Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

JUïXt} tutrtud ttwvït^iai tiüùtittwitwimwutttc ^ldtWW ÔU iîtyUülÛ 7 ouututäuni$4quuuyx^

iti}tty4elt;MUgt;t*y»tttÙW 4alttwgt;4tuaJ4iiuigt;Möind âîitm uut ^tttd oit^i 9wvutaA94«bAU édu ûnnuaJo «vbaon Jtuy 99:0) tnu yoîiy i9’tiyW‘üMui€u 'WittH öttwwmtVöonb

amp;U14 mut «tbl ^îïaK

ntS JIU», ?nn

a)md 4P)at tyaii

« Art dut 'eiÿ vmb

«sti

et«lu04w»ü4«wü»^nm lt;;y’awü«uui jaü« tout wudt yî^u^tûjyiüUUH TWyttumbVJiutww ’’U ni tuumbJydntuuutywâ) «vtu liuavai'j^ ;aiamitytmua}4u«h4Alt;x^ 3iiQ ttttvmb ua'4lt;4lt;ttdlt;a4lt; •4fyH»Wi»niAiiy4WViw at juMbtuuttynu jitiautww ötmnit ctntb tun; mbjw H^une w»t8 tbuuu

rtntiitens hißoriam maxime E cclepaflicam^ annnum ciï'-eittr fixa^intaJeBu di^mßtmam: ntmiruniyab annt XI. retni HenriciS, lt;j«o primum co^iwr capit de repudianda légitima yxore feremßtma C A T H E-A1N A, -vß/ue ad hune -vigefimumfèptimum Eli-X A B E T H Æ j ylttmà eß äußern Henrici fibdes.

y M nufgt;er ex ^n^ltcAtio carcere in l/( nbsp;nbsp;nbsp;ƒlt;gt; (« f f

exilium ennßus in Cdlltas ferue-niffcm y intellexi firmone multgrum D- Nicoîai Saodcri DitUtfstmi yiriopera, propter egreg^iam ^ttam apud dtClcs habenr exiflimationem.

^Typop-aphis yndique coneiuiriad pralum,maxime quot;Veri ea qua nondum tmprejja, fid abdlo fianbltyirt immatura morte erepro,yfl apudamicos depojita,yel tn ad:ierfiiriis reliffa fuifient. Ex quibus audtebam libra t feptem infig^nes del ußißcatitne tam ejfie Treuiris Jùbpralo, alias nonnullas etußlem authoris qu{ri,fid prfcipue opus quoddam excellens de initia Cprtgreßn Anpltcani Scht/matts,cuius exemplaria nonnulla (licet pauaßtmf ) extabant manuficripta, tum tn Italia, tum i etiam in H ifiania, y bi apus abfilstit, hißoria rerum at^ fit^ tempera dedubfa. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

(um Gütern Sanderus tx iUa ingenti ^itiindrum Quam b4beb4t, ex Ut}Jgt;4nits tn Hibernt^in ad affliffot C4ihtlicts^ ejui 4rmafgt;r» rcligioneßtrnfjirant cenfilun-MonSan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(qff» eti^m tnoptre naniea multopsßf

deriinHi-*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^boribui, mediaaeris locique intem-

bctnia,an. rerum necejfariarum inepia, cpteri/que difßcul- ‘ Uîi. tattbue ac an^ußijs aniniam fànUam Creatorißutred^ Jidie) rebtjuit hec tpus Dc Schifinate Anglicano in tres libres dtuifamy fed nendum plane perfe^lum ac prent veiner at perpolitumfo ijuod ahis eccupatienibns ac etiamfiriptienibusperpetaeferi dtßincrerur . !{e-Jennti yere mihifitperiert anne'ex ^nßia, cum Pari-fijs obtuliß'ct ß^amicus ejwdanimeus per anliquus ,0. lodocusSkarnhcrc Colonienfis,lt;;zlt;«»lt;2rRoniai Cegneueram^amp; Jape Cum cede humfnodi libris cent H-Itjam (^eramus enimyterque in rebus qua ad hißeri-asperttnent f non indilipentes ) cppitame Jummeperi Contendere^yt herum D. Sanden hbrorum cepiam ei facere. Scitbat enim me libres legißr, amp;nbsp;exemplar ati~ qued apud me extare credebar. Dicebarque me eoj'ailo nen Jolunt ipß amp;nbsp;Sibhopola amice fioplurtmum pva-tificaturum verum etiam vniuerfo erbt chrißiano nen parumprefuturum, quiexeiupnodt hifleriadejehif maticerumac hpreticorum geßis (^audierat enim qii^~ dam qu^ in ilia narrantur ) nonpeterit, inquir, adme-tiitienem non vtilißimam capere.

Epe ab initie nepare caps quedpePulabat, excu-fre quodeperis exemplar non haberem, nec eße factle reperire : deinde etiam neßtre an expedtret remprßo commiteere,viHentibus adhuctilts, nonnulla exparte, quorum respeßp narrantur nbsp;nbsp;nbsp;quorum turpitudines

h^c hißorta reuelantuy. Mtlle contra cottndebdt^m^^ iirtm tjjepublic^ quot;vtilitÂtiSy ftirticuhriurnha» tninumrtittonemhabendiim : nullam ejjc iamftrèrt-ItUam en.cdationis ßgt;em tn tllts,qui ^uttidießelertbui ntma fciiera accumulant : antmum autherisfutjfe tam nonnullts ah hinc annts opus inttgrumpublicaße ntß Gaufaedi-aliis primum occupationibus, dctnde eftammoYteip/a^°n\.i, impedttus futjßei ; -vcrfari nunc inhomtnum mambus nonnulla txemplana, (sr cerfum flje illa brtui ah altis tdendapore,fa/juefortaJJ'è mtndoj(,ntß jtn^lus alifjuis huius rei curain ßtfiipiat : nullum aut cm pojße common dius tdprpßare dicebar^ quam me^qui etußnadi rtrum iam -vßtm aliquem habebam,amp; ex its qup Londini in carcere ad quatuor fere annos cetinuos obfiruaueram^ nou effet miht dtfßctle, tllaßpplerede regno Elizabc-thx,quppBß D. Sander: mortem in Jtngbacentige-runt.

His aliijque rationibus permotus,promiß D.Iodoco me effefaÖurum hac tn re,quicquidpofsim, Etßatim ceepiin earn curam incumbere, yt exemplar allquod [. nbsp;nbsp;per amicos obttnerem, quod non difßculter faElumeß.

Deinde opus ipßm yniuerßtm relegt, ac loca nonnulla q up velßribarum vitio deprauatapoel autborisfeßina^ tione minus explicatafuerant, correxi. Qupdam etiam qu{ longiorihus difputatfombus implicata vidcbaturf yt hißoripßries melius ttneretur, amoui, plurima qup deerant, maxim) vtfo poß D. Sander: morte,adiunxi. in hac edi« Er quia magnitude molefque operis vßqueadeo magna tiov •. non ytdebatur’. vniuslibn nomine vfiiuerfum compre-fiendi, Grßc tandem emendatu amtco met D. lodoco yna Cum hac epißola tradidi, yt ad Bibliopolamßtum

qui illud t4nropère expettbat, tï^nfmitteret, hoc fôlunt rilt ecpetens,vt emendate tmprtmeretur, qu»dfperc tp~ .ßtm curaturunty ßn min»s, noßra fältem voluntas in eo non defuit^ quam beneuolo kclori probat am ftre non diffidimus. Diuinam autem bonttarem regamnsvt quantos eußtmus^ rantos perctpiat Chrißianus orbis ex hac admtrabilt htßoria fruEius ad harefis acfihts^ matis deteflationem. ^4^ amice leiiorf amp;nbsp;Deumere me precare. tßpe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caiKt*'hbr

Arimathia, deinde in fideconfir-mauit Eleuthcrus PontißexRoJ^dnus Cirdter Petro duodecimal, mijßsadeos Fugatio *’’•

Damiano , qui Lucium Britannice Ke^em amp;nbsp;perma^am popali partem ba- rnhbacl. pti-^arunt adeo vt Tertullianus tarn 'vi-cinas eorumtemporam ^ßripferit: Britannorum inacccfla Romanis loca,Chri-fto fubdita efTc. Cum-i aatem An^i Saxones Germanitepopuli Britannis beüo a iiij

o/Ä, remottorem quandam infula regionem conclußs, Regiffines longe Uteqi occup^ßenf. Gregorius magnus adeoj-jfnn» Ve. dem Saxones mißt Auguftinum, Meli-

nachos j quie^gentetn eatenuf idolis dedi-tam^^ßecerunt ChrifliananUye^ Kegenu Cantq Ethelbertum Chrifli haptißmo 'jtnrti Vi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÄhiÜo die'vßquead'üigeßmum

ij34' quinttißereannum Regß Henricioóhaui, per annos circiter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notu aliafides itu

zydnglia 'viguity quam Catholica Romana: adeo Dtipfium i:L/ingli(e regnuntj iam inde^ ab Ina 'vjquead Henrici 8 tempora, per annosfiere oéiingentos , tributi nomine, deßngulis domibus ,fingulos denarios Ton-Denarii Romano, in honorem^ D. Petri^fr-t vetri. ßluerit t'vndeetiam Denarij Petri 'uul^

dicebantur. Henricus autem 8 hacßola^ occafione quam nuncexponam, t^fidenu (hrifiimutauit, regnum An^iaaPon-tificis Romans communions dißunxit,

Arthurus natu maior Hcnvicifrater, cam Catharinaiti catholicorum Hißania rotiMtpe filiankj in ‘vxorem accepi^et non^ men/uni modo abjque liberis defunâîus efl 'verum^ etidm ob infirmam tenera atatis •valetudi-nem^ flecutam mortem^ 'vxorem Catha-rinam minime co^ouit, llhum Henricus de Pontificis 'venia ob^acem inter Hifla^ nos (^y^n^os confirmandam^ cùm duxifl fet, pofl annorum 'viÿnti coh^tbitationenu repudiauit, flecie tenus, quod 'vxorflratris 'vera,^ vt Annam Bo-

Icnam multis neceflitudinum 'vinculis con-iunêîiorenij, eius locoflipponeret^ : Anna enim =lt;■ concubinarum Henrici adhuc 'vi-uentium, alteriusquidemfloror^alteriusfl- f,nn^ mlt;i-■Ua erat: quin etiam,ipflusmet Henrici p ro* priafilia non flne multis indieijs habebatur.

Hancer^utp{ç,r\nc\isduceret^tùm Ca-gt;» tharinam repudiauit^ tùm ex Ecclefla Ro-^ mana exiuit, nee interim aut ad lt;vllam alid Eccleflam antiquiorem^ autetiam adÏM.-the

theranorum CaluiniftarumEcr/i?-ßam-} recenter na,ta.mcontulit ßd no* uam erexit, CMfußHmmum in terris caput ßipßimnominauitj Annam ^'fro Bolenâ e^ante nuptias cumplurimisßomicatam, pofi initas Kegis nuptias^ cum ßatre fuo ' concuhentem, nbsp;nbsp;ßemper hlt;ereß Lutherans

addióïam^e^ demum à Thoma Bolcno, pater Annæ dicebatur^ inter Ctieteros iu* dices conßdente, adulterij nbsp;nbsp;inceßus dam-

saßs amp;nbsp;Superhanc€rß)Ke^fshypocrißm,quaße fundamë- Catharinam ob Dei timorem repudiare ^^ß^^ßß^ßmulauit:ßuperhuncinceflü, quo Annam ^Ucan{. duxit, inceflum inquam I{egis Herici, quo^ ß nonpropriamßliam, atßaltem concubin^e ßineßliam duxit^inceflum etiam A nnæ Bo-Icnæ, quo aßatre ßoße copnoßcendam permißt :ßperhunc Eccleßaflicum J{eßs Tri-matum quem primus mortalium Henri-cu( 8 ßbiarro^auit omnis iüa religio quam

c^n^liafrb Trincipibus Henrico, Edo-uardo,lt;lt;7* Elizabetha tenet,acprofit€ty.i\ lt;edific(itac(snfurgit. Ettamenquod Henricus pofl diuortium interpoßtum, quando ia.mßtpremum Eccleß^e caputßcribebatur, mfidei negotiqflatuit ,boc ipßum liberi eins Edouardus çÿ* Elizabetha

nfnr, eist' omninb dcflruxerunt, alioprorßns Euangelio in eins quod Henricus condtde-rat locumßuppoßto eiST furrogato. Hac mira eisnfiupenda quoe pofl Änglicanußhißma inchoatum,Densin^illo regno, aitfiliorum cordoj ad patrum ßdem reduceret, operatus efidntelligiperße^enonpoßßunt^nißperle^la ßchißnatis huins htßoria, quam mira rerum nouitate conßicuam eisnillufiremßcundum ea. qua Vel ex publicis monumentis excerpß-musi 'uelex grauifftmörumhominum tarn ßriptis quam 'verbis haußmus, 'velßltem ^pfito^ouimus eiSi* obßruauimus, bonafide iam exponemus'.

Deprogrejju eiußdem Cchifmatis, hareßs TLuin^iana incnoatione per Edo-uardum icxtum Henrici filium pa^. io6.

refiitutioneCatholica religions acre^ reconcilfationeper Mariam Henrici ßUamprimo^enitam^pA^. 133.

De reli^one Cathelica abrogatayZ^ ha-‘ refiCalutnianlt;Lgt;mtroduéiiUper Elizabe-tham ex hanABoicn^ßliam^pagA^u

V M rebus Im perij w/7w«z4f Auguftus, nicis Ferdinandns amp;nbsp;êlÎT^abe-tha Cacholici Reges, Anglicanis Hen-ricns feptimns præeflet j præclarè cum orbe Chriftiano adum videbatur. Nihil enim MaximiliMo Imperatorc, feu bellojfeu pace, illuftrius, nihil Ca-tholicis Principibus in vtroque gene-re fœlicius: nihil Henricoß^timo aut fortius aur prudentius, qui omnibus bellis vidor, omni op um genere af-âuebat.

nouam interpretationem, quam oc-cupati Per ƒ ICI Rcgni maicltas com-mendatiorcm populo reddidit, in. varias Icâas abibat. lam Saraceni, poft Bœticam octingentis ferè annis pof-feflam tota Hifpania exterminabâtur. lam nouus Orbis Principibus Chri-ftianis, ex infinita Dei milericordia patcfaôtus, Chrifti Euangelio parère cœperat, Lufitanis verfus Meridiem, Hilpanisverlus Occidêtem, cxÂlex-andri Papa Jexti auiloritate , tam lui Regni, quam Chriftianæ fidei gloria propagantibus. Quæ res dum Fœlici curfu progrederentur, anno ab incar-natione lelu Chrifti millefimo amp;nbsp;quingentefimo, inter potentiftimos plenricumßptimum Angliæ itémque Perdinandum (fj* Pli^yibetham Hilpaniç Reges, aólum,annóq-, lequente,tranß aólum

ANGLICÂNÔ UB. 2 aéltim cH, NZ^rthurus maiornatufi-^’^quot;?'/^*^ lius Henricißftinii^ (atharinam Catlio- tharmit, licorum Regum filiam, locuplctifli-ma doteconftituta, invxorem acci-perct. Nuptiæ Lonàini^ apud Eccle-îiam^nôli Pauli celebratæ luiit, de-cimo oôlauo Calcndas Decêbris, qui dies apud Anglos, D. Erchen'vvaldo lacer elTe conRieuit. Principes fùmma nodte ad thalamum Iblenni riru de-dudhi lunt. Cæterum Henricusßptimus demedicorûconfilio cauerac, vc gra-uis quædam matrona ineodem cunx illis cbalamo fociata, videret,ne carne coniungerentur, eô quôd Ârthurus decimum quintum ætatis annum vix dum attingêsjcx lento præterea mor-bo laboraret, cuius tabe poft quin- yfHi O, tum menlcm confedlus, ex bac vita miçrauit.

DE S C HIS M A T E niiptiarunicoditio ab Hcnricoßptimo propofita, amp;nbsp;port maturam delibera-tionê, aRegibus Catliolicis accepta ert, vt impetrata Suinmi Pontificis le-Qatharina, Henrico Arthuri Principisfratri, duodcci-muin ætatis annum agenti delponde-retur. Caufà domi primum per vtriurt que regni theologos amp;nbsp;iurirtonful-tirtimos viros, an fieri honertèpoflct, cxaminata J deindè, ciim de iure con-ftaret, per vrriufqueRegis legatos relata ert prim dm ad Alexadrumßxtum^ deindè ad Pium tcrtium. Sed cum vter-que prius vita, quàm hoc negotio de-fan^us eflet, demû Iulius Papa fecun-dus, adhibitis in cofilium doólilfimis vins, ob pacis inter tanta régna cofir-mandæ publicum bonum, iuris hu-mani,quod loldm obrtabat, vinculu, in hac quidem caufa locum non habere declarauit,amp; nuptias cdtrahendi ve

ANGLICANO LIB. 3 veniam poteftatemque fecic. Nam di-uinum ius, quod facris literis confi-gnatum extac, adeo hisnuptijs non obftare tlieologi ad'erebanc, vt fiue ftatus naturæ fpeóletur, ludas Patriar-cha iuirerit fecundo gcnitum fiium ad Thizm^crem primogenici fra-^^^quot; 3S-tris abfq; liberis dcFuncti vxorem in-gredi, VC feinen fratri luo fiifcitaret: fiue Moiaïca lex coiulatur, idipliim fra* Deuter, i tri fùperftiti, eciam fub infamia; pœ-na,prçceptum reperiatur: Fieri aucein non potuilfejVt Deus qui legem nacu-ralem totius naturæ bumanæ perpe-tuam comitem, imb ducem amp;nbsp;regu-1am elle voluerit, eandem in vllo vn-quam, nedum in ipfo naturæ fiatu, violari, non foliim permitteret, fed ctiam iuberet.

Hoc enim perinde videri acfi na-turam ab ipfo ira conditam vt nun-quam mutaretur, tarnen ipfe mutaret A iij

i.rpB. 1. Hiflbiueret fibique ipfi ea rationc contradiceret, ac {eipfum ncgaret. Quod cum à Deo alicniflimum fit,nihil certius credendum quàm quôd fiiperftitis fratris nuptiæ cumaltcrius fratris abfq^ liberis defunôli vxore c6-traâ:ç,nullo modo legi çternç autna-turali répugnent, led tâtum impofiti-tiæ amp;nbsp;ecclefiarticæ, cuius ex iufta cau-làrelaxatio penesPontificemRoma-num fit. Nam turpitudinem vxoris i8. quam reuelari lex vetat, partim in hoematrimonio reipGnulla fuifi fe, quoniam Ârthurus Çatharinam n'üq-rem nunquam cognouerat, partim fi qua forfitâ fpecie tenus extitiflet, turn per mortem Ârthuri iamdudum efle fublatam, turn præterea etiamfi poli: morte eius adhuc perfeuerarepofl'er, non tantam efle, quin publico pacis böno Gtis abundeque cooperiatur

ANGLICÄNO LIB. 4 logi grauiflîmis tarn fcripturæ Gcræ quam lanótorum patrum teftimonijs corroborafTent, necper totamEccle-fiam vel vnus quilpiam vir qui con-tradiceret, in vlla natione quæ lub cæ*-lo crat,repertus eflet, lpon{alia,ob im-maturam adbuc Henrici ætatem, inter ilium amp;nbsp;Catharinam ineuntur.

Dum autem nuptiarum tempus ex-pectabatur, Eli':^abetha (^atharmte ma- no.,. ter in Hilpania, itemque Henricmfep- nbsp;nbsp;nbsp;'

timns in Anglia diem fuum obierunt. At Henricus oElduus J exiinia corporis forma præditus, in qua etiam regiæ maiellatis augufta quædain Ipccies eluccbatjiam decimuoóbauum ætatis annum ingre{ïùs,cum nee ipfe iudici j expers haberetur, ncc defundti patris imperiu amplius timeret, quanquam lern el dixiffet fe à nuptijs CathArin^e abfteturum, tarnen re accuratius per-penfa, ö,: diipenfationc Pontificis in

omnium optimatum conipeélu publice rccitata, nulla mortaliû vel can-tillum ferupuli opponente, detorius confili/ lententia, Catharinam in vxo-rem , tertio nonas lunij palam acce-pit, ac die Ioannis Baptifia proximè ïublecuto, non minus vxori, quàm fibi, regium diadenia cum ingenti omnium lætitia imponendum cura-uit, apud làcrum S. Benediôli monafte-rium, quodLowd/'woadlolis occalûm adiacet.

Genuit Henricus ck Catharina filios tres óeduasfiliasjcxquibusmaior natu filius (cui etiam Henrico nome fuit) nono poft natiuitatem menfe è vita ftiblatus eft. Cuque cæteri etiam non diu poftquàm nati crant, vixiften^fo-la Adaria^ anno ftptimo Henrici o^aui apud Grenuicum duodecimo calendas Manias in lucem editajVtrique paren-tilupcrftcs manfit. •

Fuit inter Henricum Catharinam tum aliqua ætatis, tûm longe maior moruin diflimilitudo. Superabat ilia virum a:tate, ad lùmmum quinquen-nio : .moribus veto , amplius quàm mille annis. Catharina, furgebat me-dia noôle j vt nodlurnis religiofo-J’*^^quot;quot; rum precibus interelTet, manè hora quinta ornabat fe quàm citilTimè, nihil fibi temporis, præter hoc fo-lumin quo veftiebatur, perircdidi-tans. Sub regio veftitu, D. Francißi habitu (ad cuius tertium ordinem lèfe afcriplerat) vtcbatur. Omnibusfèxtis ferijs amp;labbatisieiunabat, omnibus B. Maria vigilijs folo pane amp;nbsp;aqua vh uebat J quartis amp;nbsp;Icxtis ferijs peccata làcerdoti confitcbatur, Dominicis etiam fumebat Euchariftiam : officiu B. Virginis quotidierecitabat,lex lions continuis manè in teniplo làcris ofHcijs vacabar, aprandio autcm lan-

DE SCHISMATE óhorurn vitas, ancillis etiam aftätibus Icgebat, ad duas ferè boras: inde tem-plum repetens, ibi fere manebat vfq; ad boram cœnæ,quam fumpfit longe parciflimam. O rabat ïèmpcr flexis genibus , abfque puluinari, aut alia quapiam re inter iplam pauimentu intericóta. Quis iam miretur, fi tarn lanóla fœmina, maiorequodamtri-bulationis igne probanda fuit, vt vir-tutum eius odor in torn orbem cbri-ftianum facilius diflbindcretur?

Kcriciiux. Henricus interim omni luxu dif-fluens, ex ipfius reginæ ancillis, nunc duas, interdum tres, concubinarum loco babcbat,ex quarum vna, cui nomen fuit Eli‘:!^abethlt;€ Blunu^ genuit fi-lium, quem I{ichmundi^ ducem crea-uit. Admirabatur quidem vxoris lan-ólitatem, led détériora confilia amp;nbsp;in-ftituta lequebatur. Ma.ria.m filiam re-wio. gio Iplcndore cducatam, conliituit Bri

qui populus amp;in{ulum primûmoc-cupauit, amp;nbsp;ei nomen Britannia impo-fuic, amp;nbsp;lingua propria, quam ncmo ferè z^nAorum intelligit. adhuc vri-tur. Germani autem cxteros vocanc Kvallos. Itaquc cum Anglos-fàxones ex Germania in Britanniam ad fines Britannoru tuendos eu o cari, tandem in ipfos Britannos armacouertiflent, eofq; fiibiugalTent, vt fuum populum ab aheno diftingùercnt,Britannos vo carunt Vvallos, hoc cft, non Germanos,(èd præ Germanis,extcros amp;nbsp;alie-nos. Huius autem Prouinciæadmini-ftratio amp;prxfeólura ei tantum regis proli conceditur, cui proximum re^ gnandi ius ex hærcditaria lege debe-tur. Quod cnim Cafar apud Romanos, quodque Delphimtc apud Gallos, hoc idem cil apud Anglos Kvallia

In V valliam crgo quæ ad occiden-taleni infulæ oram fnb quatuor Epif coporum dioccelibus longe lateque , diil:enditur,Æfrfrz4 cum illuftri fenatu ; amp;fplédidafamiliadelegatur, vteam : regionem luo iure modcretur ac gu- ; bernet. Marine nuptias vicini omnes ; reges ac principes magnis ftudijs amquot; ; bicbant. In primis lacobus quintus Sco- i txpetinw.t tiæ Rex, deindè Carolus Cdßtrj totius Belgiæ poflèflionem fcilli confeftim traditurumaflerens. Tum autem,GaL liæ Rex Francifcus filijs luis duobus, bine Delphino ^‘màcÂurelianenfi duci, candem in vxorem petijt. Quorum teneram ætatem cum Henricus non probater : Rex Francijeus fciplum ob-rulit Mariam duólurum, nee Henricus abnuit,fi tarnen, Carolus^ Clementem Papam,quem tunc captiuum obtine-bar, liberum ac immunem quam pri-mum non dimitteret. Alioqui enim

ANGLICäNO lib. 7 amp;nbsp;Mariam Gallo dare, amp;: Caro io bellu indicere cogitabat. Ac filio quidem primogenito régis Galliarum Maria tandem certis condition ibus delpon-^“^'quot;' debatur,quæ Ipblalia cum apud Çren-uicum in Anglia, ochauo idus Odlo-bris folenni rim fuifient dedicata, Elienßs epifcopusin Gallias traijciens, præclaram de ea re orationem apud Francifcum regem Galliarum habuit. Hine facile apparet quam conftans apud omnes principes chriftianos fides ac fcntcntia femper fuerit, de Ca-tharinceXc^iiïrsûs cum Henrico nuptijs, cum earum nuptiarum prolem, quæ non alia conditionc,quam fi légitima eft, regnandi ius in Anglia confequi debet, tantoftudio inconiugemex-petierint. Zam ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;reuertatur

Cum ea Catharinic grauitas amp;nbsp;moderatio, eaque Henrici leuitas libido eflet

effet, vt nihil magis repugnans amp;nbsp;coil' trarium facile reperiri pollet, atque ideo hominem petulantem amp;nbsp;luxu-riofum tam venerâdæ mattonæpror-fus tæderet, nee ea res latere Palatinos diu poffet, Thomas T'olßeus homo prç' ter cæterosambitiofus amp;audax, cuius etiam opera erant rcgis,quam reginç, operibus fimiliora,omnes occafioncs captabat, quibus amp;regi placeret, amp;nbsp;reginam kderet, amp;nbsp;fuumnegotium proueheret. Hic homo, non humili tantum loco, fed amp;nbsp;vili natus, cum in

aulam irrepiflht, regiqueàfàcello fa-óluselfet,tandem Ricardi'Uintonienßs Epifcopi Opera, Regijs eleemofynis præficitur: mo\Tornaco apudMorinos in poteftate He«rzc/redaóto, Tor--nacenßs Epifcopatus veóbgalia ex régis donatione capit, pauld poft, fit amp;nbsp;ipfe Epiicopus,primum Lincolnienßs, Äemdieß^Hnelrüenßs tum autem T^into-nienßs

ANGLICANO LIB. 8 nienßs^ ac fimul etiani Archiepifcopus Ehorticenßsy (nam l^intonienjem öi. Ebo-racenßent duos locupletiflimos epifco-patus fimul pofledit ) demum fit tonus regni Canccllarius, addo etiam Cardinalis, amp;nbsp;ad vniuerfum Angliæ regnum de latere legatus. Quid qudd tum Francißct Galliarum Regis, tum Caroli Cælaris annuls prçterea penfio-nibus, muneribus augebatur, vt omittam locupletiflimas Abbatias,in quas vbique terraruinuolauit : quod-que omnium caput erat,ipfe Rex An-gliç totus erat in F'olßä poteRatejOrn-nia pro illius arbitratu diftribuens at-que adminiftrans. Et tanquam hæcrof/r«/./«. omnia parum ellcnt, primam tonus Ecclefiæ federn occupare, aevnitatis Sacerdotalis faftigium confeendere, fatanæ fpiritu aóbus nitebatur. Quod cum Carolus imperator perfentifeeret, Hominis ingenio ad fuam rem abu-furus

J ilfiutn tantaoblèruantiaco^ roiixam Icj-Q cœpit, vt amp;c crebras ad cum lite^ ohfrnada. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-l ,

ras, necalterius quam Cælareamanu periciiptas, darct, lublcriberetqucin hæc verba : Ftlius vefler cognatus (d-rolus. Qtiin etiam ïpem maximain dédit, fl F'oißeus c^ccïet^vt Henricu^ Angliæ Rex perpctuuAi fœdus curn Cçiare colerer,regcmqj Franciæ bcllo fimul petédum decernercr,fe ex altera parte efFeôturum, vt V^Ißens mortuo Leonedecimo fieret lummus Pontifex. Implct yolßeus conditionem, quàm cupide. Sed cùm Carolus tantum ab CO quod obtuleratpræftando abfuifi let, vt potius magna cum fiia laude e-Vdrianumßextum ei loco præficiendu cura ret, F'olßeus adhuc dilfimulâdunî rams, morte etiam Âdriani expeólar. Porrb cum ne tune quidem rationem lui à Carolo haberi animaduertcret, quinimb poll Francifcum regem Gal-liarum

ANGLICANO LIB. ÿ liarum in bello Ticinenß captum, far rarô ad 'Uoîfiumj Sc non nifi aliéna manu Icnbcrcc^ncc aliud quam nudum Caroli nomen fublcriptionis lo -co apponcret, tunc P^clßtf^s aperte fu-rere, Carolo fummisvinbus aduerfari, ad hoftes Cdro/z tranfire, CbriPda-niflimo Regi fe totum cœpit addi-cere.

Hac ergo ira inflammatus, cum èi Hmcum regem alieniore animo à Catharina y ambitionem fuam ûncLiL-fimas fœminæ lt;rrauem ac molcftam efle intelligeret, raws connlium hoc fuum amp;nbsp;fibi vtile, amp;nbsp;Regi non ingra^ turn , Reginæ odioRim, amp;nbsp;Carolo nioleftiffimum fore, ß materterä eins a regio thalamo pcnitus dißunxillet; louinnem Lonßandü LincolnienÇem Epiß ^timafcbb copum, qui Henrico regi erat à confel-fionibus,ad fe vocat, ei narrat,quant r ßbi cLiræ fit æterna régis falus^ Nam

DE SCHISMATE nec fileri pofle quôd tanti fit niomen-ti, necaltcriprf aperiri debere, quàm ei viro qui omnia fecrcta regis optime nouerit. Quid multis?dcmumait;. Matrimonium Regis cum Catharine parum fibi firmum videri, nbsp;nbsp;cur id

fèntiat,multas obtendit rationes.TLo»-gUndns hominem fincerê loqui arbi-tratus, necaufus tanto viro contradi-ccre, leiens ctiam banc rem ineratarn régi accidere non poüedd tantum rel-pondit, par elfe, vt rex tantæ rei, non ' ab alio prius, quàm ab iplo r'oifieo ad- ‘ moneatur. Hoc in le t^olßeus recipit: • quem^fimul acrex in eum fermonein veuille audiuit, Caue/inquit} ne remß-mel iudicatam^iterum in controuerßam niO' ces. Triduo autem poft, Longlmndus à tii. P'olßeo ad regem du(ftus,id laltem petit, vtfua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rem cognofci Scexarni'

nari permittat. Cum rex non abnue-ret, quot;ilfius intulit, Ipeôlatæ formæ at nobi

ANGLICANO LIB. Kgt; nobililitatis fœminam in Gallia elle, Chrilbanifl.“' regis fo-rorem, quæ duci ^linßnice aliquando nupta fuerat, banc regio tbalamo in primis conuenire. De hoc (ait Rex) agemus poftea. Nunc filentium ante Silentium. omnia neccHariumeft, ne res immature patefafta, honorem noftrum ali-quo pa£lo læfiffevideatur, Iple enim feiebat quam potiffimum fœminam, repudiata femel Catharina, du£turus eflet.

Cum ero-o filentium finguli pro- ,, . mififient, rex in hanc de luo repudio quxftionem totus incumbens, cum certis theologis ea feripturæ facræ lo-ca qux ad rem facere videbantur, ma-

I xime, quae inLeuitico Deuterono-I mio fcribuntur, ifudioliffime perle-• git amp;contulit: diligenter etiam lalij . fecundi literas difcufht,quæ ipfius cum c Catharina matrimonium confirma-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B ij bant

yßiautem in hoc neuere quT-Itionis examinando, integrum rere annum clàm inRimpùflet, nec a ut in iàcris literisquod eumiuuare,autin Pontificis deplomate, quodiuftè re-prehendi polfc^quicquàm reperiflet, cum præxerea, h quid in Papæ literis ambiguum ante vidcbatur, id per nouas Iiteras. Ferdinandi regis opera po-llea impetratas, clarius expolitum, planius exprcflumvidiilct, viltimeft amp;regi, amp;cæteris quos in confiliuin scf{cr»M. aJhibuerar,nihilamplius in care ten-tandum efl'e. Atque ita lànc euenifl'cr, nifiquôd, partim F'olßeus ilium qui-efeerenon patiebatur, partim animus RegisC^r/MrzKif pertç{us,y^w«ie Bolend potiundæ cupidus, amp;nbsp;vtramque ob caulâm diuortij auidus,minimo quolibet momentOjin noua Icmper Ipern atque opinionem inclinabat

ANGLICANO LIB. H legati adefTent, qui Mariam Vvaîliæ principem duci ^Jureliancnfi nuprum dari petercnt. In ijs erat Epißopi^s Tar-bienfis. Rex igicur Henrtcus Volßco author fuit, vt b^olpeus ,nonquidem gis nomine, led tanquàm partis Gal-licanæ fidelüTimus amicus, huicEpii-copo controuerlîam de Regis matri-inonio nuper exortam infinuaret, di-ceretque, fi force il lu d matrimomum quo ïam Henricus tenebacur, difl'olui pofler, Ipem certam eile, regem Elen-ricum regis Galliarum lororem in con-iugem aflumpturum. Fecic Holßeus quod imperacum eft, addidirque, ta-lem elfe banc caufàm, quæab Anglo quopiam tentariprimum,amp; proponi non deberet: quem enim lubdicum polfe inuidiam tantaih fullincre, vt régis fui matrimonium acculcc, aucin dubiu vocet? æquum elfe, vtipfe Tar-^ bienßs, tanquàm amp;nbsp;fui Regis caulàm

agens, amp;nbsp;commune vtriufquei'cgni bonum prouehere cupiens, hoc one' ris miekilciperet.

Vifa eft Tarhienfi honefta oratio. - Re igitur cum fuis collegis commu' ’ nicata,in fenatu regis Angliæ, ipfb rege Henrico prçfente,dixit,Non miniis inter Anglos quàm Gallos conftare, nihil vtrique regno magis expetcn-dum,quàm pacem. Ethaólenus qui-dem adûeflè denuptijs inter ducem ^urelianenfem amp;fèreniflimamVvalliç ! principem MnrUm ob comune hoc ' pacis bonum, ineundis, quas magnu ’ vtrique genti commodum allaturas ’ non dubitet. Sedaliam fubeiTeviam huic negotio expedicdo infinitis par-tibus oportuniorem, fi earn fibi liceat j proponete Etcur(inquit}nonlicear, : cdm non loldm apud chriftianos, verum etiam apudoptimos amp;pruden-tifiimos viros agatiir, qui omnia pri-uata

ANGLIC ANO LlB. li uata publico bono poftponenda iu-dicant ? Quato cnim vtilius futurum, vtviri quampueri, vtliimmiregno-rum gubernacores, quam inferiores aliqui principes, denique v c ipiç régi perlonæ, quam regum liberi, has inter fe nuptias contrahant? Acnoftra quidem ex parte, fatis conftat Chri-Ibanilfimi Regis fororem z^dlinfonu duciffam amp;nbsp;viro maturam eile, amp;nbsp;nihil aliud quam talehi maritum expe-ótarc,qui generis ipfius regium Iplen-dore potius illuftret, quam obfcurct. lam fi etiam in Anglia vir quidam primarius, imô primus omnium vxore careat, cur has regias perfonas adin-gentem vtriufque regni vtilitatem, nuptiarum foedere coiungeiidas, non curamus? Tua,tua{erenitas, Henrice rex potentifTime,quern honoris caula nomino, fi non quod apparet, f;d qùod verum eft, Ipeóletur à nuptia-

rum vinculo non meo tantum,fed pc' ne omnium dodliflimorum hominU iudicio libera eft amp;nbsp;foluta. Quaquatfl enim Catharina turn nobiliHima,turn (andiflima focmina exilfat, tarnen cum fratris tui vxorpriusfuerit, fatis admirari nonpoflum, quoiurevxo' rem fratris tui, quam tibi habere iuxta Euangelium non licet, habeas Screti-; ncas ? Equidem non dubito Anglos, qui tuo iinperio fubfunt, hociderti^ Euangelium colere,quod noscolim^i ócproptetea idem cciam nobilcurn; fendre, licet id palam profiteri non » audeant, donee tua Serenitas liberain| in hac caufa eis fecerit dicendipote-; Ifatem. Nam exteras nationes liberius ! de his nuptijs temper locuta tunt, vC' hementer etiam doletes, regiam ado' Icfcentiam tuam ab aliorum quibns ! hdebatconfilijs in banc fraudem eße yidudfam. Nu m fi verum eft, nernf.

anglicano lib. 13 nem poffe fratris lui vxorem fibi in vxorem lumcre, habet tna Serenitas modum longé optimum, quo amp;nbsp;fe ab hisquibus iam implicatut nuptijs quam primu exuat, amp;nbsp;Chriftianillimi regis fororc in locû Catharin^e alTum-pta^pacê inter hæcnobiliffima régna firmam atqueadeb pcrpetuam ftabi-liat. Ac de nis quidem rebus tua pru -dcntia maturius cogitabit, mihi laris ßt, rem non minus vtilem quam ho-i nellam , Chrilliana libcrtate in mC’ ' dium protulilTe.

■ Henricus hanc rem velut nouam amp;nbsp;Oißiifiul/1'' j I haótenus inauditam admirari Ie atc^ue ’ ctiam aJ^rc ferre ßmulas, tarnen cum . ’ ad honorem atque adeo falute ipfius , ■ æternam fpeólaret, amplius delibera-. dum cenfuit. Tarbicnfis vero vt rci tarn ; : lætæ inlperatum nucium Chrilfianil-. ' finio regi primus appcrtaret, in Gal-, ^iani aduolauit.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Po

Populus autem Anglicanus vbi hoc. ^£'^”;audiui(rer, ftatim amp;nbsp;Galliarum Icga' j tos malediôlis Si régis propoficum Omni vitupcratio ne infèélatus eft. N C' mo enim dubitabat quin de regis co' filio hxc res cxcogitata amp;propofit3 fuidec.

**” Hoc ipfo tempore Bnrhonius Prifl' ' ceps(quanquàmrua morte earn perd diam lucrat) vrbem Româ occupafTe, diripui{le,incêdifle, iacra omnia pro' phanade, ipfumquePontificem Cle' nientewßptimum obfidere,imd Si esLyquot; tiuumtenere dicebatur .'KolpeiiSj haC jtlu oa4- arrepta occafione,regem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ati;

auxdium Pontifici ferêdum{timula(-'| ‘'^^her pode ilium facere, quàm vt defenforem fidei fele ex hibeat, cdm = nuper eum titulum(ob librum contr*'* Lutheri hærelès conferiptum) fibi pofteris luis à Sede Apoltolica dona-tum accepidet. Qiiid quôd hac vn^ re

ANGLICANO LIB. 14 ; rePapaminætcmumfibi deuinciretî 4^em ob €am rem in caufa diuortij fui non modo propitium iudicem,ve-, rum ctiam diligentem patronum lia-, bitùrus effet, imd amp;nbsp;Francix Regem, I ac prçièrtim liberos eins perpetuô fibi demeriturus, quos in Cæiaris pote-. ftate conftitutos, bac ratione in libet' , tatemaffererepoflet.

His verbis rex adduólus eft,vt Car-' dinalem in Gallias cum oótoginta au-, reorum millibus collegis duobus , mittetet. Ac præter mâdata generalia . quæ tribus legatis ex æquo dabantur, I. folus Kolßeus mâdata quædam occul-. ta feorfim accepit,de Catharin^e diuor-j tio procurando, de matrimonio cum

Duciffa contrahendo, de ‘ J filijs Chriffianiffimi Regis ex Cæiaris , manu eruendis. Ibat Kolßeus regia pó-pa Ixtus triumphäs,cum ecce,dum

J Caleti agir,nouas ab Henrico literas äc-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ci pit

IHenrici filiam efle: proifl' ' dèingenuaprocumbens,rogabatvi' »Mr«î«,7A I rum,vtfibiparceret, decætero (efide / 1cm ei coniugê futuram: quod ipfùiH cum Alarchio Dorcefiritc, alijque vif* primarij, ram fùo quàm régis nonii ’ ne peterentjTAow^î vxori conciliatuSj Anna.m Bolenam filiæ loco educat. lall’

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 J

^iaeu bU imponebatur. In hancrex dum ad ƒ matrem ibat,oculosconiecerat,eaii' * , dcmquepoft ThomecBoleni redituiH) ' j inaulam fiiamjmô amp;nbsp;in âdulterinuH’ r.,r,gt;«pJtlialamum traduxerat. Cûm auteiH amp;gt;!■ Ij Henrici regis domus ex perditifiiin^

/ fignis quidam nepos extitit Francißus er,mm. Brianus, eques auratus, cx gente lUrpe Bolmorum. Ab illo rex quodaml

dcretur matrem primum, deinde filia cogno feere. Cui Brianus^ ommnó (in-~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, o Rex, quale gallinam pri-

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

comedcre. C^od verbum cum rex 1 magno rifu acccpilfet, ad Brianum di- ! xifle fertut: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu mérita meus es infemi |

( l^icarius. Brianus enim iam prius ob j impietatem notifhmâ vocabatur, In- f'ic‘,riM fei ni 'Vfcarius, poft hoc autem, Retins inßemi'vicarius. Rex igitur cum , matrê prius, amp;nbsp;poftea filiam Aîariam, Holenam pro concubina tenuiflet, de-inum ad alteram quo q-, hliam Ânnam ^olenam animum adijeere cœpit.

Fuit Ân^ut Bolena, proceriorc corpo-l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris

^ris ftacurajCapillo nigro,facie oblog‘'*gt; colore (ubflauo quafi illericiæ moV' bo laboraret, cui dès vnus in Riperio' re gingiuo paululum prominebat, io dextera manu lextus agnafeebatur di' gitus, fub mento ctiam luccrefcebat turgidum nefcio quid, cuius deformi' tatis tegendæ caula,tam ipla^quam a^l illius imicarionem, reliquæ regiæ aii' cill-E, colli amp;nbsp;pedloris fuperiora, quaJ ante nuda gellabant, operire cœpc' runt. rcliqua corporis proportio pul' chrior videbatur, maxima vcnullas in

labijs, in facetijs, in laltadi, amp;nbsp;fidibus ludendi peritia, denique in vellitu, quem, quondic amp;nbsp;nouum excogiw' uitjamp;clegantiflimumgeflitjOmniuiU aulicorum in ea re exemplar amp;nbsp;IpecU' lum. Quod verb ad métis i magin ein attinebat, plena fuit luperbia*, ambi' tionis, inuidiæ, luxuriæ. Cum quinj decimelletannoru, ab eo quiT/joz»'^

ANGLICANO LiB. 17 Bolcno apoculis, atqueetia ab akcro qui eideni a laccllo fuit, iele deflorati paiTa, moxin Gallias mittitur, vbi regio lunipcu, non iongè à Briero^ apud nobilem quenda virum educata,pau-Id poft ad palatiuin regis Galliarum fè contulic. fbi tam impudicè vixit, vt vulgo à Gallis appellarcturH^/’rf,fèu | EqiM an^licana. Gum autem amp;nbsp;in re-, gis Galliarum familiaritatem aft ira ef let, cœpta eft vocari MuU Eegia,.Hæ-reCi etiam Lutherans addióla erat, vt//A. 9. j ne religio à vita dif:reparet.Nec tarne , àlolennibus MftTarû Catholico ritu peraôbs abftinebat, quia regis cofue-’ tudo, amp;nbsp;ambitionis inftitutæ ratio id j I ab ilia extorquebat. In Angliam verb cum reuertiftet, atque in familiajm rc-j giamcooptataefletjfaciledidicit, amp;nbsp;, quàm tæderet regem antiqu x v \ o ris, ' quid J^olßeus moliretur, amp;nbsp;quanto-f perè Henricfis turn iplàm deperiret, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C tiîm

I mm alias concubinas fubindc muta' I rct.Nam prçter exempla externa^tiîiîi I matrem luam prius,tum deinde foro-I rem vidcrat ex ilia præcipua regis gra-j tiaexcidifle. Quid ergo amp;ip(i paulo j poll: fperadum, nifi ab initio fibi ipû j confulcret ? Quod conlilij cum coe' ' pillet, quanto magis rex eins conluc' tudinem expetijt, tanto vehemcntiuS preces regias ilia repulit, Ian vie didi' 1 tans, nemini le virginitatis florc, pr t' terquam viro luo dedicaturam. Col' loqui,colludere,lîmul etiam cum R^' ge laltarc, nunquam a lua modefli^ Valienum iudicauit : tantum à concU' bitu abliorrere fe finxit.Quibus artib ita Regem inefcabat, vt iam ei magb

i magilque lixum amp;nbsp;conlliturum eilet) repudiata Catharina^ tarn lanólam vit' . mneminvvoremaccipere. IsrumR^ -........o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

j lini diditabat Regem Anglix ducdU' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rtiii^

)

/ •

gt;

r (

Agebat etiani tue in Gallijs Thornas j iiolenn^Sj qui pater Annx putabatur, ea j miflus à rege vna cu nobiiiHimo equi- j te Antonio Brunocerta Regis negO' j tia expedienda. Is ergo vbi audiifec ! Hericum per dite amare Ann^:tm Boltn^^ atque adeb veile earn in regni confor-tem ailumerc, inconlulco Rege, præ-ter legatorum morem, citato curlu in Angliam venit, id Rcgi (uggefturus, qubdnifi teporeaperiret, pofteapef alios reuelatum ipli Boleno pericuium i creare pofFet. Occurritautem J5oZ?«o j Henricus Noreftus qui Henrico Rcgi j crat acubiculis. Hunc -fio/e«//yrogar, vt inopinatum eius aduentum apud 1 Regem excufet, fimulcjue fecretani ei audientiam impetret. Introduólus ad Regem Bolenus, rem ab initio rcpctit^ dum ipfe in Francia olim degeret, na-1 tana vxori lùæ Annam Bolenam : ac faj

DE SCHISWATE ’iquidem voluiHe vxorem ca de cauß rcpudiare, nifi amp;: Rex incercefliflir, vxor aperte fafla cflct, Ânnam Bolenarfi ede filiam Regis. Tace, o ftolide (iæ quit Rex ) centum alij ex æquo tuani, vxorem comprefTerut. Cuiuicunquc illoru (it film, certequidcm critvxof mea. Tuadlegationem tuamreuer' tere, nec verbum cuiquam dehacrc feceris. Hæc fubridens R ex cum di-xiflet, è loco dilceHit, Thoma Bolino adhuc in genua prouoluto.

Vt autem minus homines mira' : rentur quæ caufà tam fubiti aducntuî : Thoma Boleni extitiffet j dilTeminatuS , cff fermo, cum ad Regem attuliffe dc' : piótam Alinjonia imagineni' I Poftquam verb Thomas Bolenus ani' j maducrtit Regem omnino decrcuilT*^ ' c^/nnam Bo/enam matrimonio fibicO' I pulare,timipfequamvxoripfiusoni' ' nemturam,, laborem, cogitationcii^ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

Molena inftituendapolucrût; vc,nc quo errore à tanta fpc deciderét. Contra veto qui crant in toto Anglix rcgno viri graues,pudici, b onæ famx, ac Deumtimentes, maiorcmin mo-dum amp;nbsp;à diuortio Catharina^ amp;nbsp;ab bis nouis AnnÆ nuptijs abhorrebant.Prç-ter cætcros,qui ex Regio lenatu erant, fui offieij putarut effe, vt Regem tanti erroris admonerent.Et quoniam laici

de iurediuino indicium fuum inter-ponerenoluerunt, vifum ert illis non nifi de Anntie '^olcn^e vel turpi vita, vel certè peflima fama agendum efle. Ac ne fobs vulgi fermonibus duci vide-rentur, ipfi putarunt in rem totam in-quiredum. Eminebat inter Palatinos t/j»»-« infignis quida aulicus Thomas qui veritus,ne,{i forte Rex aliunde im-pudicilTima Anntz Bolena inftitutàdi-^ diciflet, ipfius qui male bbi confeius i «at, vita in dilcrimen venirer,iamque I

jntelligeret fenatum Regis hoc ipfum i agçre, ad eum vitro venir, acfe con-i feifus eft cum AnnA Holena rem habu-iiile, nihil minus cogitantem, quàm Regem vtlle ipiàm thori iociam fa-cere.

Senatus ira inflruólus, vbi apud Rc-gern pr-ifatus eflet ofiicij Rii elfe, non , tâtùm vitx, fed etiam honori amp;nbsp;iama; i Regis confulere,iubiunvir,^««dw Bo' \lenam magnis infamifcmaculis atqv.e adeô apercis criminibus implicatam Steneri, minime vt ipfius Maieftatem ^dccerct illam in vxorem accipere: ac I ftatim quid P'iAtus vitro côfelfus effet, in medium protulit. Rex ciîm pau-( IifpertacuïfTct, tandem refpondit:nf hil fe dubitare quin magna ipfius obfèruantia amp;amorc adduôti efl'ent,

vt ilia nuntiarent, fe tarnen certô cre-dere,omnia illa efle à nebulonibus co-fidla, atque adcb iuratb affirmare au-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derc

dcrc, ÂnnAm ^olenarA elfe Caftiflimam, virginem. Thomas f^iatus a^grè ferçns j fuo verbo fidcm non'cfle habitam, i qmbufdam ex (ènatu dixit. Si hoc Rc- ( gi videretur, (è curaturuiTijVC Rex ipiè exfècreto quopiam locovideret./^«-nam in amplexus ipfius ruentem. Vab ! deenim amabat a4nna Thomam Viatu. ' Quam rem cum Oro/w^'Bmó/öw^^iSu- j ffolciæ dux'Regi expofuiflet, JTiatus j (inquitRcx) audaeem amp;nbsp;(ùlpitiolum lenonem fc oRendit : fibi autem non j placere talia fpedlacula. Quid multis.^ i. R ex Anna totam rem narrat, T'iatum comitatu fuo abdicat. Quæ tarnen res poft deteeftum Anna Vgt;olena adultérin amp;:inceftum, T^iato filuti fuit,qui alias vnà cum cateris mœchis neli datus' fuiflet.

Koljàum iam ex Gallijs reuérfum Rexmonet,vt caulàmrepudij,quàntû poteft apud Pontificem prouehat,ta‘r-C iiij dius

DE SCHISMATE dius’veró agentem durius aliquanw excipir. Si enim repudianda eilet Q' ' fharina, quôd l^olßeo videbatur, cul perindè h bi non licere ciuem,ac perc' grinam, in matrimonium acciperc! iam ab incepto reiilire integrum non erat , quanquàm ingenti dolore tortiperetur, tarnen rem diirimulat, operanï iùam pro' mittit, tàm Regem quàm Ânnam Bo' lenam ad Eboracenfe palatium inuita-tos epulo iplendidiilimo cxcipit.

varia h»^ ./ Iam caula diuortij per omnium ora tntnußu- ferebatur. Iam oés qui non niii ex no-uis rebus crefccre fe polie animaduer tébant, cû adüimmos honores aditu flbi per huius diuortij ipccié fieri vidèrent, id omniratione prouehebant. Contra verb, quos folus amor veriw' tis ad fidem confitendam impuht, ilH quidem Reginæ ab homimbus iam plane defertæ, æquifiimâ caufam tue-ba

ANGLIGANO lib. XI bantur. Libri paflim confcribuntur/’^’’’’-alii pro CctthariniC matrimonio, alij cotvaillud. Quiautcm Catharina ma-trimonium oppugnabant, eorum li-, ber Hmrico oblatus, cum apud Car-dinalem l^olßeum pra:ientibus multis Epifcopis leólus effet, nihil aut pro veritate clarids, aut in Regern durius dicerc pleriq; Epifcoporum aufi funt, quàtn, ex ijs quæ illic in medium pro-fcrcbantur, iuftè poffc Regem'de matrimonio fuo cum Catharina iam diu initOjfcrupulum aliquem concipere. Non erat tam hebes Rex, quin diuor-, tij lüi caufam Ç cui non ferè alij quam ' impij atque indoóti fauebat, optimus auté amp;nbsp;doótiffimus quifque maxime aducriabatur) vehemêter laborare at-

, que affliótam effe int eiligerer. Vocatrfcoro«« ctgó ad Ic Thomam Aïorum, cuius amp;: Ingenium effe maximû,amp; doólrinam

probe fcicbat.eum intcrrogat,quiHf' de matrimonio Catharir.lt;e vidcretiit! Morus erat tunc quidem ex regio fc' natu, nondû autem totius regni Can' cellarius. Is'ingeiiuère{îpondit,Regiî J diuortium fibi nullo modo probaii jîgrè hoc reiponfum tulit Henriciti, led tarnen ne quid intentatum relin' queret, tum maxima illi munera, Regiæ volûtati fuam accommodarcc promifit, tùmpræcepit, vtcumDo ôlore Foxio Regij collegij apud Ca/)' 5 tahri^iam moderatore,de eare confer-ret. Hicenim Foxius in diuortio pro- ® uehendo facile primas inter omn^ tulit. At poft collatione, ciim Mon^ adeo non mutaflet animum, vt iam multo liberids Regem hortaretur, n^ vxorcm fuam repudiarct, Rex nun' J quam deinceps cum illo de ea cauß locutus eft, cuius tarnen opera in cS' tcris negotijs conficiendis maxima oin

ANGLICANO lib. 2.2, ^omniü vtebarur. Dicebat veroapud fuos, pluris fe faduruni fi Thcmcm „ Morum ad fuas partes art ra here pof-J, (et, quamfi prçterea dimidiam regni jj partem fao inflituto alfentientem ha» j, beret.

Illud bis diebus perbellèaccidit, vt A'îaria]5ok'na maiornatu loror, cûni (j'vidcrety/«w^^w Bolenam fibi prçlatam, (, feque non folum iam à Rege, verùrn ctiam à lororc contemptam, ad Sere-.nidimam Reginam accederet, eamœ wxnf b«-luberet bono animo elle. Quanquam enim Rex tanto fuæ fororis defiderio ^^ia, ^flagraretjtarncri fieri nunquàm pofic, ^ vt earn vxoris loco duceret. Cuius (J enim fœminæ fororem (ait Bo-lena} quis cognouerit, cam ipfàhi foe-minam in vxorcm accipi leges Eccle-

■ fix vêtant. Quodautem me (inquit) Rexcognouerir, neque ipfc fiegabit, ^ipfa ego id coràmaffirmabo,quoad vi

• DE SCHISMAT E vîuam . lam fi lororem mcaPn non duxeric, nequc mam Serenifî tatem repudiabit. Serenifiima gina cdm gracias cgiflet, omnûi^ c quæ facienda aut cciam denuncian^ 1 vidcrenturj de aduocatorum confiH' t faôturam dixit. Henricus verb,no wH c Ecclefiafticarum legum, quam Orfi* f Cçiàris metu reprimebatur,quód i befciret, nec iliumæquo animo latif rum materteræ fiiæ repudium, amp;nbsp;liK? t fubditos indigne lacuros, fi relid j Bu^gundica dorfius anriqua focietat^ i quacum omnes iamdiu quirftuol^ i vtrinque cómercia,cxercuerant, cutf Galbsnoua amp;dubia fœderainirctüf J Vidit pfæterea virtu tes Catha,rini£ oPi : nium bonorum animos in amorei” ipfius amp;nbsp;admirationcm conuertiH^' AnnMn contra, pro meretrice paffii^ haberi, Holfceum^ cui totius regni adminiRrationem commifilTet, i^i” noJi

( ageretDeo rcddendam efle in \ Itimo dierationem.Quæ cogicationes ica il-i lum node ac die fatigabant, vc incer-i( tus confilij,expers lomni,dubius ami-P comm, certus hoftium,addo, amp;nbsp;con-li fcientiæ luæ teftimonio codemnatus, 0 inluauem fibi vicam degcre vidcretur.

] terquam fi eä pro vxore haberct, frui Ü penitus no poflet, audirct ante a non-t nullis illegitimumcfTc quod cum tharina inicrat matrimonium fciretnc».

i verOjfe tarn bene meritu de Papa Cie-i gt;we»fe,vtcertbfperarec, ilium omnia (I fadurum, quæ abeopoftulaflet, amp;nbsp;P pcrauthoritateeius tarn vicinosprin-cipes, quam fubditos luos placatum

P in: à concupifeentia lua vidiis,obfir-li matilTimo animo dccreuit, Catharina P repudiate/ ^nnam ducere, CacGrem, p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cui

cul amp;nbsp;Galli, Veneti aducrlàbant’^i conténere.Et cenè fi non is eflcr Romanus, quem ob Pari ledern f-uc^ti. tenet,ipfius Chrifiiporcnnllîma-’pf^ cesin fide confirmalfent, liquido^f parebat omnia fadlurum ClemenU^' quæ Rex iple opcafiet.

Tlucliu- Dum Rex ita elTct aiFedhus, ctfi’’ UQ yolf^i. j^Qj^ difiimili vexatus morb

fiuc illucque rapiebatur, modogJ*^ dens, Imperacorem ab Hfwnconegl^ gi : modo Annam Bolenam ad fiimö’' dignicatem euehi dolens : modo [gt;' j mens, ne Rex, iplo contempto, ali^' curandi fui diuorti/modosquærei'C'' modo Iperans,régis animumab Bolsna tandem auocari, adnupti^’ cum Chrillianillimi rems forore cofl' trahendas a.dduci pofle. Vccuquei“ cuenturum erat, ipfe a dominan J'!*' bidine fijperatus omnc libi ipfi viß® attulir, vt Regis expedlationi fatifr' ' çeïct'

* n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r G^ydfne~

- confultiflïinum virum, qui prius in fa- 4-' milia veriatus, nuper cœperat à fecreds R. egi cflc, ad Papam \na cum

f Francißo Briano miticdum. büvtgra-tiores Pondfici eiTent, in itinere cuni 'Ldenetfs^Henriet Kegisnomine, ege-runt, vt R^uennam redderet Sodi Apo-ftolicæ, quod tarnen Keneti Eiccretuc rccularunt. Indeadvrbem Veterem,

; vbi Papa erat, acccdentcs, poll quam ! delibertateei reddita gratulati eiTenr, hæc duo capita propofucrunt, priûs, vt fua Sanüitcts ad fœdus illud recens,

il 1- A 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n

quod inter Anglum öc Gallurn perçu*/^. tiebatur, feiplkmadiungeretlignare-tur: pofterius, vt matrinronifj Hfnn'd

j cum Catharina,fœmina quidem opti-. ma amp;nobiliflima, led tarnen, quonda germani fratris lui coniuge præterle-gern naturae (vt aiebant) co ntraófum,

DE SCHISMATE authoritate fua irritû declararct. in ea re obreptum lulioJècundo cui contra ins diuînû dilpenlandi nul' jpwfw- fuifle potcftatem. Qui fcrupulu’ fitSta Pa- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

quanquam domi hpilcoporum AO gliæ iudicio ab animo Regis exiiu* potuiflctjtamêjVtne qua fulpicio Cç' lari oboriretur,tanquàra in lolius Rc' gis gratiam Epifcopi Anglicani ho^ fecinent, maluifle Regem banc caU' fâadfummûtotius Ecclefiæ tribunal referre.Poflc vero fuam Sanôtitatefl’ buic morbo facilimâ adhibere medi' cinam, propterea qubd ea fit dominé, Catharin^e lànôbtas, taie aufterioris vi; tx ftudium,vtpoftquàm mutuo coU,. Icnfu diuortium fuerit inrerpoGtutf) ■^end4. ilia non difficulter fit in monafteriui^ aliquod lèfe abditura. ludices veu^ buius negocij quos dari pofic melio' ludicti res,quàm leótilfimos Cardinales 0^' fttiti. pelt;iium t^olßeum, quorum alter il’

Papa vbi gratia^ amp;nbsp;Regi, ipfls cgiflct, Óccur in Gallicum fœdus in-trandum fibi non putaret,racione red didiflet, quód ad cauGm diuortij atti‘ ncbat, cos cumccrtis Cardinalibus ói thcologis de ea re agcre voluitjprofef^^J'^^'quot; fuSjfi hoe quod Rex petebat,legitime * fieri pofle coftaret/e non modo idip-fumlibêtcrfaólurum, fed etiamfcnd

fibi gratulaturum quod occafio eflet oblata tanto Principi gracias rcferen-di,qui,amp;libro doóliflimo pro fèptem * Ecclefîæ Sacramentis conÏcripto, de ’J. coca Ecclefia optime eflet meritus, öi

præterea Sedem Apoftolicam nuper propugnaflet, maximeque omnium, fuam ipfius perfonam ex manibus ho' D ftium

Cardinales amp;nbsp;theologi rationib^’ r«?» ciif-atquc argumentis Lcgatorum perip’' ßntent^ confenfu refponderunt: Mæ trimonium Henrici cum Catharine ïæ

tum amp;firmum cfle, necvllo diuifl*’ ieuif.13. iurc proliibcri. NamquicquidinU uiticOjdeturpitudine vxoris fratrisH^ reuelanda, legatur,id necelTario itaii' terpretandum, vt, ne rcpugnet ei kg veut.z^. quodpoflea in Deuteronomio pï^ cipit {ùperftiti fratri, vc fratris abî^i*' liberis defunÔli vxorem ducat -Ai*' cnim bas leges pulchrè confëntire/ pofteriorem nihil aliud quam priof*’ exceptionem quandâ cfle : aut fi co^ trariæ effent, non priorem pofterioA fed poftci lore quç in Dcuteronorn**’ ex tat, dero gaffe priori quæ in Leui^' CO traditur. Qiiod verb verbum

ANGLICANO LIB. 2.(gt; Jew. Non liccttibi habere vxorê fra-tris tui, loannem tune egifie de tali He-rodn fratre, qui amp;nbsp;viueret, nbsp;nbsp;Iture^e ac

Tmeon/ï/J/ÿ Tctrarcham agcret,amp;filia ex (c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cùm Ârthurti^^ Henrici

frater nee iam viueret, nee prolem ex fe reliquilfct, In caufa igitur tam per-fpicua indicés dandos non effe, maxime in Anglia, vbi omnia in poteftate Regis futura fint, amp;nbsp;præfcrtim taies, qui ob multabeneficia de Regis Hen-rici manibus accepta,maiorem in mo* dum ei fint ob ft rióti.

I r f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n' 1 Tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JegrffOïH.

^hano lignificatum eilet,ad Papam re-uerfiis, dixit, primum alijs tbeologis in vrbe aliud videri, deinde fi matri-monium Henrici iure diuino interdi-élum no fuiffet,tarnen Reg-em often-furum, ipfius b/y' dilpenfationem minime fuide canonicam, aut légitima, lllud fe maxime omniù mirari, quod.

DE SCHI s MA TE iudices quipriuatis non negarcntuf) canto amp;nbsp;tàm bene mcrito Régi dos non elfe dicatur. Benignius ref ponfùm fe à fua fanâritatc cxpedare-(inquitPontifex) Regiscauû ’ quicquid iure mihi faccrc liccbir. C^‘ terum agitur iam non de caula huma' ni iuris,verû de matrimonio fidcliü) quod, cum fitfacramctum àChrift^’ il iftitutum,nihil in eo nobis innouaff licec : agitur de matrimonio diflb^' àDco coniunétum ho' mo non leparat : nbsp;agitur de tali m^'

trimonio dilToluendo, quod auth^' ritatc decelToris naei contraâ:um, v*' ginti annorum co habitation e mun*' turn, etiam pro lis fruôlu fit corrob^' ratum. quid ? nonne agitur etiam honore tàm Catharina pnncipis, Caroli Cxims ? Et quis prælfabkdp hoc diuortium magni alicuius caulàm prçbeat?Meiautem oflicij^^^

ANGLICANO LIB. 27 viderc, ne quid turbarum, quibus ob-, ftarc queam, in Ecclefia Dei oriatur, ; Clemens vbi hçc dixiiretjiterum Regis caufam alijs Cardinalibus amp;nbsp;tbeolo- secundo

, litem Romæ, vbi omnibus ex æquo ius dicebatur,quàm in Anglia, vbi re-j gis atbitratu o mnia fièrent, deciden-j dam effe:tamcn alij,negotia Ecclefia- vdiiic^ \, Rica politicis rationibus interpolan-tes,multis verbis quxfti lùnt de bærc-

f da fide, nimia tepiditate : quare cum i \ Henrico fidei Catnolicÿ acerrimo de-fenforc clementius agendum, præfer--J tim cumdicatur, ipfamReginam in monafterium ingrediparatam effe-Et fane illud videri duriflimum ,v t, ne iu-dices quidem ij dentur, quos tantus

Il Rex petit, cùm potius, dum lis apud ii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D iij eos

COS agicacur/pcrandumfit, Regis ant' 4 mum, fi qua in re nunc fit deprauati' or, ad officium paulatimreuocatuir^ 5 Saltern quid obfiare, quo minus pc* 6 nbsp;nbsp;nbsp;riculum fiat? Semper enim Papæ int®'

grum fore, vt caufam ad fe reuocet. obreftum Hrcautem pofteriorfèntentiav^' luit apud Clemente, partim grati ç rici nimium dantern,partim nihil oi^' ninô fufpicatum, quôdfalG efsentil' la omnia quae de Catharina v'elafse^^' fu, vel monaftica vita obtenderentü^ Dati funt ergo indices, Lauretius Caib^’ pegius,amp;cThomas V'olßeus epifcopi cardinales. Regina vero lit®* de his qui ad Vrbem mittebanturl^' gatis, certior facta non effet,tarnen muiac tale quid fufpeótu habere ctf' pit, tLimaPontifice per literas pedl^’ ne qua legatio in Angliam de hoclt;i'' uoTtio cognitura mittercturfnaho“' nihil else aliud quam rege in fca

anglicano lib. 28 fâiudiccmfacere) cum Imperatorem tam de Volfaï fuggcftionc, quam de Regis infticuto cerciorem fecit j fum-mis precibus contendens,ne materte-ram luam defereret, cui omnes iftæ inimiciciae ob folius Cæûns odiû lu-ftinendæ fine. Quællus eft apud Pon-tifieem Cçlaris legatus tàm de nuncijs à Rege Angliæ in vrbem, infeia R e-gina, cuius tarnen çaula hæc præcipuè erar, clanculum miflis, quam de iudir , cibus à Pontifice datisj antequam ad-buc quid Sercnifiima Regina pro le ,, allatura eflegaudiuifret. Quæ fcandala J bine oricura, cum Cçlàr materterç fuç caulâm contra iniurias Henrici propu-gnaucritf Quem llatum rcrum in ipfo Ànglieregno expeóhandum,quando . pellimi quique regiam libidinem fo-uentes, omnibus bonorum gradibus quot;nbsp;praficientur, fob autem boni amp;nbsp;fide-, les V iri, ob lolius Dei timorc cauiàm • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D iii) Re

quot;^»naP«. Pontifex cumintellcxifTetluggC' ftionemregis falfam fuifle, quatuoi nuncios ceTcrrimo curfù, diuerfis id ncribusad (awpe^tum mifit, perlite' ras ei mandans, primum vt in itinere quàmtardifiimèprogrediatur, deifl' de cum in Angliam vencrit, omncP* operam ad R egern cuth Regina coH' cilianduminterponac. Sinnocobd neri non poterit, Sàkem ûcvllampf^ diûortio fentenriam abfquetiouo expreflb ipfius Pontificis maiidato rat. Hoc (inquit) iummurn amp;mad mufitmandâtû. Alijsvcro litcris terbio Âazis J planefignificat, fi dcfu^ tantum perlona agcrctur, le omn^^ pcricula in regis Henrici gratiam lûd iturum : fed nunc illius voluntati abf que iniuftitia, amp;nbsp;publico fcandal^ fatisfierinonpofl'e.

r D

1' i' Û ïi p r

)

Campegtus nonis OólobrisAo«z//-^‘lt;’”flt;’j:£ num ingreflus, amp;nbsp;à Koljào ad Regem deduólus, omnia ftudia amp;nbsp;officiaPó- nbsp;nbsp;J’».

tificis, Cardinalium, Cleri, ac Popu-li Romani nomine, Henrico régi tan-quàm liberatori vrbis detulit. Cui, Regis nomine, cum Foxius relpondif let, Rex amp;nbsp;duo Cardinales remotis arbicris,dcluisrebus multumamp; diu collocuti lunt. Aduentus Campegij fuit vniuerfis regni ordinibus longe ingratiffimus, quod paffim dicerent eum acceffifle, vt Regem à Gnftiffi-mavxoreluadifiungétet. Præcipuè autem, Regina in luólu amp;nbsp;lachrymis ^egina noóle dieque' egit. Q^ani )ciim per occultos nuncios confolari Campe-^ius nitcretur, eandemque, vt religio-nem aliquam Iponte lufeiperet, vitx faltem tuendæ caula, hortatus eflet,ilia intrépide relpondit, fibi conftitu-tunicfl'e, matrimonium fuum quod

de schismate Ecclcfia Romana legitimum fèind ’iudicaflèt, conftanriHimè tueri, ne^ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilium recipere iudicem, qui per apeP

, inerf dd vcrbis inccllcôtis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad Ponü'

ficem fcribit, tdm quid animi Rc' ginæfie, turnquantoperèinftet Re^ vc caufà abfoluatur, itemque, college fuum P'olpeum qui prior fit in ordinlt; iudicum (criptuSjtotumad matrimo nium feparandum efleintentû : qu^ re San(^itatem fuam debere prim^ quoque tempore, quid ei faciendutf lt;nbsp;cenfeat, præfcribere ., DifiimuW autem Pontifice, nec aliud quam di lationes quærente,ad fex fere menfe^ x«»oDa. hoc eftjànonis Oótobris, vfqueä' ^5 quintum calendas lunij, à caufæ cö gnitionecefTatumeft. Rex autem vi dens populû indignari, quod potiû das meretricülæ caufà, Vxorem tàr^ illt

ANGLICANO LIB. 30 illuftrem repudiate conaretur: fexto idusNouembris principes ac plebem

*^ \ rr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Re?w.

conuocans, luraro amrmat, Ie non * alicuius fœminæ amore captum , fed folo confcientiç fcrupulo addutStum,

' ede? nee fibi aliud in ea difplicere,quâ , quod fratris fui vxor prius fuilfet.Qm ' eum iurantem audiebant, impuden-dam viri fads admitari non poterant. Tot cnim ftupta amp;nbsp;adulteria quae paf-fim committebat, facile clamabanr, eum non ram religiose pium elTe, vt . fcrupulis confeientiæ fuæ multùm

fed mutua grada componi pateretur. Cùm Regi confilium placuiflet, de illius voluntate accedunt Cardinales ad R eginam,aóturi cum illa,vt alique

DE S C HIS M A T E , X eligionis habitû fufciperet.Sea prçfaci crac (è à Pocificc miflbs vc cog nofccrent vtrû.ipfius cû Rcgc matri' moniû cfTct validû nec ne ? cum o^^bonê ipforaminccrpellans, Keil’ Reginf. ( inqait} ad:ani agitis, aôlam no” folùm in fènacu duorum regutn prf' dentiflimorum , fed amp;nbsp;in Romanö confîfloriOjitciTique à Papa Ittlio trâf aôham,viginti annorû conabitatioo^ firmatam, fructu prolis ftabilitâ, or bis Cliriftiani gratulationeamp;iudicif corroboratam. Sed banc ærumnan’ meam tibi vni ( yolfae} acceptam ro, quam tu odio tanto profèqueriSj vcl quod ego ambitionem tuam libidinem xquo animo ferre mW' quàm potucrim, vcl quôd Cæfàr nc' pos meus tibi Papatum deferenduni non curauerit. Cùm verb illam amp;nbsp;ni mio dolorecommoram,amp; mox ifl „lacbrimas refolutam con{piccrent,3b vite

,/ vltcriorecolloquio tunc fibitempc-randum putarunt,caetera per nuncios confeóturi.

lis, amp;nbsp;fpeótaculis, ad quæ Cardinales in ditabantur, fplendid è cran figenté, Anna,m Bolenam toro populo alpe-** ôlantejin maximis delitijs babcntcm.

® r'o//rf«5admonuit,vtfaltem honoris ' lui mcmor, intérim dum lis ageretur, ill am pater etur apud pattern fuum

I’ vt falte per folemnes Quadragefimç dies à confpecdu fuo abellct. Quibus yB^zxThomam Bolenum que ’) iam Baronem amp;nbsp;dominu Rupe-fortis creauerat, iubct Anna.m fecreto ad co-• mitatum fuum reducerc : fimulque ««lt;•*«»■. Kexipleliterasamorisplenasad cam fcribens ,humaniffime adle inuirat.

I' Cxterum ilia negat le ad ilium, qui earn femel tam indigne ablegarit,re-î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditu

dituram, nec vllo modo mater tuit filiæ perfuadere, vt ad regem K conferret. Sed cùm Thomas Bokf^ principis indignationem morris mu’ cium efle didlirans, monuifTet earn/' nill amp;nbsp;feipfam, domum Bolenorugt;^ vniucrfam pcrdere in animo habere’! quamprimLim accederet: V eniani(i’’ quit ^nna} fedvbi femel hominetf intra vnaues meos conclufero. eui’ vtmcritusert, traólabo. Tunc W vtiratamplacaret, multo magnified tins quam vnquam ante, nulla fui n” mfinisaut honoris habita rationee” cipit.

l’irispontificij profefToresineo co”' uenifl'e,quód abfque lnlij Pontif”*' venia, qui leges Ecclcfiafticas rel^ xabat,matrimonium Henrici cum tharina nullo modo ratu fuißet : o’”

ncs neruos in 1«/^ dilpenfatione innr^ mâda intcdit. Stephano igitur Gardine-roSfcFr'acißo Briano qui K oniç agebat, mandatum eft ante omnia, ne v 1 li pe-cuniæ parcerent,fed ingentia munera ijsCardinalibus amp;nbsp;thcologis quoru opera illis vfiii efl'e pollet, vitro offer-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C rtiCitbisd.

rent. Rex veto per legatos a rontince pctijtprimum, vt lulij papT difpen* fationem pronunciaret adultcrinam, ipfo iure nullam : deinde vt pote-

ftatem faccret,quo Maria Henrici amp;nbsp;Catharin^e filia cumducc Fichmundi^e^ß^^ßß^^^ eiufdem Henrici filionotho, fuccel- rorem

fionis Regiæ ftabiliendc caufa.matrb Ö nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^11 I \ cojgt;iiJgt;-e

' tium non Legatorum ore,fed ftia ma-nuconfcriptum amp;confignatumRex adiunxit, vt quanquam ipfe Henricus

'de SCHISMATR rinam in coniugemaflumere: tarnet’ lua Sanóhitas, quæ leges eccleßaftic^s moderaruramp;r relaxat, gradameihæ ins rci, authoritate Apoftolica facC' ret. Quoditaconlcriptumamp; ped' Polus li- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuifle, non Caietanus modoind'

j verum etiam Cardinalis Poli^ ynionis conllanter affirmât, addltque,Henfi' demum hoc vlrimum impß' trafTe, û ante conftitifletj«//«w Pofl' tificem non habuifle ius, priore in caula( hoceft in nuptijs fratrie) dilpenûndi. Hxc Polns. Dcpriinö autem poftulato ea ratio inibatur, legati Regis peterent decretun’) in quo matrimonium Catharime cun’ Hf»r/co ratum habucrat,. circundut* amp;abrogari. Quæres vtriteatque o’’’ dincträdlaripoffiet, Clemens dixit’ aóturum cum Imperatore, vt authe’’' ticu illud lultj decretu quod apud ' latem extabat, aut in vrbem Romani) am

1 aut certè in Angliam ad Legacos fuos i tranfmitccretur. Inllabant Lcgati Re-. gis, vtnifi Oro/«; intra duos menfes 7»: , proximèfccuturos decretum lulijcx-. nibercc, fuaSanélitas illud pronum ciarctirritumac nullum. Dequape-

d titione cum Cardinales de monte amp;nbsp;j. ijuatnor Coronatorum epifcopus Simo-y net(t ÔC tlicologi quidam, cx manda-j, to Pontificis cognouilfent : vifa eft omnibusiniquiffima, tam ob tempo* ris præfcripti breuitatem, quam ob

de re ad Cæfarcm fcripturum a quo non putabat fc plus minis èc fum-mo iurc, quam folo æquitatis nomi-j, nc obtcnturum. Coiitra vero Lcga-jj ti dicebant, nihil fibi curæ effe vt Bre-ue Apoftolicum exhiberctur,niftad conftitutum dicm id fieret.

'j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E tifici

i.ï.ytpril. fißci moleftiam afferrec, per literas cum Legato luo Campegto expoftulat, quod eiufi-nodi mandata Ronia per terri pafTus fit, quæin AngbapræciHi oportuifrct,ncc fpe vllam de reb’ eiuf modi quæcoccdi nunquàm poflent, àPontificeimpetrâdis fieri. In carun’ licerarum exrrcmo quæftus eft ( qui

Mi»f It- Papæ fuerat à ftcretis) loannes Baptiß^ ^aterum ^an^a, Legatos Regis, nræ orationi^ Uettrici. ’ nbsp;nbsp;nbsp;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ö ’ t

venementja, magnum malum Sen* Apoftolicæminatos,nifi Rex votifni compos fieret, quafi verb (ait) fuaSaï’' ' éliras ab officio recedcre debucriG

aur quafi minarum iftiufinodi execO' tio non primiim illis ipfis qui tur, plurimum detrimentifit allacüi^; {i rex videlicet, ob cxplcndâlibîtlii’^ ftiam,vtdomi,fiiæ vxori,ficforis,S^) di ApoftolicTjhoc eftjtadid matt*' ci eeelefiæ Cliriftianæ,libellum repj)

ANGLICANO LIB. 34 di j. datums eflet. Arque Eine quidem ccrtiflimóu’conftar Legatos co vfque xom. Regis animum exploratumhabuifle, i vt potius fidem vna cum vxoreabij-cere vellet, quàm amplcxibus I pruari. ■■■’oq• u E ic.’quot; I 1... Quaproptencum Henricus exLe-i gatorum: fuorum Eteris inteUexilfct i Papam niEil eoru quæ peterctyabfq^ 5 conditionibus adiun'âis concelTiire: ,, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 • n • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' • CtiUoquitt

j linieret veto,ne inter cEriftianosprin- C/tmerit-ÿ quot;cipes, generalis quædam pax (qua de lt;=*”#• V ? re Cameravi. tunc difeeptabatur) com-, poneretur, qua fieret, vt amp;nbsp;Papa illi I, minus deberet, amp;nbsp;Imperator maiorc 1- potentiam acquirerct«/: amp;nbsp;^QalEarum 1' -Rexjfilijsreceptis, Henrici ope minus )! indigerec, arque ira vndique- deamp;rtus, ;C hcc vetereni vxorem repudiare'^'Eeç gt;gt;nbsp;yAnn'dm ducere, faluis rebus fins pof-i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;aduQ'catis

y communicata, Cam^egium renitetem, j ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E ij fe

'ff - Gque, ob decrecum I«/y nonduffl co ram exhibitum', iuftiifimè exculaH ccmr quin à Pontifice abfque iioni' mandatisjdeeaufailla vlterius cogn^ fccre prohibitum; tarnen minis, blaH ditijs, rauneribus, importunitatecj adegit,vtcnmde vita etiam

-.culo fratrumordinis DjDow/«/d,tf ■ bunal confeenderet. Mandatisigio* ' PapÇîinte omniarccitatisynominati)’ J euocant primum,regem Henricumf ' dus vice duo procuratores aderancC^ indcReginam, quæipûinmedioj ‘ Î)rodicns,cum protcftata eflet,feiii' ostanquaiudicesfuos nopï aflenti'^ ’ adfPapam prouocauit. Sed cùm apf^ lanonem legati non admitterent,!”' Regina feripto quodam lApofiiO^’^* ' doeëret, mandata ipforumeflèïci’*^

ANGLICANO lib. 3| , ou, proximo die quo in iudicio con-» J, fcfliim eft, Regina iterum aftuic, ac j) turn quidem, propofita folcnni exce-i; ptione,rationescuradPôtificemprœ ly uocaretjhas expreiftt. Pninum,quod locus iudicij parum æquus videretur. Nam fe in Hifpanijs natam,ibi cflc pell regrinam: Henricum qui huius litis au-(Slot fit, eundem efle totius Anglix regem . Deinde, perfonas iudicum 2, nonfolumRegideumdas, vemniamp; il lubieólas ede, P'olßeumj ob l^intonien-|1 fern Eboraeeßm epifcopatusäcmul-j tas Abbatias: Campegium , ob Sarißu-, |t ecclcfix ex dono Regis adeptu j) epifcopatum. Poftremo,fan(ftiftime J iuratjfe non nifi timoré iuftiftimo ad-|{ duci, vtbomm iudicio hoc in loco amp;: bac in caufa ftare recufet. Q^anquam j) Veto indices in Regis gratiam nollcnt äppellationem Catharinlt;e rccipcre,la-nien cum fententiamrepudij non fer-it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;E iij rent

DE SCHISMATE rent, nihil quod Regi gratum eïTef, Mwr/c» facereVidebâtur. Icaque He«r/c;^^ip^ iudicio feipium filtes palam non odio Reginæ, fed fcrupulo coti fcientiç,amp; doóliflimorum hominui’’ iudicijs lè impulfum, vt, quanquai’’ domi haberet Cardinalem Eborace*’ Icm de latere Legatum, cui foli po^' ftas ad litem hanc decidendam dd^ gari potuiflet, tarnen declinandx ii’ uidiæ caula, hos indices à Pontifia Romano,ïummo Eccléhæ capitepï’’ petraret, quorum lèntentiæ quxcU^ que ilia futura eflet, le acquieturn’^ conteftabatur.

PoftquàmRex perorauerat, ginavrgebat, vt appellatioquam'’’ . terpofuiflet, iudicibus probareturf lis negantibus, cum ad Ixuam differ, de loco fuo furgens, Reg'^J qui ad dexteram fub conopæo coH ' debat, adiuit, gertibufq; flexis ab j’

anglicano lib. 36 fupplex precata cll, vt quoniam in fuo regno ageret, ipfa vero pcregrina cflct, liberam ei poteftatem facerer, Komæ, apud'communem omnium Chrirtianorum patrem atquc edam iudicemipii Regi probamm , lirem idam perfequcndi. Aflurgens Rex, amp;nbsp;benigniflimis oculis cam intui-cus , hanc ie illi poteftatem fa-cere dixit : populo interim qui vultum vtriufque coniugis, amp;nbsp;ge-ftum lpeft:abat,minimè fibi à lacbry-mis tempérante. Difcedit ergo Regina ex loco iudicij. Cui,cum ftatim eftet nunciatum, ipfam à Rege amp;nbsp;iu-dieibus rcuocari, Parebo ( inquit ) marito meo, non item iudicibus .Sed cdm à procuratoribus fuis admonere-tur,fi verba interpofttæ appellationis, fua in indicium rcuerftone oppugna-tet, earn rem detrimentum caulæ ip-fiusallaturam: hac propofita Regis

nuncio excufàrione, ad ccm, vndè illuc venerat, reuerfà : to^ confilio fuo dixic.Hodiè primûm,n'’ caufæ meæ nocerem, dnomeo Reg' non parui : fed cùrn proximc eum W Kutnili- dero, flexis genibus, banc culpam He X' precabor, O coniugemmeliorcni^' rico dignam: nifi quod, hoc perfect' tionis genere,Deo vifum erat immal' cefTibilem gloriæ coronam Cathiirt'

Henricus vero qui tantum ne inul' banus videretur , ad temporis mO' , mentum precibus Regina? aflenferat» j eveftigio Legatos ad (èntentiam fe' rendam luliique Papæ decretuni abro' gandum omnibus modis premebat. Exemplum igitur Pontificiæ diipcn' lulii nbsp;nbsp;{àtionis cûm in iudicio exhibitum ei' ,

fltmK im p^egis procuratores cx multis ci' j fetnur. çontendebant, id làtis firrnu ad ftâtuendas Henrici Si Catharin^e nU*

Pnniùni,quôdineol«/ÿ3ecrcto i. de nuptijs quidem,non item de ipoiv . fallbus contrabendis, mentio, babc-’ rctur : cûm tarnen, amp;nbsp;principes fpon-falia primûm contraxerint,0lt;: in caufa quæ à iure Cano nico aliéna fucrit,ex-tcnfionullaiitadmittenda. . ,

Deindè, quod impubes Hf»«« i. ætas commcmoratain dccreto non fuilTet J cùm is no n nifi duo dccim an-norumtuncefset.

Tùm autem, quod Henricus iam 3. fa£tus pubes, proteliatus efsct, fe nol-’ leCar^anziaw duccie.

Prætereà, quôd cùm bæ nuptix ob 4. pacisbonum inter Ferdinandumazc^ue Eli^abetham Hifpaniæ, amp;nbsp;Henricum ’ feptimum Ângliæ,reges , retinendum, permitterentur : eaque dilpenlationis Pontibcix bnalis caufa fucrit, tarnen necimpubcs Henricus oclauus de bo-

Quid quod Catharina bcris/Vlt;?»r/« nomine, preccs fici ofFcrebantur,cdm tarnen iftoru^ Principum nulla interceHilTent data, quorum viparentes corum, pro illis iure agerent. Fallam narrationcm totum id quod petii^ vitiarc'.

Poftremo, cum iftæ nuptiæ dup' ciobftaculo impedirentur, vno nitatis, quod ex carnali copula tharina ù Ârthuri oriebatur : alt^’' iuftitiæ publicæ honeftatis, quotl' folo carum nuptiarum ccintra($l^ ctiamfi nulla copula fubfccuta promanauit : in lulij autem decr^'* folilm affinitatis impedimenturn laxaretur, de impedimento autern J ftitiæ publicç honeftatis ablato,n^'

hoc pofterius impedimentum non ablatum , Eas Henrici amp;nbsp;Catharina j nuptiasfacerctillegitimaSjamp;ipfoiu-f re nullas. HæcilE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^efpons»

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;... .-.frecurti -

( Q^amquam autem Regina ninil for«»» Rf { fibi ne^ocii volebat cum illis iudici- S‘quot;f * nbsp;nbsp;nbsp;, P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. f- aiblomttte

5 bus eße; tarnen procuratores iplius, vt ne iure aut æquitate deftituti puta-j rentur,omnibus aduerfariorum argu-mentis quàmpiimûm refoonderunt.

) legis impedimento : efiedtum quoq» (i omnem, ex illo profedum , eadem pn-( opera iublatum fuilTe’.vtiam

j recommunicontraEere. Vbi enim t quiequam ob grauem aliquam lü caufam permittitur, omnia fine qui-bus ad illud peruenni non poteft,fi-

PE SCHISMATE inulpermiflaincelligutur: ne alioqu! nihil ageretur.Impubère verb Henrik non potuifl'e adhuc aliud quam IpoH' laliainire. Quid quod poft matri' moniu, Poncificis vcnia rite contra' (fturn, ftulce dubitari aftcrebant, vtru licueric Principibus fponlalia contre */gt;»«- here nec ne ? Cum enim Iponfalb, qux matrimonium fubfecururu Ipo-dent, necad matrimonij conftitutio-nem neceflarib requirantur: Sc ramen femel adhibita, eidem non aduerfefl' tLir , led maxime omnium lubfei' uiant, partim concelfo matrimonio, ctiam Iponlalia intelliguntur conceP la, amp;nbsp;rdeo valebant : partim etiamP non valuilfçnt, nocere tarnen fubfc' pofteafolemnimatrimonionU' rei '-vxer : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poflcut, CUm amp;nbsp;hoC fine ilb

per ic conftct, quod fuperuacanee adijcitur, nunquam id, quod luo iu' tc fftbbftit, viciarc debeat. Neque ha.nc

A N GUI C À NO.quot; LIB. 39 hanc caufam à iuic Canonico aliéna fuifle , quin potius adeó plaufibi--lem, vtfi Canonis auótor de ilia co-£»■’»»£o^-gitallet, omnem operam damrus fet, vt tanto bono publico,nuptiæ inter fratrem luperftitem amp;nbsp;defundki ' vxorem inirenmr: ôc tarnen, in quali- ’ betodiofa caufa, permiflo tnatrimo- ' ’ ' nio, Iponfalia, qued nibil aliud fint, . quam ineboatum quoddam matri-moniumnon intelligcrcntur probi-bita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ad rem vero non attinuiflc,vtim-puberis Henrici ætas defcriberetutj ' propterea qubdeafolacuiufq^rei aut perfonxqualitas neceflario exprime da effet, qux iuri obfifteret, amp;nbsp;cuius mentionem fieri manifefta iuris ratio poftularet: • Ea fuit in bac caula, non impuberis xtas ,quam ad cffc«ïfum à. natura pendentem fupplerc Pontifex non potcrat, fed affinitatis conditio, qLlt;J

DE SGHISMATE « t^uç nuptijs obftabat, amp;c in diplon’^' r tæ cxprclTafuit. ' r quot;nbsp;Addehis, quôdincaufàmatrini^' nij, in quo nihil aliud ad pubertate*^ 1 ncccflarium eft, quam vt coirc cui® r fœmina quis polfit, certum non nbsp;nbsp;nbsp;t

duodecimo annOjfiliosgènuifle.Ini'’ ç ctiam interpriuatosprærermifl'aduô' ç ■ dccim annorum ætas, decretum Pap^ ( ■ ' Don vitiaflet, quia tàm exigua amp;nbsp;leb’ ç i qualitas exprefla, nuqüàm PorificeUi ç àmaiore aliquo bohoprouehendO) j -retardallèt, quanto minus putanduifl) t quod inter potêtilfimos principes,P’*' j pa,qui pacis conleruatoréle prçdicac tàm ingensbonû publicç pacis plurb regnorüm, ob hocfolû impedituin’ effet, c^bAHenrietti non nifi duode' 5 cim annorum haberctur?PrincipibüS enii”

cmm,quos Deus ipfe legibus ’huina-' nis videtur roluifle,maiora quae'da me htd aPondficibusindulgcii (oient.

‘ Proteftationem verb lam puberis jtd terttS ' HenricL de qua Clt;tf/j4n«lt;tw,ceitiorcm

’ nunquam reddidit,nihil omnino C4-thiirtnie obfuide; quanquam,cntn nu-' ptiæ folennes poftea fubfccutç., prio-' rem protehationem quamlibet folê-nem,ii'ritam reddidi(rent,perquàm ri-’ diculè nunc,poll; nuptias contrarias, ' obtcndi quod Henricus femel dixiffet, t fe nolle C4f/?lt;tr/«^m ducerc. Dixit, at ’ duxit tarnen. Potius fabto publico, ' quamverbopriuatocredendumeffe, I prçfertim,cum fabtum hoc, amp;nbsp;pofte« ) rius fuerit, in facramentum Chrifti ' tranficrit, Sc tot annorum cohabita-; done, amp;: nobililhmo prolis pignorc, ' ftabilitum fuerit amp;confirmatum?

, cogitafTe, cur cum, qui ob duodccH’' annorû ætatem, pubertati proximü^' amp;nbsp;doli capax erac, quinimô qui gC*' uium ctiam criminum reus elle pot^' rat, folius virtutis, iànfti deßdedJ capacem negarent? PotuiCjCommiH'’ etiam homicidio,mereri ærernâ rflof temiamp; non potuit optare bonum blicum, autea’qu3E adæternam viraf” fjîeôtant’Hancabiurdam amp;irrelîgi‘’ làm opinioncm boni mores condeii^ nantjianôhç leges rcijciunr,pi] iudic^’ non admictunc, criamli q«is illarni^ teflibus arque inftrumentis probati*' rum alErmarer. Præterea,fifiliusbo'

num pacis non optauit,at parer,in ctf iuspoteftateeratjidpro illo, óradil' lius vtilitatem fecit, ficut amp;pro crcdidir,cum adliucinfanti lacrarne*’' - turn fidei conferendum curaret.

ÄNGLICAMO LIB. 4I ' ginæ, atque Henricißptimi perfonas, led publica oflicia, amp;nbsp;regiam condi-tionem fpeä:auit, quæ vna cum illis non eft mortua, led ad hçredes eoruitt •; Henricnm oóïauum èi. Catharinam vnà

cum regnandi iure in Anglia pcrtran-fiuit. Nambonum pacis no certarum perfonarum fed populi totius bonu eft. Populus autem 6e ciukas non mo-ritur. Plus dicimus: Saris eft, quod f Henricus Eli^^abetha impetrati priui-. legi) tempore vixerant, cum illa quæ ,j ex gratia conceduntur, ftatim atque

nem ex folacocedentis voluntate co-fequantur. Vt interim ncc illud omit-tamus, Catbolicum Regem jj dion cótraóti matrimoni) buius tem-pore,adbucfuperftitemfùiire.-

j Qubd verb blij parentibus tnandauerirttjVt banc illis coniugh ve-niatn impetrarentmibilreferrc. Qua-p quärn^^'”^

DE SCHISMATÉ quam enim Pontifex cum qui prcCC^ alterius nomine afferc, nifi de mâdatf docuerit, repellerc, fi vult, potcft, 0' men fi non repulerit, vcnîm id quo^l petitur in caulà plaufibili ôc gratio^ concefierit: valet quod agitur,nccani pliùs quærctur, à quo lunt preces reôlæ, led tantum, an refcriptum 1* impetratû ? quod multo magis inp^ rentibus locum habet, cum proiWj aliquid impétrant. Iplà enim natui^ lex docet, parentes hlijs thelaurizat' debere, maximeque omnium, in gibus hoc code iureac morevtina'^' lt;nbsp;qui multa fuis liberis priuilcgia nbsp;nbsp;j

tx ebie^ ruifle rallam narrationem quç hisv^ 1 bis concepta eft. Oblate nob^nupcff quot;i fartent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘veßrafctitionisßeries cotinebat, (ßj

Pro parte enim Henrici oclaui (ÿ tharin^e preces vere offerebantur,fR'‘^ 1 narratio ipfa refcrtjCum ad eoruna J

ANGLICANO LIB. 42. litatem id totû quod petebatur, con-Ret vclatum eft'c. Nccvnquam videri poffe parentes,quibus ipie Deus filios 1*^ commendauit, filiorum mandato in ijs quæ ad rem eoru fpeélantjCaruifTe, cum ipfa filiorum ratio amp;nbsp;natura per-petuo quodam geruim amp;:clamorc pa-rentibus mandet, vt ipfis,omni qua ’ polTunt rationc, confulant. enim i, rim. ff ßiorum maxime domeflicornm cnram noh^jahetjfidemne^auitj z^eflinfidelide-terior.

Veniamus iam ad illud vltimum ff caput, in quo vim maximatti aduerfa-lij fitameffearbitrantur. Inpfccibus Pontificioblatis bæc verba contine-'je»/*“ bantur ; Dudum inter dominam Catha-rinam principem Arthurnm Henrici ^'fratrem^ matrimoniHmpernerha depra-Hentißißecontraclum'. Nonne bis ver-vbis fatis exprefsè proponitur iuftitiie i^publicæ boneftatis impedimentum, ff’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F ii quod

DE SCHISMATE quod ex folo nupdarum contradtu^ nebatur?In ijfdé verô precibus fcquitur,7//«d matrimonium pulaßo rßtanßiifje corißummatum .N hinc edam affinicads impedimcntui” ' clicjtur, fi forte carnalis copula inte^' ceflîfletf Propterea enim adieôluJ” ' eflilludyà^yZf^i«, vtinomnem euei’ ' . tum matdmonio con{ulerctur,eti3i’’ fi carnalis copula, quæ reuera non !ƒ ’ cerceHic,cafu quopiam intercefiiß^' Cùm ergo Papa ex re narrata intelle^ ’ erit, duas adfiimmum res obftiti^' 1 quo minus Catharina Henrico nub' ret,vnam,quodeafœminapriusgt;^' thnro Henrici iïàtïï nupta fuiilèt : nbsp;nbsp;’

ram,quod ab eodem cgt;4rthuro fou^ tan fuiflet cognita : idemque Po^^'? ’ fex tota re intelleóla j non modo ƒ nitatis in toto gcnere, fed huius ip**'' ' affinitatis impedimentum, ( quod*** ƒ ter Henricnm amp;nbsp;Catharinam ex ni’f

I traftis amp;copula forfitan fubfecuta có-, fummatis, intcruencrat ) auókoritate ( fua fuftuleritj nonne eoipfo iuftiriæ j criam publicæ boneftaris impcdimê-; tum,quod copulamcarnalem præ-( cedit, multó magis fuftulitïNamfi

Henrico régi permittitur, vt fratris j vxoremetiamfi carnali copula fuiffet cognita, tarnen ducat: nonne multó

I Poftquàm veto carnalis copulæ ji mentio faôfa femel eilet, Regis pro-curatores nonnullas leucs conicûu-ras in medium proferebant, quibus ÿ docere conabantur carnalem copula inter Àrthurum Si Catharinam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

abfquc^ôryîfttn interceflÀife : verbi gra- i ÿ tia,quodnuperex epbebis ambo cx-. ceififfent: quod ab epulis Si deliti js ad x L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P iil tbo

J, DE S C HIS M A T E tliorum coniugalem {umma no(^ dedutli efl'ent : quod mutud inter j amaret.quodlegitimisnuptijs corü'' J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çfTcnt: deniqi quo d rthurns maU'

poftridie potum flagitaret, idque('' aicbant ) quoniam diceretfe ilia fl® été in calida Hi fp a ni a rum regio®' ,pcregrinamm fuifl'e.

At Reginçaduocatihas leuilliifl* wx/«)» co-coniedturas multis amp;nbsp;firmiflimis^ fML4gt;n. gumentis confutabant, primu qfl® * nbsp;nbsp;J-ienricHS ßptimus curauerat, v t maflÇ

nagrauiflimaineodcm cum fpofl*’ thalamo adelTet, quæ oby^rrAz/r/ifl® bum Sc infirmam valetudinem/^®' cdiungi prohiberet.Deindè quod S® .renilTima Regina, quç omnium

-r \ time rem noucrat gt;nbsp;apud notari®® ■ ’ ' ' quendam publicum, cui nomen

, loanni T o/crfmojpræfentibus multi^ ® pifcopisacalijsteftibus, iurato ruiRetJe, poft obitum Ârthuri

, pis, manüfle virginetn; tûm etiam, 3 C|uôd cum D. Catharina palam in iu-dicio, prefcnti Henrico régi, dixilTet, ipfum fcire, quod is earn virginé cog-nouiflet ; Rcx nunquàm id negaf-fec, arque ideô dum in re tanti prxiu-dicij tacuidet, ei quod opponebatur alfentiri prçfumédus efleLÊt hçc qui-dcm illi dicebant, fed nos etiam aliud infigne teftimonium adiungamus ex eo libro Qirdinalis Po//,qucm régi Hë-rzco adhucviuenti fcripfit infcrip-^®^'quot; ƒ• fit, in quo ait, ipfum Henr/cww oäia-^ff^ßU' uum, nihil tunc minus quàm de repu-dio cogitantem, (arolo quinto confeßi« ratorivltrofalfumeife, quod (athari-^^”’^*^^^ nam adhuc yirginem cognouidct. Hxc Polus.

Rurfus cùm Regis aduocati literas ^driani Qirdinalis qui Pontificis quæ-ftor in Anglia quondam fucrat, reci-tâffent, in quibus dixerat fe ex Papa

DE SCHISMATE luUo audifle,çûm diceret, fibi non'’’ tien quodin manimonio Henrió^ (a,tha,rinlt;e difpcniàtionem pofletiquot;

Ex altera parte procuratores Regii’ in mcdiû protulcruntipliusl«/^' f’ pÆ literas ad Wmriciim Jeptimîi^ deh^ ïêrmonejad eiuldem rogat^^ conlcriptas, in quibus hçc verba yerba r« De dilpenlâtionematrimonialinü'’ quimnegauimus jnec fulpicione’’ prçbiiimus, quà minus earn faccf' vcllemuSjV tali qui minus verè runt, led refpondimus nos expeóiïi'' , V. in ilia concedenda tempus magis 3^ commodatum,vt co nlultius amp;nbsp;.rius fieret, cum huius fan^læ Sedis vtriufquc partis honore. Hçc yjuocati Erant autem Sercniflîmç Régi”' aduocati totius Angliç viri optina* doélilfimi. Primum Gulielmtis ramtis Cantuarienfis Archiepifcop^^

ll nciiSjpoftea veto Dunelmenfis:N/co-lam ÿ'eflus ElyéGs,Io4Mn« Clericus Ba-thonêCis,Io4n«« FzsAeri^RoffeßsjHc»

H quatuor, Âbelus^ Fetherflonus Pouellus^ icI^idUyus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

I His ergo rebus quç ad iuris Eccle-K ‘fiaftici controuerGas pertincbant, ita H conftitutis : loannes Fisheru^ RoffenGs J cpiicopus, non Anglicanitantumre-gni, fed amp;nbsp;orbis Chriftiani lumen, ,, exemplarfanólitatisjpopulilai, Ec-^ J cleGæDoâror , in medium prodijt, J amp;librum pro defenGone matrimo-nij Regis amp;nbsp;(atharina doftilGmefcri- îottmîf ptu,Legatis exbibuit, grauilGma ora-

. maniteftam veritatem, aut leges Ec-p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^1

DE SCHISMATE clefiallicasialàtis in haccaufà peflp* éhas euerti permitterêt:quiu imo iteii atq; iterumcogitarentquâta malae^ hoc diuortio fècutura viderêtutjvi^e' licctjHmcz regis amp;nbsp;(aroli Cçfàris odri) Principum qui eorum partibus adbÇ' rerenr faôriones , bella non ta^ntùiH externa, led nbsp;nbsp;ciuilia, quodque oiH'

nium elt grauiflimûjdifl'cniionesii’ caufàfidei, fehifmata, hçrelcs amp;nbsp;fed^

ifta re laboris amp;nbsp;induftriæ plurimû cöJ locauijaffirmareaufiiTijidq^ non hoc inlibro teftimonijs amp;nbsp;fcriptuwi'* locutiis Sii landbomni Pacmm clarè docui, mei lànguinis profufione tcfti' ficariparatus fùm, nullam elTe in tel' ris poteftatciTij quæ hoc matrimonii àDeo ipfb coniunôlum diflbluei'^ poffitaut difiungcre. Hoc vbi nés Rojfenfis fama doôlrinæ illuftn^ Gnóritate vitæ conlpicuuSjEpilcopi**

ÀNGLICANO LIB. 46 dignitate honorandus, ipfaquc canine venerabilis palam dixiîfet, «quatuor vniufquc legis doólores librum à le conlciiptum obtulerunt in quo ma-triinonium Henrici Catharime fe-cundum leges Eccleiiafticas rite con- ‘ tiadlumefl'c planum faciebant. Mox très libri, finguli à fingulis Epifcopis compofiti, coram cxhibiti funt, quorum auctorcs fuerunt Clericus Batbo-

lus Londinenîis, (qui tune legatione pro Rege vnà cum Thoma Adoro Ca-meraci fungebatur) Heflus Ely enfis. Hos Epifeopos fecuti lunt quatuor tbeologi, Obelus y PoHelhis^Fetherfionus

Pçydlayus, quiafErmabant feDci ôc veritatis amore adduCios nibil aliud pro matrimonio Catharina fcripfilTc, quàm qubd fecûdum feientiam ipfis datam IciebantEuangelio ôeferiptu-rislacris confentaneumclTcj id quo d

liquido appareret, ft libros ipforuH’) ( ficuti eos non dubitabant faóluros) gt;nbsp;legere dignarentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auteH’

vir catholicus pius, arque ab orni’’ inttfititoi aflentationealieniffimus, palam quC' iuJicti. ftus eft de'Legatorû iniquitate, quô^ iufturandum calumniæ, (blis procuratoribus aduocatis

îènt,nihil eos aut diôluros aut ftriptæ ros, aut in hoc gencrc faôturos, quo“! non diuinis amp;nbsp;eceleftafticis legibu’ confcntaneum cfTet. Quodft(inquiÔ Regis procuratores amp;nbsp;aduocati iufturandi religione cÓftrióli fuiflen^ iam cauià efletaóta, nee vel aduerlàni veriraté à nobis ftare negalTent.

fe quamlibet pœnam ftibiturum, ni!* qui Regias partes tuebaiïtur,ad Reg^' nam ftatim tranfirét, ft hocillis iufiu' randum imponeretur. Tacuerutonv nes qui erant ex parte Regis, ac verbö ftlêcio fuo cofirmare vifi funt-

Kolfius libertärem diccndi, qua V' fus eft Rzci/^9)MS,indigni{fimè tulit. Tâ Ïsvzïo lt;3^2 Cardings Camfegius qué-' admodû in caufa progrederctur, non videbant: adeocunótaiam erant clara conteftata pro D. Cathaririie matri-monio. Rex tarnen more fuo vrge-Î batjV t ad fententiam fecundum fe fe-rendam feftinarent. Campegius Ncro cu nullam cxcufatione m fuam Regi pro-1 batam effe animaduerteret, nec tarnen * contra tarn claras probationes, contra certiftimam Papæ voluntate, contra luftiflimam Reginæ appellationem audcrct fecundum Regem pronun-1 ciarc,tandemaudaóter liberéque di-1 xitjtnultis fe annis in rebus agedis ver-* fatUjtnultis annis vnum ex duodecim

iudicibus qui caufas in Rota Romana cognofeunt, extitilfe, nec v nquam in ' caufa etiam mediocri ( nedum tanta ' amp;nbsp;tam graui) tantam feftinationem adbi

DE SCHISMATE acihibitâmvidilfc: quiniiioris cüm ad locû (cntentix deuentû fuerl't triginta toti dies ad tertimonioruai*' ôhorirates amp;nbsp;momenta examinâda cui coccdantur. Nunc ante vix præterijfTejà quo primu die, caufà gis palâ publiccq; inchoata fit. Et quâ' lis caulâ? quanti pôderis amp;nbsp;moment’’ quatç ofFcnfionis amp;(candali?nifi fort'’ làcramêti legitimi fubita diruptio,irt^ trimonij per vigïti annos corroborât’ rcpentina dilfolutio, prolis generoi^ atqueaded Regiasmiîeranda illegitt' potentiifimi Monarchs irri' tatamaieftaSjChriftianipopuli diuul' ûConcordia, auôloritatisPöntifid^ contêpta diïpeniatio,parui cuipiâpO' dcrisautleuis momcntiefl'e videatur Sibi quidcm conftitutû effe in rc raïf grauijento potius amp;nbsp;fecuro, qua pr?' propero amp;nbsp;præcipiti gradu incedere, Hæc vbi Campegius dixiffct, fubitf miit^

fnutatos omnium vultus vidifTes ; alij 'I eins libera oratione dcleótabantur, I) alij contra qui ex rebus nouis crelccre 1' o^tabantvehementer dolebant, alij ) cum tacite apud fe lætarentur, tarnen ;€ orc tenus dolorem fimulabâr, ex qui-bus crat Kolßeus Cardinalis j qui licet

V idem quod Cdmfe^ius fentire putare-i! tur, nihil tarnen perindè vrgebat ac •t fententiç ferendç accelerationem.

} Rex cûm vider et Campegium à re li iudicanda tam alienum, vtnouas di-lationes quotidiè interponeret, iudi-v ciumque prçter omnium fpem pend t- adfinem menfis lulij extraxilTet, ac j' turn quidem Romani moris elTe dice-i ret,vt àiudicijs exercendis vfque ad K menfem O ólobris abltineretur,Brlt;t«-donum Hauardum EXices hune Nor~

J folci^e ilium Su^olcia , ad Legatos '• mifit, qui magno principum virorû gt;nbsp;coîïiitatu dcduôti, cùm tertio calêdas

DE SCHISMATE Augufti ad indices pro tribunali dentes veniflent,tàm Regis quàm fn® nomine ab eis magnoperè contefllt;^^' bant, ne conicientiamRegis diuti^' implicatam tenerent, fed tandem quandd remtotam décidèrent acH^' finirent. Hic auté 'Uolßeus licet pfio^ loco fèdilTet, conticuic. magno timoré concutiebatur. Campegius . per cam fidem, qua Deo atque Ecd^ fir Romanæ obftriótus erat,contell^ ' batur,moris elle Romanç curiæ,cuii^ iple membrum elTet, vt à fine meo^’ lulij vfquead quartumnonas , bris nullum exerceretur iudicium.^*^ contra fadhum fuilTct, quicquidin^^ j generetentaretur,nullius roborisoJ’' j nino futuru.Qiiod fi Rex ilium dis'? pro fiia patientia expedharet, nihil^' dubitarc,quin omnia ex eius voto cefluraefient. Inftareiterum duces, co ipfo die,aut ad fummum polhH^^''

AKGLICÀNO LIBi 49 ftntedaferretur. Iterum Campegius cû. refp ondilTet nullo mo do id fibi i ace-KÏiccrc yCarolas BrAdofius Suffolci^i diix ■ menfam quæ proponebatur magno ' iótuconcutiens,Per facram (inquit) miffam, nemo vnquam Lcgatorum anc Cardinalium quicquam boni ad Angliam apportauiL. Quodillequi-- dem velœftro quopiam per ci tus vcl fœdiiTimo adulandi Régi ttudio du-(Stus, dixit : quàm feuere autcm Deus ’ horum ducum fuperbiam ac adula-’ tionem per eundem regem amp;nbsp;fîlios fuos, maximeqj per prolem earn quE ex eo quod ipfi tantopere expetebant nouo coniugio orta eft, virus ûf. ea mala teftantur, quæ ipfis ipforumqufr familijs poftea accidernnt.

fànir facibusinccndcrunt. Papaiût^ rim iuftiinmâ Regin ç appellatione’’’ ratam habens, palam l^olßeo amp;!.

Pahlo Qipjncchü iacri palati) apoftol*^ caufamm audiroii amp;: Dccano cognö' fccndam, ipfiquc Pontifici deniuf^ fcrendam cxplicandam commit’’ quem iu dit tarn Regi quàm Rcgii’’ diem ccrcum prçfcribere,quo caul^’’* apud ipium per lcgitimos procurât*’' res iuos diccrcnc. Quæ Pontificiscö” ftitucio non Romæ tantum, fed etia’^quot; Brugis amp;: Tornaci ac in alijs vici”^ , Flandriæ ecclefijs promulgata,imô^ in Angliam^ad Sereniffima Regifl^ tradnifl'a eft, vt per cius operam R^r amp;r Legatis patcfieret.

Regina illuftrem Senatorc îngenio ac doólrina quàm pietatc^' rJtcma Jçbrem Tkcma/n Adorum ad Reg*”''

t nbsp;nbsp;rum mandata fullulidcdplumque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;***

r gern amp;nbsp;Reginam ad caulam in Rota r ipfius per procuratóres fnos dicenda j nbsp;nbsp;euocadc, id fe Regi fignificarc gt;nbsp;v,t Ri-

r aut eiufmodi publicum ptççppem f nbsp;nbsp;nünciari vellet nee ne., Rex quanqua

I ingéti dolort atEciebatur,tamen.çunl ) ruhil aliud adbuc fati^,. deliberatum } hab eret, eætera dilTimulans, T

I Moro refponditjiamdudum cotïftare J fibi de bis rebus, nolle, autem, vt ^fuç ft. petfonç fi{it denunciatio, non reeufa-f re tarnen quo minus Legatis de more r obnuncietur.Locum veró iudicij^tan à quam vtrique parti communéjVebç- , S menter fibi placere daturumque fe I Dperam,vt caufa Romç dccidatur. 8' Hçc quidem Rex dicebat ; fperabat veto, Te per nouos nuncios apud Pa-

mandata renouarcntur , arque ca cauG, minus iniquo animo id quo^ agebaturtunc tulit. Hinc faftu cft plures ex Rcginç procuratoribus Regijs veró vnus, vna cu duobusn^' tarijs ad Legatos qui duodecimo * Londino lapide fimul rufticabantii^ fefè confcrrent , amp;nbsp;banc rem totaiT Legatis exponercnt: quo tempore’* quem Rex mifcrat palam teftatus eft banc Rc^is voluntatcm eflc, vt in Af' gliaiam deinceps nibil in bac cau* fieret, Romæ autem omnia expe^l' rentur. Paruerunt Legat! Pontifi“^’ dccreto, iamquc in fpem venerätR^ gern quoque lanioracapturum lia, cum ecce, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;per litef^

Pontificis ad Vrbem omni cum feft’ natione rtuocatur. Tune primu”’ Rex omni fpe rci ex animi fenteiiö’ conficiendæ cxcidcns,fupra quàrn*^ cipoteft, cxcanduit, omnemque

A NGLICANO LIB. 51 pam in yo[ßenm huius diuoitij primu ‘ auólorem merito confercns, lemalc'*quot;^'^ illi veile non obfcuris indicijs deck’ rank. Quod ciim multi ex principi’ busvkis (qui l^olßeo Cardinali omnia pro eo ac ipfe voluit adminiftranti iamdiu inuidebat) mtellexiU'ent, col-latis confilijs, multa criminu capita in illu collegcrunt, caqucfuis chkogra-pbis obfignata Regi tradiderunt. Kcx ^n»a cam rem fibi iucundamcflc teftatus, ’S’'®* tantifper tarnen diffimulauit, donee Campegius e, regno difcefTiffct, quod ad feptimu idus Septembris accidit. Cuius ctiam difccdetis farcinas excu-ti iulTitjUon alia magis de caufa^quam . vt cxplorarct fi quid forte literarum ^olßei dcprcbenderc p otuiffet, nullas autem deprebendk. At , qui ÿ nihil eorum quæ contra ipfum inten-tabantur, feiebat, ad Regem iam pro-j pe S. Alhanum in villa quadam agen-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bj tem

tcm accedens',milita cum il 1 o ac Sena-tueiùs, deiudicio quod Rômi fuld' piendum erar,’ contulit. Stephanus 2^' tem Garclinerns, qui Régi erat à icd'C' tiSjCÜm tune ibidem adefl'et, feque' i' deret in fulpitidnem vocari, tanquàii’ Régi huius diuorti) auéhor iuifl'et,p^' làm l/^olßeum rói^auit,vt veritâtis cofl' tertandæ caufa,dicnlt;'H'etur co ram geacSenatuiph'us planum faccre5lt;]^’' fuiïîent huius diuortij primi autliO' re?/' Nunquàm (inquit J^olßeus}^^ feßm a- gabomefolumfuifle. Cuius rciad^'' lt;tdul4tto. jyjç jjQj^pœnitet, vt fi ca iamante iquot;'

chôâtanon eflet, nunc primuna choandamiudicarem. Quod dem poftcrîus l^olfdi verbum auribiJ* regijs datum efle, nemo ignorabî^ Licet enim prima diuortij caula fuerat / tarnen ctim videret Rcg^*’’ quot;ad z^înnam Boltnam animum adÜ^^^^^ pœnituit hominem fui confilij

ANGLICANO LiB. 51 nunc refilirc integrum ci non fuit,qui ' gloriam hominum magis quàm Dei gt;nbsp;dilcxcrat. Rcx autem eo tempore fi-' luit.Atcùm Folfius poft dif-ceffum adregium comltatumreucr-ƒ Ris,ad colloquium illius non admitto-(I retur,tunc demum fenGt infenfum fi-' bi effe Regem. Nec itamulto poft, i' iuffu Regis à Thoma, Duce NorfolciiC relptm quot;nbsp;apprebenlus, cogiturfe abdicate pri-JÖ”^'*^«’’’' j mùm Cancellariæ magiftratu, çquem )' ftatim Rex infigni viro Thomlt;ie Moro contulit)deindè Vintonienfi Epifco-è nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;StephantisGardinerus zx

V dono regis accepit’) tùmautcpalatio V Eboracenfi quod rex ipfc inftruâium i vt crat, ornatumque inuaCit, deniquc li pcné omnibus bonis exutus, ptimum t rclagatur in viW^imÄjherimßmyraQ'X.

Quis iam non putafiet Regem ab o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;G iii) im

DE SCHISMATE improbo illo incœpro fuo definei^ voluifle? Nunc au ce obftupefcitecö' lifùperhoc. Ob quodpeccatûH^'' ricHs r'olßeHm tam feuere punit, inclt;’ dem ipæ pertinaciflimè progrcditi'’ Pvom, Z. Propter quod inexculabilis es b

In quo enim iudicas alterum,tcipfn'^ condemnas. Scimus enim quon^*' indicium Dei efl fccundum veritat^'' in eos qui talia agunt.

Rex ergo partim certos viros^' PapaC/fWó?7rew mittit,qui caufani‘1' uorti) fui Romæ fuflineât ( inter erszThomasCranmerus^ quipoftc^'^ jiouH fu' efl Cantuariefis antifles ) paf^*^ totum Gallic regnum theolog”' bi iurifconfultos conquirit^quin’^'^ monium ipfius cu Catharina conj^ renonpoflèjobfignatis tabulis ' ment : vt fl forte lummus Pon^^^ ( quod iam planeapparebat) feiitcijj' am contra Henricum ferret, tain^^^ ci'^

cata quædam academicæ authoritatis fpecies ad tenebras hominu oculis of-fundendas non deeffet. Quod enim paucilTimi quidam, amp;nbsp;ij non dodifli-mi homuncioncs regijs pecunijs magna ex parte corrupt! in varijs Acade-mijs cenferc viG client,id Rex erat,{ub ipfarum Vniucrfitatum nomine di-uulgaturus, tanquamtotdoótilTimo-rum virorum tanta collegia ab ipfius partibus intrépide ftetiflent. ComiG là eft huius rei cura primum Feginaldo Polo Anglo, in quo viro nobiliftimi

deinde (julielmo Langeo Gallo. Sedcu Polus in re tàm turpi operam nullam interponcret, Langens^cxxi chariot erat pecunia regia, quam propria fama, quos potuitleguleios amp;tneologaft-ros in fuas partes magno precio ad-duxit. Aderat tunc Parifijs Petrus Fer-din an

Jinanâus Braßlienßs epilcopus, qui traólatum AluariGomeßadc coiiiug'*’ regis Angliæ cû rcliôla tratris lui, facionéaicribcns ) air, le oculatû teftê eius largitionis,quç Hërici notf'' Hc tunc l’arÜijs fadadt. Nonnulli^^ «Win. thcologis ( inquic ) adultérantes vei^'

bum Dei, ambientes fauorem ho* minum, corrupti muneribus larg’’ tione Angelorum ( qua; monctaci^ Anglis familiaps'incideruntinlaqii^ um Diaboli, amp;nbsp;lauerunt partibus gis contra fuianimi fententiä. ncqi“^ vereor tarn aperte liæc pro ferre, qo^i'’ do teftis huius rei lum oculatus. illc.

Id quoque fimili largitione fruftf^ inewaru pei'tentatu fuilTein academia Colo' Äzf/7.^/e4//nienfi commémorât Petrus Leidéü^) propterea ficut illius vniuerfitati’ nienißt thcologos fummopetcdc fpretis pecunijs laudat : fic aliarum quœ

ANGLICANO LIB. 54 jj nindam gymnafiorum türpiflîmam jo adulacionemnontacet. Itaenimfcn-bit. Et nulkis vnquàni cafus potuit vertram labcfaótare innocentiam, au-jf (rtoritatem deprimere , conrtantiam fuperare. Sic nuperctim Rex quidam magnus amp;nbsp;potens, magno auri pon-y do iperaflet à vobis quam petebat fen i tentiam emere, Ipreto auro, repulfus, (I fenrtt inexpugnabilem animoru ve- ~ f ftrorum conrtantiam. Pudet referre quid interim ab alij s aliquot per frau-|{ dem amp;nbsp;pretium vniuerrttatibus im-j petrauerit : quanquam fruftra vobis ( non accedentibus ,neque in eandem vadentibus fententiam, tanta eft ve-Î ft ta auftoritas, tabs vefter eft candor, r tale ludiciumveftruamp;c. Quid, quod

Crocus quidam fimiliapud alias gen-} tes largitione Regis nomine vfus di-citur aded vt peftis bæc non modo - Parirtenfem, Aurelianenfem,Andega-uen

DE SCHISMATE uenfèm , Toloùnam, Bituricenf^'' (wru^ti. veruin etiam Patauienfêm amp;nbsp;nienfem Academias peruaderet. . dinalis Polus qui Hæc omnia amp;nbsp;opO'quot; j Ofwiowf cognouit, amp;nbsp;grauiflimè déplorât iff’- bit le làtis admirari amendam , nunquam potuilTe, quod tantam P‘ , cuniæ vim elTunderet, vt infamie tam fibi ipfi innrerer, hoc eft, vt annos viginti nuptias inccftuolàs*'*' iuifte exiftimarctur. Omitto cçtetlt;’’ slcädn. ftui de his rebus quçfti funt : hßJib.9. danus qui ÂnnAm Bolenam quod fi Lutherans; fauiflèt, maximèlaud^’ tarnen feribit Henricum illud diuoï^ approbari curafie non fine largitio*’’ opinionc. Quid,quôd ne in fuo dem regno potuit libéras ^ gratuitas theologorum fublcrip^“’ nesimpetrare? Namvt de Cantd^ ^ÎA nihil dicamjin quaplurçs alit}'’^’’ to Regi fauebant, Gris confiât

ANGtiCANO LIB. $5 nienßs Academiæ publicum figillum®**”*'* communi doólillimorum hominum fragau fuffragio fæ pius ncgatum, vix tandc • partim vi ereptum, partim clam fub-rcptum fuiffe. Homines cnim ad liim-mum oóto clam conuenerunt, enra-5 élifquc facri loci foribus (in quo mo-ris erat caufas communes decerni, amp;:

ris in quibus Regis diuortium pro-' pugnabatur, publicum Academiæfi-I gilTum affixerunt : idquc dicebant fc

intotius Academiç gratiam feciffc, ne Rex, fi nemo cius animo fatisfe-ciiTet, florentiflimam ftudiorum om-

nis generis V niuerßtatem iratus euer-tiffet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Pro matrimonio Henrici amp;nbsp;Catha-rina fcripferuunt apud Anglos pluri-pt, mi per vniucrfum regnum. De qui- nbsp;nbsp;nbsp;’ -

bus autcm ego audiui, loannes Ro^en-ƒîepifcopus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pof«; Cardi-

JD.E' SCHIS,MATE nalis j loannes HolimanniiS ep.ifcopus y^Mus rem iurifconfulci,quorum antca tio faóha eft:apud Hi (panos vcró ƒ' cifcH^ Koyas AlphonßiS t^erueßusj^ phonßus deCaßrOjamp;c Sepulueda:apüà^ ßcanos Âluarus Gomeßus : zzipwd. manos ßocleus, apud BelgasLudo^^' a Schora^ apud Cvltas, paueis quilt;l^^ fed ramen iudicium luum interpol^ runt de ea caufi, Eguinarns Baroß^'^' cißci Duarenus amp;nbsp;ßonnanus apud Cardinalis ßaietanus, amp;nbsp;alijs inl‘’‘ ali) multi doóliHimi viri. Fertur^^' per manus multoru epiftola qu^^^ Philippi Alelanólhoms ÿn qua RegilJ' det, vtretenta vxore légitima rîna Annam Bolenam cowçubinac tum loco habeat. Rex vero ipfc ‘ illuftres aliquot Angli ad Pontiß^^^ literas dant,in quibuspetunt,Vt^-^ regni plurimum interfit,maicub

; (alitemmaturéabfoluendamcuràret,'^ J quo integrum Rem fieret aliani vxo-d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r r '• r

[ rem accipere. Pontitex relponditlc çfiicio fatisfaîlurura, (ed in manu fua ƒ noneflcjVt malculum exquacunque fœmùtaîiciïcrandum prom'ittcret.

ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 •

Vtautem Rex rei lux menus con-fulerct, terrorem aliquem Pontifici «T. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• •• -J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-T

. Romano imjciendum putauiL Itaq» j j j_ * menfç Septembri palâedixit ,'ne quis fuorum îubditorum, fiue is Anglus ] feu Hybernus eCTct, quicquam in Ro-■ mana Curia deinceps peteret aut pro -î curaret. Idem cum audiret Fquot;olpum

Cardinalem ctiam Eboraci Iplendidc t agere,epulis vacate, folemniq, pom-pa vti,ac mitram fuam gemmis orna-'’d tamarege repetere; boc non feren-dum iudicans, iubet bominé ab HqîT rico N ortbumbri e Comité primùm in euftodiam includi, deindè Londi-

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num

DE SCmSMATE num adduci. At is in icinere ipfo^'î X»ô Dt. Letceifiri^oppïdù quarto Decembn^ vitamigrauit. Serinonesdiflîpatis^]' cum (ùa (ponte vcnenum (umpfi^^ Illud vero confiât, cum tinquâfci’' ytx jgt;te~ ïxfx maieflatis regix appréhender^ »»■«»lt;«• tur,cum dixiflè, V tinam nihilo m3|'' Içfç maieftatis diuinx reus e^^em.^'^' autem dum nulli rei magis incub'’ quàm vtRegi penitus inlcruirciU)' in Deum peccaui, Regis gratia no* obtinui. Ac P'olßeus quidem dig”' fùç prœteritç aflentationis fuperbi mercedem in hoc mundo accepit^ que ( vt Iperamus ) ne in æternump” niretur.

Cum verô Henricus multis Deip”' clans donis anted prxditus, grat*^ Deo no ageret, (cd in cogitationib”’ fuis c.VL2.nc[ccrçx.jÂnnamBolcna,m næ (àluti (ùæ, arque adeô iph Deo a” tcponcrec,ne,qui çtcniam mercede”^

ANGLICANO LIB. 57 jJ contempfifTet, hac faltcm corrupti-bill pnuaretufj Deus ei permifit, vt relinqui-fuçlibidiniquam pro Deoiam cole-««»-. batjfatisfaceret.Itaque Guihelmam K cxcellentem virum,qui fuerat .f, Archiepifcopus Cantuariéfis, fum* mo ftudio Reginæ partes adiuuerat, ' ’ c vita illis ipiis diebus euocauit. Tune ( Rex tanti nonoris locum fibi pcrirc j nolens,omnino decrcuit nemini cum prçterquàm tali vir o dare, qui fuæ lit (,i bidinifummis viribus oblequeretur. ,ii Nihil autem fuit in toto Angliac re-j gno cum Reginaldo Po/o/cOnferendü. y, Huic igiturprimum Rex Archiepif» copalem prærogatiuam obtulit, fita-({ nicndifertis verbis ante (pondérer, fe jÿ ^iuortium Regis omni Rudio proue* iii( Rarum.Q^amcünpem conditionem chiepifa^ ^«lieiRam vbi Polus audiuit,merito re-c^iRuit in peftilentix cathedra federe.

•0' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H tur

dudum ( inquit ) ô R.cx domi meç beo prcsbyterum quendam dodlun’; grauem, amp;nbsp;mode 11 um, cuius fides

, bundè tuæ M quot;• probata eft,in ca n nbsp;nbsp;nbsp;apud Pontificê geftît Icgatione.

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diu fuit, eundéiii

cum creauerit Archiepifeopu in i”’ recepturus fim, faólurum ilium quid à fiibdito quopiam expeti^*’ ctiam delyderari queat. Placuit colt;' ditic»,maximèyquôd Anna, eandem fententiam Régi fiipph^^^ fitea conditie*'* tfifitfus. Archiepifeopus, vt etiamfi Rona^’’'^ '

Pontifex fecundum Regis amp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;' «gt;;lt;ematnmoniumi^^tentiamfirr^ •

ANGLICANO LIB. 58 J dis Apoftolicæ nondum rcnunciaf-lî fet, ex CO que Cramerm neccffario de\ ft beret à Pontifice Romano fuacdigni-gt; tatis confirmationem pcterc:omnem ij) porro aditum ad folemnem vnâ;io-lii nemcapiêdam fibi viderct interfcep-ft tum, nifi ex canonû decretis, Roma-i(i næ Catbedræ communionem fc peril petuó fecuturû iuratus afHrmarct : ea ft veto mentem Regis perfpicerct,vt po it dûs Pontificis Romani communib-nem reieôlurus cflet /quàm Ânnlt;e Bo^ ,11 /fnæ coniugio cariturus : ita fc geflît it homo vafer, vt duobüs Dominis ctiâ ji contraria præcipientibus, pcrlùmma ji' firnulationeminferuireconaretur. Et lit quia Regem fui fimillimum exani-moàmabatjPontifice'm verb dunta-xattimebat, in regis gratiam vblun-tarium amp;nbsp;præmeditatum periuiium J. homo impius elegit', vt eb grauius pofteà Pontificem nihil talc cogi-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H ij tan

.cogitantem vulneraret.T abcllione*^ denuntiatfeii*' meri per- quidem promifluium Ponti^“^’ ittrium. Romano canonicam confuetai^’ obcdientiam. Sed priufquàmid ag^^’ vclle ac iubere, vt Tabcllio perf'* blica inftrumenra conteftetur id turn {è facere, necquicquàm in animo eins efle, quàm vein detrimentum Pontifici Romano f dçm lèruct. Hac præfatione ßgilldquc ac teftibus ( ne forte pö^ diaews'apud regem in dubium veH* ret )„munita, .(olcmne iußurandn'^ Pontifici Romano more maioru hibet / fimûlquc Archiepiicoplt;H'’ poflclÉonem iriuadit. Quibusreb' ' itafiiprobjruitKegi,,Vf plane dig*’' patella operculum fuifledicas. At”' ' quot;jtjjittta- tnirum erant qui ab Henrico mul” ’ h» fgt;-*»-poft-annis audierunt, cüm diceft* J

Dum autem ifta quæ ad Epifcopa-turn Cantuarienfeni fpeétanant, cx-pcdircntur Henricus vc tanquani ro -

j niftros, omnemque Domini præci-ÿ puam (ortem fuo imperio fubiugaret, 'j inaudita quadam tyrannide litem vni-uerfo clero intendcndam curauit,qua L« clat

J ob Legatoru Pontifias Romani, ex-j tcmam( vttunccœptumeftdici)po-teftatcm, contraplacitumrégisagni-

I tarn amp;: propugnatam, clericorum to-dus regni bona in commiflum ccci-diffc, fifcoquc régis obnoxia elle pro-nuntiabantur. Cuius iniquilTimi onc-ris terr ore Clerus omnis dcprc{lus,at-queadterram vfqs deie6kus(nam om-ÿ, nibus omnino bonis ac fortunis,quin ,ƒ libertate omni priuandus,amp;; perpe-

tuis carceribus iam tune addiccntJ'^ îJ inf4- crat ) cum quid vitra (pcraretjUonl^^ tu4ttti. viólas manus dédit, herbâ

rcxit, conculcari le tanquàm infatii^ turn falem permifit. Indiôlo igi^ confelTu publico, penèomnesoin*” um ordinu clerici vna voce Regifüp plicarunt, vt cûmaureorum ad^]^’ cleri. dringenta millia ei obtuliflent,

quam eis pœnam remittere amp;nbsp;con^‘ naredignaretur, idq;, pro fumma? poteftatc,quam in regno fuo,euni^‘’ ^nna D» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cletum quam in reli

populû habcre iam primiim fateb^’’ tur.Ex qua dicendi formula, prim^ occafionem lumptam aiunt, vt rndtjit-Sufremum caput Eccleßa Ânglicanti ft’f C4-nominate incipeftt' fuutuu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cC • i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

peflimi cuiulque,nihil Romano tifici cum regno Angliæ negorij niß fi Regi videretur aliquid ei

ftatisin eoregno cÓcedere,namalio-15 quiomnemanimamdeberepoteftati regix fubditam e(fe, nee folum in ei-uilibus, verum iam quoque in fpirita-

1* libus caufis. Et bçc quidem omnia ex-co gitata, fufeepta diifeminata funt, vt neRex abfque autboritate légitima f vxorem repudiafle putarctur. lamque 1* nihil aliud ad nuptias cùm ^nna Bo~ leno, contrahendas deerat,præter pub-licam fententiam diuortij, quam Rex cùm aPontifice Romano fperare non

ipfis Calendis Septébribus Penbruchi Pquot;-Marchionilfam conftituit, ne, pamm nobilem perfonam duxiffe videre-^^.

icquentis,Rcx longions moræ impa-tiens,(quanquàm omnia nee dum rite difpofita effet,')omnino cóftituit cum

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H rill

Anna, Bolena occultas nuptias contré here:'nuptias quidem, quod alias in' ßii corporis potellatem Regi factf nollet : occultas vero, quod non dui’’ occulta à Catharina per aliqua vllius omnin^ f» iudicis (ententiam feparatus eflet. nuf”i4. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^unc Prelhy ter (quem

ftea Rex in Epifcopum Lichefeldiequot; fern cooptauit) accerfitur,acrcm di^^ nam Catholico amp;nbsp;Romano ritu cere iubetur. Ei Rex narrat,{entetis”' iienda- Romæiam tandem fecundum fepf^ ^*'*'‘*’ nuntiatam efle , faótamque fibi

potertatem nouam vxorem duccnn* Jiolandus reges non Iblere mentiri bitratus, primum filuit, mox religio nc taóbus, ipero (inquit) Maieftat^”’ tuam habere diploma Pontificiun’' Annucnte Rege, vcrtit fe ad altar^’ cumeccc, adhucdubiusamp;timensi’J quid illicitum committcrer, omni^*’ (inquit) facricanonespoftulanc,^^

ANGLICANO LIB. 6l ftraque valde intereft, vt literæ Ponti-ficis pallm Icgantur amp;nbsp;promulgetur. Tdm Rex,habere quidem fe literas affirmât, fed reclufas efte in fccretiore lo co, nec ab alio præterquàm à fe afferri pofie: parum autera decere,vt eo tempore (nec enim adhuc illuxcrat) folus prodiret. Acquiefcit Kolandus, atque ita completis ceremonijs, Henrico fe-cundam vxorem tradit,prima non fo-I lùm adhuc v iuentc, fed etiam p er nul-lam omnind auóloritatem in ullo-ha-L (ftenus iudicio Ecclefiaftico vcl fpecic

Impedimenta ver6,cuius obtetu He ricus Catharina repudiabat,tû in ilia no 0 omnin 6 .turn in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bolen'a certilTi-

mo cadcrejde ipfe Henricus explorate ’ * ,, fciebat. Nam eo ftatu return pofito qui tunc erat, certum eft, non nift du-

duceret. Altcrum efle poterat affin*' tatis, fi Arthnrus Henrici frater, rinam cognouiflct: alterum fuit, iuft* rise publicæ honeftatis impcdimcii' turn. Illud non interucniflc Rex iri^‘ ricus probe Iciebat. Nam (arolo O' fari fafiùs cft,fè Catharinam adhuc v** ginem cognouiiTe, idque ipfum Catharina, fanólè lèmper iurabat, rcs iplà verum fuifle conteftata

HenricusJeptimus grauem mati'O**^ in eodem leÂo appoluerit, vt ne thurus Qitharinam cognofceret: ta fuerit in recente adhuc Ârthuri p**' bertate,eiuldem infirmitas amp;inuâl^ tudo, vt etiamfi maxime conatus (et (atharinam cognofccre,tarnen vi’* caro faóhi non fuiffcnt. Vbi aute*^ carnalis copula non interuenit, nitas nulla contrahitur. Et cquamq*^^ contracta fuilTet; tarnen per autho**' tatem clauium regni cçlorum, idi***

ANGLICANO LIB. 61 j- pcdimentum ob maius publiez pacis Donum rite atque ordinc fublatum extitiffet. Q^amquatn enim Henricus Y male afferuit Pontificem non potuil-Y fe id impedimeti auferre, tarnen cùtn i' lex Mofaïca quæ mortem amp;nbsp;damna-1. c«»- j. ƒ tioncm miniftrauit, quçquc cuacuata $ eft, non folùm difpenfandi,fcd ctiam ÿ præcipiendi facultatem babucrit, vi fuperltes frater,fui fratris abfque libe- P'«*'-li ris defunôfi vxorcm duc er et; quanto f magis fatendum eft, qudd claues Ec- 5-K cleGæ Chrifti, quæ fpiritum ôc: iufti-y tiam adminiftrant, quæque non eua-y cuantur per aliud aliquod teftamen-( turn,fed manent vfque ad confumma-tionem fæculi, poteftate firma ôc fta-bill non carent pcrmittendiCbriftia-i' no,vt ob publicum Ecclefiæ bonum, ÿ fratris fui defunéfi vxorcm ducatflm-V pedimentum igitur affinitatis ncc vl-î lum inter Henricum àc Qatharinam fuit, il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;L

DE S C HI S M A T E î amp;nbsp;quamquàmaliquod cxtitifTet, claues Pétri rcôtè fublatum crat.

lam vcro iuftitiæ publicæ honeft^' tis impcdimétum,quod folum reM cum( vt inter omnes conttititjnon uini au't naturaliSjfêd tantum Eccle^^, IHci iuris fuerit, ne Henricus quiHc^”, aut aduocati eins negabât potellat“^^ clauium Petri làtisviriumadillud^ü ferendum habuifle. Cûmigiturn^^ affinitas vllafuerit, amp;i.impedimétui” iuftitiæ publicæ honcftatis, per^^t Pontificis diploma idoneè ablatui’’ conftaret,nihil iam obftabat,quon’*' nus Catharinam Rex Henricus amp;nbsp;duc^’ re poftet, amp;i. retinere deberet. Nani'* leutt. is. ipftini £)ei prçceptum obftare^i' cat, quod fratris vxorcm duci prob' bet, quamquam cxpedita fit relpo'’' pfftt, idemius diuinumnominatimil' lam exceptione addidifte,/gt;rrfrfr^'lt;lt;^'’’ ßfrater ahjque liberis deßtnfius ejjet^

ANGLICANO HB. 63 in noftracaula contigit ) tarnen illud etiam prætertnitti non debet, cpidd verba diuiniiuris in eodem ipfo loco, talem rationem amp;nbsp;præmittunt,amp; vbi-que adiungunt, quæ totam Henrici

' caufamlabefadat. Sicenintlegimus: '' Omnis homo, adproximamßmguinisßii no ^ f****^- ^9* AccedetjOJt regelet turpitudineeius. Ec pod pauca; Turpftudine'vxorisfratris tui non reuelabis, qttia, turpitudo ß'afris tui eß. y xor cnitn fffttris non ob aliud pro-* hibetur duct ,.quam quod per copula carnalent afeïtts altert fratri urn prtus fafta fit; Quæ eni nt fit vna caro cum fratremeOij ex ça re ram propinqua fanguinis mthi fit, quam frater meus çft J qui mtbi proximus fanguinis eft, in primo nuptiarum gradu. Quant- lc««. is. quant igitur concederemus amp;nbsp;Dcuni co in loco non tantti deillicito coitu,

DE SCHISMATE vxorem fratris,nô fol um viuentis tris (vt quibufHam ex fânôlis patribi*’ vifùmeft) verum etiamdcfunôlib^^ tris vxorem intclligi, amp;prætercab' gern illam no ceremonialem efl*e iuris naturalis conclufioncs quafl^^ explicate : tarnen cum ratio legis flö* femel exprefla fuerit,sépcrq; sâguii”’ proximitatem vrgeat,quç velpeicOc nationêvclpcrcarnalé copula (vn^^ paritur affinitas) acquiriturmullavcf aut cog^natio.aut amnitas inter cum Çatharina contraóla fucrit, frater Henrici earn non coghouit, vö' que efticitur,vt diuinum ius non hibeat^rA^îrz«lt;«w Henrico nubero

At contra certilïimüm eft in^'^ Henrtcum Annam Bolenam affinitatis impedimentum interueni*' lèjidque ipfum Regem non ignowH^ CO quôd Pape ßementifeptimo per teras fias confelfus fît fc Mariam lenii^

ANGLICANO LIB. 64 lennm^AnniZ fororemcognouifTc. Ex qua carnali copula Wenricus tori famine liæ Bolenorum ta£lus eft afHnis feu pro-f ximus fanguiiiis. Namvt Paulus ait, ». V Qui adhærct meretrici, vnum corpus cum ea efficitur. Cum igitur

II Bolena fuerit proxima fanguinis Ann^e (1 in primo gradu , nempe vterina eius ï foror, Henricus qui fuit vnum corpus I cum^i^^trM, faéïus eft etiam proxi-t mus fanguinis in primo gradu fratri-Î bus amp;nbsp;fororibus nimiru , An-i næ Bolena. Quid ergo eft, quód is qui 1 tantas turbas excicauit, vta ' tanquam ab afbnc fua, cum verèbfR-' nis non effet, difiungeretur,nunc non timet ad affinem iuam accedere ? amp;

I qui negabat Pontificis claues pofl’a ' facere vt (atharinam retineret, nunc,fi-' nevllarum clauhim autboritatc; imó, ’ contra illarum authoritatcm, Annam ‘ affinem fuam ducit? fruftra ô Rex có^ ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tra

DE SCHISMATE traftimulumcalcitrafti. Deushyf^ crifim tuamdecexit, amp;nbsp;adultérin^’’ cor tuum tori mundo rcuelauic.

Quid vcró quod idem rex cxi^xnm^xxcrsiÄnna Bolena priiis^“’ gnoucraCjVt ante explicuimus?Ex f lane copula tale affinitatis genus iuj Henricnm amp;c Ânnam intercellit, eft conûnguinitas inter parentes beros. At pater filiam luam du^^*! in ætcrnum prohibetur, quia intef^ cendentes amp;nbsp;defcendentes null? quam nuptix permittuntur, propt^ ea quod in nuptijs eft lumma Cen. i. tas amp;nbsp;paritas (vndè Eua ex latere mi lumpta eft) cum interim lil’J parentes Honorare debeant, fcque*' lis tanto inferiores agnolcere, vtn^ quam fintreferendo : amp;'ideó nccgt; ' lis quidem exxquari polTunt. Henrfcus ÂnnAm Bolenam, cius mulgt;^ ’ ris quam lemel cognouerat filiam/'' * c(('

J vt in co difpeiffari quo dam mo dó de-ceati maxime fi concubitus matris fit multis manifeftus.Q^re cum Hen

Ç nitam, aufus fit filiam in vxorem fua i affumere, qulm impudetiter obtcn-j dit, fc non aulum edc Cdtharinam re- uy{gt;ecrifii J fmere ,neinDeum peccaret ï quam^'”*“^’* impudenter etiam prætexuit, fe'cvedi-diffe , quod Pontifex adthajitatem

Ç nd Boïend effet ipfiufmetHmriét hlia, u ÔC tarnen earn duxit gt;nbsp;Is videlicet, qiii

DE SCHISMATE timuicfui fratris abfque liberis defuJ’' óhivxoremafratreluo minime cog nitam/etinere. Incredibilis quic^'*’ audacia inaudita bypocrifis, nofl^ renda libido.Sed tarnen vnius hon’) nis propria fuit audacia, bypocfi^' propria, amp;nbsp;libido propria. Nectafl^ pete mirandum ell, fiaut homop^' cct, aut cumin profundum ven^^' contemnat. Illud eft mirandum, ftupendum,fi hominum infinitaf' lia non luam,fed aliéna libidinei^^ bypocrifim,non tantum çquoani*”' fcrant led etiam lulpiciant, laud^^ colant, amp;nbsp;ita colant, vt lupra hoc*^ damentum, fidem , Ipem, falutc®^ fuam exædificent. Omnes enim^’ glicaniproteftantcs,Luthcrani,^‘’'' gli^ni, Caluiniftx, Puritani, amp;nbsp;tini hasinceftuoGs Henrici jBoZewrf nuptias adorant, vclut Euangclij lui, matrem ecclefia:^''

ÀNGLICANO LIB. 66 onginem fidci fuæ. Vix dum tres an-ni iunt, c[uód Caluinifta quidam An-glicanus, Londini duos bbros turn Eli':(abethlt;i]gt;YÏïicï^i, aftantc Pleudo--^””®^’-cpifcopoCantuarienfiz^latheo qnero , exfiibuit turn apud loannem Ddjinm typis mandauit,quibus tarnen nomen fuum minime afcripfit, in quorum poftcrioredeHmm? amp;nbsp;TM. matrimonio agens bæc habet ver-^ ba. O verè beatç, non fine fummö numine conciliât^ nuptiæ, cæleftifqv ( partusac progenies, quibus patrïa à feruitute caligine plufquam Æ gy^-^ta.

{t tiaca erepta atque liberata, Sc ad vc-ji rum Chnfti cultum reftituta eft. Hæc file.

ÿ Nemo iam miretur aut Caiami i ƒ olim fuifie, qui ho micidam (ƒ in adó4 tarent v elut ex potend virtute pröCtê-.4 atum; aut Opbitas. qui ( vtTertuliafiui

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, T De fj-ic/î

(4 alt ) magnincarentlerpentem qui pn-t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l ij mos \

' Nam quid tandem olim faólum . dinonpoteft, cùm hodiè vidcaniigt;^ tot milîiones hçreticorum nuptias tris amp;nbsp;filiç adorare ? Illi liberationcfl’ fuam ex Icruitutc pluiquàm ÆgyP'-*’ ç.2. bis nuptij s acceptam ferunt: ifti rum Chrifti cultum per bas nupti^^ reûitutum gloriantur. Verum dem eft, per bas nuptias aditum vO' bis patefadtum elle ad omnem fim, omnémque nequitiam. immeniâm Dei bonitatê. Qui,quû“ bærefès veftras non alio modo quaP' pertàminccftuoûs nuptias inlucc’’’

I exire voluit,eo ipfo dcclarauit illas ƒ nebrarumfilias cfle,necaliter quäl’’ per opera tenebrarum procrcarip^ tuilTc. Oportuitfiliameum pâtre,(O' rorem cum fratre commilceri ( amp;nbsp;boc Annam Bolenam perpétrai' 1110’

ÀNGLICANO LIB. 67^ mox conftabit ) vt pulcber ille partus, gigneretur j qui non modo Carthu-f lianos patres amp;nbsp;alios EunucEos ob gnum cælorum feipfos ex conElio amp;nbsp;adEortationc CErifti caftrantes, ex omnibus fuis Embus eijeeret, indig-* i, nófquevita amp;nbsp;luce communi afiErma ! ret; fed etiam CErifti Ecclefiam dice- ’ ret, non earn effc, quæ populos fide-les in omnibus gentibus iuxta prædi-L.^,^^^^^ dioncm CErifti docet ac baptizat, yj,. vcriim aliam nefcio quam, in pénétra ƒ ' libusdomorum, fpeluncis fylua-j rum latentem, lucifugam, Ecrilem, ' ignotam,expertem facerdotij amp;nbsp;facri-.

Ecij,expertem vnius paftoris,qui cues \ CErifti per vniuerfum mundum dif-fufasjinvnum CErifti ouilecongrc-get,expertem denique omnium pro-miffionum Dei, quas vtique ille fccit^-*'^^- 5« ciuitari in monte ædifteatç, quç non\ abfeondi , Elijs dici amp;nbsp;j

x«4«. il, noclis, ouibus Petri, pifcibûfque ifl' tra Pétri iàgcnam conclußs, Si nonij^ qui ex ouili eius exirent, aut retc il' lius rumperent.

Sed iam pergamus in eo quod iß' ftituimus. Pontifex Romanus,caul^ Herici Sc Catharin^e^ accuratiffimè cog na:h.ïç). nita, illos aDeo légitimé coniundo* fuifle, nec ab homine fcpcrari poU^ ■ pronunciauit. cuius fententiæ lixc cil ’ ' formula.

V' jM. pendente lite coram dileâloßlio Paulo Capißiccbo pellano nofiro ac facri

Äpofiolici caußarum auditori^ no j a nobis in Conßßorio I{euerendiß‘^^ mißßa inter charißßmos in ßljrißo ßlioi ßros Catharinam Plenricum ocl^n^ Änglite Ee^es, de amp;ßu^er ojaliditatt

trimontj tnter eos contraüli.Prlt;eßitus He«-^icus dtôlam Qitharmam decent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

ficio cum quadam Ânna, matrimonium co-traxerit^contra mandata ^décréta tàm inhihitionisquàm in literisinforma breuis \ (tiam deconfliofratrum nofirorum S. * f - C^^'dinalium emanatis contentas co-I tenta^temerè defaólo atteptandc.ldcir-co nosdeilliuspoteflatisqud Chriflus Rex ■ re^m nobis licet immeritis inperjona beati Petri concejft plenitudine^ in throno iufi-’ tilt;epro tribnnali fedentes,e^ßlum Deum praoculisbabentes per hanc noflram fn~ tentiam ^quam exnofro mero oficio^ ac de 'uenerabiliumfatram noflrorum S. R. E. Çardinalium confflorialiter coram nobis \ con^egatorum conflio fcrimus eieédionë

Crfoliationem dièlc^ Catharina regina a quaßpojjeßone iuris coniu^alis^i(^ reÿna-quot;f lis dignitatis , in qua, tempore huiufnodi f mota litis erat matrimonium interpra-dtcîum Henricum re^em Annam pra-ï iüj dï

DE SCHISMATE diSîam contra^um, càm pr^ediéla ornrfi notoria manifefla, ßnt^pro gt;vt da(S‘ declaramus nulla, tniufla attem^td^ nullftatts, tntuflitite^ Aït(^ ptatorumque'vitioßuhiacuiße nbsp;nbsp;ßbiac^^'

Reginalis di^itatis reflitui dchere,diólümque I{e^em di^am cohabitationeßa quaßpoßeßone (oniugalis d^cginalis eßere artio^ redebere in bisßriftis pronuntiamusß^^ nimus nbsp;nbsp;declaramus, reflituimus

'ponimus,eijcimus amouemus.Eade^f, noflra.ßntentia nbsp;nbsp;ex conßlio meï»

ßcio noflro priedielo^pneßatum Hend^'^ renm mAtoris excommunicAtionis Kennens o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ i-rj i. . ^t/h

exeomu- cenjKrAS fanAü m dictis ht erts n 'catw. tas oh earam nonparicionem content

il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;euitandum ßuiße

fc C9' €ße,d.edaramus mandamus, Et ni-l bilominus 'volentes cum eodem Henrico Ee

ge nominepij patris benigne dementer agere^cenfnrarum pradidarum dedaratio-nem 'vfque e^per totümenßmSeptembris proximefuturSjad boCjOJt ßntentix nbsp;nbsp;nfiA

rinam inpriflinum fiatumquo tempore litis mota erat, non refiituerit prafatam-qiteÂnnamà ßta cohabitatione quafi Coniugalis Keginalis

nonabiecerit^^did:aattemptatacum eß-i fedu non purgauerit^ ex nunc pro njt ex '[ tmc,praßenti declarationi locum eße^iolu-

Henricus iftam fententiam non ali-c{uàm fl faóta ipfi fuifiet iniuria.in-'^^’^pretatus, dolons fui vlcifcendi cau-fa

DE SCHISMATE , ■ fa curauiz, vt iufiurandum quod Anglicanus Pontifici Ron^^*’' præftitcrat J in publicis ni comitijs irritum redderctur, iplum( vt quondam Hbanus apoft^”^^, Pontificem maximum creans,no'^' qua Clerus amp;nbsp;popuîus iplum ecck'* Anglicanæ atque Hibcrnicæ furfl'’'' interns proximè lub Chrifto iuratô coficererur. Ac ifto quidên^^ do Henricus tàm le quàm fuos ac fèperauit ab ecclefiæ RomanX^^ cictate amp;comunione, in qua iarniquot; de à temporibus loßphi ab omnes illi Reges populi vixerai’’’ qui Catholicam Chrifti fideminif Inlùlis,pro fua quiqueætate,fequ^' bantur. Etij quidem fuerunt Hib^ ni, AnglijNormannijDani, omniiin*' que antiquilTimi Britanni.

ANGLICANO LIB. 70 rentem amp;nbsp;gloriofam Ecclcfiam, à duobuspræcipuis Apoftolis Petro Sc , Paulo fündatâjàducentis amp;nbsp;triginta Petri fucceiforibus audlam Sc conti-nuatam, ab omnium Catbolicorum

matafugientem amp;nbsp;damnantem, in-numcrispambusamp; Doókoribus refer tam, infinitis Dei operibus plané ad-[f mirandis illulhatam dcferucris, óc re' j iiqueris. Sed die nobis ^erfuprcmam (f poteftatem tuam, quo ibas cum ex

Romana ecclefia exibas?N am fi Cbri ftianus permanere volebas, fine alb quaEcclefia elfe non poteras. Dif-

y ceffit quidem amp;nbsp;Taulus Apoftolus à ,j, ludaeisjöc Dionyßus ab Arcopago (uo,

quifqueeorumantequàm à ïocietat^ fùa difcedcrct, priûs aliam vidit tatem fcipfo antiquiorem, ad quan' ■ fè conferrer. Ibat “Paulus 2.^ ÂnanUrfl, ’ amp;alios in Damafco fideles,

ad 9^a,ulnm amp;ç eins comités jluflinus^^ Ecclefiam Chrifti quæ erat in Palelfi' na, Kuguflinus ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mediô'

dclereres, ad quam aliam ibas? V trum ad Græcam ? nihil minus, nec enim negafii Spiritum lànôlum à filio pro' cedere. An ad Æthiopicam Ecclefia? atnequeteipfiimcircuncidifti. An ad Armeniorum At neque originale Hoc idem peccatum, neque làlutem omnium ante Chrifti paffionem ( id quod ilH reücfß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) pernegafti. An laltem ad

fettitur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lutherum ,'Zjuingliumaut

Imó fi quos huius erro-fn^jum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

' ! Cnrifti cft, authoritate fua Ecclefiam ,( ChrilHanaminftituere amp;nbsp;congrega-i rc. Is autem dixit ad rww, Tu es Math. is.

Eccleßammea. Quam obfecro nifiCbriftianam? Chriftus ergo nos mittit ad Metrum Vicarium vtique fuum, amp;tu nosabducis ^^etro ad te vocas ? Ergd Antichriftus es tu: ficut feriptum cft, T'idete ne quis ‘vos feducat , multi enim ‘ventent in nomij-i ne meo dicentes Sgoßtm Chrißus, Math.i^i multos ßducent. Qmdeft venire in Chrifti nomine, aui diccrc. Ego fum Chrißus nifi abfque fignis Apoftolatus, abfque mifhonc legi-gitima amp;nbsp;ordinaria, caput Eccleftæ fcipfum conftitucrç, tanquàm Chrifti

fti oucs ipfius curæ primùm ac p o cil' fimûm commiflæ eflcnt ? Ergon c pc rierac Ecclcfia de mundo, pericraiit ‘ prçdiôtioncs promiflioncs Chrifti ' “** antequàm Henricus cum filia fua con' cumbens, ex illo inceftunouam Chfi fto Eccicfiam generarct?Si non periC' rat Ecclefia Chrifti, certè antiquior tc fuit. Si antiquior te fuit, ncc tamti’ EcclefiaRomana fuit: debebas cùni ex Ecclcfia Romana difeeder es, ad il' lam aliam tuo bruto iudicio veriorc, te tonferre : debebas illi te adunarc, V el per Sacramentum aliquod, vei ßl' tem per nudam manus impofitionC) • ' vt iiidè feiremus, quam focietatem fequereris, amp;nbsp;quam fidem teneres.

At nunc tu iplè,tuis conftitutus es fu' premum caput ecclefiæ : ciim nec iæ fimus quidem pes illius effes.

ANGLICANO LIB. 71 Cantuaricnfis Antiftcs, iuliurandum quód Ponnfici Romano præftiterat, religione, profanorum comiciorum authonrate folutus, libéré poflec etiä contra Romani Pontificis prx'/crip- lt;nbsp;' turn, diuortij lententiam inter Hen-rictim Sgt;i. Catharinam pronuciarc. Isigi tur ex Henrici arbitrio certos Epifco-pos, Procuratores, Aduocatos, amp;nbsp;tabelliones vna fecum ducens, ad pa-gum Dumfiahlenfem fe contulit, qui proximè abeft à Regia villa Âmpiïltn-in qua dcgebat SerenilTima Regina, quàm fæpius in ius vocata vbi per quindccim dies fruftrà expcdaflet.ad fententiam diuorti) ferendam Ie préparât, cum prius Regem velut à di-uortio aliquantulum abhorrentemi''’-( ita enim vt faceret inter ipfos comic-neratjadmonuiHet ne fratris defunóli vxorê contra leges Euangelij diutius letineret: niobedirct, fe quamuis in-ui

DE SCHISMATË uitum,. tarnen pro minifterio quod in Ecclefia Dei gerebat, compelli, vc ceniuris cccleiiafticis in Regem agc' ret. Mira dicencii libertas in fubdicOj inquiebant adulatores rcgij.Iam vci^ «»• videmus quantum inter Papiitica.ni religionem , finccrum Dei Euafl' gelium interfit. Hic Epifeopus nillt; ex Deo cfiet j Regem ipkim officij fui tàm audaóler non admoneret. O beatum qui cæleftem lucem primus adnosattulit. Hæcilli. Porto Tho' mas Qranmerus ex domo Annd Bo[en^ ad foliusaólorisarbitrium ea lesfe de-

ledlus iudex,vt fèntentiam pro diuor-tio ferret, nec audita quidem altera P^rte,audaderpronunciauit, ne' CrrfWOTf- cefiitatem iure Diuino impofitâ Rc' gielfe,vtCrffA^rzw^îw répudier, amp;:H' bertatem conceflam, vt alteram ducat. Cæteriim Heftricus qui amp;nbsp;iudicerU amp;nbsp;fententiam in manu fiia habebat) quid

amp; dux erat Annam Bolenam, cogno-ucratjlicetfolennemnuptiarumpo-paminipfàmDominicæ rcfùrrcélio-nis vigiliam reiecifTet.y^ww^ igitur pri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

die Idas Aprilis ( qui dies fepuko Do-mino facer eo anno fuit'publice de- gt;nbsp;duóla,amp; poftridie calendas lunij pro- ' xiinc fequentis regio diadeniate cot ronaca, feptinio idus Septernbris ciuf^/j'*^-'^'' *''J demanni,kliainElii^avethamHenrico P«périt, quintovtiquemenfc, poft folennem nuptiarum cclebrationem: nccciTe vt fuerit, earn prius cognitam ab Henrico elfe, quam res diuulgare-tur.

Baptizata iam apud Grenuicu ElB ^(abetha, Rex poftulat, vt omnesEpif-copi amp;nbsp;clerici,omnes optimates,quin ctiam omnes omninb Angli qui (altem plena pubertate eflent, in verba Elf^abethcc iurent, velut que fola pro-K xima

légitima regni Anglix hxrcs foret. Æf^rMzwvero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;filiaW

velut ex matrimonio illegitime nat^ /»/fff» «.ƒ omni fucceflîonis iure priuat. Quam iurifiurandi formulam cum Ioannis '^uod^^i/. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopus RofFenfis, amp;nbsp;ThontAi

dicauerat} fufeipere nollcnt, in cufto-diam coniedli lunt.Cum Thomas Äio' rus ad arcem Londinenlcm ducerctuii in ipfa porta cuftos carceris aderat, vC' ftem extimam amp;fupremam fibi do' nandam ex more poftuläs: cui Moru^ (vt erat ingenij facetiÜimi ) pilcu^ ftadm tradidit. At cuftos non hun^ (inquit)dico,fed togam qua inducriS' Imö(inquit Morus') ftiperior veftis cH pileus, qui fupremäcorporis partei^ tegit. Adeo in ipfius carceris foribvs quas pleriquc tantoperc extimefeum» vif

ANGLICANO lib. 74 vir (ànôtus tanquàm in couiuio lufît. Dicebat verb totum mundu,in quern homines ex Paradifb eieóti ob pecca-turn deturbatur, nihil cfTe aliud quàm carcerem, vndc omnes ad cauGm di-cendam fuis finguli diebus cuocaren-tur. Quod fuus career aliorum Princi-pum carcerc minor fuiflet, hoc fc ac-ceptum Deo ferre: nam ex malis mini mum eife cligendum. His fan élis co-gitadonibus beatum illud ingenium lefc recrcabat.

Henricum non amplius iam effe Regem , co quod ex Deo non rcgnarct. MartAm vzro CAtharina filiam, qua: tunc minus legitime nata habebatur, ûd regni gubcrnacula fuo iurc feffura effe: ob qux verbain ius vocata, amp;nbsp;in publicis regni comitijs vna cum duo- «»ƒ f«* bus D. Benedicïf^ duobus etia D. Fran-

cijci monachis, (qui omncs earn fpiriquot; . tu Dci afflaram credebât) capitis con-' demnara, vltimû fupplicium fubiuit-Quam fœminam cum inter'cæteros Thomas Adorns diligêter cxaniinafTet) nullo indicio deprehenderepotuit fanatico fpiritu (quodin cius inuidû tunc{pargebatur)agitatâ fuiiTe, CoH' ftat quidem illas res quas tune cùifl 41- nihil minus quàm futuræ putabâtuf, futuras prædixit, luo tempore poftet euenilTe. zTTLaria enim quæ tune Eli' - - • ‘zabetha poftponcbatur, ante

Cüm autem nu lli ex vniuerlo ClefO liberius diuortio Regis le opponeret, quàm Fratres Minores qui de.obld' uantia vulgô dicuntur, illi autem E' Catharina matrimonium tàm ’W’ dilputationibus publicis, quàm iß ■ ' coneiönibus làcris acerrime tueren-tur, quorum in hoc gcnere.piincipc^ craiiï

ANGLICANO LIB. yj crant duoReuercndiPatres, Elflonus Taytoiis, ob banc rem totus fratrum obfêruâtium ordo in tanto apud Regem odio fuit, vt tertio idus Augufti ctnfejfi-fratres ilti ex omnibus ordinis fui mo- ’ nafterijspellercntur. Elßono minatus dicitur,fe ilium in profundif fimas aquas,nili decçtero taceret pro-iedurum. At ille nunquàm {inquit ) dubitaui quintàm celeriteradDeutn aqua perueniatur ac terra. lulTus auté ex Anglia quàm prim dm excedere,in Germania inferiorem fe contulit, vbi vfque ad Mariant Reginam vixit,quo tempore in fui ordinis monafterio apud Grcuicumin pace obdormiuit

Henricus verÓNt grauiorem adbuc awo rgt;o. vindiólam dePontifice Romano fu-‘534. merer, inmenfe Nouembricomitijs publicis indiólis,omncm deinceps in 4nglos amp;nbsp;Hibernos iurifdidtionem ac poceftatem Pontifici Romano ad-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K iij emit

DE SCHISMATE emit, quam fi quis dcinceps ei detu-liflct,pcrducllionisrcus fieret.Qmn-imo ipfiimP^p^e vocabulum periccU' tus, edixit, vt deextero nullus Fön’-tificum Romanorum vocarctur ßa y fed tantum Ppi/copus Komanus.Att’ glicanç veto ccclefiæ Summum ca* put folus Rex haberetur, cuius etian' prarcipuc eflet, authoritate plenilTv ma,crrores,hærefes, abnfus omnes in Anglicana ccclefia emendate. Illi om nium facerdotiorum integri prouefl' tusprimi cuiulque anni quo quis bc' nencium aliquod fortitus eflet, foluc^ rentur ; illi omnium ccclefiafticarum dignitatûdecimæreddercntur. Qua legem Rex tanta ficuitia cxecutiom mandauit, vt capitis damnaretur,!! cuius in libro vel folum nomen P^' non deletum cxtarct. Per Calcn' daria, per indices,per fcripta patruingt; pertotum ius canonicum,per Scho-

ANGLICÀNO LIB. 7lt;î lafticosDoótorcs, Papa vocabulum liturisvndiqueobduccbatur. Imoin fronte opcrumD. Cipriani ^mbroßj^ Hieronymi, j^ugufiini^ Leonh^ Gregorij, Vrojperi, ac aliorum Ecclcfiæ luminû, finguli fcriberc coaôti funt. Si quid in cisoperibus incfTctjquod Pontificis Romani Primatum tucrcturaut con« firmarct, fc illi verbo, fententiæ, ra-tioni, iam nunc rcnunciarc, ncc tanti criminis rcos vnquam cfCc veile. Epif copi plerique, Se alij antiftites, quorû eut principijs tanti mali obfiftcre, paululum tempori cedendum puta-bant,doneeautRex mentem muta-tet, aut Princeps aliquis catbolicus rc-ligioniCbriftianæopem ferret. Sed fruftràfanc oculos in Cxfarem, aut hominem qucmpiaconicólos babe-bantjcum in Deum amp;nbsp;proximum ipfi tàm grauitçr pcccafCent. Nondefuc-runt tarnen rcliquiç fanâ;ç,quç genua K iiii cur

cuniarc ante Baal prorfus reeuGrent. gt;»»» vo. Tertio enim calendas Maij,quinlt;li ^’34- lanóliflïmi viri gloriofu pro Chrifto

certamen inierunt.Qudru tres quidC) fuerunt diuerlorum ordinis Carthæ ßani monafteriorum Priores. loanrK^ Houghton Prior Londinenfis, itemq; Hfihertus Laurentius z^uguflinii^ Hwhfier j Priores, alter Beualenfis, alter Examenfis, qui quod profanuifl Martyres /-/f’wr/ri Primatum ouem ill ecclefiaifl qutnque. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.

iiDi arrogabat,nollent agnolcere,mar tyrij palmamaflecuti funt. Auxit bA' tumnumerum Reginaldus Brigitenfis monachus,ex Abbatia Sion Theolo' gus infignis, qui vt feepe antea popu-lum dilertiflimis concionibus, fictuc i exemplo amp;nbsp;patientia (iia erudiuit. b vbi condeninatum fe ad mortem au-diuitjCrcdo (inquit) videre bona Do ; mini in terra viuentium .Idem ad fup' j plicium produólus, populum horta- : batjr

ANGLICAN o LIB. 77 batur, vr pro Seren irate regis preccs afliduasadDcum funderent, lie, qui Salomonern initio regni fui iapientia picrate ad viuu expreflerat, vna cum illo in fine vitæ per mulieres feduótus degcncraret. Quinto demum loco loannes Hay las prcibyter idem fii-pernæ vocationis brauium quia legitime certaflet, accepit. Hæ fuerunt primitiç martyrumpoftHe«r/a oóla-«/nouumfcliifma.

Ad dccimum vero quartum diem Jnnt Vo. Calendas Iulias,alij tres Carthufiani, V'mfridns ç^ktidelmor, Gulielnws Exr Martyres ^€us,Sgt;i,SehaflianHS Nude^at cum priris 7quot;''^quot;'”'’ per dies quatuordecim cotinuos ere-ób ftare coadhi eflent, iniedlis ad col-lum,ad brachia, ad crura, circulis fer-rcis, ita vt ob nullam omninó caufàm loco vnquàm dimoucrentur, illuftre fidei teftimonium dederunt. Tàm cnim illi très quàm Gulielmus Horne vi mincis

DE S CHI S MATE mincis cratibus inicôti, amp;nbsp;per platcas Londincnics vfquc ad vltimi fùpplicij locum pcrtraóli j poftquàm laqueo ad breue tempus fu fp efî fuiflent, molt; viui demittebantur. T um autem car-nifcx pudendis præcifis amp;nbsp;flâmætra' ditis, pcébus præcordia gladio apc-ruit,vifceraquc cuulfa,in propofitûig ne coniccit,dcmû capitc abfciflb,rcli' quû corpus in quatuor partes difleca-uit, illafqj partes clixas varij s in locis i populo i^célandas lùlpendit. Cûna ro{ ipfis quoque Carthufianis) tàifl gratioscdifpcnGtum cft,vt fimplici lufpcndio ad cçlum commigrarent. lam fiue tyrannum iplûm tantæ cçdis in oculis ciuium favlç, feu ctiam taæ ex cladis à folis Carthufianis accepté pudebat, alios nouern Carthufianoî maluit fœtorc carccris cnccari, quàna Vt publicum dcipfo triumphum âge-rent

ANGLICANO LIB. 78 rent. Ij autem crant loannes Berus, Thomas Grenu^, loannes Dauis, (juliel-mus Grenuod,Thomas Scriuan^ lipbertus Salteus, Gualterus PerfonSgt;i.ThomasIie~ dingenßs. he de Cathufianis haólenus, Quanquàm cnim non omnes eodem die vitam finicrint, tame quos cadem fides amp;nbsp;religio coniunxit, vifum eft oratione mcanon debere feparari.

Adbuc in cuftodia tenebatur nes P^offenßs, amp;cThomas Morus, totius Angliac duo fplcdidiffimalumina, in quos omnium oculi conieóH, men-tefque ereótx fuerunt. 'N on latuit hoc He«r/c«w, tantoque magis cupiebat cos ad fuas partes alliccrc,ac praccipuc , Thomam Moru, qui quod laicus efiet, laïcis ( quos Rex amp;nbsp;amabat amp;nbsp;timebarc ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratiofior fuit, maxime quod

talcm laicum Anglia nunquam pcpc' riflet. Natus fuitLodini boneftifiimo loco, grxee ac latine excellentcr do-lt;^lus

élus,in rcpublicaperannos pcnc qua' draginta v crû tus, legationc honoH’ lîca perfunélus, iùmmis honoribuJ {ùmma cum laudc pontus,nec vnqua tarnen cûm duas ordine vxorcs duxif' fcc, pkircfque liberos genuiflctjdeaü' gcnda re familiari folicitus fuit, adeo vtad patrimonium fiiurn àmaioribus acceptum, ne centum quidem aurco' rum annuos cenfus adiecerit. Ad huC

virum Henricus-cùm. multos ex opti' matibus fuis fruftrà legafTet, incertus animi quid magis fibi expedirct, vtfU Vt viuerc pateretur tàm illuftrem lui adultcrij hoftcm,an ob cxtinólum or-bis Chrifliani tàm darum lumen tan-ram infamiac notam fùbirct, tandcni cóflituit lioffenfem Epifcopum (quem Cardinalium collcgio aferiptum acceperat, cuius coflantiam ne fpe-rabat quidem aliquadb frangi pofle) c medio prius tollere, pcriculum Û-Äurus

ANGLICANO LIB. 7ÿ Äurus an Marwrn, forte poftea de fcH'^ tentia poflet deducere. Ad decimum igitur Calcndas Iulias ïoAnnez Fifhér Epifeopus Roffenfis, quo nihil aut do ólius aut fanftms Anglia protulit, pene iam dccrcpitæ «tatis(cui nunquâm perCuaderi potuit, vt tenucm Epifeô-patum quem ex Dei vocatione pri*-mùm accepèrat, alio quopiam locu-plctiorc qui fæpiusolfercbatur, com^ mutaret) ad iudicium primo, deinde qudd Henrici Primatû eccleiiafticum nollet confiteri, ad mortem produci-tur, qui fimul ac feenam in qua glo^ riolum certamen cofummaturus erat coufpexerat,abie6lo feneókutis batu-lo: Eia(inquit) pedes,oihcium facitc, parumitineris iam reftat.Conftitutus • aucemin locomarcyrij /fubleuatis in cælumoculis, TeDeum (inquit) lauz damus, te Dominum confitemur. Quem hyfnnum vbitotum abfoluiflet, ccr^ ' ' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uices

uiccs gladio fubiccit, anima Deo red' didiCjiuftitiç coronaniaccepic. Caput Eaftili afExum, amp;nbsp;in ponte Lodincnf* omnium oculiscxpofitum, lt;^uodiu' tius ibi fùfpcniùm manebat, eo magù floruifle, ac vencrabilius faólum efli dicitur, ob quam cauGm loco amo' turn traditur.

De illo die quo Jloffenßs ad mortciU duccbatur. Moms { quod tarnen Rc)t vctaucrat) certior fa^us, cumvchc' mentcr timerct, ne forte ipfc martyri) corona cxciderct, ad Deum coueriiis, Confiteor (inquit) tibi domine,quod tantam gloriam non fum mcritus, no fum ego iuftus amp;nbsp;ianctus ficut ßs tuus, quern de vniuerlo regno ifto tibi iecundum cor tuum clegifti. Sed tame fi fieri poteft,particeps fiam domine calicis tui.Harc amp;nbsp;alia bis fimilw cum lacbrymans dicerct, nee vultu (quern alioqui placidifiimu babebat) dolo

ANGLICAN© LIB. 8© dolorem diflimularciampoflct, pu-tabant ilium filij huius Icculi mortem timcrc, ideo vt Regi obedirec, ad-duci polie. Venerunt ad eum hac de caula multi principes viri, fed cum nihil pro ficerent, adpoftremum vxori Äloyßtt mandatum eft negotium, vt*^«’ viro luaderet, ne illam, ne liberos, nc patriam amp;nbsp;vitam, qua diu ad hue frui polTetjpro derelidlis haberct. Ciim ergo vxor Mori h?c apud cum occinc-rct: Etquamdiu^/^yzitmca (inqiiit Morus') potcro hac vita frui ? Turn ilia, totis viginti annis mi vir, ft Deus voluerit. Vis ergo (air Morus) vtæter-nitatem viginti annis comutem? Næ tu impcrita es mcrcatrix, mea vxor. Nam fi annorum viginti millia dice-res, aliquid tu quidem diccres, fed tarnen ad zternitatem quid efl'ent ?

ncs Iibri, tanquain indrunienta qu^ j illuni ab amorc (eculi abduôbû, atcf' 1 næ vitæ dcfiderio inflâmabant. Tunlt;^ J fcnertris perpctud claufis, nihil aliu^ ’ quam Deo amp;nbsp;fanólis mcditationibus vacabar. Porro cum carccris cuftos ab co quxrcret, quid ita in tcnebris federet, quid (inquit) facerem ? nonne fu' blatis mercibus, claudéda eft ofiicina? Merces’luas dixit librosluos, aevef^ quidem ofHcinam in carccrc aperui^

in qua propofuit omnia fia । vænalia, vt pretij loco calum accipc' ’ ret. Scriplit in carcerc duos libros, vnumidiomace Anglicano,quern in* Icripfit, Solatium inperturbatione^ alttt» latinejdepaljione Chrifli. Cum que ad ilia Euangelij verba pcrucnifTetjJErwi^' cerunt manus in leßim,tt\ iplum qiioque inieôtæ funt manus, nee vitra ei licui^ quicquàm addere. In iudicio autem interrogatus,quid ci de publica lege vi

Vidcretur, in qua omnis potcftas Pon* tiHci Romano abrogata,amp;{umma ec-clefiæ gubernatio Rcgi coceffaeflet^ (quæ lex polt apprehcßonem conftituta erat)refpondic fc nefcire an vllaeffet eiulmodi lex. ludice fubin-fercnte. At nos tibi denutiamus talem cxtate legem,amp; earn fuffragijs omniu efle comprobatam, quid ergo tibi dc illavideturgt; Sime,inquitlt;J^or«s,pro ciue babuiffetis, ego vobis de veftra lege atteftantibus credidiffe. Nunc au tem feparaftis me à tepublica veffra, amp;nbsp;in carcerem non modo tanquam peregrinum, fed amp;nbsp;tanquam boffem

• teclufiftis. Meigitur buicreipublicx l mortuum, quomodö nunctanquam l eius mcmbrum, de reipublicæ vcftvac d legibus intctrogatis?lratus iudex,iam , l nbsp;nbsp;inquit, diffentire à lege tc video, cum

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L tut

tur. Nam qui tacet confencirc vidctuf' Ergonè inquir iudex, afientiriskg*’ Q^omodo, inquit, id facerêjCÙm mo aflentiatur ei quod ignorât? Deft*' nato autcm confilio in hune modun^* conßlitim refpondic Adorns, vt ncque fidem

garet, neque mortis periculo fefeof' fcrrcL Quanquàm enim eflet mart}’' ' rij cupientiffimus, tarnen certó ïcien-hocefledonû Dei,dubitans verd(''* ßepe diólitabat) vtrum Deus hac euP*

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/Y' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï

gratia donaturus eflet nee ne, earn r^*' pondêdi moderation cm quam nufl** cxpoflii tenuit.

ros quorum eft décapité omniû cO' gnofcere ac interloqui, cauGm r/ detuliflct, illi eum dixerunt reuifl cflc mortis. Tunc(U^or«; vocationi^

lîiæ certior amp;nbsp;fccurior, libéré aperuit; quid ei de lege illa videretur. Ego (k' quit ) per Dei gratiam Temper Carho* licüS

* . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 /' nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- tionimp'

mani communione dilccdcns, audi-ueramaliquando Pontificis Romani potcftatem legitimam quidem amp;:lau dabilem,fcd tarnen humani iuris,non diuinæ prxlcriptionisfuifie. Itaque cûmviderem Ratum hums regni co ferri, vt neccfiariô inueRigaiidum cf fet qua ex origine Pontificis Romani potcftas dimanarctjtoto feptênio hu-ius rei diligentifiimç indagationi me dedidi,amp; deprehcndi poteftatem Ro mani Pontificis quam vos tcmerc ( vt nihil dicam grauius ') abrogaftis, non modo legitimam, laudabilem nbsp;nc-

ceffariam , verum ctiamDiuini iuris Pnnuf«* amp;nbsp;prælcriptionis efie. Hæc mea fentétia, bçc fides,in qua per Dei gra- ris. tiamoriar. Vix kxc dixerat, eu om-ncs magna voce conclamarunt ,pro* ditorem amp;nbsp;perducllcm effe Adorum.

r/f4.qùam vnicè dilexerat, quam GrÇ cè ac Latine do'cuerat, cuiex carccte multas liter as dcderat, in itincrc oc-

currit, vt vltimû vale patri luo dicerct' Subftititpater, nec nliæ ofculum ne-gauit, quin amp;nbsp;benedidionem impef' tijL AflfuitA/rfr^rfr/frf, Ioannis Harrifij ( qui Thomlt;e Adoro à lecretis fuerat) vxor. Ilia cum' Morum filia iam ofciJ'

latadifceiTurum timeret, nec ei fpa-cium valediccndi reliótum iri, lubit^ papuit ad le Thomae Mori caput, quod iam filia: bumcro eminebat, amp;do' minum luum magno defyderio p^' ■ lamofculata eft, cui Morus, Inurbane (inquit) led tarnen pcramante’^ j faólum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

plicij produ(ftus,cü ad imas fcalas uenifict,nccfacilem afcenfiim videtet, vnu ex ijs qui in feena conftiteranr,.^P' pcllans. Da fodcs ( inquit) manum,^'' afecA 1

ANGLICANO LIB. S3 afccndam : nam ad dcfcenfum quod attinet, memiliirelinquas licet. Cum preces abfoluiflet, populûmque tc-ftcm quod in fide Cathoiica morere-tutjinuocaffetjac pfalmum Miserere mei Deus , pcrcurriilet,acccflit ad eum carnifex, venia de more petita, caput iufiitiæ, veritatis, amp;nbsp;virtutis am-putauit, ingemifcente Anglia vniuer-là , amp;: non tàm Chrifii martyrem, quam feipfam capitc truncatam arbitrante. Èius diei fummo mane filia Alori nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pcragrabatlànôliffi-

mas ecclefias : amp;nbsp;cleemofynas paupe-ribus plena manu diftribuebatjiamq^ omnibus elargitis, cûm in templo quodam orationi vacaret, Heu mibi ’ nbsp;nbsp;(aitad ancillam j)oblita fum iyndonis

rat Koffen/is Epifcopi cadaucr , fine prelbyteris,fine crucc, fine lumine, i nbsp;nbsp;fine Imtei s pr oie£tum fuiffe in bumu,

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L üj nec

de schismate I necaffuilTe qui lànôlum martyre peliret. Neque veto quifquam ci hoc officium præRare audebat, quod ob Hewr/otyrannidcmßbiomnes timc' rent. Q^od, ne patri quoque luo ac-cideret, Adar^arita, cauebat. Confu' f luit ei ancilla vt de proximo acciperet l linteum. Quomodo (inquit) idfa-cianijCumnihil pecuniæ reliqui ha' beam?Credent tibi, ait ancilla.quaifl' quàm (inquit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;longe a .

domo abfim, nec his hominibus nota exiftam, tarnen periculum faciam. acceffit ad vicinam tabernam, poftu-lauit quantum fufficere credidit, 3c precio conuenit. T ùm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vc-

lut quærendæ pecuniæ caulà, manuifl in perammißt, eoanimo, vt diceret, prçter Ipem ßbi euenifle, quo minus adeffient pecuniæ : fed ß crederetur fi' bi, le quam primûm id quod conuc' nerat redditurum. Ecce autem, cûm cef

ANGLICANO LIB. 84 certó eicóftarec nihil omnino paulo ante rcliquum fuilTc, tarnen iam in pera iuftum iyndonis preciu repcrit, nec vno teruntio plus minûfve,quàni eo tempore ex pacto perfolui opor-tebat. Miraculo confirmata, linteum accepit, patris cadauer inuoluit, amp;, quia focminam ac prxfertim hliam, nemo ah ofhcio pio repulerat,Chrifti inartyrem honellè fepeliuit.

Sequente menfe O ólobris, Henricus tâquàm Summû caput ecclefiæ,vo luit facra monafteria vifitare. Leum . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Monjifte’

tum, ad inquirendum in monachorû amp;nbsp;facrarum virginum vitam ac mores mifit. Cuius vintationis hç fuerunt leges , vt qui minor viginti quatuor an-nis fuilTetjè monafterio exirc,amp; ad fe-culum reuerti cogeretur: qui verb ma-ior effet, non cogeretur quidem fed

tamê cxire fi vellctjimpunèpoflet.E^t; euntibus aucê, loco religiofi habitus, togâfàcerdotalem amp;aurcosfcrè oôio Abbas daret: virgines veto fàcræ vt fc' culariu focminarum moreveftirentur. cui htnoi Deniq; omnes ornniu ordinu viri at muliercspretiofiflimaquçq; ccclefiæ aru ornamentaamp; fanôtoru reliquiae regis quæftoribus traderêt. Leta ifie vt cômiflhin fibi officiu reôle oh iret, virgines ßeras ad inceftu fblicita' bat,nec de alia re lib en tills vnquä aut inquirebat aut loquebatur,quanilt;l^ ftupro’aut rebus vcncreis.Ea verd mt' te vifitatio liæc inftituta eft,vt KcJt omne euertendi Monafteria, quotu ’jLnn» ^0. bonis inhiabatjOccafionem captarct.

Itaq;pridie Nonas Februari],criinini' bus Religioforu partim detcótis,par' tim cofiólisjobtinuitin publicisrcgni comitijs vt minora quçq; monafteria quoru annui cenfus non nifi ad feptiß gen ft/-quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' D

ANGLICANO LIB. 85 gentosferè aureos çftimabâtur,libidi- _ ni Riç dederêtur.Oólauo idus lanuarij j eodcmanno Sereniflima ex hac vita ad villam Cimhalton deceflit, amp;nbsp;in Burgo 5. Tetri fcpulta eft. De le-lt;fto autem in quo decubuit, Rcgi fcripfit in banc ftntentiam. Mi Domi-J ne Rex Henrice, appropinquanteianr •^'***^ mortis meç bora, cbaritas qua te pro-fequor, facit, vt admoneam te falutis animæ tuæ, quam cunólis buius mû-: di rebus anteferre debes. Ego tibi condono, precórque vt condonet tibi Deus. Commendo tibi filiam no-ftram communem , ancillas tres amp;nbsp;miniftros omnes, vt illa: nuptui com mode tradantur : bis autem præter id quodiàmdebetur, etiam vnius ann? ftipendium integrum velut cumulus accedat. Acceptis (athurinie literis,Rex tcmpcrarc fibi à lacbrymis' non po-* tuit. Cztcrûm Anna Bolena (atharina i fu

DE SCHISMATE fun cb rem diem, non atri fed^ui co^ loris veftibus induta celebrauir. Cul ciîm nonnulli de æmula è medio lûb-lata gratularenturjmo (inquity^««^) doleo, non quidem quôd morma fiG lcd quod tam honefto mords genef*^ ’ ^obierit.Quâtus liuor,qucm nec mors ' (Katharina luftulit? Ficautem (æpèvt ciîm maxime fecuri videmur, tunlt;^ lummisinuoluamur periculis. iam videbatur omni metu alicuius

æmulæ foluta. Sed ecce, qui iuftus eft Deus, cucltigiô aliam illi lulcitauit æmulam, multô grauiorcm quàm (f' tharina vnquàm fuerat. Rex enim eff-pit amp;nbsp;çgt;4nnlt;eBolena tædio amp;alterius

puellac amoreaffici. Vcnerat tempus ij quo Anna, itemm pareret, peperitau-) tem informem quandam carnis mo-1 lem, ac præterea nihil. Rex omniflU I videre volens quid Anna peperifler,c3 t decaulaincubiculumciusmoxapar-

ANGLICAN«» LIB. 86 tu intrabat. Illa amp;nbsp;dc ab or lu dolens,, amp;nbsp;de Regis amore in aliam tranflato’ indignans, Ecce (inquitad Regem)! polbllum diemquo meretriccillam innum tuis genibus infidentcm con-l fpexi,quam pulchre vterus meus officio functus eR ? Bono animo fis men! corculum( inquit Rex ) non erit poft-1 bac cur de me queraris. Et exibat qui- \ dem mœftus:^«n4 verb vbi Henricum 1 nec baótenus v’dilfet mafculum cxfc ! generaflcjUec iam deinceps generatu-1 rum fperaret, conftituit experiri, an \ alia quapiam via, qux Regis vxor iam I effet, etiam Regis mater effici poffet. I i Putabat autem adulteri) fui crimen eo i ! magis occultadum,fi potius cum fra-tre fuo Geor^io Boleno ,quam cum alio «j quopiam rem baberet. Quin etiam volebat fupcrbifflma amp;nbsp;lui ipfius a- t motideditilTimamuber, de gencre amp;nbsp;1 languine Bolenorum ex vtraque parte I effel

Scd cum neque ex illo icelerato ince-ftu, quod maxime cupiebat, afTccuta cflet, cœpit animum fuum ad vagaifl I libidine eoufque applicare, vt praccef NoreßumjKeflormm, amp;nbsp;Bruertonum ho' mines non ignobileSjCtiam Marc0 quendam muficum fuum, in regiun’ thorum pelliceret.

Quætàm effufa libido cum Rcgc i diu latere non polTet, tarnen le nihil ; ( lcire fimulauit vlque ad calendas i i ias. Illodiccu Rex Grenuici ludich^ ’ quibuldamlpeóhaculis intereflet, at' !quecgt;/»«4w Bolenamvï^ii^ztè. fen^' 1 ftra ludarium quodda demifi{re,quo ' vnus ex ipfius amafijs faciem fudoi'^ oppletam cxtergeret,è tlieatro ftatim , prorüpens ad V uellmonafterium tantum comitibus afl'umptis fe cotU' ')lit. Poftridic veróy^««4 in carcercifl « duóta,amp;abipÇoTbomaBoleno,quipæ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tcf

I ter ipfius putabatur, inter indices ex iuffu Régis confidente,adulterij in*-ceftus condemnata, decimo quarto

Icalendas lunias capite feritur, cüm no totis quinque menfibus póft Cathari-mortem, titulo Reginæ potita eft fet. Cuius rei dolore etiarn Thomas \ Bolenus cNiti nonmulto poft migra- \ uit. Poftridièveroquàm Ânnlt;z Bole^ l ceruices amputatæ funt Rcx lanam 1 ■)lt;—'*ƒ Sdmeram in vxorem accepit, quam r ’quot;''* ‘ priùs,etiam viuente nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adama- 1

1 ucrat,amp;L ip11 prætulerat: vt non minus \ î mira quàm iufta fmt indicia Dei, red-dentis vnicuiqnc fecundu opéra (ua.l

\ tauerat , ficamp;Ilt;xnÆ fupplantauit An-’ nam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

frater Anntu Bolena Geor^jus^omi-^^'« -’ nusde Rupcforti ,Hewnc«s Noreßus^^*'-quot;

DE SCHISMATË Marcus muficus, ob adukcriû, quod cum Anna Bolena cominiferantjecuf' publicè per cuffi lune.

Sexto idusIuniasRcxcomicia pü' blica, itemque Synodum epilcop^' Jcmindixit. Invtroque concilio fide amp;nbsp;religione cùm diu multuni*]) difputatuefietjtàm Rcge quàmEpib copis operam oinnem intcrponeiiti' bus, ne (chifma quod inchoaucranfgt; in hærelim Lutheranam autCaluin^' Ibcam tranfirct,tandem liber quitlan’ ' edituseltauthoritatepublica, cûh^'*' inlcriptione, Articuli per Serenifat(^ rex ’lm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i quorum primus,

culM-um. Euchariftiæ (àcramento tranfublbn^ tiationem credendamil^ûdus, Ipccicm facramenti Euchariftiæ adl^’ lutem fufficere: tertius, cœlibatun^ (àcerdorum omnino rctincndu:qu3^' tus, votorum caftitatis amp;nbsp;viduit^r’^ ncceflariamcfleperfolutionemtqp^’ tus

ANGLICANO LIB. 88 tus, non modo Miflarum cclebratio-nem iuri Diuino confentancam j vcrû amp;lt;: Midas priuacas fieri, bonumamp; ne-ccflanum efle: deniquc fèxtus, auricu--^ larcm confefïionem in Ecclefia neccf-farid conferuandam afl'crcbar. Qui fecusdoccretin ilium tanquàm bæ-rcticum fupplicia collitucnda, Regis ferenitas vrnulq-, fenatorij ordinis, plcbisin comitijs adunatæ confenfû decreuit.Hicergô ftatus religionis in Anglia rue fuit, tùm à Catholica fide alitnus, ob priraatum amp;nbsp;vnitarcm Ca thedrç ^etri defercam, ac euerfa omnium ordinum Monafteria: tûm à V uiclefiftarum, Lutheranorum,Zuin glianorum, amp;nbsp;Caluinifiarum cçtu ob articulosiam propoficos,longe alic-nifiimus.Cæterùm tàm Nobilitas an-tiqua ( folis afientatoribus qui Aulam comitabantur, exceptis ) quàm plebs Anglicana crim non folùm ab omm

hærcfi abhorreret, fed etiam pene tóquot; ta cfl'et Catholica, parum putauit in peflimanó incidere, nifi amp;nbsp;optimam Catholicæ fidei conditionem rctinc'

fuperlHcionis tollendæ, révéra nihil aliud agi, quàm vt làcra vafà Cruces argêteæ,calices qui languinem Chrh fti portant, cætcraque ornamentae’^ templis Dei (ubduccrentur, primùt^^ • Lincolnienlis populus, deindèNof', • thumbria, Cumbria.DunelinenfisS: ;

vt quinquaginta viroru millia amp;ani' plius in acicm prodirent. Infignia ho' rum cx.AYïZ^quinque'vulnerâ Seruatorts/'^' । lix cum hoßia, nomen leßu in medio prejßum, quibus rebus demonftrabaO'' fc ob confèruâdam fidem Chrifti bel' ann» vo. gerere. Aduerfusquos cumDii i5jlt;5. nbsp;nbsp;nbsp;ces. Norfolcia ac Suß^olcice^ Marchio £1’’^'

fuilTcnt, in ipfo die prælij obtentum eft, vtadcolloquiû vtrinque vcnirc-tur, in quo Henricus ( quod male fibi timeret) Cacholicis populis promilit, fc omnia ilia de quibus illi qucrcban-tur, emendaturum, nee eum tumultu cuiquam detrimeto poftea futurum.

Qine omnia cum nonediótofolum, i fed amp;nbsp;publicis tabulis confirmaffet, tamenper fpeciem nouitumultus,nó quidem ab ijfdcm O ptimatibus, v c- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

1 rum à Hicolao Adujgrauio dcThoma, Gil^ ’ hio poftea concitati, ctiam illi quos

Rex ante fecuros fecerat, vltimu fup-plicium fubire coadi funt: Barones ** ‘ imprimis duo , Darcius amp;c Hußius rtYßett-cquites verb aurati, Rplgt;ertu^s Confiai lis^Thomas Perdue, Francifeus Bigot, Stephanus Hamelton, loannes Bulmar^ Guli~ elmus Lomleius, nbsp;nbsp;nbsp;Nicolaus Tempeftus^

Abbates duOjIerMz^s ôc P^iuerius^ùc^ï omniù caput cxtitlt Robertus Âfehius.

JuZT’ Sexto autem idus Odjobrisnatus i . _ nbsp;nbsp;nbsp;eft Hennco cyt lana SeimeràÇAïm quen^

vocauit Edouardum. Sed cum matcf çgrc pareretjRcx interrogatus cui nbsp;nbsp;nbsp;!

gisconfukum vellet, vtrum vxoriaA filio, reljjondit filio, quod alias vxO' res perfacile reperturus eflet. /4«4igi' I tiir ex dolore partus paulo poft mot' tua, Viïîdilbriæ fcpulta eft.

ftreßus Vndecimo ealendas lunias ReuC' Martyr, reudus patct Forefltts ordinis B. Fran' eijei J CÓ quod Ecclefiafticum Rcgi^ primatum oppugnaret, in furcas dua-, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus catenis ad brachia colligatis attol'

lam ab aliquot annis Cromuellus in croHellus.; Regis gratiam Icinfinuauerat, quod homo clTetad illiuslibidinem coni' pofitus. Is hærefi Zuingliana infedus omnia fere ilia kiggeflit Rcgi,quæ ad lacra diripienda pertinebant. Itaquc cùni

ANGLICANO LIB. 90 cum viderct imagines quafdam San-: âorum, itemque monumeta marty-rum in honore apud plcbcm Chrifti-anam efle, ipie vero dmeret, nc amici Dei nimis magno honore afficeren-tur, auóbor fuit, vt omnes illæ San cio-rum imagines quas Deus ( velutolim Pifeinam Bethiaidæ quæ ab Angelo Deicommota, eum qui prior inillanx dilcendilTet, à quacunque infirmitatc Gnabat) præcipuis quibufdam mira-culis populo fiio comendaucrat, vna cum memorijs martyrum auroamp;ar-gento refertis è medio tolleretur, qui dum le idola abominari fingeret, ma-nifcftû facrilegium perpetrauit. Nam ficutolim ZrfcoA cumDeivifionemin Ibmnis vidifiet, euigilans, lapidem quern capiti luo luppoluerat,erexir in titulum, fundens oleum defuper, lo-cumque appcllans Bethel,hoc eft,do-mum Dei, ac voto fadto rcuerfiis po-

DE SCHISMATE ftcà/dctimas .Deo illic obtulit,amp; mul' tis poftea feculis viri tirnentcs Dcuiî^ in^Bethel, hoc èft,ad locum à Iacob Pa* triarüha dedieacum alcendcrunt, pof' tantes fccum hœdos vtlacrificarétibi damino : fie amp;nbsp;populus Chriftianus in Anglia ad cettaloca facra (inquP bus B. Virginis aliæquc SanôloruD’ ftatuàf fuerant creâ:æ,dc operibus mirandis, honorabiles dcmonftratï) orationis ero-ô afcendebat,cuiufmo(^* r tune étant y'valßn^hamum^lpßiicu^y^ gomia I^ilßedonum Cantu aria, amp;c. cjiifinodi, quæ omnia iccit amp;nbsp;dcformauitjVt opibus quasil’* fideles obtulcrant, potiretur : ncc tantum, lcd ctiam à decimo Icxto ci' •Anna nbsp;nbsp;Icndas Decébris initio faZlo, rclilt;qu^

omnia monafteria detutbauit amp;nbsp;ûn.ntuni ruit. Tam egregiè Rex fidem quaiö £boraccnfibus populis cum armafu' merent de lacris non diripiendis d«' 7’? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;derat

Ad dccimum calcndas Dcccmbris Lambertus quidaZuihglianusiii cam-po fabrorumLondini combuihis clb Is ab Archiepiüopo ÇâiuarieûfiT'/jo-ma, Qranmero condcmnatuSyprouojGa-uit ad Hericum Regem.? Cuiusjöaufam cum Rex ipfe, publica difpaiatiDuc cum co inftituta, co’^nouiflotj bomb ncmtpckcrum codcmnaffct, fernen.* tia morris in eum per •Crom«ie(/«^Rc

. . r . . 1-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• o • Crouelli.

gis m fpiritanbus yicaxium' (lt;^ui oc ip-* fc fuitZuinglianus, quanquam id dif-fimularcx^ palam redtabatundu u • gt;nbsp;■-

I OdauoidusIuliasViCarius red’Or taAYtyres patcccix Vandfuatti,amp; prclbyter.cpii”’“*quot;*-cumiuuabat ,amp;(. famulus quirmini* ftrabax^Kci^cpi^

anno, Hugo Ferin^donus Redin^cnfis^ Rîcardws l^itingus Glatonienfisgt; Sc ip‘

- DEI S CHIS MA TE fis caledis loannes Becus Colccftrcnfis, omncs ordinis Si.BtnediéB Abbates, itemq;duo presbyrcri Rft^us^^Onio, obncgatamHewzczponäficiam po' teftat^ matyrij coronam adcpti funt-t/tuitum ! AgUC in illos tantum qui agcrcnt ifl in colites, tetrisifieuircjin cælitcs autem nihil aü' dcrc putaretur S;’ Thornani Beckettu^ Gantuarienlèm Archiepilcopum, ab annis Accentis catalogo Sanôloriin’ ’\y'* in'Cartóalcriptumj atque infinitis mi' raculisülluftracum, caufâm in terris dicere poft tot ftcula coëgit, ipfuni^l) perduellionis condcmnatum ,’inte^

• ' Diuos amplius ceifterivctuit. Imôio comirijs publicisifimciuitjfVt capita' le crimcn cfict quis aut diem coni' memoptionis eius fàcrum célébra^ ret, aut m làcris precibus mcntionena eiusfacerctjautomninô cum appd' laretSan(ftum,nomenvc ipfius inCæ lendario fandorumnon delctum

i.’ 1 -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ma

manercperniitceret.Flagitiumautcm quod hic landiffimus martyr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

(eratob quod adeo feUerè puniretur, nullum aliud fuit, quàm, quôd mo-numentum iplîus tantis opibus • ac thclauris rcfertum erat., vt occaho-nem quærioportucrit vndè expilarç-tur. Qm cnim Regius quæftor tune cratjConfeflus eft,tantam auri, argem lijXGlapidum precioforum amp;nbsp;facra-rum veftium vim ex vno illo D. Tho-

I . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ihe/dur»s

ma monumento ablatam elle, quanta viginti fex currus onerauerat, v.t ex co ‘ conijcereliccat quàm. innumerabiles*^*’'’^^'^^' thefauros ex cæteris Sanôtorum mo-

numentis, atqueadco ex templis, amp;nbsp;monafterijs omnibus idem Rex cor-ralèrît.Porro ciïm hic fanâzus Dei mar

tyr,fub cuius nomine tutelari multa Dco templacreéla fuerant, hoc modo cxauÂoratus effet, in Hibernia, cuiufdam parœciæ dues cura lui tem-M iiij pli

numero amp;nbsp;ordine motum : quacrc' bantab Epifcopo fuo,quern iamc^^ Sanótis Patronum fibi adoptarcnt-Re{ponditille,vt^efr//»2 aut aüt quemlibec alium in D.Thoma lociJ fubfticuercnt.Et quid (ait quidam eO' rum ) fi Rex ilium quoque de cxlo deturbarit ? Ergo ( inquit alter ex vi' cinis)Sanôliirimæ Trinitati templufl' , noftrum dedicemus. Nam fi quis po' . terit locum fiium leruarcdd vtiquefâ'

I $39- (bror, ex paólo cum certis Germani^^ P’^lriclpibus antcà inito, nupfit Henri' CO. Putabant Principes omnia là ris tU' to loco fore, fi Rex earn duóhuruuil^

promiGflct : non addiderant vcró,vt ctiam retenturum Iponderet, diixic J quinimô lèduxit, cùm per co' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ns*

ANGLICANO LlB. 95 mitiorum intcrpofitam authoritatcm pencftatim illam repudiaucrit, tharina, Hjtuarda'meins locum furro- 5^''’^'”“ gata-Sed cum Henrico nuptiarum cau-famultùmmoleftiæ attulifiet, atque ided reformada vidcrctur, placuit ca-ftiffimo amp;nbsp;vigilantiffimo ccclcfiç pa-ilori legem perpetuam ftabilirc, qua in pofterum feiretur quæ cui rite nup-tæ effet. Indiólis igitur comitijs , rc multum’ diuque dilceptata, omnium ordinumfuffragiji decrctum amp;nbsp;fupre* mi capitis vltima fententia compro-batum eft, fi quae pc’rfonae in Lcuitico 1 non prohibits, folo confenfu, per

V erba de præfenti, nuptias, nulla car-' nali copula fublccuta, contraxerint, cacque ambæ feu altera earum poftca

I cononprobibitacontraótis, bas po-'quot;*''quot;’”* fferiores nuptias etiam carnali copula confummaucrintjVt illarum perfona-

DE SCHISMATE rum nuptix poftcriores quas carnab ■ 4: copula nrmaflct; nQapriorcs quas fo-‘ ' lus conlènlùs ftatuilTec, ratæ amp;: ftabi' Icshabcrcntur, vtquc ncmo in foro aut iniudicio audirctur, qui pro nup' rijs prioribus folo confènlu abfquc , carnali copula iniris, contra poftcrio' ! rcs carnali copula confummatas vcf' bû faccrc änderet. Itaque cûm oÜi^ iuris gentium fuiflet régula : Nuptias non concubitus, lcd conlènlus racit, iàm deinceps Ichifinatici regis noua régulacoepit elle: Nuptias non con-Icnlùs, fed concubitus facit. Cuius legis tatoperè polleà puduic iplos Pro-teftantes, vt mortuo Henrtco, cam iplî rcuocauerint, amp;nbsp;irritam fccerint.

menlè Maio Samfßn Ciceflrcn-lis Epilcopus amp;nbsp;doôhor ^ilfonus in vincula conieóri lùnt, quod certos ho mines qui ccclefiafticum Regis Pn-matum reprehendebant, opibus luis

ÀNGLICàNO lib. 94 rcfccifTcnt amp;nbsp;recrcaflcnt: ob candem-quc caufam Pjcardus Farmer ditifli’ mus mercator bonis omnibus cxutus cft, idcjue ex Cromuelli confiliô ita comparatum fuiffcjnemo ignorabat, çui tanquàm altcri F'oljao rerum omnium adminiftratio cômiffaiàmfuit. Erat C[uidam cqucs auratus îoannes N.e uellus ,vir Catbolicus ciuibus fuis cliarus : Hune Qromuellfts Sc ob fidem ôcobgratiam qua Neuellus apudpo-pulum valcbat, odio Habens, Regi vt fufpcótum detulit, cundémque aléa cumRcgcludentem (ficut priùscum Rege conuenerat ) ad cœnam inuitat, à cœna incarceremabduci iubct, de carccrc gladio fericndum curat. Infv dias etiam clariffimo amp;nbsp;maxime Ca-thobco Baroni Dacrio Aquilonari ftruxit. Sed quia quo die Dacrius ex vinculis caufam dixit, Cromuelliis'po-da2;ra impeditus adeffe non poterat, Da

jD^cnwvt eratinnocens facile abïol-uebatur. Is verb tametfi non ignora-rec, quàminfcftumfibi Cromueiluhi bcre't, tarnen tempori fèruiendum ra-tus, domum illius adit, gratias agit, quôd ipfius benignitate faôtum eilet, vt caula fua ex aequo amp;nbsp;bono decide' rctur. ibi Cromuellus gratias ( inquit) age tibiae meæ, quæ nifi me impediilquot; ilet, fccundû démérita tuatibi euenif' tas. let. Homo férus amp;c barbarus ne difli'

tnulare quidempotuitimmanitatetH fùam. Decæterô autem càuendû iudiquot; cans neprædaiterum ex vnguibus eti' iexcrim- pcretur,author Henrico fuit ciulmodi

Icgis, vt fi quis ctiam ablcns atquc iO' -dióla caula, læfr maieftatis damnare' tur,non minus rite daranatus habere^

ciû ( quod in Anglia folemncinpr^' mis habetur) eódcmnatus fuiflct.Se^ hîc operæprecium eft iuftiftimû

ANGLICANO LIB. 95 iudiciutn ob oculos proponcrc, qui malum confilium in cólultoris caput conucrtit.

Cum Saxonite Dux amp;nbsp;HaJJta Comes, vnà cum alijs aliquot Gcrmaniz Principibus arma in Cxfarcm lump-turi, Smalcaldicum foedns inter fc per cuflilfcnt, ab Henrico Angliac regeim-pctraruntvt cidem fœderi lublcribc-ret. Q^dcùmCæfar intcllexiiTetjCu Henricoamplius idfœdus tucrctur, aut confirmarct. PromiGt Henric«; fe faóturum quod Caefar po-ftulabat. Porro cum GermaniæPrincipes itctumRegi fupplices Gerent,vt idem foedus cum cis renouaret ^Hen- nbsp;nbsp;,,

propter focietatcm bærefis ex animo addiótus, qui ctiam fciret Henricum G-bi a Caefarc timcre, amp;nbsp;non moleftela-turum,G Cçfar bello Gcrmanico dcti-

ïicretur, arbitratus ilium magisnort auderc quàm non veile Germanico fœdeii fubfcribcre, inconfulto Rcgç, illius tamcn nomine fœdcri fubfcrip' fît. Vbi autem Caefàrde hacre cuifl Henrico expottulalTer, Henricus negaretfûum nome inrenouacofo' * derehaberi; C/irolus verb fœdeiis exemplum ad Regem mittetet ; ReX perfpeóla re, Cromuello indignatus» morte eum cenfuitmulóhandum.Se^l cum Germania? Principibus dilplicc-renollet, aliam ciiminis fpecicinin ilium excogicauit. Vnde mirabiH prorfus iudicio Dei fadhum cfh,vC MtrsctS- Cromuellus omnium mottalium pH'

mus, fecundum legem quam iple Hi' xcrat,abfensatqucindix^a caula tanl hærcfis quam perduellionis fèpriæo Idus Iulias condemnatus , vigefîm*’ poft die fccuri feriretur. Nec tamen ex ea re pcrfccutio in Catholicos in*

Nam tertio calcndas Augufti fcx tmrtirtt viriad mortem duóli func, quorum f’’quot;* très Catholici, amp;nbsp;alii tres erant hçrc-tici. Faólum cŒ autem cùmbini Sc bini cratibus vimineis iniedli per pla-' teas rrahcrentur , vt finguli Cathogt; ' lu cum fingulis hxrcticis in cadem crate coniungcrentur , quæ crudelitas iplam mortem fuperarc videba-tur. Cainolici erant Ahel, Edouardus Poituel, nbsp;nbsp;BjcArdus Fether-

fion ,Tbcologi omnes ,qui vt D. C4-thaririA partes in caufa diuorti) tueban-tur,ücnuncquódecclcfiafticum Henrici Primatum non agnofeerent, illu-ftremmartyrij coronam acceperunt. Trejs autem bçretici fuerunt Rofcfrf«s Barnes, Thomas Gerard Gulielmus Hieronymus prefbyteri, quos ob bx-reCimZuinglianamKex in campo fa-brum comburi iulfrt.

A/xror« Quarco nonas Augulti Prior ctSquot; ^utnque. - Dancaftriæ, monachi tres,

laïcus cognomcnto Philpotttts, quo3 nollcnt Ecclefiafticum terreni Regis primatum iuratô confitcri, cxcluii^ terris, adcælcftcm æterniRegisglo' riam tranfmifli funt. Eodem anno

A«»« Pf. ad quintum calêdas lunias Margarita clariiïima Sarifburiç Comitifla naldf Poli Cardinalis mater,( Geor^io Edouardt quarti Ançliæ Régis germî' no rratre nata)noDilis furculus EborH' cenfis familiæ àPlantageneta dcfceH'

Its Ptlt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gloriofam neeem T y râni iuflu

pertulit. Cui nihil aliud crimini dabæ tur, quàm,qu6d literas officij plenasî Cardinal! Polo^ àtalifiliotalismatef, inlcio Regeaco^iiTet, qu?d 3uc lâcra imagincm quinque vulnerum ChH'. fti ferret inpeóbore, id quod Rex iæ terpretabatur obamorcm Eboracen-num,qui fubillis infignibus pro Chri-

ANGLICANÖ Ltß. 97 fti fide arma cœpcrant. Sed rc vcra I ciim non poflct filium quem tanto-pere ob confcriptam vnitatis ecclefia-' Ihcæ defenfionem perfequebatur, in m fuam poteftatem redigere, matr ê pro filio immolauit.

Anno Domini quadragefimo pri-nio, fupra millefimum amp;nbsp;quingente-^^’quot; fimum, habita fimt Ratifbonæ Impe-rij comitia. Rex Henricns iam non aliorum modo fed amp;nbsp;fuæ ipfîus im-pietatis fècundùm feculum pertæfus, ad Ratifbonenfia comitiamißt Hen-^ ricum Cneuettum cquitem auratum, ôr Stephanum Gardinerum Vintonienfcm Epifcopum infignis doôlrin^e amp;nbsp;im genij admirabilis virutti , partim vt fuam in fidci negotio moderationcm cercis Germania: Principibus proba-' ret, qui eum in nouo Euangelio affe-dando tarditatis accufàbât, præcipuè vcrd, vt, cum viderct fe nequc Catho-

licis ncquc Protcftantibus proptereâ quód cum ncutris plenè communie^' ret, gratumeflc: iam dcinceps ratio* ncm quandam cum Cçlare iniret, qu^ Pontifici Romano rccociliatus,pei'fr ôlâCatholicæ fidei régula, qua nihil verius, nihil ccrtius elle animaducrtic, ab (que vllafimulationc fcqueretur.Bt hue quidé adegit il’ium vis cofcientiÇj quam veteres non immerito adrpqua-runt mille teftibus. Cçterùm quonii volebat Rex làluo luç maieftatis ho* nore, hoc eft, abfque publica tàm cO' teftati criminis confelTione, abfquc pœnitentiæ adtione , abfque rcrufli ab ecclefijs Chrifti ablatarum reftitu* tione, in vnitatem catholicam rccipi hoc autem amp;nbsp;Canones vetarent, nec ûluti çternç ipfius expediret, ifta oW' nis cogitatio ad nihilum recidit, gloriam hominummagis quàmDei adamauit.

Q^emadmoduni vero ipfc Rex nc* ** f que Oco iieque primç vxori fide 1er-uauit, fic etiam vxores ipfius fidem vb ro fuo in matrimonio datani viola-tunt. Eccc enim Cathurina, lAauarda »[.„iici quain noduni bienniototo vxoreai liabucrar,adukerij côuiôlajCum’mœ-^** ch is CLiisddjoma Culpepero Qc Francißo Dirrhamo ncci dacsr. Cumque ilb no fölum poft regias nuptias vcrnm^ôé antea CutharinAm HauArdAm Cos^no-uifle dicetentur, ne quid fimfte'im-pofterunicontingac,lexfcrtur, vt ft qua millier pro virgine à Rege babi-ta amp;nbsp;ita in matriinoniuin accepta, necvere virgo efl'c,tnec ftuprum ftiu Regipatefecillet, velutlçiæ mâiefta- _ tisreapœnasdaret:Cxterùm ne Rex'y turpiteriterum in virgine cooptanda cmrez J CAtljArinam TArvAm viduam, Baroni LAtimero prius nuptam in lex-tain vxorcm accepit, hoc folo bcatâ,

ex aula iplam ( id quod in animo ha-buiflcdicitur) obhærcfis crimen fu-ftulifTet.

'jfnntvo. Initio autemmenfis Marti) Gfr-(jardtnerus Stephano Vin' çK4f«(gt;r. toniehft Epifeopo à fecrctis fuit, amp;nbsp;Zlt;trcA«s Chellenfis paroebus, itemq» loannes Irlandus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, qui Thom^^

Ädoro 3. facello fuerat, amp;nbsp;paulo poft zy^fhheus martyrio afteófi funt,quoH Regis Primatum in rebus ecclcftafti' cis locum habere negaflent.

Hoc anno argenteus nummus qui foiebat in Anglia purgatiftimus exta-re,ab Henrtco inæreum conuerti cœp tus eft, non fine manifefta Dei vin3i'

(fta in lacrilegia rapinas regias coH' ftituta amp;cxpetita. Cum cnim totac /gt;ar?»x. monafterioru in Anglia thefaU'

ANGLICANO LIB. 99 potiiiflct:tamcn Henricus cum theûu-rosvbiqueomncs, cum cruces argen-tcas, aureas, omniaque facra vala, cu altarium ornamenta,ciim omncm fu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

pelleólilê pene mille monalleriorû, cum omnia prædia, fundos, frudhus, iura, Si aôbones in fuam poceftatem redegifTer, cum pr.rterea décimas amp;nbsp;annatas omnium beneficiorum, per vniuerfàm Angliam exigeret, amp;i adeo cùm ipfum plumbum, ligna atq; lapides monalteriorum vbique venderet, exeoq;dcbuiflccin çternû omnia ci-uibus fuis tribura amp;nbsp;vedbgalia remi-fiflc(idquod lèfaclurû fimulabar,vt dues cd libentius in monallcrijs euer-tendis ipfius libidini alfenlum præbe-rent) imô ciimdebuerit quocunque Chriftiani orbis rcgc,argento prçfer-tim amp;nbsp;auro ditior cxtitillc : ramen a-dco in contratium ca res ex Dci iulbf-fima voluntace ceflit:vt multd paupe-N lij rior

pmnnt. onem iltam tuent,quam vnquamante aut ipiè aut maiores eius fucrunt. Quin ille folus plura tributa amp;nbsp;ve-

éligalia ciuibus fuis impofuit, quàm wff»f‘lt;lt;:Aomncs fimul Reges per quingentos

ante annos fecerant. Cumque Ifanti-bus adhuc monailerijs, vulgb Pfeu-doeuan^elici iadbtarent.neminemin Anglia pauperem deinceps fore, filC'

mei claiillra facra dirumpercntur, thcGuri quibus Abbates incubarent, prædiacjue agri quibus pauci iani monacbi alercntur,in manus pluriuin deuenirent adcb nihil eorum reiplî ex titit, vtpro fingulis qui antea ollia-tim viölum quaricabant,nuncvigin' ti ad minimum non modo idem vitX genus fcquantur, fed etiam quod ini' ferimè quæritanr, inrerdum vix inue-niât. Quid,quod eu pecunia numera' ta ex tam puro arg cto eatenus cenfti' tifTct

ANGLICANO UB. lOO tilTct, vtnon nißvndecima fercpars ex cüproamp;ftanno addcretur, idquc moderandi amp;nbsp;cómifcendi cauia, quo facilius chareótcrcm impreffum lui~ ciperet : poft ilium diem per gradus quofdam ab Henrico inchoatos, co res demu redacta eft, vt tandem vix duæ ta. argcnti vnciæ cum vndccim cupri ftamii commixtæ repcrirentur.

Vt autem res melius intcllilt;^atur, fciendum eft, Henricum oólauum anno reo;ni fui trigefimo Icxto.cum in Gal-lias ad obfidendam Boloniam cxpcdi-tionem fufciperet, tarn auri quam ar-genti pretium auxilTc,amp; argenti qui-dem vnciam quatuor folidis Anglicanism hoc eft, fere octo relt;Talibus Hilpanicis , æftimaffe . Cóm vcró partim per tributa indicia, partim per fçudorum annuos ccnlus, partim per corum quæinportusmuebuntur ve-üigalia,partim per commifta öc cadu-

DE SCHISMATE ca, quantam maximam niæfùmmamin fuas ni fet, tûm deindè nouam cudit moflC' tarrijmulto minus puram amp;finceianigt; adeo vt cûm adhuc minus adultérin^ cflet,tarnen quarta parte ab ilia priori^ bonitate deficeret, quæ poftea muk^ deprauatior faôta eft. lam vero Vf priorcm monetamprobatam defifl' gulorum manibus quoad poterataU' ferret, amp;in luas transferrer, plus ali' quanto in fingulas vnciasquàm vuk gô earn æftimaflcnt,ei daturum fe ob' Po/«/ ôrtulit, quieamadærariûargenteamvc oflicinam attuliflet. Soluit autem non modo magiftratibus, miniftris, mi' litibus, led etiam illis ipfis qui veterc monetam ei vendebant, noua ilia mi' nus proba moneta. Qua fraude cftc' cit, vt àfingulis, quibulcum ei pecu-niarium negotium erat, non decimu, non quintum, fed quartû quemlibei

anglicano lib. ioi dcnarium velut tnbuti nominecapC' ret. Cumque hic dolus bene ei lucce-dere videretur, magis amp;nbsp;magis pecu-niain fcmper commifcuit corrupit, doncc implelfet menfura. dierum luo-rum. Pond Spiritus fanólus in facra fcriptura prçmonuit,eos qui hoc modo aliéna bona ex pilant, nunquàm poffe fidèles Chrilti miniftros efie. Nam amp;nbsp;Chriftus ait, iniquus in modico hoc eft, in difpenfandis huius fcculi bonis, amp;nbsp;in maiori, hoc eft, infpiritalibus difpêfandis iniquus efl, ï^zlfaiastun^cr-ßimeflinßcortaJPrincipes tui inßdelesjocij 1 furum. Atque hæc Hmn« fraus etiam 1 ad folos Ichifmatis fui hæredes per-1 nbsp;nbsp;nbsp;tranfqt, vt poftea declarabimus.

I Vbi autem integrum ferè bien-1 niuminbello Gallis amp;nbsp;Scotis inferen-^^'^'^’

do ablumpfiflet (in quo Boloninm 1 nbsp;nbsp;nbsp;obfedit di deditione accepit ) oclauo

caicndas Dcccmbris comitia indixitj quorum aflcnfu in ptocotrophia Si xcnodochia, in ftudioibium collegia, denique in Geras oblationcs quaJ fidèles derunôti falutis animç fur caU' fa. Dco feciflent, fummam poreftatc accepit, vt quoad viucret, de his omnibus rebus quodvideretur ftatuerec ' ^Nihil autem fiatuit quod mors cum occupaflet.

làm Henricus appropinquante mortis fiix horajVidens qua cupiditarc,vf quo potiiis furore vinculum vnitatis ecclefiallicç difloluiflet, cum EpifeO' pis nonnullis priuadm agere cœpir, de rationc qua iterum Sedi Apoftoli-cæ ac per cam rcliquis gentibus Chri-ftianis conciliari pollet. Vcriim hîc Aow. n. viderc licet feueritatem Dci in cos

aut prudentes ccciderunt, autin pec-catis fins alte obdormicrût. Prætcrita cnim Henrici crudelitas fccit, vt nemo iam

ANGLICANO LIB. lOl iàmilli fideleconßlium dare , nemo fui pcótoris fènlà paccfacerc, nemo veritatem apcrireanderer. Sciebant enimmukos ne ci daros, cum prids aur illi,aur Cromuello^ ctiam iufii, libéré quod lenticbanr loquerentur. Ira-quenunequoque vnus ex. Epilcopis vtruin infidiæ ipfi ftruerenrur incer-tus, relpondir : Regem omnibus viris fapienriorcm efle, ilium Diuino con-filio Pontificis Romani Primaru ab-dicaflej.ncciam habere quod rimcre debear, cum publica regni legeiudi-cium confirmarum fir. Stephanus aurê Gardinerus Vinronienfis Epifeopus korfim Regi fuafifle dicirur, vr fi fieri poffer ordinibus regni conuo caris, re tanti ponderis cum ill is communicarer. Sinadeam remlpacium rempo-ris no darerur,fairem animi lui lenren-tiamferipro proderer,ibiq; confcicn-tiæ lux reftimoniu exponerer. Deum folo

/olo cordis voto cotcntum cfle,qu an-do rcs propter aliquod ncccflarium impedimcncuni expediri non poflet Sedeumis femel difceflilfct aderac mox ingens parafytorum turba, qui j veriti ne fi obedientia Pontifici Ro' mano redderetur,ipfi bonis ccclefiaft* cis exciderentjRegi omnino perfua- ' debant, ne fcrupulum ralem in ani-mum irreperc pateretur. Et facile qui-dem à bojio propofito reuocatur, qui non efi in charicate fundatus radi' cams. Ad nib il igimr aliud valuit rtei cum Epifeopis de reftituenda vni-tate ecclefi^ oratio, quam vt fc haâc' nus renitente confcientiadiuifiimab

».•rrtn.f Romanafuifle,amp;idcô dû ag' nitam veritatem oppugnaret,in Spid turn fanólum peccafle patefaceret.

studu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ingcnium,ftudia Sgt;i. mo-

vemici. res Henrici paucis perftringamus,^ bonis literis nunquàm alienus fuitj iiïio

ANGLICANO LIB. lO^ imô libcralium artium Doólores fouit, amp;nbsp;quibufdam Profcfloribus au-xit ftipendia. Epifcopos (prçtcr vnum Qranmerum Cantuarienfêm, qui ad hoc faólusclt, vtin diuortio confi-ciendoillius libidini lubicruiret ) amp;nbsp;doóbosnominauit ^minimemalos; adeo vt pleriquc corum poftea tam Edouardo Eli':^abetba régnante, ob catliolicç fid ci confeflionem car-ccres amp;nbsp;vincula fubiuerint ó’acramcn-turn Eucharilbcc fummo fcmper in honore habuit. Itaquecum pauló ante mortem fub vnica fpecie ( quod fcmper obferuauit ) communicatu-rus, de cathedra in qua fèdebat, aflur-geretjVt genibus in terram dcfixis,SaL uatoris noftri corpus adorarct : Zuin-gliani autem qui aftabant, dicerenr, polTemaieftatem hiamin hac imb’e-cilli valetudine fedentem in cathedra Euchariibam percipere, illis ref pon

AJor^bät pondit, fi me non modo vfquc ad ref' ’ ram dcijccrcm, fed amp;nbsp;fub ipfam terrî fùbmittercm, ne fie quidem fàtisho', noris huic fandtiflimo Sacramento! mihi viderer delaturus. Denique nul' la in re à fide Catholica difcefi'it, fcrquàm libidini s luxuria^ caufa.P^ ! nitus enim è carne ftia viôhus amp;: fupO' ratus, ob repudium (atharime nof j permiflum : Pontificiam potcftareif,, abieciCjMonafteiia etiam cuertit,p^f tim quôd monachi amp;nbsp;religiofi hatte* | maxime omn ium repudio eius aduet' [ fâbantur, partim quod bonis ecclefiæ fiieis inhiabat, quô fuppeterec vnti^ fumptus cfFufiorcs in epulas, mcretti' ces infanas fubftruÔiones facetet ( Necingenij acumen, neciudicij gt^'* uitas ei deerat, fi quando alicuius nO' gocij fèriæinucfiigationi feipfunitle' difiet, maxime horismatutinis.H'»^ p.brtetM. in praudio vt inebriaretur fçpifliine tgt; cofl

ANGLICANO LIB. 104 j contigif.id quod lenoncs,adulatores, ' i atquc hæi'ctici, ( quibus aulam at que ’ I ctiam cubiculum eius nriA Bolena^Sc

Ialiæ tàm vxorcs quam concubinæ rc-plcuerant ) cum animaduertiffent, nihil ei praetcrquam pomcridiano tempore aut fuggerebant in aliorum per-, niciem, aut in fuam rem commenda-i bant. Et alii quidem obferuabant mo• pxxrfÇ.fi. 4 mentainquibusaluum copiofmsex-'• !. onerauerat, qudd tune bilarior fohto eßet : alij dum alca luderetur, fpontc ' j datnnum fraudem ab illo inferri fi-bi patiebantur, v t cu m vidèrent ilium

\ ob vifStoriam omnibus lætitijs perfu-fum,illi viciflim fc omnia fua iàm per-didiffe fubinferentes, vel innocently

l alicuiusbona, vel plumbum quo mo-l nahcrium aliquod tegeretur, vel ali-cuius ccclefix campanas, vel fimilc quippiam maximi pretij cmendica-

DE SCHISMATE gièaflatû.(quo gcnere cibi libenrifli' me ve{cebaüur)alius ob lellâ rcgiâ Ion* gids ab igné opportune remota, alius deniq; qudd in lufu aleæ modeftius ac facetius gererct, non bencficio fo' . lum lcd etiam honore auôlus dicitut-

Qitharinlt;e filiam honof* fuo rcIbtuitjVt videlicet filio in adminiftrando regno proximo fuccederet,atque EltT^ahethiC præferrc' tur. vndècertilhmô conltateum Ci' tharinam repudiafle mala mente ac dcjtantdmlibidinis caula, vt Bolena potiretur. Teftamcnto conft*' mitimpuberifilio fedecim tutores curatores pari poteftate, velut arillo' cratiam regno admifcens. Thomi^ Norfolci^e Ducem, vnum ex ijs qui k' gatos Apoftolicos parûreueriti funt» ' . led alioquivirumcatholicum,pauk ante mortem perpctuis carceribusa^' j dixit, filium autem eius Comité’”

Surria, fccuri pcrcuffit, qiagisab hae-rctic/s decepcus /qui viros catholicos c medio aufercndos curarunt, quam qudd illi in Henricum dcliquifle puta-rentur. Ex pulcherrima corporis có-ftitutionc pet ventris inlatiaoïlcm cu-ram amp;nbsp;explctioncm co defortnitatis cxcreuitjVtvix per oftiaingredi, nullas autem fcalas polTct confccndercj fed in cathedra conllitutus machinis quibufda in fuperiora ædiû attrahere? tur, Imo nihil languinis toto corpore • iamreliquumfuifle, verum omniain pinguedinem cxuberaHe dicebatpr.i

1 De inftantc mortis articulo admoni-1 tus, pateram vini albi popofcit, atq-, Iad vnum ex luis conucrluSjO mnia(in- ti».

Regnauit annis triginta feptcm,^ïd,4»i,U5^‘ menfibus nouem, diebus fcx, quorü‘^*«}i5f7 1 ferè viginti annos in pace catholica, ' quatuor fequentes in maxima lite amp;

DK SCHISMATE fluâ:uationc, quatuordecim p oft remos in apertofchifmatc träfegit. Cu tres ciuslibcriomncs ordinc regnaf fent, tarnen nullus corum memoria patris aliquo monumeto cohonefta' uit.Maria quidem cupiebat id faccrc, nifi quod religionc impediebatur, Gatholica, fchifmatici nomen poftc' ris commcndarct. Edouardus auteni Eli';^abetha quibus Henrici dcfcólio febifma probatum fuit, omnem fefl' fum humanitatis in hoc officij gener^ prætermittcndo, exuifte vidcrentri^» nifi quod manifefta Dei vindidaeft vr,qui tot 5andorum cineres diftip^' I uit, Sc tanta martyrumlcpulchra ' puitjipfc omni honore Icpulchrieaquot; rcat.

H E N mClJ N O DE^ FENJO ET jt y C T 0 P E T I'-tores Edouardi l^egisadhucpuerij ^uomodoinApertijßmdmhfereßmCAl-Mnideßerit:

Deus vidic Anglos in cam cogirationcm incum-berc , vt vifibilem Ecclcfiæ gubernationem à Petri fucccflorc, cui *’•

earn dominus commendaucrat, abla-tam,fcculi Principibus tradituri eflent, J. elementiffime prouidic, vt nee alij pri-mdm quam Henrico^ non minus Lu-thcranorum amp;nbsp;Caluiniftarum, quam Catholicorum perfccutori,nouus hie Anglicanæ Ecclefiæ Primatus obuc-

nirct, ncc huic ipfi alia quàm turpiHi' ma amp;nbsp;plane dcteftabili occafione ob' ueniret. Ncque cnim Deus perrni^^ vc Henricus alia ratione aut via capi’^^ Ecclefiæ An^licanæ ficrct, quàm prius lànôtiflimam vxorem fuam tharinam repudiarct z^nnamque Bob'

Porto cûm poft tanta Henriciflagi' tia, Angli eundem ecclefiæ Primaci* adhuc ctiam feculi Rcgibus debef* contcdcrcnt, itcrum bonus Deus ma' litiam illorum, rcrumiplàrum pondère cohibirurus, benigniffim^ prouidit, ne alius Rex cui nuper infti' tutus ifte Primatus fccunda vice de* ferripoflet, Anglis obtingerct, quàia puer, quineque ftipfum per natura» nedum tot Prclbyteros amp;nbsp;EpilcopoJ» qui

ANGLICANO LIB. IO7 quitus in ijs quæ Dei funt, edamin lummo gradupræficiebatnr, nouerat gubernare.

Az cumne nc quidem Anglicani Proteftantes errorem fuum cornge-rent,Deus in iua bonirate progrediês, tertio prouidit^nc alius huic pucro fuccederer,qui Sum mû caput cccle/iç Anglicanç dicipofTct’.quàm fœmi-na,quâ neq, in ecclefia cû authoritatc loquipoflcjnedu Ecclcdç fummagu-bematrieem dici debcrc, iam ante ex

Pauli Apoftoli verbis didicerat.Ilb au- ’• té nec ifta quidéDei milèricordia eme dati, iècunduni duritiam fùam amp;im- cen. i.

penitens cor, thefaurizant fibi iram in die irç,amp; rcuclationis iudti iudicijDcL Quisnuncaut Dci fapientiam amp;nbsp;bonitatem Gtis admireturî aut bomb num infipientiam amp;nbsp;malitiam fads dcpIoret?Qua enim rationcDeus bonitatem amp;nbsp;iàpientiam fuam magis O iij ma

magifque commendat, dum AngH' canis protcftantibus nullam peccan-di occafioncm nifi primo turpiflima, deindèturpilTima turpiorem, ac dc' mum lupra quàm dici poteft cxccra-bilem rclinquit, cadem ipfà rarionc protcftantcs magis magifque in ma-lo progredientes, gradatim fuas ini' quitates complent. Primûm enim Û^etrL luccelTorc ad Neronis ventuur eft fucceflbrem , à Pontifice ad Rc' gern, à prefbytero ad laïeum, amp;nbsp;quæ lemlaïeum? Deindè inter laïcos ven-turn eft a viro ad puerum, de cuiu^ aôtisnunc mihidicendûeritrapucro autem venietur ad fœminam, de qua etiam pauca paulô poft dicentut.

V A M primiîm ergo ijs qui rerum poticbantur,vilùmcft Henrici oélaui mortem ( ali' quotdicbus vtputatur, occultataw) pro

anglicän'o lib. io8 promulgarc, ftatim Edouardtts cx lanaSeymera films, nonumætaris€«,x.«-_v^ annum agens, Rex Angliæ amp;nbsp;Hyber niæ pronunnatur: nee idfolum, fed etiam qui fub tutoribus inftar Icrui adhuc egit, öi: capite alio egebat, fit Summum ccclcfix Anglicanæ, amp;nbsp;Hb bernicx in terris caput, proxime fc-cundùm Cbriftu ipfiim, permde qua-fl Chrifius qui per Prophetam fuum

tlli terrée denuntiauit, c«/«^ Kexpuer 4« effet, tarnendileótamEcclefiamfuam pucro ac pene infanti regendam amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

modcranda, idque in fummo gradu, comifilTet. Sed ita Deo placuit rebus ipfis patefacerc quam iniuft è ocÏmüs cum fibi titulum primus mor-talium ar r o gaffe c, quem etfi abfurdif-fimè à feipfo fufeeptum,tarnen multo abfurdius ad bæredem fuum impubc’ rem tranfmiffurus effet.

DE SCHISMATE tioncm, cum nihil prins putarctur cicndum, quàm vt vltimanupcr de-funóliRcgis voluntas cxecunonimæ darcEur : admirabili iuftitia Dei faótu cft, nc quid prius ficrec, quam vt vlo-ma Henrici voluntas in irritum dedu-ceretur. Qui enim tam infinitas alio' rum voluntates ctiam pictatis cauß nitcntcSjCucrfisMonallerijs, Ecclc-fijs, Altaribus, quæ illi ad inuocan-dum Dei nomen fanólè erexerant, impie violaflet : quomodo paterctui Dcusvt cius vltima voluntas vel ad vnius horæ momentum, ab ijs qui' bus maxime fidebat, obleruaretur? Conftituerat Henricus impuberi fi' Iio luo iam nonum çtatis annum agC' ti, icxdecim gubernatores çqualipO' teftate, vtfi vnus quilpiam ex Opd' matibus regnu inuadere,aut filio iniu-riamfacere conareturnon dceflTcnc qui tenerem eius •ætatem propug' narent

ANGLICAN© LIB. IO9 narent. Ex his tutoribus cum non paucicflTentCatholicijCamq; obcau-* lam, ad Ecclefiæ Catholicæ vnitatem totius regni Itatum rcuocare cupc-rcnt, præfertim quod caetiam mcntc Henricum amp;nbsp;alias,amp; maxime um mo-ri tu rum fuifle cognoueranf.alij fcien-tcs multo plus præfentis commodi lucri per ecclefiarum dircptioncm, quam per rerum ablatarum rcftitutio-nem, acquiri, non folumab ea fen-tcntia diflenferunt vcrum ctiam vltc-rids in fchifmatc progrcdicndum iu-dicarunt. Eccc igitur Sdouardus Sey~ merus Edouxrdt régis auunculus,tuncj,nfr, Hertford^ Comes, led pauld poll fa-ótus Somerßti Dux, negleóbo Hcwwi teftaméto,ali)s cohortâtibus,alijs co-niuentibus,alijs ne contradicere anderer mctu pcrtcrritis,amp; pcncloloT/jo-ma Krithtßeo quem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fummu

rat,palam fc opponête, feipsû crcauit folu amp;nbsp;vnicum Regis tutorem rcgni-que protcôtorcm. Née dubicari pote-i»^n, it). nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X nullo milTus, vcrùm

àfcipfo veniens,'officio fuo egregie fcilicet fundlurus eflet. Is ergo lecun-dùm fcôlam caluinifla j nihil anti-quius habuit, quàm vt degenerem il' lam amp;nbsp;mutilam religionis formait ab Héwr/co præfcripram, tarnen mul-tô adhuemagis pollüeret amp;nbsp;contarni' nsLict^Henricus cnim Monafteria qui-dem omnia dciecit,locupletiffima sâ' ôloriim martyrum Maufolæa did' puit, nonnullas practerca diuorun^ ftatuas,amp;imagines, quas Deus mi' raculisilluflraflet, deturbauit : fed tarnen in ciuitatibus, in oppidis, incol-legijs, in pagis ecclefias infinitas à mæ ioribus conftitutas, vbique fartas tc-j*.étas præftitit, omniaque illis orna-menta, cruces, imagines, vafà, veffi-menta

mcnta, falua ôi integra conferuauit. Sacramenta feptem in honore fem per habuit, denique hçrefes pene omnes, præter illam quæ Romani Pontificis Primatumamp; Monafticas religiones oppugnabat, cohibuit Sgt;c repreffit. Crterdm nouns hie Sdouardi Prote-ókor extus ci adhxrens, primum pervniuerfum Anglix regnum ven- gt;/»»c.7. tos cohibuit , ne flarent fupcr terrain, indiólo videlicet Epifeopis amp;nbsp;paftoribus eccleGarum omnium 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr •

Icntio, vt cum nemo eflet qui paruu-lis petentibus panem frangeret , deinceps Lutheranorum amp;c Caluini-ftatum, quibusfolis concionari per-miflum eft, mortifera venena tanto auidius à famelicis populis hauriren- .

Deinde Chrifti Saluatoris, Deipa-ÏX Virginis, Apoftolorum Pro-pnetarum omnes omnino imagines tarn

DE SCHISMATE tam piólas quàm fabrcfaólas partim deicuit, partim combuffitjCO ipio dc-clarans cui bellum indicerct,amp; contra । quem vcniret. In locum verb deicélx crucis Ghrifti, lurrogarunt Regis An-gliacinfignia, nempetres Icopardos, amp;trialilia, hincferpentis, indccanis pedibus expanfis full:entata,quod per-HfXfrtcwjinde cratac fidixiflent, lenon Cnri-cuius imaginem contumeliosc (hrißus. dciecerant, led Regem terrenu, cuius infignia eodcm loco crexcrant,colcrc amp;:adorarc.

Nec bis malis content! Caluiniftar, trcmendum etiam corporis amp;nbsp;langui-lacrincium quod aCatc-ƒ»z/xcn-chumenorum prima, amp;fidcliumfe- , quentc dimillionc, Miflarum nomen iam olim acceperat, in publicis comi* tijs abrogarunt. Nec cnim per aliam Ipeciem diripi poterant calices,argen-teæ pixides amp;nbsp;cruces, vreeoli amp;alia

Gera vafa,cadclabra argentea amp;nbsp;ænca, facræ velles auro intertextæ, vexilla ferica, cereorum, olei,amp; aliorum omnium quçcukui diuino dedicabantur pretium, denique ipG fundi agri ad has res luftentandas donati non pote-rant alio prætexcu ferè auferri, amp;in ptiuatorum profanos vlus conuerti.

Quarto autem loco fancitum eft,vt Euchariftir vtraque Ipecics cuilibet de myfterijs participanti neceflarib traderetur.

Qmnto loco decreuerunt, vt facra officia recitarentur in vulgari lingua. In quo decreto illud perridicule eue-nk, vt cum omnia in Ecclcfiis Angli-cc legerentur,eo videlicet prçtcxtu ne ’ ' populus quid in rebus diuinis agcre- ' tur, ignoraret, fed c^men refponderc i. c»r. ia-pollet: interim neque V vallorum,ne-que Cornubicnfium, neque Hiber-norum populus pene quicquam eo-

DE SCHISMATE rum qux recitabaturintelligerct,pro^ f)terca quod iftarum gentium lingua onge eft ab Anglorum idiomate di* ucrla: Ciim tarnen fi latine officia pel'* alt;fta eflent, laltem paftores qui latine ftiebant, multa illis, quç in offieijs di* cerentur,interprctaturi fuiffient. Nam proprius vulgarium linguarum locus in concionibus potiffimum cernitur, quo iure femper via eft Ecclefia.Nune autem dum in Vvallia, Cornubia amp;

tur, factum eft, vc minus quod obren-debatur per linguam vulgarem, qüàio per latinam efticerctur.

^rïmi ri. Adminiftraudæ autem Eucbaiifti^ tu^c^lui- ritus in illis primis regni comitijs prç-tiiß^rum. p^rum à Carholicorum

diftabant : Vt videlicet, populus non putarct quicquam fibi ablacum,fcd ea quæ latine prius legebantur, tantum in vulgarem lingua credcrct efle tranl-law

lata.ltaque Canon Miflarum pene to-tus ab initio ad verbum tranfcriptus fuit. Signa etiam benediôlæ crucis retenta funt, ilia, inquam, quæ manu tantum Sacerdotis exprefla crant. Cç-tcrdm no omncsProtcftantes eodem fpiritu agcbantur. Qui cnim nihil nifi opes Ecclcfiafticas quçrcbant, parum curabat fi crucis imagines in acre folo dcfignaretur.Qui verb no potcrat ferre , vt vcl ita falte mortis Chrifti figura amp;nbsp;imago in honore aut vfu aliquo habcrctur, breui poftea obtinucrunt vtfublatis ciufmodi ceremonijs,totó-?uc canone remoto , noua liturgiæ srcunJi oima ptoponcretur. Qux Protefta-

DE SCHISMATE comitijs ( tanquàm in lynodo qua-quæ ad ccclefiafticum ius conlliruen-dum pertincrent. Inter cætcra vcro 3c matrimonio quodam ita definitum confiât. Opifex quidam fuitcuinO' men d^attneo Burro. Cuius vxorfc^^ qua etiara Lberos genuerat) lauabaf olim familiç Cromuellanç lineas vc' Mhuc fles,in qua turn degebat I{adulphus tl ^4^4 non obfcuri nominis vir. z^At' (3quot; fonofe theus autemifle, nefcio qua de cauamp; £U- jjQ tranfmarinas regiones 'fc contulifj nifi quod quidam exiflimabant ei fuf-pcólam fuifTe vxoris fuæ caflitatein: amp;nbsp;ideoeum abijfle, ne videre cogC' retur,quód neque ferre potcrat ncquc emendate. Ciim ergo annis aliquot . abfuiflet, vxor ipfius audiens virunt ( fuiflemortuum, nupüt J^adulphoSAii- ■ lero equiti aurato. Tandern zÂfattbeus inpatriam reuerfùs, vbi reperit vxo-rciu

ÀNGLICANO LIB. UJ rcmlùamaltcrinuptam, cœpit illam rcpctere. Ex altera vcro parte Sadlerus qui liberos etiam ex ca gcnucrat, non patiebatur illam à le diuelli. Res ad fummum tribunal, id eft, ad publica rcgni comitiatàm lub Henrico qùàm fub ut/ow^rc/ore^ibus defcrtur. loi de-® .n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;quot;nbsp;aemairi-

cernitur mulierem iltam quæ primu Matthao ydcïndcSadléro nupta, ex Vr troque liberos cóccperat,nóiL^lt;tff Aæ/ prioris mariti, fed Sadleri Nxoeem de-incepshabendam elTe.Potentior quip-pè fuit ditiorque Sadlerus-, amp;nbsp;ideb contra Euangelij veritatem, prioris viri adhuc viucntisvxor fecundo marito adiudicata eft , vt non minus nouæ matrimoniorum ,quàmfacrorumri-tuum leges inftituerentur.

- Interim Catbolici Angli amp;nbsp;præ-fertim doétiores, qui fcbifma Henrici oélaui faltem poft mortem cius re-primendum fperabant, vbi adeô id

DE SCHISMATE non cuenirc pcrlpiccrcnc, vt potiûs in multo pcftilenciorem hærefim crû-pcrcc,partim feipfos accufarunt,quô(l primis initijs fortiiîs non obftitifl’ent, partim mœroreac fqualorc confcdJ, miicrimam vitam traduccbant. Qui cnim legerat apud. fànôtum loannd^ Chryfoflomum contra paganos Diui-nitatem Chrifti propugnantem, tcrcm antiquam patriæ fuæ fidem ob hocipftim commendaram, quóH altaria iàm olim in Britannis ered» Chrifto fuiflent ( fùnt etiam, inquit Chryfofiomus , in Britannicis inlùlis trmtmil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r • r 1 i r

tluod (hrt extra hoc mare litis, rundatæ ccclcliÇ, creôha altaria) cumilli iàm poft mille amp;nbsp;pene ducentos annos eadcin altaria non à paganis,vcrùm ab ijs qui feipfos vocant Chriftianos, dirui I cuerti conlpexiflent : quo animo eft eos hoc fpeótafïe ? quas fudifle h' chrymas.’quos gemitus edidiirc?Nam

ANGLICANO LIB. 114 fl altaria Chrifti olim fucrunt Clin-ftianæ fidei figna : v tique corundem altarium dcicâiio iam fignum eft pcr-^®^*-Hdiæ Antichriftianæ.

lam in omnibus ofiicinis amp;nbsp;taber-nis, in popinis amp;nbsp;foinicibus, de fide inibatur difputatio , facram fcriptura ( vt Hieronymus olim quæftus eft ) ga-rula anus , delirus fenex fophifta vertom,}. bofuSjVniuerfideniq^ prçîumebant, i lacerabant, docebant antcquam dif-I Cerent. Alij pbilolopbabantur inter 1 mulierculas, alij difeebant à fœminis, 1 quod viros docerent. Prçcipuè autem 1 Apocalypfis,quæ tot habet iacramen-

ximc initijs fieri folet) vacabant An' gli, quam vt aliquid noui dicerent aut audirent. His autem nouitatibus vC' cunquefc oppofuciur tonienfis, Edmundus BonneruiVoVi^^' nenfis, Cuthbcrti^ Tonßalliis Dune^' menfis J Nicolaus ücthus Vigornien' fis^ amp;nbsp;Daius Ciccftrenfis, omnes Epi^' copi venerabiles. Contra verb ab h^' refis parté ftabant Cranmcrus Cantu^' rienfis Archiepifcopus, len^e domo ad Archiepifcopaturn prins diximuSjafiumptus, öcilliom' nes qui ab Edouardo Rege in Epifto' pos cooptabantur, videlicet, Londinenfis, Hoperus Gloceftrcnfn) Toynettus Vintonienfis fnperintéJeæ tes, Alij mcdiam tencbant viam(qn^, tarnen in Dei cultu nulla eft) optant’’ quidem,vt Catholica fides vinccreG led hærefim etiam fèquentcs, neaÜ' quid propter Chriftum pcrdidilTe

rus ifte, Henricianum,hoe cik^Henrici Regis feótatorem fc gelTcrar, vtpotè quineque latum vnguem ab Htnrici præfcripto vnquàm recedere in vlla reaudebat. Sacrificio Miûæ interfuit quotidiè dum regnabat Henricusfta-tis etiam diebus id ipfe pcragebat.

l terat palam v x oris loco libere habere, I quia id Henricus prohibuerat, fed par-1 tim domi earn occultare, partim cum 1 foras prodiret, ciftainclufam fecum \ vnicircuferrecogebatur. Idem veto I vbi mortuus eft Henricus, defut Hen- „

• • n- r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T 1 cramerus

I ricianus eilc,amp; ractus eft totus Lutne~ Lutheran I ranuSjCum tarnen feiret Henricum,Lu-1 îhero vehementiftimè aduerfatum. Is ' igitur Catechiimum Edouardo dedi-( catum in lucem edidit, ac prælo man-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P iij dauit

DE SCHISMATE dauit, in quo docuit quemlibet Ch^' llianum qui Euchariftiam reciper^'^’ Eue fub pane, feu in pane, feu cuna ne, ccrtèquidemin os luum recip^^ ipfum Chrifti verum corpus guinem. At vix pauci menfes practf rierant, cum mifèr inrellexit Reg’® i Edouardi Protcôlorem Somerfeti D”quot; j fr4wfr«i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lutheranû fed Cakiinilb”’ ।

ctluini- effe. Quidfacerct? Catechifmuree”', . nbsp;nbsp;dit, voeem mutât, ex Hcnriciano

Lutlierano fit Caluinifta. Senfer””' hoc multi ex Proteftantibus, amp;p’’‘’' pterca non Cmwwfro, fèd potius tatime- goni Ldttmero petulantis oris Hacrede®’ primas in Euangelio pracdicando ti’' [ buerunt,qucmpafnmvocabanr,Ap’’\ flolum Anglorû, tanquàm is prim”® Anglis verùm Dei Euangelium nuntiaffet. Ignorabant verb illi,amp;ip' fum Latimerum ab initio non Calui”’' flam, fed Lutheranum fuiffe. Etcnii”

Latimerus palam in academia Oxo-nicnfi fatebatur fc pene vfque ad vlti-mam feneótutem Lutheranum Rulle, nee faótumCaluiniftam alteriusma-gis opera quam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;

regis proteótori germanus frater Tho-rhsmM mas Seymerus mari amp;nbsp;claiTi regiæ prç-feótus. Is (âtharinam ’S^arram Henrici régis vit imam vxorem poft Henrici mortem duxerat.Eaóta eft igitur con-tentio maxima inter Catharinam Tar-

uzMamp;Ptoteóforis vxorem, qux cui 1 prxirct. Ifta contentio non quiemt ,1 in fœminis, verum amp;nbsp;ad viros tranfi-ji uit. Cumque çmulatio quotidiè crel-j ceret,necProtc(ftoris vxor v iru quief-j cere pareretur,cd tandem peruentum

5 regcret,tarnen ab vxorefua regeba-1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P iiij tur

DE SCHISMATE tur ) oporteret germanum fratrem fùum è medio tollere, quo nihil luç libidini deincepsimpedimento elTet. Porro cum nihil occurreret in ThomA S^mero morte dignum, prçter hçre-fim, quam Prote^or in crimen fratri luo vertere non poterat ( ipfe aU' thor eiuldem hçrefis) neceße eratfio' gerealiquid. Facile tanquam à bele crimen excogitatum eft. At quo-modo promulgabitur ? Itumeftad hunc nouu Apoftolû AnglorumH«’ goncm Latimerum. Egit cum eo ProtC' (ftor, vt fratrem fuum in concionc populum velut perduellem traducC' ret. Hugo Latimerus^ cuius Apoftola* mcntiendo conftitit,non rccu* fault officium. Prodijt in roftra,nar-rauit Thomam Seymerum nelcio quas inftdias in maieftatem reriam mO'

ANGLICANO LIB. II7 lamenim puduit ipfum Apoftoli lui »54-ä quem videbat calunmiam innocenti ftruxilTc. Thomas ncïo Seyme^'us per-ducllionis damnatus, decimo tertio calcndas Aprilis fecuri perculTus cft.

In defenGonem Gdei Catbolicç his diebus multi etiam fcripferunt in-Ggniaopufcula, Dodor 'Ttrinus, qui fHerat deordincS,Dow;«/«, D. Smi-thaus facracTheologixin OxonienG academia regius profeflor : cactcris omnibus ingcmoGor,SfepA^tn«î Vin- stepb^. tonienGs Epifcopus. Is autcm cum ad eum certç bomiliæ vulgar! lingua co-r fcriptæ perferrentur, in quibus de iu-ftificatione folius Gdci male ac impie docebatur, Gatim oppoluitle, illaG que homilias dixit bxrcticam dodri-nam continere, nec vllo modo plebi Chriftianæ prælegendas cGe, Quod cum non folum in priuatis fermoni-bus dicerct, fed etiam è luggeGu do-

cationis, verum amp;nbsp;inalijs pcrmultisgt; præcipucautcmin cauià Eucharifti^^ antu T)», hærenm tàm Lutheri qua Qilutni 2cc.ï‘ rimetàm verbo quàm fcriptis oppu-gnarctjin vincula pridic caîcndas Au-gufti conieôlus cit.

gt;»»• tgt;9. Anno autcm fcquente circa feftunî D. Ioannis Baptifla populus Cornubic' fis Sgt;c DcuonienGs moleftifiîmc fc' rcns filios fiios non auito amp;nbsp;patrio, fèdnouoamp;inaudito more baptizari, ac Miflæ iàcrificium prorfùs aufer-iri,alrariàquc non louis aut Dianac, fed omnipotentis Dei amp;nbsp;vnius me-gt;wx/,r^diatoris lefu Chrifti, pafiim dirui ac fiubuerti : vno confcnfii arma pro fide fiimpfit, Exonià obfèdit, équités qui ex Cleiiiain ipfbs cuocabantur, (agit-tard nirnbo repulit, in quorum onu-ftos currus fiue ab inuitis, feu ex pro-pofito ircliôlos, dum nonnulii terne-

ANGLICANO LIB. IlS rèfolutis ordinibusincurrunt, ij dem cquitcs rcuerfi eos fugaiunt amp;nbsp;deleuc-runt. Atqueita liocbcllumabfolutu cft,nullo (anèalio frud:u,quam quod credcndu. ßtaliquos eorumfuas animas ab hærefi libcraflc. Nam vt fra-trcs è fcruimte diaboli eriperent, non illis cft datum. Ali j ctiam multi popu* li per vniucrfum Angliæ rcgnum,prç-cipuè autcm in Norfolcia,ob agros (vtaicbant) à locupletioribus iniuftè poflelTos atque ad plebis iniuriam cir-cumfeptos, arma fumpfcrunt, multa Nobilium roboraria cuulfis palis pro-palarunt,multorum fcpes dificcerunt, Roflas impleuerunt, pilcinas cmifcrut, ccruos,damas, cuniculos intercepe-runt, denique nonnullos bonis, alios etiam vita priuarunt. Deus his ex cm-plis admonitos voluit rcgni Princi- * pcs, quod impie feipfos à Pontificum ’•••* - ‘ patru fuoiu obedientia diuififl'ent.

Qm cnim luo capiti fubeflc iniuftc reculât: merito nec a luis fubditis,tan-quàmiplorum caput agnolcitur. ô’ed ciim Optimatcs nihil horum intelli-gerent, Deus etiain externos illis holles fufeitauit.

Galli cnim his tumultibus ad fuurn commodum viuri, codem temporc inuaferuntprçfidia quædam amp;nbsp;arces oppido Bolonieli, quodadhucAngli tenebat, adiaccntcs.Quam occafione Protcdloris adminillrationem repre-»«///««ƒ. bendendi loannes Dudlcius primûni Varuicenlis comes,deinde Northuni' briæ dux arripiens j ex aliorum Opri' matum confenfu, ediclis publicis ac-culauit Protcólorem ob rempublic^ PrtteEler malègellam. Proteólorvna cûReg® JJ J Vindiforiapræfidij caufaeœ videretpaucoSad fc, ^4*4'omnes veto Principes ad Varuicélem tranfirc, vitro fe dedidit, amp;nbsp;in cullo-diain

diam traditus cil pndiè idus Oóto-briSjCx qua tarnen porteà oótauo idus Februari) cduólus fuit,pace inter ip-fum amp;nbsp;comitem Varuiccnfem conci-liata, quç diu non durauit, licet fcp-timo calendas MaiasBoloniç oppidu, vnde fpecies inimicitiarum orta erar, umProteótoris, quàmcomitis Var-uicenfis conlenfu Gallis redditum eC

fet. Vt auteni Dudleius Ducem So-merfeti certius in poteftatc fuam re-digcret, principibus quibufdam viris quos Catholicos cfleintellcxit, fpcm certam fecilTe dicitur , fi fidelem ei opcram in derurbando Proredlorc nauarent, illo femelde gradufummi honoris deieóto, fe curaturum, vt hç-refiabÿcata, fides Catholica in integrum reftituerctur. Nee erat cur ’ Dudletf verbo difhdendum putarent. Nam amp;nbsp;tanta ilium potentia efie co-gnouerant, vt poffet hoc prxftare:amp;

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P’^æ

DE SCHISMATE prætcrea fciebant cum ab hærcfi qui' dem omni abhorrcre, amp;nbsp;vcl nulli ad' modum, velfoli catholicæ fideiaddi' ól:umcfle.Itaqueincerpo{uerunt oiU' nem fuam authoritatem,vt ProteótO'

rem in ordinem atque adcoin carcc' jiudltius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rédigèrent. Sed cum VaruicefeiU

lus.fi'» fidei pofteà commonefacerenc, is toruo vultu refpondir, fi vitam diH' ^**/*'f gerent de catholica fide reftituenHa nullum amplius verbum facerenC-Hoc tarn graue nonnullis eorum vi'

11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C

i fowi?« dcbatur,vt Varuicenlcmnonproice' fis^quth” difragotantum,fedetiampro tyrafl, 1 tentas no haberent. Atque adcó Protedod ( potius, qui tarnen clemcntioris ingC' iturbas. nij effet, adhærendum fibiiudicabat Itaque cumTAow^t; Arundellu^ eque^

Quarto autem idus Maias Ioanna, Butchera mulier quxdam ex Cantio ß^comht» extitftquæ prçter Caluinianam hære- P-«. fun quam fecuta eft, negauit v nà cum P'alentino , Chriftu ex Maria virgine camera furapfifte, quern dicebat per niamnonmfi velut per canalemtran-fijffc. At cum vider et doótrinam fuam

Caluiniftisnó piobari,addcbat: Olim quoque creditum ab illis fuilfe, quod darilti caro in Euebariftia fub fpccie panisamp;vinicontineretur, ^zAnnam [cuam quæ id negabat, pro bçrctica nuper babitam , amp;nbsp;flammis pubbee traditam fuiflc,necfe dubitare,quin vt nunc Caluiniftæ ip ft credunt quod

Mo»zcfco- Supcrintendentcs interim amp;pi‘C' jfbyteritàmLuthcraniquàm Caluini' ftæ, licet quidam eorum monachi effent autemcatholico ritu confc' crati fuiflent, atqueidcirco votum cæ Ibtatis ipla vi ordinis fufccpti fccun^ dum Occidentalis eccleliæ antiquif' fimam óc notiflimam coiuetudinem emifilTent: tamê abieólo pudoreoiH' ni, vxores paflim ducere cœperuflt’ Sed cum vidèrent filios fuos non kg*' timos, vcrüm nothos amp;nbsp;adultcrino^ haberi, adprophana ciuilium coio*' riorum poteftatemconfugerunt, illis petentes vt filios ipforum legi**' jnno vo. mos facetent. Comitia decreueruflb vt nulla Humana lex obftaret,quo i^**' nus Prefbyterorum filij poftliac berentur legitimi: nam de diuinano^ crant adeb folliciti, cum in ca fi lt;1^, contrarium inftituto videretur,poll^^ aliqua bellainterpretatione illud*-

Ciim autem Protcllantcs vidèrent minorem efle miniftrorum amp;nbsp;Super-intendentium fuorum vel doôlrinam vcl authoritatem, quàm vt catholicis doôloribus pares baberi poflent,hinc Bucerum,n2X.ÏQnz Gcrmanum,prqfeE fione ordinis S. Dominici monachû, indè Tetrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;natione Flo- Petrus

rentinum, educatione Canonicum y iy4u^uflini^ habitatione Argento-rateniem (nam illuc ex Italia fugerat) propofito ampliore ftipcndio,in An-gliam euocarunt. Bucerum^ Cantabri-giæ, Petrum Adartyrem^ Oxonij, ca-terque cum in Ängliam primùm vc-niflct, Lucheranus habebamr. Atquc in ca opinio ne Bucerus perpetub man-fit. Petrum Adarty rem verb idem quo-queab initio fenfifle, fua ipùus oratio planum fecit- De Euchariftiæ .enim difputans dum illi Zuinglianoru ar-

DE SCHISMATE gumento rclponderct, quo dicunt, J Cliriftus rcipla ell in cælo, amp;nbsp;idco no re ipfà in ûcrainento, dixic noduni Petrus eflc diaboli. Venîm pollea videns eos ^ummæ rcrû in Anglia præeranr, ! ßa, Caluinillas elle, ad Caluinum craiiïiK' } Vtcunque illudfuciit, cùm Oxoni) prælegeret, acfæpillimè ad reddend^ fuæ dodlriilæ rationem ab alijs etian’ mulns, potilTimûvciôa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

rA^foThcologiæDoôlore, qui cand’’ Cathedram prius tenuerat, prouoc”' reçut,nunquàm in dilpurationeiu eendereaufuseft, doncc

Coxum ex aula regia harrecictim : mineni to ri tis dilputationis modef’’' torcm naólus eller, amp;nbsp;PjcarilumSni^' rhaum viruin doébflimum arqueacef' I rimum dilputatorem ab Oxonio * sss^uta - legacum vidiflec. Quibus ira comp'’'

'ra'tis : de Euebariftia inftituitur dilpæ ratio, bine Petro A^/artyre Caluini ha^'

ANGLICANO LIB. IZZ refim luftinente , inde TreJJamo Chedßo doólonbus Catholicis ean-dem oppugnantibus.

In qua dilputationc cûm triduo ver nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

faticlient, Coxz^quidifputationibus præerat, videns Petrum-^ Adartyrem^ multdgrauiusprcmi, quam fperaue-rat, amp;nbsp;exfibilationibus manuum^ lt;]ue ac pedum ftrcpitu è cathedra pene explofum, cum ipie Caluini-^'^'’^’quot;/''^® fta eflet, fe Londinum auocari dixit, nee iam pofle diutius huic exercitio vacare. Petrum^ verb Ainrtyrem^tan-qiiàin viólorem miris laudibus extUquot; lit, cçteros, vt pacem colercnt, admo-nuitjdifputarioné foluit.Poltea Petrus CMartyr difputationem luam fed mala fide,vt folent hçrcticijxdidit.Cértè Oxonienfis Academir iudicio bis vi-âus fuit, primùm quia reculàuic cum doótiflimo viro Doólorc ówzfAeo dif-putationem inire, deind è,quia' eórum

’ DE SCHISMATE quibufcum di(pucauit,argumentisi’^ pocuit fàrisfaccre : fimilis fuit eius œ* putationis, quam Theologi Cant^', ' Dtigienfès cum Bucero habuerunt, nbsp;nbsp;j

VitfuU- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L ri-

««»«. bantur quçdam publicæ de Eucnan ftiætàrn (àcrificio quàm fàcranici^*'^ di{putationcs:maxirnc inter Superintendenten! Gloccftrcnleni’ exccllentem Thcologiæ dominû Fecnamum-. atquc ctiam Harleium fuperintendcntcm Herefo^' dcnicm, catholicum prelbytcru'^ ! Henricum loliffum, quæ difputatio i ad Stephant Vintonienfis manusp^'-'! ucniflct, is in carcerc conftitutuS’i Harlei friuolas obicótiones de ftatina refcllit. Collegcratetiai” quot;Petrus zFMa,rtyr non paucas Euchariftiam calumnias : amp;nbsp;in

ANGLIC an’o LIB. Ilj caslibellum rcdegcrat: quas omncs Stephanus paucis dicbus ita confuta.-taait,vt ca confutatio in luccm poftea fubUÏ/lt;ir« Conftantti nomine cxicrit, nc verus auctor co tempore proditus, fj^s. inmultbgrauiorcmcarccris ærumnâ/«’)f/’‘-coniedtus fuiflet.Eodem etiam pcrti-9’“il'’quot;“' nctDoctoris La^daUi doótus libellus, quo Pjdleicontra Eucharilbam cauil-

fcriptis, imo ctiam vinculis? de Henri-

_■ A\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;1'«.

« (oli tiim eximijs concionibus tum 11 diutino carccre ob fidem Catb pa-i j tientiflimctolcrato ? De Thonae ' Çoni antcquàm Epifeopus Lincoliniê-, fis fieret, amp;nbsp;collegx ipfiusDodtoris

Setoni conftantia, perpeflionibus? ii' Tempus mc deficerct, fi omncs enu-), nierarcm,qui obcatbolicamfidem û iilis diebus ex ecclcfijs aut collegijs 5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Q üi iiiis

DE S CHI S MA TE fuis cieôli, grauiora criam carccruni ac vinculorum tormenca-fubiucrint' In cxiliû abierac loannes Storaus vtriuf', que iuris Doótor , quod in publicis defide traólans, tandem Bccl.io. luseflctcumó'^ï/oAwowó’diccrCj

Erat in Anglia Italus quidam fad' le omnium mercatorum princep^» non folum ob magnitudinc opun’» fed multo magis ob fidei amp;nbsp;iiitcgrita' jintonius ds laudcm , zgt;4ntonius Bonuifius. Beuilius. *rhomam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;femper ôtcoleiis^

admiranSjCLim fidei Catholicxr^^* ' qiiiasin Anglia extingui viderct, Louanienfem Academiam doini^*' burn tranflulitjUon ûnè vt ibi turæ terrenæ, fed cælefti vacaret. enim is proximus fidei portus, Angli ob fidem eicóti fc recipcre p®' tcrant. Collemterso ad fe, cos qui ob fidem exulabant, inP*^*

ANGLICANO LiB. 124 mis doótorem artis medicæ loannem j Clementon vna cu vxore; loannem Sto-r^eum^S^ prxcipuum totius Anglix lu-f« •l’fi-i men Nicolaum Harpsfildum,c^m poRea*^^^”’' régnante EltT^abetha diuturnos carcc-res perpefTus cft. Itemquc loannem Boxollum excellêtis dotlrinç ac probi-tatis virum : deniquc Gulielmum l{a-fiellum iurifconiiiltum vna cum vxo-' nbsp;nbsp;refua, quç Louanij tune c vita migra-

Romæ autem floruit }\eginaldus ^olus Cardinalis, Atlgliç fpes, Eccle- pe/,«. fiçRomanç decus, orbis Cbriftiani

I lumen. Is cum ad Henneum regê quatuor do óliflimos libros pro vnionis i ccclcfiafliicç dcfêfionc fcripfiflet, nee fruólum ex ca re Iperatum confccutus eflet, quintum librum addidir, quem amp;nbsp;ad Sdouardum Angliç regem in-fcripfit, nitfil eorum prçtermittcns, . ' quçadfalutem Angliç procurandam pu

putabat pertinerc. Imô eu poft tertij morte,qui eu crcaucrat Cardinale, tan tu non duas votorû partes ad 1^quot; cerdotalis honoris fummû gradû ak^ dendû fufftagâtes fibi cognouiflet,ac fine controuerfia fi cupidum fe illiü^ dignitatis declaraflct,ftatim Pontife’^ creat’eflet,no ob aliud magis eo fafti' gio caruit,quàm vt fimul no ex petit? sûmç prçfeélurç abûdâtius merituâl' fequerctur,fimul ad vnitaté Catholi' fJem ’ patriç dulciftimç, orcac mani' busuis apportandam confcruarctun Vixit ctiâ Romç Kicardtis PatAUsV^'

Mtracu- - , P O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Sud nne aute quarti anni quo regn** uit Sdouarcliis^siA dccimû (cxtû calciî' das lanuarias Tamefis fluuius noue horas ter fluxit amp;nbsp;refluxir

ANGLICANO LIB. 1x5 omiiê cónfuctudincm, idqi miraculo ' datü,amp; ad iniufta Stephani V intonicn-fis Epilcopi vexationé rclatu eft,maxi-me, quodjin eo ipfo tcpoiis püólo illa infolita eftuatio euenit.quo Gardine-'^”- *• 1 ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• n ■ Edouar-

de hde causa dicturus in Humine^/,. vehebatur.QiJod quâquàmita cflTct, tarne poft vnû atq; altcrum mcnfem Gardinerus ob catnolicç fidci caufam, vbiq-, accrrimè propugnatâ,Epifcopa tu priuatus eft, Caluinifta quodâ cui nomen Poj/neto^ ex Roffêfi Ecclcfia in cius locum tranflato. His ita confti-tutis, anno quinto Edouardi, (eptimo idus lulîj, quartapars argentex pecu-niæ per vniuerlum Anglix regnum, amp;quadragcfimo poftcadie,alia quar-ta pars omnibus amp;nbsp;fingulis adempta eft, propterca quod quilibet argêteus as ad femiflem, quilibet lolidus amp;nbsp;denarius, ad mediam.prioris pretij alEi-mationem publico cdióto redigeba-

tur. Qlupropter qui centum minas hodiè in pecunia numerata habcbat, intra dies quadraginta, ex illis centû, perdidit minas quinquaginta,ctianifi neque naufragium fccillet, ne que ab bollibus autlatronibusipoliatus, nc' que ab alio quopiam deceptus eilet. Tale tributum à icculonon eftindi-ôtum, vt quilibet abique vlla excep' tione dimidiam partem totius argen-ti Eli numerati perfoluere cogeretut. Et vulgus quidem nonputauit le plus parte dimidia perfoluere,cdm intérim rc veratotum vfque ad minimum tc' runcium atque adeô plus toto perfob ueret. Quodvt accurateintelligatut, tota mente repetere oportet, quod Henricus oéidutii poft inchoatum iam fchifma,pecuniam argentcam probx monetæ in feoria primus vertit.Porro quifchifma Henrici auxerunt, etiam de bonitatc monetæ quotidiè aliquid

ANGLICANO LIB. Il6 detraxerunt, donee affem fere ad fex- quot;nbsp;tantem, hoc eft, ad vneias duas redc-giffent. Ecce autem ciiin vilior ma-gis adukenna pecunia nullo modo cudi poftet, cum quod pro afle populo exoluiftent, iterum ad æftimatio-ncmaflis à populo recipi quacunque ex caufa oporcuiftet, lubito iubent quod pro akccxoluerantjpro fcmifl'e reddi. Addo etiam quod certa pecunia: genera ad aftem à ftegeexpenfa, pro quadrante atqueadeb lextante ite-runi receptafunt. Nunc qui hæc om-nia genera fraudum contulerit, facile deprehedet, vniuerfis Anglic ciuibus vniuerfam ipforum pecuniam argen-team intra paucos annos non femel ablatam fuifte, ereptam. Accedit codem, quodconcuffioncsetiamno ferendç paftim apotentioribus com-niittebantur,dum illi foli prçuidentes pecuniç decrementum amp;nbsp;diminutio-

DE SCHISMATE ncm futuram, ( vrpotc cuius rei au-thorcs ipfi forent) prius amp;nbsp;æs alicnutn creditoribus /oluerent,amp; miniftris fti-pendianumerarenr, amp;prçdiacoëme-rcnt, ea pecunia hodiè numerata, qua poftridic minus quarta parte valitu-ram præfciebant. Hæc omnia mala Deus ex infinita dementia Ria permi-fit, vtpopulus hacfàltem ratio ne iæ telligeret, quàm iniqui difpeniàtores gratiç Dei amp;nbsp;donorum cçleftium cf-fcnt, qui nec vrbana quidem ncgotia fincerèadminiftrarent. Veritas enim iKff 1 é. aitj^w' in modico iniquus cfl, nbsp;nbsp;nbsp;in maiori

iniquH^s efi. Si ergo in iniquo mâmona fideles non fuiîHs, quod vcrum cft, quis credet vobis? Itaque veritas Euâ-gelij hçceft, eos qui populuminijs quT fèculi fucrunt, tàm inique frau-darunt, nullo modo potuifle veros amp;nbsp;fideles my fteriorum Dei cenforcs exi* fterc. Et tarnen ijdcm illi erant qui fa-

ANGLICAN o LIB. I17 cris omnibus pixcrant, mirandum vc non fit, fi hacrcfim pro fide Catholica populo miniftrarunt.

Eodcm anno fudatorius quidam morbus Angliam pcruafit, qui in vna vrbe Londincnfi intra dies fcptem oóbngcntos homines vita priuauit, multis hominum millibus per vniuer-fas regiones fuffocatis. Vintonienfis autem collegij fccundus fcholx prx-fcóius cognomento cilmto-tius ludi adolefcentem primarium nomine lolijj-itm hçrefi Caluiniana infe-ciflet, atque is adoleicens reliquam puerorum amp;nbsp;adolefcetum turbam in fuam opinionem ex magna parte tra-xifiet : Deus eundem lolifj'um àc alios aliquot partim cognatione,partim fa-miliaritatelo/z^o coiunólifiimos, pri-mum fudore hoc peftifero, deinde per Ioannis F'iti landhifiimi viri prçdh cationem, poenitentia {alutari,mox autem

DE SCHISMATE autem et morte aftîciens:alios omnes qui pcnè duccnti étant, partim ad Ca-tliolicam fidem conucrtit, partim in eadcm ira confirmauit, vt ipfietiam poftea,Diuini huius operis tota ratio' ne ex pofita amp;: declarata, multos alios ab hçrclî Caluinianaad vnitatem EC' défia: Catholicæ reuocarint.

^^«f/z^autem qui locum Epifco-J, pi Vintonienfis occupabat, parûni purans vxorem ducerc, cum tarnen laberi vellet Epilcopus, etiam lanio-nis cuiufdam adhuc viuentis vxorem abllulit J caque illi publicis regni legibus euida ôc marito reftituta elE Raque ciim poftea quidam ex Optima-tibusad Stephanttm partim ioco par-nmironicè dixiflet,Fortalfis tu Ipe-ras Epilcopatum tuum tibi aliquando reftitutum iri Cut ( inquit (jardine^ ras ) minus expedem meum Epilcopatum , quàm lanio luam recepit

ANGLICANO LIB. u8 vxorem ? Idem enim homo fuit, lt;^ui amp;nbsp;(j^tró/mer/Epifcopatum amp;nbsp;lanionis coniugem inualerat.

Fuit amp;nbsp;alter pfcudopropheta,Hoj(?-periis, qui ob hypocrifim non minus ^4. quam hçrefim male audiens, cum ad-nuc priuatus Catholicos Epilcopos traduceret, quod nimium laute age-rent, nimdque magnis opibus abun-darent, idem fadhus Superintendens {itaenim caluindhc eos latine vocat, quosnoftrimaiores GræcavoceEpil-i coposnominarunt'j duos fimul vlur-s pauitEpifcopatus Gloceftrcnfem amp;nbsp;\ Vigornienfem.

etiam (otteriial/ts diu in Ger-\ mania V er latus, tarn corporis ex im-‘’'“ ' modicovinivfu,quam Ipiritus ebrie-t tatem ex nimio hxrefum amore in

Angliam retulit. Is audiens Acadc-miam Oxonienfem Catholicæ hdei Vehementer addidfam elTcjncchben-

ter ad hæ rc{ 1 ni deficcrc.magna fibi de feipfo polliccns, amp;nbsp;plurimorum fedu-cotterlt;5lioncm animo concipiens, Oxoniu fuggeftum confeendit, ma-(ontte, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit cxpcôtatio: de cauG omnium

maxima, hoc eft, de Sacramento Eu- i chariftiæ ait fe diôlurum. *Itaquc ante j omnia præfatus eft meritd fibi fidem in hac potiftimum controuerfia adhi-bendamefle^proptcrcaqubdcumvi- , diflet Catholicos tranlubftantiatio' * nem credere, Lutheranos veri corpo' , ris Chrifti impanationê doccre,Zum' ; gliumverb eiufdcm corporis typum , figuram,at Caluinum efficaciâ ptÇ' : terca amp;nbsp;cnergiam poncrc : iplè(^ô»er- j negleôla omni authontatc hU'.

mana, omnique animi perturbation^ dcpofita,nulli omnino parti addidlnSi । veritatcm,non ex humana traditione, i fed ex folis feripturis Diuinis, per tO' tos quatuordccimannos fèrioinda'

ANGLICANO LIB. 12.9 gaffet. Haecille magno conatu cum diccret, fibi iapcrc, alijs delirarc, do-ótioribus veto ctiam infanirc vidcba- cor. i, tut. (Jùm enim animalis homo nonpercipiat eaquaßint SpiritusDei, [cd. vmc2i lz(\x Chrifti fides argumentum fit rcrum non apparentium,fides verb fit ex auditu,auditus per verbum Chrifti, non hetum duntaxat, fed paUm prædi-catum quod in omnem terram exiuit: profcifto qui fatetur le de myfterio cclcberrimo ,quodinquotidiano fi-I delium vfu , in oculis, in manibus, in 1 orc omium verfemt ;fidem Catholica ! in domo Dei prædicatam amp;: rcccp-• tamabiecilfe,acper annos quatuor-/ decim, certa fide in co myfterio ca-, : ruiffe, ac propterea infideiem in-credulum tanto fpacio perfcucraffc: nonncinfano fimilis cft,fi ob hoc ip-, fum qubd infidelis fuir jfidem fuo ver-, bo haben poftulat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quidem

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;K ait

1, Tim.}. QÎt fcripturas polTc inftrucrc hominé ad falutcm, lcd quomodo ? per fidem ( inquit) qux elt in Chrifto . Nam ’ alioqui criam ludæi putabant fe in fcripcLiris vitam habere. Sed quia fide Chrilli carebant, mcnlà corum qua de feripturis pafei videbantur, fiaôba cft illisinlaqueum. Imô hæc verilli' ma caula cil, cur nullus bærcticus pol ' fit làcras fcripturas intcliigere. Duni cnim quærit in feripturis quid credat, ncquclîdcm habet, quamquçrir,ni:- i que fine fide fcripturas intelligit. | fitjVt fciplum cos qui ilium audiut, fubuertat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Itaque cùm Catholici Doôlores ôôpaftores hçc dicerent, atcjuc alio^ admoncrent: Academia Oxonienb in fide Catliolica tantum profecir, iàm non declîcnt ctiâ qui Regis Hardi ccclefiafticum Primatumverbo amp;nbsp;fcriptopalàmoppugnarent.

ANGLICANO LIB. Î30 modo cnim pofle puerum paruulum, qui nihil diffcrt à icruo ,qui Icnfibus amp;iudicio paruulilslit, qui tutorc in*’ ciuilibus negocijs indigcat, Anglican æ ccclefiæ Summum caput amp;nbsp;gu-bcrnatorcm exiftcrc?Cbriltum com-mifilîc Ecclefiam pafcendam amp;nbsp;rcgc-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r 1 • ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- o-iS,

dam non pucris, led vins, nec qui-buflibet viris, fed ijs quircótcnoflcnt cxhottari in doótiina (ana , ôi. cos qui contra dicunt argucrc. Ex his qui hæcfcntircntjfueruntinprimis duo, vnus pene omnium litcrarum rudis^y^«? «/«-(jilbertusLeuerns, quimaluitin carcc-rem duci, quamm pucri Piimatumreliaient iurare, alter ætate iuuenis,fed con-ftantia fenex, îlicardas Britannas non tanmm dixit folum Pontiheem Ro-. mânum,vtpotc D. ^ctri lucccftorem totius ccclcfiç caput fummum in co gradu folum Chrifti Vicarium cf-fc; verum ctiam fidem fuam fcriptu-

ramm amp;nbsp;antiquorum Patrum tcfti-monijsroborataiudici exhibuit. Et ille quidem propter Chriftu vindus afferuabatur.

Sdouardus autcm Seymerus Protc-(Stor amp;Caluiniftaruantcfignanus,qui fratrcm foum prius neci dederat, iàm itcrum vna cum vxorc in cuftodiuin traditur, ob cædc Ioannis Dudlei^ olint comitisVaruicenfistunc DucisNon thumbiiçtentatam, non item Fadha-Tradunt enim Somerjeti Ducem probe fciret, iamque ante in cuftoaia conicólus reipfà{enferat,Varuicêfeni Comitcm fummis ipfum odijs profe' qui, de aliorum confilio in earn fcn-tentiam addu0i:u,vt V aruiccnfcm oC' cidcndum ftatucrct, eoque animo aH Varuiccnfis domum, fubfpecieilluni vifitandi accefliflc, cumque in Icdlo dcprehcndiflct, ac proptcf amicitix rcconciliandç nomen, inttO' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duâuî

ÀNGLICANO LIB. Ijl duólus in cubiculum eins cflet, occul-taquc thorace muniretur, quin amp;nbsp;amicos dam armatos, qui euni comi-tabantur, in vicino cubiculo liabcrct: tarnen cum ad rem ventum erat, nudum amp;nbsp;in Icdo dccumbentem fcrirc aufum non effe, verurn rc infecta dif-cedentem, abaliquo cx fuis proditu poftea neci datum efTe , quod legcf’* ' lata conftitutum fuiiÏct, qui folump J.-«» cófilium,aliqucm cx regio fenatu oc-cidendi cçpilTe dcprcbendcrctur,etia-fi nihil amplius tentafTet, homicidij poenas luiturum.

Poftquam Seymerum Protedro-rein qui regem ipfum gubernabat, ctiam inuito ( vt aiebant ) egc D«d-Itw è. medio fudulillet ; facile inter omnes conftitit, Scymcrum qui tarn pufillianimicxiftcret, nunquam fuo ingenio aut induffria fummum illu honoris locum fuiffe confccutum,^

Tfutlle^ fcdpotiùs à Dudleïo aftutc cucóluni 4^^ ^^»ieéluin hominis fpiritum opihus potiùs cumulandis,quàm ho- , noriftabiliédo addiôtum videns,co- i girabat fc illius nomine ad omnia (ùa i confilia conficienda facile abulhrum»

amp;poftcaipfiim pro libito luo con-culcaturum. Expediebat enim Dudit' hVv '• ÏQ, qui mords Henrici tempore, non maximæ authoritatis erat, turn vt ex

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-J

I alterius maiore authoritace illos è me-\ dio tollerer,quicius inftitutum im-pedirurividebantur,tùm vt cum ip' fum per quem carter os perdidiflct,no difficulter deturbare poflet. Itaque ) ciîm Sdouardum Seymerum regis auun-culum fùo inftituto aptiflimum vidÜ-let, primum omni quo potuit modo ilium cuexit. Deinde cius opéra Tho-mam Scymerum iphus fratrem magni ( animivirumdciecitjtùm verb Ducc Su^olcia f maximi nominis poft pro

Protedlorem iplum deturbauit. Degt; i mdmquafiparum eilet de mcdiocri genere ac domo ad nobililTimum Ducis nomen atque honorem alpi-raffe, voluit ctiam regium lolium in-uadere. Etcnim ciim animaduerteret ”*’• êdouardurf} regem ex tabc laborare, duas verb Henmi fiiias ck Qi-tharina, S'ii':^iibethnin c,yizHnna, Bolena

riusîJ^/dr/i« Scotorum reginx paru a Habebat racionem) Sdouardo primvim perfuafit, vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EliT^abetham

exhæredaret, partim velut ex illegiti-mo matrimonio natas ( quod tarnen dcvtraquenullo modo cogitari po-tcrat) partim velut nupturas alicui cx~ traneo amp;nbsp;peregrino, cui regnum z\n-gliæ lubijci nollet, poftremb etiam, R iiii ne

DE SCHISMATE ne dogma caluinillicum, quod fub iplius infantia pullulaflet, gxtirparetur. Inllitucret vcro «« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, *• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n'

h trcdem vnam ex nliabus Diicii» SufFolcienfis, îanam nomine. His iw conlhtutis.filium Hum (JtlforduDn^' ^nmVo. J . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--;—-—---r 1 r

X 5 5 3. 4^'” cidem_H«rf in menie iMaio del' pondct ,~Eäc rationc ipcrans fc ad gU' i.-x/k, bernacularegniper nomen ac fpccié [553 filij fui pcruenturum.

AcRcx quidem Sdouardus pridic f Xofrf Vei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T V I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

'■ wßiiü». nonas lulij ex hac vita migraui ü,eo ip' fo menfis die, quo pacer cius Thomdrn z^orum intcgricatis iufticiz caput, capitc feriendum ante aliquot an-nos curaucrat: vt omnes qui reólcia' tiones rerum inirent, facile perlpicerent Henricum tanti viri cacdem motte primogeniti fui luiife j ncc tarnen expiafle, quia pœnitentiam depecca-to fuo lecundum Deum non egit.

VARTO die poft Sdouar-di mortem , hoe cft , fexto iduslulij,lanaFranciJca Suf-reflituerÿ folcienfis Duciftic filia, veró, ‘ quç Hmrtci odlaui foror fuerat, neptis, per dtrtt-paUm publiccquc velue ex Fdouardi”^^-/^'*^' régis teftamento, regina promulga-tur, populo interim vniuerfo, non vt moris eft applaudente, ftd potius tacite apud Ie gemente,amp; hoe fcelus ex-ecrante.I^w^t veró cum marito fuo (jil-fordo Dudleio'm arcem Londinenièm,

velutftegij throni occupandi caufa nauigat, vbieriam Optimates pleri-que, Ducis 7Vor/-A«»zZgt;r/gt; vel metu vel dolo congregati,adcrant. Isenimef-fecerat, vtpcncomnes viri principes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

to aflentirentur amp;nbsp;fubfcriberent. Cu autê illuftris v'vcFrancißctis Englefild co- filJ. tra nomina luam A'darfaw^èe. cuius fa-

DE SCHISMATE ex euftodiz tradituseft, ncc mortis pcriculum cuafifTct, û Dux Northum-bri^e viôhor fuiflet reuerfus. zJ^daria. interim Henrici (atharime filia, cui regnum hæreditario iurc obuenerat, cum in SufFolciam fugiflet ad areem FrAmingen/em : ftatim populus vndi-que ad cam confluxit incredibili Itu-dio amp;alacritacc. DudleïusNorthubri/f Dux dclcâ:o milite, in zJ^ariam du-cit. Scdciîm Senatorcs intelligercnt i per vniucrfum Angliæ regnum non : picbcm modo , fed multos etiam cx ! Primatibus Maria caulam tueri, mili-tes aurem a Dudleïo paflim dilabi, no

fuum locum reftituta. Poftridiè Dux Northuhria iàm a fuis dcfcrtus,fc-■puJleii ^P^ Cantabri^ia dedidit, ac vigefimo , WW ôr amp;fècundodicmcfis Augufti proxi-meièquentis, fccuri pereufTus cft, eu prills

B4 priûs hærefi omni rcnuncialTet, fidê-quc Catholicam finccrc ex confilio Nicolai Hethi tune Vigornienfis, po-fteà veto Eboracêfis Epifeopi, fuiflet amplexatus, qua Temper pro mgenij fui acumine amp;nbsp;iudieij profunditate vidit Sc intellexit vnicam veram ef-

fc fidem,nifi quodambitionc cxcæ-catus, cum viderct per fidci Catholics profelfionem, prorfus nullam,per fimulationem verb hærefis,faltem ali-quam fpcm regni obtinendi offerri: maluit ad regnum per hçrefim afpira-re,quamin Catholica fide cuiquam fubeffc. Quando autem Deus poft i ginti fere annorum fchifma, tarn ad

cs Principi, contra vniuerfos pene^ ^ , totiusregni Optimatcs,finevlla{an-; quot;guinis cffuffione conccftit, (atis

Qitharina filiain vf' bem amp;c arcem Londincnfcm triuni' phantis more ingrcfla, niox Epilco' pos,8d)7jundnni Londinenfem^ôïf^'^' 1 num Vintonienfcrn j Qithbcrtum Dæ nclmsnfem, aliofque omncs Catho' licos, qui ob fi dem vinóti afleruabaH' tur, icemque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Norß^lci^e DH'

ccm,amp; Gubslmum Deuania Coiiiitcni) i libertati amp;C lionori prilbino relH' j tuic: prophani primatus ccclefialfib ! titulum rcfpuic : Apoftolicæ fedi cju^ j patris fratrilque fui tempore ecianicu । pcriculo \ itæ conftanter femper co- j. luit, antiquum ius amp;nbsp;honoremredtü i voluit: Cardinalem ^olnm rcuocauit^ ' Phdippo imperatoris QiroliquintifibO) ' cûm ob alias grauifllmas caufas, tôm maxime vt potentiffimi optt' miqucPrincipisadiumcnto re^num ad fidem obedientiam Ecclclix rc-ftituerct, nupfit : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vt cas nup'

ANGLICANO LIB. 55 ùas rcgniquc ab hxrcfi rcconciliatio-nena impcdirer,tuibas in Cantio cicn-tem, fua ponusinfigni fidc, quam vl-bmilitum manu dcuicif.óWj^o/c/^Du-^^«’^'^ cem qui bellum rcnouabat, cçpit, amp;c Iccuri pcrculTu : fuppctias mariro 5. ^intinum oppugnanti, mifit: Calcru ob cam caulam luoiu velincuriavcUvrtMXLw.R proditionc pcrdidit: Çranmerum Can-tuaricnfcm Arcbicpifcopum,qui fcn-

! tcntiam diuorcij in matrem cius Qi-i tharinam iniquifl'ime tulerat, prius Ix-fæmaicftatis, turn in publicis regni comitijsjtum fuapropria cbfeflione conuidum, deinde Ipe vitx Catboli-

j cum fe fingentcm, ac leptics amp;nbsp;dccies inctnßtiM-i cKirograpbo luo palinodiam fe cane-! rcattellantcm, demum in illa bypo-I crifi deprebenfum, ab Epilcopis dc i graduomni ccclefiaftico dcicótum, ; Sc bracbio fcculari traditum, com-I buri Oxonijiuffit.

Inreligioiicautcm Catholica pcf omiics ditioncs luas rcfticuenda quata ht vfà pietarc, prudcntia conHan-tia, quia ad lanôtillimæ focminx im-mortales laudes, gentis pcccatricis j acinfœlicistàm facile polleà ad vo- । iTiitum redeuntis pudorem amp;nbsp;calH- j gationem pertinet, filciidum non cenieo.

Et facile quidem ab initio impias contra Catbolicam Hdcm Sdouariü frarris lui nomine latas leges ordinu confcnlu abrogauit, cxcrcitium reli-gionis hscretica: prorlus lullulit, œa-gillros fedfarum abegir, antiquum orandi amp;nbsp;lacnficandi morcm per to-tam Angliam Hiberniam rcliqua-que fibi lubicôla locarellituit, nam , bçc omnia in primis comirijs inox effecit. Sedquiaad illam immancm à Sedis Apoflolicç amp;orbis terrarum communionc per Henricnm patreni

ANGLICANO LIB. 136 inueólam fcparationem rctarcicdam, । dicionétquelüasad veterem difcipli-nam, obedientiam ac ccclclîæ fubie-dionem in folidum rcuocandas ma-iorc opus erat molimine amp;nbsp;induftria, nee id rede tranfigi fine fummi Pon-tincis gratia amp;nbsp;voluntate polie vidc-batur: illuftrilfimum Re^inaldum 9^0-him Cardinalcm mulns nominibus libichatillimum , primo quoque tê-poreaccerfendum cnrauit,qucm luliici tsrtitti Pontifex libenter dimilit atque amplillimis mandatis infiru-dum legatum dc latere luo ad Reges acregnû vniuerfum dedir. ïamenim anteaappulcratin Anglia

, nuptiæque peradæ erant,amp; vtriulque gt;nbsp;authoritatereo-ni reconciliatio fum-' ma fedulitate agebatur. Ad dicm iiii-tut duodccimum Noùembris ordi-^num conuentu indido Londini, '^o-

DE SCHISMATE tcrat vocatur, amp;nbsp;vigefîmo tertio ciuf* dé menfis in vrbcm honorificcntini' me dcducitur,quintôque poft die vC' nit in confiliumftatuû, quod parla-mentum ibi vocant,flt;cgibûfqueprÇ' fentibus legationis (uæ caufàm expO' nitjhorraturquevtad ecclefiæ corn-munionemredeant, landlilftmoquc Pontifici Principis Apoftolorum foc ceflbri, debitam authoritatem reib' tuant, qui fummam velit ipfis impef' tireclementiam ac benigrnitate : mo-netetiam, vtDeo gratias a'gant, qui talem ipfis Regem dederit arque Rc-ginam. In banc fententiam locutus digrcditur.

Ibi Vintonienfis Epilcopus Can-cellarius, illius orationi rcpetitajinul-tifquc verbis ad vnioncm concor-diam eos horratus, per magnas Deo gratias agendas efle dicit, qui pto foa immcnià mifcricordia Propbetam

ANGLIC A NO LIB. Ij? eisexipiorumfcmincfufcitaritam-pliffimum videlicet Cardinalem, totus in iplorum lalutem incumbat. ahatur. Poftridièjcûm orationcm amp;nbsp;poftula-talcgati probalTcbt ordincs^conccpta fuit petitionis formula qu^Rcgi lup-plicant arque Regina: vtad ilium inter cedantjcius li'^c erat fcntcntia:?’«’;;/-tereß'vehementerßhijmatis, quod obedie-tiam ßdi ^jjoßolica dene^arint, amp;nbsp;quod decrstii'ßaöbs aduerßis ilLim aßenßerint: in pofierum'veroßeßuiuros inipßiis atquere-^in^.potej'iate, i^ßacturos quiequid omni-, j eiußwdi le^es omnes atque-décréta, his comités abro^entur ; maiorem. ißtur in modum orare ‘Vt interucnian t,

amp; efficiant ,'vt cenßrts abßoluti, in qxMS iuxta leges eccleßafiicas per ßchißma inci-deranîLi,in Sccleß^e (~,ljrißigremiu rurßts tanquam ßlij peenitentes recipiantur 'vt deinceps in ßeomanaßdis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pontißeum

Altera die,ciim itcrum adeHet Rcx, V'/rr? 5 Kcgina,amp;Lcgatus,coniurgitCanccl-larius, quid fuper Legati poftu-lato dccreuerint ordines, clarè pro-nunciat : deindè fupplicem pcntio-nem ordinuro, fcripto comprchen-làm amp;obfignatamRcgitradit atquc Rcgina:,petcns, vt accipiant.Hi/ùm aperüiflcnt, Canccllario reddunc, vt pronuncietur. T um ille rogat ab vni' uerfo cœtu (qui totum regnum rcprç-fèntat ) num ratam habeant? illis aflit' mantibus, Rcx atque Regina confut- , guntjcamquc Legato tradunt. Is cilm j legiü'ec, diploma viciflim luac etiain । legationis illis cxhibct: mox illudre-citatur, vt ipfos abloluendi potelh-tcmcifaôtam a Pontifice, omnesin-tclligerent. Poft orationembabet,amp; quàm fit grata Deo pœnitcntia, quantum

ANGLICANO LIB. 138 tûmque de pcccatore pœnitcnte gau-deant Ann-eli, demonftrat '• Sii mul-tis in medium addudis cxemplis, Dco gratias agit,qui mcntem hanc cmendationis cupidam ipfis iafpira-uit. EofadOjConfurgic: idem Rex amp;: Regina faciunt, in gcnua (ubfi-dunt. IbitûmilleDci numcn atquc mifericordiam implorans, obteRa-tur, vt populum benignè refpiciat, amp;nbsp;culpam ignolcat : iequc Lcgatum aPoncificc, Cbvilti vicario diccns, vt illos abfoluat, de more benedicit toti multitudmijfimùlque cam abfoluit. Adfaccllumdeindè vcntumcft: bîc Deo funtaôlæ gratiç,fympboniacan-totum, amp;nbsp;feftæ Içtitiæ fuit editum fi-gnum, vti fieri confueuit.

Secundo verd Occcmbris Rcx amp;nbsp;Lelt;ratus cum omnibus pene totius Angliæ proccribus vcniunc ad tem-1 plum S. ,vbi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vinto-

T) t S C H 1 S M A T E nienfis Canccllarius relt;jni, confcenfo celcberrimo tonus gentis luggclhb C|Ui cft ad cruccm 5. poll laciii liortationemcdicicpopulo illius vf' bis, quantoHudio omncs flatus, to-tius regni nomine , fc lubmiferint Apoflolicæfedisobedientiæ quan-taqucvicidim picrate ab ill quot;’° Legato vicclanóliHimiD. N. fintacccptb à prioribus pcccatis cenfuris ab-foluti. Et vt pro tanta gratia, Deo, lummo Papç, amp;nbsp;rcgibuspientilliniis gratiasagant immortales,monet. Et non ira multb poil regnum amp;rcipu' blicç nomine mifli funt Romain Le-gati, qui officium amp;nbsp;obcdicntiamfe-di Apoflolicç pro toto regno Ipon-derent amp;nbsp;prçflarent. Sed grauiott crant Hcnrici Icclcra lacrilciiia.iTia-. / ... \ iorque iniquitas gentis liuiùs, quam vt diu bac lalute frucrctur,aut tàin le-uiter expiarentur.Nâ ecee tibi leâilE-ir.a

ANGLICANO LIB. 13^ } ma Regina cum quinquennio amp;nbsp;qua-^ ° n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1' I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

tuor meniibusregnallct hanc vitam^v/Ak-U^ çrerna comutauitjin hoc primum in-1 fœlix, quod ciim Hmrict o^aai fuiliec filia, ob id ipfum nullam lobolcm ex fe rt'linquere pollet: Deus enim Herici I impietacem amp;nbsp;fchilma tarn feuere pu-iiicumvoluit,vt quamquam tres liberos reliquerit luperflitcs, è'doturdii^ Cd'lArum, amp;: E[i:^Abeiham : nullus corum prolcm fulcipcre atque educarc poiTet. Secundo, multb ctiam fua opi-nione infœlicior quod EltT^abetham illam,non modo æmula luam illicita ■ ter damnata copula prognara, led I de fidequoque,quant.ucunque turn diflimulauerit, hbi lempcr fulpeCfd, gt;nbsp;quam rcipublicx ac rcligioni pe- , ftem futuram lummè lemper metuc- ' ratjluccelforem relinquerc coada fue-rit. Quomodo autem quove im e a t tirulo ifti regnum ebuene i vi-cis

DE SCHISMATE coinmemorandum eft. Sæpe quidem conata eft Maria, illam ab omnifuc' ceflionis forte , vcl propter hærcfitn vel propter crimen lælæ maieftatis (multa enim contra fbrorcm vc rem-publicam commilerat) vel quodma-gis conftabat propter impurilfini^ natalia,excludcre. Nam ex Qemcnti^l' fèntentia iuridica, prætenfum Henrici cumy^««^t'matrimonium, proies ex ilia concepta, expreftb (vt ftipra co' memorarum eft )definiuntur elle ille' i gitima. Idémquc Henricus pofteaa pertLirbatione ftuftus liberîor, in pæ ■ blicisrcgni comitijs deccrni curauiti i omncfque fibi lubditos a iuramento ! quody/ww^« vel eiusfoboli priuspra:- j ftiterantablolui iuftit,porrô conteftæ i tus in fènatu fuorum,y/«wtïw illam nec i fuifle fed nec elfe potuilTc vxorem ' fuam,propter certain caufim quai^ i dixit le Câtuaricnfi cpifcopo fccrcro j

Et licet anno 35.regni Rii, impctra-ta poteftateab ordinibusnominandi fucccflorcs fuoSjVoluit etiam Eli':!^abe-ibam habere in ordine regnandi locum , quod amp;r illoruni comitiorum. decreto approbari fecit,ex quofolo Parlamentär io ediólo,amp; nullonati-

uitatis lure ifta eft poftea adepta imperium, amp;itain hunc diem tenet, tarnen nec ab Henrico patre,nec a feip-la, vlla ftatuum decreto natalia ipfius, aut matris cu

vnquam poftea approbata aut faóla légitima. Quin amp;nbsp;ordines primo hu-ius rcginac Marine , lege perpétua ap-probant coniugium Hcnrici cum tharina^ Si prolem ex eo genitam omni diuino amp;nbsp;humano iurc legitimam elTe declarant, omnia contrariaaóla, procefTus, fententias abrogantes, vt proindc alters cum ^nna Catharina

DE S CHI S MATE ad hue fuperftite vert nuptiæ non fuerint, née ex illis (oboles légitima, auc Anglicani Iccptri Iccundum leges municipales, quæ Ipurios non admit-tant, velnatura, vel vlla pr'.rogatiua capax elle pollinquodnccab iplaè'/b •:^abetha rclcillum cllhaólcnus. Qu^; licet ius regnandi vcndicet, regnum-que libi debcri ab omnibus,in primis luis comitijs agnofci voluerit, tarnen nulquam ius luum naturæ, fed parla-mento pradiclo afcribit; hocprætcr-eà variis poltea dccrctis caucs ne qui^* piam lub pœna capitis aftirmct, non effc in potellate Principis amp;: llatuuni , politum, vrqucm velint regem j lignent. Denatalibusautcmfuis pro-bandis autreformandis nullus fcrino, fedaltillimum vbique lilentiurn.

Sed vt vndèdigrellilumus redea' mus'.z^lariaquçprobe cognouerat cx Henriet cû zHnnx.Bolena plulqoani adul

ANGLICANO LIB. 141 adultcrino coniugio prolem, prorfus cflc impcrio indignam, nunquam illi fcnatidconlulro cx quoF/z'lt;4/gt;f//?dre-gnandikis ’lt; locum proxiiuum prç-tendcbat,animo acquieuic: led cum

id fola , line fuorum optimatum po-pulique fdffragijs abrogate nonpo-tucrac, aducrtillétque cam fuifle mul-torum iniquifsimam ac pcrnitiofiisi-mam opinionem,vt non tantum ille-gitimum ied amp;nbsp;bçreticum regé, modo ciucm acdomefticum, quampc-

regvinum ac externum quantumvis legitimübonumquemallcnt ( cuius prçpofteri iudicij bumaniôc Anglia Içpè ôc multç florcntilsimç proumeiç grauillimas Dco pœnas dederunt ) quodintali caulaoptimû fadlurclVa-bat, prudcntiflimc fccit,vtinilantc mortisluç bora,ccrtos Principes viros adê‘/z:lt;^a^?ff/7a»7allcgarct qui turn alia quçdam, turn inprimis bçc duo ab ca pete

DE SCHISMATE pctercnr : akcrum vc mutuum quod àfubditis fuis zJMuria fub fide regia reddendum fiimpferat, inque publi-cam rem conuertcrat, ëli’^abetha reddendum curaret : akerum, vt catho-licam religionem in Anglia iàm con-ftirutam amp;nbsp;ftabilitam iubuerti aut Jabefaólari ne permitterec, ^i-^abetha ( quçdume^^rM regnabat, fèmpcr {é catbolicarnlinxerac, ac ni verè ka eflet vtrellusipfi dehikerct, corani fènaroribus aliquot aliquando opta-uerat) folita hypocrifi fua, vtrûmquc ïâncftifiimè promifit, neutrum re uera prçftitit.

Mortua igitur iànôtiflima fœnk-na , quam deus in medio fchif-matis AnglicanijVelut fignum quod-dam fidele, ad ingentem Catholico-rum confolationem crexeilit, nealio-

ANGLICANO LIB. I4i fuiflcnt: quin amp;nbsp;Cardinali Polo, poft duodecini ferè horas, eodem ipfo ® die,cx hac vita migrante, mox hora Satanç amp;nbsp;potellas tenebrarum An-gliam vniueriam occupauit.

® hiftoriz author annos etiam £li:(abetha ali-quot proceflerat, fed quia ip-foiàm defunóto, ab alijs inftituitur exacflior de vita , nioribus amp;nbsp;regimi-nchuius fœminæ comnicntarius, qui fuo

Igt;E SCHISMATE fuo tcmporc edctur : cpitomcn tan-tünircrum ab ipla courra Ecclcfiam gcrtaruin ad tempus damns,vt c.lt; iftis vnguibus Lexnam noltram pleniùs pOitea deïcribendam omncs agnol-canc.

Cnmcrgo Anglicani protcftantcs Eccleliç gnbernarioncm quam Chri' I. cor.i. Apoftolis eorumqc fucccflori-bus, amp;inprimis cartcrorum omnium fnmmóque Prelbytcro ac Pontifid 9^etro commiferat, ad laïcos, pro iiO' gulis quibus pra:erantprouincijs,trai-, . , fcrri dcberc contcnderenc : Deus quo , iftorum hærehm rebus iofïs confuta-ret, fecic vt primdm non ad alium bi' cum ea gubernario in Anglia perue-nirct, quam ad inipijflimum tyrafl' numamp;-lacrilcgum Henricum'. DeiU' devt abillo ad pucrum Sdouardmn, denique vtapucroad fœminam ëli' •:^abethit:'n-gt; deduceretur.

Henricus non quidem fuit, fed per ” ■ fcxLim arque ætatem pocerat fuifle Ditiini verbi, quopotiflimumEccle-fia regicur, rerùmquc ac legum facra-rum, adminiilcr. Edouardus ncc fuit, nec adbuc per çtatein poterat efc mi-nirterverbi, quamquàm per fe' um poterat. Eb^abetha verb,ne per iexum quidem poterat verbum Dei, line f rim.u quo Ecclefia nullo pablo regitur, ad-U'.iniftrarc. Itaquecores dedubtaeft, vtProtellantes dicant illam obtinerc fimmum in ccclefia gubernada gra-dum, qua: non modo nullum rc vera obtinet( qubdetiam ci cum Hfwrzco

Edouardo commune cft'fed ncc po-teft quidem vnquàm ob tint re , id quod loli Eb^yibethie propric conuc-nit: qubd D.C/j^yô^owîzy bac infigni fententia notauit, cum ait : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de

Eccleßa pr^efeélura a^itur acniuerfa 1 ^em muliebris natura fühólionis ißius mob

AC ma^nitudini cédât oportet. CÙni cnimEccIefia non minus ex viris qua mulièribus confiftat.Deus autem mu-I. Corii.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

iieremtumex viro, turn propter vi-rum ab initio fecerit: vndèpcr nature legem vir caput mulieris dicitiirjfi' cut amp;nbsp;Chrillus caput viri, Deus caput Chrifh : quemadmodum nullo vnquam tempore euenirepoteft, vt velChriftusDeum,veI vir quilpiani Chriflum regat : iic neque fieri ali-quando poterit, vt mulierinijs qu2 Dei amp;nbsp;Chrifti fiint, aut virum, aut Chrifti Ecclefiam in qua fempcr vin ! funt, rite arque ordine gubernct.

Diabolus quidcm fandum ordinemperturbaturus, muliercniin । , ijs quT Dei erant violandis ducem viris conftituitjfacrorumque magift^^^ acpræfidemad totius humani gene- i rispeftem arque intcritumfecit. Sed filius Dei, iudex amp;nbsp;inllaurator omnium ,

ANGLICANO LIB. 144 niumàPatre conllitutus, itcrum iul-fit mullere in potellate viri eÜc, quod iusD. Taulus Apollolus tûm Icgem vocat, tdm in rebus ccclcfiailicis cum habere ftatuit, dicens Non ^er~ wittitur mulieribi^s in eccleßtjs loqui ^ßd ßbditas eßeßeut lex dicitSi ergo lex nonMoGiïca,fed Diuinain Paradylo 5* promulgata, iubec muliercm in ecclc-fiafubdi tarn elle: quomodo ccclcßa inquafubdita efle debet, gubernarc poteft?Quin ctiam Apollolus in perpetuum eiufdem lubieóhionis fignu n. prafcribit fecundum naturae legem, nc mulicr oret aut prophetet nifi vcla-i locapite : vt videlicet ceremoniæ ip-I fiusritu admoneatur, (exum mulie-1 brem in rerum facrarum adminilbra-j done nullam authoritatem interpo-\ nere, fed velatam Temper in ijs quae Dei funt peragendis agere debere.

1 Alioqui ( ait Apoftolus) Si non 'velatur ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mu-

DE SCHISMATE muiter, tondeatur.Sï verô turpe cft milquot; licri ronderi auc decakiari, vclet caput fuum, idque fi non propter viros (qui fcrcin ccclcfijs adîunt) fidiem propter angelos, qui nunquàm ablùnt, fine per Angelos intelligamus mini' ftros Clirilli ôc diljienlatorcs myftc' fioi'tim eius ( vt D. c^^mltroßusAdraO' net) feu bcatos Ipiritus, quf lèmpcr eeelefias vclut Dei caftra ornât amp;nbsp;ciu' gunt.

Ar Proteftantes docent muliereni quæexviro ôc propter virum fiid.ij perfolumdiabolu viro in rebus Dçi pra:ponitur,per Cbriftum vetoiteui , viro in i j s quç Dei funt fubijcirur,quç-que propter Angelos potdîimû vefin iubeturmon folûalijs viris qui font m * ccclcfia, lcdetiamipfis Angelis quo' i rû labia feientiâ Del cufi:odiunt,amp; eï ' quoru ore lex Dei requiriturpn ipl*^ rebus ecclcfiafticis moderandis ptf pofli

ANGLICAN© LIB. 145 poni debere, idque non in gradu inb- £ mo,noniniecûdisteraj(ve,fcdplanè infummo gradu proximèfecundum ' Cliriftum iplum. Quçvnquàm fuit b/x^Zi«'-blafphemia fi hçc non eft ? Non fine caufa Apoftolus notauit fee minas onuftas peccatisjab bçreticis præ alijs decipi. Experietia docct hue lexu vbi vehemes eft inalccrutram, prxiertim in peiore parte, maioribus illecebris ac violentia, quam viros rem fua pcr-fequi, virolque à fœminis in omni gencrc pçrniciofiftimè facillimèquc inefcariatquc capi. Wieronymu^ cx omniantiquitate probauit, fingu-ji/'ic»«« *• ' bs ferè hçreics quaruhdam inprimis illuftrium mulieru opera ac patroci-’ nio propagatas, ipfaruq-, aflcclas tan-' turn non pro deabus cas vcneratos cf-( fe. Lcgimus PepuT^ianos impurilhmos iif i hçreticos tantum tribuiflc fux fe(ft:æ‘^'‘f*^7» ■ inulieribus, vt earu folum in facramc-

DE SCHISMATE torum rtrûmquc diuinarum admi-iiillrationc vfi fint miniftcrio : deni-quchocinfœ!ix fèculum, (^am turpißimam habere Crachas J le'^ebeUi^ HerodiadaSj Selenes, (onflantids ëudoxias , omnes vident* Sed tu Eli':^ahethA fupergrefla CJ vniucrfàs,quçte Summaminhisquç funtad Deum,ctiamïuper omnesPo-tifices amp;nbsp;Sacerdoces conftituifti, 3c tuo ergo Primacu Ecclefiaftico amp;rc' gimine paucaannotabimus.

Ö R T V A cr^ó zßdurUfiquot; rum potita eR ëli':(abetbii, J-Jenrici oSlaui cx fuperindti' (y-3iZgt;4nnA Bolena^ priore adhuc füpct' Hire,fed repudiata vxore QitharinA, tera filia. Quæ licec fororc régnante Te catholicar fidci in omnibus cultfl' cem pra bucrit, rarhen verira ( huflC cnim iIJi mcrum iniecerant fubdoli quidam hxrecici, quos in confiliuif ifei'

ANCLICANO LIB. 146 afciuerat ) ne de quo nata eft matri-monio fummi Pontificis Ecclefixquc/,^,,,^1. iudicio antcadamnato, de natalibus ctiam fuis, iuréque regnandi ex iacris canonibus aliqua oriretur dubitado, ecclefiafticis legibus iubefle detrcdla-uit, amp;nbsp;de mutanda religionis Ècclc-fiafticiquc regiminis forma primo quo que tempore co gitauic

Animuminearc luum ftatim ^a-tefecitcumalijsraultis modis, turn maxime quod Catholicis conciona-toribus mox filentium indixerit : hæ-reticos in regnum, ex varijs vbi cxula-ucrantlocis redire pcrmilerit: Epifeo-poque cuidam coram Ic fadhuro factum, iamquead altarelacris vcllibus induto prçceperit, non cleuare conlè-cratam hoftiam. Vnde faótum cR yt Archiepifeopus Eboracenlis , cui /»« recsx; turn ex oflicio ( defunólojprius Car-dinale 3^olo Cantuaritnli primate-)ƒ

. munus ipfam inreginam inungenJi amp;nbsp;cofecrandi obucnit, negauerit ope-ram lùam , negarent quoque cxteri Epifcopi , prætcr vnum,eûmquc pene vkiinum, o nines.

t.l\4be- ' lußurandum tarnen Chrifliani$ i th^ »«rrf-régibus lcgeamp; more maiorum prsc'

Scriptum defidciCatbolicçdefcnfio' cath. de-ne y priuilegîorùmque ac libcrtatuni, fcnßtne. ecclefiafticarum conferuatione, fl® forte de regno minus rite fibi adepf^ pofteà fieret quæftio, fuordm ’ qui regni caufà quidvis fimulanduA’’ ( difiimulandum, iurandum, peiur^^’' ! dum lenfèrant,in iua inauguration® folcnniter præftitit : perrtiifit fe Jicre tic», que olco liniri, fed non fine irrifioA® ’’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faftidio jinam fiib papilioiiofo p^ ;

' rumper pro more ad regales induen ( V das velles diuertens,nobilioribus j cumftantibus ancillis dixifle Abitc,ne factor huius oleivosoo®

ANGLICANO LIB. 147 dat. Habebatanteain familia quofi dam hommes vel nouæ vel nullius rc-ligionis, in ijs erat (julielmics Qcilins ceci!„u. Sdouardo 6. afccrctis, verfatilisinge-fra/^^/ nij, confilij, conlcientiæ vir : qui fi-dem catholicam pauld ante tàm arti-'^ ficiosèfimulauit vtamp; R.eginæ^/itnlt;e amp;Cardinali Polo opera fuam ambitio-fiffimè venditauerit,a quibus rcicâius, ihat ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cuius iam nom

. n.e,tprctisc[ue antiquç nobilitatis pro-cerumac præfulum confilijs,fibi fuis-que obtemperarc vellet, euebetctur.

!• lila infcelix , morcm gelTit. Iftcboc ■ 'i lïiodo fe fuofque Infinitis opibus au-' Ç xitjtegni rationes in bunc vfque diem '' magis magifque implicatas, vel poti-■ us ^anè dclperatas reddidit, teque ip-■ fuïuamp;c Dominam,pamamque Inam

lïE SCHISMATE ‘'['■‘’'‘r ex hac cupiditate infcruic doloribus muleis, vt quo fc vertane non habe-ane.

( Paulo igieur poft, iftius maxime I confiliojconuocatisordinibusadpar- ' I lamentum ( vt vocant ) çùm foemina fit, voluitcommunidecrcto,eflc, .

Z-rt«.vH.y etiamincaußsffiritualibus ^^uhernAtrix, , omnefque cxceptisproceribus laicis j

I adiguntur. Cyjut cnim Ecclefiç,quù id ^alninus in Henrico patre (uo no pi'O' ! bauitjiio videbaturappcllada. Forniî 2»VA«ç:gt;.»,cxecrabilis Gcramenti eft ifta. Ego A' ^.Prorßus teflißcor nbsp;nbsp;nbsp;äeclaro in conßi^’^'

eßesoldmßipremA fihißnati.natricem iflius régni Ânglhc, omnium ßua Maießatis dominioru amp;nbsp;\^onum , non minus in omnibusßpirituß j . bus atque eccltßaßids rebusnjel caußs temporalibUS : nbsp;nbsp;q.ibd nemo exs emusp^^^'

ANGLICÀNO LIB. 18 ceps,psrßna prielatus^fimuSy wlpotenta-tui autßicio a,ut iure habet aliqtta iurißi-blionem ,püteßateni,ßperiorftateni ,pr,ie- Î minentiara^'vel authoritatem eccleßaßicam Mtƒöiritualem in hoc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ideoqueplane j

renuncio repudio omnes externas iuriß-dicliomi^poteßatesßperioritates atqneau~ thoritates.

tLifq, clerus iui arc, qui faccre reçu far, prima vice beneficia amp;nbsp;bonacius omnia fifeo cedent, pcrpetuofquc carce-* res fubibit. Altera vice qui reculaùerit, pœnam capitis perducllium morefihl Ibncbit. In bac iurifiurandi formulai cum fccunddm prius comitiale decre-\ turn Qtpitii appellationemindoókio-l res omiffum vidèrent,pro fimplicita-1 tclua, lactabantur non coufqucpro- I greffum effe, vt id fexui focmineo tri-1

DE SCHISMATE biierctur quod antca vins Henrico k Edouardo lioneltius concedipoflèvi' dcbatur:ex coque plurimi non modo Caluiniftæ led aliquot etiam vt-cunque Catliolici putabant magis ex-culabile,fi hoc iuramentum prxlb' rent

, Alii acutius, fraudem an imperiti' frdui le- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I il - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-1

tentes, Qiput an Guhernatricem Eccleß^ Rcginam voces,nihilad lenlum prof-fus interclTc notarunt, cum ide vtroqi vocabulo omnind defignetur, imo iuramenti formula lianc,impictate amp;nbsp;vlurpatione ecclelîalHcç iurifdidio-nis lupremæ longe explicatius conti-ncre quam nudû (apitisnomê, quod prioribus duobus regibus tribueba-tuncum hic Reginam non minorem habere poteftatem in res (piritualcs caufas ecclcfiafticas quam in fui regm res terrenas confiteri amp;nbsp;lurare oporte-

ÀNGLICANO LIB. 147 at,adeo quidem vt multi putarint earn pofle fibi ex hoc decreto omnê etiâ in adminiftrandis fàcramcntis facerdo-talem potcftatê arrogate. Que (cru-pulû cùm videret Regina aliquos de præftando iuraniento cauiàri, iuflit in prima cleri vifitationc fua,puhlicari ,, quandam huius iuriliurandi leu expo-fitionem feu correôtionem: nimirû fc ticum iuf. non aliud hîc veile aut vindicate, qua

, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tan/f i •

Sccleß^e ab ordinibus conceflum efl'et. Ita quod paulo ante turpe ac ab-furdum videbatur fœmmæ aicribere vtdicatur,C4p«r£cc/fyz4r, nunc mitius acmoderatius etl, quam hoc iplum quod illius appellationis loco fubiti-.tutu eft. Sic homines ifti politici cum de rebus diuinis traótare præfi.imunt, ohendunt fe nefcire quid aut de quitus loquantur.

DI. SCHISMATE fcu ccclcfiafticapotellas iftifœmint rcgibufq-, duobus prioribus concclTa maximeconfiftat,cxipfis legibus amp;nbsp;dccretis parlamcntarijs breui ter corn-memorabimus, vt exteri qui reruni noftrarum vfumnon habenr,quift rcipublicæ prxiends llatus facile cci-X nant. quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

pi'imis ica habet lex. Omnia privi-in legia ypraeminentiiij prarogatiuti ^ßuptr^ poteflate ijd j!^abcth;(! homine eccleßaflico iure haben aut exercffi /quoad'vißtationem, corretlionem^ ßu reßormationem cleri totiusßeu quaruW' cunqueperßonarum eccleßaßicarum : adcO'

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J ' J J

I des ac in repali di^nitateßcceßores, Imlx' gt;nbsp;' re habiturdßue ^e deineeps omnimodit^

A NGLIC A NO LIB. 150 poteßatem nomtnandi fubfiituedi (juoß 1 ciifitjue voluerinty qui eorundtm njicc ac au-thuriute candcm iurijdióiionem eccleßaßi-camexerceantyprobenepUcicoßio, perß~ nas 'vißtcnt, hareßes ßchimata, crYores abußiicaßi^entjaliudvequid'vis tuns quot;ijel 1 poteßatis exerceant, quod ab 0)110 ogt;nquam \ eccleßaßko ma^ißratu exercsri potiiit aut oportuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Decemitu'^iteniyne clerus ad ßmodum 'vHam^aliorum quam re^ijs literis man-, datis conueniat. Ne'n Hum canenem legem , corßitutioncm, ßynodalemßtu pro- 1 1 nbsp;nbsp;uincialem,'nclßaciat uel exequatur ßne ex-

l preßo maießatis ßu^e conßenßu^* licentia^ huiußmodi canones ßactendi, promßgandi 'vel exequendißubpana carceris nbsp;nbsp;nbsp;mulclti

Decerrdturnequis exeat regnum ditio- i nefqueßu^m,^'^ od'vHam'vtßtationem/d- ] cilium , eduentum aut congregationem^ quae ’ l nbsp;nbsp;nbsp;rebgionis caußa 'vßpiam fietßed nbsp;nbsp;taita am^

nU y regU authoritate infra, returnfiafitj-Item, ne cpißopi 'vel'vlU^nominationenel elecîione'vel -vlla authoritatealia quam ve-^ia creentur, ne^e turißiclionem ,poteflii-témqile epifcopalcm teneant auî cxerceant nißadbeneßacitum Jießnlt;( ^necaliter nif ipßam, a re^ali maieflate deriuatanf authoritatem.

iltT^he- Non {olùm.iutemEpifcoposfuos tha^ßitri- juj- pcrionas Ecciefiàtticas hac vica-rtfdiliin- donat lùb fe de omnibus rebus «cm etii 2ic perfoiiis fpiritualibus iuris di-cendi poteftatc : (ed ex laïcis quos volet etiam conftituit commiflarios feu vicarios, qui omnimodam excr-ceant ipiritualcm iurifdiólionem,ad quos (æpè ab ipfis Epifeopis prouo-catur.

Sed quomodoiftiatque ipfi etiâ Epifeopi depêdeant tocum quoad iu-riîdiôlionem poreftatemque omncnl fpiritualem ex ipforum formatis lite-teris

A NGLIC ANO L 1 B. 151 tcris viderc licet : vbiipios ordincs H* C'y confetti mitabetis, non alia quam re-giaauchoritatc. Sic enim lecundum priores leges fcribic aliquando prin- ’ ceps ad Arcliiepilcoporuin aliquem: • ^ando(^uidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnii iurißi~ \

cendi aiithoritas iurijdicliociue omnimoda', tumilldqua ecdeßaßica dicitur, qucirnß cuUris J à regia poteßate njelut à ßipremo capite manat: ad promouendum igitur q^oß^’ß-^^-j-cunque infra diocoefim tuam adßcros ordaf^pxm Je nesperprßentes ad noflrum beneplacitumjp^^^f^^ß^ duraturas J tibi damns potefiatem. Archi-^ferendis.

cpifeopus viciflim Icribcns aut man-) dans aliquid clero fuo, fie fcribit; Nos N. permißone diuina Qantuar : zNrchie-pifeopns totinsQgt;4nglL’eprimas per regiam maieflatemßifficienter gfT legitime antho-rifatns c, vel fic, m. vice no-j mineqnibtis in hacpartefungimur, manday mus^c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

DE SCHIS MATE torum ùmpndcm criam ipfos prorc-Itantes puduit, legum luarum turpi-tudincm apud rerum Anglicaru im-peritos regere funt conari, vtaflirma-rent liislegibus nihil aliud contineri quam Regem!eu Rcginam eflenon minus Ecclchadicarum quàm laica-ram perfonarum principem amp;nbsp;dominum, fed iilud maliriæ velame ea qux rccirauimus i^acile rolkinr:cum videa-mus his decretis non tantum dari vt in rebus ciuilibus fint omnibus fubdi' res ,fcd vtperfonis etiam Ecclehalhcis in ijs quæ funt ad Deum non minus præfint quàm ciuili magiftratui ini''^' bus ad pacem amp;nbsp;politiam pertineiiti-bus. C^odque ell magis abfurduiU hanc facLiltatem fpiritualem afl'erunt clleparrem regalis potellatis, camque non nunc primum his legibus dad, fed vtius antiquum coronæ Anglicv

ANGLICANO LIB. Iji nx reddi amp;nbsp;rcftitui: quafi principes cthnici fine ifta poteftace Ipirituali ve-ri reges no edene : aut cathoUci reges, qui vel nue fûtinalijschrilbanispro-uineijs, vel in Anglia aifte hoc fchif-ma fuerunr, dimidiati tantum amp;nbsp;non integri abfolutique principes eifent;

1 Ô: facer do talia : i ntcr ccclcfia qux eft \ corpus Chrifti myfticum, amp;nbsp;exuilem-hominummultitudinem, veltandc \ inter cos quos fpiritus faneftus pofuit legere ccclefiam Dei, Sc humanam» \ ercaturam, qux ad buius vitx com-1 nioditate amp;nbsp;tranquillitatem, pi oprie ' eftinftituta. Sed hxcomittamus, amp;nbsp;\ Deo permittamus, vt dife ernat causa 1 Ecclefiac fux, amp;nbsp;ponat principes iftos \ ficut Oreb amp;; 'Z.eb amp;iXehee amp;nbsp;SAlmana,

- R egina vcrô hac fibi hærcdibùfquc ^rrcpta poteftate, finiulquc abro-ßicospro- gatafcdis Apoftolicæ authoritate,fi-uentMü bi, vein eisquæ lùntadDcumfuniquot; n°a^prê. nainiftræ^applicat omnium Ipiæ priK tualium prouencuum, perpétuas deci-mas, amp;primitias, ideft, primianni cuiûlq; beneficijadepti inregrosfru-(f^us, omncfque religioforum poflef . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Geris vfibus à fororc relli'

tutas, fibi repecit: vicarios amp;nbsp;commit' । ûrios in fpiritualibus conftituit:figil' j lum ad cauûs Ecclefiafticas peculiars cudit; de puniendis hçreticis antiques j leges f quod ad rem valdè pertinebat) : abrogat: nullum vult pro hçretico ha*

' beri, nee aliquam fententiam Icu opi' * nionem pro hærcfi damnari, nifi 1^' iuJicium quatuor prinaor^ gencralium conciliorum, vel laltem ! alterius lynodi quæ per fcripturas de tora

caput eft, in conucntu 11;atuum,id eft, ill parlamcnto, ita fuerit decrctum. Poftremd de fidci amp;nbsp;religionis formula imtnutanda pro fuo fuoruq; ar-bitratu decernit: laicoruqi folum fuf-fragijs (omnibus ad vnum Epifcopis,-so/;Z4/fi quiprimi, fentendas in illis comiti)s'^‘’f^‘’^‘'* dicut,amp; ccrte fbli in caufis fidci diccrc^^’^”^*”^' deberent, reclamantibus, ac toto tuin Londini in Synodum Cantuarienfis Prouinciæ clero coaCto, refragante) tremendum facrificium cum reliquo omni landifiimo ritu prccandi, amp;. la-cramentaadminiftrandi,abolct:amp; noua facra,ccrcmonias, prccefquein lingua vulgariad normam maxime Lu-tberanorum (lioclolo cxcepto,quod imagines facras fuftulerit} prçfcribitƒ beet fidcs Caluini inagis turn dein-' ceps ab iftis legifiatoribus eorumque uainiftris amp;nbsp;feiftatorib^ fit approbata.

Scd quia iftud peculiarc eft fcrcgt; hoe tempore huic genti, vt non pO' pularibus tumultibus,ficut in Francis, Scotia, Belgica,cçtenfquclocisfaót*’ videmus, led principum mandato Icgum prxtextu hærefes ac leólx pef' ditionisintroducacur, operæprctiuni crit hoc loco annotaire,quomo8o oi' dinum conlcnfum, ad earn remR'C' gina procurauerit, nam line iplorun^ Êiffragijs non potuit i lia quiequam religione mutarc.

S’unt autem in iftis comitijs Angl*' cams dur curiæ : vna, optimatum patriciorum, id eft, Epifcoporum procerum laïcoru, amp;appcllatur aub feuconlclTus fuperior; altera,parting hominum equeftris ordinis, qui prouinciarum Vicarij, partim rionum,qui nomine ciuitatum ac ou-pidorum magis illuftrium plebif^uc pcrlbuam fuftinent, hæc vocaturuo'

A NGLIC ANOquot; LIB. 154 mus inferior. Cu ergo adhibica eflet opera,vt ex fingulis ciuitatibus amp;nbsp;pro-uinci)s ij maxime cooptarentur in idam fccudam comitiorum curiam, qui nouis rebus in fide amp;nbsp;religionc ftuderent, facile obtentu eft, vt quic-quidRegina propofuiffetjinbac fe-I cunda curia comprobarctur.In prima aiitcm curia praeter cpifcopos,omncs do6tiirimosamp;: coftantiftimoscbfcf-fores,quorum grauiflimis ieiitentijs amp;nbsp;fuafionibus plurimi mouebantur, confidebant principes multi,ex priori thoria temporibus inftitutione ad.-huc Catbolici, quos fuppuduitpoft communem fidei obedientiæ profcffionem in illo ipfo loco ante triennium tantdm,coram fuæ Sandli-tatis legato totius regni nomine fa-(ftam, tàmcitbadvniusfœminæ vo-cem amp;nbsp;voluntatem refilire : aderant ' nbsp;nbsp;quoque ij ipfi, qui non ita multo ante

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V ij icgni

rcgni reconciiiandi cailla Icgationem Romanamobicrant, qui grauiflïma oratione collelt;ras fuos admonucrunt, O

neàfideacfocietatc oniniû gentium jmaiorumque fuorum fccundo fc ab-duci fincrent, neue vnquam comitte-rcntjVt huius inconftantiæ ac in rebus ad falutem pertinentibus leuitatis, ff'-amp; terno dcdecore notarentur. Itaq; chi’ jfi ßoe fuperiori fena-tu tam diffieuker cft impetratum, vt ctmiti nifi Eli:(abetha tacita nuptiarû fuarum rüdelliM. fpem, vni ex optimatibus fuis faciefls, alteri in caufà coniugij dilpenûtio-nem, quam à Papa ràm expedite ha-berc non poterat olFerens: alijs alitel blanditijs, promilTis ac munenbus gratificans, tàm cos quàm alios principes iftis nccclTitudine coniunôtoS hocaftu in partes fûas attraxiflet,eueP ti non potuifletcatholica religio. Na ne fie quidem fchifinatica pars^catho-licam

mero cxceï^it.Eli-^abetha voto fuo po-tita,procûneglcxic amp;nbsp;turpitcr’ludifi-cauitjféq-, dixit virginem cfl'c pcrman-j, furâ,ac veile ,vt in marmore lub fcpultaiaceret,infcriberemr:ßz ßta ejjè E^abetha qult;ie nbsp;nbsp;nbsp;tot a.nnoYiiE.f^ina,, (fj*

tou (Stateßia 'virgo cxtitißet. Alin quo-que fummû principe ( Duce videlicet Norfolciç) que in partem fuâ blandi-tijs allexerat, varijs poftcà contumc-lijs continuo vexatum,tandem per ca-lumniam accufatu, vita etia priuauit.

I Quod iufto Dei iudicio multi faókum ' intcrpretabantur : fane matrona quæ-J dam Londinenfis pia inprimis amp;nbsp;gra-I uis,adiftumprincipem venifle aclb 1 berèdixiflefertur; Quando (inquit) tua excellentia fuffragium quod an-

i tcàdabatôc dcbebat Ecclefiæ Ca-! tbolicje hdci defenfioni, commen-dabat bxreticis ôc ad reliCTionis de-

DE SCHISMATE ftru6tionem:nomcminitputo,quod . fùa illuftnflima fainilia amp;nbsp;pcrfona per hærcticos penè excinéla perdita, per fànôliflimæ memoriæ reginani nJidMiarn-j fucric rertituta, arque in hune excclfum dignitatis graduni quein nunc tenct,cueóla;fcd quia hoe fccifti, amp;: dilexilli magis gloriam ho* minutn quàm Dci, Deus te,reliquat' j que nobilitatem antiquain huius peo ' cati participem, puniet per iltos no- ! uos nommes amp;nbsp;hçreticos. Sic illûaffæ j ta eft, amp;nbsp;luôluoius rerum cuentusvc- i ra efle quç dixit comprobauit.Scd bis modis,quod voluit de mutanda tell-gionc, primatu fuo ccclcliaftico llabiliendOjtandcalTecutaell: regina.

Id verb in primis ipßm iuuit,quoH optimatibus cùm alia multa allegan-tibus, tùm maxime quod 'falua con-feientia illud de fuprema illius in rebus ecclefiafticis poteftate iuhuran-dujn

ANGLICANO LIB. IjS dum prei tare non pocucrinc : curauit, p, vtlaïci nncipesomncsexciperémr, tarai modo fuis luftragi)S epifeopos ialtem clericô{quc,amp; alios nonnullos ad hoc ra txdfi-facrainencumlegc compelli permit-terenc. Itamulti ex magnatibus hac cautione iibi pulcbrè prolpeôtum pu-tantes , de Epifeopis paRoribùfquc fuis non ira multum curarunt, led illis irreligiofis legibus obnoxios relie]ue-lunt, Ita fit, quando res diuinæ in humanis amp;nbsp;propbanis tribunalibus tra6kantur,quibus Deus non promifit fpiritum veritatis, iudici|amp; lufiiriæ. Mcmoriæ prodirum eft Henricu ocîn~ uïi, trim, cum ad monafteriorum reli-gioforumque bona animum applicu-ilfet, facile elfeciflc quod voluit in comitijs per principes amp;nbsp;prçlatosfc-cularcs, qui fcrc lua parum interefl'e putabant quidquid dereligiofis per-fonis rcbûfuc monafticis Ifatuerctur,

DE S C HI S M A T E amp;itadelcm religiofi ab alijs ordini-bus,mox in prædâ T yranno dari funr. Poftea vcro, in liis maxime fub Eli-•^abethm comitijs, impctins Epiicopis acclero vniuerfo,Dcus permifit, faci-léque curatum eft,vc identidem eccle-fiaftici à proccrib’ magna ex parte de-reliôti fœminæ cupiditati, ipfi ad prioris iniuriæ vindidam permitte-rêrur,amp; religio omnis turpilTimè pro-ftitueretur.Q^am autem pœnam poftea pependerint laïci ordines,parriifl iam vidimus, pofteritas nollra cia-rius videbit mirabitur.

Rebus itaordinûauthoritatecon-fe(ftis,poft certam dicm,id eft,feftuni ßnEliIoannis Baptifla, anno Mil' làm facientibus aut audientibus aliud-uc quodeunque officium Ecclcfia-fticum rituveteri procurantibus, 6-cramcntûmue aliquod Romano more adminiftrantibus, grauis indicimr

ÀNGLICANO LIB. 157 ^3^ mulóla, nimirû, vt qui in hanc legem pnma vice committerct,vel ducenros auchenti-aureos dependcrec, vellex meniibus in vinculis ageret : iccunda vice, qua-dringentos aureos auc vnius anni vincula exolucret : tertia demum vice.

perpetuis carceribus addicerctur,om-nibufque bonis excidcret. Quo fa-ôtumeftjVtadpræfcriptum diem cef farent facra publice fieri per totum regnum.

Qma verb his impietatibus Epif-copi (vt diólum eft^confentire nolue-runt, ncc iureiurando affirmare fe in confeientia crcdcrc folum Reginam fub Chrifto eiTe Anglicanæ Ecclefiæ fupremä gubernatricem, prxter vnû, omnes funt paulb póft de gradu amp;nbsp;di-gnitate fua depofiti, ac carceribus va-riifque cuftodijs commifii, vndc omîtes ho die longo mileriarum tçdio ex-tinóti funt. Quorum gloriofiflimo-

DE SCHISMATE ' rum cofclforum nomina ad xtcrnam Tfofiti»4 j-ei memoriam apponam , In pnmis

Eboracclis Archiepifcopus, mmni paulô ante Angliç Câcellarius:deinde Edmnnduj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EpifcopusÇ,^

Jfileicarh. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dunclmcufis, loannes ViHquot;'

'^•”fffito-iQY].ïcx\{\s^Thomas Lincolnicnfis,rA//^ , lbeïusE.\ïzv\{iiyTurharuilHi'E\on\cr\d\%

Bathonienfis, PoZw Petrobuf' genCiSjßaynttf Licchfildéfis,C«fAW^ Ccftrcnfis, Oglethorfus Carliolenfisj Thom.ïs ante (joulduellus AilapHcnli^, plcnus pietate dicrum, 2.6. poft^a annos Romx vixit, amp;: non irapridenî fœlicilïimèac ßndliflimeindoiTiino obijt. Qmbus propter fummamcofl' ftantiam vinculoriim focietatem, Feckna^mum occidcntalis Monafttr’) Abbatcm adiungere licet, qui hoC tantum anno præclara confclfione pcrfunôlus, fœlicitcr rcquieuit in Domino.

ANGLICANO LIB. I58 Horum infignium paftorum amp;nbsp;ex«/«« 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 omni hi~

prsclatorum luorum exempla, ex clc-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niffiitni

ro melior pars imicata eft, plurimis in »fre primarijsEcclefia: digniuanbus Hitutis, vel in cultodiam datis, vcl extra patriam fugatis,hçreticis minillris ipforum loca amp;nbsp;honores inuadenti-bus : ioliim verterunt ctiam religiofi variorum ordinum plurimi:ac conuc-tusctiam vtriulque Icxus integri tres: fecutifuntquoque nobiles lai'ci vtri-ufque fexus permulti, etiam vfque ad carccrcs bonorum rapinam:vrriuf-que etiam vniuerfitatis ( duas enim Anglia academias Oxonienßm Qin-tabrigenßm habet) flos iple in exteras regiones quafi turbine dclatus amp;nbsp;dif-perfus elhcircitcr autem trecenti omnium ordinum ab initio commima-o

tunt in varias Europi partes, led maxime Belgicas vniuerfitates, vndc po-ftea Anglicani agri deferti magna fe

metis copiofiffimaquc mcHis cxtitit, futura tandem ( vti fperatur) ad totius nationis falutem.

iibïiàc4 Horum aliqui, vtiliflimis tamfua, /crtftL quàm latina lingua pofteà feriptis li-bris, varias catholicæ religionis partes fortiter contra hærcticos defenderût

î in carcere egregium opus cotra Mag-deburgenfes, (opi nomine edituni, multaque alia adornauit.77)ow4^lt;ir-din^us ^Nicolaus Saunderus^^ qui adhiiC viuunt, (julielmus Planus êc^Thomiii ' Stapeltonfts, quorum opera innuinera: animæ fuorum deccptæ,ad gremium Ecclefîæ indies per Chrilli gratiaffl redire nolcuntur.

Habet Anglia (prêter duas illas quas nominauimus academias anti-quiflîmas, olimque maximarum ar-tium,acpræfèrcim S. Theologiçllu-

ANGLICANO LIB. 159 dijsflorentillimas, nunc vttcmpori-busleólarum fit, nonorum oratorum amp;: gramaticoru tantum nutrices) quç-damLondini gymnafia ampliflima, in quibus principum, nobilium ac di-tiorum fcrè hominum filij, ius Bri-tannicum ac leges municipales addifi cunt: ex quibus ferè prodeuntij, qui populo ius dicunt amp;nbsp;rempublieam ^idininiftrant: genus hominum in ilia gente, fi quod aliud, prudens,graue amp;nbsp;honoratum. Hi ita deteftaban-tur iftam religionis mutationem,qua ftatui periculofifiimam fore prxla-giebant, vtproptcrea plurimi, illius fidci amp;nbsp;antiquitatis amantiorcs,a cau-larum patrocinio , iure dicendo, publicis muncribus, fucrint turn, amp;nbsp;nonitamultb poilamoti: ijs fiiHec-ds,non qui étant hçretici ( nam eius ordinis pauciflimi femper fuerut) fed qui nouerant cedere Cçlàri tempo-ri

ri, ac (ècLindas partes dare Deo.Quoû in omnibus ordinibus fccerut muld, vndemaior Temper quàm ab ipßs hÇ' reticis, reipublicæ pcrnicies.

Diuila enim omm Anglia in très partes, ex tribus,\ na non erat tum hÇ' rctica, nec cupiebat aur probabat tationcm religionis, nedum polb^, cum Icdhç pcrniciem eflet expert. Nam prçter plurimos ex optimaü' bus de quibus diximus, pars maioi l inferioris nobilitatis erat plane ca-tliolica,plcbeiquoquc, qui agricul-turam per totum regnum exercent (honcftumamp; opulcntû inillainfub . genus hominû)nouitatem illamin- ■ primis deteftabantur nec regni illiu5 prouinciç aliç, quàm quç funt propc Londinum amp;nbsp;aulam , nec ciuitates ferèjiiifi maritimç,atquc in iftisprÇ cçteris otio amp;nbsp;delitijsaffluentcs,ado' lefeentes, bonorum dccoól:orcs,mU' ' fc;

ANGLICANO LIB. 16O liercs onuftç prccatis, cçteriquc fimi-hsfarinçfocij, vitro hucfim aniplc-xabantur. Hoc cnim nobis pucru ob- 27 I' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ r hate,

leruatumclt, maxime in vniucihta-j;^ tibus,quenq; cocflein bçrcfim.àna-’*'«*«-tura procliuiorc,quô cflct prç cçteris, ma^ilhis ma2:is immorigerus , pa-rcnnbusac luperioribus inobcdiens, , dominis infidelis, aut de aliquo alio grauipcccato notatus. Prætcr iftos ergo licet cactcnFcrèciTcnt corde ca-tbolici, tarnen putabant aliquoufque in exteriori vita,amp; obediendum legibus, regie voluntati cedendum; Si fi quid in ca rc peccetur, ttibuendum 1 ilfi, amp;nbsp;non fibi,qui iudicabant le vtcû-\ que bac ncceflitäte exeufari.

I paroebi, ecclcfiarùmque catbedra-1 lium vel collcgiatarum Canonici nd pauci, qui ex animo icébam damna-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bant

bant, amp;nbsp;aliquandiuetiam à facicndis iftis nouis officijs propter confcientia

J quidcm vt poil ijuot men dicm à legeprælcriptum,in quo vera ƒ f /» ^n- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ceflàre, falia ifta inchoare.opor-

tuit, mul ra client per totum regnum ad aliquot menles claula tcmpia,cüin prelbytcri veteres fchilmatica fsci'H non lubenter facerent, amp;nbsp;nouonim miniftrorû non eilet adhuclàtis, qui rot locis inlèruirent.

/{ja lcilicetomnium ecclefiarumloli' citudine, vifitationem cleri fecit, ac in curatos qui ritus parlamenrariosin paroebijs luis ad dié à lege prælcrip-tumnon obibant, inquiliuit, metu amillionis bonorum amp;nbsp;benclicioru multi faciunt : acaliquibus non alTen-tientibus, alios lulficiunt ex nouacre-ationc miniftros,quiillo fungantur ( muncrc,plebem etiam compcllunr, I in

Ecclefias fuas ficut prids,fréquentent. Atque ita vcl vi vcl arte faclum eft^ vtmaxima catholicorum pars vfque eo liolf ibus paulatim cederent, vt fchifmaticorum ccclefias,concioiies, Gommunionem ac conucnticulaali-

rent. Ita tarnen vt interim Miflas Ie-Gtetddomiper eofdem fepe prefby-nƒ teros, qui adultcrina facra in teplis pu-blice peragebant, aliquando per alios /,xrff/co-non itafebifmate contaminatos, cclc- gt;'«

1 mini, ac calicis dæinoniorum, hoGlt;//f/»fr-eft j facrofanôtç Euebarilfiæ, amp;nbsp;cænæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

lacram cionii faciens, dcferebacpro '■ catholicis, quos ipfc id dcfidcrarc co-

gnouerac, hoftias Iccundum formani non imi- AD Ecclclia vlitatam coniecratas, quas fnndun». é'odem tcmpore ijidcm dilpenûbat, quo panes îiærericorum ritu confc-ftos^cæteris Catholicæ fidei minus Iludiofis, diftribucbât. Atquc hæc mando literis, vt cætcræ nationes no-ftro exéplo cdoôtx, hærcfcos prin-cipia ac progreflus videant, tempc-lliuc fibi ab huiulrnodi peftibus ca-ueant.

Interim Regina amp;nbsp;fui, ab initio prçciarè f ecu agi exiftimarunt, quod ciîm tot eßent antiquæ fidei in regno * cùltores, plerofque tarnen feirent, ritus à (e prçfcriptos publiée vcl ample-xari, vcl præfèntia fua vtcunque exterius approbate , licet interius aliam fidem de qua ipfi non adeo cu-rabanr^autcertèad tempus difiimu-lan

Lndum ccnfebanc, colercnt. Ac nc lacerdoces quidé quofda ab illis admi-ftrandis abliorerc, gaudebantrio mc-diocricer : timebanc enimnc contra exemplum amp;nbsp;mandatum omnium Epifcoporum ac prçlatorum (uorum, ac contra corlfcientiam fuam adduci non poiTent vt id facerent. Ncquc enim adhuc babebant pro triginta amp;nbsp;amplius parochiarum millibùs,no-uos miriiftros, turpéque ludicabant tnaximam tcmplor urn partem lubitó claudi, omnique factamentorum vfu deftitui, fortaflc, quod cft bstreti-corum omnium proprium^ maluerut ab initio, ad faciliorena populi deccp-doncm, vti veris faccrdotibus, quam

I pfeudoptclbytcris fuis . Atquc ita gt;nbsp;quidem res iftç in Anglia gcrcbantur, i ^paulo poft in illis ctiam Hibcrnix

locis^ qu3c Eli-:^ahetha parent : vbi iti- Hiamp;fr»» dernboc hxtcfcos iugu populis im-

DE SCHISMATE pofuit J répugnante maxime confeié-tia, cum illius gentis homincs praî niultis fint catholici.

Intjcrca eccleßa^ubernatrix adnouos Epifeopos fiiæ (côtx clc-rum creandum adijcit. Nee tarnen in officijs aut ordinibus ecclcfiafticisHi' ftribuendis, nee in ipia regiminis fui forma quidquam feeuta eft ZuiH' gliorumaut Caluiniftarum rationes, ae nce exaôtc quidem Lutheranoru, quorum tarnen non modo in exter* nis eercmonijs , led in ratione cre-dendi(propter quandam quam fc fin' gebat amare medioeritatem, amp;nbsp;qub eatholiea eùm paulb prids baberctur, nolebat repente videri pefiima)quani exterorum ieétariorum fimilior ha-beri eupiebat. Ergô nce illud fedido' fiim tribunal, quod Qonßflorium quot;VO' eanr ipfi, nce gradus aut fundi ones illas, Senwrum, Minißrorunu, cçtc-ro

tcrorum quidquam ciirauit : fed vcl animi proprij indaótione, vcl alio-rum fuafioncjiudicabac magis ad gio« riam Ipiritualis prçlaturç fuç, ac rc-gni ctiam temporalis Iplendorcm, at-que demum ad feeStæ etiam ftabilita-tem, vt clerus quem eflet inftituturus, Iccundum veteris Ecclefiar diftindtio-nem confiftcrct ex Archicpilcopis, Epilcopis,Prcfbytcris,Diaconis ctia : nam hoc gradu nullum admittunt in-feriorem.Identidem vt in Cathcdrali-bur ac collegiatis Ecclefijs efle pro more voluit, Prçpofitos , Dccanos, Archidiaconos, Cancellarios, Cano-nicos, ac alios fccundum cuiufquc loci confuetudinem. Atque hos omnes voluit antiquç dignitatis bonorum Vocabulis, veterifquc cleri pofTefTio-nibus, ac priuilegijs pene omnibus tarn in republica, quamin Ecclefijs, frui. Imo dedit operam religio-

fa fœmina habere fuç quoque fidej religiofos : egit enim cum glorio-fiiïimo confeflbrc Abbatc Vveft- i monafterij jVtmonachosfùoscxhac i rerum mutarione abire non pcrmittc-* ret, (êd eos de fîia in çonuenmm bc' nigna voluntate rcdderec cerros amp;nbsp;fè-euros; féque cupere vt maneant orét-quepro ipfà, lacra faciant ieçun-dum fuaruin Icgum prçfcriptum. Sed boni viri non putabant çquum cfle, vt rcgulam lèenediêli relinque-r.li-x^4be. rent, propterregularn Qtluini. Et apud | thftallii- exteros, acprincipum oratorcs , fo-let multdm gloriafi,quôd cleruni ha-bcat in fûa fèda honoratum, amp;nbsp;non tantum famelicos miniftros,ficut Gc-neuenlès, amp;nbsp;aliç huiufinodi ecclefiç j nonbenè ordinatç: neque ira feex- ; ©rbitare à cçteronim principum ma- i zorumqUcbiorum fidc, vt multi pu- ■ tant. Admaiorem verb in hoc gene-

' ' • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rc

ie fraudem facicndam, voluit aliquot annis propom publice in menla, qua erçxcrat, ccreos

duos, fed cos nunquam accenfos, ac ƒƒ cruccm etiam in medio argcntcam vnam:læpc etiam diclicans (vtrcgni fui Catholicis magis placcrct, exterif-que facilius imponcrct)fe non tàm vo Imitate fua,quàm fubditorum impor-tunitatc, vt rcligionem mutaret,fuille coaôtam,fed in ea rc magna vlam fuif fe nioderatione. Sedvtad rcmredc’

amus : diftribuit mox omnes digni-tates amp;nbsp;funôtioncs cccleliafticas in luos Lüthcranos, vel Caluinillas; fed pluies in lios, quàm inillos: venc' rant cnim ad banc prædam ex Subau-diaaliifquclocis, quo anteà pro luge* rant, rapidillimè hi ipfi, qui pauló irius fecund um Qaluinum^ detclla-lantur iftos fuperbos amp;nbsp;anticlirillia-, HOS in prçlatis principatus acdomina-X iiij no

tioncs : fèquein hac fixa bonorum ac honorum ccclcfîallicorum vfurpa' none, magis impotenter, tyrannice, auarèjinfolcntcrque gerunt, quain velàverisdominis fieri, vel à nobis K^reiici antca cogitari potuiil et, proindè iani ytrfiftl- omifla fidei precum amp;nbsp;regiminis fof' jtnula, cui Geneuç aflucfaóli fijerant, quamque prateeptoribus illicfuisfi in EceJefias Anglicanäs traduóluros promiiêrant, fe nunc toros Rcginali prælaturç ac præicriptioni fcruilitef îubmittunt,quiaboc aucupium erat vbcrrimum.Sed vt ofFenfos focios be-neficio plaçaient, procurant Caluini-ftis Gallis, Flandris, Vvallonibus,ccr-tas Londini Ecclcfias,vbi feorfim orale, làcra peragere, pro more quifi que fuo caftifiimè amp;nbsp;reformatiflimè fies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

pollunt. Inter quas poftca Ecclc-fiasamp;nouamlianc Anglorum fyna-gogam, magna extitit digladiatio, lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adep

ÀNGLICANO LIB. 16; adeo quidcm, vt ex miniftris Gallica-nisnonhullifint pollca coacSti difcc-dcrc,amp;cx illis contubernijs aliquot ctiam ignibus traditimam ad cas naox comburi-Ecclefiasfub prætcxtu Caluinifmi,cx ff*rh!re-‘ varijs gentibus omnium feôlarumac impuriflimonim morum homines commigrarunt

Cæterum Epilcopatus ac alias prç-laturas ccclefialHcas auidè fine (cru-pulo captant ifti, ctiam tümcùm ad-huefeiret vetos Epifeopos cum toto orbccómunicantes,fiipcreflê,ncc vlla vel caufà vel poteftate légitima exau-thoratoSjCcrtoque cognofccrêt talcs Eeelefias, cathcdras,ac officia nûqua fuilTc ab alijs ncc pro alijs, quàm Ca-tholicis inftituta, fed fie de iftisipfî cogitabanr,qucmadmodû de regnis dixit illcjca femper efle occupantium. Et regina quidcm ita ifta per literas patentes conferebat, vttarnen opor-tucrit

te ncc ibi crant) opéras pcterentJnfta-bantquidemmultum apud quêdam Archicpifcopum Hibernum, quem tûm in carcere Londinenfi in vinculis habebât,vt illis in hac ncccflitate fuc-currat , ipfi libertate amp;nbsp;præmijs præpofitis, fi vellet iftorum ordina-doni præefle: fed vir bonus nullo modo adducipotuit, vt hærcticîs fâcns manusimponcret, vcl alieno pcceato conimunicarct: ita omni légitima or-dinationc deftituti, cûm vulgo dicc-rentur, amp;: ipfis legibus Anglicanis ve-rè pr©barentur,nô elfe Epilcopi,brachium fecularc inuocare coadifunt, vtlaïcalis niagiftraçus confirmatio-nem in fiituris comitijs accipercnt: «quorum authoritatc fi quid minus rite amp;lcgaliter in priori inaugnratione geftum effet aut omiflum, ipfis cori-donaretur, idque poftquam epifeo-pali officio amp;nbsp;cathedra abfijric vlh

ANGLICANO LIB. Itîy cpifcopali confccrationc aliquot an-nis funôki eflcnt. Hinc nomen illis im* pofitum,vt parlamentarij Epifcopi di-ccrentur.

Qualefcunquc autcm aut quomo-docunquc faôti funt ifti pfcudoc-pilcopi, CK latrunculis vcl leunculis euaferunt Iconcs amp;nbsp;lupi rapidiflimi, superînt? didicerunt capcre prædam, in cle-^'”^quot; rum ac populum dominari, cofquc nouis inauditifquc modis difpoliarc. Et primùm quidem Regina habuit luam vifitationcm ecclcfiafticam per

totum rcgnumjfecundam tenuît Me-tropolita in fua quifquc prouincia, tertiam Epifeopus cuiuHibet loci, vbifeueriflimcin omnes Catholicos

quxfitum amp;: animaduerfum cft , vbi mirae inftitutæ funt reformatio nesdn-quiriturcnim, fi vfpiamadhuc Miflæßman». fiant, fi Sacramentum referuetur, fi»«* in vllis Ecclefijs noua officia non celé

DE SCHISMATE Icbrcntur, fi akaria non fiflt fraâ^ ac dcmolita,fi chorus non fit naui Ec-clcfiac complanatus, ü vfpiam in pa-rictibusaut fencftris, imaginum vc-fiigia appareant, quàm multos call' ccs,pixicfes,cruccs, amp;cc. haberét^cuiul-quc tnateriæ e{rent:biblia Angliccab hçrctîcisfalfilfima verfioneamp;fimpip anotationibus coipurcataj infiitutio-ncs ^Z«/«/,acfimilcs farinæ libros co-gût populû emerc,amp;in fingulis téplis Icgédos proponi: déni que inquirunt, ; fi parocni habeant donum caftitatis, cofque plurimum vrgent, vtvxorcs, j ne vrantur,tempefl:iuè accipiant. । btnünib* clerus enim in Anglia nouus fa- ! nattifsiße óbus,partim,cx apoftatis noftris par-

- I- X • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

valde ipiritualis ; primo quoquc tcin-porc de nuptijs cogitabat, multûm-tiis que iàtegit, vt coiliugia Epiieopô- ' i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;èæterorunî ;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-ni '

ANGLICANO lib. 168 miniftrorum legibus approbarcntur, ôe ipforum liberi Icgitimi dcclararen-tuijfcdobtincri non potuit, quiavel turpc vidcbatur minillcriOjVel reipu-blicæ pcïmcio(\im:ëdouardMS quidcm fcxtus omncs canonicas amp;nbsp;humanas prohibitioncs circa clcricorum aut ctiain rcligioforum connubia lege comitiali Icu parlamcntaria luftulit, cainlegcrti mox abrogauitlt;J^4r/4L», nunc reftitucndam ac rcnouandam clamitant ifti, fed non exaudiuntur: omncs tarnen per totum ferè rcgnum quia de dono ( vc loquuntur) nó funt p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z* 1

ccrti, non Iccundum leges, led lecun-i dum indulgtntiam vel vt illi dicunt j fecundum fcripturas,fed ad libidincm i fuam compofitaSjincunt prima,fecun-da,vcl ctiam'tcrtia coniugia,contra ca-noncs amp;nbsp;morcm,nonlolüm Latino-’ rum, fed etiam Graccorum, Sc proie ita abundant, vt ad illam fuftentandam. 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opi

modûgrauetur, amp;ipfi miferè bench' , , ciafuaexpilcntQuiaautcin vxoribus lexdeeli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f-. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, i-

^edityx- CllgGOlS rucrant ab initio ica vcl negU' infœliccs, vtfœminasnon tum. ~ adeôhoncflæfamçjomncsfcrèaccc-perint, mulcûmquc ex ea re infirmioquot; ribus fcdlæ luæ feandalum, Catholi-cis ctiam rifum moucrint : prxfcrip' turn eft illis Rcginæ authoritate, vc nullam in coniugium fœminam mictercnt,neEpifcopi quidcm,niß prius certorum hominumiudicijsde noneftate approbatam : ftd nec hoc modo lacis potuic efle caucum ifto^^ fimul amp;nbsp;honon amp;nbsp;necclficaci:finc fee^ minis enim plcrique non magis clic poccranc, (vc dicebâc)quàm carcre ci-DO, concinenciæquc iugum in^O' lcrabilc duccbanc. Qui auccm ift’® darenc filias lùas, ne proceftances qui' dem fcrcinuenicbancur, nedum

tholicnprimum, quia xlbmabant elle per le infâme, vt fint vel dicantur^„, vxores Prelbyterorum; SecundômuiaA«»'«^’» /?-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cundttnt

luxta leges regni non hint ad hue led adulcerina coniugia, ac proinde/ra« proies illegitima.Tertio, quia non crclcit bis vxoribus autliberis luis ex maritorum loco aut honore in Repu-blica,vlla dignitas aut çllimatiOjquod eff contra naturam veri matrimonij.

aliulve prçlacus li ht côiugatus, tribuit quicquam ex co honoris vel præemi-nentiæ vxori fuæ,nonmagis quànih effet eius tantum concubina. Hinc fit, Preihyre-vt nec Regina in aulam, nec principû vxores vllo modo admittant, ne Ar- «.Aw cnn-chiepifeoporum quidem vocatas co iugeSjin confortiûled debent cas ma-riti domicontinere pro vafis tantum libidinisaut neceflitatis luæ. Quæ illis crgbconditionibuSjVelfummis præ-

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Y latis

latis, coiungcrcntur,cùm honelliores paucæ aucnullæ rcpericbantur, (]uas potcrant habere, accepcabant. Sed alijsmodis vtcunquc illorumhomi' num cupiditati pcrmagiftratum ciui' lem impoficum cil frçnum. Nam amp;nbsp;Collegiorum alumni,qui in nis Vniucrfitatibus admodum multi lunt, otioque ac laturitatc panis abundant, ac admodum proucdli ætate,cu-picbant amp;ipfihabere vxores,fedvi-debatur inconucniens, amp;nbsp;i d priuilcgij. Collegiorum tantum Redloribusco-ceflum eft, cum hac tamé exceptionc, vtconiuges feorfim plerunqueextra Collegia conll;ituant,rariû{que intro-mittant.

yfßfi» p)g apparatu etiam ac veftitu ifto' tßoru cle- rum nouoru Clericorum cum multi nfarwz«. cuperent indift'crcnti plane laico ha bitu, tarn incedere palïîm in publico, quàm làcra in Ecclcfia pcragcrc (n« ok

ANGLICAN o. I70 olerentfupci'ftidoné) decernit tarnen Regina, amp;nbsp;feuere mandat,vt in Eccle-fijs dum cœnam fuam Eucharifticam celebrant, cappa, dum rcliquas preces faciunt, fuperpellicio vtatur: in publicum ne veniant (ine pileo amp;nbsp;toga clc-ricali : Epifcopi etiam vtRocheta gc-ftct.Et fuper hacrc magna inter Fratres iftosortacltquæftio, nec acquieuc-runt Reginæ iudicio,fed miferut nun-tios amp;nbsp;literas ad conFratres in (jermania^ Helvetia, Sabaudta^m^xi-me ad Theodorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;TetrunLj

Murtyrem^ eorum Fententiam con-Filium requirentes,an nimirum,liceret iftud Feruitutis iugum,Cbrifti iampri-dem faólis libertis Fubire ; fed quic-quid ifti refpondent, confulut, aut de-cernunt, Regina eos qui banc fubire legem recufant, ordine amp;nbsp;benefieijs priuat, ciim ad exteras Synagogas quantumeunque reformatas, ab Ec-Y i) clc

nta autcm, multaqucalia, ex mo-«ribas amp;nbsp;cxremonijsantiquis, polin* corum luorum luafu contra huius no-uicleri voluntatem Regina retinuir, partim ad gloriam amp;nbsp;iplendorem ck-ternumiftiusnour ecclefiæ, partini vtfuosamp; cxtcrosincam opinionem inducerctjquod non loge abeflet, aut difeeflerità fide Catholica: in quais ira fe feinper fubdolè gcfiit apud ania-tores,^pmcoSjCÔfœdcratos,feu donie-Ricos leu externos(quos plcrunq Ca-tholicosefienouerat)vt ipfislpédaret fore fortaflis, vrad maiorum fidéalf quâdo rediret: parti verb amp;nbsp;maxime, quia videbat iifos feôlç luç Minifiios, fub fpecic vitandæ luperllitionis, pau-latim omnem in Ecclcfiaamp; icpublb ca,ordinem, decorcm, ciuilitatcin,ac iplàmctiam humanitatem exuturos, j fuani I

-ANGLIC AHO. lyî fùamquciploruin fideinac religionê Barbara quad am feritate, nifi per gillratum ciailcm aliqua adbibcre-j gt;. tur moderatio,dclirudluros. Et cer-gt; q te fecirplurimumaddabditatem fit’i mitatcmquchçrefcos,quôd non pec-. mittebatur res,iftius clen libidint-jquç , iamdudumbac libertäre cuangclica,' abijflet in fumum, nifi fuifletliaebu-j naana politia, ira iamdiia ôc fwllcnta^d ta, Sdlranata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Diu ergd rctinuit organa, can tara/ crucem, candelas, cappas: amp;nbsp;bas qui-;'« demiftadecaufapræcipuèjVtfi forte in aliquam ciuitatem negoti) aut-anb. mi caufa diuerteret ( vt fxpè fecit) ob--, uiam illi procedat folenniter vniuerd fus clerus bis facris indutus vefti-bus. Qua etiam rationc parcituiK eft campanis, nempè vt pertranbeiis Ecclefiam aliquam , nolarum om-i nium fonitu excipiatur , fed inprfo

miSjVt harum pullu celcbriora red-2-~ ^antur fcfta Natiuitatis, inaugura-»dtionif tionis luæ-.qui dies funt omnibus alijs Ghrifti vcl Sanôlorum folennitatibus hriM i)m~ longe deuotius per vniuerfum regnu obfcruatL Nam amp;nbsp;feftos dies Prote-ix/fff»»-« liantes legum prefcripto vtcunque te-lient cofdcm pene omncs, quos and' quitus cclcbrauic Ecclcfia ; iniquiorcs Iblùm in fellû lànétillimi Sacramcn-ti, amp;nbsp;in D. virginem, cuius amp;nbsp;Afliini-» y. i P tionis, amp;nbsp;Natiuitatis, amp;nbsp;Conceptio-‘ nis lolcnncs diesprorlus abrogarunt:

“ arque ad maiorem eiulHem làndifli' mç Virginis contemptum,é'A:lt;4Z’t’t/i'^ huiusnatalemdiem,lolcnninimè celebrant lèptimo Septembris in ipio profcfto boûtiflimç Deipara:, cuius Natiuitaté atris literis amp;nbsp;minulculis, £li':^a,hetha vetQ maiulculis amp;rubrisin Caicndario luo notant; quodque cft audituincredibiliusjin fummovrbis

LondineiiGs tcmplo ( amp;nbsp;ncfcio an alibi) ad complementum diurniofficij, quodoliin terminabatur antiphona ad diuam virgincm, liodie dicuntur decantari laudcs Régine ëb-^^abetha.

Iciuniommquoqiie Rata olim tê-pe id». pofa, co^untur l''roteRantes, vtcun-”’’

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I J 1

que etiam nunc oblcruarc,ncet id val-dciliibenter faciant, cum cotta fcrip-turasamp;libertatem euanadicam talia præfcribi ciamitenc. At Regina vt ea-tumconfeientijs in liac parte -cónfu-lat,publice edicit in cuiùflibet anni Quadragefimæinitiogt;nonreligionis, pœnitentiæj^aut deüotionis gratia,fed publicæ tantum rei çaulà hoc ipfutn mindan ; ncmpe,vt frequentiore vfu pifcium,habeat pifcatores(genus ho-minum in infula frequens) vndè vi-lt;Rum quæritant,abundcntquc magis ad reliqua anni tempora carnc$,amp;: pr ç-fertim in necciTarium ciafTis fuæ com-

DE S C H IS MATÉ meatum. Cuius ina^ximc cdiiia non contenta fextæ feiiï amp;: Sabbäti abfti-ncntia ordinaria', iriftituic quoquc ; M er CU rianu m, quod Ç'ecilia.rtum nunc ieiunium vulgus appellat, quod pute-turCfcz'/^'cflcinucntum. Atque licet Etciciuniapublica contemnentibus mulóla non leuis indicatur : tarnen p^ucilîimilcruantjamp;r minime omniu Epi/copi,ac jchquûs Reginæ clerus, quos multtim pudlt;ft iciuniorum legi-büs^beïïe. Et Regina ipfa,cum Prin-cîpibüsâcalijsj^ bilùbcll:caulà, fupet EE amp;nbsp;Emilibus dedrensfuis in Icriptis faciledilpenlat:• dilpen/at etiam Af' chiepilcopils GantüarienEs aliquot numis'intertfédentibus, r

In fimma, Regina pro caquæiHl concefla eft luprema poteftafe Ipid' tüali, non folum in bis quæ Protelh' adiapliora, id eft,indiflerenriavo-it, led in Omni fide, Gultu y do-china

' ANGLIC A NO. 175 ftrina, quand am prælcnbit ifti clero r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;itiam nor

iuo norm am, nec vlcra citiaque quic-quam audercdebent: Epilcopos luos amp;iul. ab oflicio fungcndo cum vult, lufpê-dit: dat facultatem concionandi, vel fu'omodoordmatis, veletiam mere laïcis, 2c pro arbnrio idcntidem, qui-busvultaufcrt : amp;nbsp;vt ollendat in boe muneremeram luperioritatem iuam, aliquando è foKo regio alioquitur, amp;nbsp;intcj r urn pit coram amplilbino audi-torio,ectleliall;enluumbis ferè ver-

1 bis; Domine Doé lor,tu ‘vaga.ris, ^c^utis I miihci impertinent ld, recipe te ad textum^ I quemnobiiexponendumjulcepißi. Atque itadoml adminillraturboc tempore

I religio : nam de politia rebufque ciui-I libus ,^itde Rcginæ amoribus, qui-^■f t I bùfquevel domefticis, velexteris fui l potiundi fpem dedcrit. qui in cubicu-l lo,qui in curiagt;qui in cbcilio pro viel-I bus dominentunquàm in multos

^oSyScotoi A.iflriacos, Sueuos ^FracoßjtiS Principes à primis regni luiprimor-Hi js vfq; in hâc die laólauerit,quomo' do fçpè Ordinibus vnanimi confenfû vt aliquem vel c luis vel exceris ad fuC' ceflionem amp;(ecuritatem in marrimo-niumacciperct,flagitantibus,obiedo illis virginiraris fuæ propoliro, velri-tis fecerit,vcl i II ulcri t; quantumque amp;nbsp;hocgenerecallitaris, qua rempubli-cam perdidit, ôc bac ecclefiallica prç-Jatura, qua Ecclcfiam dellruxit, non ! tàm Catholicos, quàin luæ fcôtç ho- ; mines olFendat: de his, inquam,rebus i ôc hmilibus quia alterius operis amp;nbsp;in- ! ftituti lunt, nihil nunc dicemus.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Illud verb, quia ad caulàm quain »...'.'.ifradtamus, inprimis percinet, taceri - - non debet, Reginam acfùos, confti-tuta vtcunque in Anglia religione j 3C ïcôca. ifta, mox animo concepi/îê, ' forc,vt: iilâ rerum in Ecclefia Repu- / blies /

blica mutatione, è fubditis multi uiter offcndercncur : vt Papam beantrigidifTimum cenforem: Impe^ ratorem ac maximos Reges Cbrilba-nos auerfos; tandemquc atoco oibc fideamp;communione dillraäii, neca fuis tuci, ncc à vicinis diu viderentur fibifecud, acfuis proinderationibus nullo modo bene confukum ivi, nifi in fimdem calamitatem Prouincias adiunclas, ma:lt;imc Galliam ^Scctiam FUndriam^ quam ciciilimc-pettrabe' venCjCatbolicoiq Piincipcs oranes, ita rebus ac regnis fais teruandis inten-tos facer ent,aliéna curandi paium otij baberent.

1 vel hmulatoriè tantum leruatis omni-bus tàm veteribus quam rcccntibus cum ma ximis orbis Cbrikiani Mo- raç'*’»

1 narebis focderibus, inierunt ad fum- * 1 mum gentis noftrç dedecus , amp;nbsp;fuam 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xter

DE SCHIS M ATE xtcrnam infamiam , confoederatio-nes cum cunólorum Regum iftorum rcbellibus, patrix Eiç proditoribus, orbifque pellibus : in Scotia, contra fe-rcnifTimam Reginam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, cum

lacobo SpuriOj Adortono acalijs : in Gal-lia^conirti omncs tres fratres optiinos acCbriftianiflimosReges, cum mirallto^Sc fimilibus fceleraciHimis ty-rannis : in Flandria,. cum flao’ello Dei perditiflimo Âuraico^SL huiufinodij contra potentiflimum iuftilfimum-que ^hilippitmvcrbo omni^ comprehendam,prçterimmifluin in iftorum ditiones militem, depopub-tos fines, interceptas vrbes,raptas pe-’ cunias, pyraticas denique depreda-tioncsimmenlas,amp; vndiquead defe-(ftionem folicitatos fubditos, iftius barbarç religionis peftc, perdidcrunt primiimtotam vicinam Scotiafn,ein(-que principcm, in has quas nunc earn

ANGLICANO. 175 pan eernimus, indignifTimas mifcrias adduxerunt: infccerunt innumeras in fiorentifl'imis Gallijs animas, Rcgéf^ que adhuc ætatc immatures, in extrema impulerunt pcricula : corrupc- , runtpoftremo Belgiam pene vniucr-®‘'^6'’ fam: omniumque gentium feditiofis hçreticisad commune Eccltfiæ in-cendium amplificandum, fe locios, antefignanos ac patronos dederunt, vtamp;: aliorum Principum ac Prouin-ciarum infoclicitate effent ipfi domi fcclices hæreticç fux infeólionis i tarn late propagato veneno, diutius in fua feéia perman erent fccuri.

CÙ hoc modo Britania tota perirct, I laborarct Gallia,3.c nationesfeptetrio-i nalcsomnes periclitarcntur ; Tius 4. tanto malo conluetu Ecclcfiç reme-diu allatur^, magno ftudio fçpè anteà , impeditum œcumenicum Conciliû 1 Tridentinum, omnium pene Chri-ftia

gi curauir. Accue Nuncium inte-riiYi{{lum,qui per inferiorem Gef-.».t«\-lnuniam» Angliam verfus proprede-ntsnet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r D

A-n^losdd recur, mox milit, vc Eli':^ahetham eiro-centrale pis admoucrec. Ec ne propter odium Concdiuui r ■ c ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i n' '

perderec, {uadcrec.Acù quidem efler, de quo fibi propter incerta natalia ab Ecclefia vel Ponti fee, quoad iusre-gnandi, metucrct, fedis ApoEolic^ benignitatc facile transfigi pofle di-ceret.Sed Nunciunecaudire voluit, necilli in infulani traieólionem vllo modo permi fit.

Alceru paulo pofi: Pontifex quoquc ncquid inrentacum relinqueretjcga-uir,qui Reginam, vt ex luis lalrcnialf quos ad Concilium dirigerec, qui cU Catbolicis co ferrent, omni iiiis curitate, amp;nbsp;dilputandi libertate proquot; mifl'a,horcarctur,lcd amp;ipfum luperbt;

anglicano. 17^ reiecit: Scpfeudo-epifcopi có(cij imbe-cillicatis amp;nbsp;ignorantiæ fuac, diligen-riflimè apudReginam,ne ad Syno-dum luorum quifquam mitteretur, inlUicrunc.

Scripfevunt quoqucboc tempore, ^AEli’^abetham turn alij Catholicifli-miRe^es, turn maxime Ferdinandus C^ßir, quoru bic inprimis amantifli-mis earn verbis admonuit, ne Princi-i pum omnium ChriRianorum,ac mi-! iorumetiam fuorum in fide ac reli-' gionc confortium dcfcrerct,nc fuum, ' ac nouorumquorundam hominum nonadeómultorum,nec doótorum iudiciurn,totius Ecclefiç fententiç an-\ teferret: aut fi ccrtum eilet in illa ,qua I fibi felegerat, letba perfifiere veile, neequidquam vel fummi paftoris ac \ generalis Concilij iudicio, vel focio-' rum Regum Cbriftianorum exem-I plo, promoueri ; id faltem pro natu-ræ

DE SCHISMATE ræ fuç bonirate ac dementia fibi con-ccdcrcc, ne quidquam in illos.doôlii-naac pictate e.'ccellcnces, Epiicopos Catholicos,quos vindos tencbat, grauius ilacuercc, lcd potius libcros reddercr, cdm nec in Majeltaccinfuaj ncc in rempubbcam comrnihflent quidquatn, leddeauica omniumquc gentium fide Ôc communionejnqa^ amp;fnos (inquitCælar)fumus, tannin^ acculentur. Denique obni. è etian^ poftulat,vtipfis cçtenlque Catholi* cis aliquot in rcgno fuo Ècclcfias con-cederet, vbi facros conuentus, accX' teros ritus Catholico modo peragc' rent. Scd ncc hoc modo aliquid ini-petratum ell, Sc res Anghcanç indies in peius labcbantur.

vehbera- InConcilio vcro dclibcratiim eftde tarde Eli Eli^abetba^ propter hanc intolcrabib contumaciam hærctica dcclaranda, excomu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

s cd ne id tum fieret,idem Caßir cuius ' çdy filiumilUinlùmmam amp;nbsp;certam fpc coniugij fui addux erat,à Patribus im-petrauitjfuturum cfle diccns,vt faltem p;r Catholicum maritumrationibus fuis melius confuleret Sed Procum ilium ficut cçteros fefellit,amp; fit indics obftinatior, ac in Catbolicos durior.

Atquc hoc tempore Serenilfima Scotorum Regina ÂÏÂr/lt;t,Anglorum Exreticorum traudulcntijs,fuoruraq; ina -idita pietate vexata,incarcerata,cx-

1 authorata, marito orbata, deq-, ipfius '*ƒ fceleratilfima nece in crimen per ca-lumniam vocata, de fuga cogitans: cûm ad alios Chriftianos Reges faci-

1 U traijeere potuiffet, atquc id vt face-l rct ab optimatibus qulbufdam roga-^., 1 retur, tarnen Eli':(abeth(e Anglorü Ro- flt;.y 1 ginæ dulcibus literis,nunci’s, muncri-bus,in Angliam inuitata,prxfidio ctia militum quo in regnû reftituerctur, Z pro

DE SC HIS MA TE promiflo,non adhuc iatis edoôta nullam fidem humanam ijs qui Chrifti fidem deleruiflenc, habendâ efle,contra fuorum voluntatem in Angliai» ad alios carceres aliamque milieu cu-ftodiam fe recepit. Traditur auté non itamultô poft mgrcfl'um, NobililH-mo Comiti Salopienßleruanda, apuJ quem, cdm propter conftantem Ca-tlioliçæ fidei confcilionêjdurius fcni-per-tradtara ell : tiim maximepoRix-mis diebus, alijs cuftodibus difficilio-ribus çdfigrtatai vari js ôc indignisnio-dis agirata^ac ealumnus indigniirimis irnpctica, vitam parum vitale ducit Cuijcum^rinceps lir,nec legibus Rc-gibûlvc Anglicanisobnoxia : tarnen ( quddPrincipibus exteris, Regùm-qufe'omniu Oratoribus pcrmittitur.) vtaüito moreDeum colat, Sacerdo-témqùc habcat, qui làcrum faciat,amp; /acrnmentaadminilhet,nullo modo

ANGLICANO. I78 concedicur.qtiarc magis quam cxilio aut carcerc atfligicur. vbi amp;: illud per-miiu ac plané Barbara cjciftic, quod, Reginacùm fic,amp; omnium morta-liuin A^e,lànguine coniunctif fima, arque ab ilia in regnum ira vc.scohf \f-coinmemorauimus, inuicata; nun-*”’'*”“” ( quam ramen, licet id obnixillime Iç-

inconfpedtum ipfius venire hijs de-f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J, ff'fl i T M,-

ergo ira multb poftiUlï^r/lt;« aduentu, multi ex nobilitate.hærelcos ac llatus

prçfcntis pertçli, prçfertimin Septen^ nid pro re* trionalibus regni partibus, ar ma-ad lui contra bæreticosôc homines no-uos defenfionem qui Eli-^abethanLji luiliamaddiiKerunt inlaiiiam, fum-pferurit. Q^rum^primi füerunt an-

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z ü mef

merlandi^eComices. Sed reliquis tholicis propterca qucd adnuc Papam non crat publice contra Regi' cxcommunicationis fcntcn-tia , nee ab eius abfoluti vidcrcnr'J^ -lt;f »tr-v obcdicnna,fe non admngentibus/^' cilè Regijs copijs in vicinam Scotland Cimitit fugatiiunt. VbipofteaTVorrAww?^^^^ yiwthum- proditus Sc venditus hoftibus,in hn^mAY- rcduvlus ( vita fi vellct rcligi*’' fyrtum. b nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y

nislencentiam mutarc oblata)cJaro m^tynoEboraci dies fuos( eius, altc-riulquc Comitis aflcclis vndiquc aJ fiipplicium conquifitis ) fœliciter in Domino finiuit

Dum ifta ita gcnintur in Infula, cx ftudiofbrum patria pulforu reliquijï, rif sei^i- nonnulliD«^« in Bclgio fub reginHquot; rt attglo- 0, Gnlielmi iftic tu S. ThfO' I logiacProfciTorisrcgijjin difcipHnam coTlcgialcm( exiliujVitam Si ipforum protcgêtc Si fouente Hifpi' nia

} coïcrunt. Qui paulatim in nu-merofum creuerunt collegium,quod primum bonorum maxime cleemo-iynis, poftea incrcdibili fedis Apo-^ p, ftolicçbeneficcriafuftentatum ,cùm plurimos peperit optime inftitutos Sacerdotesquiad Catbolicç fidei rc-ftitutionemin patriam certis tempo-ribus mitterentur,tum viciifim ex pa-tria ingenij excellentions quofquc adortnodoxam cappeffendam aduc' nietes,recepit. Vndç paulo poft magna animorum mutatio ac religionis

1 PâQùmquc cft iftud collegium ita 1 hçretîcisodiofum,vt à populo Bclgi-1 CO tumultuantc,facile Duaco eijci cu-rarint.Sed poftea Dco ita difponcn-' te, amp;nbsp;Cbnftianiftlmo Kege permit-I tcntc^Rliemos conceflit, vbi bodie fœ-1 liciter amplibcatum varijs in Eccle-

DE SCHISMATE tni/iut» fiamftudijsacofficijs claret. Cui po-advbcriores in patria fruéhis fa-RO»»*. cicndos, Gndtiflimç memoriç Ponti-^n.w9- Gregorius 1^, aliud infignc collegium Row^e in antique Nationis no-ftrçholpitaliamplilîimis donatû re-ditibus,amp; patrum focietatis nominis Ielù,regimmi amp;nbsp;inftitutioni traditu adiunxir. Quç duo Seminaria dede-runthisannisfüpratrecentos in mef-fèm Anglicanam Prefbyteros, qui agrum ibi dominicum (àcro etiarn ûnguine rigarunt.

In quo généré illud eft plane ftupen* dum, non nifi digito Dei tribuen-dum, quod hoc tempore, cum ad h-ntundu. crùm Prefbyterium ne in Catholicis quidem Prouincijs, nifi emolumenti ■ amp;nbsp;honoris caulà à multis aded fefti- | netur, ab iftis tarnen ( in quibus funt nobilium filij, primogeniti non pauci) fine omni fpe prçmijjmmo cu diïpen '

ANGLICANO. 18o difpendio hxreditatis pacertiæ', cum ccrta expeóhationc igiiominir, peri-culi,amp; enam mortis, tanta animi con-tentionc dcfidcretur ac fufcipiatur, vt nullius damniautdedccoris mctu, nulla parçntum aut carnalium amico-rum dilTuaüone, à lanóto propoGto dimoueri queant.

Ag parua quidem illius Duncen/is Sc- ƒse-minarij initia Eli^^abetha Coniiliarij

i contépferunt. ludicabant enim(quod tempte ab fæpè profelTi funt)fore,vt ij ipft qui /j-trencjf. inillo Collegio inlUtuercntur,autctia Prefbytcri Gerent, vel necelTitatis vel emolumenti causa , in patriam tandem redirent, bencGcia acceptarent, , EccleGjfquc Anglicanis fecundum re-

gni feâ:am amp;nbsp;leges inferuircnt. Aut G forte quidam obftinatiores id facere nollent, tamê nihil poflc paucos pau-

fuam Ecclefiam untz Principispoté-tia, tot feu cris legibus, tâta Miniftro-rum ftïorum diligentia, tamqueexa-ôtis vndiqueprçlidijs munitam arque (îiftétatam promouére. Sed cùm poft non multosannos,animaduertiilcnt paflîm ex Scholis, Gymnafi|s, amp;nbsp;Aca-demijsftiis adolelcctes plurimos, eof-que ingenii excellécioris ad Collegia' rranfmarina traieciflc, identidémque illinc in patriani continuo Sacerdotes rcmitri, qui verbo,lcriptionc, exéplo, Sacramçntorumque fccreta admini-ftratione, CathoIicæEcclefie rccon-ciliatione, à febifmate ac làcrilegis hæreticorum officijsf quibus pleriquc tùm in Anglia,alioquin corde orthodox! viri, metu legum le contamina-ucrant) aucrtcrct,udiflcntque ex hoc commercio fpirituali, magnaminfi-nitis animis Catholicæ fidei impreft /îoncm efte faóla, iamquerura, vrbes,

AcadcmiaSjPrincipû ædes,ip{âmquc ctiam Aulam plena eile nouis Catho-licis : tune amp;: fe deceptos dolucrunt, amp;: fæuis cdiâ:is,ac quibus poterât alijs humanis confili,s ac terroribus, huic opeii,quod à Dco faûum interpréta-murje oppofuerunt.

RegcbatjCO tempore quo primum illudSeminariuminftitutumeft, Ca-tholicam Chrifti Ecclefiam, Pit/^ quin-tw, alter plane PAwm, qui hçrcticos, Turcas,reliquofque inftdcles vtroque gladio,zelo iummo Sacerdotedignif- 5ainEU fimo, diligcntiftimè perfccutus eft. Is • primus quod feiam, non folum illius Collegij alumnisjfcd alijs quoque do-

I tibus fpiritualibus ad ram pium opus j promouendum neceflarijs, per Breuc . (uum Apoftolicu eos impartiuit, iuf-1 ficquc ad tollcndum febifma cæteris I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præ

fùam Ecclefiam tantz Principis poté-tia, toc (cucris legibus, tara Miniftro-rum fuorum diligentia, tâmquecxa-élis vndiqucprçlidijs munitam arque (uftétatam promouére. Sed cùm poft non multosannos,animaducrtiilcnt paflim ex Scholis, Gymnafi|s, amp;nbsp;Aca-demijs fuis adolefcétes plurimos, cof-que ingenii excellétioris ad Collegia rranfmarina traiecifle, identidémque jlHncin patriam continuo Sacerdores rcmitri, qui vcrbo,fcriptione, exçplo» Sacramçntorùmque Iccreta admini-ftratione, CathoîicæEcclefie recon-ciliationc, amp;nbsp;à fehifmate ac làcrilcgis hæreticorum officijsf quibus pleiiquc turn in Anglia,alioquin corde ortho-doxiviri, mctulegum fècontamina-ucrant) auerteret,^ idiflcntque ex hoc commercio fpirituali, magnaminfi-nitis animis Catholicæ fidei impref fioncm cHc faóla, iamquerura, vrbes, Aca

Academias, Principu ædesjpfamquc ctiam Aulam plena cflc nouis Catho-licis : tune amp;nbsp;fe deccpcos dolucrunt, amp;: fæuis cdiólis,ac quibus poterat alijs humanisconfiliis ac tciroribus, huic operi,quod à Deo faókum interpreta-ttïur,lè oppofuerunt.

Rcgcbatjco tempore quo primum illud Seminarium inftitutum cft, Ca-tholicam Chrifti Ecclefiam, Piusquin‘ aker plane Thinees^ qui hçrcticos, TurcaSjteliquofque infidèles vtroque gladiOjZelo lummo Sacerdote dignif Sa ùi eU fimo,diligcntiffimè perfccutus eft. Is • primus quod (ciam, non folum illius Collegij alumnisjlcd alijs quoque do-ûiflîmis Sacerdoribus poteftaté fecit eundi in Angliam, varijlquc faculta-tibus fpiritualibus ad tam pium opus promouendum neceflarijs, per Breue fuum Apoftolicu eos impartiuit, iu£-fitque ad tollendum fchifma cæteris

prxc{recz//4»«w. Dumque hæc fiant, eodê fortitudinis fpiritu quo Gnólif-fimum cotra imnianifllmum Chrifti

hoftcm Turcam fœdus confeccrat, bellumquc gloriofiflimû contra eun-it‘^âberh^ dem cum Catholico Rcgc amp;c alijs fta-fufccpcrat, in Eli':^abetbam cxco-municationis ac dcpofitionis fcnten-tiam in hanc vcrborum formulam tulit.

S D N PII P A-PÆ V. SENTEN-TIA DECLARATORIA CONTRA Elizabeth prætenfain Angliæ Reginam, Sgt;c ci adhçrcntcs hçrcticos.

Qui etiam dcclarantut abfoluti omncs fubditi à iutatncnto fidelitatis,amp; quocunquc alio dcbito.

E G N A N S excelßs y eut data „...^7; eßomnis in calo çÿ* in terra ôfôrX teßaSy'unamßanälam Catholica y^ßoßolicam Eccleßam, extra quam nulla eßßlufy ojnißli.in terrisyVidelicet z^poßolorum Principi Petro Petriquc fuceeßori Romano Pontifici, inpoteßa-

DE SCHISMATÉ tisplenitudinetradiditguhemddam. vnumßperomnesgentes nbsp;nbsp;nbsp;omnia regni

Trincipem conflituit, qui euellat, deßrtmt, dijßpet, difperdat,plantet^ nbsp;nbsp;nbsp;adifeet: 'Vt

fidelem populum mutua charitatis nexu co-firiSiumpn vnitateßiritus contineat^ßl' uümquegt^incolumemfuo exhibeat ßlM-tori. quidem in munere obeundo^ noS adpradiôîa Ecclefiagubernacula Dei be-ni^itateojocatij nullum labore intermitti-mus^omni opera contendentes^vt ip fia 'Vtù-tasy ütquot; Catholica religio [quam illius att~ thoradprobandamßorum fidem, nbsp;nbsp;cor-

reéîionemnofl:ram ^tantis procellts con/li-■ impiorum numerus tantum potentie inM-luit, 'Vt nullus tam in orbe locus fît relights, ' (juemilli pejßmis doélrinis corrumperenon tentarint : adnitente inter cateros , Flagi-tiorum (erua Elizabeth pratenß glia Regina ad quam veluti ad aßlunu omnium infeflißimiproßugium inuenemnt.

Haceadem r(vno occupatOjßifremi Eccle-ßit capitis locum in omni n^ia. eiujque fracifuam auóloritatem atque iurißdiclio-nemmonßroseßbi'vßurpans y rt^um i^ßü iüm tum (ldßdtm Catholicam nbsp;nbsp;honantj

frugem reduéîum rurßiis in mißrum exi-tiumreuocauit. Z^ßinamquenjer^t religio- . nis quam ab illius defertore Henrico oóla-MQolim euerßam ^clara memoria Maria Re^inrt légitima huiusßedis praßdio repa-

lt;«r amplexis hareticorum erroribus, regiu concilium ex ^nglicanobilitate conßt^lum diremit : illudque obßcuris hominibus hai e-

preßit yimprobos concionatores, atque im-pietatum adminiflros repoßuit. Alt;Iißaßa-crißdum, Preces, leiunia Ctborum dele-

I ^um Calibatum Pjtujque Catholicoi aboleuit : Libros manißeßam hareßm^con-' ' tinentes, toto regno proponi : impia nryfle-ria^ (^inßituta ad Caluini praßcriptum

ß^ß^^pt^ i amp;nbsp;obßeruata, etiam àßbdi-tisßeruari mandauit: Epißopos EccltßarÜ, Kediores , alios Sacerdotes Catholicos,

, Ör alijs rebus Ecclejiaflicis, in h^eretb cos homines dijponere, deque Eccleßa cau-ßs decernere außa, : Pnclatis clero^ populo, ne Eornanam Eccleßam agngßcerent, néve eius pr^cepfis, ßänclionibußque Ca-nonicis obtemperarent, interdixtt : pleroß que in neßuriAs legesßu^is venire,lt;ßomti-ni 'dPontißcis auiloritutem atque obedien-tiam abiurare jjequeßoUm in temporalibiü ßiritualibus dominam a^toßcere, iure-iurando co 'é^if. pands nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fupplictain eos,

qui diâîo non eßent audientes, impoßuit^eaf-demque ab ÿs^qui in ojnitatefidei ^pradi-äiaobedientiaperßuerarunt, exegit: Ca-tholicos Ar^tiflites, Eccleßarum restores in'vincuda.conieciti'vbi multi diutur-no lanp^uore triflitia conßeSli, extreme

(^grauijjtmo quamflurimorum teßi-monio ita co^robata^vt nullus omnino locus excußitionis deßenßonis^aut tergiuerjatio-nu relinquatur: Nos multiplicantibus alijs atquealijsßuper aliasimpietatibus^ç^ßa-cmoribus^ ^prnetereafidelium perßcutio-ite^reb^ionißque afflióïione^ impulßt^ Opera dicla Elizabeth quotidiema^ts in^-■graueßente: quontam illius animum ita ob-firmatum atque induratum intelligimuSy'Vt non modo pias Catholicorum Trincipum de ßanitate conuerßone preces^ monttio-ncßque contempßrit,ßed ne huius quidem ßedis ad ipßm hac de caußi Nuncios in An~ ' ßiam traßere permißrit, ad arma lußitid contra earn de neceßjtate conuerß, dolorem

I lenire non poßitmus, quod adducamur in ( 'vnam animaduertere,cuius maiores de E^ep.

Chrifliana tantopere meruere. lllius itaquç au^loritateßußulti qui no^ in hoc ßpremo iußitiathrono , licet tanto oneri impares, 0.0

'Voluit coUocare^de Äpoßolicxpotefiathpl^’ nitudine declaramus prtediéïa Elizabeth hier et team, hlt;ereticorumßautric€mjet' (jue adhierentes in prtediéîis, anathematis fententiam incurrijje ejjéque a Chrißi corporis vnitate pr,ecifis : ^inetiam ipfri pTittenßo Kegniprtediéliiure, neenon omrii-, (Sr quocunque dominio ,diÿoita.t€ priuilc-gioquepriuatam : item proceres ,fub(li-

populos di^ii J^epmi ac cater os oni’ nés, quiilli quomodocunque iurauerunî, iuramento huiujmodi ,acomni prorfus doming ßdelitatis, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;obfiquij débita, per

pétua abfolutos,prout nos lilas prafentïum aucîoritateabßoluimus: e^priuamus eari' dem Elizabeth pratenfo iure }{eff]i,aliîf' que omnibusßipradiclis : Pracipimûfq«( : (ir interdicimus'vniuerßs ^ßn^ulispro- I ceribus ^ßibditispopulis, alßpraditl^^) î ne illi eiiißve monitis mandat is, nbsp;nbsp;nbsp;leÿlgt;f^^ j

ANGLIC A NO. iBj 'vero di^icile nimii eßet^frieJentesquocHqae iüts of us ericferjirre, nolumu^ vt earÜex-empU Notarij fublici manu (j' Pr^ielati . ëccle/ÎAfiici, eiiißje curitißgillo obß^nata^ (andern ilUm frorßus fidem in iudiciOf^ extra idud ‘vbique gentium ßaeiant^ quam, ifßapr^ßcntesßacerent, ß eßent exhibita^ 'vel ofienße. Datum ^omlt;e afudßn^lum Metrum, Änno incarnationis Dominic/e 1 milleßmo quingenteßmo ßxageßmo nono^ ^s^Mnto Kl. Martij^Tontißcatus noflri anno quinto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Proptçr huius Apoftolici fciipti pu-blicationcm ac dcfenfione, vnusautS^erfècu^ Item alter maiori zelo præditi, mox

I Londini , vbi ipfius pfcudo-cpifcopi/f»icn2. palati) valuis afftxum fuit, extremum fupplicium ,læfæ Mareftatis cond em-

nati, conllantcr fubierunt, Catholicis cætcris, vel quia non agnofcebant iu-ridiccpublicatum,obleruarentquc vi-cinos Principes ac prouincias Catho-licas ab afluetis cumilla commercijs non abftincrc : vel quia paulo poll, proiïiulgatorc Tio moituo, nó fcic-bant à fucccflbre fuo renouatu ac con* firtnatum’. vel faltem (heet priora cau-farentur) proptermetu, in ipfiusobe-«jfrenfo- dicntia permanentibus. Hæreticivc-palam, vt puerorum tcrriculamêw, poß exc»-’ ifta fc prorlus cótemnere fimulabant, wumcA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcuerj rei euentum quem ex om-

tftnem, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. a ,

nr antiquitatis memoria luéluolutn fere clTe cernebant, vehementer dubi-tantes, diccrenturlecrcto Romxpei quofdam magnos viros dclentcntix rcuocationc plurimum , fed frulha laborafle. Sicut cnim de Saule Icgi-tur, quod poft 2\xdita,mSamuclu kn-tentiaai,lpiritus timoiis ac vexationis, n . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fù

anglican Os furor ctiam amp;nbsp;incredibilc odium 'in Sacerdoces Dei,pcrcurbatum cius ani-* mum invafit : ica cciainiftis coniigiti vt exillo dienunquam animis.quicf-cere pocucrint, quod Eeelefiç Gatbo-licæ iemper cxinde crefeentis augme* turn non minori eos molebia aftceir, quam Saulem Dautdis proiperitas aSlt-gebat. Illud autem in primis cosmalc habuit, quod hoc iudiciû noaab alio Pontificeprofedtumfic, quam ab co qui omnium bonocum, çalculis fan-élifîimus, amp;iplorum Proteltanrium opinioneih opcimismulcorura fecu-lorum Pontihcibus habcbaiur. ;

Hac Ecclefiæ conttra ipiam ientétia amp;nbsp;Cathoheorum nouis iiicremcntis quotidianis offenfa Regina,conuoca-

I ùus.dcbcridicatur, excepta Eb:(abetnti «/tf»r»//pro/f^caeiiim{ûntipfâdccrcâ I verbâ.. Deinde quia tûmpnmumcccquot; pmm cft, per Prefbyteros alias per- ' ïônas deuotas in rc^nû inferri ad Ca- , tEoli’corum confolationé, varia Synr-bolalàcra: prohibent fub pœnapccu-latüs^idcft, prolcriptionis bonorum omniu amp;c perpetuorum viuculoium, ne quis afferat,accepter,vcl geftet vlb fâcra munufcula quæ Komâ, ad com-munionis Ecclefiaftica: teftificadonc mittifolcnt, qualia funt, Agnus Del, cniccSjimagincs,calculi benedióH,auf j alia quæcunquc àPontificc veliplîw

V ■ authoritatc confccrata. Bullas autem Breuia Apoftolica, inftrumenta, aut j feripta cuiufcunquc generis '

JlKGtlCÄNO^ 187^ ferre, capitale ftatuitur; 'Êodornejoe ! tempore ,m SaccrdcÆum openw'ßilu»-taresimpèdirentjdéccniûtcflcóritnöii Içlæ Maieftatis, quenqnam iitifSacia^ mento Pœnitentiæ ab hærefectti/axit fehifmatis éwlpa abfolucic veüEccle* fiæ Romançreconciliarc, autreà^ab-folui vcl reconciliariu^ QuibuscOTam comitijs eorum omnium^ qui propCér religionetn in extefas regixgt;nestraiei üfcdntitf,rgt;^ cerant bona.'amp;poffcHioncs ( neieKtrkî regnum haberent, vhde fc alcronc) ht-gio fifeo qddidirur.'In quas IcgtBcum , multi dcuotiCatholicivelveràoffeih- , dcrent,vclfàltcm cafumnia Jqlt;ïH7iTilt;iï*-rctiti tcncrênir, alij carccribus^lî^yho- ) norû prolcriptione, alij etiam twprte mulârabantur, tàm Saccrdotâs’^uàrti, vtriufquc (exuslaïciomniunrdium.

Arque inter cæncra quæ hodrem-pore dum Catholici'innoccntes rapî untur palTim ad fupplrnum;accide Aa iij runt

nimpiflud« iirciüiwté ac Vniuerfitatc M»V4f«K Qigt;^^!ilt;tienCi naotnoräbiJe conti git. Ciim

* cninilt;lc quodam fioulando Qinfeo.o^ï profjcUtholica/jarligionc .reus caufàm did;urusconn( paruit,iudicium dc prç-cidcndis ei auxibus ( quodplcbcius cf ßt)fcrrcajrgt; vixfentcntii-iudex pro-nunciaucrat, tilm morbusrepcntinus c»KiaIis Praetoriw illud vniuerfuni inuadcns, nec alia loca ciuitatisaut homines attingens,ipfôs indices amp;:af lèrtocos omhc^jProuinciafc; quo q^ Prç-fexfbû /tiriimû fiibito corripuit, duo-dccimquc prætcfca iuratos ad hoc vi-ros,.vc pro confùctudinc réum vcl in-nooehtcm dcnunciarcnr, fie occupa-uit, vt ifti ftatiïn, iudiccs vero,aflciro-rcs, amp;nbsp;Prarfedus prædiâus, ali qui n® poft horas multas, rcliqui poft pau- i cos dies advnum omnes interierunt. । Et cnm illis codem morbo, loco, amp;nbsp;tempore correpti, non minus quàtn

ANGLICANO. iSX cjuingenti varijs extra vrbcm locis paulo poftcxtinólilunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ■

Diuific höc tempore in AngVwyX’X«! Deuslinguas hxrencoru. NouaenimfiUi in rigidoruni Caluiniftarum fcóha . id .Turitani. icriptis concionibus

Vehementer cxagitârc ccEpcrunt vul-gares ProtclUntes, eorum crçdendi,quot; colcndijgubcrnandlquc recentem rc-'giamfcuparlamcntanam formulam, in fupra centum capitibus,vt impiaac fupcrftitiofam condemnantes. Quo hçreticorum ( vt fit ) bcllo, Catholici'

lam vero quia de patrum i OClCta-1 Miet^tis tis lefu excellcnti educatione, inftitU’ none, doókrina,multiplicique coram Deo amp;nbsp;bominibu’s gratia fermo apud lt;«».1580. Catholicos percrebuerat , multum-■que eorum opera ab Anglis defidera-ta effet : diligentiffimè aólum effe-

rxfr« fi- lt;^uinque eftjncerpofira quoque Pö^ it/uin tificis maximi authontatejapud illius ^/j^/qwjordihis Superiores, vt ipfi quoque ex prçllantioribus prælcp i$8o. tim Anglis, in meircm Britannicam mitterent. Muldenimiam turn infi-gni pietatc amp;nbsp;doôtrina viri, hoc exi-li| fui tetnporeilli fe ordini dedicauc-ranr. Dehgnati ergo primilt;fucrunt R.*^* patres maghis Dei donis exorna^ ti Perjontis amp;nbsp;pdinundus ^w««ir,atque ciim his vna, ex vtroque Anglorum collegio aptiffimi aliquot miflî Prcfbytèri,qùi iniundum àSu^ perioribus opus tanta alacritatc, fidc, diligentia fccerunt, vt paucifiimis menlîbus domatim hortando j con-cionando, (cribendo ,amp;cramentaquc miniftrando, ex plebe innumeros, præcipua nobilitatc variaque cognh tîone amp;nbsp;doôlrina clariflimos viroi quàmplurimos Eeelefiç recociliarint-

Aducrfarij his conatibus opponûc ! minacilhma primum cdida, quibus omncs lëluicasduorûtnque collegio-^^,„4o^. rumextramarinorum Prefbyteros alunos omncs declarant ac dccernuntr clTe reos Ixix Maieftatis, Si variaruml inReginam amp;nbsp;remp. confpirationui authores, ac proinde mandant omni-l bus parennbus ac tutoribus, vt füosl primo quôque tempore in Rcgnuml xeuocent : mcrcatoribus cxterifquci omnibus grauifTima propofita poena,! ne collegijs iftis aut vllis ipforum alu-' nis pecunias faciant,omnibufqucin|' vmuerfum, ne quis eos in domos auo ad colloquia admittat, aut quouif-, ipodo iuuet. Atquehæc quidem om-

muitis locis bcas. pcnè dcièrta, Ordinibus iterum con-dS •ƒ 8j uocatis, nouam promulgant Icgem^ quamulôhant vtriufqueïexus fingu-Jos f modo annum decimum lèx' turn actatis atcigerint ) qui rccuûnt adiré Proteftantium preces, conciQ' nés, ac Eccleûas, viginti libris Angb' canis mcnftruis, id clt, aurais ferè fep; tuaginta, qua immani exadione, mi* rum in modum expilarunt poftea Catholicos. Dccernunt prærerca in hoc conucnru crimen eflcîçfæMaielhtb^; quemquaabeareligionequam nunc in Anglia icôlâcur, quouis modo dU-fûadercautauocare. Miflam verofa-

cicntibus vel audientibus pœnam Sc mulilam in primo regni Eii^^abetbii anno conftitutam duplicant,quç omnia Catholici coftantiflîmèpro Chrï-fto tulcrunt. Interim vc bec crucnta

«kcrcta cxçcutioni mandcntur, im-mictunt in nobilium aliorûmque or-thodoxoruxdcs vanos liétorq?

ploratorcs qui Sacerdoces ipforûm-que holpites ac fautores ad carccrcs raptent » grauiffimis equulei tornien-tis cxerceant, bonis fpolient, ac morte ctiam aliquoties afficiant, magnis propoßtis prxmijs, fcclcrûmquc co-donationc improbiflimis bomini-bus conccfîa, vt IcGiitas ac Prcfbytc-ros prodant ac comprebendant. Tot crgô omnium ordmum in vincula conijciuntur,vt vctcribus carceribus xoM/c^r. omncsnon capientibus, nouos varijs

locis inftituunt, vtque Lonaini detur' locus recens comprcbêfis Prelby tens aliifquc Catbolicis, vcncrandi fcncs

J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ntinui

rclegatitur, vrxlc facile pofteä exdfl* ótilunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- îfîi:

lam vcrè inter cçtcros, pcrcelebris p. cajiu- Crf;»öz4«i«-hoc téporc proditionc nui tltttt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 . fz'

raili tratns tanqua altcriiis ijcttriotis^c^’ ne c^fi- pitxirjudibrijscxponinir, cópcdibus vincitur quçftioni ter aut quatcr vfq» ad Juxationem ac quaflationem om* nium membrorum fubi jcitur. Qmn* do ctiampræter plurimos de vulgo, cx pra:EipuaquoquenQbrlitaceamp; or-dine equeftri boe maxime prætextu, quod Qtmpianum in ædes réceporint, êc ab Ecclefijs Protcftantiu abftinue-rint, multos in carccrcs rapucrunt,iu-dicibus fimul cum furibus,ac latroni-bus ftitcrunt, variifque mulótis pecur niarijsmiferè expilarunt,in quo généré grauiflîma palïi lunt illuftris dominus Baro V'anxiui D. Thomas Tref-

rabiiiconftantia,fidc amp;pietate inli-gnes vui. Interim vtPatrcm Camfia-nurii ac Prclbytcros vinólos plaulibi-Iton praetcxtu alEciant cxtvcmo fup-plicio ( pro lola enim Catholicæ fiaei propngnatione, quæ adeo nunc in animis Anglorum inualuerat, tollcn-dos non iudicabant) fingut eos,mul-ta in necem Keginx Kornet l{hcmtß]ue macbinatos, ad camquc rem falfos (|uotdam fratrcs in telles cx fcce ho-minu conquirunt fubornat, quotu tcftimonijs licatnon conlenüentibus amp;nbsp;apertifTimc refutatis, condemnan-turad mortem crudeliflimam amp;c tur-piflimam, quam pauló poft incredi-bili conftantia ( ad Catbolicoru con-firraationcm amp;nbsp;bonorum omnium çdificationem prçclariflimc obierut, impottuncinftantibusamp; vrgentibus hæreticis, vt faltem Reginam agnoC cerent caput Eccleftæ, amp;feinip(im

peccaffc confitcrcntur, vicam amp;nbsp;vcnii îiid facere vcllent, ofterencibus.

Primo ergo die Decembris anno Mdrtyha » celcbri martyrio conlummatl mubtrü funtjdem Rcuerédus Pacer Edmundf^^ CamfianHi, vcncrabilcs Prclbyteri, Rodttlphw Ceruinus^ acc^^lexanderßfi' txntus. Vicefimo verb Maij lequentis AM.ijSi. anni, ThomasFordus^XoannesShermsSi FpbertuslonÇoniiiSj amp;nbsp;trig^imo eiuflc menûs QtilielmnsThilbeu^s^ Lucas beus^La-urentius I^icharfonm'^homas Co--tamus^ Prclbyteri lanóti amp;(. doóli onv nes, ccrcamen confellionis complet ucrût. Et hl quidem omnes Londinij vbi ante ctiam lànble martyrium paflî lunt, loannes Nelfonusanno 1578, St Euerardus Hanßus an. 1 y 81, Sacerdotes, amp;nbsp;Thomas Sherwûdus laïeus, amp;: extra Londinuinalijs Prouincijs, Cutbertus primus ex Seminarijs martyr an.i578,amp; loannes

anglïcânô. 192. fingulari zelo prçcellcntcs Prcibytcri. Vaulo vero poft, hoc eft codem anno r -ri T ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M*«'»

amp; lclt;|uenti limili conftanna ianélas animas Deo leddidcrunt, in Eboia-cenft vrbe vita amp;nbsp;doétrina præ-ftantes Prelbyteri, (hoc folo nomine damna-ti, quod Sacerdoces fc agnofcerent,ac pôtificiaauthoritate le extra regnum ordinatos cfle cbfitcrentur ) Gulielmtn

1 LdcÎHS yKichardus Kirkma,nnfis lacobas I Tomfont^^^ Gulitlmus Hartih\ ôi. K,ichar~

dus rherlkellu^. Atc[ucnonitanuperin l^J/'intonienßciuixâtc Dominus lo^Jîwes ,jg Slaidus, D. loaftnes Bodens honeftæ coditionis laïci, bis varijs temporibus per fententiam iudicis, inaudito apud

1 Anglos exêplo,moiti adiudicati lunt, c^uam, paulo poft fœliciibmc obic-runt, non aliam ob caufam damnati,

1 c[uàm cuod penes Rcginam, lumma in caufis Ecclefiafticis authorkatcni proximè amp;. fecundumDeum, eflô««‘

DE S C HIS M A T E garant, ho dem anno amp;nbsp;alium laïeuiri Qnlielmum Carterum Londini marcy-rio fuflulerunt.

Dominus autem lacobus Laburntd nobilis iaicus, paulô enain vlterius p.irfiw- ïàccrdotes {qui iniuflu Superi-nictnfej. otumnon debebanc nec volebantlc rcipub. amp;nbsp;llatus quæftionibus iinmi-Icere ; palâ negabat Reginx omnem obedicnnam ( ficut ôc anteiurdcon- j fui eus StoneuSyFeltonus nobilis amp;nbsp;doßus Prcfbyccr, fccerant ) partim quod eius natalia illegitiina eflê dice-ret,parciin quôd cflcc Pij quint 't pon-tificis fentcntiajprætcnfo iurc regnan-dipriuata. Qua de eaufà varias carcc- I rum moleftias ßrleoli^ Londini, Fan- j caflria, Manceflriaque perpeflus,tande

*'’• Lancaflrilt;e fanguinem omnibus mue admjrantibus eius conftantiam aepa-tientiam JubcntiHimè ac.'mitinime fudir.

Neque lïic filencio prxcercundum eft, aliquot ctiam plæoeios quod cc-clefias, profana Proteftantiùm officia adiré noluerant, cdm non habe-rent vndè niulôlam pecuniaiiam fol-ucrentjfencentiaiudicis diu ac mifera-biliter per vrbem Uijintonienßm tra-ôtos ac nudos crudeliter fuilfe cxfos..

. Incidit quoquc Dei plane proui- r. nayua-dentia,boc tempore in manus pcrfc-C}iX.or\imT.(jaßarlr{ajfuodHS,n2im\o-c,rclt;t Hlu catus in Gallias ad fuorum colloquiujf’f^^-cûin effet propcmodû in litorc Nor-mâdico, fubito aduerfo vento in por-

I multos dies amp;nbsp;varias examinationes, I ducitur ab arcisPcçfeéfo cum aliquot \ alijs vinôbsPrefbyteris circa id tem- , pus comprebenfis, ad tribunal. Vbi autem ventum cft ad ianuam Prçtorij

D E SC HISMATE nouo cxemplo, fed antiqua hxrcnco-rum vereque diabolica fiaude, cx im-prouisó cxtchs eum Confefloribus lubtrahuiit, ac in viciiiis ædibus, dum alij caufàrn dicerent collocanr, vt hoc artificio finiul ôc abeflet à Collegis illc qui dodlrina dicêdi pcritia,qua plu-riniuni valuit omnibus, obieôta cri-mina facillimè diluerc potui(rer,amp; fu-Ijjino daretur cùni cætcris ConfelTori-bus, tùm aftanti populo patrem opti* mum, animû ac rcligionis fententiam vel mutafle prorfus, vel (altem inali-quibus fe Regiç volunrati accommo-dalle. Atque vt illud faciliùs ab omnibus crederetur, quafdâ in cam rern VO' CCS arcis præfcôîus mox fparfifle di-citur,cûque no cum (odahbus ad mortem iudicis fententia condemnatis/ed per aliam leen tiorem portam in car-ccrem reduiit.quo dolo malo fadum cft, vtctiamboninonnihil iftiRcuc-rendo

ANGLICANO. 194 redo patri humanitus accidifle timue-runt. Sed impijffima fraudcni ac fum-niamfanóto ConfeiTovi faótaminiu-riam tempus poldeapatefecit. Ncquc cnim vel iftorum dolofis machinatio* nibusnec frequenter adbibitis minis^ vel alijs grauimmis tctacionibus quic-quam ceffit.Obtulerunt auté ei(quód abipfius ore poftea audiui) fivclfc aliquantulu accomodaret, epifcopa-turn. Manfitautem incarcéré, vari'is poftea aReginx confdiarijs,nuncijs ac literis, fed fruftra, ad defcólionem foUicitatus. Socij verb facerdotes, (c-cundurtr indicium pauló ante pro trb bunali illatum ad patibulu duéfi, con* 1 feffionem fuam gloriota morte laetb ftimè compleuerunt. Hi autem erant i Georgius Haddocus^Ioannes z^undinus^ loannes NutteruSylacohusFennuSj^iTho» mas Emerfordus.

tim Lancaflrite,Ebora,ci amp;nbsp;in vallorum finibus complûtes rormentis grauiHi-mis tentad,nonnulli etiam turpifiima vel proditorum vellatroni-m vltimo fùpplicio affcóli lunt. LancallriæJ^ito-bmBellus Prcfbycer lexagenarius, loannes Finchius laïcus : in Vrallia chArdus F^itus ludimagi fier. Fr ultra veto inhocjnftituto compendio com-memoraverim, quibus dccriminibus tàm crudeliter in innocéces homines animaduetfùm fit,cûm omnibus con-ftetjvcram folamque caulâm fuiflete-ligionis auicr profcflionem Apo-flolicæ ledis ac communionis contra Ecclch e rebelles filios defenfionern. Nam cùm cçreras co n fi ôtas crimina-tioncs in iudicio facile depulifl'ent, ryrruiùa mox in ipforumfecrctiores cogitatio-

nés Si futura faôf a quibufdam captio-fis inrerrogationibus fuper Bulla dc-claratoria Pij quiKti fit inquifitio, ni-mi

quot;ANGLICANO. ’^5 mirutn, fl fcntêciamillam Icgititnatn fuiffe iudicent ? fi purent in Papx effc poteftate reges exauthorare, ac fubdi-tos abipforu obedientia liberos red-dere? quid ede t taóturi ipfi, aut alijs in confcientiaprçfcriberent, fi bellum à quoqua inrcratur propter religionê, ac liuius gcnerij alia. In quibus G quid pro Poniificia poteftate, vel pruden-tilfimamodcrationc dixcrint, continuo IçCæ Maieftatis, amp;nbsp;non religionis rei deccrnuntur.

Nequc verönunc contentibac in » Prcfbyteros ôz mediocris fortunx or-tbodoxosarcificiofacrudelitatejnip’ pyocml« fam ctiam nobilicatcm ac inprimisre-*'^^^'*«-gni ptoceres quos iam magis magifq; iftius nouç fcdç falfitatem,turpitudi-, nbsp;nbsp;ncm ac imrnane crudelitatcm abho-

maduerterenon qucant.pro cuiulque Aulici acnoui hominis odio amp;nbsp;libidine , nunc iftos nunc alios confiais criminationibus amp;nbsp;calumnijs impe-

Edouardum ç^rdenumjgt; antiqua fideac genere prçftantinimos viros aliofque i/lum in jnJjCTQç fuftulerunt. Sic IlluftriflimU hoc anna Eiorthumbrium^ in Anglia potcntifli' wnfi lu. mum principem, acinïignem picrate QiCnQŸiAïZAZCNïrMraGulielmüShelUum, in infœliccs ac la:thalas carceres ex vanillimis folum fuipitionibus trufe-runt. Idem fecilTcnt in illuftrem Ba-ronem Tagettum ac nobilcm Carolum Ârundelium licet innoccntiflimos, nifi fuga matura amp;nbsp;vitç amp;: confeientijs fuis conluluifTent. Quo modo autcmiani pridem Rimmum totius regni princi-pem Comitem y/r««4/e/zgt;DucisNor-folciçfqui amp;nbsp;iplè iftorum cruentis ma-nibusfublatuscll:) filium primogeni-tum

tum ac hæredem, è fuga, propter föla conftientiam fufcepta, reduótum in carcerem immaniter traótent,mcnda' cijfquc ac calumnijs infament,omneC queipfius ckariflimos fratreSjlororcs, cognatos,affines innocentiffimos homines exagitent,diccre fuperledebo. Sanc prçter ifta quæcommemoraui-mus, variafi^ue ewdationes ac vcxa-tiones quas avilimmis horauncioni-bus tolerare cogutur, vel hoe nomine nobiles laïci funt ipfis facerdotibus in-fœhciores,quod nee eonfeientiæ eau-fa fugcre, nee pofleffiones vêdere, nee bona fuavclvxoribus ac liberis relin-querc, vel ad fui fuft étationeni fecum transferre, fed omnia fifeo, achçrcti-corum vfibus ableganda fint. qua vna rc nihil poteft dici aut fingi feruilius 1 ac miferabilius.

tatem dicuntfc non exerccrc propter 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bbquot; iiij reli

religionem, (ficut ccrcc putamus pu-tancque edam prudentes omnes qui iam àmultis annis aduerterunt, ijs qui l'erutn potiuntur in Anglia, de fide, thaconß- vtcunque id prætcndant, nulla curam ^lamJer^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HatU fuO folum efic lol•

/z^jdwf/wlicitos} fêdadReginæacRcip. fccuri-bent cu- tatem qua per Catholicos indies nu-

- meroacRudioin Rcginam5co«lt;ecrc’ M u'lt;lt; Rentes,magis magifque periclitaiiafi ferunt. Vndeiftinouietiamraetusac fiifpitiones de Eli':^Ah€thlt;£ mtcrfcclio' ne, qui tarn alte iftorum animis infix! funtjVtpueriliter non modo homines ac res quæ vcrc exiftunt, led vanilfinaa Ipedraac vmbras metuuntacinfede-tur, adeo quidem, vtad eamacapitc Rcginæ repellendam, autpoftquani faóla fueritjvindicandam, non modo in eos qui fecerint,lcdin proximos quoique regni hçrcdes inauditis alTo-ciatiombus ac iuramentis contra mo-

ANGLICANO. I97 rem ac leges regni cofpiraueiint, ôc id quidê primû pnuato turoris zelo fece-rut, podea cu aliqua tamé cius cóiura-tionis moderatione lege etia parlamc-tari vt ld approbaretur obtinuerunt.

Sed vt ad rem redcamus,in hac tanta in omnes omnium ordinum Catholicos fæuitia, nonnunquàm vt apud exteros principes ipfumque etia i'on-tiheem perfecutionis immanitatc ali- nbsp;nbsp;nbsp;“

quantulum occultent, ac opinionem torum. moderationis acclementiæ fibiconcilient, tàm fraudulenter fæpc ifta dif-penfant, vt dum vnum cruciant, vexant, occidût,alium Regia indulgen-tia nonnunquàm palàm abloluunt, vt

I cùm Londini eft aliquod ab innocen-I nbsp;nbsp;tium cçde quafi lucidum intcruallum

I vel ceffatio, tune longe crudelilTimè I in ali)s regni locis fæuitur, amp;: dû quof-I dam ad tempus maiori libertate do-I nare videntur,alios identidem eodem

tempore coprehenfos grauifïimc cru« ciant. Arque vt ifta calliditas horum inftituto melius in(cruiat,habentferc in Principûaulis ccrtoshomincs,qui huiufmodi fidtæac fucatæ clemcntix exempla, apudrerum noftrarumini-peritos inculcent, cxpliccnt, amplifi' cent, amp;infinitæ crudelitatis facinorâ vel exténuent vcl exeufent, vel alior-fum quàm faóla videntur, interpre-tentur. vtfæpèvidcasetiam homines non malos de iftis pcriècutoribus Ec-clcfiæ multis meliora promittere.

Inicrunt his ipfis diebus nouum ctrifilnt», confilium de quibufdam quos in vin-noHumdf habebant in exilium mittendis, inittendts .

CdthoiJcif vcl quia morte acmaéhatione Sacet-2« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dotum fenfèrût (è nihil profecilTe, vcl

iudicarunt hoc inprimis fado, fucatç dementi ç,cuius laudem tanto-pcrecxpetunt,pluribusin locis diuul-gari pofle. Sed certè ncqueperpétua exi

ANGLICANO. I98 cxilhim eft magnum Icnitatis argumentum , amp;nbsp;ea códitioncimpofitum vc redire ftt capitale, eft per le fæuifti-mum. Et Sacerdotibus Dei c[ui cûm Superiorum mâdato, tûm fuo lari zelo illam fibi prouinciam vî muP tis ad falutem inferuiant vitra fufeepe-runt, debebat omnibus tormentis ac mortibus mtollcrabilius cenferi,amp; ip-fis denique Catbolicis populis ,pafto-ribus fuis hoc modo orbatis, longe triftiifimumeffcoportuit.Sedquo or-dine, quoque modo in exilium fmtjVno aut altero verbo commemo-rabo ,quia ipfe licet indignus, hums -proChrifto qualifcunqueaffliôbonis ronut^ejui inter cçterosvirntiparticepsfui.fimul

• 1 - Tlt; n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V.CApittn»

enim tonde Prelbyteri ôc vnus no- „„„»lt;»«/-bilis laïeus hanc pœnam fubiuimus.

Etant turn tempons omnes tam no-uæ quàrn Veteres euftodiç, ConfefTo- »»r« ribus plene, amp;: in vno caftro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*”

( quod nomen eft carceris cuiufdam Londini] crant prçter laïcos, Sacerdo-tes plus minus triginta, remanftratit quoque in arce atque in alijs vrbis car-ceribus exijs nonnulliqui cum pane Campiano, vclpaulo poll ad morteni damnati totum triennium carnificis

manum cxpeótaranc. Hos igitur non omnes, licec in eadem damnationc vidercntui',necfolos,fedcertosamp; ex fingulis fere illius ciuitatis cufto-fifcim vi aliquos delegcrunc (nam ex innu-al'j'5 in regni locis vindis ne tndnant, viium tuiic dimifeiut) Cum ergo dies àMamftratu efletillisdeporcandisdc-a ft yero nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ni

rx»z«. 21. ngnatusjdatur cuiullibet carceris prç-fedo' eorum nomina qui in cxilium erant deftinati,amp; vt vindis diem prç-fcriptdm denuncietmandatur, vtita mature de rebus ad viam ac vitam nc-ceflarijs fibi prouidcrent, nam publi-cis fumptibus (quod à multis expe-daba

ótabatur) no nifi in nauc erant alendi, fedipfi carceribus interca cóclufi, ncc advllius colloquium nifi cuftodibus prçfentibus admiflÏ, non multum ad-iumenti ad iter ac futurum exilium ferendum nancifci potuerunt, vtvcl hoe nomine iftud exilium defolatis hominibus calamitofilTimum videri ; debuit. De voluntate tarnen Rcginæ

1 certiores fadi, quifquequod potuit i fc.it, vt nónihil,adviaticum,vertium aut numorum à luis procurarent. Dies tandem venitjlicct fæpè, nefcio

’ quo cófiliOjdilatus amp;nbsp;mutatus. Ibant-que ij quibusnos tranfportandi data funt mandata, repetentes è variorum carcerum prefeókis eos qui defignati

\ erant ad exilium. Duóli (umus omnes ' ad nauem in Thameß fluminc propè i'anuam arcis fitam, iamquc confc cn-'i dere iubemur, vbi ex noftris quidam prçfcrtim,R.. Pater Haywdta

I omnium nomine palam coqucrictf' pic, nos fine cauia, line criminc,ac fine iudicip planéque indemnaros nonde-beri patria pelli, ac proficeri nos vlrra non ituros, nec patriam ac populum Catholicum quiincaeft, noltrovn-quam côfenfu reliôluros, fed ipforum in confpeôtu ad teftificarioncm coin- j munis fidei noftræ de ipforum,lubcn-tiflime morituros. Patriam noftrain i ac fàlutem iftorum nobis vira noftra longe charlorem elfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Sed cum bac ratione nihil profice-retur, literas làlrem ac mandata Prin-sSm4 ini- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;quibus ad perpetuum exiliuin

y«»f45Âgt;f-damnamur, inquiunt, oftendite.fed rettcDTK. cQßcefium no eft,amp;fublatis vclis curn multa multorum confàlutatione ac cômiièratione in altum dclati fumus» Poft biduum verô, cûm iam in occa-num multum procefiiifemus, R. R amp;nbsp;alij iterum obnixè roga-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt

tunt rcgios miniftros, vt vel tune tandem fententiam ac literas cxilij vider c ac legere liceret. V idi illi, mandatum exhibuerunt, in quo cûmillud legif-fent noftrijH^s talei perfonasßiif alio-rum coßejßonibtts multarum in Adaie-fiatem Bjsmf. ßditionum ac machina-tionum reas inuentas, omneßjue ojcl in iudi-cio de ijßem ermintb^conniólas ^njelpromterßmtlia in carcere detentas,licet nterean-tur extremumßppliciumjtamen re^iam cle-! mentiam mitius hac vice agere volentem, extra patriae fines tantum deportandas^ hoc

1 prafientificripto decernere : Hæc,inquam, ( cvim in banc fententiam legiflent, fle-( biliter clamarunt vna voce omnes, fe \ falfiffimis calumnijs ac grauiffima in-1 iuria afEci, cum nec ipforum, nec fo-

ciorum Catbolicorum quifquam vl-lum vnquam rebellionis aut in Regi-nam autpania confpirationis crimen, i vclleuimmo verbo confeffi fint,amp; ex

ijs ipfis quos tum deportabant, vnus D. colin- Je bac falfilfima acculatione iudicio

publico fuiflecabfolu'us. ProindcP* GaJ^drsis- in earn fententiam multalo-cutus, iccrum arque iterum obiecrauic duôhovcs fuos, vtad caufam dicedarn in Angliam rcduccrcntur, ac publico iudicio liiUrécur, vel fairem vtibi pro Clirifto potius Ôdinnocentie fùæde-fcnlîonc iugulentur, quàm vt haclu-culenta infamia in aliéna terra compi' reant. Atreiponfum eft,id in ipforuni poteftate non efle, fè mandatum re^ gium implerc debere.Proceflimusigi-tur vt potuimus nos inuicem conio-lantes, ac gaudentes quod hanccon-tumeliam pro nomine Iefu,vtcunquc patienter tulerimus. ac tadem Deo iu-uantc Bononidm appulimus, vnde poft-quàm duôlorib’noffris valediximus ad varias Galliæ vrbes, vtquifquc ha-bebatcomoditatemprofedi, demu

ÀtîGLICANÔ. 101 OiTïncs fcrc I^hemos pereximus.In quéquot; cunquG autem locum ad cofratres aut Superiores noftros venimus, reperi-mus Gos de nobis valdè anxios. Au-dieranc cnim hæreticorû aut maleuo-lorum falfis rumoribus nos hoc exi~ lium ob metum periculorum in Anglia vitra procuraflcjftationem noftra rcliquilTe, autetiâquod grauiuseflet, aliquid hxrcticis in rcligione ceHifle* Sed cûm rem omnem ex nobis abûdè intcllexiflent j mukique noftrûm fe porrb paratos elTc dicerentj quando-cunque Superioribus placcret, fine Omni periculorum cxceptionc redire, incrcdibilitcr lætati fiint in domino* Atque de iftis no domi trucidatis, lcd ita patria pulfisjn exemplum ac argumentum clcmentiæ Regiæ, aduerlarij palTim loquuntur libenten

cxiliumdctrufi, co niagis eluccrepu-tant magifquc commendariapud esteras nation CS præclarain iftain Rcgi' nac clemcntiam. Nupcr igitur cadeiii fraude amp;nbsp;crudelirate qua Superiores in Gallianieiccerunt vigintiduos ex Exilium Ehoracenß amp;nbsp;Huüenß carceribus, qui tx jxfcr.omnes,Saccrdotcsfunt,vno cxcepto, qui tarnen cft Diaconus. Hi ornn^s maxima ex parte, non folum vinculis amp;carceribus, (cd amp;{enio ctiamfüll’: confecli. Nam alij {exaginta,alij fep' tuaginta, alij plures annos hab ent, amp;nbsp;inter cos vnus eft oólogenarius. Mul ti iftorum licet fint valde ftnes, niA' gnam tarnen çtatis partem in vinculis pcrcgerut,ita vt reperiantur inter illos quiviginti amp;nbsp;fix annos patientiflime conftantifTime tu 1 erun c omnia ßh

incommoda quæ tot annorum, amp;nbsp;w-lium hæreticorum iniquitas incarce-ratis folct afferre. Paulo poft, nempe

ANGLIC A NO. ZOl i4.Scptembns, non dilïimili confilio parriæ fiiæ finibus cxclufcrut, quos ex diuerfis çarceribus in vnuni eduxerar, alios nonnullos ad numcrum 30 Sa-ccrdotum,amp; cum eis duos lai’cos. Iftp-modo putantfc poflcliumanitatis;^ clcmennæ nomen obciiicrc. Sed quia; hoc eft valde ridiculum, amp;nbsp;non aliud beneficium quam eft illud latronum», qui gloriari folent vitam ft eis dcdill^: quibus non ademerunt,idcircô verifi-milius eft, illud eos agere, vt Seminarium,quod norunt efte pauperimum^ neque totalendis pofte fufficcre, mul-titudinc hominum opprimant atque obruant.ftd non eft confihum contra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hc

Illud verb ctiam quod paulo poli conuocatis ordimbns ad Parlamentu, lege perpétua decretum eft, ne quit'- k^es in quam lefuitarum, Serninarianorum,

prxfbytcrorum aut cuiufcunquealtcquot; rius conditionis ficcrdos, diaconus aut clericus a ftomanoPoncificequo*

_ J, .pcïEli7aigt;etha.m abolitioncm creatus, Qrudmßy i i r n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n'

ïüb pæna Jæiæ maicllans conuiótis débita,poft quadragefimû a lege pub licata dicm, intra regnum maneataut atranfmarinis parnbus redeat : fi quoque mite clemcnfque decretû di-ci queat, quid poflit iniquû , crudelc, barbariim cenîcri,nefcio. Prioribuslc'

I^acn-yiceri quicquam facerdotalisot-ficijcxcrccanr,ne Sacrificium facianr, ne Gofclhoncs audianr, Ecclefixque quenquana réconcilient, autquouis-modoad fuam fidem inducant,fatis c lt;aólè cautum eft, fed hoc nouo edi-élolàncitur, vtnon lolum contralc-gés Proceftantium non comitcantauc in

ANGLICANO. 133 in rcmpublicâ pcccenc quicquam,{ed prorfus vtin regno non lint, etiamfî nihil contra ftatum aut religioncm in ' CO ftabilitani moliantur. Hocedióto non tantum pcrfona quæ peccat, pu-nitutjidque omnium pœnarum gra-uillima, led vniucrG hominum ordi-nes,quiin fingulisfuis perfonis nun-' quam peccant, iniuftiflimè Içfæ maie-I nbsp;nbsp;ftatis condcmnantur. Hac inaudita le

ge, capitale fit, vt An glus quifquam Societatis lefu ingrediatur rcligionc, vel in quouis collcgio feu feminario per Societatem vbicunque terrarû ad-minifirato, educetur nifi admonitus fi ati'.n redierit in patriâ, ac fidem Ca-tholicam coram pfeudoepifeopo ab-iurare, facrametoque prafiito teftari, fc omnes leges cc^lefiafiicas quas Regina vel iam promulgauit, velinpo-j fterumabipfafanciricontigcrir, ob-' feruaturum. Hac lege prætcrca fiatui-Cc iii tnr

turne pater,amicus,tutor,fuoruni ali-quem in vllo Collcgio Iciuitarum,vel Seininario verfàntem,pecunia aut alio fubiidio quolibet adiuuct,{ub poena profcriptionis omnium bonorum ac pofleflionum, acetiam perpetuicar-ceris. hacpoflrcmo legeprohibetur omnibus Reginç fubditis, ne quifqua in domum rccipiat, vcl quouifmodo adiuuet, vel etiam cognitum nonpro-diderit vllû in Anglia exiftentem aut ex alijs locis redeuntem lefuitam, Sc-minarianum Sacerdotem, aliofuc fu-pra nominatos Clericos fub pœna homicidis ac furibus prefcripta,id eft, lufpendi). Illud verô ridiculum potius quàm crudelcdixerim ( quod ramen aduerfâriorum vanifïimam arguit de omnibus rebus trepidatione, amp;fum-mam fcclcris confeij animi inquictU' dinem} nullum nempè Sacerdotem licct abiurauerit fidem Catholicam, fc'

ANGLICÀNO. 104 fêcundum hums legis prçfcriptum, amp;nbsp;fcôtæ ifti fc plane adiunxcrit, debcrc tarnen lubpœnacapins, intra deeem miliaria vbi contigerit Reginam mo-rari,fubfiftcre,

Hæc quotannis noua Si inaudita Pfr/?fw-placita cudunt, feuerifliméque quuntur, contra Chriftianos lubditos ac dues fuos,amp; tarnen tantam iniqui-tatem nomine iuftitiæ palliant, libi iC que æditis, Reginæ in bis omnibus fummam clemêtiam, ac cum iudicio coniundam milericordiâ impijflimc decantant : ficut amp;nbsp;non religionis aut colcientise, fed variarum in pcrlonam Regiam,coniurationum caufàjiRa ne-cclTario fieri, antiqùorû Ecclefiçpcr-fecutorum more mendacisfimè fin-guntjVt clari'sfimc in illo libello quem.i.) noftri illius fucatæ lußitia Britannica buccinatori,non ira pridem oppofue-runtjlucc clarisfima Si inuidis demo-

DE SCHISMATE ftrationib^ couincitur. Qui liber licet amp;nbsp;quanta fier: potuit modcranone,amp; . non nifi aduerïarioruna petulantiptO' uocacionç,ôlt; folûnaodo pro innocen-tiæ noftræ defenfionc fit lcriptus, u-men eum qui exemplaria in Infulam intulifiè dicebatur, prefbyterum Ca-^Ifeïdi tholicum,7^Z!o?w4w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eumque

qui difperferatjTquot;homam J^'vehletum ho-çainêiaicum, vitamulélaucrunr, pro-pofita tamé prius cùm in patibulo efi lênt condonatione,fi Pontifici renuii’ ciare ac Principi aflentiri vellet : quod cum reeufarent facer e, dato Martyrio defunóli funt. ItaiftinóalioferèmO' do quam noftrorum lulpendio hu-luclicwm iufmodi fcriptis rçlpondent. cuiufdam vidit ac legit hunc librum quidam ^Ónfilhrii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;infimo apud Rcginam loco com

de libro filiarius mox atqueellæditus, amp;nbsp;ad ƒbX quendamfuum, quem affe-(rfn/Crf)», dlu infidem Carholicampropenlum

ANGLICANO. 105 cffc ante cognouerat, ita dixifTc fcr- , tur. Miror,cur Pontificij etiampru-dentiorcs tam prefle, aperte ac liber è, fuas Maieftatis ac magiftratus, aólio-nes edióla reuelcnt, réfutent, infe-dentur, nam licet (inquit) fortaffis plané nos amp;nbsp;in religione amp;nbsp;in regimi-ne erroris conuincant, tarnen non de-bent exiftimare quod vel hucufquc progrefl'i, polTemus cum honore amp;C fecuritate noftra refilire,vel quod tanta tamque potens Princeps, humiliu iftorum hominu quibufuis demon-ftrationibus, aut clamoribus pede referte velit. Sic ille.

Atque ifta quidem fcimus,ncc no-ftri magnam habent fpem fore vt pro tantis ac tot peccatis iufto Dei iudicio obdurati, prius cedant quibuflibet fanis fermonibus, quam prepotenti Excelfi manu cóterantur, tarnen amp;nbsp;il-los qui percunt, nc noftro vitio pereant

vitio pereant,admonendos:amp; bonos, vt in veritate amp;nbsp;innocentia iua perma-néant, hortandos: amp;nbsp;reliquos ne ten-tationibus grauiflimæ periequutionis fuccumbant, præmuniendos : amp;nbsp;de-nique veritatis Catholicç profeffionc pubJicam,nullis humanis legibus aut terroribus dclèrendâ exifliment. Nec ignoramus eos qui oderunt Syon eu à veritatis lumine arguûtur, no (oluin nonmeliores, fèdfæpè magis furio-ïosreddi, led nec propter hoc delè-rendum eft officium, ne dum temporalis pcriculi rationcm tantum habc-inus, fratrum animas prodere coga-mur. Non habebuntinnosporeftarc vllam nilîquantam Deusadnoffram probationem, aliorumque làlutem, ad tempus illis concedit. Vidimus mi-lêricordilfimû dominum Deum li-pilfimè poft landlos hoslàcerdotum conatus, cæpramquein Angliaper-

fcquutionem, miris infuctifq; modis Catholicos non modo cenos, tàm domi in patria quàm foris in cxilio, ad cçdcm expetitos libcrailc^ac Seminaria ifta geneis noftræ extra infulam, rot machinisjdolis ac violcntijs impe-tita coferuaffe/ed promifeuam ac pu-blicam omniû orthodoxorum ftra-voMi^p gem,aliquoties ab illo fæuo Anglo-^’**^'’*’^'”'’ rum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omni vrfo, etiam raptis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ilt;-.

catulis, crudeliore, fuifq; in PuritaniC-mo minirtris, feris vocibus ac minis defignatâ, dexterac fuæ potentiaauer-tiiTe. Sieur cos viciffim in Catholicis omnium ordinum hominibus quos diuina prouidentia ad laudem nomi-nis fui,ac veritatis teftifrcationem per-mifitab hoftibus capi, vexari, fpolia-ri, incarcerari, viheiri, torqucri, occi-di denique , experimur incredibili-bus Dci confolationibus fecundum magnitudiné dolorum fuorum læti-ficari

D E SC HISMA.TE ficari, quibus non (olum ipfi gauden-tcs, fcruntpro nomine Chrifti mala tcmporalia omnia, fed focijs Catho-licis acprçfèrtim Prefbyccris exemplo fînüjConftantiæ, patientiæ,ac contem-ptus huius fèculi.

Vnde fit,vtne nunc quidempoft tot cruenta décréta, acfupplicia, Sa-ccrdotes vfpiam ab officio ceflentjdi-diccrunt enim obedire Deo magis quamhominibus,nectimereeos qui occidunt corpus, animarn autem non pofTuntoccidcrejfcd potiuscum, qui poteft amp;nbsp;animarn amp;nbsp;corpus perderc ingchcnam, hunctimere didicerunc, ac proindè mittuntur, ingrediuntur, ac gerunt fe Apoftolicè, amp;pacificè. Non veniunt vt Reginam occidant, Rempublicamve perdant,fed vtillis, vitam ac falutcm, Ecclefiçquc paccm, ctiam mortefuaconférant, fperantes fibi nunquam defuturos, Sarepta,

reptanas,One/tphoros amp;nbsp;^/A^t«o^,qui,re-clamatibus humanis Icgib’ ac morta-lium principu iniquis madatis, feruos immortalis Dei, ac Paftores animaru fuarum fideliterculligant, vt per cos recipiantur in çrerna tabernacula,quç à principibus huius feculinec dari,nec auferri pofTunt.

Hadtenus Deo gratias, nunquam defuerunt,neque (vti confidiinus)de-erunt, donee tranfeatiniquitas,amp;: donee ponatur omnes Principes, qui di-cunt bacredirate poflideamus fànélua-rium Dei, ficutSi Oreb amp;cZeb amp;cZe-bee ^Salmane.

Sedde haclaicaamp;fœmineapræ-lacura ccclefiaftica,quantafque turbas dederitjpro rationc buius inftituti co-pendij, Paris fit dióbum, fi plura dein-ceps mala acmonftra mundo pariat, idinpofterum non tacebitur.

Inhumanitas Elizabeths , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;178.

Inquifitiotyiannica, 194-ludicuminiquitas, 46, ludirium cuiufda cod* ßliarij Elizabeths de li' 'bro contra luftitiaBri-tannicam, 104.

luftitia Dei, 108. ijt.

LArci folidcfidcde-cernunt,

Latimcrus, uj. eiu$ Apoftolatus,

Libri pro,amp; contra di-uottium, 11. pro niatri-monio Catharins, 4^-

Libri à Carholicis An-glis contra hçtcfim ferv pti,

Lis clcro indida, 59'

Leceftrenfis Comes cius crudclitas,

Lex nuptiarum.jj.k* noua, 98. depoteftaw Regia in clcruni,i4ÿ-lt;l* cligendis vxonbus Pit*' by terotu,i68. leges nous latx in Catholicos» i8^«

tur, 57. proxima die poft vxoris morte nu-bitakcrijSy. tentâtcc-clcdz teconciliari,97. adoratEuchatiftia, 105. Henricus Orconus,i98.

Hzretici vercipclles, 164. diflentiunt, iamp;idT comburuntur, 165. co-tum afflidioncs poft cxcomunicationcm,i8j corutn fumma iniqui-tas, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;199.

IEiunium Anglicanû, ieiunium Cecili-anum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Ioannis RofFcnfis oratio ad indices, 45. fit Cardinalis, 78. martyrium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79.

loannes Dudlcius,ii8. feedifragus ,amp; Comitis Lciceftrenfis pater, 119. eins aftutia,amp;ambitio, 131. mors, amp;pœnitcn-

IND

186. 189. leges nouæamp; crudeliores prioribus, aoi.

D. Laburni confelTio

amp; Martyrium, 191. M

187 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. I,

Monaftetiorum viU-pmiU»- »MdnAyi'MA ratio,84.amp; corum cuct-gt;e4^t^ r . fio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9c. ' r

briæ comitis incarcera-tio,Scintcrfc£tio, 195.

ORatio Icgati C«-iatis,x8. item Tat-Bicnfis Epifeopi, it.

Oxonia Henrico rc-

Marias Reginæ Scotiæ in Angliam aduentus, 177.Barbara Elizabeth^ erga earn inbumanitas, 178.

______-, I fragatut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.

inuidia cius ia Annam | , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ — L '

fororeni, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xi. I T^Apa, 75. illi abre-y‘AcOrplt;«xi-v^*

Marcus Conftantius, A, nunciatur,76. duo-^**^‘**’^‘*/^* II}. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vbus nuneijs admonet

8x. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I gios ad generale conci-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mi-

IN] Pcrfêcutio, 73.74.75.

89 95. perfecutioncs ob Pótificis fententiâ contra Elizabethain,i85 ob Jibros côtra hærcfim amp;nbsp;hçrcticosfcriptos, 204.

Pcrfccutorum ingens /initia , 1^0. ■ fraudes, iegt;7.

Petrus Martyr,!21. fit Caltiinifta/ibid.

Pijj- aâa in Elizabc-tham,

Plebci virgFs cafi,

Polus Archiepifeopa-tuin rc/puit,57.fit Cat-dinalis, r

Poincti Caluiniftæ a-dultcrium,

Prælati KeginaJes, 166,

Prcfby tetoru filijjfunt baftardi, Iccunduin ho-diernas leges Anglica-nas, 169. corumvxores ab omnibus côtemnun-tur, ib. Pre/byteri fehifir matici, vno codemque dic,amp;Mi(Iàm amp;.'cœnam peragunr, 161. Procerum vexatio, 195.

J’rotcfiantium Synagoge, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ê7.

Puritanorumnouafe-6la, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

S chifniarici iuramenri forma, 147. pofteacot-rigitur, 149. Principes Jaïci ab boe iuramenro cxcipiuntur,

Seminanj Angloruffl initiû, 178.179,initia ab hærcticis eontepta, 180. Senatus Regij ftudia,?]. Seniores,

Stephanus Gardine-rus, 17. Jegatus ad Papa, amp;nbsp;Icgationis capita, 24-ifaûus VintoniefisEpif copus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51«

Î1O. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Tcmplamultapcrali-

Thomas Morus, 11,1 X T Arami Archiepif-CaiiccUariusfaótus, 51, \ V copi Caniuariéfis müdusülicavccr,74.ei’1 mors, ' liudes,78. tentaturabi Vifitatio Monafteno-vxorCjSQ.ïcf^onderfa-1 rum amp;nbsp;eorüeuerfto,84. pienter, faccte,grauitcr, 1 V olfæi mores,7 .Ecclc-

1 toslibrosincarccre, ib.) Icgano,i4 reditus, lo. 1 cófilium eius, 81. reddir ' fluóluatio, 15. confelTio I rationemfidcifuæ, 81.1 ßcadulatio, $1. motsamp; 1 Martyrium eius, ibid. 1 voxp^ieniteniis,56. Am-1 Thomæ Seimcrihi-1 biat fummum Vontifi-l ftotia, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;116. \ caium, 8. Catoh5.ctga

i nam,ElizabcthxmaireI fpoliatuc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;51.

HOMINA EORVM QVl PRO DE-ƒenßone prinittim t{owiigt;ue Rciiejia, per warrynuin extinchfunt^ßib Henric» oUmto

Anno 155$. I Gulielniiis Exmeuiis, T Oantifj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Seh^ißiMius Kttdii^ittus, Car-

XRobertiis tiKiTHiias. I tbnfMi Moiitubi. jiiiriifltnusyvebßeriiSjCar- ! D. RajnoWws, ordiMiJ S.Bn-tBuJiaHoriimPnoi'es, j ^itt/c,(^S.Tbeolog-Digt;lior. Hum^brethiMiilelmoriis. I IsfOiofs Hadar,Presfcjtfr.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vd lonn

Jê'NOMINA MARTYRVM.QVI SVB Elizabetha dicti Hinricj filiu, pro t-utholiCit fides defenßenff gloriose mortui funr.

Tl;o».lt;«ïo,tî«i,PrfjHtfr. nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C4rtcrns,lMut.

Klt;'l’ei't'.}io»flt;M,is,Prftbytfr. \ loMneiübdus.ßuiiiofM. CulielmHi Philbetus,Pre!b. ' AnnoiyS^. Luciis Kirbriiis^Preibyter. I Georgius HxddocKt, freib, iMutmixs ImfonuSjAliis nbsp;nbsp;nbsp;1 ThanniiV,merfi)iduj, Preib,

Tbom^t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ft- I loxnnnHuiterus, Pruk

cirMtM lefu zr Prtjiyifer. j leAnnei Mundinits,Presb, I^cebuiT9mfflt;mns,Pgt;esbyttr. 1 l/tcobur Belins, Presbyter. GHlielmus net(/gt;f CZ I lMnnesfi»(hiits,itiiciis.

PjrbitrdKS K.iikein4»its,Presb. \ Tbtmas Alfeldus, Presù^tr, CM/irimMiHttrlKijPrrskjiur. 1 BjtbitrdHS rititSilttdintti^fier 1 Kilt;lgt;4rlt;iKS Tb»t|(^ÜMi,Pifeiü. ' Thomas p'-rebleius, latcus.

Icolam HrrbKi, ytrehi-1 Cuthbertus Scottiis,Ceßrirfis fpjstopKJ EborxemJisO’I Tlj»mlt;lt;5 tratfonits, Lincclni-CxiwdbriMJ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t (nfij.

»fojii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 Tbomrfj Gol(i««W(ti, jtjßs-

nelmenjij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;| lox/inrs Feenxmns , .^bbas

Oj»libr»pi(j, CxriiolfHpi. I ftyeßmonaßer^, }lt;icbxri(«s Pateus.f'iÿsrnïéft. I GxtbtrwxPxImfrx ,monialiH K^lxipb«« Bx^nK), Eicbjii-I S.Bri^ttta,Prieriffa.

I (ltrn|is. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I EliT^bethaCrefnera, monix-

I TbsmxsTburicbciitijElttnjîi.l J(»»»S-Do'’‘’quot;’f’,P»'wgt;'»JJx.