Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

K K

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • de rug van het boek

• • de kopsnede

• • de frontsnede

• • de staartsnede

• • het achterplat

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • the spine

• • the head edge

• • the fore edge

• • the bottom edge

• • the back board

Theologia

Octavo nquot;. i8o.

OjJiM OufcUAi ä!4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

DE OMNI CVS AB EXORDIO GREATV rarum hxrefibus,qux mire multiphccs funpaufonbus Philaftrio Brixien.

Sgt;C aljjs infignibus dodri/ naâSpietateuins.

Porrofdîfts illit dxmom'orum doârinit oppo» fuitnut, Oper a pritteipum theologoru ,fummA or» thodoxti religionii capita, guibut, prieter cætera, euidenter demÔflratur quod namfit prophétie feu eoncionatoris officium, tsquot; contri ^utdeuangelia ftte debeat ecclefia,

It«n,Dc ligandi SC foluendi pote(lategt;Ni/ cephoro Chartophylace aurore,

BASILEAE APVD HENRI CVM petrvm.

t PHILASTRïI VITA EX loanncTritemio.

PhilaftHas Epifcopus Bfixienfis,uir ïn diuinis fcripturis doóiffimus, Cc^ cularium Itterarum non ignarus,beato Ambrofio Mediolanenn dC notiîs,Ô£C familiaris.Cuïus meminit fanftus Augt; guftinus in quadam epiftola ad Quod uqUdeum.Scnpfitpro utilitatc cömu/ ni qucdam preclara opufcula,c quibug nullum ad manus noltras mcmini per/ uenilTe. Feftur eius, beato Auguftino ubi fupra teftante, infigne opus quodfcripfiq'De LVI hg/ refibus. Cetera

nonuidi.

Claruit fubTheodofio Impcratorc Chriftianiflïmo, Anno Domini

CCCLXXX»

k

Z

D. AVR. AVŒVSTINI DE PHb laftrio teftimom'um.

Philaftnus quidam BrixicnfîsEpi/ fcopus, quem cum fando Ambrofio Mcdiolani etiâ ipfe uidi. Scnpfit hune ^brû, nec illas hxrefes prztcrmittens, qux in populo ludçorum fucrunt ante aduentum Domini, easep XX ôi Vilt commemorauit. EtpoftDomi/

V ; ni aduentum exxô^

(. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' vin fcripfit.

INDEXcorS qux adelphilus hacreti/

Oper» infunt. eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114'

A adimantushxrcti

INDEX.

INDEX.

N D E X.

correptio inter fra/ tres qualis î7î

corpus hominis non faluari quidS adllruunt 54 crines capitis qui/ dam ob religionc nutriunt 7

crudele fadû quo/ nindam

cLipiditati nihil ui/ le

D

Dalphidus hçrcti/ eus

datoflus hxreticus

pag.

dauidê quidam ne/

gant fuifle Chrl/ Itiprophetam 155 de anim^ fenfu har/ refis ijo de annoru incerti/ tudineh^efis in deAdeôdEuececi

$ täte

INDEX.

E X.

moanfam det zsi deuidiaci 7 deum triforme qult; damfaciunt 79 deus air diuerfix modis homines al locutus fit nbsp;nbsp;nbsp;156

deuterius hzreti/

eus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X17

de zodiad fignia hprefis

dijs alienis quare non malcdicendtï pag. 167 diuinitate Clirifti quidam doluiflc dicunt 76 dodor qui loquat penfet 241 donatusAfcr zu donatiani lt;58 dofitheus 4 diuina natura incor porabilis 187 cbio hzretiais 198 ecclez

N D E X.

index.

INDEX.

INDEX.

INDEX.

INDEX,

INDEX

I

INDEX.

INDEX.

fergius prgful Anti ochenus 205 ferpentini 5 ferpens xncus cul/ tus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14

feruiendum omni/ bus per charitatê fpiritus J« 5 feruitus deo placet pag. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;307

fethiant 4 feueiianihcretici222 Ipiramen daturcaz ligna ccclcliia 125 techumenis 17p filçntium quidam ftellxunde 146 femper tenent 5p fymmachiani 50 filentium non de/ fymmachi uerfio cetpaftorem 228 in uetus teftamen

filentiS quinquen/ turn 16$ nioindixit fuisdi fymmachus hgreti fcipulis Bafilides eus 207 pag. 207 fyderû nomina pau fimiktudo dei 154- cainferipturis pj fimon magus 2j Tatianierrores4o

QC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;templarq 210

fimon Cyrencus 28 tertullianierror2o8 thamur

INDEX.

A'

isTRII EPISCOPI BRIXIENSIS inlibruni dchærefibiis prxEirio.

lentia, uarijscp crroribus, qui ab origine mundi c/ mcrfcrint, dC ftib kidxis dcfluxcrinr, ÔCex quo uc :iit dominus noftcr lefus Saluatof in cainc pullulauerint,dicere oportet,nu merumep earS paulatim cxponercjni/ micumc^humani generis Perdici fuiP Pert/ix fc à Hicremia propheta non immerito diabolus* comparatu agnofcerc,qui cu infcccun ditatem patiatur,fxpiusaliorum fur/ tim foeais incubans,quaß fuos iam fo/ uet ac uindicat filios, ufqj ad tepus ali/ quod: Cumtpeis iam tempus xtatis dt feernens adcrcucrit, tune amiflis falfis 'parentibus, iura parentum fenfu pro/ prio recordanteSjpalam^ oculis intu/ entes,fequi eos amplius non demo/ tantur. Quorum caufa nobis fimilitu/

3 do

a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P H I L A s T?

do hrc nunciata cft, quod diabolo rc/ lidloimpictanscailla,eiLis qui orhcm terrarû fiia fiib ditionc cum tenere pu/ taretiPoftquainuero Chrifto parente à nobis uifo amp;nbsp;recognico, omifta falfi/ täte parentis mendacilTiniijiam uen pa rentis Chrifti ueftigialcqui omnis ho/ mo non moratur, agnofeens quotidic per enigma: compleri enim cognofei/ mus prophetiam Hieremix beatiflimi tta dicenrem : Clamauitperdix, colle/ gitep, non parturrjt faciens fibi diuiti/ as non cum fapicntia,in medio dierum derelinquent cum, Si in poftremo erit infipiens.Qiiod mine deferentes quo/ tidie omnes genres idololatriâ morti/ feram inimici, Chriftumetiam uerum dominum de lege SdProphetis audi/ entes,eumep cum pâtre femper efle cre dentes ac recoi dantes,xque ad eû mo/ dis omnibus fupplices properant per/ uolare,ut compleatur prophetia : Kc/ cordabuntur conuertentur ad do/ minum Chriftum omnes fines orbis

terrarum.

Cat«

BB HAERESïB^ ^3

CATAlOGVS EORVM Q^VI lt;nbsp;■ ? anteaduentLim Chrifti hete/ X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;feasarguuntur*

Ophitte.

n'Rimi’ funt Ophitar, qui dieutnr i Scrpêtinijifti çolubrû neiieran? tur dicentes;qiiod hic prior ini tium nobis fcienrie boni óó mali attule rit. Vnde ei DominSinuidiiïealTerüt: quia fcienti'â primus detulerit mulieri bonx rei atq; malac, percç illâ ita ad ge/ nus omne hominü permanauerit, pro/ pter quod de coelo primo deiedus eftjinquiunfjin altcrüninde eum amp;nbsp;dc cœlo aiunt adiienturu, Qc uelut aliquâ dei uirtutem efle eundem çftimât, atej cum adnuntiancadorandum.

Cd’Atti.

CAiani, qui Cain laudant fratrici/ .dam,primogcnit5 patrisnoftri Qcbcati Adcprotoplafii:dicêtes ex al/ tcra uirtutc, id eft, aiaboli Cain fadu, exaltera aût Abel beatifTimû natum, St uirtutê maiorê, quç erat in ipfo Ca/ in inualuifte, ut fuû interficeret ftatre.

a 1 Sethiani

' 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P H I L A s T.

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sethiäni.

SEthianorum hercfis,queScfh fihgt; urn Ade poftea genïtü, hoe ap/ pellatü nomine ueneratur, quodpoft inrcrfectioncm Abel beatiflimi natus eft,ex quo óó Sethiani appellant ur,co/ lentes eum dicenres : quod duobus creatis hominibus in initio, angelis in diffenfione conftitutis, tenuit uirtus in cccio foeminea : Apud eos enim ma/ iculi ÔC fozming, dij deæ^ efle putant. Qiiod peruidenSjinquiöf, mater, quia occifus eft Abel iuftus, cogitauit ut pa reret iuftum Seth, in quem óó coUoca/ uit magng uirtutis ipiritü,ut poflïnt de ftrui uirtutes inimice.De Seth aüt ipfo Chriftu dominügenus dcducere aiütt Quidam autê ex eis non folum genus de eo deducere,fed etiam ipfum Chriz ftum efle aflerunt atqj opinantur.

Doßthcus.

*1''^ Ofitheus quidam poftea, ludat/ I 7 us genere,aufuK eft dicere fecun diim carnem folum elTe uiuendum in lege dominfdeq; eanon fpcrans refur rcclionem

DE HJiERESIB, 5, l'ccti'onc futuram : nec dei fpin'tS, ncc angelum elle credenSjOec futurû iudi ciû de Icgc atcß Prophetis expedans» SÂdducxi poftiftiim,àSaddocho mine ludxo qui hoc nomine uoz cabat,qui difcipulus fuit illius, qui côfi'rmauit hanc h£refîm,ut ex co Sad duexi dicerentur: Secundum carnem xque folum prçdicSt uiucndû, circun cidédum, corpuscß baptifandum. De legeautemdiuinanö aliud expedan/ tes,epicuream dementia potius quam diuinx legis iura ledantes. De qtugt; bus amp;nbsp;inEuangelio feriptumeft, do/ cente DominOjContraquc hanc lixre fimpeftiferam prçdicante.

Phdriftci.

PHarificorum alia eft, qux refurrc dionem futurä confitet, legem accipit ÔÔ prophetaSjChriftum autem expedat ut iuftumhomi'nem.Hi iuda izant, 06 Euangelia non accipiunt,06 quxdam têpora Chrifto domino no/ ftro efle contraria afterunt.

a 5 Samari/

P H I L A s T.

SdmjritM,

SAmantanijà Samario rege i ta «uz' cupati flint: Alij aurem aiût â fiiio Chanaam,qui hoc nomine Samarius uocabatnrjà quo Samaritani funt apgt;* pellati.Ifti lege accipiuntMofi, id eft, quatuor folum libros, iudiciu futurfl non cxpcctâtcs, refurrecftionê negan tes,Chriftum dominum dci ftlium in legeamp;prophetis nunciatû ante non crcdentes.Anima etiam immortalem habere hominê iuxta Icgem nô fcnngt; entes.Solum aût hoc in corpore uiue dum efteputâres5refure(ftionem(p fu/ turâ in ^creatione filiorû, quç in hoc ( feculofitquotidiet banc çftimâtcs, cz amcjjprçdicantes uanitaté: infenfatis quippe pecLidibus comparatfut fcriy' ptum eft in propheta: Homo in hoz noreconftitutus non intellexit, conz paratus pecudibus infenfatiSjêe fimiz lis eis fanus eft.

TV T Azarxorum h^’refis eft5quç lez jL \ prophetas accipit, carnaz liter

LE H AE R E S I B. 7 liter rame uiuendû affirmat,omnem^ iuftificanonê ïn carnali obferuantia coGftcrc fufpicat.Crines etiâ nutriem tes capitis,omnemcp uirtuté iuAitiein to putantes côfiftere,quafi àSampfoz ne il!o fibi hoc prpfumentes nidtei), quia Nazarci uocabant,à quo poftea Pagani fortes uiros ex il lins figura u/ (ùrpantes,Hercules nuncuparunt, rlJini.

EiSfeni aûtfunt, q monachorum uitcâ exercet,cfcas deliriofas non fumcntcs,ncc ftudiû in ueftimêtis gez rentes,nec pofTidentes aliquid: ledtio ni autem Ôl bonis operibus infiftêtes, in locis etiâ feparatis habitantes, Chri ftuin autem dominû dei filium non ex pedantes, nec in lege atcç prophetis cum dominuiTj agnofeentes annuntiz atum,fed ut propnetâ, auc iuftum ho/ minem folum credentes expedant,

Hebo^nofli.

HEliognofti, q S)C Deuidiaci di/ cuntur,Solem adorantes,arqj di têtes,Solem feireomnia que dei funt:

a 4 Homines

s P H r L A s T.

Homines ctiâ non aliumjnifi folem il lumina re^SoIemc^ cis prçbere omnia niitrimentamon cognofccntes,quod in feruitute pofitus curfum fuum pera grat à deo pâtre per Chriftûdominô in fantflo fpiritii ftatutu quottidie.Dc quo fcriptiim efttQiii dicitfoli oriri et oritur,SC non oriri,SC non orit .Qticni Hermes ille uanus paganus Trifme/ giftus docuit,poft dominû omnipote tem non aliû nifi Solem debere ipfum homines adorare, qui eu ad Celta/ rû prouinciâ prexiflèt, ipfe eos digno feit docuiire,atcp huic errori ut fuccû/ berent eifdem fuafiflè.Qiic Solem lu dgi captiuati adorabâtjUt Ezcch.Pro/ pheta eofdê ludeos ineufando côdem nat,et acrius crime maieftatis déclarât 6C arguit côteftando ficut feriptû eft.

Rdunrum cultores.

ALij funt, qui ranas colunt,quas fub Pharaone per ira dei tûc tê/ poris Aegyptiorû terra emanauit, ut putore Aegyptios defatigent, incj?co fcelerc adhuc pfeuerât, putâtes dei ira ex

DE HEERES I B.

ex hac uana obfeniâtia pofle placarû {Äuforitic.

MVforitx funt quidam nomine, qui fonces colûtqui fub Belo quoep facerdote, cû fuilTet capta area teftamenti ab Allophylis, atqj ex ira del produxiflet terra fbrices,ut eorum fruges depcrirentjadmoniti à fuis fece runt aureos mures, atej eos cn area Si fedibus auribus remiferunt quinq;,lt a timi^abeisdcfijtpeftilentia.Legêita queS^Prophetas ifti accipiêtes, non cognofeSt hoc efle uanum Qc abomi/ nabile,quod ab uniuerfis contemnir. Si modis omnibus deridetur.

Mufcd Rccdronita.

A Lii funt, qui mufeam Accaron colQt in ciuitate dida,ut in Re/ gnoru libro feriptû cft:ficuti rexO^ii/ as ludeorû langues miferatad mufeâ Accaron ciuitate, fi fanus fieri poffet de languore corporisgt;cuius caufa bea tusHellas iratus zelo diuino Prophe ta,quianonàdeo falutem ludxorum rex Iperarc maluitjfed a Mufea poti/ a 5 us,ôô

ÎO PH I LA ST.

US, êC Accaron ciuitate: îratus in hoc bcaais propheta non eum euafurum, fed morituriim in ledo fuo ilico diui/ po fpinru proniinriam't, î rog!odit£.

TRoglodir3f,qiii ita dicûtnn'n Tu/ deis,qui in fpeluncis habitantes abditis, idola colerenon definebant, Ut ait Ezechiel propheta,monfrrantc Domino quomodo in fpeluncis ab/ iconditis feniores populi tenètes turi bula,idolis facrificabant,atque ea cay cis mentibus adorabant.

Vortunti ccelL

ÂLia cft herefis in ludxis, qux rc ginam, quam ôC Fortunam coe li niincupât,quâ dC Cœleftem uocanc in Aphrica, ei^ facrificia offerte non dubitabant, ut etiam prophets lere/ mie ludsi tune dicerêt ex apertOjCum monereteos recedere ab idolis,amp;fer uire domino, folumc^ cû adorare eos debere, irati exclamât, dicentes: ex^ illi fortune cœli, fine reginç non farrj ficant,ex eo cunda illis mala péri/

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cula

DB*'HA ER ESI B. lt;1

ruh contigiflc. Propter quod bcatus leremias cxiens de populoj dequ'ccp uitate corumjiai'r’ctationes iilius cau/ fa impictahs in libro confci ipfcrat, ca fumque illis atque ciuitati aduentu/ fumnonmulto poft nuntiabat.

Bähäiit^e

Q Vntamp; Bahalitæineis,qiu Bahai nomen regis Ty riorum detinctes memoria,atq? ipfius idolum adorâtes eidê facrificabâqut in RegnouS libro continetjCLim rex Ifraeliiaru Achab, amp;nbsp;Hie::abcl uxor ciuSjilli idolo facriz ficarenodcfinerenr. Int^ zeloducftus diuino beams Hclias ,ppheta miffus à dominOjait eis fub nomine iudaifmi lege cofitentibuSjimpietati aQtpnitio fepaganp fcruietibus, óóomni popuz lo ita dixit:Vtquid uos claudicatis in utriftp poplitibus ueftrisç'autdeo deo, aut Bahai Bahai. Et nihilominus faz ùens lucorû facerdotibus rex atqj reg» na,diuerfis pcenis Sgt;C cVuciatibus pcriz erunt. Populus etiâ no recedes ab ido liSjCrebris captiuitatibus interit.

Aftan'taf

tz nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHI LA ST^

Aftiritte.

4-Rfg‘ A Lij funt, qui Afthar hominem, *4- Sx^ Camos abominationê Cha/ naneorG,óóSydoniorum,id eft, ïdola hominu ac miiheru uenerabant, atcp eifdem diuerfa offerebant ßcnficia, quoi'û caufa captiuitas illis regibus éc populo tunc temporis permittcnte domino fepius aduêtabat,ficuti in Re gnorû libris côtinet.Preter Dauid bc atum regem, Ezechiâ fandum, SC ïofiam, ÔC kfufiliûNaue; Alij omnes fiermittebant populos facrifîcare ido/ iS:,ac fppius cum illorû i nteritu ÔC ipfi uerfabantur, non ea deftruentes, fed magis impietatts eorum fautores fier» properantes ut reges cçteri,ficuti libri Regnorum conteftantur.

H^rcßs de idolo Molocb Çr Remphdtn.

\ Liaefthxrefisinludæis,dequa dominus prophetâs incufabat eos, dè^ ea beatus Stephanus martyr increpabatdicens:Nunquit immola/' tiones ÔC facrificia mihi quadraginta annis obtuliftis domus Ifra'cl,dicit do minus

DE H AE R BÄ I B. 0 minus omipotcnsf' 8C nunc fufccpiftis tabcrnaculum Moloch, Slt; fydus dci Rempham, formas fixorû idolorum fculptiliSC Propter ^d di ci t dominus, trâfmigratione uos faciam captiuari in Baby lone atque Perfarum, ÔC inte/ rioraloca alia ÔC arida, in poftrema terrarum omnium.

Hlt;erefis de drd Topheh

SVntfV quiaram collocantes ita did:â Tophet nomine alicuius in ualle fi 11} Ennon,ibidc fuos filios,amp; fi liasludeidemonfjs immolabant. De quibus dicit dominus per prophctam Ezechiele: Ecce fili hominis, uide qd facit populus I fracl, ifte fïlios QC filias fuas in ualle Tophet immolât dxmoz niis,quibus ego non mandaui hanc fa cere iniquitatem in Ifra'cl populo.

Puteoritte»

PVteoritç funt qui puteos colunt, in altum fodientes,decp eis hauri entes quafi aquâ falutis in ea fperâtes aliquâjCum dicat Dominus per Pro/ phetammonendo: Medereliquenint ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fontcm

gt;4 .quot;PHILAST, n

fontem aquc uilit.amp;' fodemnt ribi Iagt; cusdctritosj qui non pofliint capere aqua falutarcm.Qiiod ergo ante dice bat per prophetam^in fua diuina com plebat prgfentia, dicês:Omnis qui ex nae aquaterreliri biberit, rurfum fiti/ ende aqua aut qua ego ei dabo non fi tiet in cternö,quä ego ei dedero, fi bi/ berit nö fiuet in eternu/ed erit ei fali/ ensinuitâ eternâ: Quippecrit gratia Chriftiani b^tifmi faiutaris humano generi cocefla à domino faluatore.

Htereßs ob lt;enedm ferpentem.

T T eft quoq^ in ludtris^quar ferpenti facrificabat,amp; ufque ad E^cchiä regem ludteorum eandê irm pietatem celebrabat.Serpcnti enfin in libris Regnorum ufque ad Ezechiam facrificabat ereo populus ludxorum, que Mofes Facere iuflus fucrat in exi/' tulfra'éllt;^e AegyptOjCÛ àferpêtibus tnoderentur ludai murmurantes, atep deperirêtinicpjiuflît dominus ut face/ ret Mofes iêrpentêereum, ac fufpen/ dcreteö in medio populifupra lignG

D H H AE R E s I B.' H qui intuebanf in cum faluabant à plants atcp diueifis uulneribus: Illi cr^ go Icrpcnti xieo ufcp ad regc Ezccbiä lacrificabat ludxorum populus, for/ mationes etiâ in lapide magno, uelut obelifco, qerat in tcmplo pofitus pro columna,et in co incifiones dC impref fiones manu hominS, SC ut litcrarum quarundâfculpcntcs ludxijóó formu/ las diuerfas tol lentes,6C ponetcs in la ininabaiulabât in collo: mcâtationcs ctiam docctes,Ô£: uelut philadcria ha betes, imo potius excrcctes malcficia cadem pcrcolebant,atc^ inde alligatu ras 2C tutamina fuo portabant amp;nbsp;per/ tant in peAorc,quac dominus ubiep in lege uetucrat fieri: quia pagane cecita tis hec eratimpietas.Has igitur beatif fimus Ezechias rex impreffiones fiue fculptioncs deleri iuffitjatqj ferro radi penitus atq; excindi,ereum etiâ ferpe/ tern deponi atq; frangi precepit: pro quo merito eft liberatus à domino de obfidione tanta Perfarum amp;nbsp;Aftyrio/ rum,tunc temporis qui uenerant cap/ tiuarc

i6 P H I L Ä S T.

pti'uare Iiidtconim populum, atq? cigt; iiitatcrrijUt ilia node,qua timebat Bar baros rex Ezechias, angelus domint de ccelo dcfccnderct, centumqu'e odoginta quinque milia alienigena/ rum obfidentia ciuitatem node filen/ ti perciitcret, atque omnes homines exanimes atque mortuoS mane regi, omnicjj TudeorQ populo dcmôftraret.

Httrefif fuhtcmneis in locis lt;td omnetn turpittidinem dptd^

A Lia eftharefisjUt Ezechiel Pro pheta del iulTu peruidit, fub ter ra in fpeluca liantes feptuaginta uiros leniores ludporS, tenentes thuribula, diuerfisqj formarû fculptilibus facrifi cantes eofdem,atq; eadem adorantes.

Utertßs mulierum cum T hdmur fimuldchro^

ESt 8C alia hxrclis ludgotu, quam fub fpelunca luflii dei cogit per/ uidere propheta,muheres fedentes 06 plangentescniendamThamur nomi ne^quifiliusniit régis gentilium, cu/ lus ludga: mulieres fimulachrû cû fled ttbus

bE- HAERE5IB» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*7

bus adorabant, impictatem^ gentihu colentes,ei offene facnfîci'a no define/ bant : Thamur enim Pharao tHe dice/ bat rex AegyptiorQ, g fub beato Mo/ præfidcbat illo tempore.

Belitte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

A Lia eft hgrefis inludeisjque mul torum quafi homintim, multa/ rumc^ mulierum percolens idola, Ba/ balitarumfpcluncis abfeöditis eifdem offene facrificia non definebant 5 fcri/ pturadiccntc,quafi multornatc^ muf/ tarum fuifte numerum. Hoc autem aut à Belo rege, qui orienté potenti regimi ne mulco tempore detinuit, ac de ipfi/ us Lixore ÔC filijs,filiabusu'e ita ex pa/ rentibus editis omnê eorû progeniem proceffifte monftrabat, utex eïs Baha BtihiiUté. litç appellarenuNam ut eft genus,aut Gra-corû,autÂnitiorû, aliorum, ita ex parentibus fuis omnisillorû emer/ (erit progenies, ut ex uno nomine im/ pia generatio Belitxdicerentur.-Itaquc mortui cum in monumétis ponereair.

Progenies illorûitidé fepuka in eo b loco

ld nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fHiLAST.

locohoenomineafuopopulo mcrmï à poftens nuncuparijUt Belitx aj^cl Ia renturafua generatióepriftïna. Bclus aGc fiue à proprio nominCjfiucàforriui dine belli, quia multos fupcrabat tunc tempon's, hoc nomen aut cognomen habere fortitus eft^deJj? hac re fudeorS popiilus I'mpietate genrihS fequendo à diuina fcriptura accufat, quod facrifi cates lib's, id eft,regibus, eorS fiiqs, ‘ omnicß cognationi illor5,fcquetes di/ iierfis captiuitatibus tradebantur.

HiCrcfij cum BahAl idolo.

A Lia eft nxrcfis in ludf is, qua B» hal idolum, aut Balaam pfeudo prophctam,quide Mcfopotamia ad/ iienerat contra Mofen bcatiftimum afterunt nomen accepifle ; qui Balac tunc temporis rex Moabitaru ilium ro gaueratjUt ad eùm irct, malediccret populo IiidgorG. Et quia ut Propheta in fcripturis ante dicebat, contempto aut preccpto Domini ad Pfeudopro/ phetç poftea defcendit interitu,conrra dci populG cogicando, ludei ut paga/

DE H -AERESIB.' ^9

nifubhociiocabuloidolüm facientes ipfiLiSjColcic ilkid non definebant.

De Philotiiffà muliere h^rcßs fupcr^itiofd^ Lia eft hxrefis de Phîtoniflà, qua coopenêtcs ueftimctis mu/ ucrem,ab ea quedâ refponfa fperabât püflecôfequimhdeS^aïuntPhitomf/ famillambcati Samuclis anima ab in? ' feris excitaffc : aiq: inde maxime credi pofle homines ulqj hodie plurimifuz foicâtur,quccp dixerat régi Sauli fupef ftiti Propheta beatiffîmus, ea etiam in executione quafi ei iterû refponfa di/ Xifïè cognofcit liera: Cumcp plurimi huic adquiefccre mendacio malihf, in pcrpetuû defcendûtinteritûjcum Pro/ plietadicatiluftonim animz inmani* Domini,SC non tangit eas mors. Quo modo itacç anima impia piâ fandiamcp animam,cC Prophetam maxime pote/ rat ab inferis excitareîSed qa ignorant quod recedentes anime à ride Chrifti Domini, dedi tas iam le impictati faci/ unr,atque ci omni le ftudio fubijciunt: quia aroitnj fui eft omnis homojçuod b 2 uelit

to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHILÄST.

uelicuteligat facerc pcrmittcntc deOi‘ Sed quia receflit à Domino,ut immun dus fpiritus iam à dominaretur,dubijs Si^: claudicannbiis in lege diuina,quod dixit beams Helias : Autdeo deo, aut Bahai Bahai.Qui enim adhærec Chrlgt; fto unum corpus eft, 0^qiii immundo fpiritui unus confenfus eft. Et Ach ab rex ludxorumjCum crederet Sedechip, alqs falfis Prophetis, uerumtp Pro/ phetam Domini Michxam contem/ neret, interrogat Dominus immun/ dum fpiritum, adhuc bonitatis loco rc gi conceftb à Chrifto Domino ulcp ad tcpus aliquodmtfi uelletcredere Pro/ phetx uero procellam periculi deuita/ ret:fi nollet,magis^ crederet Pfeudo/ prophetis fine dubio deperiret: Itaeni interrogat Dominus immundum Ipiri turn dicens: Quis feducet regem A/ chab Ifraelitarum,ut uadat in pugnam 0^ ibi interficiaturCEt ecceimmundus ^iritus aduenit dicens: Ego uadam ôi faciâ.Et ait dominus ad immûdû fpiri/ fum.’quomodo idfaciesfEtait immun dus

DB H AE R B S r B. i» dus fpiritus ad dominum: Faciam me quafi angclum lucis, ÔC uerba fimilia eloquar, amp;nbsp;ducâ cum in prdium atqj ibi eum deferam,ÔC fie morictur.Et ait dominus ad eum:Vade,fic facies, idez oeç amp;nbsp;Apoftolus ait: Non magnum cft, fl 06 Satanas transfiguret fe ueluc in angelum lucisxum ipfius fatellites transfigurantur, ÔC ita decipiunt mulz tos uifu,uerbo,aut perfuafione non al terius reitquippeuifu quafi uerifimiz lijUtcum uerbis ueluti fimilibuSjÔô uiz lt;nbsp;fibus quafi bonis ôô non malis in tem pore uolunt credere atque eis inh prez. fejiomincs ineuitabilem xtemç mor fis incurrât fententiamjdiuerfisc^ poft exitum corporis pœnis ôd cruciatibus pefTundentur. Quod ÔC régi ludxoz rum illo tempore pcriculum fuperuez nit, quod falfîsmagisquàm uerisdei propnetis credere maluiflèt.

Df Afthir v fifthdroth fimuld chrishicrefîs, ESt hxrcfis in ludxisjqiix Afthat, Aftharoth poft Mofi deftiiv b 5 dionem.

h P H I L X s Tâ

dionc fucce flîonemc^ lefu filij Naue colentes ad captiiu'tatê gcntiliiim tra debant:Nam dC Afthar ÔC Aftharoth homines foeminas, figurascp eorS colebant,que nomina regn Syriorunt f’uerûtfiC Aegyptiorum, quorum filif filiecp cum à kiis populis colerentur, poftetiam templa illis facientes, poft mortem illorum progeniê ibidem fe/ pelientes, deorum dearumcß eis nomlt; na offerebât cum facrificijs itidcm: nä te afturtiiî eft in Syria aliqua diuerfaamp;S plurima, quæ de gente Chananaroru omnis hxc illo temporeexarfit impie tas,quâ Mofes gentcm cum omni fuo populo eradtcare iubebat à domino.

Herodidni,

ALi] Hcrodiani funt,ab Herode rege ludgorûita appellati: ilH refurredionem confitcntur,legem SC prophetas accipiût: Herodem autcm regem ludeoru percufliim ab angelo, »pfum ut Chriltû fperâtes expectant.

Cata/

DE HAERESïB?

CATALOGVi EO R VM

qui poft Chriftipaflioncm haerefeüs arguunf.

paflioncm autem Chd domini noftri, amp;nbsp;afcenz M fîonem in cœlum, Simon quidâfuit Magus, gcnere SàinarKanus,de uilla,que cft Citheus uocitata, quimagicis uacans artibus multos fallcbat: dices fe eflè uiraitent quandam dei,qug ftipra omnes uirtuz tes eflet. Qtiê Samaritani quafi patte ucnerant,ô6fue hprefeais inftitutorê pernitiofe extonût,mulascçeum lau/ dibus preferre nitunt, qui baptizauis a beatis ÂpoftoliSjtecciïît à fideeorû, fccleratamcjî 8C pernitiofam hxrefiin feminauit,dicens fe transformatû pu/ tatiue, id eft quafi umbrâ,amp; ita fe paf/ fum fuiflcjcum non5inquit,pateretur. Qvii audebat dicere mundum ab an ^elis fadum : anselos autem fados a quibufdam fenlîbus de cœlo prxdi/ tis, eos^ fcfelliffe gcnits hominum.

b 4 Intel/

Intcllcdlum autem quendam aliurn alferit efle,qui dcfcendi't in mundum falutis caufahominum.Helena illam, inquit,qux in T roiano bello à Po'etis uaniffimis édita nuntiat, amp;nbsp;uirtutes, inquit,qux mundum fccerant, concu pifeentta duAg illius Helenx,feditio/ nem mouebât: Iftaenim dans, inquir, concupifeentiam illisuirtutibus figura kerning apparens,afcenderc in ccelum non potcrat: quia uirtutes in cœlo qux erant,non earn permittebât afccdere:expeó:abat autem uirtutem aliam,id eft,Magi ipfius Simonis pre/ fentiam,quxearnfaluaret aducniens, Ligneum etiam equum, quern Poetac iianiflimidicuntin Troiano bello fu/ ifte, per allegoriam aftcrit quod ilia machina ignorâtia erat uniuerfarum gentium impiarum, cum cöftet illam Helenam,qu2E cum magoeratdeTy ro,meretricem fuifte, hanct-^ eundem Simonem magum fuifte fecutam, cum eademdiuerfas magias,diuerfacp fcelera perpetrafte. Qiu' cum fugeret bcatum

D E .H AE R E SI B.

bcatum Petrum Apoftolum de Hiez rofolomitana ciiiirarc,Romamœ ue/ niret,ibi^p pugnaretcum bcato Apo/ ftolo apud Neronem regem,deut'ctus undique oratione bcati Apoftoli, atz que perculTus ab angclo,fic meruit ia terire, ut eius magix euidens menda/ cium cundis hominibus pateficreu t^emndrus,

POfthunc Menâdrus quidam no/ mine, qdifcipulusfadus ipfiiis, impictatc eius cft fccutus in omnibua, SAturninus^

SAturninus quidam paulo poftSd _ ipfe filmens inde fomenta dodngt; nïv mortifère, aflerebat dicens: Mun/ dum ab angelis fadum,óf diftare anz gelos à uirtute illa,óf mundum effe di uifum per ordinem angelis, ff cogiz tafle eos ut faccrent hominem: fecez runt itsque homincnnó^ opus inquir, ipforumerathomo: Deuirfutc enim fuperna lumc dicunt foifle dimifTum* quodilluminauit mundum iftum,ólt; ad cócupifccntiam adduxit angelosi, b 5 ftatinrit^

P H r L A s

afcêdit in cœlû; At tilt cupidf ipfius luminis fadt,uirtutê eius utderc cupiebât:Non preualêtcs aut, ad inui cemdixcrScFadamus hominê fecun dtim imagine ëi. fîmilitudinê noftrâî ëC fado homine, quia impotens état/ faîuari non potuit: Videns itacp uirtus fupernaj^d illi hoc fccerût, mifit fcingt;* tillam,qug correxit hominê, amp;nbsp;fufcita int,amp; fecit eum uiuere.Scintillam ita/ que uoluncfaluan,alia autem uirtuti/ bus illis aux fecerunt dimitti,ac dere/ tinqui fufpicantur: Chriftum aût um/ bratiliter apparuilTe affirmât, non car nem hominis ueram, ÔC animam accc piflè, atque omnem œconomiam my fterij Saluatoris ita complcffe.

Bäßlidei.

BAfilides,qui amp;nbsp;Hxrefiarchcs di cit à multis, quia de lege Só pro/ phetis,€V Apoftolis proponêdo ëC lô quendo/entiendo autê aliter,iura ui/ olabat Chriffiane ueritatis.Qiii cû uc nifl et AegyptQ,docebat ita defîniens: de innato ëC folo deo natû fuifle inteï ledlum.

DE HAERESîB. 37*

Icâumi de inrellcdo ucrbS, de iicrbo -fenfum^de fenfii autem 6Ó uirtute fapi cntiam,de uirtute aut amp;nbsp;fapiêna p nu/ cipatus amp;nbsp;poteftates, ÔC angelos fa/ gt;nbsp;â:os diuerfosdpfi enim angeli feccrût,, «ngtjcœlum, poft il 1 os alr| angeli fccc runt cœlunijita ex alrjs altj prolati le/ cerunttertiû coElum, qui fecund« or/ dinê fie alii,inquit,fcccrût trecentoa fexaginta quinque coelos,fie imponic iiirtutibus illis nomina angelica, fie ip fc magijs «aefis itidem multos imperf toR decepit.Hominem aût ab angclis fa dum afleriuDominum etiâ ua-um omnipotente, dC eum audet angelum dicere, ÔC accepille genus ludxoruni in hxreditatê, ÔC eduxiftè eos de terra * Aegypti.Hic ergo audacior fadus,e/ latus eft,inqr, aduerfus cacteros ange/ los,fie uolês in fubiedione habere ali/ osjhabuit côtrarias genres, quas com moucruntuirtutes inimicatcius. Idco 2e contra ludços diuerfç genres, inqq furrexerût.Cnriftum autem dicit qua fi per umbram putatiue paflum fuiffe^ ,

Simenem

18 PHILAST.-

Simoncm eriam Cyreneum pro eo ad paffionem ucnifle affirmât: Ipfe enim inquit,portain't eius cruce. Hic ctiam male permittit ui uere,et dat licentiam tiiri-js fecularibus iiihxrere: prohiber ctiâ pad martyrium homines pro no/ mine Chrifti, dicens ita:ignoras quid defideras:non enim pafTus eft,inquit, Chriftus, necp crucifixus eft: quomo/ do itaque potes, inquit, côfïteri hunc crucifixum cum non fit crucifixus, QC ignoras qui pafliis fît.

NicoUuf Antiochenuf, NIcoIaum Antiochenu aduena qua fit amentia deceptus,uide/ amus, qui fub Apoftolis fuit, atcp ab cis eft eledus diaconus feptimus, ut fcriptum eft in Adibus Apoftoloru. Poftea^ recedens ab eis,atqueà fana doëlrina, diuerfis erroribus amp;nbsp;fella/ ci] s pefliindatus eft. Qiii fuit primum cûApoftoliSjôôStephano beatiftimo martyre:qui dicitfîC ipfeuirtutes efle plurimas, undeamp;Gnoftici, qui fcirc fc aliquid putâc, maxime emerferuntj

Ifti

DE H/ERE SIB. gt;9

îftiBàfbelo uenerantjScNoram quâ/ dam mulierem. Alt] autcm ex ei's lal/ dabaoth qucndam,alt] autem Calaca un hominem: Dicunt autem éV dog/ mata ponentes ifta: Ante étant folum tenebrç,5lt; profundumcxaqua, atque terrx diuifio facia eft in medio, Ô6 fpi^ ritus feparauit hxc elemcnta.Tune er go tenebras intuentes infpiritum ge/ nuerunt quatuor Aeonas, amp;nbsp;ifti qua/ tuor genuerunt alios quatuor Aeo/ nas: Hoc autem dextra atque finiftra luXjinquiunt, funt, quêdam etiam concubuifle cum illa multere amp;nbsp;uirtu te dicunt,de qua nati funt dti,amp; homi nes, amp;nbsp;angeli, ÓC feptem fpiritus daez moniorum. Addunt etiam prophefaa quoföam natos de ea fpecioib nomtz ne amp;nbsp;Barraban. Alt] autem Euangez iiumconfumattonis,amp; uifiones ina/ nes,2lt; plenas fallacix, Si fomnia uidlt; te diuerfa after unt delirantes.

Hitrefit ab luJd tradttore,

A Li] autem ab luda traditoreinz ftituerunt hgrefim dicentestba

num

'Jlt;J I’M IL A st.

num opus feciiïe ludamj^jd tradident 8aluatore: Hfcem'm, luquiunt,nobis omm's fcientig bong autorexritit per quêcœleftia nobis myfteriamanifefta ta flint; Virtutibus etenitn in coelo no Jêribuspati ChriftûjSlt; feientibus^d fl fuerit pafTus, uitâ hominibus dona-* turns fitiHoc feiens, inquit,ludas, qd fi fuerit pafTus Chrfftus,falutemho/ minibus allaturus efTet, bine tradidic SalUatorcm.Hoc aût malum adfertio nis impie quibufdam uanis ôf uecor/ dibus quafiuerifimile uidetur cfTeiii terdum, cum fit in omnibus contraria iim QC execrabilc, cum propheta Da/ tiidante, ÔC dominus faluator dam/ nauerit, SC beati Apoftoli fententiam domini aduerfus eum confirmaue/ rint edocentes.

Carpoerdf.

POftifta Carpocras nomine fiirz rexit:,amp; ipfe dices: V num princi/ piunijde quo principio, ideft,dc dco, prolationes facflg fint angelorum ati^ uirtutumiqu^ autem ufrtutes deorum fint.

DE H AERE S I B.' Jt

(înt, feccrint creaturâtftamvffibikm ubi nos côfiftamus. Chriftum autem dicit non de utrginc Maria, amp;nbsp;dânno fpin'tunatû, fed de fcmine lofepb ho hn'nê natum arbitratjdt'cp eo natG car nalitcr,ficut omnes homines,fiifpica/ tur.Qvii poft paffionêjingt, melior in terliidços uira integra,6lt; conucrfatio ne inuctus eft,cuius anima in ccelum fuiceptâ prédicat: carne uero in terra dimiffam eftimat,animiIp falutê folG, carnis aût non fieri falutem opinatur.

Ccrinthiï»

CErinthus fuccelTithuius errori,et fimilitudini uanitatis, docens de generationcitidéSaluatoris de^ créa tura angelorum, in nullo difcordans ab eo,nifi quia ex pâtre folum,legi cô fentit quod à dco data fir,SC ipfum do minûludïos efte aftimat, qui legem. » dédit filrjs Ifraél.Docetautem circûci di, amp;nbsp;fabbati2ari5amp; Chriftum nondS refurrexifle àmortuis,fcd furreduru «nnuntiat. Apoftolum Paulum nô ac cipit.

51. P H I L A S r.

cipitJudam traditorê honorât, Euart geliumfèciindum Matthæuni folurn accipir.tria Euangeh'a fpernit, Adlus Apoftolorum abijcic, bcatos marty/ j •res blafphemat. Hic fub Apoftolis i quzftionem feditionis commoui’t,di/ cens dcbere circuncidi homines, cu/ ius caiifa contra ilium,6C hxrefimei/ usdecreueruntinfuis Adibus Apo/ ftoli fententiam, non deberc iam no/ mines ludaifmo, id eft, circuncifioni, àltjstg talibus fuperftitionis uanx pa/ rere carnalibus,qui de gentibus ueni/ entes credebant in Chriftum domi/ num noftrum faluatorcm.

Hebion,

HEbion difcipulus Cerinthi, in multis eifimilitererrans, Salua/ torem noftrum hominem de lofeph natum carnalitcr xftimabat,nihiltp in eo diuinitatis fuifle docebat, fed ficut omnes prophetas,fic ÔC eum gratiam dei habuifle adferebat, non tarnen do minum maieftatis,et dei patris filium, cum patre fempiternû clTe credebar,

cum

DE HAERESIB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îî

cum diuinxfcripture Dominum fem/ pitcrnumjcum pâtre uero eqiie fcmpi tcrno ubicp teftentur ac prxdicent.

Valentinus.

POftiftum Valentinus quidâ furre xitjPythagoricLiR magis Chri? ftianuSjUanâ quandam ac pernitiofam dodrinamerucflans, uelutarithme/ ticam,id eft,numerofitatis nouam fal/ iaciam prgdicans,multorumcp animas ignorantium captiuauit.Et inprimis quidem fuit in ecclefia, clatior autê fa/ «us poftmodumjcrrore nô paruo de/ ceptLis eft, degenscpin Cypri prouin/ cia, cœpit hoc definite : Nihil erat ali/ ud ante,inquit,in mundo, nifi profun/ dum maris Silentium, quod Poet« chaos adferunt, deep hoc Profundo 86 Silentio edoces procefliffc Intelledlff, £6 V eritatê, de Intclledlu aût 86 V crita tc,Verbu 86 Vitam : de Verbo aute 86 Vita,hominem 86 ecclefiam:de homi/ ne autem 2lt; ecclefia proceffîfTc duode cim Aeonas, id eft,fecula: Ô6 de uerbo £6 uita dcccm Aeonas proceffilTe : De c Intclle/

54 P H I L A s T.'

Iiitellcdu autem Sd V eritatc odlo Aco nas,Sc efle haiic Tfuexov-r« (èculoruiti, ld cftjtnginta Aconas.De ogdoade cr go Sc decade, SC diiodecade confiftere triginraAconas délibérât.Dicitautê Chriftum â pâtre, quem Profunda no mine appellat, ad todus mundi falutc fuilTe dimilTuiTi, dec^ cœlo eum carne detulifle,nihil autem accepiflede Cam dia uiigine, fed ut aqua per riuum, ita tranfifle per earn affirmât. Animam er go folamfaluari, corpus autem homi/ uis non faluari arbitratur.

Ptoletnaus-

ALi) funt fucceflbres ipfius, Pto/ lemxus, qui dodrinam çque ua nam intulit, dicens quatuor eue Aeo/ nas,Sc alios quatuor,nouum quid uoz lens commcnti falfi decernere, quam Valentinus dodor eius eft ementitus^

Sccundut.

P Oft hue quidâ SeeSdus nomine, Aeonas fimiliter docés fà(ftos,ad ferit tarnen infinitos. Chriftum autem quafi perphantafiâ apparuifte, id eft, uelucf

DE H AERE SI b; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55

ueîuti umbrâ humano generî,amp;: nô uc ram carne hominis haDuiffefufpicat.

Uerdcleon^

P Oft hune Heracleon difcipulus ipfius furrexiLdicens:principium cfle unum,quem Dominum appellat, deinde de hoc natû aliud, deep his du/ obus gencrationem multorum alleric principiorum, cum fuis itidem deliras doeftoribus.

M Arcus autem quidam poft iftû fucceflor eius,numcru gc men/ furam,amp; calcul urn,rationê etiam com putationis faciens literarum,quafi uerf fimilis amp;nbsp;cuiufdam rci noux inuentor, cum eftimaret à quibufdâ fc pofte lau/ dari, non in paruam itidem erroris in/ currit amentiam:dicit enim ita,uiginti quatuor liters funt, qux perfetftioncm habent omnium rerum.Propter quod amp;nbsp;Chriftus,inquit,dicebat;Ego fum a êe w. Dicebat etiam quod in poftremo tempore Chriftus defeendet ad kfum in figura glt; fimilitudine columbx,gC c 2 Chri/

iS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P H11 A s Ti

Chrilîum ipfum columbam cfTedoco bat,quedcfccdir,inquit, ad duodecitn AeonaSj id eft, ad diicdecim Apoftoz los,06 unum ex cis ccddifle, id eft, lu? dam çftimabat: Chriftum autem puta? tiucdicit apparuifle,ôf palfum ftiiflc quafi per um bram,no tarnen uere paf? fum corpore arbitratur.

ßiljuf.

POft hunc C.Baftiis,fimiIitcr in liz tcris ÖC numero elementorû aftro ieplenda rum^feptem,uitâomniû hominum, rio nume ÔC gencrationem confiftcrc aflerebat, foomnid non in Chrifti maieftate amp;nbsp;potentia, (enflire^ necßin ipfius carnali preicntia ueram hominum fperari falutem aduertebaf. Cerdon.

CErdon aute quidä furrexit poft hos, peius fuis dodoribus predi cans,qui cum ueniflet Romam de Sy? ria^aufuseftdicereduo efle principia, id cft,unum deum bonum, unS ma? Ium :ôô deum quidem bonum, bona fa cere,ö^ malunijmala. lefum autem fal? Macorem non natum afteric dc uirgine, nec

DE MAE RE SI B.

nccappamifle in carne, nec de ccclo defcendifle, fed putatiue uifum fuifle hominibus, g no uidebat, ingr, iicre, fed erat umbra:undeSlt; putabatqui-* bufdam padjno tarnen uerepatiebat.

M4rc(on.

M Arcion autem difcipulus eins, genere PontfeuSjde ciuitate Si nope,urbem Romam dcuenit, ibique degés fceleratam bçrcfim feminabat, atque intcrrogâs presbyteros fandos ecclcfic catholicç, fenfus fui cis erro/ rem mortiferum propinabat,dices ita: Quid eft quod in Euangelio dicente domino feriptumeft: Nemo pannum rudern mittit in ueftimentiim uetus, ncque uinum nouum in utres uetcres, alioquin rumpentur utres, ÔC eft’unde turuinumCEt iterum:Noneft arbor bona, qui faciat malum fl udum, ne/ que arbor mala,que faciat bonum frii «um.Dequc hoc accipiens interpre/ tationem àfancQis presbyteris non ac/ quiefeebat ueritati,fed magis Cerdo/ ms fui dodoris firmabat mendacium, c 5 ÔC

5Ô P H I L A S ’

iftcfîmiliterunum deum bônSjô^ unum maluni annuntians, Chriftum autc putatiue apparuilTe, id eft, quaf» per umbrâ, pafliim eum fuilfe um/ bratiliter,nô tame in ueracarne crede bat. SecundûLticâ aût Euangeliû fo/ iüm àGcipit,nô euangelia, nec Epifto las Paub Apoftoli^nilî ad Timotheû, T itum: q enim de Chrifto dicût, uc de deo uerOjprxterittqug autem quafi de homine dicunt fcripturç ,ea accipit capitula, amp;nbsp;neque Chriftum iudicem elTe omnium cofitetur. Qiii dcuiiftus atque fugatus à beato loanne Euange lifta, êC à prgfbyteris de ciuitate Epbe fijRomg hanc naercfim feminabat.

Lucttnut,

LVcanus poft iftum quidam fimi/ lia Marcioni ftatuens ac deccr/ nensjUt ille dodor ipfius Marcion eft in omnibus ementitus.

Apellff,

' 1.’ Vit Apelles difcipulus eius,fimi/ JJ lia in quibuldam Marcioni pradi câs,quiinterrogatusà qbufdam, quo nam

D E H AE R E s I B. 30 nam modo de fide fentirctjefpondir, nonmihi opuseftdtcere àMardone, ut duo principia adferâ coxtcrna: ego cnim unum prindpium efle pracdico] qucm dcum cognofco, qui deus fecic angelos/ecit etiatn alteram uirtutem, quem deum fcîo efle.Secundû, qui ôi uirtus dct eft,quxfecit illum.Hic autc deus qui fecit mundû, non cft,inquit, bonuSjUt ille qui fecit ilium: fubiedlus sût cft deo illi, à lt;^io ôlt; fadus eft ifte, qui nutuiamp; iuflîoni etprpceptis pa rct illius in omnibus: Cuius Arriani nunc confortes funt atque fautores, fie prxdicantes atque fentientes. Dû cit autem Chriftum in carne apparu/ ifle jUÔ tarnen ficut V alentinus de cœ ïo carnem defumpfiffe: Ait etiam poft paffioncm non carnem furrexiffe/ed de quatuor elementis,qux de mundo acceperat, eaque in terram dimififle, ipfumincoelumfinecatne afeendifte afferit.Sub Apoftolis itaque hx fue/ runt hçrefes per ordinem.

c 4 Catalogus

40 P H I L A s T»

CATALOGVS HAERESEnt? qux fub Apoftohs extiterunt.

Tact Anus,

Decij aût perfecutioncm H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;acianus quidam difcipu/

^^H lusßiidi luftini martyris, qui reccffîc à ueritate poft paftîonem ipfi/ us: docftrinamc^ tâti ac tâ beati marti/ ris,SCmagiftri côtcrm-:fit in omnibus, dicens Aeonas quofdam decœlofu/ ifle prolatos. Addens etiâ hoc: Adam patrcm noftrum protoplaftumnôfal uari,Aeonas autê nuntians ficutMar cion dclirauit. Qvii etiam gencratio/ ncm hominum exccratur, SC ius nup/ tiarum legittimum abiicit, idcp iuris à. deo ftatutum non confitetur.

Cdtaphrygcs,

A Lq autcm poft iftos furrcxerût Cataphrygcs, in Phrygia pro/ uincia habitantes,ifti prophetas èi. le/ gern accipiuntjpatrcm Scfilium QC fpi ritumconfirentur, carnis refurretftio/ nem expelt;ftant,quç Qi. catholicaeccle fia prédicat: Qiiofdam autê fuos pro/ phetas,

D E HA E R E s I B. 41

phetasjideft, Montanum nomine, 5lt; Pnfcillam, Maximilia annuntiâf, quos nequc prophete, nea ChhlKis nuntiauic: Adduntetiam plenitudinS fandi fpiritus no per Apofiolos Chri fto dâtefuiflecôceflam, fed per illos fuos pfeudoprophetas xfrimant inv partita, feparât fe à catholica ecclc fia per illos fuos pfeudoprophetas, falfos dodores : Hi mortuos bapti/ zant,publice myfteria celebrant, Pc/ puram uillam fuam, quxfic diciturin Phrygia,Ierufalem appellant,ubi Ma ximilla, QC t Prifcilla, 8gt;C ipfe Monta/ tprifcâ nus,uitx tempus uanum, infruduo fum habuifledignofcunt.Vbi Sx^ my^ fteriu t Cynicorû,Slt; infantis execrâda t Sctnic* célébrât impietas: Dicut cnim cos de nm. infantis fanguinc in Pafcha mifcerc in fuum facrificium, fuisc^ ita ubicp z/ mittere pnitiofisamp;falfis fatellitibtis.

Theodotus.

POftiftosTheodotus quida By/ zâtinus gencre, denegator Chri ftidei noftri in perfecutione extititSal c uatoris,

41 P H I L A s T.

uatons,g cœpit dicere,doccs l'ta: Cô/ munis homo crat, ut omnes hommes Chnftus.Hoc auto dicebatjUtdenega tionis opprobviû ab hominibus non amplius patcret^cogitas, quod fi qui ei dicerct,ciMfe negafti Chriftum de/ um ac doniinumfdicercr,quod homi/ îiem negaui^non deum.Ifti utunt cap/ tulis feripturarurn, qup de Chrifto ue kui de homine edocct: que autem de deo dicunt^ea uero non accipiunt.Le/ gctes Ôdnullo modo intelligêres, im/ prétatis^ paganXjôô excita fis fudaiex côfortes iepotius quàm Chnftianxfà lutis parti ticipes demonftrantes.

Hlt;erf/îî de pdtris cy fiüj pibftitstid.

SVnt alij dicêtes lü'îKwia-tiOii^ id efl', filium intrare in patrê^ôô ut uas in uafe ineffè,ignorantes qd aflerant jCÔ Saluator non dixerit filium in pattern intrare,fed xqualitatis caufam in diui/ nitate amp;nbsp;potentia docuerit^non intro/ /turn aut continentiam,ut il li xftimâf, . impartitam. Et feparant fe à catho/ ’ lica ecclefia, propter illos fuosPfeu/ doprophe/

DE H AE R E S ï B. 4? dopfophetas infaniQt,id fcnrien testet nô intelligêtes,^d qualis immêfus cft pater,falls eft ÔC filius, tail's eft ôé fpiri tus fan(ftus,equaHs in omnibus,ita ut fit immobilis trinitas,immefa, QC om/ nipotens,atcç ftmpiterna ubicp,q no/ bis nuntiat ex Tandis feripturis aper/ tiflîme,utamp;^ fint tres perfonx uiuêtes in perpetuumjôc çqualcs in omni ma ieftate,ôô potcntia:filius tarnen QC ritus fandus de patte fint proprie. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De tndchifedech,

P Oft iftos ah') recedetes ab hijs di/ xerût fimilia,addût etiâMelchife dech facerdoté uirtutê dei magnaefi fejamp; nomina quxdam diuerfa nomi/ nu adferût â fide catholica diftbnâtes.

Noëti anù

ALq.autc Noétiani infenfati, eu/ iufdam nomine N o'etiani: g di/-cebat pattern omnipotente ipfum efîc Chriuum,amp; ipfum natû,6lt; ipfum paf fumjSk: ipftim mortuû fuifte in corpo/ rc:hic etiam diccbat fe Mofen efle, ÔC ' fratrem fuum Heliam prophetam.

Sabclîius

44 P H r L A î T.

Sibellius.

SAbellius poft ïftum de Lybia di-» fcipulus eius, fimilitudinem fui docftoris indem fècucus cft amp;i. erro/ rem, undc Sabclliani poftea funt appellatt.qui SC PatripaftianijSC Pra/ I Hfrwo« xiani,à Praxea, SC Hcrmogene,g fti geniam 4 crunt in Africa, qui SC ita ientientea Hcrmoge abieSH funt ab ecclcfia catholica.

ne» Sdeuci üquot; Hermite bierefit de . deo corporeo.

QVx eft hec uanitas Galatarum, Seleuci^Hermix hereticorüï* qui cum uolunt deû efte coiporeûjiy len ctiamdd eft,materiam mundi cox ternam efte cum deo afferuntjSC mate dam quidem clemcntonim,queeftfrgt; ne anima,irran'onabilis fcilicet,quf fa Ctaeftàdeo pâtre per filium ex nihi/ lo,ut poflîtelTe qux ante non erat, nÔ ita accipiunt: Spiritum autem homi/ nis,ideft,animamnon fadam à deo f)cr friium, fed de terra eflè aiunt: ma/ um autem aliquando à dco,aliquan/ do efte à maîcria adfcrunt.SaIuatore

autem

TE H AE R E S I B. 4^

autcmin carne ncgant federe ad dex/ teram patris, fed expcliafle camem, Sgt;^ pofuifle in folem çftimannquia di/ 3cit propheta,cum nefciant quid dixe/ ric;In foie pofuit tabernaculum fuum. Paradifum uifibilcm affirmant ex Pla tone,ôdifti uanitatibus feruientes, animas hominû de igné amp;nbsp;fpiritu effc fftimantes, ifto baptifmo non utun/ tur, propter ucrbum hoc, quod dixit loannes baptifta: Ipfe uos baptizabit in fpiritu igne.Ifli angelos dicunt creatores efle animarum noftrarum, nonChriftumfaluatorem: Mundunï autem iftum infernum efle adferunt, jfiffrnut, öl' refurrecffionem infiliorum procrez ationehanc efle predicant, quac fit in humano genere quotidie, nonillam immortalîtatisfuturâ atcç gloriofatn annuntiant expédiantes.

Prodrttndif.

ALq funt difeipuli horum,q Pro dianita;appcllantur,6(: Hermi/ otitç,addûtetiam diuerfos errores,do tentes: quod in Ezechiele propheta feriptum

4lt;S PH I LA ST*

fcriptum eft de quatuor animalibus» quod leonem i egê efle paftoru, uituz ium Aegypticrû,aquilâ Romanortr^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hominem uero pijflimorum tenere fi/

militudinem arbitrant.Hij Sapientix libro utunturSiracb illius,qui fcripfi't poftSolomonêJd eft,poft multa tem Sirdch lU poralibrumunüSapientig.Chn'ftum ber. autem in carne uenifle neganteSjtefur redionem SC iudicium non fperâtes, de uirgine natum cum non crcdêtes, quiinlocis Galatip cömorant, Sf ut uulpes latitâtcs plurimos depredant, Cdrtt.z. ficut Solomon teftatus eftdicésiPren dite nobis uulpes minimas, extermi/ ■ ‘ nantes uineâ domini faluatoris.

Floridni,fiue CarpocmtiMu

“p Loriani etiam,fiue Carpocratia/ Jj ni dicunturjqui amp;nbsp;Milites uocan tur,quia de militaribus fucrStpiegan/ tes iudicium atque refurrectionem, Chriftum natum de uirgine non ere/ dentesjomnemque rcfurredionemjn ** nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiJiorum procreationc, nefandi cœtus

aftimâtes confiftcre, ut inecclefi'afua poft

DE H AE, R E S i B? 4? poft occafum fol is lucernis exti'ndlis mifccri cum mulicrculis no dubitauez vint,lcgis prxceptum implore tes: Nafcimini QiL mtilriplicamini. luz daifmo potius et paganitati parère ne fände,quàm Chriftianae ueritati acqui efeere properantes, pecudum^ potiz us uitam ôd amentia detinentes, quos fcripturauitx pecudum côparauir. De Piifcatis fejio hiereßf.

Vnt 8C q de die Pafehx faluberriz ma ambigunt, adferentes quarta/ décima lunacelebrandS elfe Pafeha, nôficutecclefia catholica célébrât: et menfe Martio femper cclebrandû adz ferunt:ÔC cum h oc faciunt,diê nondo minicam femper euftodiunt Pafehx, non computâtes boras ÔC dies, fed fez cûda,aut tertia,aut quarta,aut quinta, aut fexta die celebrant,amp; ex hoc erro renoncognofcûtdië Pafehx domini noftriueram,amp;falubremunam orbî terrarû ftatutam,ct confirmatâ à domi no curfu numerali lunx menfibus ôd embolifmis, cumhxc non compuz tant,

. P H I L A s T.

tantjignorant quid celebrant. Chilionetitit,

A Lia eft hxrcfis Chihbnerifariî, id eftjinille annorum, qux do/ cet ita: Curn ucncrit Chiftus de ccelo, mille anni illi erunt itcrum nobis car/ nalitcr ad uiuendüm,gencrandum,S^ manducandum, fîcut ne nunc in hoc feculo quotidie,ignorantes efcamcos leftenijid eft, immortalitatis illiid prx mium affuturum5non hoc caducum tranfiens,cum dominus in Euange lio ludxis quibufdam hoc fufpicanti/ busiNefcitiSjinquitjfcripturas, 6C uir turem earum ignoratis: nam in die iu/ dici] non nubent,neque nubûtur, fed erunt fient angeli. Et iterum Apofto/ iusdicit: Noneftregnum dei eica potusjfcd iufticia,pax,^V gaudiumin îpiritu domini fempiternum.

ilercßf Euangelium loanmt cr Apocdly^ ftnipfiutreijcien!,

POfthosfunthxretici, qui Euan/ gelium fecundum loannem, 86 Apocalypfîm ipfius non accipiunt,Slt;^

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum

DE HAERESIB. 4^ cum non intelligunt uirtutcmfcn'ptu/ re,nec defiderant difccre, in hxrefi per manent pereuntcs,utcttam Cerinthi illtus Heretici eiïe audeât dicere,5lt; A/ CcrintJjo pocalypfim iridê,nô bead loânis Euä/Ewdngc« geliftgApoftoli,fed Cerinthi hère/ hit iom^ «ci tune ab Apottolis beatis hçreticus «'î ^dferi inanifcftatus,abielt;flus eft ab ecclefia. fcn«r«

Mttnichii.

MAnichxi poft hos de Perfide â Mane homine, fiuc Turbonc itadicfïo furrexerunt, fomenta deillis pcrnidofafumcntes prioribus,qui du/ os deos,unurn bonû, ÔC unum malutn effe adferentes,£lt; pugnam inter deum 6d Dominum elfe prxdicantes, amp;nbsp;ho/ minis quidem animam de dco çfte pro prie putantes, corpus autem à diabolo fadum arbitrantur. Refurredionena «egantes,indicium non fperantes,d3c/ monia colentes, elcmenta adorantes, deorum dearumep nomina,ut Pagani, inuocantes,ôC mafculofoeminas quaf/ dam efle dicentes, QC utriufquc naturas participeSjô^ nefandg turpiaidini ferui d entes

îe

Àrche/ entes,qirf ab Ärchclao fando Epifco/ lauf, po in difpiitatione fuperati,abiedi,at/ que notatijmanifeftati funt uniuerfi» in il Io têporCjôiS ut latrones iam fub fi/ gura confclTionis ChhftianxmultorS • animas mendacio,ac pccudiali rurpitu dine nö definSt captiuare, qui ÔC in Hi fpania,^ quincp prouincijs latere dic2 tur, multos^ß hac qiiotidiefallaciacap tiuare. Patnaani,

FAtriciani à Patricio quo dam, qui fuit Romx,didi funt. Hrj carnem hominis non à deo fadam affcrnt, fed à diabolo arbitrantur.Hanc ctiam con temnendâjSCmodis omnibus abrjcien dam decernSfjUt etiâ ul tro quidâ de ei» fibi mortem inferre non dubitaucrint.

Symmitchidni,

SY mmachiani difcipuli iftius eade , fentiêtes in omnibus,nö fpcrantes iudiciQ,uitq s fecularibus amp;nbsp;camalibus cücupifcentijs predicant feruiendum.

Pdulus Samoftüenus.

PAulus quidam fuit Samofatenu» poft hos in Syria,qui uerbum dei, ideft.

DE HAERESIB^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

idcft,Chriftum deum deifilinm fub/ ftannuum,ac perfonalctn,ôô fempiterz num efle cû pâtre dcncgabat ; prolati'/ uum autcm,id eft^quafi aci a qucndam nbsp;nbsp;nbsp;\

diccbat^non tarnen perfor am utuam ft li] fempiternam cum fcmpitcrnopatre credendamdocebat.Hic Chriftumbo minem iuftum, no deum ucrum pradt cabatjiudaisans potius, qui ÔÔ circun/ cifionem docebatjUnde Zenobiam quot;Zcnobid^^ quandam reginam in oriente tunc tem poris ipfe docuit iudaizare.

Plotinus.

PHotinus dodrinam eiusfecutus, in omnibus fimiliter prardicabat, in'cçboc mendacio pcrfeucrans, proie/ ôuseftdeecclefia Sirmienfium ciuitaz tatisjà Tandis Epifcopis Tuperatus.

Ar!4m.

ARiani ab Ario presbytero Atez xandriç ciuitatis^qui fub Alcxâz dro Epifcopo bone mcmoriæftütjôi Conftantino fando impcratore, dices filium dei deo fimilemmominetcnus fiz milcm autem dicens, ôô non dd ipfius

1 d Z pauii

-52 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;philastJ

patris diuinâcredendo fubftantiâ, ha;/ refirn periculofam mcurrit : nâ créa/ tura ümilis deo dicitur^cQ dicat fcrïpru ra: Faciamus hominê ad imagine fi/ mtlitudinem noftrâ.Non tarnen eft ho mo,aut angelus, de deo proprie ac na/ turaltterjioeftjde diuina illafubftantia patris inenarranda,amp;fempiterna geni fus, utunicusfilius, quigenitus elide pâtre proprfe fempiternus,lèd homo óf angelus faÆ' funt ex nihilo: Filius aûtcSfituerus, oportet de diuinailla fubftätia patris genitus cognofcat: Vc rus emdeus alio modo efle non poteft filius unicus,nifi fit de patris illa diuina fubftätia proprie genitus. Sêpiterna fi/ militudo itacß filif ÔC fecûdû opa, quia ficut facit pater, 6C filius fimiliter facit oihia, 8C dei ipfius eft qualitatis diuina fubftätiagenitus,gade ipfo natuseft proprie fèmpiternus,nô fadlus ex nihi lo ut homo,SC angelus,aut creatura a/ liquaeft. Semidridni.

Emiariani lunt quocß, htj de patrc Ärfilio benefentiüt, u nam qualita d)

DE HAB RE S I B, 55 tis fiibftâtiam, unatn diuinitatcm effe credentes: fpiritum autem non de di/ uina fubftantia, nec deum uerum, fed fadum atquc creatum fpiiitum prgdi/ cätes, uteum contun gant amp;nbsp;compaz rentcrcaturç: cumChriftus dominus patri öd fibi in fide baptifmi falutis eter nx coiunxerit, eumcte cum patre öd fi/ lio cuncflis credentibus adorandum iuft'cnt,omniq5 feculo eum uerum prp dicandum ftatuerit.Non intelligen/ teSjCjuod Eangelifta cum dicit:omnia per ipfum fadafunt,öd fine ipfo fadu cft nihil, non de fpiritu fanao dicit, quafi fadum fpiritum per filiummani propheta trinitatem omnia fecilTc ui/ fibiliaödinuifibiliadefinit,diccs:Vcr/Pf4l.23lt; bo domini coeli firmati funt, öd fpiritu oris eis omnis uirtus eorum. In omni itaque creatura,qux fada eft per fpiri tum,non aliquid pretermifit quod nö per eum fadum fiqa^lioqui in fide fer/ nus cum domino non iungeretur,fi ef fet creatura diuinus öd fandus fpiri/ tus. Cuius caufa cmnis fcripaira,ôé d 5 domi/

54 P H I L A s T.

dominus côcedi omnia pcccata homi nibiis peer blafphemiâ diiüçi et adora di fpiritus cœleln eiïentia^pnûttauerit, Eunomîdni,

EViiomiani poft hos ab Euno/* miodifcipuloArrij in omnibus inimici uerg fidei aiunt tres efte diuer/ fas qualitatis fubftâtias utauri ,argêti 6^ eris:amp; pâtre quidê fedlTe filium SjC iterumfiltum, qui fit creatura, fecifle (piritumramp;^ adferunt fïlium non patri elfe fimiÜcm,quia creatura eft: neque fpiritum filio fimilem, quia à filio fa/ «us eft,magis impietati paganc,amp; ir» iquttati iudaice confentientes apertif/ fimc quàm chnftianx doeftrinx, ac fi/ dei catholicx parère uolentes.

H^eßf dnintimuerAm Chrißum non hdbu jjc» ALij funt, qui circa incorporatio nem aberrant,dicentes non ani mam ueram homints rationalem acce piflè Saluatorë, fçd corpus folum ho/ miniSjôô cum fubtrahût animam à cor pore,ueram denegant hominum falu britatem. Qiiomodo itac^ poteftdici anima,

DB HAERE^IB. 5$

•nima,qux non fumpta eftaSaluato/ rec' cum Valuator dicat:Triftis eft am/ mamea ufquc ad mortem. Alioqum anima dici no potuit,nifi eftet in eo cu lus caufa aducnerat: Itaque hxc utracp in comparationc SaluatoriSjid eft,cor pus erat anima,qux pro noftra falu te dignatus eft fumcrc. Scire nos cciv uenit, quod ÔC anima ueram hominis h abuit,intelledum habcntem,?lt; cor/ pus hominis fenfum carnalcm itidem, lit Ô6 dolerepolTit corporc, âf emori. Tamc de fando fpiritu fada hec cog nofeit caro,06creata anima fcilicet,fi/ cut ftriptum eft in Euangelio:Spiritus fandus fupenjeniet in te Si uirtus altif (imi obumbrabit te. Et quod animam ueram habuit, dicens : Animam me/ am pro uobis pono. Et de came pafli/ bill ad Thomam: Qiiod fpiritus non habet offa Si carnem,ficut me uidetis. Et Apoftolus Petrus de Saluatore te/ ftatus e(},diccns:Huius anima non de relidaeftin inferno, ncc carociusui/ cit corruptione. Ex quo aute incarna d 4 tu3

s« P H IL 4 S T.

tus eft,5C homo noftrx caufa ßlutis,' amp;nbsp;deus uerus credit, çognofît, colït, Si in eccUfia catholica prxdicatur.

Tropit^e^:

TRopitx funt, qui'dïcunt conucr/ fum uerbum in carnem, non in/ lelligentes quod ait Apoftolus loan/ nes: V erbum caro facîlum eft, amp;nbsp;habi/ tauitin nobis: Non attendctes, quod uerbum eftimmutabile, inconucr/ tibile,id eft, deus dei filius: Caro aute quam accepit pro noftra falutc, ipfe cam formâdo adfumpfit,2lt; induit no/ ftrç caufaincapacitatis. Ad eum uifen dumitaque resiftxinunum coniun/ dix pro noftrgfalute, nô mutationem ucrbi in carnem, ièd alTumpionem ma gis rei uifibilis declarabant,ut inuifibi lis per uifibilem carnem uideri poffîc, credi atque cognofci, ÔC ab humano gcnere capaciter adorari,

Htercßs depajfione ChriflL

SVnt etam hxretici, qui circa palïï onem aberrant, dicêtes : quod in paffione dimiferit deus nofter Ch ri/ ftus

DE H AE R E s ï B. 57 (lus carne, ôd fie afeendenr in cœîum, ut non fit iam in carne diuînitas: nec^ cnim poft paftîonem refurrexit in car ne, neque cum carne afccndit,’{nqui/ unt,in cœlum, cum falus omnis homi num in paffîone carnis ipfius, SC refur re(ftionc,ÔC afeenfione in cœlum con/ fiftatjfinecûdatione nobis 8^ creden/ tibus uniuerfis: cum ÔC Apoftolis an/ geli dixerint pro noftra fidc ac Ixtitia, inadibus Apoftolorum: Quodficut uidiftis eum afeendente in cœlum, fie eumiterû fperateuenturumde cœlo« Aërij, AEri),ab Aério quodam fic^p/ pcllatifiint,qui abftinentijs ua/ cant,SC in prouincia Pamphilia quàm plurimi commorantur, qui Encra/ titx dicuntur, id eft, abftinentës . Hi non poffîdent aliquid,, efeas abomi/ nantur, quas deus cum benedidiio/ ne humano generi tribuit,damnant c/ tiam de lege nuptias, non à deo infti/ tutas adferentcs.

d 9 Borbor

58 P H I L A s T.

Borboriani,

A Lia cft herefis Borbori'anonim, qui uitrjs implicati fecuU, ÔC ma Iis concupifcenttjs fèruienteSjnon fpc rant indicium futurum, fed potius car nalemfcculi conpifccntiam laudant« Hij itaque in cœnû euntes, QC inde ob liti de cceno facies SC mêbra fua defer mantes, eadé re cunótis uelut culpan/ damdei creaturam demonftrantes:c3 Illa uorago culparS 0^ uitiorS perniti ofa damnatie ex hominû uoluntate, no Icgis diuine ^miflione defeederit.

ArtotyritiC.

A Rtotyritx flint nomine, ex reip fa impofito, in Galatia, qui pa/ ncm ÔC cafeum offerût, non illud quo ccclefia catholica QC apoftolicacele/ bratofFerendo.

Afcodrog'tet,

ALij funt Afcodrogitsc in Gala/ tiajqui utrem inflatu ponunt ôi cooperiuntin fua ecclefia, êC ctreume unteûinfaniêtes potibus, Qi bachan/ tes,ficut Pagani Libero patri, infanis mentibus

DE H AE R E S I B. 59 mentibus moregcndltum furcntesjâd non inteltigcnres, quodaitSaluaror: utres nouos fumcndos,inlt;ß cos nomï uiniim mittendum,non»n uecercs. Et eu fum fuis cxcitatfbus properât «nfer uirc,alieni modis omnibus chriftian«: làlutis reperiunt, cQ Apoftolisdcijci/ atiuftificationc illam iudaicam carnâ lemcß uanitaté: Chriftt aûc ucrâ 5C pie nam côfirmet fei entiam dices: V etera tranfierût, ecce noua omnia p Chri ftum fatla Rint. De lege em ÔC umbra dicebat dominus,amp; de fux gratix plc nitudine : DuorumCp hominû, ^d ait Apoftolus: Primus homo de terra ter renus,fecundus homo de cœlo cœlegt;’ Ri s. Qiiod enim erat per umbram, Ôi ^d erat futurs in domini prçfcntia ma ius Ô6 melius,hoc nütiabatdocêdo,ac rebus teftantibus confirmando.

Paffilorinchitdrum bicrcßst

A Li] funtPaflalorinchitx, qui di gitSimponctesin nares, ÔCora lua nbsp;nbsp;in labia,quafi filentium femper

exer cent,non rei alie nifi tacitumitati, quafi

So P H ILA ST, quafi ftndium commodantes.Hoc au tern facicntes quafi prophetas cupi/ lint imican,quia ait Dauid propheta: Pone domine cuftodiam ori meo, 0^ oftium circunftantix labijs meis. Ec quia iciuni js beati prophete uacantes filentium fxpius commodabant,indc iifurpantcs ifti xftimant obferuâdum^ Pythagoricatn uanitatem potius quS prophetarum cœkftcm uitam, fapi entiam fequi properantes.

Aquurij.

AQiiarij fie diefti funt, qui in fa/ cramends cœleliibus offerunt tantu aqua, no illud ^d ecclefia catho lica Sc Apoftolica facerc confueuit. SVnt nonnulli,qui prophetas quo tidie adferunt, ÔC prophetias fieri prçdicât,ignorâtes lege SC prophetas iifc|? ad Joanne fuilTe BaptiÜâ,finemc:p legis Sc prophetarQ in Chrifti prxfcn tia cöpletum,atque confumatum.

Colttthuni,

COluthiani, à Colutho quodam ita didi funt in Aegypto, qui di cunc

DE HA E R E S I B.

cunt dominum maloriim non cfTe dorcm. Contra autem alter quidam opponebat diccns : dominum maloz rum efle fa(florem,qui QC ipfè eft hxre tiens pariter,amp; cum utrique contenu/ one ferrerentur inani^nefcierut poten/ tiam rationis: Sciptura enim deum fa/ cere bona, nihilominus ôô mala fa/ cere predicauit, cum dicat propheta: Ego fum dominus qui facio pacem, ÔC creo mala: Et alter propheta: Si eff inquit, maliria in ciuitate, quam M^orutu deus non fecit.Sed mala ifta non natu ra efle dtxit feriptura à deo fada, fed wodo de» caufis exiftentidbus hominum , fei/ licet in lege peccantium domino, qux funt tetationes plecutionis diuerfxc^ anguftix, qux deo permittente infur/ gunt peccantibus, ficut feriptum eft: Qiiis dedit Ifrael in direptioné non/ ne dominus cui peccaucrunt, 8C no/ iuerût in uijs eius ambulareî* Non au/ tem feciffe malam dcum naturam, di/ cit feriptura alicubixEcce cnim om/Sew.t. lua ualde erant bona,que feat deus,tn

libro

Ci P H I L A s T.

libro Gcnefeis, id cfkcrcaturs' mffdf» TpJ.4» gf pfophefa dtciu Qiioniam de/ lis malum non fccit, neciuc dcledatur in perditione uiuorum. Ç^iu'a ergo no eaufa dci cresnris eft mala naturaliter, fed hominûuokmtaris, qux obnoxi'a legi dci iirgcturjôif coérrione conlîrin git, conucrfionis eaufa à domino litre inferuntur bominibus quotidie.Cum ergo bec dicunt,quomodo dicfla funi ignorant: q cnim putant bominibus in cocrcione mala, bac eruditionis ôf urilitaris funt plena, quehominum uoluntas peruerfa pari meret,cum di/ cat Apoftolus: Nûqutd iniuftus deus qui infertiram fuam bominibusCNon tarnen fine utilitate ÔC emolumenro fu turohfcainda humano gene ri fieri permittunt: iufliis ein in rribulatione fuftinendo fi'delior iuftior compro/ bat,peeccator aût aut peccarc definct emendatus, aut perfeuerans de mun/ do tolbf, ne in corpore côftitutus am/ plius deîinquere uideatur.Ergo aut c/ mcndaïuscumfuperdl adhucincor/

pore

b E H AE R E s I bJ porc bonû tam opus faccrc non retard dabit, aut mens coéreetur ut definat j peccatOj^d ait Apoftolus:Qtii monu us eftjiuftificatus à peccato.

A Lia autem cft harefis, qua dtdt mundum non mutari, fed in eo dem ilatu fempcr manere, etiam poft domininoftiiChrifti decodis prxfen tiam, cum ipfedicat: Omnia tranfi/ bunt ÔC mutabuntur. Hoe autem non intelliguntmutationis caufa elemcn/ torö dtdum fuiflè à domino, ut hijs mutatis nouacreatura reformetur, S)C Dauid docctdpfi peribSt, tu autem Pfat ipfe es in çternum.Et dominus : Coe/ tot« lumôC terra tranfibunt,ucrba autem mea non tranfibunt.Et: Ego fecio no uum ccclum £lt; nouä terram, dicit do/ minus. Reftaurandapotius ergo non pereunda annunriat cicmcta,amp; quam uis impoffibilc deo nö eft, ut qui ieett ex nihilo omnia, ut itcrum delete pof/ fit omnia, quod ait beatiffîmus lob: bi autem ddbuxerit uniuerfa, quis ei dicct

64 P H ï L A s T»

dicef, quid feciftt Ergo fi ita fenfenSf omnipotentiam domini Chrifti cog-^ noiceSj fin ea refiaurâda quis xfiimat fequenterfntelliget: nam etiî pereun/ da fcmina fdptura dcmonftrat, td cft, ipfum mundum ad niliilum denenire pofic, tarnen quia quod fielt nô depe rinfccitcnim ut ait Solomon ex ni hi lo omnia ut poflènt efle quç nô crant in refurredlione hominum non pe/ reundafemina fidad gloriammaio/ remuenienriademonftiat ut aitApo ftolus:Scminat corpus animale furgiC corpus fpiiïtale: feminatur incorrup/ tinoe furgitin incorruptione. Et ipfc iterû ApoftolusrExpedatio enim cre aturæ reuelationem fîliorum dei expe danuanitati enim creatura fubdita cft nonuolens fed propter eum qui fub/ iecitin fpe futurx gloria: dignitatis» Propter quod ipfàcreatura inquit liberabitur àferuiture corruptionis in libertatem glorie fliorum dci. Often/ densitaque à gloria ad gloriam pro/ ceifura element» id eft homines cum ha£

DE HÄERESIB. 65

hac ipfa uifibilî creatura,cum dicit Do minus: Sol tûc fcptcmpliciter luccbit. Tranfeuntia ergo erunt clemcnta ad maiorcm iam gloriam, nbsp;nbsp;nbsp;ea pcrma/

nenda cum hominibuSjquamuis 2iô ad nihilum polTit adduccre, qui fccit om/ nia Dominus. Scd in hoc eft eminens Chriftimaicftasamp;Z potentia, quodad gloriam eadcm maiore clemcnta tran/ Ïïre permittit : Nam Apoftolus elcz mcnta hec liquefccre,Slt; ad nihilum tic nire nuntiat pariter ôd prophetat.

Excaiccatf.

EXcalceatoru efthxrcfis, qux ex/ calceatos ambulare debere homt nés adferit, quod fub Mofe, inquiunt, didum eft : Solue calceamenta tua. Et quod Efaias ita ambtilauerit tribus an/ nis,quxmagis humana, ac uanx Riper ftitionis funt, non traditionis fandorS ac domini noftri lefti Chrifti iuffîonis, 6C impenijcitiscp potcftatis.

tiOUAtiitU.

NOtiatiani furrexeixit poft pe’ fe/ cutionem pofttemâ à Nouato c quo/

ea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHILAJT.

quodam, qui, fient ecclefia catholfc3, credebantanteauetus Teftamentum, nouum accipientes.In perlecutionc Butc,quia lapfi funt multi fideles, in peenirentiamfufeepri funt à catholtca ecclefia,irati, imo potius prarfumptióc dudi ac fuperbia, uanâ dodrinä cona ti funt feminare ièparâtes fe ab eccle/ fia catholica, atqtà Chriftibonitatcac mifcncordia dilTonâtes, atqj dicentes: Noneflefideli poftbaptifmum locum aliquem pœnitentipJgnorantes quod per prophetam clamat: Viuo ego dicit I^ècas. ÏDominuEtNolomorte peccatorisjfcd magis ut reuertatur SC uiuat.Si ergo dl xertnt de bis qui baptizâdifuntdixiflè fcripturâ,non tarnen fi'delibus,audian{ Saluatorem poft baptifmumaquxdP centem de baptifmo alio pœnitentiï tufic.ii. fcilicet pafli'onis ita : Baptifma habeo, inquit,bapti2ari,SC quam feftino fi fc^ retis.Oftendês uticp nobis poft baptift mum quem per aqua ante dederat, all/ «d etiam paflionis pccnitentie huma/ no generi ab ipfius bonitatCjSC clemen

tia

DE HAERESI'b;

tfa labcntibus concedendS, atcp ab co/ dem Domino twbùendO.QiiOd Apo/ ftoli intelligentes de paffîone eins fain/ berrima, ^oftiftam primam g^tiâ hu/ manogenenetiam hoccumoóniiilTe prxdicabänt.Vtprbuifor enim SC om/ nipotenSjpcccanribus eoeedit ptif pcc^ nite'ntiâjiiç (]tii lapfus eft iiirgcns ac pu 'gnans itcfurh, inc{5 ea peifcüetans fpe/ retfe pofTea domino defiderandâ ui/ ifloriâ adipifèi : In Oirifto enim amp;nbsp;cius clemctia,a iufiitiäjbonitas, propter peccantes pœnitentes abundàt quo tidic,ut Paulus teftatus de illis eft, qui pcccati caufa non egerant poenitentiâ, iitdixitinfiiaEpiftola: Qi.iis infirma/ tur,amp; ego non infirmer C Et rurfum: Ne ueniam ad uos, amp;nbsp;iterum me humi liet Dominus propter quofd'ä, qui nô cgeruntpœnitentiam.EtPetrus Apo/ ft olus mago Simoni dixerat: Age poe/ nitenriam,fi quo modo dimittatur tibi quodfecifti. EtPaulus quem abiece/ ratcûfufcipi poft tempus itcrû iuber. Amiffîonem itaq; dignitatis pofiimt

e 2 perpe/

P H I L A s T.' J

pcrpctf t^îeSjnon detrimcntiim ßluO'S, lit ait d ominiis: Multg manfiones funt apud patrem meum.

... , Kontanifiie.

MOhtantftxfunt, qm'rebaptizât (ïquos (èduxennt homines, fupra baptifmum ecclcfie catholicx alî iid fuum baptifmaihfanientes promit/ tunt, quiôi. Donatiani dicuntur, à quo Hondius dam Donato in Africa confrituto, qui hanc hxrefim feminauit, qui ÔC Parmé Prfrwfxnianinunc appellantur à Parmenionc nio, quodam,quieorumnuper fucceflitef ’ roribus at^ falfitati.

AbHincntes.

SVnt in Gallis, ÔC in Hifpanis, Si Aquitania,ucluti abßinet€s,qui ÔÛ Gnofticorn dC Manicheorij particula pernitiofiflîmam æq ue fèquuntur,ean/ dem cß non dubitant predicate,frparan tes perfuafionibus coiugia hominum, öf efcarum abftinentiä promittentes, que non ex legis prxcepto, ied promo tionis cceleftiSjfiC dignitatis caufa uclö tati hominum talis à Chrifio concefra cß

DE HA E R E S r B. ^9 efl gratia. Didt enim dominiis Peôo: Nonomncs capiunt hocuerbum. Et îterum idem dominus ait: Qiit dimife rit uxorcm fuam fine caufa criminis,fa rit earn mccchari. Aliud eft itacp côfen fu communi hoc fieri laudis caufa ma ions confequendx à domino, ôlt; aliud contra legêfuadere, contracp amborS facere uolûtarem.Et iterum: Qiii non manducat,manducâtem non fpcrnat, ôf quimanducat, nonmanducantem non iudicet. Qiiod ex uoluntate eft i/ taque laudis eftamplioris,imo potius mcrcedis cœleftis eft defidcrium: ^d autem extra legem cft,nô à deo Chri/ fto eft traditum, fed inani hominum prefumprione,amp;^ errore inuentû:Scngt; ptumeuenim de uobis omnia edere Îîcut fxnum. Hoc autem ideo faciût, ut efcas paulatim fpernentcs dicât eas non cfte bonas,ôô ira non à deo homi nibtis cfcxcaufa fuifte conccftas, fed à diabolo fadas ut adferantjita fenti/ tiût. Inquehoc iam creaturam non à deo creatâjfedà diabolo earn fadani e 5 predicate

Pgt;o PHILAST, r T predicarc nituntur, per^ hoc menda/ cium multorum animas captiuarunt.

Circttitor«.

N Africa fnnt g Circuitores dicun I tur,hii cirmeût terras,amp; quos mue niuntinuia cogunteos ut interfician turab illis: dicentes fedefiderare pati martyriu, amp;nbsp;fub caufa hac multi latro cinant intcrdum. Qiiidâ autê ex hijs uelut biothanati moriuntur, fefedangt; tes ad precipitiû, diuerfum^ fubeunt calamitatis interim: qui cum fine cau/. •faperire ita properant, honeftp mor/ j tis fuftinent detrimenta, ôC iudicio del fiituro fepotiusimplicant, foluunt.

Htereßs de cibo nbsp;nbsp;Jpintu fdnélj.

NEc défunt, qui cum hominibus non fumunt efcas,pf aefumptio/ ne duefti inani, putâtes fe melius quid facere: quia 5C prophetp hoc,inquiût, faciebât, ignorâtes diuerfam œcono/ miam Chrifti domini effe ftatutâ ho/ minibus. Hij de patre filio bene fenti/ unt,de fpiritu aût no redle accipiût,cre atum credentes efleôi^ fadû fandutn fpirititutn

D B H AE R E s I B« 7! ipin'ium .non deutn, ficut fcn'pturç nü tianfjôC ecclefi'a catliolica prçdicat.

Bitreßt lilid. de Pafchatit, A Lia eft hçrefis, quxadfèrit cum ludxis dcbere fieri Pafcha. Ifti in Galatia,8cSyria, ÔC Phrygia cômo tanturjS*: Icrofolymis,amp; cum ludxos feqiianturfimilicumeis errore depez reuntJn^ hoc8C fuumiudxi confirz mant mendaciû,cum peruident quoi/ damChriftianos indodios legis eor3 «nagis fequi uanitarê, quàm rcgulam ■ nbsp;nbsp;nbsp;catnolice ueritatis,^ nihilominus illi

' nbsp;nbsp;nbsp;cû iftos cocelebrantjUt côfortes ludx

crû criminis QC fceleris manifeftantur, atque ab omnibus dignofcuntur.

Apocryphi.

HÂereüs eftetiam qux Apocryz pha,id eft jfecieta diciturjqux lo lum prophetas, amp;nbsp;Apoftolos accipit, nô fcripturas Canonicas, id eft, Lege 6Ó prophetas, uetus fcilicet SC nouum Teftamentum. Et cum uolunt folum illa apocrypha legere ftudiofe,contra ria fcripturis Canonicis fentiunt, arqj e 4 paulatim 1

P H I L A s r.

paulatim dogmati2anf5côtra cos dan tes (èntentias : contra legem SC pro/ phetas,contracts difpofinones bcatiP fimorum Apoftolorum confultapo/ nenres, è qui'bus funt maxime Mam/ ' nbsp;nbsp;chafijGnofticijNicolaitx, V alentinia

ni,€C alrj quam plurimi, qui apocry/ pha prophetarum ÔC Apoftolorum, id eft. Actus feparatos habentes, Ca/ nonicas legere feripturas contemnût-Qjtitdei: Propter quod ftatutum eft ab Apo/ fcfd/iti« ftolis,2lt; eorum fuccefToribuSjiion ali ecclefi^lc ud legi in ccclefta debere catholica,ni ft legem, SC prophetas, SC cuangelia, dC Atftus Apoftolorum,Sc Pauli tre/ dedm Epiftolas,SC ftptem alias jPetri duas,Ioannis tres, ludx unä, unam Äporry lacobi, qux feptê AClibus Apoftolo fhdägiii rumcöiudpfunt.Scripturxautabfeo huspof- ditXjid eft,apocrypha,etfilegidebent fintlcgi morumcaufa à perfedis, non ab om/ nibus legi debent, qui non intelligen tes multa addiderunt SC tulerunt,qux 'jinJre^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hacretici: Nam Manichxi

apocrypha beati Andr^x Apoftoli,id eft

DE H AE R ES I B.

tft A crus, quos fccit ucnicns de Ponz to in Grxciam,quos confcripfenint tunedifeipuli fequentes Aponolum: Vnde Ô6 habent lyïaniclïxi, nbsp;alq ta/

les Andrex bcatt, ôô Ioannis aótus Ez lodnnit uâ^elifte, beati Pé Petri fimiliter A.po fto^i,8lt; Pauli pariter Apoftoli, in qui r^fri difîa bus,quia Ggna fecerût magna,8C proz Ptfnii digia,ut amp;nbsp;pccudes,2lt; canes,amp; beftiç loquerétur,etiam animas hominS taies, uelutcanum ÔC pecudum fimiz les imputautrût efl'ç hxretici pcididi.

Utrefis quorunddm de epi/lola

Pd«It lt;id Hf brxoî,

SVnt ali) quoque, qui Epiftolam

Pauli ad Hebrxos non adferunt eflTe ipfius,fed dicunt aut Barnabç effe Apoftoli,aut Clemctis de urbe Roma Epifeopi. Alij aSt Lucx Euangeliftx aiûtEpiftolâ ctiâ ad Laodicenfes feri/ ptam.Et quia addiderunt in ca qupdâ non bene fentientes, inde nenlegitur in ecclefia,etfi Icgit à quibufdam,non tarnen in ecclefia Icgitur populo, nifi tredccimEpiftolx ipfius,clt; adHcbrx

os iiV

5

74 P H I L A s tJ

os mtcrdu. Et in ca quia rhctoricc fcri pfit,fcrmone plaufïbijndc no putant cfTc eiufdê Apoftoli. Et quia ÓÓ fadS Chriftum dicit in ca,inde non legitur. De pœnitentia autem propter Noua/ tianos xqux. Cum ergo fadum dicit Chriftum, corpore non diuinitate dP cit fadu, cum doccat ibidem quoddi/ uinçfitamp;paternpfubftâtig filius, qu* eft fplendor glorix, inquit, ÔC imago fubfrantix eius. Pcenitudincm etiaifl nonexcludit doccndo, fed diuerfutn gradum dignitaris oftêdit inter hunc qui integrum cuftodiuit, ÔC ilium qd peccauit.Dignitatis eftigirurdetrimê tû in eo qui peccauit, non damnû falo tis.Nam fi fortirer qs pugnauerit pct^ martyriûjrecipiet priftinâ dignitatem» aut fi condignein hoc feculo uixcrit, împetrat^d defiderat adipifci.Narn iü ipia epiftola rebaptizatores excîudif, non baptifmum pœnitentieabnegat. Conferendum quod interdum in mid tisfruduofum mueniat pœnitétibus, quod pofteafide, uita,bono opéré,

DE HA E R E S r B? 7^ in hoc feculo à dno collaudati Rint pcrfcucrantes iam in rebus bonis SC operibus fiuduofis,^d dominus dixe rat per prophetam: iSjon ero memor malorum dus, fed bonorum potius fï iam in bonis permanferint operibus.

UlelitiaHi.

MElitiani funt à Melitio tniodâ in Aegypto, g de parte nierat Arriana,?lt; abiedtus eft ab ecclefia ca/ tholica, qtiipoftea quafi uerû fequen do fufeeptus eft, ÔC difeipuli eius cum CO pariter. Atque iterum indifferenter poft hxc agere cupientes, cômunica/ bantamp; hgreticis SC ecclefiç catholieç. Quorum cum cognouiflet indift'ercn tiam, exorteseos fuxcômunioniscfc' fecit ecclefia catholica.

Rhetorij.

ALi] funt in Aegypto amp;nbsp;Alcxan dria à Rhetorio quodâ qui om nés laudabatbçrefes, dices omnes be/ ne fentire, Ô6 neminê crrarc ex eis,fed ambulare bene omnes iUos,ô(Z male cos non credere fenùebat.Si itaeg om/

ncs

PH I LA ST*

nes landabat,quem uttupcrabatî’Er-* e;o non tene; quod ucrum eft. t’hotinus ergo laudanduseft hxreti^ eus,qui Chhftumdominû negateflc ante fecula cum pâtre.Et omnis here/ fis,qux blafphemat aut in patrem,aiJt infilium,autin (pirirum. Cur itaqiie blafphcmos hcreficos laudatjcumc/ os Chriftus dominus ex hoc iam fecU lo damnauerif,dicens:non dimitti ho minibus blafphemiam in fpihtum fan lt;ftum blafphemantibus ÔC perfeueran tibus,necp hic,neœin futuroc’ Propter quod conftatamp; iftum eflehereticum» imo potius nihil ftire, qui cos laudan dos non uituperandos amp;nbsp;abijeiendos (udicauen't*

De dluinitdte Chri/lt iiorffis.

A Lia eft herefisjqux dicit diiiini/ täte doluifte, cum caro paterct in cruce cöiuntfta diuinitati; errans in co quodnofolum djuinitas pati non poteft naturalitcr, nec teneri, neq; uP deri, uermetiam nec anima hominis, qug à deo fada eft, dicente domino:

Nolitc

DE H XE RESI B. 77 Noliretimcre cos qui ocddunt cor/ pusjanimamautem non pofluntocci dcre,fed timetc hûc potius, qui poteft animam ÔC corpus perderc in gehen/ nam.Erantitaquemodis omnibus, g di'cuntdiuinitatem Chrifti efle natu/ ra pa{ribilcm,6lt; impie fèntiunt aut do luiiïe,aut fleuiflèjaut ingcmuifle:paf/ fio enim Chrifti eft carnalis, naturali/ ter non diuinitate dolcte. Ideoc^ non cognofccbatur à ludeis qui erar in car nepaftîbili loquendo, qui de legeôf prophetis deus uerus nuntiabatur, pa lam^ incarne uenturus prpdicabatur dicête propheta: Deus palam ucniet. Et icerû eodem propheta DauidzDo/ minus pars hpreditatis mee, amp;nbsp;calicis mei.Qiii eft em calix, nift eius paflîo^ qui tante bonitatis munus Sgt;C clemen/ tiehumano gencri côferens,ab ludço ruminiquifiimo ignorabat populo. Paflîis itaque eft carne palEbih, non diuinitate naturaliter impaflibili, qui de agnofcitur,ô6 creditor non abfcnte tarnen diuinitate, fed côiunda cum .

corpore

^6 P H 11 A S T.

corpore panter propter tnyftcriC côftJ mationis ftatutû ac dcfinitum antea. Qiiod fcicns Apoftolus nö feparaurt in criice diuinitatem à carnCjdiccns.’Si enim cognouifTent, nun® dominuirt maicftatis crucïfixiflcnt. Paulus itac^ coniunxit utruncp,uc Chrifti bom'tate et mifcn'cordiS nobis manifeftaret p!e niflimâ. Petrus aöt Apoftolus quod natura eft paflîbilc, Sgt;C ^d eft impaflï'' biledocuit exaperto, dices: Morttiu* quidem eft corpore,uiuificatus auteifl fpin'tu. Neejueergo caro adiuinitatc, nec diuinitas à carne aberat,c5 caro p terct hutnana naturaliterjö^inhccij^ fapmitente Chrifti diuinitate myfteri umnoftrp caula falutis cofummabaC à domino, ut plena deuieftio fieret inft mieijUt in uidebat ut homo pati,qtii deus erat in carne, nonfibi fednobi^ iam uinceret inimicû,nobis^ ante de^' uidi^nfui paflione, ineûcredétibus uincendi potetiam 3periret,eumc^ (à quentibus cœleftê gloria miniftraret. Nö ergo del naturalis paffîoôi^ dolor tail's

DE H AE R E S 1 B. 79

talis in diuinitate eins gigncbat, ficut quidam xftimant, alioquin homo fo/ lumeratmondcus ÔC homo, ut fchp/ tû eftjfed myftcriû noftre caufa (aluns çtcrne coniummabat, ad ante Rierat nuntiatS à lege pariteroó prophetis.

Hmjij tri for met» dcumfacienf.

ESthacrefis quxdicit ueluti trifor/ mem dcum etTc ÔC compofitum, utquxdam pats patris, quçdamfilii, quidam fpiritus fandi fit:atcç ita cre/ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;di debere adferit,6ô hoc dicens nefcit,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec intelligit diuinæ fcripturx fen?

I nbsp;nbsp;nbsp;tentiam: Tnformem enim quandam

’ nbsp;nbsp;nbsp;dicens fubftâtiam, multo blafphemat

’ nbsp;nbsp;nbsp;maxime, ignorans Qtiod alter eft qui

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mifit, alter qui miflus ett. Ergo eft

liera perfona patris qui mifit nlium, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;êi eft liera permna filt) qui aduenit de

pâtre, Sô eft uera perfona fpiritus qux ‘ à filio ôd pâtre mifla eft. Trium itacç ' harum perfonarum una eft ueritas, 5 maieftas, fubftantix tequalitas, ÔC ' diui nitas fempiterna. Qiialis eft enim ’ nbsp;nbsp;nbsp;itnmêfa ÔC inenarranda patris pfona,

talik

ÔO P H I L A S f. ! • -

tail's eft filtj, tails eft fanefti fpmtusî utindiftintfttone nominum actnunt perfonarum non fitaliqua nature dP uerfitas. Immenfibil is eft igitur hec tri nitas, inuiftbilis inenarrabilis, qu« fide fokiin cognofeit: non tarnen ex/ pofitionc humane uocis.ac ienfu mot tali condigneexpromitur.Cum cnim dicitmittcre pattern filium,amp; filium mittere fpiritum fanefturn, perfonarö feparatione dift propter Sabcllium filium Scilicet SCPhotinC heteticos, qui con * digne de deo intel ligcrenolueruntjdi eente domino: Cui me fimilem fed^ ftisdteit dominuSj amp;cui fimilisero» Sicut cnim coslum diftat à rerrajita di/ ftant fenfus uekrï, nbsp;nbsp;cogitationes, èi.

confilia ueftra à fenfibus Ô6 cogitatio/ nibus meis,dicitdominus.Cum ergo dicit mififfe pattern,emiftum fuilTefi/ lium, perfonarum caufa dicit, ne quiJ aut ipfum patre, aut ipfum filium elft aeftimet, quod ita fentiens delirat Sa/ belIius:Ét ne iterum miflusfiliusde

cedo

DE HAERESÏB.

tctio eftimetur non elfe iibicp in pâtre, dixitquidem fe milTum à pâtre, iibicp tarnen efle cum pâtre oftendït, di'censi Pater qui memifit mecû eft.Non ergo feparationcm lod dixitjCum omma ÔC ipfe filiuscompleatjContineattp cum pâtre 2C fanflo fpirttu, lèd ut patris uc'' ram perfonamjÄ fîlij talem qualis pa/ tris, ôd fancii fpiritus, ficut fiIg ucram crcdamus perfonâjhariimcp trium per/ fonarum unam qualitatis fubftâtiam, maicftatem êC potentiâ cognofeamus, hecitadoceredignatus eft, ÔC in carne maxime conftitutus, in qua amp;nbsp;eius bu militas enituit feculo,amp; inenarranda refplenduitbonitas,Slt; côdefcenfio fra gilitatis humanx in tam copiofa de/ mcntia ac liberalitatc, ut generi mani/ feftaret humano, hïc ita dignatus eft opcrari,atc^ loquipro noftra fa lute,ut nos fcirc de dco,ôô capere ÔC intellige/ te aliqua ex parte ualeamus.

De cœiorKW diuerfiUle.

De coelorum diuerfitatc eft hare/ fis qua ambigauScriptura enim ’ • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f inpri

82 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^HItAST*

in primo die cœlum terram fada de clarat duo hec eIemêta:Secundo fîrma mentum aquefadum, ÔC nihilomtnii* ipfum firmamcntû cœlû appellatû fiM ilTe tcftatur. Dauid autê dicit de ccEba ita:Laudate Dominûcœliccclorôjô^ aqup qux fupcr coelos func. Siuc ergo fex cœlos, fcaindS Datud, amp;nbsp;fcptnnö hoc firmamentn accipere quis uokic/ rit,nô errat : nam Solomon tres coelos dicit,ita : cœlS, SC cœlum cœli.Pauliis equcApoftolus uic^ad tertiücœlunt Ce raptû fatetun Siue ergo ièptem quis acceperit, ut Dauid : fine tres, fine dtv osjnon errattquia amp;nbsp;Dominus ait: Pa ter qui in cœlis eft. Nâ ôiS Pagani unö cœlum, êCpolos profitentur interdû. Dauid ergo quod plenum eft docuif» Solomon autem quod ex parte eft, ôi bcatus Paulus pque. Liber autem Ge/ iiefectis duos cœlos nobis nuntiauit.

Herefit terr dm bedtuudinii ignonnt dcreprobans^

A Lia eft hxrefis q uae de terra am/ bigit,dicens:haac cfîcfolam,ô^ aliam

DE H AERE s is'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6ï

aliam nô effe : Ignorans quod alia cft, quç ueluti matrix eft omniû rcrum,uni ucïfac^ continet,que quafi i/AH, idclt, materia repcritur in fcripturis, qux eft iiîuifibüis ÔC incompofita,que à deo fa da eft in primo die. Hec autcm in qua habitamus fuper aquam Rindata oil en ditur.ut dixit Dauid: Qtii fundafti ter/ ram fuper aqua.Nam matrix omnium rerû terra immenfa eft,ilia prior que in primo diefada eft,quç continet aquâ, amp;nbsp;banc terra que habitat à nobis, qux fi^hurnano gcneri dlt;uolatilibus,fcr/ pcntibus,pecudibus,c£teriseç altis fru/ ^cs 2lt; fiudusexhiber opulenter, iufla a Chrifto dno Saluatore, ficut fcriptS çftinlibro GenefcoüS, creaturp feruire.

Hlt;trt/ÎJ (tqMdm 4 de o fttildm fffe «cgdKt.

A Lia eft hxrelis qux de aqua am/ bigit, quod non fada fit à deo, fed femper cffe earn ex fcmetipfa adfc/ rit,ignorans qucdfi maius ekmctum fadû eft,id eft terra,quâto magis 2e mi nuSjid eft aqua, que cÔtinctur à terraC, f i diccntc

«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;H I L A S T.

dicetePropheta Iona:Ego feniiis fu^ del,qui fecit mare SC aridam.Et Dauw idem dicit faClam aquâ à Domino. Et tres pueri itidê. Alia itac^ eft terra, continet uniuerfa, dC alia eft que fuptf aquâ fundata eft.-qirippeifta que habi-' tatur à nobis,de qua aitProphetaiQpi fundafti terra fuper aquâ. No illâ utit^ primâ : Hane itaep renouari SC purgan necefle eft, quâ SC moueri Qpc cogno-* feimus terremotUjde qua ait dominust Ego faciam nouû cœlû, ÔC noua terra, I«4/.24.. Et iterum Dominus ait: cœlum

ramtranfirein Euangelio. Hxctcrt3 itaque ueluti de radicibus illius priori^ cognofeitur habere fubftantiâ,qupfti^ pra'aquam fubfiftere iulTa eft, qup co^ pioie humano generiexhiberaliméta» üterefis de imagine dei in corpore hi^niAno-

HÂerefts eft quoep, qux dicit ante corpus fuifle hominis fatftS, non animam:SC quod imago dei corpus fit, non anima hominis, a quod fecundS predefti'nati'onem dixerit ita arbitra/ tur,c5dicatfcriptura: Etfccit deus ho/ minem

DE HAERESIB.

mînem, ad imagincm fuatn fecit cum,

1 nbsp;nbsp;mafculum Sn^ fœminam fecit cos.lgno

J nbsp;nbsp;ranspropheta quid dixerit: Cumdi/

cit cnim faciamus,promittitfa(flurutn fcjcumcp dicitîfecit deus, iam opus fa dum demonftratjêCfadamnoncarz , nbsp;nbsp;nem ,fcd anima, que rationalis! eft de/

clarauit: Nam quod caro fine anima C^ro lt;«»« ' nbsp;nbsp;nbsp;non poffit eloqui,non eft dubium: et f»£ org4

J go caro organum animç eft rationa/ «hw.

lis. Mafculum foeminam cum pri/ mum dicit feriptura, non hic corpora fcxum,fed animac d ominantis,amp; fub/ iacentis déclarât indicium. Et quod non corpora fint ante fada iacentia,fï cut quidâ çftimant imprudentes, non eftambiguumjcum caro Adx,ac mu/ lieris poftea fada fit:nam feptimo die dicit foiptura de Adam ita:Etaccepit dominus terram de limo,Slt; plafmauit hominem quem Tecit.Vides ergo quo modo fadum hominemjid eft, anima ante oftendit rationabilem ÔC immor/ talcm eftecrcatam à domino,que uti/ que imago dei eft appellata: Tçrram f 5 autem

r H I L A s T.’

antcm de limo acceptam adiuôlam anima:,l'deft, extcriorem hominem, corpus fragilcdic fequenti manifeita'' uit plafmatum, ac immiffo fopore in Adam,poftcaque dccoftaeius acce/ piffe dominum, fccifTe mulicrem ichptura teftatur ac pncdicanEt ut pH mum fit anima fada, id eft, fexto die : die ante feptimo corpus de terra plafi matumAdx: Siedeuiri corpore, id eft, de latere cius fadam foeminam de monftrauerit,nô eft ambiguum,00i anima ante fada fit,caro autem poftea p!afmara,5c ficpoftea infpirationcin/ . fufa dei,amp; fpiritalis in fine collatafit gratia, ut fic iam capax homo legis di iiinp non impotens à domino mon/ ftrarçtur. Euidenseft ratio ueritatis, quod Sc beatus dicebat Dauid, fadä animam primû, fi'ç corpus plafmatû: Manus tux, inquit, domine fecerunt Sc plafinauerut me. Ac fi poftea fuifle ' (nfiifum fpirituin declarauit dicens; JEtipiritQfandu tuu ncauferas à me.

Hffc/

to R H AE R R s I B. «7

Hiereftf rfe anmit hominis infpirdU,

A Lia eft refis, q dicit infpi'rati/ onem animam eflè,non infpiïa ïionc in animam datam fuifleugno/ fsns quod fi infpiratio anima eft, quo *^odo iudicare poteft ^d dcocftinfîi ft’-m proprie,cum non attcndat, quod infpiratio diuini fpiritus eft quçdâ era profedio dignitatis,ut poflît no

*no capax Icgis ccelcftis exiftere. Et q» qutdfu. habend anima Adp patri noftro data tft infpiratio, nô anima infpirata in eû fit,of edit dominus in Euâgclio: ficut antecnimin Adam infpiraucrar ipfe, •ta poftea Apoftolis habêtibus anima poft refurredionê diuini fpiritus ma/ iorem gratiam infpiraui,diccns: Acei/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■*

pitcfpiritum fandum fVc.Et nö dixit, animam accipite, fed fpiritû fandum. Qiii ergo infpirauit fado homini ha/ bend anima Adejpfe óó poftea infpi/ tauitbeatis Apoftolis habêtibus ani/ •nâ.ut cognofcat,quod peripfum cun dafintpó^ fine ipfo fadû nihil fit. Nul lius raüonis cflitacpjUt uelit qs pftima

f 4 rein/

es

rc infpirationem cfTc animam,cum (fia cognofcauir anima,qux fub legis condinone pofitaïudicio obnoxiare pcritur,dequaait: Nolite «mereeos qui ocddunt corpus, animam autçin nonpofîîintoccidereifèd hûctimctd qui poteft corpus amp;nbsp;animam pcrdcrc in gehennsmAnfpiradoitacß, quçno eft anima,ïèd gratia dignitatis,de diui no ipiritu à deo Chriito pcruenieiis omnibus, quam habentes ÔC cufto'' dientes adieÆonem accipiunt gratP rumjUt Apoftoli,amp;f prophetç,6c ont/ nés iufti.-Iniufti autem négligentes,ac contemnentes amittunt tantum meri'* turn dignitatis,utSaul ille, de quo dP »•Rfg.iff dltim cK;R.eceiritab eo fpiritus domP ni,amp; immundus fpiritus fatigabateû. Etâdinmalignam anima non intra/ bit fpiritus fapientix, feriptura teftat.

Htereßs de animti cr intelleîiu hominis.

A Lia eft hacrefîs, qux dicit homi/ nis animam non fadam à deo ita appcllari animam,fed ante,inquit, Intelledlus uocabatur,ôô erat in cœlo: poflca

EE H AERE SIB. {9

( poftea autem, quia terrena defidera/ ; nbsp;nbsp;uit,difceffiffe cam de clt;xlo,amp;; ex co c/

, nbsp;nbsp;am animam nuncupatam arbitrâtuu

’ nbsp;nbsp;ignorantes quod in principio fadaà

deo, 8C creata poft angelos anima eft ‘ appellataàdomino,hoccpnomêpro/ ’ nbsp;nbsp;nbsp;prietatis accepit à deo, ut anima no In

telledus uocarctur, dicente fcriptura: Anima eius inbonis demorabitur. Et iterum : C^od no derelinqucs animä meam in inferno.Et iterum: Conuertc re anima mea inreqtncm tuam.Et ite/ rum: Animamea coturbata eft ualdc. Et iterum: Ita defiderat anima mea ad te deus. Et iterum: Benedicftus domi/ nus qui fecit animam meam.Ulud ita/ que philofopborum inani fententia adferunt, quod diuina fcriptura non itaprxdicat.

GnojlicoruM cy M lt;inicljlt;eorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

per peKtibws C auibut.

quot;17 Sthxrefis qug pecudes, amp;nbsp;ferpe tcSjôC aues r ationabiles arbitran tur effe ut homines,ficut Manichçi,2lt; Gnoftici perditi, Ô6 quicquidPo'etar,

€ 5 ÔC

j)Ó P^H I L A S

8C philofophi Stoici fufpicantiifugnö • liâtes homo rationahilis inrclIcf^^iJ liabeat animt de deOjid cd, fare poffê de deo credcre: Senfum ante nabet corporis cuip pecudibus,quippc etq ten's all’s fimi'ltbus, q fenfum qui'dem corporis habere poflunt, i'nfelielt;dungt; a6t ani'mi de dco habere nullo modo poflTint, aut anima immortalcm ac ri tionabflem ut homo, qui imago cß del appellatus, diccntc fcriptura: Nlt;V liceficri ficutcquusamp; mulus,qi ibus non eft intelledtus.Et: homo in hono rccumeflet non intenexir.compara^ tus eft pccudibus infenfatis,SC üivi'' lis fadhis eft ilh's. Senfus itaque pccii^ dumjauium, ferpentium nobifcuin communis eft corpore: Intellcdtus aH tem folummodo efthominum, idcft immortalis animx potentia de fando in earn i'nftifa fpiritu, qux imago dd eftappellata,qux hijs omnibus impc^ rat.rcgit ac poftidet uniucrfa copiofe» ut fcriptutn cftiDcdi uobis omnia fub potcftate.

Dcfain»

DE HAERESÏB? fl»

De ftfi/îî propfcffr'î l74?rrpï deo owm'4 mala adfcribens.

A Lia cft hxrefiSjqux dicit malos reges êc pfcvidoprcphctas nm a fua venire ÔC fieri uoli.!ntatc,fed à de» cos ivffîoncemittin'gnorans qvod no àdeoillosfieri pfevdoprophetas, aut malos reges fcripture adnuntiant, fed contra dei uoluntatem,fua uoluntaïc 6ô inimici fuggeftione fie cos advent/ re déclarât, ut lamncs amp;nbsp;Mambres cô tra Mofen Aaron facet dotes dei fubPharaonefua ucncrât uoluntate: ctim dicat fcriptvra: R egnaucrût non per tne,necji per fpiritum meum, elicit dominus. Ht de pfeudoprophetis ita. Hsce dicitdominus: Non illos mitte/ bam, amp;nbsp;illi ibant in nomine meo pro/ Îhetare.Propter ciuod etiam contra il os fæpc mortis in noc mundo condig nam dominus dccernit fententiam c/ nuntiando. Non funt itaque à dco pfeudoprophets miffi, neqtte reces impî] recedentes à domino, lcd etu ex citantur mali côtra malos interdum di mittente

9t P HI LAST.

mittcntc domino,hoc gignirur iit ma/ lis mail confumant:boni etentm fuffi/ rentes perfecutione,2C iuftitiâ haben/ tes apud dominû, repenfatione mag/ nam futur! expet^âtprçmrj. Mali auf idcoà maIis5nQn folum bonis inter/ dum perimuntur,ut illorum iniquitas ctiam in hoc feculo ex parte puniatur« Dc toTie motu htereßt.

TErrzmotum hirefis quardä noH dei iufiioneôCindignatione fieri» fed natura ipfa elcmentorum opinât, cum ignorer quid dicat fcriptura:Qiilt; confpicisjinquit, terramjö: cam com/ moues terrx motu. Etiterum: Adhiic cgo mouebo ccelum SC terra. Non atz tendetes dei potentiâjelementorû na/ ture adfcribere audentpotêtiemotio nemjUtqdam philofbphi uani,q retß naturg hoc adfcrbentes, dei potetiam non cognouerSt. Qiiod ctiä in huiuf/ modi rebus indignatio dei, amp;nbsp;potetia operatur, öd' fuam cömonet crcaturä, couerfionis caiifa ÖC utilitatis:quippe multorum peccâtium ac redcuntium ad do

DE H AERE S IB.

iddominû faluatorê atcç creatorem. Hermit Tnfmegifii depccoribut

V fyderibuft

A Lia efthxrcûs,quç pecudû Pa/ ganorumuanitate îyderumdi/ uerfa nomina profitetur j ut Hermes il leTrifmegi{kis,qui uanus potius,c^ magnus iudicandus eft,amp; Poetx qui/ damei côfimiles, qui Cometas,6lt; Po gonias,ÔCHyadas,Hœdos,ôd taliabu iufmodi adferunt nomine delirantes, cum feriptura pauca nomina fy derum nobis dixerit, dicente lob propheta, antequam Pagani è fandlis fcripturis fyderum nomina tranftuliffent : dicit enim ipfe lob. Qtii fecit Pleiades ôd Ardurum jinquit,ÔC Hefperö, ÔC Au/ ftrum,2lt; Oriona,5lt; Luciferum. Hxc itac^ nomina è Tandis fcripturis accipi mus nuntiatamâ omniS fyderS nomi/ nanô dixit feriptura, fed poteftati de» referuauit per propbetâ declarans, ÔC dices ita: (^xi numerat multitudincm ftellarum,filt; omnibus eis nomina uo/ cans. Hçc itaeç pauca nomina legen/ te«

'p4 ph il a sr;

tes è fandis feripturis poefç poflca fat fique philofophi,aufi l'unt ufurpantes fuis mendaeijs alia plurima copula rc.arquc impictatis ièminafeculo dicare, ut ex hqs fpcrarc putarent eU-' am omnium ß dei n aut plurimorun’ nomina pcflecôprehendi. Cum om^ Ilium ß'derum nomina non aliter deus Chriftuspcr quem fecit pater mucrfa pofuerit ÓC fcicrit, atcp eis fiu^ gula nomina uocauerit, ut fcriptûeft*

De udrijs linguif hitreßs.

Ty Sthçrefisaliaq de lingua Sflif’^ , guis ambigit, cû feriptura dieaC amp;nbsp;unâ linguâ ôi. linguas. Si ergo erat iina ante quia pauci era nt, fiue pofte’ inultp,quia multi creuerStiamnati ho mines in feculo, non ell adeo inutile hoc ita fentre.’poft mjintamdeciniaii* cm generatione ab Adâ ufep ad Eb^ 11D c c anni funt,fub quo cófufio m*’ fa eft linguarum, proprer peccafû fecerantedificâtes turrimâ: ciuitatc, êi UC rebeliantes à deo hoc paftî ftinf* habentes cnim angelicam gratiam,i^

DB HABRESIB'. pl utdeiimagini,poftea per ftudium at/ que dodrinam, obliuionc immiffa à domino, uix difcere prxualebât non omnes,nec multas, fed uix paucas lin guasata ut tres quis, aut quatuor uale ret cdifccre,atcç qfdcmuixcloquûT a men omnc fcientiâ linguarQ,^ ante duo milia annorum,6C feptingentos annos offendentcs amiferât homines.

fub Apoftolis rurfum poft afcenfioné fuam dominus per fpiritû fanAû fine quodâ laborc crcdentibus côferebat, ficut fcriptum eft in adibus Apoftolo rû: Angelicçcnimuirtutis eft linguas fcire omnium hominû: per fidem aute Li«g«i»r8 Chrifti fine labore linguarû omnium cojnitio* crcdentibus fubminiftratur fcienda, ■ ficut legimus docente diuino fpiritu, Apoftolo*

95 P H I L A S f.

Apoftolos atqî Gentes indem credcrt tes tunc temporis in Chriftum domi^ num Saluatorcm, fine labore lingua^ turn omnium donatam fcienriam pt« dicaficjUt fub Petro amp;nbsp;Paulo, amp;nbsp;facium eft, cum docerent Gentes niiTe fpiritum dei à deo,0i^ linguis nn'* tis eos potuifte eloqui, ut audientcj homines mirarentur de Gentibus, tantarum linguarum 0^ ipfi per fidco’ Chrifti fcientiam haberêt fine dodt*^ na conceflam.

Hm/îî de nomine lingutê.

A Lia eft hfrefis,qug dicit nom«i? lingux de ludgis primu proco'' fiffe, alij de Paganis, cu utri($ ita (èntientes errore non paruo dccep^i fint:Homo enim fadus rationis pat** ceps fuit:qui ergo loquebat ration«» quomodo rationis erat alienus C Pl^J? ergo prius eft rationis efle participa rationabilem dici.quàm nomcfp«^ ciale ÔC locale habere alicuius lingn?» Bt($ ex nomine hominis poflîdcre ali^ quid: ab Adam enim ufque ad Heb«*quot;

DE H AERE SI B, 97

. duo milia 06 feptingenti anni tranfie/ nint. Erat ergo nomen lingua: omniû

’ nbsp;nbsp;hominû unum,6lt; una lingua. Ex quo

autem contra Dominum cogitauerût, ► fubtrada eftillisfcienna ifta cœleftis,

lt;d cft, lin^iarum omnium prudetta Sé fapientia; Et Heber quidc landus, qui non difeeflit à deo fecundum nomen ipfius, deus uoluit genus eins pullula/

’ nbsp;nbsp;te amplius, hoc quoeç nomine primû

in feculo nuncupari, ut ab Heber, qui non confenferat adificationi turris 1 c/ bellantiû, Hebrxi nomine appellaten/ tur.Prior itaeç non folum Paganis, ue/

Ç nbsp;nbsp;nbsp;turn ctiam 2lt; ludais,id eft, ante feptin/

'' gentos annos Heber fuiffe cognofei/ tur iuftiffîmus, qui in Dominum cre/ dens,2lt; à coniuratione fccleratorû ho/

** nbsp;nbsp;minum feparatus, fui nominis primam

’-f nbsp;nbsp;hancàDomino nuncupationem me/

ruit impetrare.Vnde amp;nbsp;Po'éte uani edi ’gt;1 nbsp;nbsp;ficationem illam ad fua médacia tranf/

ferentes,Gygantes docuerunt,Haloi/ das illos rebellâtes afeendere uoluilTc inccelvim per impofitionemmôtium, g atqj

lO

§8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;H I L A S

arœ lilde eosRuflc damnatos. Qtior^ dehramenta non latucrunt amplius fd entiam ac pentiam Chriftianam.

Hxrefit de dnms Chrifii Cf tem pore dubitans,

A Lia cft hxrefis de anno annunrf^ ato ambigens, quod ait Prophlt; ta Efaias: Annunciate annum dei ptabilem QC diem rctributionis.Putaiit ergo quidam, quod ex quo ucnit Do^ minus ufqj ad confummationem fccU^ li, non plus nec minus fieri annorun* numerum, nifi trecentorum fexagthd quinc^ ufcp ad Chrifti Domini itetuifl de cœlo diuinam ptxfentiâ.Qiiod trarium inuenif, n ita qui fenferint : quadringentos iam plus annos tranfif^ ie cognolcimus, ex quo ucnit Doifl*^ nus, atqj complctos. Quomodo itacp liocerit rationis de anno, ficut fënrirc uoluetûc: hoc itaep plurimi : DominU* cnim que in uno anno ceint Âf docuit, lipc fola precepit côlcrioÉNâ que ante fada funt ab eo ac dida, primis trïgin^ ta annis fecundû beatû ioannem, qnf didi

DE HAERESîE;

dicît mundS nô capcre pofle/i uniuer/ fafciiberentur, que fecerat. Propheta itaœEfaias de anno illo dixit Saluato/ tis uotnini,inquo docuitufq; ad pafli onem, ÔC refurreôtionê Qc afcenfionê

y incœlû,ficutiSlt;bcatiffimitvadidcrût, gt;nbsp;nôde tvecêtis fexaginta quinc^ annis, ut quidâ arbitrât, fed de anno illo poft baptifmû fcilicetj in quo prçdicans cre dentibus falutis myftcria referabatde

' Lege pariter ôô Prophetis,qux olim di ûafunttcftando atq; confummando.

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De G'gantibMs tempore Noë.

(J \ Liaeft hxrefis quæ de Giganti/ _^Vbus adferit : quod angeli mifcuc

j tint fe cum foeminis ante dtluuiû. ôô in/

y nbsp;nbsp;de elfe natos Gigantes fufpicant: curri

Ncmbïotb nô à fpiritu,id eft, nô ab an Neww . gelo^edabbomincCbus, quifiltusftr brotb ' nbsp;nbsp;nbsp;itCbam,indenatus fit poftca,quv ôé in pr mu*

feripturaprimus Gigas eft appellatus, gr j«. quod ifte cœpit elfe uenator, St fortis

’ nbsp;nbsp;nbsp;homo, ut Slt; Gigas appellaretur in ter/

ra:inde dudlurirunt,inquit,ficutNcm/ broth Gigasitafortis eft, fi qui ci fimi/

; • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g X lis

lt;Ó'0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHILAST.

lis in fortitudinc poftca uideretut.Ho' mines itac^ fiierunt fortes, ÔC à iiiuentû te rapaces,uaftatorcSjiacLilanteSjCiirfi^ tantes, predationi uacâtes, inde ucltH* alieni nô folû morum, ueru etiam uifi homin5:enormes etiâ ut contra naturî aliorû hominû tanta fcelera perpeftaU tes nuncuparenf ôd Gigantes : Gig3^ cnim per etymologiam, terre monitr^ dicitur,ex duobus nominibus compo^ fitum,fiue forma,fiue uita, fïue uifu, UC fortitudine,fiue mole membroriin’' Nam «tfcias Gigantes non alia natn^ ra,fed de hominum fuifle progenic a.Rf.**« tos,0^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in Regnorufflli^

bris babes, quos forma grandi, QC

Ie membrorum diflFLifos,amp; ingentifo*’'' titudine de genere Gigantum Regn®^ rum libri annuntiarunt, poft duo amp;nbsp;trecêtos annos diluur),ftcut amp;nbsp;Goliath, quern deiecit in pugna folu* Dauid beatiftimus rex amp;nbsp;Prophet^» cuius ÔC aliorû talium carra, inquit, ftrutftionem portabat armorû: v^i’ go beftiali moreapueritia ad rapina'”

D E H AE R E s I B. lOI

Cf ât dediti huîufmodi homines,ne/ liiti à natura hominum morumep alie/ nos feriptura nuntiauiùNam quod il H angeli,qui de cœlo deiedi funt,noiî Fint humançnaturghmiles,nô eftduz bium,nifi folum, quianefandaôC con traria, contrat^ lege fuggererc, ficiiti çlt;nunc hominibus faciunt, prçualc/ bant intrantes in homines, id eft, fua/ dentes, ficut ludeis inimicus human» generis perfuafit'eotra deum,contra/ que fandos prophetas talia fcelera perpetrate,ficut fcriptum eft:Intrauit, inquit,Satanas in ludam. Ita igitur SC ante intrantes immundi fpiritus in ani mas hominum, ac foeminarum malac perfuafionis fcelera in orbem terrarû diffuderantSi quiautem putaueritelz fe tuftum, angelos ita peccalTe tranft formatos in carne,ut in ea remanfifle, aut ita fados carnales credidcrit, uio/ leta ratione decernit hiftoriam, ficuti

Paganorum, QC Poetarum mendaz ciaadleruntdeos deasep transforma/ tos,nefanda côiugia cômififîe. Qoud

«OÎ P H 11 A s T.'

fi fadum cft ah'quando, 5^ mine fîcrf non eht ambiguum:quod autem non falt;5nm eft aliquando, ncc modo fief* mamfcftum ell.Gygas autem êC in he no accipitur uimitis caufa: Exultabi* enim ut Gygas ad currendam uianilt; Qiiod in Chrifti diuina prtfentia pf** batum oftcndituratcç coniiimatum.

Etercfif deo tribuens pdganitatem (y omnid fdcinord.

A Lia cft hcrefis,q dicitPaganit^ tem à deo inftituta, non ab ho^ min« malignitate, fuggcftioneifli^ mici uitiorum caufa, SC facinorû gig^ nendorum fuifle excogitatam. ergo à dco infntuta eft,quomodo dâ'' naf ab codem deofNam quod ab ginemundidei patris omnipotentiS) ffilij eiusjôô lanefti fpiritus fcicnti^ nûtiata fie non eft dubiû: cum cnitni” Übro Creature mûdi,id eft, in Gcnef* feriptum habeas:Et dixitdeuSj^ fcei* deus.Etitcrû:Dixitdeus:fîantlumifl3 ria. Et fexto die dixit deus : faciamiis liominê ad imagine ôC fimilitudincifl noftratfl

DE HAERES IB. loj

J noftram.Etfecit deus non angcïo uti/ queperfuaforc in creationchominis, (ed filîj fui Chrifti domini noftri, fandi fointus manifeftum eft; Habes cm in Genefi,id eft,in primo libro far» dâ adorandamcK trinitatê ante homiz nibus nuntiatâtdicit enim ita: Et pluit dominus à domino fulphur 6^ igné. Et itei 5 de fpiritu in primo dic:Et fpri/ tus dei fuperferebat fupcr a^iam.Et Pharao rex Äegypti dtcit: (^iis hxc tcrprctabitur inquit, nobis, nifi qu» det habuerit fpiritücquot; EtDauid:V et bo dni coeli firmati funt, foiritu oris eiz ■ nbsp;nbsp;nbsp;US omis uirtus eorS. Poftea uero uolö

* nbsp;nbsp;nbsp;tas hominü praua, recedes à tâta leien

' nbsp;nbsp;nbsp;ria pietatis, idolorû mêdacr,s,ac uaniz

' tatibus ftudiofe cû properat inferuire, ’ nbsp;nbsp;nbsp;turpiffîmçc^ uite fe dare maluiffet, iuz

’ dicio damnation! obnoxio tenebat : JI nbsp;nbsp;nbsp;tta ut ante prophetg dicerent: Sacrifiz

'* nbsp;nbsp;nbsp;cans dijs cradicabitur. Et iterum: Di)

' qui cCElum non fccerSt eradicabunz ’ nbsp;nbsp;tur.Ec ideo dominus no fuam nouam

prxfentiam oftendebat, diccns : Qvit ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;§ 4 loque/

IO4 P H I L A S T..

ioquebatur in prophetis, eccc adfîiffl* Neque ergoangçlos adorari prarce-' pit alicubi dominus,neque mundi ele menta,nec creaturam aliqiiam,neque idola, qug hominum uoluntas pelïï^ ma fui fcclcris turpitudinis perpc/ trande caufa maluit inuenire,ut coka tes earn effuiam operâdi mali pofTiut Uolum. habere licentiammâamp;ipfumnomcn idoli fpecies doli.et formp puaricatio, dé interptatione graca ell nûcupatu» Trinitas itaque Chriftianitatis ab ori gine mundi predtcabatur, fiC ueritas pietatis fine intermiflîone ubiquc do/ cebatunnamôC Dauid docet: Dixit dominus domino meo.EhSpiritus u’ usbonusdcducetmeinuiam redam» gt;nbsp;Etiterum: Spiritus domini impkuit j orbem terrarum.Et:Qiio fugiam àfp‘ ritu tuo, à facie tua quo uadâdNan» Solomon docet, quod idololatria ab homine inftituta fioQtiia amiifum lium fiiLim cûdiu fleret quidâ pater/c cit imagine cidenijSc uidédo deleck'' bat in ca, atqueex eo traditam fuilE pofte/

DE H AE R E S I B. tc$. pofteris,diuerfam'q5 impietatis materi amindehumano in gcnere puUulaflc.

deChnflidnif tempore ultimo ttrfco del credcntibuî.

ALiaefthçrefis,quç dicit Cbrifti anos nuperrimos pofterio/ tes ludæis, ÔC Paganis fuiffe creatos: Ignorans quodkidcis Sv Paganis na/ tura priores creati funt,£lt; fidc,uita,£lt; têpore,facrificio,£lt;conuerfanone.Fi de quidem, quia ab Adam ufque ad Mofen tribus annorû milibus clt; fep/ tingentis, omnes iufti deum 8C deum, dominum ÔC dominum, colcntes eti/ amfpiritum fanâ;um,ueram nuntia/ bant trinitaté, ita ut ipfam ttinitattm U integram fine labore poffis cognoice T reab iUis beatis prioriribus amp;nbsp;anti/ ; I nbsp;nbsp;quis nobis etiam noc poftea fuiffe ma

nifeftata à domino : Cum cnim di/ cit fcripturaiPküt dominus à domino ' Riper Sodomam 5lt; Gomorvam fui/

pkur ÔC ignem, quid tibi uidetur nun/ tiare ç’ nonne deum pattern per filium ' fuum, ideft, Ckriftum deum cunâa

g S figna

(od quot;P H I L A S T.

^na,5lt;^ mirabih'a gfecifTe dccIarauK^ C^od feiens Dauid,dominûpatré,ô^ dominû Chriftum, l'd eft, uerbS cius, fanlt;5:umïpintum niintiabantrinifs tem quidem perfbnarûj iiniiis tarnen tnaicftatis,6C fubftantie, ac diuinitafls scqualem potentiâ nuntiabat. T amen fihû de deo pâtre cfle priorc, QC (pirit'î fandS proprie dcmôftrauit edocenS’ Verbo domtni cœli fîrmati funf,fiC^' ritu ori's eis omnis uirtus eorum.Êt iterum aîibi: Dixit dominus domino meo.Etomnes prophetpde uerboâ^ fpiritu nuntiauernt ubicp, itadicentesi Etfidumeft uerbum domini ad me, èC fpïritus domini fuit ad me.Ergo nn eft fidei caufa temporalis ChnIÈanit» tis, iêd ante ludeos amp;nbsp;Paganos, in le^ ge qdem ftudentibus, amp;nbsp;quçrentibuî crat manifcftata.Nûc aût cupientibns uox patris omnipotétisep feiêtia nun/ tiabat à faneftis illis doefloribus ^et fedis. Vita etiâ nô alia priores illi fan/ di nifi hac,in qua nos uiuimus uteba/ tunufcß ad Abraham enim nô dreun/ cifionein

DE H AE R E S I B. 107 dfioncm hahétes.non facrifi'cijs gau/ dentés deo placebât, ÔC iufti in omnt/ bus ab CO nuntiabant. Dixit cnitn Da uid : Sacrificiû deo cor contribulatS. Etdmmola deo facrificiû laudis.Et qd neceffitateindoeditatts cogente focii ficia temporalia,nô perpétua,nec ucra fuerint indiAa ludcis nee falutarta,di/ dtpropheta ad lult;iços;Ecceego facio noua,^ priufquam ueniant annûtiata funtuübis.Antccrgo ludcis îfaias te/ ftabattir propbeta; Quienimbçccx/ fjtnfiuit de manibus ueftriscEt iterum; Ciicuncidimini corda ueftra, ÔC non corpora ueftra. Qviale autê eft, quod facrificiû Melcbiledech fub Abrahî inprimis obtulcrit,antc quadringen/ tos triginta annos ludei nominaren tur,autludas nafecret antequam ac dperentlibrum Gcneleas.Prçuidens myfterium Cbriftianitatis, utomnia, quç in Cbriftianitatc funt,fiuc fides,û ue uita, fiue facramcntG,non tempora lia,fed ab origine mûdi ftatuta nun tiata,et potius celebrata cognofcas:ln Cbvifto

I

103 P H I L A 5 T.

Chn'fto autem, SC per Chn'fiiim, per quemcLinda fada funt, oportuerat nos ab co uidere dC cognofcerc:8C qd crat maius in lege tnyfterium, de eo ante nStiatiim ab ipfo plenins cxcipc/ re complets confummatumc^: Nam quod Sc caftitas fimilis fuerit in pro/ phetis qiiam plurimis, non eft dubiß, lit in Helia, Heliixo, Daniele, Icre/ mia,Efdra£:, tribus pueris, alijs miib tis beatiffimis, ut in Clirifti prefentia Sc quod fupra legem erat ante niintfa turn ab eis cognofteret^SCquod pri legem coniundum eratipfius firmate tur diuina iententia,uoluntaticp horn* num amp;nbsp;ftiidio concefla hxc gratia no feeret. Ideo SC ipfe dominus priores ü los fandos ante legem nobis, SC nos illis prioribus fecûdum fidem iuftitis! copulabat; ludpos autem ÔC Paganos rcfpuens,qui medio tepore inter man datum erant,Sc gratiam pofiti, quinß mica uoluntate ac pemitiofa pclTun/ dati reperiuntur in uitijs carnalibiis, dodrine cœlefti inimici ÔC aducrlaiijj

seterno

DE HA E R E S I B» I09 ttcrno poenarum iudicio rcfcrtiati.

De corpore z;- ttnimn Jjom^nis hitrefis nocentiffma.

ESthxrefis quç dicitnafei Paga/ nosnaturaliteVjnô Chriftianos, id elt, rerum natura corpus amp;nbsp;anima hominis non à deo per Chriftum crea ri quotidie, fed per uanitatê paganâ ita progredi arbitratur:cum ab Adam ufcp ad Abraham, amp;nbsp;poftea ufque ad ludâ,qui poft Abrahâ quartus eftin generatione, nô Pagani fucrint, ncqt ludçi appellati,fed G entes à prouinci arû nomine ôd diucrfitatenuncupati. Pagani aSt poft ludços, fiue à pago, idâ,loco,riueà prouinciaunadiefti funtjfiue à Pagano,regCj^d uerS eflfe, utaitHefiodus grçcus pocta,manifc ftSeftSiergo àpago,loci eftindiciû, ficuti ÔCnunc dicit de pago illo:Si aût deidolis, quod ca colentcs fculptiUa ita nominabantur Pagani,id eft, gen/ tiles: quia non àdeoidola,fcd ab ho/ i minum prauiffima inuenta funt uo/ 1 nbsp;nbsp;luntate,ficut 2lt; fcriptura noftr a, ÔC pa

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gano

da P H I L A S T.

ganorS plurimi hoc nuntiarCt, h(^ mines hec inuenifTead fedudioné da narionemtp animarûjqd ilia afpiciens populus deledabat epulis, in quorô uanitate fuis animis interitS afferebât. Certa aût eftprobatio maior,qiiod ipfi Pagani in fuis hiftorqs referût, PagÀtti d àPaganoregCjUtaitHcfiodusgrpciB f dgano poëca, Paganifîntappellati, g poftcî regf, ex rege Pagano Dcucalionis filioôiî

Pyrrhx quafi plaufibile atc^ amabik nomê cius habentcs,iiTio potius celé/ tes memoriâ eius ufqj in hodienû dié, hoc cftjinendaciû nominis uf® nûcdc ti nêt pco lentes. Hel 1 es i taep, ici eft gfât eus homoà lingua Ô6 à nomine regi^ diciCjq fuit Dcucalionis fiIius,Q ita ap pdlatus cft, ficut ab Italo kali,a Ro'' tnaniàRomulo ôCLatiniàuatinono men accepcrûqnô ab idolorû impieta te. Idol a etenitn.id eft,formas fculptili iim hominû poftea peffîma uoluntas inuenit. Linguâ aût grpcâ prouincia! unius proprietas dcclarauit,^ rexPs ganus ex fiio nomine confirmauit, ut , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romano«

Romanos Romulus nûcupauit, ut aùHcfioduSjàGrçcorcge fuiffeGrx Gr«ià cos appdlatos,qui G rxcus nomine fi Gr««gt;* lius fuit Deucalionis.

De (WHornw wHHdt incertitudine hitrejit.

A Lia cftherefis,qdicit incertü nu metûefieannorû à mundiori/ gine,ÓC ignorare homines curricula têporum,cüab Adamufqt addduuiö decem fint generationes, óó annorum iiccxm anni.Et à diluuio ufcp ad con fufionêlinguarSfub Heber fando, q non cöfcnlerat çdificationi turris,qn/ tafitgencratio pene d C anni,quando amp;nbsp;nomina prouinciavö diuifa funt,uc luti LXXii linguarum. Exindeufq?ad AbrahamPatriarcham quinta eft ncratio,anni nxxxx.Etab Abranâ ufcç ad Mofen feptem generationes, 1 nbsp;nbsp;anni ccccxxx, ut ait beatus Apo/

ftolus:EtaMofe ufque Samuel fiidi/ cemDCXXiXanni: Et à Samuel clt; Da uid ufque ad captiuitatem ludxorum inPerfida anni penè D:8lt; à captiuitatc ufque ad domini noftri pfentiâ anni

112 P H I L A S T.

pene D: SC inde à domino ufque nun' anni ccccxxxpkis.Ergofîhxcfi'' des erat in illis prioribus iandis nc^ frris patribus qup in nobis eft, ab iHf’ autemante efttradita predicat3jilt;l eft,p3ms,amp;filijjetfandi fpiritus:Hcc quippe diuina fciêtia,quomodo tenv poralis eft,ut quidam eftimant, óCno ab origine mundi hxc ante feiende chriftiana cunctis hominibtis nuntia^ tajq inmadato lege manifeftataSi predicata oftenditunSi autê in medio têporis fub Mofe per umbra minus tftum fit aliquid, non inique dantisc^ ratinuidiadomini, quantum non ca/ pientis populi ccelefte myfterium, if'' capax debilis hominum, non o’ lentium ineufabitur infirmitas. Dcn*^ que iplè Chriftus dominus, quod afl/ te nuntiauerat per fandos prophetaS) hoe Sc poftea firmando prgceperat,di cens:Euntes baptizate omnes gentel in nomine patris,SC fîItjjSC fpiritus faO dl, ut non folum fidem priftinam ah origine mundi hanc efte declararct,

uerufl'

DE HAERESIB, TQ uerum etiam 'tn'tâ in qua nos dcgfmus hodie,in drcunctfione cordis, non car 'ftis iadântta comprobaret. Errant tr? ' go nimium qui gencrationcm homi/ 5 'nis,aut Paganx impietati, aut ludaicx aiident adicribere uanitati : cum ludx/ -um nifi dies odaua fufccperit,ludxum non licet appellari,ncc paganum çque nifi deos uanos hominem fecifle puta/ ’ nbsp;nbsp;uerit. Ergo natura rerum deo adfcri/

benda eft non alicui horum uanitati: dodrina autem qux foecundat poft na ’ nbsp;nbsp;turam,fi uera ftierit fîdci dei copulanda

cft,acfalubeTtimx feruituti iungenda, ' nbsp;nbsp;non recedena ab ea quippe, fed fuum

potius per fidem agnofcens Dominû, ' nbsp;nbsp;recordanstç creatorem naturaliter.lta/

’ nbsp;nbsp;que non naturx animi infirmitas ho/

' tninum,fed praua uoluntas eft poti/ ' us accufanda,dicente DominoÆt nûc ’ nbsp;nbsp;fi uolueritis ÔC audieritis me, bona ter/

rxmanducabitis : fi autem nolueritis, ’ nbsp;nbsp;nec audieritis me, gladius uos corne/

det. Os enim Dominum locutum eft.

’ • Et hoc: Venice ad me omnes qui one/ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h cati

Îf4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHItXST*

t rad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ego uos fuhleuabo.,

1... G. nbsp;nbsp;, Hiereßs de feptem pbnetis,

'.TJ Abenda eft bc harefis, quçdid

T i nominadier5,Sohs,Lunx, Mat, riSjMercurij, louis, Veneris, Saturnin deo hxc ita pofîta ab origine munâi J non hominS uana prafumptione nut cupata,cû à prima origine uiœ ad Hfrwfj cos reges,Ô6 Hermen fanacimmiim*^ Trifntet ’ Ium,qui hpc nomina uaniffima, giUuf. uola mentiendo auflis eft nuncupafti fi qiiçrere uolueris inuenies multu xiiTe temporis dCüc Paganos, id d* Grecos hçc nomina pofuiffe,cum nomina etiam feçundum feptem ftd las dixerint hominum generadone^ confiftere,ut il le ipfe delirans hoedd'' nit.’Dierum enim numerus primiisA^ cundus, terdus, quartus, quintusj^^ xtiis,feptimus,à deo eft appellaniSj in hac uanitate nuncupationis turpi*'* me initio enuntiatus, aut traditus.

De mundis tnfinitis hitrefit»

A Lia eft hxrefis quç dicit mundd cfle infinitos Slt; innumerabd^ fecundud

DE H AERE s I Bi nbsp;nbsp;' ïl^

fecundûPbrtofopboïSquomndâ ina ' ncmfefttentiä,cum fcriptura mundum

cH unum dixerit, ÔC de uno nos docuerit*. il Hæc eüâ de apocryphis Prophetarû, i) id eft feer etts,ut ipfi P agani dixcr ût, fti ÿ, mehtcs,ut2lt;P)emocritusüle,quim«l Dcwocrê ]( tos mundos eftc aflemit, deepfua fapi/ tifenten-d entiaeû hoc prsedicapmultorû animas tiademü Ccnfuscpdubiosdiuetfiserroribuscôci do.

jil tauit. H«erfßjde Ad«e7E«lt;emiUte.

'' Cquidamhxretici,qui patrem O noftaim Adam, 2lt; Euam matrent

((, noftram xftimant ceco’s anteftiifle, ÿ guftarent de arbôrezpofteacp aperuifTc îuos oculos, ac tune quod nudi effent peruidtffe: Cû ante fcriptura dixerit, quod uidit etiamoeuhs fuis arborcm, 'îl nbsp;nbsp;Çlt; fruélum cius : ÔC quiabona afpetStu,

ÿ fuauis uifu, extendens manu gu/ ftaucrit .Hçreticorum eft itaep demen/ tie,Slt; f udeorâ potius excitatis, hoc ita fentire-.cummodû non inteftigât nudi tatis,hanc(:p amiffionê immortahtatis in preuaricationemandati nos docuit, A nÔ corporis nuditatê. Quod nos Apo hi ftoiut

tl6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P H 11 A ï T.

ftoliis docuitdfcensrEt d indud Cbr*^ ftam^no 1 nudi inuem'amur.Et itertio’' Induite Chriftum lefum. Et quod DO”* minus in Euangelio increpat,dkeii^ illijqui non indumentum nuptiale buit5qui erat uocatus ad nuptias.

Htreßf culpdtn fUiorum in pdrene tes tmnsfundens.

ESthgrefisjOueinExodo cumaiv* dit quod Mofi occurrerit AngC'' Ap(gt;Jic4= lus indiuerforio ubi applicauerat^cût^ «fr4tlt;iMieIlet intcrfîcere, non eins filium xit pro nondum fucrat circuncifuSjnon paruô diucrtegt;i hincfibi adfumit fcandalum: Sicniif ' r4t. 0lt;5itaquisuultfentire,quodminaseiJ ; tendebat angelus, quia tranfacfhs die^ bus ftatutisjid eft ocio,in quo oporW^ crat circuncidi mafculû, non fecilTentj dcicp prxceptum ita contempfiflcnß Idecc^ in parua xtate conftitutorß cuP pa filiorum non eft ilJorum,quanta pa Exod.4., rentum coru,ut fcriptu eft:Vndc cQ in/ tel ligerer,quod culpa elFet parents no infantis,ftarim,inquit,accepto calciilo circucidit puerû mater eius cuius uifu i ianguiniî i

DE H JIE R E S r B.

fauguïnis ik'co reccfîît ab codcm Anz Sdiis,morasq5 pœnam,quam ci mina y oatur inferrc omni modo remouerat: ,j Non enim Mofes in illa hora digno/ fcitiir ciraindfus ƒ eut quidam opinâz tiir fed filius ipfius eftcircûcifus: quia quodantefub Patriarchis 8C legeïuz bebarur, tardo opéré, non uelcci imz plebatur à populo, aut parêtibus quo y nbsp;nbsp;tundam, ui lcriptum eft.

Hercfif de iibro DeuUrononiif.

Ç Vnt quidam, qui turbantur hrrçz O tici de Deuteronomio, in q Moz , j fes cû exiret de corpore, huncc^ librû I ( côfcriberet de quatuor libris repetenz / ' do, inq uduti prions legis firmamêta , I decernitjChrilbcp carnalem prpièntiz am plus conteftatur, non paruo ducS ; nbsp;nbsp;tur errore aliter fentientes:nam que in

, j Lcge,ideft,inExodofcriptafunt,caz I ; demfiCinipfolibro continentur. Soz , 1 lutn aütem hoc uidetur plus ab eo diz

1 dum,qui3addidit:Prophetamuobis ’ fufeitabit dominus deus uefter de fraz ' tribus noftris, ficut audietis eum: erit h 3 autem

»18 ' PH I LA JT.

autem fi qufs eum non audierit radi'ci/ tus eradi^abitur. Quidam enim putSt dedeuteronomio didum ab eOjquod amp;nbsp;in ipfo acccperit in monte iteruin tabulas confcriptas lapideas, cum in Exodo bis cognofcitur accepifre,atc:^ in montem afcendilTe : Rationis eft £aque,ut quod legis amp;nbsp;gratiaceratma nifcftaretur de Chrifto domino,ut in^ lege per umbram celebrabatur, in Chriito carnali prefentia diftufa cccic fti gratia excredentibus nuntiarctur, ipfum^ in libro confcriptum omnù bus uelut teftimonio traderetur.

De nuptidru legitimdru cotcmptoribut, QVidam funt hçretici, g cum an-* diunt Dauid dixifte in quinqiia gefimo Pfalmo,quod iniquitate con-' ceptus fum, in peccato peperit me mater mea,afftimâf ita dixifte prophe-' tarn, quodius nuptiarum legitimiim iniquitatem eflè dixcritatcp peccatu. Cum antedicatur in Genefeas libro: Nafciminijamp;r multiplicamini,et impie te terram.ÉtjHonorande nuptix

Nam

bE hT/Ê res I B. * Nam n j'ta gs fenfcn't, ergo nbsp;iufti toe

tanticp iniquitate cöcepti funt,cum QC lt;n «être fandificaci fint,ut Patriarchy,. Prophete, ludiccs, leremtas, ÔC Ioan-*. nes bapnfta'beati(fimUs,ut feriptS eft. « Sed ignorant lt;}uod alio modo dixerit ’ propiieta Dauidino de naturali gene/ ratione,feddc tranfgreflion€ Adepai tris noftrijÔC Kuc, qui poft tranfgreffî r onem mâdatt pulfi de Paradifo^enuz J erantfilios,àt(Ç inde quafimatte om/’ nium poft iniquitatem trâfgrcffîonis mandati, earn ficconc^ilTe, at($ cam itapeperifle dociierit: Qiiomodo em de fe dicebat Dauid in iniquitate con/ » , ceptû,amp;in peccato genitnm^cû legit» mo iure natus fit, eledusep a deo ad tantâregni gloriam petcret, utdeeo fcn'ptöeftzNon ergo hie in iniquitate * aut in peccâtô'genitûcdoccbsLfed pa ' rentes noftros Adam,amp; Euam uoluit oftendere, âd ante amifib peccato, id eft,trâfgreifionerriâdati,poftea fie ge/ nucritfilios, atq; de eis nos omneamp;itf/ » dem parturiçrxtddeocç poftpreuarica b 4 tionem

P if IL A 5 K

tionemin dolore parturies fiJioSjincjti Quia ergo de parcntibus habemus iP lis prionbus prçuarkadonisiniquita/ tem cQrriunem carnis,atcp generale eX hxrcditateprimadelcendente inoni'’ neSjUt dixit Apoftolus: Sicut per unß hominem mors introiuit in omnes ho mines. Hoc enim ius coniugij à deo promulgatum laudatur quoddie, ac benedicitur confuete:nam QC quod ratprimumoftendit tn{ii[ia,S^ qucd Chiifti gratiacœlefte credêdbus erat allatura magnum gaudium,nuntiaui£ dicens: Si quis non regeneratus fueiit cx aqua ÔC (piritu,non intrabit in reg'* num ccelorum. Ideocpin Pfalmo eo prxfcius futuri gaudii,teftatus eftdigt; cens: Afperges me hyflopo,SC mSda/ bor, lauabis me, SC Riper niuemdeaP Labor: Vtper eum nos etiam credent' tes in falutari baptifino cum co parP ter gratulemur.

De diuifione orhis htereßt.

SV nt quidâ H^retici,q de diuilione orbis terrac, SC partitione habitarP oois

DE H AERE SI B.

onis refle non fcntiunt: difputantes quod Grorci cocpcrint, aut Acgypnj, aut Perfx defcribcre orbcm tcvræ.uni/ uerfum,non bcatus Noc fuis fiUjs tngt; bus poftdiluuium diuifeiic,dcderit,ac definieritjSC partierit ordine.Vndc po ftcaHiftoriographi accipicntcs uelul quafdam femîtaSsdiueHts funtfalfita/, «bus emctiti. Tribus itacp filjjs Noc; Sem, Cham, laphct omnem diuifit orbcm terrarû dC tradidit Sem qdcm orientalia India:, Perfarum, ufquc ad partcm aliquain mcridiani occidctis: feptcntrionis,ufquc ad monîem Liba «bfincs^ ibi fuum primogenirum ha/ biturû fixa fcntêtia côfirmauit.Chamj ctiamfccundo filioomncs Syrias, S' diceccfes Acgypri, Africa:, Aethiopô ingcntem latitudincm propc fines ten dentem occani, atque Hifpaniarum cenfendo diftribuit,poffîdendamcp e/ 3ni atque habitandam fpiritu diuino pfonuntiauitJn medio autem ufque Cappâdociam, id eft, Tauri montem fines habere conceffît. Tertio autem

h 5 laphct

m P H r L A s T»'

faphet nomine, Cappadociam ingff'’ dientibus; atquc à Cilida cxeiintibu»' locafrigida, qux Armcniæ, Bofpho/ nci,Ponri,Thraciæ, Pannoniarû, Illy tici, kaUx,Ô^Occidêtis untïierfas paf tesjKiITu dtutno ei ftatuendo attribui^î Et de primo quidem xxv generation nes numerat defeendifle. De lecunn do XXXV,td eft,de Cham. De laphrt lût, cLii minor generatio numerab’at tunc têports id eft quintadecima, tatv tummodo ei amplior optanda à beato Noe promittebaf in pofterum affutiv ra,dicente fcriptura:Drlatet dominu» laphctjhabitet in tabernaculaSem,cö tninori filio minor numerus generad onum reperiebat coceffus tunc tenv ports, maior crefeendo eidê numeriu poftea amplificabat aduêturus quam duobus eius fratribus, utôC mcdiaôi extrema loca,id eft,Chanan€orS,Äe/ gyptioriî, Afrorû, Perfarumc^ teneret imperia.De^ poftea Romani funte4i ti, uiftores orbis terraria, atcp rcAofes uniuerfaru gentium: Vnde cognofci/

mus

DE HAERBSrB. UP

mus Romanos,Latmos,Italos delà?

phet genus deducere,atq; hos orbe ter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

raru fua fub ditionc tenere ^tidie, atep ante fepiut tenuiflc.Si qd aût falfitate Grecorû putat effe anriquS,tempora le modis omnibus ipforu autoribus tc ftantibus comprobat,Soloneteftantc Athenienfibus,quod ab Aegyprio an dient facerdote, diccte ei:Solon Solo, Graeci uos femper eftis nouelli,atqj pu cri. Grçcus autem nunquâ crit fenex, Solonis autantiquus, nect; dodrinâ aliquam,'«eK. aut feientiam habetis antiquam, fed ab alqs raptam atep inuafam habetis, camcg diuerfis mendacqs immutatam exponitis, a^ ita homines cdocetis. Platoemin 1 imaco ita diditauNam poft cofufionem linguarum tunc no/ minadiuerfa cœpcvunt emanare, atqj inde fumetites Graci Hiftoriogra? phi duo aut tres diuerfa uelut moni? tnentaconfcribentesjtemporalitatem cuinfuam uoluntobumbrare, atque abfeondere à fuis teftibus, menda/ ciffimi iudicati funt atque compio?

batt

124 P H r L A s T.

bari: Cum cnim quinquaginta de ipfis confentiunt de antiqujtate noftra,!^ cftjGrxci, Aegyptq,ChaldxijSyrf) duo autem aut tres difTentiuntjiuftiuî cftmultisconfonantibus m unum,^ duobus aut tribus difîbnantibus Éi' ftortographis acquiefcere: quta mulrf illi uerius quam duo edixerunt.

Dediluuioh^ereßs.

St2Chxrefis,qug dicitfub DciV tL calioncamp;^ Pyrrhadiluuium £iif^ . fe anriquius, quam quod fub Noc

Aumelt.QiLiod Pagani transferentes mutatis nominibus impio modoamp;ar c«ïuelutin Grxcia fuinèpoft diluuiS adfcruntj S€ quod cft tcmporalitatis in paganitatc uanifTima, ab eis uclut antiquum cum multo mendado ptx' dicatur.Et quod fadlum eft inThcfla lia loco breui.uclut fadum libiquCjid cft,in müdo à Paganis furacibus cdo/ Thejfidiii cctur. Qiiod fit quidem poft annos in obnoxin Theffalia,inlcco interdum modico, atAclyf^ illud autcin diluuium in omni feculo Mis. fadum eftj ficut Sd eorum fcriptura telhtuf

DE H JIE RE SIB. 12$ tcftatur gcntilium.

Hitrefis de figni$ Zodiici CT ortuh^niitiu.

Lfa eft hacrefis,quK didt fecun/ dûxn Zodiqciftgna nafdhoz mines, ficut Mathem arid illi iiankfti/ mijtotius^erroris amp;nbsp;fceleris adferto/ res: hcccp audientes interdum indodi quam pkirimi lege dei dimifta Mathc maticorum inferuire non dubitant ua nitatibus,unde completur apoftolica fententia: Coluerunt fV ferutcrunt crc aturxpotius qua creatori. Et itcrumj Videte ne quis uos decipiat per Philo fophiaméV inanem fallaciam,fecun/ dum elementa mundi, Ô6 non fecun/ dum Chriftum: quoniam in ipfo habi tat omnis plenitudo diuinitatis corpo raliter.Ergo ignorant quod Zodia i/ fta XII, quxab illis dicuntur,diuerfaS'g«lt;f« flint climata.diuerfa cp regiones in or/ ieftid^ be terrarum à deo difpofitx ut inhabi/ tentur. locorum cp ac temporum diucr fa tempcramenta ftatuta fint, ut call/ dum, frigidum, ficcum, 66 humidum ut quatuor angulis feculi,e quibus cS

ueluti

-11« PH IL A s Ti ucluti pleni qualifare fontes exubéf^ fiatu,refpirâtes ininuicê uïrtuteniini’ , infita propricrntxtfonecp exiftentcp lubn:ruifumcum diffunditur eoriin* vibicç mixtio, amœna têperies fakiO^ inde euneflis habirantibus fubminiftt^ tur,atq; itadiuina potêtia mortalfbu’ uita dulcis,óó profpera concefla à do/ mino,amp; impertita non ignoratur.

Dc inimibus fcelcrutorum hierefjt, NEc dceft harrefis qux dicit mas foEnerariorû, fcekratorû, Si homicidarum3amp; aliorû taliû tranfi/ re in demones, ac pecudes, ôC beftiaS» Si ferpêtes: ignorâtes ^d anima hom* nis cum exierir de fecLilo,fiue bonafi/ ue mala,id eft,pia atep impia,ab ange/ lo ducit in locum ftattitu, ut in futiirS percipiat iuxta quod geffi t in hoc fecU lo côltituta.Si quis aût hoc ita putaue rit fieri,paganitatis Si uanitatis.Philo fophorum magis quàm Chriftianita/ tis uidetur habere côfortium, cum di/ cat Apoftolus:Omncs nos manifelh» ri oportetant e tribunal Chrifti,ut red piat

plat unusquifque ca que ge (Tit in hoc corpore. Et iterum:ln inferno autcm quis confitebitur tibic Animp itatç na W turanonuertiturinnaturam alteram, fed cum uoluntate contemnit ac negli mutari gitdeiprçccptumjftudiis^legittimis P* acfalutaribusinhprcre dillimulat, fu/ turo iudicio pocnarCi fe dedicans, non alia nifi morum caufa pecudibus cog/ nofcitur comparanda:non natura,fea moribus,ut fcriptum eft.Non ergo na turp pecudum, fed moribus in hoc fe/ culo fimiles emdunturhuiufmodi ho mines,Pagani,ludei,Ct alrj plurimi, Nam amp;nbsp;falnator ludacis cum dicerct: uos de diabolo eftis patre ueftro,non natura fed fceleratis monbus amp;nbsp;belui nisfenfibus fimiles arguedo ôd iudicâ do manifeftabauEt loannes ludxis di sdt: progenies uiperarum.

Hierejis de Chrifit defeenfu dd inferot^

ALtj funt hxretici,qui dicunt do/ minum in infernum defeediffe, 1 £lt; omnibus poft morte etiam ibidem , renunoaflejUtconfitentes ibidem fal/

uarentur

ÎJS PHflAST.'

uarcntur, cum hoc fit contrariuffl^*^ centi prophctxDauid: In inferno tem quis confitebitur tibicEc Apoft'’ lo: Ç^iotquot fine lege peccauerii^ fine lege peribunt.Sed ÔC diciüremi^ us erit quibufdam quàmciuitati ill* s noncrediderit Apoftolorum quipP“-do Arinx Qc Euangeitj. In comparatif ne multarum pccnarum dicit Riffincrf cos minora rormenta qiiàm illos.no” famé ß.kiari eos hacratione affirmât! nam poëtas falfos, Ô6 uanos Philofo^ phos qui xffi'mant pofle faluari, rchc’ les deo errant illis peius, ÔC à ucritat^ diffentiunt: cum feminaimpietatis p’ ganx, non ait] nifï illi Poétx uani,5^ t^hilofophi dcorum dearumcp appela fationes hominum fenfibus feminaiff rint,cumpropheta clamet de futurO ÎLidiciOjUt hic ei dimitteretur in poeni'' tudine,diccns: Remitte mihi ut refrP gerem priufquam uadam, 8^ iam nofl ero amplius. Si ergo iufti peccantes, j

in hac adhuc utta uix acceperunt pcenitenttam pcjenitentes, ut ait Solo-' ' motif

DE. H AERESIB.

«25

tnotijSc fi iviftus utxfaluabirur, impius 8l pcccator ubi parcbitClSam (i deum effecredid.lîenr, dcoriim amp;nbsp;dcarû tiir/

pia nomina non 1 eminaflent, Sxf in de/ feenfione Chrifti ininfcrnum uer.iam impetraffent. Cum érgo imps] amp;nbsp;ho/' ftesdei fint ubicp, quomodo poftmor tem ibi confitentes 1 aluabv.ntiir Gnm Apoftoliis docçat,quodoninem ho/ minemmoh oportet,poftcp hociam tudicari, ut feriptum elt, ante tribunal Chrifti, recipere fecûdum que gef/ fitinhocfeculo. Saluatorautemton/ firmat dicens de ilhs,quod nec patri crediderint : undc etiam cos iudicâdos declarauit-.qui autem credidit in p atiê, antequam Chriftus uenn et in cai nem, iranft,tdeiudicioimpioium,incompa

ratione autem pcccaiorum atq; impio tum diucrfitas eft pananim ata plaga rum, non plena amboi û eft abloliitio, fed diiudicationis iuftitia,amp; fccur di m

, \ peecatûcondignarcpcnfiOjüliscnr.m 11 9M«aqua abforpti fueraiit, J utferipturadocuit.

Here

tja F H I L A s T;

' üirrftsde^nimihominït.

jl_7 St amp;nbsp;alia herefis,quedetfenfu an' JP^mçambigens,ex elementis eatn côfiftere opinàtur,ut multi Philofopln uaniffimi nunc de ignc, nunc de aqu3) nunc de fpiritUjüunc de materia, nuni! de fontejHunc de atomis,nûc quafi ai^ ta elTe anima hominis Eifpicant, cun’ anima fada fit à Domino, ex nihilo fc* licet, ut fcriptu eft : Qui fecit ex nihil*’ omnia,ut client que non étant. AnimJ itaquc à deo fada imago dei appellat cfi:,poft angelotum creationem fcili’ eetiminorenim efthomo quàmnaîU’ fa angelorum, ut Icriptum eft : Minu'^ fti eum paulo minus ab angelis. Si tem legis mandata feruauerit, tunc eh' ficut angeli : Si ergo angeli feriii lt;!ƒ* funtfub lege pofîti, quanto magisô^ hominis anima fub lege quae eft dicata,fi feruarit qiiod ei prxcepttim eft,tune debet dicere quod ait Dofnh nus Äpoftolis ; Qtiod amp;^fi feceritis om nia,dicite quod ferm fumus inuufts.

DE HARRESIBJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjl

De Chri/li nâtiuitdte hitreftt.

A Lia eft hxrefis, quxdict deSal/ uatore, qu'od primô fiierirapvid patrenijôô fie natus fit: Slt; ciim firtwîici ter ita côfitet,diuerfa hominibus fean/ da] a Ribminfirrat:Lfrc eni ante^ê^ po/ fteanafcicontrariumeft modis omniz bus. Et quamuis gencratio ipfius du/ plex fit, una diuinitatis indcfi'nita ac fempiterna, altera incorporationis per uirginem temporalis : at non eftdubiû tarnen, quod fecûdum diuinitatèm de/ bemus cognofcere,quod neque defuit aliquando eflê cum pâtre,neà qui erat Cutn pâtre femper ex femetipfo erat, SC hô de pâtre genitus nofcebatur,ut qui/ dam fiifpicâtur aberrantes. Vtrun^ er/ go fl bona interpretatione profère, re/ diim fidei firmamentû oftêditur, ut ôfgenitû eum cognofeamus de pâtre propric hune unieû filium, non tarnen in tempore, fed ante omnia fecula, oz mnemtp ereaturam effe genitum de pa treproprie eognofcamus atque credaz tnuSjUtcondecet, cumcp patre eum in 1 i per/

1

Ijl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHILAJT.

pcrpctLiû manere,atcfi fcmpcr manfÜ*: non ignoremus. Nulla eft ergo fcpaf’ no, an t cötran'etas intereftc temper^ fuifte 5 amp;nbsp;genitü efte : nam fern per propter fempiternitatc dicitur,ne rcm^ porah's filins aftimetur : Genitnm aü^ tem didt, qnia no ex femetipfo, kd pâtre natum cognofcit ecclcfta pradi^ cans.Nonergodiftnngendum eftunü ab altero, fed coniungenda eftfemp^ terniras filij, amp;nbsp;generatio cum fempi^ rernitate copulanda, dec^ pâtre itaeft credenda aedetinenda confelfio, litu/ nus nobis pater genitor,0c unus nobis filins unicus patns proprie quippe nitus de pâtre ccgnofcatur.Èrgo fem/ per cfle, ôif genitum efte pia fideeftï^ quQ, ut fempitema eins genei atio non tcporalis fit, ÔC fîlij unigeniti de pâtre, cum pâtre uera proprietas ac fempi terniras non ignoretur; Si quis aStpri-* mum confirerur efte eum ingcnituni, fV ftc poftea fuilTe genitum de pâtre, Ignorât quid côfiterunCum enimunâ putat euadere harefim,incurrit in alte/

ram

DE H AE R E S I B. «5’

ft fatn peiorcjingenitû filiS confiteridof f} imo potius amp;nbsp;patrê, dC filiS denegan/ gi do,duocß ingenita pr^dicando-éf uni fe us patris ingeniti, éc unius filij'unigez n/ niti de pâtre ^prie denegâdo ueritatê, ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Htrefiideindurntionedci.

K Q Vnt quidam hercticû^c Pharaz

)7 Ooneita arbitrant dixiUe dominû g perMofen; qd ad hoc cxcitaui te, ut \j öftendam in te uirtutem meam.Et:inz j/ durans indurabo cor Pharaonis,nc di ■l mittatuos.Etait Apoftolus:Ergo nez / nbsp;nbsp;que uolentts neq; currentis, fed mifez P4tt!t di»

5 tentis dei eft.Sed hxc non definiens âum de» ! ! dicit Apoftolus, fed difputans atque cUrMur^t ! edocens quod uerum cft, ne ita deum / dixilTe quis ïftimet:debet enim atten 1 derequod ait dominus: Vt oftendam , in te quippe omnem uirtutem meam, i id eft5magnanimitafem5bonitatem3fLi I flinentiam,qux eft uticç omnibus hoc

cffiifa in fèculo. Gum cm ci diat, om/ ni homini dicit in corpore conftitu to, in profperitate quippe, facilitate ac i potenciatemporali annûtiat^qui cum ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 5 addi/

'rj4 P HI L A s T. I

ad diuin'as attendSt,fegniorcs ac ncgîi gçnriores efficiunt circa dci Chn'fti ti'' more nbsp;nbsp;gratia, fuçcp ita iiftp ad fine

iutis obliuifcunt, ac timons dci unt immemores: Cum cm tribularct «pfè Pharao, inuitus dominu cognoquot; feebat, ut feriptö eft. Cumcßiterßd*'' mittebat à deo, reuertebat utcanisa^f fuumuomitum. IdeocjjomniQ Paga^ norum,Tuda:orum,hpreticorum,diLH'' turnip animae, ac peccantium paritet in prolperitate contemptrices dci periunt interdum: ideo eruditio utiH* eft humano generi in omnibus atepf^ lutaris, dicente propheta : BonQ mih* eft domine ^dhumiliafti me, ut difcJ iuftificationes tuas. Et iterû de obii'f^ gatione:Cumoccidebat,inqin't,dQnil nus ludxosjtunc inquirebant eurn.ô! yigüabât ad eum.Non itaep dicit bea/ tus Apoftolus, ut non curramus, aiit non uelimus feruiredeOjied primude bemus noftracurrere uoluntate,deiiv de no cum prgfumptione amp;nbsp;iadantia) quafi noftra uirtute £lt; iuftitiacondig^ gna,nt

I

DE . H AE R E S I B.

najUt nô Chrifti mcreamur faluart de tnêtia: qui entm currit cû fuperbia, 6^ prçfumpnonejnô àdco fperatprdidi um,quantum ex fua côuerfationc fibi f)fumit iuftitiâ.Et currere itacß, ÔC ucb e nos docet beatus Apoftolus, inque noftrauoluntatedTcjUtin ipfo curfu bonoruopcrû inhumilitate pfeuere/' mus, ac tûc demû fperemus falutê pof fe ab ipfo domino adipifci,ut aitdomi nus: Etcum feceritis omnia, dicite^d ferui fumus nequiflimi. Et : Si iuftus uix faluatur, peccator à: impiiis ubi spparebitî' Ergofunt in nobis qux/ dam in quibus currcndum eft.Sunt au tem maiora que àdco fperanda ôô im/ petranda funt,ut ait Apoftolus:Nefci tis quid peratis.V tputa fi quis dixerit, poflum effè martyr,poifum cffe Apo ftolus:6lt; nô dicit, fi deus Chriftus uo luerit, ^d ab eo incrementû id munc/ ris ÔC gratiç quippe confcrtur, non ua nahominû preiumptione atqj iadan/ tia comparât: T entantis eft enim ho/ minis uolûtas huiufmodi, ac prcfumc

i 4 üs.

’PHI LAST, tis,non quxrcntis, fuppb'cantis uttaH tarn confequi mereatur dignitatem. llereßs neguntes DiUid Chrifli prophetim fuiffe,

SVnt quidâ hxrctici, ut Manich^i

GnoflicijSC NicolaitXjSC alij 3 de beato Dauid aiident dicere, quoû non Chnfti prophetafuent, nec^do' lt;flori?C commentator diuinarum om^ niLim fcripturartim, ied humanx can/ tationis,ac fccularis rd cofcriptor d' tirent: cumcoeleftis gratie atquearc^ ni falutaris Chriftt domini ipfe meriK ritprxmiiltis humano generi myrt^/ ria prxdicare : Sieur enim fanclis alijs diuerfiim tribuit Chi i tus doinimi’ gi ariam, ira huic maiorem concefTit fcicnrianijdicenre domino:Dabo uo/ bis fan fla Dauid fidclia. Et : Inucni Dauid filium Icfle, hominem qui fad at omnia qux funt in corde meo, didt dominus. Ignorantergo quod uelox ac prxporens comcatator nie diuina/ rum extirit fcripturarum, rex atque propheta Dauid emilFus à domino,ut quod I

DE H AERE SIB. ^57

quôd antedicebatiir, prcfenîœuicJc/. batur, hxc cunda brciii collecta hip mano generi prxdicarent ab eodem, tnbustç in uerfibus pfalmt primi om^ nemrerum uirtutem exponerec ucri/ taris, preteritorum, inftandum, atqiic futurorum, omncscp errores cuinfcp populi,diii?rfac^ facirtora nunriando, cumdicit: Beatus uir qui nonabijt in confilio impiorum, id eft, Paganorû: ôôintriapeccatorum nonftetit, quip/ peludçoaim: amp;nbsp;in cathedra pcftilenx tiç non fedit: urique hcreticorum. Ac/ qtiehinciamquaftex fontibus atquc materijs copiofis diuerfa fernina ini/ quitatis humano generi aftuturadoz ccrct,uthijs quippe tribus malispaz ganitatejludaifmOjôC omni hçrcfi côz temptis, atque damnatis, fola fides ue ra.id cftjpatris, filij, fanefti fpiriz tus ab omnibus crédita colererur.^ez lo cnim diuino dudus beatus Dauid

tune temporis, cum uiderct homines , I demonijs immolate,non in Icrufalcm ciuitate,quatuor chores pofuitfccunz i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t S dum

158 P H I L A S T.

IJ dûmûdiaditus, ana feptuagtntadii?» quatuor etiâ homtnibus pofiti's etpl^’ kntïbus, atq; arcâ dei cuftodicnribift undiqjmfînids criä alîjs extrinfecu^’ In medio aüt ea pofîta pfallebat ca p® pulo beanlTimus ipfe t)auid Patriaf' cha,6C mcorporauonis Chrifti don”^ nigppeutteftts'tantus ac pdeftinaW’ à domino,pfalmorûdiuerfagaiîdia^ laudes panter,no ali] ntfi iph Chriillt;’ • domino canêdo refcrcbat,trinac{? uid quotidie eu orationibus pfalmoru d* am cancorc fonâte omni deledîabatoj cQ populo diumà Chrifti preiêntiâi”' tiädo,deCßearefi.itura gaudia fecul*’ '43mtttendo,deq âf dominus dignatas j. eftdicere multosfuifle prophetasamp;’ fapiêteSjSC dcfidcraire uidereamp;^ au’l'^ re q Apoftoli audire meruerût ôi. re:Nam qd Si Grecorû ipfa q uidecc* fe fapientia, ex lege atep prophetis,^^ ipecialiterde Dauid fitfecundû tcitv pus omnibus manifcftû. Ideocpd^Pô ë;e,alq'çftipiêtes uerfibus ^duoluer^; dicereimitâdocundê conatifunt

r

DE H AERE SI B. IJg gcrc: q argumêta cû de lege atep pro/ phetis fumeiêt,iminutatis nominibus çû lura ueritatis uiolare properât, fuac J, pfidiç diuerfa mcdacia feculo femtna/ ^0 fûtjnde hec ignorâtes plurimi fecu j; lares homines atep imperiti, t^oralita ,j/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pagana médacia potius (alutaris

chriftianx legis antiqua amp;nbsp;ucra area/ na defiderant colere, atey fequi firma/ meta. Ex fuis itaq? uanitatibus, id eft, ex Grpeorum Hiftoriographis poteft -1) cognofeere, fit téporalis uana fa piêtiaGrçcorQ, qcû paulatim eogno feit à fuis,fine dubio 1 pernit ,calcatur, P atquequotidiecondemnatur. v ilj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hm)iJ de pfdlterif inlt;eijualitdte.

C Vntali) heretici,qdcinçqtialitatc ii/ O pfalterq erroré patiunt no modi/ cunijçftimâres totû librû pfalteri j non J elfe Dauidjôô cS hiltoi iâ querût p or/ ÿ dinê,inueniQt inequalitatêjid cft, ut q nouiffima, prima: 2C q prima, nouifti/ rnaeflepofitapLÜdent,nô modicûfca dali patiunt :N am in tertio pfalmo p/ jjV i fecutionê patit à filio:2lt; in centefimo

gt;40 P H 11 A S T. quot;

plus contra Allophylum pugmndo diHerit, cum inuennnus pn'miim। naHc cum cum Goliath ïn fua lïiiic’’' . tutc à filio autcm fuo in fcncv^ute pO'' ftea bcllum fuftinuiflci Et quamui^ hxc fpiritahter de Chnfto intclIigcfV da fînt, tarnen 8C hi;îoriam inquirer^ । ftudiofcdeeodê bcatoprophetanoi’ , paruo ofîendiculo perturbant. , ergo ÔC poft feptuagmta duos pfa^ mos defecifle dicunt hymnos Dauw j feriptura pfalmorû, ÔC poftea l'tcriii^ ciuldem titulatio in multis pfalmis nß tiatur, ÔC de hoc queruntur, cur ita , pofîtum, neicientes quod beato re^ atcB ^phetediuerfa gaudia pfalmorö reae à domino impertita funt.Si erg® 6^ aliorum inueniunt titulationes in pfalmis poftea tarnen fumma rcrutfl ' îaudis huic autorijCt inftitutorià Chf* j fto concefla eft, ut prophetx, régi» atque patriarchx, de inacqualitatc au^ . tem pfalmorum fecûdum hiftoriam, ( j. quiinterpretatifuntftudiofiftimclit^ 1 j, dixerLint,quod fppe exiftente captii’*^ j

täte I

riE HARRE SIB. l4î

täte tn lüdxorum populo, à gentili/, hus propter idololarnam :quia cum il

's lis colebant Ivdxi ÔC idola,inlt;p hijs en am fcripturpdiuinc inquirebantur, Ô6 combut cbantur à gentibustSi quis au

' tem abfcondiflet de pfalmis aliquid exiftcntc pace, poftmodum require^ banturà paucis fanâis exdcm diuinx

'j, fer pturp: cutnc^ inuenirentur, accipi/ ) entes poftea qui erant illo tempore fa , piétés: quia non erant prophetx iam, “ fed faeerdotes timoré detêti, iuxta î aecipiebant à quibufdam ita compo/ !* nebant 2C textum pfalmorQ, ita or/ *. dine exponi iubebant.Sic ergo fecun/ ’/ dumhiftoriam ina:qualitatis,utdixe/ '* hint multi, caufa hxc elîè uidet: Nam

I ^d fpiritalis in iplà inequalitate pfal/ ” gt;nbsp;tnorum xqualitas fit Chrifti feientia eognofeenda manifcftum eft ftudio/

' fis, ut quod eft in primis, hoc fit ÔC in ’ medio de Chrifto itidem,et quod erat 1 poftea futurs, de eodem ante dieftum

fit ubiqj. Ideotp Apoftolus : Chriftus fieri hodie,ipfeSlt;infccula,ingt,fe/ lorum.

I4t ‘p H I L À s f7 ciilotLim. Nam quod fpiritali tnrWl^ didifint pfalmi, noneft dubiG, ante fadQeft pcrdiabolödc impiets'^ i'dolorQ, hocólt;fub ludgis fèditdion^ efus comilEim facinus monllraret,^ qd ipfius fit etiâ hereticorû periicrfiw* in fine pullulanriû quotidiejnon igo*’ rat ecclefia catholica.

Uiercßs de peccdto Cdin, SVnt heretic! côtraria fèntietesl*' bro Genefeas,^ dominus dixefil ad CainîPeccaftijgcfce.ad te côucrfi® tua, ôc^ tu eius dominaberis. Cum ei’] diciutu ipfius dominaberis,putant^“' dixerit ei, tu eris dominus fratris tiii-Et quamuis fi ita gs fenferit, quia ior natu erat Cain Abel frater eiu^i quia amp;nbsp;m lege maiofes natu crât SC 1'*’ nore, id^ft, primogeniti, non aôt hic dicit: Tueius dominaberis, quaficf® dominus eius,^d eft in omnibus côtrî riû.Si ein ita eflet,quo modo dabatin cum mortis fententiâ dominuSj^dfü' um occiderat fratrê ficut Icriptum eft* Non ergo ita dicit fcriptura domina^ illiiin

DE HÄERESIB'. 14gt;

ilium fra tn fuo, xit eS intei ficerct, fed g domipaberis cogitauoni tux male ud lt;nbsp;tiucjq eftinarbitrio tuo,ut ciuufcp ho 3** minis arbi'trio atcp uoluntatCjaut pro/

^cïatde corde fuo malam ccgicationc immiflam à diabolo, aut no ^ticiêdo crimenincurrat perpctuûrut pfcruta/ tor em cordis ôd animi hominis Chri/ ftus dominus occulta ipfius puidens, , arguebat qd coeitauerat, ÔC monebat !ƒ nc faceret illud keleris,in^ hoc uiâ pa

ricidr) fcculo feminaret. Qpod ÔC in if Euâgelio didü eft: Si habes aduerfus

fratrê tuû irâjuade recôciliare,ôô fie po 'f ftea offeres munus tuu.EtDauid itidé *' aitdrafeimini amp;nbsp;nolite peccare:Et qui

modus fit irafeimini ÔC nolite peccare, ipfe fubfequit différés: q dicitis in cot dibus ueftris, 8C in cubilibus ueftris ƒ copungimini.Solomon etiâ:fi afeen/

dcritfpiritus inimici dominâtis in te, ne des ei locû ut in tc habitet.Et domi

quot; nbsp;nbsp;nus:Qui irafeit fratri fuo fine caufa re

userit iudicq.ldeoc]^pellendâcogitati , one ex fuggeftione inimici dominus ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cdoccbat

144 P. H I L A -s t. P -tdoccbat ilico, ne eu diu fit in gpetrandù facinus cû ^uoeet ^nioti:'

De C«« pcccAto hierifis^quare deuS ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiuitamconcejjcnt^

ESt hçrefis qux nô rc(4e intelltgi'^ de Cam, quod poft fratricide”', q.iod cômiferatrogat dominurn fl porius quam dimitri,dicens ita: ior caufaeft ft dimifTus fuero, SC cr” omnisq inuenerit me interficiet ii”^' Sed dominus pereumuntim omniW mano generi uclut generalem docc”^ domodum per panentiam tribucM bonicatis fux indulgêtiam eopiofagt;”’ utiam dcfinctefcelere, bonorum op^ rum ftutftuofitatem fcquerentur, tamcp ab eo cunefti cognofccrent ai”^ pletftcndam,dicenre domino: Nd” mortem peccatoris, quam utreuerta^ turSC uiuatjUttanri ftelcris cundftsß cum parefeeret pOEnitenria,inc^ eaé^ dulgentia panter copiofa ut paniK” tium iam bona frueftuofitas hortame” to dci monftraretur hominibus, qu” cam peruidêtes, falutem potius qi ai”

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mot''

DE HAERESIB.

14*

0' pturusjnuUumcçmctum mortis infe/ rendx iam fufpicaretur fibi ab aliquo

1^' affuturû.lnfuper etiam amp;nbsp;fignum acce Pcrat ne occideretur ab aliquo : eum^p nqs etiam fcptem poenas pcrpeti,fi qui bominum aufus fuiffet in eum manus

inijcere^coelefti fententia definitS: Ipfa enimuclu’ti pœnitentiafida nonuera inuenta eft,cum audit à Domino: Om nis qui occiderit Cain, fepte uindieftas perfoluet. Vnde amp;nbsp;fignu accipere me/ ruit propter pocnituoinem, fi tarnen di gnabonorumoperûiam cumftuduo litas fequeretur,fed non inuenimus fru dum bonorum in eo poenitentix uf^ fuiffc, quâto magis de genere illius 0/ mnem impietate potius puUulafle,qui i poft eum hxredcs impietatis paternx.

lt;4« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PHILXST*

immanftatfs tann fccleris cumnonmalorumfuorum pœnitu^*^ nem gerere uolujflent,annunaanfeö’ Noe bcato, perfeuerantes in fcelereo* ro mortis interitu per diluuium nint, excepto odo animis tantumtno^ do tue temporis, quz de generefan^^^*’ rum fuerunt editi, qui merucruntpf*’^ celiam foli tanti periculi deuitarc.

De ütll s calo inßxii httrefis, ESt hxrefis, qug ftellas tnfixas tat cfle in coElum,nö de thcßi'ii* locis^p abfeöditis, atcç à deo difpofi”’ in uefperum iuffudiuino repente p*'*’^ cedere,ftatuasc^ horis (üo lumine fum minifteriumc^ indicflum agnof^^^ re.quod contrarium alienumc^ fidci^ tholicx inuenitur fi ita quis (enferit,*”’ gisep paganx uanitatis,ö^ Philofopl’^ rum inanis fentetix, quam Chriftgt;^ feientie habere confortium demonß^ birur :äcriptura enim omnipotenri^'” dei ita edocet, ut in breui è diuerfis fauris concurrere atcpdiicurrcrcfy^^'* nuntiaucrit, ornamétoîj codi nodî**?j

tgt;E H AERE SIB. lt;47 ütlucis caufa ex parte fint à deopracfti.' j/ ta atcç commodata, diuerfisc^ horaru I) fpaci)S,uelut ad fua loca rurfum red ivc jl nbsp;nbsp;ftatuta fint,ut è quibus locis exne iube

,j tur quotidie, ad ea loca rcuerri iteruin ÿ prxfidentc angclo,ÔC compellente çuc 0 lum debitsprçterirc nulle modopof/ fint.Hinclt;ç effufa Chrifti dementia o/ mnimanifeftaretur humane generi,q, iuftis ^iniuftisin hoc mundo parem (/ nbsp;nbsp;concelTerit grattam bonitatis annunti/

0 ans,qui folem fuum oriri facit fuper iuz j nbsp;nbsp;ftos ÔC iniuftos:2lt; pluit fuper bonos ÔC

j nbsp;nbsp;malosÆt nouerSt fydera,inqt,thefau/

ros fuos,2lt; curfum difpofitû quotidien

•j tiitrefis Veterit tefldmenti ntul^ ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;td reprohans. i

Ç nbsp;nbsp;nbsp;quidam h£retici,qui de ueteri

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T eftamento multa reprobâqid eft

i S^ûlomonis Ecclefiaften, paucis quidé I conferiptum fententqs,omnem tarnen « thefaurum cocleftis feientie querenti^ lt;nbsp;nbsp;bus continentemmam quod omnibus

f fapiêtior prioribus fit,ipfe Saluator te/ I, ftatus eft. Cum legunt erge; omnia ua i* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k Z nitas

'14^ P H ï L A s Ti nitas uanitatts qux fub cœlo funt. Et* dcfideraui haberCjUtdidum eft,diW fa. Et : deus mihi dédit, inquit, ÔC ccd omnia uanitas uanitatis. Solum tam^i hocpoftea addit efïe àdeo,utfi manducetjamp;C bibat, ÔC benefeciat mxfux. Qiiod fi banc cfcam fols, aiif hune potum dixit efiè iftius fèculi,uf*^ Icmcp carnalê,nihil autê future uitf in’ mortalis aliud nuntiabit, in uanumh® minum labor impenditur. Ergo quolt;f ait Apoftolus de quibu/dam: Mandü^ «mus amp;nbsp;bibamiis eras enim motif'' mur, quod profedo Paganorum Si Epicureorum eft talis hacrcfis,que uirf peeudum côparatur.Ideocp homoi” honore cum eflet non intellexit, cotn^ baratus eft pceudibus infipiêtibus.So^ îomonitaœôC carnalem uitâ hominô à deo côeelTam in multis diuitijs nund auit, amp;nbsp;futurâ angcIorS gloriâ nihilO'' minus in ftudiofîs inelTe paueis defidf-^ rantibus,Ä: credentibus prxdicauit:öi enimamp;^diuesin hoefeeulo bene opt'' ratus fueritjuecefte eft ut ÔC illic futut« uit«

i

D E H AERE S I B. lt;4^ ui'tz confortium confequatiH’:Sicut t* nitn ÓC hec terrcftris cka à deo dat^ i' nbsp;nbsp;eft,ita 8C iïla codeltis eCca de lege deß/

i' derâda eft amplius, fides quippe Chri fti dominidelegeSC prophetis adue/ 15 mens cupfentibus gloriofa, quam ma i'' gis Maria, quam Marth a elegerat,dtgt; tente domino: maiorem fortem Mari atnel^ifle,quxnonaufereturabea. quot;nbsp;Ergo fidixit,uanitas uanitatis eft qux ’ nbsp;nbsp;nbsp;in lecLilo fiint,harc utiqiie tranfeuntia

’ nbsp;nbsp;przdicauit,propter futuram illam glo

' nbsp;nbsp;riam eminentem ac perpetuam, ut ait

' Apoftolus: Tranfit enim figura huz ius müdi ÓC gloria. Si autem figura SC ' uttafic honor, dignitas mtindi iftiz ' us ceflabunt SC dcftruentur,)lla quipz ' nbsp;nbsp;pe erit defideranda cceleftis SC angel»/

: ca dignitas, quas in corporatione, ac ‘ paflionc, S)C refurretftione quippe eft Chrifti credentibus aduêtura, quf nö temporalis,carnalis, ac caduca erit, ut ludxorum fecundum litera, alioru I talium pereuntium, in pofterâ autem nihil expcdantium.Propter quod diz ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k j cit do/

f50‘ PHILASL

mfnüà:Opcrai'nini cfcS, q no périt. M eft,ut credàtis in mej^uem mifit patct meus; Ergo no Solomon de hac cfc3 foluWcârnali dicebat, de ilia aûtprx^ termittebat, fed diuerfam efcä gloH^ àm'-j; fantflorû hominu nuntiabat:cat nalem quippe prima uitx hominû iij prefenti ieculo, poft^ morte ccclcft^ illam,ÔC angelica dignitatêiultis deli aduenturâ. Hanccp carnalê uclut iianâ ôô têporalcm,Iudeorû qppealio rumi^ taliû iuftificationê,uitamcp ptf undam nStiabatjUt iimbrâ effe cogno fcerêt, iiitam^ corporis temporalen’ nö multo poft decidente in cöparatio ne gppecccleftis illius,ac ppctiiedig'’ nitatis no ignorarcnt. De qua eica aj’ ötTpropheta: Guftate ëC uidete,cinia fuauis eft dominus.

Hxrcßs d€ CdMicit anticorum libro, , Ï’ St hxrcfis, qux de Canticfs cartt*

_ corn ambigitjipfaitidcxftiffla”’ nonfpiritu diuino,ftd humanarum’^ ; rum caufa,ac uoluptatum hominibn* «b eodem prcdicata: cum cœleftiôtt^ ■ rill”

I

DB H AE R B S ï B. 15!

ïUm ucrttas humanar fimilitudini com parata genus hominS docucrit, ficut (criptu eft tn EuâgeltjSjôC ubicç.Chri/ fti itacp dtuina «n carne prxfentia onv nes i'ta docebat, ut amore diuino pro^ uocarct, monitionc mulceret, miferv* cordiacömoueret, ftederet bonttate: Nam ut deus oftendebat, ut pater mo nebarutpaftor pafcua dcmonftrabar, utrex uinccdo tnimicü ueftieiafcqut oftendebatjUtfequêtes fuStratemS, • idcftjdominöChhftumin carncad/ ucnientéin trifipho immortalis glo/ rif amp;nbsp;cccleftis meriti,cü co pariter^ra tulemur: Idcocp amp;nbsp;Cantica didalunt CanticorSjUt ^d ante in lege umbrati liter dicebat ex parte in loco Chrifti, iam prefentiacöfummationemyftert) p paflionêcelebrata in fupplemctum panderet, ut ceflantc umbra coclcftis etam lucis omni feculo ueritas refill ge rct,quf corpus ÔC animü hominis acz cêderet,atcp amore coclclti fenfum ho minis excitaret. Qiu ergo uani homi/ nes concupifccnn]s carnis inferuiunt,

k 4 Éingune

I5i PH 1 LA S T.

fingunt aSt non pofle fentirCjaut exponit oôtemnût difccre,legtscpHô^ lentes uirtutem agnofcere, nô mini’’ ludxijUel Pagani iudicandi funt.

De wlt;lt;«ddto Adaharefis.

A Lia eft hçrefis,qug dicit mano^ tum non efleaccipiendûjqni’^ Adam pater nofter acceperat: neq^ efle tllud uirtutis,aut utilitatis alicuii’’ opinanturjCum fine mandato illo,rgt;^^ lex Mofi poffit accipi, nec Chrifti nofci perpétua SC efnifa gratia, atq^i copiofa: Triplici enim uirtute in cof4 pore confit tutus omnis homo de diuina docêdus,aut monendus inftr^' tur, ut in prima xtate fub mandato ü’i fccunda fiib lege, ter tia fub gratia Sal^ uatoris. Ideo^ lex admonitio efi po^ ' us propter obliuionem mandat! pnl** ni, quod pater nofier Adam in prim’’ à deo acceperat in Paradifo, ira enin^ lcriptum efi in lege: Ne oblitus man/ datum dominidei tuireceflerisabeo SC pereas. ïdeo lex admonitio manda ti,ôu côfîrmatio efi primi illius .Iterum man/

DE H AB RESI B.’ I5J

mandatum amp;nbsp;lex Chrifti plenampnc dicant gratis bonitate, ac pracfentiam falutarem.ldeocß dominus aiuEcce g loquebar in propbetisadfum, Maio/ res funt itaque qui fub mandato fiic/ runt antiqui,cS non obliti etiam Cbri fti faluatoris, fuis pofteris SiC cius my/ fteriûnuntiarunt, cuius QC obliutone exiftête inludpis admonitio rurfum 1» ten fubfccuta eft,ut inlitera ctiâ Cbri ftifpiritalis fcientia,2lt; carnalis prüfen tiailluminans feculu fperaret. Idcccp lexMofi aliud in fono uocis, aliud in

abfcondito falutare Chrifti myftcriü continens nuntiabat.Ergo nec^ maiv datum fine lege, nee lex finemâdato, nee gratia Cbrifti fine lege 8lt; mâdato accipi aut credi debet ab aliqno.

De nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zt fimilitudine dei

in bominc bmfiî.

SV nt quidam baretiei, qui eum Ic/ guntferipturam,dieente domino:

I Faciamus bominemad imaginemöC ; fimilitudinem nofttam : non in par-» I uam defeendunt amentia,ignorantes d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k primum

15?4 P h I L a s T.

prima nd imago, quidue (irdci.CumLp nefciûtgd fît imago natura propnetatis,SC quid pofîcionlt;’ fit gratia, non paruâ fibi prçfumûtr pcrbiam dignitatis. Imago enim id cft, anima omnis homînis, fada iiiMil/tut nihiIoîSimilitudo aûrinfideÔ!^uita'’i

ficognitafueritàdco,adçellariHoß’ tcft âei imago fimilis, Cum^fed^ plus çftimat aligs, prcfumprionis lt;5* men incurrit potius, c| meritum dig”' taris fibi acqrit: Namcûhxcpeccan’ inuenit anima, ôfiudicio obnoxia ài' tinêdo cognofeit, quomodo eflep^’' teft hxc dei naturalis imago, q fispeccatis dgnofeit iniêruireCcflali’ nulla efle pouit naturalis imago diuina Ôi. patris propria, non angA Rut hominis,nifi Chrifti dei filij,g tura ^prietatis indifereta paterne fi'? ftantiacjac fempiterng imago fit,ge'’*^ ta propn'e,nô pofitione fcruitutis er^’ ta ex nihilo,ut homo Si angelus-que imaginêjid cft,anima hominûP’ ganoriï,Iudforu,hprericorum5Ô(^oi’’' nium dici pofle declarauit in comtn^'^

EE H AERE S I B» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ni gencrationc, atque unius qualita/ tis natura fcriptura fubftantiam nun/ tiauit: fimilttudinem autem non om/ nium, fed fandtorum, ôu Chriftiano/ rumeffetantummodo dcclarautc, qui in fide J ui ta, êóbono opcrepcrmancn tes,angelorum coelclba mérita infu/ turum confequi promittuntur, ut Paz triarchx, Prophetac, Sacerdotcs,Iudiz ces, Apoftoli, atque Euangclii'tsc, 8C Marques, qui trinitati credentcs,8lt; in uita prïclara permanentes, angeloz rum glorix copulari àdomino nunti/ antur: Similitudo cnim ex doôhna le gisïide, uita, 06 ftudio, ÔC operxcogz nofcitur uera,ut qux à deo fada eft le/ gi eius diuing côfenticns precepta fta tuta côplendo,rcgni cœlenis confortl um fperet ab eo fe pofTe adipifct,dicê/ teApoftoloiNoftra aStcôuerfatio in coelis eft.Et dominus iterum: Gaude/ te,quia nomina ueftra in coelo fcripia funt.Et quod in die iudicq eos ficut an Celos demonftrabat fururos dominu» die it de regno cœlefti: V enitc,pcipite, rcgnun«i

»56 P H I L A S T« regnum quod uobis paratS eft ab cine mundi.Similitudo itaque exfilt;l‘ lt;nbsp;lancfie thnitatis,amp; uita bonajftf opc'‘ fequcti I'nefTe oftenditur, utexcuntfi percipiantpromiflum confortium^® gclicx dignitatiSjUt ait loanneszTüi'' hmiles ei erimus. Et dominus : Sin” Ies cftote patris ucftri.

HierefifdeumincrepMtquoddiuerfuiiif guit cr modif hominer dUocutus

Synt quidam dicentes h reticij*^ non deus uno modo fempcrloC)' tus eft, led diuerfis modis QC lin^ humano generi prpdicauitr^CumK^ dum capacitatem hominum uidcn'*' urn atque cupientium uidere, audire,ita fit locutus,amp;: uifus homi'quot;' bus. Proiedo itaque de Paradifo 1’*’^ mine, mortemque induto, noni^''' ita apparebat ficut SC antea, fed ' quebatur de ccelo uoce ipfius audits atque ea cuftodita: proceftu autetej : poris Scapparere dignabatur, ut rahxbeatiffîmo Patriarchx, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ordinem; fub Mofe autem diuerfis '

DÉ H AERES ÏB. ïlt;7

f bus apparés,ôô quod trat timons arcp crroris in monte Sina dcmonftrabar, poftcaquam in figura angcli,amp; in for

[ji ma hominis incorparationis fuç afFu turx mdicqs prçcurrentibus generaz

1,^ lem clcmentix nuntiabat uifîoné, qua iam per fomnia iuftis fc dominus ofte debat, ut fcriptum eft.Poftea ueroin incorporatione apparcns, teftabatur ludps adnStians quç ante dixeratper prophetas.Qiiia ergo diucrfa erat ca/ j padtasuifenaidominä,ut bonus mez dicus, ficut infirmitas exigebat, dC diz uerfa remedia hominum infirmitatiz j bus conferebat,id eo cp languenti fccu j( lo in fine plus contulit medicinac,ut öd illorum primorum uirtus prarpoten» y monftrarctur,6d noftri generis pericu jH lofa infirmitas nofceretur,dicente doz y mino:Non egent fani medico,fed qui Ji infirmi funt.Maiores funt itaque prio y tes illi, qui audiêtes credcbât, ut Seth, y Enoch,Noe,öd cxtcri, quàm nos, qui . Öd audientes attjue legentes mifericor y diam Chrifti domini, Qc bonitatc cius j( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contemz

'ljf. PHI LA ST.

contemnimus copiofarrt:nam Ôl orû caufa QC alrjs locutus eft hngigt;*^ ut compleatur quod in linguis algt;l/ amp;nbsp;labijs loquar nutc populo,fiCne^*' ta erunt creditun' dicit dominus: per Ifaiam dicit: Verbum meum tamin Achaiam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;■

Df iinimAltbuf giidtuor in prophetii butff fis nimis cräffd.

A Lia eft hzrefis, q cum legit t]'’’ tuoranimaliain prophetis,«“’ paruum errorem perfentit, quod animalia diuerfa forma praediP deum colladauerint, ignorâtes qu“’ irrationabilia,id eft,non rationis cia, deo laudê ut homines referre tH’” poflunt: Neep eni deus laudem pelt;^ dum querit, quia nô pecudes adii”^ ginê deiTa(ftp,icd homines rational’*^ les à deo funt creati, dC ad hoc pofi^' Sed quia uifio eft prophetarG (piritu predicata,hic fandorS poplI‘ƒ rû quatuor diueiie uirtutes, diueifatf certamina nunciabant aduétura

lo in diuerfis dotftrinis ac uirtuuW in dl'

b E H AE R E S I 159 ïn diucrfa fublimttatc eminêtiç:^d le/ onis,uituli5 hominis ßC aquile, quorö diuerfe dodrine ac mérita fulgêtiag/ currchant.Primü in Patriarchis rega/ lis autoritasjinprophetis deinde feien tiï cœleftis fœcûditas, in facerd otibus

labor fortiSjôC çtinax côcertatio cerne rct, in Apoftolis uolatus fublimis in coelû,ô:eminês diginitas mÔftraret. Vttçformarû ante diuerfitas nuntia/ batjditierfarû quippe uirtutûcccleftia mérita in Chrifti prçfentiamanifefta/ Kent in feculo, ab eo quippe conceflà domino faluatore, nâ in leone regnû -fortitudiniSjinuitulo labor exuberâs, ®* in homine paflio indefinens, in aquila^'*“ uolatus fublimis agnofeit, certâtium fcilicet atcçmirantiQ,Apoftolo dicen/

' tcnioftra côuerfatio in cœlis.Etnapic mur in coelum, amp;nbsp;erimus femper cum Chrifto.Et dominus dignatus eft dice m:Pater ubi ego fum,uolo ÔC ilU fint.

De Lruitico Mo/t error.

A Liifuntheretici,quijcgisprçce X Xpta q per Mofen dida funt in Lcuitico

ißO P HILA s T,

Lcuttico îudxis carnaIiter,nofÎTOT têpore fpiritaltterreuelatafunt rantes, fummâ rcrum feftiintarem'’'' merum^ earum coclcftis iitilitati's tereunt,nefcientes quid celebrcntjP'*' tantes quoddefabbatis folum,ôi^f^, fcha, azymis Mofes prçccperif,^ non de oëio feftiuitatibus quas fia catholica cognofcit ÔC detinet-I^' cit enim ita Mofes ludporum popü*® primû de neomenia ÔC fabbatïs/c'^'quot;' do de Pafcba, tertio de azymis, to de manipulis,quinto de tubicin^’’ one, qux grxce a-«Â7riyl dicit, quï*^“^ lebrant ludxi per annum foIenniW fèxto autem ietunium, feptimo tab^’^ naculorum conftrudio, odaua cftplenitudinîs frucfiuû, pomorumtf uindemia Octobns menfis, omnii’quot;’ poftrcma collatio ÔC cofumatio, a fècundum menfes odo diuerfif^ iuxta literam celebratur à ludaris, cundum fpin'talem fcientiâ incipi^j bus menfe martio,in otffauo menK)'“ cft Odobre, cofumate omnia poquot; dint*”

DE HAERESIB» Itfl dmem à Ch ri ft o domino confcruntur, que func plena faluhs eternç pi'gnora, innde atcp opéré Chiiniamtan's coiv fummanda atqj côprobanda : nam 6tfi tune temporis iubebâttir ludci deo of/ ferre horummenfium diuei là mimera, utrecedentes ab idolis deo efle cogno feerent ofFerenda hac omnia : attamen ilia oblationis fpiritalis habebant indi/ cia,quacin odaua perfcdtionc uirtntû, id eft 3 dici Dominicç plena frudtuum gratia in fide refurreclionis Domini iam mortale pramium pigniis^ diuini tatisfubeundeeriint angclici adeptu/ ti homineSjnon tcrrcftris iam oblatio/ nis offerentes mimera,id eft,iiitc carna iis facrificiajfed caleftis glorie pariici/ ^tionem quippe fperantes aChrifto Domino cofequi faluatore : odlies ein offerentes dona annua, Ôl odaui diet Se plenitudinc cognofccteSjdiui/ jiritiis accindii fortitiidine, id eft, fumma reru perfedlioe pr^'diti, de hoc oxeutesfeculo, refurredtiois illic pro/ tniffam gloria fe pofte confequi,cale/

I ftiscß

FH It AÏt.'

ftisep dignitatis cÔforn'o copulah' defperantjquod dominus dignatusû' diccrc:Tûc eritis ficutangeli.luftisotj nibus perfedis hoc prgdicans,quolt;gt;

Dauid dixit pro OAaua adnunnas»

tionem refpuens.

SVnt hscreticijqui ficuti ludfi fêpf’ aginta duorum fandorum, fapitj tiflimorumep uirorum interpretation^ fiquild tefpuences, Aquilg cuiufdam homing foticu!. unius Pontici, qui poft annos mulcölt;

fïtatc urgête tune temporis cogèrent; diflonanoa putantur didaffè, is uclüilt; plus à quibufdam ludpis maximeintti lexifle laudatLir, cum de patrcjâ: fife non ficuti illi priores de lege didaut^ rint.Septuaginta enim duo dixerSt: iierfus dominû, Sgt;Caduerfus ChriftiH” cius. Aquila aurem, aduerfus dominé) £C aduerfum undû eins.Et iterum: Ef^

hum,Septuaginta duo dixérunt: Et no oicfl

DE HAEkÊStBj

(ncn ctus, deus nobifcum. Aquila au/ tem dixit:Ecce iuuencula concipiet, dC.

)0i pariet filiiim , Sgt;C nomen eius potens cum hominibus. Qtix quidem fi pio

JJ, fenfu letHionïs accepta fuerint, quo for tis amp;nbsp;potens nemo nifi Chriftus deus dei fit filius rede intel lig» t : fi autem de CO dubitat, abqcienda, êé fpcrnêda eft talis çditio.Vnde ludet non Septuagitî taduorum interpretationes habet, qui de pâtre, amp;nbsp;filio, 06 fando fpiritu bene fèntientcs, unam fubfiantiam, diuini/

(J, tatem, maieftatem^ enuntiarunt, fed P fllius Âquilx, qui non ita rede fentit / nbsp;nbsp;de filio dei,fed quafi de Propheta nun/

tiauerit. Vnde interpretationes eius in medio librorum nunquam ponuntur, fed dextrx leuaep adfignantur. Et ut jy nbsp;nbsp;contraria, Slt; non plena ueritatis ita le/

j guntur à plurimis. Septuaginta uero duorum décréta atq; côfulta,ea legens

J) ecclefia catholica femper habet,6e deti ,1 netincundanter,illius autem quafi fu/ perflua ita çftimat efle amp;nbsp;iudicat. Ha c ctcnim,id cft,Septua2inta duoiû inter/

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I i Ftetatio,

prctatiOjrubPtokmçorcge AcgyP^^ orLim,poft Alexandrum Macedoiit’’' cft édita omnibuSjpopulocp kidaico*quot; Hieriifalem data eH:,cü habitarcntnoquot; multi Iudçi,uelut in fubiedione pofiti régis Aegyptq, rogatjcp ab ip*“’ Ptolemeo,ut interprétés mitterent**' Alexandriam.Quo cum ueniflentt’*' ptLiaginta duo fapientes, ac prudent^ uiri interprétés, fecûdum iuilum reg*^ hebream lingua Grpco fermoneii**^ fjretari Grçcis lireris pdiderSt, ficiK*® adum eft. Cum fufeepiflet eos Pw’ lemxus rex Aegypti, tentare uolens’’ effet eoru diuina (criptura,quam kg^ bant ludxi, feparatim quenq? iufft**’'' cludi in cubiculum, nullumcp uidef^ aliû,nifi folo excepto eo, qui interpret tern exciperet ditftante : omniumtf 3^ cipiens poftea interpretationemjquo** die cum confentientem in unum inut^ niret çditionemomniû,iuftit conkf*^ bi atc^ poni in templum, ut ueniétibiis de Achaia,de Grecia, atc^ alrjs proi«'’ eijs philofophiSjpoetiSj QC hiftoriog*^

phiS)

DE H AE R E S I B.

. phis, cupientibus legendi copia non negaret. Vnde amp;nbsp;maxime argumêta fumentes Philolbphi, Poé'tx, Orato/ reSj atœ Hiftoriographi ficiiti uoluez ïii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;paganitatis mêdacia tranftu

nominibus rudes puero/ ' nbsp;nbsp;mm animos edocêresjegc dei diuinâ

im'tâfeculo facere properarûr, impiez. tatis^ femina in fono uerborô,in péri culofis fententfjs côfirmarunt, quoi 3 gt;nbsp;caufadicebatfV dominus,fures atep la troncs eos fuifle, in omnibus atque ab omnibus cognofeendos.

Hlt;ere^j de feptuagmld interpretihuf, . Stherefis, queiterum poft Aqut JELlam triginta hominu interpretaz . tionêaccipit, non illorû bcatiflîmoru

Septuaginta duorO,q intégré inuiolaz teep de trinitatc fentientcs.ccclefîe caz (j tholice firmamenta ccrtifTima ttadiz derunt interprétantes feripturas. Ifti j/ f^*Sgt;nta in muftis Aquilam funt fecuz ti,undeab eeelefia catholica amp;nbsp;iftoz rum non fufeipitur interpretatio, qux contineturinlibrisautenticis.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 Alia

165 P H I L A S T«

Alid Je edJem rf.

ESt harrcfis, qux itcrum fcx uifö-J ruminterprefationcm poftea tam unit lèqui, non illorum priorin” fandorum,qui Septuaginginta rû alrjs modis intcrpretari clefidcra”^' non paruum errorem incurr it,diu^f’’ itidçm fentiens de fide catholica.

Tertiadeeademre^

SVnt hgretici aIij,gTheodotioi”^ ScSymmachi itidé intrerpretati” nem diucrfo modo expofitâ fequu”*^’ non illain beatiflîmorû priorû, qu”quot;* ecclefia catholica colit SC prçdicat.

Hxrefis de Itbris ueient tefldmenti in dolio muentif» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ESt alia hgrcfis, quede dolio in”'-’ tos libros poft captiuitatéjpofi^ incenfionem prolatos,amp; nonconfc”^ tientes interpretarioni primg fando^ rum uirorum unit fequi, cum ecck^*^ catholica Septuaginta duorum int5^ pretationem légat, colat, ôlt; predio’” alia autem fupcruacua, amp;nbsp;contrai'*’ tantar çdrtioni contemnit ÔC abijcit

t) E H AB R E S I B.'

Uitrefit lt;juod dijs (tlienit non fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

tnuledicendum.

C Vnt quids hçretici no intcUigen/ Ö tes ^jd dicit fcriptura: Dijs alienis tion maledicetis. Et ita obferuant,pu/ tâtes de uanitate PaganorS dixifle, at que ita fentiêtes non paruQ falutis fux Hiftincnt detriments: Cum enim Mo/ fes dicat:T empla eorS dcftructisJdo/ lafi angetis. Et Abraham beatiffimus frangés idola iuftificatus eft.Et Gede/ on node incédens idola 8ó frangens, Ädeo tantS uirtutis meruit impetrarc, ntcum paucis infinitos uinccret inimi cos:omnescK iufti,utHelias,amp; ahj itilt; dé: quomoao ergo bic eftimat homo imprudens de idolorü dixifle uanita/ te,ijfdemîç nonefle maledicendume’D^t olie» cum Dauid dicat: Similes illis fiant g nit no ejjè adorant ea. Hic itacç dijs nô eflè male muledicen dicendum alienis cum dicit, efl iuftis d«w ab origine mûdi colentibus pietatc ue fit. •^amdd eft,angelis,amp; Tandis alijs uerg fidei dedicatis non eflè malediccdum: nam omnes iuftimaledixerSt idolis,

1 4

I6Ô P H I L A S r.

6c fregcnint ea, indcc^ mcrucrunt tïam: Vt Mofcs fccit de monte deR^ dens, fineeo quod Chriftï nuntij,M funt dij ut Mofès Pharaont ÔC Aegïf tfjsj cum fel iptura clamet: Ergo dij ftïs.Vtiquc qui (àndam adorandai’’' que trinitatem colêtes forti fide ptf^ cant, qui ÔC omnes iufti uere bead fandi funtjôC ut dij infidelium fcil*^! dignofcuntur, quia ait dominus: 3“ quos fuit uerbum dei, ÔC per eos pgt;^^ dicatum eft, incredulorS dij ipfi appellatijUt Paulus, Barnabas,6C fes Pharaoni,qui non funt maledic^quot; di,fed modis omnibus collaudadi ai^P honorandi,ÔC glorificâdfut dixit uid:Timentes autem dominum gl®** ficauit. Et dominus: G lorifîcan tes ni*: glorificabo. Non ergo intelligeni^^ uirtutem feripturarum ex litera pag^^ nitati confenuunt,2C alieni à Chtift'^ nitate rcpcriunf. Qiiia ergo nonct^^ debant iuftis ïudxi propbetis, alij^ talibus, alieni ÔC ifti ficut £lt;[ Pagani*^ dicabuntur à domino per fcripturai:i) atqi'^

D E H AE R E s I B. 1(59

J atc^ ita rûtiabat, ne malcdiccrét lus 'doâoribus,amp; ^phctis.Ô«: îuftis alïjs. i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llitrtftf de Mtlch/edech ficerdote^

'/ï Q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;legenîes haretid in

i3 Genefi de Melchifedech faccido

Ó tcatqueregc,qui crat in Salem ciuitaz jji te,tûc temporis ita nominata fub Abz taham beatiffîmo Patriarcha, de quo aitferiptura: Sine patte, fine matrefuz j ifle genitum eum,cum fit hoc contra/ vium Ita fentireiScriptura enim non de carnali eum generatione editum effe negauit.icd de iuftis eum no genitum

J parentibus declarauit,qui naturali ftu dio de mandate priftino ad tantam ’ Chrifti pevuenire meruit fcientiam,uc qux à parentibus fuis non audierat, proprio tarnen ftudio maiora Chrifti

J myücria per mandatum agnofccret cfterenda,cum dicat dominus per pro J phctasiEcce ego facio noua. EtiPriuf , quamueniant annuntiata funt uobis. J nbsp;nbsp;Ef.Nolite meminifle preterita,quç in

J nbsp;nbsp;nbsp;kge carnaliter dicta funt. Et faluator

ait: Qiiod nafeitur de carne, caro cft:

I 5

170 PHltÄJT.

Melchife ÔC nafcic de fpin'tu, fpfritus eft* deck fine hocenicüdtctnfine patre,finetfl3t^ pdritibut pditü,fne traditione atcç dodrinap* ortüjuid rents eLimfutfle inquiïîtorê

fit, 'nStiauit,natural^ potêtê ad pane ft/s fapiétip, ld eftjChtïfti myftei^ mandats declaram't aduertêtes: ens Apoftolus, naturam hominöc^ ieftis icientte ac pietatis efle capa«^^ in omnibusjprpdicabat ita: Cum ei’quot;! gcntcs que lege non habent, naturk ter ea que legis funt faciunt,ifti non habentes ipfi fibi funt lex,q dunt opus legis icriptum incoidib^ fuiSjôC cetera. Qiiod etiâ ait doming Petro: quia caro^ fanguis non iljj.“/ uelaiïetjfed pater qui in codis eft: gppc domini faluatoris oftendés.W’ o^ ipfe iterS dominus: Si quisH® renatusËieritex aqua fiC fpiritibU^ intrabit, inquit, in recnum cœlonquot;^ EtirerS in lege: Qiii dixeruntpai’*,^ matri^non nouimus uos,ifticuftoiJ*^ runt mîdatum meum, dicit domin’' Non genituram parentum odienda

« Dtiq^, fed impietatê corum pa^natn

J fpeinandatn atcp damnâdam elfe mo dis omnibus collaudabat, c5 dicat: Si jj) quis non renuntiauerit fuis omnibus, noneiitdignus regno coclorum. Hic igitur beatus Melchifcdech cû de alic

1'. nigeniSjid eft, Chanançis impqs fuif/ fetçditus,contempla impietate paren tum,cum capax legis diuine cœlefticp effet,ÔC fuo ftudio,ut dei imago inqui

jli fito dei myfterio, côtemptis impqs pa tcntibus,non folum cognofeere Ch H ftum dominum ante in mandatOjinfu

jjj P« eciam cius cœlefte myfteriû meru/

ijj it ùituês intelligens celebrare. Idc/

je OCÇamp; Apoftolus'baptizatis dicebat:

Vos autem nô eftis in carne, fed in fpi ritu.Duorum igitur populorum Mel/

jfl chifedech,6ô Abrahe erat tune in unü focietatis coniundlio prxccpta quip/

jj, pcÔC circuncifionis conueniens ratio, Mdcfcifc ÿ ut Melchifedech quidê perfonâ Ch ri decb Cbri ftianorS gcrcret, ita ut nos uiuamus, ftiânorun amp;nbsp;celebrcmus in omnibus.1 udxorum

jj, autem figuram Abrahx circuncifio rit*

■n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrilti

17i P H I L fl s T.

Chriftt qui ppc fidei fubdita, cœlcft;'! cius infermés myderio falutari,ut luJ^orS rahambeatusMelchifedech typum ri magno erat fubditus, cut mfiipcrtii am décimas de fuis facultaribus o(f^' re non dubitaret ut regi afquc facet“® ri del,quod nunc ludxorum docilité fubietfla nobis eft. Cum uelit edifof® atep à nobis de lege prophetis CW fti myfteriapaulatim agnofccre,atqigt;® in eius paffione cceleftem fperare entiam de lege pariter prophetic Hdtre/tf de Zdchttria prophetn de ieiunio-

SVntquidâlegentesin Zachafi’i quo dicit.’iciunium quarti, SCie**' niunium quinti, ÔC ieiunium fèptim’! Si ieiunium decimi erit domui Ifraä in exultationem 06 gaudium. Qiiidtt go ft quis omnem feptimanam uolut riqautmenfts ieiunare multos, inpW iudiciQ incurfuruseftt'Abfit: imdpo^ tins laudem habebitampliore,utmti^ ti prophetx fecerunt, Si iufti homines quotidie ficiunt plurimi, fedcumd*^ • at quatuor ieiuniajUcluti diesqiiatn/ or ieiunaiv

DE H AE R E S I B. J7Î

orieiunados decernit: Nœ autem no bis dixit,aut menfis alicuius,aut anni, fed fie abfolute predicauit,ut myfteria Chriftianitatis iplîs quatuor ieiunqs niintiata cognofccremus: nam per an num quatuor ieiuniain cccleGa cele/ Qtt4/«er branturilnnatali priinum, deinde in iciunuu Pafeha, tertiûinEpiphania, quartum in Pentecofte:Nam in Natali Saluato risdomini iciunandum eft, deinde in Pafehï Qtiadragefima, atq; in Afcen fione ïtidcin in cedum poft Pafeha die quadragefimo, inde ufque ad Pen tecoften diebus decem: Id quod po/ ftea fccerût beati Apoftoli poft afcen/ fionêjieiunqs orationibus infiften/ tes ut feriptum cft, quod meruerint in Pentecofte plenitudinem diuini fptri/ tus,Slt; perfedionem confequi potefta tis, ut irrigatione diuini fpiritus afflux cnte,iam armis inftnwfti cœlcftibus, Omni dubitatione fepofita,in qua erât ante, poft autem dodlores inuidi ÔC gloriofi martyres ipfius domini fieri quotidie properabant, ludxos QC Pax

gano»

1gt;4 to ß H AE R E i I É.' I ganos cdoccntes, eifqife de'lcg^' ï prophetis Chriftum ubi'cç domi^'’ I cum patre fempitcrnu prophetarö'^ ( ftimonij s côprobâtcsjciuscp prffc'’® t am carnalem falubenimâ orbi tcrrä' j annunanres. A'lij autcm putantfo'quot;' । dum quatuof tempora anni cuiufo'^ । dixilTe (cripturam. Alij etiam de | dixerut: C^iando audrjt ÔC credidit/ । de cum arcam cofecit: poftea । intrauitin câ:quarto quSdo exiïiit? , area.Alq autem ludeoru Ifrael diX“'' | fetipturam arbi trantur,quod cum s’* , diutcpopulus pnmu in AegyptoP^ Mofen tunc temporis 8C credidit, 1’^ t rat de Pharaone êC Aegyptqszdein* ^d exiuitde Aegypto: tertio quod”* môtem iuit, 8C accepit legem à doif^ no faluatore: quarto quod intrauit*** terram repromilîîonis: fed no f'ntroierunt.ficut fcriptum cft,nifi du” folijefus et ChalebjUt dixit Icriptu^' Alrj autem dixerunt, quatuor iciun'^ funt ecclefigifta in quatuor libris MO'' Ci: quia primum fecit deus omnia^

DE H AË R E £ I E.

I Gcnefîamp; hominem, Ut fcriptum eft. Secundo in Exodo,quodetenebrisli beratus exit omnis homo credens in

Chriftum:deum. T ertio ctlio in Lcui/ tico offert facnficia diueru, quxfunc omnia Chriftianitatis myfteria. Quar to poftoblationem fpiritalium donoz rum in libro Numeri mercatur omnis fidclis confcribi, quod ait amp;nbsp;domi/ ous: gaudete,quia nomina ueftra fcriz ptafunt in libro cœlorum.Ideo Ô^Da uidde ludxis dicit: Deleantur de hgt; brojSt^cum iuftis non fcribantur. Er ipfeiterum:Et in libro tuo in te creden tesconfcribentur.Hxc etiam iciunia in quatuor Euangelia nos oportet ac/ cipcre,de Patriarchis, Propnetis, Sa/ cerdotibus, Apoftolis, q in nobis complenda funt.Quod primum fïdes Patriarcharum,deinde uirtus Prophe tarum, tertio labor facerdotû, quarto Apoftoiorûperfedio inuicffi certami/ nisnuntiantur,que diuerfg uirtutes in uiccm cum fuis uirefcunt connexac temporibus, docentes homines di/ uerfa

PHIL AS T.

dluerfa focSditati's gaudia defidcrs”® bus SC cupicnribus fubminidrant.

H^rcßs àe uxoribus zy concubinis Sûlomoms. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

SVnt herencijqui cum legunti«^^ lomone, fexaginta reginï,^'^ (floginta côcubî'nx, ÔC luuè^nculï lt;3^^' nim numerus non clbputanteumi”^ herum caufa Sgt;C luuêcularum atqj cubinarum numerû edixilTe. Cui’^'f ira (èntiunt,infruduofi, imo potnis''' Pagant jmpijjCt ludj-i ineruditi atfJ'quot; doai iudicanturjignorâtes quod . rationabih'a funt intelleaibih3â‘ eodem nuntiata, quxin Clinfti date amp;nbsp;potên’a diuerfa gratiariim tu*'' nera humano generi oftendebant''' aduentura, diuerfiscp temponbus luntati hominum ac capacitando^ rantium ab eodem impertita, nonûy negante parem gran'âjfcd luxta caperc potuiHèt uokinras hominiquot;'' nofceretur,ipfo domino tribuenteâ^, que conferente quarcntibus ftudio*^’* cum dtcat beatus Apoftolus Petr«^;

Dß*H AERESrB.

Inucntatecognofco quod devis p)crfo narum acceptor nô elr. Et Pa ii 1 us A po ftolus itidê;L)eiis hominis,inqui',pcrz fonam non accipit. Ex uoluntate itac^ lïixta quod quilc^ defidcrat^ita et à deo Chrifto d tribuctur atcp impernf qvo/ lidie. Diucrfæiôirur dignitatcs, acdi/ ueife gloria- à Solomone nohis nuntia tï funt: In raandatoquippc, lege, Chrifti gratia omnia que amp;nbsp;primo ôtS fecundo fif poftremo temporc popuJis per diuerfa mentorum collata fint mu/ nera dignitatis,ut priori populojdcin/ de ludeorS, tertio Chrilb'anorû,qui ab illis prionbvis qui ante ludcos fuerunt CLimedocemurin Chrifti prefentiaSC de diuerfam efFufam gratiam capienti/ busô^ querentibus quotidie pcruice/ mus cfFundi.iNam quod alie anima ad tegimina,alie ad coniundionê, alip t d incrcmentû perfedionis atatis in con/ iundionem futurp fidei Cbrilii demi/ ni uoeentur, manifeftum cft dicente Apoftolo: C^ii coharet Chnfto domi no uns corpus eft. Nam ubi regine no m men

pci fedusj uade, uende omnia qu^'” DCS ÔC da paupcribus, ucni me : ÔChabebis thefaurum in coilo-^ ille triftafus eft, inqm’f, utftnpfum®’ Ergo Sefi ante generaliter fecun^^ temporis diuifioncm populorum^^ lt;ftum eft,tarnen in Chrifti prxftnti^^ pl ex grana refpl endet aedignitasr alq perfedi, alij fequentes alij po(^ fecuturi demonftrarentur, non in modo dignitatis, id eft, regnicccloP* iniienicndi, fed fecundum fidem borem eorum arque diuerfa certan’*quot;’ mercedem congruâ adepturi,d)C£i’^ Domino: Muite manfiones fiintap'*“ patrem meum.Ideo SC Dauid anit^ ad regimen uocatam modis omn^ coilaudat,edocens : Aftitit regina à

CE H AÈRE SIB? 17^

Xtns tins. Aliam cn'am fequi hortatiin Audifilta ôf utde,etobliuifcei'e domus

jjj( patris tui,2Ccôncuptfcetrex fpédcm tuam.Vtergoén:rationis conuenitco’ gnofcerè qüod ali] in régnû, alii in pa/ tadifum,aîtj in uitam atc^ remiflioncm

ÿ peccatorûin futuro trunt depütandi, ,|i( quodnonnegatur currentibus acuo/

lentibus nunc «t oporret: diïTimulanti bus autcm, êC non rccîle currcntibus à

'Jl domino héc non erunt co nferenda.

ij/l Defpiritminc guod Adam dcccpit hitreßt.

\ Liaefthxrcfis,quefpiramen^d

jf jLkaccepit Adam putât tantû effe, i( quantû éft a Chrifti poft refurrecftionê [„1 côceffum Apoftolis ; eu ignoiet quod

fpiramé cft modicç uirtutis aliqua gra/ ' tia,inaudiendalegedeimultorumpri/ me«.

.jÿ tnutn.SpiritusaïKCm perfedionis cft spirituh jpl pknitudo. Spiramenitaque datur ab

infantia catechumenis. Spiritus au? temin incremento dodrinx fideic^,

j(il ÔCfakitaris baptifmi p^ena dei gratia, Ut intcUiÿcre, amp;nbsp;ad maiorem iâm pofgt; Gt feientiam peruenirc. Ideocp poft’ba?

iil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m i ptifmum

*

ISO .s FHILAJT*-

pnfmum fpintS ut Apoftoli iaw'” fed fpiramen accipit, qin' baprizaflj’ chnifate: Comuneeftenim omiiR ramen,•Spiritus auré paucorû um atcp crcdenriu3amp; diïcenriS, tl ab honore ad honoré, amp;nbsp;à plonam maioi é cœleftemep cV gratiam perucnienriû, diccnte^P ftoTo, quod à fidc in fidê preceti*^ QÇ à gloria ad gloriam prodire ptoP^Î mus .Jdeoc^ ait ipfè: Primus homo terra terrenus, fecundus homo dri® Jo cœleftis, ut natura no ex ors C» ftimunen's inuematur aliéna id eft, nec catechumenus, dodrina, ftudiumcp Ô6 uita prarclaj^'' paucorum fîdeliû Qc cupientiû uo^, täte dïnofcereturexuberâs,dicétek, minoiHabenri dabitur, plusda® cietunNon habend autéôCquodl’J re uidetur aufertur ab eo.Quod condgitjÂf alijs indem plurimis. , Htereps defuniculo menforio in Zichanif^^. EStherefis, quæcum aiiditin^

, charia propheta de funiculo

DE HäERESIB.

mcnforio, de quo Dauid cdixêrati quod angelus tenens ibat menfurare

A kvufalem, zftimat fecundutn literarà jj itadixilTc fenpturam: cum non Icruz fakm metiri, qux tradi debebat hoRÏ/ ji bus, fed credentium rede atque pavi* corumperfede ledio nünabatur per angelum affutura,ut didumefhMut/ tiuocan,pauci eledi. Icrufelem ergo Agrrwfi» infuniculoagrimenforiomenfurabw^,^.„j tur,id ellêf antefub pauci8,amp; poft fi»' niculus in dem Chnfti paucorum cadiblicx ti'z24cblt;t«

V qigricndo eledio pradicabatur ib ,y) feculo.Quodamp;Apoftolus aitxOpor tet ha refes cfte ut probati manifeften/ d turX^iia ergo funiculus haredttarius ƒ triplici uirtute connexus cft,id eft, pa/ trisjó: filq,8C fpirttus fandi,hcc cÓiun diocumin una eademtç accipit fide atque credulitatc: Aequalitatis quip/ pe,êlt; uirtutis cöiungenda uniras, atep colenda potêtia cü nofcit ab ecclcfia 1 nbsp;nbsp;catholica,nô in diuerfa maieftarisaut

Ç qualitatis crcdêdafubftâtiaprpdicaf, j ut quidam xftimant Hxretici.Qiiod m 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£lt;

182 PH I IA ST« ’

óódorrtinus diccre dtgnanis

tas filiiis hominis cû uenerit inuetH® fidem fuper tcrramC C^ia amp;nbsp;antcp'J pheta quod tue erat in paucis, amp;nbsp;P® Chrifti pradentiam,pauionem, furredionem eins, diuinamtß fentc^ tiä quod eflènt prxuaricaturij hoc*'’, nötiatum fit, ut fin hxretici hodieO'” à fpiritu fando, aut à filio recedentd

- diuerfam maidtatis SiC potcntiac qualitatem quotidie prxdicantabc*' rantes. In hoc ergo nos oportet agoj* fcere,quod funiculus, ut ait SoloniOi triplex non difrumpetur, quodamp;c*^^ di debet à nobis, quod amp;nbsp;dediiii**’ fubftâtia,Ô£r propria, filius amp;nbsp;fan(!H*’ fit itidc fpiritusrPatri qppe connext*’ in omnibusjq cognolci debetÄc® |i ab omnibus.In hac ergo cöiund**’'' ne baptifmi amp;nbsp;Saluator nos dignatus eft eöfirmare, imperäs: Euntes bapt*^ zate omnes gétes in nomine paths SC filtjÖCfpin'tus landi. Indcöiungctts filiö patri,Sc fpiritó cum filio et pattC) häc falute cognofeimur adepturi, g? non altüde faluus rcmediu,nifi ex f*“^

DE H AERE SIB. *t8j

hachumanogenericognofcimusafFu tut-à.Vndc ÔC in hac cöiiindionc fan/ dx adorandçcptrinitatis gaudcmus, J in qua ante Adam pater nofter, Nec, a AbrahâjMofes amp;nbsp;prophete,facerdo/ tes,Indicés,et Apolloli,pariter et Euâ gelillçprpckcêtcs n cruerûteonfequi J ansjclicà dignftatê, in qvia ÔC ecclefia catholica exultât,hoc predicâs quoti die atqj edoccs, eandemej; hâc emnî impictatê paganâ Sgt;C iniquitatê ludai/ câdcftrucsquotidicomni exultât in gaudio. Nâ etfi triplexfuniculus de/ Dctaccipi prîmûmâdatijdeinde legis in medio tepore,deinde gratia faluato ij nbsp;nbsp;ris utilitatis nô parue cft aut fide fide,

fpe atep charitate, ut dixit beatus apo ftolus, quis uelit accipere ; ÔC in hoc nô panii cft intellccftus prudêtioribus acfpiritalîacjcfiderâtibus plurimis.

titrefts dccerfili « ifitiit f ropbeta deChe rwtin zy Ser j} h n.

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stquoep hxrclis, quar cum leçit

V inlfaia prepheta, quod Cb.eiu/ bin ÔC Séraphin animalia duo iex pen / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m 4 m»

nis prçdita, duabiis facie def, dt'«'’!’^ pedes tegebantjSC duabus clamaba”* uoce fublimi deum collaudantes,^ mium conturbatUKÔc nunc hiftortaf* quxrens,nunc rationé intclledibil^quot;’ pcrfcrutans, diuerfa ambiguitate gatur.Cum ÔC fecundum Uteram no” parua fit utilitas, nbsp;nbsp;feciindum ïiîtcll^^

dlibileiTi rationem Chnfti rcfonetc^ lefhs icientia.-Secundum literamcn*'” piitnum,quod deum inuifibiletnfcf'P tura docendojimpietatem ubiqucj^ ganam damnabat,in quo fcripture ib iorum impix uifibilem QC cöpofiW’ prxdicât. Deinde etiam Iudxorum,nc

ipii pari cxcitate obtedi, ut Gentes impix corrupri fenfibus deperirêt,holt;t ita edocuit.bed hie etiâ erat ludeorui” futuri temporis in Chrifti prefentiai” credulitas dC coopertio annuntiandî myfterij; quod cxcitate operti nimia? nec prophctXj nec ipfi domino erant pollmodum credituri, cum miffus ad populum prxdicat manifefle: Aurc an/ dictiSjSó oculo uidebitis, ÔC non inten/ detis.-coopcrti quippe tenebris kicem

CE HAB R E S Mît tSf

U falutisKtcrnejd eftjChnfti camalê prg

J fentiam non erant agnituri, ficut amp;nbsp;fa/ y dutne(b Quod Apoftolus docens,uc/ ' lamenefleufquehodie in cordibiis eo rundempofitumaffirmauit: quod non

J reuelabitur ufquequo Chriftum non J crediderintfaluatorem.Vbi autemcô/ i uerfi fuerint, id eft,crediderint in Chrû J ftum dominum, auferetur uelamenal?*-j eorum cordibus. Qiiod autemôôduo j animalia nuntiata fînt Chérubin £lt; Se/

' i raphin, lex quippc SC Prophetx, teftes i Chrifti SC doClores feculi, non eft am/ ; btguum. Vclabant autem facicm SC pc , des domini:fiue quia in parabolis, 6C fl militudinibus, SC xnigmatibus dcceba

' tw myfterium, ut fcnprû efl: Aperiam

[ osmcuminparabolis.EtDauid: Reue la ociilos meos, ÔC confiderabo mirabi lia de lege tua. Et Apoflolus:Filium fu/

*' um, tnquit, pater reuelabit mihi, id eft, ; delegeatcp Prophetis oftcndens.Sex ! autem pennx erant cis, SC duabus qui/ demfaciem, SC duabuspedes cooperie/ bant,duabus autem clamabant,ne forte ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m 5 faciem

istf FH 11 A S T.

facie 5^ pedes c3 dicit d omtni cöüf^^ tos,^|d liirfum atcp deorfum eft,0^1^' ctrud ;) nbsp;laatudo de deo monftra’^’

öd nec alatudo nee ^fùndQ,neclaf^ do nec long’tudo dei poteftcognO', aut inuenin codignc ab aliqua create ra. Sc maxime hominû, aut huma*’? quorundâ (ënfibus côprchendi:g^'i^ amtantam elcmentcrum naturâii”' menfam^ftcieando perfecit, quâto*’’* gis qui talia fecifle cognofeit mod^ omnibus antecellit^ Solum aötpef^ dem nofde: quia uirtus, inquit, in*”/ firmitate.in ftmilitudineSC en^maö' bus perficit atep inuenit.Cu^^tai’*'’ immenficas dci dicit atqj nuntiat du» bus penniSjid eft. à Chérubin SCSd» phinjege aique prophetis caninirfii prédicat. Duarum^etiam pennarun* clamatiodie noduqj, id eft, SC bicS^ in futuro cordis qnne fredulitasho^ minûaîqj oris coEfllo no defines in-' iienit quotidie rcfonado,q Sf tuncca nebatab angelis.aU'^ ab hominibns prgdicabat infeculo:ut quod uidere

»nc%

DE H AERE SI B. IS?

k excel fo, profuado, lato atlt;$ longo nonpoterât, cordc credentes,atc^ orc conutentesjndcfinenti uoce cantates

inuifibilis ÔC incapabiUs fit diuinç qwa litatis natura SC fubftantia.in legeôC

Xis oftcnditurj oannc diccntc:

t)eum nemo uidit unquâ.N on dixit, non crcdidit, fed,non uidit. Ergo do/ tninus crcdcndi potcntiam,8iC côfitcn di folum fiduciâ tribuit, ut uirtus eius

fta nofccret: quod ÔC dotninus ubicp ' fidctnfuam prxtcdit hominibus, quâ ' nbsp;nbsp;ÔC ipfc ante dederat, poftcaqixc in fua

’ nbsp;nbsp;pvçfcntia côfirmauerat. Chérubin au/

' nbsp;nbsp;tcm 2lt; Séraphin quadriformia, id eft,

lconis,uituli,hominis,ÔCaquilçjdiuct

tamina fortiora pr çccllendç eorum ua tiecç dignitatis patriarcharü gppcSt Vïopbctarum.faccrdotumatcç Apo/ fioloïutnitidc cum Martyribus focia ta,ui in quibvts ante tanta fidcs ÔC dût ütoCbtiftiexubcrans nofccbatjitn/

pal

163 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. P H I T, X S T.

par aiitcm dodlrina tnquibuföartipj hca cogctc eaufa temporis cancb3^ non impar tarnen fidei,-ac certart’*'quot; gloria in roniundione diiierfxivW'’ monftrarcturà Chriitoconceflàat'î^ condonata,inc{j omni Chriitianori'^ populo nofceretur.utquod uidercfl*’* ^iFumus, nec humanis condigne^^^ lîbus definire,corde credences, atcp^'J conf!tentcs,hi)s duarum pennaruin^' tutibusnondefinamus ludaasÄ^üt” tibus hoc gaudq prxdicare, atqiicM fublimcs uirtutibus euolare, fpcran^ cœleftia, iibi Chriftus ell dominus?''^ ait Apoftolus,inc^ hac fcntctia pcrpetuam poHc confequi non dub*' tantes, docente eodem: ^lod fi crtwi' deris in corde tuo, dC confeiTus Chriftum dominum faluatorem pore crucifixurn refurrexifle, faluiis^' ris; Corde enim creditur ad lufiitiam?’' fc aût confeflîo fît in falutcm. Vndefi' de Chrifto domino, qd eins qualir^f® diuina fubftantia nô in uifi one Si me’’' fura, autcompofitione côfiftat

DB H4ERaSIB,

in fide uirtutis ar« côfeflîonis no/ ftrxexub crans confumatj quac lantu do amp;longitudo, altiim arque profun dum fit fcirejinquitjeminenuflîmâ ÔC incÔprehêfibilem Chrifti dei gratiâ atcf nôcft humanafragilicaris poten ter expromere, fèd in fide arque per fi dem facile poiTe côtingerc docuit,^d mens hominû non preualetenarrare.

tinrcfit ieifM prophet a lahin taâd carbone.

Ç Vnt quidam g aEftimât,quod Ifaz Ö ias poftcôfenioncm populi pec/ catoris, ac preccm quam fupplex ad deumeffudcratjde Chérubin unus uc nen't milTus à deo ad prophetâ, amp;nbsp;ac/ cepcritdeforcipe carbonem,amp; tetigc rit labia ipfius,aiic^ ei:Ecce iam mun/ datus es. Putant aut de angelis unum Ucnifle ad eum,aut de animalibus,aut de forcipeignem accepifle,ÔC mun/ daffe prophetam, quod non eft adeo fcieiicix falutariszcum hic de Cheru/ bin aut Séraphin unum animal cum dicit,id de duobus teftamentisdicir, unde

»90 'JPttlLAif;

iindePatriarchç, prc^het5e,Sacö’^®^ tes edixennt 8C Apoftoli,q mSdooi” m'adiienturâ gran'âoftendcbât, driformi inïrure fulgentfa miirtéra^ certamina ccclcftia capicti'bus miV ftrâtes.’Nam Chérubin plenftudoui^ entiedicit, uinus ignea peragras ap^ pellat.Hii itac^ plenitudinê nab^tf^ fciêtie fpiritalis, ac Chrifti myftcrij^ nétes diuitias,diuerfas dodrinasiii'*'* domini nobis dimitrût dó deferûL hiCç feculo itidé line quadâ iiiKn^*** one nuntiantes, ex qbus unus mifld’ cftad Ifaiâ prophetâ,hancgppcChf' fti dodlrinam annûtians, faluatoh^ quod crat aduêturiis in carnem/p’'^^ tuscç diuini credentibus allarunis tiam copiofam.Ifaias itac^ de Patn^^' chiSjSC lege êC prioribus fuis proph^/ tis acceperat gratiam fortiorê, iû^*f{ diuini ijïiritus potentiam amplior^^ prioribus fcilicec,ut Chrifti id eft, incorporationis ipfius fecul^ gratiam nûtiaret.ldeo ÔC dominus 3« quofdamiO duri corde ÔC imprudent

be H AE R E s 11; nbsp;nbsp;nbsp;19t

tes animo,cur nö aduertiti s quod lex y amp;nbsp;prophetç de filio hominis quç an/ 1quot; te preàxerant aff utura cunda côfum

tnarioportucratç’DecebatcnimdePa triarchis amp;nbsp;Icue beatû accipcte Ifaiâ, if ut ab eis doœis, forti animo Chrifti carnalem pr pfentiâ pr çdicarct-l gnem

V etiâ ^d ait accepiffe angclum, et pur/ gaffe ipftus labia, uticçdiuini fpiritus lt;nbsp;cigratiâoftendcbatcôceflamadomi gt;'* nbsp;nbsp;no,ut aitdgnem ucni mitter e in mun/

fl dum, qi àm uolo ut accendat ocyusC fl nbsp;nbsp;ï)e forcipe autem,id eft de ferro,de in

fl uifta natura cius atcç dîuina gppe di/ i nbsp;nbsp;cebat potêtia,quod corpus Cltrifti di

fl uinofpiritu diuinacç potctia in utero ' fandç viirginis crcatû atqvie confum/ ’ nbsp;nbsp;nbsp;tnatum etf,ficut fcriptum eft: Spiritus

' nbsp;nbsp;nbsp;fanftus fuperueniet in te,ÔC uirtus dci

' obumhrabit tc.ln c^uo apparês corpo I nbsp;nbsp;reuinceret omnia,a nullo autem fupe

• ratetur;Sicut enim ferro domantur ac 1 fubqctuntur omnia, à quo ÔC gladius * \ ^'amp;niïur ut diAum cft:\îerbum demi \ • ni gladius bis acutus,qui domarepo/ teft

IpX P H T L A S T. ■ teftimonta,domari aurem non poteft: Datiirusquecis cratp®* paiïîonem in refiirredïone diuini^py -Titus bearis Apoftolis iniùdam tiam,ut fciptS eft; Spintus domini^^ per me,ôô cxrcra.Et Petrus prew’^ one accepta à pâtre,ad ludxos diflt;^’'® efFudit banc gratiâ, quam uos atque auditis hodie.Igni eriarrt pem fîcut formari cognofcimus,ita^ corpus domini diuino fpiritu noi)'' mus confummatum.Itaq} ita fiiisey” dedifle in corpore illam promifl^”' gratiam atque inuidam potentia'”’ ut ait: Dedi uobis poteftatem calcaf^ fuper omne uirrutem inimici.Et Ap*’ ftolus.’Quis nos feparauit à charitai^ Chriftif per aux eis cûcfiis iam in credenribus feculo, utdiclum eibp^'' impofitionem manus Apoftoloriiifl diuinus dabatur fpiritus in Chrifttii” dominum credentibus faluatorcni' Etficutduoanimalia duo harc tefta^ menta accipiuntur, legis ÔC prophets rum,adftantia domino,ficut uidcfui’' in moßif

DE HAERESIB» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195

in monte Apoftoli, attamcn ratjoms ’’a eritjquod ôc duo animaliainteUigenda funtmandatum primum quod datum

’z eft,quod 8C fpiritale poteft intelligi, ut ƒ fcriptum eft^quod amp;nbsp;Saluator non fcV * Uitjfcd confirmauit potius : Secundum autem animal dodtrinam Chrifti,id eft fidemeiusÓÓ gratiam incerporationis ' amp;teftamentipaflioniscpcius,?lt; refur/ vc(flionis mynerium continebat.V nde ” kxliters in medio eft pofita inter man I*' datum amp;nbsp;gratis, qux ft intelligitur, de Chrifto confentanca in multis accq i/ tuf.Si autem in carnali iufiificationc

quis faluan putaucrit, abiicienda decer nitur,cö de patre,2lt; filio,2lt; fandto fpi/ ritu ante legem,id cft:,ante tria milia an norum,amp; feptingetos annos iufti pno res illi fub mandate uiuctes,ac beatam

trinitatem col entes, ÔC fuis filqs traden tes,cognatisc^ óó feculi predicaban^ myfterium^ Cbrifti Domini de ipfo mandato antiqutfftmo nuntiabat.Uex itaeçadmonino mSdati eft, que êó con iungiturfccundum ftdem colendetri/

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n (utatis

«PHIL AST'

n Iran's, ÔC itcnim feparantiir eius propter ludaicam fiC carnakn’jJ ftificationenijcum ôi Prophete ftruxen'nt antea, amp;nbsp;Saluator fV Apoftoli uetuen'nc circuneidi nes. Lex itaq; de manda to caufa co§^ te carnah' defcendit ad tempus : autcm Chn'rti, id eft myften'um poratïonis,SC paffîonis,amp; refurrÄ nis J fideicpeius ÔC afcenfionis nK® ante legem à luftis omnibus nok^l’’^

' tur, Ô6 qufrentibus, ÔC cupiétïbus celabatur,ut Enoch,Noë, amp;nbsp;Melrf dechjó^ Iacob,5f alqs luftis ac beat»’* mis Patnarchi's, ÔC cxteris qui ante it' gem Mofis uixerant, fub mandatoi^ licet conftituti, arep in omnibus can à Domino.Lexautê Sgt;Cfi'des Ch’’' fti dicitur, ut ait Apoftolus, per kg^îquot; fidci Chrifti.’Lex carnalis iuftificat*'’ ludxorum eft: mandatum ôcü nonp’’^ tatur lexefle, tarnen quod à Domin” feruo dicitur ôd'decernitur legis efi’'”'’j tio, ut quod uelir, cligatjaut/èruare”*^ amicus QC fidehsjaut cotemnere utrf^l uu’l

ÓE H AERE S IB»’ fgç

Uns fublcge fubtcduS:Vndc Salua/ tor Apoftolismandatum dabat,ut ami j{ cisamp;dtîdclibus, quod amp;nbsp;Ade patri no/ ftro antequam peccaret fimtliter dcdc/ ’ (() tat;poft peccatum autem nô iam man/ datum foctetatis ôô propinquitatis, ac ?j,l dilcâionis erat ôd fraternitatis, fed tt/ mende feueritatts iudiciû decernebaf, m contemnendts legis fententqs fcili/ J cet,ut etiam ait Moles-.Malcdidus oin .}( msquiinlegitimis non permanferitli/ bri huius. làeo ôd Saluator qux in lege ‘ nbsp;nbsp;diâa fuerant admonebat nbsp;nbsp;qux ante

'4 Icgcm data fuerant fub illis beatiffimis |() comprobabat, ut fuam dodlrinam ill o ’jj) rum priorum côiungeict,multorum cp itacredentiumôd circunciforum pari/ ter copulatet, ôd natur alium itidem, id ' ((1 gentium credentium fociaret, ac no :0 lentiumludçorum aliorumcp incredu/ ÿ litattm amp;d imperitiam côiundiam utro/ '^0 tuncçcondemnaret.

Pbilaftrp cpifcopiBrixicnftshx/ refewn catalogi finis.

d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n X Leefo

idS

LECTORT.’

Rati fumus non inutile fore, pio ótori,fi Hzreticorum aliorum nomii’’ cum erroribus omnigenis Philaftf'“' noftro adijccremus, ut quum uerbui? dei,animx cibus ncccflarius uel aii^'I mus in gdefacra,uenegimusdomgt;? laboribus e^editi, planam uiam ani* tot nocentiflimos homines 8lt;C fedui^’ res ambulare poflimus,quibus nihil liud cordi,^ aut errores feminarc, a^ fcn'pturâ deprauare, aut uitâ turpiWquot; nis plena docere. Faciles enim fumus ad peregrinas amp;nbsp;inutilesdoi^ nas, quas Paulus, dei elcdS organuquot;’ frullra non prohiber. Lege igiturh’''^ cum diligentia, fi regia uiam in multuofiffîmo feculo incederc,^ tutus ad eternac uitz taber/

nacula peruenirc deiideras.

Vale.

«9?

^AERbtiqj NONNvU ^bquosPhi'laftriusnonvccen fet in fuo Catalogo.

^^iEtius Sophifta Antiochcnua pritnu Cnriftianus, Arriano/ ^^Snitnfecflxpoftmodü adhçfit.

*ilt;ie Antiochia pulfus eft, QC Athe/ ®s«ocatus.

Ammonius AlocMdrinut,

K MmoniusAlexâdrinusprçccp Origenis, Eiit à pucro Chri ’iianus. Prouedior uerd fadus ad philofophiam fe conuerüt,deferta fiz «^orthodoxa.

AppoUinitri! iunton

APpollinaris iunior diccbat aniz mâ à deo uerbo fado no afEini pcâ, aut fi afTumpta effet, non habere *nentern.Huicpropterea Chriftianoz fum cômertio interdidum cft.

Berillus »

Berillus Boftrenx urbis Araz biæprxful dicebat Chnftum rez ' n } demptorein

ïp8 CATALOG.

demptorcm ante humanïtatem extidfle,nec propn'am diuinitaris h’ bcre fLibftantiam, fed tantyni in co habitafïc. (^iem eins ita repreffit Origenes, ut tâdcm ad meliorem m etem reiiocauedt. tor Eufebius.

Cdrpocrdtes»

CArpocrates hxreticus magi fuperftitiones elf quas palam tradebat.

eberinthus»

Hen'nthus dicebat rcgnöCj'^ yHïpoft relùrredionem Iero*'’' lymis futurum ubt mille annislio'”!* nes libidini dC uoluptatibus indu'' filTent.

Eiion.

EBion putauit Chriftum punii” elTe hominem fine ulladeitït^' perfedum tarnen omni uirtutecu-' mulatilTïmum. Eius fedatores uod” tur Ebionitx*

tgt; E H AER E S I B J ■ îÿp

Uekhcfùta.

T J Ekhcfaitx quxdam de fcriptiw JO-fis reiutabant, amp;nbsp;quxdam mr/ lum admittbant nouac ac ucteris Icgis teftimonia. Paulum Apeftolum pc/ nitusrefpuebant. Librum quendain dreunferebant, quemdicebât deccez lo lapfum, cuius uerba fi quis audiP fetjdeliclorum ueniam confequere/ tur.

Zluidiut.

ELuidius Auxentrj difeipulus fa/ tcbatur uirginem peperifle, ue/ rumpoftea congieffam uirodicebat alios fufeepifle liberos fiâtes demi/ ni. Infanam eius opinionem confu/ tac Hieronymus.

Eudoxut.

EVdoxus pracful Confiant. fuit imitator Arriana: fedx, Valenz tisprincipis state.

Eunomiur.

EVnomius preful Cizinenus dtui nitatçmnegabatin Chrifto.Plu n 4 rima

200 nbsp;nbsp;nbsp;CATALOG,-

rima fcripfit contra fidem,amp; diflcrC’ di leges fuis lèdatonbus rch^t.Niw* Gregorius Nazfazenus Qc Gregori' us NilTeus prxfulcs fuis argumenri« confutarunt.

Eutyches Con^Minopolituttutf nbsp;nbsp;nbsp;,

quot;T^ Vtyches Cöftantinopolitan^ 13 difeernebat Chriftum à uo^ dei.Negabatpreterea Chrifti carn^'* milem efle noftrg duas in co natuf^’ inficiabat. Aiebat ipfum Chriftioof^' pus e cœlo defeendifle in uirginis ƒ rum tâquam Solis radios penetrail^' ïnhûccelebrataeft quarta Syno^^^'-Volaterranus.

Eufebius NuomeJienßt,

FVfebius Nuomedienfis

fecutus eft Arrium, cui . tos pepertt afleclas.

Edußus A fer. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. .J

”17 Auftus AferfedafuitManicoM JP US. Scripfit libros in xamfidein, quibus abunderefpoo Auguftinus.

DB H AE R E S I B. 201

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOHfnwnui» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

”I Ouinianus nuptias uirginitati prx 7 1 foebatjfecutus opinioncm Stotco tum de utrtutû dC uitiorû aequalitatc. ’ Eiusfcriptis vefponditHieronymus,

PoIIto MdcedonÎHî.

j5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Macedonius diccbatSpiri

1 turn fanétum nihil habere cômu/

(i ne cum pane ÔC filio. Fatebat tarnen j5 fdium patri fimilem.

Mdnesbxrcticuj.

A A nbsp;nbsp;nbsp;hxveticus impcrantc A«

1.’ krelianoRomamuenitè Pcrfi/

Slt;. dc.Hic poncbat duo principia inuic5 contraria.'Dicebat fc natum ex uirgiz ne,ÔC in montibus educatum. P onez

j| batunicaminChrifto natui am diui/ nam. Eius uero hutnanitatcm dice/ bat effe phantafticam, caufatus non tfCe ucrifïmilc deû pati uoluiffc. Con

. traueroPaulusprafnl. Antioch cnu*

1 aSvïmauitChriftum fimpliccmfuiffe U hominem.maximum alioquiprophc

1 tam. VideEufebium de hoc Manete, jl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 5 Sefta/

loi C A T A L o Ä

Scdatores dus didi Rint Man*^^**

KeletiUt,

TV Æ Eleuus prxful in AcgyP^^ i 1 nains adh^fitjhabuitque’”';,. tos alfeclas,eos maxime g Pecrop'' full Alexandrino aducriabâtur*

Menander ntdgur»

T\ yT Enander magus generc^^^jj JL ’ JL^’^nus lèruatorcmfe cxOlympo adhominum faluKf” milTum. Docebat nullo pado a*’?' los ab hominibus uincf poHc Qi’. magnx arris difcipline. Varias pa' ' hxrcfes diffudir, quarum lolio ttquot;'*' ru moculos uiuauit.

Mclfaliani.

MEfTaliani cuiufdâ dacmoo^^ fedum expetSabant, fanc^um fpiritum arbitrabantui'«''’ ijciebant’opus manuum m31ignum,fomnio ÔC otio bant. Eins lèclx principes Datofius, Phibas, DalphiduSjT^^ '

D E H AE R E

M.inHift.Trtp.

lAo/ftiinuu

MOntanus Phryx narionc,uo/ cabat fc paracktum. Mukos in fiiam traxit hxrcfim, Prifcam Maxillam, quas eö redegit infaz nix, utrelidis uiris eum fequercntur, Eiufquc infpiratione fpirirum prophc ticum habere fe crederent.ScCtatores liabuit Cataphrygx dicuntur . Hq Çpiritutn fandiim Tibi non Apoftoli? infiifum prxdicabant.

lAonolhelit^

MOnothcliteduas in deo uolun rates negabant diuinam fcilk eet ó: hutnanam, quum tarnen rcs az hter fehabeat. Nam Chriftus multa uthomouoluit Ódfccit. Multa item ut deus. Contra hos cckbrata eft fcx ta Synodus, Anno falutis 585» Scz ^æprinceps ftut Sergius przful Con kan. autor Paulus Diaconus de gez uis Longobardoruni.

Naua

tO4 . CAT/LO G.

* KdUdlut prcsbiter Romdnuf. gt;nbsp;NAuatus presbitcr Romani”’ dam inltituit Nauananoru” qui k mundos puros appdlab^ Hicintantam lapfuseft dcmcno^’quot;' uteos ( quibus Euchariftiam bat}prius iurare cogcret,fc niinq”^ Cornclium Ponuficem fecuturo^.

Hepof eprfcapuf, 'P Pifcopus ftlit in parte AcgVP’ I2S Nepos nomme qui dice bat lâ” dos in terris cum Chnfto millean'’'' regnaturos in libidine uolupw”'

HcfloriufGermdnicuf. .1 NEftorius Germanicus pgt;^‘, Confiant, ccelum fuis fc(!batlt;’ ribus promittebatjChrifium homi” tantum elfe prxdicabat, duas nega^ do naturas. Inhunc celebratacftt^ tiaSynodus fub Thccdofio iuniC^

NicoIdUf,

Nicolaus (à quo Nicolaitan”quot; feda orta cfi) Icgcm matnmi’ hri rcfellebat, uolebat^ promifiiquot;’ cfieconcubitus.Eufebius.

Paulii*

CE H AERES BIB.

PmIus SamoTdtenut,

(1 T) Samofatcnus homo mul/ . JL tscarrogâtiç ôd nullius prope fa/ J picntii pfalmos Iblitos câtari uetuit.

Hisc^ alios fuffecit,quos in fuam ipfe laudemcôfcripferat. Ncgabatfilium . dcidccœlo defccndilTe^led in utero uirginis initium habuifle.

Prdxedi Afmticut» j T)Raxeas Afiaticus plurcs ncga/ ÿ JL bat pcrfonas in trinitate, fed eun dem patrë amp;nbsp;creaffe omnia, amp;nbsp;in cru/ [J, ccpependi{re,quod (utdiccbat ) co/ wunicata pluribus monarchia autori d tatemprincipatus minuai. Huius ar/ gumentis refpondit Tertulianus,

Pbotmus.

T^HotinusprcfulSmyrnçushuma ’ 1' nam folum naturam in Chrifto pofuitinftar Ebionitarum.

Sdbtnur.

SAbinus prsfulHeraclesefedafvi it Arrianus.ls Chriftianos om/ ( qui in Synodo Nicena ab Arrio defercbanC

'' “ ’ Wd. C A t X t Ö ö. » ' defecerant ) (di'otas uocabat i HOS, cos^ tnfirmitate ingenij Up'“’ dtccbak

SdlelliuSi.

O’ AbelliushcrencusnegabatÖ^ ^Riimdeifiluim primogcniwn’'^ । omnis creaturx. Arq ue enam fpir*'*'’ , fandi aufcrebat intclledum. Po”^' bat unicam in thnitate perfonai”' Hinc uariefaótiones Qc maloiumg^ mina pullularunt.Euis fedarorcs^ v bcniam dicuntiir. Suntqin Sabin^ Sc Sabellium enndem faciant.

Simon nidgut.

Q ïmon magus natiohe Samsn'f^ nus multos ambus magicisô^o' ' pc demonum elufït Romx,impei’3n' te Ciaudio principe,ira ut numinisl® co habitus fit, 8C honcre fimulacb^ decoratus, cum hacinfcriptione:Si* mom dco faneïo. Eum SC Samaritan* omnes deum fatentur. Sunt qui dP ’ cunteum, quum per aé'ra dcuolatrir

bE Th aers toy ■ Petri precibus cecidifle, caqi/e ruina miferamexhalafleuitam»

Symm4cJj(is.

SYmmachus unus ex interprçtt/ bus BibltorS putauit Chriftum 'ó excôcubitulofeph iV Marix natum.

Ql’am infaniam probare uoluit ex E/ uangelio Mathxi.

BifiliJejt

IM

Afilides fcripfit in Euangeliurn ji’’ JO H. commentarios, connnxit^ pfophetas quofdam, ut Barabam Darcob, aliofque Barbaris nomini/ DusnQcupatos. Hie inftarPythago/ ’■æ‘^^atores fuos quinquennio file/

n'

10 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Theodorus CorUrius»

I ^«odorus Coriarius humanara n naturam tribuebat Chrlt; P ‘W’batebaturtameuerbum deiinep habi/

til “

loô .rXT/LOG.

habitaflè ob cxcelicnrcm inïtut^

Mariam^ non dei fed hominisOquot;: matrêeffe. Inhunccelebrata eft^ ta Synodusjuftimani pn'ncipjscf'' gdij Pontificis tempore annoft'^^ 540. nbi fanctrum eft^ut Maria tocos,id cft, dei mater uocaretiit*^| febius libre quinto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

TrrtuliMUi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

TErtulianus patria Cartha^'*’^ fîs,quum in fîdc aliquandiupi^ ftinïTetjtâdem clericorum tumelijs ad Montani dogma fus eft.

Appelles hitreticut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..

A Pelles hxreticus diccbâl

Chniio ftiiflc corpus nbsp;nbsp;nbsp;^0

CÖ, prophetias non recipicbat, rclcindercntj ÔC implicarent contgt;^' didhbnem.

Bdrlidriii.

nés pro Chrifti nomine paflas, uoluptaus gaudia non suftaflen^

î) E h ÄE R E s r B.’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;20^

cebatanimas cum corpohbus intérim t'Cjnecfutiiram aliam uitampofthanc quam lùuimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•-

, » CerJo,

Cquot;^ Erdo hareticus aflerebat duo fuiïTe contraria principia. Eiïis àffcdx didi funt Cerdomani.

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aquärij.

VerûtAquarij harretici quidam JT qui folum aqiiam offerebant ini calice facramcnti.

^yéidget.

TVJ Ydagcs uniuerfam nodîc fom i \) no 6c quieti concedcbant, dice tes naturç gcnium uiolari aiq; corrûz pijfiipfo nodis tempore uigilaretur, Eemmbdptiflæ.

HEmcrobaptifte apudludçosuo cati funt hçretici, qui feipfos QC fuaueftimenta quotidieabluebât. au tor Crinitus.

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/idrcion,

princi-* X’Ipiabinos^deos ponebatjbo/ num fcilicet QC malum.

Q Templa/

»10

Templdryt

^T^ Emplarq hcrcrici cmcrfenint’l'

£ no poft imperium Auguftiioï'* Hierofolymis in tantam /ànditati^“’' pinionem ucnerunf jUt breui temp®!* multas diuitias ac templa fibi comp’' rauerintjà quibustêplarij quod frequentes amp;aflîdui tut in te^lis.Fidem Chriftifacn^J pudentiftime abdicatis, in flagiria diuertcrunt. ConflaucriH’t nim frmulachnim quoddam tifido, CUI hominis entern xeriinr, collocatiin fronte binis bunculis ocuiorumuice promit^quot;^ bus. Hocautem loco numinis rebantur. Morientium cadaucf^i*^^ luta in cineres cseteris dabant tum, utin ea feda firmiores Natum ex templarij uirginifqu^ iugio torrebant igne, fr'mul exn^ re deliquato fuum perungebann'^/ lachrum. Neßinda mafculorun^ * ( dine conflagrabant. Damnat*

CE U aeresbîb M?

autem in Viènienfi concilio, dcuo/ tiflammis,fcntentia Clcmenris Pon/ tificis Maximi qui Benedido fuc/ 5? ceffit.

Dottdtur»

quot;l^OnatusnationeAferdicebatft 1_7 lium effe minorem pane, QC fpl titum fandum filio.

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AMonij.

Bclonij, ucl Abelani, alias A/ jTV bclonitx, bos nonnuUos dicûc exfilio Adz Abel notninatos,qui no roifccbanturuxoribus,5lt;eis tarnen fl

'''i ne uxoribus uiuere fedx ipfius dog/ tnate non licebat. Mares er^ amp;nbsp;fœ/ minas fub continentie: profeuione fi/ mul habitantes puerû amp;nbsp;puellam fibi gt;nbsp;adoptabant, in eiufdem coniundio/ nis pado fuccelfores fuos futures, morte przucntis, quibufque fingulis ah^ furrogabantur, dum tarnen duo ûuobus difparis fexus in illius domus J** focietate fucceder ent.V tr clibet quip 7 pe parëte defundo,uno r emanenti e/ i* tümfuperftiteufquead eius quoqvc

O i obiwm

â»2 C ATM LOG. t

obirŒ filq feruiebant.Poft cunis tem ipfi eriam pucrum ÔC puellafl''’ mul adoptabanf.Hxc Auguft.

Ach'llitt.

Achillasepifcopus Alexafl®' nuSjfautor Arrn,dixit non per dcus parer fuit, fed fuit quâdo«^ us pater non ftjit. Eufeb. triparc.hii*' lib.i. cap.ij.

Acéphale

ACcphali fuere anno. 4^^' trium Chalcedoncnfiû iiorum impugnatores, duarôin C’’'' fto fubftatiarum proprietate neg^ SC unâ in eiuspfona naturâ pr^oïC^*'

Adatniani, A Damiani hxretici,hic quia Adx imitant nuditaf^’ Vnde 8C nudi inter fe mares SC nç côueniunt.Vel dicuntur Adit?-ƒ h^c nuditas fuit ante peccatum.Vn^ nuptias aucrfant, quia necutditquot; priufquâpeccaflet Adam, nccpti^^ quam dimiflus eflet de paradifo noiut uxorem. Credunt ergo qno“ oupflît

DB HARRE sr bJ tl) p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;future nô fuiffent, fi nö pcccaf

. nbsp;nbsp;fet.Nudi celebrant façraemnta, ÔC ex

hoc paradifum fuâ arbitrant ecclefiä.

Damitç hçretici fiirrexerûtin

I nbsp;XI. Bohemia anno, 1544. de gbus

Aeneas Syl. lib. de orig. Bohem. ca/ PUL41. Et ilb'imitabant Adam in tur pitUQinis confufione, non in coopcri mento honeftatis.

i I Dimâtns Manichçi difcipulus, J jlA. rationes cotra lege ÔC ^phetas îcripieraùin Qbus oftêderc conabat, ^dcuâgeiicaôC Apoftolica do Arina

, nbsp;nbsp;eis erat contraria. Vide Ausuftinum.

ArridntjUelEriam,

AEriani,uel Eriani,{bemut offer refacrificiû pro deninAis.Mif* J fas negât peccatis ^deffe.SatisfaAi ■ ones coiemnunt. Arnj hprefim ample . 3ri.Statuta, ieiunia nihili pêdëtes, dice „ nbsp;nbsp;tes ea debere effe libera. Dicut etiâ epi

/ nbsp;nbsp;fcopu à presbitcro nô differre. Ad co/

munioiic fuà nö admi ttüt, nifi côtineii ». nbsp;nbsp;nbsp;teSjCt eos fcculo renö tiauer ut,qgt; pro

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o Î pria

«4 e A T A 1’0

pria nulla pofTidcanù, ab efca carm'umnonabftinebant.' “ *

Actiäni. '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'•-..(fl

AEtiani ab Aetio dcfcedSt, o*'* miletn patri affcrêtcs filiûjSi;'' liofpiritS fandû. Dicunc ctiam lum peccatum imputari in fide rium. VideAuguft.

Atiani. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

A Tiani contra fptritum fand^ qupftiones quafdam cumE^ doxianis excogitarunt.

Adelphiliuf.

ADelphilius princcps niorutn,tempore Vakntiniai'' imperatoris herefim fuam fpargt”^ ab ecclefiaftica comunione cum fu® recedens, dices. Diuinum cibum prodeflc nec Ixdere.

ALexander Aerarius à fide dcW uit I Timoth.i.amp;j.Timof.4'

A logi, alias Alogiani, tan^ uerbodidijdcû uerbGnoncre^ dut.Ioan.euang.relpuetes.Vide Aug*

b E H AB R E s I b: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iff

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aliudriditi»

A Lmariani dixenint quod dcu» Alwilt;nc«f.

ifl A Lmaricusan.iio4.fubOthonc 4 amp;^Innoccntio.î.emcrfit,dicc

P bat cû fuis f€datoribus,non aliter effe A corpus Chrifti in pane akaris, quâ in ” aliopane,amp;inqualibetre.Sic^dcS locutû fuiffc in Ouidio,ficut in Äugu nbsp;nbsp;‘

ftino.Ncgabât refurredionê corpo/ ïf^fitnilitcr paradifum amp;nbsp;infemûttîed * flhabcret cognitionê dei in iè, quâ ip le,baberet in fe paradifum,q uero pcc . nbsp;nbsp;cats mortale,infernû haberet in fe, fi/

eut denté putridû in ore. Altariajfan/ , nbsp;nbsp;ôoSjftatua, QC imagines thurificarej/

J nbsp;nbsp;dololatriâ effe narrabat.Ccbufti Pari

fqs multi illoru. Almaricus exhuma/ tus,6(: offa et cinis n fterquiliniû funt difpfa. Dicût ctiâjfi Adâ nô pcccaflet j fexus diftinôio non fuifletjfed multi/ plicatio hominû ficut angelorß. Item non uidet in fe,fed inquot;creaturis, fi/ j nbsp;nbsp;cutlumé in aérc.lté, qd alias pcccatS

cft mortale, fadû in charitate, nô efle 04 pcccatum

peccatum dtcunt, fic irripiihfïatcmp^ catonim promi'rtcnics. Affirmanti^^ as, qiig funt in monte diuina, QC cröf^' 'gt; creari poiTe.

' Anthidßflit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Nthiafiftxoperationemtnai’^'’ quafimalignamreputanr,roT'^' nocß fcmetipfos mancipant, Si ini^^ tariï phanfafias,prophetias appcllaj^'

runt,nullam ufmitem facramentoalö ris tribuétes.Eufeb.lib.7.hift.trip.û'i'

Arabici.

ÄRabici anima cum corporemf'!, dicunt, atcp innouillimo iuW die utrunqj refurgere.

isonofmnb

BOnofiani à Bonofio quod3cpgt;' fcopo,exorfi traduntur,qiii Cln* fium dei filium adopriuum, Si nonna^ tui alem Si proprium aflerunt.

BegrjJijUel l^eguini.

BEgradijUel Beguini An.1j4f.ft1e/ runt, hij capitio demiflb inccdui, facicm femper cooperiunt, laute bibût

DE HüERESIB.

Äfcomedunt, conuiuia quxrunt, conz fortia mulicrum non refpuunt,in cede fia fedent in terra,uultii ucrib ad pane/ tem,ociilos ad ccd um non eleuant.Dt Clin te nam, quod homo in prgfenti ui/ ta tantum 2c talem gradum perfedlio/ nis poteft acquirere,ut reddatur impcc cabiliSjôd amphïisin gratia proficcrc iialcat.Itê,quod iciunare uel orarenon oportetjhqmincm,poliquàm^adutn ultimum perfedionis fucrit aïiecutua. Nulliobedireuolebant. In clcuationc corporis Chrifti nolebant afiurgerc, ueceidem reuerentiâ exhibere. Et alia tnulta excogitarunt,

Catirflit.

Atariftc de carnibus non uefeun y^tur,tanquarn de mortuis, uel ce/ cifis fugerit diuina fubftantia, oua non fiimunt, quafi 2C cum ipfa franguntur expirent,uinum non bibunt, dicentes: El efle principum tenebrarum, cum ta wen Ullis uefcantur. Deutertut.

DEuterius hareticus, Anianus c/ pifcopus, dum in Conftantino/

o 5 poH

»tö CATALOG.

poll',Ut dïcfcSfgfsL infuaChrofl*^ ' Dam quandâ bapti'faret,SC mal^ guens trinitaté,dicens: Bapnlbf«^ ba in nomine pam's per filium in *P“ ç tufândo,aqu3difparuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ç

'I^ LpuIiusfenexhereticuSjdix^ ç J^lam utilitäre ex lanc^o bapf“'’’. te baprifatis accidere, fed fblam ora gt;nbsp;nem ftudiofam inhabitantem ncm efFugare. Dicebat infüper quencp nafcenti« à progenitorsj, cutnaturâjficetiamdpnonQtrahf^ mulatû 5 ÔC expulfis per illamoran®? ftudiofam Ipiritum fandS adtisn*''^’ fenfibiitter SC uifîbiliterfuâ t' poenitentiâ. Atcp corpus paflîof!^ çj mots cuiuslibet eripcre,SC animâaquot;’ (a uoluntate penitus liberari, ita utquot;) qua^ de cetero egeat, nec^ t) cerante corpus,nec^ dodrina rcfrc'’* te ÔC progredi dodrina 1 ibcter te.Nonautemfolum quihocinip^ ' uerit corporis exultationibus libô^^ fed aperte etiatn lùtura prcuidet,amp;l*^ j dam thnitatem oculis ccmtr. ’

Eutic«quot;

de’HAE RESTS?

*T^ Vriciïis dogmatizauit, quod aUx xL^’shomomoritur,6lt;ahus refur/ lt;nbsp;getjSi quod inuiGbiIe, ÔC impalpabile

corpiis Riturum fit,contra illud lob ip.

'■ j Qiiê uifurus fum ego ipfcjôd oculi md confpeâurifunt,ôlt;nonalius.

j Flagelltuitium h^tfu.

’ 'pLagclIantiâhçrefis foit area tem P poris condltj Lugd. in Italia ortS bbuitjóCin AlmaniâGalliam pro/ ’ È gfe(ra,quifc nodofis flagelfiSjin quib.

aculei inferti crantjflagcUabât ad often tationcm,cx qua Ieda multi graues erx pullularûtjcirca fidê amp;C làcramen taecclefig, que poftremo igné gla/ Qio extinda elî. Homines ifti rudes e/ ^ant,cruces in uefte prefercbantjad ur/ 4 ^^§''cgatimibanttriftesamp;moefti,liz j ^'^tesexcrebrisidibus fcapulasprsc

^‘ctejUcminê rogabât aliquid, obi a/ fa Iponte fumebât. His tarnen religio/ y'guis uitia tegcbant,2lt; alebant oc/ J ^'.“f^’Eorumarticulos legere poteris

Fratricdli

catalog;,!

Frtitricrllù j 7|^ Ratn'ccUtjuel fratrcsdcpa^K _!ƒ Alita ih partibiis Italie ortiu”''. bucrunt fuum.Hij uifionê diccbant diffèrri ufqj ad diemSCtn abdids locis talefceH*®* fignabant.Vocarât de induftr^pP dofiores uiduasSC uirgincSjî’i^^':'. antrum ucnirentjfacerdotes claui^' finis diuinaslaudes adcomparanu’^ fidécx Chriftiano ritu câtabani‘]''|, bus nod:e media finids,facerdotes^ fa admonebât uoce,binos debe*'^”’ fcLilS fie feeminâ/piritu inuocato'r ' eio in copulam carnalem cômiit£

Qinbiis dieftis luminibus qutlibet proximam mulierempto^ nebat fibi dC fi ex tali coiw concepifTetjinfans genitus in fpd^' cam deferebatufjfie per fingula^*”^ nus trahebatLir, cam diu tocie ufqueanimam exbalabat. Isip igt;^n fus manibus expirabactnaximiisp®quot; nfex creatus habebatur.

ïulgentiuf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.U

DE HAERESI'B. 211

TZ? Vlgcntius Donatifta, duoprinz Jl «p’aÄ duo baptifma pofuit: SiC |jl quod reis amp;nbsp;peccatotibus facramenz ƒ tum baptifmi nihil conférât. Contra quemÄuguft.multa.

Graci. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

ƒ Rxcihgretici, qui fummS Pon jit vJ tificem, Latinos omnes haz ,|j bent pro excomunicatis, facramentö y cöfirmationis paruulis fuis mox poft (iii baptifmum conferunt, per fimplices facerdotes,contra ecclefix determiz jii tiationem in fermento conficiunt, az quam in miffa uino non cömifcentj ,|j, facramêtis noftris nullam reuerétiam faciunt,purgatorium negantjô^^uod j(l fpiritus fandus à pâtre œ non à filio jd ptocedatjamp;l quod fandi non uadunt 3dparadifum ufquc ad diem iudicij,

ij/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Guilbfrmuî. — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-gt;

iiû Vilhermusin urbc Antucrpix y 1 inhypocrifi amp;nbsp;fimulatione diti jjd dus conuerlatus.Prxbende beneficia fub prçtextu paupertatis dimifit,ôu ta tnenluxurig totus eratdeditus.Diccz bac

tu catalog; T

bat autcm, fient rubigincm omne pcccatum paupertatc coW fie ante dei octilos annullari,ffltl'‘’ cflè publicam mererrieem paup^ quàmfit ah'quts caftus petfeaifl'p conttnens, dum tarnen aliquid rctincat fubfidjïim.

N Epos cpifcopus in j^tibus gyptf,Iudaico intelkdudc'/ tuns promiffîonibus fenriebat,c3!H corporaliter exhibendas doeeW^ mille annis in delitijs corporal^ bac terra fandos regnaturos cû fto.Eufeb. lib.7.cap.u.

Seueridni.

SEucriani uinumnon bibunt.

tus teftamêtum fie refunedic»'’ non fufcipiunt, SC omnê coitutn lp’ cum putabât Aug. lib.de hxrefib*

Finis»

SENTEN'

*‘AE patrvmde öffi-cio uerorum rcdorum ecdcfix dei cxini.

Trtiâuofi epifcopi,^U(tIit Jebetlt rjji report Capnt ï.

j, it autê redor uir fandu», ^quot;S difcretus, grauis, caftus, * ' charuSjhumiltSjmaniuc/ kus, amp;nbsp;dodus, qui diutiz iS^nis experimêtatus eft do cumentis,omnibus prefetis rebus bez neRicritcruditus.C^i in abftinentia precellatJn dodrina iefulgeat,exqult; fitas cpulas in menfa lautiores cöfuc/ tudine contemnat,cundis in cômune fratribus ut pater proprius pijffimufz queprouideat,quem nee ira fubita im moderate detjciat,nec fuperbia extol/ lat,necmoEror,ac pufillanimitasfran/ gat,nee libido corrumpat. Qiii in paueiuiadifcretionem,amp; cum ira

hibeac

SENTENT. PATRVM

IiiHcat ïcaitatem: qiii^ fic cgentif’^ arq; paupen'bus parcat, ut. miniftw (e.uV non prxlatuin tantum ClHft'* fceribus recognoïcat. Cuiusïp wni* debet fcrmoni; QC uitx confonanquot;' cfTe, ut ld quod docet ucrbis, coP^ met ópcribus fcdulis: óé bis acutop cidcns gladio quicqui'd informât’^ gi ipfe gerat ftudi'o, ut nee fermo”*^ öperah'o deftruat, necècotrario rartonem bonam fermo inconiK^'? , ens frangat. Sed fint fibi cundaK^' , pace conuenicnn'a, ficuti chordai^ concordanti'a in lyra uel cithara, i tuncdulcifiuum ex fe fonum fx tradunt, cum an'rfici pulfantcU’^'J tem per 3 to xquitatis ordine, confufa inxqualitatisprsccipitatiP’'’^ feriuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ifidor epifcopi,cuttli{ dehe^ fjjt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

rf(7or, Cdp. ir. . i

Trgt; Etflorintcreaeligenduseß*'’^' 1 |\. rutione fandxuitxdiiratusa'^i i mfpedus,patienticamp;:humilit3ns*^' i pertus, qui fe imitandum in '

DE OF. REC. ECCL^ J2lt;

épcrû excmplis cxhibebit. Nccç cnim aliquid ilium imperare cuiquS licebit,

111* quodipfc non fecerit. Singulos autem li hoïtamêtis excitable mutuis, alloquês cunAos, exhortans uel çdificans in eis iJ* fi quid eorû uite pro uniufcuiufq; gta/ ï duprodeffeperfpexcrit.Circaomnes iif quoeç feruans iuftitiam, cotra nullû li/ uore odij inardefcens,omnes ex corde ampledens,nullum conuerfum defpi/ tiens, paratus etiam quorundam innr/

' tnitaticompatiendimifericotdia,Apo ftolumfequens qui dicit : Fadli fumus i.Tcf».

** paruuWnmedio ueftrum, tanquam fi nutrixfoueat pullos fuos.

3 Bdfilij lt;pifcopi,qult;tlij dehedt fjjè «flor, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cdpnt Uï.

Tgt;Æbet is, qui pteeft apud deû œ' S I J,dem,ficutminifterCbrifticUc, ûifpcAfator m^fteriorS dei, timens ne prêter uoluntatemdei,uel prçter quod in tandis feripturis euidenter precipi/ ’ tur uel dicat aliquid ucl imper et, ÔC irv utniatur tanquam falfus teftis dei, aut 1*1 faciilcgus : introducens aliquid alienü H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P àdo

ns SENTEM. eatrvm* àdodrinadomini,ucl certe qucns ÔC prjfehcns aliquid aeo placita nine. Ad fratres aot cn^ J bettan^finutrix foueat paruulosj, os,paratus fecundû uoliintatédd^ ’ ciindum quod um'cuicp expedit cóij, nicare cum ds non folû euange!^^ fed ctiam anima fuam,memor prw domini ac dei noftri dicentis : Man® turn nouum do uobis, ut diligan^ 104«. 15. uicem, ficut ego dilexi uos. Maioi^ hac charitatê nemo habet, ut po''* quis animam fuam pro amicisfuiS',

Gregorij PAput cxreguUp4fio.e4p-iM'‘^ debeMtffereHorf Qp.lU*' _ TAntum debet adioncm rum adio tranfeendere quantum diftare folet à grege ftoris. Oportet namc^ jUt mcoïc citeftudeat quanta tenendgredbn^^ nis ncceiïîtudine conftnngitur/ubf’' ius çftimatione populus grexuocanj^j Sit ergo necefle eft cogitatione dus, adione precipuus,difcrctus lentiOjUtilis in uabo,finguliscôpal^

Î)E O?» REC. ECCL' Ü7

.jJ) ne proximus, prx cuncflis contempla/ lione fufpenfuSjbene agentibus per bu ÿ tnilicatem foetus, contra delinquentiû uiria per zelum iuftitiç ereôlus,interno yji rum curâ in exteriorû occupationc nô tninucns,extcriorum prouidentiam in intcrnorüfollicitudinc nôrelinquens.

À Sed hcc qux breuiter enumerando per 'jjl ftrinximus,paulo latins replicâdo difi'e ÿ tamus, Redorfemper cogitationc jlll fit mundus, quatenus nulla liunc im/ tnunditia polluât, qui hoc fufeepit offi di,utinalienis quoep cordibus polluti ijl onis maculas ter gat: quia neceue eft ut fifemundaftudeatmanus, que dilue/ jÿ tefordes curatme tadlu quçcç deterius ■iSi inquinci^fi fordida infequens lutum te nct.Hinc namq? per Prophetâ dicitur: Mûdamini qui fertisuafa dni.Domini Ep4.^ü ÿl ctem uafa fcrût qui proximorü animas ad interna facraria pducêdas in fuç cô/ ƒ uerfationis fide fuicipiût.Apud femet/ ÿl ipfos ergo quâtû debeât mûdare côfpi ^1; eiât,qadeternitatistemplüuafauincn gt;nbsp;ùainfinuptopriç fponfionis portant.

P X bit

Î2S ' SENTEN. P/TRVM

Sit rector adionc prxdpuus,ut^ uiâ fubditis uiuédo denunner, quipaftorisuocem morcs^ per exempla melius, per uerba diatur. C^ii em loci fui neceflitatc^^ gitur fumma dicercjhac eadem täte cöpclliturfumma monftrart*quot; namcp uox libentius auditors cor netrat,cp dicentis uita cömendat: quod loquendo imperat, oftendö’^ adiuuat ut fiat. Sit redfor difcrct^'*; filentio5Utilis in uerbo, neauttact^ proférât,aur proferenda rcticefcat'^ (icut incaura locutio in errorem P% hitjita indiicretum filentiS hoSjqi*'^ diri poterant,in errore derelinquii-^ pe namcp redores improuidibui”^ amittere gratiâ formidâtes loquil*“’j reda ßtimefcüt,6d iuxta ueritatisy^ nequam ia gregis cuftodip paftorö* dio, fed mercenariorS uice defero*^gt; quiaueniête lupo fiigiüt,d3fefublgt; tioabicondunt. Hine namqueeoSr Prophetam dominus increpatdic^ Canes muti,non ualentcs latrafC’

D E o F. R È C. E C C t. 22p-j Sit rcâor fingulis copaflione pro/ 7 Jdmus, prx cundis contemplationc fufpcnfusjutamp;perpietatis vufccra in fc infirm it at cm cxterorum transférât: gt;nbsp;2lt;pcr fpccularionts alritudinc,fcmct/ I ipimnquoquc inuifibilia appetendo tranfccndat, nc aut alta petens proxi/ morum infirma d«fpiciat,aut infirmi/ ötibus proximorum congrucns ap/ petcrc alta dcrclinquat.Sit rcdor be/ neagêtibus per bvimilitatem foetus, ,)i 50’^tiaddinquêtiumuttia perzelum wfticix credus, ut amp;l de bonis in nul/ [i) nbsp;nbsp;fc prçferat,amp; cum prauorum culpa

(I ^‘si^poteftatem protinus fui priera tus ^nofcatjquatenus honore fup pretto ïcqualem fe fubditis bene uiuê tibus deputet, amp;nbsp;erga peaierfos iura trôitudinis non exercere formidet. ÿ banc difcrctionem plenius agno/ ij, fdtnus.fipaftorisprimi exempla cer/ namus.P ctrus namcç autore deo fan/ Ctx ccclcfix principatum tenens, à bc ncagerdeCorncliOjamp;fefeeihumili/ tt:tptorterncnte immoderatius uene/ ÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 5 tarirc

rari rccufauit, fccçillifîmilcm rccö?' nouit diccns:Sur^e,ne feceris, ipfe homo fum,ßcutöftu. Scdcuquot;’ Ananix ÔC Saphirx culpas rcpp«^ mox quanta potentta niper cstcf*’* cxcreuiïTct oftcndit. Vcrbonamq^' corum uitam pcrtulit, quam pcrfcrutantc deprehendit:

Ce intra ecdeüam contra pcccatatt^*’ luitj ^d honore fibi uehemétertmp^. fo coram bene a^entibus frambiis l’j’ agnoujt. Illic comunionê pqualitaf’ meruit fanditas adionis, hiczclus“ tionis aperuit l'us poteftahs. Pat'l^ bene agêtibus fratn'busprçlatû ncfciebatj aim diceret: Non quia do' minamyr fidci ueftry, fed adiutof^’ fumus gaudij ueftri. Atœ «IJico adiuquot; xit: bide enim ftatis: ac lî l'd quod pf® tulcrat apperirct dïcenSjj'dco nonolt;’^ minamur fidei ucftrx, quia fide tcqualcs enim uobis fumus, in Öl'® uos ftare cognofcimus.Quafî prçh'® fcfratribus cffe ncfciebat cûdiccf^j' Fadi fumus paruuli in medio ucftn'* Et rurfum. Nos autcni fcruos uefi«”

Ê E o F. REC. E C C L 2Jlt;

fff Chn'ftum. Sed cum culpam qux ƒ forrigi dcbuiflct «wcmt, illïco mag«gt; nfl ftrum Ce cfTe recohitt,dices: Qtiid mil

tisinuirga ucniaaduosf Sitredor

(,lt;; întcmorum curam in cxtcn'oriim oc/ i.Cor.4i ii( ciipatione non minuens,00 cxtcriom

[ii! prouidcnttam intcrnorvim folhd'tudi

/' ncnonrdinqucSjncaut extcnoribu# ideditus ab inrimis corruafjaut fob's in

lt;(ij tfrioribus occupafus, qux foris de/ betjproximis non impédat.lnter qux Ucccfleeft ut rcdor follerter inuigi/

1)1: let;.ne hunc cupido placendi hominiz Dlls pulfet, ne cum ftudiofe interiora

fc pénétrât, cum prouidecxteriorafubz nn'niftratjfe magis à fubditis diligi,

■f Deritatem qutcrat: ne cum bonis adiz

H bus fultus à mundo uideatur abenus, nSc autori reddat extraneum amor fu

y Ds.Hoftisnamcprcdemptoriseft5qui pet reda opera quxfacit eius uice ab

0 tcclefia atnan côcupifcit,qa adultcriz

Ö ' cogitationis reus eft,fi placerc puz J. ttfpôfe oculis appétit,per qué fponz f,. fus dona tranfmittir. teienduquoep f‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 4 quod

lîi SENTEN. P.ATRVM quod non oporteat, ut redores bo®* placere hominibus appetât, fed seftimationis dulcedme proximos affedum ucritatis trahannnon iK amari defiderent, fed ut ledione ß*’ quafi quandâ uiam faciantjper qiô®* corda audientium ad amorcm torts introducant. Difficile quippc® ut quxltbet reda dcnuntians prïdgt;d tor, qui non diltgitur, libêter aiidö^’ Debet ergo qui præeft ftudcrefedi®^ gijquatenus pouîtaudiri,ô(: tainc'’^ morein fuum pro fcmett'pfo non 4^’^ rere, ne t'nueniatur d cm' feriiire offîciû cernitur occulta cogitation'^ tyrannide refultare: quod bene lus infinuat.cum fui nobis ftudtjo^' culta manifeftat dtcensiSicutôftg’’

».Cor.io peromnt'a omnibus placco. Qtiit^^ G4l4t, I, men rurfus dicinSi adhuc homi^t’'” placerem, Chriftt (èruus non cHèn’’ Placet ergo PauIus,ÔC non placet,qj in eo quo placere appétit, non fe, fquot;“ per Ce hominibus placere ueritatequot;’

quxrit.

D E OF. REc. ECCL. X5J l/îdori epifcopiin lib.officiorum, qudlit debestt fffè reâor. Cap, V-

QVicnimincrudicndis atainßi tuêdis aduirtutem populisprg fntjUecefle eft,ut in omnibus fanaus fiff^innullo rcprehenfibilis habea/ fur.Qui enim alium de peccatis argu {!’ à peccato debet cflc alienus. Primitus gppe redor fcmetipfum cor tigere debet: qui alios ad bene uiuenz dum admonere ftudet, ita ut in omni/ bus femctipfum formam uiuendi pi ac beatjcundos^ad bonum o^us öc do (^tina amp;nbsp;opere prouocet. Cui etiam öi fciêtia fcripturarum neceflaria eft,« quia fi redoris tantum fanda fit uita, fibi loli poteft prodefTe, porrq fi SC dodrina SC fermone fuen't eruditus, poteft exteros quofque i'nftrucrc docerefuos, SC aduerlarios répercuta te, qui nifi refutatifuerint atcß couidi facile pofliint fimplieiö corda perucr tcre. Huius autê fermo debet eile pu/ rus/impleXjóó apcrtus:plenus graut* tatis Sc honeftatis, plcnus fuauitatis

P lt;

ej4 3 8 N T E K. P A T R V M • lt;nbsp;grafifç tradâs de myftcno legtet*: dodrina fidet,dc in'rtutc conrineflO^ iinSqucmc^ per diïicrià admonenSr exhortarione fuxta profeffîenesi’]®^ rS qualitatumcÿ, uideljcet quid,cui5 quâdo opus, ucl quowo^ proférât.Cui præcgteris fpectako^'^ j ciû cftferipturas legere,percurret^^ nones, amp;nbsp;exempla fandonï Vi2jlïjs,icnînîis,oratiom'busineôl’f'* rc.Cfîfratribus habere paec,necqi'[^ quam exmébris fuis difcerperc, damnare nifi côprobatum, nullû cômunfcare nifi difcufTum: Qui^*^ liumiUtate pariter amp;nbsp;autoritateptf ten's clïè deDet,ut ncc per nimiâ huni* Iitatê fuâ fiibditorû uitia conualcfc^f^ Faciat,nec immodcratâ autoritatéfci^* ritatjs poteftate cxerceat, fed tâtocai^ erga cômifTos agar,quâto durit® à Chrillo ludicari formidat.Tcnebil quoqj illâ fuperucnientê donisoiuo* bus charitatem, fine qua omnis uir^ tus nihil eft. Cuftos enim fànditatis eft charitas, locus autem hums cufto/

D E o r. R E C. E C C t; IJ? öishumtlitas. Habcbitetiâ inter hxc otnniaSCcaftitatis eminentiam, ita ue •^cns Chrifto dedita ab omni inquû *iamcnto carnis fit munda QC libera.

Inter hïc oportebit cum folliciw difpcnfatione curam paupcrum cci e Je,efurientcs pafcerc, uenirc nudo«, fufciperc peregrinos,captiuos redimc •■CjUiduasac pupillos tuen, peruigiz lern in cundis cxhiberc curam, proui denti« diftnbutione difcrcta, in quo ^iam hofpitalitas ita erit przcipua, ütomnes cum benignitatc nbsp;nbsp;charita

te fufcipiat. In ncgotijs autcm fecula/ tibus dirimêdis oportet cum caufam •nerito difcerriere,non gratia.Ncque enimfic redtor debet fufcipere poten tem,ut contriftet contra iuftitiam pau percm,neque pro pauperc auferre iu/ ftitiam à potente. Non defendatim^ probumjnefanda indigno commen dandaarbitretur:neque arguctSC im/ Set cuius erhnen non repreben/ r it quoq; till ( etiam iuxta Apo/ ftolû^màluetudo, patiêtia, fobrietas, moderatio

Z36 senten. P a T R V M

moderatio, abftinentiafiue pudicio’) utnonfolumabopere immüdofea^ ftineatjfcd etiam fub oculi,ód uerbi# cogitationis errore^üa ut nullum uitgt;^ um in fe regnare permittatjimpetraf^ apiiddeum ueniam pro fubditorun’ feeinoribus ualcac.C^iia qui iftafed’ lient,amp; dei minifter utilis erit, êó pcr/ fedum magifterium confummabir« ßentdtäi Abblt;itis,qualis rifedebed rcilor, C4(gt;. VI.

Nihil extra prxceptum dornin* (quod abut)przfumatrcCtO' doccre,aut conftituerc uel iubcrej^ iulîîo eius uel dodrina fermentum“* uinziuftitix in diicipulorum ment''' bus confpergatur, memor femperf^ dor,qui ad dodnnpfue uel diRipn’'’ rumobedientix, utrarumejj rcriiniquot;^ tremendo iudido dei facienda criW* fcuffio, fciacc^ culpx paftoris inciin^^ bere quiequid in ouibus parcifan’'''' as uhlitatis minus potucrit iniicnif*^ tantü iterS erit liber, ut fi inquieto inobedienti gregi paftorisfueritonv

CE or. REC. ECCL.

nis diligentia attributa, morbidis carum adibus uniuerfa fucrit cura ex hibita; paftor corum in iudicio domi/ ni abfolutus dicat cum prophcta do/ wino: luftttiam aiam non abfcondi, pfiiLii9 in corde meoueritatcn) tuamamp;falu/ tare tuum dixi. Ipfi aiitcm cotemncn/ tesfprcuerunt me. Et tunc demum in obcdientibus curz fuç ouibus pccna fit,prxualens cis ipla mors. Ergo cS aliquis fufdpit nomen paftoris dupli/ d debet doarina fuis prpeffe difcipu/ lis,idcft5omniabonaamp; fanda fadis amplius quam ucrbis oftendat, ut 8d capacibus difciplinis mandatum do/ wini ucrbis proponat, duns corde ue ro ÔC fimplicioribus fadis fuis diuina prxcepta demonftrct. Omnia ucro q difcipulis docuerit clTc contaria, in fu is fadis indicet non agenda ne alijs prxdicans ipfc reprobus inueniatur, ncquandoilli dicat dominus peccan ti: (^arc tu enarras iuftitias mcas, ÔC ’affumis tcftamentum meum per os ^tuumf Tu ucro odiftidifeipliiiam

«5« «ENTEN. PXTRVM

proiccifli fcrmoncs meos poft ff' Et qui in fratris tui oculo feftucâ bas,in tuo trabé non uidifti, fempef'? cogitet quale onus fufcipit,q readin* rus cft rationê uillicationis fuç. Scfî'^ qiie fi bi oportere prodefle magis,qi** prxefTe. Oportet ergo eum efle dlumlegediuina utfciat undeprOR' rat noua QC ueter.a:caftumjfobriü,m'^ fcricordem,ct femper fuperexaltctni* fericordiâ iudicij:Ä ut idem ipfccon' fequat, oderit uitia, diligat fratres. ipt a aut correptione pruàëter agat, ne qd nimis nedü nimis cupit cradcfï cruginê, frâgat uas. Suacp fragilitst^ temper fufpeëius fÏt,memineritLpt’l’ mû qualîâtû no côtcrendû.In quibt^ non dicimus, ut permittat nutriri tia,fèd prudêter ê(. cû charitate eaaffl^ putet prout uiderit cuic^ expedire-Sf^ dcatpius amari quàm timeri,nonW turbulentus anxius,nonfit nimw’ fie obftinatus,non fit zelotypus Si ul' mis fufpitiofus. Qiiia nunqiiam '(V quiefeat inipfis impcrrjs fuis ptoui/

DB OB. RBC. BCC dus Si confidcraais. Siuc fecundum deum eft, ftue feccndum feculumfit, opera quz iniungit difccmat 8C temz perctjcogitans difcretioncm farwfti U cobdtcentis:Si gregcsmcosplusinz Gcd.)j' ambulando fccero Uborarc, moriz cntur cundi una die. Hxc ergo alia^ tcftimonia difcretionis matris uirtuiü fumens fie omnia temperet,Si ut for/ tefitquodcupiantSi infirmi nonrez fugiant, Si prxeipue ut prçfentê regu hm in omnibus conferiiet, Si dumbe octniniftrauerit, audiat à domino ftruus bonus qui erogauit triticS con •cruis fuis in tempore fuo: Amendiz co uobis ( ait ) fupcr omnia bona fua conftitueieum.

/ QHdii deteat ejfe reâor,diuerft f«pct boc tea I ilimonia ex cpifïoUt teati Pawli tipoftoli ad TW j wotbrum v Tttum^at trato Ambrofia

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;epifeopoctepo/ita,

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. viI.

Porter enim redoré talé effè, VJ qualem Paulus ad Titum dez fcribte

14-0 RENTEN. P-ATRVM fcribit epifcopiim, id eft, fine crim'^ ficutdei dtfpenfatorciB, non uum,non iracundum,non uinodc“'^ tum^non percuftbrenijnon tiirpis''^^ era appetentem, fed hofpitaleffl)^^ nignin'n„pnidentem,iuftum, continentem, tenacem eins ftrtflO'’' qui fecudum dodiinam fidelis eft pofens fit exhortari in dodrinafa”^; 0^ cotradicente fe uincere. cnimfandum in opcribus, amp;nbsp;prudentem ordinari unit, tres exhortari poffit ÔC cotradice^’j^ conuincere. Etpoftpaucaincad^” epiftola Paulus fcribit ad Titum-* omnia temetipfum prxbecxetnp'^ bonorum operumjin docftrina,ifl*^f gritatCjin grauitate. Verbum amp;nbsp;irreprehenftbile Habens, ut is ex aduerfb cft,rcuereatur,nihil hah dicere de nobis dignum reprehen'* ne. Magiftri formam talem pitjUt ea qux docet, quomodo , oftendat, ut Hij qui prophani fugt;’^. | initnid fidci,erubefcâtjuidentesj^^'^

DE OF. REC. ECCL. 241

^Wæuerbisdocet, liera efTe probat fa/ ftis. Inter cxtera ad Timotbeiim ait i,Tiin Status ApoftolusPaulusiPrccipc bec ô^doce.Nemo iuucntutcm tuam con/ temnat, fed forma cfto fidcliiim in uer bojn conuerfatione,in charitatc, in fi/

1 de,ôdincaftitate.Timotheus quantû I ’d çtatem pertinet iuuenis crat, mores I, amp;conuerlationem,fenior grauis, i mietn idcofie monet,u^iofecit igfe i) fer omnia, exemplum effet bonorum op«um,5lt; inadolefcente mirabilis ui/ ÿ deret amp;: grauis difeiplina, ut a dus eins txeufarent xtatem, non quafi iuue/ Ws, fed quafi fenior baberetur, amp;nbsp;cru/ befeerentmaiores natu.nifi fe exbibu/ ;{ iffent iuxta for mam buius conuerfati o Dis moribus graues. luucncs autem co i euum fuum baberent magiftrum.mira bilis adolefccs fanétiffïmus T imotbe/ y Us, cuius exemple indifeiplinata coër/ J cendaiuuentus eft,Slt; feniorum irreuc/ J, rentiapunienda. T)um uenio atten/ dcleëboni, exbortationi, ac dodrrina* j Noli negligere gratiam que in te eft

24: nbsp;nbsp;SENTEN; PATRV»

qux data eft tibi per prophctiatfl g impofitionemanuS prcsbyteri. turn hunc uult cfte, QC deditum eX^^^ tio lecftionis,ut omni cura dilige’’^^! ad hoc enitatur ut exhortetur àt, at.Exhortatio eft, cummirinerbo^' quos prouocamus ad bonu opus A J cereuero,quando eaquz latent*'’ j, mamus mentibus audientium.Si^'’z redlor populi ab his difti'mulat,nc^ , git gratiam data fibi. Adhoc cn**”^ turduxpopulojuthuiusfalutisfo**' tudinem gerat,admonendo,doce'’^i utfrutftûhabcat ordinatio.

luti plcbi fiif.Qiii ergo in hacauto*^ tc pofitus indiligens fueric,dei con^^ ptor habebitur, ÔC minimus in dci uocatur. Necp enim potent (]ui ncc doceredignatur : gratia taflji dari ordinatoris ftgnificat per ptoP tiam nbsp;nbsp;manuum impofitionetn. r

plietia que Icgitur eft quafi dodof | turns amp;nbsp;idoncus. Manus uero imp® j tionis, ucrba funt myftica quibu^^o^.

ÖE OF. R’EC? ECCL; 24f firmstur ad hoc opus cledus : accfpit aucorifatem,ut tcfte confcicntia fua au deatujcedomini' fàcrifîciûdco offerre. Hçc mcditarc, in his efto, ur profc/ flus tuns manifcftiis fie omnibus. At/ tende tibi èC dodïrinx, infta illis. Hoc tnimfaciendo teipfumfaluum facies, ^eos qui te audiiint, ut forma fis om/ nibtis, non folum bonis operibus, uc/ tumetiâ in dodlrine exercitio, Admo/ necapparere debere exercitij profedlS in dodrina duntaxat QC geftis. Bona enim arbor bonos facit frudus, ftmili/ teréVbona dodrina mala opera habe/ te non poteft,ut cum uifa fuerint bona fpera diuini magifterij frudus eflein/ telIigaturjSC auditores poffînt profîce/ te. 1 um liera clTe, ÔC metuenda intelli/ gnnt que dicuntur, quando ab eo ipfo ejui docet magna uencrationc obferua tt uidêtur, quod redori plebis duobus Roficit modis,amp; fuorû bonorû operiS audientium mcrccdem accipi'et,quo modo fi négligeas fuerit tam pro (e pro cis rcdàiturus eft rationem.

q 2 Hiero/

X44 SENTEN. PATRVM

Hieronymr pretbyteri,^uaiit debetd fffereâor. Caput VlH-

QVipaftoreftjfdennacflêtl^ magïfter, nee in ecclefijs ' lanetLis fit paftoris fibi nomen aafu'quot; re audeat nifi pofllt docere quos P* (cit. Illialiorumdebenteflc dodof^' quifpeciemconuerfationis fiixnquot;''^ tempore didicerunt. Quando peccantes increpat fubditos, fi dlu'’' aiidire contemnuntinfupcrSC coi’quot;’ cum fzuiuntjille nihilominus pet fxuicntes , nee timoré fupcreo*^’ quo minus ai^uat pcccatores. ris officium eft uel lapfis manump®'^ rigere, uel errantibus itcr falutisö' ftendere.

Gregorij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mdgis in reHorefmi*

âuî mentit (juumcorporiteU»

gendd lubctur, Caput IX. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«*

SEnes uero non eos fciiptura^^^ uocare confueuit, qui fob quaflO' täte temporum,fed grandæuùatc mat'll *1 n func. Vndeper quendam fapicnt^' j didtur: Senedus ucncrabilis diutut^

D E O F. R E C. E C C l. 24^ diïiturna ncque numero annorncom putara.’cani autem fïntfenfushomiz nisjó^itasfenedufis uifaimmaculaz ta.VnderedequoqueadMofendoz Kum.tt» minus dicit: Congrega mihi feptuaz

A giniauirosdcfenïoribuslfra'éljquos ‘ mnoftiTjdfenes pqjuli funt. Inqutgt; |[} bus quid aliud quam fenedus cordis

Kquirif, cum tales lubcntur eligi q fc jilt; fduntur lt;nbsp;Si enim fenedus in cis (,1 forçons qupreretur à tantis feiri pote j(/ mt a quantis uideri. Dum ucro dicit:

noos tunofti quod fenes populi funt, (ƒ pfofedo liquet, quia fenedus mentis ,(/ ’'on corporis eligenda nuntiatur.

SERMONE ET

prxdicatione redoris.

Pdprf in expoßt. 'Ezechielif,omel!d Xf.

F'Wt.I.^dnfwdcàMt effcordo çy conßderd» fl lt;!o locutiotiù in ore rcâorir, y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C4igt;ut X.

['ll p^Rfarcetenimdodordebetquidl

Hl, A ^ofl’^mturjCui loquatur,quando ,iii ‘oquaturjqualiter loquatur,amp;^ quanz r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q J Cum

X46 senten. P A T R V M tum loquatur. Si enim un um ho^ defueritjlocutio apta non ent.Scrip7 quippeeft; Si reAeo (Feras, redeaigt;^ nondiuidas,peccafti.Ilt;ede auteifl^’ ferimusjcum bono ftudio bonûop^’ agimus. Sed reô:c non diuidimuS)’' habere difcretioncm in bono pracponamus.Confiderare etenifl’“ bcmus,quid ioquamur,ut iuxtaPa“' Co/.z|.. la uocem,fermo nofter,fempcringf’ tia fit fale conditus. Penfandum i’“’' bis eftcLii loquamurjquiafxpcinff^ pationis uerbum, quod hxc perfona, altera non admittit, SiC ßf ipfa eadem perfona iecundö fit altera. Vnde Nathan ^phcta, D’,' uid poft adulcerium forti intfcp^ i.Rfg.iz onis fententia pcrcufTit, qui raptore ouis diceret: filius niortisdi uirquifecithoc. Et protinus rcfpo”' dit dicens : Tu cs ille uir: Cui taifl*^ CÛ de Salomnois rcgno, ga culpa^lf fuit ei, fc humiliter oratione ^inrat'quot;’ i In una ergo eademque perfona, ca ufa difpar extitit, etiam fermo pf^' pheticûî

t) E OE. REC. ECCl. ^.7 pheticus dtffïmilis fuit. Pcnfandum quoqiic eft quand o loqui debeamus, quia fzpe amp;nbsp;fi dilFertur incrc patio, poflmodum benigne recipitur,amp; no/ niinquam languefcit,fi hoc quod pro ficere dcbuit, tempus amifcrit. Nam fiCfapiens mulier,Nabal ebriumui/ dens incrcpare de culpa tenatixnolu it, quern digefto uino incrcpationis fuxuerbo utilitet pcrcufTit. Et pro/ pheta adulantium knguas non efic in fubfequenti tempore differendas annuntiat, qui ait: Confundantur fta tim erubefcentes, qui dicunt mihi eu/ gc cuge. Adulatio crenim fi uel ad tempus patienter fufcipiatur, auge/ tut, amp;nbsp;paulifper demulcet animam, titadrigorem fux reditudinis mol/ lefcat in deledationem lermonis,fcd ne crefcere debeat, ftatim eftÖ£^ fi ne mora fcrienda. Penfandum quoquc nobis cft, qualiter loquamur. Natn fepeuerba, qux hunc ad falutemre/ nocanqaliü uulnerât. Vnde apoftoL quo^ Paulus Titü admonet dicens: q 4 Argue,

148 SETE N. P A T R V M

Argue,obfccra,incrcpajcum omÜ'”' perio.Ét ad 1 imotheum uero ait;^ gue,obfecra, incrcpa m omni paüC'’' * tiaamp;Sdodrina.Qiùdeftquoduniiquot;' » perium amp;nbsp;alij patientiam piaccpit)quot;' ' , fl quod unum lenioris, alterum I feruentioris fpiritus efle confpö^' ’ Vaiperautoritatê imperij iungcn^ ’ erat feueritas ucrbi, is aiitem qui P^' ' fpiritu feruebat, per patientiam tu”' ' perandus fuerat5ne fi plus iuftoinf”” uefceret,non ad làlurem uulncrataf^ duceret, fed fana uulneraret. Cura”'' dum quoque quantum loquamt”’ Necefle eft enim eum,qiii multa nô ualetjCÛ per ucrbû uel cxhortati”' nis iiçl increpationis lôgius trahim”’ auditorcm noflrûjad falhdiûpeitii'^’ mus. Vnde idê pradicator cgrcg'^ Hft.ij, Hcbrais loquitdicês;Obfecouosit’ tres utfufferatis uerbGfolatij,eteni”' pcrpaucis icripfi uobis. Hoc taint”' infirmis pra cipue congniit, ut pan'll quidem £t qux caperequot;prj:ualent,ai”t dunt,amp; qua: eorum mentem impôt”' tciitw

D E O T. R E C. E C C L. ^9 tcntix dolore conpun gant. Nam fi c/ is lino in teinpore cxhortarionis Ier/ tno fuerit multipliciter didius, quia ji,) ttiukarctincre non ualent, fimul amic iij tunt omnia. Vnde 06 medici corporü jU pannos, quos infirmanribus lioma/ jj! dits ponuntapto quidem mcdicami-* jji ne fed fubtiliter, ne fi implcti multo tncdtcaminc fucrint, infirmitatem fto J «nacht non roborantes adiuuentjfcd J oppiimentes graucnt. Sciendum taz tnen quia amp;nbsp;li quando modum fuutn firmo prolixior trâfeat, periculofiim j. hoe auditoribus non efttfi autem qua ((j liter quid dicatur, Slt; quibus dicatur nonuigilanter afpicitur, ualde pcricu jji lofum eft. Verccundï etenim mêtes, fi quas forte culpas admiferint, leniz 'ij ter arguendç funt. Qiiia fi afpenus in crepantur, franguntur potius, quam cvudiantur. At contra,mentcs afperx j, atque impudentes, fi increpatx leniz ter fuerint ad maiores culpas ipfa Ie ni 1 tatcprouocantur. C^icd bene incoz j dem egvegio prcdicatorc difcimus, q d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q $ cutn

150 SENTEN. PATRVM

cum Corinthios cognofccret pro^ , more perfonarum in fcifmate diui^^’ï' । eorum ucrecundiç confulcnsjloc^'*^ onem fiiam eis cum gratiarutnatïï*'^ i.CdM. nc5amp; laudibus coepitjdicens: GraO^ ago deo meo fcmpcr pro uobis i'’ gratia dei, quç data eft uobis in fto îefu, quia in omnibus diuitcsfed eftis in illo, in omni ucrbo Si. in fcicntia, ficuttcftimoniu Chrifti‘^°‘J^ firmatum eft in uobis. Qiii adhut t.Cor.i. iungitô^dicit: haut nihiluobis

in Ulla gratia,expccftantibus rcud^ oncm lefu Chrifti domini noftb* Qiizfo te Paule, ft iam nihil dee fatigaris ftribêdoç' Cur in longiï’Vj politus loquerisc' Penfemusetgp^^ tres charifumi quantum laudato eis gratiam dei datam afleritjfao^ Omnibus diuites, in omni uerbo bt omni iuftitia dicit Chrifti tefti'’’®. urn,id eft, quod de femetipfo do Sc refurgendo teftatus eft, jy uita confirmatum efle pctbibetA hil cis deefle in nulla gratia

n E o F. R E C. E C C U 2^1

Quis rogo crcdat, quia paulo poft e/ Os covripiat quos ita laudatC Nam poftcxterafubiögit: Obfecro autem oos francs per nomen domini noftri lefu Chrifti ut idipfum dicatis omnes, non fint in uobis fcifmata.Qtüd c/ nim potuit tam perfedis tamtç lauda bilibus fcifma furripercC Significatu ■ - tftenitnmihi de uobis fratres mei ab ’’ bis qui funt Clo'éSjquia contentioncs fint inter uos. Hoc autem dico quod

J «nufquifc^ucftrü dicit: Egoquidem awtem Apollo,eço uc

•io Cephe,ego autem Chrifti; Ecce ( tinos in Omni uerbo ód in omni feien/ halaudauerat, quibus nihil deefle in , ollagratiadixerat,paulifperloquens, adincrepandum leniter ucniés.diui/

''rt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcipfos reprehendit, ÔC

L ’^um falutem prius narraucrat poltmo ’lnm uulnerapatcfccit. Peritusenim ' A niedicus uulnus fecandö uidens, fed

timidö cffe côfçticieuSjôiu palpa Ribiio pcuffit, Prius biandam ï'^anunilaudis pofuit,2lt; poltmoduna fcrruna

Z5Î SEN TEN. P A TR VM I

ferrum increpationis .Nifi cni'm cunde mentes fucrint palpando rcpfj henfz, 1 ta ut ex alijs rebus aud»aottr ad confolationcm fumant per pationé, p*ronnus ad dcfperationei” cadunt. Sed nSquid mentiruseftP^'f lus, ut prins cis nihil deefic in on’”' gratia diceret, quibus pofimodu’!' ditflurus erat unitatem decfleCAbii’ hoe. Qiiisdeillo talia uel infpiöf'’| credatf' Sed quia erant inter Corint^ os quidam inomni gratia replctilt; erantquidam in peribnarum fätioh^ busexcifijcoepit a laudibusperfedo^ rum, ut modefta inuedione ad repr^ henóonem pertingeret infirmoruifl) ftf in hoe quoque admcdieinamcof^ dis à medieina eorporis ufum hes. Nam eum fcriédum uulnus dieus aipicit, prius ea membra qtiï circa uulnus fana funt palpat, iitpoft adeaquxuulnerata funt JenirerpaP pando perueniat. Cum ergo Paiihu perfedos in Corinthqs Iaudauit,fan3 membra iuxta uulnus tetigircum ue' roinfif/

- D E o F. R E C. E C C t. 2$)

roinfirmosdc diuifione rcprehendit iiulnus in corpore pciiffîc. Videamiis tantûhunciplùm qui tanta modeftia atc^ mâfuetudinc ad corripiêdos Coz tinthios ducitur, qualitcr contra Gaz làtas, qui à fide difccflerât exercetur. NiiHa cnim modeftiæ patientia prxz termifla,nulla locutionis dulcedinc prorogata, eos quos à fide difceffiflc çognouit ab ipfo epiftole fiix exordio inuehendo redarguit. Nam pr^mifTa falutatione fie cœpit: Miror quod fie G44/.I« tarn cito transferamini ab eo, qui nos Uocauit in gratia Chrifti. Qiiibus ctb ani aperta increpatione poft extera Hibiungit:O infenfati Galatx, quis nos fafcinauitcMentes enim durx nifi aperta eflent increpatione pereuflx, nullo modo malû cognofeerent fgtlTent. Nam fame hij qui impudenz tes funt, tantum fe peccafle fentiunt, quantum de peccatis que fecerint inz «cpantur, ut minores culpas fuas cxj ^tnent quas minor inueaio caftigat, K quas uehementer obiurgari uidez

rint^

Se «TÊ N. P A TR VM I I quot;nbsp;rint,maiorcse{redeprehcnd3nt-^^ de ncceffe eft,uc fcrmo prxdic^f’' , femper cum aiiditorurn debeat ' täteforman', ne aiit iierecûdis aut tmpudentt’bus lenia loquanOi'’ , autem mirum fi hoc uerbi deî torfactat, cumamp;^ agticola in terra mittitj prias terrx qualits^^^ præaidet quibus feminibus apta»' ƒ atur: ÔC poftquam qualitatem derit tune femina aipergit. Profpcri,lt;iuoii nihil profit fiiccrJoti,etiii»l^^^ ne uiual^fi miile uiuentibns t4cendo iioi^ conträchcat. Cap. Xi.

QVod uero dicit ApoftoIuS)^ nosformam debeamus ex»* j rchdelibus,quid ualebit fi is, c»’ exhortandi uel caftigandi maloslt;^ ra commiira eft, bene uiuendoft**’’ tandum bonis exhibeat ÔC malos cendo non corrigat At enim ( **“ me failat opinio ) l'antfte uiuendt* eftfacerdotijne dieftafua repugn^ nbus factis euacuet, fi quod J*^^

tl K o F. R E C. E C C t. 255 tïicat fieri deberc, non faciat, aut fi quod facit prxdicare prarfumpferic, gt;iihil apud eos qui eins uitam nouerc proficiat. Qiiieftadhoe ecclefizdei prapofitus ut non folum bene uiucn/ do alios exemplo fuat conuerfationit inftituat, led etiam fiducialitcr prx/ dicando fingulis ante oculos pecca/ tafuaconftituat: ciux poena mancat duris quae gloria obedientes, often/ dat. Nullus falutemdefperandocon temnat, animas emendari nolentium plagat,imitatus Apoftolum, quiaitï Vtlugeam multos ex his qui ante pee i.Cor.i» caucrunt, óC non egcrunt poenitenti/ am.Etiterum: Qius infirmaturamp;c/ go non infirmer e quis fcadalizatur a ego non uror;;' Quaproptcr feiens, quod fi quibuslibet diuitibus ac poz têtibus male uiuêtibus parcat ac fouc at,eos perdat amp;nbsp;périmât,amp; fände dez betuiuere propter exêplum,et docere ^pterfux adminiftrationis ofîiciû,ccr tus ^d ei nihil fua iuftitia fuftragetur:

SENTEN. PATRVîi de CUIUS manu anima pereutts cxig^^’ quâdo, quicuncp ille fucrirjqucnüH’! docend» ncccffîtas manet, folusp'Jf nas fui fceleris dabit, ille autem ciilt;^ fpenfatio ucrbi commiflà ell, etia'”'' fandx uiuat, QC tarnen perdite iiiu^ tes arguere aut crubefcat aut rnetu^' cum omnibus qui eo cacente pei'f'''; perit.Ec quid ei proderit non pun''’ fuo,qui punicdus eft alieno petca'? Mcntior nifi dominus per Ezcchifl^ prophetam fub cuiufdam tetroris^'^' nuntiatione loquitutjdicens ad Ettu fili hominis fpcculatoreni te domui Ifracl. Ncc hectranfeui’J^ debcmus audite quod facerdoteifl'r culatorem appellat, quod latoris eft de loco edition pfo^’’^ re, 6C; plus omnibus contemplai , faccrdos debet elle propofiri täte celfior cundis, acmaioris tig habere gratiam, qua polTit fi®, uiuentcs inftruere. VidcamusiaiS diuinus fèrmo côtinuer: Audiens^iJJ quitj ex ore meo fermonefn,annih

[ I DE OF. REC. BCCt 2^7

J abis ex me : ut dicat facei dos quod ex

’jJ diiiina leâione didicerit, quod illi de/ usinfpiraueritmonquod prefumpuo/ jiji tie humani fenfus inuenerit. Annuntia bis eis,inquit,ex me,no ex te, mea ucr/ baloqueris, non eft quod deeistanc^ de tuis inflcris,ex me inquit cis annun/ da.8cd eiiâ quid annuntiet audiamus.

i bi me dicente ad impium, impie morte rnorieris, non fueris locutus ut fc cufto diatimpius à uia fua. I pl e impius in ini

'^1 quitate fua morietur, fan^uinem uero dus de manu tua requiram. Qtnd po/ tuit exprefl'ius, quid apertius dici f Si tuapio,inquit,locutus fucrisuit fe ab im M vittate cuftodiat,2lt; lUe perietit,fan§ui tiem eius de manu tua requirâ. Hoc eft .(I dicere. Si ei peccata fua no annuntiaue tis, fi cum no arguer is, ut ab impietatc fua eôuertatur ÔC uiuat,8lt; te qui no in/ ettpafti 8lt; ipfum qui te tacente pecca/

(j tiitftammis perennibus pcrda.Quis to go tam faxet pedloris,quis tâ ferr eus e/

A ’‘^bque fentêtia ifta no terreatd Quts tâ ’beuus^fiçje^fçmêiig ifti no crcdatC ,i), nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r Gre/

Î^S SEN TEM . P/TRVM

Gregorij P4plt;t in explic, Ezech.

qui Mtorititeii qui prterß offidupf^ dicitionif infcrre debrat, Citp^'X-i^' t'^ef.3î. T7 honuhis fpcculatorcm J[/ domui Ifracl. Notandö quem dominus ad prscdicandun»^. rit ipeculatorcm effe denuntiat. cnim cura aliéna commirtitupfp^^^y tor uocatur, ut mentis altitudine at,arq; uocabulum nominis aclionis trahat, no cnim eft fpecul^ qui in imo eft.Speculator quipp^'^^ per in altitudineftat, ut quicquilt;^ turum eft löge profpiciat. Etquift^ populi fpecuiator ponit in alto, ihre per uitam, ut poflit proddW prouidentiâ.HincProphetaaliusO^ culatorêadmonetdiccns: Super tern excelfum afeende tu qui cuang^'^ zas Sion; lit uidelicet qui prpdicatio”* locum fufeipit ad altitudincm boJ^ feendat aeftionis, ad excelfa tranU^J amp;nbsp;eorum qui fibi commiftt funt op^*^^ tranfeendat, quatinus fubiceftorurnu' Mmtanto fubtilius uideat,quanto^ urrcfl^

DE OF. REC. ECCL. 25p terrcnis rebus,quas defpià^animûnô fupponit. O dura funt rnihi ifta qus loquor, quia me meiîpfum loqucndo fcrio, cuius neep lingua ut dignum eft prpdicationem tenet, neq? in quantum teuere fufficit uita (cquitur lingua, qui otiofis uerbis fa?pc implicor, ab ex/ hortatione atq; ad edificationem pro/ Ximoriim torpens Sé negligens cclTo. Qiiiincofpcdu dcifadus fummutus amp;nbsp;uerbofus, mutus in neceflarqs, tier/ bofus in otiofis. Sed ccce fenno dci de , fpcculatoris uita compdlit utloquar, tacerc non poflum ôé tarnen loquen/ do me ferire pertimefco, dicam dicam, utuerbi del gladius etiâper meipfum adfiigidumcorproximi tranfeat. Di/ cam dicam ut etiam contra me fermo dufonci me. Ego me re urn efle no ab/* nego 5 torporcm meu atq? negligentia uideo.Erit fortaffe apud pium ludicem impetratio uenie, ipfa cognitio culpx.

Ct quidê in monafterio pofitus uale bam,amp; ab otiofis linguam rcftringete, Sc in intentione orationis pcenac conti/ r 3 nuo

î6o SENTEN. PATRVM I

nuo mentcm tenerc,at poftnuâ rum farcinç paftorali fuppoluijCollig^ re fc ad fcmetipfum aflîdue non poio* animus,quia milita patit. Cogorn^^' que modo ecclefiarum modo riorum caufàs difcurere, Q pc fingul*’^ rum uitas adusc^ penfare modo damciuiû négociafuftincre,modo^l^ irruentibus barbarorum gladijs re, ÔC commiffb gregi infidiâres lop^’ timere,modo rerum curam fumerC)^ define fubfidia eis ipfis, quibus difeipquot; na regulç tencf, modo raptores qud^ dam çquanimirer ppeti, modo eis n® ftudio feruatç charitatis obuiarc. O''! itac^ ad tot ÔC tâta cogitâda fciflaac^’’ ianiata mens ducif,quâdo ad fenicriP| fum redeatjUt totâ (é in prçdicatiôccp, ligatj^ ^roferêdi uerbiminiftefion^ recedar. Qui aût nccciïîtate loci ff pt ris fecularibus iiingor, nonnun^n’*^ linguç difeiplinâ i elaxo.Nam fi tn duo cenftire meç uigore me tenec^ quod ab infirmioribus fugiorjcoscp^ hoc quod appeto nunquam

T)ï, Qr. KE c. lie CL, 26Ï

Vndefit ut corum fxpc otiofa pati enter audiâ.Sed quia ipfe quoeç infir/ mus fum,amp; in otiofis lermcnibus pau lifper tradus libenter iam ea loqui in/ cipiojquç audire eceperam inuitus,ÔC ubi tedebat cadcrc, libet iaceve. Qtiis (peculator ego (um,quinoninmonteopcris (lo fed adhuc in ualle infirmitatis iaccoc* Po/ tens eft uero humain generis creator redemptor indi gno mihi, 6Ó uitg al titudinem lingux cfficaciam dona tCj pro cuius amorc in eius eloquio necmihi parco. Efle ergo fpeculato/ ris uita amp;nbsp;aha debet femper Slt; circun/ fpefta.Nei^ hoc fpeculatori fufficit ut ahumuiuat,nifiÔôut loquendo affi/ due ad aha auditotes ptrahatcorutn/ . que mentes ad amoretn coeleftis pa/ ’ nbsp;nbsp;nbsp;tria, loquendo fuccêdat.Scd tunc h cc

teSc agit cum lingua eius ex uita arfc tit. Nâ luccrna que in femetipfam no

* Erdeqcamrcmcuifupponiturnonac

1 \ nbsp;nbsp;rcdit.Hinc enim de loanne ueritas di/ lo4H.5*

ciu Uleerat lucerna ardens 2lt; lucens.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;5 Arden»

I6l SENTEN. P A T R V Aï

Ardens uidclicct per cocfcftc dcfide-' rium, lucens per ucrbum. Vt ergofo iietiir iieiitas prpdicandi, rencaturnc'' ceflè eft altitudo uiuendi. Vndercde quoque fandp ecclefic fponfi iiocew C4ftt7. cantico canticorum dicitur: Nafustt’ us ficucturn's h'banf. Qux rogo lanj cft fratres mei ut fponfp nafus tuttico parcturc' Scd quiapcrnafum fcmpcj cdores füctores^ difcernimus, qn'“ pernafum nifi fpeculatorum difcfC'' tiodefignaturc' Qiii nimiriim êó ficLit turris cftè, èC libani dicitur» Qiiia uideh'cet prxpofi'torum difd'^^'' tio ÔC munira ièmper debet efte cxd^ cumfpeâionc,SC in altitudineuitp'^^ il!? ere. id eft^in ualle infirmi opetisd’ iaccre. Sicut enim turris inmontelt;o circo ad fpeculandum ponitutjUtHo ftes qui uentunt longius uidcatutji'f prfdicatoris uita Temper in alto ‘ fixa permanere, ut mere natiu diic^ nat feetorem uiiiorum,odorescjj 11** tum^incurfus malignorum fpiriun' longe profpiciatjôC cômtftas

fgt; E o F. R E C, I C C L. 26^ rnas per fuam proin'dcnuâ cautas red dat.Sequit :Et audi'cs ex ore meo ucr/ Ecec^. J) bunijóC annuntiabis eis ex me. Ecce i/ terum: monct propheta ne prpfumat loquijqiiod non audierit/ed prius au rem cordis aperiat uoci creatoris poftmodum os fui corporis aperiat auribus plebis. Vnde alius propheta dicittlnclinabo adfmilitudinê aurê meg, aperiä in pfalterio propofitionê meam.Qui enim redlc prpdicat(prius ficutdidum eft(aurcm cordis lociuio niindmæ inclinât, ut poftmodum os corporis in propofitionc admonitioz nis aperiat.Sequitur. Si dicente me ad impium morte morieris,amp;non an nuntiaucris necßlocutus Rieris, uta/ uertatur à uia fua impia amp;nbsp;uiuat, ipfc impius in iniquitatc fua morietur,fan guinem autem eins de manu tua re/ quiram. In quibus uerbis quid nobis notandû eftCqd follicite cogitandum JJ'fiqanec.fubicdlus ex culpa prxpo/ fiti moritur,nec prscpofitus fine culpa uerba uitp no audres ex fua

r 4 culpa

154 SENTEN. P A T R V M

culpa mont fubiec^usf' Impto ( mors debet, fed ei ab fpeciilatorf j, uitxannuntiandaefl:,ä:^einslt; increpaiida.Sl uero fpeculator ta«^ / j ipfe impius in iniquitate fua , qm'a impictas eins mcntîï

nus noneflet ad quê fpeculatoHs, mo fieret, fed fangumem eiusdo*” nus de manu fpeculatoris reqtit, lt;1^' j iple hunc occidi't q eum tacendo ti prodidit. In quibus utrifquep^^*’. dumeft, quantum fibi conncxa'j!'’ peccatafubditorum atque prpP°, J rum. Qiii'a ubi fubiedus ex fua ci'‘P moritur, ibi is qui pi'xeft,quoniagt;^ cuit, reus mortis tenet. PenfatedS fratres cliarifllmi penfatc, quiaamp;^f nosdigni paftores non fiimuscda''’ ex ueftra culpa eft, quibus talcs pv ti fumus.Et fi quando uos ad iniqi’*^ tem defluitis etiâ ex noftro rcatu d'i quos obfiftentes atcp réclamantes’quot; prauis defidenjs non habêtis. VoPi'’ ergo Sc nobis parcitis fi à prauo ope’^ ceffatisjuobis SC nobis patcimus,(]‘'^

D E o P. R B C. E C C

U dolioc ciuod difplicet non racemus. Oquamiiber àcomillbrû fibifangui nefueiatpredicatore^regius,quidi/ cebat: Mundus fum a fanguinc onv iiium,non enim fubterfugi quo mû ,,, nus annuntiarê omnc conGîium dek uobis.Si cnim non annuntiafret,mun gt;nbsp;dus à fanguinc non cflet. Sed cniibus !. omnc confikum dei annutiareftudiv

it, ab eorum fanguinc mundus fuit.ln quauoccnos conuenimur, noncon/ ftringimur, nos rei cffe oftcndimur q facerdotcs uocamur,qui fuper ca ma/

I la que propria habemus, aliénas quo ' que mortes addiinus,quia totoccidû mus quot ad mortem ire quotidie te/ pidi amp;nbsp;taccntcs uidcmus. Cum ucro

I dicitur:Sanguinem autem eius de ma 1 nutuarequirât fihocinlocofangui/ . nis nomine mors corporis defignat, J ualde nobis de noftro filcntio augcc ’ metus. Qtiia fi in fubiedtis fuis is qui I prehtus eft ad fpeculandum etiam de morte corporis quâdocp morituram 'j grauitcr reus tenet jquo reatu de mov r 5 tcani?

s ß T E N. P A T R V M

ter anime lubiecti conltringirutj') potinfletfcmper uiuere fiiicrba^ rcpttoms andiflet.Scd melius ranguinis nomine peccata ' Vndequidamcum peccatacarnis“. fleret, dixtt: Libéra me de fangU'n bus deus deus falutis mex.Sangu*^ go morientis de manu fpeculatoO^ qufritur, quia peccatum fubditij^^ px prcpoHti.n tacueritjrcpuC3tu^*’i crgoquod faciat, ut etiain mofit*? fubdito fe liberum reddat.Surgat) ! uignet,malisadibus contradicat) i trourr.if ^l’tfcriptumclh Difcurrefcftina)* fcita amicum tuum, ne dcderis num oculis tuis, nec dormitent p^'r brptux. Vndchicquoqueaddituf'^i) autem annutiaueris impiOjÔôilIe

tua fua malijipfe quidem fua moneturjtu autem animant tu?, liberaftt. Tûc ergo fubieAis ne te qn in caufa morn's côtradioO. ptulerit te. Nâ morri cui non conff^ ciSjadtngeris. Et notandS q funt Q J j

D E o F. R E C. E C C t. 2Ögt; z beat à fpeculatctc p) eclicari,nimïni fl J!i( d es amp;nbsp;opet atto.Nam aftSi aut tu aiv änStiaueris impio Ôé file nö fucrir con/ ucrfus ab impietatc fua5amp; à uta fua fm pia.lmpietas qppcadinfidehtatê pri/ nct.Via nero impia ad prauâ adioné» Etomnis fpcculator hoe habere de/ tetfti]dii,ut pn'us ad pictatem fidet, poftmodQad uiâ piamad eft,ad boni adionêtrahatScdetfi conucrfusiu/ i,[( ftus à fua iuftitia fccerit iniquitatc, po ’'îoffendiculûcoram eo.lpfcmorice qura non annutiafti ei. ïn pcccato fuo (ÿ ’iiorict, dé no ertt in memoriä iuftitiat quas fccit.San^uinê nero eius de ip( 'i^anu tua vequirâ.^iia iufto g in ccc ‘gt;ï fato cadit predicator tacet, cius fan/ „H Ruine reus tcnetur.Et qui follicitus cf ƒj f'^uon ftuduit in pvpdicatione: fadus ji( ^uparticeps in damnatione.Sed cum idi U'citur in peccato fuo moriet, ÔC non dl ^’'untinmcmoriam iuftitia: cius quas' A a ’ ’^obis maxime confidcran/ n quia cum mala cômittimus» ÿi unccaufa ad memoriâbona noftra ,ii(i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tranfafta

tes SENTEN. PATRVM tranfada rcuocamus. QuonôJ”^ . perratione malorum nulla debt'- j fiduna bonorum prxteritonim* quçn’ potcft,utrum tufto pofttl^J, |. ciderit prçdicandum fit: an amp;nbsp;P quam cadatclnuigilarc prçdi^a^u betneadeafum ucniat: proctiW^ Se priufquam cadat.Nam autê tu a nnunti'aueris l'ufto ut noHp, cet iufi:us,ô6 ilk non pcccaucnt:^quot;'’ utuet.quia annuntiafti ci, eu 3Ut£gt;J^ mam tuam liberafti. Si ergo tor ideo animam fiiam liberauit,^, îufto ne pcccarct denuntiatuucin”'^ ftus ad peccatum predicatorcta^. tececidit, prpdi'cator quia t^cui^ f tenetur. Scdqinsnoftrû rogoaûj^ flifficiat ut non folum peccatoreslr • di'ofe corripiatjfcd etiam luffis inugt;F letnecadantt' Nos cnim noftr^ confeijj cumluftos uifos nbsp;nbsp;nbsp;'

(picimus,admonere eos non prflU*^ ' mus, ut l'uftiriæ uîam tcncant, ' q uia tenent uidemus^fitf tarnen prr ’ catoris cft debitum etiam luftos

lier«'!

öl o T. REC. E C C L 26jgt;

J VndeprvdicatoregregiusdiccbatSa , ’'ÿ piêtibusamp;infipiendbus debitor fvim. Row.

Inhis ucro omnibus quedeiuftoad iniquitatcmconucrfo dicta funtihoc '(j; laboïiofum eft ad loquendum. Hoc ’ ( ucroualdcpcrtimefccndum quoddo ’u tninus dicit: Ponam cfFendiculum co um eo.Ait enim: Si conuerfus iuûus àiuftitiafuafeceritiniquitatciPonani offendiculum coram eo:Nos cnim di ÿ cimus J quia fiiniquitatê fecerit offen/ dit: ôiucvunr eft omnino quod dici/ ’^us,cur adhuc ci deus omnipotcns ’jÿ offçndiculum ponct,quem iam impie 'jj ^giffeSC cecidiffe per iniquitatem^ ÿ VttpctraueritconipicitcSed diftrida funi omnipotentis dei iuditia. Et qui Vtccatorcm diu expedat ut redeats ; ’aon redeunti atquc conicmncnti,po /

Ut adhuc ubi grauiusimpingat.Pcc/ catum quippe quod p cr poemtentiam (ji titiusnondeletur; aut peccaiumcff, aut caufap eccati, fimul ÔC poena pcc/ d cati. Otnne enim quod prius commit 4 ^^bVtccatumdl.Stdftdtiuspani/

tcudo

176 sentent. PATRVM tendo non tcgiriiru'ufto iudiuoo”’” potensdcusobligatam peccaris'’'* cem,enam in culpam alteram titcadere. Vt qui flendo SC coriig^ do noluit mundarc quod fecit,pt^^ turn incipiat peccato cumulare.P“:^; tö ergo quo pœnirentie lamenwi’^ diluitur, pcccatum fimul eft ÔC pcccati, quia ex illo orit undc adi’J peccatoris animus altius obhW Pcccatum uero quod ex quitur 5 peccatum fimul eft êi peccati,qLiia excreicente cïcitai^' retributione prions culpac tur, utquafi iam quR'damfint inp^ catore fupphcia ipfa incremental^ tiorâ. Fit uero nonnöquam idemep pcccatü óé pcccatu fit pcccati fimul 8C caufa peccati. * namusenimante oculos rem proximi cöcupifte,^ nonualuit,£urro diripuit,fedin^ aceußrionem pofitus, fe hancdinP'; ifteiureiurâdo denegauif. Huie/'t

C'

DE or. REC. EC CL.’ î?!

i eat!,quia per earn pucnit ad rapfnarn.

] Ipfumucro fiirtûjquo rem cöcupitarn diripuit, de pcccatu ci fadu eft,amp; pee/ na peccati, qa ex retributione iatn no

?J ’■epreffir cocupifccntix faAum eft ut n ucnii ct ad furtum, glt; cul pa cordis ex/ '({ nefceretinoperecxultionecçcitatis. quot;j; Sed quia furtum periurio tegere cura/ L wit, ex peccato rurftim peccatum gc/ J wuit. Furtum ergo quod ex concupi/ (i feentia proceffit, Qe periurium protu/ 'J I'tjpeccatum ÔC pccna peccati facluni cftculpaepcedenti, pdtm de caufa pec 7 cati culpç fubfequcnti,qa de ilia nata

Itâcgenuit.C^odbeuePaulus apo/ ftolus de quibufdâ den intclligetious, y fednôhonorâtibus inflnuat dicesîCu

cognouilfent deû no ficut deS glor ifi caticïût, aut gratias egerût,fed euanu

X «untin cogitationibus fuis. Ecce eft pûîn Sc caufa peccati, ex qua tn qd \ fcquat adiSgit.Et obfcuratû eft inftpi ; tns cor eoru, dicctes era fe effe fapien ''’I tesftultifafti funtet mutauerut gio/ y rii incorruptibilis dci in ftmilitudinS itnaginu

SENTEN. PATRVM imagtnis corruptibtlis homfnis,Ô^'J lucrum, Sc quadurupedum, tium.Eccc eft peccatum, 5C pcensP^ carï.Scd peccati folummodo p^. pcccari eflet, ü non ad hue ex hocP cato Sc ahud fequeretur.Nam pOquot;* Itócw. fidch'tatcm eorum fubditur. Pi'Op'? quod tfadidir illos deus in cordis eorum intmmundttia, ut tumelrjs afticiant corpora -metipfis.Qiü igitur cognofccK^^ II m non ft'cut deum glorificauettquot;’ji cx co peccato ÔC caufa peccati? hoe quoque perduCii funt utadt^ tum ferpentium SC uolucrumlabdt tur. Sed quta per hanc etiam exetta' tem ufquc ad immunditiam c^f’' coiitumclias ccciderunt,ipfa iunot tatis eorum ezeitas precedenti ieeftui Sc peccatum eft poena tijfubfequenti uero immunditiïp^ catumlàcfta eft ÔC caufa peccati.^ quia de his in libris moralibus diun datum eft, nobis in eis nuncdiuO'’! imraoranduni non cft.Hoc autuf“’'

DE OF. REC. ECCL. 27}

Cum tremore confidcrandum cft, quo

7 tnodoiuftusamp;fomnipotcnsdcus cum P prxccdêtibus pcccatis irafcituKpct mit n titutcsccata mens etiâinalijs labatur. n VndeMofi ait: Non dum copiera funt n peccataAmorreorû.Dauidquoqrdi/' n cit: Apponeiniqiiitatcmfuper iniqui/ n tatemeoium,amp; non intrent in tuam iu ■J’’'. ftitiam.Propheta etiam alius dicit: Ma kdiâum SCmendacium, amp;homicidi/ «m,amp;: Rirtum^ôô adulterium inundatie ïunt,2lt;fanguis fanguinem tetigit. San

l''Û guis enim fanguinem tangit, quando n peccatopeccatû additur, £lt; ut ante dci il'’ oculos adiundtis iniquitatibus anima ■cquot; cvuentetur.PaulusapoftolusaitiVtim i.Tef.i.

pkant peccata fua fempcr. loanni quo

w queperangelûdicitur :Quinocctno/ Apo.xi.

•ÿ'' ccatadhuc,Slt; qui in fordibus eltdorde fcatadlïuc. Vnde nunc etiam domi/

lt;•1 nusdicit;Si conuerfus luftus àiuftttia E^ec.î?. fuaîcccritiniquitatetponam offendi/ culum coram co. Ac fi aperte dicat; Vi ûetcpQcnitendo noluit ubiiam impin/

n • iufto cum iqdicio defer errs, £lt; po/ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s natn

SENTEN. PATR7M

nam ei ut ÄT alibï impingat. Qi'^ J mendomini ponere eftneqiia(]U2^ peccandum premere, fed nolle à fexo.i . toliberarejHCUtde Pharaonedri^

Ego indurabo cor eins. Non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

. ' I peccantis dominus obdurat,fed nbsp;nbsp;nbsp;J

rare dicitur, cum ab obduratione libérât. Mifericors enim deus ten^P. nobis ad pœnitêtiam relaxat, fed gratig eius patientiam nos ad aug'’’^j j

pccniicnudm CC duuucit öccuw” । ririam autem tuam SC cor impo^’ j thefaurizas tibi iram indiej lattom's i'ufti ludïcïj dei. De i te ergo omnipotenris dei jyoj i die irx reprobus thelaun'zatjq^’^ , ad pcenitendum tempus

tgt;E OP, REC. EC cl; 27^ adpcccandum exhibetur,ipfum reme/ dium gratix uertit in augmentum cul/ pç. Vndcomnipotcns deus quia col hta remédia confpicit ad culpx augz 1 mentum trahi, ipfam benignitatetn f quamcontulitin ludici) diftridionem (1 Uettit, ut inde poft amplius fer iat, un/ ƒ ûe modo ampUus expetftat. Et quia homo malum defererenon uult utui/ ' j(i üat,augeat unde moriatur. Sed fuie iu/ ftusin culpam,fiue pcccator in mor/ tem corruat, fpeculatori timendum eft (j) l'thunc exfuo filentio reatus peccan/ tium pariter inuoluat. Sed interim J ûum loquor auertere à mcmetipfo 0/ culosuolo,êlt;ecceiterumfermodiui/ fe nus me impingit in memetipfum, ut

tueam negligentiam uideam, ÔC mibi ùicihxc qux audio pertimefeam. Si/

’ Ä tut enim fuper ius dixi, cuius cor in eu/ J ris innumeris expanfum fe ad fe col/

ligat. Quandoetenim poffumamp;Lca quï circa me funt follicite omnia eu/

'a »are,ÖC memetipfum adunato fenfu tonfpicere? Quandopoftumprauo/ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« i

mm ncquitias l'nfequendo corrig^ bonorû adus laudando Sé ûdmo^ । do cliftodire, alrjs terrorem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

ccdinem dcmonftfare. Qiiandoi'^ fîCde hisquxfunt neccflaria cogitai Çj ôcT contra hoftiles iirbis uigilrjs follïcitudinem incurfionefubita dues pereant pK’’ _ dere, ôôinter hxc omnia pro ani'J’j ii cuftodia plene atcp cfFicaciter uet^ c cxhortationis impendereC 0

Cypriiifiielgt;ifco()iundefupra,exlil’gt;^'’^ ' f

Pomponium, Caput J t TNdifcipbnatos auté perirC) dtiajP audiunt, nec obtempérant f falubribus teftat diuina fcriptuta) 1 t did't: Nondiligitindifciplinatust^ f gantemfe. QLu'autemodcruntcöf'; ç

VWAUlllVllLUl lUipiLVl • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

indifd'plinati côfumantur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

daoperam fraterchariflime, ut1 turn potes conflits falubribusfratd tatem regas, ÔC fingulis falutem confulas. Arda ÔC angufta cft u'3 quâ ingredimur ad uitam, fedfuiB'’’J

I D E o F. R E C. E C C L* 177

1 wagnus cflfrucflus cum puenimus n ad gloriam.Qui le femel caftrauerunt

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facerdotes del aut eccle

n fiirn domini contemnentes fcandalo

fe frattibus offerant.Et fi ad prüfens a - j ttobis contriftari uidentur,nos tarnen A iafalubri perfuafione mancamuSjfci/ ’'i tntese^apoftolumdixiffcErgoego G4Ut.4. \ laitnicus fadlus fum uobis, uerum di/

tes uobisc- Quod fi obtempcraucrint tiobis gratiffimum eftftantes eosad

' blutempariterdignationenoftrifetz

' ’'aonisformauimus.Siautem quidam

i Veruerfis obtcmpcrate noluerint, fctundumcundemapoftolumdicenz

f ^^wSihominibus placerem,ChnftiGiIlt;tt.i* ^^ïuusnoneffem.Si quibufdam fuaz ^«tnonpoffumusjuteosuero Chri ”0 Vlacerefaciamus nos certe (_ quod

Chrifti domini amp;nbsp;dei no roi pttcepva fetuantes placcamus.

s 5 Cjtegortus

1

1

178 SENTEN. P A T R V M

Gregor^ pdptinexplicM. Ezechitl. pdrt. I. qudliter prældti fuhditi^;

prtcdicdtionis inferre debednt, Cdput IX.

Sie nobl's boni uerbi ineffe aiito^ tas debet ut is qui prçeft dtcat^' ôa libere3amp; is qui fubeft inferteb'’^ humiliter non reeufet. Bonum maiori à minore dicitur tune tier^L num eftfi humiliterdicatur.Na*’’ lt;nbsp;(flitudo fentiendi humilitatem di perdiderit, radicem fenfiis in fL linguae uitiauit,quod uideliectni^, iam non ex ramOjfedjex radier nifi cor intumefeeret lingua fuperbiret.Inefle ergo aa 1^^'^ priori humilis autoritas, ineilean minori liberahumilitasdebct'î’S pe in hominibus iplè loqucnd» confunditur, ficutfiC longe diximus, nam aliquando morem elationis loquitur, Sgt;C per autoritatem libertatis ex* aliquando alius per ftulô'nnc

bE OP. REC. ECCL 279

Wofcm tacet, QC tacere fe per humihgt; I* tatemputanllk locum fui regimfnis attendensnonmctitur lenfumtumo/ fis, ifte locum fux fubiecSionis con^* fiderans timet dicere bona quae fentit, ƒ 8lt;^tgnorat quantum charitatis reus ef ƒ! ficitiir tacendo. Sic uero fub autoritaz feftiperbia, humanus timor fub hu 1 ' »nilitatefe paHiat, ut fxpe nec ille uaz leat confidcrare quid deo, nec ifte ',i( tjuid debeat proximo. Nam ille eos ^ui fibi fubiedi funt confpicit, amp;lt;[ cl ƒ cuiomnes fubiacent non intendit in ƒ datione attollitur, 06 de clatione fua

Wclutde autoritäre gloriatur, ifte uez iiii fo nonnunquam dum timet ne maioz / fis gratiam amittat, atque per hoc ali 5(1 lt;luid temporalis damni fuftineat, rez l(i fta qux intelligic occultât, atep apudl f^tacitus ipfum timorem quo conz ƒ ftnngit humilitate nominat, fed eutn li'! cut nil unit dicere tacedo in cogitatio j(i ne dqudicat,fitc^ ut unde fe humilê ex jil nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inde grauius fit fuperbus. Diz

ifij fterneda ergo Temper funt Ubertas ÔC

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s 4 fupcr

1

îSo S E N T E N. P A T R V M fupcrbia-hmnilitas amp;nbsp;n':nof,nc au^J mor humilîtatê, autfc fupcrbial'D^ ' tatem fîngat. Ezechiel itacç foliim populo, fed etiam feniorib j îoqui mitrebatLir, ne incautumt^ rem humilitatem crederet, ut tifii^ I nbsp;nbsp;non debeat admonetur duin diciW'

E!î:«fc.ii Ne timeas eos. Ac ne forte dcrorf

nis eorum uerba pertimcfoat,adiiH’§ Ibidem, tur.Neque fermones eorum

Cur autem h'nguas derogantium''* mere non debeat,etiam caufa fubuquot;’* gitur,cum protinus fubinfertur.Qi'*’ niam increduli ôC fubuerfores funt JJ' cum,ôô cum fcorpionibus habitas.^!' mendi enim effent hij, quibus loq*” mittebatur fi in fide amp;nbsp;opéré deo oi”' nipotenti placuiffent. Qtiia aiitcniiquot; creduli funt ÔC fubuerfores in ferwo'”

bus fuis derogates, timendi nonfinft quia ftultum ualde eft fi illis plactt^ querimus quos non placere dowi«® fcimus. Debent aût haberi in inetu

reuerentia iudicia iuftorû, quia menj bra omnipotentis dei funtamp; hôcip’* inttri^(

D E O F. R E C. E C C L. 28f jj, in terra rcprehendunt quod dpirjinus tedarguit ccoelo. Nam perucifovum

J uit£ noftrpapprobatio cft, J ^nia oftenditur iam nos aliquid iufti/ J tiïhabcrc fi illis difplicerc incipimus, qui non placent deo. Nemo etenim poteft tn una eademcç te omnipoten/ jo ti domino atque eins hoftibus gratus J txiftere. Nam deo fe amkum dene/ 5, g^t,qni eius placet inimico. Et inimi/ tis ueritatis aduerfabit ,qui eidem ue/ titatein in mente fubiugatur. Vnde fantüi uivi in uocis liberx increpatio/ i nt fuccenfi, eos ad fua odia excitatc nonmetn5t,quos non deum diligere ; tognofeunt. Quod propbeta arden/ , ter exhibens creatori omnium quafi inmunereobtulitdkenstNónnequi odetant te deus oderam tiles, £lt; fu/

1 per inimicos tuos tabefeebam? P erfe/

4 fto odio oderam illos^ôC intmici fadli

1 funt mihi. Ac ft apertx dtcat; Penfa Il quantum tediligo,qui tuorum boftv u umexcitare contra me inimicitias no jj^ pcrnmefco.Hincrurfumdictt.Qvn re Tfiti'V-Vk nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s s tribu/

iti SEMTEN. P A Î R V M tribuunt mala pro boni’s detrahcb^ mihijq uoniam fubfecutu's fum lüft'!' am.Bonum ualde eftqiiod iiiftusquot;’ buit, quando male agentibus Ift^ iioce contradicit.Sed puerfimabpf bonis retribuunt cum i'uftis dcrog^'’ quia contra eos luftiti'je dcfcnfio«^!* feruant.Non eni'm i'ufti Humana ft, cia, fed pterni iudici's examêafpft'^ a rep i'deo derogantium uerba nunt.Hincetenim deroganribusv'' 1. Cor.4 rinthijs Paulus dicebatÎMihiaûtp'^ minimo eft ut à uobis ludicer, atift humano die.Qui nee in cordefup de Cc reprehende potuiflet iniienft” adiungit: Sed neep meipfîim Videns aût quia ei ad pfedioneiuf^f ditatis neefuum ludi'tiûfufficer^tjft iMtin. didit.Sed non in hociufn'fîcatusft'^

Cur uero nec fibimetipfi de femetip' ; credidit, caufam reddidit cum fut’*'! git. Qiii aSt iudicat me dominus 'i Ac fi aperte dicat: Nec meode tue* J ditio credendû exiftimo,quirHtt^^ iudicat,cuius ego iuditiû nô

D E O P. R E C. E C C l. 2S5' do. Hinc ctenim beatus ïob cum per amicorü deroganriö linguas inter do lores uulnerûpateret facula ucrboriï cogitaüone ^tfnus ad confcientiâ re/ curritjatcp ubimcnté folidam haberet afpexit,dtccns:Ecce crh in ccclo teltis meus.et cöfcius meus in excelfis.Qui ctum fubdidit: Verbofi amici mei, ad deum ftillat oculus meus.Ïn omni efn quod de nobis dicit, femper taciti ad •iientêcurrcre debemus, interiors te/ ftemamp;iudicêquçrere.Quidefnproz ’ ’t deft fl omncs laudêt cum confcientiâ accufet Aut gd poterit obeffe fi onv fies nobis dérogent, SC fola nos conz fiientia defendatî' Beatus ergo lob in fer linguas derogantiû inflexamcnrr perfiftcns, quia in terra fe impugnari falfisfermonibus uidit,incoelo tcltein quïfiuit.Hinclfaias aif.Popuieme/ ws qui beatiftcant te ipfi te decipiunt, uiam grclTuum tuorum diflipant.

Qui uidelicet populus ne ucrba fux laudis attcnderet, 6C in culpis altius petiretjftatimci dicitquem afpiciat, cuius

294 senten. P a T R VJ'

cuius tuditiS pertimefcat cum tur. Stat ad iudicandum ftat ad iudicandos populos. te diceretur: I uditia Humana cuf i ris, qui ftare fuper te codcftcm fcisî Hine eft quod loanne bapt**- ' ueritas efte arundincm uento tamnegat,dicens:Quidexiftis mdefcrtoî'Arundinem uento ag*'^ tamCQuod quia negando dixeiit)'/i affirmando fubiunamp; uerba teftaj' Ih'ilfitt, Aitem.’Sed quid exiftis uidere *”/!

fertoc' hominem mollibus

Ecce qui mollibus ueftiuntur ind^^^ bus regum funt. Arundo auteffl to agitata modo flatibus erigiturj^ do flatibus inclinât. Omnis , mus^nimus qui uel derogatione^j' citur, ucl laudibus exaltatur arua^ uento agitata eft.Qiiod loannes’^*’ i erat,quia inflexibile mentisuem^*; inter laudes hominum amp;nbsp;deroga^*^ nes tenebat-Sed magna ingfiti^nO indiget,cum redi open's uiam muSjUtrû fempcr defpicerc derog^^

D E 0 r. R E C. E C C L. c

tiSuerbadebcamus, an ccrte ali'quan do compefccrec' De qua re fciendum eft, quta hnguas dctrahenttum fieut noftro ftudio non debemus excirare, neipfipcreantjitaper fuam malitiam excitatas debemus xquammiter tole/ varCjUtmeritum nobis crefcat, aliquä do aut compcfcere ne dum de nobis mala diflemtnant eorum qui audire nos ad bona poterant,corda innoccn dumcorrumpant.Hinc etenim eil loannes obtredatoris fui linguam r6 darguit diccnsils qui amatprimatum m tertûi gerere ineisDiotrephes,nonrecipit epifioU» nos.Propter hocfi uenerocomone/ 3m eius opera qux facit, uerbis malig nisgarriens in nos. Hine Paulus ite/ Rmidetrahentibus Corinthijs loquit i.Cor.to dicensiEpiftole inquiunt graues lunt

fortes, prefentia aut coiporis infir/ ’na,8lt;fermo contemptibilis.Hoc co/ g’tet qui eiufmodi eft, quia quales fu l mus uerbo per epiftolas abfentes, taz I fosamp;c prefentes in opere. Hq etenim 1 Qnotutn uitain exemplum imitatio/ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nis

gt;8d SENTEN. PA TR VM

Scd hacin re fubti'h inquifitionc^' ccfleeftut femecipfum animus lb'ger,ne fortaiïïs fue laiidis gloiwquot;’ qucratjSC animarum lucrafequïf^'^ noàra cogitatio fimilet. Sacpe etcn*^, fui nominis laude animus pafciw*')^. quafi fub obtentu lucrorum Ip*^, urn cum de (è bona dici cognouertt*» tatur. Et fxpe glorig fux defenfioquot; contra detrahentes irafcitur, dC upy 1 fibimet quod hoe ex eorum ^elob^ at,quorum corda à bono itineredc^ 4, hentisfermo perturbât. Illi ergo^ bent magnopere curare ne rum opinionem detrahentium ud'‘\ prxualeant, qui fuam confeient*^ fubtiliter dilcutientes, fe in ea inii^ lint de amore priuate glorie nil haP j re. Hinc eft em ^d iulïï atc^ pfeA gt;nbsp;quado uirtutes fuas pdicant, bon^

I D E o ï. R E C. E C C L, 26gt;

1 Üiuinitus acceperint narrant, no ut ip 1 fiapud homines fuaoffenfio ^ficiât, ‘’i’ fedutcosquibus predicant exemplo u fuoaduitamtrahant.VndePaulus az i.Cor.n J poftolus quotiens fuftibus cefus,quo 'J tiens lapidatus,quotiens naufragium ' ptttulit, quâta pro ucritatefuftinuic, ' tiuod ad tertium coclutn raptus,quod J tn paradifum dudlus fit Corinthtjs ’ aatrat^ut eorum fcnfum à falfis prxdi .1 tatotibus auertat, 06 de fe innotcfcc«' j tetqualis effet,illieis uilcfccret quoa t'h eis cognouerat inique uenerari • ' f^od pfedi cum faciûtjd cft,cu uir/ .[ tutes proprias lo quunt ,in b oc quocp .. öd omnipotentis imitatores funt,qui hudcs fuas hominibus loquit ut ab

, ^onainibuscognofcatur. Natn cum Frou.i7 per foipturam fuam prçdicat dicensi Gaudet te alicnus, SC no os tuum,quo Rrodo facit ipfe quod probibetf bed fiuirtutesfuasomnipotens dominus taccret, eum nullus agnofceret fi e/ ttiar nullus agnofceret, nullus ama/

/ t«. bl nullus amarct, nullus ad uitara , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;teditet

2Ô8 SENTEN. Pt A TR

rJal.iiQ rediret. Vnde fiCperpfalmifta^^ dicitur. Virtutem operum fuonii® *■' nuntiabitpopulofuo, utdetilHs'^ f diratem gentium. Virtutes crg‘’j

proficiat, fed ut htj qui nunc

tatem uiuant. lufti itacp atque no foluin cum uitupetationis ba reprehendut, fed etiam cum*®’; tes quas habent infirmis loquiinf’’’^' prehcfibiles non funt, quiapen^'j uitam quam référât aliorSanim^s^ uitam quxrunt.Dc quibus tatncfi endumeft, quia nunquam bona'*^ detegunt nifi eos ( ut dixi} aut pf‘”‘ morum uti litas,aut certe nimia ne^i fitas cogat:Vnde Paulus apoßo^ cum uirtutes fuas Corinthtjs f aflet adiunxit: p’aiftus fum infip'^,. uos mecoegiftis. Fit ucroaliqua®“1 utnecefTitate compulfi in bonisT de fe référât,non aliorum utilitat^j loi.zff. fuam requirant, fi'eut beams'?^ facia fua enumerat dicens:Oculiis ’’

DE OF. REC. ECCt, 2S9

Ji cecOjSC pes daudo, pater eram paupe/ tumjamp;caufamquamnefdebam dihgt;

,(( gentiffime inueftigabam, multa alia quçfe pie egiffe comemorat. Sed quia jpi inuulneredoloris pofitus ab amicis in (il crepantibus impie cgiffe? uiolentus {(I proximis atcp opprcffor pauperum fu/ jii iffe dicebatur, ubi Hindus inter dei fla/ i£f gella amp;nbsp;hiimang increpationis uerba dcprehenfus,mente fuam grauiter con (ii cuti,atcp ad defperationis foueam con/ ƒ Ipexit impelli. Qui iam iam^ caderc ƒ* poterat, nifi ad memoria fua bene ada ttuocaffet, ut ad fpem animum reduce

iiii t«, nc opprefTus uerbis ÔC uulncribus indefperatione pcriret.Quod ergo bq j I'afua enumcrat, non inno tefcere alqs quafi ex laude defiderat, fed ad fpem ,( cmnium reformat. lufti itacp ficut fine ,1 «ttogantia loquuntur aliquâdobona ÿl quïagunt, ita fine zclo priuatç glorix ji Qttrahetivi fibilinguas redarguut,quia ^.1 îïoxialoquûtur. Cum uero linguç de/ A togantium,corrigi nequeunt, c quani/ \) mua lumper omnia tolerädg, nec ob/ •J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e * ttcda

Z^Ó SENTEN. PXTRFM (g, tredationis fêrmo rimêdus eft,n^°'^, Hq iiitiiperatto perucrforum metuituiAl «n opens uia defcratur. Vnde

EwA.x. chielfprophetar di'cit : Sermones ne metuas quia incrcduli ôf j lie fores tecSfîint. Minus aût mali fi hi qui funt incrcduli fubucrfotts‘’’J(jj, nimefiiiflent. (^li enim ipfi( ftis regni przmia uel gehennat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;k.

plicia non crcdunf,in fuis prauitac^yn dimiiïîj à fîde ôô opéré etiam alios iiertunt, utregnum quod ipfiapP^^^i J nonuolunt,ncc alter affequatur-^ namcpcum teneriores quofdambofl’ incipere, mala iam deuitare J rintjinodo irndédo quod in ccciispr^ V mittiturjinodo defpiciêdo, quodoçt^ *

amp; deledlationes pj-çfenas da perfuafione pollicendo, deflci^' mentes innocentium, eoriimcßingt;i^^j peruertunt. Gaudent, fi quos poW^i tint à uita reuocarc, ad mortem aw| re, Ixtanturmprauitatibus fuiSj^xu'

BE OF. RECi ECCL' îpl

0(; in alicnis. His nimtrS poena fiia ƒ ifufficit, qui agunt lit ne foli mori/ ƒ ^ur. At fl fortafle iiiftum quempiam

iam Liimitis inuenerint, ut ci lo/ (,(, ^^fores effe non poîRint, ftatitn fcoiv Piones fiunt, Scorpio ctenim palpan/ ,j(/ incedit, fed cauda ferit^nec mordet iif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à pofterioribiis nocet. Scorz

P'ones ergo funt omnes blandi dC maz ijy ''fgt;ofi,quibonisquideminfaciemnon ’^diftunt,fedmoxut recefferint deroz

, alios quos uoluerint inflammât, poffunt noxia immittunt,mortt ‘«ainterre occulte non definunt. Scot piones ergo funt, qui blandi QC innoz ƒ ’«j in facie uidentur, led poft dorfum ƒ. pottantunde ucnenum fundant. Qyit ,jl tnim in occulto faiunt, quafi mortem , . latenter trahunt.Vndeetiam per Pfalz J 'aiiftamdicitur: Circûdcderûtmeficut J âpeSjôC exarferunt ficut ignis in fpinis.

1 Apes enim in ore mel habet, in aculeo caudcuulnus.Et omes qui lingua blan , dmntur, fed latenter ex malitia feriunt ,11 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta apes

tpi JEN T B N. PA TRVM apes funt, quia loquendo tncllis proponût, icd occulte uulnus inferunr. Iftauero fecientt^^.^ ardefcuntjficut ignis in fijinis, flammas detrahentium non ta côburitur, fed fi que eis ine^kP“^^ rant pcccatorum fpinp concrctn^j i Dicatur crgo,increduli Sé j tç, tecum funtjôf cum feorpionibus*’^ tas J increduli fcilicctdco kibuefu uero infîrmantibus proximis,i^’t J nés autê etiam forubus ac robuft’^jj tjij bus Sefi in facie côcradicerenonp'*, munt, ex occulto tarnen uulnus «^4 garionisinferunt. încreduli mul fubueribres 8gt;C Ccorpion^^^^ qi quia ÔCaudita eaqugdei dunt,amp;eosquosprçualetàbon^®^j ribus fubuertuntjà quos inflcâdÇ ualent occultis macninationibus jj tint. Qua in re hoc quoqueti eft, quia cum Propneta dicituf? duli ôefubuerforcs funt tecum,ç, feorpionibus habitas, nobisn tionis mcdicamcntum profettw^

fc E o r. R E C. E C C I. îÿj ^’pctçdetuiucrcdum nolumuscutn

ƒ’quot;alls habitarc.Quxiitnur etentmcur /’’onotnncs boni funt, qui nobifcum Junt.Mala proximorum ferre nolu omnes undos iam debere eflc 3il'®':cernimus,dum effe nolumus quod (li^proxitnis portemus. Sedhacinrc )(lt;lt;'ucc clarius pater, dum malos porta/ lil ’^tcnuimus, quam multum adnuc ip ii^, ‘‘minus de bono babeamus.NccB cm J Pofede bonus eft,nifi qui fucrit a c5 ƒ Misbonus.Hinc beatus lobdefe/ Io6.ï«lt; ’“ttipfoafTeritdicens: Frater fui dra/ ^onumScfociusftrutionü.HincPau

i lus apoftolus difcipulis dicitrlnme/ Philip, té ôionationisprauç peruerfac, inter

jd ^uoslucetis ficut luminaria inmun/

Dl öo.Hinc Petrus dominici gre^s pa/ x.pcfri* ftor dicitduftum Loth oppreffum à lj( üephandorum iniufta couerfatione c/ jjl dpuit.Afpcduenimamp;:auditu iuftus trathabitans inter eos qui de die in di

Ui tm animam iufli iniquis operibus cru ciabant.Sfpc uero cum de uita proxi/ ciotutn quacrimurjmutare locum co/ j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c 5 namuc

2p4 SENTEN. PATRV^’I

namur, fecretu uitx remotioristljM B re, uidelicet ignorantes, quia fi % , fpiritus, non adiuuat locus. Idti’’ i । Loth de quo loquimur in Sodo^l ' fandus exritit,in mote peccauit.^] aût loca m ente non muniunt, ip^’' J mani generis primus teftaturpai^^ qui Sc in paradilo cecidit. Sed

fi locus faluare potuiflct,Satanclc/’ lo non cadcret. Vnde pfalmifoi]^*' in hoe mundo fentationcs cfle ciens,qu£fiuit locum quo fine deo inuen/re non potuitmti®''’ Ex qua i c amp;nbsp;ipfum fibi locum trjrproprcr quem locum quaffitnV'i • ccns.’Efto mih( in deum protcdof^, in locum mumtum, ut fahnin’quot;''

facias. T olcrandi ergo ubicjï ximi^quia Abel fieri nö liaient, Cain malitia non exercet. Vnum^'^’ ro eft pro quo focietas uitari debt'^ malorum^ne ft fortafte corrigi non''। lent, ad imitationcm trahantjó^fl*®^. ipfi â fua malitia non mutantur,«^’'

ß E o F. R E C. E C C L, 2^»$

. quifibi coniundti fucrint,peruertant. i.cor.ij vnde Paulus ait: Corrupunt mores bonos colloquia mala.Et ficut per Sa lomoncmdicit: Noli amicus eflehoz ProK.n mini Jtacundo^nec ambules cum uiro sj Ririofo,nc forte difcas femitas eiuSjSd L fumas fcandalum animp tuK. Sicut er so perfedii uiri puei fos proximos nö Qebcnt fugere, quia Ô6 cos fxpe ad rcz ditudinem trahunt,06 ipfi ad peruerz fitatemnunquam trahunf, ita infirm» quicßfocietatem debentdeclinare pra

tiunt amp;nbsp;corrigere nó ualcnt,dcledcn turimitari.Siccm ucrba proximorö audicndo quotidie fumimus in men/ tCjficutiflandoatquc refpirando aez tttntvahimus corpore. Et ficut malus aër affiduo flatu tradtus inficit corz pus.ita peruerfa locutio affïduc audiz tainfirmantium inficit animum, ut ta btfeat dclcctatione praui opcris, afTiz duitatefermonis.fequitur: Verba eo/ turn nc timeas 06 uultus eorum ne for

quia domus cxafperâs eft.ldeo t 4 boni

SENTENT. PATRV«

boni timédi funt ne ofFendant, tafle per eos ille prouocetur ad ift- . qui eoru corda femper inhabitat*^^^ ficut fuperius didum eft, fi malos*’ fendimus timere minime debt*” quiaillisnoftra actio difplicct, 9“’^^ nec iuftitia creatoris placet. go timédS eft, fi nobis ingratflunW deo amabiles non funtf Vnde r%

nScdidt: Verba eorum netime^S' uultLis eorS ne formides,qu(a doi’’' cxafperans eft. Ac fi aperte Timcdi eflent, nifi me in ftiis cxafperafTent. De quibus adhßt*^' i ditur; Loqueris ergo uerba OS, fi forte audi'ant dC quicfcant, irritatores funt.Omnis qui aliud quam conditoris fui in fe diam irritate’ Et feimus quia a Au,quotiens uerbo,quoties coglt;^ tione delinquimus, deum totiens irritamus, fed tarnen luiW èC clemêter expedat per patienta ' Perprxdicatores aute fuosdomi'’^ uerbum nobis exhortationis

gä’’

! D E O r. R E c. E C C 1. ^97

J Cat.Omnis autetn qui rc(5e p’’ »audiair,iram irrritati crcatoris fui fu si PCT prçuaricatorcm populum plaçât. I Vndcneccffc eft ut ipfenon dcbc;^ ,S, agcvc malum,quod folet in populo lu lil totem conditorisinitare.Ptoptetqd , «iam fubdit: Tu autem fiU hominis audiquicuncçloquotadte,ölt;nolief 111 le exafperansjficut domus exal^rv ÿ ttix eft,id eft,mala qux fieri confpicis ipfenonfacias,nehoc quod prohibe ,f, temitteris, ipfc comittas. Omnis etc/ ,jj nimpredicator intenta fernper debet tnente penfare, ne qui miffus eft lap / (A fos etigcrc, ipfc in prauitate opens cû i) lapfis cadat,2lt; P auli hue apoftoli fen A tennafetiatdiccns: In quo alterum iu RowtA. '(I dicas,tcipfum condemnas.V ndcBa/ laadei fpiriu repletus ad locnxdum, fed tarnen in carnali uita fuo fpiritu re tcntus,dcfemctipfo loquif dicês’.Dî/ ,l| xit adiutor fermonu dei, qui nouit do , I drinam altiffimi 2lt; uifioncs omnipo / ft tenus uidit, qui cadens apertos habet

i oculos.Cadens apertos oculos habu d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t 5 iqqul

ip3 SENTEN. PiiTRVM uere cótempfit, cadcs uidehccc inp uerfo opere^SC apertos habês ad prcdicationê nn'tatjeffè cxafp^ pliibcf. Ntfi ein ad loqucda uefbï mittcbatobediret,omnipotcntcifl“‘ minS/icut populus de puerfo fic4)phctadenïo filêrio Nam ficuc mail ideo dcS exafpef^f” loquunt uel faciSt mala, ita nonni”® qua boni exafperât, ga reticét Illis itacß culpa eft guetfaagere,’®^j cftareticcrc.ln hocergocS boni fimul dcu exafperât,ga cS fa non increpant,eis per fuum urn perficiendi licentiam prxfta’’^' Gregor^ in explicit. BzechieLoi»^'^^''^ pM. I. gMMÙïo-proxiworttw fcdnddlilt;^^^

fintfUel etidm pro nihilo contemgt;t(gt;fih Cap. XV.

T N noftro bono opere, aliq^^” ij S cauendum fcandalum proxiw*? ! quando uero pro nihilo conten^ j

D E o F. R E C. E G C L. 199

j-pfp no{}fo autoredidi p'^us,qui dum tributum Petro inqui ƒ0 peceretur,prius paradigma propo f^’u.pcr quod ie nthiî deberc rel'pon/ u’Micens: Reges terrx à quibusacci M4f. »y« pint tributum uel cenfum, à filrjs fuis, an ab alienisf Cui cum ille diceret,

3b alicnis,illico refpondit: Ergo libe/ hfunt filij.Scd poftquamfe liberum eflemoftrauit, ne fortafle fcandalum

cuiquâ faceret, fubdidit: Vt autê non fcandalizemus cos, uadc ad mare amp;nbsp;niittc hamum, amp;nbsp;cum pifcem qui pri/ niLis afcendcrit tolle, èC aperto ore ci/ us inucnies ftaterem,ilium fumens da «is pro me amp;nbsp;tc.Qui rurfum cum dice mä. ij» ret: Omnequod intratin os non co/ inquinat hominem.Et tunc acceden/ tesdifeipulidixerunt: Seis quia Pha/ rifxi audito uerbo hoc fcandalizatl Hint.At ille refpondensait: Omnis plantatio quam non plantauit pater l*'*^**» ccekftis cradicabitur Sinite illo* exei funt, duces cxcorum. Ecce magiltra ueritas nc in quorundam

cordibus

gt;OO s e T E N. P A T R V M cordibus (candalum gigncrcfj nondcbuit tributum âcdic, ÔC . quiagenerari fcandalumin dam cordibus contra ucritatem ui“ in fuo cos fcandalo rcmanerc fît-Ex qua re nobis confiderand^ eft, quia in quanta poflumus r cato uitarc proximorum fcandaW'” dcbemus.Si autem de ueritatcfc’'’^ lum fumitur, utilius permittitiir fcandalum, quam ueritas relinq^’'* Cregarif pipt in explicat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;OW/.X.P«*

l,ut reâor bom quit ƒ;nt!t,dicert ncc ct* icfciitnecnictutt, Cap. XVI« ECce dcdt faciem tuam uakntio^

rcmfaciebus eorum,iVfi'onlt'’' tuam duriorem frontibus eorum.S*' cut uerccundia laudabilis cftinmalo ita rcprehenfibilis eft in bono. Erubf fccre cm malum fapientia eft, bonu® . ucro etubefeés fatuitas eft. Vndefcri'' ptum eft: Eilconfufio adducens pec/ catum,2lt;eftcoafufio adducens glo^ riam.C^i cnimerubeicit pœnitendo mala qust fecit, ad uitx libercatem pel uenic«,

1 D t o T. R1 C. B C C I. 501 jjl «cnit. Qvii u«o crubcfcit bona facete abftatuvcditudinis cadit,atcp ad dâ/ ij)/' nationcm tendit, ficut per redcmpto/

tetndicitur:Qiümeerubuerit8Cnie/ Iw.»« J os fermoncs, hunc filius hominis erv» (d bcfcet,cumucncrit in maicllate fua.

El funt quidam qui bona »am mente dl concipiuntjfcd nec dum malis aperte ƒ contradicunt.Hi nimirum:quia boni '{) 1 funt in mente,fed autoritärem non ha a bentinlocutione,apti adueriutis de/ J fenfioncm nonAllc enim ueritatis cflè ' ûefcnfor debet, qui quod reftefentit ’ fuqui nec metuit nec erubefcit. Vndc l'une quoque inma^o munere pro/ V^cix promittitur: tcce dedi faciem

jil iuamualcntiorêfacicbuseorû,ÔCfro/ gi i^tuamdurioremfrontibuseorum. { 'lt;'id eft autem peccator, nifi uuf ne/ 5 i^iusÆtptçdicator,nifi medicusCSi / i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non crubcfcit peccator,qui iacet

/1 'quot;uulncre^cur erubefeat medicus qui 11 1^1 medicinam pr ouidet fafutem C 3 '*ndere(ftenücfubditur:Vtadaman/ ( 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5i(. m ftUcem dedi faciem tuam»

, \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Adamat

s B N T E N. P A T R V j^î I Adamas 8C fdex utraÆ dura, horumprgtiolùm eft,clt; altcrunni'jY . Adamas ad ornamentum , ab idnerantibuscalcatur. Etfapfq tingituthos, quoscorreptionéu’’ conipidmus nimis humtliter uerecSdemur as aliqua dicere. No*? nunquam uero euenitjUt eos crepationê fuâ utdemus poftpon*^, S)C dcfpcdui habere, trcpidcfflus ô’ ç iierbum inferre. Sed ft reAe fapt nbsp;nbsp;nbsp;h

amp; ad cos à gbus nos defpi'ci uideia^^ gt;nbsp;autoritäre exhortationis uei increp^quot; « oms fumtmuSjUt nec illorS humilit^^ tê dcbcamus erubefcere, nec hon'“” j fuperbiâ formidare. Dicat crgo:Eg° aût dedi faciem tuam ut filicem, » , auditoribus conculcaris atq; defp^*^^'* ' ris,ut nec per illatum honorem rcn®* । netur lingua ex ucrecûdia, necpd* (pedhim taceatex infirmitatc.Scqu*’^' Ne timeas cos nccp metuas à fecie^® rum,quia domus exalpcrans iam luperius didtum eft. Sed notait dum quod afpera domus habe^^quot;'’

ci»i» I

b E br. REC. ECClZ joj lü us afpcritas tam crcbro rcphcatur. £, ‘Hcrepandus itaq^ peccator clKamp;f nun .y ^Uâtimendus,ga domus exafpcrans J Timeri ctenim homo debuerat, J [i^fc autorem omniû ut homo umu/

'flef.Namquirationis fenfum adti/ gt;noremdomininonhabuit,tantomi/ jH nustimendus cft, quanto hoc quod rffedebuitnonch.

iî C^pridni epifcopiexlifc.dd Tili4ri'UKo$gt;^W}lt;i

5, *it»io (cTHMi dci tempore perfecutionit, iS »tflitudinij d«!i«et, C4p. XVll.

T) Eatiinquit eritîs cum uos odio 1-uc-1 Xj habuerint homines, 8C fcparaue M tint uos, ôé expulcrint, ÔC maîcdixe/ J1 tintnomini ueftro, quafi nequâ,pro/ ' pterfilium hominis; Gaudete in ilia die amp;nbsp;exultatc, ecce enim merces uc/ btamultaeftin cœlo. Gaudere nos ? amp;exultareuoluitin pctfecutionibus 'I dominus, quia quando perfccutio/ U uesfiunt tune dantur coronx fidei, 11 tuncçïobantur milites dci, tune mat/

’ tyribus patent cedi. Neque enim

) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tic nomen

s

5O4 S E N T E N. P A T R r M fie nomen militizdedimuSjUtp^f; ( tantummodo cogitarc, acreeufare mtlitiâdebeamus,«:^'''. f ipfa milida primus ambulauent^*’^ nus, humilitatis ÔC tokrantisCÔ^PÙ onis magifter,uc ^d fieri docutc» nbsp;nbsp;nbsp;j

faccrct,fiC quod pari horrat,| nobis ipfe pateretur. Sic ante , fi-atres dileÆflîmi,quod qui nbsp;nbsp;nbsp;. ।

ditium à pâtre folus acccpif,^'^]^ , turus cft iudicare, iam iudittj , cognitionis futurp fententiam lerir,prenunrians amp;nbsp;côteftans coo , furumle coram parte fuo côfîten^ Sé negaturum negantes. Si poflemus euaderemeritomotiö^ lemus. Porto aûteum mortalem'’'^ ri necefTefit, ampledamur dediuina promiflîone 06 iienientem,amp; fiingamur curn prçmio immortalitatts mur ocadi,quos confier,quanw cidimur,coronari:nec dilediffi'mi cum populum ooii*}’i gari, confpexeric

I Î)Ê ÖK REC. ECCL: JO^ J êlt;;fpargi,côturbetur, quod collecflam fraternitatem non uideat nec tratfian/ tesepifcopos audiat.Simul tuncom/ nés cffcnon polTumuSjquibus occide/ te non licet, fed Ocddi necefleeftSVc.

J Qiw grauis uero caufa fit hominis J Chriftiani feruum pati nolle, cum paf/ U fus fit prior dominus, pro peccatis noftris nos pati nolle,cum peccatû fuu ƒ : ptopriû non Habens^palfus fit ille pro , c[t nobis Filius det paflus eft, ut nos fill/

Os dei faceret, QC. filius hominis pati ’'on uult,ut elfe dei filius perfeueretcSi z odio fecüli laboramus,odidm feculi fu j ftinuit prior Chriftus. Si cotumelias in j hoe mundo,fi fugam,fi tormenta tole/ 1 tamus.grauiora expertus eft mundi fa/ J ftor ói dominus, qui ÔC admonet di/ J otns;8ifeculû,inquir,uos odit,memen lobS. ƒ nbsp;nbsp;nbsp;quoniâ me primo odit. Si de fecu/

1 lo elTetiSjfeculît qüod fuum eflet ama/ 1 iet. Sed quia de feculo nô cftis, ÔC ego J . ^Itgi uos de feculo,propterea odituos J ftculü. Memento te fermonis que dixi

hobis^non eft feruus maior dho fuo .Si

ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U inc

JOtf SBNTSN. PXTRX^M meperfecutifunt,0lt;::uosr Dominus QC deus nofter quicqu'y cuit 8gt;C fecic,M difcipulus cfle noflh fit, qui dicit Si non facit. Nelt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ex uobis fratrcs diledliffi'mi futur? P fecutionis mctu aut Antichrift*]*” । nentis aduentu fic tcrreaturjUt no gelicis exhortationibus ÔÔ J ’ acmonitis cœkftibusad omnia ' niatur armatus. Venit antichhftus'f fuperuenit amp;nbsp;Chriftus. GrafTaWf .j fxuit inimicus, 8C ftatim fequitur doijj) nus,paffi'ones noftras amp;nbsp;uulnera u^, caturus. Irafcitur aduerfarius Si tur,fed eft qui poffit de eius manibi®I* berate. Ilie metuendus eft, cuius irai” nemo poteriteuaderc, ipfo prarmonf” tc Sc dicente. Ne metueris cos qui cidunt corpus,animam autem no poPi funtoccidcreamp;^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

DE VITA SVBDITORVM.

ifidori Epifeopt de fubditis, Caput xvni.

PRopter peccatum primihominii humano generi poena diuinitui illaii

DE OF. REC, ECCL? 5O7 fllata eft ferintutis, ita ut quibus afpicit fioncongruere libet ratem, his miferi/ cordius ii rogat feruitutem: Et licet per peccatutn humanç originis poena ue/ iiifletjferuitutis tame j^quiis deus id co decreuic^hac in uita aliosde hominib, fetuos coftituens,alios dominos, ut li/ centiamale agendi feruorum potefta/ tedominantium teftringatur. Nam fi omnes fine metu eflent,quis effet qui à mails quempiam cobiberete'Inde in gentibus reges principes^ eledîi font, Wterrorefuo populum à malo coerce/ fent atœ ad rede uiuendG legibus fub/ derct.Qtiantum pertinet ad rarionem, non eft perfonarum acceptio apud de/ urn, qui mûdi elegit ignobilia Sgt;C corvgt; temptibilia,amp; que non funt, ut ca qux funt deftrueret, ne glorietur omnis ca/ JO,hoc eft, carnalis potetia coram illo. Vnus enim dominus equaliterôôdo/ minis fert confilm amp;nbsp;feruis. Melior eft fubieflaferuitus^ elatalibertas. Mui/ ti enim inueniuntur dco libere feruicn/ tes fub dominis conff ituti flagitiofis, u 2 qui

50« SENTEN. PXTRVM

qui Sc fi hic fubiedi funt illis coff^ prç lati tarnen funt illis mente.

Cuius fuprti,de Regulis Cltricof!gt;gt;»gt;,

apwt XIX. ,1' t Hlsigiturlegibuspatrufflcautb à uulgari uita ledufi, à

luptatibusfcfeabftineant, Nonfp^“^ j culiSjOon pompis interfint.

Jniblica fugiant,non tantum pt’“ , èdóC fobriacolantjufuris

incumbat.Nec^ turpium occiip3t*0' j crorum fraudescp cuiufqua ftu^on I appetant. Amorem pccunip qtian cefiam cuncQorum criminum fugia”'' Sccularia officia négocia^ abjjew”'’ honorum gradus ambitionescj? fubeant. Pro benefierjs medicina’n'^^ liera non accipiant. Dolor amp;nbsp;rationes caueant. Odium,xmulanü' nem, obtredationem, atqueinuid^, fiigiant. Non uagis oculis, nccinfr^ïquot; hngua,aut petulanti timidocpgeftuiit cedant, fed pudorem ac uerecundóB* mentis firnplici habitu inceffii^^oftt'’ dant. Obicœnitatê etiâ uerbori^

Ö Ï O P. R E C. E C C t. 5Ogt;

. nbsp;nbsp;opcrum poenitus cxecrentur.Vidu

® æ”’ 3c uirginu uifirationes frequen/ tiiumas fugiant. Contubernia extra/ ’’carum feeminarutn nullatenus appe ^’nt.Caftimoniamquoquc inuiolati

M ’'itjaut certe unius matrimoniunculo j, Mcrent. Senioribus quoeç debitam . Pfçbeant obedientiam,neque ullo iaz ^ntix ftudio femetipfos attoUant.

JJ, Poftremo indodrina,inlcdionibus.

drinç gratiam populis adminiftrent, Ijitiori fpi£c. Ht no» fwfwmitnt fubditi fernere wkmprepo/itori! fuorum reprebendere.

CrtpMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XX.

Hl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prspofitos fuos

(1* 1 r - iudicantjdum terrenis J nudtiscos plusuiderint effe inter os, J budparum iamipfi de fpiritualibus

I cogitauerunt.Redores ergo à deo iu dicandi funt, à fuis autem föbditis ne/

u 5 qua/

510 5 E N T E N.' P A T R r M nuaquam iudicandi funt. Exeoip^ domim', qui per fe uendentcs cohgt;'^ bas, 86nummulariorum mcnfasp’’*’^ prio euertit flagello,06 proiedt plo.Vel etiam fient dixit: Deus in fynagoga deorG,in medio aût difcemit.Qiiod fi à fide exorbitau^ redor tûc ent arguêdus à fubditiX'r modbus uero reprobis toleradusi” j ' gis quam diftringendus à plebe«H

OrigeniSyUt clerici À foemindrum conjortio‘ tiexißdnt, Cap. XXf. ,gt;

TEmpus adhuc ludaminis mors per foeminam adlnid que graffatnr. Mentior fi non u»« mus exindeintedtus pludmorU)^*^^. ti qualcs epiicopi Qi. elend ÔC laici poft eófèflioncsjuidoriai^ quccaleata eertamina,poftmag*’^ * Qi figna,uel mirabilia q n^on^il'af^'’p feuntur, eum his omnibus naufragé* fe,cumuoiunt innauifragili re; Qiiâtos leones domuit una iniquot;'^ tas delieata, q efi fit nil is 86 mifttaj magnis efficit prcdàfQiiodSoIo'’^'^

I D E o F. R E C. E C C L. ?T1 J ioquit dkens:PrçtiSmcretridsquan J turn eft panis unius.Mulier aut prçtio Prou.

fas animas capit. Caufale eft omne qd „/ fotminç eft, copulatio eius femp infer di ta eft. Fœdere fuo magnas moleftias jj Vrtftat,6lt; cui adhpferit cotra fas infa/ jjt nabilêingerit plagâ. Decarbonibus (0 fcintillx âflïliût, de ferro rubigo nu/ }/ tritur.Morbos afpidcs fibilant, mu j(, lierfunditcôcuptfcentiç peftilétiam, J quam Salomon fie côparat dices; De I utftimentis ^cedit tinea, à millierc d iniqtas.Hec funt ftudia omnia clerico pi tu ut fingularitatis inaceufabili feceffi J onefungant,ncaut ipfi per fœminas, j/1 autfceminçper illosad ignominiofa ll| ludibria ^uocent. Siçjs habet matré, ,/1 ud ftliâ,uel fororê,uel côiugé,uel cog J l oatâ, fie habeat ut null a interfit ancilz fj l fijnecç aliqua ingrediat extranca, ne pi ad hoc uideat retincrc ^ximas fuas, JI ut ipfarû caufa libère fibi adhibeat ali ,( l tuas. Quod ft nô poffunt ipfe, qfunt £ l »E^'tt'efine famularunTminiftcria ueV 11 finçjniicatumfolatio effc,cxpedttut r, l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« 4 migrct

JU SENTEN. PATRVM

mtgret ad aliud domiciliû,quaffl peer illas perfong contraria tcnean^' JHumanum eft efn ne clericus illas ceflarqs fœminis frauder. Ne amp;nbsp;in clericûper importunas fœtninas dident, alïîgnari polTunt Tandis m tribus cum quibus uiuantjdumniou® cum clerico nulla cômaneat. Non^^ fpe(fta,non uetula fine affïnitatc liariter fufpiciêda eft ad domcfnc'-''’' obfèquium. Qriia magis illic cito dt' linquitur,ubi fine fufpitionefecunU” potefteflèdelidum, maxime quiaCtJ pidinis nulla deformitas niilloafpt^ (ftufaftidiofa ueluilis cxtitit,cuidia' bolus pingens fpcciofum efficitquit^ quid feedum uel horridum fuerit. S quis aurem modo profedionecogen te apud fratres extraneos hofpitatutj ubi mulieres interfunt, omnino fear/ tftetj nepalTibitatealiqua uitietur,fe/ motus lecretusc^ deo uacet, ne intus capiatur à diabolo: Et qui foris capi non potuit apud fe interius nôcadat. Qui hoftes effugitad tempus, pro fa/ lutaribus

DE OF. R E C. EC Cl. JIJ ^tsribus caufis procedat ad facicm, ^’terum cito difccdere deconfpedu Wtinet. Vbicg guftanda cum muliengt; ™s,noncôtinuâda pr^fentia.fed qua ‘itranfeunter foeminis exhibendaeft . îKeffîo quodammodo fugitiua ÓCc» Sic igitur ambulate,fic agitc,ut fem p€r in clcricis ecclefiae fenatus candi/ 'gt;us cöftct,feueritas in uobis circa fœ/ •quot;inas uigeat,autoritas pollcat,uigor ^ncatur,grauitas uenercturV t femel otnia coltigamus ad claufulam, breui ^fium relegimys uobis,quod ad com ptndiofam plenitudinem redigens poftolus Paulusinfinuat: De cxtero Philip.^ (inquit) fratrcs quxcunc^funtuera, quccunquc pudica,qugcunque iufta, quecunque fanda, quacunq; amabi/ ^quçcunquç bone famac. ä qua uir ’“s, fi qua laus difciplinxhxc cogita/ ^^jquïcœpiftiSjôC didiciflis, amp;nbsp;audi/

ftis,amp; uidiftis in me hxc agite,ÔC deus pacis amp;nbsp;diledionis

erit uobifcum.

u 5 Caflïani

Jl4 SENTENT. PATRVM

Cijftdiii presiyteri,de cdflitdte ckricorulHif db Apoflolo fdn^imonid nuncupituTi

Cdp. XXII.

quit) a fornicationCjUt fctat

’ que ueltrû uas fuum poflïdere in

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;note amp;nbsp;fandificatione.Non in p2‘‘‘

ne defiderq, ficut amp;nbsp;genres,qn^jig”’ tâtdeum. Vide quibus cam laudin'^ profequit,honorem uafiSjtd eft, ton pods noftd,ô6 fandificationetnapP^ lans eam.Igitur ccontrado, qui inf^ Gone defiderij eft, in ignominie ôi' mundida confiftit 5»^ alicniis a ûno' fîcadone,uerfatur. Rurfus

lîeb. n» moniamadHebracosddcribenstr cem ( inquit) fedamini cum amp;nbsp;fanlt;ftimoniam,fine qua bicdeum. Hic quoqueeuidentern iandimonia ( quam folet integr‘tO]^ mentis uel puritatem corpotis^Pr larç ) pronuntiauitjdominum ptni

. uidcti non pofte. Ante oninia uÇ, peruigquot;

ß ï o P. R E c. E C C U }1f

ncceflana eft foih'ct tudo

”0''

^^'fna. Nam fient pun'tas eft, ciifto/ gt;nbsp;dieij nodurnam prépare cafttta/

^’’’jitanoôturnx uigüie cordt pariter ^ooferiiationi diurnx ïfatum foHdif quot;’lutn roburcç prxmittunt.

obedientia clericorum, Bdftlij tpifeopi, ‘

Cap, :üXHi,

P\ Vifideliter ôf pure deum dflf/ \/git,ÔC certus eft de retributione “onuni^ncc fufficere fibi putat ea quz femper augmenta open's

^^’Pnt,ôCmatora quam iniungantur ®wdçrat6lt; exoptat. Item: tnuicéeffi fbemus obedirc ficut ferui domini J^cundum quod piccepit dominus.

^■3 qui uult efle magnus, fiat omnt Mxf.io.

^'’inoiufli'muSjS^ omnium fcruus.Et ^aulo apoftolo dicente:Pevchanta/ fpiritus feruite inuicem.

^^fri.dtoiedientia. Cap, XXniII.

P T Paulus ad Hebrxos.Obcditc Hri.i}.

.p (inquit)prppofitis ucfiris,amp; fub

*^ui eftote eis. Ipfi em puigilant quafi *^3tionê^ animabus ueftiis reddituri.

utcum

Jld SENTEN. PATRVM

utcumgaudiohoc faciant^ncng' menteSj hoe eni expedit uobis« W docloribus fuis debent obedirCjg^^ diût atcç eis eu reuerentia e^^eƒublclt;^ quod faciunt lili qui caftigari accipiût,nec increpâtibus côtradiw

Betifdiili dbb.de obdietttiit^ Cdp-MOx ut aliquid imperatû à re fueric,ac fi diuinitus l'inp^^ turmoram patinefciant in de qui'bus dominus dicit: Auditus^ ris obediuitmihi. Et item dixitdo“-' LHC.io, ribus ; Qiii uos audit, me audic-E“:^ ut diieipulis pro dei amore omni dientia Ce fubdat maiori, imitans ^hilip.i minum de quodicit Apoftolusit’ dus obediens ufque ad mortem.

Ph OPfcRATlON^ manuum.

Cd^Jquot; Mî presbyteri de operatioite tidiMo, (y tjuod ob hoc nmtubus futi ßolus opemtut fit,ut feru:tdei operandi retexempiß. Cap. XXVI.

^.Thef.}, TV quot;T Onquafinonhabuerimiisp.® teftatemièdutnofinecipios’i^

CE OF. REC. Ä CC l,

!' ttiâdaremusuobis ad imitandG nos. Pandit caiifam cur tantis fibi labongt; bus indixerat, ut ( inquit ) formam da

** ftmus uobis ad imitandum nos:Et ne doflrinam uerborum auribus ueftris fi'equcntcr ingeftam obliutonc trade fftisjfaltemconuerfatienis exempla bib ociilotum fide uobis tradita me/ ^oriter rctineatis, baud Icuis eonim

J 'n hoc reprehenfiOjCum dicit fe nulla J ’ba, quam exempli gratia laborem . biinc w fatigationem die noducp cor Poris cgiflej eos nihilominus eru/ ! biri nolle, propter quos iplc neceffita 5^nón Habens tantum fatigationis ndixent.Et quidem ( inquit }cum ha /'■emus poteftatem, paterent no/ '^bcultatcs omnium ueftrorumat/

I n n ^H^bbantie, utendi eis domini J nbsp;nbsp;nbsp;P nolTemus habere permifTione,

lt; hu'^Hnamen ufus hacpoteftatCjUc t ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;biene ac licite neret a lijs fo/

naoxijs prpbcret exemplum.Et id/ ' biis^ ^niangelio pradicans meis mani I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opere malui fuftentarijUt uo/

bis

1

511 SETE N. P A TR V M

bis quoque uolenfibiis iter uirtutis'*' cederc, uiatn perfedionis apcnï’^'”' tt conuerfationis fovmam meo rcpracberem.

Cuiuf [uprd^quod nonfoltimcxemplo,fci^^^^ utrbis pradtcundo tnonuerit optrffit

Cap, XXVU‘

SEd ne forte tacitus opcrans,amp;^^^ diveeos uolens cxemplisjmin'”’ illos ctiam prxceptonim monitis i”', t.Tljef.) ftruxifle uidereturinfert:Nam cun’^ femus( inqiiit}apud uos, hoc denufj' tiabamus uobis^ quoniä fi qs nóuw operarljDon manducct. Adhuc defidiam quifcientes eum mag/fc'”' bonum,dodrina’,grarip, Só inftiwt“’ nis obtentti fuis manibus operaf^quot;’’ imitari contemnunt, amp;nbsp;diligentia'” cautionemque fuam exaggctat,üi' cens: non tarnen fe hoc illis cxeinpl” tradidifle prafentem ^fed etiam uetb'’ iugiter pradicafle, ut fi quis fcil't^^ non uultoperanuoii manducct

tJ E o F. R E C. E e C l. Jlfl

Quilts fuprtijquoJmulUuitiaiimputetope ’ . ^itio munuum. Cap. XXVllI.

1 Tacf deformium uitiorö tantorutn ' congruâ nûc emendations cÔferre *fftinat,amp; illaapoftolica( qua ufus fu ^■atpaulo ante)depofita potcftate,itc *^gt;11 ad uifcera pi) patris, uel clemétis f^uenit medici,amp; uel ut filijs, fufccp/ Mfiiis confilio falubri infertreme/ ''jafanitatis5diccns:His autcm qiü ci/ ^“iiôdifuhtdcnuntiamus 06 oblecra/ t.Tf}ef.y ’’’Us in domino lefu, utcum filentio • opérantes, panemfuum manduccnt. ^3ufas tantorum ulcerum, qux de ra ’’.’ftociofitatis emergunt,uno opera/ ’’.o^s falutari prœcepto curauit,ut pc ’’Uiumus mcdicorum cxteras quocp ’’^’etudinis malas ex eodê cefpitc ptti u'antes, fciês protinus extinguêdas, ®”§incmorbi principalis exempta, ““'’fMpr«, diuerfateßimottiaqtiibuf flpofiolua

Oper (»ri debere ,uel ipfe operatuf

iß'lßmonflratur, Cap. XX|jlt;, Çpiftola quoque ad Ephcfios de uoc ipfo opéré ita prpcepitjdicens:

i

ïïó SEKTEN.' PA TRVM QüïRirabaturjiam nonfurctuf*^’^^ gis autem laboret operâdo manib' tiiis quod bonum eft, ut habest un rétribuât neceflîtatem patiétibus-. Adibuscriam apoftolorum hfccs nori fol um docîuiflè eum,fcdetiam«^ pere perfecifTe fimiliter inuenimn^' Nam cum ueniflet Corinthunijan fè manerc non patiturjOifi apüd lam âC Prifcillam, eo quod artis eflent opifices quam ipfe crat A(3. it. litus exercere. Ita cm habet:

Paulus egreffus ab Athenis uenis C rinthumcüf inueniens qucndamlu^ um nomine Aquilam Pontieuffl nere,amp; Prifcillam uxorem cius, ac*^ fit ad eos, ed quod eiuidem effent af tis, Sc manebat cum cis fie operabaf' Erant autem feenofadorix artis. Quad tantum operatut fit Apoftolusgt;'î‘lt;^’*^ quot;nbsp;tun ßbi falt, fed etiam his qui cum co ctiX^

pofflt fufficere. Cap, XXX.

D Einde procedens Milcto^ô^c’' inde mittens Ephefum coni'^ cansc^presbyteros EphefiorS eedt

Qï. REC: ECCL^ -5il '’Çjamp;'dansetsprcceptajqucmadmodû f'gere ecclefiam dei {e abfcnte dtbe/ ffntjdicens: Argentum 8C aurum nul/ quot;usconcupiui.lpfi feins, quoniam ad *’quï mihi opus c rant, ÓC his qui me/ funt miniftraucrunt manus iftx. ^■uniaoftendi uobis, quia fie laboran '^oportet fufeipere infirmos, ac me/ ^inilîc uerbi domini Icfu, quoniâ ipfe '‘'Xit; Beatius eft magis dare quàm ac/ ^Pere. Graue nobis luxcôuerfationis !^'*quit exemplum, cum fe non folum '^operatum elfe teftatur, quod neceP Wmfui tantummodo corporis ex/ Wiret, fed etiam quod ufibus eorum ' '^'fccum erant poUït fufficere, his ui/ ^dicet, qui quotidie neceffarps mini/ erant occupât!, nequaquam fibi f^fate fimiliter uidum fuis manibus P^tuerunt. Sicut amp;nbsp;apud Thelfaloniz cenfes operatum fe dixit,ut illis formam daret ad imi/

tandumeum»

X Au/

JU JENTEM. PXTRVM , AuguUini Epifcopi in libro de opere tnenu:^ |j.

^uod feruot dei quotidiano opere iHi* ttuum fuardftmul cum diuinis cM ticis exercere conuenidt.

Clt;lt;p«t XXXI. aVidenitnagant qui porah'ternolunt,cui' rei^^c^ lurc uuideroCOrationibus inquii' pfalmi's,ledioni uetbi dei, San(5ap*^ nè iiita amp;nbsp;in Chrifti fuain'tate IiSjfcd fi ab his auocandi nó fumuS)”^ manducandum eft, nee ipfse tidie preparandx ut poffintappoo*^ afliimi. Si autem ad iftauacare dei certis interuallis tempora ipfiu® firmitatis neceflitas co2it,cu’'^^’jj/ prpeeptis apoftolids obferiianais^^ quas partes tcmporumdeputawu^^^ tius enim exauditur una obedieO^^ tio,^ decem millia contemptoos* tica uero diuina cantareetiâ mani operates facile pofliintjô^ ipfan’ ‘^^ƒ( , rem tanquam diuino celeumaK to . । tari. An ignoramus omnes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

busuanitatibus à:plerun^

BE Of* Rec. ecclquot; jîj t'*ftidinibus textricarum fabularSdo/ corda amp;nbsp;linguas fuas,cum manus ’° opcre non rccedantCQuid erga im/ Witferuiimdei manibus operantem '''lege domini meditari,00 pfallere no/ domini altiffîmi, ita fané ut ad ea J'itcnda qux memoriter non recolic ^beatfepofita tempora. Ad hocenim ^ülabona opera fideliû fubfidio fup/ PMorum neceifariorum deefle non i quot;^bentjUthorp,quibus aderudiêdum H ’’umum itauacatur, ut ilia opéra cor/ M kalia geri non poffînt,non oppri/ 3! kncïgcftate.

n ^lt;(sùniprefbyteri,i]uetHilJmodumdeiferui S*' opus mdnuum, cr orationes l’j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;riterexercednt,

lïrv- Cap. XXXII.

d I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orationes eu adicdlionc ope

31 A tis cxequuntur, ne uelut ociofis ua/ in ?^fcmnus irrepere. Sicut enim nullu )0i *wnç à dei feruis ocij tempus excipere j[ll ^°’'uenit. Irânemcditationi quidc fpi/ w ”tuali fine imponere. Nam pariter jtYrcerençceflè eftcorporis animaclt;;uir

X Z tûtes

134 SENTEN.' PATRVM tûtes exterion's hominis ftipendiaj®^ SC propter meditatfonem fpiritual^ inceflabilcmanuum opus exerccât,^ propter operis iugitatê tâ preclari fp'’ ( tusprofedus fcicticCplumê acquiw’' ({

Ambrofij Epifcopi de eodemt ' Ciput XXXHl. .. ’ PAulusemApoftolusàmant^''? ad quintamhoram uidumw^'*' bus qugritabat, QC exinde ufqj ad dc^^ mam horam difputabat publice, tan' labore, ut côtradicêtibus perftiadctc.

DE HOSPITALITATE.

Gregorif Päpx de iofpitiilitite, Caput xxxini. , HOfpitalitaté ergo chariflîi’i* tres dihgite,charitatis

Heb. 13. te-Hinc enim per Paulum diciu‘*'\ ip htas fraternitatis maneat, SC h^'F* jj/ tatis nolite obliuifci :Per hSc cuerunt quidam angelis hofpi^^ ^,,7 i.Pef.xj-. ptis. Hine Petrus ait : Hofpital^® Jj cem fine murmurationedpi^ ciuHofpes fui SCfufeepiftis

DE OF. REC. EC CI» 52$

!pifo«fp^copf,lt;/ffco/pit. Cap. XXXV, Aûueniênbus hofpiribus prom Pta arque alacris fufeeptio adhi “tdaclt,fciêtes ob hoc nouiflîmâ co^ •tijuirctribunonc, ficut amp;nbsp;dominus ’•^iQui uos rccipit, me recipit ÔC qui Mat.fi^ 'quot;t tedpit recipit eûqmifirme.Qiii ftcipitprophetam in nomine prophe ^æniercedem prophetx accipiet. Et Ji'i recipit iuftü in nomine iufttmercc '’tiniufti accipiet. Et qui po tum dedc *'11 uni ex minimis iftis calice tantum ’^Uïfngidx in nomine difeipuli, Jptndico iiobis nö perdet mercedem

Et licet omnibus hofpitalitatis ®ünuni cum gratia oporteat referri, '!°trior tarnen monachis dC clericis ^^feêda eft honorificêtia hofpitalita “5'Prçbeant eis habitacula, lauentur ^®rum pedes, utprxceptum dominiz J^^ijiimpleatur; congruis etiam fum/ P^ous eifdem gratia prebeatur. tnäuofi eptfeopi de hofpitalttate^

Lj Cap, XXXVÏ.

XOlpitibus ucl peregrinis fratri/

X 5 bus

\i6 tlSnS. PATRVM bus cum fumma reuerêtia chantai» amp;nbsp;miniftrationis obfequta funt pi** bcnda, QC ad uefperum lauâdi pedeSj

Ci ex itinei e funt côfccri oleo pcmquot; gendjfunt.LetfluanaJucernajamp;fti^' mina molli'a exhibenda,fiC profidea' tibus luxta poffîbilitatem ccenobij i** aricum imponendum.

C^cilij Cypriini,de eleemofini, ex Ui- ‘gt;1’^ ey eleetnoßtta. Cap. XXX VII» Efd.19. /^Oncludef inquitfcnptura^elea'

V^mofynâin fînu pauperis, prote exorabit ab omni malo. Etite' frou.3.1. rum: Qiiiobturâtaures neaiidiatijj becillG, ipfe inuocabit dominö,,^ nonerit qui exaudiat eum.Necp ri’quot;” promereri mifericordiadomini ritjQ milericors ipfe non fueritjautu^ pctrabit de diuina pietate aliqu*^F cibus, qui ad preces pauperis non^j rit humanus. Qiiod itêinpfal’’’*,^?, ritus fandlus déclarât probat fftï•4-0 • Beatus q inrelligit fuper egenö nbsp;nbsp;nbsp;|

pere, in die mala liberabiteum tä^i”, nus.Qiiorû preccptorû metnor^

D E 0 P. R E C. E C C L.

*I)CumrcxNabuchodonofor aduer/ fofomnio territus acftuarct, pro auer/ fendis mall's ac mitigâdis diuina ope •■npetrâda remediu aedit,diccs:Prop frfeatexconfiliQmcum placeat tibi, ^pcccata tua eleemofynis redimc,5C •uftitias tuas miferationibus paupc/ fum, êC eritdeus parçês peecatis tuis. Cui rex non obtemperans, aduerfa q fuderat amp;nbsp;infefta pcrpelTus eft,quç z/ Hadereuitare potuiflct, fipeccata fuaeleemofynis redemiflet. Raphael fiuoc^ angelus paria teftat, amp;nbsp;ut elce/ Hiofynâlibenter aclargiter fiat,horta furdicens. Bona eft oratio cû ieiunio Tot.^.’ eleemofyna, qa eleemofy na à mor

te libérât,amp; ipfa purgat peccata.Oftë ditorationes noftras ac ieiunia minus pofle,nifi eleemofynis adiuuêtur.Dc precationes folas parum ad impetran dutn ualere, nifi fadorum amp;nbsp;opcrum

i acceffionefatientur.Reuelat angelus manifeftat £lt; firmat eleemofynis

I pctitiones noftras efficaces fieri, clez I Wiiofynis uitam de peccati^redimi, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X 4 j|xleemo

528 SENTEN. PATRVM^ clccmofynis animas à morte liberal’' Cypriitni epifco^i de pdlietttia, in libre

p4tientilt;e, Cap, XXXVIIIgt; PAtientiaautem fratresdilcAlli^ mi nô tantum bona cuftodit,

SC rcpellit aduerfa. Spiritui fànc?lofa^ liens, amp;nbsp;cœleftibus acdiuinis coh^ rens, contra fadla carnis amp;nbsp;corporiSt quibus anima expugnatur SC capiruf) uirtutum fuarum propugnaculoreltl ëlatur SCc.Late patct patiëntie uirtiiS) amp;C ubertas eius ac largitas de unius^ de nominis fonte ^fîcifcit,fed exabu dantibus uenis per multa gloriariiifl itinera diffunditur, nec proficercab^ quid in adibus noftris poteftad con/ fumandam Iaudem,nifi inde cófuni^ tionis accipiat firmitatem. Patientia eft,quæ nos deo SC commendatö^fef uat.Ipfa eftqux iram tempérât, qu’l linguam frenat,rnêtem gubernat, cem cuftodit,difeiplinam regit, libidl nis impetum fiangit, tumoris uiolen^ tiam comprimit, incédium fimultaris cxungtnt»

D E O F* R E C E C C 1. 52p ^^nguitjcoercet poteriam diuitum, '•'opiam paupcrucn refouet, tuctiir m • Jj'fginibiis beatam integntatem, in ui ^uislaboriofam caftitatem, in coiunz

'Stones,contra iniurias SC contume/ *'3smites.Docet delinquentibus ci/ 'O'gnofcere, fi ipCe delinquas diu SC •quot;ultum rogare : tcntationcs expug/ perfecutioncs tolerat, pafliones ^martyria confumat. ÿfa eft quç fi/ noftig fiindamcnta nrmiter ponit, 'pfa eft qux incremcta fpei fublimiter P’^ouehitjipfaadiim dirigit, ut teuere PolTimus uiam Chrifti, dum per eins ^lerantiam graditnur: ipfa efficit, ut Pfrfeuercmus filij dei, dum patienti? ’•’’patrisimitamur.

e()ifcopi,de humilitiifc,!n Ulro reguUri, C4p. XXXIX. Vmihtas quidcm hxc eft-ut om

Xl nes homines aftimcmus fupcri/ nobis, fecundum dcfinitionein ^poftolijimplere atitcm id pofliimus

X $ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi mez

5Î0 SENTEN. PA TRVM

, fi memores fuerimus domini ï H4hix. Diïciteàmcquïamitis fumamp;huq t lis corde: Quod in multis ftendit S)C docuit, 8C credere et mus promittenti, quia quifehiim*'] ( auerit exaltabitur. Deinde utindd' | neater nbsp;nbsp;ablcp ulla ceflatione in

nibusadibusjfir^inomnincgotfoquot;quot; lt;nbsp;miliores exteris inueniri ftudeatnigt;5’ lt;nbsp;Sein hoe exercitium noftrum ' mus. Vixenimfic poten'musànoW* ! priftinçarrogantie abolerememo^ lt;nbsp;amp;nbsp;affedum humilitatis aflumete*’ƒ I cut etiam in artifictjs fieri foletjidem^ । modus eritetiam in exteris uirtutib'^ । obtinendis, qux exmandatodoinH’* noftri lefti Cnrifti ueniunt.

toannif ConftMinopolitdni epifcopi.Je^^f'*'^ £iionlt; in hb.de compundione cordih

Cdp. XL.

HOc expofeit à nobis deusjitfci” per recordemur QC ad animiin’ reuocemus mala noltra, âCconfcitH' ciâ geftorû habeamus ante oculos, ui

® E o F. R E C. E C C t.

fupplicemus dco, dC gehennâ Ponatnus in confpedibus noftris, ÔC ^gelos, qui ubic^ difcun unt ÔC cô/ Sregantde omni orbe terrarum eos, ƒ nbsp;nbsp;nbsp;tradédi funt in gehennam,ac ftip-*

tradedi. Ponamus etiam oculos, quanti doloris i“* ^^txcludiamp;proijci àregnoccelorS, gt;1 ^od f ut mihi uidetur ) ipfa grauius dt gehenna. Nam etfi ille ignis non ®J^€retamp; immortalis ilia pœna non ^ættparata, hoefolum quodalienief P ociinurà Chrifto, ÔC cxcludimur à bo if ’’jswernis nonneomni pœnacruci/ ’bilius duceretur.

i** itenipfe,inlii.fecttndo, C4p. XLI, SIcut impoffîbile eft ut ignis in/ flammetur in aqua, ita impoflîbi/ compundionem cordis uigerc

•ndeliriis. Contraria ha’c enim fibi in/ ^•cetnfuntêC peremptoria. Illaenùn •*’3ter eftfletus, hxc mater eft rifus: 'lia cor conftringit, hac dilToluit: ilia înimæ alas innedit ÔC uolaie facit ƒ äd cœlum, hstc plumbi pondus im/ ponit

pomt demerg!tin infernum. dis compunëliOjficut igniSjOmn^^quot;' mac uitium peruritamp;adimit, quand” cun que rcpereric mala abltcrgit uerfa ÔC penitus delet.Concupifen'* arum flâmas fi inuenerit, ut fluwiusö undans extinguit Sgt;C necat. Curanim mulritudines a perturbationes deat, utflagello quodam extiirbatS^ tfîugat,2lt;: procul efle à domiciles meiubet. Ac ficutpuluis non pot® ftare ante faciem uentijita nihil mala^ rum cogitationum in anima refidcf« poteftjUbi copundio cordis adfuerit.

loanntt Chryfoflomi,dt conftffione peccitli. Cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLif.

COnfeflio cnim pcenitentiâmofl __-ftrar,f)ccnitentia farisftdioncni oftenditjfatisfadio ueniam fibi diuiiu pietate conciliar. Necem potcritin/ di^cntia tribui,nifi ira dci pofli't con feflione placari. O uencranda pictas dei,peccamus SC parcic, delinquitniis ignofcit,offendimus, SCadhiic pla catLisexiitic, unde qualis crga iultos fitmoiv

t) E OB. REC. ECCL. 535

oftendit.Nec pcccator lam pote excufari qui confeffîonê, per quä nafcitur,non improperauit am/ P't^^ijquopoffîteius gemino crimi^ '’«detineri, dum primo legem cotem P‘‘tHtdclinqucret, Sgt;C confeffionis re/ ‘’’«dia ampleAi noluit ut periret. Ra/ t’«tuquifquises pcccator remédia g Pfccando diuina contempfifti prx/ confeffio adferat falutem, cui ^ontemptus attulerat mortem.

dboratione.

epifeopi de oratione,ex lièro de dominicdorationef Cdp. XLlir.

NOn uerbis tantum, fed amp;nbsp;fadtis dominus orare nos docuit ipfc frequenter ÔC deprecans, Qc qd •äccrenos oporteret exempli fui con/ '«ftatione demoftrans, ficut fcriptunt

Ipfe aSt fuit fecedês in folitudine, adorans.Et iterumiExiuit inmonte L«f. 91 fuit pernodans in oratione

;^‘Qiiod fl ille orabat qui fine pccca ‘0 trat, quâto magis peccatorcs opor tet orate

SBTEN. PATRVM

ter uigflans cótinuis precibiis quâto nos magis tn frequctâda ogt;^ one debemus nodle ut'gtlare^ aSt ftamus ad orarioncm fratrtsdil óhlTïmi, uigilare 8C incumberc ad Ces toto corde debemus. Coglt;t^ omnts (ecularis ÔC carnalis abKC“^ ’ nee qutcquâ tunc animus quamidi'’ lumcogitet ^d precat, IdcoÔF dos ante orationem prpfarione mifra,parat fratrum mentes di'cendoJ Surfum corda, ut dû refpôdet habemus ad dominum, admoncatiX nihil aliud fequâdominûcogitar^^^ here. Claudaccôtraaduerfariuffl^ lt;flus,8(F foli deo pateat,nec ad fe hoit^ dei tempore orationis adiré patiatur» Obrepit enim frequenter SC pénétrât, SC fubtiliter fallens pieces noftras a deo auocat,ut aliud habeamus in cor/ ' de,aliud in uoce,cum intentione fyfl/ cera dominum debeat non uocis fo/ nus,fed animus SC fenfus orare. Qii^ aut fègnitia eft alienari SC capi inepoî cogitatio/

Ü E o P. R E Ç. E e C I.

^Ritationibus nbsp;propham's,cum do

’’’’num deprecaris, qiiafi fit aliiidqd ^’gisdcbeas cogitare,quam qd cum H quaris lt;nbsp;Quomodo te audiri â poftulas,cum te ipfe non audiasC ’'’sefledeum tnemorê tuicû togas, tu ipfe memor tui non fischoc eft

’D hofte in totum non cauere, hoc eft ^Uando oras dominum maieftatê dci ’’Egligentia orationis offendere,hoc 'ftuigilare oculis corde dormire, nimdebeat Chriftianus ÓC cum dor/ ””1 oculis corde uigilare: Sicutfcrip ^nieftex perfonaecclefizloquentis ’nCantico canticorum:Ego dormiui cor meum uigilat.Qiiapropter fol lidte 8C caute Apoftolus admonet di ^tnsdnftate orationi uigilantesin ca, docens fcilicet ÔC oftcndcns eos impc nare quod poftulant de deo polTe, quos deusuidcat in oratione uigila/ ’e. Orantes autemnon infrudluofis, Coï.4-« nee nudis precibus ad deum uenia/ mus. Inefficax petitioeftcum precat deumfterilis oratio.Nam cum omnis

arbor

ijfi SENTEN. PATRVM

arbor non faciens frudum

6óin ignem mittafur, urique amp;nbsp;non habens frudum promerei'i poteft deum,quf nulla opcrarionc*. CLindus eft.Etidco diui'na IcripW^’ ftrui t diccnsîBona eft oratio cuni*\

ïi. nio ôC eleemofyna. Nam qui in dicij premium pro operibus dC mofÿnis redditurus elljhodiequo^*'^ ad orationem cum operarioneiæ'^*^'’ tibenignus auditor eft.Sic deniqi'^ Cornélius centurio cum orarct it audiri:Fuit faciens multas elccffloly nas in plcbem,amp; femper orans deun' huic circa nonam horam oranti aft'O* angelus teftimonium reddens fui

ro. ris ft.' dicens : Cerneli, orationes W* elcemofynx afeenderunt ad mefflO riam coram deo.Cito orationes ad (if um afeendunt, quas ad deum meriH noftri operis imponunt.

jfidori epijcopt de oratione, Cdp. XLIIH' H Oc eftremcdium eins, qui uitio rum tentamétis exxftuatjUtquo tiens quolibet tangitur uitio, toriens adoratie

DË OF. REC. ECCL.' Jî? ’lt;lorationcm Ce fubdat. Qin'afrcques ®’’auouiriorum impiignationcm exrin Suit.Tam perfeucranter oportet inten ^tre animum noftrum orando atqj pul «andoj quoufcß importunas defidcrioz •^mcarnaliumfuggeßioncs, qux no/ wis obftrepunt fenfibus/ortifl'ima in/ 'fntione ruperemus,ac tarn diu infifte/ ffjCjnoufcp perfiftendo uincamus.

Ioannis Conilantinopolitani epifcopi, de oritione, Ciiput XLV, 0 Ratio ecclefiaftica foluit uincu/ la Perri ÔC Pauli,dilatauit predi/ tîtionis fiduciâ. Oratio caminQ ignis ^nguitOratio codufit ora leonum, Oratio feditionêcôpefcuit. Oratio pa/ tîdifiim aperiut. Oratio eœli cardines Jtferauit,Oratio ftcrüem foccundauit. ^fatio Cornelij cœlos penetrauit. O/ publicans iuftificauit: S)C reliqua.

DE lEIVNIO.

yïdori Epifcopi ex lib.Sententidrum, Cdput XLvr.

l^Oceft perfedum ÓC rattonabflc riieiunium,quando nofterhomo y exterior

5î8 SÉNTEN. PATRVM

exterior ieiunat, interior orat, per ieiuniu oratio pénétrât cœlû.T enim homo fpiritalis efFedus ang®'* coniungitur, dco^ liberius copul^tüf' ïeiuniafortia funttela aduerfus tent^ menta dxmoniorQ, Cito cnttn •. ftincntiam deuineßtur. leiuniß èC mofyna in abfcondito fe amant ins cicuSjqui infpicit omnia, mchW'’® norum operum rependat. Nam b fub populari manifeftatione facwnti ncquaquâàdeo iuftificanturjquiai^ M4lt;t e, xtafermonemeuangelicß,merccutgt;’'

ab hominibus reccperLint.Ieiuniacuf bonis operibus deo acccptabilia qui auté à cibis abftinêt 8gt;C praueagci) dpmones imitantur,quibus nócftdc’) fed nequitia femper ineft.^ Hle ^imbt' ’ ne abftinet à cibis,qui 66 à malitia:auv

bus, Ô6 à mundi ieiunat ambitionibuS' Augufiini epifeopi Je leiuifio,

Càput XLVff.

IEiuniû uniuerfam efle dicimiw

poris caftigationcm .Non

tummodo icunandum à concupifetJ

II»

CE OP. RECii ECCI?

^^ciborLim,fcd ab omni Ixtitia tempo ^'tutndeledationum.

DE POENITENTIÜ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

^ßlt;iori£()ifco{gt;i de recorddtione peccati.

Caput XLVm. .lt;,sr T) Onum eft homini femper ante o/ J ) culos propria adhibere delitfta,fc ^ndumpialmographifentcntiam: Et î^ccatum meum eötra me eft femper, 'ttutenitn non oportet reminifei pec/ t’tiafFedum,ficlemper necefleeftfu/ twn in deflendo commemorare pecca/ tmn.Scrui dei tanta debet efte recorda/ peccati,ut ea qux gcflit, femper la/ thrymans confiteatur.

^ypriaui £pifcopi,de P cenitentiattK librif ad Antonianutttt

Caput XLix.

MIrorautem quofdamficobftin« tos efte, ut dandam non putent bpfis poenitentiam, aut poenitentibus txiftiment ucniam denegandam, cum fcripaimfit: Memento unde cecideris, Apoc-amp; age plt;xnitentiam,filt; fac priora ope/

y 2 fa:

54®- SENTEN. PÀTRÎÏ* ju ra : Qœd utcp «i diciturjqucifl pd cecidme,5lt; quê dominus hortst^, ÿ opera rurfus cxurgcrc quia fc^^P-p[i/ ▼■•t. 4. Elcemofyna à morte libérât,

que ab ilia morte qua femel Chrily, guis extinxitjSC à qua nos falutan^ ptifmi de redemptoris noftri rauitrfed ab ea qua? per dclida po» . dum ferpit. Alio item loco poo^'^2 tempus datur, Ôe poenitentiânon^êj Apof. X. ti dominus cöminatur: Habeo,in^ j ’ aduerfus te mu! ta, quod uxorcm»*’ bel, me fe dicitpropheten, finis do^ rcôCieducerc fcruos mcos,fornicaf*®^ maducarc de facrificio,SC dedi illi pus ut poenitentiam ageret, ÔC poenjtt^ ri non uult à fornicatione Ecce

cam in ledum, amp;nbsp;qui cum cafornlC^^ ti lunt in maximam tribulationem, n*'' fi pœnitentiam egcrit aboperibusw/ is.Quos utique ad pœnitcntiamdo/ minus non hortaretur,nifi quia pot* nitentibus indulgentiam pollicctur. Luc, j$. Et in Euangelio:Dico, inquit, uobis, fic erit gaudium in ccclo fupcr uno

pecca

D B o F. R E C. K C C L. 'H’ ^fccatore pœnitériam agente, quam ]. nonaginta neuem i'uftos, quigt; p nbsp;nbsp;noncftœuspœnitenna.Namen snpien.

^nptumfit:Dominus non fecit mor^ 'niijncc delcdatur in perditione uiuo ^nijUriquc qui neminem uult perirc, c ^Pi^pcccatores pocnitcnnamagere, ÿ poenitenriâ denuo ad m'tâ redire.

^rt^or^[itf)t,depanitenti4,exomeiùt

'i pOenitentiam quippe agerc eft ' JL pctpctrata mala plâgcre,amp; plan §fnda non pcrpetrare. Nam qui fic dcplorat, ut tarnen alia cömittat ’^hucpoaiitctiam agerc aut ignorât »ntdiffimulat: Qin'd enim prodcft, fi

’ pKcata quis luxurip deflcat,^ tarnen ' ïdhuc auaritie sclhbus anhelet ï* Aut ' S^'d prodeftjfi irx culpas iam lugcat, ' tarnen adhuc inuidiar facibus tabe/

*catf Sed minus eft ualde quod dici/ •nus,ut qui peccata déplorât, ploran/

’ tlaminimc cómittanS^ qui plangit ui I tinnijperpetrare uitia timcat.Nam co gttandum fumraopere eft,ut qui fe il/ y 5 licita

142 SENTEN. P A T R V M hdta mcminitcômffiflcjà quibuflä'” ctiam liciris ftudeat ablhnerc, nus per hoc côdfton fuo fatisfaci^J® quicômifit prohibita, fibimetipli^ feindere debeat etiam cÔceiTæamp;id prehendat in minimis, quem nit in maximis deliquiffè.

Cy fluni epifeopi tu îibro,de kpßi, Cif ■I'’' COnfîteanturfinguIi quzfoiio^ fiaties delidlum fuumjdiiw hue qui delinquût in feculo £iint,d^ admitti confeuio dus poteft, dum ƒ tisfadio ÔC rcmiflîo fada perfay tes apud dominum grata eft. mur ad dominfi mente tota, tentiâcriminis ucris doloribiis mêtes dei miferfcordiâdeprecemi*'’’' l»M, i. li fe anim a proftcrnatjilli mens tota n usfaciatjilli fpes omnis incumbat.Ko gare q ualiter debeamus dicit ipfc uertimini inquitad me in toto cor« ueftro, fimuI^SCieiunio, plandUjôC difeindite corda ueftra,»-«on ueftimenta ueftra. Ad domint»” toto

® B o F. R E C. E C C L. 54gt; corde rcdeamus, iram, Sgt;C offene eius iciunijs fletibus^jj(ftcut admo

) placarc ftudeamus.

*’lt;««« ConftMtinopolitiini epifcopi, ex lièro dertpitrat. Idpfidepxnitentù,

Cép. Lik

Rn'piamus denuo priora cxciv citia S)C negotia q diligcter omi “^us, reparemur nos mifcri QC defiz $5 fed manus otiofas plaudamua ^dpedus, dC iitinâ otiofas Ô6 no opex •■ïntes in pnitiem noftii,^d eft utiquc |wdentis infanix. Pepulit nos diabo/ 'USjamp;elifitper pcccatum. Oportet 8C Wique rcfiirgcre per poenitentiam, ÔC Wum ftare contra eum. Nam ü fèz M delectus, amp;nbsp;no folum à terra non frfurgerc/cd Qi. temetipfum iiolueris ptïcipitio dare, hoc eft, confenfiftc »duerfario, ÔC partibus eius fauifle. Nam bcatus Dauid cccidit eodc cafu, quo amp;nbsp;tu nûcjôô no hoc folum,fed 8C aliud his addidit grauius. HomicidiS trâcôiûxit adultcrio.Et qd poft hçcî? nunqd ßtnanfit iacesc* nonne furrexic

y 4

ï44 SENTEN. PATROM

6^ iterum ftcti't coffa eiim fubiecit ut etiâ poft mortem rita eius profucrint pofteris fuisï' ifidori epi/copifde defpentione pcccdnlinnifl lih. Senten.1. Cup. LUI.

NOn per loconiin fpan'a, fedpf'' affedumbon« uel malum ituf recedtturue à dco.Neq? em greflup^^ dum, fed greftu moriim elongamus uel propinquamus ad dcum. Perpc' trareflagidum alïquod mors animsf cft, contemnere poenitentiam ÔC per' manere tn culpa, defeendere tn infer' num poft mortem cft. Ergo peecarc ed mortem pertinct,dcfperareucrQin I'nfernum defeendere. Vnde ft^fcripW ra ait: Impius dum in profundum ma lorum uenerit,côtemnit.Sarpe diabo' lus eos quos côuertt ad pcenitentiam alpicit immanitate fcelerS perciilfoS addefperationem deducit, utfubtra/ da fpc uenix trahat in diffîdentiam, quos no potuit retinere pcrfeiierâtet inculpa.bedpoenitens prpuidere de/ betcallidas contra fe hoftis infidias, fîcîp

D E o F. R E C. E C C L. 34, dei iuftitiam metuatjUt tn quam^ J^inmagnis fceleribus de mifcricor^ “ia dus confidat. Amplius Izratiir de ''^de anima defperata ÔC ab'quâdo cö quam de ea qux nunquam exti '■'perdita, Sicut dc filio prodigo, qui ^''ortuus Rierat óf reuixiqpcrieraq óf quot;’Uentus eft,de cuïus regreflu magnu •“itgaudiöpatris.Nam aliter coram ,'*fo óf angelis eius copioRus clTc gau ^ium de eo qui à pcriculo libérât ere.» lt;lamu8, quam de eo qui nunquam no ^'tpcriculiim pcccati.Qiianto cm ma Ris contriftat rcs pcrdica, tanto magis igt; fuent inucnta Ixtifican Sicut in euan gdio paftor ille exultât,qui perditam oiicm inuentam humeris fuis gau/ dens reportât,

Hitronjmi prfîfcj'ffn. Cäp, Liilr.

N' Emo de domini indulgentia du bitef,nemo defperet. Ad hoc enitn mifliis aduenit, ut peccatorcs confitentes non perderetjfed faluaret.

y 5 Chryfofto/

J4Ö SENTEN. PATRVM

Cryfofiomi unde fuprd n libro de repii^' Upfii Cdput. LV.

D Onec enim fumus tn haciu'ï’i quantacuncp nobi's accidertnt peccata poffîbile eft ablui omniap*^ pœnitcnnam, cum ant addudi mus ab hoc feculojibi cuamfi pazniW nos(€V ualde cm pœnitebiQfcd nul» erit uolitas pœnttentiç.Etbcetfitftu/ dordenriSj iicct ululatusamp;flet«s,l^ cet fundamus prcces, innumcrisob^ craaonibuSjCtu^damemuSjnemoî“ diet, nemo fubucnict, fed ne cxcrcnii’ LtfCt tff. gdem digito aquâquis infundctbu' guç noftrp pofitc in flamis; Sed aiw*^ mus illud^d diucs illcaudiuitabAIv rahâ: Qiiia Chaos magnu confiimJ^ tû eft inter nos SC uos, ÔÔ nccß hind» luc tranfiri poteft, neq? inde nuc. fpiciamus ergo tandê quffo tc hattG ÔC dominû noftrfl lefum ChriftS tan^ qua ferui boniSC utiles rcquiramiU' nedefperemus duminhac luceuu^ musueniam nos pofte perpaniteff tiam promercri, in infernutn

Or. REC. EC Ct. J47 tnus)pœnitentia: medi'camcn änonprodcrunt. In hac ucro luce po 'I* iîTiextremartate adhibc/ ’5) fi in ultima fenedute ( mihi crede) ^ifaberis. ideo denique diabolus om jî'amouet de agit ut animum nobis de Ptrationis inducat. Seit cnim qauel •'paruo tempore quis pœnitudincm quamuis fit breuis, non erit ta.»* quot;’«linfniâuofa conuerfio.

correptione

fubditorum.

pdplt; if, ntrrmd Ezt^hitl.omt» cuflocliâ Cf dtferetto difciplilht 4

ftiiort fit tenendtigt; Cép. LVl.

P Ortafle autem de euftodia difei/ I? pline ferme dodoris,amp;fçpccô/ ''■'gitutdifcipline regulS, feit dice/ f^nefeiat tenerc. Qiüa aut nimio zelo ’•'otus minus fe per manfuetudinê té/ ^fat, aut nimia manfuctudinc placi/ J^jininus fe contra uitiainzeli ftimii ’Oinflâmat. Magna eth confidcratio/ ‘^edebemus penfave quod feriptu efti quia

gt;4# SENTENT. PATRVM quia in uafis tcmph inter corona’^ piccatas, boues, leones,Ôô fculpta funt,amp;: fubter boucs et leo'’ loradcpendêtia. Coronpgppcfiê”. uidonar,plcd2 aût concordix mitatem fignantrcherubin uero p‘^ tudo fcientiç dicuntur.Sacerdotô otquedodorcs inter coronas (^as,(d eft, inter fortitudincm bon*® péris,quo ad uidoriâ curruntA^ ritatis concordiam qua à Ce non difcrepantjper bouesjleoncs?' que chérubin defignati funtjqui** plcnitudine feientix quam habent^ cefleeft ut ôô boum manfuctudin^'J teneant QC feruorem leonumjqi’’^^' nus in difeiplina quâ predicant fando zelo accenfi finr,ôô ex pat^ dulcedine tranquilli. (^nbusfubf fe iora dependeant, ut difctpKn« retinacula,quibus ipfî ligati funtj am fubiedis fuis ibllicite impendao ' Subter eosenim lora depender^’’ euftodie uincula fubditis tcncre-Ql^ tune reue feruantur, cumncc boi' manfuctu'

E 0 P. R E C. B C Cl. 340

’’’înfuctudo in zeli feruorc amittitiir, ’’Ecleonum terror in mâfuetudine de/ pinatur. Tanta quippe debet efte diz (FfetiOjUt nec difctblina nimia,nec mi Wordiafit rcmiftaj ne ft inordinate '^'pa dimittitur, is qui eft culpabihs 'ï'reatu grauius aftringat. Et rurftim immoderate retinetur, tanto 'l^icorrigitur dctcrior fiat,quanto er

'^wtfîC dura oftenfio delinquentem rccat,amp; charitatis cuftodiamercc J^nimanfuetudinisnoomittat. Ecce ’«w» loquor lofeph animum pulfat, '•fîdoftendendaquç dico ipfc teftia ^öiiat.Ccrte fomnium quod de proz ^^Wifuoiiiderat fratribus narransg “oc quod innocenter rctulit malitix ?ntra fe ftimulos excitauit. Ab cifde ^»tribus Ifmaeiitis eft ueditus in Aez ^tum dudus, mira omnipotenti» '‘oininidifpcnfatione eidem xgypto P^îUtus cft.Cum^ in terra Chanaan fames

SRNTBN. F KRV» fames exurgcret, fratres ad Aeg^'P'® ticniiintjlofcph prçlatum scgypw^ pererGt, eumc^ fummiffî's ad terra III cibus adoraucrimt, quia mutï'’ dci confihum non ualet, quern uendideratne adoraient, adoraue^^ quia ucndiderût.Tunc ipfe uirdeuP* ritu difcretionts plcniis cognouitfr^ tres no cognttuSjfcd memorculpsf^ remtflor imtirip mala frarrum necre» Sf».4x. dercftuduiqnecfinc purgationel^’ re N am fufpeda uocc protinus dixiß Exploratores eftis uos ut in'deaO’ infirmiora terrx ueniftisc' lam nttc pen'mentQ ueftri capiam.Per falut^ Pharaonis non cgrcdi'emini hi'no^ laculum in corde.Pcregrini uenerant» famis pcriciilum fugiebant, frumen^ qux quacrebantnon acccpcrant,0^'^ rirife infuper obiedionecriminisui^ debant. Inter hsec ducuntur ad rcm,0(: poft triduu cdudi adhuctnes^ dé afperitatc terrent. lam redit ad coG iam culpp memoria pulfat animun’i atej inter feinuicem loquunt.Men't®

D fi OF, REC. ECcL l’ïcpatimur, quiapeccauimus infra/ 'fttnnoftrSuidêtcsangultiam anim« '“ius dum deprecarctur nos nbsp;nbsp;non au

'■•iiinius, idcirco uenit fuper nos ifta 'nbulatio.In his autem cor lofcph a/ ^ore uincitur, fccclTum petit, loluit “tndo quod pictati debuit,feucrus ad ‘■’sues tcuertitur, ut ciuciatas eorum ’’'itnasàculpaliberet. Pofthzcunuï '«ligatur in uinculisjdimittuntur cctc ^cutn frumêtis, ut unus frater ueniat, minimum fe habere dixerât. Venir poftmodum frater. V incebat mentem

(/ tas cum frater innocens uideretur, 0 P^'J^nianebatin oftenfione afpcritas, wfratresnoxq purgarent. Frumenta W, ciphus infacco iunioris fratris ’bfconditjfurti port cos quçftio mo/ ^«jtnittit ut rcducant, addici in féru/

^têdecernit apud que ciphus fuiffet îj'uêtusjnfacco Ultimi fratris inucnit,

^«res fcquunt. O tormêta miièricor/ cruciat amp;nbsp;amat. Reucrfi igitur in ^âcwnlacbrymis proftrati ueniam zC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poûulant.

5S2 senten. PATRVM noftulant.Memorcs cnim quid dcjl'' Io path promifcrant, mœron intoK' rabili tabcfcebant.Tunc fc ultra ce» bcrc no ualcns pietas claiifa promp'^ ad medium, dC excuflit charitatis w' chrymas de uuitu feuehtatis.Dcteti’ cil iraquxapparebatamp;^nôcratjoftc'’ fa mifericordia quxcratôô non app^' rebat.Sic uir fandlus facinus fiatiiu’’ dimiü't ôôuindicauit,fic in dementiam tenuit, ut delinquêtibu® fl'arhbus neefine ultionc plus ret, nee fine pietate diftriclus. hoc eft magifterium difciplinx,ut pas ôt diferete nouerit parcere, acp'^ refccare.QLii autem ipihtum difettf' onis non habcnqaut fie dimittût ptt' cata utnon corrigât,autfic quafit^®'^ rigendo feriuntut nondimittant.lf' ter hxcfollicJtacircnmfpccîlionc iiidcnd um eft,ne aut diftridio rig*® aut prêtas fit remifla. Hinc Dauitî aijj Vnga tua dC baculus tuus ipfamccfquot; foJata funt. Virga cnim pcrcutiinj'^^ baculo fulientainur. Si ergo

DE OF» REC. ECCU •‘î5Î ^iouirga: qux fcrt'at, fir SC confolatio «culi quf? iiiftentcr. Sit itaq; amer fed l'on emolh'cnS; fit in'goi fed nô cx;.f{' e/ f3ns,fit2clus fed nonimmoderntefç/ '“ens.Sit pietaSjfed non pgt;lus quàm ex Ptlt;Jiat parcens, ut diim in arec regimi? iuftitia clementiaL|; permifeentur, ’5qui preeft corda fiibditoi um, nbsp;nbsp;ter/

’ftido demulccat, dC tarnen ad terroris '^Uerentiam demukendo ceftringat.

jl? frofptri,lt;ie d’fcrctione dfaphni,cx Lb. dccontcmpldtiMMlit,

51I P CclcfîcCiUiLpedatorbusSCccn/ I XLfuraineffe debet ut arguant,amp; pa (i/p^'itiautemendari nolentcs fortiter fc f^’'t,apoftolico fatisfacictes imperio, '1^'Timotheo prccipit, dites: Argue, i.Tim.4. Wra,increpa quot;incmni patientia o^itfna.Quafi diccret, argue cocqua 's^bfecra feniores, increpa iuricrcs. ^^propterea addit in omni patientia , Qoârfna, quia kniter eaftigatus ex/

I reuerentiam caftiganti, afp^i ita/ U minima: incicpaiionis offen/

Z fus.

SKNTEH.’ P/TRVM

tcm. kemaljoïnlocoidê apoftoH'^ Roin,i$. cif- Vosquifirmiorcseftisimbecill’^ xcs infirmoru fufiinçrc. Siiftinent f , nimitcr ul infirmos, quos cmêdaff potucrut caßigatos. Proindc ( obiLirgari omncs cxpcdit,ncconißf*L blande tradan, fciunt ßncfli doÄoföj j atœ diïccrnunt quos debcanttcmpöjl la kueritatc corn'pcrc, amp;ideo on”’quot;’ quos per dei gratia curant non uoW tattled Utilicaci profpiciunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I n

alios honorem deformiter ambient^ quibus non cxpedirc nouerunt,no”^*’ tio alicuius inuidiz, fed altz prüden”^ confiho prptcrmittut, ÔC ah'os latctffquot; picntes honorant, ut cis aditum adi”’ lores prouedus apen'âr.Eos,quosP’'’l bant incrcparionê pofle patfeaft/g”! I.

impatictcs obiurgationis I dos palpant, non cis adulandoq””quot; k tales funt, fed mfirmitatibus wl*'’'; I

Auguß^ k

A? J

ßE OF. REC.’ECCt.'

de difcretione difdplitue, ex librodefida Cf optrièm,

V Eccontrarius eft Apoftolusdo V mino qui dicinPeccâtcs, coram ’’’nibus argue, utcartcri timoré habe/ Xcutn flk dicit: Cori ipc eum intet te* i

Vtrunq! enim facicndûcft fi/ mjMS, ^f’nfinnitatis diuerfitas admonctco/ ^î^uos iitic^ nô perd endos,fed corz ^S^dos curâdostç fufcipimus, ÔC aliz faillis auté fie ianâdus cft. ïta etiâ ?'fariodiflimulandi 8gt;C tolerandi ma/ ^inecckfia,5Ceft riirfus ratio caftïz corripiendij nonatnittcndi, uel ‘^Ofnmunione rcmoucndi.

Epifcopi de difcretione difciplintt, »

I- Caput Lix, CA Vf enim in omnibus peccant! v^us dementer indulferit,nullius ^^catiueftigiû in illius anima remanc Mttenditc fratres amp;nbsp;diligenter cor» J nbsp;nbsp;nbsp;quod dixi, qui in fepeccanti in

.'.''fritino enim dixi, quod qui in do/ ”'^“peccaucrit ipfi debcas indulgere, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z Î fed

3lt;t5 SENTEN. P4TRVM

fed qui in tc peccaucrit, illi debea’quot;^ niam dare. Qiiod peius eft,aliqu‘’'‘. qui in nobis pcccaiierit^aut djfficiilter ucniâ damns, qui indeö“ quérir celeriter indulgemus. lumus iufte agerc, illi qui indeßpf^^^ , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uit fine feuerifl'ima diftriA'one

bemuspenitusinduIgcre,ncclöin'F|j •ndifcretâ pietatê remittitur exen^P^ perditionis alns tribuaû Infua ft^rg uniufqiuïCK oftendat ciïe ckmcntt ^ K4tt.s. quia dns dixit : Si dimiferitis hon’*'; bus peccata eorû, dimittet uobis ucftcrcœleftispeccata ucftra.Qi'^ uero in dominû aliquis peccatu pt*' mit cômittere,diftridioné debet pagt;' ralem fuftinere, ÔC hoc bono^ mo debet fieri, utper fpiritale caftg^ onem,ita corrigat in hocfeculo, pereatin futuro.Quoniâ oinnep^5 turn quod in hoc mûdo nócor^g*^ j . fururo ièculo puniet.Sicemdcnlio de fcruo fcriptura diuina cómemp^ fro. 23. Tu,nlquit,uirgae5cçdis,ôlt;^anini^

us de inferno liberabis. „ .1

D E o F. REC. E C C t.' J5Z

! Beiti Benediâi tAb»itis,unde fuprd.

j . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap, LX.

)( iNdodlrïna nam que fua rector apo 11 Jlftolicï debetillam femperformam ‘cniare, in qua dicit: Argue, increpa, ®bfccra.ideltmifccns téporibus tenv {/ fora,tcrroribus blandimcnta, durum

eft.tnciifciplinatos ÔC inquiez 'ös debet durius argucre, obediente» mites, amp;nbsp;patientes,ut in me “^sprofidant obfecrare. Neglientcs ti ôé contemnentes, ut increpet ^coiïipiat admonemus. Nec^diflî/ Met pcccata delinquentiû, fed mox

^^ïniputct, memor pcnculi Ely facet Ms deEüo.Ethoneftiorcs quidem

-. î,-QUcinteUigibilcs animos prima ucl Mndaadmonitioneucrbis corripi/

I’ l’Mprobos autem amp;nbsp;faperbos ac du

tl r'^^Uelinobcdicntcsuerbcrûuelcorz i?**?f5»ftigatione in ipfo initio pccca

) i^'^oerceatj'cicnsfcript3:Stultusucrz ProK.it , pnotieQvrigityf.EtitcruniîPcrcutc crij. M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z 5 ûlitim

filiufiî tua nirga ôd h'bcrabis am'm»'’ eius à morte.Memiuifcidcbetfemp^'' de fciïe,quia cm plus commitdpabE® • plus exigitjfciat^ quamdiffïdlcmö^ arduam rem fufcipit, regere de muirorû fëruire moribus: Et gdem blandimêtïs,aliû ucro increp^ tionibus,ahû fuafioni'bus, ÔC fecun“'’ uniufeu iul^ qualitatê uel intcllig^ tiâ, ira fe omnibus cÔformct dC Sregorîf N tiziiinzc»iep‘fcquodreâor(gt;flt;'l‘‘