-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

».

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CATECHESIS

fîue

i brevis IN-lu STITVTIO C H R I-ly STIANAE DOCTRINAE

modo ilia in Ecclefijs amp;nbsp;Scholis Pala email tu$ turn Eledoralis cum ducalis tradicur. U vnacumceremonijsEcclefiafticis,precatio-nibusjplenilque acintegris teftimonijsla. y ct«lcripturx,adquem modumanceaSc « capita amp;nbsp;verlîculi in margins ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numeris tantum conli-

QI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gnati fuere.

Item.

!) nbsp;nbsp;Rejfgt;»njie^idtjuDrunJ^m Theologarum cenfrrAm

U de teflimoniif ex facrit httern addudie amp;nbsp;tgt;t 41 mttrgtne Catechefeas Hejjdelbergenßs netatn, D nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Item.

Ill ^‘Q’on^oamp;quxftioncs fex dccocnaintcrroga-

* tionibusoppoßtae.

Item.

^rticxlijH tjHitueEttangelict Eccleßeidtnegatia Ceetmcanfintiunt 'xeldijßentiunt,

gt;{lt;«»«(*

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CONSCRIPTI

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à

Z ad CHA R I V RS 2 HO, I

01


Typig Matthxt Harnifch.


-ocr page 14-

-ocr page 15-

CAVSSIS H VI VS

itftpreßionii.

On omnium res ferunt, occu-pationumrationcSctemporis, didafcripturiin Cacechefiad-margine notara in biblijsfacrisquærere ac delcri-berc. Atquchocipfum,quàmmoleftumfit amp;nbsp;laboriofum ijs notum cft qui liuius rei periculum feccrunt. Prætcrea facile fieri po-teftveinterdeferibendum erroraîiquisad-mirtatur.prxlertim in numeris:vttarnen ab omnibus meliusintelligeretur.quxfintfiii-gulammquxftionumSirefponfionûfundar. menta,vtquein Ecclefijsßi Scholis docentes diftaferipturx plena Scintegra addiice-rent, fibique notaamp;familiariaredderenr, cauerentque nediuerfâ vel aliéna aut forte ad rem non perrinentia inculcarent, con-fultum vifum eftCatechefin noftram.cum teftimonijs verbidiuini, quemadmodum anteaamp;capitaamp;verficuliin margine.nume-tis tantum,pixfertim in Latinocxcmplari, confignati fuere.imptimî, addita neceflaria amp;vtili refponfione ad quandam falfoita appellatam cenfuram, qua affîrmaturin Catcchcfi multa perperam efle adduda

-ocr page 16-

»

re aliéna, quxcalumnianon rancum (ôlide refutatur, verumetiam muitz qnzftiones Catechefeos paucis amp;nbsp;rotundis verbis de-claratzconfirmanrur, vt de nomine Chri-ftianorum,decondcmnatione filij Deifub PontioPilato,dc a(cen/ïoneamp; (èàione ad dextrampotentizDei, de Sacramentis,de pœnitencia.de iureiiirando, de oratione, amp;nbsp;dealii$,qiizinlibrocui tituluseft ^runbt^ lieberbch£^t/amp; in defenfione Catachifmi ver bole ex pl i ca n tur. Relpo nfio ad i ncerro-gationesqnafdam decoena, nec non qiiz-ilinnes interrogationibus illis oppolîtz eà fpedant vtdemonftretur vociférât ion is t*-fî TKfMT» Vanitas, impedimenta fimplicio-ribusobijeiens, quo minus verum fenfum aßequi pofsint. Atque hunc laborem opd-

mo confilio fiifceptum Ledor Chri-ftianus in bonam partem acci« piet fibiq; commenda-tum habebic.

F RIDE-

-ocr page 17-

FRIDERICVS DEI gratia palatinvs rhe. ni, acSacriImpsrij RomaniEledor, Dux Bauariæ,amp;c. omnibus quibuscommiU là cftcura Ecclelîarum Sc Schola-rum, quæfunc in Palati.

natu, S. D.

OÜquam, quid noftri ßt munerü, tx verho D B i, tx natura ip/a co-gnoutmiu,nBsqjtn ea,ip/} potißimum quiidnobisimpofuit,Deo Opt. Max, parère oportere : flii^tuinius vt nihil eßet, in quo tant tn vniuerfa vita laboraremw quam vt (ß noflrà co. /ctentia fatiefaceremut, amp;nbsp;noflrerum{aluti, quantum in nobia eßet, confuleremus.

Citmantem non fat it eße exißimaremut ,noi itaconfiltoó'rationetuflitiam adgt;niniflrare,vtno. ßra fideicominißtpopuli, iut amp;nbsp;heneflatem coltn-tet,placide tranquille^ viuerent, niß eo etiamper. ducereHtur,vt Deum creatorem fuum ac redemtt-rem tx vtrbo ipßue relie cognofitrtnf. (nam id vni. fum ellfirmumfundamentum càm caterarum vir. tutum, tum vel maxime omnit ebedientiaamp;vera trgaDeumpietatis) (oepimus toto animo deißatt cogitart.niht

gt;

-ocr page 18-

fertineret.ltßatiteni amp;nbsp;ab ^},tjuinos proximtaff-tecejjerunt co^natü noflru Pa!atinü ac Eleüoribut f quorum memcriam cum amcre amp;rcuegt;enrtav- j furpamusvaria vtiliteramp;piè inßituta fiint,ad gloriam Detilluftrandam, amp;populum tn officio re- * ttnendum : tamenvt ipßinpriniipto gubernationü | noflraexperti fumus, non eaadbibita efl diligentia Î in Ulis exequendis, amp;nbsp;ad vtUitatem publicamac-conimodandis, quam par fuerit in re tanta adbibe-ri. nbsp;Quocirca minime mir um eb},ß q.qui ßerati quot;

erantfruclus percipi non potuerunt. His rebus per-tnotiiumus,vt nonfo[um,qua ab ipft reble inßituta effent t reuocaremus ac reßitueremus-. veritm etiam, ^t qua minus firma effent,fulciremus ; qua verb coT'] rupta dr deprauata effent,ea emendaremus df eerA rigeremtKjlacebantSchola, tenera iuuentiu gebatur,nulla erat in religione Cbrtbitana certa «ÿJ confentiensinßitutio. Itac^ velmalb.veladnullatHf certam notitMm,(ed ad cuiufq^ arbitrium iuuenttd erudiebatur,velomninbnon informabatuT,fed rudi prorfus dr impolitarelinquebatur. Ex quo,prob lor f cum alia infinita mala extiterunt, tu illud primit, vt aut vera religione non inßruäi,aut var^i errortbus implicati,aut non neceffarqs quaßionibi oneratiinfelicitercumfummainfiitiaadolefcertt^ Cum bas tant as calamitates intueremur,dr id qu^^ res f Ä cogitaremus,videlicet nec EccleßamfnecEeif

-ocr page 19-

gt; fuilicam, adeonefjmilias quidctn conjlituit »ec vUnin heneflati aut difciplina inter ctues locum tjfepojfetnifirudis iuuentus a primis annis, vna lt;ir tonfentienti voce ad veram ßnceraiti^\religionent injlrueretur, aßidueqjineaexercitaretiir.ret necef. ßta(fecit)Vt huic mato,qua poffemus ratione,quam celerrim'c occurreremut : ne inhac Honpoflrema noftri munerü parte, debitum officium meritb a nobisdefiderari pofitt. Quapropter Theologis no~ flriSf^quibus in nsfira dmonepracipua Ecclefia^ rum cura eSi commendata, negotium dedimus,vt Catecbefin reltgionis chrifiiana, ex verbo Dei Germanici Lattnè confcriberent, quit in po~ ßerum non iuuentuti folùm redtus pro/ficiatur: fed qub concionattres et imiter ludtmagiflri, cer^ tam habeant amp;definitamfirmam,adquam iuuen--tutem tn templis amp;fcholts informent,neprofuo ar-Utrio noua fubinde infiituantaut ea tradantqu^ verbo Dei non fint cofentanea. Veflrum nuncporr^ erit,cumobgloriam Dei.tum obveflram.eorumqj, qui à'nofiratâ'veflrafidei concrediti funt,fâluîemt hanc Catechefin grato animo excipere, earn pueritg cuminScholis, titm inEcclefqsproponereieorumqj auribus animisafiidue ac dtligenter inculcare^ quo earn vita amp;nbsp;fadis paulattm exprimereajfne-fiant.Qispdfi à vobis,vt amp;nbsp;fides vefira amp;nbsp;munus di-uinitùs tinpofitu pofiulatjpraftitumfuerit :optima f^em habcmtssfore,yt Deus Optimus Maximus pr»-

À 4

-ocr page 20-

pterchriflum no/Iri mifertut,panai guoi menti fu^ tnusremittat,lt;^ pro paterna faa benttateveftres laborts fecurtdet-, toti^ regiortï bene facial. Quod vt ab eo totope^ore contendtwus, ita vos etiam atqut etiam monemus, vt noßram de vobufpem magis magiij^cdnfirmareamp; au.

gereßudeatit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

CATE.

-ocr page 21-

ÇA,T ECHESIS

RELIGIONIS CHU

STIAN A£,

a t, Corinth 6. Dominica Verfutp.Anigno- t, ratis corpus ve-ftrumefletemplû Spiritus fanéti, qui eft in vobis, quam habetis à Deo, ncqueeftis veftriiuris? Nam emti eftis precio : Glorificate igitur Deum incorpora veftroamp;inSpiri-tu veflro , qux funtDci.


Q^teß vntcatuaconfolatio invita amp;nbsp;in morte?

Quod animo panter amp;nbsp;cor porc a, flue viuam flue mori-ar è,non meus, fed fi-diflim£ Domini ac feruatoris mei lefli Chrifti fum proprius f, qui ptcciofo fan-guine (uo, pro omni bus peccatis mcis pleniflimè fatisfaci-cnsd, me ab ornai poteftatc Diaboli li-berauit e,mèquc ira conferuat f, vt fine voluntatcpatrismci cœlcftis,nc pilus qui

i.Theflal.ç.v.p. Scto. Nam non conftituitnosDe-usadiram,fedad falutem obtinen-da pet Dominum noftrum lefum ChriftûjQuimor

dem de meo capite tuus eft pro no« poffit cadere gtinao bis: vtfiue vigil«.

A 3

-ocr page 22-

t CBTECHESIS RIIIÖIONI


veró ctiam omnia fa luti mcæ feruirc o-portcat h'. Quocirca mequoque luoSpi-ritu de vita ærcrna certum facit, vrque ipfi deinccps viuam promtum ac para-tunircdditZ'.

muslïuedormia-miis, lïmulcum eoviuamur,

i Rom. »4. ver.

7.8,^. Nullus e-nim noftrumfibi | iplïviuit, amp;nul- ' lus fibiipfi mori-tur. Nam lïuc vi-uimus: Domino viuimus.fiuemo-

nmur:Domino morimur. Siue igitur viua-mus.fiuemoriamur,Domini fumus. Ad j hocenim Chriftusamp;mortuuseft Scrcfurrc- ’ xitamp; reuixit, vc amp;nbsp;mortuis ac viuentibut ; dominetur.

c.t.Corinth.j.v.ïïSiue Paulus,fîueApol-losjfiue Cephas, fiue mundus,fiuevita, fiua morsjfiuepraefèntia,. ïîuefutura,omnia,in-quam,veftra funt: vosautem Chrifti ; Chri- ; ftusveroDei.

ä j.Pct.i.v.i8:Vc qui fciatis vos non cadu-cis rebus,auro vcl argen to, fuifle redemtos ex varia vcftra coMerfâtione, ex patrum tra-ditionibus accepta: (èdpreciofo(anguine : vepote agni immaculatiamp;inconcaminaci nempe ChriHi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

j.Ioh.uv. 7. Qyod fi in luce incedimus fi' cult;:

-ocr page 23-

CHRÏSTIAKAE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Cutipfèeftinliice.cómunionem habemu» cumeomuttiam.amp;fanguisIcfuChnftiFilij ciuspurgat nos ab omni peccato.

i.Ich.î.v. i.Filioli mei, hxcfcribovobïsgt; nepeccetis. Quodfiquis pcccarit,aduoca-tum habcmus apud pattern, leftim Chri-ftum iuftum. Et ipfecli propiciatio pro pec-catisnoftris.-necpronoftrisfbliim.fcdctiain pro to tins mundi peccatis.

e. I. lohjj.v. 8. Qui committit peccatum exDiaboloeft: qiioniam à principioDiabolus peccat. Ad hoe patefadus cft Filius Dei, vt diflbluat opera Diaboli.

Hebr. 2.v. /4.* Qjjoniam igitur pueri participes funtcarnisamp;fanguinis.iplequoquc conlimiliter particeps faduseft eorundem, vt per mortem abolcreteum qui mortis imperium habet,hoe ert.diabolum ; Et liberos redderet quotquot metu mortis peroranc vitamobnoxij erantlèruituti.

f loh. 6,v. 38- Qtjiadcfccndiècoelo.vtfa-ciam non voluntatem meam, fed volunta-tem eius qui mifit me.Hxc cft autem voluntas eius qui mißt me. id eft, patris, vt quic-quid mihi dederit, nonperdam exeo, fed (ufeitem illud in vltimo illo die. Hxc cft autem voluntas eius qui mißt me, vt omnis qui vidée Filium Sè credit in cum gt;nbsp;habeac vicatn

-ocr page 24-

lo CATECHESIS EELIGIONIS vitamaEternam : Ego verb fufcitaboilium vltimoillodie.

Ioh.io.v.27. Oues mex voccm meam au-diunt.amp;ego cas agno(co,amp; féquutur me:£c t egovicamxternamdoeis : necperibuntin xteniuni,nequcrapieteasquisquaèmanu | mea. Patcrmeus,quieasdeditinihi,maior omnibus eR.-nequç quifquam poteR eas ra. pereèmanu patrismei. Egoamp;patervnum fumus.

g Matth.to. v.2jgt;. Nonne duo paflcrculi , aßariovxneunt, Sivnusex illis noncadet humilîne pâtre veftro? VeRri verb etiam , capilli capitis omncs numcrati funt. Ne igi-tur timete: vosmultis palîerculis prxftatis.

Luc.2t.vgt; iS.Eteritisexofîomnibuspro. pter nomen meum. Sed pilus capitis veftti non peribit.

h Rom.S.v.îS. Nouimusâutemîjs.quî diligunt Deum, omnia fimul conferre ad bonum.ijs.videlicet.qui expropolîto ipfius Vocati funt.

i 2. Cori n th. ». v. 2». Porto qui nos confirmât vobKcum in Chriftum, amp;nbsp;qui vnxic nos.Deus eR.Qiii etiam obfignauitnos.de-ditque arrhabonem fpiritus in cotdibus noftris.

2. Cor.^. V. ^.Porrb Deus is eR,qu! nos ad hoc ipfum condidit, qui etiam dédit nobis anbabonem Spiritus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eph.

-ocr page 25-

CHRISTIANAE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il

Ephef i-Vjij.In quo ( Chrifto ) fpcraftis amp;nbsp;Vosaudito (ermonc vcricatis,idcft.Euan-gcIiofalutis vcftrx; in quoetia pofteaquam credidiftisgt; obfignati cftis fpiricu illo pro-miftionisfando: quieftarrhabo hxrediu-tisnoftrx.dumin libenacem vindicemiir, ad laudem glorix ipfius.

Rom. 8.V.V. Non cnim accepiftis Spiritu fcruitutisrurCus ad metum,fsd accepiftis fpiritum adoptionis, per quern clamamus Abba.ideft.pater. Quiipiefpiritusteftatur Vnacum fpiritu noftro,nosefle filios Dei.

^Rom.8.v.»4.QiiotquoteniinfpirituDci ducunturjj funtftli) Dei.

ti.

fiant /unt tiii fcittt necef-(truft ifla tionefru.

tns,b(atc viumac moriariil

Tria 4. Primum, quanta fit peccati mei amp;nbsp;miferiæ mcæ magnitudo Zi.Çccun-dùm, quo pado ab omni peccato amp;nbsp;mi-ferialibcrer f.Tcrti-um» quam gratiam

4LUC.24.V.40. Itafcriptumcft.Sc itaoportuitChrU ftum pan, amp;nbsp;re-furgere amorcuis tertiodie:amp;pr«-dicariinipiîusno minerefipircenti-am amp;nbsp;remilsioné peccatorumapud omiies gentes.in« cipiendo ab Hie-tulalem.

i.Conn.d.vit* £c

-ocr page 26-

ti CATECHESIS REtlCIONI»

Deo pro ea libcrati- Et hxc cratis n5-onedebeant* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•' ^dabluti

eftis, fèdftndifi-cati eftis (cd iuftificati cftis in nomine Do- » mini Icfii, Si per fpiritum Dei noftri.

Tit.j v.j. Nam eramus quondam amp;nbsp;nos amences.rcbcUes.erranteSjferuicnrescupi-ditatibusacvokiptacibusvarijs. in malitia amp;inuidiadegentcs5 odiolï, abj aïiosodio profèquentes.Sed poftquam bonitas amp;erga homines amor apparuit (èriiatoris noftri . Dei ) Non ex operibus i tiff is quz fecerimus noSjfedexfiiamifèricordiafèruauit nos per lauacrum regeneration is amp;nbsp;renonationem Spiritusfàndi: Quem cffiiditin nos copio-sè pcrleRimChriftum (èruatorcm noftrum; Vtiuftificati ipfïiis gratia hxredes efficcre-mur (ècundum fpem vitxxternx.

b Ioh.9.v.4.. Si cxci cfTecis, non haberetis peccatum; nunc verb dicitis.videmus: itaq; peccatum veftrtim manet.

Rom. 3. v.io. Non cft iuftus.ne vnus qui-dem.-noneft qui intelligat, non eft quiex-quirat Dcum. Omnes deflexerunt, fïmul inutiles fadifunt: non eft qui ficiat quod bonum cfl.non eftvfquead vnum. Sepul-chrtimapertumeRguttur eorum : linguis luis ad idolum vfifunt.- A'^enenum afpidunl fublabijscorum. Quorum os diris amp;ama-rulentia

-ocr page 27-

C H R r s T I A N AK. «J rulentia plenum cil ; vcloces pedes eorum adcffundcndum (anguinem. Contricio amp;nbsp;calamitasin vijs eorum. Etviampacisnon cognouerunt. Nó eft timor Dei coram ocu. lis eorum.

( loKiz.v.^.Hxceft autem vita xterna,vt tefolum cognolcant efle verum Deum, amp;nbsp;quern mififti lefum Chriftum.

d EpheCç.v.S. Eratisenim olim tenebrx, nuncautero luxin Domino: vtlilijlucis in. cedite : (Nam ftudtus fpiritus finis eft,in omnibonitate amp;nbsp;iuftitia amp;nbsp;vetitate ) probantes quid fit acceptum Domino. Etnon commercium habetecum operibusillisin-frugiferis tenebrarum, fed potiusetiam ar. guite.

Pfalm nd. v.t2. Quid reddam lehoux pro onanibusbenefieijs eius, quscotulit in me? Calicem falutum accipiam,amp; nomen Icho-ux inuocabo. Vota mea lehoux reddam nunc coram omni populo eius.

Pfalm. ÇO V. 14. Immola Deo laudem ,amp; redde Altifsimo vota tua: Et inuocamein die anguftix:eruam te. amp;nbsp;honorificabis me.

i.Pet.a.v.pio.n.n. Vos autem, genus elc-dura,regale facerdotium,gens fandla, populus quern fibi Deus vt proprium vendi-cat.vtvirtutcsprxdicetisillius, qui vos vo-cauit è tenebiis in lucem fuam admirabi-

1cm

-ocr page 28-

»4 CATiCBïSis mtrciONH t lem. Qi’i quondam eratis non populiiSj ; nunccftispopulus D B l, quinonconlè-^ cuti miièncordiam .nunccftis mi(èricordi-l amconiècuti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Rom. 6. V. n. Ira etiam vos coHigitcgt;vos । ipfos turn mortuos elFc peccato, turn verà ! viuereDeoperChriftumlefum Dominum f noftrum- Ne regnet igiturpcccatu in mor-tali corpore vcftro, vtobediatis peccato in cupiditatibuscorporis;Neque fiftiteveflra membra armainiuftitiæ peccato; fed fîftite I vos Deo.vtex mortuis viuos, amp;nbsp;membra veftra arma iuftitix Deo. Peccatum enim vobis nS dominabitur : Non enim eftis fub , lege,fêd fub gratia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Matth, ç.v.id.ltafplendeat luxveftraco-î ram hominibuSjVtvideât veftra bona ope-f. ra.glorificentque patrem veftrum qui eft in ’ cœlis.

2. Timoth.a. V-1$. Stude teipfum proba-1 turnfiftereDeojoperarium quinonerubc-k fcat,amp; qui redè fèrmoné veritatis fecet.Pro- quot;nbsp;fanos autem de rebus inanibus cia- 5

mores cohibe;admaioremenitn nbsp;nbsp;nbsp;/■

procèdent impietatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

PRIMA

-ocr page 29-

IJ

PRIMA PARS DE HO-

minis mißrii.

III.

Fnlt;/e tttam miferiam co. gnefcii ?

Ex lege Dei amp;.

iiiï,

QuiJanobtt pofiulat lex Dei^

Id docctnosChri-ftusfummatim, Mat thçi.zz.D/Z/^« Domi-num Deum tuum ex

a Rom. 3,v.2o. Dominicu Propterca ex ope 2.

rtbus legis nulla caroiuftifleabitue in cóCpeólii eius. Per legem enim agnitiopeccati.

a Luc.io.v.27. Diliges Dominu Deum tuum ex toto corde tuo,8c extotaanimatu-a; amp;nbsp;extotis viribus tuis , amp;C. ex tota cogitationc tua:amp;proximum tuum vtteipfum.

toto corde tuo ex totn animAtuA^ àquot; tot a co. git Allant tuA, t^zex omnibus viribtu tuis, ißudefiprimum amp;nbsp;ntAximummAndAtum, Secundum Autem ßmile eH huic: Diliges pr oximum tuumfi-cut teipfum,Ab ißis duobus mAndutis tot a lex à“ ProphetApendent,


-ocr page 30-

iS


DE HOMINIS.


Num hlt;£C omnia perfecte feruarepotei ?

Minime 4: Natura cnimpropenfusfum ad odium Dei amp;pro-ximi, b.

A Rom.;, v.io. Non eftiuftus,ne vnusquidcm:n5 eftqiii intelligar, non cRqiii exqui ratDefi, Omnes dcflexerut, fimul inutiles fadi fût: noneftquifaciatquodbonum eft, non eft vlquead vnum.

Rom.;.v.2j. Non eft eiïim diftinâio. Omnes cnim peccauerunt ac deficiuntur gloria Dei.

i.Iohan.i.v.S.Sidixcrimus nos peccatum no haberegt;nos ipios fallimus,amp;veritas non eft in nobis.

/.loh./.v /o.Sidixerimusnosnon peccaC fe.mendacem facimuseum, amp;nbsp;lèrmoeius noneftin nobis.

Zi Rom.S.v./. Proptereaquod intelligen-tia carnis inimicitiaeft aduerfusDeiim.Le-'gienini Deinoußbijeitur: nam ne poteft quideiTi.

Eph.a.V.j.Inrerquos amp;nos omnes couer-fati fumiis olim in cupiditatibus carnis no-ftrxjfacientesquæ carniac cogitarionibus libcbant : eramufque natura filij irx,vtcc-iam reliqui.

Titum.j.v.j-Nam eramus quondam amp;nbsp;nos

-ocr page 31-

MISER IA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J7

nos amentes, rebelles, errantes, (êruientes cupiditatibusamp;voluptatibus varijs,in mali tia amp;nbsp;inuidia degentes,odio(î,alij aiios odio profequentes.

Vï.

Num er^o Deus hominem tta prauum amp;nbsp;peruer-fum condidtt ?

Ncquaquam r.lmo veto bonû amp;ad ima-ginem fui condidit cum èjhoc eftjVara iuftitia amp;nbsp;fanélitate præditum, vtDeum creatorem Cuum re-ûè cognofceret, ex animo diliqeret, cû CO beatus in æternû viucret ,idq;adcutn laudandum amp;nbsp;celc-brandum c-

lt;tGeneC/.v. ît. „

Dämmten

ViditqueDeiiso , mne quod fece- * ratamp;eccebonum eratvaldè.

bCtnj.y. 26.27. Dixit ante Deus, Faciamus hominem ad imaginé noftram,fecundû fimilitudiné no--llram,amp;dominé-tur pifeibus maris,ac volatilibus cœli,atqueiumé. tis,amp;toti terrx.o-mniq; reptili re-ptanti fuper terra Creauit itaq-, De-

Dei creauit ilium, malculum amp;nbsp;fœminam creauicillos.

Coloff.j.v.p.Ne mentîamini alius aduergt; fus alium.cum exueritis veterem ilium ho-

B 2

-ocr page 32-

iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE HOMINIS.

miné cum faéiisipiïus: Scindueritis nouû ilium, qui renoiiatur in agnitioné congru* entern imaginieius qui ipfum condidit.

EpheC4.. V. ^4.. Et induere nouum ilium hominem,qui fêcundum Deumconditus clbad iuftitiam amp;nbsp;fandimoniam veram.

f 2.Corinth.j.v./8. Nosautemomnesre-tcda facie gloriam Domini vt in fpeculo in tuentes, in eandé imaginé transformamut ex gloria in gloriam,licuc à Domini fpiritu.

VI r, Vndeigitur exi^it hac nature humanaprauitM^

Exlapfuamp;inobe-dientia primoru pa-rcntum Adamiamp;E. uæ 4:Hinc natura no ftra ita eft dcprauata, vtomnesinpeccatis concipiamur Sc na-fcamur, b.

rfCeneCj.Leg« totó iilud caput.

Rom^.verfz^. Propterea ficut per vnum hominem peccatum in m und LI introijtz ßc per peccatum mors: amp;itaino-mnes homines mors traniijt, in quo omnes pcc-carunr.

Rom.ç.v. »8./p, Ncmpe igiturficutpeff vnamoßenfam reatus venir in omnes homines ad condemnationem : Ira per vnam^ iuftißcationem beneficium redundauit in omnes homines ad iuftificacionem vitx.Sp

cut

-ocr page 33-

M I S E R I A.

cutenim per inobedientiam vnius hominis pcccatoresconftitutifunt multi , iuper vnius obedientiâ iufti conftituentur multi.

b Pûl,p.v,7. Ecce.ininiquitategenitus fum, amp;nbsp;in peccato calefaâaell de me mater mea.

Cenef 5.V. 5. Vixit autem Adam triginta amp;nbsp;centum annos:genuitque ad iîmilitudi-nemfuam,adimaginemfuamhlium,8cvo-cauit nomen eius Seth.

VIII.

a CeneC d.v.$. Viditque lehoua quod multa elTet malitia hominû

Daminicai

in terra,quodque omnis imagina-tiocogitationum cordis eorum tan

X» wro adeo corrupti fu~ mtu.vt ad bene agendu pror-fttsnonfimus idonei^ô“ adomne Vitium pro-cliuesl

Cette, 4; NiGper fpititumfanàumtc#

tûmodoelTetma-

gcncremut/». lumomnidie,

lob. 14. v.4. Quis dabit mundum ex im-

mundo? nevnusquidem.

lob. 15. V. 14. Quid efthomo, vt mundus fi t, amp;nbsp;vt iuftificetur natus ex muliere ? Ecce

i n fanftis fuis no pofuit ftabilitatem, amp;nbsp;cœ-

1 inon funt mundiin oculis eins. Quanto magis abominabilis Sccôterntibilis homo bibensvt aquam, iniu^iriitminiquitatem?

B 5

-ocr page 34-

ÎO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE HOMINIS/

Item.v. 3J. NamconceperuntafflîAîo-ncm,amp;pepererunciniquitatem,arque venter eorum praeparat fraudem.

lefà.^j.v.ô. Omnes nos ficuteues erraui-musjvnufquiïque ad viam fùam declinauif» amp;nbsp;lehouan conuertit in ilium iniquitates omnium noftrum.

Z’.Ioh.j. V. ç. Amen, amen dico tibi, Nilî quisfueritgenitus exaqua amp;(piritu, non poteft introire in regnuni Dei.

IX,

An nen igitur Deus hesnini iniuriam facit, qui ab eo in legefuaflagitat,qua, pra-ßarenonqueat^

Minimes: Nam

Deushominë talcm

«Eph.4,.v.5-/» Et induere nouû ilium hominem quilccundumDe um conditus eft adiuHitiâ amp;fan-dimoniam ve-ram.

condideratjVt ea præ (lare poflctiVerùm homo,impulforedi abolo/'jfuaipfiuscô tumacia,fc amp;omnc pofteritatem diui-nis illis donis orba-uit.

Luc.io.vcr.jo« Quidam deicen-debatabHierulâ-lem in Iericho,amp; incidic in latro-nes.quiexpoliato eo,amp;plagisimpo fitisabierunt.eolô ' minecerelido.

^Rom. ;.v.»2, Proptercaficut per vnum honii'

-ocr page 35-

M I s E R I A

2t

hominé peccatum introijt in mundum, ac per peccatum morsJca in omnes mors cra-£jt4n quo omnes peccarunc.

X.

A Rom. 5. V. 12. Propterea ficuc per vnum hominem peccatum in mundum introijt , ac per peccatum mors: itain.

Nhw Deus bane confamaci-sm amp;nbsp;defeéiiotiem hominis dimittit impunitam ?

Imo veto horren-dis modis irafeitur 4,

turn ob innata nobis peccata, rum ob ea, quæ ipfi committi-mus , eaqne iuftifsi-mo iudicio præfen-

omnes mors tian fijt,in quo omnes peccarunt.

Heb.9.v-27.Ec ficutftatutum il-kid eft hominib.

vtfemel morian-tur, poftea verb indicium: Icaamp; Chriftus femel ob latus eft vt multo . rum peccata tol-’ leretj altera vice gt;_abfq; peccato con

fpicietur ijs qui

tibus amp;nbsp;aternis (up-plicijs punit, quem-admodum ipfe pro-nunciat ; MAlediHus omnis qui non perntA-net in omnibus quse ftri pt A funt in Itbro legu, •VtCA fACiAt b.

b Deut. 17. yf.16. Malcdidus qui non fta-B 4

-ocr page 36-

DE HOMINIS

tuent verba legis iftiuSjfacicndo ilia,amp;diccï ï vniuerfus populus, Amen. i

b Gal.j v./o.Namquotquotexoperibiil legis runt,fubexccrationefunt. Scriptum eft enim, Execrabilis quisquis non manic-ritinomnibus quxfcripca funt in librolegis,vceafaciat.

xt, Ân non igitur Deus etiam eß mifericors ?

Eftillequidcmmi-fcricors,4,verùm ita vt etiam ßt iuftus^, Quaproptcr poftu-latciusiuQitia,quod aduerfus fummam Dei maieftatem qo-miflum eft, id quo-quevt fummis, hoc cftjfcmpitcrnis cùm animi turn corporis fupplicijs luarur.

(iExod.34,.v.tf» Ettranfiensleho-uahanteeumcla-maiiit,(Mofes^ Ie houahjehouah, Fortis amp;nbsp;mifericors amp;nbsp;mi (erator, tardus ad iram,amp; multus mifericot diaamp;veritate,fer-uansmifericordi-am millibus,au-ferens iniquita-tem amp;prxuarica-tionem, 8c pecci-tum,amp;quiabfôl-uendonon abfol-uat, vifitans ini-

quitatem patrum fuperftlios, amp;fuper filios ßliorum fuper teitiam amp;nbsp;quartam genera-tionem. '

-ocr page 37-

M I s E R I A, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2}

b Exod. 20,V. Egocnim Ichouah Deus tuus.DeusZelotes.vilKans iniquitatem pa-trum fuper ßlios, in tertiain amp;nbsp;quarcam ge-nerationem odio habentibus me,Etfaciens milèncordiam miilibus diligentibus me,amp; cudodientibusprxcepta mea.

Pfalm.j.v.j. Qpia non Deus volensim-pietatemes: nonhabitabitiuxca teroalus. Nonftabuncßuicicoram oculistuis: odifti omnes opérantes iniquitaté. Perdes loqué-tes mendacium : virum (ànguinolentum ÔC fraudulencumabominatur lehouah.

aCorinth.d. y. /4.. Ne tm pari iugo copu-lemini cum infidelibus: Quod enim con-forciumiuftiti«cuminiuftitia?8cqu2com-munioluci cum tenebris?Et qua Concordia

Chriftocum Belial? aut qua parsfideli cuminfideli? Et qua confenfio tcmploDEI cumß-mulaciis.

B 5

-ocr page 38-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE tIBERATIONE

SECVNDA PARS liber at tone hontinù.

DE

XII.

. , Qwtniam igttur iullt Dei Domtit/ca tudidg^femporalibus ternit pxnis obnoxy fumusi tUnè retiqua vüa ratio aut via,qaa hù pœnü liberté mur dr Deorecon-ciliemur ?

VultDeusiuftitiæ fuæ fatisfieri a : Quocirca neceffe eft, vel

(» Exod.îo.v.y» Ego enim leho-uah Deus tuus» DeusZelotcs, vi-ßcans inquitate patrum fùper fi-lios, in certiam amp;-quartam genera-tionem odio ha* bennbusme.

Exod. 23. V. A (êrmone falfô

per nos, vel per aliû rccedes.nequein* fatisfaciamus^. noccntcm Sc iu' , ftû occides : quia non iuftifîcabo impium.

J Rom.S.v.j.Quum enîtn legis impotcn-tia nihil poffer in carne, Deus fuo ipfius Fi-lio miffo.conformato carni peccato obno-xix, id^ue pro peccato, condemnauit pec* catum in carne. Vtillud ius legiscomplea* turin nobis, qui non lêcundum car-nem inccdimus, fed lècun-dum (piricum.

Pofu-

-ocr page 39-

HOMINIS.

X III.

Pojfutnut ne ipfiper not fatisfacerel

Nulla ex parte:Quin etiâ debitum in fin* gulosdics augemus,

a. lob.p.v.a. 3. Vere icioquodita eft, 8i quomodo iuftifîcabitfè hogt; mo cum Deo? Si velic contendere cum eo, non re-fpondebit ei ad vnum ex mille.

Iob.i5.v.i5.Ecceinfan(ftis fuis non polu-itftabilicatem, amp;cœli nonfunt mundiin oculiscius : Quanto magisabominabilis Sc contem tibilis homo bibens iniquitatem fi-cutaquam?

Macth.6.v.i2.Et remitte nobis débita no-ftra, ficut amp;nbsp;nos remittimus debitoribus noftris,

XII11.

Poteflne vil» créâturartim, in cœlo vel in terr»,qua tantum creatura fit, pro nobit fatisfacerei

Nulla; Nam prin-cipio non vultDcus, quod homo pecca-uit.id in Vila alia crc-atuia pleetere,4. De

4Heb.2.ver.i4,. Qnoniam igituc pueri participes funtcarnisamp;fan*. guinis, ipfe quo-que confimiiiter patticeps faétus efteorupdem, vc per mortem abo-letetcu, qui mortis imperium habet,hoc eft diabo-lum.

-ocr page 40-

DE ItBERATIONE.

IG. Et liberos red-derec quotquot metu mortis pet omnévita obno-xij erât (èruituti: Nonenim videli- !

indc,nccpotcft qui-dcm, quod nihil niß creaturaßtjramDei aduerfus peccatum fußinere, amp;nbsp;alios ab ca liberate^«

cetangelosalTum : fit,fed fernen Abrahx afTumfit. Vnde debuit


per omnia fratribusfimilis fieri, vt miferi-corscfletamp;fidclis pontifex in ijsquxapud Deum agendaforent,adexpiandum pecca-ta populi. Nam ex eo, quod perpeflus fuit, quumtentatuseß.-poteftamp;ijsquitentantuf füccurrerc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Pfàlm. zoj.v. Si iniquitates obfèruaue* ris ô lehouah, Dominequis ftabic ?

^.Iob.4.v.i8.Eccein feruis fuis non pofii* it ftabilitatem, nec in angelis fuis pofuit lumen: Quantb magis in ijs qui habitantdo-mosluteas, quorum eft in terra fundamen-tum, amp;nbsp;quos contèrent donee fuerit Ardu-rus.

lob.iç.v.ty. Ecce in fàndis fuis non pofuit ftabilitatem, ôc cœli non funtmundiin oculiseius : quanto magisabominabilis amp;nbsp;contemtibilis honiobibensvc aquam, ini-quitatem.

lob.ay. v.y. En vfque ad lunam non luce-bit,amp; ftells non func mundx in oculis eius:

quan-

-ocr page 41-

H O MI NIS.

quantó magis homo vermis,amp;filius hominis vermis?

XV.

Qualii ergo quarendus efl Mediator amp;nbsp;liberator

Quiverusquidem homo fit,acpcrfedè iuftus4,amp; tarnen o-mnibus creaturis po tcntior,hoc cft,qui fimul etiam fit vetus Deus b.

a /.Corînth.iç, Ver.’j.Quiacnim per hominé mors per hominéquo-que refürredio mortuorum. Si-cut enim inAdi omnes moriun-tur,itaamp;inChri. Ro omnes viuifi-cabuntur.

h Corinth, ij.v. 25. Nam oporteteum re-gnare,vfquequo omnesinimicos fubiecc-rit pedibus cius. Vltimus autem hoRis abo-letur mors.

Icrem.aj.v.iS.In diebuseius faluus eritle-hudah, amp;ICrael habitabit confidenter; Et hoe eR nomen eius, quod vocabuntrMm. le-houahiuRusnoRer.

lefa. 53. V. tl. Propterlaborem animx Rix videbit/r«df«wquo(àturabitur : (cientiafui iuRiAcabit feruus meus iuRus multos, 8e iniquitates ipCorumipfè portabit.

a.Corin, 5.V.Z4.. Charitas enim illa Chri-fti conRringic nos: vcqui hoe Ratuerimus,{t vnut

-ocr page 42-

28 de libera T IONE vnuspro omnibus morcuusfuit, nempeo-mnesfuiiTe monuos, amp;lt;//«»;pro omnibus mortuum efie.Vtqui viuunt, pofthacnon fibi viuant, fed ei qui pro ipfis mortuus eft amp;nbsp;refurrexit.

Hebr./. v.j. llt;/^etiam magis patetexeo, quodadinftar Melchifedec exoritur iacer-dos alius. Qui non ex lege, cuius mandatum fitcarnale,fâ(ftuseft/«feri/w, led ex viin diffblubilis vits. Teftificarur enim ad hunc modum : Tu es (àcerdos in sternum lecun-dum ordinem Melchifedec.

Iefai.7. ver.74.IdeoDeusdabitiplevobii fignumjEccevirgo erirprsgnans, amp;pari-ensfilium : amp;nbsp;vocabit nomen eiusImmanuel.

Rom. S v.j.Cumenimlegis impotentia nihil polTet in carne, Deus fuo ipfius filio miflbjConformatocarnipeccato obnoxix, idquc pro peccato, condemnauit peccatum incarne. Vtilludiuslegis compleaturin nobis, qui non fecundum carnem incedi-musjlèdlècundum (piritum.

b Rom. Ç.V, 10. Proptereafîcutpervnum hominem peccatum introijt in mundum^ ac per peccatum mors : £t ita in omnes homines mors tranhjc, in quo omnes pec-carunt.

Rom.j.

-ocr page 43-

K o M I N I s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;29

Rom.ç.ver.i/. Etenim fi pervnam oficiv fa ni mors regnauicpervnum. multo magis ij qui redundante illamgratiam amp;nbsp;donum iuHitix accipiuntj in vita regnabunt per vnum lefüm Chriftum.

i.Petq.ver.iS.Nam amp;Chriftusfêmelpro pcccatispaflusfuit, iuftus proiniuHis : vt nos ad Deum adduceret, mortificatus qui-dem carne, viuificatusautem Spiritu.

XVI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 i.Pet. j.v.i?.


Cur necejje eH eum vertim hominem quidem perfecte iußumejfe^

Quia iuftitia Dci poftulat, vt eadem natura humana,quæ pcccauit, ipfa pro peccatodependatd: Quivero ipfcpecca-totcffcr,proalijsde-

Nam amp;Chriftus femel pro pecca-tispaflus fuit,iuftus pro iniuftis: vt nos ad Deum adduceret,morti* ficatusquidé car. ne,viuificatusau-temfpiritu.

Efai.5;.V.3.De-fpeélus/idr amp;nbsp;re-ictftus inter viros pcndcre nó poflTet, b. virdolorum.et ex pertus infirmita-tem,8£velutiab(confio faciei abeo.defpc-' £tus,t«5M4w,amp;non putauimuseum. Vcrè languoresnoftrosiplètulit, Scdolores no-ftros poruuit,nos aute m rcputauimus eum plag’«

-ocr page 44-

JO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE UBER AT IONE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

plagïsaffeótiim.percuflum à Dcoamp;humi'J liatum. Ipfeautem vulneratuseftproptet^ przuaricationes noflrasjactricuseft propcet iniquitates noßras : caßigatio pacis noßr^ fuper eum,amp;liuoreius,(ânitas/«/r nobis.

b lerem.jj. v-i$. In diebus iliisamp; intern-' porcillogerminarefaciam ipß Dauid get-, meniußitiz: Scfacieciudicium acqueiußi'. tiam in terra. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

X vti.

Qaare oportet eumfimul et-iamvere Deumeffe^

Vtpotcntiafüædi-uinitatis, onus iræ diuinæ, carne fua fu-ftinere a, nobifque amißam iußitiamamp; vitam reparare ac re-ftituerepolTit,^.

4lcG.$j.v.8.A carcerc amp;iudicio fublatuseß.amp;gC' , nerationem eiuf quisenarrabit?

Aótor.a.ver.a#' Quéflefum) Deus excitauit,(blu* tisdoloribusmol, tis, eo quod im-poßibile erat i-pfum ab ea reti-neri.

t. Pctjvcr.i^.Nam amp;nbsp;Chrißus femel pro peccatismortuuseß,iußuspro iniußis; vc nosadduceretadOeum, mortißcatusqui-dem carne, viuißcatusautem fpiritu.

b i.Ioh.i.v.z.Nam vita patefada eß,amp; vidimus, Si teßamuiamp;annunciamusvobis vicam

-ocr page 45-

HOMINIS nbsp;nbsp;nbsp;3lt;

vttam illam iteinam,qux eil apud patremgt; patefaélà eit nobis.

/. Ioh.4,.v.9. Per hoc patefada efl charitas Dei in nobis, quodfilium ilium fuumvni-gcnicum militDeusin inundum, vt viua-mus per eum.

Ad.ao.v. 18. Attendireigitur vosipfos Si totunni gregcm, in quo vos fpiritus (an-dus conllituit epilcopos, ad pafcendam ec-cleliam Dei.quamproprio illofanguine acgt; quiliuit.

lohan.^.v.tó.ItaenimDeusdilexitmun-dum, vtFilium liium vnigenitum dederit, vtquilquiscredit in eum non percat.fed ha-beat vkam xcernam.

xviii.

4«re!W eil tUe M.ediit-' tor, lt;jui fimul efl vfre Deut M verus ac perfeäe iuflus botno?

Dominusnoftcr lefus Chriftus 4 ,qui faüns eft nobis fapi-cntiaa Dco.luftitia, fandificatio, amp;nbsp;re-dcmtio,^.

rfMatth.i.v.aj.

amp;,Ie(a 7.v.»4.Ec-cCjVirgoquxdam Vtcrum fcret, amp;nbsp;parietfilium, 6c vocabisnomep e-ius Emmanuel; quodeft, fiintcr-pretctiSjNobifcu Deus.

uTim. ;.v. 16. Et finccontrouet fia magnum ell

C

-ocr page 46-

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jl DE IIBÏRATIONE

pietatîsmyrterium.DeusconfpicuusfatÆuI eft in carnejuftificatus eft in fpintu,confpequot; élus eft ab angelis, prasdicatus eft gentibuSi fides illi habita eft in mundo, furftim rece-ptuseftingloriam.

Luc. 2. v.n. Nempe, Natum efle vobisho' dieSeruatoreni, fqui eft Chriftus Domi-nusJinvrbcDauid.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iohan.i4,.v.6.Dicitei(ThomaeJ)Iefiis,Eglt;’

;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;film via, amp;nbsp;veritas, amp;nbsp;vita. Nemovcnita^

patrem nifiperme.

i.Timoth.2.v.5f. Vnus enim Deus, vnus etiam Mediator Dei amp;nbsp;hominum, homo Chriftuslefus.

ii.Corinth./.v.jo.Sed exipfbvoseftisin Chriftolefu,qui faélus eft nobis (àpientiî ä Deo,iuftitiaq;,amp;fanélificatio Scredemtio'

XIX.

Vndeidfiis?

ExEuangelio.quod Deus primùm in pa-radifo4patefccit:,ac dcinccps per patriar chas amp;nbsp;prophetas propagaui t b\ facrifi-cijsreliquifqueeere-monijs Icgis adum-

4 Gener.j.v.f-Prxtereain,imici' tias ponam intet te amp;ip(ammulie' rem,amp;inter ièm« tuumamp; fernen 6' ius: ipfiimconte-ret tibi caput, amp;nbsp;’ tu conteres ei cal' ’ caneum. J

b Ccn.4ïgt;.vgt;i0' Noo

-ocr page 47-

U o M I N I S.

brauitc:Adcxrrcmù Non recedct fcc.

ptrû ex lehudah, amp;nbsp;Legislator èpe-dibuseius: donee veniatSiloh, ei

veto pcrfilium fuû vnigenitum com-pleuit d.

populorum. Ligansadvi-tem pullum fuum, amp;ad vitem optimain lî-liumafinæfua; iauicin vino veltimentutn

J nbsp;fuum.amp;in (ànguine vuarum operimentum

J fuum.

GencCî’.v.iS.Et benedicenturin femine J tuoomncsgentesterrxjcóquód obediuilU J vocimex.

GeneCxô.v. 4- Multiplicaboquoquefe-j mentuumficucftellascœli.daboquefemini J tuo omnes terras iftas : Et benedicenturin . feminetuoomnes genres terrx. Eoquod obediuerit Abraham voci mex, amp;nbsp;euftodie-ritcuftodiammeam,prxceptamca,ftatuta mea,amp;leges meas.

J Rom. i.v. z.2. Paulus feruuslefu Chrifti , ex Dei vocationeApoftolus. feparatus adpræ-; dicandum EuangeliumDei,ÇQiiod ante pro-( miferatper prophetas fuos inferipturisfan-ftis^OeFiliofuoÇfaôtoexfemine Dauidis, , fccundumearnem: Dcclarato Filio Dei po-tenter fecundumfpiritum fanétificationis, per refurreétionem à mottuis) nempe Isfu Chrifto Domino noftro.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C a

-ocr page 48-

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DS IIÏÏRATIONI

Heb.i.vi.Deus mukis modis mukis^; *gt;' cib.olim locutuspatribusperprophetaSjVl' timishilcediebiislocucusellnobis per Fü'’ um. Quem colHtuit hxredem omnium.p*' quem etiam mundum condidir.

Ad.} v.22.23.24. Mofèsetenim ad patffi dixic.propheramfufcitabit vobis Domin'’ Deus vefterexfratribus veftris,ficutmc:ii'’ dictis ilium in omnibus, quxloquutusfu* rit vobis.Futurum cft autcm vt quisquisi'* aufcultarirprophctam ilium, dilperdatuC populo. Sed amp;nbsp;omnes prophetxà Samud' amp;nbsp;ijs qui deincepsyf^«zv«/tt«r,quotquotk quuti lunt,etiam pronuntiarunt dies illo*

Ad./o. V 4.gt;Huicetiam omnesproph* ' txteftimoniumdant, remilsionem pecc* torum accepturum per nomen ciusqueit uisquicredideritineum.

/»loh.j.v.^d SienimcrederetisMofï/H derecis mihirde me enim ille (criplit.

Heb. 10.V. 7. Ecce adfum, (in capitelil’' Icriptum ek dc) Vtfaciam, Deus,volunö tem tuam.

(. Rom./o. v.4. Namfinislegisel? CW nus,adiuRitiam cuiuis credenti.

Galat. 4. V.4..At poftquam venit plenugt; tempus, ero iiït Deus Filium fuum, fadd £xmulierc,faduailegi obnoxium : vt(‘.

-ocr page 49-

W o M I N H. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JÇ

qui trant obnoxij, rcdimcrec, vt adoptio-jjj, nemacciperemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

j Galat, j. v.24,.Icaquelex pxdagoguj no-fterfuicadChnftumrt/ftnewr. vtex fïdeiu-ftificaremur. At poftquamvcnit fides, non u ampliusfub pidagogo fiimus.

Hebr.t}. v.S.IefiisChnftus heriamp;hodie idem tfl, 8i in fecula.

o* hi 0

XX.

Num igitur omnibus homi-ntbus tjui in Adume perie-r4nt,[gt;erChrtflum/»lHS reddstur?

ït

Non omnibus, vc tùm ijs tantum, qui vcra fide ipfi infcrun

a lohan. t.v.iz. Qyotquotautcm eum accepernnt, dedit eis hanc dignitatem, vtfilij Dei fièrent, ««»»ƒgt;« ijs qui crederent in nomen eius: Qui non ex fan-guine, nequeex libidine carnis, nequeex libidine

tut, eiufquc bcncfi-cia amplc£tuntur,4.

virijfed ex Deo geniti funt.

! nbsp;nbsp;nbsp;loh.j.v jÄ.Qui credit in Filium,habet vi-

tam xternam:qui verb non creditFilio,noa videbitvitam,(èdiraDei manet fiipereum»

j nbsp;nbsp;nbsp;E.fa. 5 j.v. n. Scientia fui iufiificabitiufius

, feruus meus multos Sciniquitates ipfotum ipfeportabit.

’ nbsp;nbsp;nbsp;Pfalm.i.v.ra. Ofculamini Filium,ne fot-

-ocr page 50-

DE tt B ER ATI O NE.

re ira(catur,amp;pcreatis in via, quû exarfèrrt velpaiilulum iraeius; Beationinesquifpe-rantineo.

Rom,u.v.2o. Redè: perinfidclitatem de-fraóli (üntf rami olcæ ^cu vero per fidem ftas. Ne effcrtor animo fèd rime. Nam fi Deus naturalibus ramis non pepercit, vide ne tibi quoquenon parcat.

Hebr. 4. v. 2 Etenim nobis Euangeliza-tumeftficuramp; illis, at non profuit illisau-ditusfèrmOjVtquifideimixtus non fuerit ipfisquiaudierant.

Hebr. 10. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At nos non i j fumus , qui

nos fubducamus ad exitium, (èd qui crcda-mus ad animæ falutem.

xxr.

Quid eli fidet

Efl: non tantirm Dominica certa fiducia, qua fir miterafl’ëtioromni-bus, quæ Dcus nobis inverbo fuo patefe-cit,a fed etiamcerta fiducia h, â fpiritu fanâoff,perEuangc-liumi/jincorde.meo

a Hebr. ti. v. h Eftautem fides il lud.quod facit Vt extent qux (pe-rantur.amp;quodde monftrat quxno vidcntur.

Heb.n.v.j.Pet fidé intelligimuJ conftruÄum fuif le mundum, Vj quxcernimus no

-ocr page 51-

HOMINIS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;37

acccnfa,qua in Deo acquicfcojcertöfta-tuens, nôfolùmali-is, fed mihiquoquc remiirionem pccca-torum, ætcrnam inflitiam amp;nbsp;vitam do-natam efle,e, idque gratis, ex Dei miferi-cordia,propter vni-us Chrifti meritu, ƒ

fini ex apparenti-bus fada.

Iacob, z.ver.ip» Tu credis Deum Vnum eile: reétè facis; amp;dxmonia creduntßi contre

milcunt.

Galat. 2. V. 20. Viuo autem, non amplius ego, (ed viuitinme Chri-ftus. Et vitam.

quam nunc viuo incarne, viuo per fidem Fili) Dei.quidilcxitme, amp;nbsp;tradidit femet-ipfumprome.

6.Rom.4.v./d.Proptereaexfideeftb4relt;fi-f-«, vtfitpergratiam, vt firmafit promifsio toti femini ; tdeSi, non folùmei quod eß ex lege,verumetiamei quodeftexfide Abra-hami,qui eSi pater omnium noftrûm,(fient feriptum eft, Pattern multatum gentium conftitui te)coram co cui credidit, Deo vtde-/icef, viuificante mortuos, amp;vocantc qu« nonfuntjtanquam fint. Q^iAfcrabiij»contra fpem fub fpe credidit,vt fieret pater multarum gentium : (ccundumid, quod ei di-iftumfueratjlta erit lemen tuum.

Rom, 5« Y. 1. luftificatiigitur ex fide, pi-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C À.

-ocr page 52-

DE LIBER ATIO NI

cemhabemus erga Deum, pei üomînunt. nortrum leliini Chriftum : Pcrquemetrani ßdehabtiimushuncaditü iii gratiam hanç perquâltamusjamp;gloriamurfiiblpeglon«.

Rüm.io.v./o. Corde enim credirurad iu-ftitiam.oreaiitemconfclsioficad fâliitem.

Luc./ ver 08 Benediélus Dominus Deiis Ifrael.quôd inuilèrit amp;nbsp;redemerit populum (uum.

Luc.2. V./4. Gloria in r«/» altiisimis Deo, Si i n terra pax.in hominibus beneuolentia.

c. Matth. »6. \.i7. Beatuses Simon Barlo-na;quiacaroamp; languishlt;er non retexittib^ led pater meus qui eft in cœlis.

loh.3.v.5.Nili quisgcnitusfueritexaquÂ

amp; fpiritu.nôpotelHntroire in regnum Dei.

Galat.5.V.22. At frudusfpirituseft chantas, gaudium,pax,lenitas, benignitas, bo-niras,rides,manluetudojtcmptrantia,

Philip./ v./p.Noui enim fore vthocmihi cédât faluti pcrveftras preces, amp;nbsp;lùbmini-llrationem l'piritus lelu Chrifti.

Philip. /. verf 2jgt;. Qiiia vobis datum ert in Ch ri ri 1 negotio, non Iblum in cum crederc* lèd etiam pro eo affligi.

dRom. /,v./ô. NoncnimmepudetEu-angelij Chrifti. Potentia fiquidem eH Dei ad lalutem om ni credenci, ludxo in primifc tùin etiam Grxco«

Rom.fo«

-ocr page 53-

» o M T N I s.

Rom.to.v.t/.Ergofides ex auditucR: au-ditus autem per verbum Qei.

i.Corin.z.v. 21. Nam poftqiiam in Dei fa-pientia mundus non cognouit Deum ex mfapientia, placuitDeo per ftultam prx-dicationem feruarccredentes.

Marc.i6. verf.iç. t6. Profedi in mundum vniuertum, praedicate Euangelium omni . creaturar. Qui crediderit amp;nbsp;baptizatus fuc-rit (eruabitur; qui vero non crediderit, con-demnabitur.

Aéi.ió.v- /4.. Quacdam autem mulierno-mineLydia.qux purpuram vcndebatin vr-be Thyatirorum, Deum colens, nos audi-uit:cuius Dominus adaperuit cor,Ytatten-deret ea qux dicebantur à Paulo.

e Habac.2.v.4.Rom. i. v. 17. Galat. 3. v. tt. Hebr.zo.v. 3^. luftus autem ex fide fua viuet.

Matth.9,v.2.Qiium^;vidifletIefusfidcm illorum, dixit paralytico, Confide fill, re-mifia funt tibi peccata tua.

Ephef a. V. 7.8.9. V t oftenderet (eculis (uc-cedentibusfummas opes fux gratix ,ƒ«« er-ganosbenignitate in Chrifto lefu. Gratia enimefbsferuatiper fidcm. Id^ue non ex vobis: Dei donum tU. Nonexoperibus,nc quisglorietur.

Kom. j.vcrf.z.Iuftificati igitur ex fide.pa-

C 5

-ocr page 54-

40 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CI LIBERATIONS

cem habemus ergaDeum, per Dominum noftrum lelûm Chrißum.

ƒ Rom.3.v.24,.Iuftificanturautem gratis, ii/tj7,eiusgracia,per redemtionem faótam i nIelüChrifto: Quem propofuit Deus, vteC. fèc plâcamentum per fidem, in fànguine ipiîiis, ad declarandum iuftitiam fuam, per remifsionem prxccdentium pcccatorum. Ex Dei tolerantia, ad declarandam iuftitiam ftiam prxfènti tempore; vt ftt ipfê iuftus, amp;nbsp;iuftificans eum qui eft ex fide lefu.

Galat 2.v./lt;S. Sciences hominem non iu-ftificari ex operibus legis, (èd per fidem lefu Chrifti ; Etiam nos, inquam, in Chriftum le-fumeredidimus , vt iuftificaremur ex fide Chrifti, amp;nbsp;non ex operibus legis.- proptcrca quod iuftificabitur ex operibus legis vlla caro.

Luc. ». V. JO. ji. ji. 73. Prout loquutuscft peroslàndorum, qui àfêculofuerunt prophetarum fuorum Fore vt nos feruarctex inimicisnoftris,amp;èmanuomnium qui o-deruntnos : vt vteretur mifcricordia erga patresnoftros,ac memor eflet Teftimonij iùifanéHEtiurifîurâdi quod iurauit Abra-hamo patri noftro, nitnirum Çedaturum no-bis. Et vcr.77.78:Et vtdes cognitioné (àlutis populoeius,per remifsionem pcccatorum

-ocr page 55-

HOMINIS.

» ipCorum, propter vifcera mifèricordix Dei noftri,quibusinuifitnosgermenexa!to.

loh 2o.v.3/.Hxcautem(cnpta funr,vtcre-datislefum eflc Chriftum Filium Dei, amp;nbsp;vt credentes vitam habeatisinipfo.

Ador.io.verC^j.Huic etiam omnes prophet® teftimonium dant,remißionem pec-catorumaccepfarum pernomen eins qué-ins,qui crediderit in eum.

XXII.

funt illa, qua ne~ ceffe eli hominem Chri-ftianum credere^

Omnia,quaî nobis inEuangelio promit tunturzï,quorû fum-mainfymboloApo-fl:olico,feuincapiti' bus catholicæ amp;nbsp;in-

lt;Ioh.2o. V. 3«. Hxc auté fcripta funt, xz credatis lefum eflc Chriftum filium Dcij amp;vt credentes vi tam habeatis in eo.

Matth.ïS.v.zo. Docetceosfcrua-re omnia qu« ma daui vobis.

dubitatæ omnium Chriftianorû fi-üci, brcuit er comprehenditur.

-ocr page 56-

gt;K IIBERATIONK

XX III.

Qiiod cft illud Symbolum.

Redo i» Deunt pAtrtm omnipotentem^ crentorem cœli (^terrx. Et in lefùm Chrißum Ftltum eitts vnigenitum, Dominumnoßrum, qui coniepttts eiideßirtt» ftinSto,nii,tut ex Matu virgine^pAßla fub Pontio PilAto,crHiißxus,mertUH( ^ftpul-tui, defcendit ad in fern a, tert to die refur-rexitÀmortuù,tfendtt Ad calot ,fedet Ad.

dextrAmDeipAtru omnipote»tis,tnde 'v'e-turui e^ iudicAtum viuos (ff‘ mortuot-Credo in Spirit um fancîum. Credo fin-(dAm Eccleßtm, CAtholicAm, fAnéiorum (ommunionem ,remißtanem peccAtorum, SArnurefurredlianemtà' vit Am AternAtn»

TU nu tu

lu qaot partes dißribuitur boc Sjmbolam ?,,

DnuiuÛA In très partes. Primacft deætcrno t Pâtre,amp;noftri crcatione. Altera eft de Filio,amp;noftri rcdemtionc. Tertia cft de Spirituûnâo, amp;noftrifan^ ôificationc.

eût»

-ocr page 57-

H o U I N I J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4]

XXV.

Cum maßt tantum eßen-tM dtutna st : Cur tret iflos H0mtnai,Patrem,rtlium amp;

Sftritumjanäum i

Quia Deus ita fein fuo verbo patefecit ^.quod tres hæ di-ftindas perfonæ fint vnusille, vêtus amp;æ-ternus Deus,

a Deut. tf.v. 4-Audi Ilrael, Do-minus Deus no-fter, Domius V-nuselK

Ephef^-v.^.t!!. Vnus Dominus, vnafides, vnur« Baptifma : vnus Deus amp;nbsp;pater o-mnium.quicRlu per omnia J amp;nbsp;pet omnia, amp;nbsp;in o-

mnibus Vobis.

EQ.44..v.tf.Sic dixit Dominiis^rex Ifrae-lis,amp;tredemtorcius lehouah exercituû, ego primus, amp;nbsp;ego nouilsimus, amp;nbsp;przter ma non eft Deus.

£1'3.45. v.5.Ego Dominus,iSt non eft ara. plius, przter me non eft Deus.

t,Corinth.S.v.^.DeeCuigitureorum,quae idolisimmolantur,(cimusidolum nihilef. fe in mundo amp;nbsp;nullum elTcDeumaliumni-

ftvnum.

iE(à.6i.v./.amp;Luc.4.v./8.SpiritusDomi-niruperme,eô quod vnxerit lehouahme; adannuntianduin manruetismiftt me, vc alligarcm contritos corde, vt przdicarem captiuislibertärem, Sevinâu apertioneni wreeri». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pfalmo

-ocr page 58-

44 de I II e r at ionï

Pfalm/io. V./. Dixit Dominus Domino meo.ièdeaddexcram meam donee ponam inimicos tuos (cabellum pedibus tuis,

Matt. 3.v./6./7.Et bapcizatus lefus aicen-dit ftatim ex aqua. Et ecce aperti Eint ei c«-li, amp;nbsp;vidit (piritum Dei defeendentem ficut columbam,amp; venientefuperipfum. Etcc-ce VOX è cœlis dicens.Hic eft Filius iiie meus dileólusjinquo acquiefco.

Match. 28. verC 1^. profedi ergo docete omnes genees, bapcizantes eos in nomine Pattis, amp;nbsp;Filij, Sefpiritus fanóti.

loh./.#. v.ad.Confblator autem ille,((fe/7, Ipiritusfandus, quem mittet pater in nomine meo.ille vos docebitomnia,amp; fugge-ret vobisomnia qux dixi vobis.

loh.ij.v.acî. Quum autem venerit conlb-latorille, quemegomictamvobis àpatrcj flpiritusyinquam, illeveritatis, quiàpatre emanat ) illc teftabitur de me.

i.Ioh.5. y. 7. Nam tres funt qui teftifican-turinCoelo, Pater, Sermo,8c(piritus lan-äus.Ethi tres vnumlunt.

Tit. 3. V. ^.6. Non ex operibus iuftis.qu« fecerimus nos,led ex (ua mifèricordia fèrua-uitnosperlauacrfi regenerationis, Screno-uationemfpirituslàndi: Quem effuditin nos copiofè, per Icfum Chriftum lêruato-remnoftrum.

EpheC

-ocr page 59-

H O M I N I J.

Eph. 2.V- /8. Quoniam vtriquc per îpfu m {Chrtftum ) habemus aditum per vnum fpi-ritum adpatrem.

2.Corinth./J. V./J. Gratia Domini Icfu Chtifti, amp;nbsp;charitas Dei 8c communicatio (piritnsfàndi fit cum omnibus vobis.

Galat. 4. V. d.Quoniamautcmeftisfilij, cmifitDeusSpiritum Filij fui in corda ve-ftra,clamantem, Abba,irf«y/,pater.

DE PATRE.

’ xPfal.jj.ver.«?.

Vetbo Domini-O»'»«''* cœli fadi fiint amp;nbsp;Ipirituoriseiuso-mnis exercitus eorum.

Gen,f.amp;2.L«-ge capita integra.

Iob.;;.v.#.Spi-ritusDeifecitme, amp;nbsp;fpiraculum o-mnipotentis vi-uificauit me. De hoc ipfe vide lob.

38.amp;39Câp.Item, Pfalmo 3^.

XXV I.

gaW crédit,cum dicit, Credo in Deum Patrem, emni-I fotentem,cretttorem cali amp;territl

Credo ætcrnum Patrem Domini no-ftri Icfu Chrifti, qui cœlum amp;nbsp;terra, cum omnibus quæ in ijs funt, ex nihilo crea-uit 4,quique eadem zterno fuo confilio amp;prouidcntia fufte-

tat


-ocr page 60-

D lt;nbsp;F A T R Ei’


tac ac gabernat proprer Chriftum Deum meum amp;nbsp;pâtre meiirncflcc: Ira-queüceiconfidoific inco acquiefeo, vt non dubirem, quin prouifurus fitomni-bus, tû animo, rùm corpori mco necefla rijsz/. Qjun etiam, qua: mihi mala in hac ærumnofa vira immitrir, ca inmeâ falutem fit conucr-furus,f,cum amp;nbsp;facerc id poffitjvromnipo tens Deus ƒ amp;facere id velit, vtbenignus Pater^.

Ador.^.verfu» 24.. Domine, tu CS Deus ille qui fe cirticœium amp;ter-ram ,mare,amp;o« mnia qux in eis funn

Exod. 20. v.W' Sex enim diebus fecicDominiis c« lum.terram, mare, amp;nbsp;quxcunquC funtin eis.

Ador./#.v./î' Viri cur ifta faci-tis? nos quöqu« fumus homineS) ijfdé quibus vo$ affedionibusob-noxij.annuntiau tes, vcàvanisifli* rebus conuerta-miniad Deumil'

lum viuum, qui fccît cœltim Si. cerram, niare,amp;omnia qux incisfunt.

EG.4j-vcr.7 Ego Dominus amp;nbsp;nullus cd vlcrarformans lucem,amp; crcanstencbras.ft* eienspacem amp;creansmalum: Ego Dominus facicns omnia hxc.

loh./

-ocr page 61-

DE PATRE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47

lohan. i.v. 3. Omnia perhunc, Sermoneni, faftafunt, amp;c abfq; cofadum eftnihil quod factum fie.

Pfal.io^.v.j. 4. contignat aquis fiiperioraliia,qui ponic nubes curriim fu-um,quiambulacfuperalas venti. Qui facit angelos fuos fpiricus: miniftros fuos igné ni flammantem. Fundauit terrain fuper baies fuasjiiemoueatle in lecuiuniamp;inleculum.

Plalm uj.v.j.CercèDcus noller eltincœ-lo.oninia qux voluit, fecit.

Matth.io.v.a?. Nonne duo paflcrculi vx-neuntaflarioj amp;nbsp;vnus ex eisnon cadet hii-mi fine pâtre vellro? Veltri autemcapillfca-pitis omnes numerati funt.

Heb.i.v.^. Suflinetomniavcrbo fuo potente.

Rom. z;. v.3 6. Nam ex eo amp;nbsp;per eum amp;nbsp;in ipfum funtomnia.

(. lohan.z.v. gt;2. Qiiorquotantem eum ac-ceperunt, déditeis/zlt;z«cdignitatem, vtfilij Dei fièrent, naitpe ijs qui credunt in nomen eius.

Rom. 8.V.Z5. Noncnimaccepiflislpiri-tum lèruitutis rurfus ad metum, led accepi-ftislpiritum adoptionis, per quemclama-mus Abba,zi/eff, Pater.

Galat.4.v.5.6.7. V t eos qui legi cran t ob-noxijiredimeret; vt adoptionem accipeie-

D

-ocr page 62-

45 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E P A T R E.

mus.Quonîam autem cftîsfilij.emiiïtDe-us rpiritum fili j fui in corda veftra, claman-tem,Abba,j(/e(/, parer.

EpheCi.v.y.Qui prxdeftinauit nos,quoi adopraretin tîlios per lefùm ChriRum in (C) pro beneuolo affeétu voluntatis fuï.

Matth.ô.v.id. Intucmini in volucres cce' li:non(èriint enim,nequc metunt, neqiie cogunt in horrea,amp;pater veftercœleftisalit casmonne vos multd præRatis eis,2j. 24,

Luc. /2.V. 22. Dixit autem diicipulisfuis' ^Propterea dico vobis, ne foliciti eftote de «-nima veAra.quidefüri ßtiszneque de corpore,’quare fitis induendi. Anima plus cft) quàmalimentum amp;nbsp;corpus quàmveftitus» Confideratecoruos.necenimièminant,ne-que metunt:quibus non eft ceila, neq; hof-reum,amp;tamenDeusalitcos: quantôvo* præftatis volucribus ?

Etvfqueadfenedamego fum vobifeum, vfqueadcanitiem ego pot* tabo:egofeciamp;ego feramego quoquepof-taboamp;eruam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rf”’’

-ocr page 63-

DB PATRE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49

Rom.zo.v./2. Noncnimeftdiftindiovel ïudsi velGræci. Nam idé Dominus omnium eil diues in quofuisjàquibusinuocatur.

Rom.S.v.^S.jp.Nam mihi perfuafwm eft. Deque mortem, neque vitam , nequeangelos, neq; principatus, neque poteftates, neque inftantia, neque fucura.nequeiubiimi-tatem, neque profunditatem, neque vllam realiam creata pofte nos (eparare à charitate Dei,qu® eft in Chrifto lefu Domino noftro.

5 Matth,Ó.Lege totum caput.

MattL/.v.p. IO. n. Nam quis eft ex vobis homo,qui,ft filius eius peticrit ab eo pa-nem,deteilapidem ? Etfipifcempetierit, nùmicorpionem dabitei ? Si vos igitur, quam fitis mali.noftis dona bona dare li be-risveftris ; quantómagispatervcfterccelc-ftis dabit bonaijs qui ab ipib petent.

xxvir,

Q^tde^prouidentia Dei^

Omnipotensamp;v-biquepræfcnsDci vis 4,qua cœlum amp;nbsp;ter-cum omnibus 4Matth.i7.v.a7. Sedneoffedamus lo. eos, profectusad mare,mitte hamu amp;eum f i(cé,;quî afcéderit primus, tolle:ôlt;apertoore eius,inuenies fta-teré: acceptu illu dads pro meScce.

D t


-ocr page 64-

50 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PATRE.

Necmanibusho minumcolitur.a-licuius rei egensi quiim ipfe deto« ninibus vitamS halicum amp;nbsp;0-ninia.

Plàlm. ^4. v.^ Jo.An qui planté uicaurem.nonaO diet?anquifinxi’ oculum, non vi' débit? An qui cof' ripitgenres, noU

crcaturis, tanquam manu fuftinct acgu-bernât A: vtquæ ter-ra nafcuntur,pluuia itcmamp; ficcitas, fer-tiliras amp;nbsp;fieri li tas.c i-busamp;potusc,bonaamp; aduerfa valctndo, di uitiæ amp;nbsp;paupertas d, omnia deniqucnon temerèaut fortuito, e fed ' paterne eius confilio amp;nbsp;volunta-te contingant. arguëcùn quid«' cet hominem fcientiatn,Bfl»«^«ö/frlt;^

Eiâi.3?. V. jp id. Vs ijs qui profundi funt Vt à Domino ablcondant coiifilium,amp; CufJ' intenebris opera eoruni, amp;dixerunr, Quis vîdetnos?amp;quinam agnoicuntnos? Sub uerfîo veftraverè ficutlutumfiguli reputl' bitur. Num dicct opus de faélore fuo, Nof fecit me? amp;nbsp;figmentum dieet de ficlore fco Nonintelligit?

Ezcch.S.vcr.ii. Etdixitad me,Fili hoifl' nis, vidifti ne, qux (êniores domus faciub intcnebriSiVnuCquifqueincubiculispifÂ*' rlt;

-ocr page 65-

DE PATRE, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«f»

tx fux? Dicunt enim, Non videt nos Domi-nusjdereliquit Dominus terram.

b Hsb /. V. 2, J. Per quem (filium^etiam mundiimcondidit. Qui cum fit fplcndot glorix, amp;nbsp;charader pcrl'onx illius, lùftinc-atqueomnia verbo illo fuo potente, pur-gationspcccatorumnoftrorumpcrreipfum fada.feditaddcxtrâin maieftatis illius ex-ceifîfsimx.

( Ierem.$.v.2;.24- Populo autem huiceft cor declinans amp;nbsp;rebelle, declinauerunt 8c abicrunc.Nequedixeruntin corde fuo,Me-tuamus nunc Dominum Deum nodrum, qui dat pluuiam temporaneam, 8c(èroti-nam intern pore fuo? hebdomadas ftatuto-rum mefsis cuftodit nobis.

Ad.i^.v.z/.Quanquam non palTnseftlè elTcexpertem tsHimonij,nobis bcnefacien-do,dansnobispluuiasac tempora frudife-gt; ra,implcns cibo ac Ixtitia corda nodra.

ä lohan.p.v- 3 Ncquc ide peccauit.neque parentes eius, rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;icdeporret

opera Dei manifedain co fieri.

e Prouerb.aa. v.2. DiuesScpauperob-uiauerunt fibi, faciens omnes ipfos Dominus.

D S

-ocr page 66-

DE PATRI.

XXV UI.

QHtd nobis proded h£C co-^nirso mationis amp;nbsp;pro-uidentuditiindi

Vt in aduerfis pa-tientes4, infecundis grarifimus futurum veto optimam in Deo fidiflimo pane fpem repofitam habcamus c, certo feientes , nihil efle, quod nos ab eius a-more abftrahat d, quandoquidem o-mnes creaturæ ita fünf in cius potefta-te, vt fine eiusarbi-trio, no modo nihil age re fed ne mouere quid.eæ poffint.

, 4Rom.$.ver.^ 4.‘j. Neque id fo-lum jfcdetiâglo-namurinoppref-fionibuSjfcientes quod opprelsio patientiam effici-at, patientia veró experientiam, cx perientia autein fpem, fpes auteni non pudefacir. J lacob.z. v.j.Sci entes probatione fidei veftrs pare-repatientiam. ’ lob.tver.a/.ix.

Nadus egreffus film ex vtcro matris 8{. nudus re-ucrtarilluc: Do-minus dcdir,tgt;0' minus abftulit.'fit nomen Domini benedidum.

b Deut.8 v./o.Comedesi»^«4WJ,amp;6tura-beris.tumque benedices Domino Deo tuo propter terram optimam qua dederit tibi«

i.Thcir»

-ocr page 67-

DE PATRE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;ïî

/.ThelT^.v./S. In omnibus gratias agite. Hxcenim eft voluntas Dei erga vos.

c. Rom.5.v.4.5.6. Paticntia veroexperî-entiam parit,experientia autem fpem : porto fpes non pudefacit.quod charitas Deief-fufa ell in cordibus noftris per (piritum (an-dum.qui datus ell nobis. Chriftus enim cumadhucnullisviribuseflcmus,Iuotem-pore proimpijs mortuus eft.

rfRom. 8. V- 38.32. Nam mihi perftiafunt eft,nequemortem,nequevitam,neque angelos, nequc principatus neque poteftates, nequc inftantia, neque futuraj nequc fubli-mitatem, neque profunditatcm, neque vl-lam rem aliam creatam pofte nos (èparare^ chari täte Dei,quae cft in Chrifto Icfti Domino noftro.

«lob.), ver. xa.DixititaqueDominusâd Satan,Enquicquideiuseft,inmanutuaeft. Et exiuit Satan à confpedu Domini.

Iob.2. V. 6. En iplè in manu tua,verum a.^ nimameiuslêrua.

Proucrb.a/. V. z.Cor regis in m anu Domi-ni.-ad omnequod vult inclinât illud.

Aâ.J/.v.aj.ad. Nec manibus hominum colitur,aiicuius rei egens,cumipfc dct o-mnibusvitamamp; haiitumamp; omnia. Con-diditqueexvno lànguine omne genus ho-' rninum, vt hahitarcntpcr vniuerlam fupcr-

D 4

-ocr page 68-

DE FIL I O, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ficicmterr«, definitis tempeftiuitatibus, | quaspriftitiiit, amp;nbsp;pofitis terminis habita* j

tioniseorum.

DE F I L I O.

XXIX.

niituDeiappellatur Ie/iu,hoc eï},Saluatori

Quianosfaluatab peccatis noftris 4, Nee vlJa fa. lus aliunde peti de-bct,nec alibi reperiri poteft^. urn habet ßcerdotium.

a Matth,z.v-2z. Pariet autem fili-um,amp;vocabisno men cius leium. Ipfe enim ferta bit populum fuu expeccatis ipfius-

Heb.7.v.i4..25. Atiftcjproptcrea quodinaternum manet, perpetu-

Vnde amp;nbsp;fèruarc

prorfus poteft cos qui peripfum accedunt ad Deum.fcmpcrviucns, vt interpeller pro eis.

b Adr. #.v.n.i^.Hic eft lapis illc pronihilo habitus à vobis xdidcantibus’, qui faótuseft caput anguli, Neceftin alio quoquam fa* lusmecenim aliud nomé eft fub cœlo.quod datum lit inter homines, per quod oporceat nos feruaii.

Cre‘

-ocr page 69-

DE riLIO

a t.Cor.i. v.tj. Quid? Num di-fpertiruseUChri-lhis?Num Paulus criicifixus eft pro vobis? aut innomen Pauli bapti-zati fuiftiî.Etvcr fujo: Qui ( Ghri-jïitó)faétuseft nobis fapientia à Deo, iuftitiaque ßi fanétificatio 8c redemptio : Vt fient feriptum eft : Qui gloriatur jïn Domino glorietut.

Galat-5.v.4.Fa di eftis inanes Chtirti,quicunq; per Icgem iuftift-camini.amp;'a gratia

XXX.

Credunt ne igitur tilt in vni-(uni feruatorem lefum, qui ufmHù.Mt à fe,aut aliunde fclicitatem autfalu-tem quAtunt ?

Non ; Etfi enim vcrboquidem cofer uatoregloriantur,rc ipfatamenabnegant vnicutn feruatorem lefum 4. Neceffeeft enim, au t lefum non effe perfectum Serua torem,aut qui eum Seruatorem fideam-pleCtuntur vera,eos omnia in ipfopolïi-dere,quæ ad falutem requiruntur b.

excidiftis.

6.Heb.z2.v.a. Intucntesin fidei dueem ac perfedorem lefum, qui vice fibi propofiti gaudij pertulit ctucem, ignominia con-. wm pta, 8c ad dextram throni Dei confedic.

D 5

-ocr page 70-

ÇÂ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BE FTLIO.

EGî.p.v.lt;J.Pâruulusenimnatuseft nobiS-filius datus eft nobis, amp;nbsp;fui t principatus fU' perhiimerumeins, amp;vocabitur nomenC' iusjAdmirabilisjConfiliari us, Deus forcis» PaterxterniracisjPrinceps pacis.

Col./.v./p.2o.Quoniamin eoplacuit fr/jVcomnis plénitude inhabirarct. Et pac* per fangiiinem crucis ciusfaâa,per cumre-conciliareomniafibi.pereû omiiis turn quæ in terra turn quæ in cœlis.

Col.a.v.io.Eteftisin co complet!, quieft caput omnis imperij ac poteftatis.

lohan./.ver./d. Etex plenicudineipfius ' omnes accepimus, amp;nbsp;gratiam pro gratia.

Efa.4.j.v.//,amp;25. EgOjEgofumquid«' leo prxuaricationes tuas propter me amp;pec-catorum tuorum non recordabor. Ego, eg^ Dominus,amp; praeter me non elt lèruator.

XX X r.

QMre appelljtur Chrißnigt; hocePi, vnélut^

ßommica Quod à pâtre or-

12. dinatus,amp;fpiritufan ûovndus fit4,fum-mus Propheta ac Do âoe^, qui nobis ar^

4Plàlm45^.V.S' Diligis iuftitiani) amp;odiohabesini' pietatem:propte' reavnxit te Deuil Deus tuns olco gaudijprx partici pibustuis.

Hebr, i. v. 9. iogt; canuni

-ocr page 71-

DE r 1 t I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57


canum con (ilium amp;nbsp;omncm voluntate Patris.de redemtio-ncnoÛri patefecitc, amp;nbsp;fuminus Pontifex

U j nos vnico faeri ficiofui corporis rc-dcmir,acairidüèpro nobis apudpatrem intcrcedite: amp;nbsp;Rex quinos fuo verboamp; fpiritugubcrnat, amp;nbsp;partam nobis falute rueturacconferuat.

OilexiAi iußitia amp;odißiiniquita-temproptcra vn-xitte Dens, Deus tuns oieo exuita-tionis, vitra confortes tuos.

Deut.i8.v.z5:8c Aft.j.v.az. Kamp;.7.

Prophetam fiilcitabit vobis Dominus Deus vefier ex fratribus veftris ficut me: audietis eum in omnibus quælo-

quutusfucrit vobis.

J loh. /. V. iS. Deum nemo vidit vnquamî vnigenitus illc Filius, qui cft in finu patris, ille nobis expoiuit.

loh. »5. V. 1$. Omnia qu® audiui â pâtre, nota vobis feci.

Matth.//. v.27. Nemonouitpatrcm,ni(î Filius amp;cuicunque Filius volueritreuelare.

c Pfalm.iio. ver.4. Tu es facerdos in (ècu-lum,fecundum ordinem Melchifèdec.

Hcb.7.v.at. Nam illi quidem, citra iufiu-randum facerdotes fadi (une : hic verb cum iureiurando, per cum qui dixit ci, lurauic

Qominu«

-ocr page 72-

58 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE riLlO.

Dominusamp;nonpœnitebiteum, cerdos in itcrniim, fècundum ordincd* Mekhifedcc.

Heb./o. v./i.Hic vero vna pro peccatis ok lata vidima, in perpetuum fcdet ad deX' tram Dci.

//.Rom.8. V. 34. Qiiis eft qui condcmnet? Chridus,« eft qui mortuus ert,imô verb etiamexcitatusell, quietiam eftaddexö^ Dei,qui etiam poftulat pro nobis.

Rom. gt;f. V. 9.10. lufhficati igitur eius faæ guine, fèruabimur,nunc multô magis eum ab ira.Nam G cum inimici elTem us/fi-conciliaci fuimus Deo permortem filij eiuf mulco magis reconciliatifcruabimur per Vi' tam ip/îus.

e Plàlm.a. ver. 6. EtegoconftituiRege'” meum fuper Sion monten (ànâum meuiquot;'

Luc./, v.33. Regnabitque fuperdomui” Iacob in xternum, amp;nbsp;tegni eius nonet” finis.

ƒ Matth.aS.v./S, Data eft mi hi omnis p”' teßas in cœlo amp;nbsp;i n terra.

lohan.io.v.aS, Etego vîtam xternanie” do,necperibunt in xternum, ncque rap*®*^ cos quifquam è manibus mcis«

cm/

-ocr page 73-

B » I 1 L I O.

4 Kâor. II.V.2J., Abijt autem Barnabas Tarlum,vc requirerec Sau-lum : amp;eumin-ucntumduxitAii tiochiam. Fadu eft autem vc annum totum con-uenirentin Eccle fia, docerentque turbam multam, amp;difcipuli nomi narentur primu Antiochix Chri-ftiani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

iCorin. g.viç. An ignoratis corpora veftra efic membra Chrifti?

XXXII.

Carrero r« chnfliantu tippcllarù/

Q^ód per fidem membrum fum Icfu Chrifti4,amp;vnótionis ipfiusparticeps^, vt amp;nomenciusconfi tearc, mequefiftam ipfi viuam gratitudi nishoftiam d, amp;in hac vïta, contra pcc-catumamp;Satanam.li bcraamp;bona confei-entiapugnem,amp; po-ftea sternum cum Chrifto regnum in

omnes creaturastc- Num igitur tol-ncame. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lens mébraChri.

ftijfaciam vt fine (corti membra? Abfit.

fc z.loh.2.v.i7.Sed vnâioquam vos acce-piftisabeo, manetin vobis, nec netelTc ha-betis.vtquifquam doccat vos: verùmficut eadem vnftio docet vos de omnibus, t]ult;t gc

'■quot;'‘ax

-ocr page 74-

D E F I L I o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

vcrax eft 5c non mendax : 5c ftcut docuit ! vosmanebitis in co. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

E(ai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoc ante padiim

f£o/gt;lt;ï«^4cûeis,dixitDominus,Spiricusme« us qui eft Riper te,5c verba mca q ux poRii in orlt;; tuoj no recèdent de ore ruo,amp; de ore fe'j minis tui,5cdeore feininis /eminis tui.dKil] Dominusexhoc téporeôcviq; infèculuni'’

Ioel2.ver.28 5c Ad. 2.y. 17. Eterirvltimisj temporibus,(DicitDeus)efFundamexSpi'j ri tu meoin quamuiscarnem : ScprophetJ-j bunt fiiij veltri 5cfilix veftrx, Sciuuenesve-} ftri vifiones videbunt,5c(eniores veftri fo'1 mniafbmniabunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

c Matth,IO.v.32.3J.Qiiifquis igiturcoH' 1 fitebiturme coram hoininibus.conhteboC* ôcçgoeumcoram pâtre meo qui eft incce«, lis: Qiiilquis autem negauerit me coraiH'. hominibus, negabo 5c eum coram patH? meoquieftincœlis.

d Rom. 12.V./. Precorigitur vos,fratresi perinilcrationes Dei, vtfiftatis corporaV«' ftrahoftiam,viuam,acceptam Deo, ratio-.’ nalemillumcultum veftrum.

Apocalyp. 5. v. 89 6c 10. Qnumque iCC ’ ‘ pifTetrfj««« librum,quatuor ilia animalia,^^ vigintiquatuorilli lenes ceciderunf coraiHi agno, habentes Rnguli cy tharas, 6c phialaS aureas, plenas fufticuum, quæ funtprec«.

-ocr page 75-

Ö E F I t ï O, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tf»

fanftorum, 5c cecinerunt nouum cacicum, dicentes, Dignuses qui accipiaslibrum, amp;nbsp;aperias cius figilla .• quoniam madatus es amp;nbsp;redemifti nos Deo per fanguinemtuomex omni tribu amp;nbsp;lingua amp;nbsp;populo amp;nbsp;nationc: Et fecifti nos Deo noflro reges amp;nbsp;facerdotes amp;regnabimus fuper terram.

/.PeCi.v.ÿ.amp;Exod.Jj^v.d.Vos autem.ge-nuseledum, regale (acerdotium, gens (àn-da,populus,quem ƒ/»i Deus vt proprium ven dicat ; vt vircutes prxdicetis illius, qui vos vocauit è tenebris in admirabilem fuam lucem.

Matth.25.vcr. 34,. Venite bcnedidi patris meijpofsidete regnum paratum vobis â ia-disfundamentismundi.

£. Timoth. 2. vQt. gt;2. Si toleramus.etiam eum eoregnabimus:fi abncgamus.ctiam il-Ic abnegabit nos.

Rom.ó.v./a.t^.Ncregnetigiturpcccatutn inmortali veftrocorpore,vt obediatis pcc-catoincupiditatibuscorporis.Nequcfiftite membra veftra arma iniuftitix peccato led fiftite vosDeo,vt ex mortuis viuos,amp; membra v«ftra,arma iuftitix Deo.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apocal.z.v.Ó.Et fccit nos reges amp;nbsp;facerdo

tes Deo amp;nbsp;Patri fuo.ei, inquam, gloria amp;To-’ burinfeculafeculorum., Amen.

’ t i.Timoth,j,vcrf. Hoç mandaturn

com-

-ocr page 76-

lt;îi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D K r r L I o.

mendotibi,filiTimothee,«ei'«/’e vt fècunö prægrelïasdeteprophetias, milites per«» bonamillam militiam: Retinens Hdeml bonam confcientiam;qu3repuilâ, nonnii lißdci naufragiumfecerunc.

XXXIIÏ.

0«lt;x»» ob CM/am Chri/}ut vociitur filtus rgt;ei vntgeni-tus, cam nos qnocjue fi-

mus filij Det ?

Qiiia folus Chri-ftus elt coæternus, amp;nbsp;naturalis coætcrni parrisfilius4:Nosau tem propter eum,ex gratia,â pâtre ado-ptarifumus^.

tftoh. fpedauimusgl ri am eius, gl«X am inquitm vc0 genici â pat« ^rfpamp;v.iS.Dc^ nemo vidit lt;nbsp;quam : vnig«' tusillc FiIiuS)Ç ertin finu Pai” ille nobis exf fuit.

Hcb.z-v.^'^ um quem co»^ tuit h«redein'

mnium : per quem etiam mundunilt;^ didit.

loh.j.v.KÎ. SicDeusdilexitmundiii’^ filiumfuum vnigenitumdaretevtquiji’ credit in cum non pereat, fed habeat Vi'’ 2ternam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

i.Ioh.4.v.9. Per hoc patefada eft chJf^ Dci in nobis, quod filium fuum illuf’/ genit'

-ocr page 77-

» K r I L I •.

gcnitum mifîtDcus in mundum.vtviua-

5 muspereum.

1) i Rom.S.v./y. Nonen^mâccepiftisfpiri-^ tum feniitutis rurfus ad metum, fed acccpi-) Ris fpiritiim adoptionis. per qiiem clama-mus Abba, «lt;/ tft.Puer.

EpheChV.y. 6. Dcus prxdeftinauit nos, I quos adoptaret in filios per lefum Chri-i lium,in (è pro bcneuolo atFeôtu voluntatis lt;nbsp;fui,ad laudem gloriofs fui gratii, qua nos • gratis clFecitfibigratos in illodiledo.

' loh.t.v.n.Qiiotquot autem eum accep«-4 runtjdediteislune dignitatem ,vt filij Dei ( ficrcnt,Hfmpeijs,quicreduntinnomé eins, t i.loha.v.j. Quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vidimus amp;au-

diuimus, idannuntianlusvobis,vt amp;vo8 (i eommunionem habeatis nobifcum.amp;com i tnunio noftraƒr cum Patrcamp;cura Filio ciut IcfuChtifto.

I

(i i.Pct.J.ver.iS,

Sciatis vos nô caducis retw, at-îento vei auio, fuiffe redemptos cxvanaveftracô-uerfatione,expa-trum traditioni-busaccepta: fad

amp;

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XXXttll.

'' QMde caufa AppeÜM eum

Dtminum noßram^

Quia corpus amp;a-ninaänoftram âpcc-catis, non auto ,ncc ^irgcntOjfedptcciO’ lt;

-ocr page 78-

fofuofanguincrcdi- preciofb fangui» mens,amp;abomnipo ne, vtpote agni teftatc Diaboli libc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;in

rans.nosfibipropn- ..chrifti.

osvcndicauit 4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.Cor.ó.ver.:»

Namcmpticftis precio : glorih'cace igitu' Deumincorpore vellroamp;in fpiricu vcftf® quxfuntOei.

/.Cor. y. V. 2 j. Prcdo empti eftis, ne cftoi* fêrui hominum.

EpheC».v.7.InquohabemusTcdemptilt;'' nem per (anguinem ipfius.rcmifsionemi'’' ^tf4W,peccatorum ex diuiteipfius gratia.

i.Timoth.2.v.$d.Vnusenim DeuSiViH** etiam mediator Dei amp;nbsp;hominum, hon'* Chriftuslefus: Quifemetipfumdeditred«' ptionis precium pro quibufuis, Chrtftiif'*' (juam telHmonium iliud fuis temporib^' äeßtnatum.

XXXV.

rflohan.z.V.i'^* principioerat Slt;* moillc, ScSernii’ illceratapud um, erarqueib* Sermo Deus.

loh. i/.v.J' '*

Quidcredii cum dieu : Con-(epttu eSî per /pintum fun-ex Maria virgine

Filius

Dci,quicft4,amp;pcr-

-ocr page 79-

D I t I L I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;5

manct vêtus acxtcr- Hxc eft ante vita

nusDcus b, natutam vete humanâ ex carne 8c fanguinc virgi nis Matix CjOpcratio ne Spiritus fanâi af fumpfit^i, vt finaul

fitvctum fcmenDa-uidis e, ftatribusfuis pet omnia fimilis ƒ , cxcepiopcccatog.

itcrna, vt tefoHi cognofcant ejfe verum Deum, amp;nbsp;quern mififti Ie-' (umChriftum.E-go tc glorificaui in terra: opus co-fummaui, q, dé-difti mihi, vt face rem. Nuncigitut glorifica me tu pa ter apud temet* ipfum.eagloria quam habui apudte prius qu'am hie mundus exifterct.

Rom./.v.j. .Defiiiofuojfaftoexfemine Dauidis,fccundum carnem; Declarato filio

De’i potenter fecundum Ipiritum fanditica-tionis, per refurredionem 'a mortuis, nnnfe ' lefuChtifto Domino noftro.

Coloff./.v.i5 i6.«7.Qui eft imago Dei in-confpicui, primogenitus omnis rci cfeatai t Nampercum conditafunt omnia,qux in cœiisfuntamp;quxinterra ,vifibiViabcinuifi-( biiia.fiuethronifiue Dominia, fine impe-y tia,tiuepoteftates;omniaigt;iç«.t»i,pcreum

eiusrefpeducondita funt. Eftquc ipfe ante ‘ omnia, St omnia per eum conhftunt.

(, nbsp;nbsp;nbsp;Pfalm.i.v.7.Et Ad.ij.v.} j.Et Heb, t. v. 5.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ a

-ocr page 80-

D I rit I O.

Hcb.f.v.ç.Filius meus es tu, hodietegenu*» Podula à me, amp;nbsp;dabo genres hxFcditaten* tuam.amp;polleßionem tuam terminos terrX* Match.j. v./z-Se Matth.«/. Marc./.v./i : ecce voxccœlisdicens: Hicert filiusmeu* diledus.inquoacquiefco.

Matth.id.v-td.amp;Luc.p.r.zo.Rcfponden* verb Simon Petrus, ïu es Chrilius illc Fiü' us Oei viucntis.

b Rom.Q.v.j.Qiiorum/ânrPatres,Scy«* quibus Chriûus quod ad carnem atrint^' quieftfupraomnes Oeus iaudandus in ft* cula,Amen.

Elai-z. y. /4.. Sc Matth, i. v, aj.Ecce virglt; quxdâ vterum fcret prçgnans,amp; parier fill' um, amp;nbsp;vocabis nomen eins Emmanuel' quod eft fi interpreteris,Nobifcum Deus.

Eüi.^.ver.ó.Paruulusenimnatuseft no* bis : Filius datus eft nobis : amp;nbsp;fuit principe* tusfuperhumerumeius,amp;vocabit nomeH eins Admirabilis, Confiliarius, Deus fordSi pater xternitatisjamp;princeps pacis.

/.Ioh.^.v.ao.Sed fcimns filium Dei venif' {ê, amp;dediflenobis mentem, vtcognolc»' mus ilium qui verax eft : amp;nbsp;Turnus in verac« illo.inFilioeius leluChrifto. Hiceft veru* Deus amp;nbsp;vita xterna.

loh.io. V. a8. Refpondit autem Thoma«» - amp;dixitei,Dominus meus amp;nbsp;Deus meus.

loh./'

-ocr page 81-

DK r X L I O.

t,loh. u V. /4- Et fsrmoillecäro fadus eft; Etcommoraciis eft inter nos, amp;nbsp;fpcftaui-musgloriameiusjgloriam tanijuam vnige-aid â patte e^rr/f/,plcnus gratix ac veritatis,

CalaM.v.4.. At poftquam venit plenum tempus.midcDeusHliumfuum, faótumex mulicre.fâélumlegiobnoxinm: Vteosqui legi erant obnoxij, redimeret vt adoptio-nem acciperemus.

d Matth.i.v /S.ip.xo.Iefuvero Chrifti'na-tiuitasicafiiit. Nam cum mater eius Maria defponfataeffet lofeph, priufquam ipfi con-uenilfcnt.iniientaeft vterum ferre exfpiri« tuûndo.PorrôIofeph vireiuscum effet iu-ftus,amp; noJleteam ignominixcxponcte,voluit clam ea m dimittere. Hxc autem cùm cogitaflèt, ecceangelus Domini infbmnio apparuit ei, dicens , lofeph dli Dauid n« metuito accipere Mariam vxorem tuanv Nam quód in ea genitum eft, ex (piticu (àn-doeft.

Luct.v.jf. Et refpondens Angelus dixit «(.Spiritus fanäus fuperueniet in te, amp;nbsp;vir-tusaltifsimiinumbrabitte.

V.p.Iurauit Dominus ipfi Dauid veritatem« nonauerteturabea. Egt;e frudu ventris nn ponam (iiper folium tuum.

Ad.a.v. 30.3z. Prophetaigitrn cum effet, £ J

-ocr page 82-

(9

DE r 1 1 1 O.

ôifciret Del) ni iureiurandolïbiiurafl'è,fbflt; vtexfruéluliinibiipfius, quod adcarnei” attineCjChriÜum excitaret,^«fgt;Hcollocar«' lùpereiusthrono. Prxfcius loquutuscftô* refurrcôionc Chrifti: non derelidamelî* apudinfêros animameius» neque carnei'' eiuslêndirecorruptionem.

f Philip.a^v./. Sedipfefeexinaniu^t,fot' n)a^èruiacccpta,ßmilis hominibusfaduS'

g Heb.4.v t5.Non enim habemus pon-tificem.qui non pofsit affici (ènlii infirm*' tumnoftrarum, (ed tcntatum in omnibu* iîmiliter.abfquc peccato.

Heb./.yer.ad.a/.Talis cnim nos dcceb»’ pontifex, pins, innocensimpollutus, fegt*' gatus à peccatoribiis, fublimior cœlis fr dus. Cuinonfic quotidieneccfle.quem«*'' modumillis pontificibiis,prius/)ro .'proprijsofFerrcvidimas,deinde pro popu^' peccatü id enim fecit femel cum femetipfefl’ obtulit.

X X x r I.

•'Heb.i.y./^*/; Non enim videb cet Angelos ï'* ftimpfit.fed fe*”’ Abrahx aflun*' pfit. Vndedebui* nncei*'

• Quem fruHum percipù ex jAu^a cottceptioitee^nati-uitateChrißif

Quod isnoftcr fit mediator'*, amp;fuain-

-ocr page 83-

B K F 1 L I aj

«

J

I i

I

noccntia,aepcrfeaa fanÓlitatc, mca pcc-cata.inquibus con ceptusfum.tegat.nc in confpicunm Dei veniant

per omnia fratribus Hmilisfieri,ve mifencors effet 8c fidelis pontifex, inijs qux adOeu ,ad ex ptanda peccata

populi. Nam ex eo quotlperpeffus fuit cum tentatus eft, poteft amp;nbsp;ip qui tentantur fuc-currere.

Pl'alm ^2.V.t. Beatus cui dimiffa eft pra-uaricatio, cui teâum eft peccatum. Beatus homo.cuiDominusnonimputatiniquita-tciTijnec eft in fpiritueius dolus.

z.Gor.i,v.;o. Sed ex ipfo vos eftis in Chri-ftolefu, qui fadus eftmobis (apientia à Deo, iuftitiaque amp;fanétificatio Scredemptio.

Rom.8.v.5.4.. Qiium cnimlegisimpo. tentia nihil poffet in carne, Deus fuoipfius FiliomiffojConfonnato carni peccato ob-noxix.idque pro peccato,condem nauit pec cacum in carne. Vt illudius legis complea-lurin nobis,qui non fecunduni carnem io-cedimus.fed fecundum (piritn m.

Gal.4,v.4.5. At poftquamvenit plenum tempus, etnifit Deus Filium fuum falt;ftum exmulicre,fa(ftumlegi obnoxium: Vteos ' quiiegi erantobnoxij redimeret; Vt ado-pci ' accipcrcmus.

-ocr page 84-

7« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;©Enno»

X X X VI I.

2«»a creän lum dicüt Paffusem

Eum totoquidem vit» fuæ tempore, quo in terris cgit,pre cipuc veröin eins ex tremo, iramDeiad-uerfus pcccatuni v-niuerfi generis hu-mani, corpore amp;ani ma fuftinuifle'*: vt fua pairione,tanquä vnico facrificiopro-pitiatorio^, corpus amp;nbsp;animam noftram abætenia damnatio nelibcrarct, amp;nbsp;nobis gratiam Deijuftiti-am ac vitarn xter-namacquircret.

Baminiea ^5-

‘'/.Pet.i.Y.24« Qui peccata no-ftrapertulitincot pore ftio fuper lignum: VC pecca-tis mortui, iufti-tix viueremusxU ius vibicibus fa* natießis.

I. Pct. j.verf/îlt; Nam amp;nbsp;Chriüus (cmel pro pecca-tispaiTusfuitJu-ftus pro iniußis: vt nos ad Deuffl. adduccrer,morti-ficatusquidé carne,viuiheatusau-temfpiritu.

Efai.53,v./2. EÓ quod eHudit in mortem animam (uam,amp;cumprM uaricatoribusan-numeratus eß:i*

p(e quoque peccatum multorum tulit, amp;nbsp;pro prxuaricatoribusorauit.

/.lohan.a.v.s-Et iplö eftpropitiatio pro fOCMCi*

-ocr page 85-

PK I I t I P, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7»

' poccatisnoftris: necpro noßris (blùm^fèd ctiam pro todus mundi pacdrw t.ioh.4..v./o-In hoc eft charita$,non quod nosdilexerimusDeum, (cdquod ipfcdilc-Xeritnosx amp;mifçrit Filium fuutn, vteiTec propitiado pro peccads noßris.

Romj.Y-25*'2lt;î» Quem propofuit Deus, Vte/er placamentum perfidem in fanguine ipfius,ad declarandam iußidam fuam, pec remifsionem prxeedentium peccatorum. ExDeitoleranda, ad declarandam iußiti-am fuam prxfenri tempore: vt fit iple iuRui, SciuRificans eum,qui tfi ex. fide lefu.

xxxviu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Luc aj.v. ij.

g^i(i(4H/ic/utr ycur fui i«. 14- i^.Pilatus vetó äiciEiltaepAtereturf conuocads prin-cipibus facerdogt;

Vi innoccns co- tum,amp;magiRra-jam indice politico “bus amp;nbsp;populo, damnatus*,nosàfc-u«o Dei iudido, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mineni, vcquiagt;

quod omnes mane-/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I uettat populum :

bat,cximecet ♦ amp;cccc,egoinve-ftti confpcftu quxRione habita, nullam no xam inueni in iRo homine.ex i)s de quibus ftccufatu eutn-Sed neHetodes quidem;natn

£ 5

-ocr page 86-

b'ï r ILI o, icmifivos ad ilium, amp;eccc, nihil dignuiquot; morte faftum eft ab eo.

loh. /p. V.4.. Exiuitergo rurftim Pilatûî’ foras, amp;dixitcis. Ecce.adducovobisd''” foras, Vt nouericis me nullum in eocrim®quot; inuenire. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Pfalm. dp.v.j.Plures funtquamcapi*'' capitis mei, qui odio habent me line cau[^' roborati funt qui dilperdunt me inim'*^ mei ablquecaulà : qux non rapui tunc didi.

Ela.53.v.4.$.V’erclanguores noftrosip'* tulit, amp;nbsp;dolores noftros portauit,nos aut«ij reputaiiimuseum plagisalFedum, peroU' ftim aDeoamp;humiliatum. Ipleautem v'''' neratus eft propter prxuaricationes nolh^' attritus eft propter iniquitatcsnoftras.c»^'' gatio pacis noftrx fupereura, SiC liuor eiquot;' ünitaspir nobis.

a.Cor.j v.2/.Fecitenim,vf qui nonno“'' peccatum pronobis peccatumr^r, vt*’*’' efhceremur iuftitia Dei in eo.

Cal.j.v.^./^.At Chriftus nosredemit’ • execrations legis, dum pro nobis eft execratio.Scriptueftcnim:exccrabilisqu'' quispendetin ligno. Vtingentibus ben’ dilt;ftio Abrahx extet inChnftolefu, promiffum ilium Spiritum accipiamiis fidsm.

-ocr page 87-

B « ■■ r I L I O

X X XI X, ifi ver» tfuiddam anipUut, guidaffixus fit cruet, quam fi altogenere mortis af. fedus effet ?

Saneamplius: Ex hac enim re fum cer-tus,eum maledifkio nem,quæmihiincii bebat,in fe recepifle: nam mors crucisà Deo erat maledida^

■*Deut.z».v.23. Quia maledidio Dei ed fufpenfus*

CaIat.3.v/3.At ChriRusnos rede mitabexecratio-neLegisjdum pro nobis faétus eft execratio : Reut (criptumeft,exc-crabilis quifquis pendet in ligno.

GeneC 2. v. »7. Arde arbore(cié-tix boni amp;nbsp;mali

non comedes ex ea ; nam in die quo come-deris ex ea^ moriendo morieris.

xt.

Cur neceffefuit, vt Chrifius adinortem vfquefe de-mttteretl

Propterea quód iuftitias Sc veritati D E I nullo a-liopaélo pronoftris peccatis potuit fa-

Heb.2.v.p.Sed z)«»;»;« lefum ilium cerni musgloriaamp; honore coronatura» qui paulifper inferior Angelis fa-ctus.propter mot tisperpefsionem: vt benefitio Dei pro ouinib. n^or-

tc:n

-ocr page 88-

DB IUI«, tisficri, quàm ipfa ««n guftârc«gt; E* morte filij Dei verf

atn igicur pued participes funtcarnis 8c flinguinis.ip(ê quO' que fîmiliter particeps fadus eil eorundM per mortem abolereteum qui mortis impf' riumhabet, hoceftOiabolum: Et libero* redderet, quotquot metu mortis per oQ»*e vitam obnoxi) erant fêruituti.

Phil.2.v.8.Ip(è (c fummifit, fadus obed*' ens viq; ad mortem, mortem autem crud*-

X t T. gtfrfre etiam (êpnh tus en

* Ad. ij.v.î?' Cumque perft' cifTet omnia. dceo feripta erati detradû c ligno» pofueruntinmo' nuraento.

Vtcotcftatumfâ-ceretjfeverèmortu-umcfl*clt;

Matth.a/.v.^^do.Et lolëph cum accapi^' (ctcorpus.inuoluitillud ßndonepura: pO' fùitque in monumen to foo nouo, quod e’*' cideratinpetraramp;aduoIutoËixomagnoa^ oftium monumen ti,abijt.

Lucaj. V. ƒ2.ƒ3. Hic,i»^lt;«wlo(èph adieu* Pilatum, petijc corpusIcfu. Et detradutf inuoluit iïndone,pofuitqueillud in mono* mcnto,quod erat ex lapide excifum.in ■onium quifquam poliras fuerat.

lob'

-ocr page 89-

C K « I L t o.

ïohan.ip.v.^8.J9.40.41. ^2- Pofthxcau-tem togauit Pilatum lo(eph Arimathxcnßs (quierat difcipulus Icfu.fcd occultus propter metum ludxorum )yt tollerct corpus Iefu;qu6d permifit Pilatus. Ven?t ergo amp;nbsp;fu-ftulitcorpusIcfu.Venit aute amp;Nicodcmus (isquivcncratadïcfumnodcprimùm)fc-rens myfturx myrrhx amp;nbsp;aloes libras quad centum. Acceperuntergo corpus Icfu,8c ob-uinxeruntillud linteis cum aromatibus, fi-cut mos e(l ludzis (epelire.In eo autem loco vbifuetatcrucifixus,erathortus,8cinhorto monumentu nouum ,in quo nodum quif. quampofitusfuerat. Ibiergo propter Para-feeuen ludxorum, quod rnonumentum il-lud ptopè eiïet.poluerunt lefum.

* V' ,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lohan.ç.v. JA»

Xf f«m Cbnftu, pro noiit j^j^en dico worttm oppaierit. cur no- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

büquo^,moritndumcai

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dit.amp;crediteiqul

, nbsp;nbsp;nbsp;Mots noftta non mifitme^habetvl

I cftpropcccatis no. tarn zternam, Sc fttis fatlamp;fadiO) fed in condemnatio-» peccati abolitio, 8c nem non veniet: gt;nbsp;tranfnusinvitam x- fedträfiuitamot-' tetnam.*. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;winvitam.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philip.

-ocr page 90-

D K » ï l I O»

Philipj.V.^j. Coarâor vtrinque,defiJ*' ransmjgrarcamp; eflecutn Chrifto: namilt;i longè optimum eR.

Rom.7.ver.2#.MiCer ego homo, quis W* cripietexiRocorpore mortis? Gratiasag^ Deo, per lefum Chriftum DominumnO' Arum.

X 1111.

^tdprtterea capimuscom modi ex /afrificio morte Chrifli^

* Rom,

7.8. Scimus veK' rem ilium noftf® hominé cum «•

Quod virtute cius mortis vetus noftcr holiio, vnàcumco crucifigitur, intcri-raiturac fepclitur'*, ne prauæ cupidita-tes amp;defideriacarnis pofthac in nobis régnent d nos ipfos ci hoftiam gratitu-dinisofferamus'^.

crucihxum elTeV' eneruetur corpiii peccati, ne poft' hac lêruiamu) nos peccato. Et«' nimquimortuüt eft liber eftàpec«* to.Quod fi mot' tui iiimuscûCht* fto, cred im us fo' re vt etiam viu»‘ museum eo. Vet' 1/. Ita etiam vol colligitc, vosipfi»

turnmoquot;tiiosefl'epeccato, turn veto viuert DcoperChriftum lefumDominu noftruni. Roni'

-ocr page 91-

B X T I t I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ7

* Rotn.(J.v.lt;2.Nc regnet igiturpeccatum înmortaliveftrocorpote,vt obediatis pet-I catoincupiditatibuscorpamp;ris.

Rom, U. V. ï. Precorigitur vos, fratres, • per miferationes Dei,vt fiüatis corpora vc-) ftra hoftiam viuam, fanâam, accepta Dco, • rationalem ilium cultumvcfttum.

XLIIII.

gt; Cur^ddttur, Defiendit ‘ 4d infernit ?

' nbsp;nbsp;nbsp;Vtin fummis do-

’ ioribusamp;grauiffimis ' tentationibus, me ' confolationc hac fu , ftentem, quod Do-, minus meus Icfus

* Eià.5j.v.to» Dominus autem voluit contererô èum, ôcxgrotare fecit eum ; quum poluerit|feipfum facrificium pro deltâo anima e-JUS, videlicet Ce-men quod proló-gabit dies, amp;nbsp;vo-lutttas Domini in manu cius pto-fperabitur.

I Chriftus inenatrabi-I libusanimifui angu ; ftijs, cruciatibus amp;nbsp;' terroribus, inquos

eùmantea,tùmma«

' xime in crucc pen-dens, fuetat demet-

, fus,mcabanguftt')samp; t cruciatibus libciaueth.

inferni

Matt.27.v.4^ Circiter veto ho-ram nonam, CX'-clamauitlclusvo-ce magna,dicens: Eli,Eli, lama fa-bachthaul^ Hoc

-ocr page 92-

7* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»E FI LIO.

cftj Deus meus, Deus meus, cur defèruiî me?

/.Cor.ij.V'i*

Quidnobü prodea refurre. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiffloi

iltoChrifli? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fyj pg^ excitiH

Pritnumfuarcfur-redionc mortem dc uicit, vt nospotfet ciusiuftitiæ, quam nobis fua morte pegt; pcrerat, participes fa cere '*,Dcinde, nos iamquoquc cius po tcntiaad nouam vi-tam cxcitamur Po ftrcmd, refurrcdio capitis noftri Chri-fti,nobisgloriofaïrc. furrcdionis noftrx pignuscft

tutjChriftusqu) que non eß exci tatus. Quod i Chriftus non excicacus, inin** ey? fides Veßra adhuceßis inpc catisVeßris.Nei* pe qui amp;nbsp;obdo' mierunc in Ch(gt;' ßo.perierunt. £' verCy4..syiQufli'’ aut hoc corrupt'*’ niöbnoxiumii'; dueric incorrupt* naturam,amp;mot' tale hoc indueti' immortalitatenti

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tunc fiet illud jl

fcriptumeß) Abibrpta eßmorsadvidoti* Vbi tua,o mors, victori a? Vbi tuus,ô chrum.ßimuius?

Rom. .v.a J.Traditum in merrem proptf^ onsn*

-ocr page 93-

■T » t T I L I 9, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•Ji!

ofTenûs noftras, Sc cxcitatum propteriufti-ücationem noftram.

/.Pct.i.v.j-4-5. Bcnedidus Deus amp;nbsp;Pater Domini noltci lefu ChriHi^qui ex multa fua niifericordia regenuit nos in fpem viuain perrefurreâioncm lefu Chrilhexmortuis: Inhsrcditatemquxnccperire poteft, nee contaminari,nec marcefcere,nobis in cœlis lèruatam. QuivirtuteDei cuftodimur per fîdem,ad falutem quæ patata eß patefîeri tcmporevltimo.

kem.v.az. Qui pereum creditis Deo,quî excitauiteumà mortuis, 8c gloriam ci de-dit,vtfidesacfpes veftrain Deoeflet.

Rom.d.ver.4.. Sepulti igi tur fumus vnâ cumeoperBaptifinum in mortem: Vt fient cxcitatus eft Chriftus ex mortuis in gloriam Patris,itaamp; nos noua vira ambulemus*

CololT.j.ver./.2.3.4„ Itaquefi refiirrexiftis ciim Chri fto, fuperna quxtite, vbi Chriftus eftaddextramDeifedens : fupernacurate, non terreftria. Nam mortui eftis amp;nbsp;vita ve-ftra abfcondita eft cum Chrifto in Deo» Quando Chriftus vitazürf noftra.patefaclus fuerit,tum amp;nbsp;vos cum eo patefietis gloriofi,

Eph.a.v.ç. Etiam cum per offenlas mor-tuieffemus, vnà viuificauit nos per Chri-ftum,c«i« gratia eftis lèruati.

* i. Corin.QpodfiChriftus F

-ocr page 94-

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BR Tliro,

prxdicâturexmortuisexcitatus efle, qult;’ modo dicunt quidam inter vos, non elle tfr furrcdionem mortuorum ? Nam lîrefurrC’ âiomortuorumnoncft, Chriftusquoqu* Bon efteXcitatns. QuodfiChriftus non«l' cxcitatus,inanis videlicet d/ prxdicationf’ ftra.inanis etiam eii tides vêtira.

Rom.8.v.//.Scd tï fpirituseins qui excif’’ uitlefum à mortuis,habicat in vobis : is q®' excitauitChrillum ex mortuis viuificabi' etiam mortalia corpora vêtira, per inhabi' tantem eius (piritum in vobis.

XL VI.

Qi^emodo tntelligis illud, A-fcendit adcixlos?

Quod afpicienti-busdifcipulis, Chti-flus de terra in cœ-lum fublatus eft '^,at-que etiamnum no-ftra caufa ibidem eft à erit, donee rede# at ad iudieandum vi uosamp;mortuos^.

Aól.z.v. p^’ cum hzc dixilTf'' atpiciétibus ip^* eleuatusctl;amp;gt;’5 bes futceptum abtlulit aboculb eorum.

Marc. id. v.'f' Dominus igitub potlquamloqu^' tus fuiflet ipb*' furtlim receptus eft in ccelum, ted it ad dextraH' Dei.

Luc-

-ocr page 95-

VE niifl, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;St

LUC.24.V. 51. Et fadram efhdumipfcbc-nedicereceis, diiiundusabeisgt; furfiim regt; ceptuseR.

Heb.4..ver.t4.Habentes igiturPontifi-cem magnum, qui penetrauit coelos, Icfum filium Dei,teneamus hanc profefsionem.

Heb.7.v.24..2Ç.Atifte proptcrea qubdiix «tetnummanetperpetuum habet facerdo-tium. V nde amp;nbsp;feruare prorfus poteft cos, quipcripfumacccdunt ad Dcum, icmpet viuens vtintcrpellet pro eis.

Hîb. 9. V. It. Adueniens autem Chriftus, Pontifexfuturorum bonorum,per maiusôc perfedius tabernaculum non manu fagt; dum.irfefl non huius ftrudurx.

Rom.8.V.34. Quiscftquicondemnct?

Chriftus,« eft qui mortuus cft,imb verb qui etiam exciutus eft; qui etiam eft ad dcxtra. Dei,quietiam poftulat pro nobis.

Eph.4.v./o.Qui defcendit,ipre eft qui etiam afcenditlongefupra omnes cœlos, vt impleret omnia.

Coloff. j.v./.a.ltaque fi rcfurrcxiftis cum Chriftojfuperna quxrite,vbi Chriftus eft ad dextramDeifedens. Superna curate, non terreftria.

'■ Ad.i.v./i. Hie Icfus qui furfum rece-ptuseft'a vobis incœlum, ita veniet quera-

F »

-ocr page 96-

St nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;BK riL IO.

admodumconlpexifliseum profîcîïccntCn* încœlum.

Matth.24.. v.p.Tunc apparebitfîgnuiH Filij hominis in cœlo:amp;tuncomnes tribu* tert« plangent,amp; videbunt Filiurnhom*' nis venientem innubibus cœli, cum pu* tentiaamp;gloriamulta.

X L V 11.

* Matth. aS. Vgt; £0. Et eccc ego fum vobifcumo-mnibiisdicbusvf que ad confuni' mationemfcculi'

M.itth. atf.v.U' Semper paupere* habebitisvobifcó! me verb non fem

ergoChrifliu none^n»-h/cum vfqucAdfinem mun^

di, quemadmodum fronnfita.

Chriftus cfl: vcrus Deus,amp;verus homo: Itaquefccundumna turam Humana,iam non eft in terra At fecundum diuinita-tem fuam, maiefta-tem, gratiam amp;fpi-ritum, nullo vnqua tempore à nobis ab-cft^.

perhabebitiï. lohan.

Exiui â Pâtre amp;nbsp;veni in mundû: iterum relinquo mundum amp;nbsp;prod cifeor ad Patrem.

loh. /7.v.//.N5

fiimampliusinmundo, fedhifuntinmun' d o, amp;nbsp;ego ad te venio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Acb

-ocr page 97-

D t ï I L I p.

Aftor.j.v.ii.Qnetn oportet quidem cœlo I capivfque ad tempora reftitutionis omnium , qux tempora prxdixit Deus per os o-) nbsp;nbsp;tnnium fanâoium fuorum à fcculoProphc-

tarum,

Ioh.z4 v.tö.tZ. Egoautem rogabo Pattern, amp;nbsp;aiium confolatorem dabi t vobis,yt mancatvobifcum in xternum. Nempe Spi-ritum ilium veritatis quem mundus non poteft recipere ,quia non nouit eum nee vi-deteum: vos autem cognofcitiscum, quia apudvosmanetScinvobis erit.

loh.i6.V4j.Cum autem veneritille,ilt;i eü, fpiritus veritatis, dcducet vos in omnem veritatem.

Ephcr.4..v.S Afcenditinfublime, capti-uam duxitcaptiuitacem t amp;nbsp;dediedonaho-minibus.

trali. 50, inloan.

** Aft. 7. V. 4.9. Cœlû mihi thto-nus eft: terra auté fcabellum pedvi meorum. Quant «dem adificabi-tismihi?dicitDo minus : aut quis cft locus tcquieii» mex?

XLVIII,

Alt veriiflopado duanatu-rlt; in Chrißo, non diuedun-tur,fi non fit natura huma-iia,vbicunlt;jue cH

* diuina^

Minime*. Nam CU diulnitas compes-

-ocr page 98-

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B B F r 1

hcndinon qucat, amp;nbsp;omni loco præfens fit‘*,neceirariö con-fcquitur,efle cä qui-dem extra naturam humanam,quamar-fumfit.fednihilo mi nus tarnen elTc in ea* dem,eique pcrfona-liter vnitam perma-nere.

Ador.

Profeóló non lort ge abeft ab vno« quoquenoftrûni' Per ipfum viuigt; mus,moucmuramp; ftimus.

Ierem.2j.v.^?

24..Nunquid D«' US de propinquo ego,(um,dixitDff minus, amp;nbsp;noneft Deus de longirt' tis,amp;ego nonvidobo eum,dixit Dominus’ An noncœlumamp;terramegoimpleo, dixi^ Dominus?

ColofEa.vcrEp.Nam in eo inhabitato' mnis plenitudo deitatis corporaliter.

loFi.^.v-sj-Nullusalcenditin coelum,ni“ quidcfcenditècœlojwrw/’f Filius homini» quiellincœlo.

loh.n.v.ty.Etgaudeo propter vos moillicnon fuilTe.

Matth.28.v,d. Non eft hlc : fed refbrrexK» prout dixit. Venice,videte locum, vbiiac®* bitOominus.

-ocr page 99-

st

X L I X.

ÇMmfiuâum nobu affurt afcenfto Chrißtin

Primùm quod in cœlo apud pattern pro nobisintercedit

Deinde quod car-nemnoftram incœ-lo habemus,v t co ta-quamcerto pignorc confitmemut, fore, vtipfc qui caput no-ftrum eft.nos fua me-bta ad fe extollat

F I t I O.

Tertio, quod nobis fuum fplritum mu-tui pignoris loco I mittit cuius effica-

cia non tcrrena, fed fuperna quaerimus, vbiipfecft addcxtra ' Dcifcdens*^.

lohan.2o.v. 17.Nc me tangitomondum enim afcendiadPatrcm meum: fed profici-

F a. feer*


loh.î. v- h Fi- Dow»»:« lioli mei,h«c (cri-tS* bovobis, nepcc-cetis. Quod fi quis peccauerit, aduocacum babe mus apud Patre, Icfum Chriftum iuftum.

Rom.S.ver. 54. Quis eft qui con-dem net? Chri-ftus ? is eft qui mortuuseft.imb verb quietiamex citatuseft.quiet* iam eft ad dextrâ Dei:quî'etiam po ftul at pro nobis«

loh. i^.ver.a.

In domo Patrie met habitationes multx funt:alto-qui dixiffem vo-bis jProficiftor pa ratutus vobis lo

cum.


-ocr page 100-

is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DJ ri 119,

feere ad fratres meos,amp;diceis. Alcendoiil Patrem meum amp;Pacrem vcftrum,amp;Deui’' meuin Deum vefirum.

EpheCî.v.tf. V naque excitauit nos,vn«lt;li collocauit in coelisinChrinoIefu.

‘'loh.j^.v.id.Etegorogabo Patrem, ® alium confblatorem dabit vobis,vt manc*‘ vobifeuminaternum.

loh./d.v./.Sedego veritatem dico vob'®' Expedit vobis, VC ego abeam. Nifienitnäb' iero: coniblatorillenon veniet ad vosî^''’ autem profedtus fuero, mictam eum ad v«’’ a.Corint./.v. 21. Porroqui nos confirin’* vobiicum in Chridum, amp;nbsp;qui vnxit noSlt; Dmffl.Qiiietiam obdgnanitnos, deditqquot;* arrhabonem Spiritus in cordibus nodris*

2. Cor5.v.5.PorróDcus, ü esi, qui nosK* hocipiumcondidir, quieciam deditnobi* arrhabonem fpiritus.

reftirrexidis cu**^ vbiChridus

Colof j-v./. Icaquefi Chri dojfu perna quzritc, dextram Dei iedens.

Phil,3.v.^o.2/.Nos enim vt municipcsctf' lord nosgerimus: vndeeciamfèruatoréefr padamus Dominum ledim Chridum.QP* ttansformabit corpus nodrum humile,*' conforme datcorpori fuogloriofb, proeft*' cacitace, qua poted eciani fibi fubije^*'^ omnia.

-ocr page 101-

o E ï I I. I o. 87

li

1'

Ü 11

il

)

Cttr 4iiditur : Sedet ad de-xiram Dei?

QmaChriftusidco in cœlum afccndit, vtfeibi caput fuxEc clcfixdcciaret^jpcr quod pater omnia gubecnat^.

Eplicf.20.2/.

22.2^. QAiam,fj^clt;» Aumn.exeruitin Chrifto.quumex citauic eum ex mortuis,8ccollo-cauitad dextratn fuam in cœlisjon gèfupraomneini penumacpoteûa teiUjSc potcnti-am Sc dominunv

’ Scomne nomen quod nominatur nonfo-’ nbsp;nbsp;liim in hoc feculo,verum eriam in futuroiSC

• nbsp;nbsp;omnia fubiccit eius pedibus, eumque con-

* nbsp;nbsp;ftituit caput,fupct omniaipfiEcclefix,Qu«

eft corpus ipGus, Sc complcmentum eius, ‘ quiomniaimpletin omnibus.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ephef,5.v.2;.Nam vir eft caput vxoris.vt

Sc Cbriftus eft caputEcclcGx:amp; is eft qui fa-

' lutetndatcorpoti.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Colof.i.v.tkEftque caput corporisEccle-

(ix.principium 8c primogenitus ex mottu-' nbsp;nbsp;nbsp;is.vt in omnibus primas tencat.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matth.iS.v.iS.Datacft mihi omnis potc-

* ftas in cœlo Sc in terra.

lohan.5.v.2i. jj.Nequeenim pater iudi-• catquenquam,tcdomneiudicium dcditfi» 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;¥ 5

1

-ocr page 102-

88 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D K r I L t o.

lio: vtomncshonorentFilium.prouthoiW’' rant Pattem.

LI.

U.I2. QuidefeeP' ditjpfceft quict' iam aftendit loH'

Quid nobù prodeSJ hM ria neflri eapttu Chrißi?

Priniùm,quodper fpiritum fandumin nosfua membra, cœ leftia dona cfFundit ‘‘•Deinde, quod nos fua potentia contra omneshoftes protc-gitac défendit

gè fupra omo*® cœlos,vcimplef^ omnia. Dedicigî' tur ipfê aliosqugt;' dem,Apoftolos* lios veto, Proph®' tas.alios autéjE'’' angeliftâs : al*®* autem,Paftores^

doôlores : Ad agmentationcm ßnftorum, ad opiis mii’i' ftcrij.ad acdificationem, jnçz/4/», corpofl’

Chrifti.

Pfalm. Z. V. 9. Con teres cas virga ferreJi fient vas figuii confringes eas.

Pßlm.Jio.V./.2. Dixit Dominus Domin® mco •• Sedcaddextrammcam,doneepO' nam inimicos tuos fcabellum pedibustui*' Virgam fortitudinis tux mittet Dominé* exSion, dominarein medio inimicorm»

tuorum.

lob

-ocr page 103-

DK r r L I CT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99

lohaiT. /o. v.28.29. Et ego vi tarn xternant do eis, nec peribunt in 36ternura,neque ra-pieteas qiiifquam è manu raca. Pater meu» quie4«dedit mihi, maioromnibuscft.neq;. quifquam eas potell rapere è manu Patris mei.

EpheC^.v.S. Aicenditinfublime, capti-uamduxitcaptiuitatcm amp;nbsp;dedit dona ho-tninibus.

Lir. Quid te confoUtur reditus Chrißiad iudicandiim uos^rmtrtuos?

Quod in Omnibus miferijs amp;nbsp;perfccu-tionibus.ereólo capi te, eundera ilium, quifepriùspro mco iudicio ftatuit,amp; ma lediftionem omne ameabftulit, iudi-cemc eoclo expefto , *, qui omnes fuos amp;nbsp;1 mcosboftesjinxter-naspoenasabijeiat^:

quot; Luc. 27. V. 2S. Quum autem hxc fieriincipient,crU gitc amp;nbsp;attollite corpora veftra, quoniam appro-pinquat redem-ptio veftra.

Rom.8.v,2j.24, Nequeverb, frelt;t-tur£ folum, fed 8c ipfi qui ptimttias fpiritushabemus, nos ipft,(»^Hlt;(m, a-pud nos ipfos fu-fpiramus.adoptio nem expeäantes, ideSl redemptions corporis noftti.

me

-ocr page 104-

B K r X I I •.

Nam ipe (umus. S


mcvcró cum omni-, buseleâis, ad fein cœleûiagaudia, amp;

atntraducat

Philip, 2«. Nos cnini’t municipes c®’ rum nosgerinquot;* vndc etiam Seruatorem expedamus I* minumlefumChriHum. Qui transfon*^. bit corpus noftrumhumile.vtconform^* ’J atcorpori fuoglorio{ô,pro cfficacitaieH^ * poteit etiam fîbi fubijcere omnia.

Tit.a.verf IJ. Expedantes beatam iU^ fpcm amp;nbsp;illulirem ilium aduentuiti gl®** ® m agn i illius Dei,ac Scruatoris noftri, Isfii Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J?

a.Theirz.v,d7.8.p.amp;/o.Siquidemiu^^‘'' *’ fliâioncm.-Vobis vcró qiiiaffligimini.f^f jï xationem nobifcum, quum patefictD*’quot;'* ” niis lefusdccœlocum Angelisporentia cum flammeo iuccndio,infligens vltion^î*' ijs qui Deum non nouerunt, ncqucaulf^ tant Euangelio Domini noliri lefu Chr’-Qui pœnam pendent «terni exitij, prxfêntcDomino, amp;potente ipfiusgîÇ^i. cum vencrit, vtglorificetur in iandis admirandusfiatiafidelibusomnibusin‘''''

I, Thcflal.4.v./d,/7.Nam ipftDonii'’J

-ocr page 105-

I curnhortattonis clam ore, amp;voce Arcban-geliac Dei tuba, defcen dot de cxlo; 8c qui ji tnonui fuerint in Chrifto , rcCurgcnt pri-,1 ipum. Deinde nos viui, qui reliquierimui, rapiemurcum eisin nubes,inoccurfumDo-ÿ mini,inaëra:amp;itaIcmpcr cumDontinoeti-y mus.

ÿ Mattb.2Ç.v.4r.4i.4.5. Tunc dieetetiam

I îjsjquiadfinillram trunt'. Malcdifti.abite i âmein ignemiternum,quiparatus eft di-abolis 8i angelis ipfius. Eluriuicnim, 8c ) nondediftismihi^wovefcercf.fitiui, amp;non I dediftispotum ; hofpes eram, amp;nbsp;non colle-j giftisme : nudus eram, Sc non amiciuiftis me ; xgrotus amp;nbsp;in caiccre erlt;HM, amp;nbsp;non inui-

I fidisme.

i ^Mattb. aç.v. 54.55.56. Tuncdicetrex ( )is qui ad dextram i pfius «r«nf ; Venitc bene-i diâi Pattis mei, pofsideteregnum paratum jvobisàiaélisfundamentis mundi. Efuriui j «nim amp;nbsp;dediftis mihi quo vefcerer : fitiui, 8c J dediftis mihi potum : hofpes eram, amp;nbsp;coUc-giftis me:Nuduseram, amp;nbsp;amiciuiftis mcï

K zgtotauhamp;inuiftftisme: incar-

it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cere eram, 8c veniftis

-ocr page 106-

a*

DE SPIRITV SANCTO*

1IJI»

'GeneÙ''

Cftdü dt SpiritK faniloi

Et Spiritus CW gitabatfe ticicaquarum'

. , Primùm, quod fit verus amp;nbsp;coæternus Deus, cum seterno Patreamp;Fjlio‘*:Dein dequodmihi quoq; datusfit^; vt me per veram fidcm.Chrifti amp;nbsp;omnium cius bc-neficiorum participera facial ^,me con-foletur Sc raecura in æternum mane-

Efa, ^8. v-»^ nunc houah mifit'’ amp;fpiritus ein’

/.Cor,j.V-lt;^' ‘ nefeitis vosel'* plum Dei, ritum Dei hjW ’ reinvobis?

/. Cor.d.v.*?' ® ignoratis en’t veftrum eflerf plum fpiritus” i lt;fti,7«jeffinni)^ quern haben’ Deo ; neqnf’

•veftri iuris.

Aft.5.v.3.4. Anania, cur impleuitSi nascortuum vtmentireris »» fpirituml^ ' 0tum,amp;interuerterescxgt;pretioiftiuspt?* ' Nonne,fi feruafles,manebat tibi, Seven® datum in tuaerat poteftate? quierlt;lt;rcu(' lt;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Surf

-ocr page 107-

DK SîlMTV lANCTO

ducercsinanitnum tuum rem iftam?non cs tnentitushominibusjfed Deo.

Matth.iS.v.zp.ao.Profcfti crgodocete omncs genres ,baptizantcs eos in nomine j Patrisamp;Filij amp;fpiritusfandi,Doccntescos fetuare omniaqux mandauivobis. Etecce, ego vobifcum fum omnibus dicbus ,vfqu« adconfummationcm fcculi.

, 2.Cor.j.v.22.Porr6quinos confirmâtvo-

) bifcuminChrifium.amp;qui nos vnxit, Deus

. tß, Qyictiamobfignauitnosjdeditqucar-

I rhabonem fpiritusin cordibus noftris.

I Galat.5.ver.t4. Vtin Gcntibusbenedi-i ftio Abrahxextetin Chrifto Icfu, amp;nbsp;vtpro-i miffum ilium fpiritu accipiamus per fidem.

bPct.j.v.t.a.Petrus Apoftolus letü Chrifti, I aduenis difperfis per Pontum,Galatia,Cap-padocia,Afiam amp;BUhynia; Diledtis ex pr«-j notioneDeiPatris ad (anftificationem fpirU j tus.perobedientiamamp;afperfionefanguinit j lefuChtifii.gratiavobisamp;paxmultipliciter. j i. Coi- 6. V. 17. Qui veto agglutinatut Do-( minojvnusfpitituseft.

Aft.p.v.jt.Ecclcfixigitut pertotaludxa

j ßcGaUlxaScSamariâhabcbantpacé.amp;xdi-

jl ficabaniur:6cpcr genres in timoreDominiër cofolationefanftifpiritus, multiplicabatur.

* loh.i^.v.ió.Ego rogaboPatte,5caliuta j confolatorcmdabitvobis ,vt mancatvobi, j icum in xternum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.Pec.

-ocr page 108-

94 dk 'spiRiTr sanc't»

/.Pet.#.v.«4. Siprobris afticimini in mineChriftijbsati eftis : quoniam amp;glof amp;Dwfpintusrupervosrequiefcit: ad i Hos quidem attinet,blafphcmatur,q'*‘’ ad vos auteiTijglotificatur.

Dominica

XI.

QuiJ credi! de ftnéla amp;nbsp;ca-tholica Chriiii eccle-fia?

■* lob. /o.V'' Egofum paftof’ ie bonus. BoH' paftor animalquot;' am dat pro bus.

Gen. MultipHcaboil' que fernen tüU^ ficut Hellas clt;*, daboque ft*quot;'' tuo omnes ttj*' ' iftas, amp;nbsp;beiieii'’ ’

Credofilium Dei *,ab initio mundi ad finetn vfquc^ fibiex vniucrfo genere hu-niano'^, coetum ad vitam æternam clc-ftuni'^,perSpiritum fuum amp;nbsp;verbum^ in vera fide confentien tur in femin«'’ tcm/jcolligere, tue- omnesgentesquot; ’ riaGfcrnarc5:mcquc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

- Rom. îquot;'*’’ viuumeiuscætusme ?? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

brnmefle^amp;perpc- ^Xit.^Xamp;P tuo manfurum ». deftinauit,»t^ t formes/?lt;t«f imaginiFilijfui: vcis fit pt*quot;' , genitus inter multos frarres.Quos rerôp’’ Ç deHinauit.eosetiam vocauit.-EtquosVO

(

-ocr page 109-

Bt SïIHTV SamCT«. 5^ uit,cosenamiuftificauit:quosautemiufti-ücauit,eos etiam gloiifîcauic.

EphcC ». V. ro. II. i2,1'}. Nempevt in pleni temporis difpcnfatione, recolli gerct omnia inChtiftojtum quxincxlis funt, turn qux înterra:Inipfo,j«5«lt;n»,inquolcétifumus, quum effemusprçdeftinati.fècundum pro-, pofitumcius, qui omnia efficit cxconfilio j voluntatisfux. Vtnosfimus laudi glorix , ipfiusjqui priores fpcrauimus in Chriilo,ln I quo Speraßif 8cvos,auditotermone verira-( tis.ideft.Euangciiofalutis veftrxzinquo etiam pofteaquam credidiftis, obfignati e-ftisSpirituillopromifsionisfando. ’

J /.Petu.v. 20. Praordinaù quidem ante .i iaftamundifundamenta,patefaéti verb vl-timistempotibus propter vos,Qui per eum

■( cteditisDeo ,qui exçitauit eum â mortuis, . ßcglotiam ci dédit, vtfidesacfpcsveftrain J Dco effet.

‘^Efai.jp.v.a/. Hocautempaftum me-um,^Kolt;iegopi»n^«ffl,cumeis, dixit Dominus, Spiritus meus, qui eft fuper te,amp; verba , mea qux potui in ore tuo, non recèdent de

Ote tuo,amp; de ore feminis tui,amp; de orc femi-nis feminis tui,dixit Dominus,ex hoc tem-poreamp;vfqucinfccuium.

Rom.J.v.»6.Non enimpudetmeEuan-.jehjChûfti. Potentiaûquidemcft Dei,ad i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G

-ocr page 110-

9S DE imiTV SANCTO.

falutem omni credenti, ludxo rn ptt®’ turn etiam Grxco.

bunteum jin quern noncrcdidcnnt?q“‘ modoautem credent ei.dequononaudi* rint?quomodoautcmaudicnt,ab(quep'i dicantc?Q.uomodo autem praedicabuo'' non mißi fuerint. Item. v.«/. Ergo fide** audicueR:audicus autem per verbumD*

EpheC/.v.^*?. Vteamlandlificaretjpo’ quameampurganetlauacro aqux pcrV^ bum.

f

»1

e

I] Ï

*'Ador. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etquotidie perdurf

tes concorditer in templo, ac frangen*^ domipanem, capiebant cibum cumc**** tatione amp;nbsp;fim plicitate cordis.

EpheC.^. y. j. 4..;.(J. Scudetc (erua«’*quot;' tatem Spirituspervinculum pacis.

tH corpus amp;nbsp;vnus Spiritusjficut amp;nbsp;voca*** ftis in vnarn (pern vocationis venr«:Vi’* DominusjVna fides.vnum Baptiima; V*’* Deus amp;nbsp;Pater omniurn,qui eft fuperon”’* amp;nbsp;per omniajamp;in omnibus vobis.

f. Matth. i6. /8. Sed amp;nbsp;ego tibi dieO'*' « es Petrus amp;nbsp;fuper hanc petram scdifie’’ mcam Ecelefiam : amp;nbsp;ports infcrorum f“* fuperabunteam. . nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.

Iohan./o.v.28.2p. Etegovitamxtern*’

4o eis : nec peribunt in sternum, negue^ _

L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P”

-ocr page 111-

DE SPIRITV SANCTOi gt;7

' piet cas quifquam ex manu mea : Pater meus qui eut dédit mihi, maioromnibus cft»

J neque quifquam potelieas rapere êmanu j Pattis mei.

I ^.i.Iohan.^, v.2f. Charifsîmi.ficorno-( ftrutn nos non condemncc, fiduciam habe-' musapudDeum.

, nbsp;nbsp;i.Cor./^. V.;. Vosipfostentate.annon

j fitisin fidc.vosipfosprobate.An nonagno-I lcitisvofmetipfos,virfe/(c«r jlefum Chriltum I invobiscfleinifireprobietlis.

i.lohan. 2, V. iç. E nobis egrefsi funt, , fed non erantexnobis.- nam fi fuiffcntex I nobis,pcrmanliffentvtiquenobifcum fed J htcfaélum patefietct non omnes ex no-bis effe.

t.Cor.j.v.S.p. Qui Deus etiamconfir-

I mabitvosvfquead finem incuipatos,in di-

I emDomininofttikfuChrifti. Fidelis De-j us,per quem vocatieftis in communionem J Filijipfiuslefu Cbtifti Domini noftri.

Rom.8.v.5lt;:.56.57. Quisnosfcparabità charitateChrirti? num opprcfsio,numan-j gu ftia, num perfecutio, num fames, num nuditasjuumpcriculum,num gladius? Si-cutfciiptum eft, Caufa tua occidimur to-tum diem : babiti fumus velut ouesdefti-, natx maftationblmbin his omnibus plus-quam viftores fumus,per turn qui dilcxit

ÿ nos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 2

-ocr page 112-

BE SpiritV Sancto.

Pfalm./z.v./ÿ. Quinamp;vfqueadfên’iJ j amp;canitiem,Oeus,nederelinqua6iiielt; lt;nbsp;nec annunciem brachium tuum geO*’ : tioni Ä«lt;f, omni qui vcnturus eft forcit“® nem tiiam.

O^dfibi vult Commu-nio Sitnltorum ?

Primùm,quôdv-niuerfi amp;nbsp;finguli ere dentes,Chrifti amp;nbsp;o-mnium eins bonorum, tanquamipfi-us membra, comu-nionem habcant lt;nbsp;Deinde, quod finguli, quxacceperût dona, in commune commodum, amp;CV' niuerlorum falutc prompte amp;nbsp;alacri-'ter conferre debe-ant^.

lohan.'-* Quodvidimi“ audiuimus,ilt;l’ j

nunciamus bisjvcamp;vosc“* munioncin ’ beatis nobift“* Sccommuni“^ ftra jit cum amp;cum Filio*® lefiiChrifto.

Roma. A V' Is quidem, proprio Fili*”* pepercit, nobis omni’ tradiditeuni'*! non etiam eo omnia nigt; gracificabitui

/. Cor. 12- 'I'

IS. Sicutenimcorpusvnumeft, bra habet mul ta, omnia verb meinbti^'

-ocr page 113-

DE Spiritv Sancto. 99

ports vnius.multa cum fînt.vnum funtcor-pus; ita ScGhriftus-Etcnim per vnum Spi-ritutn nos omnesin vnum corpus baptiza-ti fumus ;fiucludxi,fiue Grxci.fiue ferui.fi-

ue liberi : Et om nés vnapotione potati fumus iii vnum Spiricum. Etv.a/. Non po-

* teft autcm oculus diccre manui, Non cft ' niihi opus te : aut rurfum caput pedibus, * Non eftmihivobis opus.

' n i.Cox.6.y.i7. Qui verb agglutinatur Do-

* mino.vnusSpiritus eft.

’ nbsp;nbsp;nbsp;^.t.Cor.i5.v.5.6. Charitas non agitin.,

* décoré,non quxtit qux fua funt, non irrita-’ tur, non cogitât malum, Non gaudetiniu'-’ ftitia, gratulatur autcm vetitati.

’ Philip. Z. 4.. ƒ. 6. Ne fua quifquefpe-ftctisjfedvnufquifque etiam qux funt ali-' orum. ItaqueisfitafFedusinvobis.quifu-I it amp;in Ghrifto Icfu. Qui cum effet in for-

* ma Dei, non duxit rapinam , parem efft ’ cumOeq.

)

' Evi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.lohan.a.v.î’.

*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(redis de remißione nbsp;nbsp;Et ipfe eft propi-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peecttorum? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiatiopropcccatis

, Deumproptctfa-i tisfaftionetn Chd-fti *, nacoxum pcc.

noftris : nec pro noftris folùm, fed etiam pro totius mundi pccutû.

G 5

-ocr page 114-

too DE SPIRITV SANCTO.


catorum.atqueilli- 2. Cor.y us criam prauitatis, Nempc quia userattnChril’


cum qua mihi pcc omncm vitam pu gnandumeft rae-nioriam omnem de pofuifle,amp;;mciufti-tiaChrifti gratisdo-nare,neunquamin iudicium vcniam

mundiim reciX cilians fibi, i’*' imputando * peccata ipforiH' pofuitque in'*' bisfêrmonéhu’ reconciliation!' Et V. 21. Fecit’

nim, ut qui nouitpeccatum, pronobis peccatuni*)*


VC nos efficeremur iuftitia Dei in ea

Icrcm.^/. V. 34. Quiapropitiabof quicatieorum,amp; peccaci eorumnonit^ daboramplius.

Pfalm./oj. v.j.#. Qui remittit oWj iniquicates tuas, qui fanat omnes i»’ mitâtes tuas. Qui redimit de fouei^. tam tuam,qui coronat te in mifèricordu mifcrationibus. Etv./o. Non(ècunlt;i'’* peccata noHra fccit nobis,ncque fècundü' iniquitatcs noßrasrecribuit nobis. Er.V'J Quantum diftacOriens ab Occidente^ ftarc feci t â nobisprxuaricaciones noftrt®'

Rom.7. ¥.24.2ƒ. Mifèrego homo ma eripiet ex ifto corpore mortis?Gratii*' goDeoperlefumChriftumDominiin’”*

I

-ocr page 115-

Bt SPIUTV lANCTO. »Ot

ftrum. Ncmpe igituripfè ego mente qui-J demfcruio LegiDei, catncvcröLcgi pcc-P cati.

? Rom.S.v./. 2.3.4. Nulla igitiirnuncffl t condemnatio,ijsqui/««f inChriftolefu, i/ï I» nonfscundumcarncmincedunt.fcd I fccundum Spiritum. Nam Lex Spiritus I vitx, qui eü in Chrifto Icfu, libcrauit me â f Lege peccati amp;nbsp;mortis. QnumenimLe-t gisimpotcntia nihilpofletin catne, Deus il fuoipfiusFiliomiffoconformatocarnipec-cato obnoxi« ,idquc pro peccato,condem-|( nauit peccatum in carne. Vt illudiusLe-1 gis compleatur in nobis , qui non fccun-, dum catnem incedimus gt;nbsp;fed fecundutn I Spiritum.

Moh. j.v. »S.Qiii craditin eum.non con-demnatut; qui verb non creditjiamcon* (I demnatuseft: quia noncrcdiditin nomen J vnigeniti Filij Dei.

1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t-vii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*.Luc.2;.v.4j.

)i ÇMiteconfaUtur^ffur- Tum dixit ei le-)l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reSiocmii? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus,A.mendicoti-

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quódnontan- bi-.hodiemecutn

’ »Nr« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erisin Paradilo,

turn anima mea,

gt; n ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Philip, l. V.2«.

poftquamecotpo. i^ihienim

;i IC excc£leut,evefti- chriftus efi ó* i» il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G 4

-ocr page 116-

10® DE SPIRITV SANCTO.


catornm.atqueilii. us etiam prauitatis, cum qua mihi per omncm vitam pu gnandumeft me-moriam omnem de pofuifle,amp;mciufti-tiaChrifti gratis donare, ne unquam in judicium veniam

2. Cor. 5- '1''^ Nempe quiap userai in Chrift* mundum recot cilîans fibij*”' imputando peccata ipfôriH” pofuitque in bisfèrmonéhuquot; reconciliation!^ Et V. 21. Fed'*

nim, ut qui n’ nouicpeccatum, pro nobis pcccatumquot;«


vc nos efficeremur iuRitia Dei in eo.

lerem.J/.v.34. Quiapropiiiabot’i’' quitatieorum,amp; peccati eorumnoni^‘ daboramplius.

Pfàlm. /03. N.3.4. Qui remittit off^^ iniqiiicates tuas, qui fanat omnes in’ mitâtes tuas. Q.ui redimit de foue», tam tuam.qui coronat te in milèricordy' miferationibus. Etv./o. Non fèciiodf^ peccata noftrafecicnobis,neque fecundquot; iniquitates noftrasrctribuit nobis. Et«'''! Quantum diftatOriens ab Occidents) flare fecit â nobisprxuaricationes noftfquot;’’

Rom.7. v.24.ap Mifèrego homooi ma cripiet ex ifto corpore niortis?Gratiä’i go Deo per lefum Chriftum Dominii^'’|j

-ocr page 117-

Be SHllTV iAKCTO. »01

ftrum. Nempe igitur ipfe ego mente quill dcmfcruio LegiDei, carneveröLcgi pec. )i cati.

I* Rom.S. v.z .2.;.4.. Nulla igiturnuncefï i condemnatio,ijsqui/«nf inChriftolefu, lt;1 tUlt;]ui nonfècundumcarnemincedunt.ièd ( /ecundum Spiritum. Nam Lex Spiritus vit«, (jui tü in Chrifto Icfu, libcrauit me à

1* Lege peccati Sc mortis. Qnum enim Le-* gisimpotentia nihilpofletin carne, Deus gt;nbsp;fuo i pfiusFilio miffo conform ato carni pec. I cato obnoxix ,idque pro peccato.condem-i nauitpeccatum in carne. Vt illudiusLe-gis compleacur in nobis , qui non fecun-, diim catnem incedimus, led (ecundum

JI Spiritum.

Moh. j.v. iS.Qiii craditin eum.non con-demnatur; qui verb non credit, iamcon« 1* demnatuseft: quia non crcdiditin nomen

lt; vnigeniti pilij Dei.

t-vit.

“'.Luc. 2;. V. 4^. Turn dixit ei Ie-fus, Amen dico tibi-.hodiemecum erisin Paradifo,

Philip. I.

îi.23. Mihienim Chriftus til amp;nbsp;i»

)• ÿMdttcigt;nfoltiturKffur~ relliocarnis

j Quod non tantum anima mca, poftquam è corpo-ji IC excellent, èvefti.

-ocr page 118-

»O* BE Sfiritv Sakctö

gio ad Chriftum fu-um caput aflume-tur'*, vcrùm quod hæc quoque caro inea,potentja Chri-fti cxci tata,rurfus a*

vita amp;nbsp;in mott' lucruiHi Vtnii’ veto viuere ino: ne,mihi opewp’’ eium amp;c quiii eligam ignotO' Coardlorenini'f'

nioiæ meæ vnictur, amp;nbsp;gloriofo corpori Chrifti conformabi tut

trinque, rans migrar*.^ cflccum Chrifto; nä id longe opH' mum eft.

i. Corinth./;. V. Oporteteniiquot; hoc corruption! obnoxium induere into*' ruptam naturam, amp;nbsp;mortale hoc ind«*^ immortalitatem. Quumautcmhoccort“' ptioni obnoxium induerit incorrupWi” naturam gt;nbsp;amp;c mortale hoc induerit iromo'' talitatem, tune ftet illud quod IcriptunK*^' Ablbrptaeft morsadvidoriam.

lob. /(/. V- 2^.26,27. Ego quoque nouil*' demptorem meum elTe viuentem,8£noui' fimumç«/fuperterram ftirget. Acpoftp®*' lern meamcontriucruntiftud, fieexca«” mea videbo Deum : quem ego vifurus ß»quot; mihi.amp;nonalienus.

i.Iohan.V. 2, Charilsimi,nunc filij W fumusjfed nondum patefatftum eftjquo^*' rimus. Scimus autem, fore,vtcum ipß®P’' teftd«’

-ocr page 119-

de Spiritv Sakct«». toj tefadus fuerit, fimiles eifimus: quoniain videbimuseum ficuteft.

ii

Philip. 3.V.2Z. Qui transformabit corpus nofttumhumile, vt conforme fiat cot* et'um fubi jcere fibi omnia.

LVIII.

2.Cor.y.v,^.

Qium confilattonem caf« Inhocenim fu-txarticulodevit* fpiramus , expe-

tentes domicilio noftro, quod cft incxlis, luperin-dui: fiquidcm e-tiaminduti, non

tterea ?

Quod.quoniam in prxfentia vitx æ-ternæ initia innaeo corde prxfcntifço nudi repetiemur. futurum fit, vt poft nbsp;nbsp;nbsp;^.1. Corinth. 2.

hanc vitam plena v.9. 3QA,prAdica-fnttó, ficut fctiptfi cft, qux oculus nonviditjoecau-

pctfeftaqüc beati-tudinc potiar, in qua Dcum in æter-

, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- tisaudiuit, necia

numcelebtcm.-qua mcntemhomini«

quidem beatitudi-

venerunt.quç pa-tauit Deus ij» qui ipfiim dili-gunt.

lohan. 17. V. Hxceftautemvi.

G Î

• nem ncc oculus vi-dit, ncc auris audi-nit juccvllusbomo cogitatioc comptc-

, hendit

-ocr page 120-

to4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Spirttv sancto.

ta«terna,vctc(blum cognolcantf^è DciH* Verum amp;nbsp;quem mififti lefum Chrillum-

i-ix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HabacJ.V'{

u. At cum hac omnia credü, Ecce extollic “ quid vtilitatK inde ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is, cuius anii^’

tereditl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non eft reda*’

co ; iuftus auKiquot; fidefua viuet.

Rom.z.vJ/i''' ftitia enim p® per illud retegj' turcxfideinfifi''

Quod in Chrifto iuftus fum coram Deo, amp;hæresvirx asternas

ficutferiptum eft, Iuftus aucem exßdevi'

uet.

lohan. n-36. Qui credit in Filiu bet vitam æternam ; Qui verb non credit Filio, non videbit vitam, ftd ira Oei manti rupereum.

LX-fitumodo iußus es coram Deo?

Solafidcinlefum Ghriftum ‘*,adeôvt licet me mea con-feientia accufet, quod aduerfus om-

2S. Nunc vero abf que Lege iuflitit Dei patefada eft, com pro ba ta te-ftimonioLegisac Prophetarum. lu-niî

-ocr page 121-

DK SHRITV SANCTO. »«Ç

ftitiajnqua, Dei per fidem lefu Chrifti, in om-nes amp;nbsp;fuper o-mnes qui cre-dunt: non enim eft diftinâio. O« mnes enim pecgt; cauerunt, ac de-ficiuntur gloria Dei. luftitican-tur autem gratis» eius gratia» per redemptiene faétam in lefu Chrifto i Quern propofuitDeusvt ejfet placamétutn per fidem in fan-guine ipfius, ad declarandam iu-ftitiam fuam, pec remifsionem prç-cedentium pecca-torum.Ex Dei to-lerantia,ad decla-. tandam iuftitiam fuamptatfenti té-

nia mandata Dei grauitet peccaue-rim, necvllumeo-rum feruaucrim adhçcetiamnumad omne malum pro-penfusfim ‘^»nihilo-minus tarnen (modo hec beneficia ve-taanimifiducia am pleftat ; fine vllo meomento^exme ra Dei mifericordia f, mihiperfeftaDci fatisfaftio S.iuftitia amp;nbsp;fanftitas Chrifti ^jimputetur amp;nbsp;do-netur ‘.perindeacfi ncc vllum ipfepec-catum admififfem, nec Vila mihi labes inhxrerev.imovcro quail cam obcdicn-tiam, quampromc Chriftusprxftitit,i

-ocr page 122-

to« DE Spiritv Sancto. pfe pcrfede prcdi- pore:vt fitjn tiflcm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;iiiftus,

cans eum qu* exfidelefu. Vbi igitur gloriatio ? excjquot;, ell. Per quam legem ? operum ? non : per legem fidei. Colligim us igitur, iuftificari hominem abfquc operibus

. ...

Rom. $. V. 1.2. Iuftificariigiturexn*'” pacemhabemuserga Deum pcrDomii’jquot;” noftrum lelumChriftum .-Perquem etit*quot; fide habuimus hunc aditum in gratis^ hancjperquamftamus.amp;gloriamurfublp* gloriz Dei.

Galat.2.v./(î. Scientes non iuftificarih*’' minem ex operibus Legis.ftd per fidenil^' fii Chrifti ; etiam nos mtjuam in Chriftoquot;* lefiim credidimus.vt iuftificaremur ex Chrifti,amp;nonex operibus Legis: propte'' ea quod noniuftificabiturexoperibusLeg'’ Vila caro.

Ephef 2. V. 8. Gratia cni m feruati eltó perfidem, idquenonexvobis,lcdDcilt;lo' num eli : non ex operibus, ncquisglorifi* tur.

habens mcam iuftitiam,»egt;»/gt;equeeftExle' ge, led earn qux perfidem eft Chrifti iuftitiam qiu tli ex Deo per fidem. ,

lt;Roni

-ocr page 123-

Bl SpIRITV SaNCTO. »07

^.RomJ v.ÿ. Quidigitur? prsceUimus?

, Nullomodo;nam antecriminatifumuslu-d«os,8cGr«cos omncseflcfubpeccato.

t Rom. 7. 'i, 23. Scd video aliam legem

* inmembris meisrebellantem legi mends ' me«,amp;capduum reddentcmmelegipec-

* cati,quxcftin membris mcis.

'* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^Rom.;.v.22. Iuftitia,inquam,Deipet

* fidem lefu Chnfti, inomnes amp;nbsp;Riper o. mnes qui credunt ; non cnim eft difdnftio.

*' lohan.j.v./8. Qui credit in eo, non con-

* demnatur: qui verb non credit jiam con-

* nbsp;nbsp;demnatuscft; quia non crcdidit in nomen

’ vnigenitiFilijDci.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom. 5. ƒ. Z4. luftificantut autem gra

tis, id eS eins gratia, pcttedcmpdonemfa-ftam in lefu Cbrifto.

Deut. 9. yr. 6, Proindc fcito, qubd non

’ propter iuftitiamtuam Dominus Deus tu- .

' us datiibiterramiftam optimam, vt pofsi-' deas earn : fiquidé populus dure cetuicis es. ’ Ezech.jó.v.ai. Sic dixit Dominusleho-

UiiNon propter vos facio, domus Ifracl, fed.

' propter nomen fandura meum, quodpol-luiftis in gentibus, adr^uas veniftis.

' ƒ Tit.5.v.5. NonexoperibusiuftisqU« fecetimus nos,fed ex fua mifericotdia fetua-uit,petlauacrum regenctadoms,8cienou*-tioncmS^Eóntus fiiuftl

EpheC

-ocr page 124-

I08 DE SflRITV SANCTO.

EpheCz.v.8.?. Gratiaenitnfèruatiel'' per fidem :idque non ex vobis ; Dei donu* «ft. Nonexoperibus,nequisglorietiir. , i. lohan.2. v. g. Et ipiè eft propitb®’ propeccatisnoftrismecpro noftris folinl* led etiam pro totius m undi peccatü.

». lohan. 2. x. i. Filioli mei hxcftf'lj* vobis.ncpeccetis. Qiiod fi quispeccauefl' aduocarumapiid Patternhabemus,Idu'* Chriftumiuftum.

*.Rom.4. V. 4 gt;')• Atquiei quioperatol mcrces non imputatur ex gratia, lèdex^*' bito; Ei Verb, qui non opcratur, led creJi' in eum qui iuftificat impiurn, imputatut^' desfuapro iuftitia.

/.Corinth.y.v.tÿ. NempcquiaDeusef^' in Chrifto, mundum rccenciliansfibi.no** imputandoeis peccata ipfbrum : pofuitqo* * in nobis fermonem hunc réconciliai''’' nis.

^.2. Corinth.ƒ. v. 2». Fecit eninijriqquot;' non nouitpeccatum, pro nobis peccatuquot;’ tjftt, nos efficeremur iuftitia Dei in eo.

txi, C«r fola fide te iuflum ejfie affirmai ?

». Corinth.'' V. ;jo. ƒ!. Sedexi' pin VOS eftis ii} Chrifto lefu, q“' tâte

Non quod digni-

-ocr page 125-

st $HR.1TV SANCTO.


täte mcæ fidci Deo faftus eft nobisf* placcam, fed quod plentia'aDco.iu-‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftitiaque amp;nbsp;fan-


fola faiisfaQio, iu-ftitia ac fanftitas


dificatio amp;nbsp;re-


demptio'.vtjficui


J Chrifti.meaiuftitia Rri'ptumeft’Qiti


fit coram Deo E-


go verb cam nona-lia tationc.quàm fide ample Œi, Scmihi applicate queam \


gloiiatur, in Domino glorictur.

I. Corint.2.v.2. Non enim decte-ucram quicquam feire inter vos.ni-


ß lefum Chtiftum, eum que crucihxum.

^.i.lolian.5.v. 10. Qui credit in Filium Dci.habetteftimonium in feiptb : qui non credit Deo, mendacem eum fecit, quia non

, crediditteftimonioquod teilificatuscllDe-j usdcFiliefuo.


txir.

CurnojlrA bona opera non foffunt efft iuflitia , vel pars altqua iuflitia ftram Deo?

Propterea quod oporteat earn iufti. tiam,quçiniudicio Dei confiftat, peife-

* Galat, ^.v. IO. Tiomiruf* Nam quotquot 14. exoperibusLegis funt, fubexecra-tionc funt. Scriptum eft enim gt;nbsp;Execrabilis quif-quis non manfe-ht in omnibus , qu9B fetipta func

ûè


-ocr page 126-

»Y» DB SpiritV Sanc*ö»


dè abfolutam eflc, \ amp;omniex parte digt; uin® legi congruen-tem^iNoftra vero ctiam præftantiin. ma quæquæ ope* ra, in hac vita^fînt iBiperfeda,atquc a-deo peccatis inqui* nata.

in libre Lcgi^’ faciât ca.

Dciitî/. Malcdidus, non ftatuerit ba Legis iftius , ciendoilla, cet vnufquif^' populiiSjAniY'’'

Eramus autein’ immundus

nes,amp;tanquam vellimentuminquinat*quot;' omnesiuHiciæ nonrx,amp; dccidimus folium omnes nos, amp;iniquitates noU*^ tanquam ventus,abftuierunt nos.

txiii.

QMmodo bona opera »oßra nihil promereantur, citm Deus amp;nbsp;in praßnti amp;nbsp;in fa tara vita mercedtm pro hiifedaturumpro^ mittat?

Merces canon da* tur ex merito, fed ex gratia.^.

Luc«. 17/ /o. Itaamp; voscût fcceritis oini’K quçprçceptaftquot; vqbis,dicite,Stf ui inutiles fuflH'* nam quod buimusfaceiC)” cimus.

-ocr page 127-

de Sacramentîs. xtt

s Lxiiii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Matth.7.v.'8.

' À» «utem htc Mrina no» Non poteft arbor Klt;Wit homints fecaros bona fruftus ma-j ô'prophanos? los ferre, nequc at ( . Non-.nequee- borputri.ftuau, i mm fieri poteft, lohan. »^.v. y.

5 qum ij qui Chrifto fum vif,g.

’ 'pcrfidcminfiti fûtj vos palmites •. is * irudus proférant quimanetin me, , gratitudinis amp;nbsp;in quo ego ««-net, hic fcrt fru-ôum multum. Nam abfque me nihil po-

I cefiisfacere.

DE SACRA-MENTIS.

* Lxv. quot;Ephef.î.v.S.p.

gwnirfm igitur foU fides Gratia enim eftis * nos chrifli atque omnium feruati perfidem; ” eiiu bentficiorum parties- idque nonexvo-^ - pes facit ivnde hoc fides nbsp;nbsp;bis: Dei donum

I* proficifeitur^ cft.Nonexoperi-Ï ASpitituSinao. bngt;.nequi«glori.

quicampetptxdi. «“'•

ciUOMm Ettangc.

H

-ocr page 128-

ÏI4 BE S ACIAMKSTIJ} lij in cordibus no- bl’s amp;nbsp;ftris accendit , £c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mW

pervfum facramen- • ƒ

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L lefijChnlto.

torum confirmât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v j

Refpoiidit Icfus, A men amen dico tibb quisfuerit genitus eXaqua amp;nbsp;Spiritu.i’'’’ pot«ftintroireinregnum Dei.

Philip./, v.âj». Qiiia vobis datum eft'* Chrifti negotio, non foliirn in cum cr«i^ fed etiam pro eo affligi.

Mattb. 28. V. ig. Profediergo^'* cete omnes genres, baptizanreseosin*'*'^ mine Parris amp;nbsp;Filij amp;nbsp;Spiritus Sandb . i.Pez.i. v.2z.2^. Animabus veflris catis, aulcuJtando veritati per Spirin''’' cum chariratefraterna fimulationis

te.expuro corde alij alios diligiteimp^quot; sè.’ Renati non ex femine mortali,fedexH* rnortali,per (crmonemDci viui.amp;man®®^ tisin xternum.

LXVI.

Qtiidfunt Sacrament a?

Sunt Sacra amp;nbsp;in oculos incurrcntia Cgna, ac figilla.ob cam cauiama Deo

* Genef;/'”'* CircuncidetisVf' rocarnempr^pij' tij veftrijamp;erit®' gnum padiintf’ me 5c yos.

infli:

-ocr page 129-

DU SxCKAMBNTIt


Roma. #. V. /u


. inftitnta, vtpetca

,l nobis promifsionc fignum acce-, EMMClij magisde- P'lt;“K™dß0is,

claret Sc obfignet:


I quódfcilicet nonv-• niuetüstantùm.vc-


turn ctiam fingulis credcntibus, propter vnicum Uiud Chrifti facriamp;cium


iuftidaftdei.qux fuerat in præpu-tio , vt effet pater


omnium creden-xiuminprçputio, vt imputetuT edam ipGs iuftida.


in. cruce peraCtum, gratis donet remiV. üonem peccatoru, ’ amp;vitanaçternam.‘’»


Deut. JO. V. 6. Et circûcidet Dominus Deus tuns cortuum, amp;cot feminis tui ;vtdi-iigas Dominum


Deum tuumtoto corde tuo, amp;nbsp;tota anima tua,propter vitam tuam.


Leuit.6.v.2j. Äiloquere Aharonem.Bcft-liosciusjdicendo.lftaeHlexhoftixpro pec-



catojlnlocoin quo madabitut bojïia hoio-caufti.madabitur hoftia pro pcccato cor am Domino , quia fandificatio fandificatio-numeft.

Hcb.j.v.S.p.Hoc déclarante Spiritu fando,nondumpatefaftam fuiffeviam ad Sa-


li:


crarium.priore Tabernacuio adhuc confi-ftcnWt Quod tïM exemplar pro tempore H a


-ocr page 130-

114 DE Sacramihtis.

illo prxfenti, quo dona fàcrifîciaque*’^ runtur,qux non poiTunt confcientia fiigt;r ficare cultorem. Item v. 24. Non eni*J^ tnanufaâumfacrarium ingrefTuseft C“’ ftus, quod fit exemplar veto fterarw re^P®'' dens : fed in ipfum cœlum,vt appareatnH'' in confpet^u Dei pro nobis.

Ezech.2o.v./2. Etiabbathamcar»*’'^ ficare,amp;cruntinfignum inter me amp;voS'^ iciatis quod fum Dominus Deus

t. Samuel. Z/.v.5lt;î. Leonemitaque/«^^* vrfum pereuftit ièruus tu’.erit ergóPelil^ us incircunciftis ifte, vtalter eorum^r probris aHecit acies Dei viuentis. , Elài. d. V. 6.7. Ervolauit ad me vnF' Seraphim, Si in manu eius erat carbo jÄ, tus, quem forcipibustulerat de altafi’^ tetigit os meum, amp;nbsp;dixit, Ecce tetig*'® carbo labia tua, amp;auferet iniquitatein am,acpeccatum tuum expiabitur.

Efài.y4.v.^z. NamwaquxNóahhoC^' hi,cui iuraqi,quôd non tranfirentaquçl’f ah vitra fil per terra : ficiurauiquo** non irafear contra te, nec increpabo te.

-ocr page 131-

BE Sacramentij. »»S

LXVII.

N«w vtra^ue igtfur, vtrbum à“ Sacramenta eo fptHitnt, vtfidem noflram ad facrificium Chrifli in (ruciferacium, tanquam advnicuinnoflrafalutit fundamentum dt-dncant?

Itaeft. NamSpi-litus fanCtus docet £aangelio,amp; confie raatfacramentis,o-mnem nofiram fa. lutem pofitam efie in vnico facrificio Chiifti.pto nobis in çtuccoblati\

Rom. /?.

Anignoratis, nes quotquot bapti-zatifum’inChri-fium lefum , in mortem eins effo baptizatosl

Calat. 3. V. 26. 27, Omnesenim filij Deieftis.pet fidem in Chrifto lefu. Nam qui. cunque in Chri-fto baptizati e. ftis.Chriftum in-duifiis.

txviii.

Quot Sacramenta inflituit Chriflut is nouofa^rt ?

Duo,Baptifmum, amp;nbsp;factam Cxnam.

-ocr page 132-

Daminica 2«.


Ui

DE BAPTISM«


tXTX,

ratione in Haplifino tuimonerù amp;nbsp;confirnuris, te vnici illtus facrtfic^

Chrifti parttcipem

Quöd Chriftus externum aquæ la. uacrum mandauit addita hac pro-mifl'jonc nbsp;me non

minus ccrtö, ipfius fanguine amp;nbsp;Spiritu à fordibus animæ, hoceft, abomnibus meis peccatis laua-li : quàm aqua ex-trinfec’ ablutus fim Squa ford es corporis expurgari folent.

* Matth.ïl' zp.^o.Profeäi’ go docete oiu** genres,bapti^’’ tes eos in no^'' Patri s amp;nbsp;Fil'P Spiritus ûquot;. Docentes eoi* uare omnia mandaui Et eccc ego vi* (cam (umon’* bus diebiM ad confuniD’*' onem feculi-

Aa.a.v.;8gt; iïpi(cite amp;nbsp;W' zetur vnuiÂquot;'* veftrüminno^, ne Icfii remifsionewP* catorüiEtacö!

etis donum Spiritusßndi.

Matth.Ego quidem baptizo^ aqua ad refipifeentiam; is verb qui pone’’ venir,validior rna eft,cuius no (urn dig”^

-ocr page 133-

»IÇ B APT ISM o. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ilf

11 ÿ I' «

I

quîfolsas portem: ipfevos baptizabîtSpi. ritufandoamp;igni.

Marc. IÄ. V. i6. Qjiî crcdiderit 8i baptiza. tusfuerir,feruabitut ;qui verb non credidc* rit.condemnabitur.

Rom. 6 v.^.4. Anjgnoratis.nos quoi» quoi baptizati fumus in Chriftnm lefiim, in mortem ciuscflebaptizaros? Scpultii-gitur fumus vnâ cumeopcrBaptifmumin mortem, vtfient excitatus eltChriftuseX mortuis in gloriam Patris,iu ôcno? noua vitaambulemus.

Marc.i.v.4. Baptizabatlobannesin de-ferto, amp;nbsp;prxdicabat baptifmum tefipifcctv tix ad remifsionem peccatorum.

Luc.j.v.^.Venitigiturin omnem regio-nem cirenmiacentem lordani, przdicans baptifmum refipifeentix in tçmifsionctn

peccatotum.

ii

il


(I


txx, Quidelifan^utne amp;nbsp;Spirit tuCJjrifli abltti? tft accipere â Deo lemitsionem peccatotum gratis, proptet fanguinena Chiifti, quêta is pco


* Hebre. 12.

24.. Et ad non» Teftamcnîi me-diatorem lcfotngt; 8c fanguincm a-fperfionis,prxfti-tiora ioquenicm

H 4


-ocr page 134-

m5


D E BaPTISMO.


nobis in fuo facrifi-cio in crucc profu--dit Deinde etiam per Spiritum fandu renouari, amp;nbsp;ipfo fan dificante membru .Chrifti fieri, quo magisacmagispec-catis moriamur, amp;nbsp;fände inculpatéq; viuamus

quàm ßnguit AbeL

I. Pet. /.

Petrus Apoftoln^ IefùChrilli,adut' nis difperfis Pontum, Call® am, Cappadoif am, Afiamamp;^ thyniam : D’j* dis ex prxnotip ne Dei Pattis^ landification«!* Spiritus, per obedientiam amp;nbsp;afperfonf' fanguinislefu ChriRi: gratia vobis

Ill Ul VI VI • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

Apocal./.v.Ç. EtâlefiiChrifto,^«'^^ dus i lie tefiis,primogenicus ille ex acprinceps regum terrx : qui dilexitnoS) buit nos â peccacis noftris per lànguii’*'* fijum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;,,

Apocal. î2. V. /4.. Beati qui iêruant«'”. mandata- vc fit cis iusinarboremvitS» ' per portas ingrediantur in vrbem.

Zachar. A?. V./. In dieillaerit Venapî^y domui Dauid, amp;habitatoribus lerußl^'quot;' in expiationem pcccati,amp; in aiperfionei”'

Ezech.ji^.v. 2/.2lt;î.27. Etfpargam^Pj Vos aquammundamiamp;mundabioiii'''’

-ocr page 135-

CE BàPTISMO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;It,

pmnibus in qui namen tis veftrîs,amp;ab vni-' uetfîsidolisveftrismundabovos. Dabogt; quevobiscornouum. Si fpiritum nouum dabo in medio veftri .• amp;nbsp;auferam cor lapi-deumècarneveftra,daboquevobis corcar-* neum. EtSpiritummeumdaboin medio veftri,efficiamquevtinprxccpiismeis atn-! buletis, amp;nbsp;indicia meacuftodiatis,amp;facia-! tisilla.

* lohan. bvjj. Et ego non noueram e-' um-.fed qui mißt me vtbaptizarcm aqua, illemihidixerat,Superquemvideris Spiri-

* tum defeedentem ac manentem fupere« ’ um,hiceft qui baptizat S piritu fanôto.

' lohan. J. V. y. Amen amen dico tibi,ni(i ■ quis fuerit genitus ex aqua 8c S piritu, non , Çoteftintroireinregnum Dei.

’ fed abluti eftis, fed fanÄificati cftisjfed iu-ftificati eftis in nomine Domini Icfu, 6c per S piritum Dei noft ri.

* Spiritum nos omnes in vnum corpusbagt; tizati fumus : fiueludxi.fiuc Grxci, hue fer-ui,fiuelibeti:8comnesvna potionc potati

i nbsp;fumus in Vnum Spiritum.

Il Rom. 6. V. 4, Sepulti igitur fumusvna cum eo,pet Baptifmum in mortem', vtficut gt;nbsp;excitatus cft Chriftus ex mortuis in glon-H î.

-ocr page 136-

41 £


zgt;x Baftismo.


EpheC;. v.26. 27. Vt eam poftquam eam purgaflet lauacroaqu*' verbum : vt fifteret eam fibi gloriofain Eccleßamnonhabentem maculan()gt;2'’*|f gam, autquicquam ciufmodi.fsHvt^'’ fànda 8c inculpata.

i. Iohan.z.V 7. Sanguis lefuChtift*^ lij eius purgat nos ab omni peccaco.

/.Corinth, d.v.tl. Ethxceratisnoi’''^ li.fcd abluti eftis,fed (ànâifîcati eftis/t“)'* flificati eftisjn nomine Domini Spiriturn Oei noflri.

1.XX111.

C«r tïgo Spiritui fa»£liu B/iptifmum appellat laua^ frum regenerationis amp;nbsp;ab lutionempeccato^ rum ?

Deus non fine gra ui caufa fic loqui-tur, videlicet non folùm vt nosdoce at, quemadmodum fordes corporis a-qua purgantur, fic pcccata nofira fan-

. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

* Apocal.»-'^'!' Etâ lefu ChriftH' ^tttel?fidusill*^' iHs, primogei»' tusille ex motW' is,ac princepsit' gumtcrrçrquidi' lexit nos amp;nbsp;huil nosapeccatisno-firis perianguinc fuum.

ApocaI.7«V.W; Et dixit mihi, Hi fant qui venetûi ex afflidione

guine

-ocr page 137-

©E Raetismo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it}


guinc amp;nbsp;Spiritu J Chtiftiexpian^. vc-

rum multo magis, n vt nobis hoc diuino Ji fymboloacpignorc

ceitum facial, nos non minùs verèâ


gna:Et lauerunt ftolas fuas, acde-albarunt in fan** guineagni.

/.Corinth. 6. V. //.Sedablutieftis, fed fanftificati e-ftis, fed iaftihcaci


J'

4


pcccatis noftris in-tcrna lotioncablui, quam externa amp;vi-fibi aqua abluti fu-taus\


eftis in nomine Domini lefu, de perSpiritum Dei hoftri.

fviatc. 16.V./6.


Qui credidcrit amp;nbsp;baptizatusfueritferuabitur! qui verb non


Oi {' v

{'


ctcdidetitjcondemnabitur.

Calat. J. V. 17. Hocautem dico :paftio-nemanteconfirmatam aDeo refpeôuChti fti.Lex^qux poft annosquadringentos amp;nbsp;uigintâcœpit, nonfacitirritam,vt aboleat promifamp;ionem.


it y ixxiHi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-Gencf/7.v.7.

SHtttnectiaminfantfi Etftatuampaftu meum inter me I. Omnino. Nam gete, amp;nbsp;inter fe, li cum «que ac adulii ^en tuum poft to

adfœdusficEcclcft- in geneiadonib« 1’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;am.

c


-ocr page 138-

am Dci pertineant cumque cis per fanguinem Chrifti, remiftio peccâtorû ^,amp;Spiritusfandus, fidei cfFeôtor, non minus quàmadultis promittaturper Baptifraû Eccleliæ Dei inferendi funt, amp;nbsp;ab infîdelium li-beris difeernendi iridem vt in Veteri fœderc, per circun-cilioncm fiebat eui in Nouo fœderc fubftitutus cft Ba-priftnus/.

1*4 o* Baptism©.' fuis, feeder« p*! t petuo.vtfim/'^ t cet tibi in Deui’ Sefeminituopo* t te. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Matth, t 14- lefus au'*'* ait, Sinitcpur'J* , los,amp; ne prohi^ te ad mcvenii^* os. Taliumei^'quot;' eft regnum nbsp;nbsp;nbsp;.

rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

‘'Luc. t. V-’^ ' ij.Eterittibig’quot;' ' dio amp;nbsp;exiilta’*’^ ni, multiqu«*''' i per eins natio*'^ j regaudebuflt. t rit enimmag'quot;'’' i in conl'peâu

mini, amp;nbsp;vinum (ïceramque non bibet: _ Spiritu fanifto implebicur eciani ab j matris fui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. i

Pfâlm.aa.V.//. Superteproiedusfun’ , Vulua ; de ventre matris me« Deus meusî* - l ■

Efâi«.#4. V./.a.;. Etnuncaudibaco’ feruçmijÉtlttaeiqucmclegi, SiedixitD^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

11

-ocr page 139-

gt;i B KP 11 IM Ö.

minus fador tuns, formatorque tuus ab v-lt; tcroj^Hi auxiliabiturtibi, Ne timeas (eruc gt;nbsp;milaacob, amp;nbsp;ô rede quem elegi. Quia (• effundam aquas fuper fitientem ,amp; flucn-11 ta fuper aridam: effundam Spititum me-

um fuper fernen tuum gt;nbsp;Stbcnedidionem ' meam fuper germinatua.

Ador. 2. Y. jp. Vobis enim fada eft

promifsio, amp;nbsp;liberis veftris, amp;nbsp;omnibus ' quilongè tunt,quofcunque videlicet aduo-« cauerit Dominus Deusnoftei.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IVJ« V • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ulli K^UIO nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^LUllt«

bete poteff.quo minus videlicetbaptizentut

I i fti ,qui S piritum fandum accepeiunt ficut j ßcnos?

t * Genef.i7.v.i4.incircuncifusautem ma-» fculus, qui non circunciderit carnetn prx-» putijfui.YtiqueextcTminabitur anima ilia i de populis Ùiis : nam padum mcumitti-lt; tumfecit.

’ f Coloff. a. verf. n. la. in quo eti-’ amcircuncifi cftis, citcuncifionc qux bc fine manibus, dum corpus carni pecca-to obnoxix exuiftis per circuncifioneni Cbrifti : Confcpuiti cum co pet Bapti» fmum , per quem etiam cum eo refur-texiftis, perfidem DE 1 efficacvwi »gen-

* • « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;us»

-ocr page 140-

lia DE G OEN A DôMINr. tu.quiexcitauit eumcxmortuîs: Vol^ mottuosinpeccatisSc prçputio carnisj ftrx, cum CO viuificauit, condonacis tomnibuspeccatis.

DEC OE NA D Ö'

”■

rxxv. I

J2«4 r4ho«e in Cœnit Do-mini admonerù amp;nbsp;(onfir.^ mlt;trit)te vnici ilUusfacrifi-(ij Chrißi in cruce oblati, atque omnium eius benefi-cierum partidpem ■ejfel

' Quod Chriftus me atque omnes fidèles de hoc fraâo pane edere,amp; de po-culo diftributo bi-berciuffitjinfuime moriam, addita hac promiflione Pri-mùra corpus fuura non minus certo

quot; Matth.

26,27.28.

tibus auteffl*'' ' accepit lefusf* nom ; Sc cù®’ 1 nedixiflet.f®? : deditquedil^'P* lis, amp;ait, ActJ : te.comcdite.^' ; eft corpus ni®'quot;' Et accepto , lojacgratijs^’ dédit eis, die®'’ j Bibite ex eo •’? 3 nes,Hoceft®''J 1 languis nieu® 1 uitertamentM’ promultise®'’ 1 ditur inrem'® lt;nbsp;ncmpcccato®

-ocr page 141-

DE COENA DoMIKÎ.


117


ptomcincruce ob-lt;f latum ac fraâum-, ! amp;nbsp;fanguincm fuum * pro me fufum cffe :

quàm oculis cerno, pancm Domini mi-’ hifrangi, amp;pocu-lum mihi commu-hicati. Deinde ani-hiammeamnonmi

J hüscertoipfiuscor-( pote,quodptono-* bis crucifixum , amp;

meus Noui illius teftatnenti, qui pro multis effun-ditur.

Luc.22.v.'p.2o. Et accepto pane, quùm gratias e-giflet,frcgit,amp; de-dit eis , dicens.

Marc. /#. 23,24.Etcdentib. ipfisjquumacce-pifletleCus pané* amp;nbsp;bcnedixiffet gt;nbsp;ftegit j dcditquc eis amp;ait, Accipi-te,édite : Hoceft corpus meum. Et accepto poculoj quùm gratias e-gifset, dédit cis.’ Etbibcrûcexeoo mncs.Et dixit eis. Hoc cft languis i fanguinequiprono ‘ bisfufuseft, advi-î tam aeternam ab i-pfopafci’.quàmpa-nemamp;vinum,Sym.

, bola corporis amp;nbsp;fan.

1 guinis Domini, è ♦ manuminiftriaccc-

i* pta. Ote corporis Hoc cft corpus percipio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meum,quodpro

vobis datut : hoc ) facile in met recordationem.Itidem etiam

ÿ df(/jre«pocuïutn,poftquamcœnaffent, di-« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

-ocr page 142-

ItS »K CoEMA DOMIKI.' cens, Hocpotulumrfl Nouurri illudtdl’ mentum perfanguincmmcum quipto’’ bis eflunditur.

Z. Corinh./o v.iA//. Poculum bîi’t' ôionis cui benedicimus,nonne comm“quot; fanguinisCbrirticft ? panis qucmM mus. nonne communio corporis eft ? Quoniam vnus panis, vnum co^ multifumus ; namcmnes vniiispsn“' mus participes.

J. Corinth.u v 23.24.21^. Ego enin'* ccpi â Domino, quod amp;nbsp;tradidi vobi«»^ minum lelum.pzrfc/zcfrca node qua ?ƒ tus eft. accepifle panem : Et gratijs aâ'®*^ gifleac dixifle. Accipite, edite.hoclf*quot; eft corpus, quod pro vobis frangituf'*' facile ad mei recordationem. Itidem cülum, poftquamcœnafTeCjdicendO)^ poculum. eft Nouum illud teftaniei’'''J per meum Gnguinem : hoc faciteA“^ cfcunque biberitis , ad mei tecoilt;quot;‘^ nem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

t. Corinth, ta. v. 13. Etenim pef Spiritumnosomnesinvnum corpus^ zati fumus, flue ludxi.flue Graeci,flue'r flue liberi : amp;nbsp;om nes vna potione mus in vnum Spiricum.

-ocr page 143-

DE COEKA I

LXXVr.

crucifixum corput Cbfißi edere, fufum e-iuifanguntdnbt-ben !

Eft non tantum totampaffionemSc

I mortcmChtifticer-taanimifiduciaam.

I pkai, acperidrc-, miCftoncm peccato i tum amp;nbsp;vitam îPtet-

( nara adipifci * : fed * ctiam per Spititum ‘ fanftum, qui fimul 'j in Chrifto amp;inno-, bishabitatdtafacro I fanào élus corpotl t magis ac magis v-

niri , vt quanauis ) ipfeintœio^, nos 1 verb in terra fimus, lt;nbsp;nihiiotninus ta-men earo ûmus

O X T N r. 125

* lohan.fS.vjy. Dixie autem eis lefus, Egofutn pa nis ills vitx : qui venic ad me, ne-quaquam cCuriet: amp;nbsp;qui credit in me, nonfîtictvn-quam.

Iohan.(S.v.#o.

Hçc eft autem vo-lûcaseiusquimi-fic me, vtomnis qui videt Filium amp;nbsp;creditin eum gt;nbsp;habeat vitâ xter-nam: ego verb fu-feitabo eum vki-modie. Et v. 47.

4«. Amen Amen dico vobis , qui creditin me, habet vitam xternâ. Ego fum Panis il-levitx.lté.vjo.5/. Hic eft Panis iUe quiêccclodefccn-

I a

-ocr page 144-

ljo ©E Coena Domini.


de carne eins amp;nbsp;os dcoflibus eius'^.'Vt. que omnia corporis membra ab vna anima, ficnosvno codemque Spiritii viuificcmur ac gu-bernemur

dcicendit, eo vcfcitur, moriatur. ƒ.1 fum panisvii''’

cuSjquiecceiOj fcendi.-fiqub*“^ rit ex hoC pf* viuetin çter” Et panis qu«*” go dabo./’J


mea eft, quam ego dabo pro mundi vit’’ tem V. ƒƒ. ƒ4. Amen amen dico vobisjp”' deritis carnem Filij hominis. Scbiberif® ius fànguincm,non habetis vitarn in vü^ Quieditcarncm méam amp;bibitmeuin'’' guinem, habetvitam atternam, amp;ego®’‘’ taboeuminvltimoillodie. j

lohan. d.v.;j.56. Çarocnîmmeî^^ cibuscft,amp;fanguismeusvcrècftpotus-^J edit caniem meam,amp;bibic mcumû'’» ncm,in mcmanctjamp;cgoineo.

'■ AäoT.3.-V-2i. QuemiJt/itmCbrifii^^^ por tct quidem cœlo capi,vfque ad teinp^. reditutionisomnium,qux tempen pf*’ xit Deus per OS omnium (ànétorum*

ru m â fèculo Prophetarum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ador.i. v.p. 10. II. Et cum hscdixint fpicientibus ipßs eleuatuseft, amp;nbsp;fceptum eura ftulit ab oculis corum«

-ocr page 145-

DE CoENA Domini. tji j cumeffent intentisincœlumocuiiseopro. I ficifcentCjecce viri duo aftitcrunc iUis albo lt;nbsp;veftitUîQuiamp;dixerunt; Viri Galilçi,quid i ftatisintuentcs in cxium ? hie lefus, qui fur-» fumreceptus eftâ vobisinccelum.itaveni-t et,quemadmodutncon(pexiftiseum proHgt; 'I cilcentemincoelum.

t ». Corinth.!/.v.;6 Quotielcunqueenim t nbsp;ederitis panem hunc,Et poculum hoebibe

I ritis, mortem Domini annunciatis, vCque quo yenerit.

I EpheC^.v./rf,!/. Vtdctvobis.prodiui-

1 te fuagloria, vt fortitereorroboremini pec Spiritum fuum ininteriorehomine :vtin-

I habitée ChtiAusper fidsm incordibusve-i Aris.

EpheCy.y. 29.30. Nullus enimvnquam i fuamipfius carnem odio habuit.imbenu-) trit ac foueteam,ficutamp;Dominus Ecclefi-t am: Quoniam membrafumus corporise-iusexcarneeius.Sc exofsibuseius. Et v.

J ^2. Myfterium hoc magnum eft : loquoc ( autemdeChriftoamp;deEcclcfia.

( I. Corinth. 6. v,tj. hn ignoratis corpora J veftra effc membra Chrifti* Etv./;. Q.ui agglutinatut Domino, vnus Spiritus eft. Ety./p^ An ignoratis corpus veftrum efle C templu Spiritus fantfti, qui eft in vobis, que J habetis â Deo.neque effe veftri iuris ?

lt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I Î

-ocr page 146-

»jt DE Corna Domini* । Z. lohan. 3. v. 24. Nam qui feruatö'’ mandata,ineohâbitatamp;ipfeineoi hoc nouimus eum habirare in nobis, ex Spirituquem nobis dedic.

I. lohan. 4gt;'i-i3» Perhoccognofeinquot;'* nos in eo habicareamp;ipfum in nobis,q”®' de Spiritufuo dedic nobis.

lohan. Z4..V. 23. SiquisdiligitmCr tnonem meum ietuabit :amp;Pater meus^P liger eum, amp;nbsp;adeum veniemns, amp;apu'^' uin manebirnus.

*■ Iohan.d.v.5lt;J. ƒ?• ƒ8. Qui edit meant nem amp;nbsp;bibit meum fanguinem ,in net,amp;egoineo. Sicutme »zgt;«yîr viuens'; Pater, amp;nbsp;ego viuo per eum ûcactiatn qquot;'* dsritme, viuet ipfe quoqueperme. cH panis ille qui de cœlo defeendic = prour comedcrunt Patres veftri mann’r mortui Cunt; qui edcrithunc panent, V*“' inxternum.

lohan. zj. v.z.2.3.4- ^-6. Ego funt'''^ illavera. amp;nbsp;Pater meus agricoJa eft. nem palmitem in me non ferentent élum, tollit: Sc omnem qui fert ftudu purgat, VC plus frudus afterat.Iam vosPquot; eftif propter lèrmoné quem loquutusW vobis. Manete in me, amp;nbsp;ego in vobis. palmes non poteft ferre fruâum pfo, id tjl nilimanferit invite.itanecC

-ocr page 147-

de Coema Domini. «j» nifi in me manfetitis. Ego Cum yitis, vos

(I palmites : is qui manet in me, amp;nbsp;in quo c-gonuneo.hicfertfruétnmmulcum. Natn if absque me nihil poteftisfacerc. NiGquit^ inmemanferiti«icétus extra wne^m.ftatitn

f Vt palmes arefcit : deinde cogun tut ifti îf fitlmitd, Scinignctn abijc'untut , Star-dent.

f Ephef.4.,v..546. Sedvctitatemrcaan-

I tes cum charitate prorfus adolefcamus in t lt;um per omnia, qui eft caput, nempt ChtU ftus-.Ex quo totum corpus congruentcr co-( agmentatû.ôccompaàumpcromncs fup-I peditatas commiffuras, ex vi intus agent« I pro menfura vniufcuiufquc mcmbri, incre-( mentum capit corpori conueniens, ad full» Il pfius extruàioncm per charitatcm.

EXXVII.

‘ QuolocopromifitChrifiuf, fetredentibustàmcer-I* nbsp;nbsp;là corpm (jrfanguinein fuum [}c edendum ^biben^

dum daturum , quam frallum huncpa-nemidunt,amp;poculumbef

titHIJf ?

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tn inftitutionc Cœnæ, cuius hxc

funtverba Doming naßer lefm Chri.

”o£le qua froditui eJi, accepit fanem : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aüù,fregit ac dixit: ac-

j eifite, comeditc, hoe eil corput meutn

-ocr page 148-

134 DE CoENA Domini.


quod pro vobk frAn-gitur i hoc fucttei» weirfcordAtionem. I-tidem petulumf poliquam cænajjentf dicens: hocpoculum efi neuum fœdus per me-itm fAngittnem : Hoc fActte, quotiefcunque btberitif in meirccor-cunque enint ederitu ptinem hunç, posu-lum hoc biberitis, mor tem Domini Annunci-Aie, donee •uenerit. HecproraifsioàPau lorepctitur,curain quit : PoculumgrAti-Arum A^ionu,quo grA tias Agimuiy nonne commumo Hi fAngui-nii Chrisii ? Panis, quernfrangimtts,non-ne communia eH cor-

/. Corinik' • v.2^.:4.. 25. ^^ cnimaccepia*^ mino quod Si’’ didi vobis.I^ minum leluniiî äelicet ei n‘’‘5 qua proditusf' accepifle pan®'!' Et gratijs adisf gifle, ac 'dixi*’’ Accipite , e*)*” hocmeumeftt' pus quod proquot;’ bis frangitur:t’ facite ad mei çordâtionem';^ tidem amp;nbsp;pocol®, poftquamc«*”* lent, dicedo, H®' poculum eft uutn illud tcfti’ mentum,per I”*' um (ànguineW; hoc facite, quotj-eicunque bibert' tis, ad meitecoi' dationetn,

fir'll

1

-ocr page 149-

BE COENA Do MIKI.


forù Chrißi ? quoni-

Matth. Z 6 .y.


AmvnuifattUtvnum 17. 2A Eden-tibus autem eis.

corput multi fumtu :

accepit Icfus pa-

Nam omnesvntMpa. g -, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d. ncm;«quumbc-

deditque difeipulis, ScaitjAccipite.come-

dite:hoceftcorpusmeum. Etacceptopo-* culoac gratijsaftis, dédit ci6,àicens,Bibitc cxeoomnes. Hoceftcnim fanguismcus Nouiteftamenti, qui pro muleis ciFundituc \nreraifsioncm peccatorum.

Marc. 14. V.22.23.24.. EtedentibusipGs, quum accepiffet Icfus pancm amp;nbsp;benedixif-

fet.ftegit : deditque eis Sc ait, Accipite, édité .'hoc e(l corpus meum. Etaccepto pocu-|o, quumgtatiasegiffet,dédit eis: ßtbibc-runtcxcoomnes.Etdixitcisï Hoc elf fan.

guis meus N oui illius teftamenti, qui pro ’ multiseffunditur.

Luc.22. v.tç. 20. Et accepte pane, quum gratiasegiffetjfrcgit: amp;cdediteisgt; dicens. Hoc eft corpus meum quod pro vobvsda-tur -.hoc facile in mei rccordationcm. lû-dem cùam dédit tis poçulum , poftquam cœnaîfet, dicens, Hoc poculum eS nouum iWud icftamentum per fanguinemmeum. quiprovobiseffunditut. ■

Exod.a^.v.s.TuVitquoqueMofesfan'*


-ocr page 150-

IJ«; DE Coe KA Do MINI, guincm.amp;fparficfuper poptilum, Enûnguisfœderisquodpepigit Dotn**’* Vobiicum fuper omnibus rebus Ulis-

Heb.p. v.20. HiccftfanguisTcIhmt’’’ quod mandauitvobis Deus.

£xod.i3.v.^. Etcrittibiinngnuni'’ per manum tuam, Sc in memorialeintö'’ culos tuos, VC fît Lex Domini in oret“’ quia in manu forci eduxic te Dominas*' Aegypto.

I. QotM.\.\6.t7. Poculumbenedi* nis cui benedicimus , nonne coromal’* fanguinis Chrifti eft ? panis quem franf mus, nonne communio corporis Cha'' eft ? Qyoniam vnus panis , vnumcotp^ multi fiimus : nam omnes vnius panif P*' ticipesftmus.

1.-X.XV1U.

w. Numtrgo panü amp;nbsp;finum fiunt ipfum corpus t^r fanguis Chrifti?

_ NequaquamcVe xùm,vcaquaBapti-fmi in fanguinetn Chriftinonconuec-titurgt; nec cftlpfa peccatorum ablu*

* Matth.î^''‘ 2^. Dico auteia*' bis, non bib»quot;' ab hoc tempa^* ex hoc frudu 'H' tis vfijucaddi*’quot; illii quim iph’quot;' bibam vobifcaiquot; nouum in reg»* Patris mei.

Marc. 14.

ti«

-ocr page 151-

'bï CotNX Domini. tjy


tio , fedSymbolum Et dixit eîi, Hoc ert fanguis meus Noui iUius tefta.


I tantùmamp;pignus c-atumrerü, qux no-bis in Baptifmo ob-


■t

» J


fjgnamt; ira nee panis cœnx Dominica:, eft ipfum corpus Chrifti •. Quanqua. pro taùonc Sacra-


méti,qui promu! tis effunditur.

^/.Con io.v.id« »Z.Poculumbene. diékionisjcuibe-ncdicimus, non. ne comunio fan-


mentorum,5cvüta- L , ta Spiritui Vanûo de P?”'® Wsloqucnaifcœa


guinis Chrifti eft?


mumo corporrs

.panis.Chrifti cor. chrifti eft? Quo-


pusappeliatur.


niatn vnus panis»


vnumcotpus multi fumus : nam omncsv-nius panis fimus participes.

i.Cot.ii,Y.26.27.2S.Q.uotiefcunqueenim


1 » t

'(

♦ » ♦


beritis, mortem Domini annunciatis, vf-quequo vcnerit.kaque quifquis eàerit pané nunc,autbiberithoc poculum Dominiin-digne ,teustencbitur corporis Sc fanguini» Domini. Probctantcmquifquefcipfum, 5C itadepaheillo edat, St depoculoiilobibac.

*’ Genef.i/.v.io. u.Hoceftautem paâuin meum, quod obfctuabiusinter me St vos * arque inter Vemen tuum poftme,vtcitcun«

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dda-


-ocr page 152-

«3$ BE Caena Domini. cidatut in vobisomnismatculus. cidctis verb carnem prxputi j veftri gt;nbsp;erit^' fignum paâi incerme amp;nbsp;VOS. Etv.l4''^ circuncifusautemmalculus, quinonf* cuncidcrit carnem prsputijfui,Vciqu'‘’ terminabicur anima ilia de populis nam paótum meum irritum fecic. Etf ' Dixit Deus ad Abraham ; Vere Sara tua pariet tibifilium, vocabifquenomtquot;' ius ICaac, Scconfirmabo padum cumco.inpadum perpetuumfeniini^ poft cum.

£\odd'2« v.2^. ^7. Quum autenilt;*'^' tint vobis fili j veftri, quid ell cultus ift*f bis? Tuncdicetis, Sacriheium Pafah^. plilehouæ, quitranlîlijtdomos filioruquot;^ lirael in Mizraim, quando percufsitl*^ raimgt;amp;domosnoftras eruit. Etv. 4K dixit Oominus ad Molen amp;nbsp;Aaroneinr ftatutumPalah.Omnis alienigcnanoO^ medetexeo. Etv.#8. Quumautemp^r grinabiturapudteperegrinus,amp;facietgt;, (ahipfi Domino,circuncidetur ei o*”quot;. maftulus, amp;nbsp;tunc accedetad facie»^ । iilud: critqu« ficut indigena terrx: lus enim habeas prxputium, coaied«^’^

fii

Exod./j.v. p. Eterit tibiin fignui” per manum tuam, amp;in memoriale culos tuos.

-ocr page 153-

bt CoENA Domini,

Aâ.z.v.j. Declitqueeii Aamp;r4b4me, pa« ôumcircunciiionis.

Exod,24..v. 8. TulîtquoqueMofès fan-■gvnnem.amp;fparfit fuper populumSc dixit, Enfanguis fœdetis quod pepigit Dotninus Vobifcumfupet omnibus tebusillis.

Leuit.zô.v.io Hircum vetbfupetquéce-

I cidetit fors pro Azazel, ftatuctviuum co-j raniDomino,ademundandumpetillum, ii ad emittendum ilium pro Azazelindcftt«

I turn.

ÿ nbsp;nbsp;nbsp;Leuit 17.V. Il, Quia anima catnisin fan-

guine éft .-ego autem dedi ilium vobis fuper altarc ad expiandum animas vêtiras : quia ij fanguisipfeanimamexpiabit.

Efai.6.v.6.7. Etvolauit ad me Vnusde

J Seraphim, amp;nbsp;in manu eiüs erat carbo igni-tus.qucmfbrcipibuslulerat de altari. Et tetigit os mcum, Scdixit, Eccetetigkhic (itrbt labia mea, amp;nbsp;aufcret iniquitatem tu-j am.àcpeccatumtuum expiabitur.

Tit.3.v.5. Non ex operibusiuftis,qux

H fecerimusnos, fcdex fua mifericordiafer-uauitnosperlauacrum tegenetationis, 5c d icnouarionem Spiritus fanéli.

Aft.ii.v. 16. Nuncigiturquidcunfta-lis ? exurge amp;nbsp;baptizate, amp;nbsp;ablue peccata tua,inuocato nomine D omini.

. j.Peuj.v. 2i.Cüinunc corrcfpondensex-J “ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cmplat

-ocr page 154-

lt;40 DE COEMA DOMÏNr. empbr Baptißni, nosquoquc fcruît(!'' quocarnisfôrdes abijciuntiir.fèd quoW bonaconfcientia Deum interrog«) furredionem Icfu Chrifti.

».Corinth Z0.V./.2.3.4.. Nolim autein’’ ignorarefratres. Patres nohrosomn«Squot; illanube fuide, amp;nbsp;omnes per mareirgt;'^ uilîe; Et omnes in Mofên baptizatos nubeamp;mari:amp;omnes eandem efcan’*^ ritualemediflc:amp; omnes eiindem potiî (piritualem bibifle. Bibcbant enim «X* quentePetrafpiritualûPetraverôeratC^ nus.

LXXIX.

Cur trgb Chriftm panem afpeüat fuum (orftu,cali~ cemvero fuum fanguinem, feu noHumfœdus perfuum frmgume'. Paulus item pa. ntm àquot; vinum, eommunio. nem corporis ^fangui-nis ebrifti ?

Chriftus non fine graui caufaficloqui tut .-videlicet, non foiùm vt nos doce-at, quemadmodum

*Iohan.^'’'' Ego fum uiticus,quiéc® delcendi: lîlquot; ederitexhocpi ne, viuetin«'^ num. Et P^quot; quéegodabO)^ romeaed) egodaboptoi” di vita. EtV') 5d.Caro ineavclt; edeibus, guis meus veK*®

-ocr page 155-

11


tol Comma Dom ini.


141


panisamp; vinum cor potus. Qui edit

* * meamcarnem,amp;


poris vitam fuftcn-tant : fie etiam cru-cifixum fuum cor-


bibit meutn fan-


pus amp;nbsp;efFufum fuum fanguincm, verc cf-fe animæ noftræ ci-bumacpotum,quo ad vitam acternam nutriatuï Verùm muito magis, vt hocvifibili fignoac


guinem, in me manet amp;nbsp;ego in eo.

* I. Corintb.JO.

V i6.\7- Poculum bencdiótioniscui benedieimus,none communio fanguinis Chrifti eft? panisquem


e t J


pignorc nobis cei-tumfaciat, nos non minus vciè, corpo-lis amp;nbsp;fanguinis fui, per operationem Spiritusfanftijpat-


frangimus, nonne communio corporis Chrifti cft ? Qiioniam v-nus panisjvnum corpus multi fu-mus.namomnea


gt; r vnius panis pan ticipcseffe.quamfa


«a iftaSymboïa,in


evusmemotiam,orc corporis pcrci-pimus*’:Tum etiam,quod eius paffio êcobedientia, tameertonoftrafit, quàm fiipfimet pro noftris peccatis pœnas dediffcmus,0tDeo Catisfcciffc-mus« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;So.


-ocr page 156-

141 DE COBKÀ Domînit/t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tXXX.

«O- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quid interesl inter Canam

Domini,

Papifitcam ?

Ccèna Domini nobis teftatut, nos pcrfeâam rcmifsio-nem omnium no-ftrorum pcccatorû habercj propter vni-cnmilludChriftifa-crificiunl.quod ipfe met femel in cruce petegit Tumetiâ nos per Spiritû fart-dum inferi Chrifto ^,qüi iam fecundùm naturam fuam hu-manam tantum in celiseftaddexteram Patris*^, ibiquevult à nobis adorari'^jln MiQa autem nega-tuCjViuosamp;mortu-os habere rcmilTio-nem pcccatorum.

DoMIND

s/.Talisenimi” decebatPontif^ pius , inno«!’’ impolIutus,l«S' gatus â peccatoi’ bu8,amp; fublinii' cxlis fadus: Çî non fie quotiilj nccelfe, quenH; mod um illis f tificibus gt;nbsp;pro peccatis Ei’! prijs vidimâS^^ ferre, deind«^ peccatii poptiH^'j enirri fecicfei”*' cum (cmetipl'quot;’ obruliti , que per (ànguii* hireoriimamp;vi!quot;^ lorû, fèd per pj®, priüm ingreffiis elt ; mel in Saefati“' scernam red«ij' tionc nadus. \,zs,z6,27. Ncq***

ptO'

-ocr page 157-

bï CoiNA Domin». *45


ji |gt;toptèt vnica Chri


ftipafliohcm,nific-tlamnüttj (^uotidie Chtiftus pro ipfis â Sâctificulis offera-tur.Tum eliamdo-vt fxpèofFcrat fê-mecipfum, ficue Pontifex ingre-ditut in facrariü quotannis cunni fanguine alieno gt;nbsp;Alioquinoportu-fum fuiffe â con-dito mundo, fed nunc femel in có-fummatione fecu lorum ad abolen-dum peccatum, per immolatio-nem fuiipfiuspa-tefaftus cft. Et fient illnd ftatutu efthominibusjvc femel moriantur.

cetütChriftum corporaliterfnb fpecie-busPanisamp;Vinieffe ideoqucin illis ado randü effe *. Arque itaipfumMifraEfun-daittentura, nihil a-liudcft,q^àInabnc-gatio vniciilliusfa-

crificij amp;nbsp;paffionis ïcfuChrifti, amp;cxc-crandaidololatria/.

poftea Verb iüdi-cium.lta amp;nbsp;chtiftus femel oblatusgt; vt mul -



j totüpcccata tolleret, altera vice abfque pee* ÿ cato confpicietur ijs qui ipfum expeâanr adfalutem.

Hcb.ió.v.io. Quavoluntatefanftificatï fumus, per oblationem corporis lefu Chri-fti. Etv-i2.ij./.^Hicvctbvnaptopeccatis oblata victima, in perpetuum fcdct ad dex-

-ocr page 158-

144 B* Coe K A Doming tram Oehld quod fupereft cxpcdanSj^®''' inimicieius, fcabelium pedumeius*’’quot; Vnica enim oblatione confecrauit inP** petuumcosquilàndifîcantur. ,/ lohan.ip. v.^o. Quum ergo acc«P''j laftis acetum, dixit, confummatum eft' inclinatocapite,tradiditrpiritum.

Matth. 20. V. a8. Hoc eft enim ft”/' meus Noui teftamenti, qui pro mulos* ■funditurin remifsionem peccatoruiU’

Luc. 22. V./p. 20. Hoc eft corpus quod pro vobisdatur,HocpocuIumlt;ft^' uum illud teftamentum per fanguineO''* urn, quiprovobiseffunditur.

t. Cor. 6. V. 17- Qui vero agglutio^* Domino,vnus Spiritus eft.-

t.Corint.io.v./ó./z.Poculumbenedift'' BIS cni benedicimus, nonne comno”' fanguinis Chrifti eft ? Panis quern M. mus, nonnè communio corporis do*’ eft? Quoniam vnus panis, vnum cosf’ multi fumus ; nam omnes vnius panis ticipesftmus.

I. Corinth.Z2.V. y. Etenim pervquot;’’ Spiritum nos omnes in vnum corpoi' ptizati fumus ; fiuc ludxi, fiue Grzei/'’ lèruijfîueliberi . amp;omnesvna potione f* tati fumus in vnum Spiritum.

Hei

-ocr page 159-

BK C OKHA Dom INI. 14^

* Heb.i.v-J Qui cùm fit fplendor glorix, amp;cliMaôkcrpcrfonï illius, fuftineatqueo-•nnia verbo illo fuo potente, purgations peccatotum noftrorum per fciplüm faôba, fcdit addextratn maieftatis illius excelfifsi-mx.

Heb.S.v-n 3' CxterumeoTumquxdicî-musb« lummaeS. Talemnoi haberePon-tificem, qui confedit ad dextram throni maieftatis illiuscœleftis. Sanûuarij minu fter acveti illius tabcrnaculi.quodfixit Do-minus,St non homo.

ƒ lohan. 4. V. 2;. 2 2.2?. 24. Diciteilefus, Mulicr, ctcdc mihi, venit hora,quando ne-lt;iue in monte hoc, nequcHierofolymis a-dorabitis Pattern. Vos adoratis quod neCci-tis, nos adotamus quod fcimus : quia (aius cxludxiseft. Sed venit hora, amp;nunc eft, quum veti adotatotes adotabunt Patrem Spititu acveritate : Etenitn Patet taies qu^-TÎt qui ipliim adorent. Deus eft Spiritus; ßc quiadoïanteum,oportet vtSpirituacven-' täte adorent.

Idhan.2o,v;i7. Diciteilefus,Ne me tan-' nbsp;nbsp;nbsp;g(to :nöndum enim afcendi ad Pattem me-

* nbsp;nbsp;nbsp;um .fed ptohcifcere ad frattes meos, ÔC die

' eis , kVeendo ad Pattem meum Sc Pattem ' vefttum. Sc Deum meum Sc Deum ve-ftrum,

K »

-ocr page 160-

»K CoEKA Domini.

Luc.2#.v.y2.5/. Ipfi autetn adoratoeoti’ uerii fiint in Hierufälem cum gaudio gno. Erantq ue Temper in templojlaudants’ amp;bsnedicentes Deum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Ad:/. v.$y. Quum autem effet plenus Sp* ritu Gndo,intends in cœlum oculis,vilt;l'' gloriamDeijamp;Iefum aftantem ad dextraO* Dei.

Colof ;.v-1. Itaque firefurrexifdscui^ Chriftojfiiperna quxrite,vbi Chrillus eftî® dextram Dei fedens.

Philip. 3. V.20. it. Nos enimvtmunit*' pescœlorum nosgerimus: vndectiam Set' uatorem expeólamus Dominum leTuf^ Chriftvi. Qui transformabitcorpus noftt** humile.vtconforme fiatcorporiTuoglot*' 0(0, proefficacitate qua poteft ctiam (ubi)' cere ßbi omnia.

i. TheG.v.p. 10. SiquidemipfidenohiJ annunciant, qualem ingreffum habuerj-mus ad VOS, amp;nbsp;quomodo conuerfi fueritu ad Deum, reliólis idolis, vtfcruiretisDco viuo amp;vero: Etexpedraretis Filiumeiuse cœlis, quem excitauit amortuis.nfw/’f le-fum quiliberatnos abirailla ventura.

* In can. Miffae. Item de coniecratione« dinind;.i.

-ocr page 161-

DE CoïNA Domini»

»47

LXXXI.

Qttiius accedendam td menfam De-mini?

Tantumijs, qui vcrcdolcnt, fefuis pcccatis Dcum of-fendiffe: confidant autem fibi ca propter Chriftum rc-miffacfleamp;quasrc-liquashabent infir-mitates, cas paflio-nc amp;nbsp;morte illius obteftasefle, qui-que defiderant ma-gisac magis in fidc amp;nbsp;integritatc vitæ proficcre. Hypocri-txautcm,amp;quinon Verèrcfipifcuntjdâ-nationem fibi edûc amp;nbsp;bibunt *.

*/.Corinth.to. y. 20. 21, 22. Quid ergo dico: idolumaiiquidef iêgt;autquodidolis immolatum eft* aliquideflè? Imô illuddico, quxim-molâcgentes.Dçquot; monijs imtnola-re, amp;nbsp;non Deo. Nolim autem vos participes dxmo-nionimeffe. Non poteftis poculum Domini bibere, amp;nbsp;poculum dæ-moniorum : non poteftis méfç Domini partici pes ef le, amp;nbsp;meniæ dæ-moniorum.Non-nè prouocamus ad iram Dominum ? num vali-diores eo fumus?

1. Corint. ii. v.2f.29. Probetautem quif-«

quelèipfum^amp;ita depane iilo edat, amp;dc K 3

-ocr page 162-

14^ DE Coe MA Domini*

pocnlo Ulo bibat. Nam quieditamp;bibît'**' digne, damnacionem fibiipficditScbibit» ' non difcernens corpus Domini.

EXXXII.

ne etiam iUi ad hanc Ceenam admittendi, qui (tnfeßtone amp;nbsp;vitA,[e in-ßdeles,dr impies effe déclarant ?

Ncquaquam : Natn eo paâ;o foc-dus Del profanatur» amp;nbsp;ira Dci in vniuer-fum cœtum conci-tatur Quocirca Ecclcfia, ex præfcri-pto Chrifti amp;nbsp;Apo-ftolorum,h©s, claui bus regni cœlorum vtcns, â eœnaarcc-re debet, quoad re-fipuerint amp;nbsp;mores mutaucrint.

* h Corinth, V. ao. Itaq^uecum conuenicis in V' num,Z)0r nonj Dominicam c®' ( namederc. Ett' 34. Qyod fi qui* efuritjdomieâat» ne ad condcmnii' tionem conucni' acis.

gt; Efai./.v./i.iî./? 1^.15. Vtquidnii' hi offert IS multi' tudinem vidin»^ rum veftraruiu* dicit Dominas? fàtur fum holo-cauftaarietum,i' adipsm bubalo^ rum , amp;nbsp;fangui-ncm vitulorum* amp;nbsp;agnorum amp;nbsp;hircorum nolui*

Quuin

-ocr page 163-

DE COINA DOMIKt. I4gt; Quum veniretis vc confpicereminî coram me, qnis quxßuit hoc de manu vedra vt conculcarecis atria mea ?Ne addatis ofler« refactificium mcndax: fuffîmentum abo-ninatio eft mihi ; calendr.samp; fabbathum, quodconuocétis conuocationem.non poC fum/frre iniquitatem cum cœtu. Calen. dasveftras amp;folennitatcsveftras odio ha-buic anima mea, funt mihi oneri, fatigatus fum fùftinendo. Etcum extcndctis manut veftras occultabo oculos mcos âvobis: eti-am cum mukiplicabitis orationem , non audiam : nam manus vcftr« fangnine plena funt.

Efai.d^.v.j. Qui immolâtbouem,/gt;frj«z/e qui interficitvirum: qui immolât pecus, W7«» iugulat canem : qui offert oblationem,rffvr7«lt; offert fanguinem fuil-him : qui recordatur thuris, rf qui benedicit idolo. Etiamiph clegerunt vias fuas amp;*-bominationes eorum anima ipfbrumdilc-xit.

Ierem.7.v.2M2.î^. Sic dixit Dominus txercituum, Deus Ifrael, Holocaufta veftr» additc viélimis veil ris, comedite carnes. Non enim fum loquntus cum Patri-busveftris, nee prxccpi eisdiequocduxie-osê terra Aegypti, de holocauftis Sc vifti-mis. Sed verbum hoe prxcepi äs , dU

I

-ocr page 164-

15» DE CoENA Domini., cendo; Obtempcrate Voci me«: Scerovo« bisinOeum.Scvoseritismihiinpopuluni' amp;ambulatçin Qmniviajquam præccpet« vobisj vt bene fît vobis.

Piâlm.jo.v./ƒ./lt;?. 17.iS,i9.io.z\,22.2}. In* uoca me in die angufti«; cruamte,Siho-' norifîcabis me, ImpioautemdixicDeiiSi Qiiid tibi, vt enarres Hatuta mea, ScalÏU' maspadurai meum ino$ tuum? Tuvei^ odifti dilciplinam , amp;c proiecifti yetbi mea poft te. Si vides furem. üatimcu*'' r^scumeo: amp;nbsp;cum adultens portio tui eft, Os tuum mittis in malum : ficlingu* tua concinnat dolum. Sedes amp;nbsp;concrgt; fratrem tuumloqqeris, contra fîliumm^ tris tu« das probrum, H«cfecifti, amp;»• Cüi:propterea exiflimafli, quod eHendoeto fîcuttii :fed arguam te, amp;nbsp;ordinaboin ocu-lis tuis tjuicquid feetfli. Intelligite quxfo hoc, quiobliuifcimini Dci : ne fortè rapi* am amp;non fîtquicruat. Qtii (acrificat lau* dem,honorificabitme.amp;ponenti yiamOçi çoram fèjofîendam fâlu^em Dci,

ï,xxxiri, .

Matth. z^.Vt ti. 19. Sed amp;nbsp;ego tibidico.'tuesPe^ trus;amp;fuperhanc gchh

U.

Quid funt elaaetre^ni talnum ?

TrcdicatioEuan*

-ocr page 165-

DK Coe N A Domini.

gclij,amp;Ecclefiaftica diciplina : quibus cœlum credcntibus aperitur ; infideli-bus autem çlaudi-tutquot;.

petram xdificabo meam Ecclefîam» amp;nbsp;portx inferorû. non fuperabunc earn. Et tibi dabo daucs regni cœ-lorum : Sc quic-qüid iigaueris in terra,eritligatumincœlis: ôcquicquidlôl-uerisin terra,critfblutum incœlis. i

Matth. i8. V. /8. Amendicovobis.qux-cunqueligaueritis in terra, erunt ligatain cœlo: amp;nbsp;quecunquc folucritis in tetra,erunt (bluta in cœlo^

LXXXIIII. '

* lob an. 2 o.v,( 2t.22. Didtergo' eis iterum lefus* Pax vobis: ficut mifit me Pater, i-

QupfaäuptrtturdycUu- lt;nbsp;ditur regnum cœlorum fradtcatione Euan-

Cutn ex manda-to Chrifti credcntibus vniucrfis Sc fin-gulis.publicèannû-tiatur,omnia pecca ta ipßs diuinitus pioptec meiitum

ta Sc ego mittó VOS. EtcùmhaC dixiflet, afflauit» Sc dixit eis, Acd-piteSpiritum fan ftum. Si quorum rcmifetitis pecca^ ta j.remittuntust

-ocr page 166-

»5x DI Coe NA Domini.

eis : ßquorutnri' tin iieritis» recent* Cinc.

Matth.

Et tibi dabo cb' ues regni caeioru? amp;nbsp;quiequid lig*' uerisin terra, et'“ ligatum in c«lb’ amp;nbsp;quiequid f»'; uerisin terra, et'^ folucum in lis.

Chrifti condonari, quotics promiflio-nem Euangelij vera fidc ampleduntur .• Contra vero omnibus infidclibus Sc hypoccitis denunti-atur, tantifper ipGs jramDciamp;çternam condcmnationcm incumbercj dumin fuis fcclcribus pcr-fcuerant'*: fecundu quod Euangelij teftimonium, Deu$ tarn in præfenti,quàm in futuravit* iudicaturuseft*

rxxxv.

clauditur amp;nbsp;ftrüur regnum coclorum ftr difitpltnam E(clf~ ftaßictm ?

Cum ex manda-to Chrifti, i) qui nomine quidem funt

■* Rom. Z2.V.Z’ ÿ.p.Sineminifte' rium, w/rwKr if miniftrâdo.’ tum isquidocecin lt;1® cendo: Tum qm exhortatur,in ex; hortatione.quilt;i' ftribui t,cum fim-Cbri-

-ocr page 167-

DK Coe N A Do MI MF.


K Chriftiani, vcrùra ♦ doftrina aut vita fc oftendunt à Chrifto alienos'^, poftquàm aliquoties fraternè ;i admoniti ab errori-J bus aut ftagitijs dif-(' ccderenolunt, Ec-clefiae indicantur, autijs.quiabEccle-' nbsp;nbsp;fia ad earn rem funt

conftituti, acfinc

tîî plicitate qui prxeft, cum diligentia: qui mile-rctur , cumhila-titate. Dileôioe-lio minime fimu-laca.

h. Cor.n. v.a?.

Et alios quidem conftituit Deut in Ecclefia, pri-mum Apoftolos, deinde prophe-tas,tertio dodo-res, deinde (onßi-tuit potefiatesi'de inde dona fanati«' onum.opitulatio nes, gubernatio-nes. genera linguarum.

ly. Si verb pecca-uerit in te frater tu*, veniSi argue eum inter tc amp;nbsp;i-pfumfolum.Site audierit, lucra-tus es fratrem

tuum:

horum quidem ad-monitionipareant ; ab ijfdem interdi-ftione Sacramen-torum,ex coeiu Ec-clefix, amp;nbsp;ab ipfo - nbsp;nbsp;Deo,ex regno Chri-

f fti excluduntur : ac lurfum fl emenda-tionem profitean.

tur, amp;teipfa déclarent : tan quam Chti ftiamp;Ecdefiæ mem-brarecipiuntur

-ocr page 168-

tuum : Sin vero te non audierit, accip«'^' cumadhucvniimautduos: vtin ore du*’' rum aut trium teflium ftabilc fitomne Vf bum. Quod ïî negicxerit eos audirejdic cle/îæ : quod fi Ecclefiam audire ncglexef'' fît tibi veluc quifpiamEthnicus amp;nbsp;quifpi^*quot; publicanus.

a.Thciral.j*. v. /4.iJ. Quod fîquisnoquot; aufcultat noftro per epiflolam lèrnioD'' hunc notate., amp;nbsp;ne commercium habeii cumeo, vt eum. pudeat. Ncquevtini®*' cumducite, fedadmonetevtfratrem.

a.Iohan.2.v./o.//. Si quis venir ad vos»^^ hanc dodrinam non adfert.ne recipiteeo^ domum, nec Aueeidicice. Quienimdidl illi Aue, communicat operibus eius nK'

».Corinth. j, v.j.4.y. Enimuerb cgoVt ab(«lt;iscorpore, prxfènsautem (piritUii^n* Vtprzièns iudicaui, vtisquihoc ira perp®' trauit, vobis amp;nbsp;meo Spiritu in nomine DO' mininoftri leiu Chtifîicongregatis, tu® poteftate Domini noftri lefu Chrifti j Eiu* fînodi inquam homo tradatur Satans ad in*i teritum carnis, vt Spiritus laluus fit diciUo Domini Ie lilt '

^.Cor.

-ocr page 169-

bE Gratitvdin». 15?

2. Corinth. 2.V. 6.7.S. Sufficitiftïufmodi *1 fcomini ifta obiurgatio à pluribnsproftlla. Vt * è contrario potius vos ti condonetis, eum-*' que confolemini, nequomodo tedundan-

tettiftitia abforbeatutvithuiufmodi.Qua-'' propter precor vos, vt ratam faciatis in il-* lumcharitatem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cuiverócon-

donatisjamp;egocondono.Nam amp;egofiquid * condonaui, cui non donaui,propter vos id ' fecijinconfpeétu Chrifti, vtne occupemut ' àSatana. Non enimillius machinationes ' ignoramus.

I

TERTIA PARS.

de gratttudinc^^

I txxxvï.

1 Cîim omnibus feccatù

J 0* miferijs,fint vHo noßro merjfo ,fola. Dti mifericor^ diofropter chrißum libt-ratißmus^quideSlcur

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonaoperafacisi-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WKi?

* Rom. 6.V.15. Nequefiftite mê-bra veftra arma iniuftitix pecca-10 : fed fiftite vos Deo.vtexmortu-isviues, Semem, bra veftra J arma iuftiriz Deo.

Quia poftquam nosChriftus fuo fan guineiedemit» te*

Rom. 12. V.

Ptecot igiturvos* frauss, permif«* noaat

-ocr page 170-

tçtf D» Gratitvoikï.


nouât nos quoque fuo Spiritu ad ima-gincmfui, vt tantis beneficijs affcûi,in otnni vita nos erga Deum gratosdecla-rcmus amp;nbsp;ipfepet noscelcbretur De indevt nos quoque cxftuÊlibus, deiùa quifqucfidecertifi-inus^^. Poftrerao, vt viiÆ noftræ incegri-tatealios Chriftolu crifaciarans

rationes Dei, lt;nbsp;fi lia ti s corpora'’ ftrahoftiamviu’ ßntflam, acte?' Deo, rational«® ilium cukuin’'’ ftrum.-ÉtnecoJ figuremini ifti, lt;êdtransfigt;’ memini perKquot;’ uationem nKquot;®’ veftræ, probecis qua' voluntas Dei,l’î na ilia, accepta' perfeéta.

1. Pcr.î.V.j;‘l|;

quoque velut'* «i lapides,ædificemini,domus fpiritualis'’ ccrdotiumfiinlt;kum,adolïercndum fp®’ tuales hoftiâs, acceptas DeoperlefumO' ftum. Item v.jgt; /o. Vosautem,genus«lt dlumjregalefacerdotium.gensfanda.p” pulus.quem ßbiüeus vt ptoprium vendicaj Vtvircutesprxdicetisillius qui vos voca»' ê tenebris in admirabilem fuam lucei® -Qijiquondam cratis non populus, nun«! •/?« populus Dei : qui non eonfecuti mil«®! cordianiy nunc eliis tïiifeticordia confec»^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/.Cotgt;

-ocr page 171-

BI GïlTlTVDINI.

ïCor.ó» V. iç. 20. An ignoratis corpus ve-

] ftrum cffe tcmplum Spiritus fanâi ,lt;jHi

V in vobis, qucm habetis à Deo,neque cffe ve-ftri iuris ? Nam empti cftis prctio : glorifi-

5 catc igitur Dciim in corpore veftro, amp;nbsp;irt

* Spirituveftro,quxfuntDei.

'J Matth, ƒ. V-16. Ita fplendeatluxveftra d coramhominibus,vtvidcant veftrabona j opera, glorificentque Pattern vcftrumqui «ftincœlii.

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-P6z.2.\.ii.i2. Dileßijprecorvttanquam

aduenxac peregrini , abftincatis à carnis

J cupiditatibus.qux militant aducrfus ani. luam: Etconuerlationem veliram habea-tis honeftam inter Gentes : vt pro eo quod loquuntur aducrfus vos maleficos.exboni» f operibus qux fpeftarint, glorificent Deum ’ dicvifitationis.

i.Pn.i.v.to.H. Quapropter,fratrcs,po-’ tiusftudetc vocationem amp;nbsp;cleftioncm ve-

■f

ftram firmam cfficcre; hxcenim fi feceritis, Uunquamimpingetis.ïtaenimcopiosèful» miniftrabitur vobis introïtus in xtcrnutn regnum Domini nofiti Siietuatoris lefii Chrifti. ••

Maith.7.v.»7.»S ita omnis arbor bona feix fniâus bonos, putris au tem arbor fertfru-dus malos.Nonpoteft arbor bonafrudut malos ferre gt;nbsp;ncque arbor putris bonos fru. dus feer«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cat;*

-ocr page 172-

45S BK GrATITVDIN*. '

Galat, pv.;.^. NosenimSpirituexj'\ He fpern iuftin's expeélamus. Nam 1quot;, Chrifto Icfu neque circuncifio quicqu’quot;’ valefjneque prxputium, lèd fides per eb* ritatem agensè Item

lt;ftus S piritus, eft charitas,gaudiü jpax,!«'*' taSjbenignitas.bonitas.fides.manCustu^ temperantia. Aduerfus eos qui fimtei^ tnodi, non eft Lex. Quienim/«nr Chrilquot;' Carnem crucifixerunt cum aftedibus cupifceritijs. Siviuimus(piritu,fpiritult;'*' amincedamus.

i. Pct.s. V. I.Ï. Similiter vxotes fub*‘ û^lînt fuis viris:vtetiam fiqui no obediuquot;’ lermoni, pervxorumconucrßtionemab'' quefèrmonelucrifiant; VlMfpedarinttu'quot; reuerentia r0ni«»â(4W caftàm conuCfft^'’' nem vcftram.

Matth, ƒ. V. /lt;Î.Ita fplendeat lux ram hominibus,vcvideant veftra bon^ pera,glorificcntquc Pattern veftrum qui®' incœliï.

’ Rom.z4.v./9. Nempeigiturquseadp* ccm faciunt (c(ftemurjamp; quçad mutut** zdificationem.

//.N”

-ocr page 173-

tgt;E GkATITVDJKÏ,

txxxvit. Nm poj/unt igitur iÜiftr^ ingrat i, amp;■ in ptc-tatü fecure perßftenta , ifuaprauitate adDtum ntnconuertun-^ m?

NuUo modo. Nam,vtfcripturate ftaturgt;nec impudi-

/.Corinth.(5. V.p.K). An igno» ratisiniukosnon cfle hsreditatem Dei poffeffuros ? Ne errate: neque fcortaiores » nc-queidololatrz.ne qucmœchi, ne-que molles, ncqj qui concumbunt cummalculis,ne que furcs, ncque auari,ncqüecon-uitiatotcs, neque rapaces regniDei hxreditatem pof-fidebunt.

ci, necidololatrç, necadukeri,nccfix-res,nccauan,nccc-briofi, nec conui-, tiatoics,ncctapto-, tes.hstcditatemre-

gni Dciconfequcn-, tut

Ephef y. V.

nullum fcortato-

Nam hoc noftis rem autimputum,aut auatü,qui eft idolo-latra «habere hereditatcm in regno Chtifti amp;Dei. Nequifquam vosftducatinanibus fermonibus.ProptcthçccnimvenitiraDei in contumaces.

t.lohan.^.v. Nosfcimusnosttanf-latos effe ex motte advitam » quia diligi-» mus ftattcs qui non diligit fr attem, manct

-ocr page 174-

If* DE Gratitvbinï»

in morte. Qyîfquis odit fratrem fiioiii' homicida eft ; amp;nbsp;noftis nullum homiö' dam habere vitam sternamin le man«B' « tem.

Lxxxviir.

‘*Roma.lt;f.y-'^

6. Scpulti igitu^ fumus Vnà eo per Baptift”' in mortem: Vt®' CUC excita tus Chriftus ex m®*'

Quibus farttbtu conßat (»nuerße hominis ad Deum?

Mortificationc veteris amp;nbsp;viuifica-tiöenoui hominis.

tuis in gloria®' Pâtris : ita amp;nbsp;nos noua vita ambulenii®'


Nam fi cum eo plantati coaluimus confû'' mationc mortis eius, nirnirumetiamf*;

feientes veterem ilium noftrum homin®® cum eo crucifixum efle, vcencruetur pus peccati, ne pofthac nos lèruiamusp«^ cato.

EpheC4,. V. 22. 2j. 24. Nempe depone^ lt;^uod ad priftinam conuerfàtionem net, veterem ilium hominem,qui de«pW*' ri veto fpiritu mentis veftrx,Etinduere o®* uum ilium hominem,qui lècundum^' um conditus eft ad iufticiam amp;nbsp;ûndifl’®'

niam vecam.

-ocr page 175-

®E GrATITVDINI. Iffl

II if

If

ColoC^.v.;.^.7.8.p.io. Mortificateigituc membraveftraterreftria.fcortationemjim-puntatetn.mollitiemj cupiditatcm malam amp;auarinain, quxeft idololatria. Ob qua venir ira Dei in filios contumaces. Quibus

in vit^s 8c vos verfabamini quondam, * quumintjsviueretis, Atnuncdeponitee-* 'tiani voshxcomnia,iram.excandefcenti-j; am, malitiam, maledicentiam, verborum turpitudinem-abotevcftro. Ne meniimi-Î aii alius aducrfusaliumiquamexueritis ve-»tetcm ilium hominem euro fadis ipfius: ' £tinducritis nouum ilium, qui renouatur vinagnitionem congtuentem imagini eius ^juiipfumcondjdit.

‘i.Cor. Expurgate igitürvetusfcï-I ‘mentum, vrfitis noua mafia, ficuteftis fer-

menti expertes. Etenim Pafcha noftruni pro nobis facrificatum eft, nempe Chti-

2.Cotinrh.7.vetf.z/. Ecceenimiftudï-pfum, qubd fecundunr» Deutn trifiitia afie-éti fuiftis,quantum in vobis effecit ftudi-um? imb defenfionem, imbindignatio-nem,imbtimorem,imóvehemens defide-

* tium,tmoZelum,imbvindicationem? Pet omnia teftatum fwifiis vos eflie puros in hocnegoüo.

L a

-ocr page 176-

1dl KB Gr atit vdinä*


ixxxix. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rom.AV'j

Q^idelimortfficatiovt- nbsp;nbsp;Nam G fecun*

terii heminii ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;carnem vixetitquot;

. Verèamp;ex animo dolere, quodpccca tistuisDeumoffen-deris, cafquemagis ac magis odilTeacfu gctc

futurum eft» ' moriamint:(f‘‘' Ipiritü adio^’ corporis mötti’ cecis.viuetii. , (cindite cot ** ftrum, ndautfquot;

veflimenta veftra, amp;conuertiminiadP? minum Deumveftrum,quia mifcrico'^’. miferatoreft, longanimis 8i multz cordiæ,amp;pœnitensfupermalum. .

Okx.^.'V.i'). Etó.v.i. In tribulations''* quïrant me,dicentes : Vcnite, amp;reue''’' mur ad Dominum: quia ipfè rapuir, nabitnos: percu(sit,amp;alligabit nos*

1

(

1 e

1

lt;

1

1 J

xc.

QuideSl vtuificationoui hominis.

'Vers, lætitia in Deo per Chriftum *,amp;feriumac prom ptumftudiuminfti-tuendi vitamexvo-

Rom. y.] Hificati igitutsf fide,paccffl hal’*' mus ergaDeumi per Dominû n®; ftrumlefumChquot;

Ihim.

Roni,r4.

lUO'

-ocr page 177-

de GaATXTVOtNE. ItfJ luBtatcDci,omnia- Non enim eftre-i que bona opera ex- g^um Dei efea 8c # erccndi\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potus.fed iuft.tia,

amp; pax amp;nbsp;gaudiu per Spititum fandum.

Efa. y/.v./y.Quia fic dixit Excelftis 8c fub-( limis habitansi» feculum,8ccuiusnomen

efl Sandus : excelCum locum amp;nbsp;fandum ha-

A bito, amp;cumcontrite amp;nbsp;humili fpiritu, vt viuificera fpititum humilium, amp;vt viuifice

Corcontntotum.

Rotn.6. V. Jo.tt.Nam qubd mortûus eft, pecc^ito mortuus eft femel : quod auté viuit,

I

mottuos effe peccato, turn veto viuere Deo . petChriftumlefum Dominum noftrum.

Calat. 2. V./?. 20. Ego enim per Legem , Legitnortuusfum,vtDeoviuerem. Vna cum Chtifto ctucifixus fum. Viuo autem

non ampliusego, fed viuitin meChtiftus. Ecvitamquam nuncviuo in carne, viuo II’ pet fidem Filij Dei, qui dilexit me ÔC wadi-ditfemetipfum ptomc.

v

I'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCÏ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4T» _ ■ .

ir 2««ƒ«« bo«4 ope- _ .

^4 ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qfiicqutd ex fide

non eft, peccatu

Tantum ca, qu« eft.

1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3

-ocr page 178-

DE G K A T rTTD TM-g..


1«4


ex vcrafidc‘*,fecun-dum legem Dei fi-unt^, amp;adtiusfoii-us gloriam refcrun-tur ‘^jNoneaaiitem quæ â nobis opinio-nercfti confiâ:3,aut ab hominibus tradi Ufunt

Samuel-'’' v.aa.Dixitaute®: Samuel, Nûq'''‘ voluntas DoUquot;' ni in holocî'*' ftisamp;viitiniisi'' in obtempéré^ voci Dominât'. ce parère qyà#î^ crificiutn, n’*!'*'* ell aufcult*'*'

quam adeps arienun-

EpheC Z. V. to. Nam iplîas opus fuHquot;** conditiinChrifto Ie(ü adbonaopera»'!'* pratparauitDeus.vtincisverfaremun , i. Gorinth. to.y.31. Siue igitur edit”’; □«bibicis, ïïuequid facitisjomniaingl®'' am Dei facile.

‘^Deut. n.v.32. Cuftodite ergo,vtftt''^ omniaftatuta Sciadicia qua egodo«’^ vobishodic.

Ezech. 20. V. tg. 19. In praceptis Fatfquot; veftrofum neincedatis,amp;iudiciacorun’i* cuftodiaris,amp; inidolis corumnepoll”^'' vos. EgoDominusDeus vefterr in pf*? ptis meis ambulate, amp;nbsp;indicia mca cufto“* te,amp;faciteea. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

E(ài. 2^.^. Dixit itaque Doni”’j’’J Propterea quôd appropinquauit

-ocr page 179-

DE Gratitvdine.

»(le ore fuo, amp;nbsp;labi js fuis h on oraueru n t m e : cor autem eius elongauit (e à me : fuitque timoreoriim, çHohjBuerMwrme,mandatum I, hominumcdoétum. Proptereain^Miwecc« ' çgoaddam vt mira faciamin populoiflo: mira inquani 5c miraculum : peribitque fà-’ pienciafapientium eiu5,amp; intclligentia in-I telligentium abfcondetfèfe.

Matth, /ƒ. V. 7. S. 9. Hypocrit«, benè de J vobisprophecauitEJâias, dicens, Appro-pjnquattnihipopulus hic orc fuo.amp;labijs me honorât : cor autem corum procul ab« eftàme. Scd fruftramecolunt, docentes dodrinas.qujt funt mandata hominum.

!' t

il

[ii f t'

xcii.

g«« eü Le» Dit?

Loquutus cft Ûcus omnia verba hæc'**

Deut.;.Y,4.r« Facie ad faciem loquutus eft Do-mi niAs vobilcum in CO monte ê ma dio ignis (Egove ro (labam inter Dominum amp;voi

cotempore.vtrenuntîarem vobis verbum Domini.- timebatis cnim â facie ignis;£gt;C non alcendißis in montem) dicendo.

-ocr page 180-

^66 OE Geatitvoinb. gt;

Primum Præccptum.


Ego fum Domtnui Dette tuus, quieduxit te ex Aegypto dorne feruitutif. Non habe-bis Deos aliènes in eon J^eöin meo

Exod.i« v.^'

Ego Dotninu® Deus tuus «qui*' duxi teêterraMi' frâim.èdomofcf' uorum. Nonetüt tibiDij alienicO’

ram me.

Deut. ƒ. y-ó. 7, Ego Dominus Deus tuoft qui eduxi te è terra Aegypti c domo feruO' rum. Non erunt tibi Di] alij coram me.

Secundum Præccptum.

Ne fculpAS tibi ß. mulacrum, nee 'vllam irnaginem effingas eo. ru, qua aut fuprà ßint tn ccelo , aut infra in terr a,aut in aquts ßib terra neque incurues tetllis, neque coLtsea. Egoenim fum Domi. Kui, Deus tuus,fort is,. flûtes, 'vindicans pec. cat a patrum in filijs.

'■Exod.ao.v.4*' S.6. Nonfaciesti' bifculptileneqü« vllam limilituiii' nem toruut quï funt in ecclo fo' fum, neque w«* qu« finit in terri dcorfum, neque eorum qus ini' quis fubter terra. Non incuruabis te«is,neque coles ca:Ego enimDo idqut

-ocr page 181-

dk Gratitvdine, 167

idlt;jutfntertia ^quar ta progenie eorum qut ederunt me : mtfe-ricordia viens in mil. U(imam eorum, qui di ligunt me, objeruat pracepta mea

if

minus Deus tuus Deuszelotes,vin* tansiniquitatem patrum fuperfili-os, in tertiam Sc quartam jjenerd-tionem ,odiohabé tibusme.-Etfaci-ens mifericordia

millibus diligentibus me cuftodicnti-busprxceptamea.

Tcttiumpræceptum.


Exod. 20. V.

7. Non aiïumes nomen Domini Dei tui in vanu; quia non infonte babebit Dominus eum,qui af-fumpfetit nomen eiusin vanum.

vfurpes name Domini Dei tui terne, re. quot;l^equeenim Domi nusdimittet eumim-punitum, quinomen eius vane vfurpaue-rit

Deut.y.v- //.Non affumes nomen Domini Dei tui in vanum : non enim Dominus infontcm habcbiteum,qui acceperit nomç eius in vanum.

Quattutn przccptum.

vt die Exod.xo.v.l

L i

-ocr page 182-

BE Gratitvdini.


Sâbbutht ßmcitfices. Sex dtebui »perAberif, amp;nbsp;fides omne opus tu ttm:f^t fipttmo die Sibbithum erit Domino Deo tuot, fides vllum opus, nee tu, netflius tuus, »ec fUi t Ui,»ec feruus^tu. US, nec indUitui, »ec iumentum tuum, »ec iduem qui eïi intn portas tuas.

fix diebus fecit Deus cxtum, ter nm, mure, amp;nbsp;quacunque in fi fünf, 0“ requieuit die fiptimojdcoque bene-dixit diei Sibbithi,^ JinSiificiuit eum

ÿ.w, il. Record^ re diei Sabbaths VC fandificcsillU' Sex diebus op«‘ raberisj amp;nbsp;facies omne opus tu«' ’At die feptioi« Sabbathum erîf Domino Dt® tuo ; non facie* vllum opus, «e-que tu.nequefil'” us tuus, nequefi' lia tua, nequefet' uus tuus, neq«e anciila tua, que animal tU' um, nequeperequot; grinus tuus q«* eftin portis tuis* Sex enim diebuS fecit Dominiis cœium amp;terram»

mare.amp;quxcBD-queyÄ»^incJs-amp; requieuit die fcptimo:ilt;i' circo benedixit Dominus diei SabbathijS^ (ändificauiteum.

Deut. verC' 12.13. ty. Obierua dieni fabbachi, vcünditices cum, quemadtno' ^om

-ocr page 183-

DE Gr AT I T VD INE. tlt;Sgt;

dum prscepittibi Dominus Deus tuus.Scx dîebus operaberis amp;nbsp;faciès omne opustu-utn : Dic autem feptimajabbathum erit Domini Del tui : non facies vllum opus,tu, neque filius tuus, ncque filiatua,neque(èc-uustuus,nequeancUlatuajncque bos tubs, neque afînus tuns, ncqae vHum iumentum tuum,ncque percgrinus tuus qui habttaue^ hfintra portas tuas.-vtrequiefcaticruus tuus amp;nbsp;ancilia tua ficut ui. Et meminerit quodferuus fucrisin terraAegyptijamp;cdtt-xerit te Dominus Deus tuus inde in manu valida, amp;nbsp;brachio extento : idcirco, przce-pittibi DominusDcustuuSjVt facercs diem fabbathi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Qmntuna præccptum

Honora Pâtre tutt Matrem tuam^vt di» •uiuas in terra, quant tibiDomintuDeustu-usdaturuse^f.

f Exod. 20. V. 12. Ho nota patte tuum amp;nbsp;matretn tuam : vt prolon-gentut dies tuifù pet terram,quatn Dominus Deus ta usdattibi.

Deut. ƒ. V. irf. Honora pattern tuum amp;: matrem tuam,quemadmodum prxccpitti bi DominusDeus tuus; vt ptolongétur die» tut.

-ocr page 184-

I7» DE Geatitvdike.

tui, amp;vtbeneiîttibifupcr terram, quâO* Dominus Deus tuus dat tibi.

Sextum præccptum.

3^0» occides nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Exod. 20.y.'S

Non occides.

Deut. V. 17, Non facies homicidiuin*

Septimum præccptum.

3^0» Commitees a- Exod. 20. v f*

aduitenum.

Deut.;.v./^. Nequecommittesadulteri*' nm.

Oâauumptaeccptum.

T^onfuriberis \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*Exod^o. r.(fgt;

Non furabcris.

Dcut. y.19. Nec furabcris,

Nonum præccptum,

dices contrtt Exod. 20. y-tuum fai- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loqueris

y«»» teßimonium aduerfus proxi-mum tuamteln* monium mendacij.

Deut. 5. v-20. Ncquc dices inproximun# tuum teftimonium Érifum,

Dccimum

-ocr page 185-

Gratitvdink. »7X

Dccimum præceptum»


Exod.50.v./7-Non concupifcet domum proximt tui,nonconcupi-fces vxoré pro-ximitui, neque fcruumeius, ne-que ancillam e-ius, neque bo' uem eius , negt;

7{on concupifcts domum proximi tui, ntc concupifies vxo-remproximittti, ntc ßruumeiui,nec Antil-gt; lam,nechouem, nee aß num, nee quiequam tor um, c^uafuntpro-ximi tui l.

que aßnum eius» bec quiequam e orum qua funt proximi tui.


Dent, ;,v. 2i. Neque concupifees vxorem proximituijnecGoncupifees domum proximi tui, agtum eiusautferuumeius,aut ancillam eius,bouem eius,aut aßnum eius» neque quiequam torum qua junt proximi lui.

XCÏÏI, g»emolt;/o dittiduntur hae fracefta?

In duas tabulas quaruni prior quatuor pr»ceptis tra-dic, quopaólonos

“•Exod. ^4.V.

2S. Fuit autem liofes ibi cum Do-mine quadragin tadiesamp;quadra-ginta nodes: pa-nem non edit amp;nbsp;aquatn non bi-erg»

-ocr page 186-

1,7* DE GRATITVDIN«.

«rgâ Dcum géra- bit:

mus: Pofterior fcx tabulis verbaf»' praeccptis, quçoffi-

cù proximo dcbca.

renuûciauitvobtf

padutn fùunj quod prxcepit vobis vt fac*' retis, dcccm verba, amp;nbsp;fcripfit ilia in duabu*

tabulislapideis.

Deut. w.v.?.* Feciigiturèlîgnis /îttîn^’ acdolaui duas tabulas lapideas ßmiles pi'* oribus, alcendique in montem curndo»' bus tabulis in manu mea. Scripiîtquci” tabülis iuxta (cripturam priorem, dec«^ verba quæ loquutus fueratDominusVol’'}' cum in monte ipibè medio ignis,in die'll uscongregationis, Scdeditillas Dofni”quot;* mihi.

Matth. 22. verf 37.38. jp. îefusauKi’j dixitei, Diliges Dominum Deum ex toto Corde tuo,amp;ex tota anima tu3gt; cx totacogitationetua. Iftudeft prim»'* \ nbsp;amp;nbsp;magnum mandatum. Sccundun»

aucem eft huicßmile, Diliges proximumtuumvt te ipliiiB.

-ocr page 187-

»ï GtATITVDrNï;. 175

quot;r. Cor. 6.V.

10. An ignoratis inioftos non eff« Dei h'xreditatem poffeßuros? Ne et race: neque Icorti tores, nccpreido-lolatrx,neqi mœ. chi,neque molles neqüequiconcû-bnntcn mafculis*

XCIIII.

fofluht Dfw i» frimo pr^ece-fto?

Vt,quàm mihi thata cft falus ani-ïnxmeæ.tam ftudio sè vitem amp;nbsp;fugiara omnem idololatri-atn*,magiarn, m-

cantationem, lupcr ftitionem ^,inuoca-tionem fanftorum, , autcçtcrarumctea-

turatum^; vnicutn , autemamp;vetuaiDc-

Nequefures,ncq; auatijncquecbri-ofi.nequcconui-tiatores.ncque rapaces. regniDei

fidebunt.


um leâè agnoVcam

j.Cot.Jo.V.z.Ne ipû fobftdatn^, igitur idololatrx fumma bumüitatc cllote,fient quidi f,amp;patietïtiatneilli corû.vtfcripiûeft, fubqciamS, ab eo Sedit popnlus ad

edendû 8c biben-

tolo omnù bona cxpcftcm , denv-

dû, amp;nbsp;fonexerét


, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, adlndendû.Etv»

queimimotoidisaf

fcauiptumamê».tc met, fngtw

i U«caiSVcaet«% abïdoïoUtna.

adttb

-ocr page 188-

»74 Grati TVDÏ NE.


adeo vt omnibus potius creaturis re-nunciem, quàmvt vel minimum contra eiusvoluntatem commitam

^Leiiic.

Nee vertatis ad Pythones harufpicesjOecO' fulatisew, Vtp?' luatis vos in®'* Ego Domin’P**;

usvefter. _ i

Deut. i^. V. to. II. fz. Non inuenietuth’'*' qui tranfirefaciat filium fuum aut filial ant per ignem, diuinans diuinationes.pquot;^' ftigiator,amp;augur,neque maleficus; NeQ“® incantator,neque interrogans PythonciJ'' neque magus, neque quxrens â mortu''' Abominatio enim Domini eftquicun^* facit hxc, amp;nbsp;propter aborainationes i»*’ Dominus Deus tuuseijcit illas â facie tu’;

'■ Match. 4..V. /o. Tum dicit ci lefus, A“ Satana. Scriptum eitenim,DominuwD* um tuum adorabis,amp;ei Ibli (eruies.

Apocal. 19. V. /o. Et cecidi ante pedet eiquot;' vt adorarem cum : led dixit mihi .-videquot;' feceris conlèruus tuus fum, vnus ex bus tuis, qui habent tellimonium h'quot;' Deum adora : teftimonium enim lef“ *

Ipiritus ptopheui.

Apocai.22.^.p.Egovero Iohannes, qui hxcaudiui amp;vidi. EtquumaudilY amp;vidiflem, cecidi vtadorarem ante

Ang«“

-ocr page 189-

. DI GiATITVDINï, I7Ç

Angeli,qui mihi hxc oftendebat: Is verb di-' xit mihi, vide ne ftttr'u : conferuus enim tu-•; -usfun, amp;Lvnus fratrum tuorum propheta-1 rum.amp;eeorum quiteruancvetbaiibrihuius Deum adora.

^lohan./z.v.j. H«c eft auté vitaaeterna, VC te folum cognofcant ejji Deum verum, Sc

'1 qiiemmilifttlefumChriftum.

J 'lerem.t/.v. ƒ• SicdixitDominus,Ma-ledidus vir qui fidit homini, amp;. ponit car-nembrachiumfiium, amp;äDomino reccdic coreius. Et v.7. Benediftiis vir qui fidit Darnino.amp;cft Dominus fiduciacius.

ƒgt;.Pec.j,Y.Ç.6. Similiteriunioresfiibie-dieftotefenioribus, amp;omnes fubijcimini vicifsim. Modeftiaeftorcintusornati.Nam Deusfuperbis reiiftit.humilibusauremdat ‘ gratia. Submittite igitur vosipfos fub potc-ti manu Dei.vc vos in tempore extollat.

Heb./o.v 56. Nam patientia vobis eft o-pus, vtvbi voluntatcm Dci pr«rtitcritis ,to-portetispromifsioném.

ColoCi.v.u. Omni tobore corrobotati, ftcundum gloriofam vim ipfius, ad om-nem tolerantiam animi lenitatemcum gaudiö.

j Rom.y. v. 3.4..Neque i(ifoium,fedetiam j gloriamut in opprcfsionibus.fcientes qubd opprcfsio patientiam cfficiat ; patientiave-

-ocr page 190-

17« nbsp;nbsp;.»lt; Gratitvbiki.

ró experientiam, cxperientia autem Q’C**'' (pes nonpudefacic.

z.Corinch, lo.v.io. Neque murmnrate,li' eut quidam eoram murmuraruntjamp;peri«' runcabexcerminatore.

PhiHp.a.v.z-^.Omniafaciteabfquc mul' murationibusaedifeeptationibus,

Pßlm,io4..v.a7.a8.25gt;.^o.Vniuerfaip* inte fperantjVtdes cfcamipforum inteu’' pore (ùo. Das eis, colligunt. aperis manu’’' tuam.läturanturbono. Abfeondis fad^'quot; tuam, turbantur: aufers fpiritum eoru’”' deficiunt, amp;in puluetem fuum reuertu»' tur. Mittis fpiritum tuum, creantur:amp;”'' nouas facicm terrx.

Efti.4T. V. 7. Ego Dominus amp;nbsp;nullus® vitra .‘formans lucem Si creans tenebrasf’' eiens pacem amp;nbsp;creans malum : EgoDoUquot;' nus fatiens omnia hate.

lac /.V./7 Omne munus bonum amp;on”’* donum cfl perfetftum fupernè.defccndeus Pâtre luminum.apud quem non eft tram' mutatiü.autconuerfionisobumbratio.

' Deut 6.V. ƒ. Diliges ergo DominumD^' umtuum ex totocordetuo,amp; totaanii”’ tua, amp;nbsp;tota fortitudine tua.

Matth. 22. v.;j7.3#. Diliges Domii”quot;” Deum tuum ex toto corde tuo, Siextot«^' ^limaciUjamp;extota cogicationetux 1^°^

-ocr page 191-

Dî GRAT! TVDIN K.


*77


primum amp;nbsp;magnum mandatum.

Weut. 6. v.2- Vt timeas Dominum De

em tuum .cuftodiendo omniaftatutaeius, ''' nbsp;nbsp;amp;nbsp;prscepta eius qux ego prxeipio tibi,amp; fi-

liustuus amp;nbsp;filiusfilij tui, omnibus diebus

vitxtux: amp;vt prolongentur dies tui.

amp;

1'

Pfalm. nt. v. to. Principium fapientis, timor Domini : intelledus bonus omnibus facientibus ea ; laus eins permanetin Ceculum.

11 1»

V V y

I

Prouetb, (.v.7. Timor Domini principium feientix : fapientiam amp;nbsp;eruditionem llulti neglexerunt.

Prouerb.p.v.to. Principium fapientix,timor Domini : Sefapientia fandorum intel-ligentia.

Matth.to.v.aî.Netimetevotw abijsqui trucidant corpus, animamautern non poC. funt trucidare : fed timete potius eum qui

poteft amp;nbsp;animamSc corpus pcrdcre in ge-* henna.

Matth. 4. v.ro. Dominum Dcuratuum ’ adotabis amp;nbsp;illi foli fcruies.

Deut. /o.v.20. it. Dominum Deum tuum timebis, illumcolcs.illiqueadhxrebis.Sc per nomen eius iurabis. Ip(e eft laus tua, amp;nbsp;ipfe eft Deus tuus, qui fccit tecum magna amp;nbsp;terribilia. iHa qux vidcrunt oculi tui.

Ma

-ocr page 192-

»78 DE GRATITVDINE.

Match.5.v.27.3o. Quod fî oculus tu^ dexter facit vttü offendas,crueeutn amp;C abil'i ceabstc. Expeditenirn tibi vtpereatvn^quot;quot;, ex membris tuis,ac nontotum corpustU'. umconijeiaturin gehennam.Et.fidexte’’ tua manus facit,vttuoffendas.excind«*' am, amp;abijceabs te. Expeditcnim tibi)^ pereat vnum ex membris tuis, ac non to'”; corpus tuum conijciatur ingehennam«

Matth, zo. V. 37.Qui amatpatffj. aut matrem fuprame.noneft medignquot;*' Etquiamatfilium autfiliam (ùprame,o'’’' eft me dignus. Et qui non accipit cruceij* fuam, ac fequitur me â tergo.non eft me'*'' 1 gnus. Qiiiinuenerit animam fuam,petlt;l*'l cam : Et qui perdiderit animam fuam ' caufa,inuenieceam.

Ad.j.v.a?. ObedireoportetDeo potin* quàmhominibus.

X C V.

Quidenidolulatria ?

Eft loco vnius Dei, autprætervnû ilium amp;nbsp;vcrumDe-um,quifein fuover bo patefecit, aliud quippiam fingere

Ephefj-v/' Nam hoc noftislt; nullum (cortato-rem aut impurquot;; aut auarum,qn' eftidololatrajha' berchœreditate^ in regno Chrift* amp;Dei.

ani

-ocr page 193-

Gratitvdini.

? autbabere, in quo /■ Paralip.lt;6. v.

i' fpemrcponas*. ^ Omnesemm igt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dij populorum,

I' idoJa ; Dominus autem cœlos fecit.

i Philip.j.v./^. QaoTum,hofliumcrucif,ü-r niseöexitium : quorum Deus cff venter, I amp;gloriacum confufione ip(brum:quiter-b rel tri a cuunt.

Galat. 4. v.^. Imótïim quidemignoran-

I tes Deum, (èruiebatis ijs qui natura non ' funtDij.

I EpheCz.v.«. Vosiw^wrfWjillotempore fuiffeabCqucChrifto, alienos â Repub. If-raëlis,amp; extrancos â padis promifsionis, : fpem non habentes, amp;nbsp;Dei expertes in gt;nbsp;mundo.

/.lohan.a.v.îj.Quifquis negat Filium, is • ne Patrem quidem habet.

a.Iohan.i.v.p. Quifquis tranfgreditur, necmanctindodrina Chnfti,Deum non

' habet;qui manct in dodrina Chrifti,hic I amp;Patremamp;Filiumhabet.

• nbsp;nbsp;nbsp;lohan.ç.v- 2^. Quinon honorâtFilium,

' non honorât Pattem, qui mißt cunt

xcvr.

Quid foßuUtfecundum Pritceptuin ?

Ne Deum vllal-

** Deut. 4.v.tç. 16.17.1S, iç.CAvieto ergo diligenter a-nimabus velhis

M i


-ocr page 194-

iSo DE GltTïTTDIKB»

magine autfiguracx-primam’ “^jnec vlla i-lia ratione cum cola-nius,quàm qua fein Vcrbo fuo coli præcc-pit^*

II

(nonenim viäk ftis vllam ini»-J ginem die quff löquutuscftDo',

h

.k|5

minus advosin Horeb è medi’, ignis) Ne fort*, corrumpatis viaf vefiroft faciatis vobif fculpti!e,aut imaginem vllius fimulachN id efieffigïem maftuliautfœminx: Effg'quot; cm euiulcunqueanimalis, quodin terrai^*' gaf- efiigiem cuiufcunque alatx.qujtvo^ per cœlum : Effigiem cuiufcunque repeO®* in terra■■ effigiem cuiufcunque pilcisquii” aqua degat lub terra; Neueattollasoculo* tuos in cœlum. amp;nbsp;vidcas folcm, amp;nbsp;1 unaö*’ amp;ftellas,omnemmilitiam coeli,Scinip®'' laris ,amp; incurues te iHis,colasqueea,q'’* diftribuit Dominus Deus tuus omnibus p®' pulisfubtoto ccelo.

Eiaix. 4Q. y- ’9’ 20- 2.1. 52. 2^. 24« Cuiigituraßimilabitis Denm? amp;quaniquot;' militudinem difponetis ei ? Nonne lcnlp^' Je confiât faber, amp;nbsp;aurifaber ex auro exp’quot;' dit illùdjcatenaique argentcas confiât anrifex? Nonne pauperoblationrligfquot;’'quot;’ ^uodnon putre(cat,cligit:artificem peritquot;'^^ quçrit fibi adprxparandum fculptfiî. ƒ non dimoueatur An non icitis? aonne’^

-ocr page 195-

DK Gl ATITVDINI. l8l diftis ? an non vobis annuntiatum eft à principio ? an non, an non intellexifti« fundumenta terrx ?Is(èdetfuperfphœrara terra, amp;nbsp;habitatorcs emsfunt locufts: ^ui extend« velut telam cœlos, amp;expan-diteos tanqnam tabcrnaculum ad habi-tandum. Qui ponit principes in nibi-lum,indices terrx velut inane facit. Eti-amnonfunt plantati.neque fati funt,ne-queetiam radices egit in terra ttuncus eo, rum :amp;etiamflatineos et arclcunt.turbo-que velutftipulam aufcret eos Cui inquam afsimilabitis me amp;nbsp;xquabor tlli, dicit Sandus?

Rom./ v.aj 14.21). Motarunt enim glo-riam incorruptibilis Dei in cfformatam imaginem mortalis hominis,amp; volucrum, amp;nbsp;quadrupedum, amp;nbsp;reptilium. Qiiam, obrem etiam tradidit eos Deus cupiditati-buscordiumipforum ad impuritatem, vt fœdatcHt corpora fua inter fe: Vt qui Dei Veritatemmutarintinmcndacium, amp;nbsp;co-luerint acferuierint rebus creatis, prxterv-to Creatore, qui eR benedidus in (ccula, A-men.

Ador./zv. 19. Progenies ergo Dei cum fimus, nondebemusexiftimarc, auro aut atgento,auclapidi,(culptili attificij ^t có-

M 4.

-ocr page 196-

»Si »B Gratitvdine.

mentationis hominum numeneflefimilei

i. Samuel. y. 2j. Quiayjfwt peccatutfl diiiinationiseh rebellio.-amp; idolum amp;the-raphim tranigrcdi : eb quod contempfilh verbumDomini.abiccittenefis Rex.

Deut./2.v.^o.3/.;?2, Caue tibi ne iliaque-es teeaWff poft eas, poftq uam perierinc âfî-cietua.-neinquirasdedijsearumjdicendo» minoDeotuo : quia omncmabominatio-nem Domini quam odit fcceruncDijs fuis^ nam eciam filios fuos amp;filiasfuascombu-rebant igni Dijsfuis. Qiiiequid egoprxci' pio vobis cuftodietisjVtfaciatis aionaddfii adillud.neque diminues exeo.

Matth.Sedfruftrame colunt»docentes dodrinas qutt junt mandata hoffli'' num.

xçvit-

An nullt erao prorfas fin^ gendtfunt tmtgines aut fimulachra ?

Deusncc vlla ra-tione effingi debet, nec poteft:Crcatu-rasautem^etü expri

* Exod. 2^-24..2/. Non ado-rabis Deos eorujj neque coles cos» neque facies fc' cundum operaeo rum.fêddcftruen-do dcftrues eos,

mere

-ocr page 197-

BE Gratitvdine. xS}

, mere quidemlicet; ,j vetat tarnen Dens . catumimagines fin-i ^bauthaberi, quo vel ipfas, velDeum ' per ipfas colamus, 8Uthonoremuslt;

Sc confringendo confringes Itacu-aseorum. Sedcogt; letis Dominum Deum veftrum, amp;benedicetpani tuo,amp;aquistuis: auferamque in-{irmitatem c medio tuo.

Exod.^#.v. v./4.Sed aras eorum dituetit« amp;nbsp;ftatuaseorum confringetis.lucosquc eorum fuccidetis. Non enim incuruabis te

Deo altcri; nam Dominus, zelotes nomen eiusj Deus zelotes eft. Et v. z/. Deos confla-[ I tiles non facies tibi.

Num.^j. V. $/. f2. Alloqucre filios Ifrael, amp;dicaseis,cum tranfieritis larden ad terram Chcnaan,Expellite omnes habitato-resterrx'a facie veftra.amp;perditeotnnes pi-ftutas eorum, amp;nbsp;om nes piduras conflatu-raruin eoru m perdetis.omniaque excella c-orumvaftabitis.

Dent. 7. V. ƒ. Sed fic facietis cis, Altaria e-

I orum deftructis, Sc ftatuas eorum confrin-getis, lucofq; eorum fuccidetis,ac fculptilia eorum comburetis igni.

Deut.z2 v.j.Diruetifque aras eorum, tc ftatuas earum confringetis, lucositemeai'-

M 5

-ocr page 198-

»E Gratitvdine.

rumcomburetis igni,8^ fculptiliaDöOtt’“ earum concidecis, perdetifque nomenO^ rum è loco ipfó.

Deut./^v.az. Ncqueetigcs tibi am : id quod odio habet Dominus Dd”. tuus.

2. Reg.iS.v.#. IplèfùftulîtexcelGjamp;c®quot;' triuitftatuas.amp;fiiccidit lucü,confregitfl^ ferpcntem acreum quem feceratMofc .q'quot;’ vfqueaddies illos filij Kraelislufficiebd’' ei: amp;nbsp;vocauiceum Nehußan. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

XCVIJI.

jS« autemin templis inm-^inestolerarinen poffunt, qtt^ pre übrü funt tm-

peritamultÙH-äint ?

Minime: ncque enim decet nos fa-pientiores efle Deo, qui fuam Ecclcfi-am non mutis li-mulacris fcdviua prxdicatione verbi fui vult erudiri^

''lercm./o.t'*'

10. EtinvnuiJ' defipiunt.amp;ft^i' tè agunt ! envi}' tio vanitatumb' gnumeß. Arge”' tumextenfuni(i' TharGs affcrtuf' amp;nbsp;aurum de ƒ' phazjopus artifi' cis amp;nbsp;manuui” auriGcis, hyaci”' tusamp;purpurai”' dumentum en-rum : opus üp‘' encum vniueti’ fiin'

-ocr page 199-

de Gr ATITVDIfîE.

funt. Dominus autem Deus veritas eQ, ipfe Deus viuens Si. Rex xrernus : ab ira eius eonttemifcetterrajneque (üftinebuntGcn-tesindignationem eins.

Habac.2. v. iS. 19. Quid prodeft fculptile, quod fculpièrit illud.fidor ciusj a«f confla-tile,amp; quod docet mendacium, quöd fpe-recfidorinfigmentofuo.vtfaciatidolamu-ta? Vxdicenti ligno, Expergifcerc • amp;lapi-di fîlenti .Excitarc : num iplc docet ? en co-opertus eft auto amp;nbsp;argcnto, ncc vUus Spiritus eft in eo.

a.Pet.i. V. f^.Ethabemus firmilsimum fèrmonem propheticum: cui redèfacitis quod attendatisjVclut luccrnx fplendenti in obfcuro loco, vlque dura dies ülu-cefcat, Sc lucifer exoriatur in cordibth vc-ftris.

2. Timoth. verf. r/. Totafcri-pturadiuinitusefî infpirata, amp;vtilis addo-ârinam, adrcdargutionem, ad correétio« nem ,ad i nRitutionem qux eli in iuftitia.

Vt perfeâus fit homo Deijadora-nc opus bonum perfeftc inftrudus^

-ocr page 200-

DE GrATITVDINB.


** Lcuit. a^.V' ’


DQittiniea H.

XCIX.


ffMtptO?

Vt nonfolumc-xccrando, autpeie-rando vcrùmcti-am temerèiurando nomen Dei con-tumeliosc, aut irre-uercnter ne vfurpe-mus: neue tacendo auc conniuendo, horrendis iftis fcele. ribus communicc-mu^ Sed facrofan-do Dei nomine non nifi fumma cumreligioneamp;vc-ncrationc vtamur Svtveraamp; conftan-ti confcHionc in-uocatione omnibus dcniquc verbis amp;aftionibusnoftris ipfc/celebretur.

zo.t/./2. q. J K^.Egrcfluseftau- j tem filius mulie- . risK'raëlitidisjqui' , eratfilius viriAe-gyptij, in medio filiorumlfrae{,amp; iurgatifunt inU ftris ipfis filiuî^' ftaciitidis, Si'it Iftaëlita. Etex-prefsit filius mu-îieris Iftaëlitidis nomen amp;nbsp;male* dixit : addux«' runtque eum ad Mofëh : nomen ' autcm matris e* iuseratSelomith filiaDibri.detti-bu Dan. Et po« fiierunt eum in cuftodiam,vtex-poneret eis iuxta IcrmonemDomi ni. Loquutiiseft autem Dominus ad Molen, dicen-do,

-ocr page 201-

gt; BE GrATITVDINÏ. »87

do, Ed UC blafphem um extra caftra, amp;nbsp;po-njBtomnesqui audierunt, manus fiias (ii-P«caput eius.Silapideteumvniucrruscœ. tus. Ad filios autem 1 fraêl loquaris,dicen-dlt;gt;)lt;^uicunquc maledixerit Deo fuo, por-taWtiniquitatem fuam. Etquieicprcfscrit siomen Domini, moricndo morictur,lapi-dando lapidabiint eum vniüerfii» coetus; tamperegrinus, quam indigenâ,cùmex-ptefsetit nomen,morietur»

Leuit, ip, V. n. Et non iurabitis in notni-mendaciter, neque polluas nomen ^tjtiii:ego Dominus.

; Matth.j.v 37. Eflo autem fcrmo vefler, ^t'am.etiam ; non,non : quod autem (upra UKredundatjâmaloeft.

Iacob.;. V. 12. Ante omnia autem ,fra«res quot;’ti.neiiirate, neque percœlum, neqile pet 'Wam,neque aliud vllum iußurandum: fit ’utcm veftrum, eft eft,amp; non non,ne in co-dcninationem incidatis.

''tur.quód mihi curuabituromnegenu.'per ®durabitomnis lingua.

Matth.10. V. J2.33. Qilisqliis igitur confia ttoitur me coram hominibus,confitebor amp;nbsp;‘Soeumcoram patremeo quieftin cœlis. autem negaueric me coram ho

ming

-ocr page 202-

rSS DK Gratitvdine. minibus,nsgaboßc eum ego coraffl*^ nieo qui eR in cœlis.

* z.Timoth.a.v.AVelimigiturviw’P^ cari in quouis loco.puras manus attollfquot;’ absqueiraSc difccptarione.

f Rom,2.v.24.Nam Dei nomen

Vos blafphematurinter Genees.

i.Timoth.zJ.v.z.Qüicunqnefubiugo*^, ïèruijfuos dominos omni honoredigi’‘’*'^ i cûco.ne noméDei ScdoctrinablafpheH’*'® l

C0I0C3. N.16.17. Sermo ChriRi inhi^’p invobiscopiosè cüm omni ßpientüi , cendo amp;nbsp;commonefaciendo vos nquot;’? pfalmis, hymnis amp;cantionibus fpirit”*'’ bus, cum gratia canentes in corde V«®** Domino. Etquicquidegeritisfermon«^ fado,in nomine Domini lefu facitc,gtäf'^ jigen tes Deo amp;nbsp;Patri per eu m.

-Leuit.0'''

quot;Eß ne i^ituradeograuepec catum nirando, aut dtrtt imprecando,namen Deite^ merare, vt Deut et iamb's fuccenfeat,qui quantum in fiefî, illud non prohi-bent aut impediunt ?

.■ Certègrauifsimfi *. Neque cnim vllil peccatum eû ma-

Quum auten**' , nima peccaued'*. idcRaudieriiy^ ccm iuramenti-^ ' ipfcfitteRisqu®“ aut viderit 3^'’ Riueritjnilîrf’quot;' tiauerit.Rretp®' nam iniquitaW* fux.

itilt;

-ocr page 203-

BB GbATITVDINÎ. 781

ius,aut quod Deum gtauius often da t, quàm facri ipfius nominis contume-lia.Quocirca ctiam idfcelus morte mul tari voluit

menDomini,moriendo dolapidabunteum vniuerftis eœcns:tam po regnnus:quam indigena,cùm exprefserit nomen moriatur.

Cl.

pteper nomtn Deiturare?

Poteft.cùm vel ma giftrat’id cxigitv^l alioqui necefsitas, hocpaftofidcmfir-mari.amp;veritatêfta-bilitipoftulat.- quo

amp;gloriaDeiilluftrc tut,amp;aliorum fal ut i confulatur. Name-iusgcRciis iufiuran-dujVerboDci fand-tui*, idcoqucctia

Leuit.i#.v./; 16, Ad filios auté Kraelloquaris.di-cendo, Quicunqï maledixerit Deo fuo. portabit ini-quitatem (ua. Et quiexprefTeih no mortetur.lapidan-

■*Den•^.v.qjDo-' DfMttittA minum Deu tuu ,7. timebisjamp;ipfuna coles,ac per nomó eiusiurabis.

Deu./o.vao.Do-tninum Deu tuu timebis, amp;ipfum coles,illiqueadh^ rebis,amp;pernomé

eiusiurabis.

Efa.4.8.v.J. Audi tehocdomuslaa-cob,quivocamini ex nomine Ifra-clis:amp;dcaquisle-hudah exierunt-, qui iurant pcx


-ocr page 204-

rp« DE GiATITVBINI.

à fanftis in veteri amp;nbsp;nomen Domi« nouofœdcre, rede Ifraelis” -eftvfurpatutn^. cordantur.noni ventatenequfii iuüitia.

Heb.(^.v./d. Nam homines quidemf' eum iurant qui fie maior:atquc ijfdem“ m nis controuerfiz finisjcft iufiuranduni«' confirmationem ddhibituwt

G£neL;/. v.24..EtdixicAbrahanb2S'’i Jurabü.

GeneCj/.v.jj’. Deüs Abraham, hór iudicent internos, Deus corum. ïuranititaque laacubperpauor«!quot; partis fijÜfaac.

lofue. ÿ.v/AEtfecitcum eis lofuapâC®'quot;' aepereufsîteum eisfœdus quod fineret««’ ' viuereuuraueruntqueeisprincipescong'^' gationis. Etv. 19. Dixeruntqueptindp*^ omnesad vniuerfam fynagogam, No«’“' rauimus cis per Dominum,Deum Kräet'“*' circonuncnon pofTumus attingereeoslt; ,

». Sam.2#. v.a2.Nuncinquamiurami“ per Dominum ,quôd nonabfiindes fe'”®” meum pofl me.neque diiperdas nomco ^um de domo partis meià

2.Samj.v.^5'.Venitautévnîüerfii$poPP' luSjVrcibaret Dauidé pane cum adhiic d'« _dicj.-amp;iurauitDauiddicendo,Sicf3cilt;gt;«'JJj

-ocr page 205-

DE Gratitvdine»


1,1


hi Deus ,amp; ficaddat fi ancequam occubue-ritSol.gullaueropancm, aut quicquam quantukimcunque fiierir.

1 Reg J.V. 29.30. Et iurauit Rex,dicens, Viiiit Domin® qui rcdemic animam meant de omni anguftia, Quodquemadmoduni iiiraui tibi per Dominum Deum Ifraëlis* dicendoquod filius tuusSelomoh regnatu-ruseflet poft me, ita (èdebit fuper (oliunt meum pro me, quod/«^uam iiç faciam ho-

1 die.

Rotn./.v.9. Tcftisenîm mihicftDeus, cui fctuio fpiritu mco in Euangclio Filij ipfîus, qubd indafinenter mcmincrim ve-

jk a.Coritith.i.v.aj.Egoverbteftem Deum inuoco in animam meam, me idcirco non-duraYcnifleCorinthum,vt vobisparcam.

.4 en.

M ne licitum iurare per

'1 SanltosautaliMcre-

M aturiu s'

n Non : Nam Icgi-n titnum iuiamemü, \ eft inuocatio Dei,

* a. Corinth, t. V. 23. Ego verb te-fteraDeum inuoco in animam ma am , me ideino nondum veniffe Corinthumvtvo bis parcam.

*Matth.j.v.3*. jj.jó.Egovetbdi

N

quapetitur,vtistan

,t «Viamvnicuscordv-

'1'

-ocr page 206-

i.9t »ï GRATI T VDINE’

utninfpeûor, tefti-moniumdct verita ti, amp;iurantempu-niat, n feiens fallat Porrö^hic honos nulli creaturæ con-uenit

covobis, ncîuf*' tisomnino, i**

que per cœlu'^’ quia thronus I** eftzNequepc^^ ram, quiafcabel' lum cft peduifl*' ius: ncquepfd’'

rolblyma.quia vrbs eft magni régis : W“’ per caput tuum; quia non potes vnuiu^^'


pillum album aut nigrum facere.

lacob ƒ. V. 12. Ante omnitautem. ft**' mei, ne iurate neque per cœlum, neqo« K terram, neque vllum aliud iufiuranduin' autem veftrum eft, eft,amp; non, non: I condemnationem inddatis. • gt;

(S.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prMtpit Deiu in

quarto prece.

pto?

Primùm,vtmi-nlftcriutn Euange-lijamp;Scholæconfer-uentur'‘:vtquc ego cumalijs, turn prç-cipuèfcûis diebus,

•‘Tit./.v.$.i^j;. iusrei gratia nbsp;nbsp;nbsp;'

qui te in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

vt qu« telKl“ fun t pergas coff' gercamp;conftitu’ oppidatim pf® byteros, «cuy®» tibimandau’-

ftudJ' j

-ocr page 207-

ÖB Gbatitvdini, 79J vt celeriua ad te


*'1 ”1 (»1


ûndiosè cætusdiui* nos frequentem , Verbum Dci dili-


’'I


gcnter audiam v-tar facramentis ptecibus publicis meas quoque pre ces adiungam',pro facultatib’ aliquid Conferaminpaupe-


veniani » Qjiód fi tardiusvenero.vt nötig quomodo oporteat in domo Dei verfari, qu« eft Ecclefla Dei viui, columnar ftabili mentum veritatis.

i. Corinth. 9.


ïesf. Deinde vt in


omni vita à prauis


verf. ;i Si nos vobis fpiritualia


feminauim®,ma-


aiiionibus vacem, gnum/uerit finos , Domino concedes


vertra carnalia


vtperSpiritum fan- meffuerimus? Et V. tj. t#. An ne-


üum in me fuum opusfaciat, atquc itafempiternum il-lüd Sabbathum in hac vita exoidi-arS»


icitis eos qui fa-cris opcrantur,«« qult;£ ex facratio /«nfedere? amp;qui , aitari afsident, cum aitari parri-


•W 4


i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus conftituit ija

qniEuangeiium annunciantAtcxEuan-^tlio viuant


'N a


-ocr page 208-

04- Dl Giatitvbinï.

2, Timoth.2. V. 2. Et qus audifti à mï^ ' ter multos teftes,hxc com mitte fidelipquot; hominibus,qui fint idonei ad alios quoqi’’ docendos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

i.Timoth.j.v./j.TequeâpuerolâcrasH' teras nouifle , qux re poflunt üpientei^ redderein amp;Iute,perfidemqux cftinChH' Mo lefu.

!. Timot.^.v./3./4-z$ /Ö Interim dumv«' nio, attcndeleólioni jcxhortationi.dodf’quot; nx. Ne negligito donum quod in te ei'’ quod datum efi tibi ad prophetandu^’ cum impofitione manuum presbyteHl' Hxc exerce, in his efto : vt tuus profedi'S manifeftusfitinteromnes. Attcndetibiip® amp;c dotîtrinæ : perfiftciniftis.Id enim Cfece-ris, dcteipfum leruabis,amp;eos qui re audit* tint.

/.Timoth. ƒ. v. 17. Qtii benèprxiuntprel* byterijduplici honore digni habentor;nsa* ximè qui laborantinièrmoneSidoólrinJ-

^P/alm.^o.v.Jo.j/.Annuntiauiiufiitiam incœtumulto: ecce labia mea non prohi-bui.Domine tunofti. lufiitiam tuamnon ablcondi in medio cordis mei : veritatem tuam,amp; falutem tuam dixi; non celaui mi-fericordiam tuam amp;nbsp;veritatem tuam incce* tumulro.

Pfalm 6S. 27. In congrcgationibus be* aedi-

-ocr page 209-

DE Gratitvdine. 0$

nedîcite Deo amp;nbsp;Domino, vosquieftiscx

J vena Ifrael.

( Aftor.i.v. 4.2. Erantque perdurantes in doârina Apoftolorum ,amp;communicatio-

, nbsp;nbsp;ne,amp;fraftione panisamp;precibus. Etv.4^.

, nbsp;nbsp;Et quotidie perdurantes concorditer in

, templo,ac frangentesdomipanem.capie-banteibum cum exultatione Sc fimplicita-te cordis.

*^^1.Corinth. 14.v./?- ScdinEcdcfiama-hm quinque verba ex intelligentia mcalo-quijVt amp;nbsp;alios inftituam ,quàm decem mil-lia verbotutn lingua. Et v.ip-Prophetx au-temduo auttres loquantut amp;nbsp;alij dijudi-ccnt.Etv.5(.Potcftisenim figillatim omnes ptophetare,vt omnes difeant Scomnes con-folationem accipiant.

‘^/.Cotinth./t.v.5;.54.ltaque fratres mei, cùm conuenitis ad vefeendum, alius alium expeftate. Qu^dfiquisefurit, domiedat; neadeondemnationem conueniaiis.

' KTimoth. 2. v.i. 2.5. Adhottot autem »nte oronia, vt fiant deptecationes, preccs, poftulationes, gratiatum aftiones pro qui-bufuishominibus : pro regibus amp;nbsp;quibus-uis in cminentia conftitutis .vt ttanquil-lam ac quietam vitam agamus cunn omni pietate amp;honeftate.Natn hoebonum amp;ac-wptumefteoram CetuatorenofiioDeo. Et

N 3

-ocr page 210-

1?^ DE GeATITVDINE.

yetf.S.ç.io. Velin» igitur viros precarii” quouis Ioco,puras manusactoIlentesabS' queiraamp;dilceptacione. kidemamp; mulit' tes amidu honcfto.eum verccundia mo dertia ornarelêle, non cincinnis,velautO' vel margaritis, vel pretiolb veftitü. StJ (quoddecec malieres veiitatem fpond«**' tes) open bus bonis.

/. Connth.«4 verl^3lt;J. Quandoquid«® Ü benedixeris Ipicitii.isqui implet locu'’’ idiots quomodo diélurus eft Amen adquot;*' am gratiarum aâionem ? nam quid dicaSi neftic.

ƒ /. Corinth, /d. verf 2. Primo quoqOj die hebdomadis vnufquilque veftrüm ap“’ k reponat, recondens quod pro Dei beni' gn i tare licueri t : ne cum venero, turn colit' âz fiant

/ Efa.dd.v.25.Eteritwdemenlcinnieigt;-lèmcius, amp;nbsp;de labbathoin fabbathumeins» vcniat omnis caro, vc incuruet ft coran nie,dixit Dominus.

* EpheC v-'« i.Liberiaufcultâ-tein Domino p3-rentibus vefttis^ id cnim eft iU' ftum.Honorap»-trcm tuumamp;mi mni-

Dtfnntictt

CM II.

2«/(/ nabis tniungit Deus in quinto pract^ pto?

Vt parcntibus, atque adeó o-

-ocr page 211-

BE GrATITVDINE. JJ7

s-l' r

•J

)

mnibus qui nobis prxfunt, debitum honorem,amorem amp;fidem prxftcmus, nofque ipforurafi-delibus prxccptisamp; caRigationibus ea, qua par eft, obedi-entia fubmittamus '‘■.Tumetiamvtco rum vitia amp;nbsp;mores noftra patientia tolcremus illud femper cogitantes, Deum nos illorum manu veile ducerc ac regere

tré tuam : (quod eft prxeeptii pri-mum cum pro-mifsione) Vt bené tibi fit, amp;nbsp;fis longxuus fuper tertam.Etv.r.Ser ui aufcnltate ijs qui Domini lune fecundura carnem cum ti* more actremore. cum fimplicitate cordis veftri, vc Chrifto.

Colof. 3. y. iS. Vxores fubiedx eftote proprijs vi-ris.vt conuenit in Domino. Etv.io.

Liberi, aufcultateparentibns in omnibus: hoc cnim gratum cftDomino.Et ¥.22.2^.24. Serui,aufcultate pet omnia ijs qui Domini funtfccundumcarnem, non oblequijs ad oculum exhibitis, v t qui hominibus place-re ftudent, fed cum fimplicitate cordis, ti-mentes Deum. Et quicquid fcceritis, ex animo facite,tanquam Domino amp;non ho-minibus:ScientesaDomino vos recepturot

N ♦

-ocr page 212-

tfS DE Geatitvdine.

elle mercedem hxreditatis; nam Domino Chriftofèruitis.

EpheCs.v.aa. Vxores proprijs virisfubio' Axcrtotc.vt Domino.

Prouerb. r, v. Audi fili mi crudirioncnl partis tui,amp;ne dimittaslegem matris tu«-

Prouerb. 4. V. /• Audite filij difciplinam partis : amp;nbsp;attendi te ad kiendam intelligm* tiam.

Prouerb.z/.vetCao. Filius fàpiens, Ixtih' cat pattem : ôc ftultus homo defpicirm^* trem iûam.

Proucrb.ao. v. 20. Audi confilium,amp;fb' kipe correâionem: vthsfâpiens in noitf /imotua

Exod. a/.rerf//. Qui maledixeritpi' tri fiio aut matri fux,moriendo moriatur.

Rom./J. V. /.Omnisanimapoteftatibus fupereminentibuslubieftaefto. Noncnim poreftasnifîâ Deo: amp;nbsp;qux funt poteftawo» funtâDeo ordinatæ.

Pfouerb. 2}.v.aa.Obtempera patri tuo» ipfî quigenuitte:amp; ne contcmnaSiqun*quot; fenuerit mater tua.

CeneC^. v.24.25^.2 Expergefadus vero Noahâvinofiiojtekiuitquodfcciiretfibifi' liusfuus minornatu. Et dixit, Maledi^us Chenaan, (eruusfcruorum eritfratribus fuis. Dixitprxterea', Bencdidus Domii’O®

-ocr page 213-

DK GrATÏTVDINE. ÎJ, Deas Sem,amp; fie Chenaàn fcruus eins.

1. Pet 2. N. /8. Famuli, fubditi eÜote ciim Omni timoré Dominis, non (blùm bonis amp;nbsp;stquisjfedetiam praois.

Ëphefi Et vor patres, ne prouoca-Kad iram liberos veftros,(êd enutrite eos in doârinaamp; monitis Domini. Et Et vos Domini eadem facite ergaillos.remifiis mi nistfcientesveftrumeciamipIbrumDomi-oum efle incœlis, nec petfônx relpedum îffeapudeum»

, ColoC^.v./p. Viri.diligite vxores,amp; nefi-tisaduerfuseasamarulenti. Etv.a». Patres irritate liberos veftros.- nedefpondeanc ânimum.

Rom. /ƒ. V. 2. J. 4.5.tf.7.Icaque quilquisyJ opponit poteftati, Dei ordination! refirtit ; ^ui autemrefiftunt, ipfifibi condemnatio-oeinauferent. Nam magiftratus nonfunt terror! bon!soperibus,fed malis. Vis autem j non metuere poteftatem? quöd bonum eft, ( faeito,amp;laudemab!pfaobt!nebis. Dcie-I nimminifterefttuobono. Qiiód fi fcceris quod malum eft, metue : non enim temerc gladium geftat.Nam Dei miniftereft,vltor ’diram ei,qui quod malum eft,fecerit.Qua propternecefle eftfubijc!,non folum pro-Pteriram, fed etiam propter confeientiam* ‘‘topterhoc enim etiam tributa foluitis : fi-

N 5

-ocr page 214-

»1 Gkatitvdxnje.

quidem miniftri Dei fijnt in hoe îpfôtn cumbentes. Rcdditcigittiromnibusq«’’' debetis ; cui tributum Jeierar.tributum vedigal.vcdigal : cui timorem, timoren* cuihonorem.honorem.

Matth.22.v.2/.Tuncdiciteis,Redditecr' goquxfuntCxfaris, Cxiari, ߣqu«ligt;ii‘ Oei,Deo.

cv.

xto pritiepto ?

Vt proximutn neque cogitatione, ncque verbis , neque geftibus, nedii fadis, vel per me vel per alium contu-mcliaafficiam, auc odcrim,autlxdam, autoeeïdam ^;Sed omnem vindidx cupiditatem abijci-atn^.Adhxc neme quot;nbsp;ipfum lædam, aut feiens in aliquod

Matth, ti. 22. Audiftis^^' I dutn fuifle quis, Non ocö' des.-quiCquisJquot;' tem occiderit)tt' nebitur iudici^' Ègo verb dico''” bis.Quicunqu®'' rafcicur fratrifu® temerojteiiebitut i udici o.-quicunq; j verödixeritfMtflj raca, tencbitutwl fcflu.-quiiquis»!!' tem dixeriC) fr tue,tenebiturgt' henna ignis.

Matth.2^r.j2' peri-

-ocr page 215-

DE GkATITVDINI. lt;04

pcriculum conijci* Tune ait Urus, am*'. Quocirca eti- Conuerte gladi.

umtuum in loeu

am ne cedes fièrent, , Magiftratutn gladio ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ Ruicunq;

6 uiaïuiii qiauiv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accepennt

armault ♦ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gladium, gladio

peribunt.

Cenef. verf. 6 Qui effuderit fangui-nem hominis in homine, fanguis eius ef-fundetur, quiaadimaginem Dei fecit htgt;-

Diinem.

* EpheE 4. vetf. 2rf. Irafcimini, 8c ne pec-ute : folneoccidat fuper iracundiam ve« ßram.

Rom./a.v.zp. Nonvofinetipfosvlcifcen-tes.dtlefti ; fed date locum ira. Scriptum eft enim, Mihi eft vltio: ego rependam dicit ' Dominus.

Matth. J. verf aj. Efto amicus aduerfario ’ tuocitb, dum cs in via cum corne quando * te tradat aduerfarius iudici , iudex te Ü i tradat miniftro, amp;nbsp;in cuftodiam coniicta-tis.

quot; ! Matth. /S. V. jy. Ita amp;nbsp;Pater meus cœle-

*'■ ftisfâcictvobis,nifiremiferitis fuoquifqua ftatri ex cordibus veftras ofTenfas eo«

’’ turn.

‘■Rotn.v.v.z4..Etcarniscuram nchabv

gt;* te,adexplendascupiditates.

ColoC

-ocr page 216-

aoî. Dr Gktitvbimi. ,

CoIo.r.v.ij.Quxrationé quideffl^’r ûpientiz in cultu voluntario,amp; fumn’*quot;' neanimi. amp;ineoquôdcorpori nonp’'*^ ant : non tarnen vllius funt pretij,qttuiiH^^ ^eäent: quitus farcitur caro.

Matth. V. Non tentabis Doiw'd*''’'

Deumtuum.

Genef g. ^.6. Quieffuderit fànguii'^”' hominis in homine, fànguis eius effutnl*' tur:quia ad imaginem Oci fecithomintquot;^'

Exod.a/.verÙ4. Sin verofiiperbèegîfquot; quifpiaminproximum fuum, ita vt(X^' dateumdolo, abaltarimeo toiles cuinM moriatur.

Matth.îd.v.jî.Conuertegladiumtuuiquot; in locum fuum. Quicunque enim acctpc* rintgiadium,gladioperibunt.

Rom./^.v.#. QuodlîfecerisquodnH' lumeft, metue:noneninitemerègladiuiD geftat. Nam Dei minißered, vltot adiram ei.quiquod malum eftfecerit.

-ocr page 217-

»kGratitvdikb. *oj

CVÏ.

Âtquihtc praceptum fi-Itmademprohibtre videtur

ht cxdcm pro-hibcndo,docctDe. us,feradicemamp;ori-ginem cxdis, irara lcilicet‘’,inuidiam podium S amp;vindi-ftç cupiditatem o-difle, atque caorti-nia pro cæde ducc-rc lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. .

** Iacob.i.v.20. Nam ira viri iu. ftitiam Dei non exequitur.

Galat v./ÿ. 20.2!. Porrb ma-nifefla funt opera carnis : quxfunt, adulceriumjfcor-tatio, impuritas, proteruia: Idolo-latria , venefîci. um: inimititix« lisjxmularionest irç.contentiones, dilsidia, hxrefês*

lnuîdiac,cxdes,ebrietares,commcflationcs, amp;hisfimilia:quæ prxdicovobis,ficutprx. dixi,coswrf«/«fff,quitaliaagunt, rcgni Dei non fore hxredes.

^Rom. i. v.aJ.ap.jo.j/.jî.Etficut non vi-, fume(teis,Deuminnotitiaretinere:itatra-! didit eos Deus in mentein omnis ludicij I expertem,vtfaccrentquxminimeconuc-I niebat : oppleti omni iniußitia, fcortatio-ne, auaritia, malitia.-pleniinuidia.cxde, contentione,doIo.malignitate:Sufùrroncs, obtredatores, Dei ofores, contumeiiofîjfu-« perbi gloriofi, inaentores cnalorum^paren.

tibul

-ocr page 218-

»■

t»4 nbsp;nbsp;nbsp;DK GRATITtDïMK.

tibus immorigcri, Defîpientes,felt;igt;^'^^? charitatis expertes,jmplacabiles,imnquot; ricordes. Qui poft Dei iuracognita,(’'* pe eos qui talia faciunt, dignoselTeifl^ te) non (ôlùm ea faciunt,ièd etiam fad®'’ buspatrocinantur.

1. lohan.a. v.p./u.t/.Quidicitfc inK eftcjamp;fratrem fuum odic,in tenebris C‘‘ queadhuc. Quidiligitfratrem.inluce®'^ net,amp; ofFendiculum in eo non eft : tem odit fratrem ftlum, in tenebris lt;»’ in tenebrisambulat: amp;nbsp;neicitquöeätfl“ tenebrxeculos ipftusobcœcarunt.

'^/.lohan.j. v./j. Quiiquis oditfrtC'^ füum,homicidaeft : amp;noftis nullum'quot;’^ micidam habere vitamxternamin*®'”* nentem.

CVIÏ.

An wrà id fatùefl, ms neminem eoejuodtSumeß, tnadt occide-re?

Non eft fatis : dum enim Deus i-ram,inuidiam, odium damnat, poftu-

* Matth. M.Secutidu'’’^ tem limil« ic, Diliges mum tiium?''’ ipfum.

Matth, Quxcunqne ij' tut volueritiS'j facianc vob«*^

-ocr page 219-

îatvtproximum x-quèac nos ipfosdi-ligamus , amp;nbsp;vt hu-manitate\manfuc-tudincjcnitate.pa-tientia'^, amp;nbsp;miferi-cordia*^, crgaeum \tamur,quodqoeei damno eflc poflit,

1 quantum in nobis

J eft,auertamus ; Ad fumuiatn, ita ani-

ÿ mo affefti fimus, vt J' ucinimicisquidem r bcnefaccre dubitc-

inus f.

mines, ita amp;nbsp;vos faciteeis. Iftae-nim eft Lcx ÔC Prophet«.

^Rom.n.v.zo.

Fraterna charita-te alij ad aiios a. mandos propen-fi. Honore alij a-lijs prxeuntcs.

‘‘Ephef.^.v.t. a.^.Precoritaque vos ego captiuus in Domino, vt ambuletts ita vt dignum eft voca-tionc qua Vocati cftis. Cum omni ' modeftia ac man

( fueradine, cum auimi lenitate j tolerantes alij alios pet chatitatcm ; S tudentes fcruate vnitatem Spiritus per vinculum pacis.

Galat.à.v.i.2. Fratres,ctiamG prxoccü^ patusfuctit homo in ali qua offcnfa,vos fpi-lituales inftaurate huiufmodi hominem i), cum fpititu manfuctudinis : conGderans ,v ^emetipfum,neamp;tutenteris. Alijaliorum V ®nnapottatc,6cita complete Legern Chd-f

Mattlù

-ocr page 220-

ifg DE GrA TI TVDIN E. ,

Matth, ƒ,V-ƒ• Beati mites; quonianigt;r hxreditatis iure terram pofsidcbunt.

Rom. 12. y, ig. Si fieri poteft, quantum' . vobiseft,cum omnibus hominibus in F’' viuentes.

Matth, ƒ. V. 7. Beati mi{èncordes:qn®’'* amipfimilêricordiam confcqucntiit'

Lucz.ó.verfj^J.Eftoteergomiièricot^ pront amp;nbsp;Pater vefter miiêricors eft.

'*^Exod.2;?.v.;.Si videris afinum

bentiste decumbentcm fub onere ffOi 1 defines auxiliariei f auxiliandoauxil**^ risvnacumillo.

^Match.7.v.4.4.4y. Egovero dico yo'quot;’', diligite inimicos vcftrosjbenediciteipv -deuouentvos, benefacite ijsquiodef’ Vos,amp;prjecaminiijs,qui vosinteftant) .| perfequuntur vos ; Vtficisfilij Patris qui eft incœlis.Fasit enim vt fol fuus exoquot;*' aturfuper malos ac bonos,amp;pluit fuptquot;quot;' ftosamp;iniuftos.

Rom. u. V. ao.az.Itaquefiefijritinim’*quot;’ tuus,cibaeum: fi fitit,daei potum. Ho«.^ pim fifeceris.carbones igniscoaceruabis'.

caputeius.Nevincitor abeoquodffl^' i lum eftjlèd vince bonicate

pialitiam.

-ocr page 221-

DE GrATITVOINM. *07

cvni.

ßMeSyesrenfj« feptinti friecepti

Deum omnem turpitudincrn cxc~ crari'’;idcôquenos earn pcniius odilfe amp;nbsp;deteftati debere


“ Leuit.i8.v.27 DtfnîHfVA (Omnesc- *'» nim abominatio nés iftas fecerunt homines terrx,


qui fuerunt ante vos,8{pollutafu-it terra.) Et non a uomet vos terra, quôd contamine tiseam,quemad-modum cuomic gentem qux fuit ante vos. Quif-quisenim fccerit «{ii/Mttmex abomi nationibus iftis ;


contrâque terc-petanter, modefte amp;caftè^, fine in facto coniugio, fine invita cælibeviucrc

opoitetc


ri

t


tuncanim« qux fecerinttlt;i/(4,exddentur è


tnediopopuiifüi.

ludx i.v.aa.aj.Etalios quidem habito deleâu eommiSétamint : alios verb terror« I fetuate, Exflammarapientes, odio haben-


i'


*1 fitmaculata.

i.Thef.4..v.j.4..y.Namhxce(l.voluntas

; Dei, nnnpe fanûiftcatio veftra, id eil,yt abfti-neatis aicortatione : Et feiant veftrum vnuf-quifque fuum vas pofsidere cum fanftifica-tioneSlhonorc:Non cum morbo cupidi-

’) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O

-ocr page 222-

taris, feut Gentes qux non nouenintlX, tim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Heb./j V.4,.HonorabiIeeftinterquo\ uis coniugium , 8i ciibile impolluiu'’^ Scorcatoics aucem amp;nbsp;adulteres daniiisl’* Deus.

z Corintli.7.v. 4.. Vxorpropriumcorp® 1)01 habet in poteftate, fèd vir.’fimiliteri''' t -m amp;nbsp;vir proprium corpus non habet iß' poceftate/edvxor.

cix.

NihUae ampltus prohibe! Dam hocprtcepto.quàm a.lalterium.amp;ifige.

tiusTurptdines/

Cùm corpusamp;a. nimus nofter rem-pla lint Spiritusfan-éli ; vult Deus vt v-trunq; purc,fanä;e-tjuepoirideamus. I. dcóqiie fada, gc-■ftus. fermoncs'*,co-girarioncs, cupidi-taresfocdas^amp;quic quid hominem ad

* Ephef j 4. Storcatio)'«'ƒ( Ätomnisimp'’/'' tas aut aiiäriti^’ ne iiomini''’' quidé intet iîfut decet étos ; Si obfeffi”!’ tasamp; lliiltiloqu'' um amp;nbsp;dicit'f^*’ qux non conu^' niunt: led pot''” gratianimadiO'

I. Cotinth. li. 20. Fog''* fcortationem.O' mne peccatquot;”’ quod fccerit b®‘ iftä

-ocr page 223-

iftaaliicit, id vniuec mo^extra corpus funaprohibet eftfedquifcorta.

tur, in proprium corpus peccat. A n i gn oratis corp us ve rt ru m eflettmplumSpiritasfandi, qui efi in vo-bis, qnemhabstisa Deo,nequeeflcvcftri iuris? Nam cmpti cftis pretio : grorificace igitur Dcum in corpore vcftro.Scin fpiritu Veftro,qut fuut Dei.

^Matth,y.v.;7.28, Audiftisdiâum fuifl« Jntiqids, Non mœchabeiis. Ego verb dico Vobis; Qiiicunque atpicir mulierem yte« *m concupilcat, iam adukcrauit earn in «orde i'uo.

^Éphef j.v./S.fp. Etneinebriamini vi-nO)in q«o luxusert.fcd imp'.emi ni Spiritu ; loquentes inter vos muruó,per pfalmos ßc

, bymnos amp;nbsp;cantiones fpirituales.canenies , ßipfaUentesin corde vekro,Domino.

v i.Cor.zy.v.?^. Ne errate; Mores bonos, ji «omnacrdacorrumpuntmala.

)'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*1. Conntn.6.

, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verf, 10. Neque

ßHÜ VfMt in oHauo fares, neqneaua* ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frtitpto? ri, nequeebrioG,

'Nonfoiùmca ’^equcconuitiaro * fatu * amp;nbsp;laomas

wtu ÔC lapinas ,

-ocr page 224-

tl* BK GrATITŸOINK.

quas magiftratus punit .-fed furti nomine compræhen-dit, quicquid eft malarum artium,amp;

aucupiorû, quibus aliéna captamus, amp;nbsp;ad nos vi, au t fpe-cie rcâi transferre fludemus : qualia fuotjniquum pon-dus'^^jiniufta vlnajn æqualis menfura fucofamerx, failax monera,vfura ƒ, aut alia queuis ratio aut modus rem facien-di àDcointctdidus. Hisaddeomnera a-uaritiam S, amp;mul-tiplicem diuinoru donorum profufio-nemamp;abufum

hxredîtatem pO^ fidebunr.

Corinth, f v.io. AtnonoiH' ninocum IcorM; ton bus niunlt;i*

huiusjautcuniâ' uarisj aut cutn t»' pacibus.autiti^ lolatris : alioqu’® debetis Icilictt® mundo exire.

Lucae. ƒ. V''4' Neminem clt;»’-cutite,nequec’' lumniamini : content! eftote ftipendijsveftriS’ /. Theß

Ne quis opprimât aut circum-ueniat in nego-tiofratremfuuni. NamvltoreftDo minus omniun) iftorüm, licutS ante diximusvo-

bisacteftificati fumus.

^Prouçrb. it, y. t. Statera dolofaeftaho-lai'

-ocr page 225-

»K Gratitvdine. tu minât io Domini,amp; pondus perfeólutn vo-Untaseius.

Proucrb. ztî. y. //.Statera amp;nbsp;bilances iudî-nj Domini; opuseius fitnt omnia pondera «umenæ.

'Ezech ^ç.v.p./o, Sic dixit Dominus le-houah : Sufficiat vobis ô principes Ifraël: iniquitatcm Stvaftationem dcclinatc,iudi-cium amp;nbsp;iuftitiam facite ; auferte angarias veftras à populo meo,dixit Dominus. Statera iufta, amp;ephâhiuftum,amp; bathus iußus ctit vobis.

Deut.2j. v.y.«4 /;. Non erit tibi in loculo tuo pondus amp;nbsp;pondus,mains amp;nbsp;minus. Non erit tibi in domo tua.modius amp;nbsp;mo-dius,maioramp; minor. Pondus perfcdum amp;nbsp;iuftumerit tibi: modiusperfedusamp;iuftus erittibi: vt prolongent dies tuos fupertct-ram,quam Dominus Deus tuns dat tibi.

f Pfalm. /ƒ. V.Ç. Pecuniam fuam non dat ad vfiiram, amp;C. munus contra innocentem non accipit; qui facit hxc.non labctur in fe-culum.

Luc. v.;?5. Bencfacite 8c mutuum date, nihil inde fperantes : amp;nbsp;erit merccs veftra multa, ac Hlij eritis illius Altißimi: nam ipfe benignus eft erga ingratos amp;nbsp;malos.

£ 1. Corinth.^.v. to. Neque fûtes,nequc auari, neque ebtioft, neque conuitiatotes»

O /

-ocr page 226-

*11 BE Gratitvbiwî.

neqne rapaces, regni Dei hxrcditacetn pi’l' fidebiuir.

Pronerb.j.v. /^.i/.Difpcrgantfeleroquot;' tes tui foras : in plateis riiii aquarum : Si»' tibLroii,amp; lion alienis tecum..

exr,

Qut funt ea (fUdDeui hie iubetl

Vt commoda Sc vtilitates proximi, quantum poffim, adiuucm Sc augc-am ; cùm eo Gc a. gam,vtrocGum agi cupercm : (eduio amp;nbsp;fidebter epusfa-ciam , vt aborum quoque egeftati fub utnirc queam^.

exit, ÿuidtxigtt nonutflprg-

Neaduerfus que-

* Matth.7 '^''^' Quaccunque ig'“ lur volueritisj faciant vobisl'”' mines, ita facicc eis. 1^* nim eft te** Prophet«.

Ephef aS. Qui furabati“'' non ampliusfquot;' retur, fed po''“* laborer, opewquot;' do manib* A®*’: bonumfit.vtpo^ fit impertiri lt;'*' opusfuerit.

Proiierb. V.j, Teftism«'’' dax non etit ii”' punitus;amp;?»*l®' quiturniendacbi

-ocr page 227-

p5am dicam falfum tcftimonium'*,nullius verba calumni-cr nulliobtreûë, autconuiciumfaci-am^, neminem tc-merè vel indida caufa condemnem ‘*;Verum o mn is generis mëdacia, fraudes,vt opera Diabo-li propria niCi in

tnc grauiffitnam i-ram Dei concitaie velira, Omni cura fugiam/:lniuâici’,5

Veritatem fefter, amp;nbsp;id quod resell: libc-lè Scconftanter profitcar i'. Adhæc fa-mam aliorum amp;nbsp;exiftimatioë., qui-xura queam, defen-damamp;augeam^’.

nóeuadet.Etv.^. Teftis mendax noncrit impuni-t’. amp;nbsp;çuiloquitut médaciaperibic.

Prouetb.2». V.

21 Teftis mendax peribit.-at vit qui audit, (cmpet

loquetur.

Pfalm v Non detrahit lingua fua. non facie ptoxi mo fuo malum,8i opprobri., urn non accipit contra ptopia. quum fuum.

Rom.i.v 21 Etfi-. cut nonvifum eft eisDeuminnoti-tia tetinere : tra tradiditeosDeu», in mentcra om-, nisindicij expertem , VI faccrent qu« minimè cö-uenicbauOppltli


-ocr page 228-

*14 Pï GUA TIT VDINÏ.

omni înîufti ria,fcortationc.improbitate,*'. uaritia.malitia: pl eni inuidiajC«dc,coDten‘ tione.dolo.malignicate : Sufurrorïs.ob'! trcdatcresjDci oforcs,contumeliolî, fupei' bijgloriofi , inuentorcs malorum, paren-tibusimmorigcri, dcfipientes. fœdifragb charitatis expertes jimplacabilcs ricordcs. Qui poft Dei iura cognit3,(«rw/* eos qui taliafaciunt,dignos elle morte)iion folùmca faciunt,fedeciam facientibusp^' trocinantur.

^Matth.^.v./.ï.Neiudicatej veneiodic®* mini. Qiioenim iudicioiudicatis,iuclicgt;' ! bimini.- amp;quamenruramecimini}Vicißgt;'^ I metienturvobis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Luc. 6.V.37. Ne indicate,amp; non i udicabj' mini: ne condemnate amp;nbsp;non condemnabi* mini.-abfbluiteamp;abibluemini.

lohan. 8. Vos ex patre Diabolo eftis , amp;C cupiditates patris veftri vultis eX-plere, Ilie fuit homicida àprincipio, veritate non perftitit; non eft enimverita* ineo. Quotieftunque loquitur mendaci-um. de fuo loquitur, quia mendaxeft^ ipcud.icij pater.

/Proucrb.i2.v.22. Abominatio Domino ftint labia mendacia : amp;nbsp;in facientibus veri' tatem eft bencplacitu m ei us.

Prouerb. /?. v.$. Verbum mendaxodio habet

-ocr page 229-

DE GïATITVDIKI. JtÇ habet îuftus : impius autem fœtcrc facit,amp; pudoreafiîcit.

hCoT.y.y.6. Chantas non gaudet iniu» fthia.gratiilatur autcm vcritati.

EpheC^ v.a/.Qiiapropterdopofîto men-dacio.loquimini vcritatem quifque proximo fuo. Namfumus alijaliorum membra.

/. Pet.^.v.8. Ante omnia veto charita-tem ali] in alios propenfam habentes ; nam charitas operiet muititudinetn peccato-rum.

CXITT, Quidprohibet decimum inxceptum?

Ne vcl minima cupidiratc, aut cogita tioiic, aducefus vllum Dei præcc-ptum corda noftra vnquam follicitcn-tur:fed vtperpetuo, Sc ex animo omne pcccatum detefte* mur, contrâquco-mRÜußitiadclcäc-mur

Rom.7.v.7^. Quid ergó dice-mus? Lcxpecca-tumn7?Abfit. I-mo peccatum nô cognoui, niïïpet legem. Nameti-am cupiditatem non noHem, nils LexdixilîettNon conciipilccs. Sed peccatum occa-fione fiimpta ge-nuit in me orans cupiditatem per illud mandatum.

O ƒ

-ocr page 230-

itg Dr GiATiTvniNr

Nam abique lege peccacum moi^ um.

cxnii.

hiffunt nt autem illi, ^ui Deum conuerfi funt.htc prMepta ptrfeät /er^ uaref

Minime : vcrùm etiam fandiflimi quique.qiundiuvi uunt, habent tantum exigua initia huius obedientiæ lt;Sic tarnen,vtferio acnonfimulatoftu-dio,non fecundum aliqua tantum, fed fecundum omnia

*i.Iohan./.ï'*, p. zo-Sidixetin’iiJ, nos pcccatiimquot;® habere, nosip^^ falliinus,amp;v«f'' tas in nobis «oquot; ell. Sicohteai’’“' peccatanoftr*^' delis eft amp;nbsp;iuftu*' vt remitutnobi* peccatanoftn.^ purget nos abo‘ | mni iniquiu'*' Sidixerimusno* non peccalllt;,ni«' daccmfacimuse' um,amp;;{crmoeiugt; non eil in nobis*

Dei przeepta, viue- Rom.7 y reincipiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ScimusenimLe*

gem eife fpiritoi* lem : at ego carnalis fiim, venditus vc fubij* eerer peccato. Quodenim perpetro.nonJ* gnofco. Non enim quod voJo^ocago:t((l quod odijhocfacio.

Ecclciîail 7, 2t, Piohâh non eft quit

quani

-ocr page 231-

DK GrATITVDÎHB. *t%

quatn iuftus in terra, ^uifacutbonum, 8C non peccet.

*Rom.7.v.22.25. DeleftorenimLeg« j î^ei.quodadinteriorcm hominem :Scdvi-,1 lt;ieoâham Legem in mcmbrij meis ,rcbel-} hntem legi mentis meat, amp;captiuum red-lt; deinem me legi peccati,quç eft in membtis lt;nbsp;tneis.

» licob.a.vjo.n Quifquis enim totam Le« I j gsm fetuauerit.offcnderit autem in vno. o« I! mnibus tcnetur. Nam qui dixit, Ne Moe-i cheris.dixitetiam .Nooccidas.Qnödfi non fueris mœchatus, occideris autem ,fadut es traafgrcftor Legit.

cxv.

Cur i^itur vult Deut It^em fatm adto exaäi (tue-rtprudtCMt, cum tiemt ßt inh^CVitUtquit-^ umftriurtfif-

Primùm.vtin omni vita, magis magifque agnofca-inus*,quantafitna-turx noftrx ad pcc. undam ptopea-

*».lohan. I. r. fi. Siconficeamut peccata noftra » ftdelis eft amp;nbsp;iu-ftus, VC remittat nobis peccata noftra,amp; pui^get no« ab omni iniqui« täte.

Pfalm. p..\. ƒ. Peecatum igttur meu notum fect tibi ,Sc iniquita-

ÛO,

-ocr page 232-

tiS BE Gratïtvdine.

fio, tantóquc aui-dius remitfionem pcccatorum, amp;iu-ftitiam in Chrifto cxpetamus^: Deinde,vt hoc perpetuo agamus,illud fcni-per mcditemur, amp;nbsp;gratiara Spiritus fan di aPatrc implorc-mus,qud indies ma. gisac magisadima-gincm Dei renouc-uiur, donee aliquan do tandem, poft-quam exhacvitadc ceflerimusjpropofi-tam nobis perfedi-onem Ixti aftequa-mur^.

tem meatn Wquot; ' operiii.-dixi.Coquot;' fitebor adueifuquot;’ meprxuaricati^ nes meas Doffli' no; Sc tudimiü' fti iniquicatépïC' cati mei.

ij. Milèr egohi^ mo: quis piet ex iftocorp’ re mortis as ago Deo peti®' film Chriftû Dæ minum noftruifl' Nempe igituty piêego méteqö'; dem feruio Leg* Dei, carne verèlo gi peccati.

t. Corinth.p.Y*

Anignorâ-tis eos qui infta* diocurront, omnes quidem currere,fedv* hum accipereprxmium ?ficcurrite vtcom-


prehendatis. Porró quifquis certat, in omnibus cft continens. Illi quidera igiturvt pvicuram coronam accipianc, /untent^ tun-

-ocr page 233-

DB GIATITVDINI, llgt;

«MW : nosautem, vt incorruptam.

Philip.5.Y.t2.z^./4.Nedum vtiam wer«*» açptehcnderim,autiam perfeÄus fim »fed perfêquor experiens an quoqûe apprehen« dam, cuius etiam rei caufà apprehenfus fiim â Chrifto lefti. Fratres ego tneipfutn nondumarbitrorweum apprehendifTe. V-num autem a^Ojeaquidem quç àtergolünc oUiuifcens, ad ea verb q«s à fronte funt contendens, fcopuna verfùs ferot, ad pal-matn fupern® vocationis Dei, in Chrifto -Icfu.

DE P R E C A-


T 1 O N E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B,»;«'''quot;


cxvr, 2«4re Cbrißianit neceffa-riaenprecatio? Quia prxcipua patscfteius, quam

Pfalra. jo.v. 14^ 15. Immola Deo laudem, 8c redde Altifsimo votatua.Etinuo-ca me in die an-

Deus â nobispoftn-latjgtatitudinis.Tû, ‘ quu ülis tantum

Vuam gratiam amp;. Spi nbsp;nbsp;nbsp;b

ùtumfanftum De- ^.g.Peûteamp;dabi-

Vksïaioitui,qukv«is tui vcbis : qux-gcmi-

-ocr page 234-

*4« BK Pr« C ATIO »I. geinitibus,contins. riteSiiniienie''^ Tcr hæc ab co petût, pulfaie amp;nbsp;pro ijsipfigratias ^^^^vobis. lt;1.

■ accipit , K n quçrit, inuenic ; amp;nbsp;pulfan ti aperictur.

Luc. //. v.?. Petite, amp;nbsp;dabitur vobis' i rite amp;nbsp;muenietitipulfate Sc aperietiirvo^!*'! Quilquisenim petit.accipit; amp;qui inucnit:amp; polianti aperictur.Et ¥./ƒ. Sgt;y igiturqinimïîtismali,nodis bonadoOJy' re 1 i beri s veft ri s •• q u a n to m a gi s Pa ter V'J clt;£lenisdabitSpiritumfandum,ijsqu*’ copetierint?

Mattb.zj. y.ii. Qiiifquisenim habst'’^' bitur ei,amp;red deturabundantior: quid'll autem non habet,etiam quod habet,to*'®' tutabco.

Pf'alm.yoV-^y.Et inuoca mein dieanj**' ßiz:eruainte,amp;hononhcabisme.

exvtr.

Qȣ ad earn precatiottem rtguiruntur, qua Deopla-(tat, qutqueabea tJiaudiatur f

Vt àfolo vero

Deo^quifcinveibo

* lohan.

22. 23, 24- VoS*'j doratis quod n^] Icitis, nosadot*' mus quod fcl* mus : quia ft''*® cxludahelt'®'“ fufl

-ocr page 235-

fio patcfccit'‘.omnia,quæàfepetiiuf-fic. veto cordis afFe-ûupetamus ^cxin-timo noftras indi-gentiæ ac miferiæ fenfu^, nos in con ïpeftudiuinæMaie-ftatis fupplices ab- wnteum,oportet ijciamus'^, huic fir# vtSpintu acveri-■ r . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;täte adorent,

venir hora 8r nüc cft.quum veri a-doratores adora-büt Patrc Spiritu ac veritate: cte-nim Pater tales qujcrit.quiipfum adorct.De’cftSpi ritus: amp;nbsp;quiado-

mofundamentom * g. v, arf. nitamut nos a ^7.itidem autenx Deo , quanquam Sc Spiritus vn'a indignos , propter fubleuat infirmi-Chriftumtamé eer- t^tes noftras.

tócxaudiriAquem-admodum nobis in tuo verbo promt-

Quid enim pre-cemurvt oportet» non nouimusded. ipfe Spiritus interpellât pro nobis fufpirijs ine-narrabilibus.Qgi

verb (erntatur corda, nouit quis fit fenfut Spiritus : quiafecundum Deum interpellât pro fandis.

blohan. verf }4. Ethzc eft fiducia

quam

-ocr page 236-

*i4 DE PrAEC ATIONK. j quam apud Dcum habemus, petierimus (ccundum voluntatcm eiuS’j nosaudire.Quodfi(cimuscum audircno* quicquid petierimus, (cimus nos haberef«' tiriones,quasab eo pctijmus. vquot;'!

lohan. 4.v.2^. 24- Sed venit hora*l niinceft, quum veri adoratores adorabu^'j Pattern Spiritu ac veritate : Etenim taies quxrit, qui ipfiim adorent» Deus*'j Spiritus : 8c qui adorant eum, oportst'*^ Spirituac veritateadorent. »»..u j

Piàlni./45;.v./5.rp.2o.Propinquus eftDn minus omnibus inuocantibus eum,ofiigt;’*' bus inijuam qui inuocant eum in verita^^ Voltintatein timentium fcfacit,Scclan'“’' rem eoriim exaudi t,ac fêruat. CuftoditD”' minus omnes diligentes fe: amp;nbsp;omnesi»' piosdifperdet.

2. Para.20. V, 12. Deus nofter,nonneiU' dicabis eo$ ? nulla eft enim fortitudo inno bis coram multitudine multa hac qu«*«' nie contra nos : nec nos (cimus quidfacia^ mus.fèd in te funt oculi noftri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.0“‘*

' P(âlm.2.v. Il, Seruite Domino in tifflO* re:amp;exultateintremore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»tiMf* ।

Pfâlm.j^.v./^». Propinquüs eft DomioiH contritis corde amp;attritos(piritu (àuâoJlt;'

Elàiz. 66, verCa. Omniaiftanani^ult; manusrncafecic, 8c verbome« fadallMU^ mob

-ocr page 237-

Vi

DB PrBCATïOME, *1J mnia hxc,dixit Dominus : amp;nbsp;cum hoc, re-fpiciam ad pauperemamp;contritumfpiritu. Scad tremcntem ad verba mea.

/RomU0.V Z4. Quomodoigiturinuo-cabunteum,in quern noncrediderint? quo modo autem credent ei dequononaudiegt; rint?quomodo autem audientabfqueprx-dicante?

Rom.8. v.iÇi^.Non enim accepiftis Spi-litum feruitutis,rutfus ad metum, fed accepiftis SpiritUmadoptionis.per quern cla-mamus Abba, iàtü Pater. Qui ipfe Spiritus teftaturvn'acumSpiritunoftro,nos eflefi-liosDei.

ïacob z.v. 6.7.8. Sedpoftuletcnmficleni-hildifceptans: nam quidifceptat.fimiliscft fluâui maris, qui ventis agitatur amp;nbsp;iaéta-tur. Neigitur exiftimethomoille.re.quic-quamacceptutum à Domino. Vir animo duplicijinconftanseS in omnibus vijs fuis,

#'■

'^lohan. 14. V. zj. 14. zy.zé.Etquicquidpe. tieritisin nomine meo,hoc faciam : vt glo-ïificeturPaterinFilio. Si quid peticiitisin nomine meo, egofaciam. Si diligitft me, mandata mea feruate. Ego au te m rogabo Pattern. Slt; alium confolatorem dabit vo-bisjvtmaneatvobifcum in xternum.

[ lohan./j.v.z6. Non vos me elegiftis, fed ego ckgi vos, amp;nbsp;conftitui vos vt abeuntes

-ocr page 238-

*z4 »K Precation K. fruiftum adfcratîs.amp;fruélus veiler maneât’ vr quicquid pecieritis à Pâtre in nomio* ineojdet vobis.

lohan./d. Amen amendicovobiSi quxeunque pecieritis â Pâtre meo.in nO' mine meo,dabit Vobis.

Daniel.p.v 17.1#. Nuncigiturexaiidi D*” US nofterorationem ferui tui,amp;dcprecatio' nes eins, amp;nbsp;illuftra faciem tiiam fiiper ü']' öuarium tuum dcfolatüm, propter Domi' num.Inclina Deus meus aiirem tuam amp;agt;*' di - aperiocuJos tuos, amp;nbsp;vide defolatior^® noflras, amp;vrbem fiiper quam inuocatui’' eft nomen tuum Mion enim in iullitijsnO' flris nos profternimus deprecationcs nH' ftrasinconfpedu tuo,fèdinmilèrationibi‘’ tuismultis.

Matth. 7. V. A Quifquisenim petit,a«*' pit: amp;nbsp;qui quærit, inuenit: amp;pulfântiap«' tierur.

Pfàlm. I.#?. V./. Domine audi orationem meam.aufcultadcprecationem meampro' pterveritatem tuam:exaudi mepropteriu* -hitiamituam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cxvjii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*lacob./. V. 17 j

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Omnemun’bo-

. numcftpeifiaS 'Omnia tum ani- fupernè, deto'

HlX-

-ocr page 239-

Dl PHECATjOKE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liÇ

(

'n

Siçtatn corporinc- désa Pâtre lumi-cetfaria^, que Domi uum.apudquen» nofterlelus Chri- »«?

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tano,autconuer-

ftuscaptccanone, „bumbia-quânosipfcdocuit, complexüs cft. Matth. lt;5.

‘Qürrite primo regnum Dei,amp;U’ftiûamc-itiSjSi db omiûa adijcientut vobis.

.ex IX.

Qutediilaprecatio?

Pater nbfler c^ui tsincxlu ; SanUtfice-' tur nomen tuum * l^e-‘ ntat regnu tuum:. Fi-' «.tvoluntastua,efuern

* Matth, d. V 9. vo.u.tz.ii. Vosi-giiur ita preca-mini; PATER nofter qni es in

cœlis ; fanftiftee-tur nomen tnum: Veniat regnurn tuum; fiat voluntas tua,ficut in cœ lo , itJt etiam in tctra:Panem no-ftium quotidia-

admodum tn iœlo,fic titam in terra ; Paner» nofirum ejf/otidtanum

I i/i« »cii)« hodie : Et re-

• \ mitte nobis débita no.

fira,jicut eir nos remit

• numdanobis-ho

timusdebitoribu^ kq-

------------------ . die : Et remit-

1 ßr'ti:Etnenosindu(as te nobis débita

intentAtionein,fedli-

noftra, ficut amp;

, beranosa malo. ^^^atuueHregnum,amp; 1 Itttntta,^ glorta^infiiula.Amen.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P a

-ocr page 240-

li« BE PrECATÏONE.

amp; nos remitdmus debitoribus noftns:Et i nenosinducasin tentationem, (cd libcU j nosamalo. Quiatuum eft rcgnuni,amp;pfl!' ; tentiaamp;gloriainfècula. Amen. Î

Luc. //. yf. 2. ƒ. 4. Dixitautem eis, Quuin j precamini, dicite: PATER noftcrqui«$ in cœlis : (anólificetur nomen tuum: veniat regnum tuum ; fiat voluntas tua, ficutin cœlojfic etiam in terra. Pané noftrû quotP dianum da nobisin diem : Et rcmittenobjs peccata noftra: Etenim ipfiremittimoso-mnibusquinobisdebent. Etne nosinâUH , cas in tentationem, fed libera nos à malo*.

cxx.

Dtminic^ Qfiy pritcipit chriflus, rf itaDeumconipellemtUf

PAter noßer^

Vt ftatim in ipfo precationis cxor-dio, conuenientem Dei filijs rcucrenti-amamp; fiduciam erga Deum in nobis exciter , quæ noftræ , precationis funda-mentuni elTc debet :

I

■' I

* Matth.7.v.lt;'lt; to.ti. Namquis eft ex vobis ho' mo, qui, lifilius eius petierit^ab eo panem, detei lapidem?Et,(ipb feem petierit, nii (erpentem dabit ciSi VOS igitut cum fitis mali, noftisdona bona dare liberis ie-ftris.-quantoinia-gis Pater veftet nimi*

-ocr page 241-

DE PRECATIONE. ilT

j nimirum, Deû pro-' pterChriftumnobis i Patrem effe fadum, I amp;quz vera fîde ab ' .copetimus, nobis tnultö minus nega-

1 te, quam parentes noftri, nobis bona

cœleftisjdabitbo-naijs qui ab ip(ô petent?

Luc. iz. V. n. M. 13. Ecquis autem exvobis pater, fî filius (zie® petierit pancm, lapidem eidabit?autfipi-

*tertenadcncgant nbsp;nbsp;nbsp;icem,numpropi

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fccdâbitei ferpe-

tem ? Aut fi petierit ouum, num dabitei fcoTpiùm? Si vosigitur cùmfitis mali, no-ftisbonadona dare liberis veftris ; quanto migisPater vefter cœleftis dabit Spiritum Sànftum i js qui ab eo petierint ?

CXXI.

Car aäditur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;es ift

” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cœl 'u ?

Ncdecœlcftima ’ieftate Dei humile ’quippiamautterre-^num cogitemus**: rimulctiam,vt abc-jus omnipotentia, quæcunquc animo -mua

lerem. a^.v. 23. 24gt; Nunquid Deus de propin-quoego fum,dixit Dominus, amp;nbsp;nonDeusdelon-ginquo ? Num occultabit (è quif piam in occultis amp;nbsp;ego non vide-boeum dixitDo-minus ! an non P î

-ocr page 242-

»tS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE Pr EC ATI ONE.

amp; corpori funtncccf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

feria, cxpcdcmus lt;gt;. 'S®|

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus t

Aél. 17. V. 14-Deus qui fccit mon* dum amp;nbsp;omnia qua: in eo funt.quum üc ctf‘ liamp;terrxDominus, inmanufadisrempli* ïionhabitat:Nee manibus hominû colitur» alicuius rei egens, quum ipfedet omnibü* vitamamp; halitum amp;omnia. Coiididitque , «X vnofanguineomne genus hominum,** habitarentpervniuerfam fuperfitiem definitis tempeftiuitatibus quas prxftiw*» Sc poiîtis terminis habitationiseorum.

* Roman./o. verf/2. Idem DominusO* ninii.m,eftdiuesinquolàisà quibus inuo* cacur.

zr-xit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■* lohan.t/.V'l^'

Qutttß prima pttitioi nbsp;nbsp;nbsp;Hçccllautem vi-

taxterna.vttero' SanUifictturnome nbsp;nbsp;nbsp;cogtioCanttj/t

tuum : hoc cft, Da Deum verum, amp;nbsp;principio , vt tc re- quem mififti lî* ûè agnofcamus fum Chriftum.

amp; Jucentë in omni-bus opcribus tuis o- ^’^'5 a,'. mnipotentiam,Ü. fefèfapicnsin ' pientiam, bomta- pientia fua, nee tem,

-ocr page 243-

DE Pr EC ATIOME. tt»

tcm,ÎQftitiam, mi-fcricordiamamp; vcri-tâtcmtuamvcnerc-miir, pratdicemusSc eelebrcmus^: Deinde,vt vniucrfam vi-tamnoftram, cogi-tationes, fermones amp;adioncs,cdfem-per dirigamus, ne fandilLmum nome tttum propter nos contumelia afficia-tur, fed honore po-tiùsamp;laudibus illn-ftretur^

iaôtet (è(ê potens in potentia fua. neque iaAet ièfe diues in diuitijs Riis.Sedin hocia âet(è(è,quiièia-i é^at.quddintelli-gat amp;nbsp;cognofcac me : quod ego (um Domin* qui facio milericordi' am, indicium Si iuftiùam in ter

ra«

lerem.^z. ^.3^»

Dabo Legenv meam in medio eorum, Sein corde eorum defeti-

bam earn : amp;nbsp;ero eisin Deum, amp;nbsp;ipfi erunt mihiinpopulum. Nec docebuntvitrav-nufquifque proximumfuum .Scvnufquis-que fratrem fuum,dicendo , Cognofeito

! Dominum : om nes enim cognofcent me It

' minimoeorum vfquead maximum eorfb dixit Dominus.

. Matth.z6.v. 17’ Bcatuses Simon bar.lo-na; quia caro Sc fan guis blt;ec non letexit libi»

i fed Pater meus qui ell in cœli s.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 4

-ocr page 244-

tjo DE PrecationE.

Iacob/, v.;. QubdficuiveftrûmdceftÛ' pientia,poftulec àDeo,qui dat m/w omnibus benignè,nec exprobrat :amp;dabiturei.

Pfàlm. /p. y. lof. Lucerna pedi meo ver-bumtuum,amp;Iumcn(emitxmcs.

Plalm./jj/.v./j/./jS.Iuftus es Domine,amp; reöum indicium tuum. PrxccpiftiiurtiH' amteftimoniatua,amp;veritatem valdè.

Lucac. t. V. 4^. 47- nbsp;nbsp;nbsp;49.

Tum ait Maria; Magnificat anima meaDo minum, Et exultât fpiritus meus fuperDe® lèruatore meo ; Qiiia relpexit humilem in-cillam fuam. Ecce enim, ex hoe temport be^ tam me prxdicabunt omnes «tares ; magnificè mecum egit potens illcjcuiusfan dtum eSi nomen; Et cuius mifericordiâiu omnes «tares parata fff timentibusiplu*’]' Fortefacinus fecit brachio fuo : difsipauit fuperbos cogitatione cordis ipforum. De-traxit potences èthronis, amp;nbsp;cxtulit huniP les.Famelicosimpleuitbonisjamp;diuitesab- ] legauitinanes. Sulcepit Iftael pueruHilû- j' um,vtmemorelTet milêricordiæ, Proutlo» ; quutuseft Patribusnoftris,»»n/r«w Abrâ- i hamo,amp;lèminieiusinxternum. Etv.lt;gt;i’ ; 69.70.71.72.73-7^'7S- Benediftus Dominus Deus I(rael, quod inuiiërit amp;nbsp;redemeritpO' j pulumfuum,amp;erexerit cornu lalutisnoW* in domo Dauidpuerifui ; Prout loqnuw^ j eft.

-ocr page 245-

DE PRECATXONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJI

eftpcr osfandorum, qui à fcculofuerunr. Prophetarum fuorum. Fore vt nos (eruaret ex mimicis noHrisjamp;èmanuomnium quiogt; deruncnos. V t vtetetur mifericordia erga patres noftrosj ac memor effet Teftamenti fuifandi:Etiufiurandi quodiurauit Abralt; hamo patrinoftro,«j»»r«»Jfedaturumno-bis , Vt fine metUjC m anu inimi corum no-ftrorum liberati, (èruirem us ipfi, Cum (àn-âicate amp;iuftitia in ipfius conipeâu ) cun-äosdiesvitxnoftr«.

iiPfalm. Z4ƒ.v.^.(gt;. Clemens Scmiferator Dominus, tardus ad irafeendum, amp;ma-gnus milèricordia. Bonus Dominus vniuer fis,amp;mi(cricordix fuperomniaoperaeius.

Exod.j^.v. 6.7. Et tranfiens Dominus anteeum clamauit, Domine, Domine for-tis,mirericors,amp; miferator, tardus ad iram, 6lt; mukis milericordia Scveritate. Seruans mifericordiam miUibus,auferens iniquita-tem,amp; prxuaricationem,amp; peccatnm,8c qui abfoluendo non abloluac, vifitans ini-quitatem Patrum fuper filios,amp;fupct filios I filiorum,fuper tertiam amp;nbsp;quartam genera-tionem.

Pfalm. 1#^. verC t. 2. Domine audi orati-oncm meam,aufculta deprecationem me-am propter veri tatem tuam,exaudi me pro-I pier iukitiamtuam:Etne veniasiniudid-

P 5

-ocr page 246-

IJt DE PrECATION«. j um cum (eruo tuo; quia noniuftificäbitM inconfpedu tuoomnis viucni. Etv.j.Rf j cordordierum,quifiieruntaprincipio.'ni«‘| ditorin omni operctuo, deoperemanuiii” tuaru m com men tor. Et v. i o. n.i^. Doce , facerc voluntatem tnam , cjuia tu cs DeuS meus; Spiritus tuus bonus deducat mei» terra reda. Propter nomen tuum Domin* viuificabisme; propter iuftitiam tuamedu' cesdeangußia animam meam. Erproptet mifericordiam tuam dilperdes inimicoi meos, amp;nbsp;perdes omnes hoftes anima meï» quia ego icruus tuus (um.

lerem.^/.v.j.Alonginquofewpsrfjinquiti ^optt/Mr,Oominusapparuit mihi, Et Oomi”’* «ir.Charitate perpétua dilcxi te : ideö attra-xi temifêricordia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

lerem.p. verC/Sj?. Qjiifacismilêricor- I diam in miilibus, amp;nbsp;reddes iniquitateni patrum in finum filiorum eorum poft e- i oi.tutt Oeusmagnus,potens, Dominus exercituum nomeneius. MagnusconfîliO) amp;multus opéré . quia oculituiapcrtifunt, fuper omnes vias (iliorum hominum,vtdes Vnicuique fècundum vias lîias, iêcun» dum frudum operum fuorum. Et verÜ■lt;0. 4;. Fcriam quoquc cum eis padum fem-piternum, qubd non reuertar à tergoeo- j tum, vt bcaefaciam ei»:Et timorem me-

um

-ocr page 247-

DE PREC ATIOKE.

I nmdaEoincordeeorum,vt non recedant

J, à me. Et Ixtabor fupcr «os benefacien'. do eis, plantaboquc eos in terra hac in Veritate, totocorde meo, amp;nbsp;tota anima quot;’«a.

i) lerem. 3/. verf. ». Voxgaudîj amp;voxlx-

» ticisE.voxfponfi 8c vox fponfx, Voxdiccn-( tium,Confitemini Dominoexetcituum, F quoniam bonus Dominusgt; quoniam in { fecuïiim milèricordia eins : oiferentium il confefsionem in domum Domini, quia , 1 teducam captiuitatem terr*, fient in prin-

1 cipio, dixit Dominus. Et verf 20. î/ Sic i dixit Dominus, Siirritum facerepote-I ftispadummeumeumdie,amp;paclumme-timnodejttvtnon fit dies amp;nox tempore fuo: Etiam padum meum irritûm fict

, cutn Dauîd feruo mco.vtnonfiteifiliusre-

; I gnansfuperthronum eius, amp;cum Leuitis facerdotibus,miniftrismeis.

i Matth. 19. v. 77. Ipfe verb dixit ei, Cur me dicis bonum.^ nullus ell bonus, nifivnuSf tiempe Deus.

Rom. J. verf j.4.QpîdtûmcnimfiquL’ dam fuerunt increduli ? Num incredulL

1 taseotum fidem Dei inanem redder? Ab-I ficumoeftoDeus vcrax.omnisautem ho-' mo mendax : ficut fcriptum eft, vt tuftifice« ria

-ocr page 248-

PrecationE.

ris in iermonibus tuis, amp;nbsp;vincas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

iudicas.

Rom. //. V. 21.23. Vide igitur benigi^ temacicueritatem Dei:in eosquidero^ï cecideruntjfêüeritatcm .-in te veróbeniÈ!'! tatem,fiperman(êris inbenignitate. AU*’' quinamp;tu excidcris. Sódamp;illi,finonp‘J| manfèrint in infidelitate.infèrentiirip®^^ j enim Oeuseos rurfum in (erere.

'2. Timoth.2.v.»p.SoIidum tamen^’'^ ' damentum Dei fiat, Habens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Nouit Dominus qui fint fui; amp;,DifccdJt”»; iniuRitia omnis qui nominat nomenC^'

Pfalm.i/y. v.r. Non nobis Domine,«®*' I nobis, ièd nomini tuo da gloriam,prop«'' mifericordiam tuam.propterveritatemi''' am. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i t '

Pfilm.7i. V. S.RepIeaturos meumlaud^ tua^totadiegloriatua.

Dt 'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxxiiJ,

Matth.(^.v. i Quasriteprinwrt ' gnum Deijamp;i* iiitiam eiusjamp;i' । fta omnia adijci- i enturvobiseiojif) I

Pfalm.

Vtinam firraea' ' ciamiis

14». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;02'® f^ficHnda petitio ?

Vent at regnum tu-um:hoc eft,regas nos Jta verbo amp;nbsp;Spiritu tuo, vtnostibima-gis magifque fubij-

-ocr page 249-

ftE Precationk.

thmus*. Confcrua amp;auge Ecclefia tu« am'^, deftruc opera diabpli, omnem-Quc potentiam fe aduerfiis maicftatë tuam efferentem Itritafac omnia cô-filiàÇquecontravcr-,^mtuum capiun-Wt'^, quoad plcnè tandem ac perfedè Kgnes cum cris emniain omnib’

‘'/.lohan.j.v.8. Ad hoc patefaAuseft Fili-tts DeijVt difsoluat operaDiaboli.

t Roman. ;d. verC 20. Porrb Deus pacis frittcepj conteret Satanam fubpedes vefiros eito.

Apocalyp.2i.v.t7. Er Spiritus amp;nbsp;fponfa dicunt.Veni. Et qui audit, dicat, Veni. Ec lt;lirifitit, veniat: amp;nbsp;qui vult,accipiataquant vitae, gratis. EtverGzo. DicicquitcHatuc iftas

-ocr page 250-

»E Pre C AI19KL ifta;Etiam vcniocitó. Amen. EtiamV«®* Dominelefii.

Roman. X verf 22, 2j. Scimus cnimö' wnes res créa ras vnà fiifpirare, amp;nbsp;vnà pJf' turiread hoc vfqJie tempiu .-Neqire veto folùm.fedamp;ipHqui primitias Spiritus h*‘ bemui,nosipfî,inquam,apud nolîpfosfü' fpiram us, adoptionem expédiantes, demptionem corporis noitri.

' ». Cor.v.v-aS. PoHqiiamverófubied» fuerintei omnia,tune amp;nbsp;ipIcFilius fubiic'*quot; tur ei,quifuhiecitßbiomnia,vcDeusfit”' annia in omnibus.

exxinr.

Dominité Qndentirtiapetitiaf fut voluntas tun^ ^uemtdmodum in ca. lo ,ßc ettitm in terra : hoc cft,Da,vt nos amp;nbsp;omnes homines, VO luntati propriæ re-nuntiantcs^jfuævo luntati, quæfola eft fanda, prompte amp;nbsp;line vllo murmure pateamus^,atquei.

* Matth.

2#.Tuncdixitle' (us difeipulis fu' is, Siquisviilt poft me venire, abneget (èmeti-pfum , amp;c tollat crucem Cuam, ac (èquatur me.

Tic.2 V./l.72.11-luxitenim gratis illaOei (alutifera omnibus homi-nibus ; Erudiens nos vc abnegara

taiîn-

-ocr page 251-

Precationt.


BB

tafinguli mandatû nobismunus fideli-tcr amp;nbsp;alacritcr exe-tJuamurSquemad. niodumfaciuntan-gcliincoclo

impietare 8cmü-danis cupiditati-bus, temperanter amp;nbsp;iuftè amp;nbsp;piè villam usinprxkn-ti fecuïo.

^Lnc. aj.v.4.ï. Pater,iï vis,transfer poculum hoe à me: igt;e-funtamen non mea voluntas,fed tua fiat.

i.C,ot.7.yi.24. V nufquifque in q uo voca-tusfuir,frarresin hoemaneatapud Deum.

“^Pialm to^.y.2o.zi. Bcncdicite Domino Angeli eins fortes roborc, facien tes verbum ®'us, adobtemperandum voci verbi cias. ßenedicite Domino omnesexercitiis eins, lt;ninifiri eius facientes voiuntatem eius.

ex XV.

^te{iqu4rtap(titio?

Pane noflrum quo-t 'fidtanuf» danobis ho. ^w:hoceft,fuppedi-' tanobisomnia,quç j funtad hanc vitam i nccelTaria *, vt per I eaagnofcamuSjtcv-I Qicum fontem cHe,

* Pfalm. 14^ y- Dimmie^ Oculiom-’o-niurn in te ipe-rant, amp;tiidasil-lisefcam fuam in tempore fuo. A-peris manum tugt; am, amp;firuraso-mneviuensiti/ vo luntatem.

Piàlm, /04-. y,

ex


-ocr page 252-

2j8 de Prica tionk.

ex quo omnia bona émanant ^,acnifi tu benedicaSjOmnem noftram curam amp;nbsp;induftriam.atquc a-deo tua ip fins dona, nobis infclicia amp;nbsp;noxia efle ‘^.Quapro prer da, vt fiduciam noftra ab omnibus creaturis auerfam, in te folo colloce-nms

27.2ÿ.VniuetfA''^ p(a in tc fperai’'': vtdcsefcamipl*’' rum in tempo** fuo.Das eisjCoW gunt: aperism^' num tuamjfai'J' ranturbono.

Matth.

2(5. Neeftote fol*' citi de anima VO'| ft ta, quidefut'i*' tis aut bibituri' nequedccorpo^*' veftro, quarel'ó^! induendi. Nonneanimapluseftquamal*'* mentum, amp;corpusquàm veftitus? Into®' mini in volucres cœli : non fèrunt eniiOi nequemetunt, neque coguntin horreai^ Pater vefter cœleftis alit cas: nonnevo* multo præftatis eis?

Aeftor.//. V. 27.2AVtquxrcrentDeui0i ft forte palpando eum inuenirent •• quan quam profctfto non longe abeft ab vnoqu“ quenoftrûm. Peripfumenim viuimus^i mouemuramp;fùmus.

h.éïot.i4.v.i7. Quanquam non pafluselt ft ejfe expertem tefti moni j.woi« benefacien-doidans nobis cœlitus pluuios ac tempos fiu(âi-

-ocr page 253-

DE PrECATIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Jgt;

frilâîfera, amp;Jxtitia corda noftra.

'■/.Cor.tj.vjS.Itaque fratres mei dileAi, firsni eftote, immoti, abundantes in opcre Domini (èmper,q 11 um (ciatis laborem ye-ftrumnon efleinanem in Domino.

Deut. 8. V. 3. Etaffl'xitte, acefurire te fe-cit,porte3 pauit te Man, quod non noueras, neque nouerant patres tui.' vtfcirc faceret te,quod non in pane folo viuethomo,fcd o-mni CO quodegreditur ex oreDomini,viuet homo.

Pfalm. Proijce fuperDominuirt Ppndus tüum,amp; ipfè fuftentabit te : non da-hitinfeculum nutationcm iufto.

CXXVI.

rff çittinta petitio

Remitte nobit de.

^dinoflra,ßcut^»os debitori-

PCalm. y/.v. o*»quot;*’*-/.aj.Miftreremei Deus fccundum mifcricordiamtu am,lecundû mul

-ocr page 254-

»E Precationï.

ticuduié mifer»'

bits noflrti : hoc eft, nobis miferriinis peccatorib’, omnia peccata noftra.atqj cam ctiam prauita-tem,quçinnobise-tiamnûhçret.prop. terChrifti fanguiné neimputes'*:qucm. admodumnosquo-que hoc tuæ gratiæ jeftimoniumincor dibus noftris fenti-mus, quod firmitcr nobispropofiiü ha-bemus, omnibus, qui nos ofFenderûr, ex animo ignolcc-re

tionum tuariid«' le praeuaricatióes meas. Multiplie» Jauare meabini« quicate mea,amp;i peccatomeomii-

dame.Qiioniam prxuaricationes ,

meas egoagno” fco, amp;peccätuni mcum corawni«

cllfèmper.

Pfalm,t#;-V.î' |

Etne veniasiniu | 1

dici um cû feriio !

tuo.quianoniij' ftificabit fcinco« fpeclu tuoomnU viuens.

/. lohan.î.v *' a.FilioIi meigt;h*^

(cribovobis.nepeccetis. Quodfiquispet' j cauerir,aduocatiim apudPatrem habennps» i leCum Chriftum iuüum. Etipfèeftprop'ti' atiopropeccatis nolhis: necpronoftrisl®' j lùm (èdetiam prototiusmundi peccatis.

Matth.d.v./s./rf.Namfiremileritisho* ) minibus olFenfasipforum,remicteteti3*”'

-ocr page 255-

»EFRECATIOKI. nbsp;nbsp;nbsp;*4»

DÎsPâterillcveftercœleftis: Sin autem non femiferitis hominibus iplbriioffenfas.ncc Pater Vefterren^ittet vcbis offenfas ve liras.

cxxvii.

QueSiJextapetùioî 7^ nos inducaiin UntAtione ,pd Itherti ntstmilo : hoc eft, quonia ipG natura idco debiles Scinfir-( ntifumus.vtncmo-ntentoquidemfub-ßfterepoftim’ *:in-i fcnüffimi autem ho ( ftes noftri, Satan^, inudus‘^,acnoftrai-pfotum caro , nos continenter oppu-gnitrttinosfuftetes, amp;Spiritustuirobo-

quot;lohan./ƒ. v.p Sine me nihil po-teftisfacere. jx.

Pl'alm./o^.v./4, /j./lt;5.Quiaipfcco-gnofcitfigmcntu noftrum,recorda tiir quod pulnis fumus. Hominis ficut herba liint dies : iicuc flosa-grijfic floret. Quo niam ventus ttâ-fitinillum,amp;nó eft,nee agnofcit c um vitra loc’ei’.

* i.Pet.j.v î.So-brijcftotevigila-ie.Nâaduer{ariui

tefitmes, ne inhoc vefter diabolus, Spirituali certami- tanquâ leo rugi-lïefuccûbamus^jfcd ésiobabulat.quç-tâtifperiUisfottitec quédeuoret.

ïefiftamus, donee integrant tan de vi-(lotiaoaobtiueamus ƒ.

-ocr page 256-

BT Pre cationi.

EpheCó. V. 12. Qnoniam non efl ludra aduerfus faoguincm Sccarnemjl*' aducrfusimperia,aduerfus poteflatcsi’'* uerfus mundi dominos,rrflom tenebraro^

fa ’ü

fêculi huius,aduerfusfpirituales malin^ quifunt infublimi.

‘‘lohan./j. v./jgt;. Si ex mundo fuifletis.ff^ du9 quod fuum eft amaretquia verô mundo non cftis, fed ego elegi vos ex null’j do,proptereaodicvosmundus.

^Rom./.v-aj. Sed video aliam in membris meisj rebellantem legi menni mexjamp;captiuum reddcntemmeleg’P®^' cati,qux eft in mem bris meis.

Galat. 5. V. 17. Namcaroconcupifcit^’''! P iierfüs fpiritum, fpiritus autem aduerlu! {) carnem : hxc autem inter fè oppofita fui”’ vtnonquxcunquevolueritisjeademfaci’' tis.

'’Matth. 26^.41. Spiritus quidem pro®' ptus eft,fed caro infirma ef7.

’ï

V

Marc.v.v.;?3.Cauete,vigilateamp;orate.'ne'' fcitis enim quando tempus illud ßt

rum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

/ /.TheC^.v./j.Vt corda veftra inculpa-ta ftabiiiat in famftimonia coram Deo amp;nbsp;Patte noftro, in aduentum Domini nolW lefu Chrifti cum omnibus fàndiseius-

-ocr page 257-

.ATheCj 'îndificet

DE PRICATIONI. Î4J .v.î^.Ipfeautem Deus pacis Mtor vos totos:amp;integer veder fpiri-anima amp;nbsp;corpus inculpate in aduen. Domini nolhilelu Chrifti feruentur.

cxxvm, j^omodo concludif pre-

(Ationem tuam?

tuum eli re-inttm potentu,

in fecuU : hoc tft, onmia hase à te petimus, quiaeûm îcrex nofter,amp; om-nipotens fis, omnia nobisamp;vis potes htgiti'*; Atquehæc quidéideo petim’, vtcxijs.nonadnos, fcdadfanCtum no-

ttientuûomnisglo-tiaiedeat


T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loha. t^.v.q.

Etquicquid peticritis in nomine meo,hoc ficiam -.vtglorificetur Pater in filio.


Pfalm.nj.v.t. Non nobis Domine, non


Uobis ,fed nomini tuo da gloriam, propter Cl?


* Rom./o.v.iA 13. Dicit enim Scriptura/QuiC. quis crédit ineû, nonpudcfict. No enim eft didin-lt;dio vel ludzi vel Grçci.Namidem Domin’ omniûj eddiues inquof-uisàquibus inuo catur.

2. Petr. a. v. p. Nouit Dominus pios è tentatione cripere, iniudos autem in dié iu-

dicij puniendos feruare.



-ocr page 258-

t44 o® Precationï.

mitêricordiam tuam, propter veritateWq am. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

lerem.;^.V 8 9- Etmundabo illoiabo^ ni iniquitate rua,qua peccaueriit Contran* amp;parcam omnibusiniqiiitatibus eortH’' quibus peccanernntcontra me , amp;quilgt;igt; praeuaricati funt in me. Et crit mihiinnc mcn,gaudiiim,laudem Sc gloriamapinl’’' mncsgentcs tcrrç.qnxandierintomnel’H num, quod ego faciam eis : amp;nbsp;pauebuntS contremifcent fuperomni bono,amp; fupt''®'! mni pace quam ego faciam eis. I

* 2. Cor.AV.ï» (Quotquotenin’ funt promilsiont* Dei, in ipfo/*’'! Etiam, amp;inip(n /«nr Amé)ad Dt' gloriam pernoS'

a.Timoth,aV' Si infidi fum’i ille fidui manct; negate ft' ipfum nó poteÆ

CXXIX.

Quidßbi vult partie lila t^mtn ?

Rem cerramae ratam cfle. Nam pre catio mea, multó certiùscftexauditaà Deo, quàmcgoin corde mco fentio, me illud cx aniaio cuperc^.

dicta

-ocr page 259-

DICTA SCRIPTV-

Rfi SACRÆ. Q,V1BVS IN ƒ«) vit it giriere quifque defuo commt-nefit amp;nbsp;eruditur officto.

Li C T 1 o. X,

Magistratvi.

REges prudéter ag'teï «rudiminiludiccs terrx : Seruite lehoux io timoré, amp;nbsp;cx-'‘Iiatein tremore. Pfalm. 2. v. to. tl.

Definite noalefacere.diftitebenefacere, H^ïtite indicium,dirig'te oppreffum, judi-c»e pupillo, judicate vidux. Efai. t, (y^rf.

16,17. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•,

ï V D I C I B V S.

Confidera ex Omni populo viros forte«,ti-tnentesDeum,viros veridicos,odio babéteg auaritiam,amp; pracficeillis.^uiiudicabunt pu-pulum Omni tempore. Exod. 18. V. XI, IX.

Videte,quid vos facitis,Non enim hominl iudicabitis jfedlchoux ,amp; erit vobifcum in negotioiudicij. Nunc igiturfitpauor kbo-Uz fiiper vos,cufiodite amp;. facite.quoniam n ó eftcumlehouaDeonoftro iniquitas.dt aece-ptio perfonarum, dc acceptio tnunent. a« Cbton.i9,v.6 7.

-ocr page 260-

246 Dxctä ScRIPTVRaB

MAGISTRATVI et

Subditis.

Om nis anima poteftatibus fuperemineB' tibus fubiefta efto.Non enim eft poteftas.ni« G àDeo,amp; qux funt poteRates,funt à Deo orquot; dinatas.Itaque quifquisfe opponit poteAati, Dei ordinationi refißic : qui autem reli* ftunt, ipfî ßbi condemnationem auferent-Nam magiftratus non funt terrori boni* operibuSjfèd malis. Vis autem non meturr^ poteftatem ? quod bonum eftfacito, laudem ab ipfa obtinebis. Dei enim m** nißerefttuobono. Quód fi feceris, quoi malum eft, metue. Non enim temerègb* diuifi geftat. NamDeiroinifter eft.vltorii iramei,qui, quod malum eft, fecerit; Qua* propter neeefle eft fubijci, nonfolum propter iram,fedetiam propter confcientiaffl» Propter hoc enim etiam tributafoluitis:ü' quidem miniftri Deilunt in hoc ipfum in* cumbentes. Rom. ij.verCi.a.j.amp;c.

Subiedieftoteeuiuis humanaeordinatio* ni propter Dominum ; Siue regi, vt qui fu-peremineat ; Siue prxlidibus, vt qui pereuni mittantur, turn ad vltionem malehcoruiD) turn ad laudem reftè agentium. igt; Petr* verf J j, 14.

jM A R I'

-ocr page 261-

s A C R AI.

Maritas.

Viridiligite vxores veftras, ficut amp;nbsp;Chri-ftusdilexitEccletiam, amp;nbsp;femetipfum expo-fuit pro ea. Ephef.çv.zs«

Viri.diligite vxores, amp;nbsp;ne fitis aduerfus easaraarulenti.CoI.j.v.tp.

V iri vn à verfamini, vt fcientes decet, vafi muliebri,vt infirmiori tribuentes honoré, vtpotequum vnàetiam haeredes fitis gratis Vitae, ne intcrrumpantur preces vettrae, )»• Pet.3.v.7.

VXORIBVS,

Vxores proprijs virisfubieftaeeftote, vt Domino. Qubniam vir eft caput vxoris.vt Sc Chriftus eft caput Ecclefiae, amp;nbsp;is eft, qui falu-temdatcorpori.EpheC$.v.ai.2j.

Vxores,fubieftäE eftote proprijs viris, vt conuenitjinDomino.Colj.v.iS.

Vxores fubieäx fim fuis viris,vt etiam, fi tluinonobediuntfermoni, pervxorum có-uerfationem abfcp fermone lucrifiant, vbi fpedärintcum reuerentiaconiundamcaftä tonuerfationem veftram. Quorum ornatus I nonfitexternus ille innodis capiliorutn, iSc circumpofitoauro,velpalliorüamiftu: fed 1 oceultus ille eordishomo, fitus in incorru-J ptionelenisacquetiSpiritus, qui eftcoràm ' Deopretiofus. Ita enim olim amp;nbsp;fanftae ills f niulieresfperantesinDeo,ornabätfefe,fub-

5

-ocr page 262-

t

Dicta Scriptvr**

ieftçfuisviris, Sicut Saraobediuit Abrah*gt; dominuinenm votans.cuiusfaftçr^’® “ '?! dumbenefacitis,etiain cùmnon terreniiD* vllopauore.

I’ A R E N T 1 B V s.

Eruni verba hxc, quasego praEcipiotiW hodie,in corde tuo,amp; répétés eafibjs tuis loquérisdeeis,qiiandofedebisin domotuïi amp;quandoarabiilabis per Vlam tScquandoU' eebisinlefto,amp; quando furges. ótc. Deut.^-

Nefubtrahas àpuerocorreélionem.Na® fipercufferiseum virga,nómorietur:tuvif' ga percutieseum,lt;Sc animam eiusabinfero» cruës. Prouerb.aj.¥.13,14.

Qui fubtrahit virgam Riam, odit filiuW fuum;(edquidiligiteum, quasrit correftio-Bem.Prouerb.13. v.z4.lt;Sccap iïgt;. v.iS. amp;MP' ij.v.17.

Sunt tibi filij? inftitue eos.atqj à prima 1 xtate ceruiceni eoruminSecte. Eccleliaftici

7. ver. 2$.

' Ne des filio tuo lifentiam in iuuentute, neep ad eius errata conniueas. Inflede cerui* cemeiadhuciuueni.amp;.dumpuëreft.eiusla-teratunde.ne aliquando diiriorfaftus, tibi nonpareat.atqjanimçtuæ dolorem afferat. j Brudidliiimtuum.ineócpelabora.Detiirpi-tudoeius,aliquam tibi otFenHonem pariat, Ibidem30 v.n 12»

Patres,

-ocr page 263-

Sack as. 24^

Patres, ne prouocate ad iram liberos ve-ftros,.nederpon«îeant animiim : fed enutrit« ecsii) doânna amp;nbsp;monitis Domini. Ephef.tfè V.4-amp;.Cûl.}.v,n,

L 1 B E R I s.

Liberi anftulrate in Domino parentibiit veftris. Idenimeftiuftum, Honorapatren» Wumamp;matremtuam, (quodell pra:lt;eptû primumcumpromifsione) vt benè tibi fit, amp;nbsp;fislongxuu; fuperterram. Ephef 6, v.»,z. Liberi aulcultate parentibus in omnibus* Hoc enimgratumtliDomino.Col. 3. y,iot

Servis, An gillis, et Ope-j jf nieriendïfjs.

Serui aufcultate i js.qui veftri domini font fetundùm carnem.cum timoré ae tremore, tumlîmplicitatecorcHs veftri,vtCbrifto,nô adoculûferuientes.vtquihominib’placere ftudét:fed ferui Chrifti, facientes ex animo, quçvultDeus.cumbeneuolentiaferuientes domino, amp;nbsp;non hominibus,vt qui illudfcia^ tis.fingulos, quidquid fecerint boni, hocre-portaturös à Domino,fiuefèruusfuêrit, fiu* liber. Ephefi ó.v.^.ó.amp;C.Col.j.V.ie.ij. êiei

Famuli, Cubditi eßote cum omni timoré dorainis, non folnm bonis amp;nbsp;xquis, fed et-iam prauis, i.Pet.z.v.iS,

Patri-

-ocr page 264-

Dictas Scriptvra

Patriivsfamilias,

Domini eadem facite er ga illos, remifsiS minis.fcienteg veftrümetiaipforum Oomi* num eflein cœlis,nec perlônçrefpeâura efTs apudeum. Ephef. d.v.p.

Domini zqtiitatem amp;nbsp;zquabiTitatem fer* uisexhibete, ièientes, vos quoque haberc dominum in cœlis. Col. j.v.i.

IvvENTVTi Et Ceterts,'

• Ne errate, neque fcortatores, ne(pidollt;gt; latrç, neque moechi, necp molles, necp qu' eoncumbunt cum mafculis, ner^ Aires, nelt;? auari,ne(^ebnoli,necp conuiciatores, neque rapaces,regniDeihçreditatem pofsidebunC* j.Corinth. d.v.p.à.

3^ Juniores fubiedi eftote (ênioribus, amp;nbsp;0‘ rones vicifsim fubtjcimini. Modeßia eßote intùs ornati. N am Deus fuperbis refißit: hu* milibus autem datgraciam. Submittiteigi* tur vos ipCospotcnti manui Dci.vt vos in té-pore extollat, omni cura veftra in eumcôis-^a.NäiIlicuraeßdevobis.i.Pet.5.v.5.(^«amp;c»

ViRGINXBVS,

. Dilcretzfuntea.quzcftvxor, amp;ea,qu« sft virgo.Quz eßinnupca,curatea.quzlunt domini,vt lit fanâacum corpore,tum Spiri-tu,i.Cor.7»v.34‘ .

Il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viduis.

-ocr page 265-

s A C amp;nbsp;AI. 251

V I D V I S.

Quxverè vidua eft ac (bla »fperat in Deo, amp;permanetinfupplicationihus ôc precibus nofte acdie : At quz in luxu viuit, ea viuent mortuaeft. Hate igiturdenuntiato, vt fine irreprehenfx.t.Timoth.StV.s.ó.amp;c.

OMNIBVS ET SINGVLIS

ittfeunque flatus/umnia legis.

Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, amp;nbsp;ex tota anima tua, amp;nbsp;ex tota cogitatione tua. Iftud eft primum amp;nbsp;magnum mandatum. Secundum autemfimile efthuie : Diliges proximum tuum, vt te ipfum. Ab iftis duobus mandatis tota lex amp;nbsp;Prophet« pendent. Matth, zi. verf, 37» SS.amp;c,

SVMMA EVäNGBLII.

Sic Deus dilexitmundum ,vt (ilium fu-i umvnigenitumdederit, vt,quifqnis credit i in eum, non pereat, fed habeat vitam xter-nam.lohan, 3,v,i6, Fidus eft hie ferrao amp;nbsp;modit omnibu* I nbsp;dignus, quern ampleftamur, Chxistvi*

; Ie s V M veniCfe in mundum, ut peccatores feruaret.quoruprimusfum ego. Verûideo nifertus eft mei, vt in me primo oftenderec lefut

-ocr page 266-

Dicta Scriptvrai Sacrai

IsRis Chriftus omnem clem entiam, vt efleffl exemplo credkuhs ipfï,invitam «ternam« ».Tiro.i.v.is.ii?.

PRECES ECCLE,

S I A S T I C AE. g

Precatiopublica peccatorum (onfi/io, tjaa rl' (itatur ante concionem Dominicorum

Feriaterum diërum,

Gratia,Pax,amp;Miferieordia,amp;e.

COeUß'u pater at erne óquot; mtfirictH

Detn y agnofiimui nbsp;nbsp;confitemur ti-

ram diuina tua maießate., nos verèmifc-r»s peccateres eße, concept os nbsp;nbsp;natos iti

lt; corruptione (ßprauitatCjadomne procliues, nee ad vllum bonum tdoneesgt; quod^ cßidue fanSitßtmam legem taain •violantes, tramtuam, (ß aternMpxn^ commereamur-, Seddolet nobü ex animgt;i ^uod te tarn henignum p at rem tot tes ef-fenderimus : damnamus nosipfis, tat a noßra deteßamur,ßtppltttttr rogatt-1es\ 'vttuamifierieordia fubueniat noflt* mifiria, Ignoße nobis noßra trißia pecen^ tn, propter lejum Qhnßnmßilinnitnnns

-ocr page 267-

Pr B CBS Ecclbsïasti. zçj

Largirenobù grattam Spirit ut tuifinéH,i^ui I'm! doten vere ^ex an/mo tießrapeccata Agnofctre ^fic -vt ton nohû dtjphceamui, (^pfccatuinnobitmaguac maguaboleatur, not^ ad nouam vit am txcitati, tußos ac [anti osfiucdutproftra-rntu, ttbi acctptospropttr eundem IsJ'um Cbrißum.Effict pr at erea, vt volutttatem tuamtx verbo tuo relié agnoftamui, at^^ ittdedißamus ^non à nohutpßsy aut vllu treaturapendere ,ftdin tefolo omneßgt;em ftponere,vt certa firma (itnoßra lon-fiUtio, ac vt vêtus tUt no fier homo cum prauû cupiditattbus magis magif^^ cruci-ß^^ii*^-,”0f^ßpß)snhtviuam (fi-fanHam hofliam offeramua, hoc vnum/emperfigt;e~ liantes, quopallo tua gloria propagetur, é“ lt;juàmplurimi Chrtßo lucnßant, omnta à te pettmus fiducta domintnoßri . kftt Chritit,(jHinostta precart docutt-^Pa~ terrtofler,^c.

Precatio poft concioncm dici Dominicx.

Carifiimiin Domino ,cifm ta legù

uina

-ocr page 268-

2'74. P R 1 C ï 5

«int prtceptis, tanquä in illußri feccatorum noßrorum, quibus ó“ tcmfi' raneas i^tternas meremurpanos, titudintm magnitudinem intucAin^'^'' agite ,confiteAtnur eaex ver o cordis sß-fiußdißtmonoflro clement ißimepstH calefli. Sic ergo mecamprecAmtn^ Mißf‘ rimw ego peccator agnoßcofateor^ cors^ temi Deus lt;ß Creator,c[uod,pro dolorfi‘ * pißtme grauißtme te offendcrim'S’^^ tantitm externu manifießü ac e»orinf‘ buspcccatis, verum etitm,^ quide rsub to magis,intrinßcA innatdip^ cacitateßß fidentîA,dubitAtione,pufillanimitite,i^quot; pAttentiaßttperbiA,cUndeflino odio dia maleuolentiA mult 'uß^ altjs prsiKS ! artibus conatibtts, qut tu mt Dominé amp;Deus in me vides ^deprehendis,(^'gt; ver o,pro dolor,pitis perßicere à“ re non queo. Horum omnium mepaniteh me in te admißße ex animo mihi dt' let ,veniam^eorum ex toto pedlore (Xp(^ to edr imp loro per dileHum filium JefumChrißum,

His

-ocr page 269-

Ecclesiastic Al.

Hisîtadiâisminifter Ecclefiae, credentu busquidem lt;Scpœnitentibus,peccato-rutn remifsione; impœnitennbns au-tem iram vindiâAmcjue diuinam ad buncannuntiabitmodum:

v^uditt ergo certißinum diuin» cte-‘ fneniiit confolitionem, qua Deta omnihM iredentibuitnjüo fgt;romutit offert Eu. Mgtlio, Stc ait ip/c Domtnut nofier Itfut ^hrißuf.lüha»gt;3,v,i6:

ba D E VS dilexit mundum , vt filiuni

I fuum vnigenitum dederit,vt,quisquis

1 creditineum, non pereat.fed habeat 1 vitamsternam.

I ^ottjuot igitur ex hoe njefirofunt nu. l tntro.quiftbt ipßd’ßltcent, ißpeecata fun ' t^noßunl acdéplorant,co»fiduntg^ßbteA

Johns leßi Chrißt merito prorsus remiffd \ ßcodonataißßbi certo habentpropo. ! fitu ßconßttutu,quotidie magu magüjj ! aptccatisdefifieretDeo^ßnveraßanl^tita-; teßiußitiaßriiire: hüego,quiacredunt ' ^nfiliuDeiviuetisituffu Deiannuntto,ab ; otnnth(ußtupeccatif,qHemadmoduDeut

iffeinfanlioßtoprotntßtEuageliOftpßtift i ielo eßßahfolutosßhberates^idQj'ut fuffi.

R cientif-

-ocr page 270-

P R 1 C B ;S

aentjßm^ Cutufaciionu pnßttA À wtnonoflro lefu Chriflo tnfanliißmill^ Faßione morte, \^men.

Contra vero, quettjuot ex vobitil-iamnum fuu peccatis fllagitß Fiantur^aut tnpeccatif contra confiiint^' Amperttnaciterperfeuerant -, hu egoiuß Det (lenuntio, quod tra Tjindtittdi»^' na ipßs incumbat, quodque omnù rumpeccata et tarn tn cœlo remtßa donata nonhnt, necabaterna co»d(igt;gt;'^^' tione abßolui (ß bberartpo^int,done(^lt;i'^' uertantur.

ß^arecumnthtl dubitemus,qttif^ nos tß noflrxpreces paßtone (ß morte lef^ Chrißißancißcataßnt, ß Deo accepts,t' gite. Dl ü hictnuocemua precatione‘-,OmH^' potent Detts, creator cœlt ß terra, tibi grattas ex intimo cordiurn nofirortttt fen/ii,quodnos condidtßi, ß tn haut herd nos ß lib er o s noflros i oteruaßttAlut' ßi ßfouiflt ßporro q»oq^ coßeruare bernare nein j inprimis nero agimw td^^ gratias,quodfihutuu leßum Chrißd, in tpßoßatitn Paradtjb promijerat, iif

-ocr page 271-

EcCLBSIASTICAI.

bis Agnofcendum dtdißi, noßrdque ng. biipeccAtAfropttr Accrbißimä tfßus paf-fioaem mortem condonaßit,Oramtu te, vtper verbi tutpreedicationem, Spiritus tuifan eil efftcAciAm,nos ad imagtnem

tui left Chrtßi renouAre ac reform Are velUfVt in omnemAternitAtem tetum (orporedt' amma vtuentes tccelebremus^ inquemfintm 4 primo noßriprincipio fu-muiconditi-. Reprime etiam e^f’compeße StthAnAm.,neis, vtex primorum noflro-tnm pArentÜ,AdAmt ^EuA,ßc ex noßris

I ^uoi^cordtbus verbum tuuin AuellAt.

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adh£!:,quontam tibiphceti »os in hac

I liitA, mAnuduäuj^ MAgiflrAtusnoßri, ' (piituttiefiminißer-,regere ÿ rogAmut te^

^»i cordA MAgifirAtus in tuA folius hg-\ bts mA»u potefiAte, vt SatrA CAfArist \ ^igieque MAießAti, omnihußfue Princi-\ ptbus ^DominisyprAcipueAutelBußrif.

fimo Clementißimoque noßro Principi AcDomino, D.IohAnni Cußmiro,Comi-ti Palatino Reni, (^c. C. S. coniitgi» amp;c. Confiltarÿs quoque PrAfeSlis, nec Von vrbis huius prudentißimo SenAtui

-ocr page 272-

P R b C b s

(vel, honeftifsimæ huius loci com’ nninitati)gratiam nbsp;nbsp;concerna

dignerùi ojt uni u er famfùamguhernatilt;iquot; nem eo dirigent^ut Dominut naßer lefui Ij Chrifi»i,cut tu omnem in cœlo et terra it-dtßipoteßate.eum in ifßos, tum in iffor» ßtbditosgerat imperiu, ut rniferpopuluft quißint creatitra nbsp;nbsp;optes manuutuarun’,

ones pafcua tuet ,pro cjuthtes Donsi»«^ nofier hfius Chrifiue etiamfanguine profud.t,inomnifiannttate (ir lufiitiait-gaturß'^nosquorp.prepttr te ipfis otnnt debit um honorem fidem obeetientiaf»» pretftesnw, fitbipjorum imperioacpm-tecisonehonefiam, tranquillam Chrigt;-Jlianam degerepofitmue uita, : Seneiictt-tarn elemeter omnibus terr etfruiîibui, “Vt ex tjs te uere nobii p at rem fonte ewniif honoru mifericordiet agnofcamw. Ntt uero pro nobit tantitm,verumetiam fft omnibutin toto terraru orbe hominthtu tuam imploramus gratiam auxiliutn : Äitferere dementer omniHipfortt,iwptï-mis veroidorum^quiunanobtfcummtrn-hr a funt corporis lefu Cbrißt, nbsp;nbsp;prepttf

vtrh

-ocr page 273-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ECCLISIA STIC AK. 2$^

•veritAte do£iri»A tuA CAlefîiiÀ Turco

\ fipA mifere Affltiuntur. Reprime, cjUAfu. mtu, 0 Clementißtme put er ,furiofos hoi

' , haßium inoruco»AiUi,filgt;um tuunt le/um ' I infuuperpequentiÜmtmbrü:eos verOftjui t [t(Affltguntur,roborA^conßrmAinuiHA

(onfiAnttA, virtute Spiritui tui^An^i^ 'vt hiuc perfecutieneex tu a mAnu, grAtù Antmii AccipiAnt, ^infuü mifirÿs ac atu^ mnü,huiußmodiß»tiAnt lAtttîAm, quA o-tnenhumAaiingenqcAptum excedit. So^ Itref^roborA omnes pAuperes, CAptiaos, ^grotos, ’üiduai,pupilloi,fcmtnaigrAui~ dAs,omnei cum Animt AnxietAte ^meeßi-ttA conflit Antes homines,tuAmq^ ipßs Ur-giregrAtiAmpAtem,per dili£iißtmum Tiominum »oßrum leßm Cbrßum, qui ^ob'u certißtmAm h Ane ^tnfAUtbtlem de-^itpromißione'. Amen Amen dico vo-bis,quæcunq; petieritis à patre mco in nomine meo, dabitvobis: dr hue fretosnositAprecAriiußtt .*

PATER NOSTER,amp;c.

LAudAte Dominum veßro CAntu. Cau-iufinitoßc dicAt mtnißtr Eccltßt :

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

-ocr page 274-

26o


P R B C B S.


Numer, 6. Benedicattibi lehouah, amp;nbsp;cuftodidt Ç.24.2j 2« Lucerefaciatlehouahfaciemfuamfi** per te,amp; miPereatur tui:

Attollat lehouah facietn fuam ad te,amp; po* jiatinte pacem.

Alia preeatio po/l concioHem.

HamineDetts omnipotens, fan^ißimumnometuum noßrA affici contumtliA.TÜAm aboqulfl»^ ßatu te benignumpAtre offeneUmutid»quot;^ •verbo tuo,itt par er at,non obedimM,diii'^ îgnoranttA, ingratitudine murwil^ noßroßi tuaqttotidteaduersùs nos ton-cttAmHs,atßttA tuflaspcenat nob 'u Attn-himsti. Fer un t Amen, b Domine,nttferdl noßrtpromagnA tUA mifericordia-ßtCi'f)^ peccata noßraO' rebltiis agnofeamtti,^ magùdeploremus, nbsp;nbsp;vita noßram ent'

demtts. Excita nbsp;nbsp;corroboraAiagißrituin

populitui,vtg[adio,quemeiporrexißi,ii terrorem (ecuritatem legitime vtatttt. ConßrmAMinißrosEccleßarum tuarum, vtfideliter conßanter ver bu tuumJo-eeant,(^‘ omnes officÿÇui partes obeat.Eu-ire ac defende nos ab omni delà ac ferfi-dta.Irritafacüntniaßceleratä at^ inßäu-fac9»‘

-ocr page 275-

Ec C L ESI A ST IC Al. ig'r fi c»ttßUi,eiut adueriùc Ecclefia^verhii tuucAptuntur. Ne fubtrah/u nobis verhii ^nu,lt;3‘Spirit fif/inElum tuum ne au fer as ii nobis. Excttatnnohwueramfidem tienttam ^conflantiam^Fer opem mtfersi é“ affltcli Eccleßa tua j libéra ea omni ty~ ranntde tgnominia. Confolare 0“ oofir. ma,{juoti^uoi [ùnt animo vel corpore ufßi-Fit. Da nobtstuamPacemperlefumChri-fium fliii tuum,Domina neftru.cftti hane nohts tndubitatd de tuavoluntate promtf-fioneedtdit-.h.rc\c dico vobis,quidquid petieritis patre nominemeo,hoc dabit vobiSjf/^wf^'t'Zoj nos ßc ^recari tußit-iPater naßer,Facettam,'vt con-ßanterperfeueremus, {^cjuottdie proficia-musin 'veratlla,certa, ab ipfi mundi txordtoadnos propagata chrt/ltanorum ßdctamp;peream Chrtflt,^' omniu bonor» eins magis ac magis partutpesßamits, cjua, ßcorecorde confitentes dtctmtsi\Qtz~ do in Deum.^f»

Precatio poft concioncna cathecheticam.

Qmnipot en Severe Detss,siterne nbsp;nbsp;vnice

-ocr page 276-

2 Si


P R E C E s


It

Paler Domini Seruatoru noflri 1‘f* Cbrtsli, vna cum 'vaigentio luo flh» SpirituflanSlo, Creator lœLi, territ,A»ÿ‘ lorum hominttm, dtnique omnium turaram, t^ui esfapiens heneßetts, infli“' •veraXtCafttts,miflericors liberrin^ luntatn-.agnoflco fateor, me,prediiilt;^f^ miflerrinium ejflepeccatorem, exanigt;fgt;'gt; eloleo,i]uodte offenderim : Sedoro te obficroy'vtpro mera tuadementia omnia meapeccata condones,me^iu^nSi amp;nbsp;flandum efficias per propter dißtmum ttbißUum tu um leßtm Chti-ßum, qtitpro noflrispeccatis fadius vi‘ (iimaßn crucemortuus, e^rurstiott^ morte reßirrexit,^ nunc inomnevfii»^ *viuit regnat aternitatem^admtrandi-^ue tneffabth SapientiA Miflertcor’ dt^e modo,Médiat or, Réconciliât or,Intet^ ctßorpro nobis, Seruator di conßi‘ tutus-, oro item te , ojt per profttt etindem tuum filium , Spiritu tuo fa»' do ^uotidie m tgis magisque me advi-tarn aternam finclificare ita guhcr-»are digneris ,^1 te verum Di'^ tu. rißt

-ocr page 277-

Ecclesiastic ae. 2(fj ff agjtofcam, amp;nbsp;’verA fide coUm Ac in-

Wew,vt^libi!n ver a obedientU ferui.

f, |^m,necinerrortstetros ^‘trifitapeccAtA froUbAr. Kelii etumfemper ^noninter ■ tuptiferiejn fjAcregioneveram finüdm-

J, ^uettbiecclefiACoHtgere dementer con-Jeruere, ^I'AlutAregubernAtione vi-

I te aliment A eUrgiri, perpettib^ noftrA ( àquot;CArtfitmorum mifierrimorum^^noflro-f rum Itberorum corporA efi Animas tueri ( (jcußodire.

_ ÜA^AdAugeipfis^nobùtuAmgrAti-, nbsp;nbsp;Ani^vt inChrifio fillo tuo,communt omni-

, nbsp;nbsp;urn noßriim cApite, tAm nos.quAm ipfi,Afi-

fidue profiel Amas nbsp;nbsp;fuccrefcAmus donee

, nbsp;nbsp;tddem ad per fed am ipßus virilem^ Ata-

Um cum omni Çapientiafiandttate amp;nbsp;iu-ßttia, v'nÀ cum tpfis nos quoque pertinga-mta.HAc omniAyrogAmoA te^vt dementer nobis präfies,propter dtledißimum tuunt filiumyCjui tjuin noftros hos gémit us exaa-dtat,^pro nobis intercédât,nullum nobit tsidubium-. nos quocfuecredimiss nbsp;nbsp;confi'

dimus, nofirarn hinc inuocationem propter tpßum tibi plaieretminimeciui ejfe irrt

R 5

-ocr page 278-

264 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R 1 C B »

tagt;n nbsp;nbsp;fradraneanUi te que ÿfâerfi

Hure- 9.

th Jer tilepAter, Marc. g. comfeUaPtvt tntploraruui verbts ; Crcdo Dominé fucturre incredulnati meç, Afftcft-

Precatio.quxrecitaturdicbusopcto Iis poft Coneionem.ad auerrendas

om nis generis ca Ja m i ta tes amp;nbsp;pericula Ecclefiæ CJiri-ftianæ.

Omnipotens, milertcors D E gnofamu^ ipfi Ugt;o»tè confitemur, tffe tneîignoi,qut ocuios ad cœlum rhUi.^Pjini confeientia no [Ira. nos accuß^i ([t“peccata noßra nos redarguunt. autem,te iußum iudtcem puairepecc«ti(‘ or um, qut legem tuam tranfgredtuttW' Cum 'verl) quot;vniuerjàm vit am noflf*’’^ sonfideramué, nthil reperimm, quod»»^ etternam damnatioem mereaturiSedqitf^ ineffabili mifertcordia tuapracep(ßtgt;'v^gt; quacunque nos neceßitas vrgeret,fif»f^^ luamuntut opem tmploraremtaipfornf-ßßittiam ,tenoßras preces exaudtitf»quot;^ tßi f t/o/t eb »oßrutn altquod merituif^

-ocr page 279-

Eccusiasticäb.

(^uoJ nullum fjje pote fl )('ed propt er obedi-(warn mentum Ftltjtui Domini nofl ri Itfu Chrtfli,quem nobif Aïedixtorem 'imi-’ (um tnterceflorem conflttuifti: depofl. ItiomntfldttciahumAnA, adtua foliu-t mi.

[tricordiAtn confugimuf.Ac principio lt;jui. demillud maxime deploramui,eiuod,eum fruiter ta btrifflctut yqua nobis communiti Jwttum vntuerfo Rentre humano, nosfl» litliribits quosjiie benefleijs affeceru , iju»

,l quot;Verbisexprimerenonpoffumui,immonee

! (ogititioneJatis comprehendere : nos ta-men adel) tngratifuîntts. Voeaflinosada-irtitione Euangelijtut j exemifli nose dura ftruitute Diaboli.,in qua detiacbamur ; li-^erafltnoshorrendatlia exflcranda i. dololairia Romani RottficiSyCuipenitusim merfieramus,^inhanc mirandam luie quot;verbituieduxtfli, vt tibi libere flruire

1 foflemus.t^t KOStantsrum beneficiorunt irttmemorts,mandat atuaneglextmos,fee. dfutuumflaptfltmè'violauimus y^noflris

1 eupiditattbiss fleruiuimus, nectc ,’vtpar

1 flt;ttt,CBluimus honorauimus. ^^i^ocircA

1 feecauimus, b Dominet te grauiter ofl'en.

-ocr page 280-

zfflt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R E C B s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

ojfendimui :ac,ßprotnoiure, at^, 'Vtinli ùti fumugt;f, nobtfiunt Agere %gt;eües,nihil' L'udnohis reßArtt expe^Andum, quit»* ternA mors (^condemnAtio.NAtrtfiniS^ cuJemui,nDßrA nobis conßientia ted»'»' amp;nbsp;noßrA jcelerA contrA nos teßtßand ^wn ettam expænts ipßs, cfuas nohi^i^’ fligis,noßra peccAtA Agnoßitnus. 2^?” cum iußuifis^neminem immérité At que Adeb inpr^fintiA ettArn extesfi^ Adnospuniendum, mAnum tuAmtquot;^^ mus. Sedlicet nos mult bgr Auiùspunquot;^'‘' quÀm h Avenus puniuißi, ac pro tumplAgasinßtgeres immb verb etß’’^ nos omni A ill a exepU iußißimA irA tus res,quAinpopulum tuum IfrAeliticuruß^' tutßi :fAtemur,b Deus,tenullAm nohisquot;gt;' iuriAmfASlurum, nequenoseu cornfutn' tosnegAmus. Sedtumen, ô Domtned»^' Deus naßer, nos verb nihilAltud, niß/»'^ v'ußtmus ^vmbrA-.tuescreAtornßtfi nos verb opus munuum tu Ar um, tu esp^' ßor noßer,nosgrcxtuusßumus : tu es lid‘ rAt or noßer, nos populus,quem redewiß*’ tuespAter naßer, nestuihAredesfut»»'*

Gill-

-ocr page 281-

Ëcclisiasticab. iij

^^iïrca. nt nospuniof inirAtua,fidcle-ili inettrcaftiges.ConfirMtspotiusol)Us,qu6d i( innobisinihaaredignAtui(s,vt cognoßat

ƒ(* f»u»dtu vtjiuerffu, tt Deum noßrum AC »4 SeruAtorew ejjk^

/ Populus t um IfrAelfipenumer o ttcß^e» ft iit,^tueumnicritoAfflixißi.V€rumquo-

tits Ad te conuerßßunt, dementer eos tn lt;i- l^AttAm recepißs ■. quAntttmcunque efi t ftteorum peccAtum, ßmpertAmenirAm li' tuAmé‘p’’t»AipfispArAtAmAuertifli,pro-'Ji fterf«dus tllud,quodfecißi cum[eruu tut' is Ahr Ah Am, JJaac, jACob'.Adeovtpreces ÿ ^Q^uli tui nunquAm ubs tefint repudiAtA. il Sed^nobßum idem,quodcumillußa-À' dus, é'qutdemillttflriùsAC effcAcius/Àn-I' 1 xifli, intercedente MediAtore nofiro leßt i- Chrifio, cuimetiAmfianguineidfiedusrA-'il UmconfirmAtumefiè 'voluifii. ^ua-!gt; fropter, ô Deus,Abie£ÎA omnifiduciu nofiri

è'sliArumcreAturarufn, AdhacfiAcrum . fxdusconfugimtts , quo Hominns nofier lt;1 itÇus Chrifists,femel fieiplum •vidimAr»

' pro nobis in cruce offerens ,nostibiinper~ {ttuumreconciliAuit. Intuereigitur,Cle^ ’’ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;men-

-ocr page 282-

iff

P R E C H 8

mentißime Tieui non fgt;cccatA ed, 4uicommùtimui ,ftd Mediatoren Jeßnt Chrißum, vt eo intercejßre furiratua, noßueiterumpattrno ßeSJu recretmur, Sußctf’enosf orrott^ tn tutelam tu am, per Spin tum tuttp, Hum guberna, quinosrenouet adnti^’^^'' iUam vit am, tn jua, dele ta omninüii^^' ie tn At er num celebremm, Etß auterfi mtu,qui conßderata noßra in dignit tlß hißcere lt;jttideaudeamttf,pro nebdali^'*^^ dbs tepetituri : tarnen,quia nos lußtßß Ectlefia^ Repub. atqueadeopro otn/ii^’'^ hominibfitprecari-,oramus te,vt omttil^^ Ecclestjstu'is,^ Eeclcfiarum minißru^^' ßs. Mute fidos opera ri os in meßm tùi\ radica omnes,eiuipro veris falfia traduft^'^ tolle omnes rapaces lupos nbsp;nbsp;merceMti«^’,

^uifibinontua vniusgloriam ^anirni^^ Jaluteproponut: Sed/uamglorta tumcommodumquArunt. Oramusteet'^ pro omni magißratu^pro Imperatortv Rege Romanorum,pro cateris Regthut è Rrtnciptbtss,prAcipuè veto pro ClententiJ-fimo Principe ac Domino neßro,D. lobtlt' ve Caßmiro, Comite Palatino Reni,pro (quot;

-ocr page 283-

EcCtBSIAJTlCXB. 2P9

ƒ( tutctniugeMltberif,ei»iqueconfiiiamp;rÿsdr J prafie£iu,deniq^pro hutftt vrbis Senatu,re J ^tacgubernaeos Spirit» tuofanStoyHto-I ninia confilia et adionesfit as eb refer at, vt

il

Pcx omsiu regu lefitM Chrtfitu, ip fis a c tpfio. fumpopuhsprafit,at^vt regnu Satana^ fcgnum omnii turpitudtn'u dp impietatis, ' ptrfpfiis,tAnqua Ugis tu a cujlodes,amp;sufli~ tiaadminißros ,magu ac rnagii euertatury n'of^fiib CO) utmpertopUcidd ac quiet avi-tadegamui,cu omni piet ate dp honeßate.

Pogamus te porrb etiAm,cum pro cat er u fratrtbui nefirii, •vt,qua cœpiPli, in e‘u cU-perficiM, turn vdmaximepro ^St j, ^uiJub tyrantde Romani Ponttficu nbsp;nbsp;Tur ia,omnis generii crudelttitemt^fuppliciu ^(rferut'yconfolare confirma tos Spirit»

J, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;clensder Uber a 5 »ec patiaris,Eccle

s'S fittn tud vafiari,dp auguflam nomtnu tut 1 tnemoriam in terris extingui.ne Antichrt (I I fins d)‘'P^gt;tgt;'tacu ceteris infideUbus,defa»-

Wu tu’u trtutgt;hantes,finSitßtma maieflati jS tuailludat.Sinitaplacet tuadtutna 'vol»^ tatidllosviidpro tua glortaprofinndere,et J, 1 fiamtrte veritattteßtmoniuperhibere,ar

inn cot

-ocr page 284-

iJQ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P R E C E s

(OS robore Spiritus tutjan^t, vt adextf^’

nsum 'vfque vit st Spirit um, te confisnt^ ' ' confiteitntur, Commendamustihiptt^^' , rea,ojuotquotßtnti» miJêr^Sfpauperti^^' 1 exfi{Uo,carcere,morbis,partu,autaliol^' f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nerestrumrutrum :conjolare eos ,priit!i^^ nbsp;’

$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tioßiipfos varie laborare-.faCfVtippsbt^

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tua caßigatio,ädagno[cendumpeccAW^^

(dr emendandamvitamconducat-.itiß^^

eospatientta (d}‘conßantia,lt;d!‘doloi(^^' pforum minue,ac tandem plane eos vtUttntur bonitate tua, ^tibt vnofi^ Hobißumgrattas agant, Poßremo p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reeorum, ofuiadhncintenchrisà'^^’^^^^.

'« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verßmtur : edttc eos in lucem, vt c(rni^\

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veritatem. Has at que altos neceßttat tt !

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bi,ClementißimePater, commendst»^'

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt entes ea pr ec at io ne, quam nos Dotnt^'^

amp; Seruator nofler leßis chrißus ipÇt dni»' it, Paternofter,£$'lt;■.

Formula Adminiftrandi Baptifmi.

Adiiitorium noflruw in nomine lebetia)^'*^

bi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fecitc«luittamp; terram,Amen,

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cü*

n'

A

-ocr page 285-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r o R M V I A 171

Ciim Dominus noßer lefusChnftus affir-

'I gt;net,nos,nifideintegronarcamur,in regnum Deiintroire prorsùs nonpoŒezcertàamp;non obfcurè nobis eo ipfo oftendit, naturam 00-u ftramtotamcorruptamomnino efledc ma-,1 lediftam. Admonet itaquenoshoedifto, vc I noscoràmDeodenaittamusamp;humiliemus, 1 écnobis ipli toti difplicearous, prxparàtqu« n »05 hoc modo amp;nbsp;inftituit ad quxrendam exil petendàmquegratiam amp;nbsp;mifericordiara di-*1 uinam,cuius beneHcio otnnisnoûra malitia I âcdeptauatio, veterîfquenaturx noßrxma-' kdiftioaboleatur amp;nbsp;tollatur. Gratixenina ' diuinxnosnuUomodocapacesamp; participes ' i tlTe pofTumus , nib priùs omnis noftrarura .1 vicium,fapientix, Ôi lultitixopinioamp;fidu-I cia, penitÙB ex animis noftris euulfa fit amp;nbsp;ex-ftirpata.immôetiâ,«ifipriïisomneid,quod in nobis eß, nos ipfi prorsùs inproberaus de ’ damne mus.

' 1 Poftquàmautenj fummambanenoftram I, nireham ad bunc modum Chnftus nobis ,1 anteocuios conftituit: rursùsetiam,amp;qui-

I dem multó tBagit,nosfnaconfolatur miferi-cordia,cùm nobis amp;liberisnoftris clemen-) fi(simèpromittit,quôdipfe nos ab omnibus »ofttis peccatis purgare amp;nbsp;emundare, boc propter profufum àfe pro nobis fuum fan ^uinemeanobïs aequaquamimputare ,xio-

I ^tamque naturamiterùmad fuamimagini

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

-ocr page 286-

VJ a Forma AdMimij?

per Spiritumfuumfandumrenouare amp;!(' (laurare velin

Hæcpromifsio vt languid« noftr« aeiiR becillx fidei confîrmetur, dcinnoßris ipfo* rumcorporibus quafi obfignetur, maDd* uit,vtinnominePatris,Filij,amp; Spiritus Sa»' di bapcizemur.

Ill

Principioitaque, cum aqua nos in Bomi' ne Patrisbaptizari praccipit, teftatum nobf peromnem noilram vitam facit tanqiiai» vifibiliquodamiureiurando, Deum amp;»»' bis amp;femininoftroPatremefle,Dobifquede omnibus ijs, quxcorporibusdc auimabui noAris fa kitaria funt amp;nbsp;neceiTaria, quantu'» i fatisfit, proipicere, raalaquoqueomnia^lt; incommoda in vtilitatem noflram amp;nbsp;W»’' moditatemconuertere vcllc, eoquod null* in vniuerfum creatura, propter feduii quodnobifcura Deus pepigit, quidquaiO nocere nobis pofsit; contra veroomnestr«-aturse nobis fuam operam, ad nokramfal»' tern amp;nbsp;commodum prxHare habeantne-cefTe.

Deinde,cum in nomineFilij baptizaniuf» promittit nobis, teftatiirque, omniaea,q»* bliusDei egicamp; paflusell, nokraamp; nobis propnaefleA fore.idqueita,vtisamp;noftergt;ds liberorumnollrorum Seruatorlitamp; vnit» falus,nófque faluilîcafua gratia vnftos fou«-at dt vegetet, nos i'andifsima fua Concepd«' fl«!

-ocr page 287-

B A r T IS K I.

f ht.Natiu'itate, Parsioneamp;Morte, abomni noftra immunditiaamp; peccatis redemerico-

II' innem noftram Malediftionem amp;nbsp;Conde-ÿ mnationerorecutnCruciaffîxam, fanguine r fiioabluerit, amp;vnàfecuin fepukam obru-r timqueaboleuerit, atque ita nos à Pœnis

I infernalibus liberauerit, vtipfenosvirtute if fuse refurreftionis amp;nbsp;in cxlum Afcenfionis, Ü fua veftiat ornétque iuftitia , 6t nunc co-lt; tàmpatre fuocœleftipro nobis intercédât, I- nófqueextremiiudicijdie, gloriofos nullâ-lt;! quedeformatosmacula, inconlpeftumPa-f tcisproduAosGftat.

*1 Poftremo , cùm in nomine Spiritu« * Sanftibaptizamur,promittitur certicp no- , 'I bisfitfpes,futurum,vtSpiritusSanftus, ôc *1 nofter amp;nbsp;liberorum noftrorum perpetuus 'I fitDoftoramp;Confolator, nófque veracor-'1 poris Itsv Christi membrafaciat,vt 'I amp;Cbrifti iplius, amp;omnium eiufdem be-’ I iieficiorum, vnà cum omnibus ali js Chrifti-'I anaeEcclefiaemembris, fimus participes,a-

1 deö,vtfuturumfit, vt omnis omnium no-

1 fttorum peccatorum memoria prorsùs de-ponatur,ea quoque peccata ôc naturae noftrat

I imbecilhcas.qpxin bacvita in nobis adbue ' eft reliqua,quotidie magis magifque exftin-Juatur.nouâque in nobis inchoetur vita,tan démque ea in KefurreAione catniS noftrat ।

S a

-ocr page 288-

174 Fomvla Abmini s: cùm hoc noftrum corpus gloriofo corpûf* Chrifti conforme reddetur, in nobis pief* Äperfefta, naanifeftiftimè confpiciendaeX' hibeatur.

Quoniam verô in quouis fœdere, pars r-traque alterifele obligat, ideo nos quoqu* ftnâè promittimiit Deo, Patri, Filio, amp;nbsp;Sp’' rituiSanfto,nosptripfiiis Gratiam, ipfurt folum , verura noftrum, vnitùmque èt. v*' uum Deum agnituros amp;nbsp;cekbraturoSjipliquot;” folum in omnibus calamitatibus amp;nbsp;pericu-lisinvocaturos, dtitavt pios morigero^i)“® decetliberos, vitamnoftrara inftnuturoSi quemadmodum idipfum noua hxc natiui-tasportulatiSc r8quirit,quas induobus hifc® capitibus potifsimùmcon(iÛit,niœirum,rt pnmvun , omnium noftrorüm vera tacti raotiquepœnitentia, omnerationisnottrï acumen aciuditiura,amp; cupiditatesac delide ria aboegemu» , voluntati Dei fubijcia* mus,ommâquepeccataferiô amp;ex animoo-derimusamp;fugiamus : deinde, vtetiamin Bobisaccendi amp;nbsp;excitariincipiat amor amp;a-lacris cupiditas , vitam fecundùm prsefcri* ptum verbidiuinijinomni Sanftitate amp;lu-ftitia inftituendi Si eontinuandi.

Cùm verointerdum accidit,vtpronatu-ræ noÛræ infirmitate , in peccata prolaba* mur,nequaquamconuenic,rtrn ijsperlèue* remua, aecitem, vt propter ilia animum pror-

-ocr page 289-

B A F T 1 s M I. 275

I* prorsfisdefpondeamus, amp;nbsp;defalute noßra I* defperemus, aut per vllum aliud medium I' modiinsue, quàmperChriftum , peccato-rum noftrorum condoftationem quaera-

quot;1 mus: fed coBtrà potiùs Baptifmus nofter commonefacere nos debeteoncinuc, vtà

*' peceatisdefîftamus, amp;nbsp;certo ac indubitan-

1 tercoAfidatnus,quód Deus,peccatorun^o-' : ftrorum, propterefFufuna pro nobis Chrifti * ' fanguinem, nunquam amplius fitrecordagt; ‘ I turus, fiquidem Sacrum hoc Baptifmi laqa-’ crum nobis certum eft de indubitatum tefti-' tnoniura, DeumnobifcumfœduspepigifTe sternum, nófquein viuum xternat Patris mifericordix, amp;nbsp;Sacrofandx Paftionis de Mortis lefu Cbriftifontem, per efftcaciam amp;nbsp;Operationen! Spiritus Sanâi efts baptiza-tos,

, Etfi autem noftrilnfantuliiamdiftas caufas, derecondita myfteria, perztatem nondum iBtelligunt,nedum vt ea profiter! queant: tarnen à Sacro Baptifmo nequagt; quàmfunt excludendi, cùm Deus ad fuum illos vocarit deafsciueritfœdus , quod ipfs cum Abrahamo omnium credentium Patte , de cum femine illius, ideóque etiam no-bifeum de cum femine noftro pepigit t Sta-t«(im,lt;Jicitlehouâh.pafl«z« meum inter me lt;ir e,trf tt^intérquefeme» tuuinpeSiie in genertHiontbut

S 3

-ocr page 290-

Forma Admimist:

tuü, fadere perpétua, vtßni fcilicet tibt ênDeunt, Ó'feminituapolite.

lamverö certume(l,neenegari potsl^« Dominumnoftrutn Iesvm Christv« inhuncvenifleraundura, nonvt Patris fu' cœleftis Gratiam imminueret, fed multà potiùs, vtGratiaeilfudfœdus, quodantèin-trapSpulumirraeliticumeratinclufuniiP^f vniuerfiim terrarum orbem propagaret, amp;nbsp;in locum Circumcifionis fubftituifle nobis ? £c liberis noftris Sacrum hoc Baptifmi h“’quot; crum.vtefletcertum teftimoniura dcSig'^ lumhuiusiphus fœderis, quemadmoduffl S.ApoftolusPetrus hanchuiusfœderiscoB* firmationem dilertis verbis docet Ado* rum Apoftolicorum capite a. Refipif(itegt;'°‘ ^!fer. 1, quiens, amp;nbsp;baptizetur vnufqu'tfiiue vefirin^quot;^ Hoininelefu Chrißitnremißionempeccatorutn,^' accipietü donum Spiritus Sanéii. Vobisenimfit^^ eii promißiQ. àquot; liberis veßriSjö“ omnibus, quilon-gèfunt, quofiunque videlicet aduocauerit Douiiiiiii Dttss uofler,

Adhæc ipfe etiam Dominus Chriflus iubet infantulos ad fèadferri, ijTdcmqut amp;. voce amp;nbsp;ipfo faèlo regnum cceloruffl addicic amp;nbsp;promittit, vt fcribitur Mar* ci to.

r««f obtulerunteipuerulat, vt tangereiwt ii/ti-

-ocr page 291-

B A » T I I M I. 277 ' iifcipuli vero obiufgabant eos, qui affertbant. fittodquum vidtffetl t[us, indignatusdixit tiii Sinite faruultjvenireadtne, t^neprohibtte tigt;s. Talium enim eil regnum Dei. Amen dice vo~ bii,quicu»que non exceperit regnum Dei,vtpueru-bii.nequaquam in id ingredietur. Et.quum accepif-fiteos tn vinos fimpoßtis in eos mantbus,benedixit til.,

Exhisverbis manifeftèparet, noftroa lt;tiam Infantulos in regno amp;nbsp;fœdere Dei com prehendijideóque illis cjuoque Baptifmuni, vtfigillum fœderis, effe conferendum, eti-amlinonduni persetatena myfterium BaptU fmiintelligaat,quemadmoduna Sc Infantu» liiipfe Iesvs Christvs cum verbit, tumreipfa benedixit, ijdéroquein Veteris Fœderis Ecclefia, dienatiuitatis fuaeoftauo Tunt circumciiî , licet Domini benediftio-nein,ó( Circumcilîonitilliut my fteriutano-duin intelligerent.

DEVM ERGO hoc inuocemus modo j

Omnipotent, xternx Deus, qui proiu-* ftirsimo tuo Sc (euerifsimo iudicio , in-«edulumétimpoenitentemmundum, Di-

-ocr page 292-

278 Forma Ad minis.*

luuioobrutumfabmerfûmque puniuifti,amp; fidelemNoha.feptémquevnà «um ipfohomines , pro fingulari tua mifericordia amp;nbsp;dementia confêruafii, amp;nbsp;contumacem ilium induratumque Pharaonen, cum voiuerfo populi fui exercitu, in Mari Rubro fubmer-fum internecione deleuifti : populum veto tuum Ifra ëliticum.ficeis pedibus, faluum amp;nbsp;incolumem per idem illudmare'traduxilhi quo quidem ipfo ßaptifmus hic prxfiguM-tusÄligoificatus fuit : rogamuste perin«x-haultam amp;nbsp;immenfaoa tuam bonitateff miferieordiam , vt hune tuum infantuluM (velfhos tuos infantulos ') benigois afpicere 0-cuhs, ôc. per Spiritum tuum San Aum, hli» tuo Iesv Christo iuièrere amp;nbsp;ineor-poraredigneris, vtvnàcum ipfoinMorte« ipfiusconfepultus, cumipfo quoqueinno-uamrefurgat vitam.in qua Cruceœ fuam, Chriftum aftiduè ièquens.æquo lætôquea-nimogeftetjamp;à Chriftofolo, verafide, (irma conftanti'quefpe, amp;nbsp;ardenti amorede-peudeat, quôvitam hanc, qujetamenpro-feftô nihil eft, ni(i mors.lxto amp;nbsp;pra:fenti animo propter te relinquat, amp;extremiiudici) die coràm tribunal! filij tui Iesv Christi, iiuperterritus corapareat, per eun-demDiniinum noftrum,filiumtuum, 1e-svM Christvm, qui vnà tecuni amp;nbsp;cura Spiritufjnâo yerus amp;nbsp;ysicus Deusvi-

-ocr page 293-

BaBTISHT.

uit amp;nbsp;regnat in otnnem feculorum «ternU tatem,Ainen,

VAttr nobler i drc.

Profiteminietiam mecum Articulo« an-tiquifsimx noflrx Sc Catholicz ac indubi-tanter veriCsimas fidei Chriftianz, in quos infantulus hic baptizatur.

Credo in Deunt PatTem,Omttipotentemi Cre4~ toremcceUó'terra-.

Et in lefum Chriflttm,filiam eius vnigenitum. Dominum noiïrum, qui conceptus e^ de Spirita fAitäo,natus ex Maria vir^ine,paffusfub PontioPi-lato/rucifixus, mortuus, érfepulitu, de/cendit ad inferna, tertio die refurrexit à inertuis, afcendit tn calum/cdetaddexterani Dei patris omnipotentüt indeventurus eUiudicatum viuos amp;nbsp;mortues.

i Credo in Spiritum/aniluniiCredofanäam Ec~ f tlefiam Catholicam./anitorum communionem, re.

I nii/^ionem peccatorum, Ctfr«« refurreilionem, vttamaternam.Ameit.

IQusftio; Cupitisne ergo, idqjverafi-duciapromifsionis Dei in klu Chnfto, quss nobis amp;nbsp;liberis noftris data eft, qu öd fcili'cet nó nofter tantùm, verùmetiam feminis no-ftriin miUefimamvCquegenerationemDeut effevelit, vthic Infantulus inbancpromiC-( fionembaptizetur.amp;Sigillumadoptionisfi-

-ocr page 294-

Forma A d m i m j t.

’RtJponfio-, Cufimui.

HÎC nihil eft necefle, Infantulum fuIs euol-uifafcijsamp;cotumnudari; fatis eftcaput tancuminoclo detegi.

Quofaftoiubeat Eeclefiac minifter.In* fantulo certum imponi ah aftantibus no* menzpofteàalFundat ei aquam,fîc diceni:

]S.Ego baptiTiote in nomine DeifPutru, ßt^, Spiritui fanéli.

Cratiarum adio.

égite, agamus Domino Deo noßro gratiM t» toto peilore. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Omnipotens, Mifericors Deus Sc Patefi j agimustibigracias.quod nobis dcliberisno ftris omnia noftra peccata per filij tui dik* étiftimi lefu Chrifti fanguinem remiiiftiamp; condonauifti.nólque virtute (anâituiSpi-ritus in membra vnigeniti tui filïj, attß itai« tuorum hliorum numerum atque ordinem fufcepidi, amp;nbsp;hxcipfaomnia nobis Sacrofan* Ao baptifmo obßgnataconßrmauißi. Ora-mus etiam te per eundé tuum dileAifsiraum filium,vthuncinfantulum('rr//;ot infantulis) lanftotuo fpiritu regere digneris, vtpièós Chriltianè educetur , amp;nbsp;in domino lefu Chhfto adolefcat amp;nbsp;proficiat, vt pateroatn tuam

-ocr page 295-

B A gt;nbsp;T I s M I. lit mam bonitatem amp;nbsp;tnifericordiam, quam m amp;ipßamp;nobisomnibusprzftitiftt, agnofce-re.in'cp omni iiiftitia fub vnico noftro Do-ftore, Rege, amp;nbsp;fummo PontificelefiiCbri-fto viuere/ortiterque ac Rrenu è contra pec-cata.diabolum, vniuerfumque eins regnum acpotentiam militate,pugnare, tandémque triumpbare,téfç äi filium tuum lefum Chri-ftiim, vnàcumfanftoSpiritu, vnicum vlt;-tumque Deum, in omnem «ternitatem lau« dare amp;nbsp;celebrate pofsit. Amer,

Cariftimiindominolefu Chrifto, quo-niamhuius infantuli curam in vos recepi-ftis, diligenter vobifcum cogitate amp;nbsp;Ratugt; ite,Deumnoftrumeffe Deumveracem, Óc veile, vtnosin veritateipfiferuiamus.Qua-re vos propinqui lt;3: cognati, inprimis alitera tu pater amp;nbsp;comparer feitote, veftrura boe effe ofticium , vt omnem curara, fi-dem, amp;diligentiamadhibeatis,quö infan-tulu5hicinveraDeiagnitioneamp; timoré fe-cundùm articulos EdeiCbriRianx, eàmqj dQftrinam,quxab ipfoDeo cœlitùs patefa-fta,veterifque(Scnouiteftamentilibriseom-prebenfaeft.educetur, cûmtç ad iuRam per-uenerit state, quarationis ludicio redè vti pofsit,ipfumcommoneatis, qubdfufeepto diuinobuius fœderis Egno amp;nbsp;Egillo,facto nimirùm baptifmo,publicè in confneftuDei fanftorum eius angelorum, amp;. EccleEa« ebrifti

-ocr page 296-

3^3 Forma Administ.

Chrifti, Diabolum amp;nbsp;Mundura vnà cuW o* mnibus ipCorum faâis amp;nbsp;cupiditatibus ab« negârit.fetvtotum Dominodediderit amp;ob' ligaucrit, vtiplîpertotum vitae fuatcurricU' luininomnifanftitateamp; erga facrofanâuiU iplîusEuangeliumobedientiafèruiat. HanC gratiam.precor.vtamp;huicinfantulo amp;vobis largiatur zternus pater Domini noßrildb Ghrifti. Amen,

PARAENESIS,QVA PRAEPARAN-tur amp;nbsp;tnßruuntur accelfuri ad facram Domini c«nam.

Cum verbum Deinobij tria hæc pr««-puècapita proponat dcinculcet, I. peecata noltra. z.noftrî libcraûonem. j.gratitudiné, quam Deo nos pro hacliberatione vicifsiK debemus:moneohortórq; vos vniuerfotac lîngulos,vtquifq; lîbi fummam mandato* ru m Dei ante oculos proponat, banc feilicet, Diliges Dominum Deumtuum, extoiocordetah txtotaanimatua,extota co^itatione tua, tmnibtuviribu(tuis,(^proxtmumtuum,ficutC(' ipfum; in qua fumma, nobis Dei voluntas proponituramp;commendatur: contra quoqj, cùm nos horum nihil vnquàm prxftiteri-naus,lîmul nobis peccatanoftra, àmiferia, Ädeniquesterna qiioqj nofttî condemna-tio,tanquam infpeculoilluftrirepraefentan-tur,Quapropter exvobisqujroprimum.an luce

-ocr page 297-

Coe N AB Domini • iSj hxcvn^mecumcoràmDeoagnorcatis.ide-óque vobis ipfi difpliceatis, amp;nbsp;fitiatis auidétji expetatis iufticiatn amp;nbsp;gratiam lefu Chriüi ?

' 'Rtjlionfio : Ita.

Secundó, an cfedatisetiana, Deümnon miCcricordem tantùnn, verumetiam iufturn «fie, qui peccatanullo modo impunita di-mittere velit,amp;, cùm ne quidem vniuerfas creaturx, huiufmodi pœnam peccatia no-ftrisdebitarti.pronob’s fuftinere amp;. perferrc potuiffent.vnicum Deifilium.inbuncmun-dum.ex mera amp;nbsp;gratuita patris miiericordia miffum,verum corpushumanum verirrcp animaafTumfifle, quôamp;ilicetipfe in ipfailla noftracarne amp;nbsp;fanguine pœnam,irâm(p Dei, quamnos promenti eramus, pro nobis per^ ferret, plenifsimâmq} hancamp; perfedifsimâ filij Dei pro noftris peceatis fatisfaflionem, vnicuiqj noftrûm fingillatira,quiconque va-racertaque fiduciaeamampledimur.fecun-dùmcertiftimamEuangelij promifsionem, vt propriam, effe donatam, amp;nbsp;vnumquemcp prorelîngillatira.peccatorû fuorum remif-lionem ac condonationena adeptum effe, id-quetàmverè amp;certô,atcp finullüvnquàm peccatumipfeadmiGffet, autin fehabuiffen ôcdeinceps quocp.coràmDeotàm iuftum amp;nbsp;fandumbaberi iScxftimari,atcp G ipfns omnS illam przffitiffet iuftitiam, «^uam feruatoc ipfius

-ocr page 298-

3^4 F o I M A AdMINÏST. ipfius lefus Chriftus pro ipCo praeft it it, ipliif abfque omniipliiismerito, ex men gratis lt;lonauit,nulla etui habitaratiot}e,quódipli omnibus his bénéficias fit indignus,amp; pluri-mx adhuc in ipfo imbecillitates fint reJiquç? Nam etiam hæipfçomnes palsioneamp;obedi-entia lefu Chrifti teftx fu nt amp;nbsp;operta;, donelt; tandem prorsùs abolitæ tollantur.

Praetereà, Chriftum vnicuiqueveftrùw fingillatim hanc liberationera iam ante femel ipfi,in Sacrofanfto baptifmo, àCep™' ini(ramamp; donatam,nunc rursùs Sacrofs“' élafuacœoa,tanquamcertifsimis tabulis^ figillis per operationem Spiritus fandi*'’ : corderuoftabilireamp;confirmare,idque hoe modo, 1.-quodChrifticorpustàmcertoifl , cruce pro ipfo oblatum amp;nbsp;maftatum, Chri-fti'que fanguis, pro ipfo fit effufus, atque iplus fuis cernit oculis.panem, quem Doffli-nus fuum appellat corpus, ipfi frangi,amp;po' culumgratiarumaftionis ipfi porrigi Äto-municari. z. quodipfe Dominus Iesvs Chri st vsfamelicumaffliftiimqueacat-tritum ipfius cor, laffamque amp;nbsp;fatiftencem ; animam.operatione amp;nbsp;efficacia Spiritusfan- I fti.fuocrueifixo corpore ótprofufofanguine tàm certö in vitam seternam cibet amp;nbsp;potet, quàmcertoexmanu miniftri ipfê accipit, amp;nbsp;oreeditamp;bibitdefanâodominipaneàpn-culo ad ipfius Domini recordationé:quódlt;5 haoc

-ocr page 299-

Cob N AB Domini lij hincobcaufam pafsioamp;mors Chrifti tàm certo amp;nbsp;indubitatè fit ipfius propria, atque fi ipfusinpropriofuocorpore,pafluseffete3o-mnia,quçDominusinfuofanélobenediftô-quecorpore,proipfopaffuseft. Huius enïm confolationis obtinendæ fruédx'cp caufa Dominus lefus facrofanftam ruamcuenaadfut recordationem inftituit, vt nos eam verale-riâcpgratitudine amp;nbsp;Ixthia obiremus amp;nbsp;celè-brareraus, donee tandé in nubes defeendés, nos àcruceamp;miferijs, quas in hoc triftifsi— momundi ergaftulo patienter amp;nbsp;atquo ani^ mo, ad ipfius exemplü geftare amp;nbsp;tolerare te-nemur,prorsùs amp;petfeftè liberatos,inxter-nutnpatrisfui regnum, totos cura corpore 4c anima ad fe receptos transférât.

\ Eftneergohxcveftrafides?

Rej^onfio ; EÜ.

T ertib exploret quoqj vnufquifcp cor fuû, 4cinfedefcendat,anetiam verè amp;ex animo cupiatDno Chriftogratum fe toto vitx fux temporeexhibere:anquoqj omneminuidi-ara,odium,animi'qjamaritudtnem verè amp;nbsp;feriô depofuerit,proximôque fuoignoucrit, quemadmodum de Dns lefus nobis mifens peccatoribus, infinitis modis plura amp;nbsp;fæpiùs ignouit'.an etiâomnes generis exfecrationes impudicosfermones de adiones,beUuatio-nesiçompotaûenes, aliàq^peccata ex animo ode-

-ocr page 300-

286 FoRMvlaDb oderit.adeo, vtfirmiter amp;nbsp;conftanterhlt;* ipfolocoinconfpeftuDei Omnipotentisfili' habeat propofitum ftatutiimrp, ea ipü hacperDeigratiam toto vitæfuas curricula nuLi^uam admittere ?

^.elponfio ; Ita.

Qui«unfÇ ergoharum rerum teftimooiu ic appro^ationem in fuis ipfi fentiunt amp;lt;is' prvkendü'Dtanimis.hi, nihiteft, quoddubi-tent.quin per meritum fanftiftimç pa(silt;’*’** amp;taortisChrifti,remilsionemomniuniü'‘’' rurapSccatorumiara nuncliabeant, tiftimèretineant.quamdiu inhocpropol't® perfeuerant, necquidquamijs hanc adreM iitimpediméto.quödplurimaeadhucinipfi* jmbeciilitates fint reliqux, quac etiatn ipfa'I' Ia palsione amp;morte lefu Chrifti teftjBruDtamp; opertx. Qaarequicuntçbæc verèamp;exani' moexpetit Ädeliderat, dicar, Amen.

In genua procumbentes,ita,vt nos Dom*' nusdocuît,precamini:

Pater naßeriamp;c.

POST PRECATIONEM MINI-Her Eccle fia: ita dicati

Dew pacit autor ßtn^i fleet ves tatet tà' vefler Spiritus, Ranima amp;nbsp;carpus inculpate in aduentum domini naflri lefu Chrtfii feruentur.fi' delis eß,qui vacautt vos,qui et tam id efßi iet. nbsp;nbsp;nbsp;«

FOR.

-ocr page 301-

t Cob NAB Do MINT.

lt; ÏORMA ADMINISTRA. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

J1 üonù celebrttionu SacrofAaSÏ^

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CœnÀDominiciit.

I Carifiimi in Domino lefu Chrifto, ad-

1 uertiteanimumad recitationem verborum

I infticutionis Sacrofanftæ cœnæ Domini no-

) I ftri lefu Cbrifti, deftriptas nobis à fanfto / I Apoftolo Paulo,prioris ad Corinthios Epi-, 1 ftolxcapita it i

’ I Igt accepiaDomino,quoi(ir trai!idivobis,Do-

1 iHi«K lefum vidclicit,ea node, qua proddtu edtac-

, \ (tpiffepanem:Etgratiisadùfii'giffeacdixiJJe,Ac-1 cipite, édité : hoc tneum ed corpus, quod pro vobis t frangitur'.hocfaciteadmetrecordattoriem. Itidem I if poculum,poftqtiam canaffet,dtcendOiHoc pocu-. I liim,eSi Nouum illud teflamentuniper meum fan-! gHinettt;hócfacite qiiotiefcunq^ biberitis,ad r»eî re-\cigt;rdatione. Quotiefcunq^entmederitis panehunc, ^poculum hoc btberieu, mortem Domini annun-ventrit.Ita^quisquis ederit panent aut btberit hoc poculum Domint indigne, reut tentbitur corporis amp;nbsp;fanguinis Domini, Probet au-

1 tem quifqjfeipfum, amp;nbsp;ita de pane ille edat, e!j dt ’ pocuto tllo bibat.Nam qui edit fir btbit indigne,da-nnationem fibiipfi edit amp;nbsp;bibit, non difctrnens

; (orpus Domini.

VtergoBoftrocomodo amp;folatiocœnam ^ominicelebrace po(siiBUS,ante omnia no.

-ocr page 302-

iSS Forma Admintst. bis eft neceflariuro, vt ipfipriùs nos probt' mus tScexpIoremus: deinde vt toenaro hanlt; ineumreferamiisamp;dirigamusfiiiëjinque® ipfe Dominus Ckriftiiseam inftituit, niffli' rum ad fuî retordationem.

Veraprobatio noftrî ipforum confiflit'» tribus hl Ice capitibus:

Prineipioexpeodatvnurquiftp apiidfefui peceatadc malediftioné, vt hoc modoiplof fibi difpliceat,féq?coràm Deohumitietamp;de-mittat,cùm videatiram Deiaduertiispef«' catatantameft'e,vt Deus potiùs, quainp®®* cataimpunitadimitteret, eain dikâiisioio i fuofilio lefu Chrifto aeerbilsimaamp;igoonii- ; niöfifsima morte crucis puniuerit amp;nbsp;vindi' ' cauent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Deinde exploret vnufquifque cor fuiini) ; anneetjâfidem habeat certilsimat huicprO' mifsioni Dei, quôd omnia ipliiis petMta, propterfolius pafsionis amp;nbsp;mortis leluChri- । ftimeritum, ipliremifla,amp;perfeftaChriH' iuftitiaiplijVt propnaiplîus.imputataamp;do--nata ht,baud aliter,atque il ipfus pro omnibus fuis peccatis Deofàtisfeciffet, onménicj iuftitiamimpleuifler,

Poftremo explorer vnulquiffßftiarocon-fcientiam.anpeetiaiticertum ipli lîtdelibe-ratûmqi-poflhac totaiua vita Deo omnipotent i grat um feexhibere, ôz coràm facieDo-miniintegrè ôc lincerè ambulare: anneet-iam

-ocr page 303-

Coe N AB Domina 2!^ iamcitraomnem daluin amp;nbsp;hypocrifin, verè àexanitnodeteftetur amp;nbsp;abijciat omné ini-micitiam, inuidiam amp;nbsp;odium, ferioque ha-beat fibi propolhum, deineeps in vera cari-tate lt;Sc Concordia cum proximo Cuo viuere.

QuicunfÇ ergo hoe flint ammo, eos DeuB certitsimè vult reciperein gratiam.amp;dignos ac idoneo» filij fui lefu Chrifti conuiuas a-gnofeere,

Contràverb,quihoc in cordibiisfuiste-ftitnoniuvnnonfentiuntji) fibiipfisedunt de bibuntdamnationê. (iiiapropier nos quo-queexmandato Chriitidc Apoftoli Pauli,o-mnesillos.quiipù hbiconfcij funt, pollutos feelfe(ifquentibusflagitijs, monemus , VC ab hacmenfa Domini ablHneant,ipfis'cp denun-tiamus.nullamipfos partem de communio-nem regni Chrilb habere, cu.ufmodi fuut, omnes idololatrae,omnes , qui deraortuoa fanftos,angelos, aliâfue creaturasinuocant, quilimulacracoluntjomnesmagi, amp;nbsp;dtui-natores, omnes, qui pccudibus et homini-' bus, all js'qj rebus, auxilium incantationibus dtconfecrationibus fuis feferre poffe putat, quiiçbuiufmodiincâtationib’ fidé adhibét, . , omnesblafphemi,oésdiffeniîonüamp; diftra-. ! ftionûinEcclelîjsamp;politijsautores,omnes periuri, omnes parentib’ fuis amp;. magiftratui DÔobedientes.oéshomicidz. pugnaces,ri-3cacore$,quiinodio atq; inuidia aduers^ progt;

T î.

-ocr page 304-

aço Forma Administr. ximos fuos viuunt, omnes adulteri, fcorH' tores,helluoneSjfures, fœneratores, prxdo' iies,aleatores,auari,deniqj omnes iquifcan' dalo obnoxiam vitâdegunt.Hi omnes,qua* diu in huiufmodi, flagitijs peh'^uerant ,cef‘ tö certiùs (ciant.fecûmqj ftatuant.fibi abhoJ cibo.quemChriflusfoiis fuisfidelibusinft^ tuitamp;adornaui£,efleabftinendum,neiudi' cium amp;nbsp;eondemnatioipforumtantö redda* turg.rauior,

Haecautem carifsimiin Chrifto.nóideo nobis proponuntur.vt territæ attritxiçf’‘i®quot; lium conftientiæ magis etiam dei jciantut Si turbentur,quafiijstantùmadtœnâDongt;il'i accedere fas fit Sc licitum, qui omni vacent peccato, Nequaquâenimadcœnam bacaC' cedimus eo confiho, vt hoc acceflu teftatuffl faciamus, nos in nobis ipfis perfeäos efleÄ iuftosTedcontràpotiùs.cùmvitamfalutém-que noftrâextra nos inlefu Chriftoquxrä' mus.oftendimushocipfojamp;fatemur.nosiâ profundifsimâtotosdemerfos iacere mor- î té. Quapropter etiamfi adhuc in nobis plu- i rimûdefeftuüiSt mileriarûlentiamusamp;eX' ■ periamur,cuiufmodi funt.quèdperfedafi-1 de præditi nonfumus, quod item nequaqua ; eaalacritate amp;nbsp;zeIo,quodebebamus,adDeo ; fèruiendûnosdedimus.fed quotidie nobis i cum fidei noftræ imbecillitate, amp;nbsp;prauis no- j ftrzcarni» cupiditatibusdecertandûeftmi-1 hilo*

-ocr page 305-

C OB N AB Domini. 2pz

hilotninus tamé.cùm per gratiam fatifti Spiritus , huiulinodi defeftus ex animo nobis doleant,nófcp Cerioincredulitatinoftraereß-ftsre amp;nbsp;aduerlari, vitâmqj noftrâ fecundùtn omnia Dei mandata inftituere amp;nbsp;conforma-rtcupiamiislt;3c ftudeamus,certocertiùsfci-reacftatueredebemus, nullum neqj pecca-tum, necpimbecillitatem, quæ adhuc contra noftram voluntaté in nobis eft reliqua, im-pedire poffe,quô minùs Deus nos in gratiam tecipiat.atque ita cœleftihoc cibo acpotu dignes, eius'lemqj participes faciat.

Secundo,expendamus quoqj amp;nobircutn

1 nuncreputemus, in que finem nobis fuam l Dominus ccenâinftituerit,nimirû,vt banc I cœnx celebrationem obeamus ad ipfius re-cordationem.

Ita autem in cœna bac reftè ipfius rccor-dabimur,vt primûcerta cordis noftri fidu-ciaftatuamus, Dominûnoftrûlefum Chri-

1 ftumiuxta promifsionem inde vfip à primo 1 mundiexordio Patriarebis édita, àpatre in 1 buncmundummiffum,irampatris,(ubqua 1 nobis in perpetuum fuerat pereundem, ab I ipfo ftatim principio, fux incarnationis ad 1 extremum vfq? vitxfux momentum, in bis 1 terris pronobis fuftinuiffe.omnémcçobedi-

■j entiamlegi Dei debitam amp;nbsp;iuftitiam imple-I uiffe,inpnmisverô,cùmpSdusmolé(qjno-I ftrorumpeccatoruta,âcirKdiuinx,ipfi cru-

-ocr page 306-

2Q2 Por HA Administr.

entuminhortofudoré exprcfsit, cùtniW® funibiiscolligatus amp;cóftriduï ell, vtnosli-gjtosfolueretacliberaret, polteà quotpinfi' nitascotumelias perpeflTus eft, ne nos vnqus încotiimelijsfuccumberemusamp;perireniHSi innocés morti adiudicatus amp;nbsp;damnatusefti vt noscoràm tribunal! amp;. iudicio Dei abfol* iieremur,quinetianifacrofanftum nediélum corpus cruci affigi paflus eft,vt no' ftrorum peccatorum chirographû crufi*'* dé affixum aboleret, atephoc modo étioneraànobisinreipfum deriuauit.vt^“^ nos benediftioneexpltret, cümqjfeipfuBquot;® profundifsimam amp;nbsp;triftiftimam ignofflim’’ infernale 'qj corporis öt animat terrores ini'* gnocrucisdemilitamp;abiecitjclaraaltâc^ exclamans, hettiniew Deusmeus,curdeferiiili* ,wr,nimirum vtnosadDeû recepti nunqu^ abipfodefereremur, amp;nbsp;tandem fuamorte«^ fanguinisprofulïonenouumamp;æternunit®' ftamentiim,fœdus(cilicetgratixamp;reconC' liatonisconclufit amp;nbsp;perfecit,vt ipfe teftâtuS eft,inquiens,Co’)/«w»zcf«»gt; eH.

Vt aiitem nos certô crederemuSjnosqUO* que ad hoc pertinere gracias fœdus, accep^ Dominus lefus in poftrema fua cœna pan*’ gratiifqjaftis,fraftumilium dédit difcipul'* fuis.inquiens: Accipite,édité:hoceiîcorigt;tiilt;’‘^'‘ tim,guodprovobü datur. Hoc facile ad dationem. Ktdein ér poculuin,poßqttamc«n4^^' accipHVh

-ocr page 307-

CoBNAB Domini.

tccipiens,gratiit aéiüjnijuit: Accipite bibite ex tiemnes: Hoe potulum eji nouu tüud teftamentum per meii fanguinein tquiprovobiscirpromultü ef-

funditurtn rermlltonem peccatorum. Hocfacite,

quotiefiutKjue biberitis, ad met recordationem.

H o C E S T.

Quotiefcunqj Jepanehoeeditis,amp; depo-Culohoïbibitis .fcitote amp;nbsp;ftatuite, vos per ea lanquâpercertifsimûmnemofynôamp;pignus cótnonefieri amp;nbsp;certiores reddi de hac mea fe-ria. amp;nbsp;ardentierga vos fide amp;. amore, quöd videliietcgo pro vobis, quibus.abfc^bocfu-iffetdn zterna morte fuiffet pereundü.corp* meü in ligno «nuis in mortétrado.meùmcf fanguinem effundo, veftra'cp famelicas amp;nbsp;fi-tiétes animas illo iplb meocrucifixo corpore, amp;nbsp;effufo fanguine in vitara aEternatn cibo ôcpoto tara certô ,quam Ct rtô vnicuique ve-' ftrùtn hicpanis ante fuos oculos frangitur, amp;nbsp;poculum boc datur , volque bxc ipfa in meî recordationera, ore veftroeditisiSc bi-j ^’tis.Exbacfacrofanftae DninoftrilefuCbri 1 fticcenxinftituiioneperfpicuè videra’ ek in-I telligimus,abip(b noftrâ fidem amp;nbsp;fiduciâin perfeaifsimûipfiusfacrificiûjfemeVvncruc» Peraftû.tanquâinvnicâbafin amp;petranano-ftrsfaiutis dirigi amp;deduci,in quofacrificio ip(« faraelicis amp;nbsp;fitientibus noft ris animabu* verus vitx »ternx cibus amp;nbsp;potus faftus eft» Kamfuatnortecaufaia xterax noflrsfamit

T 4

-ocr page 308-

1Q4- Forma Administ.

amp; egeftatis.peccaiû videlicet.è medio fuftu' lit,nobiflt;p viuificantemmerituseft dcimp^ trauitSpiritum, vtper huncipfumSpiritu. qui in Chrifto, vt eapite,amp; in nobis,vt meffl' bris fuis, habitat, veram cum Chrifto coffl' munioné habeamus, âc omnium ipfius bo' norum,vita;a:ternæ,iuftitiæ,(Stglori« parti' cipesreddamur.

Deinde ut per eundem ilium fpiritumi''' ternosmutuô, tangua membra vniuscor« poris, vera fraternâquecaritate copulati^'quot; uinciamur,iuxtaS.Apoftolidiaum;r»w/''lt;' nis, vitum corpiu mult 'tfumus: nâomnes vaimf*' nisfimusparticipes. Quemadnsodum eniiflcs multisgranulis vnamolitur farina, amp;vnus pinftturpanis, amp;nbsp;exmultisacinis vinaceisi» vno côprefsis torculari, vnum vinum,Tnùf-quepotusproftuit,intérquefecommifcetur: itaquoqj aos,qui vera fide Chrifto infertifu-mus amp;nbsp;incorporât!,debemusper veramfra-ternamcp caritaté.propterChriftu carißi®tt Äfidifsimühoftrum feruatoré,qui nos prior vftp adeödilexit,vniuerfi vnum elfe corpus, idcp etiam no verbis tantum, verùm etiâfa-do ôi reipfa teftatum facere amp;nbsp;demonftrare» Hanc gratiâ nobis largiatur omnipotens amp;nbsp;mifcricors Deus amp;nbsp;pater Domini noftrilefu Chriftiper fandum fuum fpiritum.Anien.

P R E C E M V R.

Milêricors Deus amp;nbsp;pater, oranius te,vc in baC

-ocr page 309-

CoENAE Domini. 29^ ^'îCcœna.inquaobimus amp;nbsp;celebramus præ-tlaram acerbifsimx mortisdileftifsimi tui fi-^'jlefu Chrifti recordattonem, per Spintutn (uumfanAumincordibus noßris ita efHca-*gt;ter opereris, vt filio tuo lefu Chrißo quoti-magis magifque vera fîducia nos deda-®us, quo miferæ noßrz ôc. «onflernatæ con-fdentiæ, vereipfiuscorpore amp;nbsp;fanguineûm-'no ipfo v«ro Deo amp;nbsp;homine, zterno illo amp;nbsp;*œle(ti pane,per viriutem Sanéti Spiritus,ci-l^entur amp;nbsp;refocillentur,ne nos ampliùs in no ^ds peccatis,fed vt ipfe in cobis, amp;nbsp;nos in igt; pibviuamus, nouique amp;nbsp;zterni teßamenti xfœderisgratix adeo verè participes fîmus, Vtnihil dubitemus, quin tu in perpetuum demeatirsimusnoßer Pater eße ,noßra nobis peecata nunquàm imputare,nobirque,vc larifsimis tuisHlijs amp;nbsp;hzredibus,de omnibus corpori amp;nbsp;animae neceflarijs profpicers Velis.Largire quoque nobis hanc gratiam, vt iztoamp;imperterrito animoCrucemnoßram in nos fufcipientes, nos ipfi abnegemus.fer-Uatoremnoßrum confiteamur, inque om-« nibusmiferijs al acriereftóquevultu, Dominum noßrumlefumChrißum ex cœloexpe ßemnSgCÜm mortalia bçc noßra corpora ßio gloriofo corpori conformiaredder, nófqu« adfe in omnem sternitatem recipiat.

Flt;tternoßer)amp;c,

S Ç

I

-ocr page 310-

2^6 Fomvla AdmIniS:

Confirmaquoque amp;nbsp;corroboranO»^ facrofanftamhanccœnanjincatholilt;aamp;'’' dubitanter vera fide Chriftiana,quaBaD®** ore ât cordeprofitentes fie dicimus-

Credo in Deum putrem, ^c,

VtergôChrifto, vero pane eœlefti*'^ mur,agite,ne affigamus corda nofira ad f’'*' bilem hune panem amp;nbsp;vinuna.fèd erigam“’* attollamus corda amp;fidé nofirâfurfum lum, vbi Chrifius lefus ad dexterâ patri*® cœlefiis, nofier eft aduocatus ôe interct^*’^' quo etiam nos articuli fidei noftrçChriü®®? remittuntamp;dedueunt,nihilquedubite®“®’ quinperoperationemfanâi Spiritus, recertotjj, corpore amp;nbsp;fanguine ipfîus, anil®* ïioftrxcibenturamp; potentur, quànavW®*'!!’ töqjfacrum banc panem potûmque, adif“' usrecordationemaecipiinus.

Hisitadiétisminifterecclefix vnieuKf ad cœnam accedenti,partem de pan® ' Domini defraftamporrigensdieat. j ’ Panif,quenjfrangimus, eSÎ communiei Çhrifit.

e L Alter item ecclefix minifter poculutf

1 porrigensdicat,

' Poculum bcnediäionis,cut benedicimm^iHfi)^' I Vtuntofanguioü Chrifli.

loterei pro asultitudini* ad lt;œoainalt;' «deatiuraamp;cuiufipeeclefiçratioBCi

-ocr page 311-

C OE N AI Domini., ±97 dum peragitur communio, vel ca-»antur Pfaloai.velrecitentur Capita ! quxdam ad recordationem mortit I ChriftipertinentiaÖt aecommoda- ' ta,vt 14.15.16.17.18.Iohannis,amp; 55, Efaix.liberûnoquehthacin revfur- ' pare, quod cuique ectlefia! erit aceo- ' inodatifsimura,amp; adxdiHcationem maxime conusniens ac falutare. j

POST PE RACTAM. C 0 M-maniffnem Minißer ecclefiti ita dicat i

Carifsimiin domino,qutitniam Dominus ïdfuarn menfam nos cibauerit,agite, v'Äani-Biet gratiarumaftionenomé ipdus célébré-inus,dicàtqueapudfe quifque hoc modo

Benedic aniwa mex Ieh9U£,c^omniainte-riorameanomintfanctitatù eius. Benedicanima i niealeboua, nbsp;nbsp;nbsp;neobltuifcaris omnium bentßcio.

I l'iiwetw. QMjreuiitftt omnes iniquitatestuaf,qui fanatomneiinfirmitatestuai,qutredimitdefoue4 Vitamtuam,qutcoronat tetn miferùordia mi-{erationtbus.yiifericors d^clemens leltotiajongtu i-ra^dr multtu mifericordia. Konfecundùmpeccata «ii/{rafeciinobu,neqfjß:cunduminiquitatesnoßrat ' retribuii nobù, Quonia»» fecur.dum altitudinet» ' (alifuperterram, roborauitmi/erùordtam fuam . ' fupertimentesfe. Quantum dtßat Ortens ab Oc- a tidenK, diflare fectt prtuaricationts noßras t çJ

Qu,-

-ocr page 312-

Ips Forma Adminis;

Q^omodo miferetur pater filtorunt, miferetitû houa t imentiamß, qut etidm proprto Ftlie non ƒ percityßdpro nobis omnibus tradidit cum, à ee omnia nobisgratificatw tit. Quare comtnd datfuam caritatem erga nos Deus, qubd,ciii«o^ hue effemtss peccatores,Chrtfius pro nobss mortid pt.Iußificati igitur eins fanguine /eruabimur ««•' multo magis pereum ab ira, Namß quam ininii^ tjßemus,reconciliatifuimus Deeper mortem itu,multb magis reconeiliati firuabimurper vit^ ipßus. Quapropter iß' lingua amp;nbsp;cor meunißi“^^'^ Domini annuntiabunt amp;nbsp;nunCiCß in omnem^fiquot;^ f aternttatem.

Vcific,

Omnipotensmiferieors Öeuiamp;P*^’ agituus tibi gratias totopeftore.quodpr®'®* exhauftatua inirerieordia,vnigenitaint^'‘ , filium nobis mediatoré de viftimatn pro B«' | ftrispeccatis,cibu(nqueamp;potum vit«*^' nsedonafti.quódque veram nobis largin* dem, per quam horum tuorum beneficior^ ßmum tuum filium lefum Chnltum,»®^'’ facrofan Aam fuam cœnam inftituere. Roß’* mus te fidißime amp;nbsp;clementifsitneDeos ' ter, vtper operationemtui Spiritus eß*''?*’ vthaecDomiHinoftri lefu Chriftireeordst*®’ motCifque eius annunciatio, aobis io 4“°'^ diafl«’quot;

-ocr page 313-

C OE N AS Domini,

It Jianum amp;nbsp;continuum verx fidei, falutarîf-|tl ’luecommunionisChrifti.profeftu™ amp;nbsp;in-|tl ci’etnentu cedat,pereundemdilefti(simuni (uumHliumlerumChriftum.

FORMtI PFBLICilB NO-

ill ftorum Coniugum coram Ecclep4

iii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in4u^»r4;tonù.

* Cum varias plerûmque coniuges «ru-’nnasamp;calanaitates propter peccatumfenti-tötamp;experiantur; vttu N. tuque N. qui * \ toniugaleveftrumvinculum, mutuàuaqu« ®bUg*tioDem,coràm ecclefia Chrifti appro-1 tahamp;confirmaricupitis, in animis veftris 1 tertiGtis deprxfentifsiinoDeiauxilio in ca-I Umitatibus amp;nbsp;Cruce veftra, audite amp;nbsp;attengt; i dite ex verbo Dei, coniugium,vitx genus ef-. fe bonorabile amp;nbsp;laudatum, ordinemque à , ûeoinftitutum.ipsîqueplacentem.Quarao-, i ^te» etiara coniugibus benedicere amp;nbsp;bene-i 1 facere,iifqueadeffeamp;opitulari; Scortatoreg , I aute amp;nbsp;adulteros punire amp;nbsp;vlcifci vult Deus.

' I Principibergbfcitote.quodDeusPatec ’ 1 nofter.poftquàmcœlumamp;terram,amp;quid-' i quidbis,eontinetur, creauiflet, hominem ' . tandem ad fui Gmilitudinem êc imaginem ' Weauerit,quidominaretur beftijsterrx,pi-fobusmaris, amp;nbsp;volucribuscceli,eùmtçma-bulumiamcreauilTetjitalocutusGt '.Non efl knuni

-ocr page 314-

500 .Forma inavgvrat:

banum, hominem ejje folum, proptereàf4ciilt;l^ eidtutorium,quodfitcoràmco. Caleje Jehouah Deus/oporem fiiper hominem,cr uit itulttijue pnami coßiseiue,lt;ir lUiißt froea. Etlt;edißcauit lehoiiabDeiu co/btiniHgt;*' ^uam tuier at ex hom ine, in mulierem, àquot; tarn ad hominem. Dixttque homo, Hat vieesil^ oßibiu meü, caro ex carne tnea ; propterea buur Viriffa,quiaexvirofumtaeÙifla. idcirtè^' relinquet vnufquifque patrem fuum ac miitrii»ß' etmió' adharebtt vxorifuit,erüntquecarii egt;»lt;

Quapropter nihil dubitite, quin toniuj'' um Domino Deo placeatd; probetuncùn’*' pfe Adamo coniugem fuam creauerit.e»®? adipfuni addudam, ei in vxorem dederit, quoteftatum fecic,leetiam hodie vnituiq“’ coniugemfuam, tanquam manufuaaddu' ftana adiungere amp;nbsp;tradere. Atque haneipl’quot;’ obcaufam etiam Dominus lefus Chriftus'^*' tarn cooiugalem funimo «ondecorauit ho* nore, fua videlicet prælèntia amp;nbsp;magnÜ’^*’ munere.illuftriquemiraculo, Canx in Gall-lata, vthocip(ódoceretamp; teüaretur, ceniu-giuniapudomnes infummopretioamp;ho*’®' reefle habendum, amp;nbsp;fequoque,etianj tunt) cùm hommes minime tale quid fperantät exfpeftant.coniugibus auxiliumfuuni amp;nbsp;b®' oeficentiam praeßiturum.

Yt autero piè in hoc vitçgenere viuere pol-

ficiS)

-ocr page 315-

tlOVORVM CoNiVG; JOT I. fitis,veftrûeft eognofcereamp;expendere Cau-

\ amp;spropterquasDeusclt;5niugiuratnftituit.

J Primicaufaert.vtconiuges alter alterum

I fideliter in om nibus ad temporale m banc, i-l(, 1 lémque ad æternam vitam pertinentibus iu-J Uentamp;promoueant.

J Secunda, vt poftquàm bacredes libero« l Âaftierunt.eosipfosinveraDeiagnitione ad . I 'P'his gloriam lt;Sc honorera educent.

,1 Tertia, vtvnulquifqueonaBemfpurciti-I* 1 tinac impudiciiiara, prauâfque cupiditate»

I fugereamp;vitare, arque itabona tranquillâ-que confcientia viuere pofsit. Nam pro-

gt;* 1 pierfornicationes vitandas.fuam quiFquev-^1 xoremhabeai, amp;nbsp;proprium quæquevirum 11' 1 habeat,adeó,vtomnes ij, qui ad iuftaraper-

I uenerunt «tâtera , nee tarnen peculiar! illo 3' I pudicitixôt continent!« donoinftruftifunt, l” 1 ex mandato Dei teneantur matrimoniura i' ’ iuxtaCbriftian«ecclefi«ordinem êc confti-J” . tutionem, fcienttbus amp;confentieniibus fu-î® 1 isparentibus, vel tutoribus amp;nbsp;cognatisini-1^ \ te,neteniplumDei,boceft,corpusnoftrum 11' 1 contatninetur. Namfi quis templum Dei 3' ( violat.buneperdetDeus. Deinde fcirequo-

1 queveftrum eft, qualem fe alter erga alterû, I fecundùm prqfcriptum verbi diuiui gerere de t' i prxftaredebeat.

Principiô tu fponfe feito, qubd D e-P , V S te caput de Domiaum mulieh* con-i, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft'ttu«

-ocr page 316-

303 Forma inavgvrat: ftitueritjVt earn, quoad (ties ac p0teris,pll?' dè. moderate amp;prndeDterregaSjinftitua5,« leris de defendas, ficuti à capite gubernatgt;f reliquumcorpus, immö ficuti Chriftus' caput,fapientia, folatiura, «Sc przfidiuffll*'* ecclefia:.

Adhzcdiliges (Scamabis vxorem tuan’i'quot; tuum ipfius corpus,quemadmodumamp;Cl'^ ftus ecclefiamfuamdilexit; non erisadu'^' SÙS earn duro, acerbóque amp;nbsp;amaro anil”'’’ fed habitabis viiiéfqj cum eaplacidèamp;i”'®' hgenter, amp;nbsp;fexui fœmineo.tanquànifr'’?quot; dcimbecilli vafifiiura exhibebis honort®' vt.qui item coheres fit gratis lt;Sc vit«, P'‘®' ces veftrx interturbentur tSc impediantur«

Cùmiteni mandatum Dei poftu'etj infudore vultusfui, panemfiiumcomedat, memineris, tibiintuadiuina vocationef«-dulo fideliterque «Scaßidueefle laborandu®i vifamiliam tuam pie lt;Sc honeftèalere.atqu» egentibus elargiaris,poßis.

Vicifsim tufponfafcitoqUoque, qualeni te, feeundùmprasfcriptumverbiDeigt; sf?’ maritumtuum gerere amp;nbsp;præftare debeas:tii «■■go legitinaum tuum maritum debes ama-re, colere, «Sc reuereri, ipsiqu»,tanquàni D»' ntinotue, in omnibuszquis dchoneftisr®' bus effe morigeradcdiftoaudiens,queniad-Baodum corpus capita «Sc ecclefîa Chrifto fub*

gt;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijcitur

-ocr page 317-

NOVORVM C o NI V o; 305 , I îjtituramp;obtenaperat ; non arrogabis,necfu-? i mestibiimperiumdc dominium in tuu ma-lt; 1 ritnm,fedplacidaens,modeftàcpiamp;tranquil-la. Adamenimpriorcreatuseft,deindevero ? I Eua,vt effet Adamo adiutorium.Poft lapfum quoquegeneris humani Deus idem manda-1 uitEuae, amp;nbsp;iQiphusperfona,totifexiji, fœ-ƒ I inineOjinquiens: Adviruni tuiim ei^it deßderiuni

(-

Jt'

1-

tUHfMj ipiéejue domtnabitur tibi.

Huicdiuin« ordinationi tunereGftito,(èd etnplaCanftarum matronarum,quxomnem fuam fiduciam in Deum toUocantes,maritis

fuis obediebant.ficUtS ara obediuit Abrahae, 1 Dominum eum vocans. Marito quoque tuo 1 in omnibus rebus licitis ÔthoneÛis fidam te I fociam amp;nbsp;auxiliatricem prxbebis; libcrorum 1 tuorum amp;familieddigentemhabebis curatn I amp;rationera,vitamquedegescum omnimo-

0' I deftia ôc boneftate, abfque omn^ externo amp;nbsp;exquifito ornatuae pompa,vtalijs fœmimt M exemple modeffixprxluceas.

\ Quaretu N. tûque N. cùmiam audiue-lquot;! ritisôcperceperitiSjàDeoinftitutumeffe c5-

1 iugium, amp;nbsp;quid in eo vobis à Deo fit manda-'' 1 turn; éftnehoc veftruminftitutum amp;nbsp;propo-I'l fitum, itainbotfanftovitx genere viuere, r \ quemadmodûbîccoràmecçlefiaCbriftivos Î' Î Vifturos profitemini amp;nbsp;teftamini, cupitifne VI etia.vtbotipfum coiugaleveftrum vinculu r 1 ftabiliatur amp;nbsp;cofirmetur?

-ocr page 318-

304 Forma inavgvrat: Rejponfto, Ita.

TumdicatMinifter:

Teftes cito dcadhibeovos omnes, quot-quot hîc adeftis; attamen fi cui conftet,alteïii trumex duobus bis. alij alicui ,obligationî coniugalt efledeuinftum, aucaliàsaliudali* quod præfto efleimpedimentuni,iS)rogo,Vt idnuncbîcpatefaciatd; indicet.

Quôdfinemoquidquamindicet, neïob' loquatur.tum ecclefiç minifter ita porropef-gat: Cùm nemorefragetur, nullûmque adfit impedimentum,precor optôque,vt Deus o-ptimus maximus pium velirum fandunitj propofitum. quod ipfe vobis indidic, confir-mettSc promoueat, veftrûtnque hocinftitu-tum procedat in nomine Domini, quifecit cceîumamp;terram.

Hisdiftis minifter eeclefiæ ita aloqua-turfponfum :

Tu N.faterifnebîccoràm Deoamp; làndae-ius ecclefi3,quôd N. hîs coràm aftantem acc« peris amp;nbsp;accipiasin tuam legitimam vxoreifl) promittisque, quod nunquàmeamfisde-lerturus , fed contra femper dikâurus, (êdulôqueôc fideliter nutriturus, quemad-modum pius amp;nbsp;fidelis roaritus vxori fuæ id praeltare tenetur.quöd item fanâèamp;caflècu ea fisviâurus, eicp fidem in rebus omnibus Icruaturus fecundum regulam verbi Dei amp;nbsp;facrofanAi eiusEuangelij ?

-ocr page 319-

NOVOKVM CoNiVG: 30/

Hejponfio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ta.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deinde fponfamita:

• I Tu N. faterirnehîccoràmDeo.amp;fanéla

quot; ïiuseCcleSa.quôdN.hîccoràmaftantemac-

* teperisamp;accipiasin tuum legitimum mari-' l tum,proniittirque,tedebitainipfiobediea-' I tiampræftare, ipfiferuire,ipfumiuuare, i-

I pCuinnunquà ’ndererere, cafté fandéqjcura

‘ 1 ipfoviuet'e.fidéipGinrebusomnibusrsruare ' l velle,qaemadmodumpiaamp;fidelis vxorma-* I titofuoidpræftaretenetur.iuxtaregulâver-■ 1 ViDeiamp;facrofanftieiusEuangelij?

' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Refponfio, Ita.

, 1 PofteàEccletiçminifter.fponGfponsçcp

.1 iungensdexteras Gcdicat;

1 Pater omnismifericordiae, qui vos pro fua

1 Statuitabonitateadfanftumboc vitae genus

I öccóiugalevinculumvocauitjColliget amp;de-

1 'gt;'nciaicordaveftra,veracaritateamp;Gde.vo-

1 Cliquecopiosè dcclementcr inomnibusbe-1 Uedicat.Amen.

' I Aduertite nunc quoque animum auréfqj

1 ïdfacrofanftumEuangelium.vtpernofcatis, I quàmamp;rmumamp;indjfsolubile Gtbocconiu-1 Salevinculum,quemadmodumid defcripGt l S.EuangehftaMattbæus capitei?;

\ Pbari/aiadierunt lefum, tentantes eum,amp;di-, «ntcjeijLtcefnebsnKntdinittterevxoj-c jtiamqua. '1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lUeveroreJpondens dtxit eisi No»

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

-ocr page 320-

30lt;f Forma Inavgvrat: legiflis j opificem ab initio feciffe ma/culii»i à ? minant ?Et dixiffe^ Proptereà rettn(]uetl!igt;’ii'gt;f* trem amp;nbsp;matrem, amp;nbsp;agglutinabiturvxori gut duofuerant,erunt vna car o ? It ague nou its funt duo, fed vna caro. quodergo Desu couiu^’^'^' homo ne feiungat.Dicunt ei,Cur ergo Mofos uit dare libellum difceßioniSidj“ earn difnittcrcW^' cit eü j Mff/f f pro durttia cordis veßri permifii dimittere vxores veflras : cateriim à principiof^* fust ita. Dico autesn vobis, qtticanqste ditttsfifgt;^^' xoremfuant, nifi ob fortationem, nbsp;nbsp;aliatn

rit,eummoechari ; drquidintijfasn duxeritgt; chart.

quod ipfeoronipotens amp;nbsp;clemens Deus^ Dominus nofter vos adfaerum hoe coniug*' urn vocatos coniunxerit, ideóquequidqquot;'“ in hoe coniugio vobis acciderit'.idomne tienter,gratóque animo, tanquam ex Donii' ni manu,qui vos fie coniunxit, aceeptumtolerate. Amen.

Hisaftis iubeat minifter coniugeshos ingenuaprocumbere, dicens:

PRECEMFR.

OmnipotensDeus,qui admirandaffitu* am boBitateinamp; fapientiamin omnibus tu* ïscreaturis, Si conlticutionibus déclaras amp;nbsp;COQ*

-ocr page 321-

i

t' A

*

lt;lt;

li

NOvoRVM Conivg: 307 «onfpiciendara præbes,amp;iatninde à primo mundi principio, ipCedixifti, nonefTebo-Bum, vt homo fit (blus, ideóque ei adiutori-Utn, quod ei fetnper prxfto efTet, creauifii, Wandaftique Sifauxifti, vt duo fint vnum: punisquoquefeuere omnem immunditiem amp;omnem impudititiam : oramus te, vt, (Utn tibiplacuerit, duos bos adfacrum con^ iugiuro voeatos coniungere, amp;nbsp;inter fede-uincire, ipfis largiridigneris fanAumtuum Spiritum, vtinverasertique amp;nbsp;conftantifi-defanftèiuxtatuam voluntatem viuentes otnnimalo refil^ant Sc repugnant : benedic «juoque ipfis dt benefac, quemadmodum be-uedixÜb Sc benefecißi in tecredentibus pa-triarchis,tuisillispeculiaribus amicis amp;nbsp;fi-delifsimis feruis, Abrahamo, Ifaaco amp;nbsp;laco-ho, vt, tanquam eohxredes illiusfœderis, quod cum ijfdem illis patribus percufsifti, fanftos confequantur liberos, eófque ad fan-ftitui nominis gloriam Sc honorem, proxi-morumque fuorum commodumdc vtilita-tent, amp;facrofanâi tui Euangelijpropaga-tioneni,piè de fan Aè educate pofsint. Ex-' audinos, exaudi ô Pater omnis mifericor-dix, per Iesvm Christvm (iliumtu-utndileftifsimum, Dominum noftrum. A-tnen.

Paternoßerjamp;c,

Hi

-ocr page 322-

SóS D B Visitations

Aufcultatenunc quocp promifsioDCJ®

Deiexpfalmoi^S.

’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beatus omnis, qui timet khouam,qui

in vijs eius.

tus eriSfd;!' bonum tibi erit.

itotnus tua: amp;filq tui ,ficutplantatienes in circuit u men fa tua.

4. Eccecertefic benediceturvir, qui timet tiam.

Benedicet tibi lehoua ex Sjon, ify videbisbsti^'^ Jerufalaim omnibus dtebus viu tua.

gf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et videbis filios fUtorum tuorum, c^ pwm fn}^^

Ifiael.

Deusoptimusmaximus impleatvosfn’ gratia, efficiacque, vtomnibusbonisaffl“' entes,diu amp;nbsp;lànâè vn à vitam degere queatü' Amen.

DE V I S I T A T I O-neetgrotorssm., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Veriamp;fidelis miniftri ecclefiae ofüti-, um non tantum hocrequiricamp;poftulat, vt populuni , cui ipfè pallor amp;nbsp;cuftos cA conAitutus.publicèproconcionedoceatiVe^ : rùmetiam, vtfingulos feorfum.quoadeius iieriomnino poteA,raonea(,repreheDdat,amp; eon-

-ocr page 323-

Aegrotantivm.

eonibletnr. lam verö nunquam totovitx fuætempore,homo magis vehementtutque egetinftitutione indoftrina cœlefti.veràcç amp;nbsp;folidaconllantiqueconfolatione,quàmcùm à Domino rebus aduerfis, vt funt, morbi, Sc hisliiQilescalamitates afHigituramp; viitcatur, præcipuè vero in ipfo mortis articulo amp;nbsp;peri-ïulo.Tuncenimconfïientiahominismultà magis,qu àm toto reliquo vitx fpatio angitut ócfolicitatur,partim quia fentit ôt deprehen-ditjfeiam ad tribunal dciudiciû Dei citaridc euocari,partiraetiam propter hoftilesincur-fiones amp;nbsp;imprefsiones Diaboli,qui tune omnibus viribus amp;nbsp;copijs bominé adoritur,vt miferâlanguentémcgterritàmg^amp;turbatam anitnam prorsùsopprimere amp;nbsp;obruere rnqj profundifsimam «Setriftifsimam defperatio-nisabyffum prxcipitare, ôc perdere pofsit.

Quare, cùm ecclefiæ miniftri fint miniftri Dei, iSc verb Deus inter cetera fuæ maieftatis elogia.huncprxcipuètitulum amp;nbsp;nomen v-furpet,quôdfitprxfidiumamp; perfugium mt-ferorum,feruator eorura ,qui attnto, territo amp;nbsp;coefternato funt corde idebétetiam miniftri ecclefiçferioafficiçgrotantium ckmifero rutn calamitatisfenfu.Cedulôqj amp;fideliteramp; diligéter mxftos amp;nbsp;perturbâtes ipforum animos confolari,Ó£. per annunciationem facro-fanftiEuangeli j ad filium Dei deduftos recreate amp;nbsp;reficere,vt quiipfis certû amp;nbsp;indubitatâ

V 4

-ocr page 324-

JI9 De Visitations

auxiliiim fpondeat amp;nbsp;promitt3t,cùtn inquic Ventte ad meontnes.qui fatigati eßisamp;eneiith egofact am vt requtejcatis.

’ Et(î autemnon eademefl omnium affli' ftorumcScçgrotantium ratio, aliji:^ alijsten* tanturamp;turbanturdoloribus, Âanimiaîgf' tudine , ideoque nulla tabs excogitari eonfcribi confblationis forma poteft, qus ad cuiufijue ægritudinem amp;nbsp;tentationeSi aliâfque eireumftantias ûz accommodata^ direfta : tarnen fequentiahxc doArinz tapira plerunqueamp;vtpluriroùmomnibusçgfO' tantibusproponi, repetique âc inculcariû«-bent,

Primùm,omnes morbos no temerè fu, (èdex manu Dei, amp;nbsp;paternaipfîus proui-dentia nobis immitti, vt peccata noßra, tao-quam fontem amp;nbsp;caufam omnis noftrz fflii«-riæ agnofcamus.nofcp corâDeo humibemu*-

Hancmorbi caufam miniAerecclefaeillis «grotis,qui peccata fua nondum fatis intelli-gunt,necagnofcunt,dibgéteraeuetamp; e«g' gerabit, arque ante oculos proponet ; contrà verô.fividebic çgrotûcumdoloribusamp;ter-roribus confcientiæ grauiter confbftari, fau-ciam iam antè territâmtp confcientiâ.durius non affliger,fed multo potiusfalutareaiDei gratiamipficumcurainculcabit.faepiiisqi*'®' petitam in animum ipfius quafiimprimet.fn hune vfum adbibere poteritecclefiçminiftst

F«-

-ocr page 325-

AeGR'oT ANTITM.

primâCatechifmiquxftionem.eâracpxgro-to allegatis illic facrx fcripturx teftimonijs diligenter in animum infigere, nimirum, miferum amp;nbsp;languidum corpus, lefto iam af-fliftumamp;affixum, vnacum animapropriu «He lefu Chrifti, amp;nbsp;fanguine eiufdem ab o-tnnibus peccatisliberatum amp;nbsp;redemtumef-ft amp;c.Atqj hoc ipfum ad maiorem xgroticó-folationem, minifter explicabit amp;nbsp;declara-hit per omnes fidei Chriftianç articulos,ipfi-qùedemoftrabit, quam exfingulis articuli» ipftprofe ftngulatim confolationera in hoc fuomorbopercipere debeat, quod quidem nondifficulter, excatechifrao, amp;nbsp;in eoalle-

I 6«isfcripturxloeis prxftari poteft.

1 Interdumetiam.prxcipne cùm minifter sgrotum prima vice inuifit, poteritfequens hzc admonitio his aut ftmilibus verbis x-

I grotorecitariamp;proponi;

1 nbsp;nbsp;Carifsime amice, cum Dominus Deus te

tauerit, quo hoc ipfum totum benignaevo-luntati Dei committas jfcho,

I nbsp;nbsp;nbsp;1, has corporis noun inhrmitates amp;nbsp;mor-

' bos nobis à Deo omnipotente propter pec-catanoftra immitti,amp; originale peccatura, ' quod abAàamo in nos,quafibereditario iure propagatum eft, mortem ,amp; quidquid ad

I mortis regnum pertin^t, vt funt omnis ge-I amp;eri$defeftus,morbi,xrumnx,mirerix amp;c,

5

-ocr page 326-

D B Visitation B, fecumtrahere. Sienim peccato vacareiflU’i tumnecpmors, nequevllainfirmitasq»'“' quam in nos haberent iuris amp;nbsp;poteftacis. S®' cundo , nein peccatisnoftris, morbislt;3^®'I mnis generis tentationibusamp;calamitatibuSi atqjadeöetiam in ipfo mortis horrore, gullijs.amp;diicriminedefperaremusamp;per'ij' mus:monetnosdocét(^fanâumEuangebigt;i Chrillum Dei filium veile nos ab omnibu* peccacis noftris liberate, à beatos facer®gt; modo nos promißioni ipfius credanius» verb duobusfitmodis,primùm,qubdf‘’f' ; da amp;nbsp;conlciécias noftras in his terris petEU' i angeliûamp;facrolànftafuafacramentapur?’^ ' amp;mundat. Aft. iç, fide purificauitipforucot' da:deinde,poftquàm iâcofciétiaî noftraehof modo à peccatis mundatat,amp; cum DeoPstr« per fidein reconciliatæfuntinecefiariûquoiï eft,vt peccatumex natura nodra amp;nbsp;fubftaO' tia expurgatum aboleatur, nofip tandem ab omnibus peccatis nollris emundçmur, inqf vera iullitia amp;nbsp;puritate, quam à nobis Deus poftulat.perfeftireddamur, vt cum Deo in xternum viuere poffimus.

T erti ô, vt ergo hxc in n obis ita peragan-tur amp;nbsp;perficiantur, immittit nobis clemeiP tißimus Dominus amp;nbsp;Deus noder morbos, immôetiammorteminfuperipram.nonid-circb,quôdnobisiratusperderenoscogitet, fedexlümmoamureamp;beaeuolencia, vtnos in

-ocr page 327-

Aegrotantivm. 313 in hac vita ad veratn pxnitentiam amp;nbsp;fidé de-dueat, tandémoj à peccaiis, in quibus adhuc hxremusimmerli,amp; abomnibustam fpiri-tualibus,quàmcorporalibusærumnisamp;ini-ferijsprorsiisliberet, quemadmodü hxc in fcripturisfacris pafsim copiosè docentur amp;nbsp;repetuntur.Itaenim inquit S. Paulus priori* adCorinthiosepiftolçcapiteiUfàwfMniwttr, « Domino erudimurifie cum hoc mundo condemne-mur. Ad Romanosité cap. S: lis, qui diligunt Deum.omniafimulconferunt ad bond,neep eosàcaritateDeiin lefuChriftoquidquâfe-parare poteft, neep ignis,neq; gladius, neque fames,neejj mors,neep vita,(See.

Quartô,hxcergocùmitahabeant,tiicpex facrofanftoEuagelio,perosfilij Dei,Dnino-ftrilefu Chrifti annütiato,amp;morte amp;nbsp;refur-reftione ipfiuscofirmato certus omninb fis faâus amp;fecurus, quàd omnia tua peccata à teinChrirtumderiuata,immôetiamnuncà Chtiftoprorsùs ablata amp;nbsp;in xternû abolira fiot,atepitaprorsùscoràm Deicofpeftu nulla irx ÓC condemnationis contra credentes tauCafitreliqua.fed contrà, meragratia,c5-folatio, vitaamp;falus ( Dominus enim nofter ócDeiisnoderclementifsimus te nuncafpi-cit amp;nbsp;intuetur non vt ex Adamo procrea-ium,prauum perditûmque peccatorem, fed vtper omniaiuftum, fanAum de diltAutn (iliumin Christ o, in cuius iuAitia ôc

-ocr page 328-

amp; vita tu quoque t àm certö viues «Sc in «tet» num eris beatus,modôhæc verafide ample-ftaris, quart! certo amp;nbsp;verè ChriAus non in proprijs fuis, fed in tuis peecatis iram Dei pertulit,(Scmortuuseft)Hæc,inquâ,ciiniita fint, vide,vt hac Dei gratia amp;nbsp;beneuolétia te confoleris lt;kfuftentes,lt;amp; certo fcito, quod peccatum, indicium Dei,morsamp;infernus prorsùs nihil amplius iuris amp;nbsp;poteftatisinte habeant, fedquodChriftus.vnicus illeDji agnus,ea portet, lohan. i : qui eain (è recepic, necrecepit tantùm, verum ctiam fuaiplm’ potentiadeuicitiSc fuperauit, «Sein æternum extinxit amp;nbsp;aboleuit, Quamobrem tu in amp;nbsp;propter eundem Dominum tuûIefumChri-llum à Deo Patre certa fidueia omnemgnti-2m,confolationem, falutem «Sc feiicitatetn fperabis «Sc exfpeftabis.incp hac confolatio-nis plena fpe lt;Sc fidueia totum te paternxÄ beneuolx ipfius voluntati tradens «Scconi-mittensdices, lehaua luxmear!^ fains mea,^ ^Ho timebo? lehouafartitudo vit£ mea,a

bo Mi pater in cœlis, fiat voluntas tua^ In rnanus tuas commendo sptritum meum. Amen.

Cumqj Ecclefiç minifter argrotos non le-mel tantùm, verum eciam iterùm amp;nbsp;fepius,etiaminuocatus,inuifere debeat: ne hxc vifitatio abfque frudu abeat, recitabit «Sc prxleget xgrotanti, modo

-ocr page 329-

Ae G R o T A N T 1 V M. J// iloc per fummam corporis imbecillita-temôc proftratas vires ipfi audirenon fit tnoleftum, caput aliquodfacrxCcri-pturz.quod adzgrotantis confblatio-* , nent maxime fit accommodatum de fruftuofum, cuiufmodi funt »4. gt;5.16. amp;gt;7,capitalohannis,amp;is.Lucz5.lt;Sc8. adRomanos. 15,prions ad Corinthios, 4.amp;5,pofteriorisad Corint. 53.Efaiae, Item 15.lt;51.103. Pfalmus,amp; quidquid taleprudensamp;peritûs paftor ecclefiz-que minifter, xgrotanti vtile forede-prehendet.

Mhæc debebit quoque Ecclefiç minifter, quotiefcuDcpidreftè ôteommodefie-ripoterit, vnà cum reliquis prxfenti-busapudzgrotum.piamrecitare pre-cationem,idquehoc,velfimili aliquo modo.

PRECATIO RECITAN-da apud Agrotantes.

Aeternx.mifericors Deus amp;nbsp;Pater Domini noftri lefu Chrifti, qui vitam amp;nbsp;mortem in tuafolius tenes manu acpoteftate,quique j afsiduam amp;nbsp;continuara noftri geris curam, adeo.vtneque profpera,neque aduerfavale-tudo, neque quidquam omnino velboni, velraali nobis eueniat ,immó etiamnepilui quidem vUus de capite noftro titra pater« nam

-ocr page 330-

Jl6 P R ï C A T I o

namtuam voluntatem decidere pofsit, qw itern, quidquid in hac vita accidere nobis poteft, in noftrum commodum amp;nbsp;faluteW conuertisamp;dirigis,quidixifli : Inuoca /»ei» theangufliiti erunm te.ïr bonorificabis me. Qun-niam mevaldèamat)proptereàeruameum,t]iiO‘ itiam agnofiitnomen rneum. Inuocabitmetamp;ex-Audiam eum.cum ipfo ero in anguflta ; eruatn eum, (^glortficaboeum. Longitudtne dierum faturilio euntfó'viderefaciitmeum/alutem meatn: eramus te,cùai tibi vifu m (ît corporis noftri.iO' firmitate,31ijriiemi(èrijs nosaffligere amp;V'' fitare, vt digaeris etiamtui nobis Spiritus largin'gratiatn, vt primùm quidem expa-ternahac tua caßigatione verè amp;nbsp;ex atlimo agnolcamus, nosvarijsamp;mukiplicibusno-ßrispeccatis multô grauioresde acerbiores pœnas promeritos efle : deinde veroviuifi-camhanc (blidàmqueconColationemfîrmi* ter amp;nbsp;immotè in cordibus noflris retinea-mus, paternamhanc tuatn clementénique noßri vifîtationem nequaquam indicium efle amp;nbsp;argumentum tuæ in nos irç.fedpater-næ tuæ erga nos beneuolentix amp;nbsp;amoris, quandoquidem ideô nos cafligas , necum hoc mundo condemnemur, fed per exerci-tium amp;nbsp;augmentû fidei noflræ, veræ (èriæqf pcenitentiae, filialis obedienti«, amp;nbsp;gratiç tux implorationé quotidie magis magffcpadte alleftiadducamur, dileâôque tuohliokHi

Chri-

-ocr page 331-

Aegrotantivm.

ClirißOjVt membracapitijtàm inpafsione amp;nbsp;Jniferijs,quàfn in gloria amp;nbsp;felicitate confor-mesreddamur. Largire itaque nobis patié-tiam amp;in veramifericordix tuæfiducia con-ftantiam,«amp; fac, vteaipfa nobis elucefcatper clementenicrucishuius amp;nbsp;calamitatjs miti-gationem,quatn crucem paterna tua manus amp;conlïliumnobisimpofuit,amp; conuerte ac dirige eamipfam pro element! tuæ voluntatis beneplacito ad fanâi tui nominis gloriani dchonorem,noftrarûmque animarum per-petuâfalutem àfelicitaté.per dileftifsimum tuûfilium Dominum noftrumlelumChri-ftum, qui banc nobis edidit promifsionem: Dico vobis, fi duo ex vobis con/enferint in terra^ ^wdcunque peiierint, fiet eii à pâtre meo, qui ia calis efi.vbt entmfunt duo,vel tres coacli in nomi^ ne meo^illic fium in medio eorum i amp;. nos frètes bacpromifsioneitaprecari iulsit.

P4ffr nofîer, amp;{,

Largire quoque nobis conftantiam amp;nbsp;quotidianura profedum in ver« amp;nbsp;antiquæ amp;nbsp;indubitatæ fidei Chriftiang profefsione:

Credo in Deum Patrem, amp;e.

Pre-

-ocr page 332-

jlS

PRECATIO RECITAND^ apudagentes animam, nbsp;tnorti

iamproximos.

Omnïpotens, mifericors Deus àPattfi quivitamamp;mortemin tua tenes manu,no' ftrïcp, vtpropriorum tuorum filiorum amp;iigt; vita amp;nbsp;in morte diligente geris «uram.cù® vnigenitumtuum filiumpro nobis inœotj temtradideris, vt nos per eum in perpétua vinamus, pérqj eum nobispromilerisfutu-rum.vtquifquis in eum crédit,habeatvita”’ aeternam , ôe in iudicium nonveniat,ftda morte in vitam tranfeat, amp;nbsp;nemo fuasoues extuaamp;iùaraanurapere pofsit; oramuste, vt fecundùm tuam promifsioné niinquàffl permittereveliSjVt fupra vires noftrasten-temuramp;affligamur,fedefficias,vt,tentatio-nes eum confequantur exitum, vt perferre cas amp;nbsp;tolerate nos pofsimus,inprimis auteffl vt eo tempore, cùm paternæ tux voluntad plaeet,nosexhoe miferiarum atque infoin-modorum plenifsimo ergaftulo euocatosamp; ereptos ad te intuum æternum regnumre-cipere, dignerisnobis cruciatus amp;nbsp;terrôres corporalis mortis dementer mitigate atque etiam tollere,nofcp contra omnisgçneris té-rationesièruare amp;nbsp;tueri, carnifcp nollrxiin-becilitatem ócfragilitatem virtute amp;nbsp;robote fanflituilpîritus crigere amp;nbsp;con£ormare,at(;

-ocr page 333-

Prïc.Apvd Agentes,Animam,

inversconftant’lvtuaemirericordiçinChri-ftolefu nobis exhibits amp;declarats hducia, inque vera nominis tui inuocatiOne.cordiG-que ndttri pace amp;nbsp;tranquillitate, Spirituni noftrutn in manus tuas lufsipere, vt te in vi-taxterna jvnàcum omnibus tuis angelis amp;

eleftis,laudemuslt;5e celebremus, perDomi-ï* numnoftrum lefumChriftum ; oui nos ita

precan docuit:

PiJttr naßer, amp;c.

Largire quoque nobis conßantiam îc.

ji quotidianum ptoFcdum in verx amp;nbsp;aiitiqux à I amp;indubitatx hdei Chriftianx proFefsione.

(i

Credo in Deum Plt;itrem,amp;c.

PRECATIO MATVTt

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n2,Ante^uam ad opu-s accedatur.

■t Cariffimiih Donaino lefu Chrifto, agite, ji I coràm Facie Dei in genua prOcumben-fi 1 tes j Ik ipfum «x intimo cordis noltrt ,,1 affeftuinuocemus;

» I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Oihnipotens,mifericors,Sterne Deus,amp;

' 1 pater|agimustibigratias,quódnoshancno

’’ ' ftéadeó cléroétercuftodiériSjamp;inhuncdié

1 nobisvitamproduxerisiRogamuste.vtnos

’* hocetiamdie.protegaSjamp;nobisgratiamlar-

' giaris, quo eum totum in tuo feruitio amp;nbsp;cul-lutranii gamut, adeö vt nihilcogitemus, ldgt;

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

-ocr page 334-

S20 P R I C A T ï O

quapiur, velagamus, nifi idfolum.quopJ' ternaetuïEVoluntati obedientes tibi phcett polTimus, vt omnes noftræ adiones cedanl adfandi tui nominis gloriam , amp;nbsp;proxi®* noftri commodumamp;xdificationem: Acvi iam fobs tui radijs, mirabiliter vniuerfuB' orbe m terrarum amp;nbsp;corpora noftrajtluftraS! ücetiam Spiritustuifplendore obfcuranif tis noftræ illumines, quo in veram tuæiu«'' tiæ viamdeducamur.itavt in omnibus,qi'* aggrediemur,præ:ipuum huncamp;fumnuii# nobispræfixum habeamusfcopum,vtiDf“^ timoré viuentcs,tibi (eruiamus, te coIarnuSi omniâqj bonanoftra ôc felicemrerum ceflumàtuafbb’' diuina munifâcentiaamp;be* nedidione exfpeftemus, ne quidquaroag' grediamurdt agamus, quod tibi difpliceâ'^ officeprxtereà, vtitainparandis corporiamp; huic vit« neceflarijs laboremus amp;nbsp;occupt* niur,vttarnen interim feroperprimùmqu?' ramustuumregnum iamp;iuftitiameius,nihil dubitantes.qum fie agentibus,cetera omnia fisadiedurus : Tuere etiam aedefendehoc fragile corpus amp;nbsp;animam noftram : Inftrue nos confiiijs derobore Spiritus tui,aduersuS tot ac tàm varies infuitus Satans; Libera nosomnimetu amp;nbsp;periculis, quibus in hoe mundo, omnibus mométis expofitifumus. Quoniam vero nihileft.redèincepifle, nifi etiam§nauiterperficiamus;oramu8te,vtne

-ocr page 335-

M A t' V T I N A. 32t

hoc tantum die nos in tuam tutelamfufcipi-as,fedvt porro etiam per omnem vitam no-ftramduxnofteramp; defenfcrefle velis,tuâm-quegratiamquotidiein nobis magis acma-gis confirmes amp;nbsp;adaugeas, quoad plene tandem ac perfeétè nos capiti noftro Chrifto adunias.qiiieftvnicusilleamp;verus animaru noftrarumfol lucens noftes diefqueamp;ino-mnem xternitatem ; Benedic quoque mini-fterio amp;nbsp;praedicationi fanfti tui Euangelij , deftrueomniadiaboli opera, confirma cor-tobora, amp;defende, omnes Ecclefiasmini-ftrosamp;populitui magiftratum, confolare, Iquotquotfu nt animo amp;nbsp;corpore affliâi. Vt autem hæc tanta bona à te petere amp;nbsp;exfpe-ftareaudeamus jCondona nobis oroniano-ftrapeccata propter filiumtuumcarifsimum lefumCbnrtum.qui nobis promifit,quid-quid à te fiducia petiuerimus,te id nobis cer-t'fsimè daturum effe, Ideóque fie nos preca-riiufsiu

Pater nofler, amp;c.

Largire quoque tuam nobis gratiam, vt , fecundùmtuamviuamus voluntatem,quâ nobis inlegetuapatefaftam.decemhisprx-1 teptis com pr ehendifti;

Primum^

1 t.gofumDominusDcustuus,amp;C‘

X 1

-ocr page 336-

322

PRECATIO VESPERTINAi ante^uàm cubttum sit-fceditur.

Carifmi in Domino lefuCbrifto,agite«’' ràm facie Dei in genua procunibentes,lilt; ipfuin ex intimo cordis noftri affeftuinuo-ceraus:

Domine Deuscœleftis Pater, agimus til» gratias.quödnoshodiernodie, amp;nbsp;totovit^ noftrx tempore Temper in hanc vfcpho''’»’ adeödementercuftodiueris.tótque amp;taD-ta in nos beneficia contuleris : ciimque pro tua multtplici (apientiadiêm l3bori,nofteni quiëtideftinaueris, largire tuam nobisgri* tiam, vt ita requiefcamus corpore, vt tarnen corda noftra intereà in tua caritate nequa-quam dormitent, vtque omneshuius vit« curas deponentes, ita nos, quantum natur« noftrae imbecillitas poftulat, fomno reficia-mus, ne vnquamtui obliuifcamur, fedvt tuorum erga nos beneficiorum dcbonita-tis conliderationem afiidua dcrecenti memoria repetarous amp;nbsp;conferuemus, vtetiani eonfcientiænoftrx per hxc media, interna fua amp;nbsp;Ipirituali fruantur éc recreentur quiète, quemadmodum Corpus externam fuam percipit fentitqj quiêtem:adhxc vtlbmnus nofterno fit immoderatus,neccarnisnoftrj ignauiam amp;nbsp;torporem alat amp;nbsp;augeat, fed naturx

-ocr page 337-

Precatio ViSPSETINA. ^2^

y ; nbsp;turænoftrzimbecillitatem recreSt amp;nbsp;fußen-

I tet.vtpoßfomnumalacrioresamp;magisido-

I ntiadtibiferuiendumredsamus.

\ Intereàautem,dumfotnnumcaptmus,

ilt; I tonferuanosetiam, animo amp;nbsp;corpore im-

I nbsp;pollutos,amp;tuereabomnipericulo,vtetiam

r I Iboinus noßer , cedat ad tui nominis gio.

tiara.

i nbsp;nbsp;nbsp;Porro, cum hilt; dies nobis non fine mul-

( nbsp;nbsp;tiplicilapfuabierit (quoniam miferi afliduè

» nbsp;peccatumcircumferimus) rogamus te, vt,

lt;iuereadmodumnuncomnia nox tenebris,

Il quastuinterraroadducis, inuoluit, ficpro

I I tua immenfa mifericordia, omnia noßra

• I peccatafepelias, nepropcerilla à confpeAu

I nbsp;nbsp;tuorepellamur. Largire etiam quiëtemâc

• nbsp;nbsp;tonfolationemomnibus, qui cum morbis

; nbsp;nbsp;autalijscalamitatibus, animiue doloribus

I I amp;. segritudine conßiäantur, propter lefum

I Cbrißumfiliumtuum, Dominum Boßru,

, I quinositadocuitprecari.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pater nofler, ó'c.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Credo in Detim.Patrem, à’c-

PRECATIO , ANTEQVAM capiatut cibus.

I Oculiomnium in teJJ)erantDornine,amp; tu dot 1 ((earn illii in tempore opportune, aperts tu manum I impies omne animal benediilione.

5

-ocr page 338-

i24- GraTIAR. ACT! o POST

Omnipotens, clementißime DeuS,lt;1^' immenla bonitate omnia ex nihilo cond*' difti.qui'queeadem perpetuo diuinatuaf*’' tentiafuftines acgubernas,qui duxißiHf’^ litas per defcrtum , pafcens eos manna ai*' nosquadraginta: benedic nobis miferisfef' uistuis, atquehæctua donafandiücaiVt'l^ fobriè iänftetu fruamur, atqueex ijs agno' fcamus, te verè nobis patrem efle, amp;nbsp;foute®* omnium bonorum, DaprxtereàjVthiscof' poralibus bonis vtentes,itafemperaff«Ä',^*' mus, vt prascipuè quxramus fpirituab® lumcibum verbi tui, quo animæ noftr**“ vitam xternam nutriantur , quam nobi* ChnHuspretiolbfuoIanguine parauiu

Faternoßer,

Sic ßr^gciptt ChrifluSf Lucx 2C-Cauete vobis, ne quando grauenturcorda vellracrapula amp;nbsp;ebrietate,amp; curishuiugt; vitx, amp;. repente vos opprimât diesiUe, tanquamlaqueus,

GRATIARVM ACTIO

pofi ptmtum cihum-

Sicpr£cipit Dowinus DeutJ-

Ciim comederis amp;fatiatusfueris,gMtia» agas Domino Deo tuo, nee vnquam committaSjVtobliuiftaris Domini De* tuijamp;prxceptaeiusnegligas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

-ocr page 339-

SVMTVM CIBv'm* 32 f

Domine Deus Pater cœlellis, agimus tibi gratiasprofummistuis ócinfinitis benefici-is, quæimmenfa miftricordia fingulis mo-mentis in nos miferos peccatores confers: qiiód nos fuftentas in bac mortalivita, o-mniafuppeditanSjquçfuntneceflaria.inpri-inisverö,qiiödnosdtgnaris per fanftâ Eu-angelijtui doftrinamin fpem raelioris vit» tegenerare, Rogamus te, miCerifors Deus amp;nbsp;Pater,ne patiaris, vt animi noftri in bis terre-renis dtcaducis rebus defixibsreant.fed quç incœlisfunt.fufpiciantamp;quçrant.expeftan-tes illinc feruatorem noltrum lefum Chri-ftum , dum ad nos liberandos in nubibua appareat;pater nofter, amp;c.

QJAESTIONES, QVAE tftuentutiproponuntur^ cum eapri.

mum ad menfam Domini AC-cederecogi(a(.

Qiixftio 69.pagjo4-Quomodoiuftiises coramDeo?

Sola fide in lefum chriflum , adeo vt Heet me confeientia aceufet, quod aduer/iu omntA mandata D B 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nee

torum feruauerim, adhac eriamnum ad omne tnalum propenfiisfm, nthilominw tarnen Ç modo bee beneficta vtra animi fiducia ampkdar )

X 4 fine

-ocr page 340-

Ij2lt;s Ex A M ï N Eo R V M Qyi fine vUo meo tnerilo^ex mera Dei mifiricordia, mi' hi perfiüa Dei fitisfailio, iujUtia fitnäud CnRlSTi, imputeturac tionetur, perindeet^ necvUutn ip(e peccatuin admißßem, necvlhiinilii Ubes inhitreret: tmoveroquafieani obedtentisfh quamprofne Chrifins prtftitit ,ipfe perfect fti'

Qiixftio

Quid eft fides?

Efl «0« tantum certafiducia, qua firmiiO 4' fentioromnibus,qua Deusnobisin fuo verboflt;it(' fectt ifidetiam ctrta fiducia, à fiiritu fanliigt;,^(l Euangeliumi in corde meoaccenfa, qua in Digt; acqutefio.certb flatuens, non folum alqs ,Jedmihf quoque remißtonem peccatorum, aternam tufiiti-am vitam donatam ejje, tdquegratis ex Dei »if-fertcordia,propter vnius Cbrtfii mentum.

Quæftio 6i^fiag,jii.

Quoniatnigiturfok fides nos Chrifli atquj omnium eiusbeneficiorum participes facit: vndehxc fides profi-cifcicur?

A Spiritufanllo, qui earn per pradicatientid EuangeOj in cordibus noftris accendit, amp;nbsp;per vfiif. ficramentorum confirmât.

-ocr page 341-

Ad Coenam Domini. i2j

66,pAg,m» Quidfuntfacramenta?

Simt facra amp;nbsp;igt;i oculos incurrent ia figna^ ac ß-S'lla, ob earn eau fam à Deo inßttuta, vt per ea nebit ftomißionem Euangely magii declaret obfi-: ijiibdfcilieet non vniuerßs tantum, verum e. *iam fingulii credentibus, propter vnicum illud ^briflifaerificium in cruce peraäum,gratis donet fftnißionem peccatoruntiöquot; vit am aternam.

Quæftio 67‘pag.

Naiïivtrac^igitur.amp;verbura ôc Sacramen-taeofpeftant.vtfidemnoftrâ ad (aehficium

Chrilii in cruce peraâumjtanquamad vnicum noftrzfalutis funda-mentumdeducant?

Jtaefi.Nam Spiritutfanäus docetEuangelio,amp; (onfirmatfacramentit, omnem noflram falutem po fttam eße in vnico facrißeio Cbrifli)pro nobis in cru^ teoblati.

Quæftio 67.fdg. II

Quot SacramentainftituitChriftus?

^uo^Baptifnium,^ facram Ctenam.

Quæftio 6(),fâg.ii6.

Quaratione inBaptifmo admoneris amp;e. coa-firnjaris,te vnici illius facrifici j Chri-ftiparticipemefle?

X S

-ocr page 342-

jaS E X A M t N ï OR V M Q_VI

Q^d Chrifltu externum aqua lauacrut» âautt,additahacpTomifsione,me non minus (fsf’’ ipfius {anguine amp;nbsp;{jnritu à fordtbus anima, ho( ab omnibus mets feccatis lauari ; quam aquatX‘ trinfecusablutiis ßm, quafirdescorporisexfur^^' rifolent,

Quæftio 77,

Vbi promilh Chriftus, fe nos tam certo ÛB' guineamp; Spiritu fuo abluturum,quàm aquaBaptifmiablutifumus?

In inflittttione Baptifini, cuius hacfunivu^^^' Iteamp;docete omnesgentes, baptizantess-osin nominePatrisjamp;FilijÔC Spiritusfan-di : Qui crediderit amp;nbsp;baptizatus fuerit,(c^ uabitur : qui non crediderit, condcmnabi-tur, Hacpromißto repetitur,ci(mfcripturatigt;-ptißnum nominat lauacrum rcgenerationis, 6quot;*^“ bstionem peccatorum.

Qnxamp;io 7s,ßag.ititf. Quarationein Cœna Domini admonerisÄ! (oniirmaris.te vniciilliusracrificij ChriftÜD cruceoblati, atque omnium einsbene-ficiorum partidpem efle ?

Quod Chrtßus me atque omnes fideles de boifiS' Ropane edere,^ de poctilo dtflrtbuto bibere iiifiit, in fui memortam,addita bac promifiione. Prirnttm, {erpus{ussnt non minus certopro mt tn cruet obit-tut»

-ocr page 343-

AD CoENAM Domini, ^29 tum acfraclutn, amp;fanguinem fuum pro mefufum tffe-.qium oculucerno,panem Domini mihifrangi, (irpoculum milii communicari. Deinäe animatn meainnonminus certo tpfiuscorpore,quodpr0no-bitcrucißxum, fangutne qui pronobùfufus adviramitternamabip/ôpafci:quàinpanem vi-. «am, SymboU corporu amp;nbsp;fanguinisDomini^è man» mtnifiri accepta, ore corporü percipio..

Q^æftio yd, fag,

Quid eft cruciftKum corpus Chrifti edere, St fufum eius fanguinem bibere f

tsi non tantiim totam paßionem mortem Chnflicertaanimt fiduciaamplebli, acper idre-mßionempeccatorum amp;nbsp;vttam aternam adipifci ; fedetiam per Spiritumfanbium,qutfimul in Chri-fit amp;nbsp;in nobis habitat, ita facrofanSto eins cerpori gt;nagis ac magtsvnirt,vt quamuis ipfe in cœlo,nos re-f o in terra finius, nihilominus tarnen caroßmus de tarne eius (!sr os de oßtbus eins : vtquc omnia corpo-tis membra abvna anima, ßc nos vno eodemq^Spi-fituviuificemur gubernemur.

Quæftio 77 »ptig'13d'

loco promifitChriftuSjfecredentibus Umcertocorpus dcfanguinem fuum fic edé-dunj amp;nbsp;bibendum daturum,qu àm fra-dumbuncpanemedunt amp;nbsp;po-

culum hoc bibunt Î

X Î

-ocr page 344-

3^0 Examhn ï o R V m q^vi

In inftitutione Can^, ctiius hlt;tc funtvtf^' Domin’ nofter kfus Chriftus, ea nodequJ prodicus eft.accepic panem : amp;nbsp;gratiisaft'®’ fregitac dixit ;accipitejcommedite,hoc eft corpus raeum, quod pro vobis frangiti'f ' hocfacitein meirecordationem. Itidenn amp;nbsp;poculum,poltquamcœnaflent3dicens:hot poculumeftnouum fœduspermeum fa”' guincm.Hocfacitc,quotie(ciinque bibeO' tis in mei rccordationem. Quotiefcunqu’ enim edericis panem hunc,amp; poculumb'’*' biberitis,mortem Domini annunciate,fto* nec venerir.Hif promißto 4 Paulo repetiiuti (K'quot; ingutt: Poculum gratiarum adionis, 9“® gratias agim us, nonne communie eft (à“' guinis Chrifti:Panis,quem frangimus,non necommunioeftcorporis Chriiti ? quom-am vnus panis,vnum corpus multi ftitnn»: Nam omnes vnius panis participesfunaui«

Quæftio yStpag^ijó.

Nun ergo panis amp;vinumfiunt ipfu« corpus ÄfanguisChrifti?

Ntquaquaw. Verum,vt aqua Baptiftni i» fi''“ ^uinem Chrißi non conuertttur,nec eil ipß torumablutio.fedSjimbolum tantum rum reruni.qua noLu in Baptifino obfignantut : it^ ntcpanü Cana Dominica,eSi ipfum corpus Chrifii' Quanquam pro rattoneSacramenterunh^’^ß^*

-ocr page 345-

n

1 *D Cobham Domini,

1 S/gt;iri(i/i ftnllo de his loquendtforma, panis, Chrißi ' 1 (or^us appellitur.

1 Quæftio

I CurergoChriftus panero appellat fuum cor-Îcalicem verofuumfanguinem, (euno-mfœdus per ruumfanguinetn: Paulus nempancmamp;vinum, commu-nionetncorporis amp;fan-gulnis Chrilli?

Zhriftits «0» fine graut catift fic loquitur ivi^e'^ t,nonfi)lùm vt nos doceat,quemadmodumpanit finum corporis viram fit fient ant :ficetiam cruci^ um fuam corpus dr effafum fuum fanguine,verl eanimanofira cibum acpotum,quo ad vitaater-^ im ttutriatur : rer«m multb magis, vt hoc vifibili jno ac pignore nobis certumfaciat,nos non minus ere,corporis if ftnguinis fiti,per opcrationem Spi. ititt finäi,participes ejfe,quàm facra ifia Sj/mbo-i*,i« eil« memorii»»«, ore corporis percipimus : Tutts etiam,qutdeius pafito amp;nbsp;obedientia, tarn certb no~ firaßt, quamfiipfimet pronofirts peccatis panat dedijjetnus, amp;nbsp;Deo fatisfec ifi'emus.

Quaftio , fiag. t^'/.

Quibus accedendum eil admenfant Domin'il

Tantîim ÿs.quivere dolent, fe fiiis peccatts Oe«» »ffeniiffie-.confiduntautemfibieapropterChrifium remif.

-ocr page 346-

Exam, EoR. Q^vr AD C. D' vemiffa ejfe : amp;nbsp;reliquat habent infirtnit^^‘^’ tas paßtone (ir morte iHius obteäas effe, quiq^ der ant magisacmagisinfidei^ integritate'f^^^ froficere. Bj/pocrita autem, amp;nbsp;qui non ver'e nßP' fiunt, damnationem fibi edunt nbsp;nbsp;bibunt.

Quæftio Sijpag. 14S.

Suat ne etiam illi ad hanc Cœnam adimtteH' di,quiconfeßioneamp; vita,fe infidèles, «Sciropiosefle daclarant ?

Nequaquain :Nameo pailo ftxdus Deipfofi'quot;^' tur, ira Detin vntuerfum catum conidiW-’ Quocirca Ecclefia, exprafiripto Chrißi amp;nbsp;lorum, hos, clauibus regni (œlorum vtensgt; * Cœna arcere debet, quoadrefiput-tint amp;nbsp;mores muta-uerint?

-ocr page 347-

B. Z acn ariæ Vr fl ni

'^IENSIS, ad THE. ^LogoRVM Ct_V O R V N de SacrA Serif tur» in wArgine Heidelbergenfis

CAteehifini allegAtîS^ Cen/uram

Scripta menfe Aprili anni i ƒ 4.

-ocr page 348-

334

R E S P O N S I O AD

Cenfuramprirnam, Car credent es appellent ur Chri/iiani?

quseftione 32. pagina, sç.

COntenditCenfura.inqtixftione, C vu

VERO TV ChrISTIANVS Sf‘ PELLARis?teftiroonia Aél.n, 1.lohan.î» Aâ:. i. loêl. 2. Marc.S.nequaquam idoneai^ fufHcientia efTe ad propolitae quxft’onis es-plicationem : itémqueteftimonia iz. Apocal.J.amp;^.niliiladremfacere, huncçp Catechifmierrorem Cenfura hase itacotn* git, vt dicat.refponfioBem debuifle eflehanç: io, tjuèdcredo in îefum chriflum, ér in us fum baptizatus •, ôc aliafcripturæ teftimoott allegari debuifle, videlicet Aftor, 2, amp;iiî'Vlj* credentibusmandatur.vtBaptisentur.iteiii) Rom. ($. Gala, ^.qui baptizati funt, in mort^ Chrifti baptizatos efle,amp;Chriftiiminduifltgt; Ratioadferturhæc, quianon tantiiin veriim etiam baptifmus faciat ChrilbanoSi iiCquenomenbocimponat. Hocvtprobe-tur,adduciturTertullianihocdiftuinjFW»6 non nafcunturChrißianiAtemquehoeChtiamp;ii mfi quts renatusfuerit ex aqua dr Spiritui ; aJ hæCjBaptirmum appellari lauacrum regen®' rationis. Allcgaturquoque receptavulgoamp; Vfitata iouitandi compatres confuetiidiß'*

-ocr page 349-

C H R I s T I A N o R V M.

lixcformula:QHlt;/ó,»weiH«C5pferec6n/?M«a. Addituretiamiamdiftts.hincbsptifmi mé-tionisomifsionem eö videri fpeftare, quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

baptifmus ad faciendos Chriftianos iudice-turnoneffe neceffarius.

Rejponßo.

In Catechifono non qaeritnr, vt ait Cenfu-ra, CVR TV ES Christianvs? fed propofitx illic quaeftionishxc font verba, CvR VERO TV ChRiSTIANVS AP-QuiJno» PELLARis? CumquaeriturjCarn/êJC(’ri- faciat , fiianui?tùm hocinterrogatur.fKrijHMdrfcœfH Chriftia-1 eorum.quiaiipellanturCbriirtttni pertineat I cenfeatar? Adhancquxftionemreftèrefpon-1 éeretur-.quia credit in Chrijluni^ó'in nomen illi^ 1 Hi Raptizatui. Hoc enim requirimr ad id, vt 1 Cbnftianûfeeffe,verè gloriaripofsit, Cate-

' 1 cbifmusautemiamantèexplicauit'.Quarefi.-l liusDeiappelleturChriftus,boceft,vnftus, 1 Vtvidelicetpueriamp;rudiores difcant,quàm-1 namdoftrinadc confolationem ipfishxcap-1 pelhtio apporter, amp;nbsp;quid lit inChriftum ereil dere.Quia verb nos quoqj appellamur Chri Cur nos ' t ftiani,boceft,vnfti,quxriturporröpropter appellc-i 1 faciliorem prçcedentisdoftrinçinteUigenti- murChti-j am,non,curnosinecclefiaamp;membrisChri- ftiani, 1 fticenfeamur,fed,curnos,quiinChriftücre-1 dimus amp;baptizatifumus,hocnomen gefte-

tnus.vtChriftianifiuevnfti appelleraur.Ad banc certè quçftionem nulla aliacongruitre*

Y

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. »

-ocr page 350-

» E N o M r N H

fponfio quàœ harc.credentes fieri perfideih membrahiiiusvniSijàquo. tanquam capit« fuojVnôio, hoc eft, Spiritus fanifti gratiaini-pfos defluit.ita VC per Propheticumipliusof-ficiuœ.fàcerdociuraitem, amp;regnumdote-antur.Iiberentur, regancur amp;. defendantur, atqiieetiam ipbPrcphecte, reges Sc facerdo-tes fiant,qu) nomen huius Chnlb agnofeant amp;celebrent, fecpipfi viftitnam gratitudinis, loto vitae fox tern pore exhibeaot amp;nbsp;iiftant, virtute iplius inftrufti amp;nbsp;armati, contra pet' catum Sc diabolum io has vita depugnent* vidtoriam obtineaot, tandémqj in omni** ternitate dominiu dkiœperiû momneserea* turas habeatit. Cùmergohant Chriftiano* rum appellationem geramus, propter hscca-putnolti uni, Si hans vnftionemicertèfine oœnicontroiterliareftè hue quadrant amp;al-legantur, Sc ad probandum idoneafuniÄ iufficientiateftimoniailla , in quibus orig» nommis Chriftiani, vt Aft n. * huiufmodi in vndiuro Dei, mcorporatio, fruéuiicpamp;efi ficaeta vnftiunis ipfiusin nobis docentur, Vt r.Cor.C, Coiporn veftnt funt wenibra. Chrtfti. i.Ioh.2. f'er vuéliontm habetti à fanclo illo pre-fe^lam, noftn omnu. See. Item Efaix 59: riius metu, /jut eSi fuper te, nbsp;nbsp;nbsp;ver bn ni(a,c]iit po/iti

more tuo,non reiedent äeoretuo, ex hoc tempere, iir vfquetnfeculum.\oe\ i.amp;Aftor.a. Effandetlt

Sptritumeo in quamuit carnem prephet/oi imitt

-ocr page 351-

ChRISTIANORVM.

huntfill}veßri óquot;fili£yffire}amp;.e.'M.gt;.rc..3. Qute-rubueritme fermones mess tn geueratione hae tiultera peccatrice, hunc erubefcet et tam ßluu btminùyt^rc. Rom. i z. Sifltti corpora vefira bcfli-am viuani,/ânllam} accept a Deo. Apocal.5. Ma-ftatus es,amp;redëmifti nos Deo per fanguinem tuum,exomnitribu,óelingua. populodc timoiie,\.Pet.z.Voiefiisre^alelacerdorium,(irc. Rom.é,S?^»r« membra veflra, arma iuflitia Deo, Apocal.;. Fecit nos reges amp;nbsp;facerdot es Deoàr patri fuo.i.Tim. 1. Mita bonam milita ret inens fide é bonam confcientia e^t.î.Tim.a. Sitoleramus, etiam cum eo reonabimus, lt;irc,

Hçc Âlimilia teftimonia,qaibusexplica-turamp;demenftratur,qûxaa«ndlafit vnftio, propter quam nos Cbriftiani amp;nbsp;vnfti appel-lamur,quod item fitdifcnmenChrifti amp;nbsp;no-fttî vnftionis amp;nbsp;*ur nos noftrumhocnonaen (on(blari,quibûfcp de rebus cotnmonefacere debeat,profeftôpropriè pertinent,amp;(uffici-Untadrefponlionem adhancde Chriftiano-rumappellationequxftionem. Contràvero Cenfur» prorfus nô pertinent bue ReFponfio amp;nbsp;ilia de rcfponfio i baptiftnpteftimonia.inquibusnôquçritur, amp;tcftimo \ Cur nos inter membra Chrifti ôquot; eccltfiatpfiusac-I «'elt;jgt;»Hr,(ed,C«r nos alit^inChrifium baptizati 1 appedemur Chrifiiani. Nihd ergofaciuntcôtra I éatetbifmumprobationesillx , quasCen-\ l'oresbi adducuat. Neque enim Catetbi-I baus negat, quinimmb poùùs in qualt;

-ocr page 352-

DeNomins

quæftione, Suntneetiaminfantee profiteturamp;docet, Adincorporationemiiieci^i'

Baptifm’ ChrifiipertinereetiamBaptifmUfïtit^^^^' eft figilïü vtdextrèhocintelligatur.Baptifmi videlif®' adcptac ia amp;ceterorum Sacramentorum omnió yfuiï gratiæ.i- efTenecelTarium.cütneorum nobis legiti™“® deó haec vfuSjfecundùm Dei inftitutionem conCflt;ii' ad Bapti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiat, velfolamfidemamp;

cft alliga-ta.

mum no gpjj.jjyj fanftiin cordibus eleftorum reipfisadfâlutenj. Quare reftius fané W'*-fent Cenfores hi, fi feripturæ teftimoni/s d« vfu amp;vtilitate Baptifmi fuiflent contend)'”®

vu'gatatn illam inuitandi compatres to”' fuetudinisforiDuIani, Ou^fo, me Chriflia»um,a.\legiffiint. Extra omnemcniw controuerfiatn indubitat è hoe veriini certU'

queeft.DeumilIislbiùmfuainftituiffeSacri-menta amp;nbsp;fœderis figna,quosiam antè foederis confortes amp;nbsp;participes Ecclefiaagooftere lt;Se habere debet, nee veile Deura, perSacra-tnenta primiimChriftianosfacere, fedeos, qui iam antè fint Chriftiani, veile quotidie magis magifç Chriftianos facere, «Sciocho-atumin ipfisopusperficere amp;confirmare,id quodpatet ex Abrahamo óc Circumcifione, Rom,4.itemAftor.8. Sicredis extoto enit, nihil prohibée te baptimari, ex. Cornelio quoque amp;Paullo,aliifque loci.sin Cenfuraallegatis. Quapropter fi quis Chriftianorum liberos pro Ethaicis amp;nbsp;non Chriftianisreputat amp;. x-

Aima

-ocr page 353-

Christianorvm. 339

ftîmat, omnéfqueillosinfantulos, qulBa-ptifmum eonCequinon potuerunt, condem-« natjs primùtn videat,quo iure,amp; quibus fre

tusrationibusidfaciat.cùm Paulius i.Cor.7

infantulos amp;nbsp;liberos Chriftianorum vocec fanftos,amp; Deus ipfe omnibuscredentibus.ia perfona Abrahæ promittat, veile fe amp;nbsp;ipfo' riitn, ócfeminisipforumefleDeum, de olim quoqueinfantulos, quiantè moriebantur,

lt;3uàrn Circutneidipoffent, Deusexfœdere ftionequaquam excluferitjmtno eiiâ, quod ampliùs eftjacobum, antequ àna is natus eP-

I fet,dilexerit;Deinde,quacôfcientia,infantes adBaptiftnumadtniitat, cùmfiquisEthni-

I tum amp;tlnfidelem,feiens amp;nbsp;volensbaptizet, notoriaficocmanifeftaBaptifmi peruerfiode pollutio,amp; Anabaptiftis.infantiumincredu-litatem contraeorundera Baptifmum alle-gantibus ,bocipfum de antè femper refpon-

1 fumfit,6eetiatnnumrefpondeatur,Splritum

1 Sanftum pro modulo de captu xiatisipfo-

1 rum, operari ôeefficereio iplis regeneratio-

1 nem de inclinationes ad fidem de obedienti-

I amergaDeum, bac tarnen adhibit a cautio-

1 ne, neliberrimæ caeleftique Dei mifericor-

1 dix de Eleftioni nos certum prxfcriba-

I musmodum ,necineam curiofiùs inquira-mus,

\ Qubdverbbincquidam colligere de efb- Infantes

, cereconaatur,hquideinin£antes etiani.ante ctiamantc Y J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bapiiftnïi

-ocr page 354-

3^49 D E N o M 1 N K i funt San- Baptifinumfint ünfti,nohabereip(b!pec» ' fti,necta- tgjnOriginale.amp;hacrationeBaptirmumex-l^e^ccaVo tenuari: ld tàm non valet, necfequitur, d* Orit’inali. Inftnt’buSjquàm de Adulti«,exempligratiä) “ Paulius amp;nbsp;Cornelius, veri erant germaniqu»

Chriihani etiam ante Baptifmum, amp;. tamen habebant Peccatum Originale, amp;. hoeipluia non aliter iplis remittebatur £c condonaba- | tur,quàni ex mifericordia Dei propter Chn-ftum, ad quem fide iam ante Baptifio“® I conuerfi erant, nee tarnen ideö fuperuatu“» I ét frullraneus iplis erat Baptifraus, 1 tum erat amp;nbsp;efficaxpignus, figillum I mentum, SpiritusSaaéfi, quoisdead*P® iam antèGratiaipfos reddebat eertioK*»*' : Amque in ipfis adaugebat. Eadem quoqu*«® Infantum ratio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

MultoautemminiisnecefTaria fuit bate Baptifm’ horum Cenlbrum admonitio amp;corre^® «ftnecefla propter banc ab ipfis allatamrationena.qubo rius, licet l'çjjiçgjj vtipfiaiunt, exhacCatechiffflit®' ab co non fponfionead quxftionem, Cur creientn «p-mur'chri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chri/liMt ? fequatur, Baptifmu®

fiiani. Chriftianis non effe neceflarium.Qud®“*®

Ûnæ mentis ratiocinetur ?

In Chriftum credentesäc baptizati appel* lantur Chriftiani, hoceft, vnfti, noneatn ob caufara.quod credant amp;nbsp;baptizati fint.Nam, quantum ad fidem amp;nbsp;Baptifmum attinet.Bi* kilobftat, quominùstàmalias, quàtaha”*

-ocr page 355-

Chmstianorvu. 341 fortianturappelhtionem, vtquodvocarie-tiampofiuntFilij, amp;SanftiDei, Fratres amp;nbsp;membraChrifti ,amp;eclt;leGæ ipfiusamp;c. fedi-deoficappellantur, quod vnftionis Chrifti fint participes, vt diÄum eft:

Ergo non eft ipfis Baptifmus neceflarius. Certè hzcconfecutio nihiloeftGrmior, atlt;p üquisitacolligat :

Circuroîili appeUabanturludasi.non qui-dem à CircumciltoBe,fed à Patriarcha luda : nomine hoc dedufto ;

Ergo non erat ipGs Cireumcifto necefta-ria.Ahaenimeftquaeftio, Curpopulus DeibaS appelleturnomine ?alia verb, Curquuadbunc ptpulum pertinent ? vel 3 Qai« ßnt buius poputi no-U^rinduei ? Dequaequidemquxftione, in Catethiftno, fuoloeo, deFideftilicetdcSa^ cratnentis.fatiscopiosèamp;perfpicuè ex plie a-tur. Debuiffentergo Cenfores hidiligentiùg attendereamp;eonfiderare, quxnam effet hîc CatechiFmiquxftio, dc ad earn fubieftare-tponfiodtStripturçteftimonia. Quodfi fe-(tffent,nullas proculdubio ad hanc quxftior

Oem non idoneas, cec inconaenien-tes deprehendiffeat allc-gationes.

-ocr page 356-

34’2- kb Christi

R E S P O N S 1 O AD CEN-furam fecundam,

Cur Chrißiu[uh indice Pilâto inno-

cens condeittnatus fit ?

Qnxftione 3^. pagina, 71.

REprehendit Cenfura, quod ad quxftio-nem, CÄr Chrtfiu.t/tih tudiee Pilatopaffm fit? reponàemir,tdeoidtfiefaclum.vtimoctcs toràm indice politico damnatus, nosdfeuero iffdicio,ijuod omnes manebat,eximeret amp;nbsp;reiini-ret-CauCi reprehenlîonisadferturhçcquod Jioc modo Pilatus excufaretur ,lî ideô Chn-ftus ei traditus dicatur, vtipfu m innocentera damnaret, ideoiu locacitataex Luc. ij.amp;Io-hau. 13.nihilfaceread propolîcuai.

Refiionfio.

ftus à ^u^di Fadile profefto amp;nbsp;procliue fuifletCenfori-bushis videreatqjintelligere.fimodo voluif-

lt;e l'ilato _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V « ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• J

lit damna nonquærinocloco,necjjdoceri,quoa-mj. namPilati vel ludatorurn.fedquod Deifuerit confilium amp;nbsp;t'oluntas.cùm voluitChriftuni, non nificondemnatum, ad mortem abripi» t, nimirum noftrçfalutisamp;confoIationiscauC-fx, vtiiidexPilatus, quiipfum condemna-uitipfufmet innocentiæ teftimonium ipS periuberet.eo quodad noftramconlôlatio-nern liücrequirebatur^vtChriftus innocens pâte-

-ocr page 357-

CONDEMN A T. S VB P


IL AT. 34)


pateretur. Aliàs enim nequaquara fua pafsi-one pro noftns peccatis potuiflet fatisfacere: deinde, vtChrirtusiniqua hac amp;c iniufta fuï ad mortem damnatione,nobis ab eadé morte abfokitionem amp;nbsp;liberationem, amp;nbsp;morte fuavitamimpetraret. Priraùmitaquequod boe Pilati aduersùs Chriftum judicium fa-ciat ad tedandam demonftrandamtç Chriiti innocentiam, euincunttelliraonia exLuca amp;nbsp;lob anne allegata, ideóque non funtcoa-fta amp;detorta,fedreftè amp;nbsp;idoneè citata; deinde, quodebrifticondemnatio fitmeritutn abfolutionis noftrae, conceduntdc fatentur CenforesipG. Acprofefto,etiamGquisne- có.icmna

I jatehocauderet, teftatur tarnen Seriptura tiohæcfa-Sacràdifertim ócplurimis locis, Deü omnia eft dc-illa,quæChriftoacciderunt, przcipuèauté, crctoamp;có

1 bancinnoceniisChnfti eondemnationem, filio Dei.

I infuo illo æterno amp;. arcano conGlio confti-

I tuiffeamp;decremffe.arcanaqueluaProuiden-I tiaprxter amp;nbsp;contra imptorum ftitum ßcvo~ V luntatem ad propoGtum Gbi praeamp;xumque I finem amp;fcopüdirexifie ôtdeduxiffe, vi Uri-I ptumeftAéior,4.quodquidera ipfumtefti-t naonium etiara in recentionbus catechifmi 11 editiouibus allegatura eft amp;nbsp;annotatum:

8 Verhoiiiïifuntaduersùs (itnclum Füiumtuumle-fum,quemvnx!j1i,Uerodes èr Pontius Pi/afi«(«»» gentibmamp;populis ifrael.vt facerent, quacunque naniutuaó'conftliuin tuutn prsùs d'-^tneratfa-

S

-ocr page 358-

344 Christi comdem»*' tiinda. amp;nbsp;Aétor.^j DffWj qiuprantintiauer»tffgt; os omnium prophetarum fuorunti Chrifiumptij[^' rum ita impleuit.

Acmirûprofeftôeft.cùmCenfbrhicâdeà fe ia controuertijs Keligionis exereitaturt amp;nbsp;verfatum glorietur, nunquam ipfuroi» Pafsionis hiftoria legiiTe óc animaduercilTei hancfaifld Oei voluncatetn «amp;decr«ungt;lt;vt ChriftusàPilatoinnocensdamnaretur.tùm ipfemetChriftusPilatodicat.Nflw Imbertsp-teflAtem adaersùm me vUum, nifitibi tbtuine/(t fupernci amp;pafsimalibiteftetur,fe.quidu«'“^ patiatur, ex deereto amp;nbsp;prouidetitia Patn* fui pati. Hac verô rations à fcriptura ingt;-quum hoc amp;nbsp;iniuftum Pilati iudiciuro condetnnationemexcutari ,tàm «pnfequ*' tur.quàmnonfequitur.ScriptiiramideôfU' dxosamp;alios.qui Chriftum erudeliter«“' ciatum Ä coBCifum occiderunt, excufare. quoddicac.oninia h«c exïternoamp;iininu-tahili Dei deereto amp;nbsp;voluntate, geftaeffè.

Longèeaim aliud in fitij fui morte amp;fup-plilt;iafpeôlâuitamp; voluit Deus, quàmij.q“' ipfutn occiderunt. S tat ergo hoc, Dei qui-dem voluntaten« bonam fanftamque, hO' minum vero, quorum opera adfuidecretiifc voluntatisexlecutionem Deu«eft vfus, nja-1am amp;nbsp;iropiam fuifl’e voluntatem.

-ocr page 359-

RESPONSIO AD

Cenfuram. III.

dicatur.Adfiendere adcaksT'

Q^'S.R.ione 46 pg-So.

In quxftione.Qf/oworfo inteOigü illud^Adfi^-* dit ad ccelos?iüdicic Cenfiira,Ioca ex Aftor.i. Mar«,)6,Luï.i4.addufta,minimèpertinere àfufficere adRefponfioné amp;nbsp;declarationem huiugqusftionis,eó quodhxclocadehißo'« ria tâtùm agant,propofita aût quçftio de ver roamp; genuino Adfcenfioois intelleâii, poftu-letamp;requiratjVtdemonftreturjquidcû Ad-fcenfionefitconiunftum ,quidcp ea infeeô-pleftatur.ideocpreferédahuc efl'e difta Eph, /; Ctllocauit tumad dextram fitani tncalis, Itngt fupraomneimperiumacfeteflatem amp;c. Eph.4-Qutdtfcendit.ipfe ellgt; qui etiam adfceudit longe fu-prai)mneicalos,vtimplereto}Hnia.SccÀtcm,Da-taeftmihiomniipoteßiti amp;c.

Responsi o.

NiHilhicaliudquxritCatechirniuS Adfcenfio quomodo Hiftoria Adfcenfionis fit intelli-genda.feu.quidfit Adfcendereadcœlos; que ” fruftumaûtamp;confolationem «xAdfcenfio-nehacpertipiamus, adquam item gloriam plicanJa, dcMaieftatenaChriftusfiirfum in cœlos ad-Uenderitjd explicatur fequentibus quçftio-nibusamp;inhocipfojamp;inarciculo de (elsiona Chritti ad dextram D ei.

Et

-ocr page 360-

De vbro intellîctv

Et quidem hanc ipfam ob cauflam com-prehendunt autores Catechiftnijîmplicem veràtnque Articuli de Adftenfîone in cœloS fententiam, amp;nbsp;fruftum Afcenfionis Chrifti in ccelos, duabus, ijsijjdiftinchis quaeftioni-bus,quod hoc tempore,prçcipuè verb in hâ-rumregionumEcclefijs, apprimè eftnecef-farium,vtverabsEC,«Sc verbo Deiftabilita,amp; in Catholica Chrifti Ecclelia, omnibus xta* tibus conftanter (èmper recepta amp;nbsp;defenfa huius Articuli fententia, Chriftum videü-Adfcèdere humanam fuam naturam ex his terri® abftulifle.itavtiecundùmeam.adfinemvf-1 5” que mundi.non infràin his terris, neque vi-amp;^vbiquc ^’biliter, nequeinuifibiliter,fedfurfuni,amp; prælèntc. tantùmin cœlis,vifibiliterfitamp;maneat: ju-uentutiamp;rudoribusacfimplicioribusChri' ftianis diligenter inculcetur, amp;nbsp;retineaturin corruptaaduersùsnouamhanc amp;nbsp;cura verbo Del pugnantera Gloflam, quôd fcilicet Adfcendereincœlostantundem valeat, atcp inuifibilem fieri amp;nbsp;vbiqjpra-’fentero. Quarc licet Catechifmus, non commifceos nouam hanc doétrinam in Articulum de Adfcenlîo-ne, Cenforibushis nonfatisfaciat amp;nbsp;probe-tur,retinet tarnen in hoc Articulo confenti-entern amp;nbsp;perpetuatn Sacræ Scripturac, amp;an-tiquaeorthodoxae EcclefiaeChnfti ,atqjadeô etiam maioris hodieque EuangeliearumEc-slefiarum partis, amp;nbsp;quidem earum ipfarum, quit

-ocr page 361-

A d'j c î N s I o m s. ^^7 ^UÇAugnftanam Confefsionem ampIeSun-turamp;tuentur,doftrinam,quæpalàm ^vno ore vbiquitatem corporis Clirifti, vt falfam, '•npiam, amp;nbsp;minimè Chnftianam improbant amp;reijciuDt.

Quod affirmât Cenfura,pertinere quo-queadArticulihuiusexplicationem, quidquid Adfcenfioni affine eft amp;nbsp;contunftum, ineo exceditmodum.Hîcenimhoçtantùm quæritur, quid nam in hoc fidci Articulofit Adfcendere in cœlos : quid autem Chrifti in cœlosadfcenfionemconfèquatur, quidque cumea fit coniunélum, id docetur amp;nbsp;expli-caturin proximè fequente deipfius feflione addextram Dei,articule.

Quod porro Cenfura ait.pertinere adhâc refponûonem cinne id, quod Adlcenfio in (è continet,id verè amp;nbsp;reftè ait, amp;. fane tantum quoqueinCatechifmo traditum eft, quan-tumdeeainScripturis facris exftat. Nam Vbiquitatem his verbis, Adfcendere in cœlos, elfe comprehenfam ,nondum vnquam Cenfores hi ex verbo Dei demonftrârunt, neeverovnquaminomnem vftß xternitaté iddemonftrare poterunt.

Reftiùsitaque exemplum Articuli de Na-tiuitate Chrifti prstermififlent, qubd videlicet ad huius articuli explicationem non fufficiatnuda amp;nbsp;fola hiftoriae Natiuitatis al-legatiojfedrequiratur etiatn hue,rer l'in» caro facïum

-ocr page 362-

Dl VIRO ÏNTEttlCTV fiftumeft.Quöd enim Verbum carofiftufrt fitjidverbo Dei tradituoa amp;nbsp;expreflum ha-benjus.idcóquehocipfum quoquein Cate-cbifnaodiligenteramp;acïuracè inhocarticulo refertur: quódautem Adfcendereincœlos, A federeaddextram Dei, lint vnum idéni' qua, qubdAdfc^nfioinsoelos, velfeflioaH dextram Dei fît naturæ ChrilH hunianx,in omnibus loos prsfentia, aut banc in fe con* tineat, autfîbi coniunââbabeat Änecefla-riórequirat ;quôd Christvs {ce'uö amp;nbsp;terram fubftantia veri fui amp;nbsp;naturalis.hu-mani, carnei amp;nbsp;oflei corporis repleat :quoi hocipfum vnicuni verumque corpus vifi-biliterfursùm in coelos afcenderit, amp;nbsp;nuac quoque vifîbiliter in cœlisfit, iouifîbilitef autemintràinterris manferit, âc vbiqueßt prælènSjdenique, quôd humanaCHRisTi natura omnes naturæ diiunæ proprietäres adepta,eidémque prorsùs æxequatalîtrha* rum,inquaro.rerum omnium,ScripturaSa-cra nufquam vllam ne verbulo quidem facit mentionem, fed palsim omnibus hifte contrarium docet.

Quamobrem meritôquoque huiufnio-didoétrina, in Catechifmo reijcitur amp;ini-probatur,moBentùrquerudioresamp;fimplt-ciores,vtfîbiabeacaueant, amp;funtallegaca inCatechifmoteftimoBia,amp; aliahis fîmiüa fcripcuras loca ad explicationem dt refpon-fîonem

-ocr page 363-

A D s C E N s I o X I s. 34^ fionena huius quxßionis abundê idoneaamp; fufficientia.

Quodautem attinet ad difti EpbeC i. vbiquita» ColloCimit eum éd dextram fuaw in coelis, longe corporis fupraomnetnpertumàffoteftatetnjtirpotetttiam Chrifti nô amp;nbsp;dominium, (jf' omne nomen, quod noniinatur nonf«lùmtnhui/ecu!o,vefùmetiam infuturo,e^ gloriæi-tniniafubieciteùnpedihiu,itsm Ephef^, quot;nbsp;nbsp;nbsp;*

fiendit,ip/eeil quiftiäa/eeiidit longe fiiptaonmei talos,vtimpkret omniu. izanSjMihtiiJtu efl omnit poteftM(^c.amp;. alla (imilia Sacrx Scripturxte-ftimonia de gloria amp;nbsp;Mareflat« Chrifti, ad quamis fecundùm natura fiiam humanatn efteueftus: feiantfanèCenlbreshi,autores Cetechifmiin confcribendbeo nequâquaia ita,vtCenfores volunt, fihfteefcit aces amp;nbsp;négligentes ac imperitos.vtteftimoniaillaprç-teriericit amp;nbsp;nôubferuârint,fedcontràpotiùs diligentifsimarn eorum hahuilTe rationeni, ficßfuoacconuenienteloco nimiruminar-ticulodelèüionead dextram Des.dequoilla pdàœ ôedifertim agunt.adduxifle.ideól]^ fans profeâôimpentèeadê illaabexercitatif-lïniishifceinReligionisnegotioCenlbribus, ptitnüquid.éad Adfcenfioné incœlosdetor- • lt;111611,deinde verb noua quoqj amp;nbsp;coafta gl®C-ft peruerti amp;nbsp;deprauari.ln omnibus enim il-hsnevnicumquidemexftatiota, quod faltS fpeciem aliquam amp;nbsp;colorem vbiquitatieoiv ponsChrifti prxbeat : adhasc Chriftus poft

fuam

-ocr page 364-

Db VERO INTELLE- !

fuam in ccelos adlcenfionem.fècundiim D»' iiidis amp;nbsp;Pauli doftrinam impleuit omniano fui corporis fubftantia, fed fuis donisàbe-neficijs.

Vnumveroeft, quodinprimis miran-dum nobis accidit, Cenlbres fcilicet hos omnern fuam decorporis Cbrifti inomnib’ locispraîfentiadoftrinam, tam pertinacitet écprsefraétè, in Adfcenfionead cœlos coni' prehendere amp;nbsp;ftabilireveile, ciim tamenali* àscontendant, quodhtimana Chriltinatura amp;nbsp;banc, ßc. alias Deitatis proprietatesade-ptatitamp; habeat ex peribnali duaruninatu-raruminChriftovnione. Sienim,vtipfi3i' j unt, vnio perfbnalis ellillaipfanaturailiu-manæcumdiuina, exxquatio, amp;veröcon- ; ftat, extriqueomnem pofitum eft contro- ; uerfiam,naturas has, in Chrifti conceptione ; uivtero matriselTtfvnitasîfèquiturprofefto | irrefragabilitcr (ScnecefTarioexhoruniipfo-rumfententiaamp;opinione.vbiquitateaicor-porisChrifti, ôcdiftailla, quxipfiadeani | tuendam allegant.in Articulum de Incarna-tione Chrifti includi amp;nbsp;referri, nee vllo modo pofTumus cum haeipforum doflrinacon-ciliareid.quodhîcaffirmant, häc ipßm hu-roanæ naturæ cum diuina exæquationtni pcrtinere ad Adfcenfionem in cœlos.atque i adeo efle propnetatem ôc Rem ipfam Ad- J fcenfionis.

Aiunt j

-ocr page 365-

I B C T V AdSCBNSIONIS»

Aiuntitem, diftum hocex z6, cap, Mat-thxidefiitntum's Ah hoctemforevtdebttitfili-^^°ç^^^^^ um booiinis fedentent ad dextram potentia Dei, onem pri-ÖTCwKKfemjHnHJjijwfff/i, vt inconueniens mû eft ad amp;hucnonpertinens,jm(nöetiam,fi verus dextcram amp;genuinuseiusreti«eaturfenfus,cum Ca- Dcüncoe-techirmopugnans, efleallegatum.eóquod collo-plus.quam Adfcenfionis hirtoriam comple-ftitur,hoc ipsü videlicet, quod Chriftus alibi dicitjDafiJ efl tnibi omnü potefltu, amp;c. ac ad-dunt, fcripturaibiexftare, collocatum eflb Gbriftum ad deXtrara non loei,fed potentix Dei,eam verö fefe ad vltiinos vfquenaundi tertninot extenders.

'Rejptnpt.

Capitis Viuius fit hoc loco mentio nod tantùtniamdifti.verùmetiam præcedentis teftimoTiij cauCajMe tionfemper habebitit. Hxc duo teftinionia li coniungantur, alterura al-tetilueem adfert,amp; daté ac palàm ambo docent, Chriftum poft Guam demum pafsio-nemingloriamfuam amp;nbsp;Maieftatem ingredi i debui(re,féque Dominum omnium creatu-1 tarumexhibere amp;nbsp;declarate, per quem Pa-I ter omnia guber net, itatamen.vtnoseum in his tetris habere, amp;quxrerenondebea-gt;nus,quantumquidemadhumanam ipfius ' attinetnaturam,douectandemvifibiliter 3(-

-ocr page 366-

J (2 Dl VB» o IMTH 11 c tf i verèin finemundiredeatexcœlis in nub«Si quemadmodum ex his terris fursùm fcendit.

Quapropter.cùtn Catechifmus hoclotn j idipfum tradat, hiftoriam Adfcenfionis efleintelligendatn, certè teftimonia hacai^ declarandü Adfeenfionis (ïmplicé vcriitntpi amp;nbsp;cum tot» Scriptura, antiquAqiie amp;nbsp;ortho* doxa Ëccleûacongruentem renlüm.nequa-quana Catechifmo aduerfantur,(ed potiùs, vt ad doclrinac huius probationem tStconfir-mationem maximèidonea, reftè dcappolhè fuot allegata.

Quod verô funt, qui dicant amp;nbsp;contendat, verba hxc; Me nofemper habebitù, valere,atque fi dixi (let Chriftuf; HaWwiW guidentfemper apudvos corporaliurpritfentcmfii tamen non videbitii wr.manifefta eft amp;. notorii verbonim Chrifti deprauatio amp;nbsp;eontortio, necpoterit hæcnimisaudaxactenieraria,amp; coadaac violenta GloftajvlloScripturate-ftimonio vnquam defend! amp;nbsp;comprobari. Merito enim pudere debet Cenfore» hos, quodrancidambancdt putida, elumbemqi in medium proferanrprobationenJ:

Dexter a Dei eH vbique,

Chriflus etiam fecundiim naturani funni bunii-nam fedet ad hanc dextrain,

t.rgQ humana Chrißi natura eïi vbiqutt

Nogt;

-ocr page 367-

Idjcinsionis. ^5^

NonenimnaturâChrifti humanaeftipfa Deidextera,fecl fcdetad dexteram Dei,amp;vc-rö nihileft necefle, vt, quidc|iiid ad Dexteram Deifedetjdem quoquebt vbique.Sedet namque Chriftus ad Dexteram Dei, amp;nbsp;regi-urafuumofficium adminiürat amp;nbsp;exercer (è-cundùm vtriufquefuae naturae proprietäres, fecundùmfuam Diuiniratem qutdemita, vt in omnibus locis lit praeletis ,fecundùtn hu-manitatsm veto fuam ita, vr vno eodém-que.tempore non nili in vno eodémque fit ptxfens loco, amp;nbsp;ramen oihilominùs Domi-nusomniurricreaturarumfit amp;nbsp;maneat,qui potentu Deitatis fuas omnia conferuet amp;nbsp;gubarner. ttfi autem Cenfura haec vehementer vrgeatcontendà.que, ftriptum non effe,federe Chriftum ad dexteram loei in ex-celfis.led ad dexteram potentiæ .tarnen fcri-ptumexftathoccapite, nos ipfumnon Temper habituros, dc multis ahjs locis exprefsè amp;nbsp;difertim ac rotundè dicitur, Tedere Chri-ftum ad dexteram Dei. fiue throni glori» («niimincœ/M ,iwfX£cZ/jj.

DiAaquoquehxc Aét. i.nif UfHs,qu'tfursum chtiftico» teceptn^eÜ à vobis iij cœlumjtaveniet,quêadrno- pus nó eft ducoiil]gt;ext/{ueuyHprofiàfiemeincœlu.MiZt.24- vTi-5)^(1« vaDiidixent,Etre bic Cbriffuf c^c.necredt. te.iziny,Tuncapparebit fignulilij honiini« incxlo, ineptafuntlt;Stincóueni«nter,liquidé Cenfo- tem.

X Ik

-ocr page 368-

/ Db velt;o 1 nt1111 ctV ris huius iudicio ftandum fit, iamp;in prauofjl' fóque intelleólu allegata.

Kefponßo.

Excapite i4.citantur hæcverba, VÜl' luntfiUum hominn venientem in nubibas caïtcutn potential gloria multa,vt videre eftin latina Catechifmi translatione, in qua verfic«!' quique,Capitis fuut annotati. Hxc amp;nbsp;fimifi* didaexprefsè amp;nbsp;perfpicuè teftantur amp;eö'B' cunt.Chriftunj fecundùm humananilu’'” naturam non ante finemmundi, idque”®” inuifibiliteramp;incomprehenfibiliter.fedvi-fibiliteramp;compreheDfibiliter,abeoloco,vlgt;* ïpfê niinceft, »imirùm de cœlo, ex extell’*gt; ineum locuns, vbinuncnonefi, dcinqu^*® nosobuiamiptirapiemur, in nubesvideliquot; lt;et, deorsùm verè efle delcenfurum, queffl-adnaodum verèquoque àdifcipulis abbtuJ eft, ideôquelixc ipfateftimoniaverèrede* que in genuine fuafenfu,inCateebifmofunt allegata.

Contrà verôhaîcCenfbris gloffâiqu^“ Chriftus.lecundùm veramfuamhumaDain naturam vifibiliter quidem à di(cipulis ab-latusfit, amp;incœlos adlcenderiti fed tarnen inuifibiliter apudiplbsin histerrisnaattfe-rit,amp;iamaotè.fupràincœlisfucrit,lt;kvifibi* liter deorsùjnredituruSjfèd inuifibiliterfu-prà naanfurus, iam antè infrà in bis terns fututu»

-ocr page 369-

A D s C B N s I o N I s* jç; futurusfit,nimiseftmanifefta, amp;nbsp;audax ae impudens verbi Dei peruerfio, ex quo fan è verbo nunquam euinei amp;nbsp;demotïftrari po-terit, efficere Deutn veile, vt vna ead émquc res, vno eodetnque tempore fimul amp;nbsp;vifibi-lis amp;nbsp;inuifibilis, comprehenfibilis amp;nbsp;incom-prehenfibilis fit.

Hxc verba, Tuncapparehit fignum filij hominis iiicoelo.etd ipfa quoque, vifibilem Chrifti rcditumconfirmant amp;ftabiliuBt, ideóque inulfibilem ipfius in cœlis manfionena non admittunt.fed potiùseuertunt; tarnen,quo-niam de tota in extremo iudicio futura ma-nifeftatione accipidc intelligi pofliint, non funtallegatahocloco,fed ,vt oftenfum eft, ad verba fequentia. DiAum autem illud. Si qu is vobis dixerit. Et«} nbsp;nbsp;nbsp;cbriftus, aut htc, «e

trediftjctiamfi Catecbiftnusnon adduxerit, , nequaquâtaméeffetperuertereamp;deprauare

Scripturam Sacram,vtcontenditCenfBra,fi quiamp;id contra corporalem Chrifti praefenti-amallegarer.Nainhoc ipfoloco non tantùia prohiber Chriftus, ne quis in illos, quife pro

I Chrifto fortè venditaturi fint, verumetiam, I idque fine omni dubitatione, ne in vUum I quocunque tandem modo,fiue vifibilem, fi* I ueinuifibilera, abhominibus fiftumamp;ex-

1 togitatumChriftura credat, ideóque cùm i f«pè multûmque prxdixerit amp;nbsp;praemonue-

gt;dt,fe fixrsumin coelos adfcenfurum, amp;nbsp;exhit i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

-ocr page 370-

Ji6 De PR absentia Christi terris abiturum.ita vt mundûhuhcreliâO’ ruSjineóiU non folùtn noviübilis amp;confpi‘ cuus, verùmetiam in eo prüfens non In lü-turiis;proctil dubio, voluit hoc iplbprohib«-re 6c interdicere.nequifquam credat, iplura velin vao, velia plunbus locisnune corporaliter in hifce terris latere amp;nbsp;occukari.

RESPONSIO AD Ccnfuram. HI],

Heprffintii Chnßitnfun ecckß* in hit terru,

Quaiftione 47,

Chriflus TN Quaeßione, A» ergo Chrißits eft nobi- ^ft.umv/i]ueatlfinemmundi,qiieinadmodunipgt;-nit/it? reprehenditur hacc refponfio,

Dckate*m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;naturamfuam hum4nam,i*lt;lt;*

ic Spiriiü. fionefl in terra, interim tarnen allegata tefti-monia, nulla ratione refutantur. Nam quod Matth. 16. Chriflum lecundnm natiiraffl fuam humanam non habere, tantundemüt, atqueipfum non videre, amp;lohan.i(S.amp; I7gt; mtindum relinquere, amp;nbsp;in mundo nonam-pliùseffefitinuilîbilem in mundofieri.amp;ii* eomanere; audafterquidem 6c confidcnter Genfurahatcaffirmatjfed neiotaquideitivl-Ium ad probationetn eius poteft adferre.

-ocr page 371-

IN SVA Ecct. IN HIS TERRIS» 5/7 Q^oienim Chriftusinqutt, Non vidcbitu me »mpiius, neqnaquam profefto ideoinquit, quód inuiftbiUs futurus.fed quod verè amp;re-ipfakinceff.tdifeeffurus ,idquod quotidia-narermonisconfuetudocomprobat,vtfcili-ceteos dicamurnonvidere, non , qui fiant inuifibileSjfedquiànobisdiftedant. Simili inodoloqintiiretiamde Pafsione Tua, P4aZ«-l/ier,^mgt;acon/Jgt;ictetis )He,non quödvifibiliter morituruSjdcinfepulcrum deponendusjn-uilibiliter autem apud ipfos viuens manfu-rus,fedquod,dunicorpusipfiusmortuum, amp;nurquamalibi,quamin fepulcro effet,a-pud ipfos neque vilibiliter, neque inuifibili* ter,præfens effet adfuturus. Quod verb ait, reniam «dros yfumapudvosomnibiu dicbus v/que i «(i«n/Mînin(tîionegt;Mhocim'plet amp;nbsp;prae-' ftat non fua bumanitate, fed dçitate fua Sc

Spiritufuo, quemadmodum ipfe inquit, Ni^uliiero, ConfoUtor ide nonveniet ad vos :ßn autemprofeélusfuero.mtttameumadvos. Item, ^2» amp;nbsp;pater ad eutn veniemtss, amp;nbsp;apud etim ma-««I'itnw.cb'c. Atquehoeipfo mododeclarant i amp;nbsp;intetpretantur hxc difta omnes vettres ■ ortbodoxi fcriptores . vt alibi eft

demonftratum.

4

-ocr page 372-

R E s P o N s I o AD

Cenfuram. V.

Dequxftione4S.

t^nduAnutuTAitiChriflo isondiacUM' tur,finonfit nmtura, f3umagt;îA,'vbi‘ cuft^tteeiïdtuinA?

pag.Sj.

Perfona Inqnxftione, Anduanatura in Chrißonin Chrifti nô diutllantur, fi non fit natura humana, diuellitur, eïldtuina?iiz Cenfura,diétum Coloil.2)^quot; etiamfihu Chriftotnhabitat omnis pUnitudo Deiratù (ofl''’' inanitas i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conrraCatechifmumjCoquod

^us non pei-fQnalisvniodiuinicatis amp;humanitatisi#

** ■ Chriftoefficiat, vthumaaitasfit atquediuinicas.

V.elßonfio.

Inpraccedenti quæftioneadduAa funtte-ftimonia,quçdemonftrant,diuinitatéChri* ftivbifg, humanitatem aûtnon ybicpeflèi ad banc ipfâm quxRionem in denuo excufii exeinplaribus plurafunt annotata teftimo-nia.vt illud lohan. j, Ftliusbotniniftquieüitt teelo, quodprofeâoiuxta alia Scripturxlo-ei,ôc vnanin)ein,acconreDtientem confeP fioné omnium veterû feriptorû.deClirifto nonfecundùmipfiushumanitaté.fedfecun-dùm diuinitatem poteft amp;nbsp;debet intelligi» Ipfus enim puft fuam refurreâionem ioquit» . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jt non-

-ocr page 373-

ï !R $ o N AB Christi.

ft non/ium adfiendiffe ad patrem fuum. Item lo-b^n.ti. Gaudeo propter vos, the tllicnon fuijfe. Item Matth.ï8. PoftrefurreftioBemdicunt angeliJ/)/a»J nonejjein/ep'alcro-, quodfanè de Chriftononfecundùmdeitatera, quævbicç eft, fed fecund um humanitatem intelligio-portet, quæ de loco in locu m progreditur, ßc vnotempore, non nifivnoeftloco,nec con-ttarium ex vllo totius fcriptur® loco demon-ftraripoteft.Quoniam autem\bic|uetarij,vt amp;ouamfuamdo£irinamaliquofaltem color« dcfpecie veritatisinfucent amp;nbsp;commendent, concendunt,duas in Cbrifto naturas hoc mo do diuelli : prxmonentur, amp;nbsp;prxmuniuntur inCatechifmo contrafalfumbunccolorem amp;nbsp;prxtextum rudiores amp;nbsp;fimpliciorss, de ratio adfertur, curdiuinitas ftroul tit intra amp;nbsp;extraaftiiintam àfe humanitatem, detamen »beademnullomododiuellatur, Videlicet,

' lt;|uiadiuinitas fttinfinita,incomprehenftbi-hsamp;vbiqueprxfens, idqueabfquevlla cx-

i panfionCjVeldiuifione, vel multiplication«

I fuxeffentiae, ideóqueillaipfadiuinitas.qux extra affumtum à fe corpus amp;nbsp;animam eft, totaquoquedcinfeparabilis (it amp;nbsp;raaneatin illoipfo corpore de anima, quodipfumfem-peromnesveteres fcriptores conftanter do-cuerunt. Ad probandam conftrmandamque hanedoftrinara .citatum eft teftimonium il-ludColof.a.quodocetur,Deitatemperfona-

-ocr page 374-

^60 DB Divvlsionb liter, hoceft.nontantiiminreparabiliter,*'' rùmetiam alioquodam amp;nbsp;multó raodo, inhumanitate Chrißi babitare, ® cutnea vottamamp;connexameire amp;nbsp;manei'' etiamfiScripturaSacra plurtmis alijs lo^'* doceat amp;nbsp;teftetur,Humanicatem Chrifti»®’ eflevbique, vteftDiuinitas, quodipfuinl®' ftinusquoqueteftaturinquienjjCrri/GtS’'’'^’' ^ue prt/entem ej[e KÓyov fecundum

Óquot; fingutari modo exiftere tn proprto templo. QP^' rediÄum hoc,pro perfonali duaruni natu^ rum in Chrillo vnione, Sc incom prebenliigt;lt;' lisaevbiquepracfeDtis Deitatis, huni’ni-tatisfempernon, nifivnoloco prxfentisdi* IcriminealTereodo amp;nbsp;conferuandofufli®'®®* eftamp;idoneum,ideóquereftè allegatuB),”*' mifque audafter Cenforaflirmatquideniifi-quidem , bumanitas non (it, vbicuncv®®'^'' uinitas,tiiiB perfonamdiirolui amp;nbsp;diuelli,relt;) nullo vel minimo verbuloid demonftrat, nequedemonftrarevnquampoterie. Nam etfidiuinitas eftetiam extra humanitatem, non tarnen ab humanitate diueUitur, eo quod non alia aliqua, (èd ea ipfadiuinitas, qua5eftcxtrahumanitatem,iimulquoqueeft dcmanetineademilla humanitate. Atque hoe modo çtsrnus i 1 Je aój,eft verus homo, iioceft, cum fuahumana natura perfonalitef vnitus Ô0 deuindus quouis loco tàm extra, quam intra fu am humanitatem»

Adh«lt;

-ocr page 375-

ritsoKil Christi. 36t

Adhzf.eùm Cenforeshi iterutn hicaffir-inare non vereaotur,fi poft Adfcenfionemin cœlos Diiiinitas alicubi lit,vbi non Gt huma.-nitas, tum perfonam diftrahi amp;. diuelluequi* dem diftere ex ipGs amp;nbsp;cognofcere vehe-tnentercuperemus.an non eciamantetn cat los Adfceotionem, du» illae naturae vna fue-hntperfona, aut an humaniias etiam ante AdiceoGonem, itemque anetiam mortuum jtmamp;exanimeatquedeCrucependens, amp;nbsp;infepukrorepoGcum Chrifti corpus,vbique fueric prxfens ? Certè cuiuisoculosaperir« Volenti protntum ert amp;procliue videre atque perlpicere, quibusratiombus, amp;nbsp;quaconfei-entia Vbiquetarij nouumTuum abfurdum'cp amp;nbsp;monftrofum commentum tueantur dc defendant, ciimVbiquitatemfuamiamfu-per l’erfonalem Vnionem.iam fuper Glorift-cationem, tnoxfuper Adlcénoneiu in cœlos, tursùscç fuperDextrara Dei exftruereöcfta-bilireconentur, ciim tarnen omnes hae rationes fefemutuo conheiantde euertant,vta-libieftdemonftratum. Prudentiùs itaque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

facerent, G feipG diligentiùsexcuterentatq^ examinarentjdiftûmqueillud, l'ide(e,»eq,uù Vosdeprideturpcrinantm philo[ôphtiint amp;nbsp;dect.

pttonem Û'C. quodalijsobijeiunt de op- . ponunt.ipGpleniùsamp;reftiùs I inielligeredifcerent.

R E S P O N.

-ocr page 376-

B I S 5 » î I o N ï AO

RE S P O N S I O AD Ccnfuram V I.

De Seßione ad dextram Dti fatrù^

Quaftityic so^fag.i/.

IN Quaeftione.Carrfrfrfàttr, Sedet ad dextUlt;'^ Dei ? reprehenditur iti teftimonijs ex 3lt;1 EpheC 1. amp;nbsp;Colofl'.t.adduftis,quôdnonfî*'' idoneaamp;ruflîcientia. Nam, iequiuntiquè^l Chriftus fît caput fuasecclefir, eoipfoSefsio addextramDeinon, quantumfatiseft, plicatur.itemaiunt, noquçri.necrefponde-ri,quid fît Dextra Oei,amp; quid fît Sedere adde xtrâillatnDei, videlicet,efîeeam dextrapo' tentiae,non loci ,item fîlium hominis addextram illamefîe eueftumamp; exaltatum, eaa-dcmque dextram hoc requirere amp;nbsp;efficere.vt fîliushominis etiamCecundùm (uamhuma-citatem fît v bique. amp;c.

^ejponßo,

] Articulum de Sefsione ad dextram Dei, teftimonijs fupràdidis fatis fupérquedecla-rari,teftanturlt;St euincunt primùm allegata Scripturae verba,quae non integra, à Cenfura hacrecitantur,vt Colof i. Owhm per eumôquot; fitu refpeüu condtta(une, éflqueipfe ante emtiia, amp;nbsp;omnia per tum coafifluni, é'ilque caput cerperù teelt'

-ocr page 377-

DB XT» DbI PaTRIS

tccleßt, principium amp;primo^enitiu ex mertHÜ.vt in omnibu! priniiU teneat, ècc. amp;nbsp;EpheC/. CfUo-c/tiiit tam ad dextratn fuam tn calü, longe fupra o^ mne imperium ac poteflatem, ó“ pot enttarn do-miniutp, amp;omne nomen,^uod nominatur nonfo~ litm in hoe feculo, verttmetiam infuturo, amp;nbsp;omnit fubieciteius pedtbHs,eumqueconftituit caput/aper omnia tpfi ecilefu^qtia efl corptif ipfitu,amp;complex mentumeiM,tjui omnia implet in omnibus.

kisaliifquefitnilibug locis SersioChrifti Quidpro-ïddextramDeiitaexplicatur.quèdChriftus fuSe-fitcaputfuæEcclefix, Angelorum de homi- dereadde ininum,hoceR, Dominus omnium creatu- xctäOci» rarum. Cùm enimipü quoque elefli imperium óc dominium habituri nnt iaomnesalias creaturas, amp;nbsp;vero CbriRus etiam ipfis ele-Aisfitcouftitutus caput,fequituruecetTario, ipfumelTcfolumomnium Dominum, nee quidquam proferri in medium poteft, quod in Sefsione ad dextram Dei cótineatur.quod firnulquoqj hoe ipfum nomen, videlicet eflè Chridum caput omnium Sandorum ange-lorumdt homiaum,oon compleftatur.

quot;Ac vt iuuentus dcrudioresfacilius perci-perent dcintelligerent, quidnacn Scriptum hoc titulo Capitis defignet, additur, Patrem onaniaperipiümgubernare. Hoe enim i-pftimeftproprièaddextra Dei federe, quod nimitum Chrilius eftilla ipfa perfona, per

quam

-ocr page 378-

o a s 1111 o VI AP

quamPateromniaoperaturamp;efficir. demonftrat hocipfum Gtis abuodè hscipi* Cenfura, reipfa, cum nihil adferre pofsit,iii^ . folamfuam Vbiquitatem, quodaddecbrati-onemhancpertineac,amp; ioeanon litcompf®' héfum. Vbiquitasvero noanegligentiavlbi aut obljuione,led fingulari cura amp;nbsp;Itudio, i# CatechilmopraetermilTi eft,eö quod ilUnuf' quam in vniuerla Seriptura facra, tanquani pars huius gloriæ Chrifti referatunCiimita-que nihil,præterbanc Vbiquitatem,hlcde-lideretur.eftexplicatiohicpofita, veraamp;in-tegra:puerihsautem A!i^»;/.jtj^i'«,quodaitCe' fura, nonquaeri, necrefponderi, quid litDe-Xtra Dei,amp; quid ad earn federe. Nam hieipft eftfenfushuius quseftionis, Curhaeverba proximè poft Articulum de Adcenlioneia cœlos,côfequantur,hoceft,quidpereaintel-ligatur.cùmScripturaijsvtiturrideocpquï-ftiohaecitateinperataeft amp;confjrmata,vtÄ Dextra,amp;Sefsio addextrâlîmul cxplicaren-tur, videlicet, Dextram Dei efle potentialianc amp;nbsp;gloriam Chrifti, amp;. federe ad dextram effe, hanc potentiam amp;nbsp;gloriam habere. Hxc quu commodiùs amp;. expeditiùs vna poterantexps diri amp;nbsp;explicari quxftione, fuperiiacaDeum profe Ao de minimè erat neceftarium, plures exeafacerequxftiones.

Ande;ttra Infertur quoque Catechifmo notoria amp;nbsp;Ddctiain gt;troxiniuria, cùniaocufatur,quôd Dextelt;

ram

-ocr page 379-

DSXTRAM Deï PaTRIS.

nmDeinonadpotenttam.fedadcertnrn lo- lociim alï cumreferat. Etlï enim verumeft,Chhftum quéfigni-itaadDextram Deifedere.vthumanaipfius natura non,nili vno loco, Gt prxfens, amp;hoc fentunonnulli Gcquoqueloquifolaant, De-xtranjGgn'ficareOfGeuitn,feupotentiamamp; gloriam,amp;item locum Glorias; tamennea-picemquidem vllumproferre poffunt Cen-fareshi.quodoseant.àCateçhifmodextrana Deiappellari locum certum, fe manifeftura. tftamp;perfpicuè acGneomnicontrouerGa ve-

' rum, quódDextram DeiCatethifmusnon, nili de potentia amp;nbsp;gloria Chrifti, accipiat amp;

i tlelix, amp;nbsp;omnia adminittrare, non locum a-liquem, feddiurnam potenuam amp;gluriam huiusperfonæ dénotât.

Eft amp;nbsp;ilia petulans dcmalitiofa deprana-' tioCatechifrai, quodaiunt, Cateclufrauin Dcxtram Deifolummodo adiudiciale Chri-

i ftiofhciurareferre, Diftumeniroilludlo-hjii. Pateromne iadiciumdeditfitio,nec\U3.-quameofenfuamp;conGllohîceft annotatum, quodhocfolum gloria Chrifti.fedqubdhoc quoquepars quxdamftthuiusgloriae. Non «rgohkaitCatechifmuSjNoG me tangere,fed, Nolt me calumniitri. N â de veto fenfu amp;nbsp;confo-lationthuius artrculi, quanttt quidem in tâ-

\ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IÙ«

-ocr page 380-

366 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ID SINT

hîc Catechîfiîius, quantum Scripturadocet Cenfuraverô hxcaffingitamp; admetitureiii quodnufquam dicit.

RESPONSIO AD

Cenfuram VII.

Dequsftione é6,

SiicramentA i

pxg. m.

IN Quseftione, Ouidfunt S,icr Amenta? fu!p^-tnr Catechifmus,qii ôd id, quoded maximum amp;pra:cipiiurooptimùmque , oniittat videlicet, qnodSacramétailludipfiini.quod docent amp;nbsp;confirmant,fîmulquoque exhibe' ant,amp; in fè contineant,fecùmqûe ferant, net tantùmfignihcatiua, verumetiam exhibiti* U a fine.

Uejjionßo.

Sacramc- Dehaccaiiillationefàtis diftumeftinedi* tis dona amp;nbsp;ta jam antè Verade Sacramentis Doârin3,amp; ''n* DefenfioneCatechifmi. Quare, vt breuitet fîcâturtâ- J^îc’^^s^ndemrefpondeamuSjnegamuspri-tùmverû- niùm,remitahabere,quôdCatechifniusSa-etiam ex- cramenta conAituat faciâtque huiufmodi hibcntur. figna, qux hoc ipfum ,quod fignificant, amp;, vt eœleftia pignor3,teftantur ac confirmant,DO etiam exhibeant, fecumqueferantriraniô contràpotiùs, hec ipfum explicatur amp;nbsp;Hab'* litur,

-ocr page 381-

Sack AMiNT A, jijy litur, cum appsllantur diuina Symbola amp;nbsp;Sigilla. Nam dubitarinonpoteft.nequede-bet, quin Deus sequè htverax in fuis facra-nientis,atqueeftinfuo verbo. Nequaquam igiturhknegatur, facramentaeffelignaex-hibitiua,bo(eft,taliafîgaa, quibusbona amp;nbsp;beneficia fignificata, in vero i pforum vfu ve-rè exbibeantur, nec nobis vnquarain men-tem venithoc negate,ita tamen vt neceflaria hatcdeclaratio femper addatur amp;nbsp;retineatur, Deumnobisluabeneficia nonaliter perfa-tramentadareamp; exhibere , quàm perver-I bum jUis videlicet foils,qui hoc ipfum, quod I aunbus verbum,amp; oculis facramentum an-nuntiant,vera fide ampleftuntur, idque non iliotnodo, necfenfu, quàm quod Spiritus Sanftus per verbum opereturamp;efficiatfi-; dem,quam deinde perfaeramenta,vtvifibi-lia amp;nbsp;promifsioni annexa pignora amp;nbsp;figiila ' confeiuat.auget, amp;nbsp;confirmât, perquamfi-demfolamgratiæDeiât omnium cœleftium bonorumreddimurparticipes. Itaenim d« inftitutione amp;nbsp;vfu omnium facramentorum indevfque ab initio mundi.loquuntur amp;nbsp;i-pfaScriptura fanfta, ôcveteresptjortbodo-xifcriptores,amp; Auguftana Confefsio amp;nbsp;Apologia, id quod alibi copios è prolixè eft de-monftratû. Ac nifi resitahaberet, neceffarib fequeretur,omnes eos,qui verbum folûmo-db äudiant,amp;(acramenusvtantuc,ftaefid«-

-ocr page 382-

ƒ68 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«LV ID SINT

leSjfiueinfideles, promifla Dei benefi«îâiC(^' pere, Äquidem non minus SimonemM’' guro.quàm Paulum, ld verôlongèeftfecùîi Quui’e Sacramentis nihilderogatur, quod verbum Dei iplis tribuit, nee eft Judaica o* pinio,quöd S^^mbola-^c teftimoniaprotnif' fionis, ïîuegratiæ diuinasappellantur: con* tràverômultôpotiîis, erronea hæc funtamp; impiafigroenta, quod veteris Änouitefta* menti facramenta eundem nonhabuerint v-In vtriuf- fum.quödtp vetera Sacraméta nuda tantùm que tefta. amp;inaniaSignaamp;imagioesacantitypaiDuifi-menti fa- bilisgratiaÓei fiierint.tiim tarnenfioeomni ‘dubitationeverum fit, vnam eandémqïgr»quot; hibcntur omnibus credentibus in vtrjgt;quetelb-dona. mentopromittiamp;dari inverbo amp;nbsp;in facra-mentis, idquod Scriptura plurimis in loei» teftatur, vt Rom. 4. t.Cor. lo.amp;c.idémtpdo-centomnesveteresfcriptores.Difcriméverà in eotantiim eft pofitum.quod vetera facra-mentaadfuturum, noua veroad peraftum iam «Scprçteritum Chrifti facrificiûdeducût, ideôi:];clariorafunc amp;illuftriora, quàm vetera,ficutetiamdoftrinaipfa óc promifsio:ité, quödfacramentanouiteftamenti.aliofenfu, neceamipfam ob caufamfinctnediaamp;inüru menta, perqux Deus fuanobifcum beneficia communicat, quia per eafidemoperetur, quemadmodumetiam perverbum, itata-men, vt fides per verbum accendatnr.dc per

Sacra

-ocr page 383-

s A C R A M B N T a; jSjf Saeramentaajgeaturamp;corroboretur. Hsec doftrina prorsiis affi nis eft amp;cogoataPapirti-cxopinionideopereoperato.Qiiarörefpofio ^allegatateftimoniaidoneafunt amp;nbsp;fufficié-tiâaddeelarandam naturam amp;nbsp;vfum faera-njentorum.cùm Chridus ipfe non minus cœ nani,quàiii veteraûcraméta ad recordatio-nemfuorumbeoeficioruminftituerit.amp;necp vetera, neep noua Sacramenta üntinaniaâ: nuda.fèdcredentibusomnib. efhcacia amp;ve-' raciagratiçdiuinçmnemolyna Sc. teftimoia.

RE S P O N S I O AD Cenfucam VIII.

ßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaratieneinto-

dem remißio peccatuntm off^en-

tur, nbsp;credenttbuf ommbeti

tpplicetur,

Quxllione 69, pagina. 116.

N Qinjftione.Qua rations in Baptifmoad-tnoneris amp;nbsp;cófirmaris.te vnici illius Sacri-ficij Chrifti participem ene?repetitur eadem, dequapauloantèdiâum.cauillatio, nimi-rùm, Baptifmü non tantum eße commone-faftionemamp;teftifieationeroremifsionispec-Catorum, verum etiam earn ipfam per hoeSa-cramétum oiFerri,diltribui,lt;Sc applicari,amp;in biincfinem adducuntur teßiroonia Marc. 1. Luc.3.Aä.i.amp;si.Tit.3.in quibusinftitutio, vfus, äi confolatiOjBaptifmi traditur.

-ocr page 384-

S7O

BI- Fr y c TV it

T^efponßo.

Baptifm’ RerponHemushïcideni,quodantèJn5l' efttcfti- ptirmoperindeatquein VerboRemifsionetf monium peccatorum omnibus quideni offerri, *^, adtptae la fbliscredentibuseam contingere, appÜt^* antèremifjj^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliter,

lonis pcc p^|. veram fidero. Quare Applicatie GtJ' catorum. jjæ p^j. Satramenta nihil eft aliud,

ipPa teftificatio amp;nbsp;confirtnatio fidei ,quódygt;' delicet quilibet credens amp;nbsp;Sacramento V' tens,tàni certo, promifsx Gratix,quàtn bills Sacrament’ fiat particeps. Hocmani-feftèamp;perfpicuèliquetex allegatis teftiw®' nijs.vt, Iohannes pradicabat Eap[ifthump«lt;gt;^ renri,«, hoc eft, vt ij, quipœnitentiamag®' bant, baptizarentur inremißionempe«*' torum, hoc eft, non quod tunc primumpe*' cata ipfis remitterent ur. Quicunque eniffl pcenitentiam egerant,iamante Baptifmuffl, renaifsionem pecçatorum eraut confecuti, fed vt per Baptifmum de adepta iam remißt-one redderentur certiores. Ideniiudici-umeftdeijs, quipœnitentiamagebant, éior.2.itémquedePaulo,Ador.î2.quiprofe-óto Paullus proculdubio iamantè iuftus amp;à peccatisfuis perfidem fuamerat mundatu», quàra adipfum Ananias veniret, amp;nbsp;tarnen nihilominus ad fidei fuae confirmationem baptizabatur. SicquoqueverbaillaTit. Saluas nosfeest per lauacrum re^eneratsonis, non

-ocr page 385-

BïïiCAciA Baptism I. ƒ71 poffunt tine manifeftaabominandç de mon-ftrofe idolatriç Papifticç approbation« amp;nbsp;có-tirtnatione, aliter accipi Óciotelligi, qu àm de fidelibus,amp; bac ipfa fidei contirmatione, per quamfaluifimus, iuxta Chrifti nnftitutio-. nem, Qiy credtderit, baptizatHS fuerit,ferult;i~ bitur, 6ic. Quare fihxcGratiæ teftificatto, velFideiconfirmatio,Cenfonbushis,in Sa-cramentisnonfatisfacit : viderint fané ipfi, quamnam Kemiisionis peccatorum diftri-butionemtn ijfdem Engant de fabricentur. Certe quiuis fanusdeintelligenSjfacilèani-

1 maduertit, ipfosdeDiftributione.vtipfilo-\ quuntur, corporis Cbrifti in pane tantopere laboraredefolicitosefTejqux diliributio, vt quidem ipti contendunt, etiam tine tide Eat, amp;nbsp;fané bené res cecidit, qubdnon inBapti-lino quoque, corporale« quandam Remif-fionispeccatorum, ticutcorporis Cbriftiin tœna, diftributionem ftatueruntdedocue-runt,

C entendit item Cenfor bic,quæri debulf-fe, Qiitdeii Bapttfiniu ? At verb feiatipfus ,re bene premeditata amp;nbsp;expenfii, quaftionem banebuiufmodi eoneeptam efte deelatam verbis,vtfupràexCatecbifmo oftenfumeft. Nam quidquid tandem Cenforesbi dicant, 6cquocunquetandem fevertant, negate tarnen nullo modo poter un t, Baptifmum efte bancipfamàCbtifto mandatam Ceremoni-

Î

-ocr page 386-

SJ Z nbsp;nbsp;nbsp;DE F R V C T V ET

am, vtin nomine Patris.filij.amp;Spiritusfa«' ftibaptizemuraqua,ad teftandnm,qtiodprt cata refniira nobis fint amp;nbsp;abluta.amp;Cc

Quomo- Verum hîcboe quocp fciendumeftamp;ol)-do Bapti-i^j-QjnduiTj, vndéBamBaptifmushancad«' fmusnos ßj efficaciam amp;nbsp;valorem, vt nos dein« fGratia adepta reddere pofsit certiores. cett^^ores^

ptum «d efle Baptifmum exinftitutione Chrt fti, quxduascompleftitur partes, videlitet Mandatum de Ceremonia, amp;nbsp;huic annexant promifsionem Gratiat.Nam fihocDeiverbo BaptiOnusdeftitueretur, profefto nullara-tionepofletnos de Gratia Dei facere certiores. Quaeftio itaque hocmodo eftformata, vt primùm non id tantum expücaretur, qiùdnam EaptifasusefTet.huiufmodifcilictt lauacru m.quod nos de Remißione peccato* rum faciatcertiores,vernmetiam, quonaiô modo Baptifmuscertiores nos reddere que-at, vtopiniode opereoperato excluderetur, itémque, vt perlpicuè oftenderetur, quara-tione generalis ilIaSacramentorum definitie omnibus Sacrameniis conueniat, amp;iuxta communemhanc dodrinam deiingulisSa-cramentisefl'eiudicandum. Ha; funtcaufi^i curquæftio haecitafitformata amp;nbsp;compofita. nequaquaro verb, quôd Cenfura fingitamp; comroinifcitur, vt Paulina hsEcdefinitio,Ba-fü/mui esi lnuacru regeneuitonüi prætermitte-

retuG

-ocr page 387-

tFTICACIA BaPTISMI. ^7^

1 *'^tw,quanj certè CatechiCmus lubentifsimi Fficipit amp;nbsp;probat,amp; cum bac definitione con-fert.Egereenim hxc Paulli verba declaratio-Be aliqua.non modöPaullus eo ipfo teftatur, SUodBaptifmum appellat lauacrum, Sirao-nisitemMagi.plurimorumquealiorum.qui non regenerantur,Baptifmus, verumetiam ipfametCeofura, cùrapaullôpoft fateatur, Baptifmumeffe medium feu organum, per quodàpeccatis abluiraur, amp;nbsp;regeneramur. Satis enim conftat,éftqueindubitatum, Media amp;nbsp;Organa Regenerationis nequaquam eflepolTe ipfatnmet Regenerationem, quod etiarnipfaCenfuradifèrtimamp; exprefsè fate-

I tur. Sedbïe rursum aqua hæret Cenfori-! bus,in eóque élaborant amp;nbsp;foliciiifunt, vta-liquo colore ornent amp;nbsp;vendirent banc phra-fin , Panemproprieamp;finevüaprarsus vcrborum iechtraüonejfffecorpusChrißi. Abfque eo e-aimeffet, nequaquam poftularenttalemin Çatecbifmo, Baptifmiexplicationem, vt e a ipfa etiam alia e ge tet ex-plicatione.

-ocr page 388-

» B F R.v C T V B T

R E S P O N S I O AP

Cenfuram IX.

De 72. amp;7^.qu«ftionibus, ^^omodo Baptifmuifit ablutiopt^i^fi^^' | r«z», (^curBaptiJmuótn Sacrit |

littrù apptUetur Ab lutta

peccAtorum ?

pag. I2l.(b‘12Z‘

QVäeftionem banc, Eflne ergoixWlt;gt;’^^‘' quA Ttiiptifmus ipfapeiCAtoruin abluügt;‘^'^' gt;nbsp;pugnat Cenfurahoc modo,vt dieat,n®®'' 1 nâ vnquam aftirmafle, Baptifmûefleip^’®' metRegenerationem.aut.Baptifinuin^P'* ■ catorum temifsioDem efle vnam eandéoKÏ ■

rem.

P.ejjgt;onfio.

Sanè ventmeft, neminemintegraffieot' amp;lt;enfibus,afhrma(re,Baptirmumefl'eiprani' metpÊCcatorum remilsionem;effeautéBî' pt ftnum Remifsioneropeccatorumamp;Reg*' nerationem. ipfa affirmât fcriptura, eftfß hsc recepta amp;nbsp;vlitata io Ecclefia loquendiform’* Cùm ergo Baptifmus non fitipfamet Reniif-fiu,fed fit Remiliio, proprio quodam amp;nbsp;pe-culiari modo, fequitiir bine amp;nbsp;efficiturne-cefTirio , banc amp;nbsp;fimües orationis formas non pofle iuKtaTopToi», led iuxta SatrâT.ea-torum modum ac rationem actif i.

Ait

-ocr page 389-

BïîlCACIA BaPTISMI. ^7/

Ait item Cenfura, nullo modo falis effe, VtBaptifmus appelletur tantiim lauacrum Regenerationis.ôc Ablutiopeccatorum,

Hac veroaccufatiore notoriam amp;inani-feftam facit Cenfura Catechifmo iniuriara. Catethtfmus enim non dicit tantùm, Bapti-fmutnitaappellari.fed fimulquocv fuas jun-gitcaufashuius appellationis, videlicet pri-mùm,qinabeneficia hæc fignificat.nobiflp , antè oculos proponit, eoruodémque quati vifibilis quxdam e(l promifsio ; deinde, de quidem prxcipuè, quiatàm certô de tàm ve-rè à peccatis noftris abluimur, quàm certô amp;nbsp;verè abluimur externa de corporali aqua, e ô quôd per extern am banc amp;nbsp;corporalem ab -lutionem, tanquam percertum de minimà fallaxpignusdefigillum, Deus nobis fpiritu-alem ill ara de internam ablutionem tefta-tatn facit de obfignat,ideôque bac ipfa externa ablution e,vt de Euangelij prædicatione, ItanquamMediode Inftrumento ad Spiritualem banc ablutionem vtitur, cùm bis me-dijscordabominumad Fidem excitet, pet quana fidem, Gratis diuinæ efficiraur participes. Ex bis cuiuis facile eft de piomtû vi-dere,Cenfuram banc nimio cauillandi de re-prebendendiftudio,verba dedoétrinam Ca-

1 tecbifmi peruertere de deprauate. Neque '1 enim quæritur,an externum aquçlauacrum Il fil Medium de inftruraentum fpiritualit

-ocr page 390-

Db f R VCT V BT. emundationis, fedbocfolummodö,an iu' xta To ptiTBn verborura Apoftoli, BaptifmuS lithxc ipfa emundatio, ideóque pofteriuS hocfolùm peroegatur: contraautem.pv'U* illud plurimis locis traditur.probatur.cófir-maturjamp;copiosè.quantümqjfatiseft,declarator, videlicet, Sacramenta eflemediajpar qux ffllui fimuSjCO quöd fint Media, perqux Spiritus fanftus fidem in cordibus noftri» operator (Scefficit, ReAè ergo amp;nbsp;ordinero-fponfioCatechifmi, hac allata rationeeon-firmatur,quiaroIusfanguisamp;SpiritusChri-ftinosà peccatis emundet, ita nimiriun.vt quaeftionis verba fonant,quöd haec ablutie, qua! fit per fanguinena amp;nbsp;Spiritum Chrifti, folafitproprièdcreipfa Ablutio,holt;eft,Re-mifsio peccatorum, amp;nbsp;Cordis renouatio. Hare enim ablutio propriaeft foli fanguiniA Spiritui Chrifti. Nee tarnen hac ratione ne-gatur,necvllomodohincefficitur,Ablutio-nem aquaenonefte externum huius emun-dationis medium : fed difcernuntur tan-tùm, ita vt par eft amp;nbsp;oportet, dux hs Ablu-tiones,videlicet Ablutio amp;nbsp;purgatio à pecca-ti«, amp;nbsp;externum hoc eiufdem Ablu-

tionii medium (Sc inftru-mentum«

RB-

-ocr page 391-

RESP o NSI o AD

Cenfuram. X»

De quatftione 7$, efl Sacra Domini Cœn«» ? pag.iió,

Simili prorsùs modo reprehenditar in quxftione, QM4r«tjo«ci» Cœna Domin« lt;id-«loneris amp;nbsp;confirm arts, te vnici iltnu {acrific^ Clirifiiin cruce igt;b!afi,atque omnium eius bonorum participmi effet hoc primùm ,quôdnon. qusritur.QHJii efl Cana Domin(?deinde,qubd ad hanc quæftioBera non adfertur hæc re-fponfio, ifl corpus amp;nbsp;fan^uis Chriflt/ub pane amp;nbsp;VinouûîîK Chriftianis ad edendumô' btbetidumà Cbrifloipfoinflitutusfledli^c ponùsrefponfio, qubdCœna Domini tantùm fit admonitio amp;confirmatiofacrifiûjChnfti, quod nullo fwipturçteftimonioprobaripotaft.ideôt^ut nullum etiam hic fit anuotatum.

'Reffonflo.

Primîimhicquoquc,vt antè inBaptifmo, quæltio.quid eft tœna Domini, comprehen-ditur in quaeftione Cateehifmi, infuper et-iam,vndecœnaDominihoefitadepta,vtfi-dem nofiramûahilire amp;nbsp;confirmare pofsit»

Secundo,correftiohaecrefpôfionis Cate-chiftnifuifletnonneceffana.Cùm enim pro-pciè

-ocr page 392-

JjS Q_V ID I I T prié docere amp;nbsp;declarare cupimus,quid facrt' nienta fint, profeftô fine omni dubitâtioo’ noneftrefpondendum.quôd finteaipfa*'’' vifibiliadona amp;nbsp;beneficia Dei.quxnobispst vifibilia facramenta donantur ^confirin^æ tur. Quare tàm non eft hæc propria refpon* fio, cœna Domini eft ipfum corpus Chriftb quàmfidicatur, Baptifmum efle ipfaniniet gratiam amp;nbsp;peecatorum remißionem ; Vt intérim filencioprztereamus, neque (cenaffl Domini,neque beneficia ipß, quorum eaeß Sacramentum, eflê corporale aliquampf®' fentiamamp;fumtioné Chrifti in vel fub pane.

T ertiô,non ait Catechifm us.cœnamDo-mini efte tantùm admonitionem conSr-mationemfacrificij Chriftiin cruce peradii fed eße etiamfruitionemilliusipfius facrifi- . ci), veræquecommunionis,amp; vnioniscum j corporeChriftipereiusSpiritum, quaecre- ! dentibus.in huius Sacrament! vfu verè con-tingit amp;nbsp;augetur. Etfi enim Catechifinus ea, quæ prxftari potuit,amp; neceflaria fuit,cura3C diligentiadifcernitfacramenta, dciplabona ac beneficia,non tarnen ea in vero vfu diftra-hit ac diuellic, cuius quidem diuulfionisceo-foreshiamp; alij eumftudent accufare. Quod verôccnfbrhicexiftimat, tenerefthîcCate-chifinum ita manifeltô faucibus conftriftû, ' vtefFugere autelabinonpoftit.eôquôdnul-la hic telbm ania fcripcurx allegata fint,in en vehe-

-ocr page 393-

Cob NA Domini* ^75 veHemenursimèerrat.amp;feipfus fallat. Re-rponfioenim adhane quzftionem duas eo-pleftitur partes : prior eft, inftituta à Chrifto fututio panis amp;nbsp;vini, altera, protnifsio, veile fenosfuopro nobis oblato corpore cibare, quàtn promiflionetn ipfe fumtionibuie annexait, cùm bæ ipfæ duç partes in facramen-li inftitutione corn prebend antur. Quare I cùm peculiaris fequatur quzftio, quo loco promiGt Cbriftus, fe credentibus tàn» certô 1 corpus amp;nbsp;fanguinem fuumGc edendum amp;nbsp;bibendum daturutn, quàm fi aâum bunc paneinedunt,amp;poculutnbocbibuat?vifuin »ftinprinaaCatecbifmieditione non neoef-fariutn.loca inftitutionisamp;promifsionis cœ-nx Domini etiam ad banc quxftionetn annotate,cùm integratotius eontextus recita-tio peculiari conoprebenfa quæftione,omnibus fanis amp;nbsp;intelligentibus merito magisfa-titfaciat, quàm nuda capitum ad marginem annotatio, Sedquiaraetuebamus,nefortè, quodnuncaccidit.quifpian» aliquando exi-fteret,euibacrationenon effet fatisfadum* ideo.infecunda editione in erraotrumcor-reftura, vtvocant, amp;c. infequentibus dein-ceps editionibus loca ipfa inftitutionil ad marginem buius quxftionis notata fuatamp;adfcripta.

RE

-ocr page 394-

Jio ' RE SP ONSIO AD

Cenfuram. XL

ßt Chrißi corfxa edere^

Quxftione 76. pag. tzp.

N quxftione, Qajd eü Cfjrifti csrpm reijcitur amp;nbsp;improbatur teftimonióallega* tum excap.Iohan.6. vtquod hue nonpert*' neat.eöquodChriftusIoh.d.de Ccenaoo® ficconcionacus.

Viejfionfit.

Oiiomo- Potuiflent equidem Cenfores hilabo» d^6. cap. hoCjVtmininaèneceflario.fuperfedere, quo loh.perti-proïixè amp;; verbosè probare iatagunt, ncat ad Chriftum lohan. 6. neque de Cœna, neque Cœiiara, de vllo alio Sacramento agere. Ipfienimnos hoe ipfum fpontè fatemur amp;nbsp;concedimus. Quodautem ideo omnes veteres feriptores reprehédunt,qinvnoore, fruitionemChri« ftiinCœnaperhoc 6. Iohannis caput declarant, in eo fané rem viribus fuis maiorem tentant. Etfi enim co loco Chriftus de vilî-bili Sacramento, videlicet de panis amp;nbsp;vini fumtione nonloquitur; niliilominùstamen loquituragitc^deinuihbilihui’ Sacramenti beneficio, Fruitione Icilicet corporis amp;nbsp;fan-guinisChrifti.quæprofefto amp;in, amp;extra CoenatnEtper yeram Edem,per cœnam aût ftabi-

-ocr page 395-

COKPVS IDATVR.

jii

ftjbilitur ÄC adaugetur. Reftè itaqiie amp;nbsp;opti-moiuce adducuntur,adexplicationem Coens Domini. amp;hiclocus,amp; alia Stripturæ di-fta.quç de cómunione Chriftiagunt.quenn-admodumamp;illaloca .qusdeinuilibili Sanguinis à Spiritus Chrifti in BaptiCmo ad-fperfione agunt, reftè de ordine ad Baptifnti declaraiionemallegâtur. Qu öd eninoChri-ftuscredentibus.quibus folis tœnam banc inftituit.promiferit.fe inCœnafuaipfosve-rè carne amp;nbsp;fanguine fuo pafeere amp;nbsp;potare veile,îdquecertoipfis prxltet,deeonobts nullum omnin oeil dubiusn ; quodautemboc ipfumita fiat, vtcaroipfiusin pane ,amp; fan-guis in vino effentialiter amp;nbsp;corporaliter per os in credentium, amp;nbsp;impiorum corpora in-grediatur ,deeoln Sacris literis nuUum exilât iota.

Neceffeergoeft.vthancinCœna protnif-j fam corporisCbrifticommuniooem nequa-quatniuxtacerebrihumanifigmenta,feditt-xtapromifsionemEuangellj,cui Sacr amenta, tanquamvifibilia fymbola amp;nbsp;figilla funt annexa,intelligamus.

Dlâumetiamlllud,Aftor.;.Oportujfefjri-ftum cala fufiipi vfijue ad tempora reftitut'tonù A.aoï. J. siwni«)»,nihil facit ,vtquidemvulthicCen-for,ad demonftrandum ,nos ita fieri noein-btaveri corporis Chrifti, vt tarnen nihilo-. minus ipfe nuQC non ia tetris , fed in ccelo fit

-ocr page 396-

1^2 Qyo.Chf. corpvs idatvr. fitamp;maneat,eöquödChriftusitaincceIunl adfcenderit.vttarnennihilominùs inuifibi' liter corpore fuo fit in terris.

Rrjponfio.

Scriptura Sacra, amp;nbsp;omnes veteres pijl* orthodoxi Doctores teftantur pafsim, Chr*' ftum itain cœlos afcendifle, vt humanaipl'* us naturanon folùm io terris confpici’tu''’ veriimctiamnonlîrnecvnquamCenforhiC foum de vilibili Adfcenfione, amp;nbsp;inuifîbil*'“' frà in his terris,humançnaturçChrifti fione tîgmentum vllo' modo demonftr^'’® poterit.Statergofirmiimadhucdcinconcuf-fumatqueinuiétumcùm hoc.tumalialimi-lia Scripturas contra corporalem Chriftüo cœna manducationem teftimonia.

RESPONSIO AD Ccnfuram. XII.

Q^omodo chriflut 'vtrum fuum cor^uf nobùin CænA i» cibum fro^ mifèrit,

Qnxftione 77-pag.i33.

INqnxflione, Quo loco promißt Chrißmgt;ft credentibut tàm eert» corpus fuum edendum ds-gt; turiim.ciuam eert»panent hune edunt ? aicCen-fiira.multo plusipCaCœnae Domini inftitu-tione contineri, qu àm has quxitione.

-ocr page 397-

CoRPvs idatvr. 3^3

Refjionfto.

Nosquidem,vtamp;fupràdiâ:û eft.prorsùs nihildubitatnus.quinChriftusnobisinCœ-nacorpusfuumin cibum promittat: quod autemfuo illo corpore nos pafcat corporaliter,ex verbis ipfius nequaqu â poteft demon-ftrari. Namhochauddubiumeft, quinin omnibus Sacrameniis, vifibilia Symbolano ideoappellenturinuifibilia dona.quèd haec vnà cùm lymbolis corporali modo accipi-antur, fed quôdhæc donafymbolis illis, no-bis fignificentur,confirinentur,ôc augean-tur.in quam fententiam Chriftuslèipfeex-plicât,Hoc,inquiensfacile ad met recordatia^ 1 nem,ôc Paulus fumtionemhanchuiuspanis citât amp;nbsp;allegat, vt teftimonium fpiritualis 1 Cbriftieommunlonis.i.Corin.10. Quapro-pterinuifibilehoc Sacramentum feufignum 1 Gratis,corporalis, inquam, carnis Chrifti fumtio amp;nbsp;manducatio, nihileft, nifi merum amp;nbsp;idololatricum figmentum amp;nbsp;commen-tutn.neclnftitutioCœnæ, vtnecomnium aliorum Sacramentorum , ullam aliam , quàm fpiritualem amp;nbsp;alias inEuangeliopro rniffam Cbrifti eommunionetntradit amp;compleftitur.

BU

-ocr page 398-

ii4

RES PO NSI O AD Ccnfuram. XIII.

Cur Chriflnf.jmntm ^vinumapptUct eJfentiAle fuum corpus jA»guinentf

Quae ftio n e 75/gt; y (J.

!N quxftione, Num ergopauu vinumfiunt tpfum corpus fanguis Chnßi ? contendii enfor.in Inftitudone Cœnæ no ideo Chri-ftum appellare panem, corpus (uuro, quôd panis fit pignus amp;nbsp;fymbolum frafti pro nobis , de nob*s in cibum vita: donati corporis, fedideo, quod corpus fuum eflentialiterfit inillopane, ôc cum eo corporaliter corae-datur,

Kefjionpo.

Declaratio huius propofitionis, PatiiieH corpus C/jn/?«,quaCatechiirnusvtitur,expref-fa eft in hifeeinftitutionis verbis, Hflf/afzredil mctrecordattonemi entraautem ea, quaadfert Cenfor amp;nbsp;pofeit «lufdépropofitionis expolt tione verbulo quide vllo in vniuerfa Scriptu raattingitur. Diflumenimilludi.Corin.io. quod Cenfor allegat, maximè äc præcipiiè cootraipfum facit. Paulus enim non de cor-porali vlla manducatione vel diftnbutione, fed de tali Chrifti communione loquicur, perquam credentes Hunt vnum in Chrifto cor-

-ocr page 399-

Hoc EST CORPVS. 3?/ corpus,, amp;nbsp;quxnemini.qui in Diabolotuax fit£ommunione,contingere pofsit.

Non admittit quoqj Cenlorhic coUatio-nemamp;fimilitudinem propnfitionû de.Cœ-na Domini amp;nbsp;de Baptifmc. Sed hæcipfafoh-dè veré'cpdc irrefutabiliter fequiturr.on tan- SicutBap tùm,vtiamoftenfum ert,ex Cbrifti dtPaulli explications .vertitnetiam ex çertifsiniahac verifsimâqj,pluringt;iicçSacratScripturæexé-plis amp;nbsp;veterum fcripcorum teftimonijs fta-b'iita.amp;inbuncvrquedietnànemine refu- chu tata Régula,quôdnis-nirùm in omnibus Sa- üi, cratnentis vihbilla fvmbola, Sacramentali-ter,hoceft, non preipter corporalem præ-fentiam velfunitionera,fed propter tignifi-cationem âc certificanonem,inuilibiliûbonorum ötbeneficiorum Dei nomine appel-lentur. Quod enim ait CenCor, Baptilmum ideo appellari peccatorum ablutione, quod earn no ùgmfiçettantùm.verùmetiamoffe-ratamp;diftnbuat,pro eofane maximasCen-fotihuicbabemus d: agimus gracias. Nihil enimpoftulamus aCenfore aliudnetampli-us.nili vtfateatur, communionem corporis Chrifti per fumtionem panis ita offern amp;di-ftribuqvt ipfe loquitur,quem3dmodumRe-

I tnifsio peccatorum offercur amp;nbsp;diftnbuituf

1 pecBaptifroum; nifi forcé dicere etiamau-

1 dear, Remifsionem peccatorum etiam cor-poraliter ,atque adebimpijs quoqj diftribui

-ocr page 400-

RE s P o N s I o AD Ccnfuram XIIII.

Tgt;e Chrißianapceniteniiatätif^ut fitrttbui.

Qiixftion e S8, S^. amp;nbsp;ço.pag. i6o. à' 162.

QuŒftio,O«»f partibiü conßat conuerfithii' ttitKifadDeum? amp;fequentesde PœnitentiJ quxftiones ideo rcprehenduntur.quodex-preflam Fidei mentioneranon faciaut/ùni abfqueFide,nuiiaefle queat veraPœnitétia«

'Rtjponßo.

Nobis eqnidem non libetjOec eft animuSi cum quoquam Aoj/o/zap/Hi/; fed profeâô.fi proprièlcqui velimuSjCaufTæ amp;nbsp;Partesrei alicuius nonfuntvnum idémqj. CùmitatJ bîcnon quarratur.vnde ConuerfioadDeum in cordibus hominum exiftat amp;nbsp;oriatur, fed quibus ea conftet partibus, hoc eft, quid lit jpfaConuerfio:meritôquoqueinrefponfio-neHtmentionocaufTx, fed Mortiftcationis veteris hominis, amp;nbsp;Viuificationis noui hominis, quae dux partes totam Chriftianaffl pœnitentiam compleéluntur, amp;nbsp;ex verafide promanant, quod ipfum etiam ipfa Cenfura fatetur, ideraque ailegatx ab ea audoritates teftantur amp;euincunt, luflificatifidepacemhtt-bemus, item, lußusfuafide vivet, Cùm enim

-ocr page 401-

fOENITBNTlAH CHRISTIANAS. 3^7 hæcamp;Emiliadiftadoceant, Pacsm confci-entiae, amp;nbsp;viuificationem effefruétumfidei: perrpicuumeftamp;manifeftum, his diftis fi-, demàfruftu fuonon quidem diftrahi amp;di-uelli, fedtamendifcerni amp;nbsp;diflingui, fîcut I etiam in illis teftimocijs, quæ Cenfor alle-1 gat; PœaiffUfM!» (Jgilc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c^cdite Euangelio.

! item, 4BJîM«f Mai vobis tonnerßonem ad Deunit i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Cbrißum,Pœoitentia ôt Fidesco-

iunguntur,amp;difcernuntur. Quodautem Pœnitentianonnifi ex vera fide fieri pofsit, àneceffario exeaoriatur, docetCatechif-mus no hic tantùm, vbi ait, Viuificationena nouihominisefie veram feriâmcç amp;nbsp;arden-lemlætitiaminDeo per Cfiriftuin , verùtn-etiamidem docuitiamantè vbi dixit,ideô riosbona opera facere debere,vtde fideno-j ftraexfruftibusfuis certifitnus.

RESPONSIO AD Ccnfücam. XV.

J DeProhibitioneimaginum, Qusft. qj. pag. iSz.

TN explicatione decem praeceptorum re-IprebenditCenforbancdoftrinam, quèd I^eusnullaStione effingendus fit amp;nbsp;reprx«

\ f’ntanduSiCotenditqjjbocnon effeproînbi-tuinin allegatisteftimonijs,Deut.4.Efa.4o.

17. ÇbocenimdiftumCatecbif-•aus addüsit, Non dcfrcjjji« exißimare, auro aut,

Bb 5

-ocr page 402-

jSi Da Prohibitions

arpenta,aut lapidi ifculptHt arti/iiy aut ceninit^' farionu honttnitui ,nunten effe fimilti non autenii 7.Aftor.tapiit,quodCenfura citât) Ärat'«' nein adfert h.inc, quod hxc difta tantu® prohibearit, neimagines colamtis amp;nbsp;neWquot; gitemusÄputemus^Deumfimileiueffeiffla* ginibus.

Re(lgt;onfio.

tieas nec Commemorata iam fcripturx teftifflO' poreft.ncc nia prohibent non tantùm imaginuni cul-debet ima tumjVerùmetiamomnéabhomjnibuSiVlIa-gine vlla uealiacreatura excogitacam Dei imagine® «ffingi. amp;nbsp;velreprx(èntacioneni,fiueea fiat cogiW' tione.fiue verbis, fine imaginib.cnmhçnnl' lam prorsùsDei habeant fimilitudinem,ilt;ie' ôcpnon fineimminutioneMaieftatisdiuinç» nom é Dei, vel im aginis alicuius geraot.Qu» enim nulla prorsiis in parte jDeitas fimihs eftimaginibus.feqnitur, tàtn no debereeaW ficfingiautpingi ,4uàm non debet deeafal-fumquidquani dici.

Null« ido In QpxHiorie, d«nw/Z.«e^•ffo^)-or^«^ƒH^lt;'^' lolat^jca^ dafunt tinagtnes autfitnttlairafcotiteniitCiU-imagines fura,teftimoniaExod.i3.NuiTi.33.Deutelt;7’ faciendx. Reg. 18, ethnica tantùm amp;nbsp;ludaica fifflU-lacra prohibere de abolere. C ut verô ijfdem teftimonijs Papiftieaqiioquefimulacranon J prohibeantiir, amp;nbsp;è medio tollenda fint, nullam adfert rationem, nec vero vlla vn- i quam poterie reperiri ôt adferri. Tàm enim hoc

-ocr page 403-

Imacinv m. 3X9 hoe tempore .quâmolim.iubet Deus è medio tolli limuhcra illa, qux ne fierent,prohi-hutt.Cumergonôminùs,Chriftiamp;fanfto-lutn imagines ad idololatriam (ingi pingiue, quàm aliarurn creaturarum, hominumua figmenta prohibuerit, certè vult quoque, vt pari ratio tie ha; etiam, potiquàm à nobis vel alijs adcuhum idololatricum faftx, vel ad eum traftas ôcvfurpatx funtjursiis abolean-

I turamp;è medio auferantur.

RESPONSÏO AD Cenüiram. XVI.

LtiicorumItbrijn ttmplu toUnripoßint?

Quxftione gS.. jiag. iS4‘ In quxftione:4» bu4gines,vi Latcorum libri^ in templis tderart pojfinr? reprebenditur buius. negatio.vtquae exdiftis lerem. Jo.Habac.i. x.Vet. i.x.Timoib, j.nequaquamfequatur. Adhïcproretinendis ftabibendifqj bis Lai-corum libris, boe tanquam idonea probatio profertur, quod velit Deus ex ereaturis fuis agnofci, quódqueprobibitio imaginum lu-dxot tantum obliger, ficut mandatum de Obferuauonefeptimidiei.

Re/pon/i«.

Duas compleâitur quatdio bze partes, prior eft, An Clirißt ó- (einüorum ima^in» i»

Bb 4

-ocr page 404-

p8o Db Prohibition«

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teinplii fint retinenda, altera, An ob

in templii fintretinenda, quiid /int ItbriL/KoriK»' Imagines Negaturpars vtraque. Abolendas elTeamp;^ non funt medio tollendas imagines, quæ in tenipl'^ Jibri Laico funt, amp;his fimiles, efficitur ex praecedenU tum. quæftione, cùmpalàraconftet,inquàmf®' dum ac pudendum, quimque monftrofutf cultum idololatricü prolaplse ex fint. QuoO autemhæc ratio, rumlibros,minii

quadicitur ,efteeasLaiCO-oèidoneafit dcfufhciensad

earumin templis retentionem.demonftra' turin hacrefponfione, amp;nbsp;ad eäallegatis fcri' pturxteftimonijs. Primumenim, quodail Deiipfius imagines attinet,hçc ratio, feu pO' tiùscoloracprxtextus,nullius eft adeastu-endas ponderis amp;nbsp;moment!. Cum enimh* nullam habeant cum Deo fimilitudinenii certènihilnos deipfo,nifi mendacium,do cere poflunt. De his ait leremias amp;nbsp;Habaciic, non pofte eas non verbis tantum, ciim fint mutæ, verùmetiaranevllaquidemfimilitU' dine.quidquam nos,nifi mendacium amp;fal-fitatem de Deodocere.Idafit verumefl9,lu/ cemeridianaeft clarius, idémqj experientia quotidianain iunioribus, amp;nbsp;fimplici rudiç plebecula,nimismanifeftèteftatur.

Alix verb imagines, (ànéiorû videlicet, amp;nbsp;** hiftoriarum piélurx,etfifacere eas amp;nbsp;habere liceat,vtin prxcedentiquxftioneexpoficum eft, necqui^quam negat, eftè eas polfe com-mone-

-ocr page 405-

1 « A G I N V M.

monefaftionemquandemderei aVicuius ge-ftachiftoria; tarnen , cum plurimum malilt;Se detrimentiexijs exortumfit.extemplis.Ced ordinarioamp;legitimo modo,Cunt tollend«.

Quödfiquishïc contràinlietócvrgeat, j. debereawt poffefaltem,in templis retinerii-magineshaspropterhancvtilitatem, quod ijsdoceanturamp;erudiantur Laici; is fibihoc haheat refponfum ex allegatis amp;nbsp;ali j Gmili-busdiftis, Deum nufquam hoe præcepiffe, fed veile , vteccleGafua , quotiefeunqueea conuenit.erudiatur perminifterium Euan-gelij.quodprofeftóad Laicorum inftitutio-nem ócinformationem abundo fufamp;cit.ita vt eccleGa prorsusnon indigeatPapiliicisillis

; Laicorum libtis.

Simili quoque modo propofuit nobis De- nbsp;nbsp;4.

Ius ccelum amp;nbsp;terram, omnésque fuas ereatu-ras ,vt ex ijs omnipotentiamfuam, fapien-tiamamp;bonitatem agnofcamus amp;nbsp;medite-murac expendamus, Hoe verb tantum ab-eft,vt quidquam adferat patrocini j ac coloris Gmulacrishis, quodhic Cenfor imperitè öc u importune contendit.vtetiamea, tanquam ü mlnimèneceffaria,èmedio auferat. Quare V, nequaquam ludaizat Catechifmus nofter.vt B Cenfor bic Gngit, cùm mandatum Dei de i-R tnaginuminabufumtraftarum, omniûmcç V humanorumcommentorum, quxvllami-j dololatrixócScandalorum prsbucrunt oc-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb 5

-ocr page 406-

392 PI PROHIBIT. Imac.

cafionerB;abolitione amp;nbsp;remotione, non fu-das is tantum, ficutmandatumdediefepti-xno,datum,nuncautemabrogatumfît, vt-rùmomnes à primo mundi principio vfqut ad eiufdem Hnem obligat amp;nbsp;adAringat Coo* trà verb illi, qui non necelTarias has, amp;nbsp;in maximum ecclefiae detrimentum ceffe* runtjidebfp à Deoreiefta, amp;nbsp;prohibitas inu-gines, io templis, vtLaicorumfiut libn,reti-nere amp;. fouere ftudent : cerebri (ui fapientiatn dcfigmenta anteponentes Sapientiaediuina, Papifticam idololatriam,qu3ntûinipfîsefîi confirmant ac fiabiliunt amp;nbsp;tuentur at reti' nent, Ôc eo ipfo voluntati diuinæ repugnant. Deiiraquepetulanterfcientes amp;nbsp;volentestf-tant amp;nbsp;ad iram irritant. Atque de his nuiK quidem hanc dixilTe Tatis elTe exiHimamus, cùm alibi copiofîùs de his ipiis pleniùsî:^fîtlt;^' iputatum.

RESPONSIO AD

Cenlurarn X V 11.

licitum per Altastreaturas turare ?

Quatftiuiïe loa,

NEetam expofitis fuis reprehenfionibuS contentus hie Cenfbr,hoçquoc|) dogma reprehendit, nonper Satielss.itliasueiriotuf^ t fid UHtttmper r me urn verumüeum effe iur4Hiiii»i‘ Hoc

-ocr page 407-

CE ÎVRAMBNTO. ƒƒƒ

Hocautemjpfo fuam infignem vel imperi-tiamacimportunitatem .velpetutantiam amp;nbsp;maUtiana leftataro ipfe facit ac prodit. Ingens cninj eft difcrimen inter luratnentum, amp;nbsp;ali-am aliquam fimplicem aihrmationein aut teftificationem. Atque hæc eftcaufa.cur, ne fcilicet quifquam hic in errorem vUum indoceretur,exprefsèamp; difertim, tanquanl balis ac fundamentum huiusin Catechifmo Tefpontionis, pofitafit luramenti definitio, amp;nbsp;ex Pauli difto z. Cor. i. defumt a amp;nbsp;exftru-fta,quod quidemdiftumnon,velui Mandatum,vel Prohibitiojfed velut exenoplunrt lu-ramenti.allegatur .exquoclarè amp;nbsp;perfpituè intelligi pofsii, quid lit 1 uramentum. Si ergo vultamp;contendit Cenfor hic , etiana San-ftos, velquafcunque alias creaturas, lan-quamCordiumfcrutatores,amp; Otnnipoten-

’ lesperiurijiudiceSiVeritatis telles citartamp;ia . uocaridebere, cur non rcftà 6c palàm tran-1 fit in Pontificis Romani cadra 6c fententi-1 am î Stat ergo adhucfixum, difta Matth, 5,

amp; Iacob. 5. quibus luramenta per creaturas * nbsp;nbsp;faâa, prohtbencur, rectè 6c appofitè elfe alle

gata.

Dupliçienimrationecitantur amp;nbsp;appel- Quatatio lantur Creaturx in luramentis, Primùtn ne Creatu ita, vt per eas Deus ipfe intelligaïur 6c in- ix inlura i uocetur , exempli gratia , cum quis per ’n'“’ no-Auimam fuam iurai.' Tunc enim ita ’ninctnr.

hoc

-ocr page 408-

^^4 DE I V R A M E N T o hoc accipitur, precari ipfuns, vt Deus am-mamipfius puniat, (îfalfum dixerit, HoC modoiurabantludxiperTemplum, perle* rofolymam amp;c. hoceft, quàmverèamp;certô hoctempIumerattempIumDei,amp; h« ciui-tas, ciuicasDei, ideôipnifîOeusperiurium hoc puniret amp;nbsp;vindicarec, non debere ipfum haberi amp;nbsp;eoli pro huius T empli amp;nbsp;huiusciui-tatisDeo. Huiufmodi luramenta tàmpræ* ftanturamp;iurancurperDeum.amp;tàmfuntpee cata,fîfal$ôamp;temerèacleuiterfiant, quant hin illis expreflanominis Dei mentio elTet adhibita.

Secundo,appellanturin luramentiscrea* turxita.vtper easluramétaprxftentur.àin uocatio ac bonos, qui foli amp;nbsp;vnico veroDeo debetur, creaturistribuatur, vt, cùminPa-patu iuratur per Deuro amp;nbsp;omnes fanftoSjhoc ell,cùm SanÀi, vt inlpeâores cordi û noftro-rum nbsp;nbsp;noHrarü cogitationum telles,amp;per-

iurioruna indices acvindicesinuocantur. 1* taque prior mod us,eodem m odo,quo is, qui per Dei nomen fit ; poftcrior autem hic in ad-duftis Scripturæ teftimonijs prorsùs amp;nbsp;in totumprohibitusell. Ac ad refutaudani idololatrieam banc luramentorum impieta* tem,amp;ad comonefaciendos erudiendôfque fimpliciores amp;nbsp;imperitiores,quanti monten-ti, quàmqigrauis amp;nbsp;arduaresfitluranien- { tum,pofita elt bxc in C atechifmo quxftio. .

-ocr page 409-

DS IvRAMENTO-

QûodautemCenforhicait.àCatecViifmo reprehendiôc accufari lofephum, Oauidera, ramcntis Si alios Sanftos homines, qui per creaturas pet «eam iurarunt.adid refponfum habestùbihoepri ras, mùtn-.hocipfo, etiamfidaretur, iditaeffe, nequaquam Catechifnri banc dodrinamla-befaftari'aut euerti. NamSanftietiam.non inhoctantùm.vsrùmetiam in nonnullis a-lijsrebus ioterdum errârunt amp;lapfifunt,amp; humaniquidfuntpafsi, ideb'cçoonexipfo-rutnfaftisvelexemplis,fedexmandatis Dei, iudiciû ôt fententia eft referenda,quid reftè, quiàfecùs fiat. Et profeeto, cùro vero non fit difsimile,Aegy ptios, more aliarum gentium acnationum,pervitamPharaonisiurante8, plus aequo Regibus fuistribuiffe ôc adulates elfe;nequaquam adeo atroxÔt enormefue-titflagitium, amp;nbsp;mortale petcatum ,vtcon-tenditCenforjfiquisnon probet lofephi fa-ftutn, hanc Aegyptiorum iuramentorum

\tonCuetudinem modûntque interdum imi-tantis amp;nbsp;vfurpantis. Sednihileftneceffehac vu refponfione , cùm Cenfor nondum demonftrauerit, lofephum tune, cùm dixit, Qiùni verèviHitPl)lt;tr40, eoipfoluraPfe. Hxce-nim dcfimilesloquendi formulae, veritatera eius,quod dicitur ,noniuramento aliquo,fed tantùm cert^ alieuius amp;nbsp;fine vlla duhitaüone v«ix tel exemple Hahlllunt amp;nbsp;confirmant»

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;RB-

-ocr page 410-

R E S P O N S I O AD Ccnfuram X V 111.

Dewgratiam fuAm Spirtium SAn£îuni,ijs tantùm lArgtri vt-lityS^uihic aheope-

tunt,

Çlaxï\..u6.pag.2t%

OftremoputatrursùmCenforhic.teoe-riàfè faucibus manifefto conûriâunt CatechifmumjinquaEttione.QKrfreC’An^M«» neceffartaeH precatio ? eo quôdad hancqu«-ftionemrefpondeatCatechifiijusj DeuiniHi^ tantum fuam gratiam dr Spiritum Saniluni lut' giri, ijuiverügeniittbuS:Centinenurhacabeofi' tunt, amp;nbsp;pto ijs tpfigrattai agunt. Aiti^jCenfor, CatechilinumdiftisMat. 7. Luc. ii.Marj;-aliquidde fuoaddidifle,videlicet particubm exelußuam Tantitm. Adducit item contti Catechirmum hæcd'fta j Donauit nobü Dem filtumfitum, cumadbuc hoftesDeießemtu, item, Inttentu/(um à non quarentibiui proiert qiioquf Matthæi pub!ilt;ani,amp; Paulli perreeutvris eC-clefiæ exempla,item, SpirttuifanäuitfßittI'd precart poßiinus.

Tt.eß)onßo.

Spiritu» Si SanftiSpiritusgratia Sc auxiliuin prin* Sandi gta cipio tantum Conuerfionishominibus effet tia rctinc- neceflarium dcconferretur, aut, fi Catechi-

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fffiUJ

-ocr page 411-

B î P R f C k T 1 O N B.

ftanilt;]axTexet,Citr precatioetiamnon Chrißia-- tur amp;nbsp;an-»»^««nfonHcr/jf fjj/cr «eff/fi«r.M,Gngt;û1qjdoce- 55^“' P'*quot; ret.poflenosprecari,priufquàmnoEis Spin- P*® tus Sanftusçôferaturnum habere aliquid CO lorishçcCenforisaccufatioamp;ob'eftioviôeri poffet; ïam veto hoc quærit Catheehifmus: Car IÖK, lt;iiii iam ante [uni Chrißgt;ant,amp;ad üeum cmutrfiiprecatiaßi necejfaria. Hinccertè licet perfpicuè tntelhgere, Refponfionem, quae ad banc quæftionéadferturjoqut de ea Spiritus S. gratia,quam nobis poft cóuerlionemjtoto vitçnoftrçcurriculo.quotidie rnagis magi'cp dan amp;nbsp;conferri oportet, h modo tóftantes in eaperdurareâtproficere.amp;tanderofalui fieri velitnus amp;nbsp;debeamus. Att^hoc ipfutn ex eo ttiam manifeftifsimû euadit, quod Catechi-fmusafhrmat,^'s taniùmhâc dari)t]iaproys Des g’’'*'’'**' Si enim tenétur Deo pro ea ager« gratiaSjlequiturneceffatiô ,eos illâ iam antè accepiffe. Et débat Gratis donatione,quçin

J Cônerfis perpetuo durât amp;nbsp;augetur, ait Gate

1 tbifmus,Dc«»i illain ÿf fitnfHUi largni.quieam

\ Dfovcr«gemiiibuscontinenterpetunt.eique 1 proadeptaiamantègratiaagûtgrattas. Hoc 1 Cenforéhunc adeo tnalèbabet ,vtpropemo-dûmetuerevideatur.ne.fiparticulabæcex-clufiuaTigt;ntu»i,valeatÔeretineatur,iprequoqf «xriudatur à gratiaDei.amp;falute çtcrnaâdeô'q^ tupere amp;nbsp;optare,vt i j quoqj,qui Gratiam Dei Uü tnagnopetè fitiût amp;nbsp;expetunt, ncc magna

tcueu.

-ocr page 412-

jpS OB Precation B.

tenentur Hudio amp;nbsp;defiderio gratos fe Deo ex-hibendiamp;praeftandi, veri amp;nbsp;germaniChri-ftiani, amp;. Gratiæ Dei participes effepofsint. Fatenturenimomnespij, Deum, Spiritus fuigratiam, efficientis inadeptagratiacon-ftantiam amp;nbsp;perfeuerantiam, non contemto-ribus amp;nbsp;in carnalem fecuritatem ac profani-taterademerfis, amp;tantùinnonfepultis,,felt;l / jjs,quigr3tiatn banc veris amp;ferijsgemitibus expetuntdc quæruntjlargiriamp;donarevelle! immojquodeftamplius.experiûturamp;depre j hendunt in animis fuis ipfi, nullâibiefleve-' nbsp;nbsp;nbsp;râ Ôc Chriftianam pœnitentiâ,nullam fiden),

nullam peccatorum remißionem.vbicunip hoc Gratiæ Deifèriura defiderium prafto non eft, Hinc eft, quèd Chriftus quoqueSpi- , ritum fuumSandum amp;. omnia bonaprotnit-titquidem,fedijs,quihaecpetunt. Atvtma-xim è exclu fi ua hçc in liis diâis exprefs è amp;di-fertis verbis non non adiungatur, intelligi-turtameninhisipfisexoppofitione. In hoc autem difto, Orate (ir vi^ilatCi ne intentationem incidatis,hxc ipla excluliua abundè latis coni-prehenditur, Cùra enimhocdido Dominus doceat, Orandumnobis «ScvigilandumelTe, j fi in tentationem non inciderecupiainus; i quiuisprofeftôintelligitamp;videt, nilifponi^ . defipere de cxcutire velit, eos tantum deber« j (èeuros efle,qui orant amp;nbsp;vigilant. Nullam er- | go iuftamde idoneam habuit hie Cenfor cauf- !

-ocr page 413-

dePrbcationh 3^9 «aufam.curhoc Scripturx didum: Ne addas verba ««sc^rc.tàmfuperbè óccontumeliosèad CatechiGnum traheret óc accommodaret. Vtautem tnultóetiam raanifeftius, atquea-deóSole mendiano Hat clarius amp;nbsp;illuHrius, quisVerboDeiquidquam veU.ddat, vel adi-mat; monemus Cenforemhunc.vtdiligen-terinquirat, atque oculos circumferat, anne excluHuam hancinuenire ócdeprehendere pofsitinhifcefequentibus teftimonijs:Matt» V. Uabentiditbituriànon habente, etiiim,quod Wff,ÆH/erefJ4r.Matth. 17 Hocgentis non erjcitur^ nifiin ieiuniodr precatione.i.Timoth.2. Etiam-fi^uK certet,non coronatut, mfi légitimé ceriaue-rif.heob.q,. Pugnatù dr bellatû,nee tarnen ob-tinetis,propterea quad non petitù ; petitii,amp; non itccipitis,eè qubdmalépetatis.d^c.

Hxceft prima adCenfurx buius aceufa-tionem amp;ohieftionem fefponHo-.ex quaqui-1 dem facile eft amp;nbsp;cuiuis procliue videre amp;nbsp;per-I fpicere,exempla dcteftimonia Scripturç.qui-1 busdocetut, Oeum fuo Spiritu exhortibus j nosfibiamicosfacere, amp;Deum ipfum effe, quidtPrecationem.iSctotam ad Deiim con-, uerfionemprimusinchoet.nequaquampu-gnarecumbacdoArina,quadicimus, Deutn I bocinnobisiamineboatum opusnoaaliter 1 \ velleinnobi8Continuare(Seabfoluere,quàtn ■ I vtnosidabeopetamus,amp;proeoergaipfum : fimusgrati. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ “P

-ocr page 414-

Gratia Spiritus fanftijôc defidcriû ciufdcm giatiæfi-mul accipiuntur.

^»9 Di P R E C A T I O NB,

Secundo ,vt tnaximè libeat loquidepri®' cipio Conuerfioois amp;nbsp;Operacionis Spirit’'* Sandi in nobis: non tarnen exclullua perp«' ràmhîc eflTetvfurpata. Deuseniingratia^ Spiritusfui nobis largiturita, vt quidentj' pfum oporteat efricereeius in nobisprinC*' pium: ftd tarnen,cùmprimùm fithocpn»' cipiuni,nos nequaquam incarnait fecunta-teperfeueremiis.ledGmulad veram De»®' uoc3tionemexcitemuramp;inapellanjur:qui0' imtno hi ipli (eri) geroitus dt deltderiu”’ {eriumac quail litis iuftttix eft ipfutnconae^ h’onis noftra;principium. AtquehuneOp^ rationis Spiritus Dei modum plurima Sc»* pturae loça exprimunt, deque eo teftantur.vt Elai.dd : Adquemre/piciam^nifiadfuupcfi^^ (omrituiti spiritu, é“ trementemfermonesnx»^’ Roman.8. Spmttts tnurpellatprot!olgt;ü,^(»‘dgt;' bus ineffabtlibus.Cil. 2^.. Mißt Deus Spiriti‘gt;igt;ß^i fuiiu corcLi veHra clamante Abbapater-Ùi^ Con-ftatergo ,nulli hominigratiam Italic contin-gerelineferiotSc ardentieiusdem delidef’Oi quod deliderium gratiailla quampi'*®»’® fee urn fert àe excitât, nec vlli hunc adoptio-nishliorum Spiritura donari, niliqui iplum delîderat Ôc petit, non, antequàtn illuniacci-piat, quod Cenlor hicraalitiosèamp;contrafu-amiptiusconfcientiara Catechifmo tribuit ^de^uitA^fhcigic, ledeoipfo teinporisartitu-lo,quo hunt Spihtumaccipit. Liquetigitur ti

-ocr page 415-

»E P R Ä C A T ï O N H 40/ exWs, dogma hoc,nos gratiam Sanftifpiri-tusperprecationemimpetrare amp;nbsp;confequi, eodemprorsùsmodo ôcfenfu tffe accipien- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

dura,quoaecipiturhocPaullidiétum,Ff pro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

inißioneni Spirits accipianius perfidem, cura ta-menneceffefit, vtSpiritus Sanftusfidemef-fitiatamp; operetur,

F.xclufiua ergohæe, peminem faluifican-tisgratis Deiparticipem fieri fineferioamp; ar-dentieiufdem gratis defiderio, ftat amp;. facilè finevllolabefaâationis auteuerfionis metu, deincepsinimotadcinuiâaftabit, ae fiquis earaexpungere amp;nbsp;delete conetur, isneceffe habebit, eade m opera aut vniuerCam doftri-nam Chnftianam de Salute noftraxierna, aut fe ipfum, ex libro viix expungere delete.

1 J 11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Conc’»*

QuarefatisiamCenfuranscde allegatis ßg. inCatechifrao, Scripturæteftimonijs.refu-tataiacet, detnonftratûmqueeft .etfi plures amp;in nonnulbs locis commodioresetiam fortaffeôt magisidoneae reperiridc adferri pofsintScripturat auftoritates fiue allegatio-nes, taraenhasipfasquoque.quas Caiechi-fmus vfui pauit, ne'qj infufficientes ,ne cç im-petpnenteSjneqjtetnerè define tudiciocoa' k ceruatasamp;interle confufasefie'.multôautetn 1 minus,eascum Anabapiiftarum.Sehuenck-\ feldianorutn, An j,Manetis,aliorûm'qjhatç.

Ce a

-ocr page 416-

CoNCLVSlO.

ticorutïi, Pharifiorum itemamp; ludsoruöt atqueadeocumipliüsmetDiaboIi aliegati®' nibus.quod CenforhiCjpriusquàm probate hoeaggrediatur, longodc prolixoproœfflio contendiCjcfle comparandas,

Contrà verö Cenfura hæc infalfa hac fui allegatorumteftimoniorum refutatione.ea' dem agit fide amp;nbsp;candore, quo vfà eft in hnee-iufdem, vbiputatfperatque, àfenosatroci quadam amp;nbsp;horrenda Seruetica deprauatione amp;nbsp;Scripturæ corruptelapercelliiamp;accniariac conuincipofl'e.quafinosftripferimns.àCal-uino primo,diâû illisd^Ponam

Jemen tuum amp;nbsp;fernen multerù (fc.iuxta.7i de odio amp;nbsp;inimicitijs, quæ Serp'enci cura ho-niine intercedunt,efle expolitum: fednullo neminimoquidem verbulo mentionemfa-citeius, quod Caluinuseoipfolocoprolixê amp;copiosè additiamdidis, de Diabolüng«* nus human um odio , deque Ecclefi«

per Chriftum contra Diabo-lumvidoria.

$

R E-

-ocr page 417-

403

^eJ^onCio ad ^^aß'iones, ET HIS A L I AE ‘vtcißim oppoßtx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tones f

deCcenaHomini»

Scripta à

D. ZACHARIÂ VR-fino, V ratislauienfi, anno

5 6 4.

Qtuflioprima-,

REftiùsneGt amp;tunus homini CHriftia-no,vtDeo,eiufdémqueclaris ac perfpi-culs verbis, an vt homirubus verbum Dei probumançrationisprudentiaamp;iudicioin-Urpretantibus,«redat ?

Tie/ponßo.

Nullum profeftó eft dubium,quin omnet amp;nbsp;finguli Chriftiani teneantur, non homini-bus verbum Dei pro bumanx rationispru-dentia amp;nbsp;iudicio ,interpretaniibus ,fed verbo Dei.iia vt Deus ipfe illud protulit amp;nbsp;inttrpre-tatuseftjCredere.

Scdiftm quaritUTi

Anbxc oratio,Corpus Cbrifti eft effentia-literlN vel S V B paae,amp;, fan guis Cbrifti

C c J eft.

-ocr page 418-

»

404 Q.V AB J T 1 o N gt;nbsp;s efteflentialiterl N vel S VB vino.fitclarui® amp;nbsp;perfpicuum Dei verbum, an vero hotnio'! gloffaamp;interpretatio ?

Q^fliofecuHdtti

Anne quisetiam debeatautneceflehabe-at.Dei praeceptumamp;mâdatnm, aliter, quàw Verba i pla fonant, videlicet figuratiuè iotelh-gcre Si mterprecari ?

Rejfionfto.

Augùft. nbsp;nbsp;nbsp;Quando verba prxcepti Sc mandat! diuim

dcDoftrî- nihil dileftioniDei vel proximi, hoceft,Arna Chri- ticulisfidei, amp;decetnDeiprxeeptiscontrat flianali, 3, rium continent,turn ita.vt fonant,fuctâCti-Cap.iti. pienda:quodfiverô,itaintellefta,iBArtitu-îosfidei.aut Decalognm impingantztamdi-ftedendumeftà r^piiT^.aâS'iiiroiai/ Si inter-\ pretationem verborum illam, quatalibim verbo Dei tradita eft amp;nbsp;explicata.vt Deutio: CircutMtdite praputtum cordüveßri. Mâtth.J-amp;: Marci.p.Qaedfi oculus tutis dexterfitcit effend/u, erue eut», amp;nbsp;Mjce abs te’, quid ft tua,vel pes tHusfacit,vt tu 9ffendaf3abfcinde ea, amp;nbsp;abijce abs te.hâor.22 ; Ab/uepeceata tua lohin.

Amen Amen dice vebif ,nifiedc)itùc4rnemjil^ hominù,(^bibcritû eiUs fitnguitum,no»l)iilgt;ttiiti' taminvobù.

Sedquicrituf,

Quxnam prxcepti amp;nbsp;mandat! D«» verbs iti

-ocr page 419-

Dl Col NX Domini. 4.0 ƒ itafonent, Eflentialem, naturalem Chrifti carne» 1N pane, amp;nbsp;eflentialem ipfiusamp;na-turalemfanguinem IN vino, ore corporis •fleedenduna amp;bibendum ?

Q^ßm III.

Cum ergo ludaicum przceptum Sc man» datuni de Pafcbali agno Vetens teftatnenti, ^ui tarnen typus fuit amp;nbsp;figura, non figurati-uè,fedit#Ta TO p)»Tor,amp;,vtipfa verbafonant, intelligendum lit ; quade caufla.Cœnz Domini verba, qux funt przceptum amp;nbsp;mandatant Nouiteftamenti, figuratiuèintelli gen-da dtinterpretanda fint,amp; non ßmfgt;ltctter 70 piiTOF,vtipla verba fonant,ficut ludxorutn Gœna?

V.ejfgt;on(to.

O vtinam omnes fefe intrabuiusregulx metastontinerent, exquafibi przfidiuradc auxilium bzc quzftio quzrere veile videtur, ( yiiie\icet,VerbaScr(pturitdeVe[eredmo»aCx~ I nit,effee0demniodo 'iHtelltgenda. Hoc fi fieret, jatnpridemomnisdiflenfio Sc lisdecifaeflet dccompofita. Quemadmodum enimludxi credenteSjdupbcem Agnum PafcbalenijVifi-bilem ,quem quotannis maftabant, corporaliter, amp;nbsp;inuifibilem qui maftandus erat,Spi-I nbsp;nbsp;nbsp;ritualiter edebanf.ita nosquocp duplicem co

1 nbsp;nbsp;nbsp;mcdimutpanem,vifibilem, quemquotidie

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;frangimus, corporaliter,amp;inuifibilé ,quife-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;melin crucepronobisfraä'^eft.fpiritualiter.

C c 4

-ocr page 420-

40^ lt;t,V AB ITIONBS

Ac ficut Scriptura Agnum fiue Maftatio-Bemàmanducationem Agni vocat Tranh-tum Dei prxtereuntis amp;nbsp;non perdentisin Aegypto Ifraelitas, amp;intotogenerehuma-nocredenteSjhâncque additdeclarationem, Agnum hunc effe debere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiuS

tranfitus, fiue huius Dei dementias amp;n)ife-ricordias : ita quoque Chriftus hunc ipfun* vifibilem naturalem panem^quemfraogi-muSjdt corporaliteredimus, amp;nbsp;hoc natura* Ie vinum, quod corporaliter hihimus, vocat fuum corpus amp;fanguinem, quod pro nobis traditum, öi qui pronohis efi elFufus, h^a«^ fux huius orationis addit interpretationen. amp;nbsp;cauffam, videlicet,debere nos huncpanem comedere.amp;vinumhocbibere ad certain re* cordationem, corpusfuumin cruceprono* bisFraâura,amp;ranguinem fuum efie dFiifum jnremifsionemnoftrorumpeccatorum,nóf* que huius ipfius conlèqui communionem, itavt noscumipfo.vtcorporis fui membra, vniamur Nondubiumeftigitur,quin, ficut manducatio Agni Paft hahs vifibihs,in vete* te Teftamento, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pwro iz amp;nbsp;corporaliter,

inuifibilisautemagni, Chriftifcilicet, man* ducatiofiguratè amp;nbsp;Spiritualiter eratintelli* genda,idqueicapofcentibusamp;euincentibus Articulisfidei, natura ac proprietate omni* urn Sacramentorum , atque adeo propria Scripturx ipfius declaratione ; ad eundem quo*

-ocr page 421-

Dl Coenx Domini. 407

quoque modum, amp;nbsp;propter eaidem caufias, i mapducatio panis vifibilis, in nouo tefta-I niento,x^ÿ,Tà1o pnToiz amp;nbsp;corporaliter,inuifibi-'1 lisautem panis.nimirvim Chrifti,manduca-; tiojfiguratè fit amp;nbsp;fpiritualicer, accipienda.

Q^aritur itaque-.

An manducatio carnis Chriftt, Gue in ve-tere,fiue in Nouo T eftamento, ideo literali-

,1 ter feu i{ä(.Tii to fHTov amp;nbsp;corporaliter fit intel-ligenda.quiainveiere teftamento Mandu-cationem Agni, in nouo Manducationem paniSjiuxta to ptiTo» amp;nbsp;corporaliter intelligi h oporteat? Vel, An ideb adfperfiofanguinis I ChnftiinVetere vel nouo Teftamento, nc-1 ceffarib fit iuxtaTo fUTor amp;nbsp;corporaliter in-I telligeda,qubdx\drperfionetn fanguinistau-rotum amp;nbsp;hircorum in vetere, amp;nbsp;Adfperfio-nsm aquæBaptifmiin nouoT eftamento.iu-Xta TopiiTov(kcorporaliteri»telligiopocteati

Q^flio IIIk

Acquia Parabel« amp;nbsp;fimilitudines,quibu8 CbriftuBvtitur,ita explicantur,vt figuraiè easaccipioporteat, ânne etiatn bancipfam ob caufam direftutn ac perfpicuu amp;nbsp;expref-futnCbrifiiinnouo teftamento praeceptum amp;nbsp;mandatum,figuratiue amp;aliter,quàmCœ-nx Domini veiba fonaut ,intelligendum fit amp;nbsp;interpretaudum ?

Cc 5

i

» I

-ocr page 422-

4^^ nbsp;nbsp;nbsp;03 I o N B I

'Ref^anfio.

Nihtlequidem necefleeft, vt mandata« Cbriftijubentisnoscarnem fuaederé,ideo explicetur figuratiuè amp;nbsp;fpiritualiter, quia Parabolaefiguratèamp;non latTct ri poToi'intel* liguntur; fedideöfichocmandatumeftin-lelligendunjjquiaArticulifideideveraamp;na-turali Humanitate,amp; Chrifti in ccelós Ad-fcenßone, deque fanftorum cumChriftocé-inunione,quzamp; ante amp;nbsp;poft Cœnamnon corporalis eft,fed fpiritualis, non aliterillud intelligi amp;explrcari patiuntur. Idem poßu-lat amp;nbsp;flagitat natura dcproprietas omnium Saeramentorum.in quibus inuilïbiliaDei dona, non nift (piritnaliter, viftbilia aucem fynabola corporaliter, ad ipfbruni illorura donorum confirmationem ót augmentum accipiütur,id€Ócp faepèeciamcornnderage* runt nomina:adhæc Chrifti ipfiire daelara-tio,quinunquàni aliam vllam,nifi fpiritua-l*ni,carnis amp;nbsp;fanguinis fui manducation* lt;Sc fruitionemdocuit;S. Lucas item quiCœ-»am Domini, Nouumteftamentum,nooin corporaliter haufto, (èd ini’èffufoin remifsi-onero peccatorum (anguine Chrilïi.ideótj non corporalem aliquam, fed fpiritualem fumtionem amp;. fruitionem : S. qiiotpPaulus, quiCœnam,communionenicorporisamp;faB-guinis Chrifti vocat, qux communio eß vnum cumChrifto fieri corpus,nec vllomo-

-ocr page 423-

DB COB N A Dom IN ï, do cum Diabolorum commuaione confi-ftetêpoteft.

^^iYÙur erge 5

Gur.proptetiam diftas cauflas, frnkionc corporis amp;nbsp;fan juinisChrifti non ae'qj opor-teatfiguratèamp;fpiritualiterintelligi,arque in alijs SacramentiSjCireumcifionem cordis, Adfperfionem fanguinis amp;nbsp;Spiritus Chrifti ? Vel,Vbinarain Saerisliteris exftatdireÄum hoc amp;nbsp;expreflumChrifti mandatum ,vt et fentialem fuam amp;nbsp;natutalé carnem amp;nbsp;fan-* guinem per os in corpora noftra acci piamus?

V.

Anhæc füfficiens fit amp;nbsp;idonea caufla, eut Verba Domini noftrilefu Chrifti in cœna fi-guratiuè fin t interpretanda, qu öd verbahçc ioPhilofophia, amp;rationishiunanxiudicio elTevideantur impofsibilia, nec vllo modo cum humanafapientia cogruere, nimirùm, quod Chrifti corpus in cœlis exfiftens, fimul quoque infr à in his terris fit in pane,amp;ab ho-nfinibus comedatur ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Si vnquam affirmaffet Chriftus, corpus fuum vel anite, vel poft fuam in cœlos Ad-feenfionéeffe IN pane amp;nbsp;corperaliter come-di. aequü profefto effet, amp;nbsp;cum primis neeef-farium,

-ocr page 424-

410 Q^V Aï STIONH »

farium.vt nulla vel Philorophia.velhumana ratio amp;nbsp;fàpientia tantum apud nos valeret, vteamnonprorsùs mandate Dei poftpone-remus. Chriftique verbis amp;nbsp;affirmation! fi* dem adhiberemus ; (èd non Philofophia tan* tùm, amp;ratiohumana, verùmetiam funda* mentum Catholic:e noAræ fidei Chrißianx, vniuerlUque fcriptura de Chrifto, de Chnfti cum fanftis communione, de ipGus Sacra* mentis,dodrinx huic è diametro aduerfan-turdc repugnant.

Qu^ritur it/tgne hic rursttm-,

VbiChriftus vnqoamhxc inCœna verba protulerit, corpus luum IN paneefle,amp; corporaliter comedi, fîue tunc, cum huma-nis adhuc infirmitatibus obnoxius,amp;cuni mortis terroribus cófliftatusiniplainftitu-tione Cœnx , interdifcipulos fuos ad men-fam accumberet, Gue poftquàm in ccelos ad-fcendilTet ?

QUi/lio VÎ.

Proférant ergo,G po (Tunt,vel vnicum Dei ebriftiue, Gueexvetere.Gue ex nouoTefta-mentoprseceptum autmandatum,quodfi-guratiuèintelligatur. Non polTunt. Cun» itaque omnia Dei prxcepta amp;nbsp;mandata ne-ceflario debeant Iiteraliter amp;nbsp;to pwror intelligi,quid,qu£fo,mali admiGt folum hoe amp;nbsp;vnicum Domini noßrilefuChhGi mandatum

-ocr page 425-

ïgt;B Cob NX Domini- 411 datum,vt prêter amp;nbsp;contra aliorum manda-torum morem necefle habe at gloffa aliqua expVicari, idque aliter, qu am verba ip la fo-nant,amp;To ftiTor poftulatamp;exigii?

'Relponßo.

tlurimaprofeftojeäquevalde feria óc le- . uerain vtrocy T ellamento exftant mandata, quae nulle prorsùs modo to poToy intel-hgipoffunt,quorum iam antèexempla funt addufta.quibus etiam vniuerfa Scriptura fa-craabundat, cuiufmodi funt hxc, loelis t, SctnditecQrdaveßra. Efai. z. Lauatt w,niundi tßote. Ictem. 4. arate vobii aruum,ó‘ neßratif fuper[l)in.lt;s.Muzh. 7. Ne detù,i]tiodfanéiumcHf canibw ,nec abieceritif tnargaritoi veflroi forâz» poKB.loh.i/.Pd/ted^nojîWfflî. Eft itaque hscnouaac inaudita de admodùm infirmo innixa fundamento régula, Deum in fuis tnandatisnunquamfiguratè ,fed femperlo-quihteraliter.Sedvt maxime res itahaberet,

I nbsp;nbsp;nbsp;quodtamen nullo modo ita eft,

I Mdnet tarnen adbuc fetnper hac quaßio-,

Vbloam hoc Domini noftri lefu Chrifti mandatuminueniatur fcriptum, quoiube-at,vtefrentialemfuamdc naturalem camera

I de fanguinem I N pirnei^vino/atenreWiCorpo-Iraliterperos in corpora noftra accipiaraus Î

Quodenim Chriftus naturalem amp;nbsp;vifibilem panem.

-ocr page 426-

412 -Q^aestiokis pin8nj,quem nos fraogimus, appelbusrit fuum corpus, amp;iuflerit, vt nos hunc ipfuni panem ad certain fui pro nobis traditi corporis recerdacionem corporaliter amp;nbsp;oralitet edamus;qubditemS.Paulusbunciprunipa--nena,vtteftimonium ôc probationetn fpiri* tualiscommunionis corporis Clirifti addu* xeric,id in verbo Dei expreflum inuenimus: quàdautem Chriftusdixerit.Z N velS VBlmt fane corpus fuum eflentialiter latere, amp;nbsp;voà cum hoc pane corporaliter per os in corpora noftra ingredi:vel etiam,quod hæc verboro Chrifti glofla Sc interpretatio fit vera amp;■ i«!®quot; nea, hoc adhuc illis, qui id affirmant, ex verbo Dei deraonfirao-dumreftat.

CAPJ.

-ocr page 427-

411

CAPITA, DE QVIBVS EG CLÉ SIAE EV ANGELI CAE iflcontrouerfia de Cœna Domi

ni confentiunc vel dif-fentiuut,

Conßriptaper

D. ZACHARIAM VRSI-

N V M, vratislauienfem, 4,Febr,

anno 1506.

Canfentiunt i» h'u capitihm.

PRitnïïm , quèd tàœ Cœna Domini, quâBaptirmus.fitvilîbile ab ipfoChii-ftoad promiCsionem Grati« annexum pi-gnu$amp; teftitnonium, inhunc prxcipuèfi-neni,vtnoftra in bane proraifsionem fides tonfirraetiÄ amp;nbsp;corroboretur.

Secundo, quod in vero Gœnx vfu, æquè atque in omnibus ab jsSacramentis.duo nobis àDeodentur.Ôc ànobis accipiantur,videlicet terreftria, externa, amp;nbsp;vilibilia Syna-bola,vtfunt Panis amp;nbsp;Yinum, amp;nbsp;pra:ter hxe, etiannCceleftia,interna,amp; inuitibilia dona, vtiuntveium lefuCbrifti corpus vnà cuna Omnibus luis beneheijs óc cccleflibus tbe-fauris*

Ter.

-ocr page 428-

^14 Capita controversy |

Tertio, quodinCcenahontantiitn fp*quot; ritus Chriftijamp;fatisfaftionisfuæ^iuftitiï.vi' tæ.virtutis.amp;operationis, verumetiamipH-usfubllantiæ ßc eflentix veri fui corporis amp;nbsp;fanguinis, quod in cruce pro nobis in mot- * temtraditum , amp;nbsp;qui effuCus eft.efficiamut participes, óteoipfo verèad vicam scternaffl pafi:amur,quódquelïoc ipfurn nosChriftuS bac vilîbilishuius panis amp;nbsp;vini in Cœna Domini, fuiiitione,docere, nobîfqjteliatumfa-cere velit.

Quarto,quodpanis amp;nbsp;vinumnonwu-tenturincarnemamp;fanguinem Chrifti|f*:lt;l ' 'maneant verusamp; naturalis panisàvinuin, quod item corpus amp;nbsp;fanguis Chrilb non in-cludanturiiipanemiScvinum, ideóqueps-nis amp;nbsp;vinuni à Chrifto appellentur corpus 1 fuum amp;nbsp;fanguis, hocfenfu.quódcorpusipfi- J us«amp;fanguis non tantùm per hxc lîgnificen- j turamp;nobis anteoculosproponatur.verunl-etiam, quod quotiefcuntp nos hunc panem amp;hocvinuminvero amp;legitimo vfuedimus amp;bibimu5, à Chrifto ipfo corpus hum amp;nbsp;fanguis verè in cibum amp;nbsp;potum vitx xternas nobisdentur.

lt;iuinto, quod extra legitinaum vfum fumtio hxc Panis amp;nbsp;Vini non fitSacramen-tü,(edDihil, niliinanis ac fruftranea, amp;nbsp;qua homines ad indicium fui ipforü abutuntur,

Sexto,

-ocr page 429-

Dl Coe NA Domini.

Sexto, quod nullus alius ßtverus amp;nbsp;legitimus Cœnævfus.prætcr ilium, quem Chri-ftusipfeinftituit ócferuandum præcepit, hic fólicst, vthicpanis amp;nbsp;hoc vin um ad fuîre-cordationem, Amortis fué annuntiationem «daturamp;bibatur.

Septimö,quödChriftusin Coena fuane-quaquàm iimulatam amp;. hypocnticam, fed talem mandet amp;nbsp;poftulet fuî recordationem amp;nbsp;mortis fuse annuntiationem, quæ paßio-nemamp; mortem ipfius,amp; omnia nobis per hsq,iinpetratabeneficia, veraviuâcp fide,amp; ' feriaardentique gratitudine ampleftitur,6c edentibus bibentibûfque , vt propria ipfo-rumapplicat.

Oftauo, quodChriftus iû folis credenti-bus, dtinilUs .quinonexcontemtu.fedex , necefsitate,ad Cœnam Domini accedcre ne-i queunt,iinmôetiam in omnibus credenti-bus jindevfque ab vltimo mundi principio, 1 nonminùs,amp;eodem modo,in omnem vfqj

Kternitatemhabitare velit,quànï amp;quomo-dohabitarevultinillis ,qui ad CcenaroDo-mini accelTcrunt.

DiJJintiunt in hu capitihut»

Primùm.qubd pars alteracontendit, o-ponere verbahæc Chrifti,Hoc efl corpus mtum amp;c.xj.TotT» fiiTovintelligi, quod tarnen ipfa illapatsaon facit:alteraverô,oportere «a-

Dd

-ocr page 430-

Capita c o nt r o v b r siab

dem ilia verba, Sacramentaliter : fecundôm naturam omnium aliorum Satramentorü, tècundùm Clirifti amp;nbsp;Pauli declarationem, fecundùm cercilsimam amp;nbsp;infallibilem fidei noftrs Chrilliana: articuloriim regulam amp;nbsp;amuflim intelligi.

Secundà ,quód pars alteravuk, Corpus amp;languinera Chriftieffe eflentialiterINvel APV O panem amp;nbsp;vinum .atqueitacomedi, vtvnàcumpaigt;ie_,amp; vinojcxmanu twiniftri, per osfufnerjtiup? gt;nbsp;in corpora ipforum in-grediatur: altera verö, corpus Chrifti.quod in prima Cœna admenfam iuxca difcipulos accumbebat, nunc non inhis terris,fedfu-pràin cœlis, fupra amp;nbsp;extra vifibilero hunc mundumamp;cçeloselTe de manere, donee inde ad iudicium rursus defcendat, amp;nbsp;tamen nibilominùs nos in Ins terris, quotiefcunqi panem hunc vera fide comedinjus,verècor-poreamp; fanguineiplius lie pafei amp;nbsp;potari, vt nontantùm periplius pafsionemamp;effufum fànguincmjàpcceatisemundemur, verum-etiainipliusvero, eflentiali, humanocorpo-ri,per iplius in ipfo amp;nbsp;in nobis inhabitantem Spiritum, itacopulemur,colligemur,amp;in-corporemur, vtlimuscaro de ipliuscarne, amp;. OS de ofstbus ipfius , multótp ai ftiùs amp;nbsp;fir-miùscum Ipfo conglutinemur amp;nbsp;vniaraur, quàm corporis noßri membra cum capite noltro vniuntur, atque ita vitam xtertiani

-ocr page 431-

BS Coe NA Domini. 41^ 'iaipfoamp;exipfohauriamusamp;habeatnos,

Teno,quod pars altera vult, omnes .qui-cunqueadCœnam Dominiatcedunt ôtpa-nemillum vinutnque edunt amp;nbsp;hibunt, fine fintfideles,fiue infideles,etiam corporaliter amp;nbsp;oraliter edere amp;nbsp;bibere carnem amp;nbsp;fangui-nenaChrilti, fideles quidemadvitamamp;i'a-lutena ,infidèles autem ad ludicium amp;nbsp;mortem; altera veto, infidèles externis quidem fyinbolis,pane amp;vino, adfuiipforumludt-ciumabuti'.corpusauié lt;Sc fanguinemChri-■ftiàfolisfidelibusad vitamxternam, per ve-ramfidetn, (Scfiipradiftam Spiritus CbnlU operationem,edi amp;nbsp;bibi pofle.

^^vero TO pi^Tov 'vetboruntfOrAlem minducAtionem ptorum tmpto-rum tuentur, ilh tn fecfuentthtts hi. fee capstIbas vane inter fi tpß dif-Jenttunh

Prinsvim enim Hesbufius amp;alij conten-dunt, oportere verba Chrifti prxcisè 70 fHTov, abfque vlla declaratione intelligi, ita vt Panis hic fit elTe nti aliter i pfum verum, naturale,amp; effentiale Cbnfti corpus.

Contrahos contendit lllyricus.non pane, redillud,quod CV M,vellN,vel S V B pane, manu roiniftri inuifibiliter porri gitur, effê, amp;àCbrifto fuumappellaritorpus, ôcvoca-bulo HOC tndicari amp;nbsp;in ce 1V i gi.

-ocr page 432-

4/8 Capita cgntr o versiai

Secundo,Paulus Eberusamp; Nicolaus Sei-neccerus vehementer pugnant, Chriftunt vocabulo Hoc nihilaliiid, nifi vilibikni panetn amp;nbsp;vinum intellexifle, Ôc corpusfuum ÓC languinem appellauifle.

Contrahos contendunt nuncl heoloji VVirtembergici, nequaquain panemamp; vinum tantum, fedpanem vn à cum corpore, amp;nbsp;vinum vnà cumlanguine, corpus àlàn-guinemChrifti appellari,amp;vocabuloHOC intelligi.

Tertib.fcribit Paulus Eberus,ante à poH fumtionem .nihil, nifipanem,prxfensillk efle.nec veile Chriftum corpore fuoprxfen-tern effe, extra vfum.

a îJunc HU lem défendant eavt

'ytt O'0-mnu generis fofihiß-'^natla^u,

At contra volant Theoiogi VVirtenber-gici, Chnlium non in hoc folùm pane.ve-rumetiam in omnibus alijs panibus femper corpore fiio efle prçfentemidilèrimen autein præfentixineofolo confîflere, quódiohoC panemanducandum fepræbeat.inalijsnon-(^iyartô.improbat, reijçit,amp;réfutât copi-ofèacprolixè Vbiquitatem corporis Chrifti Paulus Eberus, dilputat etiam contra ean-dem Nicolaus Hemmingius; faciunt quotp idem^Selneccerus, Kemnitius, Morlinus, (ScTheologorum Ecclefiarùmcp Euangelica-rum maior pars, Defendunt autem eam Theoiogi VVirtenbergici «Sc Marbachius.

Quintô,

-ocr page 433-

DB Coe NA Domini. 419 x

( Quinto,Eberus ,Kemnitius,He8buGus, ftquicunque in Saxonia corporalem Chri-ftiin pane præfentiatn amp;nbsp;manducationem tuentur,ioullamaliameiusprobationemac futjdamentumadmittunt amp;requirunt,nifi bxctantumChriftiverba, Hoc eß corpus me- f,rlt;cttt «m.Contràplurinflisinlocisfcribuntloban- hoc fnnda nesBrentiusamp;Iacobus Andrex,nifirecipia- mentü,ett-turamp;admittatur'Vbiquitas,non poffecor- ‘imtrta a poraletn præfentiam £c oralem manducatio-»emdefendi.Verbaenim Cbrifti,diGirinaea folummodo conftituere interhunc amp;nbsp;alios

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;roefl ntht

panes ,tiuodfcuicet, vna cum hoc pane co-medaturcorpusCbrifti, cùm alijs panibus ,^„'0 noncomedatur; quod vero Chrtfti corpus, fcflemttmo, in hoc amp;nbsp;all js panibus lit prxfens,amp; non tan- eyflmul o -tiimfpiritualiter, verumetiam oraliter IN ralemma

1 amp;CVMhocpanecomedatur,nonpoffe,ni-

1 fiexvnicobocMaieftatisÇlicenimipliappel-I laut Vbiquitateraifundamentodemonftra-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pane ener^

tiamp;obtinen.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sexto,probat ac demonftrat Eberus mul-

1 nbsp;nbsp;tis amp;firmis acfolidis argumentis,eos,qui pa-

I làminDeumfuntblafpbemi,amp;Dei conte tn-1 tores,veletiamEpicureibypocritae, cùmad 1 nbsp;nbsp;Cœnam Domini accedunt.nequaqua Chri-

l nbsp;nbsp;nbsp;fticorpus,f«dnihil,nilipaneni ,nnanducare.

' nbsp;nbsp;Contrabunc fcripferunt ncminatim, VVi-

gadus.ludex, MufeuSiqui cotendunt, quod promifcuè ôcbne vUodiùrimine oés impij, Dd ;

-ocr page 434-

Capita controvhrsiai quicunque panem Cœnæ comedunt ,etiaiii corpus Cliriiti comedant.

Sepcimö.tberus.Selneccerus.amp;alijda-mnant lt;Sc rei jciunt Adorationeno feu cultuni Chriftiin pane, vt fummam Ói aboMJinafl-dam idololatriam.

Vf'eft^halut amp;nonnuUial^'cottteni{imt r Chnßutninpane adüfariäebtft»

index

-ocr page 435-

INDEX PRAECIP VO R VM “ inhocCatechifmotradacorum

Capitum.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A.

ArîMiTtditChrifliânét. pig.

B.

Breuuinflitutio (^ffutnnta doóirin^chrh

ßum. ■g

D.

HeDeo Pâtre, Tie TieQ Tilio.

T)eDeoSpiritufanSit„

DeSicnmentu. ■

DeBiptifmoi

DeCaenaDomini.

DeClâuiumpotelîiteé'ofP'^fO' tso

De Precatione, cur ca Chrtflunü fit necefi fâriâ.

De Precibui EcclefiAjïicu.

DePtfititieneAgrotorum.

De Chrifitinorum nomi»e,CenfitrA,i.334 De chrifii codemnatione fub PtUto, Cen-fum.

De ver o intellsSÏu Adfcenfion’u in talot,.

CenfitrA,3^

Dd 4

-ocr page 436-

7 N D B X

De Chrißi prgßnttA in Ju a ecclefiA. CenJ^' rA,4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^^

De dtuulßone PerfonA Chrifli, Cenfu.jJ^^ DejeßioneudDextrum Dei,Cenfu.6^ De SackAmentd,quidCAfint.Cetif^.

De Ab lut tone PeccAtorum in BApüJmot

CenfurA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßi)

De Baptifmo é* titte fru^u ac effi(Acitgt; CenfurA g.

De quAßione,^^dfit cœnADominhCe»-fur A10.

^t^^e^liorte, ^omoda edutur corpm

Chrißi.CenfurA m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft

Defenfu verboruntyHoc esi eorpui meum.

CenfurA 12. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f2

De fßtdiflionetCur ChrißmpAnem Apfd-letfuurn corpw, (J 'vinumfinguinem fa-^y.um.Cen/urAii.

DepArtibuiPeenttentu QhrifliAnA Q.tn.

fur A14. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^26

Deprohibitione Imaginum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illAtn

templis nt LAicorufn librt,ßntfereti-dA.Cenfuraii.dri^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sS/é’3^9

De lurAment0. QenfurAjj.

De PrecAtione. QenßrAiS. nbsp;nbsp;, jt)tf

Fornu

-ocr page 437-

1 M B E X* î.

Tormol idminiftrAndt B Aptißni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2j9

II

admimßrandie Cœute Domini. 2!;r

FormA inaugurationit nouorum coniugu.

299

L

/» ijuibin cApitibus Eccleß^ Eu Ange It ca incontrouerfiA de CœnA Domini con-fentianfvd dirent ùnt.

1.

ft LexßudecemDeiprAcepta. ißc ^166.

a LocafeudidiSacrA Scripture dcvntuß.

ft cuiufe^ite infuA ’voCAtione vitAgene-ft re,ofßcio.

I

] Fats prima de Hominimmßria. ' is ft Farsficundadehominultberatione. 24

I FarstertiadeCratitudine.

11 Frecitio DominicAti^uAm nos Chrißtts ipfi

V nbsp;nbsp;nbsp;docuit,

I Faraneßs prAparAtoria adCxnam Domi-

I nbsp;nbsp;nbsp;”i-

1 nbsp;Fret Atto ApudAgrot os.

FrecAtioApudAgentes animAm,

j.

-ocr page 438-

7 N P B X.

Precutio apud ^grotos.

Precatio apudagentes animant

Precatio matutina.

Precatto veßiertina.

iP

Precatio ante cihum.

^^afliones,cfU£ proponuntur atÿs, quiprimùm ad Cœnutn ni accédant.

^j^afiiones, nbsp;nbsp;nbsp;h 'u alia 'victim

quxßtones de Cœna Dojnint-

R

S. Sertpturig tefiimonÿsadCatechifmt Heidtlbergenfis tnarginem^ annotitK । Cenßtram. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;Pi i

TA-

-ocr page 439-

T A B E L L A IN DI cans,quota pagina,quæque Catechi fmi Leâio, quç diebus Dominicis publice in rcmplorecita-turjnnenicndâiit.

'' »

quot; 7

t,

Î

54

4

So

LeUh

Ç

104

6

11(5

7

gt;55

tS

19lt;5

9

219

k. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

- »45

-ocr page 440-

T A B E L L A I N D V cans,quota pagina,quifquc Catcchi-Jmi contc;£tus,qui diebus Domini-cispto concione explicacur, inuenicndus litt

i.

Z 4

S 6

7 .

S 9 io 11

lt;3 I

quot; 7

gt;7 t?

14

5lt;î

41 4$ 49 54

Contt-xtuiDo--^

11

■ 5lt;^ 6l 64

»S

17 tS

19 iO il

-

7^ 71 7^ ss

SS 91

94 lot ’04

-ocr page 441-

’ A *

24 -I

J09 in

’ i6

li6

-

- ^7

121

2S

126

2^9

130

30

14a

150

3a

’55

33

160

34

’7’

35

gt;79

30

38

1S6

1S9

192

39

196

40

220

41

1

207

1

4a

209

.' 1

212

44

215

45

219

46

226

47

228

48

a34

49

236

50

a37

a39

i

8a

‘J

-ocr page 442-

N E o s T A D I I ï N latinatu, excudebat

-ocr page 443-

-ocr page 444-