1 In qua,eum in illis religiofe(contrà I lt;^uàm à quibufdam traduftus eft) uer 1 fatum fuiffe dcmonftratur, rcprehcn-fadiluuntur,multi difficiles loci enu* clcantur,amp; infuper aduerfa-riorum crrores often-duntur.

Iwn ut indodiam ,feil (tiAm M tmptam,^ multts ïn locu à di SpiritM ßntentia p/orfm difcrepan explodunt. Horu repreheßone cû ui Uereçÿ. meunomê laterari, nbsp;nbsp;paßim

I pws bomtnes ßc offendi,utqui mcos laho 1 '■fs amea cömendarantßde nunc per ali I nbsp;nbsp;iam annos ad repreheßones illasß^

I ^(eme,eofde aßerneturßlmtium meû yi^nlißionem eße culptc ßßicantes : ui-I fww efl mihi tandë, mo derata hac reßo yone.bijce malu occurrerc. ^c de eru-ifeione quidë,ineruditaneç^ indocla iptmeAtrasIiïttOjdotÏos CT* eruditos ui~ \ ’'OSkbeterpÄtiiXr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne in arro

^antix crime incurram, lt;le mea Iacüci^ eruditione,potius qua.m res ap^ere. ^upducro adpietate ab impietatis crimine abejje rfiepiigt;'^^^ meaad LeEiores c^dmonitio,tpß^’^^ trds/ationipriCpoßta,partim cofcK^^'^' rjUte mille teßiii uice eß, teHimoni»^^'^ cit. '^am mea cößientia apuiD^^ f paem iudiceappello ^ab impieMti^ amp;nbsp;ßelerü nota,qu£ mihi irMritur,we dicat ,ßc copoßtum atq^ comparatu,^*^ omnia cofeßa ßdeiinßacrü lite^ii ta, O' fanEiù rec ept a capita, Impua, utta,quanta per TDei niißd«^ dta in eiuißlio Chriflo licet ,proßt(i^'’' qua quidede re, quipropiusmenornifitt tellßcaripoßimt. ^odadAdmonilt;gt;^ neattinetßiut non paucieruditi ndßla in illaßripta Admonitionepß^' rattm,uera etia uerbu nominate

ßitjje, ut mt de errorih. meti,ß ^Kosin mets translationib.deprehendiß [^n(M?noneret:corre^urü} et tier a pr a a to animo amplexuru. ^e^uid interim plod eas,ante^tiamptiblicaretur, tntiku earnipfam ob ca,ußm le^edoi de uero inaniißuit hicc adhortatio

Mea: tjuippe (puimultu correxerim^ adbuc corri^â,id^ nofold, cimice mo ttitWiUerüetid acerbiuiß^iUatus : ta-tùbefl,ut cognitos errores uelimperti\ ttacitistuer.i.^in et hiciterd oes oro,ut feillos deinceps deprehenderint, mihifi^ pißarenögrMetur. erütenim adhuc iia tu in mets, tu in aliorû omniü traslat tionib.'Sibliorü, multa, quæ merùd re-^rebêdantur.tdta eß tatiOperts obßuri tas,at(^dijßcultai. zgt;4tcphæcdetrdsla tione. nbsp;nbsp;‘Trlt;!eterea nonuUaßripta mi-

torù, nee e^ùorümihißm coÇciii!. crime illud,qHoniA mihiuerbo tantti if» ponitnr, nerboneoare fatüinpr^fr^'^^ eßo,^ apncî‘Deü,ç^ apud^e^iuos orü' nes indices. nbsp;nbsp;‘Dixi^cjnopet^oßw

mAtus atep cöpoßsns. '^üc ntrüimß^’ amp;* ßleBü Sata,nlt;c inflrnmentitgt;^ debea, Den et pios omnes indicts pello. lllndin htic mea, 'Z)eßenßonepi(’^^ ‘Domini noßri ie sf' c st ro,utßciibiuelin docb-ma, nclininit^' pretatione uerborü ßentetinrnSit^'^ rü litenirii erro ( nt ßicile homines erti' mits'j mihiosiedat error es meos, etsprofita bonitateme uindicet : qnimc inßbldtnr,mentedet beni^'^f utß'atre amet, etep coßlerepotitts nocereßiideat, qni/efùm Chriflnp’’^!^ ßn^uinefnüßudifß üt*ßde a^noßd^^ ore coßtetur:^ uitapro uirib eXpC^t^^ reßudeD£aßle^ianrt.t^6i.ntcnß

SEBASTIANI CASTEL/ lionis Defcnfio fuarum translatio-lt; num BibHorum,amp; nominatim Noui fœderts.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtTamp;

Ifmidmtfitip«S ipfum refutanity fmindifs nti^is r«4gis^cl(«rffcit:reli^!lt;«m ^«o4 non i(nte, at certe W die Dowiwi, ^Utf anu worum dratJij pdtepciet, detegetnr. ift au[e wtfrclt;ftfr4 crinien illud non poflremum, ^«ód Suer« literas ù me turn in Latinum,tum in Galli' oumfermonem malèconuerfas e/je^paßm [ermo «fs iiij?ipiirKin. Et dnted quidé ^wid 1« eis tranp l«tioMibKSreprebfnderfnf,«on ita certô copitMe-« ff poterS'.proptereu ijuôd non f':riptis,jed ferma-«ins eas 1« uniMfrJwm damtwwtes atij; répudia«* *fs,^Mid in eis mali eiïe t non nominanm,dMt eerrè HonitdHtegoidcerto fcirepO)fem,explicabant, Atnunc prodijt anno 15 5 ö. reeens cuiujdant trddsïdtioLatina Noui teftamentijUnà cumeiup lifm Annotationib.in quitus translation? meat« (nbinde j epre bendit, Quamotrem cum iam eer'

8 SEB^ CASTELLIONIS td dd cjuce ref^ondere poßim, bdbedm ; offaj * e/]ê duxi, eius reprehenfiones, ubi iniuRd (ijudles plurimds eße de/non/lrabo')rßellere,iigt;^ ßcubi Mießlt;nt ( qtidles pauculas aniMiii!eflt;^) erroretn corrigere. Atij; hocßc in Latim facidm, nteadem opera Gallicam tione medm uelim defenfam, qnippet^uieLiili'^ reß:iondedt:tiißqwdtdnto eß melior,^uantopo' fterius (nohis laoorandoproßcientibusyhlor^ tdfuit, Hof pfTdéîo, eius errorum (po/iquamid ip/epo/iulatjdetegitn, Pö/ïrfi’i'’ ad paucula quadam C/ leuicula reßgt;ondebo,j^^ ludausncIcioquisinnoRra Rwtb^c fitggillare conatus e/l4 Si quidpratereä dein^^^ uel ab ijfdem,uel ab alijs nominatim reprebe»r fuerit, f re nata conßltum capiemus.l^am eos attinet qui in uniuerfiim damnant, ne^; cur danent demon^lrant.,quid aliud reßonde^’, ^uàm ut eos probare crimen iubeam 1 ^'1‘r’L ßc fibi credi uolunt^ut illi qui dicebaiif.î^iMr hic maleßcus,nunquam eum tibi tradidi/Jcmu^ Q^od cd maledi^a attinet^ ea i/iis («t Cbn»'^^

/‘icras literas ßncerius religioßusq; trän' ^ulerint. Igitur de translatione men pauas ftttftndu uidetur. Ego nute annos circiter t6, fnw uidere in Chri/iianoru ßholis Latinam h»' tio.

liiJitiK]; 4MtorfS Latinos quidë-,fed magna ex parai lt;(oii)c(enos^lt;!^ moriIjHS noxios,in mantbw ha' ^tri'.citpiebam extare latiniorem aliquam,nec no P'i(l‘orem(^magisperljgt;icuam Sarrar« Iitfragt; rum translationem ,ex ^«a poßet cadem opera fitt« cum Latino jèrmone difci,ut hac ratiO' tempon conluleretur,amp;' hommes ad legen

Sacra pellicerentwr.Nam e^uidem de me hoc f|itfor,mepropterprmonis incultum obfcurix aii^Hando minus diligenter legtfje Sacras iitfras.^Hod idem alijs ^uo^; accidißejaot non i« fané f aup.fateor,fed quam tarnen tolli non Jît

•HHtile,Ht hommes quibujcunq;pripoj?it modis lt;dnfritatem aliiciantur Tranfluli igitur Sa^ WS litfras in Latinum jermonem,qua nbsp;nbsp;nbsp;atq^pu

™atf£ÿpcilitatepotui,l5ominibusprodejje cu' piens. Extat ca translatio : uti liberum eß. Si cui ‘i'jl'licft, abHinet ’.ü* abftineat janè ,modôjit plus. Ego mibi iuHam translationis caupm fiujjc txiflimotquàm bene tranftulcrtm,aliorum (,mo*

IO SEB. CÄSTELLTONIS do «f inimtcorutn) eflo iudicium, Fffi, alios damnatos uolui ttei^; translitm’'^ meam pro (acrofanSia nbsp;nbsp;incitlpaU obiru[ii}''^

imo in Prafatione Leéiorem his uerbis Qi^od ficubi errorem aliijueno^ruin Çerunt autem in tarn difpctli y tam'^; loft^o 0^' re,fortaf[( nonpauci ) da ueniam,amp;adtnofH^'‘ nos amice, ficuti nos tibi prodeße amice mus'.aiit ß noies,ant nonlicebit,faltem altos, hac translatione uti nidebis^ admoneto erroriso^ ßri ^ilt;amprimHm,prafertimßineo erit alif^ periculi.Neminêenim/allere noltimu5,fiferipgt;' teß. Ita^; ijnanqna in hoc opere mnltos annos tinenterjiimmo ocio,projßera naletndine,igt;ia^ alacritate uß elaboranimns ; tarnen deincelgt;sdlt;^' lente Deo,dabimtlt;s operam,ut ft tpnd nTdiKWiif ab alijs moniti, uel per nos ipßos co^noueriigt;iiis,i‘^ corri^amus. Q^od ß qnis meliorem translation^ proferet in lucem,ei libenter cedemus,

Heeceßotnm ßripß, amp;nbsp;feriöat^exanigt;nn Jcripß-.itaq- id ha^enus re ipfa,nt //lerOfprallit'' Nrfw uel ab alijs monitus,ue{permeip[iimit rata cognoui^eaproiinuscorrexi'. cuiuscortf' Thönis exempla aliquot hue apponere,nonitit alienum,

^uodIo«lt;t fi iu/licia duxit)Annota ‘'lt;»tf m,in ana diceham, pro luRicia duxir, poße quot;ß^hVirtuti duxit.quod iufiicia (a qua uiri boni ^»ominaretur quot;) omnes uirtutes compleâ:eretnr. ^ßntiein^iicta nomen apnd Hebraos pro uirtu-'^gt;gt;frrpatur, Sed cnm me monuißet amicus qui^

, liirtutis nomen illi loco non quadrare, ö* 5«os Annotdtio ilia offendcret; ego re diligen 'iwpfrpenp, Annotationem delcui. Item,cum lt;Hiiirfm,^Mofd4milîo MattbJoco effendi, ^«em Mauh.iS. 'goliecennerteram'^QMd[i fos nonaudinerit, RfipuWicÆ) mHttfUi, e(3- Greecum uocabu^

fodtMp.ptfulo ante, pro Irtcommoddtiones^qHæ wGr(f co fc andala MocdntMr ;q«iit eo nerbo non' ••idlio^endfbtfKtHr, repojiii, Offfnfiones, Item ‘«m !oc«m ilium lt;td Hebrlt;f os(.Nibil perfecit lex, ffildifclio melioris ffeGfuiffem’interpretatus, [lent 4»te me alij, enm po/led lob4nnes Ribit-i«5 f dito e4 de re libello, melius (judm nos «ertip fftitgo contin«ô,«ijô illius pripto,locum ilium in iränsl4iioneme4ffcundHm illius Jente«ti4m cor^ Tfxii^ir illiper liter4S gr4ti4s egt,or4S, ut ft ^uos buiujmodi

li SEB» CASTELLTONIS , huiu/ntoJi ainplius locos inuen!flet,tnihifi^gt;’‘K ret. Item,cunt fecundô imprimeretur m«! ^’quot;'’''1' latio, amp;• memonuijjett^u:dam, filtern»lt;5. z.Paral.male eße à me translatu ( ttonetum!'^ fe eremat urn Afam,felt;i fuiße in eius funere tos odores )locumfiatim perpendaamp;' errot^^^ gnito, Knnotationem fiper eo loco gdieci,ilii’^'!' Jiirn locumÇ^ui iam turn impreßus ditionem emendare lerum erat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

' atUi*’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiu/modi alios locos ex! aliornin^

muuueric. ittonitionibus emendaui.Ne^; uero id in iSii taxai locisßci, in i^uibus erratum uidebatu’“’ f etiam in^uibus erratum ijuidem noneratjf»^. tluid tarnen i^uofdam oßendebat. Cuinfitoi^^l^. lud, quod cum quidam lotionis amp;genii fenderentur'.ego ubi hoc intellexi,in Nomo t( memo ultimteeditionis(nam Vetusiftfi'^M /urn erat)uerba Baptifma amp;nbsp;Bapti^ttre, gelus,repcßii. tuerunt^aliäpauelt;tqn‘t qult;f cum nonnulli reprehenderent, “hj rent,ego non mutaui : neq^ enim omnibm P^JI. Jitisfacere. Sed qult;edme mutata aut correc^ memoraui,eô pertinent,ut ße me præfraàum aut pertinacem ( quod jjiargunt uoci/er4ntur)ut errores

^ofetre^M ft.'flw Iff ncK ahorunt gratia ali^uiii älioi^tt'tn non uitiofnm)nehm mntare.

Imnadn/rehenfioncm ueniamnst Car fit gt;tomsilleinterfires(de qnopanlo ante dixi^tranp korm »team, pritniim in iininerfnm de latinita/ te,i^nôà fnhîatis P.ebrai[Tn!sLatinètran^iulerimt Sicenini fribit in Pr^efationejna,

Inipfis porro Hebraiimis Latine cx-primendis.aliqnoties malui non fumma habere latinitatis rationem,quarn temc-fè(rit quidam nuperfecit)quicqnam andere. Videtnr enim Hebræns ille fermo, præferciminijsqnæad religionis myfte liapertinent, plurimancfcio quo modo ffi^nTOiwTaTÄTjacdinine prorfns exprime-■■e,quæ nullo alio idiomatefatis féliciter pofsis declarare.Quod fi Grçcè loquens SpiritusfanÖus, ab iftinfmodi Hebraif-misnó abftinuit:amp; doäifsimi quiqjGrç torn interprétés, illos adcó non reicce-ntnt, utillis etiam tanquam gemmis qui bufdam feripta fua exornarint: non cil, opinor, cur hoc meum ftudium quifquâ reprehendat. Hlt;fc iUc. rt patdo pôii : Ek lecentioribus iierô, nouumilium inter-pretem, de quo paulo ante dixi, aliquot

14 SEB. CASTELLIONIS locis pupugi, quod iatolerandamipl’'** audaciam arbiträrer, Iteinin ficfcribit: Nam eo res iam deuenit,utnogt;' modo qui exingenio aliquid comeiiuf’ .tur, à confuctis Sc familiaribiis Scripnii? uerbisjtanquam obfcuris,infipidis,obl’ letis abhorrcantjfed eriam qui Scripnirj è Græco conuertuntin Latinn, autaliti’ aliquodidioma,quiduisfibiininterp[f' tandolicerepurent: quos fireprehédâs. ftatim audics intcrpretis officiodefungb non qui uerbû côuertat è uerbo, fedqo] fententiam exprimat.Ita fit,ut dum q«»' que indicium fuum libère fequi màiiult» quàm religiofè Spiritus fan ft i interprett agere,plurimanon tam conHertat,quà® peruertancuilibidiniamp;audaciænifioC' curratutjnæaut ego uehementerfallor, aut intra paucos annos pro Chriftianis Ciccroniani euademus,amp; paulatimipfi' rum quoq; rerû poffefsione depellemuf' D E F E N S I O.

uerba ßtnt illius, in cjuibiis me (fîcHti uec alibi) nomiuat, fed innuiti amp;nbsp;curiioi! nominet^caufamfortaßis habet eandem ^ium bro De cccidendis hiereticis reddidit'.uidelicetnc eins liber nteo nomine coniaminetnr. f'

pc f i re(j)omiebo, «t f «m no« «omi«f m, •oh m ne eius nomine meus libellus conta-'W («e^enim nomi«ib«J

Iftóis conuminantur libri : amp;nbsp;ipjïus Diaboïi ’WniHipjoetMiM Luan^elio extare uideo,)Sed

Re iftwrn hominem, nimiï alio^win mihi infenfum^nominando mdgis irritent. Igitwr •'«irêKeRitfrtf.e^uicJfmpcMt baStenus^itadein-pKratHS fum errores meos agnofcere,at{^ cor f'gfïe, pMe dB 4mici5, [lue 4b tni m icis rcprcbcflt;5 : ’wti eji 4pHcl me «eritds. 4tlt;j; ubi me ab boe iii^lc ’tpreheniii cognoMero jfatebor,?ir emenJabo. ^tpiKc reprdenditme aliquot locis non iniuüè^ l'Knitimodum in Cofeßionibus meis 4pp4rebif. ^’tamiRdHit enim translatione mea acrius -, ^«am ‘•’iifi mei,^HibHS earn ante impre]?ione corrtgen-■iaM dederam, ita^; idprlt;e/litit, ^Hod ego ab illis fttffiari cMpiMerami^M«? res mihi grata (2t‘ uti ''5f/î,qHocHn^ animo illefecerit. Qnódante ’t'dRiinlH/lèplMrimareprebcRditjboc ueritati ni' Uoberit apud iw/los iitJiees. Igitnf fl^tim in Imcprima reprehenfione nullam poffum animad-“Werel^eciem rf^Mitatisiatij; ad earn fic ref^on-^0, Erant Apo/loiinatHHebrlt;fi;ö‘perepri' Curhet«;-gt;^gt;,bo(eftGrlt;e(alinguafcrtbctes hebrai^abSt^

I« SEB. CASTELLIONIS non quia id iuberet Spiritus:neij; enunplut^^ r Spiritus hebraißnos quam gracifmos : •j“'* Apofloli necßmper -, nec fj/dem in rebus hebrai^ant'.quin modo hebrai^antes,gt;noilo^^ citantes, arbitratußio diéiata Spiritus enïidf^'^ Re5 f«im diéîat Spiritus,uerba quide/n loquetiti aut ßcribenti liberam permittit. N'f itemideohebrai^abantjquia non eadempol^ idiomate Greecoßliciter declararitaboquitt quot;r ciendumfuiffet duntaxat in ijsin quihns ceßitas hoc exigeret,^ tarnen id paßim etianiß ne ulla neceßitatefecerunt, îateor equide^, braicam linguam habere interdum fuas tes:/ed habent cir alite Ungute fuas,quibns paria faciant,aut etiam earninterdum Gerte Graca lingua ( qua fcripßrunt Apopl longé efl in uniuerjum nbsp;nbsp;copiojior amp;nbsp;felictot(

quiduis exprimendum,quàm Hebraica. gitur hebrai^aruntl Primùm,quia erant Sacri teris aßueti : deinde, quia cum eßentGraclt;t‘^ gute non uf'q^adeo peritiÇid quodeorumpV oftendunt^facilèin patriam confuetudmemV iiebant. Videmus hodie quofdam G* dr Germanos ßcriptores, dumGatinèfcribunh mengalli^are germant^are, non

* ,*lt;w MflidHifis ilhsexerente.Sic hebrdi^drMWt ^po)îo!i;ij(}fni^projèélô germani^^afjênt[ific

it’ ^lt;{Kfmlt;idinoc!HW,jipriptorii in Latinalingua în-moii^antis îibruconHerUS de Latino in Gai f *«mfermone, no erit necefje Mt eit/s Germanip II' ’Noiretineds:pdpofÎMS Gallorïi ratione babeas: t iiJmibibebrai^antiHmi» Gntca lingua /\poßo I' brunt bfbraipios retinere non fuit neeejfe.Nelt;^

\ ilt;iiifnretittf)it«({4mwo:pJineisbociMcommo^ HcbMirmo-' 1' ”tffedico,lt;iuôdLeüorautautoremfepenÔma'modi.

Il jiî iKtfIIigit,lt;{Hrtmß ignota lingua lo^uaturl^cer-^ 'I If multos fgo «ià bac de re coni^uer entes:) aut ad !• HfbraipmorMiM explicatrices Annotationes confit J Jffccogitw, at^jitagemino libri fumptu, gémi' i lo^j fwo laborejf ntetiam difcere, gemma itemin' ' ’fijrcttsopera explicatam^cum in noiira transla Il tionemid opera blt;fc ambo prlt;£^entur,. nbsp;nbsp;Qjdod

I fi^uisobijcictjin Annotationib. Hebraifmos eX' t flifiirettiitws ejpe periculofum : reffondebo par • niibi«iJert Htrobi^ periculum. Si eniin Hebraip i Dinm Leftor intelligere non mft ex Annotatione I foitfytimpoteritalteriusAnnotatione.fifalfae' ) fitjdecipijijMant mea trans iatione: nbsp;nbsp;nbsp;ram potent

18 SEB. CASTELLTONIS nie annotado errare,lt;^udtn ego trasferedo, Exceptio, p dices,poffe interdu Le^tore ex illius Hebr^ifr'’ extra Annotationêcolliçere autoris ^uod ex traslatione mea no/;oftit,^uifpe^tii/‘‘l’' lato Vlebraifino fuftulerim omne anjam conie^i^' Rcfiitatio. rie:re(jgt;odeho,tllud etiam in ea coie6iuraped(gt;^

lu effe, quod fiepe fi't ut Uebraifmoru uimi?«igt;^^^^ l,e^or,fentetiam perperàm accipiat : periculuinmeatraslätionenoneß. Exewploep , Hebraifmo- uelilleliebraifinus’.bion'neuosmultispafftTtl»i^ melioreseüis f qult;xuerba longe aliud dec^' ^udm fifine Hebraifnio ßc uertas:lionitt uoSp ferib.multo eRisprai^dtioresl Iteille,NoHp' ret ßalua otnnis coro: pro, No fieret filuaull^^^

Rom. 6’. Ite:GratiaDeo,^uödfuiRisfiruipeccaMp difiis aut ex corde, C^c, HlcenimuidettirP‘‘^'/j I agere Deo gratias duabus de rebus:priiniigt;fiji‘‘^ fuerintfierui peccati,deinde,^uod ohedinerint-^' ^uiefiabfiurdifiimumyagiDeogratiasdefiertiii^^^ peccati.^uæ abfiurditas nulla er it,fit fx niete li fite uertas: Qtiöd cumfiuiffietisfierui peccathOt^' diRis,(ir'c. Sicenimaget tdtumde obedientid^^ tias^ Atij; hoc mahim ut euitaret ipfi/ftet,fil^. in translationefita Hebraifimos declinauit’. nus mihi debet inii^uus eße^ Si enim ei,^K^ß‘'^

Mon ita curanti,hoc ftepe licuit : cur mihi ^mitatis maiorem amp;nbsp;cau/ain ration? haben^' ^‘,»0/1 fapius licueridAtq; hlt;ec de Hebraißnis.

QhoJ ad lat mita: e altmet,quitd de ea fentiam, ^xiinPrafationead Regem Ang/igt;. Ego rem, ’ »tntierbajßieüanda puto.DeiJermo eß «ec He friicMSjtJec Gnecus^nec Latinus^fed/jiiritualis : amp;nbsp;tx omnibus ^entibus (g* populh amp;nbsp;linguis re^ lifniit Chrißus homineSyqui tießibus albis induti Apoc.^.amp;^ti ÖfHm prtedieent ati^; ext allant : nec minus poteß Hermanus homo, Dei Jpintuprceditus, Germa' »xalmgua'Deilaudesprtedicare,^' arcana ccc' bßia explicare,quam PJehrifUS Hebrtfielt;t:nef mi »HS habet Germanica lingua ßias eßtcacitateSf 5Hlt;Hebr«ic4 nonpoßintexprimi'.iiuam HebrM'

Germanica non poßint exprimi.'Eß enim Üe«s,picMti gentium,Jie amp;linguaru omnium per' ffßus autor: nbsp;nbsp;abomnib.Imguis no minus ^uam

gfntibuSjöquot; uult amp;nbsp;poteß perfeélè coli afijjprte-^icari. QItódalimeatti^ef,egoIatinitatemƒor n)?isetiam minoris ƒacio,(Jt(àmipp accujatorcs Wei.Sit homopius,loquatur deinde ^ua lingua wo Ift : bebrai^ft, latini^et, germaniser, loipuatur plitc aut impolite,copiop aut fuccinâè,Cicero-, »rnie aut Salujlianè, nibil moror,dttmodo inte lli/ b a gatur*

so SEB. CASTELLIONIS gatur, quemadmodum Jitnihi abamico rebus fériés mittutUTyres ipfas at[endo:ueri/if' dem adeo non moror,u literiSydicere uixpoßim quibus uerbis t(f fint. Qiunimo illud non foliimfiteo^il. amp;profireor,amp;in Admonitioneadlcéiorem^'^ blijs pruepo/ita profe/Jiis'fum , Df«w res lt;i* «4S jj5 /frf aperirc, qui funt hominutft tni,infirmtßimi, contemptißimi, pauperriwh^^’^ gnohilißtmime quid inde noftra eruditioni,^^^^' tibus 'iy- excellentijs arrogemus.

dico,fi Mo^i, qui balbus erat ,fas fuit Ahttroff' hominem dijcrtum dari,quoille interprète raonem hominem rnundanum alloqucretunetn’^ hodiefas effe,ad mundanos,^ alioquin tes hommes,ad Sacrarum literarum lc^oitein^' le6îandos,concedt paulo mundiorem Iinguattt-Qwd fïquistame/l à mundo al:enus,utiKd‘‘ impolitiorem, mefecundißimo idfecerit. namßt in toto mudo unum cor,unaq; lin^u/t, ßmpltcßimamceego Imguam illam,ommuinlt;j‘'‘^ unquam gu/laui, Imguarum mercede,amp;ii^j'‘l'^ nouo longoq; labore emeremperlibenter» mihi in prlt;e/èntia de Latmitate dicenda uiß lam adßngulos, in quibus traslationem

(fffit,locos uemamus. Sed Leóioremprius ad^ moititnm liolo^ me non omnu in qnibus à me dip jintit, wile perfe^ui (debet enim ipß ^uotj^liberü fße, interpretari pro co^nitione AUt opinione pA^ nonminus i^uÀm mihi )ne^;item omniain ^uibus nepiin^if, (interdum enim frigide ^uadAm repre l^enilitj^Uie ^uaHaßnt,facileßne me Leéiores a^ tiitiiduertentß modo me a i^uotp; legerint:) nec i^ ttmea^uœ intertiA editione (^uamipß uidetur i^oiihibuiße) iAm emendAuerAm: neip;^utedAm^ jaonim iAm rAtionem reddidi in ÄnnotAtionibus ixeis.l^tur in MAttheei titulofcribit bis «crbis;

Euangelium fecundum Matthäum,id «ftjUtfcriptum amp;nbsp;traditu eft à Matthæo. ï^uper quidam conuertit, Authore Mat-îhæo,quodmihi duriufçuium uidetur. Magis enim (utopinor) pioprieloque-^Hr, quiDeum huius Euangclij authore uocabitjfcriptorem Matthæum.

Eptiæ ordculum appelant Sheree îiteree,(^ PifulMS EwÄngelium fuum, emus tAmen 4Mtbor e» fdt Spiritus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(fpro priptoreaHtbox

ÏX SEBI CASTELLIONlJ •net reprehenjor mens [ie ufnrparefolet. Author, j« PræfationcJuit^authores pro fcripionhusaK^'’^

in Luc.cap. z.fcribit,nece/Je ejje «t fleefna conftet autboritas^ Sed tllndloHg^^L tifsimion e/i,^uàd ipfemetinipj'o ielli fui Depuniendis huereticis ,feipßlt;'gt;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

nutborem libellt cum debueritpottns feript»^^ diceret(fi modo me hîc reéîè reprebendit^Oe^ Kfro autkorem^ft modo eft DfW author i^’'^ ftncentilt;e,

Vltimum tamen fupplicium hoC loco credo intelligi non oportcre.na)^ grauidam efle Mariam lofephu® mabat ex adulterio, obfecro qu® fuit mariti probitas,adultcriumuxoii* difsimulare, amp;nbsp;totum Ifraclemiræ*’ obnoxinm reddcrc? Erat enirnhuieW*'' cetpublico crimini capitalis pœnâcoæ difertciubcbaturïfraelhoci”^

Jum tollere è medio fui, Deut.Z2lt; tem Mariæ fanftimoniafaciebât,utniw certi polTetlofephus conftituere,curi” differebatnuptiasnieljUterathoniopf'’' l)iis,aliud quoduis confiliumiiônc^P*''

“^tpotiug, quàm ad extremu remediiitn ^fniret? Itaqj lofephus (ut arbitrer) fi a* ®'gt;lterij reamfuiflet fufpicatuSjhoccri-'’’tnnonfuilTetdifsimulaturus. Verum-'tiam fi temporis intcruallum tatumin-^«rcefsifleCjUt fufpicari poflet poft defpo “onem fnilTe ab alio graûidatam : tarnen' ^nfciretfieri quoq; pofte,ut ante defpon «onem grauida effet fafta,maluit nimitu (utboni uirifolent) omnia in meliorem partem accipcre,amp; proinde grauidam iii dicarc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;potius quàm («lt;)/-

ld autern fi conti giftet, id eft,fi an-tclponfaliarem habuiflet cum alio, Ma-nam ducere eum uxorem oportebat ( fi-cuti canit Mofes) ex p arentum confenfu, a quo uitium fuiftet ipfi oblatum ante ^clponfionem : quod tarnen fine Mariæ dedecorc fieri non potuiftet,fideillius fraude conqueftus fuiftet lofeph. Itaque jioluit ( ut crat uir infigni probitate ) uel uxorem alienam retincre, uel iniuriam fuam fummo iure perfequi, cum Mariæ dedecoreffed clàm potius,amp; caufa nulla expofita, fponfione amp;nbsp;fide datail-lam abfoluere amp;nbsp;liberate.

Ego i« tneis Annotationibus (cripfi, hoemf' ho TixecpaiAay/iXTtcrcu fupplicium quod edi lex lubebat in adultérai. Sed hicputiili lojèphum debuißeuxorem accupre^fi etun^il^' ter ant put abat, ^uia lex tuber et adulteros pîeéîinn i^uo fallitur,Non enim iubetlexiMfitO' ut uxorem aceußt tjèd iubet magi/îratui HKt^' pulo, ut ß deprehen/ùmfuerit adulteriiint, tur, Marita tjuidem accufare perwitWKr,jiw* futnmo iure utißed ei licet deßntmo iureremitti' re.id quodprohitatis eß'e,etiam ipßadextre'»''’'' imprudensfatetur. Gerte iuüior eft tnarituSif uxori uentant dans, earn no aceußat, quàinf^‘' cufàt: neq.propterea reddit Ißaelem tree noxium-, qutppe qui nonßt magiftratus, ßiuberet lex ijs qui tniuriaafß^i funt,accr ßgt;ntes,quoquot;nani tandent res euaderetl Lexf^ lionis : Oculuntpro oculo, dentem prode/tKi^ tarn pro uita: quid turn po/lea^An ntibiß oculopriuauerit, non licebit dareueniantl cujare cogar^Abfit, C«r emm non aceuß^^^ Hid Saulunt, tyrannunt-,honticidamluelpotixß^ non ipfemet eum (quando apud quos tyrann^^ (ußtret ,nulli erant) cum poßet, occidebai/^

4 F ? h

(

» r

■!

(

'’P^^ea iniuftus eft, lt;juàd non fecit f mô uerô 'ßo nomine iuftus eft,(ir tanto charior Deo.

quot;^^nimlo^uitur : Te ^uidem hodie mihi loua in ^^^xifitrtdidityfednolui louieunéîotnanus af-

ftc illg ffjfam charam habit nrus eft. £«■ ‘^'”‘‘(rofifmff(ntDawdtàconftlijs,ijquitamli^ ^ter altos accufant, Daitidis comités, ^udtn Wdfffi imitari malunt: bone Dens,lt;^uo[

quanta arte dicendi, ^uàm inuiûis amp;nbsp;in^ y'^^tiibilibns argumentis Danidem potuißent ^^Sittii necem incitarel T« rex es,Dauid,uncîus regno diuinitùspriuatiis, nihil eft ni^

^iyttnnus. tu Dei ßiritum habes'.ille diaboli. tu ’0[gt;Klumf'eruas,ille perdit, cÿ'Dei oSiomnta'

facerdoteî infantes trucidauit, îlt;lobam'q; i Rcg ’4-‘'H’idmftmditùs deleuit, tibi Dchs promiftt ,feft fumtibiin mannm eßetraditurum ; hoc nunc fa' ^‘^iamp;hocipfoiubetut occidas : ^uodnifi fads, idobedtens es 0“ iniH/lMS, (ff Ifraelem irlt;c Dei obiioxinmreddiSj^HimalHm cxeius meJionon iollas:(ir caufaes necis tot innocentium,^uos Sau Iw Hfl iam occîdit, uel deinceps occijurus e/}»

tg SEB. CAS TELLroNIÎ QMgt;f/ô te^lt;juiJ potuifT’t i/lis oratoribus rfjp lt;ffre Diuidf aut quo clypeo eorum tela retnit^’ nifi dementia^ qutefriuolas ifias^t/tmeuihiep^ habiles amp;nbsp;in Ijieciem penèinexpu^nabtles num rationes,parui facit,

Itm quoJ dicit Mariam, fi ante Ifonfali^fy' fet uitiata ,fuiffe in matrimonium tradenlt;läiigt;l'‘' tori'.errat, fuijfet enim ex lege antepaternitif'^^' mum lapidanda, quia in ipfa uirginitatis uenta nonfui/Jènt : feut habetur in eodent cap. 22. ex quo capue legem illam citât i^e-ft Mariam oh capitale crimen aceußare Ioßpbus,eo quoq^ nomine accußire debebiitgt;i'‘'‘^ earn utrginem non inueniffet.

Nos,quia hoc dicendi genusnonn®' fua interpretatione reddiderunt arnbi' guum j perfpicuitati ftuduimus. Fallut”' enim, qui hæc uerba fie accipiunt, qua” jamantcuxoi’effet,fedabea abftincr®'' cum hoc dicédi genere nihil fit freque”' tius turn Græcis tum LatinisjUt«/'*^*“ ßfivtif) gt;'Wlt;«lt;x«:,quod Hebræi Wit npl?,La' tini dicunt acciperc uxorem,id eft duc^

Kmmatrimoniiim:ficut Arlftot.Ethic.j. dixit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s't/x*jS»Àir,adhibere co

iiliarios in confiliiim. Mariam ante non-dû duxerat Iofeph,fed tantu defpo derat.

îil!ittirigt;rimivnineo,ijuôdJJgt;onfamnonputttt sponr»m u-^i(iuxorem:cum ^uidem uirgo,Mxor dica' iKretiiinineodeDeut. izxap, quod ipfimetpan lomtèaauerat.lhi enim iubeturinterfiet,qi!iuir ÿnem uiropaiiacomprfßerit, quia alterius uxo^ rem fube^mt. ¥allitur efMW ( aut certèfallere Kult)i}i co, quod in exemplis omittit aut dißimu' U articulum pronomen, No« f«iw firipfic Cubans TTctpccAceCfip yuvaj-KX (^hac enm ra tionereiie diaret i/le')l'ed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilui

lt;’'i!,niinife/lèoRendunt,non eße ßmilclocutione Ulis quas citatiid quod quiuis faale perß^iciet,

Qmd deinde cap. z.me reprehendit,qui dire^ De ori^ion« mrrationem in obliquam mutauerim tfatis

«i ii reßonfum eft in ipfa flatim prafatione An^ notitionum mearum,firin Mdtth.atf.

Nuperquidamhunc locum bis uerbi» eftiinerpretatusîMifitinterfcélû.Qiùm ledtè, iudicét alij. Mihi quidem aliud ef-fcui-

ïS SEB. CASTELLIONIS fe uidetufjper alium intcrficere,lt;l'’* mittere qui interficiat.

• Hehraifrius eft fret^nentiftitnus: Mißlt;^ ^-1 lechj^yaa-erfiuit S itram:hoc eft, mißt a:à curau/t iccer/èndam. M.ißc Rebeccä, cerßuit lacobum : hocefticuraitit accerjèit^^' QMnjuatn amp;nbsp;Graci Mthoresfrpe ßcloiquot;'quot;'! tur:ex ijnibus nnnm exemplum fubijciam, 't l}h9deurbisexciJio:lib. i. «p.io.

Quamuis autem hoe meo quantiilo' cunq; labor« fie omues iuuare ciipiä®) ut à me nullus offendatur : amp;nbsp;ab inaiii^'* yti/Ax;)(ix tam eertè abhorream, quamQi*' maxime: tarnen hoe loeo no polTumdif-fimulare quorundam audaciâ,quæuti-nam intra uerba confificret. Igituriftiba ptizandi uerbum(quod quidcmjfiuoca-bulum ipfum fpeàcs, reljpondetHebrço bso, potius quàm illi ihh in nouo mylh rio ufurpatum faeris feriptoribiis, totq; feculispollea omnium ecclefiarumtaci-to con-

toconfenfuhuicuni facramento confe-cratn, adeo ut in uulgaria etiam idioma-taomniumpcnègentium tranfierit, au-denttamen temerè immutare, ut modo lauandi,modô abluendi uocabulo utan-tuudelicati certc homines,qui ncq; perpétua tôt feculorum authoritate cômo-iientuijieqj quotidiana uulgi confuetu-dineinloquédo adduci pofïunqutThco logislicere purent quodcæteris artium magiftrisSc profefforibus omnesconce-duntthoc eftjUt que longo ufu amp;nbsp;optima ide poffederint, tanquam fua retineant. Neq^eftcur aliquot ueterum authorum authoritatemprçtexanf.ueluti quod Cy piianusTingcntcsdixit,pro Baptizan-tes;amp;.Tertullianus quodamlocoChri-ftumfequeftrcm,pro mediatore uocat. Nam quod illis ueteribus quaG nouum erat, nobis uetus eft; Sciam turn ca ip fa riocabula quæ nuncufurpamuSjfuilTe Ec clefræ magis famiiiaria, proindc illis magis placuiffe ,id conuincit, quod ad-ntodum rarb deprehendutur aliterlocu*’ j tl. Atifticxbacnouitategloriola captât. Verùmquid agas cumiftismalis genijs. I qui pro Angelis nobis fabricantGenios I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÔC qut

30 SEB. lt;nbsp;AS TELLIÖNlS , Sc quibus religio eft Chriftum mediattf' j, rem appellare? Nam deTrinitatisuerbo minimc(utopinor)dubitantquinfiteX' ; pungendu, quifcfeinDeumcredereert befcuntprofiteri. ihecille. Itemiiti.Ci' ' fin. I. fupereodem BaptizMdiuerbOyßcdemili^ fcù.-Quidam uertit,Laiiauerim,illoto cct- ’ tè fermone, utinamne etiam animo. Item in libro Deoceidendis hareticis : Nam pcf' '•i fo n atii s B elli u s (de )«c loqttitur, quern nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f:

eße putaO ne illoto fermone uti iiidererur, c, aut potius ut reipfa oftenderet, fefe ptifmum non miilto pluris quàm cxtt' ras ablutiones facere, ubique nobis ü' eut ex Angelis Genios, fie ex Baptifm® Lotionemfecir.

fe dicit ahhorrere ah initm uerbornquot;' fugna.,uix credibile uidetur.Nam htectottâtcH' Pugntuer- Juabus partibus con/lat: quarumumteß'''' ' nbsp;hil aliud quàm pugna uerborum : altera qualit ß’

r t,

n^ptizire. moxuidebimus. C^odenimdeuerbo Angelus, j\ngelus fcnbittquid aliud efl, quamquaHii’i utrum Grads bis uerbis, an potius Latiuis La«’ sequefter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cetiiusflt utettdu^ nbsp;nbsp;Item de Sequegt;^egt;',^‘'‘j

lt;quot;W f/t, ^uim utrum Ciceronianum /ê^ueftris i '‘‘gt;^^BUlum,inptirum Ciceronianum mediator ^^lïf^rnttendum^l^e ^uid interim dicam.,'qi'.ód y met pro Mediatore dixit lnternucium,GaIir. iMohon ma^is efl Theolc^icum-iquam fe^uc' 1‘fr. Ego nun^uam negaui, Theologisfas ejjè «inceßis uerbisuti'. 'quinimó ip/èmetTheologo^ fnmiierbis ßepe’utor.Sed ^uemadmodu illud con ‘eUumputo, fie hoc quod feci, non nefas effe Birbirom« (xtHimo. Qwicj efiiu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uerbo r« di^ * m

Jit eadem^ nifi quod Latince lingua ßu rum incou-^o[i ( qua in Scholis colitur) parùm Latinis ma^

offenduntur ; peregnnis uerbis imperiti ficilius decipiuntur.id quoactim ex alijs multis^tÜ ’lt;d iuprimis ex nomine Cruds inuernaculis liU'

ipparet.Nam ß Gallice dicas Chri^um fub' ^umfuijje en ungibettaut auxforches: aut Ger quot;'Mice,tn galgen : autß dicas, ß quis uult mefe^ qui,tollat fesßrches , aut feinen galgen, non fe^ 'Mtimperiti : at ß Latina uoce croix aut krutj u-’ ^tre,admittent. C«r I nifi quia peregrina Mocf fdluntur, putant'que uocabula forches galg ‘itpiora eße,quàm crudsQmdquodipfe^ 'quot;ftnonfolùm alibi ßepe,ßd in eadem re^ {'(benßonis ßta pagina, non femel facit quod in

SEBr CASTELLIONIÎ , me repreheniht^ Ihi enimuerfu nono terpretem Erafmum repreheniiit,lt;iUQlt;lfi(f^^ uertant, Intn uos : quod non modo noite/l^'^'' num,ut opinorÇinquit^fed etum obfiuru.i'^’^' nitatein illoru, Intra uos,defiderlt;tt:intneo[tf ftre repudiat.Et ide rurfus à (eipfo dißideiiii’“’’ Intra uos, in Annot. cap.7. ad Rom. quern lo^ nos fuo loco ponemus. nbsp;nbsp;Item ftatim poß t(f'

henfionem mei, ßcfcribit ; Qtti pueras nonpgt;i'^. rite bapti^atos, niltpror/us immergantur- Œf enim e/d immergantur aliud, quam bapti^^'^'^' Sicut ip/emet Mire. 7. déclarât, ut fi uelit gua [oqui,ßtei dicendum, N on putant rite ^atos,niß prorfus bapti^entur. aut: I4onp:tt^ rite immerjbs,niß prorfus immergantur, uerßrum lin^uarum confußone facilius deof^ imperitos. lam in M.arci cap.7. Baptifmum, uertit Lauare amp;nbsp;Lotionetn : bis dene^at, quod ipßmet facit. At fcrüit, 1 ' non agi defolëniilla ablutione. Qttid turn poft; cum Marcus Grtecèfcribens,eodem uerboftft ufus,(y uetus interpre s (qui certè Theologus ctH' ßndus eß,amp; quetn tpfe in Prafatione fuatatef^ omnibusanteponit)Gracum baptit^^di «fr ƒ ibi ufurpauerit, idemq; uerbum aliquotiesetum^

^(tmteüii/ncntoÇundeamp;in Nouum mojauit) •if ftftfns etiam immerfionibus tum in Graco tu »iLttinopomttur,cur id non retines,ß tantii Ion'

«fill amp;nbsp;authoritati tribuis î An plus tibi licere Mdrcoƒ No« '«f «/J« hoc totum ni'

l’ililiud eß'e,^tidin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Atij; hxc ad

^dteraptrs eft longe grauior : t^uippenon de “frLiSjjfd de refed eadetn refiitatu quocpfacilior, bm prolini QKofJeKim dicit,me illoto animo fcripßße,hoc

) baptifîtium no multo pluris qiiàm esteras ab' bitionesfacere,^uia eodem nomme eumappellem: fojfttfrimùminipfummetconuerti lt;^ui baptipni quot;»merfionein, eodem quo cateras, immergendi utrbo appellauerit. Itemlp Ephefl i. «er)« 12, Rfwp.ljriflis, itemq; in lib.De occidendis hareti ^iSiwleßct Chri/liana ccetusßue Re/ß.appella riMüf Iiff t ut peipßf oPlenderet (fi modo eius ar' ÿiinentum ualere debet ) fife eos non multo plu^

cateras rej^ublicasfacere, Denique ^tinnanduseffitMarcus r{^ cateri,quosmodó ci t4niniKj, qui profanas lotiones eodem quofacras K^bonuncupauerint. Imo «{«mMdHiiif omnes Sa^ era litera, quafalfos deosfialfisprophctas, fal^ [ii(einpla,deniq^penèo!nniaftlfa lifdem nominij

54 SEB4 CÄSTELLlONtS , bus appellent-,^uibus uera. Quod uero ijs ^Hibw religio fit Chriflum mediatore/K^!!'' lare^itemcy de Trinitatis uerbo expiif!gendo,P me fcribit(ficuti uidetur or ationis tenor nbsp;nbsp;nbsp;'

re') falfa fribiti^rfi de uerbis hoc àfit,A5y(^ j(iaef, fin àuerbis ad res transfert^fieuti^ fti^andi uerbo fecit, capitalis calumniit eaaem ineptior,qud»} utegeatrefutatione.

REPREHEN. MAT. 4. 2J' Quód Euangelium regium coniilt;^' runt nonnulli, obfcurum eft, atqjstMjJ' (ut dicam quodfentio) parumappo'*^®’

Efl ergo ipfius quoque translatio obfcurhf. Enangeiiuni uerteriLEuanoelium re?«i.Df auoenimtfSquot;^, cat J ex transiatione no apparet. Titceo me t paulo ante cap, j,z.in eodem loquedi^i^^^

Jit, x-jI Mail//» 1 ivUI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/ttvtn- - ,

iluin ii^neam menjam tiicunt menfim liÿii gt;nbsp;de hois : ficut (ir Germani trabium domniHi^ e(i ex trabibusfaSiam,Blochhauß.

Dæmoniacos, Jlxifiivi/n/iamp;ÿnf. Qui^^ huper uertit furiofos, uocabulocert'*quot; miumgenerali, amp;periculofa

ÏKnoPi,rtfHrijspropricdifHMt«r,^M4S detfspw ruriofu» 1 lt;lt;iWKnto!t!nL«tim,qMæ homines reddfrfnrfu' I fiofos : qiwîes 44lt;fmonijs reddijtrtfdwnt Sdcrlt;f li l'n'Æ.Quôiipi dwando |urio]us alianotioncdici' 1 'HTjidjii jiwateinec debet propter Jigurat« Her-H ’’w repHwi propriHin. antem dicit, (•I ftricKlopanifj|euerponéme4m ,propterea(jMod M Wulli dftmoniKtn p«tent nibd aliwdeße^Hatn .1 (‘wtR^iimprMdens me excupt.Si enim ipfum d« u quot;ionium put ant fjje n«uiocj/jperJ]:icHume|l',peri-M sdumilludnona furiofmerboexifterc, cum iUi

* \ iK^autinuerbononcßiUMd periculît’.autfiefî» ' 1 quot;onminus in dlt;emon»i (juam furice uocabnlo efl, *11 Qiwd autem de diemonio Jiwediabolo fcr ibit, '* \ Hiietur bif c duo pro eodem accipere,©' in eo er-

1 Sacrisliteris pojJiipercipere) pc difp'rt,Ht Deus dxmoni) I dungelis. Itaf^jjemperinfingulariiiumerodici* * \ '«T dwbolus'.dtemonia no ite.Lt deemonioru prin-

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cl DeniOi

Mittli.jj* qifilfn^ iiiifj. Paceßite d me,execrab!les, i**K lèmpiternum,diabolo eius^; angelis autem htec dj^’mo^ia non (jictyïirif,fed ritus y clim ex eo que modo citauimus loco,^!^ m uitis patety tum uel apertißimeexl^litth, ex bominibus in for cos dicuntur intrafit.

ne,ßcut (27“ in G ermanico. Vocantur enim t“ monta turn diabolus, diable, teufeLSedC^ limfui/Je nomen aliud, mihi uel ex eoft le, quod Sabaudi aliquibus in locis fiue Jiue diabolum appellant putafoura, dedu^o^i ria uocabulo,qiiaßtudicas Jcedafuria.

Caterùm quod cap.^.fuperillo,VltMi‘'’’f dranteinfoluereireprebenditmarginalem^K''^ tionem meam,qua dixi,id eße quod Latinil‘^' Ad dcttiriu Ad denarium, hoc eß pl «ne omnia folueraiflf^^ foiuere. ggns huiuslocutionis fenfumhunceßeapn^^. ronem,ego ei credo, tametßCiceronis Iotii^'^ illam non perpendi. itaq^ denarium ilium txK^ gine meaexpunxi,

^uafi hæredirario quodamiureuideba-turdeftinatum: utinfrà cap.9. filij thala-®i dicutur, qui funt ad nuptias inuitati: amp;Ioann.i7. perditionis,homo exi-tiodeuotus,ex Hebræorumidiotifmo, qui liaud fatis fcio an totidc Latinis uer-lgt;is exprimi pofsit. Certum quidem cft, liocnomine ornari Ifraelitasjquia iure a-doptionis diuinæ facerdotium regale e-tântjSc regnum facerdotale.Imb Deus Iftaelem filium fuum uocat,amp; quidc pri-mogenitum. Iraq;non fatis confidcratc lisbraifmum hune quidam Romana ciui täte donare tétauitrquia aliud eft,elfe re-gium (ilium, quàm ex eorum numéro ad quosregnum pertinet. Deinde, quiconque funt regis filijj minime fucceduntin legnum,

Faî/wm falCo confirmare comiur, fîbitftet i« Mfrbis tum in (èntentia repugndt. Ne^

»SWtbaîftmi dicuntur, ^uifunt ad nuptias inui Wi:fM qui funt in nuptijs.Stcut apparet ex ipfius quinam di-Hframp;i5Cbrifti,q«i dicit,eosnopoffelu^(re,utpo-

quiÎJHS adfttjpotifus, Att^ui inuitati poffunt lu^ ^treltfi fjiiritualiterregnuin appelles aternam

jg SEB. GASTELLIONIS , beatttatem, in nbsp;nbsp;nbsp;nödum er mit difiipttli Chrijl'i

certèpo^ealiixerunt^inuitati,^nen!iiiintodiitgt;it^ pneJixit Chri^us: Mundus gdHäebit,ät nos luibuis. Nei^; enim minus erat inuitati temport ftS' fecutionum^quiim tum,cum eis corponluer iao' fèt Chri/lus : amp;nbsp;tarnen lugebunh Non eß gaudium i/iud in inuitatione,fed in nnptijs.fetili’^, enim cum ldchrimis,id quod ini(itationentßlt;ljif tiinmetitur cum læticimkafunt nuptia, tur Chri/ii ßmilitudo hactQMndiu e^o lis meis prtf/ens adßuin, gaudent^ tan^nitniti»^' ptjjSfideoq-non leiunancfed me po^eaßibi^tl^^' ^uenttir perfecutiones: ac tuncieiun/ibunt,amp;^''' gebunt. Similiter ijuödßlios regni dial eos f/ ß.,(juibus regnum uidebatiir de/tinatumdpßß'ß fumpaulopó/iinßicns refellit,dum Petrineti»^^ tiocat eos regnum facerdotale. certè eiiimßott'^ ejl de/linatos eße regno, fed eft efte in regno, 'm regnare : id ^uod utdicat Chriftus, cum dieit f»’ f/eéÎKm iri. Eigt;cienim nemopoteft, nifi ^ni eft.item alibi,dum dicitßore ut ab eis reffiuü’it''' ßraturiauferri certè noporefl,nift ^uod hanetur. Qudd aütfcribit, regni ftlios efte,^uibus regnni^ deÛinatum uideatur: hoc uideturueIled!cere,Kt' de/i, fed non efte de/linatos^ Vertint iffe

f^i«n in hcfententit, ßcut amp;nbsp;i» tterlii, refellit, ^fintenim rr^num facer dotlt;ile,certèfnerunt an

de^inati: tarnen eïjciuntur^ eidem cpera refellit etiam reprehenfionem fquot;w, nbsp;nbsp;«if carpit, qui ßios regni dixerm flics

^f^ios,ciim ipfe idem facial. Si enim uolet Hf |jrlt;i ftrfdJere quod dicit facer dotium recale, dieet fa ‘ftiotium rfgni: amp;nbsp;rfg«Km faceraotale dieet facer^iotij : neque enim poffunt hacali' ’gt;t(qMifciam)Hebritofcrmone ici.Quo J ne^ ''i’NfgiitomHfS jîÜosrfgis fuccedereinregnum^ 'Smigis Pdwîo crediiwHS,^«! dicit : Si filij,erco '^cdts,fcilicet régis Dei, t'j' porro cob«rf«$ ^rifti. Erfdem diftit moIo de regio Euangelio lt;Kt

Quidam conuertif.Eftq-, fuis aliéna fa pitntia.cui non affcntior.Na ut^^wmoamp;uc« gt;nbsp;iiteor'aPaulo etia accipi pro ld eftlibcrari, Rom.6. tarnen nemo non wdet aliud effe liberari, qu'am alicnum ücrijSthunc fenfum parum conuenirc. ^ïq',uetb (ut ipfeputat)cogimurinhac faitentiam dcfcedere, quia fcriptum eft “^snon v7[«.Solent cnimhæ particulæ {«imutaii.

in't X. ■Ctrt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Legdtur/itper hoc loco Atinoutio med,nt ‘tf'

pareatyonparumccntieniat hie fenfrs. QnO'^ de x:k'amp; /crihit, non nego ktecfolerefft' MUtdri t /èd ubipropria fignißcatio locum biitt, queeri non debet minus propria. Et ipjèmet man, i ^.uerßt.eadem Utens ratione ^ua dam reprehedit his uerbisiQtti^ nero ßlt;nt,ä Dflt;’ ordinata funt.ijuaß Gr«e«' feriptum fit non ’ixsb.

In libro De occidendis h£reticis,fcribit bis : Cognitionem autem de ftatu aninH' rum poil liane uitam, à nobis ut par'quot;” necellariam peijei, minime miror; ququot;quot;* bonum illuiVi uirum in difertisfuisAn; iiotationibus affirmare non pudeat,'® quid fit futurum feculum ignorare.

D E F E N S 1 O, Futurum fe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Calliditas eft in detraSîione unim uoeuht. t'

goferipfera de eo peccato ^uod nec in hoefetß'’’ nec infuturo ignofcitiir,his uerbis ; Sed futurum ßculum^ego ionoro.QMfum hief mfus eft: Ignore de i^uo'namfeculo Ckr^ ** hic loquatur.utrum de no^ro,quod tum erit^ rum,an de fitturo pofi hanc uitai», At bit

^lt;hocmI4 Ij^criminar.iii ocafionem ÏMMcnit. If (è pdf»! in pii Annotittione ^«id fit id futurum fe^ ™l«m,)ion fflitiMS dtibitiire uidetur ^[Kdîfl fgo,cHtM gt;!gt;i kf tel inter tres fententias.

De Hcrfio Prophctarc, qwod ego 'Vaticinarifo^-Ifodiccrcf cfcribitrSi mihi nouitas placeret (ut quibufdam, qui utinam ucrbis tenus

1 HebraiCdUoxNdbijeJîplané idem duodGref VjUciiun 1 wnxi/TiSjLdtinauates.Sedaeterisfœderisirt'

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;appellarunt; lt;^mos iir.itati fint h-

1 cnntMr.nam de prlt;eterito «y præfenti diSIum efl l illitdloaii.4.Do»ninf uideo te eße propbctam.Vo l cat enim mulier Cbriftum propbetam, ^«onàm l itxißet cam c^winque ntaritos babuiße f îf* l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 5 prlt;terit4

4t SEB. CASTELLIONIS preterita erat ) nunc habere tun marituiii,lt;lii^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;res prüfens erat. ItemilludMatth.zS.amp;'f^^'

lt;4. Prophet a nobis qnis tepercufferit, dere^r^' terita chélu efi : amp;nbsp;ipfemet ibi uertit^ Vaticiwf'^ quod tarnen in me reprehenJit. Er Emptdoclt noeat Paulus prophetam, Tit.i.^uia CretesfeiH' per medaces uerißme dtxerit^ut diuinitùs dixiflt utdeatur: idem ueibum Prophetare fiepe tfitt' pat,pro res Ruinas eloipui, i.Cor.n.cÿ' 13,amp;'4'

Q«o J Marc.^. reprehendit illa, Eortw torporem dolenstre^e reprehêdit.ita^;ptoïot' porem,repofut Callum. ’Verùm 2.Cor,j. WW' y0Hiace1cc tt/UTa/^yCouertijMettteshtif c^^asiquafiiTrnpdiBKfcriptumßt.itittl^'« poHulat lenteasia, «t apparet ex uelamine, ibifitmentio,

Sed qnod quidam ( ut ccymologiini Hcbraeam adumbraret) temctum cóuer-tif, mihi non placet. Sicera cniminani-feftè hoc loco diftinguitur à uino, iitLe-uit.to. Temetum autem antiquum fuif' fc nomen,quo fignificabatur ui-num, déclarât Plinius.

ite^oin Annotatione mei confejjùsfùm,te' Temetna^ ^(tumeßeuinKm. /èdcitm Lititiè proprium uer-WHO« bitberem, ^uo omnii uifii ^ua no ex u^ quot;'^ptiiitjdec'arirem’.ufusfum minus proprio. At^ j‘i(ilt;imfeatipfi.Cum enim «f^ipiMnsgvpro-^ Ifioit ippellttionem itpiiti Latinos non inueniret, ^furris nomen rettnuit,amp;rete appellauit: fient k flèmetfcribit in Matth.^.cum retf in eodem cap.

Qui(1âuertitinftituta(fcilicet uocc Jlt. ’‘«ü'iii|M«)fedhoc uocabiilo uidetur figniH-Wricôfuetudo nô perftripta, quæ fcili-^etufupotius quàm legislatoris authori ^ätcinualuit. Hic ucro agicur de ritib. fa-WorûàDeo acceptis, amp;nbsp;à Mofe promul-gitisacperfcriptis jUtipfa Hebraici uo-«bulinotatio déclarât. Itaqueiiidenir bocmelius exprimi, fi conftituta uoces.

Etiet« inflituta eadèratione dicÜtur à Cicero.’ Jnßitut,. Hf ’■ Qfpc. Tf tfbîfddrf oportet prtfceptis ins^itu gt;'‘!i^phlofophilt;e : hoceßlt;c philofophiaprlt;efcri' pus. Et i. Acid. In/titMtHW PlatoMis dicit, auod 4 PJlt;toKf fcriptum eft. nbsp;nbsp;Ne nbsp;nbsp;nbsp;inter im Mcam,

44 SEB. CASTELLIONIS qwddi ueriu uelGr^fcim braum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nikil refert, utru fcriptutnjit inft''

tutum,an non fcriptum/ed tantum uerbis 4!« prafcriptumtut facile'fatebitur,)^ui Hebnitiiiif' bi mm dih^entius cognouerit,

Qiwdlocum ilium Luc.t. repreheuilit, egofic conuerteram,l/raeli[arum multos Do”’!’® ipl orum Deo reconcibabit, redlè reprfbt«'^ dit.itai^ ego totum locum fic comgo : mtiltos ad Dominum ipforum Dow eum'^ue antecederipfè^ Eliano ff^irimpotenti^ prtfditus, ut patrum animos ad natos coitutfl^’ amp;nbsp;contumaces ad iudlorum prudential.

reconciiiarc ^ci] lokannis,inualidu eß.liec enim magis eft op fioijlohannis,cordaconuertere,^iiàmreconti^‘‘' re, cum corda fint in manu Domini. Seil per fiios facit Deus, iddicuntur ipfifacere, tij Paulus dicitfi laborare ut allouas feruet ttioquot; tarnen ßruare fit Jólius Chridli.

SpirituJ fanftiis fuperueniet m Quidam (‘^tKwat-rnu uertitlnuader,9''® uerbum mihi non probatur hocloco,S‘’ {eteni^

enim plerunq/inuitio ufurpan,neqj {iüs uidenir cxprimere difcrimcn illud inter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;tii,

Qwd tKpo/lftf, fipIerMn(ÿ ,moJó Kejèmper? imuderc. frrfjfrtiffl ciim boe loco «ibJ fit periadi db ambt' gHiidtf, ntpotc ewm jèntentiæ circ«r«âlt;inti(i dmbi güilatem nonlt;Jmittdt. Qjæd actJi(crimen atti* «ft,ne Grifcwm (juiHem ucrbttm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iHJi

tis exprimit, lt;jnippe ijmoJ non pro (wperKenire-pd pro «enire w aditenire Hicdtnr.EpbeJi i. iibi ipje nertitSHccfdereieirUcob. $, ubiHertitSHperuc' «irf,CHm tdmen fit edJein Mtrobii|; notio. Et Aft» S.HbinertitiEuenire,

Quidam nuper admodum frigide 8c ambiguetotumhunclocum eft interpro tatus, cum diccrct,Deum procuraffc po-puVifuiliberationem Nam ut emphafim uerbif7riirHf7r7ïlt;amp;lt;« prætercam, de qua mo do dixi,uel Chriftibeneficium quantum • innos extet,nonfatis intelligit.uelni-mium parce illud prédicat,qui exlefu,id eftunoScfolo noftræ falutis authore, facit falutis noftrç procuratorem. Deniq*, I nimiumiciunc Deum laudat, qui ab eo I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicit

46 SEB. CASTELLrONl^ . dicit id elTe pro curatiim, aut ctiam âO'” niftratû,quoci ipfe folus ultro Scinch”* uit,8c abloluif.

't'- Pnw«m fierhi i7rtlt;rKi7i^ilt;dj fine 7rfii/(quoJ ide eß^uim uidctur i^nonre, cum allO uerbo iunSlu, non efl tnuiferefed re, flue procurare, cui re/flondereuidetnrL^^‘^ dt/flteere aut conflderare, tjuomodo apnd tnellam ponituriConflderandum efl utfolnfip'^' guefit.id efl,uidendum,flue curandum; cum regarder, fir Germanicum Hgeti, i^paret ex. hoc ipfo loco. Sic enim aduerkntu'^ quitur Lucas: Inuiflt drfecit liberationempopn'^ fuo. Att^ui non inuiflt liberationeÇ^uis emtipj fet effe fenflus horum tierborum? ) fedfltcien^^^'' rauit. Höf quonia no uidebat i/le,uocabiilo li ufus efl in accufatiuo, ut cuuerbo Inuiflt eobf' reret:ijua conflruéiione répudiant Grad uertfl Eodé errore lap/ùs efl Ador.t^.ineo loco conuertitiSimeon expofuit quomodo printu 0^*^ refflexeritgetes, utfumeret ex ipßs p'Optduttof’^ ni fuo. Qju locusflcaduerbu habet: Deus inuiferit fumere exgentib. popul^oc tj!i Jumenducurauerit^ cuiustlebraifmiignitrus,ii^'

i 1 te tTHcrxH«’® coMf rtit, Reljifxerit', lt;(y nome ,I ïö»»{/,(jHob.MOcabMlisjinf hlla neceßitate exfli' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

l (9‘i'unftio, (jusp inj^eélionediess,picut ipjemet ' I uiterpretsturAft.t.DeindeduóddicitmcdixiJJè

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;demumjtebat'.tsmftpGrlt;CfS Herbs

I dibipcçe snimsduerterit bicbomo,miru eji boc 1 loco no (mimsduertijje ; pr «fer tim eu çÿ* trlt;gt;tsls* l tione mesm ob oculos baberet, multu referst 1 «ifentetism, utru btfc per præteritu sn per pr lt;£-1 fois utrbutn dicantur. Poftremô quôddieit, I lt;mc cxfalutis autore fieri procurator? ,fopbifm4 Protwaio». I tJi-Procurstorenim^quonomineegononfumu/ •

I O' fueruntm nulUm omnino bsbere cenfuerunt 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rerum

48 SEB. CASTELLIONIS rerum huminarumproeumtionem deos : lib.iJt NxtKrd de or. Hie cert è procurationem fro ciifj po/«it, ret non aliéna. Qwn ipfemet [ic ufusfl^ Roffi.tz.iy.

REPREHENS IO LVCAE Î. , Sed operæprecium eft, hocloco conh derare facrilcgam eius audaciam, qui“' trunq; teftamentum nuperitaconuertiti ut fuo arbitrio quiduis non modo detr»' xerit,aut addiderit,fed etiam mutarit. Igt; igitur quia inter cæteros errores hiincC' tiam tiietnr,qui homini liberû arbitri«^ concedit/à cuius uoluntatependeati' uini conlilij conftantiajd eftquicaiiütquot; ordinem prorfus inuertitniidebatautçiquot; uerbum nôpolTefineuioîenMi'^' terpretatione ad folum cuentumtefe«'' fed potins æternam Dei deftinatioïKj’ declarareàdcirco in locum uniu«co£*J tiuæ côiunftionis duas difiunólin^s*““' ftituitjamp;totum hunclocumitainterpi^ tatur: Scito hune multorum uelcafui“ refurredlioniin Ifraelitis deftinatumf fe. Hoceft fcilicet diuinæprouidcn^^ religiofè patrocinari.

I qui uocem ad jententiam exprimenda uel addidi, '' I ueldctroci, «ut mutawiiboc eß omnibus interpre-quot;1 tibus neceße.id’qjipfemet peptus etiam fecit quant

\ t^o,[icut in meis Defenfionibus deinceps «pp«regt; , 1 bii.Cdeterùm quod ad autor u mentem attinctiC^o (1 eamubiq^pro uirilimeareligiop fum interpréta^ ,1 i«s’,ntqj,ficubicrraHi,boc jaer.leg« audacitfjj'ed 11 ignorantie potius tribucndum eß.

\ I Neilludquidèuerè dicit,me tribuerebomint ' \ wolunutem, à quapedeat diuini conßls) conftâtia.

\ QupdadconiunftionemVelattinet,poßtaeß va proptr I bxpropartim'.ßcut loqitifolent autoresLatini^du I um fu geminSt M e^o, Atq;bic eße partitioncm, ’A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d facile

50 SEB. castellioniS facile ippii'et ex (èntentia, nei^f nim Chriftus raßiiamp;refurreSiiofii:led alijs relurreólionr.cuiuCniodi partitiofiemitt argumeto aähibuit Paulus, fed pdulo copioßgt;lt;^^, plicauit in z^Corint.z.his uerbiS:Silt;^tudei»Cnfgt;' fitfùauis odor fumus Deo,in ijs in yjs ^ui prrcunr.qnorum bis fiimus t«orM»5w® ad morlem^illis udalis odor ad uitatn. Hic[1 lus primum tantum membruntpofuißet,Kilt;l(Ii^^’ In (jf lèrttantiir,(^ in ijs ^ui pereitgt;tt,cii)it[i»^ bi copulatiua coniunHio, plané uideretur odor ad utrofq- referri,fi uerba/fe^es.

tentiam, non item. Sic in hoc Luae Cbridlusijsqui eum répudiant, eft caliiitiji^^^' t»ittitnt,refurrc^ioni.utriteuertipoßttiEritHf^' tis partim cafui,partim refurreiiioni: hoc eß,f' bufdam cafiii, ^iiibufdam refurrci^ioni.

«frö abborret ab buiufmodt partitione cötüunéiio M onim fepeJieponitur, utapud PlaWiquot;

Quèddeuerbo xàeSjdtcit,ijuorfumdicatno fatisperfficto, Videturquidëboc uftledicert^^ ut dit'

hlilterui» (uidelicet cnfum ) ad cuentui», ahe^ fimtierc(iiidelicetrefurre£Honem)adDeideûi Httioitem Tfferremjdàrco difiunditua coninn' nfkift eße. Sed id mihi nunquam uenit in nem, uthiecnerhisirt translatione dißunge'

Lucas uerbis non difiungit : nec mea uer iiitbocuilopadio ferunc.necenim ußis fum duo' ins uesiisjßd nno uerbo Deslinandi^quod certè «J Wr«»j^; reßrtur non minus in mea, ^uàm in e^ mstranslasione,

Q«plt;Jad fententiam attinet^uidetur in ea aß Pi:gnantiä: 'ßo dißentire.Hoc enim loco uidetur carpere me, ^nnd cafum ilium,t^uem quibu[dam Cbrißus affê'

euentuimon tf rernæ Dei dc^inationi tri' int At idc ahbi plane diuerfam fentetiam tradit» flt;^nbitenimLuc. i.de Iokanne,qui mißusßt ut co^ xertat cordapatrum adßios^bis uerbis : CtetcrS ^xni^uodhicdicitur de Iohannis inunere,CU eo ui F.uangeiij

prorfrs pu^nare ^uod Cbriflus de fe dicit eß,hic agi de uero (^pra.^ f’^'oLuangelijßne: illic autem Chri^um dißere^ ’'f fHiingf prlt;edicationis c «f ntw, ijwæ /on-gf maximam mundi partem oßendit, Sed hoc ^'ini EHdngf/io no poteß, niß

$1 SEB. CASTELLI ONIS Angell de calo teftati funt. Hacille, Mtem ^uem ex céfi. 12. indicatjeß hic : An mt t pécem in terris conaliandam ueni/Jf irbitrisniiii^ l^equaquitm:/'edpotius difcordiamytyc-ex his uerbis hac (ententia efficitur: gelium fine Chrb4us mundo dißidium^^i’’^'^ eß eius ßnis uerus nbsp;nbsp;proprius, ßd euennis lt;0 W

minum culpa,^jui in lapidem hue impingëtc. Quni uero pacem affert credentihus, eß proprius. Huic egofententiif lihenterfrbfr'bur eum'c^ dein^-eps eius memorem eße ueli’tt‘'‘i^ß^'' du earn uerbaLiiceejtcexpiano. QißdChrifii'^ quibu/dam ruina efl,non eß eius ßnis amp;nbsp;tio.nee^ enim uenit adperdendum. Quôdueto^' lijs faluti eß nbsp;nbsp;reßirre^ioni, eß eius proprinSr

nis (ÿ“ de/linatio:uenit enim adßruandum-^r mm Chri^iuslapis fundamenti, id efl fundan^ hominibus de/ïinatus;in quem tamefi lt;}iiit gat,frangetur, no quia de^inatusßt laph gendis hominibus,fed hic eß euentusß'qi^^^^^ trnpingewium culpa pendens.

REPREHENSIO LVCAE per loco Ulo : At Pharifei er legis periti, Df' conßlium (quantum infefuitjrejciic' runtjabillononbaptizati-

Quidâucrbum iiäiTuaxfi conuertitRc-Icidenint: amp;C fatcor tc a^eT£!gt; interdû hoc iieckrare,utdiximus Marc.7. Sedalibi tïftaturPauluï,ucrbiim Domini nó poG- Rom.j. leexcidere, 8cc. Itaque quamuis foli homines in culpa fint,quotics nullü benefit cétiæ Dei locum relinqiiunt;tamen con-filium Dei refcindi pofle nego.

Aduerfus feipfos, (ie iMr'xe, id eft fuo maximo damno.Ncque enim Deum,fed leipfos lædunt,qui Dei gratiam afperna* tur.Potcft.tamc etiam accipi ^e pro : ut «ff'wTàf fignificet apudfe tquiafciliceti-llinon audebant palam Iohannis dodri-namafpernari, quód populu metuerent. Poftremó quida conuertit de flt;wT»r,quan tumjinfefuit. quod genus dicendi nuf-quam memini legere : amp;nbsp;haudfatisfcio anrepcriatur.nifi prsepofito articulo.Po-terat tarnen uideri hoe modo conuortif-fe,utleniret pr^cedentem interpretatio-nemuerbi AüirNirx/j ; nifi omnes noflent i-taeumlcntire dc quibufdam Dlt;i confi-lijs, ut eorum euentum uelit in homini» clTcarbitrioacpoteftate. Aftum enim e-rat de Dei iufticia, nifi cius patrocinium bonus uir iftc fufccpiftet.

DEFENSlO, pugnintù. hicpugntntia loi^uitur. fuettir aSiTtiij inMarco efferefci)ijere,fnlt;eirritii’’’r cere'.fed hoc loco ficponi nelt;?at. A nbsp;nbsp;ß

cu ad hue eöferamus, uidebunus plane eanil(f)ß tnentem. Sicenim in MarcoßcriptuefttDiip^^' ceptum refcinditis,ut uedlram in^itutionnn feruetis, Moßes enim dixit : Honora ^i-'iprsce- atquematrent. Af uoi,(^c. Qt^æro^iiotle/hi'

Itid Dei pracepta,quod refcindnurl Non'next^' üt. bum illud^ Honora tuumpatreat^ tnatrel uri ba illud, efl conßlium Dei. Et tarnen illn^ nerkum dieiturreßcindi'.Er^oDeiconßliamrt' , Jcindnur. nbsp;nbsp;Qwd autem uer bum illudßteoxß

hum Dei-,aut (^ut magis propriè loi^uar') inteipt^^ confiltj De/, oRenditur ettam ex iftius fentent'^i ^ui ßic à uerbo ad confilium ar^umentatur, ullt;l‘' I cat ,Dei conßlium non pofß reßcmdi.i^uia Dodiu ni uerbum nonpoßit excidere, Item Rom, uerbis illitiBenignitas Deiad reßpißcentinnled licit : annotat, uerbo Allicitßgnißcari coußiiim ac uoluntatem.

Iain ueniamui ad Lucam.Dei uerbum ßue ft» ßlium erat, ut Pharifeei i lohanne haptit^^ctt' (itT'.hoc mihi (credo)concede!itccußtormenii autoHtiir

fuerit hocDfieoNfiliw • Mt^ui non funt b^pti^ati, ergo Dei confiHum in fis fuit irritum : hoc eft,nc!n!deuenitqupd Dei (öfilrj emt.fÿ tame hoc negat ifle. çf^idquod (iiiîetiam translatio eandem fententtam eßugere itoniiotel}! Qi^iJ eninj refert,utrum dicas Reiece nntjUt ipfe «frtit:«„,wt fgojrntum fecerudReie cmnijin^nitjconfihum Dei. QHod'rJdt« id erat^. üiwir»?) nt I(4pti^4re«t«r. Qupmodo reiecerutî Nnüitm kif beiießcentilt;e Dei focum reiiinjwe«* i!o: pc f »im iuterpreunir ip(è. At^iii »«Iltim locu benefcentict reïin^«ere,e(î bcneficetiam-,(^ pof' rôk’nefaciezjîis confilium irritum reddere.Qwd enrnffi tua uoiuntii Cr confilium ejfet,mibi medi eiKam 4^bibere,ér ego meaicDht nuJlHm locu da' rem, non «e tuum confiJium irritÜreJderem? Ittf ^«Of ««q; id «erbo decUres, eöde recidwnt omnia.

Quodtfd «Î fc«uT«rtttinet,cgo «î pro lp dt äiimaccipio ; (jModinterdump.eri,?2r »os in Angt; notatiombus noßris oftendimus, ipfe tum bic tum alibi jitctur.

Quodpoßremö dicitde euct« ^uorundSDei fonfihorÜ,p«Hlodif}inäiHs lt;ƒ tolerabilius loijuiz tHr^fuprdLuc.z.ubi no Here fcripferatiine in bo winis uolutdtc colloclt;re diwini cofilq c6|ilt;jnti4m, d 4 COKFES-

C o N f ï s s I o, QHolt;i locum ilium lodti. 2. ( QkoJ nobis filumprabes^ ) reprehëclit.,reüè reprehentiit'-i(‘‘' ^tiepro exemple,ßgnum repofui REPREUEN. IOAN. 9. SV' po- uerbis iüis'.Sed ut in eo diuina Opera patefidnt.

Qui tradiit?!'« pro öï«pofitum efle,nO' dum potins fecât,quàm cxpediunt.SuP' plcuimus ergo ex Nonno, quod uifum eft maxime accommodatum.

At^ui in translatione mea confiât plané ' fentcntia, nei^ ^uidquam ad fupplementum tur. eß enim hoc loco conHru^ionis uerhom»* permutatio.'Nety enim quarunt hoc loco difcip“' ii,urrumpeccauerint huius ctcci parentes,anipf^' namcumßrtt omnes fintes^ quis dubitet ^uiiti^^ peccauerintfSed ijult;trunt^ua caufa ftt huiusci^' citatis t utrum parentum, an cæci peccatuml huiufmodi conflrudionispermutationem ritè^ri' notauit ip/emet tn Ioann, i^.ubipro,Qui uidit t(' fiatur, docet intelli^endum ejfet Qui teAttur,!»' itxproAi!. lamdeirxpro/«,leganturqutenosannlt;s tauimus tn z. Cor. S.Qt^tpf'emetinlohan.l^h ji/Ä 7iA«/wÖ«,«rrtii, Oportet utimpleatur. reél^

l^^^ixidëifed male annotauitftipplendum efft uer' n'” '^ottef.Nf^ enim conueniet hac conilru' ivce TfAn^oùé», cum dicedum fit lt;/lâ tjA« l^^weudtem Ephef^,« (/î'tyuü« weiepQ^’fi'K^ ’’P KvJ'^cCjUertityVxor autem uideat ut reuerea, ‘quot;’’nirum.Vbi îuxpro ƒ « pofttum dico, ne^ uer

Quidam conuertit, Ac eos frcquen-'5ndo,non minus incommode, ut arbi-'torjquam obfcurè.

Si (TuvaAjft'^J co»gregitri,ut efl,non in, ^omtnodè hoc loco uerti Trequ(ntSdo:hoc eft,fre 5«fmfr cow«enic»Ho, amp;'feaii eos congregnndo^ item obfeurius eft hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo^uift'

ient Mores L4tiMi,Mt Salluflius in lugnriha; De* gt;quot;lt;i;^lebsftc eft accenft, intj^uit^ ut opift'ces a^e, fiesij^ omnes,reli6iis operibus^fre^uentarent Mlt;t riHm. At in reprehenforis mei transUtione eft kc incotnmo(li,priniii)n ^uöd fic uertitt^Mftftri' pjfrit Lucas iruaceAl^iin/,cum ftriplèrit ^t/jtibi^.Deinde^uod etiantfi concederetnus Ker fcnm eftè mediwnÇcuius tarnen exemplum defide, d r'o)delt;'

ro ) Jebuißet Lucas jcrihere truvaXiiriii^^' Mt facile concèdent ^ui Gr^cè lciu)!t',amp;M ret ex ifgt;(à Herodoti exemplo ijuod htc fitiwit, * ^uonona-uva^i^aifTtCy/ed crmitAta'tci'n)^ ftum eft.

REPREHEN. ACTOR. ». SVP^R iUis uerbtsiVim accipietis Spiritus fan-äi, quiuos tnuadct.

Qiiidam interpretatiis eft,Qui det,non modo neglcdo tempore,letJ«' tiam improprièjCÛ neq; uerW illius Gr?' ci uim expreirerit.-neq^ inuaderedicâtuf» qui iuuandi cauft accedit.

Inuadere uiaitt,di xit Virgihns :in quo fcmdcre. ßj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quaGtitOl'’'

uerbum iTrtg^is^ non malèdec!aretur,amp;il'‘^ impetum ilium Spiritus fàncli exprimât, tanquam uentus aggrediatur^ Veràm de bot aliquidrefiondimus Luc.i.

Tn prxtcrito Quodautem de negleéio tempore dicit, »* dicit. ineftenim inpr^etentoparticipia,inbiii'‘l' modi loq^uutionib. uisfuturi tempons, Ego po/t triduum hoc negocio defunüusadtt^ mam : hoc eft,hoc negocio defungar,deitiden-

lt;nit, 23. «ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àS'ùs uer^

•it,Po;î^Mi(!îi exi^uifitiui fogHOHero.ubi «men ei »wtiffentior. Idem innofauit in i.Corin. z.hcp jiiS.jiiper«erbo TmIc eft i!M lohj«. ij. Usvcs'isJi/M tyei Jix'4'Xs ’'i'amiap i7rilt;S‘'i!» fi?. Sflt;jM!tHrfniin mox: ksk fc/^jöä4«s 4i»*

«/Jqt. IgitKr mibi locïi bunc Lu flt;f jif ufrtere licuifjittVim accipiftis Spiritus fan ftijHos «ggre^i'.jerHtfto eodem tempore. Sed cum hiwdfni Hfrbo Kellern uti^amp;’ ab eo pr^e feriti te* foris pdrticipi«mnonbabfrcm ,f«it ahter «erten^ liiimJfrKataealemJfntentia. Germani ^no^in* ifrprftfs,(^nonnMlIiLlt;tini pc tempus in boc lo^ comutaHerKtit,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itm itnmiticrc uidco.

1 Quidam eadcm audacia ufus in Ins 1 explicandis, atque in plcrifque aiijs, ita I interpretatns eft hunc locum ; Nam tibi I ateibam bilem imminerc uideo . quafi 1 uideiicetfcllis appellationeintelligatm ' 1 iraDei.Hoceftfcilicetinterpr^tem

Mfritó repreheniiitAtalt;y huitc rigo'.Nttm te amaro felle prcedltum, comAri^um efjè niäeo » Intelli^o antem . fel,ui^eniumprduum 0- cotitumax, Swf addu decufdtor de felle anit{ritmltnis,idniilligt;igt;^ dofidt. Sape enim Deo trtbuiturfêl ‘H nbsp;nbsp;nbsp;.

terii.utkrent.QJi‘^ reprehenfor meus Deo etiamfuroreitt tnW’1 certè dcerbior eft felle. Sic ettim uertit cum Apocal. t^. Ipfe efi qui cdlcdt Idcurti ris amp;nbsp;ira Det. qmm ttmen uerftonein nidlim enim fauitidm uertere.

Quidam non fati» exprefse uertit) te cuius ingrcfliimicumidcaBteri«* prophetis, quantumuis à ChrüH »o tu remotis,tribui pofsit.

Ante fe/lum Pafcha dixit Iohdnne5gt;^'’ tfuouis teporequod Pdfchadntecedit,le^^f^., ximo;amp;in dntediem Calendarum dicunt^“ ,j res, non dequouis die CalenddS di}teceif'’‘^''.^

, I bor«noftii ,fed^«tpropiws lucemfur^ l| ?* : Cr «ntf ctwwm ßeri dicitwr -, non quic^uid fit 11 WprdJidwm. Sic hoc loco dicitMr lobanncs at' i| ''Cbri^liijigrfjJum docHijJc, EfliUtem 7rè J ^r«7rsHebr«ijrgt;iMS ,pro lt;tn:e, it4freijMens in u l‘Wlt;iMtboribt(s,(afXfmpl4 4£ldHceni{4 nonpU' JI gt;'«. Nf c ob/Idt, dMod Midetur hoc Ante iim rX' J f’f'jjwicflfiuMfroo 'xÇ«K»gv|(tms!f)îenim J P^onapMMs,cuiuJmolt;ii iliwdRom.S.'W J (•« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ùs'fcg «g«j», «bl ^fcg bis

J ponitMr. Nfc dij?i»!ile eft ^«od Graeci folent l cMin7t§(tgt;coiHngfrf:«tPilt;itoinPb«

’?iv w«iza sFia. |Mod fie ad «er bum «erted«»» fJJfi'.QMÔdpriHs pierit cocentMS compofitus» lt;n' tfjMam illafjfent.

' reprehensio rom. î. sv-prr ucrbtj intjild q«od te/labitttr forum confeientia.

SEB. CÄSTELLION’^ præterqiiam qiiöd temporis ratiof^P“ gnatfqiiod temcrèmutandumnonf^' hoc modo fict iit mtilto fit infirmiusP’quot; li argiimcntum.fi tellimonium fcientiæ (ex quo colligitur, Gentes in^ ni mis fuis infcriptum gcrerc.qnod W intabulis lapideis) in tempus illudl^^ premi iudicij reijciatur.

e* ^caunoquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulus Je ultimo

CIO,in ^uo apertis confcientiarumlibris co^itatio uel accufabitjfipeccauerit:‘.iielexiifl‘ bit^ftreirèfecent. De ^«o.S4p/fW.4lt;??'f eacè fcriptuin efr. amp;nbsp;in Efaa ult. cap. ßc Deus : E^o earumfaSia cogitatiottes tollt ueniam, Item cap.z^. Conficiet in hot itam, qua Itruati funt omnespopuli, cif tum quogetes omnes teguntur. lam uerOjili^^^ uis dum peccant homines, interdumfi pettitT tiant,isq^lènjus eos reddat inexcußtbilts:t‘t'''‘^ is obtufior eft, quàm ut uerè didpoftit, to! fuiscogitationib, accußiri, PertmetemnipV accuftitio, te/limonij^diJiio, ad iuditiKK' quod ludidum dormiunt in peccatis dtutttl^^J ebria co^itationesmec homines antefr^tauf ftimulant accufando, quàm eos qua/i

tlaini fermonisgaliicatttHS expergefccerit. E' Xftuplo (uRt,Cdini(S, lt;jHi fum occijo Jratre tarnen ffCMTHsejjet,poHcaDeiHOff conuiftus,cœpit 1 conpientKf teHimonio ue xari; û* SatilKSj^Mt Dlt;t I wis bcnitste «erbis^; conHiHwi, cwipam conƒep I [its eft cH«i ptoratH ; ZJquot; ludas Ifcariota, qui cum I DomitiHni «udailfr prodidijjet, poftea coargwen I tiscoifcifntiietfftimoniocruciatHSffl. Igitur ' I ^wtlfingMÜs bomimb.inpngularib. DeiiHclidjs 3 «cidcrejoin«e}b,idemextremoiudicio Çinq«o Tl WnidarcaKadetegetur^acfidetuniMerfis. Itai^ . I Uc coaitationu accuptio ant excHptio,?ir con* A (cic'rtti«e teHimoniu, nonde to tepore intelligendu â nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Mo peer St bomines : Ht mibi ^uide mde tnr.

I Qwdautdicit,fieri kacrationeinfrmiKS oT'» 1 jument u Pauli'.rtj^odeo, Argument u P ault in eo ' I eße, (puôddicit eos, du natnraliter eafaciunt ^hx

I (wtkgis,hoc eß inter uitia uirtutes diferimen .1 jiititiint, ipfos pbilegem eße,(|ux ipuide lex nunc A Meis obîujior Zj objeunor, ortain extremo indi A CIO luce acMfturiÇÿ' eos damnabit, atijwe hoc Jane A jipnum eft Pauli argumentum.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’’’“taßetempHS’.nonfinecaM^ Temport»

2. Com. Nof ueRrafùmus gloriittiOißcut ® noSirAyin die Domini lefu:[ie enim äd urrta gitur.hoc efljNos ij fumus de ^uibus MS glorn^ mini in die Domint. Tamen poffitn idem hic retinerey/ed eadetn manente fentecin, thefim adhilfeiim,fid p4ulo breuiorem nbsp;nbsp;nbsp;V’

ra extra parenthefim fic conuertam:Q‘{i^‘^f! ßne lege peccauerintßne lege etiam peribxK^' Qidcun^; cum legepeccauerint,per legediixu^' buntur,unà tenante eorum confcienM, rum^ cogitationibus eos uel accufantibittud^^'^ fendentiDUS,(]uo die iudicabit Dew arciiMb»'^' num, Hane eße germanam Pauli fententiiti»r'r prehendet ( nififallor)quieiusuerbauerèamp; genter perpenderib Sedquia parentheft reddf^^' turobfeurior oratio, mdofine parenthefintf^^ re'.eam tarnen cuiuis hberam relin^uens.

Vnum tarne fupereft quod annoté”’ liûclocum perperàmmihi uideriàqoo dam explicatum, quiita conuertit:'^ m exequitui) circumd^®”' habequot;’'

(liäoens, contra legem facis. Nam multo üenementius eft quod dicit Apoftolus, liidæos fcilicet non modo non iuftificari circücifioneexterna, eo qnod tranfgref-. wes effeilt legis, fed etiâ per earn ipi'am .

circiimcifioncnl tranfgredi legem,ut qui nocipfo profanarent facrofamSum Do-winifymbolumi

Al«pro tp interàmn dici ,amp;‘nos o/lendimus pro îp. 1» fiimotat.cap, 6. huius eptftolee:amp;' ipfemet idem ffcicincip, 4.«ti t0-£U’t«p ^ä^^çnslt;^VóvTa)^^

'^©' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Bsce^ccßittd'TbiJ i/0(tif,ßc

Sic ü* Germani interprètes locum hune reddunh Atij^ueita accipiendume^èfdpparetex oppofitis.Opponit enim Paulus duo duobustuidc' licetpTitputiatum, circumcifo ; (yexe^ui legem, ficere contra legem, hocpaéio :

Faccre con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q«'d pt auiet» facerc contra ledern, noiil(gt;

fi? intcrpretatur dum diat,eo! pfripfuxtit' ciimcifionem pri^fanare facro/an^um lymbolu/H' e»™ hocl^eüat Paulus: nej; ludxHinßtii ■ acritcr reprehenJrret, ß omißis eim uittefcderi' husMmnatibnem tribueretßoli circumajiottis^' tufui: nerj- con^litret elegatißima illalt;]uMrf:igt;^lt;’ o^fuJimus-iConrrartoruin oppofitio. Sedfpe^^ illa^'ct paulo antè dixirat : T« liid'tiis,^‘lt;if''‘t' dicas non eiJefurandumfurariSj^c.ut conirà getnfacere ßt.furari,adul[erium committert'

Ne!cio quidin mentcni ueneritcuiquot; da'Ti, ciim totumhunclocûficinterpre' tarecur: Hïcc igitiir 'oeatirudo in circuffl' cifioné'necadic, anpociusin præpiæ“' Nâ«,« no potcft (jgnificareiilt;«AÀ«|C,niiiâû' modû iiiolenca interprecationeramp;poff' arguméti fériés aliam intcrprctationcH’' DEFENSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Mthi uerô hoc loco non eß ««/’fupcrna- ßiGiruaceinou, quëadmodü^cuida Gfrntitto can.um,

dung,oder uber die Morhuut^ Qjun idemipfi''^^. Joan.s.^^Rom^S.annorauit, uCor. 7. te uertit, ixp d^'t

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KiiuH dii 0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etù’^ : Qjwi ß

^eitere lo^iucii auo Paulus hoc loco, fu^» f^HiWUpofuil };|j «OvUZtX71ST(»l/i7rilt;rKi,'

TKu-nfj, ^Ti kT^o iTtfiintH. item^ (olemoio in fine Theagis, Et lojèpbus tn z.lib,

-Brccixp 7-« -^40. Jïxvêitiiu tIlSj lt;x^)(Ijjj, l^^l‘bgt;4.C«p,li,tiréTd^0ll t/lt HIJ.X5 Tse

Tl^iiÏTXS WiM^ï-XtK^VtJlX TT^^f ƒW f‘W»ï,«(gTrDj/g/;jg(,j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

j' • nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' quot;P'’oanpd4

5'’^ modo citdHraHS exemplis ponitur, adaito gt;ÿ» tins. Ö*flt;fpf ßne gt;y, ut in Phadone Platonis:«

N tA«rfiiJ (c§(iiaiilK{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 'nio'Qÿi

’ïifl'Oj/.idejlîQwMerô (ßcilicetconcentus') ne.» lîiigis ne^ue min us concinnaîiis eft, habet'ne fl‘f5ihlt;iuii,mmus'ueconcentus ^an potius tan» tiiniemlTantuniiem,inquit ilie. Et pawlo an» te : mTd^oii àp tïïcwtxs riç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ao*

}«}BK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jHT^g (jSlif, T^s lt;/î’ » ; TB?

^8 SEB. CASTELLIONIS Juperiu^di^anon approbatie an potior approbatis-ipartim non item^Partim apptoi^”’ ’ inipuiunt^partim non item. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

tium. io. Htff beatitudo non cadstin circurntifi^''’^^ fed in pr^eputium. Hoc deinde ßc conßrinai lust hbrahamus enim ( in ^«o parente biit tudo ccrnitur) earn adeptus eß non cireumtij fed pneputiatus.Qpiid igitur^ An circHef“’^'’' nffequenturf Afß-ip»entur,ßdßcut Abr^^ eorumpaterihoc eß^perßdeipuam h/(buit»^f^ putio,perindeacfi effent ipßquo^pi'lt;^P‘‘^'f^'’ lahabitarationedrcucißonie.lta^inontaait bearitudo in circumcißcnem. Acpetptf'“^'^ ha lila Paul/: Si^ui à legeßint,hlt;iredesfiin^’‘f'^ ßdes eß. Hi«c elicitur hacfêntentia: Qü! ‘‘ ge ßntybxredes nonfunt. Umß lege cumcifum effe, idem ualent. Vndeßt,tlt;l‘^‘‘‘‘‘^^ liceat'.QMcircumcißfunt,hceredesnoitf^-eß,in circumeißone non cadit htereditaß^ , tittido. Sic enim hic loduitur Paulus,tlt;t a!ibhdii»gt;. cit;I« Chrißo non eß Iudieus,ne^ itapoßis dicereiChri/lianitas non mum,neq;inGriecifmu:amp;tamelnd^e'^ ci funt Chri^ianijfed non ut luditi

D E F E N s I o. fitcre^en!es,Sicamp;profant loijuuntur autores^ut Ifomtes in Areop, Scimns omnes ( inijuit)re! fecKndas euenire manere non ijs qui maxi-mispulcberrimisq; cinéii (ùnt mcenibus, neque ijs ijuicuntplurimis homintb.eundem in locum coiue rmtjfed jjs qui rempublicamfuam optime mo^ ieflißime admini/irant. Ç^uod perinde e/iacfi dixiffef.Non cadunt res fecundte in eos qui ciniii funt pulcherrimis mcenibus, amp;c. hoc efi^ Nom «lœnitHîpiratttKr, fed admini^randi prudentia ittj; modegt;^iä,jiue ad fint mcenia, fiue non adfint» QMod fi quis ob'ijciet,eundem Paulum alibi do ceresin Cbnxîo neq; circumcißonem neq^prapU' tn quicquam ualere : Qr inde eadem ratione in^ ferre uolet, Ergo in praputium cadere hone i’MtitKdiMfWj non ma^is quàm in circumcifione, ^ttippecum nonmagis praputijquàm circumci' jionis bibeitur ratio:relfondebo,Paulu coniun' gfre prifpMtium cum fide, quam Abrahamus ha-buit praputiatus, non circucifus-,ut eius uerba de^ Ktoti^rat.Nam omnino uerba il!a^Hlt;eci^iturbea

Ife^ant id tempus in quo Abrahamus ßus bäbitMs eji ante circucifionem.utftt hac fen^ c beatitudo clt;t4it iMprlt;cp«ti«mjboc eft y pdf pitrdtKr Abrahamicay quæ eft in pr^eputio^ t s bof

SEB. CASTELLIONIS^ hoc eft extra lege, nulla habita ratioite circiia^^ tjis:ficutfidehabuit Ahrabattius extra le^e. ui hoc clarius p^^iciatur-^fic argumentii corum more f^ormabo, Qmcuntj; fiuepra^'’^' tiati fiue circucifi iuftiß'catur, ij iuftßcatiorte brahamica iu/iißcatur. Atcjiii luftßcatio Abf^ mica no in circumctßonc cad!t,ßed in Ergo omwiH iuflißcatio no in circucißoncm fed m pratputiiim. Maiore fx eo^rcbät Pisulns ^uod Abrahamiis pater eft omnium crcdeittinmj credentes omnes ßc oportet itc/iißcarijUteoru pater iiiftßcatus eft, Minorem probat ex hitO' na, in tj^ua traditiir, Abrakamu in prlt;epiitio ßft uiftißcatu-CogrUit aut hoc cu eo ^uod ad G/j* dicitiQu^icuep junt à legis operib.execrationifgt;b îcéïi funt. Atq^ buius ßntetia ignoratio fecit,uti' /le, quoftntitiamfuamtueretur, adieceritdejno ad Paull uerba illa,in circtimci(ione,uoce bac So' lu:amp;pofteaft-ripjerit,uerbailla,lt;è?Âcè miîss^t' ^ÿcn,planiorafore,ft uel articulü vgt;t( expti»^igt;b uellegas ccfh« tb?? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;porrè indb^

uerbts, Si ij ex lege junt, hieredesjt{nt,putauertt it ê deeftt' ali^d, hoe eftiSi ij demü ex legefiittlt;it ibidè ftripßrit,ex lege eftè, non idè declarare pircucifum efte^amp;legi Mofis initiattl,^uëadintgt;di

n E T E N s I o. , J-I F^opo/î icapatur. hic /ànèjUt ’•'Mfüiit itt id amende i^uo me iit LHcafaljo ac^ finit. Ihhn. gccußtuit mea fâcrile^âaudaciainy i intraslitione mea quiduis no mode detraxerirti ^^^iidideriniyCedetiS mutauerim.Jple uerà inhoc ’quot;’ocgfitearbitrio [uodetrahit aTticuiÜ7vis,lt;^ uocc Solït Dcnm, amp;nbsp;uerbit mMMtet ex efe aider atq- aliter interpretatar.cum apud ^onliintrchiij^planèfit idë. Enimneroji ucrajcrt (ttitiani uidißet,nihil fmßet opus tot Jubterfugijs, ego fi eu imitas accufarëjacrileg^ auda^ ctójrfeerë equidë audaciusmeq;.}}. debet i^ncran tfiiwoiniiif diffamarifacrtlem fed tpfe certè pati le ^^‘itberet^guaiplemet in alters inuehêdo tulißet, REPRE H EN. ROM, 7. fup-eruer-bif illiiiPeccatoru perturb.à lege orictes.

Eft aûthoc diligéter confiderandû, A-Poftolûno dixilTcT« {mi ri Fi’/x2r,idcftjhos motus extitiffe feu prodijffcà lege sled psrlegécxtitiffe, natos fcilicct ex pccca-to intus habitante,06 ex lege occafioné i-ftorûmotuum arripientc. nullo quidé le gis,fed noltro potius uitio,ut expiicatnr iflfràucrfu ti.amp; 15.H0C uero non animad

uerterunt Manichæi,cuin legem Dei au-dciét damnare -, neq^item ille,qui nuper c 4 hune

72 SEB. CASTELLIONIS hunc locu conuertir, Peccatornm bationes à lege orietes, falfa certeinter* precatione,amp; quæ pro Manichçisfociâflt;

dicit cq^iid'q; ipfemet reprehenf^r meus interpf' ra[ur,Ex Dei mandata. Itemcap.^.d/gtvoiis v TriyvttstnsxucKp’Tlces'. hoc eft,A' lege oritur to' gt;nbsp;^itio peccati‘.aM,lex aftert cogmtionempecciU' Quod ad locutionem attinet , Paulus p-gt;'cfptum hoc eodem capite dicit.prceceptum ßbi comperUi mortiferum. quod pcrinde e/l acfi diets,[ik attulifft mortem,uidelicet perpeccatum.numpt^ cati ftipendium mors.ltemqf i.Cor.}.dieit'.Lit(rt occidit. iibi literam, legem interpretaturipftuttl reprehenfor meus ; amp;nbsp;eodem in loco Paulusk^f • uocatmini/ierium mortis. Itaq^abhaeloeutiout non e/l quod in hoc loco magis quamin eicterit abhorreamus : aut quàm à uerbis Simeonis,f Chrislum dicit multis fore cafui : cum tantf non ad p.rdmdum ChriRus,(edad ferutuduiu ue nerit. nbsp;nbsp;Cieterùm quo paâoßt hoc iftfelligp^f

^tamp;nos in Luca z, nonnihil de Chi/lo fcri' Paulus hie aperte docet; ficuti/ierite alu^uid mox Jeribetnus.

Inojio£gt;w. Sic dicere maluit Paulus, doceret,hunc maritum(ui odicetpeccatum)intra nos elTe.Sic enim explicare malo proprie, quam uc accipia ^rpro TOjUel ut inftrumenti fit nota Ab. Hoc iiel non uidit,uel neglexit, quidam, ■nterpretatuSjQua tenebamur.

^efelliteum^ quod inprincipio capitis lege non '^‘fhfu/linere manti per jonamtquodfrrtaßis locu

inquit-iß de ceremoniarutn abolitione a' ^^’'(tiir,uel df lege peccatL Sed de lege D ecalogi ‘^'(lerere ApoRolum, con/lat ex ßquenti obiC'

eßunaratio» Alteram poßea affert Herbis ; Nim legem pro worito accipi «on de' taies ex P««Io liqueLquoties eße nos pecca ’’’ortKos die it, ^Mdtf nus ßilicet mariti perfonS f'f^inemus»

74. SEB. CASTELLIONlS . fo/ita non efi, Pailt;lus:fid le^is rib:is,iirpijs,nefariji,parrici({is,amp;c.Certèiigt;lt;^‘ lege Deealogi lo^mtur, lt;^Uie iu/lo mortuä ullas in eum uires aut imperium habet, nonnht^^^ ^uàm mortuus mantus tnuxorem. Nef eniifi^^' cepit iiiftus J^iritu fèrttitutis ad timoré,ut le^ir uilitercbediat: fedfilicru Jj;irituadamoré,Kt^^ faciat quif iubet lexmo auia ipfa iubet,fed fe Deu amat^ amp;nbsp;amore ultró iu/la facit, etiamß nulla lex eßet, Jtaßt, ut ft ei mortuf^^'.

Ad alteram rationcm ftc reßfondeo : nos eße mortuos dicit Paulus, idij; cotinuoin'^'’'' ‘gt;^S‘fgt;nento. Jtai^; eadem ratione dicere aecipi legem pro marito. Pefftfto ijuidc ntcrli^^ dicit alibi,/ed in hacfimilttudinenuf^uar» betquot;'' itenio,lgitur çv « i{iiifei^ô/aiôx,refero adie^eiquot;gt; qua,fiue in qua, aut à qua detinebamur,fieut à uiuente marito, Hlt;f c dum ignorât,totatn quot;nbsp;' fimilitudinemperuertit hichomo. Facitenquot;quot; matrimonia, quorum inprioremarbus fitPquot;^^^ tum,uxor Caro,liberi Peccata: inpo^et‘gt;^’^’'[^ ritus fit Spiritus, uxor Nckw homo,liben'^ £ius ßgt;iritus, Inquaquidem deferiptiottepnf eft hoc uitij, quad in hoc matrimonio ' bet Lfx /oc«m Je qua tarnen hic nonut^'^quot;’^. -

oHëiiit tum Hr, tu d^I GaL5.kok juat!la lt;^uidècul fi,feipofiter hominis înfrmitatë 4tt[; culp^,(lifi cnwexleoe deberet amp;nbsp;pof]et(fi fortis fuii]et)co cipfTf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«iuf rr(«a lex ad uitam da' tex mi cot

non mortis lex appcllatur ) con 7a°ur/” ffpitutiuHiciamjirdi]; mortUMS eft: quemadmodu fœmiiiif (jHifdd ex maraorum bono femine coci^ finntpro iiberis in|'ormfm cjuanda mdj]4m,^«æ à metlicis moH uor«nr. Alrernm uitinm efi,(j^uód ffCfiitMm male uocat maritM.CKm pt f nim matri wonij aütorDcMS, nunqna reélr dixeris bodline lt;iDfo traditnm fjjepfccato in matrimoninm, pd Filins in farnipcinam at^; mortem. QncrfHm e^ Wmpfrtinfret boc matrimoniu, nip Mt mors inde gigwrctHr? cu matrimonium cotrà ad uitale Jœtu (itmPitHtu, Atlegiîraditufjjebominrm inma' tnfflonit(m,docftPaHlMs,lt;}«ce eitmficutiuir«xo^ i.exm«it«i. tcrfgeref.dor.cc ea antic(Mata(«ocat boc wet ere li terS) [«ccedfret ei nouHS maritus, que ipp Hocat Nouumßjirit«. Tertium uitium rjl, quod, no a* ptf prit j'nccedere Spiritu,noHMm m4riiu,Peccac to Metfri marito.na exPauli (ioftrina,non pecca/

I tojfd liter« ptccedit Spiritus; peccato «eró,iKHi I ci«-ltaq;tMmadbMnc,tu ad alios multos Pauli loc I cos pcrripiendos, jubijciemus banc def'eriptione: I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Le»

^catPiub^’i poßnleißrftilitudoutdieaturlegemeffoio' bismortuam, diximus in Annotationibttsgt; bßp nim idem^ Ego Ium legi mortuus, (ir^ldihi

Gil«, ff. lexeß.quemadmodumdicit idem alibi dus^miht crucifixus efl, ego mundoihocefi,quot;' hil habemus inter nos commerc'ij, 'Tale fgt;ofleafcribemus de lege tecia ludlt;eis,z,Cor.i’

REPREHEN. ROM. 8. SVPER uerbis illisiSi Chriflus in uobis cfi,cor f)us quidem mortuum efl per peccatum.

PropterpcccatumjOÎ/rtîiaÂffT/Âjt'. Ql»' dam conucrtit,Perpeccatü, xfixcr'iH' Sc fateor quidem interdum hæc conf»»' di, Scpeccatu omnibus modis dici po/Tc mortis caufam : fed ratio coIJationispo-feit, lit candem præpofîtionem utroqu® loco fimiliterintcrpretemur.Nonpoteü autem dicilpiritu« nofter uiuere,peri»-hærenKDJ

Wntem iufticiam;ut corpus fuo pecca tomori, cü ne Abraham quidem habeat dequo coramDeo glorietunfpiritus ue-ropto ipfo Spiritu fanfto accipiuix fa-tiscommode pofsit,propteroppofitum Corporis nomenmecrurfus iulticiçuoca bulum deimputata iufticia intelligi, cïx deregencrationis gratia hic agi conftec ex argumenti ferie. itaque conuerto,Propterpeccatum;amp;lt;gt;ï'« Jlinxi» ’w,propter iufticiam. Sed diligenter confiderandnm puto, qua de re diflerac Paulus.Neque enim differit de mortis 8c uitæcaufis, quum hoc argumentum ab-foluerit:fed exquibus teftimonijs pof-fimus intelligcre, ecquid in uita aut in morte fimus. Vnde igitur, inquit,fentie-musnos Chrifti efle ? fi fpiritum eius ha» buerimus. At hunc fpiritum unde rur-fuspercipiam?Nempe fi, quemadmodn yna nortriparsadhuemortua eft(quod intelligitur expeccato, cuius reliquiæ in co manent ) fie cætera pars uiuat. Viuere âutemillamexiufticiacognofcemuSjid cftjCxeoqubd iufticiçuiuitjquçefl;

D E F Ë N S I O, „ De morte nbsp;nbsp;nbsp;V[rum per peccitu, an propter peccàti^^^quot;^

tas, haKd maanopere puonauero: utroJittiiiïii’'^ do caftabitfenteiid, lt;juam fgo ex Pauli orittioifi^ tenore bac effe exi/bnu.Si Chri/bts in uobittf'i corpus ijuidëÇhoc eß: uetus hoino,caro)irtoriiiilt;'’' efi per peccatu,ßue propterpeccatu ( ßcutßt'i^^ Prouer.i. ro(us propterfuafacinora occiditurJtipeniiit' nun peccati tnors:^^ unpcritos fua puerfit^_ dit,) Spiritus ueröy hoc eft,nouus homo,iiimi!^. iu^icid,aut propter iußicta. Stipedium enimtH/' da uita. Nj /i/piritu (induitpaulo pöß)tor^ßj^ aiiiones peremeritis,uiuetts. Hfc eadePaKiip tètia ex alijs eius locis coßrmari facilepotefi, maxime exßuperiorib.uerbiSjubidicit: At eßis in carne, tpiod ide eß ^iiod bic alijs uerbiS i «iht.j. äf.Corpusmortuuin efl.Q^i Chrißißnt,ijtt^' ne unà cü hbidinib, amp;nbsp;cupiditatib.crucißx^''quot;^' Nf^; »0 in z.huius epiflola cap.Deusßnijuitr cuiij; faills di^^na ßluetihoc eß,tjs ^uiiit'reihK £lis perfiuerSteSj^loriä honorema-tatcquarut,uitaaterna:cotentioßsaut, ritatecontumacib. iniuilicia uero ofcfdif/if'P gt;nbsp;imminetßeuitia amp;pcena,calam!tas amp;nbsp;an^nH^^ Sedhoc ßiendu eß^hac Mda de ^ua bit

ftnt.SedijiMMis b;fc ita pnt,no tame iccirco db il* 1 lisIo^HMtionibws abborrere debemus, (jwæ papirn 1 '«Samslitcris occurrunt, dummodo rembenef 1 tr Mt Dei honor poßuldt J ijitelligamus.

I Qu^od Hero mox de corporum rej«rre£lio«e oe corpora I lgt;iViicitPanlHS,ibi no tam de Hetere borninelolt;jMk refutttö»»; I *'iT^isenimnorep(rget')pddecorporebocHji-’ \ lili.ltadjplHrali numero corpora dixit.^uod no |c \ cii]ct,(i deueterebominedixijjet.is enimfemper \ fwÿlari numero dicitur,pue corpus,pue caro,fi' \ Hf Met«sbomo appelletMr.Prttlerea addidit Mor \ tdia,id(|uod de uetere bomine dicinon poteß'.di* \ îtgt;j]et.«.mortHa,cu modo corpus mortuu dixipet, \ RBPR.EHENS1O ROM. M.

I Quida aims irreuocabilia couertlt (ui \ Aelicet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ego per'iphrafiinE-

\ Pœnitere prorcHocare ptbindeponitMr,He' panittte, \ Worum moTc.utlerem4.Eanitebit Dominum proreuo. \ Mi,0‘Pjalmoio5. lurauit DominMS,lt;2rMon \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pocniu-

Xo SEB. CASTELLlONlSl pcenitebit cum ; hoc eftyiurauit irreuoabilitff' G er minus i^uocj^ interpres ßc reddit: Gottes^i' ben und beruffung laßenßch nit enderen.

Quidam uertit uerbu ■zsrfufXx^ißMi^i Opitulemini: iieqiie ucrboipfojiieqjft'^ fu féliciter exprelTo. DiHêrunt enim figni ficationc amp;nbsp;conftruftione ri ^xi èc KVTiXxt^ßxiii^M. quo Paulus uritii^ Aft.20. Etpaulopiß: Quidam demiiiigt; hunclocum ira conuertit : Si quisautefl imbecilla fide eft, huicnulla cum ani® difputationeopitulemini.fententiapri’' fefto non modo non exp relia, fed etia® ualdedeprauata.

item cap. t^^.fuper eodein uerbo: Quidamquot;* rb conuertir, Vt amp;nobis Chriftus opitquot;' latus eft ad gloriam Dci.fententia,ni Ior,deprauata.

Nom ego uerti, biulla cum animi ne ;ßd,Nulla cum animi dubitatione. erraße eum puto incogitantia, Quodxilxet' xfifXx/ißxn bum attinetj arbitror7rQ)irAxii^iiJt/tlt;3j^tigt;»i^' ^ßxnäiu.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in his duobus locis ufurpiti,

f««f, Prima eß, ^nod infirmitas de qua hic f *l,%proprièpoRultt non aß'umptionem ( hanc deßrtio )fed opem,aHXtliHm,fußen

» 'll!»«« in Sacris hteris, ubi ft infirmitatis men’/-t 'fj cui medendum ft,filet uerbum aliquod adhi, I* ^^Hodopfmdedtfret.tttinbdCMcJemepi/îo'

I* Ilt;ir««i«|îrmit4res tolerare.ltem i.Thef^.cù/n' cèâ'jvûigt;,infrmis opitulemini. EtGi»!,

. ^'AitjihorKmonera Jerte. Et in eo quern ip(e Witloco Aét.zo.HpTrtweToff 0*2« (wz7îÂflC|tJÎ«

J r «^y/ÿv'Tuy,laborantes oportet infrmis futienire Cum igitur Ptfultts clt;tdem de re Iogt; j ÎHfitSjfflodô TT^irKttitSixvi.^, modo om/tîAxu ‘ ÊWitfij difitt:pMto idem eße,quemadmodutn cum ' ^ncas inparabola fatorisdicat,eos qui fernen in L«cxi.

PftriS4cceperMnt,«ï(p{scecSj : «irMdtthtCUS eof Mittkij; ilf«!lic4t lt;rKM/lt;AxKÎ^'tlt;9j :p«to àepiset^ O'

Wicftini4,?ir fed maxime in i^.rite confide 'ibitjitaejfedeprebertdet. ibienimprimorepro' podit :Dfberti«s,inqHit,nos q«i firtes fitm’.is, toc «oïv/îjjxsf«r ccJ^Midrctiii infrmi'

^2 SEB. CASTELLlONlS tares imbeeiilorum tolrrare, ßt.Deinde ubi rent có/trmauit^eandem/ej diuif' ßsuetbiSyConcliidit: Ali

Hicapparet idëejjè t« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H'

Qjiod adaeteraatrinetj èsi'i(exç/a'(‘Slt;^‘^ ttsyiTniiy interpretor-tCtini amnii,ßne(^ult;iii‘' dem eff ) cum cogitâtlonis dubitarierte, au! cc^itt ût/jwdüs»i tionedubitando. Eßcnini àiidem ^uodHehr^^^ pr,fpoßtio Lamed,lt;p^uee liter a (itpe^'rimdiueiß cit: qua de re m Genej'.cap. t.jcnplimus. àia' Kzéui^ a'item akquando e/l dubttareßutkaß t ar ei ut ipßmet inierprelatur in pne huius

amp; Matt. 21. Er c^r(?'As)j(r/iö;,fügiflt;W'' ut idem interpretatur in Matth. ly. hatte P 4«/; ßntentiam ßcin!erpretagt;tdaifiiu!liro'' Si quis imbeeillaßde eßßuic fine uHa anirni ixb' ta‘ tone opitulantini : hoc eß, nclite d:.b:tare ei fubuentrndum. fxutifaciunt qui ahjS iniliil^nt ncluntJedßb: placent,qu.eruntil^ rationes quiim ßbiperfuadeantydcßi'endoseßeinßrinos. j Ckrijiu potius imitamiiii, qui nobisinßritnsfnl^' I uenire,(j;‘ nc/lra oneraferte non dubnauerit reprebek-

idquidcm, fed non fatis cxprcfsè, atque «rumambigue, cnmfermonis appclla-tioasPaulus feie foleat intelligerc id ip-ftimdequobabcturfcrmo. Quidam,o-tationcm ; Latina quidcrn, fed magis e-tiamambiguaintciprctationc.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DEFENSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;lH(gt;it4!ii,Ktrum'fpïfbrnponem bSc

I ttjëlltrf dfberem ; wJtiüedJeo nidla^n uidere pop l jnm ufl itt «liorum, «fl in me« trlt;nsl4tio«f «nbt* I guitatem.Nijï« quóddfprnionis apprlKtione di^ \ C!t,«uniji concederemMS, cj]ct tarnen ambmiitdS 1 noninLatino Erafmi nomme Sermo,minus etum 1 inmfoOratiO’.pdpotmsinGrÆCoFâuh Äey«;. \ lUffj'ft Paulus rfprebfndendus,noninteTpreî.

1 Kt nunc uwurn non eßt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim af wd ? aulü X'boîàpuÀ

\ pfius pro oratione pcmturiifuxm aliter. cuius e- p“° 1 XMipl4pluTimaaßerrcpoffem,nijiidluferuaca* foieit.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ja moxj

lus eitie)ndere,eodemcyu(rlgt;o lojuitunijnoailf^ ftiodo locutionem, modo oratione interpret^tl'’^' lam ijuod ad Pauli fententiam attinet, ea mihquot;'' detur apertißima: ComoJcam,miiuit,i/loi‘K'''^'‘. orationem ,fed uires : hoc e/t,non ^uid dicantf quid poßinh Qwn ipfemet reprehenfor I magiseftinfuatramlatione reprehendendiiS'^, fnimuerat: ComofcS non locutionem ißorS^l'quot; I inßatifuntJedjfiritualemuirtute.DeinJeßtt’^^ I ponitiConjiderabononh^rufacundiam, Aif fiAÓyei/ uult facundiam intelli^i,eameooritilt;’'’‘^ uocabulo nonminus,ne dicam ma^is,expriigt;i'^'^’ qudm locutionis Deinde nihil fuit opus uerbim,Spiritualem: nbsp;nbsp;paulo pófi,Sptritus:c^

htec Paulus non addiderit, oratio ftneh'ir i plantfma. Qt^odftmetuebatÇ utpo/lesJ dit) ne quis putaretfermonem effe nbsp;nbsp;nbsp;‘’ÿ'’ gt;nbsp;I

in Gratcofit /abxfttÇi id periculum in mea tr^l' latione nullum ell,cum uerterim, Vireszquodutf^ bum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intelhgi nonpotefitGrtatneif^^

habui necepe. Taceo,quod ipfemet in baneifgt;^' guitatem ( quam hie uitare uult ) alibi incidit. Sit emm loquitur in Annot, z Cor,to,a,

Quidam it«^lt;/£T£ accipiunt præfenti té' fore,amp; nomine iftorum contcmptibi-1 l'i'tninEcclefia,profanoshomines intel ligunt,quafifit præpofitionis repetitio.

I Scd quorfumhanc repetitionem? Neq^ I Mero dicendum fuerat,»acii» i^tTi ; fed «x”'“ 1 Uf,uelo/!/tTj fX£’'’£,quiahabetis.

l Putofum incogit(tMti£tIlt;(pfHm,prlt;«jentitfm* l foredixijfe,froindKlt;itiHo modo'.ncq^enim profe I Hó«efcit, nonnifi pr«efentis temporis 1 C«eter«mq^MotI^Mlt;£nt,(j«orfMmbanc 1 ’■fpftitionem^Rfjtondeo'.fitmmdximèadrépfr' Sentétix 1 tgt;«frf,(^«oni4mjic4criwsobiiflrgittiturCorintEi^, petmo, l (7 folet alioi^Min Paulus flt;epe,(|HO(l In propofitio* 1 tiffofwit,ideminconclufioMf iterarc.cuius exeW' 1 flwm babes in i^s ^ult;e paulo ante reßjondimus ad I Kom.t^.Item ad Galat. }.O' dementes Galat£e, I lt;iws Hos fafcinauit, ut uentati no obtemperaretisî 1 btçaulo pójb*. Adeo ne dementes cftis,ut à Jfiiritw I txor[i,nuncincarnemdefinatis? Hic babes pU'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 5 «fp

SEB. CASTELLIONIÎ , n? ßmilcm repftitionem. ncquidiniaim «jt/üd iplfmct de huiitjmodi reperitiombus iohä't.t.cap.zo, r 0 ney^tßtiße dicendnm^ iiri/ ijt’ tKS ejt. mm mlohtn.24 titrf,}. re^f^f^ftottnib tcrppro cTxp bufi. s. ker/ù z,

d^da lCententiam ^ttinet ß g4S itj imper^tino ; primiim parhm aptfioitd^^^ p ^eapifiido Ptulus per poit- aiw, fmß dmonijri ieru qmd f^cere debenH : cum uerßciur in obiur^Mionc, dunt i-fp, tlUjltm ^utdrm ommno uitium in uobu fir.in^“'' bus pr^gctpere aggreditur. Deinde iterh^ ITocdteout nos pudeat, erunt I'ubfrigidu, Af *ƒ

Aditptfbuur meee lentetiat Germmus cuidt''' interpres^-t ßc uertit t So nemet ir die/o hf) ^meine neraehtet find.

REPREHEN. i. COR. 7. S'/' per uerbis: Qjii fis gutem mulier, an tu uirum feru^tura fist

1 'EtbicfuiollitWf(^.N4m?yipfeniftil’ipror ?=f;pu5^'-,r jits (uintctit prxccdfntibus; (2770^

1 intcrprcwrus efl jùprà w c«p .5. übi tycè yip , 1 «fTîit,L»uni«fTCgt;f^o.'Et tfiGabî-b la.de bac^ , 1 notione iionnibd pripfu. C7 GernKWci in* 1 tufretesbunclocumßctrÄnfl«lcT««f.

\ fiir.wmdttSuerbiSTcidiierat^d cens'.Sani’tusc- vxorujr-m I m^iuirinjiüens per uxcTew',V?ocejr.pidtit^Wö''^ \ io,MtHiTibwxorcCbTiiïunusefpcidtw.Ea'öc \ iÿtur caufäwbic itfTat.QÏ'eîUW?Ç^«',ibQC \ ^cif.^^olieumTcçuAitïe.îieTifniïn polentiUt \ turn pncUmpcias.boe cp,dCbTiftum conuiT-\ Us.SicenHnmulli^O\WbocobucT diel') pnclu \ tilt banc, Nlio^HW p fanÜHm appelUï et ? t’xlas \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I 4 WTum

SS SBB. CASTELLIONIJ uiruminßdeMm,quiafidentisuxorismlt;fritii5(l' ßt, pugnaniia dicer et : fiquidem fanilnm eße,amp; infidentem efl'e,contrariafunt. Prtetereißnä' sin qiiifq;fi Utemhommißdecarentitribueret, amp;eimqn^ fcruatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidependeMem, cum ttmeti jon

fide nemopofiitplacere Dfo :amp;iu^us aliéna, fide uiuat : nbsp;nbsp;in Chriüonon ßt

fcemina,uir aut uxor,parentes aut hberifieinoM (reatura.fßiritualisq. coniun^io atq;coÿiitio, |lt;EPREHENS. I. COR. 7, SV-per uerbisiVt qui is fim,cu(Do)nini mifericordia fidcntcm eße datum fit,

Caetcrum quod Am,quidacon-rcrtitjFidentetn efle,id eftjcxcredétiui” numero c/Te, (lie enim folet uocare,quo‘ fideles dicimiis) id, utmihi quidemu*' detur, Apoftoli lentenriam cncruat.

tentiafiizrt^oi/ intelligasChri/lianum,quiir»ßfi dum,Fidus enim continet unam uirtutemiat fiiue ChriRianus,omnes, Ztr in ijs etiam hanc. Adde quod in fine capitis ßc loquitur Paulus, eodem fuo conßlio fiiue fiententia : Felicioreß gt;

ß E F E N s I o. t9 ficniinftTit,niea quidem fentemia.Vi' àor 4Htfw fgo ^Ho^; mihi habe re nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^irt*

t“.Hic non dicit fè effe pduni,fed Ç ^nod ^ïus eß ) l’atfrc dininu ßiiritum'.hoc eß,eß[e Trtsötr. «iiifturpotiHs reprehenfor mens Apoftoli ßntett tiim eneruare ^minHS ei (jwam debent tribwendo» Qwd äMtfm Mnnm pntentitfm bis interpréta^ fuseß (pcenimnertjuVtcMiDofflinMSperwip-' ricordiütn dederitpHi« eße, tdnqudm wipricor.» diam conpqwHtus dDoniino,in hoc «t Jïm fîdelis) f«ilf enm excufotarbitror enirti'enm, cum eande foitentiam dMobws («t ji'eri folet)modis uertißetf Holuijje «Iterum delere ,pd id obliHione omifijjf»

KEPREHENS. I. COR. 9. SV-pcr uerbis : St alij ueßras facultatct pdrticipdnt, cur noitnw-

VcrbdPduIi [unt: è «gßs vi*tp •« Tinzdbgec ■nxKtoîzcîçitftSjVjgfey«}« H{*es vgwp-TO lt;ret^ mk« dd^nGpSbkî « KTiKo» Chartas vgfip

nüks jjurituilm Jcrninaumus^nii^uiffi'i’^^f fl nos uehn curnaLa /net emus /i tlijpote/itnin ue^ntmptrticipunt.curnon m4^:s nosUn f«ib ^uidtm uerbis,quàd!n pnore uerlu d!xerit,Cir' tu^ia ue^ra metemus^in /'o/hricreJu'it, Pcif/îlt; tem ue/t: am participe mus: ita ut bina buui jitK' Ifondeant,

pro îstrixt, ficutad Co!oß^z,ijfj^Nfffidxitpo ^uemadmodum ihi annotauimus ! antjcri' pjit ierixc, i^uod deinde librartorum uitio fftuit' tum efl. Altoqui non uideo i^ui poßtt fentenM «x' Pi are:id lt;juod uel ex reprehèforis mei trâsIeticiK tiidere licet, fieenim uertif.Si al^ (fui) tuns participes funt, Inquibus panas uerbis trù peccata ujdeo,Primum,lt;j^uôd Sui addit de fuOiAb terS^^nódvixap uertit,ApuduoSj^eafifit

Tertium, ^u6d paiticipem eÏÏe ali^uem/i» iuris,parumpropriè dicitur: cumdebectpotins^ cifUti iurejuo,ficuti mox lo^uitur Paulus,

Quidam Wyrtf IvtTioinivi^evTM, ucrrir, Omncs rcuiuifccnt. Scd notandum cft uerbum pafsiuum, quod dcclarat, eo» nonfuaptc ui, fed aliéna refurgerc : qn« emphafis uerbo reuiuifeendi non cxpii-mitur.Tanti eft momentijUeftigijs Apo-ftoli potius inüftcre, quam uciba quæ-dam ut parum Latina rcRigcre,

Vf rfcd Olf« f«nt; 'Vtenim per AdamumomKei woriKMtHr, fif per CbnAum cn^nes reuinilcent, in ^Hib. Kerks prafpoptio Per^piis e xprw.it uim Kfrbiplt;f?iHi. NrWrafnim Herta bccmüdopcjîgt; ’’cr-U,nonnippa]?iHfpoJ]H«tatTipi.Etiplfniftjiiprit «p.10, reprebeiüi e«m, qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«rriit

Ismiwrtit-, K ferpentibHS (xnncîjfwni.MaHult eiîm^à jerpewibus perierur. citat^ locwm Plmij, ^Ki Marcfllu difit ab Attuibalf perijjje ; (j«od pcx nndfffl4C |i dixißel^ocfijum efj'e, QHininboc eodfiflfap.t^. uerf.ïó. idem Merbum l*frtit,ViMifrit,CMr ibinoninfiftit «cÄigtjs Apo'

âru «»tj'f^awy^WjqindacóuertitjCu®^’ ïta fcriptum fit.-fuo more fcilicet.

Paulus ßc ad uerbum loijuitur:Sieamp;f^‘' ftum eß'.Ia^ius efl pimushomoAdatfti^^'’.' mam uiuentemjultimus Adaminßgt;iritumKquot;^' ßcantem. At^ui non utrun^ue fcriptunt tgt;‘^ loco MoßSf^uemcitat Paulus» Ita^ue tncmbrum non refertur ad illud, Sic amp;nbsp;eß:ßd additur ab ifgt;fDPaulo(id ijuodamp;C^'’'yf flomus animaducrtit') ut conférât primum tnum,dequo Mofes fcripferit^cum ultimo mo, de quo fcribit ipfe, quam fententiam ut upf' tius exprimerem^ßc ad rem conurnientißimelo^ cum bunc conuerti : Cumq^ ita faiptum fit, ejfe primum hominem Adamum animantem »i' uum, ultimus Adamus Jfiritus eß uiuifcus. Hot eßtMultum dißert inter primum Adamum de i}!to fcribit M.ofes,amp; hunc de quo e^o ßribotCumf enim ille animal uiuum : hic eß (firitiis non ß lùm uiuus,fed,quodmultoplus eß,uiuifcus»

REPREHENS. a. COR. ». SV-per uerbir.vt à multis perfonis agan-tur ingéniés Deo gratia.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quiHiin

DEFENSIO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4

quidam prætermifit, fuo more fcilicec ^uiduis ueladijcicns,ucl dctrahcns,uel ’’’iinutans.

ï'Nobof miximè expreßiuoce iKgfWtfsnd facile, ß uoluißet, animadnertiffet, lt;■«»»

pfr mulfdjboc efl m«ItK : ut rff]poMdeat ^nod dixfr«t,QKi nos à tau morte defenderit, w^ufwadniodumjf dixit non à morte, fed ab in* Jfwti morte IiberatKiniita uicißim dicat,non *gt;«,fed ingentes gratias agendas, Sicamp; Germa* •'iiwterpreteJ locwm b«nc reddiderut : ud danck*

Quidamhocloco, Teftem in animatn ’quot;«am jintcrpretatus eft, Animi mei : id «ftjfententiæ aut uolütatis teftem. quam ^*ft«,ipfe uiderit.

ÎKTatbocIocoPauIus.EjlaMt? iHrare,Df«m iomm, 1 ‘fj^fminuoc4rc,id^KodJieriJolet,wbialj|Midmagt; «jmdiit.

tantistnimus nouit. Uincßt^ ut^Hqu/ndouotnu tietur animus in iureiurando. Vt lerent.29.i'iciii' rat Sedeaas'.Per louam uiuentem,quinohisbiiit gnmam^ßue animum creauit. quaß dicatJefw louam,qui nouit quid habeam in an!moyqtiii!p«jiigt; eumcrcauerit. Sice^o Pauli hunc !ocum imdb' Quödautem ßcribtt reprehenfordn»t^(^^ ran do Deum non tantum utteßem, ff drtiamKt uindiceadi{ocart,non nego:ßd uindiäain ipßiigt;' rfiuraudo intelligitur,non fèmper ucrbisexprimi tur:/icuti cum in alijs,ubi iuraturdocis apparttß maxime in eo ubt hoc de uindióèa ipfe annoniiib t, Cor. t f. Ibi enim nullam facit uindiâa tnentiO' Hem Paulus. Sic nbsp;nbsp;Eraßnus hune locum in P(ft'

Quidam nuper fic couertit hiinc locu.' Nonquod uobis fiduciam derogemu») fed confulimus ueftro gaudio. Oblecró Hero quid eft, fumma impudentia quifiquot; uis andere in interpretado, fi hoc nodi?

■ Le^atur dilioeter ßper toto hoc loco,tou ttoiaiio mea:ibi]atis reffonfum eß.prafertm“''

mrä o/ïedat, Crne uc jic inttrprft4 ]ilt;m tenore tm Boru Pai;Ii:^bie altO' ^nifi ^Kontoiio apte coharereant, uiden nelt;^ REPREHENS’O 2, COR. 2.

Vulgata SfEnfaius uertcrnnc,Sccl ex Pgt;rte,nimiumobJciirc;fcd multo tarnen Hftiiii, quam is qui nuperhuiic uerficu-lumficeftinterprctatus;Quódfi quis co triftauiqnon mc contriftauit, nifi aliqu*-tenusjucuos onines oncrem. quafi Iciii-c«t pro «AA« Icrip tu m fi c .* lt;«?, amp;nbsp;in /“jâbundetpræpoficio.Nam cum plerif-^uecótnuncmcrrorem habet, quód feiti cet tniß«pä coniunxerit cum v/txti cum hoc uerbum foleat potius tertio ca-fuiadingijfitq^ hoc in loco ( ut mihi quickem uidetur) adhibita diftinilione quafî psrenthefi fecludendum, ut wxvrxt ipw coh^reatcum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Excufari tarnen

bocpotcft,co quód Paulus ide uerbü co-lüxit CÛ quarto cafu uThef.j.öc î.Thef.5.

A??iKpro s P.Ù interdum poni, /ciuntf^ui pr« ncs fbperMatth.cap. zo.an' wofauiniHs.Qiu« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accujàtino intfrquot;

tis fiepe abundat, ut iniTrdpwTW, i5r/y(r«u'** iTiitAaKwiit. Ipßdu hanc,^Uteapertaeß,ff‘' tentiamfugit,eir in tnea translationetreserror^ quarit, tres errores commifit, Primum, ji» Paulum doluiße negat, pc enim uertit : No« triüiciam attulit, Imo uero maximam, inprioreepiftola. At abflerfa eR, Quid tuixf'’' ßeal Non lo^uitur Paulus deprafenti teporeß de prateritOjin quo doluitn nbsp;nbsp;Alterum,aiiöilCi

Ja f\ ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I- — nbsp;nbsp;—XJja n n nantla al J fliUlr

dp.7- Tertium^quod Pauli uerbis uoceni^ tdditycum nihil eßet opus, Conferitur htc translatio, amp;Attnotatio, cum eius/räfisbgt;i'’^ amp;nbsp;Annotationen

Qnôd quidam hoc refert id cos'll' ‘ uiui in iudicio deprehendentur ( ciß*]“'* bus i.Their.4. d »(î.jincpriuscftquàn’'' rcfutacione egeac.

^tiiillonoWormifmMS, fed omnestnutibimuriudiôo^”fù-ii8temporijpMrtfto,ocHli^nioniento,4d«IntnMm pcrft»«-'« '■'* flwgorem.QaMgeturemnijÇy mortuirelurgent P'quot;“““' WforrMpnbilej,^ nos mutabimwr. Hmc 4pplt;«rct futtirmnjKtDomirtMS in adMentufuo lt;ltos «ud.oî, Iwcfjîwm corporis ubernicwlo fjgt;olilt;ttos, «ideli tftmortuos : «Iios Hero adhwc corpore ueftitos, WejlMwosrfpfritfC^Mtrof^jjUidelicft bos mi4 toiJo, illos in uitam reuocando, reddat immoTu^

( I Its.MiHetdutem CbrifïidHMS,]! fieri pofjret,mMt4

• I riiijiwm obdormire, Etboc ipfumeffcjuoddicit Pwlus'.Nollemus exw,pdfi^erindui,w mortaliz •« conficidtur ä »it4.boc elhV e llemHS,Ji fieri pof fftiHonmorijfedeorumeße umin ddurntuDomi •'ndbnc corpore ueßiti reperientur i «t ita ßne 1 sortisobdormitione redderemur immortdles.

Hitcfunt ^wif nosin AnnotdtionenoHrdidm trM i ftiuerdniHS, q«Æ bic bomo ineptiora p«tat,(|M4r)» \ WtgeantrefHtatione. Ego uero ea ßrmiora pw-\ 'oÇfllt;|His Paull uerbd mentemcj; diligenter confi \ ifTct ) i^uam ut admittdnt refutationem. tame \ rffutauerit,p4r4tus Jum mutare fentetiam. \ Hic (pudern nibil prorfus refutauit, t antùm attulit \ iueTlamjententiam,lt;pu4mrefut4refacile ejd,Sic \ ’nwn M«rtlt’.Silt;|uidein etiam induti,non nudi repez Kdatiùô. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g Tiemw»

p8 SEB, CASTELLIONIS rietnur. Deinde his «erbis exphcat : No» mits corpore expoliatifed ettjnt hoe pus in cce'o induetur, immortitlititis jeilieet na. Hie ego dieo, explicationem eSje [Tins!iit‘'gt;' niprorjus contranam. Nam transïatioe/h riemur induti. Explieatio e(l:No mMebi/tiKS pore exooHati. Eri^o reperiem:trn«di,n(»tiii^igt;^' N4«j no manerejjio'iatitsisdieititr, ^tii/j^olitin^ reperitur, (ed deinde ue/ïitur : aut ego uidei’f''^' (l«eo,quomodo ßnt hcec explieanda.Atitßfi^'''^ «is: Non manerecorpore^oliaturn,eßtdej“'^^ corpore ( e^wfueris ßßoltatus ) indui. Eritigii^quot;’’ Reperiemur induti,hoc eft,indufmur. I funepugnantia. Induitur cnim,no^ui induiiif,r ejHi nudus reperitur. nbsp;nbsp;Deinde quoddicit Ho*

noürum corpus in ccelo induetur immortih^^^'^ gloria:qutfro egOyubi'nam induemuripfo cof^ rel Si in coelo, ergo in ccelo nudi, nonindutinp' j riemur. Verumquis portaueritcorponttoUt^’^ I ccelum ante nos? Sin in terra, ergo in terra/!K'^gt; I nonindutireperiemur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Qwdßdicet, indutionemillameßenonttt' / poris,Jedglorite : re/ßondebodndutionemdeitrt / rejpondereßgt;oliationi.IamJßoliati erimusc^l^ I re,ft modó «erafuni illatNon manebimiis eof‘ I red^o'

frntmtitf repugnatjieitts ucr^ tnim indutiones, ita ut eum intelligere jiidifßcilc:^ ß intellexeris, approbare diffiallgt;

Sfii eius explicutione,translation» •’fw «ilt;ie4m«î.In nbsp;nbsp;reperiemur. Qu£ro,qua' nS

gloria 'rtf, an corpore? St oloria, fal/unt mmenim indutos reperiet Chriftusgloria,ßed

Si« corpore, ^uaro Hfri/m omnes an alt» 1W.Siom«fSjejîp|ji Pttulus cQntrarius.,lt;^ui (ut «n ff üÄfltijioiHs) 4of Mif,«on omnes obdormituros. “quot;Kli^Ki, repartant uerba Pauli ,fi dicit, induti •’fpWfmnr, cum haclocutioßt generalis, Itaq;

te uertas,omnia reclamanttniß ayi, uer» tarne», aut, ß modo, aut,ß ^«idem, duobus “®flt;fcHÎis,Ht ßt conditioßcuti uetus interpret,amp; Wmw nos uertimus. Icjeiw Jico Je nbsp;nbsp;w,

”'‘^fft‘iuando^uidem,autproptereai}uöd,auteo ?*«)ii,jiCKt nos (jJem tres bene uertimus,^uod hic uult di^um eße:idquodnelt;^ Gramma-Plt;xî‘ ßntetia admittit. Reddit enim can R curfußiiremHS, ^«14 ßcilicet nollemus exui,

, Quidam totum hunc locnm ficcon-quot;îttit ; Si uos eftis angiifti, non erga nos g Z eftis

to® SEB. CASTELLIONIS cftis angufti, fed crga hominem cuiefti) intimi.homo certe non minus ineptus in cxponendo, quàm in interprctando temerarius.

»fipro »’î. Non e/iis anguHierga nos, fed e/lis angn^i^^ ufcera ue^ra. ijv enim accipio pro fim àspro çv fepeponitur'.[id^uodipfent^^^‘'^

Vifcera pro hi annotauit^ VifceraautemuocatjPebntor intimoama- f„Qjr(. ifi(i^n)jf^r„Qjr^)fj^tfi^^phileinonegt;H-'^^ ro eum induit) hoc eß csrKiyx^^'. uifccra Çhoc eft.,hominem mihi intimum) Hoc intereji, quôd ad Philemonem meauifcera, hoc eft^duem ego amo:tt uefra uiß:era, hoc eji hominem à ijuo uos ui, Hoc enim uoluit dicere, Ego fum ra;hoc efl,intimo amore fie uos projè^uor^^^ totus ueRer.Ati:^ hocipfum efi pite déclarât,dum dicit: Quippe lt;jui uos inanimis no/lrise/fe. e/î^ eadem fquot; cum ilia quit eft in cap. iz.his uerbis: bentifimé infumam, infumar -, P''‘’

«os mtiorem in modum amtn^, »’‘»xirejiimer, ut ita inter ß reftodeant hlt;e du^

ChryfoRotnus ^ko^ uiJetur fei^ui ffwttnti4m. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcrfc ßc inter ß con^uunt,ut ui^

fnuprn iuftitn ne^ueam,cur «cl translutione *lt;(^txfofuionein meam re^rehendut, In ews ö* ‘WUtione, amp;nbsp;expoßtione boe m«t wè pojßm •■fprfbendfre, ^«ôd uerbo s^a^vpàSva in eudê foitentuduits notiones lt;ittrib«lt;tgt;c«m non fit ne^ fi ^«is diligenter «erbd Pdwli conßde' ’quot;«itjiwifoif t td uerbutn «trobii^ o «Im lt;lc re po-' opponi uerbo yiAccrubt^.

REPREHENS. 2. COR. f. sv-per uerbis: Qai ab anno fuperitre non folämfacerc,ßd ctiam ueb it cceptritis.

Ineptus eft illequi hune locum penn* de interpretatur,acfi feriptum fit,Etfac6 re, amp;uelle : quum, inquic, facerc phisfit quàm uclle. Hoc ego iicro pernego,ut quidé Tj^fAfl/zaccipitjiirhocinloco. Sed amp;nbsp;in eo me non habet aftipulatorem, q uo d R o m .t. d 5 i. P U ta t tJ fvi'ivt/lenâii iW nus quiddam clFc quàm •srflt;^7a,i/:qu5'’' locum illc citauit, ut errorem errorecu' mularct.

1p[è hoeîoeo •n3t^a(/ interpi'ftitKJ' cerf', ut fit h/ce Pauli fententti, Cœperiîi5tgt;i»’f', lùm ficere,/èil ftnm ultra f^cere^ Hoc ego

Vdie proui pernegOjHtquideitfn3tÂ.tn/accipiturhoci)i^^ maièpoflifi’ (^O’^ccipiturenimfimtliciterM

ubi eum uerbo facienJi aut effeiendi pofiitm''’^ Rom.y. No« ^uod uolo fado boiwm, îteiii'y^^ incfl mihi, fed ut bonumficum. n-anpoffii/iKijf' qui. Et Phil. Z. Deus efl qui effiat in uo»is, uelitis,^^ effeiitis. In hü omnibus certèpM fteere quant uelle, Qfujd fi tomen ei eins eXK eationem conceflerim/ts,!pfl male tntifinlerili^ lexum uolendi uerbum apud Lotinos »unqu^ly gnifleet ultrofacere.Etfi hoc quoqf ei conceit'

D E r E N s I o.' lOJ »‘tftiiîitfciîHfrfcw : HofÄMffFM Veile, fine fùpe^ pw eß»iultis partihus, eo fa^io ^uodnudum efi, l“! , ^«od ab hac uoluntate non prom^4t » ^tii enim ficere euiuj'uis fuerit, dui faculsaiem i’ihwrit : Helle gutem , eorum demum qui ue-^ gt;■lt; cbaritatf impilliintur. Beec funt eius uer-r hi tpt^e ego reßiondeo : Pgulum bic non mi' gis Jf nndo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quim Je nitJa uoluntgtelcdiä.

C:)i?i enirti utrunqne landet:, dubitgri non debet 5«!K tie ei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eo fg^io loqugtur,quant

rótiutfm £ƒ quod faé'ium Deus in Corinrbjjs f^fcerit ; ficuti modo de Phihppenfib. àtauimus. Itaqjfnm Oeuj fit utriujq^ author, lt;0“ utrunq; de dicfltur, facer e perfe plusfit quàm ueU Kffïfttim in ejjêâione perfèiiio, in ucluntate ineboario ) mtfnetàdbuc meaiententia, LduJdt lt;nte Paulus Corintbios abopem celeritate ,qUit wluKtatis alacritatem indicMt, qMd£i boe dicai : 1« f o apparet ue^rum ßudium,quödeode anno quo flt;tlleccepillis,etiamopus pne fuchitionc «ggreß fi fflis, nbsp;nbsp;Sed giz jn co me non Labet reprÆcn*

for aftipulatorem, quódRcmi.putat'n ffut’ijU' ^0)10^1 plus quiddain ejje quant Ts^cc-^eni : quem locum illc citauit,Ht erroretn erro*

REPREHEN.' 2. COR. SV-! per uerbis iüis:Sic tarnen ut Ube-ralitlt;ti,non ut profufio. Quidam conuertit Profufio (fdli«£ cuius nondumfane conijcere potui quod fucrit indicium. Ccrtèhoc perinde eft, ac CfràHontèf) bonum, AiJx'malum interpretaretur. Sedfortaf-ftshuc rclpexit, quod vXtevfûiûsi figniè' cat ctiam exccllere, amp;nbsp;primas teuere, ƒ putaritcertamen quoddai'H'’ largiendofignificare, quum alius alioH-beralioruideri uult.quafi ueroidmetne* ret Apoftolus; autfcques ucrficulusnon potius arguathocadcos pertinere,q“* eft parce fcrunt.

Dixerat Paulus ßiperiore capite: Si alacritas, prout habet quis it a acceptus ed, prout non habet, non enim a/ijs /axitatem,iiol’‘^^ anguRia efje oportet. Hoc efl,is acceptus eß, ^ut largiturplus ^uàm habet, hoc efl,plus juîmp runt eius ficultates,ita ut feipflm Jepauperet,^^ 1 ahos locupletet : fed^ui tantum largitur, ut ^uodipflliipereft,fuppeditftalijs,^uolt;lipfit^^r

•'S rej^eêlu 14rgifKti«m,felt;l rej^eSlu tcapienM. qwfit4ntw4ccipt«t-,Mt plus babeant öuam^ppj^r ÿtorfs,f]î m ipps 7iAtovi|l«,boc fjt,Tratet*

I (lHSt7r^ü)TKt*a«s^toy,boce)t,coJcifnti(tbO/ ftipvA«,o4t-\ ««inteirogationemitdÖeum.SicenlmaduerbK \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S 5 foMt,

JonatjijuoJ timen contraeß. Neij^enitn intem' gst confcicneid: Df«m in buptifmoßd interro^b tarejj^oiidet. quoßCiUt t^^idtm non milepntent, Stipuiitioftem ejß uerbum illud uertendiimtkiK eßyUerborUm ccncepttoiiem-quibas is ^uiintetJigt; gitnr,fi^urumfe quad ifjterro^atns e/lreßoit' det, Huiujmodi ftipnIationisforiM uidetnrii' hnchod!e retire, illi qua in Rormni ecckß idhibetur in biptijmot AbrenuneiiS Sitiniamp;' cmnibus operibus eius?Abrenunciogt; tri jenteitturn non mile expreßent Brdßnus niS ue'-bistQuoß'tiUt hom confcientiibenereßlt;^' deatapud Deum.eum^ immérité reprehenlt;tit'gt;'^ bomodpfemet male locum uertei bis uerbis'-Qi^ fityUt bona conicientia Deum interroget pei'ßj reSlione lefu Chri/ii. Nf^ rtiii«profe^^ iam dixi)intejrogat^qui bipti^atur,Rgt;eiiß interrooitus reßondet ex conjcientii, hoc f/ j animijui fenß, ßcut Candaces eunuehtis P '' PO» Iam illud quo paüo cohareat,non bonacoßientidDeiim interro^etperffr’^^^ / nem k/u Chri/li. At ut nos interpretamati^^^^ fimè eoharet ,nimirum hoe paéio : qui bipti^atur aut, fi mauis, qm num cum Chrißo refurrexerit : hoc eft,

QupilMfrô Kfgathic metuifje Apo^olum ne ttiwium largirentHr’.rtOK dico U e«»» mc(w]Jr^feâ

amp; Ht caKfret,!« coula ftuffe eoruin^^quant 'Pjf prédicat ) anim i alacritatem cuius cauja dx-XfriinoHtf^Hum eßeMtipp$ejjèt lt;(«gHflM,hoç fJïjHtKmiini« largirewtur« Quod «frô wiox di^ dt deijs ^uiparcè Jerioit, «o«a l'ententia eft^non d [»ptriore dependentiide o^non per nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anneflt^

näj^vtt^gt;uifit ivJLcvif y (^uidatTi uer-Neminem exuxi ; quam reite , ipfe uiderit.

fjl torpefacerc : (Jmä exH^a f«Ht, torpewt. Qupd p uertißem, Netninem ter pfftn, juijjft obpHrior oratio. Idem wox dicit Pawlus ahjs uerbis Ne uobis oneri ejjem ,^cA^ «1,0‘etHfbo, QuodufrohunclocumpicMer.-I nbsp;nbsp;t«,Non obtorpHi cKm cuiupjuam incowmedo : id

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^«omü

^«0 minus approbem,facit ratio Poult,^uamcM' tinuô ßtbijdt: Nam egefcati mete fubuenerejrt' \ tres qui «enerant ex Macedonia. Hic Wquot;” cit,fe uiiium ßiis manibusparaf]e:fed ah elijsfr^ tribus,no à Corinthijs,accepi/fe. Ne^ueroeuf fuis manibus operatumftiffe nego,fed alio/n (t‘1' fam hoc loco offer ri dico»

Quod max me reprehendit,quia £iiuè ßm interpretatus tabundèadid reffonfr’quot; eft in Annotat,no{ira,Cermaniquiderft interlgt;t( tesamefunt. ldedicodeeo,quod uerfitfttt^''' Quidam alius u crtit, Quafiucro nosn«', queamus.egregicfcilicer,amp;perappofite. Ûic quia me tantum dertdet, non refellit ,noneji quod ad conftrmandam ftntentiam aut translotio nem meam quicquam afferam. Eius quidem tref' latio tirexplicatio mihi çÿ- perobßuraeß,amp;{^ rum apta uidetur.Le^ores iu^cent,

i Tw M/TÜ •mvwiA.KTt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Li'

tinè cum difcrto illo interprète dixerit, Non nc codem animo ingreLti fununl ƒ dimidiumcnergiaefultulcn», j

,fed tuiimo. Et tMmen ip/èmet atimu)» quot;’‘(tfrttittirineideinnûtione^n Amtot.t.Cort

^«SdixiilDf quidam conuertit Emiffa-riosjquafi fcilicetifti ab alijs quibufdam ïflentfubornatijac non potius fuafpon-tçfoliti fint Paulo, Sc ijs omnibus infidia t^ui Chriftiana libcrtatc utcbantur,

nlt;tgB(r«a7»{ non néiiuè Ç ut ipfe Kcrtit ffüb' ffpticios)[f(Jpd(?iHèdici,fciilt;ntGr4»wmlt;tin:ü’ ‘ jic «tterprftdti funt Germäni, ç[hlt;»|î tn diras IMquot; ^(xlj(fticios,^KiLdtinèproprièdicK«tMrEmij]à* •ij» Quôd «frè M fgat eo s ab alijs J«i)]è)«bor* •’«oSjfurnfgat^^MaJqcilicet alij ab alijs JuborHaz ti tionjolerencjîcMti l«dlt;«i quofdam ßtorum fub* ontdrunt^^uiCbriftumppcr lobanms baptijma* tctentarewt»

wf I j,ti. Scopum Apoftoll non af-felt;\uuntur, qui exponunt ,Eftotc mci û-'ï’ilesjquoniam 8c ego fum ueftri.

uohis Gilatiff Galjta, Voi 'uicißim debftn efje PauluSfhocejl Paulifimiles.Namiileomei» bis accomnoJo,ut uos Chri/lo lucrer,iß itKlKquot; Hebraijmus,B/leficut egoti^ualis eft ilIe,Eritisj'' cut dtj,hoc eft deorum ftmiles.

til «yyiKep ^«.Quidam non reftè inter* pretatus eft, Deinuncium:utoftéditw£' ïiisantithsfis*

Sic hurte locum accipiebamy ut ft dicerft P^' lus,abeisacceptum ftutà Deo miftuiuftcuniliK^ illud: Qm accipit à me miffttm^me aeeipit,Et e{ij^ «f Graca uox ambipua. nbsp;Sed dum locum

diligerttius perpendo^ deftendoinreprehegt;ifigt; fementiam^ Itiit Grlt;ecum angeli uocabulumrc' tineo, id'^; iamfreeram in translattone Gallici-

Quod deinde uerfu fp.annotatftuKhuif^ non yßeii, legendum efte, ^uantuisref'^ gnantibus omnrK codieibus, eipror/üsaftèritint' Itai^ ftc locum comgo : Bxcludere nos uoltmt, nt fe ambiatis. Decet autem ambire in re, Eft entm h^c fentenua : Ambiunt uos/icuc torpuellamt Zif nos,hoc eft: me,ceu rinalem,uolSt (xclniin'

Af ^Kpci Bic elf w/zKc ei propur fentennam co itiOjiiuiimuis nufauim fîc le^atur; idem «Beo pe fOHtmibi inno'rtWf Mdttk.i?. conce dutjUtpofitHttifitpro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0- idjf:Kgt;

gt;npoÂülat: UpPKS fuit pcilliniKS ex Kxi^HKts ” iiix(t|*!Â^: præf^tim cum nomen färitmßt «pMdGrlt;fcos,lt;jM4m rwdens «pudEdtu ’ios'.^ypolfdt bbrdrijpfpe decipiinrrtris uerbis, Qua'nïuer-1 0'irtcorHmlocH(^uôdf4nonintellig4Kt)âluco I gw«!« pronuncwtionis «Mt JcriptMrd: fKbfjcere: btirij. I w Wfx pro Index, amp;nbsp;Immergere pro Inuerge^ I nbsp;nbsp;nbsp;, û“ InjJ’irire pro Inßgt;ic4re ; nbsp;nbsp;nbsp;bwiHS gene*

I t^smux^iTu non uerü Probet, quod am« \ biguunr eft : neque Exploret, quod noa I fatiseftexpreffum. Ncque enim mate-\ tiamfanàae amp;nbsp;iuftæ giorise inuenitjquiC-I c^uis feipfum explorât : fed qulfquis fefe 1 ata gerit, ut meritb fefe omnibus appro-I bet. Sic ufurpatur idem uerbum a. Co* 1 natblor.S. b S.

Hi SEB. CASTELLIONtS utrum is quigloriatur, de beat in flipfo,in(Xtt^ feiplumalonari.ut ßt h^c rententia: Qui îlo’''*

ürpiorare (ur, cxplorct opusJuum, utrumßtgloriittone^ •put fuura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p gloriationis caufant habebdi^^

üftft j« fiipß, Opus /uum ßcundum ucrMenitt^ tninandotnon in altera, fe/e cum altero corn!itri!gt; do, amp;nbsp;ei prteferendo, Nequeenimiudicabitti'^^ Df «J comparanda cum alijs,ßd ad nornuifi^ utfl' tadStVideannotationemttoäram. Qu.^dtH' tem ipß locum hunc uertit, Opus ßum probet : non poßum approbare, gas Approbetyhoceß, landet ^commendtt,’'^'* eß CM mens Pauli : ßue intelligas, Approbtt opx^ fuum, hoc eß, opus facial approbatione non efl ea mens Pauli : neq- enim prcecipit bit“^ operefaciendo, fld de opens fa^i iudiciogt; Approbire. ceoouod Lattnumuerbum Approbaterton^d^ tit illam notionem, Siue intelligas approbiquot;’^

ut ahjs hominib iJ oput reäuf» deatur^notJ eß ea mci Paulitnfi^emtnhortii»' prlt;fciptt,^uomodo apud 4liosßed t^uomoMquot; pß poßit gloriiri. Adde ^uod addend“^ datiuuSyApprobet alijs, aut alii^Mdeiufr»!gt;^‘'K

W «frto in ei «otione fuerit ufus fine ditiuo, MidbuiMSuerbinlt;tilt;r4non p^titur. Nelt;j; ne rô«f illic^nidfm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft exploratu rflt;J*

he, fuut ipft «ertit-.nec Miq«4 «Iibi, ^Kodfc itfffii ffdexplorÄTf. Nelt;ÿ wcrô rcâè fcribit ibi,P4ulKr« I. Cor. 9.4 i.tfftari, ft nnlUm expfrientiam re* wirereileftionis Cortntbiornm» Teftlt;tKr dem Paulus pnoßeiHorum promptumunimumî fednonidcirconoH uult ilîorHm diUHionentex.» plor4re.Noucr«t O' Deus promptum animunt Agt; brjbami ; at non idcirco eum non explorauit, iu' bendoKt jiliMm immolaret.

Non admitto eins interprctationcm, lt;pii conuertit f i« tiIs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, in re-

^us Chrifticœleftibus5t|uafi fTrn^xyt« fcri.» ptumfitneutro genere, amp;e.^iTv pofitum PtO;^!?».

Ipff Ufrtit jBenedixit nobis in calis Cbrifto* Stiinannotitione dicitjn GhriHo. Ex ^uo con

1 ’fon^mumjUeterem interpretem,O‘Grlt;«flt;* jcbo I “lt;• Eg) eius Merp'onem non rcprebenJo.jed cit 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b pt Jmgt;

fit dubtunf, utra lecîio J][ uerior : t'cnßet i ßcht in ^Knotitiotie noRri iiiJerft/^r ettnt non mnto. Qjtdinero ç* iVTif*' »ift; uttlziàeni elje (piod !« cceh, fiteor fietH' ^uirtJo poni.fed cutn fit boe

FJf fuMvo/j THt «vr». Qyidani uff”' tunt, Landi amp;glonæ ipiïuszquç inter' precatio ex Græco contextu refellitur. Gloriani eniin Dei hociii loco.amp;infr* nerf.( .pro Deo gloriofo dixit,HebraO' mm more, quem expoluimusi.CoiW'’ thioruma. b S.

Lju iemgloriie puto di^dm pro landeglorty faßue(c!uod hoc loco idem eß)pro Unde ria t lient m Pßlmis jitcnftcium Undis didtnr,fi' crißcinmUtiditorinyPfal.4^.3va-{(tifMrtn»sgt;

Eccleß 6.a-Ki7riue gsAhd dlilHf liecûbfiaeipiôdbtcaddttnrirticifltts.id£‘‘‘'^

^‘^‘^ii''ihicj({finifiterpres,fMcb!itui, uertit; Pro ‘^Wf i'ÎMgîoritf.^ ikdrm tnnorauit, Opuletiani ilwijtm poije «frti, ficuti nos uertimus. Et E-'

REPREHENS. PHILIP, t. SV-per uerbis: Quôd ß mihi in co ßtut eß proßäits opcris.

Vulgata ßcErafmus uertif.Quod fi.at-lt;iui fi ica conuerteris, hiabit tota fenten-tia, propter particulam k« fequentem. liancuero Grçciis fcholiaftes negligit, öi. «‘^finterpretatur oîî,Quoniam ue-to.Sed hoc quidcm eft nodum non expö ^ire, fed fccare. Nouus quidam intcr-pres eam quo que tranfilit, led multo im pudentius.

KxiinterdiimfuperMCitneumeßeßpßmetan gt;^otwf. dereuidefupràjeripfimus Ro-’’M”' 4‘ I«»n nufqmm frei^uenttus /uperuaca' Hf Hm fjî j (jKdoi jM hoc locutionis genere., cu poß: St ponitur» Eß fnini Hebrairmusjretiurniißimus, uerbitm ßckoiturtSi ad dexterani h 4 iKfri-',

SEB, CASTBLLIONIS iucris,^ lbo td ßnii'hdm lbo adlt;{extritm..E[ cap. is. Si iituenero SodonK^ qnin^njßnta iu/los.,z!fig»cfcSto[ilocopro}gt;Kf tos. Et cap» 2,^.. Qj^àd finoluerit muüerteß ^ni, ^erisfblutus ab hoc iureinrando. jententiàm attinet J legantur utriufaue transbth tnnotatio. A.' me ^uidem eß Germaniciii''' terpretatio,

Quidam couertit, Apoftolum,amp;nisgt; muncris uicarium. quafi fcilicet abfenW Paulo fucrit Epaphroditus Philippen* fîum Aportolus.id uerô quàmteftè,ip' fe uideric.

paphroditum ß’atrem collegatn, comwblt;’' tiem^ meum, ueRrum autem Apo^olum O' 'fitpyd// âx! i^v^ad uos mittere, luttuffii igftj fitra^ uox efl ambigua, nam

mi*quid, adminisirat t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deege^ate,

munere ßue négocia. Ita enimpoßtum eß/^^‘^’ Sic enmßriptum efii Dif^iâte homines ex no

Pftfgt;’li5{X«ölt;tS«GfXÄJl’ùSï'?J(^fl«î TWOTKj: ^eejlj^Mibws mlt;njlt;biwHS h«nc prouincwm» dmbigHrf, Wriffli EpapbroJitum «ppfllet fuHminrfbKsne' ftjptrijs adrtiitußruni, lt;nplt;i «d Pbilippfrt[f s mw* ’ifißadminißrMm ,ji«e «Karium.nam H^rwrn^Mf fTtf^ititEpapbroditus. Scd dum uerborum col

1 fOjfluidptPbilippenJibus. Mibi ffi,inijMit,|r ater, 1 O’ colifglt;,4t(^ commilito; uobis uero efi Apofto 1 Ins,(7 apoftolatus me i «icarius. «t illud xsti f Jcpo 1 »wti]^uod4ntedicl«me(l, pcntipepeponitMr.NS \ Xù’rïç^iy omnino referri widetur ad vg«v \ WuxjHin[ubineptum«ideretur,j« poß: v(*«v ƒt I ftHCTttretur Paulus ad prius menibru,in ^uo iain 1 tHMmcTauerat ^uid fibi jbr etEpapbr oditus. Qjw d \ fi lt;{uis boc conftens, tarnen ftc mterprctetur,VC' 1 pTum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ä s MS ’• boc eß ,^ui ueßri

1 fTjjmt ojp«^ deJehMmfuppleuittcum co non piu 1 gnlgt;o.nïlt;5rboccwgt;n pT«ßitij]e ,lt;ppaTttinJine 1 nbsp;nbsp;«p. O' ? äuli uerba omnino funt ambigua. V t ut

\ tpiin Jentëtunibil eß pcrtculi, cu utrult;|;pr«ßite \ niEpapbroditws. Itaijsfequatur utra lt;|«ijlt;^;uolct. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î» Ï ïkEPKE-

Quódaiitem quidam hunclociimcó-percit, Quoniam per cum uilum eft patri omnem return uniucriitatem babitarc: fane ira eft abfurdû,ita ineptiim,amp;àPaii lifcopoaJicnum,utnemini nifi iJüiiniin meutern uenire potuilfe eredam Qiior* fum enim haec Dei inhabiratio?quorliini mentio uniuerfitatis rcrum? Nam resip-fa cIamat,ApoftoIum defolaEccIefiafiic agcre,utctiam t. Cor.t^. d aS Epheft.!» JO. amp;4.. a 6. amp;nbsp;c 20. Poftrem6 proférât ipfe ullum Jocum, in quo uiiiiierfitasrerum , nomine ■KKHfût^KTH fignificetur, non exprelfo aJiquo nomine ex quoid pofsitinrciligi, Certe tale quiddamgit riuntLibertini, talcquiddam etiamiiH' pius Scructus amp;nbsp;Poftellus,dc Dei fub* ftantiac per omnia diffulionc fomnia-runt.Nolim tarnen ego haec dogmarate' mere ifti impingere ; fed quid ex hacip' fius interpretadone non abfurdepofsit elici, oftendo.

DEFEIJSIO, (luum poßremo imprimereturmeä tratst^' fiûjgdmotiitHS fuilt;fb fimcofùpeThocloco,

fois iimotfitione Asinct^tiomn fcrrpß his uo'^ iis : Erit Df«j owh« in omnibus, per Cknslutn, A!)j fic puttiit interpret^niium : Vifum eß patri (clhareinCkri/lo onintm pltniti-dinem yfciii' x^tTcjKiaoLteni poßtutnpro

folloctrf. Vtrafententiafit ue)ior,n(fi:io, Hdc Anncutionem ft legit i/le, dflidero in co ntodc^ ftamfi «0« îegit J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m tfiue legit, fiue no»

ir»it,ii«iici«m. Ac^uoniam non parui tnoineii ticfthiciocuSjCumpauio Jiiigctiws examiiiemM, Vfr’elt;P*alijKnt; ^ewTw a'\iiAcu.j{lt;rlt;c. »'Kf •» Sfî.'ntK^a'iu. I.-ttnpret«tioîifS Jjint

tret. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;modo popi,«! «jE-ïï«»« «u RKTPIX«#’«

popta«fitpro|*cereb«b:tlt;re,f!MeeoUcuie.çy I““’' bttc^aiiiem epo ncr. pejjam MJiHittere, qucnum «erbui» jytTCixü^rcu in f4 notione napM«« inue «io. Alterd f|ljKpfnoT«m'Cir batus çuî ßcucr tit'.InfocoiîipIdOHit plt;tn, «t ownis pïeniudo ut' bdbitffft. Hlt;neijuo^rte aJrmtion,iltoe ßnt.Vju-.^uciiueTbi ««ïnrirepKgiuf. Chm cniffl injitiitino modo langiwr je jèttur utji' tiuus iHr 4delt;«dcm perfoK4m,4d ijuam ippm uer

WLmc-xz. ^/-éiLMriy « 'wccrng 'Vixêiilt;/ÏBy«uVMÏli riùù nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ptM f(t [lt;

no SEB. CASTELLIONIS itd notnen Pttris,ut pater daret.Lt i. Com. Jibi/'i’ ««(TtpeStof cricroe Tiris^VäKTi«? : V/Jx® efi,fine libnit Deo,feruare eredentes. A/(lt;oh'’«' ins nerbi inßhitiuoiun3:i notionemnon Si quis inuenit, libenter admittam. Altert etif eft, c^iiodetiatnft id concéder emus, eftet uiokiH^^ uerbi (Cft’tte/eeM.x/cu cumuerboi(fcftt«gt;gt;‘r‘gt;‘‘'’ iunSliOf^uippe cum gt;ae7eifi»e'M ad gt;}gt; è:ifK»Jlt;t7itgt;-cêf«iuerciadpatrem referretnntuii tarnen coniun^io nbsp;nbsp;nbsp;po/lulet, ut ad eunde/» rt'

ferantur, A tlt;^ banc uioletiam uidere licet in ift“^ translatione, d^uaftc habet : In eo complicuitl’^' tri ut omnis pienitudo inhabitarer,amp;‘pereuitire' conciltaret omnia ftbhQjut uerba fiftgt;e3:es,eri‘ hacftntentia:Placuitpatri,ut omnis plenitudûl’^ bitaret in Chri/lo, per Chridium reconcihit' retipfa pienitudo omniaftbi, uidelicetplenitudi»'-Certèaliam (ententiam ex his uerbis elicerenon

poftum : tj^ute fttnèitaeftabfurda, itainepta, lt;13^ Paull ftcopo aliena,ut nemini, ne ilh t/uidem ipfiquot;' mentem potuifte uenire eredam. Credo enim ein^ efte aliam mentem : fed quid ex his eius interpret tationis uerbis elichitur,oilendo.

Supereft translatie mea, in qua nullam uim ft pi uerbis contëdo^ Nam i^prolt;fjà' ftpepo)}i,if(^ punqK^

D E F E N s I o. «« jysfo/xsaoi cum tccufati^ “‘‘‘^ßruijlicut litinè Hibitare,apparet in MttL ^^•amp;d«oiiliKerba gt;(S)iJeiK»lt;rM

KÜum Ioc«m,in quoßcpojitum ßt : cui eao Wcipffi reßiondeo, nt proférât ullum locum wi ‘terbim (jUlt;A(ixê|z ßc poßtum ßt^ ut ipße interpre titiis fjî: çy «bi dtuerßt coniungttntury ^uo pailo gt;pffconiHHxit. Q^odßrefßondebit, QMmniï dibi «onjiat,timen hicßeri-,amp; ite poRuliirefen^gt; tfHtidni': idem ego reßjonderepo^im de «ocabMÎo , (y ^«idem citri «iolentim ilhtm uer^ lorMin to^ionem,q«im in eins trittslitione oflen dimus.Ejr enim TThk^ana uniuerßtas rerum, de ^«ibusbibetwrferme. HtiniiloPjilmi,Domini fjî terri (y plenitudo eiHSiboc ejîjUniwerfitiS re-rüfiHe u„i«erf(e res ^uußunt in ei.tjr illud Piwli Rom .11. cc^ig â •?»ÂHÇ(ajilt;t'Ttâe«tz èctAS«, Donee «niwerfitis gentium, fiue uniuerfus gentiu tiumcTHs intrant. Quod ft nomen -nAigBix« n«d«ponitMr,tuminlelligendieft uniuerfitas et^ 1 rum rerü de qwbus igitur.ut lokin.i .Vx ?■ -jtKiu I fwg«7«svir uyis '©«i'r^çtXRlJiflpÂv.idejî, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î fxeiMS

Ex «ai rerû omrium plcm clt;gt;pilt;( nos ontfies]«''^' pfiniHSt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc Paull loco ijkiii fit

gpparel fx oK^e max fuhijciiMiir, uiiielifttt^ terre/bia,turn c/elelin;hoc ^euerhis^

fc ’ nomZu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feitterttum attinct, non Ke^

auteißtitis. hie agere de E :ciefia. Sed cum fit Ecclejlt mundus, i}uem Deureode fermoite fitoCijuifetf«' Chrtdius efi^creatf quo uetercmundu creMt,tt^ huuntnrPcclefia omnia eade nomina Itai^ Euangelium uocatur regnu cct!oruin,amp;'F^ Cht iflum ( ut itt hoc code Pauli cap, feriptü tjl ) Dm om«w ßbi recôciliauit.,^^' pacifciiiiit ctslt' fiid ty terredirii.QrEuangeltugt;n(iimoxl'ii‘ilgt;‘^ Paulus )inomrti creaturafubieiiacaloprantt' tu efr.Qjipdfi omnu hiec nomina tribuiiittitrit' clefiie,nec mirÜ nee alieniim eftß ei tribuitut ttn' men :;i}ti(frßtatis.,quafatriperfvium häbitartui' fum ßt,ut tandëftt Deus omnia in omnibus. habui fuper hoc loco qiict diceretquibiis qiiulëdiH çètiiis perpendedis, magis coprmatusfumintrdf lationentea, haq^quaprmcipio dubiam hnnott' tionem citaui,eam ex Annotationibus meis ileleo. Qfßdß quis ex translatione mea kauritßlfr» aliquamopintonentjculpa mea non eßt nonma^^

jßquis ex eoiiHod dich, Luingeli unt memnicrettura prcedictitum eße, collintt, e.gt;^ to tfJt jj$ £ƒ fy'uis pradtcitum ejje,^ute crf tefutt.

Quidam immodica fualiccntiavifu«, hæcinfariit fuperiori uerficulo, quafi fcri ptu ut,« 17/ ifrixvlix df ifâopeifi t« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, in

dni/iH tii'infge! •xXna/Jieyvf/'rit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cft,

utipfeintcrpretatur: Quorum omnium, isufus eft, utufu perçant, 6c ad corpori a txpletioncm pcrtineanr, nô ut in aliquo finthonore. Mirabilefanè hyperbaton, ôc quod nuUi nifi perucrlifeimi iudicij hominiuenire in mentem potuit. Qiio-, inodoucrû cohærebuntlcqucntia? Opti mènimirum.fifupplcucris quiduis exar bitrio.lfta uero, inquit, placita funt (ubi tierbiftainGræco contextu?) exhomi-I num ptæceptis atqj do ftrlnis, qux «q^ui-dem funt ciufmodi,ut rationcmhabcant fapienti« ob rcligionis fpcciem il’icK'jif') atq’,modcftiam,6ccorporisue-1 xationem feuetam. Hoc uerb u-trum eft ex Graeco conuerte-

Lfgiturhicdiligeter AtMotdtiomed. Qijr id hyperbitofj ittinet ( nt tdcetim gins etiam, i non reéïè,feat in Rom. i, ® confi'ientue teâimonio agitur, de ^no pßmui)idpojjùmprobare nel ex abfrrdMe litionts ipfiuî.Siç etiinj nertit : Ne gnfianerii,ne^ue contre Sians. Qjieomgt;M ‘Pr u/Hpereuntjpritfciiptit exmandatis (fdoSlniii^ hominnm. Hic ego ^uaro, qu^e'nam fm(ei^“^ perennt ƒ Re/pondebit, eße abos. SfJ anos'nam cibosluetitos 'ne^an pr/fceptosl Rfß‘' debit, praceptos.fcrihitenim tn Annotationeb^ uerbis:Vbi igitur ^uadrageßmalis (y fextaßn^ pifcinm eßu^ At hoc eft abfurdißimum. prlt;ecipitnrpßciutn,nomagis ^udfnfungorÜtßb in^uidrigeftmafeduetaturcarnisefns, ' terea eft P4«Ii nerbis plané contrarinm, Mm iW , uerba, Ne at tiger is, ne guéiaris,non fnnt de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

comedendisßeddecibisnoncomedendis. Atfif j homo plané corrariam ftntentiam reddidit'-idco^ Pauli uerbis uocem Prafcripta adiecit, eiusmt»' ti plané contrarum, utpote ^ui (utiam diximuf) non de prlt;efcriptis,ftd de uetitis cibis lo^Mtnr-Qupdjipro Prafcripta dicas Vetiia,Mßcr

/ntentiit.nonemmpereuntufu uetiti ci abftinetur.fed potius pereuntfi' nf«,Ii4 p,ut ^uocHK^ te «ert4S ,nonpcfsitrfi ccl’ifrere cum Kccfd tk ^^-nxÄfjLKlce^. ^iwjdfm dbfurdiiijtis câ, ^«ôii «erba illa nbsp;nbsp;nbsp;ç» it

vin 7r^{ 7î/i«lt;r/xoyàü o-trjxàj, refert lt;d ü/lt;bcminugt;7i pwcfpt4,(jMlt;eddfd (heftent^Mi-« l«5 prcbr cdro. îmo contrà nd ea J^eSitnt ' î«ib«snilt;cer4tnr,nonjdrc!tMr«ro : w ciwn tota uidximè Hcrbwtn illud lt;TÙt I*«7S5, bof fß corporis pMcra nexatiojoftendit. ltlt;ijjoninino dclmittf ndum e/l no/trum b^pcrbd* tMi:il4 jiet «pfrtipimd dptißima^; fe nte ntid.

Q»ódMfró ^H^rit,ubfnam illd «erba pnt i» Grlt;tco context«,Hidfïicft,1^4 uero pïacita f«nt:

1 foj?im egoreftiws ex ipfb ^Hlt;erere,Hbi iilud Prx-fwpu, lt;7 Tarnen, nbsp;nbsp;Quum, SpeHent, fint

I titftn fwmpjèrit ea ijwÆ male çÿ citra «Ham nt' ; ffßitatem «erbisaMtborumadiccitj^KemadmoJ« ' ficilèpojjemoftendere.ut i.Cor. 9a u.Vtin* ^wmabHndetis.tyGalat.x.a ß.NonfMmedo*

O'Philip. X. a x.Vnamuifcauit.t/multis «lijs Ions. Se4 nolo alioru peccatis faêlum meun» ie|en4ere, Rtj^ondeo jine citra fententi«ia* \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fturam

utrbonim ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ,iff

?auii. ^»itur comitiemorittio doggt;Murn, (j-h kv»,lt;gt; .' uidflicet cibos tjuiperiredcbentutendo.

•zà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Qj^fi hoc diatt: ifta de

loquutus fumdo^mxtiij ^uibus uerbisinterdicitKf efus ciboruminkoc creatorutn ut tttendo confn' ntaniur, idÎ4 inwam dogman funt non diuina/id exprxceptis hominum, Legatur diligenter translatto'.nihil fententiie adieÜuminuenies,

Qjtod ad uerbu iâiÂigt;ÿi«irKaa: 4ttinet,eâeji ftropriè cultus non prxcepto, fèd ultra fufcefUd' Et quia qutf fuaj^onte, non Dei prxceptoindU' tuunt hommes (prtcjèrtiin ß uittafil'unt,utfitiit qux hic Paulus reprehendit ) non ucrereligioß Junty/èd uidentur, puto hoc loco uerbum bocpo[i tum pro reltgionis fßecie.

Qtiidam nuper Apoftoli fenrentïam, utmihi quidem uiderur, dcprauauit,cu hune locum ira conuerteret: Perficiatq; UC bonitatem ac fidei opus Sclibcntilsi-mèôc fortiter perfequamini, arque ab« foluatis : translato fcilicet ad Theflalo-niceiifes,

W ejgt;iiiollt;t ctip. ’ .eti«« bof interpret':qui ibi «er tit,f ffic4few pdem. dfinde tKt«-pret«t«r tlt;Wto'3isbr,büc cß operîtem fiàn. Cum j;»t t«r bic ede!« «e; 94, lt;4 eope eâdem de refcri* ft«,ego blt;f c eâdem «otione 4cc!pio,C3*e4«dem r4 tiojiemin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iyaSwatwhs eße dico»

I tibusjinhunc modû: Quam ad rem fuis i lemporibus teftandam ego pr»ECofumgt; 1 SiApoftoluï conhitutus.

1 At mibi uidetur ipp m4gis detor|«erc, 1 Cbrifiiitn «ocet teîlimonmm. Hoc euidem mibi I Mulde dwTHm Mideîi(».M.olliH$ erit,fijtc intelligtfî: l Qïï pipfum liberdtlonis preciwm pro cunchs de^ \ dit,tes tefiÄnd«fuis tc»nportbHs;4d^uod,boc eR, 1 «d (junrn rem ego fuir. conftittttHS. [ta jtet,Ht •» 1 HK^tÜblov ftonatur pro re t eßandujid tjuod tpfe* 1 met dtinotnt. eut fentèticc cbgruit ttieatranslotio: \ [td «4, w rè teftanda no ipfum Cbrijiü,feAipf«»n \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cbriîli

REPREHENS. t. TIM. SVgt; per uerbis: Si guis rpifcopi munus ex-petit remboiMin cupit. Debet autem e^c.

Manifeftè corriipîc hunclocu, qui con ucrtit««Airem bonam:amp;lt;4ai/',dc* betautem.

Plt;«/i {èntentiam ejje hancJèmperputiui^Ep' feop/itus res e/l bomjiue munus bonum : id cupit.munus bonum cupit. ïtdty i§yey hoc loco nonp^umacciperepro opéré, namepifcopetut non efi opus ,fed munus. nbsp;nbsp;euforma dtciturgu^

guitm non admodum eget te^imonio, tameunum adducam ex lo/èpho z,Pintig.cap.‘j. ubiproimf' j ratorio munere ponit bis uerbittMOoSo'isi'^ «f Tt^ir/tX^ T« tgytp, Qupdad J^ê aittinet,ftc O- Germant uerterunt,ut ego,

D E F E N s I o. 129 eft confpicuus amp;nbsp;afpeéta bills faótiis eft, conuertit, Deus extitit in Carne.

Exiflere pro apparere-did, /ciuttt Latini : amp;nbsp;eiufdem notionis effe in mulns lociSf

(iittnt ^Mi No««f« teftdtnewtum à/igenti«5/ege^ W, ^mein earn (ententitim uertijje ip/e te^ ßor,(y mea translatio Gallica teßatur,in ^ua ßc «ni : Die« s ’ êt montré un chair. ltdlt;y non ui^

locum hune tam fœdè deprttuauerim.Ta' »i^nne^uis ambiguitate dein ceps offêndatur, lo~ ^Kmhuncßc mutotDeus apparuit in carne.

Ç^ôd deinde cap. ^.reprehedit me-,qui Ttçnr tsfiirevT'/isf. fivTiweuerterim Senlt;ttKm, male reprehendit.

enm Grtecum nomen, afenio : û*in Vetere ^f^imentoßcHocantur Senatores.nec minus di' f‘poteß Sen4tHS eccleßafticus,i^uam ciuiliSj^uæ^

^‘ßert inter presbyterium amp;nbsp;fenatum, niß ^uód l’oc Latinum,illud Gnecum efl. aut det nobis hatinum.

i;o SEB. CASTELLIONIS Hoc tittilo exornat Paulus no minusfpt* nofas, quàm amp;c clamofas amp;nbsp;inanes, atq» adeó prophanas, tum philofophaftrofi* tum fophiftarum omnium concertatio' nes.Quamobrem etiam poftea memiiiH: ta’r/âtaïuii/jid eft oppofitionum, ciimper* petuó quæftioncs exquçftionibusapuil illos nafcanttir. Vulg.uocumnoiiitates» HMfûipuyîcir ; quod amp;nbsp;ipfum non caretof' fendiculo, atque etiam plerunquecon-iumftum eft magno cum Iblidæ doflrinj detrimento, amp;magnam quandaniinge-nij uanitacem arguit.ueJuti fi pro angelis Genios dicas,pro baptifmo lotioneni, pro fideconftdcntiam, proEcclefiarem-piiblicam uel ciuitatemjpro presbyterio fen3tnm,amp; cæcera id genus profanée falfisrationibus inn ouata, de quibusho diefibi mirificè placent nonniilJi, qui timen utinam intra uerbapeccarent.

Si ftatuißet hic homo in ea ipp hie trii' i Hit Paull pnecepta-, de indußria peccare, I quic^uam pofjetadeamrem accommoiitditsß' / cere, quam quod hie facit, Pnecipit enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

rint, Ergo bic non infti certè occafione in me ob «ûcfsnej'cio ^was iwdMiter inHebitHr.Quod focjwiélfjlaliMcl (jHam Kivoi^uvix Oquot; diPidedi (tu diMm, fiws ijMÆfaljb nominatnr fcienti«? Nirn fi «cram fcicnti am baber et, illnd eer t è fciref.S eien' tiainßatjcbaritds alijs prodejî.

Qwd ^nód eadem facit ipfemet,qKæ in me re* prcbcndit ? Non’ne enim dixit pro Mediatore In* tcrnHnciHm,pro Apoßolo LegatHmîQutffo ^«id funtbæc aliud i^nam Ktuöif wul« Xsyoixaj^t«? Scilicet folicitus eß PauluSiUtrum Grlt;eco baptij* mMm,anLatino «ocabulo lotionem dicamus.De^ fitiMiMS Paulum ex noftro ingenio exiftimare: dum dere coftet,in uerbis fimusfaciles ; ne'ue fdci rem,propter fdei uocabulum amittamus.

ïufÇ«jtw/vj c^^aidam frugaVvtatem con* tertvt-, admo dû ineptè ,ut mihi uidetui*

Ineptus ergo Cicero,«pui itauertitfc Adfcribam «'UipjoMvfc. autemlocum,(puoniiim is eleganter déclarât banc uirtuteàs eftTufcul.?. V erifimile etiam illud eft, induit, qui fit temperan$, qwem Grlt;çcl owcpçovc« l i appel*

îjï SEB. CASTELLIONIS ^tppcllant: eam'q; uirtutem o'uij)g0trcu'(‘^ uocäut, ^uamßleo e^uiiiem tum temperantiam, tum ao' derationem appellare, nonnunt^uitm etiam moJe' fiiani. Sedhaiid /cioanreSièeauirtus frugaliUS nppellari poßr. nbsp;nbsp;Et pa;tlo pófliFrug^t’itaSjUtO'

pinor, àfruge,^i!d mhil melius è tem oritur. I' dempro Deioturo:Egofi-ugaIittttem,id eßmoit' fiiam amp;nbsp;temperantiam, uirtutem effe maxiniiui ludieo.

e-Mo-n, Judicent Grammatici. Dixit .juidcm Otfiti Ca/lra à cokortibus indu/lrie defendebititur, quod rede dixeris a-uviiws.

Agnofcat etiam blafphemiam fiuni bonus illeuir,quern non irapridemfcri' here non puduit, Paulum recoditiorem aliquam dodtrinam habuifle, quamnon fcripferit:amp; folos quofdam perfeâos do cuerit, neqjuerbum decidendisreUgio-nis controuerfijs fufficere, quocunq;nio do cxplicetur: fed ampliorcm aliqu^’B reuc-

, D E F E N s I o. , tjj lîuelatîonemexpeftandam. Diximus autetn wpi Tieègrlit Matth. 21. b t6. quem bonus illeuir Compohtum duntaxatco uertit: id eft nimirum,ad perfcftam illam fapientiam audiendam accommodatu, cuius ueluti elementa compleftantur quæcunque ab iplo etiam Paulo fcripta funt. O' bonitatem amp;nbsp;modeftiam omnium execratione dignam.

Partim iniwftè me reprebecJitrpartim falfa (cri lit.QMoH ƒcnbit de recoditiore doclrin4,elt;t Putt» li,«on mcd jentetttia ejd : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de re Jcripp/«per t.

Cor.2. «bl oftendi,ldc uocdri nidimewtd:jbIid«tM «fto cibum, perfediorem doólrindrw. Ne^; Hero folws ego in eafum fentcntid', fed lt;^3quot; dlii,©* Er dp wuSiijHem inPdrdpbrdjî eô deduxit tenor ordtio*

1 nisPauli, Sedifte dlidm ej]e mentent PdulipHtdt, •f‘i^;MidfdniHS,q^Homodo edm explicet. Scribit », ^'”'.î,i.b«ec «erbd'.Ejl autem pa^loris munusgt; e' Aduerrart) P aieorMtn captum accommodare, ^mos aîendos lt;«'ucntu. Ppfpif.ita tame, Ht pro laße nnn^wä porrigat ue

enim ö* jolidus cibus re qmdem eadent J^^'pdtradendimodoç^r jormadijperunt. Item

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Merbaffribit:Qwnlt;j; capita cate

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i ? ponem

(34, SEB. CASTELLIONIS fionem emendationis uitce:f!dei /'ummam de Dftf! doéirinxexplicatioftçm compendutriai» -, baptifmis tmpofihone rnanuum frdJi, ruebbuf priflertim fblebat : raput refurreéiionis mortUD' rum,(2rfuttiriiudieij.Tradebantur ergo chijmi mitio breuibus lt;amp;nbsp;paucis, tanquam pracif pult;t religionis noi^ra capita,uti fanèjiint. Sed cedebat podïea Seripturarun luculenta tra^intiO) cutn i^uotidianisexhortatiottibus, dem^ueetdem quidem lila ,fed multts arcattis copioßns exfliei' tis tradebantur.

Hacßint uerbatua,bomo : haceft^Komno' lis ajßers Paidi fententiamimeam uero,ut impan répudias,meß blafphemiam meam iubes agnofct' re. E_§;o uero, ß me blalßhemia conuiceris, pcenitentiam. Sedß tafitùm Blaßheiitauitdixe' ris,neij; blafßkemiam demo)idlraueris,nondele^ lis indigitan l'iprotinus blaß-ihemiam non agnoue ro. aut ßinßrmis, ne dicam faißs argumentisef» demodirare conatusfuerisinon dehebis agrèfr' re,ß idia,a te accufatus, refutauero, teßfrmord ueriora proferre iußero. cogit enim me tua at' cufatio.ltalt;i;fi placet,rem perpendatnus.

Diets, lac amp;-folidum cibum re eadem eßeßd tradendi modo forma differre. Sedijuibusn^ tiowite

tioHitw id o/ïendii^ Nullis. Vis igitttr ut till rent til» incredihilem tdntùm afprmanti credamus ? Qhæro enim, undenam lAiid difcere potutßi? lt;« fitiirine, an à Pdulo, qui i/la utitur fintiliiudineï Si 4 ndtwM dices,refellent te uel ipfce ouiculi€,quce

fiios la^epafcut.eofdent paulo iant aduitio^ t(s idfcenum relevant, cibum certè non tradendi t»odo,fed reuera ahum. Sm 4 Paulo ^feceris eunt inperitißmu, quires tam dißimiles aßimilauerit, l^qiintptßime. Namßeaeß Pauli fententiaqua tutradis,opGrtebit eius uerba (ic accipere.Lac uo bis hibendum dedi,non cibum:hoc efl,Tradidi uo bisbrembus etpaucis prœcipua religionis noflrte ^ipitiij'ed Scripturas luculentius trailare nonpo quotidianis exhortationibus, propterea eratis ( ßcut (iradhuc eßis ) carnales,hoc f/t mlqivTBi.fic enim tu interpretaris. /{n non ui ineptias ? an non uides te contra docere quam ^l'fcinetfacerefüles^Cum enim docesfcholaAicos t»ospion' nerudioribus omnia copioßus explica.'

tradis l proue^iiores contrà paticis nerbii fwmmatini doces? Nlt;tm JiéÎHmppieMtipte/î: in-^oélion omniafunt incukanda, iteranda, cxpli' 5 copiofe, mille modis enucleanda^.

SEB. CASTELLIONIS facere foletis. £ƒ} enitn uobis notum illnd diclumi ßreuneffelaborofibfcurnspo.

Deinde quod à Paulo carnales hoc loco noui' Cimaresqui tios diciputas, cur nopotius ip/ius Pauli interfre tationetn fequeris, ^ui difertis uerbis carnales àfi did interpretatur,propter tetnulationes, Utes, 13 dißidia^ tpuit uitia certe non minus in ueteres difr pulos cadunt,^uàm in nouitios. Ne ^uidinterim dicam, quod quos htc Paulus obiurgat,noneriiit nouitij, led tales ut eis merito did illudpolJet : CS Hcbr.y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tempus mägiftri e/Je debeatis, rurfum docetidi

eßis qua prima diuinorum oraculorum elemenU ßnt,qualesitem Galat(e,quos Paulus iterum pit' tunebat.

Hebr.s. lam uero illa uerbaad Hebraos,Oinißb rudi' mentorum Chri/h Jèrmone,adperfeéiionem teil' damusiquomodo interpre taberefnimirutn mißo docendi compendia, doceamus copiofiiiSgt; Sed quid tneptius, quam uerborum copiain uocare perfedionem?an non aptiusperfedtionem uocaue hs,compendium docenditquandoquidem compe» dio docentur peritiores. Deinde quid facies l^el' chifedecho, à quo ßtmpßt author occafionemln' quendideperßiiiond aut quopaSlo cohcerebu^f qua ante fprpoß dixit { Poflremo qua tuteftri' in

. D E F E N s 1 o. lt;37 ie mukis trcanii copiofïus explicatis, qucero ^nttHintuocei trcanaï Nam fi arcana uocas^ j'fiii^illacapitd lt;atecbip«i à teenumerata,(^ ett i^ic perfeHioMcm flp|)elUri p«tlt;ts, difjentis ah au* tore,^Mippe^Miinis a ter^o reliftisJo^watHr dei» ceps de alijs, ne^; iterumfundametum idem iaciat «fij; cofflpendiofè «e^jcoptofè: feJres «onmodó traieniijfd rf ipfd plané alias traéiet. Sin ar- , «na Mocas ea i^uts de Melcbifêdecbo tradit liniHS generis ard«ailia, in cap.7. aggredi« twrjego Hicero.ne|; enim profeétô ilia traduntnr, «et|; trail poHlint inter rudlmenta. Neq^ego te tS imperitMtn ejje pwto -, ut ilia nouifi^s protinMS tra-denda putes,fiMe idbreuibuSipue copiop pat.Ita-^ue q^Hocunq; te uertas, fatendum ejî, lac û* joli -

I dum cibutn reuera eße diuerfa : me immeritó à I te bla^jbemiic accujari,i^MÔdpc pentiam.Quodp 1 ^uis eadem menfura tibi remetiretur,te(|; bis bla-j^bemum appellaret ,primùm wôd ipfe male fen-

I tias, deinde i|uôd bene fentientem accufes blaff he 1 milt;f, faceret ille duidem dtirius ^«àm ego mihi fa-1 ciendum eße dcneui; fed tibi certe lufta caufa fo-1 ret cuTuocem cmitteres Adonibe^eci.

1 Et^uoniaminbunc adHebraoslocum incidi, i ^ui diffcilis eß, O' magni momctl,©” in ^uem l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 3 impingunt

IjS SÈB. CÄSTELLIONiS impinmnt multi, maximepivptereai^uiefcnbit de ijs quibus relapßs non eft re^refjùs:dicam jniii tnihi uideatur.adjit ueri cupidus leAor, amp;nbsp;^ut ftil fus habeat ad folidum cibum exercitatos : cogtio^ jcetjUt ftgt;ero,quce 'nam fit in hoc loco mens Mtb riSjUidebitß omnia inter fefe aptißimecobarere^ Incipiam autem aftnequinti capitis,amp;antboris uerba 'ax'igt;^«^§tcsiK.ägt;s expltcabo.

Fvpfanatb I E S V S ( tnijuit) didicit in rebus aduerß brxo^s^lt;k îjs bedientiam, atij; hac ratione perftSiione adflgt;tns tiri reiapfl ifao- omnibus ijui ei obediunt,falutegt;npeperit (eternamificut ipfepatriobediendo,pontifieatuin adeptus eft aternum,ad rationem Melcbifedecbi, Oportet enim nos, utcum eo regnemus, cumeo prius aduerfa pati,obedientiam di/cere : atij; morte cum eo liberatos,faluteaternam adtpifci' lam uero de M.elchtftdecho, cuius mentionemft' ciyhabeo multa ^ua dicam.,fed explicatuapuduos difftctlia: ^uippe ^ult;e pertineant ad perfeéHoiK»^} à qua uos adbuc longé abe/lis, ftgft^i audiiorßf ad perfeéla intelligenda tardioresiqu^eftnèue ilra culpa eft^ Nam alioquin fatis iam din eft/'^'’^ Chri/lumdidicidiis :potuift'etisq;,nifi fegniores fiiißetis, tanto tempore fieri aliorumetiamtniig'' ftri, ht nunc contra fit, utfitisadhucrudimei)!^ docendi,

ÂocenJijûquot; Keiut infantesUfle r«diweMtorHm, non folido per|fj£iions Joftrintf cibo poprendi. Qwf^His enim adbuc ita tmperitws eß wt fit ei in bocrüdimentorHinlafte uerpndHm, is ejl adbuc in re Cbrifliann infans, ne^; caj^ax efl orationis babenda eß de iwfticia : boe ejl, de illa ijuan» dixi Cbrifli eius’^; imltatorum perfefta obedien* tia, ^Héefolidus cibus eß, fobs aduttis aecommox I d«s,^Morü animi jenfus adulti funt, lt;jMid^;Merè bo 1 Hum i(g‘ folidHrt),(^«id’^j «erè walum perituruin 1 fitpcrcipiunt. Quapropter omifis Cbriftianita* I tisrudimentis^tendamMS ad lîlam de qua dixi per-1 ffJlam obedientiam ati^ iufnciam, Vocoantent \ rndimeiita primo, correéïionent mortHorwm ope* I rnm'.boc efd uit« correftioncm, quam inter initiât \ Crlobannes ©quot;lefus docuerunt'.Pœnitentiama* \ gitf.Item,lnDeum crederetnam O' boe principiô 1 docctHr.lteni,doéirinamlt;iu«rudibus prineipiô l traditur’, ficut futoribus e«teris opificibus ar» I tis præcepta initio traduntur, quitus poftea iam i waÿftri |acii nibil indigent .Item ,lotiones ,0 »« lt;* nuum impofitiones nbsp;nbsp;nbsp;doélrinam de futur a mor-

1 tMoru TefurreftioneiO Æterno iudicio, lt;|uo mali çœnis aidicentur ,boni mer cedem accipient.Hæc \ mmfunt fundametareligionis CbTiJiiance,q^«ib» \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femel

HO sebZcaste'llionis' , JèmeliaSlii fer^endu efiaJ fjerfeâioraifK^n^''^ adißcädo iadîis ßmelfundametis,ßperAruegt;ilt;^'^ eß^ Nam qui fetnper infundamentis hieret,is tin» quam adißcio ßummam impontt manum, ixetnßi gratia, qui Chri/îiafta religioni mitiatui eft ii]' erat ebriofttsßa^ius eßßobrius ; ß auarus, hbeti' lis:ß medax,uerax, No« eß igitur quod in illo tof reäionisfundamento deinceps htereat, quaftn^' hue ßtebrioßts^auarus^ inuidus, amp;c. na tales f Cit.!. ßmt,q regnü Dei non obtinebunt. Sed cum ilh xi' tia lam dedidicerit, Ulis'à tergo reliäis,integt;ulittft ad anteriora. Idem dico de credendo in Dexm-Qwd eß enim opus ut perpetuô doceatur in Dex credere, qui iamdiu credit ? non profeâà ma^is, quam Eftaice tempore opus erat ut ludaiperpeW docerentur Moß credere^cum iam conftantercti derent. Idem dico de cateris qute commemoraxigt; gt;nbsp;qult;£ qui ßemel cognouit amp;nbsp;pr^e/litit huic a^( qua re/iant progrediendum eß. Atq;idfaci(t ; musß Deus author omnis boni permßrit, Cxr । aut^ßcpergendum eßße doceam, nbsp;nbsp;non rudinm j

tis immorandum,caußa eß hac. Qui ßemel collx' firati ßunt diuina luce, Deiq^ munere tenebrarii.ii operibusßoc eß uitijs renunciarunt, amp;nbsp;Spirxxxi faniium adepti ßunt,amp;diuina oraculafteui^ßc* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rixirtx'

H «irtMt«, boe eft lufticiam cbdritdtem^, lt;}wlt;c in «ttfrnu ilU «itit «igf bit,gHjllt;trHnt Jcd nondu per* jfftf conpcMtiJitntjijin eodem ftatu pernfanerc Kon pojjHnt, ^Hin nut progre di «Mt r etrogredi ne' eejje babent.Quf madmodum jtatMS pner pioipeiquot; pHerejjf non potefti^uinaut adolffclt;tt, autmoriä twr «f cej]e eß. Igitur nijï progrcdiaturjboc fi dfpojito omni j'aftu,ambitiojb^;pfcc4to,patiëgt;’ tfr deenrrant propopwm pbi certame^edfemper Hetr.«».

1 in^plftn elementis bærentcs,jèmper dijcant,jieri 1 nonpotejl ^nin decrefcat,(ir od priftin** “dia rcla 1 lantur, iter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiant ebr iojî, auari, mendacf s,

1 tÿf.Na in Cbnfto non crejeere, dearffenrf eß: \ Ö* qui cum eo non colligit,dißipaf.Ü' qwi bcrifwi \ pecuniam no fœneratur,ls ea prluatwr : nbsp;nbsp;qwip*

\ mdliberatus ab immudoß)intu,tarnen eidem po* ; ßea domum juam uerrit atq; parat, is ü* eundern i iterum, fijf infuper Jeptetn 4los détériorés admit* tit,fitq;eiMS cöditio pofterior priore deterior,at^;

i rcàionepoj^itrenouari.^ÿ'meritó.Q“fttgt;q'd*’’°' i dum enim Cbrißws non bis, fedfemel tantum rs' I Jurrexif. « a ü* Cbriftiani non bis ijèd femel r efur \ ÿintàtenebrarum operibus ,boc eß renunciant ' Keeatis, Quödßpoftquamfemclrenwwci'^’'’*”^»

Ï4î SEB. CASTELLIONIS . in eadem relabiintur^ ueritatemy ^ui Chri/ius fp' iterum in feipßs necant. amp;nbsp;qma Cbri^us tnoritur it er urn, nec ulla poft Cbri^um fnpettß ho/lia pro peccatis, pereundutn Ulis eft in ftmp' ternum : fient ei lt;jui unica medicina fanatus,'» tnorbum uolens relabitur, cum nulla iam tta ftuperftt. funt'^ ut arbores autumnales,bis mDt tute. accidit^- eis ^uod mala terra,^uapoft^ndm ’ If ne culta non fegetemJed ftntes parit, exurinf ad extremum ab a^ricola. Sic illi,polbiuatn betit doiii, non re^è, Jed prauefa^orumftuiiuntfe' runt, irritant ad fupplicium Deum, Haiienm paraphrafis,.

Eft autem animaduertendum,ijuoddicit,Sire' labuntur. amp;nbsp;in cap.io. eadem de re: Sipo/ÎUMI» ueri cognitione aftecuti fumus, data operapert^' tnus: eum non loc^ui de una alupua a£iione uitioft Kf /Î ^uis Chri/lianus altijuando mentiatur,dKgt; ' inebrietur,ftt ei def^erandum. Aliotjuin eftet Pa« lo contrarius,^ui docet,ft ipiis alupuo delifio antu dpatus fuerit, eum efte reftciendum, lt;juod prefer éiû non iuberetfteri, ft de omnibus Chrt^ianit peccantibus eftet defterandum.Sicut enimfiin' terdum,ut homini aliaquinperjfticaciohoriatur ali^uo caftu caligo ad horam, ne^ue tainen

ftinterdnm ali^uo caßi,ut homo uere pins ali^nid nitiofum commutât^ neqne tarnen fat impius:hoc efjittebrinsfat ( ut hoc exemplum adducam) tienne tanen fat ebriofus^ Lotjuittir igitur, ut di^ xt 1 non de aligna uitiofa aüione, fddeuitiofhtt bittifà^no femel liberatusper Chrifum homo, fl in enndem nolens relabatur,peccet (ut dicit lohinne5')ad mortem, netj-pro eo ft orandum. Vtimm bacconfderent,ijHi in Chri/îo non dant openm ut crefant,ne^ue ad metam contendunt, Dixi ftperhocloco meam fèntentiam : f^ea J pta fl quis idultus rite confderauerit, «i* «Jfbit, ni ft fallor, aptifmè inter f/e coharere, tnm bute turn cateris ficris authoribus con^ ff’nere. Tumen ft ijnis ea uerè reftanerit, pa.^ titns fum cedere,

^od deinde hic z. Pétri 3. »lt;• de xerbo renelatione firibit, non uerè feribitt non e^o nihil taie feripf » nbsp;nbsp;lllud feripf, con^ Cotitrouer-

f°‘^^flt;fsdereligionenonpo(feabfentecharita' J componi ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di^iuni ^nàm uerum fit, ofen^ poffè'co^quot;

refrixit chart' rn J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dißidia» nbsp;Deinde dua^

Saipturam, mallem ut fcripturam,eum Paulofcn pturam hoc t^m(!em/ocoappellaret,nemeuerk Djuidia in ambiguitate grauaret: fimulîj^^ re/^oidi, Scriptlirau- eum à Paulo ueritate dißentire.ScripturaDit' îkîeos”quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paulusfufßcientem efje^fedutileiti-

NrfffJ JÎ ßffi'cies eßetjpotuiJTetex ea Timotbem, in ea à pueris exercitatus, aef^; uiua doceittis uo' ce Chri^lum difiere. Qupd idem dicoamp; Paulo,anteijuam Cbriflum cognouif/eti^de lH' dieis,tjuifacrarum literaru amp;nbsp;tuneerant, amp;‘bo' diefuntfcientißimi. Enimuero literainterficit!amp;' ChrißiJßiritu opus efl, ^ui fuis mentes aperiiit ht er as intelligendas. Ac ne longé exempla peta/i' tur, ^uaro ijutfiat^ut hic ipß aceufator meus, t» non folùm habeas, fd etiam interpretetur, nè Jyllabatim examinet Scriptures, tarnen totit! tam grauiter hallucinetur : amp;nbsp;t^uidem non foln’^ in rebus arduis, fed etiam in ipfis uerbis, ^uemt^ tnodum haiîenus iam toties o/lendimus.

I fofiliterafatisfunt,cureinonfàtisfunt,boiiiitgt;' t , uel in primis literato ? QMd'ß etiam in uerlgt;lt;^ (quteuelimp'ijpofuntintelligere)tamenprttt^ pendi cupiditatelabiturt^uid dicemus dertbn^. ‘».Cor.i. /}gt;iritualibus,^uceijsfolisuerènotlt;iefunt,^iii^^‘ Ißiritupraditi funti Sinautetnuerbumiuit^^^'^ ateti’^.

«tcmHDiiHumDeijerrtioJic, ^HcmlerewidsmaU verbumDci lfHmM0C4t|îndentfmpetrtfs: facitmibiiniuridm. omn’potés-^bfucnim,Htferinoncm Ül«m ego omnipotentem fJJenegâHerim»

Quoi fcriBit orifei c^7{»,IegdntMrqHæ «os fcnpjimus in Annotationibus Lmcæ â. [«per «erbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quod ^widern reJJjondet

Hebtdeo •pa, lt;{uod cjl conderè, componere,parare,4pt«te,jirm4re.Qwn ipfeme t annotat He b.n. «er)’.n.x{tT£^T»o-cw-,aptoj ü* idoneos reddert.

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ius domui pritpoptttJ.

\ quot;Erafmus Çcuius ucftigia cyuidam aker \ fequutus eft,feà crrore dupkcato^pr^te-\ ïcaineo aberrauk ab Apoftok fcopo, I qubduertk «vtS ipfius, quum emendati \ codices kgantavT5:amp;c quomodocunque 1 ieg-asjdïcendutn bt omvaino bkusdomui I iuæ,non. akenæjpræfuiffe. Nam vit caete-I ras cavifas omkta, quo référés relatiuum l »ÏT» ipfius? num ad proxvmum,id ek ad I Mofem^ iduerb nimis effet abfur-1 dum.Num ad Öeum^ Atquvis 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipfc fffius D eus eff at-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cbkectus,

\ nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h DEïEN-

f itius domui nbsp;nbsp;nbsp;Filiurn efjè trchite£tugt;n,fà[eor. feJ^uii ttow'

domum architeSiitus eft (licutiap-i’ dtcitur pgter per eum feciße mnndnm ) dicitur da inns pairii, cut prifßrßltHSißcut ipfemetßliusetgt;n . uocat ,duin dictt ; [« donto parns ntei multiefioit mttnftones.amp;incap.io.diciturDeido/niuprit' feSius. Appiret hoc prims'» ex Ulis uerhis: Hif tinto maiore t^uàm Mofts glorti affediis eft.Lo' ^uitur enim de ftiio,^ui honorem hnnc ( uideht^f^ ^udd domum ipßmet conßruxit,eie^ prxeß) JèqsKtus efl 1 pitre : id quod non tjuidriretß ipfl fuo, non patris nomine domum conftrux'fl(tgt; Deinde ex Chridli cum M.ofl collatione, in^d“' teri^ cum domo Dei neg^aum hibeit: fed Moflf ut famulus',Chri/lus ut ßltus,hoc pacio:

Sicamp;' Chryfôftomus interpretitur. Fiocdu non utdet tfte ,(;^inme duphcitum poft Erift'“ errorem qu^rit, ipflmetflipj'um triplicierrore'quot;' plicat. Primiim, quod in hic collatione pi^’’^'quot;' excliidit : cf^rn tarnen in hac tot a Apoftoh diflff^' tionedfitrependeant ommaJlcuti prittctp'Or

DEPENS I o. !ƒƒ tim capitisipptireK Deinde.ijuodfliu nonl'atis Äptt 4 j boc argumentum ftcit domui fuapraep-f(- Precede enim hoc loco dicitur is, qui ab aitcro fritfeHuseft-quemiidmodu principio flt;çitii leg4 t«s 0* pontifex Hieitur Cbri/lus à patre coftitU' t«s,«t ^Hçdiilic kgittis,idëfit hicpr(efe£lus. Et ipfeme Luc.i.reprebf nJit, quoJ ex (ilutis dutore jfcerim proc urdtore w’.^Udm reprebenjione m O' illicrefutdui, bic in ipjum retcrquere poßem, ^wiprrffféîum O'^lowin« domus funJem faciati Poßremö, ^uod boc loco non jiiius, Jed dominus propricdicidfberft,fifi(lt;e,no patris domui prlt;egt; fj]e dicerctur,

Quidam ea libert.ate ufui qua in ple-rifque alijs ,totum hunc locum fic con-■uertif.Etcnim Chrifti confortes fafti fu-nrus,fi modb hoc argumentum ah initio adfinemufque firmum tenemus, irr quo dicitur,amp;c,Hocuerh anno cftfummam Scfacrilegametiara audaciam ad ucrbu, Domini interoretandum aft'errc?

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q«l(lfentiäm,JcripPiin

14? SEB. CASTELLIONIS , ßoli fenienticm fie fitnplicûerintel!igo,Cbrip confortes fit'll fi{mus,ß mo Jo aJfinem iiß;ptrft' ueramus : ^HemaJmoJum faciendum efe,nionet nos hoc argumentum, amp;nbsp;ha'c quam tra^amus bi floria. in qua demonJlratur, moiores }:osiros,quii non crediderint^neq^perfeuerauerint^non inträf' fe in requietem Domini, Inhac interpretitioitt nullam efe facrilegam audaciam,intelligst qui Jan^i doi^i erunt. Ipf potius uiderit ut ftuts tot unius uerbi interpretationes tueri poßit, qui 2, Cor. ÿ.CjZii.ysmstto'iÿ Kcu/-j(Hirilt;ße^uertit prlt;efjentemgloriationem : amp;nbsp;Hebr.i.

aty perfonami^^.T^v primordiumilludquofuüentamur:amp; 11. ÎAwrfo (jJtJvy •'^sxerts, iJ quod ßeit ut extent qute Jferantur.

Qwod deinde cap. ^.fuper THyrtsnmiÏt KTStretertypro x ÙKiKrcwTcmy carpit, uide Anu»' tationenoilra, Germanica quide uerfo à meeß conpbssi o.

Cap.t).merità me reprehendit, qui Svyial»' etiy uerterim ar am fuffitus. Itaq^ corrigo,amp;uer- j to tkuribulum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

D E F E N s I Oj 14^ flJÜshumanis.-non modo falfa amp;nbsp;inepta, fedetiampcriculofainterpretatione.

Faljim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjjf non Mdeo.,lî quis tnojo

humanum ego uocent. SedpericU' lofiimeffefiteor : muto, Mfrro^; Carnahhus in^ÜMis.QMiKiuain ß^uis uolet ej]emorofior, f^on minus in nomen Carnahbus impinget, ^uÀm in Humants.

Quidam fubieftioneminter-prctatus eft : quam rede, ipfe uidcrit.c er lènimium ambigue.

Rfàè me iwterprcfatHW efje,ueli{)ßo indice conuincam ; ^ui «ertit in eandern fententtarn, n^i ^HÔd Herbis aliis. Qiwd lt;4 ambiguitatem attinet, f4m -, ß ijHa fjl, juftuh Annotatione mea. Qjian-qitam fl ^His Latinèfc iat,non ejî hoc magis ambi* gHHm,(jHàrti ilWCicf rouis j.JcOrat. Rernm^ ^nafi ge ra n tnr penè fwb aj|)f élHm jubieftio.

»|0 SEB. CASTELLlONif I re6lereprehenditjta^;ficmuio:Etincepi!tycii I îifùife/è ucnerabimdus inclinätnt,

REPREHENSfO fupcr uerhis:'Pra^ cUruin uero cfl gratUrum aóiione firntitri aniinmit, non cibii.

Ex una Jpecie, id eftmundonimamp;im muadorum difcrimine3«'£«'f«^»;i;/«.'öfintcl ligo omncmilliim ceremonialcm cu'rä, lt;jui qiiidcm gratiæ, id ell kiiituaiiciû-tui amp;nbsp;regen erati oui oppcnirur. Jtaqtio perabfurdèmihi uidetur quidara;t:*f'” intcrprcratusjgratiarujnâftionc,

Pritftùm non lo^uitur Àpoüoîus de cilis ir.nn dis, âut immundis. repi ehendit enim eos bisiu uejcebintur,ut lecbisttdinuarijMtÿti' mur» ^uum firman putarent. Ar^ui mundisalns non uefcebantur lud^i ,ut animo firmarentunnS enim habebantprocultu Dei, uéfciinufidociba» Sedloi^uiiur decibis ficrfidahbus (ut appareKX fii^ueniibus ') q^uibus efui ucficba-dur, putabanifi in eo cuhÜprafiltre Ùeo. Huic cukw Apomus fiiirituaiëcukuin opponir,uidelicet laudes c/grt' tiarum afiionem.^uem quidem cultumbis noir,i' ftat,fiddiuerfis(ut fi) nominibus^ Priitub^^^^

ttiM noniitiät in propoj itionei^Kexp.DeinJe re dc' gt;”'intirita,uoctit in conclujione ( jolcnt aiitem in ^onclujione eädeponi^qute pofitafiiernnt in pro' foßtione^ficrificiumlaKiiationis, dices:Peretlt;m i^itur libemus äßiduum Itudaticnis jacrißcium ßfo. J/icecigt; iiitem pro ^atiarumaSiione dici,f4.gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propr»

ctleeßoRtndere, riii , inquit Pai^Ius I.Con«.15.TW /■iJ^ovn Htiiy viiiamp;-, Dfogra.' tu, hoc e)t, Dfogr«ti45 animus, qui nobis uicio^ num det. O' ^«£471 icJ^Qv'nç, Coloj?.^.

Qjipd Hero i/îe noen fpiritualem euhu, qnomedo cum uerboj^cce/.! conuenin, uidere nc' qneo. Ef eodem ^^«azT©' nomineJßiri' tuilem cukum ejre^enerationem uuh coprehen di^nimium dißideniia nomin4copultt,^ci?jii e^ tum boe loco nomen eft a£ïionis, uel ip]o interpre te,quicultHm appellet, uidekcet quo colunt bomi-Hfs De Hm. At regeneratio women eft paßionts,ui.gt; deLetquahomines regenenntur d Deo. de qua re^enernionehoc loco non loquitur author. At-5«! idem XKQCTamp;' nomen boe loco non pote/l O' «ftiHe paßiue diéium ejjè.

SEB, CASTELLIONIS perinde nimirum acfi Icriptum eüec, «lt;• inâvc à! c irïÉncfxi/. Sic cnim liet' tit Erafniiis ; Neq^ crcdunt in id ad quod inftitiiti fueranc. Atqui non ellfcriptö fed xTiaëivTis : utrouis modo Jcgas, abfurda fueritiftaconftriidio.ne-que sTéêuaxf) iignifcare pote{l,Inü}tuti fiierant. Itaqj nouus quidam interpre« jTiaJuit conuertere,Ei difüdéces ad quod craiit deïHnati. quam inrerpretationem prorfus rei/cio.Piimii cnim oftendimns, camcaufam guæiflos adduxitiithScIo-cum ueBent emoUire,nempeneDeiim niderenturcriidelem facere,nu]Iiiise/le j momenri; giiaG uidelicct corruitiira fit I Deiiufticia, nifnoilroparrociniofulcia I turaut guad nimium duré amp;:impropriè JocutusîitSpintiis fanélus. Deindehoc dico, Pcrrum non Joqui de ludaeisingequot; ( nere,amp;c. Tertia ratio hæcefi, non mo' / dô nouam infolentem eße hanc eclf ) pßm,fed etiam abfnrdum fenfnmgigne' / re. Nam ß de Chrißo, ßdeEiiangelio,li ' de ßde exponas, giiidiliud erit,poßtiim / effe ad Chrißum, ad Euangelium, add' / de? Sin uero defalute interpreteris,guid I ßgnißcabitf moremnongererefaJutiad I giiani I

«l'Winconditus fueris?Et quæfo qui s nô 'lidet Petrû planius ac magis pcrfpicuè fuilîe fcripturum, fl quippiam ciufmodi iîgnificaie uoluiiTet?ficut infra 3.a i. nbsp;nbsp;nbsp;xi

exprefsit. Prætereaparticulauià ad-iundajScquod moxfubijcit, Vos autem. genus eleâum, nonne manifeftam anti-diefin oftendit eleftornm, amp;nbsp;eorum qui ad contumaciam conditi funt ? fient cre-dentesamp;immorigeros ante expofuerat. Quintb,quidinicfiet,ubi nullus locus 1 efteiufmodieclipfdueluti t.ThelT. 5. b 9. I ubiin fimili prorfus argumento Paulus 1 dcöos opponés rcprobisi Deus, inquit, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(i! èjiyLu^xXX (1} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auin

1 f'«.i(left,Noncondiditnos adiram,fed \ adlalutis confecutionem. 'Namcertefi. \ nullosDeus adiramcodidit,fruftrahoc 1 dictum eût. Quid ucrb ludas ueifu 4..de 1 bisipfisloquens,de quibus Petrus ,1)8 \ fcilicct qui Euangeli) curfum impedie-1 bandSubieruntquidabomines, inquit, y «I tisxkM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;àç -rirt to ,

\ De uerVis çnmùm vej^ondebo, deinde de Te \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^5 ftlu^uid

Primùm,qiiôdEcitffigt;nreprth(lt dir^ miror, cum in hoc eodcm Prtrt uerfufit tlttri hums fimiHimt edipfts, TBiTjpa crKwJ^tihts si 7fB}crK!i7flt:lt;rt ; perinde tc fi fcriptum effet, m' ypx a-KMe/leeAts tKauiti of ^uod uel ex ipfms in:erpreu.ione liquet, quific ueriif.Petra offenfionis,nempe ijs qut ofendunt, 1gt;\iror inquam, amp;nbsp;ualde miror,eum hoc m eodem tterjienon uidiffe : nec aufam uidere po/funt, f‘fl ^uód nimm alios carpendi cupiditate ejferri itile^ tur. Itet um dicam tVixtpfe mihi credo, eiti» hoc non uidtffe, (ir tarnen manifeflif?tmiigt;n ef -nunc,^ huic crede de relus occultis amp;reinotiSt qui tarn aperta,tam oh oculos pofita non tadeti* fjäuthoc/cias LfiHor, hac eclipfi nihil ef Grit' cis authorihusfainiliariHS,qua relatiuum uicem O' bitduorum,utz.Pet^z.ifv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

.’pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(X dyifoso-iTaleeftiii^^

Platonisin Gorgia: (êf/lt;^yyûi ieptKedstt^f, cr paulo póft; d/tp nbsp;nbsp;nbsp;sfoiäp vp

Aöf/'O. Atq; eandem in hoc Petri locoechpfi^'^'^ deruntinterpres Germani,qut ficuerteruntt^quot; glauhed mt an das, dar^u fy auch geordnet fii^‘^ Sedalter etiam apertius, nimirum jinecoiun^'^^ j fte^his uerhis: Vtidglaubend niche dart^i

. Ï3 E F E N s I o. lyy pro con^ nufauatn inuenio^. o^’jHnnenerit^ affcratexemplum. Queul ad at[:acr,ip^è /ecum manifcftè pugnat. f nitn aliauos ù D eo lt;4 conttmaeiam e[' l^^^^’^tos.Atidentad Rom.i.:4, 'Dcumautko' ’^^’’’^Ijfrtitlorumpernerat. At^ui [i creauit algt; id contumaciam, omnim author eßeorum ^^'’ixtticiaii^ueniadmodifmjî ^uos creauitad o, '(dientum, omnino autoreft eorum obedientiee^ «w «fro Pftri fenfus bic non eftX ut i/ie putat) ibfrrlt;lus,fedapt:ßimus:nimirum,Ei nonobedien tnimuertendum eft^ut ipferitè manct ) ad jioderantdedïinati, Erantemmde^inati adobe di(ndumfermoni,eratl^ boe Dei de if/is coßliuith ^tifwaptißme eSueniat hlt;ec feniAia,cu illa Lu 7‘de ?barif(eis,i^ui Dei cofilium(tiuod de ipjls fruandiserat) refaderut.de qua uidifuprà,qutc Ai ßripfimuSt Caetera perpendat,qui potefl..

Hunclocumfœdc quidam nupcrcor-tupiqquuinfic cum inrerpretarctur: Cor porc nccatus,animo in uitamreuocatus, DEFENSIO.

SEB. CASTELLIONIS . Carne necatus,^iritu in uitatnreuocatus, cap.p^uentiffiiperuerbis illis, Nam ikotnormi^ ^uo(); nnnciatus eft ( t^ua (j^uijem uerba eadcm nbsp;nbsp;nbsp;.

re /cr/ptafunt ^adfriptum eft in marline mont' j nibus eJitionibus:Hiinc locu non in[elii^o,i^(0i |

Hine facile perftnapot^P} i ego neminent uoluerim decipere, i^gt;^' rantiant tneair, uhrô etiam in niarginef!:n prole[' fianantunt abeft, ut locum fœdè corriiperim. lam ipftus fentetiamjft placet, nonnibil pefpt» damut. Poft^uatn multa diftèruitftentctiainfi^’’' Aducrfarij explicat bis uerbistChrtftus^i^ue dixi uirtute D« । fcntcntia. ifi^,ßcatum,iam ohm in diebus Noe^t^uum appärd retur arca,profe3:us fiue aduenieni,è calo luddi cet,adueniens int^uam, non corpore, ^uoHnomlii ^ft'‘^'^pftj'at ,fed ea ipfa uirtute per ^ua potente' furrexit,prcedicauit/firitibus illis,^ui nuncindi^ cere meritasdantpcenat,utpote(iuireéia momU' tiNoe,iir arcam fuam conâruenti, parère olint recujarint, (fc. ldemcap.4,uerf^,uerbiill^, । N4m ideo mortui s quoij; pradicatum eft Euang^ nbsp;nbsp;.

t uos uocauipquibus uiuis pritdicatum eft Euaugt' 1 }ium,uidelicetantediluuium. Hancfentenmm lt;nbsp;Rcfutatio. Mf approbri»,tnuk^efuMtcaiße, Prima eft Gram

Mfrbrt ilk txKjvJijv «TrsS/io-oro-i omnitioƒ!lt;; pof’td put, Ht pnws mobediufnKt(Ht bocHeróotlt;t4r)^'(4nifis pr^HicsU'm fiterit^d' fiO(]«irtd:cf;idHnjj'M!jJft, «TreSîcrt, dut uh^uidd' lind.idijiiodmibîGrammdtici fdcilè ddbutit. Ah terd(ß,lt;j^iiid'^lt;jTifuißet cor.iungenJumcum tgt; ybtîo» f Hm «TTftßhcrcco'Ctamefj't ji :iibil liud f)]et, hoc pojjft ixcdfjri. Tfrtk eft, q«ôJ piritMs pro bominibus «imis dîtrè boc nbsp;nbsp;Jfm in

I lofo dicit. nf(jiie enim (ÿiritus rrant illi ante dik» MiMin, jêd bomines. ipptnct boc paulo ante re^ prebenda-at infecunJa expoptione, bis «erbis: CwruiMis Iromimbus fpirituHtn nomen tribweretj

Qjpodfldicet,jèpc rem intelIigercjPrif-dicaMitbominibus illis, ^MorwfpiritMS nttnc in car ceremeritas dant panas: rf]pÔàebo,eum ergopc dfbtiipelo^tii.Etboc addam/xpoptionem banc Hideridwrain, C7p)rtd(?is coaHam: atqjbicpojjc ali^Metîi non dicam me,pcio enimptcros antores ptpf pf robpiirè lo^ui ) jed pofe aIilt;pMem in ifunt ipfiMjmftHerbarftorlt;pKere,lt;|Hæ fi.prà in cap. 2» popimuSi^MÆ fie babentiQujî non uidet Petruin planius ac maw perfpiciiè fuijje lo^HMturHm, p i^uippiam eiwjrnodi fignipcare Hol:«fjet? Multa «lia dieit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facile pofjèin r efellere : pd prolixi*

10 SEB. CASTELLIONIS tateiii refugio, Vnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in expofiM^

Pognantia. HcßcunJilocüpfe fibip'linècontrâriineft.lbie' nim docet: fEtidngeüum antcdHuuimiftllis fiiiß^ pr^edicatuin, ut dammreiitur jeeundum homiitef earnc-.hoceft,ut morcrenturpeecitto,uittmnt^; Jeeudunt Deunt jj’iritu,hoe eft integra uitim_agerent. Atqui ident in cap.z. (, t^uent locatit ßtprd pofiiintui) ntagno labore amp;nbsp;diligcntucJM ttis eft O)^cgt;tdere,eos lt;^ui in Chrn^Hfnfnêreeolt^ tuinaees,ad eain contuinacia^nfuifte conditoh

Hoc obiter addani, in ^uibufda Latinis Bibl^f hunc Petri loam ftclegitVt nosolferret Deo, tnortiftcitos quident carne,uiuificatos autemfti' ritu. In qw ijs ^ui in carcere erant,ftgt;iriMe' ftienspr^dicauit,

Quidam hoc conneélunt cum d.axfTi' xf, ÿ'C pro xHxlxTCi^çrstf leguut quod Græcis nonnullis placuiffe appa' retexSchoIiaftc, ucdcilliquihuclocuiri conucrtichis ucrbis.-Oculos habetescie-generi.s pcrpetuiq; peccati plenos, Sed prætcrquâ quod Græca exemplariaiiim mo cofeiifu legnt x,cx/a7rx'vç-jrr,niilqiisiin-ucnio iilud cpithsto peccato attributu.

ImoHfro Coliiiiti exemplair hahft «^7«-^ àmtjei'Trxvjfi ,lîcKt pgo IM Atinotatiow mea gnnotüui;

amp;iietus interpres ita lfgit,ciui ticrteritylnceßabi-lis pecciti. Qj^oduerà dicityfe nuC^uam indent' re illud epitketcn peccato tribntuin, ualde frigidü (fi, nim amp;nbsp;ego eodeture dicere pojjum, me nuj'

innemre id oculis tributum. Hoc addant, aKdTTXTrcüJsop,^ huius generis uerbalia nomi» M ptfiuè diet, (^ute (ignificatio peccato aptifiimè conuenityHon oeulis,

Qui feruat fermonem eius,ucrèin hofi charitasDci expleta e{l,TtTi^.àuTM. Vulg; amp;Erafmus,Perfcfta eft. Atqui,ut mihi ui dctur,nonquaeriturhoclocaquisperfe ôe Deum diligat, fed quis'nam uerè illû diligat,amp;c. Etpaulo pôlbScd hoc quo-» que notandum eftjlohannem nonl'cri-pfiffe, iSTCSTliÂi ocyec'ülw i5 ûsÿ sTtXeîuffcv Hic uerc charitatem Dei præftitit: neqjT»Tw m (tyiicTSHng éexTiTtKf'naTM, Charitaï Dei ab i-» fto præftita eftiminimè id quidem, quaft IHpites fimus,auttrûci : fed quia Deus is eft,qui pro gratuira fua beneuolentia effî citinnobis utuçlimus ßipofsimus.Hoc neglexil

1^0 SEB, CASTELLIONIS neglexitille^qiiihuncJocu ita conuertit! Qui uero cius didisparet, is uerèDeia-more perfedo præditiis eft.in qua inter' preratione quam multa fint manifcftaer-rata,IicetinteJJigere cxijsquçartigimiis.

Primùm uim facit uerbo nhetii/.neiiueeniin idfignifcat explere aut pr mediate,fed perfcere. Deinde quôddicitfcriptum effe

Deus id effciat : hoc nihil ad repertinet. nantamp; obedienciamDeus effcitin nobistamp;' tarnen iixi^ A pc^olus in eademfententia a^iuo uerbo,cs xji •npH tiù?' -ny h óyi^. Eft enim Iccutio Hebraii i ufitatiftitna-,cutn a£tiuo uerbopro habere,amp;n' fiuo pro efte utuntur: qua de re no nihilfcripß'”'*^ Matt,2}, Taliafuntilla:Qtudmultiplicatiftgt;^^ qui tribulant mel hoc eft,qudin multifuntl Multiplicaborerumnastuas:hoceft,faciamutbii' i beat multaseerutnnasiGen.s,

Jv ’nÏs c^^yt(r(ioi5,pro i^xfcutl »erxii I it.Sic hoc loco «ydTTM nn^fu^, proi^^^^^^ i

Atih ita tranftulerunt hunc locum Gerigt;ur!’‘‘ j înn folchen ift vparlich die hebe Gottes uoH^o”''’ i men. Neq- uero eft quodqufquam ab hac locutio' ( fie abborreat,quafi nonpoftitperfeéius i

ftlldri/ÎMS ^uiDei prlt;f ceptts pdrfât.Tdntiim i«lt;, tflligfndum fßijuid hoc loco perfeélum appelle-tur. PerfeélMm enim HkoBks modis dici jôlet.VPerfefl: da* no modo perfectum dicit«r,^«od omnibus nume* risficabfolutum eß,Ht nihil addi pojJit. Hoc mo-do non e(t hic «mor perfeclus, de quo loijuitur Io hannes: alioijuin crefcere non pojfet. Alio modo dicitur perfectum,(|uod Herum,rcftum,ftnce-rum efljittf ut meritô reprehederc nelt;jue«s,c[uam-«is ÂUjeri po^it.Hoc pafto perfeéti uocantur opi fces,^Hieouf^;progrej?ifunt,ut eorït operameri' to ipprobentur. Taies funt ^uiGallice dicuntur

, maiâres paßegt;,Germanice meißer:lt;|uo uocabw lofignifcatur lt;|ult;edam perfeftio, ^ui tamê indies eu4d«ntper|eiliores.tß enimper|eftum,perfe* ftiHS, tÿ perfeftißimltm ^uod jî non ejfet, hæc nomina perfeftius perjeclij?imHm nullum up ^uam locum haberent. Siclo^uurttur authorei turn facri, turn profani. Chriftus iubet nos perfe-

' mo potejd.Sed lt;pul dili^it inimicos fuos,ó' malcuo lisbenc uult,?^* malejicis Venefacit,?ir fe détela-tibus bene optât precatur,ficut faciendum efje docetibi Chriftus us certè perfeftus e^jUtho-

SEB. CASTELLIONIS , wp; tjufmajtnoiium Deuapcrfecins eft,ut Deuf, ft ^uis negutjis Dez open reprehendit ; eft enittilli Chri/iiani hominis ndtun,opus Dei, ^uamuis nondam ad ultimum perfe^ionem perdt humifed certè tale, utft nonperfeEtiftimu, it cef tè injuogenereperfeSium mento dicipoftit. P'JK lus ipfe utriur^; perfeSiionis documentum nobis munifefte prabet ad Phdippen.j.ubi ftc loijuiturt Non epu'.a lam conftecutus ftm, autiam perftdiust fedpej/ètjuor ut comprehendam. Hic wz/« nondum fttifteperfeiium ; lomtitur enim de mot' tuoritm refurre^ione, hoce/t,deperfèâa nyoiff nibus numeris abftoluta iuHida, ^uam ^uierit ade ptHS,cre]cendtftneinfaciet, ht idempaulopoft dicit: QMtquotergoperfedtiftumus, hocftnti^' mus, H/c Hides eum eftft perftediumfted pofteriort ilia perfeéiionedn quam cadit inerementunt. Pro fam quoq^ author es de perfediione aliter aliter loquuntur. Cicero in libris de Oratore,de/t derat oratoremperfedium. At ide inlibnsdeCls , ns oratoribus, Demoftbenem plané perfê£ittgt;r*^ cit his uerbis : Nam plane quidem perfecium, if I cui nihil admodum defit, DemoJdbenemfaetlédi' i Xeris. Huiusdidiinddionisperfediionumip,»'^' I ratio magnum errorem peperif, Qjudam eitu» j

Hiàxnf no^iJpr^cipere Htfimiis fer-r*^i,Çir n«lîur« urne» ferfe^nm lt;nbsp;ut ipfi i^Hiàertt interprrtintur)uiiiednt,putant illt ^^gt;t«isQfuiflfprceceptit Ht pr4fjîfntHr:Mf c miru. flt;w eniiM perfeSii onem defcribuntjiliiit propemo lt;iMgt;N ifi pol«tH Df!(W £•lt;J;t, Sed 4«d(d«t loquetent - CbriîlMt«; M4iore,in^Kitgt;cf’‘tîiflt;lt;ff pradi' ^■lt;5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß ^KiJ anmamßtam amicorum fuo'

fumctufi impfwdat. Af^wi milliitMurty-îMm nitim fH4iw pro Cfcrifto po]«erK«t. Quid Je P 4HÎo (lic4m? (jHi non folùm pro «micorum ,pd e-*ilt;mproinimici(?imorKm IndtforKm ßtlute,opt4-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«fî Cbrijîo ipfo infeliciter priwari? P4ti4mMr

I igitur taliHot bominnm charitatem perfeciam ap-pfll4ri,(j«lt;(jjMij tfdbuc crefcereualeat : ne Me «os Spirit MS f4nfti more lotjwi pudeati «ÿ* in Merbis fi' ellesnospriibeamui,dugt;nmodo de re cons^et.

(«per Herbis : Qy.« res crinfecT in uobii uera c(i, uidelicct tene-br4s pr4;tertrc.

Quidam perablurdc conuertit,Videli tet tsnebras prjeterirc : quafi fcilicct «t* ' ponatuvriaÎMWf.

Ilt;4- SEB. CASTELLIONlS b« lofjitHwis funt hceciï^oMin praceptiotiem U0'‘ bis firibo,qnte res ü'infeamp;' i« «obis uen efltxi' delicet tenebras prie[erire,iami^ uerum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

ptrere, Horum und cum fetjuentiKarbitror bac eße fententiam: Noua res eft,noua lux oriens,ui' deliceiChri/lusiidquodamp;'in fi, hoc eft reuera nbsp;nbsp;;

uerum eft, nam uerè lux oritur : amp;nbsp;in uobis, nam uobis oritur, quippe qui earn admittatis. I» iwpijs 5«! Jf m hocnonita eft, utpote qui claufts oculis lu cem hancrépudient, itauteis non oriatur, l^itut charitatis de hac noua luce nouumpr^eceptum uobisfiribo, cdrnouum uidcHcet ut uos inter uos ametis, non quia id nuU' ippeiietur. ^uam anteafueritpr^cceptumtfidcumnonnifiiu clara luce uerè perfj^ici potuerit,(ir tenebntaute Chri/li aduentum mundum occupauerint,nouum appello,quod nunc demum uerèperftiicitur.

Hifc funt quic ille in mea Noui te^ameitn translationenominatimreprehendit. Superftut duo loci ex Veteri te/lamento, quos ab eodeiti iH libro de Occidendis hxreticis reprehenfishue^f ponam^Vnus eft Exodi jz.quiftc habet: Expiatt hodie manus ue/lras loult;t,quas in ue/iris flip 0* confanguineispromiftuècruenta^is. lîicmeam translationemreprehendit, quaft uelim,pee(^ft , Leuitas in ilia ctede : id quod mihi nunquam uemt in men'

'mmttfW. SicfMim jïmpliciterintellexiexp'uiti'}' Exp.'uioco» nemillim,^KomodopHnt4lilt;e muitte in lege,cunt P®quot;’' iulxntur expilt;tn,£y 4J ueljgt;erS ufyimmundi efjèt ^ui wortuwm tetigfrint, dut rem äiiciuam immune Mnt,amp; mulieres qutefunt in men/lruis,O‘lt;^lt;(te^ n in ijKilms nullum eft peccdtMm animte, fed tan^ tim externa corporis pollntio, ^ute externa purb ftcatione fxpidwdd fit. Tiilfm fgo intflligo bdHC fxpidtiottfm Lfnitdruw. Talisftt exp’dtio ft idw Num. îi. «biMojes milites (^ui MdJ.’dwitdS Dei wjf« occiderdnt ■) pc dllo^«it«r; Vos dutem extrt «fr-dfeptem dies m'dnete : ac ^Mic««lt;J; cccdem fe^ ciftis, aut occifum tetigiftis, e xpidmiwi tertio diCf ÄtiJ; Jeptiiflo. Hic certe uerbu nbsp;nbsp;expidndi in He*

lgt;r(«ü,irtfimiliirrtodrg«mfnto Quoddd nerW impledi dtti„et,^KO in boc Exodi loco «tit«r Mo* JfS,JcioIniplere mdiws Hebrdico more dici pro co fecrdre matiMs.fed cur iubentur eas bic confecrd* re, nijî lt;|uid enmt fdnguine projdndtlt;«f Ne^ne f* niinijs dßentiri pojjMm ,^Mi earn Jententidm per pr«teritHm pluf^uamperfcclum coniiertendS pu' tint, lt;|H4fi Mofes dnte crfdem Leuitis i«J?iJJet «t confeci'drent mdnus fuds loH«e, boc efl, «t (uKin ^«ipj; f li«m nbsp;nbsp;jrdtrf m occiderent : lt;jult;f res pro

« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtmns., id pro fiicrtßao htibuumßiifje.non cwut

nit ei rei conjecnndi uerbum. Nei^ enim fierifï^ Cando confecrantHr mtnus,/èdante facrif^tium, Mtfacra fint ad rem Çacram peragendam. PriCtt' rea cur h^c uerba ante cade pronunciata dican' tur, nulla caufaeji, cum poft ca:demamp;pt»^^^^^gt; fir optime ^uadrentjUt noi interpretatifuM Addei^uodita redudaret in Hebr^eo partituU ■'S.

Alter locus eft^um.t^ his uerbis : Qu/ data operafecerit (^uidelicet coi.lralegern) loM deftiicatus eft, defuoru numero excinaitor : niam louee di^um contemp/it, eius^ pr^ctptuiii niolaiiit.

H/r translationem meam reprehendit', i^uo' niam uerterim,Dataopera: quod Hebratce c/î,'« manu excelCatcu uertere debuerim,per arro^i»' tiam. nbsp;nbsp;Ad quod eoo reftiondeodn manu extel'

In niinu ex- ft, Hebraifmum efte, quo indicatur aliquidui ^cbrLilhiui’ i^tdio ahquofteri, ut cum excrcitus per alienosft' nes inuito domino tranftt, Itaq^ turn milites nuUM extollunt,hoc eft,eltto fignoinccdunt, Siclftt' lit e ex A egypto migrafte Jicutur in manu exed' ft,£gt;cod,i4. hoc eft., ma^na manu, auda^er, amp;* iir,lt;itis Aegyptqs, eodemiy modo Deus eos edu' xifte dicKur^ elata manu ; quod certè non poßis conuattrti

fO««frffrf,pfr lt;rrog4nn4m.It4^ hicHeinijmus pre conditione loa transferendus eß. Um i« iHo MopJ locoß (nnsfer^s, per irrogxiirnn^iuo OTnt.'ftcommod«, Primi(m,lt;j«O£i «rrogxntidpOquot; left fjje et um in ijs nbsp;nbsp;nbsp;per errorem commet tHH/

tur, Paulus Cbn^H perß«jüebätur, cer' t( trrQijinter fie iebi«t, ^ni contra (limwlxm recal citrMret,?^ CbnAanagemem conlt;tret;(r extir* parr.jfjIgnoranterpivifpatjUeo^ et data eft ue' «ia. liaelpt Mofis Hih'JIo incpt «^vjwód infecundo wembro cadt-mponrret ijMlt; tnprimo. Akcruirt ffi, ijuad in bac 4iuifione non poneret eo$ lt;jj.\ de--lt;iifa opera pecca-îent, cum amen (y rei ip’a boe poHJettö'tHemM.o/esirteoilemlib.cap. 3$. boe ilt;(em argHmentum tratlans 1» a( jbs, ^Kod bic trlt;lt; öat mjacriJtcijSiapertè duo bac gener apomt bo miciJiorum, Mtdelicct unum ^Mod jcienter, alter« ^«oi infeienter patreinr. hc lt;juod bic dicit eïa* tanjanM,tllic planius explicans dicit : Per odium, lt;wt ex tnjid'ps, aut bojïilitcr, aii^uem percutere* quibas «erbis Hebraifm«m bunc plane expficat, ÈH igiturflata manupeccare, dta open pecca* re, i^Hafi fflanitm exfolias aduerfus Deum, eo «ftante tarnen perrumpas : (jua; jignijieatto (1 no« tota f s^rimitur bis uocibus, data opera, at cer ■ è

SEB. CASTELLIONIS exprimitur tota hac uerhorum complexione-,D^' ta opera peccare. Hoc Germant ({icunt,ni^-^‘^ ligklich Jitnciioen: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hac Mee ututur in interpre

tationeloci ilnusad Heb, to, ixxo-ius ye^ •snevovTiiin/hiiSi^i, nbsp;nbsp;hune locum citant initiarÿ

ne huius quehicira^amus loci, Num.tj.Sed ob' ijeit, hac ratione poenam capitalem in eos ontnef con/iitui,ijui feienter peccauerint: id t^uod nonitt eft, Now enim agttnominatim hoc loco Mofes de peccatis capitaltbui,au[ non capitalibustfed dep«' tiiendts, aut nonpuniendis, Nonpunienda antem, fed ficrificiji expunda,docet ea ijua per imprude tiam commifta funt,etiamfi ftnt alioi^uinperfteä'^ fitalia, cuiufmodi eft homicidium imprudenter co tniftum. Punienda autem, ^ua dedita opera coni' tnifta /unt, Sed^ua pcena quodi^ peccatum pn' ttiendumftt^aliunde difcendum eft, ubi non deft' aific'tjs I ut hie ) fed de pcenis leges tradie.

Qjtod autem dicit Mofts hie, eum ^ui dedita cperapeccauerit, effe eapttepuntendum : idin^ ^mum eriminibus locum habet, tjuttalio^nin ct/^ pitaltafunt. quafi hoc dicatiQua dedita eperaco tniffa funt, punienda funt omninoi^uod ft capita' lj4funt,nihd de pcena remittendum eft,nullo ennt faeriftcio expiatur maltcia. Q^od autem

fer trrogatiam etiam in re minima pec eigt;ieri[,eum effe capitalifuppliciopuniendum:ego ''ontß'entior, Ntfm etiamfi quisperarrogantiant (non Jico deljgt;eéïu 4Mt o4io Dei, nihil enim tale ferunt «erbi« Moƒls) Jêruo po dcntem decußerit, f^onpoteft grauius puniri, ^uüm lege talionis» Et ^«od jïeri potuifje pKtJt ut 15 Sabbath«)« «iolaneratjbac lege non teneretKrp’IitHr. A«t fi”’ feiens pfcclt;Herlt;t,4«t inIciens.Si inpie«5,n3 fuit occidemiusijin lciens.,fiiit occidedus.Sed ^«4 Itge^illa'ne nbsp;nbsp;nbsp;inbet Sabbatbi uiolatores interft'

cii Sane. Sed habet iHa iex exceptiowem. nam ß infeiens uiolaffet, nonfuißet occidendus. f «it er' go occidenduSjBo ^«ia fabbatbu Miola(]ft,fed ^wi a (eiens «iolaffet. Akiit oftedat iile,ƒ a (ege pent oc eided«5» Neijj uerö coiefl«s eft in carcere(_ «t i* pfe opinatwr) ^«öd Wofes no de morte,fed de gene re [«pplicij atnbigeref. id lt;juod ex eo Hidetwr appa rere,lt;|HÔd D e«s no iubet eum lapidari tantàmjed difertè iwbet ewm mori. NeijjproptereaMofes no «oboeDeioraculore^uiredo fecit iniuria maic* f atiDei, Cum enim eßet homo elemctif imM5,n5 i eft mirufi ad findend« noiio exeplo fang«ine tar dus flit. îwerat ad eitndu in Aeg)'pt« tardus, 1 Kt ?ir G edeon ad WMadendos Madianitas.

H A C T E N V S ei uel coftfeßi /iiinUS iu/ïè,Hel defendimus i^uce iniis^è reprehedere hu ps eß tiie in tra’^letione nOi^ri. Snperell,«t ^HO' ftiam ipp in Prj-fgtione juapetite Kt de errui^ ftf^ ' in his cjppermulti !inê credit ') cSdidè «'nicè manettur. hic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inpirtefun^Mnr off

CIO, Çluid ftipfe Ie co)Texerit,giudebtmusduai tip. itrc. Sin mnus^tamedujbus de cnußi operii' preeiui» fecero. Primilinyi^Hod dia/tijei ttit' ex pitte pertinent ad trisnslitionis meade-fenjlonem. Q^ttmKisenDn ineisnenotnutitiiti , ttun reprehendit^timen dKitentn Enfru, ««t nbsp;nbsp;nbsp;'

terem Interpretern, iHt ifios in eis reprehëdit, tut i ib eis diß'entitjin qttibus epo cH eis ientio,w^vo' , ^üeundreprehendit. Altera'iufi efl,^»ódeX' j pedit'homines autosßeri iduerlùseos,^ui alios jp j JitmnrfMf. Nullis enim periculoßus | credi tur, ^udm damnatoribus, Annotabo autem Hon omnes etus errores ( nam opus eßet nirnis bn ^0 libro:(^e^omeos libentius corri^o,lt;paaiHalie . noy reprehendo ) ßd nonnullos ^uos obiter, dum me defendo,animaduerti.Tantiim in Matthaipri mis aliquot capitibus paulo eum preßms di^

ß;Ktiam,ut ex ijs conijci poßit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

PRimiim igit«r,prater toties geminatos nro* reSj^HOS bdclenns in me defendendo demoz ßrlt;Hi ( ««tn «îterKin male reprehendit,erro' «eriutidnteponif, bis errdt) bof in to in uniuerjum reprebedo. Scribit in pr^-f«tionf,fe« ViiII«, Stapulenp, Er^fmo, crfterisï^ priptoribwsiw ƒMlj]e 4diHtMm,«t fiiîUcxcipias «b 'tjs ej} mutHdtHS, reliqiM non it« miiins p«^ ginis po{?int comprebendi. lam ß de bis non mni* tis plt;gints detrabas eas ^«as de Origene, de Era}' wo, de me ö* aipjs maledicendo confnmit, erwnt etiam paHciore$.de ^«ibus porro fi ea detrabas,!« e)Taiut,perpa«cæ fane Jiipererunt. îratj; co f«ltins,mfo iHdicio,|èci}]tt ,fi pawca lîlafHajeor' jum txcudendi curaßet. Akerutn eß, qwód inopcrenonpr«ftat,^«oddicit inprrffationc. Di cit enimfefe fingulaGraeca «ocabula code m ubi' que modo expnmcre conatum, nifi cum dwerfa i jwitfignißcatiOjaMt peculiaris aliquaratio incidit.

0* »lt;. alibi, iram ; in Aft. igt;. excandejccn' 1 ti«m,cumtamenfiteadeinnotioat^patio. Idetn ' dicû de Kerbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de ^«o Jùprà diximus

Luc, t,amp;altjs,au(ekicetiumer4renon eßnecef' farium. Idem ttominibui Hebrceis,(lHit decH' nare non uult, ^uia Spiritus fan^us non decline!: idem tarnen nomen l(raelis déclinât Ephef, 1.12' fKfft ibi Paulus no declinet. Et brff in uniuerfM

Miff.I. i.Kfrtif, LifefrgeHfrifiowt.DfitiiJf Cea«r»tio. tetter catera annotav.Vocabulum^nerttio^ retinui, quod optime uideatur Chri/îi ^cctepKlt;igt;* triy exprimere, Atqui ego id uidere nequeo. na ß efi idë liber generationis,quod ipße reële docet, hoc nihil ad braum enim illud non à carne,fed à nafcendo dn' ëium efl.Ne Latinum qutdem generationis uoci^ bulum quicquam habet cum çvrcÿxw«’« cij : tam^ de omnibus animantibus, quant de ipfo Chridio dicitur, Itafit, «t qui me in ipfoprotinas uedlibulo impeoi/fe uideri uoluit, ip[emec inip[o protinus ue^ibuloÇutprincipio in Autoris M' cabulo odîendimus ) limine (_ ut hic apparet) impegerit.

Verf. per Ewiwtferô quant inepte traf tulerit,cuiufuis eruditi aures fatim iudicabant' ^bu'ia»”* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ainnot, uerftz.Oraculi uocabultun

Prophetie,«lijs'^multisîijMïfomnirtfKeîfpP^T* tione cont4min4tlt;t, T4ceo,^uô J or4c«li nomme ipjemet Mpts eß in «erfione fHaRom.î.i.

^^erfMi«,m4lètr4nft«litgt; A‘ bimulis Ci?* mje/ A'bimuii», rioriÙHS.Ne(|ue enim intcrfecit Hetodes pueros

\ {erioresueronMllicffepoJfwntimp^f^Squot;^*^^^“* j t«4s: ^ttod inbdc ndrrutioneno quadrat.tfr enint 1 Hebraifmw, quern O' nos in noftris in bunc locu I Annotatiombus declarauimus'. ipfemetUebr« \ cis uerbis rité exprimit,L4tinis non Item.

\ Cap. 5.13.VtconculceturCffibcftfalinfattu inno»;«« \ nbsp;nbsp;turn') ab bominibws ; ipfe uertit, ft quibufuis, non

\ bene. Eß enim ’.ocutio «uloatißima,quale eß illuà 1 quod ipßmet exErafmitraslatione annotat GaU \ licum,des gens.Oipfemet pofteaMatlb.145.ttl \ todem loquendi ^enere uertit, V t ßieftetur ab bo t minibus./\t£^bunc Eebraifmum O Galli per on, \ quaßbom’.[i«elon,quafi? bomJioceßbomo'.O*

174 see. CASTELLrÓNiS , Hoc uocabulum cum no modo Greed omnespri^ ftorei rctinnenntjrd uulottei quoi^ lin^Mrum igt; diomeita, niminm certè eft delicdtm ejui etufus eß expnngere.An autde meheecfcribatjipftuiderit. ï,go inmeii transldtionehacnoce ßepetißn fum, Ö^od dutem in hoc ftmilib, locis nf.ii no fm Me uulgdta ^uidem idiomata uti ftlent.VertmitC' nim GdIh,En tierité:Germdni,i(Oe{rlich,

Verft zi.ftper uerbis UlistAudMs ^’^oddi' De sccufan- ^timftantiqniSjNonocddei.’^Hiftjiiisduterfioc' dis.ounbus. ciderit,tenebituriudicio:fcribitheeenerbatldeigt;i Ualet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'ïsiu-, ^«oJeft,detmuiiS

efto. Hzc certè uidetur Cbriftus no modi ddione ddre dduerfts homiciddm : fed Mbere,itt dd iudi^ cinm trdhdtunnon ta ut de ipftus iure difteptetur, ^uàm ut damnetur^ In hd uerbis multa lunt,^iiié in ius uoco. Primiim.^uid ir« uertit in tsi»,hoc eft futurum indicatiui inimperatiuum:idf; »onfie Ilim contrd uerba Mdttheei,ftd etidm contrdftiH ipfiUs transldtionem,qui per futurum trandlulerit) Tenebitur. Picne quisputet infcider ab eofadid, dUi typographi errore effe,ter ufus eftimpenMO'-uidelicet Gr^fff bis, Ldtinè femel, amp;nbsp;imperitix^^ hue po^eaiubendi uerbo inftper cofrmdt. de illud in ius uoco^quod iild uerbd Cbrifto trtbxd

)juodf?ringt;leejl,ac fifide JU ^uc^jtrihMdS'.OcM lum^ro Of’ilo, 527* Hf«;?’” pro denre. aut iiU;DiIi* ijts |»roxtn5» ï«Km,ö' odio babebis inimicu gt;nbsp;wn«* füir. Eæc omnii «nnlt;^«is iéia fwjp ,Cbrifli ufr-’ blt;«perte drmonftTfru. ,Tertiô,etiairji eßfttt il lawïbtCbnfii.nöfatnciccirfO iuberft bomicidS d iudiciïi trabi’.cjwa ijwdc de re nonibi! ppr à Jcri* çJiinu?M.attb,i. paper werbo ':,^ïC(r‘«i'y|i«'/’'(riiu.

'Vfrja^.giTTo'ft.’raièuertitNe^uado'.ftma'ie rejirebêdit qwi «CTtüt,’Neforte.fß emm Hebraic« ^s.i^uocl (blet Gr ceci (xMnoJtuertere.wt Gen.j.et inpmtis alt(s locis.sir figni icatNe^awt Ne forte: «ec IxbctHT in (o ulla teporis ratio, «t (it ue ned« Ne^Hando.ltat^ ipfemet in cap.is.ritè uertit Ne.

bet.Sed optime uertasjam habet,aut lamrecepe* rut.atlt;^i»b3c(entetiamnos Gallicè traflulimus. ï-jl enimbcecCbTi(li(ententia‘. SimuUtores-c^Mia ^loTi« (uce gr atia pauptrib.beHf faciut ,gloTilt;« met cede lambabct.Qw uerô Dei amorebenefaciut, timçrcedeMfuam noTidübabent,(edhabituTi (unt ftli^uattdo^

ah^uando. Atij^ ita uerbiï hocpra/ens ip/emftiil Luc. a.ger prateritu rité Hertit,Retuliflis mette' demueAra.iirin Annotât. dicit,iameßecofe^iiii toi. Q^n in Plutarchi loco, t^ue ipß' adoucit, eadë efl^uam ego dico,uerbi (tTrtj^^en/ttotio.ijne locuj^uia inßgne continetjententiam, amp;nbsp;ifgt;fe enin fiofatis bene tra/ïulit,conabor ego trësferre.Snnl

Ù7riyet,Uj^ tstK^ßHerlcey vh-rû Tt^t tvs : ttAvos^KCt)fÄiÄo(7rii/,o({tuj'n’ny^ta^'^^ ' TratHKiit si'amp;i/l®'.H(ec uerba iffe ßic trauiilKlit!

Qui enim hone/iatem illam ac decus nuptiarum al^exit,déclarât ßefe non liberoru,fld uolxpti^ gratia muhens conßuetudineijuaßuifle', ita^ cedem ßtam refert, ne^ ßbi lus ullum reli^xurnfi citeos conuentendi,^ui exeo concubitumttißtüi

er infamiapotuerim. At egoßc trdâulerctQ^ etiim mammonij hoHe/îatem negligit, ( ^uißcortatur ) oßenditße non liberorunt,^^’’^'* : ftatis gratia cum mullere rem habere,iam^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

cedem fuam recegit ( uidelicet uoluptatem ) 0' fibi ius ullum reli^uumfecit natos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

«P, fis «Ktricdtio«is debitum exigendi ) q«tpz pf ^Hibws ipptm napiprobropum f^eccrit.Lolt;|Hi» tur dHtem de iege Solonis,lt;j«4pnxit,W ex merez trice nati pâtre m alere non cogerentur.

Vcrj'u 4.in«erbis, Si rennperitis botninibMSHomin« empbi|«n nefcio lt;|«4m ejjé putat in nomine Ho- Htbràir-minibus, nbsp;nbsp;nbsp;nulla ejl. Ejî enim Hebralfmus, pro mus.

Alijs,^Hi52j'alibiji!epe,çiznominatiininbHl«s cà* Çttis uerf.x.«ar 18 .occumt. Dicunt ur enim Homi nés,pro Mi^bomlneS '.jicutlinguis îoipui,propere

\ Nerl'u 15, in uerbis tilts ; Si oculus tuws ma- ocuius m»‘ 1 iHsfueritiQ-c.putatdeliberalitate Cbriftianaa, \ (jyccwlmnmalum de (pwauis uitiopt cupiditate \ nbsp;nbsp;dicitîir pmpliccm oculum uocari liber alem,mali-

j^iciât, atij^adeo (puiltberalltate alterius o^enda*^ turMibluerouidetur O àfftpp) O* àCbrifttmë te di^iderf. fl jetpÇo cpuidcm, in eo qubd prauum oculum interpretatuï uitiofam cupiditatê,^' mox illiberalitatem, Size. lt;^ult;c plané diuerfafunt. nam llliber alitas,O' cÄtera lt;jult;e narrat,non Çunt cupi-

1 ditas» K GbriHl mente uerô,cpuôd lt;^ucc ille de ui* tanda uiStus folicitudine dixit QÇicut ex toto ora-.

\ tionis tenor e apertif imum e ipÇe de alÿ mter gt;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m preiatur»

qnu locus hie efl coonitudi^n!flmus,tentiihi' mus enucleare, Doc«er4t Chri/lus, thefaurutn flis ejflin ccelo,nofj in terra con^erendumSub' iunxit deinde: Vbiefl thcjQnrits uesier^ ibt erit amp;nbsp;eorueflruin,Vbi cor uocare uidetur animi inten' tionem amp;nbsp;intuitnm, tj^naleefl Hind Terenti'plani' dndum animus eflsn patinis: hocefljAnimuinin' tentmn habeo in patinas. Ojm/i hoc dicat Chri' flustSi animus ue^ler intuetur in cce!e/lia,inctx' lefltbusefl thefiurus uefler:flninterregt;^ilt;t,iil terre/iribus. Subijeit deinde : Lucerna cor' poris efloculus, hoc efl: Qjtod in corpore e(l ocutus, id in animo efl tile intuitus. Igitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

adfhodu in corp ore-fl oculi/unt mudi, ideot^per^ flgt;icaces,totum corpus in luce: fln immudi,ideo^ cifcijin tenebris uer/atur:itain animo fl in a^t»' do intuetur homo in ccele/iia, totum eius aüioK''^ corpus in luce luflicice ueflatur : flm in terreHriit in^cenebris iniufltcice.lgitur fli lumetuumfloc efl, animi intuitus ifle, qui ammo tanquam lucerns queedam uiam oflendit faciendorum') tenebri ; J'unc( hoc efldn opera tenebrarum inrueturflpfl' j met opera (quee per JeJitnt tenebrarum) longe t' j runt tenebricoflora, ficuti fl corporis oculiisflt

D E F E N S I O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ræfHJ, iplum corpus, (jHodfcrp alicquin non w* Jff/ntiongecifcwy. Exemplum. Si quisqutC fiatjDeiciufifacit,in luceuerfiturtfin op« «M ja,in tenebrij. Quod idem de c£tens dicere li' cet.Qui pdwperibenig.'ièfrfcitjDeo «t pUceatjirt ÏHCf cji'.tiui Kfró,Mt U'idem £ilji eomp4rft,in tene* bris uerjatMr ambitionis. Bjï autem animadwer-tfjtdum in illa Cbrifti ƒlmiIitl(dine, remipjam cü

\ tiSjCum interim animos rapinæ plenos b«beatis;id \ q^uod non minus abjurdumeß^^wam ft quispoculi extfrioramnndetdnteriora non item. Atij^banc lt;|uo(|;jèntentiam non intellexit ifte, peut ex eius (ifpereoloco Annotaiioneapparet.

Cap.y.vy.ffct’nÇoy d'tvtTgOt’maleuertttPu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A'«'

tremaTborem,ma’ie^j;Teprebendit Metercm inter* JV’i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘‘

«îo SEB. CASTELLIONlS nosß'U^usferÜt,utapparet in maris, tnuuii, Itaij- uidetur orx’n^çiy hoc loco ficpofuCf ut in Germanica lingua faul: ^uod cum alioi^utn puire fignificet, pro ignauo aut uitiofo uiterdunt dicitur^dudumforlaf^s à tftxùh©^.

q'LÏCam prctatur, omnibus (celeribus (yflagitij^ addi^os hcmines^^Jcnbit hac uerba: Óicimtur operari inûjuitatem, ^àChrii%reijciunlur,noiiuiu)to aller o fcelerefun: contaminati^fed ijui banc ne lutartemfaciunt,ut fcele/iè agendo uita tolèrent, Dei nomme abutantur ad quee/iu, ^uo cupiJi' tatib./uisfatisfaciant. Hiec/ùnceius uerba,jni' bus mihi uidetur (fi modo dehabituloijuituryß' cut antithefis o/lendere uidetur ) nimis latamfalu tis uiamfacere: ^uafi Chriflus nonreijciatfcele' ratos,fèd duntaxatfceleratißimos,. Enimuero lo gè aliter lot^uuntur Sacne litera,^ute etiam ebrio fos excludunt à regno Dei: quorum tamenonnnl h certè non taies funt, tjuales hic defcrihit, cova/jitaifdicojtmplicitereos hic appellari, de putbus dteit Dominus lohann^^ Qwi Ultiofa egerint, reßirrediuros effe ad frpph' cium,VbiTBe eptwàx To^âfcu/Txs uocati^ma Matiheco dicuntur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7(111

«onjôlàm pinä;ißinii,feJ ettam pn£ti: ßc ab eodc excluJutiturnonjblHmfccleribMScontaminatißi* mi Jed ftiam contaminati: nec ßoluzn (|«i omnibws autplnnmis ,fedetiam q^ui uno contaminati fwnt.

molles,nef p£edicones,nec fures,ncc aHari,nec e* brioß,nec cottuici4tores,nec rapaces diHinumre* gn«mpoßidebnnt. Hiccertc deßngulis,nonde uniuerjis pcccatis lo^Kitur . tt lacobus etiam eMi« (pui in «n«m Dei prlt;eceptum peccat, exclu* \ dit’.perinde ac ß in omnia peccaßet.V t enim cor* pHSijic^yanimaiUnopeccatonecaripoteß. In* terßcit alii|«is fuum ipßus corpus fola luxuria, e* tiafi [it 4lio(|uin fobrius, benlgnus, liberalis Rurjiis aliMS [blaebrlofitate,ftia|'i }'it alioipuin cA' ßus,bcnignus,liberaliS)lt;irc. Sic ßt zsquot; in anima, ejicj^; bfcc uerè mens lacobl.Lo^uor autemÇnc lt;^uis forte me calumnietur quot;) de habitw, non de A' ftioneiboc eß Ç ut unum pr o omnibus exemplum adducam') de ebriojo,nort de cbrio.

Matt.io.xg. aTToKlway trucidarenonbene àjtaifivKip trSsfert i meliusl^traftulerat uetus interpres Oc* m î cidere.

t8î SEB. CASTELLIONIS adej'e. 'Eftenim propriètrucidtire,oceidereicii^' qnod Gaïli HOCdfjt alJommer.Gracum nero «S' K/eye/it latins patet : nbsp;nbsp;ChrißunS de fila iriwi'

Sedianjwe t^det huius honiittis errata diH' gentiiis perle^ui t necf-enitn hoc Jcribeftdi^eitere dele£ior,id onod ßtis oFredi in ipjoprotinus mea^' rum in Btblia Annotationum imtio: in ^no profe[' fus fum^me nullius erratum ( niß res coveret ) re'^ feilere. Et certè in illo opere,fi in al'ijs reprehettoe dis in^eniofus effe uoluiffem,infinititn errorußl' uamexaliorum translationibuscolli^ere pomf fern: amp;nbsp;nunc in bis decem Matthxi capitibiis ( auibtis tarnen plur.ma, quæ merito reprehenJete potuiffem ,prcetermifi ) q^udinprolixtim poßin,/' res poßulet,ex toto eins opere confrere errornnt librarium ^fat'is oßendifc meffero. id t^uodidto feci^ab isloprouocatus, ut (ir ipfe trabe ex oculo fuo eruere condißat, cteteri taliiim hominien' autoritäre decipi definant. N am ut hoc fciat}tr,et rat iße flt;epe non folùm in uerbis Ç id quod minus perniciofum eft, ó'ferri facilius poftet ) ueruine' nbsp;nbsp;I

tiam m rebus, amp;nbsp;quidem grauiftimis : amp;| çrorttm autborum nonfolumjcntentiasftei

«frtifrrori ßio torquendoferuire coglt : tjui^ ^'-'’’tiiiijsmiiximèerrat, inquibusinmemtximè iXKthliir. id i^uodplanufacerefacilè pofjum ; f^ii^enns nonnuHit exparteplanumfeci. Sed ut pr^jèntia, de translatione ex profeßo a^miis. QK^d lt;4 res attinet ■, multa alihi in me tnhilo ue' rius^uam inhac translatione fcripßt qua ont' tiia dete^etjiio tempore ueritas^

lam deinceps ma^am opens partem uno Çaltu frictenbo:^ à lohäne exorfus^auculos de muh titerrores annotabo.

lohan.t, uerßi z.pulcherrimum maxm^ mo Crcdcntium Kentilocum deprauatjita conuertenstQi^otquot iutemeum acceperunt, dedit ets banc dignitatem utßlij Dfi ßerent. enim efl pote/las, KKflt;JHiim4ig«it4;:tf«t citetlociim.Sedpropterfen tentiam fram^uerbummale interpretatuseft.f^S uultenim ut ChriRiani babeanthac à Chriüo po tffldtfm;^aoc{ ^wid eß aliud quam Chrisbi bencß^ dum Cbrißiams inuiderel Sfd ob'ijdt,nos d Chri ßo conßqui ut non modo ßlij Det eßepoßimusßt HflimMS, jèd McIimMS amp;ßimus. Quid tum po^ea?

Etiam fii.poüolis dedit ut damonia fijcere, mar' bo5^;fd!i«re (^uellent amp;poßent:Matt.to.Luc» so amp;nbsp;tiMf« ibi dicitnr cis pote/iijtfm dedße^

gt;84 SEB- CASTELLI OS IJ • . amp;idem uerbum c^ua-iixii ipfemetibi rite Mfrtit potedlatent'.cur hie abhorretf cur,(lurn Chri^‘^^ neficium extollere iiult, deprimt? Efl ertt’ti mu»! Chrifli beneficium,^ Deifllijs dignius,bibereli beram poteflatem,lt;juàmflcus:quemadrftoiiu rnie ius efl Dei in homines beneficium, lt;}uôti libéré lo^ qui aut tacerepofjunt,quàm ß fine liberapoteßtt' te loquerentur,utaflna Balaami.

riutSifiu. ^^ban, 1.14. ttrxiu/ftxztj/ uertit commoratus efliamp;tbi annotât,hoc uerbo temporariam eo/no' rationem,non habitatione^declarari.AtqKi 21,3. idem uerbü de Deo dicitur inter homines ht bitaturo: qua certè erit habitatio,non commort' tio. Et ibidem ipfemet uertit,Habitabit.amp;2.Cor» 12.9 .Herht tvx Ktelxcrxiunia-HtUt inhabitet, Et' que fie hoc quoq^ loco uertendumfiùt. Nff oh' fiat,qucd dieit Chrirb moram apud nos temport' riamfuifle: nam nelt;y uerbü proptereafuit miittri' dum, amp;nbsp;eiufde Chrifli etiam Capharnai fuit mo' ra tempor aria, tÿquot; tarnen ibi dicitur habitafle: quidem maxime proprio habitandi uerbo ufcpV' Kutriij, Mtfff. 4. Habitàre enim ibi dicitur homo, ubi federn ß'xit,fiue mi^raturus aliquando,fine ibi perpetudfuturus.

ptapecuniauelit fibiremediumaj^errcï çymedi' eus bis werbis re[ ?ondeat'. Omnis pecunia «juam a te peto,b(fce(b, ut mibi conjïdas, amp;nbsp;tibi perfua-deas ntenibil aliud ijuàm falutem tuam (juærerc, SimeàicHs,in^uam,itarcftodeat,q^uis ex boe re? ßgt;o«Jbeliciat,pecuniame Jieiftam confidentiam, ^uam medicus ab eeoroto ßagitat, ut fanis cojilqs obfec|natur?H4Henus ille. Ato^uinonpetuntlu' daii^Mod' nam premium Cbrifto medico foluerc, aut ^uideipræftare debeant ; fed(|uidipfi facere de want,ad conjequendam uitam ceternam.ltaijue longe apticr erii pmilitudo, [i dicas •. P er inde ejl ac ji (plis cegrotus medico dicaf. Qiwd' nam opus nAf? or«’ mibijaciendum ejd, utfanitatemrecuperem? Cui medicus rej^odeat •, Sanatorium opus eß, ut in me credas, ö* credendo te mibi fanandum præbeas, (juaratione janaripoteß «egrotusi uidelicet per fi' dem medc uoluntati objei^uendo, o* ab t^s abHme do,lt;7 i!^s uefcendo, lt;|ult;e ego prcejcripfero. Debet çnimnon [olùm medicus ,fed «grotus ojjtcio

fungi. Hane efe Chrifli fentctiim, apparel ex fe' quentibus^ubi docet^adfe ueriicndu, amp;nbsp;fuam car nbsp;nbsp;I

Hem comedenda-,Jan^utnem'^- bibendueii^uiueht / efjefaluus.qult;ecerte funt opera Dei: nectamoi

- funt fdes Jed fdefunt,amp;adfalute necefaria Jo cet C^rii^s. nbsp;nbsp;Similiter loij^uitur amp;nbsp;Paulus, JU

fdemuocatrehgione ChriPianamßal.t.amp;ali' ; bi: i^Uie cotinet omnia genera offetorum. amp;iJto fdes appellatur,(iutapdes eins fans atij- radix efi. Nom difimili rationcin Sacris literis porttenoit' ttunt^uam dicuntur pro urbibus, nbsp;nbsp;infrrni porM

fro inferno : Matth, 19. 'srcrAiy'i^it/iiriXjpro flat U renatorum. Sic nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflfontem efe, nbsp;nbsp;i

rcm'’'’eceatö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^.zz.Sinonueniffem,lt;amp;locutusel' |

eouiubcrct. fltn eis, peccatum non haberent ; hoc efl ( ut ipfl explicat) no deflnerent dicere fefuijfe religiofot, nbsp;nbsp;,

plane aliénas a peccato. At mihi longé al'ii uidetitr eflè fententia. Si no ueniffem, non repu J f fent meiatij; ita non peccaffent,uidelicet wf rep«-dianJo. Noenim loi^uitur de ejuouis peccato Cbri flusflddepeccato répudiât i Chri/li,i^ui nonnifi abijs repudiatur ad quos uenit : i^uemaJ/noduiu alibi dicit in eo efle damnationem, t^uod cum . ncrit lux in munaum, dilexerunt homines

lTdSffMgis(j«itni iHceni. EtomniKOCMm fit atum (libil aJiHtJ prifcepti j^iokio , ubi prif rfptum «on efl ■, pef catum eGè non potep: tai’ nli prfcfptMmKenif, feccato locus efje potcp, non cMipaprtecfptijpd peccantis. Simiii moHo lo^mtnr lobann. 9 .ubi negat ctecum illMm natuw, a«t fiHS pjrentespeccaße : non de quouis peccato lo^HfHSjpedJe pfccaw propter ^Kod liie e«cci(S ejjf «ideri poPit. Connenil hxcfentetttÏAcurii di' ilo Sime onis,q«i leptm dicit m mI tis fore df reprippfflMS Lue.z.

Aftor. z. ij, QuoniamnonreIinlt;|Kes cadi' An™»pro «er weKm in fepulebro. 4vx{w, I’olt;^ çP» rsaVdiäü. tna-n, male uertit cadawer. nam ^woeHii^He te Kcrtas, anima pro cadanere ponitHr.

Jif in eo ^uidem loco ^uent eitat Lenitiei zi, a «.Ibienimanitna ponitwr pro homine, Hebraica lofMtione,0' ad uerbum fic legitur : Adanonanij fiufobanimam,ne contaminetnrin populo f'uo, nifi ob confanguineum juum fibi proxtïnum, ob

1 matrc jitaiO* ob patres fuoSjÇyc.lbi ^«od gene* I raliteranima dixerat mox Jingillatim expiicat^

, braifmMSjde^uofcrippmusMatt.io.') boceP^ob nHl!abûmine,^MiKifadefùnélu5 Jùerit, contami'

IÎ8 SEB. CASTELLIONîS nctur.,nifî ob homines cotifan^uMeos,amp;c.ho^Ki' tur emm defunere,lt;^uolt;ij^n»s non anirtiie/edco' taminationis nomine innunur.

Q^d uerô lcribi(,ex quot;Vulg. amp;nbsp;Erajmi trittp latione ( c^ui uerrerunt^animam meam ') mtum eß fè errorem: re/ßondeo,fgt;rimiim non pro[)terett net bum eße corrumpendum : alioquin amp;nbsp;Lueas ipfe effet corrigendus tj^ui Grteco uerbo ufits fuerit, auod ntinquim cadauer ftgnißcat : alijplu^i^' loci effent corrupendi, ex ijuibus no minus jMfH ex hoc nafcuntur errores. Deinde non minus exeiustranslitionepoßiterrornafci, amp;nbsp;guident longe pernicioßor. Cu enim animam Chn^i««' tat in cadauer-ipericulum eft ne ^uis amma Chri' fii putet nihil fuifje niß cadauer.

inftrnum fepulchroiamp;po^iea fcribit, neminem eße nt' thZnu'r- fciathocuocabulo fepulchrum notari. Egowr» S“’ ***«• non inuemo (tjuamuis affirment Grammatici) hoc uocabulo un^uamfepulchrü notari: fed mot' tuorum conditionem,ati^ ßatumßtuefepultorui” ßue tnfepultorum, Itaj; öf ,i« orcum inferos defcendere dicuntur, qui morintitur^etiaji laceant infepultnßcut Efa.t^, uidere licet, bßonut rrxfluribus uerlns dicitur in orcum

JcmcUfJê^d^} (èpttlchru 4lgt;ie£t«j: ttec ufqua fcriptwmWMfni j dli^uem deuemjJeiutpOTtatum fi(i(f(inorcum,pro inÇepulcbru: non rrngis t^uam Inline ad injeros.Mioi^itin tum demum in orcunt Hcnirf dicfrfniHr,^«Kni ppfIirlt;’ntMr,çÿ'ijJôn t^ui jepehrentur: ^Modfjï plppimum. AHde ^«öd c« Chriftws in S^mLoio dicdtwr JepnltMS dejcendip^ |c ad inferos, ibi nwnife^lè di Am guHntnr Infe n a fepulcbro. Preeftaret ititerdum, pr æ fe rtim in tlt;«m irdwisobpuris^locis, Spirituspnédi interprète reliÿojè 4gere -, lt;td uerbum ignotos locos con-' wertere ,c[U4m dum omnw feire uolumus, ueriori

\ Identffloxcffioy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’»•iQ'«

lt;(3 liberalem, cum pTOpriè fit pius aut re.» fefusiuiapparetGrtfcum^exPlatonisEutby pbrone(pui infer ibitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«atn t O' Hcbr lt;eum

cùm (X infnitis pent locis,tum maxime ex nomi* «e Trv'W,boc eß ciconla,lt;juæ hoc nomen ex pie-» tile uidetwr adepta, ^uod parentes fenes alere (fi-futwf.Vndc nbsp;nbsp;Greecum uocabulu cw/Tivr^Äctp»

tpo SEB. CASTELLiONiS lotioncm,/èd doSirin^ profeßione.AJij'-f-ef’gonomultaJiJ^Mabo:tMS Legore ntoNebo,ut nihii pritiudican ajjerenytto-f tum Luciff locum légat : ftatim uiJebittam aptrta fententiam^uti miretur e]Je ali^uem ^ui dubitet.Bt Jane qui tlt apertos locos in controuerßain uocat, uidenriirnon à fäcris authorib.uelle docerißedpo tius jententiam {uam in facros aittores intrudere,

Ro’».i.4. ii^ ’sredU/zxtpro ■sryiiliftXTijUel Ÿ 7r:'di}/jixTQ',nufqua meminit leç^ere : amp;nbsp;tarnen fiC ponitur }(sc[x in cap. z.lt;tkKh crv.

Dt noftrain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.Erapnumimmerito reprehend'tj

lt; hrntiinua- \ » nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;• t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z n*

fiJone- quod cruiAcpvTst uerterit Inptic'ijtSi inßticq facti fumus illiper ßmilitudinemortis eius.Ipfe «frö fic couertit : Si coaluimus coförmatione mortis eiut. Deinde annotât, nos eu Chri/loinunäplantam coaluiffe^ peut 7« a-vficpvTtc.ut adharëtes arbo' ribusfungi,mufcus,uifcu,quod(utinqHitele^at!f' fimuspneta) no PuaJeminat arbos, nbsp;ßqutefmt

eiupnodiyita eu ipfà arbore eoaleßun^ut commU' fit jucco muant.Hac ego fimilitudinërepudio.Pri' rnùm, quia ipfèmet in ea ßbi cotradicit, qui loban. 1.29. rePtèjcripfent nos eße ChriPio per internü baptijhtum infitos. quem locum mox allegabimus

»gt;! uerbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. D einde, ^nia falfa e/K

hpiji enim uinnnt ilia fucco arborisÇ^itntenim ex-tr a ccrîicem, extra qwpiccus arberis niillui ep) feduiuunt excreir.entoquoda, f(odnon magispo fefifticais arboris appellari, qtiàm no/îri corpo' ris exmntenta. Itaq~ fepemortna arbore,amp;por ro rfr torii fucco uitah/amen ilia i(ii(unt,aut etiam iMafcuntur, ccrfè non arbcris ( iat» nullit

)fed lignifucco, autpotius excremento. Hikc P, M nihlhabeant commune cum arboris natu^ n. Po/lrfmô,quia difirepat htec fimilitudo à P iuli pntentia,qua eP:Si cum Chri/îo morimur ( Kt paulopofl feipfum explicans dicit ) cum code reuiuifcemus. at fungis cum arboribus nulla tabs eft commutfitas, PdMlnm hic deinßtione lo-' contendo.

QKÓd «ero Jcribit, Lrafmi interpretationem fiuere Pelagianis, q«i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftri ckw»

Chri/ioconftormationem db imitationeproftcifci: uidetur magis Erafmi carpendt cupidine, quant iudiao fcribere. Non minus enim fauet Pela' gianis ipfius interpretatie quàm Erafmi. Ne interim dicam,quôd otitlintia proprièfimi' litudo eftjUt uertit Erafmus,t^ fciunt omnèi=non conformatio.

6»,^uoJuertit, efieruetur: ueterem interprété re' prehenJens,^ui uerterit,tle/ïruatur : item^^ Eraß mumjeÿ“porrà me,ijui Aboletttnr. Non uultenim hic homopeccatum à Chriflo aboleri,feJ eiterM' Fojiuntu. riûti quo primùm ipfe jecum pugnat, qui t. Pef.4» uerbi ilia ( Qmîpaßus eft in carne^deftitit Àpec' cato) explicat his uerbis: Paftio in carne nihil a^ liud quàm noftræ uitiofttatis abohtionédeclarab Item'q- t.Iohan.uerbailla ( Ecce agnus Dei,qilt;itol lit peccatum mundi ) his uerbis explanat Verba tollédinaturalisilliuslabisac maculéeablutiode' gt;nbsp;fignatur, quum Chridloper internum baptifiium infitis nobis uetus homo moritur-, gf nouus indui' tur^ Deinde Chri^i beneficium plané eneruat, idquod eum multis ahjs in locis facere animaduer ti.Enimuerà ftstldfyà^non edi ener uari, fed abüleri : nbsp;nbsp;nbsp;ipftmetàueritate tuélus ita uertit, igt;

Vltimus hodiisaboleturmors.QMd fi etiam mortem no eneruat,fedabolet Chriftus, profedlô neceffe eft ut mortis caufttm, hoc eftpec catum aboleat,

Rom.yay.uerba ilia. Ego carnatisfum,uendi tus fttbpeccatum^ uj^ adftnem capitis, dicit P‘n(' lunt

D E F E N s I o. »^3 km Je fèip/b dicere in Ori^eneM,Amhro' I JiHm, Hieronytnum, Erafmum, acriter innehitur, f i^ui Paulum dixerint in aliéna per/àna loqui Item â.Cor. »2.17. de aculeo illoqui Paulo datui erat, firibit heecuerba:Sieautem PauluiÇutmihiquigt;-dem uidetur ) trdnslaticiè uocat Tiùj aS^êviiîcci/, lt;^tix jQ-ilicet teli in/lar carni penitu! inßxa eft, ut tam qua ft lethalem quandam arundinem (ut ait poeta)ftiucq cireumferamus. cuius nimirum uuk Hus cogebat Apo^olum,quatenus caro cum /ftiri tu in eo ^KOlt;j; luiiabatur,exclamdre : Non /'4cio . ’ l»on«m quod uolo, (^facio malum quod nolo. I tandemiM-iftrum me, quis me eripiet ex hoc cor' poremortiobnoxio? Htectuaiierbaftintjnqui' t«s quid diuo Paulo tribuas,manifeftum eftmimi rum cupiditatemyamp;' omiftionem oflrcift^ a^io^ Heiprduas:quippe qui nonfaceret bonu quod uek letjfèdfacereï malum quod nollet. Nam certefd' ciendi uerbum de aéiione dicitur. Eft autem lo eus hic magni momenti, quippe cum uidedm mul ' tos huius prixftdio patrocinarifuis peccdtis,dicen tes non mirum efte ft ipft prauafaciunt,cum etiam diuus Paulus faceret malum quod nollet.ltdq;pd^ , tiérisàmetuamftntctiampauloperpendidihgen', I ÜKî! Acprimùm,quiduoceSim^fiîe(lj qu.^.' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n roi

CASTELLÏOUlS ro, utrum animifacultatem, ^ua alit^uid fiu( hond fiue malü auertere potefi homo: an potius eiusfa' (ultatis mctu pue aóiione uitiofamilacukatem di eere non potes, eft enim ea facultas hona^natura-liSjamp;' à Deo codita,fuitijiin homine antepecci' tum.atij’ eadem amp;nbsp;fanéius uir utens, Hxorefuatn auet ad prolem procreandam: nbsp;nbsp;libidinofus abu'

tenSfUxorem alterius ad explendam uoluptatem, quemadmodum eadem oculorumfacultate amp;nbsp;fan ^us uir utens,pauper ê infficit ad eum liberalitate fuaadiuuandum : ijy libidinofus abutens,uxorent alterius adftuprandum. Ita^ quemadmodum uk dendi,ficneq; cupiendifacultatem poßis appellu' re peccatum.Tif ceo,ijuód faciendi uerbum deillit facultate did nequit.Sin eiusfacultatis uitiofam i' diionem appellas cupiditatëftcut omnino ex uer' bis tuis uideris : uide qualem nobis Apoftolumfa' jn Pauio aii das.Si enim uxorcmcupiebat alterius,autdomu, autferuum, aut huius generis aliud ^uidpiam ( He tailbus enim difertèloi^uitur lex)adulter erat,aut fur in cordejik: porro legi legis^ execrationi, Giiit.j. Poc eftpeenis obnoxius, uel/eipfo ludice, t^ui do^ euer it tales non effe regnum Dei pofjeffuros. C^uodfl dices,eum tentatumfui^dlumlt;i^uident, fed tentationi non obtemperajfe ; ^u^racur ten' quot;nbsp;' ■ ■ ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(atiotti

t^tioni nomen impoßlt;eriscupiditatls,aenonpo'gt; fins tenutionem appelUueris ?

Deinde ilU uerba refellent, i^uibui dicitfacere fintilum ^uod nolit.Nafacere eertè non eft ten^ f^ri/ed tentationi obtemperare.Praterett i^uaroj ^nid tibi fitficere ; utrum tantiim cupere ntalum^ tn reueraficere?Si dicis cupere,refeilet te illi uer

: Ego film curnalis, emuncipatuspeccato, No« ^Koci uolofacio bonum,fèd lt;juod nolo malü,. Cfrrè qui talia dicit, tediaturfe malum non folùnt (tlt;pere,ueruetiam reuera exequituel, ut uerius di , tedïatur fe malum non cupere aut uelle ,fèd odif]è, tarnen facere. Qdipd ß Paulus tails e^ rat,qult;ero quod'nam malum exeqiieretur^nimirü carnale aliquid.dicit enimtPgo fum carnalis. S«m£ Ä«tf m f ilia qua ad Catatas enumerat, a' dulterium,ftuprum, impuritas,falacitas,dea/lro' rHm f «îtHi.pÿ cateratqua qui faciunt, inquit,di^ uinum rectum non poßidebunt^ Paulus quide Corirttbios carnales aperte uocat propter lites^ lt;emulationes^dißidia,ßcut fuprà oß:endlmus in 2* Tim. 4. Et Galatas ob carnis opera obiurgans Ji ‘ cit:Siaijj alios mordetisacexeditis.talianmiruin funt Opera carnalium, amp;nbsp;peccato e macipatorum, Qhö J ß talis er4t Paulus, non erat paß us in car^ tt j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ne,«ec

SEB, CASTELLIONIS ne, nee erat eins uitiofitas aboliia, neemortitus uetus homo,nee abluta naturalis labes ae maculat nu-a: tarnen in Chri/iianisfïeri, etiam ex tuis uer' hts paulo ante demoni^rauimus. Deni^- harebat Paulo ilia lethalls arundo, hoe efl cupiditas, boe eflî radix amp;nbsp;fans peceatorum, nbsp;nbsp;nbsp;m eofruólus

ederet mortis, Pratiÿtur Paulus nihilo Galatis aut CorinthijsCanHior. Qjuo'nam igitur iifre eos eeu earnales obiurgat,aut ad fl imitandum exkor tatur,flcut ipfle Chriflum imitetur^An non merito eifltere/flonderepoflunt^ Nos uero te Paule imita murflumus enim carnales,uttut emancipatipeeea to,tit tu:(i^ nofacimus bonum t^uod uolumus yfed malum quod nclumus,ut tu.Qjuin tu te Chri/li p mitatore efle par urn caute dicis, llle enim non tM' lum quod nolebat,fled bonum quod uolebat,faciei bat', neq; à tentatione uineebatur, ut tu uinceris, dum malum fads. Qjfld fl dices te carne quidé feruire legipeccati,fld mete legi Dei, idem nos de nobis rej^ndebimus : neq^ nobis no/îrapeceata magisim^utaridebent,quamtibitua. Certequid Ulis reffenderi poflit, ego nondum uidere queo. Si tu uides,ltbenter audiuero.

lam quee delu£ia carnis ffliritus dicis, uide ris mihi Pauli locum ilium ad Calatas non intelli'

Allo^iatttr Paulus Galatas, c^uosamences ctht.i. ^Ppellatff^ qui Jjfiritu exorß in carnem define'-bint,^ !}i quib. iteru informadus erat Chri/lus: ftoponitt^^ eis hcminutn inter fife contrariorum genera, uidelicet carnalium ßnritualium: Mrorumq^fruóius enumerat, nimirum ut feip' fit explorent, amp;nbsp;exfuisfrufiibus agnofiant Ga ^ft^eyin utro fint numero, efiq^eadem fintentia

ad Romanos ponit his uerbis : Debemus no Rom.». ‘■tfrnijHt ad carnis arfitrium uiuamus. nam ft car' nit arbitrio uixeritis^morituri efiis.Sin ffiritu cor poris aiiiones peremeritis,uiuetis.Hancejfe PdK li fintentiam,facile uidebitß quis nofùam ad Pau li Herba fintentiam affêretfidà Pauli uerbis fintë turn petet,

Haccum ita ftnt,e^o inAmbroßj,Hieronymi, Origenis,Erafmi,Bcrnardini Ochini fintentiam potius inclina, «t Paulum ibi non de fi loqui exi' üimem. Atque id turn ex antecedentibus, turn ex confiquentibus perJficipotefi.Ndm paulo antè dixerat : Cum eßemus in carne,peccatorum perturbationes a lege orientes in mtmbris agebât noüris, ita ut mortifatificaremus. At nunc lege filutifumus, et mortui, qua tenebamur, ita ut fir' Hiamus in nouaJfiritu,ncn in uetere litera. Hic n } «idem«»

ipS SEB. CASTELLIONIS wdemui eum manifefiè de iji }oqui,^ui ah^uitnilo fub legefuermit,morti^;fatificarunt:[èd nunc Ie' ge foluii,contra faciuntnn t^uorum numero erat i' pp. SetjuÜtur deinde in cap.y. eadëalijs uerbii, dum dicit: Igitur nullt iam danationifunt ofcnoxij, qui in Cbrifio lefu, non ctrnis ,Jedl^iritus arbi' trio parent, ^c, Quafi hoe die at: Qm in Chrifto funt,leoe foluti funt,faeiuntq;uißgt;iritusbonum quod uolunt, non malum quod nolunt, JSlam qui malü quod noluntfaciunt, infjfne funt.Qui funt autem in earne, Deoplacere nequeunt. fit uos no efiis in earne, jèd in f^irttu^ nbsp;nbsp;Ciftfraw utrum

Paulus hic in ludcei,an pi/tius in inchoati Chri/lia nt perfina, amp;nbsp;adbuc ex parte fub lege gementis loquatur,nihil in prafentia pronuncio.De alterU' troquidemeumloquifhinc per/j)ici pote/f,quôd ' omnino de eo loquitur qui efl fub lege.

Rom.^. a i, ûFoj/ lt;/S on IttTrtTr'fiiiKiii * V Sti, male uertit : Fieri tarnen non po' tefl,utexcidernflrmoDei.Primàm,quia otapydu pro atei/n\hoc efl c/!cju/xTei/ponitur,alitereon' flruitur. Deinde, quia non coharet flntentiaiut facile intelhget, qui eius translationem rite perpen det. fit ft conuertaSyUt Vetus nbsp;nbsp;Frafmusamp;nos

QmJ tantiim Ifraelitii Jècundum c^rnem trtbuo Paulus ) poßit ali^uis obijcere, me imme'-»forem uideridiuinioraculi^quo traditur ueros Ifraelitas eße non eos lt;^ui ßcundum carnem ,fed qui expromißione nati funt. Ad quod ego ref^on deo : Mibi iHud diüum non excidiße.Jao me' mini ita eße.

Rom. tj. II. locumillum^Nuncenimfropius MSeß (alus quàmcum eredidimus,interpretatur i^is uerbis : P«to àip doSiißimo interprète ApO' fiolum tempus illuddeßgnare quodßdem prceceß ß!,quaß diceret:Olim,antequam crederemus,ßu flra hac nobis eßent diiia. Hane interpretation nem ego non poßum aßequi, uidetur enim Pauli uerbis plané cotraria. ßlt;am Paulus dicit,Qmm credidimusi hie contra dieit,Antequam credere' mus. M.ihi uidetur Pauli ßntentia eße perßieua, N«c propius nos eft ßalus quam cum credidimus: hoceft, quam quum prtmiim in Chri/ium perßde aßitißumus. Pofteaenim, haSienus perßeuerateSf ad Jalutem propius acceßimus.Non eft enim ßdes falus ,ftdßde iturad/alutë, Credere aîit in bac Crederol notioneßepeponituriut t.Corint.3. MiniRriper quos credtdiftis.amp;’ 1$. J^ifißruftra credidiftis, Cal,2..Nosquo/^credidimus in Chriftulelum.

i,Cori«.3. Si»to-ptfi*' a-uv^yohmâlè nertity De/Jgujjis admMrù Nam o-ui/d^^os mw^uam

tidgt;nin^er,ut fciunt omîtes cjui Greece fciunt: fed adiutor, Sedne^at De«« egere^t^JiMtore» ejuod etittmfi ita e/fet, non propterea deberet PdU /i uerbnmperuerii, nifi Paulu uolumus docere lo^ qui. At nunc non (ta efi^etiam ex huius interpret/t done, mm etiam ttdmini/îer adiuunttf^ qui adiu^’ tore non eget ne admini^îro quidem eget. S cio Deum efje omnipotentem:fe^iutoribus uuh u-ti,Itaq;neç^ frumento fine agricolarum cultunt, neq; Corinthijs amp;nbsp;alijs fine Pauli plantatione lt;amp;nbsp;Apollo irrigatione incremetum dare uult :amp;hoc rite amp;propriè uocatur adiumentum.Datur enim homtni falus non ut urtica, citra culturam : fed ut frumentu,cum agricolee labore. Sic Gedeon Dei admtorefl. Vndeillauox : Gladius Dei amp;nbsp;Ge' deonis,Sic Apo/ioli,Spiritusfaheli; Vifùm efl Spi rituifaniîo,^ nobis. Sic uxor apud Mofem uoca tur adiumentum uiri ; E cclefia efi uxor, amp;por ro adiumentum ChriHi,

Z. COr.^. locum ilium , Quandocunq; autem reuertitur ad Dominum,non ritè explanat. Eß au tem locus ad intelligendum Dei /firitum magni fnometttißtaqi nos eum cxplanabimus.Mofes cum demon'

tet^eam uelamine tegebat, quandccttmj; J/raelitas oh^uebatur : ijiiippe qnum illi /flendorem ilhint ferre non poffent. R«r/Hi ad Dominum afcendëSf uelamen detrahebat. lam cj^uod accidit in Mofisfa r'ie /ècundunt carncm, idem accidit in lege (lt;^ult;e ^ofes appellatur) fecnndum ß)tritum,(^ando' euncj-enim legunt Ifraelitce legem, bac eis tecta eftmoc eft, non uident legis my^erioru ffilendo' rem,fed earn camper accipiunt, tj^uippe tjuorum eorda te^a fint ignoranticC uelamine, quod uela' men officit eorum oculis, nëfplendorem illum ui^ ieantf îgt;iihil enim refert utru dicas, eis teëiam eß fe legem, an ipforïi oculos effe teÜos^ ita ut legis fflendorë non cernant ti^uemadmodu in luce cor' forali nihil refer t,utr um tibi fit teSîa lux, an ocu btui teëii fintluci.At ciuandocunq; lex reuertitur idDominum^hoc e^i,i^uandocunq; fecundum ffii ritum intelligitur(efi autem Dominus is jfiiritus) iJetrabitKr Heldine,boc efl apparet fblendtfr legis, Ht nos ij p«wMS earn fecundum f nritum intelli ^mus'.qui cMtM Jit ffiiritus Ii|??rtdtis,r^4J;f nos li' bfros,itd Ht iam iugo legis amp;nbsp;ig«ord»tilt;t liberatif ueritdtis ipy^usffilendorë cernamus. Hu/ic PhhIi JfHîentidn» iïcexphcdtetintnisdHehiifie fuumiii

aot SEB. CASTELLIONIS Chnßo pitre in fûts fcriptis uocitat : id ^Hodfiio haudhone/iu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pâtre bene fentiente aißidere.

z.Cor. ^.in loco illo, Siue adfumus^ßue abfr' tnus:iniqnè reprehendit ueterem interpret? E' raßnum;amp;‘ ntiiè uertit iKS'ny.fiy migrire,lt;}gt;iigt;lt;i uerf,6, uertit peregrè ibeße ; cum tarnenßt ident uerhum,amp;eademnotione poßtum. Alludit enint Paulus uerßt 9. ad id ^uod dixerat uerfu utßt h^c ßntetia : Siue ad/ümus,hoc eft^ßue quatenus adßtmus in corpore^fiue ^uatenus abfumus à Dogt; mino^t hoc efi in hac uita in ^ua à D omino pert' grè abßntes,adßimus in corpore.

Item uerßt 9, mihi uidetur Erafmuiniu/lère^ prehendere,lt;iui uerterit,Ea auaßuntper corpus» nam opus pro operis merceae iccipitur,utipfemet fatetur:amp;' Apo/lolus no deJolius corporis uelpce JM uelpramio lot^uitur,fed totius hominis, ^ui ßt pramiumlaturuseorum^uie ge(]erit incorpore.

z.Corinth.^.g, Eraßnum immeritoreprehen lt;lit-,qui » nzninKefiljuu, uerterit,Etiamß pce' nituifjèt, rÿ caufam addit,uidelicet ^uia non adda tur Kj/.î^hi uerô non uidetur addendum,non ma gis ^uàm in illo Gai. t. « 'îri ivd^wTrtts 'i' (iTKti/iamp;ß addenda eßet/ubaudiri comodèpof fet,ut ßepeßeri ipfemetannotiuut Phil,z,lt;S. 2. Cor,it.4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î.Cor,

2. Corinth- n. 6. Paulum amp;grantliloqnen' pjui,,. tinPlatoni, nbsp;nbsp;uehementia Demofiheni, me' rationc.

thoJo Ari/loteli att^ueGaleno anteponit : in quo nuha uidetur picores imitari^qui Chrißi matrem^ dum honorare uolunt, re^o ue/litu pingunt, cidem tarnen (ita cogente hti°oi ia ) prajepe in ^Mo iaceat Chri/ius infant appingunt, ncbili fané folcecifmo, Quid enim mundanis reginis ^um præfepibus f Maria gloria eft paupertas amp;pi£iores earn diuit'qs ornant. Sic Pauliglo' tia trg- gloriatio eft fermonis imperitia, i/li fUm etiam arte comunt. Ego uero longe alt' tlt;tr iudico. Videtur enim mihi de Pauli oraticne

•ptiftimè id did pofte, quod dicit Deus de li, rzcdi.i^, giio nitii. Nt enim ligno uitis mhil utlius eft, fi ftuSiu careat i ftc oratione Pauli nihil ab omni urte remotius nihil abieiîius , ft ei ffiritum detraxeris^ Rurfum 'que,quemadmodum fruiiu dtis nihil fuauius, ftc Pauli ffiritu nihil excel' lentiHs,

2.Cor. H. wd/e fubaudit, Vî inquam abun' detis.Eft enim ibi folœcifmus yàPauloalioquin pauiifoi«» non ahenus, ut ßt /ineuocrtwHs vptôiii

« ÀO) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’j/VetKamp;TO) ÇV Vuiy TTÂiffrfue

204- SEB. CASTELLIONIS lt;/lij'’«(r,Kovns tÄOTSS : pro c/liJ^xcncsfri, ^ine Latine reddi pojjunt per gerundia,docendo^ut ip^ femet ibidem annotauit,

Aiacriterfe- Galat,^,^. (iù iKÄv(i^ai,non beneuertît-, rendum. g-eloKguerimus. dicendum enini fuiljèt, iJilt txÄiÄviJtl^in.Ejl: enim Pauli jententia hiec aper' tißimaiNon defatigabimurmete,'ites,mete)nus e^ nimcumltetiaa.Ergonodebemus defcthifci fe^ rentes. nam a^uu e/t,ut ^ui alacriter metere uult, is alacriter ferat,

Epheßj.tj.in charitateradicati. Charitatem interpretatur, ^ua diligimur à Deo. ht mihi uide' tur Paulus earn dicere, tpua diligimus DeJim, ^uit S kgiV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legis,iubetis ut Deum toto corde,iirpro'

dame tum arenarium habet homo, eft^ nihil aliud , quam ces tinniens, Dehocfundamentoloquitur ChriftuSjdum dicit,eum qui audit amp;nbsp;obedic(qu£ obedientia choritas efl: namßdes charitate opera tur)ßimilem eße fapientis hominis,qui domu fua^ * fandet in petra, Sed hxc noftra cbaritas donunt Dei e/lj^'à Dei in nos charitate manat,

T)e principö 1. TiotOt 2, 'Orxi'TtSp ÿV VUTt^OJ^Ù OltTUlt} officio ,nrc- QuihitPuis itieminentia idcirco confhtU' ligionc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r n '

- Ï5 E F E N s 1 o, 2oÿ num efi, pro omnibus uertit ^uibufuis, terum efT-,^uôd uocuJam Idârco addit uerhis Plt;t« L Tfrtium,i^uôd cvrajj uerüt con/litutis:qua[i t/fe ßtidem, t^uodconRitutum rße, Qwtum ( c«i us cauft cat er a comntifit) tjuod Pnuli fenten fiSperuertitjUt fuam flabiliat.Efl enim hac Pauli ßntentia;Detm oremus ^utreges amp;nbsp;cateros po^ teftate poHëtes efficiat bonos, quo uel nos ipßmet inß^aredeßnant, uel l«h-ocinia,ßditiones,bella^ iiiiUnas coerceant -, ul ita non foliim pie nbsp;nbsp;hone^

fié Çidquod iamfacimus ) fedetiam tranquille qgt;iiete(id quod tllis Malis impeditur ') uitam dega' nus. Perinde acß mercatores ßc loqiiantur: O* »■emM5 Df«f» proprincipib.noiîris,utquietèmer timonia exerceamus. St pc inquam mercatores lo qx4ittur-,non erit haceorum mens, ut cupiant à {gt;rincipibus curari aut itiRituimercaturamÇquip^ pf cunt ipß mercatores eamartem longe melius d^tim lilt teneant exerceant ) ßd latrocitiia co fnberi. Ifa hoc loco non eâ ea mens Paußut cu piat aprincipibus procurart negocium religionis ((’«If enim rei perfeile prcifiexerat ChriAus ß^ ne prindpibus, uelpotius ihuitis principibus^fed Kt fiant ipfireligioß, Prant enim Pauli tempore principes tyranm : qui cum Joli religionem armis infefia-

mfcFrdrem quitfo aduerfus ^uos eam nip aduety pis feippsSjtueri potuißenü Sed excipit hichogt; mo, hoc argumentum non epp aptum. Aßumeret enim Apostolus (imjuit^prohypothepßippfft de tpto qui^riturtnempe an rngarepro principibus ( ipui non modo non noruntfed etiamperpe^uuu' tur Ecclepam ^ad publicam Ecclepce cocordiant /peéîet. Ad quod excipere poßet aduerpiriuSypo gt;nbsp;tius orandum eße aduerfus principes,à quibus op' primatur Ecclepa, ut pib lulianofaóiumfuerin Cui ego repondeo, ipfum fibi pugnantia dicere. l^am paulo ante dixerat, petendum eße à Deo ut principes p boni pint,conpruet:pn mali,bonos eß' pciat, Atnuncuidetur contraria dicere. Mibi lerem.i9. uero magis placet leremias, qui lubet ludæos ftu'

dere filutiurbis Babylonis, inquaexulabant, amp;quot;nbsp;pro ea Deum orare ; quippe in eius plute ipps ep feptamptlutem. E/ienim hocexemplu huicPau li loco aptuminpn illud de Iuliano,qui à Chri/lii' na religione defecerat.idquodtion fecerantijde quibus hie Paulus a^it: nunquam enim pierant Chri/liani.

i.Tim.^.2i iniu/le reprehedit ueterem inter' %«7rinr[). pretem.amp;Erafmum, quivd^^oTrâpamp;i/uerterint^ aquam biberetipp' uertit, ab/lemium eße^non be..

D E F E N s I o; t»X Hf. E/î ettim aMemius, »on qui bibit 4qu4m gt;nbsp;fed qui non bibit uinum, quicquid tandem aliud bibatt poteflautem yccÄcexJoTrtTeiif, hoc efi lac bibc' re^ aut aliud quippiam : ita efe ab^emius^nec tlt;infn vd^^f7rér9s^

tfni4;^((0Kilt;tm nihil poßit ante (eternitatem ima' ginari, Dicitur enim cetemum,no» fihim id quod Aetemun^ ßniper fuit, femper efl, femper eritÇhace^ «iwrdtione folus Deus eßet aternus )fed etiatn

^Mod in auojhoc eft in tempore no inßnito eft, quifi auiternum^ Sic atterni colles dicuntur Genef^^, qui tarnen aliquandoeßecceperunt. Tempus enim ( ut ipftmet annotat ) cum mundo fxpit, utquidem hic tempus irtterpretamur,ltaq^ 5«0(i lt;(nte hoc tempus faéîum eft , re£iè diet' tHr faéium ante aternitatem, fi modo re^èi»' telligitur,

Tit. ^.lo.fuper Haretici uocabulo htec uerba ftribiti (^idam,cui dicitur bareticus quicunque pertinax eft, cupi7iKeigt; pertinacem conuertit» quem locü ego iam ficcorrexeram, Seéiarium bo miKfw, itj margine beec uerba adfcripftram, uitiofic

ao8 SEB. CASTELLIONIS uitufit-feâa addiSium.ipI'e ante ^uem uocet brf' reticuf}r,peti inbet ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17. «ti hareticü dc'

finit his nerbis:Hæreiicus is d!atnr,quiàreceptit Ecclefii(edo3:rina ita aberrat^ utcontempto Dei amp;nbsp;ipfiiis Eccleß^ iudicioyinfiententiä permaneitj

difcipubs afcitis, Ecclefiice coneordiatn uioletgt; Hancego definitionem quo minus approbare poßim,multie cau/kfinit. Primo,quia compojï.gt; taefljcum fiitrei fiimplicis,Comple^iturenim pri mo difiidentem,deinde contumacem, tertio perti' tiacem, quarto ma^iHrum, quinto faéîiofium. ad quas quinq. res definiendas totide adhiberi opor' teret defimtiones. nbsp;nbsp;Deinde quod dicit, A' reff/

pta doilrina,rendus ( meo iudicio)diceretfA' ft' na docîrina, Ç^uid enim fi ipfit Ecclefia harefim receperit(idquôd (y Chri/ii tempore feceratec' défia ludicorum, (py utinampoflea nunquamfc' dfiet Ecde/ia Chri/lianorum)an difcordare ne' fias erit?-' Tertio,quia tantum magi^iros confii' tuit htereticos zdifidpulos excludit. Dicit enim, Difcipulis dfcitis. Q^id igitur ipfi dificipulH an no erunt hceretici ï Solus ergo Nicolaus erit hareti' cusiNicolaitiie non item^lam pertinaciam cur ad' iungit definitionifu^,quam in mea prima transla^ fiûtie non immerito repudiate Potefi enim aliquis hlt;£reticus

h^ereticu^ e/Je, tarnen non pertinax. ficut Pan lus ante cognitunt Chrisam hlt;ereticus erat,uide^ licet Phari!ieus:iir ta nen non permanßt in errO' tf. PolJein plura eius deßnitionis uitia comme morare: [èd ea ex ijs quce dixi,facile eftperjfice' re. ^u^e quidemgcMem ob caujàm adduxi. Nam aßmili biCretici deßnitione deduxit dijfutationé fuim in libello quem confcripfit De h^reticis à ci uili malt;^ii‘lrat)i puniendis : ex quo facile eß conij' cere, quàm ueram eße credendum fit de tanta re fius fenteHtiam,quie à t am falfa deßnitione proß-cifcatur. Itenunc Principes, cirfanguinemfecun Jhim ißius doiinnamfundereproperate,

Enimueràhiereticus is propriè eft,quießab a* alqua hiiereft,hocefl feSla t diciturlyquaßrma fimtiouer». Academicus,Peripateticus,Platonicus. Sed

ualetudo pro mala ualetudine,amp;in fa^ cris literis gentes pro profanis gentibus ( unde Ethnici nomen ortum eß) dicunturiita amp;nbsp;hicre' fis à Paulo pro uitiofa feüa ponitur'.unde biereti^ ci rtûîMf « deduxit, ^«o eum indicauit qui uitiofant fe^lam jequitur,fiue is fit pertinaxfiue non fit: fi^ tteadmonitus,ftueßcus: fiue difcipulos aßiitit,ß^ . Ue eß ipfemet difcipulus» nbsp;nbsp;Qmo j autem hcereti'

îio SEB. CASTELLIONIS ob pertiaaciamin hifrep.id quod indicat,dumdi^ eit:Pofl (t/tam tut alteram admonitiottetn. Atdue hanc oh caufam ego principio k^reticum tranfiu' leram perlinacem, magit in Pauli depertinaci htf retico fententiam inteKtus^quam in uim uocebuli, ?luadifcußtpo^iead:ligentiHS. nbsp;nbsp;lubeti^turPau

us,h(ercticum no euitari^ pra/èrtimTito,hoc e/î tnagißro :fedadmoneripotins, ac doceri.

ft poReapertinacem deprehederit^euitetpentamp;' ehriofnm aliosq^ßagitiofos enitare debet,p admo nitionibns non obtempèrent, lllnd addam,qfiôd tt’rOKOtra/tfl- Paulus h^ereticu illii pertinaceuocat «uraxitTtt' T®-quid fît. hoeefiàfèipfàdamnatum,non ficÇmeor quidein iudicio ) acapicndum eße,quaß ille feien} uolensq; feipfum damnet, contraq- confeientiain' peccet: ut docent quidam, qui kareticos malitio/e df pr^fraéiè peccare dicunt, quamuis id negettt, ad mortem ufq^ pertinaces. Si entm ad morte ufqi negant,quis id uobis po/l ipforum mortem te/lati potuit^niim in ip/oru corda ( quod folius Dei efi) penetra/lts Sed fimilis mihi uidetur h^ec locu' tio illi,Eoipfo quod alterum damnas,teipfumcon . demnasthoc eft, condënatione di^gnum e/fe oflen' dis. t^eq^ enim /cientes uolentesq; feipfos conde^ Rom JA. wJHdwf, qxi alioi damnant, nbsp;nbsp;Item dludiFelix que

Jeipfùm «o damnat^in eo quodprcbst: koce/i,lt;jui ineo cuius co^nitionem kibet,(iwd^ approb^iyi' tit/e^rri[,u[nihil committit ^namcbrem fit Hindus. Sedillud lon^è apcrtißimum : Qiuidi.-uimm do^rimm rfijcitiïjnf^KOi fempiterna ui tadi^os iudicitis/eitotenos adgentcs ccnuerti, Neiyenitn proß^o indignosfe jdenteriudicabâc Judit fempiterm uita : fed ita fe^crebant, utfeea indi^ws praüarcnt. Sic hoe loco kircticum illum pertinacem 4 Paulo fiUJrffi^tfxKOi-rci/ideo dici arbitror^tji ia cafaciat quibus Jeipfui/n damna^ done di^nuprabeät. ^^aprofeéîà em h f^epe cre dunt hicreticfVeo illis (quia ueritatis amorem no «dmiferint ) tantam uini erroris ntittente, ut cre^ dât,inquit,(animaduertattir hoc uerbû)medac:Ci Hf 0.4 f.facit tantum duas requi(tes,cum thor tres ponat, quarum tertia fit adhuc futura: qua de refcripfimus in Annot. Sic enim argumen titur author ex Pfalm.i-Iodie ft uocemeius audie^ ritis f nolite oidurare corda ue/lra : alioquin non intrabitis in requietem Dei ' ficut maiores ue^ ^ri,quia obdurarunt corda fua, non intrarunt in requietem Dci. km hic qmritur , quigt; nam fit illa rcqiiies, qute futura fit pofi illud tempuSf quo dixit D4«iJ,Ho£/if. Certèea futura

e)h nam dnie, uidelicet t^uôd Deus requieuit die /èp[mo,amp;^uôd lofuapopulu in Cbamnueum introduxitjiam jùm prietentit, amp;nbsp;Dauiddeßttu ro loquens,dicit:Hodie ß uocem eius gudieritis.e' rit ergo hac reqiiiespoß illud Hodie.

cliriftus ex- Hfb.y.y.GO'ÆfKââàî àijj ^ÙAi!eJi»ixsjUer petite fui'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex metuthoc eftÇut ipß deiitde eX'

plicat)ita confirmatus, ut omnem pauorem mot' tis depoßerit, timuiljè enim Chri/lum «e malis ohrutusßccumberet, uel morte abforberetun Hie ego dico.primùm locutionem hanc duram ui^ deri : Extuditus eß ex metu, hoc eß liberatus i metu. nec eampoßum admittere, niß aliud ^uod' ptam fimile exemplum proferatur. Deinde non orauit Chri/lus ut ex metu, ßed ut ex morte uindi curetur.utex authorisuerbis appitret,quidiat eum preces liba/Je et oui /e 4 morte feruarepote' rat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc impetrauif.nam ex morte in uita ter

tio diereuocatuseß. Neoueenim ßcintelligendi eß heec impetratio, ^uaft Chrißus impetrauerit ne ctdix ille btbendus eßet Ç nam bibendus omni' no fuit ) fedne eius anima relinquentur apud in' feras : neue pius Domini corruptionem fubiret, mortis' ue doloribus detineretur. At^ ita ponißf uerbumidatth, i, lt;r«o-a

D E F E N s r o. 215 ««îÇtSj/ «Aelt;^7Jfiü(z nlnàiy, Sernabit popùlutn [îlt;um apeccatis ipforum:hac efl,eripietjiberdbitj non ita ut non fiierint in peccatis, (èd ut e/[e deß' i^nt. Sic hoc loco no impetrauit Chriftus à pâtre-, «t non moreretur-, fed utpôf in morte effe define net.Ita^locHS hic fie uertendus eft: ExrtKcfitw efl propiefdte aut religione fuaÇut nos uertimus') hoc fft, t^uia plus erat. Sed negat prapoßtionis âjç hune ufutnefeiin quo hdllucinatur. E/lenimUe' brticapr^fpoßtioyvt, inquaGrteci uertere folët iüi(,propter.ut Pfal.ó. irte^xf^Q/t Sviii « «' iJi-tf,Turbdtus eß propterfæuitiam ocu ius meus. Et Pftl. l^û®-tjf» à^tAiarop,Proprer uim manus lux ego defe fl.©- GfM.22.''i’»’»jpropter me.

TiAeûûôàj mtlè uertit,Conf^ frlt;irKS,«t amp;nbsp;dlibitmale'i^ reprehendit ueterem in, terpretem,qui Confummitus:amp;ErdfmH,qui uer, terit, Perfeéius redditus. Loquitur enim non de conßecratione Chrifiitna coniëcrttio facrificiutn itntecedit. ßcut Adronantequat»ftcrißcauit,ß(it unëius confecratus. Sic gÿ* Chri/ium reëiius dixeris tum conßeratum, cumàpatremifus eß^ bapti^atus un£ius à Spiritu fanilo, Sed hic lo^Mitnr de Chrißi perfe{iicne,quie in eo ßta eft, o 3 4«ôd

qnó d omni cruce perfnnSius, mortem uiéïor de^ petUuir^ita ut ram morti non fit obnoxiusfid im' mort'aJiSy ideocy autor ßilutiS aiernie fibi odedieft tibus, id quod int( fieri no poterdt, cu e^fet aibiic ip/emet mortdlii, nee elios redderepofiet immor' tales,Zeeterm filute donate, nifi immortelitate iplcmet priusrepirgettdo confequutus. Hoeenim ei deerat adbuc, Atiji his conueniunt queC fuprd in hu.nc Ijcu de perfeéHonefiripfimuSjin 2.T1W.4.

l{eb.ii.i.Eral'mureprehend:t,qi!ifi»tK(pxt vqjSIjI/jiij uerterit ,Exijs no apparebat. quaß firiptumpt, fc« ga nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ipfi uero uertit:

Non ex apparcabus. Arqm no docet kic dittor,ex qui bus 'nï no fuerit coduus mTidus,fid exquibufi nä ftierit eoditus. Itaq^ etiafi (eqitaris huius inter-pretatione, tarnen idëfippiendüerit, Qjperete' n:m Le^oriEx quibus 'nam igitur fa^it puml Ad quod oiitnino rejpodendii ent: Ex no «pparêiibus,

7t^f(n,uerti:: N4« «f uidifiet eutn qui eft Ul' uifibilis, ita folt;‘ti animofuii. Deinde hocfic ex^ planac, quaji Mo^s Deum uidifiet, Atquinoeft finptum is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut fit perprteteritum uet'

tendum. Deinde non uiderat M.ofis Deuirhcum Deus hic dicatitr inuiftbilis ♦ Qdtddfiiielis ui^

ßonem interpretari apparitione, t^ualisfuit in ru' igt;o:e4uifio nondmnßterat. Itacyfic Kertendns ejl J’lc locus:Tiinlt;jKjm eutn ijui eß inuißbihs «iUf rer, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fie duranit. Alludic enim 4utor ad deßnitione ßtant

fidei, ijuam dixit eße demo/irationetn, fubie^io^ rerum (pœ non cermtntur. quafihoc dicat: fides M.ofirëlt;p{ano cernebatur,uidelicetDeim, ‘ta fiubiecitjf^ir ob oculospropofi{it,ut no minus co jiasfuerit^ ^udm fiUluipfumprafienteffieiiaret»

Heamp;r4i.4o. Iv«. p.H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itÄ«« S« '

srni uertit : Ne abfyue nobis conficrarentur : in uerbo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;errans^ßeuti modo o/iendimus

, ßlationis exhortationii'^ue p!enus:italt;^ueeuin explicarenonpigebit, Omnes illi ( inquit:')fide explorati, nonobtinuerunc promißumihoceß, credentium nonperuenerumadrefiurreéiionem^t^ua ü'ipßy P^efcCtio. amp;nbsp;MOS ««(lt; cum ipßi ahi^uando perficiemur : cÿ* immort ales redditi, nulls amplius morti aut mala erimus otnoxij : fient ipße dux notier Chri' iiusrefurgendo perfeiiionem banc adeptuseß, lam fl ilhante Mum noârum ad banc refurre^ äionis perß^ionem peruenißent ,fuißet nobis pi-lt;eclufa port4 fitlutis, Vbi enim uenerit hac r gf»£Tdfc refurreéiio imranerit'^ue ßonfus:

SEB, CASTELLIONIS tun (jui noient intrare^nopoterin^lta^ Deus no flrce I Illuti coßflens, noluit illos lînenopis perßci, aelgt;r,ti.t»7tiJttamp;' oyccß^^, hieErafinumre prehenJitj cut in Annotationibus pUceut jukäU'’ tiire isä) : i^uiifi moneat Apo/lolus maritos «* xores, ut fanîîè uiuanr. A tqui non conueniet jè' quens membrum,inquit,niß Ji pro ylt;zp uccipias» Ego Kerö cu m Erafmo fentio, amp;nbsp;itu in po Lenore editione mea conuerti,i(Jnonitus ab amieo, Pm* npjt enim hoc loco author,ut nbsp;nbsp;antecedentia

pi, ipfemet ad Gal.'},3, rite annotauit : quanlt;iuain td hoc loco fieri non eft neceße, con/iat enim etia tlioquin fententia»

t.Pet.i.ii.fuperuerbis, Sautantes t^uo^ nan aut quale tempus indicaret Chri/li/ßiritus: putat ab interpretibus graulter peccatum,quàd partici' pium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniunxennt cum utte

^Mf4ctrx:hnnte,tnquit,pror/us conflruäioneuer bl tJla^s,^èipratpoptionis,ilhfubiuniite. At mihi uidetur nullus hiatus ef?ein his uerbis, àg TJl'« )C!XajiOil 71) WI'dl/'/XtTrôgflÿTVjô.aÂJ'OJZ fc* d'uKif ric TsrxduiJtâliei hoc eß ,tn quod'nam tern pus /ßiritus prießgnißcans ,ßue prceß^nißcandof f^eclararet paßiones.

t.Prt.uIB, Donee dies illucefcat,(^ Lucifer oriatur in cordib.ueflris.Hic Luciferum interpre' futurclartorem Euangelij do^rinam. Ati^ut iam ^«bebant eam doéirinam, Mihiauideuidetur LU' Lucifer quit ^iferum appellarejucem illatn Jfiritus Dei^tefian tis confi^nantis in corde credentis, ea effe ue'

lt;ptce /cripta funt,eaq;frmiore te^imonio con' firmgntis, Qm^ boc dicattScriptura eft taijuatn bteernaJf lendens in obfcuro loco.Sed huicfucce ^et Spiritus, quifflendore fuo Scriptura lucent obfcurabit,non fecus acdies (cuiuspreecurfor eft Lucifer ) lucernee lucent obfcurat. Lune accidet^ quod accidit illis Samaritanis, qui cunt ipfimet ut' diffent ChriAunt, nbsp;nbsp;eius opera, dicebant illifcc'

t^inie: No« propter oratione tuant credintus. lohann^. tiam ipfimet auditiimus ,fcintus Oj eHW uerè ntundi feruatorem efte Chriftunt. Sic Icèt Scripturce ij^ q[uoruniin animis dominant certô eonfignauerit ftiritus,peifeiiaq; cognitio.LJon iantpropter te' ftimoniutuunt credimus.nS ipfinietueraefte,quie tu te ft ata es,expertifenttnius atq;feimus: adeo ut etiamfi iant nulla eftet Scriptura, tarnen dubitare nonpoftintus. Uanc efte Pefrt ntenteni,intellt^et, qui ftiet quid fit Spiritus. Atq^ hoc Spiritus tcfti' monium non foltlm habebut omnes Det filq in re'

ccekfii (ubi ce/[è mlla Seriptura egfbiu)leiï rtiS iam tu Petrus ipfe eaten Apo/loli habt' bat, ^uippe pkni Spiritus S. efl rnnior Saiptura: imotjuieflipfemetautor Scriptura.Net^uerome ktet,Petru hicde ueterïi uitu fcriptisloiiur.feilati de rMt'iottêetuurt in Apoflölicis loeu habere puto.

2.Pet.j,ts, 5 'rifi. Koaßii, ^CtUer' tit; Quam obrem is qui tum erat mundus,aqua in^ undatusperijt. Atqui nonpropterea pen}t dilu^ uio mudus, quia ccelt extiti/Jent, aut quia terra ex aqua,aut in aqua confute) et. quid enim abfurdius dicipote/i,quàm mundumper^lJe,qHia extitißet? Adde quüd neque terra ex aqua uelcon/iitit, uel con/iat: ne^ Petrus hic de mundi creatione loqui tur.alioquin pugnantia loqueretur,ft ita diceref.la tet eos mundumfuiße conditum. cum modo dixe rit eos ita di£iuros:Omnia in eodem fiatu perma' nent ab orbe condito. Hic certèfatentur, nec la tet eos,muttdumßi'j?e conditum. Ctetenim dwiti de hoc loco fentia,fcripft in meis Annotationibus.

3iùHttipixsy uertit; Properates adaduentum diei qaid (it. Pf,; Erafmumq^reprehedmqui uerterit, Accele' rates aduentum. Atqui in Crxco eli,properantes aduentüjnon adttentu; neq^ hic pnepofitio fùb-audiri

Jii properare aduentu diei Dei,torqaet hpo^ jtoh Her ba infnam fenterttia. At nihil tale facinM, gw feinnt quid fit^s ilia Dei oritura in eordibus fioru^de ^ult;i modo feripfimus i. Pel. i. ^hïquide funtfolum expeSiant pijjêdetiam properdt.Ndm 5«o citinj ueram illam plenamry cordtum luceaße quetnr Ç id qiiod aßtduis preab.amp;pietatis offeijs perfidem impetr/wdu eft)eo atius aderit ilia dies.

In epiftoialitda,d^qvlt;/lp« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aercit

«rbores emarcidcchoc eft,qn(e nihil nifi eorruptu amp;mareiduedat. Sedpeccatprimu j« Gr^eeu uo cabnlïtj quod fig^nifîeae aut unales,nec ufqua aliter poniiur: deinde no emarddas, fed a^liuo abquouo eabulo debuiffet appellare,tlt;eq; enim idë eft emar eida arbar,amp; cmarcidu ftuëiü ftres. Prteterea mhil addit,cur bis mortuee dicatur a luda. Miki cu pijs quibufdaamicis locu hunc conferenti(cu euin antea no intelligerem ) uifti eft htec effe fententia: quid fiu'-Arbores autumnales did tudentar qui:eda,qu^ aU' tumnoftorent, fruëium'^ nunquam ad maturita' tew perducunt. H« bis mortuas uocare uidelur lMHlt;i5:^«;4primM infitafuerunt,quie infttio morr queeda appellari poteft.quippe qua rami ampute»' fur,utarborteneëlalÿlue/îri natura, deuretur,

DeinJe cum nefic ^ui Jem fruéiurnfèrant^po fire mo ab agricola extirpantur, amp;nbsp;comburtintnr: h^ec eß^tera mors.SicifliaJ Enan^elium uo' cati^in Chrifium inpti fuerant, ut mortno uetere homine fiererrtnoni: fed pofiea uinJicemfuum be ».Pet.j. rum abnegames ( utait Petrus ) celerem fibi per' niciem conciliant. Volent illi qui Jem aÛquanJo intrare per angufid portam^ fed fero,poft in^ef fum Jfonfum : quemaJmo Ju arbores autumnales ferofruSlumferunt. Conueniunt autem hac cum tjs qiaefuprJfcripfimus in z.Tim. 4. nbsp;nbsp;rfkl»«'

RESTAT Kt ip/ïlt;w paucis alloquar, ft quiJ forte apuJ eum ^quitate profict poßit,

Habes homo, Jefenftonem meam : qua ft tibi Jijflicebit,fac ut magis Jiffliceat nbsp;nbsp;nbsp;ipfam ex^

torßt accufatio:amp;ft quos errores tuos cognouc' ris ( cognofces autem profeéió nonpaucos) noli' to refûtatricem oJiffe ueritatem, fed teipfum pO' tius oJeris,qui immoJica carpen Ji cupiJtrate,ani' mi'^ uitio impulfus, in eas te copuleris anguflias, f X ^HibKS nullo unquam auo,nulla unqud,nifi ma tura peenitentia, uia eluSlari queas. Nenim itul^are eritmeneß ,ftcfratremfalfô accujare, ut turne

D E F E N s I o. , 2H tu me 4ceufaß:i:nec te in crimen i/îuJ fila ignorS-tia impu'fimfuijfiputo, Ei mwbomoHeh«prM »lis eruditus, Imguarumperitiis ,facundid quanta fft hoc temporepaucarumfid charitatem defide^ famus, Huius, buius uacuitas te tranfuerfùm agit in errores^amp; tot tam pr-eclaras dotes in cymbali tinnitum conuertit. Bac perpende: bac nofiquia a me dicuntur, auerfiri: fid qtiia uera ^filutaria fint,ample^i. Déclina malunufac honum,de tuo iudicio diibitato. Ntfw certè ego no fim talL(,qua^ lem uos metraducitistfed Deumßnceraconfiien tilt;rehgiofécolo, amp;CbriRiaduentumcunt om^ nibus in Cbri/lum credentibtiSexpeiîo.îtaqiUO' bis etiam atque etiam dtfigt;iciendum efi,ne quid de ne toMfiè iudicaueritis :aut fi forte feci/lis,ut tw# Deum panitentiaplacetis^ Alioquinjèrumfit t«r«m efi,cum iam ad ludicetn «e«tK»« erit^qui nul la cuiufquam perfina habita ratione/uis cuiq^ di^ gna faàis pramiaperfiluet,

Po/îremà memineris, qute tibi fiperioribus «i«iî firipferim : qua ft forte aut non cura/li, 4«t oblitus es, hic iterum '^fdetn uerbis ponant .fie e.' nim tibi fifibebamt

Confulo tibiyUt ab^iineas à malediSiistid'^ «S me4 caufa facio.^ J^am malediôîa uedira caufam meant

3îi SEB. CASTELLIONIS wwi« KO» ta Ixdunty quàm iui/ant. Et /j nos oJip Jênt^o[gt;t4rëut in eadè inaledieetia perfeueraretist quo magis elucefcerctycuius'naß:iritus arma ad' ueT/um me adhibeatis, Sed koc tua cauft conßilo, Frin}»ni,quia maledicendopeccas in DeiM,cuius fudicium ueluiuusuelmortuusnoneß'u^ies.Dein de,quia teip/um reddis modefiißmo cuiq^ maxime inui[um.Po/lremô,quia caufam tuam reddis fu/j^e ^am, dum rationibus quafi parufirmis, adim/ces ma!edi£ia. Pr(e/laret,iir magis ingenuum effet, fine odio amp;nbsp;acerbitate eontradicere. ita enim ap' pareretfltidium ueritatis. Sed ut id fadas, impers tihi,amp;metem quare nteliorem. Alioquin fl eundc animu retinens,uerbis ffriptis^ modeiiiamJîmU' laresffimulatio effet nikilo metior quàm mÂdicë tia. Hac e^o tibi quo animo ffrtbam,nouit Deus, ego:quam uerè amp;nbsp;falutariter /crtba,tuipfe co^ gnojces,fi in teip/um defeederis. Noodi te,quam' vis à te in quibuffam diffèntiam:amp;cupio erga te, ßcutamp;erga altos omnes, fungi offfcio hominis Ckri/iiani. Contende mecum charitate,amp; nulli(gt; unquam habui^iifldeliorem amicum, Reprehende in mea translatione qua poteris : rem fades mihi non in^atamt liceat modo ad ea reffiondere,qua non bene reprehendiffe uifusfueris,Ln ueris quidë.

DEFENSIÖ. fe^ehenfioniius kabebis me facilemccnfeßore «tt^w correSlorem, Cupioenit» omnia reüèamp;' Here /jerùDeus a^lît amp;nbsp;ttbi,amp; mihi, ValetDie-

c fgo amp;nbsp;ttmc tibi fcribebam, nunc itC' runt commémora, di^ura contra uos in extrema iudicio te^imonium^nifi fannm tandem ficutifùc' ritii confilium.

Hii ibfolutts, mihi uenit in mentem liber eu ‘ufdS infcriptus^Meditationct Hebraic^eperinte' ^um Iibru Ruth explicatif,cuius in titulo mea Bi oliorum translatio uocaturfallacißimaiamp;in ipps neditationib.qutedam loca reprenenduntur.Eum tbd/« eu ante aliquot annos mihi àItncero auoda ^mico dono mißum aeeepiße,reßgt;ondere adillius tfpreken fionem no fum dignatus,proptereaquàtl ^fuiculaerOJt qute reprehendebat. Sed nune hac oecaf'ionedata,paucis ref^ondebo.

Primuslocus efi Rut.i. at^isfententlamnon attingif.tantùm ne/eio ^uid /eribit de literis Ment CirNun, i^uarum alteram pro altera poni dicit: fe^ue tarnen planum facit. amp;nbsp;mihi negate quod dielt aquè licet, atq^ illi t^irmare,

114 SEB. CASTELLIOt4lS Equide ualde ueiira caufa doleo,fed me loM nus urget. bi mir^ine autem fic annotaui : Inui' ta à uobis difèedo : /ed cogit loua, qui me ue/lris mantispriuauerit. Hicille mthi muitis uerbis inful tat, dieens : ‘'t^femperefjecaufalem, 1T3 nun' quam fignificare caufam. Atq; hic poßtt ahquis mirari in homine ludxo Ç nam tl/um natu ludifum ejje audio) ignorantiam lingua ludaica, prafen tun in uocula tam non difßcili, Siquidem l'a pro propter fubindeponitur.ftcuti ßipra in ^.Hebr.O' /lendimust 1« quot;'S uero multo magis cacutit,'' (ÿ“ feipjum apertis uerbis refelliLNam ipfemet Jirt hoc ipjo Rutha capite primo, tn marginehac uer bapofuiç, nonfohim quoniam ,Jed etiam certe aliquando figntfica,

Tertius locus eß in cap, z.in illis uerbis,Habe bat Noemis neceßarium quendam uiri fui, homi' nem militarem, Hir dicit,me hanc uocem nihil aliud qudmexercitum fignifcare exiRinuf fetid quodfafum efl. na multis in locis aliter traß' tuil, nbsp;nbsp;nommât im z. Rfg. u. in bis uerbis'p V bi

fciehatuiros effefortißimos.Negat deinde Ehme lechum unqua militaffefed quis hoc ei dixit^Neq; tam re mill tari,inquit,quam lege exercitatusfiiit. Fuit ergo in utroq- exercitatus,(^ tu tibi contra.gt;

DE FE N s 10. îîÿ Jicii^ Citât JeinJe Chaldceui» ParaphraRertf ^ui dicat fuifje uirumfortë^ ftrenuum in lege, qui locus à me eß.nift forte uult hic homo dicere,non potuiffe eundem militarem effe,amp; in lege uet' fatutquafi uero non amp;nbsp;Dauid,(2r ulij multi utroq^ excelluerint,

QMrtuslocusefl incap.^.inillisuerbis: Ilia ■ in oppidum ad focrumUenit,Dicitenim,uerbum Venit ad Boo^um effe referendum : neq; interea annotationem meam refellit .* fed tantùm damnat» Subijcit deinde, fequens uerbum fœmininum me jubterfugiffe uideri.in quo miror hominis ctecitU' tem: cum nominatim addiderimpronomen Illa,ut defcemina illud did appareret.

Qq^intus locus eft in cap, ^.ubi ego annotatti^ tertiam pcrfonapro ftcunda mendoftlegi. Ipfe co' tendit ejfe mutationem perfonarum, qualis amp;nbsp;ali.^ bi reperiatur. Et hic quidem de eo notim conten' dere,pû/îquam de uerbis tantùm agitur,^fènten tiamin mea translatione non reprehendit. Sed ipfius acumen deftdero,qui in eo ipfb in quo me rC' prehendit,tam parum uiderit.Sicenim locum ipfe uertit'.Si redimere uolueris^redimetamp;ft non redi' mereuulc ( fcdicet tuaperfona ) indica mihi, Sed unde fumpfit nomeperfbiixl Perfonam enim Hegt; p brlt;ii

brlt;ei Q^so uppeUant, quod nome» cum /ît plun^ le, uerbo fîngiilari non conuenit, Taceo, quodß hic ßibandieriir perfonte nomen, non erit rercn perfom pofua pro jecnnda^ quod tarnen ipß unit, lam in exemplis qu^e citât,quanta imperitialDicit me in eis fuße difßcultate textus prohibit u, quo^ minus exaction ludtcio qu^eq- ^e/hmarem (_ ftce.-nim loquitur') iJeoq- aliontm translationibus con tentum,ealocafecitrumpratenuiffe. Quafiue^ ro habeant illa loca quicquam difpcultatis ; aut quafi non in longe difßcilionbus locis ab aliorum translationibus mea difcrepet.

Hacfunt omnino, Le£ior, quae Judaeus ilîe in mea translat.'onereprehedit, CT'propter qult;eeX' clamatfnuehitur^ Germania opem implorât, me no uerbis amp;nbsp;diffutatiombus, fedpœnis etiain feuerius cailigandum eße uociferatur, qui tantaS turbas dedenm,tantos crrorumfumos obturbaue rim(utar eins uerbo) mea non temeritateßd cell foriagrauitate, Quis nonputet,qut hacuerboru fulmina audiat, me in ccelu peccauiße capitaliterl ' Rurfimq; quis non dicat, qm fniiola illa, eadeniéi; falß uideat,parturiße montesf Atq^ ut hoc fcias, tüeidem quißctnme inuehiturßcripft mihi fupc' rtonbits annis amicus In er its in quibus erudition e

tneam mire extollehat: ut hominis conflatiam in^ telligas. I« eis Utens annotationem meam repre' hendehat in Exod. cap. tj. t^uód ego ibi menduin eße annotaueram. Ne rlt;»w« rationes meas re^ feilebat, fed in Hebrneo nullum eße mendum con^ teiidebat. Videtur enim eße in ea opinione (ficut amp;nbsp;pleriq; omnes ludæi, amp;nbsp;nonnulli hac in parte ludai'^antes Chridiiani) utin HebraicisBiblijs nullum uf^uam irrepfiße mendum putet. flt;!unqua enimpaßuru fuiße Deum, ut in fanSiis Ulis libris uerbum ullum deprauaretur.Q_uafi ueràjandîio' res fint libri fcederis Antilt;iui,quàm f^ouiiin quih. tarnen, uidelicet Noui,tam uaritg le^iones tot lo' CIS osienduntur. aut quafi credibileft,Deum ma torem ç'efife curam uiiius aut alterius uocula: aut fyllabce, quàm totorum librorum : quos, cr quide multos, nd dicam depranari, ßdperire paßus efi: uidelicetlibrum Refli, librum Bellcru louæ, librum Nalhanis, amp;nbsp;alioSi Hzfc ludaica jit per/litio ßciße uideturi ut hie homo fic in me dc' biccharetur.ex quafuper/litione conijeere facile efl, quale fit amp;nbsp;in ccetens eius indicium. nbsp;nbsp;Etfa^

He eius imperitiam jatis juprd paucis oflendi,amp;in Cttterispcßemijed tecdet. tarnen unum aut altern locum annotaho^u: d^p.treat quam obtufo fint iu» p i dido

tliao luJa i niagiftri,w qiiis [e ah illis decipipit tiatnr. PrimKm in ipfo flatim ir,itio (u^e præfatio' nts, iudicium laudat R.Sa/omoMi'ï, lt;}ui in loco illó Exod.ÿ. nbi dicitur lethro^auijnsßtiße tot loua in Ifraebtaibeneficijs, hoccoßbo ußimfuißeMo fern arhitretur uerbo ambiguo,ut lethronisanimu intergaudium^^^dolorernjblßenfum declararet: ^uód uidebcet amp;nbsp;Ifraelitarum boni.‘!gäiideret,amp; Aegyptiorum cladibus doleret. id quod efl à tota Moßs narratione a!ienum:amp; no minus ab/ùrdu, quàm fldicas, aurifamcm rf Virgdio ideo facrant ambigua uocefuiffeappellatam^ iitindicaretpar' tim flncîam efle.,partim fcele/lam. Qj^aß uerà anigma ibi flribere uoluerit Moyfes:aut quaß to ta eins narratio non manife/iu lethronisgaudium oftendatjßne ullo doloris uediigio : aut quaflhu' iuflnodi uerba non omnino in unam tantum parte uno in loco accipi debeanh

Item in i.cap.quendam locum ßc uertit ; Nkm Hierum caußauultis detineri ne efletis uiro. ^in Annotatione multu laborat in eo uerbo expbean' do,neqi tarnen expbeat: cum potuiflet uno uerbo durandi,clUtfecontinendi^aiit ab/ltnendi,fe expli care. Et mox iüa uerba Sic facial Deus mibi^

DfHS me punire^ ^nemadmodum incepit: cum fit Hie Hebraifmus plané, qualis e/i apud Latinos, L)ißlt;eream nfi, aut Deus me perdat niji, aut ita niihi ft Deus propitius.Vide ».Rfg-

Item paulopôft:Et DfHS teftipcatus eß in me, ^Hcf deinde fic declarat: Sho tefttmonio docuit amp;• declarauit impietatem meam, propter earn me pun!uit,utahjsexemploforem,lt;iui:e declaratioefl abfurdtfima. ne^^enim ^uic^uam tale ßbi uolunt uerbä',amp;Noemis non eratimpia. Sedplura in boc homine examinare me tiedet.Hoc ad fludiojo rum HebraiciC lin^Ute utilitatem dicam.huius gC' weris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;os Hebrlt;f os eße alio^uin ingra

maticis illis minutijs dtligenres, û* leSiu non inuti les'.i^ quidceafcepe animaduertere,^Ute do^io^ res non animaduertuntt fed iudicio certf indu ßria liebraifmos explicandi parum ualent : acci' dit^ illis quod apud Latinos Alexandrs de uilla d(i,DeJ^a!tteriis,yiacinellis,Augu/linis Dathis, amp;nbsp;huius^eneris tflijî, qui autorum fmgula uerba ff'amatice curiofe explanant,amp;‘ easfepe regu las tradut,quas ne ip fis quidé authorib,notas *-«ij

je crediderim : I'ed iudicio fepefunt infant-jtes,^Latinalingut£uim . Ignorant,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p 3

ip N«hc tpfum pducis alloqui hbet, HomOj fi tu, ludaus cum efies, Cbrißianusfailus es, de' bui^ià Cbri/io (bäritatem difcere; tjuce te ni' htlperperdm,nibiltumidè,nibil odio aut iniiidia fd çere autfcribere docuißet.Namfi hoc nefcis,cba ritatem qui non didicit, is Chriüum non didicit:

charitate qui caret, is nihil efl nifl cytnbaluM tinniens, etiamß tantum uel fidei uel fcientia ha-beat,ut uelmontes transferre poflit, fuas om-quot; nés facultates in pauperes eroget, quinimà fuum corpus comburendum tradat. Denique charitate qui prtcditus non efl, is Chri/îum ore confitens, faé^is cruciflgit: efl'q-adhuc inillorum albo qui Chri.^0 illudentes dicebant,/\ue rex ludccorum. Corrige te,amp; Chriflum indue, te uerè amp;nbsp;ex itmmo Chri^iianum eflefa^um agnofiemus,deq; eo agemus Deo gratias,

«P /\ddam infltperunumlocum,tametfiuix dignum ad quem refliondeatur. I5 efl Genef. t, hqsit Deus ut exifleret lux, eÿ* extitit lux. Hic n me acerrimè inuehitur quidam, quôd uerbunt L')ixtt,uerterim luflit. amp;nbsp;fcribit hæc uerba : Mo* fls data opera ufus efl uerbo dixit, ut altera tn diutnitate perfonam, diHinéîam à perfona Pu'

tris, çÿ- d perfona Spiritus fanéîi, nempe Vilium i Dei infigniret, per quem tota Jèries credtionis elt; itunciatit eft. Et occaßone hinc ßtmptd Iohannes ^aan^eli/idAayoiiuocatjamp;'probat eßeDeum, amp;nbsp;in principiopuiße apuJ Denm. At illi exciufo fcoc uerbo, Et Jixit, in i^uo maximum momentum amp;nbsp;præetpuum pondus efl fitum,uerflonefua tùm exprimantßgniflcationemuerbi ’'n'gt;ßat.

Hifcßint illius uerha, ^uibus nihilo aptius ar^ CcaeCi. gumentatur, t^uàm fli tjais ita dicat : Mofls in illis uerbis (Dixit ferpens faminie, Cur uobis dixit Deus, (^c. ) data opera ufus efl uerbo di' xit, Kf 4Jter4W in diabolo perflonam di^linéîam 4 perfona Patrts,^ à perfona /ßiritus impuri,nem' pe ßlium Diaboli inßgniret.namcerte ßmillima efl locutio, Ego nerirdtfm uelim ueris argumen tis def'endt,non ita ridiculis, quibus derideaapro' pinetur aduerßarijs. Quid uerà me dicit uer' fione mea tantiim unum uerbum exerimere; m-ror,cum uerbo luflitexpreflerim iP

boautExi^ieret, •'n'’ Sedßi namtamineptisrefellendis, Cf Leilorem occupa' nbsp;nbsp;.

I« prtffentia habui qua fcribcrein. Supereß,ut in uniuerfum Scriptores ore,ut dein^ ceps contra me aut non fcribant,autßrma uera'q; fcribanttid quodfacient,fiamp;’nihtlfcribant non kabeant plenam cognitione: amp;nbsp;f4 f ruwt cbd/ ritate,ut alteri nolint facere,quodfibi nollentfie^ ri. Scio me hominem eße,hoc eß erroribus ob^ noxium, errores meos libenter agnofco^atq; corrigo: tanti efl apud me ueritas^ Veriim in ijs excuf'andis laborare, qua accufari non debent,pi' get tadetq; me ; conqueror de aduer/ariorum intquitate, qui labores meos ,fruéiuofius in adfl' cando collocandos, eoguntferuirepropugnatiO' ni. Itaq. deinceps, ß forte ad eorum criminatio' quot;nbsp;nes tacebo(an taciturus fm^nec ne,nihil dico) [ed fl forte tacebo,nemo facile putet.flentium meum confeßionem eße culpa. Sunt mihi caufa flendi interdum, etiam ad calumnias. Equidem iam turn, cum li p translationi operam darem.potuif f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aionib. eorum quoq. rationem red'

amp; nunc reddiai : fortaße dein' .^.oegerit quor undam libido carpendi) 'urn ex profeßö in antiquofœdere, ft' tnouo feci ; qua quide de re (quaß hoc ipfloe 'fore iam tum mihi prafagiret animus) in Matth,

‘ erat, amp;nbsp;minus neccßarium iudicabamne^iex!. .■■^Et fanèfi effet in ijs candor, in ^nibiesjummns eƒ^f non effet neceffarium,

Sedf.int i^tadam homines, ^ui ahorum hhros k gere uidentur non ad cognofcendum, fed ad repre hendendum, Hoc modo lt;^uianimati/iint,ijurlin Hiangelio, ^uod reprehendant, non reElè illi ^ui' dem, tarnen ^mo J reprehendant, innenirepofinr. Verùm non qui rcprehendit ,fèd qui amp;nbsp;uerèamp; cum char date reprehendit,taude dignus efl. Vti, nam tandem eie^o netere odiorum inuidiaeq-fèr^ n}ento,finceritatisiteritatisqiinfer' mMato pane ucj caimir^

Heecfcribebam b A S r L E A E, par-^ tim anno 15 j 7, Maio: pat' tim anno i $ 61, mcn/e Dccembri,

Pug. IJ, uerf. 7 affcrre j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘1“^^

é^.1 ga Hl cant Ui nbsp;nbsp;67. 24 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73,24 fg'’ ^^IP’

7i!ircfiiti xiT.ètelvip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;en cbair

176.7 tramferre 194.24«^ r^^.i^rba te 211. 2 Cbanatictam uj, 10 TO, ej^uam 21'f.xo

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leilori.

f CoIIegeram reruin amp;nbsp;ucrboruin quæ i« hac Defenfione explicaturlocuplctifsimuin Indicein, quod ualde magnuin operæpre» cium eo adieélo me faéluruin, amp;nbsp;non lenem apud Theologiç ftudiofos gratiam inituruin fpcrarem ; maxime propter elegantem mul-torum Scripturælocorum, acpropriam uer borum tarn Græcorum quam Latinorum interpretationem. Verum quia temporis bre uitate, ob imminentes iam nundinas exclu» dimur, Scpagellas tarnen quæreftantoccu-pare, quam uacuas tibi obtrudere, magis li» .1 bef.non ab re fore duximus.fi doftifsimi ui* ri Friderici Furij Ceriolani indicium ac cen-furam.de Bibiiorum uerfione Seb. Caftellio nis, ante annos aliquot in lib. ipfius d cris literis in uernaculam linguam uerten-dis ab eo exprefl'am,hic fubije ?remus.

QwdJe Cai^iioniscraiislationediciiin^itn ^nhicomnesinterprecesy^nicurjijilibrosficros nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k

in Latinum conuerterunt, ita uicit,utfoil ipft pri' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;■

ma merito Jeferri debeant^ Certè huius e^o uiri ' iniiuflriam,laborem,lt;itligentiamjlt;iuafn in conuer tendis Biblsjs pofuit,tanttfacio,ut ^uum ad manus meas eins translatio peruemj?et.,non potuerim mi' hi temperare, ^uin in eins landem hofce facerem uerfïculos :

Bibha cum prifcis ut lo^ueretur auis, Tentauit ^fecit'^; fitis pro utribus omnem

Conatum, atfantur Btblia barbaricè^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V

Fru/ira opera efi,fantur Biblia bariaricè, Pagninus tentauit idem cognomine Sandies:

oc ipjum alij,ßd non bene ceßitt a eßyfaiitur Biblia barbarieè, ntatyccelo auflicetidipfum

V i^a/‘dem CaHalionis ope, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^inemouKt^'MmfwjJetaliquid deCntcopf^ ^f^rinis uerbis perJt'quutKS, tibi huius uiri tra'Jp ^ ' ' latioKdJi uidiffctynon dubi[aret-,certó fcio,

B A S I LE Æ, F C OFFICÏ na Johannis OporinijAnno Sa-luns’hunianæ M D LXII«

. ffllü «l■•1!wnrquot;^■îäj^l^/‘^lt;W}l A^ncdhic tii^tien? ‘Kï’Ciirt*^

j Aa *'*»- A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»‘“H r*'’**t ■«

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*\ ■‘; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ct^Iwilltf mtbmÂÎ

elt;te^ . ^irfÿ'(iur09jgt;^ee«lb4gt;igt;m7ni*i| ur wnK #HrtrfWI»«iiatMgt;Wi»5i. akit^ •Rturßi

«Si lt;}?oMiimt^ KgetfMtztrfrMfprlt;4 «pipiir «u4l»*5|40»p «q dgi) p raoif' «'«ftMcbt* ij. b^int/lt;.»7lt;td?7ita« ria- CM

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i(hi ntun^^3dir

wMütr ()lt;p itt;$mj4 *0 tnc'^btfséuahf^!^ yr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yntBt-^un^

0-gt;icjio c'^4 m^ttfcak' ^A»/gt; 4Ml-îvlt;irBowr(î7s en-motält;qibgt;rra'4Dnoi

.9^ r ïct 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctb'

SEB.	CASTELLIONIS
7gt;x-,»eT		fPMÙft
ritiu 1 gi^nit ex Spiri- \ffomine 1 uxore	1 tum. 1 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I cuiusfru ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ciusfallt* ! Tiifli- 1	((As
uns ma 1		Rtfaß
ritus J

«P.Ä.		cap.g^
nnimHsnoRerquot;	f eßis anou/ii er
^«r^nseftßili.	I	ga tußera ut'
cetergauoSt	1	^Ira,
ap.12. Ego Kosm4io* rcminmodKiM imo. «	► At «OS	cap,tz. Me »ni««s rc' ^damatis.