|
Thamars Ontfchakingh,
OF
De verdoolde liefde van A M N O N-
Op de fin
|
||||||
|
tot AMSTERDAM,
y Michiel de Groot, Boeckverkoopcr, op,
den Nieuwen Dijck, 1670. |
||||||
|
•ffthout, hoe Amnon met on\uyjjche
liefde opfïin Sufter Thamar werde
ont ft eken.
z Samuel Cap. 13.
J^ Nde het gefchiede daer nae, alfoo Abfà-
k^lorn, Davids Sone, een fchooneSufter ^dde, wekker naem was Thamar, dat Am- n°n5Davids Sone haer lief kreeg. En Amnon as benauwt tot kranck wordens toe, om lij - ■^ Sufter Thamers wille, want fy was eene /keght, fo dat het in Amnons oogen fwaer as> haer y ets te doen. Doch Amnon hadde enen vrindt, wiens naem was Jonadab, eeii °ne van Simea,Davids Broederren Jonadab as een feer wijs man. Die feyde tot hem, aerom zij t ghy van morgen tot morgen fbo .aSerj ghy Coninghs Sone, en fuit ghy 't my ,let te kennen geven? Doe feyde Amnon tot r.^5 ick hebbeThamar, mijns Broeders Ab- juras Sufter,lief.En Jonadab feyde tot hem, . Èpt u op uwen leger, en maeckt u kranck : jMs dan uwe Vader fal komen, omutefien, c ^ltghytothemfeggen, dat doch mijne uitef 'Thamar koome, datfe my met Broodt Pyhge, en de fpijfevoor mijne oogen toe- "teecke : Op dat "ick het aeniie, en van hare A 2 handt |
||||
|
handt eete. Amnon dan leyd figh en maecfctc
flghkranck : Doe nu de Coningh quam öf1 hem te fien, feyde Amnon tot den Coningn» dat doch mij ne Sufter Thamar kome, dat ij twee koecxkens voor mijne oogen toemake> ende ick van hare handt eete, Doe font Pa' vid henen tot Thamar in 't huys, feggende • Gaet doch henen in het huys uwes Broeders Amnons,ende maeckt hem eene fpijfe. &*1" de Thamar gingh henen in het huys hates Broeder Amnons, (hy nu was neder-ligg^" de^endefy nam deeg,ende kneede het,enn maeckte koecxkens tot voor fijne oogen t eil bieck de koecxkens.Ende fy nam eene p^c en gootfeuyt voor fijn aengefichte, maethy weygerde te eten:en Amnon feyde, doet aU man van my uytgaen: ende alle man ging vaïl hem uyt. Doe feyde Amnon tot ThaOlar, brengt de fpijfe inde kamer, dat ick van u^ hand eete: fo nam Thamar de koecxkens>dl fy gemaeckt hadde, en brachtfe haren Bi*oe' der Amnon inde kamer. Als fyfe nu tot hen» na-by brachte,dat hy ate, fo greep hy haei>efl feyde tot haer, koómt light by my, mijne ^u' fier. Maer fy feyde tot hem, niet mijn $*oe' der,en verkracht my niet, want alfo en d°c men niet in Ifraèl : en doet defe dwaesneyt met.
|
||||
|
fciet. Wantick, waer henen foud'ick mijne
chande brengen? En ghy, ghy foud zijn, als
^ der dwafen in Ifraël : So fpreect doch nu 0t den Coning, want hy en fal my van u niet
üthouden.Doch hy en wilde nae hareftem-
1116 niet horen:maer ftercker zijnde dan fy,fo erkrachtede hy haer, en lagh by haer. Da er
î^hatede haerAmnon met eenen feer groten ^aet, want den haet, daer mede hy haer hâte- ra wasgrooterdan de liefde, daer mede hy i^r hadde lief gehadt : en Amnon feyde tot ?aer,maeckt u op, gaet weg Doe feyde fy tot ^env.daer en zijn gene oorfaken, om my uyt e drij ven,dit quaet foude groter zij n dan het
ander,dat gy by my gedaen hebt:Maer hy en ^ude na haer niet horen.Ende hy riep fijnen
JK>ngen,die hem diende, ende feyde drijft nu ^efe Van my Uyt na buyten-.Ende grendelt de Qeüre achter haer toe. Sy nu hadde een veel- J^rwigen Rock aen, (Vant alfo werden des ^•oninghs Dochteren, die Maeghden waren, !?et Mantels gekleet}enfijn Dienaer hracht- e uyt tot buyten,en grendelde de denre ach-
,er haer toe.Doe namThamar afiehe op haer *}?°ft, en fcheurde den veel-verwigen Rock, ^iefy aen hadde : Ende fy leyde hare handt °P haer hooft, ende gingh vaft heiienende A 3 " kreet. |
||||
|
kreet. Ende haer Broeder Abfalomfèyde tot
haer : Is uwe Broeder Amnon by u geween ? Nu dan,mijne Sufter, fwijght ftille, hy is uwe Broeder,fet u herte niet op defe fàecke : Au° bleeef Thamar ende was eenfaem in haers Broeders Abfaloms huys. Ak de Conmg Da- vid alle defe dingen hoorde, foo ontftack hy feer. Doch Abfalom en fprack niet met Am' non, noch quaet noch goet : Maer Abfalp111 haetede Amnon, ter oorfaecke dat hy dpe Sufter Thamar verkracht hadde. Ende het gefchiede na twee volle Jaren, dat Abfalom (Schaep) - fcheerders hadde te Baalhazofr die by Ephraim is:So noodigde Abfalom alle desConinghs Sonen. Ende Abfalom quam tot den Coningh, ende feyde, fiet, nu heeft uwe knecht (TchaepJ-fcheerders : Dat doch den Coningh,ende fijn knechten,ende uwen knechtgaen. Maer de Coningh, feydet°c Abfalom, niet mijn Soone, laet ons doch niet alle te fàmen gaen, op dat wy niet bçfwaer- lijck en zijn: Ende hy hielt by hem aen-, doch hy en wilde niet gaen, maer zegende hem. Doe feyde Abfalom, foo niet, laet doch mij- nen Broeder Amnon met ons gaen : Maer de Coningh feyde tot hem, waerom foude hy met u gaen ? Als Abfalom by hem aen-hielt, |
||||
|
*° Uet hy Amnon ende alle des Coninghs So *
^ftmethemgaen. Abfalom nu geboot fij- ^n jongens, feggende : letter nu op, als Am- n°ns herte vrolijck is van Wijn, ende ick tot Rieden fal feggen,flaet Amnon,dan fuit ghy J*Gm doden,en vreeft niet : ift niet,om dat ick *Jet u geboden hebbe ? zijt fterck, ende weeft ^apper. Ende Abfaloms jongens deden aen ^ninon, gelijck als Abfalom geboden hadde: ^oe ftonden alle Sonen den Coninghs op, ^de reden een yegelijckop fijnen Muyl, en- ^e vloden. Ende het gefchiede, als fy op den ^eg waren,dat het geruchte tot David quam, *jat men feyde : Abfalom heeft alle de Sonen ^es Coninghs geflagen, ende daer en is niet eçn van hem overgelaten. Doe ftont de Co- îllIîgh op, ende fcheurde fijn kleederen,ende l^yde fich neder ter Aerden: defgelijck's fton- ^en alle fijne Knechten met gefcheurde klee- ^ren. Maerjonadab, de Sone van Simea, ^avids Broeder , antwoorde, ende feyde, mijn Heere en fegge niet, dat fy alle de Jon- gelingen des Coninghs Sonen gedoot heb- ^en ; maer Amnon alleen is doot : Want by ■\*-fc>falom ifïèr optoe-geleyt,van den dagh af, ^athy fijne SufterThamar verkracht heeft. ö° en neme nu mijn Heere de Coninghde . A4 faecke |
||||
|
faeckenietin fijn herte, denckende : Alle des Coninghs
Sonen zijn doot ; want Amnon alleen is doot, Abfalom nuyluchtede : ende de Jonge, die wacht hielt, hieffijns oogen op, ende fagh toe ; ende fiet, daer quam veel volckx van den wegh achter hem, aen de zijde van't gebergte. Doefeydefonadab tot den Coningh : Siet, deSoneo?e/ Goninghs komen : nae het woortuwes Knechts, ^olf} gefchiedt. Ende hetgefchiede, als hy ge-eyndighthao<je tefpreken, fiet, foquamen de Sonen des Coninghs, e?"e hieven hare ftemmen op, ende weenden : ende de ConiflS oock, ende alle fijne Knechten met een groot ghevve|n' (Abfalom dan vluchtede, endetpogtot Thalmai, den S^" nevan Amrnïhur, Coningh van Gefur:) endehydroeff1 rouwe over fijnen Sone, alle die dagen. Alfoo vluchtp Abfalom, ende toogh nae Gefur : endeby was aldaer ofV Jaren. Doe verlanghde (de Ziele) des Coninghs ÏHVi. {eer, om na Abfalom uyt te trecken : Wahthyhaddefio getrooft over Amnon, dat hy doodt was. |
||||||
|
VERSONAGIEN.
Amnon, een Soone yan den Coningh David.
De Deught, in forme als een Geeft.
JoNADAB,een Vriendt van Amnon.
David, Coningh over Ifraël.
ThamaRj een Sufter van Amnon.
Ausalom, Thamars Broeder.
Valsch-Schyn.
3?agie.
Dienst-Maeght. •
|
||||||
|
Fol. i
Thamars Ontfchakingh, O F cDe 'verdoolde Liefde van
A M N O N,'
Op dejïn,
Waer de Liefde heftigh brant,
Daer is dwaefïieyt in 't verftant. Eer/ie Handelïnge.
Eerfte Uyt-komft, Amnmt.
OWonderlijcke kracht, die my doet eenfaem
dwalen, ô Soete liefdens dwangh, aen wien fal ick ver- halen Mijn heymçlijcke;iiefd'? mijn hoopeloofc 7>.. min.
^e my het hert door-fnijt, mits ick geen trooft en vin,
y ftrenge flaverny ! ô wreede Moorderinne ! ^ie al mijn kracht verteert. O ftercke brant der minne ! JJ^aer vint men uws gelijck? u Scepter en u troon r^iert boven al; want ghy ontmant een Coninghs Soon,. Wiens Harnas is de min, de liefde is fijn wapen ; 1 Geficht, de pijl en boogh,de ftrijt die is wanfchapen. Ach Thamar ! 't is om u, dat ick als fneeuw verdwijn, ^ch! SufterThamarach ! delieffelijckefchijn ^an d'ingebeelde min die kan my niet verfaden : ^Cant ick met liefde ben op't hooghfte overladen. Wat baet u Coninghs-Kint u kloeck en hooge geeft ? kegbx vry u Sv/aert ter neer, ghy hebt een Helt geweeft, A j Doen |
||||
|
2 Thamar s Ontfchafùngh.
Doenwaert gyonvertfaegt; maer nu fomoetghy klagen»
Mits ghy 't verliefde oogh op Thamar hebt geflagen. Wat raet in defe faeck, wat dient hier in gedaen ? Sal mijn benaude ziel dus trooft'loos henen gaen, Soo faldoor groote fmert mijn jeughdigh herte broken- CD plaetfe daer ickftae! ach bloempjes kond gyfpreken. O Konincklijcke Hof, met al u fchoon gebouw, lek roep u tot getuygh, dus krachtigh is een Vrouw, Een Vrouwe kan een helt oock fonder Swaert ver winne> Daer is geen fcherper ftrij t op aerden als de minne, De min is als een koord, gevlochten driemael drie, Die niet te breken is, als ick ach leyder fie : Want niet fo dra en was de m in van my begonnen, Terftont fo was het hert van liefde overwonnen. O Thamar ! mocht my nu ditgrootgeluck gefchien, Dat ick u hier omtrent mocht vinden ofte fien. Ick foud' aen u terftont mijn lijden openbaren, Mijn treurigh hert dat foud' u grondelijck verklaren, Mijn over-groote liefd', mijn hert-feer en verdriet. De Deught informe als een Geeft.
Wel hoe, wat fien ick daer, wie is 't mijn lief of niet ? Gewis mijn hert ontfpringht : ô neen, het is een ander. Nu is het tij t voor my, dat ick van hier ftracx wander : Want mij n gedaent' is bleeck, ick ben niet als ick plagh. Men loud' het aen my fien, het dient niet voor den dagh- Binnen-
De Deught fprekende. Wat heb ick hier terftont géhoort een treurigh klagen* Ick treed die Jonghman na, ick heb hem iets te vragen: Maer 'k fie het is vergeefs, hy vlucht met fnelle tret : Vrient, of ghy vlucht of niet, ick weet wel wat u let j Al denckt ghy by u felfs, geen menfch en kon my hooren, Den weghheeft u gefien, de wand heeft fnelle ooren, U faeck is my bekent, ick fweef hier als een Geeft, Ick heb aen gene hoe*ck dicht by u klacht geweeft : * \ |
||||
|
Thamars Ontfihakingh. 3
^Vorft! ô jonger Helt! waer wilt ghy liefde dragen?
Wat voor een; geyle luft bemint ghy in u dagen ? ~ ongetempert vyer, vol vanoneerbaerheydt, jfjoe komt u helfche vlam fo verre uy t-gefpreyt ? £*oe flonckert ghy aldus, en blakert in de harten ~y na van alle man, en fpeelt vaft uwe parten ? AJoor Venus-boevery, in 't duyfter hier en daer, yelijck noch menighmael gefchiet in 't openbaer. ~iefteerlijck alsghy mint,enlaetonkuysheyt varen ; ^nkuyshey t doet de ziel op 't alderhooghft befwaren : ~nkuyshey t is voorwaer de moeder van ontucht : J^nkuyshuy t altij torn verdoolde Liefde fucht : ^nkuyshey t heeft 't begin genomen van de Goden, j^ie door een geyle luft haer gunften t'famen boden. ^doolde TJefd met recht genaemt in onfen tijt : ~rjck Nimphje fie wel toe waer dat haer liefde glijt. flet is bedriegery : daerom leert recht bemercken, J/at Vrucht dat defe liefd' en fnoode luft kan wercken, *;en fwaer beanghfte geeft, een ftrij t in het gemoet, ï;en prickel in de ziel, die altijt vreefen doet : ■pen onuy tbluilijck vyer, het welek met groote fmerte Uoor't gantfchelichaem brant,een pijne in het herte. *-en 1 ware helfche plaegh, elende al te groot, Pjed'edle ziel verfmoort, en brenght hem in de doot. Pit is haer eygenfchap. Och wilt hier voor doch fchricken: y^ant als het is gefchiet, dan komt den Sathan pricken ; Pan is't de rechte tijt, dan fteeckt de pijldoor 't hert, ■~an is den armen menfch in defe ftrick verwert : S^ehj ck als hier de daet begint te openbaren, ^e goede Godt die wil daer yder voor bewaren. Binneti.
. Amnm. Waer ick my wend' of keer, ten Hoof of in het Velt,
*ck wert aen alle kant met groot, verdriet gequelt. *»ch lacy ! wat torment, hoe laftigh is de Ivlinne : ^at lijd ick al verdriet, het kgft ray fchier de finne • |
||||
|
4 Thamars Ontfchakingh.
Deliefde is mijn Beu!, ick ongeluckigh m..*nfch,
Waerom en magh 't niet zijn, dat ick nae mij nen wenfch, Mijn Sufter lief en waert, magh lieve gunft betoone ? Nochtans het fal gefchien, ick fweer het by de kroone, , Die welckmijn Vader draeght. Ach my ! wat is't een p'J11 Daer my d'natuertoedringht, elaes ! dat magh niet zijn- Ick ben op 't hoogft bedroeftrwant lacyück moet veynfën' En voeden fleets mijn min, mctjammcrlijckgepeynfen» Het dunckt my alder-beft te reyfen uy t het Landt : Want als ick haer aenfie, d'onkuyf heyt meerder brant. Ach ! wat een «Zee vol ftrij t, wat ongetemde baren, Wat liefde, gunft en luft, doet my op 't hooghft befwaren, De luft die eyfcht de diet, de eerbaerhey t feght, vliet, De liefde tracht feer fterek, 't gebodt en lij t het niet. De gun ft raet liefd'tot luft, dat is de daet volbrengen, De ftraf dreyght dies te meer, hy wil het niet gehengen, Waerommedatick blijf in twijffelmoedigheyt, En fchijnt nu wat te zijn, en dan weer neder ley t. Wil ick tot reyfen my noch meerder gaen verftij ven ; Soo doet de groote gunft en liefde my doch blijven, Op dat ick haer na wenfeh, geduerigh dagh op dagh Aenfcbouwen,jae oockfpreken ende kuflen magh. Ach Vader desFortuyns, in defefware flagen Mij n doch u hulpe biet, ick kan den laft niet dragen, Mijn hert is feer bedroeft, mijn Ridderlijck Gemoet, Dat leyt in defe ftrij t geflagen onder voet. Ach lacy ! wie fal my in dees ellendigheden Een troofter zijn : want ick met droef heyt wert beitre"elV Waer iffèr oyt een Vorft gefien gelijck als ick, Wiens herte is befet met anghft en fware fchrick ? Geen grooter laft en is by Minnaers oyt gevonden, Als ick nu dragen moet, wat heb ick onderwonden, Wat heb ick my (ô Goon !) een jammer toegebraght ? Dat ick mijn Sufter felfs te minnen heb gedacht- O Wreetheytldie door liefd' my 't herte fchijnt te breken, Wat is 't, of ick naer wenfeh haer magh alleenig fpreken, |
||||
|
Thamars Ontfchakingh. 5:
^y fal haer eerbaerheyt hier niet te buyten gaen,-
*ck weet, het is vergeefs, wat heb ick doch gedaen.
~al ick met fchand en fmaec mij n eygen Sufter krencken ?
Pé faecke loopt gevaer, dit kan ick wel bedencken,
jpe reden tuyght my felfs te mij den fulck verdriet :
j^aer wat is dit gefey t ? De macht en iffer niet,
■Mij n herte is vervult met liefde overdadigh.
^ch ! in mijn groot ellend1, lief weeft my doch genadigh.
~ gulden Son ! waerom lchiet ghy geen ftraelken uyt ?
Tot teken van u min, den Hemel doch ontfluy t,
En laet u held're giants de dampen doen verfwinden,
^mfchaduwt met u licht u droevige beminde.
O Lief! ô mijn Princes ! faldan u foetaenfehijn
Altoos en fonder ent als onbeweegh'lijck zijn ? (leven,
Hoe mooght ghy met een Prins foo hart enwreed'lijck
Oie feer goetwilligh hem aen u wil overgeven ?
Een die tot in den gront door liefd' verfoncken leyt,
En die met hoop en forgh geduldigh trooft verbeyt.
Een Vorft die tegens dank door liefde moet ftaen prachen,
Hoe, fuit ghy die met trooft niet vriendelijck toe lachen ?
gen die met groote fmert fij n liefdens hert befit,
«eweeght u Lief ; want 't is u Broeder die u bidt,
^Broeder die het hert vol fcherpe pijlen fteken,
Oje door een ftereke drift fijn liefde niet kan breken,
jpie als een flaef moet gaen, met ketenen geboeyt ;
~° ftreng,dat al mijn kracht gelijk een ftroom weg vloeyt,
Pfware liefdens laft ! dieick moetheym'lijckdragen.
^ee my ! want ick befwijck, door al het treurigh klagen,
Hoe verre kan de liefd' het herte nemen in :
Y* ant ick nu quijnen moet> die fulck een Ridder bin,
fP't befte van mijn jeught, in 't fterckfte van mijn jaren,
■KoRtt my dit laftigh pack door liefdens luft befwaren,
^ij n Ziel die is beanghft, mij n lij den is te groot.
pch Sufter geeft my trooft in defe hoge noot,
U Broeder ftaet en fucht, een heymelijcke fmerte,
Door-boort met groote pij n mij n leer verliefde herte.
Ick
|
||||
|
6 ThamarsOntfihakingh.
Ick voel in dit verdriet een Beul in mijn gemoet,
Die al mij n kracht verteert, gelijck de Kancker doet : Aenftoker van de Min, feght my, ô ghy verrader ! Waerom en komt haer liefd' haer liefde my niet nader? Waerom moet ick alleen uyt-voeren dèfe faeck ? 't Is wonder, dat ick my niet anders op en maeck. Holla, dits ydelheyt ; waer heen fal ick my keeren ? Ick magh het foet gelicht van Thamar niet ontbeeren. "Wat raet in dit verdriet, wat dient hier in gedaen ? 't Is wint al wat ick doe, mijn raet kan niet beftaen : Ick fal (elaes! ) noch mijn Beminde moeten derven. En tot mij n levens-end' in droef heyt moeten fterven. Gelij ck de nare doot we rt op den Crocodil Gefchilderttoteen beelt,als ofmenfeggen wil, Dit dier, dit feltfaeni dier, moet waffen al fijn leven, Tot aen fijn laetfte uur, het moet hem oock begeven Tot tranen, om fijn aes, 't welck hy tot fpijs begeert : Een rechte beeltenis van 't gene dat my deert, (ri*n' Mijn liefd' groéy t meer en meer, ick vrees die oock fal ou"
Soo langh mijn afem gaet, tot dat ick fal befueren Dedoot,debitt'redoot. Ach my! wat droef heyts-laft Is my nu tot een lot vol fmarte toe-gepaft. Ick vloey van tranen weg, hoe dikmael moet ick fchreyen Om't lieffelickeaes, door fmeecken ende vleyen, Te krijgen na mijn wenfch, tot hertelijck vermaeck, Tot fpijfe van mijn luft. O hoogh gewenfchte faeck ! Die ick doch nimmermeer in 't leven fal bekomen. O dwaesheyt al te groot ! wat heb ick voor genomen ? Jonadab, Amnons Vrient.
Geluckigh is den roenfch, die hier op aerden heeft Een Goddelijck gemoet, waer in hy ruftigh leeft. Geluckigh is de man, die vrede kan verwerven : Want fo hy vredigh leeft, hy fal oock vredigh fterven : Wat baet al 's wereltsgoet,jaConincklijck ofltfagb, Als 't herte nimmermeer geruftigh leven magh ? Het is een gulden fpreuck'Van d'oude na gelaten. |
||||
|
ThamarsOntphakingh. y
Amnou.
Fel Jomdahy mijn vrient, vind' ick u hier ftaen praten ^üseenfaem hier alleen, ick wenfch u goeden dagh. j T Jonadab. ck u oock defgelijck, en wat ick meer vermagh,
^hy wei-geboren Vorft moet u tot dienfte voegen ; 00 icku dienft kan doen, laet u mijn dienftgenoege'n. Amnon. febiedigh neem ick aen 't geen ghy my prefenteert ï
jT ie oude deught vergeet, geen lof en is hy weert
je vnentfchap en de gunft die kan ick niet uy t-fpreken,
^e ghy my daeg'lijcx doet,'t heeft heden noch gebleken,
jX '•aet, u wijfe raet, vol trooftelijck befcheyt, >ieeft my fo menighmael akraetde hant geleyt
.trooft dat was mijn vreught, ghy hebt tot allen tijden Sr,^>0"w ^ck by geflaen, in tegenfpoet en lijden. Vftïï V* u„h?°ge d^uSht' ° Jonadab ! mijn vrient, .errialen, kbentefwack: met recht hebt ghy verdien»' Orumy'dat lck u eer met Konincklijcke ecre • j^danckbaer moeft ick zij n, foud'ick van u af-keere j^jnaengeficht.gelijckbymenighditgefchiet, JadiS700^-1"?0^ «^.geendanckbaerheyt en biet.
^ickmaeldiehemheeft demeeftegühft bewefen, O n„ Van - mm? 2eacht'en menighmael mifprefen.
È «een, mijn waerde vrient, my fuit ghy danckbaerfien, « «out ondankbaer mens behoort geen deugt te fchien.
Xjj Jonadab. v «anckbaerheyt, Ô Prins, komt heden my te vooren,
't G,Lmefr als,ln de faeck vereyfcht wert na behooren, Ick fn," dat,ick heb Sedae« voor u is min als niet : Ick 3e daer van ^11' *&}n °°gb wat anders fiet : Opuïiu nue"^«MJnoogenvaftgeflagen ^«allangetijt/tbeweeghtmyfchiertevragen
|
||||
|
8 Thamars Ontfchakingh.
Amnon.
Soud' tuflchen u en my oy t zijn verborgen Schatj Het geen dat u beweeght tot vragen, wat is dat ? Jonadab.
O ! Amnon 't is wel waer, dat ick al u fecreten
Gelijckeen trouwe vrient voor defen heb geweten, Maer nu fo twij fielt my, dat ghy iets achter-houdt, 't Welck ghy niet als ghy placht te feggen my vertrouwt» Ick fie ( ach Jongelingh !) aen u^ dat my doet vrefen, Wat is u in de weegh ? Ghy doet niet als voor defeh, Al wat u weder-voer, was my terftont bekent : En nu fo fwijght ghy ftil, dit bén ick niet gewent. U krachten nemen af, uLichaem is veel trager, j Seght my (ô Coriings Zoon ! ) waerom wert gy fo magen
Wat is het, dat de fleur uwsj eughts verd wij nen doet ? Waerom verberght ghy my, wat brenght ü onder voet- Soo ick u bidden magh, wat doet u hert befwijcken ? Vertrouwt myalsuvrientj mijn trouwe diefalblijcke0- Amnon.
Het Lichaam van den Menfch werdt op een korte fto°ö
Door fieckt of ander pijn van alle kracht ontbloot, Dit doet d'ervarenthey t ons dagelijcks wel leeren : Wel Jonadab, wel hoe, kan my geen fieckte deeren ? Die mij n de kracht beneemt, die mijn gedaent verftelt» Wat fout het anders zijn, wat meent ghy dat my quelt ? Jomdat.
Ick weet niet wat ick fal tot antwoort hier op geverr.
Am?ion.
Het is een kleyne faeck, daer is met aen bedreven.
lonad. niet. Amnoji. neen. lonad. Wel waerom doch-
Amnon. Het is maer beufelingh,
» itn*-
|
||||
|
ThamarsOntfchakingh. 9
lonadab.
jhs Kint ! ghy acht u faeck voor my geringh,
V fieckt die is vermenght metfuchten ende treuren, ,£k heb het overlangh aen u al kunnen fpeuren, p? Vertrouw, dat dele fmert uyt ander fieckt ontftaet, *-n fiet ! ghy feght my niet, mijn lieve Soon wat raed ? »... Am?wn.
ji^jn herte dat getüyghtj ach ! waerde vrient vol trouwen,
|
||||||||
|
j^biedigh ick verfoeck, neemt doch mij n bede an,
j?et fchijnt onmogelijck, dat ick u feggen kan Ve oorfaeck van mijn fieckt. Wee my ! in defedagen* ^ch ! Jonadab, ick moet met leet daer over klagen. » - lonadab.
J^s wonder, dat ghy my foo hart kont wederftaen,
jyer ick foo dickmael u ten beften heb geraen, £jetis een feltfaem ftuck, te fwijgen dus ftantvaftigh, y Hemel ! wat is dit ? Wat magh hem Zij n dus laft igh ? r
Jonadab,vertrecketide, keert hem om,
endefèreeckt. el -àmnom eer ick gae, ghy doet my groote fpij t,
|
||||||||
|
,Qtftelt u niet, 't fal zij n, maer op een ander tij d,
Off 1 ?nt my £oec*en raec^' ^ ick myn ^aeck ontdecken ?
rial ick Jonadab mijn aengeficht ontrecken ?
j,dr°ef heyt ! angften fmert, verfchrickinghen verdriet* Q°eI komt, dat ghy op my u fcherpe pijlen fchiet ? y^hrickehjcke Zee ! wiens onbefuyfde baren, Ach erkvverdiepmyjammerlijckbefwaien. pJ^onm^' •nu ick u wijshey t heb verfmaet, *» aeb u niet gefeyt,nu weet ick my geenraet,
B Nu
|
||||||||
|
i o Thamars-Ontfchakingh.
Nu is (ô waerde vrient !) mijn droef heyt eerft geboren»
Mij n herte dat wert flaeu, 't fchij nt of ick noch fal fmore0» Nu my in defe faeck een qua fortune dient : Nu weet ick tot mij n hulp tér werelt geenen vrient : Nu ick aen Jonadah mij n lij den niet magh klagen, Nu is mijn Geeft op rol, nu ftae ick gantfch verflagen • Ach Jonaiab keert weer, ick weet niet, wat ick fal Beginnen, geeft mijn trooft in dit mijn ongeval, De liefdedie eertijts met foetigheytaenparften, Want hoop die troofte my, die doet nu ftucken barfteO Mijn groen en jeughdigh hert, van fpijt en groote pijn * Vermits de weder-liefd' tot my-waerts niet magh zij n- O troofteloofe Helt ! wat fuit ghy nu beginnen ? Daer is voor u geen hoop u Sufter te gewinnen, Nu ley t het al ter neer, geen trooft voor handen ftaet, Hoe ick de faecke keer, daer komt voor my geen baet. Nüick mijn trouwfte vrient heb van my afgewefen : Nu is mij n hert bedroeft, nu ben ick vol van vrefen, Altoos is dat my dunckt, dat my een geeft na gaet, Die my dit woort vertoont : u liefde die is quaet. Dewijl dat my 't geluck dus over al is tegen, So dunckt my beft te zij n,kond' ick een menfch beweg0"* Die my in eenfaemhey t het leven ftracx benam : Ten eynde, dat mijn doot niet aen den dagh en quam» Op dat mijn dwafe liefd' in 't heymelijck mocht blijven» Want yder foud' mijn doot als ongeluck toe lchrij ven : Wanneer van 't Hof-gefin hier na my ïemant vont In dees of d'ander gracht, dus doodelijck gewont ; Soo fullen die gewis, de Coningh dit gaen klagen. De Moordere hebben hem hier in het wout verflagen* Dit is mijn befte raet : Och ! vind'ick nu niet een, Die my ten dienfte ftaet, hy zy dan groot of kleen. Juyft nu op defe uur alleen ick my bevinde, Niet een is hier omtrent. O droe v igh onderwinde, Waer keer ick my nu heen? daer is geen onderftant, Achlacy ! ongetrooftblijfickindefebranc. p |
||||
|
p ThamarsOntfchakingh. ii
t;eo al te fwaren laft, ondragelijcke minne,
r'ruckt my met ongenaed', wat mocht ick oy t beginne,
«9e ly de grootfte pij n en fmerte in 't fecreet :
Yermits geen menfch op aerd' noch vàn mijn liefde weet
j e vlam die is te heet, daer in ick legh en brande,
i^k fal door liefde noch verfmoren in de fchande.
xjet grootfte ongeluck dat is my toe gebraght,
y°y t was het in der daet van my foo fleght gedaght.
j^krjjoet met droef heyt gaen en klagen in mijn herte,
j^jn jammeren mijnleet, want ick verdwijn van fmerte.
**frj n hoope die is wegh, mij n trooft heb ick ontfey t,
L*en Jonadab, die my tot hulpe was bereyt.
~ droeve llaverny ! waer fal ick henen varen,
y doot ! ghy zijt mij n vreught, helpt my uyt dit befwaren,
?°oi met u angel fcherp, en fteeckt my door het hert ;
ö°o fal ten eynde zijn mijn droef heytendefmert,
Binnen.
r,. DeDeught. gier fiet ghy 't regte beek van d'eygenfchap der menfchê,
ï*oe boos fy zijn van aert, als 't haer niet gaet na wenfehen: ^anneer den kors'len menfch fijn luft ontbeeren moet, jY aer op fijn herte fteunt, dan ley t hy ftaegh en vroet, Pan peynft hy nacht en dagh,j a breedt hem felfs de finnen, *;n Weet niet wat voor quaet tot wraeck hy fal beginnen, He%k als defe Helt uyt een wraeckgierigh hert ïjern fel ven lagen leyt, te brengen uyt fijn fmert. tv1 ö een groot gebreck, oock felfs in defe tijden, £|£e weynigh is t getal die haer van wrake mijden, jyle draeght hier met gedult, lijtfamigh fijnen laft, i?le hem werdt van fij n Godt rechtveerdigh toegepaft. i:e dagen leeren 't ons, hoe vele foud' men vinden, , te haer met defe Prins het quaet ftracx onderwinden,
y m dat haer fnoode luft niet werdt na wenfeh voldaen, °o Weten fy terftont een ander wegh te gaen,
^i1 foeken fonder ruft geduerigh in 't verborgen, **et lichaem en de Ziel met koorden te ver worgen. B X Ogru-
|
|||
|
i% ThatnarsOntfchakingh.
O gruwelijcke daet ! die niet en kan beftaen, ^ me
Voor God noch voor de» mens : maer maeekt een ruyr»
Na d'Afgront van de Hel,na fulcke duyftre wegen (Se* Daer al 't gedroght in fweeft, en maeekt den menfch verl Soo dat hy niet en weet waer heen hy keeren fal, En brenght hem eyndelijck in droevigh ongeval. Hierom, ô Chriften Ziel, die met verlighte oogen Door Godts vplmackte kracht zijt heerlijck overtogeD» Met reden en verftant, het welck oock Godd'lijck is» Ach loopt door vuyle drift den engen wegh niet mis» Mint eerbaer ende kuys, in woorden en in daden, Want ghy ean Chriften zij t, foo fal 't u meerder fchadeO» Gelijck gefchreven ftaet : wee fulck een boofe knecht» Die't Hemels pat wel weet, en wandelt het niet recht. Sij n loon dat is geftelt ; want met veel harder flagen Sal hy getroffen zijn. Och! fchricktvoordefeplagen* Vliet voor de geyle min, die dartel is en ftout, Die, als fy is.volbraght, foo menigh menfch berout, * Laet u doch nimmermeer dees Duy vels min bekoren» . Daer onder fchuylt een gaft, die foeckt u Ziel te (tnooïeDf Te brengen in 't verdriet, ter plaetfe daer de pij n Van het verdoem tgeflaght in eeuwigheyt fal zijn. . Voorwaer, den helfchen God, bewoonder van der helie^, Die in den afgront leeft, die foeckt u ziel te quelle»» Hy fchuylt in't heymelijck hier onder dele min, En treckt fo met pradijcq veel zielen tot hem in, (ffugl Hy ftelt de min fchoon voor, 't fchij nt of hy niet kan iclia Maer fiet, de Duy vel foeckt u ziele te verraden. O Chriftelijcke jeught ! drijft van udefe gaft, Die als een felle Leeuw, geduerigh op u paft. Laet deught u doel-wit zijn, gaet Chriftelijcke gangen» Sop fal den Vyant u niet in fijn ftricken vangen. Mint, daer u Godes woort het minnen vry gebiet, Soo fuit ghy zijn geruft, en vry van het verdriet. Laet u (ô foete jeught) door 't ydel vyer niet branden : Wanneer ghy daer in blaeckt, fo ftaet ghy in de fchanden |
|||
|
P ThamarsOntfchaBngh. 13
get vyer van geyle min is als een helfche gloet,
j.1^ niemant bluffchen kan, die 't al verteeren doet, ^J!eConinghrijcken heeft tot in de gront verdorven, £.. aer door fo menigh menfch onnoofel isgeftorven. jy e Steden heeft verbrant, die menfchen heeft vermoort, Qle fnlcke plagen geeft, daer noyt is van gehoort. y &"uwel ! boven al, want felfs der luften jager, vt?rftrickt hem eer hy 't weet,werdt eyndelijck een klager. jj anneer het minne-vyer na wenfch al fchijnt gebluft : j. an leeft den armen bloet noch meerder ongeruft, ^ati is >t jat eerl^ 5egint een fterker vlam te rijfen, £.le foodeziel benauwt, dat hem de hayren grijfen. jjanis het hert ontftelt, dan voelt hy, dat gewis jje ftraf van Godes toorn op hem geladen is. Qlerom,elck fiet wel toe,wacht u voor fchaed' en fchandê; P dat ghy naemaels niet in heeter vyer moet branden. |
|||||
|
get Wonderlijcke radt, het radt ven avontuer,
oatdraeyt niet na mijn wenfch, het blijft my even fluer, £j een toeval ick verneem, als dickmael kan gefchieden, , q^ op het onverfienft 't Fortuyn de hant komt bieden. rj ■ «at my dit geluck eens wierde toegebrocht, JVvjick mijn Sufter hier in ftilheyt fpreken moght : g '«chien f y foud' mijn min met reden doen verfaden, Y^ ^y met goet beleyt ten beften hier van raden, •Q ant als ick by mijn felfs bedencke al de fmaet, £je 'after en de fchand', het gruwelijcke quaet, rjat *ck haer foud' aendoeh,fo wil my 't hert fchier breken, ^.a.? valt het my te fwaer, ach ! mocht ick Thamar fpreken, Ic]f r ^°°P °^e is m ij n vrees, mij n vreughde is mijn pijn, K "tin fwaer ellend', wie fal mijn hulper zijn ? ^ JonadabmeteenConinghsDienaer.
\J tS0r^aeck die my port, om heden te ontmoeten
loogheyt hier alleen, is meer als fimpel groeten, B 3 Want
|
|||||
|
14 Thamars Ontfchakïngh.
Want zedert mij n vertreck, heeft my iets ingebeelt»
Dat noch op defe uur my in de finnen fpeelt, En mits mijn hert tot u (ô Arrmon) is genegen : Soo laet ons na den eyfch u faeck eens overgeven. Amnon.
Weeft wellekom mijn vrient, op wien mijn hert vertr° >
Die my veel waerder zijt als al het werelts gout. JoTutdai. a
Genoeghiàem is my.dit ; doch hebt ghy fulck vertrouwe ■>
Soo toont u vrientfchap dan, en wilt niet achter hou v?en> lek fie u treurigh aenj 't is flimmer als 't oyt was, U Leden werden dun, men fieter door als glas, 't Gefucht en 't fwaer gepeyns dat fpeurtmen in u welcn» U Trony is het Boeckdaer't klaer is uyt te lefen : Daerom op mijn gebedt, de oorfaeck doch belijt, U Laetfte affchey t was op eenen ander tij t. |
||||||||
|
't Is waer ick heb 't gefeyt, ghy fuit het foo bevinden :
Maer laet ons dit propooft om reden wat in-binden, Alfoo dat hier omtrent een Coninghs dienaer ftaet, Die licht de reden hoort, en maeckt het alles quaet. Jonadab.
Het is gelijck ghy feght, maer 'k fal die faeck wel fielten» Dat ons geen oog noch oor van menfchen hier fal quelle ' Terftont foo gaen ick heen, op 't Coninghlij cke Hof, En laet de dienft-knecht dae'r, en gae daer ftracx weer oh Ghy ondertuflehen dan fuit u oprecht bedencken, En fpreken ongeveynft, of't fal ons beyde krencke»- |
||||||||
|
't Geen dat ghy hebt gefey t dat laet alfoo gefchien,
Vertoeft niet langh ten Hoof, mits ghy my laet allien: |
||||||||
|
^ ThamarsOntfihakingh. if
oorwaer die raet is goet, gaet fonder toeven henen.
jT.aldertrouwfte vrient ! geluckigh zijn u benen, tTle voor my henen gaen, ick wenfch u oock geluck, ^Q iöy,die ben bedroeft uyt fwarighey t en druck. Jonadab.
Ra* gun den Opper- Heer ons beyde in dit leven,
Metdefegroetenisna'tHofick my bcgeve. B'mneh.
Ammit. 9 heymelijcke laft ! hoe overlaet ghy my,
O wee ! ick ben benauwt, ick fteeck in flaverny.
i*jij n liefd' is als een vlam, die niet is uyt te bluflèn,
ijjogt ick noch voor het laetft mijn liei,mi]nThamar kufle,
~ot teedcen van mijn brant, van mijn bedroefde pijn,
**ch ! fo 't gefchieden mocht, gelifckigh foud' ick zij n, ^jewilligh foud' ick my tot fterven dan begeven : •Vaut ick geen luft meer heb hier op de aerd' te leven.
•►. Jonadab.
P°or 't wachten fchijnt de tijt veel langer als hy is, -
p°o 't u verdroten heeft, de reden" ick wel gis,
jT^i Menfche vol gepeyns, in een-faemheyt gelaten,
ï^agh fijn bekommert hert niet na den eyfch uyt praten:
£ju dan om kort te gaen, laet ons verletten niet,
Hewij Ie dat de tijt gelegenthey t aenbiet,
^u dient u dit geluck, dat ghy met my meught fpreken,
^u «4w»o» weeft oprecht, foeckt geen geveynsde ftreken.
Amnon.
! de vrees die flaet my in hethert,
{™J n Tongh werdt redeloos, ick ben geheel verwert, j ^ ftrijt die is fo fel, fy gaet fchier tot het leven, *ck werd' door ftercke drift geweldighaengedreven : ûoo dat ick fchier befwijck, hoe fal ick dit beftaen ? :ft op een ander plaets, ey, laet ons van hier gaen. 4. Iotia*
|
||||
|
16 Thamars-Ontfchakingh.
Jonadab.
Neen Ammnft is hier wel, het is nu onderwonden, ,,
Verfwijght nu niet een woort, fegt my uws herten grol»^ Amnon. ,
O Jonadab ! hy is geluckigh dat hy leeft, Die fulck een fchoonen beek tot lij n beminde heeft, Gelijck mijn Sufter is, ô Son, ô guldeftralen. Geluckigh is die menfch, op wien fy neder dalen. lonadab.
U woorden die fijn kort, maer wonderlijck van fin,
En na ick recht bemerck, daer fteeckt wat feltfaems in, G hy Conings Zoon, gy zij t met ftercke liefd' om vangenj Ick weet feer goeden raet,gaet Chriftelijcke gangen, Ghy zijt nu in u fleur, de liefd' heeft groote kracht ; Soo ghy u onderwerpt haer al te ftrenge macht, Soo fuit ghy als een flaef u leven moeten enden, Smijt wegh dit laftigh pack, en laet u foo niet fchenden : Wat ftaet ghy dus verfuft, grijpt weder nieuwe moet, Betoont u alseen Helt, u felven niet misdoet, Verlaet u ftercke liefd', en ftelt u hert te vreden, En wilt voortaen u tijt vermakeiijckhefteden ; Of is die raet vergeefs. Wel aen dan Coninghs Kint J aeght Amnou, wie is fy, die ghy wilt dat u mint ? ûpreecktjuâèruytdemont,hetfchijntmy,datu reden Noch zijn vermengt, met veel gemaeckte duyfterheden ; Nochtans (dewijl ick hoor waer dat u hert na keert) ^■ijt fris en v/el gemoet,'Jc fal doen, wat ghy begeert : boo in het Rijck een Beek als Thamaris te vinde, ' c Ud^^ ^aerZ^n Se§unttez'Jn u wei-beminde,
t Sa Boden in der yl, rontom het Lant doorvraeght, Na fulck een Beekenis, na fulck een fuy vre Maeght, Die fo uytmuntend' is in fchoonheyt ende zeden, Gelijck als Thamar doet, in wetenfchap en reden. |
||||
|
^ ThamarsOntfihakingh.
|
|||||||||
|
)\iedat haer vint, hy fal met gaven zijnö,jn ftaet fal boven dit noch werden veel
|
Vereert,
vermeert, |
||||||||
|
t> Amntn.
£j°ud op, mijn vrient hout op, ick bid u neergebogen,
ftept doch een wij s belij t in defe faeck voor oogen, j. ïlt gby dan al de Werl't gaen maken openbaer, jptliefd* mij n hert befit, de fake 1 oopt ge vaer, 0 n^s dan in het Rijck niet eene wert gevonden,
j^ ben ick in der daet genoeghfaem als gefchonden. an fal een y^er my op-halen tot.mijn leet,
1 ^ ick al liefde draegh, en noch geen lief en weetj
71 • foud1 my tot een fpot en tot een fpiegel ftellen, ^jCkfoud' mijnfotbedrijfalsvoor een klucht vertellen : ^.anneer als dit beleyt dan voor den Coningh quam, j) ae![ foud ik heé van fchaemt ! met regt fo wiert hy gram,
j/11 foud* veel meerder fmert en droef heyt my genaken : et ls-<fe befte raet, de liefd' geheel te ftaken, Bj' 't Sal
|
|||||||||
|
18 ThamarsOntfchakingh.
't Sal baren meerder pijn, meer jammer en verdriet :
Hierom, ach waerde vrient, doet dit gebodt te niet. Janadah.
Het fmekendegebedt, de vyerigheytuws herten, De uy tterlijcke drift, de inderlijcke fmerte, Die ick in u befpeur, bewegen mijn gemoet, Soo dat medogentheyü mijn raet opfchorten doet : . . Weeft daerom nietbévreeft, mijn Soon hout op vao1" " Ick fal 't geen dat ghy bidtmy laten wel behagen, &' ' Vermits ghy defe faeck hebt in balans geley t, En vint, dat die voor u foud' telen fwarighey t : Soo fal ick dan met recht hier van oock deGfteren, Mijn vriendelijckegunft fal ick tot u-waerts keren. Bekort u fwaer gspeyns, u felven doch verblijt, Den oorfprongh van u pijn nu achter rugge fmij t, Ontlaft u treurigh hert, laet geen melankolijen, U groen en jeughdigh hooft f oo bitter meer beftrijen. Indien het u belieft, mint vry in d'hoogfte graet : Maer fonder weder-lief (S Amm?il) dat is q uaet, Wilt u veel liever met manhaftighey t verçieren, Gelijck een Prins betaemt, met deftige manieren, Dit fal u zijn een pronck, een loffelijck çieraet : Wanneer u vrolijck hert, u vriendelijck gelaet, Een yder werdt vertoont, dan fal u roem oprij fen ; .... Men fal u dan met recht oock naeft den Coningh pnjie Dan fuit ghy in het HofT des Coninghs zijn geacht, Ghy fuit een Spiegel zijn ter eeren uws gedacht. Dit dunckt my, dat voor u de befte raet fal wefen, Soo leeft ghy heel geruft, geduerigh fonder vrefe. Hier mede ick vertreck, weeft hertelijck gegroet, Want ick in defe uur ten Hove wefen moet. |
||||||
|
Dewijl ick noch geen trooft tot uytkomft van mijn Hjde ;
Bevinde noch befpeur, hoe foud' ick my verblijden ? ^ |
||||||
|
Thamars OntfchaUngh. 19
|ck die met volle kraght op Thamar ben gefet,
ic£ keer mijn herte om, en volgh een ander wet. *j* fal op defe ftond mijn bittere fmert genefen ; **1 foud* ick heymelijck mij n eygen R echter wefen. £*s nu de rechte tijt, geen menfch ick hier verwaght, V u iflër hoop voor my tot uy tkomft va n mij n klacht ^ch Thamttr ! nu gaen ick gewilligh my bereyen, JJrn uyt dit aertfche dal om uwen 't wilte fcheyen. vy/egh ick dan adieu, adieu mijn hooghfte goet, **<jieu mijns herten vreught,om wie ick klagen moet. ~*dieu mijn Bruyt, adieu, dien ick heb uytverkoren, ^m wien mijn jeughdigh hert door liefde moet verfmore, '•dieu mijn levensluft, mijn trooft in defe noot, **ch lief! om u alleen, lbo fterf ick nu de doot. Sdieu (o Gulden Beelt !)die binnen in mijn herte, V'eprent zijt, evenwel ontfchuldigh van mijn fmerte, ck ben genoegh vermaent, ick foud' van liefd' afftaen, Vlaer lacy ! 't is mijn fchult, ick heb het niet gedaen, S* heb mij n ongeval aen niemant niet te klagen, yjyn. vrient die heeft het my genoeghfaem voorgedragen: ^aer 't oogh gemetfelt is op 't vriendelijck gelaet, \at heden defe uur my klaer tevoren ftaet, . oor wekkers liefden dwangh ick raet noch wijfe reden, ?. t minft niet heb geacht, om daer van af te treden, Nle?is het oock mijn fchult, rechtveerdigh komt op mijn, : J~ «raf, want ick terftont mijn eygen Beul fal zijn. £ el aen ick ben berey t, terftont fal ick beginne, gn bluflèn alfoo uyt mijn al te groote minne. g°lla, ick my bedenck, is 't niet de befte raet, ^at ick my niet verdoeken leef noch opgenaet ? ^J?.en>neen,het moet nu voort, want blijf ick by het leven, Ickr^ my eenigh hoop van weder-liefde geven ? j} lle geen beter end', als tot de doot te gaen : ^erornfoo neem ick dit terftont gewilligh aen. ytrjjftdaervoor den dagh, of ichèmeren mijn pogen ? »t duyeker 't is een menfch, nu ben ick weer bedrogen, Wat
|
||||
|
20 Thamars Ontfchaklngh.
Wat maeckt hier defe bloet, wat of den fot begeert ?
Nu magh ick henen gaen, mijn aenflag is falieert. DeDeught.
Wat kander uyt een voirck een groote vlamme rijfefl» O fchandelijckedaet ! dehayrendaer voorgrijfen. Dus gae t het met den menfch, alt hy fijn boofe quaet Niet in't begin verfmoortjfoo komt hy tot de daet, , . Hy valt noch meer en meer , en doet noch grooter fonde • Gelijck als defe Vorft terftont hem onderwonde, Nu hem fij n fotte min na wenfch niet werdt volbraght» Nu is hy leer ontftelt, nu is het dat hy tracht, Hem felven, tot een ftraf, te brengen om het leven, '* Dewijl dat hem fijn liefd" geen hoop noch trooft kan geve" Is dit niet al te wreet ? ô fchrickelijck befluy t ! Leert lefer, leert hier nu, en treckt daer voordeel uyt, Ghy hebt hier klaer gehoort, wat liefde al kan wercken» O Nederlantfohejeucht ! ick bid u wilt aenmercken» Hoe fchadehjck het is, wanneer men niet en mint In eerbaerhey t en deught, als menigh dat bevin t, Want fulck een Venus liefd die gaet het hert doorfnijdefl» En brenght in fchijn van vreugt den mens in bitter lijden * Gelijck als Amnon klaeght, ick fterve nu de doot, Om dat ick u bemin ben ick in defe noot. Dus gaet den mens al voort, en doolt op vreemde wegen» So langh dat hy hem vin t in 't eynde heel verlegen, En dan door Satanslift hem felven noch verdoer. O jeught ! let op dit ftuck, blijft vroom in ugemoet, Een Sufter tot fijn Vrouw door liefde te verkiefen,- Dat is een Duy vels kunft, om zielen te verliefen, 't Zij n lullen die daer gaen recht tegens de natuer, Een liefd' een minne brant,gefproten uyt het vuer, Het welck den Satan flood, uyt d'afgront van der hellen» Op hoop dat hy de Ziel hiernae fal eeuwigh quellen» Want hy een Vyandt is van 't menfchelijckgeflaght, Die altijt fonder ruft na boofe daden traght, * |
||||
|
j. ThamarsOntfchakingh. 21
roerom wie hem op Godt hier namaels wil verlaten,
"*°et met voorfichtighey t de fonden altoos haten. Binnen:
Ammn ende Jonadab uyt. \j. y<madal>.
p°ythebin mijn hert befpeurtalfulck gewoel :
gelijckick heden noch met kommernis gevoel,
|
||||||||
|
?et is of ick alleen des werelts laft moet dragen,
uch wee my ! wat is dit? Mijn geeft is heel verflagen. Amnon.
; anneer (ach ! trouwe vrient) is dees bedroefde fmert
an d'Hemel n eer gedaelt, op u kloeckmoedigh hert ? |
||||||||
|
Jonadab.
g °egmfel van mij n leet is even in die dagen
jonnen, doen ick u op defe plaets quam vragen, jj°en ick, (o Coninghs Soon \) u treurigheyt vernam, \i°.en is 't dat my terftont bekommernis aen quam, jyp lenslaft ik noch gevoel,ach!mogt ik daer voor ftrijden, Afit fwaert of ftalen boogh, ick foude dus niet lij den. »(.p Amnon.
\ I een dat ^ ^eb gevree^ (elaes) my nu gelchiet,
- « Wonder dat ghy my het fpreken niet verbiet,
Iet a yder heb de fchult'ick wiI de ftrafle dragen,
j^K ftae voor u berey t, doet naer u wei-behagen. jjc Schuit die komt op my, ick, door mijn ftoutbeftaen, \V U *"°° ^an8e ''Jc dees mierte aengedaen,
y ee rny onwaerdige ! met fmaet moet ick mijn oogen , oor u ter Aerden flaen, ick bid u hebt medoogen j^et my ( ô ! groote Prins ; die voor u neder kniel, In?een Wee-moedigh hert, meteen beanghfteZiel : r a n mij n fmeken u tot gunfte kan bewegen : *et my in defe noot en droef heyt niet verlegen, Ge-
|
||||||||
|
xz ThantarsOntfchakingh.
Gedenckt de fottedaet van my doch nimmermeer,
Want ick mij n aengefight ootmoedigh tot u keer : O al te {waren laft ! hoe heb ick my beflommert, Fy AmnoTii dat ghy hebt u vrient alfoo bekommert. lonadab.
Staer op eerwaerde Soon, ftaet op, en weeft te vreen»
En ftaeckt u naer geklagh : het is niet langh geleen, Dat ick hier in dit Hof met u ints difcoureerde> Naer welcke foet difcours ick van u dit begeerde : Dat ghy my ongevey nft den oorfprongh uws verdriet Verklaren fout, maer 't fcheen dan jae, dan weder niet» U ftnneloos verftant dat wierdt fo om gedreven, Gelijck een Schip dat fnel door ftorm werdt opgeheven» En met een woefte kracht, ftaet au als in de lught, Dan wederom in kort tot in den afgront vlught : Soo ongeftadigh was u herte in die dagen, Dan waert ghy wel gemoet, dan weer benauwde vlagen» Door welcke tegen-drift ghy noch op defe dagh U faeck verborgen hout, waer uy t dat mij n geklagh, Mijn fmert en kommernis, mijntreuren is gefprotan : Wel aen 't is langh genoegh, het heeft my al verdroten» Stort nu vry fonder vrees in mijn getrouwe fchoot, U droeve klaghteri uyt, jaeght van u defe doot. Ontlaft u fwaer gemoet, wilt my niet langer tergen, Hoe kunt ghy u fecreet u trouwfte vrient verbergen. Ghy weet hoe dat ick heb u trouw'lijck by geftaen, In dees en gene ftriit, ick foud noch vorder gaen, Maer fiet, den tij t dic.magh veel reden nu niet lij^en^ Spreeckt fonder veynfen uyt, en treet nu niet ter zijden- Armtm.
Mijnhert(ó^ow/»^/)datwilmetgrootverlangh . ,
Uyt fpreken't geen my deert : maerach! my is fo bang »
De fchrick hout my te rugh, 't fal my tot fchande wefen • Ick flae mij n oogen neer van fchaemt en groote v*6,--;■ |
||||
|
Thamars Ontfchakingh. 2 3
_ lonadab, ,
'r to *Preeft gy hier van vrees, ftelt fchaemte aen d'een fy,
^agh wefen fooals 't wil, mijn trouwe blijft u by. |
||||||||
|
pet herte fpringht my op van blij tfchap door u fpreken,
v^ kan nu langer niet, de tranen my uy tbreken, j^.1 Werd' ick overtuyght, het herte my ontfluy t, ^ ü ben ick gantfch bereyt voor u te fpreken uyt, pi Waer mijn teer gemoet van binnen heeft verborgen, j5* fal daer ront in gaen en fpreken fonder forgen, J^Jïi innighfte fecreet, dat op mijn ziele leyt, plfoude my de doot ftracx werdenaengefeyt, j^f.vreefe Beul noch fwaert, het moet nu fijn gefproken, ^Hiu finnen zijn op rol, mijn krachten zijn gebroken. lonadab.
^Woorden zijn te veel, ghy breeckt mijnlijtfaemheyt,
*c« bid u maeckt het kort, en geeft my recht befchey t. |
||||||||
|
ftet fal alfo gefchien, ick hoop den tijtfal't lijden,
j^er wanneer komt die tij t, dat ick my fal verblijden, . \r£.^e gekluyftert gae, geketent en geboey t j l]}tns uefde hertigh brant, en noch veel flercker groey t, pCk heb op 't onverfienft my laten overwinnen, v? lu içk ben getreft, nu dwinght het my te minnen, jOü ben ick maer een flaef : een ander heeft de macht,. jC liefde die heeft my geflagen door haer kracht. vjjt is het geen dat ghy voor defen hebt geweten, »j at is daer op gevolght, of is het u vergeten ? £*0e dat u wijfe raet, u Vorftelijck beleyt, j^rftont met volle kracht, tot hulp my was bereyt, it was u oogemerck, men foud' in alle hoecken, eQ fchoon en lieflijck beeldt tot mijn bemindefoeckcn. lona~
|
||||||||
|
24 ThamarsOntfchakingh.
■ Jdnadttb.
't Is waer, al-fulck een beek gelijck u Sufter is. Amnon.
Ha ! dat 's een gulden woort, dit maeckt mij n leden fris»
Ach! mocht ick fulck een Maeghtj de fchoönfte onde» menfchen,
Moehtickdietotmijnlief,totmijnbemindewenfche»> Geluckigh foud'ick zijn, rnijn fmert foud' van my vlien'
Jonadab. Wel Amnon, feght ghy dit, laet noch de raet gefchien»
Men fal noch hier of daer welhaersgelijcke vinden. Amnon.
Dit heb ick langh gefeyt, wat magh ick onderwinden» Ghy neemt het al verkeert, of ghy het foo verftaet : Het heeft een ander fin, het is niet recht gevaet, Mijn lief, mijn waerde lief, dien ick heb uytverkorefl» Die laet voor u en my haer foete ftemme hooren, En fchoon ick haer aenfchou, noch weet ick my geen rae* Jonadab.
't Is wonder wat ick hoor, hoe vreemt het met u ftaet, Ghy zij t een Coninghs Soon, wie fal u komen weygrefl* Al liet ghy met der daet u liefde hoogh op fteygren, Ick kan dit niet verftaen, ey feght my met een woort, Wat is het voor een bloem, die u dus heeft bekoort. Amnon.
Ach lonadai Ivoor 't laeft, ick kan nietlangerfwijgen, Mijn Sufter is die bloem, hoe fal ick die verkrijgen ? Mijn Sufter Thamar is 't, daer ick dus om verdwijn. O fchoönfte ! boven al moet ghy geprefen zijn, ïofif
|
||||
|
Thamars Ontfchakingh. ■ % $-
Jonadai.
>* 'chrick van't geen ghy fegt, mijn leden ftaett en trillen, |
|||||||
|
jj°Vt fulck een faeck gehoort, ick weet my niet te ftillen.
|
|||||||
|
J} ! fnoo bedriegery, wat foeckt ghy fulck een daet ?
*ckf(' r, ' *o ecu vaiiui ucurijr,iiuyi iuii-k.c luuie vuiiuen
£!ad ick u toe vertrouwt, ghy zijt genoegh gefchonden |
|||||||
|
y
|
|||||||
|
.trader van u felfs, en van u Vaders huys,
j^u brenght ghy op u hals meer als een dubbelt kruys, j^.U is op 't alderhooghft u lij den eerft geboren : y u hebt ghy hoop en trooft met eenen flagh verloren. », Cnt Amnwh vlucht van hier, met fulck een vals gelaet, v^eer dat Godes hant u met fijn donder flaec, t, ecft nu te recht bedroeft, den Hemel is u tegen. j7> fot en dwafe liefd', wat hebt ghy nu verkregen ? fj°e, ftaet ghy nu en fwijght ? het is nu klagens tij t, y jfchandeloofe liefd' u eygen fchand' verwij t, v?J fiet ghy, dat u praet u fchand' niet kan bedecken, el Amnmy 't wert nu tijt, ick mené te vertrecken, v... Amnm.
>jJlJ n vriendt hoort noch een woort, wilt ghy dus van my
j ^ lîiy in fulck een ftant ellendigh laten ftaen ? (gaen, j^ bid u met geklagh, keert weder, wilt ontfarmen p1y>die verlegen ben: tot u ftreck ick mijn armen, n roep u aen om trooft, op wien ick my verlaet.
~rcb vricnt ! och waerde vrient ! en ifler dan geen raet ? . at ick mijn Sufters gunft en liefde magh verwerven ? P*ch wij fe Vorft ! ick wil terftont veel liever fterven, £,er ick verlaten foud' mijn Lief, mijns Levens-vreught : ot teken neemt mijn fwaert,waer aengy proeven meugt
£1°ejfel de liefd' m y heeft het herte door gebeten : „Oo 't u believen is, ghy weet nu mijn fecreten, aet toe, ick ben geruft, ick fterve tonder pij n,
00 ick hier op de Aerd' moet fonder Thamar zijn.
C Jon&~<
|
|||||||
|
z6 ThamarsOntfthakingh.
Jonaâab.
Is 't waer 't geen dat ghy feght ? dat ghy u lijf en leven»
Om Thamar wilt terftont aen my heel overgeven ? Soud dit waerachtigh zijn? ick Helde noch wat voor. Jbnïion.
Och jae, gelooft het vry, dit is het rechte ïpoor,
Van mij n benauwde min, ghy fuit met ware daden Hier van verfekert zij n, hoe kunt ghy my verfmadefl. Jonadab.
Dewij 1 ick feker ben, en fien u ongeval,
Soo luyftert na mijn woort, wat ick u raden fal, Op dat ghy naer u wenfch u Sufter mooght genieten» Op wien met ftercke ftroom u liefdens pijlen fchieten» Ghy fuit een dagh of twee kloeckmoedigh dit beftaen* En leggen ftil te bed, en Ipreken niemant aen, En veynfen als of ghy met kranckhey t zij t geflagen : Dan fal den Coningh u gewis in defe dagen, . Befoecken in ufieckt. Let dan wel op u ftuck • Dan fuit ghy wederom na-fpeuren dit geluck, G hy fuit met droef gelaet, met fwacke ftemme vragen» Ach Vader ! moghtnetzijn : hetfoude my behagen» Dat hier mijn Sufter quam, en my yets mede broght» Op dat ick van haer hant een weynigh eten mpght. Amnon.
Volkomen kan ick my in defe raet vernoegen,
Mijn aengefight is bleeck,'t fal by die fieckt wel voege"» Seer aerdigh fal ick dit beleyden na mijn luft, Ick fal u danckbaer zij n, nu gae ick na mij n ruft. |
|||||
|
Jrti'
|
|||||
|
Thamars Ontfchakîngh. 2 7
Amiiongaet, als kranck zijnde, oçJi]n Bedde leggen.
Tweede Handelinge.
» Valfche-Schijn.
is dit niet wel befchickt, hoe flepen zijn de menfchen,
£e0 yder vint fijn luft, al wat haer finnen wenfchen
~*t moet alfoo gefchien, elck traght na fij n begeert,
J*l gact het foo wat krom, dat is de pijn niet weert,
Pjït daer (naredens wet) confcientieyan te maken.
£« beft ick hier van fwijgh, ick foud' wel iemant raken,
pjetis hier meegenoegh. Ick blijf by ditpropooft,
V°m-kool leyt nu te bed, op hope dat hy trooft
y2- Wenfch door (Valfche-fchijn) van Thamar fal bekomen,
niet wel bedocht ? 't en zijn geen flechtedromen,
j*et gaet wel na mijn fin, het ftuck is wel befet, S* hebbe Amnons hert nu vaft genoegh in 't net : pfeer Amnm niet alleen, ick kenfe wel by namen, 7J* Waerom meer gefeyt? ick falfe niet befchamen. >?.ler Zij nder wel omtrent, van beyden j onck en out, jr3eflechjes henen gaen, op wien men 't niet vertrouwt : P?aer weten op een prick de foete Venus dieren, 5n kennen wonder wel haer wefen en manieren, ir°ch*t werdtfo aerdighlijck met foete fchij n beleyt ■ pat niemant daer van weet, noch niemant daer af fey t, fj1 fchoon men van dit ftuck een wey nig weet te fpreken : £}et wort ftracx met een fchij n van dit of dat beftreken, j^erftont werd ick gebruyckt,terftont werd ick bemint> j ?^eck werdt foo beleyt, dat yder hulpe vint y* hen nu als een Prins, ick gae vaft domineren, an weelde weet ick niet waer heen ick my wil keeren. Den Coningh David, met een Pagie.
en Schepper aller dingh, wiens macht in eeuwigheyt
eduert, het werelts radt na fij n believen dreyt. C 2 Waf
|
||||
|
2 8 Thamars Ontfihakingh.
Wat is den aerdfchen menfch, of hy een gouden KrO°n^
Draegtop fijn nietig hooft? het kan hem niet verfchoon ■> Daer komt een fnelle fieckt'., die hem ter neder leyt, Die als een ftrenge Heer het leven hem ontfeyt. , Geen fchepter, kroon noch ftaf, magh na waerdye gelden>
Maer werden af-gemaeyt als grafen op den Velden :, GelijckfeeronverwachtmijnSoon feylaes!) gefchiet> lek trede na fij n Bed, en trooft hem in 't verdriet. ' Een Gordijnewert op-geftrefc#'
Atnnon alsfïeckte Bedde leggende. O Soon! ô kloecke Helt ! dusvanGodtshantgeflagen>
Dus neder in de afch., in fulcke korte dagen ? U aengeficht dat ftaet gelijck de bleecke doot, Ghy fchijnt van lichaems-krachtten uyterften ontbloot O Soon het is nu tijt, ghy kunt Godt niet ontvluchten» Wilt nu met u gebedt inwendigh tot hem fuchten J Bedenckt u levens-loop, hoe dat ghy onbedacht Ondanckbaer tegens God u tijt hebt doorgebracht, Hoe dat ghy menighmael 't gebodt hebt overtreden VanGodesreyne Wet. AchKint! metu gebeden Wilt tot u Schepper gaen, 't is nu de rechte tijt, Terwijl ghy door de fieckt'nu Godts gevangen lijt ; Soo ghy rechtveerdigh bidt, hy fal u niet verfmaden, Hy fal u arme ziel ontfangen in genaden. Amnon.
Ach Vader ! hertelijck ick u in als bedanck,
Hout op van dit vermaen, mijn lichaem is te kranck '■>
Mij n fwacke geeft en kan veel fpreken niet verdragen •
Maer Vader, boort my doch, een woortje fal ick vragen?
Ickben gantfeh uyt-geput, de Sieckt' heeft lange tijt,
In plaetfe van de Spijs, tot voedfel my gedijt';
Ick ben feer teer en fwack. Ach Vader ! hoort u Sone,^
Het fchijnt noch of de Heer aen my wil gratie toonen^'
|
||||
|
D Thamar s Ontfchakingh. ry
s aer komt een weynig luft. Mij n Vader magh 't gefchien,
ç.0ogunt my dat ick ftracx mijn Suiter Thamar fien, >wP dat fy my terftont van d'een of d'ander fpij fe oerriake een gerecht, gekoockt na hare wijfe :
j\'-eer mij n luft vergaet, op dat ick van haer hant j^ocht eten, u tot trooft, en my tot onderftant. IC Vader is 't verfoeck, dit bid ick wilt gebieden :
David. .
j^jn Sone,zijtgeruft,hetfalterftontgefchieden :
5-kgae, de goede Godt wil fijn barmhertigheyt £*en u vermoeyde ziel, eer ghy van d'aerde fchey t, j^toonen, op dat ghy in leven ofte fterven, ^et gulden hemels hof meught eeuwighlijck be-erven. Binnen.
Thamar met een Dienft-Maeght,
j Çn Hemel wenfch ick u met heufTche groetenis,
yk voor u neder buygh, en geef getuygenis, j.al mijn gewilligh hert, waer aen ick ben verbonden : YjT^wijl mijn Vader felfs my heeft tot u gefonden. S| el aen, mijn Broeder fpreeckt, ick ben Voor u bereyt, vJ&ht my wat ghy begeert, maer ach ! wat fwackigbey t, Vît fieckt is dit? het fchijnt mijn Broeder die wil fterven. ^ch!Broeder Amnon hoort,mag ick geé woort verwervé? jTch al te bange vlaegh,die 't hert hem heeft beklept, y ftilj't fchijnt of hy noch een weynigh afem fchept. De Dienft-Maeght.
j°°'t ubelieft Me-Vrouw, wilt uniet meer befwaren, c* fie fij n afem gaet, hy fal noch wel bedaren. ^mnon veynft hem, ofhyuyteenjuyfelinge
komt,endeff>reeckt: Wie fien ick daer voor my, gebogen op de aert,
^taet op, en gaet vry heen, ick ben die eer niet waert. C 3 Tha-
|
||||
|
3 o Thamars Qntfchakingh.
Thamar.
Hoe Broeder, hoe dus wildt, hoe dolen foo u finnen ?
Of kent ghy Thamar niet, hoe zij t ghy dus van binnen In u gemoet ontftelt ? mij n hert (elaes ! ) vol rouw, Dat treurt, om dat ick u in £ulck een ftaet aenfchouw. ^mnonbedaert i endejfcreeckt
met verftant. Ick fie mijn Vaders gunft, waer op ick mijn vertrouwen
Heb vaft geftelt, vermits mijn oogen nu aenfchouwen U lieff elijck gefight, al ben ick fwaer belaen, Och ! Sutter Thamarghy, ghy doet mijn fieckt vergaen, My heeft met gruot verlangh begeert noch in dit leven» Al eer ick m y geruft tot fterven kond begeven, Om u noch eens te fien, het welcke nu gefchiet. 't Is of mijn fieckt vertreckt, wel wat of dit bediet ? Daer komt een foete luft, een luft om wat te eten. Ey lieffte Sufter, nu, een weynigh neer gefeten, Ick bid u door de liefd die ghy tot my-waerts draeghr, Dat ghy doch mij n begeert voldoet : want my behaeghr> Dat ghy een weynigh fpijs tot fterckheyt van mijn leven Berey t, en my terftont met eygen liant fuit geven, Op dat mijn fwacke geeft door 't vaften niet verftrickt : Maer dat mijn droeve ziel daer door wat zy verquickt. Thamar
U vriendelijcke ftem die hoor ick tot my fpreken>
Maer lieve, laet doch ftaen dit bidden en dit fmeken, 't Gebieden ftaet aen u, aen my gehoorfaemheyt ; Gewilligh ick volbrengh 't geen dat ghy hebt gefeyt, Te meer, alfoo ick ben uy t laft van u Heer Vader, Gefonden dit te doen, foo kom ick dan oock nader, En neem naer u gebodt, hier toe een weynigh meel, En mengh dat naer u luft, en voort den Heer beveel, |
||||
|
0 ' Thamars-Ontfchakirigh. 31
jjP dat de fpij fe u tot fter ckhey t magh gedij en :
at ghy verbiijt meught Zij n, in plaette van dit lij en. Thamar koockt Amnon een
jftijfi voor fijn oogen. Jlt . Thamar. jyU is de fpijs bereyt, gekoockt naer u begeert,
Sq1^ ^roeder flaept nu niet, u aenficht tot my keert. x,0 t u believen is, u flaeuw hert wilt verftercken, let defe fpijs, ick hoop 't fal krachten in u wercken. |
|||||||
|
Amnon.
|
|||||||
|
r Seenderleye wijs en fal ick dit gereght
I L^^den/t is vergeefs, al wat ghy daer van feght, cjcben dit niet gewent, ick kan geen vreemde oogen,
A»IeoP mijn handen fien, omtrent mijn Bed gedogen : j^er dit is mij n begeert, dit woud ick, magh 't gefchien, Qïet s'alle van mijn gaen, en komt ghy hier allien, ji dat ick dan de fpijs vrymoedigh fonder fchromee, ^agh eeten van u hant, ghy aen mijn Bed moght komen.
jx i Thamar.
j>. e*ijl ick u begeert foo krachtigh in u fic
yat ghy niet eten kunt, u wille dan gefchie, ■rN?rtrec~t, terftont vertrec"t,ghy dienftmaegt ende knapen, r,Ie op mijn broeders hant dus ydel ftaen en gapen, 5?et is alfoo Gj n wil, vertreckt terftont van hier, P dat hy eten magh, alleen op fijn manier. Dienfi-boden vertrecken.
g Amnon.
•j, etlght nu de fpijs tot. my, den tijt is nu geboren,
ye sten van u hant, mijn Sufter uytverkoren, pencoren boven al, wiens aenfchijn my verheught, 11 blinckt gelijck de Son. ô Wonderbare vreught. o. _ Thamar.
jlet hier mijn Broeder is 't, eet nu,op dat de Heer,
^ ae fij n geliefde wil, u kracht daer door vermeer.
C 4. Amnon.
|
|||||||
|
j2 Thamars Ontfchakingh.
Amnon.
Neen Thsmar, dit gerecht en kan my niet vermaken* Set vry de fpijfe wegh, het zijn heel and're faken, Die ick van u begeer, mijn lieve Sufter, fiet, Mijn teer gewonde Ziel u ander fpijs aenbiet, Een fpijfe van de min, met liefde doorgevlochten, Die uyt mijn herte vloeyt, verrnenght rriet foete tochten. O HemelfcheGodin ! mijn vreught mijn levens luftj Nu ben ick niet getrooft, voor dat m ijn zieltje ruft In u geliefde fchoot, dat mijn geleden fmerte, Met vreughde zy geloont. O foet en jeughdigh herte. O uytgelefen bloem ! mijn lief,dit is de dagh, Daer ick heb na gewenfcht, en noyt geen hoop en fag'1. Ach Thamar't is nu tijt, om gunftete bewijfen, Wilt nu met-weder-liefd u Broeders herte fpijfen, Ick fmeke nu om trooft, ick ftort mijn klachten uyt, Vooru mijn waerdelief,mijn uytverkoren Bruyt. Ick heb foo lange tijt met droefheyt moeten lijden, Ach lief! op mijn gebedt, wilt eenmael my verblijden- Het is geen lichaems fieckt, die my dus heeft ontftelt, Maer lacy ! puere liefd'heeft my dus neer gevelt. Dit is noch J onadab bekent, die ick veel dagen, Door al te groote ftrijt mijn noot dicfcwils moeft klagen? Ick heb verfcheyden mael geweeft als difperaet, In p'rijckel van de doot, in 't midden van het quaet, Het leven my verdroot, de werelt was my tegen, Noyt een gerufte uur in 't Minnen heb verkregen. De vreughde van het Hof, de Coningblijcke pracht, Heb ick om u mijn lief geduerighlijck veracht, Mijn eer, mijn ftaet,mijn kracht mijn glory is verdwenen, Ick bén noyt in de ftrijt gelijek een Helt verfchenen, 't Is alles uytgepuf, ick ben tot fterven toe, Mijn herte my befwijekt, ick ben van klagen moe. Wat heb ick menigb dagh geveynft my te vermaken, In 't Coninghlijcke Hof, dat ick 't geluck mocht raken, |
||||
|
Thamars-Ontfchakingh. 33
P8* u, ach lief! te fien, te zijn met u gemeen,
Poch waer ick gingh of ftond ick vonde my alleen, ^ Is altoos my mifluckt, met treuren gingh ick dolen : l^aer nu,ach Hemelsgunft ! nu is het u bevoolen, P Vader heeft gefey t, dat ghy my trooften fuit, ^°rnt lief omhelft my dan, voldoet aen my u fchult. P Uur ! geluckigh uur, die my vergunt te fpreecken ^?et Thamar,dien ick focht met veel bedeckte ftreken. ~S0rnt, mijn beminde komt, u lieve Broeder kuft. ^ fchoonfte i 't moet nujzijn^mijn brant moet nu gebluft. T Thamar.
y feden die ghy doet, die hoor ick met verfchricken,
^y gaen my aen het hert, en doen mijn ziele pricken, ^ij n Broeder zij t ghy dus met fotte liefd'bevaen, ^ee-moedigh ick u bid, wilt doch in reden ftaen, i^0yt fouder fulck een quaet gefchiet zij n in den Lande. Penckt aen u Vaders huys., denckt aen de groote fchande. Pgnckt aen u Sufters fmaet, denckt wat een ongeval, ^at een rampfaligh leet ons overkomen fal. rfeen,Broeder^w»o»neen,wiltfulkeen fchande mijden, Peen menfch kon overfien ons beyd' aenftaende lijden, ï^en fteld ons tot een fpot, u P rins foo wel als mij n : *»ant wy na Wet en recht ftraf-waerdigh louden zij a. jénnon.
M lief, 't en is niet waert, 't is beft daer van gefwegen,
P krachteloole reen die kunnen niet bewegen l^ijn moedigh Princen hert,dat anders niet en kan, Pan als fijn luft voldoen, wat on-eer is daer an ? ^ckben (ôfuyv'reMaeght !) bereytvoor u tefterven, j°° ghy my voile vreught gewilligh laet verwerven ; aer is niet in de weegh ô 1 ieffelij ck gefight,
p Son ! die met u ftrael tot in mij n ziele light, phy die mijnziels-Princes mijn hooghfte luft opaerden, 1YllJ n levtns v reughde zij r, 1 ief, dat ghy wat bedaerde, C s De
|
||||
|
3 4 Thamar Ontfchakingh.
De vrees heeft u ontftelt, u herte ftaet en klopt,
Door't heftigh wederftaen u afem fchier verftopt,
Laet fulcke fantezy en beufelinge varen,
't Gefchiet uyt rechte,liefd','t en kan ons niet befwaren.
Thamar.
Het magh geen rechte liefd' met waerheydt zij n genaemt»
't Is ongebonden luft, die u noch my betaemt. 't Strijt tegens Godts gebodt, het is een quaet begeren : Ghy wilt mijn kuyffche fchoor door geyle min onteerefl. Mijn Maeghdelijck çicraet, mijn kroone van mijn hooft» Ghy als een ftrenge Vbrft door fulck een daet berooft, Mijn onbefmette roem die fmijt ghy onder voeten, Eylaes ! watishetdoch?'tisomuluft te boeten. Mij n Broeder hout doch op, hout op van fulck een quaet, Dit fal een teecken zij n (foo ghy u raden laet) Van u getrouwe min, laet dan u trouwe blij eken, Soo ghy my reght bemint foo moet ghy niet befwijckeHj Bint in u grage lüft, en doet na mijn bevel : Want foo en heeft men noyt gedaen in Ifraël. Doet fulck een fothey t niet, ick fegh het u in trouwen, Het fal (foo dit gefchiet) in eeuwighey t ons rouwen, Maer 'k weet een beter raet, ey, hoort een teere Maeghf> Soo ghy opreghte liefd' in uwen boefem draeghr, Soo ghy in trouwhey t mint, en fonder loofe treken, Vry morgen aen den dagh wilt met denConingh fpreken> Verklaert aen hem den gront, wat u foo bitter Sruckt, Ick ftel my tot een borgh, u faecke wel geluckt : Mijn Vader die fal my (gelooft) u niet ontfeggen, Ick fal u eygen zijn, wilt ghy 't maer onderleggen. Armion.
Neen Thamar, dit is wint, ghy leyt my foo niet af,
Veel eer ick tot een roof mijn Lichaem over gaf. |
||||
|
j, ThamarsOntfchakingh 3 f
t^.fteld' in doods gevaer, eer ick niet foude koelen
phjn luft op defe ftond', het is al nietigh woelen, ^ay fuit en moeter aen, het zy u lief of ley t, y11 fonder uytvlucht meen maeckt u ferftont bereyt. ftdit mij n groot geluck, ick fal mijn vreught niet derven;
jM fouden wy hier beyd' op defe plaetfe fterven. vjet moet en fal gefehien, daer baet noch dit of dat, *°e dier dat ghy u eer ooek voor de werelt fchat.
Thamar.
Y^ph ! laet mijn naer gebedt, met tranen in de oogen,
y Broederlijckehert verwecken tot medogen, vtIs §hy u geyle luft fuit hebben al voldaen, )jj aer fal ick met mijn fchand' en fmaet dan henen gaen ? vS n droef hey t is te groor, ick kanfe niet beweenen, j^.ee my ! het bange fweet loopt langhs mijn leden henen* (V^j n herte fmelt als Was, noyt menfche foo geplaeght, j?a.l ick gefchonden zijn. Ach ! ick bedroefde Maeght, it*e in foo diepen put vol alderley elenden ^,erfmagten moet, waer heen fal ick m ij n oogen wenden, wot hulp in defe noot ? ô fchande boven al ! vjoytfulck een faeck gehoort, ô droevigh ongeval. |^en fal het op de ftraet van jongh en ouden hooren, *r at ick foo fchandigh heb mijn eerbaerhey t verlooren. ^ ch ! iffer dan geen hulp, geen trooft in defe noot? VR.0 fal 't noch beter zij n, dat ick verkies de doot : ( ken, p ant eeuwig foud' mijn ziel met droef heyt zijn doorfte- ^n ghy foud Godes wet en reyne plighten breken. Amnon.
ï9° ghy my weder-ftaet te volgen mij n gebodt,
j^et reght foo werd'ick gram, ghy hout met my de fpot.
^°ch tiert u çQO gj^y wjjt5 jjj iesjen moet ghy leien,
^ny raeekt niet uy t mij n hant, of fuit een Vrouwe wefen.
Th*-*
|
||||
|
Thamar Ontfchakingh.
|
|||||||
|
3*
|
|||||||
|
Thamar.
Genaed' 0 Vorft ! genaed, beftiert u gram gemoet,
Straf die de ftraf verdient, kaftijt die u mifdoet, Indien ick fchuldigh ben, doet met my naer behooren De doot ben ick getrooft. Ach ! was ick noy t gebooren» Was ick nu als een fchim, of flechts gelijck een geeft, Soo foud' ick voor dit quaet niet anghftigh zijn bevree^v Achimogt mijn fchoohheyt nu in fnelheyt van my vlieûe> Soofoud'ditfnoodefeytaen my hiernietgefchieden. O vals vermomde fchijn ! met booshey t 't faem gemenCKt» Waer door g'u eygen ziel en lichaem eeuwigh krenckt. O wel igh bloet ! dat u foo gey 1 drij ft o m het herte, O aders ! gantfch befet met vreughdeloofe fmerte. Wat dient voor my gedaen ? mijn Broeder is verftoort, O Godt ! ick roep tot u, mijn bede doch verhoort. Aenfchout mijn groot verdriet, hoe dat ik wert beftredcn, M ij n Broeder parft my felfs mijn plicht te overtreden. |
|||||||
|
ThamarsOntfchakingh. 37
kk heb geen krachten meer ; alleen mij n woorden zij a
^tenders van mijn fmert, uytleggers van de pijn. Hoewel ick met geen kracht kan uy tterlijcken wreken ; ^°o wil doch evenwel mijn hert inwendigh breken, p^yt vrees van Godes ftraf, die over ons fal gaen, J^ch! Broeder,'t is noch tij t, denckt wat heeft God gedaec, ÇOe is het werelts-ront, felfs in de eerfte dagen, £*pt ftraf van defe fond', met water-vloet geflagen. Hoe is oock Sodoma tot in den gront verbrant. jy at ifler oock gefchiet voor delen in dat Lant, Yaer Dina wierd gefchent, hoe is het haer bekomen ? Al Wat'er mann'lijck was is 't leven ftrackx benomen, ^"ot wrake van de fchand'. Och ! Amnan, denckt hier aen, ~ü laet my ongefchent doch uyt u handen gaen : ^edenckt dit in u hert, ghy fuit het wel befeften, ûoo wy dit quaet beftaen, dat ons de plaegh fal treffen. Amnon.
f*et geen ghy my verhaelt, dat is my wel bekent,
Y^y Zij n nu hier alleen, geen oogh is hier omtrent. *»1 Wat'er is gefchiet, daer zijn veel reden tegen, ~e kracht van dit propooft, dat kan my niet bewegön, j»Neen is dit mijn beed', dat ghy u fachten aert Sgtoont, en voor u lief ten vollen my verklaert. ^at is u in de weegh, hoe foeckt ghy dus te vlieden ? uaer is geen fwarighey t, 't fal hey melijck gefchieden. Thamar.
J^aerom foud'ick niet zijn bevreeft in dit verdriet ?
ick weet dat ov er al Gods ooge ('t hier oock) fiet. Amnon.
"ier is geen vrees omtrent, hoe fiet ghy dus ter zijden ? Thdmar.
^oo lange als içk kan fal ick my daer van mijden. |
||||
|
38 Thamar s Ontfchakingh.
Amnon.
Éy lieve waerom niet, de faeck en lijdt geen laft, Thamar.
'i Gefchiet niet met mij n wil, al houd gy noch foo vafc Amnon.
Nochtans fal ick mijn luft, naer wenfchen met u drijven* Thamar.
Inwendigh fal mijn Ziel daer van onfchuldigh blijven- Amnon.
Ghy toont hertneckigheyt, ô Thamar ! dit is quaet. Thamar.
Soo 't af te weeren is, ick my niet fchenden laet. Amnon.
Mijn lief, en vreeft ghy niet ? komt wilt u overgeven- Thamar.
Ick vrees u nimmermeer, al koftet my het leven. Amnon.
Wel, z,ijt ghy fo gefint, ick bid nu langer niet, Treet aen, ghy fuit per fors, fiet daef mijn wil gefchiet- EenGordijnetoegep^m
Valfche-Schijn.
Nu is den jongen Prins in vreughde na fijn wenfchen, ,
Nu is hy buy ten 't oogh, gefcheyden van de menichcflj Nu is hy fris en wel, nu weet by van geen fmert; , Terwijl fijn volle luft by hem genoten wert. (?en'
Nu moet die foete Maeght door dwangh haer laten fchen-
Dit gaet al wat te hooghJ hoe wil dit ftuck noch enden- A, |
||||
|
ThamarsOntfchdkingh. 39
£1 is 't dat Amnon felfs hem nu geluckigh acht,
*% dunckt (na 't hem vertoont)'t is qualijck overdaghr,
*« ben ick Valfche-Schqn, dit kan ick niet verfchoonen,
P&t Thamar door gewelt haer moet gewîlligh toonen.$
^en Maget tegens wil te dwingen tot de min,
jJaer fteeckt ( © trotze Helt) al vry wat meerder in,
"et is geen kleyne faeck, in fulck een quaet te treden,
f Strijt tegen de natuer, en tegen alle reden.
y faeck die loopt gevaer, boet vry u grage Iuft,
Ën voor de lefte reys, u lief, u Thamar kuft :
Ick weet, ghy fuit niet meer tot fulck een vreugde komen:
Maer op een ander wijs, noch van de Nicker droomen,
j^e foete vreught fal u noch wreden tot fenijn,
j^et fal te fijnder tijt aen u gewroken zijn.
*ck vrees dat u dit foet foo bitter fal opbreken,
j^et is een Coninghs Kint, een yder fal het wreken,
Pl<sgaet het menighmael : als 't luftj en is geboet,
P^n komt wel haeft het fuer in plaetfe van het foet,
P*n moet men al de laft noch op het eynde dragen,
~Q ley t den menfch op 't hert, ja al fijn leven dagen,
j^an is 't dat menighmael dit les gefproken wert,
*^e vreught is al te kort, voor fulck een langen fmert,
Binnen.
Thamar, Hit gefloten. P trouweloofe Vorft ! zijn dit u minne-treken, j^nu de liefd' gedaen? 't hert wil van fmaet m y breken. *^oe komt in u gemoèt al fulck een wreet bed uyt, j^u ick te fchande ben,nu ftoot ghy my noch uyt. (gen ? ^ijn Broeder,vreeft gy niet,nochGod noch voor fijn pla- pj iaet u fteenen hert bewegen door mijn klagen, Jck diegebogen leghhier vooru Majefteyt, *-n bid met droef gelaet, verfoeck barmhartigheyt. j*v ant fo ghy my verftoot, ghy fuit meer fchant en fchade ~evinden ajs g^^- meent. ^cn ; lieve laet u raden, P.1C quaet fal erger zij n als ghy oy t hebt gedaen : ■Neemt my in ugenaed'en liefde wederaen. Op
|
||||
|
4<3 Thamar s Ontfchak'mgh.
Opdatwy indegunftdesConinghs mogen blijven :
Ten ey nde dat de vreught aen ons oock magh beklij Veï1, Amnon.
Gaet heen, waer dat ghy vvilr, mijn luft die isgekoelt» Geen liefde groot noch kleyn mijn hert tot u gevoelt» Ghy zijt nu los en vry, gaet nu ghy trotfe Thamar : SoedtgydesConinghsgunft, vertreed hieruytdekame • Thamar.
Ey Broeder, noch een woort. Am. Weg, weg met u getie ' 't Sa Bode weeft bereyt, en jaeght de Pry van hier. Dienaer van Ammn.
Gaet weg gy fnoode hoer, gaet uy t mijn Heer fij n oogen»
Hy wil geen eenigh woort te fpreken meer gedoogen. Thamar.
Wee Amnon ! dat ghy leeft, noyt fulckeen boofedaet, Noyt fulck een fieltery., noyt fulck een felle haet, Is van den aenbegin gefchietgelijckalsdefen ; Godt fa1 u ftraffe zijn,de wraeck hebt ghy te vrefen. Is dit de trouwe min, is dit u foet gevley, Dieick met Ziels-verdriet ioo bitter nu befchrey ? Ick weet my door de fchand' van lmerte niet te bergen, Ach Vader\ wat moght ghy my oyt voor defen vergen? Dat ick hem dienen moeft, nu is fij n wenfeh voldaen» Nu moet ick noch met fmaet van defe Linckert gaen, Nu ick gefchonden ben, nu werd' ick uy tgeftooten, Eylaes ! nu werdt de deur my voor het hooft gefloten- O vals fenij nigh hert ! vol vriendelijck gelaer, Is dit oprechte liefd3 ? ô fchrickelijck verraet ! Gefchent, eylaes ! gefchent, te fchande al mijn leven- Fy Amnaih dat ghy hebt al fulck een fey t bedreven, Fy fnoode Boef, vol lift., verrader van eep Maeght, Die, fchoon fy is gefchent haer kuysheyt by haer draegM : |
||||
|
w. ThamarsOntfchakingh. 41
A.ledoorufoeteluft, nochfmekenis bewogen:
v~aer door gedwongen kracht, is fchandelijck bedrogen.
Oj.11 is mijn Ziel bedroeft,nu is mijn vreught gedaen,
j ^ fal ick tot een fpot voor al de werelt ftaen.
i* Weet my genen raet, wee my ! ick ben bedorven,
|
|||||||||||||||
|
Had
|
! was ick van dien boef fij n handen doch geftorven
|
||||||||||||||
|
iy in defe haet terftont my oock gedoot;
^° Was ick in de ruft, en vry van defe noot : |
|||||||||||||||
|
v|?.er nu (ach ! leyder nu) ick fcheur met eygen hande
j!jijn fuyver Maeghde-kleet, tot teken van mijn fchande* j Ç Bloem is afgepluckt, de giants die is verdooft, i£« ftroy bedroefde afch op mij n onweerdigh hooft, gunt vay (ach ! Hemels Godt) de doot in dit benouwen, __ P dat mijn oogen hier mijn fmaetheyt niet aenfchouwé> 'Derde handelinge.
» Abfalomuyt.
*Jj.at vreemde faeck is dit, wie heeft u doch misdaen ?
y^in lieve Sufter fpreeckt, hoe zijt ghy dus belaen ? cT* at is aen u gefchiet, hoe zijt ghy dus uytfinnigh, jy§ht my het ongeluck? wie is foo ftout, foo vinnigh, r>le u (een Coninghs kintj) durf eenigh leet aendoen ? ~j J-t valt my op mijn hert, ick heb een quaet vermoen: ck denck de oorfaeck wel van dit feer droevigh treuren, .is meerder als gemeen het Maeghde-kleet te fcheuren. j-Mn Sufter fpreeckt oprecht ; na ick bemercken kan, j^eri ick hettoe betrouw, u Broeder is de Man, ie u gefchonden heeft, 't is Amnm dien ick mené :
j^.8«tmy. Tham. Och Atfalom !hy is 't, en anders gene, ».le tny heeft tegen wil door fijn gewelt verkracht : j^aer nu het is gefchiet, my fmadelijck veracht : ^1 ichopt hy met de voet mijn teere Maeghde-leden; ^ aer door dat ick mijn tijt in droef heyt moet befteden: u fegh ick dan voor'tlaetft, adieu mijn vreught, "leumijnlevensl*ft,adieumijnjongejeught. D Adieu
|
|||||||||||||||
|
42 ThamarsOntfchakingh.
Adieu al mij n vermack, dat my oy t moght verblijden.
Mijn eerbaerheyt is wegh, nu moet ick altoos lijden* Adieu ghy Maeghden-rey, ghy Juffers van het Hofi, Beklaeght mijn ongeval, hier is genoeghfaem ftof. Adieu mijn fchoon çieraet, Carbonckels ende' fteenen* Die iclcgedragen heb, helot nu mijn leet beweenen. Adieu mijn fchoonheyts fleur ick blijf in eenfaernheyt» En wacht tot dat de doodt het eynde my bereydt. Adieu ô felle Prins, die u niet laet bekooren, Die niet een eenigh woort van my begeert te hooren. Adieu, ghy die mij n eer hebt trouweloos ontfchaeckt» En door beloftenis u eygèn mont verfâeckt. Adieu, voor 't laetft adieu, die my eertij ts beminde» Met valshey t, ick vertreck, ghy fuit u ftraf wel vinde. 'Abfalom.
Hout op van u geklagh, mij n Sufter weeft te vreen, n Swijgt ftil, 't en heeft geen noot,ey ftaeót dit naer geween» En neemt u defe faeck foo fwaerlij ck niet ter herten, Want hy u Broeder is, het fal hem noch wel fmerten : Wanneer des Werelts loop het radt eens ommedreyt ï Dan fàl de wraeck hem flaen voor dit fijn fnoode fey t» Hy fal tot zijnder tijt een ander lesje droomen, Sij n fchand' fal aen den dagh u tot een eere komen. Soo ick de tijt beleef, en foo ick heb de macht, Het fal gewroken zijn, door een bedeckte kracht. |
||||||||
|
David.
Wat brenght (elaes !) de tijt, detijt al droef heyt mede, Wieleeft hier op de aerd' geduérigh in de vrede ? ( ^ Waer vint men fulckeen menfch,hoe rijck, hoehoogvai |
||||||||
|
Hoe Edel dat hy is, die fonder droef heytgaet? ,
Sijn vreughde,dien hy heeft, werdt dickmael 'w gebonde >
En door een haeftigh leet op eenen uur gefchonden. Daerbaet geen Coninghs Kroon, daer baetgeengr0 ontfagh,
Den tij t bren ght alle dingh volkomen aen den dagh. - . |
||||||||
|
i ThamarsOntfihakingh. 43
etc die foo menighmael mij n Vyandt heb verflagen,
J-n ben voor veel een fchrick, moet even-wel nu klagen. Jjk die een Coningh ben ; doch in mijn Coninghs-huys ijaer is een naer geklanck, daer is een dubbelt kruys, r^er is een droeve maer my heden voor gekomen, pUJn eygen Soon die heeft mijn Dochters eer benomen. Sen Goddeloofe daet, een fchand' in Ifraël, peQfmaetvooral delien,etnaltefotten fpel. £en fonde voor den Heer, een lafter in den Lande, *-enaltegrooten qnaet,een gruwelijckefchande, t^ie iffer nu begaen, daer ftaet men nu en kijckt, Xaii fchand' en groote fchaemt men aen d'een zijde wijcl. •^omt nu eens voor den dag, ghy kloeck en ftoute Ridder* ^nfchouwt u Vaders leet, komt fiet hoe dat ick fidder, £j°e dat ick ftae en beef, in dit mijn groot verdriet, Pat door u ftout bedrij f my heden is gefchiet. j^k fie vaft gins en weer, wat baet mij n treurigh fuchten ? ïj"jn Soon, die fchuldigh is, die ftelt hem om te vluchten, ly at fal ick hier toe doen, wat dienter nu beley t ? Jt fal het befte zijn, gedult en lijtfaemheyt. Binnen.
Abfalom met een Lijf-Knecht uyt. ck heb in defe tijt een Gaftmael voor genomen,
■p aer op5 nae dat ick hoop, het gantfche Hof fal komen. Çe0 Wonder groot beflagh, om reden neem ter hant. *-n Waerom dit gedaen ? 't is om een geeftigh quant, £.le door gemaeckte pijn kon aerdigh blijcken veynfen, ^°n fpreken met de mont, maer anders metgepeynfen gn) onder valfche fchijn, het Coninghlijcke Hert, .t S.ewegen,ofhy was beladen met veel fmert. j. 9n door fijn geyle luft, met fmeecken ende vleyen, j^yn Suffer (door'tgebodtdesConings) doen verleyeri, t\°n met een droef gelaet noch klagen van fijn min : ^ser had uyt valfchen gront het fchenden in den fin., ■SS ^H D z Kon
|
||||
|
44« Thamars Ontfchakingh.
Kon on het alderwreeft fij n fchande niet bedecken,
Maer itietfe van hem uyt, dit doet my nu opwecken» Alfo den tijt hier toe gelegenthey t aen-biet, So gae ick daer me voort. Want my oock feer verdriet» Dat fiilck een fchoone Maeght foo deerlijck is bedorven» En dat den fchender boos noch niet en is geftorven, Om dan het reght befchey t te geven van dit werck. So Iet wel op de faeck, dit is hét oogemerck : Het is (gelijck ghy weet) een ruyme tijt geleden, Dat Amnon is gevley t, dat Amnon'is gebeden Van Thamar, die bedroeft daer voor fij n bedde ftont. En fmeeckte : maer geen trooft by haren Broeder vontj Die tegens Wet en eer hertneckigh heeft geftreden, En wierde niet beweeght, door noch foo foete reden • Maer heeft ftoutmoedelijck met opgefette macht Haer tegens wil en danck, foo fchandelijck verkracht •' Die fal ick on verflens nu met de doot befetten, Want hyfe fchuldigh is na Godts befchreve» wetten ■ Dewijl mijn Vader dit te fixaffen hem ontfiet, So fal het dan door my rechtveerdigh zij n gefchiet. . Dit is dan mijn begeert, ghy Schilt-Knaep fuit niet vreie '
Maer fuit op mijn gebodt, getrouw en vaerdigh wefen- Wanneer als Amnon nu in goeder heugh fal zijn, . En dencken op geen quaet, maer vrolijck van den Wij ' Als ick dan tot u fegh : flaet Amnon dat hy fterve ; So ghy dan vaerd igh zij t, ghy fultmijngunft verwêrve? Ghy fuit dan fonder vrees terftont hem neder-flaen» En fris zijn van gemoet, getrooft daer henen gaen? Want ick door mij n gebodt aen u dit heb geheeten : Maer hout dit by u feil, geen menfeh en moet het weten» Lijf-Knecht.
Aenlienelijcke Prins, in fchoonheyt boven maet,
M ij n 1 ij f, mij n gantfche kracht, voor u ten dienfte ftaet?
|
||||
|
4j Tha.ma.rs Ontfchakingh. 45
hxç*U Mogentheyt hier na my fal gebieden,
1 «l terftont van my getrouwelijck gefchieden. 't Samen binnen.
Davidmet Abfalom uyt. Tj £°riaeck mijns verfoeck Heer Vader doch verftaet,
^. knecht in defe tijt fijn Schapen fcheeren laet, jy *enfcht het Hof-gefin des Coninghs te tra&eren, j5n Coningh die gelieft hem tot u Knecht te keeren, t. e^grooten kleyn,op dat een yderzy verheughr, n datdenConingh fie fijn Kinderen tot een vreught. David.
jj yn Sone weeft geruft, 't fal u te veel befwaren,
v^c Hof-gefin is groot, laetfulck een Maeltijt varen, ç. Y fullen naderhant aen u betoonen d'eer, g "?} tot u in te gaen, indien 't den grooten Heer » e«eft,en ons toelaet ; ghy dan in defe dagen, I ^ u met dees en geen van 't Hof-gefin behagen, J^K heb een ander faeck ten Hove by de hant, ».le niet en dient verfuymt, vermits het gantfche Lant >j,aer aen op 't alderhooghft tot welvaert is gelegen, reckt ghy met u gefin, ick wenfch u Godes zegen. j\. Abfalom.
ç?*r Had ick niet gedacht dit had ick niet vertrouwt»
j ^ader ! dat ghy my foo kort af-feggen fout. ck hope immers niet, dat ghy my wilt verfmaedefl -} » T David.
fjeen Soon, foo 't u belieft, foo laet u van my raden,
pet triagh voor defe tijt met my nu niet gefchien, ndien het wefen mocht, ghy fout my willigh fien. Abfalom.
■j-tewij 1 u Maj efteyt hier tot n iet is genegen :
Maer heeft wat anders voor, foo laet u dan bewegen :
D 5 Dat
|
||||
|
46 Thamars Ontfchakingh.
Datickaenfchouwenmàgh,denaeftevan mijn bloetj
Envrolijckmethaerzijn. Ach! Vader dit voldoet, Infonderheyt, foolaet mijn Broeder Amnonkomen, Want uyt een gunftigh hert heb ick dit voorgenomen. David.
Op u gewenfcht verloeck ick dus verr' confenteer,
De helfte van 't gefin : verkieft naer u begeer, Wilt Amnon ende my voor defe reys verfchoonen. Abfalom.
Ach ! Vader wilt ghy dan geen vrientfchap my betonen • Heb ick aen u mifdaen, dat ghy my wederftaet, En toont, als of ghy my meer als een ander haet ? En ben ick niet u Soon, de vreughde van u kroone ? Benickniet^/â/owjtotlofgenaemtde fchoone? . - Waer mee heb ick verdient, dat ghy mij ns herten wcnfc"
My heden nu ontreckt ? Wat ongeluckigh menfch Benickindefeuur,icktwijftelofmijn Vader JVly voorfijnSoonehoutj'k bedenckdefake nader. Davïd,
Waerom fpreccktghy fo dwaes, en neemt een argument»
Als of den Coningh u niet voor fijn Soone kent ; Neen kinr, dit is vergeefs, 't zij 11 kraghteloofe reden, Vermits mijn raet u dient tot u profijt en vrede. Abfalom.
Watfoud' ick voor profijt uyt dees gehoorfaemheyt
Doch trecken, ick die nu het alles heb bereyt^ En if aet alleen en ruft op 't komen van de Gaften, ]sditnietaltefleght,fofchandighmistetaften? Die al de koften heb volkomendijck gemaeckt, Ghy neemt het wel of niet, mijn eer die is geraeckt, |
|||||||
|
•
|
|||||||
|
*.. ThamarsOntfchakingh. 47
Ici- r ^US vrughtel°os van defe plaets vertrecken,
5 ; kweere, 't fal hier nageen vrede doen verwecken. j^ rny die fpot en fchand voor. defe tij t gefchien, j i^felfs niet eenen vrient wert aen mij n dis gefien : jj* °arfte fchier van fpij t, op my ftelt geen betrouwen, ^et mocht door fotte daet wel namaels noch berouwen. David.
ip -d&falom ! ghy dringht my heden, dat ick moet
►pOelaten, 't geen ghy wilt, u wille dan voldoet, Areckt dan in vreden op, met aides Coninghs Kind'ren, eTnijt het geen, dat u de vreughde kan verhind'ren. Abfalom.
+ck danck u hertelijck, Heer Vader dat ghy dit
^ty confenteert : want 't is mij n doel, mij n eenigh wit.
't Samen binnen.
Naer weynïgh tij t s fittende aen de Maeltijt.
Abfalomflaet op.
ij x ^en meer als grootgeluck komt huyden my te vooren,
i^kfie'tgaetna mijn wenfeh, de tij ris nu geboren, i teet toe ghy Lijftrouwant, mij n faken die ftaen vaft, ~[ien trouweloofen Prins kloeckmoedigh nu aen taft. .y^el op, zijt on verfaeght, llaet toe, foeckt hem te raecken, ergelt hem op fijn kop de wel-verdiende wrake. De Schilt-Knaep.
y Vorftelijck gebodt voldoen ick nu terftont,
*-nmaeck met defe flaghhemdoodelijckgewont. •j-*4er ley.t hy onder voet, fijn kracht fal haeft verteeren, ^et noch een fnick of twee, daer me fal hy paflèeren. D 4 Abfa-
|
||||
|
jibfaloiri.
Nu is het tijt voor ons, elck packt hem op de vlucht, Voor my k k vlucht terftont ; want haeft fal dit gerucht Den Comrigh (alfo klaer als een Bafuyne)hooren. Adieu gh y Hof-gefin, mijn tijt die is geboren, lek fegh voor 't laetft adieu,getuyght van defe daet, Mijn hant heeft hem gedoot,tot ftraffe van fijn quaet, Smijt weg den dooden romp, en fleept hem uyt de kamer? Hy heeft het wel verdient aen onfe Sufter Thamer. Vluchten tinnen-
De Deught met.VaIJche-Jchijv uyt. Het eene quaet dat baert het ander onverdacht, Nu Thamar is gefchent, nu Tharnar is verkracht, Nu moet dien jongen Hek noch onverdachtigh fterven? Jn 't midden van fijn vreught begint men hem te kerven. O droevigh ongeval ! den Hemel ftaet betreurt, Geen fotter daet is oy t in Ifraël gebeurt. |
||||
|
ThamarsOntfchakîngh. 49
j*-b Conîngs kint verkragt, een Coningsfoon verflagen.
>!kri hoort door al het Hof den Coningh felven klagen,
j^ir-yder ftaet verfuft, een yder is verbaeft.
ffet gantfche Coninghrij ck dat tiert, dat roept en raeft ;
j js voor de gantfche wer'It een fake meer als wonder,
pis yder in fijn oor een flagh gelijck een donder. /
£?ö quaet in Ifraël, waer van men noy t en leeft :
î^et Thamar fit en treurt, en Amnon geeft de geeft.
y.f&falom de fchoonft, de fchoonfte in het leven,
v^at quaet hebt ghy begaen, wat feyt hebt ghy bedreven ?
j7 at fchrickehjck verraet, wat voor een rnoordery*
r tenght ghy nu aen den dagh? ô fnoode boevery.
y aldernaefte bloet te brengen om het leven,
y Broeder, eer hy 't wift, v erradelij ck te geven
^enmoort-fteeckinhethert.' O grouwelijck beftaen \
ue wraeck die fal gewis u tot een ftraf na gaen.
Valfihe-Schyn.
<rewijl ghy _4£/*&wzbefchuldight fonder reden :
^°o doet my u propooft wat nader tot u treden,
;*' 't giene wat hier is van At>falomge(chïety
~at is rechtveerdighlijck, en fonder reden niet,
>re ftraf is na waerdy, het loon is na de wercken.
f;enonpartijdighmenfch kan dit genoeghfaem mereken,
\*ad Amnon op de raet van Thamar "wel gelet,
f*y had fij n foete luft genoten fonder f met,
v*y had des Coninghs gunft, en oock fijn eer behouwen,
tjy had op fij n begeert met Thamar mogen trouwen :
^ant eer dat Amnon foud' al fulck een quaet begaen.
i^en Coningh liever had het trouwen toe geftaen.
y at menigh Vader wift't fecreet van fijnekind'ren,
ö°e dat de faecke ftond', hy loude foo niet hind'ren,
■* e trouwen dees of geen, fchoon tegens fijn gemoet,
Als hy des niet te m in fij n V aders plicht voldoet,
*-n haer ten beften raed : gel ijck men fiet gebeuren,
•"at om een qüader feyt, de Oudersdickmael treuren.
D y 'tis
|
||||
|
50 Thamars-Ontfchakingh.
't Is beter dat u Kint naer fij n begeerte trouwt,
Dan of het anders doet, dat u en hem berouwt. Men heeft wel eer befpeurt, dat d'ongefiénfte trouwe, Die by de Ouders felfs onwaerdigh wierd' gehouwe, Slechts om een weynigh goets, een beufel dit of dat : Maer wierden haeft daer na geprefen door de Stadt, Ja wierden in der daet de alderlieffte vrien den, By Ouders, vrient en maegh, die fy gewilligh dienden : Gelij ck in tegendeel d'er varenthey t ons leert, Hoe haeft by dees en geen het goetj e werdt verteert, De Vrouwe tot verdriet, de Ouders moeten klagen, Vermits fy met haer kint meeft op het goetje fagen. Daer leyt het overhoop, de rijckdom decimeert, Daer is geen reghte liefd', het blat is omgekeert. De Man die is te los, hy wil niet onderwinden, Het is een groot abuy s, aen 't goet hem te verbinden, Ick keer my wederom, en toon, hoe opftinaet, Dat Amnon is geweeft, want noyt geen wijfe raet Beweeghde fijn gemoet : maer wilde liever fterven, Eer hy fij n geyIe luft een oogenblick foud derven, Sijn herte was verfteent gelijck een Diamant, S ij n bloet was als een vyer, een Moeder van de brant. Hoe foet dat Thamar fprack, hoe bitter dat fy fchreyde, Hoe vyerigh dat fy badt, hoe lieflijck dat fy vleyde, 't Was al om met gefmeeckt, voor haer was geengenae'? De fonde moeft volbraght, tot in den hooghften graet. Het moeft van hem gefchien, door fno verkeerde w£-'e ' Sijn luft heeft hy geboet, fijn loon heeft hy verkregen- De Deught. Ick ftae met groote luft en let op u propooft,
Maer als ick oordeel ftrijckj dan fie ick na het Ooft, Enwaeromditgedaen? 't is ofick daer kan vinden ( De Ooft en Weften Wint, ick woud die 't famen binden •
Is'dit niet al te dwaes, 't en heolt geen fondament ; Dit raeckt u Falfche-Schijn, u felven hier uy t kent, . |
||||
|
ThamarsOntfchakingh. 51
Vjty fpreeckt hier tegens my van Amnon foo v eel reden,
Us of ghy leeren wilt de Chriftelijcke zeden, ^°ntrary u natuer, waer heeft de duyfternis ^rneenfchap met het light, ghy taft voorfeker mis. ^e kan een foete vrught oy t van een dorre plucken ; v^at doet een diftel meer als 't goede kruy t verdrucken, ■^at kan hier doch voor goets uyt uwen monde gaen, J^ant ghy geduerighzijt met Val/che-fhijnbdaen. p egj weg,vertredt van hier, u naem die brengt het mede, f*hy zijt een valfche-gaft, fegt my, waer brengt ghy vrede; ^Jet quaet dat Abfdom gedaen heeft, onder fchij n Y_an vnentfchap, dat is recht een Duy velfche fenijn, jjty heeft het uyt u borft gelijck een fpin gefogen, ^n door wraeck-gierigheyt, op Amnon uy tgefpogeïi, Valfche-Schijn.
^Abfalom van u befchuldight werdt of niet,
^aer is op defe ftond rechtvaerdigh ftraf gefchiet,
^On Abfalom fijn quaet met Valfche-Schijn bekleden :
^!j n Broeder Amnon heeft den wegh hem voor getreden.
ylaet eens u oogen om in 't Werelts regiment,
js niet de Valfche-Schijn by yder een bekent ?
*ck ben van out geflaght, al van 't begin der dagen,
^lij n Ridderlij cke ftam kan yder een behagen.
j*1 't Paradij s ben ick by Adam al geweeft,
j^i ben voort naderhantgdient^geviert, gevreeft.
jr*én grooten Patriarch, den Vader van 't Geloove,
Weeft in Egypten-lant mijn krachten niet verfchoven :
Maer tot fij n eygen nut gebruyckt, en dat door noot,
^yt vreefe van het quaet, uyt vreefe van de door,
y yt vrees van lijf en goet door Sarate verliefen ;
^00 heeft hy defe wegh veel liever willen kiefen,
^e Valfche-Schijn diequam he m wonder wel te pas,
Want Graniet fijn Vrouw maerdoen fijn Sufterwas,
^°ozijnder meer geweeft, ja deftige patronen,
f-n hebben fchijn gebruyckt om and'ren te verfchonen.
Alfa
|
||||
|
5z ThamarsOntfchakingh.
Alfo heeft Jonathan geveynft, en met een fchijn,
Als of hy in het Velt na eenigh Wilt of Swijn
Sijn pijlen fnellijckfchoot : maer door dit lieve teken»
Heeft David Sauels hant bedecktelijck ontweken.
Als hy nu door de vlucht van Sauelwas bévrey t,
Den Coningh op een nieuw meer fwarigheden lijr,
Als hy voor Acht> quam, foofpraken fijne knechten,
Dit 's David-, die men gingh ter eeren kransjes vlechten»
Die fulck een hoogen lof door al de fteden droegh,
Dat Sauel'm den ftrijt wel duyfent neder floegh :
Maer David met fijn hant thien duyfent had verwonnen.
Doen floeg des Conings hert, doen heeft fij n vrees bego*1'
Had hy de Valfche-Schijn van fothey t niet getoont, (nef»
Verfeker David was van Achis niet verfchoont.
Hy had in defe tijt veelfmaetheyt moeten lijden:
Maerdoorde Valfche-Schijn foo quam hy tot verblijden.
Alfo kom t huy den noch de Valfche-Schijn tot nut,
En is noch in de noot aen vele cot een itut,
Daerom foo 't belieft, en'wilt my niet verachten,
lek heb in defe tijt meer alsgemeene krachten.
DeDeught.-
O valfche fnater-tongh, ghy trotfi: my al te veel,
't Is maer bedriegery, u faeck is niet foo eel, Gelijck ghy hier bewijft ; ghy weet defoetfte dingen, Bequaem tot u profijt, feer aerdigh voor te bringen, Maer 't is vermomde fchijn, ghy leyt door fulck gelaet, Den menfeh, den fleghten mens, al fachjes tot het quact, Want ^/y^-,SV^Vwertmeeft totflim beleyt getogen : DeVal/cbe-Schijnaieheeft fo meenigh menfehbedroge0' De Valfche-Schijn die is van leer fenij nigh Zaet, Want by fijn eygen vrient al eer hy 't weet verraet. De Valfche-Schijn d ie heeft met moort de Sichemijten (In plaerfe van verbont) vernielt met ftrengh verwijten. Door valfch bedrogh in fchijn is Uriam gedoot : En J aai Amafa braght in gelijcke nopt. |
||||
|
w Thamars Ontfchakingh. 53
jJoor valfch gemaeckte fieckt is Thamars eer benomen.
jJoor valfch en loofe fchij n is Amnon omgekomen.
*j*us huyden brengt ghy noch veel menfchen om den hals :
^pmma, in kort gefeyt, aen alle kanten vals.
S*hy rockentPrincen op,deConingen deraerden
Pie hitft ghy tegen een, met fcherp en blancke fwaerderij
t Is o ver al vol moort, 't is over al vol brandt,
^elfs heden defe dagh in onfe Vaderlant.
Ën of de goede Godt ons vreede woud vergunnen,
Men treckt het in bedenck, of ghy fuit ruften kunnen,
y faem is fchij n bedrieght, ick fpreqck nu overluyt,
"egeert ghy meer bewijs, Verwacht het eynde, uyt;.
|
|||||
|
BeJluyU
|
|||||
|
'Sluyt-Reden.
|
|||||||||||||
|
D%tt lief &eû?anbt/
3£aev lief b'niet ftet/ 5©aec®enusiBint ^aergeplöeptgaett ^aengöenijt/ ^oo?9etbecto0t/ ^ommaïjetfiaet/ 3&aet<©ubet#raet/ |
|||||||||||||
|
g^ölepnbetfiant/
ïiomtbeelberbjiet. beliefde Bint/ (Ctoeeliefftemanaecf/ aengcootefptjt/ Jlaerioonaltijt. m$ liefb' niet gaet/ sta0beeltS«squaet. |
|||||||||||||
|
tieemtgunfi voorkunft.
J.C.May-Voge
F I NIS. |
|||||||||||||
|
E
|
|||||||||||||