-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Coiiectie Van Bucheii

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/no(je/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

qü.

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

4«cïC ?,nîgt;Ânt?mi • Urtcuu lt;2ri ûlbe IM lene cvlicgt; i ct^pifC 4 fymtïir

OonrtTt biptwi^ wfr^o wiuro^‘titt^tÎKJtio^n^ îhv ^«toi’wlPcrfl^o fFmmFÄiÄ ohoimi^V#’ nmiMftnltn m albö uemeV^öv ß(^' broamin alba ttcicnpitt pe car «îuattv ^TitftUii' initctlîim ßuePiF tncaC4^lGptwi5ffl^/?nY’ vßäU-r^hr iiScof wcaujÖ^ffebP prtictTfl^ OâT aa«(^ftbic âtuîi^^^bci

IW cvt^îâoi ifVOca n^bi'îîco

IIÖT cvarftïî b^capinfociiipat lû lt;1' tu ûiiticw'ijtv' occupairftr^nno n? Faow'tt/ Ifiirqtawfß mtfflt;ß?trfir llîlt;{’Pciicflr4c«V\Çfl^x^

uu tiiob* anttcfiOwcP v^c Cb^c tûbr ûctl ttâbir

H róöïüt^catttprf ' |ïorlt;V Vella camctorfööllnbfl* alt;«' lafouuijtiî lïir^oamp;Vwdftnlî'Çïi rat^ ttiPfÇÇitômltSmiT cipiarftU' ahif* albftAgt;v^f fll^Äö ßr urtea^thû (èiaumisa-taC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ifi-aluftt(u4iû m

^tóbi faa^ utoiûtë'pûllii^^t^coh p5?Cr MlbflW^wl^QMa£^\n^ tittip a’^Jôir fbiTi Aiîp aiM*v acdocaVcUnn ÄdSruß^MC« f VîœtFattîja öwF jkm ßnifbe-f-?

'jUfcroco airolana :jfciîl tnalar'^ul» aoœ« tcwîitpiopft’^i ab

VVu\^ Virex fûbowioiv ^^TcAt


-ocr page 10-

röhr ollni (plcbfb aihiaqp im nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

^^rcnwrißö nibiö^mSm'Y b W 4 fltt ttof ßthrfäpichb)

titoïcT htrni^Öü^öt^nh tatbotmf^ OîWtiTWHicflîrflrirrttflîhfl'^w® uSttccBÜfTtttt^/ttr^elüt^m

^lowcrtiO» tf}i tt0ti^i^

ntnotlo

co qö^lQB’Vnolönt^ 4:6nôra|Fî«»^lWP \ flb öb^mbcoHTn ïgt;irtf‘dïa^0Mi'i‘^Önüpmö4^4tn?lf ^W5oWgt;)cv5(

dtö acahntjiKmo jjciidnn^ »«? thfto iirplnhu 14 iFcvar cnobj|jla©ipcçg;if 14^^cü3^ ^|ci tnörwccr col^Gf (wrû’œbi'urcv fiéo \ H* föo IT Hrflarev^lâ^^f^bîîrtibtn^î Aï?hwr ^c^rnJn fiiratT uJniib oalinf Ïïr cv nbsp;nbsp;nbsp;^ccï^ ùç^colm? saiÏü

o

5 »3 gt;3

p. ’* qyfhiT i^fmn

, tm coloit

Jv^cwOr ttintthnopowirn^cit^ \ flut iwca»jVb3rm^firSn ïfrtialir

lt;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^tat^Äjpb^ H^tJlaomt

cpbr ttt^îp lad^ttttrnlfïïpfttja^t

ni»^ mßan*mi^äliäfilnrmtrÖQzd^ uemÓT w

Vnttf.

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

SCRIPTA DVO

Ä,D VERSARIA D. BARTHO/ LO MAEI LaÆmI LL. DOCTORIS,

ET MARTINI BVCÇRl THEOLOGU

SDi'fpenfatione Sacrament!' Euchan'ftiac Inuocatione Diiiorum * CœlibatiiCIcn'corum. lt;nbsp;Communione, Ecclefiae 0^ Epifcoporum lt;nbsp;Authoritatc« Criminationibus arro # k Poteftatc. gan t( æ, fehl'fmatis, amp;nbsp;facrilegtj, quae funt inf tentataeStatibus,quj uocantur Proteftantes,

ÖMNIA' EX AVTHORITATE NON

Scriptunc tttntum,fed etiam trAditionum Apo» ßolicmrum, Canonum,cy J,

BAtrum

Kcfpondetiiretiam PIGHII,amp; ALPHON# SI,atquc deputatorum Colonienfi# um argumends,

Ä^R G E N T O R A T I I N AE D 1 ß V j


-ocr page 14-

-ocr page 15-

PRAEFATIO MART, BVCERI

AD PIVM LECTOREM.

n^lRABERIS HAVD DVBIE, CHRI# ftiancLedor,BarcholomæiimLatomum,fnterc3crcgt; ros etiatn uoluifle fty lum in nos ftringerejamp; labores, quos Ecclefiarum emendationi multis nuncannis im pendimus, ram acerbe traduccre. Et mihi fane inex# pectacuiu la accidie. Nam utprædïcauerant cum nobis uiriplericg ooni,amp;dofti , qui eum diuturna confuetudinc cognoueranr, ita nobis uifus erat præter fingularem eruditionejn, amp;nbsp;dicendi facultas ^nijhauduulgari quocj! humanitäre,fide, cädore,ftudiocß ueri,amp; re præditus e{rc.Cum cnim reuerfusex Italia,dies aliquot apud ami tos ueteres Argentorati fubftitiflet, admodum amanter nobifeuna uerfatus eft. Ar cum Bonnæ Euangelion Chrifti annunciarem,figni ncatiim mihi fuir, nec lemel, nec ab hominibus uanis, eum fubindc wqui amarulentius de inftiruto Archicpifcopi Colonicnfîs, quod tcclefias emendaret, amp;nbsp;reftituerct: acerbius ctiä dicere in om nes eos, qui adminiftrationem Ecclefiarum rcuocare ad praecepta Chriftico nantur ,In primis autem fcrebatur,tueri 8c propugnare difpenfatio^ nem dimidiati Sacramenti, inuocationem Diuorum , Et quod Clc# f icis Icgitimum coniugium intcrdicitur: multa quoque diiputarc de Ecclcfîa,Ecclefiæ authoritatc,ordine, didifciplina. Cum igitun'n a# nirnocomplexuseum eflem ut uiriim doftum ,neciudicrjtemera# ’’njCum etiam noftri amantcm,amp; fingularc olbrem omnis fuci,et in^ anis oftentationis,putabam ofRcij mei eire,ut ipfum amice admone iudicium fibi de rebus facris peterct,et formarcr ex diuinis literis. Deinde, ut cum aduerfariorum noftrorum libros Ic# geret(audieramenimcum diligenter uerfari in Philippicis Alphon fi Hifpani)legcre ea ucllet,quæ nos aduerfarijs refpôdcmus. T um ut agnofeeret negotiû Euangclji,ncc mundo approbari, nec opprigt; tut etiam a mundo poffe. Deinceps, ut perpenderet hunc totius reli^ gionis finem eirc,uiucre in Chrifto.Poftremo qua fiducia,Slt; conftan ßa,nos oportet ea,qusc Qirifti funt confiteri,amp; prædicare, Et quogt;

A ij niatn

-ocr page 16-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R ÄE F A T 1 o.

rSam audieram mukacum uèrba facetc de EcclcGa^ dclt;^ EccIcG? an thoritaCé,tuin ordint^ tutri difciplina, promittebâci peculiaredc his capitibus rcligionis noftræ fcriptiim. Cum enitn acccpißem eum ex animodetcflariomnS hypocrifîn,amp;falfoiadatostlt;tulo3,acinan2 pompara,fpeserat,fîamp;facram Scripturam diligenter euolueret,54 cognofceret etiam ea, quæ nospartim e Scripturis, partim ex ucte^ rum Si Sandorum hominum libris ac monumentis,aduerfum prg ftigiofa fophifmaca plurimorum, amp;nbsp;falfascriminationcs rcfpondo mus,futuruni utquæuerafit Ecdefia,quæ huius aiithoritas,quis ordo,quædiiciplina,facile agnofceret,amp; inftaurationem fynce/ ram Ecclefiarum adiuuarctpotius,quam ut propter hocftùdiûnoS infedaretur, Mosenim pro nulla re alia, cum aduerfarijs di mica# mus,quam pro ueritatc contra hypocriiin,pro fynccra ÔC folida Chriftidodrinacontra fallam,amp;perfonatam,pro Ecclefia ChriM certa,amp; uiua contra inane amp;nbsp;exanime Ecclelîæ fimulacrum, pro Sa cramentis,pro dilapIinaChrifti, pro precibus amp;cxteris réiigfonis adionibus reuera exhibendis, contra fucum harum rerum, quo 5C illuditur Deo,amp; præftigiæ fiunthominibus. Quo autem animo La tomus hanc meam admonitionem cxceperit,fuo ad me fcripto deÿ clarauic , quod hie poft meam äd ipfum primam Epiftolam fubieci. Quodquidemferiptum cum audirem fpargi inter homines, qui81 fua putant effe ucra,Si noftra falfis criminibus obruerc co nätur,paii cis ad Latomum reicripli, conquerens de refpo nßonis acerbitate, 8i falfa noftricriminationc,fimul etiam commonefaciens, ne religio# nis hoftem fe conftitueret. Et quia ßgnificatum fuit icriptum eius uer fari in manibushominum,ut dixi,amp; iadari a quibufdam ualdeglo riofe,dcnunciauici merefponßonem meam ædicurum,prçmiflbc# tiam eius fcripto,ßquidem ica ucllecßn minus, me illi fua jdenda re# lidurum,amp; meam dumtaxatlefpohßonS, eius interim nomine fup preflbjCuuIgaturum.Qiiade refententiam fuam utmihi perhomf# ncm cerium fignificarer,quem ad cum hoc nomine miicram, roga# ui.Ethanc meam Epiftolam pofteafubiundS fcripto Izatomii uidc# bis. Audio cnim eum de hac Epiftola,quafi acerbius jquo fcripta fit, conqueri. Ad hæc omnia nihil refpondif ille,quodquidemadmc perue#

-ocr page 17-

P R ÄE F À T I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

peruenerîtdum effem Bonnæ.Sedcum illinc abiens dotnum rcplt;gt; teretn,in itinerc ucnit ad me anhelans in faftigio mentis ilKuSjqui fm minetLintzio,D.Georgius a lapide Decanus Côfluentinus,amp;fcri^ ptumquoddamLatomiadferebat,eotitulo,quo nunc impreffum «ides.Cumcg Latomi literas ad ipfum feriptas mihi oftendiflet, peté batamcjfi Latomi fcriptûfdcrcucllcmj ut illudquod ipfcartuliflet exemplum,typographis darem:cgo contra rogabam, qux uoluni? tas ipforura eirct,amp;num ucllcnt inhominum manus cxircimefaAu rura ca in re quod ipfîs uideretur.Nam hoc crat in literis Latomi ad Dccanum,utitamecum tranigerer,neiplê uideretur Içdidonis efle cupidus.Cum autem urgerem Decanum ut diiertc dicerct,utrum tri mallent, çdi, aur non aedi Latomi icriptum,tandem dixit utfdop rem.Scd ubi domum redtjflèmjalia quædam Ecclefiægrauiora goda mepartim cxceperunqpardm iècuta funt,quibus omnino mî hi fuit incumbendum .Quo faAum eft,ut feriptum illud non emitter »cm ftatim,fed difFerrc altjs rebus occupatus: fie tamS, ÔC eo animo, ot ante has nundinas,una cum mea refponfionc promulgarem. In* terim uero Dccanus ille, tantillæ moræ impatiens, curauft excudi LatomiIcriptumColoniæ.Quodamp;fiintelligo faftum efle iniuiru Latomi,ramen quia ipfe Latomus poftca mihiexcmplum umim ex tufum mifit,amp; qtiidem fine Iitcris,æditionem hanc minime trfdetur tTnprobaflc.Hacc co cómcmoraui,utoftcndercm picLcótor, me nul hm dediffe Latomo cauffam feribefidiin nos tam atrociteruiel eriâ, poft^fcripfir,hoc ofFendicuIum publice Ecclcfîæ obrjciendi. Nimis inulta,amp; tetra nimium extant hodiccertamina per Ecclefias, quîbua *bolendis magis quam augendis impcnderc fe debent qui regnum Chrifti,nonquf fuafuntquxrunt:quiChrifti,nonfuam gloriamafgt; felt;Sanf,amp;udlitari gregis do minici porius, quamfuis uolunrinfcrui *ecupidîtatibus.(^uoniam autem Latomusdi(3:ionisamp; ftyli comgt; incndatione,Eccrj,Pighq,Alphonfi,amp; Colonienfiü Ibphifinataco^ natuseft illuftrarc,amp; reddere plaufibiltora fnihil enim noiri attulit ) «aef tandem grata quîdcin, amp;nbsp;diicrcabreuitare, lêd non ablcj detri^

P’^’™S‘as relj^nderc,nott«feo ûnc,quodtonfittanduttt adhucalîj» A il) quid

-ocr page 18-

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AE V 'A. T 1 O.

quid reflet eorum omnium fophifmatum,quæ nobis a muîtis ianS annisaduerfarij noftri obi'jçiunt,(eonfutatafuntenim omnia pridf, amp;copiofe)uerum quoniam infirmiores aliqui periurbanturhaud dubie,fînonopponantur nouærefutationes, eifdem nouis fopl’jf# matis;quando uidelicet,ob nouû aliquem orahonisfucum,uel el«^ gantiorem diÂioncm,8i fubnliorem argutiam,plane aliam induÛt faciemjamp;altquideiTeputanturzidcircorcfte faciunt Etclefix mini/ ftri,qui taies laqueos,et technas deteguntjôi oculis exponunr,ne fîm plices amp;nbsp;imbecilliores periclitcntur. Mec enim ferendum efl, ut ad^ uerfarij,in faciendo fuco,amp; offundendisnebulis fophifmatum fuo^ rum,uideantur eflediligcntiorcs,quam ueræ Eccîefiæ miniitif,i(i difeutienda caligine,amp; remouendo Rico ♦ Deinde pleritj omnes,qui Sophifrica horum argumentaconfutarunqfatishabucruntearn re^ futafleexdiuinisferipturis, quibus merito cedere debet omnisalia, quantûuis antiqua,amp; multis approbataauthoriras,amp; interim tamê aliquinec indodi, nec ftolidihomines perturbantur clamoribus ad uerfariorum:quando calumniantur,amp; affirmant nos contradicere uniuerfæ uctcri,amp; probatiffimj Eccleiîæ;noRra omnia effe nou3,ÔC nupcrconfidatnos pro noftro arbitrio torquereferipturas, amp;nbsp;inuef tere,contraCatholicum,ôiorthodoxumconicnfum tonus iamin^ de ab initio Eccle(îf,traditum nobis ueluti per manus,a fandiffimis hominibus,maioribusnoftris, HiSjinquam,clamoribus aduerfa# riorum,quibus omnia pcrfirepflnr,quia non pauci boni, amp;fanabi^ les homines uexantur,amp; commóuentitr,adeoc^ a pura Euägelii do lt;Srina redduntur alienRputabam effe mci offierj oftenderc,aduerfa# rios non minus efle uanos,amp; mcndaces,quando gloriätur pro ipfis facere S.Patres,Traditiones Apoftolicas,Confenfum primae Brel« jGae,qiiamfuntuaniamp;impudentcs,dumaireuerant Ria elleconfen^ tanea facris fcripturis.EccleGa Chrifti,ut uerbo Dei renata eft, Gc etiS inhscretci perpetuo.Quarc nulla Traditio,nullum inftitutum, nuU lumdogma,nullusrituspoteftadfcribi EccIefiæChrifti,nifiexuer# bo Dei feripturis prodito demonfiretur. His igiturdecauffis,nciil derentur minifiri Çccîefîæ,do Arinam Chrifii,minus diligenter adfe# rcre,quam aduerfarij oppwgnant,aut miiwscurjc «npendere fratri#^

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;businStf

-ocr page 19-

F R AE F A T ï 'O;

biisinfirmioribus a fuco mendac iorum irindicandis, qu5 adiierfarif impcndanr,utillos illaqueentldGÎnde né ad iftam blafphciTiiam,Sô contumeliam uideremur conniiiere,quando uidclicet aduerfarii, iagt; Âant uctercm EccleGam,amp;S.Patresconfenrirccui-nipfis:ncinpolt;* tui nonaliquid rcfcriberc,nonram ad Latomi fcriptum,quajn ad fo phifmata Pighii,Alpho,nfi,amp;dcputatorum Colonîenfiû,qiu ornnc# «aquæLacomusbrcuitcr pcrftringi^copiofius traÄanr. Sratutuna aucem habco, decertarc ueris armis, amp;nbsp;iaftrumcntis, hoc eli fcripcu# riSjTraditionibus uere Apoftoticis,amp; fententijsCathoJicis ac orthos doxisS.Patrum,non COMVITII S. Et quancß oratio con^ gruere rebus ipfis debec,licct ad exemplum fint propofîtæ nobis ini? crcpationes Dotnini,fed Prophetarum,Si ApoftoIOrum, quibus mendacium Scfophifticencxercntem iecontra dodrinam Euange^ lij diGccerunt,amp; fi propter has caulTasnon debebam Icnibus ucrbis agerecumad'uerfarrjs,quifuncufimultunti acctofisamp;atrocibus con tra nos:abftinui tarnen,amp; intra certos ueluti cancellos cötinui me,de nulla re minus cogitans, quam ut uel Latomi, ucl Pighij, ucl etiam Alphonfi( qui tarnen Icribendi fuauitatem fingularitcr alFeÄauit) alp«ritatem amp;nbsp;maledicentiam imitarcr:idquc non alio confilio feci, quam ut infirmiores hac lenitate comoncrem, amp;nbsp;incitarê ad res ipfas amp;utriuf(çparas argumenta confideranda, Qiiodfinihilominus Latomo,ueleius amicis alicubiuidear uehemStius agcre, feiant ip^ fiomnia ilia duriufculc fcripta, adeos tantum pertincre, qui Euan gelioClwiftgôcpiçEcclefiarum reftitutioni bellum obftinatc infe^ runt.Inhos enim nihil potefl feuerum (atis, ucl dici, ucl fcribi. Tuni cogitent amp;nbsp;Latomum nihil atrocilfimorum criminum, qufin ullos quantûuisfcelcratosconfîngi polRnt,pr3etcrmififle,quarum tarnen cnminationum,nonpoteritun^ ullamproharc.Scribit enim, nos tripuiffe facramenta falutis,turbafle ordinem Ecclefix, difciplinam ueterem fupplantalTejCÔftituere nos ipfQsiudices,omnem omnium Kmporum authoritatë conuellcre,infcclicem elTc per nos, Simula's *oodisaffli(S:am Germaniam, iacere contemptam legum feueritsÿ *®ni,religioncm oppreflam efle, more maiorum fublatura, nullam P*eutein,nullum metum,nullum pudoretn tenere homincs,ferri

A tii) quisau

-ocr page 20-

é nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R AE F A T I o.

qufsaurigam,nec^currumaudirehabcnas. Ettameinhfs tan u's ma Vs finem nullum inult;niripoffc,nifiarbitrio noftro pcrmittanturo# «inia.DiripuiflênosEcckfiaBjMonafteMa exddiflc, rapuifle bona, expuliireMonachos,uirgincspollinire,nunc etiam iudida tollere nos conari,ne quid Gi in tanta atrodtatc, quod mctucndu nobis fit, quod curfuin audadac noftrj rctardare poüit. H$c tanta tamc^ atrogt; ciacrimina Latomus innos,amp;intotmillia,nonliominû,fed Ecflc ^arüjintotomniü ordinü eximios pietatc, erudirione,amp; dignitate uiros, manifcftiff. mendacijs, óiintolerabili rabie cuomcre aufu» eft in eos certe uiros cc homincs,qui nihil aliud , qua quj Dns nofter lefusChriftus ucrbo fuo falutari pr3ecepit,reftituiin Etdefiisqux^ runt:qui nihiletiam ex Ecdefiis colli uolunt,nifiquod manifefto uer bo Dei palam répugnât. Et de his rebus omnibus tibi ChriftianC Leâ:or,omneiudicium defero : hoc folum a te pofiulâs,ut toto cof deadDeumrefpicias,nccuIlascupiditates,pe(rimos uidelicet con ulcorcsjin confilium admittasitum, ut pari Audio Icgas utriufqu* partisfcrlpta.Vidcs,quibusflagcllis nos urgeat Deusad emenda^ tionem uitf,nec potes dubitare hanc prorfus pcnderc,a pura5i fidc fi religionis admiHiftraaonc,quam undique uitiatam cfie prj oran«* Êatentur,amp;conqucruntur. Quanto igitur fcelercfe deuincianc ilU» qui hanc rcmorariconantur,facilcipfe agnoicis. Sed iam lege qux lt;^oadL3tomum,amp;illeadme,qu3ecgrurfusci refpondi. Dominu» lefusaperiat nobis omnibus oculosôC mentes,ut tempus uifirado* nis noftræ tandem agnofcamus,amp; ut oblatam tot modis Dei bene* «olentiam prius côpledamur, quam nccefie fît experiri fatum leri»* Ul«m»amp;aliarum ciuitatum,atquc regnorum, quae uergt;-bum Si uoeationem Domini ad falutem regt;

^uerunr.Vale. Datum Argento rati .xn'.Martq. Anno

MJÛ^XLUU.

-ocr page 21-

BPISTÓLA PRIMA MARTI# ni Buceri,ad D, Rartholomxum Lacogt; mum, LL, DoAorem, S, D,

OV A N Q_V A M uidcbarc in proximo noftrocoUoqui'o

Latome doAiflïmc^ominüm cum authoricati in religionem» tumpotentiæcontraaffcrtoresrcligiûniSiplus^uellem tribucreimukum tarnen rccreauit ,quod ftiidium in reftitutionem rei EcclelÏafticaE pleno oreprofiteriuidebaris,amp;;honendam iftam, quæ pcromneisEurop3eprouinciasobnnuir,parochiarum Chrifti dcfolationem grauiter deplorabas. Et quoniam te ex animo diligo, ut quem Dominus Icfus tarn egregijs donis exornauit,rogo amp;nbsp;hor^ tor tc,utiudiciumde religione ex nullis qua diuinislibris tibi parcs. Cumcß legere uolcs,quç icribuntur contra nos,qui certe nihil in hac contentionc,quam regnumChrifti quaerimus, idquod uerumcffc uidebisin D l’E DO MINI, legere etiamuelis eaquænosre^ oitmiuot fpondemus. Ac diligenter cogites,illaqu? Chrifti funt mundo pro# bari non pofte,tum etiam obrincre hçc ,amp; propagari ui arcanaDei, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

fruftra mundo repugnante.Denicjfincm ho rum omnium eirc,ut uc lut exuti nobis ipfis,nonfolum toto mundo,uiuamus inChrifto,et Chriftum uerbo, amp;nbsp;uira tota pr ædicemus,amp; ad ipfius regnum,quos licet adducamus.

Quo circa,quicquid de rcligionibus,amp; facris ceremontjs difpu# tetur,fiueinftituendis,fiueadminiftrandis,nifihoc earum admini# ftrationeefficiatur,ut peccatorum amp;nbsp;ault;fta agnitione,5ó excitata poegt; n«entia,Chriftum unum noftrum propiciatorem fide omnes prae# fentes ampleAanrur,caque uiua,quæ fc tarn in repriraendis prauis carnis cupiditatibus,quam in exhibendis pietatis , atque diledioriis ofFiciis,cuminomneshomines,tumetiam ininimicos,magis ma# giic^ exerat,amp; cxplicet,profcfto fruftra eft,amp; Chrifto approbari nun quam poterit quod molimur,quod gerimus.

Nec quicquam nos nomen Ecclcfîæ,nihil antiqui temporis , uel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbrifii

amplÜTitni confcnfus authoritas ad tribunal Chrifti fublcuabit,fi no t^ofißio omni* fcpriuataconfeirionc,tumoris,tumuii«totius,ac publica,amp;do# Chr^à*

-ocr page 22-

8 EPIS T. PRIMÄ MART. b î e.' Arina,amp; Cèrcmonrjs omnibus prædicemus DominS Iefum,amp; hunC crucifixum:idlt;$ et cIariflîmc,Ô£ confidentiflîmcjôi ardcnriflîmejUt eft Rex fummæ maicftads Sgt;C gloriae,folus omnipotens,amp; noftri aman tiflimus,eoq^amp;in nosbcnigniflîmus.

Quod hæc nunc potiffimü ad te fcribcre in animum induxi,cauf faeft,quoddelatum ad me fit, non per leues homines,te tibi fumgt; pfiflcadferere,ctiâexiurediuino,Inuocation£ Diuorum: amp;quod3 îàcerdotibus rede exigitur abdicatio S. côiugijitS etiam te ftudiofe folerc defendere,quod pars tantum facramenti in Euchariftia diipen fatur. Audicram amp;nbsp;ante non pauca de tuis difputationibus', quo# modo de religione difccptarefoleas ,non bene confenranea cum n® fermonibu8,quos aliquSdo nobifcum Argentorati habuifti:amp;quo niam in his difputationibus intellexeram authoritatem,ordinem,ôi difciplinS Ecclefiæ abs te fingulariter urgeri,cceperam de his Epifto# lam ad te fcribere,5i earn talem,quam æderem, fed tuo nomine fup, preflb.Nolim cnim tccum publice difputare. Attamë cum plerofcp hftcrc intelligerë,bonos alioqui uiros,amp; religiofos,his in$ ipfis hae rere argumcntis,quibus in ea Epiftola refpondere inftitui, uoluerS et illis ædita Epiftola,fi poiTemjuiâ ad fynccram rcligionem ab ali# quot ofFendiculis repurgare. Alia autemamp;magisnecefiarianego# (ia Ecclefiæ a perficienda Epiftola retraxerut. Dum igitur cam ad te (nittam,uifum nunc eft ad te mitterc libellum præfentem D.Philip# pi,quem rogo amp;nbsp;oro,ut Icgas rcligiofe,remoto ab animo omni prf iudicio mundi.Etplurimum tc obteftor per humanitatem tuâ,p€rtÿ maieftatcm D.lefu,refcribereuelis,quid maximein hoc Philippi fcriptodefyderes,autrcpræhendendum putes, nihil cnimhorûcui# quam communicabotfidem ccrtam amict præftabo.detcftor cnit» pertrahi ullos dodos,amp; bonos uiros in ullam contcrttionem publi ' cam,ncdum religionis.T antum priuatim ad tc refpondebo,quf ui# debuntur.HfC omnia, uir doAiffime utboni confulas,te orotneque dubitesjca tantum Chrifii,amp; tui ftudio ad tc cfle perfcripta.In oppo^ tunoccrtelocotcChriftusinEcclefiafuaconftituit apudtunm Epi# fcopum Eledorcm,idcm tibi largiatur,ut ipfi te,tuamcp operam ap probes. Valefocliciter cum uxorc,amp; amicis,amp; rcfcribetquod a te u# nkepeto, Danimbonn«, xv,lunq.Anno M.D«XLin»

-ocr page 23-

-ocr page 24-

-ocr page 25-

pRESPONSlÓ

Bartholom aei lato^

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dam Martini BuccridcdiipenfacioneEuchariftiæ,5i

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de inuocationc diuorum, item de coelibatu

facerdotüjin qua interim Ecclcfîæ,Ô4 fandorumpatrü authorius accrrime defcnditur,

CLarISS, theologo

D« MARTINO B V C Ea RO BARTHOLOM AEa us Latomus LL« Doftor

S» D.

VM HIS DIEBVS EX AV-la domum redrjffem, inucni tireras tuas cum fcripto Philippi contra deledos Cleri Colo# nicnfis,quod ad memififti.Exlitcris intellexi ftudium tuum ßC curam in negotio religio# nis, ÔC quodnonnihil offenfionis conceperis aducrfum me, quod in fermonibus meis a uobisdiffentiredicar.Deicripto Philippi pc

t’s a me,utid legam diligentcr,amp; refcribam ad te, quid in co deiydc •■tm, aut quid maxime rcprchcndcndum elTc putem ; fore apud te unum,quicquid fcripfiffem, ncque ad alium pcrucnturum effe. Ad morem gerâm uoluntati tuf,primu

B amici#

-ocr page 26-

10 RESPONSIO BART. LATOMï

amicicianijquæ mihi Argcntinæ tecum conrraAa fuir,ucl quia tan# to ftudio obfecrafti me, ut fine pudorc recufare non poiTim. Ego in , nbsp;nbsp;nbsp;cognitione facrarura litcrarum uerfatus non fum, nequccam curam

No» esiwjd= a J nbsp;nbsp;pcrtincrc putaui.fed G quid intelligo, aut etiam iudico de bis

crtî literisuer rcbus,quæ per ora omnium hodic uolitanr,id fuppetit mihi ex com munibus locis,quos partim legendo iuccißuis ho ris,partim audien do multis amp;nbsp;narijs occafionibus collegi. Etenim multis iam annis nullus pene ângulus tam oblcurus in Germania fuit, in quo no apgt; paruerint libclli quaeflionum Theologicarum, aut in quo uoces concionantium,difputantiumuc conuitia non perfonuerint. Sed regt; prehendis fortafle mc,quodhuic ftudio deditus non ftm. Refpongt; VdrifC runt'in nbsp;nbsp;nbsp;uarias eflc,ut in uita hominum,ita in Ecclefia Dei munerum fim

Eccleßd fitn- ‘îlionestalijterram colunr,alijexercent artes,alijdoGent,aIijimpe^ * rant,alij feruiunt Euangelio,amp; rei diuinæ opcram nauant. Qiiod ß * nbsp;nbsp;nbsp;omnes uni ftudio addiAi eflemus, carcret Ecclefia neccffarijs præfi

dijs,nccdiuhunc ftatumtueri poffct. Ego priorem partem aetatis meæ confumpfi in Gymnafijs,non ignaue,ut opinormûc ad Reni^ publicam me contuli,quod ita amp;nbsp;natura mca,amp; fortuna hortari uigt; debatur.Hancelegi fpartam,qua conrentus fum,atque urinara earn pro dignitate adutilitatem multorum ornarc poflem: non uiiiolt;» Patdf Politic» res,crcdc mihi,partes,quam G condonntor cflcm in Ecclefia,fuftinegt; fùnüiones pd me putarem. Sed cur dilputas, inquis,dc rcligione,fi Thcologus

UerbiDei nbsp;nbsp;nbsp;phani hoc pcllime tacnir,quos auooisexcicatosene uidcocAncuni

* #nulierculæ in baincis amp;nbsp;conuiuqs de Euchariftia, de fan Acrum in4 ,uocarionc,dc Mifla, de multis alijs magnis amp;nbsp;inufitatis rebus garrigt; ijnt:ego ficubi in uirorum congreffum incidcro ,ubi miilta paritcr ^bfurda,mul ta indigna audiuntut, ia lentus ac patiens ero, iit nibfl -in omnium iërmonceloquarc’præfertim aim inrerdum prouocari me ab aliquo,amp; meam cxperi fenrentiam uideamc’Hse funt diiputa^ tiones mcaf ,dc quibus audifle te fcribis in epiftola rua, qux fi ofFen# dunt aliqucm,culpam imputer ijs, qui banc licentiam inuexerunt irt Gcrmaniam, nullutuque fere locum uacuum ab ca rcliquerunt.

d?- y; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yeniamj ad te delatum cffe non per leues homines,

-ocr page 27-

AD E P I S T, BVCERI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K'

«ncfumpfiffemihi îurcdiuino aflcrcreinuocationem âiitômm ,S£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bicdif

quod a facerdoribus cœlibatuscxigcdusßt.Itcm,quodftiidiofedcÿ fjputdt» fendere folcam, partcm fâcramcnd ranrum in Euchariftia diipenfa# ” • Hæc ita ad te dclata cffc, ut eredam Bucere tibi, quera cauffam ongendi nullam habere arbitror, tarnen non poflum aequo anima *rre delaroris uanitatem,qui de fermonibus meis fi quid dixit,in eo forcaffemeijtjtusnoneftjfedquod ullam diuiniuel humani etiam •urisfacultaiem mihi inhac cauffaarrogauerim,in hoc fane impu^ denter,quod in mentem ci ucnit,id dicere quoque non puduit. Sed mitto delator?. nbsp;nbsp;nbsp;Rcfpondco tibi de Euchariftia primü,n»e fcmgt; comUHta^

perineaopinione fuilTcjmaiorumauthoritatefrctus, uterederem utrâ^ ‘ tantundem fub una fpccic contincri,quantum fub duabus Jta enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

AuguftinuSjita Ecdefîa plulquam mille annis credidit. Qiiid enim feruator nofterQiriftus,cum in cœnaiila panem folum tenens, hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

eft corpus nieum,diccrct,tu nonuerum amp;perfeftum corpusextitilTc fredis tquot; Et rurfus fumpro calice,cum diccrct,hic eftfanguismcus,tu non ucrum in corpore fanguincm, (èdfufum iam per uulncra,amp; a corpore lèiunftum fuifle piitabis lt;nbsp;Num igitur falfus fuit Chriftus, ciitndefolo pane corpus, de folouino fanguincm fuum dixit Cnifi forte exangue corpus,nec fanguincm commiftum carni,lcd prius^ fundereturin cruce,in facramento iam fufum intellexit.Quodfi ab# ï(r r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud dici poteft, nifi unum SA indiuiduum corpus

olc lub Ipecie panis amp;nbsp;uini, Si idem ipliim corpus fub altéra fpccic tantum connnerilt;Etenim diuidi non poteft,quod unum folum ÔC indiuiduü eft;nec fi fpecies facramenti duac funt, ideo diuifum cft cor pus:nec fiuna fpecies,idcirco Si corpus unum cft, fed unum nume# ro corpus,quia fubftanda unum eft,quod ncc diuidi in partes,nec in aliud quicquâ difccrni,cum unum fit, potcft.Sed air mutas,inquis, Chrifti inftitutum,qui hoc iàcramentum porrexit fub utraquefpccie difdpulisc’ Porrcxit,fatcor,fcd iddreo nô uctuit, quo minus fub una quoque fpecic porrigerctur fidclibus,præferrim cü ipfc codera mo# 00 duobus dilcipulis poft rcfiirreftionem, ut iênrit Auguftinus,por ’“‘^•Deinde porrexit folis apoftolis, id quod Ecclcfia etiamnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

op ®'fuatinfacerdoribus,quicumûntminfeiEccIcfiæ,amp;facrara il#-

B zj Iam coc

-ocr page 28-

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li RESPONS I o BART. L A TOM (

lam toenam pcragant populi nomine,reftc ïmitancur inftitutu Ma# giftricodem n'tu,quo ipf« prodidir.IulTi autem hoe ipfum faccrem memoriam ipfius,paflïoncm quoque rcpræfentant fub corporis SC fanguinis imagine. Corpus enimiufpenfum in ligno profudit fanÿ guinem,amp; utrumcf feparatum ab altcro redemptionis noftrae mii^ nu§jmpleuit. Audio,inquis,quæ dicis dc(accrdoribus,fcd curlaw I, Cor.u. cis fpecies uini adempta cft,ciim Paulus candc Corinthrjs,amp; prima Ecclefia omnibus fidclibusporrcxcritc’Dico licuifle hoe in prima Ecclefia,amp; licerc hodie, nifi antiquatum efiet multorum temporum conlênfu, amp;nbsp;poftea deercto Ecclefiæ abrogatum. Cum enim rudis Eccle/td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adhuc eflêc prima Ecclefia,ritum a Chrifto accepnim religiofetcnu#

hue rudis, tit= it,doncc doftaa patribus intcllcxic utramque Ipcciem conuenirc fa fiitutum Chri eerdoribus,laicosfolopane contentosclTc poflc.kaque huncrimm fti retinuit nbsp;nbsp;deinceps renuit muleis ieculis,donee Huffitarum hærefis decreto eau

fam dedit.ln Bafilienfi igitur concilio,ut nofti,calicis ufus ademptus eft laicis,nó ut fraudarentur participatione fanguinis Chrifli, quera nihilo minus fub pane confecrato percipiunt,fed ut tolleretur error fimplicium , ne putarent a corpore feiundum fanguinem , Si in duobus facramentisChriftum diuifum eife. Sed amp;nbsp;alix cauflae fiiO runt non leucs^quae referuntur a Theologis quas quia nö ignoras» confultohicprætermitto.Veruütcuncç fît,mihi certe fatiseffedo ber,quod Ecclefîæ ita placuit,cuiuamp;authoritas eötemnenda nö eft,ei in quam inquiri nephas eife puto gt;, oed negas fortafle Ecclcfiam fuiflt;gt; fe,qux hoc ftatueric,primum quia Grxei non interfuerint,itacj non fill Ae uniuerfaleconcilium. Deinde fchifma exticifleinter fummum Pontificem,amp;eosquiBafileæ congregati ftierunt.Dc Grxeisre^ Grad fchif» fpotideo, quod fchifmatici fucrint, amp;nbsp;fint hodie,propter articulum ttlttildj defpiritus fandi proce(none,inquo,amp;ahjsplerifouc diflentiunta l.atina amp;i uera Ecclefia,etab eadem iam olim difceilcrunt. Quod ad Pontificem atdnet, is primum approbauit Bafilienic concilium,amp; adaeiufdem,præfertim contra Bohxmos,dccreto confik^mauit. Deinde mutauit ièntentiam,id quod faccre nee potuir,nec debuit.Si conatus eil dÜToluereconcilium, quod a Martino Pontifice inßint# tum,ab ipfo confirnutum fuerac. Iilud tarnen fads conftat, conuen tum il#

-ocr page 29-

AD EPIS r. B T C E R I.

tum ilium, qui cum Ponnfice Ferrai iæ primum, deinde Fiorennae congregatus fuit,neque improbafle dccretum hoc, quod de diipcngt; fandaEuchariftiaBafileae faâ:ûfuit,nccpfiinccrfuiflcr,improbaturîi fuf(re,præfertim cum iam ante in Conftantienfi concilio Huflitana hxrcfisdamnataeffet.SedqualifcunqucfueritillacongrcgatiOjego Aiithorittd exiftimo authoritatem Ecclefix penes cos fuiflc,qui nomine cius Ecc/e, penet conuenerantjfecundum Chriftipromiirum,qui ait:Si duo ex uobis eosgut nomi» conCenCerint iiiper tcrram,de omnirc quam pcticrint, fietillis a pa^ «c tpfiuicon» tre meo, qui eft in codis .Vbi cnim funtduouel trcscongregatiin ueniunt. nominemeOjCgocumeisfum. Quibusucrbisclariusdici nihil po^ tuit. omicto quod alibi cooes Ipiricus fan Aus Eccicfîac promittitur* Sed dicis fortaflêjcos qui in concilio fucrunc,non Chrifi:i,lcd fuo no minecoaAosfuilTcjUtqui no quæficrint Ecclcfiaeunitatcm,fedfuis rationibus ftuduerinr,oppugnarint Pontificem, amp;nbsp;quicquid libuegt; rit fuo arbitratu dccrcuerint. Hoc difficile diftu eft,nedu creditu,tot

tantos($ uirosconucniffcjUt aliud quærcrcnt, quam Ecclefiæ unica nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;. ,

tem, præfertim cum hoc ipfum concilium duobus ante concilrjs, quæ præceffcrant Senenß amp;nbsp;Conftantienfi,conftitutum fuiffet,amp;

poftca confirmatum,utdixi,non a Martino tantum,ledctiamab epijlopifunt» ipfo Eugenio Pontificc,quihasturbas poftea excitauit.Sed efto,fue tint nônulli ex tâto numero improbi,fuerint illi ipfi ctiam,qui prae^ lucriintconcilio;tentarintaliquidcontra Pontificem,quod incon^ fultum fuerit,quod Ecclefiam tufearit:anidcirco minus legitimum fuit concilium^Iniufti,inquis,erant homines amp;nbsp;ambitiofi,nec ad can tarn rem gerendam idonci. Q^iid tu reges,etiamfi ty ranni finr,rc^ ges noeffc putas lt;nbsp;Epilcopos,etiamfi mali fint,cpifcopos effe negasC Cur igitur Cayphas Pontifex cquot; Cur Ifcarfotcs apoftolus i Multum refert,quo nomine quid facias,qualiicunquc fis,qui facis. An non in nomine Chrifti eiccerutdcmonia,eriam qui de numero Chrifti non crantfQiiomodo autenfprophctauitCayphasî’utrum quialudæi^ lisman quia Pontifex cratCQuid itaî’quia hune ordinem Deus in Ecigt; clefia cfTc uoluir, nee non malo facerdoti, non quia malus, fed quia f’cerdoseft,hanc uim amp;poteftatem contulit.Itacç dixit Pilato:Non ïodn^i^, haberespoteftatem inme,nifitibidata effetdcfuper.Et Paulus iuffic i.Pet.*»

B iij obedi

-ocr page 30-

l4 RBSPONSIO BART. LATOMI

Rc»w.»}

Of« IJ , Zacba,itt

obedircmagifiratuicnatndjfcoIOjquiaaDcoeiïec. Erenim uerax, amp;nbsp;iuftiis eft Deus, qui cum iubet nos parère magiftratui,quem ipié dat nobis,quid aliud iubet,nifi ut parendo obtemperemusuolûtatj fuælt;Qiiamobrcmuerc ad Romanos feriptum eft: Quipoteftari refiftic, Dei ordinationi refiftit: nec ulla excufationcqui aliter facit, culp5 contumacixpürgarcporeft.Quidigiturlt;iniuftuscft Deus, qui malos nobis dat Epifeopos minime uero. Sed ita uifum eft ci, qui fapientia fuagubernat omnia : ôc fæpe ita merentur peccata no# ftra,ficut feriptum eft: Dabo tibi regem in furore meo. Et : Ecee ego fufeitabo paftorem in terra , qui derelifta non uifîtabit, difperfum nonquæretjcontritum non fanabit,amp;c. Quamobrem quamui* multos taies rctroaftistemporibus habuerit, amp;nbsp;hodic fortaflehabe at Ecclefia,tamcn quæ geruntur ab illis, Sc in hanc ufquc dicm gefta funtjordincgeftafunr,amp;rata manere debent. Alioqui nihilcertui»

amp;firmum haberct,nequc uita haec noftra, ncque religio, fed omni# um rerum,adionumque humanarum fèqueretur infinita perturba# rio. Habes fentenriam meam de Euchariftia,dequa aliter fentirc no# dum pofTum, nec finit confeientia mca,donee meliora uidero.

De inuocdtio^ nbsp;nbsp;V enio ad inuocationcm diuorum ,dc qua utinam illud ucrc dice

ne Dtuorutn, rc po(rcm,ita uiucrc nos,ut infîrmitatibus noftrisfubleuandiscode# ftia prafidia necelTaria non elfcnt. Non multus ero in haeparte fei’* i-nonis,rcm tribus uerbis abfoluam. Illud fæpc dixiamp;hodiedico, inuocationcm diuorum a Tandis patribus,ncmpc Chryfoftomo, Àmbrofio,Hicronymo,Auguftino,Grcgorio,multisquealijsfan# diflimis dodiflîmisque uiris afleri, eamque ante mille amp;nbsp;ducentos annos fuifle in Ecclcfîa,amp; indcufque ad nos propagaum effe. Hi* addofcripturæauthoritatcm.Hiere.XV. Si ftcterint,inquit,Moy^ fes amp;nbsp;Samuel coram me,non eft anima mea ad populum iftum.

II. Machab.XV. ludasduxpopuliuidctHiercmiammultisretrO annis defundum uita,orantem pro populo, amp;nbsp;ciuitate fanda rufalem. Quae feripturæ meo iudicio ita apertx funt, ut nulla ora rionelabefadaripoflîni. Quidcnim côtradicipoteft,quoduera probabilirationefubfiftatfConantur quidem aduerfarij,ftdej, non uidco^quid proficiant, aut omnino proficcrc poffint,nifî

-ocr page 31-

AD EPIST. BVCCERk

uercor,nc apud cos hæc femel ftet fentencia, oppugnarc quiequid a Rom. Pontifice profeftum in Ecclcfia, quiequid authoricatc eius de religio ne conftitutum fit.

Reftacutdcconnubijsfacerdotumtibi refpondeam,de quo illud De codfiif« iftgt;rmarepoirum,nulladc re minus folicitummeeficjautfuifieun? Sticrr4lt;Xi«» . ^uam,quam de facerdotum uel coelibatu ucl connubio,modo hone fte amp;cafte uiuant,ficut decet Ecclefix miniftros. Itaque iurareauGm, nullumlocum indifpucationibusmeisrarioremfui(rc,qucmqueligt; bentius in omni fermonc prætericrim. Quamquam illud ignorari nonpoteft,Ecclelïam interdixiffe, connubia facerdotibus,idquede« EcckpaSlt;(fer cretumprimum QementisilliusfuiiTc traditur,quiin Pontificatu (httbusintern quartus a Petro fuit. Hoc decretum Califtus pofteajamp; c»tcri fummi jfxû coiuÿa, Pontifices confirmarunt,addita condliorum aurhoritatc,ex quo ad hoeufque tempus facerdotcsSc Clerici inucraamp;catholica Ecclefia coelibatumcolucrunt.Sed quæas fortaffe,quid fentiam deijs,qui contra hæc décréta uxores duxerunt. Dico cos commififfe contra EcclefîâjSc pcenis canonicis obnoxios effc. reftc ne, an fecus,uide« rintii,qui fapientiusiftadifputant. PAihi certe uidetur errorem Eccle fi* ( fi tarnen errat ilia ) fcrendum effc potius, amp;nbsp;quafi iniuriam acci piendam,quam ab inftitutis illius recedendum. Mam fi parentibus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„5

debemushonorcmhunc,utctiamfiquid minusiuftc ac prudenter mfiitMtw imperentjtamcn pareamus eorum uoluntad, ÔC pio obfequio mogt; rem geramus,quanto magis co animo erga Ecclefiamcffc debegt; mus,quæ genuit nos in Chrifto, amp;nbsp;alimenta falutis nobis quotidie in uitam seternam fuppeditat i Sed negas ultra uires quenquam one randum effc.Fateor,fi quidemultrauires. Sed Paulo laboranti rcgt; ».Cor. 1». fponfum fuit,fufficit tibi gratia mca. Et Oiriftus in Euangclio frugt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

éralaudarct Eunuchos,qui fe caftrarent propter rcgnumDci,G ncgt; Cccliblt;tti*« «0 mo earn puritatem affequi poffet .Vires noftrx tenues,atque adco nullx funt,fed adiuuat eas Chriftus, qui diligit nos, amp;nbsp;adeft qs, qui a^nofeunt fuam imbecillitatcm,amp; praefidium eius implorant.DAul * tos Ethnicos homines pure Si caftc uixiffc legimus. Qtridï nos,quî Chrifto iniciati fumus ,an molliores critrtus Cubi igiturcrux ilia Chriftiimitatrixïubi car nis tnortificaiio naundi conteroptus an

uerbo

-ocr page 32-

Kdtth.to

Mftttb.ii,

RO(M. J.

», Cor. 10.

ló RESPONSIO BART. LATOMI

uerbo tantum prædicanturifta,necrepræftandafunct’ AudtChn^ ftummonctem: Quinontollitcrucemfuam,inquit,amp;fequiturmf, non poteft meus eflé difcipuliis. Et alio in loco ; Regnum ccclorum utm padtur,amp; uiolenti rapiuntillud.Q_uam uim putas intelligi,ni^ ß quæ adfertur carni atquelibidiniCltaque fîfecundum carnem uixe rimus,moriemur.Sinfpirituuim carnis mortificauerimus,uiue# mus. Atconcedis ifta,opinor,inud tarnen reprchcndis,cum quiftj proprium donum habear,ut inquit Paulus, connubtj ius ademptu clTc !àcerdotibus,qui omnes fortaffe continere non polTunt. Quid' te facerdoté quifquam fieri coegitf Sciebas quse lex effet pofica huic ordini,quæ uitæ conditio :cur te ad cœlibatû adftrinxifti i Imprugt; dcnsfeci,inquis, Daigitur poenasimprudétiætuæ,amp;pugna,quogt; ad uiues contra libidinem.Laborabiscum Paulo, cum alijs mulds pijs amp;nbsp;fanftishominibusjied amp;nbsp;uinces cüeifde,ôiiuuabitte ChtGs. Fidelis cnim eft Deus , qui non patietur te tentari ultra id,quod po^ tes. Qiiodfidubitasdecœleftipræfidiojiain proditor es tuüpfiu», amp;non Humana modo,fedamp;coeleftia armaproricis,indignusD£i auxilio,dc cuius defperafti mifericordia,amp; cuius bonitati te credete noluifti. Sed quid opuseft,inquis, uenire in hanc neceffitatem, amp;nbsp;b*

qui liberi funt laqueuintjcijCü prima Ecclefia amp;nbsp;Paulus permittant connubiafacerdotibus^De prima Ecclefia nclcio,nifi quod appa*”^ I« Ec= gjj ueteribuspatrum decretis,ex marias aliquando fàcerdotesfiet* clcßdex mdri licuiffc,opinor propterordinisinfrequetiam. nunquâ autSpermif UsSdccrdotes fumfuiffe, præfenimin occidentali Ecclefia,ut facerdotesuxores fiebant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ducerent.Pauluscerte,etG diçit melius effenubere,^ uri,tamen non

».Cor.7, nbsp;nbsp;nbsp;tam uidetur pcrmittereconaubiafidelibus, quam cœlibatum fuade

re.Eatenus cnim probat connubium,uttantummodo dicat non pcccarc eum, qui nubat: cœlibatum autem amp;fuadet Corinthijs,d^ ita cômendat,ut fuo exemplo omnes cœlibes effe uelit. Bonum eft, inquit,homini mulierem n5 tangere. Et: Volo uos omnes effe,fîcut meipfum. Dico autem non nuptis, ièd uiduis : Bonum eil illis,fi permanferintjficut amp;ego.Etin fine eiufdcm capids:Cui uult mub^ nubat,beatioJ* autem erit fi fie permanferit fccundum meum confia lium.Sed amp;nbsp;cauffas interim, addit, cur ifta exiftimet, Volo uos,in* quit»

-ocr page 33-

/ D E P 1 s T. B V C E R r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17

quit,finefolicitudinecflc. Qui fine uxorecft, folicitus eft eorum, qiiaedoniini funt,quomodo fJaceat Deo : qui autemcum uxore eft,folicituscfteorum,quæmundifunr,quomodo pheeat uxori, amp;a domino diuifuscft.ltaque ad Timotheum digamos arcct a mi# l.TtW®.,, nifterio Ecclefiæ, tanquam indignos* Oporter,inquit,Epilcopuili irreprehenfibilcm efle, unius uxoris uirum,fobrium,ornatum,pu# dicum.Etpoftin V. cap. Vidua cligatiirnon minus iexaginta an# noru(n,quæ fucrit unius uiri uxor, in opcribus bonis teftimoniura habens.Ec cauffam mox exprimit : V iduas,inquir,adokfccntiore» deuita. Cumcnimluxuriatxfuerint in Clirifto,nubcrcuoiunr, ha# bentesdamnadonem,quiaprimam fidcmirritamfecerunt. Videa his uerbis Bucerc,quid uelit Paulus,quanto ftudio commendet cœlibatiim omnibus,quanta cunftationc nuptias non nifiinfirm» concedat.Quidergolt;num infirmi funt omnes Euangclicilt; afferto# res religionisjuindices Ecclefîæ,ucteris diiciplinæ inftauratorcs^No loiudicarequenquam,fuacufufque iudex efto confeientia: tarnen iinpudensfim Bjccre,nequcignofcasmilu,fimentiar;utquifque SdcerJotet el fe deditEuangelio,amp;in udirumordinem cooptatuseftÇminiftros mmifiridgni* Euangcltjamp;faccrdotcsdico )ctiamfi ante inculpate uixerat,tarnen to Euangelio eonrinuo quaficrimenfitccdibatus,implicatftmatrimonio, non miirimonto libidine,utego opinor,ftd utmulti intcrprctantur,quafiodioquo# litmplicant» dam uetcrisEcclefiaccnefi mancat in priori inftituto,non uiuatqut# * dem honeftius,ftd confentire CleroPapiftico,0cAntichriftircgnum .... approbate uideatur. Q^iae eft ifta diffidedi libidot’Ago libère tecum T , Bucecepro natura ingenij mci, humanitate fretus attß ctiam æqui# täte tua. Pefiîma eft hæc mens ueftra, fi hoc facitis, plena odtj, plena malcuolentix.Siquiduitijeftin Ecclefia,tollatur pcruos,faucbi# Errorrspur« musuirtutiucftrx,atquectiam fortes doAosque uiros pracdicabi# gandi nono» oius.Qyodficatentarcpergitis,qu*piaÔ£utiliaiudicauitandquigt; ifit Ecclefiæ tas.Ecciefia conftituit,confenfus orbis Çhriftiani per tot fccula com dreretdrilt; Pquot;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arduam magis,quam fpeciofam moliami# dd/riffldr.

’’■»inignam uobis,incolcrandâoranibus.Quam ctiamfî perfeccri# M* f^'ces operum in hac uita,uotorumquccompotcs,tamcn iudici# um ülius fîae dubio expedabids , qui Überabit aliquando Eccîcfî#

C amfuaia

-ocr page 34-

18 RESPONS! O BART, LATOMI

AceridcrtwJ Mtioinrefliiu TiUores EWdg.

Oitmid in immutatttt

am fuam adiururna i'aAarione, amp;i fraudem corum,qui non oprima fide in eauerfati funtjseterno fupplicio uindicabic. Faccor multafflc in religione,quæ cmendationem defyderant : uosquein hoc laudo, quodmulta fortitei' reprehendiriSjdemonftratis uitia^dpArinam pura,amp; moresincorruptos aclerocxigitis .Numetiäeo uRç progt; grcdieirânijUC eripiatis nobis facramenca falutisc’turbetis ordiné Ec ckfixc” difciplinam ueterum fupplanretis^ uos folosfaciatis iudkes? oninem omnium remporum authoritatcm conuellatislt;Quidlt;men rior in his Bucerelt;An non rota iampridem infelix per uos,amp; multi» modisaffliÄa,tcftiseftGermania^ Vtinamfalfafinr,quædico,quæ iam diu pernilit Ecclefia,quæ negari non poffunr,quæ omniû temgt; porum annalibus,crcde mihi, apud poftcros impreflaerunt. Quid cnim horum negari poteft cquot; quæ , fi eloquentiffimus fit, qui congt; eendere uelitjtamen non fan's conqueri pro dignitate, non fatis cala mitatem Germaniæ deplorarc point. lacet contempta legutn feuegt; ritas,religio oppreffa eft, mos maiorum fublatus, nulla pietas,nulgt; lus metus,nullus pudor tenet homines. Fcrtur cquis auriga,neque audit currushabenas. Et tarnen in his raalis tantis finem nullum ingt; uenirepo{rumus,nifi arbitrio ueftro permittantur omnia. Diripui’’ ftisEcclcfias,monafteriaexcidiftis,r3puiftisbona,expuliftismona# chos,uirginespolluiftis,nuncctiaiudicia tollere conamini,ne quid fit in tanta atrocitate, quod metuendum uobisfit,quod curium au# daciæueftræ retardarc poffit.O moresEuangelicos. O tempora infelicia Germaniæ. Hunccine fru Aum parit nobis Euangelij inftau ratiot’SiccinemcdemurEcclefiæ uulneribus^Hifcene moribus reg num Chrifti propagamuslt;Obfecro te Buccre,ut aequo animo fcgt; ras contcntionem meam,non poiTum tempcrare mihi,ardeo amp;nbsp;do# Ico,quotiesprofpido inftantem ruinam Germaniæ,quotieshanc tcmporum calamitatcm in animum reuoco. Scdnegas,fcio,quæ conferunturinuos,amp;hæcomnia conuertis in aduerfarios,quafi borumculpa Deus iratusfit nobis,ÔCpœnas corrupt« religioni» exigat, Hos enim fuftuliflc Euangelium de Ecclefia conquerimini, bos adulteraife facramcnta fidei, hos idolatriam pro uero cultu in# •roduxiflci Qitidlt;potcft ne aliquando dijudicari h»c quæftiof Ego

-ocr page 35-

A D E P I s r. B V C E R r. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r/

tintum milii non fumo, nee fumpfi unqiiam, tameffidchis rebus difpucocnec uos ullius hominis authoritatem recipiris. Qiiis igitur iudex crit in tanta controuerfia lt;nbsp;nam plane ncccfle eft aliqiiem fore, perpétua iëditione iaftetur Ecclefia, Qi»s crit igitur c’quis defigna

bit authores tantç importuniiatisc’ Scriptura,inquis,qucfalli non Defcriptura POteft. Refte ais,ÓC placet iudex. Sciptura uerax eft,nccmcntiri po^ diUhorittlte , tcft,qucfpiritu oris dci diftara eft,hanc iudicem effe oportet in omni cauffa eedefiafiiea,adcuius ucritatem tâquamad certiffimam regu lam omnis Jodrina dercligionc exigenda eft. Itaquehanc merito

uos amplediminijSf in ca fedem figitis doftrinf ueftrj. Sed illud abs interprettitia te peto ut mihi rcfpondcas,ficubi obicura,aut ambigua fcriptura eft fcripturdrum «dquodfæpcufuuenit,5itcftatur Petrus de Pauliniscpiftolis,resquc penet^uemtf ipfa nedum Patrum authoritasfarcricogic,quo utemur interpreter^ ft Jeiedt. Ipfa icriptura,iaquis,quc fui ipfius interpres crit.fatcor hanc optimä •nterpretem fore licubi clara amp;nbsp;confefla eft. At facpe cuenit, ut ne is quidem Ioais,qui akcrideclarando adhibcturjconfeflus fir,(cdin.di uerfas trahatur l’ententias,ut cum de confeffione priuata citatur illud ïacobi,Conficcmini alterutrum peccata ueftra, aliud Luthcrus,aliud Idcoi.f, K-ofFenfis intcrprctatur.Itcm cumdcoblatione facrificiiin mifla,ciigt; Me/dcb.i. tatur illud Malachie, Ab ortu folis ufquc ad occafum magnum eft nomen meum in gentibus,3i in omni locofacrificaturamp;offcrtur nominimcooblatio mundaraliud Buccrus,aliud Eccius,inucrbo oblarionisaccipit. Quis igitur hic litem diffinietr’ Quam icquemur

lcripturç fententiam quçinquçftioncmipfauocaturlt; Deinde pergt; H«lwmEcrf, multafunt in ecclefia,dequibusnihil ftaiuit ftfriptura canonica,ut receptdqute deBaptifmo hfrcticorum,dc Baptizandis pucris,de Purgatorio,dc Jiripturdritni nuiltisaliismagnisôinccelTariisrebus.In his igitur quem habebigt; dttthoritdte musiudiccmr’Cuiusauthoritaremfcqucmur^ Hic hçrcsopinorrfi noconftdttt. enim feripturâ nominas,uidcs quibus claudare angiiftijs.fin ab ca re eedis metuis inparenticapo plagas.Quo te uertes igiturfNönc co^ geristandem fetcri ccclcfiam ,quæ authoritatc fccundfi fcripturan» proxitna eft,interpretcm quoque ciuldem eflcjGcubi dubia ilia obgt; ‘'uraueeftïfinautem oraculocius aliquid exprefium definitumque “oncftjiQ çg quoque ccclcfiacJudicium non minus quam illius iia*

C ij lerlt;

-ocr page 36-

io R E s P O N î 1 o BART. LATOM!

t.Titnh^h nbsp;nbsp;1ère oporrerelt;Quîd cnim aliud did poteft !quot; An ignoras PaiiÜinim

illud, quo Ecçlefîa columna Sii fînnainenrS ueritatis appcilarurc’an ueroChrifti promiffum,quidi(ccffunis adifcipulisproinifiteisfe fpiritum fanftum mifliirum e(re,qui docerctecclefiamlt;Hjpclocu^ lOiin,t4* tus fum uobis,inquit, apud uos manens, paracletus autem fpirituî fanftus,quem mittet pater in nomine meo,iHc uos docebit omnia, amp;fuggerct uobisqujcunque dixi uobis. paulo poft (noms efte# nim locus ) Cum iienerft ille ipiritus ueritatis,docebit uosomnem ucritatcm.Quid clariusdici potuitfAnnon iêruauit fidem promiié forCCerte fpiritum fuum mifit, nonfolum difcipulisbreui pofttem porc, fed etiam quotidic mittit in animos piorum,qui non abiin^ dant in fenfii fuo,nec prjfidunt ingcnüs fuis,qui non fuperbi,arro^ gantes,maleuoli,feditiofifunt,fed humiks5imanfueti,amantespa cisamp; unitatisccclefiae,amp; fermonum dei trementes. In hisigtturmen bris, atque adeo in hoc toto corpore,in quo fpiritus dei habitat, tu dubitas cognittonem de rcligionef indicium feripturarum difquiÿ ßtionem ueritatis conftituereC quid enim habemus certiust’ aut qu2

Vutherut in tanta difFicultateatqucinopiaconfulcmusî’ Ad Lutherum nos rc S,ctl,difceßitt UQças^at is difcclTitabecclefîa. Ad feAatorcs eiust’ at hi contemnunt weterem,nouam ecclefîam ßbi condiderunt.Nifi forrchancueftram veterem efle dicitis,nouam illam quam ante oAingentos annostna iorcs noftri tcnucr.unt.Hoc cnim lentio uos conari dicere, cametfi in terimpudecarrogantiæjtaquenccdiccreaudetis aperte, nec diflï^ Ettleßd uera. mularecoromodcpotcftis.Quidt'potcft ne iciri tandem ubi amp;nbsp;qnf ubiuera fit ecclefia^Magnum certamcn inter partes eflcuideo,magnatn dipaicationem.Egopromeocaptu dicam quod fentio,nec tarnen conabor oculos cornicu configerc,fcd dicam quodfenrio .Ecclefia, mihi uidctureiTefidcliücömunio ,uacansucrboidei,5i facramentts nouflcgis Utens. Haeefiuera non eft definitio, facile pariar mcliorï reddi.Scd ego nec inucnio mcliorê,nc£^hanc ipiàm facile reprehen « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di pofle puto. Primum cnim comunionem cfle,quc tarn bonos qui

maloscompledatur,demonftrarparabola euangelica de area,rrio7 ^o,CTpa’ea. Item altera defagena mifla in mare.Porro quod uerbo. tiatih.v» jgj y nbsp;nbsp;idmaxime proprium eft, non foliun totius Ecclefix, q^f

-ocr page 37-

A D E P I s T. B V C E R ï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl

uerBo dei alitur ôi uiget,fed ctiam fîngulorum fideliutn qui per uergt; bumdeironfirmantur inEcclefîa,amp; tanquam cibo cius fuftenran# tur.Sacranicca inftituic nobis primum chriftus deinde per fpiritum '•usipfa Ecclefia.Hæc figna cerra funt percipiédç granæ,quæ cœliÿ *uslabitur in peftora fideliuni,5i faliirari medicina contra uim pec^ f’Hnos munit.Nihil igirur deefle huic autrcdundareuideo,quo ml nus deicripta fîtuera Ecclefia.quarc hanc formam cius ampkftor, *gt;00 quidem ut Thcologus,fcd ut de plcbc aliquis. Tu fortaîTe aliâ, amp;tuo iudicio meliorcm reddes. Sed ego huic tantifper acquicfèam donee meliorcm uidero . Hanc igitur Ecclefîam tu us^ hodie nifi in confenfîonc fïdelium amp;nbsp;ordinis ecclefîaftici authoritatc elTc puras^ Die igitur ubi fit,fî hic ièdem non habetCNeque cnim alia mihi uidc/ JurelTclocandi ratio. Moyfes SynagogampopuliiudiciumelTc uo J *5 amp;cidcm facerdotes prçfecic,qui non tantum de lege, fed ctiam ExoJ. «s. de prophanis cauflis cognofccrct.An peiore loco eritEcclefia tquot; 111c Deuf.tiî» ”■»-temporariuslegislator,cum in umbra uerfaretur,di typutn adorgt; naretfuturo Euangclio,tamen profpcxit fuis,ne laborarent ab intel kftu fçripturac,Se fenfum legis datæ amitterent, Chriftus Dei filius quilucemiicritati mundo intulit,qui non Icgcm nobis caducam, lcd diuinam ac myfterijs plenam tradidit, nullos uoluit in terris efie •udicest’nullosinterprètesearum rerum quasin contentfonem uen •urasefle uidcbatt^cd fateris opinor ifta, amp;nbsp;in communione fideligt; um locas Ecclefiam.uenim quaenam, amp;nbsp;ubi fit ilia communie rc# SJuris.Eftcnimhominum uiucntiumin terris qui Chrifto militant* HancmouereLuthcrusfuisicdibus,amp;RomanoPontifîci extorque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e»

t«conatur;contra Pontifex pugnat pro focis SCaris, Si quamuis ingt; genscertamenfuftineat,tamenfrctusmaiorum authoritatc forriflîlt;gt; ' mefedeffendir.Quidigiturc*quem icquemur ducemlt;utri guberna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

culumEcclcfîae,arcem religionis/pemfalutis noftrae commitccîS must'Fuitcerta quondam in Apoftoliçamp;patribus Ecclefia. poreft ne inueniri eiufdcm fuccefitoe’ut fîue in bonos,iîue in malos propagt; gatafo^exiftattamê uera dus foboles amp;nbsp;adhuc germana pofteritas

Ma A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentem mihi uenerit. Cftriftus apud Mdlb*«#*

'^umfub imagine ouilis de Ecclefia jÔf de paftore eiusloqui

C ii} tur*.

-ocr page 38-

^uthoritM Sacerdotum mirabilis.

a RESPOnSIO BART. LATOMT lur, tandem addir,unum ouilc unumquc paftorem futurum item alio loco dicir.Écccego uobifcum fum omnibus diebus ufqu* ad confuramationem feculi : fignificans Ecclefiam fua prxfenf**' incolumcra foreiamp; nunquam defcAuram clTc.Quæ fi ucrajiunt,aut igitur manfit in hanc ufque diem una amp;nbsp;indiuidua Ecclefia,aut IciH» aliquando ôidiuifafuit. Atqui diuifanonfuit,cumuna elTetjafio^ qui non una iam,fèd p!uresfuinent.Manfitigitur indiuidua. Atub* manfit nifiin Appftolisprimum i Qiueam ut ftudiofiffimeitafel*^ cilTiniecolucrunt.Abhijs porro quis accepitC Hebion opinor,3U^ V alentinianus,aur Marcion.Minimc uero.QuisigiturC bJonne qu» Apoftolicam dodrinam fccuti funt^qui in eadcm pcrfiftcntes,unic» tem religionis, Sgt;C facramcntorum ufum inhanc ufque diem pcrpc tuafucceffionetenucruntcNam utquifque lêceffit a communionc Patrum omni temporcjita pro hæretico habitus eft, amp;nbsp;de illorufe’’ tentia ab Ecclefia fegregatus fuit. Ecenim in Ecclefia elTe qui pot^^^ qui fcindit Ecclefiam CCur igitur Nouatus,cur Arrius,cur cheus fuit extra Ecclefiam c’Nifi forte feindi poteft,amp; tarnen una ma? nere.HicChriftuSjamp;illicChriftus : an tueundemChriftuelleputss* Quomodo igiturquifquScum receiTitab Ecclefia, tarnen in cadern permanetCVfiirpat nomen euangelicic'fe folum Chriftianum,fol'* pium,dodum,fan(S:um,apoftoh'cum exiftimate’O ejeitatem niif^ ram,O caliginem metuendam. Non fcidi,inquis,Ecclefiam : recel» ab impiisjtyrannidem Pontifîciam non ferendam eficduxi. PrimU quis té iudicem Ponrifîcis,quis fratrum tuorum conftituit lt;nbsp;Deinde fuerint impii,facrilegi,fcelerati. Hominum funt ifta,non Ecclefî^e» non ordinis hierarchic!. Cur tu de uia deflexifti propter aliénaui03' Cur te fcandalizari palTus csc’Sed audi Chriftum r ilpondentem tib*. Super cathedram Moyfi,inquir,fcderunt Scribse ôc phariffi. Ooui’* ergo quçcunque dixerint uobisferuatc amp;nbsp;facite, fccundum opef’ ue rocorum noîite facere.NunquidnonfcparatdoArinâauitafàcer# dotumlt;Hancdamnans,illam commendans populoDeinde an non iubet parère illis quamuis impii fint, amp;nbsp;do Arinam eorum rec0 pilt;Neque ex parte recipi,fed totam,amp; fine deleAu î’Quiditafnifiut coilatur inquirendi licenua,ôc authotitas facerdotii confirmecur» omnia

-ocr page 39-

AD EPIS T» B r C B R I«

fcmnia,inquit, amp;nbsp;quæcunquc dixerj'nt uobis facite,quan ncfas fît du bitaredecloâ:rinafacerdotum,amp;corum offido diffîdcrc,quos ipfe in Ecclefiapræfedoseflcuoluic. Qiùdenimfietfi fj3reta,abieftaquc jpaiorum authon'tatc qtiiuis ingeriio fuo indulgcat,fuuinque in 'Çfiptiirafenfum iequaturÆxcmplaiuntanrc oculos,nemo deuctc i’ibusEcclcfiæuulneribusdubitet. Quodfi infacrisminiftcrrjsor^ Ordo ßt,^ nullus eft,nulla prærogatiua pcrfonarum, nulla authoritasc’ubi ordinum dia donarionesgrariarumc’ubimanuumimpofîtioç’AcdpitcSpin'tum fcrimen^ fanâum, inquit Chriftiis * An irrita fuit iftainfpiratio,qu3ecciamgt; num manet in Ecdefîat’Sinautcmconnilitaliquid accipientibus, nihil intereffe putas inter facerdotcm Si laicuna lt;nbsp;Id quod aliquando negauit Lutherus:nihil inter eum qui præeft Ecclefiæ,amp; cum qui ulÿ timü inea munus gerit lt;nbsp;Sed redco ad dcfenfioncm tuam.Rccefliab ’™Pwnquis, tyrannidem ferre non potui. Tyrannidemuocasorÿ „ dinemEcclefiæjPontificiam poteftatcmt’Sed ncque hoc fatis eft; An

Mchrifti regnum appcllas,quafieuangclicumfîtconuitijscau(Tamaÿ tioncsityran* gere,amp;maledicerefi nô principi ccclefîaftico,ccrteepifcopo qui præ nif,nonreg,tm fedit confèniu orbis terrarum tot feculis in Ecclcfia.cui honoré deÿ Antichrijiu ferre fidedignaris,parcercfaltem,amp;acontumclijslinguam continet redebercs. Ab impijs rcceffifti. a quibus oblccro c’An omnesim pn ^unt qui hoc feculo nofiro , aut iam inde a quingentis annis uixerunt in Ecclefia t’Duraamp;improbauoxeftjfi omnes intelligis« fin aliquos,aut certe plurcs,tu uidcris,qui,cunniplè peccator fis, ■alios iudicas. Sed ut donemus tibi hoc, quod Lutheruc magna lntcmperantia,(5i plulquam tragica infedatione populoingerit, Papam Anthichriftum efle,Sacerdoces,Monachos,Nonnas,Paÿ nbsp;nbsp;nbsp;..

pifticas creaturas efle : poteft ne fubfiftere uefira defenfio , quia itnpius fit Pontifex, impius Clcricorum cœtusc’idcirco licuifïe uobis feceflîonem faceret’diximodo,hominumifta,nonEcclefiæ pf^pitr impi uitiaeffe. Qyid igitur lt;amalis hominibus fecelTifiis. AtChriftus o; «ulfit zizania cum tririco ufque ad melTem crefcerc , ut tum dcÿ Citrtim. niquemalamherbamabona frugcIcgregaret.Fugifiistyrannidem fdlicet (nain hoc quoquediciti«) Si uos in Ubcrtatctn Euangeli#

catn

-ocr page 40-

«4 R 8 s P o N s I o BART. L A T 0 M t cam afTeruiftis.Quaenam efttfta tyrannis^raonachatus opinor,pri matus Pontifias, diuorum inuocatio » coîlibatusfaccrdotum, fine calice commiinio,miflaprodefunlt;Sis,amp;idgenus alia,qua;fupr* mille annos fucrunr in Ecckfia,incroduAa a Tandis patribus,ct nSc Coflrfho urte* tempore confirmata,ut inhanc ufquedicm ineademimnio^ rum cr neoti t^petiïiànferint.Quidc'uosnceafcrregrauaminijquacnondicotu# coram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proceres,tot Herocs,tot lumina religionis, fed introduxere

in Ecclcfiam,(5£ cœlcrti fapientia,diuina auchoritate ad lalutemmul torum conftiruere f At qui uiri lt;nbsp;dodrina excelîentes,fapicnria cia# ri,pietatc confpicui,fanditateuerendi,quoru nonnulli non dubita# ueruntpro Euangelijucritate,amp; pro Chrifti nomine faguinem fu# um profundere.Horum nepietatem uoi,horum dodrinam ,hor3 authoritatem contemncre audetis lt;nbsp;Perfrica frontcm Luihcre,Sidic te uidiffealiquidin diuintsfcripturis,quodiftinonuiderint,aliquid exiftimafie aducrum cultum,adfrudum Euangeltj addiicipHnam Chriftianam pertinere, quod ifti non iudicauerint. Homines fuifle

. ais,amp; tu quises^nifi tefortc non homo,iëd Deusquifpiamgenuit( Nulliushominis qitantumuis dodi amp;nbsp;fandi authoritatem rccipisî ita fcribis enim,ÔC negas te ulli,nifi fcripturæ crediturum effe.quidi tibi ipfi credisî^an etiam tuam ipfius dodrinam,quia Humana eft, fi* fpedam habest’O cxcitatem.O inconftâtiam rifu dignam.nuIK ho minum crédit Lutherus,5ctarnenfuam ipfiusfentcntiâ amat,pro Euangelio habet. Sedqu3erocxtc,indiuinis fcripturis,cui crcdisi ScribturifM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cnim te foli icripturç crederc:fi oblcura,fi ambigua icriptura eft,

mXi/a quod tunegas,fatcnturomnesquifanamentcfunt:cuinamcredislt; hoccficorpusmeumdixitChriftus.hictualiud,aliud Oecolamp» c t (y objcU’: dius interpretatur,es Petrus Sifijperhanc petram,aliud in pe# tratu,a!iudfabcraccipit.hicergo plana icriptura noneft,uelccrte • in diuerfos fenfus trahitur.quemfequemur igiturtquot; Cui in huiufmo di difficultatibuscredcmus ? Sed redeo adteBucere,quem æquio# rem eflè exiflimo. icribis in epiftola tua,me authoritati hominum nimium tribuere.Item alio in locp,mc in difputationibus meisauÿ rhoritatcm,ordinem,amp; difciplinam Ecclefiæ fingulariter urgere, Vior enina uerbistuts. Quid Leuiahxcartna putae contrahofte»

-ocr page 41-

AD EPIS T. B V C E R h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if

Bcckfizî’Ego alia non habeo,tu ß meliora nofti profer, iitar tecum, ôcçquomarte inccrtamendefcendam.Sedncquehabesalia,neque his ipGscarerepotes,quamuis diffimulareconcris.Curenimno#

( menAuguftint,Anibrofii,Cliryfoftomi,Cypriani,tociesaudicur in Pdtrei dlîcgdt , defenlîonibustuisc’An quia non plus credendum illis quant tibi pu ßueeru!.

tasc'Curaliegasigicurc’CurfanftosPatresuocasc’O miram conlci# entiæ uim.Frufîracçlatur uerbisquod reipfa diflîmulari nô poteft. Seddelcdumagis,opinor.namhocomnesdicitis, Itaque Philip# pusin libcllo quodâ dum agic cenfuram Patrum,a!ios in hoc,alios in illo lapfos elfe dicit,nec qucmquam a mille ôi trecentis annis,tam ceitfor^ bonuin einem habuitEcclelîa,quem integrum Si fine notadimittac. Sed tarnen deledum agit Bucerus, amp;nbsp;quç commoda funt ci excerpit de Patruin fcriptis,quf contracum faciunt reticet, ut aiunt, aut non optima fide promit. Ita ne uero C tu excerpts quod commodum tibi eft ex orthodoxorum Patrum Iibri8,amp; quod contra eft reiicis, cum neges interim nullius hominis auihoritatcm recipiendam eftc.

Quæ eft ifta uarietast’Aut utere mecum armis omnibus, aut omni# busabftinc.Noncft delcftusiftequcmtu putas,feddolus.Tuenitn cuminharcnamdefcenderisutcerjsarmismecum dimiccs,fimu# lesquidemhocageretc,fcdfallaspugnam,amp;prçftigias populo fa# ciasïQuid enim aliud agist’non credis Patribus,amp; tarnen uteris ilia rumfententijscontrame.Qu*dhoceftaliud,quam fi dicas,Scrip# tura clamat contra papiftas amp;nbsp;eofdem condemnant orthodoxi Pa# tres. Quid igitur reftat,nifi ut euertamus regnum Antichrifti, amp;nbsp;rui# ■a eins nos in libertatem adferamus Mentior hic Bucerc i An hoc noneftconfiliumartisueftrçt’Nonin concionibustantû,fed etiatn •nlibellisueftriscrebroiaftatisfanftorum Patrü fententias. Quid ha Mifiut non tarn dilTcntirc ab illis,quam ipforum authoritatc »duerfarios iugularc uideamini.Sedmitto artificium,ad rem rede# ®mus.Non credisPatribus iNec ego tibi credo . Qui enim coges

Deinde quid cauiTae eft cur plus creda in tc i udicq, plus doeftri# No» Wrfgft ^,plus ueritatis circ,quam nö dico in allquo Patrum, (cd in Fabro, credédû B«cc '«OjErafmoCMum iniuriam facio fi teillis non anteponodgnof# roquSEccio^ «nülttBuccrcjnihilcontumcUofcdico, Sdunt multi quibus no# Entfmoetc»

D minibus

-ocr page 42-

ZS RBSPOKS1Ö BART. LATOM!

tnirtibus tcfæpcpraedicauerim.Scd tarnen fi collatio facienda eft,ut cftneccflcinhaccauffa,fi uerum quçrcndum, quiddicam aliud nifi quoddici conuenir,amp;quod rcs ipfa poftulatt’Tu noncredisPatri# buSjCgo tibi non credo.Lutherus Auguftinum non rccipit, nullun»

f/.tribut T’oit hominc rccipit.EgoLutherumrecipiamf Auguftinus, Ambrofius, tifix Rom/* HierenimuSjCathedram EcclefiæRomçcollocant,fummum facb unt Romanum pontificcm,maiorum authoritatcm,'conlênfum Ion giflimi temporis allegant.Cluid contra hæc Luthcrusc'pugnat acri

tcr,conuitia,malcdifta,fi:onimata,ingcrir,alkgatamp;ipiefcripniras, dikijt que obftarc uidcntur,murat,rorquet5flcdit qua poteft,amp;in a# lium fenfum diucrtk.Qucm igitur ç'Qucm (cqui me j’ubesc' Artende Bucere,amp; cogita diligenter quid rcfpondeas.Bonum te uii um nmb ti prsedicant,amantem uerijamanrem pacis amp;nbsp;concordiae.fc’tego uj dcor mihiintcperfpexfflêquandam ingenrjreditudincm. Qliodß pro fingulari prudentia ÔC dodrina tua uerum, ut iudicas ,ita fateri uolueriSjQuid dices obfecrot’Lutherum ne antepones tot hominum totfcculorum authoricatit’amp;aliquid ci inmentem uenirc potuifl« putabis,quod tantorum temporum interuallo tot dodifs. fapientiO fimifque uiris,tot Eeelefîj orbifque terrarû luminibus,non ueneritf Quidt’tantis temporibus errauerit Ecdlefiaf uerum Euangcliutn Chrifti,uerum cultum ignorauerit^ ôc. fponfa Chrifti hçfcrit tamdiu inadukcrnamplexibuslt;Vbicftergo iponfifides Vbi indiuidua coniundioc’Sponfamca,inquic,columba mea,dileda roea. VW promiffioncs illf lt;nbsp;Non rclinquam nos orphanos,ueniâ aduos,niit cam uobis fpiritum ucriratis,à,omnibus diebus ufque ad confum^ «lationcmfeculi uobiicumfum.Mcndaxnc Sponfust’FallàChnîtt promiffîoc’Audi quid dicam Bucere,nihil cnim dilïïmulo, fi in tanta caligine,quantam uos dicitis, orbischriftianuitanto temporum tcruallo opprciïiis iacuit,fi'non Chrifti fed Antichrifti regnum apu“ «os qui nomen Chrifto dederunt tanto tempore ualuit, cftquenecek fcomnino hæcnunc uencreomnia quæ fupramille annosin ufu fu «runt,nouamquedodrinam recipi,alienam ab ca quam fandiPagt; trcs,quamEcclcfîæauthorirastradidit; nonpatiar me falli diutius, ncc uanoEuangclij nomine decipi, fed fifta falfaquc omnia que d‘

-ocr page 43-

A D E P 1 s T. B T € E R. I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;27

rcîigioneprodita funt,nomencçEcclefiæuanum,cofnmcntîau«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

atqueinaneputabo. Habesquidfcntiamdehis qucadmcretulift'j ncc minus intérim de Philippi libello ad qiicm fingulatim refpon# dfrcopcrjprecium uifum noneft.Diièrte cnim illc, ut Philippi omgt; niaifed tamen ex dogmate magiftri fui feriptuseft. Munc iilud abs te P«0,ut mihi ignofcasji liberior in hac difputatione uehemétiorcp mi,NoneftenimfaAumodiotui,iedquod me longius quam uel^ lenieuexit,tumindignitasrerum,qu3cmihi in hac caufla uifç funt, tumfcruorqjidamingentj mei,qui in ipfo curfu feribendi extulit me,nec palTus eft,ficut inftitueram temperaremihi. Deind; illud engt; am oro,ne me putes ullo tempore in hac opinione non fuifle» Erras enimfiidcxiftimas,mcunquam maiorum authoritatc polthabita LutheridoArinam approbate uoluifle,quam fufpctSam, amp;popuƒ hrem Temper habui, Illud fæpeex me auditum eft, prolapfam efle . - nbsp;nbsp;,

Ecclefîædifciplinam,morescorruptos,uitamprocerumamp;miniftro rum ordinis ecclefiaftici luxu,auaritia,ambirione, inquinatam efle» DoiSrinam partim negligi, partim fordidc amp;nbsp;impure trapan' t ex quo faAum fit ut concionatores indoAi, abfurdi, inepti, habeantur inEcclefiis. Ukidetiam fæpeconquefiusfum, negligicuram animai fumjamp;parochias deferi, certari de ociofis beneficqszôi calumniofa# rum litiü turpiumque nundinationum in qujrendis facerdotps fine nullum elTc.Itaque exhis malisgrauiora iam pridem fccuta effe:difif Uuiiim pcnebarbaricum in Ecclefia,religionem corruptam, ignora rioncm uerbi Euangelici,abieftam ueterum difciplinam,animos uniolutos,uitam impiam,conrcmptum Dei^ contemptum magiftra tuum,odium facerdotum, amp;nbsp;ut femel dicam,tantam uitiorum fccle rumquemolem^quantamuixhodicfuftinerepoffumus . !nhisfalt;gt; tcor dolorem meum fæpe animaduerfum clTc, uoccmfæpecxau# dicâ, que utinä falfafuiflct fcmper,ac ne nunc qdSuera inueniretur, racilcamp;çquo animo parercrme leuitatisargui, Nihiligitur mutaÿ rusfum uttu mihi exprobrareconaris,5ifiefTem nihil me puderet lodHH«Sfur» mutati confilij;fed mutatus nonfijm,idcra fum qui fui femper in Gcr wiw reflor

Gallia,in Italia, zc de fententia mea ne tantillum quidem Gymnaßf Ar« » Qiiod G ignoras quxrc ex lohanne Sturmio quem amicilT. gtntinti^St

D ij iftGaJ

-ocr page 44-

tohMitèt Sïd Ünuf,

U ^ESP* BART* LAT. AD MART, BTC.

tÂ. Mlt;gO= lijs mplicitM ^tredAtctfa timcth.

in Gallta amp;nbsp;fratris loco habui,quære ex lohanne Slctdano quem p# ritcr Lutfetiç 6C amfeum finguiarcm,amp; familiariffimiim habut, Quf re ex altjs multis dodismihique coniundriirimi's hominibus,qui par tim adhuc uiuunt in Gallia,parrim iam inde difeeflerunt. Sed quid opus eft fingulorum hominum tcftimontjsc'publicc docui per nou2 annos in Gymnafio Parifienfi, multos ftudtofos amp;nbsp;attentes audi? tores exdiuerfis nationibushabui:dicatet rcfcllatmendaciu meum, quifquis unquam uerbum ex me audiuit quodLuthcri doftrinam oluerit. ThcologiParifienfes diligenter inquircre folebant in eos quideLutheranifmo fuipeftierant,amp;prefcrtim in Germanosomgt; ncs.de me autem quid icnicrint,quid faepc locuti fint, ex alijstc augt; dirc,quam ex epiftola mea cognofccrc malo. Sed nunc fin cm facio, lortgiusenim quam inftitueram procurrit epiftola. Si quid refcri^ bere adme uoles,amp;relpondcre his(quod tefadurumefle uideo) quae a me neceffariojfed candide et ingenua libertatc fcripta funt,po teris id faccre arbitratu tuo,mccnim non offendcs, modo intra fine» difputao'onis côftiteris,necdifliraulaucris ea,quae hiequoquein me am parte,fi no tanto applaufuamp;fœlicitatcadpopulü,liberc tarnen ôiincorrupto animo fcripta funt, Qyam^ illud non ignoras,«« ciuilibus negotijs implicirum efle, nec uacare ijs ftudtjs, quf otiofutn hominem ÔC Theologum requirunt. Quamobrem parccs mihi, Si imputabisoccupationibusmeisfi tenon fequar longius.quot; dclcAaris hoc genere dimicationis,Si neruofius ifta quam a metend Catum eft, difputari defideras, inucnies alios magis ido/ neos ad hoc certamcn,me que imparem tibi,amp; in alio campo uerfantem pro tua fquita

IC atque prudentia miffum facies. V alc.Coflui? cntif.XlI.Iulq

RefpoW

-ocr page 45-

^9

R E S P 0 N S I O M A Ris tini Buceri prior ad Bartholom maeum Latomum, Salutera Dicir»

EPiftolam tuam ad me (cn'ptam pridcm Icgf, 5C ufccm tiiam do^ lco,quod dé rclegionc Chrifti Dcijfcruaton's Sc iudicis noftri difputans,nonomnia maiorc rcligionecxpcndcris.Damnasnos ualde feuere,amp; authoritatc plane ccnforia,infolcnris nequiti3e,amp; non »«rendae fuperbiæ atque rebeüionis, quam admitterc nosdiciscongt; ffa EcclcfiæjSi Imperij poteftatem. In ruis interim quid non diffimu

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“’'■æ ^ptircitiSjinfinitafimonie rabic,dcuaftationcEcgt;

cieliarû irreparabile ,idololarrias innumeras, SA ægyptqs propc im Waniores.Nos certe quales qualcs fumus,intra famfticatc tn cönubtj noscótinemiis.StipcdrjsnoftriSjamp;ijsquidëjfi c5 ucftrisconfcrâtur, parciscotcdjlaboramus in uerbo amp;nbsp;dolt;3:rina,doccmus Chrüm fim plidtcr,amp;(quod ei debcmusaccepcu) in nullo flagiuo,uel iedere hae «■emiis.Ciuitatcs noftræ peccant adhuc mulriï,ncc dum ea rcligione quaoportebatdifciplinamdignam Rebufpub. Chriftianis,reftitue runtztibi tarnen uilæ funt æquo icueriorem difciplinam feftari» Opto tibi Latome omnia profpera : moneo igitur , nc te hofiem populo Deijói feruis Chrifti, confiituas, Refpondi magna ex parte tiiæ Epifiolæ, amp;nbsp;communibus eorum criminarionibus,qututfta# turn fuum,amp;: fplcndorem nitentem facrilegijs rueantur,Scripturam Dei amp;uniiKrfam Chrifti religionem conantur extingucrc .Verum alia negotia non perraiferunt reiponfionem earn abfoluerc.Sed bre lii,utfpcro,dabicurtantû otn,utcam abfolua, amp;nbsp;ædam : Si id tibi placeat,ædam quoep tuam ad me Epiftolam,amp;refponfionimeae præinittam,amp;fi ualde fit earn prægrauatiira pondéré facundiæîfiti minusjut antea fcripfi,tibi tua ædenda relinquam. Si reiponfionem •ytanijtuo nomine fuppreflb cmittam : quaderelcntentiamtuam •^’‘■'^“quot;^'JoiamiconoftrOjUcliinaperias.EtcogitesorOjtemofta^ Rai cire,ncc jlonge a umporc morusabdTc, recolc quam muU

D iq twn.

-ocr page 46-

5» R E s P o NS I o MART. B P C B R I Ium,5: quamdiu maieftaKin Qirifti fcriistorJs offendcrisinoli inlc# «ftarioncEuangc^ncuam aduentantem feneftutem nobilitare.Thc» logiaucradusEcclefise,religio facri minifterij,ex Euangeÿ licis S)C Paulinis lircris difcenda funt. Valeöi Do# minuni lefum folum ac unum, non ctiat» ullum hominem credas habereom# nem poteftatem in cœlo amp;nbsp;in

terra. Bonnx xxii. Au gufti. Anno

W. D. XL III;

Mart. Bucerus tibi ex animo bene cupiens.

RESPOM#

-ocr page 47-

RESPONSIO altera et solid a. martini bvceri ad D. Bartholomacum Latomum L L. Dodorcm S1

CCEPI ANTE ALIQ.'^OT dies refponfionem tuam acerbâ fanc,amp; difliïigt; milem ei cpiftolæ,quam ego ad te Icnibus uerbis, ói amico animo fciipfi. Cücß epifto:? lam ifiam tuam accipei em,nihil erat ad relcri bendum otrj,nec nüc fatis eft.Dubitaui quogt; que, an ad gloriam Chrifti intcreflet, tibi ad ;--- --iftas tuas tam graues criminationes quiequS

felcribtre» Nihil enim atrociffîmorum criminum prætermififti, in meamp;mcos nôconieceris, His oppugnarc inftituifti magni» conatibui, ea quæ fummo nieri ftudio, amp;nbsp;pro uiribus tucri elabogt; fa*quot;«« ,fi Euangelium Domini noftri lefu Chrifti ucllcs defcnderc» Sedfiue teadiftudconuiciandiamp; criminandi ftudium ipleinflam

1

naris;fiuc incenderint alij,qui ex prxlcnte doftrinæ contamination *’Cjamp;difciplinac Chriftianæ ruina, iîias lèconfidunt fuftentarc dignî rates,Opes, delitiaslita profeéto incitatus uideris contra nos, qui in hacfabtfadationcEcclefiarum, cmendationS doArinac atep difein plinæ rcquirimus:urpericulumfit,neamp;te,Siillostuo$ atrociore adhucodio aduerfushanccaulTamChriitiinccndathacc mea réfuta rio ,euamlî remifle ualde a me amp;nbsp;lenitcr inflituatur.

Attamen quoniam audimus nonnullis infirmioribus fucum C^oritm gri crationetuafieri:amp;funt quxdametiamabalijsobieftainhac cauQ tiâhiicreçoit la,refenenda:uifumcftprimumdeijs religionis noftrsc Controllern fioinßituta» fijsjquas etiam tu conaris fufiinere,tecum difputarc: deinde ad crimi «briones tuas tibi reiponderc.Dominus det,uc id ad gloriam fuam,

eleftorutn fuorurn illuftrandam aliquid adferat, Sen quar

-ocr page 48-

lAd, efui hoc fcnpto tri*, äentur.

R B S ? e K Î. « A R T. B r € S R f quar ergo ordinem tuum:amp;primum attfngam noflrorum tempor rumindifputando morem ,aüus meminifti : deinde de facramento . EuchariftisejfitneinrcgrumdandïïhisquiaccipiunuTiimdeinuo catione DiuonimcDeinccpsdcccelibatuSacerdotum: indedeau* thoritatcEccIcfîæ,quoniaminea errarcre^amp;falli uideo : Poftremo dcpcllatn criniina rua,arroganrix,fchifmatis,imminut3e maieftads EccleffaRicXjf^cf’lcgiorumiSfripfifti tii eleganrcr:refpondcho ego fidcliier.tua oratio ornarazmea ucracrit.diccndi commodicateóJ amp;nbsp;gratia ribiconcedo totum: argumentorum nero fideamp;grauitate nequaquam,quæinfacriscauiïïs,pijsuin'sgratafunt,etiamfiinil^ lis défit Lierborum condnnitas.

Admonueram iraqiic te in mea cpiftola pro charitatCjquam prj# flare debeo omnibus,qui Chriftiani funtnominis,amp;pro amtóda Ouorunt B«* teaim Argentoraticontraxeram : Primum , utiudidiim tiW WKïIxitomM derebusfacrisexnullisalijsj^diuinisliterisparares : Deinde,cïiUgt; gisquæfontranosçduntaducrfarrjnoftri,utetiamlegeresqu3eno8 * illisrefpondemustAdhxCjUt probe refpiceres ad fineni omnium Ecclcfiafticorum munerum amp;nbsp;adionum, ad incrementum Fideün Chriftumuiuæ,illiusfcilicer,qu« per diledionem omnia bona ope# raefficit: Deniqueperpenderes quam a nobisDominus pofcitnomi nisStEuangeÜjfuiconfeiTionem.Horumuero non ideo temonere inftitucram,quod reprehcderë,te difputarc de rebus facris,fed quod optaremtetuo amp;nbsp;populi Chriftiani bono difputare de bis rebus, item iudicare dó adfeic re,non inconfuko nec temere, hoc eft, ftudio . partis:uerumgrauiccr,6camore Chrifti,controuerfiis probe coi W/cWMdere gnitis amp;excuffîs,aciuxcaxtcrnum Dci uerbum,non publicunt .-crtSjMrt» quantumuis longi temporiserroremîad ueram Ecclefixinftaurati# delgt;etertdum. oncm,nonadtuenda«opcs,potentiam,amp;delitias corum,qui fub nomine Ecclefiæ, poteftate, amp;nbsp;opibus Ecclefiæ turpîter aburentes, tot iam icculisEcclefiam tam horrende uaftant: utque in ea re liberS amp;conftantcm adhiberesin omnibus gloriæ Chrifti confelfioncm Si adfertion€,omniamp; meru,5ô fîducia hominûremota.Dclatum enim ad me crat ab hominibus certis amp;nbsp;idoneis,te tibi fumere iurcdiuino deEnderCjinuocandoa cflcDiuos; altcrâfolunaEuchariftiae partem di!plt;ngt;

-ocr page 49-

AD E P 1 S T. B A R T. L A r O H 1 nbsp;nbsp;nbsp;35

àifpcnfandam:5icûelibanim afaccrdotibusrcquifédum. Quodla ne nemo audeat, cui hæ controucrfîae reftc cognitç fint, amp;nbsp;qui pergt; fpcftumhabcat, quid uerbura Domini de his rebus doccat, autqui « animo quærat amp;nbsp;inucftigct, quid c re fit Ecclcfiæ,amp; gloria Chrifti.

Ad hsf c ita refcribis:cum qui ad me ifta detulit, in eo foriàn non ttientitum quidem cfl’c,quod dixit, te adfercreinuocationcm Diuogt; nim:amp; quod a facerdotibus cælibatus cxigendus fit : item quod ftugt; diofe defendere foleas,partcm unam Sacramcnti in Euchariftia difgt; penfari;fedquod ullam diuini ucl humanietiam iurisfacukatem biarrogaueris,in hoc fane illuîr.impudenter, quod in mcntem ue# nit,idquô($diccrcnôpuduiirc. Vitioautemtibinon cfledandum fi tota hodie difputante Germania, pefiîme hoc facientibus multis in dodisamp;prophanis,quos a nobisexcitatoseffcdicisan primisau^ tem,cû amp;nbsp;mulierculae de fummis religionis noftrae myfterijs ubiq^, uidelicet in balneis ôc conuiuijs multa garriant, tu etiam qui tibi lo# cos communes de his rébus collegcris,difputcs de religioneipracfer tim uero prouocatus,et ubi tua cxpetatur ftntcntia,captctur opinio, amp;nbsp;audiantur multa ab alijs abfurda,multa indigna. Défendis etiam interh3Ec,tametfinemoribi quid^ déco obiecit,ftudiumamp;progt; fcffionem ruam,quod a Gymnafijs ad Rcmupblicam te contulcris, necfiudio Theologico deaitusfis;proprereaquoduari3efunt,utin uitahominum,ficamp;in EcckfiaDcimunerüfunftiones.Addis te fie exiftimarc,fî fpartam quam c I cgi fH, pro dignitatc poiTes omare, nô uiliorcs partes,quam fi concionator effes in Ecclefia,te fufiinere, Itaque défendis ru hoc loco te,quod de controuerfijs religionis diipu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di

tarefoleas,id quodego nô rcprehenderam:amp;adcadcquibus read non obiedd inonueram,uidclicct,quo difputarcs de his rebus, ut Chriftiano amp;nbsp;rej^ondit,a(it dofto uiro dignum cft,nihil refpondes.Etquoniam petijfti, ne quid monitiontnt eorum diffimulcm,qu3e in tuam partem icripfifti,lcntcntiam tibi me prttlerijt» wn de his omnibus aperiam. Et ea quidem hxc eft,

Q.VOS DECEAT COGNOSCE re ÔC differcre de Rcligione Chrifii gt;

E Di^u^

-ocr page 50-

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OBCBIT DISPVTARB

Cotroüerpe I A Ifputaretedecontroucrfijsreligionis,fi id ut rcHgionem eni2gt; de religioedd I J des,amp;aügeasrcgnumChrifti,Iaudo: idenim cuiuslibet homi ([uemuii Chri nisChriftiam'eft:teaut5hocniagisdccct,quodDodoris tituIGhabe fiidnum perti as,amp;poftmufarumftudfa,multamquclit€raruni rradationeni,fagt; tient mdxime «ZustandefisArrhiepifcopi EleAorisconfiliarius.Naexamorisa^’ éddoâos bundanoa,qucm erga Chriftum incordc circumfenmuSjOserum# pcreinconfcfijonem ói laudem eiusfcmperamp;ubiquc debet,dunt adfunr, qui hanc aliquo cutn frult;ïlu pietatis audiant » Garricndi de facris rebus licentiam,etdemyftertjs Chrifti perperam difputSdi pe tulentiam ullo in loco ,nec ego ,nec quifquam eorum,quos ego in# ter mcos agnolco,cxcitauimus,Impingis igitur hic nobis,quod pro bare de nobis non poteris.

Plurinii,fateor,paflïin nimium srrcligioic de dogmatis Si tutis ChriftijiSc fcribunt,amp; loquünir: fed quibus rebus bonisnó ab# utuntur,nó malt tm, fed etiâimperitihoics,quorû plena funtónlagt; uelqrede inftitutairreligioG hoics non deprauantt”Hic aut£abufu» amp;(, deprauatio fermonum de rebus facris im putetur ijs ,qui culpa ad# Ïö4(f,t»» mittunt, O Lies Chrifti nihilominus oportet uocem Chrifti paftori* luifequijalicnorum ftigerc; ita enim dixit dominus lefus. ergo utin# ter utramque uocem diligenter difcernant neceflc eft : ac ideo difpi’# tare debent de uerbis domini,quicunque de grege Chrifti funt,cuiuf# cunque tandem,lêxus,3etatisamp;conditionis:decoro tarnen perfonît 'Vbiijueétfein ôiloci,amp;temporis ubiqueobferuato . Qiiamcjcumlaudandusfit, iper derebus gi celebrâdus nobis dominus per omnia loca fui dominatus,hoc eft Jfdcris lo^ui peruniuerCiim terrarum orbem,cumque apud Chriftianos inter Uicet* uitia rede numeretur omnis iermo otiofus, amp;nbsp;omnis tVTpaTTtX'* 5 balnea quidem noftraamp; conuiuiaChriftianisuacarcferraonibus,Sî pijs difputationibusoportet.

De ftudio amp;nbsp;profeffione tua fic lentio. Preclaram rane,amp; temper ïieceflariam Ecclefiæ Dei bonarum literarum profclTioncm te cunt ïaudefedatum eflefateor.Agnoico ÔC hoc in quo nunc uerfariteprf 'dicas,munusinftitutum efle a Deo, amp;Reipub.Chriftianç neccflariii. Ted tarnen Chriftiani hominis nomen profiteris:Deibcneficio uiui^ «noueris,es,5lt; accipis ab eius gratuiia benignftate ingenium, enidi# tiono*

-ocr page 51-

DE R BL I S I O N E C H R I ST J.

donem,5idi'cendif3ciiltatcm nonuulgarem,utcætera inte collaca Dcidona noncôrcmncndataccâ,quibusapprobare tepoflîsDco, Sc bene incrcri de hominibus : adhæc, partafanguinc Chnftigracia pacnscccleftis,3ibcatadiuinitacis communicatio in baptiTmateti^^ bioblatae(t,SioîerciiFqiiotidieiierbo ipiîus, His profeiftj de eau# fis amare Deum debes fuper omnia,amp; toto corde,tora anima ,ciingt; disuiribus: amareetiam kgem eins,lege uitæ æternç,q læ a Jfaîugt; tem te fempiternam erudire poteft, eique maiore quana ulli rei h'j raanæ ftiidio inciimberc, eana complcdi,adfercre, amp;nbsp;prædicare

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r •» -t. •

N an eft quid em omnium ciuiumjpofle de fîngulis qu^ßionibus

iuris ciuitatis fuj rciponderc,ca enim funftio iurilconfulcorum eft:at nult;]M ignorare leges quibus uiuendum eft, amp;nbsp;prima eins iuris capita, quo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;literat

cûciuibus uti oportet,peregrini,non ciuiseft; aut ignaui fane lt;3i imgt; Ottingere » probitiuis. Tam paruum uolumen Sacrorum bibliorum ,in quo concinetur fciccia bene beatecç uiuendi, in quo cciâ tradicur nobis co gnitio Dei ueri,amp; quem nobis mißt Filrj ipfius, quæ uica aeterna eft, lorffj*!?« nemoquamlibctaliterarum ftudijs rcmotuslegereamp;uerfare,fi non quondic,aliquibus tarnen amp;nbsp;maxime iacris diebus negliget,qui' modo rede meminerit,quid in baptifmate fadus fit,quid acceperit,

Excoecati amp;nbsp;deplorati ludaci ftudiofe iftud faciunf.quis igitur Chrigt; lud^i lludiofi fto Domino noftro uerecredes, frigidiorem fe cultorcDei declarer, ui feripturM quampopulus hicreiedusöC extremaccecitatc percußusc’Q^ianto legunt, (]uät)l igitur indignioreft ignoratio diuinæ fcripturacuiroeximiedodo ChrifiianL amp;eolociconftituro,ficutipfetuineo,quod edidißi feripto non fcgt; md profiterislt;Vidcs,amp;tibi,quam^ ciuilibus negotrjs pcculiariter e«addidus,facroslibros affidua manu uerfandos eße i

Hicte nonexcufabit corum blafphemia,cuitunimis prope in ScribtUrlt;ecl4 hoc tuo feripto accedis,quiexccrandaimpietate affirmant: Scriptugt; etrertoj» ras Gc eile ambiguas, obfeuras, et pcrplexas,ut dodrina Chrifti cer nbsp;nbsp;nbsp;. j.,--, .(S quot;

la exillis percipi nö poffit. Indodi enim amp;nbsp;intemperanter aburentis otio,aurcerte malitiofi,uel fanatici impoftoris eft, qui profeffus tragt; diturumfelegemuiuendi,Deumcßcolendi,amp;legem adomnes per# UDcncttn j ß çam adco feribat ambigue amp;nbsp;intricate,ut ne dodi qui*

E ij dem.

-ocr page 52-

3^ Q.VOÎ DECEAT DISPVT. DERELIG. CHRIST« dem,nedum omnes,quos ea lex tcnerc dcbcaC, c crtam ex ea fcnten# tiamdifcerequeant, ItaqueG quis hoc Spiritui fanfto bonarüom^ niutn artium largitori,tribuat, cum nobis cdidiHe Propherarum SA Apoftolorum libros,adeo perplcxos 6i obfcuros, ut certâ ueramcj dodrina Euangelij,ncmo poffitex illis eruerc , blafphemia cerce fucrit ilia multo omniSimmaniflima:Deumcp prccor ,ut ne in ills incurras, Scddchoc loco infra diccndum plecius, tibique folidius refpondendiim eft, cum agemus de audioritate Ecclefiæ, qua cu au# thoricati fcripturç uideris antcponere, nunc ifta fatis fintjntcrim hoc tibi in Domino plane confirmo, fi uelis inducere animum, Sacra ut Ritfio kgenJi Biblia lcgas,ealcgas religiofc,tanquam oraculaDci,remotisprjiu# fucrosllbref. dicijsjnô modo AIphonG tui,qui,ut audio,tibiGngularicerarridet, amp;aliorumaduerfariorumdoÂrinæfandf:fedamp;: omnium homi# num'.exclufa eciam omni cupidicate, quj tranfuerfos agit homines, etiamadmodum areentos,amp; uigilantes :amp; fcpoGto omni ftudio comparand« plurimorumgratiacjconfecuturum tc ftatimin om# nibuscontrouerfijs religionis,quo prædituses ingcnio,fententiani Dei,nullo negotio,amp;ucrciudicaturum. Hxc de primo loco inter noscontrouerfo.

DE DIMIDIATIONS Euchariftiae.

ÂLter locus eft,de di/penfanda altera folum parte Sacramf ti in Euchan'ftia. Hane défendis iftisargumgtis:tantundéfubaltera fpecie Sacramenddifpenfari,quantum fub utraque,Corpus ucrum fanguinc fuo minime deftitui, Dominum facramentum inte# 3 grum porrexifle Apoftolis, fed Sacerdotibus, nonlaicis , Nec uetuiffe præbere tantü alteram lpeciem,cii idem ipfe fcceritduobus 4 difeipulis in die reliirredionis. LicuilTc quidem in prima amp;nbsp;rudl EcccIeGa,ritumque aChrifto acceptum rcligiofctenente,integrum (àcramentum præbere omnibus Gdelibus : hoc aute confenfu mul# torumtemporum antiquatum,etdecrcto ËcclcGæ in Concilie Ba# GlienG abre^atum eGêjpoftquatn EcdeGa doda a patribus intelle# xit utramcf

-ocr page 53-

DE DISPEN. i N T E G R O SACRA M. ^7

xit utramque fpcdcm conuenire facerdoribus : amp;nbsp;laicos debere 5 ContentoselTe altérafpccicicumut tollereturerror fimpiicniin,pugt; lantiutn a corpore Chrifti IciunÂum cffclànguinem ciuSjÔi in duojf Duslacramcntisdiuifum Chriftum;tum alqs de cauflîs nô kuibus, quæ referütijr a Thcologis. Concilij Bafilienfis authoritatc anxie fucriSjideo quod rcceptû poftea fit, in hoc maxime dccrcto,dc altéra *nifpeciefacramctidiftribucnda:dcinde qjinw Epifcopi conucne rint,quibus ut Epiicopis, ifta uis ô£ potcftas co ncefla fit,ut quicquid ftatucrint,id ratum firmumcjChriftianis haberi amp;nbsp;fcruari dcbcat.

Vehementer te commotum in nos fuiffeoportuitLatomCjCum hæcfcriberesjutnon animaduerterisquam indignæ tuaeruditionc fintiftætam protritæôilcues argutiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n r j

Adcommunioncm integriiàcramcntiurget,amp;incadetinetnos «lerito prçccptum Chrifti,Accipite,manducatc, hoc eft corpus meÿ unijSc, Accipitc, bibite ex eo omnes, ÔC Facite hoc in meam cômclt;f * niorationem:Hoc,quod ego nScfacio,amp;faccreuosiubeo. Ecclefia uera Chrifti,nc A ngelum quidc de cœlo audir,qui diuerfum a manü ^ccleßtt nullû dato fponfi fui præcipiat,tantum abeft, ut ipfa per le aliud quid ufur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfifter

pn aut ftatuat.Lege quaefo amp;nbsp;expende,quælànAus martyr Cypriaÿ Chriflum, nus de hoc præccpto,Facitchoc,diirerit.Epifi:ola iij. Lib. rj. Cumt^ hoc facramentum Dominus inftituerit tam diu cclcbrandum,dum «deatgloriofusadiudicium,isprofcfto ritus,qu2 in eo obfcruangt; dum tradidit, nulla potuit humana,nec negligentia,nec contraria conftitutione abrogari.

Ëcquid oro de Ecdefîa Chrifti iêntias,qui feribere tibi permifîfti: Cum rudis adhuc prima Ecclefia effet,ritum a Chrifto acceptum regt; ligiofe tenuir, donee docla a Patribus ,intcllexit utramque fpeciem conuenirc facerdoribus, laicos folb pane côtentos effe poffet’Agno lrisuerbatua.OfandamóCoptabilcm ruditatem primae Ecclefîæ, quætraditam a Chrifto ceremoniam hanc fanAiflîmamreligioiè obferuauit: O irreligiofam amp;nbsp;infelicem doArinam, non Patrum, fed peruerforumpædagogorum,quamutatumeft,quodinftituitChrigt; Eccltßd pri» ^s.Sed quam,oblccro te,tu audesprimae Ecclefiae tribuere rudita^ ntd non rudif ”“»*nquaram potens erat Spiritus ueritatis file, qui doaiit cam fuit,

£ iij omnia

l

-ocr page 54-

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E D I S P A N S. ï N T E lt;3,

Terlt^ättaf» omnia,amp;ftiggc(Titqu3ccunquæChriftustradidit^ Tertullianus fn^î quic,librodcpræfcriptionibbs:Nobiscuriofitateopusnoneft,poft Chriftiim Icfum,nccinquifitione poftEuangelia. Étrurfusiticodé libro:FœlixEcclefîa,aii totam dodrinam Apoftoli cum fanguine fuo profuderunr.Hoc ipfum Apoftokis Paultis de fe ipfo teftarus eft.Aft.io.ad PresbytèresEphefinos.Quid igitur primæEcclefîae ruditati adrjcerc potuit fcquens dodrina Patrum lt;atq«c eorum Pàgt; trum,qualespofterior ilia ætas tulit,cum adeocollapfa diiciplinadt SeriMrJllt, religio Epiicopalisfuir,utD. Bernardus ante quadringentosfere an nos,grauitcr fîtqueftus,cosfpoliandispotius,quâornandis Ecde# fiis,perdendisquam euftodiendis, exponendis quam defendendis, proftituendisquam inftituendis, maftandis amp;nbsp;deuorandis magis^ RqJwn/jo âd pafeendis incumberc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atqui feribis caufFasextitilTenô leues,

^uincumargt curinftitutû Domini,quod rudisEcclcfia rcligiofe obferuauir,n3 certeEcclefiaiamcruditior,fed turbamaleconfultorum paftoruffl, irreligiofe audatior mutarc aufa fuit. Quas ucro cauflâs miLagt; CaufKe (iult;e 晫 -TuquiuoluiftieruditeSiprudenter fcribere,quamcauflam finpuntur tnu oi^'^riium grauiiTimam efleputaftijCam hauddubicattulifti. Earnui^ tiUti Sacra* nbsp;nbsp;9ualisiù;Vttollerctur,inquis,error fimplicium,ne putarenta

corpore feiunftiim fanguincm,amp; in duobus Sacramentis Chriftuni * eflcdiuifum.Atquihunc errorem aliquando extitiffe ubi legifti^ Itane fingere uobis cauflas uiolandi SacramentafumitisCVcrum extiterit talis error:nulla ne alia rationcilli occurri potuit, qua tnugt; tilandoinßitutumChriftifVagantur inter imperitos amp;nbsp;hodie uarii atque crafii errores de corpore Chrifti in Sacramento, eripiemus ne igitur fimplicibus etiam banc Sacramenti partemt'

A Theologis,qui maxime laborarunt comminifeendo caufla* huius murationis,pcriculum effufionis mcmoratur;amp;,ut Sacerdo^ turn adferatur dignitas. At ucro tempore fandorum Patrum p«^* culum hoc magismctucndumerar;cumrotæ,amp; longe frequentifltgt; mæEcclefiaccalicemDomini fingulisDominicis,amp;fcftisdiebuslu mcbanndignitatis uero facerdotalis adfcrendae quanto amphor cu ra patres illps tenebat. Verum nec periculumhoc fanlt;Sifl*m°® ircsmouitjUtinftitutum immutarcntDominiZadeoquenonefi»quot;*

-ocr page 55-

SACRAMENTO. BVCHARIS.

trifa digniras facerdotalis adfergda hac facramenti di midian'onc; ut g •contrariiim difcrtedocuerint, in his fcilicec myfterijs,nihil prorfus interfacerdotcmôiplebcm intereffc.Nuncnonfiqinquic Chrifofto Homilid is in tnusjuerum omnibus unum corpusproponitur,amp;linnpoculum. poft, id Cor.

Cum ergo luce mcridiana clarius patcat,cjuid in facra Coena Dominus inftituerit,amp; nobis faciendü praecepcrit;amp;cG nullis omgt; «ino uel Patribus,uel concilijs ulla decauffa liccat area facramenta, cramenti non aut ullas alias res quicquam ftatuerc,contra id quod Dominusiple poteftidCcru amp;nbsp;Apoftoli aperte definierunt,quodamp;concilia St Pontificesipfi la^ ^cckli^ tentur;certo fequitur St iftâ Sacrament! mutilationc,quam delendis, nonpoffe tribui EcclefiaeChriftijncccos, qui uel inuexerunt ilia,aut defenderût ,rcpræfcntaireEcclcfîâChrifti,Mcccnimfincgrandiilla fecrilegio admitci poteft,ut PapaGelafius reAc^nuciauithis uerbis.

Coipperimus autcm,quod quidam fumpta tantumodo corÿ Deconfeent. poris facri porcionc, acaiice facraticruoris abftineant ; quiproculÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Com*

dubio (quoniâ nefeio qua Riperftitionc docenturaftringi)autintc ptri*»»«. gra facramcca pcrcipiant,aut ab integris arceatur,quia diuifio unius Sicrdeÿum ciufdemcjue myfterijjfine grandi facrilegio, non poteft peruenire. nbsp;nbsp;cA dimidiatio

Quarcquocunque in numero Concilia Conftantienic,amp;Bafiÿ Sicramenth. lienfehabere uelis,tamcn quoniamquiinhis confilijseonuenerunr, amp;nbsp;iudicarunt, iftud grande facrilegium facramenti dimidiati defend derunt,amp;difpenfationem SacramentimandatamaDomino dam# narunt,confiât hæcduo Concilia hacin re minime ex Spiritu fan^ Ao iudicaffc. Nec nouum cfi,Concilia,quamquam generalia, cotra iierbum Domini ftatuere. Notus cfilapfus Concilrj Ariminenfis, Ephefini fecundi,amp;multorum aliorum. Hominesenim quamlibet multi coeant,tarnen ut homines funr, ita poffunr , St non in nomine * Dominicoire; St in nomine Domini conuenientes, non in nomine Chrifti ftatuere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pojjunt.

VnuçindubitatusdoAor ueritadseft ChrifiusDominus,hiinc Lhclt;c 9. iufritPateraudii e,hunc audiuit EcekfiauniuerfaChrifti, quam lute vnde certitu» orbis patet,ficutin cæreris,ficetiaminhocinftituto,cjuamdiu illi tfoirtreîgt;Kif4 Wi Epifcopipræfucrunt:amp;hodie audit eum,St integrum Sacralt;s cr»spdf»d(lt;* Âïntum adminiftrat omnis Eccclefia cum Indica gt;nbsp;cum Gracca.

Nulla,

-ocr page 56-

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D Ë D 1 i P E N» I N T E S.

Nulla igitur omnino cauffa adferripotcft, quo minus imitiinuW maieftatisChriftijói Ecclefiae eiu3,ipfi nos obligemus,firam mant# fcftam Sacramenti dcprauationem, qux eo tempore in occidcntaligt; busEcclefrjsobrepfit,quoDominoshaberc cœpcrût,qui Antichri .-^ra/trJut» fto, non Chriftp feruiebanr,ut Diuus Bernardus queftus eft,reone re audcamus, dofti iampridem meliora.

Audes tu quidem icribere, Ecclefiam multis feculis hanc depra^ uationem ufurpalTc: uerum hoe ipfo Ecclefiae Chrifti luculêtam ingt; iuriamfacis.Conftatenimaborientalibus Ecclefijs nunquamfuifli rcccptam:inoccidcntalibusautemantcquadringctos annos non# f efl ubique obtinuifle. Sedfac efle:muliis fxculis haec Sacramenti ’ latio Si(=gt; niMdlatioobtinucric:quiatamcn confiât ufum huius ceremoni« crcunenu fecus efle infiitutum aChrifto,aliter traditum ab Apoftolis,qui* Dominoacccperant,nonncconcluditurhanc Chrifti infiitutioni» deprauationcra minime tribuendam efleEcclefiae,fponfaeChrifti» quæ uerbum cius per omnia fcquitur : fedtcmeratipotius,amp;fu* perfiitioni imperitorum ÔC irreligioforum Sacerdotum c'camque dcprauationem a ucris Chrifti Eccleftjs, mox ut inftitutum fui ceptoriscognouerint, repudiandâc(rc,urquae huncunummagi# firum audirc,5ifequipaftorem debeantfConfuetudoenim fineue# . ritatc,uctuftas erroris cft,ait D. Cyprianus.Et nos filtos ucritatis,n5 hominumconfuetudincm,fed Deiueritatcmfcqui oportet.

Rt^on/to ai Commenru illud,uidelicet contineri tantum fub altera fpccie Sa primS Arg«, cramenri,quantumfubutraque,irrelioiof3c argutationi merito eft aficribendü.Ifta corporis et fanguinis Domini exhibitio,quam Do^ minus nobis in facraCœna fua ofFerqres Sacramenti eft,amp; operati# onisdiuinx; quaproptercx phyficarationcdeeaquicquâcolligei'^ ucllc,non minusaratione,quam a religionealicnumcft. Exhibet bic fe Dominus,ut ipfi uifum eft,rationc nobis inexplicabili : amp;nbsp;qua# OKomoJoBo Atiamfcorfimcorpus,fcorfim fanguinem,in ipfo tarnen nepha» L Domin «ft9tiidquamfcAioniscogicare.Veracftamp; realis exhibitio,fedad . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id,ut corpus Sefanguinem Domini uere pcrcipicntcs,uiuamus pe#

jetpjmnin cot nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfo,amp; illcin nobis.In noftris enim cordibus habitare

«4 txbUKt gt;nbsp;uuitjeo lê bis Iaaamendsinferc,ut ipfum non in auro amp;nbsp;argento •« quibu®

-ocr page 57-

I N T E G R o SACRAMENTO 41 qui’bus non habitat,( ut Salomon, lefaia, Stephanus, amp;nbsp;Paulus nbsp;nbsp;j Rfg.zff

ßatur idonei telles) fed in nobis ipfis,quem tota uita noftra circumsî Krre,amp;tanquam ueræ Monftrantiæ, dcmonflrarc amp;nbsp;cxhibcre dcÿ 4^«. bemus omnipietate,fandimonia,amp;beneficentia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Argunienti illius,quod Apolloli non laid fuerint,fed fa(Tcdoÿ ** *M,cum eis Dominus uttumque Sacramenrum prçbuir, merito me \ P'gcbpudctquctuo nominc.FacileenimuideSjßillaargutia admit tatur,confequi,nequcpancm Domini laids difpcnfandum elfe. Nec ciiim de hoc aliud a Domino mandatum accepimus quam de calice, eftcç Apoftolis datus,n5 laicis, Quod il le tam imperitus,quam imgt; pius facrifîculus agnouit, qui refpondit, laicis nec corpus Domihi Sïcrificulidi^ iure darijfedliberalifacerdotumbcnignitatc.Ellamp;illudirreligiofûe âvM» incogitantijinretanta,dedilcrimineClcricorumamp;laicorum men Ldtomi inco» nonem facere: cum nec facerdotibusapuduos calix Domini de nbsp;nbsp;nbsp;gitdntid,

fa Domini difpenfetur »

Quod fubijds,nonueruineDnmdifpenlanaltéra folum fpecie, Re^on/io dJ quum et ipleitaSacramentûduobusdifcipulis Emaunti porrexerit, arg, tertiutn, tantundem momentihabet.Primûcnim,an Dominus in eafraAiigt; lmciCh» one panis duobus difcipulis Sacramentum corporis fui dederit, ingt; cerucon ieftatio eft: amp;nbsp;ut certa ßc, quomodo probabis non dedilfe Dominum hisdifcipulis pariter amp;nbsp;Sacramentûfanguinis fui Quid enim hoc loco habetur aliud,quam hos difcipulos apertis tan dem ipforum oculis agnouifle Dominum, cum eis acceptum,bcnc didum, amp;nbsp;fraclum panem porrexilTet. Deinde fi maxime conllarct Dominü,in hac fraÀione panis exhibuifle Sacramentum fui ipfius, ßiidfymbolo panistantum: licet neproptercaferuisimmutarein# ftitutum Domini fui in hac facra Cœna,tâ dare et diferte ab eo tradigt; tume’ Anuerononuideturtibi Dnslàtisuctuifle, alteram tantum Sacramenti fpecicm de menfa fua dilpcnfarc,cum utrumquedare 8i j, , »cdpereadeofanfteinftituitamp;praecepitt' Tuquamâtehominem agnofcis,ncc digniflîmum iudicas,qui donis Dei promfîus utarc, ta men fi tuæ familiç diferte praecepifles, ut ad prandiû tibi pararct tria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/O'GCT

dborum genera, cum duobus multofalubriusutereristeoipfo tagt; A’’** Bien uelles domellicos tuos arbitrarijcfie abs K uedtûipfis,

F tuin

-ocr page 58-

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE DISPEN. INTEGR.

tum tibi genera ciborum cxhibcrc, quod praeccpiiTes illis difcrte dlt; tribus.Cur igitur pures ueritû nobis non elle, altéra loin En char iftif partem de menfa Ùomini difpeniare,cum Dominus tam clai e initia tucritjamp;iufferit Apoftolosprimum,confequcntcr omnes homines adminiftrarcamp;fumereutramqucjdum ait : Bibiteexcoomnes.

icckftâ Cbri Ecclefiæ igitur Chrifti, quia funt hominucœtus, ôi labi poffunt ftietidm propter imperitiam mininrorum,Só inopiam doArinæ iÿnceriorisî tur nonnutiB ferrepotuerunr,cum aliquaignoratioisexcufatione,fpoliarife difplt; fationc amp;perceptione calicis Domini,amp; nihilominusEcclefiçChri# fti effe. Atquæ eriidirçfunr,quomodo myfterium huius Sacramct* Dominusinftituit,hænon poffunt effe EcclefiæChrifti, à' præter# tnittantquod traditum effe nouerûta Chrifto fponfo ôi, capite fuo. Adulteræ enim funt,non fponfæ Chrifti,quæ maieftati ÔC præcepd* Chrifti authoritatem creatiiræfcientespræferunt.Idquod Prophetî paffim clamant, de quo audi expende quid Diuus Cyprianustegt; ftatus fit.

Cypriit. i » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et ideo frater chariffime,fi quîs de antecefforibus noftris,uel igo^’

lib.t, J J ranrer,ucl fimpliciter non hoc obferuauit Si renuit, quod nosDoiw’ 3'gt; nusfaccre exemploamp;magifterio fuo docuit,poreftfîmplicitaticius de indulgentia Domini ucniaconccdfinobisuero nonpoterit ignO J J fci,qui nunc a Domino admoniti ÔC inftruÂi fi.imus,ut calicem Do# -, J minicum uino mixrum,iècundum quod Dominus obtulit, effet’# J, mus:amp;dehocquoqucadcollegasnoftrosliterasdirigamus,utubi# ,, que IcxEuâgelicaôC traditio dominicaferuetur,amp;abeo quodChri# J, ftus amp;nbsp;docilité fecit,non recedatur. Quç ultra iam contemnere “* errorcpriftinoperfeuerare,quidaliudeft quam incurrere inobim^ garioncDominiincrepantisinPfalmoamp;dicentis:Adquidexponi* J, iuftificationesmeas,amp; affumisteftametum meum per ostuum J, autem odiftidiiciplinâ,amp;abicciftifermones mcos retro.Si uideba* y 1 fureni,côcurrebas,i5i inter mœchos particulam tuam ponebas.E*# J poncre enim iuftificationes 3i teftamentum Domini, amp;nbsp;nô hoc idem J, facere quod fecit Dominus , quid aliud eft, quam fermones eJü» JJ abiicere,amp; dilciplinam Dominicam contemnerelt;necterrena,le ï ■) fpiritualiafurta,iSlt; adulteriacommittere.dumquis de Euangelic’ “C ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rrtat«

-ocr page 59-

SACRAMENTO Ë^CHARISTIAE 4J ritatefuraturDomini noftriuerba Si fad:a,amp;corrupit,arquc adul; terat præcepta diuina Sicut apud Hiercmiam icriptum eft; Quid *ft,lt;nquic,paleis ad triticumlt;proptcr hoc,ccce ego ad Prophecas,digt; Ct Dominus, qui furanturucrbameaunufquifque a proximo fuo, ^felucuntpopulummeuminmendacijs fuis,amp; in erroribus fuis. Item apud eundcalioloco ; Etmoechataeft,tnquit,lign5amp; lapidc,amp; Cäp,t» ’ tn his omnibp no eft reueria ad me. Quod furtS ct adulteriu ne in nos etiâcadat,caucrefolicite,amp;dmidc,Ô4religiofeobferuaredebemus.

HæcD.Cyprianus contra cos nominatim fcriplit,qui in calicc DominicofanAificando,SC plebiminiftrando,non hoc faciebant, quodlefusChriftus Dominusamp;Deus noftcr,facrificii huius author amp;doftorfecitamp;docuit, uidelicet,quod aquamprouino incalicc miniftrabant.Cumautem illudD. Martyr ideo tantoperc dânarit, quod alienumeflet abinftituto Domini ;nec minus ab eo inftituto difceditur,quando calixomnino plebinon miniftratur,accum in eo pro uino cxhibetur aquaiplanum eft,omnia ilia, quae D Martyr hoc loco contra eosadfert, qui Sacramentum Domini uiolabant, dumaquamincalicclocouiniporrigebant:ueriffimc dici poffe,amp; quadrate hodic in cos,qui idem Sacramentum in eo mutilant,quod plebi calicem penitus fubtrahunt.ld nemo negabit,qui agnofeet, S» Martyre ea,quæ feripfit côtra Aquarios illos uere,8i folide demons ftrafle.Qiod ipfetu,qui Dialedica Si Rethorica femper es profelTus inficiari non potes,etiam fi in facris non admodum fisuerfatus.NcC cftquodcauillcrishoclocode uerbo Offerte: S .Martyr enimpro# pofuit,dccaliccDomini fan:ftificando Sipkbi miniftrando,

Admifccs tu huic loco quædam de poteftarc Pontificû Si corutn qui in Côcilio Conftanfienfi Si BafilienfiChriftûamp;inftitutumeius, dum loannc Hufz crcmarct,eiufcç feftatorcs cxecrarctur, condSna# runt: fed hæc ad locû de Ecclefia pcrtinent,ibi refpôdebitur adea.

Scnbis,non modo creditu, uerum etiam didueffe difficile abfurdum,tot,tantoique uiros ,qui Concilps illisduobus inters fuwunt aliud fpedaffe quam Ecclcfîæ concordiam. Mirabile ucro a- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«tntc hac difficile creditu fuiffet ,Latomum ingt;

tuiHe oppugnare hoc fuo feripto longe maximam Get maniac

F ij partem

-ocr page 60-

44 de dispen. ïntegro sac. evcha.

partem,in qua non pauci amp;doÂi,amp; prudentes uirilùnnamp;fcrî# bcrc fibi permififfe tam aliéna a fenfu, amp;nbsp;iudicio omnium, qui Cum rcrum humanarum conditionem, turnhiftoria$,amp;maxime temporisillorum duorum Conciliorum notashabent. Etiamme 'EtiâminCon* lioribus Ecclefiætcmporibus,maiorparsmeliore!nin conuenci# cilijs mdior Ecclcfiaftids non raro fuperauit. Et fi maior pars in Concilio tarsuincitme Conftantienfi,quod primum damnarc aufumeftferuarc inftiiu# îl’orfW turn Chrifti in Cœna Domini ,ueram Ecclcfiæ Chrifti concordiam * quæfiuitiquifadum eftjUtpiusamp;ncceffarius Sigiimundi Imperato ris SCpaucorum bonorum Patrum conatus,dc reformando Clero, antequam Pontifex crearetur,qui cam reformationcm (ut antea fa# ôum ) in aliud tempus reijceret, adeo impie fucrit elufus lt;nbsp;Rhe# toricaiftatamauerode rebus iudicio aliéna, te profcfto indigna eft:amp; poenitebit te quoque aliquando grauiflime,quod fecutus bitiofam iftam turbam,hærericos uocare nô dubitas D. Märtyrern Chrifii,loanncm Hus, amp;nbsp;ledatores eius,tum certc, cum Dominu» fuum tibi de his iudicium reuelarir,

Epilog,âd di= nbsp;nbsp;Conckido itaque hanequaeftionem cum D.Cyprianotuidclicet,

Widwt.EKibft In iâcrificio,quod Chriftus eft,non nifi Chriftü audiendum et fcquen rißt dum efle.Hic omnibus Chriftianis tam accipientibus quam admint ftrantibusidem corpus,etidem poculum propofuir,iuflîtquc pariter omncsutrumcß fumere.nihil enim inhoc Sacramentointereflein# dryfoflomui ter iàcerdotem amp;nbsp;plcbcm,catholicc amp;nbsp;orthodoxeD. Chryfoftomui Homil .is.in tcftatuseft.Itaobferuauitquoduekitipcrmanusacccptum aDomi *. Corinthe tio Apoftoli rradideranf,uniuerfa Ecclefîa Chrifti, ufque ad id tem# BernartilW pus,dequo fcripfit Bernardus in Canrica Scrmo.xxxifi.Chriftilunt “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ ôiferuiunt AnticiiriRo;honorati incedunrde bonis Doimini,quiho

norcm Domino non deferunt. Hoc tempore prælati uendere Sacra méta Chrifti cccperunt, amp;nbsp;abijeere difeiplinam einsuniucrfamiquid mirum igirur.fi etiam hoc Sacramentum mutilarint lt;nbsp;Sedde hisplu rain quaeftione de Ecckfia.

N V NC DE I NVOCATIO#

ne Diuoruni.

Hanc

-ocr page 61-

D« I N 7 OC A T. DI 7 O R7M. 45

H ANC conarisadfcrerc authoritate non tantum Sanâorum

Patrum 5lt; Ecclefiacjin quaillam fuifle affirmas ante mi!le dugt; centos annosiucrumetiam authoritate ScripturarG,quf tuo quidéiu didOjtam funt hic apertç, nulla ut poffint orationc labefaftari. Pri« mumitaqucrcfpondebo quantum atrinct ad authoritatem Patrû, quosutinam legiffestam diligcnter,quam citasconfideter .Didicifigt; (es enim,illos iudicare irreligiofum,amp; i n fpiritum fandû authorcm facrarum Scripturarum efle contumeliofum, fi quis incontrouer^ Sinelcriptw, fiisreligionisobrjciat authoritatem hominum , priufquam fcntcngt; hominûaucho tiaChriftiexdiuinisliteris explicata fitamp;comprobata. Deinde fi rJtlt;MnKfllt;». Patrum feripta legiflcs,notum etiam tibi eflcc illud ,Diuû Augufti^ numamp;cæferosSanftos Patres omneis,folis CanonicisScripturis hune honorem detuliflcjUt ideo uera haberent quaecunque in illis le giflent,quia fie feripta eflcntidccæterisuerolcriptis omnibus libe# rumfîbi iudicium feeilTe, necquicquam in eis approbafle , quanÿ tumuis magna feientia amp;fanftimonia pr^diti fuiflent autores,quod non per Scripturas,aut probabiles rationes dcmonftratum efTctjaut approbatum : Idemque defuisferiptis indicium nos facerc præccÿ pifle.Priuscrgo per Scripturas,fîquaste habere putabas, adfèrere teinuocationemDiuorumoportuerat: acdeinde Patrumteftimo^ nia fubijcere.Sed quantum ad hune ordinem pertinet,condonemu8 fane tibi,amp; non Thcologo,amp;fequéti non ucrosTheologos.hocin/ terim condonandum noncft,quod Sanftîs Patribus tribuis, ipgt; fos inuocationem SanAorum a(rererc,amp; nominas inter eosqui pdtrft hocfaciant etiam D. Hieronymumamp;l Auguftinum, ex quorum nufqudminuo libris nihil quicquahuiusalTertionis doccre poteris aut monftragt; cationtm Di« re, fed ncc^ ex alio rum libris. Adfèrere enim aliquid in Ecclefia Dei, «orwii ajjcrut eftidut dogma religionis noftræ proponere. Sic inuocandos efle Sanftos nullus Patrum docuit. Prorumpuntquidem in orations „ . nibuslaudatorrjsDiuorumjperprofopopceiamin appcllationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a

amp;inuocationem iilorum,quos celebrabantlucrum utinprccespu blicas Ecclefiæ nunquam hocadmiferunr,ita nequaquam ut cômu« ^«dogmabcclrfîæ adfcruerunt.Quantum adLibrum nieditationû atiinetjôc fiiiiiliacoramenu, quæ D, Auguftino tribuuntur:fi accu

F iij rate

-ocr page 62-

4d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E î N V o C A T I o N E

race huius fcripta legen's,i'pfc fateben's inccrtS cflc authorjtatS : quS^ ne in his quidem ulla eft huius rei adfertio.Nccenim quodlibet San «ftorum faftum, adfenionem ucl dogma pant in religione Chrifti. Ecdeßt M* Deauthoritate Ecdefiæ refpondeo,eam prætexi huic rei nort tfcorititf fàlfo poiïc.Tuquidem audes fcribcircjiiiuocationem Diuorumfuiflein inuocat.Giuo Ecclefia ante mille ducentos annos. Diuus autem Auguftinus,qui5* rumfrlt;eteM* teriore tempore in Ecclefia floruit, fcripfitlibro deCiuit.Dei xxtl» tur. Cap. x.in hunc modum » Nos autem martyribus noftris non tein^ plaficutdrjs,icdmemoriasficut hominibus mortuis,quorGapult;l Deum iiiuunt Ipin'tus, fabricamus : ncc ibi crigimus altaria in qui^ bus facrificemus martyribus,fed uni Deo,5ó martyrum amp;nbsp;noftri fa^ crificiuin immolamus. Ad quod facrificium ficur homines Dci,qut mundum eius confeflioneuicerunr,fuo loco amp;nbsp;ordine nominanturt non tarnen a Sacerdore qui facrificat INV OCANT VR. Vtriiam,tibi,an Auguftino deufu Ecdefiæ Dei anteannosmiHf ducentos,credere iubebisf

Cclonifnßum Argutantur hie quidam ex Colonienfibus,in facrificio quidem ÄrgMifce » nbsp;nbsp;nbsp;Sanftos inuocari non deberc,fed folum Deû Patrem per Chriftuo’i

inalijsaurem precibuseos inuocarelicere. Quis uero Chriftiano^ rum,qui in hac difputatione fententiam Domini, non impias rixas quærit,nonconcedat,precemeamquaminfacrificio Sacerdosto# tius Ecdefiæ nomine facit,proprie Ecclefiç precem, amp;nbsp;omnibus alii* CliriftianorG precibus exemplo effc debere lt;nbsp;Ejdquo confidtur,cum in hac folenni Ecdefiæ precatione Sanftos inuocarc non liceat,ut nec in alqs, fiue Ecdefiaflicis, fiue priuatis, id Chriftianos deccat. Quodenim rediiRmum eG,lt;3: Deo gratiflimum,id in omnibuspre dbus,quæ ad Deum efFunduntur, ommino fcquendum cft.Qiiocif caetiam aliæ Ecclefiafticæ pieces,quas Colleftas uocant,nulla ad DiuoSjfed adDeum omnesdiriguntur.

Ergo amp;nbsp;in eo Ecdefiæ Dei iniurtam facts, quod ipfius inftitutuffl amp;nbsp;obicruationcm facis,inuocare Diuos, Inuentum hominumîqui ut de Ecclefia maxime fuerint, tarnen quoniam hoc commStum ingt; uexeruntinufum popuIiDei,inco nequaquam idfeccrunr,quod lt;ft membrorum Ecdefiæ,agentium exfpiritu Chrifti.Non cnim ad ædificaÿ

-ocr page 63-

o I V o R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

«dificadonem corporis Chrifd,fed ad graüifliimam cius uioïatio# nem^ deprauadonem hoe inuentum ualuit:quod fatentur 8i. ploranr,quictinquc regnum Chriftj uere expetunt.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ubi ad feripturæ auchoricatem uenisjuide quid probes. liuU£ feript,

^itasprimumillud Hieremiæcap.xvirj.SifleccrintMofesôiSamu D.inuoc^ttio» ri coram me,non eft anima mea ad populum hunc.Quid aurcmriu ni p^tlrocinaïf ne ex côditionali facis cadiegoricam Si iteterint,inqui[ Domii; tur. nus : T U concludisjcrgo ftantdmo non hanc,(cd iftam .Ergo funt inuocandi : hoc enim, non illud indifpucarioneeft.

Altcrurateftimoniumproferscxij.Machabeo.xv.cxquolibro

lt;fi nefcicbas,nullum poffe dogma ftatui,uel probari,non debebas tigt; bi iiimerehifee de rebus diiputare : Si iciebas,non eratdbi ira luden dum in re tanta. Verum largiamur dbi hoc teftimonium poflepon dus aliquod in huiufmodi difputatione haberc:quid tarnen ex fom# nio conciudas^ V ifus eftiudas fibi uidere,non Hieremiam,uctu non pi'obecitasjfcd Oniam facerdotem protenlîs manibus orantem pro Lätomts «o» populoludceorumtamp;dcindeiuxta hune apparuiffeci Hieremiam rede allegat prophezam, de coque dixilïc Oniam, Hic eft,quimultumoracpro£cr/pfttrlt;ti, populo. Quid uero hic aliud «fomnium ÔC uHîoné habesC Quam abliirde autem confequeretur, fi tribuere re ipfa oportcat fpiritibus, quæ in infomnijs Sandis uififunt faccreçquot;Atdonemusetiâ iftud;tagt; men quæ fuerit ifta conclufîo i Sandi orant pro nobis,ergo funt no bis inuocandKQui in IndiaChriftiani funr,orant pro nobis: uis tu .igitur,ut cosinuocemus'f

Rurfus, apparet te admodum in hac feripdone perturbatum fvi iire,(aliosenimdialedicadocuifti)namc5 difputatio fit inter nos, num Diui fint a nobis inuocandi,noa etiâ'an oret pro nobis: tu Seri pturas adducis,quibus ^bari-pofle putas,cosorarcpro nobis,qj nemo noftrum ncgat.Quam^eriam fiualerethaecconfcqucntia,O rant pro nobis Sadi, ergo et^m inuocandi nobis funt, ut orent pro nobisitamen qu j tu adducis loca,(êcundü Pighium uefl:rum,amp; alios ueftros dodores,pro tua caulTa nihil mometi adferunt. Negant em illi,Diuos ante gfolutû precium rcdemptiôis noftræjfuilTe cum Deo coniundos in gloria,acideofuffragiaipforun*CO tcmporeimplo# tari non debui^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Verum

-ocr page 64-

4S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DBINVOCÄTIONE

Sdnâi quotMo nbsp;nbsp;nbsp;Vcrum inter nos noh di^utatur,'an Diui pro nobis orenf,fed

do orantfiro anfintanobisappellandi,utorcnt pro nobis.Nos enim uiucreSan nooù, ftosapudChriftum crcdimuSjSi inChrifto: quare confequitur ,ut non ncgcmuscos uiuercnoftri amantes, adeoque falutem noftratn perpétuaquadam pro nobisdeprccatione expeteremm Qirifto ca# pire fuo amp;nbsp;noftro,fed deprccatione, qua precantur cum primis fan# ftificariinnobis nomen Patris noftricoeleftis,amp; proferri regnuffl Fiiii ciu£,in q uoto ÔC Angclifunt. Arinuocare amp;nbsp;appcllarejUc! Dif uosucl Angeios,cumfcirinonpo(nt,prfmum an idprobetur Deo: deindc,an illi nos audiant,religio eft ijs, qui plcnius noucrunt, quid Gr adorare Deum perChriftum in fpiritu amp;nbsp;ucrirate.

Auguflinutt Diuus Auguftinusin libro,Dccura pro mortuis, ingenue fate# Alt fanâi fei* tur fe inter C3etcra,amp; hoc de D.Martyribus ignorarc,quomodo no# amquidapud bisauxiliaDeiimpctrent,anresnoftras norint,amp; prêtesaudiant, uiuos a^atur, nbsp;nbsp;nbsp;nc.Quod ucro tune in Ecclefia ignoratum fuit, de co quomodo

tunoscertosfaciest’Eafdem Scripturas SanÆPatres habebant,6î in omnibus dogmatis ad pictatemfacientibusmentem Domini te# ncbant.Hic Prudécii poëmata, et Hicrony mi con{êcurio,Cum San fti fîntcumChriftOjCosubiqueadeflcramp;fi quafuntGmilia:quiade# ftituuntur teftimonijs Scripturarum, apud religiofas mentes pâtura ponderishabenr.

Quos ergo ueracura implorandç opisdiuin» tenet, ijeommen tisomnibusciufmodipr3etcrmiffîs,quoniam incerta funt,certura fcqui uerbum Domini ftudebunt, hoc eft, inuocabunt Patrem pef »4 18 Chriftum .Dominus enim dixit ; Quicquid Patrem rogaueritisin nomine meo,dabir ille,Si ego faciam uobis. Hoc aduocato qui cô# tentus eft,neminem alium inuocabit in cœlis:qui co fan's non haber, isnec Sanftoshaberepoterittnam funtunum cum Chrifto, Si igno ».lodrt.i. nbsp;nbsp;rant eos,qui Chriftum non agnofeunt eiufmodi Aduocatumno#

i,Timti, nbsp;nbsp;ftrum apud Patrem,qui folus a Patre impetrat nobis omnia »

Haec certafunt,quia diuinis oraculis prodita : his inhætcnt ucri adoratores,amp; qui opem Dei cum rc igiofe quærunt, turn certo exO rant.Inuocationemaurê Diuorum Irem dubiam,Si inuentum ho# minû rclinquunt ijs,quibus Chriftus Dominus uideturaut minus, quam

-ocr page 65-

D 1 r o R V H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

qiiamDiui promptus ad inrercedcdum pro pcccatoribus : ud non QUMtti con^ tam efficax apiid Patrem intercé(ror,autcerte nobisdifficilior adieu, tumelid Chri* amp;nbsp;plane talis, qui pcccacores adfe ucre conuerfos,niiï interceffoÿ fii in inuocd= ribusDiuis,audircnolit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioneDiuorüt

Alphonfus uefter,amp;alijquidam appdiati in hoe articulo de auÿ p-tralogifmi thontareScripturarum,obrjciunteaIoca,inquibusprobatur,uiucn f^lphonfi Qr, teshic SanftosinuocarCjUt pronobisadDeuminrcrcedant. aHoyuin abhacrerrcnauiuendiagendiqucratione,adcoeleftem,nó ualetcon fecurio.Mimis magna inter hancamp;iilam uitam diüerfiraseft» Hic appcllareamp;rogarc fratres, ut pro nobis deprecenrur,cum id nulla fit diffïdentia uel diuinæ bonitatis, ucl interceffîonis Chrifti, fèd tangt; tum ex ardentiori id exiftit ftudio exorandi,quf ad iànftificandü no men Dei,etprofercad5 regnûeius faciür,opus eft uere pictatisiquo quidem opéré amp;nbsp;nosipfos,amp; proximosadorandumDeum magis inflammamus,amp;exiftimationem donorum Dei, noftriqueipforum deiedioncjcûin nobis,tum in proximisaugemus,acgioriâDei,pcr audam hoepado nominis eins inuocationemamp; gratiarum adio nem,illu(tramus,Quæ utilitas fraternæ interccflïonis commenda^ tur a Paiilo ij.CorinihJ.cum air,Dominus porro liberabit me adiu uantibusamp;uobis,deprecatione pro nobis, UC prodono in nos,ex multis perfonis,amp; gratiæ per plures agantur pro nobis.

Sandorum uero animp, quænuncextra mundum hune uiuunt Diuofcurno* cum Chrifto, non hanc nobilcum habent uitæ coniundioncm ,ut Jjj dppeÔdre appellari a nobis ,aut ad ifta officia fideidi charitatis excirari dcbc jjon/jcf^f^ anf.alioqui per fccxcitati(rimi,diin omnibus tjs deprecationibus êilaudibus Dei, quç illorum uitæ conueniunt,ardcntifïïini.

Perfpicuum igitiir eft, inuocationem Diuorum in facra Scriptu ra, quæ tarnen alias officia pictatis omnia amp;nbsp;religionis,amp; quiequid . omnino bene redequefadûcenfêri debet aucpoteftamplifumc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colonicn/ttmt

dit,nec præcepto ullo, nec excmplo doccri, fed nec etiam exullo ineptgCirif»* Scripturælocoprobari polTe.Quodenim adferuntinconcionibus pite argutiie, Coloniae ,dc probro ludæorumin Chriftum Dominum,Heliam MdWfe.ir* uocatjuideamusanucniatamp;libereteumdtcmde epuloncinuocan lkclt;«i«» te ininferno patrem Abraham,ut Lazarum mittat,qui madefado

G digito

-ocr page 66-

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE INVOCÄTIONE

digito refrigcretlinguam ipGus:Hæc digna fophifniata furttilli'% qui inftaurarioncm Ëcclefiarum cüquauis contumcliaDci impedi# rc non uerentur.Ergo ne his authoribus,cx imprjs,amp; horrendis per# ditiffimorumhoftiumChrifti conuirijsdÜcemus,quid olim fucritin tnorcjói religione populi Dei,Só quid a nobisrcquirat Deusïrc# ftimoniaprofercmusde inuocando Deo ,deimploranda opceiu» per gratos ipfi incerpellatores lt;nbsp;Et ex eo,quod Dominus, per figura noftris accommodacam fenfibus, tribuit perfcrenti cruciatus Gehen cognofccmus fcilicet,quomodo fit adeunda Maieftas Dei,amp; qui funtadiungendi Chriftojuelut focij aduocati,pro nobis Pattern iiV terpcllanteslt; Quin hincquoque dilcimus,irrigate aquabenedida linguaseorum,quitorrenturigni putgatorio : difcimus etiam qui Diuiincoelishabeantalrj aliosjamp;geftenrinfinu lt;O uero intoletabi Ic iudicium,quod iftas mentes^Si linguas manet,quç dogmata Chri ftitamexecrandapetiilantia uiolant,ÓCconfpurcant ,

Tu autem Latomc uides ( fi quid in rebus religionis noßrae utd« re potes) iuuocationem Diuorum nullis fcripturis comprobari pofle;quareelficitur,utnec Ecclefiac poffit attribui,ueræinquam Ecclefiæ,quf uerbumDomini,perquodgenita amp;nbsp;Chrifiodefponfa efljin omnibus fequitur:nec etiam fandis Patribus,qui tune demuin Ecclefîç doftores haben le uoIuerGt,quando nô difcedunt a præfcti pto uerbi diuini;Sed ut alia multa ucrbo Del rcpugnantia,uer3e do Orieo et nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam hoc de fandorum inuocationedo#

feinuocdt Di g’^^P^ulatimirrepfilTejamp;magismagiscp creuifle,partimincon# uorum * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quadâ,nclt;$ fatis fideli trepidatione corû,qui amp;nbsp;faciem Dci Pa#

* tris fugiebant,amp;Chriflum conciliatorem aduocatumque noflrun» unicum,non agnofccbant:partim execrâdapfeudocleri auaritiaÿ nundinationc,quxtemporibusauda tandem cuafitinilludfafligJ# um,utgloriam Dei apud plurimoshorrenda plane afFeceritcontu^ inclia,amp; ucram in Deum fidem prorfus cuerterit.

Quidenim efi,quodapud Poëtas,amp; alios prophanos fcriptorcslc# Gendu fuper^ gißi de furore Gentium in colendis fuis confidis numinibuscomme fiitio BcciefiS moratum,ÔCa D. Ladâtio,Agufiino,amp;alijsfandisPatribiisconfu inuafit^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xatut»;quod non paffîm, prsecipue uero in ueftra Dioeceiî, i^ctiltu

-ocr page 67-

D I r o R V Mi

Diuoirumhodicconfpidarur^Nonignoras,opinor,quiDiufin ipfa Treuir.fuper Treuirorü urbe, qui in Cccnobio Echterfchemio, amp;nbsp;alibi colâtur, flitione$, quoritu;dum SanAos uidelicet fakantes,utcos uofanr,faltando, FortaJJcEch« uoofos ftirendö,taccntestaccndo colunt.Sed quid ifta tibi, ucftrislt;ç ternaco, «ommemorem,quando nimiiim notafunt c’Certcdeplorandum eft ualde,his tam apcrtis amp;nefarijs contumelijs Dei conditoris noftri, manifcfta cóculcatione fanguinis Chrifti,ho m incs dodos ÔC tpilcopis familiares,adco nihil moucrhutcnam qs diflimulatis, pu îam Chrifti doArinâ, qua fola populus eripi amp;nbsp;liberari poffit ab inÿ ueterata impietatcamp;idololatria, non dubitent impugnarc.

Si Germanica flt;Tipta,quibus tradantur facra,lcgeretibi libcrcf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ha

ut in prophanis rebus oportet,cuperem ut ea legercs,qu3e Colonien cfgt;'lt; Coloni J a hacdere altcro libro, quern ad illos pro dcfcnfionc en/ef^

O'Srinæ Chriftianxlcripfi. Nam in co, quanta fit in hac Sandor inuocatione impietas,plcnius demonftraui

Optas tu quidem te illud uerc poflc diccre, ita uiuere nos,ut inf Votutn Lato» •“™tatibus noftris fubleuandiscœleftiapræfidianecefiarianôfinr. expenditur ». lKudtuumuotum,quefo jconfyderesquidfibiuelit. Infirmitaribus noftriscoeleftiaprjfidia omninowecefiariafunt.Atcuiuseftillacon

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;***' Lijji Ju ill au CjUciiiiJJJJd nuiii «x iniirmiidiL. j uuicu

an minus lt;nbsp;Si fatis tibi no funr,ccrtc hoftia uidimacj! Chrifti tibi non DilemcM»

S’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fanftificati perficiuntur inperpctuûu'mo Chriftus tibi non

tChriftus:Si farisfaciunr,cur nos ad Dittos ablegasamp;dimittist’ ytueroillialiquidpræfidij ferre qucant noftris infirmitatibu«, quodnamilludeflediccs^ Augebutinnobisfidemfcorroborabunt Diuinil nolgt;il piritumfandumt’Hiscnim rebus noftra infirmitasfubleuatur.Hæc confirunt» ^tem foliiis Chrifti opera funt.Intercedunt,ais, pro nobis fuis prcci “uSjSefpiritum ampliorem impétrant, An uero huncipfum fpiri# •^niampliorem nos,quamlibet3egri ÔCinfirmi, non pofTumusim# F**gt;’are foli noftris precibus ad Pattern per Filiumf Hoc fi dicis, falfi ^’■guisChriftum in co quod dixit. Venire ad me omnes,qui laboragt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;u »

qui ad ipfum non ucniunt^ ad falfa de Diu is figmcta pof# G i) funt,ad

-ocr page 68-

5i nbsp;nbsp;nbsp;DE ÏHVOCATIONE

funt,ad ipfos Diuos uenire, mentemcj fuam attollere non poffunt. Ac fi quamuis infirmi, præfidium tarnen Diuinum , per unius Chrifli interceflïonem poflumus itnpetrareiquisdicer, acecflionein interceffionisjquana tu conccndis aDiuis expecendani, efle neccfi? fariam C

HJt, «và= xoXoi/T« LdtOs mi.

Aâo,4,

LuciC 7,

Hatth.if, Luca I),

lllud ett'am eft incxplicabnc,quod j'nterccflionem Diuorum, mV uentibusnegligcntiusfacisneceflariam, accurarius uiucntibus non neceffariam .Tantum ergo ponderisadferuntnoftra opera, noftr* iuftiria,ucfiilla fuppecâc,SâÀorûinterceflîoneopus'nô habeamus, quibus ea neceflaria fit, ft proprijs mericis non abundemus.Eis qui extra Chriftü uiuunt,puto no dices quiccp præfîdij contingcre a DiuiSjCum non Gc aliud nomen datum nobis fub coelo, quo feruari pofiimuSjquam Domini noftri lefu Chrifti.Hs uero qui in Chrifto ui inintjcumnonegesChriftum ipfisaPatre impetrarcomnia,quan^ tumuis magna grauentur infirmifaie,cur neceftaria fint præterea Di uorum præfîdianonuideo: nififorfanChriftusintercedere pronogt; bisapudPatremnolir,nifi exoratus a Diuis. Qui igitur ualdex^ gram illepeccatricem complexus eft tam dementer amp;amanter,qu5 faftidiebat iuftus Pharifæus,nee bene ferebant Sandi Apoftoli^ Cur debilemCananitidemjetiamrepulfis interceflbribus Apoftolisexgt; audiuicc’atqueLatronem extrema deprcITuminfirmitateadunicani inuocationem confortem regni fui fecit^Porro non eft acceptor per fonarum Chriftus, öc qua facilitate iftos recepiqeädem amp;nbsp;nobis hoc ipfopromitcit,quodeainamp;adnosperEuangelion fuum prçdicari uoluit.

Pœnitentid et nbsp;nbsp;Dices opinor cos,quorum mcminimus,peccatorcsin pccnitengt;

tides dónv/m tia amp;nbsp;fide confiantes fuiffe.Rede.fed pocnicentiam Sifidem,fiquidem DetnoDiuo= haeuirtutes in animo nonfunt,quis largieturt’fi Hint infirm æ,quis ■ruM' easconfirmabitç’Diui,anChriftusc’De Ghrifioprædicarunt Petrus iAdtStio, 6iPaulus,ipfum unum efie, qui pœnitentiam ôi fidem præbeatlfo^ lus igitur etiam utramqueaugebit : nam funt opéra Spiritusfandi, quem fane nemo alius largicur : Hic enim oportet, ut Chriftus uni^ eus humani generis reparacorpraeueniat nosmiferos;paftor bicbogt; nus aberrantes oues fuasnecefle eft prior ipfe quaerat,amp;adiê,tungt; etian*

-ocr page 69-

D r V o R V ra. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

eciatn perfc folum ad Patrcm adducac,infuïb Ipiritu, quo Patrem per ipfumtnuooemus.

VndccumfeucritatemdiuinïiudicijaliquandouercfënferisLa^ . . rome,ócdeimplorandainifèricordia Dei plufculumfolicitusfuo nSjmagiicj adeo quam de ueftro ftatu,dcueftrisc^ opibus defcndengt; dis,tum demum difccs Sc extra Chriftum nihil cffe,Siin Chrifto foJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipju^

fads fupcrcß præfidq elTe ad impetrandam peccatorum quorumligt; ’HUUum. bctueniam, amp;nbsp;ad infirmitatum quarumlibet fublcuationem : tuna aduocatus apud Patreni Chriftus Dominus folus iuftus, Patrique ,, loan.i^ gratusjubi quoque unus fufficiet:utunusfatisRiitomnibusPacriargt; chiSjPropheris, Apoftolis,Martyribus,8ihodiefatis eft roti Ecclefiç Chrifti,quæ ikvc fuas,hoc eft,Ecclefiafticas preccs,non adDiuos,uc rum ad Parrem per Chriftum onanes effunditjUt diftum eft.

Qyostu fequerisin adferenda inuocadoneDiuorum,nonhoc Curhodie Ci agunt,nequid défit præfidiorum cupienribus redire ingratiam cum ^orut» inuoci Deo:fed ne quid ipfis decedat prxfidiorum ad id , ut tueantur hune liodcfindätur Sardanapalicum fplendorem,ôi luxum uitx,quotam diu fubfalfo Ecclefiae titulo amp;prætextufruuntur.Nam fi ullaeos curareconcigt; liationisineundx cum Deo tenercr,nequaquä in tantis diuinæ ma« ieftatisoffenGonibusperfeuerarent:nequaquam ad tamhorredana doiftrinæ Euangelicædeprauationem,ad tam exccrandas fuperftilt;s «ones Si idololatrias,qu3e in ccremonijs omnis generis,qu3e in culgt; tufinnilachrorum amp;nbsp;offium uulgo committuntur, conniuerent ; tantum abeft,ut catuerentur Si augerentiutquepaterentur ,Ecgt; clcfias plærafcf omnes adeo turpiter Si miferabi liter uaftari, SC di rigt; pi per homines nö folü indoÄos,ucrumetiä impuros Si fcelerofos.

DE C OE L I B A T V Sacerdotum.

Affirmas te nulla de re minusfolicitum effe, aut fuiffe am quam,quam de Sacerdotum uel ccelibatu,uel coniugio, mogt; do honefte Si cafte uiuanr:ôi iuras nullum locum indifputationibus * tuis rariorc fuiffe, quemqj libeniiusin omni iermone præterieris^

G iij Mirum

-ocr page 70-

D B C OB L ! B A r F

Mirum cft fglt;tur,cur nunc in hoe argumento uolucris cflc taflB copiofus,amp;acer, nccenim alium locum, niß ilium criminarionun» ruarum in noftrum ordinem, pluribus uerbis in tuo feripto urges. Cum ergo in haccaufla uerbofius amp;nbsp;acrius inftes, amp;nbsp;poftulcs,ne quid eorum dilïîmulem ,qu3e in tuam partem feripfifti: deinde cum criamueræ Ecclefiæ permultuminterfit,fententiam Chrifti inhac controuerfia probe excuffam amp;nbsp;explicata eflijtraftabo amp;nbsp;cgo qux^ ftionem hanc paulo copiofius, amp;nbsp;ad fingula cum tua,tum aliorum argumenta reipondebo plenius.

' Cdpitd ärgu. Et initio quidem, ut in fuperioribus locis,ita etiam in ifto pu^ Litomi. t gnssniteris authoritatc,non Chrifti unici magiftri noftri, fed Ec^ ctefiæ tuæ,tuorumcçPontificum. Nihil enim aliud quam interdis ftum,amp; legem huius tuxEcekfiae obrjeis; adeoc^contendis earn hac • 2. jnrenihilimponerc,quodprxftari non poiritamp;dcbear,aut quod diftentaneum fit a doftrinafp'ritus fanfti tradita per Apoftolum. Iti dicas igitur cosomnes,qui in facerdotio uxoresducunt,facerecon tra Ecclefiam,amp; peenis Canonicis obnoxios eflc.

p,ejponfio dd Primumueroubihuiclegi,qu3c requiriqutquileminiftcrqsEc drg.Primuttt, clefiæ primoribus addicunqcoelibes uiuant,Ecclefiae authoritatei» ftudes prætexcrc;Clementi,quem quartû a D.Pctro Rom.Ecclefî* Epifcopumfuifleconftitutumaffirmas cam,adlcribis,amp;confirmagt; tam elfe dicis per Calyftum ÔClèquentes Pontifices atque Concilia.

Inter Canones quidem qui dicuniur Apoftolorü,amp; a Clement« collefti fuiffecredütur,cxtatcaput,quod nullisqui ad ordincCk^ Cdtton i« nbsp;nbsp;nbsp;” cœlibes uenerunt, præterquam Leftoribus,amp; Pfaltis contrahere

n £ aut'hori mart’naonium permittit. Verum hos Canones Sanfti Patres inter ^CdHoniM« Apocryphanumerantjincertum cnimeftdeauthore Clemente.6^ Ah ft / quoniam DiftinA. xvi. legitur, ZepherinumexhisCanonibusat^ ^ut poj 0 0* jj.jßyiß’g Apoftoliscapita fexaginta,Leon2,teftari, probataeffePa^ r(MH cun ur, capita quinquaginta: fextam Synodum recepiffc pariter on* nia,uidelicet o Aoginta quinque: ramen confiât omnibus pcritis re# rumEcclcfiafiicarum,qui farraginem ifiamlcgerunt,perpanimin ca effe,quod uel fpiritum,uel tempus Apoftolicum refipiat. Prxei# pitureniminhisCanonibusdc ordinatione Epifcoporum,pcr du# osauc

-ocr page 71-

s A C Ê R D O T V M, osauttresEpjftopos perficiencia:de munerc Mecropolitani ; debi^ nisSynodisperfingulosannoshabendis;dcuafisaureis,ôi argéceis Eccleiîarû in ufum domcfticû nô côuercendis.’de Ecclefiis,nô pecuÿ nia aut fauore adminiftrantiû Refpub.inuadcdis: ac de plæriflt;:^ al ps rebus, quæ lemporibusApoftolorum amp;nbsp;Clementis, qui Petrifuit difcipulus,parû negotijdubio procul Ecclcfiisexhibuerunt; quan/ quam non hxctantum argumétafalfi tituli iftis Canonibus infunt. Verum ut multum authoritatis Canonibus iftis largiamur , tarnen earn legem non habent,quam uos pridem exigitis , ut nemo in fupe riores,utuocatis,ordines admiitatur,quinon uidurû fccœlibem promiferic;habent autem has,ut munere facro deticiatur,quifquisex Clero uxorcm fuam prætextu religionis abiccerit:item,quifquis in Canon, fornicationedcprchenfus fueritlEthi quidem,ac fîmiles Canones cum doArinafpiritusfanÄi confentiunt,fed eos uos,ut plfracp omgt; nia,qu3edifciplinse Apoftolicse confentaneafunt, pridem rcieciftis; unum hoc,ne Sacerdosuxorem ducat,requiritis,nihil foliciti, quan tumuisflagidofeôi impure uiuat,modo ne légitima habcatuxorc. lam uero,quanquamuos optimasetiam legesuiolatis,ut conftat: nos tarnen qui Chrifto,amp;eius Ecclefiæ parère cupimus,uc debemus,ingenue profitemur tcneri nos legibus omnibus, qu| mo do uerelegesfunt,hoc cft, quæ quod malum cftprohibct,ôî quoi bonumeft præcipiunt.Atueftra ifta conftitutio,qu3eminiftrisEcgt; cleGæcoelibatumpr3ecipit,idquod bonum cft interdicit,fanftum uidelicet connubium:amp; detinetin co, quod malum eft,in periculo/ Cffima nimirum uftrina'.tum etiam protrudit ac impellit non paugt; cos ad manifefta flagitia.Non cft igitur lex,ncdQ Icx Ecclefiæ Chrigt; fti:quæ ut non habet potcftatcm aliquid conftitucndi, nifi ad propa« gationé pietatis : iia nihil quod hue non facit ipfi,ut Ecclefiæ Chrifti attribui,eiufueauthotitate obtrudi Chriftianisullarationc poteft, Hæc autem ut ordine demonftrem, ac cuidenter: uidelicet,legetn iftamueftram bonüDci inftitut5,fandûconiugi5interdicere plugt; rimis,quibus profefto id ad falutem plane neceffarium eft:Ô£ détint renon paucosinperniciofopcriculolapfusxomplurcs etiam incxgt; ilium præcipites dare, ideotj legetn ifl»tn »quatu unto conatu ftugt; desde^ r

t

-ocr page 72-

5Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OB L I B A T y

C4öitif dnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defendere^èflc amp;in Deufn hdrrcndc cönnimcliofam, diEcclefiiï

® * Deimaximopercperninofam,amp;proindc nihiIminusquaniEcck omit t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Primîîadcarefpôdebo,quibustuco^

naris oftendere,legcmillam ueftram,quafcœlibatum toti orcini fa cerdorumimperat,nihilimperarc,quod nonquiiiber Chnilianus 2 præftarcpoflit : Deinde ad ca,quibiis probareftudesjcgciftarn ueftram cffe confentaneam ifs, quæ fpiritus fanftusôide cœlfbacu, ôide iânAicate facri minifterij per Paulum Apoftohim præccpit, Eadem etiam operaexhisipiîslcripturis,quaspro rcadducis^euinÿ cam,coclibatum efleplfriiquegcrmanis filrjs Dci,adeoque ifs qui ad faccrdotium præcipueidonei iunt,plane impoflibilem :eocjnon ni ß ad certam perniciem illis indici polTe: T um hoede cœlibacu prx^ ceptum,ficutconrrarium eft Dei raandans,quæ per ßlium file finim amp;nbsp;ApoftolumPaulü nobis dedit,amp;deccelibatu,amp;defan(ftimonia Dämttd Ecclr miniftrorum Ecclefiæ,fic etiam exitialem effe Ecclefiæ Dei. Eocßö^ fïæ propter idoneos arque falutarcs miniftros ei tollit amp;Ceripit, dum hi malunt caltbdtunt^ elfe fand! in matrimonio laici,quam impuri amp;nbsp;flagitiofi in cocliba^ tu facerdote's: Si nô idoneos ei,,mmo noxios obtrudit ^qui nihil p£ß habenr,quid aut promittant aut uoueant,autquantumuis flagitioft amp;nbsp;federate uiuant, contra idquodinfe receperunr,modofubinani nomine facerdorrj,conditionem uitæhabeant lautam amp;nbsp;ddicatatn. Re/^nfto ät Primum igitur agam de legis ueftræ impoflibilitate, quam tu arg.Prtmum. difficilem quidem agnofcis;atquiafaepc parentum noftrorum,non Decahbdtu . inconfulta modo,ucrumetiam iniquaiufla facimusamp;fubimus,mo ti folum reuerentia erga ipfositibi fimilicer,adeoquc magis æquum efle utdetur,eum nos honorem Ecclefiæ tribuere,utenamfi cum rore amp;nbsp;iniuria fit interdidum coniugium, nihilominus tarnen deerc tumilludapud nosualercfi'namus.quoniâEcclefiæquænosChri fto genuit,in eoeç pafeit ad uitam æternam,uenerationem fummarn amp;obferuantiädcbcmus. Omitto hicurgereillud,Ecclefiäuerä Dei,quæadaedificationemfidei omniafua amp;agit amp;præcipic,non pofte iugum Chriftifuaue,amp;onus leue,ulla inutili öi periculofa difFiculratCjincótpmodum,iniuauc 8i moleftum reddere.Sed excud am cas icripturas amp;nbsp;rationes,quibus conaris oftendcrc legem iftam ueftram

-ocr page 73-

SA eERDeTVM.

weftram dcCoelibatudericorum,4ihil praecipcrcquod ftiperetui’gt; reseorum,quoscontendisea Icgc rcneri.Etcx his ipßs fcripturis, atquealijsdcmonftraboillamnon modo cfTc difficilcm, ftd plane impofTibikm nonpaucis optimis alioquiQin'ftianis,amp;ad lacrum Ecclefiæ minifterium Gngulariter apris,amp;idoneis.Exquo amp;nbsp;id per Ipicietur,quanta cum concumelia Dei, Ecclefiæ pernicie ea progt; mifeueomnibus faccrdotibusaiiobis imponatur.

Exfcripturis igitur adfers pro tiiæ fententiæ confirmatione,tna Excutiuntur loca.In primisillud refponfum Domini,Siifficittibigratia mca,4d fcriptur^ Paulo dedit, cum is ter cum rogaflet,ut difcederctab fe ftimukiSiid flabilienJii carni ipfiusadmotus, Angelus Satanæ,quieum colaphis cædebar, Cœlibdttim dl ne fc propter excellentiam reuclationum cfferrct.Qiro ex loco pugt; Icgdtd. usinfeni,fî qyjs magnopere laborctcontincndo fe,eo quodftimuÿ lum quendam admotum carni fuæ,cupiditatcm uencris,(èntiat, ci Chrifti,fi fideliter implorctur,gratiam non defuturam, cameggrati am illi quamlibet ardenti lâtis elTcpofle, ut libidines,amp; immoderagt; tos impetus coherccat,ac réfréner.

Adfers deinde,quod Dominus in Euâgelio laudauit Eunuchos, qui fe propter regnû coelorû caftrant, id quod fruftra feciflet, ais, fi nemo puritatem earn poflet affcqui.Poftrcmo amp;nbsp;illud addis, Domi num diligere nos,6i adelTcqs, qui fuam imbecillitatcm agnofeunr, ^præfidiumeiusimplorant.Hicanimaducrtc quam nonagas dia lectice.Nam ordiar a medio loco,propter euidetiorem confccutioif nemargumentorum .Non dicimus,neminem,led non omncs,ut Chnftus aitjhanc rem capcre,uidelicer, ut Ic caftrSt propter regnum cotlorum.Ideocpconcludamus eriam,nonomncshaclegepofle co nerccri.Tuucro probas pofle quofdam feipfos caftrarc propter rc^ gnumDei,quodnemo ncgat;amp; hoede quocontroucrtitur,omnc» w pofle, non probas.Chriftus,inquis, in Euangclio fruftra laudaret fcunuchos,qui fe caftrant propter regnum Dci,fi nemo cam puritan tern afTequi poflet. No saurem tecum affirmamus, non neminem, .^“^ukoshanc puritatem aflequi pofle, ucrum cos tantum,quibu« * ominus deditmemincm autem, cui Dominus id non dedit,qui noc sorte non dat omnibus.

H Ipf«

-ocr page 74-

$8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D e C OE L ! B A t V'

Wilt;ttbaj* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipfc cnim dixi'c,Non omnes capiunt hunc fcrmoncm : fed ij quigt;

bus datum eft.Et,Qui poteft capcre capiat. Non inquit,qui uult ca# percïfcd qui poteft. Quo uerbo docet,cos dumtaxat hanc rem cape »,Cor,7, poftcjquibus id datum fit diuinitus. Qiiod D. Paulus interprétas ita icripfît,Habet quifc^ donum proprium,aliusfic,aliusaliter,HoC cft,alij datum eft,ut a coniugio propter regnum Dei abftineat,alij,ut l^oni^uorum* propter idem regnum Dei matrimonium colat. Tamabeftigitut-uis est caeliba ex hoc dido Chrifti probaffe tc omnes capere polie hocdecoeliba# tUifucultiiS, tu praeceptum,modo uelint,amp; opiem Chrifti foh'citent,ut etiam cou trariumexeo colligi fitnccefle: uideliccf, noefte quorumlibcthuic præcepto parere,ftd eorum tantû,quibus id peculiarittr datum fit! adeocflegem-hanc,contra uerbum DeipromiCcue omnibus im# . perari,qui femel in (àcerdotum ordinem alledifuerint.

Loo« P4«ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tantundem pro te facit refpôfum,illud datum Apoftolo, Suf#

».Cor/ntfc.u, ficittibi gratia mea.Rogaucrat Paulus, ut Angelus file Satanæ ab exponitnr, «o difcederet,quoniam autemilludex ipfiusrenonerat,ideo.nefc nimium efferret,utipfcfatetur,Dominuseumnon exaudiuit,nec Angelum Satanæ remouit : fed refpondit ei,Suffïcit tibi gratia mea» hoe eftjfatis tibi fit,quod etfi precationem hanc tuam nö exaudiam, nihilominustibifaueo,amp;charum tehabeo ; quod quanquam hu# iniliato,amp; perpetuo cædctibus hoftibus Euangelrj obnoxio, ita pr£ clare fpiritu meo adfum,utuis mea in tua infirmitate perficiatur,^ illuftrior extet.Etenim ftimulum iftum carnis, amp;nbsp;Angelum Satan« plærique S.Patrum interpretantur perpétuas contuinelias, amp;nbsp;adflt diones,quas Apoftolus Euangelrj caufla perferebat ab hominibus per Satanâ fummilTis, qui amp;nbsp;ipfi Hebraicc Satanæ,id eft,aduerfarij dicipotuerunt. Nonnulli tarnen amp;nbsp;fpirituales Satanae tentationei ac fuggeftiones hoe loco intelligunt.

StilHultM cdra nbsp;nbsp;nbsp;Sed intellige, fi luber, per hunc ftimulum Paulo infimm uehe#

■nis, non fiiit mentiorem impetum , cupiditatem ucneris, id quod Paulus uri locum inrerpretantur:tamcn i# ftud contra te,non etiam pro tc facit. Qiiid cnim aliud ex eo conclu das,quam Sandis nonnunquam utileefre,tentationibusadfligi,54 tanquam humiliariceofodcbere «xifdmarefatis effe» modo gratia

Dd

-ocr page 75-

SACERD O TVH.

Dei ip’rosintentationiimfluftibusnondeftituatjamp;utanimü nódegt; fpondeant, etiamfi Dominus non ftatim cos il line cripiat.Fac igi'tur aliquem non uoratum ad cœlibatum,lt;Si cui Dominus continent! ae donuin non dedir,rogare Dominum,urilliusuftionis,amp;uehemcn tioriscupiditatis ab ipfo moleftia rcmoueatur.huic quid putes Dntn cflerefponfurum aliud,quarn,SufFicittibi gratia mea, quoniam amp;nbsp;contrahentitibi matrimonium ,quod fpiritus fanftus pronunciat melius ede, quam uri, non deero:ói meam in te uirtutcm,quamuis inhumilioreuitæconditione,efficaciorcm,amp; illuftriorem reddam. Vides ói hunc locü magiseuertere tuam contentionem,quam ftagt; bilire^

lam ad tertium argumentum ucniamiis, quod eft dedileAionc chrißi Chrifti erga fuos, amp;nbsp;promptiffima uokintate illos adiuuadi in quaÿ dileé}io aj c« uisneceiritate,cum auxilium eius fidclirer imploratur. Diligicfane lilgt;4tunit Chrütuslefusomnesqui ipficredunt,amp; fafturum fepollicituscft, quiequid illi Patrem in ipfius nomine rogauerinutamen quia coniu giumfanftumelTeuoluit,amp; plærofcçad hociiitægenus depi^tauit, ficut his non eft confultum,ut foil fint, amp;coelibes uiu3r,id quod iple ftatim acreato hominepronunciauit: itaquoque ßtales rogentdari Gene,t, , fibidonîicontinentiæjamp;abipfisrollipropenfioncm illam adcon^ nubium,non audit cos, imo dicit, SufRcittibi gratia mea,qua tc amp;nbsp;in coniugio compleftar,ncquc deferam donee tc per omnia pargt; ticipem reddam fcelicitatis mcæ,

Nouitipfe melius quam nos,quo in genercuitfquifquc célébra re ipfum debeat: amp;nbsp;ad illud fuos omneis uocar,ineocf adeft,amp;dogt; num fuum largirur. Cum igitur confier non pofle omnesin cccliba tuplaccre Deo,proprerea quod non fit omnibusindifFercter aDeo mandatus,imoquoddiiertcfcriptumfit,non omnes adhunc uitæ ftatum uocan,nec omnibuseum conucnirc,aurutilem effe adfandi ».Cor.r* ficandum nomen Domini;planum fir, nec omnes pofle facultatem hanc ,ut ccelibcs uiuant, a Dno ex fide pererc. Vt enim in cunftis pc titionibusnccelfe efi,illud folenne præmitterc, Sanftificetur nomen tuum,ita quoque non debemus ullam rem externam,aut ullam hu lus uitjeondidonem a Deo petcre nifi talcm,inquapoflimus nomë

H j] ipfiu«

-ocr page 76-

d« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L J B A r V

ipfius fandificare,amp; regno eiuspic inferuire.

Proindequi incoelibatu uiuit,amp; incitari fc natura adconiugiun» fentitds rogare Dominum debet,nö fimpiicirer,ut gratiam fibi der, amp;facultatem in cœlibe uita perfcuerädi,icdita, fi in eo plenius faujS dificarenomeneiuspoffiufinminus,det coniugium,in quo glo# . riam eiuscum aliquo frudu célébrée. Eius cnim,non noftrifumus, ÔC in co inftituto ei deferuire dcbemus,in quo ipfiuifum fucrit, non nobis.

' Cui uero Deus connubrj facultatem adimi patitur, fiuc natur« uitio,fiucimprobitarcet uihominum,fi Dominum ifte roget,quo nihilominus uitam fände tranßgat,eriam absq; coniugc,profedo Deus hunc exaudit : adeft fpiritu fuo,ut häc quantüuis magna uftio nem finefui contaminatione uincat. Cjteri uerbura hoc de c ceiibatii falurarinoncapiunt.Qiiiscnim donorum Deicapaxfit,fi nonlar# giaturipiec’Hisigituromnibuslexillade ccclibatu,ueroinquam6^ falutari coelibatu, plane eft obferuatu impoflibilis.Cumque hos in beds orare a Domino ut coelibes uiucre pofiint, interdido interim Simik, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;matrimonio:pcrindcfaciris,acfiiuberetiseos,qui ad artes, amp;nbsp;ne^

gocia pacis,non ad militandum diuinitusuocati funt,fundionibu» iftisreiedis orare facultatem militandfucleos,quiuolente Dcoagt; gricu!tur3e,aliisue artibus,quibus neceflaria corporis parantur,degt; putati lunt,repudiatis iftis muneribus, petere a D'O facultatem dogt;

i.CoriHtb.7, «ndibonasartes.HabetaDeo quifque fuam uocationc, fuum mu^ gt;nbsp;Timo i. nbsp;nus,fuum donum,contra quac orare auxiliumamp;præfidiumDei,

ut pium noneftjitaquoquefruftra dctemerefit.

Rejjionfio ad calumnids

Subijcisbic argumentum ab Ethnicis,amp;codcm paralogifmO illud colligis,quo priora.Multos,inquis,Ethnicos homines pu re iS4 cafteuixiffc legimus,quidnosquiChriftoinitiatifumusc’anmolho

res crimuslt;Pofthaec rhetoncarisde cruce Chrifti omnibus difcipt* liseiusferenda,demortificadonecarnis,decötemptu mundi,deiis» qui regnum coelorum ui rapiunr, rogas,num tantum uerboiftaprf dicentur,nec reipfa præftanda fine lt;

Vbi quçfo mens tua tum erat Latomc,aim ifta fci ibereslt;Qiud tta obliuifei potuifti eorum facerdotum,quibus cum esconuerfaun hadenu«

-ocr page 77-

SACERDOTVM. nbsp;nbsp;dl

haAcnus,amp;quibuseriamnum esfamiliansïQuomodo ponn'fti lu dicia piorum,ÓCcordatorutn hominum tantopcre contemnerec’Ve Et/jnici uerS ram caftitatem nemo Ethnicorum unquamprçftittt,multi autcm caflitatemnoit noftrorum hominum prxfticerunt,amp;hodieprcftant.Cur Gerigis j'ngt; prMterunt confyderate xjè nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in re tam grauiî’Nô negamus,^d reftc

ucl lm intelligas,multos ÔC hodie fe poflc propter regnum Dei caftra re;uidelicet,eos,quibus hoe datum eft. Vt autc omneshoc poflint, quiaChriftusDominus negauit,amp;nosnegamus.noncnimomniigt; bus iliud dareChriftus uoluit : ÔC ut res ipfa tcftatur,nullis minus,tJuUiminui tuis facrificis. Non omnibus ergo , qui in hunc ordinem quouis mo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

do ueniunt,coElibatusindiccnduseft,ficuti uosfacitis»

Qiif hoe loco pccrea rhetoricaris de cruce ferenda om nibus, qui •' uolunt eiTe Chrifti diicipuli, decarnis morcificationc, de concemptu mundijde ui facienda regno cœlorum , uide quam im peri te, amp;nbsp;inegt; pte id facias^Pcrtincnthxe omnia,Latomc, ad quoslibçt Chiiiiia^ nos.Q.uifquiscnimeruccmfuam infenonfufcipit,amp;Chriftum f« j/iintth.iS quiftudet,isnonpotcftciuse(redifcipulus.Qui fccundumcarnem s uiuunt, amp;nbsp;adionescorporismortificare ncgligunr,in morte omnes lifrencQiii munduamant,ineisdiledio Patrisnöcft.Necquifcp i.ioan.»« gnum cœlorumaiTequetur,qui non uiolentcr iliudrapuerit. Sitult; lAattl?.»»» *™Jcaquefequamur nouam Theologiam,ödtum demumiftaprxgt; ßari dicamusjuidelicet, ferri crucem Chrilli, Spiritu mortificari faÿ Äa carniSjConremni mundum,amp; regnum Dei uioicter inuadi,cum abftinetur a coniugioiquem obfecro locum in regno Dei relinquegt; musparentibusnoftris,amp;prjs omnibus maritis,ac uxoribusf

Crux,qiiamDominusuult a fuis omnibus tolerarijfunt adfliÿ chriHi ftiones,amp;incom noda,quxinciduntquotidieferendapropterobi fequium,quod Ciirifto præftamus,proptcr confeflîonem Euangegt; Jn,amp;ftiidiuminftaurandi,amp;propagandiregnûChrifti.Caromor#= hheanda nobis,eft,tota fcilicet natura uitiata,qu3e proprercorriipiâ Row.s. ^nerationé fempereft Deo rebellis. Inde uetushomo diciturapud Co!oß.u Paulum. Mundus nobiscontcmnendus,homincsfunr nongt; Mundiuqiâ ^uyenariin uitam cœleftem,Ôc cundæ horumopcs,potentia, putandk ^gloria,Eil ea inortaiium Cûlluuies,apud quam obtinct cupiditas

H iij carnis

-ocr page 78-

lt;SZ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE C ÓE L I B A T y

Vim regno Dc! ^ctre ^uid.

carnisjcupidi'tas oculorum, faftus ex opibiis : Hnnc mundiinl (Ïlt;? oportet fugcre,amp; contemncre,utpraua eius ftudianon (cquamur,ói quæiiisab illo pari malimus,qiiamingratiatneiiis,ulla parreab officio difcedere. Vis facienda regno Dei,non earns ( licet amp;hiiic fît fiiauis,amp;crux adferenda) eft ftiidium ardentiusin regnum Dei,cum abruptisomnibus mundi amp;nbsp;carnis uinculis, maximo conaru iniJgt; lud inuadimuS.Dehis autem rebus quanto magis erat neceffc,ut ad tuosfacerdotesconcionem faccres,qui nihil aduerfipropter Chrigt; ftum amp;nbsp;Euangelium ferre uolunt: qui carni fu3c,bone Deus,quant5 indulgencc’Mundiluxum,Scopes,omnium maximefeftantur;SC non modo uim nullam regno ccclorum inferunr,fed 6c omnemegt; iuscuram pcnitusabtjciunt.

Coniugium [anélaref, Hefcr.u.

Gdfiittf»

Coniugium in Domino initum, res fanda eft, 8c regni codo ftis,in præfenti adhuc exilio militantis,non mundi,aur carnis» ti'a©' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« KiiiTii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Honeftum eft fandis Dei,atqiie

CypriäHui

impollutum cubile. Mundi SCcarnis nihil eft honeftum,nihil impol lutum.Manifeftafunt opera carnis,inquitPaulus,Adulterium,forgt; nicatio,immundiria amp;c.quæ omnia,ccdo,ubi Gentium ,uel apud quod genus hominum uehementius , aur impunius regnarunr, quaapudcos,quibustu patrocinarisc’ SedredeamusadinftitucS» forfan in eo pugnam remittes, ne contSdaspoffe quoslibet, fi Deuffl fideliterorcnt, legem de Cœlibatu perferre: concedesScintereos, qui facerdotio nunc rcdefunguntur,aut alioqui digni funt,qui in or dinem fâcerdotum recipiantur, effe aliquos,quibus non fit data fa^ ailtas extra coniugium cafte uiuendi,Sc quia Deo hanc faculratern exorarc non poffunt:propterea,quod Dominus eos ad uitam,non cœlibem,fcdconiugalem uocauit. Tuns fane Alphonfus id non negt; gat,nec ncgareilludpoffunt,nifi quidecreueruntcontradicere, non modo lcripturæ naturæ,uerum etiam iudicio. Norum eft etiâ illud CyprianidedicatisDeo uirginibus cum ait:Si autem perfeuerare nolunt,ucl nonpoffunr,meliuseftutnubant,quam utinignem degt; litijs fuis cadant.Hac ergo de rc minus,ut credo,pugnabis.

SedfequutusAlphonfumruum,SCalios defenforcs uitiatae adgt; nainiftranonisEcclefîarum,dices,Nonindicimus c célibat um pro# mifciK

-ocr page 79-

s A C E R D Q T y M*

tnifciieomnibuSjfed tantum ultrouokntibuslltadecrcuit EccIeGa: p,el^onfjo tii fninifu osfuosuultccclibes enc,nonmaritos:AnnonliceatEcdciïf Nemo te -quodcuKjpatrifamilias licet Cut miniftrosdeligatamp;alTutnar,quagt; ficri’ccehèiiH Jesiplëu€litlt;neininemadminifteriumfu5compellitinuitum: Coe^ rQ^mt libatum G præftare non poffïs,abftineas ab ordine fàccrdotum, ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

quem nemo te,niG uclisipfe,coget. Poftquam ucro faccrdos fadus, ultro cœlibatum fubrjfti,ferenda tibi lex cft,quam ipfe tibi impofui^ fti.Ncmo tc,facerdosut Geres,adcgit:fciebas quælex cGct poGta orj? dini,quæuitæ conditio.Si imprudens fecifti,dapocnasimprudent tiæ^pttgna quoad uiues cum libidine,laborabis cum Paulo,amp; alijs fan Ais,amp; uinces cum eis. Fidelis eft Dcus,nec deferic cos,qui pendct abipfo,quitenrationibus adfliAi,ipfuniinuocant;tumodoneß» proditor tui ipfius,amp; arma cœleftia ne fponte prorjcias. Hi funt logi ueftrijhæc ueiira bella fophifmata.

Prætermitto hoc loco dicere,cuius hxc fint Ecclefiæ, nolle ferre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biosmtl

miniftros pieôihoneftein matrimonio fcruientesEccleGis,tolerarc fitosnonUrt autemeos,quifcortationibus,ftupris,amp;adultcrijs Ecclefias impu;; riflïmeconfpurcant, præièrtim cum Apoftolica Ecclefia maritos iiominatim probet inter Epifcopos,Presbyteros,5iDiaconos, For FÎcacores autem,amp; adultères ab Omni Ecclefiç communione repeiÿ at.Item nolle ibluerc hoc laqueocœlibatus côtra fpiritus fan Ai doÿ Arinam inftituti ôi mandati,eos,qui per imprudentiam illo le impli cueriintjUtEcclcfiispureamp;fidcliter miniftrarcntzfoluereautcomni bus legibus,amp;Canonibus reAe, pie(^conftitutis,cos,qui palam fcc leratc,amp; flagitiofeuiuunt,amp;itafolucre,neluantconftituras pœnas, deieAit^ facerdotio definât ex loco facri minifterij Ecclefias prorfus cticrtere:Denilt;ç remittere hic implicatos ad implorandû auxilium Dei,cuius quidem rei nullam ipfepromifiîonem exhibuit,uidelicet, ut liceat rjs, quos ad hoc uitae genus non uocauit effe abfcç coniuge: non uero ita urgerc ad petendam opem Dci, tam clare promifiam, quo uitentur a uris fiupra amp;nbsp;adultcria. Hec,inquâ in prçlcntiarû no excuriamnlludautem demonfl:rabo,hancueftram proquadecerti wslegem,manifeiio pugnarecum uniuerfisoraculis,amp; præccptis

quj turn de calibatu,amp; coniugio,tum de puritate ,amp; fan Aimo nia facd

-ocr page 80-

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;BC OE LIBATT

Adinfuhätio^ Htm Ltthomi

nia facri minfftcrq in diuinis litcris extant. Idtç ex iis potiflîmum fo* cis planum faciam jquæ tu ex Paulo pro tua ilia lege comprobanda adduxifti.Ex quo tum illud per Ce liqucbiqillam ueftram Icgem de cce'iibatu facerdotum cuiuluis eflc potins,quam EcckfîæChrifti. Tu cnim adduAis aliquot locis ex priore ad Corinth, cap, vij, tum ex irj.amp;. v.ad TintocheumjdemonftrafTe fibi uideris, Paulum non nifîinfirmisconcedercntiptiasjamp;adcœlibatum uocaie omnescpo# (tea,tanquam rcpulchre confeôca,amp; quafi magnum aliquod aut ik luftreChriftianæ uitæ Ipecimcn tu cum grege tuo dedilTes, infultas noftræ infirmitatijamp;acerbe illudis. Vides,inquis,Bucere,quiduelit Paulus,quantofl:udiocœlibatumcfFerar,Ôi commendetomnibus^ quanta contationc nuptias non nifiinfîrmis concédât lt;nbsp;Quid ergo? numinfirmiftintomnesEuangelici,adfertores rcligionis,uindices EcclefiæjUeterisdifciplinaeinftauratoresc’Agnofcistuauerba.

SederhLatome,fcimusamp;nos,Ôi gratia beneficiocp Domini,n5 paulo meliusquam uos,quiafæpiusamp; legimus,iSiexcutimus,quid Paulus,quid fpiritus fandus per Paulum cœlibatui tribuit, quid coniugio,tum quibusutrumqueuelfuadct,uel dilTuadctjamp;quam congruercctim fânftitareiâcriminifterii,uel non congruereiudicat.

Primtim fgitur examinemus,quæ hac dere fcripfit ad Corin# thios:deinde amp;nbsp;quf ad Timotheum.Interim dicetur amp;nbsp;de noftra in# firmitate,amp; iieftra firmitate ac robore in refrenenda carne.

Locut expofi tus,tXor,7^

EaueroquæfcripfîcCorinthijs, paulo dilucidiora effent,fi quf# ftiones Corinthiorum ad quas Apoftolus refpondit, nobis extar?r. quanquam cum certum fir,ApoftoIum ad ea Corinthijs fîd« licer,5C accurate refcripfiffe, de quibus illi fentcntiam eius rogaucrant, non obfcure liquet ex eius refponfione,Corinthios rogaffe,num incœli# batu le poffent approbate Deo hi, qui funt ad coniugium natura no ineptuAdhocenimapparet etimin omnibus,quæde cœlibatuôi coniugiodilputar,refpexiffe. Nam fie exorditur.

De quibus ad mcicripfiftis,bonum efthomini mulieirem non at tingcre.ôCmox,\^olo o5s effeutamp; ipfcfum.Ité,dico autêinconiu# gatis amp;nbsp;uiduis,Bonum eis eft,fî manferint ut amp;nbsp;ego.Et rurlus,Dc uir ginibusautem praeceptum Domini nonbabeo, confilium tarnen do,tangt;

-ocr page 81-

SACERDOTVH* do,tanquammifencordiam confcaitusaDomino,inhocutfîm delis. Arbitror igitur hoc bonum cffe, propter præfentem neceffi# tatem.Nam bonum eft homini fic eße, Ac iterum. Iraque qui elocac nuptum,bene facicattamen qui non elocat,mclius facit. Poftremo, Quod fi dormierit maritus illius, libera eft ad nubendum cui uelit, modo in Domino tattamcn beatioreft, fi fic mancat iuxta meant fcntentiam.Exiftimo autem quod amp;nbsp;ipfe fpiritum Dei habeam , Ex tarn accurata igitur, ÔCcopiofa adfcrtionehuius fententiae, bonum eße in connubium initio non ucnirc,tum illud G quis eo fo lutus fit,non repcterc,fatisapparct,fuiflé apud Corinthios,qui dubi tarent,an gratum Deus habcrct,fi matrimonium non contraliercnt qui natura eßent ad illud idonei. Cum ergo uideret, apud illos ad# hue ignorari ccelibatus bona, Siillud Domini uerbum, quofdana caftrare fe propter regnumDei,nondum apud eoshabere locum fa tis dignum:explicat more fuo tarn diligenter ,tamcç multis,quid c5 modifitinuitacoclibeChriftianis propofitum. Acer cnim Si uehe# mens incumbit in omne id quod adferendum. Si uindicandum fuf# cepit.

At uero cum non ignorarcr,innatam hominibus Si arrogantiS, Si fupcrftitioncm,qua folcnr ad ea mox afpirare, quæ uideni habcri eximia Si ardua. Si qux comuncm mortalium fortem Si facultatem exuperant;nequisexns,quædecoelibatuprcdicarat,occaGonemfu meretaliquidaudendifuprauocationemfuam,incitatusnaturaeui# C^fiOHö fee riatæ confidentia. Si praepoftera religionis affcàatione, laudes coeli# Iiîgt;4tMî batus fingulari cautionc,quinquics moderatus eft.

Cumenimdixißetinitio,Bonumefthomininonattingercmu# QMtio priiMM licrem; ftatim fubiecit. Pro peer fornicationem autem unufquifquc (uam habeat uxorem,8i unaquçque uirum fuum.Hic appello con# feientias eor5,qui ChriftumDominuucre expetuntferuatorcm,SC metuunt iudicemtnon ctiam corum,qui nihil penfi habent,nccg fo# lie iti funt,modo præfentem ftatS tueri ponint,uideliccthas, quibus nunc fruuntur opes,hanc,qua Gbi tantoperc placet pompam, iftas, in quibus helluentur dclitiasicosinquam appello, quiEuangelio 8C fcriptis Apoftolicisucramfidchabentjaos rogo Si oro perpendant,

1 quar«

-ocr page 82-

D É C OE L I B A T r

M4tfb.li, hom,» „

quarc fpin'tusfandus illico poftquam dixiflct, Bonueiî muliercn» non tangcrc, adicceric : Propter form'cationci-n autem quifquc fuam habeat uxorem,unaquf que habcat fuum maritum. Quare dixir, u^ nufquifquc,unaquæquet'amp;,Habcaclt;Cur non potius dixit ut tu La tome diciSjSi tuiîîmilescœlibatus defenforcs,quibus admodS eilet optandum,utuo8incaftitateconiugalicontinuiiretis, Qui nontol^ lit crueem fuam Sifequitur mc,non pored meusefledifcipuIus,Rc# gnum cœlorüuim patitur,amp;,Si fecundûcarne uixeritis, morieminû

Sed Spiritus fanftus qui hominem finxir,amp;dona fua difper# tit pro fuo,non noftro arbitratu,nouit fe quibufdam dare, ut in con iugio non modo cadc,fcd etiam ad falutem Eccicfiæ fuæ uiuanr,ex# tra coniugium minime. Hos iraque iubet fimpliciter compledi cônubium,nccuora,nec conditions Socerdotij,cxcipit. Vnufquiicj cnim,amp;unaquæcj,omnemexceptioncm fubmouent: necj jicerhu manauota,uel prfccpta^diiiinisedidisäteferre. Etenim Spiritusfan élus qui fibi contradicerc no poted,de his omnibus,qui ad cœlibattî diuinitus uocati nô funt,quorum infînito maior cd multirudo, qua corum,quos cœlibatui Deus defignauit, ante per Mofen pronunoV aueratjNon efle bonum uiro,foli elfe. Qtiod amp;nbsp;de muliere, ipfo fa#

élo tedatus ed.côditam enim uiromoxcoiunxit. Ergo quoddixit, « J t Bonum elfe mulierem non tangere, dixit de uniuerfahominum con QttO JO 0 jiti0ne^quaaJL,j't2(-Qnqinfm^iiscœ!edc,uir3min^liberâamp;folu# KHW mullere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum curis matrimonfj,fed omnibus prælcntis feculi ne#

«ojj trffjgcre, gotijs: non uero de conditione fingulorum in hac uita, qua regno Chridi quifquefcruire debet, alius in con!ugia,alius in cœlibatu.

Ira igitur bonum dixit hoc loco Spiritus fanélus,mulierem non Philippen,!, âttingerc,ficutdixitfolui uinculishuius uitæ,amp;cum Chrido uerfari mûlto melius elfe,quam hic uiucrc.Cû-enim homo ad cœleftem uitâ faftusprimû fit,deinde renatus,cerro bond illi elfe rctde dicitur ,uitS hancquamprimumcceledicommutare: fed tarnen nemo San Ao# rum ideo fibimantis ipfe uolet adferre, ut adChridd datim euolet» In dationc cnim nodra nobis perftandd ed,donec euocet Imperator. Itaquanquam fimpliciter coehbem amp;nbsp;cccledem uita agcre omnibus praedarct: uidendum tarnen cd,ad quajm uiræ condicioncm,dum in hoeft#

-ocr page 83-

S A C « R D O T V M.

îiocfeculo agimus quemcjuocarir Creatornofteramp; Dominus to^ liusuitæ noihæ.Etfiperimprudentiam quis alium uitac (tatumlît tngrcirus,quam quiuocationifuæ conueniat, tarnen ad cum cui^ •ucquem Dominus propofuit,mox ut errorcmagnouit,recurrent dum e(t.Aduitâcocleftem,in qua nullus eft ufus nuptiarum,ut nee cibi aut potus,ingcmifcere fcmper,amp;expedite nos,quoad licet debe mus;amp; quo propius ad huius uitæ rationem acceflerimus, co uiue# musbeatiores. Hæcautem ad uitâ cœ'cftcmacccirio,amp; propinquigt; tas,non in fola confiftit abftinentia uxoris:ncc ca abftinentia cuique a Domino deputata eft,itaque non quemlibct ad ufum uitf cœlefti» promouet,ut anteadiftum amp;nbsp;probaium eft.

Vtergo Spiritus fanflusin Paulo confentanea priorifuç de hu/ mano genere {èntcntiædoceret:inconfultæq;confîdentiæ,amp;fupergt; ftitioni hominum occurrerer,cum dixiflet,Bonum eft mulicrem no «ucem uitandam, unufquilcp iixorem fuam habcar,unaquæcf fiium maritum: quo certeprxccpto tcncnrur,quicunqueuriinrur, ac ideo in difcrimine uerfancur fornicationis, qiiicunque fcilicet fcnnunt iè uocatos a Domino ad coniugium,non ad uitam ccelibcm' Hçccrgo prima laudati coElibarits,adicfta ab Apoftolo caiitio cft.

pofuifret,Voio omnescffe ut amp;nbsp;ipfè fum! CdUlio fec^ Sedunufquifqug habet donum proprium,iftequidemfic,aliusauigt; temfic.CurhicLatomeuelfaccrdoteSjUeleas quætumetiam fccoe libatuiaddicere folebant,uiduasnon hortatuseft Apoftolus,ut fe in cœltbatu fequerentur ; Dominum non defuturum orantibus dogt; num huius rei:cur carnem mortificandam, uim naturae faciendam, crucem perferendam effe no inculcauit lt;Erant certe hæc omnia mul to comperriora Paulo,quam uel tibi Latomc, uel mihi, iplô ctiam ufu,amp; in menteeiusnunquam non uerfabantur. At Spiritus Do^ nuni nihil talc: fed hoc dixit: Vnufquifque habet donum proprium

DeOjifte quidem fic,alius autem Rc, Sed aducriatiua particula eft, «nfringituotum rcfpicicns ad uniuerfam conditionem hominis ad gt;Qconditi,utaliquandolitamp;: uiuatfîcut Angeli Dei. Vide ergo hoc “I loco Latomc, Primum,ctiam in xnatrimonto uiuerc Xlt;^ƒz^rJuece^Fe

1 ij exDeo

-ocr page 84-

Ö8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECOELIBATV

exDeo.Deindccxcö quodunufqiiiTque habet donum proprium ex Deo, alius quidem fie, alius uero fie , rede coricludi,quofdam donum ex Deo, ut extra matrimonium fände uiuant, non habere. His iam tu quid facias homo nbsp;nbsp;nbsp;Tunehisdabisdonuhoc,quod

Deus non deditc'lftud Ci non potes,quare u!seos,qui dono hocdefti tuti funt, aliter manere,quam Paulus,imo fpiritus fandus uoluiti V oto enim illi, quot;V olo omnes homines efle ut meipfum,fi:atim fub# iunxir, quo id uotum fuum moderarus eft,Sed quiique donum pro prium habet, ifte quidem fic,illefic:clariirimefignificans, non op# tare fe,urfintficutipfe, nifiqui donum habeanr, quod ipfe^Hje de f, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecunda cautione.

CdUil terMt lamconfyderaamp;tertiam moderationem,fcucautionem Apo# ftoli, quam huic fuo dido,Liberis adhuc coniugio Si uiduis dico, bonum eis eft,fi fie maneant, fubiecit: Si uero,inquit,non continet, nuptias contrahant. Melius enim eft iungi matrimonio, quam uti.

Hie iteriim uides,quofdam effe, qui Ce non continenr,quos tani2 author caftitatisfpiritusfandus, non hortatur ad uim faciendatn naturae, non ad quaerendum precibus donum côtinentiæ extra con nubium,fedfine omni exceptione,ueluoti,uel muneris, iubetconin gium fufciperejungantur,{nquit,matrimonio.

Vides{tem,eire,quiuruntiir,quosmultofit melius adnupti^» 1« dWMrtJf«»' ucnirc,quam uri. Hie rurfus nullum melius remedium uftionis ob ftullimi (fuàm tulitfpiritus fandus dodor ueritatis, quo nemo poteft, uel certius, re nbsp;nbsp;nbsp;pl^nius docere eaquæ nobis Sc fanda funt, amp;nbsp;falubria,^ neccf#

medium Spiri faria. Hoc igitur,quodfpiritus fandus hie pronûciauit melius efle, r f nemofacictdetcrius,nccillaueftraquamlibetantiqua,amp;lateuulg3 n ' taconftitutionetnccquantumuisreligiofo amp;nbsp;folenni uoto.

*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Infpicenuncamp;quartamcautionem.CumfcripfifletApoftolus,

.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\7’QjQyQsabfcjfolicitudinee(re,amp;fubiunxiflet,eosqui folutifunt

coniugio,curare quæ Domini funr,ut placeantDomino,amp; fint di corpore,ct lpiritu»Coniugesautem ca curare quæ mundi funt,igt; Qtii^ufdd cae quomodo placere poffint alter alten', mox adiecit,ne cui hæc cœh# tibatus Id^neo batus commendatio cauflam præberet periculi. Hoc uero, inqnif» eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad ueftram utilitärem dico,nonut cui^ laqueum inijciam,fed c®

-ocr page 85-

SÄCERDOTVM. nbsp;nbsp;óp

folum,quodpulchrumfie,5i hue conférât,ut aliquis aflîduus ac indiuulfe Domino adhæreat. Ethæc Pauliüerba,quæfo,confy# deres Latome, amp;nbsp;uide an non ex ijs uere, amp;nbsp;certo concludatur, efle quofdam,quibus ipfeccelibatus,non folumnihil confcrtadid,ut DominoiêmpcrôCcitraimpedimentum inferuiant,fed potius lajf queû inijciat,quo uindijôc irretiti Satanæ fe tradanr,quo ÔC in nefari am uitæ fpurcitiem eos pcrtrahat,Si amorc omni,ftudiocç Dei ua^ cuer,amp; a focietate regni Dei prorfusexcIudat.Habet enim quifque, ut fupra dixit,fuum proprium donum , hic quidem ad matrimonii um,alius autem ad cœlibatû.Qui præter hoc aliquid audct,is Doi mini fepræfîdio fubducitjamp; Satanacinfidijsjamp;uilèfponteobrjcit,

Poilremo,quanquam h3e,quas diximus, cautioncs amp;nbsp;moderati ones laudati ccelibatus, præfertim adeo plenæ,amp; accuratf fufficiei ° bantabunde,tamcn quoniam Apoftolus cômcndadonem uitgcœi libis adhuc aliquot uerbis profequi uoluir,operçpretiüeire iudicauit amp;nbsp;his admonitionem fuam de fanftitatc matrimonrj adiungerc. Si quis, inquit, indecorum uirgini fuæ putat, præterire nubendi remgt; pus,amp; fie debet fieri, quod uult faciat, non peccat, iungatur matrii monio.Item,Qjui elocat nuptum, bene facit,Item,Si dormicrit ma# ritus illius,libera eft,ad nubendum cui uelir,modo in Domino.

' Adiecit de uirgine quidem. Qui non elocat nuptum,melius fai cit.bt de uidua, Attamen beatior eftjfi fie mancat iuxtameam fenten tiâ.Sed cur facit,non elocans uirginem fuam,meliusCÔCcur cft folui tamatrimoniobeatior,fiuiduapcrlèucrct,quam firurfus nubatlt; Quia,dices,diuinioribusrebus liberius incumbcrepoteft,amp;uirgo, amp;nbsp;uidua,amp; ad uitam futuram efle expeditior, quam quæ nuptj funt. No uocatit di Refte,fiquidem in hancuitæconditioncm uocatxfint. Sin minus, cceUb.uirgmes tom profefto abcft,fîcutiam demonftratum eft, innuptas diuiniorii nbsp;nbsp;uiduig md^

bus rebus magis eife deditas , amp;nbsp;ad uitam aeternam expeditiores , ut g« Urrenie et ctiam rebus profanis,amp;carnis mundi,turpius feruiant,amp;in irai cdrtidïes eud* puram huius feculi uitam feie profundius imraergant.

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uirginem ftiam tradcrc nuptui,

ïbc debet fieri; ôc de uokntclcruare uirginem, Nó habensnecelîîi

1 it} utem

-ocr page 86-

DECOELIBATy

tarem,Habens ucro proprise uoluntatis potcftarem,indubie,qufa (frt VnJe pctrftiif gulæ tarn uirginesquam uiduæ,donum ftium proprium habenr,ut recimnJi ninu leruiant Dornino,aliæ matrimonio folutæ,aliæ autem in marrimo ptj«, auc nc“ nio.Qtix ergo donum habcncconiugtjjeædebent matrimonio i«gt; ajiiCAS trdäett gi,idquc lcgc,amp; iiocacione Dei,ciii ut impïe,fic amp;nbsp;infelicitcr audet op iMptui» poncre ie, contraque niti omnis Humana præfumpoo.

Qiiibusigiturharumeftdcmandatacurajfiueparentes flli fint, fiue quiuis alij,Htcercc facultatcm non habent, ut innuptas aiTcruenç fed ncccflitas eis incumbit, ut in coniugium tradant. Ad has eniffl pertinct,Et debet fic fieri. His enim uel parentes,uel quicuncj; tandem alfi præiunr,nu]lam in eas,nifi ad falutem earum,poteftatem habete pofliint. Cu ergo talibus in laqueum perditionis,non in adiumentS uitæ cœleftis ualeat coclibatus, poteftasferuandi illas innuptas adeO nulla uel parentibus,uel,curatoribus earü ui 1 is efle potefi,ut etiam omnino debeant cas nuptiii dare, fatfturi alioqui non bcne, fi ciufmodi,fiue uirgines,fiuc uiduas,non elocent ; nam hoe ipfo mi^ feras,amp; perditas reddent,non beatiores , ut in tot hodie cocno^ brjsconfpicitur.Etenim cum eiufmodi donü,amp; uocationem ad ui^ tam pureccelibem tranfigendam non habcnt,tantum abeft ureum adeoclibarum adiguntur,relidis negotijs,amp; dclittjs miindi fohim adhfrcantDeo,fcquetotas tradant amp;corporis,amp;animæfanAifica# tioni,utexrjsnôpaucæ, quibusidmodouel per homines, uel op^ portunitatcloei conccditur,abicdo fimul cum cura rerü coelcftium» omniquoque pudorc,lupæfiantimpurilTimæ,Qyamquidem tut^ pitudinem amp;nbsp;fpurcitiem,Deusbone,quam multisin locis, cüRim^ mo Chriftiang Rcipub.dedccorc confpicimus.

AuJdx C^ir* Epifcopus VintonienfisAng!us,quilegatumfui rcgis agebatin rdigiopi iUu* poitremiscomitrjsRatisbone,homo multorum iudicio peracutus, fîo uerbi Dei côtendebat,exhoclocoPauIi;Siquisfirmusin cordefuo confiituit ßdddb Epif* amp;dccrcuitferuareuirgincm fuam,benefacit,Regiluolicerc,utfacer copoVintoni’ dorespropoGra poena capitis,aduitam ccelibem adigeret, Dicebat «V» Anglo, enim:Regi,patriparri3e,hacin re nonpoffe minus eiTeiurisin fuur» populum,quä lit patribus,amp;ciuibuspriuatis in liberos cuiep fuos. Cumquemonerem illum,utamp;ea,qux Apoltolusillisucrbis,qu3e citabat

-ocr page 87-

SACERDOTT M. nbsp;nbsp;7«

dtabat interpofuifTet media confideraret:Non habeas ncccffitacem» poteftatcm uero habetiioluntatis fiiæ, Quibus uerbisdiccba Paugt; lum moderatum poteftatcm patriam dare fignificafle, cum Pagt; tresidcirco potcftatcmhabeantin liberos fuos,utialutem illorum non lxdant,fedmodisomnibus procurent, ijs qui habentuirgines noniiocatasdiuinicusadccclibatum, nonefie poteiiatem illas iér^ uandi,ièd neceiTitatem incuiiibere potius eas elocandi : T urn illc ref# pondebat,potettatem, de qua loquitur hic Paulus referri ad faculta# tes rcifamiliaris,ac fi Apoftolus uoluiffet dicerc, Siquisnonpatilt;? tur ncceffitatem elocandi uirginem fuam proprer rei familiaris tenu i ratem,fed habet poteftatcm uoluntaris fuæ,id cft,tantas opes,u t alegt; re uirginem fuara ipfepolTit. Quafi uero poteftatcm elocandi filias, anguftiapatrimonijnon fæpiusadimat,quamad elocandiim im^ pellat, aut quafi Paulus in modofacultatum pofuiiTet, uirgines uel elocandi neceiTitatem,uel non elocandi poteftatcm. Sic fapiunt ingc4 niofi, amp;dofti alioqui uiri, cum uolutfaperc contra Dominum.Sed ad rem.

Exhis quincjcauriom'bus Apoftoli, quas ipiritusfanftrus,uelt;5 rusSiunicus doctor ,fingulas fingtiliscommendationibuscoeliba^ £pilogUitorH tusmoxtam religiofe fubiecit,omnibus quiChrifti doArinama? ljgt;irittii gnofcunt,planeperfp/cuumeft,Paulum,imoIpiritumfanftumper fMilindocuit Paulum,toto hoe loco clariflimc docere, quamplurimos a Deo fic dc Coiugio qJquot; fados óiuocatosefle,ut, quanqua in uniuerfiim omnibus hominigt; cœlibatu. busbonumamp;optabilefit, earn uitamingredi amp;fufcipcrc,ad quam i,Corinths7» fadi,amp; Clirifti fanguine renati fumus, uidelicer,uicam Angelorum, connubiiq^ experte,ipfis tarnen bonum fit habere coniugcm in Dogt; mino,quandiu uocatio ad matrimonium in eis obtinct: amp;nbsp;abftinere coniugio bonum non fit:amp; idcirco debere eos exindubitato Dei • prxcepto, amp;nbsp;uocatione matrimonio iungi,fic ut fuam quilibet uxo remhabeat,amp;fuum unaquæque maritum,idquc propter uitandarn fornicationem,quamalioqui,uitarenon pofrint,quantumuisDei Dei præ/tdiu præfidiû ad earn rem implorent,ideo,quod non decear, ut Deus nos frtijlra petilt; audiat orantes contra fuam uocationcmamp;dona,quæfola bono efte turco:rlt;iipfi: nobis pofTunt, itàcÿ neceireeft ,eiufinodiomncis,ciim abftinenta lu uocatione, nuptijs

-ocr page 88-

y i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E c OE L h B A T V

nuptijs, urijHcque conrincnter uiuere : tantum abeft, ut rclidi'J cun's amp;negotrjsmundi,curent quæ Dcifùntjamp;fandificarioni ftugt; deantjutedamlaqueumfibiipfisinduantjquö Satanasin quæuis probra,amp;flagftiaipfospertrahat5amp;aftnngat.Etidcifco,quaniGui» Non fjcft «!• magnaminillospotcftatemhabcâtPontificcs,Rcges,Patres,aute^ luw genufho tiam omnes mortalcs,non tarnen bcct cis coni'ugiuminterdiccre, minctmàcon» quemainquc tandem ordincm illi fufceperinqautuotum fecerint iugio 4rcere, (uerboemm Dei cedere omnia Humana décréta ôiplacitadebent) fedneceflîtasomnibus incumbit, fi modo Diuinam Maieftateffl uiolarenoIintjUt qui poffunt ad id aliquid conferrc taies adiugt; ucnt,quopoflïntin Domino matrimonium colere. Sicenim fieri dcbet,amp; nifi faciant,non modo non beatiores reddent cos , ucrunigt; etiam mifere perdentjôi fe grauiflîmo Icandalo deuincient.

Vides Laromc,quid dodrina Pauli in fe contineat,quam dec« Iibaru,amp; coniugio perfcripfit adCorinthios,in qua uos adfcrtorcs cœlibatus noftri ( uobis cnim nunquamexpetiuiltis ilium )incuni berc foletis ,amp; niti cü primis. Vides hacipfa Pauli dodrina,legco^ quam fulcepiftidefcndendam,plane fubuerti,amp;corruere. Ilia enim cœlibarus neceffitatem indicit promiicue omnibus, qui in facerdo^ tiouelfuntjuelelTe uolunt. Apoftolusautem,imo ipiritusfanftus per Apoftolum ftudiofequidem prædicar,quæbonaccclibatushagt; beatjuocatione Domini fufccptus, amp;nbsp;quantopere ille omnibus op^ tandusfi't. At non fold nulli hominura ordini,nulli conditioni,quO uis etiam uel uoto,uel hominum conftitutione rcceptæ,eum impo^ nitjuerumeciam ad fingula ccelibatuspreconia, fubiungit accuratas admonitiones, amp;nbsp;religiofas cautioncs,ut quifque uideat,quodipfi donum diuinitusobtigcrit, ne dum prætcr iuirum,amp; uocationcin Dei conatur expeditiorem fe facerc ad ccclefiia,laqueum iplê fibi in# .. .. ... rjciat,quoconftridus ineaflagitiapræcipitctur ôeincidat,propter iuaiciucauD4 q^æ fandorü communionc omni,amp;: rcgno cœleftiprorlus exddat. Iw ttonpcrtU yjjjgsdenic^ Apoftolum, huiusdoni,amp;uocadonisiudiciumnon net ad Pont. inmanusPontificum,aut ullius hominis poncre,quod Alphonfus rnus fecitjfcd id uniulcuiufcj propriæ confcicntiæ liberG relinqucrei r« co^citntiif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tu iam quid inde conlèquatur, iple iudica. Nec enim ita uel

candoris

-ocr page 89-

SACERDOTVM nbsp;nbsp;7j

«zandoris omnis, uel etiam dialeAiccs oblitus cs,ut no fis agnitunis jffca prorfus inter fe pugnare,mucuocj fc perimere.Primum,matrigt; tnoniumijshominibusjquifefentiuncurijomnibuscfleineunduni, id quod Spiritus fanft. pronunciat : Et quibufdâ hominibus nô effc ineundum,quod Latomi placitum,amp; Icx aflcucrant.Deinde non fo Jumhortai ijuerum ètiamui adccclibatum cogère certiim quoddâ, amp;nbsp;infinitum genus hominum,quo nullum in orbeficaueracaftitate alienius:amp; iubere moleftiam iiftionis oratione depellere eos,quibus nemo minus nouit,quidfitorare Deum quoduosfacitis:Etcongt; iugium non tantum relinquerc omnibus illud appetcntibiis libc^ rum, fed tories, amp;nbsp;tam religiofe etiam monere, ne quis, illud repugt; diando,aliquid ultradonur» fibi collatum audeat,amp;laqucum pergt; ditionis ipfe fibi inrjciar,nulla interim uel uerbo fafta mcnrionc,dc remedio precum aduerfus hoc periculum:quod facit Spiritus fangt; dus.Deniqueiudicium,de eo quod quifcf doni aDeo acceperit, fîgt; ue coniugtj, fine cœlibatus deferreuniufcuiulcp propriæ côlcicntiæ, id quod ad ueram uitæ puritatem conlèruandam uifum utilius eil Spiritui fando: Etiudiciûhoctradereinmanus corum, quibus rh diculum elfe uideturob ullum flagitiû religione obflringi ,amp;quiex conlcientiyum periculis queftum façere çonfueuerunc,

Sed enim in his,quæ præccpit Deus hærendum eft,amp; uîta potius amittenda,quam eius mandata dclèrenda î cœlum nâcj amp;nbsp;terra cci? danthis oportet,non hæc illis.Lcxigitur tua, non Icx, amp;nbsp;aperte ad^ ucrfarialegi diuinæ conftiturio,tam nihil habet patrocint),amp; adiugt; menti ex his præceptis Dei,quç D, Paulus de coniugio,amp; cœlibatu protulit,ut etiam his ipfîs omnino corruat ,amp;cuertatur.

Ne uero dicas Apoftolum hoc loco de uulgaribus hominibus Occupatio Je difputafle,non etiamdefacerdotibus,côfideremus amp;caloca,in qui# bus nominatim defandiratc,amp;præftantia præccpitminiftrorû Ec# clefif ƒ t ^d dç côiugrj, et facri minifterq inter fe focictatc,autdiflïdio, proccipit.Qiiâlt;ç hæc eft infanda profedo côtumciia Spiritus fanfti, tanta ei uidelicet in præcipicdo tribucrc negligentiâ, ut cum iuberet unumquemcp fuam habere uxorcm,amp; unäquamqßfuum maritum lornicationis uitandf cau(ra,non cxcipcret facerdotes,G puta(rer,aut

K fenfiffet

-ocr page 90-

^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T r

fenfiflèteosîftageneralifuaninione non reneri : nccufpiam in totâ hactam accurata,ôicopiofa dilpuracionc ucl ucrbo mcminifletro iTiedij,quod uos ijs qui uruncur offenis,uidelicer precauonis pro do nocœlibatus.

Verumea {anelocauidcamu5,quibus exprofcflb decaftirate facerdotum ApoftoluspræccpraDelcxplicat. Q_uæfaneIoca,pro te nequaquam adduxifles ,cum adeo clare contra ce faciant ,niß perniciofa ffta,qua tcneris, ôi qua contra Chrifti regn um incicaris, tentaciOjtetibiprorfuscripuiffet,

Ad Timothcum ergo fie feriptum Apofiolus reliquit : Oportei igitur Epifeopum irreprehenfibilcm c{re,uniusuxoris maritiitn.

Tikt,

Diaconi fîntuniusuxoris mariti,qui liberis reAcpræfint. EtadTi# turn; Huiusrei gradate reliqui in Creta, ut quæ défunt pcrficias,öi conftituasper oppida Prcsbyteros,quemadmodütibi ordinaiiera. . . f. Siquiscftinculpatus,uniusuxorisuir,liberoshabensfidelcsamp;c.

Spiritiii ftin= His locispræcipit fpiritus fanftus dedeligendis infacrummini fliw pr£cipit fteriumEpifeopis, Presbytcris,Diaconis: ÔC de omniuirtute,qu3e de maritis,ml huic ordini poteftornamento eile,amp;côducere ad hoc,utquifunt de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in huncordinem dcledijmunusfuum fœlilt;iteramp;:fändepræftencEc

clefiisDei:amp;tninCatalogo prçftantifflmarîî uirtutum acdonorii Dei,primoloco ftatim poft illud generale, irreprehenfibilcm cfTe,

amp;inculpacum,fubiungithoc,Vniusuxorisuiruni: Coclibisautent uitæ,ne uerboquidemmeminit.AtquifanAitatem Ecclelîaftki migt; nifteri%ncmomagisrequirere,amp;quæconfcruntad cam nemo ucl melius nouifre,ucl præcipere diligenrius poteft hocunoueromag* ftro. QuâigiturLatomc cauflam efie dices,cur fpiritus fanAushoC ipfo ]oco,ubide fanftimonia miniftrorum nominatim amp;tam acn* ratecopiofei^ præcepit, nuHum deccclibatu ucrbum,tatnmultaii« ro demaricisfcccritlt;Certe non eratimmemorcorum,quæ decode ,batu prxdicauicin Epiftolaad Corinthios,cum uidelicechuccon/ Ecrrc,uthomines omni folieitudine profana foluti,tannim cacumj^^ quæ funtDni,Si Dno prorfus adhæreant: Sed nec quicquam eor«gt; quæ fancîto Minifterio ucl adiumento, uel ornamento elTe poflunc, jprsecerireuoluitfinftitucnsprgcipuos fyos dixipulos, amp;gerni^rgt;o*

-ocr page 91-

s A c B R D o T V M, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7^

filios,lt;le uniucrfa Ecclefiarum procuranone. Quam tg{tur,quæfo, nontumodojfedetiamilli qui in facris litcris apud uos putantur effemagnopere iierfati^Sc ueri'uti^cauiTam atFerent,cur Spiritusfan^ ftasin fuo Principe Carvone dc omni fanftitate prçftantia minigt; ftrorum,icademaricispræccperit,quafîtantum mariti debeantad hoe munus afliimi:de ijs autcm,qui cœlibes uiuant, non uerbulum quidemadicceriK Voluit neeoelibesin hunc ordinemnondcberc; uocariïan caftratos propter regnumDei,qui a curis mundi funt libcj tiorcsquammariii,rciecitab adminiitratione regniDeiï Hoe non. dicimus. At quialegetn,amp; generalem Canonem toti ordini curator rum Ecclefiæ Spiritus fandus hic tradere uoluir,id quod cft boni Ie gislatorisoblcruauit,qui nó nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iAl(r,î’ur oXÎyoy ,»X\à ûir'nri Tl) TrXw»

ad ea,quçfrequenter eueniunt ôi. facile, potins debet ac^ cömodari lus, ad ca, quæ rarius,adeoque difficilius contingunt. Agnofeishiefententiam Cclfi,imo Principumlureconfultorû Pla tonis,ÔC Aridotelis. Cum igitur exiguus admodura fit numeruscOi» rum ,qui ccclibcs uiuant propter regnum cœlorum : fingulis uegt; roEcclefiisopusfit,utfuoscuracores Ôi Epifcoposhabeant,ÔChos inculpatos,ac nulli iuftæ popuU reprehenfioni obnoxios : idcirco eamlandimoniamin his requirere Spiritus Domini uoluit,quani decreuit dare pijs omnibus, non quam largiri paucisuoluitiquo ni mirumfacileinuenire licerct, qui Ecclefias rede ôifalutariter proÿ curarent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj, r Q «muc

Hanc cauffam etiam Diuus Chryfoftomus reddidit.Ad illud cgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°

nim,Oporteteumetiambonum teftimonium habere ab tjs qui fo« ris funt,ne in probrum incidat,8i laqueum calumniatons,ita fubiegt; cit, Alioqui cnim probra ab illisfuftineretipropter hoc etiam dixit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.

quot;V niusuxorisuirum’.quâquatii dixerit alibi, V olo omnes effeficut mcipfum,puta,in continentia. Mc fciliccthanc fundioncm in argt;

dura contrahcret,fi exadiffimam uirtutem poftularcf.propterhoc moderatauirtutemrcquifiuit.Oportet cnim perfingulas ciuitate» couftitui,qui praefint. Audi namque ipfum feribentem T ito,Vt con (lituercs oppidatim PresbYteros,ficut ordinauitibi.Hæc illc. Eagt; àcialeguntur infcholijs Grxcis^nhunclocutnf

K. q Deinde

-ocr page 92-

O B C OE L I B A r V

Deindc,utaliquisEcclefiæbenepræfir,non pariim conferr,ha^ bcreufiim aliquemgubernandihomines,arcj! infticuendi,iifum pi'f, amp;prudenns lt;xconomi3e,quein ufum habentomnesboni Parresfas? rniliasjcoclibesplcrumcpnonhabcnt. Hac crgodecauffa Spiritus fanftusin deleftu miniftrorum tnaritos pofiiir,non cœlibes, quod illi ad formandum amp;inftituendü homines, fere magis quam hi fint idonei amp;nbsp;exercitati. Hinc eft quod ad Titum ftatim huit fententise unius uxorisuir,fubiunxit,LiberoshabensfîdcIes,nôobnoxiosfri mini luxus,non intradabiles.Et ad Timorheum inter reliquasfacul tat es boni Epiieopi pofiiir,Qj,ii domui fuse bene præfit,qui liberos habeatin fubieftionc,cum omni honeftate.Siquis uero proprif do^ mui præefle non nouit,quomodo Ecclefiam Dei curabitc’

Sedquiequid tandem probenir amp;nbsp;uideatur tibi dehiscaulTis:ob qs Apoftolus inter uirtutes miniftrorü Eeclefiæ primo loco pofuit, efle maritum uniusuxoris, non ccclibem;quascau{ras,nulto nego# tio polTum approbarc omnibus,qui piæ amp;nbsp;reuerenter ifta fecum zk'/ penderintfillud tarnen inficiari non potcris,exhoc loco Pauli indugt; Kdtrim. non bitanter concludi,matrimonium adeo non efle indignum ordine,ói eft intiigHMfn funftione facri minifterfj,uteam quocjdecear, eique reAe obeundae crominifterio fitutile.Nihilenimhoc loco Spiritus fanftusindulgentiæ,nihil imgt; perfeftionisautinfirmitatiscommemoratjfedeaiantum qucuirtu^ tes haberi dcbent,amp; eximiæ quidem .’quæcf fingularia facri minified rfijCum adiumenta,rum ornamenta funt,recitauic. IJquidum igitur fit amp;nbsp;ex hoe loco,quod maritos arcere a facerdotio,uel deifcere, terne ritas iurc dici debet amp;nbsp;audacia, quæ Antichrifti, non Chrifti fpiri# turn authorem habet.

De dig4inh, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T u autem ad eorum opinioné reipexifle uidcris,qui uolunt ideo

quod poficum eft, unius uxoris uitjclfe reieftos afacro minifterio il# Ios,qui alteram uxorem duxiflenr,etiam priore mortua. Nam hos uocatisdigamosjuerum contra amp;nbsp;ufum omnem linguae grec3e,5i fcripturam,amp; uetuftos Canones. Nemoenim maritus,mortu3enjii L«c. lO. nbsp;nbsp;nbsp;lieris dici poteft, co quod mors uinculum matrimor.tj foluat,amp; nup

Rom.?. nbsp;nbsp;nbsp;tiæ fint huius,non futuri lêculi,ut Dominus ipfe,amp; Apoftolus apergt;

i,Cormth,7» te dicunt;quo circa qui unicancura uxori uiuenti liic legitime con# iunäus

-ocr page 93-

SA CERDOTVM. nbsp;nbsp;77

iunftus eft, is unius uxoris uir rede dicitur, ctiâ ß alteram habucfit prius,quæmododefunâ:afît. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ■

Seciindisimplicitosnupttjs,hoceftAi/Ttjo(e Sandi Patres addixcre publicx penitentiæ,amp; uetueruntpresbyterü interelTc con^ uiiiio nupciali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, neuideretur eas approbare,uel conco

derCjde quo lege Canonem Concilrj lSIeocæfarienfîsterdiim,amp; fepci mum,amp;Laodiceniprimum.Si ergo digamifunt nbsp;non uiri unius

uxoris,qui prioribus cöiugrjs akeriusconiugismorteiblucis,akera contraxeruntjfcquitur ex eofandos Patres ad pœnitcntiam agenda Atf«r(i«w hos adegiflejôi bencdidione Ecclefiæ mulctaflê: quodnefascftdc fanftifs. illis patribus cogitare.Sciebätem nuptias repctere,priorigt; bus coniugibus uita defundis,non folk non elTe dclidtt,led eciam a Spiritu fando mandatum elTe. Deuiduis enim dixit: Si non contigt; nentjiungantur matrimonio.Er, V olo iuniores uiduas nubcre.

Eumigitur Spiritus fandushicuocauitmaritumuniusuxoris, ciuif uniusH» iitD.Chryfoftomus, amp;nbsp;alij uetuftiPatreshunclocum interpretati ^orisuir. funr,qui unam tantum uxorem habet, nö cum uxore concubinam, chryfoHoiflut nec repudiata pn'ore duxerit akeram. Liccbat enim ludaeis (hæc Chryfoftomus) alterisnuptrjs copulari,amp; duas fimul habere uxores, id efi:, lyii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxr« Txunvyivx'x«irt

Itaquocß concclTum erat ludæis repudiata uxore ducere akeram.

Qiioniam autem utrumque reprjhenfionem habebat, ÔC miniftros Ecclefiarum decet nulli prorfus iuftæ reprçhcnfîoni elTe obnoxios, rede katuit Spiritus landus, ut hi ab utroque ukio alieni effent.

Hoc loco purgare me oportet crimen falfi,cuius meinfîmülarût circahûc locum aduerlarij Colonienlès,qui tarnen hoc iplb milêra, Colonienfis fane curpiffima Sophiftica,fe ipfosfecerut Chrylbftomi fallàrios. Chryfoft.fètt» Quodenim D.Chryfoftomusgcminarioncucrborum, lêntentiata tentiam Ute« menunumidemq;dixit:Iudxis conceffum fuiffe akeris nupth'sco^ pulari,amp; duas fimul habere uxores,id dodores Colonienfesin dugt; as fententias diftrahunr,amp; contcnduntillud prius,uidelicet,alteris co pulari nuptijs,itaintelligendum effe,utidem fit,qd foluto per] morgt; priorcconiugio ,altcrum:inircpofteriusautem,duas fimul hagt; bcrcjdeuera digamia,fcribüt,n. ChryfoftomG hic diccre,duo ludçfs

K iij licuillk

-ocr page 94-

7® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OB L 1 B ATV

Itcuiffcjmatrfmonium contrahere fecundo, ói duas itidem haberlt; uxores,amp; utrumque Epifcopo oppofuiiïe,ranquam fit præter raogt; dum.Hæcfuntillorumucrba.Etquodegocopularialterisnuptiis, amp;nbsp;habere fimiil duas uxores,utunam fênrctiam incellexi,amp; pro una Cc^üitiumCo adduxi,(cripferuntilli acun,5ifæui doctores ,me,fi uiquam ali^ loiucripam^ bi falfus fuerim ,hic certc effc longe faißHitnum, amp;nbsp;ncquilTimuHii nihil enim efferamalienuma Chryfo{lomo,quamfcntentiamhanC quam i mpoftor ego,amp; fallarius ei cribuam amp;nbsp;affingarn. Addunt nó potuiffe aliud tam aperrum, tamcß manifeftum contrameam fenten tiam tcftimonium produci.Audis magniloquosamp;faeuos Theolo# gos.Ego nero tchic Latomeiudicem appello, interiftos meostam imporfunos diimpuroscriminatoresjói mc.

DiuiisChryfoftomus cum præmifilTet ; Oportet igitur Epllcogt; pum irrcprchenfibilem ellc,unius uxorisuiruni,fubiecit hocdiftunt interprctans:nonhocdixitlegem ponens,tanquam nonliceatfine hoc fieri Epifcopum,fed prohibens immoderationé ,poft4 apud ludæosconcelTum erar,criam alteroiungimatrimonio,amp;dugt; as.limul habere uxores.Honefta enim res nuptiæ.Quidam uero ai# unthoc didum effc^ut Epifcopus fit ex unaf uxore maritus.

Hæc funtuerba Chryfoftomi hoe in loco, Inquibus quisrton uidear,nifitam fitcxcus quam Colonienfes Theologi,Chryfofto# mum adduceregeminamhuiusdidi, Oportet efle uniusuxorisui# rum,interprctationem : unam,quam ipfe probat, arej idco ut fuam alteri præponit; Alteram,quam nonimprobatquidem,fed nee pro bar,autfuam agnofcit.aitenim ,Qiiidam uero dicunt. Qiiisetiant nö uidetpriorem interpretationem Chryfoilomó fuifie probatam Videlicet Spiritum fanftum hoe diifto uoluifle prohibere inEpi# fcopis Ä/xtTfi«» jpermiflam quidem Iudæis,damnatam autem ctiani apud plurimas Gentes,non folum apud Chriftianosine fcilicet Epi# fcopusimpliceturitanuptiis,ut duaseodem temporefimul uxore» habcat.Gerte mortua prioreconiugcalteram ducere non ludæi» modo,uerum etiam Chriftianislicitum erar, amp;nbsp;eft,Quare diccdiim Chry foft. fuiflet,üid fenfiiïet, poftcj id Laicis conceffum fiuQuid at üncbatdiccrCjIudçist’Deinde fecûdas nuptias,qug prioribus morte folu/

-ocr page 95-

SACERDOTVM» nbsp;nbsp;7p

folutis inenrur, w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,amp;immoderationis crimine notarc,nó eft ■

Chryfoftomi doftoris tam orthodoxi. Altera uero illam interpréta tionc/atis apparet non effe Chryfoftomi, fed aliorum quorundam, quidiciintillo ditfto requiri,ut Epifcopusfic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maritus,

hoceft,utperomnêuitamfuâ,uelfaltem abaptifmate,ficiit fenten# tiam hanc quidam moderatj funt,unam folum uxorem habuerit.

Scd cnim SanAus hic fcriptor clarius adhuc fuam fenrentiam de lioc loco explicauitin Commentario iuo in Epiftolam ad Titum, ubi itafcripfit,ad haec uerba Pauli;Siquis inculpatusfiqunius uxo# Tis maritus amp;c.

Cuius gratia tal5 indudt^Hçreticis obturât os ,qui nuptias crimi nantur,oftendens,qHodnonfit reshafcimpura,iedtamhonefta,ut cflpolcereE* cüeaquisetiam fandSpoiïit aicenderefedern ifimulcÿ lafciuosco^ pijcopum (y berces, tu'it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcrmitt2s,ut quis cum alteris nuptrjs Aw', Prcsbyterum

rifivfajMv huncprincipatumincat.Qiiienimcrgaeam,quf difccffit, no miritum^ nonconferuairic beneuolentiam ,quomodo isfiat bonus præfesçquot; mterprctatio quamnonfubeatcriminationemfNoftisenimjUoftiSjetiamfinon chryf.in Epi elfetprohibitum legibus, altcrisiungi nuptijs,tamen rem hanc mul fiolâadTïtunt tæobnoxiam effe criminationi, «xx ô'xiwinrtxxw f'w.Mullam ergo Apoftolusuulqeumqui regere alios uuir, dare cauiTain rcprchendcndi,tjs, quos regere debet; proptcrea pofuit,Si quis igt;'reprehenfibilisfit,hoc eft,fi uita eius libéra fit a reprehenfione, fiheino habuerit, quod in uita eius accufaret.Hæc ille.

Vides Latomc Chryfoftomumintellcxifle, hoc loco cas fecund das nuptias aSpiritufando damnari,quæ funt räv MiKyZi lafciuorS, amp;impudicorum hominumlquæque ctiamin uitalaica multam haÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^jmo

bentrcprehenfîonem,amp;funtinterdidæ legibus.Taies opinor,non Chryfofîomo dites caselTe nupti3s,quf poft morte priorü côiugum-contrahutur. uir untus KXjgt; ErgoplanüeftChryfoft.hic intellexiffe ab Epifcopatu reijci,ut ris, AiuTtjnyxutv «/['/«juov idcft uirum non uniusuxoris,cum,qui uiua , iixore fua légitima,altéra duxerit,fiué duas habueritfimul, uti côcef fumludæisfucratjGuealterâtantum rcpudiatapriorc,quod amp;Rogt; lt;uanis pcrmilTum erat. Nam illaudatum eft, immcrcntcm uxo#

tepudiare, auticainhumaniter tradarCjUtipfadifcedat, airiKimtrKV

hoc ci .

-ocr page 96-

80 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BE C OE L I B A T V

hoc loco AmbrofiusCamalduIenfis rcddidit,defun(Ram,cum dif« dcntemoportueritn'dquod non debebant ignorare Theologi ifti, qui fibi tantum iudicij fumunt in rebus facris.

lam ergo perfpefta fententia Chry foftomi,iudica Latome de me ¥dlfdrijttim= amp;accufatoribusColonienfibus,num in mc,anpotiusin ipfosdi^ pnhores ne^: raidacrimina. falfi,fnipofturæ,atc^nequitiæcompetanc.Simuletiâ quil^imi Colo^ cum illis tc quoque falfum agnoice, qui iuxta hunc Pauli locum mt menfes » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cito reijeiendum ab Epifeopatu cenfes cum ,qui priorc mortua alte#

ram uxorem duxerit, exeoque conatusescolligerc,ineffcin matri# monio aliquidimpuri propter quodfacro ordine minus refte cot hçreat.Vides cnim Chryfoftomum hanc fententiam hærcticis tri# buere,facrum coniugium impiæ criminâtibus:amp; doccrc,hoc,unius uxoris uirum,ctiam ideo hie a Spiritu fanfto pofitum efic, ut difee# remus,coniugium rem effe tarn honeftam amp;nbsp;fanftâ, uc cum co qui* Epiicopalemetiamthronumafcendere fitdignus» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

At dices, qufcunque fit interpretatio Chryfoftomi: tarnen Am brofiijHieronymijAuguftinijamp;aliorum occidentalium dodorum interpretation? in Ecclefiis obtinuifle,ut «'Iqäju©' habcatur ,(Siobid facerdotio indignus etiam is, qui priore defunda , alteri uxori inn# dusfueriqinc^eo te niti,non tarn S, Patrfi authoriate, ^Ecclefisf» QUiC Uu!go Rej^e tu quidem iadares hoc,fi prius euiciircs,ea dogmata, amp;nbsp;decre per Ecck/iiti ta omnia efleEcclefiaeChriftijquæ per Ecclefiasuulgo recipiuntutî recipiutur,n3 id uero nunqua euinces. Verum de co dicendum eft in loco de Ecde Idbent ideo fia. Inpræfentiarumfatiseftdemonftraflejinterprctationemillai« dutborUdtent ueftramdidiPaulini,q)unius uxorisuir illefit,qui in omniuita fua Eccleßgt nbsp;nbsp;nbsp;unam dumtaxat uxoremhabuit, non efle Ecclefiæ, fed Ambrofii»

Hieronymi, Auguftintjôi fimiliü interpretationem, fandorum qui# dem uirorum,(ed tarnen hominum, quorum authoritate priuata, nullum in Ecclefia dogma conftitui poteft : quorumque autho# ritati,non minus grauem, 8c orthodoxam autlioritatcm opponere liccatjD.Chrylbftomi fcz, amp;nbsp;grjeorü dodorum propc omniü:quo rum inrerpretatto nec in Occidentaliquidem Ecclefia fuitdamnata. Hic ergo cG utracf interpretatio fuoSjöi jque graues habeat autho res :quidaliudfaciendG nobis cxiftimas,qua ut cas inter fe confer* niu»j

-ocr page 97-

SACÊRDOTVM. nbsp;nbsp;gg

isus,amp;: ad fcripturam examinemus utramcß ftudiofelt;Hoc ucro fi fe ccrimus,nuïlo certenegodo uidebimus,interpretationcm græco# riim,fcripturiscon(cntancanicne:Latinorum minime. Ilia enira a afacro ordine excludit cos quimcritofuntcxcludcndi.Hfcautcm rcpellit cos,quibus nihil poteftimputari,uel obijci.Na habere duas fimuliixoves:aucimmeiito repudiata,ueldimiflapriore,alrerâdugt; cerc:aut edâ raulieri coniungi nó leginmc,qu3e omnia tria graeci in^ telligunc excludi perhoc Apoftoli diftü. Oportet ËpifcopG unius uxoris iiirum cffe, etiam in Efhnicorü hominu repræhcnfionc fue^ runt: fed in repetito côiiigio, quod in Domino contradum eft, quid uel fingi poteft inefte criminis^Sandum enim eftconiugium,amp;ho^ CoitiugiS fint noratum,quando contrahitur in Domino, fine fecundum, fine pri^ per fanfltvm, mum.Quidcnim inter hoc diillud intereft,modoineatur utrücç in ßueprimuß-Domino, fuaamp;etatc amp;nbsp;moderatione iila,quç Chriftianos decettf ue feettndüß*

Adducis Si illud ex quinto prioris ad TimotheG,de uidua, quæ nbsp;(erfHOWßt^

non nifi unius uiri uxor aflumi debeat ad minifterium. Si alimoniâ Ecclefiæ. Verum ncceo dido probabitis, cas fecundas nuptias dagt; mnari,utfacro minifterio indignas, quf primis perm orte folutisco trahuntur.Nec enim cas Spiritus fandus hic rerjeit, quafi non unius uiri uxor fueriqquae defundo prioreuiro altcri nupfèrit.Nâeanub lo temporedicipotuicefle nupta duobuslcum mortuo enim nihil coniugrjfupereft. Eamigitur Paulus hoc loco intelligit non fuifte unius uiri uxorcm, quæ uel uni uiro non legitime côiunda fuir, uel ab unodifceftit,cocßuiuo, Siadhucius mariti inipfam obtincte, ak terifeadiunxic. Spiritus fandus enim ipfe per Paulû iubet iuniorcs uiduasnubcre,libcrosgignerc,domum procurare. Qiiæ fueritergo ratio,il]ud,Quæfuitunius uiriuxor,fieinterpretari,ut dicendum fit,piasamp; fandas fœminas, arque uiduas, ob hoc folum quod prç^ «ptoDeiparucrunt,ab Ecclefîæ Si minifterio,amp; beneficio reijciengt; dasciTet’maximecumalium hæc uerba fenfum admittant,5ihunc non minus uerbis ipfis,^ reliquis feripturæ locis,de côiugio, Si làn do minifterio confentaneum lt;nbsp;Ncc enim poteft apudDcum idem præcipi ut Bat:Si adieda pœna prohiberi ne Bar. At non Icuis eft pœ na cxcludi ab Ecclefiaftico Si minifterio,Si beneficio, tan^ impurâ, amp;coindignara» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L PorrQ,

-ocr page 98-

82


DE C 'OB I I B A T r


Porto quicquidponderishæinterprctan'onfsapud ks habitiiiæ fint,hæc ramen certaftint Si indubirat3.Pnmum,q'm tcrpretan'o horum didorum Pauli, unius uxoris uir;amp;,unius uiri uxor,qu3efccundummatrimoniumcôtrahentespoft mortem pri# orum côiiigum,a facro minifterio remouer, quancß in Occidentali Ecclefîa paffim obtinuittnequa^ tarnen eft dogma Êcclefiæ;cum ab tera herum diclorum interpretatio, quæ a (aero minifterio per hoc di(flum Pauli,cos tantum remouet,qui in mérita rcprchelione ÔC ui tio hærcnr,ab orthodoxis tradita lit doftoribus, nee unquam erro# ommui infimulara fuerit,neque iurc poflit .Nam amp;nbsp;Diuus Hieronymus, • nbsp;nbsp;* quan^ fecundis nuptijsparu æquus, hanc tarnen Græcorum inters

pretationem adducit,traAanshunc ipfum locum, in Conmenrarij» ad Titum,nec reprobauit,Alterum,ctiamfi hanc interpretarionem uobis Iargiamur,amp; concedamus co8,tancp non unius uxoris marb tos a facro minifterio cxcludcndos efre,tamcn ueftræ id legi nihil pa trocinari poceft,quæ nullo unqua tempore maritos adfacerdotiuin admittit, uelin eo tolerat .

Sed enim allegas amp;illud Pauli, quan^ non rede. Sic cnim adgt; •ducis, V iduas adolelcenriorcs dcuita ,cft enim luxuriatæ fuerint, in Chrifto nubere uolunt,habcnces damnationcm,quia primam fidem I'rritamfeccrunr.Apoflolusautemhabet or av x«Ta!-fimacraciTcSXfi^‘h lixevm id eft ,cum lalciuire cœperint aduerfus Chriftum, niibe rcuolunt,non,ficut tu diftinguis,in Chrifto nubere uolüt.Ncc cnim Itäenimhabet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^Ôtra Chriftû .Hâc fyncerâ Pauliledioné, uel

ëoLr Lato nbsp;nbsp;Erafmo uiro certe digno que legas,difcere poteras.Arguithçc ob

exep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citantia,amp;p!urcçfupinaneg!igcntiatua,teuerbum Dei non habert

»Jiwdntt jcri» nbsp;nbsp;loco,quo decec,ac eftcredibile te pleraque omnia,quæ in hanc tu

,pt«iM,er olo anifarraginc conieciftijuel ex libellis Eccrj fimiliumq: fublcgiirc,ucl ‘Nite impreJiUt abaliquofuppedicanrelocosamp;argumenta,ueluci per manusaccc# pifte. Verum ad rem.

De Hôto Cûc» Aduotumhicrefpicerc uideris,amp; taie argumentum fignifîcarc. Ecclefîa rede facit exigédo a fuis uotiîfadûDeo deuitalt;oclibe,con# demnationem enim habcnr,qui fîdcm uoti fui feccn'nt irrirâ,ut hic lo PUS Pauli attcftaturtfc'rgo rede facit Ecclefîa,ccclibatutn exigensa cleric»

-ocr page 99-

SA C E RD O T V M

dericis,amp;coenobi'risfuis,eoqd hi uoro cœlibatusomnes aitringiin tur.Ssd uos non folS,uc præîient hi qd uouerüt, exigitis, uerû etiâ ut uoueât,id qd huic loco prorfus ex diametro répugnât. Sed Ioc3 ipfumexcutiamustotü.Necenimminushocipfo teftimonio j^a^^ h)s,qiiæiamrraftauimus,lextuapenituseuertitur

Viduas^nquit Spiritusfanduspuniores reiicc,id eft 7rlt;xÿ«tnS Vri deucroCAcollegiofacrarüuiduarumEcclcfiis miniitrantiü,in qd nulla,qiiæ non faxagcfimü annum attigeriqalTumi debet.Vosautê plane puellas, no in huiufmodi Collegia fanfta,fed tiel in manifefta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

öjHJiTiyi« àpƒlgt;ƒlt;lr^«, uel ftipcrftitiolà ac uiolenta dctruditis crgaftula,^„ *. y decriifasdetinetisjcxitiali fanelaqueo,ucluoti,uelindiAtfOElibai/7^ '. 7 tus obftridas. lam dcincepsuidequomodo,amp;quæ ad loca iubeat Spiritus fandus iunioresuiduas rerjccrc. VolOjinquiqiuniores ui^ diiasnubere, liberos gignerc, admimitraredomum amp;cet. En,accegt; libatu ad marrimoniG uiduas adolefcentulas remittit, idque fi'mpliigt; citer,abfq; ulla uel uoti,uel códitionis exceptionetnihil de his ingerit, qiiç de cceÜbatus pulchritudine,amp; cônaodis prxdicauit Corinthijs » De ccconomia enim hic praecipit totius Ecclefîæ, legemc^ præfcnV bit uniuerfîs iunioribus uiduis, inter quas perpaucæ capiunc uerbü caftrationispropter rcgnum Dei.Quodigiturhuicgcneri’iTrl Troxj conducibile cft ad pietatem,id fimpliciter exprelïït,amp;: in lege pofuit» Q.uædonûhabebantfandicoelibatus,easidemfpiritus, ut donum illudfuumamp;uocationc fequerentur, facile excitabat, qui donum hoc fuppeditabat. Vos conrra,n5 habita ulla rationc doni amp;nbsp;uoca« tionis,promircueamp; indifferenter amatrimonio adcoclibatum re# ijcitis,quolcunque in ueftrum Eccleßafticum ordinem adtnittitis, quantumuis ætatefint, amp;nbsp;ingcnio a cœlibatu alien!. Planu eft, ergo uos ifta legis ueftrçuindicationc prorfus ad u er lari Spiritui fandod

lam uideamus, amp;nbsp;quae huiuspræccpticauflæabApoftolored dantur. Hæ funt^periculum inlubricauira,amp;occafio obtredandi. Nihil enim quam ætatis hic ,amp; quod iam lapfænonnullæftierant, Ct quod aduerfario Dei occafio obtredâdi dctur,mcminit.Bis iunio res dixit.Iuniores uiduas r€ijce,et V olo igitur iuniores uiduas nube ’■f A, Cu enim lafciuire cccpcrint contra Cliriftu, nuberc uolunr,ha

L q bentes

-ocr page 100-

84 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D B C OE L 1 B A T V

bentesiudiaum,amp; iiindam ex hoc condemnadonem , quod prim'S fidem reieceruntjôi necullam darc aducriario occafîoncm obtre# dandi, amp;, lam enim nonnullædéflexerunt,ut icqnanrur Satan am. Hec de caiifTa præccpti fui Spiritus fandus hoc loco cömemorauit.

PIerecçenimuiduæadolefcctiores,cû exreccnti maricorü obicii impotentius dolcrct,^feffïoni fe uiduitatis publiceaddicebant. Sed cü ad coniugiû,non ad uitâcœlibem natçeflcnt, renaifib ludu ôi ex tindo defyderio mortuimariti,redibâtad ingeniü, amp;nbsp;nuptias iter« expetebâc.'Vericjautceâinconftantiâ apud Chriftianos ipfis pro^ bro uerti,amp; futurum, ut iterum nupræ non habercnturcoloco, quo fuilTcnt habitæ uiduæ,tandc eo lafciuiæ pcruencrür,amp; libidinis ut iam fidem non ram data Ecclcfiæ de colendo ccvlibatu , quâadgt; didamChrilto de uniuerfa pietatc nbsp;nbsp;religione reiiccrcnt,una cum

coelibatu répudiantes ipfam etiam profelTionem Chrifti. Ait enim ApoftoluSjCûlafciuire caperintconrraChriftum,irem,nonnull3e deflexerunqfcquutæ Satanam.ldquod in eas minime competit,quf cûüruntur, in Domino nubunt. Qitod Apoilolusipfeiudicauitme liusiac propterea taiibus omnino præcepit, ut unaquæq^fuum ha^ -bcat maritum:5iexeadem ienrcnria,omnibus quæ non continent ' dixit, Volo igitur iuniores uiduas nubere. De reieda igitur fide ' Chrifti,non de uoto cœlibatus hic loquutuscft Apoftolus,cûdixit, QttiJfiJes nbsp;primam fidem reiccerunt.Etfiquem remoretur uerbum,primam fi

briirjCe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uelit,cûiusfecund3efidcicollatione,hæcfitdida prima,

cun'tij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Huic licetobijcipofrit,illud de Domino noftro, donee peperit filiS

* fuum primogenitumttamen dici poteft, fidem fècundam rede dici, qiif perada pœnitentiaChrifto, amp;nbsp;Ecclefiæ addicitur.

Vcrum demushxcuobis,hicpro uoto uitæ cœlibis fidem intel ligendam e(rc,quam iuniores uiduæ rciccerinr,quid tarnen ex eo co cludasaliud,cp hoc, pcriculum uiolandi uoticauendum elfe c’iceffl præcipiendumiunioribus,utnubant,amp;rcmcdium uftionis non ex orationefola,ficutuosiubctis,uerumetiam ex matrimonio fimiil pétant,quod diferre propofuir,cumorationisnc uerbulo quidem mcminerir,hocinlocottametfiuim piæprecationisamp; noflet meliits ‘quamuosjamp;efletadexcicandum ftudiumorandi multomagis,^ uos,

-ocr page 101-

s A C E R D o r V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85

«oSjfolickus. Volo ergo,fnq«it,iuniorcs uiduas nubcrc,amp; nupfas fic tum orarc, mm uiuere,nc aduerfarijs anfam prsebeanc ipßs obirc ftandi,amp; maledicendi ,amp;propter ipfas ton Ecdcfiæ.

AtqLiiuororuminquis,magnaedmcritoapudpiosreligio. Sic Prlt;fcfpf»?M enim habet præceptum Domini. Votum quod uoueris Diïo, non D« de Voto, tardabisredderc,quia requiritillud Dominus Deus tuus;etfi morals tusfueris reputabitur tibi in peccatum.Dcutcr.zj.Redc. Tu ne nero cenfesquiequid aliquis Deo uoucrir,id eum dcberequoquepræfta rcc’Nonarbitror.NampofletaliquisuouerenecareparcnreSjóiim^ molare per igné liberos.Tucerte nullûuel amici,uel famuli tui uogt; tü probaueris,nifi quod fitin rctibigrata. lam Deus itafïnxirqiiof? dam hoics, utuelit eosfibiin matrimonio fcruirc,nonincœlibatu: caque de caufla præcipit his,ut unuiquifcj fuam uxorcm,unaquæcç fuummaritumhabeatjuitandæ fornicarionis,amp;excludcndçcrimigt; nationis caufla,quæ poflîtaduerfusEcclefîam fuam.intcntari,utiu pra dcmonftratum eft.

Taies ergo fi uoucant cœlibatum , Dcusperindegratum habcgt; bir,amp;itareddifibipoftulabit ipforum uorum,ac tugratumfishabi turusuorumfamuli rui,quem cum ad fcribendumconduxilTesdlIe tibi uouiflèt omifTa fcriptione,iucundum aliquod carmen canerc,3c fcitefaltare:uelutfimiliuscôferam ; Sifamulo mâdafles prcciofam aliquâ fupelledilétuam,impofitâ equo tuo celcriter, cito aliquo perfercndâ:illcautem uoucretingratiâ tuam,ipfeeamfarcinam ingt; leftam fiiishumerisco quo iulTiiresdeportare, Ex itinereautem fefjgt; fus,amp; defatigatus incideretin comitatum latronum qui amp;nbsp;fupcllo dilem râpèrent,amp; famulum occiderct: Hoc ne uotum ribiplacercrlt; Nihilo uel confulrius, ucl grattus Domino faciunt,qui iulfi a Domi no reeufant accipere paratum eisadiutorium uxorem,fociam uitæ, adiutricem in thefauro muneris a Deo iniunfti, conferuando,amp; per dcfertühuiusfæculideportandoad omnes, quorum faluti confuli F*r illos debet. Cum cnim datum eis non fît,ut foli, amp;nbsp;abicj confort focia uxorc munus fuû Deo , amp;nbsp;Ecclefîæ rede præftent,dcpofi[ rjiefmjrum donor5 Deiadocstutoperfcr5t,rGcerte • oportet UC admilTis merctricibus lupis,cum fe,tum dona Dei ipfis

L ii| crédita

-ocr page 102-

Só nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T F

crcdica perdant. nbsp;nbsp;Res de quibus facienda ciTc uota icriptura com

memorat in manu uouenrium pofiræ eranr,eafcj Deo probari certo oraculo Dcicôftabat.Sedijs qui uruntur certo oraculo Dei confiât, ßconanturuitamuiuerc ccelibem,eumconatumefle ôiirritum,i?i contra Deum, Nam ipfe teftattis eft uerbo fuo, banc uniendi rationem cos,quibus ipiè non deden'tjCapere non pofle,amp; melius cfgt; fe talibuscopulari niatrimonio : turn præcepit nobis, in omnibus ilia deligere Ôi compleftgquæ ipfe nobis,ut meliora propofuit.

Ccelibatusigiturquamlibetreligiofo folenni iioto fulceptus abiis,qui adeum nonluntuocati,rescftutingrataDeoJic etiam bis qui eumcontrauerbû Domini fufeeperunt,cum impoflibiiis, turn exinaiis,amp; quantûuis Dominum orent,utfacukatem buius uirçlar giatur,tamen quoniam id contra Domini uerbum, amp;nbsp;decretfifacigt; unr,rentant Deum Jèque amp;nbsp;perdunt ipfî miierrime quando, côtem ƒ pto facro coniugio, ad cœlibcm uitam enituntur.

Quamobrem non poteft bis cœlibatus efle materia pijuoii: ficut uoium faciunt contra certumôi darumDei præceptum,fîc atc^impictaseftferuarehoc uotum jgratifTimus autem cultusDei, uotum hoc præcepto amp;uocationi Dei pofiponere. QuodD, Cy'/ Cyprittniis li* prianus Martyr probe intellcxit cumfcripfit dedicatisDeouirgk bro 'nibus,fcd parum pure uiuentibus.Si autem perfeuerare nolunt,aut non poffunf,mcliuseftut nubant, qua inignem delitrjs fuiscadanc. Ecee uirgincs etiam Deo confecratas iubcthic MartyrDei nubere, nonobftantcuotoquodfecerant.Sciebac enim Dei præccptumdc hisjcarum uoto debere præfcrri,

T-ocusexplicd tusi.Timoth, fiftinto,

gi ucro contcndis,fidem in hoc dido Pauli, Habentes iudicium K^Aiij;,quod primam fidemrcîeeerunt,de uoto intelligiopottere, judicium hoccerte irritæ huiusfidei, de iudicio amp;nbsp;condemnation« non Deijfcd hominum oporrebitintelligi,quoniam Deus per Apo^ ftolum fuum,6lt;: hic,amp; alibi iubet nihilominustaiesnubere, ficut Si melius eft eas nuberc,quam uritquan^ uiduæillæquas hic Apofto^ lus reprehcndit,{î quid uouerunt, in eo peccarunt, amp;nbsp;in Dei quoqu« Votum^uomo indiciuminciderunt,quoduouerunttemere. Votum enimfadurw do fieri debet, Deo,cum fit pars quædâ religiofæ ijfUocationis, Sc cofelTionis Ddi

-ocr page 103-

SACBRDOTVM


97-


(i'cri debet fecimdiim,non contra uerbum Dei: nee ita cS Deo ludengt; dum crt,ut ci tan^ rem graratn,amp; iucundam uoueamus,dequanon rcligiofe prins inquifierimus, num ei probetur,aut grata fit; imo de quauerbumeiuscxtet,quodipG nonplaceat.Hominibusccrteho norem hunc defcrimus,ut fiue faccre, fiue promitcere cis aliquid uc;^ limus,quodgrat5fit,amp;argumctum noftrocergacosobferuationis ac ftudijdcclararcjdiligcnter antea percótcmur,ut cognofcamus qui bus illi rebus potiffimü ob'eä:entur,et quid prçcipuc gratühabeanr.

Ex his igitur,clarü effe poteft omnibus,qui uere Deü amant,ciu(c^ uerbu rcucrenter fufapiunt,legem illaueftram qua coelibatum om nibus EcclcGarticis intcrdicitis, adeo nihil habere patrociaq, nec cs religione uoti,nec ex præfcnti loco Pauli,utetiam ex hoc ipfo loco» ficut exprioribus, quæ pro defenfione illius adduxifti penitus euer^^ tatur.Mam ut demus,hic primam fidem, quam Apoftolus queritur a quibufdamiunioribusirritam e(rcfadam,de uoto coelibatus intel ligideberc,amp;iudicium quod talcs incurrunteffecondcmnationcra Dei,tamcnuniuerfadoftrinaamp; præccptiohuiuslocieopertiner, ut qui Timothei munus gerunt Epifcopi,amp;qui funt curatorcsEcclefigt; arum,cauere modis omnibus nbsp;aucrccrc ftudeant,hunc tSgrauem

lapfum,hocfcandalumamp;exitiumeorum,qui cœlibatû temere fuP’ cipiunt:ôC proecipiantjiuniores quidem uiduasnubere, parère libc^ ros,domum adminiftrareJuuenesautemmafculos ducere uxores, procreate libcros,regeKe familiam, nec ullam dare aduerfario coui# liandioccafionc,ncfcijicet fufeepto cœ’ibatu,SCiniefto ipfis laqueo Quomodofi* uonôtconditionis,adquamillosDcus non uocauit, lalciuirc inlt;^ def»prima re cipiant, amp;nbsp;contra Chriftum, no tantum contra ordinem 0i^feffigt; ttfcjnt onem coelibatns,pr{mamcç fidem, non tarn de coelibatu, de unigt; uerfa religione Chrifti Deo 6i Ecclefiæ obftridSfacienresirritam» in iudicium incidant,atcç in condcmnationcm,0i Dei Jóhominum » actandem regno Chrifti,Sitota profeffionc religionisnofiræ pror^ fus reliila Si abiefta, fequantur Satanam.

Hæc omnia hoc loco tradi amp;nbsp;præcipi nemoinficiaripotcrit, qui legeritea diligenter,Simentem doélrinæ Clirifticapacemhabuerit, ha uero tanta,tamcç deteftajida mala qu jPaulus uoluit cxcludi,per coniu

-ocr page 104-

88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T V

coniugium,uides,in toto illoucftro genere^quod Ecckfiafticunt uocatis amp;nbsp;monafticum, horribilcm inmodum iriualuifle,lafduiani dicojôc petulantiam,nontamcontra profcffîonem coeîibacus,atlt;^ Angclicam illam uiuendi rationcm, quam contra Cliriftum ipfutn, ôi uniuerfam religionetn eitisHtem reiecboncm, ÔC conculcationein primæ fidei',non tam promiffç Epifcopis amp;C Abbatibus de uita coel* be,qnani ChriftoipGdeuniuerfaobcdientiamandatorumDei,iudï ciumjôi condeninationem,tum Dci, tum hominum maximopcte cxpauc!ccndam,ut nullum iampridem genus hominum in orbefit animo magisftupido ad omnia diuina,magis imputa Si flagitiofa uita,cacj de cauffa etiam contemptius, atquc magis probrofum,etfî maximis illis opibus,amp;potcntia,quam nomine ecclefiæ tenet,digt; gnttatem fuam tueri conantur: nullum quod hoftium religionis noftræ,Turcorum,ôiIudæorLim,itemHæreticorurn,amp;Epicureogt; rum malcdicÊtiæjamp;criminationibustamfitoppofitum, ôîobnoxi um,qdcgmanifeftiusrcie«S:o Chrifto, fedetur omni ftudio Satanâ. Hæcipfi inquâuidetisjamp;dehis grauiffimequeri uniuerfum orbem auditis,in hæc animrduertereDcum horrendis ultionibusconfpid^ tis:tamçiyudetis illam ueftram,iam nô legem, fed legum omniuin certifîïmâpeftem defendere. Quaquidem re nihil aliud certefacigt; tis,quam quodimpletis Si omnino ueram efFicitis propheti3,quain Spiritus fanftusper Paulum tot ante feculis horrendam fane nobgt;’ tradiditjSi grauilfimc comendauit cap. iirj. in Epiftola priore adTb motheumm in quadifertefpiritus dixit.

Foreinpofterioribustemporibus,ut quidam afidedifcederenh aulcultarenclpiritibusimpoftoribus, dod:rinisdgmoniorum,qnas allaturi effent homines, qui per hypocrifim mendacia loquentes,^ cauterio inuftam habentes confeientiam, prohibèrent iungi matrix monio,amp;l iuberent abftinere a cibis, quos Deus creauir,ut cum gt3gt; tiarum adiionc fumantur a fidelibus,amp; qui ueritatem cognitam hagt; berentjôi ceî.

Vos earn prophetiäinMarcionitaSjTatianoSjEncratitaSjHieW^ citas,Manichæos,amp;alioshærcticos,qui inhac tanta temeritate uos præcefferunqreijcidSjUt qui damnarinr,amp; prohibuerintnuptias an quam «i®

-ocr page 105-

s A C E R D o T ’sr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^

quam rem immundam:quafî nihil a uobis tale fierce. Negatis enim damnare uos nuptias,aut prohibere fimpliciter, fed damnare tantû Sc uetare cas nuptias, quæ contrahûtur ab i]s,qui in facerdotio funt, aiituotüfecerunt uitæcœlibis. An uerononcfthocamp;damnarc,ô£ prohibcre nuptias tancp remimpur5,interdicereeastantæ hominû muliitudini ,idcj uelut lanftitatehuius ordinis indignas^Nec enim idco minus damnatisamp;prohibetiscas,etiamfinôinterdicitisin uni uerfum omnibus,autnoneadem omninodecaulTa,propterquam fupcrioqis hæreticiillasdamnarûr, ôi interdixerunt.Prohiberenuÿ prias,ait diferte Spiritus fandus, dogma eft dæmoniorum,fp{ritui? um impoftorum,quibufcunqueinterdicantur,amp;quacuncjdecauÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

faamp;c.Hocuosfacitis,etfînonomnibus,necobeandem,quamhæÿ. ’ * rcticicauflam.Necetiam Manichæi damnarunt,acuetuerunt omni no nuptias.Eledis enim tantum,qui apud illos erant loco Sacerdo turn,cas adimebant:Auditoribusautem qui infççundo apudillos gradu erant, permittebanr.

Oftendimusuero nosomnibusqui facrofandæ dodrinæ funt capaces,nullum humanum uotumpolTe anceferripræcepto Dei. manifefto autem præcepto Dei iuberi matrimonio itingi ,^uibufcun que datum eft donum coniugprcoelibatus autem minime;Spiritum iandum etiam clare pronunciafle, coniugrj puritatem cum fandita# te S.miniftcrii adeo congruere,ut cum dedcligedis Ecclefiarum migt; niftris,amp;fummis eorü uirtutibus præciperet, maritos honeftos rcgt; quifierit;inccelibatu autem uiudium ne uerbo quidem meminerit: Nihil igitur penitus relidü eft uobis, quo uos horrendo illo, quod in Spiritum fandum admitdtiscrimine,purgetis.utnonhaberi de# bcatis manifefti dodrinçdemoniorü nbsp;miniftri,amp;propugnatores,

dum legem illam ueftram defenditis, amp;nbsp;nuptias tantæ portion! ho# minum,toti icilicec turbæ,quam Eccleßafticam uocatis,interdiciris» Quod certeamp;frudus,qui exiftalegeprouenerunt,nimisapertetc# Legis deCtxa ftantur. Nam peruftis cauterio huius legis confeientrjs facerdotum, Ublt;itu

fiduciaChriftiferuatorisin animis eorum,perfornicationcsamp;nc fariam fpurciciem,in quam eos ueftra lex impulit, deieda ; ftudioeg l^ci prorfus extindo,quando per cöiugij prohibitionem,uolupta#

M tibuç

-ocr page 106-

9* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0E e OE L U 4 T T

ribus illicitis immerguntur,faftum ert,iit bic ordo, qui mundo falu Mice eflcdebebatjmiferrime fit infatuatusê^computrucn't.Qiiocir^ ca non modo fal ifte muleis iamfeculis defuic,orbi,quo rdiqui falir?^ tur,amp; uero de rebus diuinis iudicio imbuerc[ur,fed ctiam hi ipfi,qii' falls amp;fapientiætitulumfibi fumunt,eocßnomineopesamp;potentiS EccleGarü inuaferunt, pridem falem omnem ueræ fapientiæ ab Ec# clefîisfummaui arcenuundeinnumcræ labcs amp;nbsp;fcandala tumdo# ftvinatjtum uitæ in Ecclefiasinundarunt:primum in genicm Ecckgt; fîafticam, ac inde in uniuerfum rcliquum populum Chrifti nome* profitentem, ut perniciofis doftrinis Si impijs cultibus, probrifque uitæ omnisgenerisjcontaminata, labefaftata,confeAa, amp;nbsp;proftrata fint omnia.

TTird««ic4 lex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;altcrum dogma dæmoniorum,cibos uctare, quos Dcu»

de deleélu ci« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ufum fuorum, annonapud uos infigniter obtinuici

io im nonconuincit aperte,prophetiam hancin uos omnino quadra# ' rcc’CibisenimquosDeus uttjsucfcercmurcondidit,per Qtiadra# gefimâ,per tot alios dies,amp; per fingulas hebdomadas binis diebiis interdicitura’mo nonpaucisin locis pœna capitis adficitis eos,qu* contra faciunt;idcÿ fine omni uel Canone,ucl lege ueterum, Si omneetiamcommodumpictatis,nulla habita rationc ueræ abftigt; nentiæ.

Veteres quoniam in Qiiadragefima fingulis hebdomadisquaf -ta amp;nbsp;fexta,poft etiam feptima die ieiunia cclebrabant, ideomoreS-' religionefandorum ieiuniorum, a carnibus non modo quadrupe# dum Siuolucrum,fcd pifeium quoquc,amp; acibis omnibus delicatO 'Vttdeal’flinen oribusabftincbant,plcrkçetiam aumo.Sed uosnecob neglcftaie# 'tiacârniu cer hinia,necob laucitias,amp;carnespifeium quamlibctexquifitashorni# ‘tis diebus in nibuslrafcimini: Verum fi pauperes agricole fuis illis fumoduratis . nbsp;nbsp;nbsp;carnibus,autrâcido larido,uel ouis Si laAe, quç fola kre,Si tenuitet

habet, utanrur,ncaliislaborumfuorumfrult;4ibusuefi:i'amluxuriï diutus alant,e medio tollendos elfe clamatis, Quodipfumnqa minusS.Patrum,quamnofl:roiudicio dogma eft. Si cru délitas Dia holica,SpirituDeipræntinciata. Quéadmodumigiturhacinre,fii in prohibitio ne coniugi},prophetiam banc egregiepctficicis,Sid« monftrafi»

-ocr page 107-

SACERDOTVH, nbsp;nbsp;fil

«onftfiüs nos ill! feruircjde quo Daniel his uerbis praedixit,

bide Deo Patrurn Riorum nihil intelliget. Nam Riper omnia fe D4ntf/,n« magnihcabit. Etcnim Deus Patriarcharuni,Prophetarum,amp; Apoÿ ftolorum,Filius ipfe Dei amp;nbsp;Deus incarnatus legidmas nuptias habet fandas.Nam quum initio fecit hominem, marem amp;nbsp;fccminam fecit Gene,i, Rlos,acpronunciauit bonum non effe,hominem efleR3him,eoc^fc facere illi adiutorium uelle,quod cum eo Rrmper Riturum eirer,uxo« rein uidelicet,amp; earn ftatimipfe coniunxit cum uiro ,fabrcfadam ôiediiAam ex lumbis coftistç uiri,amp; uoluit uirum huiuscauffaro linquerepatrem Si matrem, adhjrere Si conglutinari uxori,ut effent iam non duo,leduna caro .

Ex his omnibus aperte ufdemus,quân Deus patrîî nforum,Deus unus,Si loRisfandiiSjCOniuniflionem mans Si fccminç faci3t,quam fandam habeat,5i earn a nobishaberipoftulet. Ipfemet in paragt; DeocottlKg!« difo cum adhuc effet integra in homine,Siillabefadaeiusimago,SC natura incorrupta, fanciuit Si inftiruit earn. Si uiro talc uxoris defy« derium,eamquech3ritatemimmifit,utcum uxore uiuere malir,($ cumparentibus,alioquiintermortales omnium chariilimis.Fecit uxorem adiutorium uiro, indubie ad uitam fände Si feeliciterde^ vxomdiuto» gendam,non ut effet impedimentum. Quamobrem ficut hanccon riu,no impe» fociationemSi charitatem in Patriarchis Si Prophetis approbauit, dùnent.püt, fandiScauit,6ifingularibus bcneficqsornauittfic etiam approbat, earn fandificatSilîngulariteruultornareinSacerdotibusSiEccleÿ Gai n miniftris omnium tempor5. Adeocj diuinam rem a nobis hagt; bed uoluit hanc,quam ipR pRs uiris erga Rias uxorcsinfuditcharts tatcm,atquedefyderium,ut inKnitum ilium amorem Glij fui erga Ec Ephcf.f» clcGam fuam ( quam ideo fponfam ipGus uocat ) in ca reprxCencare * ic. cogitandam nobis offerre uoluerit.

Adhancergo coniugtj fandiGcationem colendam,ac nuptias rum honores Si ornamenta, praeftantiffimi quicç diuinorum operu miniftri Si procuratorcs,quos Deus ipfe fuo nomine d/gnatur, De# ofq; uocare folet,tam Angeli, quam Heroes, Deo deorum,Dco uni Siucro patrum noftrorum,ftudioGiïïmc inlèruierunt,dcfyderiocj Icgitimo Sihoneffo plurimumfemperdetulcrunc,cum publicisle#

M ij gibus

-ocr page 108-

pf E - C OE L r B ATV

gibus amp;nbsp;indulgentia,turn ctiam priuatis fauoribus ôi beneficiis.

Am Solus illeuefterfupcrbus DeuSjCjuifecxtollir ôi magnificat fu# tichrifli ddtn- P«*‘O*i'ir‘«oib)«uni,qui(jucincætcris omnibus,itaamp;hacinrecun’ nare ntÀtrimo execratione mirabilia dicit amp;facit contra Deumdcorunif Rtwn,


de fanAo illo dcfydcrio niulferum,delt;j legirima connubij chantate nihil intelligit aur nouit,amp; nuptias a Deo patrum noftro ru m,a Dlt;ö uero ÔC omnipotente fancitas,honoratas cria ab Angelis amp;nbsp;ab omgt; nibus pijshominibuSjinterdicitquafîremfoedamjatquc profanatn, id quod nullus unquam tyrannus fecit, quantumuis barbarusamp;in* manis.Interim ucro ftupra adulteria, fed amp;nbsp;inccftos,amp; ncfarios a^ mores non modo tolérât in fuis, cuerforibus Ecclefiarum,fed ctiam ÔC adiuuat. Qiiæ quidem crimina facpe funtobrjcienda uobis Sgt;Cincefranter,fi forte pœnitentia tandem pcrculiis uidere uobis con^ tingat,quanto furore contra Deum amp;nbsp;naturam, contrat^ omnem fenftim refti ôi honefti pugnctis.

Etenim uel hie folus locus Danielis cxcitare uos Latome debcbar, ut de coiugrj fanditate redius iudicaretis. Vides enim amorem erga mulicres legitimu præ cæteris offieijs honeftatis amp;iurtitiæ coniiingi hoc loco cum ueranotitia amp;nbsp;cultu Dei,adco quidem,ut cum Spit tus fandus ucllct Antichrifto fingularem quandam amp;nbsp;extremam af# fignareimpietatemamp;malitiam,tribuerit eifimul cum ignoration« amp;contcmptu Dei,acrerum omnium, contemptum etiam amorisS! delyderij honefti erga mulieres.Nam amp;nbsp;facrç omnes ,amp; gentium om nium hiftoriç poemataeç teftantur, led amp;nbsp;experientia quoep demons ftratreum uera Dei cognitioncamp; cultu,ftudium amp;uenerationei« matrimonii femper cohærere : necquen^ ergaDeum Ôi uerâreligb onern pie afïedum ciTe, qui non amp;nbsp;fandis nuptijsfauearzutcontra nemohascontempferit,quiDeum redenouitamp; uencratur.Qiiolt;J te uel Homerus,amp; altj Poëtæ uirtutis pidores dorere debuerant,

Hæc fatis fupercßeruntomnibus Chriftianis, ut uideant folidca nobis demôftratum efle,legem iftam ueftram, quæ totum ordine m Dcclefiafticum a matrimonio fecludit,non effe legem ,nec legem EO clefigChrifti,fed legum omnium peftem,et certiftimam euerfionem. Omnibus,inquamjhæc fads erunt,qui Chriftum amantjqui luniin« fid«

-ocr page 109-

D E C OÉ L I B A T V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;95

fidetprædinfunt, amp;nbsp;renent principiaprimaThcologij; amp;reli'gionis Primj Theoa noftræ.uidelicet,Deüe(re,uerbo Del in omnibus aufcultandum. Si logitc ^rincia uerburnDeiefTe illud,quod fcripniris diuinis proditum eft nobis, N am fîcut ri,qui ca facultacc amp;nbsp;dexteritatc métis carenr, quaprima, amp;nbsp;indemonftrabiliacognofcendiprincipiaintclliguntur,acideo nec primaifta principia tencr,nullam poiTunt feientiam ullis de rebus percipc:fic illi,quibuseoruquæmodo cômemoraui,prinapiorH fides,ac notitia,noncft infufa diuinitus, nec in præfenti, nec in ufla alia controuerfia quiccg refte poiTunt intelligerc,amp; cognofeere. T a lesigitur mictendi Rjnt nobis,«Siacquiefeendumcil:iudicio Dei,Si coriim,quicumuere funt Chrifti,Spiritûetiameiushabent,ut res iftasintelligerepoifinc,amp;iudicare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tir'

Et hi quidem exhis quæ traftauimus hauddubie cognofeent.

Primum,ita natoseiTe homines maximacxparte,amp;aDeoficfaftos atque uocatos,ut ipfiCreator! feruiant in matrimonio,nonincotliÿ batmpaucis admodû eiTe datum, ut fefe caftrent propter régna Dei»

Deinde,omnibusadmatrimoniumuocatis,uitâ cœlibem non e!Tebono,fed laqueâinrjcerefolum poflczamp;ea de cauiTa præccpiiTe Deum,utomnesciufmodi uxorcquilcßfuam habeant,amp;unaqufcç fuummaritum,uitandæfornicationiscauira: quam alioqui uitarc non poirint,quantûuis donum cœlibatus a Deo pétant. Étfi idcoÿ nentiir,eos tentaturos eiTeDeum,coque fe in pernicicmamp;mifegt; riamcôiefturos,nifi DominuseamnecciTitatc ipfîsimmittat,ut uel uxorem ducere, uel apud uxorem uiucre nô licear,qua quidem in neceiTitate Dominas nequat^fuos defiituit Spiritu amp;nbsp;gratia Tua, ut fändeamp;inculpatcnihilominus uitam fuam exigant.

Prærcrea cognofcentcos ,qui hominibus ad matrimonium • uocatispræfunr^quodcuncf tandemhabeant inillosimpcrium,fiuc ' patrium,fîueregium,fiueEpiicopaIe,nequaquam tarnen habere poteftatem detinendi taies in cœlibatu, fed neceffîtatem cis incûberc potius illos adiuuandi,ut in Donaino matrimonium colant.Qiiod nifaciant,contraautc ad coelibatumineptoscogant,fiuc (implicit ter id fiat, fine prærexru uoti, uel conditionis iâcerdotalis,ipfosIc^ ^gui doArinam dæmoniorum,amp; legena Antichriftî.

M ii] Pofiremp

-ocr page 110-

?4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DECOELlBArr

Poflrcmo,agnofccnt cffe in hoc ipfo gcncre honiinuni,Cjtii flint ad matrimonium iiocari,plerolque facerdotio dignos,amp; quibus ad facerdotium refte adminiftrandum adiutorio ßr, non impedimcto cooiugiiimildeoque Spiritumfanftum,qiio loco deininitii is E^ck fiarum deligendis,eoruiTicgfanftimonianoi'ninatim amp;nbsp;copiofe prf cipit, ac fumma uitæ perfcdionem cxigir,iuflifle mantos honcftos, adhunc ordincm afTumi, nulla prorfus eorum,qni cœ.ibes uiuunf mcntione fatfta.

Preipoßtio.

His itacognitis exindubirata fcripturarum atithorit3te,omncs prj amp;nbsp;ucrc Chriftiani/acile fyllogilmû ipß concludcnt, quo de ucßra lege palam amp;nbsp;euidenreriddemonftraciir,quoda nobis ancca pro# politum cft.hiinc iiidelicct. Conftitutioquæ ucl idoneos aixed facerdotio propter initum matrimonium,uel non uocatis ad cccH# batum,eum imperat,propterconditionem uel faccrdotn,uel uP# tialicuiiis,ca pugnat aperte cum iicrboDei;amp; uelEcclefias ido# ncisminiftrisuiolenterfpoliat,uelnon paucos homines adigit,ad manifeftamuiolationem pracceptiDei,amp;in laqiieum cxitialislapfn^ impellit: idcoc^ non poreft uocarilex,mu!to minus lex Ecdcfiaej^^^ indubitata dodirina dæmoniorum, amp;nbsp;ediclum Antichrifti: quo tc# clefiæôi fpoliantur fandis amp;nbsp;idoneisminiflris,amp;dcuaftanturptf impurosamp; noxios, nonminiftros,uerum facri minifterij pcfl:cs,5^ corruptorcs.

At iliaucftra conftitutio,quamruLatomedéfendis,hxcomniî facittdepellita facerdotio coniugij caufla complures, quos Deus ad côiugium,ô4 ad facrum minifterium uorauit : imperat ccclib’^ turn ,amp; fanftas nuptias prohibée omnibus qui in facerdotio dk uolunt,aut monafticen femel profclfifunt,inter quos perpauco’ reperireliccat ,ut res ipfaloquitur,quo3 ad uitam ccclibem Dti*’ uocarit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

CohcIk/îo.

Ergo conftitutio haec ueftra pugnat aperte cum uerbo DeiiS^^f Ecclefiam ipoliat multis idoneis/niniftris, qui quod uere Deum mcnt,maluntcum gratia Dei uiucre in matrimonio piilaici,facero^’ tiocy carere,qu5 fungi facerdotio cum offenfione Dei, in impio libatu,hoc eft, contra præceptutnamp; uocationem Dd fufeepto:«^ impt**

-ocr page 111-

s ACE R B O T r M.

ifnpdlit quamplurimosin apertam uiolationem diufni præcepn, ii laqueiim perniciofi lapfus,eos uideliccr, qui maluntcum impura con(cienti3,amp; fiib ira Del frui otio ,amp; opibus Ecclefîafticj's,quam la borefuo uiAûqii3ererccumbonaconlcientia,amp;beneuolendaDei, quorum fane infïnirus eft numerus.

Earn ob caulTam hæc ueftra conftiturio nihil minus cd, quä lex, auclcxEcclcfiæ,{èd indubitacum dogma amp;nbsp;ediftum Antichrifti, quod Ecclcßis 5c cripit eos,qui uolunCjamp;polTunt eam rede adminigt; ftrarc,amp; obcrudic homines nefarios,qui dilTipant amp;nbsp;cuertunt illas.

Quod ucro lexifta ueftra fingularis ctiam G[ omnium Icgum Lexccelîb k“ peftisjamp;probae fanftaequeuitx pernicies,abundeconftat,exeo, cmnium quod facerdotumordinem, quorum exconcionibus petendarfunr fjonc/latif omnespiepureqjuiuendi leges,in hanctancam,tarn prauäamp;defpe«;

racam uiræ turpitudincm, quam coram uidemus, præcipitauîr,ira * quidcm,ut ab hoc ordine,qui debebat aiqs prælucere, nihil non ice^ lcris,flagicq,probri,amp; dedccoroff labis in reliquum populum, ói in omnesparker ordines inundark. Quæenim leges ,quæ reda im# polluteuiuendirarioconfiftcrcpoflitjadeo adomnera uitæimpura tatem abiedo facerdotio i

Huie demonftrationi non tu modo,fed necilliqui inoppugnan# da rcligioneChriftitemulto funt cxercitanores ulla rationceou# tradiccrc poterunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Interim non ignore plærafej! bonas mentcs,etfiuidentconclu# fioncmiftam rcfcllinonpofle,tamen nonparum turbariinde,quod S.Pairura de concordi omnium patrum,qui quidemextant,fenrentiaconfter,cre ccehbatu^ ditumuereribuseffe,præftarccoelibespræficiEcclcfiis, quam mari# tostet iiitio clTc dandum,fi quis a Monaflicc ad coniugium refledat.

Hos rogatos uclim,uthæc pie,amp;uelut coram Domino confy# derate uelinr. Primum,quando dr)udicandumeftdc rebus ad reli Verhip 'Dei gionem pertincnribus,oporterenosinprimis,6C totamente in uer# l(i öu! iudreio bumDL*irefpicerc:ecexhocfoloiudiciumdehisrebusfacere,atquc de relig. pri=^ illudipfumucrbum antelerre omni human? authoritan,ctiamfi tltu in/^!Ciêdiî confenfu nitatur illa multoruna fæculorum t tanto anteferrc, quanto Deus Creator a.itccellit onanibusiti uniuerfum creaturis.

Dcind«

-ocr page 112-

9« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T V

Deinde cogitent Spiritum fandum efl'eteftatum,AnrichriftuiH * Tel^ i,.. ianiipfo Apoftolorum tempore, myfterium coepifle agere iniqi'*gt; taris,amp; dixi{rcDominum,ab huius impofttiris etiam piorum eledo LnCiCty * nbsp;nbsp;turn animos ægreferuaripofle,donee rcuelaretur. Cogitent etiam

Ad Iduudriu D^Auguftinumefle queftum,fuo iam tempore plena fuifle omnia, humanispr3efumptionibus,amp;:rcligionem noftram ,quam mifed^ cordia Dei uoluit maxime liberam effetot ieruilibus oncribus op^ preflam, ut tolcrabilior clTet conditio ludæorumquam noftra« Qi’od indubie fieri non potuit,nifiiIlæhumanæpræfumptionesSi onera leruilia,multorum bonorum alioquihominum,comproba tioneitaobtinuifTent.

Epifl.u3 Chriftianoru feruitui.

Initdfitijofcw Perpendant denique amp;nbsp;hoc : prsepoftero quodam natura? fuperftitioreli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperftinoneficrj,utuulgoomnem uiuendi rationena

siofümiudb homineseo fandiorem putent,quocorpori quæcçminus partit, cdt duicduid communi ratione uiuendi longius rcccdir,etiamfi ad uerain uidctrepuand nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non perinde conférât. Quod uitium Âpoftolorum iatn

re ^mokflu ’^^nipore nonpaucosauiafcduxerat, ut legimus Colofs. fecundo.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E3lt;^ fuperftitio, ficauda fuit temporibus,amp;tandem itainualuitjUi

h * nifiPaphnutiusEpifcopusobftitiflet,periculumfuerii,neSynodus p nu Ui iiiamaxima,Silaudatiflima Niceæ cclebrata,uctuiflct EpiftoP'®’ Presbyrcris,Diaconis,amp; Subdiaconis,cüfuisuxoribus haberecon^ ruoi efln it, fuctuciincm.Paulopoft, hæcpræpofteraamp;male intelledacuraca^ oc«.G(lt;„gr* fl-itatiseo peruafit, utoportuerit patresGangreae coIledoSjOCCunC aecrctum de nbsp;nbsp;nbsp;jjj j authoritate Synodali. Na hi non unü fecerunt in cam tcm de^

presb.twdritiî cretum, inter quae Siilludhabetur.

Cano.4, ,, SiquisiudicetciTe diicedendumaprcsbyteromarito,quafinoi'

•,1 oporteat eo miniftrante participate oblatione,anathema fit.

Dyimd.jo. Gratianus affirmât hoc caput iam olim non habere uim ullaiti, coqdcaufläeius, Manichæorüiczh3erefis,quinuptiasut imput^ damnahant,abolira fit,ôiquod fadum fuerit hocdecretum,antc^ nuptiæ prohibifæ clfenr facerdotibus. Atqui patres ipfi -, qui GaiV greæcôuenerunt,amp; qui decrctum hocfccerunt,hanc dccreti fuicaulgt; fam comcmorant, quod illi qui cum Euftathio quodam fentiebant, inter cærcrosfuoserroresamp;hæreticas obferuationes,erant etiam in ea fupc^

-ocr page 113-

s A C ß R D o T V M»

lt;a fupcrftitionejUt Presbyteros maritosconKmncrcnt,amp; facratnen^ ta ab illis adminiftrara non atcingcrcnt, amp;condemnarenc tam cos, qiiiadhorumminifteria conuenircnt,quameosquiülaadmifiiftra tent.üe Manichæis nihil meminerunt.ExEncracKis enim fiiifle hi ui dentur,contra quos illa décréta iâfta funt.

Sed qiiicunque tandem hæretici cauffam hiiic decrctö dederunt, dmanifeftum eft,cauffam decretihuius orchodoxifuiffc,quodnuif ptiæ,putabantur effe indignæ facro minifterio, Hoe ipfum Patres ilti rede iudicarunteffe contrafcripturam: adeocj exiure sh’uino,có tra quod aliquid ftatuere poficrioribus nö licuiqdecrcuerunt habend doscffe,tanquamanathema,quicuncçfacerdotcm ideo reiiciunt,amp; miniltcrium eius uirant,quod fit uxori legitime coni'unAus. Idem ergo ciim tui homines Latome facianr,nec tempus ullum certc,nee ullacaiiiTaeoshoc anathematefoluet.

Horum igitur Patrum uetuftiorGauthoritas,quae amp;nbsp;uerbo Del nitiiur,amp;: ob id in Oriente Si Occidentc per Hifpantas,amp;Germania diutiffimcobnnuit,opponcnda eft authontati poftcriorum illorS Patrum,quam uoscontra maieftatem uerbi diuini iaftatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ l'iiiltùUu

Fatendum enim eft omnino,plcrofqucexPatribus,coeIibatum plusæquolaudaffe,amp; fanclirati coniugrj non plene tribuiffe illud, ow quod ei tribuit doftrinaDei.Voluntilli quids alieni effe a blafphc^ tniahjreticorum,quiimpuri aliquid ineffe coniugio criminati (uni: quod^Chryfoft. non raro tcftatur,idcprædicantamp;alq SanAiPagt; tres,uidelicet,Goniugium non effe rem impuram,(ëd negotiofam,

““«Safnw ftxx‘ ó yatJ.lt;S‘At cum ói ipfi coniugium alicgt; numeiTeuoluntnonfoluma fanftitatc clericorü,uerumetiam ab omnt ratione,et uitae genere,quod proprie Deo dicatti effe creditur, profcfto nimis propc ad id acceffcrunt,quod in hæreticisredc damgt; narunt.

Horum ergo Patrum fentcnti3e,cum primis obqciatur,ut dilt;3:3 eft,authoritas uerbi diuini,cuiccrtehi Patrcs,ÓCfua,iSi omnium alio rum fcripta,amp; décréta poftponi debcrc,ipfi docuerunt:tum etiS ati^ thoritas corumPatrum,quosconftathac in recum (criptura plcnb uiconfenfiffc;qux quidem authoritasinGraecis etiamnum Ecclcfii»

N ualec

-ocr page 114-

5gt;S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L 1 B A T V

Decret.Sy,, nodi fex= y to.Deco iugioSi= ,, cerdotH, ,, Gregorius Papa Coelibt author,.

UotauerKte= ;ftim.Sigelgt;erti

uakt.Idquc tx decreto ConcilH Conftantinopolitani celebrati in p»/ lario Cæfaris,cui nomcii T rullo erar, quod Concilium,(ext3m Sy^ nodutn uocanr,Nam Canone XlII hocConcilium ira decreuic.

Si qiiisaufirmoucre contra Canones Apoftolicos, amp;nbsp;exijsqiquot; facris dediti funr, fiuepresbyceros, fiue diaconds, flue fubdiacono* remouereaconfuetudineamp;focietatc uxoris legirimæ,dcponaturi finiiliterfi presbyteraut diaconusuxorem fuS religionis prsetextu* fe reijciatjis excômunicetur,ôC fi in eo perfeuerct deponatur.

Ita amp;nbsp;apud nos Germanos, cadem fententia de coniugio retenu eft ufcp ad Gregorium Septimü,non hac in re folum infeliciterduti* Pontificem Romanum, qui ui potius^ rationeamp; iufta authotitaU» facerdotibus Germanis matrimoniu cripuitjgrauiffima per Ecck^ fiasexcitataperturbatione.Scribitenimdehac infelici audacia hui^’ Pontificis Sigebertus Gcmblaccnfis in fuo Chronico,tâ graue fcan^ dalumcxea fuiflê natum,ut nullius hærefis tempore, fanda EccldU grauiori ichifmate diuifafuerit,dum pauciffimi quidam cótincJ’f'^f’ aliqui continentiam fimularent quæftus amp;i auaritiæ cauira,conipl^,' res etiam periurio et muldplici adulterio, fcelus accumularét fcekd» Legehoc loco reiiqua,in hoe Scriptore,ôC agnoicc fruAus Latoi®^* doArinæ d3emoniorum,tuç nouç mortificationis carnis, nouf

‘cisferendae poftChriftum,amp;uiolentiaefacicndæ regno ccclorun’* T u fcribis apparere ex ueteribus Patrum derretis, Ex maritisal*^ '■quando facerdotes fieri licuilTe, idc^opinari tefadum ordinis dijirb riatPutoteuellc dicercpcnuriamcorum,quicoclibcm uftamdeg^^ «jen (fïter nos matrimonium abdicare uellent. ld fi lèntis, te quxfo pri*]’ usteres Pa àU’us Ecclefiæ populum,amp; tuæ Ecclefiæ turbâ propius introfp^ ÔC inter feCO nfertac tum iudica,urri Ecclefiæ penuria tribui

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caftrantiumlcpropterregnumcœlorum:iilineuetcri,quxquoia

fere multos Domino tranfmitrebat,qui propter regnumDci,no’’’j^ do uxores,fed uitam ipfam fortilTimc rclinquebant:,qui Chnfti caU fa non folum moleftiam cGelibatus,lèd extremos cdâ cruciatiisa mofefubibant:an huic tuæ, in qua adeo non multos oftenderep^ tes,quifœdifl’ima feorta, amp;facrilegrjs accumulatafacerdotia iPtctCliriftumamp;Eccleßatndusabijcercfuftinergqaut ullû proE^j^^^

-ocr page 115-

s A C B R D o T V KJ,

gcliohborcmpericLilumuefufcipercc‘NemoLatomç,ncmocornm Hodic pdtlda quiuetcris ac primæ Ecclefix‘hiftoriam tenenr, étmores noftri (ccu ref ttd calib. Ikonfideranr, nonfacebiturhodiemulropaudoresuerocœlibatui apti^qiiStcma idoncos exiftere,quam tempon'bus Apoftolonim Si Marty rum ex pQfg Apoßok tKen'nt.SiigiturfandiflïmosilIoSjUercc^caftospatrcSjpcnuriacorû qui donum cœlibatusaccepifTent^qiiæ ipforum, quanquâ opdnio Kccl£fîætemporc,fuir,permouit,utmaritosadfaccrdotium admittc rencunde ifta in uobis tâ præpoftcra feucritas,utpatresillosnô in cojiiniteminijhocprefertim nro tamcorruptofcculo,in quo multo, quam primæ Ecclcfiæ tempore, maioreoruminopia eft,quifecagt;

Grant propter regnum cœlorum .Sedprimis illis Ecclefiarum cu^ Curolimmiiri ^toribus,rion tam penuria cœlibem uitam profitcntium,quam fan (ünpicertLett ctitasmatrimontjcauiïa fuit,utmaritosafacerdotiononcxcludc^ eebantur» rcnt.Sapiebantenimamp;iudicabantexuerboDei,ex eoquedidice«® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

rant, nihilineffefanj^-Q matrimonio impuri,nihilindignum lacer# dorio.

Hæcomnibus,qui filii Deifunt, amp;nbsp;qui falutem Ecclefiarum quç# ^'^'perque difiicict earn nebulam,quam aduerfarijueritatis ottundunt fplcndori uerbi diuini ex authoritate S. Patrum, Si con# fensutamdiuturnoOccidentalium Ecclefiarum , de cœlibatu facer# dotum.Clare enirn uidebunr,horum fenrentiam,amp;cum uerbo Do# niini minime confentire. Si Ecclefiis Del fupra quam dici polfit no# «amfuiffe.

Qiiod autem ad te Latotnc, amp;impuri(Iîmam illam turbam at# «net,quam tu défendis, fatis fuerit, uobis authoritatem ueterum in

Patres,qui

^hbatum in facerdotio rantopere poftularunt, ex animo fpc# «anc,amp; quæfîflê eo ueram folidam«$ Sacerdotum fandimonramî quam uos ne refpicitis quidem, fed penituseuertitis, dum nihil ali# nr ^^^^’^‘^°‘:’buscxigitis,quâne quisuxorcmlcgitimam habeat* 1 ' «rte neminem in facro minifterio pcrtulerunt, qui effet modo fu Pf«usdefornicatione:autqui ullam fecum mulierc habercr,praB# ttr matrem,amp;fororem,ita ut Canoncs,quoshic nobis obijcitisprj dp’untïtantumabeftjutin fornicAtionedeproehenfosin minifteriq

N fqerinc

-ocr page 116-

iQÄf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; D-E '^ C OE L I b a T V

fucrint rclifturj.Markos ucro ex facerdotibus fatfios, amp;nbsp;fi no in niigt; Omnuuitidß niftegt;'io,ramcnincommunione laica rehquerunt. Vos auccm nullo’ runtur in Sd* inceftus,nulla ftupra, nulla fpcftaris adulreria : Hoc iinum magna ccrd, dum n3 c*’udeliraEe punitis,honeftani öipiam fiquishabeatconiugem. N« lint mdriti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uobis eum depulilTc miniftcrio: Coniugem etiam eripitis eiii

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* poteftis,aut euro cum uxore profcribitis,öC exrcrminatis.Qiia in

clariirimum de uobis teitimoniumipfidatis: Nihil uos aliud, quai^ facrum coniugium damnare amp;nbsp;prohibere : Aperte uindicantes dogt; gma dæmoniorum amp;nbsp;legem Antichrifii.

Chrytoflo. in Diuus Chryfoftomus fcripfir ; Quæ uidua non ideo a coniug’lt;’ X Timoth.Ho abftinct,ut eo magis dedat fe timori Uei,et bonis operibus:dumqu« * nbsp;nbsp;uiduaeftjifta non ftudetreipfa præftare,cam abftinendo a coniugio

* coniugium damnare» Vosergocum non exigitis, non modoutu« ftricœlibesincumbant rebus diuinis,ucrum ne hoc quidem,neinigt; pure Si flagitiofe uiuant poftulatis, an non palam profitemini uos cfleraatrimonrj hoftes,Si alTertores doftrinæ dæmoniorum

Pdbillte Cdito CumigkurCanones omncs,quifuntdecaftitareöifandimongt;a Wt^ldtorcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plane conculcctisneculla parteillis obtcmperetis»

’ (-neccnimillifimpliciteriubent Sacerdotes abftinere coniugio,!«^ modis omnibus cafte fanftcc^ uiuere ) nulla potcftis ratione hos no bis Canones,uel fandorum Patrum authoritatem obrjcere. QiiO“ ius in nosualerc uultis, id Si ipfipræftare debetis,quod cerrcnoH pores ignorare,cum te lurcconiultum profitcaris.

Vosautem hosCanones,quos nobis obijcitis, qua partelusDd in fe continent,Si a Sacerdorio arcent impuros fcortatores,adulr«^ ros,Siiecum foucces aliénas mulieres,penitus anriquaftis 5i ridetis»* Si qua parte cum iure diuino non confentiunt, interdicentes marrit trimoni5,ea parte nobis illos obijcitis,cum tarnen conftet hos nones nonid reqiiirere,utquiscareat legi tim a uxore, quod uosfo^ lomrequiritis,lèdurabftinensabomni muliere,caftamSi AngeÜ^ catnuitamin minifteriopræftct,folum intentus rebusdiuinis,pro# curandæqp üluri popuii Chrifri, quod uos nihil folicitos habet.

Atuero dices forfan ,Hic eft abulus, quem cupio emendari.Sed xjuod fequuti fentcntiam Patrunijmaluimus coelibcs,quam markoî C.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iniacer#

-ocr page 117-

SA C E R D Ô T V M» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO|

in racerdotio,non caret tarnen radone, Neqiie cnim Icuicuriim eCt quodfanfti Patres omnestantoperc urgent :coniugi5 cnim quan^ tumlibetfanfta amp;nbsp;diuina coniunclio fir,tamcn facerdotalibus aAio nibus aliquod impedimentum adferre, co quod teftc Apofto !o amp;nbsp;in tercipiatpiaspreces,amp; oneret cura icculari. Apoftolum cnina tegt; ftari pqsconiugibusciim iededere uoluntieiunijs amp;prccibus,abftigt; nendum effe a congrefluconnubij. Et cos qui iundi funtmatrimo# nio folicitos effe de rebus mundi, quomodo quiique placcat coniugt; giffolutos matrimonio folicitos effe de rebus Domini, utilli fefe ap probent.Vndecxpriorelocotalemfantfti patres rationemcoiiigeÿ re foleant.lis qui in coniugio funt abftinendum cfl:,fcntentia Spiritus fanfti a commercio connubiali,cum dedere ie uolunt iciunio pre cibus.Sacerdotibus perpetuo incumb2dumeitieiunio Si precibus. Ergo uxor ne ducenda quidem eft, quandoquidc uxori débita congt; iugq bcneuolentia,aliquando faltera, reddi debeat.

Sandi PatresLatome,quiuere cœlibem uitamôc propter regnû cœlorumdcgebant,potucrunt hæcutcunque probabiliter dicere: nam crant affidue Si uerc ieiunrjs Si precationibus intend atque hoc ipfum eo referebât,utfalutari doftrina,amp; dilciplina fruduolîus in^ fcruirentEccIefîis.Hæcautem omnia qua fronte obrjeidst’eum apud Iios quid uerum grarumcß Deo ieiunium fir, amp;quæ religio accurat dus fupplicandi Deo publice ignoretur. Attamen ne quid in hac diÿ fputationediffimulem,expendamusamp;hæc Apoftoli uerba.

lufferatApoftolusuirum uxori,amp; uxorem uirodebitambene^ uolcndam reddere,hacfubie(fta ratione,quod neuter fui corporis po teftatem liaberet,fed alter alteriusrpoft addidir, Nolitc nos inuicem ffaudarc,debita Icilicet ilia bencuolenria connubij,nifiquid fiat ex coniênfu ,iv« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eft,ut uacantes altjs rebus,ieiunio orationi

incûbatis ;nô dicitut oretis,amp; additieiuniû. Noneft igirur loquutus hicApoftolus dehisprecibus,quas alibii'ubet effe perpétuas,ôiaffi duas. Verum deijs,quasccrtis temporibus conuenit habere gra^ tiiores,adeocjcum ieiunio.Nam alioqoi necijsquifunt extra Sacer dotale ordinem pofiti,Iicerct coniugio dare operam cû amp;nbsp;ipfis incef? janter orandum fit,hoceft,piis uotis auxilium Dci fine intcrmiffîone ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N iij implo

-ocr page 118-

»02 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T V

implorandiim Jftud autem officium precandi ,ficut non interddir, aut périt apudcos,quiuete Dcum timcnr,liimptione cibi potus, nonfomnojuelalijsadionibus pcrdnenribus aduitsepræfentis fumâtamoderatusin coniugio congrcflus nec poteft animumaÿ lioqui de Deo cogitantcm , delt;$ falutc fuafolicitum impedirc,quo minus Deum frequenter imploretjamp;bonaconfcicntiainuocet.

BcnedidionemDeiuoeatferipturafrudum ucntris,amp; Paulin exfpirituDeipræcipitconiugibuSjUt banc beneuolentiam inuicern fibi tanquam debitam reddant,ncc ca ië defraudenr. Ergo in hoc ma trinionij officio non poteft aliquid ineffe re ipfa,quod Deo difplice at,autperpetuam illam inuocationcm nominisDei perChriftû lcr# U atorem iir pediat. Admifcet quidem fe libido qu jdam amp;nbsp;ardor in# temperans exuitiata natura,quæ difplicetDeo.Sed quam in rcmhu ius uitæ,non admifcet aut ingerit ilia fet’quam aAioncm huiusuiiX non contaminât amp;nbsp;uitiat''

RatiogrMÎo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;grauiores autem illas fupplicationcs,quibus etiam iciuniutn

rwm CuppUca ®dhibendum eft, expediunt fe fîlrj Dei, Ôi fandificanr, abdicatione, modo congreffusmaritalis,fcd icmel omnium rerum praefen# tis uitæ,omnium negotiorum, omnis cibi, potus, fomni, totofquc fefe profternunt amp;nbsp;humiliant coram DeOjimplorandaecj: mifericor dix Dei incumbunt. Ad huiufmodi uero fupplicationcs,amp; ad quâ# libetfunftionem grauiorem S. miniftcrij,quiduetat ôôpios Sacet# dotes,ctiamlî mariti funt,digne fefe præpararc,Si idoneos prxftarc cum corpore turn animoc’Hoeftudium reh'gionis non frigefecit fan ftum matrimonii munusamp;ufus, in tot, tamcßpreftantibus amp;nbsp;fan# disuiris,Patriarch's, Prophetis, Apoftolis, Martyribus ,alrjfque PatribusEcclefix, qui mariti fucrûr; Aderitigitur amp;nbsp;nobis fuo Spi# ritu Dominus,ut quan^obftridi coniugio,tamcn ÔC publicas Eccle fix preces,amp; reliquas omneis fandi minifterii partes, ncc i rreligiofc» nec impure,nec irreuerenter adminiftremus.

De Wt.cz no nbsp;nbsp;Hie non ignoramus urgerc Patres, quod facerdotibus noui Tc#

UifiegUmjnio ftamentifubindeminiftrandum eftinfacris,amp;propc quotidie,non ßru» peruiccs,ucinLcuitico Saccrdotio,in quo certum dabatur Sacerdo (ibus tempus curandfrei domefticx,amp; fubducendi iê miniftertjs Ta berna(ul%

-ocr page 119-

s A C E R D o T V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOJ

fcernaculi,uel rempli. V ere quidem hoe dicftur,fcdquid u«at,ut nogt; ftriSacerdoteSjquanquam mariUjnonpoilinc cciam infrequenrfori minifteriopræftareidoneam continentiam jdignamc^uiræpurica^ temç’Necenimquæ in Domino concrahuntur mam'monia norunt ullam,quç diucllat amp;nbsp;abftrahar a Deo, intemperantiam,tantum ab^ rw» no ai^irA cftutexerceanrpudendaillalenocinia,amp; foedas incpti3s,quas.Ak Deeper phonfusimmemoreauflaeamp;perfonæ fiiæ,rribuit amp;afFingitfanfto i^temperÏtM, coniugioîquæquidem omnia mutuatus eft a Riorum hominum cm plis,cum palam,amp; fine omni pudore,f n focdiflimis amoribus in^ faniuntjid quodipfi ridentEpicureorum more,pij autem omnes de plorant.MoIi Latomenecf exdamnatisôi impurisamoribus,necÿ exeorumetiam coniugum more, quicarnis uoluptatem inconiugt;

^clt;îlant,3eftimarematrimoniaChriftianorum, nedS ChriWanorum S acerdotum.

ApoftolifrattesDomini,amp; Caephas ipR circunducebant fuas uCorintb.j. uxoreSjUt Paulus teftatur,at quia religioneforores erant,praeftabât lt;tiam illæ fefacri minifterij focias, ut propter cas, nec precationes, nec aliæ S.minifterij partes omittcrcntur.Non fum nefcius,quo degt; ïorquete uelint quidam hunc locum Paulijfed uetuftiorcs conienti# unt, Paulum hic de uxoribus Apoftolorum locutum efle.

Negabis fortaffe nunc eftc tales Sacerdotes, qui tam rcligiofe ugt;

•urn matrimonij temperent,amp; facro feruirc minifterio faciant.Hic furlus hoc primum refpondeo,nc ex ueftra dinblutione,de aliorum Qiiciplinaiudicetis,quoscertis argumentis uidetistimere Den,nec utuosplæricpfacitispofthabcrcgratiæ,dignirati,Ô£opibusliberam ChrifticonfelTionemjamp;dignam Chriftiana conftantia uidorum ptehenfionem,

Sedconcedamus ut hocfcculo non multi cxiftant(amp;fi grana Paraded,qui largituramp;format uerâ fanftimoniam,efflt;xtan5fit) fände utantur,quam dccet cos,qui religioncm aÿ ns,amp;frequentioribus,quam apud uetercm Iifraelcm,minifterijs adÿ jwmiftrantequid igitur ftatuctislt;pergetis nc propterca Sacerdotibus tetdido matrimonio conccdcre fcorta, id quod maxima turpituii « Wt feculis fine ullo pudore facidsfQuin Spiritum fahAum,hac

inre

-ocr page 120-

104 s A C E R DOT 7 M.

in re fequimür,qui foins nouit,quidin hominc fît, quid ipfecuicf la»' giri uelit,quidad ueram minifterti fanftitatétnaximeconferat, quid denique adfolidam Ecclefîæ ædificationem fit urili(rimumlt; Hicuc^ ro mauult quamlibet benigne conccdere ôi indulgei e in coniiigio, quæcuncj non excludunt fanftifîcationem Chrifti, ut ab H s probris conferuet,qLiç non folû ab Ecclefîæ minifteriojed ab ipfa quocf Ec# clefî3,amp; Omni conibrtio Chrifti homines excludunt,quam bac in re quencp lie ael(iringereôiuincire,ut: periculum fît ne turpi libidine contaminetur amp;auellatur aChrifto. Hinceft quod non folum con^ ce(rir,fed præcepitetiâijsjqui inconiugiofunr,amp;omnibus,nefacer^ dotibus qiiidem exceptis,utbeneuolentiam coniugalem mutuo fîb* reddantîôi uocateâ débita bcneuolctiam,amp; additrationc,qd neutef coniugû, fuijfed aker in alterius corpus poreftatem ôi ius habeat.

Cumque loqueretur de eaipfa, de qua diiputamus, intermiflî^ one ufusconiugtj propterpreces,uide obfecro, quantaomniacau^ tionepræceperit.plt;[olite,inquit,uosinuicemfr3udare,hocquepr?^ mittitjtanquampræcipuüin iftapræceptionc. Fraudem aciniutl^ am uocat,fubducere coniugi non confentienti opus coniugn, etiatn rcligionis caufla, quoniam antea expræcepto Dei dixerat, débitai’’ banc elfe beneuolentiam.Summum enim cultum Deus in offictisil^ lis ponit,quibus inferuitur proximo: quamobrem alibi iubet hoftu^ am apud altare relinquere, amp;nbsp;facrificium offerendum Deo differre, donee placetur homo,qui fît ofFenfus,amp; forfan tem ere. Deinde fub^ tjeitApofi:olus,Nifi liquid.Videimminuctemparticulam,fiqi'*‘^' Net^ tarnen hoctam modicitemporisinteruallum ad fecelTum pf“’ bat,nifi fiat ex confenfu alterius coniugis. En admirandam Dei trisbonitatem Siindulgentiam in homines. Admirandam fane bi* qui exuerboeiusomniaeftimantiridiculam autem Si córemptam apud ueftros,qui humanas traditiones uerbo Dei anteponunr,eifugt; cum cafiitatis,quam caftitatem ipfam pluris faciunr.Nec enim iein^ niorum quidem,autprecationum caulfa cócedit, ut fecubet aliqiKS» nonconlènticnte coniugc.Hoc ipfum uero, Deus bone, quam purum,quam profanum,pollutum,immundum,carnale,fequcin^ dignum putat humana lapiencia, amp;nbsp;fanditas mundi, parens integt; riffl

-ocr page 121-

s A C E K D o T T H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOÿ

rim fcortarionum,adultcriorum,ôi omnis ncfariæ libidinîs^

Satis ne igitur his uerbis indulgennam fuam Deus expreflïtt’ Ne quaquam.Adrjdc cnim ad tempus, ncc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fed ««(pc» d^c^r,utclari^^

uscxprimat,oportere adeffe fîngularc Si caufTam, ôc opportunitarS iiacandiieiunijsSiprecibus ,ut confuctudo matrimonii propterca fitintermittenda. Turn addit ,Et rurfum conucnite.Et iftudergo præcipcre decebat fapientiam Si fanStitatemfDei quidem,at non ue Itram. Et quodhæc non indigna Dco fit præccptio, pii homincs ex ftibieftacauffa facile agnofcunt, utcunc^uos ifta rideadsSiexibilo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uultpru

ds.Ne tentetuosSatanas.Vndeuero hoc periculum ^Propterinte^ perantiam tieftram.Qtiiditaf3nAinimeDeus,quifQlus fansflus es, KtnorDeocö ac iieram fanctitatem largirisdta ne indulges ttiorum intemperâtiae, /î’j« » Si pugnam illis contra carnem propriam remicds v Latomus hic ad preces,adpugnas,adcruccuocaret,necquiccf uelletindulgcrccarni» At qui ad pias or3tiones,ad certamen fpiricus côtracar nem,ad porgt; tandam crucem Chrifti, nec L,atomus, ncc ulli homines diligentius uocabunr,ôlt;urgebuntmagis,quam Deus ipfc,cuius hæc on.nia -propriaSipræcepraSidonafunt. Vndcigitur ifta in fpecicm magt; iorinhominibusfcucritas,quaminipfoDeoc’Sanftarum prccati# onum,dimicarionis contraueteremhomine, Sii. crucis Chrifti,no# minaillitenent,rebus ipfisnon adfueucrunt,nec uim earum pergt; fpcÂam habentMolo enim nunc audaciam horum uerbo notare humaniore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J vt r

Seddices,Apoftolumhicadieciffe,Hoc autem dico fecundum ucniam,non fecundum præccptum.fateoriConiuges cnim, fi mugt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pra»

tuoconfcnfu,perlongum tempus, autetiamperpetuo uelint abftigt; «ptiOH.fedfe nere ab aAione Si opéré coniugali,ut fie meliusincumbant adioniÿ c»nd«m «tni« bus magis religiofis ; hoc Spiritus fanftus uoluiteis integrum relin dtco* quere.Sed quemadmodum iis,qui fe non continent, qui ur untur. Si in diferimine funt illegitimç ueneris,dixit,8i non fecundûindulgcngt; iiam,fcdfecundum præceptum,ut connubq remedium adhfôeant, quod magis hoc eiscôducit,quamfiurantur:Itacdamhoc præcepgt; tumeft,nonindulgentia,quoiisqui in coniugio funt,pr3ecepit ut âcbitatnfibimutuo reddantbeneuolentia[n,nec eafc defraudent,

O Bifi

-ocr page 122-

lOÔ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T r

nifi utroquc confenocntc,amp; ut poft incermiffionem facftam congiquot;'^ diantur,li periculum fit,ne proprer intemperantiam a Satana tentur. tru^vâiJiH hic ,id eft uenia uel indulgentia , non cft Ikcnö^ InaHfgcnfM uitiofæ,uel difpîicenns Deo,ur uifum cft nonnullis ueteribus.lS^^ ^«laPdWO « jjji eniæ quod uitiofiim cft,Deusindulgere potcft,aurcôcederc. St“ eftpermiflioreiquæpcr fequidem nonpertinetaduitamDeo tam,fed utilis ramen cft cerris hominibus in hac uira,quo perueiiia'}^ adillam alteram.Vtilisinquam propter adhjrens, amp;innatumiH'* uitium intemperanti3e,amp; infidias diaboli.Deus enim non iubet au' conccdit faccre malum,ut bonum inde proueniat, uel etiam ut gra^ RofM.î. nbsp;nbsp;nbsp;uius malum uitetur,ficut uitrjs amp;nbsp;pcccatis medentur, non qux naal^

funtÔ£uitiofa,fedquæbona amp;ofFiciofa.

V/tM coniuQü nbsp;nbsp;nbsp;Quod igiturdixic, in idem redite ,ficut illa,Mefraud3teuosin^

itonelluit' uicem.Item,alteralteridebitambencuolentiam rcddat,r)squialio^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* qui in difcrimine funt,propter fuam intemperantiam,neeuertantuf

a Satana,non tam eft indulgentia,quam præceptum, ôc præcrpiau’’ pertincns ad omnes,qui in coniugio funt, etiamfi paritcr facro fîat addidi minifterio.Reddere igitur beneuolentiam côiugtj debitaiU) amp;adillamaieiunijsamp;precationibusredire, noneftin (ê uitiofunij autrcstalis,qu3euelimpedimcnto fît,aut obftaculum inrjciar,quo minus pnconiugespolTint fuo tempore etiam fe dedere idoncisƒ* Here religiofîs ieiunijs Ôi. precationibus. Cum enim amp;nbsp;hancuocauo^ nem fuo tempore Deus requirat a fuis,licctuiuentibris in matrimo^ nio,amp; fimul his ipfis præcipiat, fe mutuo coniugij ufti non dcfrau# dare, fed in idem rurfus conuenire:confequitur necclfario, ucrepio’ maritosamp;uxores,dono amp;adiurorio Chrifti, ficufum matriinonO . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fui facile elfe temperaturos,ut Si débita beneuolentia fe non frai^

dent ipfi ( débita inquam, ex officio pio rum coniugum,non ex libigt; dineignorantiumDeum),amp;fanótis etiam iciunqs atque prccatio^ nibus incumbanr,amp; Ecclefiæ minifteria religiofe perficiant, enim poteft Deus fuis præcipcrc,quæ inter fe pugnant. amp;nbsp;non poft funtipfoiuuantc fimul,quodq: tarnen fuo tépo re, ab illis prxftari.

ConiMgiorelia nbsp;nbsp;nbsp;Planumigiturfaftum amp;hoccft,marrimonium necexeoindft

adio» §numeffefacerdotaliordjne,quodmor4m4dfcrat fundionibusfigt;

-ocr page 123-

s À C E R D o r V M. 107 eerdotii,intcrcipgt;2do fciUcetpias preces,fiucillas ppetuas^ßuequas nes Kon inter» ftatistemporibus haberi conuenit religiofiores.Perlpicuumcniin cipiUKtur» cftcxipfo uerbo Domini, côiugi] ufum nullam religionis aftionem. intercipere,fed adiuuarc etiam, in ijs omnibus, qui ad matrimonigt; urn fadi 8i uocati funt, ac illud in Domino initum pie colunt.

Sedtarnen qui foluci matrimonio funt,inquies, ftudere facrao'# oribus acbonibus religionis Si amplius Si commodius poffunt» Veium cftipoflunt: fcdideo nonftatim faciüt .Quam multos quç^ fo,dabismihi,dcquibus prçdicare poffîs,quodieiunijsSiprecibus uacent Sgt;c incumbant ,ut olim quam plurimi fanfti mariti uacarunt, Patriarchat, Prophetæ, Apoftoli, Martyres lt;

Deinde ut cœhbes omnes reuera plus incumbant his aftionibus religionis,ideo tarnen non confcquitur,eos etiam poffepræcipua atque omnino neceflaria fanfti miniftertj munera implerc. Mam fadlcinuenias maritos,qui licet commoditare coelibatus deftituti fint,ceteratamenfacri minifterij officia,Si magisneceffariacumulagt; te præftcnqcum doftrina,tum uita,ad quæ plurimi cœlibes funtingt; cpti.Hic tu quidfaciesïT u nehuiufmodi cQelibes,quiadfacrümini# fterium idonei non funt,propter iftam non neceffariam ad pie inEc# clefiis miniftrandS,cómodicatem præferes maritis, qui funt ad om nia fandi minifterij officia neceffaria cf optime inftrudi, Si parati C

Sed quorfum haec uobifcum inftituitur difputatio,apud quos Si ufusquotidianarüprecum,Siquæ precibus conuenit fanftimonia omnis adeo deplorandum in modum intercidit Si perijtt’ut de fandi oribusillisfupplicationibusnihildicam,dequibusquid uobis fugt; pereft præter inania nomina,8iquæ a nemine feruantur præcepta C Nomina nimirum Si præcepta ilia aduentus Domini,quem uocât, QuadragcGme,Quatuor temporum,uigiliarum,præcipuarû feftigt; uitatum .quis enim apud uoshis temporibus uera ieiuniat’ quis uigi lias'iquis fupplicationes ucras habett’imo quis tenet eâ ration?, qua iuxtauerbum Domini,Si inftituta ueterisÈcclelàæ fieri ilia dcbcnt^

Quod autc peccatur inueftra partc,nos no purgaf.et nrm nihilogt; ininuseft,uerû Si priuatar5,ct publicarûprecûufum reuocare Si regt; colcre,quâtü dei bnficio poffumus,Et id fane uotis oibus optamus.

O ij Interim

-ocr page 124-

IO® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ö E C OB L I B A T r

Cotumdii eß nbsp;nbsp;nbsp;Interim autem fas non cft,eam nos facerc Deo co ntnmcli3ni,igt;*:,

D«.

tnHtäre, ueläd nobis hoc fumamus,intclligere nos melius,0i no fie quid facris m*'’* «ifreddwerliK fterijsadiumentofit,itclimpcdimento:quiddecorû uel indecorunj' ucl ctiam diligentiiis inueftigarenosamp;rcquirerc,quæ funtillisw# modo ôiornamcnto.Sedcnim Spiritus fandusquo nemo amp;nbsp;fand* tatcm omnem minifterij,amp; facractiam ad piasprcccsSC iciunia ua^ cationem,ucl magisexpetcrcjuel rediuspromoucrcporcftiEpifco^ pos Sc Presbyrcros,ac reliquos religionis adminiftros uult ciTe tos,non coc'.ibes:0C que pn tcmperaticÿ coniugtj officia funr, his nort minus,quam alrjs iniunxir. Admonuit autcm ffmul, iit libidincm cupiditatcm omnem immoderatam rciigiofc coerfcant,ut con'ug*,^, urn per iefan«ffum,fanclcctiam colanr,8c impoilutum matrimoril cubile fua intemperantia ne polluant:cogitent ôi fua ,Si.uxoru

t,Cor.K

pora effe iànftaÙci organa Si templa,quoriim lanAificationi pctpc tuo fitincumbcndum,Scelaborandum : ut ffcut in alijs rebus,ita(S^ inufu matrimonijcarniscuram nonhabeatadeiusconciipifccntias: Verum induantmagis magiicf D. noftrum Icfum ChriffumJut 5C ad continuas illas Scccrtas,uchemcntiorescg^prcccs,ôc ieiunia,SCaa reliqua omnia religionisoffiria,ffnt Si corporc,0C animo cum cxpc^ ditioreSjtum ardentiorcs »

Contumekc^ Hæc l'atis fucrunt Qirifto Deo unico magiftro noftro,qui ucriii* inDeum pr^B iciuniorum Si precationum ffudiinn nec minus reliquam S. tnin^ terMÀm ai ip ftcrif ueram fandimoniam, tanto pluris quam nos poffïmus,facit» fo prlt;eccptd öcfocliciuscxcitat,quantoipfcnobismcliorcft. Quarefi nosadhac^ pffidapietatff pietatisexcitandaoffîciafingere nobis alia uolumus,eam ccnecon tumeliam Deo farimus,ut nos Sc fandiores Si fapien[iorcs,quani W * ipfe,faciamus.DeeoiudicentquiiênfumhabentDomini.

Hcc fint eis rciponfa,qui conantur oftendere ,coniugiura cfTe inî^ pedimento faccrdotalibus adionibus ideo,qd Pauliis rcquircre ui# dcaturcontinentiâaconiugibiiSjCÜuoluntincumbercieiunijsetpi'e* cibus.

Videamusnunc ctiam alrcrum argumentum, quo probareiioj poflêcontcnditisjconiugium (acetdotio impedimentum aliquoda amp;rre,quod fcilicet onertteura fscculari, Paulum enim fcripfîlTc,c9* qu“*

-ocr page 125-

s A C B R D O T y

lt;iui in matrimonio funr,curarc ea quæ mundi funt,ut aker alteri pla ceat:Ad quod refpondemus. Primum.marrimoniumquj'dera, quoniam ciiram uxoris amp;nbsp;liberorum adfert,ncgoojs ad banc uitam Pytinentibus nonm’hil onerare:fed quicquid huius tandem fît, Spigt; flt;tum fanftum tarnen ( id quod fæpe djximus,Ô£ dicendû eft facpi'us) mantos luffinc, non cœlibes, in hune ordinem S.miniftcr jj affiimi. Deinde fi quis uxorem a Domino roget ôiimpetret fociam S)i adiue tricem,nonfolumuitæ,fed ipfiusetiam minifterij, cum certe per uxorem multis cutis amp;nbsp;negotijs exoncrari.Presbytcris fane opus eftaliquafamilia,domus eorum patere debent peregrinis, amp;C ad^ flidlis hominibus omnis generis. Nec funtcæPrcsbytcrisomnigt; ellfuntil. ad busfacultateSjUtncgotia domeftica per miniftros procurare omnia ho/pitalitatê. poflînt. Dominusctiam,quiadhoc munusrîirbwoM'wuxoremfinÿ xit 5i tradidit uiro, fpiritu fuo folet adefle prj» uxoribus, ut in hac rc mantos non parua moleftia fublcucnt Et iam inde a prima creatio ne fie a Deo faftæ funt,ut plæracj omnia domeftica negotia, multo melius qua uiri adminiftrent. Vndceft,quod Si Paulus iunioribus uiduis hoc ipfum iniungic iWttwsTui'jid cft,adm{niftrarc domum.

Hine eft,amp; quod Salomon uxorem occonomicamamp;fedulam dicit efie coronam uiro fuo,Sifapientesuxores aedificare domum, Comoadpi^ Item qui inucn{tuxorcm,inueniirebonum,i3i percepifle a Domino «xoriî. remgratamamp;iucundam.Notumeftquoquecaput ultimumlibri Prouerb. u* huiuspknumpræclarislaudibusbonæmatrisfmilias,qu3emaritG fuum no folum ad publica obeunda negotia expedit, ôi adiuuat,(cd ttiam honoratum amp;nbsp;fpeftarum facit.Talem fuiffe matrem fuam erf gafuumpatrem Epifeopum D. GregoriusNazianzenus in oration ,, Gregor, ne funebri fui patris,magnifice prædicar.Teftaturenimearn luo pa^ ,, Haziâze renti quancj admodum laudato Epifeopo, non folu adiurricem fu;* ,, ni mater ilfedMzmadeOjCcdethmducem^quxôcrermoneôCopere pcrduce ,, niriEpi^ ret ipfu n ad optima quæquc,nim amp;nbsp;in his, quae ad pictatem perti# ,, fcopidux nenr,erudiret. Ideocy patrera ci dicit omnem domus adminiftratiolt; nbsp;nbsp;nbsp;etdoHr»

nemcommifific.

AtucroDominusamp; hodiefiios exaudit ialutaria petcntes,ncc deftituitijscommodis,quae cuique adinferuiendum uocationi fuae

O iij necefl#

-ocr page 126-

tïO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OE L I B A T V

neccfTaria funt : Proinde diibitari nô debet, Domin um 8i hodie fui’ fidclibusrainiftns daturum uxoreSjmodo illi quærant SA ab ipfo tant, quæ profanis amp;nbsp;domefticis curis libèrent eos, amp;nbsp;exonèrent potlt; usquampremant.

Iisduntaxatcuris,qu3eaim S.minifterio minus co ngruant,^ aftionibus facerdotalibusimpedimento fînt. Nam diligere iixort» Ephef,^. utChriftusEcclefîâdilexir,amareIiberos,amp;educare in rimoreDo^ Adminiftratio minijbencpræeffetotidomuijCuræquidemiftf funt,ÔCrescxKrnf» domui,no pro pertinentes ad uitam in hoc æuo tranlîgendam,non tarnen funt ßtta rei Jed r3e,neque res prophanæ amp;nbsp;uitiatæ carnis,fed curæ ac res regni digna pii!,eti ühS^nouæcrcaturae, in hoc ctiamnum mundo filios Deiadimian^ amEpifcopis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;glorificantis. Idco Spiritus fanftus tam non fugit

quot; curas in Epifeopis amp;nbsp;Ecclefiarum miniftris, ut requirat ctiam. Qi''’ inquitjdomut fuæ bene præfiqliberos habeat in omni fubieftionc^ honeftateu'ta nimirum eins cura amp;nbsp;ftudio formatos ôi edudos.In’^

ï.Tiw.j.

i,Cor.7»

ab hac pia procuradone familiæ,Spiritus fanAus precipitiudidu'” fieri,qui fint ad Epifeopatum idOnei.Si enim quis,inquit,domuift'i nonnouit præefle, Ecclefiam Dei quomodo curabit ç”

Sed dices. Co niugium non has tantum pias amp;nbsp;utiles, fatnil'^ fanftæprocurandi,uerum aliasquoquecuras omnino profanasC^^ ineptasadducittquae non patiuntur, ut Domino quisadhæreatco/ 3 3 tus, amp;nbsp;affidue : Cum Diuus Paulusita feripferit. Qui abfque co” ,3 Juge cft,folicitus eft deijs rebus,qu3e Domini funt,quomodo pb^^ ,, at Domino:qui autem uxoré habet, is folicitus eft de rebus mu*’“ ’ 3 3 quomodo placeatuxori.Diuerfares eft uxor ,amp; uirgo: innupta , 3 licita eftde ijs rebus,quæDomini funt,ut fitfancla ôc corpore 3 3 rituZqux nupta cft,folicita eft de rebus mundi, quomodo placeat ” 3 3 ro.Hoc autem dico ad udlitatem ueftram, nô utlaqueumuobis*” 3 3 ijciam ,fed ad id quod uobis decorum fir,amp; ualeat eo,ut Domino t”

diuulfe adhæreads.

Noomneicon nbsp;nbsp;Nouimusamp;nosLatomc,amp;hæc Apofioli uerba fæpe

iugdti res hu^ miJS,Tu ne autem cxhocloco,affirmabis omnes maritosamp;u’^ ius mudi tdn^ res,itarcshuiusmundi curare, amp;nbsp;quæ Dominifunritancghge*'*^’ tutu curant, tantum fludeant quomodo placeant alter alteri,non eda ut

-ocr page 127-

in


SACßRDOTVM.


amp;adhæreantindiuuIfeDominoc’Contraucro,eosqui cœh'bcmuijf tam agunt,fic ab omni alia cura propterea liberos amp;nbsp;expedicos eflc, ri antueafpectcnt Si agant,quæ Domini funr,amp;hocunum ftudo

^9^oniodo placcant femper adhæreanc Domino, fincct fandi «corpore Sifpiritu^

erum cnimuero de Zacharia amp;nbsp;Elisabeth coniiigibus itaferi Lucte i, ptum eft.Erani ambo iufti coram Deo, uerfantes inomnibus prægt; ceptis ôc iuftificationibus Domini, irreprehenfibiles.T aies profedo quamplurimiamp;oh'm inmatrimonio fuerunr,amp; hodie funneum in(gt; Krim niülum aliud genus liominû magis curet ca quæ mundi funr, amp;qi^Chrifti funtmagisnegligatamp;contemnar,quam ucftricoeligt; bes.Non igicur omnibus coniugibus profanam illam curam Apoÿ • ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentem auocat a Chrifto, nec omnibus qui funt

incœ manicuramaflcribitamp;ftudium ergaChriftum,quodremoÿ ueat curam amp;amoremmundi,Sedoftendit quid plerûque fieri foie afjtmn uidelicer,quando nonamboconiugesaddidifuntChrifto,iî d^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pauca matrimonia coibant, religion

Etçnim cum in Domino matrimonium contrahitur, uir uxoris

caputeft, ut Chriftus Ecclefîæ fuæ: uxor uiro corpus amp;nbsp;adiutorium chrilîidnicon adhærens ei amp;fubdita,ut EcclefiaChrifto. Et lie in Domino coniun nbsp;nbsp;nbsp;nihtlmoquot;

âi,mutuo le iuuantamp;fubleuant incurisomnibus,qu3ecaduntin . nX , hanc uitam,amp; omnino uitari non poffunt. Et fi qua'talis incidit foli citudo,quæuel interpellare poffit,autimpedireftudiumergaChri «um ibi certe pro ea,quæ eft inter ipfos,fide Si benaiolentia,mutuis confolationibusôc exhortationibus, alter alterumerigunr,amp; exch cant,Sic enim alter alten' placere ftudet, utipræcepiteisDominus,ui EpJjeff ♦ colcilicetjutuxoremdiligatficut Chriftus Eeelefiamfuam. Vxori autem ut uiro fit coniundilTi ma,amp; obedientiflîma, ficut Ecclefia eft capiti fuo Chrifto. Qua in rc,ficut in reliqua omni uita,fcopum huoc prxfîxûhabent,ut Domino placeant,illicÿ prorfus adhæreantjamp;in Iccantur.Quæ enim ad uitam præfentem in Domino peragendam pertinent, quanquam externa funt amp;nbsp;carnalia, tarnen ut didum eft, lunt adiones amp;nbsp;negotia non mundi ud carnis, uerum ipfîusDomigt;

nid£

-ocr page 128-

Il£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B E C OE L î B Ä T r

ai fpirkusquï pios in his omnibus, amp;nbsp;excitât $lt;■ giibcrnat.Confc^ runtenimamp; ipfaRio modo adglorificandum nomen,Dei, ÔC adam plificandum regnS eius.Quapropter ÔC a Deo fände preceptafunt, amp;nbsp;inter bona opera,qu{bus ampiâ merccdë promifit,niimeranttur» VxoreiM com Sednonomnes,inquis,potcrunttales ucl uxores,uel matitos moditin Deus confcqui.Redc .Dominus aurem dixit,nec mcrttictur,pcnteamp;acd!; non neg^at fe pîensjquæriteamp;inueniecis. Quidquidautem defocücicatc coniugtl pcteniibni. Dominus cuiq;largiatur,amp; quidquid tandem obtjci poRir^ói alle^ gari deincómodis matrimonrj,tamcn certum,amp; exuerbis Pauüfui pra dcmonftratumcft,ijsqui admatrimonium uoeati funr,cccliba^ turn inijcerclaqueum,amp;pcrnicioßscuris atquc diffïcukatibuscar^ nis amp;nbsp;mundi totos dcmergerc,amp; a Domino prorfus audlere : rann' abcft,ut curas et cogitationes impuras et profanas in ipfisimminu^ at,amp; ad uerum Dei cultum alacriores faciat et caftimoniam prxftct»

Demonflratumeftamp;illud ex uerbo Domini,quafcuncj tandem pf® fanasfolicitudineSjmoleRias, amp;incómodafecumtrahat èC adferat matrimonium,tamen Spiritum fandum in EpifcopatUjCtomnift^ cro minifterio,pios maritos,non cœlibcs requirere,

Ncgoftó Dfi,

Resmundi,

Porro nee quidem hac de re,quid curis profanis cxpediat,uel plicet, quidRudiüamp;amorem erga Dcum acccndat,uelreftinguaf’ quid cum Dîîo nos coniungat,ucl ab eo diucllat Si abftrahat can*'’ eft cur uobifcü prolixins uerba faciamus.Nä ne ij quidem, qui ap^'^ uosdeccelibatu maxime gloriantur,norunr,fîquidc ex uita'Si feffione eoru de ipfis iudicandum fir,ut eft, quç rcs etcuræ finttepij DentamabeftjUtharumfererum gratia matrimonio abdicat^’J

Rcs enimôi négocia Domini omnibus rite dodis adregnum P, conftat efle folidam inChriftumHdem,fynceramEuangcliicófc' onem amp;nbsp;pr3edicationem,religiofas precationes,fandam Sacral*: torumtradationemetpcrccptionem,elecmofînarum fedulam Pj curationem,rerum quas poîcitnecelTitas corporis, ufumexadua præceptaDomini,purum fcilicetamp;rcligiofum ,charitacem in oî’g nes,etiam inimicos,officiofam,fortitudinem in perferendis tatibus infradâ amp;nbsp;alacrem. Contra res amp;nbsp;negotia müdRfeiunt^ gxternas abRj fideamp; ueroftudio cordis ut cuncf fadas cerimon’^’

-ocr page 129-

s A e E R D © T V M.

«|uas Paulus uocatinfirma 5iegenamundiclementa,itcmopumcô G4l,4, gdtionetUjdelitiarum in cibo amp;potii fedationem,ucftin, ornamen torum ,equorum jfamulitij afFectationcm: adhæc fuccumbere cupigt; di'tatibusrarniSjUcicibo potmç inccmpcranter,aliénas neceffitates negligere,fortunamcontrariam neglcftu offtcij fugerc. SciuntetiS adhærere Domino id efle pro prie Si. ucrc,cum addidi fumus his rci? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfiUtiquot;

bus que Domini func; Si contra fcruire mundo, eû ijs rebus ftudcnt quæmundifunG

lam oro te, Latome,rcipicc Si intuerecos,qui apud uos putâtur StudidKotid» omniü effe probifrimiccclibcs,amp;abomnilibidincprorfusalieni, chorum hinat monachosamp;monachasjipfofcp etiam Carthufianos et Brigittanos. temport} dlic* (;jiiidobfecrouidcs,apudhosueri(Si fpiritualis cultus Deit’quam ciiramfidciinChrifiumCQiiidconfcrtomnishorumuita propaga £«fit Dci,cir tionidoArinxEuangelijt’Vbifacramentorum,amp;reiiquarum cere;; p^eprojc]?, moniarutn isufusapudeosconfpidtur,3iadminiftratio,quamDo * minus,quam Apoitoli,quam fanfti Patres præfcripferunt, Si ufurgt; parunt^Sed rurfus,bone Deus,quantus cft in eis ardor amp;nbsp;ftudiü rhogt; nafteria dirandi,palatia magnifica confirucndi,templaornandi:quä um ftuditim in lui generis cibis amp;nbsp;ucftibus apparandisc’Quid opus uerbist’ubiuclumbramuideseinsMonaftices,quam fandi Patres, Bafilius,Hieronymus, Auguftinus,óC exteri defcripfèrütf imo quod uitiorumgenus,inhis ipfis latibulis non uideslt;eorum prxfertim ' uitiorum,que Patres ifti,quorum mcminimus,in monachis damna «■uin^ Si propter quae uiucrc mundo in Monafterijs pronunciagt; runt eos, qui talibus uitijs implicati cfientc’LegeinlibroD.Augu flinijde moribus Ecclcfiæ cap.xxxi.cum duobus fequentibus. Lege fl^æD.Hicronymus, quxBafilius de monachis amp;nbsp;monachabus fcripta reliquerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nr t,'

C^id'igitur regno cclorum,hoc eft Ecclcfiac confert, quod extra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plt;a

coniugium,hi fccontinentucftri,quancpfeueriffirai cœlibes,dum pa rocni^f ßgt;olie •■Ofhias,inquasinuolarunt,etincorporatastenenr,utdicitur,accrbc fpoliant,necinterim ullos miniftros, qui populum rede doceant, illispræfîciunr,nullos qui pueritiæ Chrifto côfecratæ catechifmum ffadant,nullos qui corroborandæ ßdcijSc inflaintnando ftudio erga

P Chriftum

-ocr page 130-

IT 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E C OS L I B A r V

Chn'ftîî uere ftudeant. Etiamfi totu uire fuæ rcmpus canrandojegsu do amp;nbsp;murmurando preces confirmant (quod paucii'irni ramenin^ tercosuitroamp;ftudiofefacii!nr)ramenquoniam ad Ecclcfiam dll’’ fti,nihil exhis rebusomnibiis enaolumenti proiicntc,niliil fandx inftiturionis,cxhovrationis, confolationis amp;, fiibfiJq in ulus pauper L«clt;e t ninajdici no poceft,curare ueftrosccciibcs, am ea fpcdarc, quxüo minilunr. Nam isuenir uc quærerer,amp; laliium faccret,quodper)irgt; quo quæ non referunrur negoda,ea nee Domini négocia cenferi uk io modo polTunr.Qiiæ ccelebs Chriitus ipfe, quæ Apoftoli co-!*^ bescurarunc,quæ co;iibcs S. Martyres,ilia, ilia inquam negoti* Domini funt,quæ fane omnia in procuranda falute hominum pcf docirinam Euange}ii,amp;: fublcuandis neceflitacibus hominum con tinentur.Eaautemutolim necinfidelicer, nccinfcclicitcrprjftitafunf a quamplurimis pijs,tum raaritis,tum uxoribus, ica èi præftadho^ dieab huiuGnodipofîiint.

ModifcborKW Dédit olim inEccIcfiafua Dominus multos in utroep fexti,q“' Kctcrttwt in/îi ^‘^‘'■•ciftiab alrjsiiominibus,ueri Monachi amp;nbsp;Monachæ ,Gngub^ quoddam exemplum mundo prætulerunt mortiheandæ carnis,'^ reqeiendi illecebras buius fæcuii.Scd hi fuislaboribus, aut ex moniOjHOn etiam ex prouentibus Ecclefiarum uiditabant,5i: Ecc fiisidoncosdoAores præparabant.Quinetiâ ubi illorujeciananii^” Monachorum operaEcclefiis ad dotftrinam Chrifti confirmamb opus crar,rcli Ais fuis eremis monafterijs, in urbes ië confercbai^^’ H'/Ior trîbi ^Galutihominû curandæfefeimpcndebant; uc Antoniusipfe,^^^ ... P ' leberrimusmonachatululianus,quifloruicfubimperacore Valc”

,s, dp.ft fe^5iplær]lt;^alrjfecerunc,probaciflîmiMonachi,imo Anachorit^^ TancifuieiftiscuraEcclefiarum,cumeo ramen cemporeMooac non in clericorum,fedplebis numero haberencur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Pdrochite ttio nbsp;nbsp;nbsp;NuncomnesSiMonachiSiCanonici,qui dicuntur,confecT3n

ndjierijsetcol tuCjacuocantur Clerici amp;nbsp;Sacerdoces, parochias tenenc,Si kg adêli^ie dbusearurafruunrur.fedquotam quanc^parochiamoftcndes,c^ idoncii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime,quæ func obnoxiæ ueftris monafterrjs,amp; colKgl ’

(Irù Aquæ paftoremhabeacidoneü,qui uerbo,Si uicæpuricace nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿ

rcÂe infiictjac,qui iuuencutem infîde Clirifti fîdeliter erudiat

-ocr page 131-

s A C E R D o T V M. nj fgiturfruftiisexhorum cϔibatu, utinterim reuera cum mulicngt; bus nullam habeanc confuetudinchi, redit ad Ecclefiam Clirifti

bgocontra,Deo fit laus amp;nbsp;gloria, cpplurimos tibi apudnosin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^cclefï^e

facrominifteriooftendere polTum maritos, qui cura rei familiaris ffjjfiiafi in uxores reieda,ipfi interim nihil aliud, quam Tandis precibus,le=* fiionibuSjCuræ populi, erudiendis facro Catechifmo pueris, mogt; * nendis,corrigendis,obiurgandis,exhortandis,conlolandishominigt; biis,amp; priuatim,amp; publicefitem uifîtandis ægrotis, curandis paupe ribus incumbunt,idque tenuibus admodum falarijs.

Vtriiam(quæfo te rede indices )magis caftrarunt fe propter regnum cœlorût’ Vtri adhærcnt magis alTidue Dominot’amp; abieda folicitudine rerum huius mundi,curant diligentius ea,quæ Domigt; ni funtchi noftri mariti, facro minifterio prorfus addidKan tui cœli bes,etiam ij,qui fortafle reuera contincntt’ qui dû fuis Cantionibus, amp;ajiisccremonijsincumbunt,parochias intérim mifcre fpoliantôi uaftant,quo fua CœnobiaôC collegia locupletent,amp; magnifiée or# nent.

Sed quid tantum uerborum profundodeCoElibatUjquicolitur in ueftra partet’quandoquidcm eprum, qui uere contineant, tam eß exiguiis apud uos numerust’ÔCfi qui funr,fi tn non folû non curât pic tatem,8iChriftioloriam,ucrumetiâ,nc quis alius eacuret,omnibus uiodis dant operamidum fpoliant Écclefîas,dum ucros Chrifti mi# niftros amp;nbsp;Ecclefiarum curatores profligant. Reliqua uero Sacerdogt; turn ucftrorum infinita colluuies,itaeft omnibus immerfa carnis amp;nbsp;mundinegotris,ut ampliusnô polTitiamp;rjs quidem talibus negotijs, quibusamp;Dei amp;PatrumCanonibusinterdidûclt, non modo Cle# ricis,ucrum omnibus qui ChrilH nomen profitentur.Sed quid de a# liisnegotrjs mundi Ôicarnis dico ad ea refpiciamus, quæ omnino contraria funt coelibatui,quem fandi Patres rcquiru nr,CLiiuique ib ƒ Vus cauiTa abftinere Sacerdoces coniugio optauerunt,quo fciljcet fandi corpore ôifpiritu facra minifteria obeant,

.Qi^æcnim turpitudo,qu3cfœditas,quæfpurcitiesinmulicres, CceliS , huiuS «bimprjsgcntibus,abimmanibusTurcis defignatafuitunquamul temporis iinlt;t us temporibus, quæ non palam inter ueftros cœlibcs confpiciatu rtquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

P i) Plqeriqf

-ocr page 132-

» E C OE L 1 B A r V

Plæn’cç multas parircr habent focminas, amp;quas habcnt cr)ciunr rcpetunt quotiesHbitumeft,necullam deferunt uel cögnanoni,ucl afRnicati reuercdam.lSIoui quibinas fororcs,qui matrem amp;nbsp;fîîiam: noui qui ncptes confiuprarunt, nccramena facro minifterio fiicrüc idco rcmoti, imoproccrcsin fuis Ecciefiis habiti funt. Bone Deus, Qiiam multæcommemoravipoflùnt uxores,qiias ueftri Calibes maritispcrfraudem ei'ipucrunr,amp; per uim dctinucruntcquam mul ti qui uxores amaritis earum 3nuis penfionibus redemcruntC

d Cumqueramfccdisamp;manifeftisfcortationibuSjftupriSjadulK^ cr,nttn. ittit inceftis libidinibus inquinati fint Sgt;i confpurcad, ut cætcra tio cum ontfii= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prætercam, portentolain amp;nbsp;quotidianam cbrietatem,execran

busMtiis m blafphcmias nominis diuini; facramentorum,amp;: rerum diub cojuamp;.rt2(Mt narumomnium,confeflarnamp;impudcntinïmam ,inq,’confuctudiiu: iamolimdeduftamnundinadonemjfacrilegam illam amp;nbsp;efirenein fimoniam,amp; quf non fceleraCpropterquæ plane funt abominabiks faAi coram Dco Ói hominibus, ramen audent nofira accufare matd inonia,quaf’profcfto quinonfandecolitapudnos,deijcituradmb r imum afacrom'niftcrioamp;acoi'nmunionceoriim ,quibus minigt; Difciftlind ftrabat, mulftatur infuper exilio quoq:,alicubi capitis pcviaam kut* pudChrifti Ec Si quisin alio flagido depræhenditur, ii ndnifterium fuum negligif» clcfi(is^ in loco minifterij certe minime toleratur.

Hæc omnia cum uerfentur in oculis auribulc^ omnium,certe caufla non eft, ut nobis qui fanftitate coniugij ifta ram importuna flagitia,amp;dedecora ab ordine facri miniftcrrj depellere laboramiis, ilia tarn obrjciantur amare,decuris 5C negotijs mundi cu matrimo^ nio fugiendis,amp; ccelibatu ideo colcdo,ut Domino coniunflius ad^ hæreamus,amp;ncgodaciusliberiusprocurcmus: Vcftris podushec concionarideccbatjUtlàîrcm aliquâdeDeo curaminfe recipiant» ut tandem animum aliquo modo adrjciant ad ca, finequibus nemo Chrifti nomen profiter! poteft, nee aliquod in eins Eccicfia munii» reifle adminifirare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ •

Cofsdu/ïoÏma Sed reuerramur ad rem, concludamus tandem 1 mnede cotli* iu{ tM.ldtUf. batuminiftrorûEcclefiætradlarîî. Oitendi'miisnunccdami'ilud,nu omnia matrimonia fecü adferre curas profanas,aut a Deo nos diucl Ierejfedeafolum,qu3econtrahunturab Iiominibus Deum ignora#

-ocr page 133-

CER D o T V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II7

*gt;bu5,Coniugiauerocontraä:a ab i)s,quos Dominus ad hoc uiræ genus uocauitjliberareetiam ab omni profana folicitudinc,amp;augegt;

^‘leaaininiciilo,nonimpcdimento. Echocigicur perfecimus,in .,| ^S^quamdefendis,nullamquocgincfleracioncmecexhocPaugt; ’ Joco,cur facerdoribus imperari debcar.

Exquibus omnibus fimulôi iilud planumfatSum cft,Si omnino emonftratum:Paulum,imo S.Spiricum per Paulum non infirgt;

*iais,fed ad coniugiüuocatis diuinitus,nec minus facerdotibus qua Conägiu non alqs,non modo pcrmirtcrc,fcdenam præcipcrc,fanÂum inirc conÿ c/ircs itißrmi •ugium QuQcircajnullaribicauiTafuitjCurnobisinfukavcs,ironia till'S^ taiflillibcraligifaf^yQf^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelici,a(lergt;

mresrcl^g^or^]'sJ^,jJ^J^^.çg Eccleüae, uereris difciplinæ inftauracores^

ammonium côtrahere Latome,nec firmitads, necinfirmitatis eft, uocationis,ô(; forcis diuinitusinftirur'æ Juftus fide fua qucadmogt; um muit:fie etiamfirmuscft,amp;infirmus:nccraroptjmarid,inhac

noiia,5iDci uita,mulco funt robuftiorcs,eiuam cœlibes.QuâmuU tosjoro profères nobis ex forciffimis ueftri cœlibacus profeiroribus,, quiadfandorum Patriarcliarurn,Prophetarum, Apofiolorum,ÔC rnartyrum maricorum,firmicacemamp;confl:anciam in uita noua,i3C cctlefcijuel ulla ex parte accédant lt;

blosaurc,utamp;ludificationituæ nonnihil rcfpondeatur,Euangcÿ uo,DomininoftrilcfuChriftijipfius bencfîcio credimus, amp;fidena nanc nobis augeriperpetuo preeamur,co($ nomineprofitemur nos cuangeîicos. Vtctiam omnia noftra refpondeant Euangelio, labo ramus amp;conamurquidcm:airccutosautcm nosefle non iadramus: quinmulta ctiam deefle nobis ingenue confîcemur. In aflerenda rc^ ligione Chrifti,in uindicanda Ecclefia,amp; inftauranda uetere amp;nbsp;gerÿ manaChiiifi difciplina,pro menfurafidei noftre defudamus,quangt; quammultaadliueinfirmitateinhisomtibus grauari nos ipfi fateÿ mur. Sed tarnen Dominus earn nobis firmitatedcdit,ut nee tu,nee ullimortalcsconuiAuriunt^ fids, noftramfîue dodrrinæ fine uitæ ucrboDei.Labimurquidcm ut homines, amp;nbsp;olîendiinusin mu'ns; nam habitat amp;nbsp;in nofira carne non bonum,fcd-pcccatum,in nullo tanien (ipfi Domino amp;nbsp;largicori omnis boni fît

P itj gratia=lt;

-ocr page 134-

WS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß E € on L 1 B A T r

gratia ) perniciofo errorc^uel dolt;ftrinf,uel u ftæ detinemur, propt«^ qucin,tanquam alieni a Chrifti Eccicfia iudicari debeamus.De cufb» tua,qtHbus in rebus firma fît ilia uel infirma,iam nonnihil dixi:amp; eß ca res notior orbi,cjut pluribusfic opus.Fine iraq; imponain hult;c difputationi deconiugio cœlibatu facerdotum.Nec enim ipfc Wr fi ucrum fateri uoles,negabis,exhisqu3e dixi,pîanc demonftratumr amp;nbsp;liquidum efle faâ:um,legem illam ueftram, quæ coniugiutn tort faeerdoium ordini interdkit ,quam plurimis interdicere, co quod bonum cit,amp;ad falutem illisipfis neceiïarium.item detincre multos in perniciofo dilcrimine,ÔC deirudere complures in exitialia probrt amp;flagicia.Hifquedccauflïsadco nonpo(reillamhaberilegem,niul tominus lege Écclefif.Quamobrequicunqconiugtum,ad id faftG atqfuocatidiuinkuSjinlJno contrahunqfiue facro illifintaddiâin’* niftei icgt;,fiuemonarticç mancipati, hi non contra Ecclefiam,quodtU Latomedicis,faciunt:fedquoduera Chrifti Eccicfia maxime expe^ tir.Iuflumcnim ôipræccptum Chrifti capitis amp;nbsp;fponfî Ecclefîx ftgt; quuntur. Quare nec ullisCanonum pœnis, qui quidem Eccicfia? uc^ ræ Canonesfint,obnoxij,uti tu pronuncias,eire poflunt;duntaxat apudChriftianos ueræ fandimoniæ ôignaros amp;nbsp;cupidçs.

Non enim Ecclefiæ Chrifti,Latome,non iêquentium Sanfto# rum Patrum Canones,non ullorum, qui ienfum ullum habcant Chrifti:quid dico Chriftiç’imo naturæ;fed hoftium amp;nbsp;peftium EcclO fiæ Dci,Antichrifti,regis qui fc fuper omnem Deum cxtoilit,dxniu niorum eft,rem iam inde ab initio mundi fancitam a Deo,rem ow^ nium maxime fecundum naturam, Sihumançfortisconditioneni, rem ordine obferuatam a fanais omnium ætatum uiris, rem ab ip^ fo fpiritu Chrifti dignâfacro minifterio iudicata, nouaquadäamp;inö gni tcmeritate,criperc hominibus,amp; acerbiffima lege^hiberCjCacJI impiam ôC immanem crudelitatem temporibus augere,amp; inrolcra# biliorem indies facerc,nec eofatiari:tandcm huefuroris euaderc,ui uitam etiamadimanc illis, qui decretum hoc, inftitutum conit® mandatum Dei,contranaturæamp;rationis indicium,contrabonot mores amp;nbsp;honeftate omnem aufinr,moti ipfi ftudio honeftatis,impul fi religione Dei,adalt;fti metu horrendi iudicij eius,infticutioni,iuiru(» amp;praeccptoDeipofthabcrc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diabo^

-ocr page 135-

s A C E R D O T r M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«*9

Diabolus author eft omnis impuntans, deleftatur cædc èc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Diaboliii per

puinc.amp;ufi'ücjiconfccutus eft,quando ueftrisinanimumimmilît^ut L-gëcœ'ib. ex ‘^gcmhancitaciicrent SCcxigercnc. Res cnim ipfa loquitur,negaii ercettyrÂmdé ’’onpotcft. Maki boni uiri propter banc ueftram conftiturionem in fxtremas calamitatesamp;uitæ periculum inciderunt. Quæfitautein cxhacipfaconftitutionc fequuta fpurdties,quæ labes amp;nbsp;ignominioÿ laprobrajqiiisnonuidett’autquis omnium noncOgiturfateridmo quisqduidet,amp; queri cogitur ,eloqui fatis nbsp;nbsp;deteftari queat lt;nbsp;Qind

potuiciucundiuseuenire Diabolo fPræmeditatus eraiiamolimôC præuidtrathuncfcopu Ti,necab eo tandem aberrauit.Impuliteos amp;nbsp;præcipirauit,qui cundo populo Dei luccrnf, amp;nbsp;falis lucr^re debe hant,aquibus omnia omnium uirtutum exempla reliquishominigt; busproferrioportebatjin nefarias libidines,in quibus ita fe exercuc funt,utnihil reiiquerint,quod exemplo efle poftic.

tt,quod admodum eft deplorandü in hac caufta, proceres ipfos udtrarumEcclefîarumimprimis uoluitefleclaros amp;nbsp;excellentes in bac palæftra. Quid tibi cômemorem multos ordinc Pontifices Rogt; manosfquid plurimos Cardinales amp;nbsp;Epiicopos:quid ipfam urbem Romamdpfam dico BabylonemfQuæfœditas,quj nequitia,uel a Catullo,uela Martiali fuit uncßdeicripta,quam illi non atdgcrintï cuiusin iftaBaby lone,tanquam in oportunilTiraa fedeamp;domicilioj non inuentas cultores ÔC magiftros C

Agnofeis ne manum Sc iram Deifuides ut ex uno flagitio ruant inaliudlt;Hocipfo tcmpore,in hac apertiffîma luce ueritatis,quando rcuelatuscft Antichriftus, quod Apofiolusin poftremis teporibuç futurum prædixerat, quando fraudes ipforum Scfcelera ßc pateßi^i ftafuntjutuulgusctiam ad eorum recordationem exhorreftat amp;nbsp;naufect; an fpem uUam emendationis præbent Illi uero præbeantc' imo fæuiunt ÔC crudeliflîme grafrantur,amp; hoc unum Ipeftant, utamp; «pibusamp;regum potetia muniti,fu as labes et dedecora propugnenc» Concilium 11 quandoprætcxunt;rcfqrmationem fi quam pollicen# tur,id eo tantum faciunt,ut piorîî principû id rc ipfa moUentiû,cona tus auertant Sgt;l. fruftrentur.Nec enim priusconquiefeent euertereEc iclefiasDeijamp;profligarc regnum Chriftijhoc certum eft ^quam temgt;

pu*

-ocr page 136-

B B C OE L I B A T V pus illud adiicnerit, quo Chriftus aduerfarium fuum fpîrku oris fuj conSciat.Hanccæciratcm amp;nbsp;has furias Deus interminatus efl uerbum ipfîuscontumeliofe proiiciunt,qui locum curandæ Ecck Deifacrilego ambitu inuadunt, cum curam Del ôi Ecclcfix n*' lam prorfus liabeanqqui quç fua funt,fub nomine Chrifti amp;nbsp;Ecclc i

quærunr.

PpI.tS» l/4i£66t

Exurge tandem o Deus,amp;populum tuum ex faucibus l’nini^ Ordtîo d4 De niHimorum luporum eripias. Qiiod tefaeSurum efle, nihil duh^^ muSjfreti promiffionibus tuis,quarum uocc piorum animoscrig’:' re femper uoluifti^Si conlblari,nc frangantur illis calamitatibus,q^‘ bus Eccit'fiam tuam hic affligi nccefle cft. His ipfis premiffioniE^'quot;’ tuo bcnefîcio,nitcmur, amp;nbsp;gloriam nominis tui celcbrabimus, tongt; licct terrarum orbis, amp;omnestyrannicontra nos fremant Siexa defcant,qui licet emedio nos rollant amp;nbsp;crudeliteroccidant, nôta^^ confequentur quod uolunqfed alios tulèmperamp; récentes uerb* præcones excitabis,amp; eos qui obftinan pergent aduerfari regno furijs concitaros,angoreconfcicntiæpcrpetuo,irrequictamentisco turbationepercuriesamp; exagitabis,tandem(j depulfa a poprdo nif corum tyrannide, Ecclefias tuasipfe per ucre ruos, per uere wnet _ ac fidos miniftros reftirues, inftaurabis amp;nbsp;exornabis,ut in ea fyn«'*’ confeientijsinuoceris,amp;glorificeris» Saluum faciès populumtuuf”’ amp;benediceshæreditatituæ,pafceseos,amp;extollesin ætcrnum.G^^^ debimusadhuccum Hierufalem,amp; exultabimus de ea, quieting diligimuseam,13edtialætabimurcumilla,quinunc lugemus.Nan’ tuum eft regnum,potentia,amp; glori3,in fempiterna fccula. Amen •

Hæc de coclibatu faccrdorum,in quibus uidebor forfan tibi tome æquo fuiireuehement!or,fed te per Chriftü rogo, cogites quid fit extinguere lumen mûdijfalem orbis fatuum reddere, met* cinam uirse in exitialc toxicum conucrterc,hoc eft, ordinem dotij adeo côfpurcare amp;nbsp;cuerrerc,ut faftû uides iftius maxim^aEl'' fu Icgis: de ueftro ccelibatu, quid fît nihil quam fandû côiugiû cro arcere minifterib, amp;nbsp;nulla pari ab eo dcpellere feueritate, qtiâu’ manifefta ftupra,adulrena,amp;hisgrauiora:quid denicß ta ffue gf® fari in eos,qui cum fanditate coniugtj cundam difeiplinam ttlgt;^

-ocr page 137-

s A C E R D © T V K» »2J

onem facn' minillerrj reftituerc laborant. Irt hæc enim quid fatfs uegt; hemensScQucrutndid,(cribiucpoflitlt;Quan^ ego fçueritatg lcrigt; pniræ diuinæ hac in re non excefTerim. Artamen quæ in hac caufla didauidentur accrbiuSjnolo uteainteLatome, proprie diftaquifj? quam exiftimec.Dcfers enim iudicium tuum contra nos in hac ré iu# dir andum ab ijs, qui fapientius ifta diiputant. T ametfi iudicium hoc tuumcontra nos,ficut iudicio Dei prorfusconrrariumjita etiam 13 gegraui(fimumfit.Quidenimgrauius, quamfacere contra Eccio fiam Oirifti,quod tu de nobis omnibus,qui in ordine facerdotij cógt; fticuriuxoresduximus,pronunciast'NIam contra Ecckfiam nemo fa cit,qui non eodem aufu amp;nbsp;maieftatis Chrifti oblæfæ fefe obftringat* Sednon arbitrer te animumtuG in hoc iudicio prorfus obfîrmaiTeî quare quæ feripta uidentur durius,ea feias tu, amp;nbsp;quicunque ea lcgcgt; rintjfxrunere ad eos, qui nulla ftupra, nullos inceftus, nulla adulte^ tia,iedfolumfanftumconiugium afanftoEcclefiaemini# fterio, remotum ac depulfum,eocç ab omni facro

Ecclefiarum minifterio abaftosuoIQt,qui# cuncç ad id ucrc idonei amp;nbsp;inftru# fti funt. Sed tandem ad locum de

EccleGa,

Q.

De Eccles

-ocr page 138-

tit

DE ECCLESIA, ET ECCLE Gx communione, authoritatc, infticuo tutis,amp; legibus.

De Eccltßä, I \ E Ecclefia Dei, penes quos ea fit, qui earn reprsefenrenr, qu/ CrretiM Ec« I y eins inftituta,leges,amp; Canones fint, baud eft noua difccptatio. clefiicdntitlUii lam enim inde ab initio humani generis hacde redimicariir,nclt;ï ili/ceptatio e(l de ulla alia infeftius.Ex ifta enim dimicatione peremit Cain frarrun iuumHabelum iuftumiamp;Noah exibilauit amp;nbsp;excruciauit uniuetf^ hominum turba,donec abfumereturdiluuio.Abrahamum lixc gnarelinquerecocgitdomumamp; cognatos omneis. Separauith«^' pugna amp;nbsp;côtentio ab Ifraele Ifmaelicas, Ammonitas, MoabitaSilJi* mfostdiremitamp;pcrdiditdecem tribus auulfas a domo Daiiid:amp;£’‘ Itida quanquam erat hie populus inftar arenæ maris, tarnen, cui” Prophetas Dcipergerentcontemnerc,ac etiam interficere,exigua* tantum refiduas fecit rcliquias, Apoftolos,amp; qui horum praedk^^ tioniexiudæis crediderunt. Semen profedo diminutum,qi-gt;od Dominus feruafleqgens haec inftar Sodomorum amp;nbsp;Gomorrorui” Apoß.tudicd* penituscxtinAafuilTet.Cæteri enim omnesin Chriftum impinge“]^ tißinthareti* tesperierunr,nomenc^ôiremEcclefi'æ Dei rjs Chrifti difeipulis td* ci db ordind* ‘ïueruntjquosfummi Sacerdotesamp;PrincipesEccIefiæDei,quf tun’ tioficerdoüo habebatur,«7r(jlt;ri/v«/M)'ûàlt;rfecerût;Hærcticos amp;nbsp;Schifmaticosiudicaue^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt: Vt qui ea conuellere auderent, quç tradita atquefancitael^n

ab iplb Deo per Moièn,tum eonfirmata,amp; longiflïmis tempot'hu^ obferuata,magna confenfionea Patribusomnibus,amp; uniuerioç pulo.Atephi Sacerdores,amp;feribe,amp;feniorespopulifandi,d^id£ ’ ifta Ecclefiæ,amp; Ecclcfi'æ ordinaria poceftas,non minus $ me,eximias ilias promiiTiones de præiëntia di numine dit iadabantjCaiiffamq; iadâdi exipGs diuinis literis habebant.n denicj^ crimin. hærcfeos,amp; contra legitimum facerdotiutn rebc ' nis condemnatifunt,mortifcp pœnas luerunt, non pauciPtoph^ rum,Chriftusipfe,ApoftoIi,amp; tot Martyrum myriades.

Hand igitur facilis eft,aut uu!garis,quan^ plane ncceflaria, u^^^ diiputationiscxplicatio.Tamctfienimorcomnes quidem

-ocr page 139-

El VS AVTHORITATE nbsp;nbsp;nbsp;ttj

*murnoscrederefanAamApoftoIicamamp; Catholicam Ealcfîam, Eecl,nnKomlt;f^ eorumtamcn tantum hæc fides uereeft, quorum eft uera fides Chn ƒ nilufse]l co/jgt;i ftijtfficaxper diledioncm,ad excindenda in nobis cunda uiriex cui cicandaatcfperfidenda omnia omnium uircurum ofiFicia. Eorumgt; i.Tirgt;toth,u dem fane eft nofle Ecclefiam Chrifti,quorum eft uereelTe in Ecclefia, q ,, Paulusl’eriiiebat Deo a progenitoribus fuis ; fegregatus erat ad pogt; jj piikimt'c Eccicfiam Dei ab utero matrisia pucro cû omni bona co iciencia iierfatus erat coram DeOjflagrabatzclo Dei, ôi uerbi eius,ut qui maxime,fed ôf (ccundum iuftitiam quæ in lege eft, crat plane irÿ reprehenfibilis.Hic tarnen tam fandus amp;nbsp;fidelis ieruus,cultorcß Dei tempoiecæciut{eet{gnorantitefuæ,ËcdeGamDei,quam defendere . J feSlt;propugnarcmaximoptreputabar,infcftiirimeomniumoppu gnabatàdiiaceranat.

HoeueroriCnfolid’auItïui''uucRir,fedueIutexemplar nobisib le propofirus eft, :»t drfcamus amp;eosqui reuera ad Ecclefia pertinent, aliqiiandofic nelt;. agt oicvreipfam Eccicfiam, ut ei bellum ctiam w ferantjtan^ refariæ fadionihaereticorum.Chriftus ip!c tcftaturhagt; berefe oues,qu3c nc ndum Cmt de ouili fuo, aberrarrtes fcilicet,pargt; «m ïgnoraticute patoRs fitiipartiir. cupid catibus mftdi amp;nbsp;carnis»

Proinde R in pi æfenti difputatione de Ecclefia uerlari uclis ali# quo tuo commodo,Latomc,ói fine contumelia Chrifti amp;nbsp;Ecclefie tu tr ipfe tib; exucnduscs,ac omnis diopum amp;gloriæ profanac admis? ^iuo longe ab animo eft ablegandatdelceudere u oportet e monte Ecc/.«fWo ttt dlonimiuinfublimi,inquem SatanasquiChriftumco duxit,om^ uit^nißfeipfo ncs ctiam homines rapit,De iudicio loquor bC exiftimatione, quam ex«ft«ci4 wh taro noftraamp;mcnscarnis,utpaulina locutioncutar,nunc| non ex^ doplanefe^re pmt.Iri quo monte preftigiator ilie uerus falfo monftrat ct apparere weitomnem potentiamamp;gloriam mundi,acmentiturhxcfuae(rc, «que fe largiri his,qui colunt ip(ûm,et ipfius cofihjs obièquûtur.Ex noc,inquam monte, diaboLcarum praeftigi'ai urn pleno defcenden^ dum nobis eft,in imam uallem abiedionis Ói abnegationis noftri •P‘orum,amp; in cam animi noftri humiliationem,ut ad uerba præcc# pucj Dei noftri reuerentcr trepidemus, amp;nbsp;cum Paulo ad Chriftü fer ’’atorcm noftrum,ex animo finguüdicamus; Domine lt;|uid me uis

Q_ n facereÇ

-ocr page 140-

124 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEECCLEîlAET

Pfdt if, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerelt;Vias tuas Domine notas fac milu,amp;feniitas tuas doce me:D^

rige me tu in ueritatc tua,amp; docemc,quia tu Deus feruator meus,« fufpicio rota die. Ex hac ualle humiliationis Si abieftionis noftfi ip* forum,datur poft aieendere in montem,amp; duitatem DeijEcckfiani Danielis ». nbsp;nbsp;Chrifti,ciuitatem côftvuAam in monte ueritatis, in monte, qui ex b

pide iilo côminuente omnia régna progenitus,implcuit totam teuî Hoc ipfum Dominus ôiScruator nofter largiatur nobis, ut ex m« mo corde, ôicerta fide poffimus orare,6itandem exorare.Amf”*

Nunc ad rem ipfam.

Vt ergo quçftioncm liane de Ecclefia ordine difeutiamus, a de^ finitione fumcmusinitium.Necenim cogriofei poteft,qu3e fit autS« Patrum,aut Pontifîcum,aut Codliorum authoritas, penes quosi^ dicium,SCpoteftas Ecclefiæ pofîta iîr,quæ denique communicatif Definitio Ec« EcclefîæjSCquæabEcckîïaiècefiîoiudicari debcat,nifi anteacof^ cleßigilLiito, ftet^quidfitEcclefîa,amp;propriaeiusconditio. Tuamuerodefinitif^ dMexfiendi- nem interim ampleâramur. Quanquamenim ÔCuocationisdining tKf ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;myfteiiûjundc traôtûeft Eccîefîæ nomen,attingcnd5 eratin ea:uno‘

Concionisnomen,magisqu5 Cômunionis quadrarettquâuisetis EuangelfiacChrifti mentiodilcr:^fieridebcbat,cumin lucenoud^ ftamcntiuerfemurttamS quinouitquidinfitinnominefideliSjôi^quot;]' telligit quam late patear, uacare uerbo Dei, hic nihil magnope«quot;’ hactuadefinitionequod quidem Eccîefîæ perfe competatdefy«^ ret,ncc etiam adieftum effe oftendet, quod alienum fît ab eius naW ra.Neuerodiferepemusin intelligentiauerborum tuorum,expf/ nam tibi,quomodo fîngula uerba, quæ in definitione tua pofiii» »

equidem accipiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

DrßnitioLas tomi,

QUieEccLco nunioo'Sctn âorîîfocîetaf Ephef.f, Rom, II,

Scribis uideri tibi,2cdefîam efle fidelium communioncm,f cantem uerbo Dei,amp; iacramentis nouæ legis,quæ diuinitus p^o funtjUtentem. Communionem etiam rede interprecaris,per ilia’^^ ba,Vnum corpus,unusfpiritus.Eftenim Ecclefia,concio hominü,qui in Chrifto Domino renati,amp; de carne et deoflib“®^ fadi,Domino ipfî capiti iuo,fîcadhærcr, amp;nbsp;inuicem ita funtcon di,coaptati ôi coagmentari,id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

cuiufque fidei menfura,pro donorû Spiritus fandi uarictate, P''°

-ocr page 141-

E I V s A V r H O R I T A T E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Uÿ

cationum coapcanone acuduti connexione,ut unutn corpus confti'ÿ tuant,ut eodcm otnnesfpiritu uiuant ÔCagantur, utfinguli ftiQpro;» ptiumniunushabeantamp;donum,quocommodaamp;incrementauni çgyijjfh utni corporis pro fe quifcj cfficiatSi promoueat.NuIIum enim in' ’* * noccorporemetnbrum effepoteft otiofum,autnon aliquidcom;! Wunicorporiconfcrrcjcum animata fint omnia, amp;nbsp;uiuant fpiritu yhrifti,5i in hoc ipfum uaria iècundum datam gradam dona huius •piritushabeant.

Vigetcrgointerhaecmcnbra Chrifti admiranda chantas,amp; in omnibus confenfio amp;nbsp;eadem afFcftio. Si patitur unutn »

benchabetunum membrum.HincexifiitinterChrifiianoSjpcrfeda rerum omniumcômunio,amp;cômunicatio,inprimisquideni earum couetu^ nouam uitam in Chrifîo peragendâ per fc pertinent! CoüJWio reru inae {[^m earum quæ huic nouæ uitj in hoc fcculo fubièruiunt.

’c adeo fit,ut ubicuncj datur opportunitas,pariter congregentur Sc ccrtisccmporibusconuentushabeant,inquibus uaria dona Spirit tus,adcommunem omnium falutcm,amp;infl:auraaoncmnoufuitæ, Inter fe cômunicent, turn per doftrinam , cxhortadonem,admonigt; tioncm,correâ:ionc;tum etiam per preccsôC laudes Dei,acfacraigt; mentorum adminiftrationem amp;nbsp;perceprionem.

Et quia SpirirusS. cunctafacitordinc,amp;certararionc,con# SMerdotium, uituunt Ëbi Chriftiani ,ubicuncß tales conuen tus habere poirunt,ex hoc ipfo fpiritu quo uiuunt amp;nbsp;aguntur ,cômuncs nouç in Chrifto ui tæmagiftros,acuerbiDei,amp;facramcntorum adminiftros amp;procu tatores.Hiomniumamp;finguIorumcuram plane paternam gerunt, «inunum hocincumbunr,utfinguliauftifide Chrifti,in uita Dei proficiani,amp; fi quis in ea langueat amp;nbsp;debilitetur, aut in morbum ali quem mcidat,amp; uulnus acdpiar,quo minus adiones nouæ uitæ in undiHcationc,amp; inftauratione fui amp;nbsp;aliorum,ad gloria Crifti, prægt; «arc poirit:ut is per uerbum Dei ftadin corroborctur confirmetur, oifanetur.

Hisreligionisamp;nouæuitfprocuratoribuscxtcricxanimo pa# Mh«im pw: •■«nt, ôieos ut Patres amant arque uenerantur, Intérim tarnen unuf? plebis.

-ocr page 142-

IZ6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DK ECCLESIA BT

quifcj pccuKaritcr fibi commendatosSidomefticos : ac ali'o quot^ modoconiunftosdecct,honatur,monet,corrigit,fed Si doceri ic» moneriamp;corrigifuftinetamp;gratum habet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Etquoniamfolidain his mcmbn's diieftio uigeqadiuuant KrocWfAlioc* mutuo, etiaminhis rebus,quas præfentis uitæ neceflîtas rcquirit« Itaquc dona Dei temporaria inter fe prompte amp;nbsp;benigne coni/ municantjutcuiqueprçbeaturqiiantumei ad uiuendum inDomi^ no fit opus,nec qiiifquam inter eos egeat. Qirod rurfus tit ordincö^ ar,amp; decore,quifque quod poteft,0c quod uifum ei fuerit, fua fpont^ confcrt adhtic ufum in communi, amp;nbsp;quod fic contributum eft,id idoneos deinde miniflros pro cuiufcj neceffitate amp;nbsp;ufii difiribuitur gt;

Ad hunc modum inftitucrunt Ecclefias Apoftolr, lt;3^ h?.nc fiddit bus communionem rerum diuinarum 8c humanarum tradideriinf» quam amp;nbsp;fingulæ Ecdefiae 5c finguli ChriftianijprO donis cuique Cum aîîitrum latis exhibent Chriftianisomnibuspriuatim amp;publice.Proindctr tcckau£ per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apollolidabantopera,utmultarumEcclefiarum quibu®’

fèdic: ibus in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poterant, ipgt;fi curam gererent, amp;nbsp;eas frequenter tü per liteta®»

CbriHunifmo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuncios,aliquando etiam ipfimetinuiferct Si inftaurarcn^

Ecd ‘»t Fhtr idqiiælibetEcclefia,amp;Epifcopus,cui plufculu facultacis,6iopiquot;]’ ‘ diuinitus datum efi,aliisquibufeumque pofiit,amp;Ecclefiisamp;fr3tf'

* nbsp;nbsp;nbsp;bus,ubiopusefleuiderir,preftarcftudcnt;fuccurruntquaratione

ceqcoram Si per iiccras,inftituendo Si propugnando omnia,qu3e ® p;am uitam conferunufed et corrigendo Si emendando,ca,qii?P tati noccnt.HincEcclefiarum uifitaiiones per uicinioresEpücopn^ hinc Sy nodi Epifcoporum etClericorum,conuentusEpif£opo'^^ ad pe ragendas ordinationes ex^crût, ficut dCpoftea Prouinciatn diftributio,item MctropolitanOTum ,qui Synodos Epifcopc”^ conuocarc,0£ in eispr3efiderc,amp;Prouinciariâ curam gereredeben » conftitutio.

Quod munus Metropolitarfi initio committebaturnon p*quot;® AMrepolita= bium celebritate, ut poftca patres fecerunt, iecuti Ao/Kset/ff lmp^ ruininfttt, lt;tb Romani:fedprouirtuteamp;præftantia ipiritusôidonoruniinnin initio t reEpifcopatuSjUtuidelicet Metropolitan! munus adminiftra/cti , qui fdentia Si zelo paftorali alijs eius prouinciæ fuæ Epifcopi®

-ocr page 143-

ElVS AVTHORITATB. 127

^«.QyodD.Gregorius Romanus Pontifex etiim fuo tempore in quibufdain obferuauit.

, ^uoque Mctropolitani nihil in alqs Ecclefiis authotkate pro# P^jfed omnia confticuebantamp;peragebant ex Epifcoporum con# ' eifdeni amp;cxaminauocs,amp;ordtnauoncs Epifcoporum

Perficiebant.

Etenim ut quçlibct Ecclefia Chrifti,totum Chriftutn,amp; cum hoe Omnium Epi* S^æcum eo nobis a Pâtre ad falutem donatafunthabenf.ita etiam fcoporui€^u4 tuiuslibet EccIefiæEpifcopus,toro naunere Êpifcopali,5iuniuerfa Uspoteftus. adminiftrâdi Cliriftianifmi poteftace fungi debet » Vnde D. Cypti DXyprianm fimplicitate prælatorum»

Nemo fraternitatemmcdaciofallat, nemo fidci charitatem per#

|. ƒ P^^^^bcatione corrumpat.Epifcopatus unus eft,cuius a fingu# ,, sin lolidum pars tenetur,Ecclefia unajquoe in mulcitudinem latius ,, jncremento foecunditatis extenditurZquomodo folis multi radij,fed „ •urnen unum:amp;rami arborismukijfed robur unum tcnaci radice ,, lUndatum.Hsecille.EtD. Hieronymus ad Euagrium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y, Hierott^

Nee altera Romanæurbis Ecclefia,altera tociusorbiscxifiima# ,, tft.Et Galliæ amp;nbsp;Britanniæjôi Africa amp;nbsp;Perfis,amp; Oriens,amp; India, ,, o^omnesbarbaræ nationes,unum Chriftumadorantlunam obfer# ,, uantregulam ueritans.Siauthoritasquçritur,orbismaior efturbe; ,, ubicunquefuerit Epifcopus,fiueRom3e,fiueamp;igubij, fine Conftan# ,, Hnopoli, fiueRliegij, fine Alexandriæ, fiue Tanis: ciufdem me# ,, •'■Uiciufdem eft ÓC facerdotfi.Porcntia diuitiarum, amp;nbsp;paupercacis hu# ,, ’’•'iitaSjUel fublimiorem uel inferiorem Epifcopum facit. Cæterum ,, omnes Apoftolorüfucceftbres funr.Hæcille.De quibus ipfis Apo# NotJ JiâKitt •olisCyprianusfcripfit; Hoe erant utique cæteri Apoftoli, quod CypriMh uit Petrus,pari confortio præditi amp;nbsp;honoris amp;nbsp;poteftatis.

Hæcauthoritateuerbi Domini, non horum patrum nituntur.

V bicunqueenim duo uel très in nomine Chrifticonucncrinr, pro# Mdtfc.is, ^'fitDominus ipfè medium fe inter hosfuturû. Atfiipfc abeft,ad# ^tamp;cundacius poteftas,5i uisad noftri reparationem uniuerfa, ^Uicipfequoqueeandcm Euangelij prædicationcm,eandemuim PiniusfanAieandemc^poteftatem peccata rednendi, ôi remitren#

diin

-ocr page 144-

123


DE ECCLESIA ET


di in Apoftolis,omnibusEcckfîariim curatoribiisex æquo tribufc Qjuntit Me= nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iginir Metropolitani Epîfcopi lînr,fiuequibus poftca ampl*

traoolitdnorü pluriumEcckfiarumcuracômiflaeft, Patriarchæ:liitaint*' et Patridrchd Chrifti,iure Ecckfiarum poteftatcm in alias Ecckfias ,qii5 quigt; ruw ootelîiif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'P^ prçfedi Epifcopi funt,hancfolam babent, utcurenqquo

’ piicopicuiufque Dicccekos ritecligantur,amp; ordinenrur,ut futiif munus Epifcopi finguli probe adminiftrent, ut cuique funs CIctus Si fua pkbs in his quæ Domini funt,pie obkquantur.Hæc ÔC Metro politani Gnguli,ôi Patriarch« procurarc dcbent,tum adinonitio*** buSjôi per nuncios, amp;nbsp;per literasttum infpedionibus ôi Synods. Per fe autem in nulla Ecclefiaius habent ea faciendi, que funt Epiit*’ piinec cuiq^ Epifcopo fuam poteftatcm aut fun(ftionem,quam dit* ea rite fungitur,intercipere ue! imminuerc polfunt»

Hæc cura Ecckfiarum inConcilio magno Niceno in Eccleii^ Toteßdt Ro« fuburbicariaSjRomæfcilicctuiciniorcSjCÔmifla fuit Epifcopo^° m(at£ Eccl, naano:ficut AkxandrinOjCura Ecclefiarü Acgyptiarum Lyb* Antiocheno Syriæjalijfc^aliarum. Ob id tarnen nullus horumP'’; teftatem inullamharumEcckfiarum,quæ iplî ita cômendata el » per feamp;immediate exercuit: ilkRomanam,cuius Epikopus er ' Pro«oc4tiod6 hic Alexandrina,Antiochenus Antiochcnam procurabatî Eptf.ctJSyno^ fuis priuatimadn:onitionibus,ucl coram ucl pcrliteras,autpe'' dumno fuper gatosexhibitis,nihil proficcrcnt, cauffasdefcrebant ad Epif.Can, Co ab Epifcopis pariter Si cômunitcr iudicarcntur.Quare ctiam,t* cilij Chalced, fis prouocatio ab Epifcopis, non ad Metropolitanos, autPaf chas,fed ad Synodos ficret,conftitutum fuit.

9gt;ir,

Epifcopum Carthagini,contra D. CyprianiimlSc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i-iii’’

Epifi, D. Cypr.dd Cornel, Eom,?ont

mam detukrantibi iudicandam. Scdcum idcôtra fus fj/ pofcerenr,rcpiilfi funt a D.Cornelio,tum Romanx Ecclefîsc p ficetquod fadum iurç,comprobat D.Cyprianus, huic coH^S (nanificcumuocarcfokt)rcfcribensinhæcuerba. _

Poft jfta adhuc infupcr pkudcpifcopo fîbi ab nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rinf^P*

to,nauigare audcnt,amp; ad Petri cathedram atquc Ecckfî^^ Profan” kmjundcunirasSacerdotalis exortacft,a fchifmadcis 0^ P

-ocr page 145-

R I V s AVTHORITÀTE, l«erasffrre,nccccgitarecosefFeRomanos,quorum fides Apoftolo P^dicintCjlaudau eft, ad quosperfidiababerenô poffît acceflum. ,, ^‘æ^utemcaufla ucniendi,amp; pfeudcpifcopum contra Epifcopos a *dumnunciâdilt;Autcnim placet illisqiiodfecerunr,amp; in fuo fcele ,, ’■f P«r(euerât;aut fi difplicet, amp;nbsp;rcccdunc,fciunt quo reuertantur.Nâ gt;nbsp;cumftatutu fit ab omnibus nobis,amp; æquumfitpariteramp;iuftum,ut gt;nbsp;j Uniiifcuiufque cauffa illic audiatur, ubi eft crimen admiirum,amp; fin^ , ■gt; Singulis gulis paftoribusportio grcgis fît adfcripta,quam rcgat unufquifque ,, pdßori* amp;nbsp;o‘'fi^gt;’rgt;er,rationem fui aftus Domino redditurus,oportccutique o 5 bmpor^ cos,quibuspræfumus,non circumcurfarc,necEpifcoporumcongt; tiogreg^ concordiamcohærentem,fuafubdolai3i fallaci temeritatecollide^ ,1 ddfcriptd relied agereilhc cauITam fuam,ubi amp;nbsp;acCufatores habere,ôi telles fui 5 j criminis polfint.

£xhociureEcclefîarum,etiam poftea in Aphricanis Concilfjs iietituin eft,rauflasEcclefîafticasex Aphrica,Romam prouocatiogt; transferre. IdqueexauthoritateConcilrjmaximiNiceni,amp;con^ tra iniquâ poftulacionem Romanorum Pontifîcum Zozimi, Boni VideEpiß.Co facii,amp;Cccleftini, quamEpifeopi Aphricani, allatisConfiantino# dl.Aphrictini poli probis cxemplaribus adorum magnæ Synodi Nicenf, confu adBoniß. ZT tariint.[llienim Rom.Pontifices pro Canonc NiceniConciln,quæÿ Cekßinum ur dam décréta attulerant SardicenfîsSynodi,quædc Ecclefîisfub cuÿ bis B.o,EpoSt raRomanæEcclefîæconftitutis ita decreucrat.Si quis puraretfîbi a fuo Concilio non legitime iudicatum elfe , amp;nbsp;deferret caulTam ad Rom.PontifîcemjUtispolTet caufîam non quidem ad fe Romani pertrahere,fedcommittere earn Epifeopis inprouinda iudicâdam, autetiamPresbyterosafuo latere mitccre,qui una cum Epifeopis prouinciæ cam cauffam iudicarent.

ExhocipfoiureEcclefiarum,ôidiftributioncEpilcopalis mune risD, Gregorius cornprobauit antecelTorcs fuos reiecilTe tirulum Pontifias uniuerfalisoblatumipfîs in Synodo Chalcedonenfi majs j2,,cr}3,itetù gna,ut titulum impium amp;nbsp;plenumblafphcmiæ;ac fcribit cum, nbsp;nbsp;g *

qui uniuerfalem facerdotem uocarifecupit,autpoftulat, Antichri ’ * ftoprjcurrerc,Ô£opponerefc Chrifto uniuerfali capiti Ecclefîæ,qui aiilibet plebifuos Epifeopos effe uoluit; quorum Epifeoporum po

R tefta?

-ocr page 146-

15© nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E E C C L E s I A E T

tcftatem i lie tollit,quilc uniucrfalem Epifcopü facit cunAa braChrifti fibi conatur fubrjcere.D. Pctrum air priinum fuiffe mem brum Ecclefi3e,amp; curant ei démandatam fuilTe totiiis Ecclcfix,tanie nonuniuerfalë Apoftolü,fedutipfum,Pauluin, Andream,ita annemßngulos fingularü plebium capita fuifle V nde illud reJidu eft etiam apudPotifieëRomanum, utquanquam alioquicaputcxi tulerit fupra omne politicum amp;nbsp;Ecelefiafticum faftigiü, tarnen uocci tur EpifcopusRom, Ecclcfîæ,non etiam totius orbis,nec omnium Ecclefiarum : deinde ut Epifcopos alios appellet non fubdicos, aut filios, fed fratres.

Cuilibet enim plcbi Chriftiis Dominus plenam uoluit exhibtf' lt;uram paftoralem per Epilcopum,amp; præièntem, amp;nbsp;coram omn'^ cognolccntem ÔC agcntem,nec cuiufquam in hoe munere fundiem^ ■aliéna poteftate ligari uoluitïqux fane res etiam in policicis imperq* •ciuitatesamp;prouinciascommoda adminiftrationedeftituir,amp;ineo^ rum manus negotia pertrahitjqui etiamlÏpopuli commoda poti»’ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuaquærant,quod perraro euenic, tarnen cïï fint abfentcs,amp;pai'^

ci,nec refte cognofccre cauflaSjUcc in tempore definite poffunt. 1^^ minus itaque cum regnum fuum uelletperuniucrfum crbemam^ plifîcari,amp; ubique Ecclefias infiitui,, ôi in fingulis regnum fuûconim adminiftrari, uoluit etiam in fingulis Ecçlefiis Sacerdotes cumpl^ nafacerdotij poteftate confticui,amp; ordinari»

Hæcucro quçcommemoraui, omnia date ccrteejtradita funt-jprimum a Dno ipfo in qs fez mandatis,quibv.s procurationenibt'^ angclijamp;populi fui Apoftolis commifit a refurrecî:ionefua,qi'* ‘habentur in ultimis capitibus Euangeliorum omnium quatuor, 'LocdfcriptU* dtorû primo.Item in Adis Apoft.vi. xiii.xiiü. tumper Apoftolm” rx, irt gHih«'P^rdumxx.AAorum,ôiinomnibusEpiftolisciustprfcipue autert fraditurmifte Rom.xii.Primæ Corinrh.iq.iirj.xrj.xiitj.Ephef.üij.in utraej;Epifto viumamp; rdtio ad Timoth.IndecretisConciliorum quatuormagnorum. Quçloc ■ lÊecle/îte, nbsp;nbsp;nbsp;Latome,tibi religiolê legenda amp;nbsp;expendenda funt, fi quid de my»*'

rio Ecclefiæ Chrifti rede cognofeere uelis »

Exhisiam licet plane uidere,quæ fitEcclefig c5munio,amp;in ‘fiOnfiftatuisScreligiofocietatiSjamp;unitatisSandorû inChrifto. “r^ ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mit”

-ocr page 147-

B 1 V s A V r H O R 1 r A T E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131 ’

mtim Omnium ncceffaria cft rcgeneratio diuinajqua membrS Chriÿ RrgfÄfr^ft». ”*régnacnim Chriftinemoperucnirepotcftnô rcnatiis. Io4ff3, \

iJeinde neceÎTecftutquicuncgregenerationsaflccutifint,amp;adoÿ Fidei,fi(ieie9 fuerin t: EuangcJion audiant,tîdemque ciindubitatam præbeant, fißio^

^i'®rbis, Si fadis confiteâtur. Corde cnim creditur ad row.io» iultifiam,orc uero fitconfeffio ad iâlutcm.Et fides qux in Chrifto ua let,effîcaxeftadomnempeccati in nobismortificationcm,amp;iuftiÿ tiæuniuerff meditationem JnquaobcdientiaDomini quinonfuo ^^deu rint,cosDominusinter fuos non agnofeit » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Obtdientid

Tertiorcqiiiriturutunufquifq;hancfidcmfiiâinEcclefia,apud r”'''^*'eonfitcatur, fequeibiinobedientiamChriÿ „ Iti,«citlcfîæp.,j3jj^ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;careligiofeperfeuercr,unumDcu, fprdclî^

unumChriftumcum omnibusfanAis,quiunquam,autufpiamfuegt; runr,aiitfunt,colat:3i inftaurandæ pictati in fe ôi. in alijs, toto corde * Hudcar,eamq;obcau(ramad facros conuentus libenter conueniar, nerbiim Dominiftudiofe audiar, fumma religione cüEcclefia orer, lauaetc^Deum,facrifîciumfuum offer at,facramenta pcrcipiat,diici plinæ Chrifti, omnilt;$ piæ corrcAioni, cû publicæ, turn priuatj feie penitus permittat:atcjidco publicosEccIcfiæ miniftros ,fuiufcuncç lûci Sii ordinis,ex animo ueneretur amp;fufpiciat;priuatosquocÿ mont tores amp;nbsp;exhortatores^pno aïo excipiat:ac quâto poflît ftudio diicat

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CÔmKnkdtio

adhjreat in Domino coniunftus amp;unitus cum omnibus omnium cumfidelibuft leculorumamp;locorum Sanftis Dei.

Haec cnim omnia inftituit Dns, et feruari præcepit. IS qui diligit Dnm,feruat mandata cius:qui eu non diligit, is anathema cft. Qui non habet Spiritum Chrifti,qui filiosDei ad hæcomnia agit,is non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

eft eius.Qyinonfacitiuftitiam,noneftcxDco.Qui non facit prægt; cepta eius,cû dicit ic nofle Deum,mendax eft,ôi ueritas in co non eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»•

In his ergo quae commemoraui, confiftit tota Ecclcfiæ Chrifti c5 ^unio,qu3eomniaamp;intuis,imofanftæScripturx uerbis,quæin defînitione Ecclcfiæ refte pofuifti,compræhenduntur. Nemo enin» fidelis Chrifti eft,nifi qui fide in Chriftum ucra uiuaep prçditus exiftir, quanullinifirenati in Chrifto prxditi eflepoffunt. Atquinatusex

R tj Dcq

-ocr page 148-

132 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEECCLESïA et

Deo dljSc uerbumDci audit, in Chrifto ui uit uera religionc, idco ƒ SanAis libenter conuenit,cunAaque audit,difcit ói agit maximo dio,quæDominusinftituitjfuifcjcômendauit .Quod enini fcribi’’ Ecclefîam uacarc ucrbo Dei,id fentirc te puto, q? ilia uacâs,amp; folu'^ cum omni fuo,tum aliorum amp;nbsp;iudicio,amp; cupiditate, foli uerbo intenta fit,omnique ftudio ÔC cura in id inefibat .In eo autem eapietatisofficia,qufcxpofuijftudiumcj nouse crcatursc in Chrifto totumcontinetur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

De definilioe Eccl.uerbis in terBuc.etLa tomïtcöuenit^

HaAenus igitur uerbis inter nos de Ecclefia, cS quid ea fit, turn 4 fit eius cömunio,conuenit:faxit Chriftus,ut idem re uera fentiatnus*

Videamus nunc qui hominura coerus Ecclefîæ Chrifti,qui Syn/ goga Antichrifti, Si conuenticula hæreticorû, aut diuerticula fch'u maticorum:qui uera membra atqueminiftri EcclcfisejquiEcclcfian* Chrifti uere reprçfcntenttquiue hseretici Si ichifmadci, inde qux clefiarum Si miniftrorum illorum authoritas,quis ordo,qux leg'* amp;inftitura.

Ecde.chrißi coiij}’icuit,jcd fiddibuf.

xjod».*.

Quihoifiinu cxïui,^cc'e= fix Chrifti

entbr-

Dominus lefus ciuitatem fuam in monte conftituir, unde cófpir* dare ab ijs omnibus poffit,qui quidem uidendi quæ Dei fiint ocn^ los habcnt.Sunt enim qui oculos habent ac uident, Si uidentes tain'-uiderequçDei funr,nö poiTuncquianecDcum oculisfidei uiderunt* Videos, inquit D.lohannes,dileAionem, quam dedit nobis Pat^ utfiltjDeiuocemur:propterhoc mundus non cognofeit nos,qu'’ non nouicipfum.Regenerationefpiritus ,amp; fidemChrifti,infe qu*^, demuidere homini in hocfcculo nonliceoafruAibustamS omnem arborembonamcognofeunt. Qjjicuncj ergo hominiim cœtus nomen Chrifti confirentur,do ArinamqueEuangelij,amp;facra^ mentorum, atc^ uniuerfae difcipling Chrifti iuxca inftituttrm Dom’^ ni iynceram habent amp;nbsp;exercent,ita ut iam commeraorauimus;atquc copleAuntur charitate Chrifti, folidacp cômunione Chrifti cuiid^* ôcEcclefîas, amp;EccIclîarum quarûlibet miniftros, Si exteroshoffl’^ nes,quicucß cum ipfisin hisqug Dns tradidit,confentiûr;hxonininc’ Ecclefiç Chrifti nobis habendae iunr.Ex uerbis. n.quif(^gt;5i taAis fuis apud nos iuftificari ,ucl dânari debet,uerief: Si faliî prophetæ 3. ucfgt;' ac probis ex fru Aibus uinofccndi.Cor intuetur ôc iudk ac Deus ‘

Tem#

-ocr page 149-

E 1 V s AVTHORITATE« , *^®,quot;'pora,loca,numerus,modusexternusconucnicndi,kgcngt; Q:B‘f Eccle^^ ai Scnpturas èc cxplicandi, pfallendi, orandi, facramenta adminilt; habent in Itbe

Ecclcfiis attempcranda funt, ut hue dirigantur,ut rd udrietdtc, Wfrbum,facramenta,amp; difciplinä Chrifti maioremaieftatcadmini'gt;

•■fntiirjamp;ampliorc religio ne fufcipiantur,i5i ufurpentur,magifqiie Uäleant ad fandorum ædifîcadonem.Cæterum liberam uariecatena habent, ubi quidem nihil eft de his in uerbo Domini definitum.

EuchariftiæjUt de fummo facramento exemplum adfcram,non VdrietdS ince lunteadc femper ôc iibicj tempora obferuata.Aetate Auguftinicele lebrdtione E« brabaturea,aliisin locis quotidic,alibi ter in feprimana,alibi bis,fab cbirifti£. batho,ct dieDominico: alicubi tantum Dominico die» Locus cele^^ Auguflinusdd brandæEuchariftiæ^ftierunt Apoftolis,amp; poftea diu Martyribus, j^nudrium E» etiampriuatæædes.idpofteauetitumeft.Cum enim haberipote;; pjßola tis rat,iinaamp;publicadomushuic ceremoniae fummac coniundionis ßadcddldrtu^ magis quadrabat. In die Ccenf Dni,temporeDiui Auguftinialicu bibis,manefcilicctôCue(periEuchariftiacxhibebatur:alicubi tantS femel.Modus amp;nbsp;forma agendi mutata eft fæpiflïme,Apoftoli,uctcgt; Grcg.LiP.r* ftaturDiuusGregorius Rom . Pontifex,tantumorationemadeam dicebant : poftea funtmultæ amp;nbsp;uariæ ab Ecclefiis adiedæ preces. Vdrictdf

Eadcmcircabaptifma,circa ordinationem Sacerdotum,circa circddliM Ce Iediones,amp; Homilias facras,Pfalmosamp;orationcs libertas inuari^ remonidf t cr ando, ab Ecclefiis obferuatafuit.Mecenim coueniunt inhisrebus ea fit« rdtio dem quibuslibet.Deindecum Ecclefiæ non fucrint inftitutæomnes abijfdcm curaroribus,fadum eftetiam ,utnonr)dcm ritus primum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^dxinid

ubiquerraditi fint. Amareç Deus in his aliquam feruari uarictatem, cocordiA nefiiperftidonc credantur nece(rariæ,ut pridem fadum uidimus. ßdeifCmmo Nunccnimquotemporediftedafuntommucorda5iftudia,prorgt; ni^feriidbin^ fus tarnen eifdemridbus in facrisutuntur in Italia, Gallia,Hifpania, tur Udrite, cm Germania,Anglfa,Pannonrjs,amp;Sarmatia. Olim cumeorumqui fummd eftdia Chriftum proficebantur,unum effet cor amp;nbsp;anima una,multa erat per flrdilio dnimo Ecclefiasincxtcrnisiftisritibusuarietas. De quaueraEcclefiarum ru[crudture£ iinitate,fimulamp;hac ipfa rerum externarum obiêruarionisuarietatc, dem, kafcriplicD.Auguftinus ad Cafulanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Attg.Epi/i.ss

Siicrgounafidesuniucriè,quæ ubiejdilatatur,EccIefiæ,tanquâ

R iij incus

-ocr page 150-

»54 D E B C C L E 5 r A E T

31 intus in membnsxtiamfi ipfà fidci iinftas quibufdam djucrfîs 9 i uationibus cclcbratiir,quibus nullo modo,quod in fide uerutn »J impedicur.Omnis enfin pulchricudofiliærcgfsintrinfecus,iU«®'' tem obfèruatfones, quae uariæ cclcbrantur in eins ueftc intcH'gun^ tur.Vndcibi dicitura'n fimhrqsaurefs drcumamiAa uarfetate. S«® ï} ca quoquc ueftis ica diuerfis celebrationibus uarietur,uc non gt;gt;nbsp;fiscontentionibusdiffîpeciir. Hæcillc.

Ecclefiæ kacj Chrifti, quæ ueræ funt, inadminiftrationc uerP ’ Sacramentorum,amp; difciplinæ Chrffti,ftudioièomncs obfcniant^ cmniaquæ prçccpicDominustcftcrahis attcmperanrjamp;ptou^n hominumcaptiiuarie,tamenutfcinpcromniaualeantad fdin^^” dam fidcmChniti.Hacitacj nota funr,illæcognofccnd3e. j

Synâgog£ An nbsp;nbsp;nbsp;Synagogæ uero Antichrifti,amp; conuenticula haercriconiin

tichrilHct cou num,lianc notam propriam habent,ut aliqua contra uerbuni ncnticulj hte= Domini in doftrinâ iifumcç facramêcorû, uel difcipfi’'^ gt;nbsp;c;:icorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deligant(undcÔC nomen «*ƒInaitruenit ) Si pertinacitec tut

ritii-'-iiciiSâ S^^^^°nesautemichifmaticorumfunt coetusillorum,quiquiof^j ''hidtiAiirrrr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doArfnam, facramentorum difpcnfationem,amp;diïcip*

‘ ufurpant/edcômunioneminhis cQ alfisEcclclîis,eadem pk uantibus,abfcfndunt,easque temcrejtanqiiam alicnasa j demnant.SicutDonatiftæ olim aliasEcclelîasomnes prefc da i banr,eoquodutfalfocriminabantnr,communicairentcuni hlt;sgt;T in perfecutionefacroslibrostradidiflcnt« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

QS^uerdEc lam membra Ecclefîæquæuerahaberi debeant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tiffin dignofcitur:quiaique fcuicct renati uiuunt in Cnrifto,ot 05'quot; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* cG adiilti funt, religiofe uerbQ Dci audiunt,credut, fidemcp n'®

Ecclefia confircntur,Chrifto amp;EccleGæ fefèaddicuntjfacrosc^^^j uentusadcunt,religiofîsaAionibusftudcntomnibus, fefecj de uniuerfæ difcfplinæ Chrifti,ôi communicant in Chrifto cuiTa mnibuseandemfidemamp;relfgioncmreAc profîtentibus» .f Inter hæcuera membra, admixti inhocquidem

funt, qui interdum in ipfum quoquc fanAi minifterij ordin ittterttîixtÎMA fnpremum in eo ordinc faftigium cuadunr,qui Chrifti non W” li toniSt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diaboli: adeoque funt inter fanAos,id quodfunt pucres pik«^

-ocr page 151-

El VS AVTHORITATE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»35

ft nos,quod eft zizania inter triticum.Hi uidcntur intus cfle,ut D, Au De bäptifiM guftinusait,cumforisfint.Exnobisexierunr,inquitIoannes,iêdnô contra Do«4 ’'■antexnobis.SieninifuiiTentcx nobisjuaanfiffent uticj nobifcuna tfiäs Lib^6. ftd ut inanifeftentur,quod non funt omnesex nobis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap,».

Hi tame,dum iè nee uerbis nee re ipfa produnt alienos a Chriik» ijojn.z, fnêjferendi funt in Eeelefia: ne dum ifta zizania, fcrupulolÏus cuello natth.i}, conamur,!jdamus triticum.Sed cum defignarint illa,propter quç cor y. etiû ipfîmet teftantur nôhabcre fe partem in regno Dei, tune eerte funt ab fcccleftæcôtnunionereiiciendi.Itacgfîquiex hisreielt;ftishoedis,non ’ ttiâeleAisouibusChriftiin faerum minifteriûirrepferint, dû ab Ec clefîis in eo ferütur,amp; quf Dni funt fyneeriter adminiftrât, dû non in fua,fed Chrifti cathedra fedëtes,ea prççipiunt que Chriftus docuir,nô tîat.z. O aj, ipfijuel alij humanitus excogitaruttquan^ in eo ipfo uentrifuo, uel ambition! inièruiunt,taméfuntaudiendi, Ôi donaChrifti per eos percipienda funt,que infe quocfe efFicacia fuis reddit,tamctfi per œa^ losadminiftrenmr,

Hine iam liquet,qui ueri Ecclefiæ miniftri fint : qui nimirû,quae yeri Ecclefît Chriftuspræcep!t,purc adminiftrant.Interquosalij fideles funt,qui ntiniftrk ædincauonem fideiin Chrifto toto corde quærunt,Si conantur «xtruerc. alijinfidèles qui fua quaérunt, quæ lefu Chrifti funt in mi^ nifterio non ipcAant.Attamenfîquifunt in his, qui non fua,fcd quf ChriftifuHt,cacf intègre amp;nbsp;fyneeriter adminiftrât,hi in eo Ecclefiæ i.Tiitl.i^etft jpiniftrosfe præftantamp;pro miniftris Chriftihabedi funt.Quanquâ i,Titnoth,t„ fidepræhendunturinminifterio infidèles,ôiChriftanonfyneeriter ftudcre,coinmutandifunt miniftris fidelibus ,quiChrifti negotium religiofe agunt ; nâ itafgt;rccipic SpiritusfanÄus. Inter difpenfatores tnim requiritur ut quis fidelis fit.

fix quoamp;illudconftatquinamfintilli,quiEcclefiamChrifti re prffentare,eiufqueauthoritatciudicare amp;nbsp;ftatuere poifintmempe agt; Iq nulli,quam qui iudicando amp;ftatuendo uerbu Dei fequuntur.Ro Qgj Ecde^ä quiritur quidem ad hoc amp;nbsp;uocatio,amp; conftitutio Ecclefiæ , ut nimiÿ repruefentare tum taks ab Eccleßis agnofeantur amp;nbsp;uidcantur Ecclefiarum nogt; poßinf, ■line agere : tarnen quiequid uocationis , quiequid loci aut nogt; •«unis in Eccclcffa hi obtineantyfi non fonant uoeem Chrifti,fi

quU

-ocr page 152-

I36 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE E C C L E S I A E T

quid contraucrbum Dei docent,in co aliènes fc præ{iant,ôi clefiæ,qu3e uocem alienorû non admirtit,negotium minime agu^^' necrepræfentarein eo Ecclefiam Chrifti,auteiusauthoritare nidic^, re,amp;ftatuerc dici poffunt.Sicut nulli Tyranni,nulli

H. QWoJc«^ mail perfiditjCiucsrcpræfentarepoffuntRcmpub.eiufuc noffjj' iitfcuii^- uih agerc,quatumnis nomen Si aurhoritatem Reipiib.præ {e fcrunt.y fio.L. nulli, men Si leges id Ciuitatibus cauent, ne earu nomine experiri petni'f'' tatur,nifici,cui lex permittir,autlege ceflanreordo dedic.

Hteretici, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Haeveticiueroluntjfiucminiftrifiue pleberj alioquin hafccânif»

quiconque alienum aliquid a dogmatis Chrifti uel docent,uel

Schifmutici, tiir.Schifmatici,qui licet nihil alieni a præceptis Chrifti tradantuc* fequantur,tamenfubducuntfeacommunione fidelium,Si eorut« qui quæ Chriftus tradidir,uero cultu Sifyncero ftudio feriiant.

lam Si de authoritate Ecclefiæ,ac miniftrorum eitis, quid fequti'i Ront,f, dumfitjfacileuidereeft.Conftatenim pijs omnibus,quodDeiisi’i nusueraxeft,omnis autemhomo mendaxlSiquod animalis t.Corinth.i, percipit quæ Dei funr,ncc poteftquidceacapere. Stultitia cnin* AH(boritlt;wEc fieft.Spiritualisuerodiiudicatomnia.Spiritusenimomniapcrli'^ clcfi£ tatiir,ctiam profunda Dei.Conftat tjfdem Si illud, Chriftianosqu*^ * Corinth nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terra adhuc aDomino peregrinantur,Gcut peccatuiUjit’

Sierrorem habcrc,eocj5fubindehallucinari Silabh

Qiiare S. Patres,nulla uel Conciliorum,ucl quantumuis dodo rum decreta,Sifcriptafua authoritate recipienda iudicarunt. Solis cnimdiuinisfcripturishunchonoremdetulerunt,utqu?cuncpinhi* nobis prodita funt,fine difccptatione,Si fimpliciter idco,quiaic* fcriptafunt,recipienda cenftrent cæterorum omnium,quamlibi' fanlt;ftorum,aut efuditorum Patrum placita, fine ilia finguli^fiot multi uniuerfimprotuliftent, ad fcripturam Dei referendacfle,0^ exeaiudicanda ftatuerunt.

a'-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EtenimDinus Petrus beatus aDomino pronunciatuseft,en®

quod reuelarcteiPater, de ipfo confiteretur:idem,cum iam,non P* luaictojideire n-isreuelationem,fedlenfum carnisfuæfecutus,Dominum afub«^ ^euiaicMt, undo fupplicio auocaret, audiuit a Domino, Abi poft me Satana, carnu no itent fcandalo mibi es,N[on enim fapis quæ Dei funt fed quæ funt hom’^

-ocr page 153-

E 1 V s X V T H O R I T Ä T E ‘

»Um.Enidem Petrus,eodempropc tcmpore,reuclanoncPatri5,ac cófeffióeChrifti bcatus, amp;nbsp;fcnRi ftudioc^ cavnis mifcr,Chf iep aduerfil t^iui erat : amp;nbsp;lïcut clauigcr rcgni codorum atquc miniftcr Chrifti «piensex diuina reuelationc confti'tuebatui', ia Humana rationed« lapiens eflc uult,ut Satan a Domino.ut potc qui ei ièandalo cflct,rcgt; pcllebatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» H ‘l

lü poft acceptumbaptifma Spiritus fanÄi,ipfe Sc Barnabas amp;nbsp;04,», ludxi plæricp omnes,qui crantinEcclciïa Annochcna,dumliber tatem Èuangeljj diffimulanr,ucriti ofFenfioncm indignam fratrum, qui a lacobo uenerant, nó rcfto pcdc ad ucritatcm Euangelij ambu labant :quem crrorcm Paulus,rcpræhcnfo palam Pctro,corrcxit, 1 . ^“quot;clspfum Petri,alioqui principis Apoftoli,amp;Barnabar,qui EtUnt pif n» « ipfeimcrpræiiani-iQfçsnumerabatur, ac reliquorum qui hos in errorc fcquebâcurjSpiritus fanftus in facræ (cripturç mo

uoluir, ^dD.Pctro: quodûarnabat^principibus inter Apoftolos,quodcj cftcris prjsuigt; ris tam multis accidic,ut non refto pede ad ueritatem Euangelij amgt; bularcnr,amp; neceftario corrigenda admitterent: id ipfum etiam alijs omnibus,quocunque faftigio in Ecclefia CO llocentur, quibuicumej titulis infîgniantur,accidcrc poffe: nec tantum cura foli funt, fed etiâ quâdoconiundi.Cœtuscnim hic erat, amp;nbsp;poftHierofolymitanum, omnium faniftifliimusjin quo tanti Apoftoli,Ö£ tales difeipuli Domi tam grauiter deliquerunt.

Idem amp;nbsp;Orofio Epo 4gt;batifl*. multifci alijs optimis Epiicopis,cS **.®’V'\^yoqdo Ariminenfi ; ide uRi ucnit,5i in alijs Synodis cp plugt; nmisfanftilT. ScdoAilT. alioquin uiris. Chalcedonenfis Synodus, syiià» gu» quartum inter primas locum tenet,amp; hâbuit colleftos Patres

cum de duabus naturis in Chrifto ftatueret

txSpiritu Chrifti : de ordine amp;nbsp;pracrogatiua Patriarcharum ftagt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cupiditate Epiicopi Conftantinopolitani, cui AlexandrinS

«i^riochenum,contraCanon5 Conciltj Niccni,fubijcereconata * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dccretum,utexhumana cupiditatc,non

« opiritu Dei profeftum,Pontifex Leo reierit: qui tarnen ei Syno^ o admodum gratulatur,quod contra impictatcm Eutichis tam pic

S decree

-ocr page 154-

hS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB ECCLESIA ET

decreuinêt.LcgeEpifiolam huius p .ad AnachoJium EpifcopuU* Confiantinopolitanum »

Qy*d abomines in hoc Qculo,ubiqiiehomines funt,nufcp non» Hoihinef u5i- dumhic degunt,circumferuntcarnem in qua bonum nonhabiwj* qi hotttineseti quçdomicilium eRignorationis, amp;uariarum cupiditatumihisin’:* ton in Cociiijs fæpcetiam in præclaris alioquin pietate uiris a iieritatcfeducitur;^'* amfî fpiritu uiuant in Chriflo,amp; ilium uiuencem in fe habeant, Epi^.iç. Quamobremidretinendumeß, quoderiamD.Augufiinus f«gt;* Lib.i,deB4‘ fîuquicquid homincs,quantumuis doAi ôi fan Ai, finguli feorßm» ptifmo contra coniunAim uniuerlî ftacuerint, tarnen non ideo uerum Donat,C‘tp n debere,quod ab ipfis irafiatutu.i) fit: fed quia quod ßatuerint, certi$ quot;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;* etiamfcripturisatquerationibuscomprobauerunt.Quinetiampl*

nioraConcilia,quægeneraliauocamus,eo quod ex uniuerfo otb^ Chrißianocongregantur,cmcndari nonnunquam apoßerioribu’ oporterc. At cœtus qui emendationi expoüti fu nt,idem etiam ri funt obnoxtj.

ri(u Chrtjii conßftit.

Authoritaso* Omnisigitur authoritas,amp; fingulorum minißrorum Eccleß* mnii infacris ÔCConciliorum,tam plenariorum quam prouincialium,adcocpun in uerbo et j^i uerfae Ecclcfisc Chrifii, uerbo amp;nbsp;Spiritu Dei nitirur.Cum enimoi” nis religio fide amp;nbsp;obedientia prxceptorum Dei conßet; quis de ligionemaiorecum authoritaterefpondeatfeuius refponfa fide gniora habeantur^quam eius,qui præceptorum amp;nbsp;mentis Dei nae^ rito credatur amplius conßius Aut quis omnino aliqua c3 authoi^ ritate de fententia Dei aiidiatur,aut cuius oraiioni de rebus facrisul^ Iapoiritfidesaccomodari,nifî quiindubitato credatur tenere pb^

ckaDe(,nqflecjmentemDei^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Certc de uolütate regum,ncmini plus fidei accômodanir,ôi nu lius grauior inrefpondendodeplacitis Kegumeß authoriras, qua corulîi,qui ÔC leges regiasperfediuscallent ,amp; propter fîngular^'’* çum rcgibusfamiIiaricatem,iSi inaioremapudeosgratiam,nicxf’i regum certius quam caereritenent.Arcß nullis fane alijs fides demat* datis regrjs deferrur,quicquid fibi autipfifumant,aut delatum ab agt; lijs obtineàntjtiifi qui credâtur amp;nbsp;iuffa Ôi fenfum regium habere.

-ocr page 155-

B 1 V s A V T H 0 R I T A'T E. ijp

Ita igitur in ncgoirjs religio nis ôi cultus diuini,corum rerpongt; wplus pond£rishabent,atque uera efiecitius creduntur, qui cumin *cripturis facris fint probe uerfati,præccptifcf Dei in illis nobis pro «itis amplius (tudcc,quadara feu familiaritace cum Deo côiunfti atc^ fpiritueiusplcnioredonati apparent.Quocircacorü (ententias atey rtfponfa filijDcinonampleciunturjquiucrba Dei ciufque fenfum nonexprimunt.

Hinccum Dominus Mofenad populum lifrael cum imperio •witteret,Si authoritatem ci conciliate cp maximam uellct,idpopult; lo deeo prius fignis Si portends perfuafit,utf redetet hune a fe miflïî tnCjSifua adferremandaralatcjîhanc authoritatcutciampliusfanÿ cir«c ,in monté ad fe itiifit afcendere,effcdrcç ut in ipfâ nubem ingro deretur,quaipfefc populo rcprjfentabar,nube eum aliquando tege l’â^Si per quadraginta dies apud fe detinebat, abfquc omni homiÿ ‘’umcommercioamp;cibo.Quae omnia co pcrtinebanr,utnondubi# Wreturjcfleillum ad populum diuinitus delcgatum. Si Dei, non fus iuffa adfcrre.Quod ethnici legislatorcsfalfo imicati,confuctudincm fingebant fe haberc cum dijs,quo ôi Icgcsfuas a dijs feferre adpopu lum perfuaderent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Inde eft, quod Sc Prophetæ omnes,illudtories ingeminabant. Prophet,wot Dicit Dominus,Dicit Dominus Deus Scbaoth,CicitDonninus De« infuomintfle»

lifrael. EtipfeFiliusDei acDeus ipfe, propterea illud tam crebro Wo« gt;ngerebat,non uenirc iê a feipfo,fed miflum a Pâtre, non loqui afe« ipfo, fed quæ auditiiffet a Pâtre, Si mandata accepiflet. Sermonenn ipum non efie fuiim,fed Patris fermonem. Quarc Si loannes, cum (^14, l^omino authoricatem apud fuos difcipulos conciliate ftudct,qucm tnifît Dcus,inquit,is habet uerba Dei.

Eadem de caufla Si Paulus ubiquctitulumapoftoU obficit. Si ad Rom.t* ^ir/egregatus ab utero,defignatusadEuangelion,uocaruiT) fe Apo ilolumeffc,fecundum uoluntatemSc conftitutionemDei, Euange« lium fuum fe non acccpiffc ab hominibus,nec per homines,

Authoritas itaque in Ëcclefia fiue fingulorum,fiue minifirorum *utetiamplebeiorum,fiueConciliorum6iccetuum,fiuectiamEccle fiïuniuerfx,qux indc ab initio orbisexciut,tota lt;oniticur,ut qui

S tj inEcdcÿ

-ocr page 156-

14® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DB ECCLESIA ET

ia Ecckfia, amp;nbsp;nomine Ecclcfiæ aliquid afFirmcnr,ucl negcnf,inftiw’’ praecipiant uel deftituantcf prohibcanr,agnofcannjr,ccrtoque dantur,in eo non fuum,non alicuiushominis aut crcaturæ, fed fed Chrifti uerbaSifcnfum adferre.

Ac Deus olim quidem Prophetasfuosarcano fcrc inftinAu ciebat ac mittebat : poftquam autem legcm fuam amp;nbsp;Propbetatn mones uarios, Litcrarum monumcntis confccrauit, ex his maxim* fcripris iudicari de omnium prophetia etdoArina uoluit. Quocif^* amp;nbsp;Chriftus,quan^Dcusefler,Ôi non ut fcribæ, fed ut Habens po«^ ßatem docerer,tamendo(flnnam fuam fcripturisconfirmare ftudi*^ quod idem amp;nbsp;Apoftoli religiofe feccrunt.

Atqui Deusccrte omnia quorum cognitio aliquid momenti adgt; t,Timoth,j, fcrat adpietatem Sgt;i falutem noftram,abunde in fcripturis tradidif. Scripturaenim utiliseftad doccndumquæueraiûnr, adconfutan# Deuiinfcrip^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad corrigendum quæ praua, ad inftituendum qus*

nece0'arMco* redafuntjUthomoDeiperfedusfir,adomneopus bonum effidu' gnit« diferte, ’S^inftmftus.Scd cum iiiuduerum fit,tarnen itahanc dodrinami” alitt ingencre ^“’sdiuinis librisatt2perauit,utcaquf funtfciruadfalutcncceflaria» t)rlt;ecebit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poiTuntfine nouadodrina Dei cogrtofci,diferte amp;nbsp;explicate,a*

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* ^clariirimcatcjcopiofiinmc,nontampr{fcribat,c^inculcetp!ant;

' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adeo ut nemo,qui quidem doccri a Deo uelit, quicc^ in his de fenKi

tiaamp;praeccptisDeidubitarcpoflîr. Quarumuero rerum cogniö® ucl non multum ad pietatem adferr,uel quæitafunt confentanean* turx pietatis amp;nbsp;redf rationi, ut ex claris icriptu rar locis, facile coH*^ gi poinnt,aut certccognofei queantlurmineueritatis,quod Deus m* tibushominum,cum naturaebenefieiö largitur, ea tantum general tim praeccperitjnon diferte,nec tarn dilucidc,aut copiofe uti prfort» Quire Dew Inhi^enim uifum Domino eil exercerc piorum iludium,tui* quitdâfua pk etiam donorum fuorum uarietatem amp;nbsp;amplirudinem illuftratafl* (itä non clare reddcre:dum fcilicet alqs in hisqufdam aperit, alijseadcm patefaift* infchp,ex(gt;li clTcnonuultjquoamp;illi qui praeilantiore luce Spiritus donati fünf» tucrit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habeanr, in quibus crédita fibi talenta cum ufura Domini explicrff'

amp; fraternæ beneficentiæ officium præilent: amp;nbsp;hominibus minu* largo fpiritu afflauf/auflam Deusadferat,quo fefe erga ipfum“’ alqsv

-ocr page 157-

B I V J A 7 T H O R I T A T E. 141 lliTs agentem potcnrius humilient,eumcç obferucnt Si colant,eaqu« ’'•’ipfratura maior gcrmanae dilcAionis uis feCein utrifcç cxcrat,cô# ftunifquctotius corporis Chifti ædificacio commodius ab omni^ ‘’Uîamp;perfediuspræftctur.

Nos pcccato cum nafci,tum efle, quamdiu hj'cui'ui'mus, obno# *'o»,nec nifî per Chriflum liberari ab eo poflc,ôi Chrifto non nilî fi# ®eEuangelij reftc coniungi fide aiitcm hacita ipG nos inferi, ut nos “'uamusinipfo,amp;uiuat ipfe in nobis, bonacp omnia fuo opcrctur J.P'fitu, imprimis folidam perccptx falucis confcITionem, ucrî cum «anAisomnibusconiunAioncmzindeardensinfacrisreligionis tx.lgt; *fcitiis,quæcun(Ç ipfcinftituit,ftudium,moxfcdulacarum rerumcu ’’ajquæcuncçproximisuelperfcbonofuntjuel ad id confcrunt,ut fommodaillorumin omnibus cfficiamus,

Hæc neceffe eft cognofci a pijs omnibus,nec poffunt cômuni na# Ad cognojc?» ^^»humanæintelligcntiapcrcipi.Proindcfunt in icripruris ubicç dit neceffaritt «HertCjadeoperfpicuCjamp;abunde propofîta,cxpoGta,incukata,ut cognitu pr»e^ ’dintelligenda ca,fola Euangeliftarum narratio, aut afiïdua facro# cepta Dei niquot; ^utn librorum Icftio fatisfaciat : animo nimirum illuftrato lumine hil qudm pie quot;dei.fine quo nihil uerae religionis cognofd folidepoteft;amp;obedi# auJire et lege *ndiDeo cupido,cuiusobcdienti{ftudiü,Gcutfidcm fempcr côfcqui rerequiritur»

ira eciam ad refte percipienda qu j Chrifti funr, onino ncccflariS ’'’lUt ex his uerbis Domini cognofcitur.Mca do Arina non cft mca, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

d dus qui mifit mc.Si quis uelit uoluntatcm cius faccre, is cognofgt;

^dedoArina,utrümcxDco fir,an cgoame ipfo loquar. Item. Qilomodo poteftis uos crcdcrc,cum gloriam a uobis inuiccm acci PitiSjamp;gloriamquæafoloDeo eft,nonquçritisf

Exeo itatçfolo exiftit, omnisdubitatio, ignoratio,amp;icnrentia# Vndeomniî ’’umdiftraAio in ijs,qu3e ad religionis cognitionera funt neceflaria, ignoratio ^uod homines non quærunt diuinam gloriam,quf nimirum in pi# JiJJinfîo in re *tatc conefiftit,amp; diiputarc de præceptis Dei,amp; religionem fîmulare, j!Pionf, •luamfac re præceptaDeijamp;ucrereligiofieflemalunt. Namita cia •■3,113 Iucida,itaexplicata fcriptura cft, in præceptis quæ ad falutem •'ecetTaria funt,ut nemo quamuis cftera riidis hæc no facile perciperc poßjt;fiquidem Chrifto uere amp;nbsp;crcdat,amp; uiuerc cupiat. Qiiod cnim

S iij Domté

-ocr page 158-

»4» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D « E C C L B s I A E T

Kdrci iS. Dominus omni crcariirç Euangelium prfdicari præcepîr, id omnl quoc^creaturaenotumfacerepromißrjfiqiiisidpEtat. Nequit non Pfdl 19, ucrum cfle quodcanit Pfalmus.Doftrina Domini,GiTiplexeft,5ia^ nimam refticuintcftimoniiim Domini folidum efr, fapicntes reddil Pfal.tip, nbsp;nbsp;nbsp;eriam rudes,Prj:ceptum Domini purum illuminât oculos. Item.Ln

cerna eftpedidusmeisucrbumtLium,amp; lux femitis mcis. Etenini cum perfcriptiirarum teftimonia, caetera in religionecoprobari oin niaôidemonftrari ncceflum eft,ipfa fint omnium quae de religion« præcipi poffuntjcertillima Siclarifiima oportet. Qiiamobrcm liof renda,uti initio dixi,in Spiritum fandum blafphemia eft,dicere Sp* ritum làn(ftum,hanc fuam dodrinam,qu3e fola ueracÿ fapientiafti fie tradidiflc intricate,uteam humana fapientia cxplicari,ficq!obfcn ram,ut humana fcientiailluftrarifîtneccflc.IpræDiuinçlicetaeptf fc fapientem reddere ad iâlutcm ualent, ut Paulus prédicat, traditX fcilicet aperfedilTimo omnium dodorc.

Rf, Honnece Porto ilia quæfint,quibufcçin Ecclcfiis,afiionibus rcligioniJ» fi prjdicationi uerbi Dei,facramentorGdifpenfationi,publicisiegt;gt;J rÔexfiriptu= ntjs,prcçibus,oblationibus,acfimilibusrcbusdcputanda tempofi» tii re{ldrati= qgt;-'æloca,qui modus:item,qu3eratioferuanda,ineledionibus,exî onetattiett fà= æunationibus,atqucordinaiionibusminiftrorum Ëcclefiç,quoniO cikiudicatur faciendæ fccclefiarum infpediones,quomodo habendæ Syno# * di,quomodo caetera quæ addilciplinam Ecclefiæ pertinent,intou^ cnda,inrtauranda,amp;obferuanda: de hisrebus,quia non eft ftacii# cndum Chrifiianis quibuslibet,ôi poteft per eos,qui exercitato* fcnfus in religione Chrifti habent.facile rcde iudicari amp;confttcui,«i* cxhis,quæ fcriptura gcneratim de his ipfis rebusclare prxcipiKtiim etiam ex commun! donatahominibus prudentia,nullafuntin fob pturispcculiaria,amp; propria præcepratradita.

Tradilionet Ex harum return genere eit baptifnia infantium, amp;nbsp;obferuatio PmIi decjui* illa,ne rebaptizentur ü, qui baprizati funt ab Hæreticis, fiquidcn* 1)06ttonhaie* iuxtainftitutumDominibaprizatifint»Exeodem généréerat tem^ bat prtecepta porc Pauli uiros orare in Ecclefia apertis, ÔC mulieres redis capitb ûropria» lgt;us.Ité,feinuicem ad facram Dni Cœnâ expedarc, amp;nbsp;unam fimul ( Cornthai» ,°™’^'*^^]^*^*’«*rc.Donolinguarum fiuc interpretadone in Ecclefi»

-ocr page 159-

E I V 5 A V T H O R ï T A T E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;45

non un'jUiccs in prophetando obferuare,prophetiasfèdcntibiis iudi candasoffcrre,mulicresinEcclefia tacere amp;c.

Dchisaurcm rebus,quanquani Paulus nulla habcretex fcriptii PmIm Hrc f4 riSjUel a Domino tradita praccepca propria,tarnen ea non fua autho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;authori

riratc præcepit,fed partim ex (cripturis ea,parrim ex communibus tdte fcrip.prdt rcdaerationislematis,conclufit. Ad probandam enimtraditionem ta* demiilicribusin Ëcclelîa uclandis,argumentum primum duxit a meniniOapro fubiedionccarumergauiroSjde quacerta (cripturæ extat lenten«’ pj-ùpr^cepté tia:akcrum adiecit a communi fenl’u naturae, qui quia turpe iudicat tjouhahentt tonderi,autradimulicrem,amp;pukhrum,cam coma quaß obtegi amp;nbsp;uclari,facileagnofcitamp;il!ud, deceremuliercs, nc abfque confueto ueloappareantinCoctu fanAo,cui nimirum praecipua reuerentia debeatur,

Ita cum docere Apoftolus inftituiflctjnon agi Ccenam Domini, fi ii,qui ad eandem Ecclefiam pertinent,priuatim amp;nbsp;(corfim conueni# ’0^04 Cccnam facram fumant,ncc id ufquam in fcripturis diferte uc taretur,iplamrationemô£formam,qua Dominus fuam Ccenam •nftiruit,3ccelebrâdam commcndauir,inmedium adduxir,amp;often dit cum ilia no congruere fadbum Corinthiorum,eolt;J ad infHtutum I^ominicorrigendum elle.

Itaamp;ilkid,linguis alicnisin Ecclefia loqui fine interpretatione primum damnauit,eo quod non faciat ad ædifîcandam fidem,ad ^iiâqufgerunturin Eccicfiisrefercndafunt omnia, id quod fides cu ’uslibet agnofeit: tu etiam iudiciii adhibuit rationis,^d iudicat barba rwamp;abfonü eire,loqui in ccetu lingua,quj no intelligaturab oibus.

Itadeeo quod uetuit muliercs loqui in Ecclefia,pr3cter argumcn luni fiibieAionis,cui fcriptura diferte muliercs aftringit, praeiudici# “madducitaliarum Eccleliarum. Modcrati enim amp;nbsp;religiofi animi *ftgt;in ijs quae cum nullopraeccpto Dei diffident, imo etiam cum prj f^tisDei flint confentaBca,aliorum,0£fandorum maximeiudicio libenter deferre.

_ Et quidem exhoc ipfoloco Apoftolus dare nosdocct, undefic Ecclefiisfua autlioritas,acquatenus earum Icqticndumindicium fit. Ana uobis inquir uçrbuip Dei profednra eft ,an ad uos folos peruc

-ocr page 160-

»44 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»E ECCLESIA ET

nitÆnideo aliarum Ecclefîarum iudtcio deferre amp;nbsp;cedere CorintW osuoluit,quodamp;illf,atqucpl«r«lt;ÿearum prius quam CodnfhH» uerbumDeiamplex«,amp; fpiritu Chrifti prædic« effent. Dei ig***'^ uerbo Ecclefîarum authoritas confiât,amp;quo unaquxqueilludtcn^ rercAiusapparctjhoceius ampliorexifiitauthoritas,

Kerum medu nbsp;nbsp;nbsp;At quia de his rebus,non femper neccffariæ,amp; omnibus eiiiJt**

r«M libertat. nbsp;nbsp;fieri conclufionespoffunt,Apofiolus ilia de uclandis mulieribu*

. , * defertomnium fanftorum fimplici amp;nbsp;non contentiofo iudicio,^ vCoriHtb.it, quis,inquit, uidcturcontentiofus,nostalcm confiietudinemnonh» bemus, ncc Ecclefia Débita ilia de udli amp;inuciliufu linguarum a**f prophetixa'tcm de eo,quod mulieres tacere debent in EcdcGa, ob*** litiudicioomnium eorumquiSpirituDeilîntprxdid. Siqiiis,i*]^ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* * quit,uideturprophetaeffe,aut afflatus fpiritUjCognofcat qu« uob**

fcribo,quia præccpta Domini furtt,fi quis ignorât,ignorer.

V idc amp;nbsp;hic Apofiolum,pondus fuis prjccpdonibusindcpft^''^ quia non fuXjiêd Domini prxceptioncs effent, amp;agnofci a fp**^^ tualibusdumtaxat oportcret.Erant fiquidemconcluf« exiisG*^^ pturarum oraculis,quibusclarc ÔC. cerio doccmur,cunAa don» Spiritu$ fanêdadid Ecclefî« collata,ut homines falutariter peK* doccanturamp; inftiruantur,Gc ufurparidebere, ut ij,quibuscaex***? bentur in picrate proficiant,

Quorfum inquieshxc ram muItaCHuc Latomc perrinent,** oftendam,omncseos,quialiquacum authoritate docerc diftat**^ rc in EcclcGa,amp; do(3:rin«,pr«ceptisc^fuis EcclcGæ authoritate*^

omnibus ncceffariajqu» omnia affcrtfcriptura,amp;clariffîtnefLippquot; ditatjfiue aducrbumfintexprefla,fiuceuidentiamp; indubicaro Sy** gifm o conclura:uerumctiam cum de tjs rebus iudicacur aut qux ncc neceflaria funciudicatu omnibus,necadeo euidend con*«^ done inferri poffuntex fcripturis.

Chriftuiiple nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dubitari enim non poteft Chriftum ipfum 8i. Apoßoluni f***,!^

tt Apoßohfu optimam docend« religionis radonem obferuaire,idcocpr’*% éomniafcrip’ R'ripcuriiedS,utipfatn fcquanlur,prxfcripGHcJam ex lusq“* . « (Sßrmarunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“***

-ocr page 161-

E 1 V s A 7 T H O R I T A T E» 14^ duxijamp;multisalrjsfcnpturælocis confiât, Chriftum ipfiinnamp;cius Apoftolü,quifolus plufquâquiuisali] in Ecclefiisamp;inftituendis,6c inftaurandis, ôi. perficiendis laborauit, neque fruftra confirmafie plu timis euidentibus teftimonqs fcripturarum,non folum neceffaria Cûgnitu dogmata,uerumctiam cas dodrinas amp;nbsp;obferuadones,quç nonhabentinfcripturispropriaulla,ueladco manifcfiapræccpta, quoniam non ad omncs æquc pertinent.

Hancipfainrationemdocendiamp; confirmandi omnia in EccW fia Del pcrfcripturaSjObièruaruntedam ueteres fanfti Patres, cum in fuis proprrjslibrisôcfcriptis, turn etiam inConciliorSDecrct.is. Çertoenimuerbo Dei nitaturfides oportet,Si efihocinfcripturis CanoniciscertilTitnctraditum.

Duo alioqui attribuuntur authoritati Ecclefiæ SiConcilioriim. Trddi^ow Traditioncs,qu3eabfquefcriptotraditæ dicunturabApofiolis,uel ^cckltie,aut poft Apoftolos, a Sandis PatribusiSc interpretationes legitimæ ritUi,Mt in» fcripturarum.Expriori generc funt,baptifma infantium obferua^ terpretdtios tiodieiDotninici,quodCoenaDominiaieiuniscelebreturôC percU futttferi» P'atur,ôC plæracç aliahuiufmodiJtem Canonesplæriqueomncsde ftur£t difciplinaCleri Sgt;C reliquæ Ecclefîæ. Ex altero generc efi, præcipuo rum articulorum fidei uerus intelledus.

VtcutnfcripturadidtDominumDeum condidiffe omnia,8i inquïbuitrd^ 'ocutumeffe cum Patribus ac Prophecis,intelligamus hune effe De ditK Ee '''nuerum,unumôifummumatqucoptimum,non aliumeffepræ ckßi. ab Apo itrhunc mundiredorem,autmalumamp;fæuum,mali conditorem: ftolitucrufen quot;te eriâ angelos ut Cerdon,Marcion,rAanichæi,Carpocrates, Chcgt; nbsp;nbsp;nbsp;feripturd

tintusacplæricf alrjHæreticiblafphcniarunt.Itacumfcriptura nogt; tgt;sprædicatPatrem,Filium6i Spiritum,fentimus tresperfonasSi quot;nam fubftantiam.Cum Dominum lefum filiumDci Si hominem telebratjcredimus eum,8i uerc Dcum,8c uerc hominem effe. Con# traquamfideminflnitaturbahærcticoruminfaniuit.Namaliiconiÿ fundunt perfonas inDeo,quodPraxeas,Hermogcncs,ôi SabclUus fteiffe fcribuntur,qui Pattern paffum effe affirmarunt, quare Patri# paffiani uocati (unt.Alq effentiam Dei diftrahunt,ubi quidam Chri# ftum purum ho mincmfeceruntjUt Carpocrates,Cherintus,Ebion

'ï aemul

-ocr page 162-

^4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b E E C C L E s I A E T

ac multi alij,nonnulli non quidem purum hominem, ScdDcuiti» non autem Deum uerum,qui eiufdé cum Patre fit fubftanU3f,ut coh luuics Arrianorum.Aliquictiam Spiritum iandumDcumcflcnc^ garuntjUt Macedonian!. Alijreijciuntueritatem humanæ nacuræa uerbo aflumptacjut Y alentinianus, Apollinaris, Euiychcs,ac non^ nullialtj.

Adeundemmodumubifcripturaprædicat mortem amp;rcfiirre^ ftionem Dom!ni,amp; noftram, cum peccatum oftendit uitiatx orig,i^ niSjCum teftatur fandoshicfemper peccato efle obnoxios, de bis ac Omnibus alijs huiufeemodi rebus, quarum cognitio ad falurem celTarta eft,obtinet Ecclefia ueram icripturarum interpretationeifli receptam iam inde ab Apoftolis,amp; uindicatam contra uariania^ multiplicem haerencorum fophifticam.

Quanquam autemfandi Patres habebâtde his rebus traditai» amaioribuSjCertamuel obfcruationem,uel intcrpretationem,tani‘ cum uellent fidem,redam(j intelligStiam , amp;nbsp;obferuationem eariii” tcrum,uel confirmare in piorum confci2tijs,ucl tueri apud hoscort trahærcticosjôierrores contrarios rcfellere, noncertehisEccleu^ traditionibus ,fcd diuinis maxime icripturis ufi funt amp;nbsp;innixi. cerunt quidem etiam traditiones, ficut amp;nbsp;Paulus Corinthijs aliariio’ Ecclefiarum prjiudicium obiecit, omnem tarnen deraonftradon^*’* cx D. feripturis fumpferunr.

QjUnd tradi EfFerunt traditionem Ecclefîæ Irenæusôi Tertullianusxnei^*’ tiones lren£O cam etiam Auguftinus amp;nbsp;alij.Sed quibus in rebus cVtfcripiuraso TfrfuKdi ^nestarn ueteris,quam nouiteftamenti credamus nobis diuin'^^ traditasefle,amp;ca, dequa modoexpofui in principibus dog’^’^P inrelligentia.Vt nimirum ratum amp;nbsp;extra omnem dubitarioneni noftræ,quod Apoftolicum uocatur,amp; co V Cabite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ienfu,quo illud hodie omnes prontemur. Nam hoc uterque p*

* nitjtanquam perfedam fidei regulam, cui ncc aedrjei quicquatia n detrahipoffitjamp;quafaluatutafit de rebus omnibusinqüißdo.

Tertullianusnegatutileefle difputare cum hæreticisexfç''ipt^j ris .Verum : fed quibus cum hæreticis Qui quafdam nonrecipiebantjöi Jll quas rccipiebät, eas adiedionibus quibujda^

-ocr page 163-

ÏI VS AVTHORITATE, 14^^

kdetraftionibus ad inftitututn fuum interuercebant, quinectradi# tionibus acquiefcebant,nec icripiuris.Ver5,ut de cis icripfît Irenæ# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hb-t*

us amp;Tercullianus,cumurgerentur feripturis, confugiebantad tra# (^hite i ditioncm,fitraditione,adfcripturas.Mittendiigitur erant negan# -,L*,a7.L j, ies principia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

Prouocant hi ambo ad EccIcfîasApoftolicas,utabeispcrdpian turrEligionisdogmata,qu3e apud cas depofuerant Apoftoli, Sed quas docent EccleûasApoftolicas haberi oportere lt;nbsp;Hasjn quibus ^occbantur quæ ab Apoftolis tradita funtomniatidque fynccre, ybi apparueritjinquit Tertullianus^efle ueritatem difciplinæ,amp; fi# dciChriftianæjilliceritucritas fcripturarum,amp;expofitionum,ÔCo# ^niiina traditionum Chriftianarum.Prouocatuterque Irenæus amp;nbsp;• ertullianus ad Ecclefîas fundatas ab Apoftolis,Romanam cura Prirnis,deindectiam ad Ephefînam, Smyrncnfem, Philippenlcm, 4'J»ftionedilceptatiofit,amp;abhis petendum ordinem tradidoiüs, «uam fi Apoftoli nullas fcripturas rcHquiflcnt.

Qtt.« Ec define A» poßolice

Sed quamobrcm prouocant hi Sanfti uiri ad fidem amp;nbsp;authoriƒ 'ätetnharumEcclefiarumc’An quiainhislocis fueruntlt;aut fundaÿ tOKs habuerunt ApoftolosÆcclefîa Dei erat Hierofolymis fundal • Ä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urbis populiis progt;

*f«areligioneDci,fein uarias idololatrais præcipitê abiecit,Deus ‘‘ocauit eum fœdam ÔC abominandam meretriccm, nonfuamagt; Snouitfponfaminutnenfuum ab eo remouit,amp;uenundcdit engen# us.C^o tcpore hi Sandi uiri Irenaeus amp;nbsp;Tertullianus ifta icripie ^nt,uigebatiniftisEcdefiis,Romana, Ephefina,Smyrn5ß,5i iimili u^jUericas difciplin j,et fidei Chriftianç, traduce rcligiôis adhuc fyti f^fuobtinebâc.Hac precifede cauna,adiftarûEccIefîaruniauthori pridë ^“*^^gt;fciplinç,aut fidei inChriftueft Ephefîç’quid Smyrnçc’quid Ro

- -—“‘“^quot;'^“•JuspromiuioniDusucHancitauituacx, lusnccie ■suluucnit.pefcrueruntuerbuniDominijamp;dcfertæ funtabillo» tisf*Chriftianx, in feriptu# ctnper certa amp;nbsp;fyncera extat, quod in Eeelefiis non ita contingit,

T ij UC ar^

-ocr page 164-

lt;148 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E E C e L E s I A E T

utargumento funt hæ ipfae,quashi Patres tantopcrecclebrarunt^^ clefîæ.'amp;hiipfîjÔC alij S. Patrescum iiellentpioshominesinfid^^° firmarcjfiuehærecicosapud hos confutarc, authoritatem JreMMt. {cnpturarumomnes adduxcruntïqiiam Irenfus hoe ipfo Scripturie,ßtn quodeprimisreh'gionisnoftræ principijs difleritjfundamenW*”^ ditmcnlumey columna.m fidei noftræ uocat. Quod quidem, inquif, preconia^'^' columna fidei runt(loquiturdcApoftolis)pofteaueroperDeiuoluntatgin noflr£ lib nbsp;nbsp;ptiaris nohis tradideruntjfundamentuna amp;nbsp;columnam fidei nofti'

Cal) t*

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dubitarc igitur de co non poteft,authoritatem Ecclf fix uniu^

fæ,ôi omnium,qui Ecclefiæ nomine quicquam uel adferere, ud prehcndere,pr æcipere aut prohibere uolunr,côftare ÔC pcndcre,nia xime exipfis diuinarumferipturarum oraculisjamp;hæcinomnibuJ’ quae Ecclefiæ nomine amp;nbsp;authoritateproponuntur,cum requirenda.Et hæc quidem D. icripturae de neceflarfis religion*® gmatiSjCxprefiejdiferte, proprie, amp;copiofc fuppeditant.Dcnon® deo ncceflarrjs ita tarnen benigne fubminiftrant, quan^ g^oerao*”’ utomnes qui SpirituChriftipræditi Hint, amp;nbsp;qui contentiones 00 runt,facile amp;nbsp;de his rebus ex lcripturis,uel per le cognofcan^'P*y' ab ahjsdoccri polTint, quid uerum amp;nbsp;reftum, quid ampleftfn“'\ TraditioitibtU autfugiendumfic.Quodipfum traditionibus certo fieri non po* ’ hodienihildes quoniamapaucisadeo cognolcitur,quæ traditiones uere tnonjlraripoi ftolicæ,quæminus.nec extatliberullus authenticus exquo*lwo te^ in religion gnofei queat alius, fola diuina Biblia, nee fuperfunt hodie,^o , tff ebrifii » lor,Ecclefiæ illæ Apoftolicæ, quæ ueritat^ difciplinp Sic fidd

puram,certamque feruaflent. Quod non folum ex indubitatist^^ nonicorum librorum teftimonijs conuincifur,ucrum ctiam ex 0 nium S.Patrum amp;nbsp;decretis, amp;lcriptisalijs,nec funt facile ulH ta**a pudentes,quilccus habere rem alïirmareaufint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

EffeAum igitureft amp;demonftratum,nec S. Patres aliqn'd 14(4^ ► nbsp;nbsp;nbsp;g’® dignum in Ecclefia, quam feripturas iudicalTe, amp;

Dominus,ficutfecerunt Apoftoli,iracciam côftat S.Patrcs,ad ad Prophetarum ôlApoftolorumicriptalemper remififle otn** quos in dodrina religionis inftituendos fufeeperunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fsjjtitiif

-ocr page 165-

I [ 1

t * »

I

) {

I

I

»

I I »

i

»

I t

I f

(

El vs A V r H 0 R 1 T A T E. 14«?

Niotur quidcm,utdixt,authorKas Ecclefîæ ac fniniftrorum eius, «jam SpiritiiChrifti,qui fuis operibusôi fru(3:ibus,afand:is cogno Vt àS^irîtU lcitur.Pauluscnim,cumccraimei fcripturætcftimonium,ôCoraçu conjlet Mtho lum decffctjquando prædicabaciBcatiorem efle conditionem corum htlt;M Eccle/jiSt qmuiuunt Domino coelibcs,adiduocatijquam fit conditio coniugt; gum,laudauit Spiritum Dei in ie authorem huius fentcntij. Videor, iXorinth. inquit,amp;ego Spiritum Dei habere. Cum igitur Spiritus Chrifti fcru fCorinth.z» taturmyfteriaDeijCertceorumdercligionefcntentia habcri mcrito debet Ecclefiis ÔC cunftis fidelibus probabih'or,qui fc Spiritu Chrifti Cxuehs ipfiusfruftibusdeclarant efle donatos copiofius.

Attamen quia Satan fæpc fc transformat in Angelum lucis,amp; i.Corintb,Ut falfus Antichrifti fpiritus,frequenter pro Spiritu Chrifti fcfe infinuat amp;obrepit:idcirco probandi funt fpiritus,an fint ex Deo, nec ulla rc alia cerrius idfieri poteft, quam ipfis fcripturis,ipfa lege Domini,ad quamamp;Dominusipfeprobationemfpirituum exigendam praeco pitjDeut.xiij.Si furrexerit in medio tui propheta,aut fomniator Ibm _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De

nti,amp;dederittibi fignum,aut portentum, ueneritct fignum aiitporÿ tentum,quodtibiprædixit,ôidixerit;eamuspoftaeosalicnos,quos ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

non cognouifti,amp; ieruiamus eis.Non audias uerba prophetæ illius, autquifomniauerit huiufmodi fomniuiTi:quia tentât uos Dominus ïl«usuefter,utfciatutrumfitisamantes Dominum Deum ueftrum in toto corde,amp; in tota anima ucftra. Poft Dominum Deum ueftru inccdetis,atqueeumtimcbitis:præccptacius cuftodietis ,amp; uoccm eiusaudietis,ipfiferuietis,atq;eiadhærebitis. Videsquomodode# præhendercamp;rerjccrefaliamprophetiamDeusipfedoccat,fi inui^ tet propheta ad cultum deorum ignotorum, hoc eft, corum de quii# bus in lege Domini nihil traditum, aut præceptum habetur, fi auo cetab eo culru,quem Deus fuo ipfc uerbo docuir.

Sunt itaq; merito,quidem apud Ecclcfias Chrifti in maiorc autho titatc,8ihabenturpræalijsfidcdigniorcs,ij inquibus apparent amgt; pliora dona Spiritus Chrifti, exuerisfruAibus,interquos primSlo cam habet fcripturarû ucneratio, amp;nbsp;religiofa traftatio.Sed interim nemo in hac uita Spiritu fanAo fic donatus eft,ur capitis impuritati, amp;pccuino uitio non fit obnoxius, neccfle habeat orare quotidic

T iij utcufto«’

-ocr page 166-

tJo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE ECCLESïA ET

utcuRodiatitra fpi’ritumalo, cuius laqucos Si malas fuggefiiontï, quoniam nullushfcfcmper£uftarcpoceft,fît,utquantüuis magniói excellenteshomincsfubindelabantur,quod fcriptura de omnibuJ prope fummis EcclefiæluminibuSjfnfigni aliquo lapfu ôi exemple commemoratnitfupradcD. Petro,deÉarnaba,amp; magna parce Ec^ çlefiæ Antiochenæ dixiraus. Ad legem igiturSi Propheras,ad Apo ftolorumlcripta funt examinandi amp;nbsp;probanda, quaecunc^ctiamdi^ lt;3:aamp;fcriptahominum:amp;ita fenferuntS .Patresad unum omnes. Probabilia quidem funt, quæ excellcntibus uiris placent, amp;nbsp;uiden^ tureflebona:ièdccrtaôidemonftrata,cafolumin Ecclefia Chrift» quçhabcturfuntexdiuinisliten'sindubitatecôdufa.Deindeutquij^ pius,quo plura a Dno acceperit,hoc libctius,amp; ftudiofîus id prx®^ cat:itaquoquifqucmyfteriaplurain religione noftra nouerit,h^ ftudiofîus ea ex diuinis feripturis proférer, quo uideatur in Ëccld*^ nihil loqui præter fermones Dei.

Vtergoconcludamus de authoritate non folum Ecclefîania^ Cngularum,amp; miniftrorum,fed etiam Ecclefîæ uniuerff, amp;nbsp;eoröq^ earn reprgefentantplenariorum Conciliorum,ea,quæ fequuntur monftrauimus.Primum,pcrmagnameireomnisEcclefix Chn miniftrorum cius,qui uerefunthocquod dicuntur, authoritatei« magnum pondus apud pios habere,omnia quæ nomineChrift* P feruntur,ôi docentur a ueris Ecclefîæ miniftris. Viuit entm Chri* in his,loquicur,amp; agit,fed quia non penitus,ncque folum uiuic lO Chrifîus:amp;quoniam in omnibusfidelibus quantGlibet donati SP ritu fint,uetus homo refidet etiânum,hoc eft, quia funtobnoxi] on nés uarijs diaboli præftigijs,amp; ignorationi plurimf,fîuefeparatlt;’’’ Eccleße nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gât,fiuecongregati fint in unû omnes,nô poteft uel Ecclefîæ

ConaUorum authoritas,etiamfî ilia tota fie in unum locum collefta,ôiex om^^^ duthoritoftna busquidem fuismembris,quæ unquam in orbe toto gndeß:fideli= hodierno,diefunrabfquefcripurarum teftimonî}s,inullare but, fed non heere^ Vndc uere didum eft inud,Priuato laico adferenti P futurnd nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripturas,plus fidei accomodandum effe in rebus religion’®

prorfitS inâu= ^n’uerfo generali Concilio totam Ecclefiara repræfentanti,falc bitdta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àdferat.Oues enim Chf ifti nô acquiefcunqduna

-ocr page 167-

B î V s A VTHORITÀTE.

muocetnfuipafi:oris,amp;mens cupi'ensjuiuerc Deo',certa noneft, onecintelligateaquæaudit,niciillo primo Theologiæ principio, i^jf,xonßß, æcdidtDominus,SponfaueraChrifti animo tranquillo efle non sxàpt ultimo ^teft,quoaddicerceiliceat,EnDileftus meus ipfe mihi loquitur» * uiusuerouoxiuxtacommtinem difpcnfationis diuinæ erga nos ’■fginam,haud aliunde ccrtius,quam ex diuinis literis fonat, ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cftj'l'^o^amEcclefîaDei corpus Chrifti

5. nbsp;nbsp;™guli Chrifiiani membra funt Chrifti,in quo manenr amp;nbsp;habâ

* ummanentem infe,neecfle effejUt authoritas Ecclefiarum Chrifti, Omnium miniftrorum ac membrorum congruat femperamp;congt; entiat in necelTarijs ad falutcm dogmatisjcum authoritate feriptura^ fumjacinde ctiammomentumaliquodadferatjCum ad id,ut feriÿ ^urisfideshabean.ir,tum ad hoc ut feripturæ rede intelligantur» ominus enim cuius donum amp;nbsp;opus eft ifta Ecclefiarum amp;nbsp;fandogt; ui luorumauthoritas,uti etiam hac dignatur ad crudiendumSS onnrmandum fiios,ncc uulgarem fane uim huius authoritatis in egt; Di * J ^‘^'bi'ide explicate folent,cum commouendo illos ad recigt; «uaumfcripturasjtum etiam erudiendOjUt quod in illis traditur

«fnusamp;rediusintelligant.

quot;ueilludAuguftinieft,NoncrcdcrcmEuangelio,nifime côÿ uetet authoritas Ecclefij.Etenim nifiEcclefiâ,quæEuangelifiipfi

*cce”'ïr' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide dignam iudicaffet, Si a Dno credidiffet cS

pifle ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradebat,nun^ Euangelium cognouiffet aut rcce

''ulla quot;~?’”^duerterat aut€ in Ecclefia talé effe dodrinâ ôi uitâ qua ^uetl^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melior:hinc ergo Dcum etiam regnare in ea, _

Perf p “y™ acEuangeliûexhibcre,faciliuscrcdidit.Hâctnipfam ” ’Pfi D^ fide de Ecclefia,amp;uteâ Ecclefia Dei agnofccret,ôiquas fand nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinitus infpiratas crcderct, Spiritus

denicj Canonicis irriptis,ut de lè ipfo fatetur pcrfedt» latjj nbsp;nbsp;^^nim Dominus ei deditquod iplede fe icribit,uoccmil^

f‘^ere a ptanquam ad k diuinitus delapfam agnogt; dgt; ipR nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legercjtum demum quafi luce fecuritatis infufa cor

“^jOtnnes dubitadonis tenebrx diifugerunt,tunc dilcere amp;

credc^

-ocr page 168-

HX nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E E C C L B S I Ä E T

crederc plane coepit,amp; Eccleßam jp{äm,amp; eius authoritatcni,o qiiæ ipfi præcepta Chrifti fut tradebat plane agnofcerc.

Commouet ergo adcrcdcndGEuangeIio,Ecclcfix,ttetn oii’^ um uerorum Ecclefiae mtniftrorum öC membrorum authoritas, » rum Si quæfirEeclefîa)pfa,amp; quanti fît facienda Ecclefîæ authof' tas,quæ praeceptaDei,quis horum uerusintelleAus, ucraobeli'’' tia,hæc omnia,non nifîex authoritate Euangclijplanetanaent^ folidcintelliguntur,creduntur,fei uantur ,luce tarnen Si opera Spir tus fanfl:i,tfta intus docentis,Si per icripturas demonftrantis*

Tertioperfpicuum Siilludeft,Ecclefîam Chrifti cathohean’) eftjuniuerfam,nullum fuum proprie librum agnofcerc, in qno tr CdfJtoîtct«« ditiones Chrifti Si Apoftolorum fil fjs Dci certo exhibeat, praeter ûuod ab Eccle uinasScripturas.Nam Ecclefîæ unfuerfæ, quaé uidelicet fiiscrcdùüejl tur,omnes qui Chrifto iam inde ab initio mundi credideru^hoj^'J^ fember ubilt;^, crcdunr,nihilpotcfttribui,tanquam proprium, nifî quod in reKgj abomiübut» * necredicum fîtafanAisDeiubiq:,Sifempcr,8iabomnibus.ldq‘'® uere propriccjcatholicüeft, ut rede definiuit VincentiusLirinea in Lib.quemfcripfîtprocatholicæfideiantiquitate ôc uniue''ßfj'. j contraprofanasomnium Hærcfcon nouationes. lamucronu cftlibcr,nullorumextantConciliorum décréta,nullorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7

fcripta,quæquidem Ecclefîa,iam inde ab Apoftolorum temp^j bus rccepcrit,aut ièruauerit femper,præter ipfas diuinas literas. nec ubique,necab omnibus,ulla alia uel Dccreta,uel feripta rrlt;^? jjj Attiltortfdf eiM funt,exceptis paucis traditionibus,Si Canonibus,qui feilicet ’Ç|jj Ecclefiieeatâ diuinisferipturis omninoSiclared£fumpdfunt,uel diferte in’^ tuhabent^qult;e traditi,8i ad uerbum exprenî,aut certe euidenter ex illis concln*’'-iHa credidit,et tera non aliter ab Ecclefîa Dei admÜTa funt,quam ut apud Eci'^ obfcruauitfes Si fîngulosChriftianos tantum ualeanr,quantum authores

Cf ubi(h. nbsp;nbsp;D« feripturisSirationibus probabilibusperfuaferint,uti D*

guftinus rede docet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Exquibus ÔC illud concluditur, neminem pofle authorft^^^j^ obtrudere Ecclefîæ uniuerfalisj'd eft,Catholic3e, nifî qui ea ad

1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»1 nbsp;nbsp;nbsp;_____hfit* .

-ocr page 169-

B 1 V s A V~r HORITATI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tyj

nibus,quæ Chriftiano nomine ccnfcri debeanc. In confeiToenim eft ilkid,qiiodü.Iren3cusamp; Tcrtullianus,lodspaulo anre addiiÂisde monftrantjdoArinamreiigionisnoftrae a Qirifto Domino Apogt; Apo/loliJo» fiolispcifeÄameßetradicam,ciii ncc adijci quicqiiam,nccdetrahi, Urindnt pian amp;inqiia nihil immurari poflit: amp;nbsp;Apoftolos,quam acceperunr, tis frddiderut pcrfeAim item traJidilTe Êccleiîis ,quas inftituernnt, lam nullus cxtat liber, ut antea diAum eft, alius,quam facrarum fcripturarum, «X quücercoeognûlcipoffir, quiducl Chriftus Dominus Apofto^ lisjuei ApoftolihcclcGistradiderint. Quorum enim hodieuel uecu ftilTi.ùorumConciliorü'aAafyncerahabenturt'aut in quibus aftis Synodorum habcntur tradita ab Apoltolis omniat’Sed nec ullç fuÿ perhintEccieüæ Apoftolicæ,apud quas Traditiones Apoftolicæ fynceræ extent.

Valeat igitur ôc locum habeat,illa ucre Apoftolica Traditio,in U,TrJJih Eccleiiisnihil cffe legendumquamfacras icripturas,amp; ex his dogt; Apoüolorum Arinampictacis omnem defumendameflc,amp;conferiiandam,utha Dctur t.Timoda.4.amp; i.Timoth.j.ItemCanoneConcil.Laodiccni *«.amp; 49.Conftant:in Trullo.Can.19.

Quartoconfedum Ôi hoc eft,authoritacem Ecclefiç Chrifti mcÿ QUneindicrin fitoelTe penes miniftrosEcclefiæpios,maiorem ^apud!aicos:amgt; Eccleftd du* P gt;orem item penes eos EccleGarum minirtros,qui in fcripturis funt tboritdX» *na pli LIS cxercit3ri,amp; Spiritu opulctius præditi : grandiorem adhuc

P«nes piorum Concilia,amp;: celGorem apud Concilia Sanftorum am Apudqu^smn br1'”■1' Deus Gias uocaciones,amp; munera, ôiornareea fo torlt;lt;«{fconl(i» ingiilaribusdonis ad çdiGcationem EccleGæ fuæ.amat item fuogt; tnctwuSjamp;eftinmedioeorum,donatc5jliis,utcollataa fe in côgt;

^odi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^ona,(3lt; Spiritus fui facultates, EccIeGis plusc5gt;

liber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deus ita difpcnfat non neccGario, fed pro fua

laroir * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Intcrdum enim laicouidere in fuis myfterijs

tum?quot;^’'?^°°^^L^^^^”’™°®Ep*fcopos,nonnûquamuni Epifcopo term Zd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«manctamploConciliomtinSynodoNigt;

cerdotibii ƒ P quot;nbsp;’^cclarauit,non indiccndum efle cælibatum Sa

,quod ton reliquo Côcilio, quâlibec numerofo amp;nbsp;fando

non ape

-ocr page 170-

Ï54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E E C C L E s î A E T

nonaperuerAt.QÿOcircainter omnesChriftianos,quocunc^ locö habeantur,inomnieorumcozruualerc illud debet ,quod Spiritus Sandus per Paulûpræcêpit,ut Prophetæ duo aut tres loquantur,Si cæteri dijudiccnt.Siuero altj reuelatura fuerit fcdenti,primustaceat.

Pidlntpe rahCon ßätmiad fcrip^vx hortittio Vincentt ‘Lirinen^ EccLo^ cut,niha mutare»

Confequitur cxhislt;SiiJJud,nullis Epiicopis uel fïngulis,ucliinigt; uerfis,qu3ntumuis magna illi excellant uel dignitace,uel opulenoa fpirituSjlicere pr3ecipcre,aut ftatuere aliquid,quodnonantcaiiiEtgt; clefiatraditumfitaChriftoipfoamp; Apoftolis, adcoq; finguIoriiffliS^ uniuerforum eirc,ex fcripturis oinnia fua profer rcj^ confirmarc^^c feruandum id omnibus eflcjad quod Conftantinus Imperator tresin magna Nicena Synodo colledos hortabatur, his ucrbis.Eu^ i ■) angelici libri funr,et Apoftolici,antiquorumcj; Prophetarü oracubi 3, quae nos manifcfte inftruuntjquid Icntiendü fit de diuinis rebus: ,, diataigiturhofiili contentionc,fufcipiarnus exfermonibusdiuiu' ,3 tusinfpiratisquxftionum folutionem. Vnde officium Ecckfi** ,, Concilijs Vincentius Lirinenfis deicribit ad hunc modum, ,, Chrifti Ecclefia lëdula amp;nbsp;cautadepofitorum apud fc dogW^i-^^^ ,, cuftos.Nihil in hisunquam permutar,nihil minuit, nihil , j amputatnecefraria,non adponitfuperflua,non amifticfua,nonty^, , pat aliena,lèd omniinduftria hocunum ftuder, ut uetera fidcEt^' ,, pientercj!traclando,fi qua il la funt antiquitus informata,5i iuc*' accuret,ôfpoliat:fiquaiamcxprefra,etcnucleata,confolidcbuquot; (fl J, fîquaiamconfirmataamp; definita,cuftodiat.Dcnique,quidunq Q^cium , 3 aliudConciliorü decrctis enifa eft, nifi ut quod antea fiuapE*^^^'^ jflj Condliorü „ debatur,hocidcmpofteadiligentiuscredcretur:quod Jafltt’ prædicabatur,hoc idem poftca inflantius prædicaretur;quo jf, , fccurius colebatur,hocidem poftea maiore folicitudineexco

Hæc fan's nunc fint de authoritatc Ecc]efiæ,tam ea,qu3f , (j; fe,amp;uniucrf3ecorapetit,quam ea,quæ refîdetin fingulis )ƒ ^^(fl, cius amp;nbsp;miniftriSjijfcf fîue agentibus lèorfim,fiue côgregatism idcÿ fiuc paruOjGue magno numero. Interim amp;nbsp;de authoritaK ræ diuin3e,quantum ad prælêntem cauflam fufficir, exphf^^®

tentia Ecdelîæ Chrifti.

DE POTESTATE . Ecckfiae,

-ocr page 171-

E I V S AVTHOKITATI.

AVthoritari Ecclcfiæ proxima eft poteftas eins, de qua ufdeligt; cetjquæ nam amp;quantaftt,amp;pcnesquasrefideat,perquosdegt; l’qiieadininfftrarieam præcipue deccat, conuenire oportcr,i|s,qui P enamdeEcclefîaChrifti confenfioncm inter fe conftitiierc uolûc.

poteftas Ecclcfi3e,ca facultas,qua Ecclefia recipit quos iubet VottfitU '^niinus/emiflis pcccatJs,inconfortiü regni ipfiusiôi reijcit, item,

‘luos ipfe rerjci præcipit:qua etiam facultate ,pafcit receptos,ac regit ffbOjSacramentiSjSC difciplina,ut ueterem hominem indies magis 3cquemagisaboleant,amp;Cnouuminftaurcnt: quadenique eijcitrur^ uscxconforcioDomini eos,qui fuismoribusôinequitia idprome poteftatem tradidit atquc fanciuit Dominus Matth.x»

xxviij, loan. xx. xxi. Earn cxpIicatDiuusPaulus Aftorum “H’ V.xij.xiiq. n.Corinth.üj.x.amp;xiij. i.adThcfla.

î’pa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epiftolis ad Timoth, amp;nbsp;Titum per omnia,

il! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P°'-*^ft3te fideles omnescontinenrur,amp;ea poteftas ad omnia

en? 'nftaurandae nouæuitae conferre aliquid pofTunt, Eft QÿdfKâfjtEc fi’rnpoteftas œconomiae coclcftis,quodnomincclauiûregnicœlo ckfi^poteft^ P‘^ynibolo adminiftrandae Domus,fignificatum eft Vtigitur hoc ë, in quoi jj^terlaniilias,familix fuæ de omnibus profpicere debet,quæ illi ad «lt;lt;le4t, cz aJ fenf^ uiuendum conducuntjidcß fubcura,prouidentia,amp; degt; quie, tcft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupremum imperium adminiftrantduitatis,po

jjjj’f^’^^'^2gladij;itaquiad niniftrantpoteftaté Ecclefîafticam, pro ad •^^°^”^^^*’''*l'æD‘^bdcomnibusijsrcbus,quæ illisconferunt fion PL Çhriftiane uiucndum,id£j fub cura, prouidentia amp;nbsp;defend tre ^^quot;'^'^“^§’scoElorum,tum etiam Reipub.terrcnæ, Porro cx^ ^aaniniaducrfiojUtin ceconomiafit,efteieftio edomo,amp;famigt;

confortio Chrifti.

cris ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3n huiuspoteftatis fit], ceremonias Si rinis in fagt;

Dee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationes uiuendi in feripturis non traditas, pracfcriberc,

clefî°’'^^''^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crcdat,in explicando locü de authoritatc Ec

E ”l’rdiftû eft.Sûma huius dogmatised. Nulla no# Quo dV™ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciat ad inftaurationc fidei in Chriftft,

tota fcriptura,amp; nominatim Pau.i.Corao ,SiC t j,tcftatur*

V i) Quk

-ocr page 172-

D E E C C L E s I A E T

NwSd pote* Quæ ad hanc ædificarioncm facere ullo modo pofliinf,clare funtrt ftnK m Eccle= abunde in fcripturistradïta.Potcftasigiturconfticuendfuel ritusrf fiipracipien* ligionis,ucl rationesagcndiin ut'tareliqua,haudquaq;fe poteftukr.! rfj^Kodnocos eo s ritusamp;uiuendirationescxtcndere,quam que probari polTunt fèrat ad piet, diuinisfcripturis.Vtüesenim hæ funt ad inftituendos hoinb^ pios in Omni opcrebono,Secundæ Timothjïj.

Penesquos ßt nbsp;nbsp;nbsp;Scd ingens eft conrentio,pcncs quos refideatbæc potcftas. If*

EccljpettßM^ Ô4dchacipfaquçftionedilt;fi:umeftfupranonnihil,ciim eft expiiez'* Pagina ,iif, qui poITint Ecclefîam Chrifti repræfcntare.Scd pleriqj ucflrum f tenduntp!enitudinemhuiuspoteftat/s,iden’,f'iutam omni reprît henfione facultatem abutendi bac potcftatc,efle penes RomanfiP'’* tificcm,propterea quod Petro diÂum lira Domino, Tibi daboP^^ trcjclaues regni cœlorum.Item, Rogaui pro te Petre, ne dcfoiat des tua,amp; tu conuerfus confirma frarres tuos,amp; pafce oues mcas.1 fighiut, quaquidcm infaniaPighiusexupcrauitcæterosomnes,acutilfii«'“ alioqui uir,amp; qui dod:ifrime omnium conatus ellRomanutn Po*, tificem,contraChriftumtutari.Scdinfenfumadeo reprobum tiB tusfuitjUtauderct nonaffirmarcrantum,fedetiam iadarcfe ftrationeirrefragabilicuiciirc,Pontificem RomanumerrarenópO* inhis,quæpertinentadfalutcm,amp;toriusEcclefiae,amp; membro'' eius;ideocf fententiæ Pontifîcis Romani,ut plane infaiiibili,lt;3^ diuino oraculo per omnia ftandum circ,adeo quidem uta^«^?^^ dascontroucrfiasfidêi,neConcilijsquidem opus fit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, .

Hæc au t em nô fcriptu ris tantum,fed etiam T radicionibus ^r A Pagina.iô, ftolicism3nifeitecontradicunr,utexhispatet,quæde potcftat^P^^^ uf^ad,}»t Epifcoporum fupradixijinexplanatione loci, de Cômunionc^j,^ clefiæ.Concorsenim uereruni iententia eft,illa,qu3e ex Euan^ , iam adduxi,non idco dida elfe Petro,quod ad eum folum P^p rcnt,amp; non etiam ad Apoftolos reliqxios,ac omnes qui ipßs in t fiarumgubernatione fuccenerunt,utinullaetiam huius uox adieda in his uerbisDomini eft.Scdcum PetrusPrinccps ftolus effet, ipfinominatim didum fuit,illud,quod æqne ad Apoftolosamp;curatoresEcclefiarum omncs,idcg propte*“ Sx unitatem ôi fignificandam Si commendandam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mii’

“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Doi***

-ocr page 173-

! 1 V s  V T H O R. I T A r I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;157

Dominus enim omnibus Apofto Iis pariter dixit.

ratcr,amp;ego mitro nos. Omnibusexçquo Spiritumfanduminfpi omnibuf pote ''aiiit;omnibusdixic,Qjiorü remiferitispeccaca remictctur eis amp;c. ßastrdditti. Scd cnim hac Icgauone ÔC potellatc Filrj Dei,quæ demandata clt om nibus Apoftolisparitcr,quæ pocuitaliamaior promictiin bis ucr^ tiis,Tibidaboclaucs regaicoc!oruin,uclimpctrari amp;nbsp;tradi in iilis, Rogaui pro te Petrc,Er,Palce ones meas:’ Sic ergo reshabct, ut uusCyprianus Icripfir^libro defimplicitate Prælatorum, cum haec

gt; ipfadiâa Domini com memo raffet.

' EtqnamuiSjApoftolis omnibus poft reffirrcftioncmfuâ parem »•

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potefutem tribuat Si dicat, Sicut mißt me Pater, amp;nbsp;ego miuo uos, »

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accipite Spiritum fanftum.Si cigt;iremiferitispeccata,reinittenciir iU

li,amp; cuitcnueritis,tenebuntur:tamen ut iinitaccm manifeftagt;st,unita '» gt;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t'seiufdemoriginemabunoincipientem,fua authoritate difpoluit.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoceraatucic^cætcri Apofto'i,quodfuitPetrus,pariconforcio prj

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diti amp;nbsp;honoris poteftatis,fcd exordium ab imitate profîcifcitur,ut nbsp;j

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiaunamonftrctur.Hæc ille.

( EcckfîacorpusChrifticftlproindc qiiodad Qiriftumcaputhugt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lus corporisattinec,I'Aonarchiaeft.Pencshuneenim unum,rocaEcgt; ^cclefidefl

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defîæ poteftas refider, qui agit in mcbi is fuis omnibus omnia ; quod tàondrchidet

) ad ipfosuero Chriftianos inter fc comparatosaninet,quoniam om poIltM. ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nés pariter membra funt huiuscorporis,amp;eodem fpiritu uiuunt amp;

] sguntomneSjRefpublicaeft.O.nnesenim ß alioquifuntidonei mu neraEcclefiæ publicaobire,nonucroccrtaaliqua folum Chiiftiagt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;norum portio,omncs etiam amp;nbsp;in Eletftionibus curatorum,Ecclcfîæ

( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faffragia,(3cin fummisiudicijs,quf funtdedoftrina,amp;miniftris,!en PotefldtEccL

t tcntiamdicercpoffunt. PoreftasiracjEcclefi3e,quam Dominus per pf«« populû , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homines in Ecclefîa fua cxerceri uult,penes populum Chrifti eft unilt; efltduthorittu

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ucrfim.Auth -iitasauteminea adminiftranda,eft penes miniftros penescuratlt;f*

i Ecclefîæjôi hoc ca diftribudone amp;nbsp;racione,quara fupra expofui in lo res EedefiarS f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;codecommunioneEcclcftæ.

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inde Paulus Primæ Corinth.irj.ad Corinthiacam, S)C confequen

( ; ter ad uniuerfam Ecclefîam fcripfit. Nemo glorietur in hominibus. f Omnia nâcj ueftra funt,fiuePaulus,fiueApollos,fîue Cephas, fiuc

quot;V iij mûdus,

(

-ocr page 174-

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E D E C C L E S I A ET

tnunduSjfîiié Ui'fa,fiue mors, fi'uepræfentia, fiuc futura, omnia,tnlt;î» Apofl. omnu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funt,uos autem Chrifti,Chn'ftus uero Dei.Hinc idem Äpoft*’

fumMctiudicÙ iustraditurusSatanseeum,qiiicommifèratincefium in hacipi^S^'^ adpkböChrt ‘^iffi3,uo]uitidfacerc,omnibusfratribnsinhac Ecclcfiain nonHi^^ ßirctukrunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;unum coaftis,amp; poftea cundem non niß bis omnibiisco”

1. Corinth î donantibus recipiendum in grariamcenfuit.HinceriamPetrusipiJ’ Aüo I e*i * dCcæteriApoftoIi,ficutinc!cdioncMatthiæ,amp;fcptctnDiaconôfi'’

*’* ficetiamindqiidicationeillade obferuarione legis Mofaicæ eoW'” Ecciefiam adinnxerunt.Vnde Si decretü huius Concilii amp;nbsp;drjudi^’^ Vniuorfll Ec= tionis,nominc totius Eccleflæ Si confticutum et ad fratres Anrio'^^,^ ckftdcu Apo nos,Syros,arcpCilicasmi(rumeft,öipcrfcriptum. Vifum eft,fo'gt;'”f flolk st Prcfl Lucas,Apoftolis Si Presbyteris, cum uniuerfa Eccleßa. Item, fcgt;terw degit ftoliamp;Presbyreriamp;fratresomnes, fratribusquifunt AntiochifP^^ er iudicauit, Syriam amp;Ciliciam,gauderc.etf, Hæc ratio agendi non eft

id eftadminiftrationis paucorum, nc optimatumquidem,ßd Politic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’rcX/Ttiw,id eft Reipublicae.In Repiib.autem potcftas penes

° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,authoritas penes Fcnatum amp;magiftratum,quoduerexArift°

tele certum eft» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,,

Efw;?? p'ebs jqæc uero Apoftolica traditio,Cypriani adhuc tempore, G^rth'igincn^^ pofteainEcclefiisuiguit.Decernendum erat in Eccleßa Card’^pj innidwatde nenfi deagnofeendo EpifcopatuD» Cornell] præfulis Roman') lt;'ont. Romd.. hoc indicium D.Cyprianusfuam plebem non modo adhibuiG^' F.pift.to.etin rü etiam cum incidiflet aliqua de Cornelrj ordinationecótraaid||j’ Liamp;roa, edocerieamde huius eledionis integritarecurauit,Romamƒ”’ eäob rem legatis,priuf^eü utlegiumüEccIeßæ EpiicopGredpr'')^^^ Iniudicio uero recipiendorum fratr5,qui lapßeffenr,uideft^'!^ tu plcbi fuæ detulerit idem S. Martyr, qui amp;nbsp;diftiplinç Eccleß^n* uniuer(ae,amp; Epifcopalis authoritatis erat uindex admodum us.kaenim dehacre referipfit ad eundem Cornelium Epifcopum»O ßpofles frater chariiTime ifthic interefle nobiie^ CÛ praui ifthic Si peruerfi de fchifmatereuertuntur,uideresqu*®’^p laborßtpcrfuadere patientiam fratribusnoftris,ut animido’^’ piro,redpicndismalis curandifcf conlentianpEtrurfus. V'XP perfuadeo,rtno extorqueo,ut talés patiantur admitti. En


Jlpißolit tcrtiä Lt bri pri= tni.

-ocr page 175-

E I V î A V T H O R 1 T A T E*

Apoftolicam.En rationem admimiftrandæ poteftatis EccIeGaftcaf, has Tradidoncs rcuocaus uos,qui patrumTradinones nogt; bisobjjddse

Ex nisigirurabunde darum eft,poi;en:atem Ecclefîæ apud un{lt; uerfutnpopulumChriftirefidere.VndeSiDominusdixic. DicEo defiæjamp;fînon audiericEcclefîamamp;ct. Ecdcfiaautêtota concioeft populiChri(li,adqiiam uniuerfàmamp;illaDoniinusdixic,Quæcungt; ligaueritis fuper terram amp;ct, latnqiiiinadminiftrandahac poteftatc, miniftrare præcj'pue po Piilo CnnTti debeant,fupra quocß nonnihil didum eft. Nam pdem QuÜnalijsfacris minifterijsEcclelîæ delcruiunt. Si in adminiftranda hacpotcftate deferuiredebent. At quoniam omnium difFicilimum cftdifciplinam falutaricer exercere,uc nec nimium aftringatur, ncc ukcrius qiiam oporret relaxetur,illa ccrte ratio optima eft, quam ob yruantFratres Picardi,ij,quifidei fuæ confeffionemnuper Regi Fer pr4(reî Picdr dinanda oblaram anno. i f j ƒ .ediderunr, cum præfatione D. Lugt; uigorcmdi» prope in orbe,cum puritatc doArinæ, uigorcm ctiam fcipluhe chi-ia difciplinæChriftiapudfe refticuerunt:quam laudem ut ijs tribua aifoli cum do •^usjScDominum,qui ßc in illis operatur,celebremus, resipfa nos

etiamfiFratres ilii apræpoftere doAis nonnulliscontemnanÿ

.Ratioueroquam in hac reobferuant,h3ec eft.

Prærerminiftrosucrbiamp;facramencorum,habent certumcob 'fgiumuirorumprudcntiaamp;grauitate fpiritus præccllcntium,qui ^unus obeunt monendi ac corrigcndi Fratres peccantes,cöponendi diuidentes, amp;nbsp;incauiTis eörum iudicandi, Excommunicationis ragt; jycnfententiäjnon nificaufta delata adtotäEccIeßam,amp;communilt;' ßusfententqs iudicata,ferunt,idque per fupremum Ecclefiae curagt; torem. De huiufmodi fenioribus (cribit amp;nbsp;Diuus Ambrofius in Epiftoia Prima ad Timotheucapite'quinto. Vndeamp;Synagoga, Si poftea Ecclefia Seniores habuit, quorum fine confilio nihil agebagt; fur m Ecclcfia.Qi.iod qua negligentia obfokuerit, nefcio, nifi forte doftorum deGdia,autmagisfupcrbia,dSfoli uoluntaliquid uideri,

Porrohocinloco,amp;illudadtjciendumeft,quodetiamadomn6 “gitimamfacriminifterrj funftionem propricper£inet,ut quifque

ab Ecck^

-ocr page 176-

l6o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DSKCCLESIA ET

abEcdefiacuiminiftrarcdebet,fit cledusói comprobat«»a Di/ïitlil 61 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diutna amp;nbsp;Apoftolica traditio ; Vnde Papa Leo

it.Nulla,inqui2s,ratio fiw, ut inter Epifcopos habeantur,q«quot;]‘^.

Clericis funt elelt;fli,nec a plebibus funt expetiti. Hfc T raditio ° Bpift.4.,lib,t' na authoritate defcendit,utD. Cyprianus teftatur, Eam

men Pontifices ut plaerafcp omnes planefuftulerunt,coque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

funt,urcótramanifcftasamp;fcriptasamp; nonfiriptas Traditionts, cos in uniuerlum omneis, ab omni adionc ôi iiidicio Eccldia femel amp;Cperpetuo fubmoucrint, adeo,ut ex cmentitis Decetalil’ j quasfanAilTimisPontificibus Anacleto, Marcello,amp;SyliieftfûP^ fummâ contumeliam adfcriplerunt, ne aceufationem quitle«’^®,^^ tra clericospermiflam illic uelinttquorû tyrannidem pófterioff^ auxerunr,utintelligentiamquoquefacrorûomnium,quældlit^' ignotaeis lingua adminiftrant,plærif^ etiam diuinarum feriptt'^ rum ledionem ademerinr.Hecfan's fint de poteftate Ecclcfîæ, fit, amp;nbsp;quam late patear,amp;apud quo s refideat,5i qui ede de béant C præcipuiadminiftri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Quii ordoEc lamôideordineEcclefîæ,fêntentiam non nofiram,fedEed^‘'.j

Dei uniuerfæ,proferamus ,quanquam amp;C de hoc diAum eft aliq‘''[^ in explicatione loci,dcCommunioncEcclefiæ.Eft igitur ordo fi3eis,quemtradidtt Dominus Matth.x. 8c ultimo,loan.

xxi. Et Paulus copiofe explicuitamp;defcripfit,cû in omnibusEp . lisamp;fermonibusfuis,quifiinta Imca relatiin AAa,tum peculM'' ter inxrj.Rom. i,Corinth.xii.amp; xiitj^Ephcf.iiq. i.Timotli.v. r mum ut omnesfideles,ficutanteadiAum eft, membra Chrifti ’ huic capiti fuo adhæreant,amp; inter fecohçreanr,pro modofidei^^ que dato,^ uarietate amp;nbsp;connexione uocationü amp;nbsp;donorum,aptquot;’ ' me ac decentifflmeinuicem coaprata ôc unira,fic,ut unum,idcpdf gantiflîmum corpuseffîciât,unumamp; ornatifTimum templuml^^’ uelut lapides fumma inter (c concinnitate amp;nbsp;elegantia compo'; ticonftiruant.Nulla enimin mundo hominum focictasuelexigt;f^| uelextftere poteft,maioreuel bencuolcntia,amp; charitate unira decentiore munerum iuuandi fe mutuo uarietate ac diftributio”

digcfta,inftruda,amp; ornaca.

In bl«

-ocr page 177-

E I V s- A V T H o R I T A r E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïdf

Inhacdemiiin focierate,homo homini'Dcuseft,in ca. iits l'IIud na turat humanæamp;coniundionisreftiniitur, ut alter akerum ni'hilo# niinusquanifcfcdiljgat,amp;adfuuarcftudear,præcipue,(n rebus ad notianuncam perfeperrinenribus,tiimetiaminhj's,quibus hæ res uitæ coeleftis fuftentantur 8C adiuuantur.

Adquam mütuambencfîcentiamjOmnia Chrifti membra ua# Ha doua accipiunt a capite fuo Ciirifto, fecundum datam gratiam, acultatesrdlircc Spiritus fanâ:i',quibus unufquifque munus iuum KproximisfuismembriSjamp;uniuerfocorporiprækare poffit. Alia enim habet dona paterfamilias, utfakitariccr inftituat Si. regat uxogt; famulos.Aliamapcrfamilias uterudiat amp;nbsp;foueat filigt;

P’æ œconomiæ officia rede amp;nbsp;utiliter obeat. Aliaqiii tradunt bonas artes,ut illis homines falutariter erugt; lant.Alia qui tenent gubernacula rerum publicarum, ut ea ad falu '■egant. Alia qui adminiftrant religionem ,ur gloriam

P’^^^futem filiorumritcpromoueant. Itautquifque a t)eo, ungulariuocatione iundus eft alijs,amp; copulatus,fic etiam fuis a oininoinftriiiturdonis, perquccommodethis,quibusiunduseft,

^'^’p^æ'î^oPtæftet.Ethæfunt i'ilæ «ç«! Ti(enr(x“f’(Z‘«e,ideftiundugt;

■■æ “hniiniftrationis, quibus Paulus prædicat corpus Chrifti

id eft coaptatum Si compadum,quibus wmirum quifque akeri, ea quæ nouæ uicæ funt fubminiftrat, Si ad ^rationemacincrcmentum rotius corporis deferuit.

pL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generalis Eccleiîaeordo eft, omniumcf mebrorum

tuf' •'quot;'^^'^^^‘^^‘■^'^^*^*niacoaptatioamp;compago,inqua Si illepo d1' b^’^^o eôtinetur^qui eftinter adminiftrosreligionis. Si piam P e '™’^^™’*^'-^*‘m’niftrosipfosergafcinuiccm. Conftituit enim oh ™''!2®^‘;’^edit Ecclefiæ fuæ,Primum Apoftolos, Secundo Pro Epifeopi. Pr'^fb^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dodores Si Paftores. Ethos,alios Epifeopos, alios Presbyterit

mander nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;religionis,amp; prima adminiftratio dcÿ Duconi»

cura ■ _L^‘®^^*^ndifuntDiaconi,quibusprjtercleemofynaru

in rpT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ’“5 Pi’esbyteris Si Epifcopis,toric]^ Ecclefix miniftrent

Sïcramquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangelicis, in fandifîcandis fidelibus ad

^nta,in difpenfandis Sacramentis, Si exercenda difeiplina*

X Hispoftea

-ocr page 178-

D B E C C L E S Ï A Ê T

HiSipoftea quam Ecclefiæ dilatatæ fucrantamp;SubdiaconiTu’if^ jjj Acotutbi • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præfefti Archidiaconi.Adhibiti funt amp;nbsp;Acoluthi,qui

monii,tumminifterrjcauffa,Presbyrcros6iEpilcoposcomiKn‘ ’ cistj in facris adfiftant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p j

Ea cnim fuit olim in facro minifterio obferuata difciplina? feopiSiPresbyeeri nihii prorfus,quod muneris Eccleßaftie*^

Clericisn5 ni peraUosexequerentut-,quamperCletico3,lwceü,difcip]inXquot; ßClerici ino- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnis ordo clericorum addidus erat, confecratosd“^^

mnibiMmini': d^o^cruabaturreligiofejUtneclericamquidem Epiftolamf'ta firubdnt prianusuocat,quælcilicet continet aliquiddcmuneribuscleri‘^lt;’ * nifiperclericosmitterent. ®

Nam meminit idem S. martyr Cyprianiis in Epiftolaqaaoa Iub,itElgt;i,ii' ad Clerum fuum,ciim feribendum ei femel efier ad Clerum R*’”’ -num,amp;paucosiciretCarthagini adefie clericos, adeo ut uix ad nifterium quotidianum operisfuff(cerent,hacunade cauffajifP clericosfcriberet,noiiGsfibiclericos ordinafle, Saturum uide quendam jleftorem ,amp; Optatum confelTorem, Hypodiaconu * Hancej neceffitatem cxcuiat quod earn ordinationem, abfetis a rofuo,feciflet,tametfihabuifleetiam fepræiudicium plebis | teftctur.Etquoni5,inquit,oporcuitmeper clericos feribere. autemueteriTraditionequidapuduos Latome,eftreliquic’qi''-^ iusueftigium apud uosfupereft^ Non laicimodo religiofi,fed oi’’ no profani homines primis clericis Sc clericorum prjlatis tnin»'’’ amp;clerici nonLaicatantum^edetiam profana negotia amp;mini»*^ obeunt, utrunque contra uetuftiffimas amp;nbsp;grauiffime fancitas 1

ditiones.

Le^oref

Cantorcf-

Sed gd rem.Habcbât Epifcopi' Si Presbyteri Acoluthos quaU «ftatoresamp;teftesuitæfuæjamp;præfcntesadomniaminiftros.

Erantpraetcreainordincclericorura Sc le3:orcs,quicxpOTj.^^ clerical! Ecclefiæ reliquæ recirabant Euangeltum Chrifti,amp; eras fcripturaSjidqiie ita,ut tota plebs leftiones eas intelligcretj'* bis ad pietatem erudirentur »

Sunt ctiam conftituti poftea Pialr æ,Canrores,qui Eccleßis r€nt,cantandopfalmos,lt;5£facroshyinnos,quosfciiic€ttotusp‘’^

-ocr page 179-

Itiscane ® A ▼ T H O R I T A T E.

cgt;dentalib^°^c^^f’'^Væ tarnen in Ecclefîa confuetudo pfaHendi,Jn öc tilde A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primü per Ambrofium introduda eft ,de quo

dcfiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib.confeß.ix.cap.vrj » In oricntalibuscnim Ec^

ftcriif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tamencantorum,tnfimaeftfacrimini

themat

eno 't'buit,neeiuacarent Sacerdotesamp;Diaconi,quosfciIigt; minifterrjsincumbere.Prigt;

utem nihil prope aliud faciunt Sacerdotcs,amp; Monachi, quod 011x1'^ '''^ bcclefiæjfedfibi,imo ne fibi quidcm,nam nec ipfi, bis dem ^””^^‘’^™titanimumaduertunt,plaericçneintelliguntqui#

quicquam fibiquserunc,aut

P

ha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oftiarri, quorum munus er at iuxta T raditionem amp;nbsp;Oftidr^t

Auidem uetuftiffimam,utcum myfteria Euchariftiæ celebran# ticnicbant,profanos,amp; ad menfara Domini non admittendos, toetuiandorum exclude rct, alrjfcf tcmporibusomnibus,ncquid

’it templis fieret alienum a religione,prouidcrent

txorciftæ quidicebancur,fueruntinitio,quidonumacuimilgt; Exorc^Z.

am nabebant Spiritus fanfti,utadiuratos per nomen Chrifti dfmo fes abhominibus depellercnt. Ciiius reipoftea imitado quxdam Porius,quam efFeAusin Eedefiis bæfit. Quanquam amp;nbsp;bodie fandis Ptecibus impetrari aDeo poflit, utbomines a dæmonum uiolcnria ibe^ntur. Donum tarnen amp;nbsp;facultas bæc iampridc in Ecclefiadcÿ

*'t clic, quemadmodum ÔC donum fanâdi ægrotosjac id genus alia, exor« _ Magicum enim amp;nbsp;idololatricum eft,quodplæris^ in Iorisculgt; cift£i}uihodie ttigt;Diuorumconfecratis,Sacrificulnnadiurandis dæmonibus face ^lubra ’’taudent.TalesExorciftçfunt,quaIcsillicrant,dequibusLucasmc Diuorit homi ttiinit AAo.xix.Quibusipfidæmoncs,finôagitationcfurioracorgt; niamp;{^ lHuiiSt» poriSjtamen détériore infania mentis prxualent,amp; infidunt. Nihil

•taque uetcrcs de hoc ordinc habent,amp; G prccum cxorcifmos erga ba ptizandos obieruarint.

Hi porro ordines Cleri fuerunt olim, Epifcopi,_Quoru alrj Me# ^opolitæ, alij Primates amp;nbsp;Patriarchx ,propter ampliorS curam,ut flidü eßjuocari folebät, Presby teri, Diaconi, Subdiaco ni, Acoluthl

X ij amp;Lcdo#

-ocr page 180-

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEECCLESIA ET

amp;lxÄorcs,qinbus pofica adiunfti funt amp;nbsp;Pfak^iqui omnes no fe confecrabantjUt pafccndo grcgi,amp; infticuendo populo, fus fuo quifcß loco Si fundionc,Dnm pro fua hf reditate habcb^ƒ •, etâcipfi pecuHaris hçreditasDno,undeôiCIeri nome eis inditücl'' I^ifcrimcn er Nee alla rc alia differebant a Iaicis,hoc eft a plebeis in Ecclefia,^^^®“” ordointer Cie quod inftitucndæ plebi Chrifti,amp; erudiendæ ad picrateni, tum ricos (J Ldi« bojtum uita Si aAione,toti erant dedici.Hinc ctiam qui ncque expquot; cos^ teimonio neque aliundchabebantundeuiuerenqti libcralitate i,lt;}^i-Clericoi tvibutionc populi alebantunqui fatishabebant ipli,hi non potera” abfe^ facrilegtj crimine quicquam accipere. quod amp;nbsp;D.Hicronyi”'* ccniuit. Inanis autem ifta ordinacionis ceremonia; falfa noiuipa ticuli,rafura capitis,longæ ncftes,amp; opimæ præbcndæ, non diüjjj ' guebant Clericos a Laicis,ut nunc apud uos finfed doftrina a*'*’ plina Chrifti, facultas amp;nbsp;ftudium pafeendi gregis dominicilhs^^^ quatn omnia religiofaexplorationc côperta,6clégitima uocado'^,^ ac ordinatione comprobata amp;nbsp;fancita ,conftitueb^anc omne dinf' men inter miniftros uerbi ÔC plebem ♦

Poft(^Ecclefîarumopesauâ:ffunt,conftituerunt Patres OeconomosôC Defenfores, Vicedominos,MaioresdotnuS'j hosquidem omnesfubeademdifciplinaclericali. Etcnimfandi\ tres nullam aliam ob cauflam,a rebus amp;nbsp;funAionibus Ecclcfiaft'^ j l/aicos fubmouerunqquam quod uellent has res amp;nbsp;fundioncsao*” niftrariper eos,quiiudicio,cura,amp;uitamagis elTcnt ad xdiß'^^'’ dam Ecclefiamidonei,inftruAi,Siftudiolj,

Erât ad facieda iudicia ecclefiaftica,ut ex loco D. Amb.paulo . adduAo fan's apparetjCtiaieniores aliquot ex populo Chfi drp ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CæteruminLaiciserâtduo ordinesjunuseorumqui proW*^^(

KondcDl » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monafticen,alter reliquæ plebis,qujquidë facramcntoruni

deeps crat.Monachi enim olim nihil aliud erât cß Laici,qui

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiæ feuerioris religionis exemple inferuiebanquiuentcslaD

ribusmanuumfuarum,utolimRechabitæinIifraelefuerunc.H’^^ tn CCI. fyjfpç Monachorura difciplinam,amp; Monachos inter Laicos

ratos fuiiTe S. Patres omnes teftancur,qui de Monachis aliquid Koit4cJ}i laici ptumreliquer5t.Legatquiuolet,quomodo D.AuguftinusliU'J^j^

-ocr page 181-

E I V s A V T H O R I T A T K. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itfj

(klix ordincm defcripferit, Ltbro Demoribiis EccIcfiæ.Cap.xiq» amp;duobus fcquentibus. Item. Lib. De opère Monachorutn. Item in G piftola ,-7 6.ad Aurelium Epifeopum Carthaginenfem» Item quæ deMonachis paflimicripfîc D.Hieronymus,qui ad Heliodorum,{ê ciini Monaclii?,ut efle cœperat, connumeranSjita fcripfit: Alia Mo nachorum fit caulTa, aliaClericorum.Clcrici pafeunt oues,ego paG for.EtDioiiyfîustertiummonachorûordinem plcbisChrüti fadr, feparans eos ab ordinecIericorum»Sed quid^ Nemo S. Patrum feri pta legit,qui iftud ignorec,monachos inter laicos Patrum tempore niimeratosfuille,5£ manuum fuarum uiftitaffe laboribusiut aproÿ faniSjita etiam ab Ecçlefiafticis negotijs abftentos.

Colonienfium tarnen deputatiatififunt mefalfarium hac in re iiocarc,ÔC nominatim, quod ad confirmationem huiuslêntentiæ cigt; tarim authoritatem Côcilij Chalcedonenfis. At lege tu Lato me Caigt; nonem huius Concilij quartum,in quo nimirum difertecautum eft ne monachi ccclefiafiicis fe negotrjs admifeeant; lege amp;nbsp;reliqua Joca, quæ de profelTione monaftices adduxi, amp;nbsp;uide poftea, i!li ne, an ego falfarius appellari deb earn. O miferam plebem, cui praefunt homigt; nestam nulliusfrontis.

Præceiea tres ordines habebantur olii-n,Ecclefiæ adiunfti poƒ tius,quä plane in Ecclefia,Catechumenifcilicer:etij, qui pœnitentia Oraines pur» fuaEccldîçnôdumapprobata,necadmi(riadcômunionemadhuc Slt;^gt;tdorum. tlTent ; ec agitati immundis fpiritibus. En quos ordines nouit Ecÿ Cdtcchumetti, clefiaChrifiijhabuitque olim,ita,ut eos deferipfidiftinftos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Panitentes,

Nec ulla re alia Laicorum ordini,Clericorüordopræfl:abaf,^ Energumeni, quodclcricifeuerioremdifciplinam Chrifti obferuantes,laicos ad pietateni,amp; uerbo amp;nbsp;exemplis uitæ inftituerent: nec laicorum ordo clericorum ordini fubieftus erat amplius, quam ut amorem, reue# rcntiam,amp;inpræceptis Domini obedientiam clericis praeftarent, fed 8c gratos fe exhibèrent, fuppeditando illis ncceflaria corporis, a quibus percipiebantbona fpiritus,iuxta illud, Communicetautem 3uicatechizaturfermoneei,quilècatechizatinomnibusbonis.Eaÿ * quot;

em ratio erat Omnium clericorum interfele.Omnisenimrnembro rum Clirifti,amp;: miniftroru inter fe cöiunftio,diftributio,ordo,aÄus

X üj ad id

-ocr page 182-

OE EC CL» ET EI V s A VTHORir, ad id rcfcrtur a capitcChrifto per membra,amp; a mSbris fibi ipG® uieemin ChriftOjUtaugeatur corpus uniucrfum,ói fingula niêbf’' pietatcuirtuteep nouæ uitj uniuerfa. Ephc.iiii, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Poftremo amp;nbsp;de inftitutis ac legibus dicendum cft,quae tribui debcanr,qui ipfe quoque locus,in traftatu De authoritatc clcßxabundeexplicatus eft.Nam Ecclefia fponfa Si corpus Ch*'“' ’ nullam authontarem autpoteftatem agnofcit,autfibi Rimifjq^'’.

Eect, pofe/ftU que facit ad xdiScarionem fidei in Chriftum. Quicqutd autem ha omnislt;id ædi= fideiinftaurandæullarationcconferrc ac utileelTc poteft, hoe . fcdtionc fidei Literae copiofcdocent.Ex co igitur facile intelligitur,non pertinet, nbsp;nbsp;nbsp;Canones, aut inftituta EccIeGæ,nifi que omninp faciunt ad aedifîc

tioncm fidei in Chriftuni,idcoque funt exfacris depromprf.

Epilogui^ Hinc iam fatis conftar,quc fit fîdes ÔC doftrina Ecclefix Chf* ’ de fe ipfa,quid fit , quæeius focietasamp;côrnunio,amp;inquibus hi communio confiftat:contra,quæfintSynagogæ AntichviftS'S^‘•° uer.ticula hærcticorum,ucl diuerticula ichifmaticorum: qux h*’^ ra membra Ecclefiae,amp; bis inter mixta falfa'.Qui ueri miniftn Ef^ fiac,qui uereEcclefiam reprxfentent:Qu)contrahæreticiSi fchh^^ tici.Quæ fit Ecclcfiæ Si Scripturç autho riras, quæ poteftas Ecdd'i’ quiordo ,quædcnicj:fnftitutaamp;Canones. Nunc ueftras,Latoii’f’ amp;fententias de omnibus,quas hisnoftrisopponitis,amp; rationes,qaquot; bus,hæc noftra confutare uultis,amp; ueftra ftabilire,proferamus amp;nbsp;‘ cutiamus.

EXCVSSIO sententiaela tomi,aliorumcç aduerfariorum de Ecclefia Chrifti,5i rations quasilli pro fe côtra nos adducunt.

Conlrouerßä nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rimaigimreontrouerfia inter aduerfarioSjamp;Ecclefia«^’^'’^^

de communio 1. nbsp;nbsp;nbsp;eft,deipfafocietatc Si communione Ecclefif,cum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

^(clelùe. nbsp;nbsp;nbsp;quibus in rebus ncceffario colcnda fit om ni Chnftiano. Exigi*”

enim Pighius,Alphonlus,cxtcricj aduerfartj noftri, amp;nbsp;tu Lato«” utinomnidoftrina Si religionc Chrifti conlentiamus Si cum Pontifice Romano,amp; omnibus qui ilium agnofeunt

-ocr page 183-

CÖNFVTÄTIO AD7ERSARI0RVM. Id7

jignofcuntur ab illo membra Ecclefi« : ÔC communicemus fum bis in omnibus ijsiSidogmarisamp; ritibus, quos Pontifex cS fuo corpore,religionis nomine ieruat,amp; feruari præcipit t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exigiris

«lain inliaccömunionc promptäobedienriam,uteidem Pontifici, ab ipfo eöftitutis uel approbatis Epifcopis curatonbus cam ex iiibeamiisin omnibus,quæcunqucillirciigionis nomine præcepe# rint.Pighiiisreqiiiric,in: Pontifici parcamusfimpliciter in rebus om nibus^tiampertinentibusad externum imperium,tanep admini* ’oipcrio poteftatem amp;regnum Chrifti illud,quod

abolitis principatibus öi poteftatibus omnibus, ut Paulus praedixit loliun ipfum amp;nbsp;unicum obtinere omnia debcat.Lapidc enim a mögt; tcablciHum fine manibusoportiiifledecuterc omnia regna,amp;creßgt;

totam terram implcat,Hxcillein Romani P5gt; bncisimperio confirmât oportereimpleri, Atej hæc aduerfariorü fccclefix fententiaeft.

EcclcfiaucroChrifti,comunionem Chrifti non nifi cumijshabe Senlentidde •quot;t poteft, quos iuxta uerbum Domini agnofeit effe membra Chrifti, commurione «uiuerc fpiritu Chrifti:nee poteft religionis nomen cui^ obtrudere, Chrifti Eule. nilin3andatumamp; uerbum Domini adferat. Qui enim aliud Euangt;

faditüeft ab Apoftolis afFcrunt,iSlt; Euägelio ab ApOiS Grfiftt»».« olgt;stradi[oaduerfancur,hos oportet ut habcactan^ anathemata, Qy' etiä ijs flagitrjs manifefte funt obnoxij,proprer quf Spiritus S» habere partem in regno Chrjfti,hosnecipfa Ec

^1Chrifti participes habere debet.Et cum fit necefie Ec^ c eliam uacare uerbo Dci, ficut ipfe tu fcribis,non poteft illa cömugt; ’’■oncni Chrifti cum ullishominibusadmitterein dogmaris amp;nbsp;infti^ *utis, qiiæ aliens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjæç

amnata funt.Mos autem a nullo ordinehominum,qui fc Chriftiagt; bo nominecenfentdifeeffimusjin his quae ad ueram doArina Chrigt; dotftrinam falfo

nnita fuerant inucfta,melior ibus rebus amp;nbsp;do Arina pia cómuta uimusjpontifexamp;ciusfatellites nosabicccrunt,amp;abomni fuacom

cômunio

« cclefijfenientia,quana fupra copioßus cxplicauiinus»

Hic

-ocr page 184-

»6» CONF VTA TIO ADVERSÄRIORVM

Hic uero Latome occurris,amp; quantum ad Pontinccm ,amp;totan» _ nbsp;nbsp;nbsp;duscohortcm atanet,iubetis amp;contenditisdeberc nosei per omn'*

ArgHiweMLit obtcmpcrare.

tomi,c{ecom= nbsp;nbsp;nbsp;Scribis S. Patres, Auguftinum, Ambrofîum, Hicronymuni^^

wunione er alios Roxnæftatuereamp; col locate cathedra Eccicfîf, huic claues,huilt; cuPonLRom gubernaculum,huic JudiciumEcclcfiætribuere,idi:ÿeosfaccicfoi^ et primum ab pturarum teftimonijs, ôi allegata maiorum authorirare arqueront authority Pa* fenrulongi{fimiKmporis,quimquidem authoritatc Si confcnfui” tru, feculoru totfcilicethominum,totfçculorumais tenonpoflepoftponereLu orbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;thero,qui nem;ni,præterc| fibi fbli credat,qui fcripturasquocf

AlterumLato tct,torqueat,ôi alio diuertat. Deinde hanc ueftram fententiamu'® miargumentu confentancamquoeßuideri fcripturis,ut quæ teftentur, Mofenji*^^ temporaneum legislatorcm, amp;nbsp;uerfanrem inürnbra,ac typunaad-' ornantem Euangelio,prouidilTe tarnen fuis, ut indicium aiiquoH berent deintclleftu fcripturæ,amp;lènfu legis, a quo quidena l'udic**’ noneflet prouocatio,idque tam in rcbusprofanisquaininfs*^'^'?' Abfurdum igitur efle putas, fi quis affîrmct aut exiftimet, ftumDei Hlium,quilucem ac ueritatem mundo intulic,qui uinam,plenam myfterijs tradidit, nullos uoluifle efle in terris ces,nullos interprétésearum rerum,quasin conrentionem ucnc^' effe fciebat.Hocuerofupremum Ecclefiæ indicium, de rcligio^L doftrinaChrifti,de omni pietaris officio uis efle penes Romanum,quemunum paftorem,uniouili ChriftipræfeAu’’^ , Aimas. QuainrecumPighiofentis,nifiquodillehancueftra^’ mentationem contendit euidentem efle certamcçdemonftratio'’ , Tertium Ldt, HuncitaqueRom.Pontificcm,6iEpifcoposacPr3elatoSjT^^ argumentum- ille comprobar,contendis,federenuncincathedra Chrifti,ô^ fîae, audiendos elfe nobis, atcç in omnibus, quæcunque rint,amp;omnem eorum dodrinam recipiendam efle,nonc3Cp’.|,(^ fedtotam,amp; fine delcdu,etiamfiimpijfint,etiamfî Antichrgt;gt; ’ etiamfi quid tenent quod inconfultum fit,quod Ecclcfiam Nefas enim efle in authoritatem illorum inquircre.EpÜeop®^ U’ quam libet mal os,tarnen Epifeopos c(re,ideocpnonlicerc uel re de dodrina eorum,aut officio ipforum diffidcre,quosp®g^^j{i

-ocr page 185-

I D r E R s A R I O R V M.

in Ecclefia præfecerit. Chriftum promifiiTc adfuturum fe faiaper a# pud fuos et fpiritum fuum efle d3turû,qui doceat et fuggerat omnia, «qiioconfequi neceifefit, Ecclefiam ciuspræfcntia,fcniperfuturam ■ncolumem, amp;nbsp;nunquam dcfeAuram. In hoc dediifeimpofitionem «nanuunijinfpirationem fpiritus fui; hunceflèfacriminidcrrjordi# ncin,hanc perfonatum prærogatiuam.

Promde quæcunqueab his geruntur, amp;quæ in hanc uiqucdiem gtßafuntjordinegeftaeffcjöirata debere manere,alioqui nihil cer^ tuniamp;firmumeirepoire,necina(ftionibus noftris omnibus,necin teligione, atque rerum omnium aftionumcj humanarum infinit tarn perturbationem neceffario fequi.

AgnorcisLacomeamp;uerbaamp;: argumentatua,quæfunt numero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„

quatuor. Primumabauthoricate fanÄorum Patrum,totfæculo gt;‘Um,ÔChominum,quilongiffîmi fdlicet temporis confenfu omnes ptr totum prope orbem gubernaculum Ecclefiæ,arcem religionis fpem faliitis fuæ comrriifcrint Rom. Pontifîd. Secundum a progt; «aiilfionibusjquæ Cliriftus Ecclefiæ fuf contulit,S£ a benefîcio quod ueteri populo præftitum fuit,in eo quod iudicium de rébus omnigt; fiuSjfaterdotibuscommilèrit. Tertium a prærogatiuaperfona# •^nijeoquod Dominusamp;miniftris fuis Spiritum fuû promiferit, eeliquos iulTcrit facere quæcuncp illi præceperint. Quartum a ne «ITitate tranquillicatis conferuandæ,cum in uita hac hominum, tum 'n religionc.

Ad primum igitur arguments authoritatis S.Patrum. Reipon p.efponjîo di •eo,hanc non pro te,fed contra teftarc apertiffime. Primum quidc argumentUtt^

Patriarchæ,præfenti tarnen detulcrunt, fed cathedram totius Ecclegt; fiæjgubernacuiû uniucrfipopuliChriftiani, arcem religionis,fpem De PraiuJiCt lalutiSjS.Patreshuic Ecclefiæ,uel fedi commififle, id cum omnibus Authorit,St ^nium S.Patrum,amp;faftis,amp;fcripnspugnat,utquod maximeD. P4(ram* Hieronymus certe, ( quemaulus es inter authores nominate, huius fiiæ tam portentofæ,amp; non folum Patribus ,(èd omnibus quoque «nioribus Scholafticisinauditf uocis) dilêrte fcripfit, maiorem effe

Y orbis,

-ocr page 186-

C o N F V T Ä r I o

ia Kom,

örbis,quam urbis authoricatem,acqucmlibet Epiieopum quan'* iiisparùæEccIcfîæ,eiufdc eflêcum Romano Epiieopo Sacen^ft''' D.Hifrowyw. Confidera,tequæfo,locumhuncD.Hicronyrai,qucmfLipraad‘'^f fenten.deprte bum adduxi.Sacerdotium enimcum çquale tribuit Epifcopisoi”^ eniineutia fe» nibus, paremcti'am poteftatem, eandemque iudicandi faculw^^”' cunftisadfcrit.Expendcamp;iilud ,qu.pd hoe diclum, Si author«’ queritur,orbisma!orcft urbe,eius cft,qui erat Presbyter Roniai”’ Ecclefi^jamp;refponfum eft,ad obieftatn Romanæfedisauthoritatrf’ in qua Diaconis permittebatur, id quodD. Hieronimus ex turis, amp;nbsp;authoritate cæterarum Ecclefiarum refcllebat. Palam iggt;‘'* cfthune Patrem pernegaffejfummura elfe in EcclcfiajfcdisRoif

næiudicium,

Confideraamp;lociim illum Cypriani, ibidem a me citatuw?^^^ affirmât unum eflein omni EcclefiaChriftiËpifcopatum, gulisinfolidtim parsteneatur.Diequideft,in folidumc'Diequ* , Gngulic’nifi quod finguli Epifcopi,quifque pro portionc fuf totafacerdortjpotcftateamp; adminifiracione fungidebeant, toto' i eet Epifcopatult; Sicut enim lumen folis ubique unirm eft( qu®® ^|ƒ le hic D.Cyprianus adducit)tametfiin uaria loca radios fuoj liplices diffundiCjficctiam incunftis ubicçEcclcfiisunus,indiu üSjactotus Epifcopatus exiftit.Si igitur finguli tenent tomm ^P' patumChriftiinfuoquifquepopulo, nee Romano cerKjaif^ alij traditum cftgubernaculum Ecclefîæ èc religionisuniuer^' j

Expendeamp;illaquæadduxifupraexEpiftola huius Sanft»

^Cotuïufio de nbsp;nbsp;nbsp;ExpendeSiilla quæadduxifupra exEpiftola huius Sano

pitri'Epi/copo Martyrisjamp;catholici Ecclefiae dodoris,in qua nominatiin a^tu^^j rumpouftate poteftateiudicandi,amp;prouocarionc ad federn Romanani,m q* wdicadi in ho Cornelium Pontificem Romanum. Imo lege Si perpende lt;0HnQ, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hanc totam, Si uidebis RomanumjquocÇ Pontifiee m exiftii”^

Ecclefiarum,quod Diuus Cyprianus in ea Epiftola mum amp;nbsp;redeinftitutum eirc,uidelicct,ut cuiufcÿ cauflaibiau nbsp;nbsp;u

ubi crimen admiffum eft,amp;: ubi quiique poteft accufatorcs,v nis fui teftes haberc.Item quod fingulis paftoribus portio §’^^^(,((1’ minici adferipta fit,quam regat unufquifque Si gubernet/at ;fui aftus Domino redditiiru8,Hjc Catholica fides turn

-ocr page 187-

A D V E R s Ä R ï o R V fi,

ftateEpifcoporum,quam poften'tas niutare non potuft. Hoc ergo uereauthenncum Romani Pontifias^ amp;D. Cypriani,qui martyres gt;mbofucruntteftimonium,amp;apudtepondus fuum hab£atj\.udis enim,horum tempore Sratutum hoc in Ecclefia fuiflë, amp;nbsp;ambobus hisæquum paritcramp;iurtumagnitum,utcuiufquecau(raibi iudicc« tiir,ubi cfl:crimen admiflum. Non igitur Romf turn fuit fummû Ec dclîæ tribunal. Audis ßngulis Paftoribus,iam inde ab initio portion nem gcrgis Dominici adfcriptam cflêjnon uni alicui addtôû grcgcm uniucrfum, Audis inter hosEpifcoposfingulosnumerari ÔC Roma num,non etiam præferri ulli, nedumomnibus. Audis unum^ qucmcç regereSCgubernaredebcrc fuam Dominici grcgis portion ntm,non uni alicui totum effe traditum grcgem. Audis denic^ unS# quemqiie pafiorem,gubernationisamp;adminiftradonisfuf rationem die redditurum,non Pontifici Romanoiied Deo.

Vides igitur ex his dare, quid EccleGauera Chrifti fenferit tem# poribus horum Martyrum,dc poteftateiudicq in his,quç ad difcipli# ■laatnnen^decf uniuerfagubcrnationisdiftriburioneetparitatCjfin gulls Epifcopis a Domino tradita. Audi nunc ex eodem Martyre, quid Ecc lefia crediderit eo tempore delatumeffe, cuicj Epiicopo, in •udicando dereligione publica.Eam enim,quS modo rccitabo ien# 'ntiam pronunciatam,abhoc iando martyre in Concilio, Di Au^ guftinus aliquoties citât,Sc ut orthodoxam collaudat.

Supcrefl,inquit,utdehacipfarequidfinguli icntiamus,profegt; CyffriiittUtde ainus,neminem iudicantes,aut 3 iure com munionis aliquem, fi digt; part poteßate um lenierir,amoucntes,neque enim quifquam noftrum Epi(cogt; Epißoportim P naleelieEpifcoporumconftituitjauttyrannico terrore ad oblegt; iniudicSdode S ^f*uinecelïïtatem coliegas fuosadigittquando habet omnis Epiÿ religienet opus pro liccntia libertatisamp;: poteftatisfuæ arbitrium proprium, poffit,quomodo nec ipfe poteft altcru

fti a^^'^^’^^^^P^‘^^”*“suniuerfiiudicium Domini noftri lefu Chri fu» ' folus habet poteftatcm amp;nbsp;præponendi nos in Ecclcfig

oUbernationc,amp; de aftu noftro iudicandi.H3ec ill«*

re fp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclcfîæ Catholica eft, primum neminem debeÿ

i) D'“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

-ocr page 188-

C ö N p' ▼ T A T I Ô


172

DcindcjTyrannicirm elTc,adobfcqucndincccflîratem collcgasadî* gcrcjomnetn Epifcopum habere pro licentia libertans amp;nbsp;potcftat'’ fuçarbitrium proprium. Tyrannidisigirurnon poteftatislegirin’f' Rornanum Pontificcm iudicium de religioncfibifoli fumere, teros omnes ad obfcqucndi neccflîtatem adigcre. Poftrcrno,Nu'/ liim Epifcopum alterum iudicarcpofle,fedcxpectandumcflei''\^ ucrfisiudicium DomininoftriIefuChrirti,qui unus amp;nbsp;foluspçK*'’ tcm habetSCpræponendiEpifcoposinEcclefîæ fuæ gubernadû'’'^’ amp;nbsp;de aftu corü iudicâdi.Iniuria efiergo ôi uis,quod Romanus tifexhanc fibi poteftatem, Epifeopos Si præponcndi ôi iiidic^i'' uendicat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Hæc tamcn,quædelibero cuiufqucEpifcopi arbitrio,at‘ÎY j ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. quodEpifcopumanulloalioEpifcopo,feda lolo Chrifto

tjiii us tpi oporteandehisrebusintclligendafunr de quibus nihil pi’xii'“'^ feopt iuatCMi habet fcriptura,utilla qujftio erar,dequa,in eo Côcilio tieln0nt. rebaptizari icilicet oporteret baptizatos ab hæreticis.Na'^'j^j;^ rebusjde quibusferiptura Si ucrc Apoftolica Traditio aÜqu*^ jijj nitum habet,quilibet non Epifeopus modo,fed laicus edaw anus iudicandi habet potcftarem,ut deChriftianis omnibuSj'f K{lUh,i9, dcipfisEpifcopis.Illudenim,Sipeccaueritin te frater

argue cum inter rcamp; ipfum folum,amp;c.ufq:adilkid ( Qyo^^*^^|irt Iudiciumeus fîam nôaudieriqfittibi ficutcthnicusÔC publicanus) omnibus iuslibet Cbri* ftîatiisjôô de omnibus præceptumeft.Vnde Si Ganoniftat ft/itniiHotuMPï Romanum.huiclîngulorumChriftianorumjSiEcclclîafUi” ctj4mi»P4p4‘^‘o^bieAumfatentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rrarth’^'*

Exhoccommuniiudicandi nire crat,quod Eccleùa y» gui ncnfisjCum intellcxiffet contradici eledioni Cornelij Pof^^’ mantgt;nonrecipiebatpontificatumeius,doneciynceritatcm^ niseiusperlkcrasôilegatoscomperiflenqut legiturin Epgt;‘‘ Sixi.lib.ij.D.Cypriani,quarum Si fupra memini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpü’

Ex qua iudicii Eccleliaftici communione,obferiiaf“‘’’d£i'' tHUlUitn er nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g, ühid eft,ut Epilcopi lîmul atque ordinati ’villi'*

Epijcopoi IK’ fuam promptitudincm ad obfequendum in hisqus“^ dicitio» præcepit, alijs Epifeopis profiterentur, Quod

-ocr page 189-

A D r E R S A R 1 O R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I73

tfmporeinterprimos Patriarchasobtinuit.

Ëpiftolæ uero eiufmodi Synodicæ uocabantur. Qiialem D. E^ijlol^ Syna Gregorius mißt Patriarchis Conftanrinopolitano, Alexandrino, Antiodieno, amp;nbsp;Hierofolymitano,Pontifex faAus eilet: Earn habes ibro primo:fimulatlt;ç in regiftro huius,cft numéro uicefiraaquarta. xhac igitur iudiciorum cômunicatione quæ inter Epilcopos olim

^'gebat in !is,qu3f in diuina lege præccpta, amp;Ccx hac aPatribus

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lA^vlv tu Li Ill MlllLluiil di mil dki viel LIL lliUnÇOdl LUill

turn per alios,amp; fi is qui monebatur non obfequcrecur,cum is, ^ui friiftra monuerat,rem ad Synodosdefcrebat,quas ctiamhu# u modi ob cauiTas indicebant.Cuius rei multa habes cxcmpla in hl^ otiis Ecclefiafticis, Eufebij ói T ripartita,

VtGallicorum Epircoporn,qui habito inrer feConcilio Pont.

om.Elcutherum monuerùntdcpaccfcruanda,lib.v.hirto.Eufeb, VtolifH,cr P-'n-Eemfingularum propeprouinciarum,exorta contentiönc tJuibuidecMf ttemporePaichæ.Eodem lib.cap.xxiij. Idem faAumefle Icgiscxgt; fifindida Sy Pi^A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I^ouatilib.vi.cap.xxxiij.ói ult.Idem fcccruntamp; Epiieoÿ ffoJi fuut,

P Antiochiaf uidni,conrraciusurbis Epifcopum Paulum Samofa tuiim.lib.Eiifcß yjj j-gp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xxvi.Cuius Pauli dam^

j^3tionem,po(lcaadDionifîum Ponr. Romanum,amp; Maximum Agt; jj^’ndrinum,arque per hos ad cunftos per orbem Epifcopos,Pref

orbem Ecclefias perfcripferunr, ‘lutilli de eorumiudicio pronunciarcnr,fed utamp; exteri Epiieopi OmncsEcclcfiæ ipforumfequenres indicium,Paulum numeral fuffeiflum huic Domnum Epifcopum legi fer ^''^^^‘■‘‘^^æ^'^tiodienæ agnoicerent. Eandem rationem ob t'atatnelTe contra Arrium ôôfeAatores eiuskgis,Hiftoriæ Tri# '®pit'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib. vij.cap.iij.ôi iiij.amp; arque xvi.ôc lib.ix,

Parrum

impudenter Pighius

lig.. . ’^phcmumdogma fuû,de fumma amp;infallibiii poteftate Pon '■** m uniuerfam etEcclcCam,5c religioncm,iad:eta fc elTc demon

Y iij (iratum.

-ocr page 190-

»74 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C Ó N F V r A T ï o

Qttäwdo cz ftratum « Cognofces item, ß quando Romani uel alq EpiïtoP^ qua. dc cauffa appelladfunt a pijs iierifcf Epifcopis,uti faAum Icgimus a D.AtN* aliquandoap* naiïoamp;iChryfoftomOjpoftcondemnarionemjquamilIi uelab Ep'^ peßdrt fcopiSjUelaConcilifsiniuriapafli uiderentur, id nulla alia ration^» Poftt.abitiiu=: autiure alio fadum eflcjquam eo de quo modo diximus,quo riacodcnatis- iuslibct Epifcopi eft,imo ctiam-cuiuslibet Chriftiani,fuccurreK?\ guere,iuditajrc, amp;ficontemniturad Ecclefiam defer re, ido nca quamlibet cauffara concilia conuocarc,uel ut conuocentur rog'^f^? cum manifcfta fitEcclefiæ Chrifti, uel Ecclefiæ membris, iniurii * contingar. Eue falfa amp;nbsp;impia doftrina,fiue alia iniuria.

Qttowodo D. nbsp;nbsp;Hine fuit ut Chryfoftomus,c urn ci depulfo amp;nbsp;eiedo c fede

Chryfofiontus iniuriam amp;uiolcntiamTheophili Alexandrini Epifcopi, cuius^ implordtiit 0= rc,Imperatrix,ad earn rem abutebatur, nemo Orientalium Ep*'5 pem ab inocê porum adefrc,amp; Synodum cogere auderct,hanc tanram iniu’’’^ tioRom.Pon, deferret per legatos,et literas ad Innocentiii Pont.Rom.Nonau^ ut is aliquo priuilegio Petri ipfum uindicarer, fedut tanquatncp fcopuSj^intcrEpifcopos dignirate,non poteftate, primus, ab ratore Synodum ccgi,amp;ineacauflam fuam iudicari impetrart'j’^ quamamp;anteprouocarat,nonadiedcmRom.Innocentf) quequ^, cuiuslibet Epifcopi Catholici officium crat Theopbilo amp;nbsp;focijs'^' Epifcopis,proptera quod Chryfoftomum iniuria condcmnaiilt;^''j” communionemChrifti,donecrefîpui(rcnr,amp;defcelerc fuo E^^ fiae fatisfcciffent denegare.Sed interceffit loannes literis,ropauit^ j, idfierer,metufcilicetgrauiorislchifmaris.Vide fuper eo,duas Ep ftolas Diui Chryfoftomi ad Innocentium. Et in Tripart. hißo lib.decimo.cap. xvitj.

Hoc lus Epifeoporum inter fe, quod uidelicct continet^^^^ communi iurecommunionis,quae inter cunftos Chriftianosu*» rc debet,defcribitadmodum pulchre D.Cyprianus ad Stephani’ Pont.Romanum,quifecundusa Corneliofedem Romana Erat Martianus quidam Epilcopus Arelate, quife Nouadanof” iunxerat, negans ueniam lapfis,Et quanquam communi coepifeoporum Galliæ côdemnatuscrat,tencbatnihilominus fcdem,ÔCc3eterisEpifcopisinfultabat.Dchoc Faufiinus Ep’Eto^^^ LUp

-ocr page 191-

ADVERSARIORVM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I75

LugdunenfîsjSi cercri cocpifcopi conqucftt crant apud DiuumCy* pnaniim femel arque «rcriim,(îcutamp;apud Rom.Ponrificerr. Cum* que ôcephaniis Pontifex Romanus ccllarer,admonuitcum officrj pifeopih’s D, Cyprianus. Hoc autem reraedij petit, quod Stephan nushuicmalo adliibear,nimirum,ut,quiauicinior elTetamp;dignitate anrecelleretjliteras daretad coepifeopos in Gallrjs,amp; ad plebem Arelatenfcin,quo abßento Maftiano,aliusin locum eius Epifeopus *nftiruereturamp;i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cypri4nut*

Qiia proptcr,inqnîc,faccrc te oportet, pleniflîmas literas ad co^f , fpifeopos noftros in Gallijs conftitutos,neultra Martianum perui ,, cacem5c fupcrbum,amp; diuinæ pietatis ac fraternæ falutis inimicum, , , collegio noftro infultarepatiantur.Er aliquanto poft.Dirigantur in ,, prouinciamjamp;adplebcmÄrclateconfißentem literæ,quibus ab? ,, ftento Martiano aliusinlocum eius fubftituatur amp;c.Huius uero fue , sdmonitionis ôi fententiæ uide quam Sanâifs. Martyr rarionem ,, fauflâmcf fubijciat.Idcirco enim,inquit,Fratcr charilTimccopiofum,, ‘^orpuseftfaccrdotumconcordiæ mutuæ glutine atquc unitatisuin,, tulo cop«latum,ut fi quis ex collegio noftro hærefim facere, amp;nbsp;gre^,, gemClirifti laccrare uaftare tentauerit,fubueniant cæteri, amp;nbsp;quaft,, paftores utiles amp;nbsp;mifericordes ones dominicas in gregem colligât, ^tpoftiNam Sc fi paftotesmultifumus,unum tarnen gregem palci#,, ’’JUS, amp;nbsp;oues uniuerfas quas Chriftus fanguine fuo amp;nbsp;paflîone quæfi , , uir,colligere ÔC fouere debemus, nec pari fupplices Si dolentes fratres ,, uoftroscrudeliterdefpicijôifuperbaquorundâ præfumptionecab ,, ^’■iamp;c.Conteinpferatenimhic Manianus iudicium Epifeoporum ,, ^allicorum.

Etcxhocigiturloco oblèruaLatome,uocem EcclelîjCatholicf. Condufto ex Wdreo ait copiofum corpus effe Saccrdotum,utfi quis ex eorum CypridUo de “tollegio conetur uiolare gregem,cæteri fuccurrât. Cæteri air,non paripoteflate '’u,fucceiror Petri,uicariuspoteftatisCbrifti,EpifcopirsEcclefigCaÿ Epifeoporw ’’holicæ.ItemfMammultipaftores,unumgregem pafcimus)non •ait,tu gregem pafeere debes uniuerfum.Et ante hæc prçmilêrat. Gui ’‘tinoftrumeftconfulere Si fubuenire frater charillîme. nonfcripfit, *ttpriuilegiura Habens Petri, Si gui regere debes Ecdeûâ totam.

Hsec

-ocr page 192-

C o N f V T A T I Ó

tiurn erat.

Hæc igitur Epifcopalis muneris amp;nbsp;potcftatis paritas,ul m ’P’’ Apoftoliscoepta,lic etiam cftconieruatain Ecclclia ,quamdiu ccriores in ea Epifcopi miniftrauerunt.Nam Auguftini adhuc et*” P4r ItaEpif, porCjficutaftaConciliorum Aphricanorum,de quibusfupraif-^^ Auguß,adhuc miniteftantur,amp;quibusD. Auguftinus non minus authoritatt)^ tempore lal= corporeini€rfiii[,decretitm fuit,ut a cômunioneEcclefîæ exdudtf*-tur,qui RomaappeHafletjid quod Apiarius quidam ex Aphrica*^^ cerat.Vnde nonnihilcörentionis inter Pontificem Bonifaciufflj^ zimum,ÖiCeleftinum,cumPatribusAphritanisextint. Cumu^f a Confi:antinopo(iuique,amp; Alexandria, elTentallata fynceraexe'’’ plariaaftorumConciIijMiceni,procurantibus hoc Aphrican’s/ pofita fuit amicecontrouerfia cum bona gratia,amp; commune Eco

îiarum ius Aphris rclidum.t^uam rem amp;nbsp;fupra attigi,

ciliorumconucllerc, allegara Epiftola quadam confifta fecundijin qua is commémorât ,Eulaiium Cartliagj'nenfemCp'y fo® pumfuo tempore damnaffehanc,quam expofuimus, iuris

fiâa Epiftola (tici uindicatioaem fadiam a fuis praedecelToribus, amp;nbsp;fe totuin 'Bonißc^ .».4 Romanae fubiecifle.Veruni quoniam aperti mendaerj hæc Ep'“? Pigh,adduäa redarguipoteft nonunoinloco,nulläfidem meretur. ladat c”' confidus ille Bonifacius authoritarem in uniuerfalcm Ecclcß^ ’ quam fuperbiam D.Gregorius primus,qui nonus poft Bonifacio RomanæËcclefiæpræfuit,afFirmauit eile præcuriôrü Annchf*,|J Siadeofuifte a fede Romana alienam,uteius Epilcopi, oblawi”^^ Chalcedonenfi Synodo titulum unitierfalis Epifcop^fufeipece luerint.DeindcaudetBonif3ciusifte,piumfa(S:um Aurelij amp;algt;o Epiicoporum Aphricæ,inrer quos amp;nbsp;D. Auguftinus fuit,in do iurcEccIefiarum,tribucre fuggeftionidiabolicæ.Poftrcmo^’ titur,cofdc Patres, propter hoc ftudiüretinendiiuscommuncEC j fiarumjfuÜTe acommunione Romanæ Ecclefîæ regregaTOS,ci^‘^^^ falfum eflcconftat.Hæc ergo amp;nbsp;aliaplera(Ç aperta mcndacia,q’j^ huic Epiftolæ,quam Pighius adducit, Bonifacio iecundo falfo fcriptainfunqclarceuincunteam eflcconfiAametementitain» -Sicutamp;inæomnesfunt,quasPighiusfub nominjibus,Anac

-ocr page 193-

adversaIiörvm.

BuariTti,Alexandri,amp; aliquot fcqiientium fanftlffimorum Pontifia Pighiut JlrtA cum amp;nbsp;Marcyrum adducir,quibusfob'sfigmentlsportentofûillud Rowrf.Pont dogmafuum,DcfiimmaRomantPôtificisPotcftatc in uniuerfam Tyntmtideiti amp;nbsp;rcligionc, amp;EcckfiamalTeuerar,nimiiim profecSofecurusdciiiÇuper Epiflol» dicio piorum hominum DEM O N S T R A T O R ifte glo^ Pfwtificibus rtofus.Mam EpifiolarumiftarumconfiÄio amp;uanitas,nulli nonü^ßijoi^jj'cf^ tim in oculosincurritjqui cas Icgat nonnihil attente, adco uana, adeo malccohærcntia,Siab illis tcmporibus,in quibus finguntur tlTe feriptæ prorfus aliéna,paffim in eis congefta repcrias. Cuius ge^ ifiEpilloîi Ais neriseftillud,quodmentiunturdecretum fuiffe ab Apofl:olis,ncla Ici admittanturadaccufationcm clericorum,ucl utdicantcôtra cos . j.. teftimoniü .bcm quod Imperatorum, qui tum Epiicopos quotidie cxcarnificabantjlegcs commémorant latas pro dignitatcamp;immuii Jquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■ *

nitateEpifcoporum,quodImperatoresiubctTyrannos inftaurare Ecclefias, amp;nbsp;nouas ædificaredtem quodde ceremonrjsambitiofis,amp; lgt;’Epi/iO/4 opibus Eeelefiarû ftatuunt.Talibus enim argumentis Epiftolf illç re icrtj funt.Hecamp;fimilia, nonnefatis uanitatem horum figmentorfl produnt^Sed regnum Antichrifti, ficut portends amp;nbsp;raendacibus figt; gniSjitacriam conficlisamp; ementitis fcriptisinuehi primum, ac dein# ceps roborari oportuit. Huie enim ueluti fundamento, tota Pontigt; fidaTyrannis fuperftruAa eft. Quamobrem amp;hanc Epiftolarutn tftarum plufquamprodigiofammendacitatem,confutabo aliquS# oo plurimis amp;nbsp;euidentiffimis argumentis, uolente Domino.

lam fads hoc fit impudentiam horum figmentorum, in co redar amp;''ne,quodijs,quæ de priiiilcgio hoc fanefti Petri mentiuntur, caufif Hsfdlicetomnesgrauioresad Rom.Sedemundicç referri oportcre, » nullas fine eius authoritate Sy nodos haben' poficjmanifefte con^ tradicuntomniaPatrumauthentica fcripta,fimul amp;nbsp;aAiones tam ’pforum Patrum,quam Synodorum.Clara enim funt,amp;prorfus indubitatæfidei apud omncs Ecclefias Dei teftimonia, quæ adduxi *^^*Çyptiano,Hieronymo,SiAuguftino,ex adds Conciliorum Aphricanorfl.Item ex hiftortjs Ecclefiafticis Eufcbfi,amp; Tripartitae» Idem clariffime teftantur afta primorum conciliorum.

Ex his omnibus,imo folisEpiftolis D. Leonis amp;nbsp;GregorrjRo.’

Z Pontifù

-ocr page 194-

C Ö N F V T A T 1 Ö

Pnotifleum clarc uiderc potcris, tc in Pighio,^d ad hattequaftion^ attinet, cæcum ducem efle naftum,imo uero nö modo cæcum, talcm, qui a clarilTima ueriratis luce in denlilRmas tenebras porrend toibrum,Siimpudctinimorum mendaciorum oculosauenatftun’ aufus fit kribere,Sanftos Patres gubcrnacula rcligionis in uniutr/ fam di gentem, religionem Chrifti, item arcem religioniSjipr'”

C»lt;r P^.'res faJutis Romano Pontifici coramififfe.

Rom Eccle Primam quidcmhancÖi principalem Ecclefiam, matricem

. * clcfiarum,undcunitasfacerdotalisexortacft.S.Patres,honorist2‘'' iOJii/ • fauocaruntjamp;quamdiucamfidemillabefaftam tenuit,quainP^^ ypri, lusreftatureelebratamfuiirc iam fuo tempore in toto or-bc, Christ’ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos omnes confociari cum hac Ecclefia oportuit. Propter hanc £ƒ

potentiorem fidei principalitatem (utirenæi uerbisutar ) amp;nbsp;co'’^ ^Irafteutlih.}, uatam Traditionem Apoftolicam,necelEc fuit omnem conucnif* Ecclefiam, non autem principatum ullum fuper alias Ecekfi^S' Ita qui fupremam poteftatem amp;tudicium,ucl in cæteros EpifioP^*’ ''Uclinreligionem,amp;inEcclefiamomnem-Romano Poniifid 'quot;rintjinter Sanftos Patresnulliprorfus extiterunt: fedeentratw ßdedidoftrina Ecclefiçiam indefuifie ab Apoflofis,idqueiuris ipfis Apoftolis traditum cfleEcclefiii, aperte omnes atttfiati W'’ * 'Vnde ctiam in Concilio Aphricano coniiitutum eftjUt primi’^^ Epifcopus non appelletur princeps Sacerdotum, aut fummusb^ 'dos,autfimili aliquo titulo,fedtantü prim æfedis Epifcopus, ’rejCumEpiicopihuius'Ecclcfiae Iabcrentur,C3etcriEpifcopi,no*’|.^ fequebantur illis,ucrum afperius etiam obiurgabant eos,5i rede

^tempore ViftorPont.RomanusJncontcntionefuperKinpo’’^ fchafjuolebat Epifcopis A(ixamp; alrjs,qui ab ipfodiner.nebant,p^^/_ •'rccommiinioneraChrird.Vidccap.xxnq. liîî. v. HiftoriacE^^^jjrt Sicctiam notât Tertullianus Ponnfîccm fui temporis,

Jn llK tontfa ^o*^*:^*^* hærelîm inclinarit.Sic ôiD. Hicronyinuscum iVrdvcdinifin Damafum tantopere prædicat Komanam Ecdeßani jjt - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* cauffamhuiuscommcndationis,uidclicct,quodab Arri^®^^,,,

.puraeffet^jua totus.prope Owens infcdustuia erat di d^P

-ocr page 195-

I D r B R ƒ A R 1 C R r Mi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

Alioquî cunj in Romana Ecckfia dccrctum quoddamde Diaconi* nonobferuaretur^uod paifim pcromncs alias Ecclefias obicrua# batiir,fcripfit non alteram cffc Romanæ urbis EccleOam^lccram to nusorbiscxiftimandam.EcfiauthoritascmærirurjOrbenimaiorem tffeurbe. Exhis omnibus illud iam clariffimcpatet, Authoritatena •mnium S.Patriâ, èiucteris ac fynccrorisChrifti Ecclcfif,qux Apogt; ftolicam tradidoncm retincbatillabcfaAatam,contrate plane teftagt; ri,nec ulla ex parte pro tefacerc.

De authoritatciæculorum,6chomin5,ex diélisfacilepatetnon Nec f^eculorS «ffequicquam quod tuam opinioncadiuuet. Cathclicum enim eft, nec orbit ttu» utfiipradiximus,nonquodaliquottantûfxculisobtinuitjfcdquod thoritate do» fempcr iam inde ab initio Eccleiîxcreditum eft a Tandis: nonqiiod ginddepktti* alicubiamp;ab aliquibus,fedquodubiqueamp;ab omnibus hominibus tccepnim fuit. Sed ifta horrendablafphemia in Chriftum, amp;nbsp;Ecclelî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rornd^

ani,uidelicct, OportercpcnesRo. Pontificcm clîêftinomâ,ôiinfalgt; ffjiififj-, libilem poccftatcm Si faculratem iudicandi de religio ne, non folum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

nonfuitullotempore inEcclefia reccpta,fcd Temperamp;ubiqucfuit •b oninibusfîdclibusreicdaamp;cxplofatnec etiamnû hodierno die

ab omnibus fchoiis admiffa, Nâ ScParifiorum Lutena dccretum nocamp; dogma non approbat,imo damnar,ôciure inter damnara nu 'nerat.Mon habcsigitur omnium hominum,necomniumfseculo« ^nm,quibus EuangeliôChriftiprxdicatumeftaurhoritatcm prote f ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’n hoc tuo argumento Tumpfifti, quod maniî#

^nefalfum eft, nihil fane contra nosucrcporcsconcludcce.

p. A.d alrerum ergo argumentum iam nosconucrtamus,quod Confiitdtio '^lusiaftatdemonftrationêelTc euidentiffima. Idautem eiufmogt; gumentifêcun gt;nbsp;fft.lmpoflibile cft,Chriftum Ecclefîx Tux minus prouidifTe de cer i^omi, de tudineamp;firmirate rcligionis,quamSynagogx: Dominus autcm teSm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dereligione irrefragabfleamp;infallibi

, ancitum fcihcet capital! pcena. Ergo multo magis Ecclefix de ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c/.

ludiQo profpexilTecrcdcndumcftzidc» Romx conftitutumclTe,

propter prærogatiuam collatam S. Petro.Hæcueftra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjîdexil ere

ropofidonem huiusueftri paralogifmi, nô Syllogifmi ucrami

»gnoicimus,amp; addimus,Chriftum Ecclefix fux de certa ftabiliquc

Z ij teligio

-ocr page 196-

lt;C lt;3 N F V T A T I o

r«lis3onis6£confii£utionc,amp;conferuatione,proui'iiiflemultoH'’^j gnius,qiram Synagogf.Multi enî’m Reges et Propnetae cupiefun' dere amp;nbsp;audire quæ uidtï amp;nbsp;audit Eccîefîa, nec id tarnen aflecuti ni''' Etipfæ ccelcftespotcftatesmultifananiDei fapicndam difcunt EccIcfiam.adEphefios.irj.

Afiumptioncm autem ueftram totam non recipimiu. Ver cnim Dei in ea uosadditisdeueftro.Scriptura fummu quideni iu . cium populo conftitutum memorat,amp; capitali pœnafandtuw?' fuifle illud iudicium infalIibileSi pijs irrefragabile,i'd ß ucrum re condemnati funt religionis,i5i ob id cæfijspidati,crucifix!,O’^ ftus,Prophete,Apofloli. Omneseniin hilegeifta,amp;huiusaudior*, tciudicrj,tanquarnuiolatores re!igionis,amp; rebelles fententif H»”'’quot; ««I lacerdotij,accufati,damnati,amp;puniti funt. Negamus igitur inSynagoga negamus,ullum unquam iudicium in Synagoga uel Eccîefîa cO j Itd Eccl, iudi* ftitutum fuiffe quod quidem adminiftrandû eflet per homines,qi'® fût infiHibik» efietinfallibik amp;irrefragabile.Hominesenim quâdiu uiuunt in '°, mortalicorpore,labi,faliiôifallerepoirunf,quocuniÇ loco Eed^ * conftituti,amp; cuicunque funftioni præfesîti fint.

At cnim,qualccunquede religione iudicium facer dotibiis clins commifium turn fuit,certc ad conîcruandos in uera rcliÿj one homines gentis illius,non parum côtuiir. Quo circa ex hoc h inlifraclitasbcncfîcio,illa redeconfequiturconclufio. MecËcdr CampotuilTe tali iudicio deftitui a Chriiîo Seruatore i5c Cum autem prætereaita colligisjludicium de religione ueteriigt;quot;‘ eli conftituru.m fuifie unum,5cineo loco in quo erat reîigionis P'quot; Qt^d iudiciii cipua adminifiratio,ubi crat funimusSacerdos, amp;nbsp;ludexpop, nligioftisRo* Talem ucro locum nobiseffeRomam. Ergo amp;nbsp;penes huiusorn* K}jee/},iditto-- Epilcopum,opor£ercfummamconfiftere iudicij huius poteftacc''’'[ KUtEeck/tii Nosetiam inhocargumento libenterrecipimus propofidonenij ijïedebet, quæfitindiuinisliterisclaretradita.Porrofolâ Romam effe cri * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Iocum,in quo oporceat tribunal huius fuprerai iudicfioonfîfîcrC),

exercerijid uero eft L.aeome fumere, qd erat iv cp)^î,quod inter no® trouertitur,de hoc uos nullam feripturam, nullâ Patrum author* tca),quidî^nec ullâ probabikm radonem adfcrrc unquam

-ocr page 197-

adversariorfm!»

ludi'cium fane talc,qualc Dominus populo fuo ueteri dedit,afRr#' tnamus aChrjfto Domino conftitutum in Ecelefia effe » amp;gehenn» quoque fupplicio fancitum. At non Romae tantum, aut unö aliquo ' in locOjfed in omnibus illislocis,in quibus rcÄc plenecg adminiftra tut Eiiangelion Chnfl:!,in quo munda illa Chrifti offertur oblatio,i« quo Pater adoratur in fpiritu ÔC ueritatCjin quo prj homines in nomi neChrifti conueniunt,ipfcqueChriftus médius inter fuos præfidcr, aS'tcf.Et hanc quidem fcntcntiam ueræ Si catholic« Ecclefi« Chrigt; ß' Apkirima nobis confirmant fcn'pturarum oracula,amp;innumcr{ S.Patrum comprobantatteftationes,fiiffragaturcj ei omnium mor talium refta ratio.

ß^nigniusenim utdixi,prouiditChriftus Ecclefi« fu«,^ Synaÿ QvuttnutIft en™ enim hæc in toto regno fuo,nee angufto,unum duntaxat Eccibenignia nabuerit tabernaculum,unam perfedtam religionis adminiftratioif qudm Syttd gt;’em,iinum Saccrdotem,unum ludicem : Ghriftus populo fuo no ƒ gogiC pro^e» uo,amp;BcclcfîæfuæprouidiCjUthaberet paffim uerum cultus Diuiÿ ”'tabernacu!um,fttmm3m Si perfedam religionis adminiftratio^ ’’era,omnia SacrameHta,faccrdotium,iudiciumfummû,cui fîquis nbsp;nbsp;nbsp;jrrefi'ii?

îreS!î°rr *, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ghrifti

‘•‘ragaDileiudiciumfibtfoiijUtnunCjlicamp;ohmreferuauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

videsigfturLatoracquemadmodum in prioretua colledionc ^îniiefte falfum a{rump!eris,quodetexicripturis,etcxSandorum 3tru;n fcntcntrisjôi ex ipfa experientia falfum effe confiât. Ita Si irt affumpfîirc,quod «que falfum eft,amp; cum Icripturse' 'm hdei Si dodrînæ S.Pacrum,tum red« ration! aduerfarium.

de ■' r planirm faciam utrûnque tuum affumptunijôi illud,-amp; 1'/apud ueterem populum conftituto, toll nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribunal fummi iudicrj de religioneChriftianaJRom«

ccatum fit,pugnarc cum Scripturis, cum authoritatc Patruin, m ^j/^”°‘^e.Primum,infpiciamus locû ilium Scripturç,dc fufflj» peré CO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifraele conf£ituir,quo loco uostanto^

Sun# P ’Bquit diffidiis iudicatu apud te exrftcrif, inter fànÿ n«»^ .. t^ncia ô£ languinem,iatcr cauffam amp;nbsp;cauffani,iater plagain Si phfi

Z £^U»)

-ocr page 198-

iSi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e o N F y T A T I ö

gam,ucnerinfCf uerba in portistuisin djfcordiam, furgesamp;af^^^^ dcsad locurn,qucm clegcrit Dominus Deus runs. Vcniefqu*^l, cerdofcsl^iiiticigcneris,amp;adi’udicem,qui fueritin diebusilli’Æ quires;illi(çiudicabunttibi uerbum iudicij.Ettu agcrc dcbes iicrbum illud, quod annundauerint ribi de loco illo »qnet” rit DominuSjftudebilque facereiuxta omnia, que te docuerintd‘'j|^^ tauerbum iegisquam tedpcucrinr,amp;iuxtaucrbum quod tibi agcs,nccdech'nabisauerboquodannunciaucrint tib»,a““ tram ucl adfiniftram. Vir autéille quicgen'tprocaciter,nolu^ audirefacerdotem,qui flatcorâ Domino Deo tuo, ucibimini' aut iudicem,morietur uir ille,amp; eliminabis malum de lifrael gt;nbsp;jj in his uerbis id primum confidera Latome,non cfTe bac

larf/ff»»« hic cönftitutum de religione.Si cauffa,inquir,difficilisiudilt;ac^j cofiftifutu e^l interrædemamp;cædem,intercauflamSc caufram,inteïp‘®j ticeaußiscar* ^plagam.Nullaenim Rerpub.confiftcrepote(t,nifihabeaiali^^,|, ttübbui et ciui ^'^'Premutn tribunal,a quo prouocare non liceat; lêd in i]« ca^* ’ Itbii/s node re ^^^tgt;tisiniquxpirerefencencix,piet3tisGcnonimpie[3eis.f^^^''((( Imone nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ôiriftianis fantum,lcdamp; Socrati illud cognitum fuit: boni dolt;®

uel mortisiudicium a Repub.fua inique pronuneiatum^io'^i altcrius dam nijlibentcrfubire.Inde Spiritus S.perDiuumPa^L;

t. Cortwb.s. Cur non potiusiniuriamacerpitist’eur non potins iaduram b Quibin inre- Sine igitur de fanguine,fiuc de alia corporis lefione,ßue defafj!' bui fcntentiit bushuiusuitac nobiscaufla exiftat,iudicandi poteftas aliqnal^Pjj^ iniqutC pdren ma in populo Chrifti efle dcber,cui Chriftiani, uteuneptandet» dumeflt , catumfueritjlibentcrfelc fubmittant citra ullam prouocaflonlt;‘®'j( Sed cum iudicandü eft de religionc,de cultu amp;nbsp;obedientia nbsp;nbsp;0)

ncceflc eft Deo crcdcre,amp; eins tantum iudicio ftarc, nee qu*H inexcufaoonemadducerc potcft,aut prætcnderc,fî a praec^P^j^/ iudicrjsDeidifcedatjquantumuis magnam præftantiflinn^*^^?: ji dicumauthoritatcm.Iduelfoloexemplo Prophetarum, Apoftoiorum,manifeftumeft,quimorimaluerunt,qu3mo’' rio iudici concedere aliquid de religionc:Iudici,fnquam,amp; facerdoti,in loco fanfto præfidcnti. Malucrunt contemnereß Sacerdotes,ôlt; Seniores popuH, quam Deuna offendere.

-ocr page 199-

A D V -E K S A R I O It V W.

î’ctru8,amp;IoanncstoriSaccrdotum,Scn'barumamp;SenioriïmcOH-i Aü. 3,5^ cilio. An iuftum lit coram Dec, uos audire magis quain Deum,ipfi iudieatc.N.js enm non pofiumus non loqui,quæ uidimiisÔ!: audisgt; uimus,amp;: paulo poft.OportcjDco magis obedirc,c^ hominibusjca parueruntlunimoiudicioinliraclc Apoftoli.Itaparucruntciamp;Ielt;f ’'emiasiSi Anios,âC Prophetæ plæriquc omnes.ïdem quoeç taeienÿ dum eft omnibus Chriûianis. Quapropccr illud,inmemoia4 ôllt;ge,Stiidcbisquefaccrefccu.ndumomniaquç te docucrinr, non potdtiillarationc refcrri ad cauflasautindicium Rcîigionis. Necsfl: «trbum dehne iudicio inhaclcgc pofitum. De religioniseniraiudii;

'lt;io præceptum eft ante iftam Icgem,his uetbis.

Cum depræhcnfusfueritintra ah'quam ciüitatum tiiaru r, qiias ,, Deaftir, DominusDeustuus dabittibi, uir autmillier, qui in eo irritare Do ,, minü Deum tuum aufit,utuidict foeduseiu«,ita ut abeat HCcolat, at ,, qiicadoretDeosalienoSj Solcm autLunam,autulIumcxaftris, de ,, quibusDominusnihiltibi præcepit. Hoccum nunciatumtibifuerit,, amp;audieris, inquires diligcntcr,amp; fi uerum id,6c certum efle côftitcrit,, ^Aacjefteaabominatioinlfrael,cduccsuirum eum,autmul»erem ,, eam,qui fcccrunt rem tam malam, ad portas ciuitatistu3e,fiue ui^ ,, ’■uminquam,fiuemuheré,amp;obrueseoslapidibusut moriâtur Sic.

Idem iudicium commiiTum Icgis cuiqueetiam priuato Ifraelitæ ,, Dftó.»»* modern iibro cap.xüj. Si tentauerit te frater tuus,fîlius matris tux,aut ^ filius tuus,aut filia tua,aut uxor qux eft in finit tuo,aucproximus tu ,, “Squem habes quafîanimatn tuam, in fecreto dicens;Eamus amp;nbsp;fcrgt; “•amus Dijs alicnis,quos nec tu nouifti,nccPatres tui : fucrintque ex ,, diispopulorum,quipcr circuitu ueftrum funt,fiue uicini tibifuerint,,, fîueprocul a te,ab una extremitateterræ ufeg adaliâ extremitatem. ,, Nonacquiefcesei,nequcaudics cum;non pareet ci oculus tuus,ncgt; quepropitius erisifedtiecoccultabiscum. Quin oecidendo occides fum,6i inanustua primum fit in eo,ut iilum intctficias,manuf(jto tiuspopuüpofiea.HuicfubieAum eft, quomodo amp;nbsp;in ciuitatesa^ nimadu erterc debeat prifeus illc populus Dci, fi quae alienum culÿ «urnDeiadinifilTcnr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

Jliscapitibus,de iudido rcîigionis conftiturum cft, quod popugt; ’ *

1usjS£

-ocr page 200-

C • K r V T A T 1 Q

reltÿotte,

Qtttd, dpud qMOî in contre uerßitmueni-repoßitiitre= It^ione.

1.104)1,X.

lus amp;nbsp;publice Sipnuarim excrcerc debuit in uiolatorcs religion^^' Nullum ucrouerbum hic pofirum eft de iudicandis controuer^'’ yeligioniSjdei'udicando intelledu legis.Clarecnim amp;nbsp;difertekx““ cebat quid fado opus clTet in omni reiigionc, Indubitau extab^”* Cätholicutnin omnibus prjeepta Dei.Defagt;flo igitur fólum, non de iure iudid''”” populo fuo in difeeptatione religionis commifit. Regula certa religionis.'facienda efle, quae Dominus in lege fua clare amp;nbsp;pcrfpk‘'* præcepcrat:nonautemfaciendacircea,dequibusnihi] prxccpf^^'' 'V is Latome uideri ualde abfurdum,diccre, Chriftum niillo^“^ luilFe in terris indices, nullos interprètes earum rerum, quas in c*’quot;, tentionemuenturasefleuidebat. Hiciiero tu priusconfydera,^^'j res Chriftus uideric,amp; apud quos in controuerfiam uenturas. eos certe,qui ad ipfum trahente Patre lemel uenerunr;amp; docente trc,ipfum effe mundiferuatorem didicerunt. non uidebat Domd^ quicquam in contcntioncmuenturum,quodnôpercommiineb^ clefîæcuiufqueminifteriunijtum etiamper quorumlibet fratrun’’ quos ipfc cuiquccoiunxerir, admonitioncm, facile explicari pou*’ ' Adhosenimilla pertinent Diui Ioannis. Etuos unftioncm bay tisafando,amp; noftis omnia.Item,Non habetisopusutquisu^jj, ceatuos,fedficiitun(ftionem habetis, hæcdocetuosdc omnibuS)\ uera eft.Ergo fi quando aliqui ho rum,qui uereChrifti funqexii’b'^^ mitate aliqua hallucinentur,in rebus ad religionem perfe pcrt’nC^ tibus,id quod Petro amp;nbsp;Barnabae accidir, moniti per Ecclcfiam clcfiarumminiftros,moxcadem iuuante unAione,fc adpraet^^L Dei pura recipiunt.Ita Si in non neceflarijs cognitu,ex eadena un^nj ne dodi iuftam animi in omnibus præftare moderat{onem,ô^ j fta ad Ecclefîæ referre inftaurationem,cdam nullofenegotio fuftinent,quæ in omnibus funtad pietatis incrementum utibn^jj His itaque nullis opus eft in terris iudicibusjautinterpretibus/’^^ rerum,quasDominusuidebat apud ipfos quidemin CotentioU^p uenturas,præter communes Ecclefiarum miniftros,amp; fratresqn cuncj! Dominus cuicç iu nxcrit. At qui hæretico occupari fpidr”’ Domini deprauant,his nulli in terrisiudiccs homines, aut fcript” rum interprétés,fed folus Chriftus confulere poteft, qui liberàtof.

-ocr page 201-

Ä b y E R s A R I © R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r8$

Ipirituueritati aduerfario,fpiritu ucritatis dodli donef.Qiiod ni fa# aat,fruftraillisutfcripturamipiàmDei,itacund:am,acfummami5i iudicationem Siintcrpretationem obijcies. Poftunam itacç Si ake •■amadmonitioneiTi himittcndi funt,ut per fc ipfos dananati ,uu Paulus ait.Sed de his in foludonequaniargumeniitumplura.

Inhisaurem de iudicio religion is prçceptis, Si iltud obferuan# Ad/tngulos ^umeftiquod non folum uniuerfo populo, fedfingulisctiam iudi^ etininpertinet cium hoc Deus commendauic.ka uc Siin Nouo teftamento,Domi# iudicum dere nusconftituit.Cuilibetenim Chriftianopræceptum eft,fiquodalilt; Hgionecrdoti u4Euangelion,quam quod Apoftoli cradiderunr,ci adferacur,ur i f élnna. ludtanquam anathema habeat. Singulis igicur incumbit,utquod ,, prædicatumeft Euangelionab Apoftolis,illudfic tcneâr,utfiquod aliud adferarur,difccrnere illud ab eo quod tenenqer reqcere polTint. Qytmadinodum de gentibus Barbarorum fcribitlrenæus,eorum 4^1 in Chriftum crcdunr,quod hi fine charadere uel atramenfo fcrif ptamhabentespcr fpiritum in cordibus fuis falutem,Si uercrezjj tra^ ditionem diligenter cuftodientes,per fidem fapientiflimi fint,et place antDeOjConucrfantesin omni iuftitia,Sicaftitate,ôi fapientia. Et iî Su'seis annûciaucriteaquæ abhæreticisinuenta funt,ftatim conclu °antaurcs,6ilongiirimefugiant,ne audirequidemfuftinentes blaf# Phemum colloquium.Sic per illam, inquit, uetcrem Apoftolorum ^aditionem,Symbolo fcilicet Apofiolorîï côpræhenfam (_ id enim ™cillc fubrjcit) nein conccptionem quidem mentisilli admittunt, ^uodcunque hæreticorum portentiloquium

Ab hacigitur dodrina commun! Euangelq Chrifti,per SpiritS anftumexaudituEuangclijin cordibus hominum infcripta,iu# ^^lum omne dedodrina,quæcunque prætcrca affertur, petcndun» conftituendum, an eacum reccpto Euangelio confenianea fit, ’nfecus.

ptnmomnibus eft,quiin Ecckfîa conucniunr,5ieasaudiunr,uteas (înguli dijudiccnt.Cjtcn*,inquit Spiritus fanftus,drjudicenc* i. ullum ergo commune aliquod iudicium in Ecclcfialuaconftitu#

•umeireuQimt, aqqo quidcredcndum,ôifequcdumincultu Dei fit,

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A a rcquiraÿ

-ocr page 202-

CONFVTATIO

requiratur,pf æccr iUnd, quod amp;nbsp;in qualibet Ecclefia exiltir,^ iulque covde'gratia ÓC.numine Spiritus fanftiperficitur.Quifqi'' nim fua ipfius fidc ut uiuat, amp;nbsp;ex illa omnem aliam doiSrinaio^, dijudicet,oportet,docenteamp;rcgcntcanimuin in co fpiritu Chnig Spiritualisenimdijudicat omnia. SedenimutiudiciurahofcAt at,plurimum confcrt do Arina,er cxhorratio,amp; commune iuailt;:*J^' Ecclcfif, in qua.quifquejconuerfatur. Quâquam,ut fupra demo'^'' tum eft,ut quis dehis rebus reAe iudicct,et certo quod oportet ila^ at,id donum amp;nbsp;opus eft Spiritus fanAi »

Bx his ctaruoi eft. Si perfpicuum omnibus Chriftiana tn2te piv dius, humanutn cffe. Si prorfus alicnum a diuina traditione có^t ium,fuiffi^uidclicctunquam,aut nunc etiam efle in populo Dri»“’’ aliquoinlocotribönal aliquod proprium datum, amp;nbsp;conftitutu inter homines, ex quo infallibiliter iudicetur dedoArina religio’’'^* amp;quid in ea recipiendum fit, aut refpuendum. Nam quod j quod tribunal, aut indicium penes mundum,amp; homines coniW nonpolfir,conftatex ijs Scripturarumteftimoniis,quae docent»^ ftcndiint,omncs homines,quandiu hie degunt,cflepeccatis tibusobnoxiosiquorumquidemteftimoniorum nonnullacitau’» Paginajä, nbsp;nbsp;adduxi fupra,initio traAatus De authoricate Ecclefiæ,una

ß^uentif. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tenttjs aliquot Patriî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine ergo lâtis iam liqnet,ônino fall^

clTc Affumptum ueftrum prius,Oportcrc in populo Dei aliquod alicubi fnmmff,amp; idem certSiudicium de religionejad!”^! niftrandum perhomines.Qyodautem Sialtcrum Aifumptnw’ dclicct,locum fummi iudicij de religionc,Romam efle, amp;nbsp;tajtn *ƒ ptura,ct cum S an Ais Patribus,amp; cum rationc pugnet,etiam ex' j diAisabunde patct.Scipturaenim dare teftatur,omni fti,ubicunqne ilia fir,datam efle omnem poteftatem doArinf ƒ . mentorum,et difciplinæjquam Dominus fuis reliquit.Loca rx inter cetera hoc clariffime tefiantia funt Natth, xvin* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,

3Dc,ASio^xx»LCorinth.iij^v^ xij, xiiij. i.Timoth.üi»^ lam amp;nbsp;Patrum fentcntiac addu Ax funt, quae manifefte amp;teftantur,eundcm,amp;paris poteftatisEpifeopatS efle in Ecclefiis,amp;Eugubinû, accuiuslibctEccldîæ Epifcopumj^^^Jîî^gî ^fdcoacflcfaccrdotq»

-ocr page 203-

lt; D V t R s A R î s R V H. 187

J P^^odenimPighiusTradidonemhiciaAatjCX qua fcccptum fclefîa fit,Chriftum tpfum fedcm Pctri Rom» collocaflcjcique ninium,amp; infallibile de religio ne judicium credidiflc:id fidt maxi f pudenda impudcntia, cum ex authenticis omnibus Patribus c3 Wcfîgmçpfyjy^^rionfolumnonut Ecclefiac Tradirionem,uerS utcommentum habitum eflc Antichrifti, idcjetiam ipfîDiuo '^fgorio Rom. fcdis PræfuIi.Nam cxomni rccepta antiquiratc,ne P'culutn quidem adducic,uel adduccre poreft, ex quo plus effîcia# Muâ S. Patres banc fedcm primam,amp;principalcmhabuiffe,e^

U que Epifcopo primulocü inter co^osdctulificjUtdemôftratum “P’'a tft.Quidenim de confiais «SCemcntiris Epiftolis,confiftorum dufendent *’f»quibus(blum Pighius niritur,antcadiAum eft »

Qyod autem ÔC reA^radoni rcpugnet,uni loco, ôiRom. fedi tri Cotttüratioi .j^'*‘gt;‘e,(5c affignarcfummum dercligioneindicium: uclexhisduoÿ ntmeÜRom^ ’ ’'■gumentisliquct.Primum fîquidem fana,amp; rcAa ratio agno# rdi fummum ^^gt;uolcntiRempub.probeinftituere,hoccompcterc,utciRcipub. dereligjudici prouideat de rebus omnibus ad bene beatecç uiuendum nccefla# (tmdefirrt,

•l’jUt eas cum opus eft habeat in promptu.Fidcs agnofcit Chriftum

. ° potuiffe Ecclefiis fuis ita profpiccrc,ut eorum,qu3e ad ue ^âtïirdigionemrcquirûtur, omnino nihil cis deeflet.Huic uero uo^ ƒ æîj' '“muium, ad unum aliquem locum peculiariter aftringar,a quo illud ab omnibus Ecclefiis totius orbis pctendü fit,cx locisram fniotisjcx quibus ad illam tu3 arcem rcligionis, nec omnibus, nec psucis quidem fadlc pcrucniri polTit. Quantum cnim ucl ex confirm mattonibus Epifcoporun),amp; prjlatorum, Roma petendis , ex uici# uisilli ’■lt;gionibus,Gallia,Gcrmania,Hifpania, Britannia, Sic, nunc fgt;conitnodetur,in manifcfto eft. Deinde ablûrdilGmum cffè, omnis reçu ratio iudicat,illos exiftimare de doftrina rcAc,purequc uiuengt; itnpuri^

Verum his radonibus omiffîs,uerbum Dei,Latome,intucre* •Jominus lifraeli conftituit unum Iocum,quandoquidcm ad unum

Aa rj poterani

-ocr page 204-

i83


CONFVTATIO


poterant omncs commode conuenirejn quo cflètjUt rcligionispff^ fcAaadminiftradOjfic cu'am fummumdereli'gionc ludidumino* ***'• nbsp;nbsp;tarnen irrefragabile»Exeo loco promifcrac Deus, fc populo fuo“'

j dodnnaamp;omnibusrebusfaIutanbuscognitu,rcfponfurum,amp;p/‘ l^UUl locodi* ciijs auditurum.ScdcumSacerdorcs, ac populus, abiedop'^^ dicipoffê iudi tatisliudio,conRdere ipfo loco,amp; externis cerenionijs ciuin religio* quid Dominus tum populo fuo denunciauerir,lcge pratter cçtcrlt;’J’ ItK, ex. If re. leremiam cap.vii. Quç trerba cum in hac difputatione maxime p*-^ lt;lt;(pücr» fanda lïnr,libetfubfcribcre.

9 9 Verbum hoe fadum eft ad leremiam a Domino dicens. Sta

9, porta domus Domini,amp; clama ibi uerbum iftud dicens : Auditf

9 9 bum Domini omnes, qui de lehuda uenitis ad portas iftas,ut adorfr 9 9 tisDominum.SicdicitDominusexcrcituum,Deuslifracl. B'a'ia 91 facitc uias ucftras,amp; ftudia ueftra,amp; faciam uos habitarc in loco ifto» ,, Necfiduciamponatis uobisinucrbismendacibuSjdicenceSjTci’’ 9, plumDominijtemplumDomini,tcmplumDominifunt.Qiiin 9 * gis bencfaciendo bencfacite uias ueftras, amp;£ ftudia ucftra,atcf excqf^ 9» do exequimini iudicium inter uirum,ôi proximum fuum.PereS'^^ 9, nó,pupillo Si uiduae necalumniam feceritis, neque effiideritis 9, guineminnocentem in loco iftOjSi poft deosalienos ne ambulau'^ 9, ricisin malG ueftrû,amp; ego faciam uos habitarc in loco ifto, gt;n ƒ 9 9 quâdcdiPatribus ueftris,a ffculo ulcß in Qculû.Ecceuos fidu-iân^ 9, beds apuduofmetipfosin uerbis mcdacibuSjq nihil coferent.Nt’” 9 9 quidhçc apud uos uigentc’furarijoccidere, adulterari,iurare falfit*’^* ,, faccrcfuff;£ûBaal,amp;fe(S:arideosalienos,quosignoratislt;Ettnuei’^ 9 9 ds amp;nbsp;ftaiis corS me in domo ifta,fuper qua inuocatu eft nomen mf'*’ gi ôi dicitistliberati fumus,faciamus omnes abominationes iftas.Na^j 9 9 quid ipelunca latronum, fafta eft domus ifta, fuper quam

9 9 eft nomen mcum,in oculis ucftrisÆn ego quocf hfc uideo, didd 9 9 minus.Itc qu jfp ad locum men, qui eft in Silo,ubi pofueram noin a, meuminprincipio,amp;uidetequidfecerimei,propter malitiamp*’ a gt;nbsp;puli mei lifrael.Nunciracjuos facitis omnia facinora ifta, didt V 99 minus,poftquamloquutusfum ad uos mane confurgens,0C cum 0, querer non audiftismcjnequerefpondiftis, cum clamaflêm

1

-ocr page 205-

AD7»uRSARI0RVM,

Faci'am igitur domui huic,fupcrquam inuocatum eft nomS mcuna, ,, ôiin quauosfiduciam habccis,fed amp;looohuic, quern dedi uobis ,, Patribus ucftris,faciam,inquam,fiait feci Silo.Prorjciam enim uos ,, acon'i)eâumco,ficutproicd om nes Fratres ueftros, uidelicet uni# ,t uerfuin icmen Ephraim amp;c.HaftenusuerbaIcrerniat,

H$c Domini ucrba rcligiofe uelim expcndas,Latome. Primum »udishicDominum dicerc,fiquispromilîîonibusdeprxfentia fua Mendiicio in tcmplOjabfcf ftudiopietatis fidac,eum fidere uerbis mcndacibus, dunt, qui loco nihil(^profuturis.CredentibuscnimipG,amp;praeccpta eius obferuä# ßdunt» tibus,promiferatfui numinis præfentiam,nonetiam hominibus, qui fide uacui,loco amp;cercmonijseius abutcrcntur,ipfumqucgrauifgt; fimafic afficerent contumelia,ut tcftatur per fefaiam capite primo.

DeindeconGdera,quod afFirmat,popuIum uidelicet dum pera^ qjjî cx teplif ftisintemplo ceremonijs,Gduciam diuinæ bcneuolentiæ Gbi polli« fhiluncitm la» «retutjacin impia uita perfeuerarec, fecilTc ex tcmplo Ipeluncam la nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;ciunt^

tronum.Vtenim latronesin fuisfpeluncis refugium habent,amp; fefe Hicntur,quo magi8 0Cimpuniusgranentur,ßcctiam illijquicóGdunt «xterna adoratione in templis auerterefepoffe iram Dei,etiamüin ’'npietate pcrfeucrcnt,ti cx templOjueluti latrones cx fpeluncafua,uel ^’’ffjprogrcdiuntur audaciorcs ad icelcratc faciendum, quiaconfcigt; «ntiamutcunqueplaçant falfaccrcmoniarurafiducia,amp; metum om ni nodiuini iudicij deponunt.

Poftrcmo,animaduertasDeum minitari fefaAurü ipß tempio, Loerf donis ut leccrat ante Silo,propter fcelera populi,in quo primum tabernaj; Dcijßoliitur^ foederisconftitufumfuerat:deindeproiefturumfeaconfpe;? proptermab» ufuopopulumlehuda, Gcutpi oieccrat fratres illorü,uniucrfum tiä inhabiKUf fmen Ephraim, decem tribus.Hos autem ita proiecerar,ut nunquä tiumt •quot;eccwigerecjquodöilehuda populo poftcafaftumeft.

Quid igitur Rome tuç,quid alrjs eiufmoi Iods audeas pollicenV jnquibusönisimpierasEphraim,Si lehudalögefuperatur. Vbi eft 0 cathedra Hierofolymitanajin quanö Petrus folii,fed Chriftus

gt;pie,et cunfti Apoftoli federütCubi fedes Antioche nafubi Alexädrw •'a^ubi Cöftantinopolitanadibi innumere aliflt;Cum h? ciuitates per ficrent fub nomine Chrifti,in Chriftu contumeliofe uiuere, id iudicif

Aa. iij cxpert£

-ocr page 206-

199 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t © N F r T Ä T 1 ö

experts funt,quod Silo, quod Sion,amp;ira Domini in ipfa j dcflagrauir,ut Satanj palam ccderenr,abolito nomine ChniH,q^^^ falfo prftexebatur. Qui certo alicui loco, amp;nbsp;perfonis,autulli ternæ tribuitôiairignar,etiamnü hodic, dona amp;nbsp;promiffiontslc^ hunc fane oportet parum efle in facris exercitatum.bJam ctiam» ma fic,ut Hierulalêjfandificata fuiflet, amp;nbsp;religioni dedicata tarnenpofteçadeo cunÄaillic geri cœpcrunt aduerftis omnci”“ lt;a:rinam,amp; uicam Chrifti,quid tu promiifionum Chrifti reliqi'^*^ ciTc putcsc'Priuilegium Petri magnifacias,prædices 8C exfolIasQ^ turn uelis, tarnen non nifi ad fuccciTorcs Petri in pictate, non ö* loco tantum,illud percinerepoteft.Exhisitacß perfpicuum J quamPighius tantoperc iaÂat quatuadeoni«*'*®’ anem efle paralogifmum conflatum ex aflumptis quae amp;nbsp;gnent cum fcripturis,cum doftrina Ecclefiæ,amp; S.Patrum,cungt;'P denique rationc,fic etiam dari uobis, ÔCconcedi nonfpofluncabi** redi iudicij homine.Sed pergamus,

. C O N F V T A T I O ARGVMENT’

Tertij,a promiflis,amp;praeceptisDomini adSacer^ dot es,ôc deSacerdotibusfadis,

ILdud fophifma componitis amp;nbsp;fabricatis in hunc modum.1^4 eft promiflioncs,amp; dona Dei eflecerta.Item praeceptaDei n’^ n fi quod optimum eft,pr3ccipere:ScdPontifici Romano,ct fcopis promiiTus eft,i5i donatus Spiritus S.qui omnem ueritatei”^ cer,amp;: iuggerit quaccunqueDominus dixit.praecepit item nobi® minus,ut quçainque hi praccipiant,faciamus. ut igitur uera tariahi doccanr,amp;præcipiant oportet,quantumuis ipflJ(î( impij uel eriam Antichrifti,ac fubindc maleconfulant, amp;nbsp;r« perturbent. Si uero non poiTunt hi,nifiqu3e funtamp;reda communicandum certc illis eft in omnibus dogmatis,Si dilejieorum praeceptis obtemperandum. Hiciterum P’'^P, ^0 fumptae ex uerbo Dei,a(rumptioncm a uobisinuentam afluitis» irauerbum Dci-PromiiTioncs enim amp;nbsp;praecepta Deij^ho

-ocr page 207-

äd^ersäriorvö;

ïjgt;i

dnorquecis.ProntiifitquidcniChriftus miniftris fuis Spiritum fan* aum,qin doceat,qui fuggerac cis omnia,amp; in omnem uci itatem in* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ftîL'atomc,amp; quibus ifta miniftris fuis promi*

fi-ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;horum diicipulis promi*

ntmDominuSjnonctiamrjsquifalfoiadant Apoftolorumnomi najamp;ineorum loca per facrilegift inuadunuScd nec Apoftolis ipfi's, necueriseorüdiicipulis itaSpiricG fuS promifitCiTfus,utcosilico

gt;n omnem ueritatcpcrduccret. Hoc cntmfipromififlec, nec Petrus, SpirttwS.W» nec Barnabas, nö rcfto pede, ad Euangelium ambularc,nec Paulus wwé in hdc ui oenabitante in le pcccato,conqucri potuilfent. Promifit quidem Do t* omnia per^t minuSjamp;deditjamp;quoddiclargiturSpiritum fuumamp; Apoftolis,amp; fiUidocei, ^somnibus,quiprædicationi Apoftolorum Ödem ucrc accommo dantjSpiritum inquam,largitur,qui doceat cos omnia quf, ad falu* 1'^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis ipfe praccepit: amp;i fic doceat,ut fyncera öi fo

ndaßdeipfum,utuerumöc unicum Saluatorem amplcdantur, ÔC ui«mpiaminipfouiuant,nondum quidem perfcdam ,fcd gratia ßtneficioqf Spiritus perficiendam,

Atquoniam ianfti primitiastantum Spiritus, non ctiam pleni* tudineminhacuiupolIidentiEt quoniamcaro noftra dcbilis,amp;im pura,domicilium cft,amp; ucluti perpétua fedes ignorationis öi erro^ jßt nihilominus, quemadmodum aliquoties iam didum eft, ut 4^3ntumuisbenigne Dominus Spiritum fuum Ecclcfiarum mini* '■islargiatur,fallj tarnen ifti plerumcçfoleant,amp; labi, Confequitur

hodoxis Ecclefiarum miniftris,promifiionem a Deo faä?am,efre ta ^iijutuidelicetquicquid ftatuant,id uerum acratum haberi debear.

Si piorum Ecclefiæ miniftrorum prophctiæ,interpretationes, confticudones omnes examinandae funtlemper,5i cum opus eft ttiam repræhendendæjitautPetri diBarnabae fadum reprsehendi

Paulum oportuit.Et haec quidem facultas inquircndi,de Icripds-Y P''?cepds Omnium hominum, quantumuis infigni prediti fint au* ^oritatCjlibera debet omnibus Cliriftianis relinqui; talis,inquam, cuitas, quäle ThelTaloniccnfes leguntur, öi laudantur fccifle in prg ’tadonena Apoftolic2,cum diligenter inipeda,etexcuflaicriptura, perueßiigt;

-ocr page 208-

CeNFVTATi©

KSi»,ir» perueftïgabanf,an omnia congruercntfcnpturæ,qu3e docebaflf“] itTheßil.f» ab (Apoftolis. Prçccptüillud Spiritus fandijOmnia probate, qu^“ bonumcfttcncte,pertinet adomncs,acintelligi debet,dc oninib^’ omniumhominumfcriptisjamp;didisjprxtcr^ de CanonicisScrips turis »

Manifeftumigicurcft,exco quodCbriftus Apofto]isfiiis,amp;lt;^'* fcipulis promille Spiritü fandum, non po (Tc concludi, quod teatidcirco nosPoniifici,SócxterisEpifcopisobfcqui in omnibu’’ quæcunqueilliftatuantaucpraccipianr,etiam ut maxime

eoseiïè taks,adquospromiiïïoncs iftæ proprie pertinerent lam nero nimis notü cft pro dolor,co3 inagna ex parte ^ncsni bil minus eiTe,t^ ex corum generc,ad quos promiiRoncs iftc Dn' . Spiritia S. ijs dç funt, Qiiibus enim Spiritum fuü tam benigneDominuspro'quot;. tuntum pro = ficjij iHi ipfi erant,quibus antea dixerat,Vos mundi eftis. Item, v cquot; tntjjuse^l, qui am rurfus ad uos,amp;aflumauos ad meipfum,ut ubi ego fum, Chridüumüt, fids.Vosmundi eftis,propterfermonem,qu£uobisloquutusfn^'' 104«.«,uosamicimeieftis,cgoelegiuosamp; pofui,utfrudum afferatis#^’ PræmifitquoqueDominus,huicfu3epromilïïoni deSpiriml^n'-conditioncm.Si diligitis,inquir,mc,obfcruateprjceptamca,ô^‘^O( rogabo Patremmeum,amp;aliû paraclctum dabit uobis,utman gt;nbsp;uobifcum perpetuo,Spiritum ueritatis.Iftam confidera, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

ditionern,amorisicilicetinDeum,amp; obferuationismandatorf us.IIIis ergo in quibusamor eftac ftudiüergaDeum,prominn5 .j, Spiritus fandus,alijs contra nihil eft promiflum. Sequitur textUjQuem mundusnon potcftcapere,quia non uidit euni,n^^ gnofcit eum,uos autem cognofcitis cum,quia manet apud nbsp;nbsp;Vjjjj

Quifunl mm diSpiritumS. rccipere non po/junt, Git.f,

^am uidesopinor,difccimen,quodhicfacit Dominus difcipulos,quibusSpiritûfandum promifit,amp; inter reliqfos nés,quos mundum uocat. Apud iilos manet Spiritus Domin'’^^j| citât cos ad adiones pias,quoniam Dominus a mundo alij ucro Spiritum redü necapcrequidempoITuntjpcrtint'^ ad mundû,amp;tmquf mundifuntcapiunt.Sicut autémanik' gp,) opera carnis Sc mundi,fic etiam confpicui funt fruduSjS^op^^® ritus fand!.Facilis igitur cft iudtcatio, ut intcliigi poffit qn* p jflic* Chrifti habent,qui contra,

-ocr page 209-

ÄDVERSARIORVM.

Etenim fîuel tua ipfius uerba id ualeanr,quodfonant,ccrre non potes hoc loco a nobis diflentire.Sic eniin fcribis ; Certe SpiritûftiS mifit, non folum difcipulisbreui poft tempore, led etiam quotidic niittit in animos piorum;qui non abundant in fenfu fuo,non præÿ fidlint ingenijs fuis,qui non fuperbi, arrogantes, maleuoli, feditioß funt;fedhumiles,amp; manfueti, amantes pacis,amp;: unitatis Lcclcft3e,amp; fermones Dei cum tremore accipientes. lam quaefo te,an inter pioi numeres eos,quos fateris efle impiost'an inter humiles et manfuetos, cos,de quibus non femel queftum effete fcribis, certare cosdeotiigt; oGsbénéficias,amp; calumniofarumlitium, turpiumque nundinatio^ num inquçrendis facerdotijs nullum facere fincman fermones Dei uidenturtibi reuereri illi,qui ncgliguntcuram animarum, qui paro chiasdeferunt,qui derelidanon uifitanqquidifperfa non quærunt, contrita non fanantlt; Atqui tales tu fateris,amp; quereris ipfe, in Ecclegt; Gï mulris retro fæculis præfuiffe,6£ hodic praeeffe. Et fi uerum uis fa tcri,hi primas hodie tencnt inter fuos,Romf, Sgt;C ubiuis.Non affigna fi'sigitur his Spiritum fandum, fiquidem ille,ut agnofcis, habitarc uult in animis piorum,manfuetorum,humilium,amp; trementium ad •rrmonesDomini.

hmueroß manifeftum eft,uteft,maximam partem Pontificum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inßi

Epifcoporum,non habere Spiritum Chrifti,quomodo uos audcÿ pojji tribuere illis fummu de religionc iudicium,amp; id infallibileC Quis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Po»

lureconfultis litem,amp;facultatcs:quis Mediciscorpus,quisuitamfu tificé gubernatoribuscredatt’quostam feiateffe imperitos harum argt; fcopoh t*üni,quasifta nomina profitentur,quam tu ipfe fateris, amp;nbsp;quereris *0selïei,acyg5gpjj.jfyQj^j.jj|j^gjp|gj^Qj Antichrifti fpiritu : quibus l^tn interim uniuerfam religionem Chrifti, totumque populuna •ç'»fineullaprouocationeaddicis.Cauffaagitur,Latomc,EccIefi3e

^hmaieftatis Chrifti,falutis omnium noftrum:Igt;4eagamusincatc P’’odamusreligioncm,amp;Ecclefias,quas Filius Dei uindica “«fanguinefuo. °

Tu quidem Latomc,alïïgnas hunc fpiritum impofitionimanugt; ’’^5perfonis,amp;loco:uisEpifcoposÄlibet malos acimpuroSjquan

Bb ceateos

-ocr page 210-

1^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o S F V T A T I o

lelt;rt.i4,tpilt;. «ate03 onmta,amp; in omncm ueritatcm inducanChriftns autem gnathiinc fuum Spiritum eledioni,cumfuoscmundofeiigit,a((i^ t0efilium cr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mundaüoni,quahdo corda noftra repurgat per fcrmoncfl

Kcrii minÿiru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perccptum,affîgnatamori,ftudio,amp; obfcruadoni prçc«pgt;

Dei id aUd *^°* ‘^*^ fuorum,Apud Chriftum Dominum non funt filq Abrahx» in Ch iH“quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carne tantum,amp;locofunt,nonètiamfpiritUjCt fide.NIon e(i Pai*

rfcf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iudæus,nonlifrael,quicarnetantumeftlifraelita,amp;cxtcrnis ccr«

gt; v nuiM monqsjuerüqui promiflione,amp;fpiriru. Adeundem edam moduli* reocterBi, Apoftolus haberi poteft,aut Chrifti Spin’tu præditus Ëcckfi* Rom, 1.9, Praeful,autdodor,qui id nomine tantum eftjôc loco. Hoc amp;nbsp;ûnd' »,^,7’Cap,iS, Pan es ex diuinis literis ad unum omnes prçdicant,ct teftancur.Hinf illud HieronymiadHeliodorum.

Hieronymus. nbsp;nbsp;nbsp;Non omnes Epilcopi funt£pifcopi:atrcndis Petrum, fed amp;nbsp;hi*

l}ecnomi,nec dam confidcra:Stcphanum fuijaicisjfed Nicolaum reipice, Non fa* focHt, Eptfco= cit Ecclefiaftica digrtitas ChriftianQ.Cornelius Centurio adliuc eth* fMttßiitt nbsp;nbsp;nicusdono Spiritus S,mundatur;Presbyteros Daniel puer iiidkat'

Non eft facile ftarc loco Pauli,tenerc gradum Petri,iam cum Chi'** ftoregnantium.Infatuatum faladniWIumprodeft,nifi utprorje*’* tur foras,amp; a porcisconculcetur.Sub nomine Augiift(ni,hasf'i^^^

Angtiftinus, eitCenrendas Gratianus.Irem Augiiftinus,Non omnisquidicir,^* uobis,quaficolumbacftaudiendus.E[alibi,Qin'necregiminisin rationcmhabuit,nccfua deliiftadererfir,necfiliorum crime correxi‘f canisimpudicusdiccnduseft,magiscpEpifcopus.Item alibi Hifi’

Di^.40, nbsp;nbsp;nbsp;nymus,Nô Sanftorum filfj funr,qui tenent loca fanAoriim,

Gregorius, cxerccntoperacorum.ltem Gregorius,Nosquiprxfumus,non locorum, uel generis dfgnitate,ied morü nobilicatc innotefeere o bcmus,ncc irrbium claritate,fcd fidei puritatc. Item alibi,Non ud ordincs Creator! noftro nosproximosfaciurtt,icd *’os,autm rita bona ei coniungunr,aut maladifiungunt.Siciudicauit hac de AnriquitaSjCui ut ucftraconfenrianr,uidcs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, -

T u ais, Epifeopos malos,dre nihilominus Epifcopos,D. Hie nymus ncgar,utri uis credamuse’Tu ludam numeras inter Apo* los,Chriftus dixit cum efle diabolum,utrum cenles debcrc nos le*v^ ^fcnoçndojamp;lQçiucndofMultumjinquiSjrcfçrtjquonoquot;“^^*^

-ocr page 211-

ï D r É R s À R 1 o k V M.

fcclas,quaIifcunqucfisquifads.Ei€ceruntcnim,ais,dfmon{a!n no# Io4»-t».iS. mine Chrifti,etiam qui de numero Chrifti nó erant. Er Caiaphas pro Ldto.falis eÄ phetauit,quan^ hoftis Chrifti,quia Pontifex erat.Dcus enim, ur af# 4cltd ut auJut firmagjhunc ordincm in Ecclefia cfle uoluic: óc facerdoti licet malo, tnuf, poreßatem hanc,amp;uimconfcrt,quiafaccrdosc(t. Hacc tuafuntLa# tnur inrdigie K)me,amp;ucrba,amp; argumenta, quibus ka rcfpondeo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nc atiquosß il

Aliqutd fane refert, quo nomine quid facias, muJto autc magis /j/x« minifies quid facias,neq: non multum qualis fis qui fads. Predixit Dns mul# yÿ occupent. tosiienturosin fiio nomine,quosfugerc pr3ecepk,non fequi. Apud kremiam queftus eft prophecaffe in nomine fuo,quos non mififlec. No tMtu quosprohibukaudirc.Qiiicquid certe ucl nominis, uel loci quis nomine,fedeti prxtexat,nifi adferat uerbum amp;nbsp;mandatum Domini,nifi agatnego dm quid, quo tiumDominijuralienusfugienduseft ouibus Chrifti, necci ne zucgerdtur iwEe quidcm dicendum.Exorciftae ludæiEphefini adiurabant dçmones cle f^eUdndu, per nom? lefu,at dæmoniû infilijt in ipfos. Tantum referc qualis die H4kb.»4. “tjquiquidfadat,amp;tamnonfatiseft,quo nomine quisfaciat. leremw »4,

Eieceruncquidem nonnulli dfmonia,amp; prophcrarunt in nomi# ■eChrifti,qui Chrifti non crant,fed id non ideo fadum eft, quod no nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

*nenChrifti obtcndcrcnt,fcd quod negotium agcrent Chrifti, tam# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* *

«Gnon ueroftudio Chrifti:deindeuolebatChriftusuim nominis «niitifterijfui,etiam illuftrarc.ProphetizauitCaiaphas,icdProphe

perfuafit Chriftum, quamuis innoxium, morti tradendum ««.Hunc quidem ordinem Deus in Ecclcfiaefleuult,utfictiam ma Perquot tnie hminiftrijdusuerbapuraadfcrant,0tfacramcnta adminiftrent,ex( los mimftros' «piamus ea pie, purecç; taliumcj minifterio cam uim amp;nbsp;poteftatcm deusoperetftP fontulit,utfidelibus54 refte utentibus,horum miniftcria falutaria nnt.Eum autem ncc ordinem in Ecclefia fiia elTc uoluit,nec earn uim iacerdotibus,ncuerisquidem tribuit, utquicquid ipfius nomine ob ttntofaciunt,amp;adminiftrant,idproptercaucrum eflcoporteat.Fu# Eereenimeosprfccpk,qui nonadfcruntfuumuerbum,amp;facram2# Wjquicquidetiam nominis,aut funftionis prætcxant.

cxterno,utamp;antcdixi,quodet!amßrcs,fiQtj4ffMI« «■ Iibcrtatem,G uitâ ipfam eripiar,amp;fummacum iniuria,id pie tarnen perio externo perferri poKft,atque in co agnofci bona Parris coeleftis uoluntas. f4rcnd«iM»

Bb i} Qiiicun#

-ocr page 212-

C o F V T A T I O

Qin’cunquc i'gi’air horiim poteftati, quos Deus rebus publici's fecit,quanrumuis rnalis,amp;tyrannis refiltit, inhisquæ fieri, pofTuntbonaconfcientiajisomninoDeiordinationi refiitic. fi quid imperenr, quod inoffenfo Deo fieri, uel admicri no pofllt;^ renturfanepeccatanofl:ra,quodreAe lcribis,ut malis Epifcoplt;*‘ tyrannis opprimamur,a quibus merito quocj noftro,rnuka,ft^‘ uia patimur:fed uthis pareamus,ucl fadendo quæ prohibuit autprætermittendo quae iuflit,hoc uctuit Chriftus, non iulÏÏc.

Hoe etiamloco,parumtephilofophiæ memorem fuiffeodL raSjCum (cribis,Qyidc’Tu reges,etiamfi lyranni finr, reges non^ putasç’T U uero,mi Latomc,putasc’Ccrte,Plato,Ariftoteles,Cfc^'^^^ alijqucphiloiophi non putarunr,non plus, quam democradan’’, quapopulus præterleges imperar,e(repolinam,quafdlicetiiii[^'^, um populi adminiftratur lècundum leges, èi. ad uirtutem din§lt;^? aut oligarchiam,inquapauciimperium tenent contrains,amp; nbsp;nbsp;’

efie ariftocratiâ, in qua pauci licet,fèd feaindîî leges, amp;nbsp;ad falut^p^ puli gubernacula reipub.moderantur. Rex amp;nbsp;Tyrannus contd^ funtdllecommoditatibus populi, hic fuis cupiditatibus impdii^ gerit. Vtrifquç tarnen ex æquoparendum eft in omnibus, Deus ofFendi non polTit»

SdcerJotesdU: nbsp;nbsp;nbsp;Hic autem urgescum Pighio illuddncathedraMofefedfquot;*^'^

diëdosfine de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pharifji. Omniaergo,qu3ecuncp iuflerint uos feruare,fefU^' J

leâu nonre= amp;facite.Contenditis,quicquidPontifex,amp;: reliqui Prælati, dot de contendût acpræcipiunr,idnoncxparte,fedtotum,amp;fînedeled:u .ji Ldfowj« Q. cfleiuttoHanir fcilicet inquirendi licentia,amp; authoritas faee™°^ll confirmetur. Dominum cnim dixifle, Omnia ,amp; quecunque, nephas fit dubitare dedoôtrinafacerdotumjamp;eorumoffîc’O“’ dere.Hçcfunrtuauerba.

Quçfo autem confiderestamcn,quo nos ducas hac tua noua cihuius interpretationetquæfane pugnat cum omni Traditionc.Sedebant ne illiipfîfcrib3e,amp; pharifçi incathedra de quibus Dominushæc uerba nominatim dixit^Atqui hi diau ’ Dominum lefum habere dpmonium,amp;eosquiconfiterenturip'‘' «ITeChriftumfdcbereexcludj a communionc

-ocr page 213-

lefum cruci affîgendû, Apofiolos uetabant ullQ de co uerbû facere* lam fi abfcj dcleduDns eorumdoftrinam recipiuoluir,quare digt; xitjCauete uobis afermenco phan'facorum, quo doArinam eorum iff» intellexit^DcindCjuis utexifttmemus,omncs eos federe in cathedra ^ôfi,Chrifti,amp; Ecclefiæ,qui id de fe proficentur,amp; loca fanftorum gt;nuadiint:non meminirticonditionis,Decanoniceintrantibus,qu3C jureiitrAtt tarnen formulae inférieur iuramenti epifcopalisc’ Etant igitur audien nbsp;nbsp;nbsp;g enittl,

diamp;totEpifcopihserenci,quiËcclefîarumcathedrasperuimoccugt; * pabant,Vide quo abfurditatis ruitis,dum præfèntem ftarum tueri, amp;nbsp;iiigum Chrifti commodum,onufque leue,repcllcrc a uobis labo ratis.S.Patresadunumomncsintcrprctantur hune locum de lege Mofe,quain dum feribae Sgt;c pharifæi doccbant pure, citra ullum aligt; udfermentûjCtdoftrinam ab ipfisinuentâ,ct(âfiipfîfccus uiucrent, sndiendos fuiffe dicunt. Vos aurem,quçcücf traduntij,qui quoin's ^odo cathedras inuaferint Epifcopales, tanquam oraculaDei, bnedcleftujfineullainquifitionerecipiendacenfetis. Agnofcite tâgt; “tnijin quantas tenebras uelitis abducere nos præcipites, amp;nbsp;auocagt; ■^^prorfus aluceclariffima ueritatis,adportentofa,periculiq! plcaifïï ®'amendacia.

SedPighiusÔChic nouum. dogma adferr,Cathedram Petri feilicet ludhabere priuilegium,utquicuncbhancafcenderint,quacuncçetiÿ _ ratione,eos,cum eft de rcligionerelpondendum,errarcno polie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i,-

t«n,fruftrailludaCanoni(lisdici,Papamfiinhfrefimincidar,pof 'y * ®deponiabofFicio,fierienimnonpoflc,uterret. Atquo feripturæ ^taculofuumiftud dogma probat^ qua Traditionc,qua rationed’

afertille quidcm,quod Dominus Petro dixit, Rogaui pro te Pegt; non deficiat fidestua,tuconuerfus confirma fratres tuos. Ac

■P^minus non dixit ad eos cathedræ Petri inuafores, qui contra quot;’Petro ftudia fcAätur.Sed nec Petro ficeft promiffio ifta faAa,qua ettarenonpofiet.Namamp;Chriliumnegauit poft iftampromimo

’’ettifibifaftamjôireftitutusabeo lapfu,poft acceptum etiam Spigt;


dixit Dominus,Rogaui pro te Pctre,ut non erres, aut ne labajj ^ttnquanijfednedefîciafjneextinguatur fides tua.Quid autern

Bb iij poftolicg-

Luc. ZI»

Nfc PetrOf ncc cttiquiin. dlij dAtur,ut non po/^it eva^ r4rf^

-ocr page 214-

ip8


lt; o N f V T Ä f T o


derintamp;fcnferintjfupraabundc oficndimui. Dc ratione fert Pighius,6i tuquoqucobijcis,Mihil fcilicctcerri,nihilnri^

fc^UV,UIX.VllUWlU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lk*A« lt;nbsp;«.1UL «*U V * tV VjKAl tt Ä» W*«* V» *** - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. jp

Exhiscrgo,quf iam cxpofuimuSjOittnesptjfatisagnoiff gumcntum hoe ueftrum rertiutn, uidelicet, quia Sacerdot* promiflus Spiritus S.qui cos in otnncm ueritatem inducat,idf cerdoccs audiendos efle in omnibus,qufcuncç ftatucrint, nbsp;nbsp;“ sj

amp;ciirainquißtioncm,efle paralogifmum cx accidente, 6^®^^ tanep diftum fimpliciter accipiosjid quod eft certo modo “ Promiffus cnim eft facerdotibusChrifti Spiritus S. Verntn^* re funt,non qui nomen tantum,amp; federn facerdotum tenent-^ hie Spiritus ullishominibusitapromiflusjutfpirituscarnis^^jit di nihil iam loci apud co s habeat. Praeceptumque eft Chrift*Yj miniftrosChrifti,utQiriftumipfumin omnibus audiant,ß® illiipfius,non fuauerba adferunt.Faliumigiturcft,id quod 1^*’ ordine gefta efle,^ rata dcberc mancre,quf gcruntur,amp; in hi*” p' j/ diem geftafunt ab rjs,qui palam impijfunt,qui munus fcopalc,non modo negligunt,fcd ctiam contra Chriftum,d^ fiam eius conuertunt,omni poteftate amp;nbsp;opibus Eçclefîarunn

CONFVTATIO dVARTl ARGV/ mcntt,a neceffirate conftitucndæ,amp; conferuand« paciSjôC tranquillitatisinEcclefîa,

POfiquamiginirdemonftratumeft,quantopcrc cum cum Traduionibus,cum rectadenitj ratione pugnet iituddogma,dcfummo iudicio,amp;infallibili quod penes Pont» inomnem ôiEcclelîam,amp; rcligioncm,effecontenditisztandeni. fugitis,quonece(rceftdefugercomnes,quiluccmucrbi diuinid^j giunt,ad rationcm mund-',ec ;arnis,infciamrcrum diuinarutn?«» ram regni Chrifti,ex qua talem conftruitis,et cuditisparalogiff

-ocr page 215-

ADVERSARIORVM. nbsp;nbsp;nbsp;Ipp

îîcuicfQiriftianOjamp;cuicjEcclefiæ priuarim,fuprcmum de rcligi?

one,qui quifq. fequanir,deque Eeclefi3,cui fc adiungar,iudi'duni de Partfloÿftims non penes unum aliquem,qucm reliqui omnes, fine ulla ex

fÇptioneaudianr^iudicium hocfuprcmumreligfom's,amp;EccIefif co tituatur,nihil ccrtiim amp;nbsp;firmum habebir,necj uira noûra,ncque rcÿ 'g’o.fed omnium rcrum, amp;nbsp;adioniim humanarum fequerurinfi# ’'’taperturbatiojamp;perperuafeditione iaftabirur Ecclefia. Nephas ïutem eft exiftimare, Chriftum Seruatorem uoluifle Ecclefia fuam n tanta relinqucre flu Auarionc,amp; incerntudine,amp; rcligionis,amp; reriî ^njnium.NecelTeigiturcftconftitutumeire a Domino aliquod d« ' ‘^tlicium extremû, SCcunAisirrcfragabiliter audiendum. ta ireft ex co,quod pro caufla ponitis id,quod

tgt; 3'J0neft.Me^enimullusdicer,perturbationisinEcclefiahanc C*^*quot;*^ us Dominus fear, amp;nbsp;fieri quoque nccefTe

tuiftP^*'^'”' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extremum,cuiqucChriftianopriuadm,ôC

rati p^æP’‘o icTelinquatur,iudiciurninquam,noncxhumana am '’^’^'’’^'diuinicognitionepetitumamp;'hauftum.Tameri# rdioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confulatur,fi iudiciumdc

3 “ °quot;V^tnmum uni inuniuerfam ccclefiam relinquatur,uteagt; plane

•CauiTam ergo abfurdi,amp; incommodi ponitis cam,qu« ßrandP^*' ^^’Quod utplanius faciam, quatuor mihi funt demon# ^pHs ' ■ ^^^^Chriftum Domina reliquiflc omnibusfidelibus 1. Dfwo»« ‘^tiutn^Gj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecclefiæ pro fe,fuprcmum de rcligione iu# ftrAÜoës^. tS

^“saut u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpiricu,non ex proprijs cogitationi# trrfpdrd/ogij«

in re f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfuafionc. AItcrum,oporrere ut quifquc 2, tnu Pi«

One cauflam ulli perturbationi,aut incertitudini in Kligii!^ tfutiide r ®5tum,tam abe(rc,utfidemamp; rcligioneftabiliat,fi fuprc 'itm map' iudicium uni commitaturhomini,utid cciam fi#

Prim- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifti prorfuseucrtat,

’gt;iandaii.?”’’^?^'™oquot;^'’3tur.Dominus Icfus Euangclium fuum

“’’j'lui effent digni/ioc eft ah ipfo ad uita dcftinati,amp; quo# rumpeâui

-ocr page 216-

ÏOO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONFVTATIO

rumpelt;ft«s,uelutibonamterram,adpcrdpiendum uerbum fuU''* adornaflct.Contra aurem rcpudiarcnt illud, qui eflent indigni, cft non ab ipfo uocati,34 qui eflent Euangclij incapaces. Nee adiet’' bic aliud præccptum Apoftolis,quam ut apud dignos mancre^ iridignos autem cxcuflb pulucre de pedibus relinqucrent: non iuß“ utad aliquod altiusiLtdiciuni,acfummüaliquein Apoftolorumho’ mitterent, cuius aurhoritati demum fidem habcrenr.Itafecerunt A'' poftoli:annunciaruntgcntibusca,qu3eDominuseisprxceperat,^ qui libenrer rccipiebant eos,Clirifto Domino coniccrarunt; qui nus, cos müTos fecerunt.

Sic etiam uereri populOjDominus prsedicata beneuolentiaiu’’ Optionem dedit, Ói iudicandi poteftatem fecit,ut oblaram earn uolcntiam amplcdcrentur.Contcftor,inquit,ergauos hodielt;^^ amp;:tcrram:propofuienim uobisuitam,etmortcm,bencdiAion^ irjalcdilt;Sioncm,cligc igituruiram,amp;c.EtIehofuçxxiiii. Nunc i§'‘^ timercDominum,amp; feruite illi folide,amp; in ueritarejauferentes^^L quos coluerut Patres ueftri ultrafluuiïï,5C in Acgypto,amp; feniiK mino.Etfi'malum uobis uifumfucritferuire Domino, eligïK^*’ hodie,cuiicruiatis,

Et in ipfis Ëcclcfiis iam colleAis,amp; conftitutis, Apoftoli,P'^‘’P^^ Apoft. rtid in fitis amp;nbsp;cxplicatis præceptisDomini, indicium de his deferebant Eed, d ƒ€ con dito ribus. Hine Paulus cum doceret Corinthios,exipfa ration^, ßitutii, omnia chariCtix,commercium idolorum fugiendum efle. Vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y/

Eccle. ludicio loquor,inquir,uosiudicatc.Itacum expofuinet,quam deeeff^n relinqucamp;dnt. licres orarcin tcmplo tedis,amp;uirosapertiscapitibus,fubic^^^/ ». Cor. 11» nbsp;nbsp;Çluisuidetur contentiofusefle,nos talem confuctudinem non y jj

I.Cor,«4, nbsp;nbsp;mus,necg EcclcfiaDei.Etadprfceptailla,dc non loquendol”^® jy

fine interpretatione, de prophetandi ordinc,ôi filentio rnuli^^^' Ecclefia,fubiecit.Si quis uidetur elTe propheta, aut afflatusip''^’j^pO^ gnofcat, quf fcribo uobis,clTe praccepta Domini,fi uero qu*s ratjignorct.Ita cundam Ecclefij prophctiam,amp; doftrinam,^’- •, j|ii hibeturinEcclefiiSjfcdcntibusiudicandârclinquiuoluit.Cf^ ciuit,diiudicent.

ba Dominus cuique Eeclefif,ctiam potefiatS ligandijO^

-ocr page 217-

A b r I R s A R I o R V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20|

fupremam. Matth. xviq.Nam qui fuam Ecclelîam non au# 'titunjhabcriiuffitutethnicumamp; publicanum. VndeCanonille fOnft'tutuseftjNondcbcreabullaEcckfia incômunionem rccipt, uefit laicusillCjGue clcricus,aut etiam Epifcopus,qui eft a fua Ecclc ®lt;côn^unicatus.lSIam R ad Concilium prouocarit,rum donee in onciltocau(raeiuscognita,abfoiuinicruerit,lat3e in eurafententiç

° noxius efle debcr.Hinc nec Paulus,tantus Apoftoîus, tantaque uf P*ntus præccllenSjtradcre Satanæ inceftum Corinthiû uoluir,quod ƒ nien Hic folus potuir, nilî collecta cum fuo lpiritu,amp; una iudican# f(r°-^^®‘’^^^^^fi3*Exhisergo luccclan'us patet ,Chriitum permi# ' findicium fupremum dercligione cuicçfideliumjôôcuique Ecclc dcmonftrandum fui#

lam ita fieri oportcrc,nec polTcquenquam de fîde per homines ^cmonli.x» ^ftum fîcri,omnino darum eft.Manifefto enim Spiritus S.oraculo NecfJJi ejjc

tat,neminem qui non fit Spiritu Dei prgditus,poflequf Deifunt unuquen^jfuo 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'tiim -f-v^iitôir homo eft. At Spiricum Dei nemo largiri rclinlt;ltii tudh

P°teft; Df yj Pqjyg nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infpirat quibus uult,amp; ipirat ille ubi ipii ui# do in rebus rc

in P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur quantuuis magna authoritare, ucl poteftare ligionif,

certumredde#

^^Poteft de rebus religionis.NemOjinquic Dominus, poteft uenirc lOrfw.ff, tneus traxerit eû. Scriptum eft in Prophetis,Eru nt

j‘^*^Deo, Omnisigiturqui audicrit a Patre,amp;didiccrit, lOiin.î.

li .'’’^•Qi-’i^ntiidergo iudicentomncsmortales,fîuc fingu# fiqu' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontifices,fiue pleberj,nemo ucnit ad Patrcm,ni

Ipirit c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difeit amp;nbsp;audit,amp; in corde Rio de Euâgclio ipfe per

Que r * Ratuit'Vnumquenej igitur Chriftianum,6i unäquan# ffiam fuo inrebus religionisiudicio relinquinecefleeft: iu# lpirituquot;ä*^^”’’'^”°’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illelcrutator myfteriorum Dei,

Deifu^ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huius,quiearumrcrff,quf

itlefi f''^’’””’’^®^^‘^senim demum,inquitD. Ioanncs,obfignauir, lodft^h Pi’ttAi''^° ‘^ognouitDeuminuerbo fuoueraccm effe,qui iam acce

fuo Pî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftijcrcdidit Euangelio,hoc autem fua quiicj fi#

’ ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faciat oportet accepte Ipiricußdeia Domino. Quo#

Cc rumnihil

-ocr page 218-

C o N F V T A T I a

rum nihil confer ri ab homincporeft.Iam amp;alterum illud mus^quodprobandumfufcephNeceflariiim hocclTc, uc religionefuo relinquacuriudiciojfedinfpirato diuinicus,non haut* «xcogitationibus humanisa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Ex his uero facile ôi tertium conçliiditi!r,quod dfmonftrar^“ Propter Eua- beo.Si unufquifq; fidclium,amp; iinaquæcÿ Ecclcfiarum, in rcbiis pf‘ libertatë tinentibus ad rcligionem,fuorcl!nquaturiudicio, nullis tiuüdmpertur 3utfchirm3ÜbusinEcclcGa,hocipfo cauiïam dari, Nâ quicqi»“, iatlonê fedui, cicChriftus ipfê,quicquid ctiam a fuis uuk fieri, hoc ut Eccknæ *' * gularem urilitatem adferat oportectantum abeft ut ullo modon^ cerepoffit.Iatn autem oftSdimus, amp;nbsp;Chriftum ipfum,amp; Apoft*^quot; ’ ex ipfiusmandato ficobtulifle hominibusEuâgelion, Ôiuniuen’ reh'gionem,ut unufquifcp fide propria, S/i. fuo ipfius iudicio pleftatur.Nullam igicur hæc res perturbationem Ecclefiis adfef^^ nullam quoque feditionem excitarc poteft.

Deinonß,4f Quartum nô confirmari religionem,amp; pacari,rcd euerti amp;nbsp;Ecclefias uaftarijfi religionis fupremum iudicium ullis fenis n minibus alligctur,cxcocognofcitur. Périt Ecclefia religiocf onii’‘ quando iubentur homines confidere authoritate humana, in his f bus,qu3e ad falutem pertinent aoimaruin^IVialcdiftus enim jx Non fl^biliri, quit prophcra,qui confiditinhomine.Fidem ueram^qua cuicjCht feJ euerti rcli ftiano uiuendumeft,uerbo Detnlt;celfceftinnio,nonhominum-r gioitcmjt fum inde, fi hoc femel recipiatur,uthoc folum in facra lcriptura deh^ Mum ludiuu crcdi,qiiod interprétât! fuerint,amp; credi pracceperint,Pontifex,0^^,^ a4dic4!ur4li= aturæeiusEpifcopi;exeofcquiTurneceflario,hominibus elfe ma? atibouKrà, credendum,quam Dco.Qiiodfirecrpiarur,ram religio,amp;fidcs, 9^ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;folo Dd uerbo niticur,euerfa eft,5c Ecclefiac Dci,quç folo Deiuef

sedificantijr,dirutæfunt,atcpabipfofundamentoconfufl3r.

Sedfiet alioqui,dices,ut plericÿ purent, uel mentiantur «ianJr^ habere Spiriturn Domini,cum tarnen nihil minus habeanr,amp; ret fanteshominumauthoritatem,quaß!oliusDei uoceni audiant, eerim lïbi plus çquo tribiiantipfi,amp; fuisperfuafionibuscrcdanr:«!^'^^ fier,uttütemergantrcligiones,quot (untinfanacapita, tot cofuna çonu€nticula,quai» naulü «runt hsereocorum^ifci^

-ocr page 219-

Ä 6 V B R s A R I e R r M.

Rtfpondeo.Hoc quicquideftfncommodi,iam indeatiïnirioJnEc lt;lefia Temper ufu uenit,ói cuenier,quâdiu caro noftra,amp;hiiius mudi princeps non plane func aboh'ti.Oportet hjrelcs effe,inquit D. Paui? i.Corinth,»» ïus,ut qui probati funt^manifefti fiant. Neceffe eft ut fcandala orianÿ

Chriftus ipfc.Quid tu facies homolt;Sic eft humanæ miferix «tum.Sed nee Pontificis certe ueftn,ncc ulloruna hominum author ’’fa» malum hoe profligate poteft, utuides. Alioqui, G quid contra poteftD.Petripriuilegium, quod Pontifici ueftro tantopere tribuif ’tis,ufijrpetillud,amp;redigatinouileChrifti Iudæos,Turcas, Hartem ••cos,amp;omnes abipfodiffentientes.

Hoc,inqui3,praeftarc poflêt,fi omnes hocipfum quod nos con/ ïendimuseitribucrent,amp;abipfoccrtutn in omnibus rebus iudiciti petercnt.Totiusmali fons exeo profluir,amp; ortum habet, quodiugt; premumilludjamp;certiflÏmumjdercligionc iudicium non defertur ’bomnibushuicfedijSc quod tam multi detreftant habere fidem. A^tterfdrifjS* ^êffgiumueroamp;bellG hoc ueftrum commétumifi penes homines (e«ittrnei»i»c ^linquitur,ut Pontifici credantjfiuelintipfi,nee poteft animos eoru Pontißet cfe^ Ponrifex authoritate,amp;üi priuilegflfui pcrmoucrc,utfibi aflênuan^ dcre,niß^ui *ur,nifi id ukro uelint. Quid habet hac in re priuilegrj^aut quid om^ credendam ei J’gt;noamplius poteft,^quilibetiubulcusc’fc’renim quemeunque no« ipß indifet. Disdeligemus,cui per omnia credarnus amp;nbsp;affentiamus : iam nulla c« ptinternosopinionumdiucrfitas,autdiffidiS. Atenim G agnofeis hominum uoluntatc pofitum enc,ut Pontifici credant,ucl non crc datiiam fane recipis hoc ipfum quod nos affirmamus,amp; iam demo« «fauimusftn dijudicationercligionis,unumqucnlt;çuidclicctfuo iu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

«icio relinqui neceflario,ncc uilam effe hominibus, ex ipfis quidem, authoritatem,autfacultatem,animos hominum dereligioneperfu« aaendi,quiapoteftatem no habcntimmutandi,amp; refingendi corda*.

Diuus Paulus gloriatur in Domino de armis fpiritualibus, qui« busdemoliripoflit cunftas cogitationcs,amp; omnem celfitudinem ^ollentem fe aduerfus cognitionem Dei, amp;nbsp;adcaptiuandum omné letuiim in obedienriam Dci,fed addit,hate arma uim amp;nbsp;poteftatem Vttdi fit ttS habere aDeo,non aliunde,Ita comemorat fe Chriftum inftripfific certificandida *Corintliiorum corda,fcd addit hanc facultatem fibi datam a Do« religione,

Cc n mino

-ocr page 220-

2^4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N F V T A r I 0

mjnojquiidoneosfcciffçtfcjamp;aliosminiftros noui Tcftatnenti)^’ liceræjfcd fpiritus.Faterur ctiam Ce nihil talc potuilTe cogitate. M’ net igitur,amp; firmum rclinquitur,idquod nos afFirmamus,opor( omnes,ca quac rcligionisfunt doceri diuinitus, amp;nbsp;proprium dehisiudicium per fpirituni fidci infpirari, nec poffcqucn^Clif , aniim,auc ullatn Ecclefiâ obtincre ccrtâ de religione, ac iierbo fidem abfcjîdiuino afflatu, Mullus enim quantumuis prsecUriJ^’^^ fancluSjQe Petrus quidcm,Si Paulus ipfe,nullus, inqu3, occupé fedis Apoftolicæ,quales tant longo tempore iam fucrunt Roim tifices,pote(t ad hanc rem,amp; ad iftâ fidei certitudinem quic^ præter fidelem SifynccramuerbiDeipraedicationem, amp;nbsp;onem,Qiiodquidem munus auocatione,amp; uoluntatc,donis^f totum pendet,non ab eledionibus amp;priuilegrjshominum. . gj ldiol£ Ldici Vndcnon raro fir,ut qui loco amp;nbsp;authoricate minorcsin certes reddtit uidenturhominibus,plusconférantSCpoflint ad perfiiadcndui’J.g^ dereligione, quæDeifunt,amp;adtranquillandasEcclefias,quam quodißi Epi* multaÉpifcoporum Concilia.Motum eft cnim,quodigt;’ J feopinonpof* partitahïftoria memoratur,de iuucne laicOjfedChriâicSfeffo'’^’ fiifff ' inConcilioNiceno fimpliciadmonitionedialeAicorunidi’P^^j,

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;onescohcrcebat.Nocumamp;:illudeftdelèncconfeirorc,fed

qui accrrimum philofophum fola Euangeltj fummaria reora j conuertit ad Chriftum.Homo predicate,Sicollatis inter le nbsp;nbsp;P ^,s

ris explicate poteft ea quæ præccpit Deus : unius autem De* eft dare huic plantationi et rigationi incrementum. Ab hoc nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

lt;.Cor,} » nium amp;fingulorum hominum, item Ecclefîarum omniu ^*7 religionem ftabiliri oportet,in qua côfirraatus elTc debetunu proprioiudicio,nonquidemhumanitus acccpto,lèd diuin’^

Adminißrdto Difputat Pighius multum de fupremo adnim'* rem £ttptemMEcclcfiæ,amp;quamnonpoffit EccIefiaeodeftitui.Sedneceo femper habet tut, nec ôa«gt;iïm quidcm,etiam fî ifta cxlex poteftas quam j^ti* ^cleftd* nbsp;nbsp;nbsp;gitisjnullis in terris hominibus tradatur, Chriftus enim Do^^^id

Caput Ecclcfiae fuæ,a corpore luo nun^ abeft. In ipfo cnim ” çredimus ci,uiuimuSjamp; illc in nobis,quia de came eius,5i

-ocr page 221-

A D V E R s A R I o R V il. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÏOJ

*^ùs fùmus.Præftat Ecclefiæ fuæ,quodpromjfit,cum diceret: Ecce ‘goiiobifcumfum quondic,uflt;^adfincmfæculi.Sed perturbatPi^ gnium,acKLatonic,multofque ucftrutn in hac difputationc, quod ”00 perpenditis rcgnum Chrifti,id cft,Eccleßam Dei non eflc de hoc Ioæh.ij. ”’undo,amp;cosquicrcdunrChrifto,habere fuum tsXwm« in cœlis philtp.j, S^ocumChriftocollocatifumus. Spirituenim Chrifti hocregnö, ^Ofxterna aliquapotcftatercgnur,etdirpon{tur.Mini(tenum tStum

uius rei exhibetur per eos, quibus uerbi,Sacramentorumjôi difcigt; P ’næ Chrifti difpenfatio credicur.

Etquiamultocômodiuseftjucfingulæ Eccicfîçhoc minifterium itt lt;^UdliictEe Rrtectumhabeant,quamutomnesabunius Ecclefiæ iudicio pengt; clc, Chrifli» antjquolongeexcurrcrefidelibus pro doÄrina,8i confiliisnon totuSiideooquot; topus;uoliiitChriftLis,qui fuis optima amp;cômodiffima ratione,dc ffgnum eiw religionecôfulcreinftituitjEcclefiasfuas Gc procura.re,iit: nub lotUM» “ni loco fumma rcligionis adminiftratio addiceretur,fed ut in

9“alibetEccIefîa effent omnia quæ adfalutem hominum neceffaria poffuntjôi effet ipfe fuis ubicj totus præfenSjRex amp;nbsp;feruator,uc unicum in hoc corpore qui folusfcilicetomnem

*nluni,amp; adioncm nouæ uitæ,fùo ineis fpiritu cxcitaret, fuftineret

* moderaretur.

P Agnofcite igitur tandem, cuiufnam rei focietate amp;nbsp;cômunione ‘^defîaconftetidefinitercfpicefe ad loca, perfonas, externas adio^ ’’'s.hæcenimomnia,nifinouæinChrifto uitf fubferuiant,minime SodettliEccl

’'nbhri(tum,Spcs,Charitas,amp;utrtutescætcrç nouihominis,hæ sccclefîæfunr,regnicoelorum:amp;harumrcrumcômunioneatque .

^°’^P’^'^®^^‘-^^ßf-^'*®*nmdubirctfolumChriftum æoquiuirtutesiftashominibusinfunditjetaugetfPencshuncigitur ° *

“num,non etiam ullumhominemjfitamp;maneat fupremum Eccle# »imperium neceffeeft.Hic oportet,ut initio fuosadfocictatem fiÿ « conuocetjutin ea conferuct,red;umcj de rebus omnibus iudici-} na In animis eorum diftet,

ille,Paulus,qu''s Apollo,^ miniftri,per quoscre ».Carmtfej, diitiSjamp;pro utcuicj Dominus dedit, Ego plantaui, Apollo riga«

Cc iq uitjied

-ocr page 222-

*0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ö R ? V r Ä T i ö

uit,fed Devra înerementum dédie. Proinde nclt;5 plantans eft ahei^'^ ,* nequcriganSjfedDeusquiincremcntum dat. Plantans uerOj^^^j gans unum funt,id eft,perinde funt. Quid autem poffit PontifeJf j relfgioncm conferre amplius,quani contulitPaulus,^ Ergo amp;nbsp;Pontifex non alitcr,quani quilibet alius Chrifti tniniftef benduseft,ncc poterit ci nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eeclcfi3e,amp; a uis attribui,ut‘

unius authoritatchomines de fide Chrifticertos redderedebeaf»

Verum enimuero ifta amp;nbsp;ex rebus humanis magis accômoa^^ Simiüftido col cognofccre facile poffis.Sunt Medicor5,[urcconfultorû, kgioruprofis ticorum,amp; eorum omnium,qui artesaliquas profitenturjincf'c tcntiumbotM fosfocietares,arqueecclefiæ quædam,quæ communioneconft^ dWcî cum ECquot; I'Srum artium.ctiam intereos,qui fc nun^ mutuo uiderunt.Eao^ ckfiiit enim omnes,ubicunq! fint,didici(reettencrcoportet,qui ueri ci,uerilureconfuki,ueri Mathematici haberi debeant. Habentqi'® quehi inccrnslocisfuacol!cgia,ubi ÔC corpore corueniuntX|j has docent amp;nbsp;diieunt, ac de rebus ad has artes pertinentibusuna’ inde confultantjcongruentemcçartibus his difciplinamamp;uitai^ ter docentes ôidifccntesinftituuntamp;feruanr.InquibusColleg’l® j défunt etiam fuci,qui nomina harum artium teneur,rcs nonctgt;’ . ncc difciplrnam in ijs Collegijsinftirutam feruant.Qiiifuci do manifefti funt omnibus,aliquâdo nonfunt.Etqui manifeftgt;lt;’'’’^( busfunt,alibi eijeiuntur cxhisCollegrjs,alibi nonefjciunturjpf^ . difciplinaconfentancahisartibus in uno quoc^ Collegio amp*“^

De Setîiî in nbsp;nbsp;nbsp;Oriur.tur etiam aliquando difiidia inter profeflbres harum 3

arte, umjôicxiftuntfedaeîquarumaliæ artes iftas omnino depr^^^ hoc eft,eaquæneceiraria funt in his artibus uel ncgligunt,ud r iicrtunt.Aliæ uerojuecefiaria artium iftarum dogmataretincj^’^^ digiadiantur tantum de rebusquibufdam acccflbriis,utlefts piricorum, amp;nbsp;Mcthodicorum,dc quibus Galenus,aucraartis dicx focictate prorfus alicnæ funt : neceffaria enim arris giigunr,partiin fubuertut.Sicetiam extrafocicratem uerorum torum erat Gorgias amp;nbsp;fimiles Sophiftæ,quos traduxitSocrat^' j cidunt tarnen in artibus aliqua, de quibus etiam ueri artifices

-ocr page 223-

ÄD7ERSARIORVH. nbsp;nbsp;nbsp;2«7

tcenaria artium tenent omnia,rton idem iudicant.Ad cundem mo , u nacciditdcdifciplina talium collegiorum, ut cam aJijpcnitusre ’l'-gt;anr,alij non plane feruenr.

lam iibihaéc inciduntincommod3,utalijabipfis artibusomni •10 aeiiciant,amp; ijs prætcrea, qui artes reÄe tenent infefti effe incipi^ intra fines quidem artium confiftant, rixentur ramen inter fe , ^''cbus non nccelTarijs ad artes :altj difciplinam dignam óiutilem proteffionifuæ uiolent,uel totam,uel cxparte, Hæc inquam incom •WodajCumincollegijs illarumartium exifiunt,quaratione putas ilia, ut ôi iynceritati artium, amp;nbsp;collegiorum tranÿ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Collocabis ne aliquo in loco ijs, qui docent

dneunt has artes,tribunal aliquod fiimmum ,ut fi quis contra ucl PfæceptajUel difciplinamcarumartium aliquid turbet, audita fen# ?J\“^,P*’æfidentis in eo fuppremo tribiinali, ftatim corrigatur,amp; ex o,iniperito S£deprauato,folidus ÔC uerus medicus, iurcconful# /■^L^j^^jfiematicuseuadatc’utfuae profeffionis difciplinj totumfc “dtK’atjijSjqui earn ucl cj^arte, uel totam antea reiecerat

Hoefateberis non cue in manu hominis, ut unus aliquisfola pfæcipienji authoritateartes tradat,aut reAas fentêtias animisin# 'pdat.Imo nedoceri quidem artes quaslibet, uel etiam quamlibec P‘^’‘fuddcri cuiuis pofle non ignoras. Vnde amp;nbsp;Socrates '•'fiudicauir,hominem ab homine nopofle uirtutc doccri,ied af# Stu ad hanc rem opusefle diuino. Et quam facile eueniat ut rj ipfî, Ni usfiitnnjm^ imperium traderes in profefrionem,amp; collegia il# tumardumdpfiamp;abartibus ôiadilciplina digna arribusdefice# b '”'^1 profeiTionescom.uunium artium inpljriftjomni cftmanifeftum.

dprofeirionum autem iftarum rcftitut{onem,nihilulliusintcr ftium profeflbresPrincipis fententiacontulit, aut ædiAum ullum: r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iralia, deinde in Germania, moxin Gai#

„ 5*gha,quofdam præclarisingenijspræditos homines excita •f, udiocj ipfarum artium incendit, qui ucteres errorcs notarent, ueris authoribus dilcerent, arque docercnt,tum de# uaj reftitui fet^m profeffiones artium inceper unt, atquc id no n iî# negram

-ocr page 224-

îo8


CONP7TAT1O


ncgrauiffimi« certami'nibus ,quf illisrccuperatoribusartiumi”*’^ tafunt,abijs,quiinColIcgijs arnum iliarum fubfalfisdodorui»'* tulisdominabantur,amp;adhucinmulus dominantur,

. AbiftarumrcrumfimilitudinCjCumquibusEcclefiamuItali^^ Nöft cx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bet commum'a,non autem a fimilitudineextcrnæ Policiæ,cum

tu cxtertiiS

non adeo miiltahabet paria,amp; id omnium minimc,quodin rcM pub.fatiscftplerafcpconrcntioncs ui remoucrc,etiamfincafleniu’*

Je Ecclefid iu= iiimorum,ratio difcenda cft focietaris,atcp cômunionis Ecdeßalf'^^ JKdnJtdHeft, tum etiam gubernationis,quacam focietatem eegi atquc confef'*’^

ri oportet » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Toracnim rcs,inquaiftaconfiftitfocietas amp;C communie,ut“'

Äum iam fae pc cft,nee tarnen dici uobis fan's poreft, cccleftis A a benigna 8i. liberali manu Domini tota pendet. Fides enim : nafcimur,inanimum hominis Clinftiani a folo ipiritu Chnftb'nT FiJes iitChri= ratur,quicquid etiam amp;nbsp;homines,amp; Angeli omnes præcipia*]^/'', ftuomncscoi» doceant.Hanc qui habcnt,ubicunquc corpore Gnt,tarnen ad nbsp;nbsp;nbsp;,

tnunionequi= Dei collefti funr,in cöraunione fanAorum cxiftunt,unuminY’’^( Jdtnunum ft* fto runr.ColIcgia autem fiia habenf,ubi caillorumeftfrequenti^’U cit Ul Chrifto, fxerum minifterium totum coftituerc poffint. In his omnibus*^

Icghs,idcftjEcdefiisChriftus ut totusipfeadeft,iratotamrfdlt;H’P onemquocj!amp;falurcm,quam nobisparauir,exhibet:hjc ipßus’ fummum religionis tribunal exiftit,fumma iudicandi potefta^ [ƒ mnia ea,qu3c funt rcligionis,quæ uitae nouæ.Fuci quidem hi legijsnuncß défunt:quiautemmanifeftenouæuitæ ueldoA’'''’ |j| ueldifciplinam uiolantjhiin quolibet eiufmodi Collcgiojio bet Ecclefia,cui plenum minifterium conftiturum fit,ligari a“ Ç nitentiâ,ucl fi hanc relpuanr,a focietate Chrifti penitus eijeigd Q«'! rdtioite Atquia utfupra diximus,cum minifterium communiogt;’'®^|,g, erroribut zSquot; clefiafticaeexplicaremus, Deus hanccharitatem incredentihus bterefibiuttq^ feinuicem accendit:hanc etiam fingulis hominibus,amp; EcekW® alijs uitijs oc. tatcmiuuandifemutuoadnouamuitam largitur,ulßnguß4 ÿ curràtur in Chriüiini^maximezucéminidri religionis,ôiEcdeGx Bccl, chrifti, ’f‘’’cligioneinftaurareproximosfratres,amp;fratrücoctus,tuc«P|^j, tum poffintquoque:hincfit,eum crror,amp;impium aliquoddo§ijj^

-ocr page 225-

Ä D V E R 5 A R 1 o V H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20p

difdplinæuiolario obrepir,utmoxipfiminiftriEccIenæ, inqiia f nbsp;nbsp;nbsp;^maUobortumcftjCumtotofratrumccetii eimalo occurrancói Qï» crrwfc

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi ad tollendum illud iplï fan's non funt, innocent uicinarum Ecck# et fchifmtt

«ariim opetn,ut præcipui rtligionis miniftrf,ct cxercftatiores in fide tibut itt Eccle ! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^bftilaiciconueniant,amp;exorcis morbis idoncaremcdia in Domi Jfil oiortis oc

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'5'i«cafcripturarum authoritatcm,quærantamp;adhibcanc.Quod cwrendU fitt

'f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘’Domino facianr,multos ab erroribus fine doftrinsc fine uitae re

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cabuntjpaccmc^ói sedificationcmreligionis fynccram Ecclefiis

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^^^quot;bfiiicconuertendoaberrorefcdudos,fiucaconfortioEcgt;

fiæ eijciendo cos,qui fuerint in erroribus ói uitijs obftinati »

Adhxcjfunt ubique Magiftratus, fummum imperium admini OMdtndgia f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' mees,qui fi credunt in Chriftü,amant amp;nbsp;ipG Chriftura,amp; regnum /Irdtuf ad tra*

- S*dc|torisuiribusadiuuant. IdcocpfacramfcripturamSidcfum ^uiSitatemEc t )s hinc Canones pro firmifiïmis accipiunt legibus,amp;indicia fêgt; clefiarum cott i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;idum hos Canones fada rata habentjUt Conftantinus,Theodogt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(Sac cæteri pij imperatores fecerunt. Quocirca eos,qui audent fa

) ^Chriftidoftrinamuitiarc,aut difciplinam uitaeCtiriftianedif# I . ’'5»legibus SiCpœniscocrcct. Pacemcp iC fyncera religionisadgt; Î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*ftratiotiem tuentur, XuTo*/fyï! enim,id cft,adminiftri publici Dd

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PG^unt,poceftatemcj, qua a Domino acceperunt,in falutem pogt;

I ‘dusitaufurpare,atquegercrcdebent, ut isquietam uitam dcgt; » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t'^anquillam in om ni pictate amp;nbsp;honeftatc,

gt; Hiscerte minifterijsfratcrnæcharitatis amp;nbsp;ftudijjper fingulos ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ hftianospn'uatim, per miniftros religionis publice, per piorum

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'“®5percçmagiftratumexhibcndis,paxamp;tranquillitas Ecclefiis

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clt,diiridia,fcdioncslt;j,amp; difeiplinæ deprauatio amp;nbsp;opgt;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*hoarcendafuntamp;depellcnda.Q_u3eamp;haecipfatamenminifte^

temporis longinquitate deprauari pofiunt,ita quidem,ut falfæ et t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P^ædoftrinæjôi difeiplinæ aliquandopatrocinentur,amp;fæpecrf

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' lyncerç fînf,amp; fynçcre exhibeantur :obortis hærefibuSjfchilmaÿ

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'J’jalijfque EcclefiarQ perturbationibusemendari non poffunt,nl

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominu8,qui foins iftisuentis,amp;fludibusimperat,cogt;

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'’““miniftcriodignetur,ctidquodllligemntforis,ipfeopcr«ur

I in animés.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^*hocigituruno,8ip«rhîecfola,qugcdiximus miniftcria,52

Dd una

-ocr page 226-

219 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C O N F V T X T I O

VnJe Ysligto^ unahac,quâ dcfcripfimus,rationcadhibita,omnisfidei ccrtiWj nis certitudo, religîonis folidiras,pax tranquilütas Ecclcfîarû,diflidjorum oHquot;^ pMEcclc* um,amp;fallae do(ünn3e,atqiicperturbants diïciplinam concitadc'’. fidruntpctëdd reprcllio,quærendaamp;irnpctrandaeft. Ad qiiæ,uni fumnianiii’''^ gionem Ôi Ëcclefîampotcftatem tribuere, adeo niliü confère, eo iieluti fonte cxtrcma,ut uidernus amp;doArinæ ôi. dilciplina? , eicsaccerfirafit,quandofuprcmum in omnem doArinamamp;aA^ nem iudicium,uni Rom. Poncifici tributiimeftôC aflignatum.“ omnia qui refte confydcret,dubitarc non poterit,cam nosLaWi’’^ tranquillandç Ecclefîæ amp;nbsp;certifîcandç religio ni cauflam adferre,^ ' utramcß3Creligionem,5iEccleGamindubitantereiiertit: quæ uera cauffa eft,ôi religionis,amp; fidei firmandæ,amp; cófenfionis^ clefiafticæ retinendf,eam uos falfo criminari,cffe cauflam h«rd*u ôcfchifmatum,perturbationisc^uniuerfl flatus Ecclefîaftici.

Sed uehementer opus efl hac de re uere iudicaturis,ut totann” teminuerbum Domini,amp; in cas quasadduxi,fimilefcf feript^ j, adcoquein totam amp;nbsp;initio confticutç,amp; fubindc reûitutx relig*®“ hiftoriam,quæ in diuinis literis cradita eft,defîgant: ne ucl amp;nbsp;humilitate eorum qui ucritatem agnofcûc,uel multitudinco^ ccllcntiaeorum qui ipfam oppugnanx,perrurbentur, Omnib^ Veriirdigio nîmfæculismultiuocati,amp;paucieIeAi fuerunt.Iam ucropai'*-^ Femper hire^ mukis difl!entire,atque in his rebus,quæ multisfæculis prop« feosetfehifma necontradicenteobtinuerunt,fchifmatis omnino amp;prauacia^ ïw crimine fpeciem habct.Ita enim fert fenfus naturæ humanæ, ut iKcufdtur nbsp;nbsp;nbsp;’^ibusplacet,atque ab omnibus ufurpatur,hoc minime rep““ |£/

™ nbsp;nbsp;’ debeat apaucis deimprohari. Vnde inomnitira ferme

gibus,quç funt de religione,cauetur,nc quis aut acceptas a Pat^* ceremoniasmutct,aut nouas Siperegrinasinducat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjiij

f rfl/rf religio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£2,^ autem uis peccati originalis ,tam potenter in horn**’'^

ffluribut ßt»a gralTaturjamp;Princcpshuiusmundi Satanas tam multorum fert^diutiut catmcntcs,utfemper admodum pauci ueram religioncm frobfltd ftantur ac retineant, Inde fit, ut falfæ religio nés, amp;nbsp;minibus probentur diururniore tempore obtineant, priuatim quam publice» IniUQ huinani generis maior natu,

-ocr page 227-

Ä D È R S A R t Ö R V M. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iti

fi' i4

*

ƒ tl

e* y)

,i’

)l if

1* i/

A*k^*L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parricidio Fratris pcrfequebatur,

/»■anatnüab omnigentc fua diuclli,amp;patriam oportuir uerj reli

Poniscaufla deièrere.luda c5 Beniamin feparati religionc funt a reif ^uis(fccctribubus,8i apudhos ramen etia uitiofa amp;nbsp;deprauata reli^ E'odiutiuSj^fyncera floruit. His autcmtemporibus,quibus falfa ^“^0 fie apud ludæos regnabat quid aliud,Hæretici ac ichifma •’ciiudicari potuerunt,ilii qui fedabantur religio nem fynceram lt;

Hoccerceiudiciumomnesprophetaf,Chriftusipfe,amp;ApoftOï? OrJittiiriiOII ** lubieruncjconderanati fchifmatis Sgt;C hærefeos,idquc a fummis Sa ƒ facerdotiu eu «rdotibusjfalfis Prophetis,Scribis,Regibus, Principibus, Seniorin Potcflatcbub^ ®us,amp; ab uniuerfo populo, hoe cft ab utroqucmagiftratu,Ciuiliamp; uerMi reliei» ‘^clefiafticojtumedaa fapientibus omnibus Thcologis,[ureconful renta ab ipfa plcbc,denique ab omnibus,qui non erant in Chrifto re ^äti,iuxtaillud:Egoelcgi uosde mundo,proptercaodituosmunÿ

I De hoc ucro (chifmate , deque tali feparatione a reliquo mungt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

'’jApoftolus magnopere gloriatur,uocansfe 5p(^/ir^ii«ijidcft,fepa ’'3tumadEuangclion,idqueab utero matris.HocautemIchifma, ^uoniam infinitos labores,amp; çrumnas,quonfam ipfamcrucem no 'gnominiætantum,fed öineceffitatis perdendi animamin hac uita J°niunftamhabet, multis horrorem quendam amp;nbsp;metumincuut. ^gt;nc adeo fit,urcomplurcs,qui perfuadere fibi non poflunr,SC in a^ •''Wo compræhendere, le tum demum uerc dignitates,opes amp;nbsp;ui# *îtnf£ruare,quando pro gloria nominis Chrifti iafturam horum ^■’’niüfafiuntjnonconfiftant, neque perdurent in hoc pio ichifma# ^)Cuin Propheas,cum Chrifto amp;nbsp;Apoftolis, fit ut plæriquc ne acce# «fyequidcmjautexlonginquo guftûaliqucm fchifmatisadeofan# Ai percipere aufint: led malint efle Si haberi Catholici, hoc eft, ma# lint per uiam latam,amp; ample patentem portam fefe dare cum mul# ti’præcipitesincxitium,quam per uiam ftridam,amp;portam angu# 8am cniti cum paucis ad uitam ueram Sc bcatam.

HæcuôluitibiLatomc,itcmPighioamp; alphonibamp;Colonienfî# DUS deputatis refpondcre ad argumêtaucftra,quæ fcilicetafalfo ia# Äata ueterum author! tatc:abcxemplo prifei populi,pcrperam in# *tlledo,a promiffionibus0iianftionibusS.minifterr):Deniqueane

Dd ij cefljui#

-ocr page 228-

zu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONFVTATIO

ceflitatc certitudinis in fidc,5c tranquillitatis Ecclefiafticse, fumfos^ dcducitisadueftrasprobationes. Quod uideliccc adcómunionti’* Ecclefiffit necclTarium, agnoiccrc öi reiiereh fummum Pondfilt;.'C‘”’ ut uicariinn Chrifti,cui fummafictraditaamp;commiira poceftajii'f‘ ligionem,amp; in Ecdcfiäin uniucrfam, a cuius iudicio fi qaif peCjnecfcnrennæciusin omnibiß obcempercr,a Chriitoquoqn'^ iienus exiitat »

CÖNFVTATIO SENTENTIäB aducrfariorum.jDecommmunionccum uul giri ordine Sacerdotum.

Cumfdcerdo* V O D adreliquamcommunioncmatcinc^quan’Pî^^^^i tibuf uulgp ttS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re nos uultis Epilcopfs ucftris 3c facrificis, in Ecclcfiaftilt;^''’[^^

iSmuttkädum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nifterijs, fe ntentiam ueftram conamini probarc ul’’

rationc:Ob uitia fcilicet perfonarum non debere faftidiri, ud facra Chrifti minifteria. In quo rurfus duo manifcfte falfa Nam confiât ueflros in pljrifque funAontbus fuis Ecckfiaft'^’ yp Chrifti,fed ANTICHRISTI miniftcriaexhibcrc,quod pofldcmÖftrabo cum de co tibi rcipondebo,in quibusrebus^^^ municandum fit Chriftianis inter fc.f)einde,quoniamDeusP^^i,^ pit,ut fanAi fint amp;nbsp;pij facerdotes,amp; uetuit aliquid habere com cuna palam impure uiuenribus,amp; impie docentibus,prok«op,^i^ lus,quimaIosSiuitiofosmutarepoteft fanAisóC plt;“'jt*oew= hicfuumfaciatjimplicaticamp;inuoluit ipfbrum impietati » blt;»6iI.Clfr.d Pontifices poftcriorcsagnofcentcsjuetuerunt ne quisuUom • WW,c4ptult, (ornicztoris aut fimoniaciminifterio utatur in facris. . }i!f

Sed ut antiquiorcni,ita ctiam magis catholicam di D.Cyprianijimo Ecclefi« Chrifti totius delcriptam ^pitö^ num,nomine Condlij,ad Foclicem prcsbyterum,5i ftehcem ad legion€, amp;nbsp;Afturicf» item ad Aclium Diaconu bemEmeritecommorantem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

tfotdndé ,, - Nccfibi plebs blandiatur,quaG immun« a contag’Of .^ijftf ,, äi poflltjcum Saccrdotc pcccawrc comnauoicaiw j

-ocr page 229-

A D F E R S A R I O R V H.

atqueillicitumpræpofici firt Epikopacum confenfiMn fuutw comgt; „ niodanSjCumper Ofeanipropheum commincturamp; dicarcenfura diuina : Sacrificiacoriim jtanquain panisIuAlis , omncs qui man^ , ducant ea, côtaminabuncur; Doccns fdücct amp;nbsp;oftcndcnsom ncs o? ,, mninoadpcccacS conftringi, quifuerint profaniamp; iniufti Sacerdo tisfacrifido contaminan. Et paulo poft. Propter quod plebs obfcÿ ^uenspræc^ris Dominicis, ôiDeum tnccuensjapeccatorcpræpofi tofeparare(e debet, neefead facrilegi.Sacerdotis facrificia inifcere, cum ipfa maxime habeatpoteftatemueleligcndi dignos Saccrdo^ tt’jUcl iiidignos recufandi.Qiiod cc ipfum uidemus de diui na atitho riüte dcfccndere,ut Sacerdos plebc pra:fcntc,fub om nium oculis de igt;gatur,amp; (ügnus acque idoneus publico iudicio ac teftimonio com probetur.Haec iJlc.quac amp;nbsp;clariffime hac ipfa Epiftola demonftrar, per rcripturas,amp; exempla cum ueteris,tum noui tcftamcnci.

duthorit, te piebit Cbrißi, in fdccT:: dotib^di» gnisebgi dii O' Bt dignis re ijacditt

Pighius,ut et huius te admoneam pic lcAor,cauillatur de uerbo quot;l^tiendi,quo placriqucCanones utuntur, qui uctant Sacerdotein ïbtri,cuius ordinationi plebs non aflenferit,amp; contendit ex co,plc ’ noneligendiSaccrdotcs,fedtantumelcftiontbus corumaffenti^i *ndi ius eflc pofle.Tu uero bicuides D. Cypriani Concilium,Eccle *‘tntentiamitaefFcrre,ut diferte fcribat .Cum ipfa,plebs fcilicet, habeat poteftatem uel eligendi dignos Saccrdotes,ucl ingt; gnosrectifandi.Ergopiçplebiseftctiamcligerc fuos Sacerdoces, ^lt;^iure dmino, quod ucteri populo per Mofen, amp;nbsp;nouo per Apogt;

li remiCommunio Chrifti,nô poteft cxhiberi,nifi fjs, quos ^ctth^erepro Chriftianis,hoc eft,qui Chrifto uere credunt ói ohed QtutemitcS» ueftris, qui tanquam fidelesEcclefî» miniftri, municare con JJ. ^5^9“æDominusinEcclefiaftica adminiftratione fieri prjee ueniotcû ml» P squinullo in crimine notorio hærent, tali inquam crimine, proÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fitftrdt“

icriptu^ oramunicareuolumus inomnibus,qu3eadChriftiglo.

quot;am perrinent.

**Uin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ue” paftoris in doftrina, ÔL tnyftw

nacnnftijHQn Chrifti adfcrunc in ceremonbsgt; *fcm cjui omne

Dd iï mini*

-ocr page 230-

Z14 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'löRïtrïïiö

pag.xi»

minificrfum fuum palS flagitiofa SC csnfcelcrata irita horiitn communionem ntfi fugtamus,Chrifii nos contitni'’’ ipßcxcludjmiis,manifcftuniciusprafccptum pracuaricanres. jj| Hic autem occurriSjEtquis te iudiccm ,inquis,confttwitP° ds,amp;fratrum tuorum C Quam uero non eft Thcologi'ca neCanonicaquidem Latome,intcrrogatio:’Nonnos,redDeiis bo fuo iudicat omnes,hoc nos{équimur,amp; eo,adiun fpinw dii'udicantc difccrnimus inter uocem Chrifti Sc al^cnorum,^^tƒ'’,J^ƒ nas SiputresarboreSjinreruitem amp;fpinam. Quidc’annonu's dicarcnos,i'ntcrcos,qufnobi'suerum,amp;quifalfum Euagdtof ferunt,inter ucros èC falfos Prophetas? Visneid quod de atqucideo iudicandis etiam fratribus Dominus praccepit nihil ad nos pertinerc,cui tarnen iudido CanoniftaCjfubijciunt^ Pontifices amp;cunÄoshomincs,iitdilt;ftum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj^/

Zizania tarnen,de quibus mentioncm fads, nolumus itat*^^ re,ut triticum ofFendamus:uerum ea tantum zizania,qux do tritici euelli poftunt,ct nifi eucllantur,triticum prçfocent,au'^ da flint nobis:amp; in hoc diligentes debent efle Chriftiani nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0ii

qui malæ fidei funt agricolæ, Si peccant contra praeceptum quot;nbsp;nilTollitcmalum auobis,quodfcilicetmanifcftum eft.

Exhisiamamp;inudperfpicuüeft,uosiniuriam nobisfacet^/'^ criminamini nos communionem Chrifti feindete, aut cam 00»^^^ hibere,cui debetur, nbsp;Hæc fint nobis refponfade co,quibus

municandumfitcoramunioneChrifti, Nuncrefpondebo, in rebus communicandum efle contendiris,

CONFVTATIO ADVERSARl# orum jOftendens quibusinrcbuscommuni candumfitcum uulgari iacerdotio.

HAE C ueftra,ut ante diiftum, fentStia eft,Chrianos communicatedejaere cum omnibus, quosSÇ/ licos numcrat,in omnibusijsamp;dogmatis amp;nbsp;ritibus, quosilk fLiisapptobat,Nosucro contra aftringimus hanc comoiunio^jji

-ocr page 231-

A D 7 E R s A R I 6 R r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21$

dogmata,amp; cos r/ciig,quos inrtituitamp; præcepit Chnftusuel oilertis præcitpris, ucl (adubicatis traditionibus per Apoftolos, amp;nbsp;gt;acra fciipturacerto conclufis-, In alijscnimdogmatibus Si ritibus txiftimamnsnonenc neceflarium,Chriftianos omnes inter fe com wunicarcjiitquæ non fintCacholica,hoceft, non fempcramp; ubiquc Kab omnibus in Ecclelïa receptafucrunr, adeoque nee ad religion nemperfepertinent. Quæauccm liberac oblèruacionis res fint,dixi luprain explicatione loci huitis de communione Ecclefiæ.

Rationem uero pro uefira fententia nullâ nos aliam adferris, cß nanc,Rcgi Ecclcfiam a Spiritu S. omnis ueritatis, nullius autê erro ris niagiftroiquicquid Ecclefîadogmatum ucl rituum accepcrit,eos tiumpro tntte oportere a Chriftianis omnibus haberi facrofanôtos,ct eis reuercter nbsp;nbsp;hominunf^

comunicare debere omnes, quicuncß Ecclefiæ cômunionem colere nbsp;nbsp;nbsp;‘

ftatutumhabent.Scdhocargumentumanfca folututn eft,cumexgt; 1-47‘^PO* pigt;caretur,amp;quæuereEcclefiaChriftifît,amp; quæ huic Ecclefiæ iurc attribuantur;cumquatenusdoccat Ecclcfiam Spiritus S. ÔCregat.

Sumiris autem tria plane falfa in hoc ueftroparalogifmo,ut fagt; filepatetfircfoluatur.Siccnim habet rcfoIutus.Quemcunque c(x^ . tum ac multitudinem hominum docet rcgitcß Spiritus S .is nulla in

i^teft crrarc:amp; quicquid uel doftrinse uel rituum eiufmodi coetus

^^«pit,hoc omne tan^ a Spiritu S.profcAum,Chriftianis omnibus *“P^ndüamp;obferuandumcft:Ecclefiä ueftram docct regitc^ Spigt;

R ^uamcuncßdo(ftrinam,quamcuncßceremoniamhfc

a Ecclefiaquouis modo fufceperir,cä oportet ab omnibus Chri Itianis recipi pariter amp;nbsp;obferuari.

*5‘*scftuefterparalogifmus,cuius amp;nbsp;Maior, amp;nbsp;Minor propos untaperte falfæ.Maior,quiaconftat,amp;eosquidocenturamp;re#

quod oftcndimus fupra in cxplicationc loci,de

tcrtrj. Qiiarc

EcdeC^ ™noretn uobis conecderemus,doccri fcilicet ac régi ucftrâ amnl jSp*’’hu S.tamen non cófequcretur, propterea omneid «itkÄ • ^”’^^9^'^*seflc,quod Eccleßa ueftra quouis modo

‘■•nam,uel ritus publice adiiuferit, nam fieri P oteft uchuma^

no error^

-ocr page 232-

aocrrore,quçdanaadmtttat,quf Spiritusillealmus notifugg^f (jj, ficut D. Auguftinus queritur Ecclefiam fuo temporejtnultisôi*” i^üldnS^ men’s côftiturionibusrcfcrtamfuiflc.

Minoris falfitas,extua ipfîus,Latome,definitione amp;conid , ne cuincitur.Dcfînifti enim Ecclefiam eflc,qu3c uacat uerbo D^*» eft,irauerboDeideditafir,utilludfequatur in omnibus. Ecdc^j autem uellram,ut uos Ecclefiae nomine abuti folctis,tribuenresi maid prxcipue ueftris Epifcopis,Prælatis,ôi rcliquo ordini facerdot^^^ Latcmufinlu ipfcfaterisnonuacarcuerboDei,quiafateris apud hosprol^P' 'gt;confltclt;ltur, efledirciplinam,morescorruptos,uitamprocerum amp;nbsp;niiniß^^ pj ordinis Ecdefiaftici luxu, auaritia, ambirione inquinatam ftrinam, partim negligi, partim lordidcamp;impure tradaril^^p/ faftum fiqut concionatorcsindolt;fii,abfurdi,inepti habeantuf clefiismegligi curam animarum,amp;parochias deleri, ccrtarid^ j ofi'sbeneficfisliSi calumniofarum litium,turpiumquenundii’^, in quærendis faccrdocrjs Hnem nullum fieri. Sed qui talia carnjf.p/ ra faciüt,ut nullam partem in regno Dci,ficnec Spiritum Ch’”'*' jfl bent.Non docctur ergo neque regitur a Spiritu fanfto ueftfs .(i fia,hoc eftjcoetusueftrorum Præiatorum,qui nouas illaSjôip“’ nasinuexcruncdoiflrinasatque cercmonias.

Quæiamdeipfismuneribusatqiieperfonisconfingifi®d’ bis doftrina Spiritus S. fern per adenedebeat, utcuncf uiuani jjj/ nes,qui munera perfonas gcrunnhaec confutata funt ftipf’ *?5'’P4« liitioneargumenti ueftri tertij.EtutEcclefiamaccipiatispfOyi fo cœtu comm qui'ueftram rcligionis adminiftratioriÊ adhi'^^ tur,inter quos indubic plurimi uereChriftifunr,amp; Spitit^**Ï pihi^ habentjoftenfum ói illud fupra eft^cçlcfiæ Chrifti, ut attribut poffc,nifi quod fîteonfentaneû uerbo Dei in fcEpn' dito:huic autem caquorumanobis córnunionem poftu^^J’^Yj)'’ fantur pleracj omnia.Nequac^ ergo obtrudercea nobis ftl nomfnc,corumc^ córnunionem pofcercanobis poteß’®» lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tem quo magis peripicuü fiat,percurramu3 aliquot amp;

gmataamp;inftituta Ecclefiç ueftrse,quibu8nO8cOmmunic3’’^

conrcndids.Eafunc maxime ilia «

-ocr page 233-

A D r E R s A R I o tl r K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;âl7

De fummaillapotcftatcPontifîcis Romani,dcInuocatîoneDigt; Dc^did tS' worum,de fAiffis priuaris,amp; pro defunftis, de Pœm'tcntia, 8i côfcflî ritui iti quibus one,deCodibatnSacerdotum,dcDifpcnfadoncdimidiad SacramÊ cum uulgari

Laicis abomnibus Ecclefiafticis cleftionibus, 5i (dcerdotio c5 iudicijs;de ufuunftionum,amp; aliorum fignorum: dcCcrcmonijs cfgt; municartno» legendi,pfallendi,prccandi in tcplisidc leiunijs; deMonachatu. Hcet ♦ wm uero,ut dogmata ue(lra,dcPoteftatc uidelicet Ro. Epifeopi: de Codibatuidc Inuocatione Sanftorum pugnent cum facraferiptura cumcf obferuationcucterisEcclcfiæ,fuprademonrtratum eft.

De Midis priuatis idem omnibus confiât,qui quidem infiitutio# Df nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pri

l'tm Domini conGderant,quaCoenam fuam ipfe nobis commenda Udtif . W’Uconftatetiam iis,qui ex lcriptis S»Patrû traditionem Ecdefiæ de , ^luhuiusccremoniæritecognouerint. VtcnimDominus ipfchoc *acruminftituit,amp;celebrandumpræcepit:ita Sandi Patres illud in *JtteriEccleGa obfcruarunr,adhuncfcilicetmodum.SacrâDomini 'c^nam,nun^ niG cum haberetur fandorum cœtus,amp; in uno cœtu, ’quot;W'^niGunam cœnam fîmul cclebrabantmec id un^ alitcr,quam ’’^plicando myficrium Chrifiiifed amp;facramenta prælêntibus pariÿ difpenfabant:deinde lediones, amp;nbsp;prcccs lingua popular! habegt;

fi facram Domini cœnam peragebant tempore funebri,hoc ‘’onideofeceruntutignempurgatorij mitigarent, aut animas inde DeCoend D« ''^’P«rent,(namdetotahacrctumEcclefia nihil nouit,)fcd ut ex mini tfdhibitd «lebrata memoria mortis amp;nbsp;refurredionis, ut ex ipfa corporis 6i inJuntf^Ut» ^'’guinisDominicommunicatione,quamin facramcntis percipie#

confolarentur Si erigerent in ludu, 8C adpleniorem nouac '^îjneditationem excitarent.

Huicritui ueterum, amp;nbsp;Apoftolicaru Ecclefîarum,quiducftroe ^uatæMiiræhabentfimilet’imo quid non ex diametro pugnanstquot; peruer/îf^ 0/ JChrifii Mifsifices uefiri tacent. Sacramenta folum

'tndunt,non etiam difpenfant,ut Dominus prçccpit, facra omnia otione ignoto hominibus récitant. Et quod omnium cih’.eterri# “wi, fidena miCeri populi a Chrifto Domino, in fuum illud opus fniciofifsime deducunt impij quæftuscauffa.

t utmagisintelligant omnes,quatn non modo fint noua,iècl

Ec quana

-ocr page 234-

ZlS


’C o N F V T \ T Î O


Lîi^’deâiufî quam pugnentetiamcum obferuationc Sauftorum Patruinf^'. butNi-ifJe fro omru'a,quæ inucftrisMifsis,amp;in rcliquisetiam riribusEcclefianquot; Wittit t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueftrarura admittitis,pecuUari libro,li deus uolct,breui demonft''’

bo.Nunc ur uel unum teftimoniiim libi proponam, unde clare u Komiliit ï8 , derepofsis,quæfituereCarholicahuiusSacramenticelcbranO)’ in 2, «tdCo^ diquidD,Qiryfoftomus,qui ramen non eftexueruftifsimiSjdcb'J rintbio$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'■*® Sacramenti ceiebratione fcripferit. Eft autc,inquit,ubi nihil®

Nos (tmiliter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fubditOjUtquandofruendumeftreuerendistny*^

omnei rijs.Similiter enim omnes utilla percipiamusdignihabentur.N^’

. tern populusw non licebat populo participemeuccoruTqiæ’ uerutnomni* paj-jjeepg grat facerdos.Sed nunc non lîczucrum omnibus unuW^*; JM unu cor- pu5proponitur,amp; poculüunum. Quin amp;nbsp;in precibus uidericl'*' fuf frofont^ popuium multumfimuIofFerre,nim pro cneFgumenis,ni'^P| tMrcT pocH« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;preccs,amp;a facerdote amp;nbsp;al’*

luitt unutn » flunr, amp;nbsp;omnes unam dicunt orationem ,orationcm miftdeor PopuliiS una plenam, Iterum, ubi cxcluferimusafaccrdotalibus ambiribiis^® ♦ qui non poffunr efle parricipes fanftæ menfæ, alia facienda eft Omnes undtn tio,amp;omnesfimiliterfuper terram iacemus^ omnes orationem. gimus.Quando iterum paxcommunicanda,omnes firniliter*^^ Omnesfimilia tamus, in rjfdem iterum reuerendis myfterijs bene precatur fac^ terfalutamus* populo,amp; bene precatur populusfacerdoti; Nam cum VJ Om»tspop«x nihil aliud eft,quam hoc: EaquæfuntEuchariftiæ, communia tus Euebari* omnia.Necçenimillefolusgratiasagit:fedetiamomnispopi*' flü célébrât.. pn’uscm'm accepta illorum uoce, deindecongregatis illis“Ç Popuhts lo» amp;iuftehocfiat,incipitEuchariftiam.Etquidmiraris,ficumialt;^^ fjuitnrcumfa tepopulusloquitur lt;nbsp;ubi fane amp;nbsp;cum illis Cherubimôifuperii*®' teftatibuscommuniterfandosillos hymnos perfonant. ,

ter dote.

vum nac lam ranonc oc torma lacratn uomini cocnaiM diuereCatholica, tuipfe uclim conférasmonftra rum. Quæcum adeo palam répugnent inftituto Chriftij^° obferuationi ueteris amp;nbsp;ueræ EcclefiçChrifti: uides ipfc,quam u ceathominiChriftiano,adiungerefefociumpræuaricatoribu® NWlo plus cura uerbo Deicongruit^ ilia poenicendî ueûf*

-ocr page 235-

A D'V E R S Ä R I O R V M

Sads enim cITe putatis, ut ddiAa quilc^ fua facerdoti SdcKtcr cx'po« TiecojrßiOlte^ naulnterim de ucra poenitenria per fidcm in Chriftum excitatajdecg certauitæ emendauone, bone deus, quam nihil populus docetur* Nulla quocß ueræ pœnitentiæexplorariopræcedicabfolutionem, tit oportet, icdita populus info rmatur, ut in externum illudopus, confefsionem uidelicet amp;abfolutioncm,amp; hypocriticä illam,quam notant,fatisfaftionem, oculos ÔC animum habeat intentum, amp;nbsp;ab hisunt5depcndeat,quafiresbencgcfta,öi certacum dcofadaiam fit pacificatie,quæ quidem omnia palam funtcontrafcripturam,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Ecclefiæ traditionem dc poenitentia, qu«in S. Patrum libris com^ memorantur.Nos autem ne priuaum quidem reficimus confefeioi^ nem, fed ut uiuam peccatorum agnitionem amp;C poenitentiam, quac tx fide in Chriftum nafcitur,rolidam(ÿuitæemcndationem adferat '■tquirimus,eamcf uerboDci cxcitare in animishominum ftude^ *nus:non autem exigimus anxiamillam fingulorumdelidorum tnumerationem. quiaenim Deus non pofeit, nec nosetiam extort quemus eam,fatis elTc putantes, utea quifque rccitet in quibus n’aioriuelinformationc,uel medicina,uel confolationcfibi opus tffeuidet, Abfolutionem diligenter commendamus ,uerum ita, ut probeintelligatur,amp;fideChrifti fufcipiatur.Inhocigiturdoftrinae tapite cutn uera Chrifti Ecclefia communicamus: UO3 autem minigt; Jieomnium. QyodautS cömunicareuobilcumnonliceatin ^gmate depurgatorio,ficdcmonftratur. Nephascft,inEcclefia De Pltrgfttöé '^ifti,aliquid tarn certum ampleä;i,quod certum no eft: fide enim rie* non dubia,fed certa Deo feruiendum eft» Quod autem fit purgatogt; ’■turn plane dubia eft opinatio .Conftare igitur non poteft , qua 'l'^^®'^’qneexcolibcreï.Quodautemomnino fitincertaconietftu

P^*'ö3‘^onium,audi teftem certum D. Auguftinum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

pofteriorisætatis S.Patrcs numeratur*

Tale aliquid etiam poft hanc uitam fieriincrcdibile non eft, amp;nbsp;ugt; Cdp .69 fum ita lit,quæri poteft,ôc aut inueniri, aut latcrc;nonnullosfideles (n qmefii ,*i ƒ ptrignemquendam Purgatorium ,quanto magis minusuebona adDidcitittiU Ptreunaadilexerunt,tantotardiuscitiuscjfaluari,Hfcille.Atquod ' *

Ec q tempore

-ocr page 236-

2Z» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C O N F V T A T I O

temporc Auguftini duBiumfuir,modo cc«-tiim cfle no potèft.No'' pertinct j'gitur ad communionem fideiac religionis noftr3e,qi^ certo Dei uerbo 8i traditione nititur, uel crcderc Purgatorium uelillasamplediceremonias, quibusfingunt animas c Purgî'*’^ rio liberari.

Qucmadmodumautcmamp;illudjquodab omnibus elfAio” bus,amp; iudicijs Ecclefiafticis piam plebeni exduditis, aperte fire*’ trakripturasamp;ApoftolicastraditioneSjdemonftratum eft ft'R^ inlocodepotcftateEccIefiac.pag.ify. amp;duabus fequentibus. quidem unAionum ôialiorum aliquot fignorum pcructuscft,h^^ qua^ tamcn obferuationis ad falutcm neceflariæ,quod uel hodicfatentur.IamcumnccclTariahsec adfalutcm obferuatP/’ omnium cercmoniaru hie ufuselTe debeat,utpietatifer'^'^ nonofRciant:cumquemanifefturnfîtabufum horum fignortii’i,|^ ualuilTejUt picric^ ex uulgo illis confidant,tanquam rebus qi'f aliquam adfalutcm noftram habcanr,certequod plus Rex as de lerpentc ænco,fîgno dato diuinitus fccit,idem faccrc debent Ecclefiæ de his quocß fignis, praefertim cum ad aboki’ falfamfiduciamamp;opinionemconferrcaliquidearespoteft»

Heic^io Idko Qi’antum ad caeteras pertinet ccremonias, in Icgcndo pk**p% rWitte/edts nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in templis,longc certifsimum eft, uos nihil ueteruin^j^j^

onibmefiu^ inftitutorum retinere, fiuc fpedetis matcriam, fiue modut^j,, •Unit rrr^pfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerum,fiue ufumlinguaf,fiue grauitatem amp;nbsp;religionemag^jji

S. cnim Patres hfc omnia populo Chrifti exhibebat ex diut'’*® /1 KCon r ris,amp;fummareligione,nonobpecuniam,amp;exhibebantlif*S^5jii/ pr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pularijamp;eomodo, utadpictatis incitamentum prodeirent.h*^jj

Cr traaitio= omnia uos contraria facitis , plurima aliéna amp;nbsp;dilk'^^’p^ lcripcurisadmifcetis,tantum enim Pfalmorum,Lc(ftionugt;^’jj)jillt; De Uirijsjl’^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accumulatis, ut ne religiofifsimis quidem hominibusp°^^^fe»

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fir,ea omnia cum attentione reettare, uel audire : linguarn

l’Cön»l4» in his contra dilêrtumprfccptum Domini aliéna ufurpad®* impiam nundinationera in his,pro rcligiofa fidci aedificatton beds. Perfpicuum igitur eft in his tarn peruerfis religionis cX comtnunicare cum ueftrig facrificis nonlicere nobis,

-ocr page 237-

A D V E R S A R 1 O R V W. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22t

I

F I

I I

I I

I t (

I I ) ! t ! I f f

I)

.. alienafuntaPrifcæ Ecclcfiac infltturo ucflrafalfo iaftata unia. VctcrescnimEpjfcopipijsexhortaoonibiishominesadea Prouocabant, non criam prçcipiebantpropofîta pœna peccad mor

'S- 'eiiinabant iifcß ad uefperâ, quo temporc facrum peragebant, utaudito uerbo Domini, faAiscç precibus,itcm elccmoiynis d-ads Ù acramends pcrceptis cibuniiumercnt,eiamcptenuem amp;nbsp;minime , 'catum,nec cnim aliud quam delitiarü diferimen faciebant. Cugt; •u rnodi uero nunc funt ueftraieiunia,öc quomodo feruantur nodgt; debeat.

Deucro monachatu diAum eftinloco ubitraAaturdc ordincEc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem ubi uos præftatisïV t eos agnofeamus effe mo

£nos,qui nijyj aliud quam nomen ueræ monafticæ rednucrunt in cum profcfsionc ipfa pugnantes , Chriftus ipfc Pfohlbuir, qui ex fruAibus iufsit nos de hominibus iudicarc, amp;nbsp;cagt;

Ecclefîæ uetegt; loh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pugnet obferuario ueftra,pau^

^ui,ficiit antedixijCopioftus oftendam.

fuquidem fcribis,illa quæ commcraorauimus,in quibus com confiftcrc contendiris,ueftra noua dogmata amp;nbsp;ri JJ Wonachatum uidelicetjitcm PrimatumPôtificis,Diuorumingt; 34. j^t'onem,Ccelibatum Saccrdotum,fîne calice communionem, am pro defun Ais,amp; id genus alia fuilTe in Ecclefia fupra mille an ta Îa SanAis Patribus,amp; nunc tâto tempore confirma

’ 'n hancufc^ diem immotapermanfifte. Addis. Vos ne ca ferre rulerc tot Proceres,tot Heroes,tor himina re jlJ'^°î'*®5^cdintroduxere in Eccle{iam,amp; calefti fapientia, diuina au fitate ad falutem multorum conftiruerc cquot; At qui^iri C do # quot;mdi^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ fapientia clari, picrate confpicui, fanAitate uc#

’^°*^“*’^fOffquot;jll'nondubitauerunt proEuangclijueritatc, nomine,fanguinem fuum profundere. Horum ne pic dr.; ^y?®’^orumdoArinam, herum autboritatemcontemnere au ^’ftm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^'^onftrauimus,nihil horum,ueldogmatum,uel

•^niarû, quæ reiecimus aut emendauimus fuifle in Ecclcfia an

Ec irj te mille

-ocr page 238-

2i2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 'C Ó N F F r A T I O

u mille annos, aut ab ulKs fuiffe introduAa fandis Patribus fîæ proccribus,amp; luminibus;negamus ea quicquam ad falutci” «re. Nô igitur nos,fed uos horum luminum, ÔCheroum dodrinam,autoritatem contemnitis, fummacßignominiaaft*“'* . qui eos authores facerc auderis tab'um, amp;nbsp;tam abfurdorum turn amp;nbsp;ricuum.In racdio funt feripta illorumu'n manifcfto uos agins;illa inter feconferantur,amp;iudicetur quodredfieft'Ç'^i) quam ex his perpaucis locis,qiiæ ex fcripcisS .Patrum adduxij^^^j uis abundc uider,ciiifniodi uertras glorias nihil aliud eire,qu®‘® nes uoecs, acnihil prorfus habere a rebus ipfis folidi. jjj, Sednccquicc^ uosrcleuatparalogifmus illc ucfteranoC’** j tancp cauiTaconncxus,cui perpétue infiftitis, hic fcilicet. Si tsfl™ ca Eccleiîa admifit uiciofa, qujcum uerbo Dei, att^tradidonib*’® j(' poftûlicis pugnanr, confequit iila deftitutâ fuiffe a fponfo,amp; fîoncsfponîî irritas efTeiId ante fieri non potuit: ergo noftra cam dcprauata,amp; uitiofa contenditis. Atenim paulo an« mus non ièmper eflê Ecclelîam Chrifti,quae fe hoc nomine iad^^'^^

Nec enim iêquitur,Erraucrüt Paftores populi, amp;nbsp;axci cum populum in multos errores induxerunt, ideo Ecclcfîa^’, ƒ/ fîccft in errores prolapfa,utdeftitutâdici poifir afuo iponfo»^ nés haberi debeant promiffioncs, quibusiili fpiritum fuunip° tuseftDominus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.(5

Ecclefîii ^lriê liihtibet enf= dempromißi*

CMS »

Lenit.zó.

Ecclefîa Chrifti funt,qui ucre credunt Domino:amp;proni*'‘, [i Ecclefiæ fadænon pertinent ad cos,quifalfo Ecclefix noUJ,’ fe iadâtjfed qui reuera funt uiua mebra Chrifti: Erat ein Ecck**® uerainlfrael,amp;candem accepit nobifeum promiffioneiB5P,jj^ habitaturum inter eos,amp; gubernaturum cos ut popuhim nbsp;nbsp;pjiil

i^Rcgutn

men deeem tribus Ifraeî,ab eo tempore,quo primumadotno disdcfecerunt inidololatriapcrfeuerarunt, amp;nbsp;pcrierunitandt^ ditus.Ideo tarnen non fucrunt irritæ promiflîones fad« implctæ funt in feptem illis millibus uirorum,qui genua fua ,jj(( xerant coram Baal,implcta funt in muleis alris,quos Deus tempore in fide uerbi fui reliquos fibifecit, homines aliqu^”“ fcuroSjSc alijs ignotos.Adhîic modS amp;nbsp;inludapl3eruncpp2*'’j,^i))i

-ocr page 239-

A » V E R s A R 1 Ö R V H.

^upcreranr,quæ adhçrebanc Dno,cû intérim rcliqua uniuerfa Ç“’ impietaic. Nec cnim,utPaulusinquit, omnes qui funt Wllraeljhi Ifrael funt:necp quia funt ièmen Abrahç, omnes fili] funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

cxclanaas deinde Latome.QuidrinquienSjtantis tcmporibuser# ^aueritEcdefiat’uerum Euangelion Chrifti, uerum cultumignora^f

Chrifti heferit tam diu in adulterrj complexibusc’ub» dtergo fpôfi fides lt;nbsp;ubi indiuidua côiundio^Sponfa mea,inquit,co luba mea,ôic.Sed quid refpôdet Deus Ifraeli per Ofee lt;Expoftulatc . tum matre ueftra,contcndite; quoniam ipfa non eft uxor mea, necj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

*go fum maritus eius, aufcrat fornicationes fuas a facie fua ôi adiil# ffriafuaabubcribusfuis. Admodumfanceft mirandum,uosdoigt; ’Î^Oïjamp;attentos homines,adco contra omncm, non modo icriptu# •^anijfedipfamcnam rationem,amp; fenfum communemratiocina# n.Scribisenim; fponià Chrifti hæferittam diu in adulterfi ampicxi hus^ Vbi eft ergo iponfî fidcstquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ficdicis ubi eft ergo fponfae fi#

‘IfSjquæ in adultcri complexus,amp; oicula furiofe r uitf Non eft Lato# ®ffponfusmendax,noneftfalfa Chrifti promifsio : Deus Temper “ffaxeftjOmnisautemhomomcndax.Eaquæin fponfameracaf# 'Umpta fidem fefellit,promirsioncs Chrifti abiecit,amp; quoniam adul# ffrarijfidemtj fallerc non deffjt, repudiari afponfo fuo meruit, imo ’pfa ad reuocantem f{3onfum,reucrti noluit. L cge quæ de ueteri fua ÊcdefiaSc fponfa Deus conqucritur pertotum tertium cap. Icre, quæitem 1 Ofcæ,amp;. Ezech.dccimoicxto , atquein fimilibus locis,

Ncque uero quia multi fidem abiiciunt,amp; fidem Chrifto datam Pfduntjidcirco reiecit Deuspopulumfuum,qu2ipfefibi clegir,(êd fffuathuncfîbijamp;extotogregequos uult feparat. Miferetur enim cuius uuitjindurat qucm uult, Rcgnumcjfuum a genre, quæ fru# dum eiug non reddit,transfert ad gentem, quæ fruAum eius red# dere ftudet.Vocat non populum,populum fuum, amp;nbsp;nô dileftam , dileAamfuam.

Nobis in angulo occidentiscômorantibus, quid amplius pro# mißt Chriftus,aut maius, quam rcliquis populis ad orientem amp;nbsp;Me «diemlt;Vbi iam pridem funt florentiffîmæ illæ Ecclcfi3e,Syriæ,Pa JjfiinafjAegypri, Afîæ, Aphricæ i Si uaftare illas Antichriftus ,amp;

Ec iiij funditus

-ocr page 240-

CONfVTATl©

fundinis eucrtcrc pocuic Mahumcrica peftis;quod priuikgïutiHK’ mcricum officiumcpnoftrum fingcrc poiTumus amp;nbsp;opponert.q^'^ minus amp;nbsp;nos in fîmilem calamitatem incideremus,qiii camdiuuffi bum Domini rciccimus,qui cam multacommifimus non ignore* tcr,quæcumuerbo Dci ,cumq;, Apoftolica traditione pugnani®“ diametro At nos,inquies,nomen Qiriftianum , Euangelium, cramenta retinuimus, quæ per Oricntcm Aphricam imputai impia dodrina Mahomcti commutatæ funt. Deus autem nec noniinibus,nec cxtema doftrina,aut Sacramenris, fed fîdf tätepopulum fuum aeftimat.Quod utmagisintelligasLeg^ Dominuscóntcftatuseft,Efai3ei.amp; lolian. 3 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ,

Subrjcis hoc loco. Audi quid dicam Bucere: nihil enim lo, fi in tanta caliginc,quantam nos dicitis, orbis Chriftianus ta temporum interuallo oppreflus iacuit,fi non Chrifti,fed An regnum apudeos,qui nomenChriftodcdcrunf,tanto tempof^ ,j|, luit,çftcjncceireomninohæc nuncuertercomnia,quæfupr^*” f annosinufufuerunt, nouamcg dodtrinam rccipi,alienama‘’'’’|jj fandi Patres,quam Ecclefiæ authoricas tradidit, diiituis,nec uanoEuangclp nominedecipi,fedfidlafalfatf qiiacde religione prodita funt,nomcncf Ecclefiæ commeuUt uanum abfurdum atcp inane pucabo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.jjjj/

Non orbis Chriftianus Latomc, ièd homines num nomen pr3etcxcntcs,ipfimet in errores fe præcipitcs d^^ jJ, non funt opprciTityrannide Antichrifti,ièd ultro fefe Nec eft necefle ucrtcrc omnia,quæ fupra mille annos in ufu u* aut nouam dodrinam recipi,alienam ab ca,quam Santfti pujû* Eccicfiæauthoricastradidit. Nouaamp;noxia irreligiofocu^ numinuenracommutandafunt antiquis,amp;faluificis p ris amp;nbsp;inftitutis Tu Pacrum fcripra non Icgifti chiftoriam Chrifti,quæ ante mille annos fuit ignorasC illos tibi finisimp ^iilt; quiquicquid femel in cômuncm abufum in Ecclefîis receptu adrccipicnda détériora lêmper homines pronioresfunt)’^|jj0ii) EcclefiæDei adfcribunt,amp; infanis hominumfigmentis Ecclefiæ nomen,ôi iâcrofandam eins authoricacS

-ocr page 241-

ADVERSARIORVM il;

qux S patres de relïgiooeCcriptafeliquerunc, in/l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiusEcdcfie germana dogmata amp;: n[us:amp;:cü ludicajquid

^‘'gionenouumjautuetusjquidprobumfirautadulten'num.

rneliusaJiquid ftatuac,nonnihil etiähoe tibi conferee, ff ïn ' -^'^’^^pl’dtercupidojecabomni interim ofFenfione uacuo Pp? ^^’^'pendereuoles ca quæhadlenuscxpofui de Ecclefia ’ tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit,er quæ uera eins communio. Qui hominum eoe-

jUcredici haberiq? Ecclefiæ Chriftipofsint,quæueraEcclcfiæmein fin'^^•’æ^^ntare Ecclcfiâ ualean t: Qui côtra hæretici fint,qui fchi ' l'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debeanciQuæ item fit Ecclefiæ ^utoriras, quale iudiciû,

tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quibus non,quæ autoritas fcripturæ-,quæ tradi»*

j^p'. ^^^'^'æ’'^Sluodfilogt;'umpondus,quæauchoritasEpifcoporum, oaIiorum,quædogmata,etricusEccIefiæChriftiactribuipofsinc, ®poteftasEcclefiæ,qu!ordo. Tumetiam fipia mente confiderares, te d ^^ß^farefpondi argumenta de fumma Pontificis Rom. Potefta* tniïT nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fn Ecclefiaiudicio.de ui fpiritus fandli pro'

1^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;my fterrjsjde uerafideireligionifqtcertitudinc.Itcm amp;: de

quomodocun«^ hin ^”æ‘-^^®*-'^^ttfcipiancur,fpemtamenhabco noncxiguâ,multos

Oos Ecclefiæcommunionem colerejamp;clTein

'-nrifti Ecclefia iScfyncere omnia fec'lari,quf ad ueram Ecclefiatn Videbunteriam homines pij,dum hærefim «St; fehifmata ne» tfanfL 'oanifeftam nobisiniuriamfieri.Sediam adultimûlocum tn, ’°°’'^fO’ninibus,quæ nobis cxprobrasrefpondebo, fed paucifïî*

^lt;EPVTATIO C R I M I N V M

Arrogantiæ.Schifmatis 8c Sacrilegij,quæ Lato«-mus intenditijs ordinibus lmperij,quos Proteftantes uocanr.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a' medio fumaexordiu,iam diclum fatis,

4èm ”î°’'^f^‘-0’oeft,iIIudinnobisnequaquamhærcre. Tu quiquot;

fondidifletcanarinos,nccauderetamenqpertcdilt; ■o' ne noitram Ecclefiam effe uecerem, illam ucro', quæ ante annos

Ff odlin

-ocr page 242-

st^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o N F V T A T I cr

ecflingentosa'maioribiisnoftïfsobferuata fuir,noiiam effe. V’eTUrt^’ d^efi'niuonem tuam refpicias udim, Latome. V acare uerbo Dei.™^)^' proprium facis,(Sirelt;flequidem non folumrorius Ecclefiæ, Dei alitur amp;uis eft;fed eriam fingulorum ftdelium, qui per uerbuffl . confirmancur in Eccleria,amp; tanquam eiusalimento Tuftentâtur. De . p:uraautem faceriEgt;eamdemumefleueiacem,necpoiTe menriri,qi*? u ritu oris Dei diAata eft,banc iudicem elTe oportere in omni caufla fiaftica,amp;: ad eins uerirarem, uelutiad ccrtiffimam regulam debereo nem dereligionedoctrinamexigi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

Verdeed, ^iiidreijddt, ^tiid atnple= ^iur.

Veraigicur EccleCia/iue anciqua fit ilia .fiue noua,confiftitlt;^ nbsp;nbsp;nbsp;,

præceptis Dei, quæ prodita funt, per facram fcrip turam: huic confti’ nearecipit (S^amplelt;.‘titur,diflentanea.rei')cic ifcafpernarur.Idemc^ facimus,necß potes probrare quicquam a nobis contra fieri. Quo'’’*’ igituraudes tot miiia.nomodo fingulorum hominu.fed etEcclefi^'^*' , quç Chriftum paricer nobifeum inuocant, infimularc rami crirnin'®’ temnere nos uidclicet Ecclefiam uecerem.Ss condidilTe noußtn.Vt” ■, ÖC indiuidua Ecclefia, ficut reifte fcribis, Hæcab Apoftolis amp;nbsp;busfuitpropagara.nonin malos.ueruminbonos.quibusinhacuic^' : lifemperadmixti functin eos,inqua,propagata fuit,iic ipfeagfofei^*!.^ ChriftoDomino milicant,non carni 5i:mundo,hoceft,quiuiuûtlt;* jj uiunt Dominafecundum Euangeli) præfcriptum,amp; Apoftolicam tionem. Taleseninxfunt uera foboles amp;: pofteritas Ecclefiæ.inj', nos Chrifto nomededimus,in eacß beneficie Domini perfiftemusa nemufij. Iam.fi nosab eadefecifleuelisaftirmare,oftendasnecelie^^j) nosautaliqriidrepudiare.quod traditumfit d Dominojprædicatui”^^ Apoftolisjobferuatum a' S. Patribus, ad religionc neceftariopert'O autaliquid ufurparc.quod diuinis præceptis,apoftolorn tradicionio amp;nbsp;parrum obferuationi repugnet. Huius generis aliquid de nobisP j fer,amp; uiceris.Qjiandiunihil ciufmodi profetes,uccercc nÔROtes,ddf talumniari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'£gt;

Propofuifupra’ fimiledefocietatebonarû artium.iduelimcófiquot; , Datome.SiquiSjaut diale(ftfces,aut medicinæ,autlegumperitus diethominnimperitorum fomnia .quæfolentadmifceri, tu'nehunrj|, ceres rf genuina tratfta tione harn artium defecifle, amp;. nouas artes in j, ducere/icutaSophiftisiarftarifolctt’Abfithoca' tuaeruditione. Ao demmodum,fiquis cumpaucis honeftas amp;nbsp;falutaresfuf ciuiracis' MftitueretjsSi labcsreipub.à T yrannis,uel oIigarchisindiiiftas,fnP^ uerecon*

-ocr page 243-

A D V ÉK s Ä R ï o R V M.

lKfeconaretur,lt;umdifcedercdicerssd corpore ciuitatfs , deferere et-* iies,autnouamduitacem conderecSicigiturcumfXSnos nihil adferamus [iouum,nihilalienumabrjs quænobis commendauitChriftus, cumid tantum fpeAcmuSjUC quæ cötra mandatum dei funt inueCta, remoueati tut,ut quæ dominus inftituit amp;nbsp;mandauir.reftituantur, mul tum aber ' tas Latorae/î nos,uc Ecclefiæ d efertores gt;nbsp;aut fchifmacicos pucas oportc tecondemnari,

CognofcepriusLarome,quæfintfocietatis Chriflianæpropria. 3c ^uçrequiranturneceflarioadcômunioncmChriftùcognofcequæfintli f. hcræinEcclefiaobferuacionis.amp;qua'mfœdæfint labesinEccIefiaftica ïdmir.iftratione.nôincrodudlæquidcm d S^patribus.uttufalfopcrfua' deti tibi pateris , uerum inuedlæ, partim ab imperitis fuperftitio gioitispros ^hominibusjpartimetiamabimpqsó^auaris Ecclefiarum Tyrannis. pri{t,cäiaoba Hgcomniapoftquam diligenter inueftfgaueris, tum demum ad iudican ßrMtionif li dum accédas, Siuideas, an inter catholicos Chrifti,(S;;hærecicosmundi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dUdiùs

fiumerari debeamus : anpotius inter Catholicos mundi.dvhsereticos Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioja,

. Q.uamcnimenerinfcelixlt;51:miferaEcclefiaeconditio,fiquæcunque 'nconiülti lt;amp;: fuperftitiofihomines.quauisuel temericate,uel impietatc ƒ«pÏ**^^*^*^* «mei in ufum Ecclefiarum inuehnt, ea flatim oportcrct aChriftianis O' mnibusobferuari,etiam utmaximeconftaret illauerbo Deiplanerepu

laltcm ad incrementum fidei nihil conferre, Deus bone,quam tfletfcruile.eta libettate Chriftifanguinenobispartaalienum,fiquic' ^mdin aliquaEcclefia,qualibetoccafione ufurpariconringeret,id nequot; 'tfïe effet moxÄ^reliquasomnesEcclefias inufumfuumadmittere, Cquot; ttamfinihil ineffet in eo.quod piëta ticonduceretCHabenthodie amp;nbsp;Grç JæiScIndicæEccIefiæ longe alios ritus,quam habeantueftræ,quæRo. tdemfequunturtncca uobis tarnen ideo habentur fchifmaticæ. Vos a r» tibusuçterû,ucreApofto]icarumEccIefiarn,quosapud Ireneum.Tertul ianum,Cyprianum,aliQfcglegitis,quancumdeffexiftisî'quâ in contraquot; f’TlP^ttem omnia facitisc’ lam non negabitis opinor, ueteres /lias m'ffe ueras Chrifti Ecclefias,Â: ueftris multo fandliores.Itaq? fi uariare tttemonijs 3c ritibus eftabEcclefiæ communionerecedere.uoscertc Ptideni ab Ecclefiæ, 3c probatiffîmæ quidem Ecclefix communione de tiuiftis, 3c in fehifmatis cnmenincurriftis. Inquo crimine utinam non Weretispropterimmutationem 3c rciedlionemearumrerum,quæncquot; ïHiario pertinent ad religionera Chrifti,

Ff ij Tu taufquot;

-ocr page 244-

-confvtatio

Tu cauflas defectionis noftræ, taquatti defeciflc flos ab Ecclefï^ ftarec,enuineras,impietatem,T yrann)dern,mal)aam pontificum,* rum qui ponnïicum habencurcreacuræ : accç fubijcis, hominumil' ^ fe.rion Ecdefiæ.nonordinishicrai chici uitiâ.Sèd nos,a)ïud nihil Q** hæc ipfamala,amp;: iiicia fiigimus : nihil quod Chrifti fit^quod quod ueri ordinis hiërarch, ci, dctrecïamus.uci fupraabunde demon

Addis nos Tyi anidemuocare ordinem Ecclcfïafticum.pontni' j poteftacemrfed neq^ hoc nobis fatisefs'e,eciam anrichrifti regnum re,quafi Eiiangelicnfitconuittiscauflamagere.cS: maledicere.O noP cipi EcclePiafticoxerre Epifcopo qui præPider confcnfu orbis renar roc feculis in Ecclefia,cui honorem d efcrre fi dedignemur jfal cem n melijslinguamcontineredebei-emust' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•,

F4g' • At.enim.qui firordoEcclefiæ.d^quæ pocefl:aspontific(3,fupr3P|j itfqueadPä^-. cxplicauimus.NulIaem eft in Ecclefia légitima poceftas, nullusordO' ftadgdificationemfideiinChriftum Siquisigiturordinem.autpo^^ tern fuam conuercit in pieracis i3c lidei perniciem, quod aliud nomén conueneric, qua'm Tyranni SC AnnchrifticSed maniPeftum eft^n” ' cem ueftrum una cû fuis creacuns., perféqui Euangelion Chrifti ferf® igni multo' crudelius.quamquoduisaliudflagitium.aut fcclus igitur conuida,nec côrumclig in Epifcopos,aut in principem cum,fedeftueritacisconteftacio, óüiudictjdiuinidenuntiatio, dum ChriftiaduerfarrjSjamp;hoftibusEuangelii tribuimus eosriculos,qu^^ teræ fa er te cribuunteis.Non eft Euangelicum,faceor,conuittjs lt;aull^' agere,autprincipi Epifcopo maledicere Sed Tyranni funt,non Ep''^ piEcclefiarum.-quioppugnantrcgnum Chriftiinecuitiofumcóuitn' j'^ aurmaledicftumhaberi poceft.calisobiurgacioSpiritusfandi, quiu®

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cos hypocritasjhoftescrucis Chrifti, ferpenres,progeniemuipfrarumgt;,

pij 4 (jUtngen j,QsD)a5o]ij(S^Antichriftos.Vrgespræterea,dumrogas,annobisiinP^ tisannti, f,0(-omnesquihocfeculonoftro.autiamindea quingcntisannisin^ Prfg.25. rut inEcclefiaf'Ecaddisdurameire,amp;improbamhancuocem,non’nj fntelligamus: fin aliquos,aut terre plures, uidendum nobisefle, n' temere,qui cum ipfi peccacores fimus,alios iudieemus.De iudieio dia*' eftantea,nos non noftrum,fedDomini iudicium in manifeftis malisP' X» ptccätor ferreamp;fequi,itaut Dominusilludpræcepic. Siquisigituraliudfio’ peccatores tu S^b'onadferatquamnobistradiderunt Apoftoli,huncanathcma, ü**“. dicare debeat pronunciaui't ccnfura.S: habemus amp;nbsp;pronunciamus. Ita, fi

-ocr page 245-

ADVERSÄRI O R V H

ft ?snagitr5samp; fceleribuspalamdepréhcnduntur.ob quæPauîus pro Junoat cales nullam habere parcem in regno Chrifti : rurfus fenccntiam spiritus fandi.quiuctaten hisaliquid habere commercij, fequimurjâi Stteitamur.quanquam amp;:ipfi cum peclt;at!sconflidlemur, Nec enim cçte Jispeccatisnoftns hocadrjeeredebemus, uciudïcium Domini ullis de re taceamus, ubiid confitendum sS: prædicandum uenic; multo mi

Jus urid peruertamus, id facientes bonum quod malum eft, aut contra* ^cZizanijsgt;iS;quemadmodumeradicariuerreIinqui debeant ufq? ad ’•’ElTcm, dictum eft an tea. nbsp;nbsp;nbsp;Impiosaûtnecomnes, necaliquos eorS

^dicamusquiciquingenrisannisuixerunt inEccIefia, auchodiein ea Jjjuunt.(^uienimreuerainEcclefia,hoceftincommunioneEuangelq Qjtld fentieii '^hrifti uiuunt.omnes prj funtjCnçp his amp;: nos Vnum in Domino fumus, nbsp;nbsp;nbsp;de kif qui

Jftunquâabeis ullainre,qua cômunicarein dominoliceat,rece(îimus. jui, tyfufi^ae yui autemrepudiatoEuâgelioj'mpuraSîimpiahominum commenta '

«ftantur,hi nonfuncpij,quandiuin hachærencimpietate, fiueid:facP nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aetltteit

•quot;itprudentes,fiueimprudentes. Ab his ergo fi non difcederemus,ipfiin*.t“f’ Jädemcum eis impiecacepericlitaremur.MuIrosautem Dominus indu-*-

'fin iftistenebrisfuperiorumaliquotfeculorum,a' quibus in fide no^ ^'nisfui mirabiliter conferuauic,amp;: conferuat,ubi uideliceteuâgelij præ icatio tyrannide quadam excluditurieciamfi illi per igrtorantia mul ta

'il ff «monijs cum uulgofaciant.quç cum rcligione Chrifticonfencanea quot;on funt.Sed nçcab his receftîmus, quoniam in eadem fide Chrifti cum quot;sperfeueramus. Vnumouile, unum gregem agnofeimus: at eum, JJquot;uspaftorfupremus , femper præfensobuerfacur Chriftusipfe.noti ontifex.ineoqi grege confociamiis nos.ouibus,non hoedis:amp; eas oues,

quot;ftæ per fidem nobis adiungantur.

Wuosperpetuo turbat,quod communioncm Chrifti metiminf exter isritibus,(S: non uera Chrifti fide,obferuationeq? eorum.que praecepit '^nriftusideinde.quod ritusomnes,quomodocunlt;5 fintintrodutfti, ad tommunionemChriftineceflarios ducicis,quod longefecushabet,ut abundedeclarauimus.

In traftatu de Cœlibatu tribiesnobis etiam odium quoddamin corn

quot;lunem Ecclefiam ueftram, 3c fingularem à uobis diflenciendi libidi^ \ /^iSomentum huius rei uis uidcri.quod ftatim ubi quiseuangelq

octrinam fufeepit, amp;nbsp;in miniftrorum ordinem cooptatus eft, etiamß Pf'Us inculpate uixerat. tarnen quafi crimen fit cœlibatus, ad matrimo'

F f ii] nium

-ocr page 246-

C o N F V T A T I 9

f«}* mdrïti *^’^”’acÇ6lt;3at:nonIibidinc,utniopinafis, uerum ut multi iflterpft!^'^ c i • u tur,odio quodam ueten's Ecclefig:ne fi manea t in priori uitæ gencre.n^,

, uiüatquidemhoneftius,fedidemfentirecumcleropapifl:ico,amp;Ai’J*j te calibes tii= chrifti regnS approbate uideatur.Poftea fubiicis.'Pefl'imaell: hxi xerdntnott ueftra.fi hoe facitis,plenaodrj,plenamaleuolentiæ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

cdndide iudU nbsp;nbsp;Sed cuius hoe eft beneuolcnciæ,cuius chariratis, uos in hanc paf'^

cdt Ldiotn. nbsp;nbsp;notes cogitare.C urnon potiusmterpretamini hoeidco factieui^

caftoSjUt exemplo fuo coniugij fandlitatem cornmendenr,ucexpr®*^^ tibus periculisimpuraeamp;flagitiofae uiræquam plurimosciipianc,Q, busueftereoelibatus laqueum induit, etinnefaria fceleraproiccir._^^j enim eft candidi uel fynceri animi,cum alicuius rei multecauffacellep fintjarripere ftatim dereriorem.Quanquam alioqui pium eft Ä pi^C. um ueræ dilelt;ftionisoHicium,animofeperrumpa-e laqueos Antid'f'* ' cuius generis eft coehbatus ifte uefter.

Hate de crimifte Herefeos et fchifma tis refpondere tibi uolui,lt;iuoi'^''j haec eft fumma.Haeretici funtqui fedtantur aJiquid a Chrifto aliéna'”' Schifmaticiquiinrjs quæ Chrifti funt, non cum omnibus 0111(113”^ pommuiMcant.Nos aucemnihil alicttum a Chrifto fectamur, amp;in'r ■ bus omnibus quae Chrifti fun^tSd quibus communicate per fidemCn fti licetjCommunicamus cum omnibus, qui fe Chrifti clTe confiten'” cas tantum res fugimus,quas Chriftus ipfe uitandas eftepræcepit.'i^' rum hominum confortia declinamus.cum quibus habere aliquamw munionem Chriftus uetuit.Non igitur competitin nos crimen Hei'”^ os, autSchifmatis.Atuos,qui tarn multa facitisprêter, imo conn'””.|i bumDeiiquinoseueftrisconcuberniis excluditis, eoquod Euang® praefcriptum infequimur, uidete num hæreticorum lt;5; Schifmaticof”” criminapoflîtiseuaderç.

REP VLSIO CR IMINIS Arrogantiæ.

INtolerabilem nobisattribuisarrogantiam, ut qui nullius bo']’”’'*’ quâlibetdoÆ amp;fanifl:i,autoticatemrecipiamus:quifcriptutxinC^ pretationem nobis unis non uereamur ad fcriberciqui noftrumin“ jj Bna anteponamus omnibus patribus,quantumuis etiam elan's oh tionn

-ocr page 247-

AÖVER SARiOR VM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ift

tioK«ïiX: üftffancftimonfamjquorum nonnulh' nondubitaucijmtprw EBangelüueritace, amp;pro Chtifti nomine fanguinem fuum funderc.’ Horumenim nos (kiibis contemnere pfetatem, dodln'nam, autoritär »em.Hiciubesmedilfgencer cogitare quid refpondeam.d; ut refpon-* deam quod dignum fituiro bono, pacis, ucritati«, «SCconcordiae ftu' diofbjqualcm me mulei praedicent

Hoe ergo tibi refpondeo . Fide Chrifti uiuendumnobiscft. Fides autem folodei uerbo nicitur, hocuerbum fola facra fcriptura certum nobiipraeftat,non ullusaliusliber,nonullatraditio. Ad hanc fcriptu* *ani omnia omnium, quicunque tandem illifuntjóididia æferipta June exigenda Hocipfi patres ad unum omnes docent amp;nbsp;praecipiunt; bircbus igitur pertinentibus ad religionem, lt;Siad cultumdei, nullis orninibus,nobisipfis ucrominime omnium debemus credere:fcd fo* fît nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum Dei certo fyncere propo-

^tautem geftinnam (Si fét'lam ucrbi dei fententiam aflequamur, in

*^etationis donum, quod dominus uel inpatres, uel inquofcunque Certitudo de 'oscontulit,nonafpernamur:nuiliusfancfcitatem,docflrinam,uel au- mente Deii-‘ f'tatemcontemnimustpauloenimdiligentiusquamuosJcriptaS.pa- folo fj^irittt ‘*'’1 «uoluimus 3c dodrinam coruiir fequimur,

bîsquæ fideifunt docerioos oportet diuinf-^^(nameft dei uerbum, nonhominum) baud dubie diuinumefl be-^uód^quot;k^ingen® donumfan(Si fpiritus, utcognoCcamus, anilludi Ai'd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;offertur etproponitur, fitreuera uerbum Domi'

loa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbifencentiam percipiamus, Itac^ficutpau

‘^‘bgentemfcripturarumletftionem3c eollarió Uj ]’Pf*^^'’fanclorumpatrum(Sialiorum interprétariones, quasnon ’ür o ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Putrem oramus etiam ut fpiritum retflum largia-

patefaciat. Qua in re quid obfecro in-‘lu’scof’t^tnprus patrumi

Wudi ^'^®f^^^*’’f®“’^^ft'ueinfcuchcrumexclamasc’qupinconftantia ’’tatei^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominis,quantumuis dotfli (Si fandï:i,autho-

oræferamuseam uerbo Domini. Nam hoe ef-^*lt;ntd«prtc'atrquot;*^'^^'*'^'°’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfimet fempcr

Interim,

-ocr page 248-

2^2 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C ö N F V T A T I O

pa^in(t24‘

prfg.î«.

Interim tarnen necnobis in noftra fententiablandimur ipd, ut Euangelium admiramur,id quod tn Luchcro^ fed non citra iniuris J tribuis,cumita fcribis.PerfricafrontemLuthcréjamp;dic te uidiflealiq^ in diuinis fcripturis,quod ifti non uiderint,aliquid exiftimaflead cultum.adfrucflum Euangelij, ad difdplinam Chriftianam quod ifti non ludicauerint. Poft ad me reuerfus.Quod fi,ais,proflfl? jj ri prudentia etdo(ftrinatuauerum,utiudicas,ita fateri uolueris,qfl'“j; ccsobfecror’Lutherumneanteponestothominum, totfeculorû ad ritatif amp;aliquid eiinmentem uenirc potuifteputabisjquodtanto temporum inter uallo,tctdoÆifGrais,fapientifsimisç^ uiris,tot orbisqj terrarum luminibus.non uenerit.Hic fi tu quocp La tome, ingenuum amp;. bonum uirum decet, uerum fateri uoles, facile agnfl*'‘^(( multum intempeftiue 3c inciuiliter hæcfnferuifte,cum nec eaquxP’ tradiderunqnccquæ LutheruSjamp;nosdereligioneprofitemur.uflQ“ perJegeris.

Nihil enim cftcarum return, quæad uerum Deicultun’d“ dlumEuangclh,amp;ad difciplinam Chriftianam uereac proP’^’^u« nent.quodnoninfcripturispariter uiderint,lt;S;:ucteres, Si alijc^ huius tempon's ueri fcripturaruminterprecesSi ledloresofl.jp Poenitentiam uidelicet Si remiffionem peccatorum pracdicadai” nomine Chriftitinfacramentisatcß Ceremoniis,eaeflereIigioÇ'^‘^|,ri' da,quæ DominusinftituitjSi omnia eo eftereferenda ut fidcsin amp;nbsp;ftum, femperconfirmetur in fandiis Si augcatur; fides inquam, fiduciam diuinæbonitatis.Sifpempromiftæfalutis certoconcipd Deum reuereatur Si amet,quæ proximo diledlionis officium quae Carnis mortificationem,Silt;5bedienrfam in fufcipiendis Dd tis excitet. Compledlituramp;hoc tamLutherr,quam noftra quod in Ecclefqsqfolum miniftrare debent, Sireligionem P’’^^£j,(i(’ qui fcientia Si ftudio religionis inter alios maxime pollent, Ç“’ fandtis omnibus ad minifterium expctitf,atqi probatf.

HancformamreligionisSidifciplinæ, eandemetS. runt,Si nosprofitemur.Necquicquamomninoproferes.quodO'^yOi utad religionem Chrifti pertinens, tradiderinc, quod non doceamus. Coelibatum, Monachifmum, Sialiamulta, |j,risff' corporis abiedtioncm 3c caftigacionem,patresplxriq?omnes P* yF ciffeuidentur.Si exaggeraflcquam nos,quam ipfa fcripturafat tur.fed neceflitatem tarnen harum rerum ncmini, ut uos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^yii

-ocr page 249-

ADTBRSARIORTH.

«ont,nlt;c tnericum aliquod illis afllgnanint detrahens fîdei, qusr degt; b«drlt;inChriftuin.De Patribus loquor uetuftioribuf,qui' ufquead ttinput Auguftini in Ecclefia extiter unt. Poftcriora cnim tempora pluritnum a fynccricate fuperiorum,dcgcnerarunt. Nam Diuus Au JuAinus( cuius et fupra memini ) fuo iam têpore rcpieta efle omnia human» praefumptionibus,amp; (eruilibus oneribus, conqueHus eit» Siudisigitur Latome legere monumenta S. Patrum,3i diligenter obferuare,quK fitillorumdcReligioneamp; Difciplina Chrifti perpc# fuafententia ,quas res illi inter officia ad pietatem ncceflaria numc^ f'nt,tumctiamcognolccrc,quibu8 in rebus nos pietatem cultumq; Pd collocemus : nihil profeAo deprehendes inter nos amp;nbsp;illos uaÿ dïre. Sed fatendum crit, ueftris lacerdotibus prope nihil fupereffe, I'^odcum doArina amp;nbsp;d/fciplina S.Patrum congruat.

His inquam ueftris facerdotibus, non etiam nobis, arrogantiae ^htnenadlcriberedcbcs,quiamp;fcripturarum,amp; S.Patrum apthori^ ^f^tontempta,nouapropeomniafibifinxeruntipfi,quae cum fagt; 'f'» literis,ac Patrum conftitutionibus omnino pugnant. Qiiare ”0« affirmamus uel Luthcrum,uel nos ipfos aliquid in fcriptura fa# di uidiflcjquod illi heroesdc lumina Ecclefiæ non uiderint: fed gragt;

** ïgimus Deo, quod uidimus eadem, qux illi. Qua in re libcn# ^’gnofdmusamp;fatemur ipforum monumenta,praecipucuero D.

■*^guftini, multum nobis adiumend prxbuifte .Nonanteponi# rot hominuro,totfeculorum audio rkati : ledautho

‘^Qwiftiamp; uerbieius,omnem humanam authoritatem poft# r^ninnus,

Quodautem Lutherus,amp;alijquidam noftri fxculifcriprores, Jomini •ij r”f*V’'æ^°‘’®quot;®quot;P’rilomclius,amp; clarius interprctati lunt, mcxplicdndis faAum eft, hoc aliquando, cum

t«» ,***™’*tnos tuamdepofuerisjamp;utriul^partis conamenta# hocfetulotf* A?*”* * nbsp;nbsp;nbsp;minus libenter ÔC ingenue fateberis, quam nunc

^7^« agnofcis, honaines do Aos noftrorum temporum, multo * bonas hteras amp;nbsp;artes, multocs maiorem cis lucetn

retro fxculis faAum ut. Ncc enim fruftra w»tuarü âCcaetcrarum artium, tanalibcralitcr amp;nbsp;benigne

Gs his

-ocr page 250-

CONÎTTATIO

bisnoftristtmporibusdominuseffudic. Pnusenim admonerl^ uoluir,quaniiußofuoiudido noftram ingranrudincrn óiinipic^ï tcmpunir«,amp; admoneri quide iioluiteuidcnrifsims. MiraboG nonfatcarisabErafmoplurimaicriprurarum loca, non pauca^^ am de difa’plinaecclcfiæ,muko clahus efle inrerprerata, èi in luc^‘ reduda, quara fadum fîta pîaerife^ uctcribus.Ciini aiiquando leges,cura uercrum Zc recenrium feriptorum monuraentadili^''* ter confcrcs,cum animum ad eam rem adfcres ueritanseupiduiH) bénira ab ofFenfionCjuacuum ab affedu,ftudioq^ccgt;nfcniandie'’' plifîcandiiieltriftatus,dubiumnoneft,quintunc,ütliorainer-’ tura dccetjGs agniturus,amp; Lutherum,amp; Melanthonem,ôi alic’'® plureSjinfignemopcram EcclefiishocicmporeprsclbtilTe.

Sed quodcuncj tandem tibi uidebitur dedono interpretan'^,'’^ facilitate explicandt feripturam, in qua noftro feculo non ÿ cellunt,certe omnia quæ ad rcligionem perrincnr,inrelleda nquot;'' gt;nbsp;anima duerfa,tam a ucteribus,^ ab hodiernis, et intelligent feWjj eadem, qui pio ftudio feripturas euoIuér.Et de bis quidS rebus » ligioné neceffarijscontendimus tm, ac certamus;dc cseteris ot^ bus facile pacifeemur cura îjs, quincccflariadodrina; eapU’Pj^ de admilërunt » nbsp;nbsp;Confiât ergo nos nihil fumerc, nihil etiâ tr'u

nobis, quod non ipfâ Chrifii religio iubet quemlibet Chrift*^'’ fibi ftimerc, amp;nbsp;attribuere,ut donum a Deo profedû.Conft3t nos in co imitari patrcs,non contemnerc,uel nos cis prxferre»^ ^***5 * * Sed urges deledum,quem nos in icriptis S» Patrîî faciendu mus , Philippumaccufis,quodin libellode Ecclcfîa cenfur’ gitS.Patrum,amp;aliosinhoc,aîios inillo lapfos eflepronun necquem^eorum,quiamilic trcccntts annisfucrunt,quanWjp/ bonus Ecclefîæ ciuis, integrum amp;nbsp;fine nota dimiferit, co mihi quoquedolum obîjcis,idco quod,cum non P® armis,quibus tu pugnas, authoritate,ordinc, amp;nbsp;diieiplina tamenidipfum ftudeamdiflïmulare. Poftamp;illudexprobraSjS^j, quæ commoda mihi funt ex icriptis Parrum excerpam eafikntio praeteream,aut iàltem non bonafide commenio’’^j,(}0

‘Jç Philippe, dçinde d« rcfpQndcbo.PhiÜpP^i

-ocr page 251-

tötERMRlÖRtÄ;

li(Rtlt;turS.Patrcsuetu(,tiorcs,inhisquae ad fubftanoam religi'onis Philippltf itt S pertinent,cadcmomnino,qu3e noscrcdidifTejamp;docuilTc: Agnofck bro deEcclefiii «nini «OS fuiflc pios amp;nbsp;Chriftianos doAorcs Ecdefiac Chrifti. Scd doifforis Utprxmunirec animos cor um,quosueftri Sophiftacftudcntinerro ofKcio funälU Km adduccre,patrum auchoricatibusfallbobieAis,admonuir,qua »nt religione Icripta illorum legenda: amp;nbsp;non tarn norauic eorum la^ pfu»,quam non latiscömodc dida, quæ fcilicet hoftes ueriratis con^ otnnemS.Patrumfcntcntiam,adfuam defendendam impictaÿ

*«m decorquenedd ergo Philippus pic amp;nbsp;rede docuit,in coep iecutu« *ftpr3eceptaamp;exemplaPatrum,quando comonefaefe eos,qui Pa# ‘''Um libres legunt,ut de rebus fidei necefiartjs animum luum ex di# liccris prius rede informent, amp;nbsp;poftea diligenter in ipfisquoqj ätrum feriptis obferucnt,qu3c fit illorum perpétua de religion« Wti fententia, nonetiamarripiantaliquid feparatim, quod quo# ^‘’locojamp;quauisoccafionc, minus propricilli feripferunt. Quod S'rdrtalem in feriptis Patrum dcledum fecit,quod alios,ut idem fa ’'*nthortacur, non debet aferibi ulli arrogant/«,uel confidentiac Ç?Prij ingenii,fed religioni, amp;nbsp;officio profitentis dodrinamChri# 'V Phil/ppo.Nuncdemc.

«la agnolcis maxime authoritatem ,ord/nem ÔC difdpli# nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fffiæ^nec leuiahæcarmaeflcputascontra hoftes Ecclefîae»

j. '’'Stenenhaberealia:fimcliorafciamipCc,utca proferam,tcilgt; « iiecum elfe ufiirum, amp;nbsp;aequo marte in certamendefeenfurum* te ft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;babere alia,necÿ his ipßs carere poflc,tamctfi difsimula#

Ord■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refpondcOjPrimum quod urgesauthoritatem,

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difciplinamEcclefîx,nonrcprchcndi:fedutpriusccrto

^^ßnofcf res,qu3e fit reuera Ecclefîae autoritas, qui ordo,qu3e dilcipli

’ ^uiufniodi fint iftarum rerum inania nomina , ôi fîmulacra ,ad# proferomelioratibiiftis arraa:facram uidelicctfcri#

•Qij ''’’•bkmecum utercimprimis ttumfuo locoutartccumctiain ^nt *f'”'*»^“thoritatc,ordinc amp;dilciplinaEcclcfiaefed quæ reuera 'tit ’ ''k •” '1''* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttif tantum,aut fuco aliquo cfTc apparent. Vtar

his armi s in gratiam tuS amp;nbsp;eorum,qui fibi alioqui perfuadcri P’Ountur, nos plane aouaoa religioncminucherc,ô£ diiierfa

Gg ij in

-ocr page 252-

C o N F r T A T I «

Ht omnibus a S. Pam'bus fcftari. Quod,n» ad ipfam atrinet doclrO nam amp;nbsp;dilcfplinam Chrifti S .liccrse tantam copiamfuppedicanti* omiicrti partcm,ut artnis illis ruiscarcre omnino pofsimas.

Rogas deinde,cur nomen AuguftiniAmbrofij jChryfoftoiö** Cypriani,Ô£alioriim rodes audiatur in dcfenfionibusmeii,an quia plus credendum illiSjquam mihi puremc’rogas cur allegr™ *?*■ turfeur S. Pâtre s uocem^amp; tandem cxclamas,O miram confdcnn. uim,fruftracelatur uerbis,quod reipfadifsimulari non poteft.Q? autem eclare tibt uideor Latomedam paulo ante,amp; fupra fum tusjîoc idcirco patres uocare SanAos, quia taies agnofeo Si uenef'^ nec id modo, uerum etiam affirmare non dubito, dominum hodie uclle uti ipforum minifterio in prædicando luo Euangelio, commendanda dilciplina fua. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jjj

Sedin ijs rcbus,qu3e adculeum Deipertinent,crcdcndumf VNl DEO, VNI CHRISTO,nonctiamS.Patribu»,’“ ullis hominibus,profitcor:Quanquam ad banc fidem exufdd“^ J Dominus,ut S.Patrum, ßc etiam praelèntium uti minifterio tur,eorumqf authoritate hominum animos ad credendum fuo bo commouctjUtfupra oftenfum eft.

f it • «y» » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qyod uero lcribis,me decerperc,qu3e commoda mihi fünf

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Patrum fcriptis,amp;caquf contra me faciunt,diflîraularcfilentgt;ngt;

nonbonafîderecitare,calumniam banc elTc dico. Namex^^,) qux faciunt ad commodum non meum,fed ipfîus religionis,*, |,( quxftionis,de qua negodum eft. Neque enim quolibet in nbsp;nbsp;Tj#

adducenda Patrum feripta omnia,fed qui me prjterire contra me raciunt,aut non bona fide explicate, ij fane manifc^ ,} fum dicunt,ntc ullam poterunt proferre defenfionem nni,*n me taie aliquid fecifle conuincent. Colonienlcs deputatijhanc^jji as complûtes càlumnias mihi ftruxerunt, fed falfo amp;nbsp;mabtiow

Pit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pra uno ôf altero loco demonftraui, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fi)

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Intérim tarnen proGtcor, me nô redire indilFerentcr

* V “’^♦‘trumdi(Sa,quemadmod5nectu,nec quifouam alius. id potëft,nam pugnâc multis in locis,amp; diflendunt alrerab plseriqucedamlêcumipâdiffident. Quant naultacnim

-ocr page 253-

ADrêR3ARl«R7ll.

piuu» Anguftinus,omnium alioquin in explicandis dogmarfg Chri wfcriptorcerrifiïmusc’Dixi iatn antca,quemadmodS recipiamuts Patresfllos uetuftiore», Ircnæum, Tertullianum ( ijs tantum exce^ pti»,quæcumMontanis fentirccœpit) Cyprianum,Hilariû,Atha »afium, Epiphaniü, Ambrofium, Chryfoftomum, CyriIIum,in ijs QflXtrfJW Omnibus,quæperfcadrcligionemChnftipcrtinétjamp;quçi'pfî.utnc S . Pdfrrtre ftliariaadfidcm amp;difciplinam Chrifti tradiderunr,fcd redpimus ut cijpiawit J^ftcSjHonutauthores facrorum dogmatum,uelccrcmoniarum. In Wsautcm omnibus uos iampridem illoi omnino reicciftis.In cae ’lt;ris fiue fcripturaru interprctationibus, fiuc difputanonibus e (crigt; P^radefumptisjfiue inpracccptis addiiciplinam uiuendi pertinent •'busjcamrcgulam fequiniur,quamipfi nobiipatres dcdcrunt,ut ^rcriptiseorumcadcligamus,qux ucrbo Dcimaximefuntcongt; **ntanca, amp;adinftaurandum fidem plus conferunr.

Hiceftpiusdeleftusjnonuttucrirainarisjirreligiofusdolusînec ^uic^hicumulo meagerc,quod nonagam:nonfallo pugnam,non äuthoritatü* populo facio,nequc omnium hominum authoritatcm PätrMHUteff hominum authoritatcm diuinæ nonantcpono:patribus dum contra “««ntiorjfedquibusin rebus,amp; quatenus ipfi uoluntfibicredi,eogt; dduerfuri»! 2j^9^®nf«gt;atijscontratc,amp;tuos utor,(cdinrjslocis,in quibus,cur *™njonium illorum reijdatis,nullam dicerecaußam poteftis.

Cahbatuiquidcm,utpauloantediximus,item Monachifmo, *taeterisuiiiendi rationibus,amp;operibus,quibuscorpori aliqua ad afiliAiOjSandi Patres plcricp omnes,pofteriores etiam culgt; niartyrum,uidcntur ptufculum rribuifle. fed uerum illi coeliba^ fufeeptum propter regnum Deiaierum etiam monachatri, exemplum effet contemnendi mundS,amp; carnis domandæ,pro#

P^’uerunt; nullam prædpiebant neceflitatem,nullum fingebant mc ^Kum Jed gradx 3i merito Chrifti ferebant omnia accepta,amp; fiduci;^ omnemfaluds inunoChrifto collocabant,ideo(jcercü cft,co« *nhisipfislocis,cötrauos,pro nobis pugnare.Nccenim resiplas,

•*wum inania tantum fîmulachra rerum, Si uocabula iadatis,d£ rc luiriris,amp;blfacanim return ipe,fiduciam Chrifti in animishom

*“» gtauiter labefadatia *

G üj Placet

-ocr page 254-

«58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O H r r ¥ i f rS

Placet{talt;| mSii tua ilia conditio,cum ai»,aut OteM Cotidiliona ®’'*ï”sómnibus,auromnibu»abftinc.Scripturasdcbereptiii’“^(j ultimum locum obtinere in difputarionibu» de reli2iont,non'amp; certam. quas , . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;” jUn« a''*

O' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ras,hisutamurcommuniter Idcindcutamur cnamomniD‘^7.j;(

»fjj; uce* ajjjgnaporau(£jAuguftini,uelaS.Patribusfcripta,uel3Ç^j^jf décréta funt, quam conditions amp;nbsp;Colonicnfîbu» obtuli : Vbgt; pugnantes inter fe,uel fcripcurarum intcrpretationes ,uel uclfandiones dedoftrina. Si difciplinaChriHioccurrerint.^^a^j lam fequamur Patrum: omnia primum ad fcripturam ,dc*‘’ cam traditioncm,quam confiât prima» ccclelîas fuiffefccuta*» gamus,iudiciumqjdehisfaciamus.

Hane fi conditioncm recipcre, amp;nbsp;ei ftare uditis, effugcre non tcritis,quin Si uos ipfi tandem fateamini,amp; fcripturam claina'’^^pj^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra PapiftaSjhoc cft,eos,qui adminiftrationem religioniSjqn’*”

pa comprobat,fequuntur,amp;eofdcm condemnarietiam, doxis Patribus. Idcocp nihil aliud reftabit,quam,utipfeic’'iblt;®y^i^ tamus regnum Antichrifii, Si ruina eius in libertatem no» nbsp;nbsp;jjjl

mus,nonquidcm carni.s,fedChrifii,quæ fcilicet praeftaf jf/ cuiquam incommoderur,aurquicquam boni eripiatut ’ fis Antichrifii abominationibus, doArinam Si clifciplinam puram amp;nbsp;tora ampleAamur, amp;nbsp;ucra dileAione ftudeamus omnibus,hoc eft,non arcanum confilium artis noftrae, ui cal'^*’ ■ j|i ris, fed manifefia nofirae rcligionis profefsio. idej uere gift* Domino pofiumusjnos non folum non diflentire a S.P3ttib^*’[j)lt; corum etiam authoritatepofle nos iugularc omneSjquicunCpn in do Arina Chrifti,quam profitcmur,aduerfantur.

In quo fi me uanum exiftimas,3gc expcriamur;coge,qnO’^ reuosputatishacinreinfiruAifiimos. VelegofoluSjfretusno^^jj^ tcingenio,non cruditione,nô facundia, nullaapud homines g fedfolabonitatccauflae,amp; promifiione Chrifticum tuis congrediar,idqgt; quod hie tibi recipio,iuuanteChrifto bo,nos earn adlerere religioncm,eam doArinam Si difeiph*’ non Icriptura t3tum,fcd omnesetiatn prifei fanAipatres doci* Siprofeififnnqucftraautem jpkraque omnia, atiam Patrum authoritatedamnari»

-ocr page 255-

IDT BllARlOXr« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^

niud autcm quam imperire a tc pofcirur^ ut qufa Patres frcque« eredam illijin omnibus. Haecenim lex a ncnu'neunquS

•■«tfpta fuit. Sed de hoe ante fati» raulra »

Quod hoc ioco Fabrum amp;nbsp;Eccium mihi anteponi8,quod ei coU *noni,tanquam ægrc mihi faAurus immoraris,quantLim ad me 5'J'dem atcinet, libcnter hic cotum tibiconcedo ,fed quod ad caugt; ’'wChrifti pcrcinct,udnara poiTes nominaredoftioreSjUtiaam da^ •’’Cur nobis facultas defendendi contra illos cauffam Chrifti ,coram SÇîui aliquOjôi rcligiofo auditorio,fcd amp;nbsp;coram ipfis externi impc# f’lptindpibuSjSi magiftraabu$:runc uerum clTc cernercs, quod Do ^'nusfuispromifiuEgodabo uobi8osamp;fapicntiam,cuinonpoÿ ’•■unt contradfcerc, neej reßftere omnes aducriärrjueftri. Quales, s enim fumus,agnofcimus noftram imbeciilicatem,cum inge# Atunicrudicionis, nouir autem Chriftus Dominus infpeAor cor# 'cjr»i,nosinhac omni caufTa nihil aliud, quam ut ipfecognofeatur, «US regnum obtincat, quxrerc amp;nbsp;fpeAare. nbsp;Quare non deerit

°Ws,etiamfi per infirma organa ncgocium hoc agatur.

Sed mirumeft, quod Erafmi t«anibut,dclicerarumftudrjitan» ^’»clarcmcritijtantam uolucris facerc contumdiani,utcumFa#

rgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DeiudiceEiS

’’«a ad rem, cum ad iuftam controuerßarun» collationem uos clefietflicatS fouocamusjillic iudicem pofeitis; ibi cum nos iuxtapræceptum ^.Pentus SanAijamp;iecundumcxempIaApoftolorumacfacramom

fatninhaccauiTajftatimafcripturisamp;carumluce conaminiab ’«tc homines in tencbrasfalfo nom inatxEcclcßaeueftrae: quam nufquam ofiendere poteftis, ncc ullum eius certum librS pro# f, ƒ *’ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Ponüficis poteltatem Si (crinium peAoris dus mi^

quot;“^populuraauocatis.

fid P * feripturiSjÄ:aperperualucefaclliusinueftramcon Uj^5ScfedisPontificixcaligincraabftrahantur,triacrimi# teris inapingitis,obfcuritatem,ambiguicatem. Si non fuffi ei# pr jEceptionem , qux lane grauiisima eft contuniciiain fpri#

tum

-ocr page 256-

CORfTTATrO

nnbiguitnt,

t. ,TiiH9th j.

D. fcriphtt turn SanAum,datorcmamp; fontem pcrenncm omnium amp;nbsp;arnu^ ram non t/Je 6c Hnguarum.Hæc cnim crimfna ne in ullo quidem fcriptore, tol' •irfcBrMiï» ant rabilia cffc putantur. Scd fpiritus fanAus ipfe de fua fcriptura trf^ tus eftjcani ßc utilem cfTc ad doccndü,ad rcdarguendum,amp; ad co gendujUthomo pofsit ex ea copiofe informari ad otbonumop*** Haec ß uera funt,ut uera eße oportet, iam cene nee Sacrse feripeuffr quiequam falutarium prxceprionum deeft , nee cft aliquid in ca**, obfciirum, uel ambiguum. Nam per quae oportet omnia alia o cerijóc comprobarijharc ut maximeßnt certa,et dilucida,neceflc

I^ll lius lÄllLtUS 'jpiC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l*.lt;ipi.UI «UI IU«UI UlIllUW»»-

ri(simam,5Cccrtifsimam,amp; praccipereeriam abunde,qu3eati^^ beateep uiuendü conferunt, T u contra dicis, eam cflc obfcuraw» biam,ói mutilam.Q.uidiurislt;obfecro,utricredemus i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ju

Quin etiam ftudes probate hxcquae (cripturae crimina gis,3i quantum ad obicuritatem pcrtinct,adducis primfl tem Diui Petri qui teftatur in Paulinis Epiftolis,quxdaffl inc»*' ciliaintclleAujdeindecumauthoritatePatrum ipfamquoqn^^’jjj rientiam in teftimoniu adhibes. Audes enim fcriberc:faterihoc,‘l^|^ cunc^ fana mchtcfunt,fcripturam uidelicetobfcuram amp;angt;big% effe. Poftremo affersexempla quorundam,qui fcripturasuaf deprauateintclligunt.

Quantum adjauthoriratem Pctri,dicit Avw'wTÄTir« hoceftß''Mj(, inèfle intelledu difFicilia,nô dicit obfcura aut ambigua : nu» ’ quac impcritiôc inflabiles peruertunr,ficuti ôi reliquas fetip'^ 1-^(1 Eftenim non diffîcilis modo,fcd etiam impolTibilisintelletîbi ptura(ut fæpe iam diximtis ) iierum ijs qui ipiritu Chrifti nof donatifunt:quiautem huncfpiritum acccperunt,his omnino P jjjt tt,amp;; confpicua redditur.Nô enim tcftum Euangelium eft,ngt;n qui percuntjijs autem qui faluantur,eft luxuitæ. •.fsH/'

t.Cor.u»

Vittlc malta infcriptur. »bfcura funt

Infunt quidem feripturæ multa loca, qux parom prop^*’ ritiam lingux partim propter ignoratam hiftoriäm turalium,quamcorumquxgefta funtper homines, fenfu nonpoiTunnuoluitcriam Dominus,pleriscpinIociSn:'^^fgt;^ Âudium noftrum acuere.Interim tarnen,qusc adfaluteifl nbsp;nbsp;nbsp;9

-ocr page 257-

AD V E R S ar I O R V M ^4»

uirtutemconferrc qufcqu5poflunt,ca in flt;ttu

'^'^ntS ''^'®'P*®fä^^'’’^og’t,(Scitbenteragnofecntomnespij.Idemprg riafunt onts Qj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad unumomnes,nccullum tu proférés, qui diuerfumdP fu^ugl d^fii

“nus nunc fufficiat Auguftiflus. præfertf m in ijs Iibris,in quP Ecckfif formans,rationem 3C uiam ex profeflb tradit,do quam optime 8c difceodi amp;nbsp;doccndi. Hit igiturfccun' In |,°”.^^°^””^Cbriftianacap.jgt;. itafcripfit.

’’’Wa.a* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aperte in fcripturis pofita funt, inuenfuntur illao*

Qd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidem moreftj uiuendi,fpem fcüicet 3c charitatem.

I'Urin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modificauitrut locis apcrtioribus fami occurreret,ob

bbu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faftidiadctergeret,Nihilenimferedeillis obfcurita*

ptjj.''^“'fu*‘gt;quod nonplaniffimcdicflum alibi rcperiatur.Hæcillc.Ifta

bJihiJ prorfus eft.quod fcri*

ftni ”°^'^f'^gt;l’octft.nihilquodullomodo adpictatemfaciattfefaluquot;

quot;°quot; Pl“*^™*s, apertis 5C claris locis copiofe tradat, etiamfi ez' lotisn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradat tam plane ucl fimpliciter ; quibus fcilicct

‘ian nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f^citarc ftudiumnoftrum,amp;admonerenosinfci'

animi moderacionem.Sic fenfcrunt de claritate et

®1ï1q *■1”' Ictipturarum S. Patres, quos fi non fana mente fuiHe dicas, Ldotni ncti^ V^IH ’^'”'Ibsinfanirc,quamuobifcumfapere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ociMtio de '

efti ,“''^'®”’indignauirocrudiroefthæctuaratiocinatio : Scriptura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.*

fitD '*”*^P’’°I'^'”’“'’gt;^hciexea nonpoflït.quomodofcilicetcolendu» ftlirtcommoda fit ad perfuadendum falfam.quam ueram

loco b? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inftar nafi cxrei, quemadmodum Pighius non u*

öm'n ^’templa eorum, qui cum doAi infcripturis habeâtur,ea« gjjj/P ^°neodemfenfuacceperunt, Indeconcludiseaseflfeobfcuras amp;nbsp;ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certeaccidentisparalogifmus,alienus eft tua eruditio

^lni multi Platonem, Ariftotelem.iLegeSjCiceronem.alioftj

'ne difertos amp;nbsp;perfpicuos authores uarie intelliguntf quam multi intelliguntCDicas nc propterea nihil poflc ccrti ex his au* ic^Ptaobfcura d^ambiguac’

oducis locum lacobi, quem aliter^ ucais, RofFcnfis, aliter Lutheru»

Hh ioterpr«*

-ocr page 258-

2-4^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conpvtati«

iftterpretatus eft. Attuipfe eum locum infpkc.uidcbisnihil ifl W obfcurijnihil prorfusambigui.Confitemini,inquit,inuicem peccats», orate pro uobismutuo, ut fanemini. Quis hocpræceptum legit^qui non intelligat.hoc dici,fi.quando peccauimus, uterrata inuicemagnofcamus:amp; ut Deus condonetilla.meritasq? panasa‘^|j( bisauferatmutuooremus.Si iamuel RofFenfis uelalius quifpiai” , hoe ipfum detorquere ad probandam necelTitatem confelTionisau*^)^, larisjamp;deeori.vecurcumijsjquiplanamói^ fimplicem fententia® plelt;fiuntur,hocincommodi imputetur falfo 3c contentiofo inttrP'^ nonApofcolo,qui claie lt;S(:difercepropofuit,quoduolebat. ,(jfj Sic habet amp;nbsp;locus Malachiæ quem citas, in quo tametfi ineftjtamen fiuerbahæc ipfaprophetæ,amp;alias feripturas quæfcilicetdeoblationibus ChriftianifmiexprefleIoquuntur,lt;S^ d incenfi atcß oblacionis translationem cxplicant,nullo negotio int«* ’ quid uelit propheta.

Illeenim cumdixiirecdereieÆonegcntissSsreligionisIudaicsE’.J^jjf îecic.Nam ab ortu folis,ufqiad occafumeiusmagnûnomentneu® gentes^ Si in Omni loco adduceturincenfum nomini meo satcß O“* munda.quoniam magnum nomen meum inter gentes.Quis iaffl nbsp;nbsp;J-,

gatjUel mediocri ter in feripturis uerfa tus, qui non intelligat, hic P^ fam effein primisprædicationem Euangelrj,perquam Deus f,Jlt; rarum agnofeeretur, «St:magnum fieret nomen eiusinter genees, ctiam frueflum huius prædicatioiusjfidem fcilicet et confelïîone®) CO quod prædixitfuturum,utincenfum 3C munda oblatio nom’1'* offêrreturin Omni locojnonin lerufalemtantumut’antealeiciuP^ Gonftat.n.hasuocesiincenfumamp; oblationcm non aceipi ß®P Oblationci Vfus enimhorum fymbolorninChriftianifmodefn'tjQuanif^^* jjÿ' Chrißittnoru^ tur.uideac aliquis intelligendaefleper incenfum mundam * j«ii’ nem,fâcrificiaGhriftianorum,inuocationem, confeflîonem nominisdiuini,cum qua Temper côiuntfla.eftnoftri ipforum ° jjit' uoluntatem Dei confecratio,grariq? erga Deumanimi,peromCi lt;flionis,(5£mifericordiçin pauperes déclaratio.HæceffeChrift'^ p|i( propria facrificia teftantur prophetæ,amp; Apoftoli, quod uel exPi gj iocispoteftabundecognofci Efaiae.»,ô!c: 66. leremiæ -j. pfaJ. p ' iz.36 i5.Philip.4. i.Pet. J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Veteris Mif- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ueroinfacra Synaxi Euchariftiæhæc Ghrifb'aooru®

ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cia omnia fimulexhiberi^ebent,lt;SCnominatim ex primo Apo^° j0

-ocr page 259-

AD VERSARI ORVH

wiftitutoftdelesadmenfam Domini femper afFerebat eleemofynas.qug difttibuerentur inter pauperes,de hac ipfa oblacione inuoca^nis, cöfef f'oni$Jaudisxlcemofynarum,quaeomniainfacraSynaxiofKrebantur. Uttnesplericpamp;interhosctiamlrengus uaticinium Malachiaeinobla ’ P* óoneEuchariftiseimplerifcripferunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ?*.

QuodautemEcciusamp;Sophiftxalijbnc locum eo detorquereconan tüt,utprobent,Sacerdotemin Miffaofferrc patrifilium.ueremundum

purum facrificium,eoc5 opere Miffificis expiari peccata. cocihan Dei ^«neuolcntiam, hocillbrum peruerütatinonuatiqnq ambiguitati uel «bfcuritati debecattribui. Namoportctimpleri illud petrt, quodhomi-

^tioncsinfuisNXiffisctiamnumbabentjkdnec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbrifti intel

quotlocis,uerbumobîationisinEucharift.a,deoblanoneChrftn^^^^^^ ''gunc,(cddcfispotiusoblacionibus,quasmo

'xsmimloquïmdebisipfisEuchariftixobat.ombu^dequ^bu^^^^^^ üriïuatidniumadduxerat,itafcribitNonfacrificafana^^^^^^^

''«m,nöenim indigetfacrificioDeus.fed con nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(^Erifto, qui otUtio

^«tÇacrificiûpuraexiftens.HxciUc Q?^^ omnia quisnonuideat? Nbjpe. ftpairihoftiamobtulitut,fandlificaret nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°“æ^’Xîonam Cbru

^ïprianusfcribitinlibcUo de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eocuples amp;nbsp;diues

uenientemadfacramccenamfmeoblatione ocup £ nbsp;nbsp;.

«omimcumcelebrareteaodis,quxcorbonamomnm^ ‘quot;dominicumrine facrificio uenis,qux partem dcfaaitoo^q^^^,P^^ Paobtulit.i'umis. Cbriftiani enim offere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipy^Eariftiam-.reliquot;

I*'i paupetibus, ex quibus portio confecra a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prtcationis for

'luamdifaibuebaturinter egentesfratreslndedt^ H

I ’*'“^aquxapuduos,nomineSecretxÏtamp;t'*’^' o-Mlt;i-5óbasoblationesfa' » nbsp;nbsp;nbsp;^''^^^°Pi«atcDominefuppbcatiombusrmUrls. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finguU obtu

•■•'»«rum UmuÀatumcç tuarum cenife»-o — nbsp;nbsp;nbsp;, r y^em-

^'jntobhonotemnoministuicunamp;sptofit r

^^feuaVvic.quod dicitfaceïàos,Obiat^nc Ljj^jjooibus Sc pletacg

^«tuatum-,amp;,quodüngu\iobtukïunt.Ueh'su

'^inouisueftti uerbaloquuntut» H.æc umo » aVicnuW knfum detoï*

*^8c omnisbiftoïix impcriti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,Quod docent di*

I » \ » il ,

'^ft*Ùteï*,quoaÇctip£ai^tS,Patresgt;quoàïociuitur^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0^»^

»

-ocr page 260-

CONFVTATIO

Obi)cis deinde illud Domini,(hoc eft corpu»meû) quod aliter a

Andifcor thero.aliter fit ab Oecolampadio intcrpretatum. Hane concrotKrliajj^ dent vuthe= utinam tammulti haberentperfpeeftam, quam multi eamtra^r“ j tlUiQf Oe- ^utherus.quod Dominus diferte dixitjfe hie fuum corpus dare,» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfum uidclicet quod traditum eft pro nobis, intellexit : Huit

’ Oecolompadium nonquidem contra fenfiirc.ucrum hoc concendiii jTj tn uerpK Cœ neni in fe non efleidipfum, quod corpus Domini Idcntice(quodnt‘p|, therus unquam affirmauit) fed fy mbolû corporis Domini, id uus Auguftinus ira interpréta tus eft,nee quifquam id negat: modo hgaturid,quod amp;nbsp;Oecolampadius rcnCit,amp; confeftus eft, exhiba cet hoc fymboloreipfa corpus Domini, non panem tantum , çnum.Sed efto. Sint qui amp;: hue locum deprauentn'deo ne obfeuru dices uerbum Domini,amp; non potius obfeuram mentem,qu« planum locum fairofenfuobnubilatî' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;géi

Sic res fe habet 3c de illo loco. Tu es petrus Sc fuper hane tnterpreU « dificabo Ecclefiam meam.Et fi cnimipfum Petrum, petrâ hie tio huius, Tu intelligas, Vti plericj?ueterum hunclocum intellexerunt, q“’^ ^pui' «f Petr»« aliquo pietatis fenfu præditus,nonagnofcat,idpetrofolumpo“^^^ÿ fiberhnnepe pctae,quatenusin Chriftûrefpiciens,unica Ecclefif fundamen trum * caput,eo folo nitebatur,lt;Si alios prædicatione Euägeli)

- cnimadperfonameiusattinctpriuatim,mox ubifenfumiSceftee^Ji nis,non patrisreuelationcmfecutus,Chriftum d fubeundo fupP* hortaretur.didlus eft Sathanas à Domino. Siue igitur Petra quam Ecclefia3Edificatur,petrusintclligatur,ut primus confeffor, Euangelijcgprædicator, fiue fidcsipfa 8c confeifio^ Chriftus deniepîi Petro creditusS: confelTus, ut hunc locum rieenarrant; tarnen iftc omnes interpretationes apudomnes p£)t^|. fn eo conueniunt,quod nullum aliud fundamentum Ecclefiff** ([.(l'y quam Chriftusipfc,quodnihil talc uel Petro.ucl cuiuisalij quatenusinhxrcnsChriftopcrfidemiEcclefiameius,confeiî® . Éuangelijprædicatione amplificar.

Sic multa funt in fcripturis loca,quorum etfl unus aliqm® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,')li ’

ftapatet-tamenadeofuntClara,utnemo plus aliud quicq^^'^’p. A quam quod orthodoxumeft,eliccrepofsit.Qua dcrcaudi,qf* j luftinusfcripfenthb.dedo(ftrinaChriftianalib.j.cap.z7gt;

Quando autem inquit,cxciufdem feripturaeuerbis non fed duouel plura fcntiuntiiF,cqaraû later quid Cmfexit ille qu* ‘‘

-ocr page 261-

pericidi eftjfi quodlibet eorum congruere uetitatf,ex alqs locis faft cufutnfcnpturarum doceripotefta'd tarnen eoconante.quidiuina fcni-otur «loquia, ut ad uoluncatcm perueniatur autoris, per quem feriptu1 nmillam fandus operatuseftfpiritus; fiue hoc affcquatur, fiuealiam «Qtentiam de illis ucrbis.quæ fidei redlæ non rcfragatur,infculpat,tcftf' rooniumHabens a quocunque alio loco diuinoro eloquiorum.Ille quip1 Peauthor in eifdem uerbis, quæ intelligerc uolumus, Sc ipfam fententi1 ’mforfitan uidit,lt;Sc certe Dei fpirltus,qui per cum haec operatus eft, eti'

'pfam occurfuram leAori uel auditor! fine dubitationeprguidit,im9 ' toccurreret,quia 8c ipfa eft ueritatc fubnixa.prouidit.Nä quid in diui1

s eloquijs largius.Ä: uberius potui t diuinitus prouidcri,quam ut cadé wbapluribusintelliganturmodis, quosalianonminusdiuina conte1

j fcx his perfpicuum efl:,non teftimonijs modo feripturarum fed ctiatit'' _ atrum,nihil prorfusinferipturistameffeobfeurumautambiguum, P°®^Pialcntentiapercipi-1 PerfpicuumcRetiamea^quaK.

in r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinent,adeo clare d^copiofe elïç tradita paßim

ctipturis, utnemo ueri ftudiofus,amanf($ dei poflit fgnorare quit1 falutcmneceflaria.

Int» R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cocrcebitferipturarum deprauatoresfquis lltcm

fol • ^°®‘^2’i”’ctj9“andodiflcnriuntî'Refponfumadhçceft fuprain pxg.zoi,^ ueftrumpro authoritatefumma inJe,

refponfionis haec eft. Scriptura tradic ea omnia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;foJicj«

ted v '^5’'8’°^cmperfcpcrcinent,tamabunde,tamccrtO(S;perfpicue, t

•Namamp;fiex fingulislocis eafdemfinguli fententiasnon pcrcipv tforMitt.

P1^ aliquam fententiam fibidefumunt : ddndein

. ’nantibus 8c pijs fcntentrjs.alter alteri libcnter defertamp; cedit,ut cd

•itau nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fynccra perRet cofenfio cha1

p ^hquispræoccupatusiSatanajamp;fiduciacamisfuaefretus.pra »htr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exaliquo fcripturçloco,uel con£ir.gatipfe,uel

1

rtol fiat,quïfidcrobuRioresfuny'nfirmioresinhishumani

^Y’ntjdonecinuiam rcuocentur.

2

iftoitfpiritu ChriRiuaciufunt, itanlhiliü fcrip^is redepof*

HK tq func

-ocr page 262-

14* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C O N F V T A T I O

? • Ai com flintintdl/gere; qui poftquam femel amp;nbsp;itcrumfueriotadmofliriy“ ^ccaiit. mittendifuntjUtPauluspræcipit. Siblafphemare practereafanä'’® jj nâ,amp;feducereabeahominesnondefinant,côtnunionefideh'uni«n bent, 3c fideles contra infidias illorum, fana doiîlnna muniend* Quod fiillinon deterreantur circunueniendis fatrrbus, Chrifti uitianda.tum etiam piorum principum eft amp;nbsp;magiftratuu'” coerccrc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

Quæratio componendi litesamp;conrentionesetiam inalijs nibusobferuatur.nec eftalia,quainter hominesdiflenfiones ant Siueenimdepræceptisamp;fententijsbonarumartium.fiuedeiu'' rum ad præfentem uitam pertinentiumdifceptatio fit, id prin’U'’]“’ J bonosuirosdaturoperajiitquifqîratiôes quashabet,fiueueritanSj^j( fcqui uidetur.fiuc iuris^quod fibi elTecreditgt;in medium adferat,lt;gt;-4{ ant diftidentesipfi alter alterum informare,amp;: ad candem fenteO“^,)« ducere.Quod ft nonfucccdarjconuenitur aliquisarbiterueliudf^- p que huius fentcntia poffit fatisfieriutricp parti, amp;:res dequaag*^f^’(,|t taliSjUt coccdere eâ, non fit contra officiumprj hominis, tum fi f*' '\()i tra quem pronunciatum fuerit,uir bonus,deicg timens, aut cedit nu tatis,(Slt;: cômunis charitaris cauflajde fententia aut iurc fuo, amp;nbsp;acQ dc iudicato,tametfinonagnofcac adhucredlc contrafe pronun^** ^,11 cffe.Siueroresautfententia controuerfafittalis.quginoffenfoD^ jiuli cedi uel diffîmulari non qucat,confiteturnihilominu8 contra catum eft,moderatefidem fuam, profequiturque officium faiuin turn omninopoteft.Si impendeteipropterea pcriculn aliquod, d' [) dcclinatjuelfubitprourad gloriam Chrifti'pertlnereputat:^ued j|(j menamp; ciusprofefiioncnonrecedit. At fimalusfitcontra tum fuerit,nunquam huic fan's fi' et, fed obmurmurabit Temper, .jfl' riam fibi fieri conqueretur. Qui poftea fi pergat,Lata contra euiw tia,iniuriusefre,coerceturpoteftatcpublica. Quod praeterca fitr*P ^ii' ad componendas diflenfiones ullisin rebus, nihil Deus contulit nibus. Veritatem docere externe homo tant5poreft,quod ipfun^ fruftra facit,nifi Dominus eandem doceatinanimis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Adhancexternamdolt;ftrinamdeditfcripturamfuam,on’^*®, naercdlciSi féliciter uiuendiprincipem,ad quam omnium hominum,(Si; publicorum miniftrorum,ipfarumcj»Ecclefiaruni fi liorumdiÄa fcriptadeberecxigi,iudicari, amp;compt‘’bariu‘^^[^jji Chrirti Ecclcfia.item Patres omnes omnium temporum

-ocr page 263-

äDVERSARIORVM.

ocuerunt.ExcelIitfgiturhæcfcrjpturainfpirafadiuinituSjOmnium hö;

lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inhanc igitur, uc^

ffn ”fulgentem in obfcuro locOjrefpidamus z hâc in omnibus ^amurjOmiffo 3c [aitiio ueftro pôtificii pcdloris,d: iudicio quod Ec tlui'f* iadatis:quam quidem ueftram Ecdefiâ illi reprgfentant, f( | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo non uideateosa difdplinaChrifti ef-

® Jenilïimos.Hæc pro Ccriptura Dei contra blafphemias eorum^qui il obfcuram incertam Äambiguam efle blafphemanwefpondeo.

^bmen non pcrfeÆg prgceptionis paucisrefpondcamus.Scri Ecdefiajde quibus nihil ftatuit fcripturaca'

tio ^^’^^’^.^^^■P^*^oJ^æ*’^dcorum,debaptizandispueris,depurgaco

•»Us '

*’tceff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Magnas d;

ftîtu ^•*''^®'^^®?^'^’g’°nisnoftræcfse:dequibusfcripcura Canonica nihil

**’ncu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tradit fcriptura,quæ in EccleHa falutaricer fer'

lotnoJ ^’^'^’^’^^'’^ennihil omnino eft^quod ad religionemperrinerc ul generc præceperit adeo aperte omnibus,quæ ullum ad pieta' '

^Qu °?''^™'^'‘^’^ honeûecg uiuendi uirtutem momentum adferat. z^^uzttuor Std^^'d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fii^uentibiH'

permultaseiTe q'f'^’^'^^‘-'^3*’*asdequibusfcripturacanonicanihil omninode

’’'‘QBa ”p^°‘P'”''”0’^3sexharumrerumgenerejBaptifma hæretico'

^(lt;‘^^'^®'^“quot;’^’‘^'^''’Pturisindubitate,amp;neceirarioconcluditur:

’”gt;8 Par ^°*^’^âbo humana,deftituta nonfolumfcripturæ,fedeti'

bliofuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft.D.Cyprianuscum Gon'

^^tuni r\ decrcuitjBâprizatos ab hæretids,etiamfi iuxta in'

Ch°*n!'^* haptizati effent, tarnen debererebaptizari.cum ad Ec f^f'Ptur ”™^'‘^’*’®“®^î'^nt:proquafententia patres illi multas quo' Atnon contenderunt tamenjra oportere fieri

^^^'^^^^‘•^ômunionemChrifti,diuerfumobferuâtibusnc' ^^“Suftinusplurimum laudat, 30,patres illos,ut uere

^^efia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• quanquamamp;ipfe æunîuerfa tum

Mftijdiucrfainfentcntiam fequebatur, feripturæ teftimonio

fubnixusa

-ocr page 264-

€ o N T lt;V T A T I Ô

H’*»quot;

dcrationem,lt;Si charitatem,nonniillâ in his rebus cxternfSjUecin ris definitagt;nec eüam eiufmodi,ut ex fcripcun's fta tim omnino poffint. Atillaipfa nonfunt «tiam necefîariae ad falutem obferuat’^/ Placuit enim Deo Cyprianus cumfuisEcclefijs amp;nbsp;Epjfcopi»»*!“ ptizatos ab hærencis rebap«zarunt,placuerunt etiam ilJi,qui rebaptizabantjfcdfolaj'mpofirione manuum in Ecdefix ncm redpf ebanc. Ira de rccipiendispani tentibus.dc ordinandi® fiarum miniftris,dc temporel modo facræ cocnç,dc temporibu®^p|ii orum,tnuka olim in Ecdcfîjs obferuata eft uarietas. Hoc ergo ^*^3»** de baptifmacehærecicorum.eo non ualet,utprobes Latome, o’®» (,«11' fc res, amp;neceflarias in Ecclefia,de quibus feriptura nihil genere quidé.Baptifmainfanaum amp;nbsp;ab Apoftolis acceptu*” tuftifsimi patres affirmant,amp; certo concluditur ex feripturis^® ^(iii cunt omnes,qui Chrifto credSt,participes fieri omnium protnifl* p,)ii qus fadsefuerunt Abrah3e,amp; toti ueteri populo. Promiffio eipio fadla Abrahæ amp;nbsp;ueteri populo hæc eft,quod Deus.etiani 'P femini futurus effet Deus dC feruator: quod beneficium illud hilefili] fui, collatum in genus humanumuelletin ipfisetiam ' (ji' bus confirmari facramento regenerationis. Mui to magis nid*', ri Deo placet in luce noui Teftamenti.in qua, ut eft bonitas US reuelata,fic ctiam conucnit,ut cam clarius amp;nbsp;uerbis, amp;nbsp;fiteamuramp; prædiccmusinqs quidemrebus, quibusipft fymbola confia tuit.Purgatorium autem non folum non rcsEccIcfiæ magnas amp;nbsp;neceffarias, fed ne certasquidem, j|[ud^ cas,hoc eft,Ecclcfiaeproprias,antea diximus.Tenendumenijo Catholicumeffequod creditum eft a Chriftianis femper. omnibus. Nâconftat ApoftoIosaccepiffea'Chrifto.qo^^p”’](fijS'^ nerepoffuntad falutem : côftat Apoftolos deinde,reliquisEc nbsp;nbsp;qj

andern dodrinambona fide tradidiffe. Vides ut ex his -adduxifti nihil eiuscondudi pofsit,quod ru tanquâmaoifdtu jslt; mis. pcrmultas uidclicec effe in Ecclefia res magnasamp; quibus feriptura nihil ftatuerit. Vides,ut nullis ucl exépli® u bus id probare poflîs. Docet enim feriptura tam abfoIuK« omnem adeo difeutit abundc,quâdo certa nobis tradir,lt;x plu cipia redae inftitutionis ut amplius nihil adqci poiïît ad pb' Cognitioncm.Hoceftteftimonium fpiritus faudH» |»oteft\ Hic tnuntsahencus cfto.

-ocr page 265-

À n V E R I À R I o R V H,

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igitur hic rogas.In hif quem habebimus iudicem,cuius

Rc/pódco,in omnibus qu« ad rcligioncm

lis '^'P*™”^”^fi^cc3difcrtcfunrinfcripturis cxpreflajfiuccx ik ^ondufa,uel concludenda, non poiTc no salium habere iudiecm, fpiritum fanâurn, qui fîngulos Chrifttanos, Si iingulas Ecçlc

’g't,gubernat amp;nbsp;docet. Huius unius authoritaté fequi necefle eft, P'fitus enim fcrutatur profunda Dci,ec fpiritualis dijudicat omnia» *'*aliiputabiint,aliimcnticnturfe habereIpiritum fanftum,quern onhabent.Non tarnen defer« fuosDeus,«iam G fidem eorum ita ^“texercere.

SubijdSjHichfresopinorfiïcnimfcriptur3nominas,uidesquk Prfg/w '’«claudare anguftf)s,fin ab ea reccdis,tn«uisinpatenti cam po pla t’*-Qiio te uertcs igirur lt;nbsp;Nonnccogeris tandem fateri, Ecclefiam, 1 »authoritaté fecundum Icripturam proxima cft,interprctcm i'*oque eiufdem eflcjficubi dubia ilia obfcuraueeilt’fin autem ora# piilo dus aliquid exprcflum definitumcj non cit,in eo quoque Eccle 5'udiciuin non minus quam iUiusualereoportercf Qpiaenima# Mdici potcftlt;An ignoras Paulinum iUud, quo Ecclefia dicitur co “mna Si firmamentum ueritaos ï’Noui non modo Paulum,fed to ro Icripturam docere,in Ecclefia cflê fedc ueritatis,amp; falutaris do# '•in«, led tarnen, quoniam Ecclefia eft coctus hominum,quicar# ’’'’iftamole laboranr,perpctuo quodam,amp; proprio uanitatisamp; er *o^mdomidlio,nonrcAcfcribis,iudicium Ecclefi non minus ^lne oporterc, quam fentëtiam fcripturx. Sed hoe uere fcripfifti, «dffiam fecundum fcripruram authoritaté proximam eflcjpar cm If nonpoteft.Intèrpretem fcripturx Ecclefiam agnofcimus,amp;ple ^ïfque res in fcripturis non exprelTas ab ca definiri fatcmurtiêd id fi# SiulaffirmamuSjOporrereEcclefiamfcquiin utrcif fcripturaruiji •uthoritatcm.Scripturas uero elfe obfcuras amp;nbsp;ambiguas,aut non fa *1« aperto praefinireomnia, qux ad religionem pertinent, hoe affir# Biamuseireblafphcmiam.Scripturaenim eftlucerna,cundashumq na mentis tenebrasillufirans,prxceptum Domini lucidum eft,illu#

perfciSum,

V»aM PP*nqr,quojn« poilim adhuc uertere,amp; quam^nuÜis me gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii angu#

-ocr page 266-

25» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o 'n F V f A 1* 1 o ‘

anguftiisincluferimj’pfe ufdesut nufquim mei'ntrafines fcripturarum. Latum enitn eft mandatum tuun'j^ mis,inquKpfalmus amp;c fcripturarum campus eft fpatiofior»9, j{ utquifquamin co poftïchærerc.Quâquamamp;fîPacrHmfct'ipf*’^ certandum effet, etiam his armis plagas ueftras auerterc nullais lit negorij. Nam arundinibusfalfarumopinionum nitiminl. ■

Hfc ad defcndcndamauthoritatem fcripturarum afferrcü® ut tibi oftenderem,quam nullam ob cauffam arrogantiæ fes,quifcripnirisinhærcre cupimus,qui Ecclefiæ proxifflUi” . cum dCauthoritatem poft facram fcripturam deferimus,nolt;’u , partem. Nunc tandem ôifacrilegij crimen a nobis depcllaiu jp paucis.Nam fatis notum eft omnibus pijs,quam immento n®* us infimules.

R E.M O T I O C R I M I# minis Sacrilcgij,

INhoccrimincuchcmcntcrexaggerando,nefcioquis feruefcensbills te tranfuerfum egit ,amp; extra modeftiæ I*'’! mneseuexit,Uttam multas Ecclefias,tot Prouincias, torPf'” j(ii amp;Ciuitates,tam atrocibus amp;nbsp;uirulentis calumnijs inuade^i' importune,nee aliam ullam ob cauffam,nifiquodEuangeW nam omnibus modis promouereftudemus, amp;nbsp;id opet^iu utopesEcclefiarum inrcspiasamp; ucre Ecclefiaflicas inipf'’“^ Hie tam effrenis impetus nullam habere profefto poteft nem,mulro minus in homine doftolaudari debet. qI'

Conuitiarisenim nos eripere facramenta falutis, turba*’^^^(i»' ncm Ecdefiæ,difciplinam ueterum fupplantare,nos folos jjiit diccs,omn5 omniu temporS authoritate côuellere,amp; pridemtotampernos INF OE L-1 C EMfadam modis adfliftam Germaniam eamcÿ ei inuexiffe calamiwK ’ ƒ nemo,etiamfi eloquenriftimus fit deplo rare fan's pofftt»!^ nos legum feueritatem -, rcligioncm oppreffam effe, rum fublatum, nullam pictatcm,nullum metum,nullunt «nçK homtiKs; Ferri eguis awris^tnetÿ audirc

-ocr page 267-

Ä 6 V S R § S R ï Ö R V h;

45t

’»bitrio permittantur omnia. Diripuifle nos Ecclefias, monafteria *xddifle,rapuifle bona,expulifle monachos, uirgincs polluifle,nûc *tgt;amiudicia tollere conari,ne quid fît in tanta atrocitate,quodmegt; J^cndum nobis fît,quod curfum audaciæ noftræ retardare poflît» HAEC TVA CONVITIA SVNT.

Quidueropotuitinullosquantumuis foedosSi fcelcratos ho# ftinesdiciatrocius,importunius,immanius^ Quæ poflent edatn ■ngi inter homines portenta tetriorac*

. Soibiseripere nosSacramentafalutis,cum interim omnia qux dominus inftituit Sacramenta fideliterexhibeamus itaut infîituit, uos contra partim ea mutilatis, partim humanis traditionibus “ioninijs polluitis,imo, quafi magicum aliquid adminiftratis,amp; PopuluminHludopus externum refpidentemduntaxat,peregrin ®o lermone ludificatis.

. Ordo Ecclefîæjimo naturae eft, ut ij docendis hominibus præfiÿ ”3ntur,qui feientia amp;nbsp;ftudio pietatis alios antecellunt. Hunc ipfum ^fdinem^an apud nos magis,quam apud uos turbari uides^

Difcipb’na ueterG eft,ut nemo in Ecclefia miniftret, nifi qui pro# ^tusfit,uelle6i pofte inftaurareEcclefîas fana dodrina, légitima ï^amSeorum difpenfationc,religiofa difeiplinæ adminiftrationc, ’udatis uicæ exemplis. Item,nequifquam plurium Ecclefîarum ’’J'niftertjs addicatur, aut ab ulla Ecclefia plus emolumentorum ac ^'Pgt;at,quam luum polcat minifterium Ecclefiæ fideliter amp;nbsp;falubri#

Pfæftandum.Hæc difeiplina etiam poftulat,ut nihil in Ecclefiis le S^tur aut doceatur,quam quod depromptum fit ex diuinis literis, tprobatis martyrum hiftorijs, item ut lediones ôicantionesper eriores tantum ordinesadminiftrentur,ut S acerdùtes intérim Eu ’’’gdri prædicationi maximeincumbant.Rcquirititem,utccnfura O’ï’riia manifefta flagitia amp;nbsp;fcelera exerceatur.

lt;1

tft ‘^,’^*pfinæ,quaefo quid eft apud uos reliquum lt;nbsp;aut quse caulia alia,cur ueftri adeo uehementer côtra nos infurgunt,amp; fæ#

^M^reu” hancunaradifdplinamperipfos pridemlabefa

U q Sic

-ocr page 268-

4«’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c Ö M F r T’ A T 1 Ó *

tiuUciorUM (t ' Sicerfamrlt;»habctdcfudic}}s,TunobiacSuitiuinfacÏ9,qu9lt;Jl'^ duthorittuit folos ipfîconfticuimus ludica : quod otnnetn omnium tempof^j fMtâitt nbsp;nbsp;nbsp;aücborttattm conuellinau«. Atquî fubijcimus noicunÄis po«»

bus, iudicio nos fîftimus oninium,qui perfonam ludicum ftinerepofliint, parad radonem reddcrc noftrxfîdei omni ti » Veftri autcm omnium mortalium iuris didioni icfe duxcrunt,nccullum Laiarm uHainreludicem ferunr, P'' xtuprouocationisad Rom.fêdcm,eriam Epifcoporum dicia eluduncad h{c doftrinac, uel uitat fux radonem net»’”* dùnt: authoritatem S. Patrum,amp; uetcris Eccicfif oftendii»»*? pugnarc pro nobis contra uos, parad coram xquo amp;nbsp;iudicio illudcomprobare.IdauteranedeturnoblJjUO» mnibus obfîftitis.

Dnreptio Ec Dtripuiffc nos Ecclefias calumniaris. Nam pura Buang*^^0# ckfiérunit nbsp;nbsp;Arina,amp; reda difciplina cupimus Sflaboramus e»s reftaur^jj^jiJl

niam ueftri ôc uitiata doArina, amp;nbsp;deprauatis ceremonijs,

Excifio motiit mis uitæexemplis omnia perturbarût. ExcidiiTe nos mona» ßcrtorut^t ciferaris,amp;expuriiremonachos. Atprofêraïquodnâ in o^ tua uidertsmonafterium^in quo uera monachorum difcip” gcret^eauidelicct,quamS. Patrcsjamp;ipforumquocp mort^ ^jfii regulæ dcfcribunt. profér aliquodinquofubinanidtuîo »*11^ / tus,non fint commifia phirima,qux pi) magiftratus fci*« ”,*î do debentjUt funt fpoKari parrochias, dcdpi homines bus,decoquere in fummo ocio bona dicata Chrifto, ut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P'*’

AutlKlü,lt;luo tcra,non ferenda flagiria SCpauperum opprcffîoncsjtacra flji modooporte» canoncsamp; leges prxcipiunt magiftratibus,ut Ecclefii» dt Epifcopof, nbsp;nbsp;miniftros afrerant,ut manifefios fucos ab Ecclefijs depc'*

Authent, de. pcrftirioni addida templa ôc altaria,falfascÿ martyruto «0« dlie»irf«. dcmoHantur.

dis Mt permu Soient hic argutuli quidam obt)cere,SiliceatfaccrdotW’ tandis» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deijcere loco amp;nbsp;facultadbus, cunl non feciunt om^’^

Decoi^,di{l, '‘*3™ principes,magiftratus,amp; alios loco fuo deturba*'^ ^tigl » 1 Dhi-lît * ’■«Acutantur.Atfcripturaomncmanimampotcftatig«’’^

U»fubijcit^ei(gt;etiaiißpraueimplt;rct,parereprxc^lt;

-ocr page 269-

A B f E R À R 1 Ó R T' U.

Reri,amp; ferri poITunt inoFenfo Deo.Sed de miniftris Ecdefiarfi, *K(deEccie(ïjs ipGs'prxcepiccadem lexDotninfyfanciuntcanonc« llt;ges exea dcfcriptxgt; ne qua Ferat in loco (acerdotij Sacrum mini^ ftwinin non fidclicer obcuntcs, neue permittat, fiquidem prohiberc P.?®^icg’t*™cea,quæconfccrâtafiint Chriftöinufum S. minifte« ^^paupcrum,abfumiinipie,amp;cumpernic«eEcclefixab hoftibus

Scdfiexiftimas,a noftrisullo loco pulfos coenobrjs ueroj ’’’Onachos, monaftcriaucrae monafticae,amp;templaucræ religion! *lt;idifta effc diruta.imo «tam in falfos monachos aftum effc praeter ^hriftianam len{tatem,amp; charicatcm, prxter id quod canonibus,ÔC fancitum cft,ut equidem ipfe non omnes eo s,qui noftri habe ’f’uolunt,inter hos fe fines côtrnuilTc deploro.Experiamurdehisiu# •'lt;,8c iure EcclefiafticozöC cmcndetur,quod uitiofe fadum: eft ualeat •Juod fieri canones,amp; leges dare iubenq Valeat potius in omnes hu ****niraSjamp; indulgentia,quanta omnino illçfa maieflate Chrifti,amp; fa EcclefiarumconcedipoteritjUaleatin^potius,quam feucritas canonum,Ô£fummumiusEcclefiarura.Ecclefîf RapilMiMO» J^fti omnibus omnia amp;nbsp;fieri ôefacere ftudent,offendcrc autemSc ^«fe aliquem maxîmopcrcfugiunt,non prophana,fed cozleftia ex

animas non opes quxrunt»

Addisnoftros rapuilïebona.hoc criminetcneriquosdam,quî 'ioftro8 uocant,ô£fateor,amp;doleo:fcd quicunc^bona Ecclefiarum ^4o'^*'^^®’^^’'^Mdfuftincndum, amp;nbsp;fouendum Ecclefiæ miniilerium, ocholas,ad alendos paupcres,ad fubleuandas publicas amp;nbsp;priuaÿ '’tceffitatesjad inftauranda idonea rcligioni templa,6£ alia inftru ^?’’digionis:ncc cuiquam interim uitx ncceUaria eripuerunr, ’nem loco fuo in humaniter deturbarunt, quod e noftris pluris ^’’teiffe conftat:eo3 dico feciffe, quod Canones amp;nbsp;leges prxcipigt;

•nam in hos folos ufiis debere impendi hxc bona Canones,amp; le

* iubentt^ôf ordinatos Magiftratus in co Ec

uefo,quod de hac rc criminari noftros porfus,quam de *.,,•►ƒ enimfacrile -®*Canonibusiudicari,fî uel teruntiû,quisab Ecclcfia accipi#

U iq a^ukra

-ocr page 270-

^?4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;ë. o »F V T A T I, ö i,

at ultraid,quoclrequiritminifterium Ecckfîæfideh'tct,ilutfliK*“?j C JeEPifia- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Simoniam cffe ói facn'lcpium, (ïquisprcce, prtdo/^

ck.L obfequio prophano facerdotium obtinuit.Nofti hoe eria

•J 5 Wquot; crimen cenferi,quod non folumquilibet de populo aceufare , fiMIH. j inquod omnis etiam ordinarius Magiftracus debetanim^o^ terejatn dilpice in gregem ueftrorum prælatorum, amp;nbsp;facerôOt^’ÿ quotumquenque eorum histantis criminibus uacuumefltP^^’^^ Die quantum bonorum Ecclefiafticorum Eeclefiis apud uosp^j-^ prie reliftum fît.Nam his nihil expenfum ferri poteft,nifiquolt;^,”!. crum minifterium,in paupercs,in inftrumenta idonea religio^*® fumptum fuerit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Eripuerunt Eeelefîis nonnihil etiam, qui inter nofirosnum^’’ uolunf.atquantulutn ideftjfieonfefaturcum ijsopibus,quasil*'^^ ripiunt ueftricNeeenim propterea quodfalfîsgloriantur busEpifcoporum,Prælarorum ócSacerdotum hiucftri,qui 3p^|, uosEeclefîarum opes tenent, amp;nbsp;abfumunt, illæ opes Eeekfi’S^ . eripiuntur. Deinde amp;nbsp;idtolerabiliuseft,fî ereptæ Eeelefiis faci les,uel in Rempub.uel in homines Reipub.inferuientesiinpen«^,(j tur,quam fî ij tantum eos abliguriant,qui flagitiofîs moribus^i^' deuaftantEeelefîam .Porto quandoquidem a Repub. tant» nbsp;nbsp;i

abftraftæ funr,quæliect Eeelcfîaftieæ dieantur,ad Eeelefîariiin , ufus minime impenduntur; ièd a priuatis Si eertis hominibus ranturîeum fînt in aulis Regum tot Cardinales, Epiieopi, Protonotarjjamp;alij eôplures,qui rapaeiffîme in illas inuolantj^^ fuaspriuatim domos transferunt: eur non eonfulitisin mediurib Eeelefîis 64Reipublt; eurnon eaminitis rarionem,utqu3f feruir^ bent Reipub.transferanturineius ufum:quæ Ecclefîis,etiâangt;g^‘^ tur,ita ut Canones rede ianxerunt, ôi leges grauÜTime prædp*^ Priuatorum hie nihil eft,faera cnim in nullius bonis funt.

Sandifsimi olim patres eonfradis etiam ealieibus, 84 plorum ornamentis, fubueniebant priuatis 84publieis bus,captiuos redimebant,inopes fuftentabant,nonnunquain ço j ^KUiherttdebo militibusreipub.ncecflariafubminiftrabant,aeeeditetiam nw Ecc/e, non Respub. proxime ad lus Ecclefîae»Nunc confufa funt omn'a 1 ''’«g «ßezM«» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uot

-ocr page 271-

Ä d'v e R S Ä R I o‘ R V m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;255

unt ab Ecclefijs,quicuncß poffunt, alij fub falfis ticub's Ecclcfiaftico-# •■um hominiim alij fine titulis, Reuoccrur ergo in bis tandem fus Ecckfîæ ; animaduerfatur in facrilcgos , quicuncj tandem illi funr. Habeanc Ecelefiæ fua bona facrofanÄa, ied ut feruiant foli religiös ni,foil pictati,fient Dcusipfe,amp; S.Patres conftituerunt. Huie necef^ fsriæ refticutioni return Ecclefiafticarum, quicunq^ fefe non impend wint omninojhos ego nunquam agnofcam in noftro grege^

Addispoftea, nospolluifleuirgines. Quid itat’numquonia«» sddidasimpuro cotlibatuijamp;impixmonafticaenoftri auxeruni üxoreschuicantearefponfum eftintraftatudc coelibatu. Veftri au# tem amp;nbsp;ftuprant cas in cœnobijs, Si e. ccenobijs adimpium concubi# natum tapiunt : Si tarnen non polluunt fcilicct. An obicurum cß,ut •ncœnobijspafsim ueftrorumhominum libido grafleturC

Peindefubiungis.Et tarnen in bis malistantis fincm nullum in# i*lt;nirepoirumus5nifiarbitrio ucftro permittantur omnia. Vtinam P«fniitceretisomnia,nonnoßro,fed Chrifti arbitrio. Gerte amp;nbsp;no# ’’■'s amp;nbsp;ueftris malis medicina fieri poflct.Nos iam fupra uiginti an# ”08 piam Synodum flagitamns,iudiciobonorum uirorum no« p“nbetnus. V cftri autcm quia lucem fugiunt, totics iam inftitutos '•itimosconuentus, in quibus Si religionis controuerfix compo# ’’’lOiEcclefixinftaurari cortimodiisimc potuiffent,impedierunt.

Si habitus illeconuentusfuiflet, qui Spiræindiftus erat Anno D. XXV , aut etiam illc,quiNorinbcrgædeeretus fuerat.

XXXlX,nondubiumeft,quinamp;grauesinRc# Pnb.feditiones, Si perniciofifsimum religionis difsidium, Sc difei# P’næ diflblutio potuiffent auerti. Si omnia in meliorem fiatum rc# ira Dei in nos acccnfarcftingui.

poenitentiam , ocetamp;urgeat,quantumcuncç non tarn impcndeant,quam graf# tur turdca Si inteftina bella,tamen cauffæ huius cognitionem. Si lu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^^''8*006 reftituenda traftauonem, reijeitis Si differtis t fo#

thif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cogitant. SeditiofiimSi

Germani inuiio Pontificc Roman, ^uradQiriftumj0{ ciusiuguaj fubeamus commodum Sc leue

-ocr page 272-

156 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C O K F r T A T 1 O

Icnc, quafî ucro Eccicfîæ fodetns Si obedfenn'a in holt; ualert ar, ne quis Chrifto, qui foins eft caput Eccleft«, amp;nbsp;poritifex obtcmpcrcr,nifi id probent omnes, qui ic falfo iaAant eius no«” amp;nbsp;poteftatc , quafi non potius neceiTe fit, unumquencj Chriftb'’‘'y Si quamlibct Ecclefiam pro fe compleAi ftatitn, poftquam ag’’ uit praeceptaDomini. Vtinamquaefupradeliera EccIefixtO'”’’^^ nionepropofui, quemadmodum uera funt, amp;nbsp;non fcripturiajy’ dojfcd omnium etiam S.Patrum teftimonijs comprobata,fic‘‘* apud te,i3i alios locum inucnirent.

Scdclamitatis etiamfi omnia fic fuilTcntin Ecclefii's cortig*”^ Sc mutanda,ficut per nos correAa funt,amp; mutata,id tarnen tuiffc licere,nec Ecclcfrjs noftris,nec miniftrisillarum, ncc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;w

tibusnoftris.Harumertim rerum cmendationcm pertinct«*® luingcncrlacConcilinm,ucl Pontificem Romanum.

Oftendi fupra abunde,{ccus ftatuifle Deum, Sc fecus elefiarumueros Epifeoposobferuafic. Etcnim ÔCunufqiiif‘î'^^'j;^ uatim amp;nbsp;qiiælibet ccclefia debet mandata Domini fufcipetCjp'’^^ agnouitea.Ius quocj naturae non ignoras concedcre omnibu*^

, nia,quibus feconferuent. SedprarccptoChriftinegligerejO^^ u chrifti mandata faccre,pcrnieiofum eft. Si Chriftianis finguli*,*^ tis Ecclefijs.CuiuffÇigitur Chriftianieft,amp; cuiusc^ Ecclefi«^®^ Chrifti fun t mox ut cognouerit,ampleAt, repudiate quae chrifti, nec ullas in co expcftarc uel fynodos,ucl fuperiotum 11“ nes , maxime cum hac re nemini ulla iniuria fieri,aut quicqnaif am inferriincommodipofsic.Commodum enim eftiuguin ni,amp; onus eius lenc. Adhaec ergoiuuare ecclefiasomne» p impcdircnemo. Omniaenimecclefîarûfunt,etiamPaulus lo,amp; Petrusznec eft inEcclefia poteftas,nifiad aedificationeW. L ftatibusprimarii's dcfcrenda funt omnia,amp;multaetiam illis pcrfercnda,Gc tarnen ne quid contra Chriftum. OpW^’* que feiflura eft, abfeindia corpore Antichrifti, Siuniri^'^ pori Chrifti,, feccdere a multitudincChrifto rebelli,

rum grcgi pufillo obtcmperandum Chdfto»

-ocr page 273-

ADVERSARIOKVä. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I57

I

I I

( )

I I

I t

I

I

I

I i

I

I

I

I

I

I

Vltimum conuitium eft.nos nunc eriam iudicia tollere, ne quid fitia •antaatrocitäte, quod metuendum nobis fit,quod curfum audaciaeno-ftrarttardarepoffit.HocdereiedloiudicfoCamerac calumnians. ueru appdlo confdentiam tuam Ivatomexonfuk tu, quid faciendum nobis DC recllftt» put«.Qui8 enimunquam audiuit iuftum eflc,uc Chriftiani nbsp;liberi ho iudicio cMn«

®gt;na,iu8fibididpatianturabtjs, quifuntipforumconiurati hoftest* luraucrunc enim Iudexamp; affeffbrcsiudicq Cameræ Imperialis,feiudi* taturos iuxta Decretum Auguftanum. Hoc decretum confirmât aduer*

not edt Aum uormacicnfe,amp; nos rjs fubq ci t poenisque in condera natos haereticos 3c imperio rebelles, decrecæ fun t, hoftcs($ nos facit,lt;SC fccclefiæ Sc Reip. Impertj. Hat uero poenx quam late pateant, quam omneiushumanitatiseripiant,exliominibus penitus tollant,non ignoras: nccenim funtullacatrociorcs , Qui iam talibusnospotnisd».* gnospræiudicarünt,eos neiubcs ut patiamur iudices, amp;nbsp;nos eotum ar* •triopermittamusï' Maxime,aiunt:dicimus enim ius etia^udacis, quo kmtaraenreligionem condcnjnauimus,uti amp;nbsp;ueftram. ludæos igitur üosputatis,atqî ideoferuoshaberis tor principes,totprouincias, tot ci* '“tatts libéras,non noniinis tantum,fcd etiam cenfus Chriftiani t'Sed ne

ludæosquidemnos habetis,namijsnullas obuitiofam rcligionem potnaj ftatuitisîin nos aût acerbiffimasoîm panas decernitis. Sunt qui nto iudices noftros elfe uolunt,qui nuTloalio nosnom!ne,quapcriuro« 'buloncs,quâSchclmoncs,itan,ftudcnteIcgantiaefermonis,uocêt,ut

colloquiû Rarifpoabpfoimperatoreaffentientibusomnibusordini Impertj conftitutfi uocât Schelmiloquin,eo qd uifum fitnô tâ in no

■ ^‘Rilicctidoneiuobis erunt,

1 de nobis fuum!udiciumfaciant,quifurisnoftrifaccrdotes fintt' norrendutnquidem uel cogitatu eft, fateor, nullum effe in tanto re* b u umtnutn tribunal, cui omnes ex aequo pareant, nulla communia i^mnibus.nec Ecclcfiaftica.nec C iuiliaiudicia. Sed quis obftat quo mi us æc reftituantur C Nos fane ad omnem legitimam religionis confti* ^tdumde religione

Hesl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nobis effe commu

lita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;communes leges, quae iudida, quae pax aut tranquil*

lt;un nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“°® Ö wetum V uormacienfe amp;nbsp;Auguftanum fe*

Its nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inh3erctis,habebiris nos ut haereticos,uc perduel

u-p Ecclefixhoftesîcontra.quamdiu nosexiftimabimusre*

elle Antichriftos.oppugnatorcs Euangelij, 8c Chriftianae di*

Kk fciplinj -

-ocr page 274-

' C Ö' K ï V T A T I O.

fdplinf euerfoFesf quæ obfcCTO inter nos uel ciuilis fodetas, uel taris ratio confiftcr^poteftt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, 0)

Calumniaris poftremo totam per nos infelicem,mulriscp tnodis’ ftamcfle-GcrmaniamXupraqua'm quifquampoflicpro dignitate‘ querijUel deplorare,eriamficloquenciffimus fit. latere contemp^^j,; gnmfeucritatcm.religionem opprefTam efle, morem njaiortim nullam piecatem ^nullum mctum.nullum pudorcm tenerehotninri’ j equis auriganijnec audire currum habenas.lnter noftros ego Latoi”^ lum eosnumero, qui Euangelio Domininoftri Icfu Chrifti exanii^, dunttqui frudlusEuangeliodignos profcrunt. Et qui funr tales,lt;' bio procul inprimisoptant óiDeum precantur,utlegum n gio,mosueterumbonus,utpj'«tas,utpeccandi metustS^pudorrd turamp;uigeant. Quam nihil autemhxcomnia ueftri cogitent o-ant cordijfatis loquuntur amp;nbsp;oftendunt ipforum adtiones amp;nbsp;feus enim uefter hodie clerus tenen' fe legibus putatcquam curat rt‘ neme' quid ualetapud eum mos fandtorum uetusr’qua: pietas inin' fpiciturjquimetusautpudora.flagitrjsdeterreteosc’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, jp|r

TuipfepofteafaterisprolapfamclTeapudueftros Ecclefiæ“' nanijmorescorruptosyuitam procerum amp;nbsp;miniftrorum ordifiisp ?4g.i7 ftiti.luxujauaritiajambitioneinquinatam effe. Dodtrinam partim gi,partim fordidc amp;: impure tradlari, ex quo fadium fit,ut tôtiÇ”’’ ,)). indodiisabfurdi.inepti.habeanturiu Ecclefijs,ncgligi curam anim Qÿ^Lâtos ^parQchiasdeferitcertarideotiofisbenefieijs.'amp;calumniofariim ' lt;nbsp;tnufinfuis de turpiumq? nundinationum in quxrendis facerdotqs tinem nun'' l/ ^Or4tt , fe Itaq? ex bis malis grauiora iampridem fecura eflerdiffidiurri baricum in Ecclefia,religionem corruptam.ignorationem ,jilt;' gelicijabiedtam ueterum difciplinam.animos diflblutos,uitam contemptumDei.contemptum magiftratuum,odium faccrdotum’((( femel dicam,tanram u; tiorn fccl crüqt molcm,qiianräuix bodie poffumus.Hæcipfctu in tuisagnofcis,quodliberaliseftingentT .jii) tut pernos(ad meenim adminiftrum Euangeli^Cbrifhcua roc E.,, quiad tantoriimmalorum emendationemfummis laborihusÄP^pf^ lisnunquamnon homines excicamusdneacfîcaufamultorunietia^i^i)) ftantium uirorum fanguinem impendimus,cur inquam per It^ fehcemdkmultismodrs affiictam CTermaniam effe criminans. frudlus Chr ifti Euangelio afcribist’cur banc nos Ecclefiænulneri[,^jj( hibere mcdicinam/ur hifcemoribusregqumChrifripropag^'^^r.jjtö! ffcmast'

-ocr page 275-

A D V E K s AU 1 o R’V M

^«eoriftgeftueapudnos complures-abieciffe quldem Papæ tyran* didem,fed lugum Chrifti minime tarnen fufcepiflè.Fateor 3c queror iu* ftïmfocietatcmcorporisChriftinondumeffe apud no8,ut oportebat, frfttconfticutam.nonnullos etiam debonis Ecclefiarum non ftatuerc 'xEuangelioChrifti.Fateorinternosminiftrosquoqg multam effein* ''tmitatemmonficomnesa'ncgotijs profanisabftra(ftos,muncri fuoua ^We.utoportebatjtantacp fpiritus prudential lenitate.tantacuta 5óaf* f'duitate,quancamha:cfun(ftiorequirit.Sedcui caufæ hæc incommoda fhesacceptat’numEuägelio quod nos profitemurt’id nihil doc et, quam OcChtifto fidamus 3C charitatem excrceamus. An uero quod per noftrâ

i' 1

ïHoqui propter uiciatam ab ori gine natura, ad détériora propendent, Sc »botnifeuetioreuiuendidifciplinaabhorrent: multi funtuocati,fed paa tidelt;fti.Quoniamergouos,quitantamretinetis potentiamiSó opes,re* ftitutioni Bcclefiafticæ difciplinc tarn obftinaterefiftitis,amp; Satan præ* tMcauarioshæreticos excitât,ut^Apoftolorum 3c martyrû tempori* '^usf«ic,ac{acerefolet,quandocunc{!puti®r Chrifti dodlrma publica* tw.HxfuntcJiufx quod Euangelqcutfiisapud nosplurimum impedi* ttit.amp;quodftudiurnrcftituendae difciplinæ languefcit amp;nbsp;debilitatur.

'll

II

ldquodfacileac certocognofceretur,fitandéuelutexalti(ïïmo fom* do lt;Se ueterno expergefacti.poffemus uidere 3C fentire,quibus malis cir* tomuallati fumusamp; oppteffi. quo fieret,ut ad unicum liberatorem no* fttumDominumnoftrum lefum Chriftum, cui pater omhem potefta*

wm ttadidit in cœlo 3c tetra,toto pecftore refpiceremus ,amp; ab ipfo uno

lt;onfiliû,uiam amp;nbsp;rationé rcftituendi resEcclefia:,res falutis noftra pecc

«mus, Tû enimnullanosfafcinari pateremurucl longi t'cporis prxfcri pÜMteautmultorûhominû erroribus,nullasmendaceslaruas 3c inanes 'Ecclc htülos movaremur ,Çed fecuti uoccm amp;dona Domini iUÛos deli get emus „ reftiHt 1 nbsp;nbsp;nbsp;^tligiofos,dotftosdó prudentes,qui controuerfias rcligionis,adiuuantc nbsp;nbsp;nbsp;!•

\ l^omino diicuterent,quiueramConoiliandiintcrfcóCreformandiEcclo Cü i* l'^stanoneminuerbo Domini,Scuera Apoftolica ttaditione propofis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

il \ ’ïmagnofcerent,alh8C5 monfttarent 5ó commendarcnt. Hoe animo S*

1' l^odioconuenientibushaud dubicDominusipfe fpiritufuo nobis adeC

(lt; nbsp;nbsp;l'hconftlia noftra gubernatct 8c piorum gemitus ac uota pcrduceret ad

if , klutatemoptatumtç portum.

5* ' Hanctationemtcuertendiinuiä.ScresEcclcfiae conftituendi,fi Do*

A d'ituisnoaapetuerit nobis 5c ad fetoptenduraca animaucrix.pcrrum» f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk q pctta»

?

-ocr page 276-

3d«


C~0 N F V T A T 1 o


pêt tarnen ipfc uerhofuo, colligetquos pater ddonauft : amp;nbsp;Mndem mundusordieturaut machinabitur,feruatjiteos,(Si impio' animatn in fpoliumefsdaturuseftjUt Baruch promittebat

Caeteri omnes tarn hypocritæ,qui Ghrifto fine fide 3c uera tiadicunt,DomineDomme,quametiampalamrebenes SC. ni eiusjqui dicunt , Nolumushunc regnarefuper nosjudicium^“^ mcruerunrexperientur'HæcfaciacDominusut in tempore cogif^j credamus omnes,antequam ira Eki fie cbulliatamp;Jiquefcatin n® Gcrmaniam,ut poftcareitingui ampliusnon poffit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jji

Hæç uolui tibi refponderead criminatfonemillam facrilegii,fl‘'v']) misatrociter obqcis.äi a nobisadmiffiimeiredicis,non fol um in amp;nbsp;bona templorum:fed in ipfa quaecß Sacramenta falutisnoftr®''^jut nem,in difciplinam,in authoritatem 8c iudiciacum Ecdefix,«“”

. rtuaP''

Nuncitacÿfinemhuicrcrponfïonimcætotijmponcre to agnofccs me iSi intra fines difputationis,ut poftulafti, conftin nihil eorum quacin tuam partemfcripfiftijdifsimulaffe. Domin“® atjUt amp;:tu,iS£ altj fynceris animisleganrdi: drjudicent.

w ift' r nbsp;nbsp;nbsp;Exprefsitmihiiuftusdolor,lt;S(:ftudiumucritarisaliquotult;XC’gt;

XcuiMio {(tt jjjjjfojfanuidebuntureircduriores. Atconfyderaponduscaufl*H^^

»eritatts iit au. agimus »admittc in animum amplitudincm maieftatis Chrift «enio, cius,proquadecercamus : perpendequotuaccriminationespfr®' J, quanti nobis faciendafitadfercioEuangelij , quanti falusrotanj^ / proquibusmortuus cftfiliusDEEPoftremo.quid exempla docear mini, Prophetarum amp;nbsp;Apoftolotum,quandoobiurganteos,q non habcnt,quod legem Dei transgrediuntur :fcd oppugnareiH“ «on uerentur.

Hoc tarnen tefiatum omnibus uolof quod etiam fiipra reo lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n'

tu de CoelibatiOquicquid acerbius feriptum uideri poteriejd tum in cos fenptum effie , qui Euangelio Chrifti pertinacitera tur. Nondifsimulaftiomninolabes(S(7fiagitiatuoruffl t^®*’nquot;^ „[Jill' Adtjuos feue= àicerc,Çi res tibi fuifletcum aliquo ueftrxpartis , te gtauins rim diitA ptr ’’umfuiffic ueftrorum facerdotumuitia.Satisetiatneredoinillt; tiatttttt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff n® 3 lapide Decanus Côfluentinus,haè in re ftudiofior fui or

’ nbsp;nbsp;nbsp;pietatisjæditionem fcripti tui proprie emiff flet, quod hoc

diculumateminimefuiffetobicc^um EccIefiæChrifti-

-ocr page 277-

ADVERSaRIORVH.

Ft Liilzium in monte fa tebatur effe rcAa lt;Sf neceffaria Ecclefrjs : quam liborauicjit habcrent ex cuo fcripco, quo fibi blandircncur aduerfarii rc gni Chrifti. Deus non irridetur, amp;nbsp;qui cum Domino non facit, contra turn eft, qui non colligit una, difpcrgit .Sed ad tc.Exhis 3c aliis cauGs, nonnumtroteinter deploratos holies Euangcliirfcd fperotecaulTam liant penitus introfpetflurumjSc diligenter letflurum Diuinas literas , ItemS. Pacrumfcripta, tumctiamnollrorumhominiimcommentaria. Quod fi fcceris, implorata gratia Dei, proculdubio longe aliter «Sd Gen' t»es3cfcribes.Hoc adeo Dominus tibi conférât, amp;nbsp;omnibus qui regnq Chri(Il per ignoranriani ad hue aduerfantur;

Sub finem cui rcripci,mulcîstierbis laboras odenderc, te nullo tempo rtinhacop nionenonfuiiTe.Perme Datome,licet utipGetcqualemuis Profitearis : quanqua-n malim nos idem fenrirc, 3C femperin Domino enfiiTe: T amen fi ira de nobis fentiebas,ut hæc tuarcGponfio prç fe fert, Puignumeerte fecifti humanitäre amp;candore,quem tibiplericp tribu ^t.quodcumapud nos Argentin»diumultumcpuerfarerisadmodü uiiliariter amp;nbsp;amanter.nc uerbo quidem ullius crroris,ullius praui dog ’Pâtis,autritusjulliusperturbationisin Eeelefianos admönueris. Gerte à rik nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;qualeff tu nos hbe tuo feripto depinxifti, fumus indigni

H bus uel beneprecentur homines : nedum adiungant fe tam amice.ut fio ■*^''°'^’”'-æ'^'f’”'lt;^ohtem Hedioni(51Cmihi, aliisc^eiufdcmprofef conimixeras. Omittohic fermones familiäres

«Scaliaargumenta,ex

f(^V^.®^™'niltrationemEccleftarneficreftitutam,amp;noftra inhanc “’PPO’ittnjM-obare.V’erum.utdixijintefolopofitum eft,qualis liim* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autemorotibidonet,utuc'

Jme ipfius 8c elfe 8c uideti.

eilij gf^'’’®‘^'P’‘p«*'isulterioremdimfcationem, exeufans negotia ci' prlt;^ nbsp;nbsp;nbsp;uclim te etiam ab hac dimicatione abftinuilTe.uel Galtem

*is:dj,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in publicum per Decanum. Abhorreoenimà ri'

famp; magisnecelTaria mihi incumbunt pro regno *1® (5^ca^^'^”^?^^^lt;^nmpridemintcllexi(ïémnôpaucos ex fophifma

AlphonfigrauiterofFendi : aliosçp dodlrinae ^’'perturba 'quot;^?®^’’^nltare;alios«ciam,amp;fi ueritatisftudiofosjnonni' ***P*xiaje g’^^”’^^P'^oEuangelioChrifti his femelrefpondere,i5^ gt;Hi*«deEcdefia,tuincdanid« coclibatuhicutcuntj perferi'^

Kk üi pii^

-ocr page 278-

.C O N F V T A 7 I o

pfi.Inter hos unnam tuum nomen,tam per Decanum,qu:fm «o præterirc licuiffer. Verum qusa tu fophifma ta, nbsp;nbsp;falfas criingt;^^

ncsillorum quafi epitome quadam exhibuiftijlt;S^ eloquenria tuae.nonparùmcommendaftf.quiauoluitDecanushæc publice amp;nbsp;tibi Sc illis una refpondere uifum eft. Proinde quid de huiufnioa' jj t!amineftatuas,tuumeftoarbitrium:egoad oppugnandumquæCn cffe nondubito, nonfolum neminem prouocare uólo, fedri po“^'quot;^^ capugnaamp;te«^ omnes alios malim reuocare. Oppiignantifausa“^^ prodere dodlrinam Chrifti ueras eiusEcclefias, non licet lES V S dettibiamp;omnibusnobisuidereamp;eligereinrebusom^' j/j qux ipfi maxime probantur. AMEN. Datum Spgt;f® Comitrjs zo Martq Anno »y44.

FINI S.

J5 R R A T A.

• Cl''^ l^âgina ijlinea ï7:ïegcfldum Caiaphas ii toluxuriatf fueriON'’ -fiubuol.ïS ïjmecp jözjtäntundemfub.ibidem « ealegas40quot;’^^3 fitas. jimarg.Dilemmà' sj 14 ad ferenda. 62 4 (ït fuauis. ibiU'’^ ibi.29 fcriptürse.uerumetiam naturæiudicio, 64 12cunlt;Saa°‘’jj^(* ïjalcerum inire.86 1 perdant.ibi.i^.qn mifemmc ibid.iSfic 77ïdeferimus. po^tdiutius. 5)4jiqui quiaucre 99 6. ipfos..1* uoi^iSieducates' njiSquantum »273i3dcft,adcfl jireuelarat. Ij8i5qdemetiam. ij94ceufamil, i47i6fic,Ä:’4 jjiii' bitari. ijoniS^funt. vy24quæilli. 160 ifit eleÄ. ibid.uill^^jif«^ i(S2j2crudirerurlóSioccurrids lyiult.Epifc.facerc i754cumr . ƒ *7jr8fubftitueretur. 252 i4Nospura. 2^6«ÿpræceptum. ibidJ bile

-ocr page 279-

-ocr page 280-