confiliumeft lèquütus. Ea en«n erat procuklubio Mariæfanftimonia, vt adulteram efle lofephus fibi periüadcre non poflet. Eminensra-^envterus prægnantem efle demonfl:rabat,vtomnino abaliquograuidatameircexift*quot; maretjcius videlicet rei quæ extra ordinem contigerat ignarus.Quid igiturfaccrctîncn’' pc quum grauidameflè conftaret,cônftituit fibi nulla rarione retinendam,nectaincntc-meï'è acculândam efle vt adulteram,quæ extra tanti iceleris fulpicionem eflet : ideoque, ré tota Domino commifla, dimittere quidem illam, fed clàm, voluit, ne ius fuumrig’'’® perfequendo in earn pedearet. Itaque turn in eo iuftus fuit quôd Iponlàm, quam abaJio ftupratam vterus ôfl:édcbat,ducere noluit,tum in eo fuir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod in re incertain ntn

videlicet'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( quod crimen publicum fuiiretamp; capitale)atpotius

antefponfalia nimirum,ab alio ftuprata fùiflet,(quod fl itaeflet, priuata eratiniuriaÂ'da ex parentum confenfu nubere ftupratori, non tarnen flnealiquo fuo dedccorci teneba-tur ) id demum confllij cepitquod amp;: fuæ confeientiæ tutiflîmum, amp;eiulniodi fponte quam meritô reuerebatur,quàm minime ignominiofum crat. Nosautédecertodemuï” compeixo adulterio loquimur, qüod tacitunim fliifle lolcphum ego qnidctti vix tror. Ergo, vt ad rem redeam, redè amp;prudenter mihi fàcere videntur qui compcft“”'

,7 adüIteriumadtJagiftratumreferunt.

Obieft-j. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ncc ignoro alios efle in ea fententia ,vt in hoc etiam crimineprimùmvelintpu^'?

tam admonitionem làlcem inter amicos præcedere:deinde turn quoque quum palani ni da res eft,aut etiam fœtus eft conceptus,vel adeundam potiùs Eccicfiam quàmKlagim^ Rcfut.i, nbsp;nbsp;tum,vcl cercis perfonis fadum indicandum,vt flippofltitium puerum liceat abdicate X

ego quidem vidcrc non poflum quî non hoc fît ad tantum crimen plus a:quo connioe rc,quod etiam flfacias quid inde confèquetur ? Certè fi adulteram perfonam nihilo^*' 4.3*^ nus retincas,non video quîpoflis lenocinij fufpicionem cuaderefquodetiam rede Cnt)'' amp;nbsp;3 33 fbftomus monet ) quancunque charitatem prætexas : fin verô dimittas non conuidaff, C.I 5.33-q- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poenam tibiimponunt, amp;nbsp;officium efl: Magiftratus fi quid ciulmodieuf'

iftiufmodi difcclTionum ex quibusmaximitumultusoriuntur,inquirere.l

de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eôdem tandem,quanuis alio circuitu, relabaris oportet. Præterea, etfi aliud

riiï- a Ecclefiæ quàm Ciuile iudicium,qua tandem confeientia Seniores Magiftratumcelabu quod ex^gibus puniri Reipublicç maxime intcrefï?amp; qui Ikjc feccrit Verbi miniftcf 9^^ fronte Magiftratus in officio ceflàntes reprehenderit? Dixi quid hîc mihi videatur. cuique »dicium liberum efto,modô ex verbo Dei vnufquifquefàpiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

An ianoeâ Huicquæftioni altera affinis eft,An in côfcientiæ fôro (de hoc enim vno difTeriæi” P^ona «- nocentem perfonam conuidam teneatur innocens ablegare, an verô pœnitentcnir'quot;^ mitycre, aa^m recipere:qua de re neque inter veteres,neque inter recentiores multos, grauifliî’’^’ r^nocaern ànoqui Theologos,conucnit. Liceat verô mihi,quandoquidem hoc mihi munus int^uo’ teneatur. bic,nonvt leges cuiquam præfcribam, lcd ne vos incertos dimfttam,fententiamquo'l^ meam indicarc.Dico igitur ingenuè,illos quidem mihi nimiùm aduerfus nocentemng’

I Argutn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimiùm faciles viderûac proinde me neutris aflentiri. Expendamus tamcn

corûquial vttîufqucpartisargumenta«Quinoluntretineri,hasrationcsafl'ciunt: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v • j l

dulwa non Prîmùm obücit Hieronymus, virum quoque fie fieri fiib maledidionc, piitafiu«-ricenfent.quot;' tetamrctincât. RefjX)ndeo,nonfieripeccativxorisparticipcmmaritum,quoinfrio'i'^ Hieron.in que occafionem præbente, fueritadultera:amp;: modo poft peccatum comperrum officitin’ ^fponfiô Meerit in ilia coarguenda, amp;£. ad pœnitentiam adducenda, etiam fi illam poftca in Z- Atÿua.. tiam recipiat.

Prou.i8. Obücit etiam illud Solomonis, tenet adulteramßultm eß impiw. {Naæ' VH^c. 10. Græcis codicibus legitur àmèrç, quum Latini codices habeant trßpiens. ) Atqui prî^^ 3t. q. I. amp;nbsp;c. quàm quod hoc didum non eft in codicibus Hebræis, nccelTario accipiendum adultéré qüi ad vxoris adulteria conniueat, quam focordiam leges quoque Ciuilcsvtlcno^^J^)

(pccicm damnanf.nos autem de co loquimur qui fecerit quod lioneftum virum decct^öC de adultéra mulicrc refipifcentiam teftante.

D. Bucerus autem (,piæ memoriæ vit, fed à quo in hoc quidem argutnento cogor in multisdidentire)duohus alii smul to in fçeciem vehementioribus atgumentis nititur.C^ nbsp;nbsp;nbsp;cLnfti,

tat eniiu in ptimis locum ilium Mods, m quo prohibetut maritus earn quam dimifctit hb.x.c.ji.«c rutlum duccte alii poftea nuptam, à quo vel morte vcl alia ratione fuenthbetata •• amp;c ath^ ditut ratio, Owowiaw ipfa PollutA eJi. Sic autem ex hoc loco argumentatut D. Bucerus, St polluudicitur qua^ft diuottium alter! nupfit, Iquod tarnen ci concedebatuil ideoque apnote marito duci^n poteft-.multo magis cenfenda eft luta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kefponfie;

mtht, ac proindc àmaritoretinerivel repctinonpoteft.Reiçondeo hæcverbaKÄ w,6n nv:«, non read conuerti,^»M poö»t4 ejï,quum potius oportuerit mtcrpretarp eibue vetbo,lt;,Huf4Óïa e# p.n«ere fedd eft, quia in caulh eft the prior martt^^^^^^ titBftenim illud verbum ex duplicicomugatione cotnpohtum,nemp P ^i^ortia pad. Refite autem dicitur iftiuftnodi mulier fele polhuftc ,quomam ciuamp;nodv dm ùlegeciurlitolerabantur,tameninforoconfcientiætnmq^^^ nesdeiertorem fme penes cum rehdeb^ qm dmorujl^e^^^

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcnhocorQmodantts,nullusvnquamiattsbon . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^^os\apidari,confe“ 4-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MtcraD.BucertratiohxceftiQuumvoluen^

S“™notai((c»matitisieunenKeCvonieo,ttó

fttatuslvxorcsrchptfcentesexcharitausChrl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nrxfcribit.ltaoueftehisquidetn

{acctclAag!ftratus,nonquid.£accrepriuatosop nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lY

\ KtqmiamanteatefponfthVanlumfe^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

facognfta^ted. de ftmultaubus ac tixvs agcte ,qnx

•• •rkvÄft!faaum,qmaduketx!gnouit. V^equevcthda^^-^^^

\ «vnartftueervÇeoqmvxotemteftvftcentemtect^.^5^^æ^^^ç^^ç^^^^^^ cutaftulteram x.Cot^ .u.

ÄTO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--------- V iootfvO

ÄetBeceS2im,Cotvfeo{Aerevixv\^^^

lutdum eft d\cete,qnum. earn ècorttraùo'ietnauopovtuetxv nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;. rrt* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, mwiîùs».

Yto£etuntc^voo^eYgt;an\düscxemYftvrnqui.lAvcr\öVqua'nv\\s aXtctvrvuY

nervi'oeQuonvamnetYaetYfeea.mdvmfterax.^neo^etWaex’tuavomntat.e, e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iSito.xs-

ajlafta^nouas nuptVas uftetat^am aBoquvYiamd tWavnrcYe^t.C'Vts corrtta le^etn ec\ c , îXtennupftftct. Qj^tftvmXaoc autem aft comw^inmveto tatoo^x fttuottto vte _

Yvaragt;Y)e\nfte,vt moftb ft'ud,uou ue^o ^ofte ftetum aftmftûaftvfttetam

^^vgt;ji'sm,au.aft\aoc qm^piamm foto confcventvxhmqXtcftetteueatur. oqoft non^oto.

»fc4*.kv.Y''quot;«Uk\\Jt\.ï\’4V.Y-'Vgt; k-v\w avk vicuv-. luVVtvtwk xaviVWiV^wYl.vV NVvaaaw.v%

VaqueeonttattoscanonasvcX fte eo YtvteXXv^cnftosfttcosqutauicomYCttvxvnXct us Y

Ytodusft\ftuuuXet-,autanteteftYff‘^^^^''^^oft\mou\um-gt;’q.voftftett'nonYOteftqnm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^x.o^a.

tftaueatutmocentcm vXtto aftmfttat -. v eX Ytotfus teftcXenftos. Wuft v exo yxoBo c^oft. aXt-^Xvx. kteXat.ctvftc^Aoftamcone\Xtofteeefmt.ut •jtïemYcvt.'üiï non (ieVeatXtddftgt;tt,o'ntc- x*

V.wy

itcàtunsn; cnim Galliciimusqucm gloflator non intellexit'; p/’e recfperef(ciAiriam),^zr^i Syno. Neo- ira ilia lèuentas, cuius pauló ante meminimus, témperatur.Ca-’temm amp;nbsp;illudexpeiiikn-tfæArgi^ien^' iiobis cft quoddc cocauent cuius vol antevel poil ordinationem vxor aoiikcnj ante ordinaüonemiäconiiger^ifiufmeäi qtnjyiamadtjiiintßf - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riujn non accedatßn vero^oßordinationem,debeat^ ( id eft,eeneatur ) tam diniittcre : tju'idfi

K^poaüo. cohabitet-,non poßit Minißeritmtßtum exeqiti. Hoc,in quam gt;nbsp;clb peculiarirer riobis conlidc-randum. Videtur enim tum co fundamento niti quod dilcrtciubet A^ftoliis inquiriin familiam quoque Epilcöpi vd Diaconi cligendi, an videlicet ei bei]|!^ræfiierit, quod is meritô prælùmitui’ nonfcciire cuius domus ert adulterio ccritaq^inata : mm etiam co

'■ pertincre quôd idem Apoftoliis velit miniftrum Eccleiiæ dei^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Videturtnim

in ipfiim virum quodammodo iftius flagitij dcdecus rednndare'.kaq; ccnfuerim ego non • temerê deligendoseirequibusçalequippiamquantuuis innocéntibusexprobraripcilit-Sed quum optimis eciara viris non raró nulla fua culpa tale quippiam obtigerit, quon’æ yirtute 8^. indiïftria optime pofletalioqui Eccleiia gubemari,niftfummum hoe iusahqn» céperetutjVcreor vt in iiimmam iniunacuadat.Deinde quum ita occahovclma* xima nuiiq'ua recipiendæ qüantumuis reii’pifcétis adultcræ iis manifcftè præbcatiir quos tarnen ebaritatis ù manfuetudinis Chriftianæ exêplo præire cæteris oportuititnitor quiu Auguftinus, tantopere ifta coniugij redintegrationem vrgens.,àd hæcfuehtrefpônruriiS' Poftrcmô liber quoque hîc inquircre in quondam iniquiffimiim canoncni Ballin’ attributum, in quo difertê dicitur rctinendos efl’e à mulieribus maritos ctiam adnJtcro^

amp; cum fcoTtis fefc volutantes : adeo vt ea quidem quæ marito ob earn caufàmdim’“'’ alium virum tranficric, adultéra fît, quæ verb cum viro quopiam ficab vxorcdiniil'o '’“^ habitet,non itidem adultéra cenfèatur. Huius verb tarn iniqui canonisquistatide’Pquot;F probaterem fuifte tantum virum* vel ftifpicaripoftît? Sed age, quicunque tandero gt;nbsp;lius audor, rÿiones quibus vtitur expendamus. Primiim manifeftèfatetur ex verbo iicere ex æquo turn viris turn vxoribus ob adulterium à coniugio recedere : ic citcontrariam,quodadmulicres attinet,confuetudinem inoleuiife. Quafivcroau (la fît, ac nonpotius milliesdeteftanda cortfuetudoverbo Dei repugnans. Qüi”” ifte,quifquis eft, ( Balilium enim efle vix quifquam vnquam mihi perfuafcrit) ex confuetudine contra verbum Dei iudicat, quis tandem fani iudicij vir illialienu^

X Sed hoc etiam intolcrabilius eft, qubd iftum morem non contentus EccIefiafticaW • fticutioncm vocare, quafi Ecdefia fît habenda quæ contraria verbo Dei dccemit, au etiam aliis Scripturæ teftimoniis earn confirmare, ac G videlicet Spiritus fandus a cii diflentiat. Qüænam autem ilia funt ? ^tüadhxretmeretrieifit curneavnutff^^^f^'' •uir ab wore adultéra tenetur difiedere. Cut verb non itidem quoque in alteram pat conftituas, Quæ cum adultero coit,in vnam etiam carnem cum eo coalefccrc? Se ,

mias ait, mulierem qux cum alio virofnerit, non renerßram adviruM, foUitta. ^oncedo: fed vt ca omittam quaï de bac lege paulô ante diximus, fi itn Ü viro aduerius mulierem argumentari,ccdô eut non eadem ratio in vxore âdlicrlus w turn ob^ineat? Sed feribit Solomon,f«w qai retineat adulteramfiultam eße amp;nbsp;At cur non itidem ftulta amp;nbsp;impiâ dicatur quæ virum adulterum ferae? Sed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.æ

an'uirumfisferuatttrai Kzc^i conlbat bæc Apolboli verba feribi de coniugio fidclis ^deli, fiue Chriftianæ cum prophatto, ae proindc manifeftè terqueri quum J Âr. Demus tarnen appofitè citari. Cur non ruriùsidcm. in alteram partem ex e 4 Apoftoli loco ftatuamus ? Sed ôr contra quàm hic canon dicat, rion inufitatum iui ttier.inepi- Ecclehavtfanftæfceminæàmaritisadultcris (epararentur ,tum eX Hieronymo,coff

’ Euiêbio liquet, quanuis, vt InnoCentius feribit, non ita facile muliercs viros leb. Ecclel. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

hiftpr.iib.4. rent;amp;: mctito quiciem,tum propter fexus pudotem, turn propter reuerentiam qo* c-v-exApo. ritQ ab VXote debetur donee conuidus adulterij maritus elfe defierit.Itaque vt pnôri^^iai- cam,ifto Canoue,quantum quidem ad hoc attinet,nihil certè ineptius,amp; vix 110,0.13.31. aduerfùs Dei verbum contumeliofiusinhoc argumentodici potuifle credo:vtv ^^^ hoc vnofàtis conftctqua fîde iam olim ita feripta lînt, amp;nbsp;quàm malèconfulantEcc qui non ex Dei verbo, fed ex iftiufmodi ncfcioquibus Canonibus dirimendasEct controuerfîas fomniant. Merito igitur iftam peftimam confuctudinem,admonetlt; près 2onarcus,emendauit luftinianus ftatuens licere vxori diuortium facere abeogt;’^ to qui in eadem domo vel vrbe cum altera confuefcat, quanuis ne bæc quidem e’” domus autvrbiscircunftantiafatis rede videatur à luftinianoadieda. - uji

Q^æritur hoc quoque,An quum vtrinqùe inciditadultériviu, aiidierdus fit qui di- Adukerum uonium petit.Rcfpondeo,n\eiisaamp;nnri quiaccufatorisimpudentiam ccetcendampu- dtîutrau-tant, ncdum vtaudiatur ,\el auditus obtineat quod petit. Neque id duntaxat nititur æ- »wdicndum quitate,\erùm etiam argumento quod ex v etbo Dci cxpreffo peti poteft.Nam fi cogitui vxoretn luaperpetuôretinere Çdandi■videlicet libellidiuortij facultatepriuatus,qu3Ealio- Dcut.ix.ts. quilftaelitis ob cordis duritiem erat conceffa') qui vxorcm iuamviolatæ pudicitiæ immc-litü acculauit : laBê peius facere videtur qui hoc ipfum aduketij crimen ei audeat expro-btatc ,quod ipl'em^ in earn commififfe coarguatur. V erùm quum ôc Reipublicæ maxime interfit adultetia^urriri, ScEcclefia ferre ifta dedecora minime debeat,etiam fi reci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ptoco adulterij crimine probato,diuortium non concedatur, led ad mutuam rcconcilia-tionem coniuges quodammodo fintadigendi, tenentut tarnen amp;c Magiftratus 6c •ayio’-pvTÎe/ovofficiofuodefungi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. r • « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Dubitatur eti,am an perpétua fit adulterij aceufatio, fiuc an inhoeenu fempet it nbsp;nbsp;nbsp;adukerijac-

tcgtum nocentem acculare. Hic veto diftat ipla ratio, cum Nideri luti luo renunualle, cufaùonetn fiueiniuriam fibifaftam condonaffe, qui comperto adulterio vel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vîT'^

gratiam cum nocente r edier it,v el diffimulata iniuria ab eius quot;vlu coniuga i non a rit. Vctùmnetum quidemeffevelMagiftratuivelPrelbytcrioconniuen umresapa ^”“vXmè dicenóum aUquii Niàetü. de Canonieks, adttltctijpccnis. ■Bafilioinfcriptuscanonquindecimannosa u te

SevunnLadv«xntennamolimfunadnkenislaie,smd,tom:pofteaW«™'^^

\ Kn«Çou£Un^unnaiehvfnseffet,nein6ne5«demdan,,ntommnnion^^^^^ »

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°HunÆiteilnm.Quiàçonômihiàeinisdefinnnïœmeent«f^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcaàm,a£conftacmodctanshoininibusnnnqûami nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-vçtùm^^**t*^’ *

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cultte, qnod non tanrànvknuct « »la infijni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gejic e^uodsjtt-- s^* f

ni^ex,n™xexHieson,nvo^^tooc^^“X.nXlü^^^^^^ Wdam nemamp;ne^n,den,vaeeindanTOlnnt^B pas.™veeeatnm ™'''?»“=‘Squot;“f“J'y;^^*S„ai,ngt;coinAieio,e,^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inVcrfonasa^hemausAlnmexXedefiatdtoto

autem inEcclcfiaffico munere conftitutos,amp;cpoltc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;axauiter omnino pcccatc lt;nbsp;nbsp;nbsp;-

no«eW«nt,scacon,ninoeonto«ngt;mv.to«j,»J “ quieiulmodihommespokea lummocum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s.c»p.^^^ipperpetuumatr«. s.amp;xox,n.

“®™amp;d»VinàeftabïxdeftaWeafontoone,q^ bX nbsp;nbsp;a^^ nbsp;nbsp;,ï

CTO\Womnmo£aeienànma*iKot,*nA^d^'

tcft.ot.Ç^Qà autem eum non admittunt a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^eiecetit, quatenus tempetandum aTihi-

aMinifferio excludunt eum qui adulteram u nbsp;nbsp;çç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;concil. i, xxotes adulte- t,Yùcuat,îÿ

ttetpaulo antedixi. ^odveto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,macerate ,r^ntin^ «i--

n)eonmôasdomivmaastenete,amp;tieiumis,no Uimvtimquum,NemmetiamNtcurnmamfeham^^ a mmtepudio.Qmd emm imqulus eamp;quam eiusathm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q^à iamtum

^muttóSi quotlumhaneCleticismdelmqu^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,otnandxfclh-

WtummeautiYrmcipesahamhmofisEpdeopist^c Y

x\àK\i\a 'çïoü'is aWm mio»^ t.n.vi^\.*. ÀtcBXxaïn tnaxxxmo'nïOtOi coït YuÀeat ccsqwt^cusVacto,

ttmtjintettiffuntur'uotttjjè AvAc^ueVcoYaY^k^tnentocoBua-îîo'to^a\iw.,Qwum Bec\ucvcenkenmfoXm couuaeiu«^ coniu^wi^ ^ne«\ V Wx.raXÀ«VààncfcxvVgt;«et,iïveotanxenYavV«^BS,lt;xwÀ^BœnAv^ àu\^fcTïXva,lt;i^^çeàvaÀo\efceniteusYV\tat,o^uoàkvo^°^'^^^quot;^V'^^'^'?^'^vcX^t.Q\\\ïnfcot Wç^u\conimctenoBVoÂ'iï^v.e:t^xAoxumÇa.ucmrnexoNe\Ÿ^Tc\axiwe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ^-q.

Uüoncxn\Aaàu\tm\iTOxnc.\ôàÂe xiçGms nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^témœe

WMutXtî^Q^c quoà.\\gt;\ qaxx\unt’\ntex\ixetcsàepu\Àxcîe ÇjCiçxxaax,« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

k nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tÇ)t\Wieqxe\contxaV\e.nà\coïm^\\à\fa\tn\v\e,Çvsù\e54\Baxxcefcc.o'^^^^^'‘'^''^'^ ^eamp;-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ÇvntVuouxsxexXaîiXAaÇçXïOTvtxsS'^ûüyexàiaïûetioteY'^S^’®''’^^'^'*^'^^^'^^

vel maxime quod v 111. Tolcuno oondlio tribuiair, ncmpc vc li adolclcens adukcn) conuiftus poft publicam pœnicenriam timueric incontinentie lapfum, liccat quidcmci c.i3gt;.il}ilt;lnn adpriftiflumconiugium redire,/?«/ijnoußjue, [nc^nz,foßttadtftfiftemforü mauntAtict»' tinentuflAtttm:qttod ^es vt de virisyitA amp;■ defaminû equo rnodu cenfemw. Imo veto, boni Pacresiniquiflimo verinquemodo. Vn.de enim, oblêcro » iftacemporariaconiunftio,amp;; quod tandemeiusexemplum inter honeftas perlônas inuenictis’Quid livcrôinnoceiis hanc cnnditionem rccuict? quis eciam iftud maturita tis tempus delîn^èlàccrdos fcilicci liio arbitrio fàciet continentes quos amp;nbsp;quandiu libuerit. En quo reeftere oporteat a ver-luftin.Nou, bo Dci dilccdences.Omitto quôd Si luftinianus, nbsp;Leo Imperatowi’^ gratiam viHcficct

Epilcoporum quibus iam turn fummæ curæ fuit adultcvia cxculàre,detrudi iubentadul-teram mulierem in monafterium , lie nimirum ipli erepta omni coniugij fpc, nifiaviro • intra biennium rcpctatur.Hoc,inquam,omitto,quoniam hoc loco non eft nobis propok' tum de ciuilibus adttltcrij pœnis difputarc. Tantum dico, longe præftitillc lèmclnccarc . nbsp;nbsp;nbsp;adulteram,ficut iure diuino amp;nbsp;ciuili verc legitimo cauetur, quàm pra:poftcræclemcno^

prætextu vitam illi ad corporis fimul amp;nbsp;animæ æternum exitium prorogarc. QuiJ en''quot; aliud eft ad perpetuam continentiam aliquem vel iuuitum cogère, vel imprudcnrcina • licerc,quàm cerciftimo mortis ætèrnæ pcriculo ipfum exponere? Itaque nihilo rcdiuslc' ciajiiUi, cerunt qui deClerico adulcero idem ftacucrunt.Verùm quorlùm hoc interdiftum,n) 1' eius obtentu boni pontificcs pecuniam à fuis clericis emungant ? Sic enim non pudm feribere Alexandrumtertiumvtipli vohjnt, perpétua lànècacolyca:illiusfcdisignoni* c. it clerici, nia,£/gt;zjÇôji’/»iöquit,/»^^»?^»«^presbyterù fuis dijfenftre de udulterifsiezï^m. igitur pluribi'S D«iudic. ’ (b-Alys LEriORiB^S CRIMJNlSrsÆnayxofpirituiampridcnifedesilhr*'*

J gâtur.de diuortiis quidem propter adulterium hadenus.

Defértione Nuncdcdefertioncnobis dîcendum cft, qua videlicetdiflbiui quoqucrataamp;-''^^ moniutn^ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vcrbo coulque afficmauimus, vt qui defertus eft

i,Cor.7.i$. tucî non fit obnoxius.In primis autem dicendum videtur quis fit defertor vocandus. Ibidem II. fertotem igitur eum appeilo,cui,vt loquitur Apoftolus,non placet cohabitatio, id e* y

indiuiduamillam vitæconluetudinempenitus abrupit. Nec enim cohabicatioins

• ûipgiAo/eti/fiç wvo/af, id cft, debitæ bcneuolentiænomine intelligiturduntaxatcorpom copulatiojquam barbare vulgô vocant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re^/iAritfzieiWjlêd mutuus ille conuiâtisgt;â'4

c.7.tKrà,de adeo fumrna in omni lando vfu vicæ coniundio.Addo autem illudfciamusc ^or.j.sic- ^oque delèrtorem elle habendum qui cohabitationem quidem non deneget, veru

. impias conditiones pettinaciter requirat. Praîterea quum varix fimultatcs amp;nbsp;religionis diuerfitatem incidant,eô vfquc interdum cfferucfcentcs vt fece^io con cqu. tur, adiieiendum eft amp;nbsp;illud, non priùs videri delèrtorem quempiam,qi'^''quot; T^rit. religionis odio confuetudinem vitæ abrupit, penitus obfirmata voluntate corn Quoties ergo tale quippia incident in coiugio impari,id cft, quotics infidelis qunp'* veræ re^ionis,penitus abruperit làndum ilium indiuiduæ vitæ coniugalis vfum, Wquot; moniumquantunuisantea ratum difibluitur.nullo prorlùsfado dilcrimine,anquu trimonium contraheretur, vtraque perlôna clTet infidclis,an altéra dûcaxat:an vero que fidêlis, quarum altera pofteaad hærefim aut impietatem defecerit, Apoftolusc i.Cor,7.iî. in généré pronuntiatjJz difcedit inf delts^difiedat:nvn eß fèruttutidiid

* ^»iußnodidd eft, quum quippiam huiufinodi incidit. Scruituns enim nomine nilu ^uàm coniugij obligationem commode poflisintelligerc.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quædam tarnen fuperioribus opponuntur,ac primùm quidé illud:Si matrimo ,

Aigumeaw ficdiftblutum dicamus, videri irritum fieri verbum Chrifti quo ftatuitur coniugnini

adukerio dirimi. Relpondent nonnulli, Apoftolo fpiritu Dei prædito licuille '4^^^ I adiieere illi Ghrifti fcntentiæ,id quod non tam Apoftolus quàm iplèmec Chriftus 2, Pauli loquens faccrc videatur. Ego verô etfî veriflimum elle agnofeo quod de

ca auéloritate in hoc relponfo d icitur,tarnen relpondcre malo nihil prorfus a Pau

‘ 'dum fuîfiè Chrifti Icntentiæ.Quid igiturrcfpondit Chriftus’Solo adulteriodiflo u'

1. Cor.7.10. iu^u.Quid Paulus fideles alloquens? ^xor à viro ne difiedito: rir vxorem fte diffff^ff 6ea- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quitur autemf vtfuolocodiximus ) de diuortiis quæ ob qualùiscaufasludæow'’quot;

caciæ concedebantur; nec adulterij meminit, veluti bene ominans Chriftianorum

t. Cor. 7.1t. iugiis.Quid vero idem Paulus de impari matrimonio’fideZir infidelem

bttare ne defirito. Ergo ne hîc quidem Paulus aliud quàm Chriftus. Scdquidli 1 infidelis î Hîc verô non dicit Paulus rede ilium faccrc r( ira enim vidcri

Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plus iuris infideii quam fideh' tribüere^ ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éft,quart*

doquidcm uon vuk in officio peiTnancre,inartcat ianè in ffio peCcato, èc hoc illi irtipute-tur.Non dicitctiamApoftokislicefrô viciffim fidéli-diicedere.Fuiflct enim hoc abiurduiri, quia fans mtelhgitur defercam perfonam quam recipere nolit infidelis, cogi extra con^* fortium eius permanere à quo cft deferta. Itaque Me ift his quidem Paulus quicquama'd-iccerit Chrilii icncenti«. Supercft vnutn illud y quod quum dicat Chriftus cum qui cy tfà cau(àmadukerij,^^rem dimittit facerc vt ipi’a mœchetur,amp; viciffim eum qui àh’adeéau iadimiflàmducarfcœchari iàtis ofterldit eiüfmodidiuortia nunquamin foroconfcien-liæ licuiflèjac proin5^iic dimiflàm mulieretn non potuifle abfque peccato akeri nnbcfe: at Paulus negac fidelem fratrèm autfôrorem obnoxios efTeperiônæ ihfideli defertrici. , Hoc veto fi ira accipiendum efieti non tam deprchéderetür Apoftolus aliquidadiccifle Chrifti diiâo, quàm contrarium prorfusdecernere ; id quod vel fufpicäti de Paulo néffis* eft. Qmder^} nempe rogatus Chriftus de'eomugiis ludîEOTum, id eft, inter fidelem v-tranque perfonam cotradis, (omnes enim circuncificenfentur fideles eX profeffione externa ) de iiidem rcipondit, neque ipfius refponib Apoftolus quicquam addidit:de impa* ti veto coniugio neque interrogatus eft, neque quicquam profedo refjKgt;ndit. Ideo Pau* lusdc hac quoquequæftione à Corinthiis interrogatus, primum vtiturpræfatiotte, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Jico Dominitc.deinde ex Spiritu Dei refpondet. Qui veto poffit merité Vide-ri Apoftolusquicquamadieciftc Chriftirefponfo,quumdevna fpècie interrogatus fuerit nbsp;nbsp;’

Chriftus,nctnpc de pari coniugio:de altera vérôjid eftsde impari coniugio Paulus refjxm , dcritîGur autem in hoc gencre diuortij, cuius memink Paulus,quum videlicet infidelis 3 fidclcm odio religionis deferit,aliud ftatuaturquam in eo de quo dilTcrit Chriftus, quUm nimirum ob f^diumalterius,autaliam eiüfmodi oCéafioncmdiüortijlibellusdatus ftie ^caufe facile coniici pofTunt. Nam certe qui^crae religionis odio membrum Chrifti à gt;cabiicit,digniirimuseftquieopriuetur. Deinde in aliis illisdiuortiisprae^imptumme' 4 , Uto fiiit aliquid effe vitij ineaperfona quædimittitur,quoniam vix fieri poteftvttemctè ptorfus quiipiamvxoremrepudietrin caverô quæ obvriurti veræ religionis odium dimit-ritur,quid tandem culpæ efle poffitîltaque dimiflàm perfonam plane iniquum eflet lucre wnpjj defenoris culpam, quod fieret tarnen fi impij defortoris arbitrio maneretobftrida.' •

Obiicitur amp;nbsp;illud,quod nomine feruitutis intelligi poffint varia vel vxoris vel mariti ».Arguai officia, quæ præftare perfona fidelis deferta non teneatur, imó ne maritum quidem de-fertum teneri defertricem infidclem fequi, quod alioqui facere vxor eius teneatur ; in4e • veto non efficidiflblutum eflè ipfom coniugium. Refpondeo, merum hoe eflecommen- Rcfpoofioi rum,quum generali nomine feruitutis vlus fit Apoftolus,id veile excipi quod pene Vrtum mcrcturferuitutis nomen,nempe quod qui eft in coniugio,non fit corporis fiii dominus.

Deindequum hoc itaexplicatur acfi dicerctur fidelem non teneri fequi difoedentem a infidelcm,inepte hoc tribuitur marito fideli,quoniam maritum nón teneri ad fequédam vxorcm certum cft,quum potius illam fugiente repctere ac reuocarc poffit. Itaqqg oihni-hus non contentiofis conftare puto, quum dicatur àPaolo frater vel foror lèruicüti non wbiici,intelligi abruptum efle omne coniugalis obligationis vinculum.

Ex his autem arbitrer liquerc quid ftatuendum fit de cohærente alia quæftione, An Licere,foli^ ''wclicct foluto defertione matrimonio,fas fit defertæ pcrfonac,fiiperftitc ad hue defertri-cc,aliud matrimonium inire.Nam fi ( tefte Apoftolo)defertus nomeft foruituti obrtöXius^io, aliud i-confequitut à lege akerius (vt idem Paulus ibidem loquitur, ) id eft, ab omni eo iure qu^“‘-perfonadefertrix cum obftridum tencbat,lib€racum efle.Quod fi liber eft^rgo folutum e tvinculum.Cur igitur fi eontincre non poteft, matrimonij remedio, contra dodrinam ^Poftolj,priuabitur,modô nubat in Domino ? Itaque ne Canonici quidem noftri.matri- c-quâto.î^'-moniumdcnegant defertæ perfonæ, in co tantum peccantes quéd dodrinam Apoftoli-«m,quævniucrfâlis eft.adcertam f^cicmfalfis diftiniftionibusreftringunt/vtinfiipe- Supri pag. riore traftatu diximus.Age ramen contrarias rationes expendamus.

Primum obiiciuntur pleraque ex iis quae fiiprà diluimus aduerfus cos qui ma- r trimonij vinculum adulcerio diflokii negant. Superuacanca autem effet eorundem re- Cootsana pctitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aigumcnta.

Secundo loco fic eolligunt,Infidelis deferens putarc poteft fe non peccare, quod in ».Argumen. Mukcrio locum non habet. Quid fi igitur poftearefipifeat, amp;nbsp;vclic ad fidelem reuerti, quarc hoc illi integrum non erit ? Videtur autem illi præcludiomnisfpes reditus, quum i^ouum matrimonium defertæperfonæ conceditur. Refpondeo, cucnirc quidem pofle R«amp;tati6.

lid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VvE 7^ E:rE DI I

VC fuperftitione quadam^deferat-ißfiäeli^ fidel.çm s fedexcipîoincxcufàbilefai ciTcciuP jsnodi ûperfticionem, qiioniam çonâa«' ex Gommunrgentiuni wre‘fata.amp;:.£inuelle o-poïtere matrimonia etiameum infidetibus eontralt;^a,licuc jùo loeo declarauirtius.Qucii 21 co ylqiie tolerandi cirenteiu/modi fiiperftitiofi,vc quoticsaliquis abcisiniliriBm^acw-pit,, tencretur ipfius rc^îpifçenciam san? 4iu expedare,, vt intereaiure fuo.vtinuncjusiii pqffçEJ infinica certç incommoda conièqûercntur. Ergo tokcetur quidetn fnpcrlbuoius defeiior quantum^: quandiu fieri poEcUiâcque adeo tententur omn^t in viam rcdcar j^delcm tarnen iniquum eft ab eo lêîriel cxcludi, à quo peudet jpfi|l^on{cicntiar nan-qvilfttas. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:t ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

j-Argum. , Ac enim inqi^iunc ftli) fic male audiet Euangelium A quibus obfccroJNaminn^-’^' Reiponfio. infidclem conuerfum ad fidem damnabunt omni modo propter conucilioncn’ ,3C • proindevitari illudoffendiculum non poteftyneccurari etiam magnopere debetlnfidc-lem autem permanentem in infidelitate »• vcl confirmabunt in propoiito dciertinnn proinde non oftendericur quod redeat: vcl ad cempeftiue redeundum horrabuncur,ac proinde non redeuncem acculabuntmulliautem fideles noua ciufinodimatrimonioD'C rieb oftèndentur,fi priùs ilia quædixioblcruentun :

4-Argumen. Qmrcô, fi toleretur.delèrcrix perfbna quandiu fieri poteft, exci'piunt nonnulHpr^ fccibi hoç pado tempus amp;nbsp;terminummfiericordiæ Dei:quôd nefas eflè videturgt;amp;' diift;

iuditli.8.io. te reprehendit ludith in ciuibus Bethulienfibus.Refpondeo aliud efie miicricordàm Fd onfîo I e^^bidere nbsp;nbsp;terminuni aliquem cercum Dci milèricordiæ præfigere, quàm

~ tionetn conftitucrç ex qua poflis iurc.tuo vti. Alioqui quid tandem firmiconlfituip»''^ ' in negociis humanis, fi expedandæ gratiæ Dei praeeextu, nunquam nobis licerct iusno ftrum perfequi? Illudergo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non definiocerto aliquo temporis fpaUOifid’’'’“®'

quenque dico bona con/cientia Sc æquitatc vti bîc debere^vc fiipcrftite déférente iMtn-monium non répétât,nifi ica vratur vt nèceftarium eiTe fibi matrimonij rcmedium mcn-i tô ftacuatur »Omnibus videlicet prifis tentatis quæ bona fide fieri amp;nbsp;tentari pollnnt.

quod ad ludith exemplum attiner,dieoifta plane inter fe eiîe difliæilia-Curenimndclcs exprelamp;m Dci promiftiönem habentes, ficut olim habebanc ludæide poireflionctcrn • Chanaan)amp;; auxilio aduerfusomnes Iioftes, ièiè infidelibus dederent, nifi iubcntelli’' minodtaenim fubIcremiacontig!C,cuicrcdereSedechiam oportuerat. Inhacverolplt;* cie de qua dillèrimus, quum iubcatur Dei verbo vxorcm ducere qui über eft amp;nbsp;vritur» • ß^gatur de eo qui omnia expercus eft vti deferentem rcuocaret in viain, quis non vi-, det, hîcnihil abique Dei verbo tentari’ Præterea conftat in Dei Eedefi^'^^Sæ^^ doâ;rinæ, fine qnæ oportet efl'e confeientiæ hoftræ regu-Ias, non êfle ex Apocnpbis libn$ ^cuenda.

^.Argumen. Quintô,quoniam Apoftolus præfàtur non Dominum, fed feipfum hoc diccre,au dent nonnulli icribere Paulum proferre hanc iencentiam humanitus,nondiuinitus proindy os non obligari ad illam Pauli iencentiam iequendammeque aliam fiiiffc

Rcfpönfioi ftoli mentem quum ilia præfiicione vterctur. Relpondeo hanc obieótionem non cafff^ blafphcmia.Nifienim hocmordicus tencamus, quicquid Ecclefiis tradidcrunt Apof^ ’ tradituîife à Spiritu ianfto, neceffe fuerit totam Apoftolicam dodrinam labafccrcJ)ico autem quicquid tradiderunt.Nam alioqui Apoftolos conftirnercprorfuswff/M^efwi’’^'^^'

• • poteft quin abipfifmetredarguatur. Dico igitucApoftolum eoipfolpirituprxditt^ wifife quum hæc dicerec quæ ad deiertionem fpedant,quo fuit præditus leiùs Chriftusii quo miifus fuie ) quum ea diceret quæ paulo ante eo loco commemorauitApoftoIusjJ*^ i proinde veranque fcncentiam cæleftcm amp;nbsp;plane diuinam efl'e. Cur ergo,inquics,fcriF''^ egOt^on DomififU’! nempequoniamhacderenequcrogatusvnquamhi''^’ ’ ■ neque reipondic vnquam ipfemet ore fuo Chriftus, vt paulo anteoftendimiis. Itaquc k. , vnusamp;:idGmièntentiævtriuique audor eft,videlicetipiritusCIinfti,fedilliusqudciB

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iftius verb per os Apoftoli.

tf.Argumen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scxto illud opponunt,Dicit Apoftolus,mtfiiritum DeibahertyO^oé. videturefle

Refponfio. ambigentis amp;nbsp;dubitantis potiùs quàm aflcuerancis. Refpondco,itacordatumfuiircPî^'

■'’-lumamp;sfidumfcruum Domini,vc neque de vocatione neque de dodrina,quani EceJeius tradebat,vnquam vcl tantillumdubitarit. Eftcrgoinhocgenercloquendinonaliç’p hæfitantis animi fignum, fed grauis amp;nbsp;acris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo reprehendit omnes de ipuus

vocatione amp;nbsp;dodrina dubitantes-

• 7.Argmnep, . Septimo fic argumencantur,Apoftolus dicic,non autem,

(fftifrilul-

I JD/K UK U lló, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;121

fW^r4^4/.Kelpondco,non eflc cicanda teftimonia mutila amp;nbsp;manca.Neq; nos veto quum RcfponfiQî docemus in cafu defertionis rcpeti pofle matrimonium, vno illo verbo difcedatinniti* inur,lèd iis ipiîs quæ lequuntur,ncmpein eiulmodi ûfto non elle obnoxium leruituti fta-ttemaut fororem. Quid auté aliud illic vocarit feruitutem Apoftolus quàm raatrimonij obligationcm?Nam {vt paulô ante diximus,cogimur autem nonnulla inculcate ) ß dica-ïiiusicafignificare Apoftolum non teneri defertam perfonam cura defertricc habitare, quid dngi potai^nagis ridiculum? Quomodo enim habitaret,etiam fi vellet,deferta pars cumdcfcrtticc?Ä^ fi rurlùs conueniant ceflàc dclèrtio.Præterea notandû eft hocverbo, i J)ffceda(, nihil pra»^i ab Apoftolo,neq; etiam approbari dcfertionê;fcd perindc hoc efle accipicndum ac fi dicerec Apoftolus,Si dilcedic infidelis,illi imputetunquem modum lo-qucndi Grammatici vocant permiflîuum gt;nbsp;vt in alia Pauli fententia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;firdeßittfirde-

fcatadhuc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

Octauo loco negant addendum eflè quicquam ad verbum DominiîDominum ve- s.Aiguinëît rodilcrtis verbis diuortia extra fornicationiscaulamdamnalPe. Ego veto concedo nihil Refpoafioi -verbo Domini adiieiendum efte, lcd præterquàm quôd Pauli verba funt Domini verba, qiium Paulus hæc feribens fpiritum Dei habueric,nec lânè noftra defenfionc egeat;ad ea i quæ ïam antea pluribus rcfpondi hoc quoq; adncio,quodmagnopere videtur in hocar-gumento confiderandum, nempe Apoftolum nullam nouam diuortij caulàm verbis illis lignificare,ex qua liceat matrimonium dirimere,ac proinde Chrifti verbis nihil adiicerc. Querentibusenim Corinthiis,an propter in fidelitatem liceat diuortium facete, telpon-dec non Heere. Itaque in co quod fiibiicitur de defertione, non eft quæftio de diuortio ta-ciendojled illud quæritur,an poft diuortium illegitime fàdum ab infidcli,liceat confulcre fidelisconfcientiæ.Tantum abeft igitur vt in hac ipccie agatur de repudianda vxore,vel dimittendo marito,ficut in cauia adulterij: vt contra deferta petibna fe deferi conquera-tur,amp;delerticem répétât quantum in fe eft.Itaque fi coram Magiftratu Çhriftiano ciufi modi cauâ ageretur,nullus effet diuortio locus, quoniam^fecundum deièrtam perfonam iiidicaretur,amp; iufta vi adigeretur defertrix perlöna debitu reddere.Qrrpd fi deiertrix per-fona nulla ratione poffit ad muttiam coniundionem repetendam adduci,ncgat Apoftolus oporterc innocentera luere nocentis culpam.Dicam apertiüs.Ob iblam adulterij cau« ftm (ficut exprefle teftatuseft filius Dci) licet diuortium petere amp;nbsp;facere. Quid fi igitur infidclis fidelem deferatdmputetur infideli,(inquit Apoftolus) qui fane adulter eft fi cum alia pcrlbna confucfcat,ncdum vt legitime diuertat.Interea vero æquum eftvt fideli iriflo • centi confiilatur,quö poffit vitara tranquilla confeientia träfigere.Ex his efficitur Apofto-luni non facere ius dirimendi propter infidclitatem raatrimonij, fed hoc tantum dicere, defertionis culpam totara refidere penes deferentem, amp;nbsp;effe interea innocenti defertse pcrfbnæconfulendum.

Noftta verb fententia tarn multos oflèndi poffe derairor,quum nec ipfi Canonici,vt modo diximus,præcifè in omni defertione nouas nuptias prohibeanf.Ambrofiis verb a-perte conccdat,amp; in nonnullis multo minore vel potius nulla occafione,iidemCanonici “ ' non tarn difficiles fe præftent.Si Proferam Leonis conftitutionem qua vxoris fiir^fe ma- LeoBeucl.i| rito nouas nuptias poft triennium conccdit,obiicient nimirum, amp;nbsp;rede quidem,opinor, aliud effe Cæfâris quam Chrifti leges. Verum quid refponderint ad illud fänftiffimi feili- • c« Papæ refcriptum,cuius antca memini,folenni totius Romanæ curiæ iudicio in Hifpy:. pcrncijjj nias vfquetranfmiffi,in quo,fuperueniente,etiam per ignorantiam,fpiritualis ( quam vo-cant)affinitatis vinculo,non modo diffoluitur quantumlibet ratura priüs cöiugium,(con-trà quam ipfi alibi docentlverùra etiam amp;nbsp;viro nbsp;vxori poft annu contrahendi noui ma-

trimonij poteftas conceditur ’ Quæ quum ita fe habcant, modo priùs Icgitimis omnibus modis amp;nbsp;officiis tentarit deferta perfona defertricem Deo amp;nbsp;fibi reconciliare: modo ipfa in culpa non fitimodb patienterquantum in feeft refipifeentiam infidelis expedaritimo-do caufæ cognitio légitima, de qua fiio loco dicemus, præierit:modô deniq; in Domino nouas nuptias meditetuf, cur dubitem quin ex Dei per Apoftolum loquentis verbo ,li-ccat defeitæ perfonæ matrimonium inire?

Sed quæritur an viciffim poffit fidelis infidelem deferere. Refpondi in fuperiofe tra- Anfidelis äatione,rcfiitacis etiäconrrariis ar^imentis,nullo modo id licerenn qua fentêtia perma nco,quoniä aperte dicit Apoftolus,infidelem effe fandlificatu fideli,id eft,fidelis confeien tiam non pollui altcrius infidelitate in vfü coniugij mutuo : quo vel vnico Apoftoli diéto concidunt præcipua contrariæ fententiæ argumenta. Sedrepeto quod paulo ante dixi,

(22 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L) b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uli à,

nempe defertorem videri non eum duntaxat qui præciiê mutuum conuiclum dencgat, vcrùm cciam qui à fideli conditioncs intolerabiles exigic, vc d fidelem ad audienda abo-minandaMilfefâcra,deniquead facienda velcontraonine pietatisofficium patienda quædam prorfus cogat infidelis. Hinc ergo alia incidit quaiftio quid fit fideli faciendum quum non denegatur quidem cohabicacio,fêdauc vitæ periculum adeundum effiaiic con tra veram religionem faciendum vel perpetiendum eft aliquid. Refpondeo,duas hic ob-feruandas diftinftiones. Primùm enim aut ipfè infidelis fiue leiens liiie^nniuens fîdc-i Icm perlèquitunaut aliunde oritur perlecutio. Si quado illud incideri^^onearalanccx-culâtionem habet fidelis -, domefticum hoftem non aliaratione vitaj|^quàm vtfuævirï amp;nbsp;confeientiæ confulat, nec aliud in hac Ipccie ftatuerem quàm fi infidelis ipfc aJiomi-graret-Paria enim lüntjdifcedere ab aliquo, amp;nbsp;minis aut vi alium à fe abigere. Sin veto i-Minde ingruat eiufmodi perlecutio, longe quidem moderatiùs agendum erit fideli qiui”

! nbsp;nbsp;fl domiSe in lùo finir hoftem foueretmec dubium etiam cft quin fi infidelis fidelem vcm

coniugali amore prolèquatur,eins vitæ modis omnibus caueat: in qua Ipeciequiduisp^ tiùs fideli perpetiendum videtur quàm vt infidelem officio fungentem déférât. Sin v cP’ .Jnfidelis verfantem in periculo fidelem non curetvtdecet,nemo non vider (opinorlno'i tantum vt defertorem,verùm etiam vt proditorem vitari bona confeientia polle.Deim quanuis vxor marito amp;nbsp;maritus vxori viciffim eade lege coniugij obftringatur, tarnen po ftulat mariti fupra vxorem audoritas, vt in hac de qua nûc agimus fpeciealiquidmariw ampliùs quàm vxori côcedatur.Tenetur enim vxormaricumfequi,maritus vxorem non item.Itaque etfi ne maritus quidem fidelis tcmerc debet vxorem quanuis infidelem, fecutionis vcl veræ feâ:andæ religionis caulà,aliô abducere,ac multô minus dcfetctlt;^' men quû fit familiæ fuæ caput,arbitrium eius rei penes ipfum eftiquôd fi ipfuni fequacur,iam ipfè non delèrtor,fed delêrtus cft habendus. Vxori veto non modo non temerè dilced^dum à marito,fed etiam,quoad eius fieri falua confeientia potclfve [ auia fequendus cft maritus: experienda grauiffimaquæquc, priufquam ab co demie omnia denique quàm confideratiffime expédenda priulquàm dclèrta fuilfe indi^^^^^'^ multô magis priufquam nouæ ipfi nuptiæ concedantur: quo modo emolliendum cc Ambrofîu? Ambtofium,marito quidem ab apoftata vxore deferto nouum matrimonium conco ini.Cor.7. tem,vxoriverôabapoftatadefertænonitem.

An quæuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftremô vel maximi eft momenti hæe quæftio. An quod de defertionç ex Apo

deiertio nbsp;nbsp;jj dRdtina conftituimus,locum habeat quacunque ratione alteralterum defetuerm

tum enim eft Apoftolum,fi quis propiùs intueatur ipfius feopum, de eadenium de ert ne agere quæ religionis odio fiat, ac proinde in matrimonio impari. In caufa veto quod meritô per le odiolùm eft,minimè iis aflentiédum arbitror qui caufas in vetW proditas,quantum poirunt,amplificant,fcd potius quàm aréfiffimè fieri poteft,arbicr . telligenda quæ de hac re in Dei verbo tradunrur. Relpondeo igitur primum ac deino^s de pari coniugio.In impari coniugio,fi prior difcelTerit infidclis,non iw ■ eile fuerit, quicquid prætexat, intelligere num religionis odio, an veto aliam ob car difceflèijt. Nam præterquàm quod fçiri facile poteft, an liberum veræ religionis co . fideli tolerabiliter faltem concelferitjquum fidelis fit in Ecclcfiæ poteftate, facile mq • in eius mores,amp; ipfe officij admoneri poteft:cui confilio fi paruerit,vel compofitafuc

;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,^nia,fublata videlicet dilTidij occafione:vel,infideli non acquiclcente in alterius

^entia,auciudicio fefe non fiftentc,aut nihil probante,patebit ipfius hypocrifis,qui r ta non tam fidelis mores quam religionem oderit: fin veto qui fe fidelem profiteer, clefiæ tarnen non parucrit,digna fuerit contumax perfona quantumuis fidelem le pt^^^^^ cans, quæ ex Ecclefiæ cœtu eiieiatur. De extraneis verô iudicabit Dominus ; ßt on iniquum fuerit,cuiqua fuam culpam atqne adeô contumaciam prodeffe.Quid fi ' fidelis non amplius ferens contumacis amp;: ex Ecclefiæ comunione eieftæ pcrlbnx mo nouum etiam matrimonium inierit?Tû veto non defeitionc,fed adulterio diflbloti-' P^. ribus nuptiis, alten coniugio locus ericquod tarnen ne tum quidem temcrc fict, it* perfonæ gratiam quæ fua contumacia præbuerit tot oft'endiculorum occafioncm-Sifidclis ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sedquid fi fidelis vel morofitate,vel obmalam traftationé,(non tarnen interne

tnalamwaæ^tgionis odio)prior difccirerit?Tum fane fidelis aut reconcilicturoportet,aut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lii

ftationé dif iugium maliens fuamcrucemfcrat.Qupd enim dixit Apoftolus de pariconiugio, 'irxorefft,aut •uxor virttm relincjuito, in impari quoque coniugio locum habet, ii to woid^'. * ligionis caufam, quum idem Paulus difèrtèprohibeatfideh ne infidelcmdefcrat^*:^^^

ËT DirORTlIS.

coKabitâre non lecufarit. Eft autcm etiam Magiftratus officium,amp; publics tranquillitati amp;L fingulorum ciuium faluti confulere, vt fi fortè fidelis in culpa deprehendatur, nee Ec-dclîæ parcat,cogatut aut minis aut poenis ad cóiugem reuerti. Sed quid û non impatien-lia vel malo adedu difceffit, verurn quod abfque eetto vitæ periculo apud infidelehi v er-Catinon poffeüTum 1'anè adimatur quidem infideli,tantitper dum ad frugem redeat,vfus illius Dctl'onæ qua feipfum priuaf.interea v eto coniugij vinculum minime diffoluatur. At enim, inquies^uid fi vel infidelis nocens, vel innocens fidelis, non babeat conunentiS donumdnfidelSiidem hoefibi ipfi imputet,nifimotes mutate amp;nbsp;teconciban malm h-delisautem ueiatl^um quod non habet, ÔC impettabit. Eft enim ei cmx illaa impofita,quivetat^mines difiungete quod ipfecóiunxit, nee tarnen finit uos up testentari,fimodóvigilcntSrptecentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr , r •

In pati autcm mattimonio quum légitima non poffit effe defertio, ( nbsp;nbsp;p i pQ.

uftatldiuomumdefenionefieti non pofte videtmifedcogendum ptchcndetut,tumEcclefiafticis,tum etiamftmeceffitaspoftu atit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K

aenduconiugisofficium,vtChtiftianumhomineamp;honeftumciuemdece^^ Mienhoceti-alocodifficultatesobotiuntut.N^quidfifleai — “Xd nonpoffitMpondeo,tantftpetdumMagifttatuscontumacemdom^ey^^^^^^^ mpUusverfeuenndum^uxfiex fiAefiant5lt;iuum Dom.n«u™^^

nonAefctn^inte effe non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed ïrinciut quidetn ffle qui in

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ancogetut cum cetto vitæ peticulo redite? mm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;forere didicetitdnnoces

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;culpa cft,altetiusconluetudine,tantifper dum tapete o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïA-nriamabeoquifuptavi-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-^ftan,uinteKafefcudcœliWuxS,ocaii,^^^^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icstentaüfiiosnonfinif.matrimoniumvetoobe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'UF.raim nuid fi non fimplicb

\ nbsp;nbsp;nbsp;. pettona eftinîxdefiæ poteftat^inverboDei^^^^enio._^^^_^æq^^^^e^.^^^^^

\ tctaltet amutuo conuiaulcceftetit,vetum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vetboDci confentaneum.

vtunuthoc iute inhacGeneuenfi ecclefia,quodmi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^ptem ôc nuntiis c

Ttxcuntclegitimacogmtionc,nocentequoque,u V

\ uocato,ncc tarnen (efe tudicioEcclefix fiftente,taQc , mattirnonium pronui

fiiuu.QuanuisenimifteteteteligiomsodionÓdftce 1 e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Bcdeamp;ognitionemffibtetfugÉns,conttacontcientiamm^^^^

fcftè infideli,fimu\ teligionis Sc coniugis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo loco quot;fit iftiufmodi de- Qdà

ScdtuïCumUcnouædifficultat€Soccuttuntlt;^

lettor aut detetttix,tefciti non potueridHic veto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;delettam conquetitur idenoti- ‘

in iftius dlfceffionts caufas, vt fi forte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tionaudiatunqnoniam iniquum cl-

^diuoïtiumpetit,occafionembuictna\opï«huu ’ r p-^^conquetentemï^bdft (« «m ladite ie mdoqnod,ktoC*iicceAovW nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^^^j_^,^f„lt;^

wnnnentixôonatn(ekA.etene5,etitocUbnVi“®V J^j^^^^^^g-^^SY,ç,sbitoquD-Mteqnitatqao(e(e(nitmytobitMevttninn.U«

tpeiyuiMlJiftinnm ratciutindo,bonifiie ÓJWquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reitiot fietctîofttelnb ne

\ Woniinaenitetan8càeiSUineamintenal«Yotohœne«^ .

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iMatdemnoaimitnntonqïOteSiisamp;etiieb«,« ï

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lcqu\tenctur,priutquatnconucnientctcmpotïstpa’'^'^’**^^*^‘ r

%,iore,ab(entis reditum expeOîarit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;renetat^ Y^etnoe fîtes adbuc eft.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inte

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'uteçxa,teconcinaDnnttir-.finminus,nonmoaononcivvA «a

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^'’^poù.u\ansQuafifaetafibifitininria,verntnetiaàiguafneritgrat tmacin pee •

tnùin crùm fi aifidbic peccatum eft,\otapenes fiefertricemVianc per emameu pa

deindeonismeritd iftinltnodifioinini,qni contraconfcientiamtamdiutam orti

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccaritvtve\abipfi^quot;f«ïeismeritoreprebenàipoftit,fidenàumarbitretUr.Vræt«ea, 1

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nouutnhoc coniugium iWinsvnius cuXpa contradunon (atislegitimu eft,annbn dignna

eft ifte quinonmodóvt adnker,vcrnni etiam quivttuæ ipfiusvxotis ptoftitutot purnatut.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q^d fi verb defertionisacGufatnsvxorem répétât? Nempe'*jitumfe^icogemr,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifi iuftatn caufam afferat, Sc fimuX probet *. veVntl tpabd ifie cetta quapiam feide nonma-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neat,qnbdcmdefiterautturpiter ip(avticonftitnerit,qubddcnique\iecntiamcpaaipfi

124-' DE RE S V D 11 S,

diutuquot;'''« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quæuis diuturnior præfercim abfcnda pro defertione habenda eft ? Minmu

aSicadahi. vccoÆd quo animo is qui abeft, vel diieeflerit initio, vel poftea reditu diftcrat,autex tc-bcnJi pro ftibus idoneis,auc ex circunftantiis, prudcnter in Domino diiudicetur oportet, ne quit-ercione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proriùs confidcratè de tanti momenti negotio ftatuatur.

Argument* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sed iftis quæ de fidcli fidelem deference diximus, quædam obftant non parui pw-

eontrarù. menti,veteres videlicet canones,vetbi etiam diuini nonnuUa auftoritate innitcntcs.Illoi igitLir placet etiam expendere:vetuftiflimos dico, amp;: ex quibus alij poft^anqiiam ritmli dedudi funt,iéd ita nonnunquam impuri vt conlpurcari necefle fit leuifl'unè illos attingant. Repurgatis autem fontibus, caufa non eft cur magnopÆ de impuris riuiihs laboremus.Sic autem ftatuunt Canones quos Apoftolicos vocant.

i.Argumen. Eijjç AaiWç Tfat/TS7î«-«ï)ôto}t,Ô£tA«ôv«Ts^e^^rAfiS(3olt;, M7mp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

vxore eieila aliam accipiat gt;nbsp;autab aho dtmißamt feparator. In huius Canoni’

Bafîi. 7lt;r. amp;nbsp;priore parte extra controuerfia eft nihil poni cui non prorfus aflcntiamur.Nam fi verhun’ Rcfponfio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prohiber viro vxorem,amp; viciiTim vxori virum relin quere, multô magis vetat expf

Iere:quoniam û iufta eft petendi diuortÿ caulà,non vi fed iure agendum ett.Inaltera te fortafle videri poftet matrimonium defertæ quoque perfonæ femel prohibitum. Sw ambigi meritô non poteft quin hoc iritelligendum fit de voluntariis diuoniis qua inter ludæos dato libello,inter prophanos autem populos miflb etiam nutio,ficbant:amp;: à Chri-ftianis diu reteta funt,conniuentibus Imperatoribus,amp; bonis Epftcopis fniftra rcclanian-tibus.Itaque hunc morem merito hie Canon corrigit Chrifti veftigiis inßftens-Nihil autem ad defertionem cuius meminit Paulus, neque ad earn etiam quamdiximusiU' Paulinæ merito a;quiparari,vt mox oftendemus.

».Argumen. Synodus fexta in Trullo Conftantinopoli habita ftatuit vt, fiuc mulier mar'W^ hiTruUoquot;°* nbsp;nbsp;maritus vxorem deierat,adulterij damneturtquod æquiftîmum eft,amp; verbo

ejn.87.amp; 88 ^ùs conlèntaneum.De deferta autem perfona ne hic quidem quicquam ftatuitur. Refponfio. Eadem ^nodus alio canonefic habet, H^civa^icaptitmv'^ç tS MpctvovçoriPC,

can nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7neitS Savetra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auuotJioücm,f4$i^^ai Id eft,Fxzgt;r viri(jui

ejuam apparet-friufjuam de ipßus morte cerùorfa(fafityalteri cohabitanSyAdulteniiin Refponfi»! Extat autem hic Canon totidem verbis fcriptus,inter eos qui Bafilio tribuuntur.lHos Bafii.cân.31. nbsp;nbsp;canonas nonnullis aduerlàri quæ paulô ante diximus,minimè inficiordèd quo ƒ

mento nitantur præcipuèinquirendum cft,vt hîc etiam illud Apoftoli valcat,/’’’* , ebquot; tjttodbonum eßtenete^. Multa cnim in iis ipfis canonibus iniqueprorius ta funt, vt illud inter cætera, quôd prorfus retinendum cenfent maritum etiam 0 «. rum,de quo antea diximus : amp;nbsp;illud quoque quôd etiam feortatores non voluut cp Wc csn.itf. qua de re fuo loco dicemusiquod idcirco didum volo ne quis BafilijMagni nomcn,q mihi non perfuadeo de iftis canonibus vnquam cogitafte,pro audoricate

, ■ nbsp;nbsp;nbsp;1 obtrudat.Quidigiturilliproferuntex Deivcrbo’Illud videlicetquodChtiftusajie

cit in pag matrimonio,eum nimirum qui dimiftam ducat,(nempe extra adulcerij mœchan.Nam(inquiunt)fi hoc valet in eo qui libellum diuortij dedit,cur non m gis in eo valeat qui tantûmodo feceftît?Refpondeo ita quidem pofte videriifed u piùs rerffinfpiciat,infigne diferimen inter hæc duo,nempe inter diuortiujn dato libello repudij fadum,amp;; feceftîonem malo animo fadam,inucntutû.Nam*u

• luntariis diuortiis non præibat caufæ cognitio,amp; vtraque perfona crat in Ecclefia: ^ftratus poteftateltaque quum ad reconciliationem amp;nbsp;exhortationibus adducb nis turn Ecclefîafticis turn ciuilibus cogi poftet qui in culpa erat,mirum non clt di diuortia non valuiftè. Nam ne nos quidem aliter iudicauimus de fimpHci Ico quum videlicet vel vtraque perfona eft præfens,vel qui feceflit » euocatus iudicio^ aut quanuis abfens tarnen Ecclefiæ indicium fubit. Verum quum ira profugit malo animo, vt quantumlibet quæfitus inueniri nufquam poflît, vel euocatus m Icgitimum penitus réfugiât,cur is,obfecro,(poft legitimam cognitioncm)eoloco beatur quo infidelis defertor,quum eo fît etiam aliquanto deteriorî Poteft enim vel fuperftitione,vel aliqua officij fui ignoratia peccare ; ifte veto qui fidelem c 0^ r tctur,fadis negar,quid tandem poteft meritô prætexere?Et quum ille nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rf

gus,nufquam inuentus,aut indicium omne rcfi.igiens,tcntatisfruftra conciîiationi locum relinquat,(quod inillis voluntariis diuortiis non euenitK jf-defertus lueret nocentis culpam ? id autem fane fieret fî perfona deferta nini 0 fertrici obftrida perpetuô manerec. Et camé turn quoqi laudabilius eum laccrc

ciatnur qui fie maneateuencum rei expeôtans,quàm qui iure fuopræcifèvtatv.r.

Idem Bafilius alio canone fic ftatuic: In marito qm ab vxore reUcîui eßcoißdtrare epov î-A'-gumen.

tetcaufatn dcrelt^ionis famp;fi praterratione/n cam apparuerit, eji maritm quidern di-

gnutveniatillavero^pccna. Huncverocanonem vcæquiflimumvfqucadcorecipimus,vE Refponfio.

ctiam quum perfona deferca ad akerius abfentiam conniuet, foleamus in rem totam vl-

troinquirere,nequid excompofito inter coniuges fefe mutuo faftidientes geratur.

Canoni verb noftros qui ne adulterio quidem dirimi vinculum coniugij patiun- 4'Argunx;

wtmirumnon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defertionis cauia muko minus id concedere. Nosautem Apoftoli

fcntentiæpotiusa^ljmiefcamus.Sedilludreétèabiiidemconftitutumeftdèquendumef- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gj

fcmaritumvxori,l^k^^a’^''envtcxcepEionesnonreâ;èprætermifcrint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e.4.î4-q-*gt;

Cætcmm quoniam diucurnaomnis abientia (peciem habet defertionis,de hac quo-

que hocloco mihi dicendum atbitror.Maneo igitur in iententia quam fiipcriorc traftatul^j^ coniug. çleniùs cxpofui,nempe diligenter inquirendum effe turn de difceffionistum de longions lepjofotum.

inotæ caulis-.ae omnino oportere vt vcl de voluntaria Sc affeftata abientia 1, in qua ipÇ^æ propter cade ablencevtdelertoreftatuetur bel de abientisobitu idoneis teftibus aut neceilatus puiuiémi coniefturis conftet. Namcaptiuitatediflolui matrimonium quod ell: ex lure gemiuæ, protius ek iniquumiSc qui ex alia iufta ncceffitate abeft, quum muitus ablit, deier^or na-beri non debet. Quoniam autem ob infinita ilia incommoda quibus mortahs hæc vita s«pja^ pg. ckobnoxia,non femperliquide probaripotekabfentiutninteritus,idcoditeftes aut aUæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

idoneæeonieauræ defuerint,Scnifimalo animodiiceffifleablentem con bteru expe^^^^

IC non modo quinquennium,verumetiamtotum decennium in i,.c..cc e la - nbsp;nbsp;nbsp;„ nuodauté,

iubetur perfonade ablbntis mora conquerens : quo elaplo fiita poftulatum iuerit, Sene nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g,

IciiiffimlquidemconiefturafueritabfentemeflelupcrkitenaAcaptiuitate iaretineti,tumdemumftagitantifitnouarumnuptiarumpoteftas,quoniamvidclcet de quo quærebatur,his omnibus accuratè feruatis,mortuus probabiliter nbsp;nbsp;^quot;^m mi-

nils, ftatuat oportet fefe ad cælibatum vocari perfona quae hac tarn gram tcntatione c _ ercetur,Sc adeiielamet qui fiios vigilantes non fink fiipra vires periclitati.Sed quid fi cafu icdcat qui mortuus probabiliterputabaturînêpe pofteriusconiugiu iufta ignotantia con-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tufitum diftoluetut, Sc neutri imputabitur quod neutrius culpa contigiflc deprehedet . otafion^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hafitenus igitur à nobis didum fit de veris ac legitimis diuorti) cmifissputa adukeno • •

1 Scdclettione.Nam morte potiùs finkutquam dirimitur conuigiurn.Quoniam auæ al x NulUtom^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quoque diuottiorum caufæ in iure ciuili,atque adeb a Canonicis ipfis ai erunturqinm^

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnium alteram illam quxftionem à nobis propofitam pertraa:abimus,an vit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uortnsk^cs

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quamadcaillas diuorti) inverbo Dei expteffas alias etiamadiicerelicueritiquod tomtet eendere.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncgo.Quilicuificcontehdunt,histationibuspræcipuisnituntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;conmna

OKktantEuangdiumnonaboleie-®X^«lt;«.“'ï'“quot;*quot;™“^'=

\ v*tepoUmRcfooiidwmdteiUcdiauroóeconnaaibusmeiccmite,tQquvon

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finctxcepùone.Àboletenu\Aimvgt;ia$le9esiUudkpofto\oTUmtclYonlum,toim|nYïUîn a

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;motiefanckum,Où9rtetDeop4rerepamp;ti«îfl»à»ï fcoi«j»i^*lt;^:uequenosoportctlegumma

' nifeftc iniqiiatum. effe miniftros^quum obftetricibus Æg'vpt.üs ediö:o c/rannico mining -nbCeqiiutisiDominusbenedixetk. Cætetùm contraOiummatrimonij kabumanum e e kft.cnimGerte,quod ad rem ipfamattinet,non iuris vllius ciuilisded intis gentium)V^J^'^h.i.D.dcTn'.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men eins obligatio præcipnè nkatut Dei auQcorkate hoc vinculum neOcentis ■gt; non

• \ tantum déclarât quod ipfe Deusfefe illius auêkorem ipfo mndi principio prodiuk, v erunF^

• \ ctiam manifeftnm illnd Sc apettifftmum Cbtifti fili) Dei intcrdiaium, cu « « t) v s .ManK,rs.fi.

• \ coniiiNiiTiHo^oNt s Et KR M o.QuoàeîiimnonniillieiciçiiiatiDçiMdo- 1

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IC fieri qux facitMagiftratns,ac proinde difitum illud intelligi duntaotat de foils diuortüsi \

• \ priuataau£torkatefaetis,conftatepoteft.nondicifatisappofitètuiTkex eoquodnomen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x

• \ Wil Mn» I s non poteft., nifi plané violenta interptetatione, cum Magiftratnum exce-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptioneintclllgi-.tnvcl maxime ex eo qubd.adulteti)CAufamarLifefte 'a Cbriftoexcipttnrs

itiquataxneninptimis intetuenirepublicamauGtotitatemopottuk s quum capitale cti-2 ■ ’ \«icnelfet.DcniqucrogatnsC.btift.us,nonanprxenntcdemnmiudiciscognkionedice‘ î- .

tetvxorcm dimktctcded an qnanis ex caufa dimittere licetet, cette nô rcfponditlicetct-; nbsp;nbsp;nbsp;p „ ,

ne fuo arbittiofquodtarnen ludxi faOdtabantVduortium facetc,an v etb^lagifttatus eftet -adeundusded debocvno,qaibus de caufis diuottiumfacerelicetet. Dicoigkut çoniugi) 5 vineulum'anudoconttabentinmconfenfu non pendetededaDeivtrunqueveliiti manu: fuacopulantisau0LOtitateiacpïoinden.on.effcexmetèciui\iumconttaecunnvtmc:tOyqu«

. . -V Vq.o :

Rcut mutuo contrahentium confenfu Runt, ita etiam codem foluuntur, quod in matn i.Cor.y.tj. monio nefas elfe patet ex Chrifti yerbis : ideôque religioli Impcratores licete noluciunt. | Oal 1.8. nbsp;nbsp;nbsp;vt luo loco dicemus.Quum ergo leges côlcientiis diccrc nullius Rt hominis,acne Ange

quidem,niR Rnt iubentis Domini miniftri:efticitur nullius elfe ponderis illud arguniequot;

cum,quod actinec ad leges de diuorciis ponendas»vc quæ ex vno Dei verbo petent æ

4 Nam aJioqui in matrimonium mulca inciderc non inficior de quibus cauen legibus cum ciuiiibus turn Ecclefiailicis oporceat.-nec illud eciam nego,coados iamwajiem elle Mag ftratus ad Riorum populorum diiriciemjexemplo MoRs,côniuere.Sei^^e micoconlcien

tiæ foro hîcà me qLiæritur,quâ nullis humanis legibus excuiàri dico^cl wntilluæ

Dei verbum abcrrent.An cnim æquum eft vllos Magiftratus aliquo nipraMoièn iurec Mat.ij).^. præditosî At Chriftus, vigente adhuc MoRs lege, aperte pronuntiauit adulteros ene q lerem.3.1. emulierem extraadulterij crimen ièparatam ducerentiôrmultis antea ièculis leremiaspquot; lutam elfe icripRt quæ Rc à viro dimifta alteri nuberet.

».Argumen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sccundo loco fic colliguncSi conceftit Moles diuortia ludæis ob cordis duritiem,

non idem concédât non minùs duris amp;nbsp;contumacibus populis, ceras làltemobcao Refponfio I Chriftianus Magiftratus ? Refpondeo, nu nquam licuilfe ilia di uortia in foro confcicntiX’ quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de quo vno nunc agimus, nili ob adulterium. Nam alioqui non elfer teftatusDomin

2, cum qui alia ratione dimiftàm ducat, mœchari. Deinde quum longe copiofiorclp'f nos donetEuangelium à Chrifto fancitum, quàm Patres olim illud ^roculin cientes,minùs lànè tolerabilis fuerit Chriftianorum contumacia, quam olim rmt‘

rum:idcôquenos Chriftus ad primam illam coniugij infticucionem reuocac,vtM^quot;“ . i veneric vt omnia inftaurarec. Quôd ü nihilominus Chriftianus aliquis Magiftrawsq^'F

runc : auc li quid eiulmodi poitulare publica vtilitas videbitur, age quorum coni^“* domari non poteft, qukie vnà viuere non polTunt quin mains periculum priuatim pue céueimminc^, fecedere quidem finantur,aut etiam iubeanturdèd maneat tarnen co iugij vinculum ex ilia inuariabili Cbrifti fentencia,.^«»^ Dem coniunxit^homo alioqui conicienciam apud Dcum nulla Magiftratuum audoritas cxculabit,ex luo ver

• nimirum,non autem ex humanis legibus,de fedisnoftris iudicaturum.

• l. Argumcn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obiiciuc tertio loco, quôd veteres Epifeopi feie Imperatoriis illis legibus non opl^

Refponffo I Rierint. Atqui RnguIaEpiicoporum dida aut fada non iiint in tabulas relata: neqne«

• • h«icnormamexigendaRintdequibusagimus. Quid enimadum Rtnonqua:ntnb

2- quid agi oportuerit.Quia tame probabile eft non fuifle diffimulaturos Epifeopos in 11 ftianis Imperatoribus tarn manifeftum in re tanti mometi abufum, amp;nbsp;fi quid talcradu eiTetjUon fuifte penitus id tacituros Ecclefiafticæ hiftoriæ fcriptores,fortalTerelponluni

quot;'lud non omnibus iatisfecerit.Moneo igitur eos qui de hac re ambigunt vt veteres lie J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trimoniis canonas cum Cæfareis legibus conférant. Nulla enim habemus certioriconi

munis l^cleRamm gubernationis teftimonia quam Synodoru iis temporibus coadaj'*’” canonas,id eft,iudiciorum Ecclefiafticorum regulas.His autem adiungenda iiint etw diorum Epiicoporum icripta,quæ femper fuerut veluti pro tabulis publicis habita. ergo puBlicis teftimoniis,non ex aliqua priuata huius vel illius Epifeopi interceflionCjUtin quam Ecclefiis placuifle Cæiâreas leges,quæ alia ratione quam propter fornicationis cn

* men vinculum matrimonijioluerent, vel ex eointelligi poteft quod ne ob adulteriuni ^lidem penitus diftblui coniugia multi voluerunt. Itaque hæc obiedio plane infirma c • id quod etiam ex iis quæ diduri fumus planius apparebit.

4.Argumen, Qjiarto amp;nbsp;illud obiiciunt, Paulum videlicet ad caufam adulterij alteram qiioqnc» nempe infidelis defertionem, adiunxifle: ex quo efficitur,quod Chriftus de adulccrioui-xit non eiTe ira præciie accipiendum ac fi vnica eifer iufti diuortij caufa,icd potiùs cuc co ligendum exillo Chrifti dido, fiobadulterium eft iuftum diuortium ,iiiftum etiam ob ca crimina quæ fint adulterio paria, ac multô magis ob ca crimina quæ iint adulteuo Rêfponfioi grauiora. Ego vero primùm omnium nego PaulG adieeiifequiequa ad illud Chrifti didquot;’ Supra pagb vtiftivolunt,quaderepluribuseftà nobis anteadiiceptatum.DeindevthocPaulusAf^’' Ito amp;nbsp;iti°' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feceric,ipiritu Dei tam certo tamque copiofo præditus, an ide quoq; quibuiùisliÇ^

J, bit,ac non potiùs Paulum arbitrabimurquicquid adiici debuit adieciffe’Dcniq; illnd»* J fum eiïêdicojvllum reperiri pofte crimen adulterio par,nedum eo grauius,quod ad coiquot; gium quidem attincr,de quo vno nunc quærimus. Poteft cnim quifpiam elfe idolob^f^’ hæreticus,impius,amp; tarnen rataobligationc maritusiadulterautcm Armaritusjidelfdquot;*^ mm iimulcifecaro nemo poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QU*'’“'

Quinto ne hoc quidetn prætermittunt, ea flagitia propter quæ Imperatores diuor- 5- Argum. tium concédant, vel capitalia fuiffe, veldamnatione admetallaautdeportatione vindi-cata,quæ morti æquiparentur ; morte veto matrimonia non tantùm dirimi vt adulterio, verum etiam prorfus finiri.Kefpondeo,h poenacapitalis de noeente lumatur iam nullam Kefp.i, lupcreffe inter nos controuerfiam : fin veto infligi quidem iubeant leges,led Magiftratus officium non faciat,quorfum obfecro,proptcrea diffolutum coniugium cenleatur, eo ad-huc luperftice ^^m mori oportucratîEt quod ad illas poenas attinet,fateor illas morti ex- j, a:(|uan,in iis qui nbsp;nbsp;nbsp;uæ ciuilia funt,ficut mors etiam hxc ciuilis eft duntaxat,id eft,quod

ad iura ciuitatis ar nbsp;nbsp;cf.at in iis quæ naturalia funt,fola mors naturalis dominatur. Itaquç

ctlîdcportatus defi^rct ciuis eife, tarnen homo eft, viuit Slt;s mouetur, ideoque maritus effc non definit. At cnim,inquies,quum eiufmodi pctlonæ prolus infames euadant, cru- 5 dele eft honeftam perfonam cogi ad mutuam etiam corporum coniuniftionem. Refpon-dcojhanc efte coniugij conditionem, (.quo fitnimiru vt duo in vnum corpus coalelcam) vt mutuas miferias efte prorfus oporteat. Turn ergo tantum abeft vt innocens iute poflit nocentem quantumuis iuftis poenisafteftum defcrere,vt contratulnmaximeiplunao-portcat(quoad eius fieri falua confeientia poteft ac debet^in cius miferiæ partem venire^, amp;nbsp;iuftis ac æquis rationibus omnibus ilium lubleuarc. Quod fi quis rurfum obiiciat,qüé- 4 piam autadmetalla,aut,vtnunc funttempora,ad triremes damhatum vix,ac ne vix quidem,pofte matrimonii onera fuftinetc,neque munere fuo defungiinego tarnen hinc con fcqui diremptum efte matrimonium etiam fi vterque maxime poftularct,led turn puè potiùs V igere charitatem opottere ; nbsp;nbsp;ei qui coniuge frui non poftit prorlus efte fta-

tuendum fete toto eo tempore ad coelibatumvocari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Noftra hxc igitur fententiaeft, De diuortiis vere fic appeUatiSjid eft,quibus vmeu-lum coniugij bona confeientia foluitut, ex vno Dei verbo iudicandum efle,Guius cufto- nbsp;nbsp;nbsp;expétx. —•

dcs,nonautemttanfgreflbres,efteMagiftratusoportet'.quaderevtmagis etiamliqueat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

age particulatim etiam quid lure ciuilide hac re conftituatur, expehdamrÄ,quantuquidem expedicOmniaenim ilia pertraStarenoftri non eftiuftituti.

Quomam igitur homines veræ religionis ignari in matrimoniis confideradisvfque ad numcn ipfum oculos non attollebant,idcirco vt confenfu ita etiam diftenfu cotrahen-tium,aut etiam altcrius illotum turn fponialia,tum etiam confummata quæuis matrimo-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nia dirimi tradiderunt,modo animo perpetuam conftituehdi difeeffionem fiat. Aö:ioe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uim ilia ex fponlu cuius meminit Aulus GelliusexSeruioSulpitiolurifconlulto,non^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpeftahat vt cogereiur reus fponlalia pctficere,fed hue duntaxat, vt eius cui repudium

I miftumerat,exiftimationi confulerctur, uifi caufa repudij probata effettantidamna-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tetur reus quanti intererat fponfam datam vel acceptam effe ; ex quibus v erbis illud quo-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que obferuandum eft, Ipofo in fponffim, Si iciftim fponlx in fponlum agerc heviffe.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mirum eft autem ac pene incredibile in tanta repudiorum ac diuortiorum licentia eo vf-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;que valuiffe pudorem Sc honeftatem in illo populo vt pene fexcentis annis,tefte Tertul-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liano,nullum extitcritrepudij inRom.Republ exemplum,cuius initium feciffe ^édam

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sp.Carbilium Kugam, Sc quidem ftetilitatis caufa, G ellius auCfor eft. Et modicc faltem j, «ub.iy.'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toercitos fuiffe qui temerc diuortia faceret, apparet ex eo quod refert Valerius Miximus c-«- _ ,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Lucio quoda Antonio Senatore, quern Marcus V alerius Sc TuniusErutus Senatu mo-

1 uerunt,quodquamvirginemduxiffet,nulloamicoruminconfiliurnadhibito,repudiaC- • 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ict.Hoc tarnen conftat v el eX vno Marei Catonis exéplo luamMartiam Hortenfio com-^

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inodantis,parum religiolca Romanis iam olim culta coniugiafuiffe , quod tandem, te-

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftweSuetonio, Auguftum ScTiberium quoque coegitdiuortiis modum adiicere: verum

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q'ùsiftcmodusfuetit.ibinondefinitur.EotcaffrstumilludcautUmcftquodçommemo-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y^'^'itpoftcaPapinianus,nempe vtfeptem eines Romani pubères aduocarentur.Tandern l9.D,Aeit-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'6'5u^■Tl^eo^^QfJ^5 Imperator canlas iufti diuortij collegit, quibus alias poftca luftinianus

• 1 adiccit-,qux omnia fatisoftenduntquam mifere vagari neceffe fit quibus v erbi Deinor-

• \ ’^umenti facem non præfert,8c qùàm neceffe fuerit aliter ftatim in Eccle-

• \ ’^’^^^nniugiis quam in ciuiliforodecidi.Spotilaliapotrotarn facile fuiffe diffoluere nul

1 lus t^agnope^e mirabitur qui cognouetit ilia duiitaxat fuiffe in futurum tempus conce-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pu,rdquc tacitainclula conditione,quæ,quanuis omMsfopinorlcaufa non exptimeretur,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen ex cômuni more fatis vtrinque intelligebatur.V érum qubd iam rata Sc teipfa con

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^quot;^,^^J'^'^^ft'gi^t^™f^chèdiffoluerent,iàverofùitprorlüsintolerabilc-.Sctarnentefta-

1 '^'^'^^uianusàleprimùmfuiffecorref^um.VbitumigiturEptfeopiînempeipfotunon puà. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Linj.

cratdidarc leges Imperatoribus. Sed dubiumnoneft quin boni Epifeopi ex Deiver boiam turn contraleges illas in foroconlcientiæ iudicarent. lilud tarnen læpelûbiitmi-Nouell. vtli rari,quomodo eum morem teftetur luftinianus à fe demumfuifte corredum,quum inter i ” legitimi diuortij caufas Theodolius mutuum ilium voluntarium confenfum minimcex-qutiverô.'amp; preflerit.Rcfpondent ad hoc nonnulli, Theodolium ibi eas tantum caulâs explicarcde De tiupt. §. quibus coram iudice controucrti poftet,quod inmutuo cófcnlu locum non habet. Sedli ?8^C^d^e re- Pquot;opius vetbalegis lpedentur,compcricmus ne volentibus quidemvim^l vxori liciiill« pud. ob alias caufasdiuortium facerc.Quid igitur? neinpe ex pœnis in et^Ffitutioneexprcl-fts apparet,diuortia, quanuis nonablque adiedis pcenls,tamcnoAlias etiamcanlàse-tiam tum obtinuiftc, ita quidem vt poftea ipfi etiam mulicri quæ maritum teweróre-pudiaftec,nouum coniugium inire liceret,ncmpc poftquinquenium.Illud eft crgoquod • merito poftea correxit luftinianus,(êd addita exceptione de caftitatis voto,quoiam tnm abu los fuifte multos vt rcligionis prætextu mutuum faftidium tegerent,vcl ex eoconlh re poteft quod de iis etiam coadus eft ahquid läncirc qui ab cgregia Icilicet illa caftitai^ poftea rccederetddque prorfus iniquu.Cur non en im potiuj male folutüconiugiüredin' 1.9. C-dere. tegratur ? Sedquod fancitur ob alias caufas quàm illas àTheodolioexpreftas, répudiaquot;' f inulicribus intra annum licuiftealij nubere, durius eft etiam eo quod de delcrtioncdixf

mus,quoniam ablcntc duntaxat, amp;nbsp;quidem Icfe Ecclcfiæ iudiqio non fiftentc dclcttorc

id obtinere voluimus.

Adulreriu. Quod diuortio ob adulterium fado ftatim concedunt viro aliam ducerc, non rede l.s.§. Si vero cotredum fuifte à Canonicis fuo loco declarauimus ; quanuis eorum moderatio ft valde ciufam.amp;ç. probanda qui tempus aliquod expedandæ tum relîpilcentiæ tum reconciliation/mhui Zcdê^cl malunr.Qu^odautemmuliercmconuidoadultcriimaritoiubentannumexpedy‘^gt;^‘^quot;j pud.

fùo loco diximus:idque etiam quadrat cum doólrina Apoftoli dedefertionc.

Quódiidcmlurilconfulti iullum aliquod temporis Ipatium volunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

poft alterius mortem, non eft tantum honeftati conueniens, venim etiam in miilicw^ '■ ■ penc lènipcrneceftarium propter lànguinis turhationem ;quod etiamoftcnditalijw viroconftituendum eflè,quem quum ait Paulus lurilc. ad lugcdamvxorem noncopc«*» iwn vetat tarnen lugere, quod amp;nbsp;ipfàhoneftas iubet. Sed quid lî quapiamantetemp^'s iliud nupferitî Infarma r/otat^r, inquit Vlpianus, itcmcjue ejui feiens earn diixit- Coniugiun’ auté propterca dilPolui iniquû eirct,neque verbo Dci con{èntancu,quanuis hoc femel If écrit Iulius Cæfar,Dione teftc.Ca’terùm vcl ex iis intelligi poceft quantô æquiora amp;w” étioraîurifconfulti fæpe quàm belli noftri Canonici lànxcrint,vt qui alias quumliM^

fuperftitionem vfquc religioft,tamc ifttid de ludus fpatio non ita vrgebant, quiüc,/«repolimortuo 'viromulierfoluta eflèi lege 'viri,nubdtfi va/r. Atquino dixic Pa'jluSi'i redt* qffidem animaducrtit)nubat ü vult,aut quado volet,ièd cui vult,modo in Donunf-De partia verô poteftatc prorfus reéla font quæ fanxerunt Iurilt;confulti,vtmirun’

CanotWcos quum ilia Icgûc non erubefcere.Canonicos autem hîcappcllo recentiorcs los,quos neque tune puduit tam iniqua fancircjac ne nunc quidem pudet ilia dcfcndcr gt;

tinotniam perici interprètes conciliant ex quodam Vlpiani refponfo ■gt; in qno lancitui

l.ii §.fîraa- 1- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- --------------------------- ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--------- I -

ritus. D. fo- vt nuptiæ nouæ concedantur.In candemlèntcntiam icribitLco Imperator,tempuse Leô'Nouel prætei'ca cognoiccdo tolerando illi furori,tricnniu videlicet v/ro,vxori veto quiquot; 111.amp; ni. quennium,dcftniens. Sed age rationes huiufmodi confticuricnis expendamus.

duas tatum aftert,quantu coniiccre ex ipfius verbis potui: vnam,quod in ilbulmodi -rquot; terribili furore non poflît altera perfona cum furente verlari : altera,quod tortafleqi^|^ liberos non habcat,procreandæ fobolis cupidine tcncatur. Atqiii ilia lane oigna non cur mifera amp;nbsp;calamitola perlbna dcfcratur,imô potiùs cur tato maior eins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j «o.

At non potcft,inquicSjftirctis côlûetudinefrui A' tenetur gignendoru libcroruMp'

ti JJlKUK'-r I là, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22^

Concedo vtrunque,fed fi valerec hxc ratio,quo tandem efletprogrediendumîltaque fre nandum eft hoc deiyderium,amp;(quod mirum non eft Vlpiano fuifle incompertu)ftatuere dcbct qui fie cxercccur,fefe ad cœhbatum vocari,tantiiper dum à Domino liberetur. Sed Leo Imperator alias profère rationes. Ait enim eiufmodi coniundionem aberrate à fine amp;nbsp;fcopo coniugij,quoniam cum perfona prorfus efferata non poflit altera cofueicere.Re' ipondeo, in Dei manu amp;nbsp;poteftate efte, quæ ad aliquem finem rede inftitueramus, alio prorfus conucij^c: decere veto nos viciffim omnia turn profpera turn adueria ex ipfius nianu accepta nbsp;nbsp;jer ferre,quod certe no facit qui remedia quærit extra ipfius verbum.

At cnim, inquit, emo ihftineat vel ad breue momentum quempiam cum fera qua-piam bellua incluiuW tenere,quæ hæc eft fæuities,velle cum efferata perfona quempiam perpetuo vitamagere?Relpodco,declamatorie potius ifta dici quam vti ic rcslrabet.Quis cnim coniuges exiftimet veluti vna cauea effe inclufos? amp;nbsp;quid impedit quominùs quan-® tumlibct furentem ita foletur nbsp;nbsp;fublcuet altera perfona, vt amp;nbsp;illi amp;: fibi ipfi confulat,

umcn maneac vinculum quod fblus ille qui adftrinxit fuo tempore diffoluat î Præterea ■UC colligit Leo, J/ prof/terfuroremfiferuenientem ante contraStum reifÇa conitt^um,con(it-nein tantam calamitateminciiiat iCureinonm»ltofuccurreturqui iam i» ec qfi malo verfatur? Reipondeo infinita elfe quibus ne cueniant occurri poffit, quibus tamen poftea nulla ope Humana mederi queas. Rebus igicur, quod ad ipfam corporum conmnélionem fiue iponiàlium impletionemattinet,adhuc integris füpetuenicnte ciuf-modi unpcdimento ,meritô videtur Deus ipfe quominus id impleatur intercedere : at fi rc nbsp;nbsp;non integris fuperuenerit,res ipiâ quidem oftendit Deum eriperelongiorcmmu-

tuæ corporum côiundionis vfùm:velle umen ipfum proptereavt vinculum quod aftrin-xit pcnitusdirimatur,præfumendum nobis non cft,quum in verbo fuo cauiàm illam non cxprcllcrit,nos autem exerceac quocunque modo nouit expedite. Seäplurimafitnt, ih-quit,w»«tf leuiores caufa prepter quai coniu^afiluuntuf.Ke(pondeo.,in His mioquc pecca- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

°^endemus:ac proinde hoc quoque argumetum nullius cfTe^ondcris. Stat cniiii illud Dominidi£tum,^^ölt;/Dem c9niunxit,honte ne feparato'. quod quum imagina-tur 1 em Leo turn demum valere fi periônæ in codem ftatu perfèuerêt in quo tum étant quuni coniugium iniretur,plane vim facit Chrifti verbis : neque fi ita res effet, vel dicen- lt;nbsp;uni tuiilet Apoftolis, Non expeàttergo matrimonium contrahere ? vel ipfi Chrifto refpon-cndum,Æô»ô nbsp;nbsp;nbsp;capiunthuncfimtenem:cpioniamp;tn facile iam turn fuiffet diuortij reme

P J J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^ifficultatibus adhibere,fî,vt ifti putant,ea fiiiffet Chrifti fententia.

lt;^oddeætatc coniugum lege Papiacautum erat,nequaquinquagintaannis mi-nor exagenario nuberet-.aut hac ætate iunior quinquagenariam duceret, videtur fal- jç tcm,quod ad pofterius capuc attinet, optima ratione niti : quoniam alioqui videtur aber* nu't.t.i.».c. wri a ^æcipuo côiugij fine,quum quinquagenariis maiorcs ad cocipiendum ineptas ef ^c’eg-hxrc. c conRet.Itaque quanuis poftea luftinianus hanc Icgem fuftulic,laudo tarnen Magiftra- status pciC us qui nbsp;nbsp;nbsp;imparia coniugia in fua iurifdidione nonferunt: verûmfèmelinitadirimi Je

non polTc concedo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tu ' T*^/?-^”^’^^^^’^°’^’^^’^®’lIudenuptiisobperfonaeftatumimparibus,mcritôviden t m V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Canonicis fublata. Coniugia veto inter tutorem amp;nbsp;pupillam ,lt;:urato- tii.nupt.

c amp;nbsp;adultam,præfidem prouinciæ fœminam ipfius iurifdiékioni fubieftam, optimis Hym. in caufis prohibebantur,vt Sgt;c illud, ne coniugia exreferipto Principum petetentur.

que mmen prohiberi certènondebueruntvc inutilia cenferentur, vel femel iniß^c-quolt;l au-uimi poffent, fed fàtis fuit pœnis caftigari qui hac in re delinquerent : quatenus etiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xllî*

nonicorum moderacioncm maxime probo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Frigiditas. ’

^critf^’*^^^^ qualitatis,tefte Harmenopulo, putà, fi vir nuptiarum tempore deprehen-cenf nbsp;nbsp;nbsp;“npratatn ac deuirginatam quam vt virginem duxerat, dirimimatrimonium cejjs.

nreflî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem quàm Canonici,qui contrarium docuennit,quum ex- rio-C.de

Dei verbum etiam vt adulteram puniri iubeat,qua de re fuo loco diximus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kouei. de

divin, ‘^'^^^nte veto amp;nbsp;adoptione cur nobis non videatur laborandum iam aritea «upt. c. 1.5. ^'^’UlUs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peroccafîo-

Frio-i'J- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nem.amp;No-

nus Prim ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coitum apparente,amp;: quidem infànabili(cui cognofeendæ luftinia- ueL vt lictat

uudafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;trienniumconftituitldiffoluinontantùm ™a“‘amp; «-

•■efte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiamconiugiaiam alioqui(fîcopulamcxcipias)penituscpntrafta, diûis.^”'

bus ifb • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuiffeantea diximus. Verùm quid fi quum antea vir plane vir effet,mor-

incidcrit ? Hic veto rebus iam non ampliùs integris, hæc quoque calamitasab ^1.^.7.^'’’^'

altera valence perfona ferri conftanter debec. Vires autem ab eo fruftranon Hagi«bf quo ftacuere debet feic ad coelibatum vocari, vt quircmedium quo vtcbaturipfia c*”*quot; rit,nec camen inter diuorcij cauias morbum numeraric.

ParJyfis Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idem de paralyii,amp;: aliis id genus quibufcunquc morbis confl:ituendum,lt;]UJ

OUSætrbf' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pœna digni lûnt. Sed quid fi, inquies, probe proipiciatur a’,grotanti,amp; ip

cciam conienciac?Re{'pondco,non efle hie nobis aliunde quàm ex vcrbo Dei upjcn u 1 qui pronunciat non aliaratione quàm ob vnicum adulcerium(matnmM^ iam vide if reipia conliimmaco)diuortium faciendum.At cur non poflic quifpiiUÉ^ieeSjius liii””

ter autem ille, Deus iple eft,contra cuius voluntatem non pollUntue luis corpno euere qui ab eo lime inter Ic demum coniundi, ea videlicet lege vc alter alccrius

• vteretur quandiu ipfi Domino liberet, non autem vt illud alteri vtendum traderc pe Auguft. de lt;iuod fi propius confideraflet Auguftinus, hanc quæftionem aliquatcniisindcciiam reliquifiec. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

u,Ub quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quibus pœnis quilpiam feruus efficicbaturdis quoque coniugiuni,v^P®^^

lilium. nbsp;nbsp;ter feruos conllare non poterat,iure Ciuili foluebatur. Sed hoc poftea rede muMwni

luftiniano) èc rcétiùs ctiam Canonici coniugia inter iplbs etiam vere feruos ini» cc’’ Lh-C de runt irrita non efle,modo Videlicet vel ucitus vel ex prclTus domini confcnlus mteru dona, inter nt; ygi nihilominus femilia munera domino præftentur. Hodie igitur exilij porn^ gt;nbsp;l^uci.dc°' damnacione ad triremes Coniugium minime diffoluetur. Nam neque nupt. §. nbsp;nbsp;interdidio aquæ amp;nbsp;ignis iam olim matrimonia dirimebat j quod aperte faticiuitlui i

prkis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus.Nam Conftantinus hac additaconditionc, Sicafiu i» quem

jExtrà, de quot;VKori^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vxotis arbitrio liberam id tacite relinquere. .

uquot;*5°s^T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aucem placet accedere ad caufes diuortij quas ipfi Imperatorcs Chn

• auuni. cde ftas elTedecteuetunt. Iftas igitur enumerant Theodofius amp;nbsp;Valentinianus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

donar. inter vjjQf vitum p^ftit rcpudiarc : quibus alij poftea gt;nbsp;nempe LeoSi Iuftinianus,qiial LrCdTrc'- iunxerunt:

pud Nou. I Adulteriurii.

deoo^rtl^ Homicidium» deportano.

• 1. cöicnfu,amp; 5 Venencium.

Lin caufis. . Molitioconttaimpeuumnonindicâtâ.

Nouell.^ jeSi cnminc ralu damnatus.

nupt.3rNo- 6 Sepulchrorum diftblutio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- •

ueLvtiiceat r L -i tnatri Sacnlcgium.

uix. 8 Silatrojvellatronumlufccpcor,velabador,velplagiarius.

9 Si familiavelvxoreinfpiciente cumimpudicismulieribuscœrtiininicric. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IO Sivxoris vicaî fucrit infidiatus, velinfidiari volentesfcicnsnon indicauelit»öC ci^i fecundum leges ftatueric.

n Si verberibus ingenua indignisvxoremafieceric.

li Si vxoris caftitati infidiatus,aliis ctiam earn adultcrandam tradie tentauent.

15 SlaAilcerijintentatamadionemnonprobauetit.

Viro autem viciflim, hæ caufe cribuuntpoceftatem vxoris repudiand«:

Adulteriiun.

Veneficiutn. Homicidium. Plagium.

• 5 ' Sepulchrorum violatio.

• 6 Sacrilegium.

•J Silatronumfautrix.

• 8 Si viro ignorance vel nolcntc conuiuia cxtfanconina appctictit.

IO Si extra viri voluntatem ludis amp;nbsp;fpcdaculisinhæfcric.

II Si vitæ maritiinfidiata lit,autinfidiantes feiens nonûidicarit.

U Si aduerfus imperium molita.

• 15 Crimen falfi.

• 14 Si manus audaces viro iniccit*

I y Siabortumfpontcfccerit.

• i6 Si cum viris volupcatis occafîone lauctnr. .

• 17 Si viuomaritocumaliisdeÏLÜsnuptiis fitloquuta*

Has igitur eau fas illi cómemorant, quanquam in iis nonfibi femperconftant.Iufti- NoueLvtli-: nianuscnimobvcrberanoluit repudiummictimarito. AtLeoCaulas quafdam alias com «atmaniamp; memorat ob quas lóluta quoque fuerinr coniugia, nempe mariti ptodigalitatem,religio- quÏTwiem. nis diucriitatcm,amp; ii quæ promifTa iünt non perfoluancur,ccim per inopiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leo noaiu,

Iftis porró^nonlegimusEpiicopos expirefle interceflifle,ramen longê aliter fuiflc in Eccleiia iudicafl^tum ex veteribus canonibus, rum cx Patrum fcriptis liquet : idque ianè meritó.Nam ii^ valeant,vbi Clirifti verbum illud, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniunxit, homo no

fcfirato'iMügna porro pars eorum icelerum quæibi enumerantur capitalia quum fint, an non, oblccro, Imperatores oportuit nihil hïc ftatuere de diuortiis,fed potiùs officium fa-cere, amp;nbsp;il ilia cuenirent, iufta mortis pœna coniugium finite gt;nbsp;Quod fi præpoftera mi-Icricordia v ci malcbant,an non iàtis fiiitpeccare,ei parcendo quem Deus amp;nbsp;ipfæmet co-rum leges capitis pœnas lucre iubent, nifi etiam coniugia contra exprcflùm Chrifti in-tcrdiâum dirimcndo,ad crimen adultcrij miièros pellicerent? Aliæ veto quædam caufe hue fpedant vt adulterium ex iis probabiliter præfumatur.Et fane difficilem efle adulteri) probacicnem confiât, quam ctia Canonici veluti ftudio quodam vidêtur magis ac magis oblcurani ay)crplexam rcddidifleineque iis aflentior qui illud x i i.Tabularum,ôp^Ôt c* epf Vw,pcrpetuo requirunt.Non efle tarnen ex conieduris quantumuis probabi-Iibus in rc tam graui iudicandum res ipfà clamat, nedum vt non bene probato crimine, coniugium tarnen difloluatur,quod fànç amp;nbsp;abfiirdum amp;nbsp;iniquum eft. Cur non igitur po-tius officium facit Magifiratus, arrepta amplioris quæftionis ex probabilibus conieduris occafionc,vt veritate comperta cx Dci verbo iudicetur?Ex caufis veto à Leone enumera-' tisduætamfuntleues,vtvixmihiperfuafêrim vnquamfub Chriftianis Impcratoribus ferio valiiiflc,icd ab eo potiùs comemoratas vt caufæ feruiret. Vnica cauû f^ereft, népe hærciis iiuc manifefia impietas, autfaliâ prorfus religio, de qua quid confftuendum fit vno verbo tam peripieuc declarauit Apofiolus,vt qui contràfèntiunt prorfiis indigni fint quiaiidiantur, quaracunque tandem velCiuilem vel Ecclefiafticam audoritatem præ-tcxant.Sed nos de hac re antea plus Iàtis.

lam autem placet Canonicorum præterea quædam excutere.Ac in primis quidem Canone» t]ui fit corum de incefiuofis quibufdam coniugiis fententia quum fuo loco düTerueri-jnus, iis nunc placet opponere quæ hac de re difertè feribit Ambrofius, vt ex hoclàltem liqueat quo iure ifti foieant audoritatem Patrum prætcxerc. Sic igitur Ambrofius aa Paternum quendamamiciffimum fuum fcrihens : Paterniejuidem vnanimümeifalata-^ tio/tfm l(^,fedconfultationem haudauiiquamfaternAW,vtve[i4ßlionejgt;temc0Uocareexfilia. Et mox, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu confuUs qu^fi tecu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;copulare parasfiliam tuum amp;nbsp;neptem

exfilti, hocefivtaccipiut fororUfu£filiam.d'werfa licetmatre quamfierm editw. Interroga no-nuuum ri:ligionem:nempe auunculm iße iUi»ó ilia huiuaneptu vocatur. Nec ipfe te reuocatßo-nw nominumquum hicauumreßmet, ilia hoc nomen ad auunculum quod ad auunf^eferati quanta deindeetiam reliquorum conßußo vocabulorumîldemauui équot;ficer'vocabere:ea quoque neptû nuruidiuerfo nomine nuncupabituf. Mutuabuntur etiamfratres diuerfa ^ocabu-

»■»vt tüaÇocruifitffatri, ide generforori. Nubat auunculo fuo neptù, amp;nbsp;immaculatoru pigno-^nt eharitof iÜecebrofo amoremutetur? Super hoc igitur meam a fandfoviroEpifiopoveßroex- nbsp;nbsp;•

ft arifententiam non opinornec arbitrer, mox., Num idea licet quia non eßprohthituml^ Minime, interdiilum efl enim naturaiure.,interdiilum efl lege qutt efl in cordibwflngulorum: tntn i^um efi inuiolabilipraifcriptionepietatts.,titulo neceflitudinis. Ego autem ef prohibitum

, quia quum leuiora interdiSta flnt, multo magis hoc quod arStioris plenum eflneceflitu-tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item, Oportet ab ea dtfee das intentione quie etiam ßliceret-, tam en

nonpropagaret. Debet enim tibifilius noflernepotesflebet etiam neftts charißi-ille,nec tam illeprotedoquam ipfiusfiaturæ,pietatis,honefiatis,imô cat* yScdamp;:illudexpendainus quodconfiituuntfiquis cam du-*adultérin polluerit. Huius fadi quæfiio duplex cft.Aut enim quiipiam poUutam. nvxorem corrumpit qua poftea, marito ipfius mortuo,ducit : aut quifpiam hue viupnr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habet, quam poftea vel mortua vxore fiia, vel etiam ad- wlTSX

dó . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priore ipecie volunt coniugium fèparari Canonici,fimo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui

tern Ïeiuscum quaadulterium committitmor-1“''”'’’ cm macliinata lit,vel conftante adhuc matrimonio priore,intcrucncrit aliqua promiffio

1^2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U t. t if K U i 1 à,

Eiber.Coa- jg pofteriorc ineudo.Atqui vetercs Synodi fine exceptione prohiber eiufmodi coniiigugt; Tribiif ca- meritô quidé,vtpote quæ adulteria fint:amp;: mira fuit Gratiani ofcitatia, cum quoctiah no.4o.4ÿ. Lobardus impiogit,hâc ex Auguftino fèntentiâ,2)e»/^«e mertue viro cum cjuoyeru

J nbsp;nbsp;b'tii fuit,ßeri verü connubiü non poteß cum quo prias adulteriiîfnit, fiiblara negate particu

Dbffcnt^. • proferêtis. Nam etiam fi fortaftis in codicé mendofum incidit, tarnen ex iis quæco h^o , nbsp;nbsp;præccdunterroremdeprehenderepotuit.Caufàvcrôcuriftanonappellemconiugia)

nuptiec5- adujtcria,acproindeinEcclefiaDeiprorfüsintolcrabiliacenfèam^noj^antùmclUiui çup.lij.c.ii. lis ilia quam vnam videntur confideraflè qui illas conditiones cxcoa^untjquonianiƒ' delicet alioqui periculumeftct ne hac occafionemaritivxoribus, tis,mortem machinentur : fèd hæc præC)puc,quôd nihil aliud fint nbsp;nbsp;l'êta quàm adu ter

quædam continuatio.Neque his obftat quod excipiet nimirum aliquis,ncmpcquæ libidine priùs cognofeebatur, poftèf poftea-coniugalem affedum induere: queina n

* dum nemo negat honeftè,mutaco videlicec^nimo,duci poftèjcû qua priùs vclman. t Icortatio fuitjvel côcubinatusduntâxât,ficucidé Auguftinus teftatur.Namquücorra quâuis rite inter fenoncopulétur, tarnen quonia alioqui nulli alij fùntobftridi,idcOr\ fimt poftea vitiû quod in eiufmodi copulæ malo initio fuit,per Dei gratiam, corriger in adaltério non defedus aliquis incft qui poftea poffit emendari, fed nihil eft prater rendu crimcn,quod fibi ferio difplicere quomodotande verc dici poftiint coram hcc teftariqui rurfum inter fe,quanuis hoheftu coniugij nomen præcexêtes,cmungipo‘‘ quum eos potiùs adulterium commiffiim lugere, omnémque adco inter fecopulanr rcre oportueritîEgo igitur hac de re ira exiftimo, tantifper dum meliora quilpiam d Certe fi ilia ratio valeat,ne turn quidem quum in alterius vitam machinatum elf gt;

matrimonium oportcret,quoniam tum quoque obiici poftet, adultcros tum vw IcFC cam perfonam è medio quæ obftabat quominus fine periculo poftent libwæ plere,qucmanimü poftea in cóiügalem aßedu mutarint. Deniquenon parieur5^°^ modo ipfa return namra vr ratum fit coniügiu ab eo ipfo, nempeab adulteriomc p quo vno rata alioqui coniugia fepàrantur.Néque eft cur nos moucat Dauidß exc 1 qui Berfàben duxit, ipfius etiam marito proditoric occilo. Quis enim fi hoc imite mcrito puniatur,nedü vt hoc exemple niti poftitcuiufquam coicientiaî Sed quid ter,viucnte adhuc fua vxorc,illam adulteram d uxerit.fTum vero rede' conftituunt ' niefivt ü cum adultéra fciente contradum eft illud pofterius coniiigiuin,dirimatur. lud non rcde,quod fi quis vxorem habens,alteram infeiam Iqperinduxeric/olunt

• pïioremortua,cófitmarrmatrimonium-CUmlècunda, adeövfnefivelitqoidcnrT tti be’e^** ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcccdete. Hoc vero quid aliud eft quam polygamiam manifeftüfi^’^^ nbsp;nbsp;/æriif

quiduxit V- Àt enim, inquiunt, qui hoc commifitnon debet lucrum de luodolo repottarc*

non id fcelus potius quamdolumvocant? quæic),quod tandem efthoclucruni, । Ium fceleratum,fiue iftam vfque adeoturpiter deceptam lpcdcs,ficogatutquidc peccatp feiens prudens perfeuerarc : ifti vero fiat ilium vnà iccum perdendi potc potuit ÄCjinquiuntqioftea in iftam matrimonialiterconfentire. Scilicet dignum neftiftimtum coriiugij noméh cuius velamine tanta fpurciticstegatur.Scdvtinamt fungantur Officio fuo pij Magiftratus,vt nullus iftis difpütationibuslocus rclinqiw^ ‘-

De raptu vero quanto iàndiora fint ciuilibus legibus conftituta, quam anol n nónicis inter ftuprum amp;faptam plerunque non diftinguentibus,atqueadeo inter i^us-diflidentibus: quam turpiter denique Scholaftici hac in re Pontificibus fint a qui plehiffiitiè volet cognofeere,légat eruditiflimam de hac re rota difceptationem Martyrisinlibr.Iudicum,capiteii.Tria tatùmhîcinfignianuncannotabo.VultAur nenfe concilium Ecclcfiam patere raptoribus, vt mortis poenam euitet, nee„j. nifi cautione accepta hè occidantur vel exhçredentur. Quid eft autem deteftandß .

tus rauere,quid eit tem plum Dei poli(iere,quid cit Magiitfatious omciuiu lavu-uu opponere,fi hoe hoh eft? Etiam ü rapta confcnfcric rapcori, vulc ramen idem Conci ‘ fcy.Extr;^ ‘5 raptoliadimiamp;rparentibus rcftitui,amp;r id quidem retlc.Är bonus Innocctius iy‘'‘ àcZySifuefîÀ inaît a raptafuerity^ pófte a (onfenriatrnatrimottio raptoris^nuptias in fàuorem matrimontj Icilicct, legibus ofnnibus diuinis nbsp;humanis violatis. j,

DeoiHudere,fi hoc non eft ? Denique vc nihil ad extremam impudentiam deeflet,^.^ liio.in.i.t. res canonas puriores vno verbo eludcnsThomas,aicfuiireIatosadcriminis detc f'e'” nbsp;nbsp;nbsp;rii^uiæiîpam vero poftea rein meliüs confiderafle- Caieranus vero non oporrcrcrap

reftituicontendic, fedfüfficercû patrialiquomodo fäcisfiac. Quidplura?fi

ET D I V o RT I I s. 133

creditutjVnico verbo abolebitur cciam raptus crimen,nempe fi dixerit pueila verba de nupciis priulquam raperetur etiam inuitis parentibus incerueniire.En quo prouehantur ilh rcligiofi cafti Patres,Eccleiiæ fcilicet Chriftianæ columina. Quæ veto de his fue-ric vccerum Synodorum fencentia,qnærice ex canone Apoûolico 67,Chale.27. Synodi icxtæcan.93.Balil.can.xi.amp; 30.

De ftcrilitatc re£tc prorlus in Canonibus ftatuicur, ne obea vel aliud eiufmodi vitiû diuortium Hat, nbsp;nbsp;enimvitium illud plerunqueoccultû,amp; cui ïæpc Deus remediû tue DefcTnioné

attulit,quuin pr delpcratum videbatur.Deinde quum eum qui coniugiü mit, Ccr Donuniiu tumfit,quodad folÂemlàltemattinet,ab eo totum necelïariô pendere qui elaudic amp;nbsp;îdtmDcbo apcritvteriim pro b^a lüa voluntate, videtur iànè manus ipH Deo quodammodo inii’ nocomug. cere qui quam ex eius manu accepit répudiée ni H liberos ipH pepererit. Paratum tnim “P'7-c-i8-cft illud lacobi refpólum,A'um e^oß(m Deus (fuifru^um ventris tnt inhil-uit dtaque pror fusiniqua fuit ilia primi Romæ faéli repudij caulà: amp;quod nonnulli Pontifices fuis ini* Gcii.iib.4. quillîmis bac in re diipen{àtionibus,quas vocantjprætexere confucuerunt,nempe boni nclcio cuius publici incercire,('vtipfiloquuntur)prorfus inane örvanum eft comentum, quod luis fordibus obtendunt.Stat enim illud,non effe nobis facienda mala vt euemat bona,quanuis mala interdum ferantur qua; corrigi non pofi'unt. Quam autem amp;c publi cc amp;nbsp;priuatim infignibus lamiliis etiam ac regnis iftiufmodi iniquifllma diuortia, iufto Dei iudicio,iamolimnocuerint, nedum vt bono publico concéda fint, vtinam ex tam multis tamque infignibus teftimoniis non ita coiiftaretl Probe igitur quod in huiufmo di morbis ftatuitur à purioribus Canonibus, quibusconlenfilfc leges poftcriorcs Ciui-Ics ex co liquet,quod fterilitatem amp;: cætcra eiufinodi mala inter diuorticrfi caufas non recenfent. Sed viderint rurfus iide Canonici quo modo non àreliquis difl'entiat G re- 018.31.^.7. gorij tereij rcfcriptum, à Gratiano citatum.

Incidente quantumuis ratis fponfalibus clephantiafi,nouo matrimonio locum cde, Elepkntia-atqueadeo ne volentihus quidc iponfis vlteriùs progredi bona con feientia ^ere, antea Contra Canonicos diximus Sed quid fi iam cofummato matrimonio iupeiuenent? Re-Ipondcnt Canonici,quibus nonnulli adentiuntur,compellendam lanam pcribnam ad ^cps. mutuam alterius confuetudinem.-alii contra turn quoque dirimi coniugiu amp;nbsp;nouas nu- ® prias contrahi po de iudicanr,modô altera pars conlèntiat,amp;: ipfius alimentis commode p°o|orûm, cunfulatur.Ego neutris podum aftentiri. Nam quod boni Canonici prætexûc,non beere videlicet excepta caufa fornicationis vxorem dimitrcre,miru eft eos proferre andere^ qui tam multas præterca diuortij caulàs cxcogitarunt,de quibus palfim diximus. Valet tarnen illud profelt;ftô,amp; coufque valet,vt nulli homini liceat illud reicindere. Sed aliud cd vxorem dimirtcre,quàtn eoufqueduntaxat cum alio coniungi quoufque bonacon-fcientiapatitur. Bona autem conlcientia cerne non patiturvt earn quoque coniundtio-ncmvel P’ctat vel concédât quilpiam quavti non podît quin amp;nbsp;Reipublicæ toti cerrô uoccat,amp; fcipfutn ac nafeituros liberos feiens perdat. Sed quid fi alter vtatur, vel etiam neuterbabeat continentiæ donum?Petat vterque ôé precibus pugnet. Verùm affobti-nebit’obtinebit cçrtc vt tentationem vincat,nifî per eum fteterit,quoniâin fide preca-b'Cur.Ccrtu enim eft eum ad continentia vocari,cui per Dominû obiieitur impedUnen- nbsp;nbsp;nbsp;;

^niquominusordinario aduerfusvftione remedio vti podit : alioqui quid infinitis ho-^rnibus fiet,plurimas alias ob caulâs in nihilo minorem didiculcatê redaâisîEadem ra- • Goneputo iis làtilfieri pode qui nouas etiam nuptiasconcedunt,quod ego quidem (fît f 3utcm boc bona cum eorû venia diólum qui aliter fentiunt, amp;nbsp;nullo earû Ecclefiarum præiudicio quæ aliter bac de rc iudicat)non video quîna fit verboChrifti conlèntancu: cui tarnen vni in foro conlcientiæ ftandûin bis controuerfiis prorfus arbitror.Quod au remafferunt de ægrotantis confènfu,alibi dixicur nullo modo videaturadmittendum, quoniam videlicet proprietas, fiue plenum dominium corporis ad coniugem non rranficiq contradu matrimonij, fed vfus duntaxat perfonam ipfam non egrediens, i-dclt;x]ueconiuges ius quod alterin altcrum habet,tranfferrenullo modo podunt. Sed quoadeægfQtantis alimétis adiiciunt,vfqueadeô æquu cft,vt qui aliter faciat Cbriftia-nus ceferi non debeatreo tarnen prætcxtu coiugij vinculû folui non video quîna colligi W^Mn fumma,manerc matrimoiiij vinculû, ac proindc diuortio, ne ob elephantiafm Snide,côfummato matrimonio,locû edeexiftimo;ha(âenus tamé vt alter alteri’ corpo-

vtibonacolcientianoteneatur:imoetiamMagiftratusimperiomcritô prohibeatut. m.j.

• 134- DE S. E F V D 11 S

Serfett™ litletn Canonici quenqua negant fuam vxorem poflè interficere: quod fane ne leges res, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem ciuiles probanc^ied ita tolérant,vt iufto dolori aliquid indulgcant. Sic lioc igi-

cap.t.amp;5 amp;nbsp;tur lànè m foro conlcientiæ damnatum.Sed quod coniugum fuatum inteifedonbuso-.ninem Ipem coniugij adimunt,quo iure faciant,ip/î viderint.

An iudiciu Et dc his quidcm hadcnus. Sed duo minime prætermittenda funt in hoc argu-te^tepndîo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vnum, an abfquc légitima cognitione fit iurtum fiue repudmin, hue diuor-

Si diüoitio. tium: alterum, ad quos earum controuerfiarum cognitio percincat. quot;nbsp;' uod ad il'uJ prius attinet , quid fit conftituendumvidetur res ipla penitus oit re. Priinùnic-nim ü iniquum eftquenquam velinrcminimi momenti Iédere ' aiplniscaulàniili-ccm,quoties falcemaiioruminterertquidin eallatuaturrquantc^cquius cft id Icruari quû de Ibcietatis eins vinculo dirimêdo quæritur, quæ eft totius humani generis veilin' . exordium, atqueadeô cuius audoremfelé Deus ipléprofitetur’ Hue amp;nbsp;illud acccdiï, quod vix vlla incidere poteft bac in re controuerfia, in qua, fi de fado controuctratur, celtes citandi amp;nbsp;attentiHimcau iiendi non fint. Deindequum vix quicquaminrdus liumanis euenire poflit quo veliementius quifquam commoueripoflit, quis non vidée quæ mala fint euencura, fi idem fit iudex qui fadam fibi iniuriam quæritur ?prælcrtiro veto quo pudore vxor fuo arbitratu non tantum in maritum aget, verùm ctiamfele ab eo feiunget? Nihilominus tarnen quum maritus fit familiæ caput ,multum ei tribucn-dum videtur.Etconftatapud ludæos voluntaria fuilTe répudia ôd diuortia. Aliud cnini fuit de adulcerio accufarc fquod crac capitale crimen, ac proinde apud indices nccclla* riô dilcepcabatur) quàm diuortium petere,quod quum fibiipfi vnulquilqne darct,vcn-l.ÿ.D.de di- fimile eft tune à iudicibus peci non confueuilTc. Sed amp;nbsp;apud Romanos quanuis vetu-fto iureconquer!licuit, fifalfam ob caufam nuntius remilTus diceretur,tamenquum perlibertumdiuortium mitti foleret,aduocatis præterea (ficut tandem conH'W^^'’’' fuit)Iéptemteftibusciuibus,puberibus,^parctintrapriuacos parietesid ücriconlu • uilTe.Et fanilquum ob priuatasquafuis onenfiones diuortia Iicerent,mirum non eftpy*’ uatim ilia agicari amp;dccidituncconfueuitre, quum res totaeftetin arbitratu eiuspohta qui nuntium remittebat: neque adio ex fponfu, vel indicium de malis moribuscuiplt;;

• • darec vt diuortium non fieret, fed hue potiùs vt diuorcij infamia penes eius refideret. Imô ctiam cxpediebac mulca eiulmodi priuata delida palàm non fieri,ai c vtp’urimùminterduminterelfetcius quoqueperlônæ quærcpudiabatur,vtintrauœ mefticos parietes quicquid elfetcontrouerfiæ decideretur.Aduocari autem conlueiu c Vale.l#._nt. amicos.vclilludiudicium Cenforum déclarât quod ex 'Valerio Maximo aliquandcci ria nota. °' tauimus. Nunc verô quum nonnifi adulterio veldefertione repudium aut diuortium fit legicimum(quæ probarinccelTe eft,vt amp;nbsp;mortem ipfam fi forcé dccaarobigatur)n quenunc fint priuatiarbitrij matrimonia,vtpotequæconfciatotaEcclefiafiannn c.i.33. y.c. eR æquum honeftum duntaxat, verùm etiam prorfus necellarium publicam Extri,d^di tionem controuerfiarum,quæ plurimæamp;rmaximæin hoc argumentofunt,ptX'ff; uort.amp;c.u. priuaÂaudoritatefada diuortia vfque eôdamnari, vt qui non expedata iudicundi'’ off deî^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duxerit,meritófeparetur, tantilper faltem dum cognitum de contré'*'

fiafult;»ic.-necetiamficaulàmpofteaprobauerit,priùsad vxorem réméré fuperim i-Genii 1 redire finatur,quàm culpam olîéndiculi dcprecatus Ecclefiæ lâtilfecerit. Quode*quot;^ en.ii.ii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Agaré eiecit,huc trahi non poteft,ncc fine veri iudiciSjDei vidclicet,man

gt; dato fadum eft.

Adquosiu- Sed ad quos iudices pertinet iftarum rerum eognicio? Id veto difficile non cil nêaTcaufa- Elmare partim cx rci ipfius natura,partimexpurioris Ecclefiæconfuetudine. mm matri- dum hunc diximus mixtum elTc,quoniam quatenus ad focietatem humanam Ipeda, monu CO- pjjné ciuilis eft,vt àc reliqua hominum inter fe comercia: quatenus veto Deusexprd c gnitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inceruenire,Sr coiuges copulate,(vnde etia hic mos eft vetuftilfimus,amp; phinj'

arbitror, Apoftolicus,vt publice in Ecclefia bencdicatur qui hunc contradù inewj p^ né diuinus cft amp;nbsp;Ecclefiafticus. Hue accedit amp;nbsp;illud quod in iis quæ ad ipfum vinculum attinent,ex vno Deiverbo cuius primaria cft in hoc contradù auâorit3s,i cidendæ font controuerfiæ : verbi autem diuini incerpretatio procul dubio adfgt;'»''‘ fterium Ecclefiafticum fpedat. Denique quum dilfidcntesconiugcs fui officijxéæ nendi fint ex Dei verbo, amp;, quoad eius fieri debet ac poteft, reconciliandi, tum lt;1'’° que quûiufta diuortij caulà comperitunquum denique fatiffadiones EcclefiafticxftJ’ iniungenu^

ET D I V O ET I I S.

iniungcdx’ fint,quod fieri abfque caufe cognitione nee po reft nee debet:ad quos alios, obicciüjhæc cura potiùs quam ad Ecclefiani,id efl;,Ecclefiæ prefliyteriunijillic quoqiic 'bi Magiâratus Chriftiauuscll,pcrtinebit ? Etfuiiîe hunemorem tociusveterisEcclc-fix,ctiam lub Chriftianis Imperatoribus ex Canonibus apparet, ex quibus proeuldubio Prelby teriuin, nulla cum Magiftratus iniuria, iudicabat, ficut vel ex illo incelhio-fi Cotintbij cxemplo liquet. Veiùm quænam illacrant iudicia’nempe mere Ecelc-fiallica finefpi^ialia, nullis prorlùsciuilibus,fiuc pecuniariis fiuecorporalibus pcenis bneita.Abfit c làndos Epilcopos vel Prefbyteros vlquam exiftimcnius fibi ven-dicallcvllas ciuilis giftratus partes. Morsemm AnaniæSapphiræ,excæcatio Ely-mæ, amp;i. 11 qua ciufmWi facta funt, extraordinaria fingularia fuerunt, neque in exemplum magis trahenda quàm Phinees faólum. Sed rurfus quum contraâüs ifte, vt pauld ante dixi,vel maxime ad locietatc humanam pertincat,plurimaque mere ciuilia in con-trouerfiis coniugalibus incidant,vt quæ ad ius dotjum,ad donationes mutuas, amp;nbsp;pluri-ma ciulmodi fpectant:atque adeo plurimùm interfit Rcipubl.ritè aut minus rite ex ver-bo Dei coniuntlos,aut poftea lêparatos.auôtoritate quoque Magiltratus, diuinarum e-tiamlcgiimcu(lodisvindicifque,cognolci:iure lùocertc nonprophani tantûm,vcrùm ctiam Chriltiani amp;nbsp;religiofi Principes leges de coniugiis pofucruntpafllm extantes, amp;nbsp;ex lisciuilicer iudicarunt,bonis Epilcopis non modo non reluétant)bus,verùm cria hoc in primis poftulantibus Sit igitur hæc moderatio, vt,quû mixtus fit hic contraétus,Pre-Ibytcriumdciureconlcientiæex Deiverbo, Magiftratusdeciuilibus, ex legibus bonis i*^æquisiudicct:quôd fi diuortio lit locus,Prtfbyteriumquidé ex verbo Del diuortium laciendû pronuntiet,Magiftratus autem iplèmet dirimat:ita vtnec illud delihet vllam Ciuilis iurifdiclionis partem,nec Magiftratus ciuilis quæ Ecclefiaftici minifterii'îuntad le pertrahat,quin potiùs Ecclefiac auôtoncaccm làrtam tcétam tueatur. Itaque quôd no-lunt Canonici intoroconfeientiæ valere diuortia,nifi præierit Epifeopi iudicium(præ-ctatautem Epifeopus Prefbyterio,ex cuius eciam non autem ex lua vnius fcntentia iudicabat )in eo reétc fentiunt. Sed quorlùm hoc ad Officiales, Promotores,Procuracores, tutamdenique illam porcorum colluuiem quæ Ecclcfiam Dei iampridem deuaftat? quutkim hoc ad ilia non Ecclcllæ tantummodo Chriftianæ, verùm eria vniuerfi mAim didedccoraJ Ilia veto quorundam ex ifto grege vox ,matrimonia iam non iure fo-u,fcdiurepoligubcrnari;nifi icavcdixiintelligatur, plane intolerabiliseft atque adeo Satanica ; fiquidem Satanicum eft,amotis,’quos Deus iplè pofuit, terminis, confufio-nem in domum Dei introducere.Quæcunque igitur fine Pontificij,fiue Epilcopalcs c9 • noncsciuiliterde coniugiis,vt amp;nbsp;de rebus ferè omnibus ftatucrunt, ea Chrillianorum omnium Principum munus eft,vel fuo nomine edere fi iufta funt, vel vt ab illcgitimis . legislatorihus làncita abolere : nedum vt vbi inftaurata eft pura religio , vllo modo ferri tam turpis,tam manifefta,tam denique intolcrabilis debcat,quam Epifeoporum ambitioextorfit,auaritia eorûdcm confirmauit,vtraque iamaboleri non finit. At enim,. dicct c]ui(piam,vbi conftituta non eft Ecclelîa,neque Chriftianus eft MagiftratÂ,quid agantmileri; nempe quandoquidem harpyæ iftæ tribunaliaMagiftratuum inualèrunr, illas adeant oportet quicquid poterunt impetraturi,potiùs quàm temerc quicqu^m au-deât.Qupd fi adiri poteft Ecclefia,adeatur fane potiùs ôc audiatur. Sic enim olim fuifle fadit.itum .amp;ira etiam Chriftianas ipfas mulicres fuis infidelibus maritis nùtium remi-fiiFe liquet ex hiftoria honeftæ matronæ qua Apologetic! prioris initio refert luftinus, .

amp; ex eodem repetit Eufebius : nec Fabioîæ faftum quæ flagitiofiffimftmaritum ablque Eufeb- Ec-iudicio Ecclcllæ videturdimifilfejS«: alter! poftea nupfifte, aliter quàm veræ pcenitétiæ ‘ telbmonio Hieronymus exculàc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HUron.in

Concubinas vocabant Romani mulieres cœlibis vnius conlùetudine cohtehtas,mi-

îiimeid tarnen coniugali affeéàuiquoniam nec vllaeratfacultatum communication ne- Deconcu-que in familiam cius tranfibanc,ideôque liberi ex concubina fufccpti,legitim! non cen- bi«atu. febâtur.Pcllcx vetodiciturquæ vnacumiufta vxorehabetur, à Græco nomine

'^«quod vocabulum tarnen Hebreæ eft originis.Sed quam Hebræi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocant.quales

fuerunt Agar, Cethura, Bila amp;2ilpa, amp;nbsp;aliæ in Scripturis cômemoratæ : Iciendum eft ncc concubinamnecpelliccmfuifte,quales étant Romanis concubinæ amp;nbsp;pellices,fed vxorcm, quanuis non eo loco amp;nbsp;gradu quo matresfiimiliàs haberentur. Vtcunque fitj Roiuanorum concubinæ,ac multomagispellices,crantmcretricûfpeeies, quas mirum

m.ij.

1^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE EE E V D 11 S

noneftabiisfuifle palam coleratas apndquos Icorcari flagit!umnoncrat,vtnecapuJ Græcos. Apud Hcbræos veto fuit hic næuus polygamlæ, de quo in altera traâacionc plun bus dilleruimus. Cæterùm quum manifeitè dicat Apoilolusdcortatores non tote regni cælellis hærcdes , Ö6 velic vnumquenque iuam vxorcm habere, diibium non cil quin concubinatus pellicacùfque omnis lit in Dei Ecclclia intolerabilis: quo niagis mi-rum ac pene incredibileetl iplis luftiniani tcmporibus adhuc concubinacuinlicuiilc, qua eciam ex re pacet non valere eorum argumentum qui Imperatori^ legibus dcdi-uortiis ex eo volunc audoricacem conciliate, quôd Epilcopi non le ur cis réclamai-iè. Nam hmili rationeconcubinacum quoque probateoporterc jitigiturhicU'S^ eorum temporum næuus, donee turpem iftum Chriihanilm^âlàm repugnanaffl Leo npuell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corrigerct.tanti eft momenti ex vno Dei verbo fapere. Sed opcræpmtaim

eft que Canonicorumfuerithacin requoque religio indicate, vt eostandeinpud^'’^ * qui inde petuntEccleliæinftaurationem,amp; Côcilia errate poflenegant.Cercèlilci;“''’' turquæin concubinarios iparlim feripta ihnt, amp;nbsp;cum iis comparenturquæin digaii'^’^ ■funtconftituta, manifefte videbit quanto minus iftis diiplicuerint fœdillinia quA’qigt;^’ quàm coniugium quantumuis légitimé ôe fände repetitum,vt quo fpiritu ducâcur hmc faltem perfpiciatur.Qjrid plura’cum digamo difpeniârc (fi illorum plerifque crcdim»-') F terni nbsp;nbsp;nbsp;diabolus quidem poftic,nedum Papad'ed ei qui mortua vxoreex ancillaplures hln'^

ntis^dift™ habuerat, modo ne lêcundas nuptias eftet expertus, bonus pontifex Pclagius,dcgrC’ ï4' ge palcendo valde lcilicet folicitus,Subdiaconatum haud grauatè concedit,

quit, temporibui qutbuf non meritA tAntum (excipe mérita mortis xternx}fi^àquot; defecerttnt.-nempe libidinibus exhaufta, quorum iarnpridem exhalans fcctor Sodonian^

Gomorrha plané luftificat. Aft'erunt tarnen Scholaftici rationë prorliis continents ab omnibus cognofcatur,curdigamus fit quouis fcortatore amp;nbsp;concubinariomuij, fecudo c.tf. quiaj lacrosillos Ç)ttiinespromoneâzm.,propterJÀcramentireprAfentAtion(rA,i^^*^^^'^''^'^/^ fie propterßggifcAtionis defe^um-) ^utA nimirum Eptßopus Chrßum i/nw Eccltfif jßß reprAfintAtjdigAmta vero CArnem dtuißt. Deus bone,quæ hæc impudentiaeft? nem qui vnius cancùm vxoris,fiue primæ,fiue quotæcûquemarituseftnondmi । nem qui cum fcorto,cum concubina,cum adultéra, volutatus eft? Aptiorclt Icort gt;nbsp;* concubinarius,adulteradChriftum repræléntandum, quàm caftus,quagt;ii’'5'^^l’‘^ legitimemacrimonio, vniusmaritus?amp;:ab iftis Catholiciscynædis,quorûvelSat mlùm iam pudet,expedabitur diutius Ecclefiæ inftauratio? An veto aliquid cm

• • pius? Anno Domini quadringentelimo Hifpania, iànétiflimæ inquifitionispau^'’^gt; Synod.To- JebriconcilioToletano primo,decreuit nji(juinonhAbetvxore^amp;proyxo^^^'^^^** '

• h Abet,A comunione non repellAtur,tAntum vt vnius mulieru, aut vxoris AUt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

i.Cor.7. plAcuerit)ßt coiunEfione cotentuiArcio væ vobisimpuri Patres,quicontrariuiauior c.î.dift.34. jjg annunciatis.Qu.idamplius?cfir^z4»ö,inquitIfidorus,»tf dicampltirifnAsß/^quot;^^

ßmul\iAbere licitum efi,nißvnAm tAWum Aut vxorem, Aut certe vxoris loco (ß coniux J concubtfiAm. Ergo amp;nbsp;tibi Ifidore anathema.Nam ex dodrina Pauli non potcltqu’T efte membrum icorti fiue diaboli,amp; membrum Chrifti. Oftendc veto icortum lucicatSpé quæ c^mvirocLiius vxor non fitconfuefcat. Quid amplius.? Alexander III. . fa hb i.de concubinam publicé tenentem fiilpendi quidem vult amp;nbsp;interdici (fed ter,qiiamn ■.

^o^’si'^äm longiffimo circuitu admonitum,vt iandilTimum Ttidentinum Trid.conç lium monct) donec finifttam à iè fufpicioncmamoueat.-redeuntcm vcroaddinii fcff.s.dcc.g nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliam recipientem perpetuo vult excommunicari : non tarnen ad abiura

dum compelli,ne fraudis diabolicæ inftindu in fornicationem relapfus,pcriurij reatumincurrat. Quafi veto non lacis fupérque magno periurio le inuolueritqm to eft addidus.Atenim,inquics,poftexcommunicationem non potcftEccleliavK^-progredi.Concedo.Sed cur igitur illud de iureiurando adiieiunt ? nenipe quia iam tu partes Magifttatus ciuilis fibi vendicabant. Cur non autem pius Magilftatus pub fcortatorem, amp;nbsp;Ecclefiæ contemptorem, abiicere fcortum cogat, ac iuftis ctiam p , coerceat?Sed quiduis nimirum ifti potius quàm eiufinodi Magiftratum tulerint. ic Baf.can.itf. amplius? Valde quidem inuitus Bafilij nomen his fordibus permixtum video,quom

nihil vnquam tale ipfum cogitafleexiftimo quale eft quod ipfi affingitur.- led hoc quidem eft dillimulandum. SeortAtioJnquir, non efl mAtrimonium initium.^^reflfiêripoflftvt qui perfiortAtionem coniungunrurflepArenturßdeftff’fl'^^'^'^^^

en placer}coyifirêinmfcorfaiiojiù qtiidepœna. agnofcanî: nefepArcKtaratttem^ ne ipiiddaerius aceidat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veto incer Icorcacionë èc matrimomû concedo tantum in-

tcic'fe quantum in teiluceinamp;:tenebras: poiTe tarnen eluiiùbicquente matrimonio lordcsconcubinatus, adcô conceduntipfi Canonici, vt etiara iubcat Clemens tcrtius (liiliculètamcn iortaffis)*tr/»fzZ(.^/zz?zze»?pcccatorumprcficeTeßquüvelpublicof mulicres hffMarieduffaf 'vxoresdf/xerit.^zc^uum vimillatam virgini peins quiddameflecollet can. lo.ex-iiniphci icort:r^c,duci veto ex Dei vcrbo poffit à ilupratorCj iî parentes coicnfcrint, ‘P““* puella coi’.duprn^^iderit anétor Canonis illius Balilio inlcripti,cur non potiùs concn-binariciS vel ad coiÆ^inm horcctur,vel n hoc impetrari non pofiît, penitus léparari ial-tcm àMagilhatn vi^,qnàm vt eos pergerein ilia turpitudine, neiciocuius pceniten-tiæ prxtcxcu,patiatur.Qjiid cnim iphs poffit deterius euenirç, quum fcortatorcs nô fine rcgmiin Dei pofic-fiuii? Sed de his plus fatis.

De cunuchorum fallô coniugio dixi quidem aliquid antea : nunc verô quid fentiam DÄunu-femclaperiam.Rogatus aiiqnando à quadam Ecclefia,quid de eiulmedi honu’num ma trnnoni()(G modóniatnmonium cæcxiftimarcm.-relpondi line hoc ab initio rcfcineiic muller,!:uc minus,fine conqucratur,fiLicin eiutoodi coiiiunctione acquiefeat, eiulmo-di toniunclionem non modo prortùs nullam effe, id eft,indigna lànêlo amp;nbsp;honefto matrimonii nomiriCjlêd ctiam in cmni bene conilituta Ecclefîa prorfus intolerabilem.

Piimùm eaimiiullacx iiscaufis propter quas ordinatumell à Dco matrimonium, in ciulmodi coniunctione locum habet. Nam quod ad generationem attinetjCjuæ ell piimaria à Deo inilituti matrimonij ratio,non modo nullus homo fie generatur, fed c-tum horrendo quodam modo plurimi homines perduntur, quum eiufir.odi vir mulie-bi c fernen inutile rcddaqadeô vt non modo pro Icortatore, fed etiam pro homicida e-iulhiodi hominem habeam. Etfi enim in feortatione magnum vitium ineft, tame in ea fimpüciter contra naturam non peccatur,{cd tantùm in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde quod ad alte

ram matrimonii caulàm attiner,ncmpe ad remediûaduerfus vllionem amp;: lt;pcontinen-tiam, dicû non modo non fie excingui vehementem ilium aflcftum, fed etiam incendi qiuùn maximè)tum ex affiduo obiedi mouetis conlpedu, turn etiam ex eius vfu,quem cBvélus nullusconfequatur. Præterea quôd nonnullidomellicaofficia prætexunt,etfî colore aliquo non caret,tarnen vanum «Sc inane elfe res iplà dercôflrat. Qui enim pro- nbsp;nbsp;*

babi'.ccitciufmodi vel virum vel muliercm fie vnàpoffie fimulco’ucfcere,perinde aefi continenti.xdono effent præditi? Itaque quum hætres lint cauiælcgitimi matrimonii, quarum nulla in hac de qua differimus coniundione locum habeatjcSfequitur nulluiW nbsp;nbsp;•

eile ipfü iure eiulhiodi matrimonium:amp; quod cum tara turpitudine,atque ita cum tam immaniicelerehomicidijconiundum eft,plane intolerabile merito iudicari. Nam ß quis obiiciat ne in fterilitate quidem alterius aut vtriulque partis primariam illam cau-famlocum habere,refpondeoprimum,fterilitatemeffe vitium intrinlecum,6cquod Icnfu non percipiatur,{cd vfu potiùs Scexperientia. Deinde addo,ftcrilitatem,quanuis non femper fitrcipfa mcdicabilis,merito tarnen medicabiiem prarfumi.Dico pretereaj ctiam fi ex fterilium congreffu nihil nafcatur, tarnen aliquatenus naturalem effecon-iunclione,in qua faltem lecunda matrimonij caula locum habcat. Ex quibus ratilt;ÿribus efficitur longe aliud effe confiituendum de fteriiiu quam de caftratoru matrimonio.

Secundo, benedidio eiulmodinuptiarum quid aliud fuerit quam manifeftum Ec-cicfiæ ludibrium ?

Tertio, quod tandem vocationis fuæ teftimonium habere poteft in fua confeientia quidc matrimonio cogitatjamp;r tarnen iis caret quæ ad plenum amp;: iuftum matrimonium neceffario requiruntur?

Concludo igitur ex his omnibus,rede conftituiffc LeoneImperatcrem vt tales com Lco noudi; lunftioncs non modo non probentur, fed etiam inter fcortationes numerentur : nbsp;nbsp;qui^^-

ciufmodi nuptiis benedixcrit,exaudoretur, Sed quid fi relciuerit hoc vitium mulier,amp; tarnen in eiufmedi maritum confenferit? Refpondeo, nullam quidem ei fadam iniu-riam videri, fed tarnen non cfficere mulieris feientiam quominus damnetur quod eft contra bones mores,amp; fuapte narura,ficuti diximus,detcû:abile.

F INIS,

în.iij.

De paceChriftianarum E^kfia-

mm conflituenda,conßlmm:

• AD SACRAM C AE S A R E A M M A I E S T A T EM, amp;nbsp;Romani Imperij Status Auguftæ congregates.

V D A c I s s IMI hominis Edum videtur,auguftiffimumamp;atDplil-totius orbis cerrarum cœtum incerpellare- funimæ verôim-piidcnciæ,fentëtiaiT» de re omnium maxima dicerc non rogstuni; itaquidtmvtnomen tuumrcticeas. Quemadmodumtarnenlî 5 luando priuata ædificia flaroma corripuit, illud vniim pracipue'eu-yurifolct, vtad reftinguendum incendium vnuiquifque accurat, ?nequetunc magnopere vtl vnde fic,vel quis ht quifpiamlaboratur.-icaeciam nunemuicomagis, orbe Cheidiano intcftinisdiffidhsdeflagrante,pucatiire-prehendendum nonefle, qui laboranti Reipubhcæ Chrifb’anæ, etiam extiaordincm, opem ferac.Meum autem nomen hanc vnam ob cauiàm reticui, vt non quis Joqwwt, fed quid dicafurledlores attentiùs conhderent. Quöd fi quid à me rcâè amp;: appoiitè di-edum fit,Deo laus tribuatunfin minus.vt imprudentcröcdultè feciflevidear; vituperari tarnen voluntas hæc mea(vtopinor)meritô non poteft.

Indióla font Auguftæ comitia facræ Cæiâreæ Maieftatis mandato, conftituendx in primis Chriftianaî religion!,feôlis,quibus hodie concutitur,abolendis.Qiiis verôtan’ fànôlamjtam vtilem, tam denique necelTariam cogicationcm,S. C. M. amp;nbsp;illuftrifiimis potentiflimifque Germaniæ Principibus,non mentô gratuletur’Ccrtum eft tame non • d?efle partim qui hoc confilium improbcnc,amp; pro vinbus impedire ftudeat,partim qui probentquidem, fedea ratione amp;nbsp;forma præicripca, vnde non modo nihil coroinodi percipiatur,fed etia infînita malaexoririneceflâriooporteac. Vtrifque veto lie teipoi’' deri polfe arbitrer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Rationes Qjji hæc improbant,id certè faciunc,vel qüôd nullum hincfrudtum fperccvelquo'-pXcîpdde Pontificem Romanum potiùs hanc quællionem llatuant pertinere : vel quodilbo* Rciigione ninia,tim iampridem decifa, turn etiam nuper admodum Tridentiniconcilijdecrees conitituen- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/* *” t ï • « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

da coni'ulu decerminatanncjvcdehisiam quæn minime oporceat.

probVnt.°quot; Scirtus, inquiunt illi, Se facemur hanc rem elfe omnium grauiirimani,amp; magnopcf® I. Ratio 2 opeamus tantahæc diflidia fie polfe componi,vtvnum idémque omneslèntiant:R^ quam tiiu humanls confiliis nullum hîclocum rclinqui res ipfa clamat,vtpote quæ toties à con

’^'quot;Ji’doadhibicajvlcus tameh iftud verè cacoëthesnon modo non lânarint,vcriinic tiam quàm grauilTimè cxulcerarint,adcô vt nullum nunc remedium patiatur. Quem nim latettotpencfuilfeaconditomundodeNuminisculcu fentétiasjquotcapitaî ter ipiôsverôludæosquæamp;quàm diuerfæ faóliones fuerunt? Quid, quôd qui noi^ Chrifto dederant, ftatim inter fe contendere de præcipuis noftræ Religionis capitm cœperunt,acne Apoftolorum quidem authoritate fontreprelTi ? Quis etiam quanta fit iampridem inter ipfos T ureas amp;nbsp;Perfas de Mahumetis lege controuet Debentur autem hæc mala humanæ naturæ imbecillitati, cui nemo prater vrnt Deum remedium afferre polTit ltaque precibus potiùs quàm vllis Synodorumvel t cipum decretis,ipl6que adeô temporis fuccelfu potiùs quàm humanis confilüs hæc qûodnon ladepclli,perpetuatotfeculorumexperientiadcmonftrat. ^Imô,vt ad tempora poffîcsyno- ftradefcendamus,cuiufmodi tandem hanc confultationemfore fperabimusîex q ma' nimcce ^lîone deJigcntur ludices, in quos cæteræ confentiant ? Vnde iudici formula petf lebrari, nbsp;nbsp;an ex vno Dci verbo? atqui maxima pars hoc recufat.quod tarnen vt admittat,

DE TAGE E G G LE SI AE, 139

{anJcminextncab.ilcspugnanciuminterpretationunnnodos expedient? An inc valc-bunt Vecernin Icncentiæ, ôc muicisfeculis recepta coniùetudo? Hoc veto non ferent, qui ex vno Dci verbo (cripco pedere nos iubent,_amp; méritô fànè mcndacium negant vl-lis temporutn Ipatiis in vericatem tranfForman. ' Demus tarnen aliquid tanti bu- quoi nemo luscœcus coniihisac lùdragiis pofieinhis rebus decerni. quispræter vnos Germa- denos bas loges accipiec ? Manebit ergo in aliis regnis ho rom malorum featurigo, ex rebm tjua mox iJcm^^ortaflls ctiam maiores riuuli recurrent. Imô quis fperet plerof-que hue poflcad^|i, vt ahenum judicium quàm fuam conicientiam in Rcligione fe-quimalinc, quodf|jfflammis,necgladiis,nulladeniqueviadhuc potuitextorqueri? condufio Perfualione fiquidem non vi,liumanacorda rcligionibus imbuuntur, nbsp;nbsp;Hæc efîe acce- eomm qui

pinius jlloruin argumenta,ex quibus fî quæratur,quid ergo in tantis malis faciendûpu-tent,non polTumus coniieere aJiud relponlhros,quam quod quidam (blent,quos politi* cos amp;nbsp;neutrales,vtitaloquamur, homines appellant, nempeferendos non eiïc earum opinionum vcl authorcs vcl Icdatores, quibus publica Magiftratuum authoritas con-iiellatiinmodcratè verôcompcfccndoseflè quivllade caufa publicam pace perturbent: reliques alioqui quietos homines,luæ confeientiæ efle permittendos, donee Dominus pro iua bonitate amp;nbsp;dementia nos rclpexerit.

Age vero,cxpendamus,quod fit rationum iftarum robur.Ergo vt perpetuæ amp;nbsp;innu nicrabdes iêmper fucrint fintque adeô ad finem vfquc lèculorum futuræ de vera Reli- ’ gionedillenfiones,neque vllisadhuc remediis ifta partim ignorantia, partim improbi-tas liominû cdrerit,an propterea malum iftud magis ac magis inualefcerc vitro finetur, vcl Icuilfima tantum quædam huius morbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;relpiciendo(leuiflîmum enfin

arqueadcoinanilfimum eft præmeliorc ilia vitaquicquid huius lèculi fines non tran-lecnditlmorbum ipfiim fiio impetugralïàri patiemur’Nullæ vnquam leges,ne Draconis quidem illius, quæfanguinenonatramentoIcriptæ propter immodicam^'ucritatê dr-cuntur,fcclcratorum audaciam fuftulerunnnullæ iurifconfultorum cautiones,aut terne-lelitigantium mulôlæ,vel litigandi ardorem extinguere,vel contendentium pcruicacia irangerc,vclcalumniantium audaciam prorfus cohibere , vel iudiciorum corruptiones abolcrc vnquam potuerunc,auc dcinceps etiain poterunt. An propterea vel aboleri le- • gcs,vel quæftiones in illarum contemptores ita leuiter obferuari decet, vt modo publi« ea quædam pacis fpeciesretineatur,fuoqufiquearbitrio viuere permittatur ? Anquo-niam ex quo medecina reperta amp;nbsp;vfurpata eft,non ægrotant pauciores quàm antea, 38 nbsp;nbsp;•

quantameunque operam curandæ valetudini adhibeas,nihilominus cuique fuo tempore moriendum elhidcirco nullam medicinæ dandam operam cenlêbimus, autpublicis legibus eô vlquc duntaxat temperandum ipfius vfum,vt modo aperta homicidiatollan tiir,vnicuiquemedicinamfacere,amp; quæcûquelibuerit pharmaca, liceat quibufuispro-P’narc?minimc profeâo.Fatenturenim omnes,nifi fi qui prorfus infaniunt, fùblatis le-gibusdiiroluilbcietatishumanævincula,vtbeftiameflepræftet,quàm hominen^jvitam auteni præfêntem quanuis breuem ac caducam,etfi medicinæ præfidio non liberetur à Sortis necelTicacertamen cius artis ope rede adhibita, aliquatenus conferuari c^ftat, '’tluo quilque officio valentiùs amp;nbsp;diutiùs fungi poffit.NuIlum eft igitur primi illius argu-’’^enti robur,nififorta(rc quifpiamRcligionem arbitratur quiddam elfe vcl tam incertu, ab hominis captu vfque adeb remotum,vt eins curam à nobis,aut prorfus abiici, aut ’fialterum feculum refici oporteatrquorum illud nemo certe fapicns, alterum verb ne-

latis plus änderet profitcri.

Deinde quüd hæc mala imbccillitatihominum accepta fcrunt,etfi aliquatenus veiu 5non videtur tarnen fimpliciter concedendumiquis enim callidos potiüs quàm igna-nunc efle ignorât iftorumerrorum, quibus Chriftiana Ecclefia concutitur ai’uiores,incerpolacores,defenfores?Verfutiam autem iftam, quam nemo negauerit in ^cpriuata,publicisetiam iudiciis efle vindicandam,quoiure tandem in re omnium ma-’^'HiaprofundofilentiodiffimulandamexiftimabimusîQubdfi quisexcipiat,jn contro-^^™shumanis malitiam iftam facilius deprehendi, in rebus autem diuinis non item: SUIS tarnen merito exeo colliget rerum diuinarum contemptumadeb incertum efle,vc cius vindicandi cura ad homines nullo modo pertineat? Quantumuis enim homines psrcini vanitati fuædedici,partimàSatana inftigati,variis interpretationibus,aut potius ’■ ü'iis,facras Dei leges,quibus omnis Religio continctur corruperintnnagna tarne in-m. iiij.

14-9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U h r G b

juria SrNnmen ipCunrijS^ humanum genus afficerenobis videtur» quifquisexiftimat 1.4 denus à Déo prolpedum fuilTe lioniinibus,vc in iis quidem quæ ad huius vicæ.vtita !o-quamurjufdeiam ibeóbantdpds præluxcrittcæleftis aucem luitiûx rationem, iLa genres omnes âne exceptione ca:larit,vtnulJos magis Cic ludificatus,quàrri quibus pcculiari amp;: mirificaquadam racionccondliaatque adeo arcana lùapatefccit.Hocaucemcnûnt.ii line impietace quadamcogicarijncdiim dici poffic, efficicurprotedô non fàtisrcdvièn-tire, qui tanta hæc mala hominum imbecillitati accepta fcrunt,amp; ita qy^-m, vcb’tus nullum in iis rebus rcmedium Jiominibus liipyTeditarit.

Itaque quüd precibus ipfôque temporis iuccelTu bare mala extin demum accipio,vt cum precibus eas rationes neeeßario coniungencTaspucemjquas ccr turn cR turn ex Dei verbo, turn ex perpétua veteris Eccîedæ coniuetudine, hominibus ♦ilc traditas, vt iis quotiesopuseflttvterentur. Eftigiturboconiis Principibusimpoli-tum,vt fuæ ditionis eccleßas curent ex verbo Dei adminillrandas : quod omnium pi«-rum regum Iuda,ac deinceps etiam Chriftianorum imperatoram ac Regum extmplis condrmari potelEEcclciîæ vero à fuis Paftoribus redeadminiftrari no poliunt, niü prï’ ter quàm quod bonum feme ferunt,malas etiam herbas Dei verbo veluti falce rcltcén arque adeô pro viribus extirpent.Id autem quoniam plerunque vnius amp;:3keiiusautlio ritate præftari non poceft,nec etiam fortaflls expedir.-idcirco iam inde ab initio conll* tutarum Eecleiiarum,conueniebant prouinciarum Epifcopi quocies vfus fercbat.-idqtic' Apoftolorum exemplo,ne quis humanum hoe inucrum fuilïe putct. Nota enim cRk* rofolymitanæ amp;nbsp;Anciochenhs ecclefiæ iÿnodusadis Apoftolicis cclcbrata. demum Contbintinoillo magno imperante,prima ilia Occumenica lÿnodus in qua prouinciis Ecclefiafticis accuratius quàm feliciùs diftributis ,il!udquoqL’e eR,vt binæ hngulis annis prouinciales Synodi à Metropoliraniscogcrcntur ouï conlio tudo a feduld^iifet obferuata,verifimile eft profedd multismaximiiqucEcclcliï mitatibus occurri potuilfe.Sed hîc nobis obiiciunt quidam,Synodis iftis accenhs putius quàm extindas pierun que difeordias fuifle,adeô quidem vt Celebris ille cpiibopt’^^ Ni' 2ianzenus fuaquadamiententia omnes illos conuentus velutidamnarit.Hiiicvcro opi • nioni non dubitamus partim Apoftolicum illud exemplum, quod nobis inftar iiotnit amp;nbsp;regiilm elfe debet,partim etiam ipfam rerum geftamm hiftoriam opponcrc. Arijcc ' tè furores Nicmna lÿnodus non aboleuit, ac ne aliquot deinceps fecuex. Vetum qi’ $ • pUfptereanullumfuilTeiniusfrudumexiftimabit, quern nos etiam hociplbtempore vberrimum colligimus'dmd ne Apoftolica quidem ilia Synodus,Cerinthum amp;nbsp;pcrtina-cesillos Circuncilionisdcfenlhresprorftiscohibuit.Quis verbproptereailhw ntgauc' rit neceflàriam Ecclefiæ fuifle? Illam itaque Nazianzeni fententiam nemo nonviuc ad Synodos rede adminiftratas nihil pertinercmili forte ilium exiftimamus Nicïi’ï tiam fynodo detraherc voluilTciquod quidem per ablurdum eft,quu fatis conftet qoan tus fucri^eius propugnator.Quqd ft nihilominus Ariani per otbem terraium hircicoo defticerunt,quanto magis idem ipfos faduros fuilPe arbitrabimur, nifi reties renouâtes ipforamcon.itus, obiedæ ûndæillius Synodicùm verbo Deiconfentientisautbonw’ reprefliÆ-tî Idem queque de Macedonianis,Ncftorianis,Eutychianis,corumqv.elebo didum volumus.quos totidem Oecumcnicæ lÿnodi,fi non vno vulnercjcpctitistarro * idibus ex Dei verbo confecerunt,adcô quidem vtaduerftis cofdem noftra hac hafccntes,tela nobis plurima fuppeditent. Neque tarnen quum hæcdicimus, ant n modi conuentuum autlioritate niti Eccleftam,aut quæuis conciliabula, quocunquct.i dem nomine appel!entur,pro Synodis habenda cenfemusifed hoc vnum dicimus,liv m gandum nobis elle Dcum in iftis Ecclefiæ calamitatibus,vt iftis quoque diuinitus trm. • cis remediis rité làndéque vtamur.

Dilhculüitcsautem illas de felTuris iudicibus, iplaqueadeôiudicij norma, quidem cfle quis ucget’fcd an proprercafacræ Cælàreæ Maicfi^ti, amp;nbsp;illu ftn fttmis p'tc tiirimilquc Germaniæ principibus,velnon audédû quodin eoru pctcftarc is eue vo m » qui quicquid libuit poceft:vel negligendum tantum malu,quod certam fecum reiumo-muiumruinamtrahir?Vehcmentcrenim falliturquicunquevelfoi'tuitô,Yclccitis^' buldâftellaruconcut'fibuSjVel hominumarbitrio,fineindufttia,attolli rcgn.i,vc!cô ‘‘ re arbitratur. Altiùs profodô nobis cofeendendu eft,ad Deu vfqj videlicet, qui,vt inq'\ Propheta,baltcG cingit,3^ cidarim adimic.Daniel ilie reftis omni exceptionc

ECC LE s 1AE.

tliuino Spiricu afflatus quatuor illas tnonarchias, quaruni vnius veftigia adbuc in facra tua Maicltate Cælàr,conipicimus,fic deicribit,vt earum ortns interitus ob oculos po -nat, An non Ipeculum quoddam lirapidiiïimum omnibus iêculis fpeôdandum præbet,in quo le(è Principes om nes contemplentur’Res autem ifta omnis in iàcrapotifflmùm hi-ltoriaclucct,in qua fupra humanam illam prudenuam procul aiTurgcns Dci Spiritus, piæteritaôc prælèntia lie deicribit,vttuturaetiam doceat ex veris caufis colligere,quas ipiicunque at lum caput reuocauerit, comperict banc elle buius dodrinæ lummam: quicunque P tu lynceram religionem, id eit, verbo Dei traditarn vel fuut afper-nati , vel etiam lt;nbsp;ugnarunt , Iele pofterófque luos milère pcll'undedifle : qui-tunque vero Dei urn ex puro ipbus Verbo conftitutum , cætcris rebus antepo-luerunt,tumfcliccsacbeatosperlefuiire,tumetiam Dei optimi beneuolentiam quo-danimodo in liiasfainilias traduxifle.Itaque perdifiicile quidem cft boe opus, led cui ta^ quam tundamcnto,tot regnorum Iblium i'upcrltrutlum efle conftat,adtó vt nulla de re niagis noótes diclque cogitandum vobis videaturinequc lane de bac re cogitantlbus,vel Dei monita quibus pareant,vel maiotum exempla quæ tutó Icquantur, vel prudentum conliliaquæexpendant, nondenitjue Deiipbusprælènsauxilium ad bas omnesdiffi-cultatesluperandas defuturum videtur : de quibus tarnen bgillatim in alia orationis parte dilTeretur.

Atenini,inquiunt nonnulli,vnica Germania bas leges accipiet. Quab verb per fenó '^‘1. lit cxcellens Germaniam illam maximam ac florentiflimam orbis Cbriftiani parte pa- ' canc.quod b eflccerit facra tuaMaieftas,Cæfar,quantô iuftiûs, quæfo, illuftre illudGer-nianici cognomcntum,quàm veteres illi Impcratores à Germanis poftea domiti,repor-tabit ?Quüd b etiam effici potuerit, quodminime defperandum ell, vt vicinarum quo-que gentium concilium,bona cum Kegum ac Principum amp;nbsp;populorum venia legitime cogatiir,quis iam commune illud fore bencbcium non videt?

Atpeiluabone,non coadioneopus eft.Concedoid quidem,ac proindc^ion autbori-täte Hilda agendum,non violentia gralTandum arbitrer, quod inbumanum eft, nedum vtlitChrillianisconucniens. Sed rationes à Deo ipfopræfcriptashacin re lequendas dico,quibus qui non abentiatur, eo vlque bt tolerandus, vc (quemadmodum agere no-bilcum Deus Opt max.confueuit)ignoratia quidcm,quoad eins beri peteft, feratur.-im- • probaveto peruicaciaproreimagnitudinecoerceatur.Rede igitur illicenfent non fe-rendos qui vel dogmata defendunt,quibus Magiftratuum flatus euertitur,vel publicam tranquillitatcm feientes prudentes perturbant,modd «Sc ipb Magiftratus,terminis à D^ nbsp;nbsp;•

mino pofitisautboritatem fuamdebniant,amp;C vcra bt publica pax,non communis ad op-primendam Dci veritatem coniuratio.Nam alioqui nulli potiiis leditionis contempta:-que Principum dignitatis arguentur, quam qui funt ab his criminibus maxime alieni, quod in tota Cbrillianæ Ecclebæ,ac præfertim in ipbus Chrifti hiftoria cernitup

Deniqucpoflrcmumillud,cæteroseirefuæconlcientiæpermittendos,inquafcnten aJ condu-tia non nullos etiam minime malos,maximæque prudentiæ hommes ebe intelli^,qua-tenus admitti pobe videatur,fuo loco dicctur.

lam ad cos accedo, qui banc cognitionem per fe quidem non improbant, fei^certis j de tau(is,partim fupcruacaneam elle iudicant,partim verô,b quis bt ei locus, ad Roma- tant,fi de CÓ 'lutn pontibeem potiùs,quàm ad Laicos,quos vocant,exiftimant pertincrc, à quibus b paulo 11 beriùs dilfentio,precor quàm bumilimé beri poteft,vt in re tanti momenti, non sywdusquot;lu tain à quo,aut in quem ifta dicantur,quàm quid dicaturfecumcxpeildant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;beatur.

Aiiint igitur bipcruacancam eb'e de rébus toties antca conftitutis dilccptatione.Ego verô primiim refpondeo,etiam b verum eirct,fatis perlpicuè iam olim omnes iftas con-troucrlîas fiiilTe compobtasitamen hune cbe Cbriftianæ ecclebæ morcm ab ipfo Chri-bu acccptum,qucm Apoftoli poftea,amp; veri omnes Epifeopi fecuti bint, vc ea etiam de b'^'ibus ambigerc pene bt ncfas,non pœniteat millies inculcate. Neque enimquæren-dumcftduntaxat btnc id de quo agitur,antca explicatum, fed illud vel maxime, an id ns ht pcrfpedum de quorum falute laboratur.Nam(vc illud Pauli di«ftum omitcamus,o-mnes ex parte cognofcere,ac proinde,quibufuis etiam peritiftimis lupcrebe quod quo-tidiedifcant)quis ignorât camfuilTe fuperioris feculiPaftorumofcitantiâ,vcquàm pau-cilTimi de Cbriftiana Religione vcl docenda vel cognofeenda laborarent? Quid mirum ‘•b igitur,ex tam obfcuro ipccu prodeuntcs,ad claram lucem caligare, ôcde iis quoque

inter Chriftianos quæti,quæ plenê perfpicuéque font tot ante feculis tradita r At cnim» inquiunt Romanæ eccleliædcfenfores,doceri le ifti non patiuntur.Alij contra, oltendr te,inquiunt,qnólnam tadem dodores fimus al'pernati.Si proferunturtot libroriim mi!' Jia adnerfosnosconlcriptaiagecomparentur nolhorum refpon(a,vtvniuerfusmuniliis inccll)gat(fi quis forte de hoe adhuc ambigit)ratione an percinacia,iudicio an rcincriu-tenure denique an iniuria iftiufmodi dodoribus relbterimus. Inipiciantur tot Imperia' hum comitiorum ada,amp; vtra pars dodrinam ex Dei verbo recularit,t^*dicetiir. Lcgi' tur totmartyrumomni fuppliciorumgenereexcarnificatorumcofoÄioncSjamp;quolpi' rituad extremum vlque inuidi perlbcerint,cóftancia:ne an pertiii^æ,iudicctur.Qii‘d h rccens illud Tridentinum concilium nobis obiiciatur, ncminrti^otum eft, quàm ftis de cauhs quicunque a Romano Pontifice dclciucrunt, eius iurifdidioncmdcti'gC' rint, vt longiore rciponib miryme opus eile videatur. Hæcigiturquum vtrinqueian'-J multis annis amp;nbsp;voce ic fcriptis iadcntur,nemo non videt quam parum firmum lit illi aiferebantjde illis rebus ampliùs quærcndum non efle.Sed longiùs ctiam miiltop’’^’ grediuntur,qui à Romana Eccleha difeeflionem feccrunt. Nam, inquiunt, ii Ikcc ran*'’ valeret,quærcndum deeo non efle de quo latis fupérque ht iudicatum, non alioargü menco faciliùs vincerenos pofte coram æquis iudicibus fperaremus.HocenimdiciniuS’ hoc affirmamus,hoc nos probaturos confidimus,nihil nunc inter Romanam ecclcl^'” amp;nbsp;nos dilceptari,quod non fit plana,exprcftavperipicua Prophetarum amp;nbsp;Apoftoloruuj’ drina diiudicatum.Hic verb nobis alij verbi fcripti ambiguitatem,alij controucrlia^’^ pauculorum verborum lententia inter nosagitatasobiiciunc,qaibus hocteporeiJ''^“ refpondemus,paracos elTe nos coram idoneis iudicibus ex Euangelio Dei, ex quo nu i cabitur mundus,dodrinæ quam afterimus,veritacem aftruere, ac prætereactwoi ceptis veterum illarum Synodorum decretis, probanfque turn GræcisLatin'*'!quot;^ ptoribus,Romanam Ecclefiamomnis humanidiuinique iuris violati reamconunxcrc.

Hæc illiigicury^ux feu vcrc Icu falib ab ipfts dicuntur,cur tandem non accipituroon ditio,vt vel mendacij conuincantur,vel fimul omnes perfpcdæ veritatiacquidcant;

h new^ni QR’ nbsp;nbsp;nbsp;quæftionem banc ad Romanum Pontificcm reiiciunt, qudm non lint au

tionemad dicndi rationes ildas aiïèrunt,amp;quidem,vtöpinor,firmiflimas,quifcdcmilb'^i''^^'^ RomMEpi chriftianamacculant.Nam,inquiunt,olim in tanta rerum ift;arumignorantia,quan^^quot;’ plerifque fuifte nemo diffitetur,nó minim eft: plerofque communeni crrorcmloquu tos,de inueftiganda veritatc non laboraffe.Nunc verb quis tandem Romanæidiiispote • nbsp;nbsp;ftatis,qui nihil facræ tuæ maiefl:aci,Cæfar,in Italia præterinane Romani imperqnonK,

Romæ verb nihil prorftis reliquit,adeb quidem vtquoru olim confenfu Romanus 1 o tifex epifcopatum inibat,eos iple coronam à fe accipere iubeatiquihus Chr ifti, 1 ctriqu exemplo fubiiciebatur,iis quafeunque libuerit leges imponanquos fupplex, vtparc venerabatur,eos vix pedum ofculo dignetur:iftius,inquam, Romanæ potelbtis co ( a fe ipfafnblatæ, vtab vno Deo iudicandam fe dicat,quis tandem initia amp;nbsp;progrcl c ‘ gnoraWQuantum olim Romanis Epilcopis fit tributum,tum ob Epifeoporumpw tiam,tum propter vrbis dignitatem fads confiât. Sedquorfum hoctandem qua n^ncagOjpotefiatem ?Nam fi de Oecumenicis conciliis agatur, quis qnatuof celeberrima coegerit,ex hifioriis liquet. Eb ab Imperatoria maieftate vocatum luilic t tificem Romanum vt amp;: reliquos legimus.Petitum fuifteeius confenfum vel abImp^ ratore,vel ab aliis Epifeopis : præfuifte feillis Conciliis, vel quenquam alium Epilcopui nifi fortafte rogandis dicendifque fontentiisifancita ex foa authoritatc Concilioriimt c creta ofiendat ipfe fi potefi. Doceat etiamillud,fi hæc turn erat Romani Pontincisfio tefias quæ nuncefi,quî tandem fit fadum,vt Martiano quidem religioftflimo Imi^ru te,Leone verb epifeopo Romæ fedente,neque vel minis vel impcrio vllo,cuiulmodi no ita pridem Paulus tertius aduerfus Carolum imperatorem patmum S.T.M.

efi, fedquam humillimis precibus frufira renitente, Synodus ilia tam Celebris, non m ItaliajVcLeopofiulabatjfed Chalcedonefit celebrata. Doccat cur fanétoillo Aml’to fio Mediolani epilcopum agente,vniuerlalis,qubdad indidioncmattinctjSynodnscp* fcopo Romano vicino nihil curante,nulla ob id controuerfiaa quoquam mota,tclii uct fandeque fit Aquileiæ habita.Doceat cur Romanæ vrbis,amp; fuburbicarum ecclcfotum terminis,Romani mctropolitani potefias inNicæna iynodo definiatur.Doceat curt uo Romani ambitiofi/fimi epiicopi,Bonifacius amp;nbsp;Celefiinus fuamin Africanoscpilooi^’ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iutilu“’

ecclesiae. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14}

iiirifilictioncm,non ex iure Diiüno(quod ü vllum Hiiirct,nnnquam profcdo tam nccef-lariotcmporc tacuiirent){cd exNicænæ lÿnodi lùppofititiis decretis dcfendcntcs,mani fcltx tàlllcacis iinc in Africano conc)lio,cui Anguitinus ip{èintercrat,côdemnati, illud-qucdiièrtccaucum, nevel Romanus epiicopus Legatos fuo quodam iurcdtincepsin Atricam mitcer£t,vel cx A frica quiiquam ad iJlam icdtm prouocaret. Doccat quo iure in aliénas metropolitanorum Epücoporum ditiones inualerit. Doccat quitus legibus Romani impeT|^ccidentalis caput, torumqueillud quod patrimonium Petrijnon minus ridiculo qua\ól(ó nomine appellant, vcl Imperatores Epifcopo ccflerint, vel ex Impcratoribus Epi^|ppo recipere licuerit.Doceat cur hoc fairem pacrimonio, quod vel omnibus Icaliæ PaftôTibus alendis fufficére deberet minime, contentus, omnium pro-iiinciarumfâcerdociaexfuggat. Doceat quod tandem fœdiflimæ illius nundinationis, vcl in verbo Dci,vel in vereribus Canonibus argumentum appareat Doceat an non Et lt;nbsp;Gregorio Romano amp;nbsp;ipfi Epilcopo credendum, Antichrifti præcurfôrem nefariumjfee-* lcfbim,abnminabilem eum appcllanti,qui fe vniuerfalcm Epifcopum venditaret-

Denique fi quam ctiam poteftatem primariam rota Romana ccclefia Romano epi-fcopo vnquamdctuliflct.quorfüm hoe ad Romanos Pontifices ? Negamus enim in lis, qiialtsefl'e iampridem cœperunt,vel vnicumlcgitimæ vocationis Epifcopalis fignum jxjjIedemonftrari-.rcperiri veró tjuacunque turn exprefio Dei verbo,turn veteribus Canonibus danmantur.

Deinde illud quoqueaffirmamus,quod ex ipforummet libris nos probaturos recipi-HiiUjita fc Pontifices illos gcfrifre,ac nunc etiam gerere,vt non cmnes ab ipfis,vt illi vo-lnnt,led ipfbs ab omnibus ludicari, velorbem Chriftianum, quod abfir,brcui penirus deilruioportcat.Qiiid enimiilefeu protanufeu facrum fuo centadunon polluitèQuod rcgnum,quæregio,quænam vrbs, quæfamiliareperietur,quam illidamnis incredibili-bus non afiecerint’cuius ruina non excréuerincïcuius {poliis non fint locupletati ? cuius denique exuiiiis non prodeancexornati?Vetera ilia,Ochones, Conradinum,Henricosj FedcricoSjinfignia Germaniæ decora, Galliam, Angliam, Italiam,cotum denique ter-ramm orbcm Chrifliano fanguine,incitante amp;nbsp;exultante Romano Pontifice, velut in-cbriatum,omittimus. Qiiis nolha rncmoriapotentiflimos illos Principes totics inter fe commifit’quis in Germania non itapridem,amp; nuper admodumin Gallia, ciuilis belli cb'fTicum cecinitïquis qualemcunque hanc pacem nititur modis omnibus conturbare? Quafi veró,vel te,potcntifrime Imperator,vel cæteros Reges,vcl tot fiuc Ecclefiaftico^ fine Laicos.vt vocant,Principes,Principcm qui veftris amp;nbsp;corporibus amp;: animis prafit, ex ill's VI bis Romanæcadaueribus petereoporteat.Etqucmnam obfecro Principe, à quitus,quo online, quibus lùfîragiis deledum ? Pontifice vel fponte vita defundo, velper venenum fublato.coeuntin conclauepauculi homines,Itali,amp;; quidem ignobilcs pleri-quc,quique,quod omnibus conftat,vel turpiffima mercede,vel gratia,vel fimihbus aliis rationibus Galerum,quern vocant, coemerint. Ibi Italica cohors ilia diu inter fe tuam, Cxfar: veftram, potentifiimi Reges:veftram,illuftri{rimi Principes, libertatemlftitata, tandem ficut in publicis audionibus fieri folet,veftra diademata, feeptra, capita, fortu-nas,honores,animasdenique, cuicunqueexillo cœtu libuit,ideft, (fiexpcricnciÄamp;: ia-ftatoabipfilmet proucrbiocreditur,BONVS papa mal vs HOMo)cuicunquepefli-ino.vt nuncr admodum Alexandrino illi Dominicano(quem ipfimet paulo ante per lu-dibrium fratrem Scarponem appcllabant)addicit,cuius ftatim pedes venereminiiqui ve Ihas ctiam animas negotietur,cuius nutu amp;nbsp;quidem pado conftitütóque pretio facrao-niniaquibufcunqueplacuericvenundentur ; in cuius dida amp;: fâdapofteâ non magis quam in Deum ipfiim inquirere liceatide cuius flagitiis,fi quis forte queri velit, ad eins ipG'.is arbitrium quern caufam dicere,atque adeó iuftas omnibus pœnas dare oportuit, referre controuerfiam omnem oporteat.Itanc vcrô(inquiunt) lefii æternæ Fili Dei,nos aSaranaamp;æternamortetuoipfius fanguine liberafti, vtiftiufmodi feruitutemomniu milcrrimam fcruiremusîldcirco nobis Mofe iugum detraxifti,vt hominum(amp; quorum lominurn’Anancipiafieremus’Idcirco Imperij nomen fortiflima Germania fetinuifti, vt peregrino ifti feruorum feruo fcilicet,Imperatorcs tui fcruirent?Idcirco GalIia,Hifpa-nia, Ang!ia,cæterîque populi,inRegum Principumqueveftrorumconftituta diuinit'.isaiithoritateacquiefcicis,vc ifti omniumindigniflimo,omnia in vos,imô in ve-ftrosipfos Reges liceant?

144. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lf b r AL

Hæc illi : quæ quidem tanti funt momcnti, vc icerum dicam eos qui caufam hancaJ Pontificem Romanum cius Clerum reiiciunt, non pacem, fed aitcnus tantum paitis ruinam expecere manifefte videri.

ftuilre™ vo Confcquens eft ergo, vc de iftius cognitionis forma amp;: racione dicatur. PrimùmaU’ lutpriùsda- ccni omnium mihi refellenda eft eorum opinio » qui breuifTimum hoc ad concordia® mnan quam jj-g,- putant,h omifTa iuris,vc loquuntur,quællionc, femel ex ipfórum præiudiciis da-coanitione mnecur quiconque ao ipfis dnlenfcrit.

audiri, qui Sparfus cft cnim rumor, amp;nbsp;quidem non vanis auchoribus, fèda nomine quibus Dondnildé P’^blica damnacione compefeendis, hæc comicia indicia fine,eos nbsp;nbsp;nes qui vcl

atque ipfi ni Poncificis leges non probenc,vel Auguflanæ confefTioni non cripfèrinticomprf' nonfennut. j^endi. Dicuncur auce iftanon obfeure in eos quos nouis inuidiofis vocabulisqunh® Prima ratio hodie appellat.Acqui fivel obdogmatum abfurditacem,vel obpertinaces defenW^^’

* damnandi füntaliqui potius quam audiendi, quid obflabit quo minus, fiPontificisRæ mani partes fedtantibus credatur, ij in primis quos ipfi Lutheranos vocant damntni®' Quod fi æquû non videtur hocillis concedi,quo tandem iure,qua æquitatis fpecie.qu^ more clamoribus quorundam conccdetur, vt tot innocentum hominum milliaad rW' dendam fuæ fidei cxDei verbo rationem paratiffimorum, indida caulä pro harrcticis damnentur’Quæruntur illos præfraclè refiilere vericati. Quid fi idem ipfi in illos rctot' queant? Nemo fànè adhuc vel pro his contra illos, vel pro illis contra hos iudicaihc. nulla de his rebus Synodus indida: coram nullis iudicibus auditi func, quos ad damna-

tionem depofcunc.

obiedioeü At enim,inquiunt,nonhomines,fed dogmata ipfàî non ecclefias,fed impiosdogma-refponfione damnari dicimus oporcere. Verum quæ tandem hæc agendi ratio eft.'' Qu« fefe nonarbitrabicur in eo quod défendit dogmate códemnatum? Et hærefcos da®'’^ taPaftorumdodrina,quam omnesgreges cômuni confenfu receperint,quomono damnacur Evlefîæ? Nemo autem adhuc ifta de quibus agitur dogmata impiewds ton uicic. Nemo vel ipfos Paftores, vel eos à quibus inftituti,edodique funt publico ni i redarguit. Dogmata veto ipfa nihilo fane æquius fuerit abfq; légitima cognicione,q homines damnare. Si requiricur excmplorum authoritas.quæ tandem inucnientur

* piamindidacaufàdamnando?HocipfumolimpoftulantibusaduerfusPaulum Paulus ad Cæfàrem à Fefto prouocauit, rcceptâque efteius prouocacioab dio turopw , fano,cum etiam corruptæ mentis homine. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

SecunA ra- • De falute in vno Chrifto quærenda, amp;nbsp;ceremoniarum Legis abrogatione m folymicanafynodo,ab Apoftolis,aut potiùs ab ipfo Spiritu fando fucracplnncP^''‘P^^^._ que iudicatumierâcque tanti momenti ilia controuerfia,vt feripferit Paulus,Si enc damini,Chriftus vobis nihil prodcft.Pleriquetarnen illius Ecclefiæà fudeducimultispôftannisnonpotuerunt. An vultlacobus illos ftatimvtnærc Satanæ membra damnari? Imô Paulo fuadet,vt in eoru gratiam fefecum Nazarx bufdaiSconiungat, cuius fententiæ vitro Paulus obtemperauit. Hîc vero mimmc peticur,vt ij quibus alii adeô funt pertinaces hæretici,id eis tribuant,quod tiafacgtefe poflenegant : tantumpetiturneinauditi ad illorum poftulationcro nentur,qui in quibufdam fecùs quam ipfi docent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. jj

Tcrti^ratio vulc Auguftinus,cui non pauci affentiuntur, excommunicationi locu re mq ’ quoticsfchifmatispericulum imminet. In hoc autem exemple, de quonuncq quàm horrendanonvniusecclefiæ,fcd penè infinitarum ruina,quot quot ciuilia bella,quæ cædes hanc damnationem confequerentur,nemo no \ glicas enim,Scoticas,Gallicas,Flandricas, Helueticas,Rheticas tas vocant, earumque Paftores ad vnum omnes hac damnatione inuolui,ncmini rum efte poceft.

(^rura- J Qudd û Germania ipfa fpedetur, nemo nefeit ex iis etiam qui fionem exprofeflbampleduncur,quàm multi aliter prorfus earn interpreten

dem ipiius aucnoricaccireri,a quorum ilia conicnptajquam qui uaiuu«““--cuntur procurare, quam fi obtinerent, fieri cerce non poflet quin hoc mo o quoque(quod miferrimum fpedaculum Deus auertat)inter fe committeretur.

Nupcr exortum eft dogma,quod Chrifti omni»prxfcntia,quam vocant, non fecundum Diuinitatem,fcd etiam fecundu carnem affirmât. Hoc vero non m

E C C L E i r AE.

ainè nominatæ Ecclefia? proj (ùs aùerfàhtur, fed etiam Germanièæ pene omnés acadé-miæ.vt audio. An iginir hoc dogma,quod verbo Dei amp;i: omnibus Synodis vetenbus ex diametro repugnare dicunt qui illud öppugnanc,vellent ipfi,nih lèîè prius auditis ôi Icgitimo iudicio Ecclehaftico conujélis,itnpium amp;c hæreticû pronuntiari’Minimè pro-icdo.Opponunt.n.amp;: ipli lentencias quaidam ex verbo Dei amp;Pairibus defumpcas quàs pro Ic tâcere alhrmant.Cur igitur non arquum hr vtroiq; eodem iure vti? Auditus,cö-iiidiiSjdamu^l^hncin celeberriraa omnium lynodo Nieæ'na ihfelix die Anus tufuis. Quum tot anni?^iy?enc feculis poftcapergerentinlàniieAriàni, an non rurius repeti-tisSynodisamp; con^|ntibuscum iph'saftum?Hi veroan Arianis dcrerioresjquod h detie riorcs,à nullis tamcn^dhuc vocatijà nullis coyidi i'untautdämnati. nbsp;nbsp;Ad hæc omnia Septima ra;

(inquiuntiidem illi quos Sacrametarios vocant)illud vcl præcipuu accedit,quôd quan- tio.i« qua tumuis conentur nonnulli infelix illud de cocna Domini diffidium, amp;nbsp;voce amp;nbsp;fcriptis ^gtsa-exaggeraredperamus ramen omnes qui exnobis potiùs quam ex illis quænoflra ht fen cratnétario-' tentia cognolcere voluetint,minime taies nos efle exiftimaturos, quales ipfi déclamf tant. Qiwniam.n.ipns.aflentk-inoliimus‘Ghriftum fccunducarncm alibi nuncèlle qarina. in cælis^hinc coHigunccarriis amp;nbsp;iànsninis Ghriftî veram in 'iacra cocna Dominî'comu-nicationem a nobis.tolli,qüod lâcrilegiumqiu riobîs imputant, magnam certe nobis o-innibulq; illis Eccleiiis,qUas ante nominauimus, amp;nbsp;quibulcû no.s cóiunóliffimoscllefa-tcmur,iniuriàmfaciunt,quamvtinarntandemagriofcant. Nolhaigiturhæc fides cftdccœnaDomini.Chriftum fecundumalterarhfùinaEùram,i.fi?eündumcarhéin,re-liera ex hoc mundo dilceffifle feiitimus, in quern îiôn fit reuerfurus doncc veni'àt'iùdiî-caturusviuosamp;: mortiios. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Itaqnc afhrmamus has locutiones,carnëm Ch'rifti elïè in, vel fub, vel cuin pane, non polTehune lènfum admittere, vtibi ftatuatur Chrifti carovbiêlTpanis, quoniam panis nonalibieftquàinin terris,amp;Chrifticaronuncnonalibièftquàm in cælis. Sêd quu Çhtiftus idcirco carné fuam extra mundum non abftulerit,Vt nos defercr(^,difertèqu'e ht teftatus fe in facra fua Cœna corpus Sêlànguiné iùum nobis in vitaæternadarc: non dubitamusquin reuera præftet quod promittitji.quiniêipfiimtDtum,quauis iècundum carné in cælis maneat,nobis in terra pofitisdonet,non obftante tanta locornm diftatia, nbsp;nbsp;•

quo minus verè cum ipfo vnum fiamus ,vt poftea ex hoc capite vita æternà in nos vtpo-« te iphus membra defiuat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod fiqiiis curiofus roget qui fieri poflit,vt corpus in

cælis manens nobiieum in terra pofitis vniatunrefpondemus ne in rebus quidé natur^ libiJS necellarium eflè ad hoc vt donatio valcat,vt donator,donum,amp; donatarius quem vocant,vnocodémq; loco ftatuantur, ac proindé nihilimpedire ,ctiam humano more loquendo,quo minus Chriftus fuum corpus no alibi quàm extra hiinc mundu pofitum nobis in terranunc veriàntibüs rc vera amp;nbsp;quàm efficaciflîmè donet. Verûm quia cô redit hæc donatio,vt cum ipfo qui donatur vnû fiamus,diâathumana ratio id præftari no , polTe.nifi vbi vnum eft,ibi fit ôc alterum.Idcirco cû Apoftolo dicimus loge maximuffij arque adeo foli fidei coprehenfibile efle Ecclefiæ amp;nbsp;Chrifli coniundionis arcanÂn : Erlij Dei omnipotétis promiffionem, quareftatur ièfe fuum corpus pro nobis traditum amp;nbsp;fanguiné fuum pro nobis fuf un nobis dare, profanis omnib. corrupts noftræ ntturæ ci’gitationib.opponimus:ac proinde no corporis manibus,fed fidei,non natural!,fed fpi titualimodo corpus amp;: fanguinem Chrifti, amp;; cum iifdem vitam æteruam apprehend! • afhrmamus. Quod autem in omnibus promiflionibus fpiritualibus,id eft ad æter-nam vitam pertinentibus,vniuer{ale eft,nempe vt non alio quàm fidei inftrumento à nobis apprehcndantur,id in hac potiflimvim ftatuimus,vtpotc quæ fit cæterarum velu-ticomplcmcntum,quum in Ghrifto non benedicamur, nifi ipfius membra fimus.

Exhoc vero confequi dicimus,àfolisfidelibus carnem amp;nbsp;ianguinem Chrifti pcrcipi, quoniametfi Chriftus feie accedentibus omnibus tnmin quotidiana verbi prædica-tilt;inc,tutn in Sacramentis,potiflîmùm verb in facra Cœna oflcratmihilominus tarnen, quia Iola ab hominibus recipitur,idcirco ftatuamus necefle eft,à iolis fidelibus ac-tipi,nihilipßuj Chrifti verboieipfurndonaquefuaquibufuis oflerentis,derogantc in-crcduloru perfidia. Iftis porro rede intelledis,iatis etià cerni poteft, quo iure nonulli nobis impinganr,nos pro re Sacramenri no Chriftum ipfum ,fed tantùm ipfius mérita Iqtucrc : Chrifti corporis amp;nbsp;ianguinis in Cœna præièntiam negare:iàcra figna euacua-te,atqucadcó,vtipfi loquuntur, Sacramenti-perdas efle. Ex iis quoque liqùcre ar-hitramur^quo fenfu facerillepanis,corpus Dominiaccipiedum ôicomededumdtémq;

facra ilia potio,fanguis Domini accipiendus bibendus,dicantur;ncpe no quèdin cot pus óó languinê tranirubdanticnturCdeßnejet.n.cfleSacramenta/neOp etiaquodibiün: reipia corpus amp;: languis vbiiûnc panis ille nbsp;nbsp;vinu illud,videlicet in hominû maiebusdi.'

Ote,quod répugnât corporis Chridivcritatijamp;alcciîoni: léd quod ligna illacorpooto ,(ncpe panis,vinu,acceptioimanducatiojhauftio)res ipias,i.corpus amp;nbsp;languiucDeffiini» corumq; £radidonc,lccu babeanc lacramcntaliter cóiunétas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SacrainentaJi's autciquot;

irta coiundio no eft limplex aliqiiod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo res ùgnificatæ menu'rt'

-Uocentur-.ledincredentiu animis plena eft fummævircutis amp;;cidi(^TC^adcoC|t:iecnivt ta certu lit quoties ex Dei mandato cum fide in res proæitîàs Sc ifcificatas rdpicx'u. figna ilia naturaliter amp;nbsp;corporaliter accipimus,comedimus Sc bftunus, nos lien remn* illaruj.corporis ipfius pro nobis traditi,Só languinis illius pro nobis lull, lp;iiruali,vtdi’ ximus,modo in vita ætetna participes,quàm certu cft,nos ligna ilia cculis vidcre,niîn‘ bus acciperc, ore comederc Sc bibere, in vcntriculum denique traiccla coquoqueU) ' eorulübftantiapræfentévitalûftentemus. Itaquetu vtSacramccaàrtbuscémupiP diftingueremus,tu ne forte in ipfis Sacramentishæreremus{quæ duo pr.rc:p:tia qua relacramentariaagitur, in primis vitandalunt) reru ipfarufignificararu ncminaadifi*, figna funcauthore Spiritu Dei accomodata,J.dque no obfeuro quopiâ^quûhæcaquiM uis piis intelligi maxime oportea£)led omnib’gentib’ôç linguis,ac pfertiin MoMc phctis,vfirato dicendi genere,ficut abudcfvt nobis qde vidç£ur)à noftris elidcmo'ifiiui.

Hæc igitur illorum eft fides, atque adeo omnium quas ante nominaui Ecciefiarunr, quantum quidem ex doâorum Icriptis Scfermonibus colligeremibi licuit-quanui“' cunque diligenter expenderit, etiam fi comperiat ab eorum fententiadilcrepuWi in maxima Germaniæ parte, particulas illas, .Infttib, amp;: cum pane Sc vino eircjaliret'nur pretantur : umen nee impiam nee hæreticam efte fatebitur. Nam fi de lignis ipl'^ £ur,quid amplius iliis tribuipotcft,quain quod illis tribuut, nepevt quicquidcxDlt;^'°'' dinationc dtulis fignificant,vere etia Deus fide pcrcipiendu ofterat?fin de re figmncat i quam illi pofluntalia confticuerc,ipfum,inqua,corpus pro nobis traditu fanguinc pm nobis ful’umdd eft Chnftu ipfum feruatore noftrûïfin de præcipua lâcræCœnx vtinta gt;nbsp;quæna alia hæc fuerit,quàm ipfius corporis amp;nbsp;languinis xavcüv'ict 1 Itaqnc vt hunc loci' dem cöcludamus,omniu in iftis reb’ exercicatorum,amp;: modcrati animi hominum'^'”' feientia appellamus,æquumne ac iuftum fir,eos q ita lcntiunt,inter feftaJins numeta » atque adco inter illos nefarios amp;nbsp;blafphemos quales hedie funt Anabapxillæ, Datquot;

• nbsp;nbsp;næîMenoniftæjTrithcitæ denique in Polonia gralTantes, cæteraqueeinünoaiinonln»

digna potiiis execratione qauditione. Hæcilli. Quodfiqua fiintpratereaquxin illarum Ecclefiarum confeftione non probentur, ilia cercc prius illis indicaii, Sc dekn fionesipforuminlegitimoiudicîoaudirfquàmdamnariæquitasipfaiubet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j

^jHn ?: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim, dicer aliquis, hoc conceflbjVt in legitimo iudicio audiantur, qiioiDodo u

nodo'difpu- tandem côftituetur.î’quina lêdebunt iudices’quæ iudicij norma dabicurèqnisvicinosl ïïtortf. ges amp;^pulos ad hanc accipiendam conditionem adducet? Ergo quod a(.l iudiccsatn^ net,quod ineosdicitur qui Romani Pótificis partes lequunturjiiempeiniquunic iideiwfint indices amp;ïéi,id ipfum meritô lane ipfi in alios retorferint, fi forte pctan't) ipfi alterius partis,id eft,eorum qui Romanam ecclcfiam non feq uuntut,indicium quot;

• cant. Vtrinque igitur iniquum hoc efle videtur,3c proinde quod in ciuilibus contre fiis £cri folet,optimum fadu videretur,vt ncutri parti addidi homines de vcriulquec trouerfiis deciderentiled ifti quinam tandem funt? null! vt arbitramur.NamEpiciquot;^^ ’ fiqui funt, non in hominum, led in beftiarum numero recenfemus. Qui vero m tranque partem claudicant, id eft quibus nondum liquet ab vtra parte Het ven quomodo de iis Icntentiam ferrent,de quibus nihil habent apud Ic conftitutuni' liqui funt qui pro Religionemixtam quandam farraginem ex vtriufque partis phc'^^ certaquadam ratione conflatam venditant ; qui fi forte federent iftariim fiarum indices,quid aliudquàm vtramque partem quàm grauilTimè ofiendetentîn enim ita elfe partim illud quod vocant interim laris fupérque probau'^d tim etiam ex huiufmodi hominum fcriptis apparet,ita certe tempcratis, vtneut^.^ ram partem ferio lequentibus poflint approbari. Ncc enim in conftituenda Rc dodrina, vbi ne latum quidem vnguem à Dei mandatis defledere licet, ita vt in bus controuerfiis fieri poteft ant debet,in quib’ de fuo iure decedere vnicuiqne

E cc L E I AE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14^

vt inquic ille,fumniü ius fummacffe iniuria fæpe deprehenditur.Itaque femédiüm illud vnicüfuperelTe videciir,vc vcrinque ex iis iplis qui hater ié diffident ccrti indices, quam maxima fieri poterie turn religione tu prudentia, paribus códitionibus omnibus deliga-tur.In hocautc habêdo deleölu comodiffimus,atqueadeó necefïarius hic ordo videtur. Primùm vt iubcantur qui Pontificis Romani ièquuntur partes, inter (e de diiputandis omnibus articulis conièntire.Etfi enim Catholicû côfenfum iadant,tarnen quæ fint inter cos de m^^hmis rebus controuerfiæ,non tantum ex veteribus illorûfcriptoribus, fed ctiaexrecentmb|sadmodu,veluti Caietano,Catarino,Soto,Torrêfi, Pighio,Tappero 86 aliis,liquidôappai^,quorûalijalios,conniucnte facile Romano pontifice, quôdneutri ipfius authoritatc Âigt;uellerent,maximoru errorû damnarunt. Deinde nulquacxtat fim plcxaliqua iplôru fidei confeffio,ccrtis capitibus côprehenià,(ed cofufum tantum chaos; quod ni/iin aliquas partes quadâ ordinis fpecie difiribuatur, fruftrà difputatio omnis v-thnque fuicipietur.Ex altera verô parte,eoru videlicet qui Romand Ecclefia non fequû- * tur,ctfi cftecit Satan vt quæda fit etia opinionû confufio,tarnen huic incômodo prolpici potfe ilh potiffimùm ratione videtur,fi cæceris femelexplofis, quorû manifelh,ô6 vtrin--♦’uedamnari finterrores.vcluti Anabaptifl:is,Arianis,MenonillisSchuenfeldianis,Ô6a-

liis eiiifmodi, ij demû in deledû veniant qui vel Auguftanam, vel Helueticaconfeffio-nem,quicû 86 Anglicana, Ô6 Scotica Ô6 Gallica,proriùs in doétrinæ capitibus confentit, ampleâuntur.Etfi enim ne hi quide inter fe in quibuida fàtis confentiunt : tamé in ipib etiâ Cœnæ Domini articule Romana ecclefiaoppugnant, adeo vt in cômuni velut ho-ftc oppugnando facile fint inter lè confenfuri, 86 hinc potiffimùm pendeat Chriftianæ Ecclciîæ tranquillitasjfedis illis omnibus poftea vel fua iponte in fumû abituris,vel pro-utres tulerit,commodis aliquibus rationibus, Deo fauente, compefeendis. Hoc vbi fa-dum erit,tum deligendos arbitramur,neque ifimiùm multos(difficiliùs enim inter plu-rimos conueniret) nequenimiùrh paucos, quiaprobabile non efttam multos pauciffi-morum quorundam fententiam libenter fequuturos. Sedô6 illud prouid^idum fiieric in primis, vt quibus res tanta committetur, primùm fpeftatæ fint apud fiios probitatis. Deindecontrouerfiaruomniûcognitione apprimê ihftruâi^poftremôfuæ quiIq; partis volûtate ac cofenfu,quoad fieri potefi,86 quidc paribus prorfus v trinque conditionibus futuris,de!igatur. la veto quonia ne fiequidéfortaffiejanimisadeo exulceratis, afperi- Quftopor-uscotentionu vitari polfet/acræ Tuæ Maieftatis,C$far,veftræq;,Illuftriffiimipotétiffi-miq; principes,prudetiæ fuerit,no modo certis legibusdifputationisordinê defcribere,in quas folcnni iureiurâdo vtrinq; dhputaturi figiilatim coiêntiantdcd etiâ certos ex om nbsp;nbsp;•

principû 86 hominû vtriufq; partis præcipuorù numero deligere,fpeâ:atæ Ô6 ipfos probitatis ac modeftiæ, prudentcs,moderatos, 86 rerum de quibus dheeptabitur notitia iâtis initruâosmô qui fint dûtaxat futuri fpeâ:atores,vt in recentib.Synodis faftitatû fuitmon qui à difputâtib.lèd à quibus difputates ipfi pêdcat,qui fingula diligeter obferuêt,{ubter-mgictes appofitc ffibeant refpôdere,immoderatos cohibeat,lèntenrias colligat,cóclufos vel ab omnib.vel amaiorc parte articulos plané 86 perfpicueab vtrifq; fcribendoBcurets qui deniq; in tota aótione meminerintfenoidcirco huicccetui adhibitos vtfuæ parti, jut domo allatis præiudiciis faueat, ièd vt medios ac verè fequeftres fefe vtrinqijp præ-°cndo,tâfâcras tannquemomentiaétionesomnes,religioiêfimul 86 prudenter mode-^^utuLlta enim in veterib.illis Synodis vniucrlàlibfaôtitatû fuiffie,illarû aéla déclarante

Hïc vbi peraélâ fuerint,86 de tempore ac loco,æquis paribùfque prorfus condition? fiusfiicric conftitutum,primùm de doélrina, deinceps de Ecclefiaftica politia inter eos quærendum videtur. Dodrinæ veto diiudicanda: quæ tandem norma fuerit prætcr côtrouerfiîÈ '“phetarum 86 Apoftolorum fcriptaîfunt enim hi telles omni exceptione maiores, in «x vnîs Scri S^^fum teftimoniis quicunque non acquiefcunt,tic in vera quidem Ecclefia cenfendi “nt,ncdum vtfintEcclefia,quamteftatur Paulus Prophetarum 86 Apoftolorum fun-amento fuperftrutlam. Duo tarnen hîc obiiciuntur.Vnum,nQn ompem Apoftolicam oftrinam illis feriptis elfe comprehenlàm. Alterum,fic elfe ambiguam ihterdum Scri-pturam, vt Ecclefiæ interpretatio præterea neceftàriô requiratur.Sit igitur primùm hoc mtereos fumræ dilputationis caput, Sitne integra Religionis Chriftianæ doftrina (de dogmatibus, non de ritibus 86 politia Ecclefiaftica loquimur ) verbo Dei, id crt.vtriuf-queFœderislibrisdelcripta,an veto aliquæ traditiones àiypajipûi adiieiendæ. Inhacau-tem dilpucatione fuperiores fore videntur qui in folo Verbo lcripto acquiefeunt. Stat

n, ij.

14-'^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ h r A C b

enim illud Pauli diftum ine:^^nabile,Vniuer(3m Scripturam pofle hominem eft Ecclcfiæ dadorem, nedum dilcipulos,perficerc,ad quam quum poitea amp;: Eiiangdi-ftarum, amp;c ipfîus Pauli ac reliquotum Apollolorum fcripta acceflcrint,quibus ■ prophetiarum complemencum enarratur, quid tandem ad eos libres addendum bimus ? Quôd fiPatrumpotiùsauthoricati hacinre credendumnonniiîlicxifcmanr, Bifilius S: audianturlàltemii duo,velmaximinominis,quorum vnus hcdîicrcc icrihiT,Si Chryfofto- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß,pecci(t»mefi,ßcles aatem eßex aitditu,auiitwautemplt;-‘r Hei^büi

quid ex verbo Dei non eß,peccat»m eß.Et ne quis de Verbo quodam ipfiini loi]'quot; arbitrecur,addic etiam mox-,Mttn’feFta eßaberratio aßde^ amp;ßiperbi^rimen, reprobare ex ÿs quaßriptaßnt,autßipennducere ex nun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»oHcf

dixertt-,Ottesmeamp;vucegt;nmeamaudiunt. Alter verohæc habet,quibus nihil ad temporamagis appoßte dici poffit.Zfoc^ezw^^reu'nquit,ex quo obtinuit hareßs Fcdßi^’'quot;'^ la probatio eßopoießvera ßbrislianitatii, ne que refugium aliud efè poteß QhrtHtar.cf^'f lentium cognojeerefidei ’veritatem^nif Senptura diuina. Antea enim mubu moda oßoi^^' . qut, eßet Eccleßa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quag€ntilitai-,nanc aute nullo modo cognoßburoptaßtrCH^

ßi Eccleßa, nißtaniumodo perScripturoiddt mox: Sciens ergo FDominw tanta reri futuraeffe noujßimis diebwßd^o r»anAat'vt ßhrißianiquißent-Evolentes acapere verapbii' mttate,ad nuUärent confugiant nißadSerrpturofAioquin fiad alia reßtxenntyffend^’''-’*'' De Scriptu- peribunt,non intelbgentes qux, veraßt Eccleßa. Hoc aute quu ita fe habeat, bcile aniæ^' ute,°amp; qux uerti poteft^quid lit iis refpodendu qui quonia obfeura interdû amp;nbsp;eo-ró^T©' eft Scriptquot; fit Synodo- rajdcirco in ilia acquiefeendu negant.Na certe fi ita fe res haberet, ludificatus trum audio Dominus,nec flare polTet quod illi duo paulo ante à mecicati confirmanc.^^ ritjsindo- busrcliquos ctiaadentiri minimoHcgotioptobabitur.Ergónejinquiunt,nullaap““' amp;)na tolc nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiæ,Synodorû,Patrû denique tam multorû,amp; tam eruditorû auchoriras. '

fixconlii- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. VA • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r. nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- (ïrh '.lS''^

cuenda. Ncc emm,üeigratia,ignoroEccleüam eileveritatis tcflem, extra qua non ut'*“

Orthodoxoéi confenfum in Synodisaduerfus hæreticos teflatû, plurimi ftcriparc Patru in interpretandis Scripturis,refellendis erroribus,admonendis populis labores eo non contemni oportet, vt fècundo à Scripturis loco merito habeantur. Sed omniuiniquu efle dico,vtquæuis confentientiû hominû turba pro Eccleßa obtriK quumque fatis confier vera illa effie Eccleßa quæ veritati teflimoniureddit:ven«’ in verbo Dei feripto concineatur : confequitur omnino vera Eccleßa abadnltenn^’^ Dei verbo effie di(cernendä.Quoniä tarnen vtriqueverbu Deiiaól3nt,neqmsnic

• Ar,exillimoduohæc effieobferuanda:Vnû,vtScripturæ interprecationes nonsi^ quàm ex Scripturis ipfisdepromantur:altcrum,vt omnia dogmata ad ius articulos plane breuitérque feriptos habemus,cxigantur.Do6lrinaenim Cnn religionis vniuerfam Propheticis amp;nbsp;Apoflolicisferiptis contineripaulô efl,amp; ßbiipfi Spiritus fanólus repugnare nullo modo potefl.Itaque,duobus ilüs on ris, facile fore credo, non peruicaciffiimishominibusfquales ad hanc difceptat'O admictendos dixi) falfàs interpretation es à veris, aeproinde veram Ecclcfiami diflinguere. lam verô quod ad Synodos amp;: Patres attinet, plufculutn etiam gt;nbsp;' buen^um arbitrer quàm nonnulli fortaffiefperent. Quid ß enim Scripturas candis erroribus quantumuis perplexis fùfficere diccrem,acproinde necbonasne

• las Synodos nos quicquam morari ? Certè fequeror Auguftini veftigia, qui j rianos difputans ,necillos Nicæna nec fèfê Ariminenß fÿnodo confttingi dicic-ƒ quoque ex veterum Synodorû hifloriis liquet, nunqua vcl praîcedentium Synodo thoritaté vel Patrû fcripta produdta fuiffie,tanqua in iis effet veritatis firtnamenw^’^.^ conuidis priùs ex feriptoDei verbo hæreticis,tû demû in mediû anata,vtomnis d^l nouitatis vicaretur.Na certe fi ea fuiffiet Synodorû authoritas qua nonulli voluc, nq fint omni exceptionc maiores amp;nbsp;oùtiTnçci, quid aliis præter Nicxnam fynodisad landos Arianos opus fuiffiet ? Quid quod Carolus ille vere Magnus ac rator,inam ipfam Nicænam altera fynodum Oecumenicam qua hodie manus Imaginum cultumtuctur,flultitiæ,erroris,blafphemiædeniquc,habito conciliojpræfcntibus ip fis Romani epifeopi Legatis,libro etiam de ea re Laune cf quofingulisillorum argumentis ex verbo Deirefpondetur,aperte damnauitQnpi^ Synodis amp;quidem Oecumenicis id fentire licet,multo magis quid deprinatonim^^^^ ptis, quicunque tandem illi in Ecclefia fuerint, nobis fit exiflimandnm, ^Pl’ ,J

4

Zi G G L, C, à l

quodctiam Auguftinus præcer cæterosmillies eft tcilacus.Sed nuncquidê non ica afpe rc agendum pucarim.Itaque hoc etiamiis largicndum puto qui Synodoru ôd. Pacrû fcri-pta inculcanc.Euüluanc ipli quafcunque volent Syno3os,icrutetur Ecclehafticos quof-tiinque volenc icripcores,ièu veceres lèu nouos.h quod inde argumentum, ii qua ratio-neiDjliquam incerpretationem eruere potucnnt,quæ vcrbo Deinicacutjagè, iis omnibus vtantur.Duo tantum excipiéda lùnt.Vnum,ne authoricatc vei noininibus pugnêt: altcrum,vr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;profèrent,partim ad fidei analogiam,partim ad eiuldem Diuini ver