Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
\
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• de rug van het boek
• de kopsnede
• de frontsnede
• de staartsnede
• het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:
• the spine
• the head edge
• the fore edge
• the bottom edge
• the back board
Theologie
Octavo nquot;, la j»
-ocr page 9- -ocr page 10- -ocr page 11-VE DISSIDIIS, QVAE NO STRA HAC TEMPE-STATc TANTO CVM TERAORE lACTANT ECCLESIAE NAVEM, A quo amp;quibus rationibus hæcfint exci tat3:amp;, (quod omnium maxime optan-dumeft,atquc à Domino Deo precibus afsiduis petendum ) qua ratione uidean-tur pofle componi, Ad uniuerfosuiros dodos, quarumcunq; illiuel parti um fintjuel opinionum,amp; Fratres in Chrifto charifsi-mos, pacis Dei amatores,
ScntentiaMATHiAE bredembachii Kerfpenfis,apud Embricam fcholæ moderatoris.
iJiti» ftcunii iam reeenf al authore recegniti, cum noua eiulitm Vrtefationt.
COLONIAE. GH. ITT
Excudebatur GuaUhero Fabricio D. L71L
-ocr page 12-T s
Bxurgat Dcus,ç^ dißipcntur ini/ mid cius:lt;lt;j^ fii^iant ([ui odcrunt cum dßcic dus.
m: TT n. s.
B)cati padß.d : quoniam ipß ßb} JDd uocabuntur.
-ocr page 13-ILLVSTRIS SIMO PRINCIPi DO MINO GVILHELMO CLIVIAE, JVLIAE, AC MONTIVM DVCJ. CO MI ti Marchiæ^ac Raticnfpurgb Do mino in Kauendem, amp;c. Pnnci^s pi fuo C Iementinîrao,M a t h i a s BREDENBACHI7S Kerfpeniis, fcliolæ Embricenfis modéra tor/alutcm acpacem à Deo precatur.
^ejtmus nunc tur annus^^Vrincepf Illußrißtmc, quod turbari captt Re!i ^io^pcr dulcißimam hancpatriain
noßram Ger mania m. G^uam tur^ hationcm qult;xßatim conßccutce ßn£
-ocr page 14-P R nbsp;nbsp;nbsp;f T 1 O.
âj^iclionum nbsp;nbsp;nbsp;Cdlamitatufn tcm^
peßatcs, totii^ mundus cxpcrtus no ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nero inuidlißimiis
reh^toßßimus^ Imperdfor Caro^ lus Qluintus:,necnon Serenßtmus ßacratßtmus^^ ßater eins Ferdi/ nandiis,F-omanorunt, 'Pannonum, Fgt;ohemice,^c,P^cx k^ugußas^tu nsjGtneroßßune Prtitcepsßorer:, und cum totius huiuóßacri Imperij Principibui ac Statibus:, nihil toto hoc tempore intentatü rcUpacrütj toties cumtantis ßumptibus uclabo ribus in comitiß Imperialibus conuentibus publicis con^regati^ad htbitis dodlißimorum uirorum cob' loc^uijs dc dißutationibus, nihil ta^ menhdélenusproß^lum edi \ aded ut indies induis inunleßcen/
te
-ocr page 15-3» R. P T TO.
ïe (cfnpcßatc, ac dißidiorumfcm^ per poßerioribus horribtlùn priori bus iniutneßcntibus undist ätq^ dum interfe contrarij fur^unt con-' ßiguntuenti, ntutud jeterrtbiliter coilidenttbus ßan^enttbus^^ pro^ cdlis, omnes iam dc falute deßera re uideantur. Pits rationibusfidlu e/b, Çett^utinam iamßdlum eßet:, netto indiesma^is mqgis^ißerety uf niifer populus in tot Jeäas diß cerpatur, ut, non dico iam re^ioni cum regione , ciuitati cum ciuitafe, domui cum domo,ßed ne uni (puidem hommi cum altero in Fide ac Reli gione conueniat, Ft (piia numiuam ßne maximis turbis mota e/l F^e^quot; b^io, non eßmirurn noßra bac tarn itßlici tempeßate, omnia intus
5 ßris
-ocr page 16-1gt; TV lt;^E P lt;~4 T ] O.
ßrü fediiiombiii;, proditionihti^ bdhs:,pr^lijs,z:r inccndÿi twnuîtu/ ari.coufît^crc.confia^rarç, in^ undarc jan^utnc. Ç^biis acccdunt gcncm morborum^ç:^^mcs tanta, quanta ab hominum memoria audi' ta e/l nunquam. ^d hac mala p ri tnùmfur^entia y càm ego iam tum ab adolefcentîa mea inborruerim, dolorem tarnen corum tunc pri tnùmfentire ccxpi, cùm in hac jcho/ la iuuentutem docere inciperem, anno uideltcet ab bine retro trige' fimo fecundo .'T'unc demum expc' ricbar in ipfa iuuentute, quorfum cuaderet ifa P^eligionis ac dodlri nlt;e innouatio, (Jonßrebam illo' rum,quifuflinebant retineriin Do dr ma. Fide, ac Relt^ione auita^
man^
-ocr page 17-WànliittudiKcm, ciimß.rocia nbsp;nbsp;co
tumacia aliorutn, (Inos affïarât fjgt;i ritn^ ille innoiiationis, atqiic i la? us liccnttce, (Jiiam i/li nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noting
nc lihertalis Euan^chcce iaêla^ runt, l^idcbam itinoreni ]d)ci,cum omni fictate ac rdigione^ ç^cum ip fa omnium uirtutiim rc^çrmacha^ ritate (dbriEiana repente extiu' ^ui:i(j inhorum loco irarum odio^ 'rum ‘lt;pießatnmas plu!(puam lt;„gt;iet'-needs erumpere , C[uid multis T^idebam omnia abire in barbaric cm ^uandam nbsp;nbsp;impietatempluf •'
guam Etbnicam: immanitatem plulipidfèrind'.i^ inter hecc record dabar fubinde illitis uerbi E)omini, Ex^rudlibus eoru co^nojcctis eox, coßderatione motuSj 4 banc
-ocr page 18-T R. .-4E P T T 0.
hänc mihi inter docendum jemper fumpß primam Jutntnam cura^ ut iuuentutem (luihuscum^ rationi^ bus poßem, in antigua ilia l^atrurn noßrorum, Bcclefia; catholics Fide ac Reli^ione retinere ZTquot; co ßrmarem^^^uiusreime adeonon pxnitet^ut ex nulla alia nunc in me a
hac iamßeneßcente cetate^ maiorem confolationem uoluptatem mihi percipere uidear, gudm ex ea, Ta multi mihi undii^^ ßri guotidianis epi^olis ^ratios aguntyuiri dodlri' na, mrtute y ac dignitatibus inßg/ nes,guôd feper^ratiam omnipotegt; tisDeiy et falutaria dodlrinæprie cepta, ab iliapeße in iuuentuteßia conferuauerim. Interea tarnen non définit me punier e dolor hiCy guem
ex
I
-ocr page 19-Jgt; R. v^E P T J O, ex Calamitatibus publicis, maxitnê uero tam .innumcrabtliuin anvnarü interitu capio.Dum autetn apud iu uentutem inJchola meo more de bii rébus difjcro,!^ myllicos PJalmos Jd)auidis interpretor^peruenifu^ periori(eßate^quiC erat anni falu^ tis\ss^:,ad'PJalmums~. cuiusiniti um edl;gt;Si uerè utiçp luflictam locjui mmiy redlè iudicateßbj bominum. In (^uo 'Pßctlmo explicando, ecce ta tnultaße oßiruntadbas res perti^ nentia, ut in illis enarrandù ipßßi' mas caußdS mibi deprehendereui' dear^ per (jult;.isßeterit^ quo minus bdüenuspotuerit inter partes co.^ ire pax concordia iprceterea quÆßt uerißima, atq^ adeo unica banc coiiciliandi ratio. Q^^m cùtn s quan^
-ocr page 20-P R L/E » m T T 0» quantocun^} pouii ßudto pcnficulaf fem ç^^xperfppcxijjèm, contunicaui aîiguof [utnmi iudtcij uirü: nbsp;nbsp;pctij
cormndc eadcmJcntcmiam. Qm cùm earn non[oliïm prohartnt rùm ctia exhortarcnturfumntopC' rè^nt utilitatis puhîica: cauja omni^ puhlicartniy tandem jequente hyeme de eadcni confcripf ßlibellinn. (diim autem inßr mitât is tneis mihiper omnia conJcùiSy uere rer epiidpublicè uiri[apictes ac do Slide hoc îibello eßentiiidicaturi: maîeuolos ante,lt;üyßfiSltoße doSlri^ na; deßnßres illos ntmium pertina^ CCS mbil dubitarem multis conuitijs, inßi^dte diabolo, infeSlaturos, non pntaui mibi comittedunt,ut Td. cm poß JDenm cmnia mc dcbcre in teilt/
-ocr page 21-3» R. eZS -p 10.
telîigcham, libdlum hune dedicado efficerem, ut (^uicijuam dusßue ca lumnittyßuc ohtrcdlationtsßue cu^ iißcun^^^ cd tenu s incommodi, inde poßet oriri:,tui lllußrißinü njtninis Clat itati ajper^ercturtßcdpotiiis nuUihominum ilium dedicadoy in me unutn rccipcreßolus perßrrcyCpiic^ ([uidißiußmodi iniuriarum CZ modorü artihus ac nt ihtia diaboli, indefuerit exdtatü, (Jcetcru cùm idlibellus typis cxcußisprouolarci in publicüy ßatimperßrütur ad me multis ex locu dodlorü utrorum epi ßol(c:at^i baru nonullce ex ^cade mijs celeberrimis, praßertim ucro Loüameß Colonißy à maximis inßacra Theolo^ia uiris pßdlcCy g but illi oes uno orc meü hue laborer
-ocr page 22-rgt; R. cZE P A T 2 0,
de: Cotnponedis dtßidijsßcnte^ tiamprobant. Ex altéra uerô par te ihcà extiterunt, (Juigrauiter cri tninarentury qucd JSdartinum therum cumßua do^rina:,utiharum. turbarum O“ calatnitatum nobis au
thorem prceciptium, grauiiis per» ßrinxißem. Qjiancpiam uero illius meiß3:i fatis multas ac marnas rationes in ipß hbello reddidera, tarnen quo ma^is ißis fatisßcerem, ßatim arrepto calamo^coepißribe re ilbus loci k^polo^iEin qua rati onibiis ar^umentis quàmpîuriquot; misjqfdem^j plané irreßtabilibiis demoßroy quomodo I^artinus Lu dem, Edoclrinam, ac P^eli^ionem Wûucrfam a^^reßiisßt eucrtere: ^uo^
-ocr page 23-? R. ^ß. F T 1 O.
qitomodoin ipfa Eccleßapcrtot^ ßri Bnropam, maxime uerohanc iioßrampatriam Germaniam^tur bauerit omnia: (piàm nihiluerècum Eccleßd Dei crcdiderit nim çj* genuinam fententiam ipßiis fymbo^ lit^poßoliciyipioßumma Fidei co^ prehenßa eEj abne^drit: exem plo nerba eins eUa editis li^ brisproßßlis,uim tarne interea
uirtutetn eorum^ atq^ totins Fidei, -r 1 r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;föoria Ec^
mirabilibus praßi^i^s hominibns imperitis excantauerit gt;nbsp;Ficec cum ßumm^ dodlrinœ^t^ acutißimi iudi cij uiri^inter quos no pauciores (pua tuorßnt y (juißiam doclrinam, O' exadlißimum de taîibiis rebits, a^ deo^y ßandliim atp^ diuinuin iiidiciii pro:claris uoluminibus à Je êditis.
toti
-ocr page 24-î» R. vzf S P T T O.
totitnundo expofûcrunt} iudî caret me ratiombus firmißimiSj ac plane inexpii^nabilibiis demonßr’ajje: redlê cdßittiijjc^impoßibileeßchas turbos ac tepeßates coponerc, niß his de Martino Luthero ati^ huius doclrina cq^nitis et intelledlis: e^o aut tuam^Vrinceps lllußriß, ßngu tare in tuo Celß.tudinijubiedlospo pulos pietatCy at^ bitte nata aßtdua de contponendis bißce td pernicioßs dßidijs y erroribtis^i tollediS:, cura f^Jolicitudineiam in inultisperße xißeni: animadueterem autCyhoc ta fandluinßalutare, ac neeeßariü ne ^ociuin,nullaßrc alia re impeding tinultorutn etia,pi/s (piidetn illis^ac bono ■:^eloßed nonßecudntn ßcientid, ßdlis tonatibus^in contrariu. exeuti'
tibut
-ocr page 25-y R. E F J O.
tibtis^qudtn aUjs alia dz IMartU no Luthc.ro,at(^ huius dodlrina ui^ dzntUTy tûc mihi uifus fum rcélê ex officio nteoßdlurus.ßprioreillü libdlutïi id dcnuà, {priincc êditionis cxtpîarihus difiradis^) und cü ipfd ^^polo^id cxcudedum probatum id cotncndatumßTJ, C. dcdica
\ rem, 'Probatum, incpid, comme-' datum,non d lt;ffusîibet ex illarü relt;f ru imperitißtmo uulgo,Jedab excel letis dodlrmx niris, ex eorü nu mero,(^uoru officium efl ex ordinu' tione dniùia, ac diffributionc dono-' riim p{'£ eff dfftritu fanêlo, iuxta dodrinam ^poßoli,de talibus co ^nofeere ac iudicare. Plorum iu' amp;nbsp;Eptei’. dtciumapprobationcm cùmhaf’ beam, ^uorundam ctiam ipjorum maximi
-ocr page 26-P R P T r O.
maximi nomtnù fuis proprijs mani^ hits confcriptum^cumadmodumpia atcp hcncuold cxbortatione, uttn hoc fadio, (luodauf)iccChri/lo ftnduîgrefii'sfum^ currcrcpcr-' nefis ctiam efjc duxi:, hoc Jipuidßt y ^uod mthi int^r lachry/' tnasprecanii ac labor anti, hcni^^ nißitniis Dens lar^^iri di^natus ßt,no profirre in publicîi, prcefcr^s tim inßantc bac neeeßitate, attjuc hocipßutn tanteperè eß^la^itante,. l^trun^i itatp^ libdlum,priorem de Dißtdijs componcndis infcriptum^ pofîcrioYcm uerô i^polo^iain illi us loci,(lui ab ißis inicpiêfiit repre henßus, in primis quidetn Deo Ç)p^ timo Maxuno, huius tam ardui ac fandinc^ocijfupremo prisßdude^
indt
-ocr page 27-îgt; R P Q.
in Je tua lllußrißima CclßtudinK Trinceps Generoßßitne^dcdicattT. er conjècratum offer oßppUcit er Orcins objecräüs^^utpro ttiaßn ' ^ulari benignitcite dementia^ tenuia hac cx{q‘iia tnunufculd^ci feruulo V Cßtbicclißimo dc^ ditßimo^, animo beni^no recipi' OS, Ego intcrea cum omnibus pij$ 'T. 1. C. fubditis,dominum Deum precabitnur, ut candern T lt;^1, ab hißce tarnßauis tempeßatibus^ f ^ü4r tot T^rincipatus etiam ampliß ßtnos, nec nonpotentißima ejuada I^egna, und cumfuis Itegibus cj* 'Principibus cu horrore terribili cocußerunt, ac tantü non flnditüs euerterunt ) in jSdaiorum Tuorü, Sandorum, ac Eaudatiffünorunt
3 Vrinf
-ocr page 28-P R. e/fB P T t O.
'Principum^ atquetodus Hcclcßlt;e T) ci P idc dc Reli^ione conjcrucd ac tande ali^udndo poPi haßcc tant graues ac diuturnas tctnpcßatutn tcntationcs,(luihus noßram inßcß-don conßantiam explorare uo^ hiit:, per JpirittimJuum bonutn, bc^
tonpeßatibuiy acproccllaruntß)i^ Titibiis iinpcrct:, tit conq^uiefeat, ex hocpcla^oßigiant', nobis autan placidampacon ac tranquillitatcm rcßituat,in ucra orthodoxa Fi^ de^^ac Rdi^ionc pura:in qua ipßus Fdaicßatcm Diuinam nos omnes unanimiter quant dm in bis terris peregrinabintur mutua charitatc nos cotnpledentcs rite picip cola^' mus: pôsi hàc autem in iliapatria
codeßi
-ocr page 29-îgt; ». P J O.
cakßhimilii auribu^:,nc^^ ocu lis,nc^ cordibii^s hominum comprc. hcnßbilibits boniS;,guie prceparduit dili^etibus Jc,gaudio incnarrdbili, cum uniucrfd illa ac bcatißtma reg nicodeßis militia,choris t^ngdo^ rum^ lt;i3^fandorumßirituum omni um,hymnis canticis noßrislau^ demu^ ac cclebremus uß^ in cetera num.Pîoc nobis largiaturidemip/ ß patcTyCui cum unigeiiitoß lioacJßiritußandolausßtglo
ria,honoT^ç^ imperium^in ßcculaßcculorunt, \J4mcn.
%.
-ocr page 30- -ocr page 31-DE DISSIDIIS ecclesiae COMPONENDIS, JSÏathia Srcdenbachij Kcrjpenßs.
IHIL tam præ^’ claru cft in rebus
humanis.uiri do^
läifiimbnihiltam
ialutare, nihil deni^ tam fanétü ab optimo bcnigniffimocp domi:? no Deo generi humano datum, qd capitalis illc , ac deuotiffinius crudeliffimuscj) hoftis nofter dia# bolus non aufic attcntarc,ut cum nobis datum fit ad falutem, ipfc nobis ereptum conuertat in occa fi’onem amp;nbsp;laqueum mortis. Hoe cum in alrjs quam plurimis, turn ucromaxime in hifce noftris opti
' B 5 marur»
-ocr page 32-D E DIS 8 ID lia mai'Um artïum^ adeo cp in ïpiïs fa^ crofanólis diuinarum Scuptura:çi ftudijs experimur.Nónne liæc fu^ pchoribus aliquot fcculis infixé diffima barbarie^ taquam feraina quædam per longamjafpcram,atgt; que deformem n/emem in terra fcpuJtaiaccbant':’ nolfro aute hoc feculo ita rcfufcitatacffloruerunt,. ut ncfaara,an quod ad hæclKidia atünct, ulla ætas ab orbe condito cum hac noftra certarepoffitHoc opinor extra omnem controuerfi am cfle in hac noftra Germania nunquäita floruiifc, ut nunc per annos quinquaginta florent.Ne^« que dubium eft^quin ea res inenar rabilem quandäoptimorumfru*« ä:uum copiam allaturafucritEo# cIcfîæDei, nifiTartareusille Sagt; tan fuis idis malitiofis artibus, hzc
-ocr page 33-quot;BCCLn, CöMrONZR h^c tarn diufna zc falutaria ftudia tantis doclo]^ uirorum diffidüs, acplufquàm Iioftilium cotentio:# num pugnis conturbata contami naflèt: ut, quemadmodum Cice^ IO in quæftionë uocat, utrum E(* loquentiæ ftudiö plus boni an ma 11 attulerit R ebulp. ita nos meriî* to dubitare poffimuSjUttüpræftw tcrit bpc noftra tä fpeciofa,nec un quam lacis laudataftudia manetc lub illa barbarici humo fcpulta, an CÛ tätis Ecclelïæ perturbation! bus refufeitari. Cui nä obfecro tä eil cornea fibra'^cui pedus tä adalt;* mätinum cuioculi inhumani attp immites,ut non alliduis gemi tibus j fufpiriis, amp;nbsp;iaclirymis de^f {doret bonum tarn inatftimabib’ e, diuinims nobis datum ,ab illo pcffimo ßc uiciatum e{re,fic uenc/
B 4 no
-ocr page 34-D E D IS S JD 119 no pcrmixtunijutplures uidcatur nccalTe, quàm erexiflc^ Et quain» quam diiïîdia hæc tam grauia, amp;nbsp;contcntiones tam acerbæ inter ui rosdûôfcos in omnigcncrc arnû Sefeientiarura deforme quiddam habent,atqgt;hisfl:udf)s, quibus inlt;’ geniahominum mitefcere,affegt; éfcus fedari, amp;nbsp;mores ad omnes gratias componi debebant^indig/ nifïîmum: nufquam tarnen nocct magis grauiusq), quàm in ftudiis fâcrarum Scripturarum^atqj doggt; raatibus Fidei. Nam in artibus humanis aut binos,aut non ita multos inter fc committunt in prælium;, cæterjs cum quadam eti am uoluptate fpeâ:antibus^amp; uilt;J (âori quidem applaudentibus, ui^ lt;âi ucrô temeritatê irridentibus. Cæteriîm in ftudijs facræ Theolo giæ^
-ocr page 35-^QCLE,
giae, in contentionibus de Fide ac Rcligionc longe feeds habctjhic cnim pcrtinaccs ille contentioncs pariunt hærefes Ôc fcbifmata^qui busnon lam priuatim dodlidungt; taxat inter fe digladiantur ,fed ma lum fubitodiffunditur in publicu, pacem amp;nbsp;concordiam publicam dilTïpans,Regcs,Principes^amp; am pliffimas nationes in funcßiffima prælia commictens. Vnde obfcugt;’ ratis ucrisde Fide acïlt;eligionc fentctiis, conuulfapotcftate au tboritate coru quos Deus ordina uit, ut prpfîderent, amp;nbsp;ius dicerent in emirate fua.qnç eft Ecclena,at^’ que omni difciplina difturbata,nc ceftarium eft ,ea mala,qup iam per tot annos miferos nos tam graui^ ter affligunt, atq? earn rerum hu^ manarura f2cicm,quam nunc om
B Î ncs
-ocr page 36-DS D IS SID Ils nes uidemus amp;nbsp;exhorrcfcimusj confequi. Hæc cum ab adolefccngt; tia mca,ex quo uidebar mihi n6slt; nihil qualifcunqj ludiciolideillis colligerej'n animo meo deploralt;= uerim, idq) Temper inter doccnif dum per occafiones apud ftudio:? fam iuuentutem iam per triginta duos, amp;nbsp;co amplius, annos(tam diu enim in hac una fchola Embri ccnfi docui, utinam cum tanto frudhu, quanto cum defydcrio tilitatis publicæ ) tcftatus hm, Sc jam inhislaboribus ætatemme«* am propcmodum contriuerim, neque adhuc ullum uideam ho^ rum tarn horribilium malorum £ncm, imo indies maiora amp;nbsp;atros« ciora diffidia, capi cum inuocajj tione gratiæ amp;nbsp;auxili) Dei ftudiis urn meumad hocconuercere,ut
cxpe^
-ocr page 37-bqcle, com-ponen. cxperircr^pofTcm ne rationem ali ^tiam inucnire, qua hæc tam mi^ 1ère difturbata , uideantur polTc recolligi,atque infuum ordinem^ unde didraéta tam deformïter confufa funt, rurfuscomponi: ut poft tam tctram diffidiorum tem peftatcm,tandem aliquando noj« bis redeat ilia tam diu iam defy^^ derata pacis amp;nbsp;concordiæ trah i» quillitas. Neepuerouideor mihi omninô à benigniflimo Domino acDconoftro rcpulfus,dum aflii» duis ad ipfum precibiis, amp;nbsp;quoi^ tidianis ftudiorum laboribus hoe ab illius immenfa bonitatc coiv tendo. Nam animo perluftrata conftitutionc rerum in Ecclefia Dei ab exordio mûdi, uiam re uidcor^qug certiffimo compen dio nosomnes inpriftinam pace amp;
-ocr page 38-DE D1SSIDIJ8 8c concordiam xeducere qucat ♦ Cûm dico nos omnes,non eosin^ telligo J qui fua ipforum malitia cxafperati pacem nolunt, fed qui dccepti crrore ab ea excidcrunt im^rudentes’.nuncautem pio des’ fyderio fando qgt; uoto fcrio ftu dent amiflam recuperarç.His uiif ara oftendere conabor j quam fî uoluerintingredij equidem nihil dubito, quin id quod tanto iam tempoi'c per tantas difficultatcs quæriint, flatim fint inuenturi, ac fine magnis difficultatibus recu:# peraturi. lllis uerô nem o poteft re fiituerc, quod reeufant recipcrc. No eniin efipax irapijs dicitDo»? minus. Sed quo manifefiius hæc uiauidericertiustp cognofei pofiî fit, utriim red a fît, adcoq? unica amp;nbsp;fola,an alia prætcr banc uHa,ne
-ocr page 39-RCCLE. COMfQNEN.
dicam red io r, poffit inueniri, uii^ fum eft prills quàm de ea dicere in etpiam J indicare, per quæ deuia, quo fedudorc, quibusqgt; dolisac technis hoftis nos ab inuicem di#« duxerjt: amp;nbsp;quod omnium eft inf digniflimum^illis^quos lam fedui* dos in fuis illis teterrimis career ribus habet inclufos, pcrfuadcat ipfos efte in domo familiaqj pater na.ne uidelicet infelicitate fua co gnitaj'neipiant cogitare de elabe#; do.atq? cd unde fedudi funt^rede un do. Quæ dum ca quapoftiim de.lucejacbreuitate ftudeo expli care, obfccro per nomen Domini noftri Tefu Cnrifti, omnes quot«» quot hæc uiftiri ftint, cuiukunqj ordinis, dignitatis conditionis, necnon opinionis atq? fententiæ illi ftnt,ut benignis animis conf/i?
detent.
-ocr page 40-Dß Dia S TD t J 8 fydercntjUttùm ueraan falfa fcri^ bam : neq) putent rac in ullius h o minis aut gratiam aut odium fcri bere,fed iuftiiïïmo dolore, quem ex bis publicis totius generis hugt; mani malis conceptum perpetuo mecum circumfero, atqj dciyde^ rio meliorum ardentiflimo com^ motum amp;nbsp;cxtimulatu, hoc quic^ quid eft laboris fufcepifle.Na cui^ US obfecro altcrius xeigTztu mc hic torquerem,aut fatigarêç’Nam fi tarn impius eflem, ut ad m cum quæftumpotius^quàm utilitatem 8c falutem pubheam rcipiccrem, iam olim haeparte, in qua mc De US haótcnus conreruauit,amp;(quod mihi de benignitate cius promit^ to ) deinceps conferuabit, relida, in alteram traniïuiflcm. Non egt; flim in Sacerdotio, fed in Matrix raonio
-ocr page 41-egcee. componen: moniofumant nepilum quidcm bonorum Ecclcfîaftïcorum neqgt; poflj’derc, ncque fpcrare poffim, præfertim dû in bac parte maneo, ^Uam reclamante ludicio amp;nbsp;corn»! fcientia animi mei no pofTum de#î ferere.In contrariam uerofiuolu iflcm^autper cam^quam dixi con fcientiam, potuiïTem tranfire,nô crant mihi defuturæ conditionea etiam Iplendidæ. Hoc enim ei par ti no debco detrahere,quod mul^ tô etiam libcralior eft in bonarum literarum profcfibres, quàm hæc noftra. Mihi uero in totum ex hac literarum profeffioneuiuen»« dum eft : ut fi uoluiiTem quæftus mei rationem habere potiiiSjOua iuftioris caufij certc iam olim in illam conceflîflem . Domi:# nus Deus me in paupertatc mea.
-ocr page 42-DS DISSI OI I f i?lt; laboribusaiïîduisueîtiuit amp;nbsp;pa Utt haclenusjdcp liberaliter.Hoc ilium deinccps taóturüeflc dum h cpcregrinaboijdonccadfereci piacin patriam,confido. Qiiodita cHc cum omncs, quicuncp nouegt; runt me. intelligäc 8c agnofcant, non dubito quin facilcme defengt;^ furiiint à calumnijs, fiquæ forte contra mefuerint exortæ, quafi in bis refpexerim alp.quàm ad id quod uenïïîmumj'uftiiïïmurn.at que R eip. Chriftianæ faluberri^ mum in componendishifeetam atrocibusfuneflilïîmisq) in Keiis’ giôe diffidiis iudicauerim.NulIius hominis iniufticiarn, quantufeun que etiam ille fit, prudens dcfengt; dam. Abufus quiper negîigentis’ am irrepferunt in Eccieûam adeo nonprobo ut afltduis lamentai
-ocr page 43-t-CCLTi, COMfOJSint9.
tionibus amp;nbsp;qucrclis eos ab adolo* fccntia mca in hodicrnum ufqgt; di cm dcpiorcm : quod facile tcila^ buntur mihi omncs,quicunqj me ucl docentem audiucrunt, ucl ex familiatibus colloquns cpgnouc ruat.Cætctura Hoclolium ita ucl ïe extirpare, ut fimul optimu uc^ riiïïmæ R.cl^ionis triticum cx^ tirpetur, id probarc non poflum. Hie mallcm locum habere para^ bolamillam Euangclicam, aeto* Icrandis zizanijs ufqj ad tempus meffis. TamctCfummopcrcop^ tand um cft,ut hie Epifeopi, cx^ tcriqj Ecclcfiarumgubcrnatorcsgt; quibus ex officio ipforum. Si 01:0 dinitioc diuinaiftiufmodi rcrum cura incumbit^picprudcntcrquc aduigilcnt,iitquancumficri po^ teil« Religio puxiHima confezue«
Ç tvr»
-ocr page 44-• B JD IS S IDTÎS
tur. Ego nihil aliud hic fcriptu* rus fum^quàm quod pro rrieo qui dem, h modo hoc ullum eft, iudw ciolo fentio. In quo fi quid erro; puto me uenia no indignum : erX rqrcm autem ilium fi quis humæ# niter mihi dcmonftrauerit -, huic,, tantum abéft ut fuccenfere uclim,-ut effäni niägna gratfom fîmha«« hitüf us. QÙô_d fi quis pctitlantiuâ incepeïft infiiltare, auirpçrflringc 're acerbius,feram'patiéiïtèr prop tergloriamDominf Téfu Chriftf, amp;pietateni, qüamdèBcmas om^ nés ilh'uâ fpôis Eccicfiæ nïatri nô ’llræ. Si ucrô quæ feribo nemo po terit féótis ratio nibus. refellerc, iam omnibus uiris prudentibus cxpêdcndum relinquo, utrumib îi qui decepti feduÆfquc ab ho^ ftc, hadenus in illius acie contra
Ecclc
-ocr page 45-ECCEE. COMPONEt^l, Ecclefum Dei pugnarunt, üsfacturi fint, Sgt;c fiipicntiiis fux gioiiz atque faluti confulturi, fi pergant cum Corch,DatIian^ Abi ron, de foens illorum expedarc uindid’am Dei, an fi excmplo Pauli ApoftolirefipifccnteSjChri ftum, quem haâ:enus in fua Ipon faac filns ( errore dccepti} perfe^» (^uuntur, poft hac, errore ilionm à tot atque tantis doólrina ac picgt; täte uiris detèóto amp;nbsp;indicato, no^ bifcum fyncerè doceant, pic^que colant.
Hæc breuitcr finapliciterq) prg:# fati,rcm ipfam aufpicc ducccp Do mino lefu Chrifto aggrediemur , principio demonftraturi ipfum fc dutStorê hoïcm, cuius pfidia ma/ liüacp fuo more abufus boftis Dia
C 1 boluf
-ocr page 46-DS Dia 91 Dl IS bolus, nos mifcros itz dïftraótoa tam menambilibus nialis,amp;acc£ bis calamitatibus inuoluit. Dein^ de quibus artibus id efFcccrit,amp; 2txoci3. letalia que uulncia dccep tis, diftraâris, amp;nbsp;fuis laqucis iizcti tis inflixerit. .Poftrcmo qua raugt; one ac uia illi,quos feduÄos quigt; dcmdllagueatos,amp; irrctitos, non dum tarnen penitus extindos de tinet, poffint à tarn dira tctraqj ca ptiuitatc libcrari, amp;nbsp;Eccicfiæ Ca^ tholicæ reconciliari:amp; quomodo ipfüiîi ouile Chrifi:i,in quod lupus iîlcfæuiffînius ouilla pelle conter â:us irrepfîtjtantas'que turbas ac ftrages cdidit,ita cômuniri,amp; cx^ cubi)s euftodiri ucilli fanguina^ riæ beftiæ non tarn facilis fît pôft hàc in illud futurus reditus. Por^* rôj quo clarius luculcntiusqjfcdu doris
-ocr page 47-ôofis films impofturas demons ftrcm J uifum eft imagmem quan^ dam cius ad uiuum expreftam in Apologo quodam oftcndcrc^fc^ ftiuiore fortaflîs,quàm pro graui# täte huius argument!, led qui plu rimum lucis his quædiôturilu^ mus fit allaturus. Neqgt; ucr o fine cxcmplo, codem cpmagnislauj» dibus cclebrato hoc fecero : aim apud T. Liuium Icgamus Mencà» nium Agrippam in fimili caufa, hoc eft, grauifiimo pcriculofiffi^ moqidiifidio componendo, fimi li Apologo ufum, idq) illi ta cefi». fifte foclicitcr, ut dignum habitö fit, quod «ternis Annalium Hifto riarumq; monumentis comment, datum, ad omnem poftcritatem mittcretur.Noftcr Apologus,cx illis Acfopicis defumptusitahai#
c Î bet:
-ocr page 48-DE ms SID I IS bet: Ouïs ciîrn in puerperio eflet, lit ßbi nee per religionem liceret, recperinfirniitatc ex rccentiadlt;’ hucnartulibcrct aut tutum eßet procure inpublicû, negj domi fai# tis babcret pabulf pro (e filiiscp fu is,unü quiiain eflet adultior^quip pc anmculus, ut feipfum forisin agro aut fyluapafccrcpoflctifl lia beret qui fe cuftodirec defender rctqj alupo.comcndauit hirco^ut is ilium fecu cduccrecpaftunijamp; à fcris,fiquam hæ machinarentui uim,dcfenderct:filio autem agno mandauit,ut ne latum quidem un g'ue ab hirci latere difcedcrct, qui*« bufeunqj etiam oblatis occalioniss bus, aut coditionibuspropolTtis. Vterque mandatum rccipit:egrclt;’ diunturpariter: in fyluam perue^ ^'unt: floxentcmhic cythifum.fa
Ikes
-ocr page 49-ECCLÆ. componen.
îiccs petit alter amaras: ut fie fua* viteifcfereficiant. Ita pafeentes prolpicit à fuo latibulo lupus. Et cratilli quidem iam certiffima prg da agnus:fcd reforraidat hircum, hune cnim uidet hirfuto Si hifpi^ do corpore^horrida barba, amp;nu'* nacibus cornibus ualdè forrnida^ bileiîi. Cum itaq) nihil auderet at tcntarc ui, dolis rem agere infiitu
nggTcditui: agnumhisucrbis; Hei tu infelix,quis te tam tene;» lum, attp tot naturæ ingeniitp tui gratrîstam amabilem coniunxit ifii deformi, fœtido, teterrimoqj hirco Quin tu ifto tali hic in ÇyV uarcliôto redis domum ad ma* trem: quæ te iamdudum dulcibif ôte diftentû ubere expedat*:’Afi ilîe memor mandati materni, tc^ , fpondetlupo: Mater mea^o lupe,
K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C 4 huic*
-ocr page 50-LP, Dl SSTDÏIS huicmccommcndauit: huicmci’ fcruandi curam iniunxit.Mihi uc ró pMcepit nc ucl tantillum ab «o difccdam.Matrisprçccpto mc ïius cft mc obtcmpcrarc, quam fubdolis ttiis blanditqs fidcra ha* bcrc. Intclligo quid tu captcs,ni* mirumutme ab hoc mcocufto* de abdu(3:um,tuo ifto rapadridu comprehenfura, Sgt;: fanguinarijs dentibus difeerptu dcuorcs. Vamp; nam uiri fratres.nos omnesad il* lius agni exemplum fapcrcmus. Namprorfus ad efidemmodum fanguinarius illc lupus aduerfari* us noftcr Diabolus nobis infidia tur:omncs dolos fuos.omncs ar* tes, quibus mille ad nocedum in* ftrudus eft,ad hoccxpcdit,utnos àpaftoribus noftris,quibus à Deo patcc noHro, amp;nbsp;matre EccIeHa^cu ta no*
-ocr page 51-ECOLE. COMPONKt^, ra noflri eft commcndata, abdu* cat, amp;nbsp;in fuam potcftatem pciJc^ äros, fuaillaincxplcbili uoracita tc dcglutj'at. Ad hoc iuxta ration nem nominis fui calumniarûge^ nus nullum omittit, omniapallo rum diöa faéta^) obfcruans, ut ft quid inucniac quod reprehended requeat, quemadmodum lupus, illc grauitatem odoris, amp;pilorö honorem inhirco^d tanta cum atrocitate exaggeret atqj amplifi cct, plurima interim admentiend do, ( ab initio cnim mendax eft, atq? iphus mendaeij pater ) ut imd prudentibus facile perfuadeat, ut à talibus deficictes, fc fuosq) Pfeu doprophetas, quibusad hoc pen» fuadendum abutitur, fequamur. Neqj ucro flngulis duntaxat agd nis de Chrifti ouili fie infldiatur,
t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C f fed
-ocr page 52-Tgt;R D IS SID lis
fcS gregibus uniuerfis3amp; prgcipuc ducibus gregü arietibus.Hos ÏÏngt; guUribus quibufdam artibus^ in* fidrjs ac dolis captat : Gc enim ciri* cumueniendos cflenoint. Nam alïoqui fi dcpreliendant infidïas, ftatim in mfidiatcm conuerfîcor:» nu ten Lint amp;nbsp;jpfi. Qui nam funtil li arictes hoe uel Homerus faci^’ Ic nobis explicuerit, ita fcribens de VlyfTes:
gt;. A«tÓj /t nrïx^ WJjtBITTtXUTI» ïÏX«J «v/fSl', 7t tiffKitf tsn'lrkililJ.iWa^
Oi'iiSji nlfx Tsav JIiïfX'T’uiif
Quibus ucrbis Poeta fub perfo na Priami comparât Vlyffem uil lofo arieti’.quód quemadmodu is ouium gregem obambulans lu^« ftrat ac ducit it2 VlyiTes turmas amp;nbsp;cLineos uirorum feu militum perluflrarct ac regerct. Sunt itaqj
axic^
-ocr page 53-ECOtE. e O 2^? O NE-Nquot;, arictes illi. Imperatorcs^ acPrincïpes: quifipalâ deprehcn Sant illorum infidias amp;nbsp;feditioTos conatus, fadunt quod idem Vlyf fes fedt in coëreendo feditiofo Tlieriïte: qui cùm muldtudinera. ad feditionem comraouineCjVl/l^ fes hanc quidem uerbis amp;nbsp;uerberi bus in ordinem de ofEcium fuuni redegit : Therfitcn nero feditiois authorem, admonitionibusnon acquiefcentë/ed in omnesPrind pes^maxiraé ueró in regem memnonem diclerbs nbsp;nbsp;conuitiis çontumeliofum, ita tanquamge;; ncrofus aries cornu fuo pereuffit, hoceftjfceptro pulfauit^iUt totum’ uibicibus, tuberibus, amp;nbsp;fanguine manantibusplagis oppleret : ubi inter alia multa quibus commota multitudinê cópefcebat,hacpla*
nc
-ocr page 54-DB DJSSJOUa hcdiuinam fcntcntiam hisucif^ bus extub't:
Oixa7«(i)i BBXuKeif*viH,i*t ulfavQ- {$h, xfóvtv vtüiäytiiXt^irw»
Xxiin7f éy T* ii^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J*« ß«n\w.
Quibus hoc dicit fub Vlyflis pcrfona Poeta,nunquam probas* duni cflc multoruni princjpatuin in B^cpublica, fed optimum effc ut unus fumraum habcat Impend um,cui omnis multitudo obtems« peret. Erant quidem in Græco«* rû cxcrcitu reges amp;nbsp;princeps mul ti : uerùm fummx rcrum fuitpe^ nesunum Agamemnoncm.Sunt itaqj principes taquam arietes in ^egc Dominico : quos Diabo lus nouit eo quern geftat gladio fuis Pfeudapoftolis Si Pfeudo^ i proplietis eife ualdc formidabii«’ Ics.tanquarn arietes, amp;nbsp;caprum il lumAcfopicum toruitate cornua urn
-ocr page 55-SCCLB. CO MJ» ONEX um lupis : ideofuas artes expedà omnes, ut hos decipiat, hos ad fc pelledosunâcum ïpfo gregenon folùm à fuis paftoribus abducat, ucrùm ctiS in ipfospaHoieSt pew fuadens eis hos eiïe lupos, incita tos immittat.PofTumushc hoe iniïgni aliquo cxeplo demonftra ic^PofTunius ütiq), nee eo quidc ignoto, fed iam antcannos plus mille coti Cerrarum orbi notiflï* rao. Fuit temporibus Conftanti/ ni maioris Imperatoris rcligiofif fîmijaudatiflîmiq?, hoe cft, ario» tis gencrofîflîmi in ouili Domi* nicojmpius hgrcticus Arius,prcf byter Alexandrinus(fï modo fas,«««, cftfcelusillud nominale presby«» tetum) Ipecie magis amp;nbsp;forma, uirtutc reiigiofus,utde illo fcribit Kuffinus libto lo, Hiftoriæ Eeele
-ocr page 56-DE Dt SSTDJîa fnfticæ; fed glonæ laudisqj amp;no^ iiitatis improbc cupidus, hoc cft, l ub O uina pelle lupus infatiabilis. Cuml^ effet mgenio uafro eo^ demcplîten's liaud uulgariter ex^ rulto,putauit fe nullaratione alia cómodiiis poffe fubintrare in mlé, atque ouium ôculos, quo fc cûm lupus effet^etianapro paftorc recipercrit,perfl;ringere,quâ fi no hi aliquid dogmatis de Fide Cbri ftiana excogitaret, baâenuà inco gnitû cætens Presbyteris amp;nbsp;Epw fcopis: maxime autê fuo Epifeo:# po Âlexandro, que fine liuorc ui debat omnibus ob infignem dogt; ôtrirtim amp;nbsp;uirtuté effe admiratio ni.Huius itaque admirationcm amp;nbsp;gloriam obfcurare dudebat * aut 11 qua rationc poffet ab iJIó in fc tiansferre. Nam bac ratione futu
lum
-ocr page 57-nCCLH. COMfONSÏ^, lum fperabat, ut omncs diccretj nunquàm extitiHe doólïorem,ó{ in Scriptuns diuinis, atq; liaruin myfterijs e^cplicandis exercitati;# orempresbytero Ario. Excogi^ tauit itaquc dogmata quædani^ut omibusretrd leculis inaudita, ita impietatis óc blafphcmiæ plena, de Filio Dei,no eße hue neqj gqua lcm,neq5 confubftantialcm Patri: fedmeramcreaturam.neque pcr^ feÄc nouÜTe Patrem, ncque eum perfedc iiiderepoffc: acnefuam quidem ipfius fubftantiam rede nouüTezmutabilem efle, amp;nbsp;uirtu/ tis malitig'’que capacem, fient cæ teras creator as . Hæc atque id genus alia blafphemiarum por^ ' tenta fceleftus ille non dubita/ uit populo tanquam ueram amp;nbsp;Euangclicam dodrinampropogt;
ncra
-ocr page 58-DS D ts SID jrs
ncrc amp;nbsp;perfuadcre. Ncqj dcerant Xj^etici Scripturæ diuinæ,quædo ncri^wd. lofe ad id accommodarct : quem#’
hærefis,quæ non tegeret fe ac tan quàm ueftiret uerbo Dei, fed in alienumamp;impium fenfum callh» dedetorto. Hocenim difcunt.à pâtre fuo Diabolo : qui bac arte ctiamipfum filium Del aufusefl: adoriri: Si filius Dei cs,inquit,rt3it te te deorlum. Scriptu cit enim: Quia Angelis fuismâdauitde te; Si in manibus tolicnt te, ne forte offendas ad lapidcm pedem tuû. Adeundem modum Arius idqd dixitjfilium Dei non cfle eiufdem cum Dco pâtre fubdantiæ, fed me ram creaturam, ucftiuit boc ucr^ bo : Dominus creauit me initio uiaium fuaium, in opera fua, 8c
ante
-ocr page 59-HCCLE. COMTOtiEN.
ante fecula fundauit menante om nés colles genuitme.Item illo qd ell apud loannemiQuù pater ma nbsp;nbsp;’*•
iormecft. lllud ante quodait Fi^ lium habere imperfeótam cogni^» tioncnij putauit(opinor)feproba re illo^quod apud Marcum lcgi^! mus;De die autem illo,uel hora, nemo fcitjneqj Angeli in cœlo^ne que Filius,nifi Pater. Huiufmodi locos c Scripturis diuinis deprom ptos, ita fucis lcnocini)sqgt; ucrboi» lum di Sophifmatû argutns tra^ ctare didicerat,ut audiences, non l'olùm indodi amp;nbsp;iraperiti, uenîm etiam multi infîgncs doârina ui^ ri, putarent fe audire ipfiffimum uerbum D'ei,cùm nihil aliud audi rent,quàm horrendas blafphcmi as,arte Diabolica, Scripturæ diuw næ corticc, hoc eft, occidete litcra
D (ut
-ocr page 60-HR D ISS ID J Ta:
(ut uocat Apoftolus Paulus ) tcfi , dlas amp;nbsp;coramedatas. Neq? enim ... A
Kor.'i .Ari) tam eranc exercitaci in Scripturis diuiniSjUt intclligerent efiè aliqua liipientia in natura Angelica,quæ ftatimin ipfo crcaturarum initio creata eft: ut li.i. Scnten.dift. x.ex Ecclefiaft.capj.citatum di expli^ catum legiinus. Aliamuero fapi/ cntjam,qug eft ipfe Deus,neqgt; crc atam, neq) faëtam, fed genitam, coæternam coæqiialem ipfîqui genuit Patri : amp;hancfapientiani efte ipfum Filiu Dei.Ncqj didicc;# rant linguani Hebræam, ut feir et iilud Salomon.prouerb.8. Domi# nus crcauit me,amp;c. iuxtapropric tare fermonis Hebrei uertendum fuifle,Dominus pofledit me initi:# urn uiç fug,ante opera fua ex tue. Quomodo ft translatum fuilTet, iam
-ocr page 61-COMTQNUN.
iam nulla fui'Het occaHo ex illo quidem loco^ tam execrandï crro ris:fed quiuiSjdummodó non om nino ftupidusautfupinus îeÆor, ïntellcxiïTet.Salomonem illis ip#= lÏsuerbjs difertc hoe trïbuereFi^ lio Deh hoe fapientiæ Patns, quod ab æterno fucrit cum ipfo Patrc^ antequä ulla fieret crcatu^ ra. Porto quod apud loanncm ait: Pater maior me eft,ucl ratio nc humanæ naturae intelligi po»» teft: qua nemo dubitat ilium efle minorem Patre : Se qua etiam ere atus uerc drei poteft : uct ut indi cat Gregorius Nazianzenus^eti/ am in ipfa coæterna fua æqualw tate,q ab æterno in æternû habet cum Deo pâtre rationc diuinæ na turg,tamë ration e perfonj: minor dicipoteft Pâtre, côquôd Pater
D 1 tan*
-ocr page 62-Gene-2z-
DE DIS3ID11S tanquàm genitor, fons fît, origo, amp;nbsp;cattfa geniti Filn;,etiamfiis fubgt;= ftantia æcermtatc diuina per o;# mnia fît Path æqualis, St unus cû Pâtre Deus.ïarn quod apud Mar cum aiCj de die illojSt hpra nemh nêfcîre,neque Angelos in Cœlo, neqgt;FilïuiTi,nifîPatrê id Ghryfo ftonius, Hilarius, Augiift.alijqî uirifanôh,8t in Scripturis diuinis exercitati,docencper tropumcl^ fe dictum. Nefcire enim nobis di citur Filius,quod no docet nos,qgt; celât nos: quemadniodiim ècon^ trario ad Abraha dixit:Nunc co^gt; gnoui quod timeas De um : Cogs’ noui,inquara,id eft, te per experi metum id do.ctu\ Nam.Dcus hoc etiaantè cognouerat. Videtis riâoôtiiïîmi, Stchariffimiin Chri fto fracres, quanta fîcimpoftura
Diaboli,
-ocr page 63-Et?ÖtE. COMP O NE 27.
Diaboli, atq? huius Pfeudapofio!# lorum amp;nbsp;Pleudoprophetarum in cJtandis Scripturis diuinis:amp; qua exercitatos fenfus oporteat babe re ilium, qui uolet pier illorum queos Jta ingredi ,ut non iliaques etur, boe eft ,illorübbros legere, 6e eonciones audire, ut tarnen nó fedueatur, non decipiatur. Cætey rum deimpoflurisPfeudopropbe tarum noilræ ætatis dabitur alius dicendi locus : nunc perfeqtiamur es,que de Ario narrare cœpimus. Is cum iam artibus iftis fuis diabo licis plurimos, non foliim ex inn? perica plcbe, uerdm etiam ex des« ro, adeo q) aliquot no obfcuri no minis Epifcopos,in fuas illas blaf-pbemas opinionesinduxiflet, im mani tempeßate Ecclefiam Dei contuibauit .Hanc tempeflatem
D 5 rell
-ocr page 64-TijssîTiJia religioGffimus Imperator Con:* ftantinusmro ß'ngulari fuain De«« urn amp;EccleGam cius Rcligionc acpietate^fummoftudio, maxw mis''que impenfi's aggrcflus eft fe^ darc:atquc ad cam rationem con* fugit,(]uæ fola talibus mal/scu* randisrcmedio effefolet: hoc eft, adconuocandum Concilium.Eft S' in Bithynia iuxta lacum Afcani* um J ut inqiiic Strabo, uibs cia* riftîma, Metropolis, olim Anco la, deinde Antigonca appcllata, ab Antigono Philippi filio : po* ftremo à Lyftmacho de nomine uxoris fili) Antipatri Nicea uo* Conciiiitm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbem, quod 8f ßgt;
tu 8c fcrtilitatc locijamp; amplitudi* ne fua ad earn rem uideretur efte commodiffima, Imperator opti* mus conuocatex toto terrarum orbe
-ocr page 65-nCüLS. COMPONENT orbe Epifcopos'.qui conuenerunt slluc numero trecenti amp;nbsp;ocâodc* cirn, cumfngend mulntudïne do^ diffimorum uirorura,uc de conj^ troucrâis in Fide ab Ario excita«’ tisaudirent.cognofccrent, amp;nbsp;fen«î tentias ferrent. Ab bis itaque con dênatus Anus A' ab Ecclelîæ cor/ v^r/w a» pore tanquam putridum amp;peftiif lens membruin refeótus,ab Tmpe ratore eieótuseft^ amp;in exilium pulfus. Patres autem illi priuf/ quàm difcederent,unaniraitcr co/ lcripfèrunt Symbolum feu for/^^J^J* mamFidcf difertis uerbis profi/Ni««. tentes,Dominum lefum Chriftû cflcFilium Dei unigenitu, ex fub ftantia Patris,Dcum ex Deo, lu/ men ex lumine.Deum ucrum ex Deo uer O ,gcnitum non faâru^ co fubftantialê Patri, per que omnia
D 4 fada
-ocr page 66-DS DIS 3 mus
faôta funt,quæ in cœlo, quæ in terra. His ita geftis atque authorc dilïîdiorum iamprofligato^pax uidebatur eße reftituta Ecclefiæ. SedfopiLum crat magis quàm ex tinôtum incendium: lèrpebat ad:» hucper occultas uenasille cancer: fur ille amp;nbsp;latro mutata uefte in ip^# fa domo in media familia, tanlt; quam unus ex doraefticis uerfaj# batur.Nam attendite, quæfojuiri fratres,attendite,inquam,quibus artibus ille fcelclbus in priftinû lo cûredicrit: quomodo etiâipfîlm peratori,quantûuis oculato^qua^« tumuisprudent!, quatumuispro Chriftiouiliuigilanti amp;nbsp;excubati, ueterator ille impofuerit’.ut uidcï# licet exuno cognofcatisocs.Qmn ctiam omnes B^eges ac Principes exemplum hoc obferucnt, amp;in memo;?
-ocr page 67-ECCLE. COMPONEN.
mcmoru retineant, ut fciant qua toperc übi à talibus cauedum fit. Videamus per quem cuniculum Aritis co, unde erat expulfus,riir fus irrcpferit. Erat Imperatori foÿ’ ror, nomine Conftantia,uidua ^Çororimpe in matrimonio babuerat Licini^»-'*«’-'^-
US. Huie fe infinuauitpresbyter quidam, de bærefi Arianaifed ealXZquot;^' lidcdiifimulansfedä, donee iam fentiret fe illi tarn familiärem efi fe faólum,ut fine fuo perieulo pof fet uenenum,quod fcelcrata men te coneeperat ,Jn inefeatæ iam B, c ginæ finum effunderc. Porrohoc ubi fenfit, incipit inter cætera cob loquia facere mentionem Arü,cü dolofis fufpiriis conquerens, inb quis fcntentös,amp; iniuftiffimo iudi cio condemnuum eife ab Epifco pis : ÔC in cxilium ab Impcratorc D s riaib
-ocr page 68-DE D ISSID US miffura.Fuifre ilium ob iniïgnem dodrinam Sc gratîam ucrbi po / pulo Alexandrino charum: hanc gloriam illi inuidiflc Alexandru Epifcopum:amp; falfis conflatis crigt; minibus cfFecifle, ut à Concilio condemnatus cüccrctur. Hæc faci le perfuafit crcdulæ fœminæ fcc» leftiffimus callidifïîmuscp hypo^ crita : quippc cuius animum iam fuis illis hypocriticisprgftigqsita incantauerat fafeinauerat que, uc ilia crederetfeelus illudcife uirum ctiam fandum. In hocerrore dum perflat Conftantia.inciditin morbum^ eundem'que letalem. Cum'queiam effet uicinamorti, uiiïtareturq) à fratrefuoConflan dno Si blandè religiofeqgt; ab illo ex more compellarctur^extrcma dicitur ab eo gratiam popofeiffe, ut
-ocr page 69-BCCLB. COMPONEN.
Ut Presby tcrum ilium in familia** ritatê reciperet : amp;nbsp;quæ fibi ab eo pro fpe Si falute fuggererêtur,au* diret : fe quidem iam ex hac luce difcedentem nihil curare:pro fra^ tiisueiô ftatu eHe folicita.ne Tori’ tè pro innoccntium pcenis, ïCeggt; ni fui pateretur excidium.Qujbus illc monitis à forore fufceptis (ut Kuffini uerbi's utar ) amp;nbsp;hdelem pro fe Germanæ foïicitudinem crcdens , accommodauit aurcm Presbytcro : amp;nbsp;interim reuocari
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rx/i/orfuo
ab exilio Arium lubet: ut quern?^ admodum de Fide fcntirct;,expo neret. lllc uero iam ab exilio rc^ uerfus .tanta artedoloquefuam perfidiam conferipfit. ut aim fen tentia ■aaa'ap ab illa Fide, quam patres in Concilio Niceno ediderant diftaret, cifdem tarnen
uetbi»
-ocr page 70-UB nissiriïis Tjerbis cum illis uti uideretur.Mi!? ratus quidem eft Imperator, exiif ftimas nihil interefle inter Fïdem Arh, quam ibi confcripferat;, atq? illampatrum nuper in Concilio editam.Nihil tarne interea remit de de fua illajmperatore Chriftia no digna.prudencialfed Tuo ludi^ CIO derebusadEpifcoporum cen furam pertinetibus diffidenSj Ari um cum fua lila perfide confcripta Fide ad Epifcopos denuo ex^md nandum mittit qui iam frequen«^ tes conuencrant lerofolymam, ad folennem dedicationem teplij fcripto ab eis petens^ut fi fentiret ilium uel iniquo iudicio tune fuif: fe damnatum^uel correptione ib laemêdatum,nuncredlè credere^ clementiori erga euimiudicio ute rentur : ita tarnen ut non citraab fenfum
-ocr page 71-^CCLE. COt^VO NE N, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''
fenfum Alcxandri: quern confiai batniultis nomnibus htidatuei^ l’s Ecclefiæ,quam repetebat Ar^ us,e{re Epücopura.Nihil itaqgt; Im perator optimus contra huius au thoritatem fieri uolebat.QiwntûsJ uis autem cir cunfpeôtè ageret Ini perator^artibus tarnen Diaboli Prcadapoiloloruni eiuseft circui» ucntus, Accidit enim ut in illo c6 uentu lerofolymitano eflent Ei? pifcopi aliquot ,qui condemnatio ni Ari), atq? editæ in Concilio Fw dei fiâè fubfcripferanf.inter qs e:« rat prgcipuus amp;nbsp;antefignanus Eu febiusNicomedicnfis.Ab bis qui dem facile receptus eft Arius, amp;nbsp;d,enß,. iußus redire Alexandriam, 8^ ad priftinam facerdotii fundionem. Cætertim Alexandrie quôd nimis effet nota perfidia eius^nequaqua
recept
-ocr page 72-D amp;nbsp;Dias iDiia rcceptus eft : fed ab Eccleftaftids ranneribus.uti cödemnatus toti/ US Ecclefiæ ludicio Iiæreticus ex«» clufus atq) prohibitus.Intereà dû liæc Alexandria gerunturjmpe^ rator Conftantinus mon'tur, duo bus filijs^Conftante in Occidentc, Conftantio ueroin Oriente, teils. mento fucceflbnbus in Imperio fcriptis. Hocteftamentum com^ mendauit eide illi Presby tero,fa^ cramento hominem aftringes j ne cuiquam illndprctcrqiuConftan tio filio,qui tunc aberat^in manus tradsret.Hincitacp fccleftus illeno ua occafione uerfandi dolos fuos eft nacfcus.TSa tradico illo teftame to, tanqingentiali'quo beneficio icafibi deuinxit C onftantiu, ut is q is effet Imperatorffuftincret fibi oiaimpeiariabuno illo Pfeudo^ pres^
-ocr page 73-BCCtE. COMPONElSr. prcsbytero: ac tandem amplexus nærefîm Ariana, cx Imperatore, lt;]ui debebat efle proteólor Eccle^ lîæDebfactusfîtimmanis tyrans» nus^atcp fcuiflimus eiufde Ecclefig boftis.Ecce fÏc ille Satan,ille,in^, lupus an’etem grcgisdecepit:fic il lum incan tatum trasformauit, ut cx aricte faceret lupum.Hanc oc^ cafïonem naétus Eufebius ille Ni comediëfis, quem ex paftore iam fccerat lupum, atqucimperatori perillum Pfeudopresbyterum fa dus familiaris, aggrclTus eft Con cilij Niceni décréta refcindere, rium in EcclcGam Alexandrina, non folùm inuito, uerùm etiam cxpulfo Alexadro Epifcopoin^ troduccre. Sed De^ cxauditis pregt; cibusfandi Epifcopi, quas per to tam nodcm ad altarcprouolutua cuna
-ocr page 74-DE. DIS S D r l's: cü muleis lachrymis fuderatjporgt;? tentum illud miraculofa morte c medio furtulic. Giïm enim Arius ftipatus Eufebio,alijs''que multis fuæ feôlœ Epifcopis,amp; magna po pull turba peter et Eccleiîam,cccc repentècœpit urgeri uentris ones« re:adquoddenciendum cûmfecc deret,unà cum ipfo oncrc uniuer^ fa inteftina dciecit, fimulcp fœdilïî mamillam fua fceleratiflïmamip animam efdauit.Hic magno qui«« dem pudore confufi funt Eufcbilt; us cæterkp illius feôtgjquôd Deus tam infîgni miraculo uindicaÛet fceleratiflîmos ipforum conatus^ non tarnen proptereà reïîpucrôtj fed flatim abfterfo pudore illo, per eunuchos Imperatoris, quos ïam ante dcceptosin fuam perfid“ diam pellexeranG procurarüt, ne refeifee/
-ocr page 75-nOCLIl, QOMPOtrnN. refclfceret Imperator miraculu : fed pcrfuaderetur, communi gc* nerc mortis Arinm fuiflc cxtin^ dum.Ita Imperatore in errore rc tcntOjHoccffecerunt, ut grauiffi^» mas in Eccleiïam, amp;nbsp;fideliffimos
quofque Ecclcfig antiftites,perfeigt; CLitionesfacerettmaximc uero in fant^um ilium Athanafiu; à quo fcelefti illi non parum fibi mctuelt;= bant J quod fcirent uirum efle in* genio atq? doótrina fummum:ani mo ucroeo,qui nullis minis^peri* culis,tormentis,ac ne ipfa quidem morte à dcfenfionc ueritatis depcl lipoflct. Vnde facile conicótarüt, fl huius uirtutes innotcfccrct Im
peratori, ut admittcrctur ab ipfo Imperatore ad fhmiliaria collo* quia,tûc futurum ciTcjUt ipfi cû fix is impofturis ftatim proditi eijee* E rentura
-ocr page 76-, DE D Tssrn IIS rentur,profligaren£ur(^gt;.Hoc que neficret^excogitarüt aliquot cnormiacrimina.qug uiro fandif fimo impingcrent, Imperatoriqj perfuaderenc, cfle horninem om^ Ilium flagitioCffimum: nempeq, Arfenium led o rem fuum crudcli ter trucidaflef.q? mulierem quan damliofpitê fuam ui dönftupraß' fee : 8c nefcio quæ alia, ut narrat R.ufhnus-Hid.Eccie, lib.io. ca,i6. amp;nbsp;17 . Agnofcis quifquis es Clirigt; ftiane Icótorjupi in lïircum,iuxt3 noftrum Apologü,iuxta Ecclefic ueroloquendi confue£udincm,pa llorem optimö, maledida Secon üitia.Tam ueroquanturnuis fe thanafius abhis iu defcndere£,ut omnesintelligerêc efle non mo:* dó falfilTïma^uK’rü etia impudetnif Gma impientiffimaqj mêdacia. Ar ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fenio.
-ocr page 77-zcgle, componen. fenio.quëilli ocdfum dixeratjcxgt; hibico uiuo faluoaj : mullere aute pro Athanafio presbyterüalium J ndïcante tanquam auchorem ßu pn',quë putabat efle Athanafium: 1111 tame nihilominusalüs artibus amp;nbsp;calumnijs excogitatisjrnperagt; torem retinuerunt in errorclatqj eo induxcrunt,ut Atbanaßü Epi fcopum per omnia ad fupplicium ^uærcrctzhoccll:, Aricteinfuum paftorem incitarunt.Is autem git ad Conftantem fratrem Con^ Hantü ,Occidentalis Imperii fcep;# tra tcncntcm: amp;nbsp;in orthodoxa Fi de,Eccleiïaip catliolica conllantif fioie perfeuerante. lam nimis Ion gum fucrit narrando pcrfequi cæ?« tera,quantb amp;nbsp;qua hombiles mo tus^quamacerbg calamitatesindc fint cofccutç: quod Conftätiusita
E t decc^
-ocr page 78-DE DieaiDJia
Jcccptus,fedudus,atq) cuerfus ab illo Pfeudopresbytero,amp; ab alqa jmpijshommibus incrrorcretcn ïus^ad faniorê mentem redire no potuit:quæ omnia uiderc eftin rc liqua hiftoiia Eccleßaftica. Ego hxcprmcipia quàm potui breui^ ter ac luculêterperftrïnxi, ut ex^* biberem exemplum, in quo tan^ quam in fpecuîo uideant omnes, quibus artibus, quibus dobs, illc Satan unis Principib^ iiifidietur: quomodo bos uenetur,amp; quanta fit generis humaniruina atqj cala micas , fiuel ynum boru illaques» atum capiat. Per unum Pïeudo^ presb, irrepfic in animum Confia tiæ , per banc in animum fratris eins Conftantini.quantumuisop;^ timi Chrifbanifiimiq) Imperator ris. Hincautem in filium buiua
Con^
-ocr page 79-BOCLE. COMPONEN.
Conihntium patrJs inimpcrio Orïentali fucceflbré. Poiro Coni’ fiantiumjfretus opera eiufdem ib h’us hypo critæ pr csby tcr^totum euertit.ex optimo Principe fæuif fimum tyrannum facies per que EcclefiäDeiinenarrabilibus ma’ lis afflixit. En uiridoâifïïmb ac fratres in Chrifto charifïîmi, hoc exemplum cùm nos omnes, turn ueiô in primis Principes doceat, quantoperc his ab iftiufmodi hy:* pocritarum infidiis fîteauendum. Tametfiquid opus chexantiqs hiftorüs iftiufmodi exempla repe terc':’ Quafi uero non ftnt;,heu nii' niis multa, nota, amp;nbsp;infignia quæ iam intra proximos quadraginta annos acciderüt in noftrahac Ger mania. Quot,quantos,amp; q gcnc:’ toCffimos laudatiflimosqj Pringt;
E 5 cipes.
-ocr page 80-D E ß is s It) Its . Mdrtînat lt;ipes,addo etiâ potetiffiraos l^ufberm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-
ges, Ilie tartareus lioitis, per unu fuum Pfeudoprophctam dccep tos cucrtit^ innumcrabiîeSj in^ ' enarrabilcs, accrbilïïmas funcftif fimastp Bcincxtncabiies calaraita tesper unum botnincraeuerfuin inuexic in htinc tcrraxum orbefiTT Ad huius ulcens con ta ét um ucrc or multos commotum in,quibus ille deceptis pcrfuafit doélrina fn am nihil aliud elTe qua Euangelt# urn. Atqui hie eft illc locus afFeét^ (ut medici de morbis curandis lo quuntur) à quo huius tam grain's morbicurationêincipcre mihi ne ceftariû uidecur. Nam quaratioe alia recuperabimus fanitatê cocor diæ, q UC indicato diffidiorum aux thorc,ôlt;^ quib^ rationibus ille hæc cxcitarit: ut lus cognicis,amp; c me/ dio
-ocr page 81-EGCLE. COMPONBIV. dîû fublatis, cötrana remédia ad«» hibeamus^Ncq; tarnen mibi proj» pofi'tum cft totara uitam atqgt; dogt; ctn'nam Martini Lutberi explica re (hoe enim immenfi opcris fue#» rit,nec hums inftituti, neq? me3:92 uirium)fed pauciïïïma quarda^qui^ bus ille maxime turbauit Ecclclw amj'ndicare illisduntaxat, quiz bus non uacat magna ilia uolumi na pcrlcgerc.Cætera enim lä ante multos annos magnis amp;nbsp;prçclaris uoluminibus demonftratunt ri doctrina amp;: pietate præftantiffi mi: inter quos ucl primarius fuit fa nel us ille loâncs Fifeherius Epi feopus Roffenfis. Quem fi uoluif fet audire Anglia, nunqua in tam acerbas calamitates incidiflet.At/ que utinâ nos oeS ftatim ab initio illü tätü doéh'ina ac pietate ui^, E 4 aliost^
-ocr page 82-DP. DJSSTDJJS alios que hiiic non difllmilcs»fufli nuineinusaudirc.Nam hacranogt; ne faôtum fuiïTeüjUt non uidifTc^ mus dalciffînam hacpacriam no/ ftrani GcTmaniam diîîidris ita di ftradlani, inccndnsuaiùtam, cæ/ de amp;nbsp;fanguine inundancenr.Gc de nitpconturbatain,ut nifi Deus no fthmifertuslias tcmpeftatescom ponatftatini,atrodora etiam fint mctuêda.Non dceranc nobis,qui fidcliter hoftein amp;nbsp;infidïas eius in dfearêt: qui grauiter admonerct, ut no bis caueremus’.fed ills nobis oculosparitcr, aurcs, acmentem cxcantafle uidcbatur,ut nec uiif dcie^nec audire, ncc credere reda monêcibus fuHinecemus. Epifeo pus Roiïenfispropter excellent tiam dodrinæ amp;uirtutis admira/ tionem diffimulatus magis uide/ tur.
-ocr page 83-IRQCLV. OORfPONErr. tur,quâm fpretus,buius cnim fcii ptis ncmo,quod equidcm fciam, ^uicquam refpondit.é cæ ten's plc ïiq? ludibrris excepti funt,amp;: acergt; biflïmis conuitiis rcpulfi. Multi etiam, quemadmodu illc Epifcoï« pus,diffimulati. Erafmus Kotc? roda.tametfi' propter excelles in#' genium.idq? omni ftudiorum ncrcinfignitcr excultum, omni#' bus efletadmirationi amp;nbsp;charus,ta men cum nos borum maloru ad« moncrctjiunc boftem indicaret, lt;juid is maebinaretur prædicerct, non eftreceptus,non eftauditus; fed cum indignatione ctiam, nec fine couitijs rcpulfus. Nota funt, qtiæ de doófcrinaLutberi, amp;nbsp;csste#' risfeótisliinc pullulantibus fcrip fit.Vnum mibi hoc loco bbet re# ferre, (juod illc in cpiilola quada
-ocr page 84-* DE DJS SID Tl S fcnpfit ad Conradum Gocleni’^ um, cuius «uroy^ctifo/j mihi cxhibu:« itiiirdoôtrinaamp; uïrttitc mfignjs D . Iohannes Vois Altenanus, Dccanus Cliuenfîs, in bibliothcfî ca Goclenü repertum poft niorjlt; tem eins, quod effet executor tci# ftamenti » In ca epiftola hæc funt uerba Erafmi’.Doleo iftic tS raub tosinfedos noms dograatibus: Lutherum ex ipfius fcriptis deprc hëdo uirum cfte fcelcratiffimum: Zuinglius 8lt; Occolampadius pla;^ ne tyrannideni affeôtant. Quotgt;i« quotfe fertiel illis fcdis addixe;« runt, exuunt prorfus hominem. Ecce hoc eft in eaepiftola doôtib fimi illi^ Erafmi de Luthero,Zuin glio. Slt;Oecolampadio iudicium. Cùni itaq? totarqjtam excellciiî* tes dodtrifiaacpietatcuiri,ficub
tara
-ocr page 85-ECOLE. COMPONEN.
tam atc]) doâ:rinam Lutheri con^ dênaucn’nt, nulla ratio eft, quod quifquam indigne fcratjne paucà quædam eins attingerç ut often^ dam quitus rationibus ille perfegt;! cerit ea^quibus tam muha bomis* num millia tam miferc perierunt: atq? utinahûc foltîm quantum ad banc uitâ attinct,8lt; no etia quans® tumad illam futuram: amp;nbsp;quænoa oêsadhuctamgrauiterçonturbat ' atqî contriftant. Quodad uitam cius attinct, duo duntaxat attin^ gam,eadem que minime obfcurà, fed toti terrarû orbiadeo nota.ijt nemo qui uel nome eius audiuit, jgnoret.Nâhæccûimpofiibilc ef fet cû cçlare,aggreftus eft editisTi bris etiâ cçteris hoib^ perfuaderé, nihil inhi3 efte peccati.Ç^a ratio n 3uel maximèturbauit Ecclefia.
Vogt;
-ocr page 86-DE D IS STD Tr S
Voluit enim ca, quae nulla ratio*’ ne nee celari, nee defendi potuc^ runt J muîtitudinepeccantiû ob^ lucre, qminus apparcrct qualia effenfjaco fcribedo claHicum cc«« cinic omnibus,ut fe ad firailia au^ dendum fequerentur. Horum pn‘ us efl:,quodcontumaci animo dc^ féru it monafterium amp;nbsp;ordincm fuum, cui foleni uoto fefe obftrin xerat.Quod an tarn Icuc fit,quàm ipfe imper itis perfuafît,paulô póft uidebimus. Alterum eft, cum Ec^ clefiæ Dei,imôipfiDeoin confpc^ ótu Ecclcfiæ coram Epifcopo,cu ordinaretiir, uouiftet cœlibem ca«* ftamtp uitara, oblitus huius ftdei, ciim ïam abieciftet cucullam mo^ nafticara, per inceftas nuptias du*’ xit uxorc.Et ne hic fimplex peo« catum admitteret,pcrfuafît uirgi^
-ocr page 87-ncCLE. COMpONBfl. ni monachæ, fîmili uoto caftitatis Chrifto^ Ecclcfîæ, monaflerio fuo aftriutæ,ut fîbi nubcret^nc ui^ dcîicct non habcret fimiles labra laducas.Hxc duo facinora eius a^ dcô funt nota terrarû orbi, ut nc^ mOjCtiafi fit uel ipfo Luthero Lu^ theraniôr,poflit ncgarc. Ne quis uerô putet efTe leuia aut uulgaria, audiamus quæfo de bis, principiô Script uras diuinas,,deinae proba* tiffîmos Ecclefiæ doôlores, amp;nbsp;ip^ fam Ecclefiam:atque in omnibus bis ipfum Spiritû fanófcum. Is nim Sgt;c Scripturædiuinpeft autor, amp;nbsp;Ecclefiæ catbolicæ doôtor, amp;nbsp;g fandis îlb’s patribus atq? dodori»» bus myftcriorum Dci fentetiam infpirauit.Huiusitaqjuocem in il* lis audiamus. Ad pia uota borta* tur nos per Kegiû ilium propbe*
tain
-ocr page 88-DË D 1 S sr D 11 S
•Pj'a’.f}. tamDauidliisuerbis: Vouctc amp;: redditc Domino Deo ueftrOjom^ nes qui in circuitu eius affertfs mu nera. Numerorum jo.'ita fcriptü eft: Si quis uirorum uotum Doif mino uüu'erit, aut fe coflrinxerit juramento^nonfacietirritum uer A - burn fuü : fed ome quodpromi» fit implcbit. Muller G quippia uo ueritjSt fe conftrinxerit iuramcn^ to^quæ eft in domo patris fui,amp; in ætateadhucpuellarij fi cognoue/ rit pater uotu, quodpolhcita eft, 8lt;iuramentum quo obligaiiitani mam fu3m,amp; tacuerit, noti rca e^ rit.Quicquid pollicita eft,6: iura/ uit,óperecomplebit. lam quor^ film opus eft hue adferre quæ Le** iiiticii7. 8^a]nsJócis miiltis clarif fimis uerbis grauiftimc de his præ cepta leguntur Si quid, inquic
Salo^
-ocr page 89-ECJCLB. CO MP O NEN.
Salomon^ uouifti Deo, ne more*« ris reddere. Difplicet enim infidc lis amp;nbsp;ftulta promiffio : fed quod;« cunque uoueris, redde : multom ’’ melius eft non uouere,quam poft uotüpromifla nonreddere.Hinc cftquodD.Apoft.PaulusTimo^’-T'iw«^ theü ftium tam diligenter admoo net de recipiendis uiduis; x\dolcf/ centiores aute uiduas, inquit, de^» uita.Cùm enim luxuriatæ fuerint in Chrifto,nubere uolunt, haben
tesdamnationein, quia primam fi dem irritam fccerunt. Quæ eft ilia primafidess^Ea nimiR, qua Clnigt; fto amp;nbsp;Ecclefiæ cius fe obftrinxe^ rutjuouedo fe in fua uiduitate cagt; ftè perfeueraturas efle. Hocuo^ to femel faifto, filafciuire incipiat aduerfus Chriftum uolcntes regt; feindere uotfi, qgt;huic tanqunico \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fponfo
-ocr page 90-P'atum Ji~
nii Jyla,-na.
DTL D 1 S S T D JÎ 3 fponfo poft mortem prions mari tl fecerunt, atqj alten manto nu^ berejam Paulus ait cas habere co demnationem. Hane eflcmfifli* mam fentennam uerbi Pauli, om nes ueteres,taGr^ci Latini,qui^ cunqgt; locum ilium un^uelatan/ dojUel interpretado attigerut,tc^ ftatur. Qmnetiam res iplà, de qua illicagit Apoftolus, manifcflclo^ quicur, non pofte efte aliam ilio^ rum uerborum fententiam. Por^ ro de uoto Virginitatis,quod po# terimus habere exemplum clari#’ us amp;nbsp;ill-ufiriuSjquam illud fanâift ftmæ Virginis Mariæ matris Do«« mini noftri lefu Chrifti':’ hare cum audiftet ab Angelo : Ecce concipi es in uterojamp; paries Filium, amp;c. quid refpondit*:' Quomodo fict iftud,quonia uirum non cognoft* co-f
-ocr page 91-ECOLE, componen;
CO quafî diccrct : Quid tu mihi narras de conapiendo in utcro,8c pariédo filium: cû egouirginitagt; tem meam uoto confecraucrim Deo:quod uotü uiolaie mihi non licet*; Vndc igitur concipiâ amp;pa^ riam filiurn*; Adhoc iam rcfpon:# dct Angelus: Spiritus fanólus peruenict in tc:amp; uirtus Altilïïmi obumbrabit tibi.Quaß dicat: No ficthocperuiolationem uotiifti:? us tui tara fandi.neqj per congrcf fum uiri’.fcd per Spiritum fandu. Is fuperueniet in te, amp;nbsp;id qd ego ti bi annuncio operabitur, bac cflc cius loci fcntcntiam rcs ipfa loqui tur.Nam qua alia rationc quærcs* rct.quomodo fieri poffct^utconî» ciperct, amp;nbsp;pareret, nifî quia fado uirginitatis uoto, fcicbat nô licc^ tcfibi adnaittcre cógrcfiumuiri';
F hoc
-ocr page 92-DÄ DjssiDira.
pittt
boe amp;nbsp;Diuus Auguft.obferuauitj atep difertis uerbis expofuit j'n bro defanda Virginitatefcruan^ , da cap. 4.Profcdôjtnquic hoc no diccret^nifi fe Virginem ante Deo uouiflet. Idem obferuatum eft a Gregorio Nifeno, amp;nbsp;Bedapresb, Hi'nceft^c|uod]lle.uita at(p oodri na fufpiciedus, Senunquam fatis laudatus Epifcopus Sandtus Am!^ brofiiis ad uirgincm lapfam fcngt; -bft:Nô eSjinquitj memorata diei fandtæ rcftirredionïSjin quo diui no altari te obtulifti uelandam.Iii tanto itaq) folcnni conuentii Ea* clefiæ Deij'nter Timina ilia fplendi dahinter cadidatos regni coeleftis, quafiregina regi nupturaprocef* feras.No es memorata,, qualis al:^’ locutio fada eft ilia die ad te. Alpi cc ftlia J Si intueie Si obliuifcerc
popui*.
-ocr page 93-ECOLE. COMPONBN, populûtuuiTîj amp;nbsp;dornupatn'stui, amp;nbsp;côcupifcet rex decorem tuum^ qm'a ipfc cil ciominus Deus tuns. Alpice ergo^quantus adfponH tui Domininuptias conuenerie po pulus. Seruarc te oportuit fide fub tatis tcftibus poll tcita cs. Sem per cogitare, cui uirginitatê fpo«» pondcris^ facilius te oportuit fan guincm cum fpiritu funderc qua per dcre caftitatem tuam.His tune illo die confccrationis tuæ didis, amp;nbsp;multis fijpra caflitatem tiiain prgconns/acro uelaminc teóla cs. Vbiornnispopulus dotem tuam fubfcribens, non atraracnto^ fed fpiritu paritcr cIamauit,Anie.Na fi inter dcce telles confcótis fpon falrjs j nuptïjs confiimmatis, quæ^ uis uiro fceminacöiüótamortalb non fine magnopericulo ppetrat F i adulte
-ocr page 94-DE DISS ID 125 adultcrium:qu(dputàs fore, Ein/ tcrinnumerabiles telles Ecclefig, coram Angelis,excratibus cœlb facia copula fpiritalis,per adulte^ liü foluitut':’ Nefcio an polïîc ci di gna mors aut pœnacogitari. Hæc ibi fanófcus ille Ambrofius : cuius authoritatcra tanti fecit laudatip fîraus Imperator Theodofius,ut putaret ex omibus Epifcopis fu3S ætatisuel folûm Ambrofium dig^» num efle e2 dignitate ac nomine, la fimiliahisplurima poflem ad^ ducere,non folùm èiingulis Ecclc fiædi fdem'que præilantiffimis do ótorib^, uerûm etiam ex decretis Oecumenicorum Conciliorum î quorum authoritatem plurinjis grauiffimiscp de caufis neceiTariô efl: efle inuioIabile.Sed nolo pro/ perâtem alio Chriilianum Icâo/ lem
-ocr page 95-ECOLE. COMPONEN.
icm pluribus quàm fît neccflariû lemorari.Qw'fi uolet^atq; per ali asoccupatioes fantû habeat ocîi, légat finem quart! Concilr) Car^ tbaginenfis, cui interfuit ipfcDÿ uus Aurelius Auguftinus, cum asgt; lijsduccntis,actredecini Epifco^ pis. Item Concili) Toletani quar ti.canoncmsî.ôc s4.Atqgt;bçcquw demdcuiduarum acuirginûVo/ tis. Q^dautem deVotismona^ cborum'^hocuel folaratio nos do cere potuit. Nam fî ab infirmiorc fexujde quo non inGpienter pro# nunciatum eft à poëta'.Varium Se mutabile Temper fœraina, ta gra# uiter exigitur perfolutio uoti, tu inutriufq, Tcftamenti Scriptura, turn do(âorumEccIefîæ,atqueip Cus totius EccleCæ autboritate ôt confenfu ; quid putamus fen tien#
F 5 dura
-ocr page 96-ß 2 ß ï 5 S 2 D T ï 5
dum efle de uotJS uirorû : quitus taco maiorcs conftâtiæ dotes doi* nauit Deus^Si in Foeminis tantum fccius eftj uotû S^fidë Deo amp;: Ec«» cleiî^ eiusdatâ uiolare^ quato gra*» nids hoc eft in uiris':’ Vndc Scrips* tura ueteris Tcftardcttquâ fuprà citauimusj'nprjmis de uirorû uo/ tis agit: poftea etiâ de focminaru. Et Dominus Lu.9.dc uirisloquis* tuijcu ait : Nemo mittcs manu fu^ am ad aratrôj8lt;rcfpiciës retrô.ap tus cft regno Dei.Hinc eft qd Digt; UU3 Augu.in dlud pfal.Tî.Vouete Sf reddite. amp;nbsp;pulcnerrimè de tio^ tis düTerenSjinter estera dicit:Ne mo ergo pofitus in monafterio frater, dicat : recedo de monades rio.neqj enim Foli qui funt in mo:!^ nafterio, peruenturi funt ad reglt;* num Cceloxum ; amp;nbsp;illï qui ibi non funtj
-ocr page 97-EOCLE. ÜOM^ONEN.
funt^ad Dcum non pertinet.B. e«* fpondetur ei : Sediili non uouelt;» ïunf.tuuoiiiRi : tu tetrô refpexi)» fti. lam obfecro uos uiri dodiffid» mi, amp;nbsp;quotquotDeum amp;nbsp;manda
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. de uiQiAtU
tauoluntatcmi^) eius uere dibgiJ^uctu. tisjobfccrojinquä, per ipfumDe# um omnipotentem, per Deum immortalcm, per falutare illud nomen domini noftri lefuCbriss’ fti,obfecrojnlt;^uam, uos,confidelt;' rate raiHbamp; expenditchanc diuigt; næutriuflt;p Tcftamenti Scriptus# iæ,tot fanótiffiraorum patrum, dodorum Ecclefiæ,at(p ipfiusEo clefiæ uniuerfæ confonantiam de uotis : amp;nbsp;ad banc tanauam amuf fimcxigiteraibi turn uitam,tum dodrina Martini Lutberi: ôcat^
tendite ac uidete, an ilbus unqua bominis uita potuerit raagis ab il '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 4 lare
-ocr page 98-DE Dissions la fegula difcrepare,ad quam nos omncs debemus cüdas aôtioncs noftras cxigeic ôi inftituerec* An ullaunquam docârina manifeftiV ùs ex diametro pugnct cumucr^ bo Dei, Sancâo^ Patrum fentes ti)S,atq) totius Ecclcfîp^que ell co lumna amp;nbsp;firmametum ueritatis, doÆrina^Quid no audcat bomo jlle, qui non dubitauit cotra tam cl3:ç^ ucrbum, cotra ta grauia pre cepta ipfïus omnipotctis Dci:con trafcntentiam omniu Sanâojç/, ac totius EccleGat Dei: contra om niumfeculorumufum amp;confuc/ tudinem:contrafuum ipfius uer# bum, uotum, ac datam fidem,eßgt; fringcre clauilra fui monafterij, abr)cere ueftem religiofam, duce:* re uxorcm,eandem'que fimilibuâ uotisreligionis amp;nbsp;caftitatis aftri^
-ocr page 99-ECC'L'B. com-pone. N.
ófcam^ Neep fatis habuit, hæc tam enormia, tam fceda, ta facrilcga, tam denique inexpiabilia patrafi» fe: nifi etiam editis libris, omnia monaftcria, omnes religiofos, o* mnes Monacboinm, V irginum, Sc Sacerdotum conuêtus ad idem folicitaref.ut uidelicet multitudi«« ne pcccantium fua illa tam turpia amp;nbsp;exccrabilia fcelera operiret.ac tegcret. lam uero ut bæc omnia facerct impunè, maiora etiam cft aufus. lllorum autboritatem, ad quosproprièj ex ipüus Dei ordi^ Luthers natione,amp; politia, quam in fua ci Ultate.quæ eft Eccleha Deus iple pnjitot E.C inftituic, pertinet talia fcelera pui= nire’.illorumjnquamjautborita^po^'quot;“*«« tem itafoediffimis fuis amp;nbsp;fedioGf^ dó.'* Cmis concionibusamp;libristradu^ xit apud imperitam multitudi*
F s nem.
-ocr page 100-DE DlSSlDîla nein, uchac demêtata, amp;nbsp;ad fnail la tam facrilega fcclera défendent d«m conueriajllos ab officio fuo arcerec. Refpicite quæfo ad noi= ftrum Apologum,amp; agnofeite lu pum per infîdiofas obtreôcatioj« ncs amp;nbsp;calumnias àfuis euftodibus abdiicentemagnos. Adliocautê qnô facilius harum rerum impes^ ritos mduccret, fibi^j ard:iüsde^ uinciret, confyderauiGqua ingra;^ tafic orani carni difciplina:contri uero^quàm grata licentiauïuendi rumfui- ftuljt orhnia omnis difcjplinæ,præ fertim Ecclefiafticæ,repagula,ne#’ gans in manu Ecclcfîæ efle, IcgeS morum feu bono^ operum con tot loCIS diuinæ Script* ’ tuthorit.t turæ J utn’ufque Tcflamenti, palt;*-tej'cdc- contranum doccant.Nam d ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id
-ocr page 101-ECots. COMPONSrt iSucrum effet, quod illerciedo omni pudorc, palam ac publice af ferit, quorfum pertinerct illud Sa lomonis Prouerbioru 6, Confers ua fili mi prgcepta P atris tui ; nc dimittaslegenj Matris tuæ'.liga cam in corde tuo iugitsr'.Sc circus* da gutturi tuo. CÜ ambulaueris, gradiantur tecum : cû dormieris, cuftodiant te: amp;nbsp;euigilas,loqucre CÛ eis. Quia mâdatum lucerna cff : amp;nbsp;lexlux,amp; uia uite increpatio di fciplinæ. Ecce,quid quæfo potuit bis diciclarius*:^ Nondicic foliua Patris prgcepta efle confcruanda: fed etiam lege Matris. Q^rfum autem attinebat adijcerc illud de lege Matris,fi Mater nullu Habet ius condêdilegê'fQuinimômada^ tu PatrisluccrnSdicit: legem augt; tcm Matris, ciufdc lucernæ luce.
-ocr page 102-de D J s s TDTJ 8
Qwd prodeft habere lucernam, fî non luceat Quid prodeft habcrc præcepta Dei,Scripturam diuina, îï non accedat à lege matris Ecclc fiæ lux ucri intelledus*:’ ludæi has» bent quidera præcepta Patn'sin Scripturis facris exprefta : fed qa nonrecipiunt legem Matris, lult;gt; cerna ilia eisnon lucet : ideo que in denfîlïîmis tenebris ambulant. Omncs hgreticfquotquot unqua cxtiterunt, habuefunt lucernam uerbi: fed quia dimiferuntlegem Matris, amifcrunt luce: de in tam horrendos errores impegerunt. Ciim Salomon tam difertis uer/ , bisalferat^increpationem difeipif* næ elfe uiam uitæ, nonne illc agit: hominespræcipites in morte,qui tollit ab cis iugum difciplinæ‘:'hoc iam nihil opus eft pluribus uerbis expli
-ocr page 103-eccle. componen. explicate. Vicient omnes uiribo^ ni,quos illc fceleftus fuis illis præ^ ftigiis non potuit incantarc,uidêc inquam, amp;nbsp;cum gemitibus, fufpi/ riis.querelis, Sclacbrymarumim bre déplorant ac dcflent,quô pro^ lapfî fint mores bominum ab co tempore, quo impies illc perfuax fit mundo,ut dimiffa lege Matris Ecclcfiæ,boc eft,ipfa luce,adhæTex ictfolius uerbi leu prgcepti pater ni lucernæ. lam cum hic unus lox eus qui eft in Prouerbijs, rem uni uerfam nobis tarn luculcnter exx pediat.ut uel coccus uidcre queat, Guorfum attinet pium leótorem diutiùsin hisremorari'i’An no ha bet illalponfaChrifti poteftatem condendi leges morum amp;nbsp;bonox turn operum, cui ipfe Spofus pro mißt Spiritumfuum/piritumuc titatis.
-ocr page 104-DE DISSIDIIS
ritatis, qui docerct eam ornnê uc^ . ritatem : neque huncutadbrcuc aliquod tempus apud eam manc*’ rct : fed ut maneat uobifeum, insf reaa't4‘ qtnt,in æcernum':i’ huic aliquis au^ det adimere potedatem condens di leges morum amp;nbsp;bonorum ope/ rumjde qua tam claris uerbispro/ nunciauit ipfc fponfus: Si non air jg. dierit Ecclefiam, fit tibi tanquam.
Eclinicus Sc publicanus'fhuius Ic/ ges^quam illud iias eledtioniSjillc gentium dodor Apoftolus Pau/ i.Tw. 3, j-Qlujyjnam amp;nbsp;firmamcn/ turn ueritatisibuius, inqua, leges tu tanquam dcliræalicuius mulie/ risblateramenta^audes defpicere, audcs confpuere^ audcs conculca/ re';’Tu dico Luthere,talis in eam, quæ cepcpcrcrat Clirifto , matte EcclefwJDjWdcs ncgäreillam ha^ berc
-ocr page 105-BQCLE, QOMTONEN. berepoteftatêcondendi leges rno rum ÔC bonorum operurn, ciitus uel folam coniuetudinem Apo^ ftolus Paulus non dubitatufurpa#« rc pro lege etiä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam.
cum multis 8lt; grainbus rationigt; busdocuifletjmulieres inEcclefia uelatas deberc orare amp;nbsp;propbeta rc:uiros autem apertos^tandem totam difputationeconcludit nico argumento à confuetudine E.cclefîæ.Si cyuis aute uidetur con tentiofus effe, inquic, nos talem confuetudinem no babemus'.ne^ lt;^ue Ecclcfia Dei.V idetis itacp ui^» ri doéliflîmijôi fratres cbariffirai, quatu amp;nbsp;qlctabs ueneni lateat in uno illPdogmatc^q? ipfeinaflerti onib^fuispofmtbisuerbis’.Certu eft in manu Ecclefîæ aut P apg nr^» fus no elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;articules fidei:
imô
-ocr page 106-DS DISSIDTT«.
imô neclcges morum feu bonorö operura. Sed poffumus nefcirc, raujA Lu- quæ nam fucrit illi caufa, quod ta odio, ta lioftili animo pet cr flc^tutu fecutus fit leges amp;nbsp;confuetudineS ücdf/Kt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj promptu caufa eft frJ
tres chariffimi ilia ipfa nimirumgt; quam fapientifiîmus Salomon cô tinuô fubijcit illis^quæ iam c fex/ to Proueibiorum adduximus.Vt cuftodiant tej'nquit.à mulierc ma la,amp; à blada lingua extraneç.NoJi concupiftat puîchritudinem eiuJ cor tuum : ne capiaris nutibus iU lius.Ecce^hæc fuitpcrditifîîmo il li caufa tanti odi) quia leges ma^ tris noftrg Ecclefig cuftodiunt nogt; ab impuriffima ilia meretricc^cü^ ius ille fuit turpilïîm^Icno: in cii tus fœdifiimis complexibus cûnl ipfe iam cxeciandam fuam libidl
nem
-ocr page 107-ECCIE, COMPONEN.
nem fatiafiet.putauit ampLffimü fe inde confecututum c^uæftum ,ft
7 Quàm pluiimos ad eandem pcrlt; duceret,ut eadem fpurotie fe có^ taminarent.Sed (puia uidit fe fiu^ , ftra Hoe tentare apud illos, qui fe continerent intra feptalegö ma^ . ter narum. Hoc eft, Canones, des» creta, conftituùones, præcepta, mandata, amp;nbsp;cofuetudines matris ■ Ecclefiiæ, ideo perfuafit eis, Hæc nulla elfe, Ecclefiam non Habere poteflatem quicquamHuiufmo^ di condendi amp;nbsp;præfcribendi. Hoc autem conatus eft illis probare Hisuetbis’,Probo,inquit,Huncfic i.Cor.j.Fundamentum aliud neî« mo poteft ponere præteridquod pofitum eft : quod eftIefusCHrù ftus. Hic Habes fundamentum ab Apoftolispofitum. Atomnisar
G tieufj
-ocr page 108-tio tttn.
rgt; E DIS SIDIIS ticuius Fidei eft pars huius fundi menti.QHSreponïalius articulus «juàrn pofitus eft, nullus poteft^ Superædificari autem poteft, ut idemdicit. Etideo Papa debet nobifcumponiamp; fuperædificari: non autem ponere.Omnia cnim credenda funt in. Scripturis exi^ ‘ pofita plcnc.Ecce, liæc eft eius ar;^ gumencatio qua cundis perfua/ derc conatur, non efte in maniï Ecclefîæ aut Papæjftatuerc articu los Fidei nee leges morum feü bonorum operum. lam obfecro denuo per Deum immortalem, uiri dodtiffimi amp;nbsp;chariffimi fra^ tres, excutiamus hoe argument’ tum paulirper^exigamushac tarn ipeciofam argumentationemad earn regulam, ad quam omnis af gumencatio debet exigi fecundö
Dialeóti^
-ocr page 109-ECOLE. COM7gt;ONS.ff. î)ialefticorumdoôtrinam, utap parcat utrum fit proba, an irnï» pioba. Quæ''nam eft carcgula'^f næc nimirum, quôd in omni bo*= naproba'que argumctationene ceflarium eft effe certam quans? dam ôcaptam connexionem par tium, quam bonam confe(^uenlt;ü tiam Dialectici uocant. Videau mus 1 taq? quàm bona confequen tia fit in ilia argumcntatione Lu^ tberi.propoûtumeft probare^no cfle in manu Ecclefiæ aut Papæ ftatuere articules Fidei : nec le^ ges morum,feubonorum opes» lum: Hoc aggreditur probarc iF lo uerbo Pauli, Fundamentü alilt;» ud nemo poteft ponere prêter id quod pofitü eft,lt;ÿ eft Icfus ClirisJ ftus. Quid ego nunc audieCQuis italocutus cftunq^Videtur tibi G * Luthejf
-ocr page 110-Genuina jentent ld 'Pau^im ta laca.
DE DISSTDTJS Lnthere lefus Chriftus efTc ar^ ticulus Fidei, Lex morum iïuö bonorum operum Aut qiiQ^ etiaiïi abfuraràs dicitur, articu^ los Fïdei efle partes Icfu Chn^ 111 'i hocdne te ibi docet Apofto^ lus':’Attenditequæfo uiri fratreft amp;nbsp;uidete, an non uideatur uos o^ mnes,qui etia Scripturaa diuinaS legitis Jiabere profungis^dum k cumillura ApoftoJi ficadducit, ac uobis legendum proponit, iic fentcntiam eius plané in contra^ rium uertat : id'q? putat uos noJ^ animaduerfuros C Paulus ibi ( fdds)docet,nemincm debcre fib^ ftultcplacerc, Sc extollere fepr^ cæteris^quafi fua ipfius fapienti^ amp;uirtute eximium aliquid prsJ^ ftiterit,id'(ÿ fine Chrifto/me tia amp;nbsp;auxilio Dci.Nam homing“* co^
-ocr page 111-BCCLS, component eos qui docent, 8lt; cætera minifte riaôcmunerainEccleiîaobeuntj eHe fimiles agricolis quibufdam, ?,uoruraaliusplatat, alius rigat: ed fruftra bæc ornnia illos elle fa âuros, nifiDeus dederit incteme ' turn. Quamobrem neminem de:# quot;nbsp;bere fibi bîc aliquid arrogare’.fed '' uniuerfam glonam cfledandam
Deo,quippè qui nifî dederit incrc mentum, omnes omnium labo^ ’ res fore irritos.Debereautemo^ ranes fidelitcr, unumquemque in fuoordine,beuocationefualabo ' rare unanimiter, fine æmulatio#’ ne, obtredatione, amp;nbsp;contention l nbsp;nbsp;ne, in tantapaccamp; Concordia, ut
' nbsp;nbsp;cùm pro diuerfitatc munerû fint
' plurimi,tarnen per unanimem iV ' nbsp;nbsp;lam concordiâ uidcantur elfe qua
' fiunus Iiomo.bocenimfignifîn ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 5 cat,
-ocr page 112-JDE niSSITyîîS
catj cum ait : Qui au tem plantatgt; Çtijuirigat, unumfunt. Ethüi^ de agricultura parabolæ fubücit alteram de ædificatione, dkensî Del ædiHcatio edïs. Sccundiiiîî gratiam Dei,quæ data efl: mihbut fapiens architeôtus fundamental pofui: allas autem fupcrædificat» Vnufquifqj autc uideat^quomoi^ do fuperædifîcet. Fundamenturn cnim aliadncmo poncrepoteft prætcr idquod pofi'tû efl : quod eft Chriftus Icfas:Hûc efl funda^ mentum doótringhuius cœlcftis^ Euangelïcæ, falutaris ego in uo«* bis pofui. Hoc fundamentum efl ipfc Chriflus lefus: per que Deus falutem contulit humano gene^ II. Super hoc fundamentum alij doctores amp;nbsp;pa fl ore s, qui mfhi fuccedunt, ædificant. Quid
tem
-ocr page 113-EOGEE, COMPONEN. tem fupcrædificant Quid aliud quàm quid de CHrifto.quem ego primus uobis annuncians, tanjgt; quam fundamcntuna Huiua do^’ «Strinæ pofui.crcdendum Gt-rquo?^ modo liuic fcruicndum^quomoz do uiucndum, ut huius aduen^ tus,incarnatio, uita, doótrina, morSj refurrcftiojafcenfio, miß’ Go Spiritus amp;c. uobia non Gnt fruftra fad:a c? Huiufmodi doctri^ namfucceifores meifuper funda mentum quod ego poiuicEd,iHca bunt. Vnufquifq? au tern uideat, inquit, quomodo fupcrædiGcet. Qmnetiam ipGauditorcs dodritJ næGdemfuâ.Ôc uitæ mores fuper Hoc ipfum fundamentu ædiGcarc debet. Et unufquifq? uideat quo modo fupergdificet'.qa oîa ptoba bit ignis.Hgc eft genqina fentetia
G 4 uer;
-ocr page 114-DEniSSIDTT 3 uerborum Pauli. Vilde mantfe^ Jbïïîmum eft, hunclocum Apo^ ftohd exquo fuurnillud parado; xon uoluit probareLutlierus^ex diametro cum ipfo paradoxo pu gnarc. Na fupcr illud fundament’ turn ædificare, nihil aliud eft^qua condere articulos Fidei, præfcrF here leges morum amp;nbsp;bonoru of perum, quod faciunt Epifcopi amp;nbsp;paftores, uti fucccftbres Apofto;» lorum: amp;nbsp;fecundum liæc ip fa cre^ derc amp;nbsp;uidere, quod eft fidelispo puli opus amp;officium.Quid autem ais Luthcre^ Non eft in manu Ec clefic,ftatuere articulos Fidebnec ' leges morum feu bonorum ope?» rum Die mihi ergo quis ftatuit illos duodccira articulos, quos EcUefiz habemus régula Fidei no^ po ftræ Apoftolijinquics : nam in;^ de
-ocr page 115-ECOLE. COMPONEN.
de dicitur Symbolum Apoftolo?: ram.Keôtc refpondifli:fedcùm culos Fi‘ hoc faccrent Apoftob,in ipfis A:? poftolis fuit Ecclefia. Igitur Ec^= clefîa conftituit illosarticulos.Cû impius ille Arius turbaret Ec;? clefiam blafphemo illo fuo do:J gmate dcFilio Dei, quiscondidit hune articulum, ut eredam us Do minum lefum Chriftum efle no faä;um,fed genitum, de fiibftan^ tiaPatriSjDeum exDeOj lumen ex luminc ,Deum uerum ex Deo uero ƒ ^Aourfio/i Patrijhoc eftjciufde cum Pâtre fubftantiæ ; quis, in^ quam,condi dit,q’jis côhicuit Çut Lutheri uerbo utailhunc articu^ lumFidei'^ Nonne Ecclefia‘?hæc enim erat tune in illis trecetis ftodecimEpifeopis;^ quemadmo dum in Apoftolis , quando con^
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G ç dide;
-ocr page 116-DE Dissions dMerunt amp;nbsp;conftituerunt prius illud SymboIu.Qi^niadmodnm enim ciuitas decerncre amp;nbsp;conùi^ tucre dicitur quod decernit amp;nbsp;conftituit Senatus quipræeft ci^ uitati^ita femper dicitur»amp; uerc, Ecclefîam conftituere, quod in ugt; unum colIcdiEpifcopi, qui Ecf^ clefîæ præfunt, conftituunt. Ec» défia nihil aliud eft quàm ciuitas Dei: huic Epifcopi tanquam Sc^ natores prgfunt .Inter hos autem fcmpcr unushabet ftjpremum re gimen, quemadmodum inter Se natores Ccnful. Et quemadmoi^ dum Gonfuli folent dari daues ci ^tb.ït, uitatis,itaPctro dominus nofter Icfus Ghriftus dedit daues regni Cœlorum.hoceft, ciuitatisDei, quæ eft Ecdefta. Porro quicquid hie Confuhuna cum uniuerfo E^
-ocr page 117-EC CLE. CÖMïiöNEN.
pifcoporum Scnatu[quod gena# lalc Concilium dicimus ) decer^ nit,conftituitjmädat, fîue crcden dum /lue faciendum, hocrccipi;’ endum eft tanquam oraculaDei. Hæc eft enim ilia Ecclefia, de qua Cliriftus ipfe dixit Matth. gt;8. St Ecclefiamnon audierit, fit tibifî^’ cut cthnicus amp;nbsp;publicanus. Et Lu cae lo.Qui uos audit,mc audit:qui UO3fpernit,mefpernit. Neqjcft ullunicemuslignum,quo citius, ^„(6 fo-cxpeditiiis,ac euidentiiiscogno#
r • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o V 1 nbsp;nbsp;« blt;trettcut..
Ici qucat hæreticus, amp;nbsp;a doctore ueritatis difcerni,quam ftprouo^s cet ab Ecclefia ad iudiccm Scris^
pturam’.hoc eft certiflîmum ft# gnum, ilium in animo habere per fubdolam interpretationem Scriptuïæ turbare Ecclefia. Neqj ehi Scriptura eft iudex Ecclefîæ, fed
-ocr page 118-DE DISSiniTS fed Ecclefia amp;nbsp;iudex cn^amp; inter:?
fiæ eil ludicare de Scriptura utrû Canonicafit,amp; authêtica.an no: quemadmodu fecit, cùm ex mul ti’s Euangelijs à mulcis confcn'#: ptis,cju3tuor duntaxatrecepit:cg terareiecït. idê l'n altis fecit. Vngt; de diuus Auguftinusin librocon traepiftolamManichgGquarn uo cantFundamentbcap.sr.ait ; Ego ucrô Euâgelio non credercra.ni? fl me Catnolicæ Ecclcfiæ commo ueret authoritas. bine manifeilif fimû ell, cp Ecclcfia eft iudex ipfi us Scripturg:nô ante contra, Nó eô hoc dico, quôd putem non ogt; portere prorfusinuiolabilem eße Scripturæ diuinæ authoritatem: quam Deus Ecclefiç fup dédit tan quam regulara ad qua tanquam ad
-ocr page 119-^CCLE. COamp;fPONEN. adamuffim^ aut Ç quod did con^: fueuit) Lydium lap idem omni^ urn Hominum, turn uitam, turn fidem,tum dodnnam exigere examinare debet. Deditautem, nonludicem ipfiusEcclefiæ; fed legulam.fecundum quàm ipfaEc clefia iudicat, accommodatrlx ui delicet huius regulæ ad quæftioîgt; nes amp;nbsp;caiifas, aut potius barum ad ipfamregulam.Atqjbociudi#' cium, Scbacaccommodatijonem. non quilibet fibi fumere debet‘ fed illi quos ad boc idoneos iudi^ cat Ecclefia : quibabent eundena fpiritum cumEcclcfia:nonbgreti ci.qui tanquam icgulamlesbiam adfuasblafpbemias defendedum illam detorqucnt. Quodautem cadcm Ecclefiafit etiam Scriptum lÄ interpres, boc uel inde manife bm
-ocr page 120-DE D IS S TD IIS Æuni eft , quod fola Ecclefia curti fuis filijs habet ipiritum illum uc ritatisjqui ipfam Scripturam fan âis hominibus infpirauit. idem fpiritus infpïrat Eccleüç,8lt; hums fiJijsmeraï^ Scrïpturarum intelli gcntiam interpretat/oncm. Qu.icunqgt; igitur ab Ecclcfia pro;? uocätaa ScripturamJ ftatimhoc ipfo faôto J hocipfo prouocatio^ nia ueibo déclarant lt;|uid medi^ teneur nimirum delerta Ecclei«' fia,nouam excitare hærefim, no^ uum faccre fchifma.Opinor^uiri fufpiciendi, ac fratres chariffimi, fatis luculenter me explicuifle, aedetexiiTe, quantum Ictifcri ues^ neni lateat in uno illo dogmate Lutherbquo aiTeruit^ in manu Ec clefiæ aut Papæ prorfus non cflcj ftatuere articulosFidcfncc IcgeS
morum.
-ocr page 121-EOOtE. COMP O NE N. ( morum, feu bonorum opcrû : 8: ni ea qua hoc probare conatus eft citatjone Scripturæ.Iamhuicgcr manum cft, quodin eifdemillis-wiariu fuisafTcrtionibus pofuit^ his bis: Via nobis faóta eft cneruandi authoritatê Concilioru:amp; libéré conaadiccndi eoiûgcftis:amp;iudi candi eorö décréta, 8c cöfidenter confitendiquicquiducrum uide:^ tur, fiue probatû, fiue reprobatû fuerit à quocunq? Concuio. Au# ditisuiriacfr3tres,3uditis,inqua, uoce, qua nulla unqpotuit^ ncqj arrogâtior, neep faperbior^neqj impudetior, per ullius hominis, quantûuis arrogantis,quantüuis fuperbi 8lt; impudentis labia pro# uolarc. Vnû homine, eundemq? tale quale nouimusLutheru,au# dere fe pponere omnibus omniu fecu#
-ocr page 122-DE m S Sï TD Tl S fèculorum Concilns,hocefl:,non foliim dodoribus amp;nbsp;Epifcopis mnibustotius Ecclefiæ^qui ç.xamp; terirnt unquàm, uerùm ctiaipfis Apoftolïs.Nam amp;nbsp;Iii Concilia ce lebrarût : quod maiiifcftiffimuin eft ex Euangclifta Luca in Aciis Apoftoloruiîi. Lutherusautem in illo articulo fuo nullum Con^ cilium excipit, fîue illud ab ip fis Apoftolis J ftue ab horum fticceft foribus Epifcopis celcbratum fit. Namuerbueiuseft, Siueproba** turn/lucreprobatu fuerit à quo^ cunqgt;Concilio.Qiu dicit^quocuH que.nullum excipit.Merito itaq? ille dodrina ac fanditate uitaî eximius dodor, Epifcopus, martyr (nampro orthodoxaFi^ Toi «Ff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefia Dei Catholica fafl
fS ‘ guinem fuum fudit)Ioannes
chcriH^
-ocr page 123-BCGLE. eOMPONEK.
chcrius Epifcopus KoffcnlïSj in fua confutatione,ubi hunc articu
,ita fcribit: Non po tcft (|uifquamarticulus hocuno peftilentior cxcogitari. Tollit o nim uniuerfum totius Ecclefiç xo bur. Sed amp;nbsp;animos CHriftianos prorfusincertoa reddit, cuipotiC* fimum credcrc debcant. Nam fi generali Conciliofccuiè ctedino poflctjcuius erit autboritati credc dum'îHæcjSc plurahiSjlcÖLU utilif fima ille Epifc. de hoe articulo amp;nbsp;Conciliorü authoritate. Nos au:» tem nunepergamus ad alia, amp;nbsp;uÿ deamus, quomodo Lutherus tra#: lt;äarc fitaufus non folùm Ecclefiæ
Concilia,uerumetiam iplam Seri turZ duti* pturam diuina. Principio libros Machabcorum,lt;^uibus fempcr in Ecdefia Ghxiftiana magna fuit au ****
H thoii*
-ocr page 124-DE Dissrnrrs thoricas, amp;nbsp;ut Diuus AuguHinus 8e Dtuus Hieronymus teilantur, an Canone atep numero Sacro:çi iioluminum habentur in totum iciecit, eo quod libro i.cap.ii.cla^» riiïîmum extet exeplura in quo quiuis uidere potell, in populo Dei femper^ ctiam ante ChriHum natum, hanc fuifle con fuetudinê, ut orarêt,8e faerificia offerret pro animabus defundorumjianc au tem confuetudinem ille damna/ uit,afiercns,inuentum eße auari/ tiæ fa.cerdot3.lis.Ergo non dubita uit etiam Scripturam diuinam ea parte renccre^qua illam confuetit dinê tam clarc approbat.Hoc unU eft’.uideamus alterum.Epiftolam D. lacobi J Cœlefti 8^ Apoftolk^ dodlrini refertilTîmam, non eit ueritus ignominiofo uocabulo ap
-ocr page 125-ECCrs. COMPONEN.
pcllarc Stramincam , Qi^mob f* rcm-hoc^ Quia difertiHîi'nîs uerbis dananat ipfius dogma de luftiHca tionc : quam iple dicit fola Fide conftarc : lacobus autern exem# plo Abrahæ, amp;nbsp;autlioritate Scri^ pturæ Genefeos probat, hominc luftificari ex operibus , 2lt; non ex Fide tannim.Hoc alterumiuidea^»
, musctiam tertium. In præfatio^ ne quadam in nouum Tcftamen turn, banc fibf ccnfuram fumit in ipfos Euangeliftas,ut loannem quidem ufque ad cœîos cxtollat, (atqjHocmciitofaceret, fi cafen^ tentia amp;nbsp;rationc faccret,qua id cu Ecclcfia facit Augufl:.lib.i.ca.4.Sc duobus fequentibus, de confens» fuEuangeliftarum ) cætcrosucro trcsMatthæum,Lucam, ScMar^ cum ita deqciat, ut longe infra
H I
-ocr page 126-D R D IS STD I T s
Petri amp;nbsp;Paull epiftolasitandcm^î concludat, Euangelium Ioannis^ amp;nbsp;huius epiftolam prima, amp;nbsp;PaU^ li trcsepiftolas,ad Elt;omanos,G^ latas,amp; Ephefios, amp;nbsp;priorem P^“* trbeiTe cos libros qui nobis Chrilt;^ ftum deferibant amp;nbsp;omnia docc ant,quæ nobis necciTaria 8c falut^ riafunt, etiamfînullumprætereï Iibrura,nulla prætereà dodrinanl neqj uidcamus,neq) audiamus. hac cenfuraquid lateat, amp;nbsp;quanti fiat iniuria, non foli'im illis quo^ itadendt, uerumetiamhis quo^ exaltat, liberetmihi explicate, rationc propofîtæbreuitatis ret. Nunc quia paucis explicate non poteft, mihi autem propolÏ^ tum eft, in hoc opufculo pium 1^ dzoremnon remoraripluribus ncccflarium fitadcognofceduiU/
-ocr page 127-ECOLE. OOMPONEN.
unde nobis exortæ fint bæ tempe ftates^quibus tantocum terrorc iaâamur ; amp;nbsp;undc rccuperanda tianquillitas ,bâc difputationcm in aliud tempus difieram,quô dti fis perueniam^ ad ea, quæ propric pertinent ad componendum pa* ccm. Neq) quifquam eft tam exi^ gui iudicii, lt;^uin fi légat attente îo cum ilium Augufiini,amp; præfatio^’ nem illam Lutheri, quam ille abgt; quoties lecoxit ,facilc fit animadj« uerfurus, quàra longe alio tendat bic.quàm Auguftinus. Qwprop^* ter banc cenfuram, quemadmo** dum amp;nbsp;alia quam plurima eius do gmata bic tranClio, quæ non foi# îùm falfa funtjuerùmctiampai# la abfurda: qualia funt: Per Bap/ tifmum non deleri feu remitti om niapcccataiContritioncm in pec
H 5 catore
-ocr page 128-DE IbïSSÎDlTS catore pœnitentiam agente face^ re magis peccatorc.Non cHe con^ fitcndumomniapcccata. Qmona nia coiifitctur,hos nihil relinquc^ re mifcricordiæ Dei .Ad hoc ut uc TC quis abfolutua fît à pcccatis,ni^ hil aliud rcquiri,quam ut ccrtôcrc dat fe efle abfolutuni. Pucrum S£ mulicrcm^cadem habere potefîa/ tem abfoluendhquâ habet Papa. Doccdos efîc Chrifîianos plus df ligerc excomunicationcm quam timere.In omni opère bono iuftu peccarc.Opus quantumuis bonu, cfîe ueniale peccaturn.Hgc amp;nbsp;fext^ centa id genus alia, ille miferc de^ ceptis hominib^ perfuafît: Sc funt lucuicntifîîmis Scripturis amp;nbsp;ratio nib^à maximis uiris refutata;fed nefcio quo noHro fato,hæc eft ho ta atq) p o teftas tencbiarura,uc ho rum
-ocr page 129-EOCLE. C O MT O NIS. ff,-rumdüótnna ad tœlum muitans non recjpiatur, ac ne Icgatur demabillis à quitus oportebatt --ïHius ante paradoxa^quæ reóta de ducunt ad inferos amplcótantur pro Euangelio lefu Cbrifti.Oran. dus eft Dominus Deus,ut ipfebgc tam perucrfa iudiciabominü cor^ rigat : ut tune noftri palati raori» turn, quo ea quæ piæfentem mor tem adducunt tantoperè appetw mus^atq) tam auidèfumimus’.qug uerouitajfaftidimuSj fanare digne tur.Ego omiffis omnibus, ad ratt onem componedi noftra diffidix me conferam, fi unum duntaxaC præter ea quæ iam attigbprius ex plicuero, quo ille non folum bo:* mines lcues,8^ inftararundinisad quofuis doótring uetosagitabiles, neiu etiamuiros graues ac dodos
H 4 pew
-ocr page 130-DE DJssjnjia pcrplcxosrcddilt;3it:Hoc cft,quoa Ecclcfiam Romanam hærefeos Ht Cot^ jç fchiTmatis damnat^cô quôd laiV pti utra$ CIS miniftrat Euchariftif Sacramc tû fub Ipccie pani’s duntaxat, non ctiafub fpccic uini.Hic dum pro^ ducit uctba ipfius Chrïfti ex Eua/ geliOj Sgt;c confuetudinê illam qua confiât aliquandiu fuiflc in Ecclc^ fia, no mediocntcr pcrccllit eos, quibus iiel per alfas occupatfones uitæ, ucl per animf fudfcfum non b-tisin hfsexercitatum autperfpi cax,non efl datum perfcrutarfat^ qucperfpiccrc.qug fit genuina fen tcntia uerborum Domini: amp;qu^ confuctudfnismutatæratio. Qui ucrô hæc perferutati funt,amp; intel Iigunt,bos nihil illiusfophifmati commoucnt’.fed fumma cum aiH mi fui tranquillitate rcligioncgt; reuf
-ocr page 131-ECCLB. 00M?gt;0NEI7.
lâuercntia, amp;nbsp;gratiarumadionè tan^uam dc manu Domini percw piunt, quod illa dilcdiffima^ atqj unica Sponfo fuo, Mater noftra Ecclefia per miniftri faccrdotis manum porrigit. Atc^j hoe ipfum, tametfi iam etia ah initio harum controuerfiarum à multis, h^deqi dolt;ärina atque uirtute excellens» tibus uiris cit cxplicatum^ ego ni* Kilo minus hic dabo operam, ut fi (piid forte reftet fcrupuli, id per gratiamDcitoIlam. Vhi tarnen amp;nbsp;illudprincipiôadmonebo,cti* am obhocipfumhuncarticulum dchereuelmaxime fufpeeäum ef fc uiris prudetibus, quod tarn per tinaciter urgetux à Luther o Z que ccrtiCGmum cftjn omnibus aétw onibus 8c fcriptis fuis atq? dodrw na nihil aliud fibi propofuifle,
H s quàm
-ocr page 132-DE Dr SST DIJ S quam ut omnibus in EcclcCa Dei turbatis, iple cunóta pro fua libi^ dinegercret. In quofiquis lili nol let acquicfterc, hunc.quantufcun que ctiam is effete i ta Icriptis fuis traâauiCjUt nihil ab ullo nomine poflet atroci^ excogitzn. Expert tus eh hoc llluftrilhmus amp;nbsp;factor fanôlæ memonæ PrincepsGeori* gius Saxoniæ dux:que, quôdnol letrecjpere eins dodrinä^animacl uertens nimirum quid in recelTii haberet, Lutherus in fuis fcriptis appellauit Apoftolu Antichrifti. Quad quæfo potuit atrociùs dici aut fcrioi in hominem ullum , ne dicam in talem Principe 'z Expert tus eft-Henricus Octauus Ang^ liæ rex: quern priufquam fuftine»^ rctadmittere doctrinam Luthe^ ci, Lutherus perftrinxit librogt;
-ocr page 133-EOCtE, ÜOM33ONEN’.
tam acerbe atque atrocitcr fcripi« to, ut etiam üb (^ui iam conceffc^î tant in cius dogmata, uirimodc^« ftiorcs indigne ferrent, quod tan«? turn regem ita traiäauent. Aft ubi iamrex die, nefcio quo malo ges^ nio impulfus,ceffit tandem doâri næ dlorum : atq? ea gererc coep it, ad quorum mentionem omnes pi os homines ipfapictas ingemifee lecogit, tunc demum abdlisqut adbærebant Lutbero agnitus eft, ebriftianifmi regis nomine Tai’ lutatus: tunc certatim dli fuos liis brosdcdicauerunt. Hxcitafeba^ ' bere totus mundus nouit : quid autem babeant myftcrii » omni^ nibus bonis uiris expendendü re^ linquo. Quid ego pergam enume Tareexteros-t Suffeccrituelunus die liber, quern edidit in Paulum
Ter/
-ocr page 134-ßB DJS8ÏDI19
Tertium Pontificem Komanu, cum pictis illis in cundem tabu*^ lis, ad demonftrandum quid fibi propofucricLutherus. (^odigP tur homo tabs tantopcrê urget, tarn pertinaciter exigit/ub co ipicandumcft, ilium fingularcm aiiqucm dolum occultarc uclle. Hunc dolum cgo hic dabo opera ut ûa detegam, ita in medium 8^ clariffimam lucem producam^uc quiuis apcrtiiTimc uifurus fit, gua tu fub hoc opcrculo ucneni latuc ritiquam graue momentum id ha buerit.atq) etiamhum habcat,ni^ fi deteärum cognofcatur, ad exd Unäum hos tarn horribiles in clefiaD ei motus. Scrupulosau^ tem circa ufum huius Sacramen«* ti,uiris bonis hac ratioe iniedos^ fi modo hæc mca no dcdignabuu^ tuf
-ocr page 135-ECOLE, O O MPC NS N.
tut legerCjita confido me per gra* tiam Dci cxcmpturum,ut ne milt;» nimua quidem ut rcmäfurus qui in poftetum urgeat quenquam. Aggrediamur itaqîhanc partem iplo Domino Icfu CHrifto ducc. Quæ apud Euangcliftas de inftitu tione huius Sacrameti leguntur, ca in unum colleéfcajamp; in fuum or dinem digcfta^fichabcnt: Coenan tibus autem illis accepit Icfus pa^ nem^gratias cgit, amp;nbsp;bencdixit^Sc fregit, dedit que difeipulis fuis, Sc ait: Accipite, Sc comedite,boc eft corpus meü,quod. pro uobistra^ detuf.boc facite in meam comme morationem. Similiter Sc calice, poftquàm cœnauit, accipicns,gta lias cgit,Sc dedit illis dicens’.Bibi* tc ex hoc omnes. Hic eft enim fan guis meus noui Tchamenti Çfecû dura
-ocr page 136-DS D I S ST n JI 3
jjatt. t*. dùm Matthæum amp;nbsp;Marcum) ud tic« V2' (ji^’^cundùm Lucâ)Hic eil calix no^ uum Teflamentû in meo fangui^ ne;qui pro uobis, amp;nbsp;pro multis cf fundetur, inremilïîonem pccc3gt; torum. Amenautemdicouobis, nonbibaamodô de hoc genimi^ neuitis, uflt;j) in diem illum.cum il ludbibam nouû uobifcum in reg^ noDeiPatris mci. EtbiberûteJ^ eo omnes. Hæcfuntapud Euafl^ gélifias de inflitutione Sacramcrt tihuP. Paulus ucro i. Corinth.H' de eodem fcribit hjs u er bis : EgO enim accepi a Domino, quod 8^ tradidi uobisiquoniâ DominüS lefusj'n qua noóte tradebatur^a^^ cepit panem amp;nbsp;gracias agens fre*’ âixit’.Acapicc manduca^ tejioc efl corpus meum^qued pr^’ uobis tradetur: hoc facite in
aiH
-ocr page 137-ECOtB, CO MP O ne N.
am commemorationem. Simili# ter amp;nbsp;calice, poftquàm cœnauit, dicens : Hic calix nouum Tefta# mêtum cft in meo fanguine. Hoc facite,(^uotiefcûcpbiberitis in me ameommemorationé. Hæc funt omnia quæ de buius Sacramenti inftitutione, præparatione feu co feótionc, amp;nbsp;ntu ufurpandi ipfum apud Apoftolos amp;nbsp;Euagcbliasle# guntur.Nam quæ apud loannem iùnt ca.é.ca non ad n3cc,fcd dtgnigt; tate,utilitatem,2lt; fr uct um quem exeo percipimus pertinent ; Vn# de igitur fciernus,utrum fobs A# poftolis traditafit poteftas cofici# endiboc Sacramentü,an promi# feue oîbus etiâlaicis,eouti uolëti# bus'ïlllicfobs Apoftobs dicic,Ac cipite amp;nbsp;comeditc; nbsp;nbsp;Hoc facitc
in mca comemoratione, boc eft.
mémo*
-ocr page 138-DE DJSS1DÎIS memoriam mei,Non cft ante prcfsè diótum : Vos confccratc nuncpanem amp;calicem,amp;populo traditc ilium edcndum atqj bibcfl dum :nifi quantû ex ucrbo,hoc fa cite^colligi poteft. Paulus Coring thus feribens ait^e acccpifTc à Do mino, atqgt; ipfîs tradidifle, quid écrit Dominus lefus ea nodc.qua tradebatur : quo ueró ritu ipfi idc debeât faccre: amp;nbsp;utrum unufquiP que eorû per fcmctipfum pan cru hune amp;nbsp;ealieem eofecrare, atqj ita cdereacbibere:andcmanu dotis, ab hoe eonfeeratum hoC nufquam fcnbit.Præterca utruiH in difeumbentium menfîs debcat hæc eonfccratio fieri foldm pc^ benediôtionem,8f gratiarum onem:amp; mox confecratorü funa^ ptioianin Eccleiîa adaltarc^ch^ amprf
-ocr page 139-ECOLS, COMPONéquot;?/. am per facrificium amp;nbsp;oblationem pro falutc uwoi^ amp;nbsp;mortuorum, hoc nufquam exprimunt fcripta Euägeliftarum amp;nbsp;Apoftolorura. Porro eo ritu modo'que, quem ex horum uerbis colligere pofru!» mus, nempcquod pane quidem inter cœnandum confccrauit, at!»
que edendum porrexit : calicem autem cœna iam peraûa ut feri^ bit Lucas, nemo iä intra plurima feculautitur: ncqjufquam inueni mus Apoftolos unq co cfle ufos. Hæc atqjalia quàm plurima circa hoc Sacramêtumfunt,ex quibus per nulla feripturam Euâgelicam aut Apoftolica nos expedire pob» fumus.Qua ratione igitur nos ex pediemus-; Qua alia qua traditio;# ne Ecclefiec^QLiid igitur prçter ilia quæ fcripturis illis exprefla funt,
I nobis
-ocr page 140-J5E D IS S I D I IS
tiobis de hoc Sacramento tradi'i* dit Ecclefiajdq? inuiolabilitcr fsx^ uandum':’ Principiôgt;quod uinum iiludnon merö lit confecradum, fed midum aqua: ne uidelicet dif^* crcpct ab eo^ q? in Proiietbrjs 82^^ Proitér.9, lomon de hoclpiritu proplietico prædixit: Venice amp;nbsp;édité de mcis panibug,8lt; bibite uinii, quod rai^ fcui uobis.Neq; uero miftura liæc uini amp;nbsp;aquæ uacat ingentimyftei^ lio. Significat enim, quod ClirP ftus per morte fuam, quæ per hoc facrificium repræfentatur,amp; in to to mundo annunciatur donee uc niat J iuxta uerbum Apoftoli atlt;^ que ipfius Domini dicentis: hoc facitc in meam commemoration^ nem:populû fibi uniuit^atqj Deo patri luo per facrificiu ilJud obtü^ lit^ ac recöciliauit, Per aqua enitrt
-ocr page 141-ECCLB» COMPONBW.
populum muleis locis diuinç Seri pturæ intelligimuSjipfo loanne in Apocalypfi dicente; Aquae multæ populifuntmulti: Vndeetiädc laccreDomini firaul aqua cû fangt; guine cffluxit.Quid prætcreà no# bis delioc^adidit Ecclefia'^Panc ilium amp;nbsp;calice in ilia Cocna, ncgt; fo lum eû'econfccratum à Domino, ut fierce corpus amp;nbsp;fanguis ipfius in abum 8c potura, qui fumenti;^ bus dar et uitam æternam: uerùm# ctiamutiîSIouælcgisacTeftamë . ti factificium nouum ab ipfo Do^» mino oblatum Dco Patri,quem?? ' admodû prçfiguratû eratinMeP
cbifedcc proferentc panemôcui# num,acbencdicëte,8cc.cô cp effet SacerdosDei altifîîmus: ut corn# pleretur proplictia Dauid,quæ eft Pfal.io9.Tu esfacerdosineternü,
X t, fccuiy
-ocr page 142-JD E n ISS ÏD T IS
■fccundùm ordincm Melchifedeû Q^d prætcrea nobis de hoc tradi dit Ecclefïa't’Quod in eade illa Cos na duodecimillos Apoftolosfu^ os ordinauit,ut eflent facerdotes, Sgt;c facrificiü hoc iugiter ofFerrent, ôffeicdum que fuccenbribus fuis Epifeopis êepresb.traderent per uhiuerfuni mundum : ut aboh’tis iamfacrificns illis legis Mûfa.k:se, timbrisfcu figuris fuccederèt uëtiij taSjfccundum prophetiam Mala/ Jodide. i,chiæ,qua dixit* Non eft mihi uo/ lûtas in uobis .dicit Dominus ex/ ercituum, amp;nbsp;mürius no lufcipiani de manu ueftra. Ab orcu enim fo/ lisufq? ad occafum, magnum eft nomen meû in gentibus:amp; in oni ni loco fàcrificatur,amp; offertur no/ mini meo oblatio raüda: quia ma gnum eft nomen meum in genti/
bus
-ocr page 143-EXJCLK COMîONEN.
bus idicit Dominus exercituumè^ (lt;^uem tarnen locum non ignoro uctcres quofdam etiam de oration ne {implicit ex confeietiapura ins* terpretari: Sed omnibus illis anti (^uior Itenœus de facrificio accipitlib. 4.cap hoc facrifici* tim ita a Domino acccptum, ip* fos Apoftolos iugitei confueuilbe offerte^ uel ex uno illo manifeftif fimu eft,quod fcnbit Lucas, A (ä. ij.Sacrificantibus autem ill is Do* mino 8c ieiunantibus,dixit Sp iii?* tusfanétus*. Segregate mibiBat* nabam,8c Paulum,8lt;c.Nam hoc modo exGræco transferédus eft ftlelocus’.neque de alio facrificio, quam quod nosHebrao uocabu* Io Miflam appellamus intelligi poteft: quantumuis quidam ni* luntur illud alio detorquere, Ec* 1 5 ce.
-ocr page 144-15 B 2)T55ÎÎ5IÎJ
ce, uiri fratres, hæc amp;nbsp;plerag) aKs fada funt in ïlla Cœna, quæ non Î)ofluntlïlt;]uidôconïgi ex ucrbis il isEuangeljIlaru,amp; Apoftoli Pan li: amp;nbsp;tarnen adeô funt uera ac ccr^ ta.ut nefas fît quicquàm de cis dn bitare: eo quôd Ecclefîailla ab poftolis accepta femper in hodicr num ufquc diem per totum ter^ rarum orbem credat.obferuct, at que ufurpec. De talibus autem du Ditare, aut talium abquiducllcini mutare,fî audiamus Auguftinum adlanuarium fcribcntcm, furor cft.Sed poflumusne bæcprpterea aliquot idoneis teftimonfis conigt; probate amp;nbsp;confirmare‘:’Pofîumus niultisjijfdcm'quc tatione antii^ quæillius Fidci, fummæ dodri^ næ,uitæ'queincomparabilis fan^ dimoniæ, nonaulloium'que glo liif
-ocr page 145-ECGtE. COHÎONEN.
liæ martyrn^fide digniffimis. Au# diamus itaque liorum aliquot,in# cipicntes ab antiquiffirnis ôc pro# Ximis ipfis Apoftolis . ÏSIambi maxime feire potuerunt.Quùlara enim illorum non folùm uicini fu erunt Apoftolis, uerùm etiam co# ætanci : amp;nbsp;familiaritcr cum ipCs conueifati.Neque credibile eft il# los aliud uoluifie feribere, quàm quod fciuerint : cvimetiamprofil fo fanguinefuo fidem fuam confit marint.
Exhisprimum facîamusDio# , nyfîum Arcopagitam.Is Ecclefia Diony/«« fticæ Hierarchie cap.5. nonibldm^^’f'^ appellat hoc facrificium, uerùm etiam quo ritu, fuo amp;nbsp;Apoftolo# rum tempore confueuerit offerri, docet.
Secundû coftituamus Saniâûil
I 4 lum
-ocr page 146-D E D IS S ID lis
lum Martyre lenatiuni^Diuilo^' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 'n tC
■nauux. annis Apoitoli 8i Euangeliltæ dn cipulum :qui deciraa epjftola^qug cft ad Smyrnenfes palam amp;nbsp;tiare de hoc facrificio loquiturjiis uer/ bis’.Orancs Epifeopum fcquimi^ nijEcut Chrillus leius PatrêjPref byteros fient Apoftolos, Diaco^ nos autem ueneramini, Ecut Del mandato miniftrates.Nemo prg^ ter Epifeopum aliquid agat eoru, quæ ad Ecclefiam pertinent : fir^ maEuchariftiarcputctur,quæ ab Epifeopo concelfa fuerit : ubi E^ pifeopus præfens fuerit, illuc Si plebs congregetur : ficuti amp;nbsp;ubi Clirilfus ed, omnis ccelcEis mili^ tia adeft, tanquaraprincipimilr* tiæ uirtutis Domini: ôc ipl'c eft diiquot; penfator totius intelligibilis na/ turæ, proptereànon licet fine Epi feopo
-ocr page 147-ECOLE» COMTONEN.
fcopo neque ofFerre, ncc^ue facri^ ficium immolare^neq? Miflas ce;» lebrare. Sed fi ei uifum fueritjfe* cundùtnbeneplacitum Dei, tune demum amp;nbsp;tuum firmû et it. Qws obfecroHic tamcæcutiens eft, ut nonuideat quàm claris uerbis fan ôfcusille Epifeopus S: martyr,ip:* fîloanni Apoftolo amp;nbsp;Euageliftæ tam familiaris, ac fi effet frater, quod Epiftolæ eius ad ipfum poftolum indicant, quàm clarc loquatur,turnde non turbando Ordine facerdotali, turn de factor fanclo illo facrificio Miffs'? An ideoliuic non credemus ilia fcrilt;? benti ,quod nibileorum exprefi» fumGtapud Euangeliftas ,aut A;# poftolum Paulum, cùm de inftitu tioneSacramentiillius feribunu? Quæ nam obfecro bec ratio cft,uv‘
1 S rl
-ocr page 148-DJSSÏDJTS.
ri acfratres,nolle uiro tam fan(3:o dicenti credere, eo quod quæ di^ at J alius aliquis tacuerit Imonc tacuerit quiaem^ fed non fcripfe:^ ritlhuic autem uiua uoce dicenda mandauerit Adeo'^ne fumus des attis diflerendi, ut ignoremus teftimonia turn habere uirtutcna probandi aliquid, quädo cum aß» firmatione pronuncianturiin pars* te aute negatiua non hahere.Nc^ que hoc de folo Ignatio,fed de cae reris omnibus^quos hie dtabo di*’ lt;3;um uolo.
Audiamus itaqj tertio locoih lumPontificem amp;nbsp;martyrcm Cle meutern ,Diui Apoftoli Petri di^ fcipulum,amp; inPontificatu fuceeß' forem.. Huius in Epiftola tertia ad lacobum fratrem Domini hcc funt uerba ; Qtmniam in alns lo^
-ocr page 149-EOOtB. COMPONENquot;.
cïs factificare amp;nbsp;Miffas celebiarc non licet,ni{i in bis, in quitus pifcopus propriusiuflerit: aut ab Epifcopo regulariter ordinato,te ncnteuidelicet ciuitatem, confes» cratus fuerit. Aliter enim no funt bæcagenda, neciitè celebranda, docente nos nouo amp;nbsp;uetere Tefta mento. Hæc Apoftoli à Domi^ no acceperunt, amp;nbsp;nobis tradi* detunt bæcnosdocemLis,uotisgt; que amp;nbsp;omnibus abfquc repre# henfione tenerc Slt; docere, quw bus agendum eft,mandamus.Eclt;' ce quid quæfo bis aut clarius dici, aut grauius præcipi potuif.id'que ab eo qui fuit diicipulus Princi;* pis Apoftolorum: amp;poftbuncip fe Princeps omnium Epifeopo;# tum,amp; fummus Ecclefiç Dei pa^ ftorl
-ocr page 150-DE DlSSIDIT S.
ïrotiem»
Quartum faciamus Beatumilî^, lum Epifcopum IrenæLîm,qui di dicic ex Polycarpo præceptorc fuo^difcJpulo Ioannis Àpoiloli 8^ Euangehftæ. Islibro 4,cap.54. fie fcribïc: Igitur Ecclcfiæ oblatio, quam Dominus docuit offerri in uniuerfo raundo, purum facrifi^^ cium reputatura eil apud Deum^ acceptum eft ei. Ecce non dicit, quam excogitauitj fîuc coramen tus ell Papa Elt;omanus,quemadi^ modum noftræ ætatis hommes nonuerentur loqmlfedquamDn minus docuit offern in uniuerfo mundo. Et fub finem eiufdem eS pitisiNofira autem confonansefi fententia Eucharifiiæ : amp;nbsp;Euchagt;* n'ftia rurfus confirmât fententiarn noilrartî. Offerimus enim ei^qu^: funt eiuSj congruenter commo^
-ocr page 151-ECCtE. COMPONEN. nicationem amp;unitatemprædican tescarnis amp;nbsp;fpiritus. Quemadmo durn enim qui ett à terra panis, pcrcipiens uocationem Dei, iam noncorarnunis panis eft, fed Eugt; cKariftia, exduabus rebus coni’ ftansjterrena amp;nbsp;Coclefti’.fic amp;nbsp;cok» pora noftra percipientia Eucbari ftiam,ianl non funt corruptibilia, fpcm refurredionis babentia.Of’ fcrimus autcm ei, non quaG indilt;’ gcnti;fed gratias agentes donati# onicius, amp;nbsp;fanâificantes creatu«’ lam. QiKmadmodum enim Dei’ usnonindigeteorum, quæàno^ bis funt, fie nos indigemus offeri» IC abquid Deo. Hæc, amp;nbsp;plura bis lrenæüs,difcip ulus eius p rçceptogt;î lis,qui fuam doôtrinam ex orc Apoftoli amp;nbsp;Euangcbftæ per uiua uoeem didicetat. Qmd uidetui uobis
-ocr page 152-DB D IS91D IIS üobis uiri fratres, funt ne talcs tis idonci harum rerum tcftes » Mirabor fi quiseafic fronte^util^ los toc J talcs ac tan tos audcac regt; {)ucliarc : fed ut ex j1 lis, quæ paii^ Ó poft dnfturï fumus, cognofca^ tis J quàin horribilia ftnt, quæ de hoc Sacramento ac facrificio perunt loqui hommes ab eo tem^ pore, quo dogmatailla fua publié cauit Lutherus : neque adhuclo^ qui definunt, uifum eft liæc irreftf tabilia teftimonia hic producerc. Quorfum iam opus eft addere rc* liquos-T Quorum lêntentias me quidem deleâaret proferre amp;nbsp;zif’ plicate, nifi uererer illos, qui mul/ tas habent amp;nbsp;arduas occupatio’ nes,amp; tarnen harum rerum uerita tcmfcire defiderant, rnultitudmc Icólionis grauarc. Alioqui non oceflent
-ocr page 153-EOCLE. COM^ONEN.
deefient multaexillo ucnerandeC antiquitatis , ac fufpiciendæ do/ cxrinædocâorcTertulliano.Qm ««lt;. Iccftillud, quoddeuclandisVn-/ ginibus fcribensinterferit de offi/ cio Sacerdoturn. Non permitti/ tur, inquit,mulieri in Ecclefialo/ lt;^ui : fed nccdocerc, nec tingere^ necofferte, ncculliusuinlismu/ neris, nedum Saccrdotalis officq fortemßbiuendicare. Videtis'iie inter officia Sacerdoturn numera ri Offene';^ Quidautem offerent aliud, nifi uiótimam illam, quam eis offeredam tradidit Summus il le Sacerdos ac Potifex lefus Chri ftus-r Vidimam, inquam, facto/ fandicorporis 8c fanguinis fui^Tn libro de Corona milltis, ibi enugt; raerat multa,de quibus cum nulla babea
-ocr page 154-DE DISSIDIIS habcatnus legem Scripturæ, cX traditione tarnen Si confuctudi^’ ne non minus religiofè obleruan tur ab Ecclefia quàm fi eflent in bcripturis præcepta, ibi inter es/ tera fie dicic : Oblationes pro de^ funótisjpro natalités annua die cimus . Quæ nam jfunt illæ obla^’ ' tioncs':^ Interprcteturnobisillas 7otnnft loannes Chryfoftomus Homilia chnroßa. populum Antiocbenumgt; ubi hæcfunt eius uerba: Non tc^ mere ab Apoftolis hæc fancita fn crunt,utin tremendis myfieri}^ defunótorum agatur commemP ratio. Sciunt enim illis inde muh tum contingerc lucrum, ütilita tem multam. Cùm enim totu^ conlhterit populus extenfis nibus J Sacerdotalis plenitude * Si uemendum proponstur Satr^ ficiurn*
-ocr page 155-ECOLE. COMPONBN.
£cium, quomodo Deumnon éX orabimus pro bis deprecantes^ Hæcibi Cbryfoft.quibus quid po tuit clarius dici*; Audiamusde eai? dem re Chryfoftomo antiquio? rem ilium, Epifcopali dignitate, dodrinæ excellentia,amp; martyrii
, gloria iuxta fufpiciendum uenes? randum qgt; Diuum Cyprianum.Is cum alias fæpiffimè de hoc facrifijf ciocumfumma religio ne lo qui* tur, turn ucro in Epift. 9, lib.i. in quamonet,ne quispresbyterum teftamento conftituat tutore aut curatorem, poftquam meminit, quomodo facerdotibus Leuitici generis in Lege profpectu effet, ut cüm cæterç Tribus colercnt a* gros, facerdotes de omnibus de* cimas perciperent, ne baberent opus iroplicarefenégoces cxter
IL nis;
-ocr page 156-DE Dissions nis: fed coti uacarent cul tui no,ita fcrmonëpcrfequitur:Qi^ nunc ratio de forma in Clero netur j'nquit,u£ q in Ecclefia mini ad ordinatione ClericaU^^ promouentur, nnllo modo adminiftrationediuina auocetuf» ncmoleftnsamp; negocijs fcculat*^ bus alligêtur/edin honore fpoi'^ tulantium fratrum^tanquàm dlt;gt;^ cimas ex fruôtibus accipienteS) ab altari amp;nbsp;facrifichs non recedaf 8i die ac noéte cœlcftibus rebv^ aclpiritahbus feruiant. Quod pifeopi anteceflbres noftrireli^ giofe confiderantesJ de falubrit^^ prouidentes, cenfuerunt ne qiii^ frater excedens,ad tutela uel ram clericû nominaret : ac lï qni^ hoc feciflet.nô oiferretur pro eo. nec facrificiô pro dormitione cip^ ccle^
-ocr page 157-SOCLE. COUTO NEN.
J eclebraretur.Ncqjenim ad altars
, Dei meretur nominari in faceiif , nbsp;nbsp;dotum piece, qui ab altari facer«»
dotes, amp;nbsp;miniftios fuosLeuitas,
J auocareuoluit. Hæc ibi Cyprian nus. Quid ego nunc perfequar cæ tera.quæ funt innumcrabilia in ii ’ brisfummoium uirorum ,quibus fempcr Ecclefia tanquàm colum nis quibufdam innixa eft : quales funt apud Græcos Baftlius Ma» ’ nbsp;nbsp;gnus, Gregorius Nazianzenus i
' Origenes, amp;nbsp;alii : apud Latinos
Ambroftus,.^ Auguftinus, Hieros»
, nymus,Gregorius: 8c quàm plui»
, tirai alij “ï Quid dicam de perpe«? tuo Kuius Saciificii in tota Ecf cleCa pet totum terrarum on?
J bem ufu-îQuera Lucas Aduum 15. in ipfts Apoftolis indicat : nos iara in Apoftolorum difeipulis, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K. 1 ac
-ocr page 158-: D E ms s I b TJ s ' ac proximis in Cathcdris fuccamp;i^ foribus apertiffimc deraonilra^ uimus':’ Nonne ex lus nianifeftil^ fimiini eft, Euangeliftas,Sc Apo^ ftolum Paulum uix minima pai^ temeorü, quæ in ilia myftica Cö^ na funt gefta à Domino noftro ïefu Chrifto, uel leuiter attigiiTc-Plt;.em ferc totamnon Scriptur^^ Euangelica aut Apofiolica, re‘^ traditione ad nos peruenifle. Gliriilus tradidit Apoftoüs conC^ erationem huiuspanis SicaliciS' amp;iugi facrjfîcio docuit ofFerri^'' quod cùm cæteri, tum uerô mens amp;nbsp;Irenæus luculctiffimê cent:id(p pro falïitc uiuorum mortuorum : ut in TertulIianO’ Cypriano,amp; Chryfoftomo mus, id quod iam inde ab ip^^ Chrifto paflb in hodieraum
-ocr page 159-EÇCLE. OOMPOTJEN. âierh obferuatac facit Ecclefîa, obfeiuatura amp;nbsp;factura ufcpad co* fummationëfcculi. In quo tam ftupçdo Sacrifido tantopcrc de* Icdata, gauifa, amp;nbsp;gloriata eft re* cens ilia adhuc in Apoftolis,8lt; Iio rum proximis fucceftbribus Ec* cicfia ,ut etiam bær eticos ,qui fcfe ab Ecclefta ipfi quantum ad cæte* la fegtegar at jar cere ftudcr et qu i* dctn, fed uix poftet J quo minus adborum tteniendonim myftc* riorum gloriam, cum turpi defe* dione febacreddidiflent indig* noSjirrumper et. Hoc cum in abis raultisjtû uero inillo ^4.cap.Ii.4. Irenæij quodfuprà citauimus,cla rifiimè uiderelicet.His itaqjûm ita demonftratis.ut nemo quicq, faltem ulla cum latione, contradi Cete poftit, audiamus quæfo uo*
K. 5 ccm
-ocr page 160-BE B IS S 7B IT 3 ccni illius omnium cenforis tini Lutheri.Is cilm illis.quos radoxis fuis infccerat,traderet^’^ Iiguot articulos, quos in general* Concilioproponerent, primu cit hunc : Sola Fides in ChriftuH^ nosiuHificat. Huie annexuitfe^^ cundum de facrificio MifT», bi^ ucrbis:OportetMiflam inPapa^ tu maxiraam Sc borrendilïiman^ efle abominationëjCÔ quod dire«’ die ac uiolcntcr pugnat contra huncprincipalem articulu. Attelé dite quæfo .ô uni ac fratres in Dû mino chariflîmi,attëdite,ecqui(l unquam aut fando audiftis,aut k gendo inueniftis didum non fei’ îum infolentius, ueriim etiam ifO pudentius'T ut de blafpbemia inte rim taceâ.Oportet, inquit, Mif^ fam in Papatu maximam amp;nbsp;bof ren^
-ocr page 161-EOCLE. COamp;JTONEN. ïcndiffimam efie abominatio nem. Qmdita^ Nonne iam tot fanâiflîmoruni uirorum, Epifco potum^Martyium, eorundemt^ï exipforum Apoftolorufti fcKo* la,ut amp;nbsp;maxiraè feite poffent, 8c minime mentiri uellent, tefti^ monns comprobatumeft. Miß’ fam effe facrificium fummum, facrificiummundum, Deo gratiC?' mum ,ab ipfo Cbrifto in ultima lila Coena oblatum, ttaditum poftolis,ôc per bos Ecclcfîç,utof feratur per totummundum,pro uiuis paritcr ac uita defunÂis'î V erum illis (inc^uit ille) quatura;» uismultis, quantumuisantiejuis, (^uantumuis dodis, quantumi^ uis Tandis, quanturauis ipforum, Apoftülorü difcipulis.acfamilia^ libus amicis,nec nó in fedibus feu K_ 4 Catbe^ï
-ocr page 162-DB DI S SI an s Cathedris fuccenbnbus,non do.Quamobrem noncredis'Z’Qi^i^ fuerunt:homines.Fuerunt quidê, fed hommes talcs,qui Si fcire hg^^ exadiHîmc ex ipûs lefu ChrilB Apoftolispotucrunt: Si qui pro pter ueritatisamorem nequaqua aliud quàm uerum fcribere uoi«e runt : id quod profufo fanguin^ fuo teftati declararunt. Quid tuiiî poftea'finquitjego tarnen non cipio. Q^mobrem quæfo Eo quod direótè ac uioienter pugna^^ contra hunc principalem articu^ aOÜri^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 r» • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1
«X Lutht Jum doclrinæ meæ^qui eit: Sol^ Chriftum nos iuftificat« /aAc«. Atqui hunc tuum articulum to^
damnat Ecclefia.Hanc non aU dio,inquit.Damnat ipfius Chrift^ Apoftolus lacobus.Damnat qui^ dem inquitifed in fua illa cpiftol^'
V .. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilra^
-ocr page 163-EOCLE. COM-PON-EN. ftraminea. Sed damnat præterea Chtiftusipfe apud Matthcu ca.7. cum eos qui tantam habuerunt Fidem ,ut etiam piophetarent.dg moniaeiicerent. amp;nbsp;uirtutes muU tas facerent jatqjHçc omnia in no mine Chriftijn que crediderunt, iubet à fc difcedere eo quod deibuic non addiderint opera iu«f fticiæ ,fed iniquitatis .Num buius iudicium exbofrefcisr^Nó credo, inquit, Mattbæo talia fcribenti: quia burai repit‘.inbæret operb bus bumanis.Cui isitur Euangeiî liftarum credis'^Ioanni : quia is in altum fubuolat : is Fidem extob bt. Atqui IS no minus acriter exi git obferuationem madatorum Dei,qua cætcri; amp;nbsp;admonet nos, nepatiamur nos tua ifta fenten^ ba, quod fola Fides iuftificet, fe^ K. s duci,
-ocr page 164-DS Dissions (Jud,diccns:FilioIi, nemo uosf^** diicatiquifacitiuftitiamiuftuscft’ lïcut de. illciuftus cft.non lequifoliim creditjuftus eft: fed quj luftitia fadt. Quid ais Luthc^ re^ubi eft tua menst ubi frös tua*? Tune audes hoc facerc caput do*^ dring tug,quod tam manifefte cii diametro pugnat cum dodrin^ Chrifti ôi Apofiolorü cius t Quid dia's ad illud Pauli : Et fi habue^
■' nbsp;nbsp;nbsp;* ro omnem Fidcm, ita ut montes
transferam, Charitatem auten^ non habuero,nihil fumtSedPaü lusloquitur dehiftoricaFidc, quit,de miracuiof2.IniôLuthej:Cf Paulusexprefle loquitur^non de una aliqua fpecie Fidei, fed in ge^ nere uniuerfaliter de omni Fide* Nega hoCj ft' audes. Qmd autern ais LuthercfSolancFidcs in Chri
ftum
-ocr page 165-EOGLE. OOM?ON!N. ftumiuftificat'ïNullæ ne funtaîtæ caufæ efficientes ( ut inoreDialci’ éiicoruni loquar'Jadhoc neccffa^ iiæ,ut efficiamur iufti, prætcr fos? lam Fidem-ï Quid ergo dicemus deBaptifmo^Qmd ad illud ucrbû Dominijïoannisy. Amen,amen dicotibi ,nifi quis renatus fucrit ex aqua Sc Spiritufanóto ,non potcft introire in regnum Dei Qind de fanguine Icfu Ckrifti^de quodicitloannes Apoftolus: Si'‘ autem in luce ambuîarnus .fîcut amp;ipfecftin luce, focictatcmba:? bcnaus ad inuicem *. 8c fanguis îefuCKrifti, filn eius emundat nos ab omni peccato. Quid eft, emundat nos ab omni peccatosî quid aliud, quam iuffificat: hoc enim luftificari , à pecca«« mundari. Quos autem KU fanguis
-ocr page 166-DE DI SS TD TI y ' fanguis iuftificat'ï’ quos cmundat. num eos qui nihil aliud quaere-* dunt in Cnriftum'^Non hoc did^ Joannes ; fed, fî in luce ambula^ mus, Quid eft ambulare in lucc^ An hoc fttfohim credere in Chri ftum'? Audi loannem ipfum cap^ tc fequenti. Qui dicit fe in luce 'e{re,amp; fratrem fuum odit,in ten^ bris eft ufqgt; adhuc.Et in fine eiuP , dem capitis: Si feitis quoniam i^ ftus eft, feitote quoniam amp;nbsp;orn* nis qui facit iuftitiam^cx ipfo tus eft.Deus eft qui ruftificat, inÿ Rowi, a, Paulus : ÔC tu dicis folam Fided iuftificare 1 luftificat autem DeU^ gratis, hoc eft, non ex operibn^ qug feceramus nos,ilia cnim mala : fed per gratiam fuam, pe^ icdemptionem qug eft in Chrift^ Jefu^quem propofuit propitiate ref^’
-ocr page 167-l,QCLn, OOAfPONEN.
rem,per Fidem quidem in fangui jie ipfius; fed nequaquam folain* Qucmadmodum enimFides,fine qua nemo poteft placcre Deo, do num eft gratiæ Dei i ita amp;nbsp;CHarii# tas, quam qui non habet,manet in morte : ita facultas bene ope^
' landi’.ita amp;nbsp;cætera,qug rcquirun^
! turadhocjutquisiulbsfitcoranl Deo.Et requirit quidem Deus Fi idem Forum quos iuftificat : fed
' nbsp;nequaquàm banc folam ; fed pr
' tereà Spem amp;nbsp;Cbaritatem : ôc oif pera Cnaritatis.Pœnitêtiam, Sa? cramêtorum fuorum ufum,2lt; bo ' ' tumadiuftificandum applicatiojs ' nem. Timor Dornini.inqùitSa^ ' piens,expcllitpeccatum. Et tu di
xis folam Fidem iuftificare:boccp ' quot;conftituis caput doôtrinæ tuç’.qd ’ quot;ûufquamintota Scriptutà diui?
■4 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;na
-ocr page 168-D B. b 1 s s I D II a
na muemturjmô Scn'ptura - multis locis refellit':’ Vt ante aterifKM obtmeaSjUis nobis c minibus
torquere, nobis, inquam, ac tot* Ecclcfiæ,lponfæ Chrifti,qd Chri^ ftus ipfe digreiTurus hinc ad P^/ trcm, in mnemofynon fui dedi^ chariiïimæ fponfæ, difcipulis tr^ didit,offene docuit, in quo quo^ tidiè Deo patri fua ipffus munci^ acdonaofferentes, rcmiflïone**’ pcccatorum amp;nbsp;uitam confequ*^ muræternâ.Hoc tam prcciofun^' hoc tam diuinum:hoc tam in$^’ mabile raunus à Domino Icfu Chrifto fponfo, donatum nice dilcôtæ fponfæ, tu uocasn*^ ximam amp;nbsp;horrcndiffimam ab^^ minationem Quis non dicat cfle ipfiffimum AnticbriftüH^,' Sed ad uos reuertor, uiri don*:
fi*'
-ocr page 169-EÛCLE. OOMPONBIÎ.
fratres in Domino lefuchl^ i xiffimijexpenditemiliiquçfohec duo LutHeri dogmata, de iuftifi^
*_ cante Fide, amp;nbsp;facrificio Miffæ: 8c ' uidcte c^uanto cum facnlcgio fagt; * ciofanctum hoc , 8c inedabilis * myfterrj facrifieium ex Ecclcfia ’ tollere conetur, utfuûilludtam * impium de luftifîcationc dog# * ma, hoc eft, abominandum ido* ' ltim,in loco eius conftituat. Atlt;^ ' haótcnus quidem de illis Cœnæ • illius myfticæ paitibus, ouibus \ nos fpoliare aggrcITus eft , ex ' ca occafionc , c^uôd Etiangeli^ ’ ftae parciùs obfcurius'cpie de eis * locuti ftmt.Nunctempus eft, ut
' trader, utperfuadeat impcritis, ipfam fponfam Chrifti Ecclefw
: »tti, effe facrilegam, amp;nbsp;perfidani
in
-ocr page 170-D E s s 1 n TI ä in fponfum fuum , impiamcp irt filios^ quod Euchariftiæhoc cramentum non miniftrat laki^ , nbsp;nbsp;. fubutraqj rpccïc, tam uidelicet
^UthiTi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 •
f^iiaaa 'uim,quampanis. Hic attendu« area, fo« obfccto ui'ti doótiffimi prüden^ munionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, L
fuh ucralt;^ tillimi que, attcndite quæfo, nt exa ótc cognofcatis illius felefbï^ -fimi ( neqj enim hic dolor meu^ ITnit me diutiiis ilium mitioribiJ^
nominibus appellate ) dolos, y-quid^dum tam atroeïter crimin^^ tur Eccleßam j'pfe molïatur. pit id quod eft apud Matthæun^' j^Q(. omnes ; amp;nbsp;quod pud Marcum: Et biberunteX^^ omnes.Ex bis contendit neced^
rio confeqni j oportere tarn pulum^ quàm ipfum facrificat«’’’ facerdotem,utranqgt;fpecie ftin^^^^ rc,panis inqua amp;nbsp;uini; alioqui
-ocr page 171-mentum. Hoc ita contendit : hoc
ita urget, ut interim doloûffimè
diflimulct oranes illas tircunftan
dæ.Hæ funt: Perfonæ illorum-ad^:^^«.'X
'J..
quos hac locutus eft Dominus: 1 tempus quo locutus efticauf^b quam locutus eft:quo^eniq) iem» 4'.i ftilocutusfit. Hascircunftantias ille dolofèdifiîmulatomncs:amp; af fingit alias, qua illic nullum ha# bent locum. Ad quos dixit Do# minus ilia uerba: Bibitcexhoej^^'^.A*^ omnes'TNum ad alics quàm ad if'' los,qui aderant'^Si ad alios dixifif fet, aut alios his uoluiffet indicaî»
re,non dixifiet^Bibite/cd bibät. ; Hi aute erant illi duodccim^quos
-ocr page 172-TiB D la sinus clcgcrat in Apoftolos:lic enim Mtth. U. nbsp;nbsp;nbsp;Matthæum legitur : Vefperc
autcm faéto difcumbebat cuiïi duodecim difcipulis fuis. Quado uero dixit'^ Tunc dixit : quando eos Sacerdotes, ac docuic quomodo panem ilium Sgt;c calice : confccrarc debcrent, quomodo Eucbariftiam præparare^quomo do facrificium offerte, ut uidet^ eft apud Irenæum in illo capita quôdfupràcitauimus. Tunc di«* xit,Bibite ex hoc omnes:tunc nines ex eo biberut:quemadmOi^ dum uidemus femper in Ecclcß^ fieri, quotiefeunqj facerdotes co fecrant offerut illam hoftiam' HÎC nullu uerbu eft, imo ne apeJ^ quidem ullus,ex quo colligi pof^ t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,ilium mandate, ut Sacrame^^^
turn hoc miniftrent populo fo^
-ocr page 173-EOOrg. CÓMPONUty^.
Xitraq? fpecie.In facrificio quidertl quodibï inftituit óc docuit fuos ^fcipulos ofFcrre, ncceflariü eft Utranqj fpecicm conlccr^e offcrrép^optefmyfteiiuni vs\çgt;i* lis Dominicg ,in qua fanguis una cumïïqua dc lagere Domini progt; raanauit. NecefTariu præterca eft Ut fpccies confecratpfumantur’.ft non ob aliud/alte ne qua fiat iniu lia Sacrametoipræfertim fub fpc cic uini:quod difficile cft ita rcpo ncrc,utnonpatiatur incôraodû. Vndc facc^dotib’^^ecrantibus
ptio'.laicis aût nufquâ: ac ne ipfis quidem facerdotibus,nifiquani? do confecrant«Vnde aliàslaicorû ïitu alteram duntaxat fpecicm fit munt.Etquanquam in co faaifî doicptaticntatur amp;nbsp;annunciatur
L amp;nbsp;mors
-ocr page 174-DE DIS STD I IS mors Domini donee ueniat^ Xtauerbum Apoftoli,riemo^^ men imaginari debet, fub . panis eiTe corpus Chrifti fine guine : amp;nbsp;fub fpecie uini in caü^^ quot;nbsp;... fanguinem fine corpore.Neiloï’^ • hîc fuit errorj’am olim ab
fia condemnatus atcjj explofu^' în que tarnen rurfus impingUi^^ illi, qui tantoperc urgent utrafl*!? fpecicm.Quid enim efi^quod coJ’ queripoffuntfe altera Sacramiî^ ti parce fraudari'Z’fipic cum fia crcdunt,neque corpus Chrill^ fub fpecie panis elfe exangue mortuum,feduiuum cûipfo guine, cum ipfa anima cum ipl^ deniqî Deitate, ut qui mandu^^'' huncpanem, totum Chriftuni’ Deum amp;hôminê manducetinc^^ in calice,fangumê fine corpof^' i ' toto'^^
-ocr page 175-BCCLB. COMTONEN.
totoq; CHdfto.ut quibibitbunc - r caliccm.totum CKnftum fumat, , quemadmodum qui fumic pane. _ nbsp;.
iam nullam habentulliusquero Iscaufam^quafialiqua Sacramc^» .
ti parte fraudentur. Sed obrjciüt*. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
Nónne uttotü fit Sacramentum requiritur utraqj fpecics^ï^efpó^ deo, requiritur amp;nbsp;noicquirjwr.
In facrific^ requiritur : quiaVic lepræfentatur in ors Donupi, cii efiufionêlanguinis fada.In fumî» ptione nö lequiritürlqfiia liic Ta;» tiseftfumere ilium qui præftat ui nbsp;nbsp;I
tam æternam.Qw manducat bûc panem Jnquitapudloannem, ui; uitinæternum. VndeUorainus lefus ip Te in Gocna quidem,quan do.docuit fuos Sacrametum hoc conficere amp;nbsp;offerte, dicens, Hoc facite in meam commcmoratio;:
nem
-ocr page 176-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BB D ï S a TR Ï1 ê
ném^noluit id fine calice fieriïü^ calice bibere. Aliâs quando non docuit fatriH“* tradidit fokim ad fume^^ dum, tradidit panem fine calicc« uidere eft Lucæ i4.Nam cur
** audeamus locum ilium de Sacr^ mêto Iioc intelligerc ci'im ita in^ tclligatur à probatiflimis Ecclc^ fîæ dodoribus, præfertim Augi^ ftino, Chryfoflomo, Theophyƒ laÆojalnstp : amp;nbsp;uerba Euangcli^ ftæ banc fentetiam aperte' præi^ rant':’ Et faätum eft, inquit, cùn^ recumbcret cû eis, accçpit paiif» amp;nbsp;bcaedixit,ac frcgit.amp;porrig«^ bat illis.Ecce quid pötuit apcrt^ U5 dici de confecrationcpaniaill*^ us. Adde, quod ilatim guHato ab illis pane,uirtus ipfïusSacrameo^ cluxit:Etapcrti funt oculi corö»
-ocr page 177-BOCLE. COMTONEN.
inquitEuägelifta, amp;nbsp;cognoucrSt eum. Q^dTheophylaâLUs eXi^TAeo/iïjK P^icatEis uerbis : Infinuatur amp;nbsp;a-« Eud i^uicSâÇin^it^ nempe quod ocuE eotüTqui Dênedidu panem EfTumunt, apcnuntur/ut cogno^ cant iltüiTi. Magnâm enim Sc in^ dicibdcîn uim habet caró Dornin
ni.Obfecro uiri prudêtiffimi, ex^ pendamusbgCjSc uideamus,ecç[d pofïît Eis tam manifcftis ulla cû rationccontradici't Etume tatv ta cft quorundam Eominumma/ Etiaiôcpræfraâiflima pertinacia, ut undecuncp poffunt conquitat, «^uibus tam datum argumentum çludanf.ut quod adfcrunt comen tu de confuetudineHcbræorum,
gratias agcntiû ante fumptionc dbi: Sc nefcio quæ alia, quae nihil adhanc rem faciunt. Qi^d fi qui
L 4 foite
-ocr page 178-■ Ü B D T s s T rgt; 11 s förtc etïatn ex recept IS Bus Ecclciïæ hæc non tam acute per/pexerintjidcocplocumilluiU apud Lucam aliter fint interpre^, t2ti, (neq} enim omnium oeuh dent omnia, præfertim in rijs Scripturarum} an horum ef^ ror plus apud nos ualere debebit/ quàm illorum tantorû uirorutu intelle(âusucrus,amp; interpretatie ueratQum etiam fæpê fit,ut unu^ aliquisegregius doôtor unü eUji demqj Scripturæ locum alias aÜ^ ter interpretetur:ciim nemo no^ ftrum fitjCui non foleat accidefe» ut rem aliquam nunc obfcuriu^ uideat, imô ne uideat quiderUj nunc auté perfpiciat clarius.Ne^ itaqgt; nihil de eo dubitamus,quoe tam clarè fetiptum inuenimus pud Euangehftam Lucam: SttaiiJ docîl^
-ocr page 179-EO CLE, OOMTONEN. doótc fidelitcr'qj àtantis Eccle^ fix doétoribus explicatum. Et magna animi noftri conftantia cum EcclefiaDei matrenoftra, credii-nus,cónfiteiiiur,a{rerimu3 atqj defendimus,quod Dominus nofter lefus Cbriftus ne minimo (^uidem uerbulo ufquàm præce* pit, utiaicopopulominiftretur Sacramentum Eucbariftig fub tracp fpccie : fed quod in ilia myi# ftica Coena docuit difcipulos ruü* os,(^uomodo hoc Sacramentum debeant conficere,confecrarc,ofgt; ferre , amp;nbsp;ipfi in ipfo facrificio fu^ mere’.apudLucam uero eoloco, quern citauimus,fuo ipGusexem plo amp;faóto clariffimo docuit ac declarauit,nihil aduerfus inftitu/ tum,uerbum,aut præccptum iu^ um,fed reótè facercEcclefiä fpon
L S' fam
-ocr page 180-DZ DIS SJDÏ19
fam fuam,quod commutata cofl fuetudinc ilia muleis modes iti^ commodapro ratione tempon! confuetudine commodiorc., Sa^ cramentum hoc filijs fuis fub fp^ ciepanistantiim rainiftrat;ad cui tandum incommo da ilia, ôc of* fendicula, quæ totics exporta cH in ilia difpenfatione ucriufqgt; ipe^ ciei:amp;ad excludcndum ilium ccrandum errorem Neftorij,quo ille fomniabat, fub fpcciepanis efle corpus exangue,iine anima, fine uita, quale quomodo nobis uitam darepoterit, quamipfuifl non habcat“; amp;nbsp;fub uini fpccie ifl calice, efle effufum 8c corporca** nimaqj deftitutû iànguincmiqü* nihil plus nobis cenferre poifet, q illud exangue mortuumqj cot pus. Videtis itaq? etid hie uiri fra^ treS)
-ocr page 181-EOCtS. COMPONBrJ.
tres, ^atroci iniuriaLutheruS af ficiat EcclefiaDeifuailla finiftra interpretationc uerborumDomi ni,quibus is in illa myftica Cœna cft ufus, du ille impingit ipfi Eo clefiae, filios fuos fraudet parte dimidia Sacrameti, c^uod accepit à fponfo, ut eo pafeat feu nutriat filios fuos. An nonfatis bibimus cx calice omnejs,(^uando fub fpc* eiepanis id ipfuna qd eft in calice funiim’ totüc^hoceftjUniucrfum fanguincClirifti ,,unà cüipfo toto corpore,cutotaanima, deniq? cS ipfoDco integro actoto'; Q^d eft ,qliicnos frau^t pietiffîmano ftra mater Ecclefta Quid eft de q hicpoffim’cóqucri't An no credi îTï’ nçc ita ut dixim^ in illo Sacra naeto habere,ut quicûqjex alteru tra fpccicuelcxiguäalic^uä parti culam
-ocr page 182-BE DISSIÖ TIS aiîamfttmat, hic fumât totun*
hi funtprorfus ab hoc Sacramcf to arcendi, tariquam infidèles, indigni corporis amp;nbsp;fanguinis mini. Videtis uiri fratres, ficam hoftis fub ilia ueftis ouille Iacinia,hoceft, uerbis illis diuin^ Scripturg,Bibite ex hoc omn^s. Cexerit^Sed uideamusetiam uulnera fcccrit. Principiô cerd^^ firnum eftjcosquitantoperê gent utrancj) ipccie, uicinoseil”^ errori Neftorri.Nam fi nobifciUl’ ZX crederent ea, quæ iam clariflî'ni^^
Scripturis^ rationibus oftcnlt;i^j mus eflecredenda,nequaquàn’^ lud affeôtarent: fed læto gratuh^ bundolip anirtio de manu mat^^^ na acciperent munera patris. quiafomniant ali^uid eife in
-ocr page 183-’ECOtE. COMPONEN, lice fut fpecie uini,quod non acci * piant de manu presby ten fub fpe • ciepanis,uoluntfibiutran*(plpe ' ' ciemexEiberi. Hoccertè unum cft uulnus c^uod coniunétum eft ’ cum graui periculo mortis, Huic ' proximum cft multô etiam atro ’• GUS alterum,c^uoduidemus Stau ’ dimus multos ex iftis facerdotii» ' tus, qui ab Ecclefta ad Lutberi ’ feôlamdet'eceTunt,dictitare,fe o^ ' ptarCjUtpro fingulis Miffis^quaa ' dum cflent in Papatu celebrarûç,
ftngulos homines occidiftent.Ni
' nbsp;nbsp;hil em aliud efle offer re Miffam
' quam Chriftum denuo crucifigec
' nbsp;re. Q^le uobisuidetur hoc uuh
nusuiri prudentiffimi, chariffl# mt q) fratres*: Atqui ho c non alia ficainflixithoftisj quàmeappisf
' fuaßone jquod fub fpecie panis co ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feere;
-ocr page 184-his facrofanótis
ici aut cogitari poteft'*
DÊ DISSIDIIS fccrctur exangue mortuü^j pus Chrjfti:amp; in calice fub uini profufus fanguis eiufdem ne reliquo Chriflo. Quid horH^ bilius de riis aut c Obijciet forte aliquis,Luther hoe non dicere.E^cipondeo, dicat, fiue non dicat, qui dognl^ cius ampleótuntur, illi hoe ex colliguntjid quod uerbis tä ' phemisfatis produnt. Huicpio^ ximum eft uulnus tertiüm nO^’ minus letale.Quodnam cftillu^l' hoe nimirum, quod dum falf^ perfuadet imperitis ipfos diiu*^ dio Sacramenti fraudari ab clefi'a, ipfc fubtrahit illis Sact^^ mentum cotum, amp;nbsp;loco cius ap^ ponitillis Idolü fuum. Quahani hoe clïïcit artc'ï'Quia cumEuch^ xiftl^
-ocr page 185-feOCLE. OOMPONEK.
ïïftia no poffit à qüis Komine co
K fici , fed à faccrdote, idqj co litu* quem docuic CHtiftüs uifcipuloa luos in ultima ilia ac myfticaCoy
, na,per iacrificiura,utexillisqtJ3t I cxlgnatio, Clemente ôclrenæo. r iamaniècitauimuspatetjLuthc* 1 tusipfum facerdotiumcumfacri I ficiofuftulitjaflercnsMiirameffc I abominationem omnium Kor?
I rendiffimam.Qj^dutperfuade^ I ' ret,fciipKt iniplümfacxum eano I nemMiffæKKrum,cx metis Koi F xiKilibussmKlafpKemîjscompofi?
' tum. Vnde fit ut filius le nbsp;nbsp;facet? '
' dotes nunquamlegant Canoné:
’ fed agât nefcio qd à LutKero fiKi ' præfcriptü:quo non poffunt cofi?
’ ceic EucKanftiâ.îSÎ eqgt; funt faccut
' dotes,cü no fint légitime oïdina? ùjUtetiâKaciatione nopofllnt* QnQ'i
-ocr page 186-DE D IS S ZD IIS
Q^d ß qui ordinati funt hi no funt alü^quàni qui ab Etclefia feôtam defecerunt : ideo qj à iui'^ Sacerdotn cxciderunt : neqgt; uo^ luntcum Ecclefia ritudlo confia cerc Euchariftiam^quem Apoß^ lià ChriftOjEcdefiauerô abAp^ ftolisacccpic atqj obfcruat. Erg^ quod ipfi porrigunt populo, hil minus eft quàm Eucharilh^' nihil minus quàm corpus guis Do mini. Ecce uiri ac fratï^^ -chariHîmi, hi funt fruôtus ill^^ dodrinæ, quanobis illefubfp^^^ dido plàufibili q? titulo lu propofuit,amp; niifergGerma^^^ magna exparte perfuafit.Qißl^^ nutempeduafit, eos inerroi^*^ labyrinthos inexplicabiles int^ / duxit.Prætereà ita diflîdijs, p^j-, ” dia, proditionibus, 8i funelhy^
-ocr page 187-ECOLE. COMPONEN.
, mis tellis impleuit amp;nbsp;perturbai
’ uit ofnia., ut nemo iam fcirc c^ue«’ at,lt;^üë tutô fcqui,cui adhærere
*' ne pcricuIopoffit.Videtisuiriac
* fratres,quàm multa, quàra atro# '
* cia^quàm letalia uulncra latio ille ,
’ crudeliffim^ inflixit populo Dei, idc|gt; fua illafanguinariafica^quam ’ netario dolo fub lacinia ueftis, ex ’ pannis Scripturæ diuinæ^arte dia^ bolica confarcinatæjtexit. Porrô
* (^uôdaio arte diabolica id effe fa^ ótum,eiusreitcftiseftipreLutbei5
’ rus in libro de Miffa priuata: ubi fer ibit fibi accidiffe, ut aliquando fub medium noftis cuigilans, aui».
■ diuetit Satanam fccum difputan^ l tem de Miffa priuata, amp;nbsp;indicant ' tem banc elfe bortendam îdolo^ latriam’.necp effe ibi corpus amp;nbsp;fan
' guinem Cbiibi, fed tantum pa^
M nenx
-ocr page 188-133 DIS8ÎDÎ1B
ncm amp;nbsp;uinum adorarij amp;nbsp;adorafl^ dum proponi.Ecce uiriprudentiT^ fimi,dariflîmi^j fratrcs,hîc Lutb^ rus ipfe indïcatàquo præceptoi^ htEC didicerit : de quo præccptof^ jioftcr Dominus amp;nbsp;præceptor fus Chnftus, à quo,amp; à cuius dif«^ palis nos accepimus hæc quæ lacrificio Miïræ,amp; Sacramêto cHariftiæ pic credimus, ac fortitc^ dcfcndimus, aperte pronunciat» quod ab initio nomicida fueritj^ mendax,atquc ipfîus mendacü ter :Ioannis S.Talis præceptor ao cuit Lutherum, ipfo Lutnero ce^ fte. Ab huius itaqj difcipulis quäl’ tum nobis periculi fit,cum quiui^ uir prudens facile per fe intelligitj turn multislocis monuit Dornin nus nofter lefus Chrifius:monuc^ rut amp;nbsp;Apofiqli eius in fqis Epifio
-ocr page 189-ECOLE. COMTONEN.
^is, fi om nia Hue aUata expligt; eucto, feccro quide re minime in^ utile: fedquobreuior firn, unum duntaxatadfera.c^ cft apud Mat* tfiæum ca.7.ubi conclulurus cftdi uihum illü fiium fermone in mon teKabitü. Attendite,inquit, à fal* fis PropHctis, qui ueniunt ad uos in ucfiimcntis ouium’.intrinfccüs autem funtlupi rapaces. Qui funt illi falfi PropHetæ'ï Sunt Mfî atqj dolofi racræ Scripturæ interpre* tes:qualesnecefie eft efleeos^qui filas interpretationcs ôe fententi* 3s difeunt ex Diabolo. Quæ ucrô funt ilia ueftimëta ouium, quibus illi fcfe contegunt 1 Non alia,uiri le fratres, quarn uerba Scripturæ diuinæ.Hæcà præceptore fuo Dia Holo didicerunt ,ita fibi accommo dareatque induere, ut imperitis
gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M t uidcan
-ocr page 190-DE DTS 8TD1IS uideanturj elfe prophetæ Deb poftoli lefu Clirifti Sgt;c fyncenffimi^j prgconcs Vcrbi'^ uini. Sed quïb us n o tis funt nofccndi':’A fnnâibus corum, quic Dominus, cognofcetis Qujd ïam diceraus uin ac charilfimiç’ Qmd^inquam, adh^,^ uerbum Dominî diccmus'^Non^’ fatis uidimusCnondLim faci's uimus de fruétibus malediótJ^;
lins arboris^Nondû ujdemus tas prædas illc fæuilîimus eripuent ciuitati Del 1 Nondt’’^ uidem^quas ftrages crudeliflînif^ iîle Si fanguinarius latro edide^*^ in populo Del Dominus lefus Chriftus de Diabolo dicici^^ homicida fuerit ab initio 8c qui cxillo funt defyderia ciusü^ le faccrc. Expendamus boc
-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.---- bunî^
-ocr page 191-B oc LE. CO M^POISTEN.'
, bum i amp;nbsp;exigamus ad cius regu^ ■ ' lam uerba amp;nbsp;faôta Lutheri, Is o«» lim cûm audiflet ingentem illam Rufticoxumftragcmfadameflc tn fupeiiori Germaniajpfe Vuit«» temhergæ prû condone publice proclamauit: Videturuobisma^ gnum miraculum, t^uod illic alis» ^uot Ruftici funt interfeôti.Iftud ’ minutum eft^ôc præludium quods’ ? damadcaquaefequentur. Opor;# '1 tet enim cô ufqgt; rem pcruenirc.ut 'î in Germania per fanguinemeatur
uRp ad talos.Hæc ilium ita dixifle quot;nbsp;retulit mihi uir quidam integerrw J mus, meus aliquando in fchola
Embricenfilaborum focius, no^ raine Ebeihardus Hulfchedius, qui tûc V uittcmbci gæ ftudiorum
I gratia degens, ex ipfius Lutheri orcaudieiat,Nec dubito adhucui
M 5 uère
-ocr page 192-DE D IS SID irS -, ucrc multos,qui idem audiaçrii^^’ atqj teftari po flint. Atque perditusilîe in hocfuiflet ta tam uanus^quàm fuit in fua diabolica d oârina dolofus ac fus. Nam quàm cruetabella'^q^^ torum Principum captiuitatei^’ quotamp;quâtorum PrinciputU^ uno ctiam prælio flragem uii^*^ mus':’Abhorret animus enum^^^ rc omnia,ne dicam explicare. fioftra Germania : quo recidi^^*' Atqui ad hæc omnia tam trifl^^’ tam cruenta,tam funcfla,tam Ö“ niqtie tetra atque deformiabd'^ unus Martinus Luthcrus cla^/ cum cecinit. Attamen hæc leuiafunt, adeo que nihil prop^** dum,fl conferantur illi innurn^^^ bilium animarum ftragi,quas ditiflîraus ille pefliferæ fuæ do
-ocr page 193-EOCtE. oomponen;
nae toxico interfecit. HacficaadiS
(i hue graHatur in tern's, cum ipfe tgt; ardeat apud infcros:hanc per cru entas militum, hoe eftjdifcipulo:*
J rum fuorum dextras adhue ftrin / git, uibrat, amp;nbsp;miferoium homigt; gt;nbsp;nbsp;nbsp;num, priufquam uideantacfenlt;’
' nbsp;nbsp;nbsp;tiant, eordibus infigit. Ipfe qui#
1 dem à fuo illo tenebrarum prinj» / nbsp;nbsp;cipe,quem Dominus nofter Icfus
) ait ab initio fuiffe homicidam, cui ) nbsp;nbsp;tam ftrenuam in bello ,hoc cft,læ#
i trocinio fuo nauauit operam, eo ) quo dign^ erat abreptus eft,digpa militiæ fuæ ftipendia perdpiens.
J nbsp;nbsp;Vt tarnen abreptus ctiam ab fens
gt; graifari poifctjreliquit fuos tyro 1 nés: reliquit amp;nbsp;libros peHilentilïî mis dogmatibus, tanquam pba^ I retras uenenatisfagittis,illiushy ( dræ felle undiqî tinôtis repletos, * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M 4
-ocr page 194-DE D J SSÎ D 11 S has fagittas illi non folùm Ictïferæ linguæ torquent in co^gt; quos in confpcdu habentpræf^^ tes: ucrùm ctiam ipfas pharctr^^ iraprudcntibus, ad quos ipß pct^ uenire non poiTunt/uggerunt, dum ipïïpcr imperitiam uerfant, femetipfos lædant Si in^, terficiant:qucmadmodumdePb* loéfcetc amp;nbsp;Pholo antiquitus ditum Icgimus. Quid igitur fade^ tonfîiium mus'^uiri amplilîînibamp; chariffirH* in ebrifto fratres, quid confili) d piemus, ut tandem aliquando illo tam crudeli hoftcjab illo tan^ fanguinario latrone, ab ilia tau’ tetra amp;nbsp;immani beftia liberemul' Videmus cnim quàm crudelit^^ adliuc in media domo in famuloi» famulasq^j Dei, in medio ouilii^ oues ChriftigraiTetur^quàmoip^
-ocr page 195-ECOLE. COMîgt;ONEr7.
niafurfum deoifumqgt; agedoHoc agatjUt niKil uiuum,nihil integrû in domo relinquat: amp;nbsp;ut alic^uan^» do pcregrc reuerfus Paterfamw lias, famdiam trucidatam, ac to^ tam domum euerfam ofîenda£. Quid, inlt;|uä, faciemus, utaLhöc Kofte litercmur Confugiemus ad cum,adquem omncs qui^fapi^ unt, in iftiufmodi periculis 8c ani» guftns conftituticonfugere folet, ncmpcad dominum Deum ; c^ui unus Ôcconfilium optiraum,8c au xdium præfcntiffimum præftare poteft. NetVue poteftfolùm,ue^ lûm etiam propenfiffimus eft ut uelif.G modôuideat nos feriôhoc 3. fe petcre. Quÿus auteni latio#* nibusKoc illi per fuadebimusc^qui bus fignis decIarabimus':;Has rati;* ones uiii ac fratres, oportet cflc
M s ueriïïii’
-ocr page 196-DE DIS a TD JÎS ucriflîmas : hæc ligna certiflîn’^' Neque enim iseft^ qui noftro^ho*' cft^humano more decipi queat'.^** mnes intus amp;nbsp;in cute nouit, pef'quot;' trat, acperfpidt omnia, etiam qnæ inintimis cordium pénétré*' bus flint recondita. Q^dfîuid“^^ at nos toto corde adle cófugeï^' neque in prudentia, neque in p^' têtia noftra cofiderc : fed cü reg^^ illo Propheta hoc modo in
noftris loqui : Hi in cuU*^ bus,amp; hi in equis: nos aute in mine Dei noftri inuocabimus:^^*' que hoc ipfum non lingua folù^ fonare, ueriïm etiam in cordib^^’ ut dixi,lîrmitcr proponere, 8^ ôis declarare : tune adeo non feret auxilium fuum,ut etiam ta noftra amp;pctitiones fit anteti^^ furus. sic enim in alio Pfalmo
-ocr page 197-ECOLE. COMPONEN.
nitidemPropKcta*. Fortitudine ç ineamapudtecuftodiam,«^uiatu f nbsp;nbsp;nbsp;es Dcus fufceptor raeus'.Deus me
) nbsp;nbsp;nbsp;us,niifericordiaeFprçuen.iet me.
t Sed ô miferam huius noftii exili) i nbsp;nbsp;conditionê. Vt nullum habemus
f
f
I
I
I
t
, -
xefugium tutius Jn quibufeunque etiam per iculis amp;nbsp;affliôtionibus fi mus conftituti, quâm Dominum Dcumjitanibilôminus ille Satan etiabicbabetlac^ucos fuos, quos »««lt;^lt;«lt;•«5 nobistendat : amp;nbsp;quibus fæpc ins’ getes prædas.maximos Principes cum plurimisbominum millibus illaqueatos capit. Habet enim ad earn remauxilia ex nobifmetip:# fis. Nam circuraferimus occultu
intra nos boftem , carnem no if ftram cum fuis peftiferis affedi;? bus: inter quos uel primas tenet filaoquamGtæci«?’?^««^'“? uocant.
-ocr page 198-D2 DISS ID lis
qua quifq) fcmenpfum ftulttus
mat 3 fibi ipfi blanditur femetip^ fumefferre ftudet. HicniorbuS ita dementat homines^ut ctiam H lisdiuims fententijs amp;nbsp;oraculis de confugiendo ad Deum^abutantur in contemptum corum^qui ipfius Dei ordinatione de uoluntate ïc^ bus humanispræfunt:amp;quos De us tanquàm femetipfum audire mandauit. Non eniin abiccerun^ tc^inquitad Samuelem ,fed me,ne t.R.fg. J. regnem fuper eos. Et ad Apofto^
los fuos: Qui uos audit^me audit!
amp;: q uos fpernit;,rae fpernit. Mul^ tiitaqj.his percontemptum pr$lt;^ ' tcritis.putarunt fereótaconfuge*^ le ad Deum^ fed hoc ipfo receifc!^ runt à Deo, amp;nbsp;inciderunt in laque osDiaboli: amp;nbsp;in horribilcm intc^ fitum. Egt;amp;emplum nonpoteft^r^
-ocr page 199-COMPOIlt;JÊ,N.
fc memorabilius.quàm quod cx^ tat Numeri i6.dc Goreh^Dathan, Abiron, amp;nbsp;Hon, cætcris'quc illis ducentis quinquaginta uiris pro«» ceribus Synagogæ’.qui in tanta tant authoritatc, ut tepore Con* ciln nominatim uocaretur.Hi coe* perunt faftidire Moyfen amp;nbsp;Aaro nem, amp;nbsp;reda contendere ad De* um,arbitrât! fe non minus ad hue pertinerc,nec minushuic effc cha ios,quàmillos:ideotp his uerbis illos aggrediuntur : Sufficiatuo* bis quia omnis multitudo fanéto* lumeft: Sein ipfiseft Dominus, Cur elcuamini fuperpopulöDo*
' mini^Ecce,putarunt fe effugere tyrannidé Moyiï amp;nbsp;Aaronis Çfic-enimipfiinterpretabantur') Sere* da cófugereadDominum.Quo* modo autem ab hoc funt exce^ pti':
-ocr page 200-ps D J s SJ D II a pti'^’Sequitur ali^uantô poft in dem capitc: Dirupta eft terra fob pedibus eorun%0i aperiens urn deuorauit iilos cum tabern^^ b's fuis, amp;nbsp;uniucrfa fubftantia eo^ rum:defcendcrunttp uiui in num operti humo, perierut medio multitudinis. At uero oifl m's Ifraefqui ftabat per gyrum git à clamorc pereutium, dicenS.' Ne forte amp;nbsp;nos terra deglutiat' Sed amp;nbsp;ignis cgreftus à Dornin^ interfecit ducetos qnquaginta ros,quiofFerebatinccnfum. Qui^ ita':’ quid commeruerat':’ qug'nani erat tarn horrendi fupplicf) caufa'^ Ncinne redaconfugerunt ad minum':^ No^’nnehunc facrifieijs fuis coluerunt*:’ HuicmalucrunC obcdirc quam hominibusftiocci'^ ne pcccatum eft f Non effet uir‘ anjpbifi
-ocr page 201-EGOLE. COMPONENT ampliffimi, Sc fratres in Chrifto cHariffimi,non cflct.inquam.pec^ catumXi homines illi non elTcnt in co loco, Sc ea poteftate confti# tuti, CUI refiftcrc niKiI aliud eft, ^uamDeoiph refiftere. Qinrc:? fiftit potcftati inquit Apofto^ R-««*«». lus, Del ordinationi refiftit. Qm autem refiftunt, iph fibi dam# nationcm acquirunt. Sunt ne plura harum rerum exempla Saul cum effet Kex ifracl, non refiftit quidem Samueli Saccr# doti in faciera,ut fecerunt Coreh, Dathan, Sc cæteri illi : fed cdm Samuel uideretur ceftare in fuo officio, nec ueniret ad diem facri# ficio conftitutura , populusquc non fine graui periculo dilabc* rctur, iuffit fibiaffetri holocau# ftum Sc pacifica : Sc obtulitholo« cauftura.
-ocr page 202-DE DISSJDJIS -cauflum.Eccej’n furama trcpiû^, tione,amp; anguftijs maximis cofi^* tutus côfugit ad Dcum: quodp’^’ libus uerbis cxplicatur i. Cûm autem tandem ueniret^’^ muel, Saul faôti fui ration^^ redderct, quid audiuit':’Stultè ftbneccuftodifb mandata domiA* Del tui, quæpræcepi tibi. Qup^’’ non fecilîes jam nunc pr^para/T“^^ Dominus R egnum tuum fup^^ Ifrael in fempiternum.Sed neq^^ quam R egnum tuum ultra colt;^^ uirget. QuæGuit Dominus fibi rumiuxtacorfuurn : amp;præccp^^ ei Domin^, ut effet dux f'uper pulum fuum, eo quôd non fcrU^ ueris,qu^ prpcepit Dominus. C2iî^j nam eranc ilia*; Nimirum ut obirctcamunera, quæ pertin^î^ ad regem: quæ uero ad
-ocr page 203-ECCtE. COMPONEN.
0
i»
ö
I
I
ca ne contingeret. Hoe mandatu (^uia no feruauit, reprobatus eft, amp;nbsp;Kegnum translatû eft ad aliû. Vidcamusadbucunum. Qiftdaclt; cidit Ozg filio Aminadab i.Ke.6^ Nonne is uidebatur rem piâmfa cere, quandobobus caltiiranti^ bus,amp; curru quo Area domini uc bebatur ruinam rninantcjpfe ma num fuam extenditad Aream,amp; tenuit eara^ric caderet-TQ^m au«» tem buius faôti fui mercedem le;*
cepit^Iratusqgt;eft,inquit,indigna(ï tione Dominus eontra Ozam, amp;nbsp;pereuftît cum fuper teraeritatc^ôc niortuus eft ibiiuxta Arcam Dei» Q^dita'^Nónne quodfecit,ani:? mo pio fecitt Hic ccrtc nibil aliud apparet. Q^re igitur tam graui# ter punitus eft “ï quare in illo ipfo loco,quo ICS gefta eft, neceffe fw:
t i i
5
DE D ISS ID II J.
it ilium moriQuia tametfi re am facere uidebatur, tarnen facerc,non ad ipfum,fed ad tas per tinebat. Quid accidit 0'Z‘i^ regi':’Is cu eHet rex laudatiflirni’^^
I. 4r.2o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omibus
pitium,amp; ad adiuuandum in ptlt;^, fligandishoftibuSjB^egnoip me conHituedo præfentiHjmuni' tandê elatus animo, ccepit fibi 1*^ mere ea,quæ erant facerdo tu ilico percuHus Iepra,è domo mini eieót^eft.Omitto hiceaqü^ de Icroboam, alijs^j legimus,!’*’ minus horribilia. ç^bus exei^^ plis docemur, quantoperècauei^, dum fit, ne quod Prouerbio folet, Alicnum fundum aranteSj iram Dei in nos prouocemns-Suntquideoptimi ominishæii^
-ocr page 205-'ECCLE. COMPOISTEN.
Scfalusæea^quem timebo'^ Do# ininus protector uitc meæ:à quo trcpidabo-? Item illud quo claudi tui illePfalmus’.Expcéla Dornin pUj uiriliter age, amp;nbsp;cofortetur cor tuû, amp;nbsp;fuftinc Dominü. Ite illud: Non timcbo mala’.quonia tu me# igt;pr«.xgt;; cum cs.ltemdlud: Dominus biadiutof.nontimebo quid faci# at mibi Homo. Hæc amp;nbsp;alia qpluri ma bis Gmiliafuntad cxbortan«» dum confirmadumq) animosno# ftros utibffima ; Sc funt optimi fc cundiflimiip uenti bis qui mun# di buius pelagus nauigates,ad pa# tri3E noftræ cœleftis portum conte
. dunt. Sed U iri fratres q? cbariffi# ' mi, prudenter gubernanda eft na ‘ uis, nc nos uenti illi, quantum# uisboni atqgt; fecundi, impellant ’ in ftlos fcopulos, in quibus ibi
N i quos
-ocr page 206-DE Dissions quos iam comraemoram naufi^ gium fecerunt. Scopulus eft hoi^ xibïlîs^uin fratres^uiolare ilium oï dînera, illam œconoraiara, quaiî’ DorainusDeus ut fapicntiffimüS Paterfamilias in domo lùa,ut3b omnibus obferuetur,inftituit:in^ politiâ,q in fua ciuitate Kex po^ têtiflimus fapiêtiffiraus tp Hincnemo unquiolauitjlînegi^ uiffîmaDeiolfcnfairaq;: fuo tem certiflîmo exitio. Hoc mini^ me ignorât aduerfari^ noHer DÎ^ bolus: ideofpfemperbue refpid*' in excitandis hærefum ac fcliifni^ tum terapeftatibus, ut nos in icopulum impellat. A$lioc niiï^® artibus abutitur Saipturis diüi^ nis, nec non fanctiffimis grauifll^, mis que ex eifdem fententijs, bus in Angelum lucisfefe transgt; formet/
-ocr page 207-ECOLE. GOMPONSN, format,iuxta uerLum Apoftoli, , fîmulahs fe ic6tà ducere nos ad Deum, ut abducat à poteftatc Si eminentia illa,^uam Deus ipfc in ' bominibuscffeuultjSiordinauit, ’ ut oranis anima fuperioxi potefta ’ ti fubdita fit jCodem ApoiLolo te;* fte’.atcpic fub lilo fpceiofo fummæ in Deo foïo Educiæ prætextu eô inducat, ut reieôta poteftate ilia, atcp 1110 or dîne turbato , ftulticia actemcritatc noftra certiffimam gtauiffiraam'que iram Dei in nos prouoccmus. Inter omncs artes ûlas,lt;puibus innumcrabilibusad# uetfum nos ad nocendum inftru* étus eft, aufim dicere, nullam ef# fc qua noceat grauius, quàmliac una. Nam fuita, adulteriajHomi# cidia, Si quicquid eius generis eft, ^dquod fuis dolisKomines indu* N y cit.
-ocr page 208-DE D IS SID IIS .
ciGpriuatim fînguIoslædût.Spr^ ta ueiô.autlîoritate illornm præfunt Ecclefiæ, atq) Huius poU^ tiæ oidine turbato, coriuit fubit^ difciplina morum uniuerfa, ut mnes eô quo fert ille furiofus morum impetus proruentes omne feeler um genus fèfe prætl^ pitent. Hoc nihil eft opus nos tionibus aut exemplis docere;lt;^‘^ cet nos eheu nimis aperte hgc ta^ horrenda huius noftri deploratv^ mi feculi facies.Neqj eft quod fp^^ remus meliora,imó indicsgraü*^ ra nobis metuenda funt expf^ (äanda nifi reuertamur quifp^*^ fuum ordinem, in quo Deus, militiæ huius noitræ Imperato^^ qiiemque confl:ituit:uthuncutgt;^ quifque noftrum pro fua part^ uocationefideliter fortiterq)
-ocr page 209-EOCLB. COMTONSN.
tux*. nec^ueprotcruèpræfumataL’ terum à fuo detrudere : fed una* nimiter nos mutuis auxilns amp;nbsp;of ficijs luuemus . Hoc facientes nos ipfi componemus hasdilPdi# orum tcmpeftates: amp;nbsp;pacis fereni tatem gratiffimam reducemus.
Vt autem omnes uidere queant, lt;pua ratio ne hçc fieri poffint, ego, leuocata ab initio in memoriam fumraa facrorum Bibliorum, præ fertira quæ ad earn rem maxime pertinct,breuiter oftenderecona bor,^ualis ilia politiafucrit ab ini tio raundi ante Legem Mofai^= cam: quabsfubipfaLege:8lt; qualt; bspofteafaóta per Cbriftum,ut tabs maneat ufcp ad confiimmatii^ onera buius mundi . Principio Cum Deus condidiffet hominem, ntftatim inipfo primo facrorum
ÎSÎ 4 Biblioj’
-ocr page 210-DE, DISSIDTI S,
Q^torJo Bjbliorumcapitelegimus: amp;coti ftitiitum reliqin'HeÉ in manu con«* filii fuÈut Ecclcf. ly. ac datis mafl^ datis Sgt;c preceptjs dicerct: Si uoluc ns mandata conferuarcj confern^
bunt te: amp;in perpetuum fiden^ placïtara reruare:apponeretiIL’a^' * quam amp;ignem, ut ad quod uell^^ porrïgerec manum : proponefC^^ uitam Semortem^ ututrumpla^^^ retcl/geret: ille mifcr deceptus fcrpcncc^extimulantc fuperbiæ ambitionis affedlu^per tranfgre^^ fïonemmandati,inciditin mot^ îë: ftultè èi infeliciter ilia confiai)
ß^lcrifuio fui libertatc abufus.Dcus aut p^^ r«won^o. pyj immenfa mifcricordia ftatii^
mifertus mifeti^confolatus-eft faôta promiffione redêptionis turæ per facrificium^quôd fibi fn’^ mus Sacerdos, unigenitus uide^^^
-ocr page 211-TiCCL^. COMPOMEN.
cctFitus Jnfuaipfius carne elïet oblaturus ,in cxpiationcm non folùm illius peccati, uerum etiam aliorum omnium totiusmundi.
Vt autem buius promiffionis derainaniraisHominum plantar ret: Siplantatamin perpetuum conferuarct, uoluitfibi Eeri faerie ficia 2lt; oblationes, quæ effent îllii= us promiffi facrificn hgure^Se (pia fi pedagogiæ (puædam ad ipfum. ÎSÎeque tame promifeue à lt;puibufNo» efi uisea facrificia fieri uolebat'.fedà^^y^^ fingulari quo dam genere bomi# clt;trc. num, quod ipfi pro fuis inferuta* bilibus diuinæ fapientiæ fuæ conCi Ifis placuiffet ad id eligere . Vnde cum Adam baberet filios duos,
maiorcmnatu Cain,minorera ,
tel ; ôc Cain quiàem effet agtico^ Abel autem paftor ouium: Se ïS s uteïc^i
Cdi»,
ßcti.
Erwt,
DE D1SSID12S utcrque inftitueret offene Dorni^ no: Abell's quidem oblationesr^^ fpexic amp;3cceptauitDommns:Cî in autem amp;: eins oblacioncs noJi refpcxit, Is igitur cum inuideret: bancgloriamfratri fiio^ edudu'^ foras in agru interfecit. Et fadu® profugusædificauit ciuitatëj Cleans liberos multos , ïnquibu^ crant omnis generis opifices : nJ lubalcitliaroedus: Tubalcam leatotj amp;c.Inuenimus etiam in genere Lamech bomicidamiqn^ Il's fuit Cain generis autor. In Ic** cum autem I'nterfedi Abelis^D'’^ minus dedit Adam amp;nbsp;uxori Euæ alium filium, nomine Sechin huiospofteritatemanfit Sac^*' dotiuiut in Enos amp;pofteris ei^^; ex quibus fuit fandus ille Patc^ arcliaNoê.In quibus omnibus iV
-ocr page 213-ECOLE. 00M?0NE2^.
lud obferuatu dignum cft, quod hilt;{ui à Setli defccnderunt gt;nbsp;diôti funtFilii Der.illiuero quià CainjF./i^W fill) hominum : ut uidemusGe^quot;“’”*
' nbsp;nbsp;nc.6. Obferuâdum 8c illud^quàm
infelicia matrinionia coierunt in:«
’ ter hïiosDei, ôc filias liominurn: Unde Gygantes proçrcatifunt:
\ quorum fcelcribus offenfus Dei’ us , diluuio extinxit genus hu^’
I manum, exceptis iSoé cum fua Noc.' coniuge : amp;nbsp;huius filiis cum fuis
’ coniugibus. Verùm de bis alius
J fuerit locus differendi: nunc ad inftitutum noftrum. Ex Noë 8c buius filüsrurfum dilatatum eft genus bumanum, nontamen fi:« ne zizanfjs . Nam impius ille Gbam faôtus eft irr ifor patris fur.
1 nbsp;nbsp;nbsp;ôc maledictus, fuis feeler ibus eti:«
, pofteiitatem fratrum fuorü, præci
-ocr page 214-Mflchife -dec.
DE DISSIDIIS pr^cipuc uei'ôlaphet,contaniiflai^ uit : quod partim exlibro Geriet feos, partim ck Berofo pcrcipb mus. Öacrificium autem amp;nbsp;digni*^ tas facerdotahs manfît in fartiihii Sem, qui erat natti maxim us ter illos tres. Cæterùm ordo hiG atque huius ordinis dignitas, reuerentia huic ordini abaltero, quem nos ciuilem dicimus, habi^ ta, nufquam manifeftius fe pro^^ ditj quàm Gene. 14. in Melchif^*^ dec amp;nbsp;Abraham. In hisduobu^ mirabili exemplo expreflum eft utriufque magiilratus, Ecclefiaib cbdicOjSt CiuiliSiPontificis peratoris^Epifeopi amp;nbsp;Principis of ficium, id'que in fumma concot^ dia, charitate, amp;nbsp;honore fibi tuo exhibendo fummo. Hic duo ilh'gladi) inmanibus duoru funi^
-ocr page 215-eocle. component morummagiftratuuni. Et quan* quam in Melthifedec utriukp po tcftas apparct, ( erat cnim ^ex Salem: ergo liabebat gladium ci/ uilcm : amp;nbsp;SacerdosDei altiffimi:. crgoEccleüafticumj feu fpiritua:* lern) Abrabamtamen ciuiie ftrin* git: proß.ernitlioftes : libérât ca* ptiuumLoth: reducituniuerfam prædam, quam rapuerant boftes. Qind autem JMelcbifedec':?Profe* tens panem amp;uinum .bencdicit uiótori Abrabæ : Benedidus A* brabana,inquit, Deo excelfo, qui crcauit Cœlum amp;nbsp;terram :8c bene didusDeusexccIfus, quo prote* gente boftes in manibus tuis traA diti funt. Ecce, mirabili benedidi one conciliât, fociat, adeo'que in unura coniungit bominem cum Deo^acDcumcumbomine: idq?
inter*
-ocr page 216-D 1 S S IDJl a interuenientc parus amp;nbsp;mni facrifi^ cioipræludens uidelicet ad facrifi^* cium^quod obtulit, atque difcipit los fuos ofFcrre docuit ille^qui ell: Sacerdos in æternum fecundiîrn ordincmMelchifedec.Vcinam üî ri ampliflîmijcliariflîmicp fratrcs, in lioc tangua fpeculo benc fe cofl templentur omnes^guicungj ma^ giftratum in populo Dei gerunG à fummis ufgj ad infimos : amp;nbsp;ho^ rum exemplum ftudeant imitari« Abraham pugnat gladio :Melchi fedecofFert facrificium(nampro^ pterea additur in Scriptura, rat enira Sacerdos Dei altiflîmi) dat benediôlionem : AbrahafH uicilîîm dat décimas de omni^ bus. Quem non deleólet confcH^ fus tabs':' Qupmodo poiïct non liciiïimê florerc R,clpub.Chrifti^ na«
-ocr page 217-ECOLE. COMVONEN.
ha, fî ita fe niutuo amarêt,mutuó honorarent fummi Pontifices,8lt;
iùmrni Imperatores ac Kcgcs in Imperio amp;nbsp;regnis orbis Chriftiagt; hi’^Epifcopi óe Principes in fin» gull's regionibus ac diuonibus':^ Clerus amp;nbsp;Magiftratus Ciuilis in fingulisurbibus,oppidis amp;nbsp;pagis':^ 0 quàm præclarè tunc baberent tes hominura : quàm b^nc paftû : quàm fœcundum : quantoperè rnultipbcattim grcgcm Domini, füb talibus paftoribus uiderem^: quàm tutum ab omni infeftatio*’ neluporum, furum, atquc latro? hum. Nequcenimbi polTunta^ lia uia commodius intrare in ouigt; le Chrifti, quàmbuius concordi^, quæ inter utrunqj Magiftratum efrcdebet,perfoflbparicte.
ptoptex feropexomnesfuas arecs pofor^d-ad
-ocr page 218-DS DISSIDIIS expromût, ornes fuas ni3^ Z«pi tntrSt chinas hucadmoliuntur, ut hun^: mou,lu. parietem rumpant: hoceft^dilîï^ dia amp;nbsp;bella inter illos magiftratüS excitent. Mirabor^ fi hæcnon e^ illa fæpes, quam Paterfamilias cil cundedit uineæ fijæ,quam planté rat, ad arcendum ab ea feras amp;nbsp;bc ftias. Qmm qui diffipaucrit.mor' Scde.ïo‘ débit eun^coluber:amp;quam deftrU dam conqueritur Dauid, his uer^ bis:Defiruxifii omnesfæpeseius' pofuifii firmâmentum dus foriii^ T]ulm,i9. q.
dinem. Diripuerunteum omncS tranfeuntes uiam ,amp;c. TaraetH no n ignor0 ctiam alias in terpretî tiones redpere hanc fæpem’.atta^ me eu ateendimus, quæ poteft eflb dêfior Si impenetrabilior illis fc^ ris amp;nbsp;apris fæpes, q fi duo illi utti^ ufip oruinis magiftratus inter fe iti confia
-ocr page 219-eccle. oomtonen. confcntianti in cuftodiendo uilt;!^ neara Domini Quis poteft efle murus inexpugnabilior, quàm hæc illorum capiturn concordia'^ Noninfcitc quidaEpifcopiscum fuo clero’.Principibus cü iua no? bilitate:ôcpopulo illorum utro? lumq? curæ amp;cuftodiæ diuinims commendato, unicuiq? fuas par? tes diftribuithoc uerfieulo: Tu fupplcx ora:tu protege , tu^gt; la? bora. Siquifquisnoftrûmiuxta buius uerficuli fententiam fuam partem fine æmulatione murmu rationed aduerfus altcrura, firn? plici corde, in cbaritate Cbriftia? na fideliter tucreturmon poflent non optime babcre res noftræ. Quod quia non facimus , incidi? tnus in calamitates, quarû nullû poffumus inuenire fine. Et quod
O omni?
-ocr page 220-22)18 sinus ' omnium eft grauiffimum, nemo Mc fua peccata agnofcit:fed alio’’ rum lynccis oculis obferuat : fit quod zit Sztyiicüs,
Vt nerao in fele tecet defcefl^ dcre,nemo,
Sed præcedêcifpeétetur man^ tica tcrgo,
Cæterùm ut fermonem^queni de politia ciuitatis Dei inftitui^ raus reuercamur,obfcurata uide^ turhæcnonnihil poftMelchifc^ dec amp;nbsp;Abraham fuifTe, cum bcntibus annis collapfa, ut opiJ^ haberet inftauratione. Hane ftaurationem Deus fecit egtegi^ per Moyfen Sgt;i Aaroné:per quo® populum fuu ex Aegypto , ïibc^ rans eum à tyrannide PharaOi^ nis,eduxit.Hic illam politiam i^^^ inüauiauîtjUt multis etiziztion^ büS
-ocr page 221-EÖCtE. ûoMponen: tu? comuniret, latis multis legi? Eus.Cü de Kcligione amp;nbsp;cultuDei, turtidc cöfcruanda publica in po pulo pacc’.datispraeceptis multis de rede uiuedi ratione;cóftitutis poenisgrauiffimisin boru tranf? grelTorcs.Cö diftributus eßet po^ pulus in tnVduodecim,iuxta nu tîierü filiorû Iacob,unâ tribu,nê^ peLeui,uoluit efle libéra ab agri«? cultura i cæteris^i oncribus amp;nbsp;la^» boribus,ut totauacarctbis quæ pertinent ad Sacra. Exodi i8. fie ioquitur ad Moyfen : Applica lt;|uoquc ad te Aaron fratrem tu# ßnutui f* um cum filijs fuis de medio filio# tumlfraèl,ut facerdotio fungans« tur mibi,amp;c.Numer.i8,Gc ad Aa#gt; ton: Tu ôc-filn tui amp;nbsp;dom^ patris tuitccû,portabitis iniquitatem fanduarii : amp;nbsp;tu amp;nbsp;filn tui fimul
O a fuft^
-ocr page 222-D E Ö'I s 5 î D ir~iS fuftîncbios pGCcata faceidotn iie^ ftri. Sed amp;nbsp;fratrcs tuos de tribu Leur J Si fceptro patris tuifume tecum,præfto^ fint, Si miniAict tibi. Inter hos autê uoluit fenV per efle unum in eaeminetia cofl ftitutum, ut penes hue eHet fum^ ma.totius facerdotnpoteftas.Huc fupremum coftituit omnium lu^ dicem:ut quicquid eflet dilficiliU caufarum .undc c^teri Indices no pofTent fc explicarcjid rcferretiii ad huius fummi facerdotis bunabdequo Deuter. iT.clariHi^ me feriptum Si præceptü efthis uerbis: Si difficile amp;ambiguuro apud te indicium efle perfpexeris inter fanguinem Si fanguine, cau fam Si cauf2mjepi3.m Si non pram:amp;iudicum intra portas tu^ as uideris uerba uariari : fnrge Si afccfl^
-ocr page 223-’RQCL'E, CCM-P OîSlEN. afcende ad locum quem elegent Dominus Deus tuus, ucniesqj ad facer do tes Leuiticigcneris, dc ad ludicem qui fuerit illo tempore; qugrcsqj ab cis,qui iudicabüt tibi iudicii ueritatcm: amp;nbsp;facies quod^ cunqj dixerint qui præfunt loco, que elegerit Dominus, amp;docuei? rintte luxta Legem eins :feque^ riscj; fentcntiam eorum^nec decli nabis ad dextra, neqj ad finiftra. Quiautem fuperbierit,nolens bedirefaccrdotisimperio, qui eo tempore miniftrat Domino Deo tuo, ex decreto iudicis morietur homo ille : amp;nbsp;auferes malum de Ifraèheunótusqj p opulus audiens timebit, ut nullus deincepsintu^ mefcat fuperbia.Ecce.uiri ac fragt; tres,hæc eft ilia inftauratio, con^ ftitutio, de confirmatio politiæ,
O 5 præs’
-ocr page 224-D E D 7 5 ST D TT 9 prçferdm quantum ad dignitatCj authontatem,amp;poteftatê facef^ dotalcm attinet^quam DominüS Deus per Moyfen amp;Aaronêfc^ cic, uoluitq} inuiolabilë cofcrua^* rbufqj ad aducntü Fili) fui unige^ niti in carne. Nä hic erat futurus uerc Sumus ille Pontifex, cuius Aaronicus ille umbra duntaxat crat,atqj figura. Qiunetiam ipfc Unigenitus Filius, iam præfens c2Tnc, uoluit authoritatem illius facerdoti) per omnia inüiolabi^ 1cm confcruari, donee ipfepcrai^ do facrificio fuo, crigcrct dotium Nouum fecundiim ordi^ ncm Mclchifedec. Neque reli^ quit ulli cxcufationi locum , ß quis detreétare uellet obedient tiam propter peccata facerdo^ tum,aut etiamPontificum in^^
-ocr page 225-ECOLE.. COMPONEN. pietatem, fignificans obedientîi» am hanc non hominibus præfta:» ri, fed Dco; cuius oïdinatione illi facerdotio præfident, fîue boni fînt, fine mali. VndeapudMat/« tbæum capite non folûm ad turbas, uerûm etiam adfuos diß» cipulos,quos iam adfacerdotium Noui Teftamenti formabat, los? quitur boe modo: Super Catbc^ dram M.oyfi federunt Scribæ amp;nbsp;Pharifei. Omnia ergo quæcunqî dixerintuobis,feruateSc facitc: fecundum opera autë eorum nof lite facere, Dicunt enim amp;nbsp;non faciunt. Quid quôdipfe filiusDei Dominus nofter lems Cbriftus, in hoc uel præcipuè declarauito# bedientiamfuâ,quâprçftititDco patri ufqj ad morte, cp fe illis iudi cibus,quantüuis iniquis Scimpns
Q 4 iudw
-ocr page 226-DB D 7 S SI D II S
■ lïidicandum tradidit Si permifît'^ In quo Diuus Apoftolus Petrü^ 1. Tetn t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jnonet nos, ut obcdieH^
tiam emsimitemur.Hçc cft enini gratia,inquit, fî propter Dei fcientiam fuftinet quis triftitias^ patiens iniuftè. enim eft gra^ ti3,fi peccantes amp;nbsp;colaphizati fuf fetus'^ Sed fi bene facicntes pati^ enter fuftinetis, hæc eft gratia pudDcum. In hoc enim uocati eftis : quia Sc Chriftus paiTus e^ prouobis,uobis relinquens eX^ emplum ut fequamini ueftigi^ eius . Qui peccatum non fccitf necinuentus' eft dolus in orceius-Qui cum malediccrctur, noU malcdicebat : quuni pateretuf, non comminabaturitradebat au^ tern ludicanti fe iniufte . Nequc uero conniuentibus oculis præ^ tereuUi^
-ocr page 227-RCCLE. COMPONEN.
Cereundurn eïl, quodciim filius Dei paiTurus eflet pro genere hu:? mano non alia ratione pati uo:? luit^quàm adiudicatusmortijdqj fcntêtijs fummorü PontilÏcum: ad quorum Tribunal inDeute«: Oeut.ir. ronomio iuflerat afcendere , fi quando difficile 8lt;ambiguuni cf? fet iudicium, ut cæterorum iudiä» cum fententiæ uariarent. Et huic iuffioni addiderat etiam promif«’ fionê dicens: Qui iudicabunt tibi iudicn ueritatem. Addiderat Slt; pr^ceptum graue^ne quis ab illo? rum fententia declinaret : Et fa:« cies, inquit, quodcunqj dixerint, qui præfunt loco quemelegerit Dominus docucrint teiuxta Legem eius : fequerisq) fententia corum,nec declinabis ad dextra, neqj ad finiftram. Vbi hoc obiter
O î admo:?
-ocr page 228-DE DISSIDIIS admonerc eft operæprcciû, qu^d quidam infelidter fecuti Nicola^^ Lyranum locum ilium peruetf^ interpretantur, putantes illis uef bis, Et doGuerint te fecundû Lc^ eius, hoc dici : Si docuerint iuxta legem eius ,tûc facies quodi^ cunqgt; dixerint: fin aliter quam fc cundum Lege eiüs docuerintte, non facies. In hoc Lyranus deli^ rauitnimis. Nam fi hic effet uer^ borum fenfus, tune incertus ret fermo promiffionis, quo paU lô ante dixerat : Qui iudicabunC tibi iudiefi ueritatem : illi qui uenirentad iudicem,ucnirent nd tanquam hi qui iudicium petunt. fed tanqua iudices fententiæ ipfii’ us iüdicis: quo quidpoteft dici abfurdius c’ Habent igitur uerba l'IIajiSt docuerint te iuxtaLegem
eius.
-ocr page 229-nCQZn. COMPONIN. cius,hancemphalim; Facies qdsf cunop dixerintamp; docuerint tc^eó quod id faduri funt iuxta legem eius. Hæc eft genuina eorum fen^ tentia.Cuius prudetiæ amp;nbsp;æquita/“ tis.non dico ia diuing,iicrüm cti^ am hunianæ hoc eßet, mittere hqucni cum fua difficili amp;nbsp;pew plexa quæftione ad iudicem ali^ quern, addita graui comminaüo^: nCjuift eius iudicis iudicio parue* xit:amp; tarnen addat hanc coditio* ncm, ftiudicauerit fecundfi Icgef Si hoc driudicarc poiTent liugan* tesj'ara no eflet opus querere iu* dices. Nam præceptû Domini ha het,utin dirficili amp;nbsp;ambiguo iudi do ad huius facerdotis Tribunal afcendanf.eo cp hie ibi fedeat con ftitutus diuinit’, ut fit Legis dim* îig interpresineqj ab huF iudicio
-ocr page 230-1
b E nn s JD iT « fitappellatiou'deô 4iat:Etf3cicS quodcünq? dïxerint j qui præfuflt loco. Sediareuertamuradqu^^ ftionem noftram, quarc generis humani redeptor Dominus no^ fterlefus ChriftuSj cùm innocent tiflîmus pro nobis nocentibus fet morituruSjà talibus iudicibus, in tanta autboritate rnaieftate^^ ab ipfo Deo conflitutis uolueriÇ adiudicari mortiC Profeôtô uin præftantifîîmi Si chariffimi i'’ Chrifto fratres, non eft hoc lîn^ - arduacaufa,magnoqjamp;:ftupêdo €0 nfilio dining fapien tiæ fadlum • Cuius cofilia tamctfî nobis funt infcrutabilia,tarnen non eft in^^ tile nobis, neq) Deo ingratu, amp;modefto animo rem confyde^ rarcjftquid forte falutaris doótr^^ næ inde queamus pcrciperc.Diici
-ocr page 231-BQQtU. COMPONEN.
mus au tem ex hoe ludicio multa, eadem^juc maximi momentiad hoe,ut effieiatur uerc, Sc quó^ ad fieri potefl, perfede Chriftia^ nus. Prineipiô, ut exemplo Do»! niini noftri lefu Chnfli, ad quod imitandum Petrus nos exhorta tur/ubmittamus nos illis, qui oi dinatione diuina fedent in Cathe lt;3ra:quantumuis etiam hi fint iriü iufti. Ncqgt; enim homintbus hac tationeobcdimus,fedDeo. Deü inde, quod nulla iniuftitia homi^ num poteft efTe tanta, quæ iufVgt; tiam Dei in regimine ciuitatis fuaî,quæeftEeclefîa, labefadet, Tametfi enim Pontifices illi,qui Chriftum adiudicarunt morti,iu* dices erant omnium iniuftiHimi, impingentes illi atrocia 8c falfilÏÏ macrimina, quod feduceretpo#
-ocr page 232-Ti E D IS S ID II 9 pulum,quôd uctuerit ccnfuni da re Cæfarbquod blafphematierit^ amp;c. Deus tarnen confiliofuo di’’ uino conuertit illorum iniufliti^ am in occafioncm gloriæ iuftiti^ fug,cxitum iudici) deducens ad fa lutem generis humani : amp;nbsp;ueraro declaranspromiffionem fua, qua dixit : qui ludicabunt tibi iudicij ueritatem. Qu.a'nam ratione id li potcft^quærat aliquis, ut in iu^ dicio tarn iniuftopoflit confiftere iudicii ueritas':^ Attenditc qu2:fcgt; uiri ac ftatres,amp; uidebitis mirabi** lia fapientiæ amp;nbsp;iuftitiæ Dei, ctùru impietate illorum qui in Cathe^ dris fedent ab u tent is ad declarafl dumiuftitiam,ueritatem,amp; mif^ ricordiam fuam erg2 genus hui* manum.Poflumûsne in illo tarn iniüïlo iudiciû , quantum ad ina^ litiaiî*
-ocr page 233-ÈCCLE. COMPONEN.
Ïitiam iudicum attinet »inuenird ueritatem iudïcï), quantü ad pro^ miffioncin amp;nbsp;Lcgem Dei'T Poflu mus uticp, idq) irrefutabilibus ar:? gumentis demóftrare.Principio cxpendamus illud^quod apud lo annem Cap.u.lcgimus: College* lunt ergo inquit .Pontifices Sc Pharifgi concilium ,8c diccbant: Qmd faciraus^ Quia bic bomo multa figna facit. Si dimittimus eum fic i omnes credent in eu ; Sc Uenient B-omani 8c tollent no* ftrum locu.Sc gentem.Vnusautê exipfis, Caiapbas nomine, cum effetPötifexanni illius,dixit cis: Vos nefcitis quicqua, nee cogita tis.quia expedit uobis, utunus moriaturbomo pro populo, 8c ' n6 tota gens pereat. Écee iudiciü fummiPötificis,etiainiuftiiïïmi„ ■
-ocr page 234-lt;1
Dn mSSIDTlS
amp; impn amp;nbsp;non intelligcntis quid diceret. Quid autem deEoc ipi^ Euangelifta'Z’Hocautem à femet^ ipfo non dixit,inquit Jêd cu Pontifex anni illius.prophetauit quod lefus moriturus cflet pfU I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gente; amp;nbsp;non tantum pro gente^
fed ut filios Deij qui erât ddperf» congregaret in unum. Audifti^ Euangeliftam loanne de hoc dido uiri,fratres'q5,iam adhibet^ hucillud ex Deuteronomio,amp;u^ detc num uera fît promiffîo Deb amp;nbsp;redê impleta,qua dixit':’Qui i^ dicabunt tibi iudicii ueritateu’' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non impius ille Potifex erat aU
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thor eius iententiæ, qui ne intel^
I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lexit quidem uim eius, fed fpifi^
r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tus propheticus,ipib Euangclift^
S; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefte/piritus fandus/piritus
1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ritatisicuiimpingeremendax
I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniufto^i»
?!
-ocr page 235-ECCLE, COMPONBN.
iniuftum iudicium,fuerit blafpHc mia inexpiabilis. Quin etiam in ipfius Pontificis domo, ubi Seri?# bæ amp;nbsp;Seniores conucnetant.ut iu dicium haberet legitimi confeß« fus facie: amp;nbsp;ut afleflbres fuos Pon tifex rogaret fententiam dicens. Quid uobis uidetur r! Qui refpons^ deruntjP^eus eft mortis: lt;^uis nó uidet,quàm iniuftum fueritiudi^ cium,quàm falfafcntentia, quanti tum ad Pontificem, amp;nbsp;huius Se*« natum attinet^ Nam Ei exodio, liuore, falfis teftibus ,mendaabus triminibusprocedebat. Quatum Uero ad iuftitiam Dei patris, amp;nbsp;uo luntatem unigeniti Filii eius, iui» fta erat fentêtia,amp; iudicii ucritas. Qin rationcboc'^Quomodo hoe poffibile eft^Dcmonftrabo clarif Etuè. Dixerat Dominus ad Adä:
P Ex
-ocr page 236-rgt; ' b 1 iS s T D l 1 s
Ex Omni ligno Paradifi comedei de ligno aucem fcientiæ boni 8^ mali ne comedas. In quacûq; em die Gomederis ex eo^morte mon e'ris. Adam cotraprgceptû corn^ dit : fe unà cum omnipofteritate fua, hoc eftj gencre humano iii mortem induxit : idcp iuiliflîmo iudicio Dei, nos ocs làciens reoS mortis. Ab hacmorte feu morn^ huius reatUjUt nos liberaret Fili^ ùSjobtulit femetipfam,ut mor^^ retur innoccns pro nobis, noct“^* bus:amp;quod nos debebamusj'pl^ pro nobis dependeret : atqgt; ratione femetiplum fecit tanq^^ reum mortis nequaquatillob^^, peccato ( hoc enim falfffime ip^^ indicés illi impegcrunt:amp; hact^ tione iniuftiflimum fuit illotüi^ iudiciö ) fed incoprehenûbihp^^'
-ocr page 237-EG CLE, COML'ONÊLT. täte et chantate erganos miferos uolensinnocensdcpêdercj quod nosnocêtesdebebarnus:atq? bac ratïoncfeDeo patri aftrinxit, amp;nbsp;I^eus pater iuftc bas poenas ab co exegit,poftq ultrô fefc aftrinxit, haud feeds quàm fî quis noftrûm pto alio promittat alicui fe penfu lum quod illc abus debeat^uftiffî Ole faótur^ fit ille, cui faeâa eft ob ^igatio ilia pro alio, fi id ad quod die oui fe obligauit ültrô,iple ex paótq exigat.Neq) cius qui fe ob ligauiC eft præfcribcreillbcuifa^ , öa eft obligatio.per quos debeat boc debitu exigere. In illius qui obligationem recepit, poteftate eft conftituere ad banc exaótios* nê eos quosipfc uult.Deus pater* pro fua diuinaamp;immutabili iufti tiauoluitab unigenito Filio fuo
P i poenas
-ocr page 238-■ DE ly rsamp;'inrrs: pœnàsexigere^quas cum nosd«^ beremus ï’pfe unigenitus Fihu^ in fe receperat pendendas. pûcnas uoluitper legitimampo^ teftatem, à fe ordinariè inftitutf exigere. Ad banc cxadioncm ii* dicauit magis idoncos inclement tes illos^qua alios. Quis enim clci* mens, mitis, acpius non cxhoxlt;* refcatita traôtare filium Dei':’ pec cata hîcerant punienda, no qni^ dem ipfîus fîli)Dei,qui nullum flt;2 ccrat peccatum, fed noftra in filio Dei,quihæcin feexpianda recegt;. perat. Non^ne u^re fcriptum cH in hbro Iob,capite 54. Qui regn^ IC facit hominem hypocritanî propter peccata populi . Quii^ ctiâuiros bonos, in eminentia co hitutos, huit, in peccata prolabi ï)cus, ut ex horumpeccatis oeça
I i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fîonem
-ocr page 239-ECCLB. co MT O NÈ N. fionem actipiat flagellandi popu lum propter peccata fua. Excm^ plo eft fanétüs ille R.ex amp;nbsp;Proi^ phetaDauid:de quo ita fcriptuni i.Keg. ultimo capite.Et addi# 'iit furor Domini irafci contra If# ï^aehcommouittp Dauid in eis,di Centern ad loab: uade numera If iaël amp;nbsp;luda.In hoe grauiter pec^» cauit Dauid:fcdDomino hoe per niittente propter pcccata populi. 8cd rcuertamur ad iudiciu Ponü» tificum de Chrifto, amp;nbsp;uideamus illudquoqj: Cüm Pilatus uoeifö rantibus, utcrucifigeret eum, icii fpondcret: Aceipite eu Uos amp;nbsp;cru cifigetetego enim non inuenio ia co caufam: illi uicïflïm refpondei* luntiNos legem habemus^ Sefei« cundiim legem debet mori: quia filium Dei fe fecit. Hæc cum illi
P 5 ani^
-ocr page 240-'D'E, dis SJDÎJS animis plane impîjs dicerent, ricas iudicii nihilominus ration^ Legis diuinæ admiräda quadatn^ adeoip ftupenda prouidcntia diT^ penfationecpDeïin his omnib^’^ eftconferuata. Namin hocipf^’ iam confunimatacftLcXj quo(i Chrift^ j'n fualiumanitate pœnas lilas omnes, quas nos, iiti tranb’ grelToresLegis^ipfiLcgibatq? eiuS author! debcbamus, dépendit: quodin facrifîcns Legis hæc mors Chrifti multis modis erat præfîgurata.Cûm itaqj adiuratus à Pontifice ut diceret eis, anipl”^ e fTet C hriftus Filius Deijconfitet*^ turfehûc ipfumeire,nónnefatis confirmauit fcfecundiim Lcgeifl deberc mori^ Vnde apud Lucaii^ ad illos duos.quibus fe comitern adiunxit euntibus in Emaus, it^
-ocr page 241-‘ECOLE. COWPONEN.
loquitur:O ftulti amp;tardi corde ad eredêdum in omnibus quæ locuti funt‘Prophet^:Nônne bçc opor tuit pari Chriilum: 8cita intrarc in gloriam fuam Et incipiens à Moyfe J amp;nbsp;omnibus Propbetis, interpretabatur illis in omnibus Scripturis,quæ de illo crant. Vii^ detisuiri ac fratres ^uerum efie qd dixerunf.NosLegem babemus: S^fecundùm Legem debet mori“? uidetis, inquam, quàm mirabilis ter Deus iuftitiam amp;nbsp;ueritatem fuam illibatam conferuet in iu di^ tbs illorum, quos ipfe in Gather dris ad iudicandum conftituit: quantumuis ipGlonge à iuftitia recédant (^od dum faciunt, ipG quidem iniuftitiæ fuæ pce s« Uasdabunt Deus autem interea
P
con^j
-ocr page 242-DJ5 JbZ3 SIDIIS confcruabit eos^qui fecödiimor^ dinationeiu Sc mandatum ipfius fubmittunt fe illis, no foliim pro peer iram/edetiam propter con^ îcientiam^iuxta uerbum Apofto liKoman.ij. Adeo ne quis defî^ pic,utideô putet Deum abiccifTe curam amp;nbsp;regimen Ecclefîæ fuæ, quod fæpè fît, ut hl qui præfunt, fint hommes mali^ An horû m3^ lïtia, horû iniufti’tia impediment to ent Deo,quo minus luftc Si ëlc populum fuum gubernet, amper illosipfos, quinonDeb fed fuaipforum culpa malifunt» 8c iniufti^Memorabilc eft uerbö Apoftoli incadcm epift. ca. 5. Eli aût-Dcusuerax,inquit,omnisaôC hômomendaxaficüt fcn’ptôefî. Vciuftificerisin fcrmonibus tufs» amp;nbsp;uineas ciim iudicaris. Hæc qu^_ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potui
-ocr page 243-EOCLB, COMPONSn
potui luculenter difTcrui de Polii» tia. ciuiutisDei:,qux eratàMoy fe ufcp ad Chriftum. Nüc ad cam qua inflituit Chriftus ipfe^ ut du:# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“
ïaret ufqj ad confummationem feculi: Principio elegit duodedm ApoftoloSjCofdcmb) erudiuit atis queformauit, utcflentueluti Se natores quidam fuæ E^eip. quæ ^ftEccIefia. Ita formatoSiquum ipfe, peratäis omnibus propter quæ fucrat miflus à Patre^ iam re dituruseflet adPatrem^fug ïLci pub.præfecit, eande illis dans po^ teftatem authoritatemqj regen* dÇquam ipfe acceperat à Patre, ’iicës’.Paxuobis : Sicutmifitme lodn.i», Pater,8lt; ego mitto uos.Hgc cdm dixiflet infufflauit,amp;dicit eis: Ac ^ipite Spiritumfanótü: Q^rum ^cmiferitis peccata, remittuntur
P s eis:
-ocr page 244-DË DISSIDTTS eis:amp; quorum retinueritïsjretefl^ ta funt.Nc uerô gqualïs omnium poteftasaliquando fieret occafio diffidfi inter cos : aut fi' quid a'H^ quando forte fuerit exortum,ut tunc præfcns effet atqgt; in propt^J ratio id componendfielegit ex lis duodccim unum quern fum^ mæ rerum tanquàm Confulcm in ciuitate præfccit.Et quemadmo^ dumpenes Gonfulem folentefl^ claues portarum j ita huic dixit' Tibi dabo claues regni coelorum* u, quodcunq? ligaueris fuper rara^erit ligatum 8c in Gœlis:^ quodcunqj folueris fuper terram» crit folutu amp;nbsp;in Cœlis. Ecce jifit prudetiffimi uidemus his uerbis dcfignatum Gonfulem ciuitatis Dei, hoc efi.fummum totius çlefiæ Paftorem lam cum tem^ pus
-ocr page 245-EOCLS. OOMPOrJBN,
pus effet, ut magiftratum fuum adiret, audiamus quomodo fit inauguratus. Hanc inauguratio;# nem defcnbit nobis loannes Eu?’ angelifta , bis uerbis : Cum er?’ §0 prandiffcnt, dicit SirnoniPes* tro lefus : Simon Toannes dili?’ gis me plus Eis '; Dicit ei : Eti^ atnDomine, tufcis, quiaarao te. Dicit ei ïefus •' Pafce agnos meos; Dicit eiiterura: Simon Ioannis diligis me Dicit illi : Etiam Domine, tu fcis, quia a^ mo te . Dicit ei iterum : Pafce agnos meos. Dicit ei tertio : Si? mon Ioannis amas me Coni’ triftatus eft Petrus , quia dixit ei tertio , Amas me*; amp;nbsp;dixit ei: Domine,, tu omnia nofti: tu fcis quia amo te.Dicit ei:Pafce Quesmeas. Sic iam inauguratus-Petrus.
-ocr page 246-DISS ID IIS petrus ne fibi placcrct tanquani delïcatam adcptus proumciaflii XontinuofubiecitDominus : 4nen,anicn dico. tibi\ ciini efles nior dngebas te, ambulabas ubiuoIebas.Quum autem fenue^ «s^extendes manus tuas, amp;nbsp;alius te Ginget, amp;nbsp;ducet quo tu no ui's« Hoc autem dixit, fignificans qua morte çlarifîcaturus effet Deum» Et iuHîtut fequereturfe. Vidi^ musitaqz iam apudMatthæum» Petrum defîgnari tanquàra CoU fulem ciuitatis Dei. Vidim’apu^ -loannem magiftratui fuo inaugi^ tari., Plaect'ne iam uidere, quo«* modo gefferit magülratû Ho*: ’cextélôgum fueritperlèqui; neq^ udmodum adidquod nunc ag»^ mus neceffarium .Hic enim pro:^ pofîtum cil demoftrare ordi'neiu
-ocr page 247-EOCtß. C oaf TO N EN.
P O lit I cum, quem ChriftusRéx noftct in fua duitate, quæ cft Eof clefia, inftituit: nonquomodo quifqj fc in fuo magiftratu gcffeA tit.Vt autem uideamus, quam a^ lacritcr Petrus aggrefTus fit fui Confulatus (fic enim nunc appel lare placet,ne rccedamus à tudine ciuitatis)fun6tionem,adlt;f feramus paucaquæda ex his, quæ Lucas in Aä;is Apoftoloru ab eo gefta feribit Cap a. amp;c. Ciim effet — turbahominum ferè centum ui^ ' ginti, Petrus tanquâ Gonfuleius ciuitatis,conuocato Senatu Apo ftolorum populoq), exurgens in medio fratrum,incipit ageredc cligendo nouo Senator e,hoc eft, Ap oftolo, in lo cum ludae ,qui p c# tierat.Attcndaraus quaefo, 8cui* ’^eamus,quanta cum authoritate
ac
-ocr page 248-DE DISSID 1 acrfiaieftatejamp; qtiapræclaro fuc«’ ceflu rem illam peragat. Viri fia^ treSjinquitjOportet impleri Scri^ pturam^ quàm prædixit Spiritus fanótusper osDauid de Iuda,qui fuit dux eorum^ qui comprehend derunt leium : qui conumeratus crat in nobis: amp;nbsp;fortitus eft forte minifteri) hums. Et hic quiderrt poifedit agrum de mcrcede inid quitatiSj fuipenfus crepuit med dius : Si diffufa funt omnia uifced ra eius,8cc. Quam orationem tail dem cScludi^is uerbis: OporteC ergo ex hisuiris^ qui nobifcuni funt congrcgati in omni teporci quo intrauit Si exiuit inter noS Dominus lefus, incipiens à Bad ptifmate Ioannis ufqj in diem, qua aifiiraptus eft à nobis^teftein refurredionis eius nobifcum fier‘
unum
-ocr page 249-T-CCLE. C OM PO NËN, ünum ex iftfs. Hæc ciim Petrus pro officio maiellateq) fui ftratus peroraflet, cæteri Apoflo:? li amp;multitudo uniuerfa, taquam Senatus populusqj m Kepubl. Qptimè conftituta Confuli fuo obtemperans ftatuerunt diios, lofeph qui uocatur Barfabas^qui cognominatus eft iuftus, 8c thiam. Et orantes dixerunt: Tu Domine qui corda nofii omnigt; um.oftendc qucm clegerisex bis duobusunum, accipcre locum minißerü huius amp;nbsp;Apoftolatus^ 4e quopræuaricatus eft ludas, ut abirct in locum fuum. Etdcde^ runt fortes eius , 8c cecidit fors fuper Mathiam : 8c annumcrai* tus eft cum undecim Apoftogt; lis. Eccehoc cftinitiumeoriiraj ’^uæ ftatim poft adfccnfioncm Domw
-ocr page 250-D B D 1 S S J 11 a
Domini, Petrus tanquàm Con^ fui ciuitatis Dci,geffit m fuo Cofl fulatu.Qmd uidetur^uiri doótilïï^ mi amp;nbsp;chariffimi fratres*:’ Non'nc egregitirn documentum egregïj Confülis Cæteros ApoftoloS Ghriflus ipfe adhuc præfens carne clegerat,hune Petrus, tan* quàm uicarius Chrifti in ciuitat^ cius digit, per cæterorum fuffrai^ gi2, per publicas EccleCæ preces, miflionefortisoftendêsjd quo^^ ipfe cum Senatn illo populo^J gerit,non alrjs auipiens fc gerer^’ quàm regis fui Domini Icfu fti:qui ipfum gubernatorem eiu^ P^eip.conftituerat.hoc primuft’* Videamusproximum: quodcalt;^ pite fequentc fcribit Lucas. In du: Pentecolles cùm omnes obftü^ pefeerent ad miracula, quæ fiebat
-ocr page 251-ECOLE. COMPONEN, per imrailïioncm Spiritus fanä;i, aliis admirâtibuSj quorfum ea res effet euafura'.aliis calumniantibus quæ fiebant j ac dicentibus mufto plenoseffe eos, qui Spiritum illû bauferat: Petrus tanquàm ConfuI ciuitatis J ftans cum cæteris unde^ Clin tanquàm Scnatoribus, ipfe taquàm os totius Senatus extulit Uoceiîi fuam nomine omnium, di cens : Vin ludæi amp;nbsp;qui habitatis lerufalem uniuerfî^bocuobisno tum fît, 6c auribus percipite uerba mea: Non enim ficut uos æftimai» tis, hi ebrh funt, cùm fît hora diei tertiaffed hoc eft^quod didum eft per Prophetamioël, amp;c.Qi^ eu niultis uerbis grauiffimè differen do explicuiffet.tandem orationc conclufît his uerbis’.Certifîîmè fei âtergo omnis domus Ifraëb quia
-ocr page 252-DE DJSSTD'tlS
amp; Dominum eum amp;nbsp;ChnilufW cit Deus hune,Iefum,qué nos crû cifixiftis.Qua uniconcionecirci^ ter tria millia hominum régi fu^ lefuChrifto lucrifecit. NonchoC facinus egregii Confulisin ciuit^ te Dei 1 Cap. 5. cùm comitatus lo anne afeenderet in tempi um a^ Î)recandum3amp; claudus rogaret eemofynam,Petrus alloc^uitut cum; Petrus apprehefa dextra eri git eum: Petrus denicp conciona^ tur, amp;nbsp;populo id quod faétü erafi interpretans, tantam turba lucri^ facit.utfiat numerus credentiurU quinque millia . Ecquid potuil præclariùsgeri à Confule ciuita^ tis Dei'f Atque his quidem decla^ rauit fîdcm fuam amp;nbsp;induflriam M confirmando amplificâdüqj Ko* pub.fîbi concreditam. Videamu.S
etiam
-ocr page 253-ECOLE. OOMTONEN.
ctiam fpecimen feueritatis ac difci plinæ,C|^uam in transgrefTores Lelt;» gumexercere debet B^erump.gu bcrnatores. Cùm maxima pars credentium, ncmine quidem co:# gente,fed ultrô, uenderet pofleflî
ones fuas, amp;: precia ponexct ante pedes Apoftolorum, indigetibus^ diftribuenda, Ananias quida eu ni Sappbira uxore fua fraudem fece tunt, partem agridiuenditi ûbife cretoreferuantes.Quidadhgc ciui tatis Dei Conful Petrus'T Anania,
inqt, cur Satanas tetauit cor tuû^ naëtiri te Spiritui fanóto, frau«» dare de precio agri None manes tibi manebat,uenundatü in tua cratpoteftate'^ Qore pofuifti in torde tuo bac re Non cs metitus hominibuSjfedDco.Eccc^euero ac rigido Confule digna in pcccä*
0«
-ocr page 254-DE DTS SI Dl IS tem ciuera increpatio. Neque ro hæc fuit mams, ut unà cum fo uerbo euanefceret : fed ê gioconfecuta eft poena tranfgreP fori's. Ananias enim his auditiSjiH co concidens cxpiïauit. Idem paü lôpôft accidituxorieius Sapphi^ læ. Hl's rationibus it3 creuit am^ plitudo potential amp;nbsp;gloria huius Keipub. ut etiam in plateas eiiç^ rent infirm os, amp;ponerentin ólulis acgrabatis, ut ueniente tro falcem umbra illius obumbr^ ret quenc[uam illorum: amp;nbsp;libei'^ rentur ab infirmitatibusfuis , multitudine ciuium crefcente, 3^^ cidi'c qd in huiufmodi fieri folet,^^ non deeftent,qui fua forte parufi' content! aduerfus alios murmu^^ rent. Nara qui exGræcis credi«^^ rant murraurauerut aduerfus
biæos#
-ocr page 255-n
ECOLE. CO MP ONEN. træos,eo quod defpicer étur in mi mUerio' quotidiano uiduæ eorû. Hmc malo ut occurrant,ccce con uenït uiiiuerfus Apoftolorum Sc natus : Si aduocata multitudine, nouum créant magiftratum qui ante nonfuerat,nempèfcptê Dïa conos,qui menfîs miniftrarent. Hîc illud obiter obferuädum eft, uiri doóliffimi, 8^ fratrcs m Chrigt; fio cbariftimi, an non babeat Ecs? défia poteftatem condendi pro ra^'“‘ tione temporum aliquid noui,qd non acceperit à Clirifto: qualcs funt Leges acDifciplina inorum, ciîm hic nihil dubitent Apoftoli ctiam raagiftratum nouum crealt; ïe Eft enim Diaconatus inferior quidam magiftratus in Ecclefta, hoc eft,ciuitateDei,OrdinemEcjs defîaftico Icquedi more dicimus;
Q 5 unde
-ocr page 256-DE niSSÎDns
nnde per publicas prcces,8f manU um impontiöcm datur.Imô uerô quicquid huiufinodi rerum fiti’n Eccicfia, ipfo Chrïfto authore fit per Spirïtum fandum.Per querU multo maxima pars eorum, habemusin Eccleü'a, cfl ordinata poftafcenfionem ChriftKidqj pe£ Apoftolos, amp;horum fucceflbres EpifcopoSj quos ncccflarïum efi: fempcr pro ratione temporumgt; noujs cxurgentibus malis noua inuenireremedia. Adquodante^ quàm abipfis difcedcret,promifi^: fç illis miïTunim Spintum fandu» Spiritum ucrïtatis, qui doceret e/ os omnia. Neqj hune ad præfîni«’ turn aliquod tempus putà quàr» diu uiuerent Apoftoli: fed utmai^ neat nobifeum' femper. In hoc Spiritupromifît fe nobifeum ma
furum
-ocr page 257-EÛCCB. COJ^PONSn furumufqj adconfummationcm fcculi. Hinc cft quod Apoftolus Paulus ad Ephefîos fcribens^om^ nia Chhfto authori tiibuit^non fo lùm ea quæ ipfe præfens in carne inftituit jn Ecclefia^ uerdm etiam ^uæ poft afcenGonein ftiam in cœ lum^pcr Spiritûfandum. Afccn dés in altum.inquitjCaptiuam du;* xit captiuitatem, dcdit dona ho#' niinibus.Et poft pauca: Et ipfe de ditquofdam quidem Apoftolos: quofdam autcm Prophetas:alios berôEuangchftasialios autcm Pa ftorcsSc Dodores, ad confum!* mationem fandorum^in opus mi niftern, in ædiftcationcm corpoi# ris Chrifti: donee occurramus olt;f Rincs in unitatem FideftSc agniti#' onis filij Deij'n uirum per fed um, in menfuram ætatis pleriitudinis
4 Chry
-ocr page 258-DlSSinilS
Chrifti.Hisamp;rnulcis aliisin eoJe capïtecJocet, unicuiqj noftrumin Ecclefia fuum officiu efle datum àCliriffco,haucl feeds quam unicui que membro in corporehumano fuum.Et quemadmodum in cor^f pore humano membrum unum neqj inuidet, neque enpitalteri cf ficium fuum, puta,ut oculi uelint au dire, aures aute uidere, manus o doran': fed fumma inter ip fa eft cocordia, it2 homtur Si obfecrat nos, utquifque noftrum in Eccle fia,fua forte contentus, hoc agat^ quod ipfi iniunólum eft : neque alium in fuo officio turbet. Obfe;^ cro itaqj uos, in quit, ego uindus in Domino, ut dignæ. ambuletis uocatione quauocati eftis, cum omni humilitate Si m^nfuetudi/^ nc,cum p3tietia,fupportantes in^ uicem
-ocr page 259-ECOLE. 00M7gt;0N’EN’.
nicem in chan’tate ^foliciti feruare ünitatern fpiritus, in uinculo pa^ CIS : unû corpus, amp;nbsp;unusipinLus, ficuc uocati eftis in una Spe uoca;« tionisueftræ. Adeundemmodû ^d Komanos capite ii. fcribens obfecraf.ubi inter cetera bec funt eins uerba: Sicut enim in uno cor pore multa membra habemus^Oi? ninia autem membra non eudem ^(äum habent: ita multi unû cor:^ pus fumus in Chrifto: finguli au^ tem alter alterius membra, haben tes donationes, fecuddm gratiam data ed nobis,dififerentes,amp;c.
Vidctis uiri ac frätres,quatara cxjgt; tarn geflerit fanótus ilie Apofto^ lus Paulus pro conferuanda pu^s blica pace 8c concordia in Eccleßa h)eh Atqui hæc nulla ratione alia tetineri amp;nbsp;cöferuaripoteft, quam
O Î ut
-ocr page 260-DE Bï S SÎDÏIS
Ut unufquiïq? noflrum, cuiufcun^ que flatus amp;nbsp;conditionisfît,infl^'® defcendac,feipflim nofcat, menfü ram fuæ uocatioms offierjq) pendat: atqj intra huius fines feflt;^ contineat,hand feeds atquemem^ bru unumquodq; in corpore no^ firo intra fui ofhefl fines fe contl^ net. Porro quemadmodum Do^ mino noflro lefu Chriflo nihil charius,neq7 in cœlo neq) in terra» quam fpofa fua Ecclefla : pro qü^ feipfum tradidit.uteam fanótific^ ret, mundäs earn lauacro aquas uerbo uitgjigcautem nulla re ali^ grauids lædi conturbarieppoteft» quàra inteflinis djflîdiisiquæ ferO^ per inde nafcûtur,q9 homines ela^ ti fuperbia,nolunt fê continere in^ tra fines fuos,ut unufquifque agat quod flbi ini'unólum efl, neqgt; arri
-ocr page 261-ECOLB. OOMPONENl piat aliéna: ita nuIJo peccato uiiïs oiFenditurDe^, quam fi quis cam Poljtiam,quam ipfe in fua ci uitate, quæ eft Ecclefia, erexit Sgt;c inftituit, perturbet. Hoccùmex aliis quàm plurimis facræ Scriptu ïglocisjtum uerô ex illis duobus, quos fuprà adduXimus, putàpræ ccpto,quod extatDeuterono.17.
autem ftiperbierit, noies ob^ cdire, amp;nbsp;cæt. 8c exemplo quod eft Numerorum 16. de Coren, Da than, Abiron, amp;nbsp;cætcra, mani^ feftiftîmum eft. Qinn etiam ipfa ratio, imô ufus iple amp;nbsp;experien:* tiadocent, Refpublicas nullaras» tionc alia fpeciofiûs florere, 8c fc* ^iciùs crefcere , quàmmutua in^ ïer Magiftratus ac ciues pace 8c Concordia: contràuerô, nullare citiùs corruere,quàm borum difcor^
-ocr page 262-JDE DIS s ID ITS difcordia. Vnde rede facmt Pri'o^ cipes, quado grauifÇmè animad«^ uertunt in eos, qui in ciuitatibfS magiftratui rebelles ^populos ad feditioncs commouent. In imitantur Deum ipfum, puniefl^ tern Coreh, Dathan, 8c Abiron-Q^d fl quis forte magillratusiöl qujor fit in aliquem ciuem: aut am in totum populum, nontax men propterea cuiquam concelquot;^ fum efi;,in ipfum magifiratum furgerc, populum ad fcditionei^ conuocare,fibifumere potefiat^ deturbadi de fua fede ilium que$^ confiitiiit Kex aut Princeps^P minus uidelicet ciuitatis. Si iuftæ querelæ eft, ad Principcf^' ciuitatis Dominum referendui^l eftjUtis raagiftratum iniquuto æquitatem redigat: aut in mabf^^ pett^
-ocr page 263-ECOLE. COMPONEN'. pertinaci mittat fuccefforem iugt; ftum.Itafe plané habet in R,ep» Chriftiana, fi quando Pontifices, *■ EpifcopijCæteriq? quibus cura hu ius Keipub.eft commendata, in^ cipianteiTe tyranni, autalioqui officii j J^on efl: nobis inaitädus MartinusLutherus,ut nos, commoto terraru orbe,turs’ temusomnia, atque illisreiedis nos cathedras afcendamus,nos re gimë ipfi arripiamus, amp;nbsp;conftitua^» na^nos ipfos reôtoresEcclefiç dei: fed CÛ timoré atq? tremore confu giendü eil ad ipfum ciuitatisPrin cipem,hoc eft,Dominum Dcum, orandum pro Paftoribus pari^ ter amp;nbsp;grege,eö quod huius pecca^ tis fæpè fiatjUt illi fint mali:peten ^nm ut ipfe per Spiritum fuum tonum, utranque partem erudiat atqj
-ocr page 264-quot;Luc.Il,
DE D IS SID lts atquc emendcc : amp;nbsp;in ciuitatc pacem fartam tectam confernef» Abficautë, ut impingamus uel tant am ofcitätiana, uthgcflcg ligatjUel tantam inclemëtiam, ut tam iufta petentes à fc repellat* Nam apud Lucam quid minatul Petro, fi alius cHe incipiat in Pontificatu quam debeat':’ QüO^ fi dixerit,inquit,feruus ille in cot^ de fuo:Mora facit Dominus usuenire:amp; coeperit percutercf^f uos amp;nbsp;ancillas, amp;nbsp;ederc, amp;nbsp;bibc^ le, amp;nbsp;inebnari : ueniet Dominas fcrui illius in die qua, non fpcrat» hora qua ncfcit,amp; dnndet euin» partem que eius cum infidelibü® ponet. Ecce, non dicit, poteft^s ent cæteris feruis amp;nbsp;ancillisj'nfur^ gendi in illum feruum tam lèregentem domumabfenteDo^ mino/
-ocr page 265-EGCLE. CONfPONEN.' mino.amp;illurn deturbandi, fc que in loco eins conftituendi.Sed, Do
1 niinusipfeueniet,Bicætera. Vnde öi Paulus tam grauitcr uetat, ne quis fibi iudicium in alienum fers»
' uumfumât. Suoenim domino ftatjóccadit. ïdquodcdmPau;# ^usdicat de ludicio^ quod fit inter æquales : quanto grauius pecca^ turn eft, nos qui fub eminentiori# buspotcftatibus fumus conftitu^ th fumerc nobis iudicium in eos, ^üiratione ordinisacloci funt lu Qices noftri q? Omnia toleranda ûjnt potiùs , quam turbandus urdo ille politicus ciuitatis Dei, ^uem Deus ipfe cum tanta po!« teftate in ea inftituit. Nam cum Loftis buius ciuitatis. Diabolus ^iÏle fit ambus inftruótus ad op* ptignandum banc ipfam G lui*
utem.
-ocr page 266-DE D I S SJ D 11 S tatem, amp;nbsp;ab initio mundi fueriot femperjfint,amp; futuri fint ufqueK^ cofummationem eiufdem^hofni^ nés mail amp;nbsp;impii etiarn in ornni^ bus ordinibus ac flatibus, horuHi malitia ipfe peflimus abutitur^^ eam-oppugnationé : ut olim cth^ nicis illis tyrannis: amp;nbsp;noflra ætat^ fæuiffimo illo tyranno Turca: 3^ liis que impüs quàm plurimisip^^ nullos tarnen unquàm grauiiîs concuflît ^quamper Pfeudopto^ phetas hæreticos. Nam hi proHi^ tionibus rem gerunt, dum fe bis Scripturæ diuinæ tegetes,p^‘’ duibüs aut præfidiariis militihu® fefe inßnuant: atqgt; interea peri^‘ fas eiufdem Scripturæ interpt^^^ tiones, publicam inter magiU’^^ tus ac ciues concordiam, qui ruum firmiflinms efl ciuitatis
XUSj
-ocr page 267-^CCLE^ COMTQNEN. lus^perfodientes, hoftem in medi am ciuitatem introducunt. Vnde (ut etiam fuprà dixi)tam grauiter monuit Dominus fuos, ut ab illis fibicaueant. Attendite, inquit, à falfis Proplietis,qui ueniut ad uos in ueftimentis, amp;c. A fruótibus corum cognofcetis eos. Sed mub ti tam fatuum habent palatum, ut fe peftiferis illis fruótibus reple ant, priufquàm faporem eorum percipiant. His opus eft ftgno ahgt; quo manifeftiore,quo cognofcat cos, piiufquàm de fruótibus gugt; ftêt. Diximus fuprà certifllmum fignum efle Pfeudopropbetçpro Uocare àtotius Ecclefig iudicio ad Scripturam facram.Qujcunque uim hoe faciuntjin animo habent Uoui aliquid dogmatis introduce tCjquodpiætextu Scripturarum
Bs. aduU
-ocr page 268-BB D 7 s s t D î r 5. adulcerata harum inrerprctationc uelantes Sc conimêdantcs,nouani hærefim excitent, Huic proxi^ mum eft, ft non prins etiam, ft lO^ cipiant conuellere authoritaten^ amp;nbsp;gratiam Confulis ciuitatis Deh 8c aduerfus hunc incitare popu^ lum ac plebem: hoc eft, quemad^ modum lupus illc in Apologo ftro agnum ab hirco, fic abdüccf^ populum ab ea.quam funamo cleftæ Paftori, 8c cæteris fubho^ per Ordinem conftitucis debet gt;nbsp;obedietia.Nam hinc Temper pt^ ditionum ftiarum machinationes incipiunt.Neque uerohoc meui^, eft fomnium aut figmentum, nid doôtftîîmi,chariftîmi que fratreS’ Optime intellexit hoc,amp; clarilft^ mis ueibis docuit cximius illc cleftæ Doótor, laudatifftmus Ep* fcopuSu
-ocr page 269-EOOEE. COtüTONEff.
fcopus, amp;nbsp;inuidiflînms Martyr Chrifti Diuus Cyprian^ cum aîüs locis t tum ueró in Traélatu ter^ tio.qui infcribitur, De fimplicita^ tcPrælatorû^ amp;nbsp;in epiftola tenia, Libriprimi,quç eft ad Cornelium quot;Papam. In epiftola hæc funt eius UerbaiNecpue enim aliunde b^re^ fes ûbortæ funt, aut nata funt febifmata, quam inde, quod Sa^« cerdoti Dei non obtemperatur: necunus in Ecclefta adtepus Sai» cerdos, amp;ad tempus Iudex vice Cbrifti cogitatur.Cui fi fecundum magifteria diuina obtemperaret fraternitas uniuerfa, nemo aduer film Sacerdotura collegium quio quam moueret : nemo poft diui^ num iudicium,poft populi fuffra^ gium,poftEpilcoporum confen* fura,iudiccmfcnöiam Epifeopi,
K. Z led
-ocr page 270-D E DISS IDlia fed Dei faceret. Nerao difiïdio Ui«’ nitatis Chrifti Ecclefiam fände i* ret: nemo fibi placens ac tumensgt; feorfum foris nouam hærefim có deret. Nifi fi ita eft aliquis facnle^ gæ tementatisjac perditæ mentis, utputetfine Dei iudiäo fieri Sa^ cerdotem.cùm Dominus in EmH gelio ftio dicat: Nonne duo paflc^ res affe iiæniunt,amp;: neuter eorû cn dit: in terrâ fine Patris ueftri uolui^ täte':’ Cùmillenec minima fieri ne uoluntate Dei dicat^exiftimat aliquis fumma magna, aut nofl fäente, aut non permitteteDeo in Ecclefia Dei fieri, amp;nbsp;Sacerdo^^ tes,id eft, difpefatores eius,no de eius fententia ordinari'T’Hoc eft,H dem no habere qua uiuimus: hoc eft,Deo honorem non dare,cuius nutu amp;nbsp;arbitrio regi amp;nbsp;gubernari
OJÎ1!*
-ocr page 271-EGCLE. COM-PONEN, ömnia fcimus^ amp;nbsp;credimus. Ecccj uiri ac fratres^ hæc funt uerba illi^ tanti Epifcopi,Doótons,amp;Mars’ tyrisj per omnia uerbo Debamp; ras’ tionibus irrefutabilibus fubnixa: quibus quid unquàmpotuitaut clarids^aut ueriùs de bac re dici aut icribk Quamobremjquód omnia ilia Comitia Imperialia, omnes il li conuentus^oranes illg confulta tiones^reformatioes^ amp;nbsp;quicquid eius generis eft,per hofce quadras ginta iam annos.cum tantislabosî ribus 8lt;impenfisfaéta,adcompo ncndam pacem amp;nbsp;concordiam in Keligione irrita fuerunt: amp;nbsp;exor ta diffidia indies latius latiusqj fer pferunt maius incrementum amp;nbsp;uiresmaioresacceperunt: damna tum inenarrabilia, turn irrecupcs» labilia dederut: horum, inquam, R. 5 malo«»
-ocr page 272-DB D ISS JDJJ S raalorum omnium illa fuie haud dubic fumma, prïmana, ac pene fola caufa^quod uel Martinus therus ipfe, uel aln ab hoe decepd atque fedudbfuis nimium pernio ciofi's confiliis impediuerunt,quo minus pacïficatjo illa fumeret tium Sgt;c progteflum fuum ab ills Politia,quam Deus ipfe in fua ci^ uitate Eccleiïa ordinauit atep con ftituit: neqj adhibiti fint in confia lia illi:aut non recepta illorum có filia, qui ratione illius Politiæ Si ordinationis diuinæ femper debet iftiufmodi confultationibus præ^ lÏderc : atque de omnibus omni«* um confiliis cognofcere, Neque cft ( fi quid ego ratione confequt poflum)quod ullam fperemus cem^ aut ullum horum tam atros^ cium malorum finem, priufquàm
Rege«
-ocr page 273-COMTONEtf.
R eges amp;nbsp;Principes, tä miïerc per illos decepti, rurfus per uiros bo* ïïos.orihodoxg Fideï, ac fanæ do ûrinæ, melioribus confîlnsredu:^ cantur ab illïs tam pernicioiïs er^ roribus in fentecias reet as, ac diß* cant humiliare fe fub potenti mai* nu Dei, iu.xta uerbü Principis Ki' poftolorü Petri:nec in bis quæ ad Kcligione pertinent, rcfiftere il^ lis.quos Deus ipfe Religioniprae fecit, at^) in tanta eminentia con ftituit,ut daret claues regni Cœlo rum’.ut daret pedum Padorale fu per omncsgentes.Difcant,inqua, exeplo Corell amp;nbsp;fociorum eius, cxemplo Saulis,exeplo Ozæ,ex* cmplo Oziæ,deniqj plurimis a^ liorum exemplis,non fumere fibi ca, quæ funt Epifcoporum amp;nbsp;Sa^ cerdotö, t^uantumuishi uideätur
R. 4 in
-ocr page 274-n-R D IS SI D IIS, in fuis officnsnegligentes:amp;quao ï tumujs præfens neceflîtas uide3igt; tur orficium poftulareu'd quod cel tc Sauli amp;nbsp;Ozæ dédit occafionem ruj’næ. Dïfcant nulla ratione com mittendum cfîe, utturbetur oï^ do politiæ in ciuitate Dei, utcun*’ que fe gerät illi, qui magiftratum in ea gerunt.Difcatcredere^Chri^* Hum multo tencrius amare Ipofl^ fam fuam Ecclefiam, quam ut p3 tiatur earn peruenire in poteflatc hollis.Difcant exemplo Caiaphf atque totius illius Pontificum ac facerdotum cócilü, qui Chrillum condemnarunt ad mortem^quod Deus pro fua infcrutabili fapien^ tia nouit non folum uirtutibus.uc rum etiam uitns,peccatis,amp; fcelegt; ribus grauiflimis illorum qui fe^ dent in Cathedris, abuti ad gloria
am
-ocr page 275-ECCLE: COMPONBN.
am fuain,S; utilitatë Ecclefiæ fue: quemadmodum illorum impieca te abufus cft ad perfîciendum demptionem noftri per myAcii^ umccucis.Difcamus denique om:# nés exêplo populi Ifraelitici fub Dauidc, ita inftituere uitam noi» ftram,ne Deus iratus pcccatis nos» fttis nonfolùm permittat hypos» cn'tas regnare fuper nos, uenim etiam cos,quibenc præfunt fan:? lt;âos,prolabi in peccata^ut ex bos» tüm occafione fcelera noftra puni at. Hæc doârina fi candide rcceps? ïa,atqj redcintelleda fuerit,non ^tit difficile uidere^qua r atione far tiendafit concordia^recuperanda pax, amp;nbsp;inftauranda ea quæ hoftis quaffatata crudeliter difiîpauit.11
quidem exempîo lupi illius Aes» ^opici uiruléta obtredationeboc
K 5 egit.
-ocr page 276-BISSJDIIS cgJt,ut abduceretnos àPaftoriV nofl:ris,8i acerbiffimis odrjs ïn eoj dem inflammaret. Nos autem no fumus imicati prudëtiam agni,o^ iprctadolofaobtrcótatione lupb cogitaremus, quàm grauiter no^ bis præceptum fueric, ne ab ho^ rum cura cuftodia, ac latere nos pateremurabduci . Defecimus^ Paftonbus, offenfi fœtore famæ* quam de illis difperfit lupus^offe^^ fîplerorumq) manifeftis peccaHS» offenfi nonnullorumpotcntia mia tâquàm cornibus hirci,offeO^ fi opib^^ac diuitris utpilis, amp;nbsp;quid ifiiufmodi eft quod Diabo^ lus in calumniam, hominesaut^ naaleuoli in occafioncm odb at*^ que inuidig poffunt arripere. Poft quàmautemdcfecimus, fadir^^ mus præda,amp;: in uan’os erroresac fcôtaSi
-ocr page 277-EOCtE. COMîaONEN.
fcöas, atqj incnariabilia maladii# ftradi, nufquàm inuenimus, qui nos poffit recolligere, atqj in unû ouile rcdigcre .Hoc nimir um prgsgt; niditfanótusillc Abbas DiuusBcr natdus,quädo infermone in Can ticum canticorum 55. commemo^ quatuor ilia tentationû gene^ J^iin corpore Cbrilb^id efl;,EccIej* Çi^gt;qup ait per Propbetam Dauid. ^ndicataeflePfal.9o. Hisuerbis: l^ö timebis itimore noóturno, à l^gitta uolante in die, ab incurfu dæmonio racridiano. Prima tc ’^^tio fuit timor nocäurn^, quado ^’räni in Ecclefiä nafcente perfe/ ’^ntionib’ fæuiebât3ibitrâtes fe in ^oc ipfo obfcquiu prgftare deo,q^ Martyres intcïficerêt.Secûda,quâ ^o iä depulGs tenebris illi’ noótis, nçrctici Cbriftû profeffi,fed inftati
-ocr page 278-CE D IS S ID US fuperbiæ ipi’nïu , nouadogm^^^ aduerfus matrem fuam Ecclefî^^ I fparferuntrqug fuit fagitta in die. Sed hæc quoq) peftis fa eft per fapientiam fanóloxtii^’ । ficut prima per patientiam rum. Secundam itaque tentatief nem ftatim fecuta eft ficata, Negocio perambulante tenebris. Atcphæceftilla.cX^p^ lupus arripit occafionem quar^:^’ ut agnos abducat ab lurcis, bus mandata eft ipforû cufloâ*^' Ouænam efthæctentatioÆft^^ ' pocriß's eorum^qui fub titulo textucpR^eligionisfuum ■ um agunt, diuitias^ Stpotenti^ huiusmundiaucupantur : bus hgc funt uerbaDiui Bernard*' Serpithodieputidatabespero^ , ne corpus EccleHæ, ôc quo latit*^’
-ocr page 279-ECCEE, COMPONSN“.
CO defperatiùs, eotp periculofiùs, (^uo internis. Nam fi infurgeret 2/ pertusinimicus Hæreticus, mitte:* retur foras amp;nbsp;arefceret: fi uiolen#^ tusinimicus, abfconderet fe forfi;* tan ab co. Nunc uero quem erjci^ etjautà quo abfcondet fcfOmnes amici, amp;nbsp;omnes inimici t omnes necefiarfijSii omnesaduerfarfi: 0^= ftines domeftici,8i nulli pacifici’.ojJ mnes proximi, omnes quæ fua Hint quærtint. Miniftri Cbrifti fiint, amp;nbsp;feruiunt Anticbrifto.Ho:» tiorati incedunt de bonis Domii»
’ îîijquiDomino bonoremnode:* ferunt. Inde is quern quotidie ui:* des meretricius nitor ,biftrionigt; ’^usbabitus, regius apparatus, in# de aurum in frenis, in febis amp;nbsp;cal# 1 tatibus,amp; plus calcaria quam alta , I fia fulgent. Inde fplendidæ men#
-ocr page 280-DE D 1 S S J D lia
fg amp;nbsp;cibis amp;nbsp;cyphisande comc»^^ tiones amp;nbsp;ebnetates : indecitb^ ra,amp; lyra, 8c tibia:inde reduntÎ3.n tia. torciilarta,8c promptuaria na^eruâantia ex hoc in illud. de dolia piginentaria,inde refcrt^ marfupia.Pro huiufinodi uolnfl^ efTcj 8c funt Ecclefiarü Præpofit*/ Decani, Archidiaconi, Epifcofl’ Archiepifcopi.Nec enim ngciH^ ritôcedunt, fednegocio illi perambulat in tenebris.Olimp^f Efai.3t. diôtum eft,amp; nunc tempus impb^ tionis aduenit.Ecce in pace ain^^^ tudo mea amariiïîma.Amarapr*^ us in nece martyrü: amariorpo*^ in confliólu hgreticorum’.amard^ fima nüc in moribus domeftjco^ rum.Nonfugare^nonfugereeoS potelliita inualuerut^Sc multiply cat! funt fupernumerum.InteftJ^
naS^
-ocr page 281-n'CCLn. COMVONEN.
lia amp;nbsp;infanabilis eftplaga Ecclc^ fif:amp; ideo in pace amaricudo eius amariHima. Sedmquap3ce':'Et pax eft,amp; no eft pax, Pax à pagaü» nis,8lt;: pax ab hgreticisifed no pro fecfto à filrjs.Vox plangentis in te pore ifto’.filios enutriui amp;nbsp;exaltalt;^ uftipfi aüt fpreuerunt rne.Spreuc tunc amp;nbsp;macülauerunt me ä t irpi uita,à turpi quçftu,à turpi comer cio, à negocio denique pcrambu^ lanteintenebris. HæcibiDiuus Bernardus de corruptis monbus Corum qui præfunt Ecclefiæ nei» quaquâ obtreótandi libidine: aut quod liac ratione uelit perfuadere agnis, ut propter iftiufmodi foeto tem recédant ab iftis bircisxum il bs qualibufcunqjetia, tame cufto dia agnorum comendata fit à ma tre:fed Tub peifona matris,deploy
Zantis
-ocr page 282-DE DTSSJDIIS
râtis quod i H i quitus agnorum orum.hoc eft, filiorum cuftodia^^ commendauit, non fînt puriorcs. Quid autem interea lupus*:^ Is pit iiuncipfum Bernardi locunij^ quantacunqj cum exaggeration^ poteft proponit agnis: Phi, inq^» uos fub talibushircispafcimin^’ Nondum olfacitis fœtoremiHo^ rum, it2 commo turn ex2git^ turn à uiro tanto, qui ipfc fub d^pafcens,tam grauiter eo eft oflt;^ ■ fenfus':’Nefequamini igiturilln^ ( ta foetidos hircos: fed reucrtimin* ! ad matrê ueftram candidiHimaiii^ placidiffima,ubere qgt; laóte dulcify ; fimo diftêtouosexpeââtcm.Iani ' quibusadeftquidem illacolumbl na f mpbcitas,fed non item ferpe^ tina prudentia,facile audiunt uo^ J cem lupi; facile deficiunc à talibus j ■ hir* '
-ocr page 283-^CCLE, COM'PONRN.
hircis,amp; fiuntprgdalupo.Qwbus autê una cum fimplicitate adeft etiam prudentia,hi certè imitani? tur agnum ilium Acfopicum.con ibltiùs melwsq? efle iudicantes, ^olerare fœtorc hircorum,quàm. inddereindentesluporum. lam ^oc ip.{um clariffirais ueibis ibidë docet ipfeDiuusBernardus:fed ^uæ lupus ifte pro fua aftutia à fu perioribus abfcindit, c^uod fciat His plane fuas infidias detegi, fî ^uemadmodu fuperiora ilia reci*
J Uta funtjecitetur.Sicenimper*
' gitBernardus,lt;^uartamtentatioi5
I ncm Ecclefîæ explicans: Supereft ’ nbsp;nbsp;nbsp;iâ de medio fiat dçmoniû mcri
dianû ad feduccdos/i qui inCbri fto refidui funt ,adbuc P ermanen
I tes in fimplicitate fua. Siquideabs^ loi. ' forbuit fluuios fapicntiû,amp; torrc , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S tes
-ocr page 284-DE DIS SIDIJS tes potêtium, amp;nbsp;habet fiducia ut lordanïs influât in os eius.i. fiïu^ plices de humiles qui funt in clefîa.Ipfe enimeft AntichrifluSj q fe no foliim die, fed amp;nbsp;meridic mendetur:amp; cxtolletur fupra ilt;^ quod dicitur,aut qd colitur quem Dominus lefus interficiet Ipiritu oiis fui,amp; deftruet illuih^ tione aduêtus fui, utpote uer^ æternus mendies, fpofus amp;nbsp;aduu catus Ecclefiæ, qui cft fuper oiU^ nia Deus Benedictus in fecula, men.Ecce uidetis uiri doétiflïiuu Se fratres in Chrifto lefu mihi riffimi,q dolo lupus ille rapacin^ mus adduxerit uerba Diui Ber^’' ut his abduceret agnos à fuis ftoribus: Se q claris uerbis ibideU^ Bernardus indicet ipfum lupufU^. Antichriftum elTeoltendens :
-ocr page 285-BCCLE. COMTONBN'. (^uôddiflblutos illos paftores fü? prà dixit miniftros Antichrifti* id co pertinerc 3 quod in Hoc ipfo miniftrent Antichrifto^quodno cuftodiant oues ca fidcj quadebc tantzautpotius, quod fuo focto^ ÏC dent agnia imp er itio ribus oc^ caßone, ut à fe adlupos. Hoc efti AnticHriftum ScHuius Pfeudo# ptopHetas amp;nbsp;Pfeudapoftolos dc^ ficiant. Noaautem fratres cHarif fimi,tolcrcmuspotiu8 foctorem Hircotu^qui propter ipfa cornua^ Hoc eft, potentiam quam à Deo acccpcruntjformidabilcs funt lu# po, quàm ab illis tranfeuntesad AnticHriftum, efticiamur præda crudeliffimis amp;nbsp;fanguinards lu# pis. Quandiu in Huius mundi de# ferto Sue fylua pafeemur, inter Hixcoa amp;nbsp;Hgdos nobis pafeendum
S gt;nbsp;eft.
-ocr page 286-de D l s s I D II s eft,amp; horum fatorcsnobis fercrt. di.Neqî enim fugare eos, nec gere poflumus, ut ait Bernardus* Multô autem melius^ hoc efti quàm mcidcre in lupos. Ciiin aU tem aduenerit dies Domini, ut
^ub.ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tuperfcdê Maieftatis fuç,tult;^
congregabuntur ante eû omneS gentcs,amp; fcparabitcosab inuicô ftcutpaftor legregat ouesabhï^ dis.’amp;ftatuet ouesgdem àdcxtri^ fuisjhgdosaût à finiftris.TuncU^’ crunt nobis ampliùs molefti tores hircorû. Illi tune cü fuis dis,hoc eftjillis g. mala illorum uita exempla funt imitati, fegr^^ gabûtur à nobis. Si g fuerunt deles paftorcs,{ quales multi Sc crunt olim adnuc funt inEcclß fia,amp;femper erunf.abftt enim ut omnes fint hird ) quos conftituit
W
-ocr page 287-ECCZE. COMPÓNEN.
Dominus fuper familiam, ut dct illis cibumin temporejamp; cdm ue ncritj inuenerit eos fic facientes, hoscollaudatos conflitucc fuper omniabona fua.Ouibus aüt.qug borum uoce auJiueruiit,amp; horü uirtutes funt imitatæ, diófcur^eft, Venite benedicäi Paths meb pof fîdcte paratû uobis regnû à cons# ftitutione mundi. Hircis aût cum fuisbædis : Difcedite à me male* dioti inigncm æternum,
Opinor, uih ac fratres in Do* mino chahffîmi.me fatis luculen ter explicuiffe locum ilium Diui Bernardi^quem nobis exprobrat lupus^utab illisj quorû cuftodiæ commêdati fumus, nos abducat, atcp fibi ad dilaniandum deuoran dumb) faciat prædâ:amp; quàm do* lofe abfciderit ilia uerba eiufdem
S 5 Diui
-ocr page 288-DE DIS ai DU 8 Dini Bernardi codem loco, bus nobis indicat ipßus lapi inli^ dias.
Simili artiddo dolo^) idem pus exprobrat nobis uerba ciuf^ dem Diui Bernardi, quæ funt irt fermone eins de Cöuerfione äi Pauli. Videbatur iam ceflafl^ (inquit ibi Bernardus) perfccutif^ onis tempus : fed ut palam fadö cft , nunquam deeft perfecutio Chriftiano ,fcd neque Chrifto.Ef nunc.quod grauius cft, ipfi Chri^ ftum perfcquuntur, qui ab eo ü;*’ tique Chriftiani dicuntur. Ami^ ci tui Dcus,amp; proximi tuiaduer^ fum te appropinquauerunt amp;nbsp;ftc terunt. Coniuralfc uideturcon^ tra te uniuerlïtas populi Chri^* ftiani à minimo ufque ad maxi^ mum ; à planta pedis ufque ad uerti^
-ocr page 289-BOOLE, COMPONEN. ucrticem non eft fanitas ulla : egrelTa eft iniquitas à feniori bus iudicibus uicariis tuis , qui uidentur regere populum tu«» um : Non eft iam dicerc, ut poj^ pulus.fic Sacerdos : quia nec fic populuSj ut Sacerdos. Heu beu iJominc Deus, quia ipfi funt in perfecutione tua primi, qui ui^ dcntur in Ecclefia tua primatuna diligere , gererc principatum. Arcem Sion occupauerunt, ap^; prehenderunt munitiones, amp;nbsp;uniuerfam deincçpsliberc fk po^ teftatiuc tradunt incendio ciuita^ tern. Miferaeorumconuerfatio, plebis toæ miferabilis fubuerfiQ eft. Atqgt; utinam fola bacparte no ccrent.Eftet forte qui Dominica præmonitus amp;nbsp;praemunitus exs« hortationç, daret operarn ipfo^
S 4 luna
-ocr page 290-DE DIS STDIlß rum non exepk imitari, fed feruare prgcepta:mxtaiIlud:QHt dicunt facitCj amp;nbsp;ad opera illornn^ ““ ''‘noliterelpïcere. Nunc autedaP funt facri gradus in occafionçni turpis ïucri, ói quæftum æftimant pietatê. Copiofiffîmæ ficpiidc«’ pietatis inueniuntur in fulcipiei^^ da, imô accipiendamagis anim3^ rum cura : fed hæc apud eos cur^ minor, amp;nbsp;de animarum faluteno uiffîma cogitatio eft.An ueroS^^ uatorianimarfl, grauior ullapo^ terat eHe perfccutio-^Iniquc agi^^ amp;nbsp;cæteri contra Chriftü, multlt;^ funt noftris teporibus Antichîi'^ fii.Haólenus lupus récitât uerb^ Bernardi : quibus nos deterred ôc abducere conatur abbis,^!^^ præfunt Eccleiïæ : tanquàm àgnum àfuo cuftodc hirco. Sed prüden^
-ocr page 291-KCCLE. G0M7‘0r7EN. prudêtJs agni eft obferuare, quid Îîbi ueîit Diuus Bernardus illis uerbïs : Sgt;: quid lupus fua expro^ brattonc.Diuus Bernardus ibi des« plorat uitia amp;pecc3ta,non folurn corum qui præfunt Ecclefiæ y ues» n'im etiani ipfius populi. Hoc cer tc amp;nbsp;nos affiduis gemitibus, fufpi rüs, quere! IS, amp;nbsp;lamentationibus facimus. Conqueritur quod qui fufcipiunt;.imôj ut ipfe corrigens ücrbum ait,accipiunt animarum curam, id faciunt magis turpis lu cri caufa, quam defyderio falutis animarum. An non nos liocip;# lumaffidue deploramus';’ Quod ad rae attinet, teftes mihi erunt, quotquot me iam per triginta duos annos docentcm audiue:# tunt.Non tarnen omnes ita faciü» unt.Nam ego adhuc noui muh
S j
tos
Ti E Ti 1 S S 1 Ti Tl S
tos in Ecclcfia noftra , paftores fideliiïïmos;amp;qni fiuellentjpo^^ fcnt habere quæftum rnultó ani«^ pliorem quàin habent.Nunc tem content! fua forte, hoc num curant, utgregemßbicoö creditum fideliterpafcant. Atq,5 interca in fumma caftitatepiifli^ niam uitam agunt : idip uiaeo ii’ hac noflra Eccleha nunc in ætatc dus uergentCjSc^ut apparet,pfo^ pemodiim decrepita:quæ nafc^^^ nabuit Epifcopos nbsp;nbsp;Sacerdot^®
quam plurimos non folum Do^ amp;iinx exccllentia., uerüm etiaJi* uitæ fanótimonia, amp;nbsp;gloria tyri) clariflimos. Illa autcm cïeiïa.ad quam nos inuitat lupvSj iam ftatim inipfo primo fup tis flore habet homines fcelcratif
fimos pro paftotibus,4uaritiæ libV
-ocr page 293-ECGtE. OOMTONEN.
libidinisinfatiabilis'.è quibusqG’ dam no ui, qui duólas uxores rci^ pudiaruntiamp; a-lias quæ magis pla cetentduxerunt.Ncqj tamé cum ^is ipfis fine pellicibus uixerunt. Vt interim nibil dicam de Do; lt;^rina, per omnia corruptiffima, inipia, adeocp blafpbcma. Ta; cùm fint principia iftiusEccle;
fîæ, quem putamus fore progref; fiim'Tquale çtatem matura'tquale feneàm'tSi modo continuât ca ^dfenccääpcrucnirequoocqui# dem non puto futurum. Anigi; türDiuus Bernard’ uoluit nos à ’^oftraEcclefia propter mukorü ^onuptos mores deficcre ad illa Nibil minus, uiri ac fratres
’’ici dileótiffimi. Nâ audiam’ ea, 5 mox in code illo fermoe dicit,à eadçaftutia,qua ilia, in illo in Canù;
-ocr page 294-DE DISS2DI75 Canticum canticorum abfcilTa difltmulata. Hæc uidet Chriftu^^ inquit,amp; fîlef.hæc Saluator p^ti^ tur,amp; diffimulat.Propterea mulemus nos quoqj neceflTe amp;fileamus interimjmaximeq? Prælatis noftris, magiftns fiarum.Sic nimirum.ficplacet ipCs ut euadant nunc Humana dicia : ueniatq? femel iudiciu uehis, qui præfunt : amp;poten^^* patiantur tormentapoteter. ce uiri ac fratres hoc eft conW^^ umDiui Bernardi, hæc eius tentia: non ut defîciamus ah clefîa propter fœtores illorun’ hircorum ; fed ut toleremus quandiu tolérât eos Chrû^^®' Eodem pertinet parabola , mini de Zizaniis, Matthæidelt;;^ : motertio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
lan»
-ocr page 295-SCCtE. OOamp;fPONEN-lam his intelleótis ultró eux^ nefcunt illæ netgt;ulæ quas lupus ofFundit agnorum oculis (lupum hlc nullum hominem certum no niino, fedipfumdiabolum, (^ui per cos quos feduxit loquitut) cö titat Hadrianura Sextum Ponss hficem Komanum,confitenteni ^uod Dominus pcrfecutionem Ecclelîæ perrriittat propter pecca hominum,2lt; maxime facerdo tum amp;nbsp;abominandos abufus in ^pirituahbus in fede Komana. hem ciim recenfet j quæ uitia o^ Henderinf in Eccleha à Paulo ’Tert. Cardinales deleëli : ut, ’iüôdSummi Pontifices coacer# ^cntfibi adulatores:quôd Cardin ^31es ambiant Epifcopatus, amp;c. , 1 hé quæ admonuerint Cardinales ^^g^ti à Sumo Potifice inCöcilio ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Trw
-ocr page 296-DE D ÎS S ID II ÿ Tii^étino. Ex quibus omnibui collj'git,poftcriores Pontificcs^S« cæteros ordines pluhmum degc^ nerafle à pnoribus tanquâ fîlios à patribus. Hoc aute qujs ncgJt'' Nonne hoc cft, quod cum Bernardo non folum nos deplo^ ramus, uenim etiam ipfe PonU^ fexHadrianus, ipfi Cardinal^“ à Paulo Tertio dereéti,amp;: ipH gati in Concilio déplorant, queruntur, amp;pctunt à patrib^^ conuocatis, ut ni's mail's mcderi lam quod l'nde coclu^^^^^ ideo cos no poïïe eflc Indices élring Ecclefîafticg.ut demus bonam confequentiam, falt^*^ de illis qui lie degencrarunt limum eft Scexpcditiffimunii^ , Iponderc : SintigiturhiPoii^^. ces Indices J qui tahbus quei^*^
CA
-ocr page 297-ÉCOLE. COäTPONEN.
amp; mandatis declarant fe non de^ gcnerafieiGnthorumlegati : qui fua ilia tam pia admonitione de^ clararunt, quàm graue amp;nbsp;fynccî» tum haberent iudicium:amp; quàm pic optauerint abufus illos, amp;nbsp;qüicquid illorûmalorumeft,cx ècclcCa fublatum effc. Hi inqua» fint ludices, 8c cæteri Epifcopi ac patres, qui ad Hoc ipfum tâquam Scnatus ciuitatis Dei conuocan»» tur,ut de talibus cognofcant, ôc Icntcntias ferat.Sed quiabi funt paftores gregis, ideo lupus rcfu* git borum fcntentias : 8c priuf# quàm incipiant indicate, ipfe ab ^orum iuaicio appellat . Certô ^nim præfcit, fe borum fentcn*» tiis condemnatum iri» Quem ’gitur appellat'^ Audite,uiri ac fra ttes in Cbrifto Icfu dilediflîmi, audite/
-ocr page 298-D E D I S 5 I D n 9 auditcjnqua, amp;cognofcite, bus technis fe ludicio fubtrahcf^ conetur^ut fublato omniiudiü^^ reiefta omni authoritate amp;pot^ ftatc, ipfe pro fua libidine in oui^ li Cbrifti impunc graffari po®, ufqj in ipfius Domini gregis^q^’“^ IperatadhucabcfielogiffimGsd^ i uentum. Hunc enim appellat dicem.ldqj fe rectc facer e^perff^ dere nobis conatur argumente fymbolo Apoifolorum fumptegt; ubi dicitur: Quod is uenturus iudicarc uiuos amp;nbsp;mortuos. Vid^** tis uin' ac fratres^quàm uerum quod dici folet : Lupus pilos non mores mutât. Ita ab initio fem^ per cum imperitis Scripturarun^ I 2git , utbarum prætextu eos de** cipiat, Quid ais ô execrandc lt;nbsp;Hæccine eft fententia illius culi'i’
-ocr page 299-ECOLE. COWPONEZSr.
culi'tCur no récitas etiam ea quæ -præccdunt^ Præcedit autem; Ad# fcendit ad Cœlos’.fedet ad dextra Del Patris omnipotentis . lam fequitur i Inde uenturus eft iudi# care uiuos 8c mortuos . Interea
‘ tucruentiffime,tufanguinariabe [ ftia, tu aduerfar ie diabole^grafla# laeris inouili Cbrifti'^ Ne fpera Hoc ô fceieftiffime.Fruftrabitur te ifta tuafpes tam improba. Ipfe enim priuflt;^uamafcenderet,con# ftituit in bac terra indices fuo lo# CO, qui te cum tuis impofturis iu# dicabunt ôcprofligabunt.Hifunt quibus ipfe dixit: Sicut me mifit
' Pater,ôc ego mitto uos : accipite ( Spiritum fanôlum, 8cc. Et qui uos audit, me audit.Et quibus a# peruit fcnfum ut intelligerent Scripturas, ut poflent de Dotäri
T na
-ocr page 300-LZ i) tsisibîis ilàiudicarc.Hos, inquam, rum fuccelTores conttituit iudiceä contfouerfiarum de Doófcrina R.eligione quätumuis reclamlt;^^^ aduerfarius*
Sed ait,hoc pofle concedi in lis fuccefloribus qui fuceediinj Apoftolis,non in Gathedris in Fide amp;nbsp;Virtute.In alijs auC^i^ non.Iam quæro,quare ergo iaphas prophetauit, quod ftus effet raoriturus pro gentci^^ triim qd in Fide amp;nbsp;Virtute deret AaronbanqdinPontiÄ^^ । tu Gerte loannes Euagelifts ; ipondet: qa eratPontifexa^^^ illius. Ergo unétio fpiritus phetici fequebatur Pontific^^^i non fide aut mores Gaiaph?^^^.^ confiât fuiffe homine impiß» nobis ob ululât lupus : Hoc efi
-ocr page 301-■rX^CLE. COMPONE^r.
num duntaxat exemplum : quo nihilo plus poteft pioLari, quàm fi quis hoc modo argumentetur*. AlinaBalaam locuta eft nerba bu mana; ergo omnes afinæloquen turuerba bumana. Obfecro uiri ftatres, quid boc eft argumenif ti'tquid inter bæc duo fimile'tDe^ Us iiiDcutcronomio ucrbis di# ftrtiftimis promifit,quod fum# uaus Sacerdos unà cum leliquis bcuitici generis effent iudicaturi 'udicq ueritatem idqgt; fccundum beeem tanquam fecundtim rc#
i gulam. Hane fuam promiffio# Uetn adco noluit fieri uanam ut ^tiamin impio Pontificc ueram faccrct. Quidfimile in afinaBa# ^aam^Vbi promifit unquam afi# dcbcreloqui ucrbis bominü'?
Vndc ftiptadariffimc oftedimus, T a ctiara
-ocr page 302-DE Dissions ctiam illud judicium , quo llum adiudic'auerunt fe qui dem iniuftiflîmum propt^^ irnpietatem ludicuiTij exfalfis^^ minibus procedentium cùm cerent Chhftum cfle feduôtor^'^ blafphemumjamp;c.Seeundiîm gern tarnen fuifle iudiciurn tatis. Quia tota Lcx amp;nbsp;PropHc^^^ habebant, quod Chriftum teret pati^propter peccata, fua, led noftra : ïta intrarc gloriam fuara : quemadmodtH'^ ïpfc docuit duos il los difcipW^^^ in icinere.explicâs illis Scriptni^^ Lcgis amp;nbsp;Prophetarum, angeliÛa Luca Capite quarto. Vis tu hæc copararc^^*^ afina Balaam s’
' Kurf us, fi nihil ad hæc . fucuefÏÏo in Cathedra, fed fucçjf
f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-A,
-ocr page 303-fîo in Fide 8c uirtute , quæro quamobrem Chriftus ipfe tarn grauiter præcepcrit turbis atque difdpulis fuis, ut feruarcnt 8c fa^ Cerent omnia, quæcunque Scris* tæ amp;nbsp;Pharifpi dixerint cis':’Nani bos non fucceflilTe Moyfi in Fi^ de amp;nbsp;uirtute, manifeftü eft : quia flagitiaillorum multa amp;nbsp;maxima itieodem illo capiteDorainusIe^^ bis reprehcnditgrauiflimc.c^a igitur de caufa uoluit eos audiri'? amp;nbsp;omnia quæ dixerint, à turbis . 8c fuis difcipulisficri^Kefpondet Dominus lefus ipfe : Qjdafuper Catbedram Moyfi federunt : er;» go, inquit, quæcuûque dixerint uobis, fcruatc amp;nbsp;facite : fecun^i diim opera uero eornmnolitcfa cere. Dicunt enim 8c non faciis ünt. Quid obfecro aduerfum bæc
-ocr page 304-DB D r S S I D I T , -âicî potcft s’ A teamen obncîÉ ucrfarius, Apoftolasnonfctyi^ ea.quæ illi eis dixerunt : fed denunciaflent eis, ne omnino qucrcntur,neqgt; docetêt in non^^ nelefir,refpondjflc. Si iuftutil in confpechu Dei nos potius re quam Deum, iudicate. Non nim polTumus quæ uidimiis a'udiuimus non loqui. Quidigi^ tur diccmus^ Vtrumiocatus Chriftus cum turbis amp;nbsp;difcipuli^ fuis,quando tam grauitcr præcc^ pit,ut omnia, quæ illi diceret cis» fcruarent ac facerent:an difcipull aufi funt tarn graue feriumqj ceptum Domini tranigrcdis’NcU trum horumfratresmci,fcd cùm præcipcret illud,ualdc ferio locUi^ tus eft: amp;nbsp;ciim Apoftoli ficrelpon derent iHis, ninil aduerfus illud
pratcc/
-ocr page 305-ECCLB. COamp;fPONEN.
præceptum admifenint.Quific^ Qwa aim Apoftoli contra illoi» rum ediótum pergcrent annun;gt; ciare Chriftum iam abolita fui't CathedraMoyfi,amp; ereóta CatHç dra Chrifti : ut ia eares nihil per#» tineret ad ilïud mandatum de oh Fernando amp;nbsp;facicndo omnia quaç illi dicerent.Hoc ita efle, cum ex alijs.tum ex cpiftola ad Hehrgos tnanifeftiffimum eft, Translatq cnini Sacerdotio, inquit, neccfle tft 3 ut amp;nbsp;Legis translatio fiat. Si itaque tunc tanta neceffitas in^ cumhcbat omnibus audiedi eos, qui fedebant in CathedraMoyfi, fine boni cffcnt,fîue mali’.ut mor te puniendum effet peccatu cius, qui aduerfus illos ruperbiret^noïs lens obtemperare: quanto graqw Qt nunc nobis incubit neceffitas^
T 4 audi:#
-ocr page 306-n IS s ID US au dien dl cos qui fedent in Cath^ dra Chrifti':’ amp;nbsp;quanto grauins peccatum efl: aduerfus hos bire,amp; his nolle obceperare AO non Chriftus ipfe in hoc uel ximèdeclarauit obedicntiarn am Deo patri fuo, quod fe illis tJ libus iudicandum permifit : nelt;$ , in ipfo iudiciouel minimo bulo faôtus eft illis obflreperus'^ Quod autem apudMatthgum^?' amp;nbsp;alias tam grauiter cos incx^^ pat, quemadmodum amp;nbsp;loann^^ Baptifta apud eundem Euang^^ i liftam, 8c Lucam Cap. 5. id non^ dura adirait eisfundionem ill^oi publicara, 8c lurifdidioneni: increpat eos propter enormity tera peccatorura : amp;nbsp;prædicit inftare tepus, quo relinquatur domus ipforu deferta. A dcrat cm iam
-ocr page 307-ECOLE. COMPONEN, ûm finis facerdoti) jpfbrum Z inftabat tempus noui faccrdotn, fecundùm ordineMelchifedecJn oblatione panis de uini: cuius Po tifexerat Chriftus ipfe.ab ipfo t)coperiufiurandurn confirmai tusfacerdosinæternü. Cæterum erat poft facerdotium illud Aaro nicumuenturü facerdotium ipfii» tis Chrifti. Nihilo minus tarnen Deus uoluit illis præftari obedien tiam^öeillorumiudicio amp;nbsp;impels lio obteraperari ufep ad ultimum eius facerdoti) finem: quanto ma gis itaq) nos debemus obtempegt; rare facerdotibus bis, qui fedent in Cathedra Chrifti, amp;nbsp;quibus dixit, Qui uos audit, me audit, cum certo feiamus poft hoc fa^J cerdotium nullum efte uenturum aliudSed audio : Obtempérais
T y rem.
-ocr page 308-DÉ JyiSSJDlIS ycm, fï tales effent, quales erant Apofl:oli:nuncfunt ambitiofi, uarijuxuriofi, Seomnino tales, Quales in illis duobus fermonib^ defcribit Diuus Bernardus. dio tc: fed audi me uidiïïm^qud^ quis es qui t'alia obi)cis : An nofl erant multó magis etiam tales ilb qui occiderunt Propbeïas^qui oC ciderunt ipfum Chrillum^ Et men Deus tolcrauit eos ufque ipfîusChrifti aduentum, infcrü^ tabilidiuinæfapientiæ fuæ confît lio ,malitia 8c iniuftitia illoruHi abutens, adperficiendum myft^ rium Crucis^ad falutem totiusg^ neris humani.Q^s cognouit fei' fum Domini-^aut quis conGliarius eius fuit^ Per illos percuflît uni^ genitum ilium ,atqgt; unicc diledu fib'um ruum,puniens in eopecca^ ta
-ocr page 309-EOCLS. OOMPOr^BN. tl noftra : quidfl illi placcat per Korum iniuftitiam atque tyran* nidera punire in nobifraetipfis, ca quç ipfi admitt imus qui fumus membra , conftitucntes corpus üludgt; cuius illecß; caput “ï Neq? cnim ideo propter peccata noftra percuffit ftlum innocentem gt;nbsp;ut nos noccntesin peccatisnoftris delicicmur, nihil pro bis afflid:i* onumfercntcs: ut multi noftra hac tcmpeftate fedudi à lupo falfo fibi perfuadent : fed qucm^ ’dmodum teftatur Petrus, Cbri* Uns paflus eft pro nobis , no^ lgt;is rclinquens exemplum ut fei» ^amur ueftigia eius . Et Pau# lus dicit fe adimplere caquæ de# funt pafßonum Chrifti in carne lua, pro corpore eius, quod eft HcclcGa» Quare cum ibidem iu* beat
-ocr page 310-.....DE DTSSID TTS belt Petrus feruos fubdïtos efle in Omni timoré dominis fuis gt;nbsp;non tantum bonis Si modcflis^ ueriim etiam difcolis:quantô ^is uult nos efle fubditos facerHo tibus, qui fedêtin Cathedra Chr^ fti, qualefcunquc etiam hi dummodo tolérât cos Chriftus* ÎSIam hoc ipfum eft.quod ait uus Bernardus in fermone de Co uerfiöne fanófci Pauli, ut oftcndimus : hæc uidet Chriilt^^’ inquit,amp; filet:hæc Saluatorp^*’*^ tur amp;nbsp;diffi'mulat. Proptereà ft'mulemus nos q'uoque necd’.^ eft. Ecce, uiri dodiffimi, 8^ cunquc eftis, uel domini mef fratrcs in Chrifto lefu charifl^^ mi, hoc eft, fundanaentum ftituendæ pacis in Ecclefia Chi^^ fti. Hoc ante omnia ponere^
-ocr page 311-EC CLE. COMPONEN. ceffarjumeft. Q^d nifi pofiturn fuerit, corruet quicquid conftru^ xerimus. Quamobrem hoftis no fter diabolus,quotiefcunqgt; medi tatur per hærefes ?)C fcbifmata turbare pacem Ecclefiæ femper hunc fodit cuniculu ut hoc fun«« darnentumluxef.queinadinodû fuprà docuimus uerbis Diui Cy^ priani'.nempè utpopulum abdu^ cat ab obedicntia, quam debent Epifcopis amp;nbsp;paftoribus» taquani lupus oues à paftoribus amp;nbsp;cufto«« dibusfuis’.inprimis auteutPrin cipcs tanqua arictes gregis, ut fe^ cundiirn Homcrum loquamur, nonfolùm abducat à paftonbus, ucEum ctiam inipfos inatet,ut potentiæ fuæ cornibus cos feris» entes, à paftione cuftodiaqj gre^ gis depcllant Sc arcçant. Ad hoc mills 'I
-ocr page 312-DE DIS STD ITS mins uÈitur impoftuns.Pcr aJu* lationes dolofiffimas perfuadcC Pnncipibus, ipfos cHè paftoreJ ^regis: Sc ciim anted dcclinansiü diaum Epifcoporum in control uerfijs deFidc,Doétrina,amp; Re/ ligione, appellaret ipfum Chri^ ftum y nullum ludiccm in his tcrgt; zis præter hune amp;nbsp;facram Scripts ram recipiens,hic tarnen adulati^ one hypocntica ïpfos Principe^ conftituit ludiceSj his iniungciis, nt legant fcripta Prophetica Apoftolica, cum ijs conférant Dodrinamminiftrorum: inuo^ cent Dcum pro fapientia excni^ plo Salomonis.amp;caueanrfibiïiC populo à Pfeudoprophetis.No* uit ueterator aftutiffimus longc perplcxioribus négoces diftrahi Printipum animos, quàna ut
-ocr page 313-^CCLB. C OMPO NEN, eet eis tantam comparare feierte tiam Scrïpturæ diuinæ^quanta pus efl:aailludiudidum:idco^î facib'mum fibi fore his impone^ ïc:fimodo queat eis perfuadere^ ut rciedis Epifeopis/acerdotib^i ac doófcoribus, quos Deus in hoe ipfum dédit Ecclefig fug,ut his ftu dijs toti uacent, quemadmodum docet Paulus, amp;nbsp;quotiefeunqj o^ pus cftjiudicent, ut his, inqua rc^ lec^is, ipfi fibi iudicium fumant* Vt autem hoc eis perfuadcat, ab^ utitur ex emplis exlibro ludicu, ubi legimus in populo Ifraëlitico iudicafle non folùmLeuitas ue^ uim etiam aliarum tribuum ho# mines: atq? hac ratione præceptû t)omini,quod extatDeut.i7«u*ti tut eleuare: quaC illud non fit ibi leriô per Moyfen à Dno pofitum
-ocr page 314-DE DTS STD lis Atlt;p imperitis quidem amp;nbsp;no tendentibus quàm latcpateat men lud/cis : ad quæ genera dïcunî quæ genera quæftionüfO fine referenda,facileperfuadet ita ut ipfe dicit habere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uero
obferuant, in illjs iudicibus, lt;1^ quibus loquitur Liber ludicurn» fuifie etiam Deborara muliereH’' Paulum autem Apoftolum uet3^_ re mulieres in cœtibus Ecclcftfl* cis edam. loqui, tanturn abeft deDoótrina ac îLeligione care, hi, in quam, qui hoc obf^^^ uant, ftatim animaduertunt ifl^j dias lupi,nemDe quod nihil ato^ his adulationibus agat, quàm Ut arietes gregis unà cö ipfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’
paftoribus abduétos, fibi præda amplilïîmâ,ex qua fangm^ nariam fuam ingluuie in magna fecu^
-ocr page 315-ECCL-E^ COMPOISJEN.
fccuritate fatiet affiduc. Vtitur eti am exemplis Dauidis, Si Salomo nis,(^ui cùm effent R.eges,tamen docuerunt: amp;nbsp;Salomon didus eft Ecclefiades : quitus Regibus amp;nbsp;Principibus perfuadere conatur, adjpfosetiam docedi.munusper tinere: ut iam uanum fit quod di# Xit Dominus per Malacnia Pro^ plietam:Labia Sacerdotis cuftodi unt feientiam: amp;nbsp;Legem requirct ex ore eius:quia Angelus Domigt; ni exercituum eft. Huiufmodi car minibus imperitis facile nebulas tencbrasip offundiLamp;redum de Politia ciuitatis Dei iudicium cx^ cantat.Prudcntesueró,amp;in Scri^ pturis diuinis exercitati.ftatim in tclliguntimpofturas lupi:amp; quod iniuftiffimc calumnietur Ecciefia, huius Rciäorcs Paftorcs que, y Epifcoii
-ocr page 316-DE DISSIDIIS
Epifcopos, quafi ab omni docent di m un ere prohibeät cos,qui non func Sacerdoces: ciîmHymnes Prudentr) uiri Confularis ctiam xn choro publice decantent : amp;C3 quæ is in laudem Dei ac Sando:^ eius, 8c contra hærefcs fcripfit, io fummahabeat ucnerationc.CM'* ego ipfe cûm fim non faccroos^ fed laicus, in matrimonio conflit tutus, iam per annos triginta os in bac fcnola Embricëfî docco* non folûm artes liberales, Poy tas, amp;nbsp;Oratores, uerum etia pturas diuinas utriufque menti: amp;nbsp;ab hoc tantum abcftgt;t^^ quifquam me unquam prolub^^ rit, ut multi etiam Presbyteri di^, gnati lînt me quantumuis doclrina, tatnen docentem aud^ rc : amp;nbsp;aliquot faexæ Théologie'
-ocr page 317-BOOLE. COMPONZN, Dodorcs,^ in Academiis Theo* logiam profitcntur, rnihi de hoc ctiam gratias egcrint. Nec Ipc^ to unquam fore, ut quifquam mi hiuitio ucrtat, quod nunc fcri^ bendo ctiam doceo, per quos cu^ niculos lupus irrcpfcrit in ouilc Chrifti: d: quibus rationibus hinc ût exigcndus, amp;nbsp;quomodo mu^ nicdum ouile, ne poft hac tam fa eile in id reuertatur. Q^d fi quia inter R eges ac Principes fît, qui fimilia præftet, hoenunquam im^ probabunt Epifeopi: quemadrao dum nec improbarunt Henricuna Oâauum Angliæ Elt;.egem, cum illc graui ac doófco libro repre^ hcndcret crrorcs Martini Lu* thcri. Quod autem dolofc nc* quaquam exanimi fui fententia, wdad contegendam fuam ipfiua
V t VfciU!
-ocr page 318-DE DtaSIDll^ , Pfeudoprophctiam adncitlüpn^' Et caueant fibi acpopulo à doprophetis,hoc utinam conftanter fcciflet ille hac ratio ne amp;nbsp;fe, amp;nbsp;Kegnurn um ab ipfo lupo, amp;nbsp;huius tam mani crucntiflïma cp laniatione feruafTet.Porro intrare EcclelÏ^s^ amp;nbsp;afcendere fuggefl:umJan^^fl‘:ƒ are^; populo Euageïiurn,cgtcr3‘l^ adnainiftrare, quæ propriè ad cerdotes pertinent, hoc non noraffedare R.eges ac Principe®' ncqjeftillorum ofhcii. Hæcenl^ nemo facerc debet,niiï rite ad
^onttW.
miflus. Qupmodo prædicabun^ inquit Apoftolus, niiï mittantui' Sedhic ex aduerfo nobis obult^ lat lupus :Oportetquidê eosmit^ ti,inquit,qui prædicabuntzfed no à Pontificibus amp;nbsp;Epifcopisteó
Apofto^
-ocr page 319-ECOLE. COMTONEN’.
Apoftoli non fuerut miffî i pha amp;Anna: amp;nbsp;tarnen prædica^ xuntzqni tame étant ordinarii fuc ccflbres Aaronis. Qæd fî ergo^in qnit.Komanus Pontifex fiat Ca iaphas^an non fine authoritate 8c undionc eins Jicebit pio ac doôto uiro in Ecclcfia, ad quam confcn? fu Magiftratus 8c populi uocatus cfijEuangclion Chrifti annuncia^» re,8c Sacramenta eius adniiniftra^ re':’HæcilIe. Nondum agnofcitis Uocemlupi, uin fratres'f Imôuos Scrcniffîmi R eges, nos llluftriflî nii Principes, qui eftis arietes gicif gis Dominici, uos, inquam, nongt; dum agnofcitis uocem t nondum tam deformem 8c raucumfæuiffi#! nii lupi ululatum Nondum ipfc fatis aperte uobis oftedit, per que cuniculura irrepat in ouile “T Qwd
V 5 ais
-ocr page 320-DE D IS STD ITS aistu crucnuffimabeftia'^ fîcdflc mittcndifunt, quiannunciabunt Euangelionlefu Chrifti, amp;nbsp;Sac» jtncnta eius adminiftrabnnt^ Hoc^ cine eft mittcre, ultro fibiacccr^ fere, qui loquantur ca quæ ipß® quiacccrfunt placcant'T quifocd? ac hypocriticg adulationis ung^i^ bus turpiter fcabant infanuniij^ lum amp;Ieprofum auriumprUt^^ turn Vtinam nunc tandem p^^ hasnoftras tarn diuturnas amp;nbsp;ac^^ bas calamitatcs:poft tuas tarn entas laniationes exurgat DenS Dominus nofter lefus Chrifti^^’ Scintcrficiat tefpiritu oris fui deftruattcilluftratione aducut^^ fui. Spero autem ilium mifcrtu*’’ noftriiam adcfte propè,ut nos^ tuo ifto rapaciridu, fæuiflîn’l®^ dcntibus ac unguibus cripiat.
-ocr page 321-nCQ-L-Ë. COMPONEiJ.
aS uos reuertor, uin ac fratres in Chrifto Icfu mihi chariffimiu’mo in primis ad uos o Reecs ac Prin cipcs mihi propter Celfitudincm 2lt;potcntiam ueftram fufpïciendi ^tquc tremendi:propter funótio«» nespublicas, ac beneficia in popu lum Dei\rcueretia amp;nbsp;Honore funi
nio quo pofium colendi:propter cornmunionem autem patriæ no:# Q oeleftis, communis Patn's
iioftri Dei Matristp EccleCæ om^ ^ibus officijs charitatisprofequ^ Ad uoSjinquam, uniuerfos re* ^ertor,amp; per Dominü lefum ob* (ccro j attendite amp;nbsp;uidete dolos amp;nbsp;’ïppofturas fæuiffimi lupi. Qma Jiidit clarius cïïè uerbum ApoHo* quo dicit : Qu-omodo prædica* bunt nifimittatur^quàm ut occul ^^tipolïït, dolofè nobis concedit.
V 4 opor
-ocr page 322-DE Tgt;J SSlBlia
oportere guide mitti eoSj qui an^ nunciabunt Euangclion,amp; admi niftrabunt Sacramentaifed non a Pontificibus Si Epifcopis.ld pro^ batbocargumento: Apoftolinö fuerunt miflï à Caiapha amp;nbsp;Annal amp;nbsp;tarnen prcdicarunt:ciim tanacn Annas amp;nbsp;Caiaphas eflent ordina rf) fucceflforcs Aaronis.Quale hoc eft argumentum c? Non erant ilW quidem miffi à Pontifice Saccrdo ti) Aaronia'zfed erat miffi ab ipih uercfummo Pontifice lefuCht^^ fto,cuius Pontifex Aaronicus una bra duntaxat fuerat : de qiiorut^ uocatione amp;nbsp;miffione fic fcrih^ Mattbæus: Et conuocatis duoo^ cimDifcipulisfuis^dedit illis po^“^ ilatera ipirituum immundornni» ut eiicerent eos, 8lt;curarent ona^ ncmlanguorem Si omneminij’^^
-ocr page 323-ncCL^. COM'PONEN. mitatem. Et cùm nominatim rcgt; ccnfuiflet eos Euangelifta, pcrgit hisuerbis’.Hos duodecim mifit Ie fusjpræcipiens eis^dicensiln uiam gentium ne abieritis,amp;c. Vides lu pe,hosneque fe ultrô ingerere^ne que à magiftratu populocp uocajJ ibfedàfummo Pontifice uocari amp;nbsp;mitti.Vocabantur quidem'.fcd nequaqab illis, quibus erant an^ nunciaturi Euangeliû, fed ab ipfo Pontifice conuocabâtur,ut is tras» dita eis potcftate operadi ca, prop ter quæ mittendi erât,mitterct elt;« os’.nec mifîteos ad auriû delicias, ut horum pr uritum fcaberent, ut faciunt bypocritæ lupi : fed mifit eos tanquàm oues in medio lupo rura.Pofl: refurrectionem autem fuam,priufquàm afcederec ad Pas’ trera, audi quomodo mittac cos:
V s Sicut
-ocr page 324-D B D TS S ID ÏJS
Slcüt mifit me Paterj'nquit, go mitto uos, hæc cö dixiflct, in* lufflauit; Sgt;i dicit eis: AccJpitc Sp* ritum fanótum : quorum remifci* ritis pcccaca remïttuntur eis t quorum retinuentis, reteta funt* Nondum uidemus quód opoit^^ at à Pontificc rnitti eos, qui anoö ciabunt Euangelion,amp; Sacram^ ta adminildrabuntfSacranaentü^ eft hæc ip fa miffio: quod lupus i^^ cnumeratione Sacramentoru clcfiæ cum alijs quatuor omitt*^^ duntaxat agnofcenSjBaptifniüJV 8c Cana Domini: ac ne hæc q^^^ dem duo fine facrilega fua tione:cu Chriftus Ecclefîæ fus ptem Sacramenta dederit.Ec non perceperunt Sacramentu ÏUS miftionis, ( Ordine ufitatalo^ qucndi confuctudinc cum
-ocr page 325-eocle, comtonen.
fa didmus) hi neep idonei funt ad annunciandum Euangclium.po/ pulo, ncqgt; ad confecrandum pas* nemamp;caucemDomini, neqjad leliqua, quæpropric facerdotum âintpcragenda. Propterea fuprà dixi, id quod tales populo minis# firant nomine Coenæ Dominiçæ, nihil minus elîe qua Euchariftiä, nihil minus q corpus amp;nbsp;fanguine Domini, ideo qjhos effe qui mile rum populö toto hoc Sacrameto fiaudät, Ecclcfiæ interim falEfïi^ mè impingentes qd eum dimidia dus parte fraudet. Porroquead# niodu Chrift^ ipfe potcllate habu it mittedi Apoftolos poft fe, ft cut ipfefuitmiftusa Patre,ita Si Apo ftolis dedit eande poteftatc mitte diEpifeopos amp;nbsp;Presbyteros poft fe,ficutipfi crant mifti à Chrifto,
Hoc
-ocr page 326-DE DISS IDIIS
Hoc manifelbffimum eft ex ftolis Paull ad Timoth. ac Titö» Ad Timoth.ita fcribit:Noli negl^ gerc gratiam quæ in te cft’.quæ ta eft tibi per prophetiam^cum in^ pofîtione manuû presbiterii. Gr^ tiam intcrpretantur fcholia ca autoritatem docendi:Prophc** tiam intelligit inftinótü Spiritü^ fanéti,quo Paulus afflatus,clcgi^ Timotheum in Epifcopum. pofitio manuû presbyterü^ Chr/ foftomointerpretCj erat ca, qö^ çongregati in unum Epifcopi,'!'^ rnotheum à Paulo eleótumun^-cu ipfo Paulo Epifcopum cóftit^ erunt.Chryfoftomû fequiturTh^ ophylaclus,admonens, utattédi mus amp;nbsp;obferuemus, quam illüd tremendum fit,amp; quantü ualeant Pontificü impofitæ manus.Qupd
-ocr page 327-UCQfE. COMfONEN.
fî quis mailt impofitionem manu ümpresbyceri) mterpretari earn, quam ïpfe Paulus fecit, cùm inotheum otdinaret presb/terü, itl quantum ad id, quod bic agi^ tut tantundem ualet: amp;nbsp;magis qq Ibnat ei, quod in altera ad eudem Timoth.i. fcribit; Propter quam caufam admoneo te, ut refufcitea gratiam Dei, quæ eft in te per im^* pofitionem manuum mearum. Ex his manifeftum eft,quomodo Timotheus ftt ordinatus amp;nbsp;mift’ lus ad doccndum, amp;nbsp;faciendu cæ^ tera quæ hunt Epifcopi. Vnde au^ temcognofcipoteft, quodamp;ipfc per eius ordinationis Sacrament tum,gratiam 5c poteftatem ordi^ Uandi alios presbyter os ScEpilco pos fit confecutus':’ Hoc manifc^ Mme cognofei poteft ex 5. cap.
prio^
-ocr page 328-DE Dia 81 DUS prions ad eüdem Timotheu » inftitui t eum ,quales ipfc dcbcat ligere ad Epifcopatû. Si quis fcopatum defîdcratj inquit, opus defîderat.Oportct ergo Ep^ fcopum irrcprchenfîbilem eiTc,tf^ nius uxoris uirum, amp;c. Narnb» uerbisnon docet Timotheu, lis ipfe debcat ciTc Epifcop^iniii^ ta enim illic enumerat, quæ niH** pertinebant ad ipfura. Timothy us enim nullam habebat uxor^gt; neqj filiosullos : amp;nbsp;adeo noncf^^ uinolcntus, ut etia opus habeï^^ à Paulo admoncri, ut pro aqü* potu modico uino uteretur, pf^ pterftomachum amp;crebras in^'^ mitâtes. Qm'd igitui ill urn his bis docet-TNihil aliud,qua'm les uiros debeat ad EpifcopatuJfl admittere. Si qui digamifunt, nu
-ocr page 329-nCCLR. COMPONEN.
funt idonei: fi lt;^ui funt ebrioG, no funt idonei: fi qui cæteris uitijs il^ lie enumeratis laborant, non funt idonei,fi qui babent filios immo^ tigeros.non funt idonei:fi qui do* muifuæ malcpræfunt, non funt idonei. Tales itaqj ß defydetet ac petant à te Epifeopatum, ne ad* vittas,fed repellito eos.Hæcom* ^iafruftramoneret Timotbeum Ëpifcopum, nifî ipfe Timotbeua laberet poteftatem conftituendi ^pifcopos.His peroîaeonfonanc ^uæ fciibitad Titû: buiusrei gra* ba reliq te Cretç.ut ea que défunt ^orrigas, amp;nbsp;côftituas per ciuitatea Ptesbyteros, ficut amp;nbsp;ego difpofui ’^ßi.Eccemädat Tito,uteifdële* êib’ ac litib^coftituat p ciui,tatca prcsbyteros,qbus ipfe fuit coftitu , àPaulo, Deinde fubijcit,qualc9
quot; ' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debeat
-ocr page 330-D S DJSÄIDIIS debeat eligerequos conftituatSi quis fine crimine eft,inquit,unins uxoris uir, filios Habens fideles,
non in accufatione luxunæ, aut non fubditos. Oportet eniraEpil^ copum fine crimine eflcjficutdiT^ penfatorem^no fuperbum.nóira^ cundura, non uinolentum, flUfl percufTore, non turpis lucri aum,amp;c.Iam opinor nemine eße nullius iudicn, ut ex his tam multis ac manifefiis Scrip^’J’^ ris probauimus de mifiione, lt;3^^ C hriftus ipfe mifiiis fuit à tre: amp;nbsp;qua ipfc mifi t Apoftolosl^ qua Apofioli miferut EpifcopO^^ (ut Paulus Timotbeum ac amp;nbsp;qua hi miferunt alios ^non p^*^ fit colligere^quantam uim hab^at illa fucceffio : amp;nbsp;quam dolofe' atlt;ÿ mendaciter dixerit lupus,Piogt;
do^o
-ocr page 331-1 EOCLE. COMPONEN.
! doóto uiro licere etia. fine author titate amp;nbsp;unctione Pótificis,jn Ec^
' clcfia, ad quam cofenfu Magiftra j tus amp;nbsp;po pull eius uocatus fit, E/ I uangelion Chrifti annunciare amp;nbsp;( Sacramenta eius adminiftrare.Ni hl aliud fuo hoe dolofomenda^ ciocaptat lupus,quam utitapcr^ hafis ,ipfe per fuos Pfeudopro^ pKetas Pfcudapoftolos fefe in^ finuet j ac uer os P aftores ah ouilw ^usarceat.
Nondum tarnen definens adu^ Wione dolofain animos Princp pum irrcpcre lupus his perfua^ ^cat, non ad Pontifices ac Saccri» tes Jed ad ipfos Principes per« ^ere indicium in controuerfnsde dodrinaFidei ac ‘R^cligione^uti^ cxcmplo Thcodofii Impcra^ ^^tisjouem ait non acceffific ad ip
\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X fos
-ocr page 332-DZ DI^SADIT S, . los Epifcopos, led uocalTe cos ad fetanquainfuosfenios;^ inter d los fuiireiudicei'n decontroueri^ ßis illis. Atcp hoc ita intrkatjiit go ipfe uix poffim mc extricate Nam citât Ecclefiaflicf hiflori? 1^ briy.cap.iû.Quæ^nam eft ilia hift^ ria EccleGafticajquæ hoc habet libro amp;nbsp;capites’Sed efto T/pog*^^ phi cuipa deprauatus numerus * Equidem de Theodofto ftonc Ecclefiafticg, quæ Triparti^ ta dicitur, cap. quarto fcio fcrip^^ clTe, quod ftatim à fufcepto a Imperio præ omnibus de recup^'^ randa Eccîehæ concordia cogi^^®’ uniuicniusque præfuhtus Epi^ pos Gonftancinopoli conuen’rc præcepent. Capite ueró duodecl moeiufdem hbn, conuenilkil/ iüc centum Sc quinquaginta Epi^
Pcopos».
-ocr page 333-Boots. OOMPONSM fcopos. Hosautem ncquaquànî Unquàm feruos fuos excepit, fed adunum ex illis MeletJum nomi lie, ftatim CÛ fibi uifus cflet,accuri’ ïifueluti quifpiam filius patris ^niator, peft multum tempon’s paterna uifione potitus, complex ^ebatur eum, Ôc fimul ofculaba^ ^tit oculos, labia,peótus,amp;: caputs ’^extram que, quæ ipfum in fomj* coronauerat: infinuauit^que il tiifionem quam uiderat. Cum;? ^He cæteros congrue falutaflet, togauit tanquam pacres,(fic enim ^abetHiftoria, non autem, coë^ ^it tanquam feruos) utde rebus Ptæfentibus cogitarent. Apud 1 l^icephorum autem Calliftum Hi ^oriæ Ecclefîafticf lib.n.capitc ly. ^od Neótarius Conflantinopo ^tanus Epifcop’, amp;nbsp;Theodofius
X t tope
-ocr page 334-DE D I S S ID T J S
Imperatorjcxconülio SifinrjcU^ iufdamjquêait Nicephoros tum in leéfcorû ordine enituine,amp; ui poft Epifcopatu fufcepifte, crcuiftet ne qua difputatio fufcip^ tetur cum hæreticis : ut quæ alia^ ex alia rixam 8c contetionernp^^ rerefoleret: fedutilli interrogé i£ntur,2n. cos Sacrorum oraculo^ rum interprétés, quipriùsextitÇ^ rint, quam diftenho in Eccleri)^ orta fit,admitteret. Ac ft quidcf^ fententias illorum eücerentftiJ^ fore,dixic Siftnius ille, ut eoseü^ amfaótionis fuæ populäres eijci’^ ant. sin uero idoneos ad deeW^^ tionem feu deciGonem controoci furum efteputarentjftatimil^ rumlibros in medium proferriu^ here. Atq? hoc he fuafit,quód to feixet, ucceres cum in. Divinis »
-ocr page 335-EOCLE. COM-PONSN.
tcriscoæternum PatriFilium in^ nenerint, haud (^uaquam ab ini^’ tio aliquo generationem eius in^ cepifie, dicere aufos fuifTe. Vt aus» te amp;nbsp;Nedario, amp;nbsp;Imperatori titnum Koc confilium efle uifum eft, omnibus coaófcis, cognofcerc prirnura, quid de Veterum fcripss tis illi fentirent,tentauit. Atqj ubi iUi clamore amp;nbsp;admirationc mam
ergaillos affeétiöem amp;pietatem indicarunt,apertc pronunciauit: Si teftes illi dogmatis claffici amp;nbsp;idonei effent, facileeosquæftios» pern rei cuiuslibet decifur os, fi ipfi 'n eo acquiefeerent, quod illi de tontrouerffs ciufmodi amp;nbsp;fenfe^ tintamp;dixerint. Quandoquidem intern etiamdeeo bærefîum du^ tes diffentiebantÇnon omnibus cgt; tiinacadem de Veterum opinioni
X 5 bus
-ocr page 336-Ti s D Ï5 31D lis bus fententia crat) rem fecum pcrpendens Imperatorj’ntcllex/ç proptercà illos propofitam conditionemrepudiare, quoddi^ fputationibus fuis confidcreflt. Qiwmobrem miquam fenteflti^ am eorum moIeHc ferês, hærefîn^ quamq? libellum, opinioncm iufquc compleótentem^ offcrre ß fci luffit. Atque nbi dies conftituï^ aducnit: (hoe iam cft illud,ex qüo dolum fuum tcxitlupusjüpedo’^ ribus illi’s diflïmulatis, ac nc quidem fidelitcr rccitatis ) eX cis qui Trinitatem ÓMooutnopconfub^ ftantialem profitcntur^Neót^ri^J^ aflFuit amp;nbsp;Agelius : ex Arianis tem Demophilus:hærehs fnf mine Eunomius’.Eleufiusauteni
Cyzicenus, Macedonioru partei propug nas. Porto Imperator opi
-ocr page 337-ECCtE. COMTONEN. iiionibus hæ re tl co rum omnibus perledis, folam aómiratuscft. Si üeram iudicauic,quæ Trinitatem if^ooü(fiop confubftantialcm depræ^ dicat: reliquas nero ut ueritati re^» pugnantes, confcidit. EccCj Hæc funt^ni fallor^qu? deiudicio The odofi) fignificauit lupus, hoe ex:^ emplo perfuaderc uolens Princi* pibus Germaniæ, ipfos efle legitim mos iudices in controuerfiis dc hide, Doólnna, ac Rehgione : non autemPapam, Epücopos, Paftores^ atq? eos Doótores qui exprofeffo docent Theologiam gt;n fcholis. Hos omnes,etiam ipgt;= Ibs Epifeppos, debere haberi à ï^rincipiRpro feruis. Sic enim il ^os Epifcoposhabitos effe aThc odofio. Atqjhæcdum agit lupus, ïedorê decipit falfo indicio loei, X 4 in
-ocr page 338-DE Dissions in quo hæc habeatHiftoris, delïçct le(3:or ad Hiïtoriam pofljt xeçuxrere ut dolum amp;nbsp;mendaci^ deprehendat:fedlupo credat,Bi^ ftoriam îta. habere ut ipfe récitât» Nos autem iam ex Hiftoria Tti^ partita oftendimus, g non fcruili^ ter,fed fumma reucrentia,Thco^ doCusexceperit illosEpîfcopoS, ora eorum,oculoSjpe(a:orajamp; niî nus exofculans^maiore teftificati^ oncamorisardcntiffimij quarflU^ lusunquamfiliuspotuit exciper^ fuum pairem,iam diutiiïîmê defy dcratum. Oftendimus etiam Niccphoro, quomodo Theodo^ ßus in eo Concilio non fit nixus fuo ipGusconfdio amp;nbsp;iudicio, ied femper habuerit iîbi coniundum Epifcopum fuum Ncdariu^tanü’ quam generofus aries in gj:e§e fu
uni
-ocr page 339-nQQLE, COMTONEN. umPaftorem.HuiusconfiliiSj que illius Sifinii, illa quæ diximus gcflît.Huius Jnqua^Neótarü pre* iudïdo fretuSjEcclefiæ Catholice fententiam amplexus retmuit, amp;nbsp;cum fumma admiratione iieneraj» tus eft.Iam hoc exemplo nihil mi nils doceri poteft, quam illud qd *ntendit lupus , nempe fingulos ï^nneipes deberc fibi hoc domini nna fumerc, ut de Doétrinaj^c hu gt;us controuerfns ftatuant^Epifeo ' pis autem, Presbyteris, amp;nbsp;facræ Theologiæ Doótoribus, debere tanquä feruis fuis imperare. Quid 2utem ueriffimc hoc exemplo ao ceri poteft Hoc nimirum,quod Jeligioftffimus Imperator Caro^ i Qmntus,atque eiufdem R. elij? gionis fortiftimus defenfor frater Caroli Ferdinandus, R,omano#
X s rum.
-ocr page 340-D E D ISSIDTIS ram,Bühemiæ, Vngariæ,amp; cstc^ ra,R.ex,SapiêtiffîiTic. Chn'ftianiî ßmetp fe geflcrint in liis de R ch^ Clone concroiierûis,retinendo delicec.acdefendendo B. eligionc jllam^quam a maioribus fuis per tint:, quam antiquis illis Ecclc^ fiæ Patnbus placuiflejatqj his, adhuc funt Ècclefiæ Catholic^ pifcopis, amp;nbsp;Orchodoxæ Fidel ôtoribuspîacereuidebant. Hir^^ élc font imitât! exemplum dofiiifcd non ex fententia lupidl^ los autem Principes non pienter fibiac populis fibi fubie^ dis caiiifle à Pfeudoprophetis» hoc eil, gregibus fuis à lupis, tam cito luporum adulationibus decepti^ab Epifcopis^Paftoribus, 2c ordinarns Ecclefiæ Doôtori«* bus, hoc efi;, Jegitimis fuis Pafto^* ribus,
-ocr page 341-EOCtE. COMPONEN. ïibus, ad ipfos lupos defecerunt. Vnde CUJÎÎ tanto dolore noftro ui âimus Gcrmaniam noftram feri gregisj adeo^gt; ipforum Pnngt; cipum fanguine inundare : amp;nbsp;ad^ hue lupos illos fæuiflimos in düs ouilibus crudeliUimè graflas^ ïi. Et nifi Deus refpiciat nos. Se Principibus meliorem indat men tem, amp;nbsp;faniora confilia fuggerat, iTictuendumcft,ne omnes fiamus præda lüpo omnium fæuiffimo Turcæ. Nam Hoc ipfum in cau;# fafuitmiferæ Græciæ, quod buic lupo ceiïit in prædam,quia noluit audire uocem fui Paftoris. Poteft ne hoc aliquo telle idoneo pro^ bark Poteft utique, atque eo te^ fte, qui ipfe fuis oculis uidit, fuis auribus audiuit , atque illarum calamitatum pars magna fuit.
Is
-ocr page 342-DE 'DISSIDTTÄ
Is eft Leonardus Echienfis Arc^ epifcopus Mith/lenæus, qui p 111 Hiftoriam de captiuitace Co^ ftacinopoleos: in quaipfe cuni ct teris captusfuit. ibi tantum ma^ lum deplorans.caufam eius expo nit his u er bis; Heu qug Ipes in P^, pulo duro , graui iniquitate, totannis fine uita fpirituali fcilTus à capitepermanebat. modo non delperati,quomo^o non abiedi à Deo:qui tantis diflî militudinibuSj tantis lidionibvSi tantis fcifluris ab Ecclefiaelong^ ti Romana^in cordis duritia pei^ raanferunt. Etenim iam captina^ tburbe,templis,aurojaribus'”qoe prop ulff, in Latinos rétorquent , olfenfam.aireuerantcs : Quoniam unionemj'nquiunt.fecimuSjfum moque Pontifici commémoratif onem
-ocr page 343-BGQLE. COMPONEN. önem dedimus, mericô indigna* tumDéum. O pertinaccs homi* hèsj’nquio,Si malum eft hoc,prif ciBafilius, Athanafius, Cyrillus, cæterique patres, quospræcipuo ûnâzitatis honore præfertis,mali cenfendi funt, quod fanc3:am, u*
eandemqj Fidemcurn Ko* lîîana Eccleiïa,omnium Chriftia* Riorum magiftra coluerunt. Non caufa eft, quod unionem, fed ^uoniam unionem non ueram, led fiótam fcciftis. Hac de re meri* lo indignatum Deû, hac de re iu* 111 animaducrfione in hoftiû ma* fiihus uos elfe dedudlos. An non Iponfionem de unione, fanóto iu ïiniento apud Florcntinam Sy* Oodum confcriptam uiolaftis'Z’ob* ^dfcntiam decîinaftis fententi* ïnidccieti oçcwltaftis':’ An non fuw
-ocr page 344-DE D I S S TB IIS fummt Del nuncii, ô GræcbUeflrs perditionem lugiter prgdixerunt'^ ^ui aures ucalpis , impie obtu^ raftjs, amp;nbsp;fandam Ecclefîam Ca/ tholicara Matrem fidelium obaU difbs. Flete miferias ucftras : ai«’’ guite uofmetipfos : ôc non alioS condemnetis.Mos obftinatorun* hic efl, fandos afpernari Dei nüfl cios: uti Sedechiascæteriquelu^ dæi in Babylonem tradud:i, remiam direptionem captiuita«’ tem que Hierofol/morum prædi centem contempierunt. Hæcil/ le. Arcliiepifcopus cxprobrat fuis Græcis: quæ conferamus cum bisgt; quæ nos Germani iam inde ab eo tempore geUTmus, quo fecuti uo«’ eem lupi, à legitimis Paftoribus noftris aures auertimus;amp;expcn damus, numpeccata Graccorum imigt;
-ocr page 345-ECOLE. COMÎgt;ONEK. imitantibus, non fine caufa corun derîj flagella fine metueda':’ Qiigd fî lupus illc, qui fîc dillortis ac de^ prauatis Schpturis, tum Cano# nicis facrorum Bibliorum, tum fanâorum Patrum amp;nbsp;Scripto«» rum Ecclefiafticorum , Princii» pibusfefeinflnuat,proditorrjsa# dulationibus eis perfuadens,ip^» Ids efle indices Doôtrinæ Euangt; gelicæ ipfos Epifeoporum ac Sacerdotum dominos : fi illej'n^ •Juam, lupus non eflfet Princeps tenebrarum, fed re uera Ange^ îüs lucis 3 in quem fe dolofis amp;nbsp;niendacibusadulacionibus tranfi» format non uteretur talibua ^Xemplis, quale ipfc per men^ dacium fuum finxit Theodofi^ üni : fedquaic reuera fuit Theo/ dofius; quale uerc Magnus illc
8lt;
■«
-ocr page 346-DS DIS 8 IDlia
amp; laudatiffîmus Imperator Con* ftantinus. De hoc ita feribit R. finus libro lo.Hifton'æ Ecclehafti^ cæ ca X. de Concilïo Niceno 3geS. Sed in eo Concilio^ inquit,admi* rabile faólum Pn’ncipïs nonputo reticendurn. Etenim cùm ex om* nibus penè loas Epifcopi conuc* nißent J ( ut fieri folet ) diuerfis ex eau fis inter fe quædam iargi^ detuîifient;, interpellabatur quenter à fingulis:offercbantur bellijculpæ proferebantur: amp;nbsp;gis ad hæc,quàra ad id pro quo uc tum fuerat.animos dabant. At il* le uidenSj quod per huiufmodiiüt gia caufa fummi negoeij fruftrarc tur,diem certum ftatuit^quaunuf quifqj Epifcoporum,fiquid que* nmoniæ habere uideretur, defer* ret.Et cum refedi’fiet/ufeepit à fin
-ocr page 347-I EOCLE. COMPONEN.
gulls libellos : quos fimul omnes in finu fuo cotinens, nec in eis gd contineretur aperiens,aita,d Epi^ fcopos’.Deus UQS conftituit Saccr dotes,8c poteftate uobis dedit de nobis quocp iudicadi:0lt; ideo nos à uobis re^c iudicamur. Vosaut non poteftis ab bominibus iudi«? cari. Propter Dei folius internos expeâate ludiciû, nbsp;nbsp;ueftra
inrgia quæcunqj funt, ad illud dii«
gt; ninum referuentur examen.Vos etenim n obis à D eo dati eftisDn, Sc conuenicns no eft,utbomo dieet DeoSjfed ille folus,de qfcri ptum eft: Deus ftetit in fynagoga Dcorum : in medio aüt Deos diß«
i cernit.Et ideo His omiffis.illn qug j ^dFidë Dei pertinent, abfqj ulla ^nimorü contentione difeingite. Ctimbæc dixiffet^oes fimul quç*
Y rimo^
-ocr page 348-DE DlSSîDîlS ; rimoniarum libellos luflît eXUf^’ ne innotefceret ulli hominum multatio Sacerdotü.HecibiB-^ fînus^Viden lupe,exeraplu uei» fîmû, tuo ïfti per mendaciu con^J dho CK diametro repugnâsç’Noi^'' dum fatis deteguntur naendaö^ tua amp;nbsp;impofturæ Nondum fat^ apparet,quo ordinefummusin^ laudatifîimus adeoq) dïuifli^^ Imperator habueritEpiIcoposae Sacerdotes':' Vtriim feruoruna orum, quale tu nefariê tuis if feditiofilîîmis mendacns conaU^ nidicû,amp;propemodû dominoru fuonim^Quod fî quis fit, no ange lus mendaciorû amp;nbsp;irapofturæ pei adulationes fœdas , ab dlo tene^ braru principe adïncfcandum laqueadumcp naiffus, fed angelns lucis
-ocr page 349-ECCLR. COÄfPONEM lucis gt;'^0 uerïtatis à Pâtre lurni^ nuni,adcaquæ abi’nfidrisamp; là» queis'bberant, mdicandum uo» luerit R.cges ac Principes eorum ^uibus tum ipforû, tü populi fa^ lus contî’nctur libéré quide/cdfa lubn’ter admoncre, qua amplam is haberct matcriâ'T Qua multa is dîccre poffet de fceleribus inenar ubilibus.quæ iam inimmcnfum cxcreuerunt ab eo tempore, quo pleriq; Principes dôtrufîs ab ofFi» cris fuis Epifcopis ôf Arcbidiaco» nis, coeperunt per fiîos miniftros , laicos adminiftrare ea, quæ pro» prie pertinent ad iurifdidionc amp;nbsp;fundlionem illorû^ Quàm horri» biles paffîm fiunt inceiduE^ quàm multi celebrant nuptias cum mulicribus, amp;nbsp;quàm diu ipfîs li» bet pro uxoribus cas domi ha» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y gt;nbsp;bent
c
-ocr page 350-DE D T S S TD Tl 5 bent,?lt; CÖ fpreta illa coniunóti^ ne matrjmonialgt;,qi|æ rite âeri co fueuit per Sacerdotjern, faftis diti fibi uidencur bis ufi.\ répudiât alias adeundçm modurn ducunt« In itupra amp;nbsp;adulteria quantunî-uis etiam manifefta,qu)s animad^ uertit':’-Quid dicam de .fortilegfis^ atqgt; id genus lüperftitionibus ido Iola trijs S’ Hæc noftra adhu‘^ memoria folebant difciplina blica per Archidiaconos amp;nbsp;ebipresbyteros in Sy no dis pun^ ri quotannis.NuncnulIa eorûüc mentio: 8c intcrea magna imp^^ nitate ac fecuritatein immenfüp^ excrefeuht. Quid dicam de Si/ monia*:’ Non erant quidem ab baf“ puïæ Pontificum curiæ : ftringebantur tamèn abqua difri^ plinafôc conuiôt-üSiquôdfpecunia emegt;^
-ocr page 351-EG CLE. GOftfPONEN. cment'.Sacerdatlul'n j cxcidebat abillo.Etfiebat (^uidem hicmul tnmïmpofturæ, dûpeccatorum deformîtataan prætextu aliquo palliaibant-.fed palliabant tarnen. Nunc aöc ne palliant quidê:adeô nihïIpndetjCiim omnia fiant inv puné. Quàrnmulei noftraætate, cùm in gratia fint apud Princi;? pes,domi autemhabeant liberos tum turbara,impetrantSacerdo. tia maxime opima^proaliquo fu orum libercrum.Quicùm adhuc fît puer, alitur parte reddituû in fcholisireliquura cedit icrinns pa ternis. Qui fi adultus ab Ordinc Sacerdotum abhorreat, ac malit matriraoniu, inuenicur ratio, ut transferantur Sacerdotia (nam multa etiam pro fingulis impcï’ trantfæpc ) in aîiquem ex iunio^: y 5 ribus.
-ocr page 352-de d r s SI D 11 s hbus. Quod fl hic quoep adultus rcpudiethtur adtcrtium, donee perueniatur ad poftremü. Qupd fi ne is quidem tieîit in illum or^ dincm rcdigijam itur ad enaptoi^ rem, 8c uenduntur quanticunque pofiunt.Neq) in his omnibus uHi habetur Ecciefîæ ratio, ut cogite^ tur quando peruenturi fint ad hü lus minifteriü, amp;nbsp;an unquàm fînt peruenturi: aut fi perueniant» qualis de minifterio talium pofiî^^ eflefpes. Hæc omnia non folùf^ uera funt, iieriim etiam adeo no^ ta, utiniocos abierint. Hisau^ tem rationibus fit,ut Ecclcfi^ ant nullos habeant minifiros, autta^ les, qui fint toti inundo oifendi^_ culo.Quid autem hinc'i’Hocnini^ rum,ut oës execrentur eum ordi nem, quem Deus in Ecclefia fu^
-ocr page 353-EGCLE. COMPONEN. per omnia facrofanótum eflc uos» luit. Ecce hæc non foedus ac men daxadulator,angelus impofturg.
Salomon loquitur, nuncius impr) ad ruinam in malum,à prin cipe tenebraru immifliis: fed am gclus lucis,8c legatus fidelis ad fas’ nitatem à Patre luminummifTus loqueretur: obfecraret Princi^ pesperDominûlefum Chriilû, ^tbarû rerum baberent ratione,. atep Sacerdotia illa^qu? ipfi rati;? one fui Patronatushabent com ferenda,non conférât inpueros, ’n quibus adhuc nulla extent gna futurac uirtutis aut eruditioj! ’’is : fed fi non in præftantes iam ’’irtute atque dodrina uiros, in ^^Uos uel folos conferri debebat, conferatur faltem in illosjn quw «U8 ia mediocris ßt cruditio, atqgt; y 4 indo^
-ocr page 354-DE ï) J S SI D II 8 indoles ad ftudia Sacraru ' rumjamp;id uitg genus,quod dec^^*' SaGcrdotem Chrifti appofîta*.^*' in his omnibus non tam ucntî^®’ Ecclefig ratio habeatur. Nol^' uiri dofStiffîmi ac fratres in Doiii* no chariflïmi, diutiÜs his immo^ rari. Opinor cnim me fatis dct^^ xifle inh'dias lupi ,öuas ille rat 3 füb illo doloßfflmo palpo, 4 Principtbus aggreffus eft perfua’^ deréjipfos efle indices incotrou^^^ fijs DoârrinaîjFidei, ac R.eligio^ nis:Epifcopos aût amp;nbsp;Sacerdotlt;^ illorum efle feruos. Quid îgitüJ: lam deinceps^Placet'ne plûtes lius fceleftï latebras aperire betille tam multas, inquibus fidias fuas collocat,ut fî omnes petite acluftrare debeam,uix un^ quàmfinemfîm inueturus.Infpi’^ ciamns
-ocr page 355-ECCLE, COMP'ONEN. ciamus tarnen adliuc unam.Non adimi't Ecclefiæ Komang in to tu nomc matris, quatenus uidelicet ßiifit ad alias regiones •amp; urbes pios uiros,qw doccrent Euangcif lion. Hoc iara eft careólum,iion ifleommoidam ; ad abfeondedum Widias* Habet enim rpccicm.pi3B Wufdam eöinödïïbnïs-i'iaim raiw terntiideamuSi quid -poft bbc'ca^ reebum abfeonderit : Q^tenus autem, iriqtiits Habet cÄnriem Afoticorum Prîlatorüm, orhni^ nô non eft agnofeenda mater. Quam igitur iam dicemus EccIöä fîammatrem';? lerofoiymam, Çuit ,fic enim ait Dauid : Virgam uirtutis tutfe emitter Dominus ex Sio.Itë Efaias 8c Miebeas^De Sio exibit Lex*.amp; uerbû Dni de leru^ laïc. Et ebriftus ipfe: Sic feriptû
Y s eft.
-ocr page 356-DE mssiniis eft, 8c fie oportebat Chriftu Sc refurgere à mortui's tertio.^^^’ Sc prgdicari nomine eins poçnitcn tiam ac rcmiffione peccatoru omnes gentesj'niti’o faófco ab rofolymi's.Ex his conclu dit. non adEccUfia Komanam, matrcm,fed ad monte ilium mini, hoceft, inqt,Dolt;ftrin3 poftolica, Hierofolymis accep^^ ab Apoftolis Spiritu fanóto gatamyac literis noui Teftame^j tradita,confugiendum eftc.QE**; nobis uidetur uiri fratrcs'Z’Nond^ agnofeimus eunde artificemm cj tandis Scripturis, qui fua arteno dubitauit ipfum etia Filium adoriri dices: Si FilF Dei es , mit!* tè te deorfum. Scriptû eft eniru*. Quia angelis fuis mandauit de te, Çi in manibus tollent te, ne forte offene
-ocr page 357-EOOLB, COMîiONSN.
offcndas ad lapidem pedem tuut Nondum hums artem agnofci^ t Qiiid igitur faciemust Hoe ïiimirum(fi modo uobis idem uio detur quod mihi) ut dumille nos ci^dem adoritur technis, quibus ïunc adortus eft Dominum noi» drum ipfum, nos eadem arte illi ®huiemus,quaDorainus:amp; que? ^dmodum Cbriftuspreceptor no
Scriptura in fua genuina fen ^cntia accepta, repulit Scriptura fenfum adulterinum ab iiio ^celefto detortarajta amp;nbsp;nos difci pull cius faciamus.Ciim itaq? nos Kontur illis Scripturis, Virgam ^^tutistuæ emittet Dominus ex ^*on : Sccæteris quasiam recent ‘J^hrefpondeamusilli : R.urfura ^uptü eft^Chriftü dixific Petro; quot;^ioidabo claucsregni cocloru,Et quodj?
-ocr page 358-DE n 1 S S 1 D TT S quodcunqj ligaueiis fupcr terra, ent ligatum amp;nbsp;in Coeljs;amp; quod^ cuncp folueris fuper terram, erit folutum amp;nbsp;in Cœlis. Etiterû ad 2z. eundem : Ego autem pro te ora^’ ui,ut non deficiat fides tua.Qj^** fi ille perrexerit fuis dolis utî, alTumere nos in ilium excellu’^ i fupcrbiæ montem, ôc oftender^ régna huius mundi,dicens: Si uo nbsp;nbsp;i
lueris audire Doôtrinammeajf’ nbsp;nbsp;!
demonftrabo tibi quôd Epü^^** pi amp;nbsp;Presbyteri fint ferui tvi ' autem illorum Dominus dex : iam re/pondebimus ei. tu maledicte Satan: Scriptuit*
Deut. 17. enim:Q^autcmfuperbierit^°^ 1 lens ob^'re Sacercfotis iinp^ti* gt;nbsp;i qui eo tempore minifirat Doft'l’’ no Deo tuo , ex decreto iudit^® r morietur homo ille. -piis arna'^ 1
-ocr page 359-ECCLE. COMPONEN, opinor, uni fr a tres, exccrandum ülum elTc repellendum, id^) ext emplo Principis ac Imperatoris nollrilefa Chhfti. Nam quis no ftrûm eft tam impen'tus facrarû Scripturarû, ^ui non intelligat ûlæ Scrjpturæ, quas ille fceleftus âetorquet ad hoc^ut adimat R.o n:ianoPontifici poteftatem mit^ tendi Epifcopos amp;nbsp;Paftores, atqj toti R^omanæ Eccleftæ nomen ^atn's,nihilad cârem pertineSt*? ^ccepit quidemDoârina Euan# gelica initiû fuum lerofolym^ in ^onte Sion: fedibinequaquàm hæfitifed propter duricicm getis dudaicæ translata eft inde ad gen^ f^su'uxta id quod Paulus acBar^* ’^^bas illis in faciem prædixe?= runt : Vobis oportcbatprimûm ‘Oqui uerbum i)ei ; fed quoniam repeb
-ocr page 360-DE Dias ir) II a rcpellitisillucl, amp;nbsp;indignes uosiu dicaftisæternæ uitg,ecce conuerti mur ad getes. Sic ein præcepit no biâDominuSjPofui te in lucêgc/ tium,ut fis in falutê ufq5 ad ext^^ mum terrg.Hec ibiPaulus amp;nbsp;nabas. Vnde manifeftiJîîinê nbsp;nbsp;nbsp;,
fequitur plane contrariû eius, J nobis pfuadere uult lupus. admodum enim tûc mater fia fuit lerofolymæ, ubi erat*^ put populi ludaici, ubi refîtl^^^ Summus Pontife,fucccflbf ronis, ita nunc eadem mateî j P^omæ, ubieftcaput inundb ubi refidet Sümus PontifeXgt;Y^ ceiTor Petrbprincipis ApoU. nbsp;nbsp;,
rurn. 8i cuipoft fe Chrillus ip* ; j mandauit curam Sc Paftoraj^\ ouiumfuarumuicefua. «iri ac fratres^ quomodo
-ocr page 361-ÉCOLE. QOMPONiN.
^us caphtur laqueis uirlt;# ttite Spiritus Ghrifti : qui ut ftenus eduxit nos cx laqucis ib liüs dolofi uenatoriSjita quoque deinceps edticet. Hoe nobis de ipfîus immenfabonitate promiti’ timus k Q^mobrë buiusfpiritus duôtu aggrediemur diflblucre al teriuslaquei nodû’.queilleuidet 'oniniu artificiofiffi'mc nexuiffe.
De Clauibus Petro datis, citât interptetationem Nicolai Lyiaf ^ijindecimumfextû caput Mat^ tliæi.Deinde fubijcit ipfe fuis uei ^is : Claues enim Ecclefîæ datæ
1 Petro, amp;nbsp;confeflbribus pe# I cft Cbriftus.Non funt da - ’^ï^Liberio Ariano,autMarcellii# 1 idololatræ. Datæ funt mini? J ftto Ecclefræ , non bofti Ecclc^ i * Datæ funt feruo Gbrifti j
», nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noit
-ocr page 362-DE D 7 S S ID II a.
non feruo Antichn’fti. Hæc duii’ ille exaggexandourgetjeótoreni imperitiorem taquàm tenerui^ adhuc uiatorêj per fctupos leuitet pungentesagit,donee illas eumtricasimpellat,c quibu^ non eft omnibus datum ica fâcn^ fe extricareimultiqj plané imp^ diti hærentes capiuntur. QU^ obrem bîc fane operæpreci*^^ uidetur diligentiùs:inquirere carum nodos, ut bis dilTolnt*^’ efpùgerepoffîmuslaqneos tis liipi.Videamus itaqj princip^^ NicolaumLyranum, quemp^^'^ pter ilium locum nobis dulcilïîmam aliquam Lyram diendum commendatlupns:^^^’ alias aliquid canentë,qd ipfius aures.delirum folcat apP lare.Nos illi qdcçterittibüeri^^’^
-ocr page 363-eccle. comvqnen.
non adimemus:8lt; fatemur illura pro ratione fui feculi non con? temnendam opcram impendiffe facrarum Scripturarum expofo tioni. Sed quia commêtaiiis lus» dæorü, amp;nbsp;maxime illius R.abbii^ ni Salomonis, ^fuit capitalislio ftisFidei ebriftianæ, adbæfîtarjf ö:ius,faótum eft, ut raro ex illa li tera, quam Paulus Apoftolus uo catoccidentê^emerferitad fpiritü 'iiuificantê.Vnde acciditjUtPau? lus Epifcopus BurgenCs, amp;nbsp;pie:?
I alii uiri doóti comentaria eius in multis rcprebcndaf.ideotp ne^^ ’no nos ullo iure cogere pofiit,ut ptæferamus eû omnibus cæteris Hcclefiædoétoribus, quantum# \ cunqj etiam illi amp;nbsp;antiquitatc ue# ^crandi 8c doótrina fufpiciendi, lanótitate adorandi uideantur.
-ocr page 364-£)amp; DTS S mus
Ne tamë infîdiofîlupi more aga^^ mus, fed fimpliatate agnorum ChriftfuerbaLyrani optima fide aflcribemus : deinde iudicabimus, quid alii de ilia parte Euangeld fenferint:ut quiuis,quinoftra j legere non dedignabitur, queat ; uidere,an ea re uera fuerit fenten , tia Lyrani, quam illi fuo more atfingit lupus: amp;nbsp;fi maxime foe^ rit,quantum illi tune tribun^^^ beat. Verba Lyrani ßc habend' Et ego dico tibi)pro te Si pro foi^ cüs tuis.Quia tu es Petrus,)id eH; ' confefforpetræ ueræ, quæChr’quot; ftus cft.faólus . Et iuper hancpei’ tram) qua confefTus es, id per Chriftum, ædificabo Ecde^ fiammeam. Etportæinferi,)ld eft, pcrfecutiones tyrannorunh Sc infultus Si tentationes fpb'^ tuuni
-ocr page 365-ÇCCLE. CO^PONEK. tuümraaîignorum. Nonprænagt; lebunt aduerfuseam^ ) à ueraFilt;f defubuertendo. Exquopatetj quôd Ecclefia non cofiftit in bo^ minibus ratione poteftatis ueldi gnitatis Ecclefîalticæ ^uelfeculai? ris-.quia multi Principes amp;nbsp;Sum«’ mi P orifices ,amp; alii inferiores ins» uenti func apoftatafle à Fide. Propter (juod Ecclefia confiftit inillisperfonis, in quibus eft noi? titia uera, St confeffio Fidei amp;nbsp;ues^ îitatis. Et tibi dabo claueslnon , foliim pro te, fed etiam pro alijs.
Sicut enimconfeffioPetri, erat confeffio aliorü : itapoteftasbæc dataPetrodntelligitur darialns. Hic düapudLyranü inuenitlu^ pus, pape c^uàm exultât, quanta cü proteruia fimplicitati agnorü infultat. lam nibil minus quàm
Z Z deli^
-ocr page 366-DS DISSTDllS délirât Lyranus,fed ocs tam Gr^ cos (juàni Latinos in explicando uerbura Dei fupciat. Deliramcn ta funt amp;nbsp;Sophifmata Papiferû, qmcquid cæteri dicunt. Valeat igitur Chryfoftom^jUaleat opliylaôtus, ualeat Bafilius gnus, ualeat Ambro fins, uale^^ Auguftin^, dcnicp Hieronym^^’ CyprianuSjTertullianus^atç fius Petri difcipuli Clemens nacletus, adeoqj uniuerfusiH^^^ tiquiffimorum patrum chorus, quorum nemo ferè fuit, qui bitaret ipfum Petru^ratione cofl feflîonis, qua illic fccit,â Chriïlo uocari Petram, fuper quam ædifî caturus fit Eccleßä. His omnibus iamdoétior eft, amp;grauior fideü^ orqj Scripturçinterpres Nicob’ Lyranus,quâtumuis aliâs, etian’
-ocr page 367-ECCLE. COMPONEN.
JpGus lupi fententia delirus. SeJ uideamus obfecro, an ilia fucrit Lyrani fentcntia, quam lupus no bis ta infolenter exprobrat.Peri? fuafuni nobis efTe uuk.Lyranum illisuerbis nullum rebnquerePc tro Primatum inter Apoftolos, pïærogatiuanullâ. Neqjproptes’ reàefle, quod Pontifex Kornai« nus fibi ratione Cathedræ qui(gt;î ^uam arroget præcgteris,non Io Him Apoftolis,, uerùm etiam qui^î büfuis hominibus Chriilianisj'n ^uibus modo fit uera notitia amp;nbsp;confeilio Fidei amp;nbsp;Vcritatis. Pro?» kctô,uiri fratres fi hoc fenfiflet Lyranus,tota uia totoqjCoelo de braßet, ideoq) nos merito hoc Manqua deliro reieótojampleótesi remur illorû tot uirorû dotäiffi:« niorû,quos iä recefui, atq? totius Z 5 Ecclegt;
-ocr page 368-Zgt;5 DIS SIDITS Ecclefiæ fcntentiam.Sed non lire illam fententiamLyranUp^^ Lyranus, cûm alibi, tum illoipfo loco fatis demonftrauit.CÙm eni dixit: Sich ten im confeiïîoPctn fuit confeffio aliorum, ita potCi^ llasliæc data Petro , intelligitn^ dari alqs,continuô adiecit : Petro principaliûs, in quantum erat aliorum capitaneus. Vides il^ lum agnofcere Primatum in tro,dum cætcroruna capitaneum appellat'/ldêin aliis fcriptorudus locis quàm plurimis inuenics. Vnde raanifeftum eft, Lyranum eo loco nequaquàm Iioc agcre, ut tollat Ordinem ac Principal tum Eccleiïafticum, quem Deus Icmper inter Sacerdotes, etia ue^ teris Legis efle uoluit,8e Chriftus tam claris uerbis inflituit in Pes’ î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tro.
-ocr page 369-ne CLE. componen. trOjamp;femper in Eccleßa permas’ nerc uoluit;lcd monere, ne quis ca poteftate tyrannicè abutatur, id quod ipfum quoŒ Petrö mo«» nuit Chnft^ ipfe apud Luca, cùni ait : Qiwd fi dixerit feruus ille in corde fuo,b;c. Qvdn etia nos om^ nes iliis uerbis moneniur, ne no/^ tis blandientes ftultc credarnus, Beum habiturum effe ratum.fi quid doio malo impetremus à Summo Pontifice, quod fua na? tura fit iniuftûiqualia multaprôh dolor,fgpc no fine magno dolore 8c gemitu uidemus fieri. Quis em credatDeu approbareÇtametfira tionibus nobis no Temper cogni? tis permittit, iuxta uerbu Cypria ni) quodpaffim uidemus opulen tiffimaquçq) Sacerdotia conferri in illos gt;qui nibil minus in vita
Z 4
-ocr page 370-DE DIS SIDII! pracftant.quàm quod illorum Sa cerdociortim funôtio requiïit ' Hcqj in hocpeccat Pontifex lus : fed peccat etiä Imperatores, j R.eges, Principes ac cæteri obgt; i quotquot taies ratione iuris 1 PatronatuSjUt loquuntufjPoîi^^ ficibus, Epifcopis, Archidiacoflis | aut illorum uice fungentibus, Sa cerdotijs inauguradospræfentat. Peccant amp;nbsp;ipfi'grauiflîmc, qui S^ cerdotia ilia ambiunt, no ut in lis Deo amp;nbsp;Ecclefiiæ/ed fuo uentn j feruiant. Peccant præterea, qui«’ cunq? fuis fuffragiis talia proæo^ uentjfiue idpropinqui fangumis, fiuc alioqui humani fauoris/iuc (quod multô etiä grauiiis eft ) ac^ ' cepti aut fperati muneris, aut cu^* | iufcunq? emolumenti gratia faci^ ant. Tammultoruitaqjpuccatis j tam '
-ocr page 371-tä graulbus cocurrentibus^gd mi
raculi eft Deü otfenfum tales no?
bis dare Sacerdoces , nonquales ipfe probatjfed quales nos ipfi pe
, tiinus-t Vnde tam grauitcr fuo Ti, motbeoprgcipitPaulus:Manus, inquit citô nemini impofueris, j neq) comnaunicaueris peccatis a?
licnis. Quis credat probari Deo, qd multi infatiabili auaritia inci? tati, nullum faciunt fînem conge rendi amp;nbsp;coaceruadi beneficia Ec?
I clefiaftica,extorquêdipenfi'ones, amp;nbsp;ingentia uedigalia ab illis exi? gcndi colligendiip quibus nibil unquam uel minimi leuiffimiqj beneficioli,neq7 præftiterût, neqgt;
, præftare cogitant “ï Vidcas qui
i Qim felicitate ingenq bonam a? liquam operam nauent, ac præ«?
I lient aliquidboni, tarnen Hoc ip?
Tl s fum
-ocr page 372-DE DTSSIDirS
fum qmcquid eft, diim arn'piunt in occafionë fe fuoscp propinqs ' locupletandi, ad opes potentie amcp euehendij'ta contaminant, ut per multa ofFendicula, aliaqj incommoda, duplo plus malün^ de confequatur, quàm fucrit il^ lud, quod præftitcrunt boni. Qiuim multa uelantur illis quas uocant difpenfationes, Ç folucre legibus Latine dicimus ) quæ p^^ meus cognita nemo uir bonus probare poterit : neq; puto Pontiüces pleraq) eorum ceiTuros, niiïper impofturas rum, qui impétrant, deceptos* Quis credat hæc placere Deo 3^ hune talia approbaturû etiatn^ permittatea Pontifex*?Quodfî quis Pontifex,aut quiuispresby ççr,ueleum quêpriuatini oderit.
-ocr page 373-Ecole. cOxVpon'En'. nolit abfoluere à peccatis, quan^ tumuis ille idoneam agatpœniï? tentiam:autquem priuatim gatjabfoluatfine pœnitétia, quis credat liane abfolutione, aut illa i’gationê ratam efîe coramDeo*? Atqjhocefl, quod-DinusHiero^î n/musÇ que eadem arte qua Lyü îanü citât lap’ )in illud,Et quods? cunq? Iigaueris,amp;c.fcribit : Iftum locum Epifeopi amp;nbsp;Presby teri ma le intelligentes, âliquid dePbaris: fæorû aiîumunt fupercilio, ut ucl damnent innocentes,uel foluere le noxiosarbitrentur : cùmapad l^ominum non fentetia Sacerdo tum,fedreorumuita quæratur. Ht Lyranus in ilium ipfumEus?
1 angeln locum de Clauibus ita lo^ ^uitur : Ipfæ Claues non funt
I ^'nateriales, fed poteftas fpiritua# li«
-ocr page 374-r»E niSSID ITS lis duplex.Vnaeftpoteftas diTcet nendi peccatum à no peccato *. cut in ueteri Lege Sacerdoces dicabant inter lepram amp;nbsp;non pram.Aduertedumetiam, quod licet homo nonpoffit hoc bcue ludicarefine fcientia, tarnen fd’*’ cntianon dicitur clauis,fedpoto* ftas iudicandi per fdcntiam præ^ habicam:8rideo licet fcientia nou fit clauis, tarnen necefTaria pr^^ cxigitur.ad debitum ufum huiü^ clauis. Alia clauis eftpoteflasad’^ mittendiad regnu, uel excludeii^ di, fecunddni uerum iudiciu præ^, habitum : quia debent indigut cxcludijamp; digni recipi.Item in il=^ lud:Quodcunqgt; ligaueris fup tef^ ra,amp;c.Qma fuppofitoj'nquit,hic in terra de bit o ufu clauis, De^il^ lud approbat in Coelis; aliter no.
-ocr page 375-eocle. comtgt;onen. HæcLyranus: ex quibusmanifej« ftîHîmû eft, illû adeô non tollere Primatum Pontifias Komani, neque poteftate eius ulla ex parte minuere, ut etiâ illis ipfis uerbis, ^bus lupus nobisperfuadere uulc ilium eâ ei adimere,tribuat : dum üidelicct cæterorü Epiicoporum capitaneum illû effe indicat, ficut ApoftolorûPctrû: amp;nbsp;dum pote# ftatem tribuit admittcndi ad re# gnum,8i excludend» à rcgno’.do# cetautê Lyranus illis uerbis quis eius poteftatis debeat effe ulus. Vis ut Pontifexjaut quiuis preft byter iudicet tibi iudicii ueritatê':^ j Déclara te eo animo ad illû ueni# i re, ut ex illo difcas iudicn uerita# , tera : ut cùm earn didiceris fe#
cundùm earn uiuasffecûdùmeam agasffecûdû eâ ambulcs.Expone illi
-ocr page 376-DK DIS SID ITS âli penitiis ac bona fide caufanî tuâ, amp;nbsp;ora ut nihil aliud iudicct, quàm quodputet efie iuftumin cofpeótuDei. Quin ctiam ipfuiîl Deum obfecrajUt Sgt;c tuas petition nes, amp;nbsp;illiusin concedendo iudi^
cium dirigatj ut res utrinqj ipfius diuinae fapientiæ acbonitatiproi^ betur. Non eft res ludicra : nec Deus fuftinetàquoquam
ne quis erret. Errant autem henientcr,q ueniuntad presbyte rum, ac dicût in genere le efle catores.acpetere abfolutionefO» nec tarnen exponere uolunt, quo uel peccauerintjuel metuan^ fepeccalTe.Kecirata deinde àpr^l bytero, aut ( ut ipfîs loqXii plac^^l miniftro Ecclefi'p abfolutioe, cedût fecurficredêtes fe cora efleabfolutos ab omni culpa,
na«
-ocr page 377-feOCLE. COMJONEN. ha,fansfa6tione,amp; quicquid cara ïerum eft, quas Spiritus fanótus demper in Ecclefia docuit,ad uera panitentiamefle neceflartas. Ad hos amp;nbsp;illos de quibus paulo ante locuti fumus, nihil pcrtinet illud I)euter.Et iudicabunt tibi iudici) Ueritatc.Na qui tales funt^ hi no quærunt iudicii ueritatCj fed pec# cat! ifnpunitatem,amp; impuncpec Candi licentiam. An quifquam as» deo fto Iidum ac fupinû facit D eu^ Ut, fl forte iniuflus Pontifex ali^^ cui per auaritia,ambitionem, aut quodcunqjanimi uitium aliquid petenti, quod fua natura fit iniuü« ftum,largiatur,concedat, permit tat,id ipfefit approbaturusîNon eô fefe extendit potehas ligangt; di atqjfoluendi, ut Potifices atqj Presbyteii faciat hominibus alijs pogt;
-ocr page 378-DE, DIS S ID IIS poteftatem impunc peccandi j m ocio deliciis^bamp;in his que fuadet libido carnisuiuendi,aliosob uel leuia,uel etiam nulla peccata gra uiter puniant, aut etiam cxcorn^ municêt. Ecquis adeô defi'pit, ut credat Chriftum talem poteftai’ tem dedifle Apoftolis 8c horuiu fucceflbribus Epifcopis 8c preP byteris 1 Q^madmodum net ipie Chriftus ideo pafTus eft, amp;nbsp;mortuus pro nobis, amp;nbsp;fatisfecit pro peccatis noftris, ut nos iana deinceps impunc peccemus : fed ut peccatis mortui iuftitiæ uiua«’ mus. Adedne nobislupus exeats, uit omnëfenfum, amp;nbsp;ome iudiciu fenfus, ut no fentiamus in nobif^ metipfi's oes etiam,qd quantum's ' Chriltus affliótiones 8c morte pel tulitpro peccato illo,qdprimi illi parent
-ocr page 379--EQCLB. QOMPONEN.
parentes noftri peccarunt in Pa^ tadyfo, nihilominus etiam nobis ’pfis fîmiliter ferendas eße afflidi Ones amp;nbsp;mortem^ amp;nbsp;fecundùm uer tum Petri Apoßoli, fequcndum üéftig^a ipfius Chrifti,qui pro no^ tis paties, reliquit nonis paticndi cxemplum:amp; fccunddm uerbum ï^auli,ad implendumincarneno ftra, quae défunt pallîonum Chri^ fti 1 Si hoc in illo peccato fic ha^ tet,ut omncs in nobifmetipfîs cu Uta accrbitate doloris fentimus, lt;5uæ malum dementia eft, putarc Chriftû ita fatisfecifte pro hispeo» catis,quæ ipfi patramus quotidie, Ot nulla praetcrea nobis pro hiso«* Pus fit fatisfadionc*;^ Siccinepatw ^ur nobis ab hafte noftro capita tlupo cxcantari, non foliîm ludi/ ! ^ümanimircdæqucrationis, uc
Aa rum
-ocr page 380-ly ß i» JS sir» 11$ îLiiTi eti'am fenfus communist In I has tam tenebrof3s,c^cas,atras,8i profundas errorum fpeluncas abs* ducit nos lupus,quando calumni^ ando mores Paftorum noftroru, fîcut Aefopicusille fœtoremhir^ cbabducit ab his^ quibus noftri cu ftodia commendata à Matre Ecclcda : amp;nbsp;per hoc ipfum ab Matre, qugeft columna amp;nbsp;mentum uen'tatis.Nunc itaqj uertamurad caput, amp;nbsp;excutiarnii^ diligentuisuerbaLyrani, amp;nbsp;uidc^ mus quo fenfu pofiînt reùnerb quo debeant repudiari. Et ego CO tibï.ïnquit, pro te, pro focÂ^ tufs. Qmsfecftpoteftatê hac adücfêdi coronide uefbfs C’Oi^ minÊQuç fl ta aduerfaretur tuto lupi,q fuffragarf ufdetur,iani ftatim rautu fllud fuü ululaxecî
..... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-n
-ocr page 381-^CCLE.. COMpONS:^.
falfaricjqui uerbo Dei affingis no funt eins. Nûc aût quia ^01 comodü cft, contra nos agnos ^lulatiVidetisqjno foli Petro,an ^ccefibri K omaniPotificis loqua
: fed Apoftolis omibus j quo^ ^ürncunqj etiam Epifcoporü ante ^^Horib^':' Quare itaqj mauultis fc
Papam Komanum, qua Epi J^opos GrccosîHæc atq) bis ßmis« ‘la aduerfum nos lupus. Sed pcr^» êarnus audire Lyra, non admodu oenè copofitis fidibus boc caxmen fefonantc:Quia tu es Petrus inqt, iiJ eft, confeifor petræ ucræ, quæ ^briflus eft,faôtus. Vult itaq; Ly l^^nus Petrus elfe nome denomi:* iiatiuü à petra,amp;: fignificare conFef [orcm petræ. Profecto, fî me titilî# i^rct petulantia fplcnis, non pofi iciUcopcRcrc rifum ad talc inter:*
a - pxetM
-ocr page 382-DE DISS ID ITS
prêtationerUj quæ nullam habet# neqjratïonera.neqj authoritatcn* ab ulla Grämatica ,fiue ea ü'tLati^, na,Gue Græca,fiueHebræa.Latlfl^ c[ocenc,petrofum,pctricofum,p^ treium,amp; petronem àpetra deflO minari : fed nemo unquim dixit, horum aliquod fignificare confeP forem petræ. Petrus autem^noH eft nome latinum à petra/cd At^ ticum in linguam latinam tradu^ ófcura, qd Græcê feribitur ’ftTf©'.' nec unquam Ggnificat cöfeiTorerU petræ , fed prorfus idem lingot, A ttica,guod lingua comuni id eft faxum. lam hoc confirmât Euangelifta loannes cap .i. iîc fcri bens: Intuitus autê eum lefus xitjTu es Simon filius loanna^tu uocaberis Cephas, quod interpre tatur Petrus. Porroquôd utrun^i
que.
-ocr page 383-i kocle. component ^ue, Cephasj'nquam, amp;nbsp;Petrus, ^ihil aliud fîgnificet quàm petra, floceft faxum,clarinîmc docctDi üus Hieronymus in Epiftolâ Pau îi ad Galatas his uerbis:Non quo ^liud fignificet Petrus, aliud Cc^ phas: fed quod qua nos Latine 8c Græcè petram uocamus,hancHe bræi amp;nbsp;Syri propter linguæ inter fe uidmam, Cephan nuncupent. Hieronymi fentetiam confirmât Elias Leuita, nobilis noftra ætate inter ludæos Grâmattcus,in ope«* re cui titulum fecit id eft,
Thesbites, in diâione ^^PCe^» pha.
Pergit in eaâem ilia fidium in# tcnfione Lyra: Et fuper banc pe# tram,quam confefius es, id cft.fu per Chriflum, ædificabo Ecclefi# am meam.Non libet,uiri fratres,
A a 5 ad
-ocr page 384-DB DISSÏDT2S
ad Hunc Lyrg cantum diutiiïs co^ fiftere ,alioqui Ói hic indicarem^ non doótè hic quoque tetenderit chordas fuas. Malo idpauÏópod cognofcatis ipfi^ ubi uobis prodii^quot; cam aliumcantorem,incompar3* biliter dodius, fuaukïs^ 8: ipffus Chriib carmini confonantius ncntcm. Audiamus itaq) reliqua« Et portae infcrijd cft, pcrfccutio^ nes tyrannoruni,amp; infultus amp;nbsp;tationes fpirituum malignorurn» nonpraeualcbuntaduerfus earn, liera Fidc fubuertendo. Hocqiii’^ demïamnon inconcinne. Quod autem huic accinit. Ex quo patet, qd Ecclefi'a non confiait in noini nibus ratione potedatis^uel digtii tatisEcclefiafticæ uel fccularis: qs multi Principes amp;nbsp;fummi Ponti!^ ficcs,amp; alij inferiores inuenti funt apofta
-ocr page 385-_ ECOLE.
^poftataflc à Fide. Propter qd Ec défia confiftit in illis pcrfonis,in q bus eft notitia uera, amp;nbsp;cofeflîo Fi^» âei amp;nbsp;ueritatis. Hic ia Lyra uidcc Uolle diutiusin uno aliquo fidium ordinc, putà netis, paranctis, h/i* patisj aut quocunqj alio folo uerj* ûri.ut folct fidicines, duin ad mo defiiores ac difcretiores choreas concinunf.fed ut uulsô fub fincm chorearum fieri confucuit, fingu;« Iis idibuspleôtripercurrere clior das uniuerias: ad quorum permis Xtum confufum que fonum fia^ tim exilic uniuerfa faltantiû muh titudo:amp; neglcdis ordinibus ita difcurrunt omncs ut nifi ftacim d cantu defîftat lyricen^ illi déficit cntibus uiribus in ipfo pauimêto fint collapfuri. Quarc ne hoc furo^î xc illos accêderet,prgftiterat no ita
A a 4 congt;
-ocr page 386-n E DTSSIDirS cofundere fidcs:fcd in fingulis dinibus,quod folcnt mufîci dod:^ orcs J hîibere ccrtas fui carrniflis partes. Difcretiiïs.opinor, ac dulgt; cids, gradus his^quibus cft fand aurium iudicium^ nee non utilïiJS ad finem faltadum cednifTct hoC modo : Ex quo patet, quod Ecclc fiat puritas non conddit in hom^ nibus ratione poteflads^ucl dign^ tatis Eccleiïafticæ ucl fecularis : quia accidit interim, ut Principes amp;nbsp;fummi Potificcs, 8gt;^ bis inferin res alij.non modouiuant impuro uerdm etiam ab ipfa Fide palàm apoftatent atque deficiant: ut nc^ ceiïarium aliquando uifum fît, po teftatera illamac dignitatemp^^ Ecclefiæ Senatum,qui tales eligc^ re amp;nbsp;confdtucre debet ac folct,ab illis transferri in uiros mcliores.
Prop/
-ocr page 387-HCCL'E.. C OMPOJ^EN.
Pfóptcr qd puntas quidem ipfius Ecclcfîæ confifiit in illis perfonis, in qbus eft noticia uera,amp; confeß' fio Fidei amp;Veritatis,cmfdemqgt; per opera amp;nbsp;adiones uitæ déclara tio: potcftas uero amp;nbsp;imperium in illis^qui iuxta difpofitionem amp;nbsp;or dincm^quem Deus in Ecclefia fua inftituit.uel in Cathcdris fedent, üel gladium portant, fiue hi puri fintjiiue impuri. ideocp illi,in qui bus eft Eccleûæpuritas,tolerant bos, non tam metu fupplich,quä ratione confcientiæ, ne turbantes Politiam ciuitatisDèi, iram ipfti« Us Dei in fe prouocêt.Ecce,fi hoc modo ceciniftet Lyra, aut adhuc canerent illi, qui feditiofo tumult tu fides eius fine difcrimine puk iant.non eo furore fuifier accent fuspopulus,ut non modo faban*
A a S’ tium
-ocr page 388-DE D IS S ID JIS tiumordines ubique turbcntj rùm eti'am Corybatum more mu^» tuis uuîneribus fefe confidant. la audiamus quodreliquum eft cans’ tici Lyræ :Ettibi dabo clauesj no folum pro te , fed etiani pro alijs. Sicut enim confeflîo Petn\ erat confcflîo aliorû : ita poteilas hæc data PetrOj intelligitur dari alfis. Atqgt; hacfcenus quidem ucrba Lys^ rant récitât lupus: quod autem Ies’ quïtur,abfcindit:licet Petro pn’n^ cïpalïùsj'n quantum erataliorurn capitaneus. His enim tandem ingt;* dicat Lyranus,claues regni Cœloi^ rum, id eft, ciuitatis Dei, quæ eft Ecclefta, datas quide efteà E^eg^ duitztis Deo, Apoftolis oîbus quam Senatuiciuitatis, feditaj^t eifcnt penes Petrum amp;nbsp;fuccefto^® rem Petri,tanquàm ciuitatis Con fulem
-ocr page 389-'EccLu. coMpcNEisr: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f
fulem. Hæc cum fît Lyrani fenten tia, quod illa coronis adicóta fatiS' indicat;,qua dicitlLicet Petro prin cipalids.in quantum erat alioium capitaneus : iniuriam facit lupus nonfolùm nobis, quos auchorita te Lyrani premere aggreditur,ue rdm ctiam ipfîLyrano,quod huic 3-ffingitid,quod nunquâm fcnfit.
Tametfî audiamus quæfo orga^ nummulto doâ:ius compofîtû, lïiultoqj duîcids canens.qudm illa cccinent lyra . Hæc efî cithara ' laudatifîîmi illius Pontificis Le«« onis. Is nobis uerba Chrifti, quæ funt apud Matth. Tu es Petrus, amp;c. ita canendo edifle:^ tit: Chriftusipfeeftpetra, ScPe«« trus eft petra. Chriftus petra pri«« niaria, èc fua ipfîus uirtute diuina folida ta: Petrus fecûdaria prions,
-ocr page 390-DE D I SSID JIS-hoc eft Chrifti uirtute folidata • Chn'ftus lapis eft pofitus in funda mêtumàDeo Pâtre‘.Petrus lapis pofttus in fundamentum à Chri^ fto : codem modo, quo Chriftus eftluxuera, quæ illuminât omlt;* nera hominem ueniente in hunC mundum,Ioan.i.amp; Apoftoli funt lux mundi,Matth.j.Chriftus pro prieamp;fuapte diuina uirtute. Apo ftoli,a Chrifto per participation* nem.EccCjhac rationc reótè inter pretati funt air) patres: Tu es trus, id eft, petra feu faxum à folidatum ac pofitum in funda n* mentum : Si fuper hanc pctrafUj id eft, fuper te ædificaho Ecclefi^ am meam. Confolidatur auterU hoc ipfum fundamentum fundal mento dodrinp Prophetarum Apoftolorum:tantum abeft,utal teruU^
-ocr page 391-'ECCLZ. COMJgt;ONEN.
tcrum ab altero extrudatur . Eft itaque Chnftus principale funda^ nientum Ecclefîa», quod pofuit Deus Pateijtanquam ædifici) Do minus, cum ilium in terrain mit^ terec:pofuerunt amp;nbsp;Apofloli tan^ quam opcrari),quando Chriftum prædicarunt : Petrus autem fun? damentum fecödarium, quod po fuit ipfe Chriftus, quando mifit eum, ficut ipfe erat miffus. Quod fi quis fucceflbr Petri incipiat clTc ArianuSjUt Liberius Papa,fuo q? dem malo id fecerit : dum tarnen Ecclcfi'as Dei,amp; fanétorum fepul chra ornat, Presbyteros, Diaco? nos, amp;nbsp;Epifcopos ordinat,qu^ o? mnia fecit Liberius,non foldm ha hetclaues,uerum etiam rite eisuti ttir,etiamfi ipfe in opinione hærc? ticamoriatur. Etfi fuppliciorum teno?
-ocr page 392-DE D la sinus tcrrore commotus atq? dctcrri’«’ tusj'ncipiat immolarc iaolis, ut fc cit Marcellinus, aut negate Chn'i’’ fium^ut fecit Petrus ipfe, fi tame ftatim amaro lachrymarum bre peccatorum fuorum maculas cluat^Sc per pœnitentiam conucr^ fus ad Chriftum confirmée fratres fuos in Fide Chriftianaj'uxta pr^^ ceptiimChriftiapüd Euangclifta Lucam, amp;nbsp;exempla Petri Apofto Il amp;nbsp;Marcellini Papæ, iam neque Chriftus ipfe, neq) Ecclefia Chri^’ ftijiudicat eum dignum,cui adinia tur claues.Hæc non foliîm author“ ritate PlatinæjUerùm etiam Euafl geliftarum, præfertim Lucæ funt uerifljma Si minifefUiTirm. Atqî bac ratione fatis refutatur infîdio fum mêdacium lupi,quo ait,Cl3^ ues no efle datas Liberio Ariano,
aut
-ocr page 393-ECCLE. COMPONEN.
aut Marcellino idololatræ. Non dabatur gjuidem Liberio.eo quod eßet Arianus: neqj enim taliserat CLim ei darcntur: fed cum prolap?« fus in hærefira Ananam,tarnen ri tèclauibus uteretur,nö funt ei emptæ: baud lècus ac fi quis Con fulhuius ciuitatis Embricc^accep tiseiufdë huE ciuitatis clauib^ ab Illuftrifiirao Principe Cliuenfi, ci uitatis dominOjUt fungatur Con fulatu^eo dcmëtiæproîabatur, ut fidë habeat homini maledico amp;nbsp;cotumeliofo in llluftrifiimü Prin cipe^diceti, hue no efie de familia fiuc fanguine Cliuicorü Principe, fed aliquem degenerem, queraad niodumLibcrius Papa fidem hai^ buit Ario dicetf filium Dei non ef fe eiufdcni fubftantiæ cü Deo Pa/ trc,ncqj huic ulla ct: parte gqualé.
-ocr page 394-DE DiaSIDllS
fed creaturam,amp;c. tabs Conful cf fet plane indignus eo magiftratui quemadmodum LiberiuSj8lt; mub tipræterhunc Pontifices erant digni Pontificatu'.effet tarnen nfgt;’ Inlô minus Conful, donee indigi* natus llluftriffimus Princeps ades^ ptas illi claues daret alteri. Quod fi quis ex ciuibus priuatisaut Pic’ be,quantumuis alioqui prudenS ac probus habitus, infurgat aduef fustalem Confulem, eripiensiH* claues,8c feipfum coftituens Cofl fulem,hic adco non facietrem gTi tarn Principi, ut etiam iram ciu’ grauem uindidam fit prouoca turns in fefe. Si quid enim uir illc ex plebeanimaduertiflet in Con^ fuie, quod effet coniunótum cum iniuria Principis,aut periculociui tatis,referenaucratad Senatum
duita
-ocr page 395-ECCLE. COMPONEN. cluitatïs : ac demccps ad ïpfum Pn'napem . Princeps autem lam feiens, quid fit in illo tam improv bo Conlule, fi iielit ad tempus co niuere ad ilii^ peccata, uel quo ma nifeftior fiat omnibus lufiicia ipfii usPrincipiSjCum coeperit tale piw nire: uel, ut interea dum ilium legeie^exploret fuorum dui* Um erga fe fidem 8f conftantiam: amp;nbsp;eos qui fidel iter adhæferût fibi, fuo tempore, cùm iam probatifu crint,conaudatos,beneficqsq5 di* tatos in ciuitate conferuet : Icucs autem illos , amp;ftultitiam maliti* am/ue Cofulis imitatos, unà cum Jpfo C onfule foras è ciuitate pro* fliget, omnibus iam intelligentie bus amp;nbsp;probantibus llluftriffimi Principis turn prudentem cunda Tonern, donee pcccata omniû de*
B b tegc*
-ocr page 396-DE D 1 S S JD12 S tcgerëtur, tum feueram 8gt;c iuflanl anirnaduerfioern in eos, quorum fcelera iarn effent omnibus patCi^ faôta, in hoc nemo poiTet iure le^ prehendere Principe^ncq) ullum ius haberet tumultum excitandi» aut moliendi quicquam amplius aduerfus malum illum Cöfulem^ quem ipfe Princeps iam feiens a^ prudens tolérât, idtp fuo confihh fapientiffimo’.quod nihil opus h^ bet mihi meiqgt; fimilibus homim** bus plebeis aperirc.Ipfe Princeps nouit rationes conferuandi ciuit^ tem fuam,etiamfi Conful qui ues habet, proditionem medit^^ tur : quia no ignorât iam federal tumanimum Confutis. Ad eUns’ dem modu per omia habet in clefia, dum Deus permittit honilt; nes malos in ea regerc;id qd rntJ^
-ocr page 397-EOCEE. COMPONBN'. to etiätutius cflDeopermitterCj, quam Prindpi hornmi : homo Pfinceps quantumuis cautus men fæpc aecipitur. Deusauteni xibiqjpræfensintuctur ipfe omia, nouit omnia^poteft omm'a^utne mo queat höc circumuenire ac de cipere.Qmd ait lupus'i'.No dat De Us claues Liberio, Marcellino ,aut His fimilibus hominib^ malis':’Cui ergo fecit luda Apoftolum, que præfciuit efle furera^atque fe^hoc cHjpfum Chriftum ,ab illo prodi turn iri An igitur claues dantur fob's bdelibus feruis Chrifti, amp;nbsp;nonniinqua edS feruis Antichri^ fti^Opinor, uiri frzücs.me huiua quoqgt; laquci nodum, que ex Ly^ tano^Lihcno^MarccUino, atq? id genus fib's nexuit lupus ad irretie du agnos iïmpb'ces de imperitos, ; fatisdiffolüiffc» Bb x
i I
-ocr page 398-D E D ISS ID IIS
Videtur etiam ille diflblucduS eflTe laqueus^qucm lupus imprüdc tibusiuncit, dum altùm ululât ad ucrfus quondam uirum dodutn» quod dixen’t, Oportere Ecclcfîa ipfam certam elToj uiûbileni fcili^ cet^ amp;nbsp;fenfibus ipfis corporels per fpeôtam^non minus qua funt alif humanæ Kefpub.Authoritateni etiamminiftrorum Scgubernato rum eiuSjCertam amp;nbsp;manifeftam ci fe debere.ldeoq) necgratiam^nec certc inferiorem aliquam uirtUi* tem occultam requircndam eiîc uel in mêbris, uel in rainiilris ci^ uspræter publicam amp;legitimani profelïîonemFidei, amp;uocatioi* nem, ut ad earn pcrtineant: amp;nbsp;ut eins muncra integra perficiant. H^c perfuadcre uult agnis/umma cü impietate elTe dida » ac repuggt; naie
-ocr page 399-Socle, compojven'.
nare articuloFidei\qui liabct,Crc do fanctam Ecclefiam catholica, öonautem uideo amp;nbsp;fentio Eccle^» fiam catholicam. Videtis^uiri fra«» trcs^nodumlaqucL Sednonen't tantilaborishunc diflbluere,qua ti ilium quem diHbluimus proxi? nic. Nam infumma côcordiahæc duo pariter confiftunt: Video fan âam Ecclefiam catbolicainhis, qui peda Paftoralia^mitras Epifco pales,amp; cætera quæ ad ilium ordi^ nem pertinent, gellant, ut Pallor res gregis Dominici : unanimitcr unam Fidcm docent,amp; Sacrame/ ta populo eadem amp;nbsp;code ritu mw nirtrat : amp;nbsp;in bis qui fceptra regia gladiosq5,amp; quicquid buius eft ar matura:,ad cocrcendum malos, 8c conferuandumbonos: atquefub utrifqj populum ut ab ipfîs pafca^
B b 5 tut
-ocr page 400-rgt;E »ISSIDTT5.
tut amp;nbsp;gubernetur conftitutumîîf* his,jnquam,uideofanótam Ecclc lÏamDei Cathob'cam’.Atcp eande EccleGam in his ipfis efTe credo,fi de mihi faólaper uerbüDei, quo tammultislocis Deus talibus cu^ ram gregis fui commendauit: ipß autem giegi^ut uocem illorü au^ diat, Zi. qug pr^ceperint faciat.H^c quód Deus per ucrbum fuum cla^ nfîîmcfit clocutus,credo cflc ucgt; riflïfna,amp; banc effe ipGffimam Ec clcfia Dei, in qua hos ordines, q^ Deus per uerbum fuum iïc inftiti^ it,tam clarc cöfpicio,maximc to in qua Fidei unitatem, Doctri^ næ concordiam,Sacramenta DeG
amp; horum Icgitimumufum.In his atque huiufmodi notis uideo Elt;^ clefiam oculis, auribusaudio, ipirit« credo, Quid hie eft income modi'?
-ocr page 401-ncCL'B; COMTÖNBN, modi? quid prohibée hæcnonfo Ilim conßftere fimuhuerum etiam mutuo fe iuuare Quis enim non libérer credat, illam efTe uerè Dei fanótam Ecclcfîam Catholicam, in qua tam manifefle uidctucl Po litiam illam^quam Deus in fua cb uitate^uel Oeconomiam,quam in fua domo ( nam utrunque Ecclci» fia dicitur ciuitas amp;nbsp;domus Dei, amp;nbsp;multapræterea) tam pulchrè inftituitRurfus quis non magt; gna cum uoîuptate faciem eius in:* tueatur affiduc, adeo que dulciffi* mis amplexibus, ofeulis, obfe* quijs amp;nbsp;ucneratione fumma com pleótatur earn, quam pie credit eile matrem fuam fpiritualem : exquarenatus fitFiliusDeiicum antea natus effet ex carnali matre films iræ Viden’quàmpulchrc B b 4 fimul
-ocr page 402-aducntumlponfî
DE D J SS1DTJS fmuî confiftant, uidere de fentirc Ecclefiarn, de crederc Ecclefîam* iure^aut qua ratione mandai^ ïcc nobis ChnftuSjUtpeccatû tris in nospeccantis^ncqjnoftrani ipforum, ncque unius alteriuscp amici corrcptionem admittentis, , dicamusEcclefîæ,H h«c nulla rati* ofic effet nobis uifibilis'f Vcriîm de his iam adeô mul ta funt à uiris do (âilïïmis, ctiam noftra bac ætatc faipta J ut plane fupcruacancuni fît me diutiiïs cis immorari.Maî^* fcftæ funt parabolæ de agro liabe*^ te zizania,mixta bono femini uß* que ad tepus mefïîs : de fagena omnigenerepifeium congregant te,donec pertrahatur in littus: de deccra uirginibusj’n quibusfatuae fapientibus funt admixtæ, ufqî . Qifîbus omnit büß
-ocr page 403-EOOEE. COKPONEN.
bus docemur, Ecclefîam in his ter EIS adhuc militantem femper hai«= here, ctiam in omibus Ordinibus 3c Scatibus hominüjbonos amp;nbsp;ma Ios:feruandos atep damnandos:ac illis partibus quibus iam dixi, nempePolitia: quam Deus in ca conftituitjSacrametorumjSec.no bis utiqj uiHbilcm eflej'dcp neeeß» fario, ne ab ea aberremus. Nam hoc femper efleinitium aberrant« di ab Ecclefiia q? illa Poh'tia neqgt; attenditur^neq) agnofeitur, fuprà cxDiuo Cypriano clariffimèdci? monftraui. Hac autem parte^qua alij in ea feruandi funt ali) foras enciendiatq? perdendi, neque ab Omnibus nobis uideri poteft, nc^ que hoc nobisomnibus neceflari Um eft. Solus Deus hac parte per fedè uidet däm, His rationibus Bb y puto
-ocr page 404-D E D ISS IDllS puto laqueum illum.quem nobl's lupus iniicere aggrelTus eftde ui^ bill aut inuifîbili Ecclefîa/atis efle diflblutuin atipcontritum.
lam q uid ego liîc perfequar dif foluere laqueos illos^ quos tendit imperitis.rudibus^atque fîmpIicP bus, ut abducat ab illis, quæ fiunt in Cocilijs Oecumenicis décréta'^ De his non crat mihi animus ia hoc opufculo dicerc plura, quàm fuprà dixi, nifi intereadum bæc fcribo^incidilTem in librum,qucni distante lupo, fuperiori anno fcri pfitac cdidt in publicum loannes Brentius aduerfus Petrum à Soi* to : in quo etiam ea funt, quæ ha^ étcnus rcfutaui: quo libro nefcio quid polïjtimperico leótori per^ niciofiùs legendum proponi.Tan tis doll's torquet Scripturas, non modo
-ocr page 405-EOCL^: COMJgt;ONSN. modo Canonicas uetens acnoui TeftamentJ ueriim etiam facros» rum Interpretum^ut nufquam no inuertatin fentetias ex diametro cum illorum qui fcripferunt fens* tennis pugnantesiid quod quiuis apertiHimc uidere poteft, fi adlii:# beat noftras hafcc refutationes. Multis modis Cocilijs adimitair thoritatem:ca præfertim ratione, quod fere Temper uariæ contentii^ ones in ea confueuerint incidcre: quas ctiam à Gregorio Nazian» Zeno , Sc Bafilio Magno repro Eenfas fcribit : à quitus nec Apo ftolorum Concilia fuiHe libera indicat: fed ipfos etiam Apoilojs los bumanum quiddam bic efle palfoSj ut Petrum ScBarnabam cùm fubducerent Tenon Tine of» fcndiculo,utTcribitPaulus Gal.j.
Mirum
-ocr page 406-DR D IS SID TT A
Mirum efi:,quod no addideriC eti^ zm diirentionem, quæ fuit intcl Paulum amp;nbsp;Barnabam :de qua Lu^ cas Aâ.iy.adeô ut Paulus alluni^ pto Sila, Barnabas aute Marco, abinuicemdifceflerïnt. Hæcqud plurain Apoftolis oftêduntur, eô magis conhrmantur décréta œcu^ mcnicorum Conciliorum.Nam ß bæc non potuerût efficere in Apo ilolis, quo minus horû Dodrinî atq? décréta inuiolabditer feruefl tur in Ecclefia, qua ratione effîci^ cnt in illis Epifcopis ac P a tribus, Apoftolorum fucceiToribus, quo minus inuiolabiliter feruari debc^, ant ea,quæ hi tanto etiam maior^ numero j’n eodem nomine acfpi^ ritu,quo Apoftoli cogregati una^ nimiter, pro Catholica Ecclcßa, OrthodoXa Eide, ac difciplina pu blica
-ocr page 407-nCCLR. COMVONZU.
blica dccreuerunft At(p huiufmo dl decretorum quiuis enam fucoi acpellioßbi ccnfuram fumet, amp;nbsp;pro fuo arbitrio uelprobabït,uel improbabit, confirmabït autres feindet Hocfirecipiatur, quors»’ fum tune opus ent tam inæftima^ bilibusfumptibus amp;nbsp;impenfis có^ uocare Concilia, quibus non alia er it authoritas'ramp; ubi unquä inue nietur ratio conciliandipaeem in Eeclefia j coneiliatam qj retinedi'T Sed quia lupus nihil oditgraums, quam publieam Eeclehæpacem: quôdipfe hoc uelutimuro exclue datur àciuitate Dei : hoc pariete ab ouili Chrifti,hac fepe macena^’ que à uinea Domini, idcirco nihil intêtatum relinquit, quo murum hune dilïîpet, ac difïîpatum prohi beat inftaurari. Huius rci caufx
Pria#
-ocr page 408-T)E DIS SID US Princepsillctenebrarum excitât fuos fecretarios amp;rcnbas,quitam famofis ac feditiolTs libellis, furn^ mis PontificibuSjCgteris que Epi^ fcopis,amp; Ecclefiarum reótoribus, Theologorum etiam fcholis,nec non ex toto Chriftiano orbe cofl uocatis Concilrjs authoritateffl fuam dérogent. Nam horum au^ thoritate luxata atque conuulfaj minime ignorât quanta fît confclt;^ cutura confufîo rerum Humana^ ru omnium . Si Pontifice recufa^ mus(inquitfan(2:us ille Epifcop^ Koffenfîs) fî Concilia contcmni mus no particularia folum, fedeti am ipfa plenaria,quid iam reliqufl cft,nifiut ispræualeat,quiloqua/ cior fuerit, amp;nbsp;conteciofior, atquc temerariusmagis: quern que nofl pudetmendaaapro ueriffimisafl dadet I
-ocr page 409-EQCL2. CÖM1gt;ONRN.
lt;3aóter aßercre : modo poHît ut^ cunque racndacium fuum fucare uel contortis Scnpturis, uel argrt tqs uehfirnilibus, uel (utcætera defînt)conuitn3 amp;nbsp;ptobrisin con tra nitentes acerbiffimè ïa Gulatis'? Hoc ftatim in borum diffidioruni inido fcripß't ille Epifcopus : amp;nbsp;q Here fcripferit, res ipfa nos inte^ï rea doceret egregiè, nifi eßcmus non modo quouis Pbilonide ini« dociliores, uerdm etiam adaman te duriorcs. Porro qtiod fuo rno ïe nobis exprobrat noftis multa ,Concilia fœdè etiam erraße, adeô ut eorum décréta per alia Concis lia fintrecißa, hoc nemo negat: cuius rei rationes cuidentißimaa reddit idem Epifcopus R.oßcn^ fis: nempè quod no fuerint ilia iu ftelegitimeqj ^habita
Çoiy,
-ocr page 410-DE D 1 S S J D JIS
Concilia : quale fuie Donatâb^ jn Africa, Ariminenfe in Itabi» Conftantinopolitanumin Thra^ cia, contra Sandorum imagines: item illud à Stephano Sexto cofl tra prædeccfîbrem fuum Formo/’ fum.Hgc ut non fucrunt légitimé conuocata Sgt;c habita,ita occretî corum nûquam funtab Eccleft recep ta amp;nbsp;approbata : fed per ali3 Concilia iufte conuocata damna/ ta. An igitur ex his æftimabimus Concilia uniuerfa Quæ'nam hu** iustam iniquæ fenteciæ ratio eß^ Quanto iuftiorcft,uerioi,amp; adpt* blicam pacem atq) falutem totius generis humani utilior fententia Roffenfis Epifcopiiqug eE,quod illi Concilio, quodàïummo Pon tifice itaconuücatum fuerit,utne mo illorum de induAria Atpræte/
dtuSt
-ocr page 411-KCCLE. COM'îgt;OJlt;JRllt;r.
ritus, quorum officm eft Cócilüs interelfe : amp;inquoper charitatê unanimi confenfu inter Spmmû Pontificemiamp; cöuocatos Patres conuenerit, habenda fit fides ab omnibus hominib^:amp; quæcunq? illi fic conuocati ad Fidê pertinen tia decreuerint, ca fint obferuan^ da.Q^d iï hæc décréta etiä mub torum feculorû periodis^confcns* fu totius Ecclefiæ recepta, ufu confirmata fintj'am ne ferendum eft,uc unus aliquishomojgnotus haôtenus, nulla re bona commen datus:fed mulüs etiam amp;nbsp;enormi bus flagitns iam recens innotefi’ cens, fua audacia, conuitiandiqj amp;nbsp;omnes infamandi libidine per citus,ea conuellat : ac fefe cenfogt;= rem totius orbis conftituat “T Te nunc appello Brenti : die mihi in#»
Ce genuc,
-ocr page 412-DP. DISSIDIIS gennè.quid tibi de hoc uidetur'? Non tammihi tecum nûc res cft, quàm cum illo ,qui te decepit atq feduxit, lupo.Huncergo his ar^ gumentorum teils oppugno:huc ego à te mifero dcpellere inftilt; tuo:cx huius immani ridu/guiß* fîmisq) dêtibus eripere te ftudeo. Nontibifumhoftis,Brenti, nc quid hîc erres, neqj cuiquam illo^ rum, quos ille crudeliCîimus prp^ do, mifercdcceptosatquefedült;’ étos, fuæ patriæ ciuitati Dci, füo PatriDeojpfi fuæ matri Ecclefe Catholicæ eripuit, auexit, teteii^ rimis carceribusamp; immanibus uinculis inclüfos detinet. Huit prædoni fum hollis : aduerfus hune mihi bellum eft pro ueftra falute. Ab ifta tam dira tetraquÇ captiuitatc ab ifta tam rmraani beftiî
-ocr page 413-'ECC'L^-
teftia uos reuocare ac recuperarc fiudeo, Nequc prorfus difFido, ^uin gratia amp;nbsp;auxih'o illius, qui Hires dédit Dauidi pucro, ut ca:? ptum arietem enperct ex oie les» onis de urfî, te Brenti cum aliis multis fîm ereptur^ immanifliirg iftiferæ, nißuos l’piï malïtïs efle înifera præda cruentæ beftïæ, qua beata pofleffio Domini omni:# um optimi lefu Chrifti. Non ig# noras, Brenti, quid acciderit fo:# crjsVlyffi's, qui cùm depoculis Circes ftulti cupidiqj bibiffenr,fta tim mutati funt in uarias bruto# xum formas, ut alius fieret canis immundus, alius arnica luto fus: Nonnulli ctiam in lupos coucr# fl feruntur. Horum tam mife# rum cafum cùm optimus, dili# getiffimus, atque fapientifïîmus
Ce » Pxin#
-ocr page 414-DR D IS SID T JS Pnncepscorum VlyfTes mifera^’ tus^recuperarc perditos ftuderet, incidit in unum illorum nomine Gryllum, ut feribit Plutarchus, quem illa ucnefîca uenenato po^’ culodato transformer at inpor^ cum.Hunc ciim VlyiTes ftuderec hucinducerc,utexillatam fœda atqjimmüdapecudefineretfe rc formari inhomincjatqjreduci ad fuos Jlle noluit neqj in formam, neqj in focictatê hominû redire, fed inftituta diiputatioe aduerfus Vlyflem, cœpicmultis congeftis malediôfcisuitam genusqgt; huma^ num reprehendere, longée^) præ«* ferre ilfam, in qua iam erac, port* cinam , quantumuis impuram, lutofam, Ipurcam, atque obfcoöquot; nam. Nonneperomnia fimiîc quiddam uidemusin te tuisqj (of
-ocr page 415-V.CCL'E, COMVO NEN.
en S Bren ti Q^d non per hofee iam quadragin ta annos, ex quo Lutherus uobis illud uenenas^ turn poculum propinauit, tenta:# runt illi duo laudatiflîmi Princi# pes.CarolusQuintus Imperator, amp;huius Frater Rex Ferdinand dus, per tot Comitia conueni# tusque Imperii, adhibitis ad hoc femper fummis dodrina ac di^ gnitate uiris , ucuos c ftabulis ac haris, ncc non fœtidis caueisib lius execrandæ Circes, inter porj« cos grunnientesjntcr lupos ulu#' lantes, inter uulpes gannientes, ex pecudibus ferisip, quas in des« licüshabetilletenebrarum prin# ceps Diabolus, reformatos in ft# lios Dci, reduceren t in beatiffî^î mam domumPatris noftri Cœ# leftisjn gremium dulciflîmæ ma:# Ce 5 tris
-ocr page 416-DB D 1 S ST D JI S tn’s no{lræ,quæ eft E ede fia, fpon fa Chnfti Domini noftri^Sed uos femper more illius Grylli, feditiî* ofis,nontâdifpntationibus, qua conuitiis ueftris eftis reluôfcati. Quin etia haras, caueas, amp;nbsp;career’ res non parum auxiftisilloru nui^ mero,qui more uuigi rei nouita^ te excitati, fpeiâatum iftuc accur rerunc: dura illisperfuafiftis , ut de eodem poculo biberent. Neqgt; enim oês erant Vlyfles^argenteo illo ingentiqgt; enfe amp;nbsp;areu arma^ ti, S)i antidoto molypræmunitA UC uel increpidè tutoqj domum uenefieg poftent intrare,uel etiarn fine periculo de poculo uenena^^ to bibere.Quamobrem illifapue runt,qui fug infîrmitatis fibi eon^“ fcü, imitatifunt Eurylochum lumHomencunijôf apud claflem regianii
-ocr page 417-RCCLE. COMPONEt^. reglam, hoc eft, Eccleftam Cas« tholicam, remanerc maluerunt, (]^uàm nouam iftam ueftram coh luuiem fpcdando, gr/phos uc? ftros audiendo, famofos iftos Ift bros ]egendo,tanto periculo fefe exponere.Porro tametftnon eft uirium humanarum,eis gui in tagt; les feras pecudesm ftint transfor/î mati reftituere faci'em huma:«« nam’, neep defipuit Paulus Apo;’ ftoius 'Tiio Epifcopo mandans, ut hæreticum hominem poft u«» nam amp;nbsp;fecundam correptionem deuitarct, feiens quia fubuerfus eft,qui ciufmodi eft,amp; delinquit, aim fit fuo ipfius iudicio codem:# natus’.necimprudetcr cofuluit Si finPNcdario Epifeopoae Theo dofio Imper at on :8lt; multis ratio nibusin libro de Prefcriptioibus
-ocr page 418-DE DISSID I IS hæreticorum demonftrauic tullianus t fruftra cu hæreticis di(^ putationes fufcipi qgt; quatumuis manifeftis Scripturis amp;nbsp;rationl^’ bus ui6fci,cederctamennolint: 8^ uos iä toties no foliim admonitt correptiq) ,uerum ctia euidentiHi mis Scripturis 2c rationibus con^ uiófci, nun^ tarnen uoluiftis erro res ueftros agnofcere3amp; ad matre banc noflräjqug tarn longe abeft ab omni errore, ut etiä colöna fit amp;nbsp;firmamentum ucritatis jedirel nos tarnen intcrea no finit requis efeere charitas, qua complecti^ mur uniuerfos fratres noftros ,n6 foliim Eos, qui adhuc nobifeum uerfantur in domo patcrna,ueru etiam uos,quo/lioftis nobis erei# ptosin iftistam tetris carceribus ac diris uincuE’s conftriótos , in
Earis
-ocr page 419-bccle. COMPONEN. hans porcorum, amp;nbsp;caueis ferarS conclufos detinet,quo minus(fus’ fis ad Patrcm noftrum Deum pre cibus pro ueftra conuerfione atcp falute,8«: ad uos ipfos aflÏduis ads’ ’Tionitionibus facäis non fine ob^ teftatione, ut tandem aliquando ueftræ captiuitatis infelicitatem-agnofcences, uelitis redire ad feli^ citatemnoftram) ftudeamusuos omnes,fifitpofnbile,reuocare,amp; recuperate, utab iftius crudeliffi:? mi t/ranni tarn dura fcruitute li^ berati nobifcum in hac dulciffis’ malibertate, pro iftis porcorum filiquis rhenfa domoqj paterna fruamini, hie quidem in Sacras mentorum myfierns tanquam in ænigmate per Fidem : poft hac autem in ilia patriaCœlefti fa^ cie adfacicm,pcrucriftimumbeis
C c y atifti:«
-ocr page 420-BE n 1SS2D US atiflimumq) fenftim in nianifclt;* fto. QuamobremomciinChri^ fto lefu Domino noftro mci cha riffimi fratres.cu uobis in agno il lo lupo^j Aefopico, di in picsby tero iîlo Ariano, qui Conftantia ïlt;eginam,amp;Imperatoreni Con ftantinum decepit, Confiantium autemex Imperatore tanquàm znecegregisin fæuiffimû lupiun transformauit, baud obfcurius q in duabus tabulis depiólis imagi^ ïiibus demöftrauerim infidias ho ftis : ciimin illo qui uos feduxic Martino Luthero ,tam manife^ ftè atque enormiter flagitiofam uitam: Poófcrinam autemmullt;* tismodispeftilentifîîmam oden^ dcrim : quum lucuIentiHÏmis, irrefutabilibusq) ac indifio 1 ubili^ bus Scripturis öcargumcntisdoi’ cue^
-ocr page 421--ECQLE,.
cucnm, in EcclelÏa Dei fempet ; fuiHc j effe, de ad confummatio^ ïiem ufque huius mundi pernian-^ furam efle,( fiuc Politiam cii^ uitatis hanc, fiue Oeconomiam domus Dei appcllare placet ) ordinationem quandam , præ^ fertim quantum ad Keligionis negotia pcrtinet : atque hanc ipl'am ab ipfo Deo fic ereclam, conftitutamq5,ut is earn nulla raA tionc uiolari uclit,qualefcunque ctiam fint illi g. in ea præfunt. Et in haciplâ Oeconomia Temper ua num fuiirc,amp; efle fuprcmum O es» conomum , ad quem tota fa a milia rationes funótionum fuaA ïumreferat, quotiefcunque difA ficilis aliquid quæftiois inciderit, neuidclicetpax amp;nbsp;concordia faA milig difturbctur;in bis aütfedis» in
-ocr page 422-DE Dissjr^ns , in quas tam miferc diftradlum uigt; demus mundum hac noftra tem* pellate, præfertim uero dulcilfi* mam patriam no ft ram Germa* nîam, nee adhuc ullum inueniri poflït caput^ quod unjuerfa mul* titudo J etiam unius fedæ uelit a* griofeere amp;nbsp;fequi : adco, ut fæplt;^ uideamus no modo in una aliqua unius Principis didone, in una ah qua ciuitate,in uno pago:uerùm eaa in una domo,ferè tot fedas. Cue de Fide ac Kcligione fentco tias.quot homines.Neq),C maxi mè 1111 forte aliquando caput ali* quod poftent conftitucre fuæ âæ, hoc tarnen ad ullum legi* timum principium referrc pof* Cent. Atq? intereanos itadiftra* 6tos hoftis, cum fpcdaculo fuis qdem fanguinarfts oculi’s dulcftft mo
-ocr page 423-1S,CCLE, COMTiONElJ.
fho gratiflïmo^), nobis aût acer^ biflîmo ac funelbffimo inmutua uulnera comittit : hæc inqua om^ nia cùm uideamus pala, atqj tan^ to CÛ dolore fentiamus, quid eft, obfecro,quod quenquä in uil a fci» (fta diuti^ retinerc debeat aut pof fît,quô minusilia tanqua muliere peflima amp;nbsp;extranea,utinquit Sa Iomon,relida,redeat ad domuni Pattis optimi,amp; gremiû dukiffîs» mæ matris't’Hæc enim^ eft ,quæ ge^ mino ubcre nobis lac illud Cœicjf ftis doârinæ puriftîmum præ«* bef.quo falubriter nutriti adole^ fcimus, amp;nbsp;excrefcimus paulatira in uirospcrfedos, atqjadeôin Deos,quippe ex Deo nati, ac tan quam gcneroiî filij, ßmiles Patri noftro.lllaaötuenefica Circe fub la dt is mellisqî ipecic propinat uc nenum
-ocr page 424-JD E DIS SJOIÏ S nenumj quod qui per imprudent tiam imbibunt, fubitô transform mantur in pecudesamp; feras:utuc rc dixerit Erafmus : Qui fe fed« illis addixerunt, exuunt prorfus hominem. Neqgt; uerô nos àredigt; tu ad banc Patris noftri domuni deterreat, quod non omnes qui ineauerfantur æqucnitcantmo rum puritate.Domuseft ditiffirn * patrisfamiliàs,imôRegiaP^egis omnium potentiffiraK An nefci^ tis.quodluxtauerbum Apollo^ li, in magna domo non folû fuflC uafa aurea amp;nbsp;argen tea : fed amp;nbsp;li^ gnea. 8: fidilia, amp;nbsp;quædam quit^^ in honorem : quædam autem in cotumeliam^Si quis ergoernvn^ dauerit fe ab iftis erit uas in ho/ norem fandificatum,amp; utile Do snino, ad omnc opus bonum p3^ latum«
-ocr page 425-TaCLB. COMPOKfUN, ta tum, Que igitur offendit non* nullorum impuritasj'lle femetip* fumemüdet.ut fît parus amp;nbsp;utilis Domino :amp; finat Dominum pro fuo arbitrio ad ca quæ ipfe uult uti illis impuris. An no uidem^in R egijs amp;nbsp;Aulis magnorü R cgu ac Principu non foliim Confilia* rios amp;nbsp;Satrapas, uerùm etiâ lido res amp;nbsp;carnifices':’ Ac ne hoc quide deterreat à reditu,fîfortè domua Oeconom^ incipiat efîe talis,qua lem fieri pofîe Dominus indicat apud Lucam amp;nbsp;Matthæum, hoc cft.percuterc feruos amp;nbsp;ancilÊs,amp;: ’ ’* cdere,amp; bibcrc, amp;nbsp;inebriari. Ve* niet cnim Dominus hora, qua non cxpcdat hoc talis Oecono* mus,amp; diuidet eu, amp;c. Et multô melius eft talc aliqd pati in domo Domini fub iniuno Oeconomo, imà
-ocr page 426-DE Dissions imô in domo paterna tanquàm fill um fub iniquo pædagogo, qua in ban's Circes uirgis ac fuftibus uapulare tanquàm porcum : aut \ etiamin ipeluncalupi tanquain agnum ab ouili abdudum, refet!^ uari ad lanienam. Elegiabiedus efle in domo Dei mei^ inquit reX lifdim.si. Propheta Dauid^magis quam habitare in tabernaculis peccato/ rum.Videmus plane horribilem rerum omniu faciem . Nufquam pax,nufquam fides.Bellistumul tuantur etiam illi qui debebant omnibus effe autliorespacis.Qua multa grauiHi'morum morboru • genera ubiqj'l’quanta in omnibus locis fames'^q omnia plena Pfcugt; doprophetis^In qpaucisuidem^ adhuc qualemcunq) fauillä charP tatis Cnriibianæ Et tarnen Dns nofter
-ocr page 427-^QCLE.. QOM’PObtEJSÏ.
ïiofter lefus Chriflus nó uult nos
nis turban’.Videte.inqt^neturbe nbsp;nbsp;nbsp;,
niini. Oportet enim omnia hæc fieri:fednondö cft finis. Quod fî illi uidcantur nolle pace, qui de? bebant nobis conficerepace, con' fîciamusnosipfipacé.Quanam id ratione Expeditiffima ad id ra^ tio eft 3 uiri acfratres in Domino chariftîmi, fi uebmus earn agno;# feere. Non eft obfeurum, quid iam à mille quingentis, amp;nbsp;eo am i plius annus crediderit Ecclefiade Omnibus etiam his, quæ noftra hac tepeftate uocata funt in con^» trouerfias. Dehis itaqjnuncde^s naumuellefcrutari Scripturas, an ex his queant probari curiofi;^ Us inquirere, furor eft^tefte ad la nuariu Auguftino. Deponaraus hunc furorein J amp;nbsp;iuxta præceptu
D d' Salo;;
-ocr page 428-DU D rsSIDlJS Salomonis non defpiciamus gern matris, amp;nbsp;exemplo Apoft. Pauli, femel rccepta,atqî totlecü lis iamufurpatamEcclefiæ Fidô amp;nbsp;in cul tu Dei confuetudinemr^ tineamus, amp;nbsp;fine ulla ditficultat^ ultrô redibit nobis in Fide amp;nbsp;ligionepax amp;nbsp;concordia. Si qui^l fuperibtiois fuit in ftolida plcbe, quantum ad ufum cæremoniarô attinet, quale eil deinordinatö cuitu imaginû in plerifp locis, i^i nullius difficultatiseftper fapien^ tiam Epifcoporum,amp; prudentie Paftorum corrigi : ut no fit opus propterea imagines exturbare* quæ certc magna eu utilitate plc^ bis indoôtæ poiTunt haben, fî mo dô Paftores non negligant peï occafiones admonere duntaxat, quis earum fît uerus atqj legid^ mus
-ocr page 429-il
ECOLE. COamp;fPONEM
P^usufus. Keétèdidconfueuit, îHîagines eflc laicorum libres.
Quid alrjs accidat ncfcio :miht cer t€ nô rarô accidit,ut afpedus ima ginis alicuius martyris, mihi non iolùm dulcem uerùm ctiam utJgt; îcm memoriam renouet, quanta dlifintpaflî pro Fide ac nomine Chriftiiut ego difcälabores.affli* lt;2;iones, amp;nbsp;fi fît opus, contumcî# lias pro illius nomine fcrrc.Neqj huic rei quicquam aduerfatur, qd in Exodo præceptü eft : Non des tibifculptile, amp;c. Hoc enim totum, nô (fc imagine Crudfixi, uirginis Matris^autullius fandti, ücrùm de Deorum gentilium if maginibus intelligcndujn efîe locus ipfe manifeftifïîmè inàh cat. Præcedit enim. Non ba* bebis Deos aliènes coram me.
D d X Deiiy
-ocr page 430-DB DISSIDll'S
Deinde continuo fequitur, Nofl facies tibi fculptile, neep omner^ fimilitudinê,qu^ eft in Coelo defu per( qualia fun t MarSjMercuriuSj Iupiter,amp;c. quos tanquàm DeoS Coelcftes colebant gentesjneq? ifl terra deorfum ( qualcsFauniiSj Dryades, atqj Apis il le Aegyptio rum Deus:aa cuF limili'tudmeifl illi uitulumillum conflarunt, dl«* centes, hue efle ilium Deum, quo duce ex Aegypto eflent profe^ óti) nee eorum quæfunt in aquis fub terra, ( qualem illi fingebant Neptunum, Tethydem, Poti^ tumnum.Protea, amp;cæteros.)Dc ' hortim imaginibus ibi loquitur
Deus adMoyfen jprohibenseas fieri amp;nbsp;adorari. Nam alioqui, ü fimpliciter de quibufuis imagini^ bus intelligendum eflet, etiam
, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ipfius
-ocr page 431-ncCLE. comtonen. ipflus Chriftijatcpfandorum, M quibus habitat Chriftus, amp;nbsp;funt membra Chrifti^quornodo pofle mus defendere.qa po flea in eodc libro, cap. ly.præoGpit fieri duos Cherubim aureoSy'ex utraq) par^J te oraculifcu propitiatoribamp;Nu meroru n. ferpentemæncum:.8i: ex eiufdem intuitu uitam etiam expetâarec’Hæc oportebat diftin . gUere : alioqui præceptum unurn ^teriaduerfaretur. (^emadmo^ dum nulla eft comparatio inter a^ dulterum ilium louem que ftub ta-^getilitaspro Deo colebat, atq? C)ominu acDeum noftrfi lefum Chriftû:ita quoq) nulla eftcom^: paratio im agin is louis , amp;nbsp;ima:« gmis lefu Ghrifti.Ecquemadmo dum impiu fueritEplu^fia illaDia ^am æquare fanôtifîîmæ uirgini D d 5 Ma^s
-ocr page 432-o E niSSIDÏlS
Mariæ, rnatri Domini lefu Chrt^ ftilita certè eiufdë impietatis fue^ ritmullum facerc difaimen inter huius amp;illius imagine. Tametß fuperftitiofum illu cultum, (juo delirantes mulicres maxime cer^^ tas quafdam habent imagines ali quorum Sandorum^ quasputat plus pofle quàm cartcras^ corun^ dem ctiam Sädorum, nequaqna probo. Ncqgt; hunc unquam proquot; bauit Ecclefia: cuius fententia riflimis uerbis exprefla eft in De cretis de Confecrat.dift. 5. ubi gitur Gregotium feripfifle ad Se renum Epifcopu MaflilienfeinJ Perlatu ad nos fuerat, inquit,^^ inconflderato zelo fuecenfus SaO ófcorum imagines fub hac quaß cxcufatioe,ne adorari dcbuiflenti confrcgcris.Et quidem cas ador^
-ocr page 433-SCCLE. QOMTgt;ONZN. ïi uetuifîe,omnino laudamustfrc giffe uerô reprehedimus. Die fra^ ter,à quo fadû efle Sacerdote ali quando auditum cft quod fecifti^ Aliud eftenim piótura adorare, aliud per picâuræ hiftoria quid fît a-doradum addifeere. Nam quod legentibus Scriptura, hoc amp;nbsp;idio tispræftacpiôfcura cernêtibus : qa inipfaigji'orareauident quid Kî* qui debeanUn ipfa legunt qui li?« teras nefciunt, Vndc amp;nbsp;prædpuè gêtibus pro lcdionc pi dur a eft. Et ibidem ex ô.Synodo: Vencra biles imagines Chriftiani nonDc os appellant *. neq^feruiunt cis uù dijs : neqj fpem falutis ponunt in cis, neqgt; ab eis expedât futurû iu diciû: lied ad memoria amp;nbsp;rccorda tionê primitiuorS uenerant easet adorâtîfed non feruiunt cis cultu D d 4 diui^
-ocr page 434-DE DISSJDIIS diuino:nec alicui creaturæ. Eccc, hæc eft fentenda Ecclefîæ»-Aduer fus quam fîquid homines fuper«^ ftitiofi delinquuntjdedocêdi funt fupcrihtionem.atcp docendi.quis üt: uerusi’maginum ufus.Hiccer^’ tè defideratum eft officiû Epifco porum amp;nbsp;paftorum: quemadmo dumamp;dn pIerifqgt;alt)s.Nim ego hocdeimaginibüs exeph gratia (poftii. Quodifeiqnionx tempori«^ bus udmiircïhorû deleôlu, luxta præfcdptum'Jamp;: confuetüdinc Ec clefîgj'n hóe ötiam ueteres illhno minadm A-mhrofius amp;Hierony mus.plerorum^î fuperftitionem notarunt: amp;:.Diuus Bernardus pc labörat in hoe, ut ieiunandi fn ' perlhtioiiê dedoccac fuos fratres in monaftcrio: nemo-’tamen illo^ rum propterea ciborö deledü ifl ieiunijs
-ocr page 435-' EC CUE. COMPOSE N. ieiunns,aut ipfaieiunia tolhtifed quod uitio hqminum in illi’s dp ftortu fit, corngere ftudct. Quod fl proptereà res per fe bonæ tols? lendæ fint, ne homines ftulti ac malitiofimalc his abutanturj'am nihil rclinquendû fuerit, neqj Sa cramentum ullum,necp ipfa Scrp ptlira diuina. Nihil enim tarn bo niim eft, quo mail no abutantur maleinihil tarn fanólö, quod ho:# mines impn non audeant profan nafCiNon çimê nobis proptéreà uel deferenda eft,uel fcindeda Ec deftaquot;. SacerdotUm hadtenus np mia fuitturba: eademqjadeo in«« cpndita^ut ordo ille omniö facer«« rim^amp; antiquitiis in firmmo ho«« nore habitus,p3ulatim euiluerit. Hoc certc cuIpaamp;negligetiaEpif coporum facftu eft: q neglexerut
D d s præceÿ
-ocr page 436-CB DISSIDTTS
preccptum Apoftoli,de non ficî^ Iccuiuis manusimponendo:neqgt; dederunt operara, ut antiqua ilia difciplina in ordine coferuaretur, lain uerô teporibus noftris tarri eft faclus odiofus ille ordo : iain
omncspaflîin ilium ita execran«* tur, ut illij lt;^ui poflènt in eo eße utiliflîmi,refugiant eum:amp; ut ni^ dcamus eos ex iuuentute,qui pIu riinum ualent ingeniös, quiduis malle ampleâii q Sacerdotium: atq? adeô illos ipfos q funtin Sa/ cerdotio, habitu illo tamprofa/ no, ut magis milites quàm Sacer dotes deceat, nec no tota uita fua ita fe gerere, ut manifeftè decla/ rent, fui ipfos ordinis etiam pu/ dere. Ex iuucntute aute qui funt omnium ignauiffimi fceleratif/ firaique, ut à pr^ceptoribus fuis neq?
-ocr page 437-E.QCl,E. CQMPOSZH ncqj faetia,neqï uirtutc ad ullum honeftum uiïg genus formari pof üntjhis extremum refugiû eft Sa ccrdotiûaut Monaftcrïö . Atqgt; hacratione fît,ut rcs Ecclefîafticç Indies prolabantur in détériora» Hoc malû iam ut eftgrauiflîmum Omnium, ita. noiira. omniû culpa accidit^pifeoporum^qui magis cogitzrc uidentur de ampliando fuo dominio atque iplendore, quàm de reftituenda difdplinaEc clcftaftica, tollendisqj offendicu^ bs,amp;gregc Dominico falubriter pafcendo.Principum^necnon cg terorum in poteftate conftitutoii’ ium,quiuel Sacerdotia^ quorum ipfî funt patroni.indignisîargietii« do, ucl colleges Sacerdotum cæ;# , terisq).Ecclcffjs ac monafterrjsfua iuranon defendendo, imo etiam infriiv
-ocr page 438-DE D ISSID TIS iiiCringcndo eripiendo,Ôf iïne Hifcrimine optimoscum pcflîmis :jflîduis exaôtionibus expilan^ do,hoc etficmnt, ut neceflefit, fi itapergant.ftatim omnia corruii ere.Populiqui fine difcriminc bo nos pariter, ac malos Sacerdotcs quibufcunque rationibus potefi: fraudat amp;expilat:quin ctiam tan quam holies perfcqmtur 8gt;i exefi craturfiiberosautê fuostamper* dite educat, ut cùm ludimagifiris coserudïcndos commendant ,hi miferi ftatim expen'antur^nÔ fibi iam rem elfe cum mgenuïs puci» ris, liberalibus artibus,rcdisqi de rebus omnibus diuinïs atqgt; hu mams fententijs, ad utilitatem R^eip.Chrifttanæ erudiendi's: fed cum immam'nîmis feris domSdist quas opus habeant,nó foliim pla4
-ocr page 439-le cc LE. C OM P o NEN. gis amp;nbsp;uerberibus, uerùm eda uiû cubs amp;nbsp;carceribus cocrcere. Olim folebant eos mietere, domiprius fanótis ad rebgione Chrïftianam fentêtiisexcitatosa'ntimoreDei, in cultuac ueneratione Deiatq? fanôtorû eiusj'n fanôta guada am bitïóe dignitatis Sacerdotalis,ut/ ciinq) ia formates ac prgexercita tos : ptereaad ipfam Sacerdotale grauitatem ac religione ueftitos. Nuncaut quales nos accipimus^ Principled pditilïîmis de Deo.fan étis,atqî omni R. eligioe, opinio nibus ita rcpîetos^ut ia nulla fana doeärina locu in eis inueniat.In il lis barbaris,deformibus,amp; mom firofis ueftiufciïïurisj’n pileisTur cicisjnfngismilitanbus.attonfis militari more uerticib’, horrorê ctiâbarbg in adubioribns, feroci
uultu,
-ocr page 440-DE DIS SID II9 uultu.truculentis ocuh's, nihil liuduidcm^, quàm crudeb'tatcni plufquam ferinam, impietatem plufquam ethnica Turcicamuc. Cum huiufmdi fens nobis Indi/ niagiflrJs hodie rcs cft. Hæ nobis cicurandæ traduntur.Hæ no firn/ plicïter in homines,ueriim ctiam pios ac religiofos transfigurandf commendantur. Hoe q fit facile, aut etiä pofîîbile/apientis 8^ çqui indien uiris expendendum rclin/ quo. Dixi de culpa Epifeoporu: de culpa Principum: de culpa po/ puliineducationedütaxat. (quat tarnen nequaquàm de omnibus intelligi ucHo : abfit enim ut om/ nesEpifeopi, Principes, amp;nbsp;qui in pulo funt,itafaciant : fed cheu nimis multi)Quid aût de nobis lu dimagiftris't’Nosne foli extra cul pam
-ocr page 441-fi Ö CLE, C OMTO NUlSf.
^arn fumusç’Vtmaeflemus. Con/ lidcrcmus pn'ncipio externa ilia* lt;Jüæ funt in habitu noftroznu ex his ea reluceat grauitas, qua me» tito debeat rcuereri ac uenerari iuuentus'i’num ea manfuetudo ac modeftia ex iiultu^ut bine pueris uideantur emicare radii quida jfci ritus Chrifti^ Num ea in docedo fides ac diligetia, quæ uideatur ad nihil aliud relpiccre.q ut illis are/ ob’s agri Dominici quæ fîngulæ fingulis noftrûfodiendæ, fubigen dgjcoferendgq) fint comendatgeo ftudio quo oportet colamus, illis feminibus côferamus^qug adulta atqj matura gratiflîmis fruôtibus Dnm agri exhilararCjatq? grana/ ria eius, aut etiâ aromatû apothe cas féliciter ditare queantt Qund fi nos uel pro uirtutû tritico lôîiû uitio/.
-ocr page 442-DE DIS SI D II3 ultiorum.ucl pro balfamo faluta^ ris doôtrinæ cicutam hæreticariJ opinïonûinferamus, quomodo noftram agn'cukuram probabit Dominus agri'f Quam putamus mercedem noftri labonsperdpi!^ emuss’Nibil liîc dico de quorun^ dam liuida æmulatione, ac uiiu^ lenta obtreâzandi libidine:de c6^ tentionibus, quæ nonnunqua ad pugnasufq) cxcrefcût, amp;nbsp;plerült;ÿ de rebus nullius momenti, quak eft, Vtrum inuetio adfolam Diai^ leóticam,an etiam ad îlt;betorica pertineat, amp;c. quæ adeo non de’’ cent noftram profeffionem, ut eametiam déformentac fœdent turpiflîmc.Decebat aüt nos furn’’ ma beneuolêtia ,charitate, cóiun^ ótis open’s,quin etïaprccibus pro nobis inuite qtidie ad Deum fufis
-ocr page 443-nCCLB,. OOMPONE/^r. adimpetrandum nobis omnibus fpiricum ucrg fapientiæ,ueritatis, açpietatis,unanimitcr hoc agerc, üt fi non per alios, faltcm per bac iuuentutem,quam docendam ba^ bemus,periclitanti Ecclefiæ qucat aliquando fuccurri. In omnibus igitur ordinibus amp;nbsp;generibusbo^ minumpeccatur plurimû, ut ini^ lt;iüiffimum fi’t,uellc borum malo^ tum caufas amp;nbsp;culpam omnium in Unum aliquem ordincm à cætcris omnibus transferre,aut remoue«# re.Qupd autem fupereft uiri acfra très in Cbrifio lefu cbarifiîmi, ex citemur tandem aliquâdo ex hoc tam profundo fomno : erigamus caput,apcriamus oculos,8: circûgt; fpiciamus, uideamus ubi fimus: q undiqjcinâihoftibus innumerass bilibws Si cxudclfifimis,qui omea_
Ec' ia
-ocr page 444-JDE D 2S SID 1rs in noftram pcrnicicm coniurarat» Imminct ceruicibus noftris crude liflïmus Turca. Suraniitotiusoï bis ChriftianiMonarchatiam pc£ tot annos bellis nimiumfuncftis ßi iraplacabilibus inter fc congre* diuntüf atqj conflïgtint, adco, ut fummus etia Ecclefîæ Paftor, qui uel folus iranl illam placare debc* batj in partem ucnerit j amp;nbsp;gladio fcriat. Seétæ fuperioribusannis cxcitatæ,indics latius latiuscp punt, amp;fcrèqtiotidic nouas pro* créât. Interca nertio eoru,quiad* buc intus funt, uel à luxuriofa u^ ta, uel à fuperbia fua quiequa le^ mitterc fuftinet. Itaqj intus ôi fo^ ris omia funt plena hoftibustom* niaprefluris, anguftijs, terroribus ac formidine pctturbatiflïma.lSu^ U iam Ipc j ufqua apparct alicuiuJ
Con^
-ocr page 445-SeOLB. ÜOMPONBN.
Condli) conuocandtquo diflïdia hæccomponantut: ut haîcuna fo hqj ratio ad id rcdarc uidcatur^ut unufquisqj noftrum in fcfc defcen dat: fua ipCus uitia Si pcccata ag^ nofcat cmendet^j : ncque in alio* *^Kmuitijs tam cernât acutu.quâm ’utaquiïa, autfcrpcns Epidauri* öS. Non requiratncquccxpcótct öoüi alicuius Concilü décréta no öl, fuperiorum Conciliorum dc* ^retis contraria. Hoc neque pru* dentis eft, neqj gram’s amp;conlhn* uiri optare,ne dica expcdarc.
^ominö lemum hoc e ft^ftultorü, öouitatibus inhiantiu, fempcr dif ^^ntium, amp;nbsp;nunq ad fcietiam ucrf perucnicntiu. B^eipidamusacrc* ^örramus ad fupcrioi^ Condlio* Jö dccreta,ut hæc cöfcrucmus, ad
Unquam ad régulas quafdara
15 e » nbsp;nbsp;Fidem«'
-ocr page 446-D,Jl DU SiDlJi Fidcm.doclrinam, amp;nbsp;adioHjCS flCï ftras ornnes cxigamus amp;nbsp;inftitua^ mus. Reipiciimus ad illam Poli^ tiam, quam Deus ab initiö miin^ di in fua ciui’tate efle uoluit:amp; qo» pqftremis hifce tcmporibus tun3 per ipfum unigenitum Film, tum per huius difcipulos Apoftolos m ipin'tu fanéto tam aptèdiïpofit^ orJinatam^que cóftituit : ne han^ contra ipßus uoluntatem æterna, S)C præceptagrauiHîma turbantcs, ïram eius,amp; horrendam uindida in nos prouocemus. Peccataillo^ rum qui catbcdraSjthronos.ac tri bunalia in bac Repub.obtincnt, quiqjgladium in eadem portant, noftrorum peccatorum flagella: bella quæ ipfi inter fe gcrunt, noif ftrortini dillidiorum pocnas inters pretemur.Viri dodi.qui in gratia - nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ quot;(une
-ocr page 447-IIQCLK, COMPONEN.
funt apud Principes’, aut ecu his a conûlns funt ^Klcceptiautema Pfeudoprophetis, amp;ipfi à reda uia Fïdci acdlt;cligionis exorbita^ tunt quemadmodum de Conftan ti) iraperatons Eunuchis ab Ari» ^no iflo Presbytero deceptis in Hiftoria Ecclefîaftka legimus,amp; Principes fuos in errorem fecum ^hduxerunt j agnito errore in ui«* reuertantur,amp; Principes congt; filijs fanioribus'in eandemredu* cant. Neq) cnim hoc dcdecus ch: cùm Paulus Apoftolus ex bofte Chriftum perfequente fadus ftt üas elediftîmum, atqgt; inter ipfos Apoftolostanquam lydusomnw Um lucidiflîmum. Petrus poft ab»* ncgatum Dominû fa et us fit præ/ CO refurredionis ciufdem ac reg^ ni Coelcftis omnium conftantiffi^
E e 5 mus.
-ocr page 448-BB BÏÂJÏDMtf .
flins .Dauid poft illos tam gtanc® lapfusrcfurrcxcritrcx amp;nbsp;Proph« ta Dominbomnium qui unquanj cxdtcruntfandiffimus laudatiip musqsnecnondulciflimus tes 8c Citharoedus in aula Dei. deo uerum cft quod dixit alicub^ Diuus Auguftinus, Dcum nun^ quam permiflurum ut cadat ftus,niftpr«EfciatilIum refurrclt;^ ïum menorem quam fuerit snt^' Q^mobrem neminempudeatab etioie rcuerti à lapfu lefutgeJ^^' amp;nbsp;quf per errorem uel feribendo» tiel docendojucl çonfuicndo pc^ cauit i reuocarc 8c condcmnarc • quippe cuius rei tam pratclarajiH^ ftria,ac laudatiffima babemus eX^ cmpla : fed in erroribus amp;nbsp;pecc3^ tis pettinacitet obdurartnolle Uocantibusadmeliorapr^berc
relui
-ocr page 449-BCOtB. COKTONBN, twn: fed malcdiótfs ctiam, conui^ tijs amp;nbsp;contumclijs cofdem à fc ic^ pcllcrc,huius dcmum pudcat,hoc abominemur, ab hoe ilia horrcda exempla Corch,D3than,amp; cæta» lorum deterreant. Quis noftrum eft,qui pçccando non fit imitâtes filium ilium prodigum 1 Atqj af«» ftidionum quidem, pœnarumuigt; delicet noftræ ftulticiæ,haudpalt;* turn iam fenfîmus: fed multô gragt; uiora fenfuri, nifi illius exemplo conuerftjperferiam pœnitcntiam reuertamur addomum amp;nbsp;familia Patris. Intus amp;nbsp;foris plus nimio peccatû eft.Neqj quisqnoftrû cft, quin fî uita fua adrcgulam Legii oiuinæ uclit exigere, tantum in* nenturus fît in fcmetipfo, ut non habeat opus alns cxprobrarc fua. Errauimus tanqoucs fine pafto* £04 tibns
-ocr page 450-SB Dl SaîO123
n'Eus omncs. Kouertamur icacÿ ultrôad ouilc noftrunija (juo do^ Iis fuis nos lupus abduxit.Nemo noftrum alccri poft hac fuos erro/ les cxprobrct, dummodo is leG^ pifcac:fcd tanquam peregrc ex ca ptiuitatc reuera in patn’am ac do/ mum patcrnam, per cban'tatem fratcrnam, ofculo pacis nos I'nui/ cem falutcmus.Si quid in œcono/ mOjfi quid in cgterisfcruis,fi quid in Paftoribus grc^is defyderctur, quod prçftare no fit ucl officij no/ ftrtuci potcfiatis,dcprecemur Do min um pro co.Si quis illorum fu peratus ab hofte conicótus fit in uincula peccatorum.qucmadmo/ dum olim Petrus ab Herode cap/ tus amp;nbsp;uindluscatenisa’n carcerem conieótus fuit, ilium nos nequa/ quàm ob captiuitate execremur:
fed
-ocr page 451-EÖOLE. - C0M90NZN.
fcdpotius JmitcmurEcclefiä,qug tue erat, ac fine interraiffionc pro tali oremus Dominum Deum,ut illum c captiuitate creptu, nobis liberum faluumcp rcftituat. Ncqj ucro obfurduerunt aures Domi* ni,c[ui minds tales preces exaudi* at: neqj infirmata eil: dextra cius, quo minus talem criperepoflît. Aut ego omnino fallor,uiri ac fra tres chariflîmi, aut hæc efl: recliffi nia,certiffîmajfaciliraa qj ratio re* cuperandi pacem, quæ nullis aut quàm minimis conftitcrit fumpti bus:cdm ca quæ hadlcnus tcntata funt, per fumptus inæftimabiles, ac difficultatcs maximas , nihil profuerint: nimirû quod obtinerî no potucrit àpartibus, ut unani* niiter fefc accommodaient Poli* tiæ ciuitatis Dei: qua fpreta atque E e 5 reieda
-ocr page 452-DB DJS SI DÏH
reicóta Deus ipfc fpernitur atqutf reijcitur : fine quo fruftra tenwn^ tui omnia. bine me, inquit, nihil poteftis facere. Hæc autemra/ tio quara nos hie propofuimus, fundamentum habet illam ipfam Politiam 8gt;c ordinationem Dei,ut uerbo Apoftoli utar:ideoqgt; no eft dubium ,quinDeum fithabitura propitium atqj fccundu.Huius an te auxilio quid non pcrficicmus^ Hoc nobis propitio, quid non ab ipfius ditiffimaamp; omnipptetibo/ nitate impetrabimustHoc protêt gente,quern hoftem,quantumuiß jllefitpotens atqj crudelis formic dabimusSi Deus pro nobis, in^ quit Apoftolus, quis contra nosquot;? Ex huius Regis amp;Imperatoris noftri caftrisjuiri ac fratres in Chri fto Icfu chariflimi, ex huius, in^
quam»
-ocr page 453-BOOtB; compon^n. quam,caftris.hoftia noftcr Diabo4 lus artibusillis fuis Satanicispcr diflîdia ac feditiones nos in uan'a diftraxit atque diïpcrfi't,amp;: in noß» mctipfos furore amp;nbsp;bellis plufqul ciuilibus indtauit, ut mutuis uul^ neribus cadentes iftius crudelilïï# mi infelix ac mifcraprgda efficere mur. Aperiamus oculos, 8c agnof camus impofturasamp;infidias hogt; llis 18c noilras hafee tam funeftas calamitates: 8c poGto hoe furore, diffidijsïp bis noftriscompoEtis, unanimitcr in caftra Kegis noftri xcuertamur,atquc in fumma con* cordia fub huius uexillis, animis armisqj coniundis paritcr in hoj* ftem feramur. Et Deus pacis ac Princepg militiæ noftræ aderit no bis, da bic que lætiflimamuiiâo* riam, 8c cum gaudio inæftimabili uidcM
-ocr page 454-DE Dis, EQCL. COit. uiâorcs ac triumphantesin legf num fuum cœlefte introducct:ubi tuncdeincepsnobis grat niantes^ ipfum autem R egcm amp;nbsp;Impcra^ torcm noftrum cpiniciis noftn’s, Pralrais.bymnïs, amp;nbsp;canticis^cum ipfis Angelorum chon's coniun* ärijaudantcs exultabimus,gaugt; dcbimus ac triumphabimus ufg? in ætcrnum . Hoc nobis largiatur oranipotensille Dcus Pater,cui cum unigenito Filio,ac Spi ritufanâojaus Ct,gloria, honor, amp;nbsp;Imperium in feculafeculo^
rum.Amen, FINIS.
COLONIAE AGRIPPINAE
Ex Typogr^pb/ii Gndltheri Pabri' cij L C. Cdlendii Septemh.
-ocr page 455- -ocr page 456- -ocr page 457-