’^ANiELIS HOFMANNl in gra,ui(?itnA de Clt;enA Domini controuer-fiAf Artem MAW.

D eÆ S T I O N- r M. E Eefpoftßoftum Dunielts HoffmAnni in grauißimA de Clt;e»a Tgt;ornini controuerfiApArtem r '. ■gt; print Am, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■gt;

Liqvot anni prçterierunt exquô alteram Qüçftionum ScRefponfiO’-num Chriuianarum partem edidi» in qua doârinamSacramentariam maximis iampiidem controucrfiis obfeuratam, ftuduiquabreuitatc fimul acperfpicuitate potui,illuftrare. Etquum animaduerterem dum alij in alios fcribunt,rem co deueniffc vt Iniurlis potius quam rationibuscertatum plçrunquevi-deatur, placuitde hoc argumento ficdiffcrere Snjxifffjvt fefe meo fcripto nullus offenfum mc-rito queteretur.lmb etiam veritus vt ne fic qui-dem nonnullis quamuis rixandi occafionem ftn diosc captantibus fati slier et, in ipfa libclli fronte hoc velutilt;BCjgt;'€?(*'^duxiadfcribendum. N e torum qttA hie fcribuntur leEiione offendatur, teftatur quot;Sezaßfe de iù chriftianè cum ^uiïufuü pA~ tatum conferri, ^eertiorA ex Dei verbo dgeenttbiu a. ij.

cedere. Contrariorqm vcró argunicntorumre-futationcm pollicitus, noultis tarnen decaufis adhuc mihi differédam putaui. Vidcbam cnim nihil hïe à me alFcrri poffede «^uononfita ma. ximis viris vxrinquc copiofifhmè difputatum: cditopræfertim,U^ro quionhadoxi confenfus nomine prodiit j de cuius authorc , quicunque tandem ille fit , fic ego quidem fiatuo,vt (quod de Cæfaris Cömhientariis Cicero iudicauit)fa-niores hoVnime^ pôffic videri gt;à fcfibcndo dcter-ruiffe, fieadcm nortra effet quæ hiftoricorum eonditio.Et quü ad hæcctiâacceffetintaliorum doctiffimsE difputationes , quorfùm ego roeis opuseffcexiftimafl'em,quæ vitro fanè fatcorri-uos cfl'etenues amp;nbsp;exiles, ex copiofilfimis illis fontibus deduftos? Deniquclieet hortantibus imó obteftantibus plurimis à quibus erudiri mepociusoportuitj vtpromiffum exoluerem: ffatui tamé expcßareccquistandc ex iis quibus reólèfentireidem effevidetur atque à noftrarü Ecclefiarum doftrina difientire, fcriptumali-quodnoftro illi opponeret, in quo vel cadenij vel diucrfa,fi placuiffet,mcihodo , fic noftra vel omnia vel pauca refcllerct(quod adhuc à plærif-que ncglcâum fuit ) vt poüeaquam quibus de rebus internos conueniret, amp;nbsp;de quibus adhuc diffentiremusconfiitiffet, argunientis inter fe, citra vllam huiusvel illius mentionem, collatis, tandem aliquandóc/^inwnrilla,cuius in meopro-gramate mentionem fcceram,fynccra,pia, Chri Itiana inftituerctur : cui fic bcnediccret Dominus vt iis folet qui non fua femel dcfcndendi,fed veritatem feriö inquiredi amp;nbsp;inuenta atnpleâcn-

Dan. Hof M AN VM. 5 di ftudio ducuntur. Nequeid vcronobis turpè eftdicere, quafifit nefas incaufaReligioniseos ambigerc,qui cæteros iter veritatis minime fal-ïaxdocerefcprofitcantur,vcïquafi capitale fit crimen in vllo Chriftianæ religionis capiic hæ-fitare. Etcnim fi nullus eft idoncus inEcclefia ChriftianaPallor, nift qui ad quæfita quxuis verifsitnè ftatim amp;nbsp;aptifsimè pofsit tcfponderet nee villis dignus Chriftiani appellatione nifi cui de fingulis ad Chriftianam rcligionem per-tineniibus certifsitnè conftet, vbi tandem Cbri-ftianifmi petfeftiifimam illam ideam inuenei-rimus?Non cuiufuis eftprofeélö etiamineo^ rum numero qui alioqui veritatis fpiritu do-nati funt, ftatim animaducitcre quid ex quo confequatur. Accedit ad banciudici') imbccilli-tatem vitiumilludpcruicacias qüod non ita facile nee vno momento cxcuti poteft, ptæfertim quû magnis audoribusnitimur.Hmus vtriufq, nçuiiukifsimum exemplû præbuerunt ilsæ quo^ quecelcberrimæEcclefiæ Apoftolicç,Hicrofo-lymitana 8c Corintbiaca iquarum illa quàm fefe difficilem inMofaitis ritibus abiicicndis prifti-tetit, ifta verb quantis etronbus diu laboracit, Apoftolicaferipta demonftrant. ImbPetruraa quo cæteros etiam Apoftolos confirmari opor-tuit ,Cbriftianælibettatisbeneficium non ftatim babuiffe perfpedû ,bæc iliiüs verba often-dunv. Ad.io.iq.Nequaquam Domine; N unqua. cnim ediquicquam commune fiueirapurü. que propterea exiftimandum eftftdcm Cbriftia-nameffe academicam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autimplicitû

ïogi fomniant. Sunt enitn ea Chriftianasfidd capita,quæ fi quispcrtinacîtcr inficietur haben pro Chriftiano non pofsit, ab iis difiinguenda quae funt Ulis fuperfiruéta : fed tarnen ciufmodi vtineorum cognitione necefiano fita non fit hominis Chrifiiani falus.Deinde in Ulis quoque rclt;âè percipiendis quat praccipua funt, tempore opus cft,prout in vnis quàm in alteris maior eft Spiritus fan di ivifyun. An veto Paulum arbitraquot; bimur fuis illis diutnifsimis difputationibusjvel folos extrancosad Chriftum adducere,vel vnos pfeudapoftolos refutare, vcl iJiä-mf duntaxat do-cere,3c non ctiam ipfos Ecclefiarum Paftores ac Doctoreserudire voluifle?an fruftraipfe mem-branas fuas pofcit, amp;. Timotheuni tarn ftudiose monet, vt leclioni attendat?Et quurfum, obfe-crojtam procul exempla petimus? primaillaD« Lutheri fcripta cumpoftcrioribus quifquisco-pararit, facile animaduertet quàm Ule paulatim fit in veritatis cognitione progreffus. fi roincxtremo etiamfui curriculi fpatio illüex-tra metas in nonnullis abreptum.id eft,horaine tune quoque fuiffe dicamus?an proptereà maxima in ilium collata Dei dona non agnofeimusj quod ipfum non conftituamusèwuip7»7ïr?Immo an non ipfe difertis verbis agnouit, fefe iftis co-tentionibus abreptum, fæpepeccafle tribuendo perfonæ quae funt naturæ, amp;nbsp;contra ? quod fi e-mendafletjiam pridem pacatasEcclefias habere-mus. Nota etiam eft ilia hominis doftifsimi amp;nbsp;fapientifsimi D. Philippi vox, /eÓTipiwppowAf. De noftris nihil comrnemorabo ne videar ®Oiw-

lorum maximorum virorurti, fed tam2 liortjInG, aiiquando difcipulosjac pöftéa éol'legas,âc tandé fucccfforcsjputant intoiofpiafeU viuifcu mortui verba iurafTe : quod nec ilii vilii tuliflenc vA-quaiUj nequc nos vnquam ipfis «Sncêfsiffcrnus, qiiamuisdoärinam per jpfos traditâ amp;nbsp;initié, »mus vt verbo Dei confchtaneâ âmpîcxi, Si rific quoque,quia nobis'analögiit' fidei prcphcticx amp;apoftolicæ ad arpuffim rdfpondère vidctur, ftudiosc retirteamiis. Èdidi,fiipcrftite adhuc il-lojvtcrepct inuidia,optimo viro » amp;• éruditifsi-rao Theologo, D. Caluino nieaj in Noun Te-ftamcntum coipmentationcS, in quibus, non paucis locis ira me )n contextus verfioncamp;cx-plicationcdfedifl'cnticntcm patictitertuKr, vt îpfiusetiam hortatu* opus illud, qualecunque eft,ediderim. Quorfum igitur iRaZuinglianO' rum amp;nbsp;Caluinianorum appcllatio, non a com-munibiis aduerfatiis, fed à faéliofis quibufdajn eKcitata?Qujd,quöd repertus eft quifcfeLuthc-ranu apertefcribat? mâgno id quiderh cum Ec-clefiæChriftianæ dedecore. En quoufquénon-^ nullos iam abripuit ifte concertatiohis feruor, Abfit autem à me vt ilia commemorando fen Vetera feu rccentia Vulncfa mutua, turn ipfis perfQnisquarum amp;pictatem amp;dolt;ftrinam ad-mirari pocius amp;nbsp;fufpicere oportuit, turn ipfis Ecclefiis integris fummo cum aduerfariorum Dei omnium gaudto inflifta , oleum camino fuffundam : quanuis fi meamcaufam priuatara âgerem, iuftiflîmas ipfe mihi videar expoftu-r lationis caufas habere. Etcnim vt caetera prae-teream, quorfum obfecro, vetercs omnes illos a. iiij.

patres oportuit in centpnes, amp;nbsp;fruftulamiferri-mc amp;nbsp;crudelifsimè difccrpi,vt Bezæ, Sc quidem praïfcripto inanifsimo amp;nbsp;vanifsimo Caluiniani candoris titulo, maledicercrur ? Hoc eft fcili-pet veritatis caufam agere.Itaque quod ad hunc rapfodum attinet, peccaffe me agnofcens in co quód illirefpondcns, non cflem fapienti Salomon! obfecutusjfilendo poftea fum eiufdó con-plium amplexus. At quid obftat quominùstan' dem damnis faltem noftris fapcre códiftamus? Cur non tandem’aliquando Apoftolum audi-musPperpetuam Ecclcfiæ orthodoxe confuetu-dinem fcqaimur?illud ipfum denique remediu non vfurpamus quod tot iam annis ab aduerfa-riis nó modö vtopportunifsimura, fed ctiamvt plane neceflanum fl3git3mus:amp; quoniani imps trare non potuitnus , idcircó Dcum amp;nbsp;homines tcftamur per nos minime ftetiflc,qiiominusift3 dereligione difsidia femel decidercntur?2)c^lt;-mus, inquit Apoftolus, «o/ juifirmi[ùmtu, imbc' ciUitattm infirmorttm loltraretneijue nobts ipÇu »wd»/ gere.ytn fit pars infirma nolim difceptariiqur uis nosquidem,Dei beneficie,conftet nullisin-ter nos difsidiis laborarc,ncc vllo concordiæ li' bro fupra fuas penitus confentientes confefsio-nes,Hcluctios,Rhetos,Gallos, Anglos, Scotos» Indigcre.Demus penes vos eftc illud fidei robur, hoccineeftquod agitis,nosinfirmos quos vocatistolerarc?Idem Apoftolus,

idemfentiarnus •’ lt;^u.Ddfi i^uidaltterfentitiit hocquoijue nobis Deus retegeb in eo ad tjuod fieruentKUS,eadë ineedamus regul* lï) itidemßjnusaffelii.o fi confiliuiftud fanâifiiquot; mum

Dan. h o F m AjN ,v m. 9 iBum inter nos obtinuiflet locum, quæ nunc foret Ecclefiarum Chrillianarum facies ?vbinunc latcbrasinucnirct Antichriftusillc, nulla re ma gisquàoi iftis inter nos rixis ad illain initio qui-dcm euitandam, nunc autera etiam fanandam plagam frctus ? Et quis hie veftrum merito nos accufauerii? Nuftrane pulpita, vel fcholas no-ftrasaudebit quilquam vllisin vos clamoribus nedum cquiciis perfonaie?noftrafnc condones inhisapud imperitam plcbem fpargendis con-trouerfiis confumi quifquam verê teftabitur? Aliud eft certc nobis propofitum apud greges nobiscommillosagere,quàfn deinuifibili, illo-calijincfFabili corporis Clirifti, in velfub velcfi pane præfentia reali amp;: effcntiali, fiue vbiquilti-ca Omnimaieftate declamitando, amp;nbsp;fadionum nomina, maxima cum fidelium feruorum Dei, qui in Domino dormiunt iniuria detonando, miferampicbcculam afcria amp;nbsp;nccçd’ariatwTŒVo/^ amp;nbsp;pura ac fimplici veritatis Euangclicæ, tum in nudo verbo turn in Sacramentis dodrina, auo-catos, iniftiulmodi quæftionum anguftiasde-trudere, i/w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àgt;iiiôii7ay

Communem au:cm,fyncciam,fandam a.c libe-ram cum moderati ingenij viris quotics poftulauimus ? Et cur,amabó, nobis rccufatur, quodabipfis pontificiis co mtnunibus aduerfa-. riis, vt iuftum amp;nbsp;aequum, petitur ? amp;nbsp;quod non Mahumetanis, non ludeis dtncgarctur,opinor, fl fortè cum Chriftianis paratos fefe de fuis do-gmatibus placide conferre tcftarcntui?Eft qui-demcerte Chriftianorum ptincipum fandum

amp; laudabile inftitutum qui amp;nbsp;fuarum Eccle? liarum paci priuatim confukum cupiunt, Sed ipfos faélionuni manifcflos aiiftores , amp;odiagt; fua palam tories tcftatos authoritate fua in con-feruos armarC) arque adco tot non vocatorutn, nonauditorum hominum confcicntiam fubii-cere pauciffîmorum amp;nbsp;nulla Etclcfiarum volun täte vel confcnfu dclclt;ïtorum iudiciis, quo tandem iure, quiæquitate licuerit? Prouincialiû Synodorû hæc olim fuitin priuatis per pronin-cias exortiscontrouerfiis fcdâdis poteflas.quod fl malum ferpferat longius quàm vt hoc modo fanaripofTetîgcneralioresSynodi , acintcrdùin ctiam,fi poftulaflet ncceffitas, vniucrlales coge-bantur:quod ni faftum ciTetjquomodo cocrccri Arianorum,Macedonianorum, Ncftorianorû, Eutychianorum,Monothelitârum, Monophy-fitarum blafphemisE potuifTent ? Aducrfusau-tem eafdem nuncharrcfes, multo ctiam maiore cum infcitia amp;nbsp;impudentia repullulantes curno cadem remédia vfurpantur? Pontificem ipfum vidimus fuperioribus annis fux tyrannidi ful-ciendæ nullum certius remedium illpfuoTri-dentino conciliabulo comperifle. Controuer-fiasrero tam multas amp;nbsp;tam graues partim in îp fis Gcrmaiiiç vifeeribus graflantes, partim ad-uerfustam niultosalios populosfufeeptas, amp;nbsp;quorundam artibus quotidiè augefeentes, pau-culi feilicet homines compefeent, quos feriptu-rarum amp;nbsp;didlorum fuorum in commun! Eccle-Earum conuentu rationem priùs reddere quàm inter indices federe:amp; prius faltcm inter fe concordes

Dan. h o t m an V m, ii cordes elfe quàtn concordiæ rationem multis • bominum millibus præfcribereoportuit. Pios ac religiofos Imperatofes olimËufebius ille Ni comedienfis,Vrfacius,Valês Diokorus, Theophilus Alcxandrinus amp;nbsp;alij infœlicis metnoriæ aliquoties fakinarunt.Gc tarnen vt nunquam fi-bi damnandt fratresamp; præfcribenda: fidei au-âoritatem tribui poftularinttfcd conatibus fuis xits'exxàt' Synodorum nomina prætexuerint. Scd dehisnimium fortaife multa, nifi fanioribus confiliis aditum Dominus ac Deus noftcr no-ftri mifertus,apcriat. Ad me igitur redeo.Dum partem mearuro quæftionum sAtj«77ic!/ji5 diffe-rens, expeâo vt apparcns quifpiam, vel priua-timper litcras, vel publico fcripto mccumplacide 8c Chriftianè conferre de iis fuftinerct quæ in illis ^uæftionibus à me propofitis deGdera-rettatqueadeö me ex Dei verbo, Gcuti poftula-bam, certiora docerct : ecce , prodiit Danielis Hoffmâni libellus,in quo,ncgleótis cætcris quæ tarnen fundamentum fcntcntiæ illi noftratfub-fternunt,poftremam duntaxat fcriptorum meo-rum pattern, id eft, argumenta quibus li finir verborum inftitutionis Cœnæ Domini oppu-gnaui, ftuduit refutare. Iftud veto G ab ipfo fie præftitum effe deprehenderem, vt me in cr-rore verfari poftem agnokere , Deum ilium Opt.Max. amp;nbsp;Filium eius vnicum Dominum noftrum lefum Chrillum , apud cuius tribunal omnes ftabimus,teftem appellojmc fuiffe quàm auidiffiraè.repudiato mihi dcmonftrato errorc, veritati affenfurum, cuius amp;nbsp;inquirendx amp;nbsp;am-

plcâendæ ftudium fyncerè teftor per Detgra-tiam paratu efle me vitse ipfi meæ antefcrrc. Iure vero an iniuria refiitationcs cius répudié non recufo quin collatis mci$ rationibus iudicct Ec-clcfia.Sed illa Conuiciorum plauflra quibus affi-cïcndum me putauit Hofmannus, quid attine-bat difputationi dc rebus tamferiis admifcere, amp;nequis ea ignorare poflct fortaffis , indice quoquc dcmonftrare ? Sum igitur illi præftigia-tor,caluniator,animo peruerlo,vanus , fomniis humanis addidus,ab{urdus difputator, incogi-tansjconfcientiç nullius, ftolidus, falfarius,men-daXjConfidens nug3tor,blafphcmus,impius,im-pudens,vertiginofus,incptus,cauillator,peruer-fusjdetcfiandusjvcibo diuino vim aft'ercns,con-^ traconfcientiam agens,fophilla,fomniator. Et idem mihi tarnen maximas quafque laudes alibi tribuit. Nempe ficut Hcélorcm Homcruslau-dauit,vt tanto illuftrior clTct Achillis fui gloria: fie Hoffmanno fingor tffealiquid, ne cum nihir lo videatut certamen fufcepiflc. Hæccine verb eft Chriftiana qoam obtuli »v^itTOftrrPDe ipfa do-drina tot Ecclcfiarum, à me qua potui fide cx-p!icata,non ago. Falfam illam,abfurdam,impia efle fl potcrit oftenderc, quis non illam auerfa-bitur ? Sed in me profedo ifta conferri abfque magna iniuria non poflunt, iis omnibus tefiibus qui me amp;nbsp;turn mores turn laborcs mcos no-runt. Efterbucrim olim in quendam in hac ipfa controuerfia ; amp;nbsp;coegcrit me illius intempéries extra metas difputationis excurre-re : mcrctur tarnen accufari potius qui occa-fioncm

Dan. HoFMANvh. ij fioncm præbuit , quam is à quo non fuit ca ncglefta. Studui pollcadiuturni filentij patien-tia,quanquam vndique pungetcr,iftiu(modiho-minum virulentiam pacarc. Quid obtinuerim oranes vident. Ergo in iis quæ ad me priuatim «tinét, femel conttitutum eft mihi vcluti inic-ftocapiftro, filertSamp; adeum prouocare qui me amp;nbsp;iniuriam in his rebus mihi iaétâ nouit : quam ego tarn libcos antagoniftis condono,quam mi hiàDcodariomnium meoium peccatorumve niam exopto. Laudes denique abs tc,Hofman-ne,in me collatas,etiam fi ab homine ferio agete proficifcercntur,tame nihil morarcr,quasncque abs te neq; à quoqua alio captaui,ctfi nóhihil Ec clefiç Dei profuilTc meosaliquoslaboresjiictu quidc fortaftc denegaris. Sic aute tibi refpodeo, aeprimum quidam ad illam virulentamac ma« ledicam tui libelli prçfationem. Prttio(ùs in-quis apex vhm -verbi T)ei in ipfius coniJgt;eilHt Quis noftrum hoc aut leniffimo verbo inficia-tur? jitnot, ais ,fimpiiater Dei -verbo infinimw. Quid aliud verb nortri communes aduerfa-rii? Sed aliud eft hæc iaélarc quàmpræftare. jigitatur, inquis, de bonis nobts legata (itnt -vl~ tima -voluntate Filij Dei pretiofiffima id eft num -verba teflamentari/t inilituitonis ipfim fubPlantiam bonorum ^ua nominantur, an verb lt;juoddam eorum fymbolum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum poUiceantur. Imoto«

ta hæc accufatio in nos conamentitia eft. Quo-tics cnim amp;nbsp;quam difertis verbis ab annis quin-quaginta vocifetati fumus,tum Chriftum ipfum ' i^ primis, turn omnia ipfius dona ad «ternam

TÎtam pertincniia, effc rem illam, in facraipfiui Cœna,vifibilibus illis fignis ac ritibus,fidei no-ftrasita frgnificatam , vt etiam vcrè comrauni-canda prxbcatur ? Cedo igitur,quid amplius po nereinfacra Domini Ccenapoteflis ? Etnurri verum eft , nuda ftatur fymbola, amp;nbsp;nihil præ-ter panem amp;nbsp;vinum nobis in Cœoa donari,nifi* contra totius fidci Chriftianæ normam , amp;nbsp;tum verbi fimplicis , tum facramentornm admini-ftrationis finem primarium, Chriftum fuahu-manitate adhuc rcipfa,fiue fua fubCrantia,in terris efte,profiteamur,amp; ore ipfo comedendum ad bibédü dari cócedamus?Deiodc,crafsifsimus error fucritjcxiftimare fcedus ætcrnx vitæ in Cœ-ùa Domini repofittim efle,id eft diploraatisfœ-dcris eum ipfo diplomate confundere. Alioquin quid iis fieret, qui piius ex hac vita execdût ,quàm Cœnam Domini participarint? Declaraitas deinceps aduerfus Tropos , tjuos impium fit contra Det 'verbuth admtttere : prêter rationem approbt»re,infinun. Aflcntimur, amp;nbsp;vi* ciffim dicimus,impium efle,contra Dci verbum, id eft totius fidei noftræ normarn , omnémque rationem principiis verbi Diuini nitentem,»»' poTo» feruarc.Nos illud an vos iftud commirtatis debuifti prius oftendere quàm, veluti re confe-d:a,triumphum cancre : quura praefertim hod nunc tandem affequuti fimus,vt tropos in Infti-lutionis ipfiu» verbis , ipfa vi veritatis adaftus admittas; qua in rc videris quos tandem ex iis qui adhuc aduerfus nos feripferunt fisaftipula-torcs habiturus.Sed quid audio ? In Coena t/erbiit inquis,

înquis,pag.6,a.»Mi)«/ oß-ertuf in tropum induca-mHr,/id etiam addtta eji declaratia, tjttx fua persjn^ cwtAte proprietAtempradieatorumeuinciit. Si verum hicdicis, quomodo à tcipfo non diflTcntis ^æc ipfa fcribcns pagina libclli tui 105, b? N on w«»r«lt;,(inquis) largtar in Sacramentorttm inilitutio-nthtu tropos ttlicubi occurrere, imb q) Imc cedo, tefla-tnantü filij ‘Dei non plane expers tjfe tropomm.^t ne tergiuerfari pofsis, tropos quos admittis abs te intclligi de aliis inftitutionis verbis, quam illis quæ vrgerc propric confueuiftts, hos tropos tu ipfe pollca non vno loco conccdis in bis verbis, Hocpoculum, amp;, TVonum teflamentwn inßnguine mto. Quidplura. QMdamisyijpaHei^Wyadhtbet quot;verbif (^ant tllud H uronyrm ditiunii ^ando tropi-cam dwo lotjuutionem doceo verum non ej/e ytiod di-iitur. Cenfet ergo iy4ifa^es verum non tffe yttod ChrtSlui dtxK, vtolenturfi blaS^hemum eflhoe AocirinagenuiiCut omntnb ptetae reß^rere iubet. Sic“ eine Veto vos principibus amp;nbsp;rudi plebeculæim-pönere?Nam hoc ipfum Hieronymi didtim tute approbas pag.5, b. fed ita vt amp;nbsp;i 1 li amp;. Afpaftæ facias iniuriam. Addit enini Hicronymusgt;/flt;T4/-legorit, nubtlofiguratum.K^Ÿ^^^s verb yßnfu Itterx, quæ vt tu truncates amp;nbsp;in tuolibello non femel mutilarepetcres, mera bil!s,non autem Spiriruy veritatis tibi perfuafit, En veftram in noftris re-cenfendis fidem. Sed illudfanc bellum eftquod Caluinum aiSipo^yuam n^fiio tpetid ex i^/inguïlins/ aduerßu F'veFlphalnm dehbajfet^ in eo eße-, vt yuo-tiet iAgt;*guslinui corpw Chrtjh- nominat , non verunt ißüd corpni.,ßd e^letonyma m voce corpo'^ii intelli~

gatHr , cuiui fhctnorn memorta vtmafn ( in^tiu ) ciim morte Calmnt eßet zi;/e/4.Scilicetgt;Hofmanne, vel tanti viri mcnioriam veflrt clamorcs obruétj vel ilium ctiam raortuum anatheniati fubiicic-tis.An vcro tu inficiari potes hunc ipfum qucm ponimus Tropum, ctiamfi Mctonymiæ nomen non cxprimatur, eentics apud Augullinum in-culcari ? Et quom idem ait Corpus Chrifti crea-rijin tcrram cadcre, confumi, amp;nbsp;Chryfoflomus palpari,tangi,videri,an ncgatis Metonymicè corporis voccm cxplicandam?nifi fortafsis cum D. Euthero mauis Nicolao Papæ affcntiri, qui corpus ipfum Chrilli aperte dicit non facra-mcnto tantùm fed fenfualitcr dcntibus atteri? Vnde vcrö ifta rcciproca Metonymia,qiiód per-mutatis terminis Corpus habet fubicdi ratio-nem j nifi ex inflitutionis vcibis eadem Metonymia expofitis, fiuc tropus in copula,fiuein prçdicato ftatuaturPEôdé eniin res recidit,vtru-uis facias,quanuîs ego quidem in copula, qua at-tributionis modus dc(ignatur,commodiusponi arbitror.En cur«o«/4?w«lt;«7«o«o/rwr7e ejuam nos Jiianichmii (ßT^rtfetUiani^ii, Addc ctiam G libct cum lacobo Andrea, Mahumetanis.

tem, ais, fiue omniprit/entem humana natura ChrifU fiibn^antiam nolumw afferere, (juod perjpicuo Dei verbo non nitatur. ^oncedo tawen ji ^Dew tUud velfi-mile lt;^utd veltt,noneße omn^potentia ipfiw impoffibi-/r.Hoccinc,quçfû, cfl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidc de

nonnullis licet paftoribus amp;nbsp;doótoribus, præ-fertim quum poft denfastenebras lux exoritur, nc quid temcrc vel affirmcmus vcl negemus, quodnoftriî temporibus fingulari Dei miferi-cordia

cordia experti (umu$:nifi quuin deipfis fidei ca~ pitibus fyinbolo Apottolico comprehcnfis ex-prelFc 3quot;Kur : quaiiquam hïc quoqiie aditcr/us vtcndu cft lenitatc,)ic tarnen vr Ec-cleliæ cdueacurut nó adiicrfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuno-

Sed quid bic eiufmodi poltitis veiifæ prçtcxcre?Agitur aduerfus Vbiquitahos de primario noftræ Rtligionis funditncnro, vnio-iFe videlicet hypoftatica in vnius noRrj feruato-rispcrfona: agitur de duobus rcpugnantiffimis nioiiùris in vnuni tanacn , ßngulari quodam ar-dficio Satanse cóflatisiNcftorio videlicet amp;nbsp;Eu-tychetc,quod vtrumquc aperte dixit,fcripfit,â£~ feruit,viuens ac morieiis Brcntius,amp; none tucn-tureiusfcftatorcstotideni iftis vetbis.Dt/crtmet sit Brcntius,»srer ChnÜum aüoshomines^non co'‘ Aas propriè inhabitationefilij ‘Dti tn jilto hcminis ,(ed communieatione proprtetarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;homtn»

Ab inhabitanrefibo Tyet ornatur.ïzcm, Hlicfèntetiat Verbum euro faiium eji nthd altud ßgntficat ^ubäßltM quot;Dei ititfiUum hommit ajfumpßrit, vt cf-fitndat in eum omnem(uum zÿ^'fuiesiutemi fie eum impleat ist eommunicet eum eo ornnemßtam potenam, fctentiam^fipteniiam amp;prafintiam.Ç^A autem la-cobus Andræas?C/)n^?t« homo {inquit ) hoc habet commune cum omnibue fintlis^quod eum eo Dem fuit perfnaltier t/Wff«.Itcn), Inter Inhubttationemquot;Dei wfinEiis c^tnChnilo HOC V N V M efldi-fcrimenytjuod finüis dd'lnbuat fuu donu dimenfi^ Chriftoautem tmmenfi.ltcmzHomo ChriH-M voca-tur Deus, non ^uta Dent f,t,n tpfo^qut tn emni^ bus Creaturiseftnon modo natura, ßd etiam ßeun-dum fubfAentias) ßd quod in ajfumptwne carnis b. j.

dédit ei omnem pote/htrem. Audis bic Ncftoriikn, quod ad Deitatis mt-fisetM non wóépKüür/x attinct? audis Eutychc, in proprietatu omniü rcali cftu-fioiicPaudisMc aliquid ttiâ Arianifmo deteriiis, Chrifti dcitatc ad qualitates in carnem cftufas reuocata?Si hxc ita lunt ab illis difta,fcripta,dc-fenfa, qiiæ veftra hæc eft mollincs, idcirco nolle hæc impia dogmata affererc, quod pcrfpicuo Dei verbo nonnitantur; quurn aperte funda-menta falutis noftrç verbo Dei nitentia conucl-lant?A cur,illis præteritis iftam virulentiam ve-ftrain totam in nos effunditis? Si vbiquitas ell à Deo curillam vosquoquc non amplctftimini? SinoneftjVti fanc non cd,cur cam palam amp;nbsp;Ä: aperte non deteftamini ? Si de hoe ambigitis, quînàm audetis cx veritatis pulpito Ecclcfiæ do (Sores vos profiteri ? amp;nbsp;quoufque tandem tene-bitis fufpenfos tot principum Kitque populo-rum animosPDicam aliquid amplius. Si D.Lu-therum habesinhoe argumento pro magiüro maiore omni cxccptione, cur ab illo apcitc dif-fentis?Nam hæc cius vctb-i funt, in confcftïonc quaedidit defaeramento. Christ etiarm^uatenui homo efi plena funt omnia diutno /itpernaturali mo do, nbsp;nbsp;vhi potes dtcere Hgt;e ell DeWttbt oportet te di '

cere Chrtflum quopie horntnemeffe. Vidic enim tandem D. Lutherus quod verifsimum cft,non nifi pofiia corporis vbiquitatc ( id cGjrcali Chri fti omnipræfcntia)ftare pofte ipfius de rcali Có-fubftantiationc dogma,quoniam vnum amp;nbsp;idem eftvtriufque dogmatis fundamentum : nee alia rationc Corpus pluribus ft mul quam omnibus locisadc/Teftiafubftantia dicipoceft. Ilocau-

D A N. H o F M A N V M. 19 tem quum fit viiius Deitatis ciTentialiter proprium propter infinitatem, tam abfurdum cft quod dicis Dcum illud fi velit cfficere poffe, quam eft falfuni amp;nbsp;abfiirdum plura ftatucrcin-* finita.i.plures Deos.Praetcrca fieruie pofie arbi-trarisvt Deusærerno immoróque fuo confilio de fempiterna Chrifti corpofis vera amp;nbsp;organica veritate, ex diametro rcpiignet ? Cæterùm vt nos rurfum ad tropos rcuertamur, agnofcis mul~ tosp^ffiminfcripturisoccurrere , fed negos zibicun~ ^verottono^tnt/enftm proprium auerfitur^ tbiejfe fecurrendum ad tropum ^uendam,eümi}ue no^ro ar-bit-rto ebgendum. Nempebæfunt veftræ /iiixiiyo-f'stchi clamores, quibus pulpita veftra perfonatj quia nirairum non fuppeditat hodie vobis Ger-niania in quibus exagitandis confumi potius vc-firas conciones oportuit. Ecquis veró noftrum iftud vnquam cogitaiiir,ccquis fecit quod in nos torques? Apage veró, apagecarnemin myfte-rio quod caro amp;nbsp;fanguis non reuelar.Nulla ccr-tè manifeüiot eft infania, quam ror lt;£^.Sed an propterea putas befiias nos eiïc opor-terc,vt nullus ratiocination! fit locus? Petantui igiturfanè amp;nbsp;conftantiffimè retineanturTheo-logiæ principia ex Dei vcrbo.Iis veró pofitis, fi qualuis colleótiones amplcéiandas opinaris, amp;nbsp;inutilcm cfle facultatcm illamtum à Deo qui-bufuis hominibus attributani gt;nbsp;turn fapien-tum præceptis cxcultara , qua quid ex quo con-fequatur, aut non confequatur , animaduer-timus, temetipfum redarguis , quum hac ipfa ratione amp;nbsp;arte mecum difceptes. Hoe e-nim habet eximium Logicc, quod eamaftruat b. ij.

oportet,quifquis ipfam dcftruere conatur.Nutn vero de l'acraineniis difputanccs aut originell), aut tnateriani,autroriiiam,aut efteda lacramcn-torum à ratione perimus: ac non potius in his o-mnibiis aflcrimus ejuod hutnana fapitntia iudi-brio habuerit?niim ad carnis fapicntiam rcfugi-mus, quiim vcitram Confubftantiationeni alie-rimus à Hdci Chriftianx norma , id ellvcrafilij Dei incarnatione,3b ciuldem Afccnfione in cœ los,ab altcrius Aducntus fpc,a vero facramcto-rum vD ar. fine,à communi Scriptural um phrafi «T/f J'zàwaf«)'difsidcrc? lila fi nos no probamus, tum fane Iulia cauffa fiicrit cur nos vt facrarum litcrarii tcftimoniisabutctcs rcprehedas.Accu-fate vero nos quafi depromptisab Humanaratione argu mentis to ÄUTowror facrarum literarum oppugnenius nidlo lurcpoces. Perfcqui mepu-det illa in bcatæ memoriae viros Zuingliû amp;nbsp;Vi-dorinum iadata eonü\e\a.Ille.,[ny.Ya\s,orehlii^^he mo KerlfaiUa Cœn£ Demtnt mßra calamttoß vecattttfteïie 'D. Lutherot» maiore conjifßone.Mi-fera certe amp;nbsp;calamitofa , vt à pontificns amp;nbsp;à vo-bis iampiidcm miferrime dillorquentur amp;ad Ecclefiæ cxitium conucrtûtur,quæ nollrç vnio-nis curn C.hrillo, amp;nbsp;mutuæ coalitionis tefferam amp;nbsp;atfAytJ'a.f elfe (jportiiit./«/i»r VtElorinui, inquis, dexirmnoculumab tnjhiutione Chrti^t auertere, Q) tandetn ßnirirotnmeri. Si fuperlles effet illc vir Optimus atque dodifsiifus quem viuum eflis indigne perfcquuti,amp; nunc mortuum inceffitis, facile vobis os occluderet. Ego quidem,fi quid vnquam illetale dixit, fenfifl'e ilium iudico,vt inftitutionis verba reäc intelligantur, fic effe

vocibus ip fis attendendum.vt imprimis fentcn-tia totius cnunciationis fpcélvturzquod quonia ncgiigitis, ideo ad buiic veluti fcopuium miferè impingitis. lam acccdo ad iftos homines,o/utbut ait Hofmanns non fatu eflhamtnes deceptjje de frandtb'U ^tortentur.,^ fùo exeplo altos doceant tn '/gt;tgotio conßjjtontsfidct ßicos vendere. Horum o-Hinium archetypon cft Theodorus Beza fitibi creditur,Hofinannc, Abfit vero abs te, vt in te iftud Domini diótum valcat, Qua menfura mc-timini aîios,alius remetietur vob^s. Tcilis cft mihi Dominus , non eo vfque me abipfofu-,Ha dcrelilt;ftum,vt qucnq .am falleie meo iplius exi-tio volucrim neduin vt vfque eo infanierim, vt tu me falfo calumniaris : amp;nbsp;fpero Dei beneficio faftam vt »nei nonnulli laboresEcclcfiæ Dei, ac tibi fortafsis tp iî, non nihil profuctiot. Fucorum feufumorum venditionem iis obiicito, qui ex rufticisaulici, ex pauperibus diuires, ex pediti-biis rhedari) euaferunt, ftilictt fient ex eapriuo lofephus ab Ægypti Rege fccundus, amp;nbsp;Daniel Babylonia: gubernator. Sed ad rem. Aecufatio tua verbis Htis cft concgt; p.. .

Fol.8,b.amp; 9, a. tndiirnum ell bono vifo lt;^u»d Beza epiilolt ó'] tantju^w» rem prlt;tclarc çe-fiarnpntdteat? Fatetur peitßimam calumntarum {ß timen ventos ealumma eß ) OjUtbM tpß cum ßcijS ßmperßtgrattattis, eße ^uod tpfim corporis ßn-gutnis conirnunicationem tn Cœna non agnofiant. Hancobemßm ait Rnpeüano Synodo plucutße vti 'oocahulolubslantijt,prifert.m ytnim ^utdimadfiiif-, ßnt Syno.do dißentien'es à Ca/uimano dourmOf.Sisb-. tjcit aittem conjifsionem da/t} tnyUtens tilts quiden^

retento vocabulo Substantia os occlu/un : ßi tarnen alto articula ^ofitam ejfe tnterpretattonem ^ua vcre Jpiritualem mySttcum ejpe tilum Chrtsit nabijcum conjàciationts mndum demonflret. E'o igitur res redijt vt iSlis homtntbui (àtis non Jît deceptie, ntjt etiam de fraudtbus glorien'ur , Jùo exempla altos doceantin negotto Con(èfstonis Jidet Jùces vendere, Extat epiftola cuius Sdcnititiirhæc tota accu-fatio. Ibi refpondens nonnullis, quorum licct fupcrHitum nominibus iam turn pcpcrcijamp; nûc indigniffima morte peremptorû memoriæ par-co, per quos tamen nonftctit quominus

in fratrum côcordifiîmorum cœcû conii-ccrecur, dico quod non aliis quàm fis ipfis quo-rumeauflam peffimam défendis teftibusliqui-doprobatur, rancidam nimirum amp;nbsp;putidam il-lam calumniain per id tempus repofitam Ecclc' fiis Gallicisfuifleab impuris quibufdam rabub’s: quôd videlicet pro re (acramenti Cœnæ Domini,non Chriftum ipfum fed tantum cius frinSus ftatueremus. Hanc Igitur calumniam vt vitare-mus vfurpatum fuilte in Confeffione Gallica Subflantiæ nomen : quod vocabulum fccleralus quidam Alemanus nomine , qui poftea Con-liantinopoli ad ludæos tranfiit, quum eo cona-tus eflctpertraherc, quali vel istnaÎA velotwuoia fie (latueretur, ftuduilfe Rupelianam Synodum (cui anno 1570, covocatus amp;nbsp;magno cum vitæ ( difcriminc profedus interfui, amp;nbsp;cum aliisfra-tribus præfui) vtrifque turbatoribus occurrerc, retento videlicet Subfiatiæ nomineaduerfusil- gt;nbsp;lam priorein calumniam:amp; codem aduerfus po-flcriores fycophantas fie explicatOjVt omnis am biguitas

biguitas vocis tollcrctur,ac mere fpiritualis ac inyftica ciTe ilia ipfius Chrifti nobifcum Con-fociatio demonftrarctur.Ccdö igiturHofman-nc,fi fincerè nobifcum agis,quam Iiïc ftropham, ^uam hvpocrifin , quam diffimulationem de-pichcndis ? Vbidolus vllus? Cui faétus fucus? Omnium enim fratrum confenfu gefta , diéla, fcripta omnia:amp; valdc fallcris, fi Gallicas Eccle fias exiftimas vellram illam Oligarchiam vnqua fecutas. Palam ibi omnia gcruntur ita vt ornnia audire cuiuis licear. Nulla ibi de vlliusEcclefiæ Vel perfonæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auóloritate aduerfus alia

cótcntiomulla quoque cótufio, (cd puft iciuniû amp;prcccs,præcuntibus eins loci paftoribus apud quos Synodus ex vniuerfis Gallici regni Eccle-fiisjfccundum ordinatas prouinciarum vices co-gitur,libéré amp;nbsp;abfquc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deleäis com

muni confenfu qui Synodicam aótioncm mo-dercntur,propufita à fingulis prouinciarum dc-putatis , in timoré Domini , hberis præfcn-tium paftorum amp;nbsp;ex Inigulis prouinciis dele-dorum fratrum fententiis difceptantut'.ac tandem quicquid ita conuenit, apud totum ccetum poftero die rccit3cumjamp; rurfum rogatis fententiis comprobatiMfn,io aôlaperferibitur. Ita rem totam Kupcllæprimùm , acdeinceps Nemaufi aftam effe teftorin ilia Epiftola , vt oeulatus fi-mul amp;nbsp;auritus tcflis. Nemaufum enim etiam proficifet mefratrû eftlagitationes toegerût.Cc do igitur ruifum, quid hîcdolo geftû oftendes? Vllosautem adfuilfc Rupellanæ Synodo falso dicitur,quià noftro dogmate abhorrèrent,quod Caluinianum vocas, eft autem verc Chnltianû b. iiij.

amp; orthodoxum, ncc etiam noflra memoria à D. Caluino introduélum.In Nemaufenfi verum eft auditum efle vnum amp;nbsp;alterum , qui fuperSub-ftantiæ vocis ambiguitate difeeptarent, quibus quG elFetabundc amp;nbsp;citra vilam acerbiratem fa-tisfalt;äum,3pertioribus etiam verbis quam in Ru pellanaSynodo, totarcseftin Aótis Synodicis pcrfcripta,fient in ilia cpiftola rcccnfui. Hocci-nc veto eft hypocritam agere , qui non modo alios dccipiat,fed etiam de ftaudibus glorietur, ac non potius quod agis hoc ipfum eft agere quod fycophantæ föhnt ? Denique quod cxifti-masipfius Chrifti à fuis bcntficiis diftmdiwz-netv'idur veram amp;nbsp;realem tolli, pofito eius confo-ciationisfpirituali Sc myftico modo, videfune impudentiam in dicendo, inlcitiam in docendo coarguat. lam verb quod ad illos attintt bypo-critasabs te vocatos, qui fe Auguftanæ confef-fionisconfortio dclcótari oftcndunt,amp; de tófen fucum D.Luthero fæpiùs gloriantur:illud cer-tc- inficiari iure non potes, ne nunc quidem inter VOS à quibus nos oppugnamur, neque de !)• Luthcri fententia perpétua , neque de Auguftanæ Confeffionis vera interpretatione conftare, quuex D.Lutheri fcriptis teftimonia manifefte repugnantia depron)âtur,amp; veftris de Augufta-naconfeffionc concertationibus tota Germania perfonct, magno cum ChriftianæReligio-nis ludibrio. Inter omnes aiitem eins confeffionis interprcrcs,quem na potiùs dclcgerint pru-détiores,quâ illû ipfum à quo pcrfcripta eft? D. Philippura dico, cuius quæ fuerit doétrina.pie-tas,fynceritas,au(ftorita8 denique donee Flaccia

Dan. h o F m a n V m. i5 norum primum acdcinccps Vbiquitariorumfa ftioncsab ingratiseius dikipulis cxorircntur, nemo eft qui nefeiat. Et miramini non paucos effeà vobis in Germania diU'cnticntcs, qui tamê illi Confeffioni rcótius quam à vobis explicatæ adhærcant. Sed hoc ccrtc oihil ad harum regio-nam.nequcad Gillicas, Bclgicas, Anglicanas, Scoticas dcniqtie Ecclelias attinct, qui populi onincs peculiarcs habent Gias Confeftiones, fie tarnen prorfus inter fe confentientes, vt in nullo dogmate per Dci gtatiam vllo concordiæ libcllo indigeanc.Illisautc abs te prætereà obii-ci quôd Apocrypha quçdâbirbaræ Glolfas pon-tificiæ pro fe profcrantjquis non miretur^ qui in Lutheri côfcffione maiore legtrit approbatum Nicolai Papæ decretum, quoaduerhis Berenga-riumafferirur vcrc amp;nbsp;propriè atque adeo fen-fualiter veru Chrifti corpus dentibus attcri?Sed hypocritis illis abs de vocatis fuævt fperode-fcnfiones non decrunt. Et fie quidé ad malcdicâ amp;nbsp;virulentam tuâ prçfationé refponfuns efto.

Nunc ad Libcllum ipfum tuum accedo. Quod fundamentum veræ doélrinæ de Cœna Domini popis in ipfius Inftitutionîs Chrifti verbis, in eo ddfidcs prorfusà lacobo Andrea totaqueipfius ficlione . Neeenim eum ignoras difcrtisverbisdocercChrilli prasfentiam illam elTenti.ilcm in Crena Domini non penderc ab Inftitutionis vetbiSjVtpotc quæ non agat de cor poris præfentia, fcddcciufdcm difpenfatione: quod nifi ipfi conccdatur,profitctur fe ne verbu quidçm aduerfus nos commutaturum ? Qiiid fi îgiturà vobispetcremus vt prius inter vos, qui

Auguftanæ confeffioiiis (ocij vocari vultis, de hocfundamento conucniaf,quàni vobifcum dt-fccptcmiis ? SedjCCCCjtibi potius,id cft vcritati affcn'imurrca tarnen cond:ti'onc,vt quuin Infti-ftitutionis verba non modo diucrfis.vc’ùiTi etia prorfiis repugnantibns intcrprcrationibus di-liraliantur,illud ad vcram fcntcnrutn truendâ, Sccxteras vt falfas coargiicdas obreructnr,quod . in omnibijsciufmodi controucrliis fcnipcrfuit optimo iiirc, imô neeclTario fiutitatum ; id eft, omncs buisisloci intcrprctaiioncs ad norinam fidci Cbriftianæ, colbrisinter fe aliis Scriptuiï locis cô pertincntibns, accotninodcnrur. Qiod auten» ca-tcris omiflls infiiti tionis virbis hæç foîa dcügis, 77»c fH caypc* metim-, amp;[ Hic efi

»7f«lt;,in CO'ibi non eifcntimnr, qiianquam præcipuam liic controiicrfiam bærerc non dif-fttcmnr.Z’nwrfrMyz'/çjfîO'jinqnis, hac ^naslw,sane (Horum vegt;horum 'ettnrnditm, id esi pro-princy-^enutnaeorutnfipj’tficarto, cjuodnos tnemnr'' an vero ejttit 'enda JIm'iia yua ah i'ia verborum pro-pfopnerate difiedat , ^uod vos faciendum docesis. Affcmimur.Scd ais quih’i/dam trtets iju^fionem'n nobts inuoiui.primum emm ejutim de proprta vetfgn-^n^aßgnficaitonr ftngularuin vocutn agatur^nospro-priam regulärem pradtcaStanentßhttcere, itaijue fiutumperuertere. Quid atidic?quum fignratèac' cipicn^iJam cflccopulani dicamus,fe prçdicatio-nis modiim eödem rctc!anius,qnj'nani iftnd vc-rc dixeris ? Sed obCcorc fortaftis quidfentirrs îpfemet fignificafti,amp; buc dictum voluifti, nobis videri ingenere, quotics propria omnium vocuni alicuiuscniinciationis ftgnificatio tcnc-da cft,

da eftjconfcqui propriam quoque amp;nbsp;regulärem cffe prædicationcm. Et nos fane ica ré cue affir-inamus,amp; econtrarió figuratum eflcprçdicatio-nismodum , quoties tcrminusaliquis cnuncia-tionis eft figurate,id eftaliter quam cius propria fignificatio ferat,accipicndus. Quid tu contra? AZ4r«nf,inquis,fo.2.pro^ö/7/»o»if ipfi. ratione 'r fuTti non intelligtmui ^juum alta fit fimpltcü alta com-poßti natura. Fateor, Hofmanne , aliam ef-fe rationcm , ac etiam , fi ita vis , formaip rerum per alicuius cnunciationis termines fi-gnificatarum amp;nbsp;figillatim cofideratarum , quam totius fententia; ex iis compofitæ : vt, exempli gratia, aliud eft Homo , aliud eft Animal,aliud eft denique Efle, in hac cnunciationc,Homo eft animal. Scdquura enunciatio fit complcxum quiddam,dc omni autem complexe non tarn fit ex partibusquam ex miitua illarum ^ïfeixüi-mandum , quomodo die) poteft ftarum quæ-ftioeis ab eo peruerti, qui animaduerfo nullam rilt inter difparatorum eflentias , conten-dat vnum de altere figurarè nccefiario dici, ac proindc vcl in fubicifto, vel in attribute, vel in copula ( quæ^fTîÂS’fpccicm potifsmùm notât) figuram clîe conftituendsm conrendat? Futilis rit igitur tua ilia ratio ficutmox oftendemus, quum ad tiium illud inufitstum genus ventum crit : amp;nbsp;ftat ilia perpétua ft nullam prorfus ex-cfptionem , ne m Tbeologicis quidem myftc-riis, admittens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fintTotiuspar-

ta omncf, eiufirnodi ^uetjue totum efie cititt« fùnt par^ tet. Copula verb etiam fi non fit inter vocabula

aujj^itnaf vcl Jicuftaiaf tcrininoruiTi vinculum, niaxinu cftcius ratio lubcnda. It a que non ma-gis fieri potef} vt in ca enunciationc, ciiius pro-prtè funt intclligenda’ partes omnes , impro-priüs fit aftributionis modus : quàm ficti poteft vc vel impioprium totum ex propriis partibus omnibus, vcl proprium totum ex impropriis partibus omnibus conflituatur. Sed amp;nbsp;illud trica vocas quod præter hæc verba, Hoceficor-puimeumy3gt;:,Hic eflfin^u’s me^u^ aliain haccon-’ trouerfia acccrïamus. Quali vero quumdeler-monis alicuiiis Icntcntia qiiæritur , piæccden-tium amp;nbsp;eonfequentium non fit vel imprimis ha benda confideratio; qiiam difpetandi legem fi refugis,quis non dixerit non eficabstc lufce-ptarn banc difputationem Veritatis cognofeeu-dæ caufa, fed fententiæ duntaxat tuæ defenden-dç fiudio?Tertiô conqucrcris

particules doh'sc permntemiu. ^^adam cmrn (inqiiis ) (ÿ-rnado predicattonis conue' ntunt^vtJ^ ERE --r nbsp;nbsp;£ A J. IT^ E H^tjuitdam

tantum ßtnt not^ ? pi^r, vr P RO’T RI E, ESSE N T l A L l T £‘R^ , ST'BSrAN-r IA LIT SR, CO'R^T^ORALirER, (]HA poPiertores particalt ad pr^dicationis modiim tranfliira flatum ro/ltum horrihtlitervtttant. Flic ego ad nofiroium /cripta jirouoco , in quibus homonyinias iflas à nobis diligenter amp;nbsp;obfer-uatas amp;nbsp;vitatasinucnits.Scd hoc addo,quod fia poiici iora vis duntaxat de rcipfa,de prædicatio-nisautem modonûquam dici, contra rationcm amp;nbsp;vfum omnem à te dici. Quis cnim ignorât propria amp;nbsp;maxime vfitata fignificattone hçc elTe non

non fubltantiæ fed qualitatis Aduerbia? Itacjue PRO PRIE amp;nbsp;FlGVRATEreâè amp;nbsp;vfitatè inter fc opponütinntidcmqiic Aducrbiis essentialiter, svbstan-TIALITLR, CORPORALITER, mcntö qiioqne oppor eimisS A CRAM EN-TALITER, MYSTICE, spiri-T V A L1 'l'E R, qua bgnificationc à patribus quoquc vfurpariconfiât. Q.iid igitur habes de quoconqiieiaris? ^uod, inquis, pag.5,b,amp; 6,a. hitcpoilenora nobif Jicaitfibuuntur,prit/erttm m Or~ thoâoxt con/enjustu fcilicetjVni-co Cicodoxi ndiculo cognomcto cLifcri$)'7«4ygt; corporalern nbsp;nbsp;nbsp;effenttalem jiueßtbiiantiitltm effe ma

ditm prAfenttA z/elmus^i^uam tanten htfce jiduerbtis nonprAfin{tAmodMn.,tjucm proprn.meffenttalern fieganwf-,fèd ^jutdfit pr£fns figm^cernw , verum vtdehcer tUnd vntcutn corpus effenttale fiuefùb-finntmle.Necjue hmc(\atYi\spi2^.6^\y.')conftjU6tur verarn realem non cjfeprAdtcationemy'^juim neeef-f non fit proprte fi» proprte modo dtti ejHtct^utdverè dtcitur,nec fimp'er ijuofireale efi effentiale fit : fient Deus realiter efihomoy amp;nbsp;tarnen non effenttaltter. Refpondeo primutii,non efie nos ifiarum voeu vfurpâdarum auCtorey,qu3spaffim à vobis pro-niifcuc vfurpari vcl illud ofiendit , quod ïæpe eas opponiiis ifiis, Sacramcntaliter amp;i Spiritua-liter,quæ certe non ad res ipfas, fed ad modum prædicationis referuntur. Deinde filoqueris fe-riöïduplieiter à D.Luthero aiflentis.Qiiid enim eftaliud fenfuaiiter , quam fenfuum modo den-tibus atteri?crgo corporaliter quoquc,atque ad-co carnalitcr amp;nbsp;fubftantialiter.Illum autem con

Rat vfquc adcó didatamillam àNicolaoPapa Bererigarij palinodiam probare, vt omncs Pon-tificios Romanos optctta Chriftianc in omnibus cgiHe:amp; gloffam illud diccndi genus emol-lientcm erroris condcmnct. Prçtcrca tu quidem ncgaspropriam Si eflentialcm cHe prædicatio-nem,quuni dicitur paniscll'e CbriÜi corpus. At D.Luthcrus,contra in iila maiorc Confeffione, Quod pani fit (inquit ) idipfum verc amp;nbsp;P R O-P RIE corpori Chrifii tnbuitur propter facra-mcntalcm coniundioncm.Vides, Hof.nannc, ab ipfo D. Luthcro tuædefenfionisfimdamen-tum fubuerti?Qno tandemigitur loco vos habc-bimus,qui tarnen D. Lutlieri videri vultisfidi germamq; difcipuli?an quales olim babuit Plato,no aliud quàm elatos ipfius hum' ros,amp; Ari-ftotclcs,nihil nifi prçccptorisvfâjuAÔ-ww imitan' tesPSed de hoc tu videris. Ad rem autem ipfam quod attinct,ne quæfo, diffimubte diutius qua de re inter nos controuertitur. Si verc Si realiter,id eft non imaginaric ncc fiilso, conienditis vcrani Domini carncm pro nobis madtatam, Si fanguincm pro nobis cfFufum addle in Cœiia PoininijVt nobis non tamiim refricctur eorum memoria,fed vt eorum xctvw'iAin nobisadvitam ærernam obfignctundirempta eftcontroucrfia. Quid cnim aliud femper docuimus,amp; doccmus, amp;,Dco taucntc,docebimus?Si vultis no tantum beneficia à Chriflo in nos promanatia nobis in Coena confirmari, feu inigis ac magis infinuari, fednoftram cum ipfomecconcorporationemamp; confociationem fanciri , quod illis Aduerbiis Corporaliter,Eflentialiter,Subftanlialitcr, non

Dan. h of m an V m. 51 aJ modiim prçdicationts (éd ad rem ipfan/rela-tis figniticecufzaßeiKiiniir amp;nbsp;nos, vtquialfera-mustuodumipfum ordin-.- prius à nobis pof-fideri oportcrc , quam fruétus ab ipfo pro-manantes pcrcipiamns ; vc horuin duorum neutrum ab akcro fciungi pofüt. Afferi-musctiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;verè magnum cffc hu-

ius noftrJE cum Chi iito confociationis fwçilptv, nedum vt atbiticinur nos corporali amp;nbsp;natura-li modo fieri carncm ex cius carne amp;nbsp;os ex cius offibus.In qiiibus igicur hçc controuerfiaPnem-pein primis in coniunftionis facranientalis cx-plicatione y de qua fi inter nos conftaret, omnis effet cópofita côrrouerfia.Vos cnim ChrilH cor pusreipfafuaq; fubftanria vultis in terris adefle corporibus noilris,in,ftib , vel cum hoc pane,ac proinde ab omnibus fiue digne fiue indigne ac-cedetibus ore fund,ad qua I'ententia verba infti tutionis accomodatis : amp;nbsp;de modo iftiusfacra-mentalisconiunólionis rerum fignorum in-terrogari,incomprcbenfibilem ilium elle refpó-dctis,amp; Dei omnipotentiam ac Diuini verbi ve-ritatem nobis opponitis. Omitto Vbiquitanos, id eft maximam veftruin partem, qui corporis ac fanguinis Domini præfentiam banc realem cffentialem omnibus fine exceptione rebus co muncm faciunt,ab ipfo incarnationis Verbi Dei momento ,ita vt Chrifti ctiam quatenus homo eftdiuino Si fapernatiirali modo plena fint o-mnia. Et vtriq-, nitimini D-Lutberi teftimoniis. Nam hafc qiioque funt expreffa illius verba. At nos vtrumque illud veftrum dogma neque Chri ftianx fidci capitum analogiam, neque humani-

tatis Chriftj vericatcm ferre pofTcjncque cum éO præcipuo fine cuius caufa funt in/Hruta Sacra-menta confentire affirinamus. Itacjue verba In-ftitutionis fic efle explicanda contcndimiis,vt amp;nbsp;Veritasipfis confier, amp;. nihil à norma fideidif-fentaneiim inde concliidarur. Panem igitur ilium amp;nbsp;Vinuni illud dicimus in Cœna Domini nonefl'e res communes,id eft ad communem vfurn huiiis vitæ in Cœna Domini deftinaias, fed diuinitus inftitutas tefi'eras qua?, ficut verba Inftitutionis declarant, turn eorum.quæ noftri cauffa films Dei ad mortem vfque crucis fubiit amp;nbsp;implcuit, memoriam credentibus rcfriccnt: turn etiam vere teftentur Chriftum ilium verè (nifipcrnos ftctcrit) vellc nofirum fitri,atque adeo fefe fpirituaii per fidem confociatione ar-éiilfimaamp; efficaciffima nofiris mentibus infi~ nuarc cum omnibus fuis donismon vtique fim corpus in nofirum traiiciedo.fed diuina ilia fua virtute efficiendo, vt quemadmodum panis amp;nbsp;vini natural! fumptionc, in hac corporal! vita fuftentamunita etiam,turn ipfius Chrifti turn omnium eius bencficiorum fpirituaii amp;nbsp;verc ad-mirabiliac fenfibus humanis inferutabili, per fideî inftrumcntum,applicationc, vitam æter-nam magis ac magis quart ex ipfius vulneribus hauriamus.Signa igitur dicimusin terris niic effe ad cœleftem hunc vfum.ritibus à Chriftoin-ftitutis, accommodata, amp;nbsp;fenfibus exrernisre-præfentata. resautem ipfasin cœlis nunc cflcamp; non alibi :ac proindc ipfarum prxfentiam non corpora noftra fed mentem rcfpicerc, fidei videlicet manu non ore corporis percipiedarum,

D A N. H o F Âî A N V ftl- Si quam nianum qui non afferat, reus fit tumfi-gnorum tâtaruin reriirà pollutionis.tum corporis amp;nbsp;fanguiiiis Domini, non quæ indigne fumpfcrit, fed quæ fibi præbita fumcrc ncglî-xcrit. Hæcjinquam, noftra præcipua contro-ucrfia eft.Hîcpcdem fige.Iftis autem hæc ctia adiicio.Quod dicis nccelfariô non requit i, vt quicquid verc dicitur, idem propriè effc dica-tur , conccdo; ac proindc tcftor ita rcfelli quàmapcrtiffimè duo quæ nobis hîaimpin-gis: vnum,quôd Mctonymiæ tropi in verba Inftitutionis inucétione» pcrfuadcre vclinius verum non clTcquod Chriftus dixit:alterum* quôdfiguratc intelligentes inllitutionis verba , teftamentum Filij Dci irritura faciamus. Prætcrea quod ais Filium Dei effc quîdetn realiter hominem , non tarnen effentialiter, vide primum an non tu ipfe deftruas .• deinde an non falfiffimo fenfu pofsit accipi. Etenitn fi CORPORALITER idc valet atque CORPORE, certc ESSENTIALITER i'dc erit atq; ESSENTIA. Itaque vnuni amp;nbsp;idë cric Effe hominem efientialcm, fit hominem EfTcntia.Et certè nifi fatcaris hominem Effen tialiter de Filio Dei prædicari, nô quidé qua-tenus Deus,fed quatenus homo eft, amp;nbsp;in Filio Dei fubfiff:it,eft'ugereneque MarcioDis,ncquc Neftorij delirium potes. Denique tu ipfe deprahenderis facere quod nobis obiicis, id eftprædicatum cum modo prædicationis co-fundcre, vt qui pag. libri tui 6, a. de corporc Chrifti loquens , ESSEN TIA LITER cxpliccs S E C V N D V M ESSEN-

TIA M,psg.vcrÓ9,b.Deum non eflc hominem ES SEN Tl AL IT.E.R,de modoEf-fcntiali interpreter!^. Nunc accedo ad audi-toris cuiufdam tui quem vocas argumentum, cuius hæc fumma eft.Copulæ E S ThuncclTc naturalem amp;nbsp;proprium vfum, vt eum quem extrema enuiiciationis rcquirunt ? mo-dum introducat,ac proinde, fi,inhis dequi-bus agitur propofitionibus, copula, ex illo fuo naturàli amp;nbsp;proprio vfu, accipiatur, con-fequi eflentialiteraccipicndam , quoniam extrema enuneiationis iubftantiam lîgnificcnt Hisautem pofitis concludit fubftantialem o-ranino efle oportere prxdicationis modum, amp;nbsp;quum fubftantialiter in fefe panis «on pof-fit efle corpus Clirifti,uifi panis fubftantia in corporis Chrifti fubftantiam tranfmutetur, non pofle à vt'b s, quiTs^HW in huius enun-ciationis fingulis partibus prorfus retinendû conteoditis,nifi inueéla tranlTubflantiatione, bâc fententia defendi.Ita certê fefe res habet, non probabilitate fuadente, fed necefsitate cogentc.-idcôquc fæpe vobis obiecimus à fobs Pontificiis li fHTByferuarijamp;r veritatem à vo bis exponi ipforum ludibrio,quotics vcflram realem côfubftâtiationem fundamento fuperftruitis.Audiamus ergo quid rcfpódeas. Ais pro^rtam ßgmfieationem erbt fifidiffemà modo T t^jvnde coUtgif Eflproprii accipipojfie,mu tatotarnen modo. Illud ante probas triplit* rationc.'vna .ejuontam in regularibw pradicationi' hui modm ejuinqne modis { td efl çiuotfiittt pmdicabtliti} ■variatnr, copula tarnenpropne fim-

Dan. h o F m a n vm. 35 per accepta : altera, tjttbd nonpoffint diuerfimodt intrednci w naturabt propria: ßgntficattonti', eft:tccÛ2i,ijubd figuratos cj tnufiiatosmo doshabeatis qui nulla ratione pojfint vt propria fignficaitonisc^opula exiliere.Impropriu emmna~ twabtsi proprijtsoncognofici. In iftis verö quid primum rcdargüam? Quod enim illc ad türSti-«Ftetminorunijfiue attributionis modutn,fine ad fubieÄum amp;nbsp;prædicatum quatenus inter fe coiiærent rctulit, tu ad terminosfigilla-tim amp;nbsp;per fe confideratos refers: amp;nbsp;quod de? proprio vfu copuiç dixitjoempc vt fccundùm illuin terminorunij^w/i» amp;nbsp;attributionis mo-dum accipiatur,tuperinde intclligis ac fiipfa copula effet ex numero vocabulorum per fe fignificâtiû aliquid ab eo modo,cui vni figni-ficando adhibctur,diuerfum. Peruertis igitur illius argumenti fundamentum, quo pofito, rcöècolligitur quod ille concludit, nempc,fi fubftantialis eft prædicationis modus, quum fubflantia de fubftantia, rationc fui, fiuc quatenus fubftantia eft, dici verè non poffit, vel falfam effe banc enunciationem, vel tranfub-ftantiationem conftituendara. Itaque fimpli-citerillircfpondcndum fuit ad argumenti af-fiimptioncmjcx veltra opinionc, corpus t|ui-dem verum ac effcntialc dici de vero 8e efien-tialipane, atnon elfcntiali prædicationis modo , quafi vna fubfiantia fit hoc ipfum in fefe quod eft altera. Ex quo refponfo rurfusiUc collegiffet quod verum eft.nempe lif«Toyigitur à vobis non feruari in copula, immo ne in fubiefto quidem • quod ex illis ipfis veftris ij*

particulis conftct,in, fub,vcl cum. Ncc enim quamlibet duarum fubftantiarum quantum“ uis arâarn cohærentia cfficere, vt vna Verc di-ci pofsit effe altera, fiue fui eflontia , fiucef-fentiali prædicationis modo. Tôtum igitur illud ^uod ESSE différât à modo iffendi faJfum cftac vanifsimum in iis cnunciationrbus in quibusEft nihil poteft nifimSunpjid eft ipfiiin effendi modutn confignificarerin his inquam cnunciationibus’, quæ ab iisdiffcrunt'in qui-bus Eft non cft copula fed praediiiatum, amp;nbsp;fi-gnificat vcl elfentiam fubiedi,vt Socrates cfl, vel tempus, vt, Troianuhi bcllum cft. Neque contrarium cuincunt rationes abs te allatæ. Nam quod ad primam amp;nbsp;fccundâ attinet, va-riâtur quidem quinque modis prædicationes fccunduro prædicabiliuro numcrum,fcd ita vt fpccics diuerfa praEdicationis,ad ilium generalem copulæ vfu m propriu, tanquam ad fuuni genus referatur, quo videlicet confignificat tenninorum quos copulat quidem in affirmatione, in negatione verô Siaiftmr.Ter-tia verô tua ratio verc noua, amp;nbsp;inufitataamp; recens à vobis cxcogicatum perfugium,pc-titio cft principij, de qua poftmodum age-mus. Improprium certc ex oppolita natural! vi pro P ri j non agnofei, qiiis tandem ti-binifi prorfusamcnsconccfferit ? Qiiid am-plius ? Neg^asmodn»iT^,lt;}uemtUtnou0itidern inuento,ah tpßw copula cofigniß.catu ditterfnmff' ciSfConfirmari extremornm naturaiVipote c/uaßfit imquaba. Quid tumPdixeritiftetuus auditor.

D A N. Ho FM AN V M. 57 ^on dixi çqualiter accommodan:amp; quorfum iftam couimeraorcs vtrinqüe æqualitatcm? Hicenini agitur dehocvno,qua rationeprç-lt;^icatura cum fubieâo copulecur,ûon an ma-Riscum vno quamciitn altero termine con-iQrmetur prædicandi modus. Sedaudiamus txemplum. ^»wadrcojinquis, Nixeflalha. Hic alnr^im extremorttm/uigt;Jkintia, alterum acci-dens eii. An non deficiet appUcatio modi ad minimum in vno exiremorum ? Fruftrà laburas Magifter,inquiet auditor.Nec cnim dico co-pulæ vim propriam amp;nbsp;naturalem id eft cuius cauffi adhibetur ,hûc fpeótare vt æqualiter vel înæqualiter ad hune vel ilium terminumre-feratur:amp; modum enunciaiionis introducat, quemvel fubieflzum velprædicatum fcorfim confidcratum repræfcntent , fed hune illius proprium amp;nbsp;natiuum vfum effe dico, vt cum modum prædicationis dcclarct,quem coniun âorum terminorumj^ïvif mutua,ad veram af-Êrmationem vel negationem conftituendam requirit. Dato igitur hoc exemplo refponde-ro,quoniam in ilia cnunciatione,Nix eft âlba, prsedicatum cft accidens , amp;nbsp;fubitftum non quatenus fubftantia per fc, fedquatcnus cft hoc accidente affcâa, confidcratur, copulam effepropriafua vi accidcntaliter accipiédam. Sed quid fi extrema fuctint effentialia , vt quum de fpecic genus prxdicatur ? Tune, inquis , agnofeo ejfentialem (/[e tjuotjue pra--dieatienis modum. Sed hoc non ad naturam fxtremorum qua fingula ßnt ,ftd ad quondam c. iij.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;vm»Çlt;jue conuenientiam rei^icit. Neque verô

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuus hic auditor, Hofmanne , in fuapropo-

fitione quicquam de extremis egit qua fin-» J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gula funt, fed de modo prædicationis, quem

extrema enunciationis rcquirunt /quatenus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;videlicet prædicatum de fubicéto dicitur:

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod obferuandum eft in omnis enuntiatio-;

nis eruenda fententia fine propriæ fine fi-? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;guratæ; vtfintomnino à®iyv=^“i^‘’“dcquibus

S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hîc difputas.Quod fi ita fefe res habet,vttu tâ-

dem hic agnofeis, id eft fiejjentialts eFl modm fgt;rlt;teltcati0nii in copula conßgnificatus , vt effe»-ttaUa (ùnt extrema, cur audhoris tui argumentum non foluis, inde colligcntis vel falfam ef-fe hac eniinciationcm. Hoc eft corpus meum, (quod abfic J velTranlTubftantiationem efl'c conftitiiendam i Scilicet egregia eft hæcfolu-tio,i^uoddam eJJ'egenw enunctationum inufitataru, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod nunc primum in lucem prodiit,impro-

prium nee tarnen figuratû, qua de re fuo loco. Admonespoftca fo.io. couemre (juide interrow Hóe eil cor put meum,efl'c ficramentalem pradiea-tionem irregulärem, fed non conFlare de huiuf Jdcramentaltspradteationis modt definitione.'E.t ita elfe tareor. Sedquumte videam tarn ftu-diosè fyllabas aucupuri,quçfierim ex te liben-ter num praedicationem facramcntalem à uio dofacrarnentali diftinguas. Sidiftinguis, fa-teor me ftolidiorem clTc quàm vt tuarum ar-gutiartim fim capax : ncc ctiam velim hîc ar-gutari.ne fortè mecon'icfturæ meç decipiant. Sedhocdico, non potfetehanc prædicatio-nem fine hone prædicatiouis modum vocare facramentalcm quin eum ftatim dcfiniai.

Dan. h o F m a n V m. 39 Qaum enim facramentum conftet idem in hoc argumento declararc atquc vifibile fignum gratis inuifibilis ad nouiim fœdus in nobis fancicndu m gt;nbsp;neccflario qiioquc confe-quitur facramentalem cfle prsdicationcm,regulärem quidem in qua res tota propriis verbis exprimitur, (vt quum Circuneifio dicitur fuiflefub Vetere teflatnento fignum foederis, amp;nbsp;figillum luftitiæ exfide ) : figuratam verb quum ( optima rationc,nempc ne in re externa, ne quidcm tanquam figno , hæreamusj rei fignificatæ nomen ligno attribuitur. Hæc itafe habere nee à nobis confingi r.csipfate-ftatur, amp;nbsp;tota criidita vetuftas fummo perpe-tuoque confenfu profitetur. Myfiicam quo-que quoties hanc appellas,nihil aliud fignifi-cas quam quod paffim apud patres occurrit amp;nbsp;vox ipfa mvfterij declarat, nempein qua per id quod oculis videtur, aliud intelledui con-fiderandum offertur.Hinc verb conftarc quo-que manifeftiffimè quae fit figni vifibilis amp;nbsp;ro.-rum per id intclleftuifignificatarum coniun-ftio miror quenquam ignorare poircieandcm videlicet, teftc quoque Auguftino De ciuir. Dei libr.io.cap.ip.quat eft verborum quæ au-ribus percipiiintur cum rebus quibus fignifi-r candisadhib'entur, fiue procul ills abfint fine præfcntes adfint, iV fiue corporca fiue incorporca fint de quibus loquimur : vt verb amp;nbsp;fei -tè Auguftinus facramenta cfle vifibilia quae-dam verba fcripCerit. Itaque fi rem totam abfque præiudicio expendas , compcries amp;nbsp;prsdicationis amp;nbsp;facramctal sfignorum re-c. iiij.

ruiT) fig'nificatarum coniunftionis modum ef* fc planifTimum « amp;nbsp;maxime perfpicuum, nempe exrinftitueotis voluntatc amp;nbsp;paéto,ficut in contraâibusctiam humanis fieri confiieuit quumpadis amp;nbsp;conuentis adduntur fyrabola quibus promifsioncs côfirmcntur.Hæc enim figna inter homines,rebus humanisfancien-diSjvfurpari folita,etfi à Chriftianis facramen-tisjcircumftantiis rituum, amp;nbsp;terum dignhate, jpfôque fine tantùm diferât, quantum ah humanis diuinaamp; àcœlcftibnsterrcna;in généré tamé côueniunttvt meritb dixerit Augufti-nus,ftuporem habere non poffe facramenta vt admirâda,nempe,quod ad ipforfl modûmô autemquod ad eft'eétûiquæ verè myftcriû ef-fe cum Apôftolo profitemur Quodnam eft igitur ( inquics) illud myfletium ingenscu-ius meminit Apoßolus ? certc non in prædi-cationisfacramcntalis modo,ncquc in ipfa fi-gniamp; rci fignificata: coniundione pofitum, cuius amp;nbsp;fundamentum amp;nbsp;ratio tota perfpicua cß: fed in noftra cum Chrißotumin verbo fimplici gt;nbsp;turn præcipuè in legttimo Cœnæ Domini vfu,fpirituali Sj-vera per fidc côfoCia-tionc fitu.vndeprorfusbcatitas noftrapëder. Itaque fæpè mtrari fubit quid vobis in mente vendit vt miraculû ponatis vbi nullû eß,nepe in fignorum amp;nbsp;rertim coniunâionc: indc ve-rotollatisjvbi verè cß inefFabile incompre-hcnfibile myßerium,nempe in Chrißi nobif-cum coniundionc. Nam hæc certè miraculo-fa non eß fi vcfiræ vel Pontificioruni fen-tentiæ credatur, id cß fi corporis ipfius fub-fiantia reipfa à nobis ore fufccpta, in vilccra

Dan. Ho UH A N V M. 41 noftraquanuis inuifibilitcr traiiciaturî quum hæc communis amp;nbsp;naturalis fit fumcndi aliment! ratio. Ac illud magnum eft myfteriutn quod ex Dei verbo amp;nbsp;fidci analogiadocetur, amp;nbsp;creditor : nempc omnipotente Dei virtutc, per fidei inftrumentum, non obftantc locoru intcrtiallojtam vere Chriftum ipfum noftrum fieri amp;nbsp;fpiritualiter( id eft non coniunótionc feu cótaötu reali humanitatis ipfius, fed my-ftica amp;humanisfenfibus incôprchéfibili ra-tione )à noftris animabus pcrcipi,vt amp;nbsp;in ipfo iuftificcmur amp;nbsp;per ipfum lanétificemur,ac tâ-dem ex ipfo tarn certo aeteirnam vitaro hauria-mus quam fen fib ilit er naturaliter in hac vita,cibi amp;nbsp;potus finnptione,ad banc vitam ca-ducâ tranfigendâ fullcnta mur. Denique quis non mirctur quod ais,»w»«/«t» videbcet vmonis ficramentaht nec fare te ■, nec fare poJfe,qHum iliumfibus DeireacMerit'f'i^im fi hoc verum cft, quis D.Luthero ifta patcfecic quæ totidê verbiß in Maiore Confcffionc feribit, poftquam de modo definîtiuo,quo Angeli amp;nbsp;fpiritus fût in locis dilTcruit?y4d ÂïK»C7»oi;/»lt;m,inquit, eflac pBtefl efe Ch'i^itt^ i» pane. Et agens poftca de modo fiipernacurali quo Deus fie omnia có-plet vt nulio loco comprehedatur, ficejttotjue, inquit,y«M hic homo eß -una, perßna cum ‘Deo^ ßijuiturhoctnodofupernaturali Chrißi etiam ^ua-tenui homo eft plena efe omnia. Hane autem cS-fequutioncm, qux nifi ‘per tropum l/iauaTnii explicetur raerefucrit Eutychiana, etiam Vbiquiiarij poftea auxerût.pro Chrifto homine humanitate amp;nbsp;carné ipfam Chrilli,id eft pro perfonæ cócrcto abftraótü naturæ no-

men, intolcrabili crrorcjfubflituentcs, àquî-bus fidiflentis reétè facis, fed cur hoc difr fimulas ? Sin vcrô in hoc quoque illis aflen-tiris )aut fucû nobis facisj quum hune mo-dum te nec feire , nec feire pofle dicis, aut tcipfo tefte coargucris. Quod autem ad-dis, Ä nobù trait pra/entiam realem ipfitu rei cum fîgrtiiejfe fentra perpetuam Sacramentorum natu-rarri,n3n iw Ce habet, amp;nbsp;in eo quoque abutccis Realisappcllarione. Abfit cnim vt phantafti-cam amp;nbsp;imaginariam efle arbttremur, Sc hoc fenfii veram ac rcalemeflc negemus rerû no-bis à Domino promiflarutn, amp;i fignis mylbcis adhibitis menti fidcîque nortræ rcprælcntata-rum fpiritualem præfentiam ac præbitionefn, etiam fi resitaifignificata tanto intcruallo à fignis amp;nbsp;à nobis diftet, quanto fpacio cœluin abeft à terra. Sed progrediamur. Quod Chri-fti corpus cû pane amp;nbsp;vino in terris reipfaamp; fua fubflantia collocatis inuifibili.id eft verè phâ-tjftico amp;nbsp;mere imaginario, modo, hoc illud eft quod dicimus huiiis faoramenti natu-, ræ amp;nbsp;fini, ipfiufqnc corporis Chrifti verita-ti, articulis denique noftræ fidei tribus ex diametro rcpugnarc. Nec enim inftituta eft Cœna Domini vt corporis fubftantia in no* ftra corpora vllo prorfus modo traiieiatur, qux eft Capcrnaitica amp;nbsp;Cyclopica.f£(^iMpÂj//«t; fed vt ore fidei noftrisanimis fpiritiiahtcrad virs aeternæ alimoniam applicetur. Hoc,in-qiiam , dixi Si fcripfi,non cogente fed perfua- . dertïe mihi veritate. Et quod de columbæ ap-paritione amp;igncis linguis ex mcis quæftio-nibus citas , tam cum rcliquo meo feripto

Dan. h o F m a n vm. 4J confentit, quam pro ilia tua corporis Chrifti præfentia ftatuenda nihil prorfus facit. Nec €nitn ccrtè »on pores non videre, quam diffi-wiJia inter fe amp;nbsp;diffentanca in eodem dodri fiæ facramentariæ gencre conféras, eflcntiam videlicet Diuinani cum vere corporco Chri-fli corpore, vt ex qua ratione afferitur Spiritus fanfti eiïcntia cfl columba amp;nbsp;linguis flam-tneis præfens, ea ipfa in contrariam partem ahfentia corporis Chrifti à paneafftrmetur. Deinde prorfus nego Spiritus Sandi nomen columbæ vel linguis illis tribui facramenta-liter gt;(g.T wIm , fiue potius fecundum ipfam Spiritus fanóti hypoftafin : fed ad teftificandâ ipfius tvifyeiiuf in ipfam quidem Chnfti humanitärem imméfcj in Apoftolos veto copioftf-fime effufam:vndc fadum videmus vc pafsim appellationcSpiritusfandidona ilia fingula-ria intelligantur.Nec cnim te velim exiftima-re imperitisillisalfentiri, qui fandi Spiritus participationcm (tatuunt.

Et hadenus quidem de ftrophis amp;nbsp;tricis facramentariorum quos vocas, quas tu profe-do belle amp;nbsp;peracutè dcmonflrafti. Tandem ergo reçu ex his tendiculis bcneficio tuo ela-pfi,age inarenam, id cftad ilia non totius In-ftitutionis crenæ Domini vcrba,fed ad ea quæ tibi minefola ex omnibus delegifti progredi-inur, nempe Hoc eft corpus meurn. Çonjfat^ inqois, demonïtrattuampxrttculam adpanem re-firri. Conftat certè amp;nbsp;femper conftititintcr nos, quos tu hîc nugaris de Carolftadij nuga-mento nunc conticuiffe j quod tarnen no-

44 Responsioad ftrûmtieminivnquam probatum fuifle con-ftauConftatjinquamjCa de re inter nos,vt ne*-•ccffc non fuerit vllo meorum fcripcorum lo-coiftudprobarc.At inter vos fynceros Augu-ftanæ confefsionis focios( ficut illos appcllas) quando tandem ea de re ccrtó conllabit?For-titer cnim à veÜris negatum fuit in difputa-tione Malbruncnfi folum pancm dcmonftra-tiuo pronominc notari.Ncc ego,fortaffis in-qines,dico demonftrationem ad folum pa-nemrcferri.Ergo,Hofmannc, vel ab illis dif-fentis , vcl'nobis illudis. Nunquanj autem ciiinces vnum amp;nbsp;idem efl'e to pfiTo)», Hic panis eft corpus meum , 8c , In,vel lub, vel cum hoc pane eltcorpus meum. Vtrunque boe igi-tur quarationc tucri pofsis , tu nosimpcritos quosvocasGrammaticos, alter fcilicet Varro vel Prifcianus , docebis quum voles. lam autem ad alteram huic penjtus refponden-tem cnunciationem veniamus, nempe Hic efl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego iampridem cuicilfe

me arbitror aliter fuiffe ex Græcis vertendS, nempe, Hoceftfinguitmetu. Etenim, qui dicit Htceft finguü msM , nihil nifi fanguinem de-monflrat : vndc confequitur identieam cflc hunc cnunciationem quod ipfi quoque infi-ciamini:amp; meritö quidem.Series enimnarra-tionis oftendit , bibendum quoque id præ-builfe Dominum quod manu tenebat, vi-num videlicet potulo contentum. Senfum igitur huius cnunciationis hunc elfe vtrinque iîtemMï, Hoc vtnttmeflßngttisineM, Sed vbi

i c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter ta

Marcum non exprimitiir poculi nomen in hacetiunciationc Hoc eft pnguù we;«, ramen neccfTariö ex prçcedentibus verbis aâê’«)'toot-.

habetur pro cxpreffo.'ac proinde in hac narrationc,nulla in re prorfus Lucas amp;nbsp;Paulus ^Qod ad pronomen iftud demonftrans atti-nct, à Matthaeo amp;nbsp;Marco diflFeiunt:qua de re audijfi placet,quid ipfe D. Liithcrus olim in libro aduerfus cœleftes prophetas feripferit.

Lucas (ft T’mluA hia verbis fHic caltx,non 'i’tfibile corptu aut t/tftbtletn finguinem ,(ed viftbi-Itm caltcempgniftcent,fietst ex t^fis vet hù neceffa'-rio euincitur ejH(t^eriJgt;tcttafunt, caterurn ChrtHi corpssi vesjite cahxfit nesjue vrceus'.etiam nosfiiteri necefie eft,MatihAurn (ft zJ^Hrenm de hoc vifibili caltce lo^ni,non de vifibtlt finguine Chrisbi, vbi tnijuiunt Hoc eftßrguis mtM.tta ijuidem vt ißud vocabulum, Hoc^nu/sjuam apudvUum Euangeli-fld alib detortfueri debeat y prater^uàm ad id ^uod Chriiîus porrigebat, nempe caheem aut potum, ^uódjue eos b’bere iubebat :aut fhteri neceff'e ep Luartgelt^as non idem fignificajfie., ne^ue de eade ! ^etnalteraSacramentiparteficrspfifte. Hæc ille: quæ fi vera funt, vti faiic funt, cogimini tro-pum in fubiefto huius cnunciationis, non tâ-tùni apud Lucam amp;nbsp;Paulum , fed etiam apud Matthæum amp;nbsp;Marcum confiituere. Etquis eft hîc tropiis, dic quæfo , Hofmanne ? certè is ipfe qui te licet totis viribus refugien-tem arripit : Metonymia nimirum conti-I aentis pro Contento, id eft poculi pro vino*

46 • R E s P o N s I o AD quod tu ipfe veritatis vi coalt;äüs agnofcis.Va-nifuntigitur ifti tui clamores, quibus nobis exprobras gt;nbsp;amp;nbsp;quæiis an non illud dc/ignctnr quod Chriftus iufsit bibcre. Nam VOS ipfi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conuincimini j quumtï'pktiV

à quo tarnen aperte defdfcitis, tarnen peibia-dere vulcis à vobis in hac vtraque cnuciatio-ne retineri»amp; ita quidem vt cum ipfum tropu in nobis non definatis reprehendere, quum il Ium Guc in copula fiuc in prædicato conßi-tuimus , quem tarnen in fubicdo agnofctrc. cogimini.Scd lt;wlt;/e,inquis, troptu Sacrametarim nonrefultat. Egregium fané cfFugiiim.Imo ma gis ctiam facramentarius in lubiedio quam in copula Velin prædicato, quumfubitdum fit totius prædicationis varojuz/xW , ac proinde ipfius 7Ï pdw non feruatum plurimum habeat momenti.Sed quid hic rurfum dc tc fenfuros reliquos fynceros Auguftanæ Confefsionis focios arbitrar)S,aut quantoperc teirrifuros pontificios ccnfcsquiab alia D. Lutheri in-terprctatione dccifcatis, Vt qui banc alteram cnuncîationcm, H oc eßfinguü mem, nonin-terprctatur, Hoc vtnnm, fed vel cum hoc vino, efl [ànguümem^ Quamuis enim alicu-biadSynccdochenconctur banc intcrpreta-tionem reuocare, nunquam tarnen fieri po-teritjvtqoi Hocpcrrp, fubyzX cum hoc inter-pretator,7i fnTir videri pofsit retincrc. Quid cnim?an qui vinum dicit effe fanguincm, idé verbo dicit in, vel fub, vel cum vino elfe fan-, guincm?Sed argutum eft certc quod his ver-;

Dan. h o F m a n V m. 47 bis prætexis. Non(\nc^\s-,io.Z2,.}ideo Synecdoche» dt.ne D.Lutheriuj^aod alicutus verbifigntfi-CA»o mutetur tn altd,ßd ijued modusßcrarnetalts, cjuem copula fineiaÜura proprtjfigmficati ßtjfert, ^uandam Synecdochicam fîgnificattonem habeat^ quot;vt neutrum tn vfu Cœna fitfilum fid vt vnum cu altero vnitii efl, itavtrumjue coplextm intelhgen-dumfityfß adfit, e) percipiatur. Qbfecro verb, quid hoc rci eft ? ficcine oportuit in rebus fa-crisludcrc? In tumma,Synecdoche ftatuitur quum pars pro toto accipitur. Vinum eft hu-ius facramentalis matcriæ parsvna, fanguis Domini pars altera. Vis pronominc demon-ftrante vinum fignificari, quod nos conccdi-mus, amp;nbsp;quidem vinum minime vulgare, fed facramcntale.Haéicnus li ftnir rctinetur.Si nihil prartcrea vis illla particula fignificari, amp;nbsp;copulam de ipfa eflentia fubiedi proprie , amp;nbsp;fecundum rationem prædicati diet, cuiper-fuaferis hoc ipfum vinum effe fanguinem ef-fentialcm? quod tarnen nifiitafit, quistibi concefi'erit proprie quidem fcruari TOfimr, id eft copulam accipi lt;ârafATiKS(,Sc tarnen impro-ptièdeipfo vino dici, quum copula neceffa-rio fitfyncategorema, ac proinde fecundum attributionis modum explicanda?Nccefie eft igiturfi improprius prædicationis modus ex tua fententia ftatuatur, id eft fi vinum iftud dicatur efle fanguis, non qubdipfummet fit fanguis,fed quia in,fub,vcl cum co cxiftat fanguis, veram fynecdochen abs teiniubiedo conftitui.Deinde ponamus Chriftum dixiffe, quod VOS intclligi vuhis,ncmpe, Idot vinum

48 R E s P o N s i.o AO in, ßtb vel cum (ingutne meo (àcramentaliter vni-ium,eßßnguic metti:(\c cfficieiur in ipio enunciationis complcxo non feruari. Num cnim fanguisde vtroque vcrè prædicari po-tcft?Fälfa igitur crit rcalis prædicatio quod ad alteram partem fubicóli nempe vinum atti-nct : altcrius veró partis id eft fanguinisfiue rei fignificatæ refpeótu , idcntica fuerit enun-tiatio,amp; quidemineptiftîma. Qiâdenim ine-ptiùs dici poffit, quàm Hic fanguis meus eft fanguis meusPInde veto tu videris quomodo extricate te poffis,nifi vel ad Tranfubftantia-tionisjvcl ad indiuidui vagi côrnctû réfugias.

lamautcm acccdentcsad vtriufque enun-tiationisprædicata, videamus ccquid magis appofitè dicas quàm in fubicélis. HACverba, inquisjfo.iJ.Cor/?«« meu «iHodprovehis traihtur» exprejfifJiMe declarant ipfiffimum ejfentiale corput Chrifit.Çiaïs veto nonrum vnquam iftud ne-gauit ? quisduosChriftos docuit ? quisduo corpora Clirifto affinxit? quis cœnam Domini docuit cfte alterius alicuius quà m illius vni-cigt;Chrifti corporis pro nobis madati, amp;nbsp;fan-guinis pro nobis effuß Mr/ec/'unü Et tarnen ne nihil bîc quoqne aduerlum nosdixifle vide-rerisjteftaris his verbis,omne figuratum,Tro* picum, phantafticum aut nefeioquod aliud non verum corpus refpui. Quafi veto qui pa-nem dicit non eße quidem ipfum illud Chri-fticorpus,fed tarnen ex Dei ordinatione cer-tum effe facramentum,amp; nunquä fallax illius vcrijVnici, amp;nbsp;pro nobis madati corporis,fpi-ritualiter magis ac magis noftris mentibus per fidem

Dan. h o F m a n V m. 49 fidem ad çtcrnani vitam inde hauriendam cö-inunicandij tropicum aut phantafticum , aut aliud vllum Chrifto corpus affingar. Quando igitur tandem , illis centics millies refutatis ^alumniis finem imponeti5?flt;jlt;/er?gt;lt;y?, inquis* pr^dicAti ratio in hts vtrhù ,finguù meut ^t» pro voht^ effundttur,ad remtjjionempeccatorui vttropictti fingitis ejfe nonpo/fit,^uody[ncj^uiSinö-tittllt jioUdt “vf^ue adeo non (enttunt, vt ad »rnneni ftm dtMtnt verbt occaUuertnt.Sed 'Bez.a non efive-tttw eptfiola (jutntaad lt;)uendd Almmannum^pro-dtre,^uod dmini verbt jenpt tan:w y vehemtntiam ttiu ^fitnere nonvaluertt.Kt tu,HofinannejVti-nam vcritatis fenfu tam verè amp;nbsp;efficacitcr tâ-gatisj quam tcmcrè de Bezæ confcientia iudi-cas. Etquorfum,quæfo,hâc mcam epiftolatn citari oportuit,quum qiiçftione prçfertim 'ÿ'Ji in co ipfo quem oppugnas libello, pleniffime amp;nbsp;planiffime illud expofucrim, ncc aliter vn-quam aut feripferim aut docucrim? Apagc igi tur iftafomnia,amp; videte vospotius, ne tropicum,id eft,in inaniffimum fpeftrum tranfmu-s taium fanguinem in Cœna Domini ftatuatis* qui inuifibilcm ilium nefeio quem cum pon-tificiis comminifeimini, cuiufmodi certe pro nobis noncftcftiifus. Sed quidfacietisLu-cæ amp;nbsp;Paulo , qui Poculi vocem exprimunt* nec illud dicunt efle fanguinem , fed No-uum fadus in fanguine , fiue per fanguinem? 2^» lt;jrft«er,inquis, di^futarti »»mpocnlumpet trepttm dtcatur nouum tefiamentum. Sane ita eft: amp;nbsp;ita vcftræ hyperbolæ patcfiqpt , quum nos tropiftas non minusridiculèquâm inuidiosè d. j.

vocitatis. Qi^id fi vcró contcndcrcm vinum tropicutn à vobis in Cana Domini conftituigt; tropi Mctonymici apud Lucam amp;nbsp;Paulum,in poculi vöccm illatione? Fonitcr rcclamarcs, amp;nbsp;meritóquidcm.Atqui hoe ipfum facis, quH corpus tropicum à nobis conilitui dicis in prçdicato,quando panem ipfum dicimus non elFc propric fed figuratc corpus. Sed quid fier ifti pracdicato, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefiamentum tnßngutne

me6itjnum,\n(YiisßngMff noHt teflamentt voate tuy,dirigftur oratio ad excludendum 'ueteris tefla-tnentifigMrM^vmbras. Hoccinevcró eft aef quæfitum refpondcre , an potius ftatum quæ-fiionis permutarc? Conuenit inter nos de veto illo (anguine Chnfti,quo nouum teftamen turn fancitum fuit,amp; cuius vera Mttento., adhi-bito vini figno,nobis in Cœna Domini ad vitara æternam præbetur. Conuenit ctiam internos hune verum fanguinem agni , cuiu» eftufionc, amp;nbsp;fpiriruali per (idem applicationc peecata mundi tolluntur , tuifTe fanguinc pe-cudum veteribus adumbratum.Conuenit de-nique omnes illas figuras amp;nbsp;vmbras(licet mi-nimcinanes)cxhibitionc veri fanguinisaboli-tas,in quorum locum fucceflcrunt noui fœde-risfacramenta, quæamp;ipfc negate non au(îs cfle rcrum, qiiç non videntur fed in tell igütur, fiue prçfentium in terris,fiucabfcntium in coe lis,(nunc enim de præfentia vel abfentia illo-rii non quçro)figna,fymbola,tc(rcras,figuras, nr’T7TV7m..ricut à patribus omnibus nominatur. De his inquâ,inter nos conuenit. Sed de hoc» de hocjinquam, quæritur,dehoc nunc difee-

Dan. h o F man vm. 51 ptaturïGtncio' pnTox in hac enuntiatione fcruâ-du m ’.Hoc jiocnlum ejt nouum teflamentnm in fan-gtane meo;iQ no potius,amp; in fubiedo fit meto nytnia(tropus ille vobis ta inuifus) continétis pro co quod côtinctur:(id quod tu cóccdis)amp; turfum in prædicato, altera metonymiæ lpe~ tics,fignificatæ rei pro fignoiac proindc in co pula,qua ex attributionis metonymicæ modo interprctari fit necelFe: vt tota hæc cnunciatio fitmetonymica. Hoc fiagnofcis,ciir ficobfcu muffitas ? nepe quod tuu illud Tip’’’’’’’ dcfcrat, amp;nbsp;ad mctony miâquâtumuis refugié-tem adigât. Tamautemhæc funteertèinlli-tutionis verba apud Lucam Se Paulutnqu^m âpudMatthæum Ce Marcum eodem loquen-' tesfpiritu. Quod fi quando veriim fateri voles,agnofccs,vt fpero,neutrobi 7« pMW nifi meta pertinacia feruari poffe : amp;nbsp;quum neque-de fignisneque de rebus fignificâtis,ncquc de ve ta Chrifti per fidem Mnavla. in legitimo facra-mentorum vlu fancienda inter nos contro-uertatur, meras elle chimaeras quae à vobis tû ad tuendum tv ptnra'xjtum ad ea commenta,quîc iade neceffarió confequuntur, alfetenda pro -feruntur.

Nunc veto tandem age accedamus ad verbum Eft,quod in buiufmodi, fiuc fecundi fine tertij/vt in ftholis loquuntur ) adiacentis enuntiationibus, Copulæ nomine notatur. Hicigitur vt in ampliffimo campo exultas: fed facile mihi fuerit, fpero,in gyrum rationis te cogere.Illud in priraisferre non potes quod io copula quxram amp;nbsp;inueniam attributionis d. ij.

mo’dum,idcóquc tropum in ipfa copula con-ftituani.At cgoquçro qucm tandem vfum cf-fe velis huius copulæ fiue curti vno amp;nbsp;akero, fine cum tertio adiaccnte cohærcntis. Fateris enim ede nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ergo pront cohxrct

prædicatuni i\ lubieótum fatearis ncccffe eft efle neceflarió cxplicandam, quamobrem etia ab AriHorclc inter partes eflentiak-s enuntia-tionum non rccenfciur. Différât certe ratio-nc fine reipfum E S S E ab effendi modo; ipfum tarnen effe ex effendi modo neceffa-rio cogoofeitur, manente femper illo generali huius copulæ vfu, vt ad prædicati amp;nbsp;fub-iefti cohaerentiam defignandam applicetur. Nec enim fubieólum aliter Eft aut Non cft(fi vera effenunciatio)quam ferat prædicati vd cum ipfomSwfinaffirinandoi autJgt;cuplt;i»r in negando.Et Fateor quidemego ex terminori'i ctiampcrfe confideratorum vel propria vcl ftgurata notatione diiudicari attributionis modurh,id eft quo fenfu conneifti aut difiun-gi enunciationis termini dicantur. Sed interim manet illud fixum, copulæcxplicationem' ab ea rationc amp;nbsp;pcndcre qua prædicatum defubieélo dicituKquæ fi propria eft , tû copula propricjfi figursta» figuratc fit accipton-da.Magnum igitur abs te duplex erratum hîc c-ommittitur:vnum,quum extra iliam5(;s^wrc-ejuiris aliqiiam peculiarem Copulæ notationcgt; haud fccus quàm in fibiedo amp;nbsp;pratdicato, id ert,quum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter vocabula kii-

numera.s:altf:tum quum in propria fine lubiedifiue prçdicati figHificationefubfiftk,-

D A N. H o F M A N V M. 5J vt indctotius complexifcntcntiamintcrppc-tcris : quum è contrario propria entinciatio à figurata co difccrnatur ac diltingiiatur,fp vel fubicâum prædicato, vdprædicatû (ubicéto applicari verè, proprio prajdicationis modo non pofiir.Illud ergo tutim ortgtnaltter^^ fi lam copulam fùflinere tfopum nonpofie,(ra{ÏTa in me torquccur.Ipfum enim Copulæ nomen oftc-ditôcvnde originem habcat, amp;nbsp;quo tendat ipfius fiue propria fiue figurata declaratio. Scd vfu cflTc me dicis cxclunua particula 'Dü-taxat pag. mearum quæftionû iqó.Fatcor, Si quod dixi adhuc tueor.Aliud cniin eft hçc ver mtn tfuodpro vobù trAdtt»r,S:Siinguü neuicfutprovobis ejfundttftr.,confYiicTiTe dittin âc amp;nbsp;per fc/quo (enfu ncc vllus eft in iis tro-pus,ncc vllum tropum ipfa participant}qiiam ilia coniunftim , Sc qnatenus de panis amp;nbsp;vini fubieélo dicuntur»ç'timarc:quain attributio-ncm oftendens Tola copula, id cftquitenus amp;nbsp;qua rationeprçdicatum fubicâo attribuatur, proptereà meritó dicitur illud vnum effe quo proprie tropus defignatnr. Hoc verb locû no habet in iis enunciationibus, in quarum prædicato propria fignibcatio fcruari nulla ratio-ne poteft.Vt qiiiim dicitur Chriftus efle vit is ; Herodes eftc vulpes : nulla ratione poteft prædicatum de Chrifto, nec de Herode vulpes propria fignihcatlonc dici. Itaquc tropus eft metaphorsE in illis prædicatis. Atinillis enunciationibus de quibus nunc agimus,corpus illud verum de. illo vero pane , ac fanguis ille vcrusdcillo veto vino,fcruata quoque il-loruin propria fignificatione dici poftunt, ac d. iij.

54 Responsio ad verèàChrifto dicuntur. Sed propric diâum corpus dici propric diéius panis,amp; propriè di élus fanguis propriè diélum vinum , non nifi figuratè,nempc(acramcntali mctonymia,po-tert, quem tropum quis tandem in iftis non videt commodiflimè in vtriufque termini vin culo amp;nbsp;copula confidcrati?Pancm autem illu ciTe facramencaliter corpus,amp; panem hunc ef-fe facramentum corporis, verbis quidem di-uerfa,re veto vnum amp;nbsp;idem funt.Nulla igitur in kis repugnantia,nullum iAVotTiv,proprium effe corpus quod de fubieóto propriè itidem accepto , non tarnen propriè fed figuratè prædicctur. En quæfo , qua de re in ifta fyilabarum aucupia nos ipfos irretimus amp;nbsp;ad-uerfariorum Sckolisludos præbemus? Sit fané tropus prædicato amp;nbsp;copulç communis,aut è copulain prædicatum, aut ex prïdicato in copulara rcdundct,aut totum fitin prçdicato, turbarine Ecclefiam tricis iftis oporcuit ? Si tibi concederem corpus Chrifti realiter quidem amp;nbsp;fua effentia pcæfens in terris in,fub,vcl cum pane adcflc.à quibufuis accedentibus ore ipfo (fomedendum , fed tarnen uopicèattri-bui paai, quonia fj proprietatem prædicatio-nis vrgeas , panis ideifenon poteftquodin, vel fubjvel cum pane fiucffcmus certè coniun éliffimifraterculi,amp; ii vobis ilium fubftantia-Icm præfcntia? modiim Beza, quem vos v-num inter cæteros arripitis,conccdcret, cum in cœlum eueherctis,quem quantum in vobis cft ad imi tartara detruditis. Rcs igitur ipfa patefacir, vnde iftæcontrouerCæoriantur, à qüibus foucantur , amp;nbsp;quorfum tendant,quic-

Dan. H o F M A N V M. 55 quid prçtexatur.Videt hoc Dominus amp;nbsp;requi ret.Præfentiâ certè iftä ne pofito qnidé veftro illo ™î|gt;»TJ.i.Chriftum fimul fiiæ humanitatis effentia nunc in terris adcffc,amp; fimul in cœlis amp;nbsp;terris vnquam extitiü'c aut extare aut exti-‘ürum,( quod ne ad falurem quidem noftratn fàceret ) id eft falfam ede Verbi Dei inca/na-tionemgt;afcenfioncm gt;nbsp;amp;nbsp;quam fpcramus re-uerfionem,nunquam euincetis. Hoc illud eft Hofmane,de quo in Ecclefia Dei quæri pof-femiferrimum eft .-'quæri tarnen, quandoita vultis,neceftc eft.

Tranfeo ad aliud terrificum tuö argumentum, fJMetonyrnta 1 inquis, fol.17, t^itroytu vero cum fitu earn in attrtbuttonisge~ non dtéHonts fedmodt jermonis efi,aollo-wr.Eft fane tropus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eum ego in copu

la, quæ amp;nbsp;ipfa eft x4^z5-quamuislt;jvgt;!(ai7»;igt;pK|,4''», colloco.t.^od igitur hac in re pcccacum? Sed hoc refero ad attribuiionis modum , nerapc quoniam copulæhiceft finis amp;nbsp;fcopus pro-prius, vt prædkaii amp;nbsp;fuBicóti vel propria vel figuratam, id eft JiaioiM totius cnuncia-tionis oftendat. Hoe fi negas , ntga fo-lem mcridie ortum olfc. St T^fgnurn^ inquis , dteam ef^t fcef)trum,erit mstonymta tn voce fceptrt.Stn dted,fceptrum ejje regnum,non ampHm e/t metonymia -, fed meronymiit, explicatio. Quid lioc,obC?cro,rei eft?vtramuis inrclligas, certè præuaricaris: amp;nbsp;vix qdicquam ’rJpxTJ conuin-cendo accommodatius dici potuit. Nam illa velis nolis, reciprocatio ifli prorfus refpon-det,Panis eft corpus Chrifti,amp; corpus Chrifti d. iiij.

eft panis. In ilia igiturfateris efle metonymia jn prædicato.Sed hoc Beza non vult.Quid tu? Agnofcit tarnen Hoftnannus metonymiam in prædicato.crga fe ipfo iudiceTopxrs/quod tue-tur oppugnat.Si vincatur BezaUternit feipfum Hoffmannus.Quid fi reciprocata Cnunciatio-ne Corpus Chrifti dicamus elFepanem? crit nempc Mctonymiç cxplicatio,tcfte Hofman-no.Sed quis Hofmanno crcdet aliter fiue alio prçdicationis modo regnu de fceptro, quàm fccptrum de rcgno dici? At loge callidior So-phifta fuit ille qui ( aduerfante plurimis locis D. Luthero ) negauit has duas cnunciationcs ajquipollerCjÂfof (id eft hic pinis)e(lcorpM menm,8(,panû eflcorpw wsf«w.Sunt igitur iftaf pueriles amp;nbsp;futiles nugæ, quibus pleniustra-tftandishocvnum affequeremur , vtgrauiffi-main hanc controuerfiam indigne admodum inter nos traélaricômunibus aduerfariis me-rito videremur. Sed negas illas enunciationes poffe inter fc vt fimiles conferri, immo ctiam illas inuertis. Nam., inquis,/» ChriHus A/eto-nymice dtxijfet Corpw meum ejihîc panû, altéra hat enuneiatio Hoc { idcfthic ipinïs} eficorpus meum, effet, inquis,iÂ»« Metonyrräa expltcatto. Sedneutrumtsîorumproharipotefl.Wihi quidem certè Hofmanne, nihil iftorum prohaucris, quæ talia fint vt nulla refutatione indigere mi hi quidem videri pofsint. Sit ergo Tropica, inqui$,/jæc ejuoyue declaratoria, xlltera opus erit eegulari,yua ipfi proprie exponatur.Coticedo. Et ^uahac erit, i n q u i s? H on enim congruit lt;juod di • citur Panem effe ftgnum/eu fîguram corporis Chrt

Dan. Hofmanvm. 57 ^^Curnam id veró?7’nwj«w,ais, ip/umeget plentore txpUcattone ; Detnde^uia ßcprttdtcato ffifirtttrtropw apertitHyijutd tamennon jentit quot;Be-^4. ^ed ßS ST tiiterpreterif S IG N I F T A TfAdetaphoram non Adetonymiam explicatif. Adetaphora autem mintu habet quam qtnd 'lt;^erbù Chrifli conttnetHf.}A.ii igitur rationes ex-pendamus. Omnem figoratam orationcnj.fa-teor propria qnapiam explicadam. Dico vero hanc efTe propria, Hiepanif eßßigntt^ßufigura, fypaiyfymbohtm Corpora illites met pro vobes malkitt (quod de vino quoque intelligi volo ) amp;nbsp;Omnibusqui norunc paciioncs Diujna»,nun-4ua falbccs,ab humanisdiftingnere, fatis fu-pérque fatisfacere. Huius rcfponfionis mes fundamentum habeoin Dei verbo , qui banc enunciationem Ctrchmctfio ejl fœdus meum in corporeveflro Gencf.i5,i3.plurimis locis eft per iftam interpretatus, Hoe eßfitgnumfiœderü mei. Quifnam autem cft melior aut certior fuorum myfteriorum intcrpres,quamidem illc Domi ni Spiritus ?Et nequifpiam ex veftrarum partium gracuhsjbïc nobis ülud abfurdum amp;nbsp;fal-fum , nee vnquam ab ipfis rcflrc intcllcftu óif-'crimen veteram amp;nbsp;nouorum factamentorum rcponat,vidcamus,an non fiiificientcm amp;nbsp;ido neam nobls in hac eidcmCii cumcifionc pTO-priæ facramentorum tropicorum declara-tionis formam Apoftolus ipfe tradat quum Ro.4.n.Circumcifiopë vocatam^e/ox ^otp^c/yi-

OTstöfexTHttzpoCup'?. Harücette VOCÛ ilia quidcm(id eft «rKfztzoxJelt veluti fignis omnibuscómunc genusgt;ep£?yte veró luftitix

58 Respons IO ad ex fidc) difcrimen notât tum inter figna gt;nbsp;quæ vel pafeendis tantùm oculis,vel refricand® duntaxatrerûaliquarum memoriçcaufa vfur-panturztunj inter humanas de rebus ad banc vitam fpcétantibus paéliones , amp;nbsp;fœdus vita: çternçjinterDcnm amp;nbsp;nosinitum,amp;facrisiftis turn ntibus turn figillis appofitis fancitum:amp; fimul ftatuûi-jfacramctatû vetera tnnouatoti Ecclefiæcômunn, rc efle pariaiquod ad pr®' cipuumillorum fineni amp;nbsp;feopum attinct.Additur denique particula Ittî!'àx/io.Sue/^e, vt difcrimen inter liçc amp;nbsp;ilia ftatuatur. ^uid igiquot; tur hîc amplius requirisPA: quornâ.quçfojvos pr®betis,quum in vocâbulisfigni,figuræ,fym bolorum,te(reiaruin,typorum, facramentorû non acquiefcitis,quibus tarnen vêtus Ecclcfia tota orthodoxa acquiciiitPExagitaslocum Au gudinijvnum ex plurimis eiufdcm amp;nbsp;aliorum veterum ac rccentiorum feriptis, quorum rc-petiiione nolui banc rcfpônfioncm amplib-carc.Sed in fumma,quid i\i'iPatra iUts/igni amp;nbsp;vocibui minime voluijfe vnione Sacr.imentalem conlhtuere. Et boc certc verum cftjquôd ad-iicicnda fit generi cuiufmodieft Signi vox) differcntiajquæ facramentalia figna à ceteris diftinguat.Ncquc id verb vel illiprç-tcrieruntjVcl nos aduerliisvcftros de inanibus bgnis clamores omittiraus. Sed boc firmum te ipfo indice, permanet, Panem elfe fignum Corporis Domini. Ergo improprie corpus ipfum clTe dicitur ,quum fignum amp;nbsp;rcs figni-ficata/non ratione tantùm, fed reamp; fubftantia tpfaprorfus difierât.Dicitur,inquam,improprie.

Dan. Hofmanvm. 59 prié. Qn_ici eft autcm nifi id quod dici-tur?Et qijum ex propric acccptis vocibus nc ceffario nafcatur fcntentia propric intelli-gcnda,( idcirco cn'm vfurpantur

Vt fint sy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnfjt.uat. ) iUud quoq;

cfKcitur econtiariOjMipropiiû prçdicationis modum cfle oporterc, amp;nbsp;improprie enûciaiâ fentctiâ,acccptis improprie vocabulis concc-ptâ.f^iid igitur tibi,quæfo, nûc in mente vc-nit,vt quot;ra pfiTü'x, id eft proprietärem fingularum vocum tuciris,amp; tarnen adeo impropriii efle prædicationis modum fentias ,vt ad nullam prorfus rcgalarem formam polsit rcuocati? la verb quod rurfus inculças ,fipanù dicAtttr ejpe cerports fignum, tropum in pr^dKato oportere fla-r««.quod laeptfsimc refpondi ,iterum vicifsim inculco,ncmpc tropidefignationem commo-dius ( meo quidem iudicio ) in copula, quam in fubietto vel piædicato confiderari,quia ve rusfitcopulæ finis fubiebtum amp;nbsp;aitributum cóneClere in afftrmationc, diliungere in nega tione,ideQque attributionis modum vel pro pricvel figuratc intclligendum oftendcre ; vt in his dcquibusnunc qi^ærimus enunctatio nibus»vcrum quidem corpus de vero pane d'ici , facramcntali tarnen metonymica at’.ribu-tioncintclligatur. Deniquequod metapborâ cffcvis,non metonymiam, fi F.S T per SIGN 1 ¥ 11 A T cxpliccrur, Gramaticis fine Rhctorihus diiudicâdû rclinqoo. Mihi quidc vno codcq; tcopo videtur accipi pro Si-gntficare,^ aliquid dici id ipfnm effe cuius dû-taxat fig'num eft. Iftud antem.quod mox fub

6o R E S P o N s I o A D iicis» cuiufmodi tandem eft ? Faffus cnim Patres cenfuiffc nos in re facramétaria per rifibi-Ic moneri dc inuifibili, niox addis. fol.20, a. 2V anpropterea panù dtcttur corpuf Chrifit lt;juia fi~ gnumeftcorporuChnßtifedtjMa Chrtßuf ten:a-rnentariatn^ttuttone dixtt, Haceji corpn» me urn, idea’Vtfibtlevtfibilu tndtciumprAhebtt.htf\’aï ad-buc credideram fubordinatis mcdiis minime toll! primariara caufl'am, nifi fortafîe visfal-fó djci nospanenutiiri,quoni8m Deus pané in liunc vfum códidit.Ed igitur profcâo cau-fa cfßcicns faciamcntum Chiiiti authoritas» ipfius veibo declarata : fed an inde cófequitur in ilia cnunciaiioiie pancm idcirco non dici corpus, quod ex Chrifti paéto fit ipfius corporis facramcntuni fiue fignum minime fal-lax ? Deinde fi vifibilis panis præbet vifibilis corporis indicium , duo nobis hie oftende: vnuni, quinam cum patribus confcntias, qwi fummo confenfu docent aliud in facraincntis videri, aliud intelligi ; alterum , quibus tandem oculis corpus iltud in, vel fub, vol cuin pane realiter amp;nbsp;fua fubftantia prxfcns, vt vos do:ctis,ccrncrc amp;: intueri pofiitis. Nam alio-qui corpus quidem Chrifti in fefc verc vifibi-Ic amp;nbsp;palpabilceflc agnofeimus, quod tarnen in myfltriis inuifibile dicitur,quaccnus rcipfa q (idem fituin in coelis vifibilc amp;i quale in fefe efl,hie nobis inuifibilitcr intelicctui videlicet noflro ) agnofccndum,confitendum,amp; fi-dcfpiritualirer communicandum, veriffinic amp;nbsp;efficacifsime prçbetur. Quçtu poflea profers dc Theophylaflo, Daraafeeno, Euthy-

D A N. H o F Al A N V M. mioiquos d icis aucrfatos fuifle figni feu figuræ nomen vide ne perperain torferis. Primùm enim aliud eft nuerßrt •voces HIm quafi falfas îut prophanas (quibus paffim vfi funt patrei, turn rt facramenta à rebus communibus dii-fcerncrent, turn vt inter figna amp;nbsp;res fignifica-tasdiftingucrcnt)quam in illis vocibus vt am-biguis,ncque mylteria fatis pcrfpicue cxplicS-tibus no prorfus acquicfccre. Thcophylaólus Certè in iq.Marci amp;nbsp;Iohan.6.non dixit panern Î[ûi in myrtcriis manducatur no effe figuram, ed dixit wo« ejfe TANTUM figuram, fid «/ySwac4r«e?»,quamparticulam ncicioan cade fideomiferis qua ert deleta in editione Romana Græca,quum in Bafilicnfi exemplari bonæ fidei legatur.Sed quum hac de re fit vobis fatis fiiperquein orthodoxo confenfii gt;nbsp;quem tame aduerfum nos citare aufus cs,rcfponfu m ,Jno' lo pluribus Vt igitur facramenta turn ab iis fignis, quæ meræ funt imagines, difeer-nerem,f vt fi de fimulachro Cælaris loquens ditam, Hoc eft Cxfar ) turn ab iis quæ return quidem fignificatarum exhibitionem amp;nbsp;recc-ptionem,fed humanarum, amp;nbsp;ad huius dutaxst vitç vfum pertinentium includunt,diftingue-fein, ( velliti quum nuriius in venditione tra-ditus arra vocacur,amp; quum annulo fponfæ dato tribuitur coniugij promifsi nomen ) Me-tonymiæ de qua nunc agitur adieci Sacramen-talis Epithetum,vtfacris iftis fignis peculiare: cuius vim non femel, ac præfèrrit» quæftionc 48,amp; 2Ïhis verbisexplicaui.tgt;J/eto«jOTM7» Sa~ cramtntalem ititelltge y qua fit vt fignum dteatur id

e/fe lt;ui exteruü finßbus congruente analogia (ß ex Deivoluntate jigntpcando ßc exhtbetur ‘vtfimul tntelleüui fidet pritbeaturra tUaßgntficata, vere AC' reipßßtrttualtter rectptenda amp;nbsp;obßgnandA.Xt in:ud tibi non fatisfacit. Tro^t entm myflicidn-quis, fol.23. w0« eximuntur a doElrtna trvporum RfoetoricA,ßdtnde nslimAntur.^^cc etiam Synecdoche vcftra à Rhetorica Synecdoche quic-quam differttvc negate nequeatis tropum à vo hu in fubiecto,népc in vocula //ocneccrtariö conftitui, qui tarnen non definitis vr-gere. Sed quorfum illud? Necenitnaüiunft* grncri differentia mutât eius tropi genus, fclt;l eins ccrtam fpecicm conftituit •• nifi forte pu^ tas cum qui hominem dicat cfle animal ratio-nis particcps,animal quoddam extra fubffan-tiæ categoriam ftatuerc.Q^id ampli us?Dr/wr tio ve^ra{ inquis) J-/etonyrntA non congrwt.^!e-' cogita igitur quo alio tropo dicatur aliquid cffeidipfumcuius duntaxat fignum eft,aut quo fignificatz? rei nomen ipfi figno attribua-tur.Ego tn fcholis hunc tropum didici Metonymia tn vocari.Vos quidem ipfi imptudetcs pod Synecdochcn in fubieâo poficam , Me-tonymicum inde prçdicationis modurn inui-ti cxftruitis, quum corpus Chriiti vulti«^ in, lt;nbsp;vcl fub, vcl cum pane conttneri, amp;nbsp;ideo corporis,pane content! nomen,pani,id cft,con-tinetiattribui, quæ certè eft Mctonymiç fpc-cics. Et tarnen, fi Deo placet,rctine-tis. Quid ampliusî'Sr^,«, inquis,fo..23.prlt;t-i bftionem (3- obfignanonern carports mAgntfice con-ctjßAmiposleatnueäoMetonymtA tropo enpu,

diffipat imperiiiorcifrerpetufi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludtfi-

catur. Grauis fine accufatio, fed quo teüc probata?ipfometBcza,fcilicet, qui in fuis illis ‘luçftionibus dicit,p4«rw er vinHm accipere re~ ^^mßgnificatarumnomtnai tjua/i id ipßtm effent ‘jfKtdJignißcant. At tibi Deus coodonct, quod hic tu mihi immercnti conuitium facis: amp;nbsp;ita me bene Deusamet,vtludificari neminem in re tarn feria nico ipfius cxitio volui. Ego in meis omnibus hac de re feriptis, rationc red -dens cur figurata potius quam propria enun-tiatione Dominus Gtvfusin illa fuæ Cœnæ Inftitutionis parte prçcipiia,hâc eius reicaufâ attuli quçft.85,86, amp;nbsp;Zï^.tjuod licet propri£ amp;fi-guratci orationn eadeßtßntetta',tiimen multi) ßgni ficantter cß expreßior, acproinde ettam multo vß~ tatiorfithdc ßgurata lo/^uendi ratio, quamß pro-prie loquendo dtcerentur figna rem ahquarnßgni-ßtare. ^Q^m entm idipßtm effe dtcuntur quod ß-gntßcantianimam fpeckintü à re quot;vißbili adinutß-htlem contemplandam ti)fide apprehendedam vc' hementfui traducunt,qM eßßgnoru quot;vfiu, Sedßn-quiSjfo.aj.a aho loco nö dtxifili pane eßeßd quaß effe cerpui.Itdque non erit tn Cana prabttto Cor-porUßdquaßpribitto.l^noicc mihimi homo, petisprincipium.Nam ftare nullo modo tua pofsitconclufio, nifi probaucris, nullam cfle Vera ipfius corporis Chrifti prçbitioncm nifi corpori noftro fumendum pratbeatur. At nos pane quidé amp;nbsp;vinû corpori,res oculisvidcn-das,amp; corporis organis, licet nô vt rcs vulgares,fed vt figna diuinitus inftituta fumédas da ri ex facrisferiptis omnib’ didicioius.Chriftu

autê ipfum,quc in Ccelis nûc amp;nbsp;nô alibi eflci amp;nbsp;ad confununationcm mundi vfquefuturu ex Dei verbo piano ac pcrfpicuo docemus:amp; cuius in corpus noltrum rcalis iraicélio,(ctia fi vobisamp;pontificiisconcederetur ) nihil ad vitam ætcrnam amp;nbsp;Spiritualem vitam faceret» menti præberi,fidei manu amp;nbsp;orc fpiritualitcr prchcndcndû amp;nbsp;ctficacifsimè applicandu crc-dimus.Hic noshallucinari poftquâ ofiéderis, tûc côclufionib’ ifiiufmodi tuis aflcntiemur» Sin minus,fatis intelligis cur tam futilibusat-gumentis non pofsimus à noftra fentétia de-duci. EtnciftudOy ASIdiutius te offen-datjfcito me authoritatequoque Auguftini adduélum illud fcripfifle ,quem locü in mcis illis quæftionibus non femel citaui, nempe cx quælkin Leuit.57. Soient ( inquit 'jraejuttfi-gfiificant,eiM rei tjuatn fignificant nomtne figntji' cart.HtncdtUum^Tetra erat ChriHta. Non entrn dixtt t Petra figntßcat ChriPlnm , fid T ANquot; QJA Ai hoc ejfet ,ijuod vù^ue per Sabsiarr ttamnonerat.fidperfigntficationem. Et neexct-pias illic agi de veteris fœderis typo,ipfePau-li fcopus oftcndit,conferri,non quatenusim-paria, fed quatenus paria funt,vtriufq;fœderis facraméta.Et de his quidé tuis maltdiccntiffimishaftenus diftum cHo, qui-bus nihil minus effcâum fuifle dico , quàm quod tu fiuduifti, 7® pinor videlicet in inftitu-tionis verbis efferctinendum, facramcnta-lem Mctonymiam explodendam. Nunc tandem ad meorum quorundam argumento-rumrefutationem abstc propofitam accedo.

fol.26,a. Expedabam primo loco longe aliud amp;nbsp;fortius argumentum , nimirum ex Dei verbo direclè depromptum.

Hocftoneftfoluereargumctum,fed ludifi-cari.Primus fyllogifmus direétè petitus eft ex Dei verbo, id eft ex connexione præceden-tium cum confequentibus. Hoc tutricasan-tea vocafti , quum tarnen vnum fit ex iis» quæ ad falfam alicuius loci interpretatipnem coarguendam requiruntur. Alij duo fyllogif-mi pendent ex fupcrioris fundamento , ac proinde à Dei verbo.

Concedisergo primum fyllogifmum,id eft eaetcrorum fundaincntum. Sed iterum ex te qu^ro,folumne panem demonftrari putes,an ctiam corpus? Illud fi concedis , à teipfo amp;nbsp;tuispenitus diflentis. Sin veroquod verbo concedis, re negas : an non optimo iure in te retorfcrim, quod tu immeritó milii obiicis? hoe nimiruni efle indicium ludibundi animi, inretam aidnaj^ quidem facra?

fol.27,a. Ad qiiæfiioncm num tropusfit in verbis Chrifti,Hoc eft corpus mcum,amp; nu enunciatio fit figurata, nihil facit ilia ex verbis Inftiriitionis contexta argiimcntatio,quu diuerfa; fint quæfliones-sfel rî pxT» amp;nbsp;de modo prædicationis.

■ Quafi verb quæftiones diucrfæ tarnen elfe connexæ non pofsint : amp;nbsp;ita quidem vt vna tanquam conicquens ab antécédente penitiis pendcat. Quid aurcm magis connexum effe poffit ad aliquid alt;Su confiituendum, quàm materia amp;nbsp;forma? Materiam elfe negare non potes id quod dicit enuntiatio. Huius forma fi non cft prædicationis modus ad coftituen-dam fermonis ranqiiam orvur vcl fot'sxTsr, amp;

■) nos idcirco non loqui, vt mtelligarour, fiuepropriè fiue figuratéloquamur.

fol.27,a. Sciendum eft quod hæc ratio que eft prædicationum , vana fit ad ncgandum n f»Tor in præmiflîs verbis Chrifti,quum impro-pria prædicatio non raro t» fm-iy Verborum admittat.

fol.27gt;b. Argumentum tertiora non valet à rcmotione rcgularis propofitjonis ad pofitionem figuratç.non conftante fufficien-tia cnumcrationis. _

Barbare amp;nbsp;obfcurè loqueris,amp; ambiguu eft iftud Regulare, quod ft ad modum prædica** tionis referas , comperiemus rei facramcn-tariæ vfitatiorcm amp;nbsp;expreffiorem eCTe figu-ratum ilium fermonem quam proprium. Cæterum boete puto voluifle fignificare, no confequi figuratè dici,quicquid proprie non dicitur,quoniam quçdam dicantur impropric quæ tarnen figuratè non dicantur; id eft quæ-dam improprie dicantur,cuius tamen oratio« nis partes omnes propria fignificatione acci-piantur.Denique tria vis efte verarum enun-tiationum genera,ac proinde cxclufo vno,al-terum non poni, nifi tertium quoque tolla-tur. Cedo igitur,quodnam eft iftud tarn diu cçlatum arcanum ? Hadenus enim piaculum fuit TO fimr Vila vcl leuiffima fermonis imprû-prietatc contaminare.

fo.zy.b. Eft tcrtîû quodda genus cnuncia-tionu in facris litcris, quod nihil minus eft q reguläre , ncc tropum quo mutetur propria fignificatio in vlla diftioneadmittit: quod fin gularc amp;nbsp;inufitatum vocatur.Hoc probo hac propofitionc,quæ nee regularis eft nee figu-rata,Deus eft Homo. Hæc non eft regularis, quia non conuenit ex quinque prædicabili-bus; nee poteftcitra hærcfin dici figurata feu Tropica. Pone enim tropum in fubiedo, amp;nbsp;negabitur Chriftus verus Deus. Finge in prf dicato,amp; non cric verus Homo. Da in copula,amp; fubieftum 8r prardicatum carationein-ficies. Qu^um igitur nee regularis nee vfitata fitilla cnunci3tio,amp; vera tarnen,neceflario tertium quoddam genus conftitucndumcft, quod D.Philippus inufitatum appellauit.

ImmöftareliTC tua trimembris enuncia-tionu partitio nullo modo potcft:quod melius apparebit,audita iftius inufitatæ prçdica-lionis definitione abste tradita.

fol.34,b. Inufitata prædicatio cftquçdi-fparata per myfticum , amp;nbsp;ncc regular! neefi-gurato conuenientem modum, vnita facro iermonc de fe inuicem verè praedicat.

Membra diuifionis oportet cfle oppofita codémque modo accipi. Atqui rfgulareamp; inufitatü opponi codem fenfu non poteft.Fi* guratum cnim neceflario ad voces pertinet, itidc'm-

D AK. Hoi MAM V M. 69 itidémque reguläre, fi vis illud opponi figu-rato. Italt;^ue licdiftingucdacfucrant enuntia-tiones:in proprias , quæ amp;nbsp;regulärer fuerint: amp;nbsp;figuratas, quæ amp;nbsp;irreguläres fuerint, id eft in eas quarum voces fignificatîoné fuam nati-uani retinctjVt quum dico,Homo eft animal: amp;nbsp;in figuratas,id eft qux verbis aliquo tropo in fignificationem diuerfam à propria tran-flatis concepta fit,vt fi dicam, Homo eft ho-mini lupus. At tu inufitatam mtnifeftè non in verbis, fed in re confideras. Sic enim eam appellas,in qua res funt eiufmodi, vt fecundfi naturærationem vera efle non poffit. Quid igitur hac diu.frone ineptius? Nam fecundum Voceshacpotiusfvt modo dixi)vtendum fuit partitione» Omnis enunciatio vel eft propria velfigurata.Secundum res verb,Omnis enu-ciatio eft aut regularis amp;nbsp;vfitata,id eft quæ ad aliquem ex quinque prædicabilibus modum tcducituf.vel irregularis amp;nbsp;inufitaia. Præter-ea, quomodoftabit hæc diuifiocum eo quod tarn fæpe in kac difputatione inculcas , nem-pe amp;nbsp;banc enuntiationem Dcm eß: Homo -, eïinrptumeum, amp;nbsp;Hoevtnum eftß.nguü ment, effe proprias , qubd fingulæ earutn vocesTOpDW fint accipiendæ, amp;ta-tncnimpropriûcft'e iftarum atttibutionû mo dû? Nâfihoc valet, nullis crit tertio iftituo gencrilocus,fed fubdiuifionenpus fiierit,hoc videlicet modo, quû negate nó pofûs figura-tasfub impropriis côprchédi.Oinnis cnûcia-tio aut propria eft aut impropria. Iinpropria veto vel eft figurata vcl inufitata;quas fie de-c. iij.

finics,vt propria fit in qua quod ad voces atti-net,propria fignificatio feruetur.-amp; quæ quod adrcmipfam attinet,ad aliquem ex quinque prædicabilibus modûreferatur:Impropria ve ro vcl ea cuius li ftniy fit figuratum, quauis ad aliquem ex quinque prædicabilibus modum referatunvel ea quç i^fimjJ feruato,ad nullum ex prædicabilibus modum reducatur, fed fit extra ordinemhaturæ vcra, idcoquefit irregularis.Quod fi hæc tria membra vclis, ficut faétum oportuitjfimili modo de ipfis tantiim vocibus accipi, no modo falfum erit impro-prium elfe modum attributionis in qua tame tibi7»p»T0|iferuetur,fcd etiam coincident mé-bra duo cum tertio.Nam amp;nbsp;propriæ amp;nbsp;figu-ratæ multæ funt cnuntiationes tumvfitatæj videlicet communi fermonis vfu approbatæ: amp;nbsp;quædam contra inufitatæ amp;nbsp;anteainaudi-tæ , quæ vel vtMvpcu amp;nbsp;infeliciter excogitate reprchcnduntur, vel vt dextrè cxcogitatæ lau dantur.Videsigitur,Hofmâne,veram amp;nbsp;per-feftam cfle diuifionem quafum vfusiÄ»? diflercns,nempc,enunciationem omué quolt;l ad voces ipfas exquibus componuntor atti-net,vel propriatn vel impropriam,id eft figu* ratam efl’e oportcre : nee illius longè maxim* amp;nbsp;nunquâ fatis laudati Viri D.Philippi»cuius authoritate quum libet abutimini j hanc fuif-fe fcntentiâ,vt hæc tria genera inter fc tanqoâ opponerct: fed ipfum rcgularcsgt; habito rerum ipfarura refpedu , fiue pro-priisjfiue figuratis vocibus expreflas, oppo-fuiffe irregularibus,quas inufitatas vocar, vt-pote

D A N. H o F M A N V M. 71 pote quæ non nifi extra communes naturç leges, veræ elfe poffint.Iam verô quod ad banc propofitioncm abs te pro excmplo defum-ptam attinct, nempc Dent efi Homo, propriâ illam modis omnibus efle,id eft amp;nbsp;nbsp;nbsp;7® pMWj

amp;x?*'wi'elt;Wo/4(',dcfcndit Thomas,orthodoxus. ii lolidiffimus in hoc argiimento difputator, partefummæ 3,quæft.i6,art.i. Tropicumta-men efFe 75 piTTïi'vniuerfum , amp;nbsp;ad regulärem- • modum reuocari pofFe, oftendit ilia eruditif-fima Comoncfactio Ncapoli Ncmctum an-no fuperiore édita.Ego de huius enunciatio-nis veritate nihil ambigens,quid de ipfius vel proprio vel figurato loquendi gencre mihi vî deatur, dicerc hoc loco amp;nbsp;tempore non con -ftitui.Tantum dico,fairumcffcquodais.nctr.-pc qiiod hæc enuntiatio, TyeM eji Homo, non pofsit citra hxrefin effc Tropica. Quid enim obftat quo minus vera (ît, amp;nbsp;tarten figuratè' enunciataP/wjöJnquis.y» tropw ponatur tn [ùhte-~ do non erit verm ‘Deui:Jiinigt;r£tiici!ito,non ertt verm Homo.Scihcct. Quid enim obftat quo mi- ' nus verus Deus fit,amp; dicatur, nomine tanicn Dei,quod propric eifcntiam Diuinam abfo-lutè fignificat, non fine aliqua tropi fpccic ad hypoftjfin Fill) accornmodata: amp;nbsp;cum aliqua' ctiam Synecdoches fpccic vfurpata pro Filio Dci non diftinâè in fiia Diuina Elfentia cô-fiderato, fed vt incarnato ? itidémque quid prohibée Hominis appellationem, quæ pro-priènaturam humanam in concreto viiiucr-falitcrconfideratam déclarât, ad indiiiidiium illud,non abfquctfopi alicuius fpccic, redigi, e. iiij.

quod Filij perfona hypoftaticè affumpfit? Quid fi et 1 â dixerim Verbum amp;nbsp;Hominem il lum non elfe difparata,quod ad fubfiftentiam attinef.quum liorao ille nó in fefe,fed in Ver bo fubfirtat:amp; hac ratione prorfus regulärem elfe banc cnunciationem, indiuidui videlicet de feipfojquamuis nullum talc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extet

in return natura ? Quid ? an non larn propriè fit,ac proinde propriè quoque dici poteft fa~ élum,quod extraordinario amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuina

fua virtutc vel femel facit aut fccit Deus» quàm quod ordinaria amp;nbsp;vfitata ratione fieri videmusiquum vnus amp;nbsp;idem Deus amp;nbsp;natura-liter amp;nbsp;ü^iptwix^f, imo etiam lt;ùnlt;f\xniuïf quic-quid ipfi vilum eft operctur ? Vt ad ré redeä, cuerfo tuo illo inufitato enunciationum généré, vttuquidem illud inueberc in illam enunciationum diuifioncm voluifti: amp;nbsp;ftabi-lita mea , manct firmiffimum meum dilemma, nempe quum difparata fintpanis amp;nbsp;corpus Cbrifti, ac proinde propriè , id eft propria fcruata vocum fignificatione, panis verè elTc vel dici corpus Cbrifti non pofiit,amp; vetum tarnen efteoporteatquod Cbriltusdixit, confequi panem figurate dici corpus. Ita-que n ill tibi gratificari vellem, minimè labo-rarem de iis quas fubiicis,vt quæ D.Pbilippus de fobs illis inufitatis enutiationibus de Filio Dei dixit, ad facramentales quoque oftendas pcrtinerc. Placet igitur in banc quoque tuas refponfionis partem inquirere, fic tarnen vt cætera quæ in Bremenfes 1 bcologos, virulenter profeéto amp;nbsp;malcdicè, fcrib.s, præter-mittam.

Dan. h o m a n V m. 7J mittam. Quorfum enim illos cuiufquam,negt; dum mco patrocinio cxiftimauerim indige-rc? Agedum igitur,ponamus iUud tertiutn genus inufitataru de Filio Dei incarnato cnu-tiationum, quorfum iftud ad facramentalcs dequibus agimusenunciationes?

Id eftjtejpfum refcllcs,qui dixtfti hoc eoû-tiationis genus Singulare à veteribus didum fuifle,quod D.Philippus inufitatum vocauit. Ego de vocabulis non temcre contenderini, amp;nbsp;illud fané vêtus ifti nouo prætulerjm. Scd auftorem faltem illius veteris appcllationis aliquem proferre te oportuit. Vtcunque vero fefe res habeat,fi Singulare iftud eft enuntia-tionum genus, quinam iftud applicaris turn Hypoftaticæ tum Sacramentali coniunöio-ni , quæ dux res non fpccic fed toto gcncre differunt ? Refcrtur enim hxc ad Rclationis, ilia ad Subftantix Categotiam, fi modo ad vllam Categoriam Deus reuocari potcft. Scd audiamus tarnen quomodo iftud probes, id-cftjteipfum coarguas.

Hxc cnunciatio Hoc (idefthicpanis ) eft corpus mcum,non eft regularis, fiquidem di-fparata propriede fe dici non pofl’unt, vt ait Beza,amp; nos ei adftipulamur.

mia, quæ modo ad Topuroi», vt eadem fitre-gulariter amp;nbsp;propric diôta , modo ad JïÂvutui refertur , vtfcnfu reguläre fit, quod tarnen fit figuratè diâum. Itaquequum dixi difquot; parata propric de fe prædicari non polTc, regulärem prædicationcm Jiswo/df non cxclu-fi,id eft quæ ad aliquem modum ex prœdica-Inlibus refcratur.Itaque propriè non dici.fed figuratè»amp;regulärem tarnen effctAiwiU'inter fe non pugnant.Quod fi roges ad quem proprium attnbutionis modum illas figuratè conceptas enuntiationcs cenfeam referen-das,refpondcbo ad accidcntalcs relatiuas ; no quôd corpus fit accidens, fed quia hoc accidit pani, ex volûtate Filij Dei nobifeum ita paci-feentis, vt panis ille alioqui pafeendis corpo-ribus in hac vita deftinatus, fiat facramentutn corporis Chrifti,vfque adeo verè noftræ mé-ti fignificandum, amp;nbsp;per fidem fpiritualiter ad vitam æternam in nobis obfignâdum, vt pro-pterea figurata loquutionc lignificantilfima panis ille dicatur efte rcsipfa cuius eft facra-mentum. Quprfum autem iftudad tuumil-lud inufitatum , faluo manente TOTpK-rJ, quod ego fublata vocum propria fignifuatione tol-li afteuero ? En quomodo mihi aflentiaris, nempe vt redum cura obliquo confentir. Quid amplius?

Deinde hxc enunciatio non eft Tropica, quia 7» fini? feruat in fingulis portibus, quod tropico generi ncquaquam competit.

Pen's principium.lam cnim quod aduerfus copulæ Metonymicum tropum dixifti , ali-quoties refiitaui,amp; tu jpfefaterisaliquid tro-pi inefle in copula,fol.64,a.

Secundo,Tropica non eft,quia non potcft Teduci ad regulärem amp;nbsp;magis propriam, id quod in figuratis nunquara non fucccdic.

Imo ipfa figurata eft regularis, fi ihiyaiiu/ fpeftes. Et ad propriam quoque turn verbis turn ipfa fententia reduci gt;antea prolatis ex ipfo Dei vcrbo exemplis probaui,

Quum tute agnofcas maximum ilium vi~ rum quern hodie ingrati difcipuli tanquam pilam vcrfatis,ad nottram quam vocas Meto-nymiam accefsilfe fol.36,a. quo pudore,quæ-fo,conaris illum,arrcpto illo inufitato enun-tiationis modo non ex Theologicis, fed ex Logicis illius fcriptis,in partes tuaspertrahe-re ? Deniquequum fit illud maximum inter hypoftaticam vnitionem , amp;nbsp;facramentalcm fignorum amp;nbsp;rcrum fignific^tarum coniun-äiouem difcrimen,quód ilia veta fit lt;sisi~ ç!W7/,ifta verb tota n hil in ipfa fignorû eflcntia, fed duntaxat in vfu , neque illorum fed noftri duntaxat refpcéhbimmutans ; quid vobis in mentem venir,vt rerum toto genere diuetfarum cnuntiationcs ad eundem prçdi-

^6 Re s P o N s 1 o. -A D cattonismodum referati}? Qnód vero à fco-po abcrrans vt me cum D. Philippi veris di-fcipulis committas, adiicis cnuntiationes ik las,Deus eft homo, Verbum carofaóluin eft, mihi non vidcri veras per Communicationc

, quum nec Dei vt Hominis nomen fit i/iónMw nMi'/TiyM , verc dicis :fed itavt agnofcam meipfum vfurpafle â«»«r nomen -, quum ncqucin Dei nomine iw*abfo-lutèjfcd perfona Verbi fignificetur,nequcHo mo vel Caro vniuerfalitcr fumatur,fed pro indiuiduojamp;quidemnonin Cde, fcdinaflu-mente Vcrbo fubfiftente. Dcnique fcito me in hoc toto myfterio à D.Philippo beatifsimj amp;nbsp;nunquam apud vere pios intcrituræ me-morix viro,id eft ab ipfa vcritate.ne tantillii quidem difsiderc , etiam fi eandem per o-mnianeque explicationem ncquc mcthoduin adhibeam.

In omni propria iamp; regular! attributione vel Genus, vel Differentia , vel Proprium vcl Accidcns dicitur de Specie vel de Indiuiduo.

At Corpus Chrifti neque genos,neque differentia , nequc proprium, ncquc accidcns neque fpccies eft,panis refpcétu.

De pane igitur dicinullo proprio modo poteft.Dicitur tarnen , amp;nbsp;quidem vere,quum a Chrifto dicatur:Ergo figuratc.

Dan. Hofmanvm. -77 nis eft corpus Chrifti gt;nbsp;non eflc Regulärem necpropriam.

Tollis ergo td finir. Quid cnim eft aliud oratio itnpropru, ijuam cuius partes otnncs, Vel cuius partium aliqua , fignificationem mutât?

fol.39.b. Non valet etiam confequentia, quum in enumeratione fpecicrum omittafur tcrtia neceiTario addcnda,ncmpc Inufitata, amp;nbsp;affumatur ilia , quæ definition! non poffit applicari.

Inufitatam tuam refutaui ; figuratam au~ tem,amp; quidem Mctonymicam fatis fuperque à me probatam arbitror.

Nullo tropo efricies vt corpus Chrifti fit idem quod panis, velgenus, vel differentia, vel proprium , vel accidens panis, vel fpecics eius , vt indiuidui. Itaque ifta propofitio non poteft reduci ad aliquem modum regulariu.

Quis veto ita infanit, vt velit irreguläres enunciationes ad reguläres, vel figuratas ad proprias,per ipfum tropum reuocare ? Sed tropicasad proprias fimul atque reguläres, interpretatione tropi reduci antca affirmaui, amp;nbsp;ex ipfo Dei verbo oftendi. Poflremo, fiue ad voces per fe confideratas, fiue ad comple-xum illarum,id eft ad prxdicationis modum, fiueadrem ipfam amp;nbsp;J'wwtu’iftud epitheton

78 Ré s t o N s I o AD inufitatarum propofitionum facramétalium referas : vide quam verè amp;nbsp;quàm prudentef iftud facias, quum ex verbo Dei amp;nbsp;communi loquendi vfu, in iis etiampaiSis vel iudiciis quæ inter homines exercentur, figuratiis ifte fermo multo vfitatior , Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;me-

rito habeatur? qua de re plunbus fuoloco diireremus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

, Si de hoe panepropriè amp;nbsp;regulariter dici-tur corpus Chrifti, quæ conueniunt corpori, conueniunt pani amp;nbsp;contra.

Atqui nafci ex virgine,efurirc,mDrï,pro no biscrucifigijrefurgere amp;c. conuenit corpori Chriftijpaniveró minimc.Et cótra,feri,meti, triturari,pin(ï,coqui,conueniunt quidem pa-nijCorpori autem nullo modo.

Ergo regulari amp;nbsp;vfitato ( fiuc proprio) modo , panis dici non poteft cflc Chrifti corpus.

fol.4, a. amp;nbsp;b. Regularis forma prædica-tionis nûquam fuit à noftratibus Chrifti ver-bis adftri6ta,vt vanum fuerithac in re doâif-fimi hominis ftudium.

Siuedofti fine dodiffimi appellationem, tibijdeincepsob doôiffimi fcilicet Bezæ op-pugnationem clarifsimo futuro Doâori, to-tam rclinquo.Si ferio fie loqueris,falleris: qui tarnen aliis cautum ftudes, ne à me fallantur:

Dan. h o F m a n vm. 79 Sin HftfWKÂf, tu quidcm «fax efto, ne ridendo quidem doâus verum diccrc. Tu vis in fum-ma propriam efle loquutioncm , id eft vt finiy in his de quibus agimus cnuntiationibus fer-uari,fedimpropriumcfle attributionis mo-dum, id eft, vc vos nunctandcmloquimini, inufitatum. Ego än's-aquot;« hæc efle iam aliquo-ties dixi,amp; nfic rurium inculco:quoniam cer-tiffimum illud fit,proprium dici totum,cuius omnes partes propriè tntelligantur: amp;nbsp;econ-trariöimproprièdicitotum, cuius velvnica particulaimproprie accipiatur, etiamfi quod figurate amp;nbsp;vere dicitur,fit J'lai/olif. proprium amp;nbsp;rcgulare.Sed audi aliquid amphus. Si fcnpta D.Lutheri fine cxceptione admittis pro fidei régula,ccce tibi illius verba in lib.de captiuit. Babylonica.Cre^^f ßrmiternon modo corpus Chri fit elfe in pane fed panem ejfe corpus Chrifii, quod egoquidem non video quomodo fiuccum tuo illo improprio attributionis modo, fiuc cum tribus illis quæ mundum nunc totum, vobisaueftoribus, verfant monofyllabis, In, Cum,vcl Sub conueniat.

Alicubi,fatcor,noftrates admittunt confe-qués Bezæ, rcótè videlicet dici panem pro no biscrucifixum, corpus Chrifti pinfi,coqui, fed interpretatione addita, ficut amp;nbsp;Caluinia-niquod in Patribustalcs loquutioncs repe-tiantur, fenfum illis fuum aptant, amp;nbsp;ita tales phrafes tolerant.

quam vcftratcsqiiofdâtam abfurdas amp;nbsp;blaf-pliemas loquutioneslegere. Quorfum ctiim pani applicecur crucifixio , quuro nondutn , crucifixum effet corpus, quum panisdiccre- i tur corpus ? amp;nbsp;quorfum iftuj pinfi amp;nbsp;coqui I de pane Cœnç Domini,quum antca fuerit pi-flus amp;coétus quam fieret corporis Chrifii facramentum ? En igitur quo vos adigat falfa illa facramentalis coniunftionis definitie. Deinde,quçfojcur illam veftratium interpre-tationem retices?nempe quia fi talcs formulje loquendi effent admittcndç,ncccflariô ca ipfa Metonymia reciprocata effent cxplicandæy quam vos tarn pcrtinacitcr repudiatis:qua videlicet rei fignificatæ tribuitur, quod eft fi-gni, vt quçftione Sz.in illo meo feripto expo-fui.Sic dicitur corpus Chrifti creari, cadercin terram, confumi,vidcrt,tangi, palpari, in os intrare,comedi,quæ voces,admittuntur,non quod vos abfurdiffimè fcntitisjfed vt figuratç amp;nbsp;facfamcntalcs,amp; efficacitati Di-uinæ promiffionis fignificandç accommoda-tiffimæ. Quorfum autem ifta ad illas veftratium phrafes ? Quæro igitur à te, an hoc in illis approbes.

Imoadquid conducit italoqui, autquæ ( ncccffitas vt locutionibus talibus vrgendis t difputandi materia augeatur?

Rede amp;nbsp;ingenue facis quod àveftratibus hac in re diffentias.Ncc tarnen officio veri in । Ëcclefia DodorisitahicfungeriSjVtidecuit. i

Da». Hofmanvm. 8i Necenim idaduntjxat reprehendcnda fuc-runt vt inutilia^amp; prçbcntia rixandi materia, fed vt falfa,irnpia, blafphema. Quid autcm Wc facias Vbiquitariis, qui à mora'ento incar-nationis aperte amp;nbsp;furnnia impudcntia cohtc-dunt corpus Cbrifti omnibus rebus etiaffï fubfiftécialitcr reipfa incffc? Verba illorü an-tefignani hac de re paulo anteappofui. Quï-nam verb amp;nbsp;quibus diÜinâtonibus corpus quod fubliltentialiter inell tritico duniferi-tur,metitur,fub piflrino verfatur, amp;nbsp;pani du pinfitur amp;nbsp;coquitur. ab ißis pcrpefßonibus, quantumuis Omnimaicftaticûlibcraris? Sed audi aliquid amplius.Quid fi tibi vcftrates il-li D. Luthcri cxpreflas ac difcrtas voces obie-cerint. Sic cnim illc totidcro verbis in Con-feffione Maiorc. Quedpamfitttdtpfrm U E-RE^^RO‘PRIE corpori Chrtftttrthutcwr propterßcramentalern eontuniitonem. Ergo,in-quics,non ipfi Corpori in (cfe,fed facramen-talis coniuniäionis rcipqótu. At non igitur propriè,fcd figuratè amp;nbsp;)ar7’èbX(!. Itaque Tropicus amp;nbsp;Caluinianus euadct ipfe D.Lutberus. Quid amplius ? Laudac idem Nicolaum Papa vt vcrc Chriftianum , qui Bercngarium coc-geritconfitcri verum Cbrifti corpus,non tâ-tum facramento, fed fcnfualitcr dentibus fu-mentium attcri. An hoc autcm minus quid-piam eft,,quam piftrini mola in formam rcdi-gi,pinfi in maólra, amp;nbsp;coqui in clibano ? Sed ilia fcilicct apud vos Icuicula funt, aut ctiatn Chriftianç Hdci apices.Soli Caluiniani ne au-dieodi quidem funt, fed ludxis amp;nbsp;Mahumc-E j.

8i Respons IO ad tanis ipfis execrabiliorcs. Videt amp;nbsp;audit fixe Dominus,Hofmannc,amp; fuo tempore nifi ca-ueritis,requircf.Sed veniamus ad rem. Negas an concedis articuli mei fundamentum?

Ncgo.Nam hæc régula, (^icquid eft præ-dicatum prædicati.eft etiam prçdicatum fub-iccèi,non caret omniexceptione.Primumigi tur hîc valere debet ille Canon, Mutato généré praedicationisin praimiffis, non emergic confequêtia.Quod igitur de regularibus prç-dicationibusdicitur, non eft accommodan-dum ad inufitatasprædicationes.

Atcgofuprà oftendi inane efle iftud re-centeràvobiï extruftum latibulum inufita-tarum prædicatjonum,quas etiam ft tibi con-cedcrem , dico vniuerfum Chriftianifmum à te fiibucrti,nifi ilia ip fa Regula pofita,Prædi-cati pratdicatum neceflario tribuitur fubie-(fto.Sumamus enira banc ipfam mere inufita-tam quod ad rem ipfam attinet, enunciatio-nem,8e'ctri nulla eft in cota rcrum vniuerfita-le fimili$,Dcus(netrpe Verbi perfona)cftHo mo,pcrfonaliter videlicet, faluis nimirum amp;nbsp;propriis manetibus fingulis naturis amp;nbsp;earum proprietatibus.Si appcllationem hominis ad folam hominis partium integralium fubftan-tiam exclufis carum turn attnbutis turn etiam accidentibus, amp;nbsp;naturalitcr infitis amp;nbsp;aduenti-tiis,rcftrinxeris, quomodo verum erit Filium Dei nobis fimilem efle faftum, fratrem no-flrum eflcjEmanuelcm amp;nbsp;Scruatorem noftru efle?

D A N. H o F M A N V M. 8^ çffe? Quia igitur Filius Dei eft fadus homo, ideo illi tribuitur in carnc,Conccptio, Nati-uitas in tempore,Circuroferiptio , localitasi animalis vita, mortalitasdenique vercamp; per-fonaIitcr,aducrfusNcftorium. Hæc autera omnia funt illius prædicati( Hominis videlicet) prædicata, quæ Filio Dei pcrfonali-ter ex prædicationis neccffitate tribuuntur: quamuis , quod ad perdurationem attincr, elTentialia quidem attributa perpétua in ipfo permaneant , (îne quibus homo nori èffet homo : alia verb non modo penitusad-uentitia vt mortalitas, 8c infirmitates omnet perpeccatum inuedæ, amp;nbsp;ad tempus à Filio Dei afl'umptæ.fcd etiam animalem vitam cô-fequeotes, poft refurredionem incodefie-rinf,qui venit vt nos in meliorem etiam vita nempe fpiritualem adduceret.Imo nifi nobis de contrario priuilegio , cxemptionc videlicet ab omni peccato, conftaret turn ex fcopo amp;nbsp;fine aduentus ipfius, turn ex Dei verbo ex-preffo : qua rattonc valet in nobis hæc Con-clufio,Homines fumus, ergo peccatorcsfqufl tarnen peccatum fit naturæ hominis 8c quidem aduentitiumjeadem prorfus in Fi-lijDei perfona valerct.

Et viciffim,nifi huic ho mini tribuas, per-fonalis vnitionis habita rationc, tumipfain ©•Ó77/7«,tumeius attributa ( hîccnim ceflant accidentia,immo attributa noftri tantùm rc-fpeduab ipfa Deieflentia diftinguuntur)ne-que wonpxJinivr myftcrium conftabit, neque ipfius perpeffionum vis vlla fatisfadoria,nc-f. ij.

84 Responsioad que cffeiäus vllus aut verbi aut facrimentotü extitcrit. En Hofmanne, quoufque vos ve-ftrum illud tipuTir-abducit. Vt autem planius etiam omnes agnofcanc quid ex illa huius Rcgiilæ certiffiinæ ncccffitate denegatacon-fequacur,expendamus etiam quoufque te ifta jnficiario prötiehat.Defceni'us amp;nbsp;afeefus funt mcrcffV'/fêC'iixfl7*;t^5a, localcm circun-fcriptiouein adjungus J corporcis rebus (iue craffioribus fuie fubtilioribus propria. Tri-buitur tarnen Spiritui fanétoàDco ipfolo-hannein compellante , quum inquit, Super ^em inAeris Spiriturnfanttum defeendentem. \e rum eft ergo , in hac enuntiatione myftica amp;nbsp;fymbolicafqualcs fuiit,quas fubinufitatarum fpecic comprehendisJnfpe, Cvlnrni)» eraeSpf~ rttMfinÜM, vcl Sptrttm SantUu erae colurnha,-prædtcata prædicati amp;nbsp;quidem mere xo^Tttfubiefto attribm.

Finis eft diuetfus inter iftiid de Columba amp;nbsp;Coenç inftitutionem.Non columba vifibi-lisordinata erat vt Spiritusl.inctus naturaIn-iiifibilis viderctur coluinbæfpecic,iuxtà ora-culuinjquoda mirtenre Deo Iohannesaudi-uerat. Panis autem Cœnæ ordinatus eft vt cifm ipfo detur, accipiatur amp;nbsp;com edatur corpus Chrifti.

Si in ifta rua liberctinqiiirere, oftenderem Hofmanne, re in fine præcipuo iftiushifto-rix prorfus fiallu^nari. Nec cnim propne vt viderctur inuifibilis Spiritus fanÄus j fed vt

Dan. h o ï m a n V m. 85 agnofccreturChriftus, amp;nbsp;quis velqualis effet,exhibita fuit hçc Columba lohanoi Bapti-ftæ.Scd quid iflud ad rem? Befeenfus qui eft prædicatû prxdicati,népc Columba?, tribui— tut fubieólo fiue rei per câ figiiificatæ,nctnpc Spiritui fandlo. Stat ergo firma hæc Regula, nciDpe prædicatum quoque prædicati attri-bui fubieâ:o,ncquc facramcntalcs quas inufi-tatas vûcas cnunciationcs cxcipi.Itaquc fi va-lerciftud non vis in cnunciationibus de Cœ na Domini, iain ftatucs cxccptioncs excc-ptionum , amp;nbsp;quis eût tandem iliarum tergi-uerfationum finis? pudet enim me refirfare quæ tu pofiea fubiicis.

fol.45,b.amp; 44. Extra præfcriptum veibi Deinon funtplura congerenda. Non dicit Scriptura quod panis pro nobis fit crucifi-xusjvel criicifig3tur,vel quod ad hoc fit ordi-natus in Cœna.Nec corpus Chrifii ad feren-dum,mctcndum amp;c.

Hinc igitiir concludis , prædicata corporis Sefanguinis non effe tribuendapani amp;nbsp;vino, fedduntajeat cfum amp;nbsp;potum , quoniam hæc foil in inÜitutione Cœnæ traduntur. Atqui faltcm fraéiioné te adiiceie oportuit ex Pauli verbis.Vcrùm ,q'-’ocvnqiic te verras, cadem efi parium ratio. Et quod adiicis debodier-nis Maiiithæis id eft Flaccianis, quos tibi rcli gio eft nominarc, bac vt ais régula abutenti-bus, vtpcccaium concludant efte Hominis formamivbi ad modum amp;nbsp;formam redegefis f. iij.

eorum argumentum, tune inter nos difpîcie-mus,vtri Tint magis ridiculi,anqui tam impe-ritè argumentantur,an qui patiuntur fibi iftis nugis illudi.Quod etiam negas reciprocatio-ni locum effe fine diftinâione in ilia enun-tiationCjTJf»« en Howcjquoniâ vbiadabdra-ôa ventura eft fimilitudo claudicet, vide ne tu prorfus àjuîpwr loquaris. Nam quodnon liceat diccrc , Deitoi en HumanitM , verif-làmumeft ; amp;vtinam hoc ex te faltem Vbi-quitarij difeerent, quos tu tantopere offen-dcrc vereris.Sed quid hoc ad rem? Sunt enim Concreta amp;nbsp;Abftrafta vfque adeo rationc amp;nbsp;fignihcandi modo diOimilia, vtquàm ortho-doxum eft dicere Deum , id eft Verbum efle hominem,amp; hominem ilium efTe Deum, feU Verbum in quo fubftftititam fit falfum , im-pium,blafphemum, dicerc Deitatcm cfle hu-inanitatcm,aut contra. Quid mirum eft igitur de diffimilibus non effe ftmilicer loquedum? Deinde an oblitus es me hîc non agere de ter minorum fimplici rcciprocationc,fed prædi-cacorum pratdicati mutuaattributione,quam tu negas,ego,TOyp»TJ feruato, ncceffario fcqui oftendo?Immô quod tu de hac enunciatione abftraftis vocibus concepta profers, manife-ftè contra te facit. Cur enim neque Humani-tatis prædicata de Deitate, neque Deitatis de humanitate dici poffunt: quod manifeftam Vbiquitariorum blafphcmiam arguit? Nem-pe quia falfa eft vel Deitatis de humanitate, vcl numanit.itis de Deitatepratdicatio. Ergo li vera ha?c effet enuntiatio, amp;nbsp;il la effet vera: vndc

Dan. h o F m a n vm. 8^ vndc cfficitur, quia ver« funt ift«, Tieiu tit HomtiSi'iHomoefl Z)rMd,verè quoque Hominis de Deo,amp; Dei de homine prædicata dici, ea quidcm ratione, qua Deus eft Homo, Sc Homo Deus,perfonali videlicet vnione. Ita-quefitmiflimaquoqueeft qua vtor, confecu-tio, vt qua ratione vera cfthæc enunciatio,^^ Hie panif eil corpwmeum,amp;c ^J^deum corptu/sl hiepanie,(ra.tione videlicet facramentali) vere quoque psnis prædicatacorpori, amp;nbsp;corporis prædicata pani attribuantur, falua manente vtrinqueChriftianafide, Si facramentorum veritate atque vtil.täte. Et rurfus qua ratione enunciationes ill«falfæ funt, nempe 'iJ prtjS feruato : neutra inter fe prædicata vel panis corporijvel corporis pani act rib ui falua veritate poffunt.

Imo ne in rcgularibus quidem enunciatio-nibus, ilia régula caret omni exceptione, fi accurate examinetur. Quum enim in rcgularibus f«pc prædicatum fit communius fubie-fto, plura dcprxdicato dici poterunt quam fubieä:o congruant.

Sapienter Ariftotcles vt cætera omnia,no fimplicitcr, fed, addita cauttonc,rcgulam ilia fic concepit, Oquot;71« mpw mpou nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itt

Tîcaû-nt xj’T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fnâtiffï'W. Itaquenon

debuifti communias dehnirc, qeód pluraei attribuantur quàm (ubicftotfcd quod de plu-ribus dicatur quàm fubicélum.Ncquc conft-f. iii).

88 Responsioad dcratur in applicatione huius Regulæ» sunc prædicatum copaunius fubieâo, fed an quod attribuitur prædicato,id ell pra-dicatum præ-dicatj ei attribuatur,quatenus ipfum enuncia-tionis prædicatum dicitur de lubieâo, Sic, exempli gratia,In hac enuntiatione Homo tsi fi animal communius eft nome quam Homo, tarnen quicquid deanimali dicitur earaiione qua dicitur de Hominis fub-ielt;5lo,conueniet etiam Homini, ncmpe vt fit fubftantia corporea, animata, fcnticns : nara hacipfaratione dicitur Animal de Homine vtdc fubiedo. At fi fpedes aliud aliquod prædicatum de Animali, quod deipfo quidc dicatur, non tarnen quatenus Homini attribuitur,turn nullus eft locus huic regulæ, non quod patiatur cxceptionem , fed quod de iis demum prædicati prædicatis agat, quæ funt

Sic, exempli gratia, hoc ar-gumentum.falfum cft,ncque ad hac rcgulani pertinet,^gt;«gt;»4/e^genm^Horno til animal,Er go Homoeflgenut. Nam in propofitione Genus dicitur de Animali,non vt Animal dicitur de Hominis fubiedo in AlTu mptione,ncmpc vt primum i'ó»w«,fcd vt fecundum wD.uÄ.Itaque eft in Animalis voce. Eadem ratione falfo fic concluferis, Animal dtmdttur in rationale velirrationale, ncmpe vt fccundfimu«. Homo efl animal,vt primum rnyuaiErgo Homo dtutdttitr in rationale velirrationale, vel, Animaleiinentriusgeneris trtJÿUabum,Honto eFl animal, ergo eFl neutriusgeneris f^triumfyE h^arum, Nam in propofitioneaccipitur animal

Dan. h o F man V m. 89 mal pro vocabulo, in affumptione prorefi-gnificata. Vndc etiam confcqiiitur ,quum agat Regula de prædicat» prædicatis , qnæ ipfi aitribuuntürwf K^St'proindc in-tcll,genda dc attributis vniuerfaliter, vt fi dicafn»Ho7wo eßantm»l. n^ninmleßJen[its par^ ttcepJ.Ergo Homoeït ßnfut parttcepr. Nam hoe animalis attributum vniuerfaliter de omni animali dicituriac proinde de omni hominc. Item de attribiitis (ingulariter, vt in hoe ar-gumento de quo nunc agimus,quod eft expo-ftcorium amp;nbsp;proprium , quia propofitioncs funt fingularcs, amp;nbsp;fic reftè inftruitur in prima figura.Hic panif eil Chriilt corpus. Corpus Chnilt fuie priffitm. Ergo hie panes eii paffeu quo argumentoduciminiad incommodum. Sed fic etiam fyllogifmo J^/xirx^arguimini in fe-cunda figura , (forpus Chrtsh fiiti pajfum. Hie pAnis non eiipaJfui.Ergo hicpanti non ejl corpus Chriilt.lLt quod dico de hoc pafsionis praedi-cato corporis Chrifti mere accidcntali, de tæ teris quoque fimilibus intclligcnduin cfTc conftat,ac multb magis de ipfis corporis pro-prietatibus tlTcntialibus. At fi particulari-ler dicatur ptaEdicatum prædicati, tunc non dicetur (Df nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J idcoque falfa fuerit

ratiocinatio,quia conftabit ex matori propo-fitionc particulari in prima figura; vt fi dicas, ^Itjuod antmal eil tjuaàrupes ; Otnnù Homo eil jintrnal-.E.riio omnis hoyno eil ^uadrupes. Itaquc concludü Rcgulam illam bene explic3tam,amp;, prout foirant Aiiftorelis verba, bené intcllc-6tam,neccirarió vcram cfic,vtpotc quç fit fyl-

po R E s P o N s 1 o AD logifmorum affirmantium primæfigurae , a quibus cætcri omnes pendent, primum fun-damcntum.Syllogifmi veto funt inutilesnifi fcmper amp;nbsp;fine vlla cxccptione concludant- vt nifi hçc régula reétè intcllcâa,ficut redè tra-ditaelt,fengt;per vcra fit,oninem ratiocinatio* nenj corruere oporteat.Et hoc quidem, tibi, Hofmannej fchola noftra philofophica re* fpondet,quandoquidcm nos in hæc logica diuerticula pertraxifti.

Sinaturaliscftenunciatio,aut idem dici-tur de femctipfo,aut non idem fed diuerfum. At neutrum verum cfl:Ergo naturalis ilia elfe non poteft.Quid ad iftud refpondcs?

fol.45.b. Conccdo , quatenus enunciatio hæc facramctalis ncgatur elfe naturalis. Quod autem idcirco ncgatur efle naturalis,vt prçdi-catio cuadat figurata.id improbo, amp;nbsp;ad fupe-riores rationes te remitto.

At cgotCjomiffis etiam foperioribus tua-rum vix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rationum refurationibus,

dico te ludere in Naturalis epithcto,quod po tuiniamp; dcbuiftiqiifl aceufatoris partes agas, intclligcrc à me vfurpari pro cnuntiationc -rtTïpMTvy, id eft vt verba propria amp;nbsp;naturah fua fignificatione fon3nt,accipicnda.Hoc,inquot; quam,

qu3m,non potuiQi nec debuifii ignorare^quia huius argument!conclufio his verbis conce-ptacft » port abfolutam dilcmmatis explica-tionem^T^/Zar efgt vt neutro modo naturalis fi‘ Xf propria effepoffitilla enunriatio. At t|* naturalem vocas cuius veritas à natural! amp;nbsp;ordinaria vi amp;nbsp;ordine naturæ pendeatiquod neminem vnquam de Sacramctis fenfiue arbitror. Itaque quum naturale fiue proprium oppo-fucrim figurato, fi naturalem effe hanc enun-tiationcm mccum negas,qua Hie panis dici— tur efle Chrilti corpus,reum habeo confiten-tem.Sin minus,Sophiftam agis. Difeeptatu r enim inter nos,sitne feruandum tï poTeVin ilia enuntiatione an non ; id eft, fitne proprie an figuratè conceptamon autera an quod per il-1am eft intelligcndum fit extraordinarium,amp; afolavirtutc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pendeai eius ordioa-

tionis efteiâus.Itaquc ftatum permutas,quum eo de quo quacritur derclifto , de eo refpon-des, de quo nullus vobis controuerfiam mo-uit.Subiicio mox probationcs dilemmatis,ac primumquidem duabus ratiombus demon-ftro idem in hac enuntiatione de femetipfo non dici.Quid tu ad ifta rcfpondcs?

fol.45,b.D. Lutherui identicas alicubi vo-cauit facramentales enuiiciationes, non tamê vfitato fcholaftico more quern eruditi fequû-tur,fed fuo qiiodam more,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fo

lione vnionis qua duo vel etiain plura fine di-uerfa,fiuc diftincla, copubntur,amp; vnum efte dicuntur,fiuc ca fit pcrfonalisjfiuc Sicramen-

p2 Rî S P O N S 1 o AB talis fit,fine vfitata , fine imilitata , fiue eflen-tialis,C3tifalis,vcl acci'kiitalis. Sed negata in hocargumentoprædicatio idcntica , non eft ea fpccics quam D.Lntherus alFcrit.

De D. Lutheri lt;5^7ee^p^9tI ego ne qui-dcm.Tibi igitiiramp; tuis( q Jtbus tarnen tanco-pcrc placet apnd vulgus iuToj-j'çxt) jftud impu-tetur,quiproditis quod kpultum feme] opor tint.Etcnim G libet iflas tatachrefes in difpu-tationes facras-inut herc,quid faluum fuperc-rit?Vix cnim ego ac ne vix quidem video quæ non futura fit idcntica enunciatio,fi iftud ob-tineat, quutn in omni cnunciatione prædica-tum copulai i, iV quafi viium fieri cum fubic-élo oporteat de quo diciturJmó,fi verum eft quodanreaex D.Lutherode Capr. Babyionic. citaui,ncmpe credenetn ejfefir miter non modo corpus ChrtHtt efic in pane, Jed. panem ejfie corpus Chrigt;li, quinam non iucrint ow'wi'UjU« pain’s amp;nbsp;corpus, ac proinde verc amp;nbsp;vlitato modo idcntica ifta enuntiatio , Hie pants eif corpus menm^c^wnà tarnen ipfi Pontificij vt pror-ftis «Jt/FocTQK vfquc adco negant,amp;: mcrito qui-denijVt proptcrca traniTubftâtiationem,quafi neccfsitatc hue cos adigente inuexcrint. Tu igi tur ifia fane c«,lt;sfelt;vo»4tc,prius D. Lut herum excufms quam mihi in mente veniHet ipfum accufare,cuius cgo,ctfi hominis,amp; Humana in his controuerfiis non pauca palfi, ramen vt verc cxcellentis Diuiiii org.ini, memoriam amp;nbsp;veibis amp;nbsp;re vcneror.Scd vt hxc omitiam,hoc faltcm ex his tuis verbis colligo , tibi hic inr-pruden ti

Dan. Ho I man V m. 9j prudent! cxcidifl’e quod res ellf, ira videlicet tuis verbis difpoficis,vt vel aliud efle inufita-tas enuntiationcs quàm facrainentalcs.vcl do pliccs efle fjcramcntales,v(itatas nempe alias, Scalias inufitatas oporteatjquod fuperiora o-mnia tua de inuiitatis cuertic. Cactcrùm idcnticam hancenuntiationem ftatui no pof-fe,primii(n ex hoc duplici connexo principio demonftraui , quod videlicet cnuntinionis identicastcrmiiios oporteat cfTe mawfZKf, id autem ftatuidehis non poffit, nili prius vel panis fiat idem quod corpus,vel corpus quod panis.Quid hic verb reprehendis?

Hoc reprehendo, quod falfb cxiftimas hâc chunciationcm foreidcnticam fl vel panis in corpus, vel corpus in panem mutaretur,id eft hpc fado pofTe hâc orationcm vtriufque, panis nirairum amp;nbsp;corporis, appellationem rcci-pere : quum tarnen aqua in vinum conuerfa, nori pofsit dici Aquam efle Vinum , quurn aqua dcfierit,amp; tantum fit vinum.

Imo neceffaria ell prorfus mcaCondufio, quia manentibus difpararis fynomymta tolli-tur,quæ tarnen ad identicam enuntiationem abfolitte ftatuendam imprimis requiritur. Quod autem ilia mutatione fada negas tame futuru vt identica fic euadat enuhciatio,qno-niam ex duobus alterutrum prorfus tollcre-tur,nempe vel panis vel corpus: in co ponis quidem verum , fed falfuin colligis. Nam tunc quoque dici poflet Hoc ell corpus meu,

at non eo quo prius fcnfu.Nam antca pronomen Hoc dcmonßraucrit tunc exiftentempa llt;em,ideóquenon fuerit identica enuntiatio: niutationc verofada , demonftrarit panem non vt adhuc cxifttntcmjfed vt qui panis an-tea fui(ret,amp; hac demum ratione identica foret demonftratiOjVt fi de aqua in vinum mu-tataloquens architriclinus ille dixilTet,hxc aqua eft vinumzficut diciturExod.5,i6,Aaio-nis virga deuoraffe virgas magorum , quum tamcn Aaronis quidcni virga non amplius effet virga,fed vere muiatain verum ferpen-tem: pro virgis autem magorum Sata ferpenquot; tes verosfuppofuiffet , nifi malimus magos vfos fuiffepraiftigiis : quod loquendi genus non ignoras tum vobis tum nobis à tranffub-ßantiatoribus obiici.

Si nihil hoc ad vos attinet, aduerfum voi diólumnonefto ; amp;nbsp;quorfum communium aduerfariorum partes agis?Scd hoc aufim ego diccre,7v'p)i7tx longius etiam àConfubßantia-tionc quam à Tranffubßantiationc diftare. De altera verb identicç propofitionis à me al-lata,fiuc ad vos pcrtincat,fiucminus,quid ais?

fül.47. Quod ais ex mutua identic! enû-ciati rcciprocatione confequi tarn vere dici poffe corpus Chrifti effe panem çoélû, quam verè diccrctur panem effe traditum pro nobis,falfa confecutionc abs tc dicitur.Nam da-ri non

Dan. Hoe MANvJi. 95 ri non poteft identica prædicatio per non fynonyma : panis auté coélus, amp;nbsp;corpus pro nobisiraditû,fuis diuerfis notis difccrnutur.

Quafi vcrô dixcrim poflc clTc idcnticum hoc enunciacum faluis manentibus difpara-tis, acnonpotius identicam effe non pofTc affirmera.Primiitn,quia oporterct vcl panera in corpus, velcorpus in panera mutari,ac proinde dici vel panera , non qui adhuc effet panis,fed qui anteà fuiffet panis, effe cœpiffe corpus.'Vel contrà:quod fuit racum prius ar-gumcnturo.Dcinde,quoniara, poGta termi-norum mutatione,ftatucnda effet reciproca-lio prxdicatoru ra prædicat i, quæ ta raen ab -furdiffimaeffet amp;faHiffima.Veramautcm ef-fe perpetuo banc rcgulam, quôd prædicatum prædicati,quatenus prçdicatum dicitur «r

( quod tu ipfe grauiter errans erro-rem appellas)de fubieélo quoque dicatur, amp;nbsp;quidera in Identico enunciato reciprocè, an-tea demonftraui.

Præterea tu ipfe hoc réfutas poftca,vbi reftè negas diuerfi de diuerfo prædicationcm effe enunciatum identicum.

Quid ergoPanhicaliiid dico,quum identicum effe hoc enunciatu m nego, ab hoc ipfo abfurdoargumcntans,quoniam videlicet inde confequcrctur diuerfa prorfus pratdicata de eodem dici amp;nbsp;quidem omrgi?««? Num verb in alterius partis dilcmraatis remotione,

quóJ videlicet in hoc enuntiato Hoc eßoff-put meum diucrium à fubieélo nihil naturali-tcr(fiue proprièjfiue fcruato 'nJpifraJ ) dicajur, reprthendendum putas?

Affentior corpus de pane non dici natura-litcr.feu propric , quod hxcatrnbutio ncque fir canfalisjid elt,ncque cfficientis caufx , ne-qiiefinisrnequc accidcntalis.

Ergo tollis 'tèp))7ï'|i,quod tu vis ftabilire.Ni-hil cnim impropne ncque irrcgulariter dici-tur, quod amp;nbsp;verc Ä: feruata propria vocum toûus enuntiati fignificatione dicatur.

Scdli neque clt caufalis, neqiie accidentalis prædicatio,vt tu fateris, faUa eft Metaphora amp;nbsp;Metaphorica interpretatio in vero prædicandi modo facramentali.

Kn oblitus es quod tu ipfe ex mco libre cxfcripfifli, nempe mehoenon dicerc fim-pliciter,fed StnaturHe tfiillttA enMntiatum,Hoc e/l corpus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi ructur v® finvr, fine fi par

tes illiusenuntiathita vt côiëditis,népefub-icâ.um,pridicatum,amp; copula,propria fua fignificatione intcliigautur? itaque nihil in me potuit iiieptiujdici, quàmquod tu ex mcis verbis viderivis colligi.quafi limpliciterillud enuntiatum dixerim,neque cfientialitcr, ne-que caufalitcr,neque accidcntaliter intelligi-Agetanien,audiam quid dicas.

Si corpus pant non ell finis« quomodo pa. nis fignum crit ad figniHcandum corpus?

Die potiùs,Si corpus habet rations 6nis ad pané,quomodo rt gularitcr fiue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finir pa-

nis dicetur effe corpus.- quum id ad quod rc-fertur aliquid,non pofsit regulariter (iue pro-prié dici efTe id ad quod refertur» quum ißa fint duo numero. Sic,inquam,dicitOi amp;nbsp;dixe-rii quod dixi,non quod à me diâum forania-fti : amp;nbsp;ne quid hic à me affingi obiieias, bare mea verba funt , Si eorpiu vt ebuerfum »U^uid

Si corpus pani non cft accidens, quomodo conftabit hæciBtcrpretatio, Corpus die» pro figura Corporis? Geflio doccri concilia* tionem harum repugnantium.

At tu ipfe tibi monBra fabricas. Dixi accî-dcntalcm eflenon poffe attributionem, fi «rf finir feruetur, quia corpus nec fit accidens, nec etiam fi accidens eflet, accidere pofsit corpori.Atego fi figuratè accipiatur hoc cnû» tiatum « vti accipiendum effe aduerfum Vos contendo (idefi fi copula accipietlda efide facramcntali exifiendi modo, qui metonymi* ce per verbum EST dicitur) non dixiac-cidentalera non effe enuntiationem.Nam reuera accidehtalis erit in Categoria relationis: non quod corpus fit accidens, aut accidat pas’ j-

ni,fed quia huic pani,ex inftitutionc Domini, acciditjVt ex communi pane fiat veri corporis verum facramentum , fiuc fiat facra-mcntalitcr Chrifti corpus. Hoc egodixi, quod fi tandem didiccris, er it de quo meritó gelHas. Hincautem illud etiam difce.vanif-fimum efle quod tandem concludis, nempe Quü prædicatiofacramentalisad nullam rc-gularium congruatexplicatione Tropica, ci falfo tropicam venditari. Falfifsinitm tnim eft amp;nbsp;antecedens illud,amp; iftud confequens.

Si panisille effet propric corpus Chrifli, effet quoqut vnitus Filio Dei, ex quo ina ifta abfurdifsima amp;nbsp;falfifsima confequerentur. Vnum, candem efle facramcntaltm amp;nbsp;hypo-ûaticam vnionem.

Altcrum,Chriftum in hoe facramento có-ftarc tribus naturis hypoftaticè vnitis.

Tertiü, cuehi panem amp;vinum in condi-tionem infinité meliorem , quam ipfammet Ecclefiam Dci.Sicenim panis fieret propric ipfummet Chriffi corpus. AtEcclcfianónifi figuratè feu myfticè Chrifti corpus eft,nee fi-delis vllus fit ipfemet Chriftus, fed duntaxat Chrifti particeps.

H®c fpicula nos non lenunt.Nego antece” dens amp;nbsp;confequens. Etfimul iudico Bezam hac colledione exccrâdis errorib* iropheari.

At ego mihi vidcor veftri dogmatis arcem inuafirie. Infitutio veronon clt argumenti folutio.

Dix! propnam efle prædicationem enun* liât! cuius partes otnncs propria fignificatio-ne intclliguntur, quo fenfu poteft etiamna-turalis Si regularis dici ilia prædicatio quae op ponitur figuratæ. Sin vero Naturale amp;nbsp;Regulare vocasjipfarum rerum de quibusagitur refpcftu , id quod naturæ ▼! amp;nbsp;confueto vfufitvcrum, tu mihi affingis» quod nun-quam ne per fomnium quidem cogitaui.

Finge nunc propriam,regulärem» 5f naturalem prædicationcm in verbisfaerse Coena: (quod tarnen à noftra confefsione abeft quam longifsimc) qua confequentia confe-quetur panem hypoftaticc vniri filio Dei,nifi hypoftaticae vnionis modura regulärem amp;nbsp;naturalem fcceris?

Immó mi homo, vagaris extra oleas. Nec cniminftituta eft difputauodc modo feu ra-tione qua fiat hypoftatica vnio, quæ quod ad ilia in nobis hominibus conftituendam atti-f net, naturalis eft ac regularis,quoniam Deus g- ’i-

ficnaturam humanam ordinauit : in Chri-fti vcro perfona , quis nefciat earn eminere fupra omnem etiam Angclorum captum, amp;nbsp;oput Dei omnium maxime admirabile? De hac re, inquam, minime hîc inter nos quæ-ritur , fed de hoc enuntiaco Hie panis eft corpus meum:sitnc propria fignificatione o-mnibus fuis partibus conccptum,ac proinde, propria prædicatione, an figurata dicatur panis idipfum efte cuius eft duntaxat facramen-tum.An verb huiusattributionis veritas, non tâtùm pofita fit in fignificatione fymbolica, (qua: certe non eft naturæ fed paâ:i,in huma-nis etiam negotiis rcgularis amp;nbsp;vfitati)fcd imprimis in rci fignificatæ , Clirifti videlicet ipûa5,iitnori^,qux verc eft ingens ac fpirituale arcanumad totum plane ad propoGtam quç-ftionem non pertinet, co excepto quod vos abfurdifsimc coneludere confucuiftis vna cû pontificiisinempe Chriftum ipfum non pof-fe nobis verc communicari,nifififtatur etiam in terris ipfius corpus,in,vel fub,vcl cum,p3-ne,amp; corpori fumendum, dentibufquc fen-fualitcr quoque attcrendum inferatur ■ quod quoties emollire conabimini, toties quæretis inter extrema medium,quod nufquam inue-nietis.Defineigitur, mi homo, cohorrefeere Bezx verba audiens,quæ nunquam cogitauit, dixit,aut fcripfit,fed difee in difputando di-fpicere, qua de re agatur, Sc quid de quo amp;nbsp;in querndica$.Nemo,inquis, fol50,b. aufuseft regularibuj fpeciebus cöformare vnionis hy poftaticx rationcm.Rciftè id quidem.Nequc

D A N. H o F M A N V M. Ipi itainfanimus , vt boc aufinius vel cogitarc. At ex veftrotam præfraélc defenfo gj frtJ, amp;nbsp;reali ipGus fubftantix corporeæ praefentia amp;nbsp;orali manducationegt; quàni falfa, abfurda, fundamentis noftræ fidei ac fpci ex diametro rcpugnantia,concludantur,fi non ex pontifi-cia tranffubftantiatione, fi non ex vbiquîtar riorum infania, quibus videri non vultis af-fentiri,faltem,quæfü,ex princ ipiis ipfis Chri-flianæRcligioni», tandem, pofitisprseiudi-ciis,ex nobis j(a,TO;^u/t4wzrdifcitc ; 8c eos doce-te, quorum autboritate ac potentia taindiu nimiùm multi aburuntur. Quoniam autem video te iudicare de co quod non pcrccpifii, id eftjVndc hæc mea côclufio nafeatur, quôd videlicet,pofita propria illius enunciati præ-dicationcjfiue feruato Tâ^xrâjConfequitur hy-poftaticè vniri corpus pani , oftendam tioi planius,quod ex argumentorurn meorum fe-rie te vitro cogniturum credideram. Sic igi-turegomet mccum, quum illafcriberem, vt ex argumentorurn ferie apparet. Si propriè paniseft corpus, ac proinde ipfifsimum ef-fentiale Chrifti corpus, vt verba ipfa fonant: primùm oportet aut identicam çfie enuntia* tionem.idcft vnum Âdem dici de Jçmcc-ipfo, autdiuerfum, reguUrialiquaprædica-tionc ex quinque prædicabilibus. Neutrum autem verum efle argumento quarto demô-ftraui,amp;tu ipfe faflusesD. Lutherum quum bancenunciationem vocarct identicam, fuo quodam more fie elfe loquutûtquem fi igno-rauimus, vtpotc nouum Scinufitatum, veniâ g- »j'

faltem in eo mcrcmur,aut vcnjam potiuspe-terc ipfius nomine ab Eccicfia dcbuiftis. Ilia verô fublata identica prædicationc, fopcr-eflc mihi vifæ funt duæ fpccies vnirionis, quœ colorem aliquem induccre vidcren-tur,nempe hypoftatica amp;nbsp;facramcntalis. De hypoftatica cxcludcnda hocargumcnto tgi. De facramentali vero dincruiargumento fe-ptimo : amp;nbsp;fexnim idcirco intcrpofiii, qi'od mihi quidcm vidcatiir feptimum vehementer fulcirc. In hac diftributionc tam geflio intelligere quid tu defydcres, quàm tu paulo ante meorum quæ commentabaris rcpugnâ-tium conciliationem.

Beza non potcft in illo diôto ponere cf-fcntialeniprædicationem naturalem. Vrget enim vnionem quæChriftum conflet ex tribus naturis, quum cflcntialis naturalis vnam naturam conuituat, id eft Eutychianam, qux non rnionem fed vnitatem producat.

Ideft ) quæ vbiquitaria fit effentialis, fi ingenue amp;nbsp;fyncercloqui voles. Sedquo ex-curris^ Quænam enim eftin meoargumcn-to prædicationis eflentialis naturalis vcl le-njfsimamentioPImô quum difercis verbis di-cOjfi n finir ratione hypoftaticat vnionis va-lcrct(quod quidem mihividctur remota re-gulari ftatui oporterc)futurum vttunc Chri-ftus in hocfacramcnto conflaretur ex tribus naturis

D A N. H o F M A N V M. lOJ haturis (putaDeitate , Humanitate frpanp) hypoltaticè vnicis, id cU, in vnum conflatis,qiiam tibi occafioncm hiiiquot;S calû-niç prçb,!i?Num enim vnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si vua,

Reliquæ cflcntiales confequcntcs nitun-tur bis thefibus tanquam bafi:ln vnionepcr-fonali altcnim c(Te alterius vel genus vel dif-fcrentianijvc! proprium quart! modigt;velfpe-ciem indiuidui.

Fortafle diâum voluifti fpeciei indiuiduû« Ego pro men ftuporeneque quidnam» ne-que quorfum hæc dicas intelligo. Vnioncm enim perfonalem cxhis prædicationibus nu-quam adhuc audiui conllitui. Sed quod fcri-pfi, vcrifsimc à mefcriptum fuiffc arbitrer: nempe, fl non cft prædicatio idcntica, ne-que vna ex quinque præJicabilium modis, amp;nbsp;nihilominus propria,id eft,fecundum w'pTB'y, amp;nbsp;fingularum cnunciati partium propriam fignificationem intelligendadd faftum vidc-ri,quoniam vnicam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conftituant

Deltas,humanitrJ,amp; painsilns duabus natu-risinboc facramento adiunéla : cuius vnici vçrçituîy» refpeftu dicatur vcrc de totlt;gt; conlidcrato, quod de fingulis naturis Uu-non diccrctnr, vt bac ratione dcmvnu.a^ tiuum pronomen Hor, non panem fed totum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ideft oAsr oA«f noni^u»pi«

diftinétè confidtratum demunftrare’- Hoc autem quum ftlfifsimum fit amp;nbsp;abfurdifsimû, g- igt;'j-

104 Rs 5 P o N s I o AD idcirco concluG Gguratam elfe illam enuntia-tionem oportere.

Non potuic etiam Bcza per clTentialeni hanc prxdicationcm intclligere intcriorem copulationem intcriorum caufanim» nempc materiz formç,vt in perfonali vnione corporis amp;nbsp;animæ. Quis cnim vnquam fomnia-uit corpus Chrifti prxftarc formam paniin hac vnione?

Et vndevclfubolfacerepotuifti talcquic-quam Bezæ in mentcm vcnilTe ? Quid igitur, inquicSjhic vocas hypoftaticam vnionem cx tribus naturis? monllrum quod nufquâ fuitgt; cftaur ent,amp; tarnen extet oportet, fi veftrum illud70vaicat, quantumuis clamites fcr-uatoTÛpirrô» impropriam elfe tarnen przdica-tioneni non tarnen figuratam,fed inufitatam: quod figmentum quum abundè fuprà refuta-rtni.caufa nulla eft,cur iis quæ hîc rurfum no bis reponis,refutâdis immorari me oportcat. Sed age,nihil ne amplius hîc miraris?

Imo tria præterea in hoc argumentotuo demiror. Vnum, quomodo tantum tribuas fiftæ hypoftaticæ vnioni,quantum alias verx dcneg«. Humanam cnim naturam Chrifti per vnionem hypoftaticam côcedisquidem euedam in conditioncm meliorem, fed non infinité meliorem, quàm Sandis contingat.

D A N. H o F M A N V M. I05 fedtergiucrfari.Stat cnim illud, infinite præ-ftarp fjFc Chriftum ipfum (quod vultis ferua-to 'ribui pani)quam fieri Chrifti par-ticipcin, id eft, fic ipfi fpiritualiter per fidcni vnirijVt vitam xternam inde bauriamus. Scd ad rem accedo.Hominem in Chrifto in con-ditionem infinite meliorem eucdum fnifle quamfint ipfi Angeli nunquam futninficia-tus, quantum ad giatiam vnionisattinet,qua homo ifte no in fefe, fed tn ztcrno Dei Filio fubfiftentiam habet,fiuc {Xlt;gt;»3»,vt lo quitur Damafcenus. Sed quum in vnitione perfonali faliiæ maneant naturae tarn cffentiis quam cflentiahbusproprietatibus diftintfta?, acproinde Humanitas affumpta non cuaferit Deltas verbi : fit autem vnica Deltas infinita.' confequiturincnarrabili quidem amp;nbsp;ipfisetiâ Angelis perfeétè incomprehenfibili gloria exaltatam effe humanitatem Chrifii perafto infirmitatis ipfius munere : fic tarnen vt hæc gloria fit qualitas creata,in fefe finita,amp; infra Dpitatem,non ta.num ratione t» »5(lt;/r,fed etia TÏ^ fubfidcns.Hoc ita efle docet res ipfa,déclarât Apoftolus, teftatus eû excipi qui fub-iecit ipfi omnia: amp;nbsp;patres oranes orthodoxi, declarant, qui Chriftum noneAair, fed diftin-âcfecundum natural confideratum, feite amp;nbsp;verè dicunt feipfo maiorem amp;nbsp;minorem effet quod Scholadici non infelititcr excogitato vocabiiIo,Gratiam habitualem, vocant:amp; ab vnionis gratia rede, vtab antécédente con-(cqucns,diftinguunt. Hasefi nefeis,qualises doctor in Iftaci?Si nofti, amp;nbsp;non agnofcis,cur

non aperte tranfis in vbiquitariorum ca-ftra ? Nam hoc cftillorum impietatis fun-damcntum.Sin nofti amp;nbsp;agnofcis.quo iure me in iftoreprehendis?

Alterum miror, quum ex corporis Chrifli jwzrw/V tantam condtcionem fand\s promit-tas,cur ex luiwiac quam F lins Dei præftat fuo ipfius corp'jri,amp; vnde corpus illud exccllen-tia fua doni acctpir, tantum fpondere nolis.

Hinc imparitatem conftituo duabus de caufsis , quas humanus ipfe captus doccre te debuit. Primùm enim ex caulTæ cxccl-lentia par eft æftimari effeôum « vbi in fubicfto recipiente nullum eft impedimen-tum. At longe eft alia hypoftatica Mnat'm ' fîucïx»«»r, cuiufmodi eft verbi amp;nbsp;carnis af-fumptæ, quàm myftica Si If/tpyii'niùi, quanonDij fed Diuini euadimus, fiue conformes Chrifto, fiue, vt loquitur Petrus, fûinafiunfawi, fiue noui duntaxat homines. Hiiic igitur ilia carnis Chrifti fupraipfam etiamfimélorum Angelorum, nedum fupra omnium fanrftonimhominum gloriam præ-rogatiua,vctbonimirum, quo arókius illi «aiÂ’ G»«e*5»r vnifum eft. tanrà pleniugt;.amp; perfe-âius cam illuftnnte. Deinde gt;nbsp;quum fit ipfe caput, nos autem membra , St fons cuius rc-dundanria nos rigari Si perfundi oportcat; quis mirabitur illi vni tribui * quod capitis

Dan. Hofmanvm. 107 eft, membra vcroillifubordinari, vtdocct Allegorialcgali Pfalm.133 amp;nbsp;à corporis natu-ralis ad myfticum analogia Paulus, Ephe.4. amp;nbsp;i.Corint.12.aperte verb Iohannes,amp; nullo cum verborum inuolucro,Ioh.i.i6?

Qu urn ex vnionis natura concludas , pa-nemfieri propriè ipfummet corpus Chiifti, abste demonrtrari oportet, quomodo, Glua orthedoxa fententia de hypoftatica vnionc, illud confequens valeat.

Hac quoque ratione veftrum dogma de rettnenda propria omnium huiusdequo a-gimus enunciati partium fignificatione op-pugnaui,quód eo pofito confequatur aut efle identicamhanc enunciationem , ex fynony-mis videlicet conflatam : (quod fieri abfquc alterius in alterum mtitationcelTentialinon pofle, aeproinde nonniftfalfo dici pofl'ein fuperiore argumento afferui.) aut panem amp;nbsp;vinum citra fua: propriæ fubftantiar tranfmu-tationem vnum fieri,eo coniunfttonis genc-re,quod, excepta ilia commutatione effentic, eft omnium arftifsimumtquo fit videlicet, vt duogt;!#i’lt;OT'ç«»»rvniantur, id eft ad confiitué-dum,laluis amp;nbsp;diftiniftis naturis quæ perfona-liter vniuntur, vnicum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conueniant.

Hjc enim ratione quum fatpe fiat vt de toto yftsoiztra verè dicatur,quod tamen fingulis na turisper fe confideratis non Conucniat,pofsit etiä panisjfi co- port vniri poffer hypoftaticc, aliquo modo dici proprieamp; xj!7a'p»7D'r,rffe illud ipfum quod cum ipfo ,in vnicûûç/ci'A'jr

io8 Ri s P o N s I o ad coaiucrit. Hoc fimeprobareiubcs,oftenda» velim aliquod aliud arétiorisvnitionis genus, quo tun iftud TVfirnif feruari pofsit. Hancautc hypoftaticam viuonem panis cum corpore meminifle te oportuitminimc à meproferri tanquam veram,aut verifimilem, fed contra vtfalfam, amp;nbsp;prorfus «cA/ratw , quæ tarnen ex tuo dogmate confequatiir,redargui.Obfccro igitur^quid te tandem impulit, vt illam à me probari iuberes?

Si panis illceftproprîè corpus Chrifti amp;nbsp;vinum illud propriè fanguis Chrifti: vt fepa-rata funt illa figna,ita feparatum fuerit corpus à fanguinezaut vtrumquc fignum(id cft amp;nbsp;panis amp;nbsp;vinumjerir per fe totus Chriftus. Hoc autem pofterius ft verum cft, non iam ferua-bitur T9 paw fimplicitcr, fed duplex Synecdoche ftatuetur: fiquidem propriè amp;nbsp;plané dicendum fuiftet,ttl corpus meumt^ fanguismeui'.SiC Hocpoculum eElfinguis mtui amp;nbsp;corpM meu. Et quorfum, obfccro, duplici cle-mento fuiftet opus?

Falfo nobis imputatur huius argument! confequentia, cuius non ponimus antecedc«-' ncpc quod panis propriè, id eft regular!præ-dicaiionç fit corpus Chrifti.

Dan. Ho F m a NV m. 109 monymia : quæ fi pro codera accipis, priùs fuit tibi probandum,aliquara elfe impropriâ prædicationera » cuius to propriê fit in fingulis enuntiati terminis accipiendû : id eft probandum quodnunquam probaucris,nêpc curuutn efle cuius fingulæ partes funt redæ. Sin verô reguläre appellas quodad aliquem ex quinque pratdicabilibus modum reuoce-tur, iam antea tibi refpondi facramentalcs fi-guratas metonymicas , adrelatiuasacciden-talcsreduci. Rurfum igiturnifiilludquidcm probauerisjiftud veto refu taris,nihil appofitè refpondifii.Inufitatum autem illud tuum nihil ad rem facere fupraoftendiy fiuc illudad formam prædicationis, fiuc ad rcs ipfas retu*^ lcris.quum amp;c inipfa Sacramentorum inftitu-tionc, amp;nbsp;corum vfu explicando , fit vfitatius figuratc loqui,quàm feruarc.

Si valerèt ilia confcquutio, quum feparata fint figna,fcparari quoque corpus à fanguinc, fequcrctur naturaliter fieri in corpore amp;nbsp;fanguinc quod non aliter fit in pane amp;nbsp;vino.

Pofito vcftroprincipio, id eft TäffitäSc rcali fubftantiz fignorum amp;nbsp;return fignifica-tarum pratfentia, aio quidem ego illud quod dicis necclfariô fequi : idcoque vcftrum dogma, ex quo res tara falfa necclfariô fequatur, coarguo. Iftius autem aduerbii l^aturalittr appofitionc, nunquam veritatera huius con^ fequutionis fie obfcurabis, vt non apparcat.

Iftud non tainùm non cft neceflarium, fed etiam non niß prophanè cogitabitur.

Imo neceflario confequeretur:amp; quia,te tc-flc,prophanü id fucrit vel cogitarc, propha-num idcirco diennus elfe dogma jllud ponere ex quo iftudnccclfariô fcquatur.Sed quor-fura ifta pluribus opus eit ? Ne tib. à me fieri iniuriam clamites,eccc iterum tibi repono totidem ifia D. Lutheri verba ex ipfius con-feßionc maiore,Quod pani fit,idiplt;um Vere amp;nbsp;Prop RIB corpori Chrifti tnbuitur, propter facramcntalem conjunétionem.

Separata figna in iacra Cœna agnofcim*:cor pus autem Chrifti à fanguine vacuum nó ité.

Si quæras quale fit in fefe corpus Chrifti à refurredione, refponderimus vcrcadfpiri-tualem vitam refurrexilfc , qua: ab aniraali vita différât diferimine ncbishodie incom-prehefibili.Sufficit eniin nobis crcdcre quod manferit amp;nbsp;ipfius corpus organicum amp;nbsp;fua quantitate circumferiptum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

An igirur fanguinem nunc habeat cundem quern in hac animali vira per venas ex hepatis fonte dift'ufum , amp;nbsp;cætera humfinodi ad animale vitam analogs, curtofam inexplicibi-lem quæftionem cffc,vobis ctiam, vt opinor, affentietibus srbitramur:vt qui tam fpiritualc corpus iili quotics libuit, afnnp.aiis, vt etiatn lotalitatcin ‘pfi adimatis, aut fimul amp;nbsp;locale

Dan. h o FM an YM. in effeîn cœlis,amp; illocaliter vbicunq; vult îpsu adefl'e doceatis. Cuiufmodi vcro tuncclfeC quû Cœnâ inRitueretjnépè vcrèanimali vita viucns,ac proindc mininiè exangue,extra cô-troucrfiâ eft. Sed tum pontificiæ tranfubftâ-liationisjtutn vcftræ confubÜantiationis (.5-mcntû.homines ad hase quærenda cogit,non quidim curiofos, fed articuiorû fidei noftræ analogiâ amp;i conuenientiâ ex ipfo Deivetbo æftimantcs.Nihil ergo facratnentalisamp; fpiri-tua.is iila, licet irinimè vana, noftri cû Chri-ftü tôiuiidio detogat vcl ci animali vitæ qua tûc viucbat Chriiius fecundû carné quû Cœ-nâ inüitutret : ncq; eiuidé nûcfpiritualc vita vibéûs Maiefta’i amp;nbsp;gloria quidquâ detrahit; fl gin«/«* amp;nbsp;riMnjiojf, vt falfifsima commenta ftbmuueas. Et ita faciédûelle nô modo car-nis Chriftituante tûpoft refurreftioné veritas,(éd eciâ ipla inftitutionis verba,ipfaq; ad-eo figna diltinélè propofita,amp; ritus ipfi quo-que facramentales demonftrant. Iis enim ver bis irta funt concepta, amp;nbsp;fie cft difpofita tota hæc aâiojvt confier Chriftu minime voluiffe in aftionc ifta facra fefe à nobisfpecialiter cô-fiderari,cuiufmodi erat antcquàmcrucifigcrt-tur,ac multo minus in ilia fuagloria acmaie-ftate ficut Vbiquiiarij fomniant : fed ita vt ipfum fidei oculis,quafi adhuc in cruee eifufo fanguine fuo pendente intucamur, amp;nbsp;talem ipfum nobis vnàcum mortis ipfius beneficio fpiritualitcr apprehendamus, amp;nbsp;ad vitâ zter-nam applicemus. Hue autem etiâ fpcéfare di-cimus diüinâionem fignoruin,tuni in verbis

amp; promifs!one,tum in ipfavtrorutnque fum-ptione: Domino fic quoque robis ob oculos corporis à fanguinc,amp; animæ à corpore fepa-ratione facramentaluveram illam fui pro nobis in ara crucis oblationem repræfentâte: good myfteriu m fublato calicis yfu ponfifici) penitus abolcuerunt, 8i vos vcftræ clTentialis Confubftantiationis figmentOj quantum in vobiseft*aboletis.

Noftri in Apologia à Domino Philippo conferipta» amp;nbsp;anno 1530. Impcratori oblata, fic loquuntur, Non fentimus mortuum Chri fii corpus fumi in facramento, aut corpus ex-anguegt;a4itfanguinem fine corporc fumi: fed fentimus integrum amp;nbsp;verum Chriftunradefle in qualibet parte facramentali. Hoc non po-teris impugnare nifi rem totam reuoces ad fymbolorum vifibilem amp;nbsp;phyficam ratione.

Vobif quidem vt amp;nbsp;Pontificiis,pofito illo fubftantialis Si realis prxfentix figmeto, fuit ita Ioquendum,vt abfurdum abfurdo alio po-fito effugeretis : neque fic tunc loquutu fuifle D.Philippum miratnur. Sed nihil adbucau* dioycur firmum illud non fit,Corporis amp;nbsp;fan- , guinis neceifario ponendam localem diftan-tiam, fi 7» ^»7»)» fcruetur ; ac proinde ad facra- ' mentalem Metonymiamefle eadem necefsi-tatc rccufredum, qux amp;nbsp;cum veritate corporis Chrifti,amp; facrarnentorum cum rebus fi-- gnificatis analogia,amp; ipfo Cœnx Domini fi- I neamp; vfuprorfusconfcntiat. Tantum autcni abelfe

Dan. Hofmannvm. iij - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abefledicimus, vtqui partem tantùmalterâ

bere facramentorum rationem. Num autem légitima ipfius adminiftratio cenfenda eft, ) vbi altera pars ipfius prxteriiur?

. tem præbemus, amp;nbsp;tu ipfe quæftionc 209. i-1 dem atque nos de toto Chrifto fateris. , C nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bez/i.

Scimus quidévosfton cfte illius Pôtificij 1 audacilfimi fccleris confeios, quo Satâ obti-( nuit, vt altéra parsCoenat Domini invfufa-cramentalijid cft in adione Cœnx Domini -) cæ(necenim Mifla vel publice cantata, fiue { nbsp;nbsp;nbsp;priuatim difta.cft Cœna Domini,fed horren

daeius prophanatio) prorfus aboleretur. Sed { aio ifto dogmate,quód totusChriftus in.fub, - vel cum pane fumatur, à vobis non tolli illo-. I rum erroris fundamentum . Ergo ,inquis, . I Chriftum difeerpis. Nequaqua certe.Chrifti , 1 enim caro manet infefe in ccelis ,qualis cft z Sc erit perpetuó,quanuisdiftinóè fpirituali-• ter. Sc per fidem in facramento, ob cas quas , dixi caufasjfrucndus nobis præbeatur:quæ ve z ' ritas,tumPontificiatranfubftantiatione,tutn 1 veftra confubftantiationc cuertitur, vtpote M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h. j.

quæ ipfam quoque Chrifti corporis vcrita-( tem abolerct. Ad eum autcra locum quod at tinet qucm ex meis quæftionibus profers» eo prorfus abutcris . Etfi enim ibi ago de Chrifti corpore, nulla fanguinisdiftinétè pra? biti mentione faóta,tarnen tota difputatio oftcndit, dumhanc enunciationem explico, Hoe cft corpusmeum, alteram me quoque comprehendere,que illam confcquitur,nem-pc.Hoccft fanguis meus, quod etiam fæpe-numero in hacdifputatione, amp;nbsp;tu amp;nbsp;egofe-cimusjcompendiicaufa. Sedage videamus an ad alteram dilemmatis partem commo-diùs rcfpondeas. Dixifi totus Chriftus eft

5' fXTBv hic panis itidemque hoc vinû : aut etiam vtvultis,totus eft in, fub, vel cum hoc pane, amp;nbsp;cum hoc vino:amp; hoc fignificari opor tet il 1 is enunciatis. Hoc eft corpus meum, amp;nbsp;Hoc eft fanguis meus: turn oportere fynecdo chen vtrinque conftitui : quia hic panis non । fimpliciter fuerit corpus, fed prætcr panent , etiam corpus, amp;nbsp;fanguis : amp;nbsp;hoc vinum non j folùm vinitm, fed etiam fanguis amp;nbsp;corpus. j Hoc redargue fi potes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Ira teamp;inc Deus bene amet ,-Hofmanne, vt omne odi fophifticen. Fatcor totu Chriftû f, non comprehendi folis partibus humanita- j., tem a

Dan. h o F n a n n V m. 115 temavcrbo perfonaliter affumptam con ft 1-tuentibus. Fateor etiam non pofte nos ex carne Chrifti fpiritualiter per fidem comefa vitani haurirc,nifi quatenus eft verbi caro; amp;nbsp;eius veluti canalis, ex qno vitam in ipfum re dundantem hauriamus, carne tarnen media-torem,non ipfa verbi veritate nobis fpiritualiter vniri conftaf. cuius rationem fl nona-liunde, faltem ex naeilibelli quæftione 65. dif cere potuifti. Vide igitur etiam atque etiam ne in te potius admittas,quod in me, fane im inerentc,reprchendis.

Tu mibi hoc affingis. Nä contra, nego ab eo quidquam Chrifti fumi, qui alteram tan-. turn Ccenæ partem fumat, vt qui Coenac par-' ticipationcm peruertat. Et hoe etiam dixi 5c dico nihil minus quam difeerpi Chriftum,cu ins integra manet.amp; in æternum manebit hu naanitas, etiamfi ex ipfius mandato , diftin-ôèfiamus ipfius corporis pro nobiscrucifixi, amp;ipfius fanguints jp nobis eff jfi,inhac aftio-ne facratiftima,magis 5c magis participes.

Panis à Chrifto tantùm dicitur corpus, Sc Viuum tantùm dicitur fanguis ipfius.

, Cur ergo,fi tamreligioleferuandûÇo puT«!» J ferio fentitis, panem iftu aliquid aliud præte-reaquam ipfius corpus: 5c vinum iftud aliud 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h X

NequeChriftum nos difcerpimus infc-fe,quamuis inhac aôione diftinâè, obeas quasdixi efficaciflimas amp;nbsp;huic aftioni facra-mcntali peculiares caufas, fefe nobis perfide fpiritualiter fumendum præbeat.

Non poteft à nobis reddi ratio.quomodo Chriftus corpus figillatim pani, amp;nbsp;fanguiné figillatim vino attribuât, amp;nbsp;tarnen credimus quôdfefeno diuidat:italicèt in Cœna Chri-Itum crcdamus non diuidi,tarnen non cft cor rigenda lingua Chrifti.

Linguâ Chrifti fcilicet corrigit, autChri-ftûarguit falfitatis, qui aniçatTatum à norma fidei, tum à facramcntorum fineamp; vfu, peni-tus aliéna perfpiciens fi S' phtof icructur,fi-gurato fcrinonc ad fidei normam amp;nbsp;ipfum fa cramentorum fineni accommodato , vfum cfle Chriftum docct.

Sit fanefynecdoche, quætamçn 5'p»w 3uod fudes cft in oculis veftris, cuertat, non abitur. Manet cnim in ilia veri corporis fi-gnificatio « vt cxcmplo ad oculuni monftrari poteft.

Ergo tibi idem eft figuratè amp;nbsp;propriè lo-qui,quandoquidcni S' pnriv contendisetiam in ora-

■ D A N. H O F M A N N V M. Iiy in oratione tropica feruari. Quprfumigitnr cnunciationcs alias proprix, aliæfiguraræ di-cuntur? Nec enim proprias mcliiis definite poffis, quàm in quitus poToi' fiue propria Vocum fignificatio per omnia fcructur:ac proinde figuratæ fuerint iis oppofitæ.Vcram autem corporis fignificationcm per fynccdo then illam non tolli mirum noncft, quuin ne metonymia quidem facramcntali tollatur. Qmsenim reftc côcluferit, de pane nondici ipfum vcrum Chrifti corpus gt;nbsp;quoniam panrs non dicatur efie ipfummct Chrifti corpus, fed efle duntaxat eius facramcntum ? Imô (vt præclarcpatres,ac præfertimTcrtullianus.ad uerfusMarcionem argumentum,ab hoc ipfo facramcnto.petcntes lcribunt)co ipfo proba-tur Chrifti corpus non cflefpeftrum fiuephâ tafma,fp panis dicatur eins figura fine fignû. rei videlicet vereexiftentis. Quorfum enim imaginarii duntaxat corporis diceretur panis eflehgura,amp; quidem ad accipiendum amp;nbsp;corn medendum præbitus? Denique qui tropicam efledicit prædicationc,propterca verain effe cnunciationcm neceflario nô negat: nccetiâ velfubicfti vel prædicati tropicam fignifi cationcm neceflario tollit:præfcrtim fi(vt in his de quibus nunc agimus cnunciatis) tro-pusfit duntaxat in ipfo attributionis modo, quem propric notet vtrumqiie tcrminuni conneftens copula.Poftremo fi fynecdochen iftam admittis,tu viderisquo iurc ficramcn-talem illam prædicationem idcirco vocauc-ûsinufitatam, quod advfitatam fine régula

n8 ResponsioaO rem amp;nbsp;propriamreduci non poflit. Sedau-diamus quo cxcmplo probes quod vitro fum vobis largicns.

Puta tc Marciont audire,qui neget Cbri-ftnm elfe verum hominem,fed (peevrotr^a hominis elfccredat. Hic in hominis vocabulo tropum quærat necefle eft, idque fiat prætex-tudiéli loh.i.Verbum caro faftum eft.,

Marcion certe contendebat Chriftum ho-miné dici, non Ó7r«)!ZT/itw{,fed vt hominis pi-lt;ftura dicitur homo. Verùm quid hoc ad nos qui nihil minus quàm aut vanaefle facramen ta^aut elfe fióti corporis fignadicimus,quam uisfignaipfa negemus id ipfü elfe cuius funt facramenta. Deinde vbi tandem Icgifti, amp;nbsp;vndc iftud tibi in luentem venir exiftimare Marcionem vnquam cogitalTc ex illo Iohannis loco ftabiliendi fui commentitij fpedri argumentum arripere, ex quo manifeftiffimè conuincitur? nempe amp;nbsp;verbo «■jSjom amp;car-nis appdllatione. Iraque nihil hac dc re pro-feftopotuit à te minusappofitcdici: fedau-diamus quodnam ipfi argumentum adfingas.

Sic ergo conficiat fyllogifmum Marcion. Vbifynecdoche datur,ibi tropus eft, qui^'p’ to'a non retinctjfcd immutat.

In diclo Iohannis, Verbum caro faeftum eft» Caro fynecdochice à vobis explicatur.pro to tohomine,qui corpore amp;nbsp;anima conftat.

Dan. Hofmann v m. 119 vrgetis, quafi carnem Chrifti manifeftè pro-het. Hane argnmentationem ctiam Bcza fal-fam iudicabit, quiaqui totii proprièintclli-git,partem eins itidcm genuina fignificatio-neaccipit. Et quum Bezahancfynccdochen jpfe docens, nihilonjinùs tropum neget in prædicato quod hac fynecdochen rccipit, fti mos vendit, îÿ'pHTiJi' inde arguendo; quod eftpcruerfi animi indicium.

Rifcrim certe tarn ineptum argumetum, cuius falfitas amp;nbsp;ex propofitionc, amp;nbsp;ex confe-cutione apparct. Ncc cnim quifquis non rcti netl^fUTo'vin enunciate,proptcrca vt falfam negat id quod figurate dicitur, neinmeta-phora quide aut metalcpfi. Nam (vt reólè di cit Tettullianus) verba non foliim fonda-piunt, fed Sii fenfu, nec auribns tantum au-dienda funt.fcd Sc mentibus. itaque plus con cluditurin illo ineptifsimoargiunctoquam ponatur.Scd vide ne magis ctiam viderc pof-fit ridiculus,qui argumentum attribuât Ma: -cioni. quo femetipfum aperte iugularit.Nec cnim negaret veritate corporis, fed adftruc-ret,qui eiufmodi fynecdochen vt argumcn-ti fui iruu6_':^;ov,in vocabulo Garnis ftatucret. Marcion igitur hue minime refugcrct, fed vt Hominis ,fic etiâ Garnis vocabulu elnderet. Nó ignoras autc,opinor,hac fynecdochen no aduerfusMarcionem fed aduerfus Apollinare dirigi.Gçtcrùm aduerfus tua cóuitia quid agâ pothis quamad Deum prouoce, apud cuius tribunal, amp;tu amp;nbsp;ego aliquando ftabimus,?

Vide fis vero tu potius ne peruerfifiino iu-«licio iftud in me fcripfcris. Num enim.quæ-fojllam Synecdochen videri poflum docuif-fc^quumexprofefib veftrum illudS' p»Toi' ex illius fynccdoches abfurditate coarguam, quem tarnen tropum oftendo ex veftro dogmate, id cft reali Sd efientiali côfubftantio-ne, côfequi? Fumos,mi homo, ncmini adhuc vendidilTe me dcprchendcs. Sed hoc compe-ries,non poffc me pati vt vllis fumis mihi per ftringanturoculi,quô njinus veritatem in-tuear. Nec ego ncgo tropum cficjex veftra fententia,in prædicato, fed contra contendo ineo collocandum cffc,fi veftra fcntentia va-leatjid cft,fitotusChriftus turn de pane illo, turn de illo poculo feu vino dicatur:adcö quidam vt vos dum tropum metonymiæ vultis ctfLigere,(facraraentalibus loquutionibus fi-guratis vfitatiffimum amp;nbsp;accommodatiflimû) in abfurdam amp;nbsp;falfam fynecdochcn incurra-tis. Qmd amplius?

Non deftruis planc5'pBTo»,fcd aisnonfim-pliciter fcruari. Hxc phrafis eftambigua,amp; pHT^aut detrahcs,aut addcns.Prius falfum eft.Pofteriusrcétc intcndcns iftud tis, Corporis pitTfiz per fe quidem faluum manere, fed infuperaliquid addendum intelligi, nô quod fit proprio corporis fignificato contrarium, fed quod non fimpliciter feu folum corpus relinquat.quia videlicet corpus non fit fine fangiiinc.Hæc fententia nihil fane patrocina-tur aducrfatiuacSy pHTsC quod affirmamus,fcd fubdola

Dan. Hofmann vm. hi fubdola ambiguitate, cum rcpugnantiæ fpe-cie,noftræ cófeffioni obiicitur,qoo fycophâ-tico artificio proditur tuus animus litis mate hamaffeftatc quærcns.

Egone veto lites quæfierim,an ij qui ex Colis litibus creucrunt? Sedtu,Domine Deus, iudex aliquando inter hos amp;nbsp;me fedebis. Si tibi videtur, Hofmanne, S'poTc» fcruare qui partem dicit pro toto, faltem ex parte ballu-cinaris. Egiîfe me bonafide res ipfa clamat, quum hoc argumentum traétans fynecdochê dixerim feruare S pxTo'v, fed non fimpliciter, vt hune tropum diftinguercm ab iis qui pro-priamvocum fignificationem,reliâ:a tantum aliquacius analogia, immutant, vt in meta-phora,metalcpfi amp;nbsp;metonymia quoqueacci-dit. Qui diferimen hoc troporum obfernat, num fophifta,num fycophanta,num videri meritô potcft?Cçterum vt iftius veftrç in prædicato fyneedoches, quam s’cl inuitus agnofeere cogeris, abfurditaté oftenderem, poftulaui vt nobis demonftrarctur, quorfum duplici elemento fuerit opus, fi totum Chri-ftijid eft turn corpus tum fanguinédn vtrouis partielpamus.Quid turn ad hæc refpondesi’

Exiftimo præfentem quæftioncm neene-ceffariam nec vtilem eife, quiaprxter facræ fcripturac fuggeftionem amp;nbsp;explicationcm pro ponitur. Non igitur aliam nifi lectorem tur-bandi caufam habebit. Si quis cara curiofe pcrfequut'.is fuerit,prophanis cogitationibus

indulgebit, amp;nbsp;Caluinianam fententiam fuis fpeculationibus affinem amplexabitur. Hic moseft tuus,vt vbiaperte vincerc non datur, infidias pares.

Hoc non eft difputare,fed conuiciari: non argumentum foluere , fed tergiuerfando fei-pfum à veritate viólum fateri. Non efle curiofam banc quæftionem probat eius qua;-ftionis iufta ac penè neccifaria occafio, Quis cnim exiftimaueritteraercin adlione illafa-cra bis Chriftum totum praberi communi-candum,quod tarnen neque figna ipfa neque verba inftitutionis enuntient ? Vtilem au-tem ac pene ncceifariam efle banc quaeftio-nem illud dcclarat, quod neque fupra neque extra fcripturam facram, immo fecundum »-pfius inftitutionis formulam iampridem eft in Ecclefiarum noftrarum Catccbeft explica-ta, amp;nbsp;in illismcis quæftiunculis à me quaeft. 179, repetita. Hoc fi nefeis, traudi nobis efle bæc ignoratio non debet: fi nofti.amp;falfum arbitraris.non tcrgiuerfatione»non conuiciis fedfirmis rationibus cur noftra non oppug-nas ? fin probare apud te cogcris, cur verum non agnofcis?Illud quidem egoteftari mihi poffe videor,non poife nos,nifi hac explicita obiedione, vllo argumento prorfus necefta-rio redargiicrcPôtificiorûfacrilegâ in altera borum niyfteriorû parte tollenda audaciam.

Dan. h o F m a n n V m. 123 Iio citra commixtionem, arftiflima ctiam v-nitione coniunftum, non poteft proprie id-ipfum cfle: vt exempli gratia, etiamfi anima amp;nbsp;corpus hypottaticevnitafint.nemo tarnen corpus efle animam, aut animam cfle corpus dixerit. Multo minus igitur facramentalis coniunftio effeccrit, vtpanisillc proprie fit ipfum Chrifti corpus.

Qimd fic concluditur ad negandum.quod prædicationes facramentalcs fintpropnæ, id ecclefiç noftræ nouerunt, abfque te doftorc.

Egoita me profiteor légitima vocatione iiiEcclcfiaDei per ipfius mifericordiam do-cere quod ipfemihi fuo verbo pro mco modulo patefecit, vt difccrefim paratior, quam doccre. Te verb infigniter intex doftorcs o-tnncs iftic cminere oportet, qui ne à D. Lu-theroquidem doccrifuftineas, immoipficK profelTo contradicas. Clamat enim illc,cuius exprefla verba iam aliquoties rccitaui,cam cf fevim facramentalis coniunâionis , vtquod pani fit non tantum verf., fed ctiam pro-P R I E corpori Chrifti tribvatvr. Clamat idem firmiter credendum elfe, non tantum corpus Chrifti effe in,fub,vcl cum pane, fedhunc ipfumpanceflc illudipfum Chrifti corpus:crgov9rapit7lt;)t«çamp; maxime propric At tu reclamans millics occinis (amp; quidem fer-uato toÎ pHT^.i.ofireç-aT«?) IMPROPRIAS cflc facramentalcsattributiones, fiue prædicatio-ncs.Hoccine verb cft idc atquc fidû efle D.Lu theri

Quomodo recufata rcgulari prjcdicationc nonpofsit tranfiriad rcceptioncm tropicas, abundc fupra dcmonftrauimus.

Qnpmodorccufarim ego regulärem prar-dicationem,qui contra te contendo, figura-tas omncs, ne veftris quidcm exceptis inufi-tatis, ad reguläres amp;nbsp;proprias manifcftc redu ci? Etquorfum hæcadfolucndum propofi-tum argumentum?

Qu^o frequentiores Sc turpiores deprehen duntur Bezæ (hominis fcilicet eruditifsimi) in hac caufa hallucinationcs, eócertior eft falfitas huius Caluiniani dogmatis.

Hoe eft fcilicet argumentari.Vbi verb me comperies ita infaniuiffe vt vlla eruditionis alicuius laudem mihi putarim attribnedam? Q^d mihidedit Dominus, in vfum Eccle-fiïcmona fide.pro raeo modulo contuli. Ob-tuliamicamamp; placidam »t5fi»T»«-/t',teftatus do cilem me futurum, fi certiora poftem ex Dei verbo deprehendere. Cedóigitur.quorfum ifte |aw)tT«ezir/xo«? Caliiinianfi autem hoe dogma cur appellcs.tu vidcris. Sed age profcr a-liquid tandem, quod ad illius argumenti folu tionem pertineat.

D A N. HofM A N N VM, I25 e?l,»onhuc tendtt vt froi/et (pioi corpus non dicitur propriè anima, fed hoc adducitfjW eil hoc effîctt , ad hoc concludendum-, tendu) quodnerao corpus, effe animam ,aut animam efle corpus dixerit. Secundum hoc i^iturf id e^,fi vera e^htc condußo) non tantum concluditur.panem no dici corpus propriè, fed ctiam illud, quôd nemo panem effe corpus Chrifti dixerit.

Cogit me fermonis tui obfcuritas, atque adeô (quod pace tua dixerim) barbaries,tum hoc loco tum etiam aliis,aliquid illi lucis in-ferre. Sed hoc cuiufmodi ut videamus.Vt probatem ne concefla quidem veftra reali amp;nbsp;eiïcntiali confubftantiationc,rcfl:è concludi, quôdpanis fit propriè Chrifti corpus, quum hæcfint difparata quantumuisfacramcntali-ter coniunâa;fumpfi argumentum à compa-ratisj nempeab hypoftatica coniunftione, quæ licet longé fit arftior facraraentali,tamê efficere non pofsit, vt vnum propriè dici pof fit effe al ter um. Et vthanccollationem il-luftrarem , adhibui exemplum hypoftatica: in homine vnionis.- in qua licet corpus amp;nbsp;ani mafint hypoftaticè coniunâa, tarnen nemo corpus dixerit (»d eii dwere poßit ) effe animam, aut animam corpus,propriè videlicet. Nemoenim nonvidet condufionera meam effe ad id quod initio propofui, amp;nbsp;de quo v-no difceptatur.effc referendam. At non quæ-ritur an quifpiam dixerit hune panem elfe Chrifticorpus ( quis «nim ambigit quin hoc

/ ipfc Chriftus dixcht, fed hoe vnunl quævi-tur an Chriftus propric vel figuratè fitlocu-tusjquühunc pané fuunlefle corpus diceret, Qufi igitur hoe nieu arguniétü planö ac per-fpicuii fic detorques,quafi velim adftruere ne mincdixiflc hunc pané efte Chrifti corpus: quæfo, an bona fide meen agisPminimè profe ftó-.fed ca fide qua totiesAfpaftæ bono amp;nbsp;eru dito'viro tribuis, qJ id verü cfte neget, quod Chriftus aflSrmauit. Cæterû corpori ctiâ mor tuo tribui nomen ani mæ ex nö paucis fcrip-turæ locisjfed figuratè, nempe amp;viciflïin animæ artribui corporis nomen, fed àii’jpetf ex Tertulliano conftat.

Rationes tiiæ ita funt humanis fomniis iin merfæ. vt fi ad caufâ («ziefiad td de ^uo aganrJ adhibeantur,decernant, id quod palam(«^/ eß, plane aperteJà Chrifto didû eft,literaliter dici non debere, Deus deraentatos fanet.

Non ita eft Hofmane. Dici quidem etiam his totidem verbis debere quæ à filio Dei di-élafunt, amp;nbsp;repeti inEcclefia oportere, quis nifi nianifefte impiusaufit inficiarifSedaliud eft dici quàm intelligi.Itaq. fermoné Chrifti abfit vt reprehends , fed figuratè expreifura, ac proinde aliter quàra ipfa verba fonét intel ligédû effe contédo.Et fimuladdo caufascur figuratalocutio fit in hoc argumétoexpref-fioramp;accômodatior, quàm ninplex,propria, amp;nbsp;vfitata. Si in hoc erramus,quod tamé non arbitror, Dominus hoc etiam nobïs pro fua mif«-

Dan. h o F m a n n V mgt; 12.7 ITiifeticordia condonet.Idc ego vobis(fanaW libusquidem)aDeo exoptoamp;precor.

Quorfumhoc ad fiiperius argumétû? Sed ifta in tuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omifla pturbatc poft

eavoluifti iftiargumeto infercre. Nc tarnen aliquid videmur no fatis expenfii relinqucre, ageiftaquoquetua,nó omniaÇcùm de re tola fatis fuperque fit diiftum)fed quæ vidcri po tes fupcrioribus adiecilTe, expendamus.

Inprimis diftinguedii eft inter fignificatu quod habet verbii est per fe amp;nbsp;proprium; amp;nbsp;inter rationem copulandi fubieâum amp;nbsp;attri butum in prædicationc quæ ipfi accidit.

Dicis quod res eft, fed nihil appofitc dicis, Vndc error omnis tuus cmanat.Na turn demii Verbii est propriuhabet quiddâper fefigni ficatu quù eft veluti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;pars ip-

fius enuciatiopisjcofignificas videlicet vel d~ «■/'«vfubiedlbvt quû dico,Dcus eft.Homoeft: Vel tepus , vtfi dicam, captiuitas Babyloni» eft vel fuit.At cum aliquo,vt loquuntur,adia-. centc pofitum . falleris fi putas illud vim a-liahabere quam vinculi declarandi quopræ-dicatunavel elfe in fubieéfo, vel de fubieélo dicitur.Et quorfum ifta tam alte repetita? nu vt nos in logicoru fchola traduélos à re pro-I pofita,in fcholafticJE matcologiæ fcnticcta

1’8 Responsio ad transféras? Agitur dc iftis enuciationib- Hoe eft corpus meu, Hoe eft fangïris mens. In iis amp;fimilib.dico hue vnû amp;nbsp;propriû elfe vfum copulæ i vt indicée quo genere prædicationis corpus Chrifti de pane.faguisChrifti de vino dicantur, non quid fit panis, aut vinû perfe, nee Chrifti corpus,aut fanguis per fe; ac pro-inde vanum , inutile, futile efle totius iftius tuæaberrationis fundamentum.

Quod accedit fignificato verbi E s T in propofitionc, aut eft reguläre, aut irreguläre. 'Beza.

Ergo,te auhore amp;nbsp;indice, euertitur quic-quid de trimembri diuifione,amp; tertio mébro à me præterito diélum abs te fuit ad primum meum argumentum.Nam aliud eft certc diui derc ipfum genus, quàm cius fpecies poftca fecundùm iuas differentias partir!.

Ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hofrnanntu.

Regulare eft quod naturæ regulam ipfa verborum amp;nbsp;fermonis proprietate obferuat.

Id eft.fi fatis intelligo qubd tu fentis,quuin voces quibus enunciatum concipitur,propria Senatinafignificatione intelligatur, vel modus attributionis ad aliquem ex quinque pra’dicabilib.modûrefcrtur,vel eft identicus. amp;nbsp;hactenus tibi aflentior. Memineris autem nihil hîc accedere fignificato verbi Est,fed quoties adiacés (vt in fcholisloquuntur)fiue vnû fiuc plura ipfi adiaccnt,hunc vnicû amp;nbsp;pro priû efle ipfius vfum vt a-wjQmt vel at-tribu*

Irreguläre eft quod à régula naturæ difce-lt;îens, vel cum verborum fignificationc mo-diim prædicâdifimul mutât, quod propterea figutatumdiciturgt;quia videlicet Rhctorum arcificio tropum feu figuram in aliqua voce recipit,amp; iraprædicationis genus immutat, quod tarnen interpre tatione rcuocatur ad re-gulare:vel quodferuara ^ptiavocâbtilorû fi-gnificatione, tantu prædicandi modû regulärem mutât, amp;nbsp;quoniam diuino quodam con-filio amp;nbsp;artifïcio hæc prædicatiofelê fingula-ricopulandi modo accommodât, ideoftngu-laris amp;inufitata vocatur.

Audio Hofmannum dicentem quodcfti-niaginatus,ideft, in iis cnunciatis in quibus verbumEsT no confignificatvr««»'» veltempus, vt antea dixi fed cum adiacente coniun-gitutjhabere aliquod perle fignificatum prater copulandi vfixm. Hoc, inquam, audio, fed ^uo authore ^ditû,amp; qua ratione côfirmatu? Sed amp;abfurdiffimû illud eft,vr læpe iâ repetiia arque adco expreffis D.Lutheri verbis impro-batû,impropriu ftatuere prædicationis modugt; pofita omniu cnuntiatipartiûproprialîgnifi-catione:Inter has aût enûtiati partes(quod ad i’rædicationismodu no quodadres iplàs per è côlidcratas népefubieôtum amp;nbsp;attributum attinet)pracipuaeftcopula,

{sfti' predicati amp;nbsp;lubieâi dcmonftrans. Ita-quc caufa nulla eft cur diutiusi n refellendî»

iis immorer, quæ ifto fundamento fuper-ftruxifti. Huiufmodieft monftiumilludquod tute tibiconfinxifti debellandum, non lem-per copulam recipere tropum propter mo-dum prædicandi variatum.Quis enim vnquä hoc docuit ? Sed hoc tibi fuit demonftran-

in prædicato feruetur, vt Herodes eft vul-pes.vel in fubieóto,vt Hierufale eft intcrfc' dtrixProphetarum , velinatcributionismo-do,vtHiceflctiaIispaniseft elfetiale Chrifti corpus. Hocinquam, tibi fuit probanduin, quod nunquam facies donee dilparatavnuW deidem eile oftenderis. Alioqui principiuif petis.Etquüd poftea tarn verbose contendis ctiamfi tropusconcederetur, tarnen tropum in copula non pofte conftitui, quorfum plu-tibiis ftudeam refutare,quurn ipièmet tere-fellas ? Secundum ^ucndam modum e s.s e , iii-quisfol. 6o. non jcwi)ercß,ejjitropice. Ergo a-liquando ita le rem habere concedis. Etfof 64 b.concedis altquid tiopi in copulaofteii-di pofte Jed nunquam oiiginaliier , feuqiiod cgt;. copula lit origo iropi. Idegoveio concC' dojiicc tarnen lilde conlequitur tropum pro-pterca neceftärio conftituendum in prædicato vndein copulam redundet-Sic exempli gratiaj(quodanteaquoquefcripfi)in hoc e-jjunciato, Herodes eft vulpeSj tropuseftin prædicato,quo non animal illud propriè iî-gnificatur, ftcut vox ipfa /bnat : led iftiusa-ijmalis naturalis ad verfutiam inclinaco gnißcatur;vndeßt vtquandä fimilirudinein

^untaxat declarer. Ac in hac enunciatione, Hicpaniseft Chrifti corpus, addita de ter-’^inatio fingularis amp;indiuidua difparatade-f'gnans,flagitar,vtquumproprie accepta af-firinatio fit falfa, figuratus ftatuatur prædica-tionis mbdus, non ex prædicaro, fed ex fub-'efti amp;prædicati inter fc comparatorum natura, quæ alioqui mutuo de fe dici vere non polfentjin copulam inueótus. Non minus falfum eft amp;nbsp;illud quod rurfura inculcas, (amp; quidcm D.Philippi autoritate abutens, cul uunquam in mentem venir, vt fub inufitataru enunciationum nomine illas, de quibus agi-inusrecenferet)dumais facramentales, quas irreguläres quam tropicas vocare mauis, non pofte ad reguläres feu tropicas reduci. Rem cnim aliter fe habere turn ex facrisliteris, turn ex communi omnium orthodoxorum patrum confenfu,immóex vobis ipfis liquet, vt eft à nobis antea demonftratum : vt qui interpretemini, Hoc eft corpus meum, per iftum proprium prædicationis modum, Corpus meum eft in,vel fub,vel cumhoc pane. Deinde , quid poflit eife magis «wfef quam inufitatasenunciationes vocare , quibus ni-hileftfacris literis vfitatius, amp;nbsp;facramentalis padionis cfficacitati declarandæaccommo-datius ? Qjndplura.^nondum excogitaro in-ufitatarum prædicationum fubterfugio, D. Brentius Vbiquitariæ tandem feéhæ aurorfa-ftus, tropum iam olim conceflit in bacfa-cramentaiiloquutione.Quidruveió? Qmrm hiucn , inquis , dilfcnnat iHic I’rcntius

ab Oecolampadio , eum tropum intclligit. «juirJ/ÄTii»' non tollat, lêd modi fingularis notationem habeat', ad Græcævocisugnifi-cationéquandam, fed nóad vfumtcchnicum qui eft in figuris Rhetorum. Obfecro veró, mi homo,an nos babes pro beftiis, quibus tarn aperte illudasî Sic tibi pag.zz. lÿnecdo-cheD. Lutheri,noneftïÿnecdochc,fedne-fcioquid J quandamlynecdochicamhabens rationem. Sictropus Brentianus, eftnefcio quod fpcdrum ttopi non tropici. Et mox fol.^S.illa explicatiojin ,fub,vel cum,noneft rcgularis enunciatio, fed myfteriû magnum, qa vocasAigt;ylt;jjji»^/«Zw/fl:WyK4lt;/. Apage quæfo, iftas præftigias Hofmanne, amp;nbsp;tandem delî-namus communibus aduerïâriisderidendam

veritaté propinare. Quid enim hîc aliud dixe-rim î AdBrentiumautemquod attinet , ne illius quidcm fenfum intellexifti. Necenim per id tempus de facramentali vnione, fed de ipfius rei làcramentaliexlübitione,amp;quidc ^irituali agebatur , quam ille tolli iîgni fiuc ngiiræ appellatione fomniabat. Accedoad locum Auguftini,in quo dicit cœleûcmpa-nem(id eft vlui cœlefti, puta làcramentali, dc-ftinatam } fuo modo vocari corpus Chrifti, quum reuerafit iàcramentû corporis Chrifti, illius quodvifibile, quodpalpabile, quod mortale in carne paifumeft. Addit exempU buiuslocutionis Auguftinus, quod videlice, immolatio,quæfitfacerdotismanibus,voce-tur Cbrifti,paflîo,mors,crucifixio,non rei ve-ritatejcdlîgnificantemyfterio. Qmdtuhîc ‘ vprè ? incertum eftf inquis ) an hæc lententia

Pc ci

CK Pc Ce Cil C;

tis ’P Pc Ve

cit

' fitAuguftini. Quafi verb apud eundemifta ’ fæpiflîmè non inculcentur. Deinde, inquis ' hæcfententianon pertinet ad noftrum infti-* tutum, fed ad caput Iohannis lî.vtapparet ex

lalem tropicam loquutionem admittimus. Cedô,quamobré,fi iftud ad illulocam Iohannis refertur,Cœnæ Domini inftitutio exclu-ditur? Nam vtrobique panis Chrifti dicitur elle ipfius caro.vtrobique carnem illam com-edere,amp;fânguinem ilium bibere iubemurv-trobiq; extat eadê æternæ vitæ promiffio, ac proinde fœderis noui teftamenti præftario. Sedinquiesjibi agicuc de Ibla carnis Chrifti participationc«''«/’gt;«T/«;per fidem, quæ Temper fit ad vitam : in Cœna Domini verb de

'' ciufdé præterea fiibftantiali per os fumptio-® ne,quæ vnis quidem ad vitam,aliis verb ad cxitinm cedit.VisigiturHofmanne, has diras pcrceptiones non tantum efFeôtu, fedetiam teipfaquæ fumitut difFerre. Id verb qua auto-iitate,quarationevnquameuincetis , ideft, Chrifti perccptæ carnis ovfflxif ab eiufdem fa-liitari non tantum in fefe diftingue-

ipfafeparabitis, id e ft Chriftuin ipfum difcer-petis’ Probamus hoc, inquics,ipfis Chrifti Verbis : Hffc efi corpus meum quod traditur pr» fobus , Etc eß fanguiss tueus quieffunditurprovobis. Atqui hoc eft principium petcrend cft, hocipfum diôtum de cuius explicatione quæ-titur,tanquam probatum alfumere. Deinde an minus eft exprelfa hæc oratio, Paniquent i. iij.

ego dabo car o mea eß quam ego dabo pro mundi viUgt; quam ifta, Hic pants eH corpus meum qtiod traditof pro Vobis. amp;nbsp;hic fermo, Nißederitis carnemfiÜI hominis, amp;nbsp;biberitis eins fanguinemtnonhabetisvit^*quot;* in vobis,stn non eft etiam planior quam, AccipiK' comedite, accipite, bibite. Sc Hocfacite ? An non vtrobiq; idem fubieótum,idem prçdicatû, e^' dé copula,idêvcrbucomcdêdiamp;bibédi, dem ^romiflïo ? Cur igitur ibi figurataloquü-tiojhic no itcîNecefle eft rclpondeas, quoni^ ibiChrift’ in verbo fimpIici,inCœna vero,alt;i' hibitis pane amp;nbsp;vino præbetur,Fateor, fedfinc in verbo fimplici, fiuein verbo fimul iunótis lymbolis idépræbeatur, an aliterpro-ptereaveibû, aliter panis elfe Chrifti corpu$ dicetur,amp; aliter in verbo aliter in pane conie-dicenlèbitur,quanuis verbum quidemaurcJ duntaxatferiat, panis autem manibus fuma' tur, amp;ore comedatur î imo quamuis fidei” magis excitent verbum amp;nbsp;lymbola,quamnO' da verbi prædicatio : tarnen quanto cralEo^ eft Gcramentalis quam merè intellectualis perceptio,eófiguratioreft(vtitaloquar)phta hs in verbis inftitutionis Cœnæ Dominii quam in quotidiana noftri cum Chrifto!*’! iimplici verbo faóta copulatione. Et cum i' dem Auguftinus ffxpKctpxyixv dicat clFe fla-gitium,niiïfiguratèid eft de ipiritualiChtiH* in nos Sc noltri in ipfum per fidemtranfin®' ncintelligatur, quibus tandem pcrfuafefU'V hoe ab illo dici de illa duncaxat qnamvnam fimplici verbo tribuitis, amp;qnï certe nullam Ipeciem habeat flagitii .-acno«

t, Ilf

(Iquot; l(gt;

'i' 'i' H'

lie

■O'

iC' ((*

111' lö^

Ji’ l^’ ni’ ill I

potius de ilia lymbolica Chrilïi fumptiö-“ ncjHefcio quem Cyclopicum efum, nililpi-ritualiter accipiatur, manifeftc rcdplente, fiuc vifibiliter , fiue inuifibiliter ipfacaro amp;: ^fefanguis Cbriftiin ipfnm corpus noftrum wbftantia fuatraiici dicatur î Sed^,obfecro, quandoquidem extra viam tccum fum di-grelFuSj tandem in viam redeamus J.amp; die tan-, dem quidpiara,quo noftru illudargumetum, quodadhuc viderisneglcxiire, vel concédas, velrefutcs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hofmannm.

Dicam tibi quomodo concilictur TS fKTor cum bis phrafibus, In, vel fub, vel cum pane eftcorpusChrifti,quamuisboc nonlargiatur propriu copulæ (id eft verbi e s t ) figniheatu.

Centies iam affirmaui quod nuquä refelles nempeinhis enunciationibus nullü elFc verbi e s t alium vfumjquam modum indicandi quo prædicatum de mbiedo figuratc dicitur: Audiam tarnen quid dicas.

Vniripancmamp; corpus Chrifti ctiara con-ccditisiergo vnitum vnum eft cum altero.

Infacrametis certe prçftaret Cóiundionis nomêjamp;quidéredcexplicatu, vfurpare ,quä Vnionisjde quo tarne nolim rixari. lllud veto cóftat,in iis multiplicé coniundioné cófidera riivnam videlicet,qua verbum vocale amp;nbsp;ligna materiataidvnû dicûtur, qdvocamusSacra-mêtû,quatenusnimirûiftaadvfdhgnifieandi côcurrûtiquçtamévis fignif.prçcipucîverbo

fita eft ad clementum accedentejta vt hæc coniunótio proximè ad form^ Si materixv-nitionéaccedat.Alteram, quæ fitacdin illo-rum fignorum ( verbi videlicet amp;nbsp;lymbolo-rumvifibilium)curarebus fignificatis copu-Iatione,quajn nos mere 8c rçlacinain cflèdiximus.-quatcnusvidelicetexDeinobif-cumpacilcentisordjnatione,quodfacr.iiuen tali verbo méti noflrx per aures renüciatut lïgnis quoq; vifibilib.nó ad cómuné vlum, led ad diuinum amp;nbsp;cçlefté adhibitis, eidé méti no-ftrærepræfen(atur,amp;perfidêlumenduprçbe tur. Tertiam denique pofitam primiiminli-gnorum nobifcum coalitione quæ tota eft terrena ócnaturalis, aliis quidem nempe digne vtentibus, ad vitam aliis, videlicet indigne açcedentibus,adexitium : deinde in reru ngnificatarum in animas noftras infinuatio-ne,quæ tota eft tumdiuinaîvirtutis , quodad Deumpræbentem Ipcdhat, tummentis amp;fi-dei,quod ad nos rem oblatum fideli mente amp;nbsp;ïpirituali modo nobis appliçantes,attinet, In quibus igitur hæret ifta inter nos amp;vos controuçrüa i non certè in prima vnitionis facramentalisfpecie;imà ne in fecunda quidem quodad Baptifmum attinet, nifi liquid ctiadiuinû vitra fignificationé facramctalem vultiscumPontificiisipfiaquæ inefle , quod fcholafticicaufatiuu appellant : fed quod ad Chrifti carné attinet, turn in fecunda,tumin tertia vnitionis Ipecie magnoperediffide-mUs.Vos enim fiiimlicis fignificationis,qiun-tumuis veræ amp;nbsp;emcacis , relatione fiue^cf^^« non contenti,ponitispræterea realem in ter-

D A N, H o F MA N N VM. IJ7 ris elTentiæ rerum fignificatarum præfentiam accohærentiam, cuius coniunóïionis modus J quail veriras horum facramento-I’um toilatur, amp;nbsp;inRitutionis verba peruer-tantur,nifi eiufmodi præfeiitia amp;nbsp;coliæren-i tiaeirentiarumftatuatur. Nosveroveritatem facramentalis vnitionis rerum amp;nbsp;fignorum planam amp;nbsp;perfpicuam elle amp;nbsp;in eo pofitam dicimus, vtquam vercfignapræbentur,tani verc res facramentalicer iîgnificatæ fpiritua-liter donentur. Inde altera oritur inter nos Controucrfiaintcrtiavnitionis fpecie.Statui-tiseniravtraque, ideft, amp;nbsp;fignaamp;ipfam re-rum fignificatarum elfentiam , corpori fu-menda,comedenda,bibenda,(figna videlicet vifibiliter, resautem fignificatas, id eft ipfam Chrifti corporis amp;nbsp;fanguinisfubftantiä, inui-fibiliter)prçberi. Nos autfignaquidevtpote corporeajCorpori natural! modo præbcn, ad analogiam corporalis amp;nbsp;fpiritualis nutrimen tifignificandamdocemus.-ipfum autem illud Chrifti corpus amp;nbsp;eiufdem fanguine ilium non corporifedmenti,non dente,fed mente, non cotporalicontraftu, vt ré in terris cii pane amp;nbsp;vinofitäjfedfideifurfumin cœlos,vbinunceft amp;nbsp;ad vltimfl vfque diem crit illud elfentiale Chrifti corpusifefe fubuehentis inftruméto, no ad corporû noftrorum reale cü Chrifti cov porc i?v»'ii;#gt;àvamp;coalitionc, fedadmyfticä, amp;nbsp;tarne efficaciffimä vnitionc,amp; æternç vitçvc-lutifuccûinde magis acmagis hauriédum, nó vllo naturali modo,fed mere fpirituali ac diui-navirtute percipiêda donari létimus, lllatua ^vidédû eft tibi quotnodo confirmes ; amp;nbsp;noftra

qb.argumêtisdeftruas.Et hadcnus quidé dc vnione facramêti fignorü amp;nbsp;reru fignificataru diótüefto,quéquü tu ignotaeire dicis,priiuu diirentis aD.LuthevOjquinó potuit Beréga-xij damnationé probate quin illü modu fen-fualéefle agnofceret.Qujnam.n.clTet (cnfua-liyjcrceptioamp;dentiüattritio , nifi fenfualis clïetfigniamp;rcrufignificataru copulatio ïDe-indeaSueuiciquoque ïyngrâmatis fententia difcedisjtadifertis verbis à D.Luthero appro bati, vt fçfe illius autoré haberi non rcçuiarir, cuius verba hæc fuut cétics inculcatajamp;in or-thodoxo cófenfu citata.Sicut hifce vcrbis,R«-mtttunturtibi peccatatua, amp;, Pax btac domui, Ego fum Pefurreäto amp;nbsp;vita, velut quodam promi/^ionis verboRemißiopeccatorum, Pax , Pe/iirrtüioó'vitit quodammodo includttur, adcredentes adfertur,ßc SIMILI R.ATioNE/gt;tff verbo,Hoceflcorpusfneii quodprovobistradttur,amp;fanguit meus qui pro vobis effufus eß, Corpusi^yfanguis chrißieomprehenfafunt, amp;nbsp;fidelibus prabetur, vfque adeb vt quicunque hoc verbi accipitd“ credit,fide^tenet,arripiat,accipiat amp;nbsp;teneat verum corpus àquot; verum fanguinem Chriflt ,eumvidelp cet qui effufus eß, non ffiritualem aliquem fed carna-lem. Vides Hofmapne modutn eundemfta-tui cóiunétionis Chrifti cum illo paneamp;illo vino atque cum fimplici verbo , fignificatio-ne videlicet facramenti, id eft, quam effedut perfidem confequarur:neque nos aliud vn-quaiTj docuimusaut docemus. Idem Brcn-tius poftea,fateor, vfq ; adeó fe retexuit. vt nd modó pani amp;nbsp;vinojfedetiä rcb.omnib.voluc-^jfit fiibftätialiter quoq; vniri(fi modo lac. Andreas magiftri fui fenretiä relt;äe cx

D A N. H o F M A N N V M. Iff plicauit ) ncqjcarnis in Cœna præfcntiâ ab in-^ ftitutionis Cœnæ Domini verbis fed ab ipia incarnatione petacquodportécofumdeliriû, præterqaamquôdeft.'V7V7«Ttf(', vobis ignotû cirenópatituriftiusvnitionismodumjvcpote que ifte faciarperfonalé.Nec .n.video quid a-liud fit Subfiftêtialitcr quam Perfonalitcr elfe in rebus oranib.quumidfitLatinis Thcologis Subfiftétia fiue perfona,quodGrçcisHypofta-fis.Sedage,mitramus nunc ifta. Vt tibi largiar ipfiusChrifti corporis fubftantiä reipfain terris cum hoc pane adefiejfenlualiter etiâ mani bus fumedum,amp; dentib. teredum, an efFece-risproptereahunc pane etiä elFe illud corpus aut hoc corpus elfe hunc pané abfq; tropo, fiue Tw/wTùferuatoî Nec n.negareaufisinhac copofitionefeu manis vnitione,partes totius compofiti faluasac diftinftas manere; Hoc theufuitargumétum.Hue nódii folue, hunc expedfiad qué ne quidemadhuc refpondi-c. fti. Eft auté per lepidum illud quod nobis hoc loco reponis'.hac videlicet explicatione, Elfe irtjfubjvclcu pane Chrifti corp’juo elfe aliud quam nefeio quid quod cas quam placuitD.Luthero vfurpare in tefti-monium quodmodum fpecialiternon detcr-minaret.Iftud.n.quid aliud eft qu'amfcpiæ ex-cmplofeipfum atramento,ne irretitus tenea-^ ris,inuoluere. Quodtupoftea fubiicisad Ita-biliertda elfentiæ corporis cu pane realemin terris praefentiam,nempe quoniaChrift’ pa^ nem porrigens fimul etiam accipere corpus iubeatjiieque necelfario concluditur quum in

cóinunietiamreru hurïianarü vfui diiofinml daii Sc fimulrecipipoflïnt,quætamceflentia fua^quàm longiflimèdiftant:amp; ex iisduobus qiiæ in Domini Cœna tantum v-niuntur, vnumquidemcorpori, altcrumin-telleôtuipræbcarur:nec etiam a’d rem facir. Etenim data etiam eflentiali præfèntiflima coniunótione ad vnum Sc eundem finemre-ipiciente, vnum tarnen elfe altcrum eflentia, Tw/wwinattributioneferuatojnon poteft. Et ficquoq;fatis ad hoe reipÓfum videtur quod, nobis obiicis,acfi verbo quidem præfentiam, re veró abièntiam, amp;nbsp;quidem craflamftatue-rimus : quafi fcilicet vnicum fitpræfentiæde abfentiæ genus.ac non poffit ene fideiprx-(èntiffimum,quodht tamé à corpore creden-tis quant) longiflïmè diflitum.

Si pants ille propric eft Chrifti coipus,Er-go defieritelTe panis, quûhæduæ res fint toto genere diiparatæ. At fi iam defiit clTe panis,non iam duabus rebus vnaterrena,altera coelcfti confiât Euçhariftia,nifi rem terrenam appelles Ipeâtra, idefiaccidçntiafinefiibie-fto. His autem fiiblatis , analogiadiiarumi-ftarum return fublata fuerit ac proinde abolira fuerit faeramenti ratio. Figuratcigitur panisille dicatur corpus Chrifii necefie eft.

Dan]. HofmannvÎm. 141 Ominnoquodadprædicationismodutnjnon quod ad tes ipfàs attinct. Nec tarnen ïèquitur remota propria prædicatione, poni figurata, quodfuprafatiseuiftumeft.

At ego contrà dixi amp;nbsp;dico nihil abfiirdius dici polie quàm improprium elfe attributio-nis modum eius cnûciati cuius fingulæ parte» propria fignificatione vfurpétur : ficut curui-îineadici non poteft figura ex réélis lineiso-mnibus côftruéla.Dcinde tertium illud tuum inufitatum et in enuntiationibus de filio Dci, tum propriû àdoélifsimis fcholafticis ccnferi; turn fi figuratus elfe ftatuat ur, ad proprium amp;nbsp;regulärem modum rcduci polFe oftendi,

Nonlatis muniuifti tuum anteccdés quan-uis fis doélifsimus.Nam vt abfurdû illud ccrti fequatur.oportetantecedcs ad identicâ præ-dicationcm rcftringi.Nô enim ex quauis propria prædicatione fequitur alterius abolitio.

Efgo quandoquidc tibi etiam libct én eviriais Pontificiorum caufam agerc,pro Sipani» illeeSiprepriè chrißi corptis debui dicere,S;plt;j««»A-IteiiidentùeChrtflicorpus. Ignofccvcromihi,mi homo teipfo telle, doélilsimis etiam doélior. Nonhîcago de mutationevnius inaltcrum, nempc velfubieéli in przdicatum^vel præ-dicati in fubieélumjVt itaeuadatidenticâe-nunciatiu, Dehacenim abfiirda mutationeï mediélumfuitargumento quarto, Sed aliud abfurdum hîc notare volui, quod oftenderet fèruari rc pmit in hisdequibusagimusenun-

tiatisnonpofT'c : amp;nbsp;hoc argumentum non itt Pontificios (vt qui aperte fateantur panis nomine non panem exiftentemjfed qui extiterit intelligendum,necaliterintelleôtum,feruari Tlt;gt;/;«Tijc,faluaenuntiativeritate:)fcdaduerfum vos dirigercjqui panem manere panem ôcco-pulam , immô omnes enuntiati pattes coHquot; tenditis propriafignificationeintelligi. Idi-gitur fâhum elfe hac ratione probaui, quôd næcduoqua: ponitis fint xjv^iîlx. Nam fieri non pofle (teftibus etiam pontificiisjvt difpa-ratismanentibus idquodpropricfunt,vnum verèdicipolïiteire alterum. Oportereigitur vel aboleri panem penitus ac in nihilum redi-gijvehquumoporteataliquodefle fiibiedtum de quo dicatur prædicatumjremanerc tantum panisaccidentia:quorumvtrouis dato pereat (acramentalis analogiæ ratio- Hæc,inquam, caufaeftjHofmanne,curnon identité i'ed proprie feripferim.

Sedpolfunt etiam difparata quædam ma-ncre id quod fût,amp; verc prædicari.Talis.n. eft àccidentis de fubftâtiaprædicatiojquæ amp;nbsp;ipfii præbet propriam attributioncm:quum tamégt; a ad genus attendas, Subftantiaamp; Accidens toto genere magis diffideanr quàm panis Sc Chrifti corpus,quod vtrumque fubftantiacft.

Hic tibipofliim merito reiponde-rc tantum ibefie vt banc àccidentis prædicationem filé-» rio prætereâ, vt etiam ilia difertè expreflerim fed quæ valere in iàcramentalinulio enuntia-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n .llo

Dan. h o r m an n vm, I4J tionc nullo modo pollIt.Etenï fiiblata fubfta-tiaid eft accidénü fede(vtpote quoru no aliud fitefle quàinineire)ipiametaccidétia euane-fcantoportet,DeindeanaIogia facramentalis in CœnaDominiduplicé vtiinq; fubftatialem terminii requiric. Vide igitur ne verc hie quo-quepofficqiiodinmeimmerentem toi'que.s, in teipfum retorquen, nimia videlicet,cotra-dicendilibidine non BezamfedHofmannum adargumenra ex quibufuis confuenda fuilic abteptum. Deindeqiiidiftudreieft,quæfo? Solent enim dilpatata vfitate confiderari,in-terdifpararas eiufde generisfpecies:amp;vtre-motius diffideant quæ funt diuerfæ inter fc Categotia:, illud tarnen extra controuerfiam cftjlpeciem de Ipecie in nullo prædicamento proprièvnquamdici, amp;nbsp;tarnendiuerfiprçdi-camenti res lubftantiis infidcre,amp;concretc de folisfubftantiis dicipoire:amp; tantumabeft, vt , ficuc dilparatæfpeciesin fingulisCate-goriis de fe propriè dici mutuó non polTunt, he etiam accidentia defubftantiis non præ-dicentur, quoniam longius à fubftantiis fint difiunda quàm Ipecies à Ipeciebus Ciufdemgeneris ; vt contra verè ac maxime Erie , fecundum fui naturam qua non

Tedinfunt, de fubftantiis dicantur. Sed quorlumhæcîNam inter nos conuenit verum clfentiale corpus de veto elfentiali pane-dici, etiamfi inter nos de prædicationismodo dilîideamus. Sed tu nimirumhociplum ^uod dicoaduerfusargumcri mei cófecutio-né rctorquebis.Dices. n.jjpnè amp;regiilariter ' diciaccidês dc ra'oliSria.ar ,pin ie neeeflariu

non elTe ,vc fi corpus propricdicicur depanC (quod ego in hoe meo avgumento præfuppo no ) vel prorfus euanefcat panis , vel Ibla i-phus accidentia fuperfintfinc fubiedo. Re-fpondeo, aliud elfe prædicationum acciden-tjs de fubieóto, quam concedo regularemel-fe(vtguumdico, Homo eftmortalis ,pecca-tor, filiusiræ , aut quoduis aliud eiuunodij quam elFentiale quidpiam alteri elïèntiali accidentaliter,acproinde tropicèamp;acciden-tali duntaxat non fecundum fui elfcn-tianiattribui, vtacciditiniisjdequibusnunc agimus,enunciatis, quæ proptercanifi tropi-ceaccipiantur,velniu aut panis totuseuane-fcej:e j auttqta fubftantia pereunte folaacci-dentia fuperelïe ftatuantur (quod vtrumqiic vt abfurdumreiiciojvera elfe non polsint.

Abfurdus es in ponendo antecedéte hypo-theticæ j)pofitionis, quad exduob. difparatis vnoelfetialiterin alteru trâfmutato,deturprç dicatio in qua vnumdeakcro^pricprçdice-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beza.

Vide ne tu potius abfurdc loquutusCoffl-periare,q'.iu nulla fit in hocargumentomeo dc alteriusinalterum mutationcvelleuifiitna metio- Qupmodo veró illa fa dia tranfiibftan-tiationcjidenticatarnen enunciatioftatuatur» dixi in argument! quart! défenfione.

Hoe ipfiim deftruis, quum colligis aboli* tione altcrius difpararorum pofita, noncon-ftare Euchariftiâduab. rebus. Non.B.tantüex

Dan. Hof MANY M. ^14$ abolitione altcrius difparatorumgt;fed etiam ex propria prædicatione nafci iftud oportet.

'Beztt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.) *

An non ego verb omnia exprefsi in- an-tcccdetc,quuin dicerem,vt panisille proprfè dicaturcorpus, oporterc pancm dcfiifle effe pancm,quum hæ duasres it nt toto generc di-fparatæ?piæctTea , abolico prorfus fubieéto, quînam tota præJicatio,fiue propria, fiue fi-gurata, fiue etiam, vi tn ioqai mauis, inufita-ta,non fucrit prorfus abolitaPCertè vbi aliter rem fc habere odendeiis, hint' euiccris id ef-fe quod nufquain eft : id eft, veram eife tuani CoiifuHftantiuioncm,amp;T^^*T«pcnitusfcrua-to,impr prium tarnen elfe in lifts inftitutio-ni, vci bigt;. attributionis modum. Tenebras dcniquc elfe luccm probaneris. - v—.1

S'CTTfuTor vcrboriim Ch-ifti quod inciilca-iniis elt ub omnibus ablurJis liberatum. Beta verb abfurditatum reus conuicius eft. ; -I

Bilem mihi no moues vllis coniiiciis,quo-niam prohiber Dominus : riftim potius exci-taturus.nifi tarn feria res effet.Cætcrùm nunc quidein ego non amplius progredi in hac re-fponfionc,potui:ftbcllo tuo fcrius ad nos per-Iato,melioribus qnoq;, Pci bencficio,ftudiis perfequendis qiiam iftis millies recinedis, oc-. cupatu5,rcftqua tarnen fi fit opus, Deo fauen-te, minime praftermifturus. Duo taniùni, fi mecum longius progredi iiiftimtfti,à te pc-to. Vnum,vt mei ftuporis inemor, paulb fal-

-tcm planiùs commodiùs animi tuifenten-tiatn explicate memineris : altcruin , vt in rc tam fcria difputatorcm fcriitandæ vcritatis ' cupidum,non autem conuiciatorcm , agis, Sin minus ; impetrabis quodfortaflctu captas, quatenus-id quidc vcritace faîua facere potero,ncpe vt os mihi occlufiffe, nô difpu-taodoquidem,fedconuiciando vidcaris.

Pâg.9.1in.22.Iege- auocaUm pa^n 1.17.lege «lel’ell'“''’»'quot;’“ P ’S.1.2S.leg-abs te

‘ 1 . illam P 36-1lt;î- l'g’ fteundam tuani ratioquot; P ”- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“r^nus 0.4 1.26 leg.hanc p.46.I.6.Jeg»9““