-ocr page 1-

Rcfutatio pia perfpi=

CVÄ CRIMINATION VM, CALVMNIz ARVM et MENDACIORVM, QVIBVS STANIS« lâusHofius non folum Prolegomena ïoanm's Brentij, ucrumetiam uniucrfamucrè piamdoefirinam contaminarc conatus « eftt

AVTORB lACOno ANDRÉAS,' Tfrro/o^o O- Pifiore Ecclefl^

VNA CVM PRAEFATIONE Ioan,Brcntïj.

ÏRANCOfFORTI IN OFFICINA friBrub^cb^, Anno M. D. LX MENSE MAR«

TIO.

-ocr page 2-

-ocr page 3-

lllufrrifsimis principibus AC DOMIMSJJOMINO ALBERTO SENIOR! «ARCHIONI ÿB.ANOEPiBVR.GENS/,PRVSSlAE,ST E tinæ, Pomcraniæ, Caflliborum Sclauoï^t Dua,Bin'g/ guuio Nurenbergenfi, amp;nbsp;Rugiorum Principh

D, Chn'ftophoro Dud Vnrrtenbergenfi ac T ccccnli jComi'ti Mompel gar toil 1 Ss'c

Donums iùîs Clcmentifsi/ mis»

DaLLVSTRISSIMI Pn'ndpes, Domini I Clemcntifsïmi,De hydra Lcrnp fabulantur ® poete, quam ahj centum fuiflê capfnim 2./ g ! lût J ahj octo, ex quibxts unum fiien t immor ----Ä taie, Cumbocmonfiromulmm coflidatus perhibetur Hercules,quod «no recifo cap;tc, plura rena/ fcercntur.Hgcpoctarum narra£io,fiucftmp!iciter lîtMy thologica, fiueetiam anegorica,ccrteperpuîcreregn«m pontihciumadumbrate Qtiod uniuerfum peftjferum lt;umfir corp«s,amp;ucncnatn, mukorumep cap;tum,qu(/ bus herculco Iaborcrecifis,unum tarnen eius immorcalc «ft,cu!us uirtutc ali'a rcnafamtiir capita ♦ Supsn'onbus quadragintaanni.SjRomanæjquamuocantjEcdcllÆim p'ctas in lucem produdaeft utuerèpqsdnbium non lit,Romanos dcgcncrcs Epifcopos Pontifices cum re liqius eins ordinrs cap:t!bus,ex fcipentis antiqui,quiim. mortale huius hydre caput eft,deccptîonc,dodî:rinpEuâ gclicæ finceritatem uerum faciamentorum ufumin ËcclcfiaDd uidalTe corrupilTe*

-ocr page 4-

E P I s T o L A.

Cum hac dtu multumcp conflilt;5lati funtmagno nunltf ro Dei Martyres,quosfuofpintUjhifce nouiftimis tcriv poribus , ad repurgandam Ecclefiam fuam , excitauit DOMIN VS, Sed accidie eis, quod de Hercule comme/ moratum eft,ut uno recifo capite alia renafcantur.Pro ui/ tahuiushydrgpugnarunt Eccius, Cochleus, Roffenfi^? Faber, Catharinus, alq fimiles multi, ut ianarent pla/ gam, quam a uiro Dei Martino Luthero piae memoriaf et collegis eius accepit Beftia.Sed proflxatis et relcifsis his capitibus,tantum abeft,ut gladio S, Spiritus CeCe ftibmif/ tat,quinuirtutecapitisimmortalis , fubinde alia excitet capita,qugaduerfusHerculem iniiirgentes , proincolu/ mitate fui corporis pugnent.In hoc certamine uicfloria ff penumcro no dubia folum et anceps apparet,ied fuccum here ctiam interdum uidentur fandi Dei Martyres, fol^ uerirateAgnihiperiores, Qiio euentu cum imbecillif/ rum animi non paruin concutiantur,oracuIaDiuinaEc/ cicfiam Dei,monuerunt:fore fcilicet nt profperctur ad tempus, dolus in manu ßeftie huius, amp;nbsp;lanëfos Dei uin catàoccidat, Potens enim eft SC uenenata hydra, qua? homines uel afpeClu , hoc eft, externo Cærcmoniariinî iplcndorc,qui in oculos incurritimperitorum,uel poten t;a Sc tyrannide conficiat, Et quia ftipcr capita eius pofita funt nomina blafphemiarum ,hinc fit,ut quo magis irrf tentur, eo plus uirus blafphemiarum, Mendadorum et calumniarum euomant.

Id uidere licet in Stanislao Hofio, pleudoEpiicop® Vuarmienfi,quern Prolegomenis Brenttj Reuerendus uir Petrus Paulus Vergerius Epiftopus luftinopoh'taniis irn'tauitJsHofiusrabie5Cf«rore,uirtuce immortalis pitis

-ocr page 5-

N V W'C V P A T O R. I A.

pi'ns hydfæpernais,qins honendas inDeum pan'fcr, faCTofàndumciusEuangehïim, quod benefictoDfeiin Ecdefijs noftns fonat,bla^heniias non cuomitfcm' ordt ni bcmïnum parcitCRenatam Euangdq dodrinam, no alia, quam Sathanifmi aut Cacangdij appdiatione digna

Pios principes à ftudio cognofccndæuerç religionis ’■fuocatjidqj eis nullo necp diuino neCß hümano iure lice/ affirmât,amp;^dampIiuseft,Erafmitdh'monio abufus, Oninem humanitatcm exuiflê uociferatur, quotquot fiancnoftram docfirinam amplcxi fint, Scripturâfàcram ttadstionibus humanis fubijcit,ct plus perfpicuitatis in co dliorum dccretisamp;patrumfcriptis efscdocct, quamin foiptura facra , Eascp plus facere ad permouendosani/ ^os ad ueram pietatem,quam ipfam fcripturam facram diuinifus infpiritam.amp; fimilia mul ta, quæfuo loco com/ memorabuntur.

Hunceius librum,cumfiipen'orcanno adComitia Auguftana mihi cundum eflct, comitem adiunxitßrenz dus,ut ibi hçrcns,per ocium legcrem,amp; brcuitef blafphe ^gt;3s,Mendacia,caIumnias,fophifi‘nata ÖÓ manifeftas fcri ptiiræ facræ deprauationesannotaremdpfeenimlonge lîtîhoribusfiudqs amp;Iaboribus occupatus crat,quamut dem facere liccrct,quod ipfo nemo melius præftare po/ ^nflèt, ut qui fuor um uerborum optimus interpres eflet, Pontificiarum impofturarum non ignarus. Prçftitit hoc *emd aduerftis PetrS a Soto fratereulum Dominicans, utueræChriftianæ Catholicçcp dodrinæ piam confefsio ncm,ab cius fbrdibus purgatam afsererct, Voluit ergo, uteumegefimineadem piædoÆ'inæprofefllone, hoc o^nus in me recipcrem.Conditionem accipio,amp; Hofij in/ a iij

-ocr page 6-

E P I s T o L A

gens uokimen perIcgo.Etfi ucro ah'qnoticspanrm abFif'* it, quin me horrendis fin's blafphcmijs SC i'mpudentifsï^ ) mis mendjctjs repeller«, niolefliam tarnenhanefup^^' randani duxijUt certo cognofeere, quid aduerfus uci :W' 1 temmanifeftifsimam,amp;folcfti in medio ceeli conftitti' ( tum adfcrrctHofius,de quo aduerfapars tantopereglod aretur,tan$ fanAifsimo opcrc Qi feriptOjaduerfus Luthe ranos,quos fit uocant, in lucem edito,

Cumauteminmenfaclarifs.acpræftantifsimis uiiiSi quibus itineriseomes adiuntîus cram , aliquotics IcÆ' • onum mcarum in Hofio, perdici temporis rationed redderem, quàm enormes hoe Bcft-ie caput euomuent blafphçm!as,quâm impia SChorrenda feriberet, narra/ bam,Et quoniam plærunq; ea afFercbam,à quibus nicns hominis Chriftianfnon poteft non uehementer perhor/ rcfcere,diÆs mcis uixfidem habere poterant, nifi ident ipfi quoep îcgcrent.Libctpro exemplo unum faîtem co/ mcmorare;Nuna,inquitHofius,poteftapudDcumnia/ !

5, ior elle abominatio,quàm fi quis h'rmitcr credat et certô fiatuat,fibi propterChriftum rcmifla cfle peccata fua, W

50 confirmarcconatur dido Chrifii,Qiied altum eflcorani 50 hominibus ,idabominatiocftcoramDeo , «SCfimihbiis

fcriptuixfacrarhorribiliterdcprauatisteftimonqs , ficut J fiio locodicctur.His SClîmilibus muîtis ex Hofij feripto rccitatis,omnes cxæquo,pontificijs quoq? non exceptis, quiinhoclmperqconuentu noftris ah'quoties conuiuae erantjhominis enormem impictatêdeteftanfur, Mihiq? pariter omnes hortatorcs funt, ut fuperato molcftifsi/ ino Icdlionis labore, etiam refutationem cius fufeipere. Hoc modo exeftatus ÔC confirmatus ad hune laborcm accefsj,

-ocr page 7-

N V N C V F A T o R I A.

ûcccfsij qua potui' bi cmtatc per(picuitatc,qiîç sb Ho fioaduerfusuen'tatenî dotSrinænoftra: allata ftmtjrcfu/ taui.

Etfiaurcmprætcr cxpedtationem aohmtatem me am cxcrein't opus^ramenjquàm no prolixus fiierim,fcn/ ptimciaim Hofi] ingenti uoîuminc, docebit fada colla/ fi tantum operæ in ea collocare uoluerit diîïgcns le/ ^ot.Spero autem hac fumma brem'tate m ea fincerita/ ^^m dodrinæ Ecclefiarum noftrarum contra corrupte/ Es Honj affcîtam : ôi.Brentq innocenti'am aduerftis con W’ci'a conttmielias Hofianas «indicatam elle : ac fimul Hofij

uam'tatem l'mpietatem l'tain Iitcem produda, ^tPolonosâ^ caular, quam noftri (dmino mandato,cui parendum cft, permotDdefendëdam fufeepetunt- pauIÔ æquioresforeconfidam,Singulorum uero capitûdodn'z ^ænoftrpjin quibus à pontifici'a Religione fecçfsionem Ecîiniïs, exph'catio copiofior, ex præceptorum noftro/ rtimjLuthen'jPhiIippi'jBrentîj aliorum petaturfcn'z pfis, MiJii fan's fuît, breuißi'mi's ad propofitum refpondc ^’'§timentum,ne qui's putet,tàm friuolis rationibus niz ti dodniiænoftræccrùt«dinem,quàm ab Hofio mah'cio ^Proponitur,

Cur autemPrincipes liïuftrilsi'mf,Vedris Cclûtad* fiunc meum laborem infcriberc,ac fub ueftn' nomfnis a« fipicïo ôi patrodnio in lucem edere aufus fiicnnijUtcIcz nientcr bemgnis auribus percipiati's humihter oro.

Sub cuæCelfitud» nomme Pn'nccpsinuftrifsime ac pîîfsimeDuxChriftophore,Ânno 15 51, Veræ Chrifti'a/ ^Catholicæcpdodn'næconfefsi'o confcripcaetconciîio ^ndentino, quod Cumtemporis edebrabatur, exhibita

-ocr page 8-

E P ï s T o t A

eft. Hane D.Brcntius aduerfiisPetrumaSotOjpublif^J fcripto defenditjUttotusChriftianus orbis cognofccrei» piam, Apoft:olicam,Catholicam SC orthodoxam eflê do-* drinam, qua Celfitudo tua per gratiam Dei amplexa eft' Defenfionis ftimmâôt^ prgcipua capita continet Prolego mena eiusin CelftTugconfcfsion2fcripta,EadiuuIgat® fcripto, non folurn impie acftelcrateexagitauit

V uarmi enfis pfeudoepifcopus,fcd Sereniftimo PoloniÇ quoq^ Regi,adeo(^ totius Regni^ceribus ÔC ftibditis fuadcrc conatus eft,CeIf Tuam à liera Chriftiana Catho' lica amp;nbsp;orthodoxa EccIefia,eiusCß doiftrinæ puritate ad piam fcdam,et quendam in do Arina Sathanifmum cifsc, hoc eft, talem nunefequi do Arinam, quæ fathan’ authore inEcclefiaminucAafit.

Qtig maio-r qugfo princeps pij fsime poteft efte in Ccgt;‘' Tuam contumelia,amp;in Dcum blaiphcmia f qua non folum tuum nomen,in toto Chriftiano orbe,proptcr

I ræ pietatis amore,celebre, obfeurare, profeindereÄ-' eo” culcarc conatuseft impiushypocrira,feddoArinam^lt;ï’ cceleftem , quam Celf, Tua profitetur, tan^ impian’ 0^ Sathanica exteris exofam rcdderc co natwr.

Cum autem nullius in uera relfgfone err oris Celf TM’ fibi confeia fit : icdueræpietatis amorc flagrŒs,in eai^ paganda, quod in primis Chriftiani principis officiui^ eft,prouirih'laborer, committcre non potui , quiniuxt’ iieritatis doArinæ noftræ aflertionem Ceîf.Tuæ nonicn, contra maledieas huius Hofij calumnias contumelies uindicaremJdq;utfaciam,nonfolum Celf Tuæmet^ turfingularisinDeumpietas,6^ erga ueram ChriftiE^'' clcfianfzelus ardens, fed accedunt fin gularia Celf.Tu^

-ocr page 9-

N V N C V P A T o R. I A.’

P Wc coUata beneficia, quitus Celfi T uae deuiftdus, nott ' nbsp;nbsp;nbsp;’olum hoc officium me debere,grato animo agnofeam,

fiuin etiam intcUigam,fi gratiac SC bcneficiorumcumiv cofidero,quib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ua me dementer dignata eft,

‘^ocipfcujjx grati animi fignificationem me editurum„ Omnem enim meorum ftudiorum curfum, poft De/ ^jcui quæfo,quâminuftriftimoPrinapi acDomino Vdaîrico Duci Vuirtenbergêfi, ac T eccéfi ôfc» ''^JCTuæpatrijpiè SCinDomino defundOjTuæqj Celfi/ J ^dini adfcriberepoflumç'CeIfîtudinis Tuæpartis libera/ itate SC gratia colîcgt j fadiis fum aîumnus, quo d in incly ^^Tubingaconftitueratprincepspijfsimusjcuius nume Ceîfitud» Tuæ auxitpietas,utquotannisnunccen ^'^alanturadoïe{centes,quitemporisprogreffu fiibin/ ^^ôlt;^Ecdefiarumamp; fcolamm compleant dcfelt;ftus,atcç modo pofteritati idoneis Ecdefiariim SC fcolarum Pî’o^iciatur miniftris.Acceflèrunt ad hune nu merû non ‘°him inftitutapædagogia,fedetMonafteriorureforma collegia,quitus longe maiore SC plus quàm duplicato ^^urneroprædaraiuuantur ingénia , quæ propter inopi/ neglfgej-entur et ad Mechanicas detruderentur artes, ftudtjs 3c ingeni] dotibus ad RempuE aut Ecdefiam gu/ . ^^nandam nata» Quod exemphim utinam omnespif *^itarentur principes SC Epifcopi.Sic enim Ecdefiæ non P'^opKanarenturbona,acplus benedidionis fentirent in ^°’ifihis,SC redditibus fiiis,nec pofteritati barbaries metu enda cifet, Cuius pafsim non obfeura apparent argumen ^quæfccuturacft,nifi fapientiaamp; pietate principumôC Epifeoporum in tempore proipiciaturgt;

Celfitud»Tuæpatrisliberalitate educatttm,SCad Ecz 3

-ocr page 10-

E? I s T OL A cîefiæmin{ftcnumadhibitiim,Celf,Tnai'nc ab co tcflV porc,quodiïrinafauentegratia ad auiti Si paterni tus Vutrtenbergcnlifi admi'niftrauonem perueneratjfity giiîari complexaeft dementia, Eâmlt;ç quam pluris mis ergamededarauitbcneficijs, utomnem pietatcni panter humamtatem abiecifle merito inderi poflci^U m'fi gratæ erga Celfitud» Tuam uoluntatis meac publié cum teftimonium ederem,

Etfiuero in re alia magis?^ grataCeIfitud,Tuaeam'/ mi mei gratitudinem dcdarare maluiflèm,tarnen qui^ itu fors tulit y non ï'ngratum Ipero meum hoc officiunij quo aduerfusimpiumHofiumCeICTuacnominiscél^ bn'tatem 8i ueram in Dcum pictatê apud ex t cros uindl^ Uen'm : ac fimul ucrac Ecdefiæ dod:rinam^amp; fcripturac crxdiSlârefiituâmahHoüo mifcre amp;nbsp;impie dcprauata» Atiÿ hoc modo Screm'fs.Polom'g Regem perfpcdurutt^ confidojlluftrifs. Celfitud.Tuam non inccrtä aut dubi^ multo minus Sathanicam Religionem Si Üdem feqiögt; necBrcntio autcuiuishominiaddidûdîè,fed ætcrnarrt acmanifeftifsimam cœleftis doÆinæueritaternample/ dti ac fueri,quæ ucræCbriftianæCatbolicçcç efiEcdefiar» no unius aut altcrius prouincîæ,ficut Hofius uoeiferatun Contràuero,quando Serenifsima eiusMaieftasuideiitgt; Hofium ftiû no nifi bîalphemias creparc:uanitati ftudeid fyncetitatê dodrinç cedeftis eorrumpere,eâm£pomni$ generisfophifmatiSjUerborSqj prçftigt)s inuoîuere;De/ Iperationem docereîfcripturæ-lacræauthoritati ôc'perfpi cuitati detrahcreiuerû Sacramentorû uïum perucrtercy fortalTe no folum pcenitebitin hominem adeo ingratum toc contuliflè beneficia (qupenini maioringratitudo eflè poteft

-ocr page 11-

NVNCVPATORTÄ

potcftjquâm b enemeritmn aditu Sc ingreflu Regni Cœ/ lorum cxcludei'cC” quod Hofius facit, durn inipudenter af firniat,ci per nullas ncc^ diuinas ne^ hum anas leges lice/ te,dc uera religione cognofeere âf iùdicare,finc qua cog/ ’^itionc et iudicio nemine faluumiriæternapronunciaC ^^n'tas) quin iiii offieij efle cogitabit, fi populum iàîuum ^dit,munerc docendi in uniuerfum huic pfeudoepiicoz potamdiu interdiccrejdoncciànioremdodrinam attuz lerit^quamhiceius blaiphemus ôi. contumeliofus liber lt;^ontincL

Sialicubiucro,qu$dampaul01iberius in eumfcripfi, ^ogitet princeps liluf.CelfT' uajmihi Apoftoli uocem ex lt;^gt;derenon potuifle, qua BaTlchu,qui amp;nbsp;Elimas uocaba/ Aiî.ijJ hrr,cxccpit Js cum Paulo Barnab^ refiftcret,amp;lprocon fulem Sergium à fide auertere quercret,audit à Paulo : O plcne omni dolo, amp;nbsp;omni uerfutia, fill diaboli,inimicc ornnis iufticiæ,non deiinens inuertereuiasDominire/ ^as.Idem prorfus cum apud Serenifsimum Poîoniæ Re go Hofius hoc ftio blaiphemo Stf maledico libr o egerit,^ conatus eft Reg5 a fide auertere,eius uera cognition e, ^^^i’imctuitjneuefirapietatcSCauthoritateabiedèa Po hficiaimpietatc,adampIeclcdamfincerS doerrinam co/ *noueretur,no ucritus eft impius hypocrita uobis j^rinci/ plbus prjsdctraherCjStl in fti^îicioftêadducere, tanC^ Sa/ thanicâ fequeremini fidê religionccur no ipfc audi teefilius diaboîijhoc eftjblaiphemuSjmêdaXjCalûniator, fophifta,SL feriptur^ facrç deprauatoi C’Hgc fi quem offen duntnomina,is utprius Hofij impiaet perueifadctffrina ofFendaturrogo,qua ad normâfîCrégula fcripturçfiicræ cmêdatajcundêpcrmutatis nominibus, ôfBariehu amp;E/ limas,aut fi qu^ funt auguftiorauocabuh-appdl3bimus

-ocr page 12-

E P I s T o L A

Quodautcm eodem fcnpto Tuam qtïoc^ CelCDiK Albcrte compelIauijidCelf Tiiam minimeægrèlatu/ ram confido*

Non fane mctuerc potin,am'mum CelC Tuæ, hoc Ho/ fîj contumeli'ofo fcnpto percuhum,ut de ucrïtate eins do dlrinæ tantillum dubitai'es,qgam multis anm's fecutus es ïudicio ôd uera fcn'pturarum cognïti'one l'nftnidlus ♦ Sed qinahicBariehuminania Celf Tuæ Ducatus degîtjCU/ fuslugulumhoemeo(cripto petî),depatronomihi lis qiiocp partibus circumfpiciendiim cxifti'maui ♦ Qiiod Celf T uæ minus ingratum fore fperaui,cum hoc fcnpto etiam ueftn's Ecclefijs gratïficatum confidam,in quas no minus iniun'us eft contumeliofus Hofius,quâm in no (Iras ♦ Ac nifime animus fanit,idpotißimumHoliutn ipedlaffeexiftimOjCumexCcIfitud, Tuæ Ducatu folcin iufticiæ gratia Egt;ei per reuefationem EuangelicaedoA't/ næcxortum,in Poloniam uiepradios fuos emittereiiid^ at,ueftrampotifsimôftdemPoIonisfuis fiifpedam dereconatuseft, adquam uidet animos iiioijf ^pendez reamp;inclinari♦ Quod fiHofio Sereniis ♦ Poloniç Rexorc ditjCaputfalutis noftr^ignorare BrutenicasEcclefias,feI fb perfuafus eft,dum odiofifsimè controucrlîam exagi^ de iuftificatione exortam.Hancnota ut eluerem, cum y , piaueftraconfeisioneconftaret,eam quoep controuerfv am,quantum ad clamorcs Hofr) rehitandos iâtis cilêt,at/ tingere uolui: ut non tam Sereniis,PoloniçRégis Maio/ ftas,quam etiam omnes uicinae Ecclefiæ intelligcrent» quâm conftans in prgcipuo Religionis Chriftianaeartioii lo D D.Philippi Ôi. Brentif cum ueftris Ecclefqs eflèt eon (enfus,qno piç credunt QC «nanûnicerconKtçntwr:^^^’^

-ocr page 13-

s V N C V PATORI A.

nem peccatorem coram Dco l'uftifican'jhoc cft, Dco graz lum et acceptumfieri,Slt;^habereremifsioncmpcccatoi^, folam fidem propter folam obedientiam Chriftt De/ docent eundem hominem donari Spiritu fândlo, ^egenerari ÔC Renouari per Spiritnm Dei l'nhabitantê, ^iujnitati's templum fieri, amp;ætcrnæ Dei iuftiçiæ, quac ^ciisipfe cft,participem, cuius participationein æter/ fit ui(îluruSjHic,inquam,eft de hoc articulo Saxoni f^umjBrutenicarumjSueuicarumjaliarumcpEccIefiaijr ^ofenfusjquç fcripturg facrg authoritate permotç,in cxpli ^itionê docflrinç Chriftianç côienferût, I nuiÆfs.Impera ^oti Carolo v, Auguftæ Vindclicorum Anno 15 o^exhi

Huic nihil aliud opponit Hofius quàm de^eratio J^’s dodrinam amp;nbsp;h on'cndam blaiphemiam fupra poiitâ» ^Çc fi Poloni legerint, diligêti utriuicp fcripti collatioe fa minus Hofio credituros ipero in alqs,qui in rctâferia ®lt;^manifeftanon fophifticatur modo , fedcalumniatur, ^cntitur amp;;blaiphcmari

Cui-nigiturueftrarumCclfitud*animos,unus Chrifti 4^ntusconiunxerit,atcç unum in Regno eius,utriufcp quot;tindefefihni erga ueram religionem propagandam ftu

y Ab Hofio quocg pfeudoepiicopo fimulpetitijipe/ y^iii ueftris Celfitud,non ingratum,fi hacinicriptione co •^ngerentunDe quorum pietate hoc mihi polliceor,fore ^taduerfusHofianæ Impietatis aflêrtores nonmei,ied lt;^ulæ,quamfufti'netiscommunem, haudgrauatimpa/ trodnium fitis iufcepturi ♦ Offero autem qua poflum iub iedlione Qc humiîitate, fi opus fueritSC Hofius Ccllitud, Ueftris fila impietafe moleftus eflê perrexerit, omnia uo/ ^h'onis meat officia,qu» Ut ueftris Celfitud» grata amp;Ec/

-ocr page 14-

E F I s T o L Ä

^eßac Chriß* fJutaria fint, ex animo prccön

Deus optimus Maximus QC Psitcr'Domini nofîrî Chrifti, Celfitud^ueftras, quam diutifsime feruet ineolU'' ines,fiigi:çEcdcfiæcxcitctfimilesHeroasmuîtos,qui fidc,pietateÔ!^z€lo de confcruanda ac propaganda fao^ doó^ina fint foUidci, qug Ceîfitud.ueftxæ fuum ftudtu^^ filio Dcic5probarunt.Beneói^fQ£ÏidteruaIete, GÖppi^^ Xin CaIend.Februarq Anno 1 5 ó o»

CcIfitudtVc/ ftrarum.

Obferuantifsimus

ïacobus

dreac D»

-ocr page 15-

PIO LECTORI

lOANNES BRENTIVS S, D.

BVM mi'tio fcriptum Petria Soto, aducrz fits ConfefsionemHIuftrifs,Principis ac Domini.,D. Chriftophori, Ducis Vuirtcn bergenfis etc in publicum prodrjHet, ctß fuaipfùm uanitatc ruiturum non dubitaz ‘^ärn,cxatatus tarnen officio, quod me amp;nbsp;Prindpi'tam PiOjamp;Confefsionitampiçdebcre agnofcebam, fufcepi Apologî'am Sifrico fcripto opponcndam,amp;ncmihiin Î10Cxvrtjsv KOTT icpurgando lt;b'uhgrendum effet,uifurn fuit Apologi'g prenn'ttcre Prolegomena, Videbam eni'm rirn caput eg calccm Sotici fcrjprirepræhendereconfiliu ^n'ncjpfs^ ipfum a Subfèlbjs Potificu,tan^ Sathanam, f onturneh'ofifsimé abigere,quód l'nfîituiffet publica con Kfsioue,rationem fidei fuæ umïierfo Chriftiano orbi red

Videbam criam ßotumjquoties i'mplicatus hæretj ^anirriipendet, conftigere et conferre fe firequentifsi mg ^unc adeleuandam auton'tatem ûcræ feripturæ, tan^ P*Çc?ptons muti,amp; h'terg occidentis,nunc ad comendan dasPontificias liras traditiones,tan$ certifsimum funda Jpentinn fidei,nuncadiadfandam maieftatem liiæEccle iiæjUn^incorruptaElponfæfiffjDefiVolui igi'tur de bis ÇapitibuspræfarRamp;ledlorem admonerc,ut fi ea redîeôi luxtafentcntiam Spiritus fandbintelligerctjhaberet iam ï«fiitationis Sotici feripti pluf^ dimidiam partem* Ac

-ocr page 16-

P R ÄE F A T P O

profedoquæmca eftbenedequoUBshomînum , îpcrandi facilitas, arbitratus futn, eâadhucrcliquamj inter Eccicfixfticos Prælatos (Sic enim uocari foknt) hlt;y Tieftatem amp;prudentiani,ut magna pars eorum j rentur ipfî impudcntiam acuanitatêSoti,ÔCconfe)'r‘^'^^ foa inter fe,pro uirili confilia,ne peïsima quam h abc cauiâjfcriptis tam friuolis ôi. nugatorijs miilto peior , turpiorredderetiTT» Quid enim malacac^-idcret caiifc^^ ' mcndacia,calumniac,et blaiphemiæ,quibus folis arttb^^ fcriptoresiftiPapifticiueritatem oppugnant, etiarnb^’^ ' nam,malam, aut ut minima, fuipcclâ facere foleat^S^j Hide mihi obfecro,quâm plane firn ipe mea fahiis, enimProlegomena meain lucem exijflent,dcfenfo^^ Papifticæ impietatis jinfimi fummi,æditflni5epifcopi,t^’^ to ardore inflammantur,ut ne expedata quidem Apo^*’ giæ abfolutione,aducrfus Prolegomena,tan^ ad cói'n^ ne incendium reftinguendum, nauibus quadrigis, dicifoletjinuehantur* Phocyonem,aiunt, Athcniciv , ienijCum orationem apud fuos dues haberet,amp;: ita pop’^ lo placeretjUt ab omnibus applauderetur, conuerfurn amicos^dixiflê,Qiïidc’ Num mah' qtiippiam dixi impr^ dens ^De mcis Prolegomcnis longe diuerfum aginiG Cum enim totimpij ó^mendaces Papiftæ'omni impcW j in eaferantur,dubium non cft,quinibi ucrèpia dodrina contincatur, Ac merito dicere poflïim, Quantum boni dixi,quodtotmaïioppugnant:' Grammatiais quidam Embricenfis,primus, ni fallor,è cauea fua prodit,Sl ma/ uult ientcntiam Caiaphac amp;nbsp;collegarum eius aduerfiis filium Dei,iuftam,feuutîex loquitur,iudicqueritatem pronundarcjquam permittere, ut autoritasPapiftico^ condliorum

-ocr page 17-

io ANN, B R E N T H,

, ConciÏiOi^, uel ali'qua faltem ex parte pericfitetur ♦ Scd habet file lam fuuin ludicenijSC reipfaeognofcctur,quod

■ longe aîiudïitjCaufàmeoram tribunaliDei di'cerc,^ ueri tatem c icholafticis pulueribus oppugnare»Mox fe'qui'tur Sotirs ipfe,fiuejnepn'orÂflèrtorjîiue alius quilpiamDe/ fenfor,qui,uteftinfignis calumni'ai-iimarehitedus , ita ’^onpudeteum ulliusuanitatis.Scd quiaSfhin'clibuit di lt;^efe,quæ uoIuQt,audiet etianijquæ non uuIt,Ecceautem, pn'usÇ hi'c Riam fabulam peragerct, ac plauRxs daretur, Ruerend.Dominus Petrus Paulus Vergcrius,pro fin/ Sulari fuo in propaganda pi'a dodlrina ftudio, mcaProle gónaena Screnifsimo Regi Poloni^ dicafret,derepêcc in/ profceniumTnagno impetu 5C clamoreprocurrit Stanis laiis Hofius ovfos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«f«xA«î.(Hocem epithcto célébrât

’pRim cncomiaftes eiusjaut potius Atlas,qui mctuens, credo,ne cœlum Pàpifticum in regno Poloniæ ruat,aut ^cAfotusadilIudfuftincndum non fiifficiat, autfortafi ^Sjqnod uerifimilius eft,ne file ftio calumniandi ÔC men/ tændi ftudio non fatis gnauiter defungatur,noh ad con culcanda tantum mea Prolegomena, uerumetiam ad “^Pafccndam SC uaftandam uniueriam uineam Domi/ J aperCaIydonius,cuius Sanguine SC ignc mi/ ^^toajji^j-igcthorridicemiXyEcfetx denfisfimiles ha/ •f'libushorrent, auttan^ fingularis ,(quemadmodum ‘?crachteræioquuntur)ferus,rabiofcinairrit. De huius ‘criptOjbrcuiter (Copiofius enim SC cruditius Dodor la/ cobus Andreg)in præfentia dicendum eft,ut pij Ledores admoneantur,quales Epifcopos Papifticaimpietas pare/ qualem Rcligionis dodrinam nobis tradere foleat, ^rincipio igitur, ut Hofius piam Euangehj doArinam,

?

-ocr page 18-

PRAEF A V IO

qiTç hifce temporibus, per L«therum,fandum Dei org^ no,Ecclefiæ aducrfus antichriftianifimum,diuinitus patç fada eft oppugnandâjbonOjUtfibi uideturjaufpicio piat,autut minimum,apudbonos uiros fufpedam red/ dat,enumerat,neftioquotEuangelia ( Sic enïmipft quitur)achçrefes , amp;nbsp;dïfsi'dia, quæinter dodores noUl Euangelq (nam SC^hoc feommate honefti l'ili fialtcet piædodnnaeinfultant)hiïceannis exorta eflè longislo^ gis affirmât. Etfi autem fycophantæ iUi,in multi s rebu®» quas nec intelligunt,ncc prç cçcitate amp;nbsp;furore mentis fü? inteUigerepoflùntjdifcordiam inter profeflbrespiae d.oi drinætemerèconfingunt,multa etiam federate caluoi' ïiiantur,quemadmodum alias copiofè demonftratur, gari tarnen autdifsimulari nonpoteft,quin fuafint dif fidia inter cos,quialioquiunamini confenfu cum Papif' mofeuÂntichriftianiimopugnât.Sed illud mirandun^ cftj quæ amentia, quæ uecordiaHofiûamp;^eollegaseiusii’ «aferit,quôd exiftimêt,uel earn do drin am, quæ Papift^® im pictatis,Magig,ÔC Idolomaniç arguit,efle impiam,ud Antichriftianifmu fuumeflèpium,propterca quod fuf fintinternos, qui uobifeum deuerareligionisdodrin’ belligeramur,contentioncs:lmo ucro hæc difsidianoH obfcuro funt argumêto, quod iplendor piç dodringjq’^ hadenus tradition’bus Antichriftianiftni ôâ obfturataô^ oppreffà fuit,nunc hi fee tcponbus,in Ecclefia ueré luceat« Nota eft parabola.quam filius Dei apud Matthäum rccït tat,quod regnum ccelor^» fimile fit homini,qui fèminauit în agro ftio bonum fèmen,cum autem dormirent hotni^ nes,uenit inimicus cius, Si ftiperfcminauit zizania in me di'o tïiticij Nunquid ideo non eft bonum fernen xadum,

-ocr page 19-

! o A N M. BRENT!!.

Rec boftumfrudum ferre potcft, quod fupcnniedafnt, acfimul quo^ crclcantzizariiartmo potiusjquiaapparêt Zizania, poflumus baud uanâ coicdurâ facere, q? pauld ante bonu feme in agro Iparfum fucrit. An no inicio rcuc latiEuangelq aduerfus Antichrifti'anifmum, omnes nos Uno ore 0(^ uno facrac (cri'pturæ fenfu ueftras Papifticas •nipictatescoarguimusC’ Quid ergo nunc nobis difsi'dia poftea exorta funt,comemoras C Non em mirâdum ^ftjfiSathanuarijsoffendi'cuIis remora curfuipfç do dn'/ ’îÇ obijcere coneturiillud autê mirandö cflèt,fi cefTaret^ô^ nô cœlum terrae ad impedi'endum curfum eius,mifcerer, ac uos ad perfêqucdam earn no excitaret. Fih'us ipfc De» ^1X1't, Neceflè efle,ut ueniât offendicula,Et Paulus, Opor tetd’nquitjh^refeseflejUt qui probati funt, manifcftifiz ant,Etfi autê uç homini illi denunciatur,per quem offen/ diculaSchærelès ucni'unt,tarnen nos qui fumus,qui caue pofsimuSjUt in patefadione piæ dodrinç, no eueniat, §d Chriftus amp;nbsp;Apoftolus eius euenturum prædixerunt f Paulus difceflurus adHierufalê,c6uocatàdfeEpifcopos bcclefiç EphefinÇjôê uaticinatur futur«,ut inter ipfos exo riantur dilsidia,Noui,inquiens,hoc quod ingrclTuri funt poft difceffum me« lupi graues in uos,no parcêtes gregi, btexuobisipfisChiautem erantEpiicôpi)exorientur uiri loquêtes peruer(à,ut abducant diffipulos poft ie, No du/ biû eft,q«in ^d Paulus hîc comemorauit, in Ephefo eue/ nerit, quêadmodum etiam Apocalypfis Ioannis figni/ nificat. Quid ergo Num , quia excitata funt diftidia interEpifcopos Ephefios , impq leu Ethnici , feu alîj uerbi Dei contemptores iuftam caufam habuerunt con/ dcmnâdi Qc abtjciendi earn piam dodrinam, quam Apoftolus amp;Epilcopi initio uno ore docuerunt, ÔC quæ

K n

-ocr page 20-

P R AE F A T I o fnmediodifsidiOjâdhucinqiudam eorum parte dt’uini/ tus conïèruabatur loannes Apoftolus ÔC Euangeltft^ in luaEpiftoIa fcribicNouifsi'ma^jinquicnSjhora eft,ô^ eut audiuiftjs, quod Antichriftus uenturus fit, etûm nöc antichrifti multi cœperuntefiè,Dicetergo quilpiam,fiti^ Afoti'cus, fifie HofioticuSjSi in prgdicati'one Euâgelij d^ Chrifi:o,multï exortt fiint Anti'chnfti, certèEuangelion ipfiim erit impium,amp; Antichrïftianum^Quid autem ab/ fiirdius,autmagisblafphemunidici poflet C Soient qu^ demfycophantæinifnnostorquere, quodinloanne quitur,Enobisegrefsifunt,fednon erantex nobis,non/ dum autem probarunt, dodn'nam ucrz Apoftolicain qua egredi letiferum cfr,ab l'pforum partibus ftare, No’ uerd autoritate feriptorum Propheticorum nbsp;Apqftoli/

eorum probamus amp;nbsp;confirmamus,quôd ipfi ex Apofto/ iis egrefsi fint,ac dodîn'nam uere Apoftoli'cam deferut/ tint, à Chriftiam'fmo ad Anti'chriflianifmum defect/ nnt,Qu£amp; alias perlpi'cué demonftrata funt,amp;nos in nO' ftrispericopisluculenterexplicuimus* Pergemus igito^ in noftro hoepræfenti infîituto, Manifeftum eft,quod poftdiuuIgationemEuangelqdefiîioDci Domino no/ ftro lefu Chrifto,uaria genera fcbilmatum bgrefeon orbeeruperintQi.iot,qugfo, amp;nbsp;quam horribiles comtn^ morât hærefes Irençus,Tertullianus, Epipbanius,Äug’^* ftinuSjamp;Talq uctufiiores IcriptoresfQpidigiturJ'DixitnC tunepièEthnicusqiufpiam,quod ilîealïus, in alfa eatilâ dixeratjQuem fugia,fcio,quem fequar,nefciof6(fhabiii£ neiufeamimp/etaftsfiiæexcuEtionem, ac redè infania/ Hit uniuerßm dodlrinam Chrifiianam, propterea qno“ Chnftiani ipfi grainfeinias inter fe de religione controz ijerfia»

-ocr page 21-

I o A H N. B R B N T I I

»«■fias amp;nbsp;hgrcfes habucn'ntÆt an Ethnicifmus ftnt pius, ^uia Cbrjftianîfiîiusin.uarias fecîlas fuitdifledusC'Sed l'te fumiiocfcraberis, nondum certum amp;nbsp;comprobatuin cflèjquodueftraLutheranorum (Sic enim auobis audi/ Oius)dodrina fit uerê Chriftiana Si Apoftoîica, Non ig/ ^otouefirosclamores gt;nbsp;Ego uero in præifentianonhoc quod ïamantea copiofè, eruditejpîêamp;fgrauiterab ®'ijsacfhimeft,urfinguladodrinæ noftræ capita aduer/ ftisucftriim Antichnftiam'frnumcommemorcm, Sgt;Cc3 lt;flè«etc Apoftolicam dodrinam confirmem Sedl'Hud

, ut oftcndam , quanta rcmm infcitïa , quanta •^ditate. Tu Hofi, SC tui collegæ diuimtus cxc^ti fiz

5 quod uociféramini, noftram dodrinam aduerfua »cftrû Antichriftianiïmum l'dcirco l'mpiam eflê, qiriain

nos fint diflènfiones SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Poftquàm enirti non po

ampîi'usuefîras Magi'as etidolomanias tefîimontjs

^autoritate facræfcnpturg tuerijConuerti'ti's uos,partini ®dcaluænfandanoftra fcripta , partim ad amplificanda »pftra difsidia, SC cxiftimatis ualetudinem noftram pauz *oirnbeciUiofem,eflcueftrarum alopeciarum, carcinoz *^aturn, ekphantiafeon,epilepfiarum,morborum galb/ ^°’’^^,phthifeon,febrium,peftiîentiarum autfi quid ^*^nis rriorbis deterius,(ànationê, Sed de hoc loco hatftc »ns,Progredior ad capita meoijî Pfoîegorae!'«?,. Sotus ïciecerat contumeiiofe pros Principes à cognitione dicio de doiftrinareligibnis^Ego contra doceo, Tudicium de liera doifirina religionis,non pertinere tantum ad Prgz latos Papifticos fniô ne qüidem ulla ex parte ad hos perz tinere,qti,ppgqy(^j eorum pars, partim nullo .

ncciefiafticq officio dcffingantur,partim da

7 in

-ocr page 22-

quot;quot; F R AE F A T I Ó

Surinam uere piam fummo odio,ct qua pofluftt cmdeÏit^ te perfequâtur,fed pertinere ad Ecclefiam ipfàm, ad cun' inquamjcœtumjqui ex miniftris Ecdefig,exPrindpibU® Ecdefiæ nuthtonbus,Ô!^ex dodi's ac pijs aliorumor^^ numuiriSjtn nomine filtj Deiconueniunt.Addo etillvï“’ quod priuatus quifcp pius,non debeat quæuis facrificul^ rum dida pro oraculi s ipiritus fandijabfcp iudido, agn^'' fcere, fèd neceflè habcatprobare Spiritus, iuxta Apoft^'' lum , num fint ex Deo,HjCjimmanè,quantum in uiant Sotus Âf Hofius. Quantam ego blaiphemiam, S'?' to ÔC Hoiio, defignauerim, VideasCaiaphamobo^ culos pofitum, S)C ueftem fuam , propter banc intol^^ randàm blaiphemiam in mille partes difcerpere, baud immerito angctur rei indignitas , quôd tribut'' rim Venerabilibus illis Papifticis patribus Ç De bis nimiermo erat ) cognomen Mancipiorum , Hæc ab Hofio ita cxcipitur,perinde acfi parricidium nullis catombis expiandum commrfiïïèm,amp;filium ipfuni crucifixiiïèm,Non dubito, quin Hofius hoc fuo fiiriol^ inmeimpetufec-Tritfuiscollegis officium gratifsimutn» Sed quç obfecro,cft illaiudicij æquitas Ô6 reditudo,qiiô“ cum poisintæquo animo amp;nbsp;aflènfu in Afoto ferre, Uj tribuat pfjs Principibus cognomen Sathanac^mihi uero conniuerenonpofsintjUttribuam illis fiiis patribus cog nomen Mancipq f Qiiafi uero ignotum fit,ex quibus fordibus5Cquib,feruiIifsimis,ne dicam impudicifsimis offidj s multi eoi^ ad bias illas dignitates emergant.C^^ fi uero non ipfimet agnofcant iè Romani ftii Pontifias Mancipia » Et fi nihil aliud, profedo , quia fentio eos eflè fatelïites Antichrifla,ô^ piam dodrinâ extremo odio

-ocr page 23-

t o A n N. BRENTII.

perfequi,n5 pofEim nee debeo in hoe anfmi fententia alü 1er de ïpfis ludi'care,^ quód fint fi nó externa hominut, eer te «era Si yvHa-ice Sathang Mancipia.1 nSc Hofi,5C abftergc a uobis hoe cpïthetó. Sed quç de officio pioi^ Princi'pûin Prolegomem's di'xi, no dubito,gn ledor gquus et dih'ges cognofcat,quód Sotus amp;nbsp;Hofius,pofsi'nt quidem ea cals nfari ( Hoc em artificio funt infignes ) non pofsint autem firnn's argumentis refutarcjac ualeant quidem loquacita te,deftituantur ante uen'tate, Ne uero omnino uidear in ^ocens,fateormc,hacinrenon admodum confiderate, ac difertè locutum.Etfi enim ïehtentiam meam no obfeu t? fignificaui, tarnen quia nolunt intelli'gere, nifi crafle îoquaris,age, exph'cabo id magi's perfpi'aie ♦ Cum de ^ècuhribus Principibus fermo eft , quod ui'deli'cet ofi ficiurn habeant in Ecclefia , Sciamus duplicem efle Ecclefiam» Alia eft Antichrifti, quamuocarefolemus Pontificiam ftu Papifticam, Alialefu Chrifti,DOMINI tîoftn,ôif umgenitifihj DefiSiigiturfermo eftdeEccIefia Antichrifti, fatemur aperteamp;ingenue,quod Principes, earn agnofeunt, amp;nbsp;fe ei captiuos tradunt,non dez

^cant fe luxta fuam I'pforum profefsionem Si rcligio/ immiftere cœtuiPrœïato^jneci'udi'carededoiftriz

*^a religionis, led debeant eflè trunci,ftipites Si caudices ac omnia Pontificum Si Prælatorum fuorum décréta . ptooraculis Spiritus fàn(fti'agnofcere,ô(ffi quem ipfihgz tefeos damnauerint, confcftim fineuUa inquifitione Si tergiuerûtioncigni tradere. Quia fcriptum eft, Qui fiiz perbien't nolens obedire Saccrdotis imperio,exdecreto »udi'cis moriatur» Et,Legem requirent exore Saccrdotis, S ACERDotis, in§ non ex ore Dauidis indodi,Salomo

-ocr page 24-

P R. AB F A T T o

îiisînfipiêtiSjEzechîaelaicijfcdÂnnæSÇ Cai'aphæ,c fpi'r^ ; tu fando prophetantium iudidftreritatem, etiam cû tra Chriftum filium Dei pronundanüum, Fatemur any plius, quod taies Prindpcs dcbeantfead pedes Pont^ cum abijcercjôt^ eos ofculan',acfi forte Pontificibus libey li'ceatl'pfis Principes pedibus conculcare j ïuxtaillud fcïi^ pturæ:fuper alpidem ÔC bafilifcum ambuIabis,Â^ concub cabis leonem et draconemtFatemuramplius,quôd talri Principes debeant agnofeere Pontifieem Romanufô eiïelegitimumhærcdemimperii, amp;nbsp;cuicuneg uolucdt, illud poffè tradere,ïuxta iîlud Danielisjplè mutât tépor’ ÔC ætateSjTransfcit régna atc^ confl:ituit,Quidampliusgt; Fatemur SC illud,quôd ii Pontifex Romanus^ôC Praîlad, exigantâRegibiisamp;^ Principibus,ut cedant fuis regnis, ô^tradanteafediÂpoftolicæ,necefle habeant aut obetly re,autdiri'sdcuoueri, ut non folum â finitimisPrincip*'' busjuerum etiamà fuis ipfotum fubditis delerantur.et ci tui'benturJuxtailludEfaiæ,GensSCregnum, quodnort feruien't tibi,peribrt. Et illudDanielis,Regnu amp;nbsp;poteftas ÔC magnitudo regnorum qug eft fubter omne coêîumgt;lt;^^ turpopulo fandtorum altifsimi, cuius regnum,regniigt;^ fempiternum cft,SC omnes Reges feiuiêt ei amp;nbsp;obedien** Nam fl ApoftolipofluntincœloligareSC foluere in terra quoeç polfunt imperia,regna,principatus amp;nbsp;quid habentmortaîes,auferre et dare.Hçc enim funtu^f baexeciationis , qua Gregorius feptimus , Henricu^l Rege deuouinÄcbreuiter fatemur,qu6d fi PontifexK^ manus feduceret leen innumerabiles cateruas poptrf^^ çterno gehenngincendio man cipandas,nullus nec nee ReXjUecPrinceps audeat ad e«m dicerc; Qiiid^^’® *

-ocr page 25-

IOANN. B R E N T ï I;

îuxta ill tld: Vade poft me Saihana,E£,Quicquid fokrcrîs in terra,erft ibîutum in coelis,amp;^ qutcquidretjnueris in ter Tajeritâ^inecdojretetttum^EcceigfturxibiHofi, an non habes Brentium, non foliim errorem fuum pcr^icué co fitenteiTijUcrumçttampoteftatcnitieftram fummâ erga R-Cges ÔC Principes ueftros teftimonîjs iacræ fcriptuiTC comprobantem^Qiiod fl eut didaftripturænonratisap/ ft accominodariuidentur,quid ad uos C' Penesuos eft, Îîz nit omnfpotens autorftas in Reges, Prinlt;ipes,ac omnes igt;ôpuIos,itaeTiam arbftrariapoteftas interpretandi, et tra bendifcr{pturam,quohbet, ac damnandi omnesaîio^ interpretationes , quantumuis aim uniiierfo fcripturac ftatu confentientes» Hue etiam pertinent uerba ipiâ uez ftra,Penesuos efîè mandandi autoritärem , penes alio^ obediendi nccefsitatcm^Atqjbarcquidêde poteftate ue/ ftfæ Ecdcfiæ, acdcofiScioRegumac Principum in ea, quod certè hi^qi« uosEcclefiæproceres ac heroes agnoß ^nt,a«tumninpuobis præftarc dçbçnt,aut rei font læfo eoeleftis niaieftati'SjIuxtailIud Pauli, Conteftor omnem bomincm, qui ciraimciditur,quôd debitor eft Totius le Sftferuandac.Et,MaIcdi(ftusomnis, qui non permanet jnoTnnibus fermonibus legis. ,Necp enim licet Principi/

ucftrumThronum agnofcentibus,nonnulla exuez «ris legibus, nonulla ex nofiTado(ftrina,pro fua libidine ^xcerperc, ,amp; fibi acc5modare,aut in utramq; parte,ficut ^l*3.s dicit ,cIaudicare,Âut T OT VS Baal, aut TOT VS ^OMIN VS Deus fequendus eft.Sed,ut dixi,dehoc uez ftrorum Prinerpum officio bacftenus.Vera autem Ecclc «aChrifti filq Dei SCueri miniftri eius longè alios habent ^oi^cs^óilmulto aliter foós Principes traeftant. Nam ft iqz

-ocr page 26-

P K AE F A r r ö ftituendacftdij'udicatio de do(^r; naRcIi gionis, (antiifW abcft,’ut ucra Gbnfti Ecclcfia Ôl mmiftheiusexcludaftt ab eadîjudicationeluos Principes, ut porius agant lüny mas gratias Dco,quód dederif ipfisNiitritorcSjqui ctipfi piam dodnnam agnofcunt Qi. ftudfum f«um ad eam îcniandâ côferunt,No eft igitulla cau(à,cur h» Principes gt;nbsp;cognitionc eins reqeiantur, Si.n. de dodlrina ipfaProphe ticaamp;^ Apoftobea dicendS eft, no amaf cat€nebras,fed Iigt; ccm, nô cupitfeabfcôdi ran$ (acraEleufinia,fed uult p^ ni ftipercandelabrû,utluccat omnibus,g ftint in dorn“^ Quid ergo óf Prindpes ad banc luce intuêdam, ôi. fi obfcuri inddcri't,emungêdam amp;illuftrandam,no adflî’^ eercntîrNumEcclcfiaamp;miniftrieius metinint fibi,nef‘ fiabcantindijudicatione dodlrinæPrincipes auditoren, adiutorcs,etfodos,Spiritus fandius defertis ipfis redà llloijî præfentiâ cœlû petatf Atqui,filius Dei dicit : QiJi cit uentatem, no odit lircem,fed ucnit ad luccm,ut mant' feftentur opéra eius,qwôd per Deum fintfadh, Si aure cxtcrnaPrincipum uocarionc dicendum eft, uocantu^ â Spritu {an(fto,Nutfitérés Ecdefiac,amp; Diaconi Dei. quaergo re pofluntrcc'hUS’ftutilius officiûfuiim fiæ probarc,Âf diaconiam ftiam filio Dei præftare, operam indierf fiii ad difeernendam ueram doArinaî^ « falià conférant c” Si ucro in priuatam ipforum Regen® rationem intuendumeft, funt amp;nbsp;ipfi unà cum afijspq® hominibus tn Clirifto renatis,non amplius in eoi^ cat^^ go,de quib.Paufus ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XfirTot/jabalienati ârep-Ift^'^''

Iis,extraneï a teftamentis,promifsionis fpem nohabetes» Deoc^carentes, fed in illoRt numcro,qu! fatfii funta idonei adparticipatioricm fortis fandlorum in luniinf

I

-ocr page 27-

I OA N H B R B N T I T.

quitus fcriptucft, Vosefti's genus'cleccîï, REGALE SACERDOTIVM, gens fancta, populus acquifitus, uC Uirtutes prgdfcetis l'Hius, qui c tenebris uos uocam'tïn •Wrabilê fuâIucê,Etite^,DiIcxit nos^ô^ lauitnos â peccaz tis noftrisjpcr fangui nê l'pfius,« fccit nos RRGES et S A CERDOTES Deo et patri fûo.Si ergo Pn’nci pes inChri ftorenati partidpes funt ucri Chriftiani fàcerdotî], quid

, quod non Iiccrct ipfîs , pro iure Sacerdotq , de 'iortrina religionïs , tani priuatiin , ad fuani ipforum felutcm,quàm publiée inter miniftrosEccIeliç ôC altos ui pios bL doctos,adp.ublicam uniuerfg Ecdefiç utilitatc Wciicare,âffuamdceafent€ntianidicere C Itatp tantum

ut ucraEcelcfiafilq Dei abqciatipfos a tali dqudica t^onccontumcliofcjutpotiusbumiliterpetatjadmoncat, J’ortefur,6C qua debet rcuerentia exigat,ut non foluiri lt;;ogn! n'oni prefto adfint,ec fentcntiam dicant,ue^t etiam coetiipro luaautoritate guberncnt, quo omnia decentcr ôiiecunduordinê fiant. Deinde,quia iamolim prgdidîâ /uturos impios bomincs,qui transiatain luxuria gra/ tiaChriftijDominos4’lt;^mant,5C Magiftratum blaiphe*’ afficianc, uera ChriftiEcclefia 2i(Miniftrieius, non fcJumnô exiguntaMagiftratiï lêruiliailla'SCcxternape dum ofcula,nec conculcât Magiftratupcdibus,fedctiâ totamêteadtalefpedlaculû cotremifc5t,Exigût aût,ut PrincipesoiculcntuisiuxtapfalmûjfiliumDeijô^feruiât q in timoré amp;tremore.Nccillud in not a EccIefiaChriftt ^it jUt exturbat's e fpp regno prindpib,minifiri cius eX’ ternâdominatîonêarripiât, led fi gdmûdanaijî faeuîtatû Principesad alêdosMiniftrosamp;fpauperes cofcrSt,grato animo accipit. Si rurfus,§dcollai2cftabftulcrint,çquo

-ocr page 28-

P R AE F A T ï o

anfmo tofcratu^Nun^ em'm defiittirf ftrnt Ecckfiae,blt;' ïiefidoDei,nutótoresramp;'t«£oresJraqTen'amfi aîij diripit^ crifit opes,quas uocanr,EccTefîafticas,tamê alij diuj'ninis cxcitabuntur, qui miniftros Dei uel in fpeîuncis abfcori/ ditos , ficut olini Abdias,Iiberalïter,amp;^iririKftiapafeâf» Qiïi dixi'tjprimum qugrite regnum Dci ^luftidarn ei'us amp;haecomnia adqcicnturuobis,redecurabit, utfideîd îïiiniftri cius,etiâ fine ulbs externis Tegnis,et mOdanis do minati'onibusjquas pene folas Pontifices Antichriftiaiiaf Ecclefiæ fpirâtjcoferuentur, Etfiautem PnndpeSjin uera Chrifti Ecclefia,fui officq admonêtur,amp; fi quando pccc^f iien'nt peccatû excôtnunicatione di'gnu, no minus peccatorcs, cœlefti rcgno indignf,^ uero 6C legitimo Elt;^ clefiafficiminilîerqiurecenfentur, tarnen ob hancren^ non exc^Cantur fubdiö'corum ad feditionem, noneijö^ unturipfiè regnis fuis , ied honôrantur,ut magiftratoft coruntur,utineminent!a diinnitus conftituti,amp; cxp^ dïatur ludidum Dd'.Hi fitnt mores ireræ^ Eccîefiæ, docuitcamuerusPàïïorefuSjariigenitus fiRnsDei, MIN VSnofîer lefirsChrtftus.Sdamus igimr qtidd cwnt Sotusjamp;' Hyperaipiftes eiusHofias,aercliqiH id genus copfiantæ propugnant porelîatê^^ amp;autoritatêPapiftî^®’' ïum Prælatoijf,amp; iudicant pios Principes inÆ'gniorCS 5 5 quibuscum dedodrinareRgiGnisconferanr„nontue3rt-tirr œçonomiam ueræHcelefie Chrifti, iêd concntufdlaz feilire tyrannidêEcdefîgAnnehrifîi,ut oppreftis tandem Prîndp:b.oîaftibqdât,ficàtpiarmasloquît, ftibpcdibus fins,cuês Sébrues uniucriâs, tnftiper pccoràeampt»

Dcautoritâte,peripicic tatr,SfpcrfeÆ'one facrar rarnondiibito me, propp'doDeo,Sif pia nbsp;nbsp;claris tcftifiio*'

»ijseoBipïvbatîqtaminProlcgpmenis, ^in

.......... nbsp;nbsp;nbsp;........................... ^xilK*

-ocr page 29-

) o A N It B R E N T I L

Æjôflcï^cîuanitati nun^dccftîoqaacitasjôd fycophanti»-nanq defïintcalurnniæjlnucm'ant ubi'cp Sofus amp;nbsp;Hofi/ ®s,par heroicorum fycophantarum, quodarrodant, Si 9^od ca«ilîeutur,non awtem miiemunt(Sïquidem de fta ^rneælèntentîæférmofHcritCquod fîrmis argumentis fefiitarcqueanuVidentur qiridem amp;^ipfi facram fcripttiz »am plems buccïr cxtoller c»Vocanf eam Oractdum Sprgt; »’tiis fanlt;fl]',Sedreputa,qu£fo,amicifs,mi leclor cnm anigt; ^tgt;tiröjquantohonjGreniaieftatem Spiritiis fanda celez ®fcntX)icunt facram fcnptura cflè fpiritus (anëfa' oracu? ^^.Infcreaaiitemuociferantiir, facramfcripmram efe ^ubiarn, ambiguam, præccptorem matums bterarn oc/ ^’dêtemjitcram mortiram,adeocpfî Reuerendis flIïsPaz **■gt;^118 fibuen't, fabulas eflîrÂefopf Hoc,qd,amâbo3aîiud

lt;inam fi tficerenr, fpiri'tum fpfum fanëîam, ciritrs^ ora/ ftrfom etiam ipfi facram Icnpturâfafentur J eflê ambigu dubium, muttim,bomiadam,fabulatorcm,adeo^ ^onuirm JEn, bac ftmtlaudesjbsec ftmt encomfaj qui'bus “Stellites Anoebrifia fpintum fan(fium,fpritumuerita/ ®s,fp4n'tum uitafjifiuftrafDrê Cbriftiamp;maieftafi's eius or/ audent fceferati ifli tenebriones, in ram h or rendis quas infacram fcripturam,adeolt;^in ^iritû fandum, uirulcnrer cuomunr,fîbi bïâdirt, perindc ^^fiefléntcatboticarfidei propugnatorcs ♦ Rccitaueram ^’iProfegomems, adeomprobandam fcripturæperfpicn ûatem,ilTu(î4i{?îxinT PerrfjHabemtrs fîrmiorem fermo/ î'iemProphcticûjCua dtinr atfcnÆris ccu LVCERNÄB apparent! in obfcaroloca,rcdè facitis;Ibi5aimHôfias cç ^öffudïo mibf concradiccndf rencrur,magno animi fur» ipfumApofioknnnefcïus autfortaßisbeir

iff

-ocr page 30-

P R AE P Ä T I o

hêfotis fftuehimSi tam clara faut (mquiefts) prophctica fcripta ßrenti,Si nihi'1 tn «oruni oraaxlis,fi hil tn fîgun's ïegi's obfciirum cft,cur umbrae uocaturî’ cü# lucem uocamus Euangclicam amp;c,Haec et id genusplura dum iè inûnus homo aduerfus me recitarc putat, non cO gttatfeaduerfus didum Petri Apoftolieuomere* enim Pctrus,Sermonem propheticum, hoccft,fcnpi’ propheticaeflèLVCERNAM apparenté in OBSCV'' RO LOCO.Sed contra Hofius,Quidc’inquitjfi tam raiuntôdilluftriaprophetica fcripta,finihilineorum ot’ ' culisjfi nihil in figurislcgis obfcuruyi eft,cur umbrae uo/ canturf cur lucem uocamus Euagelicamf Sequiturergo» iuxta Hoftj fententiam , Petrum Apoftolum mentit^ elle, cum dicit'fermonem Propheticum efle Lucernai^ apparentem in obfeuro loco. Alicqui em, cur totpugn^'' tia cum uerbis de fententia Petri commemorarct f NaH^ quae uerba ego recitaui,ex Petro rccitaui . Rixatur ergo Hofius non mccum,fed cum Petro* Cum net o adoict Romanum Pontificem,fucceflorem fdlicet Petri,iniran dum eft,quod Petro Apoftolo ne quidem propter fuuin Pontificem peperccrit.Interean!htl dicam (non eniin Leepi in præfentia copiofam Hofianarum ftropharuni Xd. futationem)demanifeftainacalumnia,qua uanus hcnio dicitnos affirmare nihil eflein Prophet cis ferptis obreu^ rum.Neq? enim Petrus Apoftolus , net]^ ulhis noftruW quod ego feiam un^ dixit,Omnia,OM]\UA,inquani,Io ca iacræ fcripture efte cuiuis perfpilt;ua.Ncq;.n.quia Euntl chus AEthiops,nonintenex!t locum Efaiae,qucm(iirha/ bent Ada Apoftolica)in ctTrrulegebat,idcirco ignorauit Mefsiâ Patriarcliis promiftùm,5Cnôcrcdidïtin Mcjsiâ, quem

-ocr page 31-

1 ô A N N. B R B 15 T I !.

tjucm Prophctç ucntui uni promiforant ÔC fâcrifîda a'dumbrauerât, Qiii ïblus eft prçcipuus icopus ïcriptur^, vt lt;îui Mefsiac cogmtionem autore Spïritu fando ha/ bet, is mtefligat umuerlàm fcnpturam,€tianifi ne K/ teras quidem fciat « Qiiod idctrco dtco , ut tuHofi, pïo ingcnio tuo , habeas fatïs amplam materiam ca/ lumniandi t Sed illud affirmamus âcprobamusjquod quae funt ad æternam noflxam ûlutem cogm'tii aeditu neceflâna , habeant m fàcra fcn'ptura , fà/ ï’s data , manifcftaj amp;f perfpicua teftimonia , ut non fint nobis neceflàriae ueftrae «)lt;ƒ«lt;?«« QC confidae tn / àitiones. Non cm'm ignoramus , quo confih'o nos nbficuriutem fcripturac urgeads ♦ Vidctïs iplî, facram fimpturam mamfcftècuni ueflra, Hofi,impictatc, ma/

Idolomania pugnare, Quarc prætextns obfcu/ ntatem , ÔC iciumtatem fcn'pturæ , ut locus fit ueftn's tonfitfbs tradïtionibus, impns intcrpretati'onibus, ^uo autem l'd lucccflîi ä uobis fiat,noftra fcnpta pa / hni tertificanrur,amp; i udidum Dej',ac euentus rd baud du bit demonftrabit.Scd pergamus. Hofius profitetfeEpi/ fitop5Vuarmicnlcm. OffîdS autEp’fcopi, lUxtaPaulut, «ft,utfit potens cxhortari per docfhmâ lânam,£C coumec tt tôtradiccntes, Audiamus igitur infignê ad fana dockin'/ nâexhortatorê,et cotradiccntiû uidoré.N .hd cft,ingc,^d înaiore cum pcn'culofitconiudum,quàm fi quis de Icn'/ ptiins eu Sathana certamen mire ueht. prçcJpue têporc grau’sagonjnftat,di aîa uenit à corpore fcparâda.Tûuc ro tubfsùnûfucritEXEMPL VM fèqu» C AR BONarij lt;ni'ufdâ, ex quo dî animi caufa u r qui dam dodus quæfi/ Uîfièt qd crederctfSymboIû rcdtaufûC'j ( nterrogarct ïllc qdpreterca credei egt;quot;trdpodX§d ecciciia credù catholica.

-ocr page 32-

TIÄEFAT!Ô

Mlle «crô,qin'd crcditEcdefia çquot; Quod ego,tnq«it, cf Cume^ âxbindc ilk qp^r£rct,lt;irculolîoc ufiis CarhoJ^^ us, nihil alûxdrci^oditjtuhiialiud fc crcdcrc;quânî4“^ cicfia credit,Ecckfiamcredcrc quod ipfe crederet,ncc^ iidabipfoeîicerepotm't.Etmox(nein fabula Hofij tandajdiutiusimmorer,) narrat dodum ilium uiruïîî certaminc, quodîcum Satbanade fide inierat,nec k nbsp;nbsp;.

care potucrat,exlama{îè, Vt Cari)onarius,ea(^ uoce fica{k,quôd non alto fibi confugi'endum effèduxenJ ? adfidemEccldfiæCatholicæ,tan^ ad Alylum unufl^ ' ninium tudfsimum ^^uo dqj plus in ea prxHdii tum nerit nbsp;in OMNI SCRIPTVRARVM EXERCV

TATIÔNE, quas totauita fixa meditatus crat difiget^^* Habes .concionemEpilcopide fide Carbonaria,Et quæfodîocaliudcft,quàmliomines, iuxta prouerbiiJ*^ de Caldaria in Carbonariam deducere f Muka ineplt;^/ fhxIta,impiaô^bIalphemadcnwltisPapifticis EpikoP*^ narrant, fed baud feio num qnis aliusineptij s et blafp^^ xnqs huncEpifcopum fiiperct.Expedauimus,ut in ho*' argumente commendarct nobis,iuxta Epifeopiuocat ƒ nê,autoritatcm lacræ fcriptutae.Quid enim inEcckfia lij Dei aliud,quod Spiritus fandus infacra fcriptura nO bxstradit^docendum eft^Etannon Apoftoli fpfi ÔC proximo cos fecitti funt p jj Epilcopi,conciones fixas teft^ monijs icripturæ comproîbarunï QC munïerunt ç* Ecce al* tcm,cumad illius Hofij Vuarmienfis Epifcopiconciö'* nes properamuSjUt in ucrapietate erudiamur,uerè inxit^ nimus pro thelàuro (quod did fokt)Carboncs, Expeifia/ iiimusjUtdodirinafuaarmarctnosin fummis pericuB aduetfus Sathana, gladio Ipirituali, qfti eft uerhumDo^

-ocr page 33-

IOANN. B R E N T 11.

^irodmfàcrafcnpturacontinctunNam Chriftiis ipîc fili'us Del jfcfe hoc gladio niunitjnon folum cur» l'n delèr tornonomachiam cum Sathanafiifo'peret,uerumetiam in pafsione fuamnjs têtationibus affl igeretiir.Quo ’^odoimplebunturjinqm'tjfchpturæ^ EtjHoctotum fa/ eftjUt adi'mpîerentur fcripturæ prophetarum^ Ecce ^Wtcminhac expédiât!one,Hofius l'iîe pro gladio Spirigt; his tradit nobi's in manus Carbones: Confugiendum eft ^qiï!t)ad ßdem Ecclcfæ Cathoh'cç. V anifsime hominü» eft nia fidesî’Qiig eft iHa cathoh'caEccIefiaT’ An eft a/ liera fides, quàm q ii£ ex fiicra fcrip tiira haun'tiir!:' An eft liera CatholicaEccIefia, quàm quae agnoftit Oracu?

Spiritus fandii, quæ fiint fcripta prophctica 6C Apo/ æuca^ Paulus dicit,Fidcs ex auditu eû,audftus autem

Verb VM DEI.Hoc uerbum l'IIud eftjquod in feri propheticis Apoftohcis continetunVide ergo miz ‘°Jafpheniiam,5C impietatem Hofij : Primüm em'm, 5^fMdicit,Nfhileffe,quod mai'ore œm pœculofit con/ , quàm fi qui's de fcripniris cum Sathana certa/ ’^^*iinireucht,præferti'm,quotcmpore grains agoni'n/ am'maucnit à corpore feparanda.Loquitur,opi 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qu^ftione,Num ïcriptura uetez

is a Mou] teftamenti fitinuiolatæ àc facrofandlæ autoriz ^tisacueritatis. Etfi em'm Sathan folet homines eti'am ^nacquæj^jofj^ folh'ci'tarejln prçfentiatamen non deea ^f^J?°®^8’tur,amp;fiHofius de hac tantum loqueretur, S’^ndàpropofitoaliem'usC’Seddeillaloquitur, Numïn gtauiEus tcnrationibus pugnandum fit cum Sathana c ^erbisô^ faQ-æfcnpturæC’ Ibi affirmât ’Hofius ni/ maiori cum pen'culoconi'undiumeflè,quàm fie cum ^wanapugnare.Quantaautemeft Iiæc blafphemia âd/

i

-ocr page 34-

- P R Aß F A T I o

tier f«s oraculs Spiritus fanÆ,quod eft ScripturaC’Sathafl cnimfollidtare fokt homines nunc ad incredulitateni j nunc ad impatientiam nunc ad defperationem, nunc ad externa Icclera, Sacra autem fcriptura data eft nobis diuinitus , ut ex ea in tantis pcriculis remediuni pct^ mus,Qitgcûcp(inquit Paulus)prgfcripta ftint,in noftra do «ftrinamprçicriptaftintjUtperpatientiam ôi. cófolation^ fcripturaijî,fpem habeamus.Etiteijt.Omnis fcriptura uinitus inipirata, utilis cft ad dodirinâ, ad redargution^ adcorre(ftionê,adinftitutionêjquaecftin iufticia,utintc/ i ger fitDei homo ad omne opus bonûapparatus,-Hîcdogt; cet Paulus,quod fcripturafit nobis diuinitus in hue uful^ data,u£ petamus ex eain aduerfis confolationem, in afHi^ iftionibus, patientiam,in tentatione deiperationis ipeifl» an affeeftibus carnis, inftitutionem,quac eft in luftiei’* Et alias munit fe Paulus ipfe aduerfus mortem , fcriptura , cum ex Eiaia amp;nbsp;Ofea récitât : Abforpri eft , inquiens , mors in uidloria * Vbi eft mors uidlo^ ria tua f Vbi eft mors ftimulus tuns ç* Paulus docct » hunc eftè facræ fcripturac ufum , wt ex ca fumamus mediain grauifsimis noftris pcriculis, Hoßus autefl^ affirmai hac re nihil efle periculofius, Qiiid eft blafpb^ mia in Paulum, in iacram fcripturam, imo in SpiritiHi* tpfum iandium, fi haec no eftf nifi forte Hofius exiibmi^ nos,cum follicitamur ad incredubtatem,ad im patientia, ad defperationem, adimpium metumraorris,non xi à Sathana,nec nos in ijs certaminfbus cum Sathana lii' lt;ftari,Quoddeipft), tan^cæcato Sathanæ mancipio lb/ ïpicari,non eflèt abfurdiHTi, Deinde,cum dicat Carbona lixïinrecitafteSymboIonj amp;poftea retulifle fe ad ftdeto

Eccles

-ocr page 35-

I o A N R. B R I H T 11

Eccicfiae cathoïicç,mox autem diftinguat ea ab omfti icri ptiirarum exerc:tat]one(Aït.n,dodum ilium ui'rum plu» præfidij in fide catholicæEcclefiæjg in OMNI fixiptura/ rum exerdtatione, quas tota Ui ta fiia dili genter fuerit me ditatus inueni(Iè)quid aliud fignificat,quâm quod fentiat Symbolen ô^fidem cathoIicacEcclefiacnoncoftareteftiz *^onîjs facræ fcripturae,nccopus efle, ut fidem èferi / ptura aut condonibus dus haurias , fed latis efle , G uerbaSymboIi numerare,SC fidem cathoIicçEccIefiguo cecreparelcias f Illud ergo agitHofius,ut homines reifei 3nt oinnem religi onis airâ in Papam, Cardinales, Epiico pos,amp;PrgIatos(Hi ein dicunturipfisEcdefiacathoIica) ’pfi autem interca fint ftupidi,hardi ,ftipites ,trund,amp;^ exif manibus SC mentibus ipforum là era feriptura, o^bjjdantur Sathanæ in fommis tentationihus ÔC pez heuiis plane inermes ÔC dclperatûNonenimaliocathoz licaillorum Ecdclia rclpidt» In hac cnim uulgatifz ßmum dl , Sc aliquoties ab Hofio repetitum , non fflêmaiorem apudDcumabominationem,c^ doccread confequendam faluremnecdlànumefîe,utfirmitcr cer/ ftatuamus,peccata nohis propter Chrifiû rcmirti.Ex pendeigit nunc quo nos Hofius dcducere cupiatRcmit ht nos ad fidemCarbonarij ,SCcathoIicæ ftiae Ecdefiæ» In ^acfidedîcitpluspræfidijcfle, c^in omni exercitationc ^cripturæ. Habes exeuflam ÔC abieClam fcripturam,Dein ^hæc catholica fides lêntitabominationemdlecorani Deo,ftatuerc,quôd certo habeas remi fsionê pcecatoi^ pter Chriftu,Habes ablata SC exeuflam certitudinê fidei, quam tarnen nos uniuerfa facra Scriptura uo z cat. Quid ergo abhisSathanæ mandpijsSC organis

ij

-ocr page 36-

PRÄEFÄTIO aljudreîinqiE'tiirhommïbus,^ ut încmics,ft«pid«,t»^ lances ,ciubîtantes., amp;nbsp;déiperanteSjSathanae perpetuo lt;ielt; uorandiobijc/âtnrî’ HeccCrHofij, hæceft Papiftariiîn cranium T}ieoîogia.Etfic loh'cetjïtur ad aftra, Sciobfcî' uemusaliamquoqjdüclrinamraagfsEpifcopalem, làgnocrucis.Sicut enim Hofms docuit nos antcajfideifl Carbonar)ara,ita nunc docebit nos fidem lt;rxlt;«Tlt;xKi/ «

hoceft, umbraticam feu imaginariamJnProlcgo^ meni's negaui côlignationem crucïs manu effid:am,eH^ Apoftolicam traditionem, quod cura Apoftoli hortaO funt auditores flios ne feruiant infirmis dC egenis elem^*^ tiSjnonpoßitefle uerifimile,ut luflèrint cos crudbus manu cffiÆs fignare, Hîciterum magnus ïlle Hercules» CatholicæEcclefiæ propugnatotjhaud aliter graditur, iiuenabula taurus, corpore fixa gerat, amp;nbsp;Brenuiî adorit’ Quid aliud funt, inquiens.Traditiones, quàni uiuum quoddaH* Euangelion?Hocipfûrn,cuius primo loco meminit(Brcntius)ß8' num crucis, quid aliud eft, quàm fumma totius Euangelij ? Et nioX-ïmo uero Brenti,inquit,Omnis Euangelica difciplina, quin 6c uef* pietasOMNIS,hocunofignocrucis qiiodammodocomprxhend’' tur,amp;cxplicatur;Etpergit(libetenimuerba ipfa Hofij adfcribere* Quodeum (inquiens) apud nos ne pueri quidem ignorent, ueriCmilete nefcireBreiiti? Sic apud nos Matres puerufos iufti^]^' unt, fimul utinceperintqualé qualérationis ufum habere J’ofteag*' fomno fucris expergefà(ftus,furgens èleélocruce te figna. Similit^^ facies, cumiueriscubitum. Ducesautemfignum hocàuertice capi tis feu àfrontc,ad umbilicum ufq;,fimul cogitationem tuam adCh^^ ftum référés, qui de fummo cœlo egreflus deftendit in uiftera ma-tris,atqj ex purifsimis illius fanguinibus carnem noftram afliimpfit-Deinde coîlocabis manum'in finiftro brachio,amp;duces addextru, fîmul caufam animo tecum répétés, quaraobrem eo fe demitterc Pci filius dignatus fuerit, ut relinqueret domum fuam, dimitteret Jiçreditatem fuam, dâretdiledamanimam fuam in manus inimi^o jrxuïifunrumin cruce pronobis moriens .Fjcit enim hxc , ut ntw.

-ocr page 37-

I o A N N. B R E R T I I;

îôrpromerîtis noftris cumhœdis à finiftris eramus collocandi ,, transferrer ad dexterani inter eues fuas, ubi uocem illam defîdcra-Rm nobis audire liceret, Venitebenedifti patris mei, pofsidete par Jatum uobis regnum àconftitutione mundi.Facies autem hoc bg-numTRIB VSdigitis,adfîgnifîcandum Trinitatis myfteriura,ôe uteris ijs uerbis, In nomine Patris amp;nbsp;Fili jamp; Spiritus fandli,quo fic in tecordationemeiusrei uenias, quod falutem noftrara , quæcrucis quot;«neficionobis obtigir, Tota trinitas, cuius infeparabilia funt ope Wjinmedio terrae opera ta ell.Patcrfilio,ficutipfefilius teftatur, eali-«nrpafsionis dedit,dcipfèlîJius artiraæ ftise in poteftate fua propina ôitjSicutipfe ainPoteftatemhabeo ponendi animam meam. Obla-tus eft enim,quia ipfe uoIuit.EtSpiritus fanftus ilJi propinari fecit, ^poftolo teftc,qin dicii!,quöd Chriftus per Spiritum fànâum femec ’pfuni obtuIitimmacalaturaDeo.Vides quanta fidei noûræ myfte-

Unica bac fîgnandi nos cruce forma nobis Apoftoli tradiderint ? rudïs aliquis amp;agreftis homo propter intelligeHtix fuse tardita ttinaflèqui cætera nonpofsit,uel hocilli Iblumadfaiütem fùfficerc QueauHicenim incarnatiofjhîc paßio Chriftr, hîc eau fa paßionis, extremumillud indicium,amp; (pes noftræ uocationis.hic myfteri ®JuTrinitatis,per quam redempti (iimus unica fignatione crucis ex primitunSicpireridos matres apud nos inftituunt,Sicetiam agrico

'U uillis docentSacerdotes .■ Qui uero liberalius in ciuitatibus •ducantur, admoneri (bJcnt,ut ne fibi fufScere putent, fi crucis hoc quot;gnofefto,mcmoriam illnis crucis, quam Chrillus pro nobis pertu “M’bireprçfententjUerumeademamp;ipfi cogitationearmati, iimul ^5'^cem,cum ufus fncrit,praillius nomine ferendam, (emper pa ^t’.crucifigere carnem fnam cum uitijs amp;coneipifcentijs fuis alTue «^nt,utdieere quiffppoßit,Chriftoconfixus fum cruci, per quem ^ihimundus crucifixus eft,amp; ego mundo,Sic futurum,ut fi copaßi tuerinr, «Scconglorificcntur.An non uere dixit Ba(ifius,quôd' omnia SU« funt in Euagelio ad falutcm neceflariadamnat, qui traditiones «oc genus Apoftolicas reijeit ? Siquidem quiequid eft Euangelicas oifciplinæ, quiequid eft uerae pietatis, hac una traditione contineri Btdetur,uream reiecifle,nihil nt aliud quàm uniuerftim Euâgeliura

. fidçi^prædîcationem oninem radicitus cuertifle.. Hofiu;.

-ocr page 38-

P R. AE F A T I o

Etfi autcm hçc narratio Hofij de figno cruds uidet rcrS impen'tis ÔC fupcrftitiofis,prgfertim aniculis lucuda ctp^^ tatis plena,tame tatus eft in C3. cumulus abfurditat5,amp;^ pietatum,utbaudfa'am,unde refixtationis l'niciû capia* Cogita.mmihi,optime k(flor,q bene inter k conueniant Hoßj epith eton,amp; officij eius adminiftratio, V ocat Ep* fcopus,cuius officiS eft,utdoceatEccIefiâEuâgehô Chû^ fti,SCtueatuflt;çadfanguinê ÔC animâcHçc.n.funtipfaeO'' r3uerba)inftitutaChnfti,atcçfummo fibt ftudio à grinis dodèrinis caueat, Habent amp;nbsp;illud didlS frequens in ore,Quod DOMIN VS iubct, bonus feruus non mutct. QiudaûtHofiusÇ'No ignorât ChriftShIiu Dei inftitiw^^^ in cœna fua difpenfationê corporis fanguinis ftu, no p’ ne tanta,uci umetiâ uino.Nô ignorât banc diipcnfation^ in Ecclefijs Apoftolica dodrina recens fundatis, céft*/ tutis,ufitatâ fuiflc, qucmadmodâ Côftantienfis ipfa fyn^ dus palàmamp; ingenueteftificatur,5dfi mutationcm eiu^ probauNihilominus tarnen tâta eft huius opinati Epii^^’ pi impietaSjUt hâc mutation? ^ppugnct, et c5 fui petqflcnt cocefsionê ufus utriuitp partis in cœnaDcminijiion foli^ no coccfsifie eiSjUcrumetiâcrudelitcr eos perfccutus e»^ dicatur.lntereaautem, concionatur materculis et anicU^ iis fuis, defignocrucis,ut doceant pueros fîios tridigif^ lem crucê, ôd ducat earn â uertice ufq* ad umbilicum, I^uaaddextram,quoadmoneantdccruce Chnfti, ôdin memoriam rcuoccnteffufionem fanguinis eius ♦ Quain fcelîa cft bæc Ecclefiafticæ œconomiæ diipeniàtioCQuod Chriftus ipfe inftituit,quod in cômemorationem crucis, efïufionis iànguinis,^ mortis fuçbcri mâdau!t,difi'ribu/ tionemuidclicctnopanis tantum,fed etiam (jiniin cœna

-ocr page 39-

1 o A N N, B R E S T n.

tia,hocp{eudocpifcopus fieri^hibcf. Pro diftributionir aût uini amp;nbsp;fanguinis in coena docct I'pfe interea tridigitalc «ucêà uertice ufcp ad umbilic«, nbsp;nbsp;à Igua ufq? ad dextra,

^wcerc.HgcGcrtcno eft fides, qua Pairius didt requiriin ^cclefiç miniftro,fcd eft perfidia,Chriftus,nxuius Epifco pi debêt eflê mi'niftri,no inflituitin memoriâ firg pafsiois ö^cfFufionis fanguinis peccatis noftn's côfignationê tri/ ‘digitalis Cruds,fedprædicationeEuâgclij fui,ô^ diftributi onem corporis ÔC fanguinis fuijpancfimul ÄSuino in ccz/ fua.Hoc eft teftamennim eiuSjquod nefas eft,ut ab ho ^inc uioleCCum igit Hofius oppugnat ufum lu'ni in coe prohibeat eum ftiis ut uocant laicis,interea ante do/ crucem tridigitalem,fentiamus eum cffe uiolatorê to Chrifti,ö(dolt;ftorê fuperftitionis,hoc eft, omnis pietatis hofte,Deinde,manifcftS eft,quod externa il/ bet ceremonialis ac tridigitalis cofignatio crucis,ct tradut cius à uertice uf^ ad umbilicum,a Igua ufqp ad dextrâ po fit mandata a Chriftofif io Dei,nec tradita ab Apofto/ «s-Etfienimhocpofterius uidctur habere teftimonium b^fifijjtamen quid illud fit, dare in Prolegomenis expo/ hiimus,nec quic^ cotia ea prater uanifsima nugamenta, ^“Hofioanatum eft.ReIiquum igitureritquod fit hu/ jnanumcommentum,0Ln5 ex rcligiofi Spiritus,ftd ex ‘Uperftitiofç carnis prudentia profecftum. Quid aiît de ta/ ‘bus ieu cçrimonqs.feu ûcris,etcultibus fit ientiendum, ailt;^lum ipfurn Chrifti teftificatur,Fruftra colunt me doce *esdolt;ftr5nas 1^542^2 j^ominS, Ac tolerabile quidê uideri Pdietjfihçccrucisconfignatio haberet tantS^pueriJi ac h^eruacaneo cuitu, inudaStexecrandûôfdeteftandum

^quodHofiusdoceathoc figniï efle fiimma totiusEz

-ocr page 40-

P K AE F A T î o

modo comprachcndi, 8C cxplican,amp;^ addat impudentiT« rnè,quôdfirudisaliqm's SCagrcftishomoproptcrintelIv ; gentiæ ftiætarditatcmafldqui caetera nonpofsit,ucl hoc »Ilifolum (RecftoautemucrbaHofij) ad SALVTEM fuffîcere queat, Et mox:Qtu'cquid éft,inqm'ens jEuango' ïicéc difaplinæ,quicqui'd eft ueræ pictatis,hac una tradiht) necontinercuidetur ,ut earn reieciflè, m'hil ah'ud fitj$ unruerfum Euangelion condemnaflè, fidei'q? prædicaa® nem omncm radicitus euertifle^Hiric extremg impudcn tig ÔC impietaü accedit illaMagiajSC idolatn'a,qua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

cum coïlegts fuiSjaurum,argentum, lignum, lapidcin» . aut tale quiddam,in cnicis figurant architcdlatum, cont’ lt;rare,téftificanxe qjforum Pontifical!, folentinxemc^'' umlàlutaregeneri humano, in foliditatem fideijinpr^' fedumbonorumoperum,in rcdemptionem animai» in folamenjprotcâionem actutelam contua fæua iatn^’ înimicorum»Quid pluraV Sandbficant,utipfi fomnianï» fignum crucis,utbomines merito eins careant omni pctrato peccatOjamp;^ proficiat eis(Iterum recito uerba coi?) ad perpetuitatemtemporis, 8C ad uitam acternitatis, tur SCinud, Pontifex(inquiens)flexis ante crucem bus,eam denote ADORAT ôC ofcuIatur,Horrcfco,taf’/ tam impietatem nel legensnel rccitans ♦ Sed quidfeci/ amusfOmnino detrahenda eft Sathanae, angelica fu’» quafefenenditarefolct,lpecies y ut turpitude 5C foedita« cius probe agnofcatur, amp;nbsp;euitetun Vt autem calumnies i fyeophantarum,obuiam,quo ad eius fieripoteft,eamus, non eft nobis diuinofauorcjignotum y quantabencficia contigerinthumanogeneri per crucem mortemfilO Dei,Sed horwm beneficiorum memoriam et eßieati^^

/quænobrS

-ocr page 41-

I o A Nir. B R E N T n.

■^11* rtobis pracdicationc Euangclq, ôi adminiftratione coînaEDominicae, per Spjrituinfandrum traditur,figti» cryc{saatligncoKIapidco,ab homtntbas architcélato, äut tribus digitis cffîÀo,ita affingcre ÔC affigere, ut eciam jpfttni ADORESjô^ fiduciam falutis tuæ ât eo collocesi, næcdcnium cft horribilis ÔC. cxccrabilis Magia ÔC Idolo/ ^ania^DeumCicero definit,effe meutern foIutam,Ä iix yftam,fegregatam ab omniconcretione mortali,omn«i motu fenv

I P'tcruQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QC admirandam buraanû generi»

♦ ^'*’RautcmintereacoJat,uencretur,^ adoret ftatuam aie excuiàtionem Idoîomanïac eius ,ïi ïouis intclligere amp;mmïï iïïum deum, ï^utanteacumdeïcr^t/ÔCaiônadorarc lignum autlàz flJujj pj,Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;admoncrctureius Da\ ^uem

oninia feiuientcm, 8C mouentem credcretC'Num,fi guis deqeeret hancjftatuam,amp;^jcontereret cam pedibus, Cicc/ ^oiiiftarnhaberet querelam, quod is,quiiquis eflèt, iniu/ ’^’“^^contumeb'olùseflètin acternam illam â^beatam •^entern,quæuniuerfohumano generi fit fuipieienda ï* CerteCicero liabebit, quâtum iiidco, Hofium In de/èrtoinftituùur,diuinomandato,fcrpcns ænciis, ut quicuncp ab ignitis ferpentibuspereufsus, afpexiflêt eû, tonfequerctur lànitatem.Hic æneus ferpens adumbraz un Cliriftum filium Dei in crucc cxaltandum, quemadz modum Chriftus ipfe teftificatur. Sed ann ïfîacirtæ ado J^etei thymiamata, cofradhis eft et cotuftis abE2:ecbia» ^idigiturdicemus f Num, quia hie (èrpens ftrit adum bratio cruds Chr«fti,uociferabimur, exemple Hofij ,Ez ^cchiam contudifle SummamtotiusEuâgclîj,ô^al)oïe

-ocr page 42-

P R AE P A T I o

tóflc omncm ueram pietatcm,adeoc^eucrtiflê oniftcniö dei pracdjcationem f Tanta cft ,küicetjHofij pietas, Mt nontïtdubïui'n,quininEzechiam,quodinnosde tra dmone crucis ftKe,excIamalïet, Sedaccedamiisadpro piora, Afimis ita figuratus eft, ut geftet in tergo fign^ cnicis^quod tanto uenerabiIius-habendS eflè uïdetjQ«^ to magi's alia crucis figna excellit, Hacc cnim arcÜïtc/ «flanturab hominum manibws aut digitis,illud autcpi creaf Æ'gito Dei : liçc ftint ineiià in res inanimas, in lign® itidelicet, aut in lapidem, illud autê geftatur â re animata, adeoqr ab animali molitoribus utiliisimodigc tribus dig’ tisa «€rticcuRpadumbiIicü,amp; à læuaad dextram dud» autaeriimpreffàmoxcuanefcStjilIudaût tantiijper tergo afini firm« fixumCp inhgret, dum afino cutis detrahatui'» gCuillf euelîantur ♦ Adde, quod 6^ illud fit produÆus? quam ea , quae tribus digitis à ucrticc hominis , ufiy adumbilicum eius ducuntur- Habes cxcellentiamfigj^^ crucis:,quodafinusintergo fiio geftat, Qiiidded:or,ridts nehancnarradonemfEgo uero baud qua^ concefler^’ nunc eflé tempus ridendi^Scio quidem,mejCn adexpRo»'’ dam ftidticiara SCinianiam Soti redtarera abquotnd iniucundasjuc opinor,nec omniiro «tt«! ƒ tvTavs tabellas» a Soto ôf Hc^o,audire Scurram:cum autem ipfi exfaht» h's faciunt facram fcripturam,0(iuicifsimj€, facra fcripW ra,fabulas, ac proponunt nobis fedandamfidem Carbo nariara, Sciaticâ,ibi tum exempla funt ûnÆfsimg, ao plane coeleftis leueritatis.Sed reuertamur ad fignuin cru-* ds in afmo, Atidiuimustn, excellentiam eius,prae altjs fig nis, Audiamusnunc,quæ , docflore Hofio,ex eof© t^uintur^ Cum enim afmus geftetfignum crucis tu tergo,

-ocr page 43-

I o A ’N N. B R E N T I T.

*^2° ) quidaliud fèntiamus, Qquodafinus,nixuHofi/ ^m,gcftcttntcrgoftioSumnîâtotnisEuangelij, ÔC hoc üno ligno cÔpræhcndat,â^ aqplfcct ueram pictatem OM

,xit «cl fokis à^çAus afini ac figni crucis ei'us iiiffi/ Q3Ct nrdibus agreftibus hominibus ad lahitemî’Et qiha lt;n ho'c quidquid eft Euagdicae difóph'nac, quicquid eft ue •quot;Splctatis côtinct, fcliquiim eft,ut quicunlt;ç cótempferit îlinum,aut tcrgû afini,ari inhærct fignû cruciSj fufte ma/ lé inul(f};anerit,codcmnet uniuerftim Euâgclion, euer/ tit radicitus omnê fidei prçdicationê.Nec eêfeamus dein tcps neceflariam eflè pucn's Scagricolis dodlrinain catc utilcm eflè fumptum,qui j'mpenditur alcndis Piftorib.amp;miniftrisEcdefîæ/zonftituantur tantum afiz ’f’^^/quiducant alinos ob oculos puerorum, agn'/ toIariirrijSC oftendant cisfignvTmcrucis,utex codifcant omncm Euangelicam dodlrinam ac pietatem » Itaqj Hofitis , in docenda religione,ficut antca remifit nos ^d fidcm Carbonaria, ita. mïttitnosnuncadfidem afina hä.Äp no ouibus Chrifti infigniter cofulitur,quibus tafts Paftofes aut Epftcôpïprgficiuncr’Sed ignofcc,quefo, optt meïcdör,quód has ineptiastibi Icgcndas obtiudâ. Si qd hacin re â me inicge ciuilitatis peccat,imputandâ eft Ho fio,quôd tam ^ieda lit impHdentia,ut audeat in media dire,amp; fn expedatione docêdç uerç religioni^ nos ad Car bonanS,etadmatcrculasetaniailascruciûdo(ftriccsabIe gare,In Prelegômenis,cû rccitafsê iîlud Pauli,Poft^ cog nouiftis DeS,qn potius cogniti eftis àDeo ,quorjaodo co uertimirii denuo ad infirmai egenaclemêta,quib.iteï5t ab integro feruirc uujtis^äddidi de figno crucis, Qiii(tng/ ens ) auditores fuos hortat,ne leruiantinfîrmis amp;nbsp;«gcnis

-ocr page 44-

FKA BFA TI O

lt;feni entis, putas ne cuni jxadidiflèjUtcrucibus maftif ÄiSjfefeinm'ccm. ftgnarentf Hine Hofms oceafioncni lt;Jtiis,ëxcIamat:Et audesjöiwjiöt} dïcereBrentj,quddfilD' mam hanc E uagelij Paulus infirmum eïcmentuna uo^ uerit^Änno uide»,optimekëior,manifeftuni fycopbaO tamÆgo löquor de externofigtio crucjs,ille autê, quQ“ defigno dïxi,transfcrtSycüphantic€,ói; fceleratCjadfunV mamEuangelq ,Eoc eft,adrem,utiple lentit, fignataiïV Sèdabfit longifsimc,utlumraaeius dodrmarjquanobi* beneficia Chriffi per crueem 8i mortem parta,cxponuiy tur, 2Ó quae eflr potentia Dei adiaTutem omni credentb* iTOcetur egenum amp;nbsp;infirm urn element urn. Et tarnen no patiar HoEunr errare* Exiftimatenim me fuam tri’' cis confignationem uocaflè elementumjLjonge auté cftjUtdïgnatns firn earn nomine elemeno,Paulus enit^ uocat,legem ipfam dïtrinitus tradïtanx,elèmentum, autem Holi,crucis confignano^aim nottfit diuinitus dïta^non eRelémentiBTE,fed Figmentum* St crgpno5‘ kruiendum elemento dïirinitusinlïituto^quotrroda niendum cffètfigmento humanitus excogitate ? InuD^ Hbfi,ealumniareaudalt;Ser,uociferare fbrtiter: Qiiidoj^ giSjCxdamans jblafphemum çT Aud»,quacfó,horren^ Brentius uocatpafsionem ,cnBcem, amp;mort€mChti‘^* figmentum; Sed fieus tirSycopbanta, Noniaoïk^*^^’' de païsione ipfa amp;■ morte Cbriffi,amp; dé bénéfices bis Chrift us filïus Dei in crucemoriens impetrauit r kd ibquor de t«a,DE TVA, ihquam,qiram: ab mater^*^ amp;nbsp;anfeulis dïfcendamd'oces,crucis confignatione tridigitaliycofignatto ne ekmenti quidem ( quaqtD^l*^ Sgnificatxone Pàulus hoc uocabulo utitur

-ocr page 45-

î o A N «i ® R E N T ï t

^3 eft,propterca quod no fit diuiattus fient fcx ipfa(queni I ^dmódS dtxigt;inftrtuta,‘fcd ab hypocritis côfiquot;(Æa, QC in Idox I ’nrn «fiiipata.Nampraeter ca,qnçpaulô ante ex Pontifigt; ' ^311, de adoratione figni crucis commemorainnws, ad

’enbunt etiam fè huic fententie Sotus Hofius.Sotiis di

•* Cruxfiue digitis formata in acre, fine quaciitujue^^ Defettfla ^^‘3 materia expre(ïà,adorâda,ut Damafeenus inquit, eft, ^ddit quidcSotus.No ob materiâ,fed ob Chriftû» Quis ^îriiifiitte obChriftum,defignareidoïomaniâf Ecq«is behnicus non poflêtfimili modo fuum idolSdefendere,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^Qj^pj-opj-gj-jjjgjcriâ,

• ^'gûuin uideîicet,autIapidGm, fcd propter Deiim Opti/ ' Maximum, quem f«r«,hoc eft,datoremuitaeuo/

^et.Sed cum Äfoto-conuenit amp;nbsp;Hofius : Ädoramus , in/ ^^lænsjcnieisfignum, quo daemonumagmina fugaaz^®^'‘’'’®**

uarq curantur morbiL, Habes-par infignium Maz §oni m êv Id oktrar um, Sed nee ilkidpraet-ereunditmcft, S'^ód anicuiç Hofij docent cófigftationemcrucisfocere, *ionduobus, Honquatuor , fed T'RIBVS digitis-; ad bgnificandum(inquiens)ti'initatismyß:eri«m. Quin poz tius fiat C)-ux quintp digitis,ad fignificäefömyfteri« quin lt;3ncpræc;puon.iiHtHiînerum,quæCtiriftiïs i-n etuce per/ tulitiSiautem libet myfterium trinitatis adumbrate, cur nonfitmitur in manum fi.irculafimaria,quapctpm con/ ftet uno raanubrio , tridente , multo- redbus adz umbrat unitatem diuinitatis ÔC trinitat em perfonarttm, qiiàm dudlus trium digitorumlt; O nefarios.Sf execran dos homines,qui tanta funtmenti-s proplianitate,^« f«m ma diiö'n-atj^tei^rmyfteriaexeogkatis fubinde nouis figz -Uisjkcrisamp;'ciütibusjaduilifsimaqu^ detrabere nb uez

lt; iii

-ocr page 46-

PRAEFATIO

îcanturJuvpcSProphetaexcIaniare Übet: Cui fini fl ê fe «iftisDc3,aut quamimaginer ponetis eiC'Nam fi hæc ftat ’ liypocritaij» fententia, quid,quæfo,cft , quod no pofsitiâ diuinum cnl£5,in oninem Euangélica difciplinâjin om/ nê pietatëdnftitui Ôl adorariC Preieramus eigo cœtwi Eo •clefiç Agnûjfiue piëlQ fine Ku]p£û,aut pctius uiuû, iitcoz latur Qi adoretjquia de Chriltc didiû cft, Ecce agniis Dei? qui tollî t peccatG miindi^Præfcram us ui£ê,ut colat ado retur,quia Chriftus ipfe dixit,Ego fwm uicis uera Jnftin» |ur facula ardens,6f côferant fc ad eam omnes familiç po puloï}z,acproddantcoram eaadorabundi, quia Chriftus dixit,Ego fum lux munduConocef paftor quiipiam oui-' um,unà eu fuo pedo in aîtari,6c congregentur ante etin' omnes Reges amp;nbsp;Principes, iuuenes cS fenioribus,acfl^’' xis corâeo genubusdican£5MifcrerenoßriDOMlNßr Miferere noftEi,quia pauperesfadii iumus nirais.pixii nimChriftus,EgofumPaftorbonus, Qiièd fi qiris cpntempferit SC reicerit, nihil aliud feciffe dicatur,qu2ï^ *uniuerium Etwngeh'um condemnaflèjfideifp prædica«* onê omné radicitus.euertiffè,Scilic€t Spiritus fandlns at’*' kgauit E ccicfiam filq Dei,ad in eprias anicul arum, ad nbsp;nbsp;!

men ta hypocritaiji,amp; cum Chriftus iuftit Apoftolos dicare Euangelion fuum omni creatura: in uniuerfo dOjiufsit cos docere populû,confignationes crucis aftot^ ufqjadumbilicumjamp;làiæuauil^addextram , ut «do® ! folum illis ad falutem fiifficiat, ôi. habeant iam fec’J'^ oranc Euangeîicam difcipîinâ,omTiemcp ueram piet^^^’’^ ac interea licear fticceflbribus Apoftoloijî ociofis

SC cutem ftiam curare,Qtiid,n,muItS operæ ÔC lltidq i lo carent in docenda explicanda facra feriptura, dï '

-ocr page 47-

IOANN. gt;nbsp;R. B N T I L

fintnu’nifternimilRiduetulis commcndarc, ut doccant Puerosfuostrïdigitalcs crucesformare,quibus in omnâ Euangelica difciplina flC in omni liera pietatc ita edo/ feantur , SC aduerfus omnia facua iacula inimicorum ’ïiunianf, ut quàin primuni Sathan cum fua cohorte has f nices infpcxen't,proripiat fefc in momentOjin idu ocuK adinfernum. Quid enim cognitio facrac fcripturæc€cn/ ptttta ambigua eft, dubia eft, muta eft, litera mortua ■ « ft î Conftgnati O autem crucis hâte demum eft certajfir/ nia,fûnora,adçocçSpiritus ipie uiuificans. Vides,optime ft(ftûr,quid Sathan per Afotu QC Hofium,organa lira quç raijiüdclicetjUt quemadmodû haiftenus muftis annis ftib PaÇiftico regno cotempta iacuit facra fcriptura,amp; omnis fet pietas coUocata fuit in externis cçrcmonîjs ,in fàcris cultibus humano arbitrio excogitatis amp;nbsp;inftitutis, ftadeinceps feripta Prophctica amp;nbsp;Apoftolica faftidianz tur, amp;nbsp;homines in ueteri fua fuperftitionc amp;impieta/ ledetineantur, Hadenus de facra fcripturajamp; de Car/ ftonaria,aclmaginaria feu Vmbratica fide Hofq , Rcîi/ qua adhuc funt duo capita meoi^ ProlcgoMvzwt^, De TraditionibuSjÔLdcEcclefia. Volui SC de hisquçdam in pi æfentia dicere.Sed præfatio longior hadenus eft, inrtioconftitueram.Etunacft inhis, adeoq? fibi tam fi/ mills, quàm ouum ouo,Soti ZC Hofi) cacitas ac uertigo» Qiiare,cn multain meaPoftrcmaPcricopa cxplicuerim, 8c Sotiis alios habcat,qui impietatem cius réfutent,Hofij autem calumniæamp;mendada,partim â Reucrend.Do/ minoPetro Paulo Vergerio,in fuis aducrfiis Hofiû dia? logis,partim in hoc doclorisïaccbi Andree feripto erudi té euoluant 3 no uidet opcieprcciu, dlt; utius hîc cômorari»

C -iiq

-ocr page 48-

t K A» P JI T t o

Milita Hofius tnmemaledklÎMnulta coftuicû magna,ad opptignandam ueriamp;tc,lt;a!uTnnfei^ QC mcn«^ cioiji plauftra couebttMentitincrnutaye f ormam rum bap£ifmi.Mentttur mefauereArrianis^ Et qirid raanta eft infeocEpfcopo métiendi et cal uuîniâdi li^‘ dOyUt çtiaîTtipfum Epifcopi norné ex es. reodiofum pofset, Necnu'randtrcflêtjfi qucmadmodûoltm nom^ Tyrani honeftûfuit,SCfignificaiut Regê qiuahQcgcuusRcg««icEirdetoerdojniftabant,fa/ttfC^7 utRuncTyraiviödtcaatHs cum, qtit crndelrter in fubdi' tos (boS'„eQnfaleges,fguft,îtanomen'Epiftopi,quod haCîf ti;ii^fuiïuçni©raibiie,ficret extnoribus Hoâj tam aboiTï’^ jvalgt;ijc,tit ftardcKoitê^amp;Ijmcndacçm cal«mniatorê,ac çQpbaH.î.5rignifiçare.uelIcs,Epifcop0 diceres^Nec Eptfeopus tu nome tanta iuu£n,iicnjm etiS in oranes ait' os homines cotumelioâis efl’.Cftn.tam cïafîà mendafl^j ô;tani apertas calumniajs in lucê edat exiftimathomints tamhebctes,tamfttq3idos,tam baïdos cffe,qui ftropb^s Si inipofturas eius no intelb'gant, N'cq? poteft ulla maict pœna impijs Papiftis in bis terris cctingcre, g ut tot at nantis fycophanti|s, quas Äfotu« amp;nbsp;FIobus feriptis fpargûtjdeîedlentÿôd applaudant,T« ucro/m coikga, ào cto.rlacobe,tnpropugnandadoeT:rinaucrêpia,nun^ co/ quiefcaSjUccgdefatigerisJFatcorjnonnihil laboris in lb* fordibus expurgâdis infumendueft, nonihil tedq deuora dû,(pd gd fecias,no in hoc pofitus Æs.ut demi ftertas,fed utrailitiepro^dom© ïfrælpugnfis. Et dabit filius Dei his ïHOuhnêt3in£«,W!C»uïnetiam iempitexnam cÊpenfationc» Nee caufggt;quababemus aduerfus-hoftespip dodtring tan (3^^eßi,hi s terapoïifcusjdiffieultasjut defatigati haftS abijci ÂîTjU5»Mîfern'mi Si dcpioratifsimi homines,non habent

-ocr page 49-

IOANN. B R E N T I t

¥Mph'usàparte fua facratn fcrj'pturam, Haue cnim uo/' tWit ambiguam, dubiam mutainh'teram mortuam, Heccertenullam eft haberefcn'pturam ♦ Non habent fcn'pta MaioruîTi«Hæe errim^mfrfuæ tyrannidi amp;nbsp;impie/ tati ieruiant,abijeiunt. Non fiint honeftatcuitæ,fed poti/ usturpitudincinuftres.Non habentDeum propieium, Fiatuobis', inqmtfîlius Dei,fecundum Üdem ueftram, fill ucro non audentcredere,Deiim ipfis certo effe propi/ dum y Sf fe certo habere peceatorum remifsionem, Quod jgitur non credunt,non etiam aflequuntur ♦ Illud tantum refiquum eft cis, quod gjorientur de fua fuccefsiz one,defuïs traditionibus»^Et tnftrucfli liint calumnijs ÔC ^endacijs.HabentSf aliaquaîdam arma, non ilia landli ^intuSjlèdhtKus mündig qrabus ueram doëïrinam ÔC-teclefiam ita perfequuntur, utmanifcftè prodanr,Iê eins;

fifios efte,qui eftmendax06 homicida.Nos autem ^bemiïs Chriftum hlium Dei y qiri cum uicerit hunc: ’’^Hrdum, Scfedèat addexreram omnipotentisDeipaz' fui,non committet,utfiuftra languinem.

ûxum pro nobis firderit,amp; nosinex/' trcmis periculïs deferat« Bene ac ftshdtes ualc«

-ocr page 50-

-ocr page 51-

-ocr page 52-

-ocr page 53-

VO confilio nomine ïlJuftrifsimi Prin^ cipis ac Domini, Domini Chr ißophori Duds Virtcnbergcnfîs, öd Teckenfîs, Domini mei demcnrifsimi,perThcolo gos eius ProuindcConfefsio ueræ »Chriftianf ,Ca tholicpœ do(ftrinæadornara (ueric T ridcndnæ Sy/ nodo oncrenda,ßren£ius in Prolegomenis fuis adz ucrfus Petrum Afotodocuit*Necfomniarcpotuit torequenquam, qui fimplicis ueritatis narrations, qux in Confefsione ßne uiiius hominis contumez

Ha recitata eft,refutandam fufdpcret : fiquidcm aliz am doârinam non fonabat, quæ in Confefsione Auguftanaccmprchenfafuît. Verùm nefdo quiz bus auioribus 8gt;C hortatoribus cxcitatus Fratercuz lus ,qui£cfc Petrum à Soio appellat, publico feriz pto earn oppugnare conatus eft . Huic ex officio rdpondendum dùxit Brentius , non quôd certô fptrauerit, fc homini ueritaiem perfuadere poffe, cu{u^ueramamp; fîmpUcem recitationem nontolum »fpernatus cft,fed quibus pouikfophifmatis obruz «reamp;conuicîjsinfeâariftwduit* Verùm quoniam fpes «rat fore, ut noftri inSynodo audirentur, quoz tuna fidei Gonfefsio nudè propofita crat,T oii orbi ^P^l^giaaduerfusDominicanum édita fpedatum facert uoluit,qgt; nullo affcâu aut crrore,fcdætcrn3B ueritatis atnore cam amplexifint.

e Quiaueroin Dominicani feripto multa confuU

-ocr page 54-

lt; ADVERSVS StÄMlSt’ ÖOSIVM proponcbaniur,amp; pafsim odfoßta^em læpçftp^ tebantar»ne letfîor tgdio aliquo afficerctur, fed bK'* ueni amp;nbsp;perfpjcuam refponiioncm ad ea habet^^ quæ â Petro àSotoodiofe jneukata-fuftr^rfftüstft forecôfuîrifsimum jfipn'ufquàm apologsàm owni um parn'um dodlrinæ Chriftianæ adornaret^pracd pua capita doétn'n3eperftringcretbre£ji(simis,quP bus ad inftsîuiüm fuum peruerfè àbotitur Â(ouiSgt; cum alia efîugia non habet,quibuserrorem tegai' Horum explicationi titulum fecit i’föA.tyé^'-ïï'^juthoi modo præfa tus inteîîigat ledor, quid in Apologie expeiäandum fit amplius * Hæc ipfa Prolegomena» cum utih'fsimam dodrinam continerentô^comp^^ diariam ad rcfutâda Papiftarum extremaÇqüatuîô wcritateÄpoftoliccamp; ProphedcedodrinaiprertiU cur) effuoia jRc. uir Petrus Paulus VergeriusjBp^' kopusIuftinopoîicanuSjOlimRo. Pent, nunc Wi* Chrifii les^atus, in linguam Italicam transferendJ duxit, eaep nupercum tn Borufsia eflet, fefecoram Serenifsi'mo Poloniærege defeâfurû rccepif. Holt; quantum Stanislao Hôfiojfi nomen refpctmsEp^’' (copo,fircm,p(cüdoepi(copo Vuarmiêfî doluedf» ingêti uolumine Serenifsimo PoIoniæRegiinfcd pto tefiatum fecit. Cuius argument«; poft^ Bretv tiûiefeRegièxofum reddidiOe perfuafü’m habüii» Etdem (efe facilimèperfuafurum c5fidit,-nedoâri/ iiæ, quam Brentjus cumcolIfgis,îïdcôlt;ÿuriùKdo *ï quot;nbsp;■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ Chriftia**

-ocr page 55-

D.' UtÓBVS' ANDREA?; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;}

ChrifHano orbe profitciur, cognitfonem fufeipiat, fed maioiï2 fuort exempla xmitàius, de doârina reif gioni's Sacrificulis, Monachis amp;nbsp;Epifcopi's i udkiû permittat,eoR2uocemfoIum audfat, exhoRînutti pendeat, parum aut nihil folidtus quid doceant, •^odo à Romani Pontifîdsdecretis non diffentiâCi euiusiudido omnia omnium totiusorbis Chriftia *îi Icdpta fubieda fînt.Hocdnquam,confîlium jhoc propofitum fuit Hoiîo : Si Regem Poloniæ in obe/ diennaRomanæ Sedis rctincat,uottfuife compo/ km fadum fperauit : Lcganc dcinceps qui uolent « infima populi fecc, perfeuerent uel dettciant,mi/ •lus pcriculi eiTcduxitjquâm fî tanta Ro«Ecdefiæ CO lümnaeuertatur, amp;nbsp;Ecclefîæ Chrifti inferta effe do eeaiur,qaæ contra Romanam,hoc eft,eam,qug Ro» Pontificem agnofeit, uerbo Domini pugnat. Et folicitus fit in bac parte,haud difsimulau QugcunCp lt;nim metus caufa fît,fefe mctucre docet, ne Ponti fi* cijserroribus abdicatisiefeueritati Euangelicgdo/ ôrinçiubfjciat.Quaproptcr nullis laborious parce éeuolu{tfenex,quincStrabreuem uerîtatis libcllû Brchttijingens uolumen mendaciorum confcripfe* i fit,ut fi non alia ratione, faîtem multitudine uanifsi

Worum uerborum obrueret inuolueretamp;obfcura tetueritatis fimpliccmorationem»

' nbsp;nbsp;nbsp;Hoc opus Colonise apudMaternum Cholinum

, (uperiore anno imprcfîunippalsini in Germaniacir . ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... ' A a •

-ocr page 56-

4 ADVER.SVS STÄNISlI HOSIVM $amferebacur. Et nadum cft no folum fuos àdpîâü^ forcsjfed patronos quoc^»utfibf uidêtur,egre^osî tales tarnen, qui luum nome in laudibos huius (copi cômemorandis profiten uix audent. Ex eoW numero eft,quj operi huic prgmonitionem ad le^^® fern prgmifiuQuicuraexempîoCaiaphgucritatiî« fc opponeretin hoc opere commendando,eiufdeo^ éxempîoetiamuancinatùstft,dum fenbitrHuiu’ (Hofi))hbriledione fimulSi caufam Del maiorcffl in modum illuftrari, öd hgreticorum huius actaj ds falfi'tatcm luce clanus ar^ui\ Hadenus enimti^ Ponnficta Religio patronos Öd defenfores bs^b« Eccios,CochIeos,Roffcnfes,8d fimJÏes,u«rïtasödnlt; gocium Ecclefig Chrifttmaiorem in modum obfii^ çata fuit, qui prgftigqs fopbifmatum aliquaanel*^ fcrunr^Nuncuero horum difcrpaIi',qu3les{untHó fiuSjAfotuSjStaphylus ,8de* caufam; noftra, qufuc/ rg Eccîefiæ eflUfitiRrant, dtradi) ctiam pcrilloriifi* fcripta ipfis inuitïs pénétrent. Sophifmata enimfüi dum arte pingercconantutjadeacrafsismendacns infartiunt,urabhis etiarnt toco pedorc abhorreâtgt; qu’bus hadenus perfuafum fuit ab iliis ueniaitot doceri ac propugnari.

Id prpcipuè in opere Hofian o uiderc h'cec. Vtcu' que ensm cncomiaftes ciusglorictur, nihil in eorc/ perirt ,quodjnÔ purunTrpium,fanuih ficeifalutarci Quanta tamcn huius laudis uanitasfit, kdio opcrii

' nbsp;nbsp;nbsp;-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' dote/I

-ocr page 57-

Ti: 1 A C O B V lt;nbsp;A N D R-EAB.’ ' quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

^occbït,modo purus ßtamp;piös klt;florjqui fîbî tantu Oper» fumerc uokt * Vbi fimul ctiatn cognofcct, iquàm non decentcr,graurfcrûe,aut{ngenio{è,{ed ‘nipudcntcr, bîafphcmèamp;arroganterplgr3C^ ab ^oproponantur» Rtrum ufusquancus in hominc fit»quemkgationibusmagnifiasßbi comparauir, sd Jnftitutum nibil fadn Imperttia ccrtè in uer^ pte/ dodrina.cognofcenda docct.eum propbanis facrfs rebus addieiungt;effe uere in «ür ÇÔpeutquod btt Caiapbasdcfuisdiflcrens noftrit imputât: quanta eft,inqcHt, ftulticia,ncdkam infa,*! oia noftra^ qüinihil fercpcnßnunc faabcm us, quid Apoftofi Àpoftolicic^ ui’rr, qd oeteris Ecckßg pro/ ^rrts amp;nbsp;prgdari doöores nottrl docoerKir,tradide/ «ntjöbfcruauerinu Hoc unamin ipß« potilsimum *'eprehêdimusamp; accufamus, qj Apoftoïorum do/ ^rinam 00attendant, etukorumÄpoftolicorum,; qualrrftitudjimpofturas aninjaducrcunt,nominc •poftoh’cgrum tradicionumin Ecckßam ihuedas. t^olt;ßorcamp; ucra ut faceatnur dk nouös ,qui in no/ ftns docent EcckßisiOoditmam tanrcuminime no uam,fed iongcüöu ftifsimanr amp;nbsp;an tiqut fsim a, pro/ phcticatn fdUcec SC apofiolicam afferri comproba/; löm efltjamp;lucxmeridiana clarius demon ftratum,

Eittfmodi, cumin Hofii'Iaudibus rccenkndis pro ipioxontra nosin hoc opcrc pr^fatus effetauz lt;onowtus, fperauit îtninjum Icdorfs prgparatum»

-ocr page 58-

ÀDy.BkSVS STANISL. HOÎIVM quo minus de libro ludicium fibi (umat, fed prodgt; nus ipfi credendum putcc, qufcquid in eo propo^^J tunVerùm longé aliter fen «unt,qui ApoftoH uoc« audiunt:Omnia probate, amp;nbsp;quod bonum eft cc.Etiterun):Probatefpiritus,num ex Deo fint* ïi’*' dido öero candido amp;nbsp;fyncero,non præiudicio p«*^ uerfo amp;nbsp;corrupto à Chriftianis legenda funt aliofi® feripta, in bis ad æternam animae falucem fpedat* iV icunc^enid) rudis fit homoGhriftianus,quanlt;3® tarnen à icopo ueritatis abcrretur^facile iudicare p® teß: fed qui dodiores funt, ut non folum ca qu^aa (alutem neceffaria funt cognofeunt, fed prophc£^ƒ quo^donî5acceperût,quodin interpretaiiôefcrip lurgfacrgcÔfiflinHi non folum q? erratum fitlnit*^ gunt, fed caufas crrorum,ubi amp;nbsp;cur erratum fit» plica re po (Tun t*

Nihil igiturpericuli cum fit ab Hofit ferfpton^^ tuendum, quod attinec ad illos, qui oerafide cap^^^ dodring Chrißianp de falute inChrißo parataii^ biberûtjPodi uero,neledione quidem hoegtn^’* (criptorum dignantur,eorum refutado propene®'' dum fuperuaeanea amp;nbsp;inutilis uidetur. Quia uér® tisnoncflucram dodrinam airerere,fedofficiuni ucri paßoris Ecclefig poßulat, ut contradicentes ult; , ritad, errorura impietads fuse couincaniur, | non ingratum officium preßarc exißimandutnd^ t quipro uindKâdagîoriaDci,amp; weritate Bcrbilt;“^* , coQîf* I » r» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;••

-ocr page 59-

t)? ïX’COBV^S ANDRE Äfi,

Contra hoftes (ubinde exon'êtcsaflcrcnda hborat,* Oeoran’onisl€nocjnio,quo lolo confidit,imperiti» ioiponat-

Cum igïtür Hofius«n hoe fuo fcriptoomnium Oofti'orum hdflium ,quos hifcequadraginta annis ptrtulimuS»impictateïHlóngèfupcrareuidcatur,uc quaspoisit blafphemias indodlrinam fanam euo/ oicre,nb{ làudtducâ£,nullo non Sophifmatis gene/ re ucritatem inüoluat Scriptfiræ Sacræ , feriptü? rjm(^ Eccleßafticorü maligne dcprauet,acomnis generis mendàcia amp;nbsp;calumnias aduerlus doârinæ üerkads aflercöres cum ulet, piorum nota uel all/ quod (altem refponfumiampridem elflagkaflcjni hildubiio«

Quaradone ucroid onerismihi impoßeum fit, lûdedicaiôria epiftola (atis didum cft,ut non opus fit hoc loco prolixe meam tcnuitatêexcùfare. Hoc «humiaîterrt'amp; HoGaniamp;md fcripdkdorc roga/

! rwçn uriim,utaffe(îiibusfepofidsgt;îudsG{umafferât,' anitfluiti non nifi-uericati addidum :Sic futurum

fperOjUttïerltatc uincente,etiamhgcbreu!s réfuta/ do obdneat, totusîç orbis intcliigatjBrentq Prole/ ! gomettaàmultis oppugnataqüidemjcd expugna/

tinun^ efle,5quibu8ætcrnaamp;indubitata Deiué/ riias expùcata c(t»

î Quia uero qutbufdam inlôcis ledori paulô oh/ ' ^%*Î0Çtti4ebitur mea cxplkatio j q«aip rationcmlt;c

l '

-ocr page 60-

t ADVERSVS STANISL.' lïOSïVM cutus ßm, paucis monendus erit»

, Brentij Prolegomena cum effentbreuifsima,,p/ lixo tarnen feriptorefutare uoluitHofius, no alian* opinor obc8iufam,quàmut uerborurtx redundan/ tia fufaorationeledorcm ab inftixuto abducat,4 minus, dequarcIidgetur,intcUigat«Siuero nosei^ dem Hofio breuiter ad prgdpua (altem capita re-' lt;nbsp;fpon d ea m u s,calu m nig ob noxiu m « rit (er iptu tn iusledioncuideripotcratuólumenHofianifcripti non euoluiffe,fed quae uifa fucrint noftræ caulæi^y fernirc , ftudiocaîumniandi magisquàm ucriiat'* cruend^ excerpfiffe. Si uet*ocadem9lt;pari prolixin® te refpondeat, uix tædium (uftinere poteritledo*'* Mediam igftur,amp;,ut ego opinor,commodi(siniagt;^ rationem iecuius effe uideor,fi non quidam exee*^'' perem,rcliqu;s prgtcntis, qùæ fortaffe maioris P’® menti uidebantur,fcd totum feriptum diligco^^t'' expenderem, 8C ad fingula fuo ordinc refpondcï^' ( Ac necai ia hacrefmatione Hofij prolixitas ta effet, q abipfo copiofc multistÿ uerbis faep^ plgrunt^ (tjperoacuis aptnonpeceffarqs proppß (unt,in paucacapitaredegi,3dquantumiîerip^5^’; j ipfîus Hoß) u€rbisu£us,ea^ deinde qua potulP*^^ uitate refutaiji,magis Dialedicorum môre,^'^ tornm confuctudinc.Siccnimlcdoruidebit,^^^ nihil fuco tcgerc conatus fîm,(jcd Dialedica Wte S^peripicuKatç fîngula doterç uolucrß” ’JJ

-ocr page 61-

D. ÏACOIV Î A NDRBM

^8,quarh ocrborum Icnodnio ledoris animutn *dei'us amorem impelkre .Quam fidcm in ea parte pr^ftitcrim^pencs pinm amp;nbsp;candidum ledorem fitiu ^icium . Icacertè àmefcripta funtomnia,ucabij8 'oiclligi facilius amp;nbsp;reâius iudicari poterunt, qui PdusinHofij fcripto quâm diligcntifsimè uerfati funt » Namamp;hocconfilio mukis in locis brcuior ^uii ut ledoriad Hok] (criptum rccurrendum fit, 9^0 docebitur, quàm alienus fueric meus animus^ Sophiftica ÔC rcdè didorumdeprauatione.

Quódaucem contra hunc Hofiumfenemiuuez nisegopaulóuehcmêtior fuidequibufdam forçai/ nsuidebor, hos propter Chriftum faluatorem ro/ SOyUtprius hoe meum qualecunc^ (criptum cum Hoftjimpietate amp;delirio conférant,aedemumde weaudaderpronücicntjcarnalisnefueritaffcdus, an uerg pietatis zelus. Ecdefi^enim uerae acpiorü iudicio’ hæc amp;nbsp;alia mea fubtjcio»

Sednuncaccedamusad confutationem blafphc niiarum, Mendaciorum,calumniarû, Sophefma/ lt;uni,amp;deprauationum (cripturgfacr^didorum«^ S.Patrum, qu^ fub fplendido titulo Solidae ^pugz nationis ueræ,Chri(iianæ Catholicæcp dodrin» uêdiiat HofîuSjUt uideat Chriftianus ledor,fi hæc, qua Hofius propugnac,uera,Chriftiana amp;nbsp;CathoH ca eft dodn'na, quàm infœlix fit, fm o (ongè mifcrri ma coditiQ eorum qui nomen Chrifti profitentur*^

-ocr page 62-

.Xd vbüsv s si AMiiti ’ « lt;gt;jir m

Prfncipem locum in hoc magno uolumincQC^** pat bïafphcmia horrenda, qua ftatim, ab initio,^ pafsim in omnibus ciuslibris ,docirinaEuangcIÓ» quam Dominus minifterio Rcuerendifsimj uïti D* Martini Lutheripiæmcmoriærciufcitauic, app^^'' Jat SATHANISMVM,qui nunc regnet in ra ultis Çjermaniæ partibus»

Qngblaipiiemiautmagis cofpicuaiicomnibus^ paucis capita præcipua dolt;flrinprcceafebimus,qu3 in Eccleftjs noftris ^fitemur, Dc quibus inter noi §lt;Pontificios controuertitur»

Docemus in homi»»bus cpncnpsfcentiara, qua nati (unt, uerc efie peccatum,.hoc èft, rem cujfl lege Dei pugnantcm»

Docemus hominem perpcccatum,fadum fcruu peceati,if bcrtatem uoluntatis ad rede agendum amififfct

PÎf/»«44,2.

FoW(«,7.

JM4 f. 22.

Epamp;f.Z,

Docemus hominem fuis operibuslegi Deinert (atisfacerepoiïejCum lex fit fpirituahs.amp; perfedatrt obedietiam requirat,quam homo præftare naquit» Etquamuis inchoetur in renat s neu,» obediinua* tarnen eaquoc^impsrfedaeftiRoma .7.

Kewrf. j.

Docemus hominemiußificari ,hoceft,Deo tum amp;nbsp;acceptum fieri.mera Dei^r3t(a,propter me/ ritum Pa{sïonisamp; obeditntiæChriftifohusoerfi/ dem folam appUc^tx, abfq^ operibus kgis, Gd.a* Rpman,3,4. ;

Do;er

-ocr page 63-

o?' ’l A Ç ô 3 AT«* Ö R Ä3 ' quot;nbsp;f*.tf ï5ocertiüsiuftîittaros£tî3rt7 per inbabîtanrcm fpi tiiumhndificari, q«'reisquj'as pcccatorumin hO/ bis inctpit expurgarc,SC nouum hominem înftau/ qui ad imaginern Del creatas eft in ucra iufticia amp;nbsp;iînditate

Ex hac faridifî’atione Booa opcra,quginiu0:ifî/ catis proueniantjdoccmus hominem gratiam amp;nbsp;fa uorcm Dei mefeJrinôn poiTe, qnæ ctiam præftare non pofTumus , priusq propter mericumChrifti perfidem iuftificati in gratia Dei iumus,Sed effein diaiduos fidei comitcs,quibus noftram crga Deuna pro redemptionis benenciogratitudinem déclara/ mus.

Docemusin Euangelioofferri promifsioncsde gratuita Dei miiericordia remittentis peccata gra/ «sproptêr Chriftum ,qu^fide accipiuntur.

Docemus in Baptifmo tolli reatum peccatorumî ^uod propter (anguincm Chrifti,quo baptifati,Io/ ti funt,peccata nobis non imputantur :concupifcen tiamaûtetiaminrenatis mancre,cuidum refiftuntRlt;^jj, rcnati,n5 damnare poteft eos,in quoRt carne hgret.

DocemusinCœna Dnicumpaneamp;uinodiftri bui â^cxhiberi iumentibusuerû corpus SfucRt fan gutncm Chrifti, idq^non fôlum facerdot bus, fed omnibus q«olt;^ laids,quibüMexhibtnda iunUeton dum inftnut'oncm Chrifti, àquibus nôuna foIum, Ud ambæ partes (acraipcnü lumendîc funt.

-ocr page 64-

»» ADVER.SVS STANISL: HOSIVM

CùmfnRituÜone Chdftf docemus inclu/ïohcj drcumgcftationcm èC adorationem facrad panis pugnare.Nam cum inditudoniChrifti fadsfir,qui iubet cdereamp;bibere,hos pcruedos abufus cader^ neceffc eft»

Extra hæcduo(acramenia non agnofcimusal/a» Sedceremonqs fuumlocö tribujmuset dodr1na^lt; quæfituniautpIuribustueKum facramendnominlt; propric loquendo ueni'rc non pofiTeaffirmamus»

Sacrifidum pro uiuis Sidefundis dicimus unûincrucepcraâû, morte fcUket Chrifti, cuius in'rtus durât hodie,heri,amp; in feculum,quam homo fibi non nifi uiuus per fidcm applicare potcft.

Cum hoc facrificio pugnare dicimus oblationc proufuis ÔC dcfundis, quæ fit in facrificio nulla enim fit neq? uiuis neq^ defundis hoc ludicro fpedaculo fed fumentibus folum applicatio*

Docemus nullum effe purgatorfj ignem, de quo Scolaftici nugati funt quod fit locus pocnarum »i^* quo pro pcccatis Deo fatisfiatrpugnat enim cuftm damentodo6:rinæ üerç,quæefide gratutta remif* fione pcccatorum, ÔCmcrito Chriftidetrahit, qui pro peccatis noftris pcrfedèfatisfecit*

L/ibertate Chriftiana dicimus omnes pios extet*gt;* nis rebus uti poiTe,ut no amplius alligati fint uel llt;y cis uel temporibusînullum faciuntciborumdifirv men^onrnia tarnen ad ædifiçationçm proximi,max*

-ocr page 65-

D. ÏACOIVS ANDREAE.

^nRrmorum faciunt.

Icfunium non ciborum delelt;ïlu»fed abftinentia ’^efiaimus,quod tarnen remifsionem peccatorum oonmercatur» .

^nuocationcm fandorum cum uerbo Domini pugnaredocemus.

Côciliaô^omniûhominûfcriptafcripturf facrg luöieda cfTcjSd ex fcriptura iudicâda docemus, etc» Hæc funt præcipua dodrtnæ noftræ capita,in S^J’busab adücrfarqsnoftris authoritatekripturae btræpcrmoti diflcnnmus,amp; propter quæab illis ^ifcefsionem fecimus. BaHofius pafsim Sathanif/ mumappellat,hoc cftjtalem doélrinam ,quænon ^piritu lando,(ed Sathana amp;nbsp;diabolo authorein Ec defîamDei inueâa lit, Blafphemfa maior quàm 3QUog exponi qucat. Eadem prorfus cum illa,qua Pnarifgi Chriftodicebant: Nonne bene dicimus, Saoîaritanus cs,ô^dæmonfum habcs 7’Dfmonium ^uquam habes, quod quid aliud eft,quàm Sathaniz j cam ,da:rnoniacam acdiabolicam dodtrinam intro ducere.

Imitandum igitur nobis erit exemplüm Ghrifti, j utcogttemuSjCÛ tam atroces amp;nbsp;horribiles blafphez «lias audimus, nihil noui accidiflc nobis ♦ Deinde I dus exemplo eas refutemus,fi'cutipfe fecitiDæmoz niuai ,inqüit, nô habeo,fcd honoro meum patrem» Icanosquoq^ exfcriptis prophericis amp;nbsp;apoftolkis

-ocr page 66-

ADVERSVS StÄMfSt.' ÏÏOhVM demonftremus noftram dódrinam ckDeo «erbo Domsrii per omntaconfcnticntcni,amp;a3ü^’’'' fariorum rcfutemus argumcnta,u{ndidani tribui tes^Dco, qui gloriam luam eptra ram horfêdas bU’ fphemias fuo tempore horrêdoiudicio uindicab^» Secundum caput dodrinæ Hoft) Mêdacium^»’ cuius exemplum ftatim ab initio occurrit,dutii^‘p pudenter afffrmat,quemlt;^ fîbi apud nos dedoâ»^ na religîonis ita iudicium arrogare,ut fuo arbitrai^ fcriptoras intcrpretetur.Diuerfum enim docem^^’ uidelicet non omnium cÉTej’interpretari fcripwra’’ eaftç no cuiufq? arbitratujed quemadmodum Atf ttki. guitinusdedodrina Chriftiana docet, fcriptuts* perfcripturas interpretandas effe,Cam fcriptut® iîbiipO confentiat,nec oHa in ca fît contradiÂio.

Eiufdêm generis eft, quod de nobis tmpude*^^ ter affirmât: Nos pcrfuafum haberc,nihilincislt;’^'' fcurum,niiin diffîciîe eftc* SedcontraexfenteO*^* eîufdem Âuguftinidocemas,obfeura loca fcripti*^ ræpcrapertiora expHcandacfTe«

Ad hoc caput rcfertur etiam qüod fequitOG^ docere : Om ncs traditiones patrum rerjciêdas éfl^gt; Cumdc ijs folum contendamus,qu3ecum fcript’^'^ facra pügnanr,fn reîiqais,Patru fcihcet,GortdHo^ fk côfuetudinis Ifbertatem docemus Cbriftianâifl» qu^prodfuerfîtate perronarum,locortrm,cempo’^ aliaranj ctrcumftantiaruna.mutaid utl aboîlt;f‘ r- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poHunï

-ocr page 67-

J . lACOBVS ANDREÄB. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf

poffuntfincoffcnfionehomilnum»

Mend^dum e{i,nos itadoccrc nwifibilcm efle ^cckfiarUjUt cuiHbetcœtui liberum (îtjfibi Ecclefig l^omen uedieare.Quid enim Ecclefu fîcdefînimuSi, lt;lideliceccŒwm hominum qui uerbum Dei pur® ^incorruptum habet,et uera fidÿ facramenrisiwxta inftitutionem Chr-.ftiut tur,ct Euangclio obrew pcnuCuictfimulti lintadmixtt tnahamp;impuri by/ P®^.ntg,tamcn propriè adEcckfiam non pertinèrc didmus,nec rede fibi EcdeHg aut raembrorurà ttustitulum ucndkare» Quia uerouiuamembrai, *nquibusuera fides eft,amp; lux Euangelq per fpiri? Wm landum accenfa eft, foli Deo nota funt,cuius ^n’tinter bceJos 8^ oues di(cernere,ea radone ip/

Bccicfiam inuifibilem eircaffirmamus,quamA uisextranumerum uocatorum non fit qugrenda, uifibilts ccctus ujfibiiis Ecclcfia. j

Hgccum fint quatuor crafla paîpabilia men? ^’cia, non tarnen ueretHofiusimpudenteraffirma •■^»quodfint dodrinæ Brendan^ (quam nosChrir ftianatndictmus)capjia.Execrandum (datChriftt anus Icdor apud nos fore Brentrj nomen ^fi hsec mcndadaamp;hasbhfphcmias traderet, quæ tarnen luccmeridianathiriusprobabimus,hominipariier dodjfsimo ac pqfstrno nunq in memem uentfic* gt;

Sed non fine caufa ea ftatim ab initio uoluminis . {ui çpîuit Hofius, utBrentq nomen hoc modo a?

-ocr page 68-

A D VB RS VS STAMïSt.’ HOîrrif pud fuos redderet cxofum,amp; hoc pr^iudido j-fthominem,quo minus uerborum dus apud didum ledorem pondus amp;nbsp;authoricas eiTec» rum prouidentia Dei longèaliudac prorfusdiuef (urn amp;nbsp;contrarium accidin Cum enim ledor | dm ah initio animaduertit tam horrendas blafp^^ । iniasgt;tam puiida mendacia amp;nbsp;crimina aduerfus noceneem confida,ica libris fuis autoritacem ornn^ ademii, Sdledoris animum â (e adco abalien**^^ Hofius, utfibi melioradc oniuerfolibroponiccj* i non queauHæc bonitati Dei iingulari adferibeo“’ funt,qua etiam impiorum conatus moderatuG^^ gloriæ fuæ feruianc,Sf impietatis fedatores in ft*** conßlijs confundantur*

Quia uero propofitum habuit Prolegoïfl^*** Brentq in confefsionê Ill.Principis Ducis bergenfis fcriptam, quibus poteft modis exagit^^^’ principio ad ca,quæ abHofio afferuncurjOf^^'^ ne refpondeamus.Ea uero quæ de hærcfibus nou*^ temporisabHofioin primo libroextra propo^^ com memo ran tu r,in ukimam partem confuW^^^j nisreqciamus,ubidocebimus,Iongèaliter,qi’f“ । ad ipfas cotrouerfias attinet,rem fefe habere, Hofius uociferatur.Quamuis enim hocargurne»’^ contra transfu^am Staphylum quolt;^ tradatuf« ctfibreuius quamfortafleres exigebat,tamênopj^

S

-ocr page 69-

hi Tlt;lCp:8,Vÿ •ANDREAE’ -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«y-

gtbiççadç aduçrlus Hoff) calumnias amp;nbsp;men ^aci'a brcuiter repeter«,ux «ius uanitatem ói malicia hac cQm nacmoranone candidus Ledor deprehê ^erequea?,

Gumamem adeo confufus amp;nbsp;uar/usïit Hoßus iflhocfcripco,ut nu Ha ordïnis ration« habita,nihil tuo loco tra(^«t,fcd quidquid in buccam ucnit effuz Mat,amp;o(ntK5 partes dodrinæ ChrÜiianæ allatret, Prolcgomcnorum Brett) at pr^cipuaco/ ^Mödcfn capita,priufquàm ad confutadonem acce^ Mimus, breuher periwingetnus, ut ledor{ciat,qud ®‘’8MU,quæ hîcconfatantor,referenda fint.

Cttrn uiderct Brentius confiKum Petri à Soto,in Wugnanda Confefsione uerae doÂrinæ, quælUu hnfs.Vy^i-jeobergennum DudsChriftophori no ^inecorjcilio Tridendno obhta cft,eó fpcdlare,ut verèpium à curaamp;ftudio cognofcen-* ^ædo^rinæ Rcligionis reuocaret,quód alienungt;. tfFccab ipHua uocationejcripturas fcrutari,de fcri/ amp;xontrouçrfqs noftri fgculi iudicare, Sed per* ^anendïim eieffein Oecretis3^traditionibus ma* iorufn,8lt; EcckGg authoritatd^quam Fraterculi,hoc ^fticucullati monachi prædicant,operæ preciumfe bdurumexiftimauitjfihoc eiuspeftilês conßliunt Pqus dctegeret, quitn finguUs locis ad fophi(m«tU 'ius reipondereu ' ftyapropter refutationiaducrfuseura inilüutar i-::-: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

t

-ocr page 70-

it ÀD VE RS VS S-TÄNlSli «‘OUVM,’

hæc quatuor præmi fît capita.De offi'do Principuft* in Bccîefîafilrj Dei.De authoritaie facrækriptur^ty De Tradittonibus.De authoritaie BccIefîæ.De qui bus fîquis redèinftitutus fuerit, facile ad omnia ca refpondere poterie,qûæ pafsim in Petri à Sotoxûu fufîoneafFeruntur.Hæcenim præcipuafuntciusar ma,utPrincipibus per(uadeat,fcripruram effe litc/ rammutam amp;obkurâ,exquanibil certi ftatui aut doceri pofsit,nifî Bcckfîæ,hoc eft,^Ponrificum Si fa crificuîorum acceiïèrit intcrpretâîio,quâm omnes fupra kripturanr pro iudice amp;nbsp;Spiritus fandrinKr' pretatione redpere teneantur de cuius ueritatc nc^ fasfî'tdubitarc^A Principum ucro amp;nbsp;alioR^ pio*'*’ hominum offîcioalienifsimum effe de ea cogoo^^^ rc Si iudkaretiudieiutn non nifî ad facrifîculos tiner? qiwrum décréta ceneantur exequi magifî^’’'* tus,erfî £ îHss iudicare nequeant.Hæccapitain’^f' reiutat Brencius,ôi illuftribus kripturac^f ftsmonqs probat, nôliccre modojed multuna intereile Principum^ut de dodrina religionis gnokantSiiudicent*

Scripturgfacræauthoritatem effe fümmâSii’ou« olacam,cui omnia omnium hominum feripta fub^ dafînt;Pcrfcripturam (acram patrum kripta ciliorum décréta ÔC traditioncs, non contrà,fcr^^ pturæ (aerg dida per patrum dida, conciliorum °® cretaSi tradûiones examinanda Si explicanda^uc*

Traditio«^

-ocr page 71-

b. IA GO« vs ANDREAE

Tradition CS nullas redpiendas,quæcum dodri ^apropheticaamp; Apoftolicapugnêt.Bt felfô fubno •nine ÀpoftoloRtper iftos impoliores Ecclefi'g Dei obtrudi, qugcumïpfôrû dodrina ex diametro pu/ gnant.De alqs uero,quæ feripturæ (acræ contrariæ ^lonßnt, non effe acriter pugnandum, fî dedodri/ waiîtpiusconfcnfus conftitutus»

Quid fîcuera Ecdefîa,quibus nocis amp;nbsp;iignts agno ^3tur,quomodoÀiil2bilis Gcamp;inuifîbilis,quæeius ®utorHas,perfpicuèin Prolegomcnis docecamp;in pc ^icopis explicac, nefruftra uocabulo Ecclefîæ nobis ’mpliusilludant»

næc,inquam,capfta,qua potuit breuitace amp;nbsp;perz ïpicuitatc,pcriradauit Brentius in fuis TrjxjAtro/xti/a/j, tiîus Dominus Petrus Paulus Ver geriusScrcnifsimoPoIonigRe^i Sigifmüdo dedi/ «uit, cu in Borufsia ageret, catç corâ fefe defenfura *’cccpit,Quod flf^ adeoægrè tulit Stanislaus Hofi/ ysVuarmienfîsEpifcopusjUtfîbi contra eaiuftum «mdiniuftunj uolumenfcribcndu putaret*ldqr for pfle non ßne fuorum fociorum,utarbitror,cÖfilio« Cumenim Chriftianorum regumö^principumin Prolcgomenis Bretq uindicata ßtfanda autoritas, lt;luapcrfacrificuolR2uanas pcrfuafîôes exutiamp;fpo/ liaü eräc,metuit una cu fuo confortio,ne fortaffe Sc fenifs^PoIoniæ Rex unâcûuniuerfo regno fuo ad •■«Cüperandam priftinam dignitatem inlt;finarct,ad

-ocr page 72-

ÀDV'ER^vi quamïandificati'oöe baptifmi, qua confecrâti fun^ in Reges ôdSàcerdoteSj feuocantur,

Huius metus baud obfcUra pafsim in hóe fuó öó iumineedidit ßgna» Quid«n.aliüd Obi uolüc crebc* rimg illx ad Rege Apo ftröph^^Pötes,inqüit,uel öl’ lu ialtemjmagno noîs tui dedecorc,magna ftibielt;?^é tibi Polon!ægcnt(sinfiimia,Cathrcdras eontrâC^ dtedras conOitutas eu ertere, potes altaria contra a* toriaeredademolin xpotes noita fnagno negôcio» Modo te uelle homines intelligät,8Cc.Qùid Obi quenres commonefadiones deMaiorum Regis loniæ erga Roman. federn obferuantia, q qdi cohors facrificulorû metuit,ffeabea defîcUt,âf uef'* bû Euâgeltf ample(fïatur,quod biafphemum o S aU** det afOrmare Poloniæ Dedecus Si ihfa mia m eiî^

Sedquâm uanusjimô qperaiciôfus Obi fuis^J*!*^ quem huicreiimpcndic,labor,breui fophilmat^^ praeftigiarum eius refutadone docebimus, ’

Rogatos autem uolo omnesuerarpietads ani3^ ICS, 0 quid in hominent enormiter blafphemuu’^^ mendacemdixero acerbius, nonhumanà tribus^ affcduijfedrci atrocitad, quem mitioribus uerbi diffi'culter exciperc poteft homo Chriftianus:4^’ ôelialtem alîquoprogïoriaDei! ôd uerbi eius senda zelo Hagrer*» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i

Sedad rem tandemaccedàmus. Etcofnfutar^ ôi^dfiaâXKiru poftrcmapaneprimil^briHofri»^ .

coBfefsio#“*

-ocr page 73-

ft. î A C é J V s A lî ö k E Äfe ‘

^öhféfsiöncrrt riöitiinc IlÏ^ Viiirteöbcfgenfiufn Du à Brenrio corifcriptatn incipit carpere»

' Princjpioquodfcdbit:Breritium nonacquiekcz ’■fincoquod AuguftafconkripiumjAuguftanarri lt;^onfcfsionem iritcIligcnSjCrafTum mendadutn eft. Quatnenim nihil alienum abea confeisione docué *^hBrentiusautinnouaueri£ quid^ Jcripta in lucê cditatcftantur^

Qiïodàdconfcfdoilem attinetTridendnoCon dliooblatani,ndocucric Hofius ullain parte currt Auguftanapugnarc,nós üânitads incenllandsc ’f^ipadcmurr-

Declarat aut Höfiusfuamitteoremcdtarenij^d author« Confefeionfs Auguflanæ fcfibit« Nüz Pttenimcûtnurbe Vangionum inftftuia effet dt ^^rina religidniscollatio j cxipfo Philippo Mêla» ïboiïe pra^ccpcorc mco Colendo corâm audiwi,fo ^ncotifcribcndo dodrine nôff corpore fociuftï ^â^urumSicollegam babuîffc Brcndum,

Vtcrtç ucro ab ambidonis criminc adco alienus urquemadmodû Pbirippus nemini unqpcrfua fît in fuïiurarc uerbadta Brentïusgrato animo no-' btfrum ca dona agrtofcîtamp;in ipfoucnerat,qaaead‘ E*-'clffiæaedifîc8tioncm/neùmcontuIit DomfnuSj ^’§’^’’^turtemcritas cft amp;nbsp;calumnia in Hoêo, dcrcignota tarn confidenter amp;nbsp;tam contumeîfoÛ ptônmjciarct ‘ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ÿ

-ocr page 74-

« ADVERSVS STANISL.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Qaod ad Oßandri confefsionem attinct, (uo Iogt; ■ co audicmus,q«i'd in ca probaucrit uel improbauc wï Brentsus. Nunc ad cara confefsionim, quam à Brcntso com collcgis confcriptam effc confiât»

MiraturjCum ciufdem prcceptoris difcipuii fint» Philippus amp;nbsp;Breotius, cor duas ^onfcfsiones con/ fcripferini^ Sed paulo ante diximus, probet priusy has duas confefsiones fccum pugnarc.

Earum (cribendarum caufa nullo modo ambitin cracJedfecitutcrC^fuiPrincipispoftulatum. , !

Cum cnim co tempore Mandat© imperatorisä fîngulisPrincipibusexiger£tur,ut exponercniSy^ ' nodo Tridentinc,quidin emendando præfenti nbsp;nbsp;;

tii Ecclcfiae ipfis uideretur,impofucrunt(uis Th^tgt; , logis hoc onerîsjUt fummâpig dodrinæ, qug in Ait , guttana confefsionccontinetur,repctcrcnt,uic^t/ j tôconftaretfynodo,quibus in rebus Sgt;i. quibus nbsp;nbsp;!

caufîs àconfuctudine RomaneEcclcfiæ difeedet^^*

Si uero,ut Hofius arbitratur,diuerfîtas conf^^s^/ bnumarguitdifTenGonem confefTorumjreliqnntt . erit qoôd ôd Synodus Nicena cû Athanafîo di(ï^2^ tiant àSymboîo Âpofl:olico,quôdhicamp; ilia (ua feripferint fym bola» Vides igiturLedor non o^nt^ tatem foiurajcd ÔC calumniam Hofq» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Sed quodabHolîoeommemoraturde Conit , iîone Auguftana Protcftantium,amp; Zuuingltst’^’** r um,Carolo V. Impcratori in comùqs Anno nbsp;*

hibifi®’

-ocr page 75-

D: rlcOBVJ’ ANDRE A3'

ïitbitis,longe diuerfum cft ab eo,quod dc Saxonic» Si V uirtêbergenfî confefsiane diximus. Proteftan/ tiutn SiZuuinglianorum in arnculo Cœnsc pugn» oantSaxonicaantcrricum Vujrtenbergenßjä^ urra ^iaecum Auguftana in omnibus parnbus dodnV •igconueniunt. Fruftra ergo hoe caaiilatur fyco/ phanta.

DelIl.Principïs md Chriftophori Ducis Vufrz renbergenfis erga Chrf ftianam Orthodoxam Ec elefiampropenïa noluntace, quo minus quifquam ’^ubitetjfingulari iuo zelo ôi quibus potuit piecatisr ®töcijs teftatum feciromnibus, quifanam dodrp nstninhis partibns amplccfiunturamp;tuentur.

Ab Hofïf autem óé Sotï, hoe eft, Papi ftica Ecclc? fia animo cft alienifsimogt;in qua errores amp;nbsp;Idola cru ’éditer defenduntur.

Quare non eftquod fibi ca in parte aliquid de pr Hsirno Principe noftro poïïiceatur Pôtifici]. Cuius 3nimusinagnitionc ucrgdodrinppergrstiamDef hacófirmarus eft,iitdeeius ueritate nee ueltantilla dubitet^rratonefpiritus fandi obfignatus. Et pro fe dolcant Sotus HofiusSi filfjsluis, fi tam en fan/ dum hoe Siimpollurum genus liberos habet.

EtfciatHofîuspariter cum foo SotOj'qudd oIc/ ömamp;operam perdiderint in co fEuocandö,qups ran^ peftilêtifsimos lupos noüitSi fugit.Bon^ uqcê ^uidê interdû audit, ut ad feripturæfacrg Regulàtn quot;

-ocr page 76-

^4- ÄÖVER.5VS STANISLy HO SIV W.' exigvcamp;examinée,quia uerp çû uqclt; ChdOi»I phetarum di Apoftolorum pugnat, upn ohfetwpc'

. , Definant ergo pofthaç hoc gcncrc fcjipwruw (uæ CelÇeiTe molclli,quæicic,cui crediderit,necc^ çpaiTedu rapiturjcdquodconfirmaioiudiçioani/ plexa eßfemdjEuangelicseueritans dodrinam au/ xilioDeicodcmadextrepium uitæh»Iiiam,utfpc/ ramus,retinebiG

Cum Hofîus affirmée Pétri à Soto aflertioaenî» non efle ^ngulariecr Soei, fed CathoJieæ fidei, tor,quomodo hoceiexciderit* Cûenim infràpro/ lixè difputet fingulos homines ciTe Mendaces amp;.er/ rar^poffe. Hoc autcmSQei kripeum uniusfityticc dum auehorieate conçih) uelRom^PopeificisapprO baeum, qua fronte tanquâm Çathplicum l^cchfi^ Pei obtrudere audet?

* Sed hîc ueftraimpoftûra d^prehenditUT, çnim tibi Soti çôfefsio Catholic? eft:fî veroah’qui^ t^mereaut minus cirçûfpedè fcripcnmeft,,nequid dica grauiys, ftacrm in ore uefiro eft çxcu(atio:8r‘'^ peum efie unius,quicrrarepofsit«Si uero aliquid ridet, hoc omnium efi;,hocÇatholicû eft» Et nk dereliçetquâtwuerumiîcjquod in præfationecO'^ p’aSot.um ftnpfîcBrentius, hoenunç agere ftater/ ÇUÎosjUtomnis controuerfîae 4c dodrm^ReligijJ

ço^nitlo adTheoIo§’S»s Siorbqnft,OiSamp;Mp**T

-ocr page 77-

i AC o tv s ANBlt;B'ÂS

ƒ cosrcrjd4tür*Sc^^cholt;îinfi’àptop»tumdcfîdeo/-’^nium S^^îngulorum difTercndom ent»

QuodPctrüadcSótornoHctlIKVtiirteobcfgcn ‘fftiPn'ncjpeftï, tir prius deddnam ueram agnoz ‘C®igt;quam propagate ftudear,c(uoraodoconueniac ‘ ^Ufneo,quod infrâfcribitînullisnér^dtuïttis’h«^ homanislcgibtis liceréPnndpibus dcdódrinare/ « quot;gïoniscognófcere,lt;pfeuïdent*

Sed nos hancprforemhominisincónftantis fen Jctiam acdpimus, pofteriore repudiata ,8cfatcmur ^J‘’noftrutn Principcm non propagaiTe prins do/ ^nnähi,quam earn coghouèrît fcriptis Prophet!/ cis Apoftolicis confentientem.

Quàtn bellum eft dilemma SotiîPrinceps Vuir/ tenbergenfîs aut impiam aut certc dubiam propa/ gîuit dodrinam,Idlt;^ probathoc modo:Aucimpia fft,inquit quia fîc de ea pronundât Catholid, hoc ®ft»Papiftid:Autcertédubia:quando,inquit,con/ ftâtomnibusindubium uerti, quæfîtueradodri/ na ,Sed quid iudidum Papiftarum ad Ill ♦ Principe noftrumC’Protinus ne doârina impia cftj qüam Âr jnentum Dominicanorum S^aliorum monachorû ( îaipîam iudicarutfNecobftantintcrnoftros exor/ taccrtamina,quo minus nobis de uera dodrina co l^ctSicenim necChriftidoddnam tanquâmeertâ Si «linimc dubiam amplexi fuiffênt Apoftoli, qp Wtan^blafphemaabt)sdamnataeft,qui in ordi/ ‘

-ocr page 78-

il ÂDvËRSVs stanîslî Sösivm; nariafuccefsione crant. Et quamui's plurimi dubita I runt,quæ fît ucra dodnna,Pharifæor5 ne an Chrv tamê de uentate dodn'næ Chrifti rcâè dicabant, nihil morati Pharifæorûtn ucl aliorutn indicia.

Ita non folû Vuirtenbergenfîs,fcd multi alfj quo que Principes hac noftra ætate minime dubiam fc** quuntur dodrinamjed quam profitcntur,fciuntiigt; (criptis Propheticis amp;nbsp;Apoftolicis^ fundatam effc. Nec clamoribusueftris, uel quorundam curiofis quæilionibus mouentur »Sciunt cui crediderint. CumuosMonachoR2fomnia,amp;incertas,ïmàctianî impias maiorum traditionesfequamini, quæueri/ tati diuini uerbi répugnant, fîcut (no loco docez bitur.

Quod fît difcrimen cîaiUs Ecclefîafîicæ funz ; dionis, non ignorât plus Princeps . Sed quôd ' propterea etiam iudicio cognofcendi dodri / j nam exeludatur, quia minifterium docendi fîbi non ufurpat, id longé falfîfsimum eft, fîcut in/ fra iuo loco in confutationetuarum rationnmdo/ gt;nbsp;cebimùs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Non modo inordinatum ,amp; indifcipl/natum» ( ut Soti uerbisutar) fedimpium quoque fatcmur, dubiam dodrinam fequi. Cum enim pietasin uc/ ra Dei agnitione confîftai, quæ non folum hiftoti/ ca eft, fed qua homo ex regno huius mundi in gnunï ,

-ocr page 79-

b.' 1ACÖBgt;S ÄMD'ICE'AE.'S

ÖnumDei transfcrtur,quæ in üeraSi alinitnèduz biafidccon(iftit,ac feie per officia charitaris erga proxitnum exerkamp; diffundit: Impietas fit neceue eft,de toto corpore dodrinæ diufniws reu eia tæ dubitare.Sed iam dixi,noftrosnon fequidubiam doflrinam, firtit de Purgaiorio ueftro (cripfit Auz gufttnuszForfitan eftuerum. Nos expundo,forz fîtan,difertèdicimus amp;nbsp;fimpliciter,non effe uerum, quoduosnonde purgatorio folumjed etiamalijs febus extra Scripturatn,DeInuocatiotic Mortuo/ tum, De circumgeftationcamp;adoratione panis,De unaparte Sacramcnti,DcIuftificatione, DeConz cupiicenria,amp;alijs contra exprefiTum Det uerbum doceris amp;nbsp;crudelicer defenditis»

Frußra conquericur Petro à Soto cognoz men fiium non tribui à Brentio , à quo appellaz tUsfit^wT©*, qUem ridemem audiui in titulo à Soto prouna didione Äfoto legîffe, cum non nifiin pofituliterarumdiicrimen fuerit. Maz netenim huic Dominicano fuum nomen^fiueaSoz tOjfiue de Soto appellatur: Nec difputat fit ne faz miliaean loci nomen . Sed propter impietatem, quam nomine Catholicæ Eccîefiæ tueturhic Do/ minacafler , aptifsimura uifum efl illi Ko-arixs agnomen,

Mu I tum declamitat Hofius de fanditate buius Dnicanijöi Mendacq arguitBrentium,quihomini

D 2 temperanz

-ocr page 80-

Ä b VE Rivg STANÏlt: 'KOilVM;

KtnperatifsimOjtemulenttæcnmenîntentarK.Sea non Ignorât Hoß'uSjcfli quot^ ebrietatem fpin’tua/ lem^Legifti, ut opinorUocû 2^pocalypfeos,de xstricc magna (Rom.Pont. ) circundata purpura coccino, amp;nbsp;i'nauraca auro lapide predofo amp;(. mar^ garitis»quae habet in manu fua poculû aureû, plco*^ abominatione, amp;nbsp;immundida fornicationis eiü^» CÛ qua fornieati iunt Reges terrae, amp;Ç inebriati font» qui inhabitant terri de uino proRitutionis eius. hoc, inquam ,poculo Papi fticarû abominationüifl bibitSotusxuus Hoiî i ut uerçin iflum conueniadî^ lud Efaiæ, quddomne^ Meniasimplcucrit uomitji et ibrdibus.NiiienimjÄö'wT©' fnifïètSotuSitanî uerfam dodrina nÔ.euomuiflet, quibus omnes O thedræSÇ Mcpfæueftræ, hoc cft, Akaria impR^’ funt.Et tiifî tnctuerem,quód ægrèelles Iaturus,eg^J tibiquoq^non nomen tuum,Hofius, quod Latine caligasfonat,inuertcrem ,fcd agnomine ornareiB^ præfertim cum tuas uirtutes amp;.inprimis fanditai^ tuant ad cœlum ufq^ efferat quifquis ille eft tuaruifl laudum prçco , qui etiam temulentus aliquid inl^ brum tuum euomuît* Videris cnim mihiminim^ «tri ©'shoe cftjlandus, fed ualdc ài'm©',hoc eft,impj us amp;fccIcftus*Tantaenim eft tuaimpietas, utad ea nihil accedere pofs{t,Jquod nô credat pri us Ledor, quàm ex hoc blafphemo tuo hbro cÔprobatuiflS^ demonftracum fuerit« Quod G à cakgisjCakgul^f^

-ocr page 81-

», IACOB VS, ANDRE An .

appcilauerojforiafle hoc quocp ingratu er/c^próz pty eiuscrodeliiatem, cum quocörnunicares no? ’nine*Scd tarnen»ßmihiioterdum excidedtcak §nomê,utin mcKorcm partem i n te r pre ten's, rogo. Nolo enim conulcrjsjcd argumentis tecum pugna ^cgt;id quod Candidus Ledor iudicabit»

Quod ad externam KffuTÎctv attinet, miruhi fane ^ftunumatq^alrernm repedri Monachumnonte/ niukntum,cumillorumcc(riUT/«totiorbi adeo nota, Ulin pronerbiumabiedr.

Mendacium Epifcopakeft, quod amp;nbsp;ipfeKlt;r«T35 Hofîus temukntus ebdus innoseuomuit,Pk/ •■ofcpapud noftrps täeffcinexhaufta libidinejUtpe coniunxquidcillis una fufficiat.Nos honeftos ma/ *'hoshabemus,quibusmimftedum docendi cona/ uiißum cft.Impud fup gradu dcïedi miniftedo dp crndi pduantur,ncauditodbus fintoffcndicuIo.Sa ^rifîculiucroucftdfcortatoresamp; temulêti qui fint, ^pfeuidcds.Mirum quod tinto tempore tanqm il/ lorum turpitudincm terra ferre potucduHpneftos maritos eqcitis amp;nbsp;crudeliter trucidatis, (cortatores indelicfjsfunt*

Non ergo fannæ,(commata»did;cria,conuicia Calumniæ lunt,ui tu cauilladsBreotiuraJcd prædi catio fanâitatis honeßatis ueßrae,qaam etiarn Lutheri,ûtcuncp uehemcntisfpirituSjoratio^æqua/ rçnpnpptuit*

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

-ocr page 82-

Je ADVERSVS stanisl; hosivm.' (

Admodum dokt huic Domino Epifcopo fendo,quód Brentius Prælatos Petri de Soto in worum numero redegerit.Hadenus cnim in Bcck'^ ' fia dominati funt,quorûm Monarcha eft Rom.Po^ tifcx.Sed quid opos eft in re manifefta plana labo rareCLuce.n.meridiana clarius eft,Epiicopos amp;P3 flores ocSjfioffîdûApoftolku fpe(ftes,cffe pariter Ghrifti amp;nbsp;Ecckfig eius kruos^quibus utruc^ domy . niö ademptü eft,teftimonio ChriftuPoli ticû,cû ceretjVos aûtnon ftcîEcdefiafticum,teftimonio P^ tri,Non dominantes in ckrum:hæc,fnquam,Iuct meridiana clariora funt » Nee fandifsimus ueftti^ hoc nomen fibi probroducit,quod à Gregorio «!ƒ tuatum ,amp;non impie ufurpatum,fibi ex hypocHß duplieatum habet:Seruus Seruorum ,fcilieet cfty qui in Ecckfia crudcliter dominatur pariterincor/ pora Ranimas fubditorum»

Sed dcnomMic,inquis, non eertabimus ,mo3o res maneat Epikopis falua»Hinc illg lachrymç nos inanem Aoro/zajew inftituemus . Epifeopos ue^ ftros minime Epifeopos , fed Principes agnofti'' musjdominatum exerçentes, qui Prin(;ipibus,noo , Epifcopis conuenit. De dominioinreligionisdo/ lt;Srina, poflea dicem us*

Confugit Hofîus ad ufitatam fallaciam Conft-* quentis. Scriptum eft, inquit Brentius,Quis eft PaulusC^quis ApolIoCtiifî miniftriper quos credidi

-ocr page 83-

D; I ACO B VS ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31 ,

ftis* Ad hæcHofîus: Nunquid non rede did po/ left ex aduerfoiQuis eft Carolus Imperator C Quis Perdinandus Cæfar ♦ Quis Sigifmundus RcxCnifi ’’liniftrijper quosius fuum cuiq^ tribuiturÆrgo E/ pifeopi Domini funi,etiamfîàPauIo ferui appellen Litcteai. ^ur.SedNegamus confequentiam. Nam allegare iticonueniens , non eftioluere* Magiftratus offi/ dutn eft dominiumyEtilßtminifterium Dei. Sed Epifeoporum officium,non eft dominium,ftcut ex/ pfcflum eft in dido Chrifti : Reges gentium domi/ *’?ntur:hoceft,habent dominiu,diuinitus conftitu

Vos autem non iic, hoc eft, ueftrum officium non eft Dominium, fed rainifterium amp;nbsp;feruitus ,1/ ^fo non ualet argumentum.

Hoc falfo fundamento pofîco,quafî fimilia effent ^’^emph falfum colligit ôd abfurdum , Nunquid Onquit^ideo Reges 8(^ Principes fubeffedebentpo pulo non præeffe, quia pereorum minifterium fus ^nic^fuum tribuit DominusÆadem eftfallacia cô/ fequenns.Magiftratibusenim tanquàm Dominis ttnentur obedire fubdsti, etiam iniqua Si iniufta ^lt;’«,13. oncra imponêtibus, quia magiftratus funt,quibus ’Hfgitimèrcbcllarejiediiio eft. Impietatem ueroiî ftâaripræcipiant, quàm nullam eis obedientiam ^cheant,Chriftus c û Apoftolo fuo doceuDate Cæ f^fi 3 nbsp;nbsp;nbsp;funt Cæfaris,amp; Deo quæ funt Dei.Et itc/

ïum:Oportct Deo magis obedire^ hominibus.

-ocr page 84-

3* ADVBKSVt stanisl; hÓSÏVM^ Epifcopis antem,1ioc eft,Ectlcïïaemfniftrf« obedjcdum,rt!fipiai8^ucradocuermt,qucmadfti0'' dum fcriptum eft:Si nos aut Angelus c cœlo ahu3 HinngdiumannuciaueritjAnathemafiu

Manifefta eft fcriptürædeprauario, quod cxlo'' co DiPauli coIligirOninia funtCorintWorujCrgo ■ i111s omnia fubicda.Plus enim eft in conclufione $ eratinprfmïfsfs.Difput3ténim D.PaüIus dedigni täte Chnftjanorum,in regno Dei, qiisc politico rna giftfatui nihil derogat» Deus enim prædicationc «angdtj non abrogauit niagiftratum.HacSophifti Cä dûillufîtfîmplicibusjftatim,quafîrc bene gcft’» declamitat contra nos,qoi feripturas deprauenaus, cumiîntpalpabilesciuslophifticationcs..

Eiufdem generis cft,quod colligit ex uerbo D» Aüo. 20. Pauli, Regcrcjinquit, no eft regijpr^effe no eft luh-' efte.Etmaoifcfta eftinhocuocabuloæquiuocatioî uocabulo cnim regiminis minifterium docendi cx prefsit,qua ratione etiam præfunt uerbiminift^'^» non aüreminftarmagiftratusdominantur»

Exiocoad Hcbræosi^, ObeditepræpofîtistJ^^ ftris 8^1ubiacCteeis:aIiod probare nonpoteft,q^® ut rcélè monentibus dodoribus auditores credaot amp;nbsp;obtempcrcnt.Sed inde dominium uelle affercr^» crafsiingcnqcfti

Quod Paulus minaturGorinthfjs uirgam forriicatorem tradidit Sathanæ, Sicut ad üocefl’ tri

-ocr page 85-

D. I AC-0 B VS A N B JI R AS

funt Ananias SapphirajnuUum

”’001 probant,Scd minifterp uircutem,per quod '^ficax eft ipfe Dominus, quiinhor timendus erat» ^uHaeninijeratin A po Hol is poteftas ext«rna,'qug potuiiTeteffc formidabilis.Sed iptorum mini fui fpiritus uirrute confirmabat Chriftus* ^ruftracrgobæc quocp adducuntur teflimonia»

Quôdmortis uitæc^ poceftatem ïn alioshabuez *'HPetrus,Ëpifcopihujusfîgmêtum cft: nunc cntm ^iximusDeumipiumfuapotentia uirtuteperdi Ananiam Sapphiram, cuius Petrus mimgt; fuit.

Quôd LiberiusJHôfius Cordubenïîs,HiIarios amp;nbsp;pnibrofîus in fuanocat'Onc ftrenui amp;nbsp;conüanTes *uerunt,nccquid^in gratiam Principum ucl Impe ^3torû jdcdodrina autdrfciplina rerniferjnt, quid quot;Oc ad probandum in Ecclefîa Epifcoporum do/

Quôd Paulus amp;nbsp;Petrus Apoftoliimpfjs Nero/ J'bconatibus reftiterunt,acde uita periditari ma/ ‘Uerunt,quâm indus gratiam uelcantinutn depuri J^tedoârinæChrifti remitterc,numpropterea uel ^croiiis,udfuorum auditorum Domini fueruntC Scduencnataacdiabolica calûniacftcum craïFo ^endacio coniunöa, quod Brentio imputât : Hos uiquit tu omnes( Athanaiium,Honum Corduben/ ^uîjHilariû amp;nbsp;Ambroiîum) (celerata mancipia uo/

-ocr page 86-

g jvS stANîsi! fionvi»;

cab»$î'O uerc ferlera tu m SaihanæMancipjum Hoî* I fi.De h is enim nunquàm l'n hieniem uenit BrentiOi quorumamp;pictatcm amp;doônnam ueneratur,qu3^ ApoftoKcû fpsritum fapic.Sed de Azocis Sgt;^ Hoffjs» non Cordubenfîbus jfed Vuarmienfibusôi ßmiH-' bus fucccfforibuslocutuseft, qui in ipforû locuiflr fcdnondodrinamfuccefferuntjqai amp;nbsp;Apoftolo/ rum amp;îS.Pacrompunorcm dodeinam oblfu,fupr3 Ecckßam dominantur, quæ contra ipforum impgt;3 i décréta multiamp;annis ne hifcerc aux mu tire quideo’ aufaeft»^

Sed quodipfam Bcckfiam Dominam rit Brcntius,amp; cius miniflros feruos, cur h an gulæ non arrideat.fortaûe mirabitur quifpiâ.Qo«* cnim tribuaHtEcelefîæ,aoneftj'gnotum ,eumho^ fîteisperfuafum , utuef faltem fplendore notniß*’ . Eecleiiæ nosopprimi poiïe conÔanu

Verùm quibus impofturæ iftorum hominß’’^ ' notæfuntjCaufam facile uiderepofibnr. Ecekß^'^ enim dicunc repræfcntari conuentu Epifeoporutî’ infulatorum,ut quod ipfî decreücrint,protinus nbsp;nbsp;'

dendum fit,quôd Domina fecerit, imô glorian^J’^ quod ipfî fînthæcdomina,quibus nemo conttaa*^ cere audeanQui enim contradixerit ei:^,ftacini dit:Si Ecclefîam nÔ audieris,hoc publicanorum habeberis»Hâcobcaufam ferreflO* i pofTuntÿUC pro (cruis Ecclefîæ habeantur« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

-ocr page 87-

if

o.' ÎACOBVS ANDREAè

SicuocabuIoEcckfîæ ludic, quod nunc dome/. ’MCUm ccctum , nunc Epikoporum congregatio/ ‘^nijtiuncomncs in uniuerfo orbe Chriftianos pk àc fideles ßgnificat.

Quod ex uKegum 8.profert,kripturae dcpraua/ ^0 cftjfraelitae enim petendo Regem non Samuc/ ^wded Dcum rciecerunuSed quid hoc ad tuorum “Pikoporum titulo Âpoftolicæ (uccefsionis confiz «utnDominiumf Numamp;ipfireges funtC

Sic amp;nbsp;de murmuracoribus refpondemus, qui fc/ kJVloyfi opponebantrMoyfes ein in uocatione Dei 2**1» nec contra Legem Domini quid^ docebst* “^«rofquc Epikopos Pontificios aut nihii habere H^æad officium ipforum pertinent, iamaliquoties

eft amp;nbsp;demonftratum»

DocemusSi ipß quoque, fummam reuerenz

8c uenerationem deberi Eccleßae miniftris, uercEpikopi , hoc eft,qui faciuntofficiz iT^imoti

Epikopi ,ßntdidacftici, hoc eft, apti ad docen/ ~“’^gt; qui potentes fint exhorcari per dodrinam hnam , 0( contradicentcs conuincere » Sed hæc J^uerentia illorum minifterium non conuertic in Lominium .Imo turn maxime dominantur, com •uum officium ßdeliter fecerint, hoc eft , ica ßbi piorumhominum fauorem demerentur,uc iuxta Apoftoli admonicionem iudicent cos duplici *^ore afficiendos»

-ocr page 88-

Xdv^rsvs stanisl' -irosïi^; - «-Aftütèatdng/tfoluni, fed fton cxph'cachotsorïs» qui Petro à Cornelia,amp; Paulo öd Barnabae«xhibi'* 4Äö3oj7.1üerunt.N0cniinignofat,quomodo hos honores recufauerint,ad quos eorum fcilicet fucceffores pifcopiSd Prælati quibds potucruntdölis Sdirau^i busafpirarunu

Quancorum laborutn feruitusiit Euangelij ßeriutn,plerilt;^ Bpifcoporurh credere malunt,^ experiri,id uelcucullatis Mon'aehis ucl officialibuS' iuis commedantjipfifdiicct grauioribus negoerjs» Sdquæmaioris tnomenci funcoccupaci.

Noftra Opera laborcs Epifcopis ault;So8 conqö^ rieur HoGüs.Vtinam ueroicaauxiiïèrauS jUt qui® fui officfj,Gc,ùeI tandem expenderent.Quantum dentadopprimendam fa nam doârinam,eoani ne tuiscramoribus notum eft nobirJllorumcrü^îf litatem tot milita martyrum loquontur.ln te tuos^ proprièd4ifïumChEifttpertinec,;EccebîceftChrl^ ftus,Bcce ibi,amp;e.lnnumeras cnim uiasôd ratiôes^* pîâdi peccatidocuifti8imperKÛuulgus,8d cum io’’ Us omnibus nullam confdcntiâe paeeminucniren^» hinc indecurOcabanc miMlihomines, hic ad Jbum Gompoftellanum,alius ad Mariam deborc^ £O,alius in monaftlt;rium,alius;aho,utibi pro ris fuis iatisfacerent An non hóe fuit dfcerc,Hîe ÇhriftusChotefiyhis óperibus placabis DeumjCt remifsionem peccatorum confequeris ,lt;itm oôs anpo’

-ocr page 89-

D. lACÖtVS ANDÂÈAÉ * jV

®rtunl Chriftum hatxmusjita unarn îuftjfîcandira tioncm docemuSjUidelicer pcccatorum remifsionê nißtnfanpufneChrifäper fidcm quærendam

lt;ffe,Rom.38^y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Quôdexuulj^mulrifîbïfpiïs’DodorcSjPafto/ ' ftsô^Epiùopi iicliht,Fanadaacddentfs eft:quî wi«n omnium liccntiam cohibcrcmusT Nihil autc ^îonifttapudnosdoccdjquodad iouendam hanc ^Igi liccntianii faciar,ccrtufri eft.Fruftra crgo pau/ ^fum Ikcntiam obijdr,quac ueritati dodrinæ noz nihil dctrahiu

Hendadum ueroeiî trucukntum.quôd caufam ’’’iferabilis ftatus Erdeffæ in nos Sd doddnamsquâ Pfofitcmur,rcq.dt» Fatcmuringenucdlforum ociS, 5'^^’pfi3ppcî^^3ncpacem amp;nbsp;tranquilhiatem Btdcz *^jâ noftris pCTturôatum.Perturbatam aûtper nos ^deßam Dei,pei*negamus ♦ Vtenim Ecdeßam ex ^ucibus horum luporum CFiperentnoftri,nonduz ®*taruntpropcerconfefsioncm uericatis totperituz *3 uitaeadiredpfi uero funr perturba cores,qin Buai»’ gclionon obtempérant« Idem cdmêctiam Chrifta’

Apoftolis obteélum eft. Nam priufquàm Chriz’ «ns docebar/onfettfus eracyfehifma aûtdodrinam ^hriftt comitabawr, qùoH fàrcirc cupiebant Pharf kconßIrjs.Tandcm Chriilum tahq a» ’^«orcm horum malorum cruci affîxçrüritzquid niii^

-ocr page 90-

XbVÊRSVf STANiSt: HÓSÏVw;

, Ex hïs , quæ dida funt, patet, Epjfcoporun* I dignititi nihil dcrogalïc Brentgt;um,dum rosnolt;* folum nomine,fedcdamreipfa feruos Ecclefiæc^^ fedocuicÆrquàm non fine caufa noftritempode Ëpifeopos comparauerit ferais , qui contra fuos Dominosinfurrex€runt,amp; cos pcregrc rêdcuntes opprefferunt,Maior cnimamp;mifcrabilior eft Ty** rannis Epifeoporum in Dominam Ecclefîam ,hoc cft. uera amp;nbsp;uiwa membra Chrifti,quâm iilorum feruorum in fuos Dominos ingratstudo.Dominus det ut in temporcpœniteniiam agant,8ciramDo/ minipræucniann

Hadenus, quomodo Hofîus Brentfj

netur confilium in conkribenda Confefsione» quam fuis Scorfjs confpurcauit Afoius , Ec cuf homini pauld acerbius refponderit Brentius* Ecquid ex Hofij libris Ipedandam fit paucis atti/

Nunc iuxta librorum ordinem uidebimus» quid fingulis capitibus opponat Hofius . Et ptf* ino quidem,Deiudici}s Icgitimis rerum Ecclcfia/* gt;nbsp;fticarum.

j Sed cum Hofius in conatu foluendorum tumentorum fæpc fine «aufa amp;nbsp;inepte excurrat, quiduis,quouis loco, trader homo temule«^ (US, peto mini ueniam dari à Chriftiano Ledo'' i re, fi alicubi ueftigia eius fecutus, ipfc quoque Io«'

-ocr page 91-

»quot;ÏACOïVf ANORBAB

gnrs excurram. Ne enim fibi blandiri queac,nie ahgt; ^uotfaltcm capita arripuifTe exag/tafTejCoftitui, Uoniinoitruanic,ad omnes riuscainllatfonesjbla ^phemias,Mcndafta,amp; deprauationcs rcfpondere«

fumma,qua fieripoteftbrcuï'tare, Vtinam óf Wcicmpcrfpicuitace,quæ Lec'ïori in tot fophifma/ tum,Mendaciorumamp;blafphemiarufnrefutationcj nullum tædium pa ria c.

Cgt;ccupatus cft autem Hofiuspertotum librum fccundun» in cxplicanda hac quæftione t An ad Solos Epifcopos Prælatos pertincatdc doélri? na Religionis cognofcercSó iudicare, nullo modo *utcm,etiam ad Reges, Principes, Magiftratus, ^ntalios Chriftianos,quos Laicos uocanc» Prinz 'ipumuero fit,Décréta Prælatorum fine iudicio ’^’^^qui^Subditorum autem, in Epifcoporum decre nulto naodo inquirerc,amp;cd fine omni coutradiz ^ione obtempcrarc»

-j Brentius in fuis Prolegomenis , de Officio j‘’^nciptwn in EcclcGa Fdq Dei, probat. Non fo/ *nni Epjfcoporam,amp; Prælatorura , aut facrificuz *nrum eiTc, de dodrina Religionis iudicarc 8f ^gnofcerc , fed eriam ad Reges Principes, V’S’ftratus , adeoque omnes Chriftianos per/ *’nere ,, Idlt;^ muleis illufiribus amp;nbsp;perfpiculs feriz ^nraeteftinionqs probat amp;nbsp;confirmât .Ea conuelz

Conatur Hofius^ut Regibus, Principibös,St

-ocr page 92-

XDV|.R.SyS‘ .SrANIS.Xj. ÏICVIVM; rpagiQradbus perfuadeat,nc hanccuram aut tudinem fu(dpianc,ut dedodrina iudicenc. Pcrnii^ ^endum hoccffc Præiatis, quorum dccretfs ftandö fitjCtfamfi interdum uldcantur cum Scriptural-* crapugnarc.Eam authoritaccm dcfercndam Gond^ liö ,.quod nihilßncSpirrtu fando probabili one décernât.

Hicdnquam,eftftatuslibriSecundi,ad quem mniaargaraentareferendafunc,quæ pro eouckO'* tra utrinc^ afferuntur. Ad eorum igttur explication nem nuncacccdamus,cx quibus me demonftratui^ confidojbuncquot^ltbrpm non nifi hisquirM^ pitibus,blafphemqsfcilicct,Mendacijs,calumnijs, iophtfmatisjamp;depraüationibus conftarc.

Contra Secundum L I B R V M.

DB ÏVDICIBVS RE/ rum BccleOafticarUm.

: T A TIM ab initio impodentet menti turHöfiuSjdum feribiuLutberanos(m I uocant)in hocuno confcntirc,quód om • d inem exBcdeßa fublatu m cupi un t, qni in hoe pro uirili laborant amp;incübunt,ucis reftiwan

-ocr page 93-

1 Kl C O B V S ■amp; N D R B AE

wr,qae(n uidêt collapfum miferè dcformatum» De fccclefîafticoloquor maxime, qui olim Ecdefiæ ’ttiniftenum cratfalubrc, fub Papatufadus cft non folunj dominium,fed crudelifsinaa pariter in corpo

Si animas innocencum tyrannisyfîi.utinfràincx/’ pÎKationcdodrinædoccbimus*

Qpàm uana fît Hoff} criminatio , qua inconftan/ accufat Brcntium,qai iudicium de dodrina reli gionis nunc ad Principcsinunc ad promifcuam ple Scm,nuncRdfingulos reqciat,omnesuidcnE»Cum cnini Kdes,quæfoladchifce rebus iudicat, fit piorüi O'^ntuni,non foi um facerdotum,fed Principum Si plcbis^quid abfurd«mgt;fi dicatur quoqj iudicium omniûÆft enim fides^uera Ghri ftiana dc do/ ‘^finareligionis conftansiudixium.Nec fides dkê/ ^äcftin adultisjcd opinio, quæiudicio caret.

Quodadinuidiofam collationcm Principum Pa P'fticorum amp;Euang -bcorûattinet,nihil aliud hoc locorcfpôdemus,quàmDomino Deoßngulosred ajturos (uorum fadorum rationem .PapiÜicis eer/ ^^Regibus Principibus non eum ftuporem tribu ^nr,quern tu amp;nbsp;tui fimiles. Et propedie fperant fore ’o iudicio erumpanc»amp;^ Idolatricam dodrinam quo 9’eabrjciant.Etmerito dolei omnibuspqs,quód ^lt;ges5i Principes adeo uobis deuinxentis,ut iudi/ ^'oexclufi,negocium rclJgionis iucis ignauis com/ '^i(ennt»quorum tanq Chrifilanorum Principum

-ocr page 94-

Xbi^BRSVs ïtahisl.' Sos'ïtm offidumcracjn dodrinam amp;nbsp;mores EpiQoporimï f ïnquîrcreôtanîmaduercere,nemulusmocîis mder virni CabdUi^ tam miferè ïn cetros errores fedurant.

Mendadum eß,quod fcribicBrennum non tan/ turn Ecdefiaftkum,Ïededam duikm magiftratum lablatum ucïïeJndignum ad quod refpondeatur 3/ ïtud,nifi hoe folum, Epifcopos fua ambit-onc ad ca digm’tatênunq peruem’repotinffe,quafubditis . imperant, niß Principibus fuo loco pulßs* Cunt Bpifcoporum ßtdocere,quod plcncpignorât,nofl’ i.Kc.2ï, DominarijficutfcriptumefttVosautemnonfic.

Siadeo difti'ndafunt officia Magïftratus poli«/ ci,ód Epifcoporum,utncfas fit Principi fefe mifcef^ Ecclefiafticis,quo iurepoliticis fefeingcruntnoftd' ccclefiaftici EpifcoptMirum cpiod fandifsimus or dononpolluaturiftisfordidis poh'ncis negoctjs«

Memi'ncrit,aitHofius, Dux,ducê eficjoon Eph : fcopum,nccoffictj fui limites excedat, docerifeab I Ëpifcopis debere fciat, non Epifcopos doccre. Eg® ! uicifsim:Memineric Epifcopus fc EpifcopumcH^ non Ducem uel PFincipem,ncc officij fui limites cedat,quodcftdoccrcauditores,nonrcgercfubdh tos gladio.Sed heus tu Hofi,pius Princeps memine ritfenon effetantum ducem mundanum,ucrume/ nam hominêChrifl:!anum,ac in baptifmoReg^*^ j amp;f3cerdotem confecratum,quemadmodum I Btus amp;nbsp;Apocalypfis admonêi,ut fciat no foiû fui ci)?

-ocr page 95-

D; -IACOBvs ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp; J

çq effe ducerc milicês in bello huius fgculi, fed etiS cwrarCjUt populus rede amp;nbsp;pie in ucra religione infti tuat .’Atc|f hoc modo tâttim abeft,ut officrj fuilimix tes egredi?£ur,ut nifi fccerit,neglcdi offici) pœnam fube3t,iîcut exempla impiorum Rcgom oetensTe/ ftamen’i declarant»

Deludicio Principu in cognoTcedadodrina relt gionis utcun«^ fefe in oes formas uertat Hoiîusjefc tû expcdire no potcft.Cum ucro alia racioe fefe ela/ ^•nopolTeuideatjConccditPnnnpibus iudiciudc 4’^gftioncfadf,fed node qOgftiôeiuris,Quod quid äh’ud eft.qcçcum iudiciû,exequi.£ ludicis fentètiS, •ntfrdûeciâ mortis irrogare fuppliciûproptcrrem, prorfiïs ignores» T lîi. n.abefl.ut cognirionêue ’‘S'IodrincahqaatribuatPrincipib.HofiuSjUtnon f rubuent fcribere in hæc uerba: Vt aûi de dodrina

fdigiôis cognofcac Princeps,pcr nullas ei nee diab humanas leges licuit unq.Propriu hoc iam

^^ßpifcopORÎ officium. Quæeftquæfo in Eccle/ non in pkbeiosfed in Principes lacrificulorü ty/

^^nn-s,n hæc non effCEx ore facerdotis Lege requi/ [^«te iufsit Deusiuoa ex ore Principis aut populi,331 7lt;:ophanta.Nos Prophète uerba agnofcimus,quæ bicorri^ian ‘■^uerentia Eccleiîæ miniftris dcbeatur.Horurn mi/ tffrfacerdo» ’’•fferium no ufurpant nec Principes, nec populus, quindo ex ore miniffrora Ecclefiæ,uel ledione frri ptORîPropheticoîîzôi ApoftolicoiA^fuu formantiu hiimanK,

F z

-ocr page 96-

rn VB RS V S stanisu »osivm, A'dam , quo non tantum aduerfus omnes ha:ref««‘ muniujed aduerfus Sathanam in fummis tentatio/ nibusin certamendeicendere audent,amp{dsinigt; I {peuidoriæpropofîta,quampcrfidem in Chrtfto obtinent»

Prorfus autem ferendum nô cft, quod doert Ho iîus,ita Principes, Magiftratus amp;nbsp;populû ex orcfagt;' crificuîorum pcnderc, ut nefas fit de dodrina ipfo/ rum cognofeereJd cnim fîbi ntep Prophetæ nequ^ ApoftoH arrogaruntunq,qui populum ad uoluti« ! tcm Dci in Lege Domini expreffam remittebant, SC non inuiti permiferunt populo, ut ueritatem do-* flxinæluæ jex uerbo Domini cognoicerent, ficut Berrhœêfcs Apoftolorumexaminarunt doârina, qui aiïenfum non requirebât, nifî Prophetarum tC' ftimonqs confîrmar£ntur,qu3c docebant.

Sed quidadhsecHoiîusC'Si dedcrimus tibi,inA quit, Brenti, hoc, nullo modo licitum efle in caufa ^ternæ falutis alienæ fcntêiif ita inhærcre,ut eam fî'' ne noftroipforum iudicio ampkdamur. Quid alk ud confequctur,quàm quod in Germania confecu/ tum eft, ubi totùidemus fides ,quotiudicia. Rudis afinus,admodum excrcitatus cft in rationibiis colli gendis,ut tritam amp;nbsp;uulgarem fallaciam non intcllk gat. Eft enim fallacia accidentis. Horu ichifmatum öddiiTcnfionum caufa non cft iudicium, fed accidu iudicio,quod uidemus in multisperuerfum.Siem’ io

-ocr page 97-

tó lACORVS A KÖRE ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41

^iiwduus hufusiudicrj comes Si effedus eft dif/ ïcnfîo, cur idem non acciditqùoc^ Berrhccenfîbus, ^orumfîdes iudicioconftabacCEc unicas iudicio fctincbatur, quaecrrore fcindebacur,

Quôd fcribit Brentium adprobaflc dodlrinam yfîandri, quam improbus homo Hofîus non inccl ^’gMuoloco rcfpondebitur,quareeius uaniiatem eurer Chriftianus Ledor, ß pafsim in eius bîa? ^pheniolibro recurrac,

Mendacium eft,quod fcribit:Brentium tribucrc *;fîncipibus,quod eft Apoftolorum proprium.Ni enim horumin mentem un^ uenitBrentio^qui

P^èoiHcia diftinguit,ut apoftolis dodrinam ’'‘ftcrium,MagHiratui imperium thbuât à Domi/ *^oconceiîufn,quod ut cum dodrina Chrifti non P^§lt;act,quæ partes Principum fintgt;ingloria nomiz

Chrifti propaganda, quæpotuit fide Si diligenz docuiu

Sedaudiamus Hofium egrcg’um Eripturarum' ’Oferprctem.ÂrgumentuarBrentiîerac,PræIatifal ^^Pofrunf3lt;;fanere.ErgoiIiorum décréta fine iudiz ^*0 nonfantrecipienda.Hîi Hofiusnofter,utfibi’ *^’detur,occafioncm naduS jinfuîtatBrentio.quid ^cfifiintiius.çp unushomo pofsitfalli Si fallerezan “^foiin,ex quorum ore Legem requirerc popuïus' ’ufius efte*Refpondcmus Si hos Si ilîum crrarc pofz *’}q^3proptcr ficutpriusd hominis,ita multorum

F 3

-ocr page 98-

A DTE RS Vî STASISt.' HOÎTVMJ décréta fine ludiciOiquod ex fcripturæ facræ incof’* ( rupto fenfu confîrmarum cft,docemus no efl*e piendsiamp;iapprobâda.aliudcertc exBrcntqarguée to clicerenÔ potes, niß forte exiftimes,mulntudioc prtuilegioerrorisgauderepofic,amp; uentatern uni'' us hominis teftimonio non recipiêdamCDiutrfuni autem amp;nbsp;Prophetarum cxemplis Slt; fynodo Nicena doceri poteft,ubi uniusPaphnutrj pia fe ntentia oni niû uotîs prgferebat,qui in fynodo congregaii erac* i Vcrumutfuumerrorcmftabiliret, noncrubutt fcripturgfcntcn«asdcprauarc:Si duo ex uobiscon fcnfcrintfuperterram dcomni requam pttierintjfî et inisàPatrcmcoqui in cœliseft * Vbi enim (uni duo ueltrescongregati in nomine mco, ibifum in medio eorum.E2o ium uobifcum.omnibus diebus uk]^ ad côfummationemfgîuIi.Hæc omnia (inqoit Hofîus)dixitChrift«s non adturbas,uerum ad A-* poHolos tantum* V tcûcp in aîqs 8^ inepti Si blafphj mifincPapiftæ,tamenh3sffntentias aftringereno îfufi funt,ficuthic fycophâtafecit * Si enim uera iusexplicatiodepræfentiaChrifti, non crit certes Chriftianorum coetus,nißrafum amp;unclum facrifi' culum habuerint^qui (ecû cam graciam afferat, qua ChriftuspoIIicetunMalè igitur agitur cum PrineP pibusôCpatribusfamüiaSjquiiuxta Hofij fententia prgfentigratia Dei exdudê£ur,quæ hac promifsio/ | ne coprphenfa eft.Vcrùm nihd raanifeftius,^ qp bg fen tenu?

-ocr page 99-

d' ri cor Vs XNB'rbäb

fentêtîæ Chnftiad uniucrfam Ecdefiam,hoceft,ad ocsjiiQs Si fideles perdnêtjcutufcun^ fint ordiniSi quibus fuam pr^fendampolIiceturDns.Quod em hoc loco ChriftusloquituisÄpcftoIusomnib» prjs confirma t,quädo lcribii:Chnftum perfidem inhaz wtc corda eorum,amp; coscfïe membra Ghrifti,8^ têz pbfpiritusfanâa.Bcfî uerofæptChriftuscum foH® Apoftolis Iocutus^eft,n« Ignoramus , Apôftolrs quædam peculiariter dida, quæ tantum ad perfo/ ^ales eorum uocariones pcrdnêt,tarnen promif/ fiones quæinMatthæo defcriptæ(unt,ad uniuer/ ûfîî Ecdefîam pertinent,quemadmodum circumz ftandædocent* Vbi enim,inquic,funt duoueltres^ '^’^gcegsri in nomine meo,ibi fum in medio eorû,

promifsio generalis eft,non folum Apoftolis fimuliniundum eft,utidem omnibus an/

^nncientpqSifîin nomine Chrifti conuenerint fuz pcrterramjdc ipfîus Chrifti ppæfenda minime du/ h/taredebereJmôhæipfæpromifsiÔes noftrarum precum fundamentum funt, de quarum exauditio/ M.lt;tuh.iS, neomnibuspfjs dubitandum effet, nifiueritate ha/ tumpromifsionc de præfenda Chrifti confirmati eflent.Scd mittamus iftos dcprauatores»

Quod aitjPfeudoprophctas ex frudibusjhoccft, expofidonefcripturæ cogno{ci,accipimus hoc Ipfofodalicium hufus Hofq errantiû numero cenz I«mus,quod peruerfèfcripturam intfrpretetfr.

Cum cxPfalmo orouuXifteiBrendus ictû;Noni

-ocr page 100-

4t ADVKRSVS STAN1SI« HOSIVM,' lt;ie,quioderuntte,oderam,8^f.ac doceret,quonw»' I doeos odiflepofsntan^ uirosfanguinum ,ni4iprf US fognouerit, quæ doddna fît impi'a. Refpondet HQfîus:exore (acerdotfseffequaerêdum.Ssdfînos dicamusjtpfum (acerdotem impiæ doélrinæ rcum agi ôdaccufarijqucmadmodumcodcm loco uidcfÉ eft,quod Hofîus difsimulanfequitur cnim,Vos au tcm rccefsiftis de uia amp;nbsp;fcandalizaftisplurimosifl ïcge,irntû feciftis padû Lcui : Dicit Dominus exer cituum.quid faciamusS’audiemusnc turn quoc^la^ bia faccrdotisCSicutfaâum eft tempore Cbrtfti Prophetarum, quem nobis monftrabit Hofîus yCi cuius oreiirqusercndaLcxCAudiujiAchabSacer^ dotes S^fedudus eft « quid faciendum Principibös noftris , à quibus fî interrogenter (acrificuli, aüt refponderencfciunt,autimpia fuadent, quae con* dodrina Prophetarum amp;nbsp;Apoftolorum pugnant»

Quidïamp;quomodooderint pfj, non eft, quod e* | Hofto difeant/Omnes enim pq magis cogitant de fanandis errâtibus ,quam opprimendis îdiuerfunt uiderc eftapudeos,qutcrudelitcr idola tuentur.

Dum ex loco tdoannis 4, Probate (piritus, an e* Deofînt,oftendit Brentius, omnium hominumef fededodrina pia indicium, Ciceronem produde Hofîusjcuius authoritate comprobare nnitur,noti efte in uulgo confîliû, non ranonem, no difeiphna» 1

Quid quæfo bicfycophanta facitexChriftiauis . foetido

-ocr page 101-

K IACOB VS ANDREAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4|^

^rido ipfoi^ oko no undisClrraHonales fcilicetbe ftûsjomni fenfu SiintclIedudeftitutas. Si in cis ne/ yuc ratio nelt;^ confîliom cft,doceri lt;]uomodo poC* •üniCHoc Canèhaâenus plebefjs pcnuadere conaz utxotum indicium (acrifîculis reßgnarent, pro libidine in Eccleßa dominati func hadenut. PdndeuulginomineBrencius no inteUigitfim P^Jciter multitudinem populi,{ed Bccicßam cx ißa ^ultfiudinecolledäJd efß nonignoracHoßus,ca/ •^^ncauniari non ueretur homo improbus,qui,ß ^poftoïum audiuißecdocctcmzfpiricualem homi/ nem iudicare omnia,amp;ä nemineiudicari^haedifß/ fültate, fi qua effet, fefe explicarc pocuifTeu pum aliquod iudicium »quantum illis ad falute btiseft^plebcijs tributmus,n5 iubemuseos monte ^’f’aicumMofe lcanderc,fed ex Mofe cognofeere Ofacula Dci,quibus inhærcntes, nulli fucceffbrum ff«dant,qui diuerfum ab htsdocuerintjßcutpoffea 4^0fundam apoftafia fadum eft*

Petrus â Soto doect ex loco loannis;probandos nuidem omnes (piritus ,fed (piritu concilioru pro/ Dindum perncgat.Qui cnim hocprgfumat,cum a(/ ferk peccare in Spiritum fandum,qui omnibus co/ cdtispræfidei.Hancuanitatem conatur tueriHox» fins authoritatc Damafi, cuius tcffimoniiîm ei pror ‘US nonpatrocinatun Damâfuscnim eosin Spiritû bndum blafphemare(cribic,quicanonesS, patru

-ocr page 102-

ÄD VERS VS ST /(Kist. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

canâdîutu à Spintu fandödilt;Sa€os. Vthicnihildf J ca mus de eo,quod magisfobrièdc peccato in Spirt turn fativlum ioquendum fit, tarnen nihil deroga-* riiudiciouulgidedodrinareligionis,hoc teftimo nio Dacoafi ptrfpkuum eft.Nonenim cxcufamus eorum pc^ulandam » qui dodrinæ Spiritus fanâi cpntradicunt.Seddum hominesfunt»quidodrinâ SpiritusCandi afferunt,non Spiritum iandum,{ed dodrinâquam proferchomo ludicamus* an fît Spi'' ritusûndi,qui normam ôiregulara iudicandi tra/ diditquæin fcriptis Prop’neticis èC Apoftolicis co/ prehenfa cfi.Eft ergo hic qlt;^ ufîtata fallada, cum in ( fîgni deprauatiôe uerkatis coniunda,ubi plus dici* gt;nbsp;tur efleinconclufîoncquàm cratinpræmifsis. Diabolicum Mcndacium connicium eft in nos» qu od e fFeram U s nos ipios fuper Ch er ubim.cu m tni repentes ex i)siudicemus,quæ nobis diuiniti’^ in terra reuelaxaSCconferuataluntdiuinæ ueritati* teftimonia,^

Diabolicum Mendacium efijouod fcribicBrcn^ tium inuitare orancshomines ad Blafphcmandun» Spiritum iandum^quod fuo tempore Dominus il» blafphcmoorehuius conuiciatoris uindicabit.

Si omnibus probanda funt conciîiorum crcta, quando finis ent probandi Z inqust Sotus,Si aflentitur Hofîus ♦ Scd quâm friuola eft hæc clufio» Dicirausenina quod rcs eft, Cumadfiaem

lt;w

/

\

-ocr page 103-

B. lACOSrS ARDR£AS

I ^fufquc dâcendi ßnt homines , dodrîna auccni probationibus confl:c£,(emper quoddocetur progt; bandumen't, Nonenim acquicfcere potcftmenâ! hominis in hùmana authoritzte^niiiteilimonijs (cri pturæ eorum Décréta comprobataiberinc.

Erk igkur finis probationum,amp; non crit» Si rkè in conciiqs aliquid decreium eft, ad crudien/ dos dubioSjCa folida afferuntur teflimonia (criptuz tac,quibusfententiaconciJif confirmata e(l,idquc lt;rit magis repctickj probationis, quàm noua pro? bati£».?uq? hoc modo, quod probaium eft antiquiz tus,denuo etiam omni quæreti probafekûr,hoc eft, ttplkaticne probationum concilq füturi déclara/ bnur,in qua tuto confifterc qucat, qui de cius ueri/ täte dubitabar»

Sicprobatio quocpnon futura eftinfinka ,quâe ccrcislimkibus definka eft,amp; fem per eadem perm a ncnsjomnjbus,quiueritatera, non contentioncsSd htes diligunt,fatisfacrt. *

; Quàm uanum fit,quod fcribk,noftros in fingu los annos fuam dodrinam m.utarc,aliâs didum eft. Si ucro non licet inconfideraiè dida corrigere qui hocin Auguftino probare poteftis, qui duos retrâ/ dationum libres fcripfitç’ ‘

Nec dubicai, num Spiritusfandus , fit Spiri/ ws uerkatis , qui conciliorum décréta examinât* Sed contr^^otius Spiritus Sandi honörém uîn/

-ocr page 104-

AD VB a s VS STANISL BonïM; dicàtjdumnuniuscÔdlij authoruatequidt^ f âi uulc,quod cutn exprefla (criptura à Sptriiu dodiâatapugnat.

Nihil adaerfusnospugnat fcncenuæ ex Socrat* amp;nbsp;SozonienaaUatæ, quöd non fint curiofcdiu^^ xanda Synodi Nicenæ decrett^Siquidém eorutï^ dio docec,Slt; Patres non ex radone humana,autan*' quo errorc pronundafle, fed feripturæ facræ authj ritacediuinitacêiîli) Dei demonftraiTe. Necquid^ noui af]^rebanchæretici, fed qu^ iam ante muho^^ es erantexaminata amp;nbsp;difeufTa.

Quod autemnon liceathomini Chriftiano Cot^ ciliorum^ecreta examihareUd^demum aueritate rienifsimunTeft:fîquidénrcompertunxhabemustlt;’ traria décrenifamp;cÔ^cilia, quod alteriuserrorem Bionfirat. NecalicuiusConcili) ueritas^^aliundcy^ exprodudis fcripturar te(liraoni)s amp;nbsp;argumenti*^ ! comprobaripoteß.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Nec tarnen proptereaeorunr pctulatfam probagt; I mus^quftenierèamp;nnecaufapièamp;fapienrerdecrcta côüellerrconâtur.EH«^ h^ quoq^tUt fcholæ uoeâG । fallada accidends.Sed inhorum numerum referre» quiauthoritate'diuinf uerbi permod qu^orundana dctrctisconiradicunr^hoc demum iniquifsimui*

Quod aitinera JcondHôrHnTerrata,quæfifc Sy/ cophanta^iîcut fui omnes^eludir, quôd authoritate

Rom»

-ocr page 105-

©î ! A C o B V J A N D R B AS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fj

Pontiffcis noiiïînt congregata autconfïrmaz Mruftraab Hoßolaboratur^cum nondunrpcobäz ‘^n’tRom.Pontifidff authontatcm,qua ßne fcriptu KftithoniOjfefc omm'bus in orbe Ecclefijs tan^ ^hriftiu(cariumamp;funimum Pontificem prseßdc/ *’lt;damitat.Siccnim amp;nbsp;Nicenum condlium non lez gitimuni fuenc,quôd banc Rom.PonrificÎBaiwRQri ^tenî nun^ agnouiu

Quid magis abfurdum amp;nbsp;ridiculùm , ^qdhic ^ofiusnofter fcribiE,Canones Âpoflolorum à po/ ‘^rioribiis condlifs emendacos mingaios,pro/ Ptcr cam,cjtiæilIiamp;inerat,ninMam fcucritatcm ,quâ Pofteriora ûecula ferre non poficnu

Nam urdcmus horumcanonum authores fuiflc ^Pôftolos,m{nuBncdrcûfpcâos fuiffe dicemus, ^uam Patres,qui logo temporis interuallnillis îucz ^^ffcrutitin muneredocendi, ut quiignorauerint, ’lutd (ubfequensf cas ferre potueriiC' Ex hoc uno Au porcin huiufrCaliguIæ candid us ac pius Ledor coz gnofcere poteriu

Cum argumentunrex 17^ capite Adorum' adduz ncc præterire nec foluere poHeC jad inanem ^«»•oMfle^/ieKdefcedit, conc^ens, licere cuilibethomiz Chriftianofcripturas (cru tari,amp; infpicerc,anita jcreshabcat. quetn«âmcdum in decretoCondlq *criptum.eft.Quid auienj bpcaliud eA,quâm iudiz rareex£cripturadequot;^es «t • jnciîfjÇ'Sienimfinecô

-ocr page 106-

Idlers VS stak ist. hosivm; trouerffa decretis concsÏf) ftar?; cupit quid opus ad fcr/pturam recurrcreSSiüsro ad fctipiurâ recurs ric,amp;con€ilt) décrétadihgsnter ad eins teftinionis €xsniinat,quid hoe aliud eft,quàfî,de iplo concH*® grauiter uelle lüdkare.^

Std quodaddk. Si forte îeçus aîicuî uidcaiuf dccr£tum,quàm fcriptura habcat,talcfîi homiutquot;* non protinus habere poteßatem darnnandicond^^ um.Nosrcfpondeinus, non cemcre ciTe pronund^ i andamJcdpræcuntcoratsoneSîdiiigenti coUatio^ ' ne omnia probe cxaminanda.efïe^Quôdfîerror CO'' cili) demonftrari poteft, non licet modo, fed tenc' tùr,radone officfj,p!us 5u fidelis ChriftiJmpO^ dccren'scontradicercJd qued exemplum Paphot*^ trj docet, qui cerceunus plus fapicbat, quàmft^ quiomnes.

Locus Deut.i7-Dc fummi üccrdotisimperiojd^ alibifußus explicatus eft, tarnen non pîgcbitj paucadeeoetiam hoc loco dkere.Hofius,quetii3^^ modum Embricenfisgrammaticus fed£,nönqui^^ unit uideri,quod hac lentendaÇaiaphæamp;Hann^ I iudicium aduerfus Chriftum iuftiftcet, dum à Soto excufat.Scd paulo póft fui oblftusjti h^c utf ba erumpit.Nam ut iuftum fuerit decrctum,quo u m efie m oriis C h ri ft u m pron u n ci a tu eft, no n pf® pterea iuftifïcati funt impt) iudices,a qüibusnihib^ re,nihil ordinefaâum eÏTe conftac.

-ocr page 107-

r'ACÖSVÏ ANDRÊAIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff

Quis non agnofcfc in horribiU bîafphcmîa ßerd ginisfpiritumï' quis non aider manifeftsm contrat ^iftionemTSi cni'miuftumeftiudicium,iurcamp;or/ ^*ne bdum eft: Si ucro non eft iure amp;nbsp;ordinc faôü, ’^îuftum iudiciùtnfuifte neccffe cft» Hxc.n.defini/ ‘‘oneiudicq iniuftt mcludutunNon ergo elabetur, fiiudices (altem iniquosamp;iniuftos pronunciet, ut Micrj ucritatem alferat. Nam ft in praefcnti negoz ^’oiniufti fuerint,amp;contra omne ins amp;nbsp;ordinem ^'’’intjipfum quoçp iudicium iniuftum erit, quod ^^naturaconiugaiorumfequitur*

Manifcfta ergo contradidio eft gt;nbsp;co (cribit : Iniu/ piini fuiftc iudicium,fed tame« nibilominusin co •öiffeiudicq ucritatem ♦ Si enim probsùerit falfoin fftcueruflfi, ctiam in hoc falfoamp;J pcruerfo iudicio re pcrictucritatem . In hoc,inquam,Pontificum iudi/ ^0 nulla prorfus eft ucritas, nulla iufticia , nullæ feftitudo. Imo quod maius eft , ß aliqua in. hoc Wicioueiiaftida uel iudicq uericas fuiffet, Cbriz ftushumanam genus redimcrenonpotniffet« Inz ’’ocensenim ut ut nccefte eft, qui genus humanum ’^fditnat, adaerfas quern fentcntîam mortis pro/ ’ïiindarc fniuftifsimum eft*

Quod antem hac iudicum iniuftida hociniuz fto iudicio Deus nfus eft ad Redemptionem gez Ocns human!, quid hoc ad iudiccs, pel ad iudiz wum impiorum Pontiftcum Num propter«»

-ocr page 108-

ÀDVBRSVS STANISf.' HOÎIVM; dicemus illos ludicq ueritacem iudicalTeC'

Accidie enitn prêter uoluntatem iftorumimpr« boru m hotninû, ut æcerna Dei Bonitas per hoc no/ Hram perfîceretfalutem.

Quare4gt;la(pliemiaeü execrâda,uerintem Fainl^ iîtnoamp;iniuftiisimoiudicio tribuere,quod nihil udeft,quàn) blafphemiaru reum agere fîliutn Del» uchominutn autoritatem feu potius crudelitatê^ tyrannidem alTeras.

Si cnim propterca nullum errorem imputareUf' Iss his quiad Ecckfîg: gubcrnacuïa ledent, quonia^ Deusfuaprouidentiaô^ bonitatc omniagubern«^ qug im mania fcclera 8^ flagitia nÔ exeufabimus» rum adhancarcanam uoluntatem fuam Dcusfl®^ refpicerc noluiijScd uerbo fuo alligauit^à cuius tentia fi recedat AntiRes ,contradtcendum eft periculumæternædamnationîsfübireuelit hoifl®’ cui ueritstem reuelauit Dominus»

Non ergo tenêtur auditorcs fuis paftoribus pter foîum 8C nudum iucccisionis titulum obedif^» nifi ctiam maiorum,ho£cft,Proph£carum,Chru” Sié Apoftolorum dodrinamrctinucrint*,

^icutergo tempore Chrifti graöiter peccâruui» fi non conu erfi fuerunt,pericrut inæîernuiu»^^* ftwnmi Pondfids iecuti ïententîam., in Chrifti confentiebant,amp; fuis clamoribus bant,nihil obftante (entêtiaMofaica,Qui non

-ocr page 109-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;= fr

Aren’t (acerdótls impcrio,cx Icnténd« iudicï« moi^ itur(Sacefdos eniin (ummus noo iudicabacivrdîcÿ Qencatem^fed contralus et ordinem agebatomnja;gt; ^tanoafolum grauiter peccant,fed periculum aeter/ ^semortis fabeunt,qui Pontifie»mRom fequunz impia decreta,q»os Si uerbum Domini Si con/ ^cüntia reclamâs,non folüm erroris »fed horribilis idoîatn’æ blafphemiarum condemnanc.

Necfaluabit Cal^ulam nofi;rum»quod profert, temporis pcrijueLegem A (acerdote, nihil ut jfum ßt,fi à Caiapha quoc^ amp;nbsp;Anna,quos non re ’^ènccordinefacerdotium adeptos eße confiatjex Plt;ricrit.Quafronte enim audes fycophata dicere,lc S'ni perijffe ex orefacerdotis, qui iudicij uencatem wdicïui^ Quid entra â legitiino iacerdote rcqutri/» nt iudicctiudicq’ucfitatem'f'Si iudïci} uez ^Hatcm iudicat,fuum offiaumfecit.Cumigicurim/ Pu^enter afieras,quód Caiaphas iudicij ueritaccna ^dicauerit»quomodó rfiaiorc impudentia aderere bex atgt; ipfotan^ faccrdotceeciderit.Sunt «Bimcontradicfioriaód cx diametro pugnantia* Vfc •‘üàifîcimpingcre oportet maliciam Si improbitzgt; ^crn hominum,qui fefe ueriiati Dei opponunu

Non minor eit impu dentia,qua docct, Quód fix 1’us Deidignatus fit fefc ultro illórum iudicio fubq ’^^rcjutcxemplofuo doccrct,fuum in Cathedra legi fcdcntibus,qualckunlt;$ tâdem hi forcnt,höno

-ocr page 110-

SSriisfS STÄKtsE; üdSirM rem h -abetsdum effc • Docukne fuo cxeirtplo Chrf.' fiuspopulucn^uc à facerJocibus inftituti damarenU crudfige,fiquid€mipfe cpuccm tulitCliKrepcits ÖQ minus malcdi'da beftiaamp;cxecratum os.Nonigo^-* ramus qualis honor debearvir kgitimo mintncrio uerbi, quod ex dignicatc p^rfonæft minirantis nort pendenPévione autem ita addidum effe iuxta hunlt;^ CaligulamjUt propter fucccfsiois titulum in legend Domini exprcffatn pecces, hæc dcmum cftDjabo/ Uca pcr(u2fio,non nifi â Sathana patre mendacio^ rumprofcda*

Agnofcimus legfdmum ordincfil eflè, ex uttbo Domtni in minifterio hominis requircre dodrinä» Quod autem Hoßus aduerbs ßrenchrai cofing^’’ qui doceac,ex orc pd»cipisrequiredum,boc qao^^ impudens eft amp;nbsp;bla^hemo homine non iadtgrn”*’^ m £ndädum,quod rekiniione non indiget.EtM uelipTofumconraetudine non improbandum do^ C€re polsiniu$,ßqutdem in fois horis Ganonicis orcRegis Dauidis ucrbu Si laudemDei requiranî-^ I^ec ex ore modo regum, fed etiam infantium, in*®' amp;nbsp;lapidum promoucbit,fi facerdotes in Ecdeßaf*^ um ofitef um docendo non kcerint«^

In Äpoßrophe ad Sercm’fsfmum regem Polo^ nisc quod (cribit : Nihil efîe aliud »in quo cura no/ ftra,hoc eft,piorum miniftröram,Omm's confun*» tur,quàm utordlt;inem perturb^re^uc

authoriiacc*”

-ocr page 111-

DHACOavS ANDREA«

Magiftraws conuellere queamus amp;nbsp;lab^ ^re.StpBuIo pó(i:Eciam Regiatn (ublaca cupiutiu ^tpauïo pofhVolunCjUC Princeps amp;nbsp;fenacus ex polt; PuHjSdnonpopuIus ex Pnndpisói {enacus iudicfo* ^^UQcatelt;^pendeat. Dicam uno uerbo:uoiunt ut Bnarcbiagt;ut Ecckfig abfep EptfcopiSjUt régna fînt i'cgibasjiic credat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fadat qutfcê,quid

uiüim cuilt;$ fueriuHæc Hofîtis*Vtô^ Miniftc JO noftn,amp; m primis Dei glodamtucamur, coram ^pedante audicntcScreuifsimo Regc Poïonig, 'ontrahunc Hofium dtdmas, Effc impudemifsk mendaduniySicut fupra retponfuni eft. .

Reaereaicr amp;nbsp;Regibas Si Pdndpibus , oranïlt; in aliqua eminencia cpn^iuns,d0cemus debere (ubdi’tqs : Cum ipforum Idolura pa pedi bus co acukare ÔC zraciâate lu mmos Imlt; peratores non fît ueriius.

Ex hoc uno craHo SiC fcfquipcdaW mendacio ^^fenifsimus Rex aeftimet alia quoq.ue,quælongé ^^fociorafuntjfîcut infra uidebimus* Idoneös e/ teftes habemus Si Reges Principes , quo/ régna tyrannidePontificia liberata Si in liber/ lt;ƒtem dodrinac Chrißi uindicatafunt, qui diuer/ tcftan£ur,quen3admodum Screnifsimo Polo/ ’^iïReginon ignotum exiftitnamus*

Calumnia,qua mendadum hoccraflum Si uillo/ tegere conatur,Iongc infirmior eft,^ut hoc

H a

-ocr page 112-

ÏDVSXSrî fTAN^JÿL? KÖSiVX jSMgiiarc queatSycophantæ mendado« Etfî eni’’’ nbsp;nbsp;nbsp;)

«mur audicores dodrinæ Ëuangelicæ,ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

pwftGFUtn exaRiinent^niiiÜ tamêiubenfur erdini derrahere, quidiui'nftus confticucas cft ♦ gum aucenam extrcmam fi^uidetn doceotur Kir ferre amp;nbsp;(ubiedione£uperare,tancum abeft aliquam rebelUonem noßra dodrina armen cut»“*quot;' cutà teimpudcnter traducuntur Brenttus amp;nbsp;Ver§^ rîjjs »dequibusuodfcraris : Quôd ipforûdodri^^ fît plena fedidGms, plena rebellionis contra leg^^ mam poteßatem à Deo conflftacam:Hscc,inqua’’^ fefquîpedafîa funt 8C Epifcopiliatqailis tu es, dada,UC fdas Hofî, non uerltads ceßi'monia.

Quod ad teßinaonia Erafmi aednet, de dodn’ß® noßra produâa ab Hofîo, farpe refponfum eft * p entm partim Mendacio,partim calomnia,parMgt;^ Sopbißica conßantgt;

Quod cnim legîtimum Magißratus iugurn f*' (i»tianc,quód doaorem doccamus ex imperit^ niu» titudfnis iudicio pendere, mendaciS efi palpaWlj* Si uerooibus,amp;in primes dodring imputandüen» quod à pauds ayt etiam pluribus committttur,qu3f eritdodrinæ ueßraeturpitudoCEc nota eßfallada.^ non caufa ut caufa.Creuitlicentia populi poßc]^ angdqdûârinaexorcaefltErgo Euâgclium eßhu/ ius licentiçamp;aliorum flagiciorum caafacTibic’'^® tuum referues Erafmiißconßäsiudidum,uidal’2s io

-ocr page 113-

ft. TA S A namp;Ä E

iabonis liter is de Republka Chriftiaaa bene mcrt/ ^uiftsadtterfus nos cjuoctt ionumera producer« poilamp;nnte cefttmonia , quious pariter oC uitant di. '^oâriham faeriHculortifn amp;nbsp;Monachorum excez piMî bac in re ettpidqcribuendum efier» Bed ad ea (equuncur accedamus.

Subindead implidtam fuatn ßdem confugfr-Ho ^ustutfuumerrorem fuldac. Argumentum Brenuf ^confequend defumpcum fiagellac. Ut doceac, con/ fdstonê Hdei ,qux cû pcrkulo mortis eÔiunâa eft, P^He Hnc iudido conßßere^^^Sed an non eft bæc uox ^onjinfs,qui prorfus omne iudicium amifîc Chri/ ßum enim côffteberis nun^ mords periculo^nift la rredas» Dixi aût (upra, fîdê in adultîs non pop fîneiudjçio,quo deftituta» opinio eft,r3tioii« ^’f^pcrfuaßonchumanaconccpw , no inperfpicuo ^crboDei fandata*Spiritualis homo, inquit Pauz

, »udkai omnia, amp;nbsp;à nemine iudkatur«

Necprotinus kquitur,quod Hofius impudcnz nientitur,Brenti urn ex omnibus auditoribusE* ^’ngdrjfaccrcDodores* m^nam multorum cflie ^fnpJkitatem kimusjcamt^ Deogratam» Vtcuncjp ’ütemftmpkxcftjtudkio tarnen non carer,qaemad '’}o4û Apoftolus Corin thios monetomnes, utma i’cia nOn (enfu 8^ intelligentia pueriftnu Ncc ex m« fide kluancur, ut Hofius nugatur,fiquidcna ex iuafide uiutt.

H 5

-ocr page 114-

À ADVERS^i’ if-Âffht' hosivm;

Non autcm otiîîK’s adco rudes (une in Ecd’^^** qui nihkiiud f; iänt quAmorarionemDoou'i’i''’^^ ^Sym’bolumrecitare, Ecßpberique in Papstu hô? quiderti fdàôt,qûôd propter rudicatem amp;nbsp;uiam facr ficulorum dodrina Cacechilmi hadeii^^ negledafuic.'

Suum eiwo auditoribds tribuimus; iudicio»’’* quod mintfUrto amp;nbsp;digftitati miniflrornm itihu prorfns derogact Inter quos inuettias licet fæpenux fnéroplus in feriptura facra cxtrdtatos,q3 fi coHU'' uicmaJiquamfacrificulorunrcorradas,

Si uero Hofio Idiota eiKqui nihd Idt nifi Icfun’ Chriftumamp;huc crudfixum»EtDiuus Paulus bui*: fandifsimoHofioldiota trat, cui errores amp;nbsp;Idolo^ hianiæignocaeiuerunt^quas nomine Cacholicäeß^^ cleliaetniperitisobtruduiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Argumentum ex fenteneia Cbrffti addult;flult;'’’ OmiititeilloSjCfd (untamp; duces cæcorumX^uèdquot; cæcus cæcodux fucrit,ambo in loueä eadunuquàifl !

nonpotefi:,ffreotfi^ düm populi ut aliquos omittant,conftigit ad turn (uuntjQuod uidciicctChrißusnömoneat,ntß j^erïuos £acrificuIoslt;Sed hoc eft ignotum per fgnocumgt;amp; dubium per çquedubiû probarc.Na(rt qdad cpifcoposôi facrifitulos attiorlt;,plerfcp bortari pofluntper dotftrinâ (anam, nec contradice tes uerbo Mi conuincere« Qui uero ex illo armno dçcçni.

-ocr page 115-

K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XtjgltEÄB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifj

fomnia kquutur, cjaæ cum do(Hrina pu ^ant.Cædtatîs ig(tur câiam conui^i (îtîg,q«a ray uobis eamd/gnitatêuêdkare audedSjCp Ghrl per ttos moneatjcum €ertifsimu£c,uos (achamp;na î^^'ÉCcptorem fequi,ueftraRt reueîacîonu aurhorem. Ç^àm frigide auc exempla Oziæ Ozg tradatf nihil aiiud docere pôc,cum fint diuevfç funz '«Ones amp;nbsp;uocatiôesMagiftratus amp;Epi(copoi%,qut intra fines fuos feie c0tineac.Sed quid hoc ad ’yiciuPrindpu pioRtS^ cogninonê uergdodring J'^yencndâ,qug no minus ad Principes fpedat,q ad *’ferdotes*Nâqd ad uoeationes attinet, Diuerfiias ’^fîîcioRî in hoc confiftit,utlegibus 8(. gladtofubdiz i^/egat Magiftratus, publicunS docendi munus ufurpentamp; (acramenta adminifirent*

Ge hoedikrimine îoquunt Ghryibftomus, Dio ^yfîiisôd Bafifia^,quibus nos qq^ afientimur. Vid« *''«nôeffe Magiftratus officiu titulo uocaiiois fug, docêdi in ecclefia adniinifträdi facramcia '’wpare.Nec hoc fibi fumutPrfncipe s noftri. Sed ’^’niftroRî piofô Ecclefiac eônatf b. adfunt, à quibus ^fcriptura (acraedodi,amp;in cÔfciètia c5firraati,cu ®ylt;iinê qd in ip{is eft,tuer! ac eofer uare ftudet,^ Mi ®’fteriu ornat Ôi ad gdificationem Bcekfîæ côducit»

ûlua inuiolaca miniftris Ecclefîg (oa manct ^tnoriias, amp;nbsp;nihilominus Magiftratus quolt;^ fu» iudido io Ecdefîa facit Qfficiu m«

-ocr page 116-

ÄDVBKm ÎTAKIST; »OSIW; ƒ 'Sed ûidfsim fycophatUa menifnerft, q J ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

foftomodefcnpßqNum'mihituam ( inqult Cbfy^ (eïlomuâ^ufurpâüf purpuram nc ufurpes mcö^ ûcerdôtiunt. Vides quàm difsitniies Ghryfoftot*’® lt;ai iinc Epifcopr,qui non tantum purpuram indi^^ rut Prindpum,Sed iure Gbi debed ius gladij^q^®® etiam inhodiernum diem exercent, acritercont^^ dunt,Et lît mibi quidem uidetur de boefolo cont^^ dunuDoârinæ enim facilis Si plani effet expff 8^ côpofftio, nifî obffaret luxus, quo fuffbeadb’^’^’ ticdedodrina paröm fîntfolicid.Si facerdod ccêl^ ffia(uncconimiffa,quomodo ea quæRegum fuo*» hoc eft,terrena adminiff;rantCSi Ozia non cuaffi dicium Domini,quôd ßbi facerdoiium ufurpatf^ rit,qui iuxta ueffram interpretationem nihiiinton^ ueniês commiffuQuomodo Epifeopi uldonem lt;iinamcffagicnt,quiOoniinium ufurpât terrenuirt tiuffo amoVé cultus Dei,amp; quæ in Eccleffa gerfftd« prorhis non curant^

Probcigicurcum nouiffethoedikrimenBren*^^ us,ucriusc^ uocationis Ones defcripfft,fed quod aÜ i culcûm Dei attime[,cum Principes ffnt quoc^ populi De(,quæ ipforum partes ßnt, contra Afottf docuit.Videlicet,Quôdfines uocationis fuœ no^ egrediatur Princeps aut Rex, fi librum Icgis dekï'*^ ptum habeac.eundemcuoluàt, explicationcm keer dotum audiat,amp; fîcubi ab éius prækripto rcccdere facerdotes

-ocr page 117-

D. lACOBTS ANDREA® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IÇ*

I ^icerdotes uident,exemplo Ezech ig Jolîæ amp;nbsp;alïoN^ ’uam incerponat authomstemifacerdocrs in officio jontsncatjdolaaboleatjerpentcm gneum,nihgt;i ob «äntc.quQj diuinkus conftitutus fuit, c0terat,amp;o/ P'^äpioRifacefdocum ucrumDei cuhû inftauret. |,^Sed quod tones ingeminat.Vbi fcriptu fit,quôd P^usiuiTeritLegcmex orc Regis rcquirerc,mani/ caujilaifo eft. Non enim Reges aut Principes fonc ionant apud nos, ut iam aliquotics didum eft* uolunr,amp; hoc curant, ut paftores audiâtur^qui ^fontibus ueriiaicm Deitradantzquipaftoresnc/ H^erafi net^ utidi funtueftra pinguedine, led fpiri *^8fandineccfrari}sdonisad docendum inftrudi f^puloporam dodrinam Euangeltj tradunt.St qut ’^^liâipcruerfiintercos reperiuntur,fatemur ingc hunc non efte puviorem, difcipulo/ Chrifti^ex quibus units erat diabolus.

. Giimigiturcognino dodrinæ SîiudiciûinPrin ^’pibus limites uocationis eorum non egrediatur, ^ifiisimum eft,quod (cribitHofius ,Principera no I ’^‘nus peccarecum cognofcitdodrinamueræ reli/ I 8^ûnis;amp;iudicat in controuerfia de uarqs fententtjs Pärtium in Dodrina uerbi Dci,quam cum ufurpac ’biofScium adolendi Thymiamatis.

Ad locum ex Mofe produdu,quo armatur ma/ ’jiJscuiufuispriuatihominis aduerius eû,quifuaz ^ftdohtriam fedandam,quid aliud rcfpôdetHo*'

-ocr page 118-

as ädversvs stanïsl; Hosh’n,

ßiiSji^ ut molds uociferetur, nos effc liios, qui slit/ nos deosjhoc eft,noua dogmata doccamus.Sed cd ne hoc foîuere argumentum, de quo Hofius mag'^ mucus eftquàm piIdsCHoccnimloca nondifputa tur,utra pars idoîa doceat ucl fequacur » Sed illud quæncur,cum inRepubJfradiscmhbet Itcebaijn-' terficere fuadeniem Idolatdam t num hoc fine iud^ CÎO fieri uolucrft Deus Si enim populos nefeitin'' ter idoIaSucuÎEUm Deîdifcernere ,quid opuseraî hanc Legem traderepopu!o7Ädhoc,inquara,fih^ fycophantajamp;ficco pedeträßtclarifsimum nium, quod cius uanttatem refutau

Impudentifsima Mendacia funt, quod tur,nos introducere Aerf},Manxchp,Vlgdan«|»^® ren'g^irfïet ßmdium ftdasjcam quibus noftr» eft »•:erqiîocqaot enim Auguftanac ont acht h ïL’nt.büRxerrores iarn pn’dem daiflO^^ rut. Qi^î iicrc fib^ hoRtcofetj lont, (c refpodca*’^» PrinejpOGcrte noftrote nongaudebutpatrocio^®*

In expiicadoncloci Mofaici Deuai.obi prxe^P*^ tur parentibos ut filios fuos doccant Legis uetb?, ^cftridieuIus^Nam uc€oncedamus,q) uerba gtspopolo ludaico fuerint,quod fuis oratio Don«'' nica/alucatioangelica,Symbol«Si Decalogus,An hæc eft mens Mole ôé Dominj,ut popolus iolu^ quædâ uerba ex libro legis excerpac,memoriae detaiSi inibr Pfitaci rechare qocai, led eorû

O*

-ocr page 119-

». IACOB VS AMDREAB; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

^ueram incdlfgentjain igaoret prorfus,nelt;^ de ea Micarc pofsitSicutinPapatu fadum eR^ubido/ ‘^dna Catcchilmi ia€cbatoegleda:uulgus ne uerba orarionfs Dominica5,Symboliamp; Dccalogi Forma rcctcare potuit,tantum abeft, ut quid quot;®’ueli«,(n«ncxennt, Sacrificuli intcrdum ipßs rudiores fuerunt. Scd audiSycopbanta, ß Cacediifmi partes probèteneat «intelligat, is confîrmato cft per gradam Dei iudkto^ctß fub *‘Üores controuerßasdiiüdicare nequeac,d£ pneciz ^’s Utnen partibûs dodrinîc,in quibps faîutis noz î“® rario confîftit/'ta inftitucus eft,utcrrorem facFz nimadaertere queac,R quis à uero deu iarcc Jnue ^’s«iam magnpnumcromartyres,qui hac Catcz ^dcos dodrina (olùm imbud, pro nomine Ghriz ”lt;oiaeritat€ Euangelî^eius,mortêconRan«r4uhiz ^unuSyjYjjjQjo enim DeCrcadone, rederppdone P bndificadone generis humant docentur Idiotæ, remifsionem peccatorum habeantpropter P^^sionemChrifliperfidem^inquem credunt.Qra ^’oneDominkagt;mifsisfandi3,ad Deum Patrcm in ^niine Chrtfti accurrunt de exaudîtionc certÉ . «caîogtis regulam uitæ monftrat,ad quam mores oscomponâi,nonutpeccatoR2 ueniam mcreant, ^‘’‘^'paeniafoliosChriftimerito impetrata Deo 8’’’« Gnu Memoria bapdfmt femel accept!, amp;^ufu Dnicgfuam fidêcôfirmât,ora«onè erga Deû

I a

-ocr page 120-

ADV£®.SVS STA-mSt: HGSIïVM. i

2cccâdunt,amp;fnprQpolt;fîtared€4iiucndi roboratui^* i Ciaueni,qu2cœUo6iutTi referatar,quæ e(i Euaiîgc liutQ,pFoait(sjo:feiticé€ de gracuita rcmifâione pec/ C2torutnprotgt;tef Cfcrifturo»non negtigunc ,fed ffl?'' gn:factuac,attemeaudii3ficamp;medicantur, utpeffi^ dem claae paratiincœlum penetrarepolsjnizSiq“* i

Deus fc4»ftfra negarc non poteft, amp;nbsp;promKsio hesfttaamp;fcruat.ficpromifsionem uera fide afferent ado(ltumcœli,(îneomni obftaculo,puUanu fanu* Sbdæternumgaudium apericur«

Hæc,inquam»Gatecliifmï capita tibî tiiis^ facr^ fîculis puedtialunc^jnos tâti facimus^Qtêa his ueliO'' IisEcclefigformemusiudicia,neampIiusimpuraue Rra facrafequanttuidelicetindulgetias PapaïesiP^ regrinadoticamp;adftatuasUnuocanoties Mortuof*^’ eircumgeßationem amp;nbsp;adorationem Panis, Miß’® prouiuis amp;nbsp;defundis,Purgatorium »commun^^ nem (ub una fpede, ordines Monachorum,^^^ milia,quæomnia ex diametrocum hike partibd doddnae Ghriftianae pugnant,Gcut alias demoo^ ftratameiî*^

Defalutatione Angelica alias didum eGr, non firoratio uclprecatio, quo nomine ramen noJi deiinuntobtrudere rudioribus. Sed eft non It Gabridis,fcdcoppilatafalutario,ex uerbis Ang‘ li, Elizabetæamp;cuiufdam Pontificis Maresni conU^

J^lt;dnaca,quT h^c tFiàüerba non fine ampltisima Indi’ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grndarui”^

-ocr page 121-

D. irCOSVT ’Xr^îDîfE Ä^E

gendatu prom ifsioe addtdic JefusChriftus, Am e»» üolius angelieraifalutare uirginem ,non noftri,amp; ‘»lus pcrfeda cftgt;quam itte nunciabat » De ftultis au culcoribus D, Marig,filibci,fycophanta uidere PoteftapBdEpiphanium,quid contra Collyridia/

Icripferit, Vbi fandorum fnuocationem appel «t mulicrum infaniam,amp; quihæc doccant, nihil cC* Pfætcr mulicresJDiabolicum conatnm,hærefim, ^dcliramcnta,ludibrlum amp;nbsp;anicuhrum fabulam, Antiquum errorcm,ftulriciam, Draconis obbquû ^onniiuni,crrorera,dodrinam dæmoniorum. Hgc ^P’phanif funt non mea uerba.

Scd uideamus,quid ad exempla uetcris Teftam?^ ^‘■«fpondeatHofius. Brêt!us,iit probet Principum eflc de dodrina « ognofccre Si iudicare,pro^ exempla ptorum R«îgum, Dauidîs, Salomoz ^gt;sgt;Escchia?iIofaphat,Iofiae, amp;c* Quantps,inqait ^«otius, iftc Dauid in docêda piet3tc,amp;conftitue/ facrisC'Quîd HofiusfAt nos ,inquit, exemplum reinobis oftcndi cupicbamus ubi iudicaffet Öauid de dodrina religionis f RefpodetBrentiust ScripGtPfalmos Dauid ♦ Quid Hoßus * Scribimus indodidod cp poëmata pafsirn .Hocita me Deus smet Hoff) refponfum Si Hôffj uerba font. Vt de^ nioßret Dau Bernde dodrina non cognoufffc a« ’uJicafTe/^fertucrfum tScribimusindodidodi^ poëmata pafsim.Iaercpet tc Dominus jOsblafphe/

I 3

-ocr page 122-

ri ADVERSES StÀKiSL, Songt;M.’ I mam,Anceaifqao[ antitgt;s fcripkrai lurcconûiît^* I BanholomgusLatomuszCunn rudxs adhuceffets , clefîa j ritum à Chrifto acceptum rcligiofè teriuio don ec doda à Patri bus intcllexjt,utranquc fpect^ conucnireSacerdot(bus,Lakos (olo panccôt^nios , effepofle.Cum ea de rcefletadmonkus, qua fronts | primittuam EccleOam ruditacis in doânna 5^ ufu gt;ƒ cramentorumaccufarcauderetÇrcfpondet ex dio:Rudis indigeftacjf,lt;nolesd«xk Porta de primi* rerurnclen3ennsloquens,qtjisproh8bcr€tfinini’'’'' done edamloquideprffniduaÈcdefîa C Sine eauü certe in exilium rclegatus fuît Ouidius, qui fuis bulisuçdtatem CatfioHc»,hoceft,Pondficiaeamp;K‘’ m anæ dùâdiaæ fufruIcient.Sic Hofîus nofter,cunî ad probandum iudidum Dauidis prodaeuniuf Pfaiini,refpond«exHoradofuo:Scribimus j (Sidpclicp poëmata pafsint« Defînat PontdcxRo* man Jujctaufæ dmere,poffquâmdodring(u3C tad defenfores nadas cft, tum,Hor3dum,Ouidium, fabulas Acfopi, Adagi» Erafmi amp;fîmilia,prop€diêaccedct edam Luciano» amp;nbsp;Mardah'samp;c. Sed audi tu Hofî,Dodus ne tibi uideffuinèDauîdan indodus poeta*Si indodüs aenuUiusfudicq in herîs »curtancopere pafsiro in (criptura commendatur«Chdßus dicit:Oporteto/ mnia impleri quæ feripta font de me in Mofe, Pro/ pheci$amp;Pûltnis,amp; Prophedam Dauid.sadrifu/ tandam

-ocr page 123-

D? IA COB VS ASDRBAE

^liamîüdæorum produxitimpfetatcm. Num fine ’^'iiciOjßnecogniuone dodring cxsmia uaxfcmscus «ftds MifsiauenturoC'Si uero dodus eft, Ssf qui'dê qua fronce illi Sf iudiciuE« St' dodrinæ Si^ftfone derogate aadesT'Scuporêm hoc hominte 0^ ^^‘Snonagnofeat,amp; cxtremæcæu'caus exemplum, ft«pîdusôlt;cæcosipfequoc^ fttnecefleeft.

^«cenfet deinde mîfer homo aliquoc cxêpla fcrlz Pîorû Jufti'ni Phftofophi',Apononq,Heinrid An/

^gls concra Luthcrum, Albern pq Capror^z P’’‘dpis,LongoR5J’'k0sMjradut2noscomiresamp;fc. ^«dinier hos maxime Hclnrktî Angh’æ rcgcm,qui Montra fatrd»fs/masnicmonaEuiR»:(quem ipfe appel ’îftdoluOT noftrérlskbienfcgt; fcripßt,amp;egregicdoz ^dßaßcckfic de facrarhêtis tutstos cft.Si ßne iudiz hçc kripßt Hdnrkifs rex,car tâtopére corn men dîsCSi Uero iudïciS in illoS^ caufe cogmEio tanta,uc ôoftro.ucÉU loqtrcri»,Idoloauiursfuerit in cercaz ^^de(cêdere,curâPrincîpibos ahenu effeblateras dcdodrina reU^ôis cognofcere »enudicareC Men dice, dicebat dle,oporte£ «ffc memorê»Supràfcripft perncriias nccdiuinäs ncc höma-nas leges lice

’^Principi dedodrina re}igiöfScognoPcrc,Hoc Pdu effe cpikopoRî iS ofîtdû^ Nûc uero n Ô cm i udi JJ^xpbas Heinrici odaui, fed Bi fcriprionc probas» magis côfpicua effet ras inconftâna, in eodem

^«plo pid^ere el^P.uin«à»(àcra t^eftra tuet ferfptiotr

I

-ocr page 124-

7^ A amp;nbsp;V EUS VS STAN IS L H OSIV

Hdttricus,probatur tîbi eius iudidûjcd

«flrinam ampledkur per Lûtberum exKripds pberids amp;nbsp;Apoftolicisdjîprimaiu Papse tradit^fl’» improbitur.

Sed ad Dauîdem redeamus. Aïs» quod non coK* tuedt taiia faera, qualia noftri Principes coftiw**’’quot; Denuo bic tui apparat tcrgiuçrfîtio. Non.n»hod® co difpOîSttur quid inftnuerint, fed an liceatcis am de dodrinatognofcere iudicare,adhoct‘^ refpondendum crac.

De lofaphatRcgê fatet, quod excelfa Iucos ftulerit de luda»Sed quod Bcckfiam reform nullo locorum fcriptursedernonftraripofle^

O ftuporenijO hominis ftohdicatem,impiani®f drinam abrogare, ucrum Dei culcum iuxta prf^^*** pcumlegis diainæinftaurare»B^celfa amp;nbsp;iucos re,non eiltibi HofîE^ddîamreformarefQuinP®'* dus ex hidoria Regum Si Paralipomenon confta^ ea forma perlofaphat Regem reformatas efleßcc*^ Gas in Iudæa»qug omnibus Rcgibus amp;Princip»b»*® cxemplo effe pofsit Si debcat. Mittit.n.ad randas EccleGas Principes,Leuitas,acfacerdotes,d de Principibus fcribi,tur,quod ipforum offidûfu^' ricinuiGtarionefcurcformationeEcclcGarum. y! dclicet,V£DoccrentinduitatibusIuda.Hoceft,clt;’ moncfadebantpopulum uerboriim Icgis diuinf^’ ’ kortacores erant ex lege Dfii,ne ßaaliticos fequaJi* amph^*®

-ocr page 125-

o, IA COST s A-H OKE fût -

^nipKus laccrdoccsjcd quos rex Mifaac,quilt;x ?;e Dotnmipopulufn erudirencamp;facradcèperfico ^enuHorum Principó maxima erac auclioritas, qui *^ndato Reels Sacerdoces amp;nbsp;Leuicas in integrum ^^ftituebât » Hi ucro Prindpes non ufurpâruncübi '^unus adolcndi Thymiamaca, Hocn.facerdotum ^’'^tofßcium,Scd iudicio exuera intclligenda Icgis fonfirmacohortabantur populum.ut fecundû præ/ ^lt;^n’ptam îegis Dominiuiuerent * Vanum igitur cft lt;îuod Hoßus contra expreffum textum profère*

Quaulofaphat aliquot ^cuitisS^iaccrdoiibus

ex Principibus mrfent cum »utpopulû inducerêt ad obe

‘^*cndû,Sipunircntrebenes. Vtricp cnim docfhât, ^Pn'ncipesô^Sacerdotes : unaeratiâ^quod ^ioam amp;nbsp;Principis uobntatcm attlnet in bai refor uocatio.Hæc nç-HoGo nonuidciurle^id/ *’’3 aiït üeraEccleGæ refonmatio, qu^omnibus fuis P’nîbusconftatjUtex animis hominûpcrdoiîlrinâ ^§^seximaiuridQlacricuseuhus,amp;Idolaquæproz ^bantjcx oeuHs 3uferantur*amp; uerus Dei cultus plâ Utuf 8d inftaureturC'

Idem prorfüs amp;nbsp;non aliud agunt pt) noGri Prinz ^^pw.Poftq incelligunt reltgionis ac doârinæ Chrt Gtatiaefundamcntajad reformandasÉcckfiasemiiz f®fuparitcr Politicas amp;nbsp;Ecckßafticas perfonas,quo animos (ua gratia 8lt;:ueriîatis agnitioncilluRr^-‘^Dominus,qul côiundis animis ôi ftudqs popuz

-ocr page 126-

SÔTBisvr stXnisl; hosivW lum erudiantjldola ck confpedu hotninutn auferâr» amp;uerxim Dd culcum cxfcripti» Propheridsamp;A/ poftolicîs inlhturenc * Hæc iudicio fiant necefie eft, noncainfacerdocum quàtn PwnctpunTamp; poHrico^ runi,qui operam quoc^ fnam comungunti

Exemplum lofîæ magisillufircerat * Qui curaretreparari templum, repertns cft liberLcgj* in domo Domini,IbiannocauitLyra,DidcRab.Sa iomôjQuôdcum AchasquercretlibrosLegis Do mini ad cornburendum,ifte fuit abfcondicus in nîO ro rempli, fie , çùm reparaccntiir mûri jnuentus»

Quàm uantrm autemfit,quod fi:ribit,Iofapbajgt; EzcchiamS^îofiâabEpiftopis amp;C facerdotibus ilionitos,excel(aamp;lucos abftuliffe,amp; BzechigS^^ fîaehlt;ftoriæieftantwr,qaod ideo ab Hofio coO^*’quot;'* gitur,ucfoaglofia,quafpfosprgconiamp;Spiritôsfe^' lt;fti ornauit,ipoliati,fiicerdotum fit Honosnô Pf***/ cipum nel Re^m.Sed longe aliter loquiîùrSpi^'^ tus fandtis,ó^onorê refbrmationis non Sacerdoi bus fed Regibus tribuit,ut omnes Reges amp;nbsp;Princy pesfuioifict) commonefaciat.Sicenim inquit ptura 24 ParaIip«35,Conftitait îofîas facerd otes in o fiefjs fuis,hoï*taîus^ eft eos, ut miniftrareni in do' mo Domini.Er paulô antè,M5dauit iudam amp;nbsp;falem ab exceifîs èi. lucis.Ac mox: offa quoque doium Combufsit in altaribus Idoloruro*

Reg’*

-ocr page 127-

b; IäCöBVS ANÎgt;R'EÂt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

^^§’8 eft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non facerdotunijficutHößos

'^gitur.

loGas opera Cemencariorumlibrum Legis in/ ^entüm amp;nbsp;per iacerdotem cranfmiiTum curat fibi P'fSaphan (cribam redtartQucm poftquam audi ö’tReXjfcidic ueftimenta {ua,amp; iubet confuH Domi

Vieles Sycophanta, quod non Sacerdos Re/ S^^jfed Rexfacerdotem monet* Deindenon mo/ interrogare Dominum, quafi uerba Legis igno ’■ct.Iam cnîmiudicaueratamp;ucrbi8amp; geftibus,lcin ^tns Ueftimenta accufans Patres fuos,quöd non judiujfl'cntacrbaLegishuius.Dcbuifiet fummus ucerdos de Lege refpondiffe Deuteronomrj dec» ’^oieptimo. Res eratarduaamp;difficilis,8dante o/ ’^^iaiumrai.iacerdotis requirenda (ententia«Sed ‘îuid facit lofias Z Summum facerdotem cum rel» / qoisîdîlegat ad mulierem Oldam Prophctiflam, Qi^æuoluntatem De» exponat.Quidhïc facitfum/

iacerdos*

Num ex ore mulieris requirenda eftLexC'Puta/ lt;gt;am feriptum circ:Labia facerdotis euftodiunt (ci/ entiam amp;nbsp;Legem requirent ex ore eius ♦ Anr eufto/

Legis ilHs adempta amp;nbsp;mulieribus commifla, quibus nefas eft:,iuxta Apoftolum,in Ecclefîa loqui^

Haec müh’er Regem commendac,non facerdo/ ’'s,qui non Legis (ed Idolatriæ erantcuftodes.Rex

K a

-ocr page 128-

A b VE RS VS STANtft’ HOSIVJT; fegem audit recitanpcrSaphan fcribam u«I canc^’ iarium fuumtdautn ititeUïgit: nuHæ hîc funtpa«^^ facercTotis^qui Icgcmintcrprctetunpcrfpitua cni»y eraniôfclara uerba,ficutamp; tranfgrcfsio â fiiccrdotigt; bus pariter Regibus pcrpetrata^qui lofîæ maio-* rcs eranf.

Define ergo (ycopbatita bas nebulas offunde«'^ fimplicibuS}Ut ptos Reges amp;nbsp;Principes (uo honor« amp;nbsp;gloria,qua ipfosDomious orn auit,{polics. Alt; curum fpero ucaliquandoamp;SerenifiSrRex Sigiin^^ dus anitïiuntadtfciatad reparadumtemphim ubi unauecula pius ex (cciptura docere poterif»^ domo fua,^uniuer(us ordo tuorunt Cardinafiö’J

Bpdcóporum fn templa, Etfifperenraliquos«!^^ inter ipfos eflc, qui rcdiiüs de dbârina indicenï (u amp;nbsp;tui fimilrs fyeophancae^

Quod airBpdcopos nolÏri temporis imploraj^ Principum aOxilium»ucrdola fua authorstate toU^^* Mendaciueft.Qui.n.exEpikopis nor» habetpl«’’’ potedatem ih (ubditosCtantum abefi ut hortatot«^ fin t regibus uel PhiKipibus,ut fdola tollat : quin boe potius incumbunr unicè, u t ab hoc Audio Ôi natu cos deterreanr, uocilerantes nihil prorfus »n* Principes pertinereEcctefiaftfca.Adminiftrêt,aiur, bifua,hoccft,terrena,caueroquæadtemplû èi. turn Dei pertinenc,perminât Saerificuhs, no immu ceât feie BcclefiaAicis, De eorumdoârina,fecrj's,^ cercmoni]^

-ocr page 129-

»i lACöBVf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7K

Jremonfjs nefas efle maglftratui cognofcere aut jy «^«rc.Hgccurn ita fefe habcant,quaimpudënauogt; jj^crariaudethic blaccro ,quód Prirrcipw culpa fit, «tninus redèomniain Ecdefia gers neu rC

Üeindeplgric^ BpifcopoRînonfoîum Principes ‘“ntjfedraulnsqc^ Principibus fuperiorcs.Sçipfos implorent, fi Idola fubiara uelinr,qut plenani W uerbo Dni reformandi Bcdefiam,poi:ellaceni ha ^tntlmplorent fummum PontifrcenTjCjui pnncçps ^‘‘iocipû cft, amp;nbsp;Rex regû, qui fi uellet, forts (Te poP ^t»nT3giïtratu politico no oamp;Ctance,Ëcdefi3m Chri îcpurgarc fcilicet.

Sed plus quâm notum efï,quibus prccfbnsamp;nîî fiisImperatores,Regï’s Ôlt; Principesinfiâmauerini^ '’UiicedoÂrinæ Euangehfaeextingaanr,quam fer^ ‘’cnon pofTuntjVUin iprorum opera paritercumdi^ ^flna fint o«h 5lt;cufn uericacedoârinæ-Propheet Apoftoheæ pugnantiar

Qyôd fi uero eadè qua ctcpißiscrudelätatf pci^ tlt;xer)ps,nonnn fie uobis, quod his uefiris flanbu« nô extinguetis.fed accendetis Iucê,quæ fuos radios ïn oes partes orbis ante nouifsimum filq Dfei adueo tÛemifit.Tam enfm abfurdusamp; inutilis erit hicue^» ficrconaïus.ac fiquis flammam foHibus rcftingaft/ tecupiat.quibus fubinde magisaccendat, fubfjdeoi ^ofcilicet maceriam Domino,hocefi,aiîagnitionc

fubindeper u.rtutcmfpintus Gn^i attrahif.^

-ocr page 130-

ft XDVEKSrS StANÏSL’

do,quînuncin tcncbn’s (cdcnt ♦ Srd exorjetur qaoc^,utfperamus,Euangehj iux,qu%lt;is ad uitai« actcrnatn luceac»

In fpcm autem crigi'tur atij’rnus mens dubiam ifore ut brcui in tota Polonia erumpai flam ma^qu^ iam aliquot annis coardata fuit,eo(^ maio/ reimpctu præter expeâationê omnium,quo diud^ uspreflTa fuit.Scvibitin crudeli fuaexhortaiiScHn fiiisadSerentfsimum PoloniæRcPem : Potes ud D

nutu faltem magno tui nominis decore cathedra« contra cathedras conflitutas euertcrc,potes altaria contra altaria ereda demolirijModouellc tchomv nes intcKigant,

Sunt ergo bencflcio Dei ih Polonia conftitutac Cathedrae,ex quibus fyncerum ôiincorruptum utf bumOeiaudiiur,Suntergo altaria cxtruda,ubii‘J^ xta Ghrifti inflitutione corporis amp;nbsp;(anguinis Chrf^ fti fit difpenfatio»Nec dum homines intelligerc pm funt,qu0d uelitea ScreniflCRcx demoliri. Haecom/ nia fpcm noftram confirmant, Cor Sereniffi gis Poloniae, quod ficut diuifiones aquarum pro/ nunriat Salomon, in manu Domini,breui ad uo/ luntâtem Domini immutatum iri,ut propagationl uerædodrinæ Ôi inflauraciôni Ecdefiarum Ch«/ ßiieruiatjAmen.

Habes nunc Hofi,cuiufmodi tcla Bren tins hi b/ miniftrauerit, quibus feipfum tua opinione iuguf* wede»

-ocr page 131-

ti. MCOEVÏ. AHDRBAtt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vÿ

?cHt»Diucrfum ex hi$, quæ nunc dida funt,dcprcz Mdec pius Ledor, amp;nbsp;quanta ßt tua amp;nbsp;Soti rudiias ?’oïprobitas,pcrfpicuème demonftraffc tudico« Y’^nc ad ea,quæ (cquuntur pergam. Inuitus»n«Lc in tuis 8^ Sod (ordibus expurgadis detineo» Allegoriam Brentq de Thymiamatc adokndo, Ahcronisfacerdonbus couenicbac.proz Sotus,quôd nonegctßgnificaffc placad iras Dei,amp; quód fuerii umbra facerdotrj quo ‘‘^ndus eft Cbriftus in Ara crucis,pcr quod Deo re ^^nciliatifimus. Sedeonfequentiâ fenonintellige k fingit, (Gilket,qgt; bf c dignitas foil Chrifto coueni J uidelicct q? ipfe folus fit recôciliatoramp;mcdiator ^*’ter DeS ôi hoîem,amp; q? tolus placaueritiram Dei, **'’’lt;ÿuirtiKcnïbonis opcribus haminum adimac. Sed quibus argumentis probat,plures efle facerz J^Wtnediatorcsamp;reiodiiatores amp;nbsp;(atisfadores^ ^fft/montjs Cypriani, Nazianzen^Hieronymi SiC Chryfoftomi,qui icftent iacerdotis officium efte po pull mcdiatorem apud Dcum inter Dcum amp;nbsp;homi Hem effici.Item quod medij inter DcunaSd Humana naturam ftentjllinc beneficia ad nosdeferêtes. Sed audiatledor pius quid paulo poft £cribat:Nelt;p tn, inquit,U€lhoR2uelpofterior5 quis^quiuulgo uoz câturfcholafticijtribotthocunqEcciefiæmintftris, §d propriu eft fifi) Dei munus,iK eos ad eunde moz àûieg^tos,(nediatores;4ntcrceftores,recôciiiatores

-ocr page 132-

«o ÄD,VÄR!m'«TA!i«iL' nosrVM, I cffcdiccrec,quemadmodurnlpfîChrjfto uero l^ |

hiscomaia competuntd^4ihil ewim aliud ew ( ibuunc,^ quod àPaulotrtbuiuir :Dcus»inquitiUe» ‘«ós reconciliauit per Chriftum, amp;nbsp;dedit nobis «lifterium recondliacionisamp;c

Sihocferió fcntkHofius,quid«liudcftquàiM^’ «ifefta {ophiftïca,faliacia fcilicet æquinocacioni^ Nonenim mediatoris, facerdods amp;nbsp;réconciliât®^ ris nomina derogamusminiftriSjG de ipforunin^^ j '«ifterio incelligaturjetfi periculo non careatjoifi^®^ bria acceïïeritincerpretado. De nominibusèi f ■bis no inftkuimus inanêAorflf^«x‘az,de rebus difp®^’ raus.ResincÔtroucrfîam uenit:An ulUushonai®^® ' óperibus Deus placari pofsit,hoc eft,an homo operibusingradauel extragradam Dei fadis/^^ j nursionempeccacorum meren pofsicDehócd®®’ qufritßrcnriuSjHoGus de miniÖerio haminu®t’® quif, qd nihil ad rem facit. Ecfi in eoquoc^ hall®^^ netur fallacia nfitata» Nam cum fcribit:Quam ad Pater mißt filium,nifiut inter Deum amp;nbsp;homines ?ƒ cc faceretCAd hanc ipfam rem iuos quoc^ filius tni^ iïfittuniucriumorbemfacerdotes amp;nbsp;Epjfcopos»tgt;* eorum minifterio rcconciliarentur Deo«Eft auteif fallaciaàdido fecundu quid ad didum ßmpheh^*** Cum enim duplex fueritin terra Chrifti offidunt» fua fcilicet morte ôd pafsionemundum réconcilié'' re Deo j óC eandem rcconciliationem prædicado®*

Eoangdï)

-ocr page 133-

li


D.' IÄCOBVS ANDREAS

I Ëuangelqannunöarenf)undo:poftcr?uscui« Apogt; I Eptfcopishabuitcommunc^Prius aatChd ftjprópnum cft^ubi nullum admifitlaborumAc do ^orumfodum ,quibuspeccata wtius mandiiolus» ^olusinquam exprauit»

Huius beneficrj participes fimus minifterio ho/ ^ïiinutn.qui manas amp;nbsp;linguam ac«gt;modant,ip(e4ie remit«tgt;quireronci

I ^'2t,qui interpellâtpronobis,qui docet, qui confe/ ^yatËacbariftiamdlIeeft qui parrigit fumerc uolê/ ^'J^tis.Hsec cum Hofq ïintnon mea u«rba,quis non '^/^t»quódrem concédât noßris amp;nbsp;de uerbis ä5gt;/x«

' ^‘'infittuat^Nos autem fuolocodocebî'nrusjquôd Rt hpcipforu m lententi a,c(ß uerba noßrorum

I ^^^oßimiteniuT.

! , Qpodad minifleriumlacrificulorum in miffaat **nct,(sepg demonftratum efl,fine mandate Dei fic/ ®^lationem panis amp;uini,quod ipfîappellant cor P^samp;fangyfnem ChrißiinCccna. Chrißusenim ’’^'îprîcccpitautinflituiteiufmodilpeiftaculumdn 9^0 Onus edatamp;blbat,amp; reliqui fîntefunentcs amp;nbsp;fi ^’fntcsfpe^arores.MuIto minus hoc fpe^daculuni , oluitt(recanalemqucndam,perquem grdiiaeius ‘peâatoresderiuaretur.Difpenfationem corpo/ ’s^fanguinis fuirnßituitc5pancamp;uino,pcrmi/ ’ *^num hominis,qua ceßante,amp; inane amp;nbsp;Deo in/ S^îtum efl hoc fpedaculum»

-ocr page 134-

It Xamp;VERSrS STÄNISL. Klt;gt;SIV-M. i

Quod fcnbinSacrificulos amp;nbsp;habitu ôi aétoné | pTf Centare recoadliadaneni,amp; qucmadmodu p ö 1 ßt in cruce fub aCpedum aftatis populi fubijci’^ ReCpondemus, Lodiccos illos cocionatores à Chf fto non effe confecratos,qai lodicibus £lt; (cenicis , iliculationibasconcionent populo, Sedinftituilp ' docendiminifteriujinquo uiuaamp;exprefla uocc“^ reconciliatione perCanguinem Chriftl fadaeruJi^ tur populus:Ite,inquit,!n orbem uniuerCum,amp; dicate Buangeliuna * Referuec ergo fibi fuos lo^J^ ceos amp;f£enkos Sacrificulos Hofius - Nos minift^^ rio doccndi à Chrifto infticuto 8C difpenCaiioJ^ corporis amp;nbsp;fanguinis Cbrifti,quæ fit fine illis culationibusjconienti (umus,amp; opus illius conü^ dæ..^bhdonis cum fiicrificulo,d^ facrifîculum c*’*” obladonereqcimus«.

Sed quantfraudulenterexcufet dodrinam lafiicorum operæpreciû cft cognofcere,cum , Miffam uaîcrccxopereoperato,nôaHtcx perands.Senfus CcholafticoRzcftdacrificium, ‘l’i® hîc ofïerat Deo pro uiuis amp;nbsp;dciundis,Dco acceptum eiïe,edamfi impurus et malus fit wcero^ offcrens.Hîc per opus intelligit Hofîus tota^n adi nera,quæminifteriûhominis fit,ad diCpéCadont (acramend inftnutû, quod nô pendcat ex dtgnîj^^ uel indignicate miniftrâds,fcd ex uerbo inftitue^S’ cuius ueritas fîbifemper conftct.P«rindc crgo^l

-ocr page 135-

D. ÎACOBVS ANDREAE. i

fîMiïïà cdebretabimpuro ac purofaccrdötc.Quid fîabet hæc explkaiio abfurdiCSed faliada eft,quani üocant Amphtbologiam. Coaceruanturcnim hîc ^ulta ab Höfio, quæ propriè non font minifterq à Chrirto inftituti. Nam cum principalis parsMiifæ ßtmanducatio corporis amp;nbsp;(anguinisChrifti, quo? niodo poccft ea oakre,hoc eft,Ôeograta cfle fine fi/

Sipoenitentia C Deinde q«ôd unus pro omni/ ^usofFcraï, hoc à Chrifto nuilo modoinftitutum. Prußra ergo óblado nornine miniftcrq commen/ ^ätur.Quod ad preces a«inet,quas fine fide amp;nbsp;pee/ ^^tencia ad Deû fundic,quis crederet eas ualerejhoc 'ftiOco-gratas acceptas effe^qtiæeciam ad pccca ’^•Tircputantur« Ecclefiaproïeorat, brantfînguli feinuicem.Vniautê tribuere, quod omniû eft, oüllus Cbriftiartotum agnofcîc. Nô cft nobis igno î» confuctudoprimitiuæ Eccîcfîc,cum populus mu ^^fafua affèrret ad conferuationem minifterq uen-^’ôipaupcrumïuftcntationêjSacfrdotes , hoc eft, ^'iniftri Ecclefi« precibus ex omniû uotis colîe^is Ôeo cSmendaban t amp;nbsp;off crebancaddebât fua uota ftiamoffercnccSjdum lingua non ignotafacrapera g^rentur.Hoc totûiam facrificulo tribuiiur,quafiis ælus totius populi oblatioes Sgt;i prcces Deo offerat. St uero hoc cû omnibus pîjs habet cÔmune, preces hcrificuli ad minifterin eius ita referri non poflunc, '^ttîiediatoris nome inter Deû amp;nbsp;hominê obtincat.

-ocr page 136-

gt;4 ADVERS7S STASIS L. HOSiyH|- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Cam ergo dicuat;Miffatnuilerc ex operlt; op^lt; I rato,qu9: impiecaamp; hac uafrainterpretationcicg^ | curiam didtinaefl;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sed nequts putct,mc minus candide illoRt d«lt;SJ S^radainterpretarî, audiamus quod profcaffff’* Hofius ex Scoto teftimoniu zMiflaCinquit Scotus) non (olum ualctuirtutcmeridfiue opens opecâtt®’ fededam uirtutcfacnficq et opens operati.Veluou folum ualet uirtute meriti fiue opens operands, rum etiam uirtute meriti generalis Ecclcfîg.HacK’^ centia trium perfonarum com pleditur merita,f3C^ . dotis,Ref quæofïèrtur,amp; Bccleii^ pro qua tttMiflfa iitfalubris neceffedocet»utadminusBij j cîcfiæmeritûaccedatjfînôâ^facrifîculi.Siigiiuf'’^ facrificulusuelEccleâa mereiur remifsioncm । corum,meritum non eiifolius Chrifti, quem ot^ 'quot; i mus nobisfua pafsione plcnariam remifsioneof^'' niûpeccatorû promeruiiTe^^SiciuxtaSicotum fa exopereoperato nôualebiuquæ phrafîsdocctp-pus MsiTæin fe confîderarc fine refpedu nduny aut Ecclefiæ.Âtq^ hoc modo impia fentenda, M iTa ualeat ex opere opcratoaliafupcrinduc*^ pietste de mentis ueliacrificulfueî Ecclefîæ refut*^ Sed quid opus eft pluribusCMifla Pontificia p**quot; impia ,quomodo ergo ex opcre operantis nel op^' rud uakrf t. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Bafili) locus Hofioprorius nópatrocinatur,tl^^

-ocr page 137-

p; IACOB vs ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

^ocetmifericordfa DdSi fanguincChrfÖinos mü darf â pcccatîsjfî quoq^ dignos rcïtpifcentiæ fruâus '«enm us.Idcm.n*nos docetnus» f ru ft ra gloriari hó ™jnes dc hiftorica fide,quç fît fînc c5uerfîoncamp; poé nitentiæ frudibus.Sed löge aliud eft frudibus pœ? nitendae eft« Deo gratu pro accepta remifsione pcc catorutn:8d fruélibuspœnitentiæ meren' rcmifsio/ nem peccatorum«Eft(^hæcnota fallacia i non cau/ ^autcaufa»

Nec eum faluabiceff^iut»»quód ait, opera pioz preciolo (anguine Chrifti afperfa c(Te, ex quo pfccium fuum omne mutuantur, Fatemur nos quo opera fidelium afperfa effefanguine Chrifti, amp;nbsp;pbcereDeo propter Chriftum, non ut aliquid racz fMntur,fed nc danentur, cura imperfcóa fînt* Priz ‘’sq enim fiant, necefte eft ut homo ca faciens, fit in gradajS^ habi'atrcmifsionem peccaiorum,fîcut(crî ptutncft:quidquid no eft ex fidepeccatum eft»Quo Rowrffti^; *^odoergo remifsione peccatoru rnereri pofTunt^

Fruftra igiturexcufatPapiftarumimpietatem rii öilderogu’tmeritaChnftt,quandainhunc mod« nnrids bonorum operûdocetur.L«uce en.’ra mt fidûnaclariuseft,,omnùim ferèanimosfubPapaz tufaicinatosfuifTeopinioncmeriti nöftrorura boz ßoruTtoperum, quæ nobis etiam tot ordines ISloz nachorum fuperftiuon^s peperit*

Std tales fucos nuncqucritis, ut fimpikium per

3

-ocr page 138-

U ÏBVE8.SVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lamp;ÖSiVM,

ftringansocuîo3,quâto fatîus eràtcrrorem Sgt;! fWôW bum ingcnuèfaterf,amp; medicitiam oblatamgrato^ nimoreciper€»neforte long’usàuobis rcccdatjôJ nos j'n cenebns impietatc usHra pereatîs,

Sed liæe extra caufam quoque dids fint, nefyfO' phantaqueri poïTctjhaec â nobi's ftudio difsiniuls^ ta e(ïe,in quibus nuckurn aliquem pictaris coUoc^ uit.Modo unum adhuc aadtamusquod in Brentto crimtnatui* HoGuSjqai fine caufa in uencrabik'^, uirum Petrum à Soto propterea inuedus fic,q’f^’'^ pfericOfam licerc fibi credidiiïe areg manus O m ne tera er itate adm ou ers. Exeuf a t tera cri ta te ici“ monio Nazianzeni, qui dieft Ofam arcâlapioï*’^ râanu fedula amp;nbsp;foîidta fuftentaïïCoSyllogifmus

Qui feduîo amp;nbsp;fol id tealiquid agit,nÔ temcreag^ Öfa fed ulô amp;nbsp;foîicitè egit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ergo

Ofa non f git tcnierc.

Hocargumento infultat Brentio, fubiangt^®' Cûm ualidiora quæ proférât argumenta nonns^^ ,at,cauiUis ciufmodi uirum 8d bonum amp;nbsp;doduni xareconacur.

Quâmfalfa aûtfît maior,ipfius Hofq teftimon^ comprobabo,qui nofiris tribuitmagnam Si täte amp;nbsp;foUicitudinê in dicêdo 8lt;Jfcribêdo, quos ni iominustetneritatis accufatgt;quod eiufmodilaboi^ jionpræcunteBcclefîæ.decretofufceperint»

Non ergo uel fedulicas ucl folkitudo temerita^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;excofabtf»

-ocr page 139-

D; lÄGQBvs Andre/R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;87

’xcufabit, cû impictas fæpc Cù magts fedula qui Si pians caufam tuent. Sicut.n. filq hüius tgcuU *ant prudentiores filqs Iucis,ita Sgt;i {eduUafes,

Eis nunc Sycophanta Si Brentic uci conutcia ueî ^uilhtiones obt)cias,qui quâm iu?pitcr iUudasLe ^oncauiiiationibus,iam pavdçn demonftratûeft, ticibus libns dcmonßcrabinius«

Horribtlera blaiphcrniâ îtoc îr rc denuo notet k dodrinâ, Sathanifmum apf^Ikt, ut (cia ’*usPapiftarcruina00proculabcin, qin tâtaîuce •^ntatis ta horrêdaiS blafphernias tuomere audcnt.

Hancexdpitrnendadum q? nugatur ;apud noz ^fos qucmlibct ueik Apoftoli Paftoris, doâoris, olficio fungijCtiamfîlegitime uocatus non fît*

Eiufdem ordinis mcndadum eftiquôd blaterat» ßrcQtiu ideoodi(reordinem,quôd uideat fuas hacz *ctesconfîft€rc non pofTe^fî faluus fîtordo Apofto l^cos.Quâm impudenter enim bæç mentiatur,oniz *^lt;suidcnt,necullarefutationeindiget*

Quad fubiungitde Principibus,quos ex fentetia prenti) apparitoresamp;Iilt;Sores fuos bctât Epiicopi, fine iudido mâdata Si décréta EpifcopoRt exez Qui tcnent,manifefta fallada c ft, quam uocant acdz dçntis.Âccilt;iit.n. interdû Principibus ut de malcfîz caedibus nÔ cognofcât.Nû uero propter quo rundä focordiâreliqluû oHtdû tacere nôteneaturC AüwdSophifeijiîcrcditPrinceps iudidb* à kco

-ocr page 140-

88 ÀÜVER.SVS STANISt’ HÖSIVH,' 1 ftituris.Brgocdafó credatiudicibus â Deo confti’tO tiï5,Falhciacft,qu3cdicsturconfelt;juentis ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

htceftfîmîlitudo» Nam fiéadcm radonc Pnneeps eeneturerrdere Epi(t.opjs,quafu^s conftituns cibus,penes Principes edtfummûiudicium , fî4‘^*^ ; dem îudi^um (uorum fentennânonmodo co^o' (ccrejed «tium mucare ^rfus abrogarc licet rd** cipi»Ópo'^Früitipibu3 nunquàm côcefTuri funtb'' crificulû

Mendaciaeft^quod feribieexquo temporeïn’' periurn penes Ghnftianos fuerit, nemo Regooî 5^ Principum Chriftianorum de caufa fidei fibi um arrogare aufus eft ficut fuo loco docebimu^’ Nee conilitutio luftinianiboc uultquod tu indt^^ phifticè collais Sycophanta.Non ignoramus fcoporura eile examinarebaere£cs»fedlt;xelt;udon^*^ mandsrclmpcratoribus nulla ratione reddita,«*’’* hic42:^l inchaerefeosdamnatus lît,bocminimcAp® I ftolicum fed tyrannicum eft. Et mitiuscum liâod^ bus agitur amp;nbsp;carnificibus quâm Principibus.CajO' fices enira caufam mortis plgruncg pronunciari a*^ diuntjàuofupplicium meritus cR reus,Princip^^ autem norum iudicio cæeos efle oportet, nifî uinö* «SamDeiinfeprouocare uelint.

4-S-

Deiuccefsiöne Epifcoporum, quod multisag’* Hofîus, paucis cxpediripoteft,inprimisueron^^ tandafalheiaHofq,qua locum Irenæi depraua^^

-ocr page 141-

ß. VA CO B VS

Ëtenim Dominus fîc diiïeruiidiidpulis poftrcfuv J'câionera fuïm à mortuis. Et ex ipfis Scripturis O/ eisgt;quoniam oporcebacpad Chriftum, amp;nbsp;•'^trarein gloriam £uam,âi in nomine El VS prædi/ Jâd remiisionê peccatoKt in toto mundo*Ec crit çô^ ^‘gt;nitiiatusdifcipulus,amp;nmilispacrifamilias,quid* ^^daurofuo profère noua 8i uetera. Quapropter, ^'^gt;lt;luifuncinEcckâa presbyteris obaudire opor/ ^^t.hisquiiuccefsionem habentab Apoftolis,fîcut ^ftcndimus,qui cum Epifcopacus fuccefsione, Cha *‘*ffna Verkatis certum (eçundum placiturn Patris ’^ceperunc.HæcIrcnæiiierba deprauat Hofius,Si ^ndcdocereconatur,fuccefsioni alligatsni ueritstc,

Irenaeus folum doceat,cur presbyteris m Beeie ^îcredendum fîc,uidelicetcum ex feripturis excrttz P^oChrifti ueritatem proferunt,à qua ueritäte ß re ^^dât,homincs,hæretici funi^quacunc^^ fuccefsione ê^udçjfij. .Plana funt uerba Irengi,illos presbyteros ®udiendos ,non qui fimpliciter fuccedant Apofto/ ‘*s, fed qui cum fuccefsione Charifmaueritatiscer/ ‘‘Jiîï acceperinCjFallacia dicitür amphibologia, quâ ornauit, quæ eft compofititionis amp;nbsp;diuifionis» Qtiod ad reliquorum fcnpiorum teftimonia atü ’'^tjtionignoramusS.Patres mukum fuccefsionile S’^imgtribuifTcjficutnierito tribuêdum eft, ad quâ fæpenumcro prouocarût,eam^ aduerfus hæ '^^t’eos urferuni. Hæretici enim noua ôd impiacon?

M

-ocr page 142-

gt;9 KÖTTBRSyS STARÜt.’ flÓhVUC fingentcs dogmata, ßcut kriptirris probare nopo^^ rantjta conienfu maioRîdefti'tucban£,quibus modi dogmata I'gnota eranFroftra ergo flJoi^ con/ ( (enfui aliegabatArriuSjôC rc^è urgebât Qrtbodoxb qui fcripturcteftimontjs patRî confenfu un^nf ; Bai Diuînitatê fîlrj Deiafïerebât. Sed q? nudam fnc/ cefsionê hæreticis obiecerint, fine ueritads teftinio/ nio esc fcriptura deprôpto, hoc ut à ueritace ah'cnn®; mu eftjica folû hi fecerunt,qui Pontificu Tyrannilt;î^ ftabilierûtjcuius paulô pottexempla proponcmus»

Sic non miramar,quæ D.Âuguftinus cÔmcniO/ rauit de eôfenfione populoR* acgentiiï, authorh’^^ inirae uiis inchoaca,fpe nutrita, charitate auda,ult;^^ ftatefirimata,qu£fpfum îEcdefî^grcmio iaftifs^’’’^ teauerint.Faciunt hfc ad confirmandwanimam cfibntê.Si uero exprefTo Dei uerbo, miraculis cofi^ ma to deftj tutus fuifFet Auguftinus,quanta prf in his omnibusipfuni collocatBrum fuiffe cxifti*’^* musCHis permotus eft amp;nbsp;excicatus, donee ita in pturispro(ecit,utfcriptàraBprop£cr feipfam cred«/ ret,non cuîosq fêripfa,cuiufcunlt;5authoritatis,uctj ftads Si (andicads effent,rccipcrc dignetur, quae fcripturacanomcapi^Hent,ficutpa(sim uidere præfertinain Bpiftola ad Hicronymum, qui guftinum author/täte premebat magisquam mends uincebat«

Quæ fuerit Roma. Bcclefiar prineipalitas, de qu*

Iren«»»*

-ocr page 143-

o. lACOEVS ANDREA«*

9*

^cnaeusIoquKurSd undcnata,jpfo ex Caluinode/ non opus fit comrnemoraretnulns*Vilt;!

’^hcct magnum honorem Bceîeiïæ Romanædetu/ ^‘flcucteres,Rcuéren£er^dcealocutos, uelquod ^^nftituta fuifTetPctri minifterio, uel q? in ea Ca/ P^teflcc Iraperq (quodego maxime crcdiderimgt; ^dquodalnsfcdatior ÔC minus turbuicnta fucriü» ^3nc principalicatem nemo derogauic Rom*EccIe/ ^^♦Sedquôd interea temporis non dcgcneraueric ® Pauli ÔC aliorum prgconio,amp; quod iure Diuino a/ ^somnibusfoperiorfît,cuius Épifcopus omnibus præfîdeat in totoorbedifperfîs Eccleftjsiamp;Êpi

^*^®pis,ac Ml eospotcftatem amp;i. cmin€tiam habeat t id ®^’3sdemonftrauimusquàmlîtuanum*

Quod ex concilio Chalcedonenfî profert,acda/ Aöox’ *^3tûfuiire:Oranes ita credimus : Papa Leo ita cre/

Cyrillus itacredit,Papa Leo fie inttrpretatus ^^'Et itei^:omnes fie credimus,Papà Leofic crédit.

ne funtApoftolicæuoçcsC’non habet ahud fî “fjfuae lundamctum,quàm banc uocem,Papa Léo ^‘^freditCHaöcnusaduerfusnosad rauim uflt;^ uo ^f€ratifunt,nosLutherum pro Deo adorare,apud ^^osiUu4Pythagoricum obtinuerit,«'^^^? tip«. Si/ ^‘^ïpcrfîdusirâsfugaStaphylus nobis occinit* Sed ^’iid nunc auditor ex ore iftoRtCPapa leo fie credit, omnibus fie credendum eft*

^üth/rrifancauthoritas eft, ficut mcrito effe de/ M a

-ocr page 144-

9t Mover. S VS stanislJ hosivm, betgt;m3gaa,(ed hotninem fuiHe agnofcitnus, nec eius fcripus doceri poce(i;,Œ fîbi tantû arrogauerJf» ucoîafua fcriptadidaamp; faâa^oraculisdiuinisb^ berîuolueric, (edquænon uidebant aperçai fptcua kriptur^ceftimÔia habcrc,iudicioucrgec(l^ lixS^pioriim omnium fubieci't.Sed fi quid euon’’^^ rit Pondficîum Idolum Papa, ftadm acdamatur,P^ pa fie credit,omnes fie credimus,in cius dida inqi’^ rerc nefas eftjde eiusrefponfisdubitarehuk ftitiofo amp;Idolatrico Hofio eft maieftatem Dci tari, èi. in indicia Dni imperueftigabilia inquirer^*

Nihil horum fibi arrogarunt Apoftoli, fed ued/ tatem dodrinæfuæProphctkis feriptis comprob’ bant.Quomodo ergo banc enormem impudenn^ f eremus in iftis Pfeudoiucccfforibus Äpoftolorö» quiiltorum locum amp;nbsp;Cathedramoccuparant,fc“ fidem amiferûr,amp; in Ecclefia Chrifii crndeliter dO'' minanturamp;îdolatuentur«

Sed quanta cft hominis impudentia, quôd neg® re audei,Vriam fummumïaccrdotem fuifle in Hk rufalemjde quo 4.Reg«i6.£criptû, q? contra exprev fum Dci uerbum ex mandato Regis Achab extruxe ritahare ad exemplum amp;fimintudinem Altaris D’ makcni:amp;aîcare greum,quod crat coram Domino» tranftulitdc facie templi etc.Scriptura eum appc^^^* facerdotëm,amp; Nicolaus Lyra, qualis facerdos fue^ rit,cxplfcat:Mifîtrex Acbazad VriS,quierat £0*”^ mos

-ocr page 145-

D.' ! A c O rv j Ä« srUs •’’ws faccrdos in lerufalem*

Non dubito ea quoc^ legifle Hoßumicxtr emab 8* tu r improbitas ßt neceiïe cft, quód haec non difsi ‘^ularcjfed negare audet*

Non ignoramus, quódieroboam feceric Sacerz ^otes de extremis populi,quos etiâ Prophetæ acri/, fercorripiebât.Sedquidhocadlocû leremigàBrêz produdum,quidc facerdotibus èi Prophetis k ‘‘ôfolymicanis ïoquitur:àProphetis inqtiit kriiülê tgreua eftpoUutiofuperomnem terra ^’^fßiploreliquiquoc^ idoiatriæincû ui/ ‘^«renc fummorum iâcerdotur c.Return authoriz ï3ted«fendi.

Fruftra ergopriuilegium fu^rcefsionis tôorû Epi ’coporum défendis tam crafsis Si. palpabilibus me/ ^M%qiioR2 ut ucl tandé te pudereincipiai,per Ej» ‘topalem dignitatem tuam teoro atqp obtefton

Verum,inquit,demus hoc nbi,quôd Aaronis ’^’gnititiiacccfT r»t Vrias.Quæfotequid illefecu ’^*ud,quârn quodaliquando fadûâ Marcellino PS **^quot;*^^8i‘’’tis,qniinhorribili ChriftianoRtfubMa ’ti’nianoôd Diocletiano perfecuiionc, metu fuppliz ^9rum,quæ fueruntilli intencata,charaadoleuit,a/ ; *’is»iniecitC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Quid audfoÇ'hoccinccft Vriæfacinôs excuiareC 'IMod â regis iuftti fadumcftC’ amp;ad exeufationem minus atrox facinusMarcellini abnegator» «æerreC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M 3

-ocr page 146-

ÄbVSRSVS STA KT s L.’ K'OSiVW;

An non uidetur tibi horr ibib's error amp;nbsp;lapfus p’-’ blica noîsGhnfti shnegatio per Marcelhnû fuo exempïo mukorû ftdicm,qd in fe eratjabcb«^^/ ticratCQui mene^aueritcorâfaoîbus ( inquitCbrt^ ftus)ncgabo iliûqcpcorâ mtoPatre codeftijMatJO*

Sed eô peruenfunt tandê Pondfictorum crroR^ defcnfores, nti SathanadcmentadtandemGai^^ phg8lt;Annæi’udidum,VrieIdoIatriam,abnegaio-' rum ucritaiîs horrendos kpfus,partim défendant» parnm excufenc.

Famih'aris huic Epifcopo faUada accidents cft» dum exêplo V nos rcuoeare ftudct ncPrincipîb^ , îudkm cognition« de doctrina rcîfgfonis triboa*' mus. Fierkn.Tamp; accidere potcft, uiPrinceps iniqna iubeat, ô^paftorum animi metufeangântur.Sedü propter hocpericulum Principes fyo iure priuaf^ ueUemus, quid in toto orbe conftarct,cum abufus in omnes omniû aocatîonesamp; rcs irrcpcre queant^ Fiatigitur quod tuAum ô^d-côum cft. Qui hociurc . diuinitus conceOoabutcntur,rationcm reddituri funt Deo.quid hoc uel adme uel ad Holîum,mttlttgt; minùs ad rem præfentê ; ubi quid hefi debeat, non quid fiat amp;nbsp;fieri poCsitdtfputam us.

De filijs Eîi,quàm belle arripui t Bremium dÜTe/ y rcntcm,quos aitjHon fuccefsifie in dignitarc patris, q? ipfo uiuente in belle pericrint.Quafîucro hoc ig norarit Brentius^ Sed audi quid Lyra luusîVenie/ bat

-ocr page 147-

tgt;: ï A COSTS AN b S. Ë äs:

^îtpuer,inquit,facerdons de mandato fiUoRî Hcîi, erant (acerdotes fi»b paire ûio Bi pauîô pôftzEt:

gt;nte^ adoIercncÂdipê:mquicLyra,{cilke£ fiiij He ^’’quia ad eorum offici'am pcriînïbac cremarc adiz P^s facrifidorum fupcr akarc Holocaußorutn.

Pertinet ergo hgc rcfpÔfîo lua ad caput,quod

effc fycophanciâ fiue calumniam,unde pater nome « appcUationê Diabolt fortitus cft«Djaz ^olusm.calumniarc et author et pater eft*Et rede di ^orum ac fadorum deprauatores pro fuis obfcqucf **fsimisfilrjsagno(cit,inter quos te non poftreraa ^oconumerâdum exiüimo,uf^ adeo fedulam ope/ ^’niinhoctuollbroaducrfus Brendum calumnqs mendacqs nauartL

Dcfilqs SamueUs idem quod de filrjs Heliacci P’iarefponfum, quod edam ad locum commune ^^n^calumnif refertur.

Cudedodr/naquærit,(ycophanta de modbus *’rfpondet, legitimu fuccefTorê propter corruptos ß^^prauatos mores nÔ effc rctjdêdum» Vt hoc iUi ^ctnusjiam aliquoties teflad fumus, nos àPÔrifîcia ‘’digiônenonfecifledikefsionê propter dißblutä ^turpem ipforum uicam folum, (cd propter Idolo gt;naQiä,erroresamp; bläfphemias,quoi^ conuidifunt. Pfußra ergo hoc qq^ pafsim in luo hbro incukat*

Quamobrem (iquis , ut tuis utar uerbis , (uca in eam ucritatem dodrinæ , quam prsez

-ocr page 148-

fi ADVEnSVS ITANISt; mosivm; ditauerût ApoftolGreligio nobis fucric, ab cios mi*' .nifterio re£edere,ni{i adco diflbiuta fit uita eins, •4(uxira Apoftoli fententiam non liccat nobis cuinib ionbum (umere.

Frufiraigiturhocloco,pro moretuo in rc pl’*’’ decUmitas de di(crimine perfonæ amp;(. offictj facerdo lt;um,quod etiam fine tua opera fdrepoteramus*

Sed audiamus^quod fequitur: Nihil igiiur in’P^ dit Brenti,inquitgt;quo minus habeat Spiritum faß'' lt;Hum Epi (copus aut (accrdos,qno fi minus ipfe ÓUS cft,(andos tame alios faciat uel docendi ptmndi minifterio»Quid magis abfurdum, quaf^ dicere homine poffe habere Spiritum (andum ipfe fandus no fit,Eft enim contradidio manift^’’ Quod fiSpiritus fanâi noîc minifteriû intcll’g^^^ U oluiffet, aliter loqui oportec,noio«n,quid^ caü**'' lari ftudio,Sed candidus lcdor facile intelligit fi*’*’ fenfu hæc ab ipfo âfterâtur,uc fcilicei doceatjcd^ ftra,illorum perfonis propcer fuccefsionem (pid*** (andum alligatum eflTe. Qùodquâm friuolûfii*’*’* docuimüs.

Ad promifsiones adduÂas,quæ non minus ■ftrem præfentiam Dci teftantur in Ecclefîa ludço^* quâm ChrîftianoEz,cùm nihil aliud quam pur*’*’’ NON afteratyiudicium leâori çômittimus, fi*’?^’j cileuidebit,confcientiam hominisuiâi,cuni ni»** contra aftèrre

potuerir

-ocr page 149-

b. IACOB vs ÄNDR. BAB

. Sed audîamus.quam affcrat diuerfitans ratioem Çtcr uoccs ludaicorura facerdotu^qui damabanß ‘^nipIumDnbTemplum Oni,Templatn Dni.Et ypifticos facrificulos ac monachos.qui damäuEc?

Bcdeßa^DiuerfajinquitHofius/uitiHoRi lt;Iuz ^îico%(acerdotum)rario,quî cum non corda (olu, habebantpollutas Furto, homic.'dio, P£nur(Ojajjuîj;gi.io,facrilegio,Slt;f cuku corum Deo/ ’^ü,quosnefciebant:audadernihiîomfnus ingrcdi ^t»anturdomus Dei limen, amp;nbsp;ercda ccruicc ftanfcs *’^auditasin ea pi eces fuasperfuafum habebât.Nô quot;îcratiouenosdamamus : EcdefîaEcclefîa» hade/ ’’üsHofîus»

Potuiflctautem Hoßus facrifîculorum .fuoruiïi ^‘^pietatem pariter amp;nbsp;mores conuenicntius defcri/ ^frc,quàm h is uerbisabeofadum eftCAn non cor '^’ pariter manus poilu tas habentfurtoC'quôd co ^‘’äipfoRimet Canones piurah’tatem benefîcioRîfc/ quüntî'ut nihil dicâ de exadiôibus qua Domos ui/ ^uaitt comcdöt, amp;nbsp;fella perfuafîoe fuffragioFuluôiw: pro redimendis animabus ex confîdo Pürgatorio: quàrn feitè non mulierculis folom,fcd regibus quo queSdPrincipibuscmunguntpccuniamC’ Vthomi oibüsferuentfîdem,non criïbefcunîeam Frangere, qciam Dno Deofuoin baptifmodederunnQuàm plenæfintmanusueftrælanguinefendornm,mul/ '’•niHiafantftQvum Martyrô loquuntur ,quos cru/

-ocr page 150-

ÄD VER s VS STAN ist: HOÎIVM;

Jeticer propter confefsionem uerintis trucidaftiS' Quamcrudelitatem tancû abeft utagnofcaus^qui'n uos Deogratifsimum cultum præRare perfualiini habucrids, fi noftro fanguine terra purgetts ♦ De v dulteri)s,quid dkamC' Ncfand^ (unt illorum libidv n€S,amp; toti terrarum orbi not?. Sacrilegia quanta,if’ tanta bonorum Ecclefîafticorum prophanatione» quam neprophanus quidem homo probare po^ fîuCuminfcortilIaamp;Iuxus erogauerint facrificül*» bené coUocata pecunia eft : fî noftri ad minifteriut” Docendi Euangelium,inftaurationcm kholarut”» fuftentadonem pauperum,S^ publicos leginmosSi honeftos ufus conferunt, ftatim facrilegt audiun’; De Idolacriaeobreuiorero,quôd hæcquoc^ ©mnj bus pqs plusquâm nota fit.Àcgentiles fuperaiosd fe immodicaPapsftarum ldolatria,teftabuntur,0^, Papiftic/s cenebris aliquando immerfî, bencficio^ gratia Dei ad ueritacis Euangelice agnitionem uenerunUd quodne Pontificiorum quidem erro' rum propugnatoresnegare poftuutjquiS^ipn^^^^ p.îorant concurfus illos immodtcos fuperftif’®'^ fos ad ftatuas mortuorum.Cui ut aliquem modöi” ftatuercntjin concilqs quibufdam prouincialii’’’,® decreucrunt,ftatuas alfjs magnitudine differen’^^ buscommut3ndas,nehichonoslapîdi aotlignoa ïmpcntioribus tribucreCjquiueiipGDcOjUtl fto' ;âis iuxia iUoRtopinione debcu^His flagitqs

-ocr page 151-

è; î ACO B vs A 80 k E AB

ribüslt;oopern,nihilomi’nus Audsâcn’ngrediutuf Domus Dei limen ,S^ereóta ceruice»qüKqüc infuo ftallo((Kcnimîdquunîur)fîantcs Boantes,exj' suditasineopreccsfuas perfuafum hsbent. Nihil horiim,opinor,neg3bisHoiî: loqiiunrurhocomz Ria coUegiaJippisamp;tonfonbuscftnotum^Ergrau am sliquarn à nobf's reportabyS^quod tarn exaâê » qnaGuiuis coloribus dcfcripferis huncfacrüm ue/ ftrumordinem,q«em nc ApcUes quidemmeÜus ' depingev^ poîuîflct*

Cum ergo pares, irnó longe fupcrforcs recicatis fiagttqs fint «eftri facrifieuli faccrdoiibus îudæo/ •■Rm,diuerfitarisratione(ublsta,l«cc meridianada ’'iRsapparet,eafdemuoccseneamp;îudæop,2,cum da/ R’âuTcmplû Dni,amp; uefi:roR2facrificüIoR2,qui fern pcrinorehabentamp;uocikrantur:Ecdefia,Ecdefia.

‘‘‘«s,quorum quot;Rtribilibus

5mpudcntiaeft,non folum mcndacium,quod h/ ‘^itatThrafo Hoïîus:Errare,inquit,nos (Pontifia'/ ^*)naila radone poiTcccrtum 8gt;é indubftatum habe impietas paritcrcum trroribus fuis multis iam annis in luccm produ/

^aeft,

Noftros non inanes iadarc uüces:Verbum Do/ •RiniSiEuangehUjOmnibuspijs notum eft,quiueri dodrinae noflræjcripturæ (aerse teftimonijs ^R corruptis comprobamus.Inter mcndacia ergo ctiä hoc crimerencianius,qug homo uanus

N a

-ocr page 152-

loo ÎDTÈRSVS SfÄÄlSL. HOSïVM,^ I blafpliemus inter familiäres 8Cpopuläres fuos I casnumerau

Extra Eccleilamquod non fît fanafcripturat^'’^ | mterpretatio, inter nos non controuertitur« uosnonfîtis Ghrifti Bcclefîa nec|; membra uers^j^ : clefîæ,qui Idola crudeliter defenditis,iam fsep^ monftratum eft*

Fruftraeludic teftimonia Mofaica de prseft’’^? Del in populoludaico adduda« Non*n»Deusilt;’^ futurum promifît folum propter temporal!a,lc“ æternam fuam uoluntatem uerbo expreffcrit,ei[i'’’ crroreeos liberatürûlefe,fandèpromifît. Ero us tuusÔCfeministuipoftte.Sed Audiopoftcfj”* tefîimonium arripoitSycophanta,prioribôs di*® niulatis,utfîmplicibus perfuadeat ludæos renis folum rebus habuiiïèpromifsionem Deigt; non dégrada quot^ fpiritus,quod uanifsimumd^ fîcut Prophetarum uaticinia de Chrifto leftanii”^ ludæisdida*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

Blafphemiamexcipit Mendacium fubtilc,qi’® eftcalumnia,tribu{tcnim noftris,quddita dort®”^ promifsiones Euangeli) efleabilt;^condiüonc,uto^ pus non fît benè operari. Sed hæc caîumnia fæpe réfuta ta eft,fan’s fuerit hocloco faltem annoté' j re , ne quid in iandifsfmo Oa-iôlKTOV Epiieopilibro prætcreamus.

Propriuikgio Cathedræ Petri aiïerendo,

-ocr page 153-

o: lACÓBVff ardreae

tof

^*■3 demoribus refpondcMnccrrogatus de doöri/ *’3’Non em inter nos certamcn eft de co, an qui mo ’’Jous eft corruptisjed nihilominus reâè doccat,au ^'nclus ftuSed hoc qugritur:an uos, qui fcdcs fan/ occupaftis errare poisitis amp;nbsp;errauericis. Et nu *'^lt;^èiàdantnoftri,quôd propter demonftratos er ‘‘^’^esfccefsionem à uobis fecerint. Hîc cum Tu re/ ’pondérénequis,ad difcrimen morum amp;nbsp;officq ex/ pHcandum excurris,de qûo nemo dubitat,RhctoR2 «ft hoc prophanoRî in caufa mala amp;nbsp;déplora,ta, non P^orumamp;ôo-iwt'Epifcoporû, qualis tu uideri quàm «ftc maijisjcum à uera fanditate fis alienifsimus.

Quod exemploCaiaphae addudtur,qui femel et H’^idem prater animi fcnientiam prophetauit, nota «ftfallacia accidentis.Non.n*fequit,propterea quae eius refpofa facerdocalfa diu ina oracula efTe, cul hacujcc acciditprophetare. Multu profedo tibi (o/ P^’hnatum ftudiofi debent, qui ipfis A ri fto tele de ^Jcchis iophiftids tot cgregqs exêpîis illuftraueris« Alia fallada fequitur ,in cxemplo Vigilq cxpliz «ando.qui per fcclus ad Pôtifîcatum gucnerat,frau dibiis Auguftae ciedo Syluerio,is prinsätu adcpto* pocnitenifa dudus Anthcmiu Eutychianu reftituc/ J^uoIuit.Hoc tribuit Hofius priuilcgioCathcdrae retri.Scd nota eft falladaânon caufa utcaufa.Ndn «nim hocfedes præftitit,fii^dcfella,fîucde prima/ «usdignitatcloquarisjcclusenim erat,quod Spiri/

-ocr page 154-

ÂDVBRSVS ST A Nil? t* HOSÎV»; ( tiisfartâiusfneo extra hancfedem compuiflet^ft^ »ra ad mînorem digtiisatcm hîfcc srnbus afpi'raiïtt» Deprauaiïo fcnpturæ eftmantfefta.uerba Cbrlt;/ ftGqusedePstri fide incotnmunirabih' îocuius eft transferread eiuspoïlerosjqiit fedemciusoccup^^ vuntjôcamenofcupârunr, Habuicenim Petrus fidem,qugnulliuserathomjn?amp;præterquàm Pcift SkSdfucceflTorufn eius quÜtbetfuam habetfidem» qua quîfq? profcipfo in unfus Chrfilt mcrito acqu‘ cfcn.kes aute'.iî înquacôfidic piorum Qmnium eft ' Chn'fius fcih'cet cum m crms fuîsgt;ôlt;; ea ratfonc fides omnium tinacftjpecfekd nôgt;nùmeroaticholælo^ quuntur^lDefi'nitioen n omnium Linaefi:,cuni ta/ i me quilîbct feeredac,amp; ex ca fide ipfe foîus uiuai* Bciibechoe locoingratüm Hofq uérèamp;redièdi ccrc , q? toc fint fides, quot ptj ac Chriftiani hôtes» , cum tn omnium ChriftianoRt non nifi' una fit fides* . Stcut ergo no defecit fides PetrijitanecPaulÉNe^^ alfcu.ius pr^rogatiijg argumentum eft,fedinfîrtniw ris Petri commonefaélto, quando Chriftus inqüft » qgt;uide/ bat Chriftuséo maiorem Petri infirmicate, quo ms gts iuxta carne,prg alqs audax fuit * Sed quid hoc ad pofteros cius,quoR2 quilibet fuâ fidc habuitCQuod ergo inde extrait Hofîus,uidelicct etia fuccefforePe tri fidê no defect (Te,in manifefta (cripturp depraua/ done fundatum eft.Bc Ws ipia uanitatem hots redat

-ocr page 155-

n IACOB vs A RO A B ab; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»ej

SiJitAut fuo loco de Rom» Ponndoccbimus.

Ädteftimonia cxipforumiureCanonico addtr/ ^3 pro more refpondecde peruerfis Potificum mo/ gt;'ibus,cumänoftris propter corruptam Euangeltj 'Joärinamaccufentur»

Calumnia cft, qd Brenno tnbti/t, i ta eum dc fide fob iuftjficante docuilTejUt non opus fit bene opera fi’Nam bonis opertbus earn folum dignitatem ^de ‘’litjquæfoîiusfilt) Dei propria^predum fdlicetre? ‘^^ptîonis qd in fanguineChrißi confifiit.Suum so •^èlocu tribuitoperibus, qnibus fidrsd', möfiretur, in folius Chrißi racrito îfideles de darant.fefeDeo pro tinto ben^fidogratps^»

Sed q belle exagitat Br?nt!U,qgt; Peîi^âSoto repre bendtrir, qui fcripierat in lois korqsÆcclcfia habet promifsionem præfentiæ CIirifti,amp; gubernadenis Spûsiandijtoca quidê,non aûtfif^ula cfusmêbra* Sigt;inq(jit,omnjbus prg(cnseftCmnß:us,ßoes gu b^rnsnturfcmperâSpritu fancfio,quid opus cftcâ dlijs^Ad hoc nolo ego rcfpôderc.fed recitabo ipfî/ ustnet Hoir) uerba, ex Paulo dckripta » Diusfîones, cor.îs, gratiarum (untddein autem fpiritus,8Cquæ (equun tun Vides Hofî, quàm uana fit tua colkdio » Etfî noneadem dona habencomnesChriftianipariter, ciîndem tarnen habent fpiricum præientcm , per ejuem etiam reguntur gubcrnantunNec propte/ conciliorum authoritas toilitur , ubi plure?

-ocr page 156-

lt;04 ÄBVERSrS STÂNÏSL? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

conuenfuntinnoieChriftf j^donaTuaquilib^t’'^ I medium ad prgfendum controuerfiafumdnult;^^^f^ ! «ationêadfert.Fanadâigicurconfcquentis eflß uidcntjuunaenim hic cR coHcdionis ratio.

Scd quanta blafphemia eft Hoftj, qua impud«*^'' tlt;raffirmat,Qu0d ipiis quoc^Prophetisnonfen’' per adfueric Spiritus fandus.ld^ Elifæi Si Natf^’J’ prophetarttexemplo probare conatur »quorutw^, ter ignorauerit morte fiIijSunamitidis,akerDani° concédât edificare templum quopofteaprohiW^*^^ fuit.O detcftandam hominis maiieiam execf^'^'^ dam blafphemiam.Tu neos blafpheraum prop'^’^ tas accuiare aUdes,quiSpiritum fandum interdu*^ non habucrintCblafphemianon ftylo, fed Deircfutanda.FalIaciaeftadido (ecûdumquids didumfîmpliciter. EtfienimhocignoraruntP^^'* phet^jiti quo netç ipforû,necf( auditorum faïua^ îiRebat,non tamëproptereaiîneSpiritu fando^J^^ j runt^Nefcithomorerum diuinarûmimperiiusi/’ ter Spiritum fandûuaria cius dona ac reueïs^*’ nés dikernere.Nam cadem prorfus colledio G quis ita argumêtareturxApoRoIi ignorarunt \ ftantinopolim expugnandâ,ergo Apoftoli hitf’L defertiàSpiritufanao. Pùdeattcos impium tau i bIa^hemiarum,faUaciarum Si iophifmatum.

Ad idemcaput blafphemiarum etSophifmatt^ referendum cft,quodfequicurtSpiritus fandus,

-ocr page 157-

I

I

(

/ f / F { f

) f

D. 1 A C O B V J A NJ3 itiB-Aé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»fefi

H^^Oræpe fancies defcdijnfpiratautê cos, f«nt P*'ocui abomnifanditate rcmoti.Stcut infpirafïclc • §'turBalaatn,Saukm,Hcl:’u ,Cai3phâamp; alios per/ lt;nbsp;'^^‘■fosbomines.hæcHolîus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

A^uibus fandis rcccfsitSpiritusDomini ».cunt infpirarct» NÛ à Mo(e,amp; €ius colkgis, qui/ ■ “^sDnsdefpiritu fuodcdcm,ut Mofen in admi/ p’ftraiionc iuuarentÇ’Nû a Sam uck reccHerat* cu m ^’ülêinfpiraretfNum à Chrißoamp;Apoßoliscum ^’iapham infpirar^r:’

Quid non amp;ccr£tos hocblaiphemum,quod fan ÖciProphetis detrahere no uere£ur,v.t bf-ipbi* mendactum lueatu rî*

ƒ Apoflolos hoc nomine Prophetis iuperiores fa/ ^’^Sycophantijdequibus kribit:Spintum,mquit, ^ffitatis Apoftolis præilo fem per fingulis adfuifïc, l’On negamuszSed hanc à ce non accipiunccomnren ^^OOfiem Apoftolûquæcum ignominiaamp;côtume, ^‘äProphetarurn coniunda eft *Si enim Apoftolo/ *■11111 S^Prophetarum exempla cotukrimus, utrum

futfteexiftimaSjCi? Elizæus ignoraueritmor/ ftliæSunamitidis^an Pecri fadum.dequo Apo ‘tolus icribit,quôd no redo pede incedat ad uerita/ tern Euartgclt).Cui in faciem reftitit D.Paulus. Ab/ fitautêânobisjUtproptcreailium à Spiritu fando ^deriu faiffedicamusjßructu no minus blafphemc 5 tcnicrè cc côfîdcntcr de fandisProphetis affirmas.

-ocr page 158-

hi ÄOTßRSV$ ST ANISH0SJ7M,

Si fgftur quod res ell,amp; ueritas, concedamus»«^ coca fioeh'um fociecas, multiplici donorum uarieta'quot; ce inß:ruda,longeanYplioriamp; ubertori cocleflisfap^ entiæ chefauro prædita fît,^feorfum fioguli, quid hoc facie adtnendadû tuum affcrertdum C quo pro-' hare conaris ,Spiritum fanâû fempcr adeue Ecck^ fîæ toci, 8^ noa etiam iingulis eius membrisC'

ScdquaminepcèexlocoD^ Auguftini coUigfsy quiaicgt;:Veritastuanecmeaefttnec illius aucilliusj (cd omnium noftrûm,qûos ad eius communionen^ publicè uocas.Qaid enim aliud ex hocloco probalt; re potcs,qaam quód uericas dodrinæ Euangelicas ' paricer ad omnes honjines pcrtineac»quosminiftc' riodocendi ad fui agnictonem filius Dei uocai,ficüf (criptum eftdeein uniuerfum mundum,docetrx)ffl nes gences,prædicate Euangelium omnicreatura:) Sedquodinde colligis, ucritatem in muldtudin« quærendam pocius,i'mô multitudini alligatam,ho( demum longè omnium falßfsimum eft«

Sed pr^ftat prias audire probationê tuam, coira' fingulosjpro oibus, pro tua Asocica Ecclefia allatÏ*' tftdm.uv. fîngulis mêbris, inquit, fcripium eft, Omnis homo Mêdax.De coca uero EccIefîadPortæinferoRî ndpræualebut aduerfus eâ. Hine colligit, fîngülos mentiri,8^errarepofre,totam autem congregatio/ nem Epifcoporüfuorum, femperquod uerum eft,

pronunciare

-ocr page 159-

D: I AC O B VS AND RB ab' ioV

Quid eft fcripturädcprauarc,ß hoc non eftCSpi '‘^tus fandus in Pfal.115» docet de na turg humanæ g/ ^CFßcace,quae eft in omnibuKs (andis, quod (ua natu ^^nihil aliud pofsinc quam mentiri,hoceft,peccare ^fcfcpermendacium â ueritate,hoc cft,Deoipfo ^^altenareJn quafentctiaenâà D»PauIo adRo.^/ ^^ciCjUtdoceathoîsiuftiHcationënullo fuomerito ^cri folagratia Dei merit© Chrifti per fidê. Hane ’Cfttêtiam Pfaltfs detorquet Hofius ad iudicia fingu hominude doärinafidei,quibus propterea ^on ütcrededum^quod eorum iudicia fint incerta, ^uia feriptum efttOmnis homo mcdax,hót cft,ho^ ßni finguli.errare po(runt*Si no fùnt fîngu ^flo poiTunt errare. An non eft hæc malitiofa 8i (az. ^^snica uerborum fpiritus (andi deprauatioC

Sicûtautem negarenô pofTumùSjfinguIos homi Oeserrarepoffe.Ita ukiisimnon concedimus hanc Pfaltis fententiänon pertinere qlt;^ ad eos ocs,qui in concilio Occumcnico{cdent.Si.n.naturam fpedes f^nîniumjqui in Concilio fedenc,de qua pfaltes fola loquitur,omncs funtmendaces,hoccft, fua natura oihil aliud fciunc,quàm mêtiri.Sicutautcm,fîquid ueri ftatuât,ex Spiritu Dei faciunt,ita ßnguli quoep natura fua mendaces ex Spiritu DeiquoduerumÖ^ tedura cftjfæpe pronunciant.

Quemadmodum igitur fieri poteft, ut unusho/ •nomulris fpus fandigratrjs ornatus errarepofsii.

-ocr page 160-

loS AD-^ERSyS ST ANI SU H OS IVM, /ta cti'âfied potcft, utingcnsccctus EpifcopoRZ uerU opintonc imbutusjunius amp;nbsp;altcdus UQCCtn 0^ eîcaudianc.quiredèmoncat, amp;nbsp;panter totus ccciu^ crretjcum ueritatetn produdâ.habuerint. Sed pars inaior uicitmeKoremtJVïukitudi’ne ergo amp;nbsp;numero uen'tas iudicq æftimanda non eft,ut quod multij^^ tuerintjprotinus uctum fit,fed pubbcorum iudicio ru m décréta nonminûsadamufsimferipturæ far*'? cxigcnda,quàm priuatorum DodorumÉcclefîar^î^ da amp;nbsp;fententig.Âdhæc cum de præfentia fpirituslo quimur,fermo nobis eft de uera Ecclefia,ac ucris^ uiuismëbdseius ,ldquod Hofius ipie quoq^ fater* Badem deprauacio uerborum Chrifti eft: Pori^ inferorum non præualcbûcaduer{useam,quôd no ad fîngulos pFercincat uere Chriftianos , fed ao E;gt;Be.u folamBcclcfiam, qugmultitudine dcfiniatur.Çun^ cnimfaluandiinChriftoeîedi fintpriusqiacercO'^ tur fundamenta terræ,nec de eledis fit periturus o’* nimus,quis non uideteâdem eftefirmitatcm fingO-' forum,quaceftpioR^omniumCQuemadmodum’O’ unfuerfam Ecclefiam expngnarcnon poicft,ita nec Paulus fuoexemplo docet» Certus fam,quôdnulla crcatura mcfepararc po^^ fit à diledione Dei,quæ eft în Chriffo Icfu.Imô hcc eft finguIoRîpîoRt confolatio Si ufdoria,quôd hacc fententia ad fingulos pertineat, cum fingulosexpo^ gnarc cupiatSathan.Quibus etiam confabtioff«’’” adimere,

-ocr page 161-

D. IACOB VS ANDREAS

®‘^’^’re,cftjpGfsîmam defperanonem doccrcr Abeac ergo in malâ rem Hofîus, cum fuis depraz Qanonîbusrcripturæ,ex quibus nihil aliud quàm ^o^ribiles blafphcmias 5^ mendacia condnnac.

Quod docct,mendacium amp;nbsp;ucritatem non fimul PolTc elTein eodê homine, fallacia eft confequcnds. ^tficnim contraria fîntUn codem tarnen hominc ß/ ’’’ul eße pofliintjfcd non rcfpedu eiufdem» Sicut z/ . ’’’'n pcccatu iußicia funt in eodem hominc, Peez ’•îtum in Carne, iufticiain Spiritu,id quod Paulus

Roman.7 Si S docet,Scio quod in me, hoc eft,in ^arnemea non habitet bonum:itaedamdeucritatc ^Mcndacio dicendum eft.Mendacium in nacara: ^ofrupea hæret, Veritas aûcperSpiritum fandum ‘uoinde in nobis inftauratur.Quando ergo Brenti ^saffirrnatjiodkitHTtdedodrinanon ßmpliciteramp; niidePrplatiSjh aminibus defcrendum,amp; ab qidem ^^norequirendum quia amp;ipfià carne fuperentur ^^piritum fandum exiutiant,non loquitur de illa ^^turaehumanædeprauatione.iuxta quam Pfaltes ’^4«Ü:omnis homomendax, fed de enormibüs fl« §*tns Sd fceleribus, quibus manifeftè prodûlt;Jefe ’’«Spiritu fando eße,qaibus in Ecclefia nullo moz ^oiudicium tribuendumjed iuxtaChriflu amp;nbsp;Apo ßoluni eius exccdeßa pellendi in interitùm carnis» P^fpiritus uiuatindieillo : öd deeiufmodi hoibu» *®4uuntur teßimonia,quse à Brentio recitantur.

-ocr page 162-

ma ADVÉRSVS ST A NIS l; H OSÎVM;

Ad hæc loca de fmpictatc Epifcoporum 8^ torum ex fcriptis Gregori) Na^sianzeni, Bafili)»^* £ephori,Socrads,Bernbardii Adriani Pap£ 8c dorumquoruodam Cardinalium, 8c LegatorSfc^ dis Apoiiolicæ .qui prseiîdebam in Conciliol d-' dentirtOjproduda^promore. non modo frigid««’^'* fpondet de moribus Epifcoporû, cum iUorum in^^ piam accufaret dodrinam Brêcius, (ed in nos eti»^ andaderamp;itnpudenter menn'tur.

Scimus omnibus têporibus amp;nbsp;fçculis corrupts fuiilèhominum mores,«iam inter eos.quipnrun^ DeicultumprofiftcbanturjSed qudd Propbctaefui fpculi perditifsimos tantum morcs,amp; non etiam if^ piam amp;fceleratam dodrinam Sacerdotum amp;Lcui-' tarumaccü(arint,Mcndacium eft Hofi) fandiwt^ non indignum, Quid enim fibi uoluitfornicaiiO'' nis fpiritualis,(acerdotibus pariter amp;i. Regibus iti^ grata ingcminatio,qu» pafsim apud Propnetas lt;urrit$'quàm quod dlorum Idolatriam accufabanU quorum erat ex Lege Domini uerum Dei cuItuJi* confei jarcamp;£uerigt; Sed de bocfupräquoquefc^ fponfum eft*

• Erafmi cur non moremur de nobis'tanq hoftis^ö diciû,aliâs didû eft. Sit (anè qgt; apud nos unus Mo'' nachus, fiBrafmo credimus,tres duxerit uxores* Sedquid hæc gutta ad facriftculorum Sd Monacho/ rum ueftrorum nefandarum libidinum mare,quas non

-ocr page 163-

ö. lACOBVS AUbREÄB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;kf

8lt;M3 dko exercent, fed ewam profitenturC' J;^3u4iducim us apad nos facerdote propter fia/ S*na iiJrgiscæfum,cum omnibus flagitqs Si fceleri/ ®U3gt;fnprimis nefandis libidinibusinter facrifîcu/ ‘Qsîmpunitasfîiconccfïà, quæapudnosfeueriter, ^^‘fccctjpuniuntur,

Qjiôd Erafmus fcribit,Sibi adhuc non côtigîflcgt; *’^noiieritqi»cnq,quipcr dodrinam noftram non ’’^catur feipfo (adus deterior,id fortafie hinc pro/ eft,quod feCe Papiftjs foîû côionxerit, quos quot;3ouit{arniliarcs,necmagnam fufcepiccurâcogno, ‘cèdi eoRz mores-,qui Pôtificio regno relido,ad pro : Wsionem EùâgeIicædodrin»accefïcrunt.Ncç mi y^'^ïBrafmobofti uerædodrinæ,pios ignotosfuz • [•bjcum idem Bliæ accident Prophetæ, qui arbitra oaïur fc folum relidum cfle^Hoc teftimoniûftHo/ »usaduerfus nos produxeritjUtomnes pariterhac ’■’Moiie in orbe traducat, inter hyperbolas, hoe eft, ^^dacia eius numerabimus. Eins generis eft,quod bquitur ex eodem ore:hanc,inquit, dodrinara(Eu ”^8*ï^)fcrèleuiflt;imusquifque ampleditur,yidcgt;, otmihiexoreErafmi au dire uocem Pharifæorûni fum de CHRISTI dodrina idem iudica/ °3nt,quod uefter Erafmus : Nunquid ex Princi z P^bus aliquiscreditin cum, autexPharifæis ( Epi/ ^’^opis»)Sed turba hsec, quæ non nouit Lrgcm ,-’’’alcdidi funt. Id quod Latinis uerbis dixit Pha/,

-ocr page 164-

Ul ADVERSTS STÄNtSL. HOSIVN',

rifædrum mterpres Erafmus,kuifsimus ror,quöd homini meretrices publicani iri non uenerjnt,ex quibus non folum ccckäa colU^® eft,(edpublicanorum ordo facrum coUegfum Ap® Holorumauxît, ut ex publksnicouerfioneËcdc^ Euangelium Chrifti sudiat,amp;poftcdtaseius fruatun

Non inHcias fmus,ficutChnftitcmporc,tta noftro multos ciïf,qui leuitatema^s quâm pietaf^ kfepiorura ccctui jmmikcani,quicuangdsuni pi’ rum ôi fy n ccR^ profitcn tu n Scd hoc cri m in e d at« na (•eomncsamp;^Pnncipesuirosamp;hocgraduinfcrioi'ts» uideatCai)gula,qu(d dfcat ucl fcnbat« Maior cngt;ni Prindpura noftrorum eft pietas,0lt;f in defendcn^a pia dodrina conftantia,quäm noiiri temporis rifæiu eilen t»

Tiomiilt J,

Koman, 6.

Poft propagatam Euagelq dbdrinani,populun* multis in Ioris de ter io rem fadumpafsim docetE” theruSjSed fallaria eft accidentis. Accidit enim do' drinæ noftraf,qug eius leuitatis nullo modo eft cs” ia,fed hominum perucrficas,quiEuangeli)lkbcrta/ te ad h'centiam carnis abutütunficut tempore ApO-* ftolidicebantquidam:faciamus malautueniantbo na,quorumdamnatio,inquitPaulus,iuftacft‘Etft^ rumzraancbimusinpeccaio ut gratiaabundet. Pa/ patusautem pictascum fumma eft,hypocrifis eftcö ram hoibus,amp; in oculis Dd horribilisabominatio^ Eos

-ocr page 165-

b. lÄCOBVS *HDREA«;a

aurem «ullo modo Lîithtros iùclkès idoiÜIri J* prppofuic» Sicut nec ad prom^fcuâ mulritudfnS ’/«cil jcdïuum adcôi^ fuf6dlt;ns nbsp;nbsp;nbsp;Euangcl^ au?

‘^’îribusiudidume{Ï€,docuit. ' Inter Potitifidaamp; HoIîana mrdada,Tioc inïîgne î^tjüod nobfs fcribît Holîus his ucrbfs.Sk iam

cftinoribus rcceptû apud Euangdi) ueftri prp ^^’’csjiîmul utduas aut 1res uxorr s brbeant ut WTO ^’'Ocrimine propemodum non bab; atuv, ac modo

in laodc pouaiur » Hoctnquamputidufn eft P^idacium.Sj qui lal.a îaduora dtlîgnant,hamp;bcn joa lupplida^Sed côtra ucrum eft, qgt;apud Papifbs ’inialdöoaunrfakorta habeât facfifieuh'jUtiaw nÔ lt;P ‘^iflîhicamplîasjcd in îaude habeatur ; fpurq eu ^’’^vibus fcordllis lacrifisuloruminccduntcaTirpti ^^nnîinus,qBâtn nboncÜisparcntibüs nati effent» . Define ergo fycbpbanta «normém mt'pitudine y^ftrqru confiiffis raendactjs contra innocentes pal quot;’’■«•Maior çff enim,quâm ud tegiuelcxculadpor «^qciaeapiKl nosfeuerifsimcpunitur»

Prnftra aurem turpitudinis facrifîcuîorum caöz bm inScrenifdmum Poloniæ Regem retjcitSyco/ phînta,utmaiorem innoftros conflet inuidiam 8d 'ndium,quiftjohoc tft PapàîiSt'Epïfcopaïi immti/ nnategaudent.In quos fi rex animaduertere çupiac, audit,ne te Ècdefîafticréimmifçeas, Êpltó/ pORshgeeftiurisdidio n» imptrn tui. his filadis cê

P

-ocr page 166-

Aamp;YER-ÏVS STÄMiSL? funipêderintjdcauo per anaumliberisoprr*®^“’^ reficecCacrißcuns»

Si uerofolius Scrcnifs.Regis Poloniæ iudiôoÇ” Epifcoporutn èk4lip.amp;confirina«o,cur ides’ noRris daonnac Principibus SycophantaC' Ver”’’’ ficadfueuerc Pontificij adulatores,ut quando^^ lint Principibus hoc ins concédant uel aditnant’y artes, cura notæ Ont noRris, ipfî fuura officiui® ciunt,nec claraoresfacrificulorum curant, qui ni^ quara quodipRfecerinc,redura putanu

An tota ac ucra Eccicfîa fît cœtus Epifeopo’^^î^’* iuxta Afotu Eccicfîâ repfcntat,{uo loco uidebifl”’*

Fides, prouincialis amp;nbsp;Catholica,quoraodou”* fînt fpecie, amp;nbsp;definitio ucriusC| eadem^ luprade ncrali amp;nbsp;fpcciali fîde diximusgt;

Dura BientiusrequirftjUi Epilcopi ficeufld^ cxpreRura Dci uerbum pron5cieHtmconcllt|s»“^ fîus id (efeprobaRe iaditat, pofl^ pr'oduxcrU tenciara ex Propheta: Labia faccrdotiamp;cuftodiu^ fcicntiara,5ôLegcra requirentex ore eiusJSed cR tîofq confequencia, àDcbere ad ineRe. £ci0”J^ hoc eiTe ipforuraoffîcium^fedanhoc (uura ura faciant,de hoc uehementer non fîne cauU^ bitamus.Naai in codera Prxipheta ftatira fequituf' Vos autera receisiRisà ula fcandalizaRis mos inLege,irrifium feciRis paâurnLeoi dicitU® minus exercituuragt;6^c« Eiuldem criminis uos reogt; aglniufc

-ocr page 167-

fc.' »ACO*V$ AUDKBAB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tif

à quorum iudicio non proMocaremQs iingt; ^’’^m,nifi|L,ege,i»oceft, exprcflo Dei ucrbo rc/ 'Wétis.

igitur €x ucrbo Domini cxprcfîe pronu J^fkiotîus mundi Ecclefîafticum iudicium, fîngugt; ccrtc iudicium no rcformidabitfynodus, pj’ilibct prruatus tenctur reddere rationem cîus

in ipfo cft,lt;juanto ma gis concilium Occu ’’J'oicS iuæicntenttæ toti orbi cxponçt caufa« fuffi ucrbo Dni addudas,rur bocncl illud de J^**Siît,nc|gt;opulus uana crcdiditaie mtgiè Ç fudi/ feâo in officio côtincaïur .Si fînguliin concilio iuxta Apoftoium faccre tcncrentur,quantoma unà fîm ul congrcgari.

jOe EccJcfia uilîbili inui’fibilîiuô loco diccmus»' J'^cid ïa,qusE fcqu U n tu r pergâ mus« *^lt;xp!icatioticloci Matthæi i8*Vbi ftintduo uel ^^^scongregati in nomine mco, ibifum in medio ^’^Î^fttîquot mendaciai taiümnias ô^fbpbifmacà co ^^’tHofîusf ;

\fincipio impudenter mcntituramp;câlumniaturi iMfcribitjBrentîom docerc, banc fencentiam nô P^*'tîntre ad PrælaîoiBcclciÎ3e,cum Brentiûs loz folum deijs Prâflatis,quiAfoticam imp{e probant. Ntmdealqs paulo antèhisuerbis j^*^^it:Speramus aucem inter Epifeopos 6c Præz ^^s,reliquos cfTe aliquot uiros pios « quibus

-ocr page 168-

AD72K. JV5. ÄIJASiSi«.' liOSiV xMi

Aloûca impudcnuxSt ïcnpiecaa uehcmencer ccatQi^art quod «d priuautn eorum perfoaam dnec,memkra quidcnl funt Eccle(if,fed non ip* ckfîlt;igt;amp;c»Qu4(%igimci(npudentfa€(l tiam deprauare,8ii ad omîtes Prælatos deiorqo«^^’ quæ fuatn refttr^Q.netn habet exprcffïi».. fcrîtn canotât Brenttus Epitheta Hoßo no» to.qnando eosÂToticos _appeJkt,quin ipßus cq uerba ampJiuamp;audias,kribit eaimîMuIto»’^ hflic,qu!odalils C hri ftu» dici t; Vbi tu n t duo ÿejura^it Spktttun (anâaÂtoticiamp; PFætatia çetaionicô^iiAç^duuni« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fli)’

Quod reiotquec expdicats^em î tim adetTe Spintum Chrifti^uerbis untuf» tur Çhridus amp;nbsp;^oriaChritil«rdpondeti^ ctTc notlroRt itnpudentiaov, quæcftboru®^’^ colorum^oJumûs enim uerbiamp;adhibeKi tîd^^ fitk»nidreio(cicatcm ipßuamp;Chriät uaits oer^Srd^otlt^nsus«.

Conâftahlafphemia, quant Brenrioobrj^^’ nifeftaetitophia.Brentq uerba funtîNo»^ nitucitinontineÇhntb tOinicia conacnti»« ^rta.deî^ü tatwflo*HicHofips,C^at» %/ inqutt,blatphcmiamC’tcih’cetti5cftintiocs«id'J?A ritus fandus,quando conuenitur in nonti»* fîifFallaciaeftàdido fecundôquid ad didult;^j^^jjj plkiter.Hon «ninj dixiiBiiçutiïïs; Spiritt«®

1

-ocr page 169-

'B. IAlt;OB7.? AfrDRfiAS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

inuocatidujn^c^i radonem I'nuocattz !mproba^uidebcet,quæfîtin es HJ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appeUâtàc fpirità (ando ..Mîffa enim

K ^locadicemus,nihsl aimd cftqaâm horribih's ’^P'îanado Gceng DominicæàCkriftoinftituc^» (^omunicado eücorporis ÔC amp;nguiniamp; Chrifif omniurh,qai inftitutfz L ƒ ÇHrîfti fattsFacecc cupitwù»Redc ergo loquttur i^*^*^*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adcffcgraiia fuajed fàgcre ab-

ç/’PfophanaioribusinftitudonisChriftt Quôd WadinuLOcadoncm transFrrs,qaam Brendus g/? '^®§3t,(rnprobc âClophîfticè, hoc cft,pro Tnorc tuofaets.

f P^gt;î) nos nôa folutn ïmpœnitenrcs,fed cdam in fandô peccarc irripitdcnter afôrmat,ut hâc n**ïftandamcriinê tegat uerèfuiordinisbominiz . ^Otiicdijm,quipl€runq^impœniientesconueni ‘»^«ni5ftracfefe,quidpcccatum tn Öpidtum fan^ enim dodrinatn éffe ue/ ,^’îuamuo«proficcn«*oi’,non tarnen protnus ue cos in fpiritumfandum pcrcarc, qoi cam ^Pp^auPeccatum enim infpiritum fandümtàlc ädfcBla«»qwod naliarat de neccoram

fit

jj^ig’turnudâamp;etjam diuturna oppugnadone fw*-quóCKin peccaflc,qui dodrinam ApofioU

-ocr page 170-

41» ïSrÉRtrs sfMÄiSL. BôsrVM,-ca opjBUgnac, amp;nbsp;innocentes ad (upplicium rapiV^ neep dodn'na neep miracula Chridi Ói Apoftok’’^ ignora eranuSi autem uentS confecucus do probabicur in fpfritu fanâû peccafTeCquod catum irrenaifsibile eft » Sequit ergo eos nonpro^ nus in fpidcu fajidû peccare, qui cdâueran) näoppugnant,8d quod inipfîs eftgt;acriccr repugt^^ Quapropcer uana cft dehoc pâôHof^ uodferat^^* qui,quid hoc peccacum (îc.nÔdum deßnire didid^

Magna eft mukorum amp;: incoßderata in haep»^ te temeritas^qui prodnus hoc crimen ijsobijccrei^ ienc,â quibus in aliqua re diftentiunctuc etiatn cerbam dimicanonem exeat certamen. dentfefe hoccriminenonfalum illis omnemfp^*^ ueniæadimere,£ed etiam ßbijpßsomnes rariof^J præciderc,quibus errantes in uiam reuocentor *® enim hoc icelus admifteantagonifta, prohibent^ ipfoorare,utqut peccatum admoneadmißt,uaO^ eruntomnescollationes inftitutæcum eo ,quino*^ redibiuNo.n.â pofteriori, utquidam opina» fed àpriori deßniendum eft,ftcuc ipfe metChril^* deßniüit« Si enim finalisimpœnitentia cftsOcutP' Auguftinus opinatus eâ»qdiibet(cclus,ifl qaoigt;tgt;^ pjœnitês perfeuerabit,hoc peccati nomine uenlrd* Nec indiget ulla diiputationcQpicuncp in dcliâ^ concra confeientiam perfeuerat, certô damnabito**’ Sedproeiufmodihominibusad extremum

-ocr page 171-

D? 1 ACöKfÏ AN DK 2 AS

^*îialûum oratnus. Quos auteni iufto îudkiofuo Chriftus«pro his non c(i nec^ inhumanntn ^'^jpimpium,n5orarc* Hoc peccatumid Hebroos . ■^fcribiturdmpofsibUc eß,inquk, cos«qui femel .‘^oijnati (unc,gufl;aucruntetfam donum cocltfte, ^P^fticipcs fadl funtSpiricus fandl,guftiuerunt •^Hotninus bonum Del uerbum,ulrtutes^ læculi proiapfi funi rurfus, renouari ad poÉni/ ^‘’tb(n,rurfum cruciß^entes fibimcn'pfis filiu Del* . ^^cntuthabences.HKQidemus peccatum in fpi/ fandum dcHniri duabus rebus,quas in homi ’bus cöcurrere neceflc eft,qui peccatü in fpüm (an uidelicetzQuod fuerintilhimi parricipcs fadi j^^lpûafandijguftârini bonô Dei ucrb5,ô^ uirtu/ Hf coia periinêc ad defcribendâ a/ 5 Jtjonc ufritatis,quæ pcefsitpeccatu in fpûm (anz JJ‘Oeindc Apoftolüs nÔ loqost,dc nudo la p(u,(cd h? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crucifigunt fihû Dei, Si oftentui ha/

^^Hoc eft^quibuapoiTunt modisblaiphemâcdo/ ante in Q btciêtia conui^i (unuDe tali bus pronuciat Chri/ ^p^udd Haiphemia in Spiritum non remitcaf in ith nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoîes non renouent ad poeni/

dcnuolapfi ad gracia rcdeûuEiuimo j^bthoîes n5pœnitêc,quapropcer nô redeut, Etfî

5® lutura Cua ncmini ccelum claufericrhi nero ad

-ocr page 172-

no ADi^BRSVi srinisi; nostva,

nolunt peruéQÎre,quod in ChriftopcàSfe* tibuscç(€t*atun)e(t . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

Pupicx igitur aut triplex mêdadum eftjcj**®® j noftds fcribit Hofîus.Primû quod impadctuct’*' firm It nos in fpirituni îandum pcccare, qui cctn agnitam tuemur,non blafphemamus ficut fius.Seeudum,qgt; alqs ßm us authores,ut hoc turn commlctancjdum (edùîo mdnemtiis oniult;^ nium ordinum homines, ut ueritacem net abqdantnecperfcquantur.^ Bam ant quae Bcdefiae $ft,ueram doârinam urgemus,cuiaj}’^'^^ tas ex Prophet! ds Sd Apoftohcis krfptiSjtai^^^^* tradinonibusÄpoftölonimdcmonftratur.T^!^** Quod fcribit nos riecp Bcdefiam andirc,ncc ab alps audiauBcquod tradinohes Apoftoloi^^ tcmnafiius,amp;contemaiiubeamus.

. ßclt;l€ßam»n*audimus uèram,uosautem,q'**^ dtulo gaudetis nccp audircnequefequi iubcu”JL cutChrifius de Pharifacis locucuseft, mittit* Suta cæcifunt amp;nbsp;duces car corum. Inira enim rabitur,uos dodrinam profited,qo« Eccb»^^ mitiu^pr0r(usignotafaerin ,

Quod ad Verg^rium amp;Dutheru atdnet,^-uterlt;^ non folum fidem daiam Rór Pontifidu rint/ed hoc ctia prsedicant, quid eft quod in prius rcprehendas demonftraueds dodfu’ ijuaPôtificfj fequuntjcffe Apóftoliw.Si*»’^f

-ocr page 173-

D’ VA CO RVS ANDRRÄE.

’fïmcffe probaueriSjUtrumc^ bis atrocifsimo cdmi •ïcliberare nonpotcrimus »quodSdcm non homiz •’’biis folum fed D«o datam fgfelkrinc.Sin ucro lu/ gt;nbsp;^^nieridianachrius cft,Ponrificiorum dodrtnam aut magis impiam clTe, quam Pharifæorû, 5^3 ratiÔe uicioucrti poteftamp;lSutheroSdVcrgtno ^’^ns»qui dluftre cxcmplum in D.PauIo huttis gra i iciltccc criminis habeLCaihoIicus cratPau/ mandaiisPhsrii^orum inftruäus in noua l’^‘■es^nqu^r^tin Damafco »tdtjdatafide ,-öi rcipfa, , magna crudcîîtatecomprobata,-qua tot in/ ^’^ccntes martyres adfuppliciûrapiebancur. Poßq üoccfill)Ueidiuinicusproftratus ad coiuacz ^'ditfidemjqui Pharifgis nouatores cram Apertur ’■^orespads amp;nbsp;trâquiUitads Ecvlcfia:, an no fiaiimi Mitpcrfidusamp; apofiata,cuius uitæquoqîinfîdia? ’iUurficut Apoftolorum A dr a tcfiantur.Huius fa non pœnituic D. Paulu,utid pafsim in fuis JPiftoh's prpdicarivQyod f gitur ad conuicia c-ru J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ro.pôt.attinct,quid difsimile in hoc Pau

»ciii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cognomen eft*Cum noftros perfe

^^«VcturCatholicuserat,poft(^ erratufuumagno/ ’^^adueritatem Buagelicam accefsit,non folum Q^^fidus auditjfed fere nullibi locorfi tutus eft àuez cruentis infidrjs.Cur in hoc no glOriaretCRupa

J. p^0 aliod dicere no potes,nifi dodrinam noftra ‘^^cs/qd tibi impofsibilecflecompertuhabeo*

-ocr page 174-

ÄfeVERSVS STAsrst. tiosrvM,

Vos in Domino fol um gîoriad facile conce3cgt; rc,modoaddidifles,Papa,huius.n.Idoli, feu potw« Dei adeo obferuâtes eftis,utquid DRs è cœlo 3c lio fuo dixcritSiî per Prophetas atcp ApofteloslocO lus fit,non curetis.

Somnia Philippi non feqnimnr , feddoäH-' nam,eiusTninifterio exfcriptis Prophetarum amp;A/ poftolorum traditam ,qui fna fcripta femper ueflt; Ecclefiæiudicio fubieciu Vos non nifi oracula UC'' ftri Idoli,amp; fomnia Monachorum fcquimini.

Quod ad folutione ucrboRzBrcnti} a trinet,Eos nomine Ghrifti conueoire,qui Chriftü uera fi3c pledu nt:Quid aut, inqt HofiuSifi Ghriftu uera copledi dicät,qui abea longifsimc abfuntC Refp*’*’ deo,ßcotfuprä,eirefanaclä conieqaêtis. NSalIc^' rc inconueniens no eft foluercr Non.n»quid qai»^ dicat,fed quid probetjatrendimus.Sicrgonobis”^ fufficitdicere, qi in Ghriftinoieconueniamus, ’ reipfadcraöftremuSjnos nihil cöiraGhrißuftai^ re,cur non ipfe quoCp cum fua Ecclefia eandem Icgem,quam alijs tulitC Eodem.n. priuilegio quolt;^ non fufficit,quod Papiftæ dicunt ,iefc Çb3 ftum uera fide comptedi,nifi coprobaucrint» EjJ hoc loco denuo obferuanda uerborum Brcniij prauatio. Brenciusdixerai, eosin nomine Chri conucnirc,quiGhriftum uerafide complcâunt^ tîofius uero Iqco diâionis,ucragt;fcribit, qui

fofü^

-ocr page 175-

ÄiÄC-OBVS ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»jj

^öfüfniudicioucrä fide Chrißumcompkäiintur» ' e, fatio eß,qua probatfuos habere ueram Mem,quädoquidem,inqLiit, Chrißiaai uocamur, j’OnLutherani, quod uocaniur id effe pro uirL» ƒ •^oftracontendiraus . Non ignoramus, quam a/ ßmplices nos Lutheri nomine grauetis , qui ^Qnaliam,qwàm Chrifti dodrinam ampkdimur ^inifterio Luthcri propagatam.Sic etiam naagnifi ’■^sueftros tkulos nouimus. Sedrjuàm nihil norû ^‘■«fictisjhadenusdemon.ßratum eft* ,;Quàrn Oiaboiica deprauado eft ùerboru ra Brê/ %quaefcquüntur,ubikr!pfit:Etiniiocät foïum pa^ ^^Öomini noftri kfu Ghrifti, quafi his uerbis ex/ ^Ldat uel filium ucl fpiritum fandura,ac doceat nc^ Î^efîlium,neqî fpiritum fandum inuocandos.ciîm “fendus hoc loco uerba Ghrifti interpretari uoluc in nomine Clirifti, in cuius nomine fynodus Ghriftoobijei potuiiret.R.cfpeKit aut Brecius adidolatrkam inuo/ f^fioncfd5tî2,quâuocabuloSoIû,dânareuoIuit,id Qa Sycophata difsimulare non pot, cum addit,nifi wtcdicas ccfandoruminuocationera excludcreC Dum fandoruminuocationem extra propofitu ’ddudam tucri conatur quam eft ineptus*

Nos no aiium,inquitHoftus,inuocamusin illis (bndis)ec per iHos,nifi Chrift5,qui fi uixit habi/ iniliisjdaadhuccorpus illod mortis circukr/

-ocr page 176-

«24 ÀDVERSVS STANISIo’ HÔSIVM, renr,multo magis nimc cum in illis carnis ergaftol» folutisuiuereamp; habicare perfuafum babcmus.R«^ digamus argumentum in formamzChriftum inuo/ care debemus, Chriftus eft in fand/s ftue uiuéiibu» fiue morris ergaftolo foluris,Ergo (andi ftue in ccc/ Io ftuein terra tnuocandi (une, Rudis bcanus,uideo nullam efte colledionem, funtenimin fyllogi(w® quatuor Termini,Sd plus eft in concluftone quaifl crat in præmi(sis,Conclufto enim erat, Ergo Chri/ ftus in (andis eft inuocadus, Eius loco collesftHo^ ftus ipfos fandosinuocandos^Si uerttcoUedioua/ letyproptereafandos muocadosqnod in ipiîs Chn ftus iit:eadepariter radoneomnes tottus orbis cr^ aturasinuocabimus,atC^hocmodo ipforum litani» augebitur,Sanda fpeefes panisora pro nobis. Safl' d« arboresÄ herbæ orate pronobis.Sandum Ium ora pro nobis, ftquidem Chriftus incoelo.Sto mittamus hanegentium impictatem , per (andor** inuocationeminEccIefiamintrodudam amp;confuc/ tudine confirmatanr*

Cum Brenrius fcriberetzEccleiiam nonpoflt^* uefthuamp;alfjs rebus exrernis agnofei ,SycophanM ftarim calumniaiur,quafiuelitfutorcsamp; fartorcs lo co uerorum Bpifeoporum federe, amp;nbsp;de dodri*' napronunciarc,

Dum uero ex ftudibus iudicados cenfet, ftatn^ adfallaciam accidentis recurrit,amp; falfo omninm kc Icrum

-ocr page 177-

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;». 1 ACO# VS ANDREAPi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hjr

amp; flagi;{orum caufam in dodrinani Euagelj) p’nsfert blafphctnuni os, quod Euangelio accidie» ^’PHiicae dodrfnædicimus per fe amp;nbsp;ita ineffc,ui all ‘‘'ült;Sus ferre non qaeat,quam defperanoncm,hy omnis generis fctlera. Vbi enim no eii Papiib#carenr,alt) frudusjequi non Ç ^^t,quam quosnucdiximus»Sed cum reöè do uera ac pia dodlrina multi abutuntur, quid ^hitn improbicas ad dodrinamCnum hac uericas ^endaciumcff,quod dchærcticisfcribîcprimiz ^^BccknæzQui hærctici fuerint,n5quia feriptu/ ^öon crcdercntjed quodEccleßae non crederêt^ Ecdeßafticä craditionem pro nihilo duct/ ^''t»Hoc cofinxit Hoßus ut probaret quod ad mar §*ncfn annotatu eft,Non fatiseffc omnia ad feriptu **'«guIamexigere»Hæretici deprauatis icripturis ’“^ntraucrä fentêtiam feripturg in ipßs feripturis ex pugnarut, ÖC errores fuos ptinaciter defrti* p^*’ut,hgcipfoR2 culpa fuit no ttaditionu repr^hen/ ^^^tiaRtnuliaeßauthoritasjßfcripturisrepugnet. ; Quod autem feripturæ ßcea perfpicuitas»ut ueça ’’Usintellißetia noextra fedinipfa icripturaquacBc ^^ßtjpaulo poß fuoloro docebimus, no noftra ^öguftintaatoritatc,qutforiafle Hoßo fatisbeiet» ; Quod Arriani non acquieuerint in fententia C5 ’•^^Niccnijquod ex feriptura dc diuinitate filfj pro

-ocr page 178-

quot;'dis A b V É k s V s ST A NÎS £r » O SI vSÎ tiünc!abat»quid facf t hoc ad ueftram pcrüerfatn cp’ tiionem probandâCqüa (cnlum fcripturæ extra ‘ ptüram quærendumdocctisCNam «fîc/iotvlt;rhvüO' cabulûin fcripturanött connnetur, rcs tarnen cftjfilq diui'nitas in ca comprehcnfa cft, nec de UO^’ bulo fedreipfa crac certamen.

De fu cccfsionc (upra refponfüm cft, quod S. tres non ea fota Si. nnda nitebâtur,fed prius fcri ræ ceftimônqs fua comprobabâcgt;^ ad maioRtfu^’’^ teftimonia prouorarent,ruiufmodi nullaproiei'fj poferant hæretici,fient Àthanafîus uercfcribiï, ' quod ex A thanafq uerbis manifeftû eft, quæ hod® CO recitîuit Hofius, ca non pigebit hue adfcriblt;«’^; Cundicnim uos(inqBit) hæredci præter Diabolo’ ifbus uobis defedionfs à Chrifto authorem auf^ fantur.IUeamp;olim uobis hancimpictateminftüif’^ nunc uobis author eft,ut orbis terrarum eonnb*’’” üitupereds,nön alia de caufa,quàm quod in eo (°® ciîio,non quæucftræfadïonipatrocinentur,iea'^ la fint ft ripta,quæ ab initio ipfîqui teftes oculad mïniftri uerbi fuerc tradiderunt. Quid cîarius did poteft,quàm hoc ipfum, quo dcmonftratur, niafo^ rum fuorum tcftimoniofuccefîores piosnonui^’^ nifi icripturæ ProphcticæSC Apoftolicæ effent (entanea quæ tenuerunc.

Quod hæretici ad fcrîpturas prouocarut feinP^'’’ quid ad rcmC'quinon nifi eiufdem feripturaran^*’^

-ocr page 179-

d: r'Âcofîvs and re ab’

Zitate amp;nbsp;teftimonrjs errorum conuiclifunCÏ'Niitn ^^iaf«n'ptura ïpfîabutuntur,Ecdefiæ ad alia arma ‘^«currendûerir,quàra fcr/pturam ipfamCQuscglo flt;ofior eft ui(floda,quann fi quis hofti ex manibus ar '^3çnpjat,amp; fuo ipforitm gîadioconfîciac»

Sit hoc in certamine conllitutûjUt præter fcripttt nihil afferatur prorfus,candem cm' ueritas patro ^f*^ci:urmanifeftum fiet.Cnnn ewim in feriptura nal ^fîtcontradidio,quia nuîla falfîtas, fequitur utcun fcfe trgaterrorjandê tarnen produdisferiz tcftimontjs, quæ ueritatis kmejefe prodenr. '*lt;gt;0cnim fuifîcitparticulas Euâgeltorum excerpe ^^ikdquomodocum feriptura cÔueniant tanqcot f''‘^«»ipfa collaciôe da£etur,qua obkura per çlario/ jjloca explican£ur,amp;opinio ex obfcaro loco hauz ^^»qiïæ altjs apertislocis feripturç repiijifiat,refuta ^'^•‘‘Mifsis autê fcripturis,ad tradiriones hominum areaamædîficare,qu3e

quot; j^amafs tempeftatem ruinæ expofîta eft» *'idefenß5ec5cilr| Niceni aduerlus nos raêtitira;

P'’’Jèter,cS fcribitjPrHîcâ difciplinaper nos prorfus ^'^«‘(arn effc.Supràin»demôftrat5eft,in Papatu hy P’^crifîn fukïCjNecidoneis tef^bus^bare unq poz noftra laxalTeîrena diflblutiori uî nô poflumas, docert apud nos,lt;^ difei/ P*’na externa non mereatur renaifsionem peccatoz “•^‘Quodautêualgus ad licenriam hbermemt^ abutitjidênobis accidit qd Apoftoîo Pauio^^

-ocr page 180-

ADVÉRSyS STANISt HOSIVM,' quicum pariterdocerctliotnincm abfcp opefib^ legtscoram Deo iuftififari,propcerfoluffl Chnlliperfidem,qindam hac falubcrriimadôân^ naA‘bufi,diccbâf,Pcccabimusigitur.Item:fadan’i^® fnaia,ut ucniaht bona* Conuidü igttur quod nobi^ liTipuntdifTolutâuitâedam in Apoftolû redu«^’^'

Si nulla fides pietasep uiriS,qui caftrafequunW''» quid igitur eorum in iummo uefiro PoniificeqiJf remuSjquitotbcllQru fax cft amp;nbsp;author. Num détériores furit miîit?s,qui fubipfo nierent,amp; ip‘‘’ authore fummam crudcîitatê exercentC'Sed (cto «iRo. 30 C4 intuocapite rcprehêderenÔ audes,quia feriptud^ aliosiudicatjincminc iudicâdus eft.Quocur-lt;^

“ i:eucrtas,quâcunc^înterpretanonem affèraSjCon^ Jrj Niceni derretü de Militia excufarencquis.Q*^ enim conf-j^affèrsad fallaciam accidentis pcrtin^* Siucenim quisdepönatjfiue nondcponatjfiüerfjj^ matfiücccrtct,quatcnus miles nÓcorripicndusd^ nccullaei poenitentia iniungenda : iïueroaliqii^^ contra officium agaipœnitcntià dignum, quidbolt;: ad officium mflitisC' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:gt;

Sed uideashoclococgregiumconfenfum ti cum fuo defenforeHofio.ln dcfcnfionenb«5* ^’P' 77.So£us enim fcribinConcilium Nicenum,no liti a m ,fed abnegationem fidei da mnafTc.Cotra po. fius ipfam militiam damnata efle affirmax.Doneccf so inter fe confentranc,nbsfirmiter tenebimus,

ttfS

-ocr page 181-

Tï. ÎACOBVS ÂTÎDKÉXS.

ytjCondltj in hac parte aliqutd humamipa^^tïF/ M^emadmôdum Brennus in Prökgomt*^ àc/ '’^ôftrauit, QuôdGhriftus æterna uerîtasgt;non po filkre^quid hoc ad ueûrasftnpofturas facit de/ ^'^âcndasC'Non.n.Gcckfiâ.quæeîe^îloru ccecus cft, ^^h'nquit, fîmaximè PonâficesS^ïacrfficuli omnis Ê^^crisimpofturas exerceant.

Cum Brêtnïentcnnaperoîa conuenitea ,quam P Cyprianodckripfifti. Dominusautem (inquît P Pdanas)de ecdeßa fua ïoquitur,ad hos»qui funt ?ßcckfia,IoqoituriUtfiipficoncördes ftierint,fî ie/ jMumquodmâdauitamp;motiuit, duo aut très cok *'«iünanimiteroTauerint,d«o auttres licet fint,ira ^tfarcpofsint de DciMaicftatc quod pofiulant.

aliud quæfo fcribit BrentiosC Sed extra Bcdc nos efle affîrmas.Hocnondumpro'batunli cft» ^**’0 contra deraonftratura,cura uos horrifailia ido y’Jtfendatis,contra expreÏÏa fcripturæ teftimonia, fÔfuctudinc traditionibusucfiris côfifi, uos poïTc earn Ecdcfiam tffe^uæ columna ucrk ’’tisdicitur» DcinderefuiathæcCyprianifcnten/ f’’ tuam uanitacem,uc fupràdiâum eft,qua alligas toti Ecckfiscjamp;non etiam omnibus eiusmem/ ^'■‘MumCyprianus de omnibus pijs qui in Eccle/ '®funt,Ioquatur.

Non minus frigide refpondet ad explicaiîonem «Cl ex Matthæo defcripti,Ego fum uobifeu ufq^ ad

-ocr page 182-

SDVBRSV^S. STANÎSL: »OClTMi confumniadonem fgcuH.Doccre conat,hanc «â nihil ad nos pcrdnere,Quia nos «greisi illisjód no ipfîànobis,i.lo44»Quia nero fgpe . tentia Ioannis abutitui-jbreuiter explicanda lt;nt» ppusfitid^m læpe eum tædio ledoris rcpcifff* . D Joannes contra luitêporishereticosfcnb^’^^ ab initio quidem fuum quoq^ confenfum coniu'^jj rintcû appftolica dodrina,quera Si indu bitat® f fed ab ca poßea defecerintâi aliéna ab ea docue^f’'j Et uerè quidêloânes de fui têporis hereticis.U^ cm contraÂpoftoIoR^doârinam aiiquid afFeft .t qdafferre poteratjCphærefîn^errorêamp;metida^^'j Eandê fentendâtali côfidentîa ufurpant qlt;^ oerfarq noftri »utfîeâ adueifus aliquê;pdvut^’'^ fnfficiatad hærcfeos crimen GÔprobandanngt;S^^4^ confequentiæ ratio fît ualida,probent prius^n«^^^ , eftjuâdodrinâapoftolicâeffe. Quod cûfaccf^’’^ que3£,qdaliudiûtqfcriptnrfhuius dcprauaiott^’ cû cam feiitcntiâad quâhbctfecefsionêdciorqi^^ hocm Jpioi^i iudicio,Chriftus cû ApoftolisJuis ? quchgrefeos damnabit* PotuerunLn»etiam P*’’ , IaeidiceFc,exnobis,hoceft,populoIudaicocüiU^ cris ufî func,exierunt Jed non erant ex nobis.

Defînatergo in poftcru nobis hancdepraualt^ jj adducercjamp;candêcantiicnam itère: atc^iterecW^^ moreoccinere,qd fîne caufa côtraBrentium

Sedaudiqug{oChriftianclelt;fî:or,quofflodtgt;^

-ocr page 183-

Tgt;? IACO8VS ÄjiDREAB?

^wHoßusJuos cfle Bcckfiam Cbrifti,ad qaam hæ ï’^otnifsionts pcrdnent.Bremius dixerat,ex fenreti ^*Chhfti,eos efïe Ecclefiam qui Chriftû diliganr I nbsp;nbsp;(ermonc ei'us kru€nt,Ioa4» Hofius fubiügit;

’’Cbriftifermone mancrc nosindabitanter credi ^®s,que fi minus toto corde amp;c» ddigimus, uel falte in re noftram erga ilium diledioncmdeda

,quód nos ab illius corpore non feparamus. ^^dligitautsm per Corpus Chriûi,Papifticam Ec ^^’^ßatn.Senfus eft.Nos diljginnrsChriftum,Quaz ^^’^uiaineiusgratiammancmus Papiftæ»Egregi» '’^^«ftionis argumêtum.quidfi Chriftus Papatumi ?’’qEcclefîam malignandàm oderit, quid tuus cS ^‘âconlenlus ad amorem Chrifti lt;nbsp;quem fî amares, yiHaEcclcfiafepararéris ♦ Sicut kriptû eft,exitc de ^populus mcuSiamp;ne participes fiaris delidorurti

3g piaga eius non acipiatts.VbidcMercata ^^uîgentiarumamp;nundinaiione Miflarum côcîoz ’’^tür,quâmuItisannisinueraEcclefia exercüißis. CHj fomnià Monachoiîîtraducit Brêtius,Hofîus î^liilippi fomnia côfugit.Sed fi probârit» Philipz ^^luis fomnqs ucri£aïêdodrinç^bafic,quâ ^fitcz A ^fgt;fîcuc de monachi s Ôé alfjs hypocritis aliqt plan *■3 fabulai« proferre poiTumuSjquibus Purgatori /^»fuirragia uiuorû,inuocationê (ancloR:amp; id gez alias impietates fiabilire populo imponerc /^'^3tifuntjhanc cius clofionê uerius^ foluttonem ^^’piemus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

-ocr page 184-

ijt IDVBMVS STANISU

P*^nus Magiftraiui tribuere,PInlippum 2lt;Cat' uitium quàm orentius,Mendalt;iü efl'»Nanïamp; dus tniniftcrfum (pîntus,hoc eft, officium docent* adminiftrandi (àcramenta eis adimic.Et cuiufniQ diiudicium tribuacjupràexpofitum eft.Sed tumnia in officina deprauationis nata cft, qua luutitur Hofiusadfuorum fomnia comprobaoo^'

Quod Brenrium rationes dcficiant,amp; ad couic^* uercac,una eftex ueritacibus Hbfi|,hoceft,puttdügt;’’ mendacium Jd quod ledor ex bis,qugdida funt/^ cnoamp;erc poteft.fetconfcfsia Hofii hoe loco uidsdeclarar,quâm nihitpræcer officiû feccrit lt;ius,fi;naximè in Pondficesamp; facrificulos quse^^ fcripferù (euerius^, amp;nbsp;uiHofi),uerbisutaramaFgt;^ Facteur enim malis ardbus fuosPonrifices ficutos ad Bcclefiafticos ordines contendere. fgitur opiiseft plura de eacommemorart'^^fufHc*'^ pfîus hoftis confèfsio».

Quôd fperat fore, utaîiquandoGorrigaiitur,fg® ad Calendasgræcas reï|cicir*^Id enim folum eff»P^ quo tanq pro a ris amp;nbsp;focis pugngtaduerfarrj. Df ƒƒ (Srina nulla eftilHs autexiguacura,quam deftooi’ noftro têpore poti(simum,hiqui ad Ecclcfiafti^®® Pirincipatus quibus poftunc ran’onibus côtendun^^ Dû fuos facrificulos neq^exeufare neep deftndf*' pÔt,partêculpæin Principes rerjcit,à quibus ind®/ di ad Ecclefiaftica officia nominentur,quorum fu ' frag''«’^

-ocr page 185-

IJlC-QBWr ANDREA»

fequuntur Canoniu* f ^^dqua fronce Principesaccufareaudet^Cum.n.. ^praomne de d odd na reWgionis iudicium ademt Pn’ndpibuSjCUrhïcexjgitsUiidqneos nomi/ ?5pticum,qui fineidonei (ecûdum opinionem Hoz Micarc nee debeam nee pofsint*. Verum Koe loz ’‘^honiinisjamp;nauciamp; furiofi ineonftandam obferz Principes, qui abHofîo propter negociû cub l^^tur uehementer quod tarnen cögnofeere »^ib ^®necp=diuinis neq^humanis-legibushcere feribir«. Qtdinentin Ecekfia recinendum e(rc,quis ignoz ’^^•Sed quid hoc ad ea'^qusecontra ordinem diuinl ^^pracicriptunr, apud uos gerunturC

Non ignoramus irer um eile, quod fcribisyiintd/ *övdinarium munus docendi niß ab Hpifeopis ^Q’TceflünTcfltc.non regnaret nuncin Germaniaamp; '’’’’gdt).dodrina,quam tuos blafphemumamp;exez ?^tütn.,Sathani(mum hoc locoSipafsim appellas. ^gt;kopi cnim ueßri pkrunCj^afinos ordinäre folet tria Mifla.Si qui funt doâiores,iubentur imoda ^fideobftringüturdocerc manifeßamimpietatem Inuocadonc (andorum,dc fußragqs uiuorum,. ^cPurgatoriosDcpc regri na tioni b u s,De obla tio/' ’’^Deadoratione 8cdrcumgefta«one panis in faz L^^aiento.-His certè Epifcopis nun^ reformabitur ^^d€fîa,quæex profefToidolaiuetur..

'Tradatum de Chrifm jteincipit acraßo mendaz

-ocr page 186-

fî4 X b VE RÎVS STANÜSL.’ HDSIVM^ cio,q) fmbicNos pudere naisChrißiani, qui mJ' Vmus Euangelici quàm Chriftiani appellari. Vtc/ nim nobîs Chriftiani nominisappdlationcm uen/ dicaremus^âRo.Antkhriftoad dodrinam Dorni' tiinoftrilefu Chrifti prouocatnüs. Huiusmend*' Cf) pocuiftetiKuiTi commonefacereinitium Cateche feosnoftr3ç,quoCarçchumeni interrogaci cuius fint Reîigiotiis^refpondenCyChriftianæ.

Sicut igitur nos non pudec Euâgdrj,eft cnim pu tentia Dei ad falucem omni credcnti,ita nos non pU deenominis Chriftiani,Sicut tu Mendacifsimuni ps criminaris.

Ex hoc mendacïoaliudnafcitur, quoduidelftci fcribil,Nôs ideo inuifum habercChrifma,quia nos pudeat noîs appellatiôis Chriftianoi^» Quarc«n» hæcipforurn pinguedo ac fcecidum oleum exolu^ npb is fit, a lias expofitu in eft» Nam cum ipfi fatcan^ de Chrifmace nihil in lege noua(fic appellat dodd^ nam Buangelt))fcriptum cffe,quis non detefteturi^ pforum temericatem amp;nbsp;impudentiara,qua impoftu rlt;s illi Ecclefiæ fuum oleum pro (acramentoobtru-* fetun£àChriftoinftitutum,cui etiam plus uirtutis ^dftripferunt quâm baptifmo*

Nam quôd reges amp;nbsp;facerdotes ungebâtur olco, quid hoc ad Chriftianos, qui ab hac legis Mofaic^ C^remonialiberi funtSiueroodorehuius oleidez leâaris HofîjPericopen Brcnt^ lega8,qua horrêda

-ocr page 187-

o; lACOEVS. tSC-KB« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qj

magica eius incancati’o proh’xc cxpofita cft.

Cu adeo ncceflaria fuericin facerdotib.und/OiUt pf'cChrjfmacepresbyteigne bapns^andt qiifdêius ’ïoerefcnbat Hieronymus, quanta fuit Apoftoli ^aüli o{dtanna,q Si ad Titû amp;nbsp;ad Timothcû fcrfb» n^ialis perforta elle debeat Epifcopus,undiôis ucro ^rafurgneuno uerbo quidê mcmineriiCSâôliorfS ’^’•^aiRrfuntueftri (acrificuliquàm CXApoftoli Tp '^odieus uci Titus,qui finehac urufî^ionc ueftra,mi ’^’ft^rio uerbifacramentorum fumfii funt.

Si qd oko Paptftico tribucndûe{Tet,nuîîô tn mo ^•crendû eft,qd kribitHofîus,uirtutêfpnsS.inui permixtâ effe oleo,c5 nulla fitmixtio rcRî ccc/ ^diûâd terreftriu in faeramctisàChriftoinftitutis» ^innuimpofitio cû nunc fit res adiaphora,ßeo podoetiam fuo oleo uterent Papîrtæ,alfquo modo ^'fendum effet, quia uero,utdixi,fûo oleoplus tri/ ^^üntqbaptifmo,nullomodo toIeraripoteft.Do/ ^^‘ïim.qjtlIaSummorumPontificum manibuspcz ^^confe. 'Î^Jkriter adminiftretur baphfmus ab omnibus Qürlj» ’^‘‘teribusfacerdotibusdiftribuatur.

Pruftra hoc loco de fîgnificationc amp;nbsp;my ftcrfjs O/ ^‘damitat Hofius Sed an èChriffo inftftutum fit ’*^facramcntû,qugrit:cû.n. creacura no pofsit face ^*«crarHcntü,nec creaioris uerbumdcChrifmate '’’»onftrarepofsitisjöiiid opus eft in coaceruatio? ’^totieftimoniorum fruftralaborareî

-ocr page 188-

ïj« ADVER.SVS STäNISl: MOSIVM,’

Siatus controucrfiæ is eft,quem pofuitßrent*^’** Num ab Epilcopis ueftr« qui funthoftes uerae^J^^ iftting ßtpetenda ordinatio. Vos negatis ueflrost'' pifcopos taks eftè,nos uero in explicaiionedo^^ næ côprobauimusjtftos manifefta îdola defendet“?*

toh^n.ty.

Quam nihil dikriminis iîcinter Caiaphâ mum Pontificem ucftrum,PhariQosamp; ueftros fcopos,fimilitudo fadoru ra comprobat.T akm non poftefierilummum Pontificem probaidep^’^ 11311006 feripturæ Hofio ufitati,quia Ghriftus fog’ ucrit pro fide Pctri.Sedfuprâdidura cft,quid ad Rom.pertincatPonnficem.properfonaPctH’'® gauk Dominus Sc omnibus,qui eins ueftigia fe^^’î’ tur,ficut amp;nbsp;pro reliquis Apoftolis 8C ipforum toribus, Sc qui per ipforum uerbucrediturififk'’ Chriftum.Verba autera Chrifti ad Petrum *Rogaui p tc ne dcficcrec fides tua, perfonalia Sc non nifi ad Petrum dida.

Deindequod ad Magiftratura attinet.docen’'^^ hanc curam ad ipfum «anaprindpak metnbru tincrejofdelicet utidonei Miniftn EcckftjspT^”^ anturdta tarnen utiuum ius Bïckfigmintftrism^n^ at,quibus magtftracus«ftiildeifogat,cüi ordinädisficutÔCpopuloratione rtdderepoftu^'

Exemplum Adaj.produdum eum ipfo Hößo pugnat,lbienim doceturexprcfte,quód ad uniu^JJ (um ccetum locutus fit Dominus,ä quo Barnabaso^ ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- Paulus

-ocr page 189-

■ ’ o. rÄCOBVS ÄNDREAB, ;

^âulus (cgregati fueruntfn minifterium DominL Jlmilitcr quoc^ Alt;fE 14. capitc ordinationem pMO ^ytcforum fadara eflt (ufFr3gt|s piorSjCura kribiïï ^^figt;7iVHlt;rxvT'iSKdT 'fcxxA»(r/ici',8^Cyp.rtaaUamp; .'a ,. ** eiufdem» fcripcurse facræ authofitate docct hunc ’’’orem,quopublkoïudic(o ac tcftimonioal/qsad ’^nnus docendi idoneus comprobst Si delig’tur,cx ^iuina auchoritate defcêderc. Presbytcris cnim no H^odlubebatjconccffum Fuit,fed illorum officium ^’’atfalütaribusconfilqs èi monicis populo pr^iret doniinairi,quemadmodum fupràdidum eft»

Concurrunt cr^ in ordinandis Ecdefixminfz ^fis8lt;MiniftroïÆcclefigamp; roagiftratus 8^ popult ’^fficium»Miniftrorum eft examtnarc/Populi de c5 '’5ffa«one ordinandi teft3rï,Mâglt;ftratws fui aûtho ütruc|f tanq Ecckfiae mcmbrum adiuuat,id(ÿ

’'ïdicîôjUtio dodrina idoncus,8^uitainnocens po/ Pülaprçfïciatur.Hicordo fi in Ecclefia obferuatus ‘^îfiet (cmper,forta(realia cius nunc facies effet,qp ’Ppiret.

Non ergo Principibus hoc iusdamus,qd todus ^cdefîae eft:fi ucro id rapiant,à Papiftis iniuftèaccu ^’titur,qui non minus eo abufî funt*

Antichriftianifmtis,quem exBernhardo dcRo» ^^nt.produxitBrentiuSjCum non uitg fit modo (ed rdoÔrinæqua fronce audent à noftris pecerc,ut ordinandi,quo Ecclefiam fpoliârunc,ipfis hac in

-ocr page 190-

»jS X'D V E R 2 V S ST AN iS H 0 STt fifj iinpictatc pcrfcuerantibus conccderentC'QüJs rnfirf Ghriftianus ab Annchdtlo petet ordinanoncmr hoce(l»pubh*cum ceftunontu poceftatem docetv di iöEcckfia C'Quod G maxime cuperent,non prius abeis ordinantur,quàm ueram doârinam Euangf lqabiuraucnnt,8dinucrba impiciatis facrilegè iu/ rauennc.

OptandumiaaeefletjiicutMöfcIoquiturjUtuni/ uerfus populqs propbetaret. kd hoc exemple no» uuh Brêdus,quod tu in ipfum côfîngis,uidelicetgt; ut omnesGnt Apoftoli,döéiores Prophetg,utordo rollaturdiuinitus inftitucus,quo docendi miniß*' dum non nifiidoncfs cöramittcndumcfl:» .

Sedarum ucfo hanc üflam effe caufamjimpU'' denter mentitur, nnllibi enim plurrs fedas rep^'* rieft quàm inter ipfos Papißas, quidc fummo con^ fenf« gloriantur, Etcftfallaciæ accidenMs,ad quafli nuncaliquoties non fine tsedio refponfum eft.

In explics none legis Theodofîanæ cum dbnfltf Brcntius:Dama(um Pontificem Romanum,amp;P^ trum EpifcQpum AIexandrinum,redamfidenï^* rTriade(de hac enim cum præcipuè agebaiur quot;) tos effcjaddïdit poft pauca uerba: Det nobis ( Ak'' Eus)Pctros Äpoftolosjdet nobis Damafos Roma/ nos amp;nbsp;Petros Älcxandrinos,qui ueram amp;nbsp;fineer’’’’ dodrinam Apoftoli Petri fequuiutjamp;i habebii pk^ Principes non auditores tantum, ied etiam adiuto^ (eü

-ocr page 191-

;Ô: IÀCôBVS ANDRE Aç;

ïcsdbi triumphum canic ante uidoriam Hofiûs, wutnus(^aliorumlt;çRom. Pôtificum fcriptismut ycoaceraat dlda de Ro.Pontprimatu.De Bcclefîç ’üd(lt;io.De oblacione in MiffauDc traditi^ibus.Dc Pofnitêtia, De bonis operibustquæ omnia cum do ’^n’na Brcntt) pugticnt.Autigiturbaecèi probanda

affirmat,autinconftantiæ notam cflFagere non Pofie,uocifcratur, qui peiierit fibi dari Damafos 9C f*ctros.

Scd hïc confpicuaeft Hofq extrema malitia.Brc/ cum peruerfîias Pontifidorum hominum cf ’S'^otanó efiTetydifertè addiditreftridiorïemjepro '^’fe doârinâ Damafi amp;nbsp;Pctri, de T rinüate,de qua *®uc agebatur.SiceninTloquitur:Der nobis Petros YPuftolos,amp; Damafos Rorhànos,3^ Petros Alexa J*?inos,qui ueram ôi firiceram Apoftoli dodrinam ‘^9'^ùtunHoc calumriiatur Hofius,amp;ad omnia co/ fcripta probanda dctorquet,quod Brentio nu ^’rimentcm uenit* Bthocunoexemplo quiscador ^quae ingenuitas fit in Hofîo, qui uerbà ta expref/ Clara dcprauare audet,câdidus kdor doteri po *^ft»utdifcat que fîdes eiqcÇ fit in reliquishabenda»

Manifefta cnim fopbifticatio eftzAuguftinu reci Pju 8d probo de gratia contra Pelagianos difputan/ ^»Ergo oriinia etusferipta recipio. Fallacia eCl à di/ fecundum quid ad didum fimpliciter. Item : A/ P^ftoIusAratia Epiipenidis fentêtias addudas^/

S Z

-ocr page 192-

ÄbVEHSV S ST A Nii t.’ ÖOSÏVM; ba(ritlt;Bi*go oîàtpîoRi fcripta amplcdi dcbet,qti nuî ‘4amföneféquitarJceiii,D« Paulus agnouitamp; picinfcriptionem unius akaris de ignoto Deo,ergo ôrtines inferiptiones probabifTEodem modo argo** mencatur Hoßus hoc loco: Brentius probat doc'lrf/ . namDamaß de Trlnkate,Ergoomnem doârin® eius probanSed ualeac Hoßus eum fuis jneptijs»

Exemplû deThcodofio ex Socratis hiftoriaad/ dudum,cum refutare ncquit, eludere conatur,k« utcuncp fefe in omnes formas uertaf,negare non plt;gt; teft,Theodoßü de doârina iudicaße,de qua diult;r^ 'fas confefsïones uocati offerebantEpifcopt.

Quod Nedaril Epifcopi ConftantinopolliaH conßlioThcodoßum ufum commemorat,n5hilko tentixBrentqdetrahjt,necenim fpfequoqplalei'o^ didum dedoärina tribtn'i Prlncipibus, ut puteniö bl non audiertdos elle Ecclefiæ miniftros.

'Scdhöcvolui'rcxemplo Theodofi) prcbarc,Q’ quemadmodumTheodofiusnon fuerit ftupidusgt; utabse^fuoiudidofubfcripferic alienis fententijS) ftaPrindpumquoC^ piorumoffidûcffe,nonabfrp ludiciofacrificulorum fcntentifs accedcre,fednon nifiprobatamamp; Prophends aiq^ApoffoliciskrP prisconßrmatam dodrinam tucrk

Gum fateatur Hofius fefe in hoc argumente,hoc eftjPrincipumofficioin Eccleßafilrj Dei explfcan/ do à Brçntio urgeri,ex aliquot Synod: s exepla p^o^ duçit»

-ocr page 193-

o. IA COB VS ANDREAE,

^Uc«,qui5us cütnprobcijPrfnctpes fibi non^hoc in primitiua Ecdefîa,utdc dodrina religi J’’?^°goofccrent auciudicarennEa quoc^ nunc ui joimus,amp; lucc meridiana clarius dcmóftrabim us itnpiam opinionem illis ipfîs exemplisrefu* confundt

. Nam quod initio de Gonftantino commémora ^f»qui conuocaios Epifcopos monuit,uteaqupad .dfidcmpertincnt,absc^una anirrtorum conten/ ^^ncdiftinguerent»qufd hoe iudido eius derogat* ^’hüprorßs.Epiicoporum etnin officium cft dih*/ pnter fcripturg lo£a,fadi colbiton«’, explicare,hoc 4permifît iliis Conftantinus, fed çp illis îta ad ’’‘lt;îius eiTit, ut iîne iadilt;io,hoceft,cognitiôe dodri Jæeis affentirctar,hoc nuila hidoria comprobabit Hofius.

Quodad fadam Conftantinîattinet in exarcn/' ^lt;sfac»rdotum libellis crifrrtnatprqs, quid aliud fez '•t.quà n ut illorum ftuhiciam rideat, qui ad expli/ 'ationeni dodrinae uocatijpriuatas iniurias ulcifci Mebant. Vbi didum PfalmÉEgodixiD^eftisjim PertinenteradduçitConftantinos,quod ad Ma^iz ftratus pertinct non facerdotes * Magirtratus en^ tolocp Dq appelhntur*

SiquiJ nob s hacactate decft,Conftantinuspft, gut tor conui-.'iorum libellis exuftis fua authornatc miniftroseó adduserct ut priuataseftenfîz

y

-ocr page 194-

Ï4É ïdvïr'svs stanisl' HOîiMÎ -ones obliti dodhinae explicatfonem Gne conuK»! Qi. (ophiftica fumcrentJonaflcminuseflciS^c^ lentlonum Si offendiculorura in Ecdefia.

Conftantïnum dcfcrebantur libelli, iniurias^J multJtesfaccrdotam condnebanulUis omifsis^^ quit,ad ca pcrgite,quæ fidcm fpedant, hoe am quæftionem dqudicandam, propur quan»lt;‘^ uocatt

Si non luie Bptfeoporum Dominus Co nus,qua fronte/illoi^feruos cum c(ïct,.fuoruni™ winprum Epifcopcwü fciliccc libdlosexuri

, Hoe igitur cxemplo nihil aliu.d.præftai quàm utPrincipum cam aiTcratauthoricattnij^^^’^ - Um cis Brentiustribuic« VidclicctpoftqUnicnH’* xontuIerütEpifcopi dc aliqua parte doörin3C,P*'JJ’ cipum effeoifidum de ca quoqj iudicarc,amp;po^^^ iudicaücruntpiamamp;ucram, ftudium quccp

operam adcius propagationem cÖiungant,nc^* hoc loco Conftantinum feciffe demonftratiim^^, ,Nec opus erat ut ipfe quoq^ Coftantinus fubft^ bcretjficut ne hoc quidem à noftris Principibust’^* gitur,niß quando ipßs quoq? fidei reddenda do. Altäs cnim Si Conftantinus fubferipdoneiud^* cium (uum deSroodi doärina dccIaraiTctjßc^»“'^ cerunt alq^qui ab ipfo Hofio paulo póft commciö^ rantur. Idem^qyod ad fubferipttonem Imperator** attinet,ad ca quoq?,qu2cin fynodo Conftantitiopö litao*

-ocr page 195-

D, tACOBVS AMbR^AE.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;4^

décréta funt,re(ponden»u$.Sed uMeo te Ho/ fubfcrrpu'o.Non ctiîra (olutn eft fubfcriptio, G addacur. Ego Göngt; ^niinus fic fenciojed illud uerc cft ïubfcribcrc,ue/ uideli eet dogma legi bus munjre èi. publicise/ ?*lt;^isiiipopulos propagirejd quod Conftâtinus operator fecit.

M tertia fynodo quàm torquet fefe Hofius ne uej ƒ ^eodoßoucl Candidiano iudicium aliquod tri/ ®^aiin cognofeendaueradodrina. Nam ùtaîiquê ^Wcm indocat malæ caufæ^aliumftatum fingit, ’i^ütiilBrentiopropoficus eraf*

Brcntionegocium efl cum Afottfmpictate,qui ^Sfmabatïnon eiïe PrincJpum officium iudicarc^ ^cognofcere de dodrina ^Contrarium probauit /ftiuSjSd cum iudicium Gt EcckOæ,PræIati autem ^^wiici fint boft CS Ecclefix ,ad illorum iudicia non ^«’’cfpfcicndum docef Brentinsjed piós PrincP ^sSComnesfideles hortaturutfuæ acternæ falutis ’Jctnorcs,quod ipforum officium fît^^ipfi quoque ®‘^trint,quid8dcuicrcdant. Necita (uum iudick r^’^captiuum exhlbeStfacrfficuIis, qui pro libidine Ecckfîâ dominantur.Hæcctim icripfîffetBrengt; » HoGus qua potefl malitia deprauac, Et fin/ Brentium ita liberum iudicium tribuerc Prinz ’’PibüSjUtipfî pro fua authoritate in Ectiefia de/ ^üant,amp; pipppifcopis (uo loco puîfîs, ipforum

-ocr page 196-

»4 . ' ÀbVBRSVf StÀSïSK tionVW', munta officia ufurpent,ita utóix in confiliurn hibere débeantÉpifcopos.Raccalomnia pößt3,lt;* empïa Rom.Imperatorumrécitât, qui partim coö^' lijs intcrfuerint,partim iubfcrip(erînt,Sed quó^ amen doârinæin (e reccpcrint,nullo mododeti^^ firari poCTe contcndit»

Scd corn quo contêdit Hoßusquefibi Antago^ «lîftam fingît Hoßusfßrencius ccrtè non cil,qui co' tradicat.Sienim controuerßa aliquacxorkurin^û ûrina religi5(s,ad qucm réélius reqdctur eius cxa/ tncn,qMamadEcclefigminiftroslt;qüi,ficubïinph’'’ fi obfcuritas eft,præfidio cognftionis linguarum (ponderc poffu ntîfi (ententia obîcara eft, alqs ap]^ doribus dedarare poiTunt.ln taliBpifcoporum co' fcffu fi maxime fedcant uel PrincipesùelRcg«ud ïmpcratores,atidireTnalunt,^ pronuntiarc. dicationeuero audita 5^cognita,quam ex collatij' neferipturarum profedam uident,fuum quotçt^’^ (enfumadiungunt.amp;quâuisiudicio dodoromdi^ cantur,non tarnen fine iudicio fuæ cÔfcientiœafl'^® dunton

Nec facilefibi perîûaderi patietur uéî Imperator uel Princeps ,uteam exequatur féntentiam ,in 4^3 ipfius confeientia uulncrctur.Ncçeffe igitur ad du dis (cripturæiocis amp;nbsp;rationibus cuideniib^ decretorum ueritaceni prius probarePrincipi»^ executions perfuadeât ÈpifcoptNcc^ uero proplt;*

-ocr page 197-

D.’ î AC OB VS ANDREAS

^ue exigu eorum rationem, quæ in concilie gerun tufjfîuecorâm audiat,fîue per fuoslegatoslt;a de rc «rttoirfiau

Sicutigiturfapientes Reges 8^ Principes audiût ™oslurecôfultos de iure amp;nbsp;legibus dilputâtes^quo/ ’’“'Il ctiam ftant iudicio, quibus ea in parte propter ‘^§um ignorantiam longe inferiores funt, (ed tame pdus legibus amp;nbsp;rationibus cupiunt faiisfîeriJta ’‘’Ecclefiafticiscontrouerfijsjtton fumuntfibi taie ’üdiciûjUt nemine audito pronuncient fed acceriî/ î*®doâisamp;pfjs Ecclefîæ miniftris eorum fentêtias ^ludiciaaudlt;unt,non utproarbitriofl:atuant,kd ^tlüUTO iudicium quoc^ ea fententia confirment, 5yosex lege diuina,hoccft,ex (criptis Propheticis ^/'poftolicis difputaniesaudiunt.Hæccura Chri wano Principe dignifsimaeft, niiîmalit opinione 9^amfîdeuiuere.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in tertia Sy.nodo generali, quæ fuit Ephefi

j^ta,fecitImpcratorTheodofius,quiinEpiftoIa ^^yrillum(cribit:Nosianènôpatiemur,ûtfîmul . , jîrbèsSi Ecclefîæturbentur,nelt;^ utinexcuiTano* fîtes doûrina, cui dijudicandæ præfici opor/

^*^os , qui circumquaque (acerdotio præfîdent, ' “^per quos in fententia firmiores fumus»8^ pofîhac f^’^us.Quidapcrnuspro fentêtiaBrcntrj dicipof/

qùod ab'Imp » Theodofîo feriptû eftcT ribuit

-ocr page 198-

ïDVEKfvi.-mune BôsrVM, Epifcopis quod rpforum eft offîcij t uideOcetUt^^ (ftHnam difcuifant.Deindeaffirmatfcfeinoruoi^ plicanone in fidefiïa firmiorcm efie 8C fore.

Idem prorfus noftri pij Principes faciunt. , cationem contróucrOarum in dodrina Ecclefi^^ niftrisEcclcfîæcommendant.Hosaudiunt,eo‘'^ cxplicadonepergradarnlpiritus fandi fi'rmi amp;nbsp;quocidie collationc fcripturaru firmjoresfif«!^*^ fide, Poftcp fubinde magss tnagï’s^ uidentjüO®' fcripcuræfacræ tcftimoni}s,Si^ probabilibusnc o; cam firmis rationibusdeftitui :Sïc iudirio dou**^ næ noftræaffenn’untur,quos nullis blandiiösu^^^ borum perfoaderc poffemus,utcum difcrimin« tæ ac fortunarum omnium eam profiteren tu r.

Bodem animo Quartæ Synodo interfuit tianus Impcrator,quilmperialiauthoritate n®”, kcexecutusquid^jdequonondum ciusconKi^*^ turn eratiudkium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

Pulchenac ftudium fapientiam in extirpano*^ hxreßbascniomoäo potuiffetprædicarc deeaiudicarenon potuiftetf Horrendu aud tud » pcrfuaderi pofte homini,ut in aliquot millia num,intcrdum etia fupplicio mords animaducrtaf quifpia,nec ei us (adi rÓnê afferre pofs i t alia, q ali®^ rS iudiciü,qd ipfeignoret,amp;deqiudicarc

Redè fecit Chalcedonenfis fynodus quod Arch

-ocr page 199-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b. IACOB vs andkIae.' ’

; J^’ndritae fcedulam exhibuertc ut fubfcribcrct.ma/ ® Architïi5drita,quód rcculauit,quamuis bac reeft nonpótuerit de

P^^Um dodrinaiudjcarcv

n Quahtain Cbakedonenfîfynodo fuen't Magi/ authoriias,amp;quæ eius partrs Aflione i.

f docecur.Cum Cyrilliamp;Leonis Papçlcdæ eb Eptflolae, quid dïxennt indices (equitur : Ma^ S^ificentifsimi iudices amplifsitnus fenatus dixc j'’nt:PofthaecQn,nia quisdubitatC ludidutn certe ƒ Hlis fuit non tam, ut quæ Epiftolæ authentkae et» 5*^vredquomodoßli}diuintta5,amp; duarû inChriz *îatürarum unio probata cffet,uidcrcnt* Sitnilitçvin aâione prima fcribitur,quôd iudi? Sifenatus poftcaufæ cognitionem ôi iudkium Ëukbiurn Epifeopum, H'ïiiniuftè damnati erant. Sed libet uerba corum a/ j^onipnmæ infer ta recitarcîGIoriofîfsimi iudices p5nipli(simusfenatiisdixerunt:De reda quidê ^’tnolica fide perfedius fcquenti die conueniénte '^’îcüiojdiligentiorcmexaminaiionem fi'eri opor/ pcrfpicimus.Quoniâ ucro Flauianus religiofæ ^cniorigSi EufebiusReuerêdifs. Epifeopus^ex ge/ cognkionû fcrutatiÔe, amp;nbsp;ipfa uoce qrundâ, |iücfynodo prgfuerût,confitentiû fe erraflejôi fru ^3 tos dânafte,qa nihil circa fide mÔftrant erraffe, Pendant iniuftè depofiii. Vidée nobis(fi placuerk

-ocr page 200-

»4®- A D VE R S V S' S rÂ'N rs V 'lîcrsi v Domino noftro ) eidem pcenæ diofcoR* Rcueî^^* Epifcoputn Akxâdriæ, Sgt;C luuenakm Reuerlt;'^‘ Eptfcopum Hiero(oIymorum,ôlt;ThaIafsium rendæpifçopum Cæ{areæCapadQcise5^c.qui ftatem amp;nbsp;prfncipacum tunc Synodi tenucrûn cercxSC ifant^o^coneilio kcûdum regulasab Ep^^' pandignicatiçfîcrialkno5 ,oninibns quæ aâat^'’ ad (acrum apicem referendis.Orientaks amp;nbsp;ipfis R.eucrend,Epifcopi,dixerunc ,Hoc iuftuifl’® diciumdllyriciani(iudiGiuknatusamp;iudicûin tigare uokntcs)ô^ qui cum ipfis Rcucrcnd ♦ pi »Omnes errauimus^omifteamp; ueniam mercanî^; Sed odêtaksdenuo amp;qut cum ipfis Reuerend.Dp kopi,dixerunt:Mnltosannosknatui4Sâflus.Df^®’ XanÄua fortis, fandus immortalis, œikrerc noW^* Multos annos rmperatOFibus-Impius kmpt‘'‘‘*^ ginDiofcorum Ghriftus depofuir^HomicidäC^f ftus dcpofulcHaec iuftakntcnti agt;hoc iuftum Çop^ ciliuniyhoc (andurm concilium^iuftus fenatus^*^^* conciIium,MartyresDeus uindicauiti

Quid ad hæc Hofius dicere poteft Indices amp;nbsp;natu s Politici erant non Ecckfiaftici « hi non folon* audiuntjkd ctiamindicant,quofdam abfolucnr^^ amp;uindicantcs,quofdam damnantes^Hocipk*'^'” iudiciumapprobaturabEpikopis,pronûciaturii’'' ftum,diuinum,8lt;ipfiusChrifti iudicium,quoSa‘’ di quidam martyres ùindicatt erâc. Num tibi res K

-ocr page 201-

' r». ïAXOiTV'Sv AftbjtëAB

•’Js tiidetmraiiqQenïab hærcfî crrorc àMblaere, ^‘gt;os uero eidem poen^ adiudfcareCSi huic concilió repuliffet indices ipfos» uos prophani indices fumicss nobis de dqs 0£ ^pilcopis iudicinm non decet Bpifcopos à Polin'/ ^s»fed abEpifcopis 8C Deo indicari, ConciÏrj eft 8l baâoRî Patriïm de decretis fynodi iiïdicare,hi fold ’’’/'^^’guntjquosabfoluantamp;condcmnent. Veftri ’^‘flct|non eft. Ideo intra fines uocationis ueRrc per ^^încatis.Hæc uociferatns fuifletfuperbnSjblaipHc p^s,amp;IoquaxEpi(copus Vnarniienfis. Sedaliud 'Onat nox Bpifcoporum oriêtalium, qui clamantdu ‘‘Wmludfcium.VndemanifeftûfîtquidpqEpifco/ P’iudicio pioi^ indicum 8^ (cnains, qui omnes Po/ *^dcicrant,tribuerint ♦ Nunc cos uix fubfellio infi/ ’’’‘^»autiïtcnm Breniioloqu3r,pauimêtodignanu SicindicanhquoCpIuftjnianus ïmperator,cuius J^ccurio fine indicio non fun.Sic amp;nbsp;Coftancinus in J^'Qnftanrinopol'tana tertia fynodo, qwi ctiam fub/ ‘‘^fipfitdegimus amp;nbsp;confenfimus.Sic indicio non ca/ ^^’HubicriptioPftrijMarcellinijFoelicisamp;Libcrq, ^^'•Poh'ticifociliaArauficano fecudo interfnerut* Scd qdrefei't, prior ntimperatorfubfcnbat an E/ P^t'opiC Nee quidq horn dignitaddeceisiffet,fi ma ^’fnèlmperacor prior fubicripfiflTet.Facit aut huius ‘'^peratorispiahumjljtasab’qnidad faftum Epifco P^ï^amp; Pr^Iatoi n,cui noftra ætate aliquid dero^ari ^sldedolenu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 3

-ocr page 202-

ÀDVÈRSVS Sf ANI it; fiOSlVM;

Ex fynodo Nicena fccunda quod de Inoag’nibuJ affertdecretumjquaui cftimpiurriC'Vbi fîatuîtui'»uf Imagines Ghrifti,Matris cius ô^fan^îlorurn adort^ turret ad crimen Idolatriædepe!lendum, aiunt (lt;7 miUis (imaginibus) non confifterc, honoremlt;? amp;nbsp;adorationem concludere , fed per eas adinüV* (ibilemillam Gngularemlt;^atque unicam diufniO^ tern dirigerc*

Sed quis adco barbarus 8^ rudis ctiam inter nicos fuitunq,quinon eadem rationefuâldolaïf** excufarc potueritC Num xAegyptq ignorarut Ap‘5 effe bouem que colcbant,amp;cui facra faciebanr leroboamfilius Nebath ignorabat fuos uitulos^’^ auro efTe S' Num idem ignorabac Aharon populo ludalcoS'Horribilis tarnen erat îdolatrigt;»“^ cunc^ iaditarent fefe animis non confiftere in bobus,fed ad inuilibiicm deitacem afeendere« ,

Exccranda impictas cft, quod fcripOt Photiüs ijj hac fynodo decretum. Sic crucls(inquit fynodus)*^ gnura adoraraus,quodacmonum agmina èc uarq curancur morbi, cum femel in ipfo ri gratia amp;uirtas exhibita fit, amp;ufque ad exemp*’ fimilisuisfcfedifFundat. Quid Idolatria non eft S’ Ean t nunc Papiftac amp;nbsp;dicani, fefc ouU«^ uirtuîê ad/cribcre fimulacris, cum impie afteucr^^’ cam uirwtem ineffe excmplis quæ fit in exemph^'

Quicunep igitur banc horribilem Idolatriatn

-ocr page 203-

. Ü.' Va nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;iff

fiuivruntjtjs ueßra excommunicatîo non nocet,qu^ fingularepieêatisjpforumteftimonium fait, quod inhanchorrendamldolatnam non confenfcrint.

DcBafiJiolmperatore idem djcfmus , quod de tdiquis.Eifi enim indicia non (unt ßmib'a, fineiudt ao tanrien non creditur fubfcripfifie.

^Jtcgorius Nazianzenus nobifeu no pugnacipfi *'^quoc^ repfehendimus corum temcrttatc,qui c« P*wicaputcflre,cum uixpes aut manus efiTe pofsint; q^aproptcr hot quoq^ teftimonio Principibus ma ’’fifuaidodlrinacognofcedajibertas amp;nbsp;autoriias* Sed qua fronte ck concilio Apoftoloru proferre Äudet Hofiusdepresbytcris,qu! fané non oes mu/ ^usdocendi in Ecclcfia ufurpabâtC' Vt illis iudicifi ö^äoffirina qc^ adimat.qui pîcni fpû Dei erant.Sic ”'2urnen£acur:Pctrus,Barnabas,PauIus,Iacobusla quuntur, rcIiquamuldtudoiacuitjErgo caruitiudf '•o. Nolohanctarncraflam QC paîpabilê mafitiant ’‘dutare,mirum quo Deus homini fidmine parcat« Quod Valentinianus Imperator noluit cam cu/ ’’’ni lufcipcrc, quid cius cxeplum pqs Principibus P5*fcribere potcftC’FaUaciaconfcquentis.Difsimi/ J’^nini malta reperionturexempla. Sed Epifeopo *jofîo hçc rcucrêtia in fummis Regib.amp;Principib« rbceufic.n. pro libidine in Ecclcfia dnaripolTunt« . ConfugitHofius tandem etia ad hæreticos Va/ ’’’titiianö amp;nbsp;Aurclianum Imperatores atc]^ gc tiles-.

-ocr page 204-

àdvbwvs sTAHiUt. hosî^m;

quorum teuerentiam erga Epifeopos in cocomw^ dat,quôd ipfi quoep à iudicioabftinuerint in dodi'' na religionis. Sed quis hîc non uidet ftuporem Ho fijï'Dura enim hærefeos aceufae in tanta dignfw^^ c5ftftucos,quid aliud facit,quàm çp eos peruerfii^^ dicfjaccufac.Curenim hçreticuseflValenîinianO®’ nifi quia iudicat Catholicorum fentènam Si nâ cfle falfam.Cur Aurelianus permanetgentiHs^

Ado.18,

(ubitanea eius morte impedita fuit, nifî quia Chriftianorumfidem effefaîfamC'Mirorquonio^® Pilati exemplum omiferit Hofius admodu quietiam detrcdabatiudiciû de doân'na Ghrift^’ eu diceretChriftozQuid eft ueritasî'q.d.ad menc^’ pernneciudiciu deRcligionc amp;nbsp;fide. Et Galfio'^'^’ qui in Adi's Apoftolorum recufatfufeipcreiudi^ um de quæflionibu» lud^orum.Siquidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

quiês yiniquum aliquid aut facinus pefsimum i ri Judæi,redèuos fuftinercjfî uero quæftionesfi^^j de uerbo amp;nbsp;nominibus Ic,gisueftræ,uosipfîuid^*^^ !

cfs Judex ego hoR^noIo elle. Hadenusqugl^P* j racorum amp;nbsp;Pnncipurai parces fuerintj in control


• fBJWX'M l'X J K t'11U i *1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;1.'^ B lUil »liLj lu VWl*

fîarum rcligionis dijodiçatione,pauci« demonft'^^ turn eft.Si uero biftorqs doeeri pGteft,Imperatof^^ amp;nbsp;Principes ica in iudicium Epifeoporum rcietgt;‘*

omne iudicium de dogmatibus Ecclefîæ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

qüiddecrcuiflentfîueconfcntaneum.fîuedin^f’’^ nco«^

-ocr page 205-

tgt;. ÏACORVS 'A-NÖ^-EAB ' ; ’’ï,

t’oeScfTetfcr/pturx ùcræjpro oraeulo fpiritusfan ^‘\fïne ullofuopropr’o iudt io ampledtercntur,lu ^•catnuseos non piorum Pnnc»pum, led Epicureö ’’uniamp;propiianorum officio fundos vffe.

Sed firfanèjCp iudicio abft.nu rint, nü hæmkoz Sc gentihüm exemplo idem tc prjs Pnniiipi/ ^^sp’rtuaderepofTe confiJis^

Qyàm malidofèdeprauaiuerba Augiifian^CÔ/ ‘^fiionis,quæfîcfonanuSe;undum EuangehûjfiîU,

Joqaantur,iure duino.nulla iurisdidtto compez *'^Eptfcop;'s,ut Ep:fcop;s, hoceft,r}s, qinbuscomz ’’lifTum eft minilienum uerbi amp;nbsp;facramentorum, ^'firemiiierepeccacaprem cognofeere dodrinarn, ^dodrinam ab Euangelio diflentieniem refjccrc, ^jnipios,quorum nota eftimpierasexcludereâ'^o ’^unione EccIcfiae.Quanta per Deum immortakm *ftuisuentatis,uce«am per hoftium ueritaiisiugu **nonnun^ crumpat.H^c HoGus.Sed uideledar,, n^înta fit horn inis caecitas^Auguftana confefsio do Jet ad Epifeopos non pernnere lus gladq,ied mini/ ’•enum docendi Euangehi.Ex ho. kkprobarc coa WitHofius,ad Principes non pcrtinereiudictumSd Jognitionem,quod authoribus confefsionis nun^ ’•tenentem uenit» Sedquern mendaciorum non pu ^et, quomodo pudere poftet deprauationura ^älumniarumC’ Haec PrincipumconE (sio fuitamp;duz ’^tcium de dodrina,nc quid erres Hofi, non folum

-ocr page 206-

XdvERSTS StANTSt; KOSFVM, paftoRÈ Ecckfîæ,qal crrores Papifticos abieccrunt' Ia fine huius difputationisjtan^ fuae caulæd»^' dens, fefc ad lerenifsimuna PoIonjgRegem conuf’’^ maiorum eius,8ilmperatorïs Caroli defo'’'^ öi Ferdinand! Regnantïs cxemplo horiaiOv» banepiam curam fufdpiat,u£ de dodrina Religion niscognofcat» Videtenim improbus amp;nbsp;blafphr mus homo,Si regi ucl tantillum ronccdamrjorci’* ïüxEuangcîicædodrinæïn corde eius per gratia’” Spirituslandicxorjatur,utiandem deelaret, kncl leCathedrasconftitutas,ex quibus Euangelijuox fonat m Polonia,demoliri,fcdaltaria euertcrej” quibus hadenus Ccena Domini horribihter fuit^ prophanata»

Ego urro hoc loco exhortanone ad Serenifs””^ Poioniæ Regem fupcrledcbojconccntus expHc^t^'' one Veriians perfpicua, quae, at Irenaeus loquituf» docendo perfuadet. Vnum filentio praetcrirc n”'* pofluni,quodad dedccus tanti Principis Icribtrß non edueritus Hofius de Paire Regis Sigifmund’i in Domino,ut fperamus,defundo. Cum ab co P®“* ftularcnt nonnulli,ut purum Euangelium in regn^ (uo prædicarl permicterei, refponditiOfficij noh effe de paritate uerbi eognofeere« Non eft»”® mihi perfuadcrc pofTumjhanc hominis Chriftiy ni uocem efle potuilTe . Curenim homo Chrift»' anuj, ne dicam Rex, non effet fummèfollkitus □«

-ocr page 207-

15. iÄJdOBVS andreXe; .

iuvîtitc Euangclq, cum hoc unumneceïTariumlîtC' Çhriftus tumultuaticem circa alia Marcham corz ^piat,Mariam uero coliaudcc,quæ ex orcChriA puram dodrina hauriebat* Quod fi uero incogiz

*3ntcr emiffa eft uox, qua (route hie fyeophanta eb ’^ffeaudetjquænonnifi illorum foUicitacionibus ^^cribenda erac, dumfempcr etiam non uocaz aliquotjes præfto (uncRegibus »uociferantes. Si Seibus poftunt ra cionibus perfuadentes,ut hanc cu fïiîi cognofeendae dodrinæ abijdant.

Sed audiamus ea quoc^ quæ contra Vergeri) co/ piurn,cuomuerit temulcmus Hofius in Mez hrcniisimiregisPoloniae. Videjnquit, Serenifz fiifleRcXj^ inepcö,quarri(^abfurdum fît,amp; ab om/ ’’ftattoneprorfus alienum,quod admiratorBrêtq poftulat Vergcrius, ut unus aliqs Princeps aucRex fibiiucJjcitjm ufurpeu Etiâ com muni fenfu deftituz eflfc uidetur» Hadenus uerba^ conuicia Hoz ^*j»quiquotfeufus habeatignoro,cerebrum illi nou ^fleiamdcmonftrauimus*

Fingamus aût,inquit,utinregno tuo(quod pro mitericordia procul Deus auertere dignecur) ^yocunque tandem iudicc feorfim aliquid ab orz ^crcliquo Chriftiano de Fide conftituatur,Cedo ^tentijcedo amp;nbsp;tu Vcrg€ri,quo nomine fidem hanc ’PpelIabimusC' Polona ne, an Lithuanâ,an Rufsica

Brufsicâ^ Cerce Cacholicâ uocare no poterimus,

V Ä

-ocr page 208-

jyà ÄDyERSfS- STA NIJTU;H 0*51 VM, fi fiîcrit ab orbe «eliquo Chriftiano diucrfa * Quilt;t igltur aliud reftabic,quàm utexpunganws illuni »ï ticulùm fidei nofbrae^Credo fandam Ecclefiam Cagt; tbolicaiïi.Et lUiusloco dfcamustCredo Polonais* aucLirhuanam Ecclefîam, quxfandadicinonpo' «ritjfî fuericàrelfquo Chrifti corpore, fanda fia Cathoficafcparata,Hadcnus Hofîus.Quiinp’ï cepdonibusRhccorum probe infiitutuscftjfirniH'' fimum argumentum ultimo loco fibi pofuifieuilt;f^' tur,ut Regem à cognitione ueræ dodrinæ auocf^' EiU s fu m m a eft:Si maxi m c c u peret Rex a liqu am d® drinæ amp;nbsp;Cæ remoniaRj: m u ta rio ne f ufe» pe re, d e mine tàmen, quo appellanda fit hæc fides,nonduijj conftare*Sed quæfomi Hofi, fi eo perüenuimd* ficulneis tuis argumen tis, ut in illis param*præfîdn ponere uidearis,amp; de nomine folumdubitas,lt;l'^‘’ appellanda fit/fides,quædodrinam ampîeditur,cu iusfummadefcripta eft in confefsionelmperato*^^ Carolo V.Auguftæ VindelicoRîin comitrjs Ano® amp;fc»3o.exhibita,hac follicitudine ôi cura facile te litgt;^ rabimus.Chrifl:iana,fi forte ignores,rede acuerè^p pellabitur,quæChrifti dodrinam fequiiur,amp;in^ fola acquiefeit, ficut Propheticis amp;nbsp;Apoftolicis pris prodita eft.

Quod cnim tuLithuanicam autPoîonicam Brufsicam criminaris,uanum eft.Fides enim ChrP ßiana non loco aut multitudine hominumjfed uer* tacc

-ocr page 209-

D; lACOBVS ANDREA« - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ffg'

dodrinæ Propheucæ amp;nbsp;Apoftolicse deßnhur; 4^am quf habet puram 6d incorruptam,Chnftia? p^seft, fîue in Polonia,fîuc Lithuania aut Borufx uiuat.Et quid fi tsm tolerabileeiïe fîdem appeïla Lthuanam aut Polonam , quâni Romanam Poloni amp;nbsp;Lithuani non minus fint homines

Romani» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Quôd Catholica did no pofsit,fi' fuerit à reh’quo °^beChriftianodiuerfa,amp;ipfî concedimus.Sed bo ‘^^sBpifcQpus mftris amp;nbsp;pedis fiue pedibus Epifco/ P’^filmfuorumfakinatus orbem Chriüianû nonz qui's fitdefinirc porefl.Süpiàenim demon ffra propitio Dco în {cquentihus docebimus, ^*îni.Pont.cum fuîs Cardmahbas èi. Epifcopis mx S.'iaex part? hofles cfle Chrifliani orbis»^

A Pa pa igi tu r,Ca r d ; n ah bti s amp;nbsp;eor u mlm pu ris fa ^’sfietapafLfiajnon â Chriftiano orbe feparado,.

doîflrinam recepcritfetenifsimus Pojooiæ^ in noilris Ecckftjs beneficia Deifonatinz

PrecaturHofiiiSprofuaimpiecate ,uthoc Deus ’Werteredignecur, Videlicet,ne dodrinæ noftræ “ofpitium præbeatPôlonia,Sed nos fiuhum 8lt;im^ P^umuotûeiïearbitramufjS^fpcramuspreces piogt; præuabturas ucetiam in hocamplifsimo Rez g^ofîIioDei Ecclefia colligatur, quæ ipfum reâè ®§'îofcat,inuocctamp;icolat» “ nbsp;nbsp;nbsp;*

-ocr page 210-

ij« /DrEisvî sfïSiii: üosivm; .

Scd lit Epilog! nouifsima pars cxordxo ’quispartibusorationis conueniat, fex enornii*’ wendacqs hunclibrum cÓcludit.Primum «de noftns kdbiu Nulla elle alia noflra^kp’ xionis confilia* AIterum,qj nouam fidemcodani*’ maioribus noftris ignotâ.Tcrtiütu. Quod thorcs fimus,ut maiores fuos ac noftros oês tis amp;nbsp;impiciatis condenet. Quartu, ut fchifmarf^ fit*Quintum,ut fitbacrecicus. Sextu, Noftra fcrtpj non allô quâm ad fêditionê cxcitandam fptôlarf», ad fempiternum animarum lateritû* Horum 0*^*’ nullum côcra nos uerècoprobarc potcrit,re!iqui”’* eft, UC fie mendacifsimûosjcui in prophanisi'cl’^’? nuliafideshabendaeft,mu’to minus in ijs,qi!^^‘’ falutem animæ pertinent*

Nullam enim àCatholica Ecclefia feparationti^ docemusjinqua optamus clTc coniundi(simos,if® ab erroribus,ldolomanqs,amp;â mere trice Babylo*’ lt;a,ex qua exeûdutn docemus omnibus,quianini^^ fuaslibcratasuoîunt,Apoca7*Nouam fidem n®** condimusjfedueterem,amp; quæab initio orbis pr®'' pagaca eii,in Chrißum unicum Saluatorem pr^ dicamus,quam Hofius cumluofodalitionono^ (curât modo,fed prorfus negat,dum homines gratia Dd perpetuô dubitaredocet,ficut fuo oflendetur. Nccmaioresnoflros omnes capcitati^ jiccufamus,autimpilt;tatiscondemnamus,fi£rror«s taxeniiif’

-ocr page 211-

rÄCOBr? ANDREAE;

^3xtntur*Ekdos cnim omnibus temporibuscotv ^^fuatos in,Chrifli uox teftatur,Faciet figna 6^ proz ^’ÿajuc ß fieri poffct, etiam ckdi in errorem indu/t 'Ofentür. Et a d Eliam dicitur ; Rtliqui mihi fepten^ qui genua fuanon curuâruniad Baanm«Sic P^rsimhabuicetiam inPapiftiCfsdenßfsimis tene* 7*sftios Dominus, qui in uerafideamp; uera inuoca-** “oneperfcucrärunuQuapropter necp fchiimacon ’‘■3iinftatcni,nec hcreßn contra ueritatem catholicä ^ocemus. Niß fchifmatiei ßntSi hæretici Chriftus Apoftoîûquî fcfequoc^ à Pharifæis Leuitis fc P^fabaut,partim Gaput,partim membra ucræEccIc «æ.Seditionis crimeetiâ Chriilo nbsp;nbsp;Apaflolis cius

^'’ïent3tum,quidra3rum finos quoep propterproz; ‘dsianêtïericatisnoîeChriftiidêaudire cogamur» Fruftraig tur ueî Anglîe,quæ poft fummameru.

’ditatem,quam Eduardo iexto necato in eo Regno *’ffrcueruntPpniîfitf),denuo Euangelrj dodrinam *’®dpere incipit, uelGermaniaecxemplo,ineuius t^roiviem iam coniurauerunt Pontificq, ficuc in ne Clirifti Pharifsei cum primoribus popalj,Sere jjjfsimum Poloniæ Regem ah ampledenda pia do/ ’^nna^qug in B:lt;leffjs noftris fonat,dehortat.Hoi^ ’•lim maloRzoîm nondodrina noftra,fed Pontifici ^’^fatnma crudelitas eft cau(a,quaeara extindam ^olunt. Quare non definonç e'ufmodi Sathanæ ”ÂbeUa,magnat5 iaflâmarc animos,ut innocencens

-ocr page 212-

A D VE RS VS ST.ÄNISL, HOSTVM, fundant {angin'nem»fi.Ut Pharifæi cxdtabâtpopü^ lujn,üt contra Dominum uitæ clamèrent. Crucifia gc » Quapropter fperamus , quæ Régis Polon’as pittascftÔCmoderatio,tantumabefle ut ciufmodi uânis* imprjs, (ophifttcis, blaipbemis, amp;nbsp;crudel^ büs pcrfuafionibus au rem prj:beat quin potiusptt Spiritusfandigratiam ueltandêexctcetur lt;mtr^ gatexcaptiuitateilla,quaHo(îuscum fuotôfortio optimum Principem capt iium detinere confidii» utipfequoq? Euâgebo Chnfti hofpitium prpbeat* Modonunciliud abeiuspieiateimpetrenipiorrni uota,ut cognofcat folum dodrinam, Cui pnus fidc non habcat,quàm compertûbabeat, earn cum Pro/ pheticis amp;C Apoftolicis Lripds non pugnare,qua ifl partepiorumnonformidamusiudida,cum Hcfi/ uscum fuislucem ferre nequcat.

Hadcnusdctexs Mendacia, blafphemias, calunt niasjdepraüationes fcripturæ 8i (ophjfmaia Hoßj in explicanoneargumentidelegiiimisiudicibusrt cuimEccleßafticarum,amp;quomodo hæc piacura gnofcendg ucraedodrinpad omnesptos,^in primis ueroadChriftianos Prindpes pertineat,refutation nrargumencorum Hofrj confirmationear/ gumentorumBrcntijidemonftratum eft.

Nunc ad ea,quæ fequuntur, peroamus.

DE AVz

-ocr page 213-

D. IACOB V S ANDREAE.

De Adthoricate Sacræ^

SCRIPTVRAB CONTRA STA/ , nislaum Hofîum» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

IT AT VShuîusIibriefitquôdHofijs ■ aduerfusBr ntium demonftrarecona/ I tur,inexplicandisde dodrinaReligioz niscontrouerfris,nonadfoLm (criptuz

(acram prouocandum quoniam obffuz •■âjambi'guajdijbia, mortua ntamp; nihil relpondens, ^^bcnini elogt^s cam ornât Azofus,cius cxplicacio/ ”«□1 nôexf*nptura,hoceft,locorum collation« pc ^«ndam,q «a obfcuriora per apertiora ac clariora 10 cxplicantur,(ed recurrendum efTc ad traditiones quot;Oniinum,conciltorum décréta,Patróm fcripta,amp; P*'axim Bcckfiæ,per quækripturælacræ obkud/ ’^fadidlaexplicanda fint.

Brentiuscontradocet,Etfiquacdam loça infcrlz , 'Pturafacraoccurraniobfcuriora,eaperclar»oracjc/ Hicaripofle.ôC uam’tatcréfutât,qua fcripjurafacra ^wmanis traditionibus (ubqcitur ,amp; Patrum dsâa» ®tc^conciliorum décréta pcr(tripturam,8lt;nôfcriz 'pturam facram ,per Pairum ac conciliorum décréta j ^Micandaefle,confirmât.

( nbsp;nbsp;nbsp;Vidcamus igit utriustÿ partis amp;examinemus ar

-ocr page 214-

lÂÎ ÀDVEKSVS ïtawisl; HOSIVJλ gùtnenca, lu à cjua parte CathoUea ftet uehwsjW' gnofeamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Prindpio aftutè difsfmuïac blafphemias quas in feripturâ fscrâ euomaiflcdcmonftrat t{us,8c frigide cxcufatuenerabi'Iêfdlicet fratercu*^’ qj ci a Brêuoiniuriafiat.SimnIat eriam,fe fuos®gt;‘J ucrenter de (friptura facra fendre. Sed tâtum abd » utfuumAfoîum defendat ,qtn’n eins blafpheoi^*® etiam fuperet Hofius .Libet bue ueî faltem unü'’’ locunidefcribereexbbfpbcmobbello,quenicî^^ O, X preffo Dei uerbo edidinNosuerOjinquiijDe*]-; cœlo fentendam podus cxpedabimusjactuw profua^non feripturarum fentêda dimkaHtcs,t‘^'’’ ipfas etiam (cripturas, quarum tat fam,non diu^^ fasmadôjuerùm Si contraria» tnterpretarioB^^ ferri ui'demus,FACEHerciubcbimus. Et qd bo*’ eceleftfsiUemaoifter dionatus fueritreuebrcj’^” quâm exprefiTum Dei aerbum,ea, qua par en, d , rcntia,recipiemus,acipfumfoquentêpodus aoo’ ; «i’'’s(ßclt;rtetfam Propheta didc:aadiâ quid in me Dominus gt;nbsp;ut ad EGENA ifta Elcoa^^ nos conuertamus tSi. in illis quæ nunc in hüH ’ nunc in ilium fenfum infledi uidemus , noftram conftituamus , Non oportet j icripiuræ effe pcritumjed à Deo dodam. eft labor, qui feripturæ impenditur:fcripiura Creatura eft,8lt; egenum quoddam elemcntum’^j

-ocr page 215-

ß.' ÏACOBrS AND RE AB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îiff

^Eücnit ChriR:iano,nimium Créâturæaddilt;îlum Dc5 audire oporicc,huius uoces de ccelo cxpe tuntjUt nos crudiant.Hadcnus Hofius^Quae fiucHofius (uo,naeahorom nomina red/ /'^»'errèhanc cffc Äfororum ,6i Hofîorum , hoc J himpqfsimorum hominum de facra fcn’ptura ^*’tentiam,noncftobfcurum ♦Hocnecft reuercn/ ’^^defcripturafacra fendre gt;nbsp;Quid efi: fcripcuram uarcjprorfus abijcerc, amp;nbsp;pedibus conculcare fi °^non eftC Vocatcnim kdpturam (acram ege/ clcmcntum, amp;nbsp;creaturam cakm, cui Chri'/ J’nus homo non debcat nimium addidus cffc: ‘ ’nuni eflelaborem,qui fcripcuræ impêditur: (cri faceflere iubet»q? uarièexponi poisiuexpe/ j^^das effc fine fcriptura dccodoreueladoncs, qui/ ƒ scredendum fit confidcndum*Non igitur mi J”^cft,fibla(phemiasAfoddcfcndcndas fufcepe^ adeo horrêda ipfe defcripturaiacra euome ■ Met,qug nec obftinadfsimi Papiftç probare po

♦ Qyid igitur iribueret ucl Br etfj uel ah'oruni cruditorurn fcripds os blafphemum*

Nunc quid Hofius in hoc tertio libro fcribat bre '^^fpercurrcmus*

j bxorditurautem à fallan’a accidends* Hæretid ^^pcradfolam fcripturafatram prouocaruntBr/ sM folam fcripturam prouoeandum non eft, ni/ ^^fcdcus cffe ôi haberi uolueris. Vino incbrianc

-ocr page 216-

ADVHRSVi ST^OTSX.’ non VW,

hommes ebrsoG,a uino ergo abfti’neamus. ergo cruniChriftusói Apoftoli, i^ad fcriptur^P.^ uocarunc adPharifæoriim impi'ecatem réfuta^’® *

Hanc fallsdam cxcipit unum atm alterum -dadum,quodcnoftrisconfingi’t,cos nihil pr^*^* præter (crlpturas redpçrc,Ô^ Ecclefîæ fenfum confenfüm pro nihilo ducere,cumeas tantum tf’ tiones répudient,quæ CU m dodrina Apoftofi^’P gnent,Ód certum cftab Apoftolis non effe inttod daSjfcdpcrimpöftorcsin Eccleiïam Dei inae^ff^’' Gonfenfum Ecclciiae maximi laciunnSed ertof^ mulcitudinisrefutanr,qUos illi nomineconk»’‘‘’ Ecclefîæ imperitis obtrud une,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Qua reuereniia fcripturam recipiat, pauloî’’^^ didumcft,nequis putet(erióloqui Hofîum« . • Scripturas âuobis noftros habere dicimus,^*’^ admodum Propheiaru Kbros Chriftus óC Apo^®^ li àPharifæiSjfedquidhoc ad illorum aut ucfti^*^ impietatem comprobandamf

Sub Papatu fuifTc non folum Chriftïanos,fc‘ï'’^ cleum Chriftianitatis quis dubitatCNam in ea titudineerrâdumjlaiitabantElcdijdcquibusChf* ftus iam pridem pronudauit, quod neep prodig^^ neq^ fi'gnis,qug â uobis ad confirmandas horribiK^ Idolomanias predicancur,in errorem inducipotu^ rint, diuina (cilicet gratia præuenti, qua hosert^/ ses deteftaci (unt.

Probsf^

-ocr page 217-

/' ‘ü? TA C O B V S lt;nbsp;Pî O ft. e Aft;

. Probarcconararin fcquentibus,Sotam reucrcn dc facra fcriptura fcrib^rc Brentio. Qiiia Soms quot;«vcsagdofcatGanonicosbbros quàm Brendus.' conlequcnda neganda cft, Aathoricas cnim fa/ J’^jfcripturænoncÔfiftitin multiwdinc librorum paucorum ueritate^Bc minus reucrentcr de kri/ Ijjïra (acrafendant,qui quofuis libros »Je quorum ^''^non iïnecftufadubitacum fuit,ciufdem authori ’■’^’scum trvMiüiz amp;ucrc Canonicis haberi uoluni.

Vtaffcratquofdamlibros »edam interCanoni/ cenfcri,quaksfuntludith, Tobias, Ectlefiafti/ '^s,Sapientiæ^iy|jchabeor5 libri tr€s,mudlaia Au/ l^ftiniproducit teftimonia. ScripEura,inqt Augu/ ^nuSjb/JachabcoRï, ab Bcclefia non inudliter rece/ fobrièkg nur. Vbi longe in ter Canonkos ^f’pturæ faeræ Si hos Machabcorum libros djfter ?‘^’Etiterum:fupput3do horum ternporom non in 5‘^*pturisfandis,qu3eGanonicæ aj^eUantur,kJ inucnitur,In quibus funt nbsp;Machabeorum

a ^yP***^”*^® expofîtionc fymboti,Sciend5 ‘*»inquit,quódó^ altf poft Canonicos, libri func, non Canoni.'ijfed Ecckiiaftici à Maioribus ap/ P^HanturjUt cft Sapienda Saiomonis,amp; alia Sapien ^'’»quædicitur kfu fi'Ü) Siracb, qui liber hocipfó §^*ieraliuocabulo apud Latinos Bcckfiafticus ap/ ^^Hatur.Quo uocabulo non author libelli, kd feri/ P^Urae quai; tas cognominata eft« Eiufdèordin-'s eft

-ocr page 218-

XDfBRsrs sTïNïst kosïvm;

IïbeiïusTobïse,amp; ludith, amp;’Machabcorum libn» quæomnîakgjquidem ïn Ecciefia uoïucrunt,non tarnen profernad authontatem ex his fidd óic^

Faiiaciatn ergo hi;coinmificHonus,quîEêftàa‘ do (ecundumquid ad didura fimpîictter,quani«i‘ am (ubîile mendacium dicere poffes*

Si muk tudolibrorum reuerendam paricfcripti* ræ (acrg,raaiorem huicegocnbuam q.Hofîiis^Sin' Apokoloi^ Canones funtauthêncijliijris nouiTlt;^ ftamenti addâ adhuc duas Epiftolas ClemetJS,qi^^ in capitulo 84 reckant,quasauthoritacommea3^» utoîbas pubiicitida non iudicet,propterMyft^*‘‘^ quæ in fecontinenuNam hæquoc^ omnibus cis fimuîaclaicis uenerâdæfunttanqfacræ,fiaut^® ri Ganonum credimus.Sed uakatCiemês cumk'S myflcrijs,amp; fufficiat nobis Myfterioii: Dei fcripîuris Çanonicis explicacio. HofîusfefefupP®^ fîdcqs Apokftorum Canonibus ,filibct,obklt;^^^^

Brentium fcripcurisludere,quod fcribkSof^j’ penes Icdorem candidum ßtiudicium.Hoiium icripturas miferèdeprauare,partim oftêdimus,P®'‘ tim propiiioDeooftendemus.

Vdnam uero quod ore fatetur ex animo cred^ retjfuos Catholicos dcteftariomnêdodrinam,CUV tum amp;nbsp;religionêpugnâtem cum fcriptura. fic.n.coc rueret Sandorû inuocatio, Suffrag*’ mor{uis,Nundinano MiffaaijJMercatus Indulge*' daruiu»

-ocr page 219-

ß. IACOB VS ANßREÄB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»#ƒ

Gmilta mulca« qua? omnia cu fcdptura facra ex diametro pugnani,ficuifuo îoco demonftrabif» Scr/pturam (acra non efTe obfcurä dixit Bredus, ^edaddiditciusrationê.Videlicet uteiüs interpre/ tatio iic extra ipfam fcripcurä qugrenda,hoc cauillaf Hofîusfaliacia âdido fecundû quid ad didS ßmpli uociferatjBrentiu docerc nihiicfle obkuri ’nfcriptura facra,cuius nanitatê qug fequunt, rz/ ’^arguûuCîj.n.obfcuritasfiï aut in uerbis,au£inre/ ^iJs,deuerboR2 obfcuritace,hoceitphrafeos,fcribit ^gt;'ètius:Ncgarinôp5t,qu5n ahquoties ncnulîain fcriptura facra imperitis obfcuritas occurrat,æpter P^nfîm cius lingua?,qua fcriptores ufiiunt. Quod resaftinct,aicBrentius,Nccnegarfpoteft,quod ^resipfa tcftificat, q? impijs, Si. increduîis fcr/ptuz ’’ä fît maxima ex parte obfcura^Fatct ergo Brcntius, ^bicuritatêin (criptura, cû in uerbis cumin rebus, fed docei hanc per fe non intfle fcripturæ^fed uiciö ^otninum accidere,u t quædâ loca obfc «ra fint. Im/ POsquidcm omnia,qai nihil perfpiciuntearum re ’’'^niqugeSpiritus Deifunt,pijsaîiqua,fed qua?a/ Pertioribusdeclarari pofTunt.

• Ex Aaguftino de dodrina Chriftiana profère Io tnm de fcripiuræ facra? obkuritatc, fed qua? de exz Pfîcatione huius obfeuritatisaddidit Auguftinus, jftutcdifsimulauit amp;nbsp;omißt Hofius »uidelicet ob/ ‘^Moraloca apertioribus cxplicanda effe.

-ocr page 220-

*88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STÄUiSL' HOSIVM,’

Qyod ad diuerfam cKplicadonem uerborü næauinec^am dijdlum ell,obfcuritatcm noncff^iß rebus per fejed uicio hominö acfidcre,quibuscat'-' nis imbecilh'tas obftat.quo minus fefe perfeâè (pid cui ian(flo in obfequium Chntti fubqciant.

OinniaSathanam habere polTcpræteriharîtate impudenter affirmât Hofius,ui noftram cum ilHus eädem fidem dodlrinam doceat. Sed blaiphen^^® cil cum atroci mendadoconiunda*

Cunrßrentius docet gladio fpiricus, hoc bo Deijiicut Paulus ad Bphcfiosloqu’tur,repdlf*’ das Slt; uincendas aftutias Diaboli,Hofius refpo^J^^» non feripturarum intelligentiam ,fed fidem pcc^’*^ tum,mortem,horrores tnferniamp;Sathanam re.Eftautem fallacia ^quiuocationis in uocabulo**’ tcnigentiæ.Duplcx ensm eft intclligentia kript*’'^^. rum,altera carnis.quaiocakripturænouiiïeô^ tarepotcil prophanushomo. Altera cftlpiritud*^’ qua homo per Spiritusgratiam in eius ucritaie Helft amp;nbsp;acquiefeit. Hofius de priore blaterat »qn® Chriilianos non fadai.Sed quis hoc negauii»

Verum quod ad fidei«xplicationem ipirituales aftuciæ uincuntur, quænon fpiriiualiintcntgentia,quäm eft ineptusä^H®**' lusdmôquâmftultus amp;nbsp;blafphcmusCFirmend, inquic,eademumcft,quauiaoria femper quam folidiorem nonnun^ reperire lic«

-ocr page 221-

D/ lÄCOST S ÄNDREÄE- Z , ’’’tnorcm hibenrfcnpturarum inuH’gcndam.Qui Wfîî (e nihil ahad fctreiudKcr,^Iefum Chriftumi S^hunccrucifixuFTi »inillofolo fiduciam fuam omz fietn coUocatam habenxes, art{culum hune toto cor ’^^profîtcnturîCrcdofanélamBceleiîam» Satis mi/ ’‘^nnequcoHofi} ruditatem»Ânnbiparum inlcri/ Polira nouiiïe amp;nbsp;intcnigercuidetur.qui feit crédit ’•ilefum Chriftura, Schunc crucifixumî' D, Pau/ t.Cor.x. ‘UsadCorinthiosfcribens,aix:Noniiidicauimc fei '^^aliquid inter uos,njfi lefum Chriftûjôchunc cru/ ^*fîsüm.amp;adGaIatas,Abiîcâmegîoriari,nifîincru Domini noftriiefü Ghrifti. D.Petrus'teftaturad ”Occapucpræcipucrcfcrri omnium Prophetaruni '^'^nciones.Huic omnfs Prophetæ,inquit,îcfl:imo/ AÆ.io. perhîbent,rcmifsionefn pcccatorum aecipere

P^'^nomen eiusjomncsiquicrrdunt in eum.Etloan nbsp;nbsp;j,,,

j nbsp;nbsp;nbsp;Eiiangclifta(ummâ EuangelÏTc» doôrinæhanc

J’æedidt:Hacc,inquit,(criptalunt.utcredatis X^seftChriftus filiusDei, ut credentes uitam ^otatis in nomme cius.

^utnma igiturexcitas eft Hoifj qua laicos fcri/ PfiJrarum intclligêtia uera priuat,qui nucküm (cri/ P^^fae tenent J^ides cnim no eft fides, led opinio in/ l^‘'^ï,qualis eft Papiftarum fides,quæ non expreffb ’•’■‘ptüræ teftimonionititur,quemadmGdûm feri/ eft : fides ex aadicu ,auditusauiêper uerbum

^’‘Romanuo,

-ocr page 222-

179 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X b ŸE Rî VS STANlîL' ROitf

■ Mîror autcm heri amp;nbsp;nudius terdus Catholifiifl Hofîum fadum Lutheranum »Sienira ad Hincêdas fpidcuales aftudas,pcccatu,mortemSdfathanâfu^ fîdtnoui(reChri'fl;umamp; hune cru€ifixura,Si cre^t/ reEcclefiam fandam C2tholkam,hoceft,eßctlt;^(^ homînumm terris difpcrfum,qui idem crcdatamp;ij’ Chriflo omnê fuam fiduciâ colfoeai, Cur nos hæreticos traducisCq hoc nomine à Papiftis timusjà quibus imperitû uulgus feducitur, qui no*^ folum Chriftum crucifîxum noucrunt,fî tamen no/ ueruntunqjeddocêtpcecataexpiarinoftrisquo^ operi busjulïragfjs uiuorü pro mortuis, pœna Pi’*' gatorrj, percgrinationibus,m^rcatu indulgenih’^’ nnndinationc miffarum,amp; id genus altjs rebus. Stf pràah'quotfes dixit, Veriratem per iugulum eiusq'pns inuitis interdûerumpcrc «.Id quâ’’’ «erèdîd pofsît de Hofîo,uel hic fairem focus doct^ EtO hæc qaoqueucrba quàm (bphiffieè fint poßt^» paulopoffuidebimus«

Quod ait:nih!leflepericufofius,quàniueHcinî' gone mortis de fcripturiscumSathana contêd«*'^ quam abiurdum eft,quàm falfumCin hoc certamin^ gîadio ucêdum cffcdocet Paulus, amp;nbsp;qualis gladius fîtdcfînit,Verbum (cilicetDei.Hoc uerbum nifih^ des appréhendat,fides no cft.Fide igitur ut uincas uerbo Dci,qd feriptis Propheticis Ôd Apoftolids^ continet,ut fis inftrudus neceffe eft«Fides.w.iu urcgt; bo pec. uerbum uiacic» ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Manû

-ocr page 223-

©: lïcôîvî Andreae: ' ijt J Manifcftè'hocloco uidcrc eft,Hofiùcafti’fuo(oz 7’lttioin hoc confpiraffc,uc fcripturam facraw qlt;^ aufcrâi; Sicutfitpafsimin Papißicts lotis,' cum pcriculo capitis cÔiundum cft,fecum.No/ ^*ffftamenci hbros habere patrcrafamilias, ex qui/ ”‘’s£amiltie fuac interdum maxime diebus leriati» atlt;ç alteram pericopen proponat»

. Lutheram,Chrift5 qaolt;^ negatuNt,quia(acri6^ ’**^‘11 ms'flæ negaritpermerdata prophetia eft»

Per doÂrinam Lutheri animos hoîm prg parari, ^öeus quoeç Chriftus ncg£t,amp;My(lcriaiathanæ ipfutn teuelaca,blafpheraia efi; execrâda ,quam tepore non impunè ferct Hofîus^Conniuet nSc ^’^ßiinus,donee patriïm fuoRz menfuram impleau àût denno repe£ac,nihil effe cam maiore péri ?‘Oconiunâ:um,quàm fîquis de (cripturis cum fa ^ânatcKtamcn inire uelit,quârationem uincêdi Sa morte Si infernû, doceat Hoiîus, uideamus«

T'uni ucro,inquit Hoiîus,tudfsimum fuerit exê fequl Carbonari) cuiufdam,ex quo, cum aniz ^*cau(a,uir quidam dodus qugßuiffet,quid crede ^^‘fymbolum recitauic.Cûintcrrogarctille,quid P^fterea crederetC’refpÔdiuQuod ecclcfîa creditCa ^^icaJlle ueroiquid crédit EcclefiaCQuod ego,in y ï»credo.Cûlt;^ fubinde ille qugreret, circulo hoc ^8Carbonarius,nihiI aliud reipondit, quàmfe ^*^’'C»quod Ecclefîa crédit,Ecclefîam crcderc,qd

-ocr page 224-

fjift ÀDVERSVJ STASIS!«' MOSIVM,

fpfe cré4crct,ncc aÜud ab illoquîdœ elicerc Éert aut euenifle poftea» uc'uir ille doâus Sd (aci'3''^ Kterarum pedcusin graue morhutnincidererydc^ uita fua periclitarccur. Orfuamp;cft cum ea quoc^ Sathanas difputarc,quiduc crederct,quærerc.Cult;5 Qimis urseretfathanas^neœ fe mtfer iUefacis exp^**' care pollet, uenit ei in mtntem Carbonarrj, neeaii’ fuiceius uox audita,præt«r banc, VtCarbonat'*^®' Quiueroafsidebant,eum propter tnorbi uim erf® re mentis affici putabant. Pofteaq ueró tuit ex bo confirma tus,incerrogabât cum,quid fîbi uoFu«^ rit,cû toties clamaret,Vt CacbonariusïIIle retn o® nem cxplieat ordine , quemadmodum in iHa cumdiabolo.dilpucatione,ficut olim aadiuerate* Carbotnarioquodam,non alió fibi confugiendü^ efleduxeric/^uärn adfidêEcclefîæCatholicæjW'’^^ ad Afylum unuili omnium tutifsim5,qQod^p^®* in eapræfîdq tum inuenerit, quâm in omni ferip*®^ rarCrexercicationc,quas toca uita fua meditatus dib’genicr.Acccptumfe ferre diuinæ milericorf^*?’ quód in fimpricem ilium Carbonadum incidenf» CUJUS nififibi fuccurriflet exemplum, ingens pedcuîûô^ difcrimenaditurus:Haélcnus

Compendiaria hseceftuia uincediSathan仫!“’ nobis pr^feri bit non fllt;ri©-ille Cordubenfis,bd fn3^ gnusnoftri temporisHofius Vuarmienfis Epifi^'* pusjfingularefcilicet Regni Polonici decus. Si

-ocr page 225-

©; IA COB vs ARDRÊÀB^ .

^tatredtare fymboIumjSim agon« morns ingemi J’fchäc uocem.Vt C^rbonanus,prounus onanes ^^abolos fogari»Compedian'a certe uia,modoqu3e

Quia ucro ipfcnoftcr Hoßus ftatim fubiungtcrfi aiïtë uera fit hæchiftoria,fine fc res aliter habeac, ^^ciüsiieritatcip(equolt;5^dubitar.Hæccum priori fi conCeras »fanaticum amp;nbsp;fnripfum homine non pSnofcesCPauló antcdicebatjn agonc mortis tutsf/ ‘*'^ümeffcfequi exemplum Carbonarijiliius.Nue ?^*‘Oanuera fit hiftoria an fabula ipfcmec dubiuc. J? idcrc igitur licet,quod paritercum menu Si fen/ commpncmamiferir*.

0cinde,quantaeftcontum£lia in fcripturam fa/ diuinum organum,plus exiiae uoceSi inftisu ^^^eCarbonarqhominem accepiffe coiolationis, ex omni fcripturarum exercitatione, quas to/ ^’Uita fua racditatus eratdiltgenrer.Quis hunt Car ^’^Marium Buangelißam clegitC” Miroreius nomen infignis doóloris Calendario no infcciptumjUt memoria effet apud pofteros fempiterna*

« ßgoautem ueritatem dehocCarbonariopandâ^ ^’^hdehæcuox Carbonari) profeda fit exponam ^'^fiojoe de ueritatc hißorise dubiten

,, tanta 5^ fupina neÿigêtia Epifcoporum,ôi ra/ ’^^te atcpignauia {3cr«ficulorum,ueritasdodrinac *’^^«ftis,fuperioribus annis Iiumanis traditiôibusgt;

Y y

-ocr page 226-

irç quot;nbsp;isrERsvî -tWHüïf

Monachorum fornnfjs amp;nbsp;fcholafticorüm fopWû^* tis fepulca racebat, ùc quid credercnt uix ipfi cacco*’^ dûces nouiffenttSacrajxquein EcckfiafiebâEjlingu* ignota cckbrabât, Patrcsfamilias ueroâiuiï maiorîbus Syrabolû Apoftoloit cum orationcDo minka amp;Occalogo retinuerûuScd quid in Bcclcfî* sgcretur prorfus ignorabâc,qui enimlinguani ign® tam intclligercnt* Concenti ergo (uo fy mboWgt;^ ficulis fua kcra relinquebant,quibus iî maximèai^ terunt interduniyignorabanctarnen malcdiccretfl* an bcncdtcerecfacrificuIus.Quaproptcrde reliq^J parcibus dodtrinæ Chriftianæ interrogati prorfus rsfpondere potcrant,eas-kilicet propte^f^ dkateni facrifiGulorum non edoÄ«. Qui crgo rdlt;^ qnis callidiorcs crantjhoc rfiugio fuam impcritiaj’^ palltarunc/efe kilicet credcrejquod Eeckfia crcti*^* Hæc,jnquam,n3 Carbonari) folumjed krcoHfl*^^ ftrûm fpeâacorû/auditoR! diccre uokbam)cft fefsio,qui de pr^dpuiscapitibus dodrinæ Chrii^’ hçinterrogatbqd ôc baptifmus,quis eius ufusgt;qu*^ Dccalogusj^quid requirat,quomodo impkatjqu*^ lt;œna Dom jnica,quiscius ufus,Quis fymboli magis mucifuncquàm pikes* fie kilicetâ ueftrisb'* crificulis negkdi. Hanc ruditacem tantum abeft agnokacis, èC emendetis ,t|uin etiam tanquàm ciTsimam æcernæ (akitis uiam prædicens Si corfl^ mendetis. Laicorym officium non cfle plura

hapc

-ocr page 227-

D.’ ÎACOBVS ANDREAS- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjtj

bîEcadofffciutn Epifcopornm fpedarc, Ruftko/ i^utnQerofîchborare,amp; fuofudcre hæc inudliaôf perniciofa oncra tcrræ in fuo ocio alere. Gactcrtif» Quid Ecdcfîa credatyad ipfos eam curam non perd/

, modo credant Ecdcnara Catholicam no» polTecrrare.

Hanceffcucram hiftonam,no!i fuperioris tan/ tiimicd edam noftnfæculi exempla dcdarant,Vbi *3ntam uidere efl homiaum rudkatem, ut quæcun Quccrcdereiubeanturcrcdanc, nihildeeorum uel Pictaccuelcerdtudin« fcientcs, fed crcdulitatc fua ^nia facrifîeulorum fequentes. Sed non fine eau bdoletiftishominibus,minorem nunc effe amp;ßm/ P^icitatcmamp; credulitatemhomînû»quâm ante 40 fuiuEa enim extorquere poteranc, quod uoz poanuCætcrùni nuncaperdsocuh'simpofturas Si ^f^udes facriOculorum magiftratus pariter cum fub ytisnident.Echanequam üli implicitam fidem prg pcarunt, uideteflfe fomnium 8d merum ludibrium ’^nanæ.Accrcdunt qu1dem,quod Ecckfî» credit ^ïtholkaje J non fîcut Carbonarius ïUe,qui quid ^defia crederct ignorabauV erirm Hi edam fciunt, Wd Ecdeßacredatde Baptiftno^de uera fide,de.In

Decalogt eorum im Pbtiôe per fidem^ De cœna Domint. De oftio cceli dauîbuaquibus referctur.Hæc expiùiia,hoc eft, '*pHcataJSdea€ft,nonimpIicitus lui Garbonari|ôi

-ocr page 228-

'=17^ ÄDVERSVS STANISL.’ HOÎIVH; inuolutus error,qui unde proucncrit ignotuw«^ Color cerce omnibus (ufpedus eft^qui cum fcnlt;t»n cofam afïeratdo(îlrinam,quaeomnes partes næChnftianâchomimbuscxoculis remouetjA’^'' tus eft ne Rjcric»pfî(simùsdiabolus,is fcilicct quciH codes cum Luthero difpucantem introduc(sgt;

Abi ergo in raalam rem cum tuoCarbonario^ inferno refufcicacochobis èC omnibus Chrift^’^^f cumilliusfidc,hoccft,erronea opinione,nihil commune,qui fdmus cui crcdiderimus,amp;quiaf*'^ dimus loquimur-, hoc cft,quod credimus »profit^' mur,amp;per gratiam Deiconftanter tuemur.

Hofîus ad fallacias natus ,amp; calumnijs aiTuct*^* cum ueritatepremittir,quapotcft radôeredèdi^ deprauatJta hoc loco quolt;^ facit, negate no etiam Laicisexfcripturadifcendam fidemiquap*^® peer ut aliquîd caiumniecur falte,addit,Etianiß^ pturas omnesnon adamufsimaliquisintellig^^ lutem nihilominus confequi poteft.quaft ftris auditoribusomnium locorum (criptur«’^ lt;nbsp;lutam Si perfexftam requiramus intclligentiani«^^ hæccalumniainfupcriorelibrorefutatacfh ,

Sieadem rationc uerbum Domini Rom« - turn non cft,ftcutoppido Vuitenburgenft,p’'®^^’ I ceffo ab Hofio accipi mus. V erbum enim neclocis nec^perfonis alligatam eft. Sed üerbo alligatae funt^quibus tantifper creditorjd*^^

-ocr page 229-

©. lACOBVS AfiDKEAK,

m (cripruns prodita funu'ncorrüpta dorccn l , QuodadluramêtumTheoIogorum attinec,«!^ jj Academia Vuitêbergenfi à facrarumlicerarum ‘‘'^diofis præftatur,quâm nihil adimatlibertatido

in Bccle{i3,circumftantiarum diligens con ^cfatio docet. Nam ad naturae ordinc,cxprcflum ^dacccdituerbum,quodiubetcoram canocapite puigere»Etquoniam non paribus donis (piricus ^‘’’^linftrudtfuntomnes.nealibiimpingintjfeni ^*■^5 ccrce crudftiores audiendi (unt,qui coliado/ j'^cripturarum de dubqs rede pronunciare,amp; ruz ’'orcs doccrcponunt.Non igicur cyrannis eft, qua **Un-baThcoIogoR2 Vaitembergenfium etiam rc J*’niante confeientia quis iuratecogattit^ui in duz ^•Isquibyfdjin) hacretJedad-coSationc plam amp;nbsp;fra ^*^0801 ut accedat,nc quid ccmcrè inhouetur a quo/ ^'’*m,(olen niter p r o m i t u t»

e a coll at J one nondum audjiæfunt hæ Papales ^Oces; Philippus fie credit, ergo ocs fie credimus» '^cum iùxtanormam amp;nbsp;regulam (cripturpdubia ^pttiduncur , iudicioru m ac fen tcnciarum ratio ex fdfsimis ac minime deprauatis teftimôqs Prophc *gt;cisamp; Apoftolicis redditur»

Quódfiueroineoaliquid pcccaretür,fallacia ac 'MentiscffchNihilominus pia conftitutio in natuz ’«uerbQ Domini fundata permanec,in ecclefiafe 'oresârudiorib. impcritipribus audicdoscftc.

-ocr page 230-

X b V B ’n s V s s T XN Î St.- n o si

Si n ihi 1 i n fcripcuraeftdî fficile^fî nihil o b feu ru^» iq['âorfaFn'attiaet,(inlt;pütHofîus) eoam àîïegi’fl^*^*^ amp;nbsp;remotfe locis de tjnôpiam ChHftianat loco V U ite mbc rga m-rcie r ré»

-Golkólio hæc m endacio nititnrÿ qua propte’’’^ fo-tätione non eget.Non.n.ncgatBrètiusinki’ij)!^ ra fftcra effe quædam difficîlia obfcura^idcoff lacioaeopus effelbeoRi (cripturæ,ad qua opera dkoKsneceffariareft^Sed ni bilominus manetimf”^ sra'uöritaS,(c-riptüram perdcrjpturam explicandaf* •fiflfeièanK^ ß b î) P fi a di fexpli ca tione m^uifieew.

♦Mùltis exaggerat ccrtatii«ii* d e articulo^ tionisinßrukiacKOrtueijdTe quo^fuo loto dic«^'; copiofiusiNunotatts^-i’iEleâoretn unius ueUh«^ usHoßani Mcndacq^ fophifmatis’admonerlt;'

'Nam quod uociferatur noftros- de fammaS’’^ getij nondum confendre, mendacium eft. nim (umma Euangelij finhomines conftqui um peccatorum Rcraifsionem amp;nbsp;uicam aerernai”’ ; propter pafsioncm, mortem 0^ obedientiam fti perfidemjSi Hofius demonftpaucrit,ueli^^ fia jUél in Saxonia,uel in fuperiore Germania à Iippo,Bretio aut illorura difcipuliamp;aliter doftw®, ‘tebimUr’ipfi qiioqueuerum^efTe , quod ab coK*' vptumcft:adde,filibetihoc quGque(.fi comproba^ ■rtsQfiandrum amp;nbsp;Morlinum duo.contenrionisbi] Mis clt;pita,docui(rei aliter nos remftsioncm

-ocr page 231-

1gt;; ÎACOBVS AFJüREÄB

pofïic, quàœ per fidcm propter uni/ S' fQ.j3 fr, obedienîiàm Chriftt, quæ Euangelrf* ^nima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfbi conredetBUs. Se^quia de

dore«' poteft,quaHta eft hominis impuden Um confidenter in ^noocemes' mentiriV’

'foncent!onis uero inter Oâàndrom amp;nbsp;Antaga ^«»eiüs exof tg ca-ufam no eft q? ifirbripturg reijef ƒ oofeurica lêjed n triuicf pa rtis affe^iSî^a in par/ hu mant paiïqs-effe,-utriô(ÿ Itbêter fatemur.

^ôdRomanæfcdisiolins iam inde à raille 8^ ^^^ögêtis annkfemper proprjü (aerftde reb'giôis 'otro-jetßa iudiefû,ad quod de omntqugfttone re/ fîtjl^ndaciûeft nimis craftum^cum diz ^*■‘«01 dotceri queatjubi concilrjs conftitu turn dez J'^nRraj-j poxeft» quomodoper fingulos Metr.Qpo I ^’îQiquæftiScsde dodirma religionisexortædiz '^tndæamp; iudicandæ ßnv

. 0« Suenckfeidio fuo loco dicetur, ne idem fæpc ^tfdioinculcctuF.

. °ymboIi,Dccalogf,oranÓis Dntcg, 8ó facraraenz probare tonac Hoftus,qufa extêt capita raulfoRi prolixa eömentaria, quibus Ecclefîa,nifîliæc capita obfcura efTent..

Rîagnaiaêlura uidcturgt;fî pauciora ctiâ extarent j/^cnaipxji^ V tm hgc ad Çacechifrai obfcuriiatc i(h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïcfutôt

’’Pf riiiorib« qî^ potifaima pars in exhorpefonib«

-ocr page 232-

î8o ADVuKî'zs sr/irnsL. HOSîvw, «onfutnitunaiura uero,quæ breuitf r i (unt in fuas partes cuoluuntur et diftribu untu^S’iâ tamen etiatn bmpUdfsimishorumcapicuniuct^^^^ maneceapcr(picuîtas,quæetiam rudes docere teæExaâam ueroomniu»!! partiütn cxplicarione*’' amp;nbsp;ex fcdptura smpifotem, coaclt;ruatis (cripturf ftimonrjSjCÔffttirationerndam didam cR, nos no^ exigere à fîrnpîîcfôribus,quibus adfalutem fans cj* hxc capita une at^ altero ftripturæ tcRimoniocO'' fîrmata habere«

Res ipfadocwß quid obfcurititis habent Rcf*' menta â Chr|R«KinRitucagt;amp;hoIaRicorum inirits^^* difputationibus hoc magna ex parte deberi,qui etiam difSeuIter cxpliçare poRuni,tantum abeß»^^ alicmid cerd impertciores doceant.

Dum crrorem de una parte facramenti tueri co^ natur,nihil aliud facit, quam ut Laicos non ana p®^ te»ßcut Papiftg hadenus,fed ütracpprfuct,id£ju^‘' bi uideturjcxpreffo Dciucrbo*

Brentiusde AfoticisPrælatis fcribitïqpinuco^' rint artiRcium,quo ex omnes, faciant Non onsnes» Cotra Hofîus probare nititur, uerba ChriRi ad la*' cos non pertinere,qaando dixiuBibite ex hoe om/ nestQuid cnim,inquic,perfpicuè magis dier poteft» quod Matthaeus dixit,Vefpcrc autcra fadodiitU bebatc5DuodecinidifcipuIis:Ad hos fgüur duo/ dedm,quos ita diligenter énumérant omnes Euan

-ocr page 233-

Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. fg!lgt;

? nbsp;nbsp;nbsp;9^’“ clixcrït Chnflhg;gt;^àfe^wr«®fflwi«^

[^“‘tatura fuit nun^,quod edamcosifttiÄeftrifeii^

’’’cus.hæc Hoßus«

.’naecratiauaktjfcquitur Laicoseriam mandu ^’tionc corporis Chrifti in Cœna cadê racione prix ^j’^JjSicuccnim ad hos duodedm dixit:bibitc,itaamp; ^osduodecim folumd!xit:cdiie,hoceftcorpüs J^üm.fsJuHogrgoiurclaicisdebcntur ucl una uel , “Apartes facranicnn Cccnf,cü ChriftosindiRn/ ucriust^ partis (olum cum Apottohs ,hac ^'Muodccim difdpulis locutus fit.

. Mültu igit BafihcfiCanftanttcß côdîijs debet *’d,quorumauthoritateamp;gradaunam parteSax i rc£inuerunt,quibuÄ iure nußa dehebatur*

. librOjŒiem de exprriTo Dei uerbo edidit Ho/ ^^sjeribit Diaboß n5 Oei uerbum atFcrre,qui do/ ^^®t,UcrbaChrifti:bibiteexeoomncs ad Laicose/ prrtinere.

Cum autem luce meridianadarius demonftrari

Hüeatjhoc PauIutnÄpoftolum fediTe, cum adCÓ/ F^nthiosde inftitutioneamp;ufu huius facramentifertb ®^î»ubi nullum dlfcriraeninterLaicos utuocanfflk ’■^tn‘cos,hoccft,EccIefiae miniftros^Sd audicores Obr ^^îiquid aliud refpodere pofiumus, quäm effefufl» ’JîfnâCexecrandam in Deum biafphcmtam,cuià** ^poftolus quoC]p reus agicur, Nam cum Paulus ad“

Bçclcfiamloquatur:quodcfciïlt;^depane hoc

-ocr page 234-

cemeleinai^ decaiinOiEriihi^ bifeerftisyrtO***^ B^œxmiiatMiindsbîtîSihiïcfii^Hxïfîtiin nott plius Del fed DiaboH uerböm diLHsec bïafpbc^ folmine q!i»a^tWtK3«ebteö^gt;twiïlt;ïectpxfö.ne-

Blafpbeçn jam banc conatcaatnr aiiqHotöto’^ w endat jîr; Ptio^ Qu ad de Boceco feri biçj^ iß l.oq:ujo Rati'sbotacGPapffticumi ^ngkïdiim'pro^ t; rj£,wfdelket uc^ccîefîaç iiagt; poteftas^u»^ aUopapatÉcfactametKÎ utkdfiâjferCttTO aÂaeeftau^s.* Alserum,quôd feribit dcBFe£t£j®(l nihîl referre,fiqui'amp; mytec pyaeferipcatx à Ch’^^ baptîzandi farmulain, modafententiara no» ß’. teuDocetenim Breadus con£rariun3,utdeliclt;^*^ 1q modo omittenda efTe werba bapwfrnf.nec mftbapùfandos nifica qug à Chrfito prgefcrjpt^^ ' Terdum sft quod (£rjbir,Nos bac Ôlt; non afia (a-urgere Calîcçnui» adfuefäctamn^ concsmncrcquæ dccernuntur in coticUqs^ntcß^f. tUfwm aotu auidir.edQceaoousiötfepairatiQnis ab^ Uçonfilioruinantores ûWuamp;.Quid enim pijs dtd* da conciÎJQrfcï m de beam ns fuq iocQ dicetur. V ^eUfiam nt audiiant , pr),amp; neab eaiepaven^^^* bqrtatores fnnt noftri fempcr * Fi^Sa çKimina*Prtocep^ cawfa una foU eft Chrifti in‘y’' t«tio,hancyrgçQjus,qnam uiolar« mmarefacd^ tegiu ra çflç ejj fciiççn tia Gelafq doçem ns*qnafîf^/^ à neftris tion lt;?bUrucwr,prwïw pancm uçsow** habff^?

-ocr page 235-

’D. A 'CO 3V'5 .A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjf

^sBere, eer tum eft, dum modo ruftidsloco calici« ’^a^eumdediffcns.

'ßedt'Lurfierus,qai nonconedf) authôrnate fed inftf£irtionc diflvibudonem corporis ôd fa» Chrifti credendam amp;nbsp;fumendani'docet,/£cd ^^oddoccaiomnctn Gonciîiorum;authoritat€m ca ^'^nercijnendacitim eft..

Laicis d e Galîceif um en doitnjlîu m -Cb rifti præcc Pfümcfre,metïdaciôm eü»

Deaudiendaucra Eccîcfiaexratmanifeftû Ghrii^ ”’Pr?ccpiü.Ea.uerofnftitiMionera Chrifti non mii *®5Jgt;féd religiofèïcruatdruftra ergo cius auihoritatê 5%^^ infticutioTiê:,Ghri fti profcrc^q nuila éft.Quod ’gît docsa mus Bccl«fiâamp; Chrifti mandata contêne pront hiiaducere, fieu rxlamirat ElofîôSimeftz ‘^iumeft..

.^Quod-magiia pars h om inu i n Papa ru ferip tu rfier ^CQstnun^uidtHtjtâtumabeftutdübitertrüsjHo ^'^«dânon fiiiclachry mis depIorcmus;Nam quç j^deOioi-um implicitafide co«Timemoras,fitprarjegt; yonfutneft,quaIèx5pendiuTrtfijeritsadfgporatïtf5 ^WrarestegendosiÉt mufcumdôletuôbistfcnptû /’ni facram à fûtoribusamp; fardoribus legüSi qui ul/ propterearcliqUi atvéius

*^ionc a reendi fttntjqu t fobrièin ca uef fanturi Çôz ^^«jöbfsfiEpqui ut homines in ueftra. obftinatacç-**^ix«ncatss,prorfus lediôe libroi?2 faaoi^z ^phit*

-ocr page 236-

184. ÀD7BRSVS SfÄNISL^ »©SIVM, beds,obtrudcntes Ob's lugendas (anäorum » Monachorum fomnia*

ExPfalmoiS.cum Brendas afferret lege Del illuminari oiulos,quod Rc:d non pofsii»*' obfcura eflet^Hofius Dauidî luddam flratjScd non omnibus qui tenent grammaricatnot faabentfenfum com munê.HîcoWcruct pias kâo^ quàm ßbi conftct Hofîus.Suprâ contendit Dauid« noniudkaiïededoólrtna^Hoc iocoautem fatetuj præccptutp amp;nbsp;legem Domini Da ui di fuifle lucHî» hd non item abjs. Hæc manifefta eft contradiöf®' Deinde Mens Brentq non eft,nihil prorius obk^'' ritads eflein fcriptura,ßcutfam aliquodcsdäcflii'^’ necomnibusobuium efTe quofuis fcripturælocos eXpIicarc.Sed hoc unît Brendus,non efle tantJ'” obfcuritatêf:ripruræ,utipfa fibi ad explicationct” nonfufnci.K,(ed recurrendum fit ad humanam terpretadonem tan^ cerdorem iudicem.HiccU*^ Categoricè Hofio refpondendum cflfct, rccurrit’** quorundam ruditatcfn,qui non omnialocafçdpj? rsË fnatrprewriqueant.Sed hoc non quprtbaiur' hocloeo uafrum uanumRhetorc«, agnofcitk^ d:or Hofium»

pe impleiione præcepd diledionis/opra modi’ impiadocetHofîus.Verba eius(unt:CfteRtanhoc præcepru(Diligc)inquit ita ut præceptû c{l,exp^ ri in hac uita pofsit,quantæ (unt ea.de re difputatio/

ncs'

-ocr page 237-

D. IA COB VS AND REAR

ftcsï'negadis uos »SiimpofsibiliaDeum præcepOTe uubtsgt;aiutirCatholtcî,qui certo perfuaCum habetif* •’’Hüiiiious in eü cadere pcflc, qui funinia bonitas ®ft»cuiüs mifericordi^ no eftnujnr rus,quàm quod **igatà nobis,quæ nospr^dare nô poflc fcit,amp; nifî Pfaefiitcrimus transgreisi præcepti fui pœnas cxpc dilucidum hoc Dominipræclt;ptû,quo ^fximpletur uniueda.Cui ßper nos (atisEtdu fue/ non modo fcimus,ueru amp;habemus omnîa, î^?funtnobis adfalutcm neceflaria. Et paulô póft: ^^teriim hocpræceptum etiam abfe^Iitcrfs ddeit, ^^ftfpirûualcquoddamdccretttm in cordibus ho ^inum ïcrîpcum» HæcHofîus.

manifedè affirmât Icgê uniuerfam nobis non yiçitnpofsibdêjfed impleriieiqr itaucpræcepta cft, J’fifîcripoffc.Ita autemdata efiiOilfgas Dominum ^cum tu5 ex toto corde,«x toia anima, extota men omnibus uiribus tuis:8^ proximum tuum fient ^^’pfum.Hæc lex fi â nobis ica implcri pote ft, quid Jpüs eratChriftum de ccelo deietndere,ut pronom earn impkretC' à quo «tiam tranfgrefsionum no ^’tum omnium pœnas fumpfît Pater,K Pet.i Efa. p-CôtrahancHofqopinioHcrnpugnat D. Paulus ’'Omnibus (uisEpiftons,prgiipuèuero adRomaz '^^^’^siatasjSi Ephefîos icriptas,ubi docet Chriftu impletionem legis omni credenti,qui exoluît

non debuerat.blt; teftimonijs Prophetarum Si

a

-ocr page 238-

Ki ÄD^BWVi ST ANI St. »ûtiw argumentss probat, nos fincopcribus legis ex ra gratia proprer Chriftum perfidem remifsiont® peccatoi^^cönfcquiJudgüigiturinhacexplication« uel Bthnicüm agnofcas licet, no Chriftianû Hoßs» cui (alutis côpcndiû etiä fine fcriptura proptöifl

ExdidoChriftiMat.5.Vos eftisluxmunduBf^ tiusjdodrina ÄpoftoloR2 ciTe lucidä, tiara amp;nbsp;miß^ mè obfcuram, doceuHofius ad häc obicdione m®*' tus,multis declamitatde uiuguodslatenteenergiä* Hoc quidem non negatur,nihil ta*4ien fach ad pfO'' banda fcripturæobfcuritatem,fî maxime uiaa uo* ÄpoftoloRzplus afficiat. Elfi hocqc^ ei dcroget^^ Paulus,cS inqnregnu Dei non eft in fermöcäfcl uircute.hacDensadeftno minus lediÖi, q aodiiü^’ inöanimis uerafidcad tpfum crigatueliecfiorcs Ult;‘ auditores,at agnofcâtminifteriû fna airtu tccart’’^’ nifi fpus gratia adfit,8i intus operec»qiîî au res coli addikêdâ 8C t nullt gendàuolûtatc Dni feriiiß^'

Iure ergo rcprchendit à Brentio Petrus à So£Ogt;?l tin diicrimen inter fcriptura amp;nbsp;uerbuprædicatu*^ cit,utmanifefi;a kriptur^loca deprauet.D.nJ’tt’'[J^ quädo inquitjHabemus firmiere fermonê Prop»^ iakum,nihilaliud ^übrosProphetaRïamp;fcripC’^®'' ru inteIligit,quæinSynagogispaffîm legebî’ntu*''

Quædam in fcriptura facra obfeura cflegt;cüni c^ fiteaturBrentiuSjHofius colligitiplanumigiiur^ * inquit,quöd fintin (cripturis obfeura

-ocr page 239-

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎÀ COB VS ANDREAS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tî/

îaHadaeftconfequenns. Noncnfm licet à parte ad lôtum aftirmatiüéargumêtari. Aliqua funtobkura

’ joca in fcriptura,ergo plcrac^ faut obfcura* Obku/ ^itatem aliquam fcriptisProphcticîsincffe non ne/ gsuitqöoc^ Brentius.Biusc^ interpretatjoncm non «irccuiufuis tibiluhens concefsit*8ed ad earn expli Wndam fibi fcripturam non fufficere,fieuttüinon/ probarüqitaBrentius con€cd€tnun^*Deindc fummam concionum Propheticarum tcnenc ^’^plices,de qua Petrus Ad.io.Ioquitur:Huic om/ ’’csProphetæ teftiraoniam perhibent,quöd remi(/ ^^netn peccatorumaecipiuncomnes, quicredunc fan’s haben£,obfcuriiatem phrafcos cruditi» '^Hïrnêdant.Sk fruftra ex uerbo Cbrifti:Scrutami ?^^friptHras,earum obkur/tatem probare conatur* diiigêna hæc quam requidtChriftusJcr/pta P*pcdpicuiiari nihil adimit, cum Chriftus non nk ’^quaExentibqsinucäiatur.Gsecitatem amp;!. fupinam ^^§bgennamPharifaeorumeoioco magis accufat, (cripturæ lucem, Rationi omne uerbum Del.

“^ürum cfl;,quod (piritui pacct.

^cduab. coiMentionib.in Arnculoiuftificätiois ^Qena exoriis, fuoloco dieet,8^ cp ex feripturæ fa ^‘^^obfeuritate natænonGntdocebit. Ex his ui/ iudicare pot ledor,quô Hoiïus cÔtra Bren/ J' ’’^gumeta nihil aliud g fophifraata,fîgmêta ôd de/ attulcrit,amp; adhuc firma ftet incôcuffa

B 2.

-ocr page 240-

»W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STÄNISLi Rosrvw;

das fentcnria:Scripturam far rant non obfcurâ d cttamSqaædamlou obfcuraßnt, (cd qusr uoradcdarartqueant.

Hofîus utprobaret,fuarBcclefî^ trad/cfon^ ** j-pkndas e(ic,€on(ueta Ôillacia uticur à dido quid ad didun/Tîmplkiccr: Scripturis compr^^^ (um eft^aud iêdai» cfflt; HccIcfîam,Ergo omncs tiones in Eccîcfîâinued^funt edamin fcripnî*'^^^ datæ*Sed confcquentiaeft mala ♦ Nam Ecclcß^’ thoritas eff reftrida ad ipfius Chrifti uerbûr, ctfl omnia (ubieda cft.Poffantergo huncriculunï pare,qui EcclcHa no funt, quorum decrets ß Chriiti repugnant, rccipienda non funt,can^ ra Bcclefia Cnrifti profeda:ßcut (uo loco doccbtf*

Brendum non multum abborrerc ab Arrian® (entends,cam ucrum e(Tê refpondet Brendus,^'^. rum ef^Hoßum amp;nbsp;Azoïum bonos uiros fîcecur enim piê unam diuinam Chridi filq Dco Pâtre naturam, non ßmi!itudinem,u t AdL ni,fcdæquaIitatemSC ivcri«: unitatem,inquan^^^ fit prias nifiil poßcrius,infinitum unum amp;c. V®; (ads mirari ncqueo,qua impudenda malicia bolica Hofius contra fuam ipfius confcienriâS^®® ira manifcfia Brcntq fcripta,(quibus abfqac^^^.j nam filqOiuinitatem nonfolum aflerit,fed radonibus amp;nbsp;argnmêds in Confefsionc,Âpoin^^j bomilqs fuis côfirmat,eiufmodi enorme 82

-ocr page 241-

Ä irÄcotvr AithRS)«^ mendacium euomerc audeat« ^5 uocabolo «y^nin^ Brcntius difpucSs,redè rcfiicac infciciam» Nam qd fcribicfcn pniris no comprchenfum fîlhim patri ó/*wv«3„e{re, men/ ^ttutn eü.Quod qua fronteuel ab Ho(îo ucl Afo/ Micatur,non fine caufa mframur» Nemo ncgabar» ”Jnc uoccm Sgwv«©'in fcriptura nus$ reperin: ^«cdc uocabtxlo cercamen erar,fed de re ipfa, quæ *^3tn fînc hoc nouo uocabulo cxcogitato iam trecc annïs amp;nbsp;amplius in Bccleiïa piè crédita fuic,uidc/ Diuinitascum PaircaeternaSf æqualts.Vt '^nc^ fgiturS*Patrcs de uocabulo hoe achter con/ ^^nderunt,quæ fuit eorumpictas,baud inufti altfs **^fbî8/n eîus liera cxpiicauoncuiîcflTrnt^n plané Si filij diufnitïtem, Qc naturæcum Pâtre unita/ conkfsi fuilTcnt Arriani.

Sutnma crgainturiaSiconiumeliaNiccnîcond ^jfaifîcit Patres Hofius,ßdicat:ex hacipforum tradi D\t nitatem nobis confia re« Si uero ferî/ PtuhsexpreiT) efi^quomodo traditioeritextraferu PturamÇ’Si fcripturægenufnû fenfum concefsifiènr ^rriani, num Patres deOocabutolitigaturos cre/ ^hHoßCBfiergo hîc quoc^ fallaciajâ diârofecuo/ •^üniquidjad didum finipliciter,quando propter *“eiiinon propteruoi abulum délitera contenderûr ooà, qua Arrianaimpietas occultabatur,

Deimputanua iufiieia quodimpiè ôC fmpudenz

a 31

-ocr page 242-

lt;0 Sdtersvs StâmïsC WoSfVM? teraffirmaunus^fcriptura expreffamjhoclocöoï** hfl prorfus refpondevcra,nifi coaccrusffei mulw» quæneudquam prætereundafant»

Si'deuocabuloImpucationis contcderct»fcf’P^“ ris no effe cxpreffum, facOè (uisipfius uerbis ccuin d poflet. Idem deuocabulo iuftificati5Isamp; dicercmus.Scd copofitionemboRî uopabulpi^j®*' putataîuftki'a,irapugnat,ôi quód nusqip fc ratura reper/ant coniundayUociferauQuodutilli' dctnus» Num ex eo probabïtgt;quod ad msrgincm impß^ti notacum eft,Impuiaduâiufticiam anobfsjquosH? fctkos appellac, finè (criptora ftatuiClufticîâChf^ üii nobis sdiuRidam reputan,ac ß noftraeffeGnuf-* quârh in Canorticislibrisfcriptum repcdri,aitnfl^ jp^ dens QS»Hófius.Vt alia loca omittä in {uut^ eum retjciâiunus pro multis eft ad Ro. lo. ubi ftolusinquitlFiâisîegis Chriftus ad iufticia lt;redenti.quid clarius did poteft,q quod fcribiiP^’’ Ju^tcredetis iufttdam efteChrjftum,qui pro tore lege Dei impkuit pcrfede.Scd de hoc (iio dketcopîoftuSjubihæc cÔtroucrfia explicâda qua (upra modu exagitacHofius^ut opiner, in tfâuidnafeEcclefiaFîî, exquaRzcotagionemeiUttly*' cophara,ne regnûPolonicGqqs inficiat. AiCpfOft* loco huiushois impictatê^ducemus in Iuce,q^^^ affirmareaudct,nus^in (criptura pidum aui ptum eftcmos proiuftisper imputationcm haben» qujiteni^^

-ocr page 243-

K lACOBrS ARDREAl^

^tenus Chrifti iuftidam perfidem pofsidemuè* Non minor impietas eft amp;nbsp;impudenda, q? hanc lt;3uo(^ pîâ fcntcniiâ impugnachominê de remifsio-* t’epâÔRîdeberecertum efteper fide propter Chri fti pafsiohêôt mortê,amp; articuîû fidei effe difertc ne §3tS;cu£.n.extrcmi iudicfi Diem inccrtïr eflc uolu/ ’tDeusjiia amp;nbsp;gratia fuam hominibus. Id^ magncgt; ‘’oftro comodojiïc nos â fuperbia 8d cianone animi? •^onferuarct.Sed præftat eius aiidirc ocrba, ne quis P'^tctàmecontra Hofîum confingi, quæ inlucetn pfoducere,eftconfiitarc.

Noli,inquit,ptr£are Bmi,qt,iôd finecaufa Deusgt; ^‘^ütextremi fudict) Diem »itaiuftificationem quo/ noftram,gr»«æc^ fiiæ cortfecutionem nobis no ^æccertifsimam uolucritfimbecillioribus enim ifta ^^nitndô fuperbiæ quaedamócicafio cfiêi, Nam fî ^jperfuafum habcnt apud Regem aliquem aut J fincipem fe effein gracia, quamllbec animifuiaf/ MîCHîibus imperarc (c{ant,eftugere tarnen uix pot ’’•ï^qufn efterantur animis.Bft neuerifimile,quôd *î^iu!s de uulgOjfi certo fcire queat, fc effe in gratia ’Pud Deum , ab hoc elaciOnis criminc cauerefibi Pûfsit C Monet Paulus , ut in humilicate fupcrio/ *^8 nobis alios arbitremur . Scilicet hoc facile Py^ftarct quiuis è turba ♦ Pofteaquàm uero ccr/ ^^pcrfuatum haberet, fe iuftificationem , fc Def

J fe Dei filiorum adoptionem eflc coo/

-ocr page 244-

ïDVERsfs «fÄSisi; fiesiv«; ïecutum.necimpedire fam qutd^,quo minus cœleftishgrescffidaturî'Skutiutcm ufuuenit no/ ßün^^ut qui feruiyde gratia dominont fuorum funt fecuri,minus diligenter eis inferuiant »quin S)i. coty tenerc nonnun^ incipianc: Sic in uiris imperfedis hæc,quam tâta contentione uos aflerftis,gratia? titudo quid aliud,q inertiæ cuiufdam,focordixgt;0^ tæ^IaxioriseiTetoccafiofuturaCQuisandepccnn« tif fruâibus,quis de gratiæ profedu fob c it us foreigt; ß certo feiuftificadoncm Deit^ Gratiam e (Tetonia cutum perfuafum haberetCQuamobrem quodtoU ßdcratiorcs Patres â^Onmini nonnunqfaciutitji’*^ gratiam fuam ergafiliosamp;feruosdifsimuknt, cos omninocertosdeeaefle uelintjquoficiHosi*’ officio contineant,nc fi nimium de ea fint iecuH»*’^ gîigentioresreddanturJdêerga feruos creatutasy ruasDeumfacerc,RECTE CREDI POT^^’ Hgc HofiustQug non duxi rcfutada,qgt; fieri no fic,quinad corum laliem fimplicem rccfcatioo^^? poisfenon uehemcncerperhorrefcerepius acC^*^ Ilf anus leâor.

HæccincfuncCatholicorum rationes amp;argn'’’J ta,quibusincertitudinem gratig Dei propügn’*’** Nam utuel (altem uno uerbo ad omnia refpn*^ dcam,num quia incerta dies extremi f udicfgt;,ldeo liam de gratia Dei certi efle non poffumusCQ»’^/, cilhicdilsimilitudinis ratio »Quin potius ita^^

-ocr page 245-

Cè lACOBVS ÄNDREÄ«; «n

( ’’^*iodicij,fuiushoraignorat,ita certifsfma eft gf®«*' ^**Deiper fpïn'tum Chrifti in nobis obiï^nativ^ui ^^ftitnonium prrbibet fpiritui noftro quódfuimis Kow,i

j nbsp;nbsp;nbsp;Dctlncertaigtturxritjiïprius probaueris men/

' ^’^ünifuiflcPaulumjquiadprobandam hanccertiz J^'JÎQem fpiritusfandi producitteftimonium*Sed P’ftaHofîum refpontandum erir fpiritui fando, ^*^cnduro:Nemihi fpirïtusfandetefteris de certi/ ^P’iineadoptionisfiliorumDcijquód ego quolt;^ fi *‘^sÛeiïîm,ueforceelaiusfiam amp;nbsp;fuperbus,neque j!,’’iplius alfjsfubtjciar, fed permitceme dubitare an in hoenumeroyuedignos pcenitent^ frudus fa

5 tn;Ver um perhorrefcoadeorum commémora/ ^‘®nern»PauIus ad Roma.Ephefîos 6^ ColofT.docet ünâ cum Chrifto uiuificatos refurrexifTea mor ^^®»8äcum ilio collocatosin cocleftibus,qug omnia aliud font,^euideniifsima teftimonia,quod

iamiâ fint in gratia Dei,adeo ut fefc amplius non pofTe certo (ciant.

Qngdefupcrbia,(ocordiaamp; negligentia eoruni ’^ôcifcvanturjquicertitudinegratiæ abuti poffunc, '^«Uadam accidêtisreferunturzTantû enim abeft ’’‘‘^ertitudo gratiæ talemuelelationem animi,fo/ contempium pariatjUtin eudis no fit ^icadusargumêtum ad faciendos dignos frudus ^^^itentiaeamp;ueramhumiUtatem Ôd honeftamui/

b

-ocr page 246-

^4 ÄDTBRS V? STANISt/ HOtlVM, ) tarn fû£Sadam,quàm hæcipfa gratiæ Dei certitude- j Gttchira conßderanc fefe mera gratia Dei nttllo iuo i merito ad caniam dignitatem fîliôram Dei eueflo®» qui poffenrDeo ingrati effe C quonrodo non ftudc' rent humilitaii diledioni c^a proximum«

Quod quife^ ftatim feipfo fiat deterior, qui h»lt;ic dodlrioam ampkclatur j Mendaciura eft fuprà futatum» .

Quod Luchero cribait,ita docuifTcjhominem ftificari per.Chtifti iufliciâ utetiafiintprobus cy* perfeuerct,nihilominusiuftos fit,quia Chriftusi»^ iîus efttMendadu eftputidumiPafsimm.reg^n^*^^^ tionem ürgctiuftid^ fidei comitCjqug niûkquaf''quot; cxcutiSpiritum faniflum cum fide, fiquæ in nc fuit,per quam/oIam Chriftiiuftida accfpif’’^’^' - Btufdem generis eft,quód conuidatur i, No® do^rinakneffram apcruiffcad omnem tem^cum uercpictatis bafisSdfundamenium piftaruno nihii aliud qtiàm hypocrifis ^cum uitafueriu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Nihil cotra nos pagnât Salomonis amp;nbsp;Ectlt^’J ' fententiæjBeatum effe, qui femper fît pautdusA ra cnim fîdesctiam uerum timorcm habet coni*^**^ dum,quo nondubitamus dégrada cius,fed euni iieremur,cuipropterChrißum gratos amp;aceep^®j tamcertocrcdimus, quàm certum efljChrifti’’’'’ mortuis refurrexifîe ad iuflificationem noftra^ •

-ocr page 247-

•'O; ÎACOBVÏ AOrËAi;

I .. ^^aledidûergoamp;execratumeftcondlijTridcn ^’’J^c«Ttxim,quodhancPropheticâamp;ApoßoIicS r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de certitudiacgcadg Dd,m qüa otnnis co J

piorum fîta e(l».anathemate percufsit.

Chrifmatc , quàm eft prolixus ôd uerbofut ^‘^^ùSjUtèîospadtcr antiquicatem Ôd fandftatem. j’^’^mendctÇ'Sedquod âCbddo infticutû fie, nul/ j'^^odo probarccencat, quodfefc probadonibut ^'^ûuiuidcu

. Q^opi'am ueroàd canon r^fpondctjquæinPed ^Pdecuncîa Brcnri) fclegiffe aôîrmatjubtbse dus refutatæ funtomnes,egoquoc]^ ih bocarg» non prolixior ero. modo dus commoncfa/ j^'ïïuolo Hofîum ,Si iuxtrfuumDionyfîum cius ^W’narcgenerado dne ücradfsimo unguento con ‘’’’itnan non poteft, cur Apoftolus Philippus’Eu Gandaces Regin^Aethiopum aqua bapd/ ‘®füni dimiferic fine regencradonisgratta • Dca/ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

a^äenimibikgitur, de oko nihd,cuius raendo/ keifiet Lucas, fî necdTaria fuifTet,, Si uerone/

’■^fïaria non eft , cur ci plus tribuitur,quàra Ba/

De forma cSkcradôîsfonds bapdfmi amp;nbsp;oki chri ‘•^atiscû ipfedubitecin ecckfia primidua ufui’pata, ^ihilominustnhas execradôes noîetradidÔis apo ^dieç Ecdcfig obtrudit îpoftor,q PÔtificali inkrt^, Q^âcerto certius eft ne(^ Apoftolos nec^ primidua b 2

-ocr page 248-

 n V E R S V S STAWamp;t: H0 SIVMÎ Ècclefîam ufurpafliinosianafpcrillos donee aliquid certi ea de re nobis afferat fdaniusuerèÂpoRoncamefîlt;5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i nf '

Defies-^,

Ex Ambrofq dido(qui atnê de facra mends Wr pofîdciùs efiErafàni iuditio) colligipôtiquonn®;^ podreritas in has execrarionesincickrit, Vidiß’A quit,aquam,fed non omnis aqua ßnar, (éd aq^^ lt;nbsp;nat,qughabetgraaamChMfti»AKudcft Eknilt;*’^ ’ atiud confecratio,aliudopusgt; aliud operatio. j fanat aquainifîfpiritus fandus deicenderit, iflamconfeceaircrir» Sartditàs aquæ nort'cft eKgt;^j ttt fecttfîculijfedexfpiritus prgfenaa^qui (îinÂ^ J hanc aquam 8Cconfecrac,hoc cft,cius miniiîedoj cur ad, regencralionê SC iânéîificationenr fioifl’J ’ quæinhunc ufun» confecracaeftkmel amp;nbsp;taperindicudonem ChrifbyiTcucexempla ApO'V îorum ccffantur^quiexquauisoblata: aqua bap^*^^ banc,ea^fanâaerat,qua afpergébantur bapt’^^J^ reliqua pura aquaerac, necexrraufum ullanU’*’ riorem fandican's ra tionem habe ba r,quâm alia nis aqua«

Calum nia eff uerborum Brentfj, qua crimi*’ nir,Äpoftolös non omnes fuas cociones feripfo * didiiTe.Quishocaiffrmauirunc^ C Dc fommacofl^ cionum loquitur Brenrius^, earn fnrprobè fihgulasconciones fophiifa^MuItis inloeîs nacus eil Apoftolus Paulus, Romanis,CocintßV

-ocr page 249-

P o; I AC o B vs ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;197

^^®ßis»Coloff,Phj’lipp*The(E fed dodrfnæ fumz-JJ*OmnibusEpiftöliscomprehcnfa,num indi/ ^'mslocisdîuerfaquoc^ eftC' Bpiftolasfi conféras» J’^’^iumconGionum Apoiiolifummâôd argumen p^jlcclarâtanumôiidem, Peceatoresnon nifîm ^’‘iftdremifsionempcccatorum habcrc per fidè» J^^promifsio Bapufmo amp;nbsp;Cœna Domini obßgna ,j*^*^‘’^8.lt;^adtudincm animi perpetuam dcbencinz ./^doncnominiseiusjgratiarum adionc, èi. offv ^^üedioniscrga proximum» .^ihnitadfcripturaenîhil adimit,quôd panci fcru “^funtÂpoftoIi»ôC Hzecbiclisfenten£ig,qui Jegen» ^^dibusindiiam docer-Cum enimdodrinæ fumz fcripto corn prehcia cft quam cradiderunc Apoz ?2gt;gt;non tam facileaîrjs imponcrc potueruncpofte nihil fcripto fuilîetiraditum ♦ Sicenim quili* ^^fuafomnia tanq Apoftolieam dodrinam iadiz

poiuir«.

Quare non eft,quôd cIamitesHofî, de fîrmitatt ’’’îioricordium humanorû,quàm fragilium char/ ^fümamp;mcmbranæ »utfcriniumpedoris Pontifîz ^conimendfs,quodcIaueSathangreferatumnihit ^ftbla(ph€mias,amp; IdoIomaniasprofcruNos conz Wrdoccmus,muItoFcdiusnobiscô(ùluiffeprogt;* ^eiîtiafnDeijquôd fragilibus chartisfiramuolGz inlcripfcrit^pofteritatiper fuum fpiritumdÊ^

B 3

-ocr page 250-

,5« ÀbVERSVS îtànïsl; ho^ivW fccndâ,quàm fî ea intcrmlffa fuiffct. Sed quàm ktis uos diuerfum.fic em crrorià antiqidiateamp; (criptione parta uobis efîet^iclqria*

Quôd uiuentibus A^âôHs Eccleßa primitief caruerit Euangelio fcriptoii^aämimpudcnicraffif''* matC'Num Prophetppræterkgcm populo ludaicö non aham tradideruntdodrinam,de naduitate^^ clrina, rnïraculis, morte amp;nbsp;rcfurrcdtôe Cbrifti fuerûtnemutiYquid^mifsiones dcfcminc moH^ ris, amp;nbsp;kminebcncdidouolebantaljud, quàmq® àb Euangeliftis poftca defcripi5lt;ftt V crum ut ÜIis f oncedamusjhîc tarnen fuo errofi pacroctfwufl^ noninuenient. Dent nobis Apoftolos Petrum^ Paulöloquentes,minuscum.inishac de recon^tj' dcmus.Sed cum abinorum piriate ôC doékitis nifsimi fint,quifekipforum fucteflores cffegloj'*^ aniur,quàm neceffarium fueritkripto AgoftoH^^ dodrinain extarc,res ipfadocet»

Apoftoiosfîneferiptura multa locutos conatu*^ docerc exetnploPauli DeSynaxi,qiiam neep in^®^ uel iîlo Propheta kgerit,fed faltem dicanEgoatc^*' P? â Domino:8c addit:nihil igitur affert, præicft*^’' didonem à Chrifto accepta. Sed audi uicifsfm Ho' fi,quid Mofes loquatur Dent»t8. de nouo Proph^ caaudiendo,quem pn'us Apoftolus probaucrat^^' (c Chriftum lefum crucifixu amp;nbsp;refufeitatum à tu fs, quod poftquâm probatum fuerat, fatfs «fât

-ocr page 251-

Ù, ’ÏACÖÓVS ÄNÖREAB,

ƒ ^llcgarc uerfaum amp;nbsp;mandatunr »quem pater aoz uoiuit^ CCOCÎO damans.: hune audite Jmpro/ /^’’gocauillatioeft, quamattuh't ad probandam uanitatem,quî etiam fine feriptura differen amp;nbsp;traditiones fuas obtrudentibus u uît credi,

, ‘^e confuetudinc Bedefiæ contra contentioncs yigata amp;nbsp;contemptu Dei addufla teßimonia ridt J ymcÏ.' jJ^’«dcprauata funt.Conientio cnim non folum cÔ/ ’^udîne Ecdefiæ,fcd uerbo Dei expreflb prohibi JJ ƒ ft^Et ad Theffalonicëfcs loquit Paulus de fandv ^^tione^qugetiâpræcepta eß.Frußraergoutruroz quot;'^^protatstraditionibus (înc uerbo DdattuHflf* . ^cd quôd (cribinÄpoßolos de rebus non matoz ‘^'}iomentj,nimirum ut abflineretur àcontami^ ^\5onibus fimulachrorum amp;nbsp;fornicatione Ô( fuffo/.

(anguine,ßatuiffe, qnàm concilium Ärauß/ ?J’JJmdeChrifmate,quâm uanütiÄcßj'Videturnc cflefcortarijquodDominos prohi/ omïtterc,quod quo authore in Ec/ jj.f^^niirrepßtJnccrtumcßt Vcrùm memor, te B/ K ^^pum eiïc, reuoco (ententiam,qui,quanti æfliz ^^^’'tfeortationem facrifieuH cuijortaß« non fgno'/

, ‘JPum cis ufum {cor)corum,quàm Chdfmatis in/ y^ifstonem,

opus cß pluribös de hoc agcrc,c« ipfi fate üibßätia baptifminoeflehocueßFuokw:

-ocr page 252-

löo ÄDVERSVS STiïÏÏSE. BOSIVMj toto igJtur omiitcrc poffumus. Caetcrum quod dlt; Ëcclefîa blateras, ei’us prgccpta no effe uiolada,iatp fæpc refponclimus , uos nomen Ôd titulum Ecclamp;' iîæfîncrcpo(siderc,cumfîns hoftes ueræ Ecclefiae Chrtfti»

Sine caufa queritur Hofius de Brentij modeftia, qua ab alijs prædicari audierac. Fuît (anc is (emptf modeftus in reprehendenda facrificulorum parif®^ impieiate amp;impuritate.VndcfadCieft,utetiamnU nonnihil cocionari didicerini facrificuli ck eius hoj milqsjqoibus fi deftituti fuiffent, pro cocioncqui^ ■dicerent,non habui(rent.Sed poft^fiac fua lenua^^ nos abuti uidet,fines modeftigfibi egredicdosn®^ putauit,fedhancip(arh fuam modeitiam nonni^‘‘ acuereuoluit,Quaelt;iuosinuiam non reuocauef'^’ futurum eftjUtaiiquando uobis facrificulis fucf^^ \feat.Quare nifi eius fcueritate experiri uelitis in pore uobis rcfipi(cedumerit.cuiexanimoeori’‘J hominumdoletinteritus,quiueftrominiftcrioby uandierant.Eius opera utiliterEcclefia Chrifti^’**'^ lur.Veftraludionibusgaudet,quo nomine lU caufa Brentium iraducis.

Non periculocarereingêcîarbitrator Hofîus» oleo Ghriimatis amp;nbsp;figno crucis priuetur Ecdc quorum aîterode Chriftinomine,aIterodeCnn fti cruce gloriari fe »publice profitetur ♦ Quafi line utroq^fîducia in Chrifti nomine

-ocr page 253-

ft' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V*

H4elcÿ glorijiri nequcant, qui ctiam propice coalt;», ‘’ff^iunem ucriwiis Uflgutncm profundere non ’^‘ifant.Sed magtsarridct his rebus ludicris commo ’’«fieri,quâm uerbo Dqmini.quod pl«ris(^ facrifi/ ^‘’fisignotumeft*

. Noftros,nouos ritus ueceri Ecclefiæignotos inz fifiuere Si andquos abrogarc,mendadum cft* Quf ^'ïjttïrccensabldolatrisiaEccIeiÏam inueâa funt» '’'Pürgantur,dodfina autcm SC Cæremoniæ ab A/

àC primitiua Ecckiîa ufurpatæ,rellt;giofè s/ nos rennencuramp; obferuantur.EtfîinCærcmo ÎJ’ iuxta Apoftolicam dodrinâ cuilt;^ Ecdeßae fua ’fifrtas perniittitur»

Argumentum phren^ici S^farioß hominis cil,' 'î'yodjcùrn fcribat:Abflt;çfigao crucisamp;uûioieiho ’'’’fies æcerpam falutcmconfequi poßTc, nihüomi/ affirmée,fi quis corum uiumcontemnaE,eum ’’’^piriium fandura peccare.H^cenim ucconcedat, k^ucabrogari,non tarnen fine pubiica authorîtate /’’idcbcrc.Sed iam toties didum eft,nosRo.Ecde

pro Catholica non agnofccre, cuius décréta ß J’^expedanda ad oouifsimum Diem feimus reiez

Epifeopi cum intelligunt (ui fi«0 effe abrogarc,quæ cum dodrina Apoftolîca

J’’8’’ant,quid Papa cum fuis ftatuat, no expedant, ÏÏt^fuisauditoribusamp;fubdiiis Dco rationem ’^«retenentur« Nec ualcbicexcuiatio in dieiü»^

c

-ocr page 254-

h« ÂbVÊRjfrS 'STANISt; HOSIVM, qua multi fed ucnnturpfi magiftraiusjefetalia mii/ caturos faiffcjfi Rom.Pontifids interccfsifïct aoiho-ricas. Verbum Dei nullius authoritati fubticitur. Quarequid homines ftacuât curâdum non do ipii quod Domino placet, agamus.

Calumnia eft,qua Brêtq uerbadeprauac,Quirlt;gt;' lennes confecrationcs olei èC. id genus aliarum appellat magicas execratioues HoOus uero calunv niacur Brcnûum Vcrfaura Dei appellare magicat execrationes , cam Brentiusabufum uerbi Dei fo»' lum reprehendertt»

lifdem uerbis eundem uti de (bf m ula baptifmh^ ,Chrifto præfcripta impudens mendacium eft«

Quid mùum quôdàmuItisPateibüschriimacf lebraium fit,cum no is folum £ed alij quoq? errores lt;um in Bccîcfîa inualuerint.Ea uerO nûc tueri,amp; fènder^e quibus Patres admonifi, fortafsis em«n daflcntjmirandû eft.Non.n*poicft ncgari,ninjiunî tribuiiïe majores noAros huic oleo^ïquoprocul dubio alicnifsimi fuerüntfanâi Patres^

In explicationeuerborum Ghrifti:Qufcunq?3ff 'dhii à Pâtre meo,nota uobis fecirdenuo recurhtad tïiîtatam faîlaciam :Quôd Apoftoli nonomnesfu^ as concionss defcripferintjcum de fumma omn’u”^ ÂpoAolicarum concionum locCitus efiet Breath«*

Dedifcepiatione iii negocro CecnæDonunîc^ lt;xpUcandoduolocodicetur.

-ocr page 255-

D. lÀCOBVS ANDREAE.’

Qyoîî iocuhrîter contêd/t^rt fchptura Canoniz ’’ ßoii add, £um:uc hi foJurn ex calicebibât,qui iudi rationis habent.qijis np mirabitur ucl ruditaz uelmaliciam Hofqî'Cutn enim Paulus exprefz '^^cnbat, Probetïclpfum homoamp; fic depaoehoc ®’^3t,iudiciurn cçrtc requirit no nifî ab qs.qui ufuru ^^tionis habentjamp;paulp pôft : Qui enim m a nd u cat indigne , iudieium iîbl manducatSibibit;, dijudicans corpus Domini ♦ Si non Icgit ÔCexz P^ptiitrudis eftîfi ucro kg{tamp;intclligit,quanta ma ’‘daeft-exprefropci uerbo contradiccreç'

Luthçrumjibris Cahohicis detraxüTe docet co/ ’’’fmoradoneuociSjqua uulgo Biblialiber hæretiz '^'^appelkr« Sed mal^ciofa eü deprauatio,Diulijez. ^dbuere,q'^ ip^«: de«ülgoPapiftai^ locutus eft* ?»âs qrcucrêtefdc kriptura feniiat, Hoßo notÜ ’§'^ocam:hinc*n*uocêreprehendit nô jpbauit unq* jnexeufando fuoSoto.qui in prodüdis tcftimoz dikrimen facit inter feripeuram amp;nbsp;üerbum Euî ^dij,quàmeftineptusCBene, inquit,dicît Hicro/ ?F«ius,Garrulicasßne autoritäre kripturarüm non ’oetfidem ,fed non grauitas patrum , teßimonia ^Wicct eorum ,quos Apoßoli docucrunt^nonauz ^'^n’eas Brckfîæ^nondeniqueratio. Hæcenim o/ piafîdcmhabeRC,eti3mfiea,quæafferunt, non ^’’Un kriptura, Hæc cfl petitio Principij » Nam ' boc controucrtiiur, An cuiquàm fît credendum

c a

-ocr page 256-

Xëvs ftst? sfAwret: ÊonVM, Hntfcripturarmn authöntaïe,quodnon:er Hofîus lan^ conceŒum aiïumit*

§^®*'^o{am ex hoc certamfneBrendusregt; portât uidoriam operæpreciatn eft atidiregt; Non lum tibi concedfmus, inqui t,qtrod uisjcripturas 0gt; delicet fufßcere ad falutem, quin etiam plus conc^^ dimus»quàtn tu etiam poftulare aufus ßs« Non fuffîcercfcripturas ad falutetn,ueruni edam, ß Bun^fcdpturas legedc,ac ne uidericquidem : N« quid ineis contineatur(dac,dum modofcïatMn^ Si hunc cruc!ßxuni,eius^ crucffixi legem obferuct» fameümno(reomm'a,quæadueram Si acternatnl^ I lute cognitu necelTaria funt, nelt;^ noffe modo,qnaf cognitUyUerutn etiam habereprorfusomnia, (unt ad illam confequendam, neceßraria,De qua tus eft,0 cruciHxi legem obferuet, quæ uerbo tanU^ uno continetür, Dilige»

Summam fcripturæ dich efle Nouifle Chriß^’*’* crucißxumamp; élus legem obfcruarc,hoc eft,c reders j Chriftum propeccatfs noftris (atisfecifte, Eundenj j Deumamp;proximumdiligere. Idem nosfatemurSi credimus.Etß fuo loco docebimus, hoc Hofium nf que credere necp intclligere*

Sed hoc nouifle 8d habere hominem, ep nefd'ar» quid in fcripturis con«neatur,quis audcr,mß nien/ Its non fit compos Nemo enim id fcire pot?ft,njß doceatur, Vnde autem id poftPatriarchas,Prophet'

-ocr page 257-

©? lÄCCirt MdB KB AS? S«^ I Äpoftolos doceripoteft, qdam ex (criptHra'Z


» nbsp;nbsp;• * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wwvvai|^WBv*gt;gt; sjudlli va

^^^jgitur hancfummam ne{dunc,aucquid in fcr(/ Pluris tradatür fciunc. Nififorte ueftra pietasloco ^^^ptur% utacur lodicibus piduratis amp;nbsp;Hatuis ex li/

amp; lapijg fabricaris,‘à qutbus mutis,cæcis 8^ fur ’dndodum uulgus fidem doccatun Feinde obferuädum eftquodfcnbic,hominem cercum effe de falute cÔfequendâ,fiIegc Chri/ ’ übferuct,cai (upra dixit (atisfieri poffe, Hæc non alia quam defperatiois dodrina.Exfi enim Chri/ præcepit dilc(fl(onem,nanib} tarne teftatus eft, änobis perfcäc impleri poffe «^Impktionis auc apud D*PauIwm uenitinchoata illa obedi/ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qug Deo placet,quia præftatur â perfona,quae

^*’®pierGhrift5iam Deo grata eft amp;nbsp;accepta * Noa *^§oimpîetur,propterpeccatûinhærens»Sdimple/ ÿ**» quia ßt in fide Chrifti, propter quem in gratia ^^usapudDeum»

Siergo hæc compendiaria uia eftad uitam, quid ®Püs chrifmateC’qd alqs ueftris facris,quæ cantope/ f^âuobis pr^dicâturî'Addit Hofius:Cæterum hoc ii^’nune^conccdemos,ut qui non credit fandani fiim,quinonaudicillam,quinonobedit prx? P^Gtis«qui non facit ea « quæ dicunt fedentes in Ca/ ^^edraâ Deo conftituta,pofsit ad-falutem attrrnans ^»■üenirejcum eum aperce contra Legern crurifixi ^’^ûireçonttet«

-ocr page 258-

««î XDVEKS’f s- Sf ÂNîSe Most TM.'

Vicerac iam Brentius, nîfi hæc appendix addfi* iuifTet,quaad Carbonariû (uüm rédit Hofius.SeR' tentia uerborum eft : In reliqufs nÔ opuamp;effc laids, »Hquid {cire,modo£adant ea Qmniai,quæ â facrifid* iis iubeantur.Sedde hotfuprârcfponfum cft,q£i3^^ fît crrorum amp;nbsp;impietaiis operculum. Inter^ogari.n* lt;jüid de his credit Ecclcfîa,nihilre^ôderc poffoRt» f nbsp;nbsp;quod perindeefUac nihil prorfus credere. Val tat

lt;rgoHofîus cum fuoCarbonario bi EccUfîæ ejuamipfccrediti Nos accipicmus nobis ab Hoßo conccflum,fcripturâad falutem fufficerc» nccquid/ quàm recipiendum uel credendum quod in bripi^^ ra non rcperiatur, autcum fcriptura pugnet.

‘ Blafphcmiasuero,r4cdacia,talumnias,depr3U3 tiones 8C (ophrfmata (ta deteéla ciTe arbitrer, ut

’ â mcdiocriterinftttutisintcUigiqueant.

Nuncadtertiumcaput accedemus,penes quo* fît feripturarum interpretatio.

De hoc principioconfîitutuna fîtjfcripiurae (iCtÇ * Interpretern efîcïpiritum {andum,qui homines ■ eitinomnem ucritatem * homo cnim cum “^quitur mcndacium Jaquitur,uerum autem noniitU ‘quot;exipiriiu Deiloquatur^eceflèeft.

Per quos autem loquatur qui fîm eius orga^ exquoRîorc fpiritus fandi interpretatio audienda fît,quærit. Hæcquæftio non nouaeft,fed iam olin^ in populo Dei tradata.Cui lex Dni

-ocr page 259-

C. ÏACÖBVS ÄNDKEÄE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*«7

Bias interprétationem fibi uendicabant facerdoies ^L,euitæ»H[iscontradîccbant Prophetæ,Chriflus ApoftoliJra noftris cëporibus li bros Canonicös ‘’^nncpamplcdimurJedcum aliter fncerpretentur ^os Papiftae^liter noftri,cuius interpretatio genui/ *^^gt;S£ad quem pertlneat uidendum eritlt; . Traditiones non poffe explicare fcripturam pro Brentius,qula ipfæ ex (cripcura iud icandg ^nt. qaotnodo earn inter Pj'etabunturCSinero confentanræ iunt,propterci ’«quod pondus habcnt.cum fcripturgfua author!/ conftat fine traditionibus.

^erum Hofîus negat »d fcripturam cxîgendast ^^^itiones,quæfunttlli coofentancac, faéium id ef/ f'^^plærisc^ conciln»,uciterum fiat,nccefîc non cC* /’^edad hæc (uprà refpondimus tcum unufquift^ teneaturomni quærenti redderc ratio/ fuæ fîdcïjcur hoe recufarcamp;côciîium?Quin Paz concilq promptoseffedecetßnguîorum decre

•‘'fth fîrmas Sd fufîîcientes rationes aftèrre,quibus^ dccretum fît ♦ Bt çum 0ei indicium ex/ cur hominum rcformidarentC

hf “Sciant accipimus^quædam recipiêda, Etfîkri non dica^,modo fcriptura non contradicar.

;^Xaôd interpretatio fcripturæaUigata fîtcocilps, h ^Usindubitaia ueriras indecxpeaanda,confi tat etiâfœdèerrauerin* Hofîuscôtra

-ocr page 260-

*9« ABtElirVf «TAJIISL. «©Sit«.’ ifgftîma amp;nbsp;œconomtca côdlia.in hfs qux ad fidetu pertinsnt^nun^ erraHe affirmât. Brentius quaefîn* légitima quaentC’Hofius:quibusRom.P5tif€xpf^ fuerit.Sed quoniam hoc quoCp probare ncquit i Imperatorum non pauci fynodos conuocaucrintJ«-npn ntfîdcfentrntiaRom. Pontificum fenfle màc.Sed cfto.Roman.Epifcopus AulælmpcraioHs proximus interrogatus fît ab Imperatore , quia hoc de iure diuino ad præeminentiam illam,qusui poftea Rom.PÔtifices u{urparunt,fîcut fuo locoè*'’ emplis docebitur.

Calomnia efîquod fequitunBrentius repreficn ditMiflam de Ipiritu fan do. Hofîus JVIiffænofli*'^ nedifsimulatocalumniatur :Brrntium nephasdti/ cereinuocarefpiritum (andum. Sed bare funtarii!* PontiRciorum adulatorum,qui dixerût,Pofuloi^ fpem noftram mcndacium, ôd mendado fumus.

Dixerat Brentius ,cos idoneos feripturae prêtes in condlio, qui in Chrifto Manent ,hoc^‘*» qui uerccrediderintinChriftum »SdäChriftt^^*^ peccatum uaftans côfcientiam non exdderini.H^’^ caIumniaturHofius,quafî uelitBrentius,fact« 1^*^ pturse interprétés prorfus fine peccato effe, qsloquaf,qui fînepœnitentiainpeccatis, pcf qu^ß Chrifto exdderunc,perfeuereat. Ac ne in hac lt;rir£s, quo« uelttiatelligi Brentids , ex dus P«»'“:®'

-ocr page 261-

D. 1 AC O B VS ANDRI AB - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioj

pe II u c 3d fcri bcrelbet: fear C3 tores, ad ulteros, ebn'/ ofos.blafphemosjimpoftürcs^ßmoniacos, homid/ , ’JasjSicarfoSjMagosjUcncficos, Cynsedos Si. Sodo»* quot;^^tasjaddo edam msretrices.fcribBntcnimmulier wlam meretricem fuiffe Papam*

Ad locum ex Paulo produâû : Animalis homo ^onperdpitea,quaeDci funt, refpondec Hofius, 1 Päülum de ludæis loqui 5^ gendbus, non aucem dc Jjalis Chriftianfs,qui fidem habet profefsionem ^hriftianorum.Scd quàm inepte hocCaho ne loco ^^bendus efljquàm fîcut Ethnicus^homo, qui nihil . P*'*ternomen amp;nbsp;profefsionem Chriftianorum ha/ Fjdem enim iuRiScantem habere non poteß, [îjfi fit bonus. Deinde non Ethnicos 8d Iudæos,fed ’briftiï nos ex utrot^ populo coîkâ:os uoc« Apo ‘’^lüsCarnaleSjhoceftjàcarne uiÄosJadus enim animalis, Quapropter nô cft,quód bac ^^fioneehbaris.

ÇùmSotumreprchendifletBrcnduSjqui tamin PUamp;tam impièEcclefîâ definicrat,adüerfus quam p’'taEinlcrorum non præualebût,uidclicct:Qi?ôd ?^‘fîbilis cœtus,nec ex cledioneDci,autuera fide ^naritate internis pendens, ut quis ad cam perti/ ^^bfiuc uc fubditusjfiue ut prælatus,Sed ut uiuum 'nabrum fit,hæc requirantur. Hofius in Bredum

bilena ccetumdid Ecdcfîâ. Poftea uero fubiun**

-ocr page 262-

SfO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T5 V5 RS VS STANÎSt? HOSÏ^W,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cz

gic:ïn hoe c cccü uocatcri:m,qui à Grfcis uocatur c clcfia, Ek(flos ncque uidcri neep agnoki. Sed qu’ hoe aliud eft quam uocabuli æquiuocaiionc lude^ re/allacia Hofio non inconfuetaC’Quod ton tribute turgt;id partes quo^ participanuSi contra Bcclefîaifl non præualcbunt portæinferorum,Ergo nee coH'' traucraciusmembra. ReliquaueronecfuntEcck^ fia,necad Ecclefiam Dei pertinent auteius defining onem autpriuilcgia.Dehac loquitur BrentiuSjq*^’ Hofîusdicirnon pofte üideri,eam Brentius inuu’^ bilem appellat. Vocabulum autem ÔC promifsio’’^ Ecdeftæad impios pertinere,id non modo ablu*“'' dum eftjed ettam impium.

Non ignoramus uifibilem efle debere certum audicorumamp;dodlorum Bcck(îæ,fcd quatenösß^ clefiaedtfimno conuenit iîngulis ueris membris»’’’ uißbilem ifleccctum lucemeridianadariuseft«^^ ra emm E.clefia,ad quam prom»f«iopertmet,ek^‘' one DeijUerafideamp;charitacedefinitur, VcEccld’î fitSudicaiurccxrtus hominum â Deo abætcrno''’ ChnftoekcftuSjin quofonat incorruptû Dei Vtf'' burrHamp;Sacramentorum iuxiainftitution« fti eft adminjftratio, qui uera fide Deo adbarrenc» Si- gratftudinem (uam operibus charitatis ded^ rant. ReliquiEcclefia iuntö^ dicuntur, ficutbonif^ ms pida imago homo dicitür. Hæc ioia Eolcß^re/ gîwrSpfntu fando,Hæc(ola non errat; hæcklj

*■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft

-ocr page 263-

£gt;. lACOBVS ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tit

'^ïolumna uerttans,extra hanc (olam nemo faluaz ’’^potcft : haec fobgenuinumuerum (enfum (cngt; nabet:Qu3c omnia ficut ipfc quocç coccus ere )‘’ntur»Vidcmus ccctum hunc externe,ucrùm non ^’^taciusdefinicionem,fed proeoutinoculos no/ incurrit.hæc luce meridiana clariora funt ♦ C5 ^’’§0 has Chrifti promifsiones non ad promifeu/ \'^multitudincm referimus, non ueftram fernen/ (cquimur,fed Spiritus fan^imentem. Et quo/ tua Ecclefia pedis fiue pedibus definitur,c/ ^*^cumfuainterpretationefcripturarum tibi rebn ^^’nius.Huius noftraeueramembra fefepia cxpliz fcripturae fubinde produnt, quorum corda ^’oDdnotafunt,

Cumigituruifibiiis cœtustotûsEccIefiadicitur, ^5*'Synecdochen fit, nomine communicant mul l**propterpaucos,interquosuer/tatem dodrinæ j cönferuat Dominus « Et próptcr paucos priui/ '8’0 ad tempus utuntur multi, ad quos nihil l^^ftinct*

p Quare fi quid ad Ecclefiam rcfcrêdum cft,EccIe/ '^fccundum notas fuas qugrenda efi:,quæab homi p^'.uideri poffunt,uidebcct, ubi ionat uox Euange hincorrupta,amp; rité (ccundum inftitutionê Chrifti ^^niiniftrantiacrameta, In hoecoctu Ecclefia credit ^on uidetur,amp; propter ea quæ uideri po{runt,tanq ‘'^übitataEcçlcfig raêbra,ad hue coctu confugit,hic

5^

-ocr page 264-

»fr ’ADVERSVS S4-ANïSt, KOSIVM, ccetus auditur bujc obtempcratur , fi qui mail funCyßbi mall (une» Eccleßam ucro fponfam (uam, qug no niß eleäionc amp;(. fide definitur,agnofcii Chri ßus,noscredf'mus eam in cœcu uocatorum eße»

Sed quantaimpietas eil Hofq improb tas,qui afßrmac, Portas inferoru contra eos præualere non poßTe.qui eleäione Dci,fide5^char«t^te Dcictrent, cum bis portaeinferorum pateanuQuomodoerra/ re non pofsint,qui ueritatisutam no mgrediwntur' Quomodo faluaripoffuntjqui blutem per fide*” non rccipiuntCbfc ex deßnitionc Äfctica coUiguo' tur abfurda^ titur facramentorum adminiftratio^ita nibil

li eßTcyß eifdem ÔC (cripturæ interpretatio.Sed ing^ eftdiuerfitatis ratio.Poteftenim qudibetad ptam formam facramenta adminiftrarc, Sedin*«*'' pretatio(cripturæ iud eium requirit, quod (p***^^ fandogubernetur. Etfieri poteft,utctiammal*^'* dcconcionentur,ßqufdemneboc quidemmini“ riumabillorüdipn^tate uelindignitätepcnd««*^^, controuerßarumdqudicanonrm eisinbuere,ö*' iUoReCententiaaeile a« quickere,eß in foucam fp*’’’ le ruerc,

Alia ueroeftfent*ntia urrborum Chriftiî Catbedram MofifcdêtScnbaeÔdPharifæi Hoßo afiertur, Quos ah bi omittendos

(In*

-ocr page 265-

D' tÄCOBVS ANDR:EA«Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a»j,

ßnt cacfi 8c cxcQta duces, Eft ergo cum reftridionc accipieda,qu3trnus in CachedraMoft fedêc,hoc eft, ^o:enc,quæ Mofes docutt,audiendi funt,!! uero fua ^Qniniapraedicauerint,fugfendi iunt,tan^ cæcoRî du res*

Si\qiiod ipfc Hofius fatetur, ad iudiciumdefen/ ^cntiaîcripcuræ non admictitur, qui Epicureus ôi ^^rdanapalus iudicatus eft,quos quæfo ex Prælatis ^^'sconftituesiudicesC'cum eaadmitcas quæ fuprâ ^’^ueftrisferiptoribusdeipforum impuritate pro/ funt tcftimonia.quos in concilf abulo T riden ‘^uocongregïtosSodomitïs détériorés pronunaâ ^*^ntRom.fcdis LegatiCQuis fpcrabit fore, ut ipfi J^^pfoseqciant^quiànemineiudicari uolût,feduc Plorum fenteniia ftencomnes,poftulanc*

Mukos ex noftris malos efte^non ignoramus,ad Publica uero iudicia ut adhibeantur, quos tales effe ^■^pertum habemus,mendacium eft Hofianum. ^9^^cnnTsime hanc legem ferem us,quam à nobis eqdantur*

^aütiæucrouelmultorum uelpaucorumcaufa imp èin dodrinam noftram reqeiaturjuprà j.'^utatumeft. Cogebatur Amos Prophetaaudire

ft *1°® quolt;^ homini Athvo - ^^dGmuscmodoldolarria ueftra abieda in agni/ P«Domini noftri I«-(u Chnfti ’‘*piritus£andigratiam perfiftamus,amp; profefsio

d 3

-ocr page 266-

ÄDVBR.SVS STÀNtSL.

ncm noftram honeftatc uitæornemus«

In defen Gone Son, dcfperanonis dolt;flHna nt,poflcfdlîcet uiuum Ecckfigmembruni apords inferoRz,fed non EccIcfîâ^Scd fuprà ' eft,eandê firmitate efle fînguloRe,qu^cft ’° (alucê atdnenOucs mcas nemo rapiecex manu Eledi nô (cducuntfieri poteft utinterdum fathanj aftucia drcumueniâtur^ propter carnisimbedUj' tatê (uccûbant,fient de Cypriano,Origine,TertuH ano comemoratum cft,Nos addemus eda rcliquos PatreSjAugnftinumjHferonymumjÂmbrofîuj”» amp;c.quibus Dens non minus errata dodrrnæquâtfl uida morumcondonauit,cum in fundamento pc*.^ manferint falutis, quod eft Chriftus Icfus Dns no/ ftcr.Id quod alibi de fe Auguftinusfatctur*

Vanirads afguitBrendûtqui pugnâda dixerid*' eo,quôd fateat »quofdam profitcrifidê,quitnfint fine fidc,amp;^ palam fateantôrfibinô opus effe ntcek cdone Del nccûcrafide atep charitatc ♦ Sane iî confideres,nôpugnant.Videmustn. quanta muln/ tudohoîm profiteatur fidê,qtn,ut fine fide funtjid cdâdefidefuaaffirmareaudêtjUtfedcâtin eiuinio/ di cÔfiliabulis, fibi nô opus effe uera fide, modó^/ fefsionc externa habeât amp;nbsp;uocaiionê ♦ Quod g ucR^ fitjiudi'cfj diuini examen docebii.Quare non eft, Brentiu hoc loco ueluanitads uel fophiftices accu^ fes.hp uoces funt Cardinaliû ueftroRî,qui duirrfidç

-ocr page 267-

D; I AC O B VS ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'iff

1 Chriftianâfefe^Steriaiût,nihjlorniniïstn,utIocus ^gt;s côcedat in côcilrjs,nÔ opus eße îIIîs uera fide fed

i ^ocanôe,qug ipfîs radÔepedû infulai^debeaîur. Sedaudiamus régula jitjxtaquSidoneus aliquis *^dçx fitagnofeendusad dîrimendascontroucrfîas ’‘fligiois.Si Hofio credere uoIumusîSi quis,inquit, « hociudiciS efi uocatusgt;hoc eß, ApoßoloR: loc« lt;« eccleßa £eneat,quê Epifcopi tenet: habet prgterea «« P^blicamamp;légitimafidei profefs:onê,isadiudit‘3/ te de doclnna idoneus eß.Hec fencencsa amp;nbsp;regu « J.^figcnuinaamp;f ueracfl/aEeamurnecefieeß,nos Epi ‘c^poRîiudidûrccufarcnûn pofle,fi utdelicetfuflv Innere locum Äpoßolorü,8^ Profiten fidem Eo ^^‘^fi?.utalfirmetfefecredere,quod Ecclefia Catholt '^*^®dft,îs ßacim ad iudicandu idoneus fit. Hocita ®fiufnitHofius,quafi nihil contra did pofsit. VeRî, *^^qderres Hofî,hâcrégula no aedpimus ^finobis

: î^^ünÛJed milleImperatoreSjBafiitoSjaßerreSjqd ft . tadidûC'Quid.n.fîdliuseßq titulûapo .^fiegfedisufurpareCquid fadlius^qdicercjefe cre ^ffjqd ecclefia catholica cred^tCSte nobss falua hac' ?^/^gula nôfoîûiindodsfsrmosqscj^afinosjed im Pnts’njos qcp hypocritas,homiddaamp;,adulteros,Cy j^?^os,Sodomitas,proiudidbusconfiitues,qui ad /^‘^'^'gradum euediSymbolum Apoflolicumrcci hancuocem fonarepoflunt. Placet. Imo ne j ^*':^cüsquidemexdudcnduserit, quiSymbolum Poftolicü redtare edodus arnculaiim ^uüdaui

-ocr page 268-

JtDVERSVS STAN ist. MOfïVM^ quem Cardi’nalis quifpfam , nifî fallor gt;nbsp;nfus nomine , aliquot Ducatis emit, qucma^^’^^'* dum baud contemnendus fcriptor teftatur ♦ AuW proprietäres in Epilcopo rcquirit D. Paulus,quja hoc officium nôadmittantur,nifîaptiamp;idonti ad docendum, qui potentes fint exhortari non Papalia decretajed dodrinam fanam,amp; qui conttquot;’ dicêtespofsintcôuinccre. Hiquoc^^funtidon^’“ iudicandum.Qui urro facras limeras ne(ciuni,afi^^^ ti folum ad huius mundi pompam principatus minifträtes,num propter titulu ^ifcopatus,quYj ne re gerunt, ad iudicium admictendi cruntCHfsb‘ cos iure prgferremus,qui in lacris literis erudid»'^^'' dius iudicarentycum amp;nbsp;ipfi nies Epifcopl laicislo^ gè inferiores fint,necquid^ Epifcopi fundtoot^ muncredignum habcant.

Ait fycophantazQuæ ciuilis,eadcm 8c Ecekd®*^ ci quoep magiftratus eft ratio. Hoc ut conftet,pd*’® probetMiniftrosEccIefiæ effc magiftratus, nunq præftare potcrit.ficut fuprädemonftraUJ ^7 Oeinde difsimilitudinis ratio eft maxima, fiu’^xi'' mcaliquamagiftratusratiocôcederetur.Magift*’’'' tui etiam iniquiisima prgcipienti ôd imponenii ra,modo non contra Dominum amp;nbsp;uerbum eins cere cogantur,obtemperâdum eft.Sacerdotibusau tem,fi quid contra ueritatem doceanijobtempc*’’^'' dum non eft.De moribus facerdotum non eft 4“^ ftiO,

-ocr page 269-

- D, IA COB VS ANDREAE,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l»y

de ipforum iudido in incerpretada kripcu *'3»quod ideo acdpiendum amp;nbsp;probandum exigis, hntEpi(copi,amp;loca ApoftcJorum ceneanc» Sdinus audtcoribus nó competere docendi mu/ ’’‘^Sjquia non omnes Apofton,nonomnes Prophc ^•Nechoccxigitur*Qui'a ucro ucftri Bpïfcopi nec^p .^poftoli ncc^ Prophctæ func,quoram paudfsimi li'ceras nouerunt, multopaudores munus do Én Ecddïa ufurpant, cur nobisconcra Laicos Apöftolos amp;nbsp;Prophctas illoruuanos amp;ina/ ’^^stitulosobqdsC'

Hoffus cum puKCyidem dTcypeccatoruni remifsi annundarc^iamp;fcnpturasintcrpretari, arbitra ^'^fhacracioneiaosEpifcoposamp;Pr^lacos idoneos 7C fcripturae facræ interprètes, ô^dodrinæ religio ’’’siudiccs.fîquidem poteftatem remitcendi peccaz *®häbcant,alter um quocp nondefoturum.Sed qua ^*fitdi(similitudo,omnes uidenuPoteftquilibctfa ^''’ficiilus remifsionem peccatorum pœnitentibus ^’'nunciarejfcd rudes fîntinkripturaintelligcn/

Si explicanda, non ignorât Hoiîus. Minus ea in l^’ftefibifumunt Epi (copi, qui drea politica potilsi occupati funt.

öeurn per ofHdaEcdefîailicadiuinitus inftitu/ charifmata dona difpêfarc, dubium nô cft. x'îod uero qui offiep titulum ufurpat,d quocÿ gra , * ftaiim officij adfit, id uanifsimû elle, experientia

Z

-ocr page 270-

tj? ï Tgt; VE STAN!?L' ttOStVM, uftaïur^Ofiid’um Mapiftratusorganum eftDd,cö‘ annexa eft hæc gratia, quod innocentes defendant« Sed no (equitur,quêcp id ftatim faâuRz, qui ad hoc officium adminiftrandiim pcruenit,cumaIiquoiK^ in officio fuo non folu negligetiores effejed f^penff mero etiain lyrannidem Sgt;C crudclitatera raaximani cxcrcereuideamus.

qui non negamuSjpoiTc imptos quoq^ fplendidcdlt; Chrifto fine regencratione difiererr. Sed eiofniodi’ hominum iudicio propter titulum ftandûeffejOOO dum probatum cftjCaluinum fuffragarh

Arbitrio Petri claues regni cceloRz traditas milk Hilarios produceret,probare non potcrit,Q“ neep Petrus neep quisq ApoftoIoRz fibi fumpfif-^^ longe alia eft Hllarq Sgt;(. reliquoR» PatRî fenteaa , Hofius miferèdeprauat. MinifteriSrn.non him, fed omnium ApoftoloRzcxioHunt, PcrqfO^ placuic Deo cœleftia bona difpenfare^

Sed quâta eft uanitas,q) fcribit duas effe clauî'’»^^'' na fciêtic,quam in Pauloipoteftatis altera, quam Petro fuifle fcribit Am brofius.Sicut igit Paulus po teftate,fta Petrus feientia caruitCNon folu cqua luif utriufep ApoftroloR^poctftas, ut fialiqua poreftat^j prgeminetia qugrenda fit,in Paulo reperiat mag’S in Petro. Paulus.n. PetRt corripuii,quod qua ftate fecerit exHofio qugremus, fino poteftad® cua dauern acccpitC

-ocr page 271-

b; IACOB vs ANDREAS

Qaód aût plena poteRacêjApodoloRtfuceeïïbres öo habeant,^ arbitrio ligare amp;nbsp;foluere,ô^ patrû ad/ ^udfs T eftimontjs amp;nbsp;fua authoritate Epifcopali ^rnut.Ipfe.n.met fcdbitjtü in cœlîs rata fore Sacer^ ^otû fententlâjfî claue nÔ errante fecerint.Ex Chryz ^oftomOjDeus fentendam feruoR2;Confîrmat,quate

ea tn iufta fucrit. Ex Origcne:Si qnis non redo ori^. nbsp;nbsp;nbsp;,

'^dido eoR2,qui præfuntjdepellat, fiipfe antea non ^’^tjtjboc eft,non fta egit,ut mereretur cxire, nihil Ig ^jturineo,quod non redoiudicio ab hominibus ‘’’dctcxpuHus. Et ha fit, utinterdum iUe,qui foras ^ïttit,intus fit:Sdilleforis»quiinius redneri uideu ^îcOrigenis fententia,ornnes fandi Martyres ab ‘Qluuntur,qaos iniuftè haerefeos darnnatos his qua

anais maano numero crudeliter trücida/

*‘‘s,Sc ipiorum innocentcm fanguinem, qui in con ‘Pcdu Domini preciofus eftjfudiftis*

QuædePatribus,Si terminis andquis notranf/ §hdiendis adducit,pro nobis faciunt,contra Hofi/ ’^'îî.Non cnim quod ad dodrinâ reüglonis atdnet, (criptura docet Patres quatenus Patres audien ^*^samp;fequendos,fedquatenus Icgem Dominiaf/ f'fint,quam utfiliosfuosdoccant,non fomniafua, ‘^üerifstmc præcepit D O M I N VS . Si quid ^lienum ab ea doceant, fequenda eft régula Cy/ Wani. qui docet,Non uidendum effe , quid i) ’^cerint,qui ante nos fuerunt, fed quid fecerit is.

-ocr page 272-

«20 ADVERSVS STÄNISL. HOSIVM,

8tfaciendum prgceperit, qui ante oês fuit Chfift^

InconftantigarguitBrcntium,quipaûlôanKurt p(erat:Finganius autem Chriftu dediffc hoe 3i«0; ' Quidquidligaacritis amp;c. poteftatem praeciçien“!» Paulo poft uero fcribat : Hoe dilt;So no loquitChfi' ftus dc aurftoritatc præcipiendi.H^c cóntcaria did* Hofius,quod eo adduxi,ut maliciæ cxtrernæexem' plum amp;nbsp;argumentum uideatplus lcdorinhoeho/ minc,qui fummo ftudio omnia,quæ poteft,callin’^ niariamp; deprauare conacur«.

Beentius cnim dum fîngit Chriftum dediHcpo^ ceftatem præcipiêdi,abûirdicatibus docetquodpo ceftaum nondederic,at(^ hoc modo cxplicai,quâin uana fînc,quaedc hàc poteftate Pontificq garriunt*

Pontificios præcipcrc,quæ â Chrifto præcept® , non funtamp;Apoftolis cius »copiofè explicaium । Quid cnim illi de inuocatione hominum moriuo/ ffum,de Purgatorio.de Mercatu fndulgêtiarunijd^ nundinationc Miffare,dc PercgrinationibuS'.deSa tisfàâionibus pro peccatis,deÄdoratione,circunigt; | geftaiione panis,Sf id genusinnumerisrebus prægt; ccpcruntC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Contra quantus eft ftupor hominis,qui,ut often deret,nos doccre multæ^quæ Chriftus non pr^cepe ric,Quçrercaudec,ubi Deus præcepcrir, urtrederc musimpucadone Chrifti iufticiæ nos iuftos efte* Vbipræcepcrittan^ ardculûfideicredereunum/ quen^x j

-ocr page 273-

tgt;; lACOBVS ANDRBAI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju ^flt;5,fiblccrró remiffapeccata effcÆtfî utrült;^ dc/ P^3uec,Hæc eni(n dao capita in fcripds Âpoftolids cxpreiTafunt^utdariora cffcncqueât* Videlicet, 4u%cunlt;^ Chriftusfecitamp;paiTus eft, q? nobis^in re ’’^ifsionem peccatorutn itnputentur, ÔC quod Deus ^^it hæc adprehendi fidc.CrediditAbraham Deo ^itnpucatum eHei ad iufticia. Etiterum ïPerfedio ^gis CbriHus ad iuHiciam omni credenti* Et iteru: uero,qui n5 operatQr,credêti autem in eum , qui ’^ftificatimpium,reputaturfideseiusadiufticiam.

iterum:Non eft autem fcriptum propter ipfum, 9uia repotatü eftini ad iufticia fed ôd propter nos, ^wibus reputabitur credentibus in eum,qui fufeitaz ^’defum Chriitum Dominunr noHrum à mortuis ’^lt;^‘Siuuîcutcredamus,uultcertènedubitemus,etamp; fides tam perfeda efle nequit, q exigità nobis Dns, Qua fronte feribereaudet à Chrifto præicriptû Joueffe modum ieiunandi de quo prolïxa apud ^aithaeuChriftiextatconcio.Nihil fane de cibom fidedu,quo potifsimum uosueftrum' ieiunium de

’’’orum appellat,

Dolet Hoiîo,q) Brentius nolit ièfe à feriptura ad ‘^atres remitti:quot;um,n*raaior ßtamp;puriias-,amp;f minor ^lifcuritas S.ffHpturæquàm Patrû, mallerHofius ^^trum ÔC Bcciefiæ fuæopinionem ampledi,quàm ^^‘pturæ expreflum fenfum , qui pauds ttft buF

-ocr page 274-

«1 ÂBtERàVS STANÏSSa HOSil'M,'

ipfonim opintonc repugnet* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Cum tudicio fcripta Patrutïi legenda efle conct^ ' ditBrendo,addttautem(Ecclcfîg):fi ueram Ecekfia intelKgknoh repugno. Si uero Papifticam intcU^ gat,nullo modo co need c nd û eft.V uk cnim priusg Pairum fcripta euoluat, ut,quæcucg in Ecclcfiaia»« mulcts annisufurpatafunt,probetpriuskdor. St !

ucroanimumlfbcrum afferatnemini quamkriptu ræfacræaddi(kum, rcpudtandum docet. Sedquis eft Hofius, ut hac in parte€1 crcdamusCBerrhceéfes Paulum cum iudicio audicbat,qj foil's feripeuris nv tebatur,quprebant cnim num hgeitakfe habercnG non in praxi Bcckfiæ,fed krip tu ris ,idque iudido» quod Apoftolo probatun

Quód ücro iudicioquidam aberrant, fallacia cidentîseft,poteftquidêfieri utaliqui nbsp;nbsp;multifd''

Iautar,no tarnen inde fequitur omnes falltquapfO'' ptsr hoc non obftantc nihilominus hsEc régula 0t» nihilnifiiudicioaccipiendum 5^ credendum,ficut Apoftolus moneu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

ludiciumautem tuum quodEccIcfiæuocas,lt;luj“ aliud,quàm error eftC’quoprobarctenenturßoip«'' ces homines quod nullis kripturisdoceripoteft*

RegulaexLyrenenfe tuo produda Vinceniw^“ ueraerit,quando coprobatum fuerit fuffragioFU ucritate metiendâ effe.Non ignoro^hac apud lurecofultos obtinuiflc,ut opinionc kqo^^^^

-ocr page 275-

. a lACOBV s ANDKfeAB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sjj

poll ckis,quæ omnium dodoRz communis *'^uàuisfæpen«m«i-o8^iurisamp; æquitatîs régula ^^ntradicat.Noncadêin facris ratio eft, Vbi unius ueR2 teftimonium muldtudini intcrdum l’*'3ïf€rtur,

Jn erroribus Patrum extenuadis, quam frigidu» ^^HofiusCErroribus tamêillosabfoluerecum ne/ ^^'^arjquomodoillorum Interpretationcm aobisr ’^'^3 ’Uïhenticam femper,obirudere audetC^ j, nbsp;tradationum libros dumcommcndat Äugu

^*^i,noftros accufat,quód in rctradandis fuisopiz ’’’onibus eins exemplum non imitêtur ♦ Peftquàm ^^‘’oidLutheram prseftidlTe docemus,inconftan/ p* ’rguitur^qui none purgatorium concédât,pau/ redius edodus neget amp;nbsp;retradet, Potificem' (ummogradu conocauit,cundêpofteaex Dæ Paulo edodus Antichriftum pronunciat. ■'''iulgentias quoc^dixerat ab inteio non elTe inutiz ^®Bcclefîæ,poftea Apoftolicisferiptis de gratia iu ^’ficante edodus,affirmauiteffe nreras Antichrifti' ^®mani impofturas, An hoc non eft exemplo D. ^‘iguftiniinconfîderatcôi errorc dida retradare^ ^®ncmus multo plura hui»s rci exempla comme/ ’’^orarejfed hsec nunc lufficiat ut hoc nomine a/ l^^dfandifsimum tuu, Luthcru acnos oêsexcufa/ habeas.tuâ Epifcopalê d/gnitatê humilirer oro»^ Lyram Ly renenâs tui non reeufam usdDodore»

-ocr page 276-

«4 ADVERSVS STANISL' HOCIVM,' cum ÊcclcHa redpiendos,neccüm doiSoribusEc/ clefîæ fidem deferêdam.Quatenus enim uer? Ecck ßg dodrinam afierunt, quod eft purum Dei uetbu, redpimus»Si ab ea dodrina^hoc eft,uerbo Domid aliéna docent,in ipfoRz gratiam doddnam Sdfidtd Ecddïsc uerænon defcrimus.PIuris enim facienda eüuerbiDiuini ueritas ,quam hominu authoritas»

Varie unumamp; eundem locum fcripturae expü^ cari poflre,non ignoramus*Cuiusc^ tarnen lod nno nifi unam propriam genuinâ fententiam effe,no dubitamus.Cam ergo hoe locodefcripturae inter/ prctacionc agatur,redè produdæ funt à Brentio di uerfæ explicationes loan. 6. de manducationeear/ nis GhriftijEtfi non impip,tamen diucrfæ cum fint, cui ex Patribus credêdum fit,qui proximc ad med tem Chrifti acce(rerit,non finecaufa dubitatur.

Si ergo fentêtiakriptur^ dubia cftiobfeura,amp;tua opinione ambigua, Patrum præfidiemeexplieare nequeo,cum amp;nbsp;ni non minusfcntentqs uarict. Sed ad Ecclefip Tuædicis recurrendum praxim amp;con/ fenfum*Verumfideliocip(oron(enfu controucr/ fia fit,quis me crroreliberabitC'NÓne,ut mihitncns amp;nbsp;confïicntia fatisfaciat, ad fcripturam recurrendu cric,quæ ut omni contradiâione,ita prorfus c^roric caret. Cuius fîmplidtatêfequilongé lutifsimûeft.

Deloco Matth.té» Tu es Petrus,parum in exph/ catiÔc Hofîana defideraré,modo fîbi coftarerPoiTc enim

-ocr page 277-

Ä riCGBrr andreab; isy ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo did petram non (olum Chriftum,

PctRtconfitêtem Chriftum,amp;fidcm eins, I ƒ? ’’^gamuSji'taiamêjUi fuus honosGhrifto manc r ‘•^iiiolatusgt; Chri ftus en i'm prtra eft,Fundamentü, Quod Ecckna fundata eft. Dieu amp;nbsp;Petruspe/ ^»^uia,ut uerbis Hofîj feu potius Leonis Papæ uz ^^‘iiinutcChriftifaluatur ♦ Eft fides quot^ petra, ^^haecinuerboDomini, amp;nbsp;ipfoChriftofunda/, l^’'^undumuincat.Verum figenuinumamp;propriû j?’üs loci fenfum qugramus,unâ rem Chdftûintcl j ^§*Muilîe,uel ipfeHofiusnôdubitauerit,Dequo ?^®nftttencprius,nô rceufoetîa alias explicationes ^^^com Analogia fidei non pugnant. Earn igitur l^'^pimusfenientiam ,quam ipfiiuerbapîaniisima 01 afïèrunt.Chriftus loquitur de petra,qup non ‘^pfa EcôIefîa,Nam affirmatfefe Ecclcfiam ædifi/ j^oruni fuper hancPetram,Aîiud igkur Petra eft, çOd BcckfîaiCû uero D.Pctrus Apoftolus fît mê/ /^Oîbuius Bcdcfîæjipfc fundamentum eflenopo j^^’^’tjdequohîcloquic Chriftus, quiaamp;ipfefuper ÿcpetram fu^datuscft.Reliquum igitureft,ut ex jj’o pcrfpicuo feripturæ loco colli^am us, per petra |gt;^clocoChriftum intelligi, qui mndamentumeft ^^ckfî3e,nec aliud poni pofte Apoftolus affirmatt. i^ftO‘3.Hancfentêtiamiequitur Lyra,quia huius ^J^P’^opria eft. De Pétri uero firmitateSlt; fidei, etfî *®0î ex hocÉocoquædamdoceripoffunt, tarnen

-ocr page 278-

ÏDTERSVS STAR IS tJ MOSlTM^ quod ad uocabulû Petri atnnei,huius îoei non funi propriæ explkadoncsgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Hanefententiam ampîediuidetur HofîuSjfWt’' affîrmatjChriftiôduirtutîs cffcjhancmolêiuft’ti^ re,fed Petri tarnen miniftcrio un. Si ergo perpétra mïiîiderium in£elligî'tgt;quis unq Petro earn dignita/ temademitC'affirmamusamp;.ipfi quoep miniftru^^ clefi'æ, quaefuper petram Chrîftû fundataeft,ftîiuC Petrum.Vcriini,q?omnibustotiusorbis EedefO® præfueritjfîcutde Antichrifto Ro. ciuspfcudoiuC'' cêiïore prædicant, id Hofij aîiorum Pondfîcioi^ adulatorum commentum eft ôtcantilena.

Quod uero Petrum publica ôi légitima confe« S. fionc definit,id nimis infirmutnuidetur : poteft oim hypocrita quoque labfjs appropinquate 1^^'* mm o,cum cor löge ab eo abfit.Vt ergo «erc Petni* fit,firma fides requiritur,in ChriftooC promifsion« eiusfundata.Demintfterio fuprà dilt;ftumeft»fit’O^ modo à pcrfonædignitatenonpêdeat,neqnianic cauiikiurHofiüs.

Non negamus D.Auguftinunyjuo^ ad matoquot; rum incerpretationem fæpenumcro prouocafie»u5 rum id prius non facit, quam feripturarum pcrfp^* cua3ddilucidacollatione, quod pofitumerat, de/ monftraucritPatrum fi poftea producaturauthon tas,eis non fimpliciter fides habcatur,fcd(ui uerbis Hoß), autpotius Auguftini utar) tribuatur tatuin»

-ocr page 279-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o.’ ÎÀC'OBVS ANÎ5REAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217

Quantum uelfcriptuns,uclaljqua probabili ratio? ’’îperfuadcre poflunt.Hancquoquc conditionem i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipiamus, qui audcnt noftros tan^ coniem«*

PtorcsS.Patrum tanta impudentiatraducerc, qui/ ^seum honore tribuirnus, que à nobis rcquirûiÇ'

Bthacratione nos quoe^ illôrum confenfuamp;te/ '^^monioutimur aderrores refutandos, quiprofe J'äirö teftimonia Slt; côfenfum habere non poITunt« tarnen fcquftur,nos pro arbitrio ilIoRt teftimo nunc reqcercnûc adprobare, ficui Hofius cauil? ‘^türjed rationes cxpendimus,quæcùm fcripturæ ! ’’'preflTæconientaneæcomperiunturjprôpterfcri/

Pfüfamfidem merentun

. ^utidom mendaci5eft,noftros itaincertis uaga ‘^’Qpinionibus amp;nbsp;intercrctationibus,ut iubindc lu/ ’^fonfefsiones muter. Sint ianèinter nos quidâ eu/ amp;nbsp;nouais reR2 fiudioß,qui quouis ucto doôtriz ^’^circumferant. Hos ut recipiai in Catalogû eoRt ï’^§^tnus,qui magno numero apud uos nihil pror/ .^crcduntjufc^adcode nulla religionefuntfoilici p’^^dereduntcum Carbonari© ianâam Ecclciîam ’^olicâ,quæquidcredat,incompertumhabent. 'nidolatriamueroueftramquid aptius,quidc5 /’^ientius dici potuiflet, cp quod aduerfus nos in/ récentes ex leremia produxifti : In omni colle ^^limi, ôi fub hgno frondofo tu profternebaris ^^ctrix » Et ex Ëzechiek : Fabricata es lupanar f 2

-ocr page 280-

2îJ ADVERSES S T AN! SL. HOSIVM, | tua in capice omnis uiæ ,amp; diuaricafti crura iugt; ni crâfeund,amp; muldplicaftîfornicadoncs (uas»Lo^ quutuProphet^de excel{is,qu^pafsim in môclbu!» j exceifîs, collibus, uatlibus ,côpids ôC fub arboribo» ! firondofîs cxtruebanturab hominibus fuperib'do* iîs^Eodem prorfus modo (ub Papatu in omnibu® mondbus,collibus,ualltbus,extrudæ funtS^ rûtiU cratæCapellæ in cultumamp; honore faBdoruna»^^^ à fuis culcoribusin quauis neccfsitate inuocabâtiif^ Idolatria longe ea maior gendles cum fuisidobs exerceban^Hancfornicauoncmfpirituakmexter^ na quolt;^comitabatur turpitudo,quæ untuerfoor^ binocacft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

Quare non eß qüodnoßroamp;bac in parte inconßandae accu(es,qui in una pcrmanenttoohi^^ ■ fîone,quamCæ(ariÂuguHo Carolo V.annojOiC® non ßneuitgfortunarum^ omnium pcriculofidn ratio reddenda eflet,exhibuerunt.Äc frußra caßb» temueßramcü fandifsimafponfa prsedicaiisj^*^’ neminem prætercraflbsMonachos teneras^o^ niales inamplexusueftros admißßisjCum impk*’' te,quam fientludgi fua excelfa,uos quoep lanq mumamp;Deogradfsimumcultumprædieads»

QuomodoSynodiaudîcndæ fint non finciudv ciojuprädidumeßjfrußra ergohocloco Brêifum Hofiusirridet,quifuoamp;auditorcsiuilt eße irunc^ êi fiipitlt;s,utfînciüdicio,quæuis Papalia décréta

Monacho’^“'^

-ocr page 281-

D? lACOBVS ANDvRBÄB; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îîj

^oflachorum fomnia pro doÄrtna ucræ Ecdefîæ j^cipianhDumobfequium,non iudidum rcquirit ^mherusjdc rc manifcfta loquit,Deum omnîa pro uoluntatc gubernare,rebus præfcribere,nÔ rcs ^to.quarc non (uocarnsiliiudkiOjfed fpfricuamp;Oei fubicdos uukomneamp;homines»

Cum BrcntiusindidumEpifcoporum noftri te/ recufarct, rationcm adduxfuq? plæric^ careât r^onditionibus,quasin Epifcopis requiritD*Pau j/^’Vbi pocifdmum de uera cognidone facrarucn ; 5^farumîoquitur,Hofîuscaluniïdatur,qu3fi Brcn I jj'^^üeh'tomnescffc ßncpeccato,quj adhcciudtdS Q®‘^g5tur,qna radone D«Pecrus quoC^ cxduderet, i nihil horum fomniaucriiBrentîus.Modoin/ , J'igerentplacriq? Epikoporum controucrfias r«M ’^^isjtantumabeftjutiudicarepofsinu

Mtem decômunionefub utracçfpededircmptâ ^'^j^tduobuscondlqsConftantknfî amp;Bafîli€nfî^ î çj 9.^busradonibusfàndifsimiPatresîaids caii ç^f^abrogariintcxCancenario Pa rißen fi Gerfonc ij.S^ofcat Hofîus,qua2 cum friuolg fint, ftuhg amp;nbsp;im fronte crudelss Conftantîenfis concilrj dez h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’ftkudoai Chdfti preferre audez

dofiusuiderir«.

ii(^''^Afotoamp;HofiotandeniexponatBrcndus,ctt pars mordicus fuani fîuekntcndam fîueopi redneaqquoiudice tandem controucrfias.

f 5

-ocr page 282-

«îlt;9 ÄDV2RSVS STANÎSt. ROSiVx^; dsremptasid exifti’metC’Iudiccm profc tChrifluni ïefum Dominum noftrum, qui ad dextram Dei fe-^ dcns fuo tempore dedarabit uira pars uersm ueï (am doéirsnam defenderit.

Hic Hoiïus rcfpc«dens,aït:Brent;‘us tïdem pro** mft,qnodfta diupremebat.Quid au tem aliud op« rint om nes parricidp,ficarrj,uenefici, fures, latroes, 8lt;^quocquot(unt crimtnts alicuius rei capitaiis,$ ut nullus effet in terris iudex alius, praeter cum,tiue profitemurècœjo uenturum iudicem uiuorum mortuoruiTijUtiilisinterea liceat,in quorumuis pita 8^ Fortunas hberègraffart

Sed hoc loco principioaduertenda eftcaluwni«* Non enim ita ad ChriÜum prouocauftiudicein/^ cut Ho(iuscausnatur)ucomfti3 omnium homino^^ i udicta contenerenSed hecm eiss fuit Brêtfj: ciim ritis dodrinæ noftrç ibuflribus aptrtifsimisf^^j ptiiræteftîmônns,qiiam proludice cöntrouerßa'^^ de dodrina rcligiÖis in terris agnofcimus,c5prob3 M fucrit,eam tarnen nihilommus perrequuturuef^ Brclefiæ hoftes, Exemplo Chrifti amp;nbsp;PröpheiaRi cuitjipfius Chrifti iudicium expedandum, qo« tempore dcclarabit,à qua parte ueritas ccclettis«^®^ (ftrinæ fteterit.Hâc piam fententiam præteritis plis deprauat Hofius, utEilfóper(uadcatIclt;iloi'f^}/ cophanta,Brentium6(inoftros piorumamp; Cathol*^ corum in hac uita detrcdarc piaiudicia,cum non

-ocr page 283-

b; I ACO BTS AHDRBÄ»«


»i«

ßtyrannickm rccuf?teorum,qui rudtfs cum fintju/ ^icium tarnen de relfgione ad le folum pertinere da ^’tant.Si ueropericuium eßßrenu’oaciChriftum prouocare,qua rationc id Ikuen't Augufti ex Hofîo cognofccre cupimus»

Ingens uero diifimilitudo eft inter manifeflè fcc/ y^tosjfîcarios 5^ parricidas, 8^ eos qui in dodrina ‘^digionishærent»Q.uacnim pœna afficiendi fînt ^^’^ficidar amp;nbsp;ficarrj nemo dubitat. Hi fane uelîent oz ^*^«8 leges fublatas, amp;indiccm nullum in terris, f ^qua frontenoftrosiliis non folum compararc, longé fcekratiores elle impudenter affirmarc ^?^fs,qu!utfuas aliorumcp animas àucftris par/ Jîjj'drishberarent,abimpr}sueftrisdefeceruntcul/ ’^'^sôidodrinaC

Nolohoclococrudclitatcm amp;nbsp;parricidia corn/ ^'fOovare ueftra »unum^innumeris fit tibi,quôd ^’‘^-isabhincannis Neoburgi ad Danubium Dia ^‘^^fratrem fuum crudelitcr propter profefsio/ »eruatis interfecit parridda^à quo tantum abz K ’'^duppjiciumfumpfcrintucftri,qujnctiamfibi præmium fperaneric, quiparriddiumô^ facinusperpctrauerat.

j^xnapropternondubitetiSjCitius uobisafïutuz çç'^^udiccm,amp;innocentis fanguinis cfFufî uindiz 'p.Chriftum^quàm uelletis.

^^odaddfuBrentlû fcripfifïCjPrincipû proprfij

-ocr page 284-

ijt ÀDVwtm STAfnrÊ rosi vw, munuse(re,doccre,calumniaeft:quod enim Brenii usexemploDauidis domefti'cam doârinam (clphnam Prindpibuscomraendat, nulHbl tarnen da;uit,quôd Princcps aut quifquis alius fu€rit,pu/ blkèîn Ëcckfîa fîbiofficium docendi illegiiimauo caciofie ufurparc dcbeat.Et mirumgt;fî Principes do/ ccrencjcum Chriftusdïxericfi hicaccbunt,ïapidcs loquenturCCeflantibus ergo Epifcopis,8^o{fîduni (uumnonfacîentibus,minime indignum effet,nt Principesipfi fuum popuîum docerent/Iudiciu’^ quale trihuat cis in dodrina »fan’s didum eft. Born iudiciu m uero quod excludat, quia in rata boftiun’ pernnaciaadChriftum ludicem proiïocet.calum/ niaeff,quemadmodumpaulô ante demonffratum eff quomodo per hune ludicem piorum iudiciain lerris non defugiat.

Aduerfus hærefeos conuîdum »quomodo giftratûamp;populum armaritMofes, fupràdidunj eft.Vosauteminiuftamtyrannidcm amp;nbsp;crudcHw'^, cxercerc in cos,quos net^ errorum neq^ blafphenJ* arum rcos conuiciftis »aliquot millibus Martyrnn' dcmonffrarç poflumus, quorum (anguinem, aquâ.fccleratamanu efFudiftis.Nccdum adhucef^ enta ilia confiîia abieciff:is»quibus præter uircs8i^ eultatem à Dco ad opprimendam ueritatis doâe^^ nam nihil deeflecompertûm habemus.

Exêpla quæ produxerat Brentius ex ucteri 8^ •’J

-ocr page 285-

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a lACOBVS AND RI ab; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iJJ

' ’’^’T'cftamento^adducerenon audctHolius, Scd

’l^oad eius filt;ri pojctt,meriteni ÔC frnténnaniBrèn j ^’1‘^eprauacNebulópéfsimus.

Svimma om nium cxcm plorum hate eft,Prophc/ p^jChriftum, 8^ Apoftolos multum diTceptafle cu {accrdotjbuSjPharifæis amp;nbsp;Scribis,De ucro cuku,amp; cum iudi'ccm non hab«rct,(Prophet» I ‘'’•Chriftusamp; Apoftoli iudicfo fummoRtPonnfi/ jjiîî ftarc nolebât.Summi au tern Pont;ficcs3tr»bf ^LcuitgdeCuaautboritaicamp;opinionenihd remit ] ƒ^*'cuoleb9nt),adquosiudidûdedoârinapertine ! ^^kdamabant. Hîc qufritBrentJus,quis tandem iu in his controôcrfqs fucrit’C'refpondetjDeum tâ/ 7*11 excidio populi tulÜTe Cententiam pro Prophe/ , ^’^»Chriftoamp;(■ Apoftolis,AtCß idemiudicium nunc in tanta aduerfariorumpertinada expedan/ P^*ndocetBrentius.Sans difputat5,coilocuiumÔi yipium utrinc^,reliquum eft,iit fuo quifep pericu/

I '^indicium Domini expedet.

p Hane Brencij (ententiam caluniaturHofius,qua/ ’ SlUolibet fortunæ,ut hoc genus hominum loquit, dodrinæ ueriiatê mr tiau Cuius illuftre exem ^^iJniproducituidoriaCaroli V* Imperatorispie ^’n Domino ut fperamusamp; fama fert defundi,qua tempus contra Principes amp;nbsp;ciuitates obtinuerat, l^iueram dodrinâ Buangelrjprofitebantur* Vbi i ^ofinsDeum protribunaiifedüTeait, amp;utrapars

g

-ocr page 286-

^1$ Xdvbrsvs STANFSt, hosïvm; «aufamfuam agerec,quaßbtafententi'a pronuncïï^ ueric, pientifsimum itnperacorê Euangelij (ui pugnatoretn cflc dedaraucrit gt;nbsp;d(^ widoriani 1*^'' cruentamconcefTerin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Vcrùm fan’s mirari ncqtrco,cur Cæfaris uidof^* hoc loco nobis pro rdigione tua confirmada,6^ ,ftra dainnandaobtrudas,cùm ipfeCacfar liters aj ordines Iwpcrtj dans tcftatus fit, fefe hoc beUu ijcrfus Principes propter Religioncm non fufcep’^ fe.Cum auccm non ignores, qtrsc fortuna Caefarf]’ pofluidoriam Sdinnitutionem Concihj Triden^^'* ni fecuia fic,in.tclligis,opinor,quanram mibi occaß-* onem hoc loco dcaiiïcs,ut in te rcgcrerem, Bos euomnifti Jllud certè manifeftum eft,piam noj dram dodrinam bencficio Dei non foîum spi’, nos faluâeflcjfed poftiHampaternam caßigstiof’^ ! ciiam logins propagatâ in multos Principaius,fgt;®'' mitatns èi. aliquot régnas de quo tuae querimon!^ . aniles ceftancur.Bc quod maius eft,fingnlari Dei neficiofaâum,utfummiNlonarchæCsefaFis ferlt;}^ nandiClemencia',dodnna Anguftanæ conftfsi^^ nis in publica tranquillicate collocata fit,quod rum,anteuidoriara Cæfarisjne per fomniumqd'' dem nobis pro racione humaniiudicq, potuifietiß mentemuenire.

Quaproptcr non eft,quód ex clade quam accept unus^delenccncia Deiiudicis inter nos pronunci/

lt;»♦

-ocr page 287-

b; IACOB VS ANDRÉ AB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sjj

^«înterlocucoria hæcfuerunc hadenus, fed defîniz, feutennam cum audi'eris Hoß, minus audax iJ:iQ Opprciïo Chrifto, êC Apoftolis in cxiliz, pulOs*ad tempus gaudebancimptf Pontifîces,ii ^^^Chriftusprædixerat: Amen amen dico uobis, plorabitis 8^ flebicis uos,Mundus autem (hoc jseohors PapiRarum)gaudebit.ac uidebatur quiz, 7”^tunc Iaiafentcntia,iicxternam faciemintueaz, ) fed clades ludseorum (ubfecuta , docuiceius ’’^^tatem« Cum Hierofolymaenim deuafl:ata,8£ ^l^ptefsis ludaeis amp;nbsp;impijs PontiScibus, dodriz, ’’’ CHRISTI intotum orbera xcrrarurapro4 ^’gatafuit» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Adconfirmandum animo femel coneeptum erz, , q«ôd non ex (ola Scripeura facra dtjudiz fînt€ontroueriîæ,fed craditionibus Patrum, ^’•^dem ad praxim pn'mitiuæ Ecdefîæ rccurrit,ex idem demondrare conatur. Sed non minus p^^liciter ti ccdit, quam fadum eft de iudicio 7lt;ndpùm,de quofuprà in proximo præcedentc li ‘'otradaium eft»

Nam ex Niceno condlio quod affcrtjS/xMvr«»- uo

Patrum craditionem eftcjfupradidum eft,Pa/ P^snondcuocabulofcd dcrecontcndiffe » Quarc 5*^ftraclamabac Arriani,hoc uocabulum nqfquam J’^^ctipturareperiri, qui rcm,non uocabulum loz ^‘^»uidelicccfilijdiuinitatem acternam negabant*

g

-ocr page 288-

ADVERSVS/STANISI« H OS IVM,

Wcoq^ (andi Patres Niceni concilfj non nudi (


trumauthorkatejcd (cripturarüm collatione Anósreprimebant.Vt appareat honeftæ matron« ùoeem effe feripturarn amp;. uocem fponfîfui fonar«' quôd 0 eâdem effingat adultéra,quid hoc matron^ honèftæincômodabitC'Aurumdecethoncftam*’’’ tronam, fed idem fæpenumero etiâ à prôftibulis Ûatur.SicutigkurfencêtianiChriftidcpEauantAi^'' rîanide mandacis hominum,cuni afTertio diuini^^ usfîlq no eflèttradiuo hominum ,Its quoc^ Don*’^ caufæiKocum importunicas nihil nocebit, quilcri' pturis contra ucftras traditiones pugnamus«

Sicamp;in concilio Conftancinopolilt;ano,quôdnl ceiîarchæde quorundara Patrum authoricatedun tant^quidhoc ad inliitutum facit $’Cuni fuprà ritzomnes homines elTe mendaces,piaculum n^^^ rit de hominis fentencia dubitare, prius^ eius tas feriptu ræ teftimon fjscom probata fueritC

Sedeum Spiritus fandidiuinitatem exicript^*^^’ non traditione Patrum probatâ elfe concédai« ipfum exemplumcontra Hofîum fecit, PatR^icin^* (ententias ad feripturæ regulam exigêdas. (cripeurpteftimonijs dediuinitatelpiritus (lacet, (ruftra harreticis tradïtiôes Patroobir^J* ƒ Concilium, quorumfine (criptûræ teftimonÜ^' (îdei articulis aiTerendis, authoritas ell nuUa« nbsp;nbsp;.

idem adeaquoi^ refpondcmus,quæex

-ocr page 289-

D. IA COB VS Andreas;

^pheQnaafferc^Etfienim oocabulu Oeipara in fcri Pluris non reperiebatar,ces tarnen conftabat ex (cri P^uranonnidunâefreiîltj Dei amp;nbsp;hominis, poft in/ ^’’■nationem»perfonam,no ergo tradidone/ed fcri Ptüraconuincebatur Neftorius, qai magfsde uo ^l^ulo re contendifTe iiidetur* Re autem demon/ in eins gradam uocabulnm abijcere nolebant concilt),qua res commode exprimebatur.

Cum ex Lyrencfc cuo Patrum iftorum-humilita ^^commendas,qua prophanæ nouicadsinuenta p^naranccur non idem feciftis uos Papiftæ, qui ?^indealiquid noiii ad maiontno (oläc^remonias etiam impietatem adieciftis^Viin orbe maiorea ’^'^äatores non fuerintunq, cp uos fitis, fîcutcærez p^nfjsMiflæamp;ordinibusMonachonz ÖL Monia/ 'Um df claraftis,6^ compktum eft in uobis,quodXc I ^’’^as-ProphetadixitdCuUndum numerum ciuica/ i nbsp;nbsp;nbsp;tuarum/add funt tibi Dtj ludaJer.2.

Similiter amp;nbsp;Patres,qui ad refucandam Eutyche/ ' ^haerefim in urbeGhaLcdonccQuencrant,nönu 1 damoribus Butychetcm per Pacrum authorita/ ^'''premebantjfed fcripîuris conuidum docebac, ^'^^dfctitcndam tueretur^quaeàcÔfenfu S.Patrum rccederecEt quanta fucrit eins concilq dih'/ Ijj'da Sc fedulitas in rebus omnibus excutiendis, ”^*tcftanturlt;

öptandum utroeflctjutad eius exemplum no/

S 3

-ocr page 290-

t3t ÄDVERÄVS STANÏSL' KOSIVM,'

Rra gute ad componendum in rcUgione dlfsidiuO* lt;nbsp;Calis cogerecurfynodusyin qua iudiccs politici | rent,audirent, amp;nbsp;cognofcerenc utrinq^ cx (cripiurt facra familiaricer de côtrouerfîs articuUs diHcfctcs» amp;nbsp;ubiopus foret Juam qQo^ incerponerencautho/ dtacê.Sic caufasnoftrg nonmetueremus, (ed in Do tninoconiïdet*emus,(ore ut benigniusamp;dcnobis amp;nbsp;dodrina quam profitednur,iudicaturi Ont,qui nunc hoQili animo perfequuntuh

Quod (ubiungit: Ecclcfîam cfTe uiuum Euange^ liumjd quomodo probetoperæprecium eft audi^ re«Namdnquitgt;ea quæ per chartam 8i atramentuin Prophetæ fcripferunt,od Apoftoli,non modo uiua noce fuis tradicliberistuerum etiâ dierum obferua/ ifonc,fignis,(îmulachris,habitu,geftu,fîucaâi5ef’ cerdoium^prsecipuèfacris operantiû,ac uario riiu^ accæremoniarumgenere,quail præmanfum infan^ tium ori cibum inferere cupiens,pi)s omnibus» q“’ libetimpcritisinculcareconatur.

Phraiîs inufîtata eft : Ecclefiam cffe Euangeliôin» quæcum Euâgelio crédit, Eccleiîa Dni fieri cocpi^ quæ etiâ ex hoc ucro Dei Euangclio uiuit.aliud cet** cè Euangclium eft,alïud EccIefia,Quôd fi eadcm ra^ done Euâgelium uiuum dicitur, qua Imperator UC* ReXjLex uiua diciturjôgè errat. Poteft enim Impcj; rator pro fua uolüncate interdum contra prgfcriptu kgis pronunciare,quod Ecclefix tribucre i mpijbi/

-ocr page 291-

Bî iiCOBVS ANDÊ 2AK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;93^

m eft,quæ non nifî fecundum pr^fcriptum Icgis iudi'cat amp;nbsp;docet,amp; ab co,ne ad latum ungu^ *^^ccdit,Scd quo conßljö hæc côfingat,non cft igno jJ^'^jUidelicctut hac ranonc perluadeacjuam Bccle '^niaudtendam eflcyquodcunqß ftatuerit, eciamû ’’Ü8 nelt;^ ex fcriptura,nec aliunde euidens ratio da/ J^poiTct. docet enim nefas cfTc iudicari facerdote» ^Ofnini»niß à Domino*

peindc, ridiculus cft in Buangeli) fui uita ex/ i^;icanda.Paucifsima,uiua uoce,quæàlaicis intelli/ in Ecckfia Papiftica, palàm cft: quo/ enim facriftculorumad docendumaptus

*Moneus eftC'Dierû obfcruatio,ßgna,ßmulachra, 5'fticulationcs faccrdoiû,ritus àC cæremonif, quid' *^Mfuntquâm res mortuæ,ioculatoriæamp; mutæ^ ÿîs ne facrificuli quidem intelligunc^niß adhibito ^’tionalidiuinorumamp;c*nedum ßmplex Si^ rudi» ^^Pültis*

^ies obferuatisjcribic Paulus ad Galatas,timeo, J^fruftralaboraucrim in uobisrmultoàutem rigi/ j’üsobferuationem feftorum exigere^Papiftas,^ jJ’^osjmanifeftumeft,cum hîc maximeetiamli/

^*'tatcm Chriftianam cminercconueniat.

, Plt;rßnrulacba tâtum abeft,at uelitdoceri popu/

DrîsjUt ca etiam facienda prohibuerit feueri fsf ^gt;qugplgrûc^ animos hoîm alias ad fuperftitionê P'^onos ^ad horribilê Idolatriâ excitât inflâ mant*

‘ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- »H »••••• •

-ocr page 292-

14« ADVERÏTÎ STANIÎI,’ HOSIVM.

Geft/caladonesfacrifîculoruni hiftriones dccêt ucrbi Dd mit3i(lros,quos dccebatium noce animîs hominumOirifti mcrûS in eu Icare, fi' eut Paulus ad Gala. ferb’uO Ruhi Galatf»quisuo8 falcinauicnon obedireuerftati anre quorum ocU' los Chriftus klusdelcripius eft,amp; inter uos crupfi xus,quod non aba radon« quâm praedicadoneP^u li ÂpbüoIi^aUoramc^ minifterio fadum cft, quos certo ccrcius edjlulcis Ôi feenidsgeftjculadonibus illis ufos non e(ïc,quibus ifupidi laenficuH,condo/ nari nclcientesjocolos auditorum impleni.

Quanto præftarct iuxta mandatum Chrifti dicadone uerbidoceri infticui populum,amp;bc*'’ menta fecundum dus inftnudonem quàm paudbj mis caeremôqs adminiftrari.Quo cnim propiu’ ritus Apoftolicos aece(reris,eotutius «ft amp;nbsp;mellus» Cumhumanarum caeremoniarum multi tudoamp;us rietas dodrinam Buangclij oblcuretmagis quärnj* fuftret.Vmbra prætcrf)t,Iux ortacft,corpusfuccel^ (it,quod cftChriftus lefus Dominus noftcr.Qu’' re üakdicamus iftfs elementis,amp; uerboChriftdu' hærêtesindeomnem dodrinam amp;nbsp;confolationeiu hauriamus.

Valcat ergo amp;nbsp;lodiceus nofter concionator Ho^ fîus»qui nosaluminefcripturæad mutas ftaïusM^ lodicesamp;ftultas gefticulationes fuorum facdficulo rum ableg3t,quibus tanq uiuoEuangelioluo,plus

-ocr page 293-

D. FACOBVS ANDREAE.

luds 6^ perfpicuitatis tribuftlmpius Idolâtra quàm fcripiuræ facræ»

Scdaudiamus quolt;ç^ miferè uerba Athanaft) 'Icprauetjamp;infinc libri pro more fuo, cauilletur^fo phifticetur,amp; mentiatur^Athanafij uerba (unt:Si 9'’’s,inquic,præterbæccx fcrfpturis diuints,alfum ^Hc docet fîlium Dei,amp; alium,qui ex Maria adopta eftin fiîtum,fîcut iiostuel iîquis Domini noftri ^3rnem fupernèdicat,amp;non ex Maria uirgine, ucl 'onuerfam diuinitatem in «rnem, uel côfufam, uel ’’’iniutatam, uelpaisibilê Domini deîtatem,uel in/ ^^orabilem Domini noftri carnê,ut hominis, hune ’’’âthcmacfoat ianda 8^ cacholica Ecckfta,obtempc in hoc diuino Apoftolo dicenti : Si quis uobis hüangdizauerit,præterid,quod accepiftis,anathe/

Hîc principio uanus eftHofius, qui didt capita ÿ Athanafîo de Chrifti duabus naturis de carne amp;nbsp;^jüinitateeiuscnumerata, efle traditiones folum, haecomniaeuidenterexferiptura demonftra/

*'* Pofsint,quemadmodum edam ab Athanafio amp;nbsp;Patribus demonftrata funt.

Ôeindc affirmai non uellc Aihanafium ad nor/ '^^'dtcripiurarum exigi Patrumdecreta:manifefta ®‘\Uerborum eius deprauatio C^calumnia.Ioquitur

Athanafius de peruerfîs feripturæ iacræ inter Pktibus,qai conabantur quidem fuos errores kri/ h

-ocr page 294-

t'îf Mo VERS rs ST ANISIC HöSlVM,' piuræ tcftimonqs tüenjed quoniam ^cr^ptur5^‘^ƒ^ prauârunt 8^ in impium fenfum deiorfcrunt, no ûtf bicateos Atbanafiusanaihemaie pereutere, quiiu-* oserroresquidem exfcriptura doccbâc,kd ex CUIS' genuine (enfu probare non poterant.

Tertio,quôd haefententia Athanafrjad tradition nés fuasabutitur,quàm eftridiculumC Cùmianidc monftratum fit nô eiTe traditiones Patrum, quîC’^ Athanafioeommemoratafuntjfed rxkriptura era conßrmata.

Quare non cft ueRe, çp dicit Hoiîus:Âtbanaiîuf’’ præferre traditionem (cripturæ,fed knpturis«^^^ tarierroresdocet*

Ex bis qug dida (irntjiquido rôfîarepcto;Hfgt;ß’^ nulîûexargurtiêiis BrêtrjrefÎHtiib'.qdovecbr râ fiera ad (ni expbcationêfibi fufficerc,ut obLudi’ r» îo a per apertîora iUuftrcnt.Ea ucrOjquæcontfS f iofuîs jflviE.în hæcquincpcapita ref»rri,utautbb fpbrn); t.aucrnêtiaiur, auccauiikiur, aut (ophiftic^ iur,aut reâèdidadeprauct Alia ergo argumeia ferar ncce fFe eft, fî nobis perfuadere uelit, maioreo’ « ngt; traditionum quàm fcripturæfacræpcrfpicaiw^ tein,quarum plær^c^ fecum ipfæpugnant,amp; ipfanî feripturæ Incenr obkurâc magis quàm inuftranGfi-* eut paulôantediÄum eft. Sed nunc ad ipfarum tragt; ditionum examen acfedamus,amp; quid contra Bren^ lit argumenta aBèrat Hoßus^uideam us.

RBFVTAt

-ocr page 295-

•; IACOB r s I NDR MAI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*43

Refutatio Quart! libri

OB TRÄDITIONIBVS.

BOârinæ Brcntij dcTradkionibus paa#* cis capitibus comprchcnfæ, in Proicz go men is deicriptæ, (umma eft : Cum, quæ adæccrnam falucemnoftram perd/ *’«nt, fuffîcientcr in fcriptura iacra comprehenfa fint,non quafuis tradidones fub Apoftoiorum no/ in Bcckßam inuedas recipiendas ciTedocet. ^cdintanionumeroimpofturarum diligenterexa ^«Handaseflcjquæ nam fîntucrèApoftoiic3E,qoæ ^nppofidciæ * Examinis autem regulam cerdfsi/ ^imciTeicripturam Sacram,cumqua fi quæ pu/ ^ftare deprehendantur, nullo modopro Apoftoli '*8recipiendas S^obieruandas effe docet. Deinde fidigenter expendendum effe, quo confilio amp;nbsp;in 4nem finem ab Apoftolis quædam tradita fint. Ne ^®nus,quàm Apoftolorum uoluntas fuerat,exten/ fiantur.

Hanc Brentrj fentendam conatur Hofius refutâ/ ’'fgt;üt(üis pcriuadeatjomnes tradidones amp;nbsp;cacremo *'‘as in Ecclefia Papiftica ante multos annos rece/ Ç^asjApoftoIicas eflTc. Quas, qui abolere conetur, ^ndatnentum fîdei labefaâare dicat.

h Z

-ocr page 296-

»44 AD7ERSVS S T A N IS t. H O SIV Aî»

Vtriufcß igitur cxpendamus ucrba ôL argumew» fîcutSd in præcedênbus libn’s fadum eftjUtuankas Hofq refutetur,Ôd argumentorum Brcntij ucritas dcmonftretur.

Prindpio Hofius affirmai nihil magis eiTeà ueri täte ali€num,quàm fî quis putct,hoc tâtum cH« bû Dei,quod (criptum in qs libris continetufjq*^®® Canonicos nocamus.ldi^ probat Patriarcharû plis,qui.kripturânullam habuerintad Mofenüi*^’ ôdfîctraditiones(uas,dcquibus difputat,fcripf*^'^^ tempore priores cfîedocercconatur*^

Hæc manifefla eft (ophiftica. Nam uocabulo^*’’ ditionis nô in una fignificatione udtunQuam ueret Brentius,prius de uocabuli fignificatione ßituit,ficutin collationibus fieri debet, q de reip’ difputet.Cum.nJummadodrinæ, quam Deusr^ tribus tradiditjin fcriptîs Mofi comprthêfa fît) ratione feripturam acdpit,eadem ratione eaqu^^, quæDcum Patribusiocutum cftMofekribit,^^^ pere fefe teßatus eß Brentius*.

Dehacigiturtradinone non difputat Brentins» qua fophißa abutit ad fua fc mnia probada

De Apoflolis quod fcribit:(Si quis ipforum poribus de rc aliqua contendere uoluiueGnouß^^^ cebatur,fic feriptû efl,aut fie legifli,Sed quornod*^ Siucjinqt Paulus, ego, fiue illijfic prædicauimnj’J fiecrcdidißis)hllaciacßädido (ecundumquw^^

-ocr page 297-

o. 1 A C o B V S A N D R E AB, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34^

«itäum fînrpIicitenEtfi enim in quibufdam ealiber Ute locuti funtjfuam tarnen doéirinam ex Propheti tisfcn'pturiscomprobabant.Sienimfufficiebatdi/ kre:Sic prædicauinius,ergo ßccredatis,quidopus 'gt;^at ilh’s Spü fando ad incelligcdas fcnpcuras daco^ l^edè monet D.PauIus Timocbeû ut in his per/ ’’^aneatquæ didiceratàPauloJseminterpretePau ^exProphetis dodrinæPauKnæueritatem perce/ PcratjVndeipfum D.Paulushortaturadfcripturæ ^lt;^ioneni,qua libros ueteris Teftamenti inteUigit, ^ofen,Propheias amp;nbsp;Pfalmos, öcindeingens eft difsimilitudinis ratio inter uo ks Apoftolorum Pfcudofuccc (Torum eorudem, ^’^jfîea facilitate fibi credi uolunt, dequibufuis tra ^’tionibus difïcrentibus,quaApoftohs creditö eft, uirtute amp;potcntiaSp5riiuamp;deelarent,fefe ni Ueritati contra rium fuadcre aut trad ere. Scd cum uanifsimum fit,quodfcribitïApoffolo tenipore,non fcripturas,fed traditiones con ‘^ctudinêallegatïsefle, quod fupcrædificauit cor/ *^^gt;1 quoq^^necrfTe eft..

j'on habcrentfidcniji^^uanum fît/upràdiâumeft, j^ondumenim probauk Hofius traditum amp;non D«i uerbum cHe de diuinitate filfj alqs in proximè prsecedêtclibrocomemorata funt» h 3

-ocr page 298-

ÀDVER.SVS StANIJL.' KOSï VN,

FaUadaedadido fecundum quid ad diótu plickcr,lt;ÿ atttCatholicos hæretîcis cocefsißc, ean^ eflTcfcnpta fed tradita. Nâetfî cocedcbant ucces ^vcrtiv di Dcipara in fcriptura non rcpei'iri,rem tame cuîdêtifsimis fcripturg teflinionfjs cxprrfiam efle, demonftrarunt. Poft^ ergo,cniæ de reipfa IcripO cranijinlibrisPropheticis amp;nbsp;Apoftolicis demo”'' ftraruni,edam quid amp;nbsp;quibusuerfaisamaioribuJ eadem res tradita efTct^doccbant»

Non ergo traditum Dei uerbum reqeit, quiCac remonias Si traditiones r€fjcit,qugcum kripturaf’ era pugnant^quod crimen cum iniuftè ab Hofîono ftrisintentetur,uocem Adùîtcrgagnokis,quccUffl pâtre mendaciorum congrclTa non nifî calumnies amp;nbsp;mendacia parère poteft* Vocem Andreae dri de luramento Theologorum V uitembergen^' urn eiapfam,quam exagee rat HofiusCquiauero^i’'' pràdeeofadsdiâumelÔiîcbreuior ero. Quoi*^^ reiurando aftringuntur facrificuli, non quibiis do^ tendi, quod pl^riq^ negligut,fed facrificadi prindpaliter commendatur, non ignorât Hoßf®’ UE ne tandUum à recepds traditionibus,hoc eftjho'; renda Idol atria 8i impietate Papiftica defledant,^^ hil curantes G uel fcriptura (acra ucl ipforum met confeientiæ réclament. Defînat ergo unius Oß’jy dri turn tern ports elapfam uocem obqcere ad pa»^ andam fuorum tyrannidera ,qui raiferos facriHjt»^

-ocr page 299-

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lACOBVS AND É. BAB.'

in miferandatn captiui'cateHi, Babylonka longé coniecerunt»

j inuenias magno numero facrifîculos, qui (oHu* ^’‘^rncnn religione in ueftra impictate Ôc impuz ^iacrisadhucuolutantur,quôd nolint rohcra fiz Epifcopodatamaliqiiid uel mutarc uelfufdz quod ut falt;:iant,(efe ucrboDomini tencri pntur. Abfoluint facrificuJos fuos à culpaEpiz uxores durant^ Ec uidebuni magno nuz ’^'fouelerjcifcorta , ucl rcfipifcentes concubtnas ^iacrificuhs in uxorcs dud , quos per nefandos ^'’grdTuspoUucrant.Quoddum facererccufant ^Pifcopi»minoreDdoffenfa facnficuli fefefrorta poiTc arbîrrantur,quàm fidcm Epiftopo proz tmpurumccdibatum femel datam, fallere.

. ^nnpfc Hofius fecum expendat utra intoleraz ^'iiorferuitus fit^eane, qua iuuenrs coJIatiouem ^itnicntias maiorum audjreobftringuntur,an uc '? qjarcclamatKcconfdenua,nuna coUatione auz , hominum impqs decretis obcemperare coz ^UnturC'

U Redeigitur Br?nnas,qui docuit, eandem ucz ^(■orum tradidonarioru m,quæ eft ludaicorum C» ^^liftarum tyrannidem tfte:aut ca cttam fub obz nom inis Chrifti Apoftolorum paulomaz ^’’e'rnjqua, ut tandem Ecekfiam fuam liberetOoz ^inus^iramus iadefiuencen

-ocr page 300-

14» /»tBRSVS STANÏStI HOSïVM,

Dum Petru à Soto ex eu fat Hofiusjqui di'xitîTr* dftfoncs fundamentum eflefidci,eandem æquiuo/ cationts fallaciam admifit. Sic enim argumentatur'

Quod primo loco ponit in ^dificatione domus, id reöèfundamentum dicitur;

InEcclefia Dei primas fuifle traditioncsconft’^' Brgotraditiones redèRindamentû fidei dicuntuf;

Minorem probat, quia Patres ante Mofen duobus millibus annorum fine (criptura (ola tra«^ done maiorum ufxerunt.

Sedrclpondemuscffc fallaciam æquiuocatiô^^; Si enim pertraditiocs intelligitoracUla diuina,^^^ doipfe Deus Patribus locutus eft, concedimiist^^ cum argumentum.Ea enim poftea(criptura henfa (unt.Quia ucro Hofiuscum fuo Soto bulo traditionisintelligicomnesiftasquasin^^^ fia ufurpantjdequibus nullum Dei uerbum qua fronte ad earum defenfionem oracula Del ducat,quibus Deus uoluntaiem fuam Patribu^^. uelauityfacis mirarinequeoddeo cm pofteritad pdstradiuolUiCjUtimpofturas caucreteorum,^ nihil non Apoftolorum nomine in Bcclefiam b' inuehebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

Argumentum àconfequentibuseß fallacia^^^.^i dencis.Labefadatis Tradicionibus ,inquit,omu concidifle in Bcclefia, Si de nugis Poncificiorom feUigit,rcâè quidem Hofius.Poftg enim

-ocr page 301-

D. IA COB V S ANDRE AB.

^cmonftratumcftjTraditiones plæras^impoRu/ *■’8 eHe,magna pars ædificrj ueftri corru it, quod (u/ Pfftnendacium cxtruflumcrat/Quôd autem qui/ ^’niunàcumtradirionibus ctiam quæpiafuntab/ ^fceruntjhocper fe dodrinænoa incft, fed peruerfi hominum acddit piæ dodrinæ , fîcu£ nu ne aliz

^Qotiesdidumeft»

De feripturis inquît nobis cum illis non efTe cer ^*nîen,quam ipß quot^ ucnerêturJSrd defenfu (cri Pturæ,quo rccipiendæfint,eônc,quem noftri afïe/ ^Qnt,an eo quem Patres tradiderunt.Sedad hoc fu/ ffàrefponfum'eft,iitcun($aliquafcripTuræloca ob ‘^urafint.eam tarnen cffcfcripturæ perfpicuitatem, *’tipfafîbiad explicationem(ufficiat,quare nee Pa/ nee noftræ,fed ipfîus fcripiuræ explieationi al ^’§atifînt.necteneanturnoftram explicationem re/ ^'pcrc,nifi fcripturis fatisfadum fuerit»

Deinde traditioncs Patrum recipiêdas dicimus, ’’on promifcuèomnes.fed quæcum fcripturis non pognant,amp; ad ædifîcationem Ecclefiæ faciunt.

Poft^ traditiones Pontificiæ abiedæfunt,üari/ ®8fcdas exortas cflTe uociferaïur Hofîusjed iam di/ ’’’Oîusjfallaciam effeaccidentis* Poft^ ludaicæcæ/ ’’ctnoniæ ô^gentium Idolatriæ abolitæ fuerunt, ua/ '^^æfedæ inter Chriftianos exortæ funtj fed hæc A/ Poftolicg dodrinæ aedderût, quæ harum fedarum

non fuit ,Sicut nec noftri ullâ caufam dederût

-ocr page 302-

ÀDvERSvs srkwsti KQsivti;

tribukncis j'ngenps adea fchif!iïata,qugft'quuntu^

Quàm pulchrè cradj'tionibuscumdo^dniEua^ geîi|conueniat,exèplodocccHofîus:Efcriptura,ifl qui't,didicimus,ldum traditS propter pda noftf^, refurrexifle propter iuftjfi.atione noftra.hoc pöl chrè cgremóia expreiïum docet. Quod kria fextai^^ iunamus Chrifto pafTo c5patimur,amp; die (ob's pter refurredionêChrifti lautiorib.dbis nosrcfi^*' rnus,quia eo die propter rcfurrcdionê Chrifti fïfunidifdpuli.

Si hocexamê traditionu ^batHoHHs,qd fiwrauo ciferatus eft,eas ad fcripturânÔ cxigendasene»^^ cücp aüt huius fadi abqua ro pia reddi pot, maio’^^ tn ieripturgde Chrifto mortuoS^ rcfuCcitatopctfi^ cu'itatêefle,^ huius friuol^ cradirionis,oês uideo^*

NegatHofius, (ub prætexcu Âpoftolicaruna ir®’ dktonum nugas amp;nbsp;crrores obtrudiEccköj»* ries’ fuo loco docebinius*

b t hlt;€5/?a ioquidctraJitionibusnonfcriptisftd annûi. ansdumcôtcnditHofius,nondûdocuit cû fcripta cradidone pugnare, quas folas impugnat Brêtius:iïuc.nJrengus kripto iiuc ucrbo aliquid ec cklïs tradidir,idredpiendüdocetBrêtius,modocU fcripta iraditioc nopugnet ÔC ad ædificationcEcck ca4., iîg Dei faciat.Huc facicidem qlt;^ ex Irengoaddudo, Si neq^ApoftoIifcripturas reliqaiirentnobis,opor lehatordinê iequi tradidonis.Quia uero Apoftolo ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rUB®

-ocr page 303-

I AC O S ANDR.EÄÄ '

tcporc fmpoftores quidâ erant,qu2 ip(oi% namigt; Hîentttoquædâ Ecdeffjs miaimè Apodolica era J^^ïant,üifuin eft fpiritui fando Apoftolicas tradiz ^^oncs fignari fcrfpds, ue de earum uericate amp;nbsp;certtlt; *'*dinc in Bcelefîa conftaret fempen

Gum aduerfus hæreeicos pugnandu fuit,non da ^iumus fandos Patres bonitate cauf^ aduerfus no/ ^Stores fretos,noH fold ad fcriptura facra,fed etiam niaioRt {uoR2 teftimoia prouocafTeJed hoc nihil heitadprobanduHoft) propoiitQ,quaiifcriptura fufficiauQuarc no opus eftinre plana produce/ ^hteftimonijs laborarc multis,qaam concedimus«' .^d qgt; noftri no fcripturgattendêies,cûiufuis erro/ ’’h ueftigia,fi quginferiptis Patru confpicmt,proti/ •'‘Js fcquant,id à mente Irengi alioRzep PatRt alicnif/ ^piu fuifle uel exhocipfoIocodemoftrarclicet.Di

Apoftolosamp; ilIoRî (ucceflbres nihil core doca ’æe uel cognouifle qualia ab hgreticis nouatoribtdc ^’feot.Eam igiturconditionem accipimuSjUtprius error«ex fcriptura facra deproptis teftimonrjs j5uincatis,pofteaS.Patrum quoc^ fuftinebimusce ‘^fâ,quod cum facerenequeatis,fruftra Patrum di/ aut minus rede intclleda^aut dcprauata,'quæil/ ^hinterdum cxciderunt,contra nos profertis»

Omnia abfoluta fieri necefsitate quomodo tradi derit Lutherus noo ignorât Hofius.ut doceat ex di ‘Pffationc Dei omnia fieri,quandoquidem res non

-ocr page 304-

AD VE RSVS STÄNISL.quot; HOSÏVM, præfcribûc Deo,fed Deus rebus, cuiusnuiu uidenda regunturomnia^hancdodirinamdiaboH'' cam dicere,bla(phemia eft in Deurn horrenda, non conuicium folumin hominem innocencem» Imputatamiufticiam nec^ in fcriptura ncc^ trum fcripds repcriri,quàm uanum fît, fupra den^® ftracumeft,amp;fuo lococopioGus docebitur.

Calumniarur ad extremum uocabula quædaii^gt; Terrores confcicndæpro pcenitenda:Ccenam minicam pro Bucharifl;ia,fed quia idem fatetur âP’ tribus quo(^ ufurpaca, nonnihil fuam feniêdatn dgar.Sed quid faccrec lalis fophtfta Luthero,q^^; Paulo non pardtJs enim prior Coenam Domini^^ t.cormth.iK appcnault,quidigiturnos tangnouatores uocabu^ lorum acculare audetC^

De Miflæfaxrifîciojde fuffragqs pro mortuis,lt;î^ Inuocadone fandorûjdeuods Monafticis, de Iibatufacerdocum,cuiufmodifcripturæ tcftimonï^ producere poteftisCquseomnia noftri euidendfsv mis eiufdem fcripturæ teftimonqs 8d fententqsre/ futarunt.. Eamfentendam cum tu non Dei fed dia/ boli uerbum appelles,uindicem gloriæ fuæ aliquâ/ do fenties,ex cuius fpiritu, hæc noftra pura doadgt; naprofedaeß«.

Quod nomine tradidonislrengus nihil aliud in telligat,quâm dodrinam Apoftolicam de Deo Pa/ tre, nlio, amp;nbsp;Spiritu fando,ex cap.4.1ibri ter tq Mqui/ dum

-ocr page 305-

D, lACOBVS ANDREAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjj

VbidkiußnuHaprorfusextaretfcriptura ^poftoUcajHihilominus homines faluari potuiffe, ^ïfadinonem Äpoftolorum rciinuiffcnt, Vbi eua P^’æGipuacapita fymboli Äpoftolici enumerac,quâ ji'aditam dodrinam nónrecipiebant Valcntinîani ^Marcionitæ,ficui neckriptâ. Fruftraigiturhunc ‘^um Ircngi ad fuas traditiones detorquet Hofîus, quod ad fentenüam attinet idem Ircnço fît, kri

Ptüra Äpoftolorum,amp; traditio Äpoftolorum..

Idem autem noftrosagerequôd (cribit,uidelket ^tprolibidine kripturas Canonicas accipiant uel *^^pudient,quam putidum fîtmcndacium,fupràdc ’ponftratumcft.Dcfenfuaûtkripturæ quêipfîad/ ^®funt,iudkes admittût omnes Chrifti fideles,quoz ^ümiudkiumnunqfubterfugkrunu

Cum igitur kripturas reci{Mamusnon folum Ca ’’onicas omnes,led etiam eas quæ apocryphæfunt,

Urnen knfu, quo Ecclefîa recepit, nee noftræ inz ^^»■pretationi quen^ alligamus ,(edcius ueritatem ^Oforum illuftriorum collationedoceamus,quàm ^'ïiuftè de nobîs conqucraturHofîus,quôd hoc no •^incdifficilefîtnobikumconferre,omnes uident» kegulam Äugurtini qua traditiones in Bcclcfîa Auguft. E» ‘‘tctpiêdas docet, de quibusnon certàconftar,quo *]^inus rccipiam us,admonitiones faciunt Chrifti SC ^poftolorum,qui de magnacæcitàte concionâtur poft temporaÄpoftolorum fecutura,adquam con

i 3

-ocr page 306-

îj? XDVÉRSVÎ STÀNISL.

firmanaam prodïgïa8d(îgnaprcf«rêr* Eossî't'orfS «on paud,fed ingcns muldtudo recipient,fieri pofsit propter iUû côfenfum,etiâ ckâi fiuiTent di.hi* pafsi'm latkabât,qui,(î hanc Augaftiiii regel’ fccun kiifTent, ea quoq? cum æteroæ Talutis inuUf® probaïTenCjquæ uidiflcnc pafsim ab oîbus probarj’

Vt fgitur pace ranci uiri dicamus,non tutum «gt;* multicudinisconfcnCum fine uerbo Dci fcqui,üfi* hærct confeientia homin{s,præ(ertim corn deue^^’ Dei cuItH agicür. Etfi nondum Äuguftinitempo’’^ tantæ tciicbræ in Eccicfia çrant,quant» proh nunefunt*

Veexeufet crimen falfî,quodBonifacius pus cômiferatjcuius ctiâ per îiteras Cyrilli amp;nbsp;Affiy Conftantinopolis Alcxandrîæ Epifeopis dus cft, confugic Hofius ad Tyrannidê Arriano^’ quoR2: opera omnes Iibri inAegypto incefi amp;nbsp;exU‘” finnuerifimile igitur efle, per Arrianos côcilij nescorruptosene,ntn»num integrum putarcti’*^’ quam quod Romæ aflèruatum fucrit. Sed quânii'^'* dicula,ftultaamp;friuola hfc eft ratioCSi Arriani ni côcilij canones corrâperenoluiflcnt, maximen* qsfudaiTentjquæ illorum impietatem refutabao^» quod cum fadû non fit,quâm uerifîmile quæfo^‘* eos de primatu Rom^Pontifîcis tam folicitosfuin^* Si uero exufia funt.quomodo corruptaCfi corrupt* ^uô exufia^ Deindeuc côcedamusexêpla in Aegî^

-ocr page 307-

Ö; Il cob its à NDR sab

P^exufta, quid hoc ConSantlnopolicino detraz quod inccndium Arrianorum non pcruenez igit Si bellû figmentum cft,quod hoc loco ^^fxuftis amp;nbsp;corruptis exêplaribusprofercHofius» Quo minus d«fide Rom»Pontificum dubitcmus eft quod dcipforum fanditatc plura uerba feci ’^Hofius»quorum ex magna parte quanta turpitu/ ^ûfijeric,præftat ex ipforum kripcoribuspeiere, medkentem audirc^

Quod Brentitrs affert de craditionibus diuerfis Una rcjuidelicet Phafc coiugio (acerdotum»at ^'^nâanter de tjs iudicemus ♦ Hofius compendiaria

afFcrt,earn pro Apoftolica habendâefle qusL '^ncilq auihoritas approbarit.Sed quàm uana fitra Jî^u,exemplo de facerdotu coniugio doceri poceft»

cnira conftet.exprcftam Apoftolicam traditi/ efte nt Epifeopus uir fit unius uxoris, flcut ad ƒ’nioth.amp;Titum kgiraus.Hofius autem conciltjs ’’^finiiam pronundet coniugatos non redpiendos ’fiTead Epifcopatus,fi Hofio in hac parte credimus, l*liiscondlrj,quam Apoftollautoritas in hac parte *’3lebic»amp;non pro traditione Apoftolica obtrudiz Jijf Eeclcflg,quod Apoftoli nunquàm lomniarunu putn igitur hoc nobis in re plana perfuaderc conat hofius, qd facerctin re dublaCNos Apoftoli tradiz fcquimur, nihil curantes, quid hoc uel aliud /’^liû côtra expreffa Apoftoli uerba decreuedr^

-ocr page 308-

ADfEkSVS SfANISL. HOSIVM,

Quanta impudenna eft,quód aderere non ris,O«êtak« pro libidine (ua uxores rcttnuiffe,qui fandum Apoftoli pr^ceptum fccudfunt,ne corpO' ra (ua turpicudine nefanda polluèrent.

Epiphanq ratio quam eft friuola contra facerdo TomMi. tumconiugium addu(fta,dum ait:id fieri propt^*^ f}ieref.^% excellentem facerdotij honorem amp;nbsp;dignitatem fi ucro Matrimonium poilu turn genus uitæ effe^^ impurum,quod (acerdottj dignitatem minueret»

Sed impq decreti ueftri præmium accepiftis gnum,libidines nefandas, quibus hoc (mpuro ftro cœlibaiu ex dæmoniorum dodrina totum dumrepleuiftis.

Cum Hofius rationibûs uidus, tandem coo«*^ dat,traditiones non efte recipiendas, quæ cum drina Apoftolica pugnant,ut uel (altem aliqui^ , minetur,addit:(ed uobis hæreticis interdum ui3«‘‘^ pugnare quædam,quæ minime pugnent:Ea in cçorbcmChriftianum pro indice agnolcemus.

Poftg conftat,traditionem Apoftolicam c(ï«»“® cet Brentius, excutiendum quo confilio ab Apo‘‘® lisfittradita. Hofius Chryloftomi Si Bernhardi ftimôfjs produdis diuerlum probare conatur, qi’j deinftitutis Monachorumdifputantes,in maiofi^ amp;(eniorum décréta inquirendum cflTe prohibent» T raditio eft,inquit Chryfoftomus, ne quaeras am/ plius.Verùm hsec nihil contra nos faciunt,cum ko §

-ocr page 309-

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’D; lACOBVS ANDREAE,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ratio fîtdcMonachorum præccptisIoqui,$C

^‘^^^H/onibus ApoftoUcis difpucare.ln benc confti domo præcipienti patri obtcmpcrandum eftü amp;nbsp;fcruis,nec anxiè inquirendum hberis uel fa quo confilio fîngula à patrcfamilias præcipiz ’’’fur.ln i)s ucro,qug ad falutem æternam attinêt,di præcipit Haulus,%»«ea7©-ty tSTrAmfOijx)« Row.t^J!

j SMai:Vnicuiqp mens fua fatisfaciat.Vbi non fufHcic

I ^jere:traditio e(l»non quæras amplius.fed fciendû ! f?4‘*oc^,quisfinishuius traditionis,amp;quoconfiz Apofioiis cradita fit.

I ,Jûîpudenter autênegacHofius,traditiones quafz ' Bcciefiæialfo didastradiias e(rc,tic pereasho/ ^’Ûcsconfequanturuitamæternâ.quoddum pro/ !

I prRititur,aper«fsimis uerbis affirm a t,fophÂîca ’«Ctn intcrpofita,qqa inter charitacem amp;nbsp;opera cha dtatfs difcernicJâ audifti,inquit, quid ca de re fed/ t^fen'£ßcrnhardus,quo côfilio ,amp; quo fine pigrascg i ^‘’’ditionesinftitunseffcdocueritjnimirum adlu/ I amp;nbsp;cuftodiam charitatis, per quam chadtatem ^onfequuntur homines coram Deo remifsionê pec p’torum,ficutaChriftodidum efi,Dimifia (until/ ^peccaca multa ,quoniam dilexitmultum.

Vein argumenii materia maneamreurh traditio/ Jjbus monafiicis (uum errorem probare infiituedc ^ofius,ad omnium Menafticorum régulas proiio ^^quibus expreffum eft, quod banctraditionêob/

-ocr page 310-

lit ÄörERSVS STÄNISL. HOSIfM, feruantcs, non ßbi (olüm, fed alijs quoeß remißio' nem peccatorum mereancun

Deinde quanta cftimpietasjchansati nofttaf*^^ ritum remifsionis peccatorüadkribcreCNaHi tenda Chnfti ab Hofio addudajdeprauata eft fallacianî admifit à non caufa ut caufa : fîcut ucrboR^ CQtextus docet.In paraboîa.n.dicit Chriftus uerbistNon habendbus dUamp;unde reddcrent,don3 uit utriscp.Nam remifsionis peccatorum caußno^ eft charicas Mariæjed charitas Dei äc gratuita ricordia eius:Nonquiadikxitremifla(untet ta,fed quiaiam remiffa (unt, ddcxitDcumgrai«*^’ mifericordia remittentcm, idtpeo magis^quo bus peccads.grauatafuir,Manif«ftuigJtur«(x,f^’^\ ftum^quandochariiads peccatrids mendogto’^ citjdeeffedu loqui fequcntc,non^aufaremt(sioi^^ peccatorum precedence.

Elfi ucroniter charitaiem ipfamSd opera cha^b t3tisdülmguendum eflenon ignorem^tpfi caniett charitad remifsionem peccatorum tribuere flon mi nus erroneum eft atc^ operibus ïpfis,quæ cutn cbi/ ritace numero unum funt*

Sicut enim opera charitads imperfeda funtjta e/ tiä habitus charitads ex quo promanan t,quæ b'per/ kdaeHct,cdam opera perfeda effent. Quemadmo dum «rgo opera remifsione indigent propter im/ pcrF(^onengt;gt;ita amp;nbsp;charitas imperfeda cöm ßt, re/ mifsioM

-ocr page 311-

». IXCôiVS ANDRÉAlC

’’’’rsfoncindiget.Non cnim dn/gimustautu^quati à nobistaigitur, propter carnis imbedllitatê. ^g’tur non M operibus noftr/s char/tatem intue/ ^*^Oominus,fcd Sdcm,qug meritSChriftiappre/ ïj'ndi't, propter quod remîfsionem peccatorum co '‘Jüi’murrhsccfidcs coniuR4flam habetcharitatcm, bona opera promanant,que placent propter per fidem,propter quem ciiam perlons ?no propter charkatem placet, quæ propter fuam ’’’’perfeiîbonem edam odio Dei digna effen I ^on quibuluis licere tradidones temerèconiiel abrogare,inter nos no cftcontrouerfumzfed '^’giftratui pioamp; Eccleffæexpedâdum effe, donee ^'^tndado facrificulisinmentemueniat,qnam ua/ fîtjfupràdemonftratum eft*

J^elege ucteriamp;nouad»fputans,impudeter affir populo in Veteri teftamento non niff corpora j^^onapromiffa effc,c5 promifsiones habcrcntil jj’ftresd : remifsionc peccatoRî per uenturum Mef/ *^amp;uitam æternam*

J bxChnftoautem»quidaliudfacitquàmlegfsla/ J ^^fn,quinouam tuIeritlegemdeamore.Præcipui J. bencfîcfj Chriiii nullam prorfus mêdonem j f ^jütdifcrimenlegisamp;EuangcIqexplicet, modo . 'æ’^us perfedius ßeum diligêdum in noua quàm «öi ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quod abfurdifsimum eft. Bandem

I ”^tJtrocj teftameto à nobis requirit charitatem

k X

-ocr page 312-

iii. ADVfiRSVS STÄNISU KOSIVM, Dominus,quam Phanfæi fois traditionibus obfcu | । rauerâCjChnftùs autem eandem rcnouauk. Prsece/ ] ptum fuitludæisjucdiligant DorainumDcumfüO ex toco corde »ex cota anima,ex cota mente, ex toti^

ûiribus,quid amplius Chridus exigere potukC In tradkiones maiorum in Ecdefîa nôefle

rendum Platonis Ariftotelis tcftimonfjs probat qui probibuerunt plcbê in Icgum hu manarun’ tioneminquirere,quanto minus fàs fît in legen’’’''* quiriâSpiritu fando latâ.Sed Fallada eft côleqnej^ tisTnulla enim hîc comparano eft.Nos præcepto^'' pofîoli tenemur : Omnia probare, amp;nbsp;quo^b®'* iTamp;t retinere» nonfînedcicâu orania recipe*

’ probare fpiritus an ex Deo fînt, non omni amp;omnibus traditionibuscrederhFrufîra bis g^entilium authoritatem cocra oracula Dei obO cicHofîus.

Vticripturæ dctrahcrecLycurgi uanitateni^ ducit,qui Laconum leges propterea (cripto O’’’' daseffenonputauit, quôdeasmultodiutiüsdn luras plus firmitatis habituras efle perfu afnjn beretjfîmoribusamp;inftitutisquodâmodo ! hominum efîfent inferiptæ. fîc ille ,inq«ir»o’’g , . xum fore credidit,quod per manus tradituni,qna quodliteriseiTetconi^natum«

Parum abeft,quin Spiritû fandum minus lap’ ti^habuiilèdicat»^ Lycur2umtCumenitnq'’^P^j i

-ocr page 313-

D. lACOBVS ANQR'EAÏ, ’

j^ïnus cradicafunt plus firmitatis habêcquâm quæ conlîgnata funt, quæ eft fpiritus fanâi infîpiz 8d ftulricia,quôd liccris confîgnari uolucric lez (aam,quæ iam ante mendbus hominum mferî

eratCSed hoc quoc^ ad blafphemiarum c?.put rc ^*‘Pdum eft.Quim uellent,huius Hofîani Prophez î^tycurgl uoeem fandificatam, quàm uelkntniz npoftolicaruni concionum liceris confîgnaz ^^gt;ui pro libidine quiduis Ecckfîæ obtrudere que/ ^•ïtimpoftores*

Vcrüm nos hanc Lycurgi tui uoeem ôd fentend/ detcftamur,amp; pro fingulari Spiritus fanôi fapîz prouidentia fada ^^smmaiorfîtcôcionumfirmitasquæli'terîs figna/ 7^‘Unt,quam traditionum Papiiticarum^quascorz ^*Qus ipîorum infcripiîtSatham

. Qudd pafs'm tam confîdcnter fcribitHofîustfo thariutem eîTeinlibris Prophetkis, tanqregu aternæ falutis tonfequendæ commendatam, qiiam nos in cceluni confcendamusgt;qua ad nos ^dcenditfihus Dci, nifîcharitatem intelh'gat ,qua *^08 Deus in fîlio diligit,mendacium ciî.

Ciitn enim Chriftusdicitin lege charitatis legê ^'ndere 8C Prophetas,non hoc uult Chriftus, quaß .^ophetæ nihil aliud docuerini prêter llt;gem,quod ^ufsioiurnçftjed de lege interrogatus refpondei ®^^ê^gt;quatenusiege plura net^in Propheds nc^

k 3

-ocr page 314-

ÄÖ VE RS VS STAR IS lJ ÄOSIVM, in lege reperta irhHoc ftupidus nofter HoHus iiori animaducrtit. S^fallada à di0:o£ecundumq’jid w di’cflum fitnplicîter argurticntaiur,banc folam clft falün's æternæ uîâ,Vt diligas Dnm Dcum tuuhicji toto corde, ex tota anima, ex tora mente,amp;oîbu9 uiribus iuis:3Cproximumtuum ficutteipfum. nobis minimèimpcfsibilecflrcaffirmatjhanc ad æcernam uitamnobisinferiptam efïc,Sd facile^ nobis perfîci pofleimpudenter affirmât*

Contrà, Prophetarum promifsiones de Mefsi* amp;nbsp;Apoftolorum codones de Chrifto docet, charitatis à nobis impleri no poflTe^Nos omnes catorum rcos dTe,8if nô niiî propter meritum ßi remifsionem peccacorum uitam ætcrnamco*' (fqui,pro quo beneficie dn ri ta te noftra quantum^ uis imperfeda amp;nbsp;inchqata folum,Dco grati effe d«/ beamus.Quinpotiusjfinem dicamusiahnis noft^'F diledioncm Dei amp;nbsp;proximi, uiam autem fidem Chrifium,fîue Chriftum perfidem, ficut (criptum eft:Ego fum uia ueri£asamp; uita«Nemo uenitadP’^’ tremjUifiperme*

Rationes quas affert Hofius, quibus abrogatio'* nem calicisprobat.quâfuntftultæC’CumeaimpfO'^ pter charitatem fadum efie dicat, qu^ effe quæfo P® tcft charitas JEcckfîæ per facrilegium auferre,quo^ âChrifioei donatum efiCtalem charitatem furesS^ prædoncs præftant, qui alqs fua bona auferoot»

-ocr page 315-

t, ÏA COB Vf AlÿÔRSÀB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26^

nulla erat difcnmfnis ratio inter noftram Nc ‘‘odariorum profefsionem, nsfi Chrîfii inflituuo ’^'Jtilaretur Periculum efïufîonis non putas in uenirepotuiffeChriftofMirum quod all/ ^'^quocj^non attukris rationemàGerfonedcfcriV Cauenduni cnim omnibus modis ne langui» ^^ïnftiî'n acenim conuertatur.

Chrifti inftitutionem non uiolari hoc facriîcgio fronte affîrmarc audes Sycophanta Cquot; propter ÎMecrationcra amp;oblationem, quorum potterius ’^fîrifto præccptom non cft, fcilicet uirac^ pars fa jf^'^end ncccffaria cft,fed non propter manduca/ ’^J'emâéfumpdonem quodfolum præcipuè non . ^’’’pro multis fed omnibus cuilibet pro Je facicn/.

præcepit Do.minus,

K nbsp;nbsp;nbsp;igitur inftitutionis Chrifii mutatioj^non

aut Ecdehæ cft traditio , fedPontificio/ ^facrilegium amp;nbsp;deteftanda tyrannis.

Pafehatis fcftiuitare, uteunque fudctHoiî/ probare non poteft , Apoftoiicam cfTc ..

I u^**oncm.SiUcroconiclt;fturis agedum eftinhac L^colîigcdum:cum pafsimmonbusauditorum fefeattemperarint Apoftoli,uerifimilimü k ’^osoccafîoncdierum feftorum obfatainfi'rmioz L^^ftituiflcô^ad tempus ipforum fefta to1eraffegt; (t|. J^cdeeoriimabrogadORc amp;nbsp;libcrtateChnftta/

I ^û^erencur.

-ocr page 316-

ABVSMVS JTANïSt» HOSIVM, Socraris laata eft authoritai.qui fcribit: Apofto^ lorum infti'tucumfuiflc,non de diebus feftisfto^’^ rejed rcdam uicatn ÔC pictatem doceretuc conif* am nihilpræftet Epiphanq tcftimonium,qui Afi^ nos Epifcopos errare dicit ,qu6d diuerCam radoo^ temporis in cekbrandofcftoPakhans fccutino^*

Vtcrrorcm fucotegat,(ententiam Pauli adl^®’ fcriptam deprauacGaudececum gaudêtibus,3i^^'^ te cum flentibus.Voluerunt(inquit)Äpoftoli(^^'^ (cruatione feriæ (excæ di Diei Dnicæ) Chriftiao^® iîmulflere,Chriili pa(siamp;mortui,amp; fîmulgau^^^/ re,Chri(li rciurgentis memoriam celcbrantesX^**^'' eet bas nugascogicaugt;cPaulus,cum hæc fcribcf^*^’ qui decommiferacioneamp;gaudio loquitur ,qutbu® in proximi iecunda ueiaduerfafortunaafßcidcb^^

Chrifti membra*

Scd undc Alcxand erC' Apoftolos ieiunium in ria fexca,gaud{um in die Dominica,leiOnium dragcnmalein mcerorcm,Pafchatis feftum ad^®^^ nemlæticiam cclebrandam inftituiiTe» ladiwntnf hæcâ uobisjed non probantur/Nam hgc Apo^ lostêporibusflacis diRinxiiïe,tam alienumfüb\° ipfis,quam tu abcs â ueritate,abes aucem logifsiin«* , SanAos Patres optimo confîlio de iimiliw*^^^^ dieru m fcftoRz öi conformicate cgrcmooiarum «o** fticuilTedubiumnon cæCumaerofui confilÖ^’? duas folum aHeruncratiôe9,fîHofîo credimus

mit

-ocr page 317-

D: rACOBVÎ ANCRrFAE; \

quid cum ludæisamp;Jgentibus commune ha/ „^’■çtChriftianÉÂkerajUifdem fendamus omnes» ’^aecipforüm confticudo Apoftolicaeß;cradidoamp; ’^aiidàtum ,cur cius mendoncm nullam feccrinh ’’’crito mirandum cffeuCum enim de his rebus ex/ ^’‘'nis’differit Apoftolusjhanclolumaffertcaufam,' alter alteri ßtoffendiculo, Sed de hoc cum nihil probare pofsit, ad calumni defcendit Hofius. Cum enim de eiufmodi tradi jjonibus Icribcr« Brendus, quôdiînt difciplina li/ ^ffrima,nonlcx neceflaria« HicHofius cauillatur» ^^etium uelle,cuiuis pro fuapriuata libidine eas re j^nderelicerc,quodnoncauillum modo (ed pud/ eft mcndacium^Ordine enim cûâa uulc in Ec/ J^dia fieri,edamfi dilcrimenobferueturinter necef/ Marias 0^ non necefTarias tradidones.

Penes cum autem non effc tradidones mutarc, n^i Petri tenet cathedram fuprädemonftratum eft« Quod ueroä multis conftitutum efl:,idcß nelt;^ tc •^erènec^ â quibufuisfincordinerefcindiuultaut *^11 tari Brêdus, quod ex Prolcgomenis cius cogno fcere potuifletSycophâta,nifi uolupe magis fuifiec ^auillari Sdcalumniart

Mendacium eft,eosabrogate fimulquoC^fcri/ Ptum Euangelium,qui aboient tradidones,de qua/ futn fide Apoftolicæ ne fine dubitatur» Euangelq e/ ^^mueritas ab iftis tradidonibus non pendet,quse

-ocr page 318-

'ADVERffTJ STANïSL. HOÏIVM,' fibiconftïtitpuHfsi'mapnus^ plærœep amp;nbsp;cæremoniæï'n Eccîefîarh inucdæ effent.

Bändern ranonem effeJudaicamobfeFuatfonffl dierum cum Papiftica,rcs ip(adocet,fi' non libera ßt,(ed iuxta Hofium neceffaria.Nec ualetHofn^^ tio.Iudaicorum fcftorum'obferuadoncs Chriftu^^ uenturumfigurane,noftraautcm eundcm iam niffe nobis in rncmoriam reuocanr.Badem enifli rgt; none etiam probari aliam fidem fuifTe Patriarcb^^

Prophctarum»qui in Cliriftum uenturum crt«^*' derunc,quern nos iatn propter noftram (alutem niffecredimtis. Si igitur earn necefsitatem ur2^’* quaîudæitenebantur,ex Chriftianis Iudaeoamp;W^‘* HqGus,

Qpód libcrtatc in obferuatioc dicrumf fetlof*’’”^ ab Apoflolis tradita quidam abutuntur,fallaci»^^'' cidcntis eft ffæpciam rcfutata.^

To.i.lib 3. H#r^ƒ7o,

Quod Bpiphanius eos in album fifrctîcoriin’ tulerit,quilunaquartadeeima Pafcha celebraff^^^’^ quidmirum,cum iimilem iniuriam »non paudji’^ opinor,abipfotulerintinatam. Marcellum hacf^'' cum proclamât,de cuius confcfsione nondnn’‘^^5'' tus eft,is tarnen hærcticorum numerum compl^o^' Äridiusquoqueoumerum hæreticorum conïp^ recogitur,cuius fidei lînccritatera pariter puritatem commendatfupra modumds ex Eclt;k*\ cijcitur, cum Epifcoporum uitia carperet

-ocr page 319-

D, IACOB VS ANDAIAB;

’^Vcjuàm ipforum licentia ferre poterat ♦ Tibi ergo '’ïi bpiphanif referues teftimonium., cui tancuni ^redimus, quantum rationibusamp; argumentisfîdei ^Wetur.Gum cnimin fqo de haçrçfîbuj^ libro.tc/ *‘Ctur,fedhçquibufdamex rumpre Jiôniinum feriz, pturum,quiei4chis cxaâam fiderti fcccrint, dUz ^ium non eft , multos in hune Gatalogum iniuftè ^datosefTc. »y.

Mükum upçiferarpr HoGus contra Brenuum,' S'iiBaGlium r«prehenderit,quôd is nimium tradiz [iotiibus tribuerit,ac muUacôgerittcGimonia,quiz '^Usparxim laudes BaGlqlt;decâtantur,partim hic crz *‘or dus defcndttun^jcd quid opus erat de utroque com memorare, q-uibus non ignota eft pietas ^afiltjjamp;huïus cæremonîxantiquitas,quæhoc lo/ ^odcfenditur» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iV _ L ï ■

Num U€fö ideo huius uiri fa^'pta probanda cz

cruce commemorantur , ab ^poGolis traditæ Br«mdu^,at par eft, e^^p^dÿ »'ISam q? parem

1 2

-ocr page 320-

Vjà Xdversvs stäntsl; «OSfVM^

bum aut rem oporcere teftimonio (crJpturæ conßrmariypcrconfequens criam traditioncs* fiu^ , ro eorum par eflrufrtus,eßicaciä Si authoritas,quod Opus eft coamp;fcriptura confirmare^Hanc colleäion^^ cum foluere nequ4t Hoßus^pro more (uo ridct«

Reiedis tradiuonibuamp;iftis,ipfum (dam Hum reqd;iiunfmeuerum eft, Cumenim jpfe Hoy US fateatucfubfïandalemEuangel^ partem nonlt;^ fe tradidones,quomodb confCqUendæ ratio jpfe uiderit;.Edäß ein ( utin exêpio permaneatnos) omnes crucesex templis auferantar,necdigiiis ces formentur,quas adorahdas Sotus impieaiTc*'^^* tarnenfuaconftacauthoritas,qu« eratprfus^hæ iraditioes pueriles excogitate

Euangclium per illas^^ cæremonias. explicad T abfurdum cftC^ Vtenim harum gefticuladonu^^ fîgnorum ßgnißcarionem ceneas, ad fcripturaii) currêdum eft*Vtinrerrogatus quid ßbi uclii crucis,ex fcripturadocetur,cum ipfum Ognum tum ßt,qgt; loqui ncqueat; Sicamp; de imaginibuS quedidùmeftftiprâ,quâm mutae fint ôfinept^^^^ docendum, fed paratæ ad fornicandùm».

Quapropterquæ ex Patribus affèrunturdeoW fignicrucis teftimoniaimagis fobrièintelHg^nios, quàtn hic ffupidüsEpifcopus,quimofem cudinem fui temporis defcndctcs,quid honoris ut^ caèicruci tribuendum-effet non ipnorabant,^^’^'’® cutn

-ocr page 321-

D; IACOBVS ÄNDRBÄb; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i7t

•umligno uel ludkris gefticulacionibus noncom/ *ßunicarunu

Pugari dæmoncs fîgno cruci's, quid magis ridi/ ^ülum, quàm ludicKum illud dæmonum cum Iulia/ '^û{pclt;fbcurum,quolulianus cum fuoMyftagogo •Jccifus foiK’Verû SttHoßfcias,niffquis animo cir/ tumfcratcruccra.ChrifÜ,hoc eft,uera fistc in Chri/ ftocrucifîxo confidac,non folum uanunr,fed ctiam perniciofum illi crucis ffgnum. forc*SoIa enim fidcs *^q)enic Sacanam per Spiriium Chrifb inhabitante, ^lt;iequahæccæremonianon fuperftitio folum,fed ^tiam magia rede dicitunQuam uirrotem cum uo* ^gno tribuatis,magieftisamp;incantatores, fîcutamp;U ^olatræ*

Cæcerum eius ufum liberumciïe dicimur, enmp mandatum ßtdiuinitus nec^prohibitum^alli/ S’rc autem ci per fcaliquâ uirtutê, magia eft SiIdo/ ^tria.ßcutfuprädelmaginibusqcß rcfponfum eft, Sed quod(ubiungit:oi uoshas traditiones (ufta ^^dtis^uenient alij quoc^ Sgt;^ collent feripturas unâ cû ’'^inifterio docendi^cum (criptû ßtmondebere pla/ •’^lt;8 fieri m agi ft ros » Non eße ad. creaturantconfii/ S^èdum,hoc eft^ad feripturanr, ne nosobiurgare ui ^^atur Apoftolus vQuomodo couertiminii iterum infirma egena elemêra ♦ Non cx-iffis egenis cl« ^^ntis.quibus cÔtineturfcriptura,lcdablp(o.Deo ^^drinam petendam^illius uoeem effe audiêdam^

1 3

-ocr page 322-

îTî ÂDVE STANîSi; HCTSÏVM,

lt;5uod ille nobis reuelauerit fine per uifiôes, fomnia,tan^ Del uerbum cffcfufdpiêdum.Anau/' tem taies Prophctæ,inquit Hoßus ,iamexorti noB funtC'Quid ficœlura raatC Cum hæ traditiones cgremonigin Ecdcfia obnnuiflcBt,nuIIa pcnèhabi/ ta fuit (cripturæ ratio * Nuftèqfdem abolitisja«^^,* fcriptura (uæ authoriiatiin ucraEcclcfiaDci tuta cft

Eiuldctn furoris argumentum eft,cùm fiitcai’^f u(umcrucisnonncceflàrium cffe,nihilominusi’^ men eiusconfuetudinis côtemptores peccarein ritumfandum uociferatunSi ueroin Spiritum '^um peccat, quomodo neceffarium non crit hos furores ipß Hofio permittamus,qui in prædp^ tio conftitutusjßbi æternum exitium accélérât.

Ita ergo uindicata eft Bafilij fandicas , ne tam^® traditiones fcripturæfacræ æqucntur,quas fiinttf^ dum Patres cxtulerunt,quo animo fadum fit,fuptgt; expofitumeft.

De traditione precandt ad orientem etiam al^ quotcongeriiteftimonia. Verum fi rationes expt’' das ab Athanafio addudas,facile uidere licet, eani Apoftolicam non effe,quæfuperdeprauationeftd pture fundata eft.Dauid in Pfal. inquicAdoremus ad locum,ubi fteteruni pedes tui Domine. Ergoo/ randu eft ad orientem.Loquitur.n.ibi Prophefa^J^ tabernaculo area foederis^qua appellac fcabcllutn

-ocr page 323-

». !ACOBV s ANDREAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27j

Domini,luxta qua adcffcamp;populofuorez [Poafa dare promiferat.Similitcr amp;nbsp;fentêda,quæ ex ^Scharia adducitur:MonsOliucdeft contra Hie/ ad orientem,fuper quem Hetic Dominus. ^*'go ad oricntem orandum eft.Stetit etiam fupcr ^onteg, quiuelad meridiem uel ad occidcntem ÔC ^ptentrionem fpedabanu

QuaproptercumChriftus fuos docèac orarein ^pirituamp;ueritate, fine îocialicuiusdcfinitione, nihil ’’^inus Apoftolicum fciamus, quàm hanc traditio/ ’’cnijquscmagis ueftigium Idolatrif gentium fapit ^'^lcmadoraniium,quàm ApoftoHcam tradiiione» Minus uerifimilceft Apofialorum iuftu tcmpla ^’ftruda efte,quipafsimquocunq^ locorumucne/ *^3nt,docuerunr.

Poftquàm ueroldoïatria gendom ex animis ho/ •^inÛeuulia amp;nbsp;populOs fideChrifti amplexus eft, ^tiam tcmplaextruxerunt,in quihus ad audiêdum *’Cfbum Domini,§^ facramentorum participations ^precesconucnirent.Quæut ad orientem lolem tendcrenc,probabilibus rationibus fieri poitjit, etiz •'O’fi nulla pars pietatis in fitu collocetur«

Sed quanta impudentia eft peccaci infimulare quialtariafuaueladauftrum,uel ad Boream ‘’^«eruntÇ’qua in re, inquit Hofius,fi quid erratu m jftitnprudentia, ucnialepcccatumeft,ac difsimu jE^Q raro ♦ Vbi non eft Lex gt;ibi nulla tratiL

-ocr page 324-

ABVBMV« STANISL. HOSIVM, gr fsfû.âChrifto Si Apoftoh's cûnullælatænntle/ g s de extruendis templis,tmpiecas eft,peccatumfi -c^reübïDeusnuIIum peccacum fcdc. Atlt;Ç exho£ loco uidemus, quâminfœliciter cedant plærunt^ humsnæ traditiones,quæ ab initio fortafsis aliquû lies non malo coniilio fed in libcrtate Chriftianaf£ ccptæ funt,poftca tan^ neceffarig urgentur,cutnO'^ pinio cultus accefTeriu

Noftros nogdificare BccIcßas,quaR2 magna fim eft copia,fed dcftruerc excella baud grauatiw » (ftemur Hofi ♦ Quod uero conquereris ea in ftabulî con uer ri,eft quod noftris gratias agas,qug ut in acas conuerterent,ficut lehu templum Baal,non nus graues caufas habcrenuQuid enim fuerunt ûa pellæ pafsim in mÔribus,coIlibus,falribus,8^lt;û®^. bus extrmftæ,quâm excellaC’in qoibus praeter tudinem horribilis Idolatria exerccbatunQucma modumt;rgoin prjs regibus ftudium demolfto^’j cxcelfa c0mendatur,ita in Prinkcipibus amp;nbsp;pijs ft rati bus meritolaudandum eft,q;uódlt;xoculis»® minum ueftigia ueteris impietatis toJlant»

Lutherum plgralt;^,ctiamii laudâdaï^iretjfl®^?^ liam obeaufamàfuîsrcfpui uoluiffc,qu4ni conciliorum authoritate fancita eflent, n?cnda£^ eftad quod colligit fallacia à dido fecundum' Lutherus in gratiam concilij no uult fub utraqgt;' ‘r ciecommunicarcjcrgo in cotemptum eius

*amp;

-ocr page 325-

K lACOBVS ANDREAE.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’277

'gk.negaturconfequenna .Curenim in haue uoeê 'fup'îriCjHofîus nonignorat.Multi enim funr, qui ’ütn fatcanturfccûduminftîtuiîoncm Chrifti laids ^ïfi dcberc difpenfationem corporis amp;nbsp;fanguinis ^hrifti fub utrac^ fpecic,tamen id fumercrecufant, ^onec idem in concilio decretu m fuerit. Lutherus kontra docensjhac in paree nihil in gratiamconcilff faciendum uel omittendum, fed ad inftitudonê Y^rifti refpiciendum eflTc. Ac uira^ parte facramê p^tendum,non quia cociliu m decreuerit, (cd quia I pfiftus infticuerit hoe modo non aliter difpen/ I HLibethocloco aliud quotÇ,amp;non difsimilcex j'^plû afFcrre.Lutherus in libello ad Teutonici or/ , p^isnobilesdi(Tuadet,nc uxores ducant,quôdà I . ^ntificeconcefTumfueritiSicniminierucnientee/ '’.®S^concilrj Decreto/inciusgratiam ducant,gra/ ƒcrpeccarcaffirmât,qui uerbo Dominihominis ^^^fetumpraeferantj ac taies longe peioresfeortato I |^üsfcribit,quipluris Pont.faciuntj-quàmipfum . ^^’’’»quodpeccatumlongèarrocifsimumcft. Vt J nbsp;nbsp;uxores ducant, non in Pontificêamp; concilium,

ç’^ücrbumDei expreffum refpiciendum cfle do/ ^^iJodnulIiordiniuitæ coniugiumprohibet.

,..pCe trina immerfîone circa bapiifmum,quàm uc/ q/'^Ac Apoftolos aliquid tradidifre,quod ipfî non ,j^^*'paucrinr,præfertim in tam folenni coetu homi/ qui recens ad fîdem Chriftiperuenerant.

m

-ocr page 326-

t7S XDVERSV5 STANISL’ KOSIVM^

Baptifmum necefsicatfsfacramêcum dkimus iit nouo tefi:amento,(ïcucfn ueceri apud populum Dei circumniio(uit,qugcum feuenisimtun Dei manda tum haberec» uc pueri odlauo die circumeideren/ tur;MafcuIus,inquicDominus,cuiuspr^puc^ caro circumcifa non fuerit, delebitur anima illa de pop^ lofuo,quiapadum mcum irritum fecinnihilotni'' nuslegimuslofue5.quódpopulus,qui natus cfti'^ dcferco perquadrtgincaannos latifsimæuiæiolin^ dinisjincircumcifus fuerit,nec tarnen deleti funtde populo Deiuiecdubium eft multos intcrea fflortu/ os e(re,ppius^ hoc mandatum a Domino accip^^** ïofueJtafimaxime fententia loan.j.d’ebaptifmo^'’'^ telligaturjdum modoconcemptus abiïtin cafu uitabilisnccefsicacisjinfantem inEcdeGa naiun’’^** ne bapnfmo faluari non dubitamuslt;

Prorfus dciÏpere,ac fcnium coramunem parit^^. €um ratioHc amififle Hofium bæc,qug (equituh^ Icdiodocct. Quamobrem jinquit, cum certnm Apoftolorum intencionê no fujiTe.ut cuiufq*’’’” *. lus negligeretur,quam abfquc baptifmoconM^* nemini licet,ficubi magna eft baptizandorwm h quentia,amp;eftin M O K A periculum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

hanc iraditioncm,uerum amp;nbsp;ipfius Chrifti onem,qui facerdotibus tantum bapiifandi P®ƒ^‘ tem (eciffc uidctur,iïcubi eorum copia haben no poteft^eâèlicetintermittere* ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p. jf

-ocr page 327-

Di ÏACOBVS ANDRBAB.' tingit HoHus periculu in tanta frequentiahomi ne forte aliquis ex hoe numero prins mor ia/ bapdfmum accipiat. qùid magis ridicu/. amp;ftultum dici poffefï' cum interim Hoßus ar^ “’trctur »fefeopinionem fuam bcUè confirmaiTe* P^tidisouiseiufmodifcripcores excipiendi erunt, 4*gt;inihil non temerè affirmare audenc,nein caufa deploraca muti elTe uideantur.

j, Cum urgetur Hoßus : S1 Trina immcrßoÄpo? ^^®lica efttraditio,cuream pofteri mutarintC’exGre fuo refpondet : Ne quid habere cum hæreti/ f Om m une uiderent.Verum ß nihil cum illis co/ ?^ne habere uolueruntjcur non etiam feripturam pietati ipforum decefsit , cum retinerent irr^ttipK incorrupta, S^^dincommodaffcteistrinaimmerfioiuxta Apo ‘^^icam iraditionem retenta*

. öeinde dum ßgnificationem unias 8d trinæ ’’’’^erfionis anxie quærit Gregorius, quid præci/ trinitaxis nomine baptizato promittatur,pror i’® ßlet, quodin baptiimo potifsimum fpeäan/ erat* Apoftolos formulam ba ptifandi à Chri/ ® tfaditam mutaflcjHoßanum mendacium eft, JJ'*: cx uerbis Lucac Euangeliftæ colligi poteß:, qui . qua forma/ed in quam Odern baptizati ßnt, eo ^^0 docct,

I ®’cgula Baßlij ualet, iraditiones parem uim m z

-ocr page 328-

aSo ADVBRÎVS ST AN I SL. HOSIVM» habere ad pktatem cum fjs qu^kripto tradita neceiïario fequicur,cos no minus peccaile qu* t**’ tionem hanc de trinairameriionc onTiferunigt;lt;ïM^®quot;’ q qui «tam ipfum bapdfmum petêti dencgault;j'*’^J utcunc^inficictur Hofius.Nam quodconfug*^ tees dies fepulturæChrifti S)i re(urredionis,lt;l‘^' ineptiusrdid poffetCSemel fepuhus eft ChriftiJ^’? feme! refurrexir,aut igi'tur femet immergendus ^7 aut adfummum bis, ftuel mortis uel refuredio’^J® opushactraditioneexprimi uolueritHoGus«I^f^‘^ de utdemus,triduanam fepulturam iigniftcaritd*',® immeriione,quaeimpietas eftyhuiccaeremonis^/^!^ buere parem aim cum morte 8i fepukura Nonergo fola morte Chrifti,fed etiam bac traJh*® neredempti fumus àpeccacojmorte^amp;æterna kP^’î tura.Necuiriute folius reiurredionisChriftiJ^^ etiam uirtute huiustraditionisrefurgemusf

Quod ad traditionem attinet,quam ex EpiPquot;^ nio de perpétua uirginiiatefcruanda produxitDf^ tius,amp; docetnonefle Apoftolicam,quam phatHofius^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

De Epiphanfj teftimonqs quibuidam, quid endum fit fupràexpofîtum eft, qui fatetur fe muu’ ËpipT}.l}lt;er, (cripfîfle,quæ rumoread ipfum pcrlatafurft. lt;’• fanditati auteruditioi hominisquid^ detrahitut, etiamß nonabomnierroreexcufetur.

Profertcuiufdam Abdiæ teftimoniuni,queinex numero

-ocr page 329-

D. lACOSVS ANDREE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î«,

EuangeliftgMatthæi probareconahQui * ^^gcm Hirtacem his uerbis allocutus (îczSihodie '‘^^onfatam Regis,fcruus Regis ufurpare audeac, ^onfolumoffènlantijfcd etiam crimen tam grande ’^CürrÜTc dignofcitur , ut mérita uiuens tradatur ‘^’«imarum iaccndi)s:Non ideo quidem, quia du/ *^fatuxorem,fed quia fponfam fui Regis duxeran ^’ttiam tu öfilicharifsime RcxHirtacCjfciensIphi 8'niäfiliam Regis prgdecefforis tuifponfam Regis ^^eflis effedamcfle amp;nbsp;facro uelamineconfecratä, ^^oinodo quæfo poteris fponfam potetiods te toi/ amp;tuoeam mairimonto copula re Cquot; Äudishic ^cntijUirginem Chrifto dicatam^ audia de mgt;nu ^atthæi facrum udamen accepideC’audis præpofî/ uirginum plusqducentarum fuifleCaudisquä crimen incurrat,qui fponfam cccleftis Regis ef '^^imjacr uelamine confecratam,tonerc,matri ’’’oniocpfuocopularefueritaufusC'quod ab Idolo ^cftro Islebienß,quod abOecolampadio,quod à J*dlicano,quoJ à Bucero TBR marito»,quod ab az fls üeftris non paucisfaditatum efTe^non ignoras. EaecHofîus.

Scd qua fronte fcriptorcm incertae fidei ad conz ^'^'Bcliam Euangeltftæ taatam producercaudes ho JJotmpurifsime Quafi uerb nefciamus, ucftros i ««ltisniis,0^ co.iHulis Legedis orbem impleXiiiTeC'

-ocr page 330-

*«i ÄBfiRsrs sTANïsi^ hosivm;

Num Èuangclifta Matthæus nefas duxi’c, cam fibi Matrimonio copularc,quæ Rcgi ccckfti dcfponfa/ ca effet 7” Sic non ni G impias,Idolacric3s,T urckas Si ludaicasuel uirgines uel matronas ducere Itccrct. Chri ftianæ enim que funt uirgtnes,omnes Chrifto Icfu dcfponfatæ funt» Quod ut magis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effet

in auribus tuis,non erubefeee homo Chriffianus ti biinfaciem dicere,fefeinuitum uirginem in uxO'' rem dudurum,nifîquam fperaret cœleffi fponfatam, Sed ne quid erres Hofî,non ffultis ilb* uotis defponfationem deffnimus, fed quæ in bapH^ (mo fit agnofcimus,quandopcrlauacrum Regeof'* rationis (anâificati , Chrifto adducuniur omnes Chriftifidelcs,Deindequifque infuo uitægencrj ambulat (ecundum uoluntacem Domini » Chrifto feparatur, quæ honefto marito matriiflO^ nioiungitur fanda Si Chrifto defponfatauirgo,'^* quo non eft neq^ mas ,necp fœmina,nec^ uirgo,nc^ que uxor,{ed omnes unum in ipfo » Sic de fandffst^ mo Matrimonio ab ip(o Dco inftituto ientit rum hoc genus hominum,ut ftulta uota ftultaro«^ uirginumiuftifîcent hominesimpurifsimi»Conci^ lium Agathenfe Moniales quantumlibet uitacaru amp;nbsp;mores probatiffnt,ante annum qoadragcfîfï’^^'J* prohibée uelariPrælati ucro Hoiîani ftultas pud^ las recipiuntdî maxime iplorum uotoruœ nbsp;nbsp;nbsp;p^

feimprobanda non effet»

-ocr page 331-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. lACOBVS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïij

^tiscafttmoiliæ amp;puricaus in fando macrimo/ , j ® cflre,quam impnro hoe uiiæ genere, omnia col/

paisim loquuntùr: Vbi, ut de turpitudine» ^^aeexercccur,iaceam,cum fefe maxime commi/

fexus iUegicima non polluunc capiiuæpnel/ adoleicentcs , dum amp;nbsp;naturae ad generatio/ idoneæ amp;(. ipß Creatori refiftefe conant(ir,quS ^’’cqtràm horrenda incendia patiuncur^

, Nee uero propterea uel uirgines uel widuæ pro/ 5*^ntör in hoc fuo uitae generc caftitatem uouere f ^mino,höccft,conftitucrefccum reliquum uitas extra coniugtum pie amp;nbsp;cafte traniîgerej-fîcut do continentiæ quibufdam conceisic Dominus, '^^nnc iftis incendqs cafte, pie, amp;nbsp;honeftcuiuere Hâtant r Sed hoc nomine fe Deo magis gratas amp;nbsp;ac ^^ptas eße, non eft quod iomnfent,cum in Chrifto ßt neque uirgo neque uxor, fed omnia un um« tam placetcaftitas in Matrimonio uitsc gcnerc ^’üinitus ad propagationem (obolis inftituto, uiduiiate aut uirginitate«

Si quæ ergo abfque opinionc cultus Dci eiuf/ ^odi uitae genus fulcipiatamp;proximo feruire con/ ^üutumhabeat,quiscft, cfui earn ab hoc inftitu/ repelletjmodo confideret naturæ-humanæ fra/ SUitaretR,nec temere uoucat,qaod poftea præfta ^'nequeat.

I In cxplicatione loci PsiiiUni de uidüis, quæ pri/

-ocr page 332-

284 ADVRÄSVS «TÀWSlJ HOSIVH,’ mam fîdcm irn'iam (ecerincpoft^in Chriftum iafci uire tœperint. quantom uociferatur contra i.'amxuujsinterpfctationon folumâ Patrutfl,fe(J etiarn CaiuiniexplfcactonedifTcnd^c.quiapcrpr)'' mam fidem cam ïntentgft,quæ in baptifmo dataeft Dco^VcRîCaluini ôd Brentq interprctanones,ncô (erantur,quàm pulchrè confenc(ant,uidere liccr V/ terlt;ç enim fatetur,fidem fuam dediOe uiduasEc^^^ fîæinmtniûerium pauperum*. quia coniugataehoc officium fukipere non pocuÜïenLDum ergo rcrjccre dicunt,rcdèintelljgiturnon deMonaft*^® aliquo uotOjfed primo defidc in hoc officio daW» qua receperunt fefc perpétua kge cœlibatus (uaifl operam Ecclefiæaddicere*Deindeetiam defidein baptifmodata,quam uiolentcontraofficiumS^uo/ cationcm fuam facientes:dehacpofteriore hunclo cum expofuit Brentiusrquo enim ruât hic (exus, cü lafciuirecœperit,triftia multarum exempla docéc. Sede(io,q?inexplicatiôediuerfiias aliqua fit,nuni propterea iuftam caufam nobis infultandi te habe/ reputasC’Quoiusenim quifep Patrum in quâm plô rimislods nondtco cum alrjs,(ed interdum fecuiA ipfe diffentit Qüod ergo inillorum feriptis (amf' liareefi,id noAris probo uerti non debet.

Miratur Hofîus,à noftris uxores appcHari, qu» cum perpétua uirginitatem ftultèuouiilent, coniu/ ges fiunt.Bt nunc mihi in mêtem uenit uocis magni alicuius

-ocr page 333-

IS« I A C o B; V S f A N D R E AE« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18g

^Vcqius Epi£cöpi,qui,cmnin exili'um erjfcrêtur Au guftanæ ucræ Ecdefig pfj mi'niftri,amp;exillorum nu * ^ero quMam dc uxore quaedam percontatus cfTet, ®=*ndcin quam hic Hofîus uocem cmiferat: Bcce,in/ ifti nebulones, (corta fua iixores appellant, ^uncccctumornaretenam Pygius, qui minus pec/ 'äre (cribitjfacrificulum cum korto uiuciem, quam poft uotum impuri cœlibatus uxorem ducat. Non ignoramus in eodem errorc hæfîile quo^ ^‘Augurtinum.Verùm eius Authoritas tanta non ^^»Ut uerbo Domini prseferatur.Erant turn tempo/ nimtj uitæmonafticæ admiratores 8C pr^cones, ^irum ergo non eft, ß ci tab's uox quoçp exciderit; ^’ucrotainuiolataeft Auguftiniauthoritas, quid ’^‘cetnusdeS.Cyprianimartyris (ententiaC qui dc ^’^'ginibus krîptû rcliquit :Ç^ôd ß fe ex fide Chi i/ *^odicauerint,pudicèàcafté ßneulla fabula perfe/ Plt;#.u. ^'■t'entjita/ortes amp;ftabilcs præmiû uirginitaiis ex/ Pclt;^lcnt.Si autperfeuerare nolunt,uel non poftunt, '^clius eft utnubanti^inignedelicqsfuis cadSt.Et P^üló antèdntercedendum eft cito talibus,ut fepsrê ^^5»du adhuc feparari innocentes poftunr,quia diui '^‘poftmodum noftra intercefsione non poterunt, ^öftca^ con feien t ia grauifsima cohæferinc. Cum ’giturS.Mariyr Cyprianusindiftolubile inter eos •Patrimonium agnokai, qua fronte tu inçæftum

I ®PpcUareaudes,homoimpuri£simcf

-ocr page 334-

AD VERS VS STANISL: BOSIVM»'

Putidum mendacium eft,qnód afKrmat.’nemiftS cogi.uiperpetincoeiibatuslcgem (ufdpiat. Ordint cnim Ecclcfiaftko hanc Jegêtmpofuerunt, quipcï Chriftum amp;nbsp;Apoftolos ab ea liber fuit ♦ Nunc utro ad ilium ordinem nullus admittiturnifiin hancM gem prius iurauerit. Vtcunquecnimin Ecclefîas*^ docêdum aprusfitScidoncuSjöddiufnituSetiamc’^'' citatus,nifîcoeîibatum uoueric,à petirionc faccrdo^ ti) arcetur * Horum igitur mendaciorum tandef” hoc genus hominum pudere incipiah

fcCoz,/.

Agnofcimus præeeptum,fî quis uoueritquacfi® nefta amp;nbsp;pofsibiliafunt,utreddac.S€d quodpr^c^' ptumextatdiuinum jutquiscœlibatum uoüeref® gatur,priufquâmfacerdotiunrinEcdcßa aiTcquy turCHicfciomagis murieftis,quàm piïccs . Siqd'* dem multisimpofsibiliseft,qucmadmodum Chd ftûs inquitmon omnes'capiunt uerbum hoc. Et A»' poftoius : Vnufquifque proprium donum ex Deo,alius quidcm ßc,alius uerd fîc»

Sihominum in hac parte ualet authoritaSjf’*’’ facrofandaeß; nobis Cypriani fentcntia,qui hori^ turnt nubant,non folum quae non pofsint, fed ny amquænon uelint perfèucrarc, quam nobis reit* quorum Patrum,quorum dida pro communi efro re tuendaadduxïftis.Siquidiucrfumfuaferûtjlt;î^(d fecerintjipfiuiderini, fine fcripturæ authoritaieio feciflcjcertumeft« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1^-

-ocr page 335-

O: lÀcoBTs Andreae?

în cpllarione coniugfj amp;nbsp;uirginiiatis carptt Hofî/ •’s Brentium.quôd difsimilner propofuedtubi ein ^’Mtjconiugtum fcruare.hîcuirgtnitatem uouere» ^cd quid dtcat Hofîus, non animaduertit. Qoodes ^nitn Brentius dixit utrumquc liberum effe, uchax ^'ïtione paria fint. Nee hoc quæritur,an liccat uo/ '^frcuirginitatem.Curenim nonliclt;rcti)s, quibus ^Dominodatum eftcSedillud quæritur,numaliz tüiordinihominum imponendumfithoe iugumC Öcinde fi quis ftultè uouerit, quod fe winimè praez Aare polTe intelligit,an liceat nihil obfiante uoco ad ordinem naturga à Deo conceflfum remedium rez 'UrrerciTHoc inquam quæritur.Quarc no eft,q«ôd

nodum in feirpo quærat Hofius*

Cum,quidquid Deopræfta£uir,addiIelt;Hionem ^’cferri concédai Hofîus,ut ex dikdione Dei amp;hoz '^inis procédant omnia opera.Diledio autem prez ^pta fit 8^ mandata à Deo, mirortam obliuiolum ®ut ftupidum Hofiti, qui Deo quidq præftari pofle ^rbitratur.quod non â nobis exigat,pro cuiusepdo oiratione.Qug quo Aodo grata Deo efle pofsini, i/ pie uiderit,« û fide fieri nequeat. Nam amp;nbsp;uolunta dafacrificialegecontinebatur, uthomode uolunta ^eDei certus elTet.Eifiea necclsitate non exfgebanz ^iir.qua reliqua in kge præcepta.

A Chrifto non (eparari,qusc honefto marito dcz ^pondet uirgo etiâ cofecrata, fupra demôftratû eft.

n 2

-ocr page 336-

iSt ADVER SVS STANrSXl HOfflVM,

Quod nuncChryfoftomum Epiphanio prffc«gt; quem fans fuprâ laudarenon pocerac,quant fibi có/ ft«tHofîusiipfeuiderit*ConfîfthaÛ£ChrY(oflonii ficucamp; Baïïii) (entccïa in hoe untco fundamentoxo/ fecracauirginem altcri nubereno pofTcjquia Chrf ftodefponfacaeß.Sed quomodo confequennær’'' rio fît nullajuprà oftenfum eft. Nihil enim obftai fpirituale cum Chrifto coniugium,quo minus timèuiro iungatur,qug fefc ftultè Si fupra uires uO'' uiffe agnolcit.Nec ualent Bafilij argumenta,idco i’ libus coiugium in peccatum reputari,quia pefsini^ coniundionishuius fundamêtum uoluptas iecedr* Sic enim non contrahentes fed Paulum aceufar,^*^* propter uitandamfcortationêdocetquemlibct h®'' here propria uxorem, cuius incitamêtum uolupt’® peruerfa eftin carne,quafîcarerent multi »matrii^^, nio abftinercnt.Viuentc uiro homine,uxori nonl‘ cere alteri nubere non ignoramus.fed fpirituali copula,etiam coniugio excludi qucnqua, quâm furduih fîtjiam fæpe didum eft..

Cum igitur pro ßrentio ftent Chriftus, D. IdSjBpiphanius cum S. Cypriano, pro Hofîo uf BafîliuSjChryfoftômusamp;fAuguftinuSjCandidusl^ dor meminifte uelitadmonitionis Brentij, qua cuitjinquantas tenebrasEcclefîaconi)eiatur,fîàfcï'^ pturaadhominumiudiciaablegentur homines.

Ingens contumelia eft in fandum coniugiuiu»^’

-ocr page 337-

D. IACOB VS ANDREAE


289

' ^^talibusfcnbitBaßnusiimpudicis manibus tra/* ab eis im maçulatam hoftiam * Cum enim pro/

^^Uerit prius coniugium impudicum uitæ genus ®^‘Mumqüolt;^impudicis manibus tradariimma/ ^'^btam hoftiamconccdcmus.Scd utrumpraeftac, ^''sne an manu contredes pancm facrameti,quoR2 cum omnibus licear coniugatis pfjsjquid hîc

^®nqueriturBafiKusdefjs,quinc manusamp; uniuer corpus polluerencjconiuges fadi iuntC'

Quantuuis ucro acritcrpro hac fua lege pugnet, 'Excèp^iona ^^niêinquibufdâcafîbusfoluipoftecôcedit. verbi uotorum.

atia y fî falus alicuius regni quod alioqui necefle ç’^interirc pcriclitet,aür aliud aliqd eiiiidcgcneris. ^jüero exiernam regni alicuius ialutem, imo qd di

I pudft Hofiû »generis Regrj conieruationem tâ ! ^fa€it,quanïtfacicdaeftnonuniusjfcd multorura

•^Ülium animarum ialus,quihis ftuîtisScimpfjsuo ^scaptiui in igncdeliciarum amp;æftu libidinisperez ^t,quos honeftocoiugio liberari pofte iiidemusf ^alus unius animæ cû preciofior fit externo regno, ’’îirum,quomodo propter regni conferuationem ^nam aniinam pcrklitari uelint fua difpenfatione» Sed hoc loco ualet Régula Cu(ani:Quôd mutatoiu ^icioEcclcfiæ,mutetureciam iudicium Dei.

De digamia,quam eft ineptus HofiusC'Poîygami atnin populo Dei ad Ch H fti ufeß tempora toleratâ

I ’fienonigaoranQyare non eft quod de fenfu uer/ n 3

-ocr page 338-

»5gt;o A DVB RS VS STÀHÏSt. HOSIVîT;

borum Pauli uocîf€retur,qucm grrmanum reddi/ ditBren«us»Nccin ca parte aliquid d^fcriminisin/ ter Epifcopum SôLaicos D. Paulus pofuit,cuna in cofequiritcaftitatcrnquæ in coniugio facrofanâa eftamp; ueneranda.NemincmEpifcoporum D.Pau/ lus hoc ceu mandato ad matrimonium cogit. G ue/ rofefecondnercquis nequcat, Polygamiam inter/' dicit t quæ apud ludæos confuecudine inualuerar* qua in parte nullum priuilegium lafciuiendi datutn eft reliquis Chrifi;ianis,quibusdocendi munusno cftdcmandatum.

Qiîôd conqucriturâ quibufdam ex noftrisPoIy gamiam cireapprobatam,EtG nemo (anus, quoJe/ go fciam,probei,quodin hoc argumêti gcnereedi/ tum ferturjtamen miror qua fronte in noftrishoc cuîpareaudeatHoiîuSjCum fui ordinis homo non ignobilisEpikopus fdîicct haud ita pridem librn ^dideritjin quo laudes Sodomiæcanitje«^ nulia^ liaucncredeledari profitetur, GcfortaffeàPrinci* pcSodomorum cdodus.

Auihoritatc Ancyrani Concilq cum prefflcre/ •tur, quod corum nuptias non damnat, qui uirgi/ nitatcrn femelprofefsi,coniagatiGunt,Chalcedo/ nenGsdecreium profert,quod eiufmodi pcrfonas pro excommunicatis habet, Cùm autcm hæcduo/ rum conciliorum décréta ex diametro amp;nbsp;disdiapa/ fon pugnent, fatis habuit HoGus Chalcedonen/

-ocr page 339-

a lAeOBV $ , A ND RB ab; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;35«

^^prgfcrre AncyraiïQ,quódmaltitudïnefolum iro/ joi'utnfîuckntendarum pugnet* Sed ChriCtianus 7«âor hoc quoqueloco meminiflè uclk admoni/ ^onis Brendanacjqua piè monai't, in quantas tenez ’’dirasnos Afoiici Prælad conqciant,fî padamur [’OsâScripturafaera ad décréta conciliorum amp;nbsp;S» ”^trum cradidones abîegari*

Ccrritudo enim dodrinæ coeleftis non ràuldtu/ ^inehominunijfed ueritatc fencendarum medenz ’^îeft.fîcut praxis Ecclefîæ,8i omnium temporum ^iftoriæ teftanior,Prophetarum fcilicet Apofto ^rum,quando luÂandumfuitcum hocofFendicuz ^Oomnibuspqs,nepadantur fefe numero abeado drina abdtrci,quam pauci,(ed à Spiritu fanZlo edoz di ampledebanttnv

Ëodem modo amp;nbsp;ad fentendam Cypriani inepte' ^infulfè refpondct,quiperfpicuèdc ueladsuirgiz ”1005 affirmât : Si quæ,inquic, pcrfeuerare no z ^ünt, uel non podunt , melius eil, ut nubant, ^uàm ur in ignem delicrjs fuis cadant . Cum e/ ”1111 uideat , (tie nulla radone elabi pode, pdano Sandos Patres Aphricanos opponit, ^ui diuerfum datuerini , Vcrum hoc non eft 8d argumcntQm refpondere . Hoc enim in «ontrouerfiam uenit , uter redius fendac , Gyz Pdanus ne , qui has nuptias probat , An cofz ^«giüto; Patrum , q.ui contradicunt Hîc no»^

-ocr page 340-

AD VfiRSVS’iTANISLr H OS IVM, ad fcnpturam ludicê prouocamus, ab ca nos ucfld ad tontradidfoncm Patrum abducunt, quae nusc^ infcripttira occurritJn Patribus autem adco cft mdiaris,ut ijdcni no folum cum alqs, fed (ccumipß f^penumeropugnentjfîcûtad eludcndumbocteni mcfniiirn Hofius Cyprianum hoc loco eius crimi' nislibenter reum facerct* Sedutcult;^ fefeinomnts formäs uertat,deudaus Cyprianum Ioqui',nulluni prorfusdubium reh'nqukur.

Simniier ad fententias Auguftinlrcfpondcj» quem fibi ipfi facit cötrariumjßcut de Cypriano co** memoratum eft^quare ex his qupdlAa funt,quida^ hocci’usextremum refugium refpondendumfit,^^'' dfor mediocritcr inftitutus uidetNam quod nobij Temperdeadulceriooccinuntjiamaliquoties dido lt;ft,pn'usprobcnt fandum matrimonium cumdf'' fponfatione per baptifmum Chrifto fada pugnaf^ tum nos quocp aflfennemur non folum aduItcriaS^ incæftus,fed his peiora religioforum coniugia.

Cum D.Auguftinus eiufmodi perfonas noo paret, quomodo adulteriu agnofcere potcft dem lalua conlcientia neminem in adulterio uiu^^ palTus effet,quem falubri admonitione reuocareÄ cmendare potuiffet.

FruftracofogitHofîus ad diftindionê folcmn» Sc. priuati ßue clandeftiniuoti. Deqüoiiotocnim loquintur Cyprianus amp;nbsp;Auguffinus fuprà dempn

-ocr page 341-

’ o, lACÔBVS ANDRE AE*

^fatum eft:quapropter fuæconfidæcondh'atio/ fidcre non audc«,uerba eius declarant, cum fem

P'r addiude fimulaia uirgini'tate loqui uidêtur. cur ”0« ait, lóquunt,nifi quia in confcientia conuidus, •'O'Uitlongè aliam Auguftini amp;Cypriaoi effe (entê ^^atn^quàm ipfe fingit .Quare hac diftinâione non ’bbetunSiueenim priuaiim fïuc folennkcr promlz f’f’'gt;s,qüod citra iaduram æternæ falutis (eruarc nez ,uerbo Dei non tcncris, quod omnibus uoz ^'sdominatur,fîcut alias copiofèexplicatû cft» Subz ^’ntiæenim uoticoramDeo,lîquidualerct,hac fo ^^iinitateiiihilaccedit,ßcutnecquid^ ei adimicùr P*'^üata fponfione,

Bpiphanio Grpco cû InnocentioLzarino pulchrè ^pnucnitrErgo oricntis 8C occidentis eadem de uo/ ^'®«ftfententia«Oc colligit Hoßus,ad farciendas call S’sm^fs quàm Pôtificiorum errorum dcfcnfîone ®Pius.ReguIam Indudionum non probèobferuaz ^’bquactum conftat,quandodifsimiliaexêpla non ’^fpcriuntur.Vtcunœergo Bpiphanio cumin noce ^'^gt;non tarnen cum Cypriano conuenicAc prorfus ’’’’ilis colledio eft ei,qua quis colligeret: RexTurz non credit Chriftum effe uerum Dcum,Idc *^^11110 Germania præfercim ex facrißculis credût, ^^ibus dodrina de Deo amp;nbsp;inferno ludibriû eft, Erz

’dem in Turcia 8c Germania creditunQuâm inz ’Ptahacceffet ratiocinacio,cùm multos inuenire liz

-ocr page 342-

ADVERSVS STANIft-« HOilVM,’ ccar,utcun(^ delirct mundus ^quiTurcicam impie/ »temexecrentur,amp;de fîlio Dei redèfeiitianc,qai^ bus illorum impiecas nihil præiudicac.

De (câdalo^quod blacerac Hoiîus,nihil eiufmodiconiuges fîbimecuancanimæfuseconfo' lunt,quocÔOIiô nemQbonusoffenditur,fed prooi rill ciufmodipios conatus iuuare cenetur, De dalistonendiSfGuobis câcacurae(i,cur inMoniA^ rijs no colliiis, ubi omnis generis nefand^lilxdii)^^ exercentur,mirum,quôd propter ipforum turpi^^ dinem in uniuerlum mundû nonanimaduertat^^ minus.Quapropter nô iuxta charitatis rrgula»’’»^’^ tu uociferaris,moderan)ini omnia, fed con ira ilh'citas libidines mauultis toléra re,quâm (a tægenere emendari, dumimpudenter ôi. te afferere audctis,minuspecGarefacrificulû ueli^, nialem dum (corteiur , quàm fi matrîmonio iungatur..

Optaremus minus offcndiculorùm ta fc Bidelqs, led quod ftudio quen^ offendcre to mur,td demum Hoßo non indignum,putiduoi* mendacium.

DeTraditione,qnam Bpiphanius tan^ Apo'; licam Bcclcfîæobtrudit,qj quarta amp;nbsp;fabbathoK‘ nandum fît,quàm frigide refpondeiC , q

Principio rei ueritatefconuidus hetri ftolosdediebusiciunioRtnulIamlegem

-ocr page 343-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D.' lAcoBVj Andreas: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»pj

? ‘Stilen Äpöftolorum nomine in Ecclcfiam inue/ igni amp;nbsp;aqua amp;nbsp;quouis generc fupplidorutn '‘■‘iddher

cuentur.

feinde ad confuetudinem confugk, quæ pro le? ^.^quot;îbendafîc.Sediamf3epe ex Auguftini fenten/ ^’^’fefpondimus,confuetudinem nihÜ prxfcribere ^5^itat(,qux mala cum cft Si. confciendarum carnifi ^*^gt;*nihilali'udquàminueteracus error ex (entêna ^‘jatiftini amp;nbsp;T ertuUiani dici debec« I^Jj|fsimintudoleiuniorum,quam ipfe Hoiiusex ^^doneexemplis demon(lrat,quâm uanafît eius l^kfijafio^docct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

p bed præftataudire pulcliram rationem amp;nbsp;uere ^P’lcQpakm.Ciim Paulus pr^ceperk,perpecuódu

fobriam uitamyCurPontifîcium genuseam quartam amp;nbsp;profabbatum retulerinc. uer/ “’dusadfcribâ, ncquid calumniari uidear. Quod fcribis(Brcnti) Apoftolos docüiffe, pcrpctuô '^Ucendamfcffefobriam ukam,quiseft,qui negetC ’’fc aliud nuncquoq^ doter Eccleßa. Verùmnon ^f^oes capiuncuerbumhoc« Quare nokræ datum 'fthocinfirmitatijUtquoniam perpetuô non pote/ ‘■S’îius,cercis ramendiebusabftincremus, quibus ^hrifti ßmul pafst pro nobis Si mortui memoriam kcolcremus.hæc Hoßus.Eät nûc Lutheranl Si hâc Jfaditionc Apoftolkam conuellere tentênQuid eft TÙ kuporis perçu ti,amp;in reprobâ mente darj,ß hoc

O 2 nbsp;nbsp;/

-ocr page 344-

A û VE R.S VS STANISU HOSIVM, non^ftCDigna céttecft huius Epifcopi impudcnd» propter qQäm ex fuggeftuputridisonis à mulicro* Vspellatur.

Pergite igic nos uètres,uosamphor^Bacchi^ nioindulgece die Dnico,krfi£ccüdagt;certta8£qugt;^ ta.Natn boe datum cft ueftrae infîrtnitatf cum ho^ óerbümïfobrij eftóce omtd cempore^napofsitis pert. Verùm miror, non animaduertere (^uid qdemMooaftici uêtreamp;part ration« eid^obÓ'' ccrc pofTent^Cum uotum cxigac ab ipßa pcrpeiu^?'” capitatengt;,dc non omnca captant.hoc nerbum^û^^^' cxperienda teftaturgt;concedatur hoc ipForum mhatf, ut, quonianrperpetuonQ pofsint abßit^'f^*^ cerds tarnen diebu5abftineant,reliquis diebus atipfîaimpanèfcoriari (icutamp; hclluari.

Vociferari funthadenus,dodrina deluftifi^’^ oneSfgratuitaremifsionepdóre hominesdiflbl'’ dores ndos,amp; quotidic diiTolutiores fieri,quf*'^ ius caufanoncft.Sed nunc audiChrifiiane Subus legibus tuam uitam hic uenter afin'ng^/' ifpenfadonefada,utminusfobriè uiuas bus,quarta fexta feria fiiciunaueris Deo amp;nbsp;fiæfadsfaâum eft.SicfcilicetBcclefia difpenki^^®' tra fobrictatem cum uefira crapulaifed facroamp;^ matrimonium in uelatis eft capitale crimen,2*-nullam pœnitentiamadmittendû,nifiperfona^ tua fuerit,cui legitime^ propter confeientiam

-ocr page 345-

D, fACOBVS À ND RE AB, erauSic ftuluciaamp; impietaa eorum manifeßafit ’^Qinibus*

Minus in faac craditione fulciêda fibi confiât Ho/ f *is,quam in pcîoregt;nûc cnit» dicit Apoftolos nul/ ‘’ni rcguUm tradidi(amp;,amp;cundum quam ieiunetur; Psuló pofteius oblitus fcribic,qui pcrpetuo no pof/ *nt,quariafalcem amp;nbsp;profabbathogt;Gcutcrancab A/ P^ftoÜs cdoâiyieiunabanu quoraodo,quæfo,cdo/ ^^qui ni Ril horum tradcbantCT andern ad traditio ^tneonfugit non fcripcam fed uiua óoce traditam, Augimini tefÜmonio coprobare conatur, qui ^diametrocum HoGopugnat, ficut uidcrceftin ^piftola «8» Vbi auüioritate Ambrofq per Augufti, mater eiusde rationeieiunandi longcaliter in f^Huicur.Cum Romam uenio,inqnic Ambroßus^^c fabbatho^cum hïefum nó ieiuna,(ïcetiam tu, ®dquam forte Bccicfîam uencris,eius morem ferua, ^cui^ non uis efle fcandalo,nec quenq ti bi ♦. Haec ^brofius Auguftino,quam fcntenciam Auguftb ^ustanqccelefteoraculü habuifle affirmât,eamt^ ^airi tradidii,quæcamlibentcramplexaeft»Quid ^uidcntiusafïcrrlpofsetad Hoff) ua ni ta tem réfuta dam,qua nobis tanq Bccicfîæ uniuerfalem confue/ dinem feria quarta 8^ profabbatbo ieiunandi ob/ tfudit morem,qui ab ipfîs Apoflolis^ defeenderit.

Define ergo nobis fathanifmum; blafphemèobî) ’^^gt;^e,dum libertate noftra utimur ,in quâ nos filius

-ocr page 346-

10 Xdverîsvs stXmîsêî hosïvm; Oei'uocauUtOfFendi'culum hacacccptum eft^iion datum.non ignoramus,tnßrtnorum in fîde rations habendam,(ed uicifsim fi qui cxplorare uoknt,quâ , in Chrifto habemus,hbertacem,illis cxcmplo Apo fi;oli,ncad momentum quidem cedemus.malicia in uobiscftGbftinata,nulkinfîrmitas;qui eciâ nifcfios errores defendere conamini, ne una atlt;^ a^ tera pucridi ædificrj ueftri fulcura cuerfa totum tot / ruatquodfuperædificafiisuanitatis»

QuàmdoktHofio:Brentium de uino mifcetv do aqua non ftare fentendæ D» Cypriani, que*** hoc loco ad cœlu ufcß extonii,pauló ante minus { juerêcer tradabat, ut uideas eum Pacrum kntentiaï cum libet probarc, cum nonlibet, reprobare» quod de noftris uerè affirmarc non potcR. Ncn «o* j prolibitunofirojedkripturæauthoritaie, eorun’ fcripca partim probamus parcim improbaraus,qi’’ ks kdores (uorum fcriptorum habere Auguftinus quoc^uoluic.

Rationera Cypriani refellicBrentius uerèS^^^^^ dcftè,uidelicecpropterea Chriftum non feparari ao Ecckfia fi maxime uinum aqua non mikeatur» Ho» us cum contra probarc teneatur feparari , auirauoj nem CyprianiciTefriuoIa.adaliud extra propoW“ confugitjafierens Chriftum (eparari ab inobedie“ tibus»Scd quid hoc ad przfens infticutumCScimüS Chriftû feparari ab inobcdictibu«.(ed ß uinu«^!^”

-ocr page 347-

D. IACOB VS ANDREAE

nufceatur,feparari,ip(e Hofîusaffercre no« au J'îjamp;untur côfueco dubitationis uocabölo,Vidlt;^ Hofio Sc Omilib* nobis uero minimeuide^« Deinde perfpicuum cft in coHedione Cyprianf cffc in conclufione, quam cft in prænii(sis,S{c ^^irn argumentatur Cyprianus,

Hoc offerendum,quod Chriftus obtulit ,Cbrfz ^üsobtulit uinOy Ergo facerdotes miicere dcbent ^i^um aqua^pro hac conclufione inferre debuiHcU ^fgo facerdotes uinoofferredebentJd quod priiv ’^‘paJiter Cyprianus inEendic^concra eos, qui pura ’^‘^aoßerebant»

Adhæc uerbisCyprianiuim facit Hofîus,durn 'a ad fîgnifîcadonê reftringi£,quamCyprianus re/ ■’pu inccUigic.Non enim dicit fîgnifîcatur Chriftu« '^parariab ecdefîajed inquit,feparatur,ntfi forte ad 'ôfütnopinionê deßexeric Hofîus,qui res facras in ^cena fignificari amp;nbsp;non exhiberi fentiunr.

Quod fîprincipalera fînem huiusjMyfterfj confi ^ctamusd^ uerbaChrifb expêdimus,rcs plana cft: ^cutenimaqua baptifmifefe nobis comunicat/ita ^uino Gccnæfuæ nobis fanguincm fuû diftribue/ uoluitjubi præcipuè non quid fîgnificet,fed quid lt;îchibcatur,cogitari debet.

Miratur Hofius,cum Cyprianus oblationis me/ ’’»fncritjCœnae nunquânr, curBrentius hæc eius ad Cœnam referas gt;nbsp;amp;nbsp;oblationis nomen

-ocr page 348-

^09 ADVEamp;SrS STAIltSi; HeSIVM, auerfetunNos uicifsim ex HofîoquçrimuSÿCU® Paato uocabulu m Cccnæ legatur (aedficl) «croiö liocflegocio nusq^net^ gt;n Euageliftis autÖ.PauIo» eur iplc malit Patrum ApoKotiuerbis 31. Gaddi^us eflcC’Gcenam Dominicam appellat lus, amp;nbsp;de edenda carne ,amp;bîbêdo (anguine Chriitt ïoquituramp; prolixe difpuiatjdcolFercndoautetnfl^ gry quidem.Cyprianus phraßfuistemporibusco-' (ueta utit,amp;quomodo uocabulooblatiÔis utuniu^ patres,fæpe explicaeû eft, (d quod Hoßus quocj i’® ignorat,quapropter mirari dcfinac.

Auguftini fencentiam dediebus feftisjcumltf^ dum præfcriptum (cripeuvæ feuere iudîcetBrédiJS» contum elioiè in i p(um canq oiperarum progentt^ inuehiturHoßus«quiaueroord4ncm non coutlh*:» feddclibertatcCbriftianadt(putat,corraquanîA-^ poftolinullas leges tulere,quid habet,quodiurcf^ prehenderequcatC'Nec tâta fuit Auguftfni, quant’ eftHofq arrogantia,qui omnia fuadidaproorac*’ lis cœleftibus habcri uelit,quorum multafuaïpo^*' te retradauit,de pluribus alqs fiadmonitusfuiH^’, dubium non eß:,quinueritati amp;C. rationibus euid^*^ tibus céfsiflTec.'

Nunc paucis ad uiriuft^ Epilogum dcT radium nibus*Brentius concludit:cùm Pontificq fuas tradj tionesita efferunt, ut non erubefcant eas cerrifsiniU fundamentumfideiappeIIare,Sathanam meditan abolitionerfl

-ocr page 349-

JACOB VS Andreae,

J^ah'ttonem ôi extremum concemptum (cripcurse Siseternam Ecclefî? internecionem. Id non fo firmis argumend’s confirmaui't, (ed fuperioris tenebris teftatumfccit,ubi fere cotus orbis ^hriftianus in illis cxcernisiiadic cærcmonrfs era ’^jiionibus humanis,in quibus ctia uerum Dei cut* collocauit. Veram feripturæ fententiam qui no '^’Het populus,quamDodoreSjfacrifîcuIiôdcpifco P’ignorabanx,

Contra Hofius in errore femel animo concepto ^^ftinatè perfeuerisjinfophiftica fua perdurauira/ ^nj'oes priores fcriptura afferens ,ad qd fupra fatis *‘^fponfum eft*Dequibus enim Tradittonibuslo/ 4üatur BrendusdecIaratum eft,hocqûaïînon intel ' ^’§at Hofius , fikntio præterit, 8i de tradition u rn ’•itiquitateclamitat, de qua inter nos non concro/ ^ertitur*

Deindetraditiôibüsdocetinfîgi animis noftris beneficia Chrifti, interquas numeratludicras amp;hi ^n'onicas gefticuladÔes facrificulorum,quibus be/ '^eficia Chnfti obfeurantur amp;nbsp;non inuftrantur,prg/ fcrtiin cum ftipites 8^ muta animalia eas exerceant, ^nedodrina. Sed ad hæc fupra quoeç refponfum

Dominum nobis no propofurfte tales lodiceos ctgt;ncionatores,fcd Euangelq prgcones,quiuocen5 gtftibuibeneficia Chrifti exprimerent,Sf populo fi 'Icliter traderent * ôi manifcftè dixit : feie fru ftrâ coli

P

-ocr page 350-

joî ADV ER SV S ST A tJI S L.’ HO S IVM, mandatis amp;:dodnnis hominum ,quæeius generiff (une,ut tamdodores auditoresin foueam prsci* cipiunt.

Vtlodices fuos non foium feripturæ conférât, fed edam præferat, operæprccium eft cius uerbaau dire-Nam quod ad fcrip£uras,inquir,Slt; ad prscdifj tionem atdncE,non pen'ndemoueturijs uulgus,cu non æquè int€Uigac,ueî quæ dicuntur, uel quæ ftrP buntur omnia,S2fun£ muko plures,qui îcgcrc ncilt;^ unt,neq^ daiur omnibus audtendi facult2s.ha:£ die* Quis credat fanæ mends eflfe HoGum'TPIus uirtutis tribuitludicns fuis adionibusamp;gefticuladonibus ad permouêdos animos auditorum, quam orgsi^^’ diuiniEusinftituco feripturæ eins prædkadonk pIuspcrfpicuitadsad^iocendumin€ftegefticiïlat’'0 nibus quâm dolt;ftrinac,ciim non,nifipræeuntc lt;ftrina,cæremoniæ amp;nbsp;gefticuhdonesintenigicjtie' antjæpenumeroipftsfaerifîcuîis ignotæ.Nôcnini adduci pafïum,ut credâ inter mille facriHculoscffrf qui rationalediüinoRiofficioRzlegerit, nedicamff' morigmandâritjUtomniû cæremoniaRzfusRzaetrff didonû radonê plebi reddere queat. erg^ eft,quam hoc loco traditionû facit mendonê. Con/ trâferipturæfacræcaeftperfpicuitas,utex ilia etk amimperiddoceri pofsint^Quod uero ftipitemâ ftipiu doccri autumas , quanta infania eft C num fiatüaquælignum eft,lapis autæs mutum,plus do/ cerc

-ocr page 351-

D? IACOB VS ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jej

poterie quàm feriptura leda aut præ(ikatâ,qàp ore doceiids fonattNec refert,qj pauci legere fâlt; ^nuSed quôd ais:paucis audiendi facultacem dari* '‘dfacrifîculorumueftrorum fit culpa, quiaut nôn pofiunt aut non uolunt docerc,quorum feientia to in iftis gefticulationibus confiftit * Spedatorcs ^cquirunt murmuratorcs facrificuli non atiditores, ’^uidoccre nckiunt.Quódfilofo mille Millarum ^na condo habeatur de bcn?ficrjs ÔC merito Chrk fti»una concio plus docebit gdificabit rudes amp;nbsp;im peritos,quàm fi fpedando lacrauoftra fiexispopli/ ^gt;bus callum ducant* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

His igitur rationibus traditioncs ueftras non ^^Icietisfed cuerteds: quàm enim nullus frudus mudsfacrisueftrisad populumredeat»examen ^onlcient!ædocct»qui lummuscum fuerit,hypocri 'fis eft»cum ignoranda beneficiorum Chrifti con/ *^dua*

Ne quid intermittat Hofius » quod ad infiam/ •^andum Strenifsimi Regis animum fadat^quo ml piam dodrinam ampkdatur,eiusep aflertori/ holpidum in regno fuo concédât,Serenilsimæ ^aieftati dus pios Euangeirj mtnifiros » tanquàm ^âtanæfatellites amp;nbsp;organa proponit,quorum ope/ J^^non lolura tradidones Ecclefiaftic3s»fed uniuer/ quoeÿ feripturam è medio tollere cofletur,ut ’^^nioriâ benefidoRî Chrifti oêm fundiiusdelcau

-ocr page 352-

ADVERSVS STÄNISL. MOSIVM,

Non ignoro,qucm koe loco petatSycophanta» proie refpondeac« Sed hoc mcndacio SC calunif**^ nos grauare,quibus cum fanaticis hominibus nthn eft comm unCjhïBc dem u m lor^e omnium atroeih* ma eft contumclia amp;nbsp;iniuria gt;nbsp;QtJam reucrcntcf cm defcripturæfacræ auchoritate fendant Sdloquâtur noftriifi no aliunde , uel fake ex Brcntq Prokgo*^^ nis cognofccrepotuifti.Bius armatura podfsimum amp;gladioinftrudi,non uobifeum folumjcd cum O'quot; mnibus ueraedotRrinæac pietatis. hoftibus in ccri’ medefeendere äödemus.Hscc nos perfpicucdcuo^ luntate Dei erga nosamp; fufficiêterdocerepotcft» uos literam mortuam amp;nbsp;occidencem appellads»^^^ ficambigua,nihil refpondens,nec fe explicâs Jn kd pturafacra non omnia, ad falatem ncceffariacoo^’^ nerijSeriptdeam alio tempore efle aliterinierpr«^ dam,Bandem magiftrum mutum appellat tuns A/ ^otus« Hæcfunt Epithe ta 8gt;i honoriècæhaâesvr/ ftræ,quibus feriptucam facram diuinitus infpir^*^’ ornads Papiftp,de qua reinPéricopis Brêtq plura*

Contra tradidones-ueftræ quaamp;Eccleßafticas aP pellads,uobisfideifuntfündamentunT,quf pîusa« permouendum animoshominum ad ueram tem faciant,quàm ipfa feriptura facra, de quibus E/ faiascumfilioDeiconcionatus eft: FruftramecoA hint,docentes mandata hominum»

tudicent hîc Prophet£,iudicêt Apoftoli Judkct uera

-ocr page 353-

D. lACOBVS ANDREAE,

fera Dei Ëcckfîa,iudicet Chnftus,iudket totus or/ ^isjUtra pars majore rcucrentia feripturas compk/ ‘^atur,in carum authoricate afferenda ài.retinenda plus ac magis piè laborer: Vos ne,quibus krip tu ra ^3ntum uakc^quâtum fabulæ Aefopi,quibusinftar ftatu^eftjmô minus fadatad permouëdos animos dominum. An uerô nos, qui agnofeimus amp;nbsp;prædi/ ^aniusjfcripturâfacram cneorganum Diuinitus in ftltutum, per quod fpiritus fandus homines de uo/ ^‘^ntatcfua doccat,reg€tterrt Si Deo adelu a: quæ ’^falutemæternam cognitu neçcffaria fuhtciencer perfpkuèdoceatC’

Ac tantum abcft^uctradicionu bumanarumaba ^Itlone hoc quærsmus, utkriptura quoc^ abokat, Jl^in hanc (ohm ob caufam abolit^ funcplæræqp,ut ^fiptura (acra reftitueretur,amp;fuus locus in.docenz inftituenda indoda pkbe concedatür,quæ ha ^enus fub Papatu per traditiones in miferam capti ‘^hatem redada erat ,cum de uoluntate Dei ex kri/ Ptura non dûcerctur.

, Obnixe crgoamp;humiliterSerenifs.Rëgis Polo/ ’'*32 Maieftatê oramus,ne eiufmodi clamoribus ua/ aures fuas prçbcat,queminhac parte iudicê fer/ poffumusgt;quemadmodixomnlt;s uerè Chrifti fi/ ’^*les in toto Chriftianaorbcrdîfperfos ..Speramus

hac Hoff) uanitatc in re tam manik^ perfpc ^l^ôlt;cognita Serenifs» eins Maieftatem in reliquis

P 5

-ocr page 354-

50(5 ÄDVERSVS StÄNISU HOSIVM,' lt;quolt;^ minus fidci Hoiianis calumnijs habiturafli»

Et hsBC quidem de traditionibus, quam uerè Brc tius,6^quàm impieamp;pcrucrfè Hofîus,reciiafle (s/ tis fîtJudicium penes pium amp;nbsp;Chri/ Aianum L/câorem efto«

Refutatio Q.uinti libri,

QVI INSCRIPTVS EST, D B EcclcfiaCatboIica^

Tatim abinitîopi'oIixèenumerat,quO'^ modohæretici iempcr ueræ Ecclefîaf^* tuium fibi uendicauerint ♦ Qua com/ memorationcnon crat opus, fîquideffl hoc nemo negauit un^.Sed qüàm ucrè hoc in con/ troueriîam uenit.Ita nos quolt;^ cum adueriarijs no dcnudotitulodifputamusjfedde rci ueritate»qu3^ fcilicet fît uera Eccicfîa amp;nbsp;quæ falfa.Sicut cnim Papi fiis hic titulus nihil prodeü,nifî poisideant rem ,a/ deo(^resipfafînt,quæ hoc nomine defîgnaturita nobis nihilnocent probrofa amp;nbsp;coniumeliofa hac** rencoruçn nomina; modo ex parte noftra inuida ftetuentas»

Lutherus

-ocr page 355-

ÎACOBVS AKTDREAe; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jar

Lutherum arroganna hums ntuli'inflatumjtocû proem Chriftianum indida caufa cÔdemnafïe Ho/ fianum mendacium eft.Diuerfum tcftaniur fcripta ciusamp;ada^quj' fumma humnitare caufæ cognido/ Hem peer)tordin3riam,amp; ab im’do fsfe humih'cer e/ Pam hoftsum iudido £ubiccit*

Hominem fusfTenoti ncgamüs,cuius (criptis lan PJmfidetadhibemus,quantum authoritadbusferP pturæaddudis meretur,qui ipfc Lutheranus effe Poiuit in his,quæucrbo Domini repugnant.

Ofiandriiudicium non improbauit Philippus, ^’bifcilicetnon propcerea credendum,quia plures ßntab eius parte : Veritas enim,fîcut fuprà di dum non pîuralitatcadhgrentium defînitur.

Pofîtum ergo fit tTitulû neutri parti quidquam Pfækribercjnifi rci ueritas comprobeiur.

Ea quomodo definienda fît, inter partes non ’^ônftat. Quid nominis , non lidgatur:omnibus 'nim noium cft, quid Ecclefîa amp;nbsp;quid Catholicô fîgt; Snifîcct.Sed quid res fît,quæEcclefîa Chriftiap/ Pcllctur,amp;quam Chriftus pro fponfa £ua agno/ ^*^it,cuius in feripturapaisim tot encomia extant ,ac Praerogadugjde hoc lidgatur.

Hofîus lanqegregius diakdicus,quomodo défi ^Ut infra uidebimus,qin expîicadôe nois fuam uel ’Pfeidâ uel maliciâ prodit, dum Brendu csrpit,qui ^gida ctiâ Catholica dixerit. Si ««^cAûu nihil ^rfus’

-ocr page 356-

joJ A o VB K5 VS STAHIJL.’ HOSIVM, nulhmc^ pcrfonam excluditjacebfmur fn grauafl* Hoft) Adulcena nonéflex«âôAj«ôt'7«,Etfî nobfs cui^ SalomoncChriftusc5tradixcrit»Quis€nfinpoi^‘^ dicere mûduîncft cor-meum »culus affcdum etian’ Chriftus hoe crrniinc notauit. Nonufep adconoiii cacis ftudiofus eftBrendus,quemadmoduni uocifc raris,fed ftoliditatem ueftram reprehendit, qui Ec/ clefiam multitudine Sinonucritatc Dodrinæfid^^ amp;nbsp;faniïlarum utreutum dcBnins,quæ in hoe confp^ cua eft.Nam fi pluralitas,qua potifsimu uos pügö^ ds Ecclefïam fsicit Catholicam, plu res feeler a tos, g pios inucnirijconfitearis necciïe eft.

Sed ad rcm.PriusqEcclefi'am definiatjoccaiiouc arrepta,cum Brendus kripfiffet,Papiftasoftïciun’i quod folus Chriftus habet, träsferre in humanao^ pfra,Probatdepræcîpuodolt;ftrin3E Chriftianaear^ deulo fuos Catholicos redè fendre crederetAffif matquidqd fît propi dadonis id foil Chrifti tribui» Hæc uerbafîprima facieinfpicias,uidenturaliqua pieratem amp;nbsp;fidem præ fe ferre»Qüibus iam affuefee reincîpiunt,poft^uidentetiamàfuis explodi ilbs craftas phra(cs:homines fuis operibus pofteDcutu placare remifsionem peccatorum eonfeqoi,Chrl ftum expiaffe peccatuin originale » homines auteffl meridsoperumfuorumexpiarepeccataaâualia,fi/ cütThomas Aquinas fcribit.Verùm fî explicatio/ nem infpicia5,fub hac pialoquendi forma ueterem impietaiciB

-ocr page 357-

ü. lACOBVS ANDRÉA!;

’Dipictatem rc«nêt,amp;fîmplidbus caliginem oßurtx ! ^unuExprcffe cnim poflea dócec, uitâpertiam nöx ftn's openbus dari, addita hacïimitanone, Verùrtr 'ion propter corum,qüatcnus à nobts profidfcunz

dignitatem Jcd propter Chriftum,a»*iismanuu ^pera funtNos ex fcriptura docemus,urtâ actemâ ''one merid deberi nobis propter opera amp;nbsp;paîsiÔes Chrifti,qugfedtamp;pafTuseftChriftus pr/usqnafcc ’■^miir«Hoßus contradocctnobis uita deberi pro/ Pter operaquæChriftus in nobis facit, amp;nbsp;quæ fuo ’^entofandificaueritjUtciïcnt mcritoria.Ç^id hoc ’ijud eiljquâm partem gloriæ Chrifli in nos quoip ^fàsfcrrè,liquidem nosiliorumcpetumadiutores f^nius, dum membra noûra il J farm a iuftidæexhi/* ^?mus:iîcnon foIusChriftus fuis operibus «obis PbcauitPatrcmJed noscumillo,ßquidem nonfi/ •^cnobiSjUtcum Hofîoloquar,H3ec,înquam,uetus ^ftimpietas.Paukis inquit,abfitâ megloria'ri nifiiii ^‘‘UceicfuChrifti. Eiiterum:Vnius obcdiêtiaiufti ^onftituentur multi. Hunctextum corriger nobis ^ofiuSj S^ docebit, nÔ unius Chrifti extra nos faôa quot;^bedicntiajed noftra cum ilbjhoc eft,duabusobc/ ^icntfjs iufti conftituéncur multi« Execranda impie quanta latibulaquæras ,cum uideas te in lucem Pt'oduci ex tenebris.Ccrtum igitureftS^ luce meri.* ^iana clarius.quôd Papiflg honorem Chrifti in fua pperatransferunt,quod nonfolum dimidiarc cft, q

-ocr page 358-

X Ö VE RSVS STARISl* HOSIVM» ledprorfus Chriflum ncgarc.Nufquàtn enirt Chriftus ille, qui falcem aÜqua partem noftrorunt peccatofum cxpiaueriu

Bona opera fidelium, fanguine Ghrifti refpen» cffe non negamus,queraadraodum iupra quoqu^ cxpofîtum eit,non «£ mereanturjcd ne amp;ipfa daiw nenEur,qnibus adhuc imperfeeftio adhærec, qu» Ut nia indigenrquomodo ergo rcmifsioncra ÔC. uitaiu promerebuntur^Quapropter dum illis operibus» quæ nunc Chriftus per nos fccic,rccondliationis propitiationis honorem dctrahimus,Chrifto nihi* detrahimusjed mcricum crucis eius araplifîcaoiu®» cui foli, non operibus,quæ in nobis facit,(aiisialt;^*^ pro cotius mundi peccacis fecundû dodrinam Pgt;^u/ phedcamamp; ApoÂolicam adfcribitun Hacergoiut piecatis no(aàno(tra,di(tinguit Papiitica

Brentius,nc Andabatarû more pugnetur Ecclenafîi,definit:uidclicet cœtus piorum hominu qui uerè in Chriftumcredunc,quadefinidoneoni^ nia noie hdei ÔC Chriiti includit, quæ ad uerè Chrtgt; ßianum hominem pertinent.

Earn eluditHofîus,dum addiemuhî profîtcntüf hocfeeuloChriitum, qui tarnen inChriftum nofl credunt.Scd pro ratione fuçdialedices foluit,quod eft alkgare inconueniens. Brentius de ucra fide loy qu;tur,Hofius deprofefsione, quæ fine ucraagn*^ tioneefTepoteit«

Cuço

-ocr page 359-

B. ÎACOBV S ANDRE AE.

Cum Brentius didt : ad folos eleiSos iudfdunt l’fftinerc,amp; hoc loco fatcatur,hypocntas intcrdum gubernatjonem Ecclefîæ peruentre,ad quos taz iudidum non per«ncat*fîbïipfi non concradfz ^’^♦Sicni'm aerèpronundarc uolumus, iudicium ’’pn nifi ad uiua membra Chrift» pertincrc, qui fpv ’’’Hiales cum fintJoliiudicarcpolTunt, amp;ipß â ne/ ’^inc iudîcari. h^^pocr/tis fî dcferaturiudicium, cr ’^ore fit, fed non iure , quorum peruerfitas fi de/ '^onftraia fucrit, illorum iudicio non cfle ftan/ ^**«1 »fupräeuidentcrcomprobamm eft,quos tanz ^’ndern pro uiuis mcmbrisChdfti repu»mus,do/ ’'^cfuamimpietacem produnu

^Ocïnde repetft hïc ufitacam tergiuerfationem ;

Hos loqaimurde iudicioin explicationc dodriz ’’^jKofius refpodet de abfolutione facramento/ adminiitratione, quibus admininiftrantis hypo nihil derogat,

Vocabuli æquîuocationeîuditjdû probarmÔ (o ‘'’de^osdrccccIefiâiCÛin ea fint enâ malt Aliâsm* Mumeficplatèpateathuius uocabuïifigngt;.ficacio* /«tïipfaphrafîâhoîsinfddâdetegit, cuimpfjfint

Bcckfia,hoc eft, in illo cœtu,q ucrè Ecclefia Chri cfi.Ideo non func Ecclefia« Et redcdidtur Ecclefi nonnffieled'orumdTs «Occurrit modo,quod ^•^pradc Vtrgcriofcripferatieum nunquàm fuiflc fuis,hocelt, ipforum Caihoiica Ecckfia , quo q 2

-ocr page 360-

j«gt; ADVERSVS S-TANISt-J HOSIVM. deficiënte corpus Chrifti mukum fit I euatuifl ♦ Ego uicjfsim honeftifsimam matrem tuam iudico non parumleuatam amp;nbsp;mundatam efie^ ptofi^ tantum fterquiliniura cnixa eft.Quiamp; Vergcrius fit, norunt multi boni,qui cum ueftrg impie ta ti (eruirct,gratus erat amp;nbsp;infignis, utcunc^ turn temporis etiam pollue retur.Nunc poft^ Dominus, illi oculos aperuit,ut hoe coE^5,qua uolutaba tur^agnofccret, ei(p venant ciaret,prauuamp;in Bcclefiæçorpore humor audire co^

Cum Brentius dicicEccIcfiam non renafci lüC ce£sione,cauiIlatHofius,quafi fucccfsionc prorfus amp;nbsp;fimplicfter oppugaet,cui Brentius tantum tribu/ it,quantumdoârina præftentjfîquidemin piorum locnperucrfîdodores fucccderc poflîint.ficut Apo ftolus EpikoposEphefinae Ecclcfiæ monct : Ego enim fcio,inquit,quoniamintrabunt poft difcelsio nem meam Lupi rapaces in uos,non parcentes gv^^ gi.Ex uobisipfisexurgentjuiri peruerfa loquentes, ut abducatdifcipulos poft fe.Quaninigiiur fimpH'' ci (üccefsionitquæ teftimonio dodring carct,fidciy dum fithifccuerbisdocet.Quód fiuerocû (uctefsi/ onedodrinamconiundam uuJt:s,cureius cxanif*^ reformidatisC

Inuocationem fandortim »ucantiquitatis noRii'* neuenditctjab ipfis inquit, propemodum Apoft’^'* lorum temporibus Patres docucrut. Quid fibi uuh ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;didiogt;

-ocr page 361-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Di lACOBVS XNDREAB, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jij

I Propcmoduratcur non Apoftolis quolt;^ tri ^üit(s7Sedin confcieotia conuidt eftis, hanc Idolaz Jîarn Äpoftolis ignora m fuiffc,qui Chriftum prj^? , (carunt unicu m intercefforem Slt; mediatorenijCU/ rriuniacum (andis uos parti« eftis. Ac tantu ab/ ^ftjUtboc præccperintucl docuerint Äpofloli,ut ^iicrnadnïodutn fupràex Bpiphania deîcriptSeft, f’^preflTè prohibuerint. Deficient quidam»inquicjà Epiph.con:, ‘^hadodrina attenderates fabulis amp;nbsp;dodrinis dæ/ coiyridi ‘^oniorum.Brunt enim, inquitex fententia Pauli, ^ortuiscultumdiuinumpræftantes, quemadmo/ ^utn

etiamtnlfraelcoluerût.Btqualis fuerit cultus, 'l^aîprasccduntjindicannNarrant, quod quædam ’'^Jilieres illic in Arabia è partibuamp;Thraccs,hanc ua inuexcrunt, ut in nomen femper uirginis ^^ariæ)collyridê quandâ (acrificent, fîmulconz ^’^cgentur,amp; in nomen fandæ uirginis ultra modû H^odtententagere,nephario ac blafphemonego/ in nomen ipfius facracekbrent per mulieres, ^^od to tu m i m piu m eft ac nefa ri u m,anen u m â p r g ^catione Spiritus fandi,utfittotumdiabolicum o/

■ P^SjS^fpiritusimmundidodrinaamp;fCk

n Quæomnia,ficonferascum eaimpietate quaad î J'^tuasD, Virginis concurfum èC (acrifîcatum eft,' ^^icra uidcbuntur,dequibus Epiphanius loqui/ ^^f’Loquuntur hocredditusD. Virgini dicatian/

I ’^^^uibuseius fauorem gratiâ homines fuper/

q 3

-ocr page 362-

ÀDV8R.SVS STÄNISK »OSIVM, ftidofi fibi demcreri uoluerunt » Eat nunc HoIiusSi fandorum inuocatfonem nobis tanq ApoftoUcani amp;nbsp;Catholicam obtrudatC

Non negstBrentius,malos poffe eh'giad Eccles fîggubcrnacula,cum hoccxpcrientia ceftetunVcf« non ukam folum diflblutamjed pcrucrfam doäd/ nam reprchendi't,proprer quatn illis nuUa obcdicn da debcacur,dc ea tu intcrrogatus, dc moribus fcni perrefpondcs»

Ad ApoQoîicum munös qua fronte audesafnt/' marCjdignosS^ idoneos uocari, qui partim nun/ quam in animum duxerunt docerc 8^ condonari» Ó qui præRant minime Apoßolice pracftant,duin bominss àChridi meritoadfuorum operum mo rtta,perinhabitanteni CHRISTVM fada,ab/ ducunt.

Impie didum eft:bominem nefcircan deiflusßt. Dealijs ficuiproaunciarcnöii poffum,indlt;; nKUt fîm certus Jalus ansmæ meæ exigit,iïquîdê3pi'ritus fandus arrabo u/tæ æternæ,n»dræ con(ctêdæ,(cu, ut Apoftoïusloqui£ur,fpir‘tuinoftrotefömonium pcrhibetquód fimus fiiq Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi qu^s non agk

tciur,filius Dei non eft.eius autem agtutio ccraisf mum uitæ aeterno pignus cH, à cuius diledione nulla creatura nos leparare poterit, Romanorum odauo » Ad hunc modum dc uniucrU uera Ec/ clelia

-ocr page 363-

D. lACOBV« ÄNDRBAB;

defîa 8^ omnibus eius membris loquitur , Qui» Nos k’parabâ à cbaricate Chrifti?Et mox ; Cer/ (usfum,quia neque mors,neque uita,neque Ati amp;c.necß creatura alia poccrit nos (eparare à cha

•^itaïc Dei\

Ad locutn Cypriani fuo loco rcfponfum eft, ^uare non opus iudico ea hoc loco repeicre.Di'uus ^nitn Cypdanusaduerfus eorum prtulantiam pu/ ^gt;iat,qui fpretis MctropoIitanisC de Romano e/

PondHce eo in loco non cft fermo ) pro libfdi/ Mua Apoftohese doârinæ contraria docences,or 'Einern in Ecclefia turbabanc.

CumdiufefecorEfTec tandem uericati palmam ’’’i,8d noftræ (ententiæ inuitus accedit»Quamob/ etiamE Et Epifeopus , inquit,non eapietategt; 9*^3 eum effe præditum oporteret, tarnen fi con/ ^ît,quôd is in antecefforum fuorum,qui quidem S^tholici fuerint, piamdoârinam fuccefflt;rit,ni/ ^^itnpcdit, quo minus Epikopi munerc funga/

Hoc uolumus , hocurgemos Hoß , Obv yua HoE tua ipEus uerba, Piam inquis , piam ^^^rinam , Et quoniam ueßra dodrina eß im / ) amp;nbsp;ex diametro cum Apoßolica pugnatgt; neque pro Epifeopis, neque Apoßolo / jjni (ucceflbribus genuinis agnofeere poffumus* ^’denus femper dodrJnæ propter fuccefsio/

credi uoluerunt 9 Nunc fijcccflbribus ealt;

-ocr page 364-

ADVÄRJVS JTÂNIÎL. HOSIVM, tenuscrcdcndumaffirniat,qaarenus pîam doârf-' nam affcrât» fi£ ad Fôtes nobis rccurrcrdicctamp;ab/' luercjfi quas fucceflbres afpcrfiffentfordeSjCt^cIôS paulô póftiterum obliuifcatur.

Notas Ecclefiæ cum dicitBrêuus eïïc,fynceringt; prædicatjoncm ucrbi Dei,ôi uerum ufumtacramé/ torum,Hofîus refpÔdetjÇp bas notas faKo nobis ar/ rogemuswSed quæftio hoc loco no eft de eo,num v as nob's arrogemus iure an iniudajed an he fintno tæ,quib«s Ecclefia uera agnofeitur.

Epijf 2.

Sed quod addit:fyncentss uerbi magisagnofeP tur ex ueritatc Eccleiîæ,quàm contra,abTurdum eft* rEcclefiacin Apoftolo teftefuperuerbo hocdodri/ na Prophetarum Sii Apoftolorum ædificataeft,S^ non contra Prius igitardcuerbi fyncedtateconfta re debeuEccleiiæ enim propter ucrbum,ô^ non uer bo propter E.ckfiâ rTeditur,fî rerum ordinem ueB! confideremus.

Quod fcdpturasàuobis acceperimus,nonncga mus. Verum de fcripturanoneftcotentio,ficutitn/ pie quidam ex uobis affirmareaudentjhancefte ma terfam h'cis,fed de interpretatione ueftra,quagcnu{ num fcripturacfenfum corrupiftis.Nec minushaec ueftrapoïTefsiOjqua (edpturam uobis Uendicatis, nobis præiudicat,ailt;^ Apoftolls ludæorum infolêz da,àqoibusfcripia Propnecica,ncuc à uobis Apoz ftolica fedpea nos accepimus*

Cum

-ocr page 365-

D. lACOBVS ANDREAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ji/

Cum BrentiusdiciuVerum ufum fcnpturgefle f’ocam Eccîefiæjfophiftaàdidofecundum quid ad ^îidûiîmplicncr argumeniatur,eamcp minimèeflè poiTejCiim etiam diabolus ca utatur. Hæc fi in fchoz ^Jsfierent.caftigationem mcrerctur:in Epifcopo aiiz tcm.praefertini tarn(andojpreciofa cft margarita* Vcrè.n.Eriptura diabolus no ucitur Jed abutiuhöc fycophancæ morfum præuensre uokns Breniius, Äddiditjfynccram prædicationem ucrbi Dei, ut à quolibetciusufufeuprophanadonediftinguerct*

Quod decradiCtoibusexPauloproducitj'am all quoties did urn eft, Âpoftolum de taltbus traditio/ nibus Ioqui,quæ fundamentum dodring non euer tunt.In quogenerc ueftræcoliocadg non funt,quas cum fcriptura pugaarc demonftratum eft*

In fenfu fcripturæ fi uarient Patrum interpréta/ ciones,multicudinem (equehdam docet,fd q pericu lofum fitjomnes facileuident,cum multiiudoerran tium no faciat errori patrocinium. Chriftus inquit: uiulti uocatijpauci eledi* non ergo muldtudinisiu did urn,fed paucorum ueritas fequenda eft.

Atcp hoc loco cum nihil folidi rcfpondere pof/ fitjdenuo bhfphemias crepaySpiritû Luthrri,Brê/ ttj,amp; aliorum efTc Sathanæfpirttum,quo in Germa niaSathanifmusinuedusfit. fit appellat Euangeli) doârinâ,quæ in Ecclefrjs noftris fonat.Vcrùm non irnpunè fercc. blafphemum os, ludicem fuo tempo/ fe fuura inueniet* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

-ocr page 366-

Jil Ä DVB RS Vf STANÏSÈ. H O SIV«,

Sïcramentorum ufiim ira Ecclefia Papiftica noiî «ffc pcruerfura,miror qua fronte negate audeaiC

Quod autem Hofius negat: Campanas baptiza^ cas effe in fua Ecckßa CaihoHca, qua arte borribilê prophanationem baptifmi in hacfcenica adionefa idam,eÏudere conetur,paucis oftendamus»

Nam quódfatetur,fein Pontificalilegere, ab pKcopis Campanas benedicendas,eius tarnen magi cæ benediótionis amp;nbsp;incancationis partes exprime/ re non audeuHas opergprecium eft, quia liber noo ubiçp extat, hoc loco cömemorare,ut uideatledor, quam ucrè à Brentio feriptum fit,Campanas â heid ficulis baptizatas effe»

Initio poft recitationem aliquot pfafmorum , St cxorciimum Salis Äi Aquæ, quibus eampana eft ba , ptizanda,hoc cftdauanda,additur talis Rubrica.

Quibus,inquit finitls , furgitPondfex cum mitrf cum polhce dextrac manus,(acit ab extra fupt» Catnp'tfnam dcoleo (ando infirmorum fignum erff 3, cis, quo fado,depofita mitra didt : Orem us^D^“®»' „ qui per fandum Mbyfen Legiferum famultunw^ 35 um tubasargentcas fieri præcepifti, quas dum Lex ” uitæ,tempore(a^riRcrj clangercnt,fonitu dulcedk ” nis populusmonitus, ad teadorandumfieretpr»/ ” paratus,8t ad celebranda facrificia conuenirct.qua ” rumque clangore etiam hortatus ad bellum,tela prooerneret aduerfantium :præfta qusefumus bot

-ocr page 367-

o. IAC®BVS ANDRERE,' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒgt;

uafculum (andlæ cuæ EccIeHæ præparaEum â ^uo (ando Spfdcu per noftræ hutnilicads ferukiz um fandi ficctur, uiperilUustidum amp;nbsp;foni/‘® utH fidèles inuttentur ad fandam macrem Eccleß/

8d ad præmium fupernum, cum Melodia il/ ^lus auribus infonuerie populorum, crefeat in cis deuotio fidei, SC amor fpiricualis i procul pellan/ « ' turomnesinßdlseinimici ,fragorgrandinum,pro/ tt I celiaturbinum,Impetus tempeftacum,temperen/ ' 'turinfeßatonirrua,ucntorumHaminaßantfalubri/ “ ter ac moderatèiufpenfa, profternat aercaa tempe/ “

i ftates dextraTuæ uirtutis ut hoc audientes tinti/ ” Uabulum, cremifeant amp;nbsp;lugianx ante crucis in ea de/ Mum uexillum,cui flcditur omne genu cœlcfti/

' Um terreftrium S)i infernorum, quod ipfe Deus no fter Chrlftus Icfus præftare dignetur^^c* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«î

Sequitur alia Rubrica : Pontifex accepta mitra ^Xîcrgit cum linteo mundo crueem â fe fadam* Ôcinde inchoat fchola pro Sequence Andpho / Mam : Vox Domini fuper Aquas multas,DeusMa ^eftatis intonuit Sic. Ac mox cantatur Pfalmus: Vox Domini in uirtutc amp;c. Interim Pontifex Cum Mitraßans,Facitcum pollice dextræ manus, de olco fando infirraorum feptem cruces exteri/ Us luper campanam'. Si de intus cum Crifmate, tiaatuor paridiftantia,diccns dum quamlibcccru/ 'em facit:

r 2

-ocr page 368-

' JÎO ADVERSVS STANI5L' HOSIVM,’

Confe cretamp;fandi' 4 ficccur Domine iftud in nomine p3tris,amp;Filfj,amp;Spiritusfan(^li}’^ tócinditw honorem Gndî(T ALI S)Pax «bi.

ei nomen. Deinde Enitis Antiphona amp;nbsp;pfalmis ac fa^îîis crucibus prædiéEs: Ponnfex ftans depofita mitrs finî’f» dicit:Oremus4

Omnipotensfcmpirernc Deus:qui antcarcaiy foederis per clangore tubarû : muros lapîdeos, qu^'' bus cingebatur aduerfantium exercicus,cadere feci^ , fti. Tu hoc tintinabulum cœlefti bene didion^ perfundcrc,purificare,fandificarc amp;confecrare df gnerisyuc antefonitum eius cfFugiant ignita iacul» inimici:percufsio fulminum : imperus lapiduroj?^ liotempeftatumjUt ad interrogaiionem Prophet^ catfizQuid eft tibi mare,quödfugifti: fuis motibus cum lordanico reiroadis fluento rcfpondeani. àfa/ cie Domini mota eft terra,à facie Del larob.Qui cd/ ucrritpctramfolfdamin ftagnum aquæ,amp;.'rupem in fontes aqucrum«Non ergo nobis Domine,non nobis:fed nomini tuo da gloriam,fccundum miEd cordiam tdamtut cum præfens hoc uafculum ,Ecut reliqua altaris uafa, facro crifmate tangitur, amp;nbsp;oleo facro(an(ftoungitur,tua bene didione fanöifice/ tur,amp; quod arte aut metalli fpecie non poteft fieri di gnum, fiat tua benedieftione perfiifum,utquicunc^ adfonitum eius conuenerint,ab omnibus inimici tencacionibus libereniur in corpore,prauis cogi/ tationtbus

-ocr page 369-

D; lACOBVS ANDREAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31«

Utionibus mundcntun'n menccJempercpfidciCaz thoh’cæ documenta {edentur,atcç tuæ côtoladonis gratiam perciperemercantur* Saluator mundicui flsflit omnc genu,cœIefti'û,tcrreRrium amp;nbsp;tnferoKî, ^uicum pâtre amp;nbsp;tpirku fandouiuisamp; régnas Deus infcculafeculorum amen. Tunc{edciPontifex,S«i Accepta mîtra imponit in thuribuïo tbymiamatP busjôd mirrhâjfîhaberi poffunt,alioqui qugexipfîs habent,quibusimpofins thuribulum ipfumfuppo nJturcampanæfcufîgnOjUttotum fumum recipiat: kola intérim Antiphonam cum pfaimo cantantc.

Qutbus didis depofîia mitra iurgit Pôtifex di cit:Oremus.OmnipotêsdominatorChrifle,quifc Cündum carnis affumptionem ,dormiens innaui, dum oborta tempeftas maria conturbaffet » te proti nusexcitato amp;nbsp;imperantefiluit.Tu v^cefsitatibus populi tui benignè(uccurrc,tu hoc üi^;.’n3bulum Spiritus fandi robore perfunde,ut ante fonitüm Ülius fcmper fugîat bonorS inimicus,inuitetur ad fi dem populus Chriftianus,hoftilis terreatur cxerciz tus,confortetur in Domino per illud popülus tous conuocatus,att^ ficutfuper Dauidicâcitharam d?/ icdatusdefuperdîfcendatSpiritusfanduszâ^ utSa uiuele crinigcro agnum madâte,in holocaufto tuo Pcx æterni împcrij/ragoraurarum tuibam repulit adüerfantium.lîa dum huius uafculi fonitus tranfic Ht per nubila,Eccl tuse conucntum, manus con r 3

-ocr page 370-

IDVERSVS STANISL: HOSÎVH, CeructAngelicafruges,credentium menKSamp;fO’’^ pora faluct proiedione (empi'i:crna,per tc lcfu Chn üe,amp;c

Deinde fcquitur fequentis Euangelij fecundui^ Izucanti de Martha*

Finito Euangeh'o PonrifcK ofculatur h'brumEi*^ angdioru, pernnum ex miniftris ßbi porreâumj Tum producitfuper campanam benedtdam ßgoU cruci s diked es r eu erdiur ad locu m u bi pa ra ta accepädn quo dimifsislicris ueßibus uadicinpgt; ce.Hæc ex PonrificaK*

Sedqutd hoc loco deHderas Hoß,quo minus credasjcampanas in Papatu baptisatas effeC Pontifi cak reßi tur,ä Pontifier campanas 8^ tintinabuhla^ uan,quod eft,bapti2arhuocabuli mim Etymon no pwto te ignorarc Hofi, qui no bis amp;nbsp;Eccle fiæamp; Ca/ thoî ciappeîlationes Græcas Latine es interpréta/ tusJJcindeuerbabaptifmi (ubûantialia accedunt, quando feptem cruces extcriûs 8^ fmerius quatuof deoleo fando cum cri fin a te bcit,In nominePâdi« filn ôi Spiritus fandi.

V'riîurenam falebenedido oleo infirmoruni cum crifmate,ne quid ad regencrationem amp;:Lndi/ fîcationem campanædefit.Inditur quoCp camp»næ nomen alicuius fandi.Hfc,nifî Pontificale fuü ciat.non poteil nrgare Hofius*

Sedad hancuerborum bapuïmi prophanadoj»ƒ

-ocr page 371-

B, IA CO 3 V S ANDRE AE.

I ^cceditlongf horribilior Idolatria amp;nbsp;abomination Per hâc incaniationê Magicam campanæ ÔC dn dn a ^ulis tribuunt, quæ lolius Dei Patris funt ôd filq, amp;nbsp;Spiritus fantfd. Con(ecrads»n. lantfliHcads Cam panis 8^ tintinabulis tribuituirtutcm inoiiandi ho/ niincs ad iandam Matrem Bccicfiæ, excitandi in agt; *^10118audicornmdeuotionem fidciamp;amoris fpiri ^üalis , pellendi omnes iafîdias Diaboli, fragoris Srandinum, proccllas^ turbtnum,impetus tempe/ ftatum,infeftatonitrua,ueiitorum flamina ♦ Hæc ^Oïahorrenda funt auditu, moderari uidentur ÿêtia uerbazProfternat aereas tempeftates dextra

I *uæuirtuds.Scdquæfequunfur Idolatriam con/ ■ fifmanuadditur entmzVt hocaudientes tindnabu/ ( tremifcant amp;nbsp;fugiant ante crucis inea depi/ uexillum,cui ftcafsur omnegenujcœkftium, *errcftrium 8C. infernorum t quod ipfe Deus nofter Chriftus lefus praeftare dignctur. His uerbis mani feftum eft Campdnæ,non uirtud Dei, propter cru/ ds ucxillum in ca depi(ftum,tribui, quae paulo ante ’’S Pontifîcaîi commemorata funt. Adde edam im/ Pietatemzquahuit uexillo affirmas flediomne ge/

I , quod Mofes in populo fuo tanq horribilcldo/ ' ^triam accufanChriftoiefu omnegenufiedêdum , ^ßefcimus,eündehonore cxhiberecrùci uel pida?

*^cl fabricatæ uel poliicc Pôtificis fadæ,primo De/ ^^o§i pr»C€ptoprohibemur4Sedproh ftupor,T«s

-ocr page 372-

324- A BV? RS r S stanîsl, hosivm, necampanxfonnuSathanam fugari opinans Ho/ fiC'cuhis inß Jias gl idio fpimus inftruâi fæpenumc ro dtfficüker repclîcie-poflunt fidcksC Non campJ ngjéd uirtuu uerbi Dei hæc adkribi'Jorcafîe diets* Sed ex te uicifsim quplo cognofcerc cupfo,ubi loco rumkripturæcxut diuinum præceptum lauandi, quod nos didmus baptisandijoleoinfirmorum ciJ crifmace confecrandi Ôé fandificandiC Non quod tibi uideiur,tnquit per Mofen Dominus, fed quo*^ ego tibi prædpiojfacito. Vbi quæfocxtat promit'* fio,ut confecrationc amp;(andificationefada propt«*' crucis uexilium in nominePatris,ôefilij,amp;SpiriiHS fandiimpreffum dæmoncsadfonum campanseft* gitet, amp;nbsp;tïmpeftates 8^ infefta conitrua têpereniuf' iufsit Chriflus in nominePatris,amp;Spirit^® fandi baptizari omnés gères, nô omnes campanas, nififortafle largius uocabulum creatursc acdpia®’ quando inquitChriftuSjDoccteomnes creaturas» 6CinMatthæoadditÔèbaptifate,quiauero camp^^ nasdocerinonpoflcconcedïsjeadem ratione feopis hoc officio fuperfedendum baud inuiu’S concefferis. Quantum præftitiflet,ingenuèerrot« amp;nbsp;Magicam banc incantationem amp;nbsp;horribilcm u«*' borum bapttfmiprophanationem fateri acdeplo«^ re,quâm ucl negate ucl cxcufare.Quibus noftris cafio non (olum datut,fed improbitate uefira imp** nicur ca in lucem producerc,amp; ueftram impicMtc«**

deteg«*^^’

-ocr page 373-

ÏJ. IACÖBVS ANÔR.6A8

^etegcrc, amp;nbsp;omnibus pqs adeolt;^ tori órbi fpe^atv proponere»Sed nunc de campants hçc comme ’^Oi'afîe farisßt,rcliqua pius leAor ex orarionibus ^®cic3tis colligere poterie,modo omnes uideant utf ^orum Brêtt) ucritatem,amp;Hofij in hac parte impu/ ^fnriam,quicampanasbaptwatas».iïe nrgatjcum ’’on baptizatas foïumjfcd etiam mcantatas luce me ’’diana clariusoftenium fit» Atcphoc loco in men/ ’foï nenit,quod in prouinciarum aliquot reforma/ ’’oneaddodrinaeEuangelkæ regulamfaôa,mîhi ^^iquoties accidii, ubidid non poteft, quantum ci/ ”«8 in urbibus amp;nbsp;in pag’s ruflici tergiuerfati fint,cö ^®confuetudoabolcretur,qua tempefiate exorta câ Pînaunauelpkiribusftupidum genus hominum, ”3cincantanoe fafdnata fragorem grandinuiti pel/ ’^‘■epoffeopinatum eft.Ah,dicebanc,nequscfono» campanæ têpeftatibus exortis prohibcaris : me/ ’’’oria cnim hominum compertum habemusanos ’Dollarn cladcmàgrandine aut têpeftatibusin agris ’’olîris accepifle, quamprimum baptizatiscampa/ ^*sfi«num datum eft.EatnuncHofius,8Cncoeruel *dc ncfcircfimulet,quod lippjs8lt;tonforibusnotû 'ft» Paudsab hinc annis,Monachusquidam Ab/ °’scampanam baptifans, patrinam habuit Abba/ ^*^am,cui,cum câpana puifareturadixitiAudiDo/ .’’’’nadnfans uefter uagit, hune fi fumptus ferre uo/ /s»ad te mittemuSjUt dus reitîbi fidem fadat»

s

-ocr page 374-

ADvsRSvs satnisl: hqsivm;

Vfutn Çcenæ hornbilitcr pcruerfumamp;prapHï natutn cflc minus dublj habet, ubl loco difpenlait*^ onis corporis 8d,fanguinis Chrifti Ecckfiæ Ipcâa/ culuru ohcrukrunisquodi ex opereoperato ului'samp; mortuîs renaifsîonem peccatorum relaxadoneiR pœnæin confido Purgatorio mereatur. nftttuuo/ nemeinsmunlârunt,qualaicosaltera pacte (acra/ menti P ri U âr U ne»

Decommunionefub utraeg fpccic,nemutusßi, ad paruuîos confugit,quos tarnen ipfîquo^ ad co/ munionem cccnænonadmittunuEos autem matv dato Chrifti non compréhendi ,,ex D. Pauli uerbis pacet,ubiiubetgt;utprius homo fefe probet, quodfa^ nè non nifi de adultis intelllgi poteft,

Papiftssmitiorem efte Gaîuinum Brèt^ofru^^*^^ ex uerbis ciusSC infullè coUt^t^qui ath'cmetiubecu deliiatcSdTyrannidePapæ fcctlefiam manfîfledde enimeum Luthrro Brêtius quoep docet.Sed aliud eft dicer«: (ub Papatu efte Ecdefîam : ÔC dicereP’^ pa£UJB,hoc eft,Pontificê,Epftcopos,amp; qui in ipfo» impietatem confentiunt,efl€ Eccle fia m. Prius conclt; dtmushbenter,quiafcimus perApoftolûAntichrl ftû in Ecclefia federe,z.Thefr.2.Pofteriusperncg3^ musgt;Hæcamp; ftmiliamulta oftenduntj huncEpifcO'' pum incoîledionibus non ufcp adeo excrcitatuK’ autfoeliciter inftitutû,aliâs tâ inepte non colligcr^*^*

Hasceticosferipturam per feripturaminterpe^^

-ocr page 375-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßl iÂCOnrS ÂubKEE.

' ^ios effe,non negamas,ucrûm hicipforam pcruer conatus conmetudini Ecdcfîæ uerænihil adi^« '*’it,q'uæ fcripturara non nifî per fcripturam ini«*/ l^fctata eftrcolhtio hærcttcos tandem erroris amp;nbsp;im/ P’étatis conuicit.Cum cnim hæreticorum amp;Catho ^icoruni (cntentiæ ex diametro pugnarcnt, contra/ ^’lt;^ioaiKcm in fcripturaeft nulla,cuius teftimonijs tueri conabantur hæreiicnhoCüm error collati/ ’^ncinuftrrumlocorumfcripturæ facile demonftra ' '^ipotuit.Sic Arriusnon authoritateliominum,fed ^ollatione feripturg conuidus cft, quemadmodura ®^adeclai*ant.

Fruftra tradftionibus maiorum patrocinlia qug/ **îtinféneentiaMofaica,interrogapatrem tüum,amp; ^’înûciabit ttbi.lbi enim Moles loquitur non de tra ^jtiÔibus,de quibus inter ludços conirouerterctur ^nias nâ elîcnt,fed de expreffa uoluncace in ^fipt3,8^ monte Sinai promuIgata.Nam cû poftca ^iüscxcmplo Pfeudoprophetæamp; facerdotes^qual/ ^is traditiones populo obtrudere uelîêtjProphetæ ’’ciedis patribus amp;nbsp;regibus,utcuc^ îonga cor* elTet lyrics, ad fontes recurrendû docent, ficut uidere eft I ^ere,44.capÆius ueftigqs nosinfîftentes quid hcri I ®utnudiustertius,hoceft,ante centum uelducetos ^nnos facrificuli docucrint ,amp; uulgùs crediderit, I *’Qnci3ramus,ad fontem dôdringe cœleftis recur/ j ‘‘iiîîusjcx quo etiam limpidam amp;nbsp;minime turbatam

s 2

-ocr page 376-

Ji«. ADVERSVS STANïSL, HOSJVAÏ, aquam haurirepolTumus^cuea H maiorâm noftfo/ rutn fi'ics confentitjbcne e ft, fin minus,tpforuffl erpplQ foaïtnï aquse uiuae rellnqucrc oo pofturnu« gt;nbsp;amp;nbsp;fodere dfternas, quæ aquam reunere nequeuni'

Quam fqphifticaiur autêjUtRorn. Pontificisdoj minium feu potius tyranidcm afferat,quem unàfi’’ mem bn's fuis pro Eccicfia Chrifti ampledÏ nó fOmus.Eius argumentum eft ; Quemadmodü Ch’’^ fto Domino nihil derogat,quem Dominum con^^ temur.ß maxime Regem uel Principcm quoqucgt;‘’ terris pro Domino agnokamusdta quocp Ghrift*^ qui eft caput Ecclefîae nihil derogatur,fîmaximcti^ terris Ro»Pontificcpro capite Ecclefiç agnoftamfS*

Verom comparatio eft nulîa, Nam in tern's miniumdiuinitusconftitutumeßpropter dailet^ adminiftrationemamp;alia ad hanc uitam neceftahS officia^SedquodCbriftusuni earn potcftatêded^'* ricin rebusÈcclefîafticis amp;nbsp;(piritualibus ,qui fop^'^ omnes cocius orbis Epifeopos tanquam avroxf«^ emincaijid nondum demonftratum eft ab adiiev^®'' rijs noftris.Libcthucad(cnbere,quam pc-ieftaten^ Pondfid fuo Papiftæattribuant.D/cunt enim omnia iura habere in (crinio pcd:orisfui,habere left« arbitriumdmmutare rerum naturam : fubftafl cialia unius rd applicando alr},poftc aliquid de niW Io faccreiFaccre fcncennam,quæ nulla eft, aliquamj Efte ei uoluntatem pro rationein bis,quæ uuli:No eflr»

-ocr page 377-

D. I AC O B VS ANDREAE,

ei dicat^car icsthcisCPoffede iaiufticia face ‘^'gt;uftidam,corn2cndo iura öi mutandozObtmcz plèniiudinem Poteftacis: Poffc fecundutn pteni/ f!Jlt;iinefn Poteftatisdeiurefupra iusdifpenfarr. In ^ccretalab^Tït.De transi. Epifcopo. ca»Quanto.în §^oIaamp;Tïc.deconce(Epræbendæ.ca. propofuicsn §lofa. Etiterum:Dicunteumeflepnniatu Ab^îè» §ubcrnatu Arcam Noe, Patriarch a tu ‘Abrahsmö,. ^^dine Mekhifedecü,dignitate Aaronê,Autbçnia ^^MofenJudicatuSamuelejZeioHeham^manfue? ^^dineDauidê,potefi:ate Petrum, VnctiontChriz ^üm.Du bift der Teufel. Sed redeamu« ad inftituz ^i^ni.Hoßus Rorn.Pondficis in Ectleüa dominium ’^Oquàm conceflumanumii,quodilli probandum eratdnterpretts luæ uoluntaiis ex æquauolii **Qmnes Äpoftolos Dominus,amp; ab hoc Pontificio ‘^ftu eos diligenter amp;fideh'terreuocauit, qui iam in ^^^gendo Pontificeoccupaticrant. MinifteriumE/ l^’^oporum agnofcimns,dominium nullum.

Quod ait,iiifîEccleiîïiex uniusaKcui«amp; authoriz J®*:« pcndeat.nec Ecclefia, nec fides una rctineri poG ’^dalfuriï eftjd probit Apoftolorum minifieriû, S^^ipoteftatcôi min^fterio pares, perSpirituGhriz 'bqai folus caput eft Ecdcfiæ in ccelo amp;nbsp;in terra, uz ’’Animes,, Fidem Chrifti plantarunt amp;nbsp;Ecclvfiä Del ^dificarunt.

L'Ocus Ioannis zi.Pafçe oues meas,^ nihil ad Pc

-ocr page 378-

5^0 'ADVnRSVS ffTANISr? HOSïTAÎ/ tri,nedkamRom.Ponufîds primatum probaduß* fdciaijtoties iam decatitatutn eft» ut (ans mirari queâjquafrStccûdenuoproduccrcaudeaiHofîns»

Anglfæ fruftra infultas, quæ poft cot martyH^ præftantifsimorum hominum denuo Pontifît*^ Tyrannide fublata,refpirarc, SC amiffutn donUi^ recuperare cœpit.

Eptfcopis tempore Cypriani Eccleftam tamfuilTe, quàra aanumdc,(uprà copiofècxpo^^ tumeft.

Nam quod ad fcntcntiam atdncc ex Epiftola ?• Iib.4. defcriptam, quomodo intelKgi debeatjop^^f ‘ quo(^oftenfumeft,cum Cyprianùsi'ubeat populo fefeà facrikgo (acerdote feparare, cui non m'ß pterdo(ftrinæpnrîtatemconiun(Suscft,eaccftant^’ cciïatamp;coniunâïo*

Qiiod plem'sbucns uodferatur,nos docere dem,quæcharitatedeftj’tutafit,craffum mêdaciuni cft,nulio alio refponfo dignum*

Duolocafcripturæquolt;^hoc loco hornbÜHtf deprauatloan.vgradam pro gratia amp;nbsp;Roman.é.ubï gratiam fecundum fomniumfuum de bonis opcri'' bus interprctatur,cum Euâgelifta amp;nbsp;Apoftolus gratuita remifsionepcccatorum loquâtur proptct Chriftum eiuscç ob€dicntiam,nô de operibusgt;qu^ in nobis fadt per fpiritum fuum»

Ecdefiam fîneEpikopis effe non pofîc,ncnio ne

-ocr page 379-

IACOB VS ANDREAE^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331

gït'Munus autem Äpoftolkum amp;nbsp;paftorale eft do 'cve Euangcliä, quod cö Epifcopi noftri non faciac, pro Ecclcfig epifcopis eos agnofccre poflumusC PromifsioneSjUtræ Eccîéfiæ Chrifll fadg:quód ipôfa Chriftkquod Spfritu fando rcgatur, quod ^cluerfus earn portae inferorum non praeualcant,^ ’^on perdneant ad Pontifidâ colluuicm, ex his quæ ^ida funtjpateu Nihil enim prater inanem titulum ^cdcfîæ retinueruntjueritace ami(ra,quæin uera fi/ dodrinacc^ puricate confiftic.

Quaproptcr no eft,quod iIIorj fulmina curemus, hoc noie inftrudi impcrsios terrere conâtur» Cum monet.neiudiccraus cor hominis,quido/ ^Us eratC'iiquidem id hominis non eft,quod fibi foz ^’fcfcruauicDeuSiSed (ententiam Sddodrinam ho’ •^inisiudiçare, nulla fcripturæ authoritateprohi/ “einun

Facit autem hocloco Hofius,quod alias fsepe, uc mores recurrat, quando de dodrina propofita quæftio ♦ Sint fuo periculo fibi mail, modo do/ ^dnam tradant qug Apoftolicg amp;nbsp;Propheticac con ^rmis fit. Nee fads eft homini, ntfi ctiam menda/ exornct,quo criminatur nos edam de corde ho/ ^*nis nobis arrogate iudicium«

J Pro cocefto aftumit, quod probandu prius erat: ^piafcilicet effe dogmata noftra,quapropterEp,i/ ^^pis nulla rcuerendS debcri q eS arapledant.NÖA

-ocr page 380-

•Jijt AOVËRSrS «tanisl; HonVAb’ dum entm uJb’us impfetairis ia doamp;riaa coniiilt;^i fö fftöS.Nec kg nmatn cogm'tioncm iudicium recü fatnus^ad quod ueftra pars nun^ pertrahi poiuit»

ProGaduerfus nos loânjsfentenc'amproducit» Ëx nobis prodicruntded non erant ex nobisioamfî f uiHcnt ex nob;s permanuffent utic^ nobifcum. gnofci'musApoftoh ucrbafupra quoqueaddu^a, quibushærcdcosdefcdionisàfan« dodrina accu' (at,quam Apoftoliprofitebantur»Sed quid Hoc ad Rom.Pontificem amp;nbsp;Rom.EGcIcOse EpikoposC^Pf^y bent prius fefc loancs,Petros amp;nbsp;Paulos effe, eoru^ dodrinam ampledi,tum nos quoc^ hærefeosiurc accufabuntjfî ab ipfis difccfsioncm feccrimus.

Qui prouediorisætatis (unt, grato animo fatcH' tur,quód ex uobis prodierint, hoc eft, fccefsionéa uobisucftraqUcdodrinafecerint.Qiiod ex uobis non fuerint,non fuæuoluntatî,fed (oli diuinæp»'lt;’' tiidentig tribuunt.Non enim propter uetrcm 2^ uo Iuptat€sfacraueftrafecuti(unt,fîcutnon femel piæ memoriaeLutherus fatetur, fed amore amp;nbsp;reueretia Dei, humanislegibus traditionibus captizdo agebatttomnia,cum uos in hac profefsionepraei«^^ quæftûjdignitates 8^ uoluptates nihil detincariGi'S tias ergo agutimmortales Deo, quibus fecefsioeft da,gt€rnum amp;benignûuoluntatisfugdecretû reu« laucrit Ôi declarauerit eos ex uobis nô fuiHe,çj in ne ftraimpietate,cuialiquando immcrfî,in ea tnpede uerarc

-ocr page 381-

gt;: IACOB VS AN DREAR

^erare nolucrint. Negarc non poteranc Apoftoz ^i»qui'n fuedntex fynagoga,quaeChrift5 pcrfequc* ^»atùr.Sicutenim hîciiocifera(Hofîus,ante tnginta ^nnosfummum fuiffc confenfum, necauditas h« Uoces:Ego fumDutherijEgo CaluinijEgó Philippi

Jta 8c ludæi diccrc potcrat î ante iriginia annos, ■Prius^ lefus ille Nazarenus exorirrtur ,Terra erat ^abtj unius,amp; eorüdem fcrmonum »Egrdsi funt oz 'ïines filq Ifrael amp;congrcgati funtpanter,quafi uir ‘’«us.Scdpoftq lefus illcNazarenusdocerc ccepit, Alius cftChrifti,Bliusfynagogç,iliusïûd^ Galilei, ®büs Theudae : amp;nbsp;interChrifti difcipulos alius eft ^ephæ,alius ApolIo,aIiusPauli» Videtur ne Ouû ^uowagis fi(nile,quâm temporanoftra temporiz ^üs Chrifti amp;nbsp;Apoftolorum ï'Num propterca h«z Mcos conuix^i crant Apoftoli,quia prodqftent ex ^y*’agogaV

Supra Brêtium monuitHoßus ne communibus '’tereturargumentiszScd turpeeft dodori,inquip . Çatoycum culpa rcdarguitipfum»Quâc5modè*n, ’n ipfunijamp;fuiordinis homines hoc argumentum ! ’^ctorqueri pofsit,ledorcollationetemporum amp;i.ali circumftantiarum facile uiderepotcrit» .

Sedaudiamusquibusrationibus nos Antichriz ^ianifmi conuidos docean Inßgnes aliquot Acade ^iæ,inquit, dodrinam ueftram impiam iudicârûu Romanus Ponti/cx hæreticos uos pronunciauitJn

-ocr page 382-

ÄbTEltSTf

comitqs Imperialibus Vuormaof profcriptiôïs Ht cretu m aduerfus uos latum eft » Ergo hxretici eftis«'

In eodê paragraph© c5 pro fedixerit,Num fuffv ciataccu(d(T€Ç’m»ror,quomodo{olt; obh'ius, affirma/ reaudeatjd ad condemnandam noftram doärina fufficereCNam Lutherum edins fr riptis amp;Bunjs-:^h Academqs Louanienfi, Colonienffiamp;SorbonaPa rienß h^refeos accuîacûkgimusjed non conuidu» ;Vuormattenegoeiü ChrilbLucherusegit coftao/ ter8^i'ntrepîdè,profcripnonêtuliï,hgrelcosaûtfOtï uidus np eft.Quód fi profcriptio hgreticu faat^qo^ ratioe Apoftolos cx£ulabisamp; bocerunk Jiberabis»

Scd forcafle ad Ro.Pontificis confugjs iudidum,quo omnes Chrift» fîdtks Rare ten (ur,penesquem aishacde re eflefuHïeamp;ff rekm^ per ftatucndi poteftatem.Veriim fi rcfpondeamuSr nos eo loco Rom- Ponrfids habere iud!oum,quO' Aportol udic’um Caiaphx, quid Thralonkai»/ 4t t,5e de tuoRomanoidolo aduerfus nos^ficies^

Chmitat:Accuf8rorisamp; ludtcis perfonam eitle fuRi nere fas non efle.Quod cum ßbi de Rom-Poil/ tfficeobricipoffe intelligaCjnoftrorum exempleitJ fec»(Tc,impudeaier nogatar. Prius cicandum reuif docet,Sdcaula?djccndaE poreftarem illi faciendam« Hoc,quahumtlitacepræftircritLutherusfupràex/ pwfitü eft.Citatum eundem Roma non ignoramusr auditus autem quomodo fit,aäa teftgt;ntur»Perinde enim

-ocr page 383-

9. IACOBVS ANDREAR

enim erac ac fî lupi ouê ad dicêdam caofam ùocarêu

Sachanifmutnpeperifle nobis^quod quilibetfe pro Papa gcrcrc uult, in Cacalogutn blafphemiaz rum reqcimus»

Vnicacem non eiïe certifsimum fîsnnni Ecckfîse Dci,quæ illä ab omnibus altjs Ecckujs dikernerec, contra Sotum perfpicuè demonftrauic Brentius ,0^ quomodoea quoq^in alijscomunitacibus acfocie/ ranbus inueniatur euidenter oftendic«Contrà hanc cxplkacionem furie Hoiîus.

Principio impudenter menn(ur,nos nulla de re niinus libenier did audire,quâm de unitace amp;nbsp;char! tace,quam obcaufametiamhominecharitateiufti/ ficari negemus ♦ Omnibuscnim pijs notum eft,qp fuum locum tribuamus charicati,etG tan^ caufa iu/ ftificationem hominisnoningrediatur,quæingra tuita remikione percatorum coHfîftit.E£quâtum in Hobis eft,unitati ftudemus, qui optamus,quantum ûilua religione ôd confekntia fieri poteft,pacequocp Habere cum omnibus*Quaproptcr cum Auguftino H’benter fatemur, Eum Dei non habere charitaiem, qui Ecckfiac non diligat unitatem»

Sed quod unitatem affirmât un um omnium eer/ tffsiraö Ecckfi^ fîgnùm efie,id demum falfifsimum ^fic,refutanone rationum eius demonftrabo»

Quod Bcckfiâ Chrifti ab altjs ccetibus difeernit, nuUi cœtui communicari poHe neceik eft.

t t

-ocr page 384-

A BTS KST ft ST A Mi St. »OSÎTlt; Vnitatalqs quoc^ccetibutcommunicari poicft* Brgo unius Bcciefiam Chnfti cangcerdl^iinufli ^num abalijscœdbus difcemere non potcfL Mdor manifefta eft ^Minorcm ipfcHofîus coo^* cedityCum inquic^Scimus 8C mall's non deefte fuan* ttni»ccm»Vcrum,inquic,nos non loquimur de unlt; fate carnislt;Hoc eft quod Brendusurgeucum Balisquoc^unicaSjqoæincerdum fpeciem maiod$ coniua(ftionisamp; unicarishabet quâm uera fptritus^ unicaain credecibus, ftcutinfra exem plo demoftra'^ bitur«^ hine docct, unftatent non pofte effe ccrdlsi^ müm ftgnum Ecclcftæ».queniadmoduni tu ihept^ colljgis..

Quod ft fpir/tum ^edemus, quo a^^tantur prj,hune ftbi ipGaô repugnare,Ioan.8.Chriftus ce(gt;alias regnum eiusnonconftfteret « Cum erg^ fedari) àDiaboloagitcncur,Di'abolus aucem intlt;f fuos unitatem quærac 8C confenfum, quomodo cius cceiu EcclcftamChn'fti difeernesC

Oum exemplum de Ecdefia Gorinthi'aca pro^*’ citjn qua alius diccbacgt;Ego fumGrphæ,aliusgt;Eg^ fumApollo,Alius,egofum Paulizquid aliud agit^ä nt hoc ipfo ftgno doceat,quam pro Ecdefta Chrift^ Apoftolus agnofdr,nôe(te EcrîdîamCSfenim uni/ tascerrifsimum Ecdeftgftgnum eft,id uerotn Eceft fta Corinthiaca non confpidatur ,quomodo iuxi* Hoftum Ecclefta eftc potcritC Paulus reprehendii quident

-ocr page 385-

R IA CO B VJ X NDR BAB

hoc fchifma, fed propter illam di'flènGonc nomen amp;nbsp;dignitatem non adimit j cuius ^^Bcciefia author diabolus amp;nbsp;carnalis hominum •ffedlus eranu

Contrâ Saducæorum,Pharifæorum»Eiræorum fumma eratconiundio, unitasamp; c0fenfus,cum in/ eos,qui Chriftum feqarbacur, etiam inter Apo/ ftolos uariacdiffeniiancsefTenu

Nos mortis Chrift? beneficium hoc, quo nobis *initaiem impetrauït,qu intum in nobis fit, irriium ^cci(rc,mendacium eft.

Q iôddodrinam,quæin Ecckfijs noftris fonai^. Säthan^ Cacdngelium appeliac,blaip(iemiaeftgt;6mi fiamp;et:nonne bene dicimus'.Samaritanaseamp;amp;dgmo (fiuinhabcsC

Quäni infirmum argumentum fit â difcefsioitie ptrfonarum,jp(e Hofiusdocet,dum commémorât ^andern rationem difeefsionis afferre contra nos fc darios.quam noscontra Papftas «hoc cum intelli/ gatHofiuSvCur (upràfibi (atisduxicad probandum öos hæreticoseftejccefsioncm producereC

Arrogäua,fa ftu^ÖC fuperbia noftros à Pontifida defciuiflc impietaie, Mendaciueft. Doniamp;enim di/ ttinitus inftr.idi, fi Pöntifici mititare uoluiftcnr,his affed bus facile ,imluin3rinueniflrent,.cü uideamus infîmæ fortis homines qiiadratis Rufticisoriundos ad Principe tus clt; fum m^s dignitates apud uos afpi

t 3

-ocr page 386-

55* ADVÊRSVS STANISL; HOSIVM?

rare, cum noflns paritcr cum inopia piu excrema quoC^ pericuia tan^ prgdara labofi^*’* pracmia cxpeilanda fint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Quadratum S)i. fefquipedalemcdadum fcribit:Quidquid à fandlis Patribus traditum,^^^* quid conciliorum auchoritate confticutum quid incredibili cocius orbis Chriftiani confeti»*^ cot (eculis eft receptum,id tanquàm hominum colt;^ mentum â nobis rcqci. Quæenim pie amp;nbsp;rede fticuta(unt,reuerenter accipimus»qu^uero cum^'' poftolica dodrina pugnant, his ialuo Sandofi^^ Patra honore oracula diuina præferimus, ficutiaf’’ aliquot! es didum eft.

Inîtium huius rei AuaritiâLuihcri fuifte,qu^'y eft putidum mendacium cuius uanitatem hæreHlt;^ tas pupillis relida redarguit.Longè aliter tudicavtst de Luthero Erafmu5,cuius didum erat, Multos tat pauper Luîherus. Quàm alienus ab hoc uiôo Faerit,nouerÛ£ omnes,quoiquoiiHi familiariterco/ uerfaci funt.Auariciam uero inexplebilem Epifc^ porum amp;nbsp;facrifieulorumquis explicare poteft^q^^î tanta eft,uteciam abieritin prouerbium.

Aliquoties te nu ne monuf,utà corn muni bus ar«' gumentisabftineresyfed quia his fine maliciafîuc rudicascuaaftueuitymercedem dignam capias com tuorum ignominiaconiundam ,qubmirumeft,fi tcamare aucreuereri poffunt, quorum caufam, quod

-ocr page 387-

tACOBVf AN DU BB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

quod in te efl, peiïundas.

Ad exemplum deconCenfu Regis Achab, PrîncI pum amp;nbsp;(acriiirulorum Baal,quo Brédus ufus eftad ttfutandamopinioncm Azod de unicace Ecdeiiæ'ÿ eu m nihil prorfus refpondere pofsit,inuidiofè exa/ gitatquafiCæfarem amp;nbsp;Serenifsimum PoloniacRe/ gtm f umimpio rege AchabcontuIeric,Cum Bren tius Gne cuiufquam odiofa commemoratione, hocfolum probare uoluerit, Vnitaiem certifsi/ mum fîgnuni Bcclefîæ non cfîe,fîcut Frudraclama» Hofîus.

Sacrifîcufos certè neftros, allô loco non habez mus, quàm Baalicicos facerdotes » De Regibus o/ pt’maquæqur (peramusamp;optamus,quibus dokt quôd mulnsannis â ueliFiordinishominibuscam mjferèdecepti func.

Sed qua fronte negate audef, Efiam non fuifïc **eis ,qutinea Repub. nac î3,,arcumc»fns ôi cduca ms er^itCSeddiuinltus euocatus, illorum impuris ^tris conrradixît, in quæ magno confenfu unit» rnmaligni fpiritus confenferunt.

Multis aduerfus nos declamitat,cfuôd de pangt; Zitategîoriemur noftra.Sedconueniebat priusB/ l^kopo noftro probare,quôd banc tan^errtam ®tcleGænotamiadaremus,ncutipfefuam unitatê. liquid de paucitate nottra uelfcriptû eft ueldidâ, imporcunkas nobis hanc confolauonis uoeê

-ocr page 388-

^4.« Aovrnsvî STANUX; »OJJTR cxioriït,qui de magno totius orbw Chriftiani ïnjP® ratOTum/Rcgum.PrindjBum confcnfu gîoriamti’’* Adhunc enini modum amp;nbsp;Chriftus fuos côfolatü** NoUte n'mere pufîllc grex, amp;g

Sedpefuerfîtasnaturæiuæmihi ex hoc (cHp^® non ignota eR,qua Audio hue delapfus és,uc fucuti^ faceres Iedori,ne intenigerei,te ad argumentumfl^ gry quidem refpondercpotuifle»

Similiter 3^ad altcrumilluAre argumentum unitate confenfu Caiaphæjacerdotum Prin^*^ pum populi aduerfus Chriftum turn nihil prof'' fus, quod ad rem facial, refpondcre pofsit .dolo^ rem amp;nbsp;indignattonem fuam déclarât,quód BrefJ cius non ueritus GtSandifsimum huncfuorum feoporum ordinê cum Caiapha d^Anna reliqui^ (acerdotibus conferre.Id quâm iniu Aè felt;Aü fit, mia rattoe docer,quse digna eA,ut commemoref^*^* Dctêporibus,inquit,quibus hxc fadafunT(â phaamp;Hanna)fcrip(eruntProphetæ, quód in di^J* la peribit cor Rcgi s,amp; cor Principum, ob Aupf centfacerdotesjSProphetæconAernabiintunî^** peribit à facerdote,amp;confilium â fenioribus«N^’^ uobisprouifioneerAjamp;tenebrse uobis prodiuio^ tione.Et occumbetfol fuper Prophetas, ói obteo«^ brabicur fuper eos dies: quæ omnia,ficut fcripta ƒ turn impleta funtSed quis un^ Prophetarum pf^ dixit hoc futurum ,üt po Aeaquam femel occifus cA

ChriAüs,

-ocr page 389-

B, lACOïVÎ AND UB AB.

^hrifl:us,incredcntiumïordibiisingtcrnumuiamp;gt; ’^Usjcum nihilominus ah Apoftolis prædicatumio ^üsorbis ignorarctjamp;^proDeoldoIacoIerctamp;c, SC ^^æfequuntür»

Cumigiturhoc poften’us ignoret Hofîus,non î^vauabor ftudiofèfdlicetuedtatem indaganti,ofté '^cre,fi forte admoniius rcHpifceret. Chnûus de no '’ifsitnis temporibusuaticinaiurMatth.24.MuIri ^(eudoprophetæ furgêt amp;nbsp;feducêc multos. Et itcRîî

Pfeudochrifîiamp;Pkudoprophetæ, amp;nbsp;daz ^untOgna magnaamp;prodigia,ita ut tnerrorê indu/ ®antur,fîfieri potcft,et/am eleâi. Hæc Chriftus de ^aecitatefenedæmundijquæPapiftæaduerfus nos temper in orehabent,fed in quemnerè competant, Paulôpôft dieet, D. ApoftoIusadTheffalonicen

R c fr r i b 11 : N e q U i s a O s fed U c ax U1 f O m O d o,q U O n I nifiueneritdifcefsioprimûm , amp;nbsp;rcuclatusfue/ ^gt;tbomopeccati,filius perditionis,qui aduerfatur, ^extoUiturfupraomne,qddicituriJcus,autquod fohtar,ita utin lemplo Dei fcdeat,oftcndês fetan^ fitDeus.Num rctinetis,quôdcum adhucefTcm a/-Püduos,hæcdicebamuobisC'Etnuncquid detine/ ®îfcitis,utreuelcturinfuotcmpore(Nam myfteriû ’am operator iniquitatisjantum ut qui tenet, nunc tfneat, donee de medio fiat ) Sd tunc reuclabitur il/ ^ciniquus,quemDominus lefus intcrficiet fpiritu •^difui, deftruct illuftratione aduentus fui eum.

-ocr page 390-

AD7ERSVS S'ATNTSt: HOSIVK

Cuius eftaduentusfecGdum opcranoneraSatanafi inomniuirtuteamp; i^nisjamp;prodigqs mcndadbusr S^inomni (educflioneiniquitacis ps quipereunt,e^ quodcharitaiem ueritatis non reccperun£,utfalut MerentJdeo mittctilhs Dcus operationcm errorfs, utcredancmcndacio,utiudicenturomnes,quinoft crcduncueritati,fcdc’onfenferunEiniquic3tk

Habes Prophet3s ,Cbrjftum cum fuo Apofto/ J@,quidetemponbus poftocciRim ChriftumuaU'' cinatur,cuiufmodi tcnebrgamp; cxquacaufa turg,quæ fiquiscum eacæcitatcconferat,quæ{op^^ riortbus annis regnauit,Slt; pcoh doloradhucmü^ tis in locis regnat.nullaexplicaiione indigent.

In gradam tarnen Hoff) non pigebitpauca qf^^ dam de his Prophecqs dicere.

Chriftum de nouiisimis teniporibus loqui»i^^ Hofîus quidem dubitauerit,Dc falfis autemó^ uerfis dodoribus Ioquitur,qui uenturi fint in non^ nc Chrifti,hoccft,fugdodrinæ erroribus non’^’* ChriftiprgtexentjUteo facilius muadum decipi^^ Si in nos torque re id uolucritHofîuSiquæfequQ*^ tur refutanuDabunt figna Sd prodigia magna, ut,p fieri poteftjcciam cledi fcduceretur.NulIa figna ud prodigia noflris obrjccre pofiunt, quibus noua, tililoquuntur,dodrinam noftram confifmaucH‘’J noftrijdequibus Erafmus kribitin Diatriba,quoö JLutheranincqpidem daudum equûqucâtianart*

-ocr page 391-

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' D. lACOlVS ÄNORßÄS; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J4J

! Qüînpotiusfæpc â noftriscxcgeruntngna æptoz huic obtemperare noluez ^îgt;quibus femperin orc funt fîgna amp;nbsp;prôdigfa aez j ^ï’orum,perquæ dodrinam ueftra^n di'uinicusceiï' ^’‘niatam iadttanu , Quid Ognorum amp;nbsp;prodigiorum non fadum ad ! ‘‘’tuas fandorumç'üt adoranoncm facramenti Idoz ! ‘’tricâ perfuadereiis uulgo,quæprod^ia non proz j J^uckis contemptoribusfadaC'VtMiï]^fandkasb^ : .^^’’g’torfj jeftus côferuaretur,quæ fîgna qu3bpr0gt; I ^^giaà ueftrisnon aHe^unturC Et ut{emel'omnia di i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil in impiecaceeffîcacius uulgus detinuit^

! ^3îcipfamiracuia,qujbus homincs uel adiutos uel ! Punitosefleuociferacifunt.Nonloquimur autem rniraculis fandorû,quibus dodrina uerè pia con ^t»nata eft/ed de rjs folum, qa^ ad ftabiliendamiril P’am dodrinâ àSathana édita funt. Hæc enimquo ®Uthore fint fada,demonftrat D. Paulus,Cuius adz ^cntusjinquitjcrit fccundum operationsSathanæ, Omni uirtuie ,fignisôCprodigfjs Mcndacibuà. Pfrfuafum eft miferum uulgus,fandosjquorum o/ F*cm implorabant, amp;nbsp;quos colebant.omnfs generis

i ’^orbos curafie: D. Paulus operations Sathanæ ap i PcUat,amp; fîgnûac prodigiûfuiffe mêdax, quo holes ^Sathana deccpti Gnt,pronunci3t.Et cur hanc effica ^’’illufionis permiferit Dns,Apoftolus in his quae ^uuntur docet, Pro co inquitgt; q? charitatc uerita/

-ocr page 392-

344 ADVEUSVl ST A «Ut. »OSIVM, «toon receperant^edïc ilia Oeustffioiciam otus uc ntmcbcio credcrcnc, Rifttini inlfcet Dd.^Vericasdoclt;tPacrem in nomine Filtj per cinimlanduinin omni ncccfstface implorandui^' huiccum homines fidem non halicrêt,amp;deciüS^'' ga nos am ore dubitarene, pcrmifit ut fanóos niof'' tuoa inuocarent»pcraiiiii quocp. conHcmad gçnerisuirtuce^âgnisamp;prodigqs mendacibus tàaxhanam htâis.Veritas docet:Sâguis Iciu manda tnosabomnf pcrcaxo. lp fe eüpropiciatiü peccadtnodri'stquam cum homines non recip^^5^ ncq|r,diligerêt,dcdix tUis OeuK ef ficada nt illu Go uccrcderenttjs,quidocebam,hominem fuis opc^^ buslegem Oei impbreamp;pro peccatisbxiamp;fansb^^ te poite* Vf credecenr j^icitibusimmundis,qui P^ Conantmoctaorutn menttd de PurgatorioignCi^ ^omodoindeanimaeliberarêtur concionati Sed quis impietacis amp;iuftt iudicq diuini exemp^^ enumerarecomnia^facisfîceorû homines coming/ nefieri,quorum plurai'pfî recita re qu eu n t*.

Quàm graphicè D« Paulus AntichriHum capUt cumfuis membrisdi(cribic,dum fore pronundaf» utin têpIoDei fedeat, extollàturfùperomncquojl Deus amp;nbsp;cultus Dei dicirur,amp;oßendens (e, tan^ fet Deus.Caputquod plærûcÿ filicernium eft,qu® magis prophetiæ re(pondeat,fella in Dornum Ido/ biui deportatur à tniniftris,fruftra fdlicetpedes na dum»

-ocr page 393-

D. IACOB VS ANDREAS,

«ni:aut fortafsis eorum maior eft (andicas quam ' Ut ipforum concadu terra dïgna fît, qui non purus ^om'o, nee parut Deus,fedahquid media inter De Utn amp;nbsp;homineta . Verùm hac (ede dominium ei us defignatur,qui fedecin Bcclefïa Dei. hoe pro (ua uo ^untate regitâ^gubernatomnia,tantam auihorita/ ^fn naélus, utfî quis ei contradicat fulmine anathe/ Uiat/s percutiatur:omniû fcilicetiudex, quiâ nemi/ Uciudicctur,qaiaerbû Dei amp;facramentorurn uerû ufum peruertic, quæ algt;ipfoChriftainftituta(unt, ^cütfupràdcniôÂratum cft,Hunc (piritu orîs Do/ uuni conficicndumpronunciat Paulus ôd illu (îrati/ Unea^duêtus eius perdendum.Hius iam fodix aufpi/ falt;flam eft Prædicacione enim BuangelqdiC ( gfatujia remi(sio'4e peccatorum propter Chrißaia ■ tx (crfptisProphedcisôd Apodoh'cisproftraïf fane tins leges ôf trad tiones in cordilxis piorum, refiiz *^utuse(iuerus (aeramentoramufusjuigetdenuoiii Uîultorum animis uera Dd inuocaiio, fanAorâ de/ lubra deferta, omnés ad fontem uiu u m rtlitflis ci fttrn’s properant.Nec reftatahud quid^,quàm il/ i ^uftris aduentus Klq hominis,quieum totû deftruz eum beftia in Jacu m fulphureum conrjcicî,Ea« Uuc HoS, Ôidicas,de Cæcitate hominum poft tem/ Pora Chrifti nullum Pcophetarumlocutum efte.

Si hæc in Lutherum retorquere uolutrit, fruftra ^Oaabitur,qui nec^p uerbû Domini, nelt;ÿ uerum la/

U 3

-ocr page 394-

§4-^ ADVtUSVS ST ANîSti ' HOSIVM, cramentorûufum peruertit/ed rcftiwit iuxca fcripcum uerbi amp;nbsp;uolutatis diuinæ. GumRo^Pont« contra præfcriptutn Domi'nî non nifî rattones hü'' manasproduccrc quealt;,quæ uerbo Donîitîi Ut«’ refüiatæ funt.

Quôd crudcHores in Chriftum fimus, quàrnô«' lim ludæi fuerunt,conuiciüm eft,p r opter iufticiagt;^ fercndoni»

. Nouimus 8i Sathanam îuos haberè Martyres, cumcaufanon pœna Martyrefaciat, nihilominüS tarnen glodari poiTumus nosaliquando cum alaet^ cateaduerfus eos ftaturos,qui nosànguftiauerunt' Ex dodrina non pœna faciendum eft iwdtciumjE^ ß ex uobis pane os uidimus Martyres, qui impieW^ tem ueftram tancundê defendût, donee ocio, quo“ iUi pacem Ecclefîæ appellant, frui licet. Eins fpead^ pta,facilèin eorû partes concedunt,apüdquosnoH nifî profefsione ueritatis,quæ pofsident (efc retine^ repoffeuideni,

Ignotum crudelitatis cxêplttm profert: Geneusd cuiufdam perfonæ trifte cadauer poft fcpulturâ cftj ci afhxum,quôd peteretfîbi catholicf Ecclefiæniio^ ’ftrarifacramenta.^Quod uerum fttnec ne Geneuefl ftsReipüb* refpondeat. Egoiudico impudens elT^ mendacium,amp;in eorum catalogû reijciêdum,q«lt;^ rumiaminnumeraferèinhoceiusiniufto uoluni^'* ncreccnluimus.

Igt;

-ocr page 395-

' .Di tACOBVS ANDKEAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;347

De crudeîitate Ueftroi^ in uiuos 8i mortuos pro^ ptercomunionem iubuirax^ fpedc âChriftoinftû *utam pie ufurpatâ non atdnet hic quidquam co/ •îietnorarejquæ toti Chriftiano orbi declarata eft.

Et quid ahnd, qug fequuot,qaàm inexplebil« cu piditatêfanguinis ô^crudclitatêfpirâtfquibus nos ïînqPfycboEyrannos »cxquifidfsimis fupplicfjsdiz Snos S^afficiendos cenfeSjS^ Rcgum acPrindponi ^ïosad eaimtnanicatècuauenenata ligua inHâmas»

Cû hgc fcribereSjMitra amp;nbsp;Epifcopali habita le in ^utum ftïiffe, prophetia Caiaphæ dcmôftratdn Sa/ ’^onia,inqt,L‘Uthcrus una kintüla fuitjed quia non ftatim opprtiïaeft,quantum exca fitinccndium tx citatum, quiseîl, qui ßccis oculis commemorate ^UcaiC’Hoc ciæquipolkt:Prgftacut unus moriatur, ^üàm uttotagcns pereat,Btiterum rfidimittimus ^Unijomncs credent in enm amp;nbsp;uenient Romani,amp; ‘oUentgentemS^locum. Si uoluntatcs fpclt;îlcntur *^cftræ,his nihildtfuitad extinguêdum Lutherungt;', quibus artibus id â uobis læpe tentatUm fit, ut è ’^cdiotolleretur,non eftignotum« Quod igtiurex ’^anibusueftri3eua(îc,qui Martyrium fæpe opta/ '^ûUd diuinæprouidentigac bonitati tribucndumv^ teftâtû fecit,fruftrancos ueftros fore conatns,ß ^^uerfus ftimulû calcitretis*Scintina in flâmam eua ^t,quam ueftra crudelicas extinguercnon poterit ^plius» Pcftis crat uiuusjtnoriês ueftra mors criu

-ocr page 396-

^4« AD VE R S VS JT AN rSX; HOSIVM,

NoscoratribunaliGhrifticam fiduda ftarettS po(re,i(uôd nos ab ipfius Chnfti corpore fcparauf rimusjuana colkdio eft. Prius em probet (uoscér^ pus Chrifti dTe^quod hadenus non nifî friuolis cionibusdemonkrareconatuseft« Maioribus pi'lt;’ morefuoludit,quodplærfcppoiruntomnes:ado^^ norera cum ucntum ,ticrbis non deftituituros fphemum.fedquibus nuliæ res,nullæ prorfus ueff probationes fubfunt*

Quapropter peruerfum huius hominis iudid*’ non moramur» fdmusextraEcdeiiam Chriftinuî^ lam eiïefa'lutem fperandatn, eius nos per gratia'’’ Dei uiua profîtemur membra,in qua ut permancf^ mus,ab Ecdefîamalignâtium fcceisioncm fccimos» ab ea egrefsi fumus^neplagarum dus amp;fuppnd'' orum parttdpes ficremus ♦ vindicabitenim fuo té*' porejquemfuderuntinnocentemfanguinëjamp;tc^^ dêtur ilii pro fua crudelitatc duplicia,cuius hic Ho'' fîus fax præco fuit fceleraufsimus»

pluris æftimandaRnimæ Talus, quam

Ideocp fruftra in nobis reuocandis laborauNo^ uimus huius matris,quâ ipfe prædicat,uirtttws,ntlt;: ignoramus nobis gratiamamp; omnis generis hono^ res amp;nbsp;dignitates paratas eflre,fî ueritate abieda fphemiarumamp;errorum ueftrorum patrociniû icipcremus,quodexempla transfugarum teftâtu^ Sed prior nobis Dei eft, quam hom in um gloria,^ huius mundi bons*

-ocr page 397-

■ D. tACOtVS ÄNßRBÄB

^ona.Eius fuc1ki'umèccelaexpedamusgt;cum iMtei*/ •■k nullam legidmamdodrînæcognîtioncm fieri ^ideamusrisconuercendos conuenat/reliciuoriim fonadbusutmodum ftatuat.rogamus»

EthæcprodefcnfioneProIegomenorum Bren/ ^ngt;Apologiæ eius ß aliquas partes fuisfordibus «P perfericjnucnicr ctiam,qui’ eas abUcrgau

ReftatjUt coronidis uice ad ea quolt;ç breuîter re^ ^pondea mus,quf primo loco ab aucore poficaïunt, 'Jüibus exagitat diffenfiones quæ inter noOros, Poftrefufcitatam Euangelq dodrinaw^exorrf tant» Hoc argumentum nuncteniomihixradandum ^cnit.Nam aduerfusStaphyîi mêdaeiaamp;calumniz ®s,quiidem propoiîtumbabebatjTJtdemonftraret, Proprer difieofionés noftras Auguftanæ confefsio dodrinâ nulla cerdtudine nni,breuitcr,fed qua ^^fatis erat,refpô(um eft.In eomicijs ^ximis Augu ^Jnis Nyâicoraxtabula deferiptas calûnias me/ ^^ciaeiiïfdem argumend omnibus fpeélanda pro/ PofuitjCum fibi malèconfcius accaufaddfîdrns fuu ^dauit nomem Ad ea quolt;ç lingua uernacula refpô ‘^’»ütuanit3sautorisrefutarnur,qualabemdoélri/ •^^ejomnibusep tjs, qui earn ampleduntür ,afpcrgc conatus eft.

Nunc têrdus aduerfusnos infurgithoftis Hofi/ eandem materiam,ut fibi quidem uidetur pro ’^'gnitateexplicat.Ncigiiurhoc Iludiodifsimulatu

X

-ocr page 398-

ABVSKSVS fTÄMISt. HöSIVM.' ânobisamp;præten'tû calumnfari pofsir,qua iïeripogt;' ttft breuftace ad ea quolt;^ refpotidebo»

Magnum fuifle in Pontificio regno confenfurnj noneftquôdmulnsdcelamitet Kofius. fîdicamus penèeûdem, qui ante tempora Chrifti in Regno It' raelitico eratjforcaffc non errauerim.

Quod Vladislaum di Vitoldum Poloniæreg^s commcndac,quiobla£um regnum Bohcm-igrtcufæ rent,ne cum Boheraisconfortio,81iquid indignons ChriftianisPrinc/pibuscomitterent.Noscomm^^ moratos Reges(Simodo uera narrat Hofius) cxcu«' £amus,quód aliter perfuafijamp;qpiadodrinaamp;fidcs BohemoRreflctignorantcsJuam jpforum confcien dagrauare noluerint. De qua,fi redfus edocli fen t,fortaHe regnum qnolt;^ hancob caufam non 3gt;' fpernad £u:{Tent. Studium crgoinii]islaudatur,er^ core autem fadum elTejqui excufari non poteft, negt; mo plus ncgabit. Sed non ignoramus quo confilio hæcab Hofio dicanturjUtfciIicetSercnifs.rcgem it* Romanæ iedis obedientia amp;nbsp;obferuada contineatr cuius aius meiuit,nein partes pip dodrinpinclinct*

Quod aStinfoelixappcnat fpculu, quo Lutheru^ docerecœpit,morepfeudoprophecafc loquit,qui idem crimen ueris Prophetis obqcicbânEtfanènc garinon poteiijProphetarum condones plærun«^ magnas caîamitatcsfccutas ,quarum ipfi caufanon «rant, fed populi impietas, qui uerbo Domini non

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ohtemperabantj

-ocr page 399-

», IA C O B V S ANDRE AB.

ûbtemperabant,flcut AmozjiCap.fcriptumcftîNS ^dciet Dominus Deus uerbum, nifl reuelauerit de/ erctum fuura ad fcruos fuos Prophetas.Sibi ergo amp;nbsp;fuis infcclix fæculum eft, quorum mentes fuo iuflo ludicio excæcauic Dominus.

Nos uero pro hac fœlicitate Deo gratias agtmus fummasamp;immortales,quod nos tam benigne re/ fpexcrit,amp; ex denflfsimis tenebris accenfa Euangc/ fij luce liberauiuCalamicates amp;nbsp;ærumnas, quas pro pcermultitudinis ingraticudinem immitteiDomi/ *ms,paif enter laturi,modo hunt thefaurum in fldiz flbus uafls retinere ac cuflodire queamus.

Inrtium certarainis interLuthcrum amp;nbsp;Ro. Pon/ ^ificem delndulgentlarum mercatuerat. Ad quod ^utherum no4i redizeli feruore^neCp Audio pieia addudum afflrmat Hoflus, fed cum permoleftc ferret,quod fui ordinis Fratribus prædicandarum fndulgentiarum antea munus mandatum erat , qua ex re non param etiam emolumenti capiebant, ad Dominicanos translatum fusffc,flcc^ fuis illud eommoduminteruerfum:hæcini esufa fucritincer ^ïmenillud prodeundi.Hocinquam impudensfef/ ^uipedalcamp;Hoflanum mendaciura eft,cu;us uani/ Utem adaipfa redarguunt.

Quod uero id uerbis Lu then’ com probarc niti/ ^ur,quanta fit hominis uel infcitiaucl maliciajcon/ fplci poteft : Luthcrus inquic, à quibufdam ad/

X 2

-ocr page 400-

AD7ERSVS STÄNlft. fiOSlVM, nio«lt;us,quandoquidê OH caufa traciaretur,ut dcftius cam in (pJritu knitaus s^ercc, in hæc lurba prof upittnon propcerOeum h;c rcs c ocpta eft,nc^ propxer Oeum finictunETgo Luthcrus nó redo lo, fed cupidicace pecuniæ cam iufcepin

No cnim de fe,fed deBcdoamp;adaeriæpartis fl*’ diolocucus eftLuEblt;rus,quosconßatnon propt«^ Octiin«feà uanam- gtoriam amp;nbsp;quæftum Luthex*^ contradixiile»

Quapropcer maligna hxc S(. Sathanica uerboR^ ciuscftinterprecadOiUtfuo mendacio fucum qu^ cere^quohomofinefEonee nooerubefciciteru atlt;^ ftcrum inculcareimpento ledorkCertum amp;nbsp;indu^ biEacumefl[c,quód ne muciuifTctquidem Lutberua contra indüI^ncias^ßpr^dicaQdartimillarü negO'' cium fuiordinis Fritribus datiKn fuiflietjed cu altos intcrdpi uidiHèr^quod fuis dam fuiffe malui^ £ettea ireroiuftaiUi caufa uifafuerit, quamobrem’^ lias tan tas cragœdïas excita reu

Baßs ergqôd Hindamentü primilibri Hoßani d« hærefîbusgt;noftri temporis, eft craflura Hofîanuni palpa bile mcndacium. Dum afiîrmatnniHo non ai’ »m,quàm pccuniæcuptditatem Luiberum fmpu^ bffe,utfeparaiionem facereiàRegno Pontificio.E' iusledormeminifreuelit,utfdac,quantunr)bdeiiR cvltquis ei habtadû nt^dam.criminaiaâeani acccf' fîfamp;gloripcupiditatemcum uindidæ ft^iogt;quôd cxarfcrfl-

-ocr page 401-

o; I A C o B V s A N O R E as; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j;)

n^arferit in odium implacabile.Quâm nihil eorum intermiiïctqusè adcomponendam caufam facere ui dehancur,ac niß diuinitus ad hoc inftitutum périra ûas fuj(fec,facile animu m fuum toc corn mina cioni/ igt;ùsamp;fplcndi(h'amp;promifamp;ionibuamp;cxpugnaripa(rus tffèt,.

Nuncquomodo cautamfuam fcribatcgi'flTe Lux thcrû,quolt;:^uidcamus,qoa in parce fîbi non cft difx ßmilis Hofius,qui eum uaniiaci addidus iït, uerica/ ^ctnabiurafle uidet, ufc^ adco mhil ueri autfynccri *n hoc ciusimuftouolumine repcrirclicet

Principio nugîtur, Lutherum nuUa ueritatis rax ^’one habita in hoc incubuiiïè unité, ut Romani Pd tifîcis derogaretauthoritacfjcui utincÔmodarec,pà/ fatus fueri t e ci am: prgféncii Ch r ifti i ncccn a n ega rc«

Scd quàm uencnata fît hg c calumnia letSor candi ciiam fine mon/tore uidebâ. Sâdiisimæ memo uir Lutherus(Libetenim in gratiam Hoß) c»ngt; P’^opter mérita hoc t tuîo,Jdîolnin fcilicct noßrunv ^fnare Islebienfc )inhocIaborabat,utult;rbum Do ’^tni ac nerum uftimficramccorum reftituere^quâe •'^iferècorruptaS^ deprauata erant à Rom^Pontifi/ «is conuuteJn pcimis ucrôgt;Sacramentum Dominv ^s^^cccng, quod in horribiliorem Idolatriam cÔucr^ ^crnntPajiftîC »^quis^fatis cogicare pofsit, dum profticuebatur ad inhï ftj fsimum qu pftum i n n und i *^done jMiffarum : altéra cius parte priuabaniur

-ocr page 402-

ADVERSVS SATNISL. HOSIVM,

hici, adörabatur fruftulüm pam's loco filtj Del» * circamferebatur ad^onfcruaclas frugcsà tempefta/ ‘ tibus.ôCfîmîliatSiigitcxuerboDommidémonftp’ ri potuiffet,pancCœnscefïe nudum panemjS^cot/ pus Chrifti folum fignificarc,quam facile eratldoh triam cuertere Papatus,quf per facrificulos cu pan« confecrato cxerccbaturC^Magis igitur in ea parte Ca rolftadiuaccufatLutherus ad uindicaHdâamp; ailef« dam ueritatemyquâm utin odium Rom. Poniificis J paratus eilet in Euchariftia præientem Cbriftuir»

ncgarc.

Mendadum cftjquodin omnibus diéds,fadis8i (criptis iram amp;nbsp;odium confultores adhrbuerit Lu»* therus.Fuit fané natura uchementioris ingenq, U«! feabiofum ueftrum caput tale requirebatlixiuium, J quod abinitio nulla moderationc fanari poterau E^ uellendi erantprius bac eius feueritatetrund ac ftF ’ piteSjUt demum feme uerbi Dei cum fpcfru(flus itigt;' feri potuerit.Qaod igftur uos iram amp;nbsp;odiû,nos 2« lam amp;nbsp;amorepictatis redèappelIamusinLuiheto. Blafphemia eft,diccrc,omnia quæâ Luthero prof« da font,non aliunde quim à Diabolo profeda eflt*

Sedquàmimpudcnseius eftmendadum ,quod feribere non ueretur:Lutherum,nodc bene potiw« ’amp;hilarem,poftrldic mane repertum efle in ledo mortuüm,quilt;}uàm pladda morte, plenus Spiritu (ando ,amp; uerbo Domini aduerfus Kntationes ar/ matus,

-ocr page 403-

Dî lACOBVff ANDREAE; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyy

*ftatusianimam in manus Dci rengnaleritjnon col ^gæfolum , fed Illuftrifsimi Principes ab Anhalt Reffes ciïèpoflunt» ,

Euangdium àLuthero prædicstum, non à Deo fedâ Sathanaprofedum,BIafphemia eft.

Lutherum noluifte (edatores iuos appeUari Chriftianosjimpudens mendscium eft, nulia refu/ fatione d/gnura. Quodenim Euangelict uocanturlt; ’d uuîgimagis fadum eft confuetudine loqucndi, lt;îaâm quôd Lutfaerus unquâm hoc nomine aliz ^uamfeparationem àuera Êccîefîa quæiîerit, quæ ’■edèdkituramp;Chnftianaamp;Eùangelica, iîquidem ^erumamp; æternum Euangelium Ghriftiampîedk tur,cum Pondficq humanas traditioncs adorenr, Cütîî-usrbo Domini ex diamsîro pagnantes.

Quàm peruerfè exagitat centadonem Sàihanæ in Luthero fadam de fscrifîcio Miffæ, (fîc cnim coz gitationcs Si ignita tela Sath^næ appcllatjquse fibi' ^öfixa erant). Atqae inde afrumit rLutheri dodriz nam efle à Diabolo profedam. Verum fî quis,quæ loco ftrîbun£ur,diligenier expendat, extremam •naliciam Hofrj depræhendet. Docet enim Luthez •’usjSathanam ab inido proponerc uera, quibus po fteaaddefperadonem bominum eoneiur abud:fiz eut uçR» erat, quod fathâ ludçdixeratin cordejnno ’ eentê fanguinêprodidifti.Sed qdidêinferebat:Va

ergo SXufpêde te,n5 fcqucbacncceflariô,modo

-ocr page 404-

ADVEKSVS STANIÎL. HOMVM, ^cr ueram pœnfcentiam ad gradam Chrifti afliirt® xifTecJta uerum cft, quod Luthcro dixttSathâ, hot efl;percogitationcs4uggcfsit,Cum Miffando coo traindicudonem Chrdtï feceris offerendo panen* amp;nbsp;uinum , quæ Chriffus iufsit diffribuere ,ideo præcerpanemamp;uinum nihilobtuliftiaut fpedan/ düpropo£uiff:i,quofpedaculo horribilrs Idolatn'a abs tetnnltis annis «ftperpetrata. Hoe fatertcog«'' baiur Lutherusjed quodoolebac maUgnu5,ut tali/ bus cogitadonibus ipfum cóffceret,id cum per gra^ dam Dei animaduerteret,refpfrauit« NecSathanae hocinuentum effe affirmat,ficuttu Clamitasjmpn dens oSySed Spiriuisfanlt;fficolie^io^ qua cum Lu/ cherus agnofceret horribilemldohn’iam^eius agni Ai'one abudtioluit Sacha, ad exdnguendum Luthe/ rumJnfumma,Lutherus hac ip(« liifputatióe ofte/ dcre uol«it,qaam probè à fptritu Dni bono pariiet ÔC malignoexercitatus (ueric,donee de abrogandï Mfffa priuata confihum corpent, quod no author^ diabolo fed Spirûu fando perfcciffe,ea quæ fequû/ turamp;f præceduntin eodem libello fads demonftr^t argumenta,quibus portæinferorum non præuale/ repofTunt*

Manifeftaigiturcalünia eft,quod Hoftus inFcrt, LuthcRi hanc dodrinam iSathana accepiffe,quafïJ perSpiritum Chrifti expreffb Dei uerbo non fine iuda edoduseffet, quaSathanabuduolebat,fieut exemplu

-ocr page 405-

o. lACOBTÏ ANDRÄAe; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jyr

?xcmplo dedsratu cft. Äc probe fdebàtLuthe^f'us, ï’We ut his ucrbis offendaniur Papiftæ,t^aibusuolu peeltcarperenondoccre, quaproptcruoluit in iî/ Urum gratia 7r^at.îri7rA«^ar,ut quid fcriberet animad ütricrcnt »iec^ illorum peruerfas amp;nbsp;malignas inter/ pretationes non curare*

Blafphcraiaergoeft cdm infigni mendacio con/ •unda, Podrinam Lucheri Diaboli dodrinam Verbum eius ipfifsimum uerbum Diaboli ciïe,non ^alamofed fulmine refutanda.Si uerohocfufKciens eft Holq argumentum,Lutheri dodrinam propte/ eçadiabolicam eire,quia â Diabolo tentatus eft. Pa/ ftratione non minus cauillabitur dodrinam Chri/ fti ftlq Dei,quod ip(e quocp à Diabolo hornbiliter eft tentatus.

Fallaciaaccidentis eftjLutheridodrinam feeuta ^ft feparaiio. Ergo Diabolicaeft. Accidieenîra ide dodrinæChrifti amp;nbsp;Apoftolorum, cuius fc/ J^^rationis ipfa dodrina caufa non eft.

Mcndacium cft,Lutherum omnia fcripiîffè , ut ^^osChriftusprcciofofanguinecongregauitjfepa t.Côtra cm,qu0s Potificq Idolatry corruperat, Chrifto abalienaucrant fuperftitione,hos Chri per Spiritus fandi gratia adduxit Lueherus fuo '^’^ifterio.

n Quæcontroueriia ftatim ab initio exortafttinter ’•^olftadium Bc Luiheru,omnibus notum eft. Fa-*

-ocr page 406-

JJÎ A P V E 31S V î ST A N rsx; H 0 S^lViir, â:um Carlo (lad f)gt;quod ad rcni ipfam attinec de ah'* rogata MilTaS^ cicdis ftatuis,quæadîdolatriâpro-* ftabantjoon difplicuir. Modus ucroagendi Luth^-^ ro improbabacur,qui Luthero uïfos eftminimè poftoHcus.Priüs enim uerbo Del confcicnae prob«' muniendæ amp;nbsp;confîrmandæ crant,quàm confucta^* era abrogarentur» Parcendum quoçp eratinfîrnrij irifide,quinondum re(?tc!rfftitün erantPotifsi'mi^ uero magiftracus officium effedötuit Idola tolki’«^’ in quibus pkbs non facile modum tcnerc poteftgt;

Hæ ratiôes funt,quibus addudus Lutherus, diirhagendiinCarloftadso improbauit, Pnddut^ igiwrjed tali Epifcopo nonrndignum eft mènda^t um,dum affirmac,id non nifigloriçcupidirarcàLi^ them fatfl um efle^quod æqualê ferre non poruerif'

Fan3'cgt;'â^^ftaccident!samp; à diélo fécurrdum qiii^ ad di(ffiffimpiicitcr, qua argumentât exuerbisLu^ theri Hofius.Spiritum konomachorum nÔ clTeb* num.fpirarecædesamp;fediiiones.Lutherus dcuul^ go irnperjtolocutus eft , Hocinterpretaïur HofîH* in genere dcomnibus,q imagines aboient, qua ra^^ one S,Reges quo(^ noiarcntur ueteris Teftamcflt^» qui præcipuchac nota funt infignesôi â Doini«’^ commendari,quôd excclfa abftulerinn

Lutherum fua doârina de facramento CœdcO« eâfionemdcdi(îe,quos uocantjSacramentarqs,!”^ præfendam corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti in Corn*

-ocr page 407-

e.' IACOB vs A RD KE ab;

Regent,quàm aanumnt,rario docet, abipfo HoOo alIata»NulIa cnim confcqucntig ratio rubeft,Luthc ftisnegatcransfubftatiacionempanis amp;nbsp;uini in cœgt;

,Ergo doccntibus fauec ,Chriftum in cœna non lt;fl[e præfentem»

Nam quod ad iransiubftantiationem attinec,«c D»PauIo conftac,panis fubftaniiâ nec^ mutari,ne«^ in fubüantiam corporis Cbrifti tranOrc,fed mane/ re,quo fymbolo uerum Chrifli corpus difpenfatur fumencious.Panis inquit quern frangimus,non fpe cies panisrquoties de pane hoc comederitis,non^e fpecie panisloquitur.EtG nonn(;gemus cum fermo elide toto facramento^panê quoq^ pofle fpeciem di cijficumrefignata conferatur,qu^Ioquendiformu ia fubftantiam pants no negat, uc perinde fît dicerc, fubipecie panisdifpefariuerumChrifti corpus,sic fîquîs dicatreû panedifpenfari ueR2 Cbrifti corpus»

Dum Lutherum carpit , quinefas duck, extra fumptionem Chriftum in Cœna adorari, quid uegt; fa confecratio fît panis Cœnæ,fefe ignorare demo/ ftratHofîus. Fafeinatus enim magica fua incantaii/ ’^ne,opinatur,ueraraconfecrationemin nudaucr ^orum Chrifti mufskadone confiftcre, idque non Cbrifti, fed hominis mtniftri eius*Noscontrâcx Verbis Chrifti amp;nbsp;Apoftoli doccmus, confecratio/ *^em eius, in inftitutioue Chrifti confîftere,quf mu ^‘lata cum fuerit 8c uioht», nullam confecrationera

y

-ocr page 408-

A O VE R.S V S SfÄNI^L, ‘lïOStVM,

■fiert i ètbmfi minicamp; infiitucioiiis uerba murm’*'' raren«! r»

Chrîfiùsentm prtOsqiiÀmdiceret: Hoc cft Co*''' pus meum, hicéfi (anguis meus idixic,acdpice t tncdLce,accipite èC bibitc ex hoc omnes*Hæc nô therifedChrifii uerba (une, quibus docetur ufiio*» hoceftgt;ftjmpnonemdefubftantiahuius facramc**^ ' fie(re,uulcenirn nos hoc cibo àefd,qucni pronuo^* '‘itcarnéathiam efiè.

Frtifiraigiturcatumniatur, LutheEttuerbis Cb*J filderogare fiiantêonCecrâdî uirtutem,^cum contf? ‘ doceatyPapjfias iicrba Chrtfii,qa3e confecrao'oo*^ appellant, mutilare,Utfuam magiamamp; Idolatri»*^ ' confirment.

Quod ait,Luiherum (raudibus Bùced eo addi*^ (fium,ut concederet,qu6d extra ufum non fît in nauerû corpus S^uerus(anguisChnfii,ld crafîu'*’ amp;palpabile mendactum efi.Prius^ enirn inter cerum S( Lutherum côcordia inftitucretur,cx feripto uerbi Dei hæc Lutherus Bcclcfîæ Icript^® cradiderat.

QuidiùuatquæfoHofîin argumêto negod** tam ferioamp;grauioperam dareuanitatiC’An opio®'' tus es,quen^ fore,quibæc tua craiTa mendada nogt;* intelligeret,aut non rcfutaretÇ'Alqs rationibus cisncceireeft, fî caufænoftræincommodare quàmnjcndacijs,quibusceu fulcds cum uefiraion* tantur,

-ocr page 409-

a iAC0B7S ANDRU

nntur,quæ aduerfus noftros propugnaris dogma/ ta,Fuinani in tanta ueritatis luce minantur.

Nec opus era^tam odiofe comemorare fchifma de negocio Cüen(ielt;kbrtum,quod noftri nung dif/ Hrnularuntyquibus doluic (cmper fuifle quoidam, qplus rat ion i buman^acfuis coggt;tauonibus tnhue îèt.quàm (implicit aperto filfj Dciuerbo:qui ßeat difertèaffîrmauCamcm fuam üerètfîctibùJangui hemfuutn uerèefTepotumyitauirtutenerbilu^' lurè ctiam ac praefenter cum pane amp;nbsp;uino Cœn^ utentv bus ea diftribuit.Hîc piorum officium eft râiionem capriuamducerein oBfequiu Ghrifti, neccogttati Onibus humanfs indulgere^fed in uerbo ChriHi ac qufefcere,qui cum æierna fît üttrtas,ctiam qu^pro/ niittit præftarepoffeminimèdubitandumeft*

I Hoc uero lcb.fma,frudum futflcdodrinap, quâ LuiherusdeCœnatradidit, ßcut Hofius non mi/ Qüsimpudenter quàm blafphemè affirmât, fallacia ïccîdentis eft.Sicutcnim ApoftoIus aft:oportetfc/ efïe,utqui probati fùntmanifefti fierct.Iia quis

1 fuit Lutherus,qui omnium anf mis imperare potue I fit,n« eiuimodiinuulgus fpargereniurC’

Sicut igiiur Ebrietatem uini,fic fchifmaca dodri/ Uae EuâgFlicæ frudum dicimus,ncutrum per (e, fed Peraccidens, quorum priusnon uino,fed ufni ab/ ^fui , hoc eft, immodicÄingurgitationi, pofterius. kcucrfîiari ingcmorumtnbuitun

y 3

-ocr page 410-

jK« ADVÏRSVS fTAülSi^ HOSIVM,

Brencium in ea opinions fuilTe unquam,utiuHp cec,(acr3rnencum Baptifrailihçrpmcirejirapuâcns mendadum cft, Nam quæjdjçifeq^a bapdzandi ifl cius ÇacecheH extat explicado^-^àm nihil habeas uel nouitatis uelimpiecacis»candidusL'edoreoïo^ co doceri poteft^ Vbi docec omnibus modis fornia bapn'zandi ußcatam iq Eccleiqs rennendam efTe^ Cuius quæât (entenna dilucidè ôi perfpicuè exp^^ cat,utomnesintelligancuircutem Bapnfmi in boamp;promifsione CHRISTI confîftcrc,qi” nobis r^eneratio pronüttitur, tannim^ bene^^ cium oftercur ÔÇ communicaturbaphzans, fieri docct in nomine Patris, Sd Filij, Spiritus fandi.

Quæfucrit Lu chéri in dicendo Sd fcribcndoH^ berias,omnibus notu eA. Quod ergo cum fcripfif'' (e Hobu3profert:Prgcurram,(inquiiLutherus)tJ^ dum gioriofifsitni uidores de una aliqua mea h3£f^ fi(ut Papiftis uidecur)criumphanc, ego interim o®'' uam moiiarzhocinquam maligne calumniaturf^'' fiu3,quafiLutherusodioper(onarum fubindc quid noui comminiici uoluerit»

Erat in hoc totus Lutherus* ut uericatem erucr^^ cxdenfifsimis tenebris humanarum tradinonui^» quibusinuoluta erat.

Dqm ergo Papiftæ (uis indulgences occQpatifunt, Lutherus in ueroufu facrana£lt;^^^

-ocr page 411-

D‘ IACOB vs ANDRBAE;

•»m rtftjurando labörat » Hoc uerîcatfseruendæ Si propaganda? fludium oetcrator Hofius ujndigt; cupiditatem intcrprctatur » in quo per gratiam ! öttadto manifefto -amp; apcrto Dei uerbo mtmicus Siconfirmatus fuit, uc c6ncilrorugt;m auchoriiatem, ^quid contra ßatuifleni, ùnti non faceret, ut infti/ tutionem Chrifttperuertere queant. id Sacramen/ ^oCœnæ Domini comprobauit. Vbi deinftitu/ ^ionc Chrifti certus, quod fub utraque fpecic ut lo/ ^unntur^iumcnda iït à Lakis Euchariftia , tanta (pirituspropugnauit, ut libère pronun/ ’^brit (efein defpcélum eiufmodi condliorum con/ ^•^aria fscerruelkjquæ fîbi fuperuerba SsinftiiuK/ '‘ticm Gbrifti tantam poteftatera arrogarcnt:Tum ' ^ernum àlaicisEuchariftiam fub utraquefpccicfuz '^tndam , non quia GUriftus, ka iniîbcuiffeç ,Jcd ^^ia concrlinm ka'dccreuerir.*'Quæ enim‘maior ‘‘ïipudentiacflèpöteft, quambaec eft, qua homi/ J^mdecretam inftkuto ac mandato Chrifti prac/ brtur $' Hæc impùdentia'aducrfanorum Luther o extorfttubcem ÿin qua exâgkanda multumda/, forant Papiftac, feddum eam nonnificalumnian/ deprauant, quafi omnibus cómdlqs debitam.

7rogetauthoritàcein.,hocipfocaafamfuam dctc/f-*'*orê faciÜL Et in hns ek^mpldhr Apoftoli imitatuc' ^ftLutherus q*idcqd Lutherusde altera aut neu/' ^ifpscie facramêt(,f]^ç.dccir£Ûcifîôc fcripfiuNecg:

-ocr page 412-

3^4 ADV.ERSVS STAN ISL. H/JSIVM, Tf£iis,inquiensi,qui mecum eracjcum cojialfuseftdrcucidi ,fed propter (ubintrodujïlo^ falfos Fptrcs,qui {ubiniroicrunctxplorarclibei'i’'* cem noHram ,qu3 habeniiis inChriftoIefii.utnO® snrfccruitutê (ConciUorunOr^digerent.quibus nclt;f, adhoracefsimus, fubiedioni^utueritas permaneac apud uos. Ei iterutn:Ecclt;e ego Paulus oj couobis,(icircuncidam:in| ,Cbri(lusuobis ni^** proderic.

NullapugnantiainuerbisLutherieft, qua mum pettjtjUtcondlium laids permicceretufuuii^^ triusc^ partis (acramenti.Ddnde ucro {cripferit:^* quo ca(ticondliumgt;ftatüeret,minimè omnium uelkmusutrat^ fpede potirijimotum primumi*’ defpedum condlq uellemus,aut una, aut neutra,^ neqaaqutracp potiri,amp; plané cos anathemahabe^ rc,quicunlt;^ authon'taietabs condlq potirenturt^ traqp.Hic Hoßus,quid,inqutt,fcribi potuit Arrogé liusCSed heus bone uir,fuftineparnper,Nulla uel jnconftantia uel arrogancia tn Luthero fuit. quod petqt,ut concilium concédât uhim utriuslt;^' ipedcilaicis,propterea ne libéré illorum uohini’^ ti permifttyhocudconccdercueldencgare nidemilloram hac pctidone accufauit magis,qgt;^’ contra tnftitntiotnemChrifti faciebant, q utaliq'^” poteftatisineo cis cribueret. Cum haclcntentia pugnatyfe auchodcitecondlifiionuclle utra(^

una

-ocr page 413-

o. tACOBVJ A NO RSA»,

^na aut nulla parte facramenci ud,Non enim cocilq Chrißi authoritaie ucrat^ fpecie utcndS eft, qui fpedcm inftituitjquam inftitutionem nuL ^iushominisdècretummutarepoteft (inegrandifa Cfilegio.h^c ultima fuit Chrifti teftatoris uoluncas, Nullis raiionibus uiolanda * Hac nixus Luthcrus u.* tfanc^fpeciem fumirquiueroidcondli) folius auz ^horitace fadût,hos anathemate percucit Luthcrus, i 3pud quos maior eft hominum quâm Oei, cridiciQ hum humanarumquâm uerbi Deiauthoritas. Scd contradidionibus,quæ dcLuthcro apud Papi/ Qas fparguntur,iî quid amplius cognofcere cupis,li liellum aduerfus Angliç Regem (criptum confulas, hbifuammentem perfpicuèexplicat.

Non utimur cœna Domini fub utrac^ fpccic, çp ^-Utherusitafanciucrit,fcd mandato 8: inftitutio/ hi Chrifti obtcmperamus, quiutramc^ facramenti partem tam laicis quâm Ecdefîæ miniftris inftituit, Eiufdem generis eft in Lutherum ab Hofîo con/ ^âa ealumniaj^^) lotius Ecclcfîæ Gatholicæ pladta ^^ontempferit,cuius ut apud eum (acrofanda fuit au |Horitas:ita höciolum contêpfi't,quod cum exprcG ‘O Dei pugnabathominum nô Ecdefîæ Chriftide/ ^‘’etum,quæ Chrifto nunqj contradicit,

BacrificiumMiftæparitercum Baaliticofacerdo euertifleLutherum fuo miniftcrio,hbcntercô/ ^tebitur,ac ipfî quoep Dominû rogamus,utin eoRz

Z

-ocr page 414-

'ADTamp;RSVr STANHI^ «OSîVM, quoqKoncidacanimis , qui adbueintenebrisS^ti*' umbra mortis fedêtes Cœnam Domini adhuc pvo'' phanarepergunu

Quàmingenspcccatum commifît iudicio Hofij Caluinus, quôd fatras ueRes ( fîc appellat habitum miflalem ) luminarium ufum amp;nbsp;campanarum pU^ füm prorfus ex Ecckßa e{eeeFir,Facinug non niO morte piâdum.Ratîo Hofîana«Ne quodjinquirjC^* (et inter facraôC prophana difcrimen.Video non ß'' necaufadolere Hofîo, luminarium ufum per CaF uinumex EccIefiar€iedum ,qui ufque adeo cæcus eftjUt nondum oideat,quid facra différant à pro/ phaniSjOifî bis luminaribusarcenfîs, amp;nbsp;facrificulis fuispannis undiquaque obfitis, Egregia profed®’ ratio ad conuincendum impiumfacmus ,qnodmi/ rorfacrileg-um nonapptlIauerit.Quisinfaniam,2i^ furoremdforumbominum non mirerur 7nullum ne inter facra amp;nbsp;prophana difcrimen fublatis illb* ueffibu9,amp;extindisluminaribus,amp;abiedis Cani/ panisC’quæomnia ab Apoffolis noneffe ufurpH^ confiai, qui tarnen boc difcrimen fîdéliter Eccle/ ffætradideruntjUtpoffentinter facra èi prophana difcernereC’

Euchariffiam amp;ff probamus t^rotantibuscxhi/ bcri, quôd propter morbum ab Ecclefîaauuifîson' fünt,quibus propter tentationesconfcientiaein prf mishacconfoktioncxgt;puslt;ff »tarnen ui iUam tan»* qoàm

-ocr page 415-

D.' IA CO B VS And RB Xe' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jSj

quàm fîmplicicer nccefîariam urgerci,nô habet um/ etc probet Hofîus Non enftn fîne Chrifto decegt; ^ic, qui ledo decumbens, facramentotion eil in I kdoufus, modofuam piecatemdedariric, priui/ quam in morbum incidic,amp;fecundam inflitutione Ohriili EMchariftia ufus eft ♦ ficut uidemus quop dam aelgrauicate morbiuelafia necefsitate impedi tos, quo minus hoc Sacramento denuo utancur. Nec euanuic Chrißus^quemnalencesperceperunt, quiainipiis manet èi. ipfi in Chrifto in æternum; itaergoægrotorumcommunio commendaturBc/ de(iæ,ucamplius ab hominibus no exigatur, qua« itifticutio Chriftià nobis pofhilat«

Sed quam improbècauillaturdoârinam Caluiz ui de Baptifmojà quo, impudenterkribit, docerh Uon mulcum ad falutem intereife baptii^ecurinians Uec nc,ac eius ufum non effe neccfïarium,quia fît oz pus ♦ Opéra autem didicerit â Luthero non nccefz bria eflè ad falutem« Non poflum fatis hominis hu iusimpudêtiam mirari.Caluinoenim nihil minus quod ego fciam,in mentem uenit unq » quàm quod hoc loco deipfo nugatur Hofîus.Docetenim Calui Uus in Inflitutione Chrifîianæ religionis,quantifaz tiendus fît â Chriftianis baptifmus Infantum , 8^ Anabaptiftarû argumenta réfutât grauiter, ut quif/ quamalius,amp;quàmneceffadus fît illis baptifmus iiultis argumentis demonRrat.

Z 2

-ocr page 416-

|(lt A D VB ksvs iTANIÎlC HOSIVH; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Quiz uero interdum acddît,uc in pareu moriatUt^

itibtites,aùt prius^ Ecclefîæ ofTerri potuerinc ad ba p(iftiium,qugda(n dt infandutn Cheifttanorum pi^^ uikgioad (onfoladonem parêcutn tradic*Cuni uel (alcemakcr parens ßt Hdelis, liberos non ex carnah nattuicace, fed promifsione Dei hoc habere præro^ gatiuaepr^alqsliberis impfjsparêtibus natis,quó^ naci ßncin fœdére promifsionis, ad quos edâ pro' i peer promifsionem faAam baptifmus pertineat* B'' | iu$ ufu ctini necefsicate excluß ßnt, nihilillorum (a/* lud incommod'are».

HæcâLCaluino pii amp;nbsp;erudite dé infantibus amp;nbsp;ifquot; forum baptifmojcontra ueftram impiam dodrinar qua ßnc uerbo Dei eiufmodiinfantibus piorum pa cen(um,quißnebaptifmo d’ectircrin{\nefcfo quen^ angulom deßgnaßisjn qua afpedu Dei priuentiir . ittserernum, nec fepulcuræ loco dignati eftis,ubi ba ptizatorumrecondutur corpora, Quapropter piüS letfiorinhac parte cuosnoncurabicclamores,ßqtgt;f â Galuino (cripta funtlegerit,amp; deprauatione^ tuaa deprehendedamanifeßas,.

Odiofam dèmun^infiituitcollàtionem Luthera Qorum amp;^uuinglianorumr.amp; qu^ utrini^ in ceria minedeCœnaacerbiusinuicêuel dida uel (cripta fün^cxccrpßtHoßüs,uthac ratione dodrinam Btt angelq apud füos reddat exo(àm,Verû ea quoC]ß pa »uproficict, Etficnim ncgarenöpoflTumusjgrauit' fimatn*

-ocr page 417-

D: i AC o b vs andres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^7

eCTe inter nos de Cœna Domini cotrouerfiam, U tamê fœnoris ad Ecclefia Chrifti redqiTe, ut iam i Ofnnesfcrèintelligan^quâm miferèhoc (acramen/ tum à uobisprophanatttfuerir,in cuius ueritate eru enda tantum laborâruntdbdi homines-V ccunque autê tu cauilladonibus tuis concris maiorem inter hos diftradionem facere,nonJum tarnen de hoc ar ticulaomnem fpemconcordiæfaciendæ abiecerût pr|.Adhucentm futi3rumfperâmus’amp; precibus no (iris â Domino conrendimus,ut qui de uera pratfen Ua Ghrifti in Cœna fuàs cogitationes fequuntur»ad Ueram fententiam Chrifti accédât. Et quid hæcdif/ (enfio noftra de Cœna Dni,ad uos PapiftasC dÜTen tiamusfanè inhacre:inillo certè inter nos maxime fonuenit, quôduno animo ueftrumPàpatum tang ! ücrum Antichriftianifnum oppugnémus. Et fore certô fpcrcmuSjUt fpiritu Chrifti expugnetur.

Quod ad me attinet, ne quid erres Hofî, paucis ^xponam quæ mea fit de Cœna Domini iententia. ^irmitercredo Sôdoceo, in Cœna Domini üerèac (übftantialitercorpusamp;fanguinem Domini adeflc ^cum paneamp; uino uirtute inftitutionis Chrifti di (iribui omnibus (omentibusiDignis ad confirmati ®ôem fidci ipfôrumôraugmtniûruitæ cœleftis* In/ Oignis uero amp;nbsp;impijs hypocritis ad iùdiciû, ut que/ ’'dmodiï illi faluatorcm, hi iudîcem habcât prgfèn/ ^m.Huius ulum ex uerbis Chrifti inftituentis doA

-ocr page 418-

ADVERSvs stanisl: hosivm;

ccbcflc,manducarecorpus Chrifti èî bibere cfös (angufnem, no offerte pro uiufs dcfutvdis. Neef extra hune uluni facramentuni effeaffîrmo*

Sequuntur nune Anabapttffg,quorum errori de rebapdfando,Lutherum •ccaßonedediffe, damat HoOus. Sed qua fronte id faciatmox demon ftrabP tur.Baftm Scfundametum Anabaptiftarum efteft/ cetur Hoftusjnfantes non habere fidem r.propterex non effe baptfeandos.Lutherus autem contra afßr/ mat Infantes habere fidem:Quomodo ergo Anaba ptiftfs occaßonem dedifte perhiberi poteft:' Coti'* era, Papiftas Anabaptiftis caufam dedifte, ut hunt errorem mordicus tueâtur,quislt;ft,qui negare au/ ßt,id quod luce meridiana clarius oftedipoteft.Na unàcum Anabaptiftis negantPapiftæ,In(antes ha/ bcre propria fidem. quin hoc loco Hofius ipfeferP here non uereiur,Reuera eflè abfurdsïsimum doce re,quôdinfaQtespropriam fidem habeant. Hoc pu fitOjAnabaptiftæ fuperædificant, Ergo baptizandi nonfuntyßquidem fine fide facramenta nihil pro/ funt. Fruftra ergoLutherum accufax, cuius ipfeô^ fui ordinis homines rei funt.

Non minusridiculus eft altjs quo(^ rationibu^ BaltaftarPacimontanus Coryphaeus Anabapxift»/ rum gloriatuseft,idem fecum fentire Luihermu» Ergo Lutherus huius erroris author eft. Aliud eiîi eft gloriari,aliud reipfa dcmonft;tari, cum uana

-ocr page 419-

üt rXCO8V5 ANDltEJÄ’

^tfeargloriatio, qualis hæc erat.

Similis huiceK,quæfequicur,calumnia.Buce? fus reftatur ex Saxonia Lutheri amp;nbsp;Anabapdftarurn Ëuangeliumprodqffè. Brgoeius author eft,auçci occaiîonem dédit. Pudeattecalium kieptiarum. Sed cnminabitur,ut opinorjcolledïtoncm mean» Hofius,quôd pro concciïo afIumam,Sacramenta iî' ne fide nihil prodeiïe ♦ Hoc ß neget Holîus an non meritoproinfano hominehahebitur C Grati/ ïrn cnim, quæSactamentisnobis communicatur,' non nifî fîdc rccipi poffe «/wM« eft apudpiosindu^ bitatum. Cunrergononfan’sficinfantiregenerasi/' onisgranam offerre^cd etiam apjp^icareSi rccipi, id qua fier alia manti, quàm fidci Z Non enim «x parentum fide, fed (ua fide uiduri funt,nee p»/ Pcntibus folum , fed amp;nbsp;infantibus quoque faiîia eft promifsio . Quod^ eifî non «ideas, fans eft ut ex Uerbo clicias, qui infantes fibi gratos amp;nbsp;acceptos' pronunciatÿquod fine fide non aliéna fed propria ueminiaeddir.

Dum ergo hac manu Infantes priuanr Pa z piftae , qua gratiam regenerationis rccipiant, lt;ÏUam DEV S æquèin Infantibus efficere po/ ®cft, atque in adultfs ,0d fine qua nemo Deo plaz Cere poteft Quis non wider hac doârina Ana/ bapiiftarum errorem confirmari$Nec ufpiam pluz ^cs cius generis homines inuenire licet, quàna

-ocr page 420-

. A,pyE*lt;Vf STANKfc

inter üos Papiftas, ubicum non reâèdoceancur»^ cam tetros errores delahuntür»

QuodfubiungitjLutherom in paruulorum ba^ ptifmo defendendo potifsimu Eccleiïæ niti authO'^ ritace,quamtamenïibi opponi non uelit,utruni^ mendadum €fi;.Nam pseddbaptifmi fundameta^ raüones exfcripcura proferc^ed quam appellat dcfiæ auchoritacem,idLucheruscan^ EccleGæ üoriam addudnNecpropterea infantes bapttz^an^ dos docec,quia Eccldia (emper bapdzauitjed ide^^ Ecclefiam baptizalTetradiCyquia fcripturis comprlt;^ batum fîc,quæ (alutem infantibus confîrmanc.

Vcrùm Hofius,quando non folum (cripiuræf’' cræteftimoni)sdeftituitur,fed ea contrariaquolt;¥ habet,nihilc^ eis contradicere potefl;,ad Eccldi^agt;^* thoritatem côfugit»quam fruftra (îbi opponi doc^i Lutherus,quæ tota ex uerbo Dei pendeat.

Quæde Anabaptiftarum ergo furore amp;nbsp;fnfani^ ab Hdfîo commemorancur,ea omnia fuis potius,^ noftrisadfcribatdodoribus,cum abillorum erro^ ribus totopedore abhorreamus, quos ad impedi^ endumBuangelij eu rfum,permittentc Domino,«* citauitSat1ian,'fîcutfolet2izaniam feminare inttc triticum^

Quod ex Rotomannoeius^ foefjs, qui Euang«^ Iq dodrinam inidd tradébât puram, fadi fînt Ana/ bapdûæ,quid nouiaccidi^c uideturC'cum ex ApQ^

-ocr page 421-

D. TA COB VS ANDR EAS

Aolo,cui dæmotiia parebant, (adus fît fîfîj homfnb PyoditonCertifsimuni e(l,fîquis(emel déférât reli gionem Chrifîfanam, ei ludum efle de una feda in Jliam trâfîli'rc. Verum hoc nihil ad nos »qui uos dez ‘^fenteSjChrifîianam religionem non deferuimus» 51uamutprofîteremur fynceram amp;nbsp;puram â uobis 4ifce(simus, éx animo fedas ôderrores detefîantes» Cum dodrina facra pugnantes»quoscum Hofîus de ’ïTonftret ctiam Auguftini tempore fui(Te»fîcut eius lt;)ufæ nihil incommodauic, ica recens exorti noftra caufam nondebentautpofluncredderefufpedam.

Anabaptifîas ornties fîrmiter credidifîeaccertô ftatuifle,fîbi peccata propter Chrifîû cfTe remifla,fe ^fîe in gratia,fe^ poflfefïuros omnino regnum cœz ^orumjdquomodo probet,Hofîusuiderit.Quotz Hgt;iotenim ego uidiamp; audiui Anabapdftas,inter de ^cuixunus repertus eft, qui fe hoc credere affirma/ ’^fUomncsfcilicctnoua, fed à ueftra profefsione no I aliéna,hypocrifîfafcinati fefe fuis operibus amp;nbsp;uicæ ' ^^tidimonia peccatoRz remifsionem confequi, Deo ^fatosöd acceptos fieri profitebantur.

Sedquocôfiliohocabipfocommemoraium fît, ’Pfe met prodit. Ex quo uidere licet, inquit» falz fît Lutheranum illud axioma,cuiuis homini ad Pcccatorum remifsionem affequcdamjeflc necefla/ *‘*Um,utfîrmitercredat,ccrio»ftatuat abfcp ullah^ Madone propri^infirmitadsK indifpofîdonis fîbi

A a

-ocr page 422-

jr» ADVEK.SVS STANISL,' HOJIVM, peccata cflc remiffa.

Hïccollcdionemexpenderc dignecur Chriftiï^ nus lelt;fïor.Anabaptift^ omnes crcdideruni ßbi cata rcrniHa ciïc, Ergo Lutheri dogma dc Rcmifsi/ one peccatorum eft falfum. Nulla confequentia eft« quid enim Lutheri dogmatis ueritas ad Anabapn^ ftasT'de quibus quid credanc omnes»incertumeft* Noftra fides exillorum uita èi moribus non pen/' detjed ex ueritate promifsionum diuinarum , qui/ bus dum riititur homo per ueram fidem,de rebus promifsis tarn cerius eft, quàm certa eft promiisio» quæ {allere non poieft»

Sed quoniä huic radocinationi fidere non audetr deprauationibus aliquot locorum fcripturæhun^ fuum errorcm confirmare conaiur ♦ Nos igitur pri/ mum loca (cripturæfuo priftino nitori ac lenfui rc^ ftituamus» amp;nbsp;quam nihil adprobaadum errorem Hofq Faciant oftcndemus.

Ecclefiaftici, inquit,?Jcriptü eft.De peccato pro/ pitiato noli effe fine metu» 7rtp fc/lt;A«lt;r/xcv,AH( alt;^oji©^y(/ «^ov. Ergo homo non poceft ccrtó ftatuere fibi pecca/ ta rcmiffaeffe*Refponfio planaeft. Sirachcoloco concionatur impoenitentibus, ne peccata cumulct» quod uideant Deum i^ttK^oëvnóv. Etfi enim quaedam peccaranon ftatim puniatjoretarnen fuo tempore uindicem,ficutea quæ præcedût amp;nbsp;quæ (equuntur, perfpicuè docent,Ne dixeris:Peccaui,amp; quid mihi accidis

-ocr page 423-

D. ÎAeOBVS ÄMDREAB; “ nbsp;nbsp;-3^3

îccidit trifteCAlufsinius enim eft paticns rèdditon ’Græcus codex ßc habet*M«”û-®-«s »lix^ToyyK^'rl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

quot;rojo )lt;»yxvfj©'fc(r7»At«xf«övMöï«Scd quid facit hæc fefl/. '' tentia ad propoßcum hominem pccnicencem, qui tioncupitpeccaca cumulare,autlonganimicateDef 3dpeccandumabuci,non pofle certo ftatuere fibi peccataremiffaefleï' Nos de pœnitentibus loquiz ’îîur,IefusSirach deimpœnirentibus. Eftergode/ prauatafententiaSirach,quæ nihil prorfus facit ad «rrorem Hoft| confirmandum.

Multo minus altera fententia probat: Non te iu/ ftifices ante Deum, qùoniam agnitor cordis ipfe

Ergohbmo non potefteertô ftatuere, fibfpecca Uremifla effe propter Chriftum. Nam Sirach hac fententia omnes homines ad humilitatem hortaz ïür,nc quisfefeapud Deum propter uirtutes fuas ^fFcrai,autin corde fuo fuperbiat. Cùm enim Deus fjtfcrutatorcordis ,plura uidere peteft, quàm ocu/ fushominis, VndeetiamDauidorat, Ab o,ccultis ’^undameDomine.Cumhac humilitate non pu/ gnat 5rAK^!)(?!flf(«,qua homo non fcipfum iuftificatco ^am DeOjfed creditfefeper Chriftum iuftificatum, f^oc eft,merito pafsionis eius omnia peccata creden ßremiflaamp;fcondonaia efle, quin potius earn com/ ’^endat,dum homodefuaiufticia defperans,info/ fins Chrifti iufticia acquiefeit.

Longé abfurdiora funt ad inftitutum ,quæ ex

Aa 2

-ocr page 424-

3gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AD VERS VS SAT NIS L; HOSITW,

itr.7. leretnia, Pfalmo amp;nbsp;lobe afFert teftimonia, Prauut” cft cor hominis amp;nbsp;infcrutibile ^s cognofccc illud» EgoOominus fcrutans corSd probans rcncs. Ik»’» Deliâa quis incenigit,ab occultis munda me DofH^ bS.ÿ. ne^EtlobjVcrcbaromnia opera mea, feiens quo«)

non parceres delinqnenti.Si locus fuero quafî aqu(^ niuiSjSd fulfermt ueluc mundifsimæ manus me^* tarnen fordibusintinges me,amp;abominabuncur ueflimenta mea * HæTcntendæ omnes crüdiut nogt; de corruptione natur^ human^,amp; docent in 1 Uis e0equærendam iufticiam,quf corâ Deoualet.S(quot; nihil contra nos pugnanc « Docemus enim nos,p^^ fidemin Chrifto quærendam iuiiiciam, non in ftrisoperibusjin quibus dum quæruntPapiftg,ne^ inueniunc,nece(re habent, non folum dubitare, cciam defperare^

Sed quod nobis funtamus, quod folîus Deief^^ nidehcet fcrucari èi. cognofcere corda gt;nbsp;pucidü^ ^^ndaciüm eft.Docemus (anèconfcientiae exan]^' eins ueroexaminis perfedionem fibincmoboi^ num arrogare poteft«

fcC«n4. D.Pauli locus ex Epißola ad Corinth, adduâu* nihilpForfus hucpertînet,Sedneque meipfum quitJudicorQuiaucemHidicat me. Dominus e^' Ëccè,inquic, Paulus feipfum iudicare non audet,^ CU audes pronunciareamp;cercó flatuere te iuftificat^ cicjhoc eft,tibi peccaaa remisa efleC RefpÔdeo,

-ocr page 425-

». IA COB VS ANDMAE.

pùlüs peruerßs iudictfs Corinthioee refpôdec,qui ^iquédeip{oiudicabant,tan^ Apoftolisaucipfoz miniftrishomineuüiori^Horûiiadjda repre/ ^^ndiE,nec fîbi in ea parte prx alijs quid^ unit arro uel detrahctejed de perfona fua amp;nbsp;iudicio Co ^’nchioriitn judicium permittii Domino,qui uerus Iudex»Verùm de Fcmirsiôcpeccacorum propter ^hriiluni eolocGnibil,fcd operibus fuis folum de/ ^^gatiuüiitcaeionis mcritum.Nihil,inquit,mihi c5 I^ius fum,(ed in hoc non iuftificacus fum» Qua re er iufttficatus Âbfît,inquit,à me gloriari non ni/ ®in crucelefu Chrifti.ïtê,Certus fum,q) necß mors **«queuitaamp;c»feparabitmcâdiledione,qoac eftin ^hrifto lefu.Item, Arbitramur iuftifîcari hominêfi

I ^t,abslt;^ operibus legis.

i . Cum ieceFitisomnia,quæ præcepta funi uobîs, ChriftuSjdicite (erui inutiles fumus.H^c (en

[lt;nri»Chrifti no» réfutât certitudinê falutis,quangt; ^sbemus in Chrifto per fîdem, fed humanorui» o/ ^rum mericum folum condemnai,atdiamp;aflt in £o/ Cbfifti mer ito acquiefcere.

Cuminquic Salomon,Neamp;it homo, an odiô uel ^moFc Oei dignus ßt,peruerfa hom inum iudicia re j l^ehendit,qui ex rebus fecund is uel aduerßs de ho '^inum pietate uel impietate judicium ferebant.Cü paria interdum pqs amp;impj)saccidant,judicium **^lt;ertum edè docetde hominis animo,quod ex fuc ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa. j

-ocr page 426-

ÄD VE RS VS STANISt» HOSIVH* ccffu externarum rerum (umftur ♦ Hoe didutn^^'^

prauat Hofius, Si ad dodrinam de remifsionep«^'' cacoru 01 referc, cuius eo in loco nulla prorfus üo fada eft*

Similiter Si quam ex lobe defcripfîc,fcntentia hil aliud probare poteft, quàm quod homo corail Deo fuisoperibus nôpofsiciuftifîcari,cum inqui^gt; Siiuftifîcare me uoluero, os meum condemnaH^ me, ilinnocencem oftendero,prauum mecomp«*® babic,eciamiîiimplexfuero hoc ipfum ignorabi^ anima mea » Hæclobisuerbaiufticiam damnant?

qua homo fuis operibus confîfus , fefe Deo gra-* turn Si acceptum arbitratur. Idem nos quoqns docemus*


In hoc igitur cum HoGo confentimus, homing non folum dubitandum eiïean fît in gratia Dei,^ fuorum operum mérita confîderat.fed prorfus de*' fperandum , fîcut adduda feripturæ loca dotent« Non cnim iuftificatur coram Deo omnis uiuens»

Omnes peccauimus, fîmul omnes inutiles /adi, funt.Credimus autem Sicertô ftatuimus,quantunt uis infirma fît noftra fîdes, nobis peccata noftra mifta efte propter Chrifti obedientiam*

Hæc non noftra folum, ied Prophetarum Si poftolorum eft fîdes atque dodrina, de quabU** fphemum Hofrj quaéfo os audias pic ledor. Nulb poteftelTeapud Deum maior abominatio,^nâ^

-ocr page 427-

D, I AC O B VS ANDREE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;377

' ßt hæreticorum tanta præfumptio ♦ Pcrhorrefco hanc enormem blafphemiam, quæ omnium ^hfphemiarum caput merkodici poffen Nulla ma ■orfecundumHofîumabominatio apudDeumef/ ^cpoteH,quämßquiscertö ftatuat,ßbi peccatafua ''cmiffa eft propter Chriftum.

Abominatioigiturapud Deum eft DiuusPau/ rowI.

, qui de ea certus erat * Abominatio eft loanhes, lt;)uipronunciat nos effefilios Dei,quod fieri non ^oteft nifi peccatis remiisis. Abominatio eft in ocn ßs Dei Petrus cum omnibus Apoftolis, qui hanc ’p(am fidem fidelitcr docuerunc. Abominatio ergo ^ütnmaeruntChriftiani ,qui proximc ad perfelt;Sigt;’ Oticm acccdunt.jin quibus minor eft luda çum . , ’iiffidentia.EtDeo gratifsimi erunt,qui proxime , ’ ’ddefperationem accefferint, hac enim bumilitaz i diffidentiae (efe Deocommendabunt, cum paz fum crediderint (de in gratia Dei effe * Sed quid 'go prolixacommemoratione pium Ledoremoz öero , cui h«c blafphemia nota eft, nec refutatio/ Or indiget« Exemplum cseckatis amp;nbsp;iuftiiudierj fui.

i 'îobisin hoc HofiopropofuitDominus,quicum ‘*erkatemamplcdirecufet,in has tenebras detruz j (us eft , ut faluberrima dodrina illi abominatio ^ideatur,

Verum nequis putei tcmerc illi hancuocem e/ (’pfam teftimonio Chrifti cofirmare conatur; Vos

-ocr page 428-

mtth.if.

Luc.t^.

jyl AD7ÊRSVS STANISL. HOÏIVM, cftis,inquitGhriftus,qui uos luftificads coram minibus, Deus aucê nouic corda ueftra, quia qult;9^ hominibus altum eü;, abominaeio eft apud D^n^* Sed facilis ad banc quoc^ (cripcurædeprauationeni, reiponfîo.Quæ fucritPhariiæorum iufticiaamp;iu^^ ficati'o.non ignotum eft,quam fcilicetillicoliocabai înoperibus iegis,quibuslegi (atisfîeri polTedoC^ bant.Hanc damnat Chriilus,qua(ola gloriabantti^ Pharifæi,amp; populum docetgt;uc cogitêt de iufticia gè præftanciori quàm Pharifæorum fuerit,quxe(^ præclara uidecur in oculis hominû, abominatioO^ men eft in oculis DetNos ucro non de operum fticialoquimur,(ed quam perftdem in Chrifto hS'* bernas perfc(ftam,ôd quf iudicium Del (errepoteft; Hancblafphemumamp;impudens os abomination^ (ummam apud Oeum dicere non ueretur.

Dom tacicæobiedioni refpondet: An non dendafîctquaminfymboloprofîtemur remifsion^ peccacorum Arciculum fidei noftræ corrumpit,^ raiferèdeprauatJubet quidc fîrmitercrcdcreô^ c6 ftatuere,quod Ht in bccieiîaremifsio peccatorOin propter meritû Ghrifti.Sed ftrmiter credere to ftatuere,quôd mihi auttibi quo^ peccata fa fînt,me eiie in gratia Dci,mclt;^ certô poïïefturnn’ regnum c«lorum,id affirmât nihil aliud efteiqu^*^ docere,nultase(Tegehennæpœnas irapqs ta8.Guius rlt;i haiK afterc rationê,Etiî enim Chrift^^

-ocr page 429-

I ACOWS ^JfNÖTC BA«

ßt propKiacio propeccatisnoftds,tamefgt;«tonomz nes EuangeHo •btemperanc; Scd qatdfmpiöreter/ giucrfatio ad piorum fidemCNon fgnorarftras'möl/ tos cfle,qui obiatam gratiam refpuuntamp;nonrcdpi unc,nihilotninus tarnen hæe régula cÔftanquddho mo,fî uelit faluus fieri,ccrtó ftaiuere debcat amp;nbsp;firmi ter credere, fibi propter Chrtftü effercmïffapecca/ ta,ficut fcrfptum eft:Qui credftirtfifiam habet uita æternam: Qui crediderit amp;nbsp;bapdzatus fuerii faluas erit.Credcreautcquid aliud eft ,quàfnfimHtcr öaz tuerc.fcfe propter filtum in gratiaPatris èfieC

Âliquidigitur in nobis eftecoceditis,«nquitHo ßus,quad nos firmiter crcderecertcK^ ftäftuercjfaciz at,nimirumutâpeccadsauerfi, ad Deum a^ifimus conuerfî* Hie perfpicuc refpÔdemus eii PaidoîNo^ quot;S.omtn.i. non aecepi(reipiricumieruituri«tteirtîàif imore^ïéd fpirkum adoptions filiorum Det,'in’qaorlamav«us abba pater. Ipfe eni (piriws redditrtramoniuni fpi/ rituin:oftro,quôd fumus filq Dei.

Htumianâum appellat pignus bæreditâtisftéftrâe. Ex hisiierbis babes,quid fit in nobis qood n'Os faêi ai firmiter credcre,tii dclicet fpiritus brilt;^s,quf èft pignus hæredicati« noftræ,qui eft (pirha« aMopéioz •lis fiÜorumDei,qui tcftmaonlum perb'ibeHpiriiüi •loftroquôd fumus filîjDei,ea€^fi(4ircM^11uHi tsffiS^ Extrem noftrû inuocarc audemus. Bfus^loeo'trobts ^btrudit Hofiüs fpiritum fertHtùtiswnmoreî at ui

Bb

-ocr page 430-

|S« XDVERSrJ jfTÄNISL; BOS IVM, dclicec fempcr timeamus, nun^ auteoi ccrto ftatu* ■ mus nobis ppopcer Chriftum remifïa cflc pcccatSr utcumfiducia pofsimusacccderead Thronum gr» liæ.Hanc fidiifiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis eripereco/

natur Hofiusjfcdfruftra, qui tot kripturæ tcftimô/ nijsmunitiiumus.

Quod u€roai£:Quid fi conucrfus fibi uideacur qui non eftC Tri ta hæc eft fallacia,accidêtis kiliccs» Nosueronondcopiniôehoîm loquiraurjed fide» | qug no eft opinio, fed ceria fiducia in uerbo Dût promifsione eins fundata.Hîc nôopinamurjed fd Fretten io, oius q» fill) Dei fîmus, eu alij fua opinione dccipiâ^

Quis, inquit Hofius, dicere poteft : Munduu* cftcor meumdn multis offendirnusomnes,iudicio ergo Dei rem permitterc debemus ♦ Hk fibi ipfi rc{ । (pondecHofius^Nosnondignitacinoftrae kdmift j ricordiæ Dei fidere, quæ reuelata cu fit in Cbrifto» amp;perfidemnobis uerbo ÔCiacramentis apf^icais» nuUusad dubicandumloeus relilt;ftus eft.Sedconir* Hofîus:Reâèuos quidc,inquit, finudaChriftie^'' fet promiitioyfidignarecur illc mikricordiâimpaf*^ tiri etiam non conuerfisgt;Nunc ante cum promifsio lii:Si uis ad uitam ingredi,ferua mandata, cum non non alfjs præftet miferîcordiam,quàm quipœnité/ ciamegerinc,qui(^ conuerfifuerinc â peccatis fuis» ueftrum hoc dogma confiftere non poteft«

idetur (ui oblitus Hofius « Supra enim cauilh^ ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lioni

-ocr page 431-

D.’ lACOBt« ANORBAS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3h

tlt;on{ (ux refpondic ip(e»nobis fèrmonê cfTe dreóRgt;gt; Bcrfïs,non de imprjsjnfua impietace peirfeueranii^ bus.Nûc diuerfum dç nobis affirmai, quafidocea** niusyhominê no couerfum amp;nbsp;in impiccace fua pfeue rantem certô ftatucre poile autdebcrc fibi propter Chriftû remiffa effc pdâ, cum nihilminus nobis il» mente uenerii unq«Dum ergo Ha bi non pottft, diabolicû côfagic mendaeiû àfua natura nô alienUi,' Oeinde,haud obfcurè déclarât fefe nondû intelli gere,quid fîcpromifsîo Euâgelq de gratuita remiisf OH cpdÔrum,propter Chriiium.Proimi{sâo,iriqiuii eil,Siuisaduitam ingredijerûa mandata.H^ctKnt eft Euangeli) fed legis concio,quam ChriRus tradilt; dit homini,qui faciêdo non credendorcgrium cœ/, loRî confequiaiolebauSim.quisqu^rac quibus ope/ fib«po(sichomoad regn5cœlor?2pcrucnirc»rcipô/. det,i|soperibus,qugäDeo mandata funt.Sed iî de/» nuô quf rat nû homo perfedè mandata Dcf Ceruare pofstt T’hue totafcriptura rcdamat/D. Paulusinqt: Sapicnria carnis inimica eft Dco,Lcgbn.Dei fubie/, da nô eft,ncGn.poteft:Omnis homo mendax:Con dufit Deus omnes fub peccatô:Si iniquftstes obfer/ i ^^üueris Domine Domine quisfuftinebit.Gum igit mipofsibile fîrnobis, ut perfedè (ubqciamur le^ Pci,quauiaad remifsionêpeccatoRrpcrueniri pogt; ^eftcQuodimpofsibileeratlegi, inquitPaulus,in inûrmabatur percarnem, Deus Filium fuum

Bb 2

-ocr page 432-

ADVARSVS SATK Of 1Vlt;;

carmsjpkcod^jdc WEdi«nttiit4^tccM»gt;nrinr(jiim ttiftjÊcniogt;lrglt;^ itttpkrctnrin nàbtfjquj nmr (éctmditm^anitm aiD buÙmus^^àkctindum Ipirhu nt*

Hacc6uftngHtti»it prlt;xmi(sto^ qot^gratiDió’no' bfe^optcrdälwnrrernjcxuntDr pexxata (ho{jibilelt;rMkgi Üttsamp;ccrciamp;ineréidcm adepts^ dpiomis^ccundufRfptrîtunt nâfecundum camp;rnena «ucrtiaffîtEbii töli cctÀSpinc£i:ChrrÛi,S{eut (crip cfttQjutt ipiriittQH àgottiur» h t funcâlit) Dch«

Qifodt^ÏMiiH ïufttncattamp;exigit nbsp;nbsp;nbsp;tfccûdtim

Bfuanc^digrtQS pwnicenctæ fra^s/ac^ mtÿdC fttajprofifsicmc digflèambuiêc^ certffodimß/ deïnihildtdimitiqaafidclescertô ftatumamp;firmiter crcdû hfîbiipropcer Cbrifium^ pccc9ia.rlt;miffa cfîf^ quin potiuseamcQnfirmanrtanq (piritasinbabit^ tisxcnif^Rkaargunicamp;ta 5 quiburprx^enuam (uatO diedArAcs»

HqcI^s amp;HiangeIif promiGionuna.difcrimcO cum IgnoréeHofluSÿnon folum omnia quæ de amp;téius fru Aibusfcripta funi co n fundi t,fed malici^’^ bc quoc^xalumidactiTjUtin eam nos fufpicioem ad^ doca(,qûafî nihil prorfus de pœnitenua, de conurf fîone ad Oeum, depœniicaæ fruâibus doceamus* Sed colleAionem eius uideamus, Fruâus pccni'^ centiæ digni faciendi funt, ß uelimus in Gracia cfTe^Homo autem nec poceft nec debec ftacuere cc^'^ fô,

-ocr page 433-

Bû ! A COB VS ANDREAE.

.Stillos («ccf it,Ërga«on|KMçft ccrto (I^Butrerefe in gratiaJDci «fflt;» Ad nHnpr«» ^efpondfiuG quod ßt manifcftèfalfa . Supra «in c3(iPattkgt;di(35 lt;ß,^i/ gt;'itun)7fön^ilt;^»ifFiU^tHinap(xaitêti^ author eä; ce/ ftimow a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpvQ tumro gt;nbsp;q% fu m us filq Dei,

cuius re^iQgt;Ofiiunilt;unacertutnnt de utta æcerna 8^ h^ednatoßUonBfU^Pei« multo magis quolt;jrc«rtü critdfe^ftmçnoWihoc cftsidc frudibus pœnîccntlæ, quorurn-digiiicasonanis. exmeritoGhriftipendcf, *n guQÜomopeir fidemacquicickredemptore»^

G^'dGîhriOfrtFlbuatS^opbaDCâ Hofiua ex hit quæ (equuittur p9(elt;(Si u r rd«i tx] u ic,tè€en(nus$(^ ipfeiudtcetinon nos)tmK Pacer cœieftk propter h U m pa (Tu m ,re{k(ckalt;ùn» nbsp;nbsp;d cp recantcm pra noz

bis,óf habit5tcminuobi»jax nornainuefticJMènos» quam qd noftra^dceftdouacpnobisabrJlIoififiicif» iukicia (ua compcn{ant€m,certàpropia«8 cfifchttic niafFae,noniam inckgnæ pIenæ£ord»bus.^Âbiîtà piorumcordibushgç tam iinpiauox,utd«lt;ruclt;;ôf morte Chciki tam indigne {entiam us,quafî noopo tucritnos facercdignosin partem fortisdanâorum in luminejôfc*

H/s uerbis déclarât Hofîus » qudd iufticiam ttoz ftram corâ Deo,dlt;{cernitàiufticiaGlirifti,amp;iuftici am Ghrtfti quafi fupplementufackiuftkiæ noftræ,. Sêfiis cnim eft^hominem à Qcodonari iufticia qua fccundum iudicium Dei dignot frudus facit, huk

Bb 3

-ocr page 434-

5S AD VEHS VS StANISL.’ HOSIVM,quot;

fi quîd,dee(l,ho€ fupplet compenfa t CbH ftuâ fua itffi;icia,qua non tatp uefiiamur,quâ[n defez dus nofter compcnfctur.

Sedquisuerè amp;nbsp;redèdeChnfiimcrno (endens unq fie locutus eftC'quem Hofius (uo fpoliat honoz re,^ quod operibus èC pafsîoni Chrifii tribuituf l'u tcriptura,id Hofius operibus hominis pœnitentis tribuit,amp; Chriftum in extrema fahem parce hærez redocet, compenfatorem noflri defedus folutn» nonperfedum rufiifieatorem« Âlij PapiftaeChriz flum faciunt dimidiatum redemptorem , cum docenuChrifium facisfecifiepro peccato originali* Nos uero pro peceatis fatisfacere aduabbus.Sed hic nofter Hofius minus tribuit Chrifto, quem iuz fticise noftræ appendicens docet.Sed fie impingere necefteeftyqui manifeftam amp;àgnitam uericatem op pugnandam (ufeeperunn

Sed audiamus adhuc unam rationem HofîâZ nam,quafîduciamoppugnat, quam habemus de remifsione peccatorum in Chrifto certam amp;nbsp;inz dubitatam.

Sads perfpedum,inquit,habere nû^ poffumus» nihil reftarc in nobis de carnis reliqur)s,Ergo de rez mifsione peccatorum certô ftatuere non poiTumus»

Si hæcconfequcntia ualet,non nobis (olom, fed omnibus fandis defperandum eft.D. Paulus iuftiß catus,amp;: qui fibi nihil confeius eft,bceiur nihil boni efft

-ocr page 435-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D. lACOBVS ANDREE.

«Oe in carne fua, amp;nbsp;radicis huius corruptos adhuc Bendre fruäustquod uolo3nquit,bonum,nö£ado, quod nolo malum Jacio.Sed hike carnis i/cliqui/ Is nihil obßandbus, paucis inceriedis, (crlbit: Cer lüs (um,quód neque mors, neque uita amp;c.nequc ul h creatura fcparare nos pofsic à diledione Del, quæ eil in IcfiiChrifto Domino noftro, quämuaz na ergo fit Hofrj colled:io,omnes uidere poffunt*

Cum Paulo ergo concludimusddeo ex fide,ut (é rundum gradam firma fit promilsiOr Fides Chrk kumrefpicicnonnoftrorum operum dignitatem, alias promiisio fempermaneretincerca,ficutinhigt; Ice Hofianis uiderc eft argumentis*

Cum igitur meram delperationem doceac, quo/ niodohancnotamelucre conetur, uideamusquo/ que :Quidigitur,inqnit, defperarenosiubes^ Ab/ ßcjtmoficutconftantcr nego teneri qaenquam,fir/ njiterut credat ccrtot^ fiatuat pcccataßbi'remiiTa rflcjfic non minus conHanter affirmo,teneri fide/ lern quemlibet/acientem quod in fc eft, ut firma Ôi rerta fpeexpedet, in hac quidem uita per Sacra/ nientum Baptifmi amp;nbsp;Pœnitennæ,peccatorum re/ niifsionem in iseculo autem iuturo , uitam æ/ hernam*

His uerbis docec fpem debere efte firmem amp;nbsp;certam , quæ fidem (equitur , fidei autem ean/ ^cm cerdtudinem tribuere rccuiac « Ex quo in/

-ocr page 436-

AÖVd^RSVS rPÄNISL, HÖSIVM, tcUigi poteftÿbronufn l^{copurnamp; Hdeiamp;£pei dr/ finidxMiesó^ difcrimê ignotiFc ,cü nonuidetfefpo^ qucM^ dcrc^are^erdtüditiem (i fide» non eft firma amp;nbsp;certa.'Spcs rhimuirtus eft diumitus donata, qua finehaeficattoneexpeSamus pactenter bona nobis propter Cb t^nmprofnifia^'quorum primidas pet l^ntantinbabttantetnianiapprehendimus » Hatt fide requitur. Qaf fides eerca fiduda eft in Chriftu» qf propteripfumbatbeänius remfisionem peecatogt;' r’uniamp; finiàs bæredesiîit^ætemæ. Debis bonis ß perfidem nihil cerdftatuercpoflumus,qua ration^ {péràreliéebit certoSi firmiierC Autigit fpes quccp dubia eric,autcerta Sêindubitata quot^ eric fidcsi lt;]uæ fpei duxlt; eft,fine qua (pes non fpes, fed opi'^ tdoeft.

Mifer hOnra Hofius amp;lt;naperitus Dialeôicus,q^ fidei eft,fpei tnbm'hvuni XcribitxSpes autem hœc nO ftfa noinnos,fodin Deum defira effe Uebet , qucm cum l^tôannM ;lt;erti(simfi!tM9biscft»eum eftcfidc/ lëamp;inpw rrttfs«s.amp;iacoma«Mntdonibtis » SictidfU nosde fide ioqutmur iquod «On fit inr^bisfed iO Deodefixa^quem cumfpeAainuffi cxrdftinmmoo/ bis eftjPom eftefidelêia promif«s,ntdeficctinpru/ miffagratuita remifsionepeccatoru propter Cbri^ ftum.bacceilta fiduda frctliquscin! Deo .’defixa etfi cracitn hot hl undo (irbfeât Jnrnns^'cam en feta m us'tios efte in^ratiadptvanniamp;qdoqi libaralt;i^ onctu

-ocr page 437-

, Xgt;. IA co« VS A NOR« AB, I ^nem ex omnibus malis. Hxc fi folû inucrterciMo i fîus,aliqua rationetolttandum eft:fed cum^ei cer M'cudinem tribuat,amp; fidei adima(,One qua fpes coa? I fifterc non poteft,uiderelicet,bominem cum ratio/ gt;nbsp;(lefenfumquocÿcommunemamifîfle»

Sed qd opus eft in re manifefta multu laborare/a tis fît eius leâorê falte com monefadû, ut quâtus in ^oie uel ftupor fît,uel malicia aîaduerut.Btfî pratte/ fire no poffum rÔnê,qua, ut appcUat,uere5r«f«lt;A4«ij ïüû côfirmare nitit :hoîem fîrmiier amp;nbsp;certô (perare i lt;Jeberc,quod firmiteramp; certô credere nopofsit.Ni ! Hii(nquit,à nobis redè credi poteft, cui falÇum (ub/ i tiTepoteft.Speramus autem etiam ea redè, quæ fe/ ^usnônun^ eucnire pofTunt.Quoniam igiiur fieri potcftjUtcredai alfquis firmiter,certo^ ftatuatj (efe j ^ffe ingratia,amp;uitam æternâ confecuturum,S^ba?? «üm opinio fua falbt,fperare iubemurma^'squàm ^redereifidei enim ratio in ueritatetanqà Dcoreuç i ^ata fixa cft«Spei aûifuificientiisima ratio Jîta eftin ' l?ofsibilitate eius arquirendi, quod fecundym Dei , ’M a nda tu in amp;nbsp;pro m 1 (Tu m4pereslt;^hæc Hofius* j nbsp;nbsp;Quàm aucern (îbi non conftct,ac feipfum iuogla

'îio iugulet , fi usœ aljbi,certè hoc loco euidêter de/ '*îionftraripotcft.ridei fatrt nihil falfi fubejîepoffe, •’'ec tarnen firmiter credendû putauSpei falfumiub/ ^ftepofte facetur.nihilominus tarnen.certóS^ indu/ v^ûanter fperandum docct, Âddeftupori bbfpber

-ocr page 438-

ÂbrÉ R Sts STA« KL.' ftofivw;

Än'arn,tüm dicat^aliquem fecûdum mandatîi pro ibiffùiti Dei fpcrarc»qiîod tarnen aliter euenire polgt; “ ßt.Incerta ergoHofiöquoep ciitpromifsio diutnagt; quod Bîafphemû eft, aut incerta erit fpes , aut ß (pes’ certacft,quodfubcttfalfum efle nonpoteft» Vaoa énim non certa eft fpes qua horao expcdat.quod la men nonacquirät.

IhfuKum en'am eft^quodin difcernenda fpe amp;nbsp;déjfpei polsibilitatem iribuitifidci ueritatem,Ciini Chriftus pronundetcredenn ofa pofsibilia,S(.' fpel cà ccrtitudo tribuatur,quGd non confundau C5ti'3‘ Hofius cerntudinem fpei coKocatin nuda pofsibil* täte, (ed no in certa amp;indubicata ucritatctVtomnl^ bus eredentibus fperandarn doceatuitam ecernam» quia pofsibik fit ut cam confequantur, fed non cet'' aim,quod nihil aliud efiquàm dubiiare.Homo aUf credii,autdubltat,autdcfpepaLlntcr pcccatant^ irteranturdubitatio amp;nbsp;defpcratro.fidcs ergo utccri« fit necefic cfi,qua omni@ dubitatio uincatur,quaßilt;} carne hæt‘et,amp; defperatio uineatur.

V t-fucu fàçiat ßmplici kdori,Caluint quolt;^ pfauatuerba,quafi cius errorem cönfirment,cu ßd bit:fic certosDnsfuos efleiubet,uttnfecuros«fl'^ nolit.Quibus argumêtis certitudinem fidèi ôi. fak'* tis rtoftræcontra dubiiacioncm fcbolafticorum nbsp;nbsp;nbsp;i

rat Caluinus eoloco,non ignorât Hofius,Eo maio^ ciusimpudentia cfi,quod contra confdendana eiu^

-ocr page 439-

IACOB VS ANPR BJ^., f.

^erbadefirauare audee, ucuideant patrocipaijfpo quo Caluinus toto pcdore abhorreuSeçu^ t^^ûatê inter aida numerari hon negabit Hodus,hse^gt; CMm fide coniuodatiTe no debet,cùni fidelis homi/; ^is officiü fik,qua poceft fonicitudinc fuæ uocadoni ^chisfacere.Sicutigtiur fanda hæc fedulicasfidueia; gt;Q nobis fub modo cöfirmat,ita'cum ealecirrit^spu gnat,qua in officio uoeadone fua remifsioresfi* ünt,amp;fccusquäm-parcft,agunt» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;;

Sed neprorfus omni probationedefliiuatur Lc^ Äanienfiutn ea dcre ÄTticutum amp;nbsp;Tridendni çon0 lia-buliDecretum adducikLouanienfiufb ardculusi fichabetzFides^qua quis firmitcr credit,8^clt;«ó fta/ tuit,propter Chrifty fîbi remiffäciTe pdâ, fclt;^ pof/ uitam aEtcrnam,nunani babctin kripturis tç ftimoniûjimôeifdem aduerfatur.Idc decernitTrk dendnum conciIiabulum,Sed quoniam huius ard/ cuH ôi decreri impietas fuprà refutata cft,kdori pi^ Judicium committimus. ,

Ex hoc aût articuîouidere licct ccrta me in ter nos ôiPapiftas no effe de afîni,ut dicit,umbra,aut de la/ ua caprina,Scd de præcipuo fidei articulo, de cerd/ tüdineætcrn^noftrg (aluns. De qua nobis dubitan dum docennNos contrà firmster credendum amp;nbsp;cer to ftatuêdum, çp remifsioncm pdôrum habeamus propter Chriftü per fidê,atCp eadêccrntudine rcuc btionê bonoïtt gternoRî (perandagt; qua rcmifsio pçç catoRicreditun nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc

-ocr page 440-

VÉkSŸS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tldSlVM,

rore^^erfd^fMtÿ df jkI erc^ujfî^f^iwc» crûdato^ foeTÏftCrVarùm bHdsfmoriiba^ô^^ ifoii eràr,c^ rton ^fiörsfDUs non pœnâ kd csHif 331^ fikere Martyfefflf/Qaf^ö pFius Hôfîo prcfbanduif) rfr^AoftfOS (!KTftéKâïtdôâ:rfna^\ (^am pFoHtsmutf hoc nudo argumcnFO afllt;Flt;r«amp; mlt;Eirgt;,quod dkrc öört po^nh^ Btfi em'itt «rigno »umero pafsi hlt; Eürôpï Sc âdelea t tù m fangainc firo dotflri amp;nbsp;fîdem ïeK ûbfîgnartfnCfi¥Oi»tsmi«ndoâ;riaf, prO'' pt«fp(oriimconftefiâiti,fidcrtil»betwus. Ceuus îgt;* fcripcura facraSteeprcffaDei uerhofomtfsrma fhimôifthabemuÿ.qux Sd« aarem moriatur dits Dbminldeclarat^« Hdlt; tarnen aerèaffirmaf^ po^ufnua,crudelheràuobisigt;ccatos,tan^ Anaba^ priftae^qmab fploftterrofthtr^abhorrentes, ucftr* folum impurafacra damnavilrît. De quorum fatutlt; tninlmèdubitamasycàrn fupra fundamentum atdii^ eaiierftrc,fpecanuisDo.minumiUis (uas infirmitaica ^uoe^condonaffciqui mortêflrppetere malurruntt quâfH in ueftramexecratam fmpieutem confennï^ fuo calcula ea m approbare.

Schaenckkldiunrquartum introduxifle Euâg«^ liû icribit Hoiîus, qui (cripturæ tcftimonijs, ipfaf’^ fcripturam conatus fît è media tollere*. Hoc fîcuf SchuenckfeldiüS

-ocr page 441-

D. I AC O B VS ANDREAE.

^chuenckfeidtus non cSccdicJta mi'rum «ft, qivod inipforeppehedac Hofîo». Docetcnin» ipfaqucH:^ ^^rtptorifn efTe kferäm mormäkEt ß reâè^c^ res cßtcxpendamus/orraße ràaioFe rtuereiia Prophe/ ßcosamp; ApoftoUcoslIbros ampJeäitur Scbueckfd 'iiusjgà ttobfe Papift^afîatiQuôd emexteriori hoz niini fcr6M'at,qu! perfpidcum fan^m regeneratus utile ac necelTarium eius exercitiam concedit.

: Vobisuerafcripturpdiöaiftftaranilis fabul^funtj quibasnon trericieftis hominum décréta prxferre»

I Ut nTendacgt;ocedalt;uFeriEa»gt;߀Ut fuo locooßeniun» tft, V eftrum igtïar non »odrum Schuenckfeldq B* Hangelium eft, cumctrinamp;erroribas nobi» nihil c5/ hiune»Nos (ccipta ram pro neccfamp;rio Si blutari or^ gano habenra$,ex qua per Fpirim Chri Ai homines; ^e uolunnteDeidoceancur amp;nbsp;regenercnCNec blai* ^^hetnias tuas moramur,qui busGacangelia appela larccôfueuifti»Maledicerc dikxifh,maledidio, ne dubitesgt;te fuo tempore adprehendei. Leuica tê ant/ Hai tuihinc perfpicitlelt;Sor,quöd cum ex ah'oRî relax hone,eximium. fandicatis teihmonium pethibeas Schuenckleldio^ amp;eius diicfpulis , eiusc^ fcripta f« ■ nouiflc affirmas,eiüsca ’Hcnancclas damnas »ipfoRz uerodoärinam,quamgt; ïcquuniurù'gnores, iniufti hoceiiiudicis no Chri/ ftianidodorisjde reignota iudicare 8i ignotani do-lt;5naanî damnarc*

. Cc 3

-ocr page 442-

A©V£RSVS‘ -STÄN1SL. ’H’QSIVH,’

Póftqex d-ïfréhfionefacramfentatiÓRï, iit uacatiV fîbi uaititaEem dodn'næ iiôfîræ dtrnonftfaffeuif^^' eft, Äggredftur ctf am pugnas amp;nbsp;diffenftoues, inEcrLudieranôsagaatæfurit. •

Earurn mitiu fadtà uidoria Imperacorfs CaroH V.concra Principes amp;nbsp;ciuitatcs qui h3c dodrinan» profîteban(ur,cdCefta.Hac (siâoria tanqceriifstmo argumenco triuniphacamp;exulcacHoGus,ad probati dadr uericatem Dodring, quam Papift^ fequuntur* Sed de hoc fuprâ (ads refponfum eft. Actiideris nd hi reRz ualde imperitus effe, atx^ edâ fenfu comurii carcre,q9 exeuêtu belliiudicium de rcligionis ucdgt; täte faciendu putas. An nefcis bellatoresintcrdumy tn opdmaêaufa concidercCficut De Pompeio â fare dcuido,Rem miferâjinquie Cicero Pompeius. malas caufas ferapcr obtinuivn optima cocidit. Bt poeta inquttjCareat fuccefsibus opto, Quifquis ah cuentufada notada putct.Sed mittamüsiftamuda/ na,ueniamus ad facra.Quodeslcgimus populûDei clcdufufum,qaduérfus hoftes.(uo5 fuftifsimâcao' (am habebacC Propter unu Achan infocliciter cotra Hai pugnatalsqt milia hoîm,qfufî(untÔ£ tergauef ter5-thoftibus,q? Achan fumpfcrat aliquiddcAna themateJdêaccidiffe nobis no diuinarefolum, (cd fortaôeucrèpronûciarepoftumus. Vere anathema la crat,quibus IdoIoR: cuitu ornaftfs,quæ cum zdn Dei ex eius mâdato demoliêda erant,no unus aut al ter

-ocr page 443-

JACOB V S ANDRÉ AB. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ï^';

^^fedlplurinii uiderûtpallia coccineaualde bona, aiiqciiclos argçMiqugcôcupifccntes abftulerunt. Quo Êido.d€ciararunt,(efctnaior.c pecuniae amp;quac'' ftus,qpietausrauonebabuiffe«Add€ hiamp;tnnum.^rä niuknudinçjqufdelicfjsamp;uolupta«bus,capia,prse textu uerg doGirinplibidinefuam oêm expïereçona tifunt,Miiö.igittib4Oidet,q caufam bona habebäc agedo perdiderintCludtcio Hofq amp;nbsp;meo,In Ächan Dno aiaducrtendum erat, non in populu innocent ic,qui facinoria Achan cokius no crat.Sed quale iu dtci Û fuerit^propter unius dehâû hi ftoria docet. In krim caufa bona erat quacôtra Hai popuIusDei ha htbat, qua ex raandato Dei oppugnabat.Hac U5lt;îèo fia ad exiguu tcpus cxultabantciucs Hai : poftea«ngt; hbhfoiuin à populo Dei fuß Jed quoq^ deled funu Idèlfraeiitis accidifle legirnu8,qui in uerèiufta can/ Ia infoeliciter pugnaces bis côc!dcrâtjamp; in primo c3 fiîcfiu aiginti duo niilia,in fecûdo decê ôi. milia üiroRî amikruntjDonee tandê Bêiamitis opprefsÎA uiôoriâ repor caret. Meus igit tu Hofijnondumlot Qïmdiet^otcidit . Nucaddideniiones accedamus-poft Cæfaris uicfloriam inter Lutheranos* fecutas^.

Poft publicatû INterim ( fîc uocant dedarationê Religione àCgiareaMaieftate Ordinibüs Imps *’f)ipropofitam ufcp ad dcfiniiionem paulopôftcele hrati eondli) feruâdâ)fcôâ Lutheranâin tre^ (eâa^ ^üTedâ loi lie tradic Hoâus JnKnmiftaamp;duplices», amp;Adiaphorißas«

-ocr page 444-

JJ4. ADVER.SVS STAKISi, HpSirM,

Interimiftas cur audec inter Lutheranos nil^ meraregt;cumcertamOt,lt;|uocquotin cam formam doârin^ S^.facraçnentorum conienferune, eami^ ap probaucrunt,quæ in dido libello Caefareo deierp pta eft,qaôd lefum Chriftum Hliutn Dei purain Buanselt) dodrinam abnegauerint,ea^ abieda itt caftra noftium noftroruin conceilerint,

EoBtuelimbedllicas uci defedio nobis nec^fe/ das,nec^ aliquod dodrinæincommodum peperit« rû eocêpore muicoBz fidêexaminaueric Dominus» Tibi ergo amp;nbsp;tuis fncerimiftas referues, tuoru^ no/ mine cenfeantur Apoftaeæ , qui omnem Pontifia ciam impietatem probant, amp;nbsp;cum dodrina noftra« donee conuerß fuerint,nihi 1 commune habent.

Contra Adiaphoriftas uanus eil Hoiius « EtßC'^ nimipfiquocpfatentur,fefeeotempore paulólan/ guidius egiiTe,nunquàm tarnen in animo eis futiTc certum eft/efc à Luthero ad Pocificem Romanum» hoc eft, à uero Chridianifmo ad antichrißiani^ mö ,qucm Hoßos nominc'Chrifti teg t,inclinatio/ nem (ecilTejUtreieda L«tberana,Papifticam dodrlt; nam ampkderentur«

Quod.n.ab aduerfapaneimpoßtü {uk Ecciefijs onusjid tolerandum potius ducebant ,quäm deief^ Bccleßas,amp;{upis comittere owes Chrifti.Deinde ftätur Bcdeßai^SaxonicaF«; hiftori^^qualefcunq^ de libera tiôes'habitæ ßnt^ullätn dodrine fadä uel BcclcltjsuelScholismutaiione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoi^

-ocr page 445-

, D. lACOBVS ANDREAS;

HoRidmorict trepidanôi alqfefe oppofuerûc, hortad funt ut ncgociû Chriftî côftanter agcrêc, 3c ne minimu quidêaducrfgpardeocedercntsquc lotius dodrinæ Euangclicg aboiidonem méditer.

Cum ueroSathati aliquam litigandi occafîonê ^efenadum arbitraretur,nihil intermifit, ut utri/ üfcp partis animi nonnihit aduerfus fcfe inuicem exafperarêtur. Quapropter pie faciunt,qui in hoc laborantjUt animi recôcilicnrur, inter quos deque ftionc fadi conirouerdiur. Bencficio autemDet i^trobic^ piè Si rede docetur,eadem(^ in Saxenicis ßccleiqs maiori confenfu,quàm Papidæ uellcnt fo •îatdodrina quæ ante Lutheri mortem tradebat. ^uit 8^ inter Paulum amp;nbsp;Barnabam deloanne Mar/ ^odiiTenfîojquàm uehcmens,Lucas medicus me/ ^iGoexprimituocabuIo,eamlt;^’ï■^^rƒofvc^^^tfyappc^ar,, qua i ta com motus fuit u terlt;ÿ,ut à fe inuicem difee/ ‘lerentjquianteaerantconiundifsimi. Vtriuf($ ta nicn minifteriôeffîcaxfuit Dominus:nec propte/ fea Chriftianifmus diuifus eft in duas fedasjquod kortaffeHofîusaliquis colligeret. Eundem etiam fuam uirtutem corum minifterio exercerc,qui nûc Penè^pter fîmilem caufam difceptâriïnt, minime ‘iubitamus.Interim, cum uolupc fit uobis, nos uc/ ftrisclamoribusdcnoftrisdifleniîonibus paicerc ^obledarepoteftisjdoncc mcnfurampatrüm uc/ ftforura impleuerids » Nos intérim Deo propicio

- -

-ocr page 446-

5$^ ADVERSVS STANIÎL’ HOSïVW nihil eoR2jntermittcmus*quf adrecuperanda pac^ éttranquiliitaiê ucrg Ecckfîgpcninêt, utfublaiis quantû fieri poteftdiffenfionibus, unanimes qua ßcx unooreDnoDconoftro patri Dni noftrik^ fu Chrifti fuas laudes fuut^ honorem tribuamus»

De Antinomis quid attinct hocloco dicere,qoa do CÛ authoribus opinio quo^ extinda,ut pter nU dû nome nihil reftarc uideau De libero Ärbitrio fuperuacaneû arbitrer hoc loco multa comemor» regt; Namqd adPhilippura attinct, fiueidêfentiaf qd Lutherus de feruo fuo afbitrio fcriblt;t,fiue pfp^ cuèmagisfuâfententiâ explicetjcertènouidetm* htap^pbare kholafiicoRî impietatêdelibero arb^ triojsd tdê docerc qd Lutherus nos oês atfirinlt;» mus, Deu noefTeautorê peccati,etnuîlûhominé poffe fefe, faciêdo quod in ie eibgratü Deo facereï uelfefeadgratiam applicare.

In cÔtrouerfîa inter Andrea Ofiandrû et Brute nicosTheologosde iuftificatione hoîs corâ Deo exorta,quicquid odiofum exccrpcrc potu{t,defuo ftudioamp;diligêtia nihilremifît *Quoniâucro non uno in loco hoc facit,quomodô fcfe rcs habcat,bre uiterquotpcômemorabimus, etfimui etiam fyco phannas eius hoc loco alperfas refutabimus»

No foîû aduerfa pars criminac,hoïcsdodrina de gratuitaremifsiôe pdÔKîdiffolutioresfaflôs,Ied rxpericîî'aipfa déclarât,uulgushac falpberrima in ftiHcariÔ!5,qin Eccîefqsnolîris fonatjdoîfninaad iieen/,

-ocr page 447-

P. lACOBVS ANDREAE,

^’cêtiam carni's abuti.Sien, edam fine dodönb.fal ^operfudfi funtmultûmodo credant ßbiper Chrp ftum remifla peccata fua amp;nbsp;omnes infirmitatcsjice »■cpoftmodü Iiberius uiutre«

Nettl'd infoles aut nouum uideri debet Hofio» Idem .n. accidit D.apoftolo Paulo, qui tu docerrt hominecoram Deo iuftificari fideabfq? operibus lcgis,reperiebant,qui dicebätdaciamus igit mala ut üeniantbona,fiquidêiniquitasnoftra iufiiciâ Dei cômendat. Non ergo frudusdodring de gratuits iuftificadoe hominisperfidêeftjmukoRîdiflbluta üka,{cdacddicdodring,quçaliâs in uerècrcdetlti bus operator uitam profeisione Chriftiana dig-* ham.

Huie malo cùm occurrere conarctur Ofiander;

quantûex fcriptiseiuset relatione bonoR2 uirotu intelligerepotuijCuiufmodi iufticia nobis per fiy dem in Chriftocommunicaretur, paulo diîigêtius inueftigare conatus eft.Quam fihomines redèinz teliigeret,futurum fperabatt ut nonnihil de iniufti cia amp;nbsp;peruerfa con urriattoe (ua Euangelio indigna ten^itterent« Quapropter no contentus explicatio necolkgarum, qut docebant iufticiam hominis mhd aliud fiTe quam remifsionem peccatorum perfidem propter Chriftum:quid præterea nobis per fidem à Chrifto communictretur ,expo/ (uii. Cum igitjr fua pa(sîoneamp; morte Chrtftu»

-ocr page 448-

59? ADVERSVS STÄNISL. HOSIVM nonfolum promcrucrit, nepeccata noftra nobtf imputarentur,Seduthi(ceIiberad,iufticiafnducrlt; mur,qua coram Deo in æternum uiâuri elTemus» Quid hæcipfa iuftida fît, quomodo cÔmunicetur, quidinnobis effîciat,prolixèdotuit/Summaigit dodrinæeiushgcfukipofî^homoperfîdem pro ptcr mortem amp;obedientiam Chrifti omnium (uo ■rum peccatorum remiisionem adeptus^ft, is io bac uita donatur quocpæterna Dciiufticia, quï Deus ipfeeft, qui corda uoftra per fidem inhabit tatCuius iufticiæ participatiÔe incipiamos inhac uitaiuftifieri,hoc«ft,pcccata cxpurgarcpcrfpir^ turn Deiinhabitantem,quæ per fidem ^pterChd ftum remifla ôd condonata crant,qugamp;fi nobis non imputabantor, in carne tarnen noftra adhiic hgrenuSicui ergo uita aeterna adeo^ regnumOci inchoaturin nobis in hoc mundo perinhabitanté (piritum Chrifîi,qui eil uita, cuius participationc lola uiuimusjfîcutapofîolus inquit,uiuo,non iam ego, fed qui in me cil Chriilus « Ita etiam iufîicig Dei participatio,quæ reliquiaspeccatorum incipk expurgare. V erum hîc nulla cftperfedio qug iudi cium Dei ferrepofsit.Nô cnimfimpliciter iuilicia Dei noftraiufticiadicitur,fîc.n.dii efî^mus,fîcutâ quibufdam falioimputatüm efî;Ofîandro,fcd eius participatioiundeparticipata dicitur,qa^in hac ui ita fuaincrementa habet ,f uai^ infirmitates, quaßt âfl

-ocr page 449-

D, IA CO B VS ANDREAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Deo nulle func t Et ut Seholg loquun tur magis «t minus fukipit,fîcut Atiguftinus ad Confentium fcnbk.Noscomagi's haciuftos efle, quo magis d adhgremus,amp;eominusiuftos,quomi'nuseiadhf »■emus » Non em’m efTentia Jedcius parcicipatione »Ufticia definitur,dequa Ofiander difputat * Hane pofteriorem Chrifti mcriti partem nos hadenus '»■rgcneraxionem diximus,quæ fiat per fpiritum Chrifti inhabitantem,cuius parncipadoe nos quo que fpirituales reddlm ur ♦ Idq^ co magi’s,quo plus filiadhgfemiïs, hoccft,obtemperamus,amp;eomfz tius^quo minus ei’adh^rcmus*Hac phrafimfeu for mâloquêdi alia innonauic Ofiander »Sdiußifica ftioncm noftram dixit.

Deiuftjficationeigitur,fiadhucmodumdoce’* ^ntur homines, opinaius eft Ofiander homines • longé mcliorcs fore, magifi^ honeftèuiduros, fi doceant ,q) illorum iufticia nihil aliud fit, quam »■cmilsio peccatorum.Etad hancpoftcriorem par/ tem fere omnia fcripturc teftimonia rctulit, quæ de acceptatione perfong propter obedientiam amp;nbsp;•iicritaChriftijadcoe^de peccatorum remifsione loquebantur.

Cum autem loquendi forma aliquid tioui inufitati adferre uidebatur , collegæ cius ab initio,quid fibiuellet,miratifunt. Et utfitjfubhac î’hrafîimpiam dodrinam latere opinabantur,qu£

Dd 3

-ocr page 450-

400 ADVERSVS STANIîL HOSIV’M ncnco obedsêd^ amp;nbsp;faogujni Dni noftri lefti crahereu

Quaproptfrnfitatam dodnnam 8c pFirafÏmrc^ tinentespafsim fcriptur^loiacx ueteriamp; nouote/ ftamêtocolligunt,quibus eutdenter dcmonftratj hominem coram Deo iuftifirari, hoe eft, Deo gra/ IUamp;accepts fierifolaObedientia, pafsioeô^mo* te Domini noftri lefu Chrifti,Cuius meritu per fi-* dem nobis appIicarcnAtCp ita abinitJo acritercoU iendebat,cum hi {uam,Ofiander quolt;^ (uam urge recac tuerentur phrafim.

IntereallL DuxBorufsiæ BccIefîaRî exterared« Ofîâdridocîlrina colligh iudicia.Vuittebergenfi^ apartibus ftâtaduerfarioî« Ofiâdri,eîdo(firinâae phrafim tuent de hoc arti uîo in Eccîefrjs nofifiS' Bfîiatâ,acdocêt;hominêiHftificari,hoceft,remifsi'a nê peccatoRt acciperc ,ppter obediennâ Chrifti pe^ fidê,et no^pter efieniialê iufticiâDeiinhabjtanie autnouas qualitates infufas .ac idê ferè iudicârunt omnes SaxoniegEccIefîg,meo!udicio,pièetred^‘

Expetstetiâ VuirtenbergenfiüTheologoR^iutJ^ ciûjqui utriufe^ partis cÔfels:oncp(peda et ^bè aminata ujdêt ,caufam uirincp nô fineaffèdibus ii’ ter Ofiandi^etfuos coliegasagi ,quaj)pter iniult;i^ candofîb) non properandum ceniuerunt»

Âduer(arioi^OiîâdrtcÔfefsioneIe(fia,uidcre’^'^ ph'rariec retineri purâec fyncerâdoÂrinâin Ecd® iîuj zîins ufitTitâ deiufiifi^atîvne hoiscorâD*’^’»'

-ocr page 451-

D. ÏACOBVS ANDREAE.

in gratuità remîfsiôe poccatoi^ cSûüit^pter obcdiennâChriftï gfîdê nobfs appîi'catâ,acfi'mul ctiâ urgercregeneraiion€,qug iuftificadonisdidg indiuiduus comes ed»

Deinde dillgêter expcndût finguïa Ofîâdri de obediêtia Chrifti,pafsioc,et morte eius fcripta, aclucemeridianaclarius dephendSt ,cp ci foli Joli inq obedictif Cfarifti mcritû rcmifsiÔis peccatoRî tnbuat ac doceat,Peccata nô nifi\ppter folius Cbri fti obediendâ ctfanélifsimSlanguinêefîufump fi/ de nobis remitti,ctçpDeo gratiamp;acccpti fîmus n5 fppterqnalitatesinfufas, fedfolû ^ppterpreciû re/ dcpdÔîs nofi:rc,qd eiTperfecla Chrifti obediêtia, quç tamê nihilq^fitnobis, nificredamus, hoc eft, firma fide amp;!. uera fiducfa adprçhendamus.

Hac pofita,docei:qgt; perfidelïpter Chrifti obe/ dicntîâjiâpparatus fit,hoceft,Deo ita acceptus,u£ Chriftus cüPatre et Spiritufandoadcûueniâ£,et tnàfîonê apud eu faciât,Deus»n.nô unit hsbitarein hoîe jmpio,cui nondu pecca£arcmifta{unt,amp;qifi nondû eft in gratia. Taies q:gt;nûciat Pauluseftc fine Deo,n5iuftêt3nte,fed pgratiâinhabjcâte.Cuiue/ to ppcer Chriftûpectata remifta (ût,ineofublatû €ft?nterftitiû,qdgratiofamdeiinhabitationcimpc diebat.In gratia igit fît ac remifsionê peccatORzha/ beat et Dco placeat, neceflc eft, priufq à Deô tan^ tempîum inhabiteturhomo . Hac inhabitatione, qugficinhacuita conuerfîonehoîs, Deusfeipfum 5nrn uniuerfîs bonisfuis nobis communicat,Cuius

-ocr page 452-

ADVERÎVS STÄMISL. H0SI7M pardci'padone uidcmus, quia lux eft: boni (umüSf quiaipfe bonus:iufti fimusinchoa«5e,quia ipfcH* fticia, qug reliquias pecçatorum in nobis cxpûrg’ re indpit: Viuimus,quia ipfc uita eft,quâ nos quo/’ que in bac uita per fidê,in altero (eculo ftne fide uiftone participamus. In fumma quidquid Deus^ biipfi cft«vo'/a£,boc nobis eft poftq ^pter ChriftI obediêtiam perfidem accepimus remifsionê pccc3 corum participatione, quando corda noftra inha*^ bitäs illuminatjiiiuificatJuftificatjglorificat.faluaf’^

Hgc fumma eft dodringOfiandri deiuftificatio* ne, quam docebat in hominibus no eftc ociofanir fed proferre fuos frucftus,bona opera, qug Apoft^» lus irudus fpiricus appellat,ut homo deinceps fecundûcarném ,fed fecundumfpiritum ambule^ Hisoperibus fequentibusnullomodoiuftrciâd^'* finiebat de qua loquebat,fed communicatione fiü^ participatioceterngDei iuftici^,heceft, Dciipfij US, qui eiufmodi in credetibus operaree per fpirfU] fuü*T riamu'n conuerfionc hominis, qug ad moft^ ufc^ durac,cöcurrunc. Primo,gratuita ^pter ChH ftum peccatoR2cödonatio*Deindeipfius Deiinha bitatio ßue participa tio* Poftremo participationi« huius fruä:us,qui func bona opera »qu^ex fide pv^^ manät,hoc eft, qug (piritus Dci in nobis operator»

Modum etiam, quohge bona applicarenthonai nibiïs,qüalêdo:cucrit,cófiderarötTheoIogi Vuir tenbtr^

-ocr page 453-

o; iACôBVS andreäe; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40Î

^^b“ergcn(cs, uidclicec»q» Deo trffum fii tinta dona ’ïobi» cômunîrjre et applkare mlniftcrio ue^bi et fecramentoRî.Nce alia mawuadpfeendi q fide,ßcut ^criptû eftxQuï ueronoerediderfreodemnabitur, eftjcarerrcniifsiôe peccatoRfjiridncc in ira Dei, öeftituiiur eins fpiritu, ac omni fpc uitæ æternac confequendæ«

Hgc oîa, cû in Ofiadri côfefsione quocß repériez bant, nec^ hfc neC^ aduerfarioRî eins côfefsioSi «Jodrina Cacegoricè â Vuirtenbergen.Theoiogis danari poterat. Qnia ucroacerb^ûinteripfos certa *gt;ièefre,cofefsioncs déclara bâCiubicontentionisSd fÔtrouerng cardo uerterer,diligêter expêderuntr ne i pforvtm ueli udicio ucl calculo quifq iniufte gra Qareturr

Srpofitis igit phraßbus et trocabulis^ Iußici^amp; ruftificatiôis,paritcr utriufeppartis côfefsiones me h'tu Ch ri fti fu tn m è ex tide r û t,e t i n hi s tribu amp;nbsp;ca pi ti bijs côicnferûi.PrimàjHominênatura peccato ob ûoxiû et dam n3tûr,habere p fidê remiisionê pecca/ fORî ^pterChrifti obediêtiâ,cfle Deo gratum et ac ceptû.Deinde ^pter Chrifti meritû Pâtre et filiô nnàcû fpiritu fandoinhabitare cor hoîscredentis,.

oîa fua,qfit et pofsidcat,bona cômunicare ,!□ fè,iuftfciâ,uitâ,etfaIutem.Poftremo, qgt; Chriffus per fpûm fandû incipiatreli'quias peccatoRîexpur gate^quoR^ reatus^pter obediênâ Chrifti remiß cft,unde bons ôp€ra;pueniât,qu£in fccôfidez

-ocr page 454-

40 ADVERSES STASl’SU HOSTVM

e»ia,amp;fî perfecta no fint,placere tarne Dco,qu{a piff Cona pIacec,et^pierChnftum imperfedio no putat,nÖ quidê çternç uitç mericoria,cum fîaot ab çiufmodi hoîbus,qui ex morte in uitâ trâsiati (unG qui uicam uiuuncfîlq Dei,amp;niorcêuiderenequeû( amplius.ln his,inquam,tribuscapiubus,Cûi uide/ rent, qd ad fenteniiâ ainnet,TheoIogos jBrucenf cos amp;nbsp;Ofiandrû cÔfentire.phrafcs qucqj expendc*' runt 8d loquêdi formas, qug cû ab Ofîâdro i nnoült; t^e(Tent,magna ex parce animis piercim utrinc^elt; acerbatïs (ut humani nihil alienum eft à nobis) croueriîa audaeft» Ad eâ accedebac ^mifcuusu/ fus tefti monioRî feripturg faerg, qug de iußificatfo ne hoîs extant. Ea pro ie qughbet pars ad fuam ien tentiâ defendendam ^^duxit. Vtrum^ut’ârudio ribusintelligaturpopuhricer explicabimus.

BruteniciTheologi hanc propofîttoncm defeU debant: Hominem peccatorêcoram Deoiuftifîca/ rispropter obedientiam Chrifti per fidem.

Ülîanderhancpropofîtionê propugnabat: Ho/ minem peccatorem coram Deoiuftificarieflcntia/ U iufticia Del per fidem inhabitante«

Hæpropofîtionesamp;fî noncontrariæautcontf® diâoriæ, cercé diuerfæ apparebant,Gcutetiam te/ ueradiueriæfunc«

Sed num pugnarcnt,utriufc]^ partis explicaiio docebat; cuius iummam etiam adfcribereÜbet«

Brutlt;

-ocr page 455-

ß. IACOB VS ANDREAE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.6^

Brutenici fuam propofidonem hoc modo expli cabant, Crcdimus ac profi'iemur, hominem pceca lorem iuftifivari coram Deo,hoc cft, (dih'gentcr attendac Chnßianus ledor cxplicationem ,ih qua loüuscontroucrfiæ dqudtcatio fîta cft) habere ro hl Jsfonem peccacorum ^Deogratum amp;nbsp;acceptum ! fieri propter obedientiam Chrifti perfidem.

Ofiander fuam propoßtionem hoc modo exz ponebat : Credoaeprofiteor, hominem peccatogt; rem iuftificari,hoceft,(etiam hanc explicationem diligenter obfcruec ledor) Reipfa iuftum fieri E£/ . fcntialiiufticiaDeiperfideminhabitantem.Sic.n. iufticiam defi'niebat ,quae nos ad iufiè agendum impeîleret.Vtratç fententia pia eft uera^

Tertio,accedebant propofittones exclußusc negatiuae . Brutenici Theologi fuam adhunc hiodum addebant exclufiuam:Credimus aepro/ fitemur, hominem coram Deoiuftificari, hoc cft, remifsionem peccatorum confequi,Oeo gratum i acceptum fieri propter obedientiam Chrifti j^rfidem,8c non propter effentialem iufticiam Del per fidem inhabitantem, Skut Oßander do? cct.

Oßander fuam quoqueaddcbatnegatiuami Credo öd profi'teor: hominem inftificari, hoceft, refpfa iuftum fieri Eftentiali iuftics'a Dei per figt; ‘^ern inhabitâte,quæ nos impeWt ad tuRè agendû, Slt;nôobediêtiaChriftiau£rcmifsiôe peccatorum*

-ocr page 456-

40« ADVERSVS STÄNISL: HOSÏVM

Äntmis /git uiring cxaccrbans,fuaqaifcp3lt;^ fendcbat knpturg teftirnonifs mankus et cofirm» tusÆtdû utracp parsâbifu^t^ caufgdtijgêtcrcauc re ftuderetjdoccrc cQnati(unc,BrutehiciTbeologgt; Okandrûiufticjâ adfcnbêdoinhabitatiÓi Deijfao guini DSi noftrilcfuGbrifti dctrahere* Vidfsirfl et Ofîâder,cû uideret ab aduerfarrjs fanguini Chr| fti iadide nodr^ nomc-n tribui, arbicratus eft, eos gternf iufticigct dtuine maicflatiïuû honorem^’-gloriam akeri tribucndo,detrahere.

Ad dirimêdâ controuerßS cü kriptufç teftimO nia ^ducêda efïentjCadêK rèprofeutraçp pars ard puerat,qug de mrriiis Cbrifti loqutbantur, Cuitilt; duplex benefîdû eft ,uidelscct remifsio peccatoru« donatio gterng Dei luftidgscuius participation incfpimusiuftaagcrc quam nos donatione (pid tus (andi (qui ut uerus Oeus eft, ica æterna iuftî cia Del eft diximus adkuc fub uocabulo regenerationis amp;nbsp;donationis Spiritus iandido cemus. Cûergo obediêtia CItrifti utruncp mertf crit nobis ,amp;remifsionemp0ccatorum,amp; donatio Bcm fpiritusfandijOfiander pofteriorem partenï .merkt Chriftiarripuit,ÔCÂuguftiniexêplo de eo amp;perilludlocaquæinfcr»piura de iuftificatiôefi deiextantinterprecatuseft. Aduerfarqeiuspriori parte accipiebât meriticbediêdæ Chrifti,uiddicei remtfsionê peceatoRt,amp; per illam loca de iuftificaïi onc,quæ pafsira in fcriptura extant,explii,ârunt.-

Bona fide me çôtrouerfig fummâ etutriuk^ paf

-ocr page 457-

a lACOBVS ANDREAE.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;407

■tfs fcntêtiam expofuine.quifcripcaipCoGudnigêter et CU iudicioiegerût, teHaripoflunu

Cum igitad hûc modû, ucdixi, res fefe haberet, VutrtcRbergcnfesThcologihoc cxemplû in Ec/ dcfiam introducerenoluerût, ut parcibus nodum 'Corâm auditis et ut decet conuidis et adnroni tîs,quenquamhgre(eos nominenotarent*Quart ta .n. fecutura eirct animorum diftrjdio, fi hoc modo in Ecdefîa ^cedcret ^facile uidcrc poterant, teftant multoRz exempla amp;nbsp;qucrelg,qui fcfc neq^ auditos nec^ admonitos multo minus couidos, rtiultoRî erroRî reos agiqucrunt,quoR2fibi confcq non func,acïuam innocêtiam publicèeditis fcrip/ 'tts tutatifunt.

. Qua propter re diu multum^ deliberata princt pioderecociliandis illoRt animis cofilia cœperut, fi quo modo pofitis afiedibus concordia inter Theologos pia farciri polTct.Et fcripto tranfmiflTo^ 4d extat, quomodo utriufcp partis fentetiam perce Pérît jdeciarât.Hoccûucra^ pars arripcret,amp; fe facere gloriaret, bonafpes pacis ôi cÔcordig farcie dg afïulgebat,Scripto.n. Vuirtêbergenfîum Theo logoRz nuîla inerat câtradidio^fed fcntentiaR2 pargt; tiüm difsidentiûpia et moderataexplicatto ♦ V erû ^^ntûbonumperfonis litigantibusamp;Ecclefigin ^idit Sathan. Expetiturdenuoalterû cÔfilium per porufsig Ducem à Vuiriêbergêfibus Theologis. Hi fui Ducis iufia ôi pofiulata façiêtes,fuâ fentèn/.

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee 3

-ocr page 458-

ACrVERJVS ÎTANISL. HOSIVM tl am de hac coniroucrßa dcnuo explicant, nihil i« terim eorum intermittetes ,uc animi ad anioreß’ pacisflcdlcrencur,amp;àftudia lii/gandi auocarent' Qtiæ ratio Thcologis quolt;^ VuitêbergenfibüS nóimprobata eft»

Côfîlijamp;dqodicationis VuiriêbergenfîûTbcO , iogoRi hæc (umma fuit: Brutenicos i hcologoJ a pièetredèdoc^rcîhominccorâ Deoiuftificari,holt; eft,habereremi(sionêpcccatoR2,Deo gratum ceptû efTe j)pterobediennâChnftjperfide. Mo/ doetfamfuû locû tribuantEfientiali iufiidgDdt po(i donatâ rcmifsionê peceatoBtcordibus fîdelii^ inhabïtantG qugnôsadreâèetiuftè agendûimptl Iat,dequafefeetiam fuo locotanqremifsionis pd catoE^ comité piè,redè ÔC fidclicer docere fcriptô teßatifunt«

QuiaueroOfiander nnllibi ncgct, nos pcocato/ ru rcmifsionc habere apud Deû ^pter obediëntie Chriftiper fidênobisapplicatâ,fed deea parte fentientibus aduerfarffs pie Sd redè docere, qua pter teftati funt,(e(e banc quoq; eius dodrinâ datif narenô poffetqua doceac,hominê,qui rcmifsion^ peccatoRtper fidem ^pter obedientiam Chrifii ha 7 bet,æternaiuilicia Deiindui,qupDcus ipfcefijC'f iusparticipacionc incipiat qtidie meîior fieri. enim abipfis quoc^,fed alia phrafi,hoceft,fub uo/ eabuiodonasionisfpiritusSandi doceri.

Vocabulumautem iuftifîcationis jcum fie cq«(

-ocr page 459-

' Ô; îACOBVS ANDREAS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.0/

iiocutninecin eadêfîgnifîcadonc ab ucralt;^ parce u(urpat5,quam illi in hac materia^priam Pauli nani eius fîgnifîcationê elfe iudicarenc,eodeni quo lt;luefçripto dcclarârunr. Videlicet,Eifîucrû eft ho . niinem ludifîcari quoc^ hoc eft, meliorê fteri inha bitâce iufticia Dei qu^ Deusipfe,hoc eft,uc nos cû Paulo loquimur, peripiricû Dei inhabitantê. Pau lu tamêad Roni»amp; Gal.ubideiuftiftcatiôe hois co tâ Deoloquicor uocabulo iuftificadôis in ea fîgni bcatiôe iKi,qua homo ^nunciatur iuftus,ab(oluic â fuis peccacis,^ per impucationêobedientiç Chri fti repu tac iuftus,hoc eft, Deogratus amp;nbsp;acceptus» Cû ergo loca fcrfpturp reftituca Gnt,qugOfîan der in alicnû etimpercinentêjfednôimpiûfenfatn detorßfret,i£atame,utreip(am,hoccft, remifsionê pdÔîiz^pterCbriftiobedientiâ perfide(qufinq tes eft imputstiuf iufticî^) aun^ ncgauerit,fed de «apièetiâipfoî^ teftimoniodocuerit,uocabuliæ/ quiuocadôe expJicata edâ controuerfiam fublacam IperaruL

Hfc explicatio et dqudicatro etiâ Vuitêbergen lîbus Theologfs nô difplicuit,àquibus Vuiteber gçqep édita cft,actandêutriufc^ partis côfiiio,qd ad eaattinct qug extra materiâ ^ppofîtâafFedibus üel peccatû uel pugnatû utrinlt;ç fit »exêplo Cake/ donêfis fynodi «/ii/so-ïirtlancita eft etcôfirmata inter *niniftros pax et c5lt;ordi3,quâ duraturâ fperamus» Deindequâüis Chriftus p candêfidc, qua remif fîone pâÔR£accipimu5,incordibusfidelium habi^

-ocr page 460-

4to ADVERSV« STANISL. HOSFVM tat,et per fpinïü fuG In iUis bona opera facit,fjs nôiuftificantjhoc eftjremtfsi’onê pdÔRî cÔfequurt'' Éiir,quc priuïq fàciâft remifsionê peccatoRî habrât» neceffe eft,Scd £uot frult;fïus uàg,qag per ipnm Gbi^ fti inhabiiantê iai in t^reâêtibtis inchoata eft.Iis op^ ribusChn'fti docet rcripcüra,peccaca noftra expia, ri8^deleta efle,qugChriftus obediêna»pafsiÔed morte fua pfecit.QpcraaGt quç in nobis facic,etfiir' nobis facit,nô came fîncnobis fiunt:uoluntacê.n.nö ftrâ,quâ fuf coformem facit, hoc eft ,fîbi fubrjcitut tpß obtêperet i hifccopcribûs fuis adiungic, ut fu« Ct hoftra iam liberata uolunrate faciat*

Hgc ueftra cfFugia,^ fint uana,hac controuerfia declaratueft^Poftq negarc no poftunCjOem^ppicia doneinChrifto fica,nGc ab operibus crucis amp;'obt dietr^dus, ad opera co fugiunr, cpif in nobis fachr quf aiuftificatis fiGc,q placere no poffunt, ne dicä aliqd mcrcri,nifipfona facies prius remifsionêpâo rG per fide in operibus humiltati, pafsi, 8i crucifiai Chriftihabcrer.Ex cotrouerfig huius explicadoc ut ra ctpfpicuajcdoreintelligereexiftimo,HofiGin ea iudicâda cfle afinG adlyrâ,etrcdlèincGdici : futorultra crcpidâ, Temere .n^et côfidcntcrder^ ignota^pnGciatrac ptrmêdaciG cêfingitBrentiu oo folurn ap^baffe oia qng ab Ofîâdroin hoc negó cio (cripta funt, fed aduerßrioicquoqj dus fent« tiâre^baffejiGquibus quomodo Brêrio in hoc do dring prgcipuo articulo conueniar,me pcrfps oftendiiTcac dedaraffeipero,. ’

-ocr page 461-

D-i- IACX5BVS ANDREAE, s. 4^

Ek his quæ dida func refpondcri poceft ad aliud ■quoque craffum amp;nbsp;Hofianum mendacium , quo impudentcraffirmauQuod Augitftanam coniefsiz oncm non nifîSaxonicæEccIefîærecepennf,quanî omnes fcrcfuperioris Germanise Principes amp;nbsp;eiuiz ■latesjpaucis exceptis,profi£cntur^

Augufta Imperialis ciuicas,quam Sycophâta tra/ ducit,pios amp;nbsp;per omnia Auguftanæ confelsioni ad didos habetEccleiîæ minihros, condonesfrez quêtifsimas»Quôd fî in tarn ampla urbe etiam fanaz t!d immixti funt,quid mirumCMiniftcriö ce-rtèpuz rum cft,amp;multorum auditorumzclus ardêSjCùm in PapiRicis templis uetulas amp;nbsp;claudicantes canes inuenireliceau

Quo côGlioàSaxonicisSd Vuirtêbcrgicis Ecçlez iqs confclsiones præter Auguftanam côfcriptg fint T ridentinæ Synodo oblatg,(uprà expofîtum cft,un dcuanitasHoIrjrèdarguipoteft,cum dîflenfionis didastres confefsioncsin minimo articulo arguez te ncqtieat.

Sed nunc ad refutandam perorationem Hofi) ad finem libri pofitâ accedamus in qua breuiter repez titcapita quinc^ fui uoluminis,addita ad Serenifsiz nium Pûloniæ Regem adhortationc»utin3uitareli gione conftanter perleueret, nec patiatur fefe fledi addodrinam ampîedendam »quseProlegomenis ßrcntfj comprehenlaeft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

......

-ocr page 462-

41^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;STANKt’ HOStV«,'

Et quam fîbino difsimilîs fît,ftanm uiderelïcer» Nam fîart ab inino faluberrimam Euangelq doârî nam non alla quàm Satbanifmi appdlarione digna (US eft \ ita in Epilogo eandcm blafphemiam cru/ ô:at,cuiuspiusledof mcminiiTc udk,utfciat,quo loco uniuerfam doclrinam habeât, quæ in Eccleftjs noftrisfonaLEî fuum adiunxit focium ôicomitcm,-calumniam b:ilicei,qua Breniïum cum collcgisfuis criminacur,cu3uis de caufa fîdei iudicandi potxfta/ temfecifle,dequare,quâm iobriè amp;nbsp;circumfp'eôè (cripferit Brcntiusjüoloco didtum eft.

Calumniam excipii mendacium non unum,quigt;' bus impudenter amp;nbsp;contra confcientiam noftris im/ putatîQuôd Traditîôes Apoftoîicas in concern ptu adduxerint,Qtiôd Patribusamp;Epiicoporum concb Iqs omnem authoritatem detraxerinc, Dcnilt;^ u».«/ cu;tp onuenciculo ie per fummum facrilegsum «b EcdefîaOeifeparandiJucr^ eœrui Eccîefiæ nomé uendicandkpoteftatem fecerint: Quotannispropè fidei dogmata noftros mutare. In quibus omnibus quanta fituaniias,amp;in Hofîo temcritas atlt;^ impu/ denuajupràfatisoftenfam eft «Nam quo loco tra/ ditiones,quguerèApoftoIicæfuntamp;cum Appfto/ lorum dodrina non pugnant,habendae iïnt,in Pro IcgomenisfuispièdifteruitBrcntius.VbiiïmtUim pofturas ueftras produxii,quibus nomine Apoft^ iicaRt tradition U mquafuis bumaHastraditiones,cult; dodrin»

-ocr page 463-

Tgt;.' I AC O B vs;' Andree.

’Sodrlna Euâgelfj pugnantes, in Ecclefiâ inuexiftis.

Cottciliorum quâia fît authoriras,quæ iuxta (erb ptürâaducrfus hærcticos pronunciarunc amp;nbsp;feriptu »“am tnterprecatafanc,amp;q non fint cote couellenda decrcca»in r)fdêBrênanisProIegomcnis piusledôr üiderc pÔt.Ex q intêlligi par eft,quanra fit huius ho minis impudêtiaamp;metiêdi Iibido,quaa{firm3t,no ftrosOêm ancoritatêcociltjscpifcopoRîdctrahcrc*

Quod fedari) Bcdcfîc titulum fibi uendicant,quî potuit ueFLutherus uclßrctius prohibere^cû id ne ApoRoli quidê çorû difcipuli cauere potuerinc;

In atheifmû hoîcsincîinare,utfateamur,culpa no dî dodring.ut uocât,Lutheranæ,qua hoîes ab athe ifino Ôi. fuperftitîonibus u jjfiris ad ueRz Dei cultû re üocantjScd partim ueßris delict)s trîbùendum eft, quibus hoîes ita ihefeantjUt amp;nbsp;(uæ fuorume^ Ulufis æccrngoblitilt;ôtra teftimoniû confcicntiæimpuris fsterisiefepolluât, atcßia tsndênullum Deû,q uén trem adorant.Hrc ad collegia prouocamus Canonf. eorum Ôi Monachorum,,S^ ad facrifitulorum collu üiem,adcoq? totius mundi iudicium.

Efle etiâ apud noftros,qui conteptu uerbi Dei in Epicureifmû ruâi,nô inficias ibimus. VeRz huic im pietatidodrinam noftram prætexere non audent, cuius author eft raera ipforum improbitas peta/ lanna,de qua Diuus Petrus concionatus eft,quibniS ad iudicium amp;nbsp;ia teftimonium concionari iatia

Ff 3

-ocr page 464-

4^14 ADVERSVS STA Hist. ROSIVM, eft, cum fanam dodrinam recipere nolint. ' ’

In ueftris uero Eccleftjs dum ab Epicureifmo re/ uocare ftudetfs homines, quid aliud agitis , quam «««Æ.îj.. quod.Chriftus Scribis amp;nbsp;Pharii^is dicitîVae uobis SJcribæamp;:Pharifæihypocritæ,quicircûidsmare,amp; arîdam,ucfaciaus unumprofelycum ,amp;cüm fuerit faâus,facitiseumfîlium gehênæduplo,quoseft:’s. ExEpicureoenim dum bcids Papifiam , quildolû^ Romanurn purpuratam meretricem proChrifti ui caricgt;;gt;agnorcac,eius.impia décréta adoret,amp; omnP bus ïmpueis facris eius (e(e polluât ,quid aliud fa/ citis,quàm filium Gehêng, qui non per folius Chri/ ftimérita tant^ ucrum:amp; unicum Oftiû,fed (ando rum mérita Sdfua operain uitam æternam ingredi doceatur..

Quaproptcr defînas nobis atHeifmurti occine^ re,quiunà cû Epicureifmo apud tuos potifsimunt' regnat,patrociniû habet,cum apud nos uerbo Do/ roiniarguuntur ,ÔC quantum fieri poteft difciplina-coercentur homines diffoluti.

Mendaciumigituramp;blafphemia longé atrocifsf ma cft Hofi},Brentium Saibanæ fatellitem in fuis Prolegomcnîscôftituere,quihifceui}samp;ratiôibus, hoceftjcxplicatione officq Chriftianorum Princi/ pu m in cognofcenda ucra religione, amp;nbsp;excu tf endis ueris Apoftolids traditiÔibus, Authoritate fcriptu rsefUcrse affcrcnda,amp; uera Dei Ecclefia definienda,

-ocr page 465-

, D. IACOB VS. ANDREAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41;

iöhuncfcopum tenderc^utatheifmus pafsiminEc/ défia Dei regnet. Quin potius uerè affirmarc liccat, Hofiutn quod in ipfo cft ac Sathanam per ilium eô tendere.Quid enim aliud fequi poteft,quàm Epicu teifmus amp;nbsp;atheifmusyuBihomines Sómaximè Prin cipes ui’ri acognitione dodrinæ religio nis arcêturC Quid aliud exPrincipibus facitquâm truncos amp;nbsp;fti pites,qui,quo uoluncfacrificuli,fine iudicio autcoA gnitionc fefe pertraHi paüantur^';

Dum autemHofiasdcmôftFarcconatur,quibus gradibus nûcSathanorbemfeducerc,ôd àChrifto auertere ftudeatyplauftra mêdacioR^aduerfus Euâgt;» gelicæ docfirinae aiTertores congerit. Vidclicet,no^ ftrosSathanainRig3ntc,nihiI non per arrogâtiam Si inanem gloriam aglt;’re:de quouis generc dodri? næ ita fibi arrogare iudicium^uc non nToueantur,qgt; Bcclèfig de quouis dogmate iudi cium interceflerit: Siïum iudicium,totius orbis Chriftianiiudicio angt; te ponereîNihil apud eos Patrum Si concilioRî «ale re authoritatem.In fcripturis nihil efle obfcuritatis, Nihiî præter fcripturas recipere:Sibi quifi^ ca^ in? tcrpretandiauthoritâtêufurpare*Hisimbutusho? minis animus à uera Ecclefîa Dei dcficiatjecpomni bus dodrinarum generibus Si erroribus præpara? tum,exponat ag'tandum. Hæc omnia cum fuprà r€ futata fîntjfatis fit hoc loco corum ledorem faltem commonefaccre uolmiTé*

Ff 5

-ocr page 466-

4!^ advsrsvs stänisl. öosivm.

Elus generis quoepeft,quod affirmatSathanarrt nobisperfuanOTe,nullum efleChrifttanorum facri/ ficium,nullum facerdonum,qui picS^ coftanter crc dimus ac proficemuruerumamp;^unicornfacnficium Domini noftrilefu Chrifti, quofeipfum Patri pro cotius mundi peccatis in crucefemel obtulit,eum(^ nobis hoc ipfo facriftcio propicium reddidit,ut om nis,qui credacin eo, non pereac, fed propter hoc fa/ crificium habeatuitam æternam«

Agnofeimus etiäm facrifîcia ,quae Deo deben/ tur,utpro eiustantonobispræftito beneficio, nos gratosdeclarcmus,qo^funtamp;dicunt Euchariftica, Ôu flex fidefiant,Dco grataaccepta, fed non uftæ æternæ mcritoria,incuius participaiicncm folius Chrifti facrificio mcrito peruenimus^

Quod cum non ignoretHofius, qua fronte uoci. ferariaudetjSathanam nobisperfuafiffe:Nullum efte Chriftianorum facrificium 8^ facerdotiomC

Opinionem amp;nbsp;impietatePapiftarura refutarunt noftri,quaprophanata eftSandlifsima Domini ecc naamp;in facrificium permutatum,quod àChrifto in ftitucumerat facramentum.Cui exopercoperato propitiationismeritum adfcripferunt.Sicut Cano exprefTedocet.Sicenimfcenicam actione fuam con cluditfacrificuIus:PIaceattibi fanda Trinitas hoc obtequium fcruitutis meæ, amp;nbsp;præfta,ut facrificium quod oculis tuæ Maieftatis indigcius obtuli,fitfibi placens

-ocr page 467-

B, ZA CO B’VS ANDREAE, pîacens amp;nbsp;accepiabile, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnibus pro qui/

bus iilud obtuli, fît te miferante Propiciabikin ui/ tam æternam, ’ Hic locus manifeftèdo.ûet abominationem Mif/ £æPapifticæ,in quoSacrificulus teftatur, fefcDco Patri filium obtuîifre,ut hoc £acrifîcium,quod obta ht,fît omnibus ilfîs pro quibus obtulit propiciabik in uitâ æccrnâ.Quodqd aliud eft,q Chrifto fu5 adi mere honore âC facrifîculi atflioni tribuereC Ncc ela bet Hofîus, fî dicarilîud ipfum no facrifîculi adiÔi, fed ipfîChrifto tribui, q fîtpropitiatio pro peccatis totius mundi,Chriftus.n.quatenus facrificium pro piciaîiornundiefl.Sacrificium autem incrucc eftfo lum*Cuius facrificq mehta in Cœna Domini difpc fantur,acipfeChriiïusnonPatrf,fed corn munican cibus ciuscorpore84 fanguine,tanquàm cibus'amp; potuSjofferturv

Dumigitur hanc uertram impietatém detefîa/ mur,neqj Ghrifti,nec CknftianoR2 facrifîcia tolli/ muSjkdChrifîofuum honorem tribuentes, quæ fint uera amp;nbsp;Dco grata Chriftianorum facrifîcia, docemus.

Cum afferit Hofîus:Bohemos S^Morauos in vg, qusenômaxinîi momêti uideri potcratidifcefsionê abEcckfîafeciire,quantifaciat inftitut|onem Chri/ ßi,uiderelkcf,qui integrum non mutilatum facraz ' mentum Ecckfîæ faæ tradidih

-ocr page 468-

4t8 A DV ER SV s ÎTANISL. HOSITM,

Quod priuaxaJibîdtné, non authoritate caHccifl ufurpârintjfi uerum éft,qugChriftiamp; infti'tutionls eiusauchontasfîtyOmnesiudiàènt. Cuihominum præfcrreauthoritatem,quiei'usinftitutkgt;nenipro/ , peer ridiculas caufas mutilârunt/quâtaxjuæfo eft in Deum contumeliaamp;impietasC’

Satanam uero cam Morauis inuidi'ffc fceh'citatcj quodpaulópóftetiamintcripfos diflenfiones ortg luntjdoicndum quidem eft ÔC commiferadonedi/ gnum,fed ad jd,quod Holîus probare inftituit, ni/ hil prorfus fach,uidelicet ufutn calicis Saihana inRi gante fibiufurpafle,

Infœlixdenuo fæcuîum noftrum deploratinfce 'lû amp;nbsp;prophanus homo,cuius fœlicitatê nun^ fan's grato animo agnofeere poffumus, quo nobis de/ nuofoliufttdæcxortuseft, dies illuxft, ut tenez bris traditionum humanarum difcufsis/quœuia (îi amp;quodôftiumad æternam uitam »cognofeamus» Hæc cum oderint aduerfari},quia ipforum utilitad nonferuiûtjinfœliciiatis accufant,quibus fané hoc nomine infœlicia funt,quôd maius fît futurumfpfo rumiudicium»quiad exeufationem fui nihil praetez îolt;tn.i$. xerepofTunijfîcutfcriprum : Si nÔ ueniffem amp;di/ xiflem eis,peccatum non haberent,Nuncautem ex eufationem non habent de peccato fuo.

In Polonia quofdâfuifTe, quipræpofterèdocîîriz namEuangelqamplexifînt, amp;ineaquidam magis licentiate

-ocr page 469-

o. ÏACOBVS AfJORtAi;

^»ccnnam carni‘s,quâm uerampi'etatetntjttxßcrint, ctfi nemo uerè pius probare pocedyTamêinter illos quocj prius^redèdocerentur,TiôpaucosfuiiïecKi ftimanclumeft,qui,utcunc^ alq^Papifticis (uperfti tjonibuscapiifucrunc,hancconfc«enliarum carnifi cina ex animo amp;nbsp;uero pietatis affeflu deteflan (unt.

I ldoIatolIcrc,lVIa^iftratusofficium eft.Inter quæ J principelocum cumobtincat fruftulum panis, qd ' tanqDeus adoratur,c2imagiftratus amouet,picfaz cit.Supra enim dcklaratu eft,panem extra ufum cocz Use corpus Chrifti non effe.horribilenlergo ctfToA« commitiunt, qui contra Chrifti expreffum mandatum,quodedcreiubet,fruftulum panisca/ niftro includunc, amp;nbsp;tanquam Deum uenerantur, qui interdumâ muribus non fads tiïtus eft»

Quod autem uociferatur,quofdam hoc fruftulu panis pedibus'côculcafïe,cum abipfîsfæpecombu ftum effecompertumbabeamusjurrum maiusfla/ g;tium4at altj iudicent, Deum fcilicet pcdibus con/ culca re,aiit igni co nf u m er e*

Calumniam iud{co,quofdam in Polonia itaPaz , tris adoradonem urgere,uthochonore Chriftum priuêt.Eaç, ut opinor, ab illis ipfis refutabitur, qui hoc loco ab Hofio notantur»

Horum ueroomnium,cumauthorcmfaciatBrê dum propter Prolegomena in lucem édita, quanta quæfoimprobitaseftC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Gg

-ocr page 470-

4t* ADVEKStS STANIStJ MOSIVW;

Supra enfm amp;nbsp;paulô antèîndi'catum amp;cômpro»gt;^ baturti cft,nihilhorum docuiffe autfomniafie Brcgt; tium,quæ ei ab Hofîo i’mprobè cum infigni men' dacio tnbuuntur.Eorumtantum-abeft, uctätum Egt; pifcopura pudeat,quin löge atrociori cumukt : hocloconon ueretur adkribercrSi Prolegomena Brentq redpiantur, quæ Vergerius fecoram Sere^ nifsimo Rege Poloniæ defcnlùrum obculit, futo^' rum brem'temporejUtChriftiani e(ïedcfîoamus,8^ pro Chriftiatiis non iam Lucherani tanoim^ uel Zuuingliam'juerum ctiam amp;nbsp;uocabi'mur S»C erimus Ârriani, Nelt;^ dèinceps ampHus Chriftum Deuni' effeprofirebimur..

, Haeednefune, HofîjfîrmifsimAamp;poientifsi'ma’ argumcnta,qu0rum repedtione ( fie (dlicetoraio/' rum præcepdonibus cdod;us) noftrisomnêfideni ad.’mere^c tuos in errore rerincrc, aufus es confide reC’Atrcofsima fcilketmêdàda, quæcum ànoftris negantur folùm,undeprobcs non babes, nifî uene^ natas calomnias amp;nbsp;uana lophi(mata,quibus reâèdl da contra mente autborum depraues, Ôi ledori cum bdasCQuomodo de decreds condliorum fputareliceatjfuolocodidura eft obi quoc^ haee failacia refutata eft,quam hîc repent Hofius accidert ris,quia permittatur de condliorum decreds dubi/ tare amp;nbsp;difputare, hinc tot (edas amp;nbsp;diflcnfîones or' tas. Verum in his exagitandis amp;nbsp;reiutandis quid’

-ocr page 471-

©{ lACOBVS ANDREAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4îî

©pas eft commoran, 8^ ledorem detmcri d/utiusC' . Cum in ùobfs impleatür, quodPaulus adTimox theum fcripâc:Itifîpiencia eoruna manifefta fîet o/ . mnibus*

Sed ne quid intermittat Hoßus , quod ad E/ pilogum pertinet , præmiflfa Mendaciorum calumniarum repctitionc amp;nbsp;fuoima , addit infi/ ne ad Screniisinrum Regem Poloniæ Adhórta / tionem, facis prolixam , fed fuis gemmis exorgt; natam , quibus uniuerfumopus eius fœtcredo/ cuimus.

Quid enim minus uerum eft,quàm quod ftacim in exordioadhortationis fcribit:Cum italt;^,inquit, « non ©Meure uideat Maieftas T ua »quorfum tendât «« Satanæconatus,nimirum ut Chrifti glotiam oMcu tt.

i retjamp;illiusimmcnfîbcnefîefj memoriam, quo nos « pro nobis in cruce moriens affîccrc dignatus eft,ob te raat oWiuionefémpiterna,quamenam ob caufa‘mlt;« ôd carifmatis ufum,8d crucem ßgnädi morem tot lœ dorfjsamp;fcommatis infedatur : bæc inquam ,cum lt;« ücl ipfalucedarius perfpiciatMaieftas Tua, cum « ab alijs impqs dogmatibus, tùm ab ijs, quæ tra « dunturin hoc Brcntij fcripto,quodrcfellimus,tb« bi diligenter cauendum eflè putabis. Hæc enim « func.quæSathanifmo Feneftram aperiunt.

QuidMcntiri eft, Hofi, fi hoc noneftC Cur criminc «os grauas , cuius lu , cum conforcio

Gg I

-ocr page 472-

4» ADVERSVS ÄTANISl; HOSIVM, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

tUoReUs ès^Nos enitn dumad itluftrandcm glori/' sm Chriftj bencficiumduamp;excoltèndü docerntts: Nos propter mortem Cheifti per ßdem habere rt/ mifsionem peccatorum uitam æternam ànobi's harretidamp;Satbantciaudi'mus. NecmaioreabomP natiçMiemio Qculis.Deie(re blafphemum bs non ut dtuses Écribcre,quàm ßquis firraitcr credat SC cer/

’ tàftacttatjfîbipropterChriftum perfidem remifla i eiïepeççatafiia..

VierquaefoglortamChrifti obkurat,amp; bentfi/ eqeins memodam perpétua obliuioneobruitCQui dbcenttpeccatanonfokCbrißi morte, fed iefunf|s, oradonibus, operibus mi£ericordtæ,celebradone Mil fia r um »V igilrjsjFcrcgrinariombus,Meritis (an ôôrumjS^pecunia rcdempds indulgentes^ Quod tu facis-cumcolluuie facrificulorum amp;MonachoR2» AiiueroiUi,quiexkripturaProphetica Si Âpofio Uca Eradûr,Peccaca nulle opere, nulla pafsionemuP lamorte,nullo merito,^quàm uniusamp;foliusDomi ni noftcilefu Chrifiiexpiata efie« Cuius meriti per fidemcüpardeipesfadifuerimus, operibus bonis j gratitudinemnoftram pro tantobcneficio déclara/ dam,Quædodrina in noftris Eccleffis fonat. ludi/ cethic toius müdus, iudicet inter nos amp;nbsp;uos uniuer (a Ecclefia,Iudcetip(e filius Dei. Sed uideamus cau/ üm,nobis tantiimputaticriminis. Quia Chrifma/ ys ulum erucefignädi more totlccdorqs infedc/

mur*.

-ocr page 473-

D, lACOBVS ANDREAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;423

m u r. VcRz quia fupra quid de Chrifmate^ntiendu fit, expofitum cft, no eft neceftariû hoc loco répétez re.Morem crucefignandi,quiintcr adiaphora reeë letur,quid ad Hofianum mendacium ftabiliendum faciatjomnesu ident». Superftitionë reprehendcrût noftri,Vfum rd nottfolumpermiferunt indifféré/ tcm,fcd inSaxonicisEccIcfitjs cutn infiintes per ba/ ptifmuniBccleffaeinferuntur,adhuctradjdo ifta re tenta eft, quae aliaamp;non damnanr,in quibus cum a/ Ifjs nonneceffarqsabrogata eft;

CralTunTigitur hoc 8^ putidum ac palpabile men dacium eft,quodcoram Sereniisimo Polonia?Re/ ge euomcrcnon es ueritus.

Id qua fronteRtideat,mirabitur fortaffe quifpiäC Sed quiàf/ûü'Xflc nbueruntsquod tantum rrontan^ fi/ dei ariiculus adoratur, Regumamp; Principum offid/ Um non cffe,de dodrina cognofeere ♦ Inprimis oe/ ro, ut fibi à ledione ne dicam cognidone librorum caüeant,quoshærefeos nomine inuifo^ reddidernt orbijHocjinqua, fi quis fecum expêdatPapifticoRï (acrificulorum decretum,mirari definet, quâm corv fidenter Principibus uiris illudere de nobis men dri audeant.Sic Hofius quoC^: nun^ futurum fpe/ rat, ut Serenifsim us Poîoniæ Rex in ueritatem doz »drinæHofianæinquirat.Hocenim eft fines officq cgredi,amp; exemplo Ciiore,Abyron amp;nbsp;Dathâ per fc ditionem nonMoyß8^Ä3ron,fedipfi Deofefe op

Gg ?

-ocr page 474-

4^4' ADVïRSVS STÄNISL. HOS'îVM,’ poncrc.Brêci) fcn'ptum Gne depraûanonibus Hoßlt; anis ncfas eftkgcrc,expcndcrlt;ôt ad fcn'pturgfacrg Regulam cxigcre»

Hoc poGco,quæ mendacia,quæcalümniæ aduef fus innocentes non poHunt Regum amp;Principum animis inculcariC Horum igitur exemplo difcant lij,qui hoc carcereliberaci (unePrincipes, de fua iicicace Oeo gratias agere, Qui non à iudicio repel/ luncurjeduciudiciolanam dodrinam ampledan/ cur amp;nbsp;cueantur,uerbo Domini edodi amp;nbsp;confîrmaci (unL

Hanc fœlicitacem Serenifsimo Polonif Régi in/ uidec HoGus.Quapropter hortari non deGnic,ne k, rat,utiudicandipote(tatcmde religionis dodrina alrj quàm SacrificuliObi arrogent, imô nedifputan di quidem de i)s,quæ œcumenicis concilrjs décréta funt:Quod fîcut Principibus intolerabile effede/ bet,audicoresamp;(ubdicos icilicecOne iudicioinRe/' ligiÔisnégocio,per(acrifîeulos,quouolût,duci,{ta in ipfaconcilia eftcontumeiiofum.Si enim nefas eft difputare de conciliorum decretis ,lucem oderuni, quam (î amant amp;nbsp;ferre poiTunt, omnibus rationem redderepoiruncdifputâtibus,amp; cur décréta Ont ex/ quirentibus..

Nifî ergo melius de Serenifsimo Rege fperaré, quam fpem meam Hofij metus amp;nbsp;trepidatioconfie mat,quibus haud obfcura iîgna ediditamp; argumen/

ta,

-ocr page 475-

D.' IACOB7S ANDREAS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;415

fa,q)Screni's.Eius MaieQasàdovlrinanoftra nôab/ horreac,quis non folum Makftati'sei'us,fcd conus Regiii Poionici (orcemnoo mifercatur amp;nbsp;dcpIoretC Vn’nain uero Screnifsima ipfius Maieftas Cun-' dos populos ubi fubiedos in ca Religtone ucrfapi iubcac, quam Petrus Apoftoïus cradidk Romanis, quam aliquot amp;nbsp;non pauci (ucceflbres cius Ponciez ces Romani fecuci (unt,priufquàm Idolum Papatus in Bcclefîam Dei inuedum cft, quod myfterium iniquitacis nonlongè poff Apoftolorum tempora » operaricœpit,SiecnimJe(e non padctufïcducipcr eos,quidicunt:Ecce hic e(iChri(ius,Bcce illicjn fo litudineJnpenccFalibus. Idquod fadum cil fub Pa païu^quando homines dbcebaniuf quærerc Chriz ftum,id eftjfatisfadionem pro peccatis in Mona/ fticis uoris, in Peregrinationibus, in Vigilqsjn O/ vationibusyin Mifsis,in Purgatorio,in mercatu Inz dulgentiarumjnlubilæis per portam aurcam,8^id genus alijs impictatibus:eó enim afflidae confeienz ciaeabIegabantur,Sediuxta dodrinam Petri dorez rentur.’Non eife aliud nomê fub ccclojn qiioopor teat faluos fîeri,qIefu:Nos,inquâ,non corrupts bili bus Auro amp;nbsp;Argento (quibusinduIgcntiaRzliteræ i.Pet.t. Pcdimcbancur,amp; MifTarum conforciu cmebatur)re demptos efTcjde uana noftra côüerfanonc paiernæ waditionis,fedpreciofofanguinc,quafiagni ^minitiamp;immaculatiChrifti« CuioêsProphetàe

-ocr page 476-

-4îlt;î ADVERSES STANISL. HOSiVMi teftimonium perhibent, remifsfonem pcccatoruna ^•ioan.t. acciperc per nomen eiusjOmnes quicreduntineo»

Cuius fanguis miïdat nos ab Omnib.pdis noftris»

Hæc doârina Äpoftolica,ß locum habcat in Re/ gnOjibi necelTc cft,ut pereat Mercatus Indulgentia/ rum,NijdinatioMiiraram, Pcregrinacionesad fta tuas mortuorum,amp; iimiliamulta,quibus rudis po/ pulusfefe remifsion-em peccatorum confequipoiTc fruftraconfidrt.

Ibi ueramEecIeiiameile idai,ubi hæc dodlrina Prophetical Apoftolicafonatjamp;fecunduminfti/ tuponem Chriftifacramentaritèdiftribuutur.Nec patiaturoculosfuosperftringi fplendore traditio/ numhumanaru,aut antiquitatis teflimbnio,quod uerbo Domini quia uetuiiifsimuamp; longé antiquif/ fimum eft,nullo modo præfcribere poteft* Nccma iorum exêpio (efeab eius cognitione reuocare per/ mittat,quod argumentum quâm fitinfîrmum amp;nbsp;à pfeudoprophetis ad decipiendosReges in ueteri te llamento ufurpatum ,in hiftoria lacra uiderelicet»

Acquotics Hofius antiquitatis (uæteftimonia amp;Maiorum exemplaprofert,qui Pontifichm Re/ lîgionem funtamplexi ,toties mihiob oculos pofi/ tos imaginor Prophetg leremig Antagoniftas,cui â paterna Ôi auita impietate populum uerbo Domini reuocanti re(pondebant:Sermoncra,quem locutus es ad nos in nomine Domini, non audiemusexte,

-ocr page 477-

quot; D, i^ACb B't S '

fed (aciehtes fademus omne aerbum quod egredit ex^ore noftro^uc facrificemus Regmae codi,6^ libc/ mus ei libamina jSicut fccimus nos Patres noftd Qi reges noftri Prindpes noftriin urbibusluda amp;nbsp;in plateis lerufalem , amp;nbsp;faturati fumus panibus, amp;nbsp;bene riobis erat,malum^ non uidimus. Ex eo aa tem iempore,quocdrauimusfacrificarcreginae cop li,amp; libare eiiibamina,indigu{mus omnibus,amp;gla dio amp;nbsp;fame cófumpti Turnus« An hænon funt ueftrg uores,honorandum genus facerdotumzauc alia eft Ecdefîæ facies,quam quæleremiç tem pore eratC^Ex 'cmploPatrum Si.Regum aducriusProplietam pu-* gnatum eft,amp; externa fœlicitas ueritacis dodrin^ ar gumentum erat « Contra dodrinæ leremiæ cornes 'dicitur gladius S^fames. Has querdas SCargumen/ ta,(îex ucftristollantur libris, quid præter uacuas •Chartas (upererit^

SiigiturRegem tuuminproFeTsioneeius dodri in«rctincrc uolueris,quæcam Prophcticis amp;nbsp;Apo ftolicrs (criptis pugnat,altis argumêtis utaris,necef/ Teeft.Hæcenim non folum infirma (unt,(edaducP/ fus impictatem ueftram ex profeftb pugnant.

Qu in potius Rcx tuus Serenifsimus, exemplo pi orum Regumjoco traditionum ueftrarum,defcri^ betfîbi librum Iegis,hoc cft,Propheticeamp; Apofto/ licædodrinæ,accipiês exêpiar etiam à uobis(quod nôrecufamusjimôexoptamqs amp;nbsp;unicèexpetimus)

Hh

-ocr page 478-

XbTBÄSrS stAmîslî h os T Vît, Éacnfîeulis,amp;habcbicfccâ,amp;legatomnibusdi'cbuamp;' uitæfuæ.SicdifcccDominumumere,amp;excius ppf (ct!fpto,quod fallcpe neqy ir, Deùm colerc^Sic lofias no quid Maiores feccnnt,nifî cû dolorcac déplora-* tione confîderat,fed qucmadmodû Si Daniel amp;nbsp;fua SCpatKzfuorû peccata confîtet,amp; fecund um libRtle^ gis indomo DnirepcrcûuerûDei cultû inftauran

Verum Hofîanacolluuiestantum abeft ut PatrU amp;nbsp;maiorum ignorantiâ agnofcanc, deplorêt, ac con fîceantur,quin potius cam quibus pofîunt laudibus cxcollunt,ôdipibrum exemploetiam poftcros ne poîes ad earn (ecflandam hortaotur.

Cum igitur fanari nolinE,fua culpa urpercâr,per/ .m{’tterecogimur,qûiomniam (alutem exoptamus . -^cxpetimus. lUorura pra nobis fiâas lachrymas ;non curamusgt; quibuamp; fua peccata cumulant amp;nbsp;iudii* cium Dei aduerfus fefe aggrauanu i, Sed qj fcriblV: Reginujlamagis feparadonis (lt;5fînaiugiêdacflc»qoæueri(simc Auguftinuspcr/ niciofauocatamp;facriiega.Idem RiCgi nos quoc^qu« poffumusHdcamp;dilïgêtiafuadcmus^Pcrniciôfa^h.

(acrilega icparaiio omnibusmodis fugicndacft-ÂVerùm ficutnondûprobauiifuorû conicnfum cfle plum,8^dodrinara,quam profitétur,piam:{ta kpa rationem noRramabipGsfadam nullius adhucilt;^ piciatis amp;nbsp;facrilcgq conuicin

Idem audiüeruntquoc^ doârîoæ Chrifti fcâato reSir

-ocr page 479-

IACOB VS ANDRÉAS '

Tes,ad quos opprimêdos poufsimum confenFus co mendarioneamp;îcparadonis peniki'e propoßta,ufi fhnt m populoludaicoïummi Pontifices*

Ve RJ Hofîus in Dialcdica minus inftitutus, prk usuocabuloRjfîgnificatacxplicarcdifcat,^ fineiu/ dicio illis in rationibus colligendis utat» Sic iple nô JhaHucinïbitirr,nec aliosfecum in errorcm inducet*

Omen,deædibus Polonicis turbine difîfclt;Sis,u/ bi de Réligiôis negocio cradatum efi, quàm lætum fie nuncium,ex hocjncopinor,intelliges Hofi,quôd non ignoras hluberrimis confilijs, quœ ad (alu;tem animæ æternam potifsimum (pedant, Sathanam longèiofeftifsimum eiïe* Cum ergo hypocr/tæ om nia plusquàm uerbum Dei aduertunt,fe(e hac ratio ne eorum animos facilimcreuocacurûfperauit,qui in uera religione nondum bene confirmati eranr*

Rcliqai ucro,tantum abeft, ut purbinefefe ab in/ ftftutoauerMpatercntur,quin hocipfo excitatPfibi audaderpergendum exiftimârint,quod nifî rinc,futurum,ut non folum domus ex lapidibus,li/ gno Si cæmentisexcrudæ diruantur,(ed ipfimet, qui Spiritus (andiinhabitantis domus SiTempla éfle debebanc.euertantur ac pereant*

Maius eft fidei Robur,ôi dodrinæ noftræ fîrmi/ tas ac ccrtitudo,quàm utturbine concutiatùr,Gum in ChriftoSieius indubitato uerbo falutem funda/ cam habeat*Contrà,uos necefTe eftadfonitum folti

Hb Z

-ocr page 480-

4.^0 AD VERS VS ST A NI S L.’ HOSIVM, (^ttcri'pturaïQquîtur) terr^ri,quorum (upcrfliiio' non niiî humants tradiuôibus,amp;'hominum quorû/ dam aduerfus ucntatem confcnfu ntncur, cuius cer; dtudtnem; uidbrqs Principum incercis ac dubqs ac rerumomniiîa(Hu€Ci'amedmini»Beatum fanèdixc/ runt popukim^cui hæcfunc.fed Beatus populus» eu iusDomïnusXXuseft. Etfîenim (anâJs.lob ædes U(hen%end uentolt;oncu(ræamp; corruentes liberos z/ ius;oppre(Terint, pietas gt;ac fîdesIôboppreHa nô e(i, fuecefTu, (edanimo!

^jmmutabjli Qei uoluntate uerbo exprelïa me/ debatur*,

t Chore,AbyronSi Dathan hiatu tcrrpperqflTeno isnoramusiuerum cüm nondumiprobaueritis uoa Mofen SC Aharon elTe, quid hsec tua aduerfus nos MNw.16 autRegem tuum ualétcoîkâioCM’era enim malicia

amp; improbitate Mbyfî amp;nbsp;Aharô rcdcdoccntibus de trahebant homines fcelerati:nos nullam à uobis le/ parationemfaciendam docemus,nilî uerbo Domi ni ueftri errores amp;nbsp;ueftra impietasinlucem produ da fuerint. Id, inquam, Verbum Dominhuos pro ludice agnofeere reeufatis, mortuanT,ambiguam

, obfcuramiiteram appellantes,cuiusminorßtluxd^ perfpicuitas quâm conciliorum amp;nbsp;Patrum,hos fu/ pra hripturam pro iudîce haberi expetitis « Et fu mul.omneslaicos ab cius cognftione amp;nbsp;inquifîtio-^ iic,qqçludicio fit,arcetis,fn primis uiros Pnncf pes» aqui**

-ocr page 481-

D. IA C O B VS ANDRE AE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43»

â^MibuSjfi uerbo Domini reâèinilicuci fînt,perfpi dtis ueftro inftituto plurimum incommod»n\ Quod uero denuo urget gt;nbsp;non folum cMn doz mumjn qua dc Rcligione tradacum eft,dfficdam efTejUcrum amp;^Magnmcas conßliarioRz Règni ædes pclierit fucbOjfîmulôd cam domû, in qua Screnifs* Rcx cum illis de rebus ad falutem Regni pertinrntiz bus délibérationem habere cÔfueuic , quin Sî Rrgia qupque non fueridntada : Hæc non fortuitoita ucniire,cum Holîofcntio.Verum curciùsinterprt tationem non recipiaminon priuato HïconHlioJèd uerboDominiobflance, quo ßcuc omnia dïda Si (a da régi acgubernari par eli,Ita'omnium fîgnorum interprétatiouera ß ßt^ut cum uerbo Domini; non pugnetncceffeeft*

Cum ergo ex hîs,quæaduerfrts hociniuftüm tu/ um uolumen annotata (unr^ cercum ßt ,dôdrinamlt; ueftram,quam profitemifti,minimc efle Apoftoli/ cam,in qaa Apoßolos recufads indices , 8i cuhum Dei apud uos aui nullum aut impurum amp;nbsp;corru/ pfum effe , longe aliter turbinem excitatum inter/ pretâdumeße arbitrer«Dabuntautemmihiinhac parteueniamomnes pf|,fiaduerfus Hoßura mihi hocfumam,q alias mihi faciletêperarepoßem; Ac: ut minus in co peccemiDominum perlcremiamlo quentem audiain :qui habetfomniumiinquit,nar/ «ttfomniumyqui habetfermonemimcum * loquaz

Hh 3

-ocr page 482-

4ji ÄD7ERSVS STANISXz. HOSÎVM;

cur fcrmonê m^û ucrè, docês.f.Iôgèdifcérncdû îtet uerbû Dd amp;nbsp;(omn!a,aut humanas înccrpretacioes« ' Arbrtrorigttur,cura uerbum Domini doceati/ dola effc è medio tolIendaUd^ non priuatorum ho minumlibidine,fedRegum Ô^Magiftraïus autho/ ritate fieri deberc.fîcut (ctxptura cxemplis piorum Regum docet Jdem turbine in Poloniam miiïo do/ cereuoluicDominus, ouo non priuatorum ædes cad:æ funt,fcd Regia cû MagnificisconfîliarioRî re/ gniædibusconcuisis.hfcamp;mcoamp;piorumiudicio uerior uidetur turbinis interpretatio, quæ à te al/ latacftuerboDnirepugnanSjô^ad rem minus con neniens»Verijm penes pium ledorem iudidû efto, fîu e hanc,fiue prior? ampledat interpretation?, tua certè repudiandâamp;explodendâefferesipfa docet»

Quôd cxemplo GermaniæôC Angliæ Serenifsi/ miim Regem ab infiituto repurgandi Ecclefîam re/ uocat,quàm fr/uolumfit, rcsipfadéclarât.Nega/ re non poffumus utrunlt;^ Regnum Tyrannidem amp;nbsp;crudeliiatem Pontificiam expertum , amp;nbsp;adhuc fua uulnera fentire.Sed ß hoc periculum allegarefa tiseftymerito m{ramur,quomodo ad ChrinianiP inum temporeRoma. Imperacorum falt;Ha fitaliqua accefsio,qui piam dodrinam extindam cupiebant» Vicuncpautera hôftesChri'ftif^uiant,tamen fubin dcuidemus Ecclçfîam Chriftire(pirare,duminte/ rim pereunc,qui aduerfus (ümolum récalcitrant,

Ohrl^

-ocr page 483-

o, r À C o B V A w D R E

Chriftum in membnsfujspcrfcquuntün

Vn*gitur denius,muta«onentuum ac dodlrinæ faâa,aliqtHdpencultmetuendû,(beII«menim adz uerfus filium DeiirreconciliabilegeritSatban,que pecerecum neqult;at,mcmbra affligit,in primis uc/ roR gfsód Principes, qui non folum membra , fed nutricf) Ecclefîæ)tamêquæ confolatio pfjs Regibus propofîta fit,non ignorant, modo negociû Chrifti fyncero ammo agâtamp; ex corde Domin»m quærâc» Poftqsenim Dominus præcepitRegi, utfîbidefcri/ batlibrum legis,eiin eo légat oîbusdiebusuitffu^, neitt.t7; uedifeattimere Dominum Sic. addit promifstonê: Vtlongo tempore regnet ipfc Si fîlq eius fuperlf/ rael. Dulcifsimam confolationêcontinethæc proz mifsio . Quàm gratum eft Regibus amp;nbsp;Principibus diuturnû regnûjtàm exoptâtidc perpofteros iuos filios amp;nbsp;nepotes adminißrari * In folio aût retinent, non cû librelcgis abiecerint,8^ad fe nihil pertinere exifiimêt.SacerdûtS interefle, utlege (ciât,fed qua/ do eandclegerint,exw iudkêt ac dqudicêt otsgenc Pts do(ßrinas.His ^mittit Dns Si pofierùati ipfor« diuturnû regnû,cam(^ promifsîonêquomodo im/ pleueritjCxêpla Regum ueteris Teflamcnti docent.

Germaniæ ergo Si Angliæ exempla defînat in^ poßeru m Hofîus fuo more corn memorare , quo/ aum maior fœlicitas eße non poflet, modo Euan/ gelioobtêperenc. Äutqu^eß qugfo ilia infadickas,,

-ocr page 484-

434- ADVERSVS STXNISL, HOSIVM, Num quia bellum (uHinuereC quai? ucro ante hsec tempora à bellorû tumuldbus lîberæ fuertnt , Cu m eoFum caufam in Euangelfl doörinam reqeias? ’

Pericula animæ, quæ Régi amp;nbsp;Procerîbus regnî mlnatur Hofîüs, non cftquod curent .Pro more«/ ‘ nim uaniloquorum Rliecorum,hîc quot^ïnlocum communem excurrit,quæ pœnaeos excipiat,qui fe fe à Chrifto amp;nbsp;corpore eius prædderint. Sed quis hocnegauit unquàm HofiT’Verùm fîcut in hoc te/ cum (entlmusjtta uicifsim In altcrolongifsimèà tua recedimus opinionc,qua falfoperlua{us«s,eos fefe per facrilegiûfchifmatis àChrifto feparare,q à Pon ciHceRomano amp;nbsp;eius Idolomanqs déficientes fefe uerbo Euangelrj fubijciunt,amp; iuxta præfcriptum amp;nbsp;lus pièamp; honeRè uiuunt. Id quodnosprôfitemut« Etfi noUras quoep infîrmitates agnofeamus.

Quoties ad talcs Dialedicas Maiores recur/ ris,loties cogite t ledor, te, quid contra ucriiatcra afFeras , ignorare, ac ne prorfus lacere uidearis, ledorem ab inftituto auoces,neintclligat, proban/ da deficere : atque his concionibus'anûnos nofiros confirmas,uiinpiadodrtoaper(eueremus,quo no mine etiam tibigracias agimus.

Sed heus tu Hofî,fi nihil eft, Auguftino tefte, in/ fexUeias fœlicitate peccantiu,qui aufus es infcelicita tcduorum Regnorum Germaniae amp;nbsp;Angliæabu^ ti,quaSercaifsimo Regtperfuadcre conatus cs, pt ca

-ocr page 485-

*», IA COB VS A N Olt BAE. ~ ta admonitusjfibià mutacione doârinæacrituum Bcckßa caueatî'Verum, hæcfophiftaruniincoa ftinda eà,qualeuitatem ïiiam prodere folent.

Præddit tandem ad Regem inftitutum (ermo/ nem : Sednolo,inquit,pluribus,Tie de tua conftanz tia dubicare uidear. Verùm îî de ta nô dubitat.quid fîbi aoluncfupra ediræuocesiPotes autcm, fî te ucl/ lefîgnifices » Metuit fcilicetSyfOphanta malæ cau/ (æ diffidens,neRex Lutbcranus,ut uocani,fiat.Scd quod diuino fauore, utfperamus, panur;t,tandem inuitisomnibusPfeudoepikopfS ÔC impqs facrifî/ eu Iis fœlicicer pariet,quod ex animo B^Regi uni/ uerfo Poloni^ Regno amp;nbsp;optamus amp;nbsp;precamur.NuI lius tarnen propterea inconftantiæ Serenifsimus Rex iniîmulari poterit, quem inignorantia noli/ museïTcpernnacem. Sicutenim conilantia uirtus eii,nec nifî in re bona elle poted. lia pertinacia fpe/ tie iîli fîrailima.uitium €ft,qua in errore perfeuerac homoomnes admonitionescontemnens. Hanc ut Jongifsimè à pio Rege abede fperamus, ita ilia uc fî/ bi di alqs uiuat optamus«

Ëa,utfperamus,imô nihil dubitamus,in Regia i/ pßusMaiedatepietased, ut ex animo cupiatDeo gratum aedebitum fuum culium amp;nbsp;honorem exhiz here » Dum ergo dodrinam mutai amp;nbsp;ritus abrogat, quibus falfo perfuah homines exidimant Deo iuz umexhiberenonorem,incondans dici nequitjmo

li

-ocr page 486-

ÄD7ER.SVS STANÎSÈÎ HOSIVM;

in propofitoucræ pictans cacftconftantîa,uti’nc3 redèinftitutusetiam maiorum exempla non morc^ tur,fîquid contra ftatuifTe compertura habet.Cotv trâjeaeflueftriordinishominum non dicoconfta ^'a Jed mera perdnacia, qua errores contra confct/ cnnam crudeh'rerdefenditi's, quorum exOerbo Do mini in confcientia ueftraconuidi eflis»

Quod igitur à pfjfsimoRegepen's, uthûc tuuni laborem bonicon(uht,quinonaliocÔiïlioà ce fui»' ceptus iît,quàm quod eiuamp;honori et faluti ex animo profpcólum cupiebaSjVotum accipit, errorem im/ probat.Sicemneq?honori régis, nec^ faluti animai eiuscofuluiiîijdum ueritatiprouiribus refîftêdum docesiprofeflbres doc7rinæ Euangelicæprofligen/ dos mônes,8Cinfligas Jàqd eo minusfacere debue ras,quopluribus acmaioribus bénéfices ei obftri/ dus eras ♦ Sed qua ratiôe quaefoSerenifs. Rcx tuum laborem ut boni c5fulat,pctere aufus es f cum etiâli' bonam caufam tuendam fufcepiflTcSj tame tot impü dentifsjmis mêdacijs amp;nbsp;uirulcnnfsimis calumnfjs, kdorem abfterreres,nSc aût,quia pefsimam defeu dere cônaris,qais æquo aîo etiam à ùera pietate alk nus hûc tuû libRî, modo alias honeftatis amas fit,8^ iudicio nô ^rfuscareai, abflt;^ nawfea legere poffct*

Diuitias amp;nbsp;opes dum te afpernari dicis, quid crat,quod Papifticum Bpifcopatum fufciperesC Ni fiiorte alia EpifcopoRtratio eft in Polonia, q in his parti buSy

-ocr page 487-

Tgt;. Il COB VS AND RE ab; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;457

'partlbusjubi Prmcipib,non (olû pares funt,fed etiî fupcriorcs*Cam igii potentiam,opes amp;nbsp;uoluptaces tuen'sjépîfcopalemunus pcrfecifti,nifîaddcre uelfs Chriftû pfcqui in mebris, que breui (enries iudke* Miror,dolcre Hofio,Serenr(s.PolonigRegi à no flris libros dedicates,quibus ii uerum eft^quod (crî bit,noftrorum uanitatem coram Regi demonftrare poffet.Vcr5 alia caufafubeft.MetuitfcilicctneRex caufæ cognitionê (ufcipiat,amp; de dodrfna noftra (e/ fedoceripatiatùrjquæ luce non odit, fed expetit. Id .n.nosfedulo agimus,ut ex ueftrisferiptis deueßra impietatedoceantur noftri pij Principes,libros ue/ ftros à nobis incorruptos(quan^ quod ad rem atti netquamtradantjlongècorruptifsimiamp;uani(simi fint)eisofFerim us,proponimusjipfi legant, ipfiexz aminentjipfî iudicent, ne quis forte arbitretur, per/ fuafiontbus humanæ fapientiæ deceptos eile.

Hofîanû igit mêdaciû eft,q noftros tnfîmtilat,quâ Q dolo amp;nbsp;fraude Serenifs.rege circuuenire ftudeat. Nobis his artib.opus no eft^q ueritaie profitem ur: fiue.n.qs ad nos accedatacnobifcu facial, fiue relu/ detjUcritati nihil accedit,nihillt;^ decedit. VeR2 hue pietatis afFedu,ut (peramus, inobfs no dânabûtRe ges Sc Prîcipes#qRîfaluticôfulimus,SCqin hacemf nêtia pocifsimû côftttuti funt, ut populû abîpietaïc libérée, qd nifî fccerît,ueteristeftamêti exepla dccla rât, quô gradu fuo deiedi fînt, q in Ecclefîa tollêdis li 2

-ocr page 488-

4^1,^ ADVSRSVS STÄNISL. MOSIVM; molis fuum non feccrintoOidum Reges» Optamtfgt; au(çni,G aliter fieri non po(si(,utuel ialteni cogno/ (ccrent dodrinant nofira(n,fi per omnia aiTentiri (ioUêt}ficctiitnmulris fufpicionibus ae criminibus liberaremui;,q.uibuamp; apu d Rrincipea uirps innocen tessrauAmurlt;

Quod ueroad Petrum Paulum Vergetium Epi/ pircopum lufiinopolitanum^olim Romani Pontifi/ cis, nunc lefii Cbriili Legatum atcinet, paucis re/ loonde bo,u

Audaciamin bomineaecufiis f Sed qusecaufa egt; cat,lt;|uominus poceihtefibi â Regefada,cum eo tnccrcamen nondefcenderesC'Aut quain reaudast tibi uidctucfquiafcilicetfperauerit Kegi CatholicO' Qrthodoxo perfuadere, ut Ecclefiae Poloniae (c a/ putconftimerctf Sed qui hocmirumuidetur tibi Hoß?* Notum tibiarbicror Henrki VULRcgis An glise nomen, qui librum aduerfus Lutherum con/ uripß(Ic pcrhibctur ,(ub eins, enim nomine in lu/ ccm editus efiytaniojcum applauiu Romani Ponti/ fuisamp;Cacdinaßum, utnomen Chriilianifsimi Rlt;^ gis ßtmeritus»Huic Chrifitaniisimoamp;Ortbodoxo Regiperfuaium ucfefeTotiusEcclcfiæ Angluana? caputconftitueret.Quseigituraodaeiaeft in Verg^ rio,quiiperauit fife icripiis Äpoftobcis amp;nbsp;Prophc/ deisconfirmatum idem tuo Regiperfuader«- poßt' fîApoftolos audiat, fi Prophx tas audiai^lmpofs.bi le;

-ocr page 489-

D.' I AC O B VS ANDREE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;43V

iecnim e(Te ipfe non negabis. Sed audiamus q uæfo (^a ratione id fieri non pofTcHofîus probet.

SiCjinquit Hofîusrquiprofîcemur hadenus nos eredere (andam Ecclefîan» Cathoîkam, profiterez mur iam deinceps,nos noncrcderc Catholtcam Cedlt; PolonamBcclefianiyamp;facrilegadiuifibne nos ab or be reliquoChriftianofepararemusHæc Hofius, qui in Vcrgecio Icfii Chrifti Apoftofo reprehen/ dit audadam i ucrùm quiscontrà Ho(f|aiidadangt; S^temeritatcm nonmiretMr ,qui tam friuota arguz mentolt;inArudus,non folum in confpedum Regis,, fed tonus Ecclefiæ Cbdftiprodire anfus eæ

Si enim ratioconfequentiæ bona cft,Cur eogiz murCredere Ecclefiam RomanâC^ Quod enim manus Pontifexiure diu/noiefecoiius. orbis;B:cle/ fi|s Præfidemdidr, idnondumprobatum efi:amp; itu tcrcitsnAphricaniconcilij decretumgt;ut Romanus Pontifex fuoEpifcopacui,aliUS q^oque Bpifeopus Cuispræfir.

Verûm hoci’ta paucis pie Ledor accipe.Eccldif Chrifli in terris,fif ut unum corpus eRUtaunocapi. teconftaredocet Apoftolus, quodefiChriRuslez lus Dominus nofter . Qui iuæ Ecclcfiæ lemperadz eft,hancgubero3t3lt; reg:t fualpiritujcam^nunz quâm deirrit : Cumi autem in altum alcendiilètjdez dit dona hominibus, alios quidrmProphetas,aIios Eaaagenftas,alios Apoftolos,alios dodores ,alios;

H 3

-ocr page 490-

440 ÄDVERSVS STANISr.’ H OS IVM,' paftores^Singuh'sdeÏLio fpi'ricudißribuic, pro co ucuuIcamp;Ecciefiæprofucurû ac ncccfTarium uidcc« Hîfccdocêdiminjften'umcômifîcjucprgdicent poc tiiccnciaaiamp;remifsioncm peccacoRî annuncient in toto orbe Apoftoli's mâdauicQui oês poteftate pa/ res fuet^ûc, eiH donis difsitniles crât,ficut iti iudicio EccleHæ Coritithiac^ uidere licet,aliû alten’ pr^fe rebant^cum ùnum amp;nbsp;eundem ChrîHum docerêt o? canes^Hæc ita ene,ApoAoIicæliterædocent,]yiatu 2S.amp; loan.ao.Natn qaod contra afferût ex Mattheo 5^ loanne, iam (æpe relu ta tum eß nbsp;nbsp;rribil faciat ad

unius hominis probâdum primatum^quem nullus Apoßolorum ßbi ufurpauiu

Quia uerouifîbilisiftecœtustotiusofbisnonfo lt;nbsp;lu m U er bo regitu r,fed gladio quoqj m agi flra tus di uinitus conßituto,tot Capita Eccleßarum dicimus, quotfuntprouinciafûCapita:fîue Reges fîue Prinz cipesjfiuc ComiteSjBarones aut Nobiles appellenz ■tunMagißratum enim intelligi uolo,quem pro luo^ capitcagnofcütacuencrant,quotqcei fubiedifunt.

Dicuur aut Magiflratus caput Ëcclefi^ no qua te nus Ecclefia,fed quatenus populus eß,q ex ordinaz doe diuina capite.hoc cfl,Magi flratu indiget.Quaz tenus ueroChrißiani appellant, omni dominio no fol5Magiflratusfed€tiâEpifcopoR2exempti funt-Nam ne Apoßolus quidêfîbi dominiû in Ecclcßa a.cowÆ.i. arrogarc audebat,fîcut ad Corintdtribit, N5 quod dominemuf

-ocr page 491-

Dquot;? I A C O B V S A ND RE ABj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44f

4bminemurfîdei ucftrg-EtD.Petrus,Nôotdomi/ n antes'ckm,fed forma fadi gregis.SeruÉn.funt A/ poftoli,cuius uerbu mutare nô audêc, quj'bas domi aiu l'ta derogat Apoftolus, ut Galatis fcribèspro a/ nathematç habere teneant,quicûlt;^ aliter docuerint, ipfî inîb'tuderanc . Multominusdominq agno/ kâtin m agiftratu, cum de fide agit,Oportet.n;0eo magis obedire qhoïbus,hoceft,magiftratui domi/ nanti, 8^ id facerc prohibêti,qd â nobis exigitDns» Cum ergo Vergcrius recepitfcfe coram Screnif/ fîmaRcgia Maieftace Poloniæ defcnfuRi,quôd Rex caputfit Ecclefiæ PoIoniæ,^id'nihiIChnftodctra hat,ô^quâm facile hoc demôftrarepofsitjomnes ui dent.Siceriim Ecclefîaipfa reuerenter docentes au/ diet Apoftolicos uiros amp;nbsp;Apoftolornm doclrinâ affer€i«s,nQalitcracfîprodhis agnofcerent,qui in illorum fidei nec pofTuncnec debentdominari.

Similiter âd Magiftratui füo tanq capiti fefe fubq cîunt,no dominantibus, qd ad dodrinâ-religionis amp;fidêattinet,fedChriflatanq feruifubiedi famu/ lantibus ac fua officia ei tan^ Reges præftantibus»

Sic necp magîftratus necj^’Epilcopi metas officij' foi tranfgredientur,ut utrisc^ fefe Chriftiani fubij/ ciant,utquatcnus Ecclcfîe non nifiChriftum pro ca‘ pite agnofcant. Magiliraium uero longé alia ration tie,Äpoftolos pro pafioribus oues agnofcentes.

Haecfi quisconfiderat,^ non teiqcrarins fueriti:

-ocr page 492-

4lf A O V E RS r S STAMIf L HOSIVM,' V«rgerius,quam(^uanafit Hofij de Polona Bcdt^ fîacauillacio, candid us acpiusledor facilèiudicatt poterie»

Oum igitur ei contradidtHoûastinaie ptritee de Rege amp;nbsp;regno merett]r,uc opinionelt;i\fuam de 1/ dolo Romano femel animoeonceptum tueatur,cui tanquam Chrifti uicario,capiti omnes tocius orbis £ccleGæ parère teneantur«

{deo(^nonfidabumiliiace,fed uere profîcetur, beneficia àSerenifsimoRege pro fua bonicatema/ gis , quam Hofij merids in fecollata eile. Quae e/ nimeius in Regem mérita eile polTunc, cuius aniz mam perdere cupstC' Obtefiatur quidem aliquotiz es (efe Regem non fanere,qui toios odio annos in medkadonefcripturæfacræ confumpfifie, acopez ram dediire,ne eiTet controuerfiarum noftrae ætads rudiSjUcrum co proiecifle, uc in auica fua Religione perfeaeret.ldcfi iaciatRex,non iedudum iri,pcrz iuaderceonatur»

Cumaucemfupräderaonfiratum fit , Hofium autcontrouerfiasReligionis non incen^eregt;aut mi ferè deprauarcamp; malicioie calumniari in quem iaz byrintnum errorum Serenifstmum Regem ab exz plicatione ueritads (educat,puco (aus ofienium eO (c» Quapropeer non eft,quód curct uerborum Icno cinium,quo aures Regis demulcerc tentât, quafi niz hil utilitatis inde capiat,fiRegê in errore redneat»

Reipia

-ocr page 493-

I a. KACotxr s; akdre ab^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

Reipfa iam (æpe dedaratum eft,quæ dignttas, qusB opes fperandæ '(inc illis,quiin obedienda Romani Pondfids Reges ac Principesrednent* Ac nihil du bito, nifi Pauli (non Apoftoli, (cd Andchrifti Ro/ mani,eiu^ nominis quard ) Podficis mors interccG fiffet, iam pridem Cardinalido Galero ornatus fuines.

Camaucemamp; dignitacemhanc,amp; quammuld pucanCyfcelicitacem dbi non inuideam^confefsio/ nem cuam accipio,qua profiterisieerrarepd(Tc,pru denrem aucem dd (dentem agnitam ueritatcm oppo gnarenonpofTe»

Age igicur, mi Hofi,ad mentem redcas , amp;nbsp;quæ aduerfuslibros cuos à meannotata func, cum tuis conferas,nec cæco afièdu indices, fed eu minuoca/ done nominis Dei fingula diligenter expendas amp;nbsp;examines ♦ Sic futurum fpero , utintelKgas tc er/ rafle,amp; fimul Regem cum Regno, conatum ei/ (e in errore detincre, quo nifi per gratiam Dei ac ne ram pœnitentiam nos explicetis.animarum pericu lum imminebit (empiternum, Bt hoc loco memp nifTc udisnon quid Roman. Pondfieijed Chrifto lefu Oomino noflro in bapdfmo iuraueris. Diner/ (urn cum facias , qui fieri poteft, nt te errare non poïTciaditesî'quia fequaris Ducem unam (andam Catholieam Apoftolicam Ecclefiam*

Obteftaris quidem aliqnodes,te non aliter fend/i

-ocr page 494-

ADVERSYS STAMIJXi MOÄITM,’ re,aHudIoqui\uerùm fî quæruprà'dcfendendæftiC^ cepid/yCuni his uerbiscoiikramus,n3nitatisconui/ Aus es. Agüofcimiîs enim unam fanAain Cacholî/ cam 8d Apoftolicam Eccleßam t quæ fu ndaca eft fugt; per Petram Chrîftum lefum Dominum i^oftrum, qAJ2B unaeft,eifi muleis mem bris conftat,fenAifica’/ ta (piritu Chrifts,8C perSpiritum fanâum ex tottua orbis parcibus coUeAajU« loco non defîoiaiur, fed uera Deiagnittone, fide amp;fanAicace,Ecqae non htr mana fomnia «fed Apoftolicam doArinam amples' Aitur , unde Apoftolica dkicur » Hæc credimu» acprofiiemur, fed tua fomnia non agnofcimus,qug ex diametro cum Apoftok'ca doArina pugnanc« Caput enim ApoftohcfdoArinæ eft,Certóftatucz re amp;nbsp;firmiter credere, quod habeas remifsione pec/ catorum perfidem propter Chriftum^SicutChri/ ïw/Æp. ftus inquiuCôfidefiliyremifTafunt tibi peccata tua» EtHabâcuc:Iuftus ex fideuiuet. Et Ioannis urge/ fimoiHæc autem fcriptafuntjUt credatis,quôdJc/ fus eft Chfifius filius Dei, ÔC ut credentes uitam* habeacis in nomine eius» Tu contrâ ex fide quæ eft firma fiducia,amp; ut Apoftolusloquitür, vsróo-T« lt;r« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 7r^xyiicirtiùiJtKiy^@'cy JiKi.Tffoi.ii.vuiiJ Sub/

ftan tia reru m fpera n d a r u m ,amp; a rgu m en tu m r er urn non apparentium,facisincertam,dubiam amp;(. uacil/ lantern opinionem * Fateris in Ecclefia efTe re/' naifsionem peccacorumJdemSathan creditrVc/ rùo»

-ocr page 495-

d; IACOB vs and re Ab; 44^ TÙm ccrtó ftatucre, amp;nbsp;firmiter credere, quod mihi propter Chriftum fine remifla peccata , Hac prae/ fumptfone dicis nullam pofle maiorem apud Dez uni elTeabominationem »Hæc tua non meauerba func,nequid erres Hofi, Abominabilis,mquam, tedocente,inoculis Dei cft,quifquis ccrtó crediz dcrit amp;nbsp;firmiter ftatuerit, fefepropter Chriftum ha hereremifsionem omnium peccatorum perfidem* lubes id.fperarc,crcdereautem, hoceft, certóftaz euere, tibi abominatio eft. qualis fpes eftè poterit, quæ non habet præeuntemfidem, non hiftoricam illam aut Diabolicam, (cd quæhypoftafîs ambo uocabula certitudinem fignificani, Firma uiz dclioet 8^ certa, qua omnia beneficia Chrifti nobis applicantur«

Cum ergo caput amp;fondamentum doâring Apo ftolicae cucrtas,amp; afflidis confeientrjs omnem cofo lationem adimas,amp; nofolum ad dubitationem,(ed qug plgrunc^ illam comitatur, defperationê adigas, qua frontea Serenifs*Rege intempeftwis Sdimproz bis tu:'s precibus, efflagitatiôibuSjCÔminationibus poftulare audes,uttepotiusaudiac,tibipotiuscre/ dat,^ nefcio quibus altjs, qui ei uel ignoci funt^ uel in pefsimam parte plus fan's noti.Intelligisutopi nor Brentifiamp; Vergerium«Hi Apoftolicâdoârina amp;nbsp;fidë4pcêt,cu contra nihil q uanam opinionê,quo noie cum no ignoti fine orbi,fortaffe etiâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inno

Kk 2

-ocr page 496-

ÿÿi iDVIRSVr fTÀNÜt. «OîiVM.

teamp;ent breui,€um’uanitas tua patcfaâsLfuerit unigt; ult;i3fio.CttFijStanaorbj».

Aliccr^^urdùâus fîs amp;nbsp;doceas, necefle eft,fî pudpium Ktgcobdnere udis ucce audiar, ttbicre/ dâc4Nos quidemaudîrijfed uerbis (idem baberi no lunius,ni(i cerc(s,perfpicuis, non dubqs« ambigu» tut depnauatis (criptuds lücemeridiansKcladus ue/ ritacemdbdrinaenoftræ-comprobauerimus, quae etiam andquitacis- tcftimonio non caret, ad quam; nudam cuJæpenunaero. recurrit;.

Quôd.fuamorce paratus (icBccleiiæ redimere pa-cem amp;nbsp;crâquinîtacem,quid opus eratiadare, quam jpfc impura amp;peruer(a dodrina perturbare non de ßnit,dum (anædoârin^ pro uiribus reßdic^nolen*; jngrcdiregnum(cœlor.um,.amp;.cos:quiucl]èntiprohj‘ bet « Qùin potiuamp;impiécatem fuam abt)tiar, amp;nbsp;uïa uat nonlblümminißerio (uo in terris, (ed cû Chriz ftb quolt;^iogloria’,cû hoc mortale corpus exuerir»

Mirorquomodalachrymasomiieric^pocrita», utaßedum fuum; dèclaret pleniuss fed Germanus-cum GtiiortaiTc prouerbrj germanicigermanus mcA minit,. Cauendum efTeà Pfa(sis làchrymancibus,gt; quiamera iithypoeriGs^non piccatis.a(ïèdus.ueru»gt; A ardens*

Modum reftïtucndpranquinitacis EccIeGæ non’ iinprobaccm,niG abHoGodefcriptus eiTet, qui rc/ sum uocabulis ad foam impictatcm plàerunc^abu/ titur*.

-ocr page 497-

D! I A COB VS AN D R E AB; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;447

ri Birds autem eft modus: Vtordo in Ecclefîa rerine acur : fî,ad quod quiiej^minifterium uocatus eftUlz tud implere conetur:Si prima quidem fcripturis au riioritastribuatur, (ed’proximumab' ca locum Ec/ dcfîaftksstradidonrs obtincant rncc in (criptura/ eum interprccarione fuum quifq^ priuatunr/cd Ec/ ckiîaeCàuiolicx: fenfun» âCconftnfùm fequàtunSi amp;crilega(epararionis;conßlia haudaliteraic]^ praéz (cntifsimum uencnum fugtancuf,Si denique omne ftudiu ab ijs»qui dcbcnr,£po(runt»impcnfum fuez cirin unitace ÿîricus in uinculo pacis retinêdàiquo» fîc omnes,unun»corpit^lt;amp; unus fpiritus efté(fti,unai nimcs uno ore honocifîcemus Deum amp;nbsp;Patre Doz mini noftri fefuChriftu

Hæc Hofrjuerba,ßquemadmodum{onancacdz pias, quidduæfo eft quod'iureculparequea»^ Or^ dinem. in Eccleiia retineri nulr Paulus Omnia gt;nbsp;inquic,ordineamp;decenterfiatgt;Vbcacionesamp;.ofHcia non eflc.cômmi(cendai Diuus Pètrus nronecÿ dum,, ne quispatiaturtanquâm è»i97y«gt;«m(rK07r^,hoc eft, qui contræfuam uocationcm.aicerius munusamp; oifti cium fîbi:ufurper,horcatur».Primain authoritatem: fcripturæ in dirimendis Religionism controuerfijs deberi,omnespi) féntiunuProximumJocum tradiz clones uer^ Eccteftafticarihoc eft;uer£Eccle(iæ, qug colümnaamp;ftrmamencum: eft uericatis,obtineanu In fcripcurarum incerprccatione,non fequendum:

Kk 3

-ocr page 498-

^4^ ADVERSVS ST ANI S L; HOFIVM; priuaiufn,fed Catholi'cæ Ecckfiæfenfiim.amp; confeti îum, qui (um contra fcripturâ cfTe ncqueat ,ut fcrk pturaper fcripturam,hoccft.obfcuriora cius îoca perclarioraexplicencur, quod primitiua Eccleßafa cere con(ueuic.Si omnium animi (olidiuinæuerita xiaddidianimisabomni feparacione adunitacem amp;pacempropendean[,quisdubitaret hac radone Ecclefîæ pacem amp;nbsp;cranquillicatem reftitui poiïe^

Verùm ex hisquinc^ uoluminiseius libris edo/ âilongé aliter fendre Hoßum cçmpercum habe/ mus^Nam ut paucisperftringam. Per ordinem ni/ hil aliud intelligit quâm qp in Ecclefîa debeac fuper terram effe Caput,non quod nosMagiftratum,fed ïpfcRom,Pôtifîcem feu Papam appellat,quiin fer* niopedorisfuiomniumeontrouerfîarum decifio/ nem,amp;fcripturæfacræexpIicationemhabeat)Cuius didaprooraculisamp;diuinis refponOs habêda ßnt. Cuius confllium ßt collegium Cardinalium amp;nbsp;Epi/ (coporum,quibus fubßnc colluuiesMonachorum facrißculorum. Subditorum ofßcium effe hos au direquodcun^docuerincydeillorum decreds non dubitare,mulio minus difpucare,aucanxiè inquire/ re,Sed quodillidixerincuerum purent « Hicordo eft,quem Hoßusin Germania reftiiutum,amp; in Po/ Ionia conferuatum optaret*

Vt quifcçfüum minifterium,ad quod uocatus efl, implere Rudeaulntelligic Hoßus non effe olH^

-ocr page 499-

D. lÀCOBVJ ANDREAE? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44^

cif magiftratus curare , ur populos reefde docearur» De dodn'na Bccleßae cognofeere auc fudicare rtekig elïèdudf» Hanccuram Paftoram effe amp;facrifictr/ lorum,non Magiftratus* Politica adminiftrent fu», amp;nbsp;quid in Ecckiia faciendum fit facrifi'culis permitz tant.Nullos abufus corrigat, nullam Idolatriam tollat,Nifi ordinc fiat,hoc eft ,Papæ,Cardinaligt; um amp;nbsp;Epsfeoporum accedat,ad Calendas græcas, unanimis confenfus S^authoricas.

Scripturæprimam authoritarem tribuir, itatagt; nTen,ut non ipfa,fed Ecclefia fitcontrouerfiarum iu degt;c:fcripturam enim materiarrr litis appellant,lite/ ram ob(curam,mutam jambiguamamp;îoccidentem.

Traditiones quas fuprà Äpoftolicas,hic Bcclefiz afticas uocat,ut hac appellatione complcdatur omz fflumMonachorum amp;nbsp;(acrificulorum (omnia,quæ in EccIefiam inuexeruntjEarumtanca fitauthoritas, »tfundamentum fideinon eruboeric appellareHo fiuSjficut fuo loco didum amp;nbsp;refutatu eft.Aliquoties teftati fumus, nos no uellelitigare de traditionibus qtjæ kripturæ facrae non repugnant, quia uero Ec/ clefiafticarum, uc Hofius uocat, traditionum Inges numerus eft,quæcu dodrina Apoftolica côfîfterc nequeant, uafricient autoris hoc loco notare uolui.

Scripturam non priuato (cd Ecclefig (enfu 8d con* (enfu interpretâdâ,nô intelligitquêadmodü AugU' ftitiuS) ucobfeura loca g; clariora cxponant,{ed Pô/

-ocr page 500-

4JCfc, ■ADVftRS.-VtS SIAWHCl» HOStVM, ttßcutn amp;nbsp;Epifcoporum confenfum ,cut feruirecoi^ guncur fcripturæ hcræ deprauata ceftimonia , ut fenfus non ex (cripturaxruendus,fcd placids homi num in eam tnferendus fit, qua in paree quid iuda/ rincfcholallidïcriptaipforum ceftantur».

Separaiioniscondiiadum fugienda docec,non hocuultjUt inuericate con(enciamus,fed necogfee/ musabillisdifcedere « quinunc in Ecclciia domi/ nantur^mcunqueredamec dodrinx coddlis ueri/ cas/Quod Pontifexdic^ credasjcotrarium ß in (cri pcura moenias,te non intelligere credas, ßquidem Pontifex Roma.Chriftrui'cïrius nee fallipoceft nee fallere,cu uero priuaio (enïu errare poces*

Cum ergo deueritarte inquirenda amp;nbsp;cögnofcen/ da non fuerint foliciti homines, Sed omnes in hoe capucRoma« PontiHcem rèfpiciant ,eius didorum ßntaudientes^quisdubita’t forein orbe confenfum maximumCnon aucem inuericate, fed contra uerica cem:non in fide/ed contrafidem ,opinionefciliret hominum,qua non quid Deus, fed homodicac at/ cenditunNon in'fcriptura,'fed hominum commen tisfundatum . Nonfpiritu fandofed maligno au/ thore/CuiconIcnfuipræferenda eß omnibus mo/ dis ea feparacio, qua non à ueritate æterni Dei fepas ranturcredences,iedàconfortio hom/num impio/ rum recedunt ne Rant plagarum participes , qux propter impie ta tem illorumceruicibus imminent«^

-ocr page 501-

a i/COBTf ANDKBAB nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;40

ß» cum Chnftoauâiantfchifmadci amp;nbsp;hxrecid, qtii dpmonium habeatit^^îatliamcani dodrinam progt; fiteantur,Hastion jnnos contumdjas,(cd in fîitnm Dei bhfphemias elTe fciamus ,^uas ut nunc (xcita/ te 0Cinduracione3ca fuo tempore bornbili iudicio uindicabih Nos ueroordinemieruemusâChrino tradicumiquoomnes uerho Oeilubqcimur,cuius miniftrifunt Ecclefîf paftores« Magiftratus pro uix rili etiam quoad fuumoffîciumtUerumDeicuhuns CuretSubditi uerbo Domini obtenrperctit, amp;fua profefsione digne ambulêt Nullus quidquam per , contentionem autambidonem agaejed adxdiOca/ donem Ecddîæuc omnia fiant,conetur» Vtcunque fxuiacSathan in membris fuis adueFfusnoSjpiutaz men confenfum,nomineDeiuera fidewuocalt;o,amp; pro grada Spiritus fandi implorato,.rednere po/ terimus.

LECTORI CANDIDO.

Habes Chriftiane Ledor nunc Hofiumgt;no qmgt; dem Magnum ilium acuerèfandum Cordubêfem, cqiàfandicatenomeneft, multorum feripds celez braca/ed Vuarmiêfem Epifeopum nadone germa/ num.Quifqufs autem hune noftrum cum illo con/ ferre aufus eft,uorabuliambiguitace lapfum effeui deo.Cordubenßs enim fllt;r«^,noceft,fandus erat,amp; in Ecclciîa,dodrina,piccate,Hde S^Iandimonia claz

-ocr page 502-

ADVÏRSVS STAN1ÎL. HOSIVM; rus.Noftrr uero,non clt;rt@' fed Hos,quod apüd Germanos caligas fonac. Siueigiturauchorem hue Hofcn,fîueljbrum eiusfpcôcs,nihil fantîliraris, ni/ hilpiecatis, nihilfidei habent, fedCaligæ func,inr quàs, fît uenta dtâo , Sachan forti medicamento purgance aecepto,horrcndis blafphemf)s,execranz dis mendacqs, diabolicis calumnqs,improbis ferfz pturæ dcprauacionibus,amp; crafsifsimis fophtfmaris fefeexonerauir«

Eantnunc alq, amp;nbsp;eius (andïntem,pietancm,eruz ditionem,aliafque hominis uinutes,commendaz reperganu De me ingenue faceor,mihi plus,quant dici poteft, moleflum fuilTe, hune feetorem ferre ac fuftinere, donee ab hoc ftereore,Brenn) Pt’olego/ mena repurgauerim. îudicium nunc fît penes Lez âorem,ut uel in ftercore ilfo Hofîanofuffocetur, uel Thoracem indutus , quem Diuus Paulus ad Hphefîos defcribii, haec Hofîana Tibiaha abqciz ac.Si enim horum fœcor cum fand|itate armacuz ra conferatur,quam Apoftolus in dido îoeo mnibu» Chrifîianis fumendam proponit millfs ligulis uidco aptari pofîTe , fîcut idem ApoftoluS

3.CerMtamp;à docec. Quæ enim partieipado iufîiciæ cum iniz quicaieCa UC quç focieras luei cum cenebrisCquæ con U en do Chrifîi ad Belial C* Aucquæpars fîdeicum infideli C qui confenfus templo Dei cum Idolfs» Verèaucempqcùm fîntccmplum Dei uiui, fîcut df

-ocr page 503-

». ÎACOSVS A in DR. CAC.

cîtDeus tQuoniam inhabitabo in illis, inambu/ labo inter cos^ amp;ero iUorum Deus,amp; ipfî erunt mihi populus « Propcerquod ( àixta eundcm poftoium ) quotquot (alui eiTe deiideratis t exitc de medioeorum,â: fcparamini,dicit Dominus , 8^ Immundum ne trtigerids ,5iego recipiam uos, amp;(. crouobisiaPatrem,amp;uos mihi in fiÜos filiasjdi dtDominusomnipocens.Et Itcpum:Ex«e de il/ lapopuluameus, amp;nbsp;ne participes fitis delidorum ’ cius ,amp; de plagis eius non accipiatis . Quonism perueneruntpeccata eius ufque ad cœlum, amp;nbsp;re^ cordacuseft D O MI N V S iniquitawm eius» Reddice illi,^cucamp; ilia reddidit uob)s,amp; duplicate duplicia fecundum opéra eius . In poculo ,quo mifeuit uobis, mifeete illi duplu m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;an tu m glo/

rificauitfeamp;in delicqs fuit,tantum date illi tormen lum amp;nbsp;ludu, qui in corde fuo dicit:Sedeo Regina amp;uiduanonfum,amp;ludum nôuidebo.Ideoin una die uenieni plagæ eius, mors, amp;nbsp;ludus,amp; fam es, amp;nbsp;igné cornburentur, quia fortis eftOominus Deus, qui judicabitillam. Écflebuntamp;plangentfuper il/ lam reges terrac,qui cumilia fornicati funr,amp; in de/ licqs uixerunt, cû uiderint fumum incêdq eius, Ion gè Âantes proptertimorê tormentore: eius, dicêtes: Vgu^ciuitasillamagna Babylon,ciuitasil]afortlt;s, quoniam una hora uenit iudiciu tuutn. Et négocia/ tores terras fIebuni,S^lugebunt fuperillamjquo“

LI Z

-ocr page 504-

Her Kre^ tHer,

ADVERÎVÏ ÎT«?ïl.HbSirM, niammfrces eortrm iieraocmetampnu8,merK*e« »äCArg^Si bpidis prcdoß, amp;nbsp;Marg5wkæamp; by P fî»amp;purparæ«amp; fcrki cocciô^omnelignûTHyf/ Rumamp;omnia uafarboris, amp;nbsp;oiwnia uafa d« ligno pcec*oamp;gt;, ÔCæramenco amp;nbsp;fcrra,amp; nTannor€,5fcina/ momuniamp;odoramentorun),amp; t»oguend,8C thurîs amp;iuni,amp;okifîmilæ amp;nbsp;iriöci,8^iunrentornm ooJtwnSteqaoFam.amp;Rhcd'aram amp;nbsp;Mancipkwum . Sf anKnaFÜhominir. Eipoma dcfîdertf^^animætuae dikeßirrunc à , amp;nbsp;omnia pinguia amp;præcbra pc/ dcront à cc,8d ampHus iUa non inuentecmcccatortf bominöm»Qui ditMtcs fadi funt ab ca longcftabüt, propcecdmorcmtormcntorumeius, flentes aclu/ gcntes amp;nbsp;diccntcs: Væ,Væ,Ciuitas illa magna,qu^ amida cratByfTo purpuraamp;cocco, öc deaurata eftauro,amp;]àpidepreciofo,amp;margarins,quoniani una hora déftitutæ (uni tantæ diuidæ,.SC omnis gu/ bernacoGamp;omncsqui in lacum nauigant,amp;naut£, amp;qui in marioperantur,longé fteceruni,amp; dama/ uerunc, uidenies locum inccndq cius , diccntes t Quse (imilisciuiiadhuicmagnæCEi mifcruntpul/ uerem (iiper capita (iia clamauerunc flentes Si lügenrcs , diccntes : Væ Vaeciuitas. illa magna,in q^ua diuitcs faÜi (une omnes, quigt; habebant naucs in m ari de precqs eius , quoniam una hora de/ fobta cft. Exulta,(uper cam codum, amp;nbsp;(anAi A/ poAoli amp;nbsp;Prophetæ, quoniam iudicauit Deus iudicium

-ocr page 505-

o. I AC o B VS ANDREAE.

iudidum ucftrumdeina.Eifuftulicunus Angelus fortislapidem^quaßmolaremmagnum ^8^ miGtin niare,dices:Höcimpetu miicctur Babylon duitas il la magna,amp; ultra iam noninuenictur.ccuox Citha rœdorum amp;nbsp;mußcorum,amp;tibia canê[ium,amp;tuba non audietur in ce amplius,amp; oninis arcifcKomnis artis non inuenieturin te amplius,amp;uox nrolg non audietur in ce amplius. Etluxlucernse non lucebic in ce amplius,amp; uo?c fponßamp; fponOe non audietur adhuc in te,q^uia mercatores tui erant Prindpês terz ræ.Quia in uencßcqs tuis erraueruntomnes genres cerræ.Ec in ea fanguis Prophetarum amp;nbsp;Sandorum inuentus cft,amp;omnium,quiintcrfcdi funtin terra.

Hociudidum.Dominihorrendum, cùm ueftris ccruicibusimmineat S^incumbflt,integrum locnm adfcribere placuit, ut omnibus, femper. fît ob ocuz,*

los pofîtus, quo graphics ucftri Dei cultus fplendor,,amp; (ubikquens Dei iudidum.

dcfcriptu m eft . Bene Vale Hoß, amp;nbsp;reßpifce dum temlt; pushabes.

FINIS.

LI 3

-ocr page 506-

-ocr page 507-

-ocr page 508-

-ocr page 509-

-ocr page 510-

-ocr page 511-

.4'





^SWs^


-ocr page 512-

-ocr page 513-

-ocr page 514-