Dgt;D‘ IOHANNIS

aepini in evangelivm as.

C E N s 1 O N I S DOMINI ENARRATIO* IN Q V A T R A C T A T V R

Df oj^cto Epifco(gt;on(m,cr de doärinlt;t in Eccleßa propotiendé, Deautboritatec^pote/ktemtH^orum CHRISTL An minijlri Eccleßlt;epnt mutthorati hominum ferui.

An dekilui ^ordoin minijkrijs Ecckße haberi poßif, ïieEaptifmo. VndeBaptifmiefficadit. Anptttdfdutemttecejjioriut.

Quim impie infintibiK negetwr.

infantes baptizati propria uel aliéna fide ii^ficentur.

An otnnes mf^es non baptizati fine difcrimitte damnmtur.

EI nonnutti al^ loci non inutilet.

*Kancotvrti ex orriciNA

Anno Domi» M. D. XLVL

SXIMIAEVENE VI^,PONIS, PIETATIS AC DOCTRINAE g nbsp;nbsp;nbsp;DOMINIS,DOMINO M. FREDERICO HENNIN

Luneburgenfi uigilantifsimo, ^’■eliquïs eiufdem Ecclefiarfidebbus diuinorum •^yßcnorum œconcmis^Domi'nis ac fratrie bus fuis inChrifto dilcdis ôC obferuan-dis, lohan, Frcder Pcmeranus S.

^^^^|NTE annosaîiquct c’^rn Ânr.otzticpes ‘ inccmparabilis u:;i D, I-b Jïppj Meknt h o nis, præccptoris mci fiur.ira cum cbfc11 â tiaac pietatcinperpctuuiPXolcndipnEiP angelia Dominicalia ncndum extjfscnt in — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipauus hominum, quidam minifti i Ecclc'

‘æ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£}£),Ic rrr f m

^P’num Superintcndentcmnofirvm£d Lcdlcrcm Pri* *’’^’^’^ni,utadutilitatcm Eccicfiænoftræ ccnfcnbcrctalf 9^gt;dinEuâgcIia amp;: Epiftolas.quç ufitato more diebus Do* ^l’nicis explicantur, ca^ in eertos loecs ÎSC fcntentiasjquas 'noffenfe fequerenturjCcntraberctjUt in c mnibus Ecckfiïs ^^bis noftræ confenfus aliquis in docendo feruaretur,nc in “lislocis, qui uarios fenfus admittunt, notabiliter uariare-tUf eum aliquo cfFendiculo uulgip'n quo, ut Cicero ait, non confilium,non ratio,non difcrimcn,non diligentia eft, Ôô ut il,quiucl nonfatis cxercitati,ucl ad inueniendiimidcnea SC 3ppofita tardi,uel in difponendo non fan's Felices efsent, bîc liaberent,quibus tan^ praeformatis uti pofsent,ut^ res bo nas,utiles acnecefsarias,bono SC didadîico ordine féliciter, ô^cutn magno frult;ftu,popu!umdocerent, Etfi autem oCf

E P ( s T o L A çapatirsfmuseftfemper(nam præter condones óilediO' nes publicaSjnuUus ferè eft dies^quo non hab cat fuos intcp pelIatoreSjConfih'um quo fingulan' ualet, exipfo pctcntcs ) tarnen quç eft mirifica ipfius ad pre uehendam Chn'fti amfeduIitaSjCumidEcclefiæ noftrænonparumunlitatisal laturuin uidereturjrecepit fe ipfis tam feduló ïd petentibus ÔC Ecclefîæ noftræ opera fua bac in re non defuturum cfsc • Sed cum ftudijs fuis 5C alijs occupati'onibus uarijs tanwm tempon's deci'dere non pofset, ut ea quæ erat in Euangd’a confcripturus,etiam publice didaret, cum^ ego tempus ad munus fccundg Lecfturç,ut uocant,3ccitus,in’’ cris prælegere quidem ccepifsem, fed pro ratipne funngt;o^' nis meæ,nün tammultis, quibus alij, concionumpubbt’“’ UboribuSjtum efsem grauatus, ftudio benemerendi de hO' nis iUis uiris SC totaEccIefianoftra,ultró eum didandib o remirtmefufcepi.Ethacftenus quidem non nifiEn^'^S^^^^ rum Hyemaliüm^quç uocantjôC paucorum Aeftiii^’*^ narratione abfoIui.Nam fingulari in ijs explicandis di tia ufus eft, nec quic$ quod dodlrinam aliqua utilem tinet,ftudio omifit,fic ut qugdam etiam conftdetur qiJV nuta quidem uidentur,fed fuum tarnen ufum fno re pofsinu Ac præter difpofitionem, præter Scopun^jP' ter^ locos præcipuos SC maxime illuftreSjCXipfis liorum uerbis eruit non fine iudicio neccitra Ebot^ quern fententias utilemaliquamdodrinam compftd eas^ nonpaucas : dC cuilibet Sententiæ fuam annexiH^^^ fertionem, in qua fingula diligenter explicantur,qii^^ nitione SC explicatione opushabent,SC inillis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Af/j

nibus multos etiam Locos Communes fi'nguEriin^'^^ tradauit» Cum uero ea diligentia hadenus fit ufus/ id opus intra brcue tempus ablblui non poftit j non confukretur Ecclefiæ,fi pars ilia Enarrationis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut”

S

N- V N C V P A T o K. f A.

^lîorumquæper Hyemem tradantur, intciûn publicatai Sedhadenusidabcofmperrarcnonpotui. Caufa»-

fc fuæ tantum Ecclefiac ifta fcripfifse,nec cam cfse d)cbgt; fuæ elegantiam ac nitorem, ut huius feculi ludicîjs tam

^niundisjtam narijs SC fepe malignis cxponi dcbeat, ne-, ^‘oqaæalia, Cùmitaqjhîcpafsusefsemrepulfanijmagna ^°WentioneuixobtinuijUtuelbuius ôC aliarum aliquot E-^^rrationum in quibus Loci communes tradati funtjæden ^poteftatem mihi faccret, Hanc autem Enarrationcm dp gûam duxijquæ toti Ecclefiæ communis fier et, (p prêter lu-j^^lctamipfiusEuangeltj explicationcm, contineatmultos ™‘gnes locos diligenter Slt; exadè tradatos. Inter alia agi-

de Officio Epifeoporum 8C de dodrina in Ecclefia pro-^•^endajde^ miniftrorum Chrifti in Ecclefia authoritate

poteftate. Item an Magifiratus uel illi qui miniftris Chri ƒ publico Ecclefiç çrario ftipendianumerantjtantum iu

’P ’pfos habeant quantum in fua mancipia.Nam non per ƒ alerunt fibi tantumhoc multi, fed gloriari etiam non ue-

iure ÔC orc nefeio, Tradantur etiam diligenter f^rè quæ ad Baptifmum attinent,quid fit,quæ Sgt;C' lit eius uirtus,^ impie neget ur infantibus. Item an in-ntes propria uel aliéna fide iuftifîcentur,ubi ante puberta: . s annos lucis huius ufura priuantur. Agitur.etiam hîc de ;

antibus non baptizatis. Sunt enim quidam in ca fenten-to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam piorum parentum infantes non baptiza-

u? ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aîternæ uitægloriæ^ cœleftis confortio prit

citra parentum ullam,animulas ante efflauerunt q ba-

^^mo initiaripotuerunt.Sed an fatis folida fuç fententiç fir Dte”h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enarratione confpici poterit.Pro-

nam ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquot locos diligenter hîc tradatos, digquot;

‘«dicauihanc enarrationem quæ extaret.

B P r s T o L A

Cùm ueró mil«' îcdendipotcftas facta fit, addcrc banc præfationem uolu^ ut rationcm confilij noftri'desf ro hoc fcripto ledor fciïetSed ut auidius legerctur ahjSjtumabEccIefiæ im'niftn'Sj quos cxadiamdchis not^^-* am SC iudicîumbencinfoiinatumhabereoportet,£f cxiguitatc ludicaretur hoc quicquid cfrfcripti, uoIuiid^Ç' ftris nonunibuSj iiiri uenerandi Ôé optim^ Ecclefiætf'^' berrimç urbis ueftrç fplendorc ornatum emptori dare, Poteft etiam hæc ipfa î'nfcn'ptio publicum cfsc tCy monium, nobisnihiltamcfscmuons, quàmutindocci’“^’ pia Concordia, ac iudiciorum conformitas, fummus^ tcfi' fcnfus feruetur,

Tcftamur etiam hoc ipfô ncs aliarum EccIcfian’iTi 5^ O' mniumpiorum atquceruditorumiudicia ncndcfegctc-^ reformidare. Et quamuis nondubitcmus, nos indoc^tf na cum ueftra et omnibus Ecclefiis, in quibus pura Euangc Itj dodrina proponitur,confentirc,tamcn adeo ncn prçfra' dîè in fententia noftra pcrfiftcmus, ut melioranos decent« fummam gratiam fi'mus habituri.

Et cùm tu M. Frcderice, uir optime, cximiapictatcac uirtute præditc, omnibus humanitatis officijs «ne fis prefe cutus,cum^SCaltj o-Jvtfjsi incaEcclefia,cuiustibipotifsv ma cura demandata eft, mci amantes fint ac fiudiofi, uolui mcç etiam erga nos obferuantiç 6C ameris uicifsim reftimo nium aliquod extare. Verum cùm fferilis 6C aridus cxucci ingeniolimeiagcllus, nihil talc parère pofsit, quodueftris dignitatibus dignum SChonorificumfit, uoluihanc meant dedicationem, ôC hoc donum de alieno, mci erga uos ani* mi monumentum publicum 5gt;C fempiternum efse. Ac rO' go uthanemeam uoluntatem SC ftudium erga uos SC Ee clefiam ueftram propenfifsimum, pro humanitate 6C can' doreueftroboniconfulatis : ÔCutme, 6CtotamEcclefitni nofiram.

N V NC VI’ ATOM A.

^ftramCqtïæ à dextris fîniftris à Sataiiaoppugnatur) j^opijs precibas ueftn's commendetis, C HRIS T VS S V S UEitrani quocp Eccîefiam ab infidqs infidiofifsimi ilh'us holh’s CHRISTI tutam^uoscp SC omnia Ecclefiæ ueftræ membra ad fuam gloriain quàm diutifsimè fouet» Amen» Ex Hamburgo» XX.Nouembris»

ANNO M» D, XXXXV*

IN DIE ASCEN

SIONIS bvangelivh

MAR Cl XVI.

POftea diTcumbentibus illis undeci'm apparuit. » probrauit illis incrediittatcm fuam,et cordis diirKi quod ijs qui feuidifsent refurrexifse non credidiis

Et diccbat eis ; Ite inmundum iiniuerfum,0^ praedicatt angeliutn omni crcaturac : Qui credideritjôf baptizaW^ dit, faluus crit : quiuerónoncrediderit, condemnabit Porró figna cos qui crediderint,hæc fubfcqucntur: men meum dæmonia etjcient: linguis loquentur nouis: ' pentes toUent.Et fi quid letale biberint, nonnoccbit per ægrotos manus imponcnt,amp;r bene habebuntJtaç^ minus quidem poftquàm locutus fuifsct eis, receptu® «y CŒlum,Ô^ confeditàdcxtrisDei. Illi uerd egrefsi,pi^‘’’^,^ uerunt ubicp. Domino coopérante, dC fermonem connt* mante per flgna fubfequentia*

DE INSTITVTIONE FESTl

S CENSIONIS Chrifti fcftam,infhgt; turn eft, ut in eo die Ecclefia difertcadtno' neatur de myfterio Aftenfionis Chrifti/i^ ponatur^ caufa Sc utilitas Aftenfionis C' ius,et ut in publico Chriftiano coetugrat*{ agantur eiproillis benefi'cijs, quæperft' am aftenfionem Ecclefiæ fuæ exhibet. Nonfttis eftftircft' fum Chriftum propter nos mortuum efse SC refurrexifse, fed oportet etiam tenore caufas aftenfionis ipfius.Ineiusa' feenfione nobispofita eft maxima pars noftrac falutis Sgt;C atitudinis : quiaafeendens exaltatur fuprauniiierfain créa' turam,

IN DTE A S C E N S J o N U

turanijCoi'cnatur Iicnore 2C gIcna,fedetaddextcrarriDc‘, obtinet pctcftatcin coeli rerræ, dominatur ctr.mbus, pa-quot; rat nobis locum, collocat nos fecum in coelcnikus, facit nos caleftis ÔC actcrnæhierarcbiæ oi«es,adducit nos in collegia Um omnium angelor urn ac fanlt;5forum,prcefidet fuæ Ecclc^ ûç,dat eifuadonaadfalutemnecefsaria,captiuum tenet Sa tanam,frenumintjcit mundo, ne faciat quod uelit,defendit Hiam Ecclefiam contra Satanam 2lt; mundum, intcrced.it ac interpellât patrem pro nobis,praeftatcp nobis omnes diuiti* ^simmortalisuitacSCg^ortae. Debis 6Cfiinilibusmyfterr)S Ecclefiaadmoncndacftinfefto die Afeenfionis, 06 pro bis ^^endæfuntgratiæDEO,ÔC ÏESV CDRlSTODo ’^ino ÔC faluatorinoftre«

DlSPOSmO BVANGEUl

Euangeliumbocbiftoricam narrationem continet, dlt; ^briftirefurredioncjafcenficneincoeluin, SsC inftitutionc buangeliciminiftcrtplnnarrationc afperfafunt argumenta Huse probant Icfum efse uerum ilium 'Mefsiam, qucmDc' fuo populo promifit. Lociargrimentationis ducunturà ïefurïcdlioïYçyefu Cbrifti,ab inftitutionc praeditationisEu* ipftuSjSc baptifmijà miraculis quibusEuangeb) fcr^

Uto confirmatus eft, ab cius afeenftone, officio, 6lt; da^ ^^poteftate*

SCOPVS EVANGELIE

Icftis Cbriftusftlius Dei propter pcccatanoftramcrtU/ USjC mor tc r cftirr exit, afeedit in coftum, fedet ad dexter am . E^eipatriSjinftituitinEccleftaEuangclicacpr^dicationismi \ biftctium,utboeiptb mundum doeerct bcftduum facer et» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LOCI EVANGELU»

Inboc Euangelio quincplociproponuntur» Primus eft ^EVavftirefurrelt;ft.oYKe,afceufton.eamp;Cice%n.o» Secundus,

fiVANGELITM

de Sändorum imbecillitate* Terdus de EuangeIJOjb^^|. fino, SC Ecclefiaftico miniften'o* Quartus de fide 8^ catione. Quintus de miraculis*

SENTENTIAE PRIMI LOCI

* lefus Sgt;C Deus SC homo promifsus Mcfsias eft» lefusChriftus è morte uerèrefurrexit,6CincoelSafceu^ quot;nbsp;y leftis Chriftus incœlumafsumptus propriauirtutenoo alieha in cœlum afcendiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

4 Perdito humano generi uita 8C falus reftituta,cœltH’’9 reclufum eft per lefum Chriftum refurgcntem, lum afcendentem,

• 5 lefu Chrifto è morte reftjfcitato SC in cœlum afttimpto traditum eft plenum imperium in uniuerfàmjcreaturam, turn cœleftem^tum terrcftrem,tum infernam,eius^ uolun tati cunda obtempérant«

• 6 lefus Chriftus non fblum Dominus ac rex eft ludaici po puli, fed omnium hominum in uniuerfo mundo»

• 7 lefus Chriftus uniuerfac creaturæ Dominus Deo patr* ÔC Spiritui fando naturajgloria,ÔC maieftate eft æqualis.^ ? Donee hoc f€CuIumdurat,rcgnumChriftitedumS^ip‘ rituale eft, 8)^ fide tantum,intelligitiir«

. 9 Hóe regnum Chrifti nee humana iapientia, nee ui conftituitur aut regitur,fed Dei uerbo et,occulta diuina uit tutc,quæ huic regno femper coniunda eft«

lo Etfi hoe Chrifti imperium ualde debile apparct, tarnen eius potcntiæfencquicquàm opponunttuminferorStun’ terræ principatus, fortius eft ein omnibus imperijs munlt;^' gt;1 Quamparua Sc contemptibiliafuntregni Chrifti initia, tam magnç QC pclaræ funt eius ,pgreisiones QC incrcfflenta» Gredentibus in hoe regno omnia féliciter cadunt,oninia adfalutemprofunt, SCinhocipfoabuniuetfa; creaturi^^,

IN DIE Ä SC EN jib NIX

^scuri ac tutiagunt, quotquot CHRISTO ßdutit» ?.p Chn'ftus ncc nouas poh'tias ordinal, ncc uctcrcs ®“sipat, fed in conftitutis politijs flC oeconotnrjs fpiritu ac J^erbo fiio r cgnat, Ipfius rtgnum non eft de his quae mundi ‘^ntjfed de aeterna falute mor talium.

’j4 Sicut cumratione infaniunt, qui Euangclij concionf 5^ politias et ceconomias gubernari uolunt,ita prorftis de J^tjqui humana dodrina ac fapientia regnum Chrifti ad* ”uftrariamp; Ecdeßamregi cupiunt^

. * am magnum diferimen eft inter gubcrnationcm re* Chrifti Qc politiac adminiftrationem, quàm eft inter do* *nam rationis amp;nbsp;fidei^Spiritum carnemjfidé et opera» SENTENTIAE secvndi loci»

ti J’'^^’idishacrentetiamignorantiaîj caliginisamp;Tincrc* ƒ »taris uitia aCmorbi»

pi morbi manifeftiore reuelatione myfteriorum Dei P^^iatimeurantur»

SENTENTIAE TERTII LOCK

Qj ^^^t'gdium Icfu Chrifti eft ilia ipià dodrina,quam Dc' J Pppfophetaspromifit»

) P dodrina cum rationis noticia QC lapientia pugnat» ^ç^^^tigelium Chrifti eft falutis organon, quo Deus falu 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in uniuerib orbe,

feruatmundus, tcf J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuumEuangelium ÔC ftta Sacramenta in toto

6 p'’^tn orbe falutem exhiber, ut ea f dc apprehendatur, dtti concio eftDeituba Sd tympanum, quibus to Chrifti uidoriam 5C tiiumphum, reportauit depcccato, morte, inferis. Si im*

B 1

E V A N G E L I V Rî

• 7 Per EuangeliutnChrifti non tantum ciinliter bonis,fe^ ctiam fceleratifsimisremi'fsio pcccatorum ÖC falus oftertu’’* 8 Vt Deus Eixangrelium uult omnibus hominibus anniin ciadjitauultut omneshuiccredant ÔC Deibonitatemagno fcant ac deprædicent»

Euangelio credentes abfbluunt, Increduli condemnanf» »0 Euangelq docflrina eft immutabiie Dci uerbum» Hæc perpetuodocendaSC urgenda eftinmundo, doneedatât îpirituale regnum Chrifti, ÔC flat hoc fèculum» « Sicut Ecclefia Chrifti manet, itamanebit SC mim^etP umEuangelif, le QiremadmodumunaeftfandacathoIicaEccIcfia, efi Sc una dodlrina,eademcp Sacrameta funt dus Eccldix.

CHRISTI minifteriumin Ecclefiapofitumcftin praedicationcEuangeli|CHRISTI SCSacrainentorum cius difpéfàtione.-

• 14 . Pura Euangehf dodïrinaj Sf Sacramentoruffl Chriln recîa diipenfâtio funt ueræjCertæ ac propriaeexternxnotx Ecclefiae Chrifti per totummundum difperfæ.

If Chriftus uniuerfi Dominus dodtrinam SC Sacrament torumadminiftrationem in Ecclefia inftituit, cam^ in hoc feculo uult æternam eise, Ab hac non licet Ecclefiæ uclhtd unguem difeedere. Si facit, non eft Ecclefia Chrifti,fcdpcp fidaiynagoga Satanæ, Et dilceisioniseiufinodiauthorcs funt antichrifti SC diaboli organa, »6 Ecclefia Chrifti in toto orbe terrarum uerbo Dei regen da cft,nonhumanis opinfonibus,

• 17 Epiftopis tantum eft poteftas faefta condendi ordinati' oneseutaxias,adconftruatibnem minifterij Chrifti nhft® ac necefsariaSjHon eft eis conceftafecultas aut mutandiaiit adulterandi minifterium dus^

«S Apoftolici muneris cftdocere Euangclium Ä^bapt*'

FM DIB ASCENSroNrS

zafe^ Hoc inanerc fungantur oportet Epifcopi ôi: PontiÄ' ces,q'.nconteaduntfe Apoftolormn efscfuccefsores, 19 Sed eo res nunc redqtjUt Pontificibu3,ficflis Chrifti ugt; carijSjöiS Epifcopis,mcntiti‘3 Apoftolorumfucceßoribus ni hiluilius ÖS conteinptius fit Chriftiminifterio QC Äpofto’o tum officio»

• *0 N :cÄpoftoIi,ncc quiin officio illis fiiccefserunt, funt Ecclefiæ dominijfed funt in Ecclefia,lefu Chrifii fedcntis ad dexteramDeipatriSjIcgatijfcruiamp;Tœconomi» Eorum eft Ecclefiæ recitare ac exponer e diuinç uoluntatis myfteria et l^aptizarejion pro fua libidine dominari»

• **■ Baptizare non minus eft de minifterio Chriftiquam E^ uangclium annunciare» Euangelium pracdicare tarnen præ

in hoc minifterio. Et nehæc pars minifterij altc^ ’■aimpediatur,baptifmus committi poteft alqs Ecclefia: mû *itdhs ad docendumnon acque inftrudis.,

• V Baptifntjs àChriftOjUniucrfi Domino,inftitutus, non cafriinontjsjfedafuo authore,öiS addi.

• ^*3 proiniCsi )nibus æftimari debet.

Baptifi-aus nee inane fynibolunijnec tantum teftera eft ^fitiftian^ profefsionis,fed eft etiam Dei organon,quo pro -donationes iuxta fuam promifsionem exhibet, iinpertitbaptizatis.

• ^4 Baptifinus adfalutem æquê necefsarius eft atque E' ^angelium.

, Baptifinus eft arrabo S^figillum DeipatriSjfilij SC Spi

I '^*’:gt;isfandfi, quo confignant æternam uitamac falutem, O' Euangelio credentibus,.

Baptifino fua uirtus eft à Deo,qui eum inftituit,non ab d^iajuecp à cærimontj s illis quibus folitus eft confecrari. ƒ poininus in Euangelio non præfigit tempus baptfi ^''^•jUecpracforraatordinemindocendo SC baptizando.

t V A N G E L I V M

nccdepingit qualitatem perfonxbaptizaftdæ, fedconiini' git ac copulat baptifinum Euangcb'o, uult^ Ecclcfix trad» aha Euangelium 5gt;C baptifinum*

• *8 Quemadmodum Euangelium in toto mundo null» ne gari debet,itanecpbaptifinus negaridebet.Qui cuminftn tibus denegant j opponunt fe Chrifto mandant», ut cuntes doceant omncs genres ÔC eas baptizenr,

• lt;9 Ecclefiæ miniftris non eft concefsum, eos difcerncre, qui aut docendi aut baptizandi fint,fed eorum eil ut Eum gelium doceant, Ô(S baptizent omnes eos, qui Euangelium audire,fiC baptifinum fufciperc cupiunt, f O Miniftri Chriflâ eft faccre fuum officium iuxta domini fuimandatum,Ôd domino fuo committere iudicium, de fui minifterij effi'caciaac uirtute* Illius tantum cftibnarcEuan gelium,6C porrigere facramentum,Domini eft per hxc op ganaoperari 8C quçpromifit efficeic*

ft Euangelicæ dodrinæ totius^ ueræ Chriftianæ religio nis fuccefsus progrefsio diuinæ uirtutis non humanac operæ eft.

SENTENTIAE QVÄRTI LOCI.

1 Coram Deo omnes homines in uniueriö mundo, prau» æternae mortis rei font.

1. Deus cui noftra falus ante otnnia cure eft,nunis noftris meritis motus, feruat nos,gratia præuentos gratis feruat propter lefum Chriftum per quem r cconciliauit nos fibi. ‘f Saluum fieri eft à peccato abfolui,à morte,inferis de «na leditftioneliberari,a;temauitapotiri,fumma^ beatitudinc rn immortali uita perfrut

4 Intoto orbe terraruin una eadem^ ratio iuftificationu ac faluationis eft omnium hominum.

In participatione iufticiæ Dei dC aeternæ falutis omnf^ Xfcdsntes pares funt, ----- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InDco

tN DfB ASCENSroNfi

* wDcopofitumeftquoiufti'ficamar, In nobis quo ap-pJ-ehcnd!tur;iuftificatic^

Deus gratis donatam iufticiam ac falutcm per fuü uer* “nijUne acceptioncperfonç,mûdo offert exhibeuMun apprehendit, Dei eft donatio^noftra f f^neficij apprehenfio ac fufceptiogt;

prorfus ignara myfteriörum falutiSj ^“tnfîdeinoticia perpetuo pugnat»

j’ Dei óc falutis myfteria inhoc feculo fèla fi'de intel percipiuntur jquam Spiritus fandus excitât

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbum,

'® bidci iuftificantis obiedum eft Euangclium Chriftij

I oniex,riec ulla humana dodrina»

..'/^'^S’^oChriftiuitaS^falusinfidepofitafunu Inciuili . po pofitafunt in obedientia legum* Chriftus peccato* SS Uilegis reos, ficredunt Euangelio, abfoluit : ciuilis ma-ö' fatus tantum iuftos öó legibus obedientes abfoluit, Ie-ö s reos ut maxime credant,tarnen iudicat ÓC condemnat,

^olafideEuangelionitente, Chriftoconiungimufj fî-^pes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hæredes Def Abfque hac fide nulla

ac ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ûcêt qui fidci in Chriftum noftris uirtu tibus.

J ’^Ificijs falutcm coniundimafscribunt,

* , Qpidocent homines fide nbsp;bonis operibusunàiuftifi

i6 Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eû fide etiam confefsio fidei à Deo requiritur.

bolafide conftientiæ liberantur à pauoribus peccati, »,ieueriac iaüi indien Dei, QC tranquillan* .'»''■nn.isceramfn.-bus.

(«Ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non damnat q? fit pcccat3,aliàs cætera deli i

^^’atneondemaarent credentes, fed qgt;.iufticiam Chrifti;

EUNGELIVM

ïefpuat dcteftcturjqua inludicio Dei fubfifnttri’» ïï Fides nee iuftificat nee feruat nes, quód fit uirtus amp;nbsp;O' be -lientia ergaDei uerbum ^ed qj apprehendat ac teneatai fticiain dC falutem in Chrifto promifsain*

19 Fides eil initium ÔC fons bonorum operum. Ineredub tas cil origo/aümentum ac fomentum omnium fcclciuni» io Nemo faluus fit aliéna fide, Vnufquifque propre fi' de feruatur,

tt Infantes non fua,fed aliéna dde iuftifi'earfhumsna epi' nionc potius eft receptum, quàm Scripturæ authontatc confîrmatum,

Fide 2Cprecibusturn piorumparentum,tumillotuni, âquibuspueruIibaptizandiSC Chrifto confecrandififlun' tur,puerulis Deigratiam 5C baptiimi uirtutem iirpctrari non eft dubium,fed eos abftp propria regcneraticncacfide tantum aliéna fide precibus feruari,ncc cemprebatuw, nec cortfefsum eft, i? Baptifmus non eft inanis cærimonia,fed eftgratia Dd organon, Spiritu Slt; aqua in Eccleiîa rcgencrantur, qui La/ ptizantur,Deus efficax eft inbaptizatis. Non eft itatp dubi umjquin in pueris baptizatis fint fidei iânÆfîcaticnis fc' mina ac initia, quibus diuinitus confignata eftiuftioa 2c fa' lus in lefu Chrifto,

J 4 Fides non eft tantum Euangclicæ hiftoriæ notifia, fed eftetiamafsenfus fiduciainid quod Euangcliumdccet» eai^ eft in ait)s magna Sô firma, in altjs parua amp;nbsp;inf 1 ma cil, Incrcdulitate,non fidei imbecillitate ac tenuitatchen»' nés damnantur.

Chriftus fide infîrmos tolérât érudit, non rcijcitocc -damnat,

SENTENTIAE Q_VINTI LOCI.

Miraculof*^*

• 'M* If N D IE äscenäionij;

uirtus diuiha eft.eaque hominibüs fie«

ha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuüü uerbi bC noftrac fidcipcdami

ptQ^^.^^^^^^pfoptenncredulosfiunt VerboDcifufccgt;

4 • confirtnata miraculorum porr6 nullus ufus cft-, ^om L «uracuh'sjdodrmä, non fanditas illius homini« probatur,quiea per Chnftum facit»

^Uni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominum fàïus illud poftula^

ASSERTIO SENTENTI.

ARVM PRIMI LOCL PRIM AE,

V äE Prophetarum uaticinijspracdidt funt de Mefsiat relurredione 8C afeenfio* * ne in cœlum,dc Chrifti uenturi regno, dc uocationc gentium, inftitutione Baptiß mi, ÔC prædicationc falutiferi Euangeltf, ca in Chrifto lefu compléta efse,Euange' ^quot;^«iltoria pafsim teftatur. Inconfefso itacp eft eum pl'o^ ç(| ^^’^Mefsiam efse» Dominus iuxtaScripturas mortuus ^.pfurrexit 5)C in cœlum afcendit,ut declaret nobis,fepro Mefsiam ac faluatorcm efse, Deitatem fuam hoc p dit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fpfuauirtuterefurrexit fiC in cœlum afeen*

• Wenim fuprahumanasuiresfuit.

j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Secundæ»

mortem per quadraginta dies rediuiuui u!tisuifuseft,uarijs^ indicqsdeclarauit fuis difeipulis, refmr exifsc à mortitis, nbsp;nbsp;uiuens c monte cliueti, ab

evAKGELIVM

HtcroföÏ ƒ ma disante itsrSabbatt, difctpuli's afpicienùW elcuatusjfufccptus a nube,S^ in cœliiin fublatus erahiftorù. Res ipfa ita®loqiututrjlefum uermorte re* furrexißc, Si in cockimafcendifsc,

Tcrtiæ^

InEaangeîicahiftoriadicitur Chriftiim rcccfsifscam'^» Si in cœlum iuifse,ut indicetur eû propria fua uirtute tn cotr Inm aicendifse, abs(^ angelorum ullius^ creaturæ auxino» Ait ctiam euangelicahiftoria,eum difeipulis uidentibusiuo latnmjafsumptumj ÔC ab oculis difcipulorumà nubcfuß^Cquot; ptuni efsCjUt deferibatur modus aicenfionis eins, indicctur eum non inllar fulminis in momento temporis hinc in coc lumeuolafse,fcdaliquamotainterieda afeendifse, Cumaii tem nullæ icalac fteterint in cœlum credlac, in quibus afeen' deritjfed occulta et inuifibili uirtute aiccndcrit,dicitur in cc» fum eleuatus SCaisumptuSjnon quidem aliéna, fed propria «irtutejpfcmct enim feipfum eleuauit,S^ ad æthera uadcri» feipfum ab hominum oculis fubduxit.Sicut Chriftus glorio fus fua uirtute in cœlum alcendit: itaomnes credentes glorl ßcati fua uirtute abfcp ullo externe prçfidio in cœlum afeen dere,S«f de cœlo defeenderepoterunt cum libet. Q.ni cor* pus animale,fpirituale fadlum,fercur çquè furfum atep dcor fum pro arbitrio,ficutangeli,qui fpiritus funt, fua uirtute ù runtur. Vt ueteres uno uerbo diluèrent eorum calumnias, qui nugâtur Chriftum Dominum per anlt;gclos iublatum 5^ perlatum efse in cœlum, fignatè uocant Chrifti bine in cœlû emigrationem.afcenfioncm, non aftumptionem. AngcH Chrifto afcendétihonoris ac glorifîcationis, nonauxitij eau faadfuerunt,

Quartac.

Chriftus mprcuqs çft et refurrexit,«: per peccacummor tuis

tN D-îÉ ÀfdENSt'ÔiSfrS:

tuis amp;rpcrditis3mortem!nterimcrct,8lt;f uitamrcftitucrcUaf ccndit ÔC in ccelum,non folum ut ipfe gloria ÔC honore coro narctur, amp;nbsp;fedcrctàdcxteris Dei, fed ut nobis etfam parafât locum,uiam ctiam ad coclcfîia facer et, adiûgerer nos am gflorum cœtui, amp;nbsp;in una arterna ÔC beata poîitia ceniunge^ tet angelos ôf homines. Hare beneficia exhibentur mundo per lehr ChriftirefurreÆonem ÔC afeenfionem in cœlum.

abiens iufsit omnibus hominibus in mundo nunciari, uthaberent quibus fe folarentur in çrumnefo hcc feculo ad uerfijs quseuis mala,

Quintæ,

lefus Chriftus fublatus inccelumàdextrisDeifedet, In ’^extera Dei federe nihil aliud eft, quàm in cmnipotentia, in R^oria, honore maieftateDeiregnarc, 06 cmnia habere fubic(fta,ac poteftate omni in cœlo et terra prçditum efi Chriftus propter fuos mortuus eft,rcfurrexit,in coelum *^ccnditSCcorifeditàdcxtcraDei,idcô nonpofsuntnontu tifsimi effefub Chriftiregno omnes credentesjqui fuamipc ÿ^Oiriftum ponunt. Infacra fcriptura legitur Chriftumfe-deie amp;nbsp;ftaread dexteramDei.D.Stephanus morti expofi' tus dixit fe,apcrto ccclo,Iefum uidere ftantem,nonfcdetem ädcxtei is Dei. Dicitur federe, ut intelligamus cum fccui è irriperarc uniuerfis creaturis:ftarc,ut cognofcamus eum pa ratum cfse ad fuccun endum fuis in omnibus afflidtionibus, fine eum fufeeptorem ac protedtor cm efsc fuorum.

Sextar,

lefits Chrifius â dexteris Dei fedens, in tote erbe cmnû bus iubet annunciariEuangcln.m,in cmnes arrogat fibi im perium et regimcn,ut declarer fe non folum cfse regem lira ch's,fed Mefsiam ilium, ad quern cenfiuunt genteSjquià ma Had mare,fid ad extremes terrar termines ufque regnet, £d

EVANGELISM

cijî data fît hærcditas omnium gentium: Pfalm. ’« Septimæ*

In dextera Dei non poteft federe, qui non eft ipfc De* us, Nuda creaturaadiftam maieftatis diuinac pcrfeftioncnl pertingerenon poteft, CumChriftusuerushomofedeata dexteris Dei, necefsc eft ipfum amp;nbsp;Deu efse, natura, gloria, 6Ó maieftate Deo patri SkS Sp, fantfto æqualcm, Nifi Dei efset fadus caro,filius Dauidis,in regno maieftatis Dei fiue à dexteris Dei federe nonpofset, SiinChrifto non ma' neret diuina natura,a dexteris Dei nonfeder et : quia ilia fef fiOjUt dieftum eft,naturæ,potentiæ,fipientiæ,gîoriæ ma' ieftatis æqualitatem requirit.Non eft cenfendum diuinitate humanitärem eise abforptam, fedhumanitatem inunitate peribnæ afsumptam efse in Deum, lefum^ Chriftum

federe â dexteris Dei,

Odailar,

Chriftus fubdueftus ab oculis noftris à dexteris Dei iii cœleftibus fedes regnat,5lt; id quidem uerbo,et occulta diui na potentia,non corporali ui, Manifeftum eft ergo iUius rC' gnum noftris fenfibus non efse expofitum,fed fpirituale tedum efse ÔC manere, donee Dominus uifibilis redierit öc apparueritjficut abijt,illudlt;^ fola fide ex uerboDeiiutelligi' Euangeltj concionem Dominus uult conieruari uf^ ad eX' tremum diem, ut ea illuftretur ÔC deprædicetur falus futur regni Chrifti,adconfolationempiorumhærentiumin mue rijs huius uitç.In confefso itaeç eft ipiritualeChrifti regnum eum hoc feculo demum finiendum efse,

Nonae,decimae,undecimae,amp;^ duodecimo.

Spirituale Chriftiregnum, Dei uerbo 8C diuina uirtilte regi,non humana fapientia,confiiio,ac opera Dominus pro bat, ad gubernationera fiiircgni inftitiiens

DIE ASCENSroniS?

I^^’j^^’nuntuer/b orbe^et confïrmans fermonem Euange *1^ubfeqtIe^^.J•{J^s ftgnis.Qtiifuam dodrinam ÔC relisioné, jarmiSjinali's^ artibus ïnuehunt ÔC conftituunt (ficut Ma uinetuSjT iircicæ impietatis author,T urcajPontificeSjEpi

amp; cæten tyranni fecerSt S)C adhuc faciunt)CLim regno hn'lti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;commune, quia docen*

Y’^'uinairirtute cooperante,EuangeIiumplantatur,SC ec ^‘eiiaDei confti£mtur,non tyrannidcjuec infidiofis ac fuco' quot;S artibus,

Sicut omnium operationum Dei in totacondita creatu^ exilia,humilia,ôi^ contemptibilia initia,amp; tarnen felv ^2sac durabiles progrefsionesp'ta ctiam funt in promuîgati °^2EuangeItj,à propagatione fpiritualis regni Chrifb',exi “âinitia,5c maximi progrefsus,

^ationi nihil ridiculofius 8C ftultius apparcrc potuit, paucos,obfcuros,indodos,paupcrculos et inermes aisqt u* *'os,adferentes dodrinam contrariam rationi, ÔC inuifam o* ’’^nibusjà Deo in uniuerfum orbem extrudijSC committi dî fotomundo,omnibus artibus inftrudifsimo,ut abrogarent yaofaicam religionem diuinitus inftitutam, Sgt;C e-sccinderent ’dolatriam fupcrftitionem gentium,pro qua ufcp ad mor ^ciTi femper decertârunt,perfuaderent^ mundo,hominem *Kxiimcruci,efse Deum, in eius poteftate omnia efsefita, •n eo folo pofitam efse falutem mundo,omnesqj gentes fuis ^uperftitionibus relidis in h fie debere credere,fî feruari ue^ ^gt;nt, A conditis feculis nulla uiià eft ftoliditas huic fimilis. Ex ^l'einæ non ibium ftulticiæ,fcd etiam infaniç fpedaculum iu dicatum eft,rem tantam, cui nonfuffîcerent omnes impera forum uireSjtentare per tam paucos3indodos,ô(r ignobiles «iros,

Vtcunque autem ftulta appariïerint huius inflituti con*

C 5

E7A NGELI VM

quantumuis dcbilia acfti'mata fuenht eins aufpio^jC^ uentus tarnen dcclarauitj nfhïl his fui'ße /àpienttus zc potcR tius, Dei uirtus femper confunda cft eius mandans coO' filijs. Fruftraitatp reludaturhis mundus ctim omnibus lU' fcrorum principatibus.Simphci'a uerba funt : Ite m mödutn uniuerfumjSC prædieateEuangclium omni creaturæ : Scu adiuncfta eft eisDei uirtus expugnandi et fubïjcicndi totum terrarum orbem, qualis alias nunquam uifa eft, nee uidebi' tur unquam. Non cft confilium aduerfus Dominum,Dcui* nus omnes gentesChrifto in hçreditatem deder afjChriftus ut earn iuxta Deipromifsionem aeciperet, Apoftolos fuos in mundumuniuerfummiftt, Euangelium præditariiufsit» ipfi^ coopérante Domino, inuitis omnibus fapienobus bC potentibus mundi,dodrinafuaperrupcrunt,amp;^ eucrfaAïo faica religione una cum gentium idolarria,Chrifii rcligicnc regnum in toto terrarum orbe conftituerunt.

Nihil rcfert,quomodo ratio iudicctjtum de hiimili èC fpb rituali regno Chrifti,tum de omnibus ijs, quæ ad hoe regnu pertinent. Nihil tam eft imbecille,ridiculum,contemptum, uile in hoe regno,quodnonlbrtietur fuum fclicem exitö. Diuinis confilijs,uoluntati,dcctetis ac mandatis femper cft coniunda diuina uirtuSjCui uniueria creatura ncquitrcfiftc re.ldeó præclarè proceduntjôC fub his fecurifsimi ac tutifsi' mifunt,amp; felicifsimeagunt, quotquot uerbo Dei credunt, amp;■ Chrifto fidunt,

Decimætertiæ, decimæquartæ, ÔC decimæquintar.

Politia ueriatur circa res corporales,cius^ gubernatio pofita eft iniudicio rediæ rationis, Ha'c ad confer uationcm politiar urn condit leges, in illis monftrat quid honeßum utile fit inhac uita, iudicat^ tantum de manifeftis uitijs SC. uirtutibus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangc

f N Ü r M A S C E N S I.O N I amp;

Ectangclium quod Dominus iufsit annundari per totum örbem terrarum,cumrationis fapiêdapugnat,uerfatur cir» ’ ca ’nternumhominêjjühilordinat de rebus pobticis, omnia ^citreacoram DeOjremifsioncmpeecatorum omnibus an ^undat, peccatores abfoluit, fuqpfius opinione iuftos con^ Qcmnat, iuftidam amp;nbsp;falutcm, fidçi tribuit, fidei pr ædicatio-cijertit fupcrftittones ÓC impietates, quæ animarum falu ’mpediunt, non politica? ordinationes ad banc uitam per bnentes,

DequibusEûangelium agiqcafuprahumanæ mentis ca Ptum pofîta funt.Iefum Chriftum,Mariae fîli um,telrificatur clseferuatorem mûdi,ô^ offert iufticiam, æternamcp uitam Omnibus illis,qui inChriffum'ereduntt Hæc dodrina nibil Pertinet adlbcietatem profentis uite,necp prodeft ad guber ’'^donemciuilem» Dodirinarecflae rationis in rebus exter* perituris ucrfatur,ci^ coniungitur corporalis uis.Eu ’^geliutninfpiritualibus, æternis, nbsp;nbsp;cœleftibus uerfatur,

ulla externa uis ei eft coniunlt;fla,Hæ dodrinæ diftant in .

Cct fe plufquàm cœîum à terra diftat.Qi,ii ergo ilîam ad fpiri CualemregniChriftigubernationem, hancadpoliricam ceferuut,cumnaturaiplarerumpugnant, SC omnind cum,■ ratione defipiund

Chriftus dïfcipulis in totum terrarum orbem emiis’ïs,Eu ; ^^gclq praedicationem commendans, difertè pr3ccipit,ut re goi Dci inyfteria doceant,afflidos confolentur, animos pie dte iinbuanCjSC uerum Dci cuîtum monffrent. Et cùm iu' bet eos pracdicare Euangelium,innuit,non licere eis inuade Ce politicas adininiff rationes, nec etiam mutare aut abô4ere ciuilesordinationes. Dominus Euangebj docîrina cœtum fibi regregatum r egi uoluit,mundo SC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationi commit,

tçns fu-im poliîicum regimen- Euangcîq nainifferiuminftp

EVAN GELIVM

tatum eft propter animarum falutem, non propter haiKir nimalem ui CéLim,ctti feruit polidca gubernatio*

ASSERTIO SENTEN* darum fecundi locû

Primae amp;S Secundae,

DOMIN VS illipfis Apoflolts, quiianeßndier»nt» reprehendit increduîiïatem ÔC cordis duritiam, acin^ flexibilitatemjioccft, quod non mouerentur nee (fterentur auditis fcrtnonibus, manifeftis argumenfis, gnis de fua refurredione,HancincreduIitatem cordis da titiem, Spiritus fandius Äpoüoiispottea datus exeufsit, Si dédit ut qui antea increduliprx cordis duritia fidem diuino uerbo habere non poterant^ poiiea alios ßdem docerent, Apoilolorum exernplo oftenditur, incredulitatis rvorbetn etiaminiândis hærere^eum^ curariclariore uerbi Ddm* nifeilationefÔi Spiritus fandii illuüratione.

ASSERTIO SENTEN darum tertij loch

P K 1 li AE.

DO CTRli^ AE Euangelicac argumentum, item per fonç docentes,ôi lo cicircunüantia cemprobant Apo üolorumEuangeIium,eam dodîrinam efse,qnamDo minus in prophetis promifih Cîim Deminus Apoîiolos iu' betirein uniuerfum mundum,amp;ipredicateEuangcliumO' mni creatutx,nibilaliudiniîituit,quam quedeüEià. ôhprç didiiitn,nempc utrnederetar contritis cordibus,prçdicaret captinis libertatem, clauß's apertionem, annûciatet annum beneplaciti Domini,coniblaretur emnes lugentes, Itchinc, c^udd

IR OIE ASCERSroKiS,

quod per Apoftdos Euangehumpromulgatunicßperur» wuerfiin^ terrarum orbem, apertum-cft, Apoftolorum do* yrinam cfsc promifsum Euangeliutn,eam^ norinam,quac •uxta deciminoni Pfalmi uaticinium,debuit exire in omncm Urram,amp; fonare ufip ad fines orbis terrarum, Apoftolosç fos cfse,quorum fermones,Uerba et uoces audi'ri debcbant per omnes nationes,0f c,Huius ret fimilc exemplum hoc fe* culum ne^ unquam uidit ne^ uifurum eft* Ideo nemo am* poteft,quin Apoftolica dodrina fit illud IçtumEuan ßelij nundum,de quo Dominus toties in prophetis locutus 'u, ÔC iudicium illud quod abfip perfonarum acceptione ge **DUs prefer endum else Eiaias prædixit cap« 4».

Secund«.

Ad confirmationem illorum quæ pofita funt fub confpe* rationis, nec miracula, nec ullac diuinac oper ationes ne* ^efsariæ funt.Rcda ratio alias his ultroafsentitur. VtEuan Sell) dodrina confirmaretur inter gentes,utm omnes natio ctiam contra rationis prxiudicium ei fublcriberent, mi* J'^culis eft effedum. His obrutum eft rationis iudicium,6f quot;Ominibus contra didame rationis perfuafum eft, Euange* **^01 cfse Dei uerbum. In confefso ita^ eft,rationis iapienti ^'’’»Dei ueritatem pro mendacio,0£^ fapietiam eius pro ftul* Jgt;cia habere. Nonmagis opus cfset Euangelium fequenti* “Us fignis confirmarc, quam philolbphiam, nifi Euagelium f Um rationc pugnaret,cum qua philofophia confentit, - Dominus uoluit oftendcre Euangelium ( quod rationi lultum eft)certum 6C indubium efse Dei uerbum, 6^ ftim* *^^01 ac potentifsimam eius efse fapientiam, ideo confirma* hoc obftupendis miraculis. Sicut Apoftolus teftatur i* '^finth.i.inquiensîPrædicatiomeanon eftinperfuafbrtj« ^tnana:fapicntia:wcrbis,fedinoftcnfîonelpiritiis ÔC uirtu

ErktTCÏE dSjUt fîdcs ftoftra fit non in fapientia hominumjfcdin poten tia Det Myfteria fidei fupra captum rationis funt,fpiri£tia' la funt, ideo afpiritu SiC mente coelixus per fpiritum DeiillJ minata percipiuntur.

Sapientes mundt ftulticiam reputantjquicquid’Eua ge fiinndeChriftoconcionatiir,quiafunt tantumÇvéôKoi' ivamp;e“' non pofsiintiudicare de rebus fpiritualibus ö^coelcftt bui Animalis homo nonpcrcipit ca qux funt Spiritus Dci, quia 7ivil/fx.lt;it7)x5çjnon J-up^xagjaut Ao/kÜit cfijudicantur«

Tertiæ, Quartæ SC Qinntæ.

Nei^ Mofaica lex^necp Philofophia, ncqj ullæ dodrina ullorumhominum^nec coam ullæiufiiciçac uii tûtesullum hominem faluum redderc potuerunt,ncc fuit ulla fpcs falU' Cis in ullis rebus humanis. In coto mûdo omnia crant corani Deorea4NihiIfuit quoDeus reeonetliari potuit honunibus» Ideo Deus in fuo Filio falutem gratis mundo propofuit,uo* luit^ earnapprehendifiduciaindium. Cùm autem fiducia nulla petuerit in ignotum collocart ut homines cum cogno feerent, in cognitum fidcrent^omnem^fpem fuam collo carentjiufsit Euangelium annunciari, ôiT in Chriflo proponi fufi'iciam uitam teternam, ut«^ fie per fuum Euangelium falui fi'erent in toto mundo quotquot indium crederenf. Ira folum uerbum Dei eft Dei organon amp;nbsp;uir tus omni ere den» ti ad falutcm^ôô fides noftra in Chriftum eft quæ cam falutem apprehendit acceptando.

Sexfse,

Euangelium eftteftimoniumDeideleftj Cbrifto i}» quae funt inicfu Chrifto promiGRijCius morte parta,fit refur redlionç atep aftenfione uendicata afserta. Cum Apofto lis mandatur, ut eant in mundum uniuerfum, Euangclifl pracdiccntpiihil aliud eis committitur, quam ut to ti mundo.

ïîï ùîÈ XscfefîStoNrs.

iqui pecoto^SatanæjfiC aîtcrnae inorti obnoxius cß, dcniin» dent per ChhftumDeo pro peccatis efsc fatisfadum, pec» catum cfse expiatuïrijmortem efsefublatatrijînfcroi um po tcftatein efsc opprefsatrijiiitami^ çternam cum ætei na {a!u teamp; bcatitudincinChrifto reftitutam efsc. Hoc latum 2«f pcrdtto mundo gratum attp acceptuin nuncium^E vangeli-umappellftatur.FInius Euangelij concione quafi clafsico to tus mundus conuocatur ad Chriftum, ut in co confers fiat omnium iîlor um,qua Euangelto denunciantur»

Sep tim a«

Dominus iubetEuangelium omnibus gentibüs ctnnicf lt;reaturaannuncian'in toto orbe terrarum.Nullis itaep non tiel etiam impurifsimis idolatricis gentibus remirsio pccca* torum,aEterna uita,6C falus inChrifto offertur. Dum Chrô ftiis iubet, ut in uniuerfo mundo omni creatura EuangeliS annuncietur, facit omnibus gentibus copiam illorum, qua inMefsia promifsa funtjSC prorfus nulliin toto terrarum or bepræcludit aditum ad falutis beneficia, qua fua morte par *3, amp;r refurredtione attp afeenfione ebtenta 6Ó afserta funt. Olios Dominus ante, cum tantum circuncifionis minificr f fset,miferat ad perditas cues Iff aclis, quibus^ probibuc' fat nc intrarct in ciuitates Samaritanorum, 60 ne in uiam gé tium abirent, hos ad dexteram Dei fedens totius orbis Do* minus fadius in uniuerfum mundum extrufi't, ut docerent, omnes illos faluos fore fine ullo perfonai um deled!u in uno uerfo orbe,qui crederent 6d baptizaretur. Hi cnim funt fan ^3 catholica ÓÓ Apoftolica ilia Ecclcfia,cuius metio fit in no ftræ fidei fymbolis,Omnis creaturæ 6d gentium appellation ne nonfbium ciuilitcr boni, fed ctiam fceleratifsimiccmprc henduntur, Veteres dicunt hominem hoc loco emnem ere aturam uocari,quôd hemo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi't,participct^ créa

E VANGELI VM

tun's in omnibus, hoe cft,habeat efse,uiuat,ièntiat,6fintelU gat, fed quorfum attinetinterpretationem tam longc peter ree* Dominus in Matthaco cxplicat quid denotatumfit per omnem creaturam , mandans ut Apoftoli doceant omne» gentes. Omni creatura itam fignificantur omnes natione» ac gentes.Dominus difertè aixit,omni creaturæ efse annun ciandumEuangelium, ut fignificaret nullinationi, nullis^ hominibus denegandum efse beneficium çternç falutis per Chriftum partæ*

ludæiputabantjChrifti promifsi beneficia ad fe tantum per finer e» V t Chriftus hSc Rrupulum Apoftolis eximeret, ait falutis beneficia pcrtincre ad omnes homines uniucrfi or bis,ô^ ad omnem crcaturam,quç «uspoteft fieri particeps. D. Paulus fimili phrafi in hanc fententiam ufus Colofs. «,di' cit,Euangelium prçdicatu efse omni creaturç que fub cœlo eft» Hoc Chrifti mandatum aperte innuit, quod Dominus nos filios irae QC fuos hoftes,qui ipfum pcccatis noftris tantS irritauimus,amet,fua^ dilcdione mérita noftrapracueniaf. lubet namque imptjs, idolatricis SC impuris gcntibus, à quv bus inde ufi^ ab initio contumelia affedus fuit,offcrrc actcp næ falutis bdieficia«

Odauæ, Nonæ»

Sicut Dominus uult Euangelium omnibus hominibiw lt;n toto mundo annunciari, ut ialui fiant, ita uult omnes crc' dere Euangelio, 6^ fide ampledi oblata beneficia, ne in fuis peccatis incrcdulipcrcant* Q^iia qui non crediderintnec fir feeperint iufticiam fnChrifto exhibitam.condemnabuntur. Omnes quidem natura fua æquê funt peccatores, fed crcd2 tes Deus propter Chriftum abfoluit,non credentes conde* tnnat. Condemnans omnes incrédules,ferid iâne exigit fidc ab omnibus.

DccF

IN DIE A SC ENSrO N I S.

Dccùnæ,yndecimæ.

Çhriftus â fuis abiens 2C in cœlum afcendens commen* eis Euangelium,confîrmat^ illis miraculis cœlitus quæ pprobationis cius firma teftimonia amp;nbsp;figilla. Aperte ®''§ooftenditin Euangelio immutabile ÔC æternum decre^ fuae uoluntatis proponi, SC uoluntatemDei femper de expont Ecclefiæ inmundojper EuangeliûjquoadChrt redierit rcuclauerit gloriofum fuum regnumjin quo porto non crit opus cxprçicripto uerbo recitar e Dei uolun ^^^ntjfed coràm uidebuntur ÔC intelligentur omnia, Hoc cuangcliunijquia in mundo annunciandum eft omni crea^ ^j'tæjOmnis autem creatura ufcp ad feculi finem manct. Ob gt;nbsp;'0 ctiam Euangelij prædicatio uftp ad fecüli huius confixm* . **'âtionem manere debet in mundo»

Oinnis creatura non tantum funt illi/qui tempore Apo-«olorum uixerunt: fed omnes homines fparfim omnibus té poribusmundumincolentes^Necfalus âDeo promifsa tan ;

pertinebat ad Apoftolorum fed ad omnes ho in^nes omnium ætatum» Certum eftitacçEuangeliiimin i ^3do efse prædicandunî,donec manferit ipià creatura quæ buangelij capax eft» ÉcclcfiaDeietiam,propter quamEu-’ngelt|minifterium inftitutum eft, durabit ufque ad nouifsi ; Wiirn diem^fiC gloriofum reditum lefu Chrifti.Necefse eft i' I3que,uttandiu SCEuangelium concione ipargaturjôf lefti Chrifto perillud colligantur Conferibanturinfuturo fuo tterno regno acterni dues»' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

DuodédmæjDecimaetertiæjD ccimae quartaCjôC Decimæquintac,

Dominus fuos diicipulos in uniuerfum mundum exîrc -iufsitjUt Euangelio erigereturuna religio, omnibus fuper-ftitionibus euerfîs, ut uniuerfus populds in toto orbe Chri-

eVANGELIVH

fto nome daret,{n cius doc^irinarn confentirctj iuxta eins .^trinam Deo feruirct, éç cinn coleret, ut^ onmes Chnft^ ■dodlnna afscripti 8Cfacramentis aßignati m unum corpus» unamep focietatem coniungerentur, fierenti^ unius Dei Domsni'populuSjqui nuncinfÿmbolis noftræ fidci iiocatur finóla catholi'ca,Chriftiana,amp; ApoftolicaEcclclia,fcu ccit' ^regatio ac coetus,

Qiia dodlrinajöó quitus Sacramentis Cliriftus Eccféfi' .aui fibiconftituïrjConfccrauitjfegregauit, Ól cx cœten's cno tam't, cadem dodlrina earn uult perpétue gubcrnari, ôf ijf' dem Sacramentis,Hæc ctentm funt ueræ dé certæ ille exter næ notæ, quitus Dominus fuum populum in hacuita adnu xtû impîjsj ceu fuis peculianb. tefseris ac fymbolis notauit, Deus nixjf/iorvûsiiç Ecclefiam füam abfcp externis ijinbo' lis cognofcit.Non habet opus notis^à quitus fuas eues dmo feat.At cùm focietas dé ardla confuctudo ac ©.t ter Chriftianos efse deteat, cumm fiti inuieem mutuis offi' cqs ardifsimè obftridli fint, necefse eft,ut fe inuice nofeant. Hoc quia atfquc externis notis dé fymbolis fi'erinequit,Do minus Euangelij fui dodîrinam, dé fua facraincnta Ecclefia: ■commendauit, ut cfsent Chriftianifmi ciuiles dé externe no tæ, dé ut Chrifliani, eiufdcm profefsionis homines, fc ah Lit fymbolis agnofeerent.

Sicut Deus noluit Ecclefiam abfcp his fymbolis inftitui, itaneep conftitutam abfqp his fymbolis efse uult.ln quorum cœtu hæc fymbola non funt, ibi ncc eft Chrifti Ecclefia, ncc eft ullus Chriftianiimus, imo ibi nec Deus,nec uila falus eft. Quemadmodum Deus folem in mundo uult perpétue lugt; cere, ita uult Euangeliin-n perpetud doceri,amp; Sa crament» fua exerceri in Ecclefia,Qui doeftrinam Euangelij obruunt, dé Sacramenta cius uel mutant, uelabrogant,opponujgt;f^

r N DIE Ä s C E NS I o N rs; lefiiChrifti rcgnOjmandatCjÖC ordùiationi.fiintcp apertifio ftes Del panis^qui mandam't^ut l'ilium eiusiefum Chrifturn audiamus: S«nt Sgt;C hoftes Chrifti ac Spiritus fandi^qui tum dodrinæEuangelicæ prçdicationem,tum Sacramcntoruni difpenfacioncm inftitucruntjôC Ecclefîæ commiferûtj qui^ uolunt per hec falutem inEccIefia efficÊdonee hoc feculum durât,

Dominus diiertis uerbis mandat,ut Euangelium in unv werfo orbe omnibus prædicetur, ut omnes baptizenturju^ omnia illàferuari quæ ipfc præccpit, A^uît itatp in Eo défia pcrpetudferuari,tum dodrinam, tum Sacrament! di ^penfationem per Apoftolos fuo mandate infiitutam, mani Çefteep arguit cos antichriilos cfsc^quiEuangelq doc^rinam *mpediunt,8C eins inftitutioni derogant,

Hîc mihi obièruent Tyrann!, qui Euangclio fuum cur* ^umproh!bent,qua'm belle fib! cum Chrillo, Spiritu fandio, Prophetis, Apcftol!s,5C omnibus pqs primitiuæ Ecclcfiç El-pilcopis ae martyribus conueniat, quàm longe à Chriftiana plctate abfintjS^ in quo præcipitio Tartar! {lcnt,amp;' quàm ,p ^imi fint æterntc internecioni.O Satanç amp;nbsp;menîbrerum egt; •us !mpudent!am,qu! audent fe cpponere Domino füo, abgt; cuius uoluntatenequidera reipirare pofsunt mifcit.

Decimæfextæ, dccimæfeptimæ, dccimæ* odlauæ, decimænonat,

Sïgnatè Apoftolis didlum cftàChriftctTtejSL' predicate omnkreaturæ Euangelium, Sgt;C docetz homines feruarc, ogt; •nnia quæcuncç egOjEgo inquam,præeip!o Uübis, Chriftus tum Apoflolis, tum omnibus corum fuccefsoribus in mint^ fterio Ecclefiæ certum dogma commendauit Sô ttadidif,dp ferteép mandauit,quidinEcclefiaucIit doccr!,Ôu quafi digiV to ûïlcndir_,non queuis else doccnda,fcd fuum Euangelium

EVANGE LI V a

) ’ tantum cfse docendum, ca^ folummodoprafcepittt*^^*'*^ da efse Ecclefiæ quac ipfe præcepit»

Chrifti dodirinaduo docentur«AIterum cft quodDoi^*' nus nobis gratis exmerabonitate in Chrifto donct falutc^' Et hæc dodlfinæpars appellatur proprièEuangcIium-H^' ius dodrinæ figiilâ funt Sacramenta Chriftt Alterum cir, quód à nobis Deus requirit obcdientiam niandatórümf«lt;^ rum.Et hæc pars docflrinæ de moribus eft,contiriet^ cationem Decalogi,

Hîcannotahdùmeft,quàm longe sbfintâregnoDd^P^ fcopi SC Pontifi'ces,qui fui munens obliti Euangclium extm guunt, Sc Eccicfiam obruunt atlt;p obtundunt hlimanis dO' dirinis SC tràditionibus,Etbincpitet eos necCbnïiicfsefer uos,nec Apóftöforum fuccefsores,fed mandpü Satanx,S^ Pharifæorumfedatores. Horum nan® ueïitgijsinfi^iunr, non Apbftolörum,

Dominiisin{litaensEuangeIijmiru{lenum,Apoiloh'sct omniEus in eodem mmifterio fucceCsonbius eorutn prxcc' pitjUt in uniuerió mundo ubim gentium iuum Euangcli^tn docerenc,3Cbap(izarentJdeoPontibcum,Epifcoporiitn et Paftorum officium a Domino mandatum, SCab Apofioh't qaafi per manus tradicum eüprædicare Euangclium Chri' üi,8CeiusSacramentaadmjnifirare, Hoe qui non faciunt, nee C HRIS TI minittri.nec Apoüolorutn ruccefsores dl cimerenturt

Apoilolinecadulterarunt Chrifltdodirinam,necmuta' uernntüIiquidininü'itiittoneSacramentoriJm Chriib\ Int' padens ergonugamentum eil.eos ApoRotorumüiccefsO' res acfedacores e/sc, quiEuangelium Cbnïb'damnant,kb fis opittiontbas obruunt, 5C Sacramentoruip Chriiiijn/iitit fibnem uel prorfus daninant,ueIexpartetnutant,feutCon

{lantieniis

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IN »IB ASCENSIONS.

ftanttenfis ÔC Bafilienfis concilij authores feccrStjôtf omne» K.omanenfcs adhuc faciût, qui Chrifti inftitutionem de par* ficipationc utriufquc Sacramentijproclamant efse hærcfin, ôï^hac ætate propter uerum ôS iuftum ufumEuchariftiæ,^ peer corporis ôd fanguinis ChriftiçarticipationctnuItamiP lia hominum p erfrida fronte fpoliar unt fuis poffefsionibus, inhumanifsime profcripferunt QC pcrfccuti funt crudelifsi-’^fjCtiam feuis tormentis affecerunt QC trucidarunt,exercu ^unt^fubptætextu religionis(id quod omnium horribilif fiinum cft)maiorem tyrannidem contra uerè pios SC innocc tes homines,quam Nero,Domicianus,Iulianus,et fimiles ty f^nni unquàm exercucre,

tarnen inter hos primi efre uolunt,omnis rubon's ne lei),non uerentur fe uocare Ecclefiæ columnas,cardine3,de frnforesjcatholicosjfandifsimos Chrifti uicarios, Apoftolo tmnfuccefsoreSjlynodorumredoreSjSpiritusfandimagtz ltros,ab omni errore alicnos,0^c. cum tarnen,ut uno uerbo ^ttingam ( quia nullæ linguæ habent fatis uerborum ad pin genda haec monftra ) fint impudentifsimi lenones, omnium ttefandarum libidinum magiftri,omnium impofturarum ar ehitedi,auarifsimte QC fœdifsimæ harpyæ, 6C omnium fcele ttimacimpietatis turpe profluuium, dC inexhauftumpela* gtis. Apud hos nunc haereticfaudiunt,quotquot amaiit puz t’orcm Euangelij dodrinam.Tales funt qui modo Ecçlefiae pfæfident, quifub Apoftoîiçæauthoritatis titulofibipote-' Itatem arrogant omnia figendi SC refigendiin Ecclefia,cum tarnen ilia poteftas ApoftoÜs nunquâm data fit, neque illi C' fibi ufurpârint.EornmSparta erat Euangelij pradicatio Sacramentorum difpcnlàtio*Hanc ornauerunt Jnhoc to tl erantjUt iuxtaChriftimandatum omnia facerent.Ncn iugt; ®teauerunt,fîbi licere inCbrifli minifterio «cl minimum mu

E

BrANGELIVM

ferCjæ ab hoc îpfo uel pilum latS difccder c. Non craflt WW ciïronces,quàm nunc Principes Eptfcopi funt* Qÿæ ‘•J cleGis Apoftoli ordinârût ÔC inftitucrunt,pauca 5(. ualde ne cefsaria fucrunt,proderant^ ad mim'ftertj Chrifti confcrua Itonem ÔC illuftrationcm. Semper intra limites fui mandat continuerunt fere,non tranfilierunt unquàm metas Cionis Chrifti, Quæ pertïnebant ad eutaxian in adminuttati one demanda« officij, ea tantuminftituerunt èC appton®* runt. Nihil nee ordinârunt,nec ordinär» uoluerunt,quo ob’ fcurarctur ac obrucretur dodrinaEuangclij,öf Sacramen' torum adminiftratio. Sicut D, Pauli mandata de conftituen dis Epifcopis, Pr esby teris ÔC Diaconis, ad T itum QC Timo* Cheum perferipta,declarant.

Quiequid aut Apoftoliipfi inftitueruntj aut ab ali)s iti' ftitutum comprobäruntjillud tantum inftituere, et compro bauer e,ut in miniftcrio Chrifti^hoc eft,in doeftrina £gt;C Sacra» mentorum communicatione omnta fièrent

T« Tx|((tf,ut Apoftolusipfc docct ».Corinth. f4- Ethic debet efse finis omnium Ecclefiafticarum ordinationum. InEccle fia imp ia ÔC noxia funt omnia ilia, qiribus obfeuratur 0^ ob» ruitur minifterium Chrifti Papifticis traditionibus Chrifti minifterium non modo eft obfeuratum, fed ex muftis tem» plis omninó profligatum,ided impiæ fünf.

Apud CanonicoSjè quorum numero Epifcopos Canon cis fimiles eligere confuetudo obtinuit, Chrifti miniftermm in tantum cuiluit, utefuis Dominicis ( quæ initio erancDo» mini tcmpla,parochiæ Sf pietatis Scholar, nunc autem pro» ftibula, fiC omnium impietatum officinæ fada funt )baptP ftcriaautomnind cieccrint,autadtempli pofticu inalique fqualidum angulum rcmoucrint,Sf ipfis facris concionibin tafuis templis aegrè locum dent demum peradis fuis orgi»

(K O ie Aie BNsioNr»,

teftimonta 6^ indicja,ApoftoIorvm officjum apud Pontifices ÔC Epifcopos non efsc magni mo-menti,^ inter aliquot Epifcoporum myriades nec unum cf «, qui uel cxtremo digito dignetur attingere Chriftimini* fterium,res ipfaloquitur .Rebus omnibus redè excufsis 6C cxpenfis, in Papifmo liquidé cemitur, uero Cbriftiminifte-rio apud Papiftas nihil unq uilius aut fuifse,aut cfse.Qyac ui dctur apud eos fupereße religio ac pietas, autquacftus, aut cxecrabilis idolomania eft.

Vicefîmaf.

lefus Chriftus uniuer fi Dommus in Ecclefia Euangetrj tninifterium inftituens, iubet ut Apoftoli in uniuerfb mûdo EuangeliumpracdicentjSC baptizcnt, 111c eos datis mandat fis emittidllius legati ac ferui funtjUt hominibus feruiant ac tommodentjhominum feruinon funt,non habet imperium in corum fundlioncm. Dominus iubet ut Verbo amp;nbsp;Sacra* mcnto diuinac mifcricordiae opes per uniucrfum mûdum di fpcnfentjUt doceant et baptizcnt,etiam omnibus mûdi prin cipibus repugnantibus. Chrifti ergôœconomi ac ferui tan* turn funt in Ecclefia turn Apoftoli, tum’eorum fuccefsor es, Sicut ciuilis poteftas eft Dci minifter,qui potcftatem or* dinauit ad laudem bonorum,ultionem malor umjita Dei mi niftri funt inEcclefia quotp ordinati ad docendum,ad abibi ucndum refipiftcntcs 6^ excommunicandùm impœniten* tes. QuemadmodumMagiftratus eftDei ÔC fuæ Reipub. feruusjta animarum paftores funt lefu Chrifti amp;nbsp;fuac Eccïc (îæferui. EtfiMagiftratus Reipub. famulus eftjOon tarnen eft cuiuslibet cerdonis mancipium.Etfi Ecclefiæ Epifcopus Ecclefiac feruus cft,tamé non eft fubicd us cuiuslibet homS donis impcrio,nec eft cuiuluis lixac feruulus,

VtMagiftratuiûxpolitia commifsus eft gladius, fiuc ia-

E •

KVANGELÏVM

risdidio,qtia fuampolitiamregat,óf exlcgtbus ciriqucw» r eddat,atcp ita finguh's in fua Rcpub, fer uiatjita q s qui in cC clefia pracfunt, â Domino commendäta eft doArina, utliac Ecciefiam regant, ÔC eins explicationeinfuaEcclefiaomW' bus Sc fingulis feruiant.Scd jpli debent mundum doc^rc oC dodlrina gubernarc omncm creaturam, Verbi Dei capace, non debent munditemen'tate Sc libidine regi. Chriftiunni-ftcrio præfunt,quieis dixit:Ite,prçdicate Euangelium omni creaturæ,nonfunt humanarum cupiditatum mancipia. Sût Scripturç cuftodes ÔC interprètes, Hac debent gubernarc Ecciefiam,non funtpedarij fuftragatores imprudentium ct petulantium hominum»

Gubernatio in Ecclcfianon eft dominatio,fed eft fcriptu rac Sc diuinac uoluntatis expofitio,qua: urgenda eft in Ecclc fia,docendo,cxhortando,admonendo,redarguédo, excom municado et abfolucndo,ac omnibus illis modis quibusDel gloria ÔC Ecclefiae falus promoueri poteft ♦ Dominatio eft pars tyrannidiSf T yrannis in quauis Repub.deteftanda eft, tantum abeftut in Ecclefia probari pofsit, ubi nihil nifi do' (ftrinaEuangelij Chriftifbnare ÄS regnarc debet, non priua

'tahominum cupiditas.

Refpub.regendæ funtautfcriptis legibus, autrcceptis ÔC iuftis confuctudinihus,aut retftçrationis confilio æqui tate,non priuata aliquorum hominum praua uoluntate.Ec clefia tantum gubernâda eft Dei uerbo, quod Dominus uo luit regulam ac normam efsc in uniuerfo orbe,ut qua dirige rcntur affeCîus SC mores in quouis uitægcnere,SCinreligf

nquot;gt;n uult humanæ uoluntatis amp;S arbitrij cfse feruulos, fed fi' djsfuortimmyftenorumoeconomosJpfi mundum debent dccerc

I W o IR X s C B N s ! o N T #.

^ocere amp;nbsp;regere nomine fuiDominijS^ per ipfîus uerfcum, a mundo régi debent« Ip fi à Domino emittuntur ut mû , ^mdoceant SkI arguant de peccatOjUt grege Chrifti, ficut D, Petrus ait i. cap. y, pafeant, id eft,doceant ÔC gubernent, ut mundo obfequantur éc eius uoluntatiferuiant,ficut pfeudapoftoli uentris mancipiafacere folent,

Vt non licet paftoribus animarum dominium exerccre •nfortem ac gregem Dominidta etiam non licet aut «ûtokç«' aut Aip.oK Ecclefia; infpcdores in hominum ferui' Eutern redigere«

Scriptura Euâgelrj miniilros uocat Paftorcs jEpifeopos, PtesbyteroSjDei œconomos,Prophetas,do(ftores,Âpofto ^oSjDeicooperarios.Hæ uoces profetfrohoneftæ diuinæ S^bernationis appellationcs funt, nonferuilis fubicdionis, ^poftolus eos duplicihonorc dignos iudicatjDominus eos otdini parentum connumerat. Viderint ergo ifti 9îcp.«^i,ct EccleOac Chrifti depopulatores,quam rationem Deo r eddt turi fint,qui lîodiefynceros, fidos amp;nbsp;innocétesEcclefiarutn paftorcs aut impudenter fuo loco moucnt,aut inedia callide fijciStjUt fie cogant eos aut egere,aut fuis affedibus fublèr-mre,et àmandato Chrifti declinarCjqui uult fuo uerbomun. dum régi,non fe à mundo régi.

Nonrarinunc funt fiC A(î'«jSiiTai idiotæ, in rnanb bus fuis habentes, unde Chrifti miniftris uiuendum fit, qui arrogant fibi in miniftros fummum imperium, qui^ eos proinaueftoratis mancipijs reputant, domefticis feruulis J nbsp;nbsp;compârant,Nec pudet eos impudenter fie obgannire fuarû

animarum paftoribus,ut probent fuum inPaftores fuôs im pcrium:Qui ftipêdium num er ant,funt illorum demini quv bus numeratur. Nos ftipendium numeramus Ecclefiæ mf niftris. Non cft itat^ ambigêdum,quin fimus illorû dominû

e VA ff é B L I V M

Slt; rogares bcllos iftos Ecclenaftici ct facri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euer

^ôr cs,quantum ipfî de ftio numerarent Ecclefiac miaiRris,in tclligcres cos ad conferuationê mmifteriorum Ecdefiat nec teruncium dedifse,nec unquàm daturos de fuo aliquidcfsc, nec eos nomine numcratiftipendqmagiscenferipofsedo' minos miniftrorum Ecclcfiæ,quàm T urca corum dominu* iudicari pofsit, qui ut nunquàm ad confer uationcm minifte rij Chrifti aliquid dedit,ita netp daturus eft* Si quid beret maior propofîtio,quac in fc falfifsima eft, non tame qd illi ivwpi ratiocinatores infer unt,fèqucretur,fed hoc,Ecde' fiam dominam cfse miniftrorum Chrifti, non Ecclcfiat qux ftores,quorum tantum eft Ecclefiæ bona,ad conferuatio^ facrorum minifteriorum,crogarc,non imperare Chrifto cC cius miniftrist nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Quàm autem inftiHà,incptajftoIïda,delira ÔC obtula lit i' ftorum homuncionum argutatio hinc æfiima. Liber* qu*2* lunt fenes et debiles fuos parentes de fuo^non finnt P hoc officium parentum domini,nihilominus debentillisho' nor em,non minus per tinct ad liberos Dei mandatum. nor a patr em tuum ÔC matrem tuam, quàm fi ipfi ’ P’*^^ , *bus nutrirentur,quos nuncalunt,Item,Vxor realitægrotum maritum^nonfitproptereamaritnn’ na^quod eum alit.Prd Dcum immortalem Ut dementa ‘minesambitiofac SCprauacperfuafiones* Subditieen buto, uedigali, 5C aiqs contributionibus magiftratus in fua Repub, Ergo ne fubditi erunt lu* ftratus domirn? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nec hic ulla difsimilitudo eft: quia hæc omnia pto paritcr ûncita funt. SicutDeus politiam.ita SC conftituit.Sicut politiae quofdam uoluit præfici, ßac fuos praefici uoluit» Ecclcfia abft^ infpcdoribi*®

r-w D'ïE ASCENsroNrs.

fiibnftere,quàin Refpub.abfque magiftratu,quod fl* qua unufqmfque naturah'ter pfæditus eftjgubcrnctur et confcruetur.Sicut Deus in poH .’^“^’tfiibditosimpenfis (uisconferuarcpublicaofficïaad ujtam necefsariajJta uult et ChriftianosChrifti mim'fte cultum De» animarum falutem neccfsaria cóferua ^‘Utsfumptibus, Minifteria turn EccIeßaftKa tum politica. funt, Nulli concefsum eft in his pro fua libidine domina. ^‘•Necefse eft ut conferuentur et adminiftrentur iuxta uol5 ^^temDei qui eainftituit.VtEpifcopi qui in Ecclefiam cxct dominium impie agunt, ita etiam impie agunt illi^qui fi ^•mperiumtnChrifti minifterium et Chrifti miniftros arro qui^ uolunt cos regihumanis opinionibus aut uolun ^f*bus in facr is offîctj s.Brcuiter Chr ifto Domino utritp pa •^^fcdebent SC ccdcrc,non Chriftus ipfis,

Vicefimar primat.

Qîriftas ad fui corporis edificationem,quod Ecclefia cft^ ^'lultos ÔC uarios œconomos in fuo minifterio ordinauit, E-P^ef. 4. uoluit^ eos fuoslaborcs operasinter fèpartin’, „ ‘‘tunufquisrtfumnofficiumrcdè curare,ô(^ commodèjdill gcter ac rite facere pofset. Non cft ea inhumanitas i-m l'm nDeiord!natiôibus,quaimmoderatis 6C intolcrabilibus la ^^ribus fîd JS et fynceros fuos miniftros obrui uelit.In omni “US rebus Dcus comprobatutilemlt;U»|io«’.Etuteaefsetin Jcr Eclefiæ miniftros, Apoftolus iubet in Ecclefia pfici mini* IterqsEpifcopoSjPrcsbyterosÔôDiaconos. EtfiDominus foniunxit BaptifmuinprædicationiEuangelic^,nontamcn •tâconiunxit, ut nonliceretminiftrisEcclefiaehæcofficia fc parare, pro commoditatc inter fe commode partita admi niiîrare.

Domuii a oluntas cft,ut Euangelium in «niucrlô tcrrarS

EVANQELIVM

orbe dehuncïetur,SC ut homines baptizcntur.Sitie id uniis, fine phires JKte coniûÆm ab uno, fiue feparatim a duobus, ac pluribus fiat,nihil ad Dominum.Dominus uult EuangC' lium annundari 8c: homines baptizariJd cum fit,Chriftim3 dato fit fatis. Qua ratione ôô ordine id fiat,nihil refert, Qyo Euangelici minifterg officia melius ÔC commodius inftituö' tur et curantur,eó acceptius id et gratius eft Domino, Com moditatis rationes in iacris minifterijs Dominus cómendat prudentiæ fuorum œconomorum. Seuerius nihil ncc^ ptæ feribit,neep exigit. Relinquit in hac re fuis oecenomis bbet' tatem,non ut ocij QC inertiæ locus fit,fed ut eó redius amp;nbsp;dili gentius curentur officia Euangelici miniftcrij, HanclibcP tatem efse fiófemper fuifseinEuangehj minifterio Chriftus óf eius Apoftoli fuis exemplis teftantur, Chriftus innumC' ros docuitjEuangfliumDominiomnibus annunciauit, nul los tarnenipfebaptizauit,ficutlcann, 4,dicitur, lefusipft non baptizauit,fed difcipuii eius,

Quod aut loan.y, fcribitur,Iefum cum fuis difcipulis inlu dxa commerantem baptizafse, non pugnat cum hoe loco. Quia difcipulorum Baptifmus ctiamChrifti Baptifmus eir, cuius mandato aqua baptizabant, ut hoe fymbolo ei coniig narent Euangelij fedatores.Chriftus ignc Sf Spirim bapU' zauit occultèjdifcipuli aqua aperte baptizabant, Aquæ ptifmus tarnen propriè Chrifti erat jnon Apoftolorum, cflè ergo dicitur Chriftum cum difcipulis in ludæa commo' rantembaptizafse.Hocipfum enim quifque facere dicitur, quod per alios effi'cit,

Lucas Adorum i.fcribit in prima concione die circiter ter mille homines recepifse fermonem Doming baptizatos 6f Chrifto adiumftos fuifse, Impofsibile nero e ucl Petrum folum, uel etiam alios Apoftolos loqucnte« ttcf

ÏN DIE ASCENSrof^lJ.'

bum Dei, ôc docentes, potuifse tam breui temporis fpado tam grandem hominum turbam baptizare. erifimilc igü tur eft,omncsiUosdi(cipulos,quitum crant Hierofblymïs, 6^ credebât Chrift um à mor tuis refurrexifsc,at^ in cœlum afccndifse,Apoftolis in baptizando operam fuam praeftitili «cJtaD, Petrus Ador,10« aliorum opera ufus eft in baptizx donc credcntium.Cûm enim uideret in fuo uerbo auditor^ bus f ttlitus donari Spiritum fàndum,iufsit cos baptizari in nomine Domini« lubens eos baptizari,in alios rcijcit baptp zandi officium«

ßaptizandiigitur munus Euangelij dodores alijs pofse Committere , nee unam perfonam ad utruntp onus femper camp;c aftridam Apoftolus i. Corinth, i« indicat^qui cum mub ta millia Euangclio erudijfsct, ait fe tantum baptizafse Cri-O^nmjGaiumjSó Stephanac domum, Item baptizandi Eu angelizandi munus pofsc diuerfis perionis demandari difer ttaffirmatjdicenSjfc à Chrifto non cfse mifsum ad baptizan dum Jed ad euangelizandum,non qgt; baptizare non fit Eu5-gclici minifterij pars,fed quod Baptifino altj uacarc pofsint, 'ttipfe fineimpedimento incumbat dodrinae.

Alius alio melius efficacius docere poteft,quia alius a-bo myfteria Dei melius tntelligitjfitT rebus fa cris magis affici tur.Alius autem nec melius,nec efficacius alio baptizare po teft. Seruata ea Baptilmi forma quam Chriftus tradidit,Deque baptizant omnes : nulla eft propter perfonas in Baptifi mo pracccllentia« Idem ualet omniû baptifmus coram Deo« Acqualis in co energia eft«Gùm autem fint diferimina dono turn Dci,alius^ melius fit inftrudus ad docendum alio,ma *gt;mum dilcrimen eft in doccndo«Ab hoc dilcrimine cognö* fcûur, ad quid quifep âDeo praecipue fituccatus amp;nbsp;mifsus.

Non eft qudd quûquam lâcrcrum indodus credat fe à

E V A N G E L I V M

Deo ad docendam efse mifsumjCum doccre ncqucat.Quis que tantum ad hoe à Deo mktitur,quod intelh'git, preft^ re poteft« Initio quidem rudes Apoftoli erant/ed non ante mißt eos Chriftus, quam ad propofitum minifterium idonc os reddidifset*

Com Apoftolus uideret,quantum interefset inter fuam' amp;nbsp;aliorum de myfterijs Deinoticiam^ôC ad docendum haW litatem,ait fe à Chrifto ad euangelizandum^alios ad baptiza dum efse mifsos, id eft,fe magis idoneum efse ad docedum, alios ad alia minifteria aptos efse, atep ob id ie nauarc operâ dodrinæ(quæ præcipua 5C prçcellentior pars eft minifterij Chrifti) QC alijs comittere alia officia Ecclefiaftici minifterij.

Vicefimæfecundse, 6lt; Vice* ffmacfcxtac.

Dominus baptizatos/i in Chriftum crcdunf,ialiios fore pronunciansjialutis promifsionem adijcitbaptiimo, negat illos uifuros efse regnum Dci,qui ex aqua Ói5 Spiritu fan* lt;fto nonfuerint renati. Abhac promifsioneIcfu ChriftiDei fill) (cuiomn/s poteftas in coelo SC terra dataeft,óf quifalu' tis opes pro fuo arbitratu qualibet re obfignare nbsp;porrigc

re poteft)3quebaptifmu3 eft æftimandus,non ab ipfa aqua, quæ ab aliaaquanihil diffèrt, neep à caerimoniolis baptifmo additis,quac(ut ueteres loquutur)non funt de fubftanria b^' ptiimi,nec funtl« £fyd,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baptiimi,proptcr uulgus

additajUt baptiimus illis ornaretur, uenerabilior SC comme datier imperitis redder etur.Cærimoniac huius aufhorcs pu tauerunt id cærimoniolis pofsc exponi ôi præftarüuEccle' fia,quod Dominus cnarrationefuiuerbi,nó cærimonqs pa tefieri ôi conferuariuoluit, ÔC ritibus in Ecclefia resfscras pofsc oftcndijficut in Scenis res alienis ptrfônis repraefenta rifolent«

Sifub

t K DIE ÀÎCENSr ÖNfS?

Si fub nouo tcftamcnto (in quo fublatis umbris ueritâ» proponitur)Dominus (alutis myfteriajCçrimontjs ceu aptis Ggnificantibus (ymbolisproponiiudicafsctconducibilc, ipfe iiiis Sacramentts cacrimonias addidifset. Non putari* dum eft cum tarn incogitantem fuifse, ut in fuo minifterio c ius aliquid omiferitjquod ad promouendam Ecclefie falutc potuifset prodefse. Dominus fuo ucrbo potius uult illuftra ^^iSacraméta,quàm cærimonîjs,quibus ut plurimum dodH na obruitur,Ncc iftæ caerimoniac font ferenda: in Chriftiano rum cœtu,quae non feruiunt do(ftrinæ,qualesfont pompö» Gï papiftarum cærimoniæ, quibus hadenus dodrinaEuan non folum oppreisa,fed propemodum e templis exclu f^ac dcpuliacft,

QuiiudicantexorcifmiSjConfccrationibus ÔC caetcris cac r’montjs Baptilmi uirtutem adaugcri, contumelia afficiunt ^^ptifinum Chrifti SC Apoftolorum,qui abftp iftis nugis ba Ptizauerc.Sacramentis Chrifti fuauis diuinitus eft Eaexhi betur per diuinam promifsionem,additam Sacramentis.Ba ptizati falui hunt, non quod confecrata aqua in Ecclefia fint rindi, fed quod iuxta Chrifti mandatum baptizati fint co a-qua: baptifmo,cui falutis promifsio addita eft,0^ quidem ab roquicoeli dC terra: Dominus eftjqui in pcccatum,mortem öi^Satanam poteftatcm habet.

Omnis uis Baptifini pofita eft in promifsionc,quam Do-minus ipft cxhibet,cuius folius eft remittere peccata, Si da J^Spiritum fandum, regencrStem corruptam naturam no IramJnter fimplicisaquçbaptifmum Si Chrifti baptifm urn plurimum intereft. Aqua: elemento corporis fordes ablui pofsunt,adanimam uero aqua penetrare nequit, nec ea pof lunt ablui naturae uitia, nec uetus homo ea r enouari potcft. Wco fimplicis aquæ baptifinus nihil aliud eft, quam inutilis

P a

8 V A N G E L I V M

, corporis lotio. Chrifti baptifmo qui datur in nomine patrio, ;filq QC Spiritus iandi,coniunda cft Dei uirtus, ÓC additum cft Euangelium falutisjac promifsio de remifsionepeccato' rum, de renouatione uetcris naturae, de acterna uita falu* te Jdeo inter Chrifti baptifmum qui aqua fit, nbsp;nbsp;inter cacte^

ros baptifinos fine corporis lotiones magnum difcriméeff« NamBaptifinus Chriftipropter Dei ordinationem,manda tumjCt uerbum eft effieax, et confert res promiftaSjCft^ o* ganon 8gt;C. uehiculum Dei,quo ad nos ialutis beneficia adfc' runtur, per quod corum diipeniatioinchoatur in hacui' tainEccIefia.

Viccfimae.tertiae'jViccfimaequintae, InBaptifino ijs addicitur ialus,qui iuxta Dei ordinatione in Chrifto baptizantur. Aper turn ergo eft Baptifmum falu^ tis turn organon turn figillum eisc» Organon eft,quia cum Baptifmo offertur ÔC exhibetur falus. Sigilium cft,quia falu tis promifsio ei eft coniudla dC in co obfignata omnibus crc dentibus in uniuerfo orbe«

Vicefimaequartae«

Chriftus mundum ieruaturus iubet Apoftolos EuangeJi Um pracdicare ÔC baptizare. In ialutis minifterio coniûgit ba ptifmum uerbo« Pracdicatio amp;nbsp;Baptifmus praecipiuntur in cundem finem.Comprehenduntur in eodem mandato. Er-« go Baptifmus tarn ncccisarius eft ad iaiutem, quam eft Eu-angeltj praedicatio« Chriftus Euangclio ialutis additBaptif-mum,0^ iubet ut Apoftoli Euangelium annuncient 8C bap' tizent,pronunciat^ iaiuos fore qui crediderint ÔC baptiza--ti fuerint, negat^ Ioann, j. hominem uifurum efsc regnum Dei,nifi renatus fuerit ex aqua Spiritu.Ex hoc liquido ap paretjS^ uerboSf Sacramento nobis opus eiseadconfeque damiaiuteminChrifto propofitam.

r N b I E A s C ENS I O N r s.

Sicut circuncifîo mafculorum fîneialt;?liira falutts fnuete-» riteftamento omit« non potuit, ita ncqtie baptifmus omitti -poterit tempore noui Teftamenti» Ghriftus mandat Ut ba^ ptizemur,^ annumerat Baptifmum mtnifterio lalutis.Cô^ îîiiiîgiteumcumEuangclio*Chriftoitalt;^fc opponunt,ôô (a Iiîtcm turn fuam turn aliorum produnt, qui arbitrantur ba^ ptifmum omitti pofse^ tanqexternam Ôô inutilem aliquam cærimoniam, Scirc refert plurimum,cuius inftitutio fit Eu* *ngeltj pracdicatio, àdminiftratio baptifmi, nempe Chrilt; ftiuniucrfæ creaturæ Domini fedentis addexteram patris, ut hac confyderatione,ini,qui pracfuntjintelligant hoc mini^ fterium fumma fide, diligentia,ac reuercntia tradandum cf fCjUC^Ecdcfiadifcat magnt æftimare ÔC uenerariminifteri Umhociacrum 2C in honore habere eius adminiftratorcs.

Qiriftus in cœlum iamiam afcenfurus hoc minifterium luftituitjÇt commendauit illud uniuerfb mundo, omnibus^ Euangeltj miniftris,diccns;Itcinmundu uniuerfum,amp; prac tîicate Euangelium Omni creaturç,docetc omnes gentes,ba ptizantes cas ^c. Sicut Chrifti miniftris praeceptum cft,ut uerbum doceant, ÔC Sacrametum iuxta Chrifti mandatum ïdminiftrent : Ita praeceptum eft omnibus hominibus,ut amp;nbsp;ucrbSaudiant ac fufeipiant, Sacramento^iuxta Chrifti ma datum utantun FruftrainftitutumefsetEuangclq minifte^ rium, fi Apoftolis docetibus non deberet obedire mundus. Quid cnim confert docere, ubi nemo obtempérant docctif Vicefimacieptimæ*

Anabaptifte furiofi homines fpargunt pafsim fua deliria, docêtes nullos eise baptizandos,nifiprimum VerbumDei didicerint, ÔC ex feientia fua fponte Chr ifto nomen dar c po ' tucrint, damnant^ omnino baptifmum pucrulorum, quern Ecekfta inde ufquc ab Apoftobrum tempore habuit 5C ap

F ,

ÄVANGELIVH probauit.Nituntur a utem praccipue infulfa hac ratiodnatio ne.Fides cft ex do(fln'na,Fides debctprçcedcre baptifiîiu®'quot; Ergo baptizari tantam debent uerbo Dci cdodfi ÔC ci cden tes. Minorem confirmant hoc fomnio,Chrift«mSunidixe' ritiqui crediderit et baptizattis fuerit,fidem baptifino IifsCjUelÏe^ ut non fine dcledu bapn'zcntur omnium Cn^ ftianorum liben'jfedtantum illi, qui creduntinChnftunij fidem profitentur, Aiunt docendi ÔC baptizandi ordinem in narrationc commifsionis Chrifti præfcribi.Scd hoc ah illis lt;» ci poteüjproban non potelb

Scripuira de rebusintcr feeoniunÆs loqvens, comprçj bcnfiin res proponit, non præfigit tempus ordinem. hit Scripturæ teftimonijs eiuimodi régula ftatueretur, ca qux prias dicuntur, etiam tempore 8C ordinc efse priera, boJK i-Deus, quac portenta dogmatum ex hac régula fccuturaô^ proditura effent. In principio creauit Deus coelQ terram, ergo return principiumfuit antcDcum,quia prius fitprind pi) creaturç mentio,quàm Dei.Apoftolus priore Timot. *. dicit:Deum uelle omnes homines Îàiuos-Bcri,^ ad agnia onem ueritatis uenire: Apoftolus non fimpliciter loquitur, fed allegat Dei uoluntatem» Si in omnibus qs^quibus Deus fuam uoluntatem cxponit,fimul oftenfus efiordocxequen di eius-uoluntatem, ergo Deus uultomneshomincs prius faluos fieri, 6ó deinde agnofccre ueritatem. Quandofinhac uitafNonjfed cùm lalui fadifuerint ohm in çterna uita,uuU cp ut abfcpEuangehj pratdicatione fide (quatinafterna ui ta oblitcrabuntur)omnes homines fàlui fiant. Diferte enim aitjDeum uelle omnes homines làluos fieri, ÔC turn demum (fi quid ueri habet catabaptifticus canon)ad noticiam uciira . tis uenire, Ex hoc uno loco aeftimari potcft,anabaptifticuin iftum canonem,quouis portentoportentofiorem else.

rw Egt; IE ASC E MSI O Nil

Chridiis criatn hoe anabapti'fticum fi'gmcntum aperte dfc bit,mandans, ut nonfolum antequàm baptifmus conféra* tur,fed etiam baptifino collato,Chrifti Euangelium cum do drina de bonis moribus Temper doceatur âf inculcetur ba* t)tizatis, doceantur^ baptizati feruar c omnia quæcunqu z mandata funt Apoftolis. Siue ante fiue poft baptifmum ho* mines doceantur, Chrifto perindc eft, modo doceantur, 6^ uerbi Dei noticiam confequantur. Ideo utrinque dodrina quafifepit baptifmum, inquiens : doccte omnes gentcs,balt; ptizate cas,06 docete eas feruare omnia quæcuntp praecepi Uobis^Matth* z8. Hinc manifeftum cft,Chriftum mandante

Apoftolis, ut omnes gentes doceant amp;nbsp;baptizent, neep ^dinem,necp qualitatem perfonæ baptizandæ defcripfifle^ ftdtantum in falutis minifterio coniunxifse dodrinam et ba Pt’fmum.

VicefimæodauæjViceftmænonaî, fî6Trigefîmæ,

Quibüs Chriftus Euangelium uultannunciari,eofdem ^'amuultbaptizan\ Euangelium iubetannunciari omni ^^caturæ^quæ eius capax eft,omnibus ûc gentibus. Sub ap Pdlattone omnis creaturæ Ô6 omnium gentium proculdu* jo ctiam infantes comprehenduntur,ergdbap£ihno etiam ‘01 uult confignari et confecrari omnê crcaturam,omncs^ 8cntes,quæ cupiunt Euangelq dodrinam Ô6 baptifmum fu ratiois per ætatem compotes idonei funt aa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dodrinam,ita etiam quilibet pueri apti funt

mfeipiendum baptifmum, otulte prætexitur pucros ad baptifmi fufceptioncm non äptös,quum nemo nefciat,eos lotioniaptiisimos efse, e l'cgencrationis lauacro opus habere propter ori* * iJ‘tmni^cum quo nati funt. Non magis infaniibus dene

• E V A N G E L'I V M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

‘ gari potcrit bapti'fm«s,quàm Euangeh'um adultis» SaWS etiam infantium, Chnftus dicit ipfofum cfse regnu^ f rum. Quorum falus efljôô qui adregnum Iis profcdo nec falutis figillumjneç catbolicac Ecckba^ ra denegari poteft, Nec fignum illis poterit ulla rat’onc trahi,quibus fignatum conceditur.

Obijcietur fortafsè, Euangeli um annundari ilns,q'^ fuafpontc fuicipiuntjuonobtrudiijs, quiidcaperc*^f^ ■ untjita nec baptiimum ullis dari debere,pretcrquamî)s,q cum fua fponte expctunt. Et cùm infantes eius nullam no ciam habeât,nec eum cupiant, nulle iure ilium ipfk fe.Refpondeo cauillationemcfscquodobijdmn Vem illabitur in animos,aquae baptifmotingitur que partem mandat! Chriftirequirunturaptaebieda gana» Corpus quodlibet aptum eftadablutionébapt»*^^ icdadperceptionemuerbiquodprædicaturjnoniun P quælibethominummentes, Ideounaquae^patsma Chriftiapplicanda ÔC accommodandaeft adfuam p^r^^ hominis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«

Cùm infantestambene ôôjfacilè pofsint baptizari,^2 adulti uerbo Deipofsunt inftrui,non magis illis cum a ptizandum oiferuntur, debebit baptifmus denegari, his uerbum, Nec haec eft noua dotftrina. Habet confen u totius fandaeEccIefiæ, Haec ab Apoftolorum tempof^ (èmper eft interpretata Chrifti mandatum de Euangdt) an nunciatione 6C baptifmo,

Apoftoli etiam fado teftantur,fe ita intellexifs^ inftitutionê de praedicatione Euangcltj amp;nbsp;baptifmo,qn dentcpatrefemilias ÔC cupiête baptifmum pro fe tim poft unam conciunculam patremfamilias^m to domo baptizaueruntjin qua abftp dubio pueri

!N DIE ASCENSION!S.

ftcriorum fîdci ualde rudes cxtiterunt. Non cnim abf^ mfr raculo in una condone difcere potucrunt uelpraecipuaaligt; qua capita Chriftianædodrinæ» Statim poft unam condo-nem D, Paulo iubentejPhilippis Lydda cum ftia domo et cU ftos carccris publici cum omni fua domo baptizatus eft, «orum 19, Abftp examine attp delcdu nulla fada inquifitfo Ile de fidei qualitate continuo baptizatos eftc omneSjqui ii3^^ngelto uel femel aulcultârût,amp; Chriftireligioncm ample uoluerunt,pafsim legitur in Âpoüolicis Adis Manifc* «um italt;^ cftjcxadam omnium articulorum fidei ö/ióAc^.lt;r f» Hunquam fîgillatim in iplà turba baptizandorum poftulata ^‘se ab Apoftolis antequàm baptizârint, quam tarnen Ana-“aptiftæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;debere clamitant,antcquâm quifquam ad ba-

admittatur,ut hac ratione à baptifmo excludant in

à quo nec homo natura furdus, mutus 6C fatuus ar-^^i^pofsetjfi qui peterent eum Ecclefiæ Dei afscribiper ba-.exemplo 8^ authoritate Sa iptufæ ihfentes à Ba* Plunio depellunt anabaptiftæ,Baptifinus eft fymbolum inb ^tionis confecrationis, quo confecramur ac nomen da-^hrifto.Hîc non doceo Apoftolos abs^ præcedente G . examine omnes baptizafse^nci^ contendo fidei exam en neqpimprcbo fo ^^^^^^^^fiçcutechizandimorêaddocendûutilemjôirad rmandam pietatem necefsarium, Non cnim puto adultes du nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ptifmum admittendos efse ad baptifmum abft

tantum urgeo fub prætextu con '2id°r*5 nbsp;nbsp;nbsp;(quam anabaptiftæ ab omnibus baptizâdis ex

One • p’'l'ixantur) piorum infantes^qui aliéna fidc nbsp;nbsp;orati

dos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifto offeruntur^à baptiftno non efse arce

nec ab eo efse depellendos,donee adokuerint ÔC didice

E V A N G E L I V 51

riîît redders cxadam rati'onem Chn'ftianae fidei, Äf rccenfc re præcipua capita noftracreh'gionïs. Haecmora non caret falutis periculojfi^ eft feminarium dubitationis QC mquictu-dinis confcientiarum,ideo^ eft uitanda,

Cooptamur Chfiftianorum confortiojamp;f recipimut ad Chriftiang religionis profefsionem per baptifmum.Cum ad Chriftiaruftnum aditus nemini prohibcndus,nec ianua cinq præcludenda fit,non licet ulli hominid qui aut pro fe ipfc ba* ptifmum,aut pro fuis ex fide pctitjCum denegare. Sicut per circuncifionem Ifraelitac inpopuli Dei cœtum amp;nbsp;religionis confortium afsumebantur, ita gentes per baptifinum afscri buntur ia unam religionem. Et ut per circuncifionem licuit pueros ÔC adultos fine diferimine initiarc religioni liraclitfi ex y ita etiam nunc licet turn pueros turn adultos iiutiare Si confecrare Chriftfanæ religioni ♦ Quod circuncifio fuit pO' pUlo IftaeliticOjid nobis baptifinus eft« Cum per illam pueri odo dies nati,r elati fint in catalogum populi Deficur non e* tiam nunc infantes,per baptifinum afscriber entur Ecckfiç» Hæc ne modo in fua libertate maioriftruituti aftrida erit, § legis populus olim fuit^

Apoftoli fecerunt fuum officium iuxta Chrifiimandatir. Omnibusfine deleduperfonçpredicaueruntEuangclium Ç^baptizârût quotquot cupiebant Chriftoper baptifinum initiarfi Caetera quæ per uerbum Si Sacramenta baptizatis exhiberi Si in. cis efficioportuit,commiieran t Dco.Ipfi plan tabant Si rig^b^nt^, Deo committebant incrementunn Eogt; rum munus fuit predicate Si baptizare.Hos limites no funt tranigrefsf Non arrogarunt fibiiudi^ium heiedi deledum aliquefn inter homines docendos et baptizandoSjUt Anaba ptiftæ faciuntApoftolorum exemplumoportct imitariom neamp;Chriftiminiftros« Nos ignarifumus occuluiudicij Dei,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎN DIE ÀSCENSroNIS?

noßrum non eßChriflo nofiia aibitraiia baptifmf coï* ^tïone fuos fecer nero» Hoc ludicium Deo eß relinquendv, ftios nooit, nos cos non noiiimus,

Tr igefîmæpr imæ,

Dmnipotens DeiuirtusconiundacßomnibusDciucr “'s ôf ordinationibus. Nouajiidicula ßolidaiudicabatur buangelij dodirina ab omnibus mundifàpicntibus, ridcba* ^'''■ôuhabebaturodioabomnibus, nibilofecius tamcnpcr* ’’''pit, rcfißcnte Satana cum toto mundo, innotuit ÔC fufcc^ Piä eft in toto orbe ♦ Vnde huic dotftrinæ tanta uis,quæ per ’nermesjobfcuros ÔC contemptibilespaucos uiros annunci ^'3 eftf profeefto à Domino fuo fedente indexteraDei. Ipfc Ptæccpit ut Apoftoli irent in uniuerfum mundumjôT prædi Gâtent Euangclium,ideô ipfis cuntibus uci bum quod adfe* ’’^bantjuulla feuicia,nullis artjbus,nulla^ potentia impede

PotuiuTota uis progrcfsionis Euagelij fita fuit in hoc uer “oJtCjôf prædicate,quafi dicat Deminus Apoftolis,dc fuc* cefsii demandati muneris nihil fids ibnicid,ne conuertatis a* ^’mioculos indemandadncgoctjdifficultatem amp;impoisp “ilitatem,facite uos tantum ueftrum officium,ite et docctc, ^ommi'ttite mihi fuccefsum, Egoctiam refiftendbus inferis tum omnibus mundifapientibus 5^ potentibus patefaciam duangeliun, meum in uniuerfo terrarum orbe per uos, np fill fids folliciti,ueftr urn eft facer e imper ata,meum eft for tu ttärequodimpero*

Sicut initio Euangelium foladiuinauirtuteplantatum eft,ira etiam femper eft cofcruatum, ôf ufirp ad nouifsimum diem Domini fpargcturjpromouebitur conferuabitur in toto mundo. Répugnante ratione homines in tote orbe dfi uinis miraculis quafi perpulfi Sl pertradîifttntad prefefsio' ncm Chriftiani nominis.Sisnis enim uitfti deder unt Chrifto o

EVANGELISM

■nomeii.PîacuitDomino fuamreligi'oiiemïolo uerboabsip «xtcrna ui conftituerCjôcS mundum fibi fubîjcere per do«' nani,amp;f per homines indoâ:os,fimplices,inexpertosjnui^® ro paucoSjpaupercSjinermes, nullius exiftimationis, amp;ob' (curoSjUt noftræ fideifummacertitudo eCset,iit^certo{t‘' tui pofset, Chriftianam religionem diuinitus conftitutam cfse^

Ne Chriftiànæ religionis hoftes cauillari poßcntjreligio' ncmnoftram introdudlam eisehominum calliditate, tech' n’SjUiribuSjOpibuSjauthoritate, potentia, tyrannide, ali] sue rebus, quae apud mundum in prccio funt, QC quibus aliquid mortalibus obtrudi poteftjquibus ÔC Mahomcticafupcrfti* tio inueda eft, Apoftolis prædicantibus ÔC Domino ubiqiie coopérante SC confirmante eorum dodrinam fignis, abscp ulla ui propagatus eft Chriftiam'fmus per totum orbem eti' am refiftentibus dodis,prudentfbus, nobilibus, opulentis, potentibuSjôCc, Sicut ÔC facræ SC Ecclefiafticæ hiftoriæ abû dèteftantur«SoIaitalt;]pDeiuirtute ÔC potetiaconfirmatum eft Euangelium, SC Chrifti religio conftituta eft in mundo, ÖC confi'rmatiacconftituti Euangelij cuenttrs déclarât Eu' angelico minifterio nihil prçclarius,nihilœ potentius efse,«* îus^ œconomis nihil efse dignius, quod fint in totum mum dum mifsi legati lefu C H RI S TI filtj Dei,SC cœli ac terrae Domini,

Trigcfimaefecundæ,

Etfî multi Chrifto afteribuntur per baptifinum, tarnen il Iis tantum contingit in Chrifto falus,qui in cum crcduntBa ptifinus eft falutis in Chrifto promifsæ figiHumjideo illis irri turn fît hoc figillum, qui in Chriftum nec credunt, nec eum agnofeunt pro iàluatore uniuerft mundi,Sacramenta diui'ni tusùiftitutain Chriftqm refpiciunt, ad hune omnes remit' tunf,

IN DIE A S CE NSI ONI S.

tantji'n co illud exhibentjcui'us figilla dC fymbola funt S/gna ûcramentalia abfcp Chn'fto nihil funt, aut fi quid funt^tantu funt inanes cænmonig,NihiI ergo profunt abfcp fideÆt hoc ’nnuit Chriftus fjbtjcfens omnes illos condemnatum iri qui

crediderintj etiamfi ipfis millies fit annunciatum Euan* g2h'mn,0C ipfi uigefies fint baptizati,

ASSERTIO SENTENTL arum quarti loci,

Primæ,

NISI ratio humâna cæcaamp;Tignaraefsetmyfteriorum falutisj nonfuifsetopus uniuerfummundum edoceri per Euângelium, Sgt;C Euangclio fidem facere miracu*

*js« Nifi etiammundus damnatus 6C æternæ mortis reus eG ‘^bnonfuifset opus Euangelio falutem ei annuciari in ChrG *10 redemptore, necfuifsetnecefseBaptifmuminftituere, 'ït efset fymbolum deprauatæ ac uitiofæ naturÇjÔC gratuitç ^demptionisatcp æternæ falutis inChrifto oblat^figillum» ^oruin fines rede confyderati 56 expefi dare teftificantur, Rundum naturaliter prauum 5C cæcum efse in qs, quæ fpe* ^lant ad regnum Dei 56 noftram falutem, eum^ gratis fer^ 'lariabfiç fuo merito aliéna iufticia,

Secundæ»

I^eum(qui crcatione 56 redemptione fuam inenarrabilê ^i'edionem erganos dedarauit) nos gratis per ChriftS fer^ ^are abfcp noftro merito hinc fit manifeftum, quod damna* 1^0 mundo et idolatricis per Euângelium falutem offert»q» Ie

Mofaica abrogata, propter fidem in Chriftum, iufticiam ‘“aiputat 56 falutem donat, 56 quod hanc,fufcipicntibus Eu* ^•^geliumjbaptifmo ftatim obfignat ♦ Hæc argumcnto funt P'^opter Chriftum falutem gratis donarqnon folum immerc

E7ANGELIVM tïbusjfed ctiam çternam malcdiÆoncm et inortcm fticntis, Terttæ.

Cùm Chn'ftus dicit credences faluos for ejaffirmat omnes illOSjqui Euangelio credunt,liberatû l'ri ab omnibus ijs,qux per peccatum in mundum introducfla funtjamp;T cum maximo ætcrnæ Sgt;C cœleftis gloriæ ac beatitudinis lucro rcftituiom' nia, quæ Deus homini ad (iiam imaginem condito, æ non* dum lapfo in initio dederauQui credidcrifjfaluus eritjid cft, â peccati ciilpa 8lt;f pœna liberabitur, amp;nbsp;donabitur ci quicgd Icfus Chriftus Filius Dei^egis cxecratio faduSjlcgis implc' tione ÔC Dci reconciliatione nobis impetrauit 5gt;C acquifiuit, Qui non crcdiderit,condemnabiturjhoc cftjCinnis incrcdu lus in peccatis fuis morieturjÂ^ luet ætcrnas pcenas pcccato per iuftum Dei iudicium conftitutas,

Quartac, Qu'ntæ,

Vt Dominus indicet^una cadcm^ ratione feruari ludæ# os et gentcs^atcp adeo omnes homines per totum tcrrarum orbemijinftituit unum fàlutis minifteriumjCt ncgIcdaMofa ica religione, idem Euangelium iubet annunciari omni crca turæ omnibuscp gentibus,falutem offert ÔC obfignat omnf bus credentibuSj turn ludæis turn gentibus in une ac folo le fu ChriftOjOffendit^ omnes feruarireconciliationc rede ptione lefu Chrifti Fili] Dei. Si diuerfa Ôl alia atqj alia ratio iuftificationis efset in diuerfis 5C alijs atqj alijs nationibus,a' liud Euangelium fuiiset demandandum,ô^ probaptifmoa^ liæ atep aliæcærimoniæ inftituendæ fuifscnt5ubiqp idemnip niffcriumreconciliationis pro omni creatura, omnibus uc gentibus nonfuifset conftituendum, Cùm omnibus idem Euangeliu annuncietur,idem^ Baptiimus çonfei atur, non eft dubium,omnes credentes eiuidem iufticite,rcconciliano nis,ÔC falutis in lefu Chrifto Domino participes £eri.Huc fa

ÏN DIE A SC ENSrO N Ft ^‘tjquodD.PauIus ait ad Gal,^ Jn lefu Chrifto omncs unum hominem repræfentarc QC efse^Huius par ticipationis æqua quot;fas ctiam his uerbis exprimitur:Qui credideritîquafi dicatt ^uiasgenerisdocijConditioniSjdignitatiSjOrdiniSjfortunÇjCt genus is fit quicreditjUihil referu Quicuntp credit,fine re T^f^uperlbnæ5Ûluus eriu

Sextæ,6lt; Septimaî»

Salusjuita sterna,tota^ Dei hæreditas Dei donum eft,, ^uod Dominus denunciari SCofFerri iubet mundo impio, pFauo,fua^ gratia indigno.EuangeliumctSacramentajqui fains in Chrifto ofFertur et obfignatur Dei funt,Totum ^ai^hocaDeo eft^S^ in Deo fitum eft quoiuftificamur, Fp quafalutis beneficia accipiuntur, Deiquidem donum ^ft(eam enim in nobis Spiritus Dei excitât amp;nbsp;efficit) noftra famenixere eft ÔÔ dicitur,ficut alia Dei dona in nobis Spirit« C^ei excitata noftra funt, FideSjUt fic loquar, effeeftiuè Dei ^ftjfubiecftiuè noftra eft,Sahitis opes,qus uerbo Dei cfFeru *ur et Baptifino obfignantur in Chrifto,Dei funt.Fides,qua oblatafufcipiuntur,noftra eftJta aliquid per gratiam Dei in nobis eft,quo iuftificamur3nempe,fides,qua in Chrifto iufti fieationem apprehendimus QC confequimur, Cum Domi* ßus mundo iubet annunciari iuum Euangelium, aternae ui fÇopes ei affcrt,has^ fide unit iuicipi.Ergo alienum eft quo iuftificamurjfedproprium eft per gratiamDei, quoiuftifi -cationem accipimus ÔC nobis appropriamus-

O(ftauae,amp;: Nona,

Rationem non percipere fidei myfteria Apoftoli fua in^ credulitate declarant,quam in eis Dominus reprehen dit. In difcipulis Domini cernitur imago caliginis humanarum me tiuin. V t iUt rationc in fidei myfteria impingebant,amp; falfa ac liana ea iudicabant, ita omniummortalium ratio imgingit.

EVANGELI VM

0^ de myftcrtjs iudxcat.Myftcna quia fbla Gde percjptunttlf. Dominus fidemexigit ab auditoribus Euangeli), amp;nbsp;ijs qui baptizantur,non depofcit rationis acumen,qiidd lux myfte tiorum ratio ne apprehendi nequeat, earn pro denfiisimiJ tenebl is ratio habcaU

Miracula quæ propter incredulos fi'unt,uerbo adiungun tutjillis^ conciliatur ci fides* Nifi ratio na turalitcr pugna-rct contra EuangeIium,fiifFecifset cius prædicatio,ncnfiiifi fet opus fermonem Apoftolorum ccnfirmareper fubfequS tia figna,H:TC confirmatio argumento eft,rationem pugnt* recentra fidei noticiam* Nullam noticia m ac fcicntiam intu' tis nâturaîiter efsein toto mundo, Deminus per/picucrci» pfàcomprobat, Äpoftolos per uniuerfummundum able' gans,ut eipatefaciât faîutis cognitie ncm.Si ratio quatin tnQ doprælucebat 8C mundum^ubernabat, fuis wribusintcllc xiiset fàlutis myftcria,Domino non fuißet neeeße dedrina per fuos legatos nouam lucem accendere in beminum men tibas.et patefacerc uerbum falutis mûdo incogniti.m.Mun dus fuo ingenio potaiCset etiam banc lucem pro ferre,û cam habuißetjficut multa alia naturx arcana ex obfcurifsimis te nebris eruta protulit fuiingenij uiribus,Sedha:c quia extra confpedium rationis pofita eft, mundus tenebricoüis banc tacem oculis fnç mentis, abique Spiritus fandiiilluüraticne uidere nequit, Ided neeeße fuit,eum doceri uerbo Dci cali tus reuelato, ut animi noüri fulcirentur et correborarentur aduerfus offenfiones, quibus inludiis dUSdentix animidu' btj redduntur Sd franguntur.Operæprecium ciincs feire ß dei dodirinam cum ratione ex diametro pu^nare, fidei^ no ticiam à rationis noticiaplus diflare, quàm ccelum a terra di fia t,n in fpirituabb us p ugnis ôd ßdei exerdtijs fubfßcrc de bemüst

IN DIE ISCENSI ONlt

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dccimae.

obedientiae» ïpfa hanc præfcriptis Iegfgt; ? Suoernau Humana dodrina eft obiedum opinionum, in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;humanorum« Euâgelium fiue promiftio Dei

In h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ecdefiac condida,iuftificantis fidci obiedum eft.

fides iuftifi'cans tantum intendit omnes fuas uir cs ac ÔC defigit fuos oculos, in hac apprchcndit falutem, ƒ ea ftatuit ccrto fc abfolutfi iri in iudicio Dei, Et ut Do^ indicet folum Euangehj uerbum fi'dci iuftificantis ob ƒ lumefsCjlcgeMofaicaabrogata 0^ mudiPhilofbphiaco ƒ *^pta,iubet Euangefium inuniuerfo mundo annûciari,ô^ ^huic adfalutcmmundusdedatjCxigiu

Vndecimæ»

Regni Chrifti inEcdefia SC poïitiæmagnum eft diftngt; *’'®n.In Chrifti regno,fiuc in Ecdefia omnes credetes^etiam ^ortis rei, propter fidem in Chriftumiufti pronundanturgt; ^abfoliiunty,. jj^jnnantur^ tantSincreduli* In poïitia nee nec incredulitas refpicitur, fed legis iufticia dC iniuftf ^*a*Politicapoteftasomncminobcdicniiamiuxtalcgespu* in credentibus,tum in încreduïis.ïn Ecdefia milita ft ƒ ^tio habetur fidei,inpolitia adionum.Idco Pharifçus qui Ecdefia damnaturjinpolitiaabfoluitur, QC peccator,qui politia iniufticiac damnatur,in Ecdefia propter fidem ab* ‘OHiituramp;iuftificatun

Ne qui tarnen putarent inEcdefialiccrc impunè pecca* ’‘CjHcc in ca animaduerti in nota flagitia,ideó cxcommünica poaDomino eftinftituta,qua peccatacoherccntur,Rcmifi *0 tarnen peccatorum non eft fita in ipfis Ecdefiaflicæ diCd plinæfacisfadiünibns,fedinfi'de,ÔC damnatie inincrcdulita

Çtiamfi cxcemmunicatus per externarcfipifccntie *eftimonia,Ecdefiac fitrecoftciliatus,6c ad ccir.iiiunioncio

E V A N G E L r V M admifsus, tarnen apud Dcum non abfoluitur alia ratibnc, per fidem Chrifti, nee ctiam Ecclefia fci'éter hominem incre dulum pœnitentiaiTv fimulantem propter externas impofi' tas fatisfaÆoncs abfolm't, fed per eas declarat tantum dmf tïitu s remitti peccata uerè poenitentibus,

Duodecimae»

Euangelium Chrifttper uniuerfum mundum annunaa-turn eftjUt per fidem in filium Deijhominem fadum, DEO coniungcremurjeius nature participes ficrcmus,eius popu io adnumeraremurgt;inter eius filios SC barredes computare' mur, uniuerfo^ mundofalutis fpes oftenfaeftinfidcChri* fti,miraculis^ comprobatum eftjfaluos fore omnes, qui ia Chriftum credunt öó baptizati funt, Vt manifeftè oftendc^ f etur,bomines fola fide Chrifti feruari^îege abrogata, pliilo fophia contempta, dC omnibus tum ludæorum^fumGentû um cultibus reprobatiSjEuangelium annunciatum eft, et ia lus promifsa fine perfonæ acceptione in toto mundo omnibus,Eùangelio credentibus»

Decimætertiæ« Decimæquartar.

Chriftus docens credentes faluos Geri,S^ incrédules da-mnarijaffirmat gr;? tis fcr uari eos,qui faïui fiunqiHam^ iufii ciam in Chrifto apprehendi propter quam iufiiccram Deo reputantui\Chrifi:us eft propiciatio pro peccatis totius mû-di.Hæcpropiciatio reconciliationis uicfiimainEuangelio annunciata, in mundo fide apprehcnditur^ Aliena iraiufii cia,alienoue merito iêruantur qui fide falui Hunt.

Verbo Dei offertur Baptiihio obfignatur Ecclcfiæ quo feruamur,Sed Chrifti iufticia uerbo fiC Baptifmo Eccle fiæ exhibetun Manifeftum ergo eft aliunde donarijnonno-ftrumeise, quoiuftificamur S^ialuamur« In aliéna perfona pofitumeft, quo confidimusnos luftificatumirijnempein

ÏN DIEASCENSION IS.

pcjfonaFilij Deijideo noftris uirtutibus,iufticqs acmcritis öla iufticia tribui nequit,qua in iudicioDci fubfiftimus et fer uariconfidtmus»

Iufticia fidei opponitur iufticiæ Icgis SC noftrarum adio* hum. Cum docetur credentespropter fiduciam inChriftS ftfuarijCxcluduntur omnia humana mérita. Fruftrà iubcr e inur in Chriftum credere,ct eius iufticiç fiderejfi penes nos

propter quod coram Deo pronunciamur iufti. Qiicd fide accipitur,Dei donum eft, in feminc Abrahæ propofitS, quod noftris iufticijs paratur,noftrum meritum eft. Donu meritumcontraria funt. Qiiodmer€mur,non donatur, quod donatur,non meremur. Pugnantia Ioquitur,qui do^ ^^tjhomines 6C gratis benigna Dei donatione, ÔC fuismerp fis fcruari. Sic autcm docent omnes ifti,qui effutiunfamp; fogt; ’’'uiant Chriftianos fide 6^ obedientia erga legem, atque agt; ^20 ftia iufticia faluos fieri.

luftificanti fidci femper coniundus eft Spiritus fandus, quiaficutfidesin Chriftoapprehêditöó accipit promiftam •ufticiam Si faiutem, ita ctiam confequitur promifsum Dei quot;piritum.Hic facit ut credentes fiant plantatio Dei amp;nbsp;frugi

arbores iufticiç.Fides non eft abftp bonis operibus,nec ^ftuacua iufticiæ Icgis,non tarnen fimiliafunt,quæ fides ap ptchcndit,amp; quæ producit. lufticiam qua homo iuftus eft ®pud Deum,totam^ Dei hæreditatem fides accipit.Iufticigt; ^mlegis qua glorificatur Deus,8C proximo feruitur, ^fert. Mus eft inillo quod fide apprehenditur, non in eo, qucd fi^ fies producit. ‘

Fidci frudus habent inhac 6lt; futura uita fuam remunc' ‘‘^fioncm à Deo, fed fides tantum afsequitur ætcrnam falu' ^^m,ac uitam.Difcrimenrcmunerationis fidei Si bonorum ®perumprolixe expofuimus inPIalmo «p. Hoc loco non eft

B 7 AN G. BUT»

(gît opus id cophriusrepeterejnde qui legere cupit requis cat Jn fumma fîdes cft caufa (àlutis, Fidei frudus funt caufx gratuitac diuinæ remunerationisj quaî ætcrnac tempora* nacjfpiritualis corporalis,coeleftis Q(. huius uitæ eft«

Decimæquintæ,

Corde ad iuftjciam crediturjOre fît confefsio ad falutcm» I?eus uultingenuam confefsionem ilh'us in Ecclefîa ex tare, quod credit EccIefia,ided.EuangeIio adiungitBaptifinum, quo Ecclefîa teftatur ÔC confîtet fe credercEuangclio,Chr» fto dedifse nomen,ôlt; iurafse in eins uerba«Et hæc confcfsio ac teftifîcatio eft.Dei cultus QC. facrifîcium laudis ac gratiarS adionis,quodDominus inprimis à fua Ecclefîa poftulat»

Decimaefextac».

lufticianoftrafemper eft imperfeda S)C uitiofa coranii Deo» Ideo conicientias non poteft liberare ab omnimetu lU fti iudicij Dei,nec poteft in fpiritualibus ludis labafeentes a; nimos erigere ôlt; confî'rmare:(emper relinquit multos feru* pulos Slt; graues dubitationes in humanisanimis« Qiiibus a* nimi pacari amp;nbsp;liberari debent ab omni pauorciinijs cft ut fit robur plenat fîduciæ ac (pei, quod inhumanis iultr* cijs non eft. Fides in omnibus certaminibus 6lt;5 periculis ap* preliendit Chriftum, FiliumDei, Dominum coeli Sd tcrrac, qui infua manu habetuitam Sc mortemsqui eft uidnna proi noftris peccatiSjDeo accepta 6C perfeda jin eft perfeda U beratiOjSC omne id quodbpponi tutó pofsit omnibus qs, q nos terrent Jdeófola fîdes inChriftum cftjquac nos cri^t et conlblatur.in quibuslibet terroribus óC difficultatibus.Hæc excitât fummam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuinæ præfentis opis »n omni*

hus malis,quiainferit animis (alUtis certitudincm,2^ ub^, amp;j'n omni p ericuló,ftatuit^ falûos fore in Gfîrift tesLetiamrepugnantibusomnibusinferis». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

PW Uf e: a s:c e n rra-n rs;.

Dwmæfeptimæ Dedmæodauaî.

^hincrcdulitas,etin.Spintum fantflum blafphemia pec ^airremifsibilia funtjnon quod pcccata ftint,aliàs en'am cç’; peccatairremifsibilia^ eßent, quæ non minus funt inogt; ^uJentia contra Deumjquàm ellnoUç Deo credère ac fide: J^c.lncredulitas damnat^non quod fît peccatunijfed qudd rc' T^atChrifti lufticiamiquatantum poffumus fubfîfter e in l'Ui wcioDeijSC detineathorainem'infuis pcccatîs, quorum ftix P^ndi'una æterna mors eftXhriftus eft noftra iulticia. Hune 4“*^pernaturjabîjcitueramiuftïciâi Ô^inîniufticiafuama''

Heo damnaturjficut Dominus teftatur Ioannis t ^filt;redideritisq) ego fîm,moricmini in peccatis ueftris«. ^credülitas excludit iufticiam ChriftiEuangelio oblata,, id ea dàmnantur omneSiFides amplèditur oblatam iuftii ^’^nijob idïuftificat. Fides non iuftificat nec feruat quod üir fitjaliàs etiamalijs uirtutibusfquibus nufpiam inScriptai îuftificatio tribuitur)mereremur iufticiam et faîutem,f€di ^«odin Chriffo iuftificationenrampIedatunPer redemptp' onem amp;nbsp;iufticiàm quæinlcfu Chrifto cftjliberamuróftufti «camur, Hânc cùm apprehendùnt.fide peccatorcs,iufti r putâtur, ficut earn latro in cruce in extr emo uitæ fuæ articu' 'Ó apprehendit et iuftificatus eft,Euangelium eft Dei fermo * de gtatiainlcfu Chrifto dónata^ Quicunque huic creditifaF uns crit.QuinoncreditjCondemnabitur.Hæc eft generalis. ‘ententia,cuifubiacetiiniuerfus mundus,

D'edmænonæi

Fidé apprehenditur Del promifsio,hoc cft,EuangeIiunii DeijÔiT Chriftusipfe.Promifsiô eftbmnisgratiæcœleftis ÔC' æƒ^^^tis fons« Gratia eft omnium uirtutum effeeftrix,. Fides itatp fons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft bonarum aiftionû , quia par ticp-

pattonis gratig Detca^ eft JncreduIitàteSpiritus et gratiài

E V A N G E L I 'V n

Dei excluditur, caligo 5gt;C iiitiofitas naturalis non folum alt» tur,fed fubinde magis atlt;^ magi's augetur in hominc. Pailla tim etem'm in deteriusruuntjqui gratia Spin'tu Dei deftt tunntur^Vt Dominus dcclaret fidcin in Chriftum omnium Kirtutum fontem else, primo iubet Euangclium annuneiart ÔC eo fidem efficû Deinde exigitjUt à credentibus omnia ilia ©bferuentur,quae præcepit. Absque fide nemo placet Deo» Abs(^ hac nemo inferitur Chrifto» Abstp Chi ifio nemo pO' left benefaccrcjficut ipfc teftatur dicens:Sine me nihil pote ftis facere. Fide ergo commedamur Deo,6C accipimus éner gtam bene operadi.Sicut exAdam male agendifemina funt, ita è Chrifto uirtus eftbenè agendi. Qui fide Chrifto inferi' tur,0!S confors fit eius naturæ ÔC Spiritus, is bencfacere po» teft» A Chrifto alienuis nunquam poteft bene faccre,quia caret uiuifica bené faciendiuirtutc,quac per fidem in C HR F STOaccipitur»

Vicefimæ, Vicefimæprimæ, Vicefimaî-fecundæ, ÔC Vicefimætertiæ.

Dominiïs feiens faluum fore qui credit,condemnatumi-ri qui non credit, difertè pronunciat, unumquem^ propria fide feruari,non aliéna, Qiiia non dicit,pro quo creditur fah uus eritjpro quo non creditur condemnabitur, Sed quicre-diderit faluus crû, æ quinon crediderit condemnabitur. A fingulis requiritur propria fidcs.Nec conftituitur diferime» inter infantes ÔC adultes, fed in generc de omnibus liomint» bus dicûur,credétes ialuos fore, incrédules condemnatum iii. Non conuenit â Scripturæ fententia difccdere,6^ uerbo Dei affîngere quæ nobis per rationem iudicantibus de ucr-bi myftertjs,magis uidentur congruere.Eiufmodi inteqji'^' tationes rationi magis quàm uerbo Dei confentaneç nôpo» funt animes cum dubitatione confligentes pacarc,

runteos

'r Kr 4 DIE A s CE N SI O'Nr y;

fiiAt eos eer titudine aïfqua cenfirmare, Ad confii matienera âiumorum opus eft eer ca noü'ci'a, quæ ex aperto, expr cfso, mdubïtato Dei uerbo tantum fumi poteR.Humanis opv nionibus Scn'pturæaffidbs certa 6Cindubfaperfuafioanü mis inferi' non poteft. Perpetno uacillant animbqui non inni lt;untur infallibili Dei uerbo»

Cùm ipfi infimces baptizati propriam fi'dem baberc pof-fintjhon conuenit Chrifti uerbain generc omnibus di(fla,ad iblos adultos dctorquerCjamp;^ animos Chrißianorum dubios reddcredcfalutefuoruminfantiumbaptizatorum. Quiafi infantes baptizati non credunt, ftatim fubrepit hæc cogita» îiOjinfantes baptizatos condemnarû Nee ca facile excutie» ïntjCÙm Dominus dicat, credentes falucs fieri^non cr eden-' tes damnarßet ratiocinatur homOjBaptißnum inEccIefia ef feinancmcaerimoniam, SC puerilem lufum, NeScripturæ eorruptoribus detur locus calumniofe interpretandi uerbö labefadandi noftram fidem de infantium ialute,pro defthanefententiam tenere, infantes baptizatos propriam fidem accipercjcos^ propria fide faluos fieri^nó aliena.Hec dodrina minus habet perplexitatis difputationis, quam altera üla infantes faluos fieri aliéna fidethuic fufff agatur Sæ «ræ Scripturæ authoritas, ôif probat earn apertis teftimoni» isjftrmiscp rationibus.Et ut foliditas ac ueritas huius fenten»^ tiæ eo clarius pateat^fubijciam aliquot eius probationes,

Deus promifit fe exauditurum inuocantes. Non eft itaep tfiibium^quin exaudiat fe inuocantes,amp; præftet cmnia turn corporalia turn fpiritualia dona,redè èC pie petita, Domi» nnspromifit nobis fpiritualia corporalia Ô6 huius Sd futu ræ uitæ bona, Hæc omnia turn pro nobis ipfîs,tum pro alijs Orantes nos impetrare iuxta Dei ueritatem Chriftus ipfc af firmat die ens: Si duô ex uobis çonfenferint fuper terram,dc

f VÄ H« BIIVM «omnirc^cjuamcun^ pctierintiietiilis àptreineo,qu’inoœ fis eftjMatthaexjSjtemîPctitCjôC dabitur uobis,quçritc8^ « iuenietis,pulfa£e,6c apcrkturxiobis, Omnis cnan quipcnt, accipitjéó quiquacritjinucnitjSC pufiantiaperieturj^^att^’? 7» Item: Amen amen dico uobiSjQuæcunqj petierttisp^^^ in nomine meojdabit uobis,Ioannis i6, Hatc tefttmonia ölte dunt orantcs tum pro fe ipfis,tum pro alijs fua fide oratio ne quaecunc^Deibeneficia, tumcorporaliajtumlpiritual» obtinere»

Et hoc ipfum innumeræbillorîaî tum noui tum ucteris Teftamenti etiam comprobant. Abraham fidelis oratione Sodomitas omnes eonieruafset,fi decem ibi reperti finfscnt pq* Loth precibus feruauita fubuerfione duitatem Abraham oratione placauit Dcumiratum Abimelecho, liberauit eum cum fiia domo à plaga Domini. Oeconomus Abrahaclfaaco uxore iuxta fui domini mandatum quçrens, precibus obtinuit Rebeccac uoluntatem, ßCaifiioncs cira fontemjUbi aquamhauriebat,profuo uotogubernari,etnca ccs^ crant pieces eius in animo puellæ ignorantis, quid re* rum ageret ignotus ille homo.Moies ab imptjsÄegypt’)® O' ratione depulit Da'plagas oratione Ifraeli in deferto nu a non bcnefKiaimpetrauit, e dura petra aquam depromp । j Aaronem QC populum cx ultione Dei eripuit,qdam co donc aurei uituli aducrfus fc prouocauerat, Mirlatn a epr Iiberauit,ignitos ferpentes fuftulit, Multi pt) reges fiidcö(5precibusuiccruntiuospotcntifsimoshoftes. ne Elias pluuiam abftulit 80 rcftituit, mortuostp excita ïdfccit ÔC Heliiæus, Arida manus impq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.f

Prophetç fanatur.Oratione Dauid confilia Ahitophe is^^ fîpat irrita reddit. Ezechias acgrotans oratione mqu*

citn annos prorogauit fuam uitam»

't N DIE ASCENSIÓNIJ;

Euangelq hiftoria etiam tcftis eft, omnes flfos qtii cefscrunt pro fuis paralyricis,furdis, tnutis, lunaticis, obfeft fis,ægrotis,amp;Sc. apud Chriftum efs impetrafte opcm.Hae et p lures aliæhiftoriæ euidenttïsùnèoftendunt, oratione tum nobis ipfisjtum alijs nulla non corporalia, ciuilia ac munda* na bona à Deo impetrari, ÔC illis etiam,qui ipfi uel increduU luntjUel ignorant,quod pro fc oratio fiat»

D. Paulus iubet orationem fieri pro omni magiftratu z» impiojinnuens Deum etiam malis benefacere propter •’onorum fidem StS orationem. Apud omnes pios extra con irouerfiam eft,fide SC oratione omnia bona impetrari, ôf ’^niamala amoueri: ncc dubitant omnia (piritualia coeie» beneficia omnibus illis impetrari fide 0^ oratione,pro 5* bus preces fiunt,quód feiant diuina promiisione utrunep ge ’'ns bonorum condidum ciseEcclefiç.Scriptura etiam mul ’^exemplarécitât, inquibusceuinquadaminfignipidura nftendit fidelium oratione altjs obtineriijjiritualiaamp;Tccele* ’ba Dei dona,ad animarum falutem neccfsaria.D.PauIus in nis Epiftolis pafsim orans pro Ecclefiis,pcrfpicue docet, ’quot;nia fpiritualia dona ad falutem neceftaria pios fua oratio* ex fide feda impetrare altjs.Nifi ftatueret iuxta Dei pro* jnifsionem non folum corporalia,fed etiam quæuis fpiritua* pci donaorando impetrari, non complederetur iniuis ^^tionibustammultaac uaria Dei dona,ut Philipp.«. Oro bnqmt)ut charitas ueftra magis ac magis abundet in agniti* otnni^ intclligcntia,ut probetis quæ fint praeftantia, ut ^is iynccrijfine offenià in die Chrifti, repleti frudu iufticiç»

Item Colofs. i. Non cefsauimus pro uobis ©rare 8^ pof^ ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^pleamini agnitione uoluntatis «us in omni (apien

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;digne Domino,0fc.

*» oC alias fimiles precationes declarant piorum oratione

EVANGEL IV M

quxuis cœleftia 5C (piritualia dona Dei alijs obtincrL

Hucfadunt ctiamhaec uerbaD* lacobi capj. Si cui UC' ftrurn male eft,oret. Si cui bene eftjpiallat: Infirmatur quis inter uos,inducat pr esbyteros Ecclefiac,amp;r or ent fuper cum Ô^CtOratio fidei faluum reddet infirmum 0^ eriget eum Do minus,^ fi in peccatis fuerit, remittentur et Orate pro UO' bis inuicemjUt ianemini* Mult urn enim ualct oratio iufti cffi cax,Nihil no fpiritualium donorum alijs adduci piorum pre cibus,palam fit etiam exDtPetri ÔC Ioannis fado,qui Sama ritanis non corporalia tantum dona,fed ipfum Spiritum fan dum oratione impetrauerunt Adorum

CùmtamlatèpateatDeipromifsio, ôf tameffîcaxfitco ram Deo piorum oratio, non eft dubitandum, quin oratio^ ne fidei Ecclcfiæ pr esby ter i,par entes, Só illi quiinfantes ad^ ducunt ad baptifmum,ut cönfécrentur ÔC afscribantur dus Eccleüç^mfsintibus illis fuper quos inuocatur nomen Domi ni,impetrent remifsionem peccati, ÔC uirtutem nobis diuini tus in Baptifino confignatam, nec ambigendum eft eofdem infantibus,quiiuxta madatum lefii Chrifti baptizantur, Spi ritumfiinduminbaptifmate promifsum precibus fuis im« petrar€,qui eos regeneret,in cis naturalem caliginem cxcu/ tiat, ôcT fidem efficiat,quiqp diuinç uirtutis femina ds inferar, quibus uitiofa ôf deprauata Humana natura emendetur Ad haec etenim omnia Chrifti Baptifinus ianua eft, turn paruu' lis tum adultis«

Aliena oratione fide ijs quibap tizantur,et fuper quos nomen Domini inuocatur ,regenerationem ÔC fidem acquf rij qua unufquisquebaptizatus iaiuus fit, cerium eft, quod promifsioSpiritus iandi baptifino addita fit, quod pqs fecul tas à Deo data fit exorandi Dominum in omnibus falutarib» rebus, ôf.qudd nemo absçpropriaregcneratione fide,

tantuni

IN brè Aie ENsróNis. tantum alicna fide iuftificetur amp;nbsp;faluus fiat, QuandoEcckfi'aftid Scrfptorcs tradunt infantes ièrua* fi aliéna fide,dc iuftificationis et falutis ineboatione non ton fummationejintelligcndi fiint, Eorum mens eft,aliena fide oratione gratiam paruulis ad iuilificationem perficiendâ necefsariam efse,nonfunt in eah^rcfi,alicna fide ôfT oratio-ue,iuftos fieri coram Deo,qui ipfi nec renafcuntutjirec cre-dunt, Impofsibile eftnonrenatos ac manentes in damnatac fiaturac tenebris,prauitate,amp;r impietate,pofse alicrum fide obfecrationibus feruarfiSine fidenemo placet Deo. Qui ’^oncreditjCondemnatur. Oportet fidei aliquas fcintillulas mêlions naturae inclinationes in illis effici, qui Deo pr o-i’arijfandæ Ecclefiac annumerari,amp; iàlui fieri debcnt,Et ut hoc fiat, in Baptiimo datur Spiritus landus^qui rencuet Se fandificetbaptizatos,

QuiEuangelium docent, fàluos redduntauditorcs,ncn tarnen abftp eorum propria fide, Qui pro alijs orantjàluas f^ciunt animas à mortc,et operiunt eorum peccata,fient D, ^cobus ait,fed non abfcp conuerfione ÔC r efipifcentia illorS pfO quibus fit deprecatio. Qui docet uerbum Dei,is faluos ^fithomines, quia dodrinafîdem ineis efficit, quaiâlus in Chrifto apprehéditur. Qui orat ex fîdc,feruat cum pro quo prccatur,quia impetrat ei à Deo gratia, qua idoneus fiat ad participationem haereditatis Dei, Hac ratione etiam infantes aliéna fi'de ÖC oratione iuftificari ac feruaridicûtur in Ec-elefia, quia propter piorum orationem ac fidem eis donatur propria fides qua acternam uitam confequuntur,ô^ confortes fiunt ijoSio-jaa' SC hçreditatis Dei,Ita rede dicitur infantes iuftificari 8e feruari aliéna fide Öd' oratione,fed perperam in telligitur abftp propriafide öid regeneratione.

Contra fidei noftrç analogiam eftjuHum hominem in fua

•eVA^GELIV«

caecitaf c fmpietate alienfs ucl prccamp;as uel iufticijs ferua* ■ctlefu Chriftj morsurücarcdetnptionis uidimatalibus non prodeft ad falutem, tantum abeft, miferorum homundonü prece ac fide eos feruari pofse, qui manenc in fua innata cX' citatcacprauitate.

Qui iudicant infantes tantum aliéna fide oratione fct' uarij feducunturhacratione, paruulos propriam fidemhalt; bere non poGc,quod ratione careant.Sedhçc opinio turn a* pertis Scripturx teftimontjs,tum firmis arguments confti' tatur.MatthæiiS^Chriftus accerfitum puerum in medio dif-r ctpulorurn fuorum ftatues ait paruulos, puero in medio col locate ætate fimilcs,credere. Impie ergo ncgatur,fidem ha» bere pofse puerulos, qui nôdum per ætatem ratione utunf»

Cum regnum cœlorum tantum fît credêtium,iuxtahoc Cbrifti teftimonium:Qui crediderit,faluus erit,qui uero no credideritjcondemnabit j cum^ Chriftus dicat Matthæi «9, puerorum efse regnum cœlorum, non obfcurè oftenditur, Spiritum fandum omnia dona Dei ad falutem ncccfsaria ex citare amp;nbsp;fidem efficere in illis pueris, quiChriftoconfecrati Sein Ecclefîa afscripti funt, V t Dominus indicaret Dci uir-cutem etiam in pueris efficacem effe, imponit manus pueris qui ofFerebantur, non ut curarentur, quia fani erant, nec ut Chrifti concionem audircnt,quam per çtatis imbecillitatem nondum intelligere poterant, fed ut fuper eos inuocaretur nomen Domim'jamp;S ut bcnedicerenturbenedidionefpiritU' ali,cuius benedidionis particula fides eft,hoc eft,renouatio mentis Se cordis ,quamentiumcaîigoaufertur, Se uoluntas noflrrauoluntati Deiconiungitun

Pueri in Ecclefîa Deo accepti SC chari funt« Ablç fide ue rô impofsibile eft quicquam placcrc Deo,Hebrat* « gt;♦ Non itaqus dubitandqm in pqeris natura ir« fibjs, poftquâm ------------ • ------------------

ï N D IB A S CE NS I O N IS.

afscriptifuntEcclefiae, Qi confecrati Chrifto per Baptifinu, cato concept! et natj,at^ irç diuinç ac maledidi'ont fubiedü Ad Titum j» docet Apoftolus^nos fecundum Dei miferi lt;ordi'am ftluos fiert per lauacrum regenerationis QC renoua Honis Spiritus fandi^qucm effudit in nos opulêtè per lefum Chriftunij ut iuftificati illius gratia hæredes efificeremur iu-' ^tafpem uitae æternç» Apoftolus explicatis uerbis dotetho nunes per baptifmum et Spiritum fandum r egenerari acre JJouarûRegeneratio QC renouâtio haec no eft membrorum, •ed mentis cordis. Mentes innouari fiC coelefte lumen di-wgt;næ cognitiôis illis inftillari,naturales caligines ac tenebras ^‘Soluijô^ prauis cordibus inferilandioris acmelion's uolû ^^tispropenfionem, Cùm itacpBaptifmus fit lauacrum rc-' gcnerationis Qi renoiX3.tionis Spiritus fandi, non tantum a-dyltisjfed etiam infentibus(unus nantp eft Baptifmus et Spi

et fides omnium)non eft dubium Spiritum fandum id 'puim efiîcerc inpucris baptizatis,quod in adultis opérât,!!

fe non fîmili modo exerat Qi explicetJmpcrtit enim uni* fuam gratiac mcnfuram pro fiio bencpladto, pro ut i* Pft uult,et nobis expedit,attemperat^ fe organis noftri cor poils, quando abftp miraculo opcratur,

. y t Spiritus fandus cafdem operationes exercct in ba-P'l^tis tum adultis tum infantibus, ita fi placeret,pofset cti tuarum operationum ipecimen exhiberc tarn in infanti-Muaiu in adultis,qui Euangelium confitcntur,fed Spiri-»-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;miraculis in omnibus hominibus non uult fe pa-

tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;donationcs oftendere, ut miraculis fuus cer

tur Id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finis fit maneat^,de quo poftea dice

cftrw nbsp;nbsp;^^^omperat fc noftrac infirmât naturæ Qi imbecilliS

^’^porumnoftrorummembris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 9

E VA N GE X IV. M

Haecf atioctnatio plane inepta cft,Spiritus fancSus^^' fantibus non aperte exerit fups efFedus. Ergo non cftw’æ fentibustEadem ratione diet pofset, fed ineptifsiintj materno utero aliquando fe non mouet,ergô noneft tntM' terno utero Jtem,non uidemus animâm cxercere poteno^ inpueriSjin utero matris quiefeentibus, ergo animanonelt in pueris nondum natis,nulla uidemus iudi£ia,nullostpjnœ tus in infantibuSjCrgô nec mes nec cor er it in infantibus.Nî bis hoc fads fit,quddScripturadocet amp;nbsp;excmpIisoftéditpU cros Gredere,Nonputo ullos pios negaturos else Dcum^^ dem pofse operari in pueris baptizatis QC in adulds, cum fd ant eum efse omnipotentem,pofse facere omnia,quçcon que ueliu

Hïc fortafsis mihi dicent,po{se quidem operari Deum »n infantibus antciuftacaetatis tempus,fed nolle, quod organa in pueris nondüm fint apta ad fulceptionem fidefAt cos foe dè hallttcinariScriptura teftis eft,qu«c teftatur omnesbapti zatos fpiritu 8d aqua regenerari, SC Ecclefîæ afscriptosuna cumaltjs habere eafdempromifsioncs,SC eunde ChriftiSpi ritum,quo Ecclefia cxacdificatur öf regitur. Ad diluendum hoe fomniiim Seriptura ctiam de lefu ÔC IoanneBaprifta,a' Iq spueris exempla récitât,quibus déclarât, Spiritum fan* dum in pueris efse SC operari, regenerate^ ac renouare e* os iuxta fuam promifsionem ♦ Huius operationis non in O' mnibuSjfed ttiquibufdam fpecimen exhibctur,ut ab his æfti memus, Spiritus fandiopcrationem etiam in pueris illis ef fe, in quibus nullas cernimus fignificationes operationum Spiritus fandi,

Lucæ 2« dicitur lefum Chriftum puerum fecundum hu/ manam naturam(qua abfcp peccato noftrac infirtnitati fubje dus fuit)non folum naturaliter cre«ifse,icd etiam foiise co* , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fprtaturo

r W D I É Ä S't E N-S I O N t X

impkuim fapientia, gratiam^ Dei foiP ^•pcremn» LucæudeIoanneBaptifta,pucroquofpjdj u'f utero matris fuæ Spiritu fandlo repletum, crc confortatum fuifse Spiritu«Cùm Spiritus fandus in fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;operatus fît, cur non etiamin alîjs puerîs efîet ef'

operaretur, qui lauacroregcncrationis tingunturf f ^f^P°*:^ftî’'t^^^n^ï’^^c“^’^ef‘^rri,SpiritumfànduminIe j. kanne pueris operatum efse,quod hoc fadum fît in if ^nnisjin quibus uter^ obfcurus delituit,nec fuit ulla eau* propter quam tum inclareicere oportuit miraculis, quæ funt data ad confi'rmationem minifterq Euangelici, ßoftrsc fidei. Non eft dubium Scripturam de operatione j^P’ntusfandi in duobus his pueris facere mentionem,ut no 'i^dicet, Spiritumiàndum in pueris Deo confecratis fua ^-^^'^^flïcaccm efse operart Et dumafserit eos Spiritu ^örniatosfuifsejdifertcinnuit^ineis effedam fuifse fidem, audam ÔC corroboratamper Spiritum DEI

Animainditacorporiftatimopcraturihmcmbriseius, ^crit fuas potentias in fîngula eius membra, oftendic fîgnificationes intclligentigin pueris ab uberibus pê , ^ntibus, Quomodo non operaretur Spiritus ïandus in if ruin puerorum mente ÔC cordcjqui Deo confccrati funtf fa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fît,ô(î longe potentior quàm anima. Spiritus

uis non poteftimpediri mentiumac cordium noilro ' UçP ’’’^fîeciUitate, ut animæ potentia in corpore impeditur, td nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uel uitio membrorum ac organorum eius.

j^onihij obftat, quo minus credamus fidemin pueris effici ’WufancQo^

L °P’ritum iandum excitare noticiam myfteriorum ef* fidem in pueris, confirmant nobis fuo exemplo pueri

EVANGELISM

ilK, quince edoói, nee incitati ab hominibuSjïcfuChfifto*** templo acclamauerunt:Hofianna filio Dauid. Matthati th Hospueros folo Spin'tufando dodorc Sgt;C tnordtore Chrt' ftum agnouilse ÔC falutafse filium Dauid, Deminus ' firmatjCitans de hoc fado uaticinium Pfalmi 8, Ex ore infeæ tium nbsp;ladentium perfecifti laudem. Pr-opheta puerorum

acclamationem fidei plenam Deo, non pueris tribuens, «O' quit:T u perfecifti laudcm ex infantium ore,quaft dicat:T U' um diuinum opus cft,huinanum opus non eft,Quia confei* Co hæc fuperat puerilem captum.

Similis gubernatio Spiritus iandi aperte uifa eft inpue* roSamuele, quiftatimpoftabladationem Deo confecra' tus,ad cultum Dei animum adiccit,i,Regum «,et inleremia, quern Dominus ab utero præparauit ad prophetandi mU' nus.Ierem,!» Spiritus fandus qui in ludacorum pueris eiS' cax fuit,fidem^ cffecit,illum etiam inChriftianorum pueris operari fidem efficçrcdubitandum non eft.Scripturado cens nos omnes inEccIefta efse 9tolt;A«^KKts,ibIiDeo notkiam tnyfteriorum ÔC fidem tribuit,negat earn effici humanarme tis uiribus,Cûm in pueris cadem organa fint, quae in adultis funt, Deus^ tarn bene operari Sif fidê efficere pofsit, quam in adultis, quid uetat baptizatis pueris propriam fidem trilt; buere f Qui concedunt eos 9ioefse, oportet etiam conccdant,eos credere. Quia à Deo dodus no eftjqui incre dulus eft. A Deo doceri eft pars illius regenerationis ac re^ nouationis,quam Spiritus iàndus in Baptifino regeneratio nis lauacro inchoat in pueris Chrifto confecratis.

Ioann.*,Apoftolus fiIiosDei(quibus peccatarcmittun' tur propter nomen Chrifti) redigit in tres aetatis ordines,ali os appellat patrcs,alios adolcfcentcs,alios pueros,6^ utpa* tribus, ita etiam pueris non folutn alscribit æqualem partid patio*

(N D ï E A i C E N S ï O N 11

pMionemhæredttatis Detin Chrifto, fedetiampariter da tribuit Dei notieiam,dicens : Scribo uobis patres, quoniam tognouiftis eum qui ab initio cft,Scribo uobis puerijquoni» îni cognouiftis patrem.Hæc noticia Dei,quam patribus ÔC pucris tribuit,certè fidcs cft,quatn noncfficitratio,fed Spiri tus fanâus,effufus tum in patrcs,tuin in illos pueros,fupcr Quos nomen Dei inuocatum efl?,6f qui in Baptiimo Deo c5 ‘ccrati funt,Hos pueros propriam babere fi'dem,qua appre utnduntDeipromiisiones,amp;f iuftifîcantur coramDeo, D« ioannes manifeftius affirmât,quâm ut ncgari pofsit, Diftin* *^io ætatis, qua D.Ioanncs dâcernit filios, alios patres, alios ’dolefcêtes,alios pueros uocans,manifeftè tcftatur Apofto ^URiIoqui de illis pueris, quinonfenfibus tantum, fed etiam ^tate pueri funt,ôi5 quiper ætatemnondum uti pofsunt ri* tionisiudicio»

Hoc ipfo ætatis difcrimine etiam oftenditur fîdem non ef opus rationisjfed donum Spiritus fanlt;îîi,nec bâc effici na* turalibus uiribus bumanæ mentis, fed é fupernis à Deo do* trari.Ratio tantum poteft iudicare de ijs,quæ fenfibus perd piuntur,fides eft hypoftafis eorum quæ iperantur, nbsp;nbsp;?Aty*

Jç©' eorum quæ non uidentunHebrar.it. Abfentia QC laten* tia fenfibus non pcrcipiuntur,ideô ratio de bis nec iudicare, ncc fidem bis excitare poteft,Spiritus fàndii uirtus in hcmf* ne non eft fubicdta organorum imbecillitati, ut animæ poté tiæfunt. Ob id Spiritus Deiæque bene poteft operari amp;nbsp;ft* dem excitareinpueris at^ inadultis, nee eft ilb necefse eX' pédarcjdonéc per ienfus informetur anima, amp;nbsp;ratio ufu öf experieritia mftruatur atm adaptetur ad magnar.um ter urn iudicia.

natos ex aqua Spiritu,diicrtc affirmât cos renafci, èc ton K

E;VANGELÏVM fortes fieri rcgnîDei, quiiuxtalefuÇhriftf ptizantur.Huius r enafeentiç cùm prçcipuapars fit fides^of absep hac regnum Dei accipi nequeat,ttianifeftutn eltin pu cris bâptizatis iandificationem inchoari, fîdem cxcitan, propter quaminregnmn Dei introeunt, 8C promibæ*^ U' tis Confortes fiunt*

lefus Chriftus dilexitEçcIefiamjô^/eipfum pro ea tradi' dit, ut illam fanÆficaret mundatam lauacro aquæper uer* bumjÉphefi5, PueribaptizatifuntEcclefîæincfflbra. Non cft ergo dubium, quin Chriftus etiam illis redemptionis lit precium, eosep per lauacrum aquae mundatosfandificarit, et Spiritus Chrifti in eis efficax fit,ac carnem corum ab inna tis uitijs S)C tenebris repurgetjhocçft,excitet in eis Dei nott ciam,amp;:immutetdeprauatamnaturam.

Pueri cûm de Êcclefia fint^necefse e'ft,ut cum rcliqua Ec défia omnia communia habeant.Abfc^fidc nuUa eü Ecclefia,nec increduli funt Eccicfîae membra.Pueri Chrtlto côiêcrati funt de Ecclefia,funtç uera mébra catholicçEccle fiæ«Non eft itaœ dubium,fidê eße inpueris Chrifto dicati«*

ApoftoIusEphef4,aitomncsillos qui aiscripti funt Ec* cicfiç Chrii^fieise unum corpus,^ habere unum Spiritum, quemadmodum uocatifuntin unaipe uocatiôis Si inec défia efsc unum dominum,unam fîdem,unum baptifina,U' num Deum Qi patrem omnium,qui eft fuper omnia,Si per omnia,ôi^ in omnibus nobis*Si tota Ecclefia unum Spintum habetjCt unâ,fidê,fi^ pueri font parsEcclefiç,in cófefso cftj pueros-çumaduftis habere unûfpiritû amp;nbsp;unafidé,quamuis îiçc,fid«5 n.ô fît in oîbus çqualis,5^ in aduhisfe rn^s § in infimtibus, ipfi^ fimul ebrde Credit Si ore confiteatur, bi üer o tatum credât CQc^Cjnihilom/nus tn una cade^ fides «ft in utriftp, Ynicuiç daw dlgyatia iiixta mefurain donati,

IM b(E ASC ENSTÖNIS.

onfs Chtift f J^tnfiira doni eft diu er fa,fcd donu I'de cftTi'de s ^uidem in alijs maior QC firmior,inalijs minor QC imbecillior cftjfed eadem tarnen fides eft. Hæc fi'dei diftimilitudo non Collit fidei fubftantiam, Etfi in adultis maior eft fides, quam ^infantibus, quamuis etiâ in illis fides fe frudibus indicct, ^his uerd occulte qöieftat, tamenin iîtriiquc una fides eft, H«chypoftafi non differ t,fed qualitate.

Huie dodrinæ opponiiblet D. Pauli ftntentia ad Roma» »0,Fides ex auditu eft,Auditusautcm per ucrbumDei,qua ftntentia Anabaptiftç euinci putant,in pueris non eise fidé, lt;iuodnequeât publicas conciones audire SC intelligere pro pter attatis iiTibecilIitatem.Sed hoc didfumD.Pauli proprie ^peftat ad Euangelij minift€rium,ÖC refer tur ad illos, qui ia conciones audire^ntelligere ÔC ampledi pofsunt. Per* peràtn igitur detorquetur ad infantes,quosSpiritus iàndus uirtutenobis occultailluminât ÔC docet,

V erum efto,qudd Apoftoliteftiinonium fine diferimine omnibus hominfisus fit accommodâdum, omnium^ fidem else exauditUjfîC auditum per uerbumDci, certa tarnen, firma eft hçc dolt;ftrina,n5 folùm aduttos,fed etiam infantes, CJirifto per Baptifmum confecratos pofse credere. Non eft qbfcur um, infentes ftatim poftquàm in lueem aediti funt au* dire,quia uagientes audita uoce Humana placantun Si hu* mana uox inionas in aures infantum, cfficax eft in omnibus infantibus, quî Spiritus Dei, Si ibnusfacrorum uerborum non cfset efficax in illis infantibus, fuper quos inuocatur no men Domini,qui DE O per uerbum fuum confccrantur,6^ quorum catechefis ftatim in ipfb Baptiimo inchoaturf Spiri tus fandus fane non eft impotentior ipfa natui a,quaf ftatim nato pueroimbuitur aliquanoticia, operatione. Si officio fenfuum»

K gt;

IVANGEtïVM.

Etiamfi nuUaindicfa inteliigentiæ extarcnt ftec uilis fignis probaripofset Dei noticiâininfentibus auditum ucrbi Dei excitari,hoc tarnen confiât e tibus teftimonijs^nos per BaptifinS regenerart ÊtP^21*niw i9.hoc ipfum manifcftè tefiatur,dicens:Legem Dom'O* con uer ter e animas,ct teftimonia eins nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»i-Tna.Item

119, Declaratie fermonum tuorum illuminât Sgt;C intelk^^^ dat v»Ti'oiç« Simplices ac rudes nonfblûm crudiuntur uerbo Deijfed etiam infentes,In bis excitatur uerbo Dei ab meun* bulis noticia,quæ eft fidei initium, Quam fdidter in ucrl^ Dei continuai diligent! catechefi infantes erudiantur, » quód Spiritus fandus eos fuo afflatu doceat,uidere cftin il' lis pueris, qui uix tres aut quatuor annos nati notifia iuftifi* cationis multos fenes,multos^inPapifmo Epiftopos,Car' (finales Slt; Pontifices uincunt.

loei s.iubet pueros ftigentes ubera colligbattp ad pu-blicam deprecationem adduci, Nift in infantibus Deo confe cratis, QC Caper quos Dei nomen inuocatum cft, pietatis ali-quid efsetjpropter quam Deo accepti funtjamp;f nifi pueri ge-jmitu aliquo Spiritus apud Deum interpellarent,haudquag ubera fugentes ad publicas fupplicationes fuifsent congre-gati. Non enim arbitrandum eft,Prophctam tarn ftolidum fuifsCjUt fruftra iufserit infantes coUigijamp;f ad preces adduci, quos fciret neqj orare,nelt;p à Deo exaudiri. Negari non po-teft,aliquamfïdeilucéininfentibusefse, cumeis tribuatur inuocatio,quæ fideifrudus eft»

D, Paulus Romanes, non ucretur omni creaturæ feruitu ti corruptionis fubicdæ, fpirituales motus Si inclinationes tribuerCjdicens earn follicita expedatione expedaréjUtre-uelctur gloria filiorum De/, eam^ congemifeere, ÔC fimul nobifcitm parturire« Si Apoftolus hos motus tribuere au-det 0'

tN DIE ASCENSrONIS.

tïct Omni creaturæjCur nos non tribiieremus infântil3«s,rex ^uationis lauacro mundatis ac ûndificatis, fidei notteiam, ^ipirituales motus f maxime cùm è uerboDei certo ftatui |X)fsit,€os in Baptiftno obfignari Spiritu fando, qui renoua tionis author eft» pueros nondum ratiioius compotes pofse crcdcre, potenti* am Dei ftukè tnetiuntur à fiiointellcdtu, QC iüxta hunc pu* tant etiam manum Domim' abbreuiari ♦ Nos fcimus è Seri' pturajDeum fuo Spiritu cfficaeem efse in pueris Chrifto c5 tecratis, ideó ctiam non ucrcmur id pueris tribuere, quod spiritus fandus iuxta Dei promifsionem operari SCefficC' tcfolet inmembris EccIefiaïChrifti. Puerifunt rneinbra Ec tleüæ ÔC tcmplum Dei^quod gratiac fuae donis fandificat et txornatjCrgó tenebræ QC naturæ uitia in eis abolentur, , 5^jnegant in pueris Chrifto confccratisipiritualcmno ticiatn amp;nbsp;motum efse,q fimul comprobanc hos impios erro t^Sjpromiftionem Dei pueris efse irritam, eos nó efse inEc ^‘cfia,nec efse tcmplum Dei^non efse nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fïdem efse

®pus rationiSjHon Spiritus ündi,Baptifmum non efse laua ^uinrcgenerationis Si renouationisjaliosçfœdos errorcs «is fimiles,ad quos euitandos ftatuendum eft, infantes prO' priam fidem habere, eosep hac iuftificari SC feruari,non aliegt; ttajuxta hanc dodrinam Chrifti, Qui crédit,faluus erit,qui nojKredit^ondemnabitun

Cæterùm cùm omnis falus in uno ac folo lefu Chrifto fit pofita, cum^ Chriftus Ecclefiæ fuæ tantum fit faluator^. SC ^xtra Ecclefiam Chrifti nulla fit falus,Ô^ ad Ecclefiam Chri' hjinquafalus eft, oftiumfitBaptifînus,quo omnes cœtui andorutn afscribuntur,amp;' Chrifto inferuntur, folet agitai quaeftio, an Salus in Chrifto promifsa SC exhibita contins

e V A N G B L I V M

gat ChriftianorUm infantibus, qui abscp Baptifino moriutv t»r, quoceuperoftiuminEcckfiamimmittimtxramp;recipt' tnur, Hæc quæftio fie eft explicanlt;Ia,ne quid Baptifmo de* trahatur,66 ne (alutis ipes eripiatur illis, quorum liberieui' ca diTceduntjpriufquam baptizantur»

AVGVSTINI SENTENTtA, JeiufMtibutnonbdptizdtff.

D.Auguftinus de hac quæftione in libro de Origine ani' inæ ad Hieronymum fic iudicat î Quifquis dixerir,quod in Chrifto etiam uiuificabuntur paruuh',qui fincSacramenti e* ius participationede uita cxeunt, hie profedó amp;^contra A' poftoli prxdicationem ucnitjôf totam condemnat Eedefia, ubi propterea cum baptizandis paruulis feftinatur ÔC c wrt tur,lt;}uia fine dubio creditur aliter eos in Chrifto cmninouP uificarinonpofte* Hæcille»

Auguftini fententia aliorum qui fic loquuntutjOppO' nenda eft cotemptoribus ac ncgletftoribusBaptifmijq^ Baptifinum paruifeciunt, aut qui putant homines pofse fcr uari abftp Baptifmo, non tjs qui abfep fua culpa praepropera morte Bapriimopriuantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Permitto hac de re fuum cuique iudicium jimhi nbsp;nbsp;nbsp;pto

batur hæc fententia, damnari tum pucros rum adultes,qti* baptifmo ex conteptu 8)C praua aliqira opinione omifso, mo riunt«r,non quod abiep baptifmo moriantur, fed quod pa* dura Dei irritum reddant, ordinationem eius contenant, Deipromifsionem gratiamœinbaptifmoEeclcfiæP^® pofitamôôconfignatamnihilifaciant» Qiiifinuntm n confuko mori abftp baptifmo, impij funt, diuinar ordtnano^ nis amp;nbsp;inftitutionisTefu Chrifticontemptores,coium^o* tiojfi quam pro infantibus fuis faciût, Deo abominabins f tiec exauditur,nec liberi corumaDeo recipiQtur,quod

rïf DFB ASC EVSroNl f.

baptifino ßbi confecrari Si Ecckfiæ fuaé aC aiin’’^9^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fide Si contra Dei ordinationem oren Do

•m quot;P’^unijS^ eorS feminis Deus, fine in Deum cft, nee •rrit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eoruin liberis in Deum eft, quód padum ipfius

^tn reccrunt, ideó non poffunt non manere in peccato, aïter na peccati ftipendio eorS liberi una cum iplis, *^Mntes propter originis uitium æternæ condemnatro'

tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblatam,quæ per baptifmum offertur Si CGÜgrt^

in ’^??^^9^3ntur,Nihil ijs itacp aliud reliquum eft^quam ut

8*nali fua culpa moriantur Si pereant, qui baptifmum^ Sx.j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^onifi’rtes diuinarum promifsionum herent»

aliter iudicandum eft de infantibus fidelium, quos prægt; teniortis neceisitas baptiimi Sacramento privât, aK^ A nbsp;nbsp;itnpiorum inamp;ntibus, qui nô ineuitabili mortis neeeß-

, ^^^jftdfuorumimpietatebaptifmofpoliantur»

CREDENTIVM infantes absqve

P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Baptifmomortuosnondiimniirk

’’cdentium infantes abflt;p baptifmo mor tuos uetin ute ^ternojuel recens natos, non perire in orfgihalifua cub P ) ^dDeimifericordiaferuariftatiïOjtumproptèr piöruni P *’^^tumfidemSCprece5,tum propter DeipromifsioneiTii d ru nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fôlùm Âbrahamoj fed omnibus etiam fi*

?P^’'^^bbus fuumpadumfèruantibus rccepitfefo* ® Hits in Deum,2C femini eorum.Gcnefis i/.Si Dominus pi orui^iberos non baptizatos condemrtaret, non efset ipfb* m Oeus, Verum cùm dicâtfe ipfbtüm Deum fore,hoc ü P^lt;^ternam uitam ac fàlutem eis promittit, Pèreuntfbus fit r' . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inDeum non eft,SedDôminüs pijs ÔC piorvm

Deum eft,ideoimpofsibileeftjUt finat eosinfuaô* ngmaüculpaperire4‘gt;' • - • :

EV A N ae LIV»

DfPetrus Adorum «,ait promiGioncm falutis fadam d» fc omnibus uocatis,eanl^ pcrtinere ad eorum filtos diccnsî Vobis enim fadaeft repromifsio et filrj s ueftris,et omnibui qui longe funt, quofcuncp aduocauerit Dominus Deus nogt; fter» Cum conftet illos pucros,qui aut in matcrno utero a* pud matrem,aut in par tu,aut ftatim poft partum fine bapti fmo moriuntur,non minus parentum piorum fernen feu fiÜ OS efsc,quàm illi funt,qui per baptifmum Chrifto confccran cur,6ó Ecclefiç cius aiscribuntur,non arbitror dubitandum eise, Dei promifsionem tarn ad iMos, qua'm ad hos peracque pcrtinere*

FortafsiSjinquicSjDei promifsionem quidem fine difcru mine pertinerc ad omncs liberos ftdelium, fed cam tantum Jipprchédi ab ijs,qui baptifmi confortes fiût. Ad hoc rcfpon' deo,ipfts infantibus imputari non pofse,quôd non bapti^an tur.Tum ipfî,tum parentes eorum omni culpa uacant.lSeu tros conuenit darc pœnas illius, cuius noti funt r ci, amp;nbsp;quod humanaopera ac ftudiocauerinonpotuit.Dominusanimâ Hebracorum mafculorum, qui non circuncidebanturoda' uo diCjiufsit de populo fuo delcri,propter inobcdientiam,qgt;: padumDei irritum faciebânCaufaabiedionis no fuit mors præuortcns odauum diem,fed ipfa inobediétia,nondamna uit cos, qui incuitabili necefsitate ante odauum dicm pnua bantur circuncifione,qudd non fubiacerct propofitç poenç, hoccft.quodDeipadumnon facerentirritum. Diuimp^' di contemptus tâtum puniebatur exterminij ÔC mortispoe na»Vt Hebræorum pueri,qu« nonfecerunt Dei padum «rri tum, abiedi amp;nbsp;damnati non funt, ita neep nunc d^nantur Chriftianorum infantes, quibus necefsitas, noparetum per^ ucrfitasßaptifmi fufcipicndifacultatem adimit. Illidamnan tur tantum, illis^ Dei promifsio fubtrabitur tâtum,qu^De*

______ _

TN DIE ASCEÎÿSiÔNiî;

irritum faciunt, qui Baptifinum ucl contcmuSt, uel differcntcs,eo priuantur. Licet infentcs non fint rei ud olati foederis,fed par entes,tam en quando in filijs parentum Piccata puniuntur, infantes à Deo infua origmali culpa rcU cum fuis parentibus, diuinac ordinationis contemptori* ßus,iufto Dei iudicio percunt non renati. Pcrditionis huius ^utem Dominus non eft cau{a,fed propriaoriginalis culpa, Hec mea eft fententia de pueris pior urn par ent urn,quo» J^ortis necefsitas,non impia fupcrftttio,nec iacrilega impro “*tas Baptifmo fpoliat. Non probo illorum öpinionem,qul ^^nfent omnes pueros no baptizatos damnari,nec puto uez

Theologos in ea fentétia fuifse,ficut fupra attigi,quód ”æc dodrina multas abfurditates habeat, ualde crudelis, ßC prorfus aliéna fit à iufticia Si mifericordia Dei repu^et^ '^pi'àcitatis Scripturæ teftimontjs,

Apoftolus ait filios ex pijs parentibus natos fondos cfse, lt;os^ Deo placerc,uel etiam propter alterius parentis pieta *cm.uCorinthiorum napertum ergo eft,nullos piorum pa* Tcntum infentcs â Deo abijci,nifi uiolatione foederis iui co« pollutos,prophanos,5C odiofos Deo reddiderint.

y t cer turn eft,Hcbracas puellas niïquàm circuncifas,tto P^f ijf3e,fcd fcruatas cfse unà cum circuncifis inafcu,lis,qudd *tiolatifoederisDcinon faerintrcac: Ita etiam indubitatum

pior um parentum liberos,fuper quos Dei nomen inuo* lt;:atur,fiue pro quibus fideles preccs funduntur,feruari, cti* imfibaptizati non fint,quódfoedusDei no fecerint irritum, »ice fc indignos reddidcrint promifsionis Dei, quam uel cir* cuncifioni,ud Baptifmo fui foederis figillo,adiecin Vtriiquc piorum parentum infantibus,in ueteri ô^nouo Teftamen* *0 eadem promifsio,eadem^ caufa (alutis eft. V t ncutri foe t ^tDcifatdusirrttûjCiiius uiolatio eft caufa mortis,ita neu*

EVANGEL IVM trifpôh'âtiitùt bac diuina promifsionc, Ero Dcus tuns S' Ccf minis tuij5lt;c, Vbi Dci fœdus hominum culpa nonrcddifut irritum,ibi hçc proinifsio Dei^Ero Dcirs tuus et feminis ru», femper integra et fuma inanet Jn pueris piorum parentum, qui necefsitate aliqua ante Baptifmum moriuntur, Dcifœ-dus non redditur irritumjidco nô eft dubium, quinDcus c-tiam ilhs pueris inDeiiin fit, eos^ côibrtesfaciat ftia’gratie 2e promifsioniSjCuius parentes eorum funt participes.

Hoc cft meum iudicium de infantibus uerè Chriifianerâ abfque baptifmo morientibus. Siquodfîrinius,lolidiusac certius è Scriptura oftenfiim fuei'it,Iibenter mco iudicio cc/ dam ,fempercp meliora Sf firmiora cum gratitudinefumriia ampleclar. Arbitror autein banc dodlrinam Ecclefiæ prepo nendam efse,ut ptj parentes fe bac folentur de infantium fu' or um mortc,c|ui abfqp baptifmo ex bac uita difcedunt.InhU' mana profedo illorum eft opinio,qui putant fine diferimine omnes infantes abfque baptiftno morientes damnari, quod pijs parentibus immaturam fuorum infantium mortem lu' gêtibus bac opinione omnis fpes cripiatur de fuorum infam tium falute,Cùm Euangelium ôô Cbriftum,2v Deum Paire nobis clementiorem depingat,quàm bçc Stoica opinio cum facit,non immeritó ab ea abhorrere mihi uidentur,qui aliter fentiunt docent.

Sunt tarnen aliquot difficilia argumcnta,6C fpcciofæ ratf ones,quæ buic meo iudicio opponütur. Verum cum nofira fentetia nitatur Scripturæ authoritate ÖC rationibiisfut mea fert opinio)folidis, non arbitror earn abijeiendam fif damna dam else. Ne tarneninfirmiores confeientiæ obiedionibus contrarijs inuoluantur,rei^ perplexitatcpcrturbcntur,for tafsis operarprecium erit bic iubqcere breues r efponfibnes, adillaquçobijci

I N P I E A SCE N S r 0 N r Ä dcris inhzc materia difficili fiC intricata,Qiiarc ordinc refoo deboadcaquæopponifoknu

Primum Argumentum.

. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo Dei^ quo nobis tantum patefada funt Del

Judicia,S' manifeftatus eft faluatiôis noftrç modus,6^ quod noltræhdeiac fpei limes eft,nihil neep ftatuineep doceri de* bet,aut fl quid ftratuitur nbsp;nbsp;docetur,id pro futili,inani,5C du*

laopinioue liabedum erit,qua nulla certitude humanis ani Ulis infei i pofsit. Infantes abfep baptifmo morientes iàluos criftine uerbo Dci.imo côtra uerbum Dei affirmatur.Nu* quam enim infantes abfep baptifmo morientes fer uari SerP ptura docct,imó difertè docet Ioannis j.cos non pofse intro Ue in regnum Dei,quinon fuerint renati ex aqua et Spiritu. ^tcum conftet, pueros fine baptifino diem obeuntes no ^fnafei ex aqua Spiritu,in confefso eft, eos faluos fieri no

Reiponfio.

Noftra indicia fubieefta funt uerbo Defideo oportet ut ta uerbo Deiattemperemus in omnibus fidei myfterijs.No «nagiftriac domini, fed interprètes 8gt;C (cr' ^*lt;Non licet nobis huic quicquam adimerc aut addere 6C af* ^Rtre, fed abfep iudicio afsStiri ôf fubferibere ei debemus, mnipotentiae Dei confilia fif iudicia nobis incognita funt. his per Scripturam eft patefaeftum,tantum fei Q *'ƒ^kamus4Cætera omnia ignoramus. Nihil ergo ab Mue ocripturaî teftimonio de ijs ftatui ac iudicari dcbct,quç occultum Dei indicium cadunt, de quorum numero ilia mors eft, qu^ aut foetus in utero matris, aut infantes anteH cate's p'^hftp noftra culpa antequam baptizentur,mori '■’^Uuri, abfep fuffragationc Cterx Scripturæ nec ftatui

E V A tr G E t f V W

tUTjücc afiïrmatur,quiaDcas liberos propter par etiim pie* tatem amat,Slt;f eisiuDeum eft,aclànlt;âosi«dkat,ficutfuprà oftenfum eft,

Teftimonio Chrifti Ioann, r, (àlutis ïpcm prxfdndi omni bus inamp;ntibus, ettam illis, fuper quos nomen Domini inuo* catum eft, qui Deo pijs prccibus commcndatiïùnt, quicp fi' deles et pios parentes llabent,mihi non fit uerifimilcjncc pu to id certoelici poise ex co Ioco,imo cenfco uerbis Chrifti af fingiduram amp;nbsp;feueramiftam damnationisfentétiamjquam ferunt aduerfus infantes abfqp baptiimo fine ulla hominum culpa morientes.

In colloquio enim lefti ÔC Nicodemi coniyderandæ funt hac circunftantiæ, cum quo,quando,5lt; de quibuslefus cum Nicodemo difserat. Hisobieruatis res ipia teftabitur,Icfu Clirifto ne quidem unquam in mentem uenifscjinfantes pfo rum,incuitabiliter fine baptiimo morietes,condemnari. De natis 5C uiuentibus, quiiterumin uetrem matris introirc,6^ fccundd naici nequeunt,Chriftus cum Nicodemo loquitur, Neuerbo quidem attingit D E liudirium deinlantibuspcr mortem baptiimo priuacis,Ad cos Chriftiiermo tantum ap plicaripoteft,qui uiuunt, ÔC Clirifto inbaptifmoconfecrari poCsût, Adinfantes mortuos,qui citra noftram culpam mor tepræucnti funt ante baptiimum,coalt;fte torquetur, Chrifti teftimonio illis tantum àmputatur iàlutis ipes,qui baptifmâ reipuunt ÔC abfiç eo moriuntur fua culpa. Taies enim Dei padum irritum reddunt, ÔC finunt infantes in origin^ip^^ e^to mori.

Præterealudæus fuit,cum quolciusloqucbatur,quiin Moiàicæ religionis obieruantia ialutem ponebat, Hanc opi nionem ut Chriftus refutet, docet aliam iàlutis uiam ingrcgt; V diendam efte,quàin Mofis oüwdittOpus efte renouationc - nbsp;nbsp;—- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uctcris

rw D IE ASC ENSIONIS.

oetcrisnaturæj oMeruarionihus Mofài'ci cultus nonapcriri uiam ad regnum Deû Ghn'ftus Euangelij minifterium iàîw inchoatum Nîcodemo commendat, ÔC de abrogatione Le^ gis eum admonet,affirmans nunc porrô nihilualere Mofai-cos cultus j fedfolo uerbo,SacramentïSj Ôi^ Spintufalutems rffici diuinitus.Hac dodrina certè no eripitur falus pior um parentum infantibus,qui necefsitate abfcp ijpforum culpa p’ properâmorte tollunturjfedïllisjqui Sàcramcntum Baptt* fini aut impie omnino contemnunt, autprauis opinionibus» corrupti paruifaciunt, aut uel focordia amp;nbsp;incuria, uel quac* fins gtatia difFerunt 3.c negligunt, T aies nulla nccefsitas ex cufatjquia ultro Dci fœdus in Chrifto fàncitum uel paruipe dentes, uel omnino contemnentes, (alutem fuorum libera* fynçrodunt.

Cumnec hoc teftimonium Scriptur e,nec ulla alia laîutfs' ‘pemeripiant illis infantibus,qui abfcp ne ftra culpa fàtalinc’ teisitatc abfiç Baptifmo moriuntur,manifeftum eft illis ne* que abfqj nbsp;nbsp;nbsp;contra Scripturæ teftimonium lalutem pro*

cam ipfisnoneripit,namlo quiturde ijs, qui Sacrametorum Chrifti participes fieri poft ^nt,nonde illis^qui necefsitate abfcp noftraculpaEaptjfmo

^‘legatur etiam pro ilia opinione ueteris Ecclefiæ côfen uetcrisEccIefiæfcntentiaaccipienda fit, t clixi, pqjfj qyj-j ^etgJ.uJn Scriptor um fententias de bac def nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rigide uelit interprctari,8C adfuæopiniôis

ho ■ j°'^^”'‘'®^’^2^ctorquere,haudpugnabuntaduerfus

f, Veteres enim Hoc folùmmodo propugnant,, bapriftnoJdipfum SiC nos docemus,Dogt; PtoEeundem fenfum collimamus«.

‘l^gelijniiaiftexio ipfi pugnant* Hoc fadmus nos«.

E V A N G E L I V M.

Piuru;ninfantes,q'.nabffp baptifmo morientçsnonpcf tïngiinC ad minifter ij Chrifti côfor tium, quidam comittunt incerto judicio Dominijnon damnant, Nec nos eos damna' mus, fed certioris iudïcq fententiam de eorum falute e Serf P ru va iàcra adducimus,ut afflidlas confciennas confolcmur fuper morte fuorum infàntium,qui mords præuentione ba ptifmo fpoliarifunt,Et cùm Scriptura huic dod^rinæmagù Êiueat QC patrocinetur,non dubiuin eft earn femper habuif fc Ecclefiæ confenfum.

V t Scholaftici Dodores illor um opim'oncm midget,qui ftatuunt omnespueros abfcp baptifmo mon'entes damnan'j aiunt eos à uifîone ac fruitione cœleftium exclufos, pœnam priuationis 6C damni dare,non fenfus.Difcnmen pœnac ex* cogitant propter peccati inçqualitatem, cùm pueri nulla de lida commiferint, tantum^ damnentur propter uirium ori giniSjftatuunt eos nullis tormetis affici. An ucro id fatis ccr turn fit,hîc nolo excutere, Omnes infantes autem abfqp ba-ptilmo morientes îjfdem pœnis affîci,ôiS piorum parentum liberos,fuper quibus inuocatû eft nomen Domini, conferri infantibus gentium,T urcarum,Iudaîorum,et aliorum impJ or um hominum,quos odio habet Deus, non fit mihi uerifi-mile, quod Dominus illis in DeSlît,illos^ iandos iudicet, èC quod piorum lîde orationc eorum iàlusDeo commen data fit.Scriptura inter piorum SC impiorum infantes diferi men facit,Hoc eft nobis ad noftri coniblationem firmier re tinendum,nec eft fentiedum piorum infantcs,fuper quibus inuocatum eft nomen Domini,îjfdem inuoluipœnis una eu imptjfsimorum liberis, fuper quibus Domini nomen nunq inuocatum eft.

Secundum argumentum.

Preces abfcj fide fadæ inanes funt,Deus eas non exa^

r N D I e A s C E N s I ’O N I s.

Só quæ contra uerbum Dei fiunt, temerariæ, ftultæ, 8^ •mpiæfunt.Preces quæ pro lUis infantibus fi'unt, qui abfque Baptifmo moriunturjuon fiunt ex fide,quia abfip fiducia mifsionis diuinæ fîunu Nulla enim promifsio falutis eiuirno lt;iipueris di(5fa eft,imó contra fidem fiunt,Nani contra ordi-nationcm Dei fiunt, qui ex aqua SC Spiritu natis tantum facit poteftatem introeundi in regnum Dei.Certum itacp eft, prcces pro iftis pueris facftas, qui uelin utero matris, uel in partUjUelpoft partumabftç Baptifino moriôturjftultasjte-tncrariasjirritas amp;nbsp;plane impias efse*

Refponfio»

Minor propofitio falia eft, Preces quæ fiunt prô pueris, ^autadhuc in utero matris,aot in iplb partu,aut paulo poft Partum fub obftetricum manibus abfœ baptilmo moriun-^wr,necabfcp fide,nec contra uerbum Dei fieri apertifsimu

Contrauerbum QC ordinationemDeinonfiût,quiaDc ws nusqinScripturis eiufmodipueros damnat, Cùm ueiQ Cos non damnet,Ecclefie relinquit ipem de ipfbrüin falutç, Vbi uerd falutis fpes relinquitur, pr eces non modo pio an^i y*^o èc ex fide fieri pofsut,fed ut fiant, Deus etiam exigit,dû Jubetfe inuocari in omnibus noftris afflKftionibus.Necp'fint ^bfep fide,quia nituntur Dei promifsione, qua confirmât pi -‘^P^rentibus, quod ÔC ipforum, ÄSfeminiseorumDeus efi uelit,fient fuprà copiofe ditftum eft,

Cùmprecibus piorum non folùm corporalia tempo-’■^lia,fed etiam fpiritualia ôf cœlcftiaialutisbeneficiairhpe-^tentur,noncftdubitandum,r€mifsionemoriginalis uitüj et tenouationem,quæ Spiritu Dei èfupcrnis cfficitur,iliis pu-cris orationc impetrari, fuper quos nomen Domini in nëcëf fitate inuocatur,^ quinece{sitate,nonhumaha uolûtate ba ' ptifino priuantur,casçpreces eis loco Baptifmi efse, Nec

•E VANGELïVM

cfl Contra orÆnationcm Euagdiciminiftcrq (quod tantum pro illis inftitutum eft,qui cius confortes fieri pofsunt)falu' t eminfantibus à Deopeterc.Pro illis fi'ullra orari non dubf to,qui uoluntariè Ic QC fuos indignos reddót gratiar P^niifi CxjóC in Baptifmo propofieç, uiolatione foederis 'quot;°' bedientia,quodtales pree es pugnent contraDei uerbum et ordinationem,lîant^ abfque lîde,quia ab iinptjsOrdinatiO' nis Chrifti contemptoribus fi«nt,amp; quide pro illis,qui aper to uerbiDei teftimonio adiudicantur çternç darnnationtA^ liter autem iudicandum erit dejllis infannbus, qui a Deo no damnantur exprefso ucrbo,fiC in quibus foedus Deinen eft irrituin fadum inobedientia.

Tertium argumentum«

Dci ordinatio eftjUt fides in nobis excitetur,fâlus exhibe atur 6^ obfignetur per uerbum Sacrameta,tarquam per organaa Domino peculiaritcr deleda adfianc falutisoeco' nomiam. Nelt;p Dcus uultullisalijs modis lalutis beneficia ËcclefiçimpartiriJnfantes abftpuerbo SC baptifmo morien tes falatis organis caretErgo falutis capaces ficrino pofsöt.

Re^onfio«

Verum eftjUerbi SC Sacramentorum adminiftr^onem ad falutem fuac Ecclefiacinftitutam efte à Deo,nec eft du lu omnes illos perire actema morte,qui banc Dei ordinatioem Cöntcmnuntjlèm putant abfcp ucrbo Dei et Sacramentis i ftificari feruari polse» Sed pueros qui huic fiibqci nequcunt, quos ctiam non arbitramur liac qui contrabanc non peccant,et qui uiolatifoederis no tei^ mifericordia Dei ( cuius coelumgt; terra, lt;unt)omnin6 excludi,piorum^ preces irritas «'cad* priuationem baprifmi, neceisitate impediti, nec pro^a ßccconcefsum eft.Deum propter interpeUantium h

IN DIE AS emu O NIK

OfatJoncm in infantibus (ùo Spiritu nonoperarj,ncc ew con onarc originalem culpam,id^ propter Chriftum, in cuius onunc ipfis renouatio, peccati remißio, ÔC falus pctuntur, werifiinile,quód pise preces tantum ualcant apud De ^^ijhabcantfp exauditionis aper tas promifsiones,à ex fid« ‘^nt.utdidumeft,

Sicut pueri ab ftp circuncifione morientes ante odauum aicm,non erant rd uiolati fœderisjita neque rei funt omifsæ ordinationis Dei illiinfantes, qui non Humana uolütate, fed inciiftabili necefsitate baptifino priuantur JEt ut illi infantes Ruiabfcp circuncifione ante odauû diem moriebantur, non Icnebantur ilia fententia,qua poft odauum diem incircunc i “ morientes damnabantur, ita ordinationis diuinæ authori* non funt nunc premédinoftriinfantes, qui cifubtjcino pofsnnt,quibus 8)C facultas eautendi per mortem adimitur. His inuocatio nominis Dei loco baptifmi erit, ficut illis loco circuncifionis fuit. Maior propofitio in cos torqueri nequir, qnos nccefsitas ab obferuatióe diuinæ ordinatióis abfoîuit*

Quartum argumentum.

InEcclefia Chrifti tantum falus eft,illicp tantum promifti onis Dei in Chrifto propofitç confortes fîunt,qui Chrifto in ^orporati et in gremium Ecclefiç recepti funt.Baptifmus au Icm eft ad Ecclefiam oftium. Hoc ipfo afscribimur Ecclefia: àC Chriftum induimusjfimus^ participes gratiæ Sf iuüici^ ipfiusjNonbaptizati,quia nec in Ecclcfia,ncc Chrifti mem^ , brafunt. Ergo non baptizatis uel infantibus ucl adultis nub lafafus eft, nulla cp (pes mifericordiæ in Chrifto promifsae,

Refponfio.

Hæç de minifterio Chrifti, quo Dominusûlutem in Ec* c’cfia oçeratur,tanquàm fua certaratione öc adminiftratic* i -credcdicuntur,ÖC ad illos uereaccommodantur,quiord»

M

EVANGELfVM nationiacminiftcno diuinitusi'nfticutofubrjci'pofsStjUtsn' teadiâam eft* Sed ordinatione ad promouendam fahitcfW mftituta/alatisfpem praccidi ijs,quos mors ipfa impedit,ne cum Ecclefia Sacrameto Baptifmi partieipent, non fimile efse uero, Nam ordinationis ac minifterij Chrnu nn« cftferuare^non perdere^propriecp ad illos pdnet, qui co font aftringtTales autem non font mfantesjquos incuitao^ ft’s mortis necefsitas baptiftno fpoliat^fiC diuinçordinationis communicatione priuatjdeo argumentum malt accomnio daturadeoSjquiDeiordinationenonobftringuntur.

Dominus piorum parentum liberis in Deum cft.Non eft lt;rgó dubium^eos infantes Deibonitatejinodo nobis occub to afscribi EcclefiæjSC annumerarimembris Chrifti,qui ex pijs parentibus nati font, foper quos inuocatum eftnomen Dei,0^ qui pijs precibus Deo obiati ÔC natio nancpDei,et Sacramentorum oeconomia inftituta dh ut in peccatis natiinfantes liberentur à peccato,ct mortCjno ut damnentur^qui necefsitate mortis à baptifmo arcentur. Sacrameta falutis organa fontjUonperditionis, Qin’his aut :indignè uticur.,aut ea contemnit, reus fit mortis propter fu5 impietatem. Mortis caufa eft impietaSjUon Sacraincntum*

Dominus fuo uerbo QC Sacramentis promifsione coniun gens faluificam uirtutem,^ per hçc fpem facicns fu£ Ecek fiac de regno Dcij5ó increduIoSjUerbi amp;nbsp;Sacramentom con temptores a regno Dei excludensjhac r euelata fuæ uolunta Xis ordinatione non uoluit in eas anguftias cogi fiiam nuicn Cordiarn a.c potentiamjUec ita aftrin^i Spiritus fanlt;^‘ terîîjUt abfq5 hiHUs falutiferi minifterij organic plane nullam fàlutem operari uelit ac pofsit,etiam in illis infentibuSjfupcr quibus inuocatum eft Domini nomen, ôtT qui nulla honun çulpa,fed fola mortis necefsitate impeditifont abaptife«^ •

HoeW'

I N 'D IB A SC ENS lÓ NIS.

Hôcûne cfsetnimium coartarc diiiini numihis uirtutcm amp;Î uoluntatem,maxime cum Dominus minifterio Euangelico nobis modum adipifcendæ falutis oftcderit, non præfixerit fuæ potentiæ 6c uoluntati mctam. Euangelij minifterio no' bis præformauit formam faluationis,non pofuit fuæ potcn^ tix dé mifericordiæ fines» Vuk præfcripta forma falutcm 3.' niinarum quærere,non uuk fuam manum ea aftringi dé abgt; breuiari.

Qinntum argumentum.

Qui eodem nature uitio laborant, 6C cidem maledidîionf obnoxtj funt,pari pœna pledendi fiint.Piorum infantes per baptilmuin ab originali labe non repurgati cum impqfsitro gt;^«01 hominum infantibuSjnon baptizatis eodem naturae ui* dolaborantjeiufdem culpæ rei, eidem^ maledidlioni obno

funr.Pari pcena itatp pledèuntur,6C in eadem maledidfio* Rc,quæ originalis pcccati poena eft, unà manent 6C pcreunt oinnes infantes.

Refpondeo. Natura nullum facit difcrim cn inter infan Ies piorum 6C impiorum, fed Scriptura, 6c rei circunftantia inaximum facit difcrimêinter utrofep. Natura ciufdcm mor Hs Sé maledidionis rei funt omnes infantes,6C quotque t no •bluuntur lauacro regenerationis,fi modó uiuant,6C bapti* Imus cis confet ti poisit,in maledidiione 6C mortc(quç crigi nalis peccatipoena eft)manent,quia funt iiijlati foederis rei,

moriütur in orig'nali fuo uitio,quo cmnes fiïn iræ 6C mor t^snafcimur,

Piorum infantes,quibus præpropef a mors baptifinibe* neheium intercipit,non fun t æquiparandi impiorum infanti ’us nonbaptizatis,quod hiDeum nonhabeant, illihabcat, homcnqïDcifuper eos inuocatum fit,ncn fuper impicrum ‘ ‘^SjQUodtç pioi'mn filij parentum tetiusoj Ecclefie fide et

B-VANGE LI V H

precibus Deo oWati SC cófecrati fint, quodfmpioruminfe^ tes non funt.CÛm hoc modo piorum infantes Deo oblati SC côfecrMi fintjUon dubito renouationem uetcris natixrç, pcc catorum remifsi5em,et uitam çternam baptifmi loco efse, quod preces pro infantibus ex exaudiantur propter promifsionem, nbsp;quddtnortuiinian'

tes non fint rei uiolati foederis,nec teneantur obedientia oï' dinarionis Dei,quûm ei fubijci non pofsint, 5C quod Sacra/ menta ac ordinationes lefii Chrifti illis, qui fe incredulitat^, QC inobedientianonreddûteis indignos,nônfintnaortis,je(» uitæ QC falutis organa*

Sextum argumentum,

Deus illos infantes occidit,qui ante fufccptionembapti' (mi moriuntur,,ne baptizentur ÔC falui fiant,SiueU‘^f eosfer uari,pofset eorum uitam prorogate, donee bapttóarcntur, Ho c quia non facit,iui o cc uiti iudieq exeplis teftatur, hos in fautes uelle damnartCum autem Deus arcana fuæ uolunta tisiudidadeclaretinfaatiummortibusjipfe^ quofdam am te baptifinum uelit mori,ne falui fiant,non conuenit pugna^ re contraDomini iudicium,etcontra iudicrj cius aperta rein tnonia,atcp illis, qui dolent fuorum infantium nonbaptiza/ torum mor tern,de illis inamp;ntibus fpem facere £terng falutis SC üitx^

Refponffo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, nbsp;nbsp;nbsp;,

Audaciiïs quam uerius diciturllnßntcs occidi a Deoam tequambaptizentur,nefäluifiantJm0 cummanife»';’”^ Deum uelleomneshomines fäliros Berr^öC adaeric^^'^ agn ti0nemuenire,necdelelt;?feturuIlttrsdamnatioe,itup’^’’^^ dicere,aDeo’infantes necarf,antequâm baptizentur,nela ' »ifianuÄtcumnonobfcurumfitDeumdeplbrataeimpicta tfs hominesjöC inSpüatuatfäiidluniblafpbemos tantum oc

r N D rt AfCEMSroj^ts.

ûtcarc 8f tn.iurare,neconuertärirr Sgt;^ falui fenr^cumcp îiçc o non liep nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj originiSjHec liberi portenc iruqtiicatc

paren^tn^riiß fimiti impfetate alligauerinr.Ezcc.iS^ abfur rn eltdicere, propter parentum peceata infantes orfginis gt;tio tantum obnoxios antebaptilmutti occidk ne baptifmo

^narc^nec q^æÜljej neccmuslibet immaturâ mors eft quot;nbsp;^^fipœnap'deoproceTtoaffîrmarinônpotcftjpræmatu ^iiimorteminfantium jpomampeccatiefse diuinitus infiû atn Judicia Dei font abyfs us multajôif infcrutabiîia.Ncmo cltde itliscertas rationes alsignare» Sæpiufculènoftro no Deus multa exempla foorumilidiciorum ædit.Et quç *^sputamus else fignificationes.diuinaeirac amp;nbsp;uIrioniSynott opcrationes diuinæ bonitatis Ôf cîementiæ*

öedeftoinfantiunxmortes pœnas efsc, quibus Detis in ft ins «indicar parentum deftda/amen infantibus eiufmodi æternam lâîutê eripf, apertus error eft, quodhcn'ptura do£cat,etiam in illis corporalibus pcenis pec ^^tapunfn'inillisqufl^foifiuncDeus Aaronis SC Mofediffi ^ntiam morte Ô6 priuatfone ferræ Chanaan quidem punû

n QelertOjlatutera tarnen non eripuit eis. Non eft itaque ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiam seternam uitam eripi, quibus bate uv

didum eft,nonportant iniquitatem pafrum^netp condemnatfoa culpa,non aliéna, an k • ^^^^^§O2Lfseritur,Deuminfantiummortejqur

- P’^^^’’^*nit2t'Cbriftianosmön'untar,tam^ apertO’ ® condemnaros, ’«ftoseftejueîpropterfuænaturæuitiofttatenijuelnz Pf^entumpeccata;

^nïiïerôhonunesiiatiiraplus çquo ftcurifintj£ortaßi$

. « V A-N GEL rjir.M.

mihiobijcictiir, confciêtias contra terrores iudidorum DO 'HOii tam cfse confolandas, quairtcommonefacicndas ac ter; rendas, ut homines fic difcant in rebus omnibus có cautius agere,6^ diligetius fibiaDciiracauerc» Adhocrcipondec, modum feruandum efsein utroq^ dodirinæ gcne.rc,ôf cane dum cfse,ne quid nimium fît,nc ueî terrendojUcl confolâdo tranfgrediamur Scripturæ Iimites,aliterç homines uelcoft rolemur,uel perterrefaciamus,quàm oportet.

Hac opinionej omnes infantes è uita fine baptifmo difcc/ dcnte»jdamnari,pq non poisunt commoneficri, fed tantum difcr uciari,quod in eorum poteftate non fit ficum, ut uel tœ tusjuel nafeentium pueror um uita confeructur, idco alfa ; a tione potius,q hac de feueritateiuHiciæ Deiaduerfus pccta tajadmonendi funt, Etfi in altero contingeret aberrare/atp ys eft apud affiivlos ÔC pauefàdfosjenitate delinquere,q im dementia ÔC feucritate. Non cnim eft æquum amilt;^to afflgt; dlionem addere, SC fluduantem ad de/perationis feopulo« adigere.

Qui hadenus improbarunt hanc dodrinam^potum infantes abfcp baptifmo morientes Deibonitatc propter Chri ftum feruarijtribus ratiôibus præcipuè moti fiint,primum» qudd uiia fit ipfis adueriari canonicæ ^cripturae,. Deinde,q» Deus aeditis exemplis diuerfum teilifîcariuidcatur.Pufinc' mo,quod fecum trahat multas periculofâs SC noxias peyb’^ fiones,qualcs fiæ funt, Sf aliæ his fi'miles, ut fi infantes aWqt baptifmo mortui feruari pofsent,hominftgt;us perfuadere-^ futurum efsCjUt uerbum Dei 8C Sacramenta uilefee* inutilia iudicarontur,ut peccatum originis no folùm arctur,fed ne quidem pro peccato damnante haberetur, baptifinus uel in plures dies SC feptimanas differretui, uc eiiam in.totum oinitterctur,ftudium orâdiprograuid*^

TNT DIE ÄSCENSroNlS: filinrs Sf ipfo cxtingucretur, cura Cufi-odicndifcetum *n utero negligcreturjin partu obftetrices incôfÿderatiores audaciorcs apud pan'entes fierent.apud obfeures ct pan peres obftetricatio neghgereturjSC pueri nothijqui clancu-' Ium nullisprefcntibus nafcunturjCitias öi cenfidenuus tru cidarenturjSlt; id genus alia multa*

Ad priores duas rationes refpondijoftendîcj; eas non im^ pugnare illorum d'odlrinamjqui falutis ipem faeiunt illis in» îantibusyfiipej- qtros tnuocatum eft nomen Domini, Só qui abf(pbaptiffj^Q ngeefsitateingruêtis mortis, non hominuin f ulpa e uiuis difcedüt,ne(p corum mortem efse iudicium æ» ternæ condemnationis ÔC abiediionis,

Terti) ordinis rationes ciufmodinon funt,ut propter eas doceatur,fpë falutis fine diferimine omnibus illis infantibus ^‘■’pi^qui abfep baptifmo diem fuum obeunt.Dodlrina enirn quæ quibafdam infantibus fine baptifmo mortuis, fpem de dilute facit,non cleuat originis uitium,quia affirmât omnes infantes perirein fuaoriginali culpa,nifibaptifmo uelineui tabilimortis necefsitare pijs precibus fidelium ab hoc libéré ^ur,ncc dat occafionem alpernandi,difFerendi, ucl omittedi fc2ptirmum,ncc paruipendendi ullam partem externi Euan geliciminiftertj.Nam afseritur, illis infentibus nullam fpem falutis efse, eosepin originali fua iniufttcia perire, qui homi» num culpa baptifmo priuantur,6(r quibus foedus Dei fpon» te irritum redditur.Hac dodrina pijs tantum ofteditur fpcs demoTte fuorum infentium,quos non Humana impietas,tegt; *neritas,ambitio,lucrum,incuria Si negligetia baptifmo pri uauitjfcd mors ipfa,quam homines impedirenon pofsnt,Et ne Quidpermittatur impifs contemptoribus minifterij Chri ûi,hoc eftjUerbi SC Sacramétorum,additur etiam illos infan tes tantumfixuari, quqs iplàmors ^nte baptifinumahrip»^

EVANGELIVH

t fuper quos ex fide inuocatS eft nomen Domini,ct quos fui eiiamlibentifsimè QC cum fummagratiarumadiôc,Chri fto per bapcifmum côfecrafsent,fi penes fe ftetifscLStnpt*^ £a de horum infantium (alute nobis ipem oftendit,idco earn retinemus»De alijs no item,Só ob id illis nullam iâlutem pol licemur,moncmiis^ diligcnter^ne differatur infantium ptifmus, fed ut ftatim reces natibaptizétur, ne cundatione eorum làlus infantium periculo exponatunHortamur fedu io etiam,ne uel minimum omittatur de ijsjquçDominus ad Ecclefîæ falutem per Euangclium fuum inftituit 6^ ordina' uitJUis Iblummodo patrocinamur,quos excuiat neceftitas, tuuat piorumfides ÔC oratio,et excipit diuinæ bonitatis pro mifsio,non alijs»

Hac dotftrina etiam cxcitatur ftudium orand« pro grauf dis mulieribus QC foetu eorum,nô obruitur,qifiadocctur co rum puerorum ialutem conferuari fide et oratione piorum. Illorum ucrd opinio e potiusobruitur inuocatioDeijquifcn tiunt non baptizatis pueris aliorum fidem 6C oraricnem ni* hil prodefsç ad falutem, aut fi quid prodeft, tantum ad hoc conferr c,ut pueri conferuentur uftp ad baptifinum regene-rationis lauacrum»

Nc quid ucrd in enitcndo ÔC obftetricando aut negligen tius, autaudacius agatur quam dccet, nonlblum illo metu, quod pueri non bap tizati damncntur,efficiedum eft, fcdcb ftetriccs,et quæ parientibus afsunt,potius admonedar funr, uc fui offictj ita rationem habcant,nc homicidij rear fiant,fiW œ ipfis fua imperitia, aut audacia, aut negligenria acccriant muinam iram ÔC ukionem» Non conuenit opinionibus,ple* nis deipcrationum laqueis^mederi inistnalis,quæ alias corri gifiCcmendari pofsint apertis expeditis Scripturæieftf monijSjficut ilia poffuat,quac hîc opponuntur»

Hate

ÏN Dit ASCENSION!1

Hæc ad ilia quç uidcntur opponi pofse hutc ludicib de ïa lute illor um infandum, qui necefsitatc priuantur baptiïmo, qux Scripture authoritate mihi magis fufFuka eße uidÇtur, attuli.Si quis meliora,firmiora et certiora hts adduxcr»t,îibê ter mehoribus iudictjs fubfcribam. Nô ernm f ecitaui meam lcntêtiam,ut aitjs præiud/carem,(ed ut fit quod in noftra Ec défia fequamur,cùm fuper bac re iudicianoftrâ requirûtur, Quod autem ab ilia opinione dilcefsi, quam Papilmus uuV gôhadenus habuit, fecilèmihicondonabuntilli, quiargu* nienta in utrancp partem agitata cum iudicio expenderint, ÔC illius rcijde qua controuertitur,magnttudttiem eoniyde* raucrint»

Vieefimaequartat»

In fide requirt 8C cfsc ftoticiam 6C afsenfiim,qao ueritatS t^ognolcimuSjöf ei animo ita aßentimutjUt ipfi ucritatis lau lt;lein tribuamusjoftendifur Cbriftireprchcnfione, qua difei pulos arguitjquod non credant ijs, qu« ferunt teßimonium defuarefurredionCjötT quddueræ amp;S certæ hiftoriæ narrati oni confentienti Prophetarum uaticinijs nonaßentiantur, I^ominus exprobrätione «tps i««' 2C r« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etfam in

^’cat, afsenfum præber c ueritatis teftimonio eße fidem, 6lt; ab ea dißetircjcam^ negare, eße fummam incrcdulitatem« Hçc noticia,hic^ aßenfus non eft iuftifi'cans fides,qua falua tuur,fed habent fibiadiundam fiduciam,ea^ propric iuftifi eat apprehenfionc mifericordiæ Dei in Chrißo premißae.

Cum mens aiscntiturdiuinæueriratijCorftatimetiam fi' teftimonio ueritatis,6C conititur,Aliàsmortua inanis fides eft,qualem D Jacobus ctiam Diabolo tribuit. Euangc iium Chrifti non completftitur tantùm narrationem hiftori^ eam de Chrifto,fed continet etiam promifsiones Dcide gra da eius nobis in Çhriftoafsignata. Hac pars Euangelij non

amp;^A'N;ff.E'LtV M : cxigit fimpliccm noticiam dC afsenfum, quo cognofcaintis,, apprôbçmuSjôiS ueramiudicemus Euangelij hiüoriam, præc^^uc requiïic fiduciâ,qua appr ehendamus Dei fiones Slt; eis nitajnuKj contra pcccatuiTijinortem,inte’os o-omnia illa,quç terr ere, 6c pauoremnobis incnterepo^siinv QC talis fides eftjquabaptizatifaJui fiêt, Contrarium cius cii diffident/a,qiiæ Chrißnm abïjcitjDeipromifsioncin nihilt« citjdefperationem parit, 6ó aditum ad aeternum datnnatio» nis exitinmpraebeu

y icefirnæqilintæ, Viccfimaefextæ;

Domings incredulos diicipnlos obiurgat, 8^ erudit, turn uerbiSjtum certis argumentis, ut in eis fidcm excifp.t.8C coa fi'rmet, 6ó cum non obflanatiaimpia increduli fint,fed igno' rantia 8C inrbeciH!tate,fuffert eos,nô abijp't,necdanina:^ do cens nos fuo exemplö,quom0do cum fide infirmis igna^ ranter, errantibus agendum fit,eos^ nondamnari, nifi per* feueraiierint in fua incredulitate, Hçc uerbaChriftilQuiue rd non crediderit,condcmnabitur, folis increduhs a dm ant ^cnvfalutts^Refipifcentibus Temper eft fpes ueniæ 6t adipi (cendç falutis.Non ergo damnabuntur,quiincreduJi aliquS do fueruntjfcd quiincreduli funt,6C inincredulitarc inanét, hoc eft, quiucritatemDeiaur ignorant, aut pateftda? non præbent afsenfum, autfiafsentiuntur amp;nbsp;ferentin cam efse Dei ueritaxem,tamen incam nec. confidunt, nec cam,ut par eft,confitcntun

Chr.ftusfludîuancesSfuacinantesApoftoIospcrfirim gens,eos^incrcdulitatis arguens, eorum dubitationcin de ijs,quæ de fua reftirredjonc renun€iabanrur,incredulita tern 6^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uocans, difèrtè confot-atSophiftarura

commentum de dubitatione fidei, qui fingut in uera fide cf :amp;dubitationcm,camcgmagnam efse uirtutcm,0ir pugnare

contra

ÎN DIE A SC E3lt;^SrONrS.

f entra carnis arrogantiam.Quàm autem uani fint Soplulll' ciTheokigijhoc-coinmêtirm pcrfpicuè declaratjquj'afîngût fidem nitinoftra dignitatejqua fi niteretur,C'Crtè non iir me* nto fiibdubitarémus de Dei erga nosbencuolentia.At eCm nônoftradignûatejfedDciueritate ôf promifsîone nitatur, qua mhil certms, fcfidkis ac firmius eft, ïcelus efi, dubitarc de ueritate Dei,æ fidet affingere dubitationemj docere q? fî deiinfit dubitatiOjC^tu^ fùbdubrtaie de îjs,quæ Deus ßt,nihil aliud efijq credendo SC affirmando Deum fimul me dacij infim ularCjamp;f cius uerftatem negarc, quo nihil aut dies ^tcogitaripoteft audadus^ftolidius ÖC amentius»

ÄSSERTIO SENTENTIA

RVM QVINTI LOCI.

Primae»

_ Pcrnotncn,fcu in nomine Chrifii fieri tniracuîajcfî-,per Chriftum contingere uirtutem ac donum omnium miracu *orum,Ipfeafcenditinaltum,uthominibus daret dona,etfa cultatcm çdendi miracula imperfiret,Ephefi4,Nebumanis u’ribus ac meritis miracula tribuantur,EuangeIifta ait, Apo uolos prçdicafsCjDominum cooperatum cfse,et eorum fer Tonern miraculis confirmaisCjApofirolis afscribit minifteri um uerbi,uirtutem autemmiracuIorumDeo.IpfiibnStuer bum Dei.Deus ftabilit et confirmât uerbum miraculis,quç cozlefti Sc diuina fixa uirtute effi'cit.

Sccundæ»

QuæEuangcIio docentur, pofitafunt extra rationis cen !pectum,uidentur^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;impüfsibilia,quç in eo pro

rnittuntur,idcó necefse eftjUt miraculis oftehdatur,Enäg€* omnipotetis Dei,apud qiuem nullum uer « eft impofsibile qui efficef è pofsit, nbsp;nbsp;certo efficiat emne

EVANGEII V U

(d quod loquttar proraitrit, Vt homo bomini proraiis£gt; nem, padumac fidem fuain confirmât y certum ratumcp fecit iiio figdlo quod poIKcüns eft, ita Dens miraculis nobis Cpfirmat Rias promifstones,5lt; certifsimis fignis occuha fuç uoluntatis décréta nobis explicat, ut his euidi uerbo ipfi^s cr edamus jSC in hac fide infr adlo animo contra omnia oft^m dicula omncs^ calnmnias fubfiftamus,

Tcrtiae»

Finis omnium.miraculorurn efljUt uerbo Deicrcdatur» Vbi fides habetur Dei uerbo,ibi miracula porro no funt ne cefsaria, Etfiuna cum miraculis Deus muftaSC magna be* neficia exhibet, tarnen cûmhæc beneficia tetfiè largirijSC oc culta uirtuteefficerepofsit,amp;f ahasinfuaEcclefiafemper ef ficiat,non tàm facit miracula, ut per haec hominibus benefit cia fua conférât,quàm ut in eis excitet,effîciat,augear,et cor roböret fidem.MiracuIa fieri propter incrcdulos, utafuain credulitate Iiberentur,D, Paulus comprobat uCorinth. 14« dicens:,Donum uariarumlinguarum,^quod praccipuum eft inter miracula Dei,figni uice eis€,nhon ijs quicredunt,fedia credulis, Poftquàm fîdes habetur Deiuerbo,miracula qux in oculos incurruntjScT fenfibus percipiûtur,poôea nô fïint necefsaria. Cauià propter quam fiunt miraculafublatajinn raeuîa in Ecclefia etiam cefsant*

Poftquàm Mofàica dodlrina iulceptajSf. popidb lifaelitk éo perfuaïumfuit,Mofi docfirinamDei uerbumefs^jdefine bant inter eos miracula , nonquôdDeus tumnonpotuerit faceremiracula,fedquddporrôeorumnullusufus eGctim ter Iff aclitaSjCredetes,legem Mofi E)ei uerbum eflè cœlitirs patefadum. Miracula quæ poft fufeeptionem æ comproba tionem; Mofaicæ dpdriinæà Prophetüsacdita funt, non ftint Ûda,ut fàcerent fideniMofaicîc dôdrinæ,fed nouis illis ua*

ticinijs;

t N D r £ A SC E N S T O N t St

aut praedfcebantw futur» aliqui euentu«,aöf proponehantur nouæpromifsiônes dctnyfterijs ähquibus antea autnonreueîatts,autobfcirrè propofitis,0innia mira cula femper fecffa funr in omnibus ætatibus gt;nbsp;Ut dolt;Qrinæ S' dem fecerent de ijs rebus, à quibus abhorrebat mortaliü ani wuSjóC quaefolis uerbisperfuaderinon poterantrefragan' tibus, quorum«^ mences euindamp;T expugnaritantiïmpötGgt;^ rant illis teftimonijs operationum Dei,quas queues mens tiamdiuinas else fatcricogebatur,

Qirartae.

V c humanaefuperftitionis impietas omnia corrumpit etiam Deifèntentiam inucrtït de miraculis^Dc tts facit miracula,ut fides'Iiabeatur fuæ dolt;^îrinæ, Qiii mira^ culaædit,,miraculis cLarus ÔC' cclebris-fît, ut dódf rinæ ipfius: ^utlioritas SC fides concilietur,non ut eius fanditas miraeugt;-depraedieecur, 8gt;C ipfe fuae ïancfiitatis deprædicatione idó^ Uni fiat in Eccîefia,.

Ad hune abiïfum Romany fedis impietas detorfit'omnia ’niraeuîa, 6C repleuit idolomania totum Chriftianum orb?;-ôiiigenter ita^ cauend’a eft hæc Papiftica opinio, miraeuhi ficti,ut mundo dectàretur peribnæ ianSfitaSjSC fignificetur *uiraculofts^fanSf ulis diuinos honores ÔC cultus décerné des cfse,ut Pontificij hadenus fecerunt, qui non folùin infer Di ’*os retulerunt eos, quimiraculis uiuiincraruerât, fed eciam quifuperftirionibusiècomprobauerant RomanæSelber quorum genius poft mortem;aut puiiabat fepukhri o^ «iiim, aut tuinuîtuabatur ÔCperftrepebat circa tumulurti it ^®jquem uolebatà PontiftceôCEpifcopis afscribiDiàoru ^talo^,ut fie augeretur Romance fuperftitionis idolàtria*

Qniftus pafsimmoner^iit nobis caueanxus à Pifeudopro»

BVAN'GELTVl«

plïctfs.Prædicic cos miracula ædituros efsc.Alatth.i4.Pt ini quitatis op er arios appellat illoSiqui gloriantur fe prophctaf ie.djmonia eiecifse,et multas uirtutes in nomincCbrifri prç fticiisc,Matth, 7,etiam pracdicit Antichriftum cfsc aducnru rum,cius^ aduentum fore fecundum operationcm Satanæ inomnipotentiajfignis Sc prodigqs mendacibus,8C in omni foduAione iniquitatis tjs qui pereunt,

Cura AntictiriftuSjimpoftoresjSC mali homines miracu' la ædantjin cohfefso eft rniraculis non declarari Itorninis fan clitate nijfed dodrinæ ipfius uel bonac uel malæ conciliari fi* dera de authoritat-em.Sicut Deus ueris miraculis ftiæ dodrf nae fidem faeit/ta Satanas fuis impofturis ftudetper fidanl racula fidem facere»Dei æmulus eftDiabolus.Eadem ratio nenititurluxarejpturbarejdifsr}?ar-e,amp;.' euciterc,qaa:Chri* ftus erigitjextruitjSe conftituit,Et ut dodtrinarChriftiabro' get fidenij fuasque impofturas pro ca fubftituat, etiam facit miracula.

Et Dominus aliquando locum dat Satané,et permittit,ut irapoftores mirabiiia faciant addecipiédum hornincs,ut ne« fie tentet, noftroscp animes erga fe-ÔC fuum uerburacxplo' ret,Deuteron.«?. Hæc ultio eft fummauindida diuinæiræ, quamiuftoiudicioimmittit, quodueritatemipfius auerfelt; mur.i.Thefsalonic.t.

Non itaep temere eft afsentiendum omni dodrinæ, quae miraculis fulcitur j quodhis Satanas ctiam fuasinïpofturas fulciat.inprirais confyderandum eft,an quod docetur fecun duan analogiam fit noftræ fidei,qua£ abcxoïdio mundifem» per innumeris, uartjs ôf maximis miraculis afserta eft, dCq ßobis à pijs noftrismaioribus, Patribus,^ Prophetis quaß per manus tradita eft.Quç dodtrina conformis c-ft dotftrinç Patriarcharum, Moß, Proplietarutn, Cbxift^ ôf Apoftolo' xum/a

Mî D rs A SCE N 310

RIin,ean£ra eft* Quæ ab hac difsentit,nec analoga fîdcijnec ucra ,fed falfa eft, edairfi multis miraculis afscratur.

Quintæ»

InEcdcfia idem jpfc Deus, Ghn-ftus ,■ Sc SpiritiTS lâtv eftj Qc femper erit, qui ab initio fuit, Só qui miracula fegt; citinpriinitiuaÈcclefiajideó eadem uii tus miraculorum ad-hue inEcclefia manet,quæ tuin iniüo in Ecclefia fuitjCmnes Çevedentes eundemhabent ChriftiSpirituiTijquifuas ui-res excrit, ÔC fuas donationes impertit ad Ecclsfiae utilitate, prout fibi uifum eftjquibus uult,Ôlt;r cùm placet, Cûm fonda rctur Ecclefia uerboDomini, ÔC Fides inuniuerfo mundo ^onftitueretur,miracula foerunt necefsaria. Ob id Spiritu« fendus fe explicabat uirtute miraculorum,

Nunc fondata Ecclefia, amp;nbsp;afserto ChriftiEu5geÎJO,quclt;Î5 ^’^einoftree fondämentum eft, foper iadum fondamentum feperfi:ruitur,S^ apud eosEuangefij uoxibnat, quibus iam perfuafumeft,quôd çterni ÔC omnipotentis Dei uerbum fit. Euangeliumlefu Chrifti.Ob id porró miracula non font ne^' refsariaEccIefiç,Virtus miraculorum quidem einon deeft,, fed ea tu primùmFefe aperit, cûm id res exigit, hoc eft, c un»' gloriaD EI, Ecclefiæ utilitas, SC dod’rinæ nouæ needutn’ ^onfirmatæ 66 afsertæ ratio pofeit^ Nunc cùm nulla alia no^

dodrina,prçtcr fufceptum Chnfii Euangclium, reuelan^ da fit Ecclefiæ,miraculorum potentia quiefcit,66 mcri-

to nulla Hunt miracula, quæ nunc fob fine fecU' fcrum dodrinam potius fufpedamredde rent, quam confi'rmarent,,

FINES,-

(ütwTO£cinr'^^ma*rcifbfü yi^T

/y agt;fT^:^inrpu^aifa/fiifm!gt;tffhn0 ji ^ßfcn^tn^Vt'/i^cr^üVäeccäuf înitôoû 4lacba ii^tu) kmvfm /; vancecetf^lniïij m^plSht

' urnûûbif cvtinv mgmchT^itmtam nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mfiociüotT tn ftl

!, rtttut effjii^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pß^c^er ^irtimt*

'^cmaat^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' nbsp;nbsp;rfi-cfhußf/th/t ^anc nbsp;nbsp;nbsp;iMi

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4iï'Vl”l.fpt^VâCIX f F3

iAjâ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ifûpcdrivts^^f^thatartf

Vn