Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

A M ad cum locum ventum eft, vbî Beiiarminus in fpecicmquldem noT'oraf pro fócis,amp;arjs,vt inquit Plato: xa-3- vTrap cTi , amp;nbsp;vere fcU icipfaprobolis,porcis,amp;haris pugilat, Ncnipe pro Laculina amp;nbsp;proMonachis,quofi nie tanqiiara femideos quofdam, amp;’ ( quemadmo-dum olim Platonici, telle Auguftino liblt;8i Ciui-iatcDei) velutveros Dæmonei inter ccelumamp; terram.inter Deum amp;nbsp;homines hngit,amp; clTe vult. NäMonachos Beiiarminus neque in Epifeopo-rum,amp; catleftium illorum Ducum,quos appellat, numero, ordine amp;nbsp;fede collocat, neque numero laicorûhabet.Hoc.n*tantumamp; gregarios milites facit, amp;nbsp;in terns,terrentfque rcb.amp; fedibus ponit. Verû Munachos inter vtrofquc,in môtib.ntpc

turribus » amp;nbsp;in hoc medio acre, velut Stellitas, amp;nbsp;péelentes in acre homines Uatuit,quafi qui neqidij îint, neque homines: fed media quædam Anima-lia. qui,vt DæmoneSjin acre habitent, licutdocet Paulus, Ephcf.i. V. z.Hic locus eft,hæc fcdes.hoc Monfichorum fcmidcorum domiciüumj de quo Eominum genere tarnen Hormifda Papa totius ihiusBclIarminici exercitus fummus Imperator amp;nbsp;Pontilex itaiampridem ftripfit,21/ö«lt;if/ilt;^o»»-fieidoLii criminafrreretohtretlationum venena com-ponere^tntegrü Ecclefit corpM odijfe^^fèditiones flrne~ rcyinutàtam concuare,ç^pro (gt;bedientia(‘]Uit vn ca^ nobtis ^rtnetpatum obtinet dtfciplinlt;i ) ohjiinationem pertinaeù nmare fuperbi^. Dcniq; hi funt, qiios rc-tinens Mundus innorruit Hi funt locuftx illç,quç vt eft A pocal. cap.9. ex Abyflb obfcuriflima (Ni-miriim exclus fimo ) prodierunt , amp;nbsp;hmilcs funt feorpiis terreftribus.vt omnia ledât, occidât,vio' lent, corrumpant. Hi funt très illi fpiritv.s Ranis limiles (de quibus lohannesin Apocal.i6.v.i3.i4. V3ticinatnseft)quicxorc Dracon'î$,cxorc Beftiac amp;nbsp;ex ore Pfeudoprophetæ prodierunt , Spiritus Dæmoniorum cdêtes figna Satanica , qui'que ab -eût ad Reges tcrra:,amp; totius Mundi(piefcitim au-tem Hefuitæjè quorum focietatc fc effe iaâat mr-•£er, amp;nbsp;filius gehennæ Bcllarminus)vt congregenft cos ad præliurh Magni illius diei Deiomnipotê-tis. Très auté effe dicuntur,quia,q cmadmodurn Hicronym.libro de CuftodiaVirginitatis tradit, tria prifnurn Monachorum genera fucrunt, caque fola retcnta,Nimir’jm,Cûf«frAiflt;e, qui in communi omnes viiiunt,yiz74fZ»creflt;«.quifoIi: amp;nbsp;'Rjjemobothy

Ao V. CoNTROVîRS. 805 qui bini, vel triai tantum congrcg intur, amp;nbsp;viunt, vt in Prioratoribus Pjntificiis.quüs votant. Hoc genusàHieronymo pcflimum vocatur.Atquc il-lud tamcn cft,qaod primû cxÆgypto amp;nbsp;Oiicntc in Occidenté tranfut,telle eodé Hteronymo.Sed de bis alius erit dicédi locus. Hieronymus in Ifuÿ. aithascffe qinnq; EcclefiarDci partes,Epifcopos, Prcsbytcrcis,Diacones Hdeies amp;nbsp;Catechumenos. Mirû ante eft,qiiod Bell.inter piæcipua Eccle^ Ût mébra recenlet Monachos,quos côltat neqnc tepore Apoftolorum, nequeannisplus quâ duce-quot; tis pollca natos;feddemû fub Chriltianislmpcra-tonb.ante Gangrcnfe Concilium,à quo totü hoc vitæ genus improbatû tame eft.ac danatü-itaque M jnachiamp; Monachatusnnllafitint()toNouo,amp; vttere tcllamento mentio. Nâ qund fçribit Paul. 1. Tim.4. v.8. corporalem iia-iiiiaiv iam turn aliqua inter ChriOianos nonnullos fitilTe, (àquâ poliea primi Monachi fua inftituta«.!riti)Ti)Glt;« denorni-narunt)nihil iuuat Monachos.Hx cnim cxcrcita-tior.es fine veto fine extraordinanæ vita- gencrc, ad tempus, amp;nbsp;ab omnibus Chriftianis fitbanr. Id qnod plane currAdvinathinin inftitutionepugnat, Ir.iquc neque Ignatius,ncqitc Egcfîppus,lrenæus, Tertullianus,Cvprianus,amp;alij vel Greci, vcl Latin! Patrcs(qui ctiani paulo poft cc. annos Chrifti vixerûrjMonachorû vilopadomcmincrût. Sent tgitur Monachi Bell.tantum Ecclefx mébra,non autem Chriftianx. Chriftiana enim duos tantum hofeediftinâcs rrdincshabtt,Prçfcclorun'(quo$ Sdciiptura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocit ,Hcbr. 11. ifti clericos

Paulus i.Corint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Petrus i.Pct,5.v,

^.Gregem. Quicquid extra eum numeriim cil gt;nbsp;amp;nbsp;à Malo eft gt;nbsp;amp;nbsp;prorfus fupcracaneum : immo etiam Ecclefiæ oncrofunijtaquequod de nônul-IisSyluipolis,amp; horninibusEremum iam habitâ-r tibusfpribjtex Philone Eufebiusljb. i.Q.ij. Hi-. ftoriæjd nequaquam de omnibus Chriftianis, fed de ludxorûfcélariis EflTcnis intelligendû elfe vir det omnessqui Philonis lib.de vita cptcplatiua lc-‘ gcrunt.Quod vcroMonachus Bcllarm Ecckdiam Aciei multum inftruétæ,amp; iam ad pugnam.paratç côparat ex fuorum,nçpe Thomæ, amp;nbsp;aliorû ScHü-lafticorum,locum Cantici,cap.6.v.3.amp; 9.m le in-terpretâtium, fafeino Sc crrore,nimium le milita-rcm oftenditjamp;rerum fccularium, præfcrtim bcl-lorum terrenorumperitum.Appellat quidé Paul, poteftatem à Deo datam ILccïcüx ^rrna x.Corin. io.v.^.Chriftianû etiâ hominem panoplia armat, Ephef. 6. v.ij irem can,Dift.H’Ecclcfiam cafiravoezt : fedfpiritualiahæcomnia efl'e docct Paulus non carnaliamequc tarn fe diicum,Ti ibu-norum,Militarium, Centurionum, vexilliferorû, Ptitnipilorum amp;nbsp;Militum in campo fignum pu-gnæ ex fpeâantium gnarum oftendit Paulus, qua iftc fefe,Videlicet, quod Paulus homines ad Pace non ad Bella carnalia(quemadmodum ifte facit ex natura* quadam immanitatc,amp; Hefuitici fodalitij Cl udelibus præceptis)Paulus homines ad concor-diam, iftc ad fedes amp;nbsp;ferinas lanienas mutuas ex-hortari folitus erat. Itaque Bellarminus relidq Italix patrio folo cum Caietano Galliæ incedia-rio venit in Galliam,vt bell a Ciu ilia ttleret,amp; in-?

A D V. Con trove rs. 807 cenderct , vt ipfcmct tcftatiir. Qiiai c quum hîc -dcfüæ Ecclciiæ pugnis amp;nbsp;ccrtaininibusaduerfiis Chnftum,Chrifticjuc membra dictums effet,Mo-nachos prætcrmitterc non potvit.qui funt bcllo-mm ifioruin immanium artifices ,amp; excitatores, larnp^k carnificcs.

Fingit nos Laici's affcntaii, clericos deprimere, quia nos fuiim Magilirami ius amp;nbsp;honorem relti-tuimus ex Dei preccpto:clcricis aiitcn Pontificiis qui eiim tyrannicc vfurpabantiCripuimus.A reeda ante eff,fi potes,facta alicui iniuria,inquit, M.Tul lius lib.primo de oriiciis,ni iniuftus effe vclis.Ita-que iftc peccare nos criminatur, ac calumniatUR qiioniâ otiieiû nofti û piû,amp; fanClüfacimusiÄ: co-rû facrilegâ tyrânidé cocrccinus, aut impedimus.

Nos igitiir veras Lcclcfiæ Chriflianæ partes (quales in Dei verbo.Symbolis amp;nbsp;Patrum feriptis habcmusretir.cmusduas,népeClcricos, amp;nbsp;Lai-cosCquia fie vulgo vocant)e3fque non ad pngnan* dum carnalibus armis,vt iftc facitffed ad militan-dum Chriftoconcordi inter fc charitatc,amp; erga alios omnes pio affeetu cxcitamus amp;cohortamur. Vei iim quid Bellarminus in hac quinta contro-uerfia fibi velit,examintmus:amp;: quod impie hic amp;nbsp;falfofcripfit rctundamusamp;’ confutemus. Id quod, Chriffo Puce amp;nbsp;aufpice , nobis facillimum erit.

P Rima inter nos Se Bcll.quæftiocft, Vtrnhxc rotins Ecclef. diuifio in'clcricos,amp; laicos abf-qtpericnloprimu inftitutafucrlt,amp; poOea letc U fit hoc vt explicetifte ,dc Vocabulis ClencKÿ

eoriiiT) origine agit.Primiim fruftra.Ne-que enim de verbis amp;nbsp;nominibus quïrnnus : (cd de horum fignificato, quale illis afKxuni cll, amp;nbsp;dc huius bgnificati incommodis,iifqiic maxii-nis,que funt introduâa. Nam licet voces iftas vfitata, amp;nbsp;commoda jnterpretatione concciïcrimusn-em tarnen amp;nbsp;abfurda, quæ ex bis nominibus Pontificij colligunt,non concederciniis. Quare de verbis cu Pontificiis in hac quælliope non pugnamus, qué-admojum etiam ßellarminus ipfe agnofcit col, I058.L.C.amp; col.loóo.L.A.fcd de rebus,amp; pcricu-lofoprimum ,poftca etiam blafpbemo difcrimi-ne, quod inter eos, qui ciufdcm Chrifti corporis funt membra, au mutuas inimicitiasalendas con-flitutum fuit. Nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cxPauli piæccpto

Quæigitur incommoda ex borum Nominum fgnificato.qualc Pontificij, amp;nbsp;male feriati bomi-resfinguntjorta fint videamus; non quidem om-pia illa enumerantes,fed tantùm pauca. Omnino verb ebfpeclat,valet,amp; traducituThæcClericorn à Laicis diftinéiio, vt in eadem Dei ccclcfia, qu$ concordifiima eflc debet ï.Corinth.ij.vcrf.ii.cuius membrahonore alius alium piæuenirc debet Rom.12.verf.10. ia qua nihil per contentionem amp;nbsp;per inanem gloriam gerendum eft, Philipp. 2.V.5, lint, inquam, implacabilesinter eiufdem Chrifti pcclcfiæ membra fimultates,contcntioncs,lires,amp; jmmanes ambitiones, dum Clerici Laicis fe ferunt tyrannicè, cófque velut totos in peccatis natos,amp; Deo execrabiles eflc putant,amp; afpernan-mr:|-aici coptràfe, fuumqiie ius, amp;nbsp;Chrifti erga fefe

Ad V. Con T ROVERS. 809 fcfe beneficium tuentur, amp;nbsp;totam banc inter fc,amp; fibi pjætedosac conduôtoresdifterentiâconten-dunt fülius duntaxat ordinis Politici amp;nbsp;difeiplinç ca'Jli'a conllitutam efle,nonfalutis ætcrnæ diucr-bis aut illis promittendæ gratia, non fidei, non Chnfti bencficifi-ninoris,qiiôd ad donafalutaria. Nam in Chrifto ncque cil Græcus ntquc ludæus, ncque Scytba , neque barbariis , neque Clericus, neque Laicus,CololÏ3.vcrf.ii. P't cuiufque voca-tio eiLifmodi grata ell Deo J, Corintb.y.verf.io. zi.fiantque bi omnesciufdcm Cbrifii. Id quod do cet Te rtullianus in lib.de Monagamia, qui locus ab hoc citaturquidem.fcd non intelligitur.

In (umma,cô rcs iliaque eeelefiæ diuulfio,ac di-iiifio redit, vt in fingt.lisccclefiis Chrillianis fint duo diuulfain perpetuum Régna,duo populi fe-parati, duoiudicum,iudicioiûmqiie generain-eornmunicabilia,duo femper Reges diuerfi,amp; duo capita, niminim vnum,quod Clericis fuis velut Abaddon iîle in Apoc.9, v.ii. fuislocuflispræell, videlicet Romanus Pontifex, amp;nbsp;illius vicarius E-pifeopus cuiufque ecclefiæ. Alterura caput ell ma-gillratus Politicus, qui.cuiufcunque dignitatis fit, etiam Regiæ , tarnen fo|is Laicis iropcrarc amp;nbsp;ius dicerc,amp;in eos folos imperiumobtinereinfuo Rcgno,Rcpublicauc potcll: itaque hæc funt Clc-ricorum Pontificiorum p/Ktq,exccl!entiæ,dignita-tes,amp; priuilegia c multis, imo infinitis pauca, velut quod Clerici Laicis neque iudicibus, neque Magillratibus eiufdem ciuitatis funt fubditi can. St /w/icrirtor.Dill.96.Clerici fuis priaiIegiis,quâ^ cumuls cupiant, renuntiare non polTuntcap. 15,

'Tiiit.gentt. Ext. De ¥ora Co/npetenti, Clerici fiiæ Ciuitatis MagiftratiBus ctiain Rcgibus fidelitatê ac obedientiain iurarc nequc dcbcnt, nctjuc pof-funt,id ciljfe fore il 11s obfequentcs amp;nbsp;fidclcs,caii. Porrófcta . Dilt.ój. can- Ep./copm, xxii, quæft.v. Clericigt;amp; res, bonaque eoium ab omnibus muncribus amp;nbsp;oneribustotius ciuitatiscora-munibuseximuntur,can.Ecc/f^{4r«w.xli.quïft ii. cap.A'ö« mintu. Ext- De Immunitdtt Ecclefu. veto in cadem Ecclefia amp;nbsp;Ciiiitate qui fuut Lai. ci, primùm de rebus Ecclcfialiicis nihil difpone-rcjiudicarc, 8c ordinäre poflunt, quantumuis fint IinpcratorcSjcan.'Bfwf.DiRin. 96. amp;nbsp;fumliai in ca Republ.Magiftratus.Laici contra Clericumtclli-monium fcn c in iudicio , vel extra ludicium non poflunt. Laici non poflïint in ccetu Eccicfiæ cantate in pulpito,amp; cum Clericis, can. hctAt. Dift.çt.Dcnique Clerici Dij appellâtur.can. Sc-tù ««We?îfer.Dift.96.can.S4cer^/cr/^w.xii.quæft.i. Laici ante plebs amp;nbsp;viles animç.Quid igitur Laiciî funt viles pullinati infelicibus nuis Quid contra ClcricusPcft gai 1 inç filius albç.Quid obfecro,ma-iorcs in Ecclefia Dei difcordias,contcntioncs, fi-multates cxcitarc inter Chriflianos potcft, quant eiufdcm corporis Chrifti tamjinæqualis partitio, amp;nbsp;focietas,in qua Clerici omnia priuilegiahabct; Laici nullû.At côtrà Tei tu.lib.de Caftit3tc,2Và'-nty ait, (ÿ Laici Sacerdutes fumiu?

Quamobrcmintclligunt Pij viri, quum iftam Clericorum,amp; Laicorum in vna amp;nbsp;cadem Chrifti Ecclefia fcparationem damnamus, nos,non voces voces ipfas , non quædam verba amp;nbsp;vocabula infe-âari*

Ad V. Co N T R O V F R s. 8it ^èari,amp; dainiureifed ipfa fainmaruni inter Clirifti membra dil'cordiarum leminajquæ prorlus tollc-4afunt,nc more vccerum Italorum in fingulis Ci uitatibus taâiofa Guclphorum,amp; Gibcllinoruiu nominacx iftis Clerici » amp;Laici dittcrentiis nata jn nollrura exitium alamus. Rcftc iginir M, Lu-thcriis,rcclè Iohannes Caluinus, retïè noftri tain periculofani, amp;nbsp;pernitiofam dillinétioncm Chn-ilianorum hominum matrem odij, nutriculam fe. ditionum, parentem ambicionis fublatâ cupiût.

Porro Bellarminuj in Nominibus iftis expii-candis plane feimperitura, Si intantcmoftcmdt, quum tarnen excan.^/eror.Dift.xxi.ex Ift Jori,ljb. V.EtymoJgicSr.cap. De Clericis, ex Henrici Stephani,licet Caliiiniftæ,id cft,pijThefauro, id di-fcerc p'jtuit. (Nam lullium Polluccm, lib.^. amp;nbsp;8. prætermitto, tam bonos enim autores ifte non c-uoluit.)

Vocabulum xA«pe« latè patet. Nam amp;nbsp;fortitio-nem ipfam. Si id, quod non arbitrio noftro , fed ifto euentii, aefortitione obtinemus , figniheat, quodcunqiie rerum genus fit,hue Hærcditas, fiuc bona mobilia, ftiic immobilia. Quia verb fortito ciiiqiic tribui Ifraclix fuain terra fanéta portio contigit,Iof.t4.vcr.i.fattum eft,vt vnaquæque ex iftis portio «Aîîpo« dlccretur:amp; quod cuique à Dco (à quo pendet Mundi partitio. Si immediate for-tium euentus,Proucrb.i6.vcrftc.33.)obtigit illud. Sors , Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;generaliter nominetiir, amp;nbsp;Pars, amp;

Hiredittu.{^Ç.iS.Si 6o, HincEcclefia, quâfibi i-pfe Deus elegit. Sors, amp;nbsp;»Awpo; Dei appellatur, i. Pctr.5.vcrfic.tcrtio. Dcutcronom.ji.verf.oClauo;

8ii Responsio Danaei «aquc tota, non pars duntaxat eins, vt ifti putant. Hinccælcftisilla piorum conditio gratis à Deo per Chriltum iis deftinata , Sorjy amp;nbsp;xz5fo{ dicitur, Colofl.i.vcwi.nonquódfortitó illis, autfortui-to obueniat,fed cx ætèino Dei dccrcto, volunta-tc,amp; bencplacito, Ephef.i.v.io.n. ebtingit illis, ncqi tâtùin qiiôd ad lulatn Dei piçdeflinationcm, amp;nbsp;noHrâ vocationc, vt impie Bellarminiis piitat: fed ctiâ quod ad iplam illius fottis, amp;nbsp;ca lelt is vi--tçafïCLUtionem,vt docct Paulus,t.Timoth.i.v.ç. Bencplaciti enim amp;«/»ƒ« nomen omne meritum operum noftrorum excludit.

Ab hacautem voce fuit deriuatavox Cle-ricM'.'it à voce gt;««{ cx Luc.2. vcxü.ïo.Latem: qiiæ nomina primùm abfque fallu,amp; ambitione, péri-culo,vel conteptu funt vfurpata: poftea verb magna tyrannidis,amp; fuperbiæ,ac fimultatis in Eccle-fia fcminafueruntjquum Clerici in Laicos ryran-F nidem arripcrent,Laici à Clericis fe contemni, amp;nbsp;opprimi non paterentur. Ergo melius erat, vt to-tus(qui cft in Ecclefiis fingulispopulus)diuidere-tïirln Presbyterium Gregem^ex i.Timoth.4.vcr. i4.i.Petr.5.v.i.8lt;: 5. Tota enim in vniuerfum Ec-clefia cft Dei «Aîifocnon folùm autc Ecclefiç 1 rç-fcftitmultóque minus Rafi,amp; V nlt;âi.

Verùmquas Bellarminus contra rationes af-ferat,perpendamus.Nititur igitur confirmare fuî fententiam , nempe Clcricorum nomen profolis Ecclefix Præpofitis in Dei verbo feripto legi. Ac primùm profert locum ex Hierenni« capite duodecimo, quemadmodum ipfe vult, vbi ficfcriptû fit,Cleri eorum no»preßetent f».Refpondeo,Impu-dens

Ad V. C o n t R o V e r s. 8i^ denseftBellarminuï , qui mcntiatur tam apcrtè, aihimctqucelTe ftriptu in Dei verbo , quod nuf* quam extat Nam li quis loens cft cap.ii.Hicrcm. clt vcr.ij. qucmBciiarminus profert, vbi lie ha* bet vécus vcifio SeminanernntTriùcmn y çè'jpinM tnrjjMeruur.hAreditatem acceperu}it,lt;^non eù^rode^ nr.Nouavero amp;hdelis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tQ^mJernina-

u'nnttriticurrhlpiniu tnetent: lt;]Mtm i tdo nennt rihlUyKO» proficient.-c^üx plané cum verbis Hcbræis confcntir.Ergo frultra ex Epiphanij,Hieronymi, amp;nbsp;Origenis interpretatione contra Hebraicâ '/c~ htatem puguatBellarminus, quineafpexit quidc locum Hieicmiæ,quem tarnen citât.

Secundo loco profert, ac citât ex libro Nume-rorum cap.x v i.ver 3. vbi vocabulum C/^r«f,auc Clericus nepiclum quidem, nedum feriptum ex-tat.Quid jgitur aduerfus Liitherum,amp; Caluinuna Bellarminus obgannit? fcditiolos quidem homi«-ftes in Icgitimos fuosPaftores elfe eocrcendos, quis noftrum vnquam negauitfSed de co nô qua:-ritur. Qu^xritur de nominibusiftis , Clertcm,^ Latcttii quæ in Sacra Scriptura vfquam ad diferi-men popiili Chriftiani ftatuendum extarc perne* gamus. Qnamuisautem Bellarminus hîc le in o* mnes formas vertat,probarc fuam,nob{fquecon-trariam fententiam tarnen non potefr.

Noftri contraobiiciunt. Iftanomina,iftâque diftinâio, turbas inEcclefias , vti fuprà demon-ftraulm-jSipcperit: Chriftum non æquè omnium Mediatorem, 8c feruatorem Chriftianorum pro-ponitjinfihuat.acrctinct côtra Pauli dodrinam, Calat. J. verfic. vicefimoodauo. Omntî enim in

CIjTifio vnttffitmuc diucllit-, in faéliuncs trahît »neinbra Ecclc(iæ,qu3c debcnt cü'e inter le vnitif-i-Ilma.Philipjfccundt). Ergo tollcnda eft, amp;nbsp;extra vkimas terrarum oras amandands^ Refpondet Bcllarminiis fol3inficiatione,cjuoniam aliud non puteft.Ait cnini iüam ciïc irenibrorum Ecclefiae foliim diltinôtioncm, non diuuiflonem. Refpon-dco BcllarminOjRcsipfaclamat verum efle.quod diciinus.Nam ex iRa dittinótionc faftus, tyran-i nis Clericorum nata eft, amp;nbsp;contemptio ChriRia« norum Laicoriim : vnde poRea rixæ , amp;. bclla inter Pontifices,amp; Inipcratores luctuofa ,con^ flata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1--

- Obiicimus feci!ndó,quod Petrus ipfe in fiia E-piRoIa priore , capitc quinto, verfienertio, fcri-bit totam in vniuerfum Ecclclïam cfle clcruin Dei, non folos Ecclcfiæ PræieRos. Quid Bcllar-minusi

.. Primùm varie refpondet fuo more,amp; fibi contrarius cR. Nam modo refert vocem £erm apud Petrum ad folos quos vocat,Clcricos.Deindc mu tatafententiâ, ad totam Dci Ecclefiam pcrtincre ■fcribit, quoniam tota Chrifti fanguine redempta ell, ne n vna tantum iiliiis pars , Ephef. 5. verfic. vicefimofe’xto. I it.i. vcrfic. decimoquarto. Ré-fpondeo Bellarmino,pedem figar ipfe in ea , quâ præfcrt,fo]utionc:tunc nos.ntfi verum dixerit, cfi CO pugnabimus.Nam iii bis folutionibus mani-fcRè fibi contrarius cR: itémque falfariiis, quiiex Numei orum,capite iS.vcrfic.vicefimo.Deutcro. iS.vcrficdecundo, falfo colligit Lcuitas efiefor-tem Üonuni,quuni contra Dominus dicaturSc/s

AdVILControvers. 815 'clTtLcuttarum.Sicifte Sacras fcripturæ locos , Si îcripta perucrtitjamp; conimaculat.

QVæ in hoccapitc fecundo tradat traditve Bcllarminus, cafuntfuturæpofleaiuftioris inter nos piignæ tantùm præludia, amp;nbsp;apparatus, quem iftc, fuo morc,fæpe fæpiusoftcntabit,vt rc-pctet. ]taque,ne, ficut iftc, aôum iam femel poft ca adhuc agamiis, integram dc ca re difputatio-nem noftram, amp;nbsp;hiiius confutationtm in fuumamp; cornmodiorem locnm diftërcmus.Interim obfcr-uctpiusLedor Bcllarminum non eum ordinem dftputationis dc Inftitutione Miniftroriim cc-clcfiafticorum fcqii j, quem propofuerat: fed pri-mum ordiri ab ca parte , quam vocat ordinatio-ncm.quam tarnen col. 1062 .L.D.fccunJam non pritnam conftituit ipfe. itaque ipfemet Bcllar-minus aftutc fiium%rtp«*’ facit «sjoortpov. Deinde amp;nbsp;à luis, amp;nbsp;à Patrum omnium, imöConciliorum quoque decrctis, amp;. verbis difcedit, ftudio noui-tatis, Bellarminus. Concilia enim,Patrcs,Cano-niftx, amp;nbsp;Sententiarij , Epifcoporum Ecclcfiafti-rum Icgitimam inftitutionem in duobus to-tam ponunt, iftc in tribus: lila duo funt ElecHo légitima, amp;nbsp;poft Eleélioneris, Confirmatio : ifte Eleélioncm, Ordinationem, amp;nbsp;Miftionem no. uis vocibus appellat. Denique Vocationem i-ftc vult poftremam effe in légitima Epifcoporum inftitutione, quæ, (raortalium omnium iu-dicio) primafempcr cflc ac przeedere debet, amp;nbsp;tefte paulo ipfo Romano. 10. ver. 15. Alias vero

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Inftitutionis amp;nbsp;elcdionis légitima: cpifcoporum

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;propter 43. amp;nbsp;Cap. Eccleßa, ad vocem Pra-

cejßtu.Extr^. T)e EleSlione quas omifit iftc pror-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fus hoc loco.

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Cap. III.

ORdinationem,quam ifte appellat,Nos auterii cum Paulo i.Timoth.4.vcr.i4.5.vcr.22. Imo cum Canonibus ipfis can. Epifiopm. Ma-nuum impofitioncm vocamus, nanc, inquam, ab iis, qui præfedi funt ecclefiæ imponi, amp;nbsp;fieri, Sc. quidem à foils,non negamus, quod ad ccremoniî Sc executioncm ipfamifed quod ad autoritatcm,amp; confenfum, totus ecclcfiæ populus, id eft. Clerus amp;nbsp;laici nrmirum,vt vocât,ordinat,quia vtrorum-quc nomine imponunt Manus iam cleólo Mi-niftropræpofiticcclcfiæ,amp; quidem praefentc toto ecclefiç coetu,id eft,clericis,amp; laicis,amp; eófentien-te.Nam,ex ciuium, amp;nbsp;populi totius tcftimonioSc Confenfu ordinandi funt Clerici ,ex concilio amp;nbsp;Carthaginenfi tertio, vt eft in cin.UJuUtis ordtne-t try atque etiam quarto, can. EpifcopM.E)\^. i2^. Denique totus cAn.Ç^ando Epi/c^tts ibid.eodena fpc(ftat,amp; idem maniteftc docet Eufebius lib.ó.c. ' 8.amp;io.Hiftória:,Cyprianus lib.i.epift.4.Roraan» Gonciliû fub SylueftrojVult amp;fancit, vt ordinan-dus habeat Vota cleri 8c populi. Quarc nequaquam inter nos Sc Bellarminû de eo quæftioeft, Vtrum Manus impofitio elcéto iam Miniftro Ecclcfiafti-co fieri ab Epifeopo vel ecclcfiœ Prçpofito itidena ccclcCaftico debeat. ( Neque enim id negamus;, quod ad factum ipfum executionem amp;nbsp;ccremo-niam)

Ad V. Co N T RO VE RS. 817 ni,iin)fcd tic hoc controucrfu tota eft,Vtrum fuo tantum,vcl folius cicri nomine id Epifeopimanu imponentes agant: an veto totius Ecclchae.id eft, amp;nbsp;Clciieorum,amp; Laicorum.quos vocant iure,nomine, voto approbatiOHe,amp;aucorirate.rotaenim Ecclcliam ab il lis, qui manum cledis iniponunt, rcpi gfentari dicimus,nô vnara duntaxat eiuS partem,vcl ordiné,quemadmodum hic fentit.amp; feri-bit Bellarminiis. Quare fruftra nobis obiicit,L0-uit.8,Ad.6.i.Timo.4.v.i4.vt probet ab Apofto-lis,amp; Presbyteris impofitas fuiife maniis eleclis i^ à tota Ecclcfia Miniftris.Nara exipfnis totius Ec-clcfiæ votoj confcnfu,autoritate.amp; nomine id fa-étiim cft, quemadmoduin apparet,ex Adisô.v.j, amp;nbsp;5.i4.25.Tit.i. v,5.quos locos vel nunquam Itf-git, vel non fatis animaduertitjamp;perpenditBcb larminus.

Eodem modo refpondemus adPatrumomniû autontate$,quas col. 1 oéq.L.D.citacBellarminus. Quanquam omnino elfe ncccflc, vt Inferior a fü-perions gradus Ecclefiaftico Miniftro ordinetuf, nonvideo.Nec enim tam necefte cft,meo quidem iudicio,vtnonpoffitadidagédum dclegari Pre-fbyrer,velut ad imponendas ex Ecclcftx ( quâ rt-prçfétct ) autoritäre Paftori iâ elefto manus,ft rts aliquaobftet, quominusPaftor adefte,amp;id pra-ftarepûflit.Nam amp;nbsp;Laicus ex delegatiohe fibi fa-» ôa poteft in Clcricum,amp; in ipfam Ecclefiam po-teftatem ac iurifdicfionem habere, amp;multis aliis cafib vti docet glolTa in can.Pn»«^*/xxiii .quçft. v.quatenus enim Ecclefiam is,qui imponit,totam refert,inaior eft,quouis eiufdcm inarmis Ecckfi^

818 Re SPONS I o Danae i mêbrozTauicipfe £uaferim,ad maius totius if! ins ordinationis,amp; manuü Jnipofiticnis ciecus,ac có-tnendationc,vt,qiiantüfieri poteÛ,Maioramp;; fupe-riorlit grndu iiie,qufiam clcCtoMinillro tnanus imponiti Minor cnim à niaioii eü bcncdiccndus, eb.y.ver.y.Jlla vci o ratioj Cur à fobs Epiicopis manes imponi debcant elcctis,Ncmpe quia foius Epifcopus Spiiituin fanctum eleäis dare potcft, falfa eft,amp; cllDonatifiarum erroribin(qui vim ec-clcfialhcarum aétionii ex manu MiniJlrorum me-tiuntur)fcatiiric,amp;profectaeft,!icetDamafus Papa Epift.q.fSt Spahcnfe Cóciliü c.5. eâ inepte pro bent. Cætcrùm.vt ingenii fui acumen oftentct in .releui Bell.amp; inMultaccolaureolam captct, ak tripliciteraccipi pofl'e,quod dicimus,Ab Kpifco-pisTotiiisEcckiiæ autoritateeleftosiam Mini-ftros ordinarijNempe vcl ratione Vtilitatis com-inunis,quamtotaEcc!cfiaexcaordinationc i.Pct. .4.v.io.poftea capitiVcl ratione euitandæ coniu-bonis,qux.in Eçclefia Dei vitanda eft i. Corinth. 14.V.40.VCI deniquc ratione potcftatis,quam penes fc habet tota .Ecclefia fuorum Miniftrorum cligcndorumamp; approbandorum. Refpondemus BcllarminOiEtd! efiam vnamquamquc habere po-tcftatem pencs fe amp;nbsp;elcgcndi:amp; approbandi.quos degit.adfacrum Minifteriom inter fc cxcrcendii, id qiicd; facit per «os, quos fîbi P.æfcétos-Eccle-fiafticoîhabet, non autem aamp;'xTar amp;nbsp;feruatis iis in cJetftioneamp; approbationc fuorum Miniftroû, quæ Paulus i.Tim.cap3.amp; Tit.i.feruarc prçcipit, lion autem ifta agit Eccicfia ex præiudicio, vel

Veriiin Bcllamiinusid negat, tjiiia totdm haue Miniilcrijfacri alij committtdi poteftatem amp;nbsp;au-* i.uiit.itctnlatere,iiihærere;fiib'fidcrc putat in olcoj chrifinate ,.cercmoniis, quibuS membra,maniis Ut pcrfuna Pontiticiorum P.iftorü, qui alios ordinüt, vngLiuntur,delibûtur,oriiâtiir,ltaqiic,ait,qui Hras çci cmop.iasS: hoc olcû no àcccpit,potefratê Mini frerij facri exercédi aliis tóicrrenópoteft.R.Bell, cife iallaciam A non caiifl;».Hoc enim fuæ fentcn-tentiæ erroncar fundamtntum falfo prsefupponit, non probat ex vHo S. fcripturat loco Bellarmin. Paulus iiTimot.j.Tit,i.Act.i4.v.x5.vbi tota de-^ öiobis 8i ordinationis ifeius facræ formam,raf io-nem, ordinem copiolç tradjt,nihil talehàbct Imö rebus iftis cxtcrnisamp; carnaübus alligare Spiritui Santti gratiamt aut Paftorum poteftate in bis in-gt;-(dodere, clt dogma pluiè-Magicum, ac cäballifttgt; cum.Quarefalla eftamp;incptaiftius conclufio,apud nos Nullam'eflcEcclcliam, quia nulji fjnt Pafto-Tcs veri.Nullos autcin elle verosPaftores.quia nô dunt rafi amp;nbsp;vnlt;ti à fuis Rafis amp;nbsp;vndis. Habemus cnim amp;nbsp;veros Paftores , amp;nbsp;veram Ecdefiaiii, ad ijuam gnbernandam legitime funt votafi.fi inôdo ,qpQd ex Dti vcfbo'fit, ilcgitimura eft.'Quid eft jgitur tota hæc Minifirorum EcclefiaftiCoruin Qvdinariainftitutio ? Eft prudens totius-Ecdcfiæ indicium, verbbqueDcifcripto confentiens de jquopianijquamad Miniftcrij t cdcfiaftici partem gt;Iiquà tcnend^éamp;.CKerccndâ Ecclefia tWaitloneQ . céfuit,amp; ptpbiwit. Qujirçtotius iftius facraeMini £vt.orû faerprû inftituiiojiis , fundamentû dft 'Doi ƒ!•gt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 3. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff Z ‘ ■

8 JO R B s P. O »SI O Danaei prjEÇçptû amp;nbsp;iiilfus, lt;j,ui taies cligi iubct ad gub’er-ra ntlàlùâEccJcliâ,Epbef4.ver.ii.Forma,amp; quidc ctïentÀalis j eiufdé inîiitutionis ordinariæ ell vox fuftragiû amp;nbsp;indicium Ecclefiç totius ex Dei vci bo Sc pr^cepto formatumiac prolatum,Acto,6.i4.v. zj.z-Çorint.S.v.iq.i.Corint.iô.v.j.q-.Finispiqxit nm^ÆdÜKatio Ecclctiæ ; remotior , Dei gloria. Matcçiaipli Ebgentcs.i.EccIelia toij,dlt; Elettiol ideft,i},lt;icquibus iert fîilfiagium Ecclclia,Ephcfi 4.V.12. Ex quibus appaict ncqoe in Epifeepo rum perfpni^ÿç manu.qaantumuis vn0la,pofitatnefl« haue Mmifteiij facii ahis comrâittcndi, amp;nbsp;confcl rpndipur;eibatem,fediii «otius Eccltfiæ pruderrti fuffragio ,* amp;. ex Dei præccptis reguiato: neque irt cereinoniis cxttrnifquc coEfccrationibus, aiit rex buS;incliidi banc poteilatcm»quæ funt externa tc-ftimoniafQlujnlegi£inlLlt;ôfenfus,amp;iudicii totius Ec JphXjfed ex Dei folo piïccepto'amp; promilfionc pendt;rc,guiiftis adiQnibus'facrisamp;EcclbhafticiS g fc pi æhxiptis 4. magna fua mrfcricôfdia,bcn«diJ çit,4^4gt;jiVgt;î4. Quieniln fie eliguntur à De© ipGs vocâutuAiifquebenedicitDrus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*'ij

Quarc Potuificij elcâionetfiiorutn MinWIro-t rum Eccl.öfiafticorutn faciunt res plan« magicâls', vt pou «piae ex certorum Tcrborum pronficiatii?*-ncjcertarum ceremoniarum exurwafum adminix ftratione,amp; operc qperato prôçfuspendentdifqüfc includuntur : atqueliö ncque.Dco,n«qtje Epifiitja. pis feu Perfonis etîam ipfi bec iiw-Miniftcrij faert coimmittcndi tribuurrt^ fc4ôleôç«lwifitiïti,pedd, chtrothecis ,fandaliis, quibus brnati indutique fucruntEpifcopi, ac dclibuti. Q^æ fententiaeft non modo

Qu.od aLitcm cjuærU licH. A quibiis cleCt),acin-ftitiiti fiierinc ßeri P.iftoics,amp;: Minil’triia'órtrj,intel ligct audictquc ex nobis poftca.Ab iisenim line Snnoitia vllainftitutos difcct.qei ex t)ei ver-bo polhint, acpotuerunttdfaccrc. Quod quitrit itlenijquandoeile cepennt Li,’tlicrai)i,Zvvingijai-ni.amp;v aluinilLæ,qLios vocar,Relpoiidco Abhlicio Äliji)lt;ii,Öi: qtnnn piiiniim cepit eireIi.cclcfia.T\’)h‘l cniin aHud lent In omnes,q;ios tana contiimclio-fc iinpudeiis i(le Mi'jiaçliqs appellat,quàra Eccle-üaveraDei, amp;ejnam vàtipb,amp; fiaîclcS. qui Dei vcrbojreicctishominum AoiSiinis, credidernnt. Tales aiitcm A’ vera DeLRt'cloûaab exordioMû-di extititjHebr. n. amp;nbsp;peneannts totisquinqifies mille ante nztum Papina jSipapiftas,amp; corn Epi-fcopos.Q^iai'c amp;nbsp;Ecc!ctia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftriPaftores

flint niultis fccidis.Metirfliores, quam Papiftx. Imo li ex fola antiqiiitate tes hçc amp;nbsp;controncrlia defiiiienda cll , vicimus.Deniqiie quod iicg.it Dcum alio modo agcrc «ante conftitiitas Eccle-lias,amp; poft conftitutasin^liniftris mittcndis,im-pciitnmfe totiushiftorir fjcrx demonftrat Bcd-larminiisjamp;poftca ofteridetura nobis nl vèrum eftc.

FVtilc eft hoc caput,ad quod nos tunc refpen-dimus, quum de Ecclefiæ autoritatcin tcirw, amp;nbsp;Quartacontroncrlia diximus.Et in fumma, Ad quofcunquc légitima Eledio arque Vocatio Pa-

ftoruiï) pcrtinet ad eofdtm.teftc ctiam hîc BctraK col.ioiJy.L.D.fpcôtat corundem Mifiio, quæ'clt tamfi jllws legitiiTKi; clectioftis efFcctmn.Cui nutens maius amp;nbsp;Principale conccditur gt;nbsp;cidcm quo-que,amp;;niinus amp;nbsp;acceH’orium.Ergo vti ad totâ cc-clefiam pcrtinet c]eéïio,ficamp;: MiHio,id cft,in pof-feJÇoneiTi amp;nbsp;excrcituim -elcciionis iani fadtæ ac CQtifirmatæ introduétio , adminiftratio t. pfa cleélionis. Sed id facit totaccclefia per /nos præpofitos : imprimifquc per côs, qui de Do-ctrina indicant, amp;à quibiis oam audit difcit yt confii/îo euitetur in Eccleiia Dci. Ergo ius amp;nbsp;autoritas mittendi , efl penes ipfam Le-clefiamtcxccutio.verô .3.' cornmunicatioiüiiis iuris in eJeétos fit ab Ecclefiæ pafloribus,totius Ec-clefiæ nomine. Nec ûliud probant exempla à Bellarmino hoc capitc prolata. Namrancidum illud toties ab ifto iam appohtumlt;7quot;r^r clAnes^ic. P nfce ones me as Sic. Si a nôbwmillies rcfutatiim, hîc omittimus,ne Iccloribus piis odiofi fimus.

Hiciam oftendit Bellarminus fe fruftratria fu-periora capita pratmififlc, quia totiushuiùs djfputationis dcMiniftroruminftitutioncdcfini-tio amp;nbsp;cardo pendet ex ho’c vno capitc, amp;nbsp;vna hac quçftione,videlicet,Ad quos corum vocatio per-tincat.Quæquûbrcuiflimè tradi traélarique np-tuerit, ac expediri debuerit ( cft cnim rnagr -breuiratis) Bellarminus eamin fcx capita 1 jngiflîma difFundit,amp; fuo,amp; noftrô otio ' tator ifte abutens, quoniam quàm fit E

ipfius pectus oflentarc cupic, amp;nbsp;exfMufca Elc-phanteni tacit. De clcöfone vero Miniftrqn m Ecclefiallicorum actiirus^BïIlarminus hanc thc-fin primum habet, ac proponit,e/^i//£, Mtniflro-rum eccleÇi^ nonfitàfolo Deo.,^z fi potcftjVcritatctn Huangelicam euertat ex hac fuathefj. '

l-'nmum dubia feu obftura eft,quia diftinguen-diiin à Bellarmino fuit de quo gt;gvncfe 'cleótionis' Miniftrorumfacrorum agCi'Ct, Vtrurn de Ordinaria, an extraordinaria cledione. NÜ deordinaria eledtione hoc concedi pWcft,qi1od ad totuni tie-ctionis aélum. Partim eninafitàDeo, partim ab hominiens. At de clcctionccxtr3ordinaria,falfurn eft. Totacniin ht à folo’Delt;5.t.rgt)fallacia efti i ÆquiuOcaiionc voc'is, E/eUio.ï-iæC quoque thehfi talfa eft.Nâ amp;nbsp;in clectione ordinariaamp;in extraor-dinaria, quod a l autoritatcmamp; fundamentum ilia cft à foin Deo,Hcb.5.v.4.Qnod aut2 ad cxccu-tioncm folaordinaria ele^iof fit quoque :bho.« minibus. Quare quo fcnfii fua feripta intellia gat Bcllarminus,primum exponatincquc nos de-cipiat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S'7 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, r,

Qiiod aut^ifte monftra inlohannis Vviclefui, amp;nbsp;Huftijfcriptisturfuracca-fibi fihgit,qnædcbel-lct,vt Hercules quidamftramificus appaa'eat,inc4 ptumeft. Vviclcfuusamp; Hullins hoc foluin ne-garunt .parendum elfe, cninfuit ad Epifcopatuin licet Romanum elefti hohaiiiiKgt;d'O(ftrinir,amp; man-datis ; neque fatisf elfe, fi qnis fe quociinquc modo ad Cathedram electum efltdôceat.vt ablquc examine vllô ipfius doftrin.1 amp;nbsp;præccpta pröbij 8c

Gnâa cenfeantur.Hoc illi volueriintzreliqua illis affingit iitc, Itaque inane eft.quicqLiid contra ecs hoe loco difputat.Sed nouum non cft,vt inaiidita dogmata nobis Bcllarmintis imputct,tam tft ma-lignus 8i neitioiBnf.Dç Miniftrorinii autem facrorii cleétione,quæ fit perrortcs:amp;: de fortiuni eiiento, vnde fit, vtrum à cafu,ccelo,Diabolo,aut Deo,qiiç hoc loco fcribit Bellarminus, omnia funt prorfus «Vfiiîvvô,, amp;nbsp;ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;KirV Sfeu vana

animi oftentatione ab hoc conqiiifita:amp; cóparata. Que quû nihil ad ré taciat,funt à nobis negligéda.

Quam veró Bellarminus imperitum Ié déclarât in loco Aélorum cap.i.verf.ió.explicando, v-bide Mathiæ in Apoftolatu conftituendi ratio-jne,quæ fortibus iaóüs facia eft.agitur?Modó Solé iphim lucere negat, id eft, veras fvifle iftas fortes Degat,fcd lumen aliquod de ccelo dcmifliim: modo veras fortes cótra fuilfc ait,amp; easex particular! Dei reuelatione præccptas,quod tarnen idé poft-ea fa ét urn negat,amp; fefe euertit. Sibi igiturprimü conftet Bellarminus: fed homo ifte tenebrio, vti eft ingenio verfipe!hs:fif nufquam confiftit,pcdé figit, aut ftabilc ftabulum habet, fed fubfultoria leuitatc variat.Hoc veró exemplum Mathiæ plane Bellarmini fententiam confutat,qui fupra cap. j.fcribit Apoftolosfuum munusaPetropcr ma-nuum impofitionem acccpiftc col. 1067. L.B. Ç. Detnde. Aderat enim Petrus, à quo non creatur Mathias Apoftolus:fed à lolo Deo per fortes.

HÆc quatftio, vtrum Chriftiani Paftores car-nali fuccelfione,propagari debucrint, primu nihil

Ad V. C o n t r o V e r s. 8x5 nihil ad iftuni Rhombû de légitima Paftorû no. ftrorum Eleclionc.Neque cnim noftrum quifquâ inde vnquam cjectionein noftrorum Miniltrorû confirmauit. Deinde omnino inepte piobatur à Bellarmino fua ipfius fentcntia. Sola enim caufla, curcarnali fiicceUionePailcrcs fub Euangelio nô propagcntur,eft,qL!Ôd Deus cxquouis populo, St genre,homines ad Euangelij notitiam amp;nbsp;prçdica-tionem voeare voluit, vt eftl(.66, verf.2 non ex vna duntaxat genre, quemadmodum fub lege, üc vetcrc 'I ellaméto feccrat. Quod autem à pofte*-riorcifte argutatuf de filiis Paftorum EuangclL-corum,qiii nulli eife poflunt, quum Paftores finf, amp;nbsp;elfe debeant cœlibes, eft falfum. Habent cnim iftorum Sacerdotes innumeros filios, amp;nbsp;extat a-pud eos ritulus extra lib.primo,lt;/fjÇ/z«-Prej^Xc-rorumordmandis Aecreto. Dcniqiie quæifte metuit ex fucceffiua amp;nbsp;hæreditaria Paltorum pro-pagatione per feminalem rationem incommoda, facilepropulfarentur à nobis. Potuit enim, vti in Regno ludæ, efle ifta Paftorum fucceflio carnalis ex parte,amp; ex. parte eledliua fient in Regibus ex v-na Dauidis familia conftitiiendis. Id quod feqnun tur, amp;nbsp;ficiunt Jmperatores Turcici feu Hotto-manici,inter quos etiam eft filiorum ex eadem fa* milia elcclio ad Imperium, fed cum iudicio Baf-farum.

IAm hic eft totius huiu.s difeeptationis cardo , iâ ftatus, vtrum ad populum ccclcfiæ fuorum Paftorum ac Miniftrorumfacror um elecfio perti-neat. Hoc quærit Bellarminus : fed inuoluendae

R f S'PÖNS I o ü A N At I queOionis gratik adc'it,v{rn hæc eleéiio ad popii-luiT) pcitincat iiirt Diuino.Nâ adcum aliqnando pertiniiin'c, coque iurc popuJum vfumfuiile nc-gsTi c non P jitell, vciùm, qua eft anitni a(tutia,cx-cipic, id contigilft, amp;nbsp;faCtuni effç putira ex con-niuentia,partim et conccdlone Pontfticum. Hoc cil (reçoi,(pcf.p/aot«ci',amp;' cinplafti i'i, quod vuincri ftio ajftiit \ applicat,quiaaiiccapoptilus fuos Paftores hcclcfiatiicos eliPcbat. In lumma ncsat Bellar-nunùsiiis cligcndi fuos Pafrorcs^amp;MiniRros po-pulo Chliftiano compctcrciurc diuino,Noscó' trà,ad populum pci'tinci'e,amp; quidena iuic diuino, inordinariis Elcdcionibus iftib Euangelio, amp;nbsp;in EiiarigclicisBcclcIiis contendimus, •gt; -r Beilainiini rarioncs cxpcndamus,quæ primiim oinnes diipüci vitio laborant,duplicique tallacia. Prima Ab æquiuocationc: Altera Ab ignorarione Elencbi,idqucexco,q!tôd Iromoiftcvel præccpsj vel ignarus nô diftinguit,vtrum de ordinariaPai-ftorum clciftionc ;igat,an de extraordinaria. Nara ftcut fupràcapite v.docuimus, vtrarnquc confun-dit, tV quod Elcchoiiis extraordinariæ proprium cft,ad ordinariam transiert veteratorieud cft,migrât de gencre ad gciîus.Quæ fallacia dic-itur Rc-rum Coiiftdio,amp; Ignoratio Elcncbi. Deinde có-ftindit ifte formas ElcóHonis Paftorum diuerfas. Alia cnim fuitfub lege, vbi Paftores ex bæredita-ria fiicceftioncDGi tuftu ficbant ; alia verb nûceft: Alb Euangclio, quia fub co ceftat propagatio Paftorum ex came,tefteBellarmino, fup.cap.A.tota autem ca,quæiam ordinaria cft,cxfolaElecIione amp;nbsp;prudeti Ecclcfix iudicio fit. Vcrum iftc fufquc

A D V.'Co N T R O V K R $. d(-que habet hxc otnnia,amp; nihil diftinguit,omnia contunditjVt nos fällst,fed fe,5f Inos tallir, amp;nbsp;inter facriim amp;nbsp;faxum hie,fi vfquam alibi,h'çrct.Scd age,BclIarniinc,hancferiamdc Elcciioiie Plt;pil-li inter nos rcciprocemus, amp;nbsp;ttias rationes andia-nans:tii vicilîinaaudi noftrasad tua argumenta re-fponfiones.

Prima ratio Bcllarmini eft, Aaron afolo Deo abfque popiili confcnfiböt cleCtione taduseft Sa-cci dos fummus amp;nbsp;Pontifex. Ergo paftorcs mnes amp;nbsp;Pontiiiccs fic crcari,amp;inftittii debent. Refpó-deo,Multiplex eft in hac rarionc vitium, amp;nbsp;talla-cia A didto fccundiim quid ; nam ex patticulati colligit vniuerfale:Ab ignorationc tlcnchi.Nam ex Aaronisinftitiitione, qiiæ fuit extraordinaria, colligit quid in oi dinariis fit fcqncndnm.

Sccundaratio,Chriltiis volnit, vt Apoftolica-dem in Ecclefia prorfns potcftatcm,qnam ipfe,e-Xcrccrcnt,Ait cnim, lohan.io.v.zi. Sic^ttrfitlttrng Pater,ego tnitto t/o.r.Ergo ficut Chriftus Apofto los fine populi fiifffagio elegic, fic voluit cos Pa-ftores cligere abfque vllius Ecclcfiæ confenfu, Si fi.ffragio. Refpondcco, Et hîe quoque eft tallacia duplex , Prima, A falfa interpretatione didi,amp; vocis,S/c«t.qux non omnimodam fimilitudinem, poteftatis paritatem fignificat , quafi idem o-nanino licuerit Apoftolis in adminiftrationc Ec-elcfiæ,quod Chrifto.Hoc enim falfumeft. Nam neque Sacramenta inftitucrc, ncque Alios Apo-ftolos poft fc crearc Apnftoli potuerunt.

Confundit cnim cxtraordinarnm Apoßolornm flcóiioneiB tuiT) Pallorum cicdione , quædcbct cflc ordinaria.Sedquid vcïbis opus cftf’ Jp/iniet Apoitoli ßcllariTiniim r£fcjh.int,qui quos Eçtlc-fiæ miniftrqs crfctcrunt cos tx fuffiagio totiiis Ltclc/iæ, (ccLitiMagiirri fui Jcfu ChriUi piætc-ptuin,crearunt,Aóior.6.vcr.^.i4.vcr.i^. lt;•(

Tertia ratio Dciiarnnni,.oucs, pecudcs, ar-meiita fu'os Paflorts non ciigupt: ergo neque hor-nrincs rationc vtentes dtbeiit eligerc fuos Paito-res,amp; Præpofîtos facros.E.t‘fpondeo dt Jirarepror fushominem ii’tuni, qui fie argumentetur Non pofic,aut non dcbcic homines agere, quod brut« pecudcs non faciunt. Qunf htrbaipecHàesriù ediit, e/ti homines edurt. Oues luos Paftores noiieligiit, quia flint pecudcs, amp;nbsp;carent rationc. At homines cos cligunt , quia rationc funt prçditi. Piærcrea quuin Ècclcfiaqncinpiain digit, nondumefiouis j]]ius,quemcligit:vtiquii'Stnatus, vcl cxercitns ]mpcratorcm Romæcreab3t,aiitecrtationcm no erat popiilus,amp;; fiibditi i!lius,qucm cligebant: fed ppft cumcrcatuin demùm fiebant,,ac fiunt illius populus, aefubiti. Ergo confundit ific tempora. Nam non ones, fed qua? funt futur« cius oucs,eli-gunt.Deniqtic c:in.^ianto iy4poflo!fCA, canone Plebs Diotïirz^r.Difi.ót.RcIIarminuni oppugnât, qui expopuli amp;nbsp;CJeri fiiffragio Paftorem cligcn-dum cfie docent, acpræfcribuut. Nam quod Bol* larminus ait,diucrfarn Si aliam effe Rcipub.tcrrc-n«,aliam Ecclcfiæ in cligendis fuis Miniftrisra-tioncm,fallitur. Eft enim b cclefiæ regimen A ri-ftocraticum,amp; qualccft veræ Rcipublicç Dcindc à fcipfo

Ad V. C o N T R o V E R s. 819-àfeipfoconfutatur,qni vbiqucEccIcliani fimilcm Rcgno clcCtiuo facit, iii quo popiilus cum Proce-nbusRcgeni priote uiortuo, digit , vtiEcdeiia Paftorein prioredcfiiudio.

Q^ii taiatiOjQitôJ-Apoftoli EpifcoposEcclc-fi'is abl'qiic carum confcniu dcgerint.conucllitur CxAdt14.vcr.2S. Ncquc cnim cuiquarn Eccldiæ iiMÛtædatur Paftor, vt redè fcripfit iVI. Kénitiiis in Examine Trideiitini Conciiij. Confinnatiir ex Zephcrini Papæ decrcto,tcfteDamafo in eius vira. Inflît cnim vt omnes Clerici prçfenrc tota Ec-cltfia, ofdmcntuf ex Clerjqoruni., amp;nbsp;Laicovuin fiiffra^iomon folùm Epifcopi âfbitratii.

QiiinSa Bellarmini ratio dudlacft ab aiitoriw-* te ConciliornmiLaodiceni cap.is.Niceni 2. cap. 3, Conftïtinopolitani.qnod cft H.Gcneralis cap. 22. vbi Laicortim etiam Prmcipum autoritas amp;nbsp;vis vttatiir interponiad'Pàftorum miinus obtincn-dû.Rcfpondco, Nulli canones vêtant confcnfiini populiin F^aftorum elcdionc reqiiiri:fed tantùin viiTijSr aiitoriraté,qua quis Pjftor fiat, ( eft cnim hàrc vis Sirmaniæ criminis fpecics.can. Reperian-

Q^cnnlt;^He, quæfr. i.adhiberi. Id quod amp;nbsp;épigraphe ipforum,quos Bellarmimis citât,cano-ntim oftcndit,'fi modo ad earn ipfc attendiflet ; Sc camSi quts EpifcopHs.wi.tpAxït.NU.'itcm cm.Cufft can. Omnes. Dift.ôj. cap. Cum terra. Ext. IX; EleÜione.

Sexta ratio,flint qnonindam exempla, qni po-pulis variis Epifeopos finepopulorum ipforû cq-fenfu delcgenint , idquodfccit Athanafius eli-gens Frumentium, RufSnus lib.io. cap.9 .hiftor.

Sjo R F s P o N s I o D Ä N AF I Gicgr'hus Auguftjinim, Epißhaiiius P.csbyterfi^ Rcfpon(.!eo,Hi,tiuos Bcll.putat clcdosPalloi ts^ ncquaquain fiicrunt coium popiilornin ,adtpJüamp; nuttcl)an;ur,Paftores,antc(juü ab ipfis illis popu-, lisamp;ebgcrcntur,amp;probaientLir. Vciùm ab A-thanafiu ,,Grcgciio, Epiphario , viri cioéti amp;nbsp;pi) dclecli flint , quos ns populu primùin amp;nbsp;lolùii^ obtulcruntjà quibus ilb qui fucrant ob!ati,pollca! lacrunt in Paltorcs clcôti,amp; comprpbati.

Scptiipa ratio fuinitur ab incoinmodisjfi Plebs A Popiiluseligat,qui Si ignarus, amp;nbsp;malus, vt plu-rimiim eft. Refpondco, Bellanninus aut perut^rT tit,aut malcintelligitnoâramfcutétiam. Quun^ tnim ad legitimam Paltofis Ecclcliafliei. elcctio-nem totlus Ecclcfæ fufti aginm ac confcpfum po-ftulari dicimus.id eft,Çleri Laieprum: in ca c-» Icitionc fuas ciiiepc iytffgias partes rtlinejuinws, amp;nbsp;proprias;quæ funrinçrnp« Clcricorum, amp;nbsp;aliq^ rum PaftoriimjVt examinôj cligendiiin dotlrjna, ÿe moribusiLajcorum autem, vt hune piis Clc-r rids, Paftoribus iam exaininatû,.amp; probatum, ipfifuo fiiffragio , coque Ilbcrb, vel acceptent,jamp; comprcbenf.vel ctiam reiiçiant, aç fc cum noU le dicantjiSc repudiate profuo Pabore polEpu Ncc eniqi inuitæ Eccic/iæ Paftor cft obtru^çjjq dus,can. A^c/êe.Dill.ój.Tcrtul.cap.jc). Apokgety LcoEpift, 89. Ancyran Concil. cap,i8, Nccniç-riiendacfl popularis, qualiseucnit in Damafo.J,-’! pa Romæ feditip, quia tût interuenict MagiRra-tus.qui hos populäres tumiiltus eompefccr. Præq töreabuic malo profpcôtum eft, ac rcmçdiLiT) itcnf-'.m.Ancyrani Conci.cap.iS.Ncqtjc |VCtt)^guii Paftorcscligunt foli, earuit, carétuc tnïtinimiî

A d V. C o n t r o V F R s. 8ji cncntis huiufinodi clcCtipjNam factjoncs, dinii-diiiatiüiies,cófpiratiuncs,i(ifcl-ilin3caindcoriütur lûj^e cxitioliorajCjuâpcipLifaieitiur.ultLis.Ki cniiu Raciin fedâtuisquia popuii cil mobile ingeiiium, illavero IchifmatalCic diuturna,lient inAntipapis-clcctis iâpridc appariiit. Dcntqacquicqiiid rcctè-fieri poteil,habet tamë fëpcr.vt iiupiit Cornelius Tacitus,aliquid incóinodiadiunótu amp;nbsp;admixtum. lirgo-quam fint nihili Belbaiguménta cunctis ap parct ex his rcfponlionibus. Vcrùm nollra amp;nbsp;ipic quoqiie çouuellcre conatur, fed inutili labore, âc crtculut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'. .

Prima ratio noflra eflPr tcfiasfcuius bec eleëlia pars cil data ell) à Chrilto toti Ecclciiæ, non fobs in fingulis Ecclefiis Pailoribus. Ergo ad totam EccleliâportinctMat.iô.amp;iS.v.iS.RcfpÔdctBel. 3;vetercs ac ineptasfuas cantilenas nobis occinitf hoc dicta clfeloliPctro,nô toti Ecclclia’.R. Ifno toti EcclehÇ.vt locus,Mat.iK.totv.sollcndit.Vti-t tur enim diftrtc Chrillus plurali,nô fingulari numéro , vt ad pluresicam potellatcm pertinerc do-ceatroaniicllé,licet ipla Ulius potellatiscxccutio quemadmodum fupra diximus, fpectet hatq-, per fobs Pafioresjfed nomine totius ecdcfiç.ficut an-tea denionltrauimus.

Secunda ratio nqftra, Populus Cbrifli.mus po-tell malos Paftorcs fuos rciiccrc, Galat, i. vcrfti S.Matlaci feptimo verf. 15.ergo amp;nbsp;bonos Paftorcs fibi cli.gcre. Eft enim contrariorum cadc;lt;i ratio: RefpondctBellarminuSjPopulus reiieit lalfos Pi’’ ftorcs tantum attendendo quæ Ijt doucrina Romani Pontificis, amp;nbsp;vtrum Paftoris fui pratdicatio

fit illi üiTiilis. Sic amp;nbsp;Paftores fuos digit tacendo fülùm, ÖC acceptando quemcunque Pontifex Romanus miferit. Reipontleo Bdlarmino, Imo can.

ojje amp;: Q.Plebs. DjiE63.rcquirût di/ertè fiifFragiu populi liberiirn,amp;;^«^eSu'a olim locû habebat in hiselectionib. Aéta^. v.ij. Alioquipopulusma-neret ftipes, lt;\:caudcx in fuorù paliorü cledJonc. . Teitia ratio noftraeftjEpifcopi in ccclcfia fiint conftituri,vt nomine totius ecclefiæ,vdut Publi-ci Syndici,ac procuràtorcs agantiqiia; agunt.Ergo ad eeelefiam autoritas ipfa pertinctrat cxccutio ad pallorcs. i.Cor-3.amp; q.v.i.Refpondet Bdl.fola in-ficiationo. Ncgat paftores ccclcfiæ nomine agerc, qiiæagunt.Rcfpondco Bd'.îmo œconomi in ccclcfia dicuntur paftores folùm 2. Tim.2.7.15.amp; r. Corinth.4.va. Atquiœconomus nô cftDominus Domustfed folnrn procurator domus Domini. ' Qiiarta ratio nôftra eft ex Aôf.i.amp; é.vcrf 3.amp; 5. l4-vci'.t5. vbi tota Ecclcfia côucnit amp;• digit.Re-fpôdct Bcllarminiis id femel faétum cftc;ergopro régula non cfl'e ftatucndiim. Rcfpondeo Bellarmino , Imo banc fuiffe ordinariani Miniftro-nim Eccldiafticorum eligendorum formam ab ipfis Apoftolis præfctiptamac proindc iure Di-uinofundatâ, Aclorum decimoquarto,verficiilo vicefimotcrtio.priore Corinthiorfl decimofexto, verfic.tcrtio,amp; quarto.z.CorinthioruB verfic.19. Tit.i. v.5. Nam quod Apoftoli fecere,fpiritii Dei edocti,amp; impiilfi egerunt : amp;nbsp;ill'ud nobis pro perpétua régula,ac diuinadTeomnino efte debet.

Ad V. C o n t R o V e R fucrtitur, vbi totaeccicfiacollcóla confentit. Rc-fpondet illc illic de Elcótione folùm Diaconorû agi. non autem Epifcoporura. Atqiii ego ifti re-Ipondeo idem de Prcsbytcris,feu Epifeopis affir» hinri amp;nbsp;ftatui Actor-14. verf. aj. quod de Diaco-nis Aéèor. ô.verf.j. feribitur. Idemconfirmatuf Aôtor.ij. verf. i. in milEone Pauli, amp;nbsp;ßarnab«, conucnic enim amp;nbsp;confenfit tota ccclefia,

Scxra ratio noftra ex loco. Actor.14.vcrf.2j.cx-prelEffimo, vbi permanum totius ccclefi« exten-Îîoncm Paftores eleéti fuifle dicuntur. Refpondet varié Bellanninus, verbum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primiimfu-

mi pro generaliter confentire: deinde referri vult ad ipfuæ Paulum amp;nbsp;Barnabam , qui ex fuo, non populi fuftragio Paftores elegerint. Refpondco Bellarmino,hoc elfe nugari.Sc verum S.ScripturX fenfuin corrumpere.Apparct enim ex bis ipfis lo-cis Actor.i4.v.xj. i.Corinth.i6.vcrf.j.4. i.Cor.S. verfi9. Manus àpopulo,totaqueecclefia,nonà Paulo, Barnabaquefoliseleuatasin fignumeon-fenfus inter Græcos.M.Cicero pro Flacco,amp; De-mofthenes contra Timocrâtem; amp;nbsp;verbum S»«viIIicpropricaccipitur, non autem tralatitiè vtifte cogitât amp;fingit.

Septima ratio noftra ducitur ab autoritäre Cy-priani li.t. cpiftola 4. qui docet elfe de ordinatio-nc diuina,vt tota ccclefiain eledionc Paftoris fui confentiat,Numer.2o.Alt;âor.6.amp; ca.i.Rcfpon det Bellanninus varie. Primum hæc tria exempla nihil vniuerfalc concludcre. Deinde totam Ecclefiam eatenus confentire in elcótionc Paftoris ) quatenus de cius vita teftimonium ferre

8j4 R £ s p o h s I o Danae I potcft,non autcm calculum. Ergo eft tamùm te-îtis, non Iudex in his elcélionibus populus. Re-fpondeo, Ncque nos ex particular! colligcre vni-uerfalegt; quuni alij Sacræ fcripturæ loci idem do-ceant, amp;nbsp;iubeant: necjue veruin eftc ecclefiam ad-hiberi duntaxat vt teftem elcCtionis, non vt iudi-cem.Suffiagium enim tota habet de ca rc,amp; guide liberumgt;vt earn electionem probet,vel improbet.

Odauanoftra ratio eftexNiceni Concilij pii-mi autoritatc amp;nbsp;cpiftola ad Afros Epifcopos,gua-lis extat apud Theodoritum lib.i.Hiftor.ca.p.vbt lie legitur,indcfiincti cpifeopilocum alium fub-ftituendum, tjut rnereri videhttHr.c^ tjuempopK-Itii elegertt,accedente conßgnaüone Patriarchs Ale-xandrwi.Çiüià ad hoc Bellarminus.Nihil refpon-detiimo fatetur iam turn illud in ccclefia fieri vfi-tatû fuifle. Tantum vt eft calumniator, lllyricum accufac falfi.Rcfpondeo,Ergo, tefte Bellarmino, verum eft quod dicimus de populi iure in eligen-dis fuis Pafto'ribus.Imo impudcs eft Bell.qui id in ris tâtù Paftoribiis tribui ex ea epiftola metiatur, no populo.Verba.n.epiftolæ Cócilij cû cófutant.

Nona ratio noftraeft, ex Concilij generalis ii. cpiftola ad Damafum, Leonis epift.89. Gregorij Magni li.2.epi.69, Ambrofij li.io.epi. 82. Gratia-ni decrcto.Dift.23.24. Refpondet, primum varie Bcllarminus,fuo morejvt effugiat; tandem vi vc-ritatis victus dat mantis,concedi'tque hoc ius tunc populo competiuifle, fed non ex iure diuino, fed ex conceftione Pontificum. Sed quæro. Quorum? Vtrumfoliim Romanorum, an omniu Pótificum omnium ecclefiarum ? Si primum, Ergo concedit Romanus Pontifex quæ fimt damnofa cattcris Pô-

Ad V. C o n t r o V e r s. 835 tificibus,amp; ius corum minuunt.Id quod cft tyian-ni.ncmpc de alieno,non de fuo largiri.Si fccundu, ergo P jntiBccs rcuocare ia nó pofluntiquod eoru piædeceiruies omncs ecclefix cóceflcrüt.Scd iurc diuino id competerc ecclcfiis antea demóftraui-nnis. Itaque Sc nos amp;nbsp;D. Caluinus reótè docemus amp;nbsp;verènioH autcm,vt ifte, cibi, amp;nbsp;culinæ Pontifi-ciæ.illiûfque nidoris gratiâ,mentiraur.

Décima ratio eft, vfus ccclefiæ perpetuus , per que ilia ius full vfque ad Fridcricu 11. Imperatorc retinuit. Apparct ex Krantij Iib.8. Metropolis ca. I. Refpondet BellarminUs conuitiando folùm, tc negando ccclcfiam tandiu hoc fuum ius retinuif-fcjfeJ illi antea a Pontificibus Romanis ereptum fui (fc fcribit,ex ca.A/ey^«/i.Extr.de EleüioneJ^c^ fpodeo Bellarmino, Paulatim quidena hoc ius ec-clefiis Dei à Pótificibus priinum Romanis, deinde aliis creptu fuiftemon autem amp;nbsp;fimul,amp;: femel, vnóque mométo.Nam,vt apparet ex zzn.Kofftyic. Cia.Epifiopoi,Yiïù.6^, Ecclefia inconcufle hoc ius fuu retinuit vfque ad annû Domini dccclxx. ôi ad Nicolai primi tempora.Tctata qui Jc eft ifta in ecclefia Dei tyrannis à Romano Pótifice Sym-macho,vt Laicis ius omne amp;nbsp;cognitione de rebus * ecclefiafticis eriperet, vt eft in can. 'Bene ejmàem. Dift.96,circa annû Domini quingétcfimû,fed ecclefia fuû ius côftâter retinuit, donee Adrianus I, R.Pôt. circa annum Domini dcclxx v.crcfcctc Romani Pótificistyrannide ius iftud ecclefiç tam diuturnum primû côcuflum eft,vt apparet ex tota Dift.ójapudGratianfudeinde paulatim auulfu ec clefiçtdemû prorfus ereptû atq; adéptû pfidè fuit;

amp; Clerici primùm hoe ccclefix fpolium fibi ru' pucrunt:dcindcfoli Epifcopi hanc prædam etiam Clericis ademptam (ibi vfiirparunt ac retiniicrut, hoclatrociniiim,hocfacrilcgium, hoe fccliis hc pcrpctratirtti tandem in ccclefiam à veris non Pa-ÏtoribuSjfed hipis eccicfiæ fuit.

Vndecimam Illyrici rationem ac reliquas prç-tcrmitto,quia tam valide funt, vt nee cas attinge* rcaufusfttaudaxiftchomo amp;nbsp;temcrariusBellar-minus.

SEntentia Bcllarmini,quöd ad Clerum ex parte eicâio Paft o rum fuæ Ecclefiæ non pertineat, iain ex fuperioribus copiofè refutata eft.Nam iiC-dem rationibus probatur ad Clerum ius iftud fpe-élare»amp; eodem iure, quibus confirmatum eft per-tinere ad'populum: prztcrquam quod amp;nbsp;Zephe-rinus Papa, amp;nbsp;Syluefter in Romano Concilio ctiâ Jioc ipfum confirmant.Quas cniin rationes hîcaf-fert ifte,plane funt iam omnes à nobis explofæ, amp;nbsp;cxfufïlat«.

Vir vitiofo.peftilétiofôque fuo ædificio Bcl-lai minus vitiofum colophonem adderet, hanc falfiflimam coronidem amp;nbsp;capitcllum fœdif-Cmum huic fuæ de Paftorum Elcótionc difputa-tioni impofûit,niiTiirum, optime iam eligi Roma nos Pontifices perfolos Cardinales. Quod primû cum dccrctis Celcftini primi,Leonis primi Roma norumPontificum,pugnat, quemadmodum appii rctexcan. C/fn,amp;can. Vota Dift.63.vbi amp;nbsp;CÎeri totiuSjamp;totius populi confenfum, vota, amp;nbsp;fvffra-gium

Ad V. CoNTROVERS. 8j7 gjumin caelcólionc requiii dcclaratiir. Deinde Eæc ipfa Bcllarmini fententia cuertitur ex can.gt;4-drtariM 11. amp;nbsp;can. In S^nodutCm, ^Kia SanUa,c[ui jubent exprclïè, vt Imperatoris Romani Icgatic-iufniodi Elcélioni intcifint, Si illi confentiant. Haec ómnia fanétiflïmèconftituta,amp; verboDei confenticntiaeuertit hoe loco Bcllarminus ,tam cft irapudens. Ergo primiim ton Romana ecclc* fia Roinanum Pontifieem e'igcbat cx Dei verbo, exemplóquc Apoftolorum. SeJ qutnn effrenis effet, amp;c ingens populiSt Clcri Romani turba,Stephanus primus conftituit, vt ex omnibus Ciencis Cardinales quidam dicerctur, qui m Clericorum omnium Romanorum coctu eminebant, vt cx his potiflimum vnum aliquem. Pontifieem amp;nbsp;Epifco pum Romanum Clerici cligcrent in quem pepu-lus quoqnc totus confentirttjCan.O/^crreew.Dift. 79 circa annum Dominum c c lx. Poftea veroSc circa annum Domini ucccL x, Nicolaus primus totam Romani iftius Pontificis cledionem ad folum iftorum Cardinalium cœtum rcuocauit, vt foli cum digèrent,amp; de co fuftragia ferrent. Id quod poftea magnas Romæ turbas amp;nbsp;fcJitioncs excitauit, dum populus ius fuum in cligendp fuo epifeopo Romano repetit : Cardinales autcna'fui illam tyrannidem rctinere, ac tucri ftudent, vi, amp;nbsp;armis. Quam hîc quoque Bcllarminus deffendit: licèt ipfe poftea cap.i6.col.ioo. L B. cam cuertat. Nos autem,ctfi res ea minime iam ad nos (qui amp;nbsp;RomanumPontifieem, 8c Cardinales, velut feras beftias iampridem reliquimus) fpedarç, aut nos attingcrc videtur , examincraus: tarnen Bellar-

Prima ducitur à partinm.id cft,modoriim,qiii-bus elcdiofieri poteft,enuineratione. Refpódco, IUa enümeratio modorum deficit ,amp; manca trt. Nam potiflimum illarum eleöionum moduin re-iicit,ac proinde prætcrmittit,ncmpe Electioncm Paftoris Ecclefiafticbquse fit ex Clcri, id eft Pres-byterii,amp; populi totius confcnfu,quem probat,ac prxcipit Paulus i.Timotb.3.amp; cap.^ vcrf.iq.

Secuda Bellarmini ratio cft ab idoneitate Car-dinalium eligentium , qui foli optimè norunt eu, qui eftidoneus ad Romanam ecclefiam gubcrnan dam.Refpondeo,Quum Cardinales ifti fint ex va-riis mundi partibus, amp;nbsp;eorum plcrique neque Pa-pam, neque Romam quidem vnquam oculisfuis viderint, perperam præfümit, acpræfupponit ifte’ jllos noflc, qui fit maxime capax Romam cccle-fiæ,amp; illius curæ fufeipiendat ac regendæ.

Tertia ratio fumitur ex huius format eleäionis duratione.Iam enim ait ifte per CD.annos durât. Refpondeo. Priorem cligendi rationem ex totius ecclefia» fuffragio diutius durafle,nempe faltem per DCCcLx.annos. Ergo melior ac conuenien-tioriudicandacft.

Quarta ratio,fuit hæc forma tutiflima. Nam pauciflima ex ea fchifmata in ecclefia Pontificia natafunt, tefte Onupbrio Monacho amp;nbsp;Ercmita. Rcfpondeo.Imox X1111. fchifmata ex ea eligendi per folos Cardinales forma natafuntin ecclefia^ quat fingula,amp; fuis temporibus recenfet Iohannes Marius Belga in libro de iis «dito. Ergo cft peri-culofiflima cligendi ratio. Eft cnim feditioforum

Ad V. c o N T R o V F. R s. 839 conuctus iftc Cardinalium cœtus,fa6lionum,am-bitionis,aLiariciæ,amp; idololatria plcniis.

Quinta ratio , Hxc forma eligcndi eft optitna, amp;nbsp;ex aliis bonis formis tcmperata. Refpondeo, I-mo ilia eft optima eligendi Paftorîs ratio, qùam Apoftoli præfcripferunt, amp;nbsp;ipfi fcciiti funt, ex to-tiiis cccleiiæ fulfragio nimirum.

Nihil nos iftius capitis deffinitio prorfus at-tingit.Inter fe ipfi Pontificij rixentur amp;nbsp;liti-gcnt.Ad quos,mortuis omnibus Cardinalibus (id quod nullum terrarum orbi damnum ac detrimc-tum afFert)aut fublatis, ins eligendi Romani Pon tificis pertincrct.Putatifte ad Clerum totum Ro-manum. Cur non amp;nbsp;nunc quoque pertinet? quum Cardinales,ipfo hoc tefte.funt pars duntaxat Clc-ri iftius Romani?

De Miniftroru ecclcfiafticorû numero,Quqt lint in ccclcfia Dei perpetui,ac rctinendi or-dincs , noftri ex Paulo Rom. lî.vcrf.y.S.Ephcf.q. v.ii.i.Tim.J amp;nbsp;y.Tit.cap.i.tam apettèamp;Certó do centjVt de eo nihil aquoquam dubicari poflif.Si'it igitur hi ordincs quattuor, Paftor, Doétor, Pres, bytcr,amp; Diaconus ; quanquam in omnibus cccle-fiis, vbi etiam funt Paftorcs reperiri Doftores no poflunt.Itaque tres prxeipue manet.Quod autem iftefuos ordincs Pontiftcios mCtitur, partim ex-quodam ritu vndlionis amp;nbsp;confccrationis eorum; partim ex officio , ouod impendunt Sacrificio

Miflæjduo declarat:vniim, Pontificios illos ordj-nes qui vocantur,efle Alagicas incâtationes quaf-dam, vcl ludaicas atque fupciTiitiofas inftitutio-ncs, quæ vim fuam ex ceremoniis externis totani fumant,AJterum,cofdem ordines Pontificios efie blafphemos, quum ad facrificij Chi ifti iteration^ ac rcpctiiioncm fint inter eos inftituti,contrà qui eltHebr.y.verf.zy. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Reliqui verôordi-

Des Pontificij fiint vcl ambitiofè amp;nbsp;citra necefiî-tatem çcclefiæ, fed ad folam Pompam amp;nbsp;phanta-(iam,vt loquitur Lucas in Aclis, retenti,velut Ex-orcifta,Acoluthus,Subdiaconus,quorurn iairpri-demnulluseftin eeelefia vfus: vcl inepte, amp;nbsp;im-propric, quemadmodum hîc fatetur Bellarminii» col.xo82,L.C.Ordines appcllati,velut Cantor,Le ôor, Libitinarius, Cercarius, Si dcniqucOftia-tius. Nos autem quum de ordinibus ecckfiafiicis agimus, de vtilibus non otiofis agimus: de perpe-tiiis,qui in ecclefia durare dcbcnt,non de tempo-ralibus quibiifdam minifteriis,quç iam in ecclefia efle defieruntidenique de iis, qui in ipfo excrcitio nullam blafphemiam adiunôlam habent, ficut ha-bent ordines Majores Pontificij,fed quorun mu-niain ipfo Dei verbo EuangeUco funt deferipta, non ab hominijjus confliâa.

QVum negat Caluinus antiques efle, amp;nbsp;pri-mitiiiæ ecclefiæcognitosordines cos, quos pontificij minores vocant,primurn loquiturde Apoftolicaecclefia, quaminftituerunt Apoftoli, quæque eorum inftituta retinuit : non de ca, quæ aliquot poft fçculis fccuta cft.Nara amp;nbsp;in Clemctis

Ad V. Co n t r o VE R s. 84t Romani libris, amp;nbsp;Ignatij cpiftolis qiiisnon vidcC milita effcfuppofKa,amp; ab hominibus fupcrfiitio-vt fuainucntatucrentur,addita; Deindelo-qiiitiir C^aliiinus de ifiis ordinibus Minoiibus» quales iam cos habent, qualcfqiic certis ritibiis i-nepti$,amp; fuperlHtionibus eos lidem Pontificij in» formarunt, vt cos deificarent. Qiiicquid enim dc corum antiquitate hîc aftert Bellarminus, totum iddenoftris Caluino, Kénitio,amp; Beza fumpfit, Quarc non ignorauit Caluinus, qualis fit corum ordinum antiquitas.

HOc caput BeUarmini partim puerile, partim ineptum,partim blafphemum cft. Puerile eft in co quod de Oftiario amp;nbsp;lediore agil amp;nbsp;tradit,amp; in iis conftituendis amp;nbsp;confccrandis aceligcndis magnam quandam caballam,amp; ceremoniam olim in Concilio Cartbaginenfi quarto, ca.S Sf 9-prç-feripram putatvirifte , fuperftitiofufque Mona-chiis.FallitLir.Canoncs enimipfi Carthaginienfes monftrant hoc folùm Patres illos voluiiTe, vt ne» mo aliquid in cccicfiaadminiftrarct, quantuinuis exiguum (quale eft portas tem pli claudere, verbû Dei recitare ) nifi amp;nbsp;aliquam ad id muneris voca-tionem publicam haberet,amp; ex rotins eeelefiç cô~ fenfi] id faceret.Quærcsamp;ambitiofis.nefein ec-clefiam intrudcrent,obftabat,exHcbr.5 vcrf.4 amp;nbsp;iamBcllarminumfutunim confutabat, qui nega-ret ne fummum quidem Pontifieem fiiæ eeelefia’, redum alios epifeopos ex voto, fuffragio, amp;nbsp;con-fenfu totius ecclefiæ eligendum efle,quod cum ConcUij Carthaginenfis mente plané pugnat»

84i Re SP o N Si o Danaei quod confenfum reqnirit. Idem cx Cypriani epi-Jl:oh5dib.2.epift.t2.]ib.?.cpift.5.1ib.4.colligendu cft.Ergo hæc tiicrunt minilteria tantum ccclefia-ftica,nonordines. Ordoenim ecclcfiafticusinfti-tutionem faólam àChrifto, velipfius Apoftolis cxprclTam in Dei verbo habere,debet, quam minores ordines Pontificij nullam habent, quiequid iflijamp; Durandus præfertirn in volumine RcitionAle dttitnorum oj^cioru7n [e in ea quærenda fatiget li-bro fecundo.

Hoe idem caput Bcllarmini eftincptum,dü dc Exorciftis in Ecclefia,vclut ordine quoda,retiné-dis agit,amp; pro eo contcndit.Sublato enim miracu lorö dono.quod in ccclefia iâpridcceflauitj ceflat amp;nbsp;Exorciftarum munus. Nee obftant canones 24. amp;nbsp;tS.ConcilijLaodicenijCan.y.CÓcilijCarthagi-nenfis. Nâ fiillo feculoadhucdonûmiraculorû vigebat in ecclefia,re(Sè illi.Hoc auté fcculo pror fuspcriit.Sin auté amplius nó durabat miraculoru donü,ineptemunus ac minifteriu in ecclefia retë-tü cft illis canonibus,cuius nullus amplius ex Dei voliitatc vfus erat. Blafphcmü eft hoe idê Bellar-raini caput in cçteris,amp; reliqua fui partc.Et primu in Acoluthis,qualcs fingit iftc,dcfendédis. Eos e-nimineptarum amp;nbsp;fuperftitiofarü duntaxat aâio-num miniftros facit,nempe candelas media die ac ccnfasgeftare,lumé Euangelij fpiritualc in cardinale amp;nbsp;terrenu mutare,amp; vrccolos(calceos epifco porfi diccre quoque debuit, vt mundiores effent) tergerc,flt ciufmodi nugas agcrc,fed in quibus cul tusDei cótra ipfiusverbfi ftatuitur.Ergo quiequid cx Concilie Caithag.i v.c.6. aftërt, ex Durando li.'

Ad V. Contrôler s. 845 i.ca.7.Dift.23.Ifidoro,amp; al iis feu Scntentiariis.ve ritati diuinæpræfcribcre non poteft,fjuin illudo-mne fit blafphcinum amp;nbsp;damnanduni,quod ad Dei cultum, præter ipfius verbum gt;nbsp;homines agunt, amp;nbsp;comir.inifcuntur, Matb.i5.vcrf.9. Coloff.a.vetf. ij.quale cft iftud Acoluthi officium.

..■ De Sub Jiaconis certo certius eft, qualcs quidc iftos fingit, eorum totûmunuscflcblafphemum, quiaMili£amp; Chrifti facrificio peragendoinfcr-iiiiint,ait iftejquodrepeti vetat S.SciipturaHebr.

verf.i^. Quicquid autem rei netanæ infcruit, nefarium eft If. 44. v.io.ii. luda: epiftola verf.rj.

De Diaconisquodfcribit ifte, catenus cvm co confentimus, quatenus ea tribuit Diaconis, quæ; amp;nbsp;Dei verbum: in bis autem, quæ plus iis tribuit,, diftentimus,quale eft Dei verbum publice in cœ-tu ecclefiæ prædicare.S.Cœnamadminiftrarc.ba-ptizare,amp; quç his fi milia funt.pendéntquecx verbi diuini.prædicatione.ltaqueipfcmct Bellarmi-nus ex Concilio Vafenfi cap.4.fc, fuamquc fenten tiam poftea rcuocat col.1088. L.B. tam fuit in his feribendis temerarius , vel ignarus. Necobftat, quod Protomartyr Stephanus in Concilio ludço-rum verbum Dei propofuit,amp; de co fæpe cum re-liquis ludatisdifputauit. Fuitenim iftaconfcffio. fidei, quam ex Dei præcepto i.Pctr.j. vcrfJ5. cui-uis petenti reddidit Stephanus, nó autem munus, publicum in ccclefia concionandi. Non jobftat, quod Philippus Diaconus baptizauit, Aólor. 8. Fuit enim Philippus non folum Diaconus, fed amp;nbsp;Euangelifta Aótor.S.verf.qo.zi.vcrf.y.

Ecclefiæ , ab ciufdem Presbytcro différât quæritBellarminus.Et quod ncfatdéfinit, amp;nbsp;nos accufat quafi contra Del verbum (cntiamus^cuius fententiam,vti neque noftram,intelligit homo i-fte caudcx.Rcprehcdit tarnen', tam eit impudens, amp;nbsp;fe in ea, quæ non nouit, ingcrens,contra Pauli præceptum Coloflù.verf.18. Ergo hæc cftnoftra fententia,vcrbo Dei confenticns. Presbyterum ap pcllamus,non qui ætatc fcntx ell,fcd qui dignita-teeftPrcsbytcr,nimirumad regendam ccclcfiam legitime à tota eeelefia ex Dci præcepto vocatns. Nâ Timotheus ctiam ex eo fuit numero, qui fuit iuucnisi.Tim.4.ver.u.Prcsbytcrorum veto ifto-rtim duplex fuit genus, vnum quod tantum circa difeiplinam amp;nbsp;mores hominum feu gregis mode-randos abfque veiEi Dci prædicationc verfatur, dequoPaulus Rom.12.verf.8. i.Corinth.12.v.28. Alterum, quod etiam in doélrina amp;nbsp;fcrmonc, id eft, verbi diuiniprædica'ionc fuit occupatum,i, Timoth.ç.verf.iy.Hoc poftfemum genus à Pafto-ribus non dift'erre contendimus,nifi quod poft æ-tatem Apoftolorum, vt ait in epift. ad Tit. cap.i. Hieronym.vnus ex iis eleclus eft,qui toti Presby-terorum cœtui præcffct,quem Eptfiopum pcculia-ri nomine appellarunt, can. OHm amp;nbsp;can.fcq. Dift. 95. His expofitis iam Bcllarminum aliud, id eft, contra S.Scripturam feribentem, ac fentientena audiamus.

Primum profert fuum Conciliabulum Triden tinum,quod itidem contra Del vcrbüapertiftimè fentit.

Ad V. CoNTMOVERS. 845 fcntit.Rcfpondco,maIediótus otnnis,qiii à Dei fa-crufancto cloquio diflcntit, vt Concilium iftiid, H.5. Ncque tantum in ca rc, fed pene in omnibus fuis dccretis elt hjereticiflimum hoe Concilium. Secundo profère Antiocheni Concilij cap.io. Aptyrani cap. ij.Epiphanium hatrefi 75. Leonein cpilt.88.amp; alios col.io^p.L.B.Rcfpondeo.Quan-diu ApollolicaconlHtutiodurauit, amp;nbsp;in cccleßa retenta fuit , pollrcmum genus Presbyterorum ncut.ab Epifeopis differebat i.Timoth.jj. Tit.i. vbi Hieronymus diefo can.o/»gt;« Dift.95. Poftquâ autem perambitioncm eorum, qui aliis Presby-teris prjrerant,amp; feEpifcoposappcllabant, Apo-ftolica forma amp;nbsp;difeiplina fublata fuit, tune Epi-Icopi ceperunt à Presbyteris etiam prçdicantibus Dci verbum fcparari:amp; iftisEpifcopi'scôtra Del verbum omnis dignitas attributa cft , nulla penè Presbyteris rcliâa. Quac res amp;nbsp;Epifeoporum am-bitio totam ecclefiam poftea peflundedit, vti res ipfa clamat in Papatu:atquc inde periit Epifeopa-tus Apoftolicus: cepit epifeopatus humanus: ex quo poftea natus eft Epifeopatus Satanicus, qua-lis nunc cft in Papatu.

Id autem efte ex iure diuino conatur etiam, fi poteft probarcBcllarminus.Sedquo argumentoî Ccrtc nullo Primum Damafi, amp;nbsp;Gregorij Ponti-ficum Romanorum teftimoniaamp; fententiam pro-fert Bellarminus. Rcfpondcoverô, nonidcirco quidpiam iure diuino conftitutum efte gt;nbsp;quia Ro-m^norum Pontificum ediétis præfcribitur. Nam aliud eft ius diuinum,aliud ius Pontificium-Ergo ifta diftinótio Epifeopi à Presbytero prjedicante

846 Responsio Danae t eft iuris Pótifici) amp;nbsp;pofitiui poft nimirum iam ia-öa tyrannidis Epifcoporiim fundamenta : non tft autem iuris diuini.ficut iftc cenfcc,amp; putat. Nam QLiod ait ifte Caluinum faten ordinationcs mini-ftrorü Pontificiorumcirefacramenta, aeproinde cfleàDeOjnugæfunt nugerrimæ, amp;impudentif-■fima mcndacia. Quærat igitur alios ifte fuæ fenté-tiæ fuffragatoies,quàm D.Caluinum.

Deinde ait Bellarminus, Nihil in ecclefia abf-que Epifcopo legitime, ac validé or Jinan pofte. Refpondeo falfum id efte, vt apparet ex Paulo A-élor.zo. verf. 17. qui folos Epheft Prcsbyteios ac-cerfit, itc Philipp, i. v. i. vbi ad folos Philippenfis ecclefiæ Presbyteros amp;nbsp;Diaconos fcribit : corü c-nimEpifcopus videlicet Epaphroditus, erat cura Paulo Romæ Philipp.2.v.Z5. Denique,fcde etia m Romana vacante multa tamé à Cardinalibus , amp;nbsp;Clero feu Capitulo cóftitui poftiint ca. ƒƒ» y»lt;.ca. Cil o//gt;».Extrà de Maioritate amp;nbsp;obcdicntia,ca...4^f tibolendaJE.Kt.ic hæreticJn princip.Qynn imo etiâ quû ecclefia habet Lpifcopû : ille tamé folus nihil in ccclcfta ordinäre poteft,fed dûtaxat ex fui Cle-ri feu Presbyterij cômuni decrcto,amp; confilio Acf. ll.V.jo.to.v.iy.rS.cpiftola fecunda Syricij czn.niil luscauJfam,Ky.c^xJ[.vtt, Concilij Carthaginenfis III I.cap.aj.Hæc omnia confutant Bellarminum.

Quodautcin ineptus ifte affert ex Altarium, amp;nbsp;Templorû côfccratione, Côfirmationis collatio-nc,amp;aliis huiufmodinugis , quæ fobs Epifcopis funtex Romanorû Pontificum decretis conceftæ, funt Petitio principij.atq; fallacia ex falfa prçfup-pofitione.Quis enim hoc Epifcopis datû, vel folis côccflufatcbitur,ft modo pius cft,amp; verè Chriftiî

Dcniqnc quod hic idc fcribit, folos Apoftolos habuilTc lus imponédi manus ordinâdis,rcfutatur ex i.Tim-5.v.Z2.Et quod citât c.S.v.iy.ex Aftis no intelligit homohebcs Bcllar. Apoftolos PetrUjamp; lohannc Samaria venifle,nô firnpliciter,vt manus imponcrcnt,fed vt darct Spiritû Sanélum v.15.16.

At fcribit Bcllarminus,Maiorem elfe Epifcopi, quâ Presbyter! prædicantis Iurifdiâ:ioné,qiiia fub veteri lege fummus Pôtifcx fummâ in ecclefia iu-rifdiclioné habuit;fccundâ,Sacerdotcs,cui funt fi-niilesPresbyteri,Epifcopi verb fummo Sacerdoti. Refpôdco ex Hebrçorû epiftola ca.y.v.iz.mutato facerdotio.mutatâquoqi eflc Icgé. Atqui fubChri fti Euangelio rautatû eft ecclcfiæ faccrdotiûjcrgo amp;nbsp;iftæ oinnes inter fummû Pontificcm, amp;nbsp;Sacer-dotcs diftinéliones, quicquid ambitiofus Dama-fus,amp;illius mâcipiû Hieronymus inepte côtrà fcri bît.Hoc cnim eft nos ad veteres amp;nbsp;iâper Chriftû aboliras ludæorum cxremonias impie reuocare.

Secundo ait Bellarminus, Epifcopi fucceflerût Apoftolis ,'quorû autoritas in ecclefia luit maior. At Presbyter! fucceflerunt duntaxat txx.difcipu-lis,quoru fuit in ecclefia minus Imperiû,Refpon-deo,Presbyter! verbûDc! prçdicâtes,amp; Sacramé-ta adminiftrâtes, Apoftolis amp;nbsp;ipfi quoq; fucceffe-rût,nô tantii Epifcopi Aôtor.io.v.zS. Ergo eft fal lacia A petitione principi j feu falfa prçfumptione. Ignatius in epiftola ad Smyrnenfcs,amp; Clemens li. z.ca.p.cóftituit ßellar. C0I.1098.L.B. id teftâtur.

Tertium argumentum Bellarmini ex Matth. 24.verf.45.nihil valet. Nam eft fallacia : A diélo fimplicjter ad dictum fecundumquid. Quod c-nim Chriftus in vniuerfum de omnibus plis Sc

«4« Responsio Danae I ecclcfiæ Miniftris ait,irtc ad fuos Epifcopos foloî falforcilringit.

Quaituni argumentum Bellarmini ducitiir ab iutoritatc nonnullorum Patrum, qui Epifeopum Presbytero prætcrunt. Rcfpondco fallaciam eife Ab æqjiuocatione vocis Presbyter. Agunt ciiim illi Paires de Presbytcris, qui nun concionantur, quos Epifcopis prædicantibusfaciunt inferiores: amp;nbsp;quidem rciâc. Nos autcni de Presby ceris prx-dicantibus noftrumfententiam intelligimus.Dc-nique loquuntur Patres iili de Epifcopis , quales iam non abApoftolis, fed ex homiuum decrcto conftituti fucrant, id eft, agunt non de Apoftoli-co (ficuti nos facimtis ) fed tantum de humano E-pifeopatu, qualem homines poft Apoftolos cum formarunt.

Deniquequod tradit Bellarminusiftos,qiiot inducitamp; fingit,Epifcoposin medio Presbytero-rumamp; ccclefiæ coetu imperarc, velut Principes, prodit amp;nbsp;déclarât quo fpedet, nimirum vt vft.r-patam iam ab illis contra Dei verbum Petri pratceptum \Patr 5 verf.j.in ecclefiam tyrannidé tueatunid quodeft faciil g ’m. Namquodaità folis Epifcopis celebrata fuiftc Concilia, id certè falfo falfius eftjtefteEufebioipfo, qui in primo Niceno Concilio Presbyteros quoque affuiffc, etfi non pari, quo Epifeopi, fedili fedentes fcri-bit,lib.3.de vita Conftantini. amp;nbsp;ex eo Socrates li. I.Hiftor.cap.8.Quinamp; Concilium primiim amp;nbsp;A-poftoliciim ab ipfis Presbytcrisccckfiæ.vti ab A-poftolisfuitcclebratum Acfor.15. verf 4, amp;com-mugem cum Epifeopo de rebus omnibus ccclc-fiaflicis

fnfticis delibcrationem habent Ecclefis ciufdeiix piesbytcii.Aclor.ii.v.iS, Cyprianus ad Cornelifi tpif.i2.3e 14.ex recéti Pammelij Canonici æditio ne.Nâ quod Bellarmin. thronos,infulas,mithras, ' annuluin, chirothccas amp;nbsp;pcdü (quibusfolis ipfius Epifcopi velut idola muta ornantur) nobis com-incmorat, fruftra fit. Ad Populû Phaleras.Ifta funt fallus, non lenfiis: ambitionis,non vocationis;ty-ranmdis,non iuris corum teftimonia.

K Oftrorum etiam argumenta fuo errori con-I \ traria conuellere nititur,fi potcûBcllar.fed non poteft.Res ipfa monftrabit.Ergo noftrorum.

Primum argumentum eft ex Pfiil.i. v.i. vbi iidé V. esbyteri Prædicantes 8c Epifcopi dicfitur,Qm(i ad hoc Bellarminus? Hæret in aqua, amp;nbsp;fuo more, varias,incertas,8e fibi cótrarias exAmbrofio,Epi-phaniojTheodorito foIutiones.Seeiufdcm loci S, fcripturæinterpretationes quærit, quasipfemet répudiât, quia vi veritatis etiam inuituscogitur agnofeere Apoftolorum teporibus eofdem luifTc iftosPresbyteros, 8c Epifeopos, Hicronymo tc-fteinTit.c.i-can.o//gt;». 8c fcqu. Dift.95. amp;nbsp;hsccef-fe quoque primaria Miniftrorum Ecclefiafticoru genera,nempc Presbyteros 8cDiaconos. Siciftc col.io93.L.C.'5..,4e/dc fi.

Secundii noftrorum argumentö quoque eft ex ipfi(rimoDeiverbo,acmanifeftiffimo,Ncpe Paull Epiftola ad Tit. c. i.v.5.8e 7.Tertiû itidé argu-æcntû ex i.Timot. 3. vbi iidc efle docctur Pesby-teri, prædicantcs.Sf Epifcopi.Refpondct ingenuè hicBell.hpc veru eflc,quoniam in re tâ aperta.ni-

hil ia cauillari potuic. Quaitum argumcntn ex i. Tini.4.V.14. ide plane dotet, amp;nbsp;probat, videlicet r.oniine Presbyterij Epilcopos contineri, Rcfpô-det Bellar. de obuagulatnr. Sed ne quid de culina ruorûEpilcoporû detrahat,Piesbyteriû incerpre-tatiir cœtuin Epifcoporum.RcfponJeoBellarmino.Quocuiique fe vci tatjfemper tenetur.NüEpi-fcopi ilh,Presbyter! à Paulo difertè vocantur. Si verè id dici àPaulo cócedit Bell.ergo iidem lunt Epifeopi amp;nbsp;Prcsbyteri.Sin ialloid (cribi ab Apo-Itolo CbriRi fe.icit, blafphcmiis ell Bcllarminus, amp;nbsp;fuftuario, non refponlo cget.ac dignus elE

Q]^inta nollra ratio eft, ex Aifl 20.V.17.amp; 28.1. Petr. 5. V.I.amp;; ^.Iohannis Epiftola 2. amp;3.vbi idem dcmonftratur.Bellarminusfatctur hoc veriflimfi cftcjfed ad tempora Apoftolorum rcftringit.Re-fpondco.Ergo quçpoltca diftinCtio fadla eft Epifeopi à Presbytern pratdicante, ilia non ab Apo_ ftolis profedta cft:ac proinde cpifcopatiis ifte poft Apoftolos introductusjcft nouns,teftc ctiam hoc ipfo Bcllar.col.iO95.L.B.§.7)fwlt;/e non Apoftoli-cusjfed Humanus, id eft,ab hominibus repertus: pro quopoftea fubftitutus eft Satanicus Epifeo-patus feu Pontificius à Satana plane cxcogitatus, ambitionisS: tyranidis plcnus,Eft enim iam Animal gloriæ Epifeopus.

Sexta ratio noftra eft ex Hicronymi comenta-riis in Epiftolam Pauli adTitum cap. i.amp;Epift. 85.ad Euagrium, 7\7’o«crp/z,aitillc, Eptfeoptfe con-fuctudine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominica dij'pi'jitionis veri-

tdte preshyteris ejje maiores. Qua autoritäre per-culfus rhomas in feci'idafecunda: quæft.184. A(ft. ó.obmutefcit,amp;co confugit, vt inepte fcribat ab

Ad V. Con' t ft ó v é RSi ^51 1-licionyino dc nomine tantinn , non aiitem dc rfc nomina line fé'ac fignificationc in Slt;fcii pcuiahnt. Itaqiic Tliöir.ac Ibiutionern hantirri-dct iptcinet Bcllarmintts, licet ipluis CleniciisjiSC difcipnltn. p.cx-iem modo Antonini Delphini Óc Michaelis Medina- Hifpanorum Scholalticoriini ICntcniiäm cxplodit, ne nimiuminfid'e Chrillia-na ci cdanms in poftsriim-Wilpa-nis, amp;nbsp;eortkn fen-pcisjpfé in fninnnl nihi'1 rcfpódct. Duntaxat Hic-ronymiim pingit amp;nbsp;fingit nohis hominem incon-ftantem, amp;nbsp;varinm : fic lt;le bonisPatfibiis fentit^ ejnnm libec, iltencbulü, quo» nobis pofteafnpiai coclos extóllir.'

SeptimanoÜrä ratio eft ex Ambrohj cóm'enta-riis an e .p-ad Ephefios,qui cum Hicrepymo coç-tänco nbsp;nbsp;nbsp;atquali fiio plane fentit,facitque cofdem

Presbytcrum, amp;nbsp;Epifeopum. Refpondet Bcllar-hûnus vatic. Primiun negat hos commentario« ciVc Ambrofij.Deinde quia fc putat aliquid repea rille in iifdeni pro fe, gtrmanos fatetur.Altigi-tuvex AmbroGo Epifeopum dilHnguia P.csby-tero.Relpondco non cxdiuina,fed tantum ex hu-mana in{iitutione,id quod illic fcribit AmbtoGuS atqueetiam fentit Hieronymus, amp;nbsp;Bcllarminum! iugulat ■ qui hanc diGinétionem iuris diuini, non humani elfe vult.amp; fcribit col.196 L A.Ergo hoc totum, ab hominibus cG , non à Deo introdu^ ctum.-

Ocliua ratio noGra ex ChryfoGomo cG Elomi. xi.in 1.Timor.cap.J.qui idem conGrmat.Refpondet Bcllarminus , amp;nbsp;concedit hæc vera elle. Vincitur cnitn tandem à vcri'arc. Sed petit/

8j2. Re SP ON s IO Dan Aï I vt hoc præcipuum Epifcopis fuis opus faltcm gt;Sc ad corum coiifolationem conccdainus, vt foli il-li amp;nbsp;facerdotcs amp;nbsp;Altaria amp;nbsp;Tcmpla vngcre , amp;nbsp;tôfecrarc poflmt.Sed amp;nbsp;hæc ipfa il lis denegamus. Sunt enim magica gt;nbsp;Si Satanica commenta amp;nbsp;ine-ptiæ.

Nona ratio exThcodoriti fumitur commenta-xiis in c.i.ad Phil ip. qu i cum Hicronymo,Ambro-fio , Auguftino,Chryfoftomo,amp; Patribus ortho-doxis (tot nimirumpro nobis contra Bellarmin, pugnat), ac nobifeum fcntit.Nihil refpondet hie ciuoqueBellarminus,quia nihil comimfei potuit. Thcodoritus enim ingenue agnofeit poft Apo-ftolos hoc diferimen conftitutû fuiflc,nó ab Apo-ftolis ipfis probatum,rcpertum,amp; inftitutum.

Décima ratio ex Auguftini eft Epift. iÿ, ad Hc'ychium.xi,ex Clementis lib. z.Conftitutionu cap.j2.vbi noftra fententia plane itidem confir-matur,Bellarminicucrtitur.Idem docct Ignatius inp piftola ad Sniyrnenfcs,quiamp; Presbytcros etiî feribit fucceflifle ipfisApoftolisjd quod Bellar-minus tribuit Epifcopis folis, ideoque amp;exhac vna ratione co præfcrt fuis Presbyteris» quæ tame ex Ignatio falfa apparct. Refpondet Bellarminus, Auguftiniim non agcrc dceo tempore, quo iam erat EcclcfiaChriftiana in Mundo natatfed de fu-pcriorc tempore,quo nimirum aitifte, vilia cenfc banturPresbyteri,amp;Epifcopi non »ma. At Refpó-deo Bellarmino id omninopugnare cû ipfis Au-g 'ftini verbis,qui agit de tempore,quo iam vige-bat in his terris EcclcfiaChriftiana. Præterea hl-fumcftr^r/î'c^ijamp;Tm^^rmnomina non bene audiidc

Ad V. C o n t r o V e k s. 855 audiifTc, Si contempt! vocubula apucl Ethnicos, anteChriftum naturn fuiflc.Epifcopns enini apud Athcnienfcs, tcftc lulio Pollute, telle Suida,fuit publici Magillratuï,qui f )ciorii res inuifebat,nome Presbyter! Si Senioris vox femperfuithono-rabilis,ac vcnerâdaUedibusetiâipfis iuriftôfultis.* telle Sûlonc Atheniéfc,teftc Lycurg r,qui quéuis adolefcentc alTurgerc Senior! iubei. De Clcméte amp;I0C0 Clcmcntismihil agit illc,quia non potcll: fed apertus ell locus Clementis, qui Presbyteros Apollolis fucccflîfTe.vtiamp;Epifcop.vuIt manifcllè. Duodccima ratio noflra cll,Chrillus Presbyte-ros exiftorii fentétiain S.Cænaordinauit,nufquS Epifcopos:ergo ex eorundéfentent'a Presbytera-tus à Chriflo inllitutus ell,non auté t pifeopatus, Rcfpôdct ille,lmo B.Pctrus folus à Chriflo crea-tus ell Epifcopus:reliqui àPctro.Refpondeo Bellarmino, Imo nufquam B.Petrus vel Epifeopus à Chriflo ordinatuslcgitur, vel ipfe fevocat Èpi-feopum ,fed Presbytci‘um,5.Pctr.i. v.i. vel Apo-ftolum,i.Pet. I. v.i.2. Pet. i.v.j.Ergo falfa ell Bcl-larmini fcntcntla,amp; cum Dei verbo pugnans ma-nifeftè.Atque ex bis nullius moment! effe apparent Bellarmin! ad noftrorum argumenta lolu-tioncs,ac refponGones,

DECardinalibus Pontificiis,!d ell, Præcipuis pfeudoprophetæ Anticbrilli minillris aclu-rus Bellarminus,magnum fe operç prçtium fa élu-rum putat, fi amp;nbsp;auto res, qui de iis fcripfcrunt,t6-mcmorct,vt habeant fimilcs labra laélucas. (Hi e-nim autorcs fiant obfcur! homines, amp;nbsp;ftriptores

§54 .ReiSPonjsjo Dan Af.I incpti)amp; huiiis vocis (^urdinalis antiqiiitatcm .in-n.otet.At fallit,amp; fallitiir.Nai« (^M-dinahs vocabn liini anc-iquilfimum elle nemo negat (.jiioniam amp;nbsp;Cardinales venti vocantun Sgt;i quattuor Cardines Mundi partes præcipi;£)fed co lîgnific^ito,quo inter Ppntidàpos (iim!tur,oronino letcns cis fcciilisinauditum ante Gregoriuin Magnum, quemadmodum lectcD.Caluinus afürmat.

Nam Pontißeij Romani Cardinales à Car-dinibus. ideft, præcipuispai tibusac regionibus Vrbis Romç,quibus (ingnlis linguli piçcrant, di-cuntur. Erant autem primiim pauci gt;nbsp;poitca v ci ó creuit eorum numerus pro ai bitiatu P.intifiLis,amp; regis eorum Abaddon, Romani.Kam Presbyteri Romæ fcrc ordinarij erant quadraginta fcx ( alij verolegunt in Cûcilto.Sylticftri centum viginti) Dijconi fepté, Subdiaconi fex, Acohitlii quadraginta quinque, leótorcs ocluagmta, Notari) Mar-tyri'i vira fcnbëtcs iq.ExtâigiturcfFreni Clcrico-rum Rom.tandem numéro pauci iunt ex ifto tum Presbytcrorum,tum Diaconorum cœtu, deleéïi, qui Cardinales vocarentur,amp; cÆteros C'ericos in Confiftoriis amp;nbsp;Conciliis Ecclcfiæordirwriis re-, præfentarent, velutfucrunt omninoprimiim no.-r uem in vniuerfum. Inde iftorum Caidinalium Romanorum cft origo,nomen,antiquitas.Hæc primiim funt à Stephano primo circa annum Dq-mini 165. cnnftituta, vt apparct ex C2n,0fortehiit 'vthdUi Dift.ysi.Dcinde à Sylucftro primo confira mata,circaannû Domini jió.in Synodo Romana, can.PrAfuit, 2. quæft. S-Dcniquc à Nicolao amp;nbsp;1 î. anipliata circa annuraDominiioóo. can.I»;.'o-

A D V. Co N T RO V PR's. 8:5 hi Cardinales fnntfeor-piones illbde tpiibus eit in Ap'Ka.c.ÿ.Quæ tiuv.m cxpofita lint,quid contiiBcllatminns fentiat pcr-pcndanius.

Vntnum quærit,cnr,quum alibi quàmRomæ, amp;nbsp;Presbyteri, amp;. Diaconi, Epilcepi quidam di-cc.rcntui C4r(^z-74/^j', queitadmodum appaict ex Gicgonj inagniiEpilt.ii. iib.5.amp; Lpifi. 34. lib.ii. Concilio Meidenli cap.54 hoc nomine illi dona-tentur , amp;: vnde profecla lit ilia Cardin al ir.m appellation Ptimnin lefpondct ipfcjfuo morc.vane. Deinde aperte reprehendit amp;nbsp;Leonern ix.Papam in huius nominisetymologja (nc putcinus Ponti-fieem Romanura habere omnia iura,amp; thefanres feientiæ cuiuliiis rcconditos in fcrinio fui Pcr-dioris, fient Bonifaeius 8. lallo refci-ipfit)amp; taxat Oni'phrinm viruin doc'tiirimum cadem de caufla, neillius fcripto deCaidinalibns nimium tribeia-mus,quum in ipfo limine,tefte Bellarinino.graul-ter impcgcrit Gnnphrms.'randeipfein fua iphus feiitentia totusacq licfeit. Sedverius eft nomen Cardt :alisad Ecclcfix Romanæ amp;nbsp;illius fupcibix inhtationem accommbdatvm efle iis omnibus,qui in Miniiicrio Lcclcfiaftico præfencntur,. amp;: cxtcllcrent aids, hue in eadem 1- ceh fia,fiue in dnicrfis.Sic in cadem Ecclefia fancti Damafi duo Cardinalesrecenfeiit'ur in Rtgiftro Gregori) Hb. ■4.cap.88.

De qlHeio Cardinalinm , prrcipi e Roma-, norum, quale fit, fucritvc, nihil ad nos, qui rb huiulmodi Reis beltii.s iamprit’em ai lugimirs. Jpu Ppntifitij de inter fd, li veliiat , diglar

- nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh 4

^5^ Responsio Danae I diantur.Certc qunin qnçtribuit illis Bellarm inus munia amp;nbsp;muncra ( qiiatcnus funt Romani Cardi-r31es)ca ex Dei vcrbo fcriptonufipiam Bellarmi-niis probet iifdcm compctere, omnia omittimns. Necenim ordinesecclcfiaftiei, aut corum ofiiciu ex hominum fcitis,dccrctis,aut traditionibus fta-tujjvel penderepoteft. Prætcreàmanitcllè fecum pugnat iftc,qui,quiim velit tria CardinaJiiim Ro-manorum officia efle antiquiffima,8,' ab ipfis adco Apoftolorum conftituta temporibus col.uoo.L. D.id tarnen ipfum codem loco ftatim negat. Et certè refutaturà Cypriano lib.a.epilKy li.j.epift. 5.8c 21. qiii anno Domini ccl. inillos adliuc in ecclefia Romana Cardinales norat. Imo ipfemet« Bellarminus col.iioi.L.B.§, Deinde concedit folu anteannos quingentos banc Cardinalium Roma noru autoritäre cepifle.St inualuifle , 81: col.noj. E.B. Altera fatctiir ante annum Domini o-Aingentefimum banc Cardinalium poteftatera minime natam,amp; cxtitifie.Quisigitur mebus Bel larminum confutet, quam Bellarminus, qinim fa-pit?

PorroCaluini veriffimis argnmentis, quibu« hoc nouum in ecclcfia Cardinalium inuentum,amp; monftrum prorfusdciicitur, Srdebcllatur, nibil folide vel ex Dei verbo, yel ex vetuftis Patribus refpondet Bellarminus : fed tantùm vfurpatam ab iistyrannidem in Epifeoposopponit. Fiuftra, Hoc enim ius Cardinalibus competcrc proban-dum erat ex Dei vcrbo; non ex confuetudine c5-tra bonos mores rcccpta, quæ minime fequenda, xetinendaque eft, pratfertira quum bje cum Onu-pbrio

Ä o V. Controvers. 857 phnof3tcaturBellarminus,amp; cxConcilio Car-thaginienfi 4. Hc cx lib. 1. cap. 7. de vita Gregorij Magni appareat Epifcopos Ecclefie Cardinalibus Romanis fitifle prælatoslmo col.iioj.L.B.fic dc-fcribitiftefuos Cardinales, vt Epifcoporum fok'i clTe vicarios Itatuat. En quid de Cardinalibus fen tiat ifle,ijui vult vidcri Cardinalium magnusprç-co. Agens autcm de Cardinalibus D. Iohannes Caluinus minime fibi contrarius cft,vt iftcputat. lt;nbsp;Nam Romanos Cardinales fcribit Caluinus in ccclefia Pontificia ex paruis pullis , amp;Sardinis c-xiguis pifcibus,faélos,aut faltê cualilfe (magno a-ftu,amp; pcrtinaci fuo cum Pontificc Romano bcllo in Impcratores)euafifle,inquam,Rcgum,'?^ Catfa-fum cognatos,amp;: iisæqualcs:præfcrtim cx co tcm-' pore,quo Gregorius xi.rubro galcro dccorauit illos, vt Aucnione in Italiam cosrcduccrct. Ergo talcs amp;nbsp;tanti iam funt ifla monftra,Scorpij, feü Cardinales in ecclcfia Pontificia,qui tarnen,iufto Dci ab lis fpreti iudicio, inter omnes pios , amp;nbsp;vi-ros bonos, amp;nbsp;in vera Dci ecclcfia fafti funt viles, accontemptibilcs. Reddit cnim Deus cos inho-noratos, qui fc, fuumque verbum feriptum negli. guntüd quod iftiflrenuc faciunt,i.Samuel a.verf. 50. Malach.i. verf. 9. Itaquc præclarc fccum concordat Caluinusnurpiter afedifcordatBcllarmi-nus. '

MIror quomodó Bellarminus de Chorepifeo pisagerc fit aufus ,in quorum dignitate 81 autoritatefupprimendavafritics Romani pratfer-timPótificls apparuit. Aeprimum Chorcpifcopi

858 R F. s P o N s I o D A N AF. I dióli flint PaRorcs, amp;nbsp;lipifcopi Icgitimi -, qui Pa-goriim Etclclias rtgcbantuió aiitcm Vrbiiim. Hi primùin pari cum \ 1 banis Lpifcepis dignitatc e-rant:atcp;c ctiani Coinmiri’.ihi)amp; CoiUaccrdotcs Vrbanoruni Lpifccporiiin dictbantiir. iraqucamp; ill Vrbc, amp;nbsp;in Epifcnpali P.cclclia poterant con-fccrare coipus Doinini^ilbid orterrcgt;vt ctiain cips potdlatis extant vel'tigia in cap. 14. Neocæfané-lisConcilij. Jn Conciliis cum Lpilcopis Vrbanis, amp;nbsp;codeni gradii (cdcbant.Apparct.Nam in Neo-ca.’faricnfi Synodo Riidns in Cappadocia Chore-pifeopus inter reliqiios P pifeopos ledit, non po-llrennis: circa annum Domini Ludæmoniii Synodo Nicena prima cum aliis I pifeopis licet foliim Choiepifcopus, interliiit.Verùm quoniani ab Epifeopo Vrbano folo,feu vno,non à pluribus (vt Lpifeopi Vrbani) Epifcopis creabatnr Clior-cpifeopus» cenfebatur minor dignitatc, ejuam E-pifcopiis Vrbani's, \yi colIigiturcxNiccni Con-cilij primi, capitco(^:auojamp;: Sardiocniis cap.6.vbi vetitum nc qui cxiguis locis prçfunt,Epifcopi ap-pellcntur,aut Epilcopis exæqucntur. Retenta tarnen eR quædam in illis dignitas,præfertim in O-rientalibus,amp; Grxcis Ecclefiis.Nam in fuis agtis, amp;’pagis, quibus præerant, poterant fiios Piesby-teros, amp;nbsp;Diaconos primùmordinäre, Si eligcrc. Poflca tarnen,quum fepe indignos cligcrent, vc-titum, ac intcrdictii illis cil, Nc ordinärer Presby teros amp;nbsp;Diaconostfed tâtiim Leélorcs, Hypodii' conos,amp; Expreiftas, Concilij Ancytani ca.15.an-no Domini t-rcccntcfimo,amp; Antiocheni -, cap. 10.. Evgo abnrdinc Epifeoporum rerac*ti fucrüt circa annum Domini yqy.intcr Græcos,amp; Orientales.

Ad V. Co N T R O V F, R s, 859 Nam Se Synodo Laodiccna circa annum Domini 368.cap.56.3ntca conllirutû fucrat,Nc' in l’agis èJf yicis quidqiiam abfquc V rbani ) pifcopi tôlenlu Cerct in Ecclcfi3,aiit quifquam ordinaretur.Sic i-gitur in illis Ecclcfiis Cliorcpifcopi lucruntfub-lati circa annpm Domini 545. imminuti loge an-tca,Sc (iiôtiNcpcæfar.Synodicap.T3.non Ap' fto-Us fuccfffinc',feà foliim Ixx.Cbrifti difcipn!is»Ve-ïùm in OcciJcnrali t cclcfia priùsülifubiati (unt amp;nbsp;cxtinCti. Qaum cnim Pontilcx Romanus feta vilibus Epif^copis cxtquari noilet,aut cos in con-fortio liabcrc reeufaret, in iistollcndisplurimum Iab»5r3uit. l adcm DamafusPapa circa annû Do-mini 37O.cosabolcnit,vt ex ipf1usDpiftola3.Sc 4-apparct.Eos cnim cum mcrctricibus cüparat,quæ fœtus pai'innt, quos alcic poftca reeufant, truftra dicuntur ab codem piimum inftituti. Quid non conuitiorum Hifpanuslllcin totumCborepilco-porum orJiné iaculatur • P. .ftca Léo primus Da-mafi conftltvitum fanxit.Iobanncs Ill.coniàima-uit idem cdiclum cirua annum Domini 370. Sc proifusbûc ordiné in Elcclcfiis occidcntahbusc.t-ftinxit.acfuftulit,magna animi ambitionc , quo J talcs fociosbabere dedignaretur Romanus Póti-fcxiSc in l cclcfiam tyrannidc,quiPagoruni veros Si légitimes Paftorcs verbum Dei prædicantes, faeramenta Chrifti adminiftrantes ncEiit pro veris Paftçribus Se Epifeopis agncfccrc. côtra Pauli ^i.B.arnabæ inftitutum., ac fententiam, A ftoium ' jq.v.vicefimotcrtio.Debis igitur Cborcpilcopu? agit Bellarminus; vbi funmaam infeitiam »Si' «tt/-ç-oefar fuam prodit mifcr,ac tantumnugatuvi

Agnofcit enim cos pares Epifcopis fiiiHcjCxceptis qurbufdam nugis,vclut Templorum,amp; Altarium confecratione.Et quod Chorepifcoporum duogc nera facit, incptum eftrfcd non intelligit ifte eo-rumius, amp;nbsp;autoritatcm paulatim fuifle imminu-t3m,non vno momentornec vbiquc.

HOmo ifte Bellarmin, antiqiiû retinct, ncpc taftum animi immanem. Nam qiiæbrcuiHi-mè,amp; duobus pene verbis dici, amp;nbsp;explicari debet Si poftunt , ingeni j fui oftentandi gratiâ in plura, caque longiftima membra amp;nbsp;capita diducit,amp; di-fpcfcit,qiialis eft hïc qi’æftio,dc Cœlibatu Mini-ftroriim Ecclcfiafticorum, quac facillimcvel vno brcuiftîmocapite tota potuit cxplicari. Hicauté implendarum chartarum, amp;nbsp;maculandarum cauf-fa,in (ex prolongat Sc prorogat, ita Si fuo, Sc no-ftro homo vanus abutitur otio.

Bcnc eft autern,quôd fuorum.nempe Iohannis Maioris in 4.Dift.24.quæft.î.amp; Clichthouei, lib. de Continétia Saccrdotum,cap.4.errorem, vi ve-ritatis coaéfus,agnofcit,fatetùrquc hi'ic Miniftro-rum facrorum cœlibatum nô eflè de iure Diuino; fed mere humano, amp;nbsp;quidem poft Apoftolorum «tat em Si fcculum fancito.ac pofito, quicquid Si SyriciusEpiftolaprim3,amp;Innocétius primus, E-pift.z.cap.9.amp; can. Tropo/ùi/ft.'Din.iz.Sc cano. Tquot;ewrre.Dift.3i.pcrfuadercamp; fibi,amp;aliis fruftra conati fint. Ergo rede Thomas in fecunda tertiae quæft.gS. Artic, xi.hoc votum non à Dco, fed ab horainibus Clericis præfcribit.Sed

Sic BelUvminus dum Maioris errorem y Si Cha-rybdiu fugit,in aliam Scillam incidit, amp;nbsp;hasrefin, ncmpc Coelibatum Miniftrorum Ecclcfiallicorü fub ipfis Apoftolorum temporibus. ld quodeft falfiiiimum,amp; commentitlutn. Porró quas hïc rationes affcrtBellarminus, vtdoceatnon prohi-beri iurc diuino Miniftris Sacris yti fuis vxoribus 11 iain crant i-nariti;amp; ducere vxorcs fi veÜnt, funt illæ incptiflîmç. Qu^od videlicetSacramétutn có-iugi) non piignet cum Sacramento ordinis. Neutrum verb horum eft Sacramentum, Bellarmine, ncc ordo,ncc coniugium. Quod cohabitatio qui-dem cum vxorc amp;nbsp;vfus coniugij, feu avtus obkat diuinis officiis fub Euangclio. (Hoc enim falfum cft,Hebr.i3.ver.4.)non autem contractus.Neque alt;ftiisconiugalis,nequecontralt;âus officit. Nam Petrus fccum vxorcm fuam fecum circunducebat, tefte Paulo, i.Corinth.9.ver.5. Quod prxeeptura Pauli in cligendis Miniftris Sacratis differt à diuino, i.Timoth.3. hoc falfo nihil falfius eft.Eft e-nim mere diuinum. Itaque bonam cauflam non tueturtenebrio ifte,5c Monachus, in reprobum à Deo fenfum traditus. Verum hîc ingenium ofte-tarefuum voluit.

P^Ellarminus contendit, fed falfo, iure Apofto-■EJlico, feu ab Apoftolis tradito cœlibatû anne-xum luiffe Ordinibus facris. Id quod tarnen amp;nbsp;Panormitanus vnus ex primariis iftorum fenten-tiariorum negat,amp;Syluius Æneas Pius fccundus diólus,qui Cœlibatum iftumClericis iure mcliore

S6i Responsio Danae! intt-rdkendö cßvcéfuit, qnàm fucrat iirpcrâtiiî; ScJ Bellaiminû balbutient^, atqiie fcmniautem, vt pote Gœlibatuni facrisMinilcris ab Apoftoiis impolitum, amp;nbsp;fatris ordinibusannexi m kiibit, audianius,!) modo quid ab boinine lumniante, il ægrofaniira prohcifci potcfr.

Prima rati ) Bellarmini c(t,cxEpi^'t.-aJ Titum; cap.i verbë. Op artet Epiicupum elle c-iMfptva, àd cft,Tc/fiper.!nteK-i,ipCc intcrprctÜtur C.t/Ai’» Ergo oportet clic ccalibcm. Refpondco, ex Papliuntq in Concilo Niceno primo Icutentia, caditas cft ctiaiTi Sacerdotis, amp;nbsp;Epifeopi ciim propria vxorc coniugium.Eii cnim , vt ait Auguitinus, cafiitas triplex.C.'üiugalis,Vidualis,Virginaiis4 Ergo bl-laciacn.arcftiictione huius vçcis^iry??«,'ieti Ab seqiiiuocatione quali ad folos cœlibep illa perii-neat.Id quod cH talfura. Deinde taHacia eft A tiQ coiilcq’iicntc. A’iud cnim eft cffclcmpci-ailtcm, aliiid ccclibem. VultEpifcopumPaulus tlfctcni-perantciTi,nGn cœllbcm.lmo r'equirit, vt Epifeo-pus fit Viramp; raarittis vnius.Vxons.i. l'imotb-^.VJ z.Tit.i vcrf.ôj Ncc cnim vxorcin' dnxifle trimcit cft,aitlnnoccntius primus iu can. Dctnde op'por/i-tur, Dift.tô. Eiifcbiiis libro fexto, capite qua îra-gelimo feenndo biftoriæ. Arabrolius Epiftola 8:.

Qiiod autcmidcmBcüarminusaffcrtcx j.T i-moth.2.vcrGc.quarto« non deberc E.pifcnpum fe-fc implicate ncg.otiis fccularibus; ergoneque cô-iiigio. Item coniugcs vt vacent orationibus , de-bcrc abftincre vfu coniugij. i.Corinth, feptimo» verbe.qnintri, ininccft amp;iilcptum. Idcnhno-mnibiis Ghriftianis in vniuerfum præcipitur, noo

Ad VControvf. RS. 865 fobs Epifcopiî. Chiarc ûllaciacft A nulaloci il-lius iiitcrpreiationcjlcu A non caiiU’a.

Secunda Bcllarmini ratio ducitiir ex Vctcre Tcflainento, cuius locos partim proptcrea alle-*-goricc,id eft, inepte amp;nbsp;tallôintcrprctatur, amp;nbsp;tor-quet,vclut,t]uöd Exodi cap.ii.vcr. n. præcipitur, vc Palchacomcfturi habeant lumbos, feu rcncs prççinclosfttem Exod.zS.vcr.-fJ.vt Aaror,amp; Sa-cerdotes Altari-inferuientes habeant fœmoralia, id eftexpofitorc Bellarmino, vt Ccchbatiim vo-ucant, quod eftomniuo talfum : ÿi vt ab vxoribus abftinqant. Quæ interpretatio nihil habet cum iphs Præccpti verbis commune.Partim perperam accommodât cofdcm locos ad lluaiigelicosMi-niftrosjvelut quod cft Exod.dccimonono, verhe. dccimoquinto, vti femel auditurus populus Legem Dei ab vxoribus per triduum tantiun abfti-neret.Quod etiarn 1.Samuel.ii.vcrfic.qiiarto, iu-bct SacerdoSjVtPanesPropofitionis dentur iis, qui hoc die ab vxoribus abltinuificnt.

Denique quod eft Chronic, cap. vicefîmo quarto.de ceremouiisIcgalibusdiifta, feri-ptaquc.funt transfert ifte ad Euangelium , 8i Euangelicos Miniftros. Refpondeo, hæc omnia inepte dici. Nam mutato Sacerdotio lub Euan-gelio , lex quoque mutata eft , omnes iftæ præceptiones, ad Elebræos. capit. 7. vcrfic. ii. Alioqui rcuocamurad ludaifmum nos Cbriftia* ni. Qnare fallacia cft Ab ignorationc Elcnchi, Fit enim migratio de gcncrc ad genus , quic-quid Syricius Epiftola ad Huncricum , Inno-centius Epift. ad Victricium,Gregorius Magnus,

864 Re spoNSio Danaei Homil.2i.Beda lib.j. dcTabernac.cap.ÿ. central amp;nbsp;aliud feribant.

At excipiunt Pontificij,Non minus fandos cf-fcoportet noftrosSacerdotes,qui tjiiotidie Deo ofFerunt, quàm Veteris Tellamcnti Sacerdoces, qui non tam fæpe Deo minillrabant. Refpondeo Primùm inanem elTe cam coram Deo fanctiHca-tionem,quam homines comminifeuntun non au-temPræcipit Deus,qualis hæc eft,quam obtrudit Tiobis Bellarminus. Deinde quædam fuibpropriâ amp;nbsp;pcculiaris Leuiticorum Sacerdotum ratio,Nê-pe quod figuræ cfTent Chrilli.Id quod non funt £-uangelici Miniftri;Ncc enim hi facrificant,vt illi: non Chrifti vetiiri funt typus, vt illi.Ergo eadern hisamp; illis minime conueniunt tam diuerfis,vt' præclarè Dominus Caluinus rcfpondit.

Excipit Bellarminus,Noftri etiam Chriftum i-pfum, velut in S.Cœna, repræfcntât Refpondeo, Rcpræfentant actioncm Chrifti noftri Miniftri: non perfonam,vt illi.

Itaqucvt donorum Chrifti difpcnfatores hoc agunt,amp; in nomine Chrifti,quod Chriftus fieri amp;nbsp;difpenfari voluit in S.Cœna,amp; in Baptifmo difpc fant.i. Corinth.4. ver. i. fed perfonam ipfius palfi Chrifti Mediatoris amp;nbsp;quatenus pafliis eft, Euan-gclici miniftri nô referunt :qucrnadmodum ciuf-dem Chrifti palfuri perfonam rcpræfentabant Lc-uitici Sacerdoces,Heb.ç.ver.y.S.n.ii. Habet igi-tur rcfponfionem Bellarminus ad id,quod quære-bat;amp;: iam diferimen noftrorum, feu Éuangclico-rumamp; Leuiticorum Miniftrorum intelligit, no-ftro bencficio, fi quidpiâ intclligere poteft, quod

'fertia BelUrtoini ratio ducitur cxhominutn, qiiidcm paiicormn autoritate. Videlicet folius Concilij Carthaginenfis fecundi c.z.quodait hâc conftitutionem de tœ’ibatu Saccrdotum,ab Apo ftolis nianali'c.Reliqua cnim Concilia quæ hîc citât ifte, nihil eum iiiuant. Üftcndunt quidem coe libatum efîe præccptnm, tjoniiigium intcrdictum Nliniftris Euangelicis;veriim folûab hominibus, amp;nbsp;quidem etiam longo poft Apoftolorum feciila interuallo.Ancyraniim cnim Conciliû (quod ifte primum pro fe citât) conuenit poft annum domi* hi.295.muftis poft Apoftolosomnes defûétos fe-culis.Trullanavero feu Conftantinopolitana Sy-nodus c.ij.tefte ipfomct Bellarinino(tam eft feri-ptor Icuis amp;nbsp;incônftans)col.iio7. L.B.amp; col.1109. L.C. totam banc coniugij à Papa Romano inter-diiftionem Clericis faétam aperte dänat, amp;nbsp;tollit. Palfumautcm eft quod ait Sy nodus ilia fecunda Carthaginenfis c. 2. Nam i.Tirn4.v.2. Tit.i.v.6. i.Corint. 9. v.^.Luc.q.v.jS.Hcb.ij. v.4.probant Apoftolosipfos poft ordinationem fuâ fuifle cô-iugatosamp;fuisvxoribusvfos, amp;nbsp;taies Epifeopos inftituifle,amp; probaffe. Quid opus erat denique amp;nbsp;SyricuminEpift. adHunericum,amp; Innoccntium primfl poftca,ficut apparet ex unfPlurimi amp;nbsp;can. Propofiujit. Dift. 82. tot rationes afferre, tot argumenta colligere y vt hanc fuam de Matrimonio Clericis interdicedo fententiam probarent, fi hçc prohibitio erat ApoftolicaîErgo à fui fin et Ponti-ficibus rcfcllitur ifte.Nâamp;inCocilioNiccno primo, quum deiftaprohibitione coniugij Clericis

866 R E S P o N s I o 17 A N AP. I facienda agi cepiflet, cam prorfus cxcuffît,amp; fieri prohibiiit Paphuutius Mairyr Chiifti, ciiius tune valuit autoi itas,3: ratio.Sed niagis tcmcïariafuit fcqucns3itas,quæMiniftros Euaiigtlicos côiugcs ■cHc veruit. Deniqueifia Prchibitio nequcfiinui, neque femel rccepta cRabEcclefiafticisMiniHris, fed paulatim.-amp; ex parte,modo bis,modo il]is mt-tu tonitruû R Pontificis câ acceptantib.ltaquciii tota Eecicfia occidcntali,vti verc fcripfit Melanchthon,non eltlcx Ifta receptaante cD.ar.nos.

Quarta Bell.ratio lumpta elf ab autoritäre Pó-tifici'i R.quifiiâillâ Helena ülciilati finit, adama-runt.foiicrunt, itaqne fiiis cdictis fanciiicrunt Si confirmarnnt.Refpódeo, Non quid Pontifices R. fanciuerint, fpcétandum efi: fed quam fccnc.Præ-tcrea extat in Epiftola Clemétis ad lacobuni fra-tic Domini præceptû ipfius,vt iuniorcs Presby-terivxores ducant. Denique nonne eil ifta omnium Clcricovum Romanorum querimonia in Calliftum.qui hoc ediâû feuere voluit obferuare, O bone Caüifte tot-M i.ä ClerM odirte y Ante edtHnr/t Presbyteri.potcritvxortb.'vtt: amp;nbsp;quid fub Gregorio Magno contigcrit,proptcr ifta interdi ftioncm,amp; quidem Romæ, vbi in pifeina Cæfaris Claudij fex millia capitum puerilium ex Clericis procreato-rum reperta funt, vt feribunt Auentinus amp;nbsp;Vdal-ricus Epifcopus, amputata amp;nbsp;in illä pifeinäproie-cla.ne Clerici,qui cos gcnuerant,punirentur,quû illis efl'et miferc interdictum coiugium,amp; exEn-eraritarum hærtfi,quam damnat Paulus,damnatû i.Tim.4-v.5.Leonis veto primiEpiftolaamp;fcriptu ad Impcratorc Anaftafium pro tuédahac cóiugij prohi -

prohibitionc Miniftris facris à fuis præ Jeccflorj-bus,Romanis PôciHc bus faCtagt; nullius eft raoniê ti. quot;Nullus cnini ex Dci vcrborationesaffert Leo; fed tantum rancidam cpiandam crambem de com-paiatione Euangclicorum tamp; Icgaliin Mlniftro-rum apponit à nobis antca confutatam. Dcniquc hxc Leonis fententia plane refellitur »x Epiftola ad Hçbreosc. 15. v-4-vbi coniugiumin quouisho minumCluiftianoruni ordine laudatuFi

Quinta ratio Bellarmini, C cpiam ipfc cjuartam vocat C0I.4.L. A.§.Tre/’4f«r ÿ«lt;!rfo)fundatur, al-ferturqueet quorundam Patrum autoritäre, qui poft tyrannidçm banc in kominum confcientiaS lentatam vixerunt,eamquc ex reccpta tunc.id eft, fuofceulo opinione (eft enim.vtait Auguftinus, eonfuetudo tyrannls) fuperftitlofè,amp; contra Del verbumprobarunt,tam fuerunt vcl miferi.vel ti-luidi præter ofncium.R. kis omnibus teftimcniis PatrûjPrimû ea non prodefle Bell.quoniâ ctfi cq-cedunt intcrdictum tuiffc fuo tcpore Clericis có-iugiû,tarne eâ legé nôa Ckrifto,nô ab Apoftolis, fed multis poftea fccnlis dûtaXat ab kóinib, amp;nbsp;qui dé fuperftitiofisifuiffc impofitâ féfim,amp;: paulatim demôftrant.At ex kis côtendit iftç cxkbatum iure Apoftolicofrcrû ordinib.fuiffe annexum quod nulluiftorûteftimonîorûkétidocetîaut continet. Nâ amp;nbsp;Epipkanius Hærcf.gt;9.amp; Ckryfof. Homil J. de patiëtia lobi,Oecumcniusln i.adTim.î.docét neque féper koc prçccptü fuiffe Miniftris facris,vt côiugio abftincréf.nequectiâ tûc vbiqfillud ebri-nuiffe. Deinde fuerût iftx Patrü fententiç priuata eorûiüdicia.Yideturmiki,inquit Origcn.Hoiuil.

23.in lib.Nuincrum.Eufebius ait lib.i. c. Ç-E^'an-gel. Dcmonihationc z/rcfr.Prætcrca nullo S.lcri-pturælocoadfuam iilam fcntentiam confirman-dam vtuntur, vt appa,ret cx Ambrofij Epiftola 82« li.i.c.vbDc oßiciis,cx Hieronymocótra Vigilia-timnamp;cótra louiniannni in fine Apologiæ, Au-gufiino lib.de Adulterinis Coniiigiis c. zo. Ifido-ro,Gregorio 'furonëfijScdulio, Anfelino, amp;: aliis. Imo vtuntur fomniis, vti Cyprianiisde fingulari' täte Clericorum, quæ Deus credi vietat,Ifi8.De-nique fee um in eo pugnant Patrcs.Nam amp;nbsp;Cyril-Jus Catech.i2.abhoc citatus,amp; Auguftinus,quçft. Vetcrisamp;NouiTeftamentiquæft.vltima fubfi-nem probant, vt Miniftri omnes facri coniugio, fi velintjVtantiif. Et docent Canoniftæ ipfi txt. Tituloxvn.lib. primi. De Filiis Presbyteroruni ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c.ex träßnijfa aliis tpifcopos

tic Presbyteros olim honertè cóiuges fiiiffc, Sc tuii vxoribus vfos fuiffe can. OÇim Sc cm.V»decunejut Dift.56. Quid in fumma notius cft,quam Græcos Presbyteros jCtiam non liodic coniuges eflc, Sc vxoribus fuis vti ? Curnon igitur Sc Rornani id polTunt? Quodetiam concedit Toletanum Con-cil.4.c.4Z.Itaque non mentitur Caluinus, qui ait primis Ecclefiæ temporibiis, amp;nbsp;quandiu viguit Apoftolica doéirina, Epifcopos amp;nbsp;Presbyteros vel conhiges fuiffe, vel cirepotuifleEufeb.lib.5quot; Hiftor.cap.24.

Sexta Bellarmini ratio fumptaeft ex variisin- , commodis, quæ homo ifte (agax,amp; acutus melius preuidet,quàm Deus ipfe,fi facri Miniftri fint có~ lugcs. Refpondeo » Primuna miramur, quomodo

An V. Controvers. 869 Monachns de commodis vcl incomniodis coniu-gi),quæ ne ex tiiim quidem vnquara odorari dc-r buit, dcHinire polTit amp;nbsp;agere. Nam quod Paulus qvædam rccenfct,id facit iuturas Ecclcfiœ Dei at-ilictiones fpiritu Prophctico præfagicnSjquo ccr-tc caret Bcllarminus. Deinde vnum Icortationis peccatum omnibus iftisMatrimoiiij incommodis quæ fingit iple, apud Deum grauius äi pcriciilo-lius effe, ac magiscuitanduna.Pi'ætcrca talfum eil iftatot in coniugiovel firapliciter,vcl Epifeopo-rum ineffe incommoda,Imo verb,inquit Sapien-tilTimus Solomo Pronerb. 18. v. al. bonum (jfMoreTH à'Deo nabitu efl tile ejui contiige?n,feu v-* Korem repperitt quiafimt innuracrabilia in coniu-gio commoda,amp; bona.Et quod coitum coniuga-îem fcribit iftc pollutum cllc,amp; ob ft a re facrisfub EuâgcÜo adfionibus faUum eft. Sed hiic putidum errorem ex Pelagianorum lacunis Bcllarminus haufit,tcfteAuguftino contra lullianum Pela-^ gianura lib. 5. cap. 9.amp; lo.Dcnique qunm omnia ilia, quævuk iftc, incommodapræfcicns Dews, Coi iugium fuis Miniftris tarnen nonprohibuc-rit, non debemus ciTe ipfo Deo fapientiores , Si feueriores.Sed liberum cuique rclinquendum eft vcl coniugi c(rc,vclnon,vt docct Paulus i.Corin* 7.v.27.^5.Et hæc qnidem fingula Bcllarmini argil naenta confutant bclliirimè,amp; prorfus. '

VEnimnonfiiafolùmconfirmaré; fed ctiam cuerteTc nofVra conatar Bcllarrhinus. Sed quam inutilitcr,vjdcaimus.Eft cnim irnhiotaveri-■ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ïi 5

tas,qua tuemiir.itaque inanes funt hoe loco,Bell, rui laboix’S. Piimuin nollrum argunaentum eR, Deus VoLit liberum file coniugium omni piorii generi Se ordini: amp;nbsp;quialiud docent,Diabohcain Doctrinain docent, vt ait Paulusi.Timot.4.v.5. fed cam futuram tradit in Ecclefia policrionbus tcmporibus.B-cfpondet Bcllarminus,Hoc veium ctlcfed fciSefuos ifto tclo Pauli non iciiri,quia no omninonce omnibus Chrillianis nuptias inter-dicant. Refpondeo Bellarmino, Qui ex parte ali* quid tacit, facit:amp; in numero agentium compie-henditur,damnaturque,fi agentes dânentur. Nee veto dirtinguit Paulus, inter cos, qui ex paite,amp; vni folttm pioriimordini coniugium prohibent, amp;nbsp;cos,qui ChrilUanis omnibus.Vbi vero lex non diftinguif.nos diftingucredebcmus.Deniquc pari modo Manichæi exeufarentur quia non omnibus , fed fuis tantum eledtis, id cfl, Presbytcris,amp; Epifeopisconiugium interdiccbant, tefie Augu-ftino lib.a de MoribusManichçorûc.18. Se Epift. 74. ad Deuterium,quod faciunt Pontifieij. Nam quod diferimen ftatuit Bellarminus inter fuorum Se Manicheorum fcntcntiamamp; errorcm, pofituni eft in eo quod plus eft, amp;nbsp;minus, quiP duo fpccifi-câdiffcrentiam non conftituunt. Ergo non à tota hærcfî.fedà tanta duntaxat hoc diferimen Ponti-ficios cxcufat,tefte Bellarmino.

Sccunda noftra ratio eft ex Paulo 1. Tim.J. v.i. Tit.i.v.ó.VuIt enim ctiam coniuges in Epifeopos cligi,fi modo diias eodem tempore vxorcs pon habucrint.Rcfpondct Bell, id non poni inter-dotes Epifcopi.Refpondco, id dicere nihil diccre

Ad V. Cc \ ■ K o V F R s. 87t efï, amp;nbsp;fuam fcnttntiam proticiccft. Verbacninl ipfa raub dücct apcitè toniv.c.é in Lpifeepum cli ci püÜe.Qj.iod ad i^aith locfi 1 .'11111.5 v.n.dc vxo-iibus Epikopoi uni, in co iftc (t bnitiim liominc oHcndit, qui kiib it locum blom rctevvi amp;nbsp;perti-neiCjVel ad Diaconillasjde quibos tanien agit alibi Paulus ncmpcc.5.vclnt vniucrfas muliçies cô-b'a de bis fup.c.i .egerat Paulus,Deinde qualis tft, obfccio, ilia,Sc quam inepta folutw, Vet dtCt vel i!^.'F.D^iid ci'dm incertius?

1 ertia noftra ratio eil Heb .15- v.4« t::tcr «la' efl ait Spiritus Dei, hettorabüe cuviK^imn ergo cuiui.sChnftiai'.orum 01 aiini lronorabilc,liuc Mi-niftii fjcri fint, line alij. Refpondet Bellaiminus, Verbahxc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l'.gnillcm^'fibi cütia-

ria.Id quod fuo more agir, vt lepiarum iv.üar qai'i captiistcnctur , atramentv.m variariim, ftdutio-Dum, fibique contiaiiattun ncbis oftuudat. Ait igitur t« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcclarat vel omivtjx-parte-, \ el.

apud omnes,vcl id legitime coniü'ä'’ä.lit tv'tódcoy cligat ecquaex hi» folutioriü ipfe probet.Xä 1’ccü-datertiam euCitit : Pfima fecv.ndain,

vcic fignil'icat omni ex partennonvotcll fi.i gnificarc apud omnes. Hæc cnim interpretatio perfonas fpeftat ; ilia remdplam t-oniugqt l ertia interpretatio neque rennncqjie perhMrf]gt;,^ttingit aut fpeCtatifed gradus taiitum Coni -rgiijrÇil''^*^-^’^quot; go toturu hoc eil ineptircj nbsp;nutavç.Deinde ver

ba Interejuefitisluce clrrins incridi'ana deinôtlrât b}C agi de perfonisjd eil. de fiugulis otdiuibt’.s pioruin , quibus Coniugium iiitcrdicif non debet. buturam emmde to Ponttheitu am bçitfnv..

Syi Re SP o N SI o Danaei iam tum præiiidcbat Spiritus Sanótus.qaam dam-nauit matiirc.

Quarta ratio noftracft ex i. Corinth.9.verf 5. Apoftoli ipli vxores habucrunt,iis poft Apofto-latuin vfi funt,amp; eas fecum circumciiixcrunt, teile Paulo ipfo.Setl amp;nbsp;czri.ommne, Dili.31.can. C.nm igitur.y^. quæft.i. Quid ad hoc Bcllarminus ? Præ-tercafam fugit. Quærit, qui Apoftoli coniiigcS fucrint.Tandem ex Ignatio comperit emnes ftiif fcconiuges,amp; ex Clemente etiam Paulum ipftim. Sed addit eos poft Apoftolatnm vxorum vfu ab-ftinuifle. Et locum Pauli de Apoftolorum vxori-busncgatpræfradteagere. Refpondeo,Tampie amp;nbsp;verè affirmare potuit Bellar.noctem efte dicra, luccm tencbras,quàm omnia ilia amp;nbsp;inepte, amp;nbsp;fal-fo,amp; contra ipfa textns verba feribere. Curenim Apoftoli fuas vxores fccum circumduccbant, fi iisnon vtebantur. Curiftas vxores forcres Apo-ftolornm Paulus appellaflet, fi non erant vxores? Iftæ funt fabulæ, quas efflat Bellarminus, vti do-cet pratclarè in eo loco P.Martyr,amp; verè. Quam enim turpe fuilTet fingulos Apoftolos gregé mu-licrumfuarum difcipularum,vt vult Bellarminus, fecum circurnducerc,(quod Bacchus primus fe-cit,amp; poftca Montanus)vt ab iis vel alercntur,vel laudarentur Apoftoli’Nam quad de Chrifto feri-bit Lucascap 8 vcrf.i.j.nihiliuuatfalfam Bellar-mini fcntentiom.Nec enim ait Lucas iftas muhe-res folitas fuifle Chriftum fequi quocunque iret: id quod de Apoftolorum vxoribus feribit Paulus: fed tantum de fuis facultatibus Chrifto,quem fx-pe pro oeçafione oblata audicbant,fummiriiftrare vidium

Ad V. ContRovers. 875 vidum folitas.Denique dclirat pvorfusBcllarmi-nus in intcrpretatione horum verborum, Sccte ^erw^w^’iBhilipp.i^.verf.j.quam nullam,amp; varia tarnen,fibiquc omnino contrariam aftert mifcr ho mo.Seipfiiin enim manifefte retiitat duin vocciï^ Secte proprium vin nomen efle ait : ët lignificare ibidem cetucem: vti amp;nbsp;fuam infcitiam prodit,dunt alHrmat prætcr Clcmentcm Alexandrinum hb. 3.; Stromata», neminem feribere Paulum fuifie con iugem.Fallitur.Ante dementem id fcripfit igna» tins epiftola fexta;amp; poft Clementcm Eufebius li. J.hiftoriæ cap.20. vt alios omittam : fed eft komo ifte temerarius fiducia vana ingenij.

Quinta noftra ratio eft fumpta extotius Con-cilij Niceni primi autoritatc:quod PapknutijChri fti Martyris fententiam fcquens deercuit liceic Epifeopis elle maritis, amp;nbsp;vti fuis vxoribus. Eft e-rtim caftitas cum propria vxorcconiugmm.Socra-tes lib.i.hiftor cap.S.Sozomenus lib.i .ca.ii.Quid ad hoc argumentum noftrum refpondet Bellarmi nusîProrfus hæret. Itaque maluit negate veracem efic in Hiftoria fua Socratem, quam verum amp;nbsp;id quod res eft,ingenue affnofcere,amp; fateri. At piaster Socratem alij fcripferunt epuoque viri grauesy vti So2omcnus,amp; Calliftus lib.S.cap iq.Hiftorie: Imo Icxquoque in earn fententiam eft ab ipfo Im peratore Theodofio sedita L. Ez/m etut, Cod.de Epijeopit Sc Clericti.'f^cc vet o fequitur, vtfi Soera tes inquibufdam pcculiaribus ( velut SabbatiiSc Quadragcfimæ iudicio.)Romanæ ccclcfix ritibus errauit, idem quoque ignorarit,crraucri'tvc in co, quod toti tunc ccclcfie nottun crat,quale erat hoc

Contilij Niccni piimi cclcbcrrimnm decrctnnr» dc Coniugibus Epilcopis Itaqiie Socrati grauilß-mo fcriptori Ina Êdcsamp; autoritas ntquaquâpro-ptcica dctrahi debet.Dcniq; qiiodfcribit ex Hic-ronyino Bcllar. in oriente,amp;ÆgyptoSaccrdo-tes fuis vxoribiis vfos tuilfcuion vrgct.lllud enim Niecni Concilij decreturafcqui ex inaiii quadam amp;nbsp;iam laudata fuperfcitionc nolucrunt iili.

SVperbus cftjvanus cil, Surtenus ert procul dubio homo irte Eellarminus, qui fibi cum tot Ileroibus, amp;nbsp;Chriftianæ ftdei columnis lohanne CaluinOjPhilippoMelächthone, Petro Martyre, Martino Luthero,amp; M gdebuigcnlibus Kiftoii-cisetrtamen indixerit. Sed quam infelicitcrcum iis pugnet,videamus. Nec enim eft pai togreffiis Aehilli,aut (vt vulgo dicifolet, ) cum Bitto ßac-chius,par nobile, amp;nbsp;æquale gladiatorum. Sed iilc ert Monachus,Samnis,fpurcus homo, vita ilia di-gnii.s,locpquc.Nihiloininus cum audiamus.

Philippi prima ratio fuit ,Cor.iugiumeftiurc diuinohominiconceflum,cum his verbis.Gencf. 1:vcr.28. Qrefeue ■, 1:^ multipUcarnim.• t tim ex ipfius Coniugij inrtitutione à Deo facta, Gencf-i.vcrf.-18. Ergo hoc Dci beneficium nemo homini , vt potc naturale,cripcrc, aut tollere debet, vel po-tcrt.Refpondct Btllarminus, foKim in cafu ,quo genus humanum periturum eilet , præcipitur coniugium. Relpondeo, Immo cuiuis homini à Deo pta:cipiturin cafu , quoquifpiam vtitur, Ói contincrc non p.ateft, tefte Paulo,i Corinth.7.v. 9.Ergo hoc coceffum homini à Deo beneficium nulla

Ad V. Co N T R O V H R s, gyç BuUa Icx cripcrc potcft.Eft cnim Dco, amp;nbsp;hoinin* iniuria.

Sccunda ratio gt;nbsp;lubet Paulus, vt qui coniincre non potcft, coniunx fiat, i.Corinth.;.vci.i.tk 9, Rffpondct Bellarin. varie, amp;nbsp;contrarié. Primùiu hocpræcipi,(Jeindc non præcipi,fcd permitti tantum.P jfica non de omnibus,fed fidum detouiu-gatis hoc intclligcndurn, deinde de omnibus hoc ipfum clic intclligcdum.Quo tenearn vuîtus mu-tantem Prothea nodo ? Sed tantum air, hoc iis à Paulo diciqui continentiam non voticrunt. Hc-fpondco neminem tam vollere pofic , nifiàPco hanc continédi poteftatem acccpcrit: quod ôù ra-rum cR Dci donum,amp; ab ifiis,qui cam vouent,no cxcfpeclatur.Ergo rem fibi impolLbilem vouent Deo: quod votorû genus Deus nequaquam acceptât,itaque pet fie nullum eft,Numcror.jo.vcrP.).

Tertia Philippi ratio eft,Lex P intifuia de cce^ Ijbatu Sacerdoturn diflentit à veteribus Conciliis, amp;nbsp;piis,vti apparet ex cap.ó.Canonum Apoftolor. Gangrenfis Concilij C3p.4. Trullani cap- 30.amp; c. gt;3.Carthaginenfis v. cap.5. Leonis, can. zA^ter. Dift.3,.can.C«w/^ft«r,quæft.i. Ergo improba lex cftjRcfpondct Bcllarminus, fed ca, qt;æ cum ipfa Synodorum citatarum mente , verbis prorfiis pugnant. Itaque illius ref^onfio ab ipfifinct ca-nonibus, Synodis aperte confutatur. I o de-naiim confugit, vt dicat Conceflhm quidem f.iif-fc Epifeopis , amp;nbsp;Presbyteris vxorcs fuas , quod ad cura viftus, rctincrcifcd no qutad ad vftim ho-ri amp;nbsp;cóiugij.Id quod Gaugrenfe Concilium Trul lanu ca.^iWÂtçzrar. 35. qua ft.prima.cano.û?/z«tA'5. Djft.3i.prorfus euertuntdegantur, amp;nbsp;conferantur

Re s PO N s IO Danaei loci à Pio LcCtore, nifi iJ illi moleftumcft, aut fi nobis non crciiat,ncc fidem habet.

Qrarta Tutio nollra, Contincnria ifta non efl: à Deo data omnibus,conccfla, Matth.ip.vei fi.ii. Nonomnes, inquit Chriflus, capiunthocverbuw. Si PauluS J.Corinth.y.vcr.y.idem docet.Ergo no eft cuiufuiscam vouerc. Rtfpondet BeHarminus. Ncceftcuiufuis ordines facrosfufcipcre.Imo verb quiciinqiiceam virtutem habere volunt, amp;nbsp;de-fiderant, eandem à Deo impétrant. Tertullianus in libro de Monogamia in ft. Naziazenus oratio-ne3r.BafiIius de Virginibus infr. mcdiumiChry-foftomus,Hieronymus,amp; alij.Rcfpondco Bellarmino,Quum Paulus appellct hanc Continentianl donum Dei,i.Corinth. 7. ver.y. docet illam non eftc pofitam in noftra poteftate; fed in folius Dci^ Voluntate. Ergo quum quifpiam fentit fe vri, in-tclligat fe non habere hoc Dei donum, quicquid ieiunct,oret,vigilet,amp; occafiones fugiar,quæ funt remedia Bcllarmini. Obrepunt enira huiufmodi cogitationcs amp;nbsp;affedus, ctiam nihil tale optanti-bus nobis,amp; primùm deflderatibus, quæ non pof-funt extingui,nifi coniugio, id eft remedio, quod Deus dedit,Paulus monflrauit, i.Corinth.

îndc Cynædi, amp;nbsp;Soddmia exorta in Monafteriis etiam Hefuiticis, quod quum illis vxorcs ducere non conccdcretur.maribus contra naturam funt vfi,vi, xftuqtie iftius libidinis venereæ cos vren-tc. Id quod veriffimnm cfTe res ipfadocet, Si da-mat,amp; Monachorfi Sodomitaru proceflits.Neque oratio,neque iciunium, neque occultatio Mona-diorum, (quæ funt tria Bcllarmini Monachorurir medici

Ad V. Controvers. 877 rnedlcl rcmcdia)ignem iftum , amp;nbsp;ardorcm cxtin-giint:fedfülum coniugium,id cltjegitimum, amp;nbsp;à Deo inftitiitum remedium. ld quod etiam ipfi Sé-. tentianjiCjuiim de commodis coniugij agunt, có-ccdunt,fatenrur,amp; fcribunt.

Quinta ratio Philippi, Hæc coniugij prohibi-tiofaólafacerdotibus, Mundum fcortationibiis, tcclefiam aiitcm offcndiculis implet, prodigiofas libidines parit: ergo eftabolcnda. Qind ad bate ille refpondet? Nihil, qnianihil poteft. Duntaxat ait hunc cfle abufiim, non vfum coelibatus. Præ— tcrea ncgit tot inter fuos reperiri concubinarios, quot dicimus ac conquerimiir. Refpódeo Bellar-mino,lmó plures fcortatores Epifcopi,amp; Presby-teri inueniiintur,quam hos diciinus : id quod cx-perientia rerum optima teftis, ac magiftra docet: heque cum vnafcortari habent fatistlïd cum plu-ribus id fcelus perpétrant, liberos ex fuis feortis fiifceptos, vel trucidant, vel omnino negligunt. Quod ad cœlibatû veró nó iure promifluna, ipfe cxfcfe feortationem iftam gerit,amp;libidincs.Non iure autem vouetur,qiium illc,qui vouct,non habet à Deo donum Continentiæ.Eft enim alioqui cuiuis innatus(tefte etiam M.Cicero.lib.i.dc Of-ficiis)fibi fimilc gignedi à natura app etitus.Qua-rerefponfioBellarmini nihil valet , éftque falla-cia A non caulfa. Coelibatus enim ipfe ex fcfchas prodigiofas libidines fuadet, amp;nbsp;parit, quum im-ponitur iis , qui vtuntur. Quod autem idé hic ait, Epifcopum, qui ex vxorc fua filios gignit in Epi-fcopatu cfle adulterü, amp;nbsp;Paphnutio Chrifti martyr! répugnât, qui appellauit caftitateiD talccon-iugium,

878 Responsio Danaéï iugiumjüliü'qiie vfum: amp;nbsp;ipfi Hicronymo, ^iiem citât,Contradicit,qui non agit de filiis legitime ex propria vxore natis in Epifcopatiufed de filiis E-pifcoporiim ab iis ex fcorto,amp;illcgitimc fufeeptisi Suntcnimhecduofiliorurn Presbyteroriim,amp;: E-pifeoporum gênera, fient apparet exOftæcapite primo,amp; probatnr ex capite nbsp;nbsp;nbsp;hiecy amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4-

Vod ad Magdtbnrgcnfium Hirtoricorû ar-v~^gumentnni iumptum extiifti iftius Icgisdc cœlibatn Clericis impofitæ euentu, quemadmo-diiin ex Vdalrici Angufiani Epifeopi Epiftolaap paret,fuit tantum quçdam ®)ooir5M')«a,fcii appendix adfuperiores eorum rationes validifiîmasaddi-ta : in qua fnæ fententiæ hindamentum illi minime pofneriint,qnod tarnen ifteputat. Itaquc nullum non lapidtm mouet,vt cam ipfam Epiftolam neget vernm liabere titulnm , iic nomen veriV-dalrici Angnftani,quondam Épifeopi. Veriime-ftoîfit titulus Epifiolæ irtius fuppofitionis: rcs ta-menipfa(empei vera manet, quam non réfutât Rcllarminus.lSJeque vero ram Iccdû facinus Gregorius Magnus à fc profeclum in fuis libris feri-bitjVti neque alia multameque vitæ illius feripto-rcs,qui Gregorio aflentari volucrut. corr memo-rant, vt Romapi ifiius Pontificis’àrToflswou', quam omnibus occinunt , non deturpent, aut m du-bium reuocenr. Sic multi funt in optimis libris falfitiruli , amp;nbsp;falfa fcriptorum autorum nomina , fient expofitio fidei Cypi iano tribui-tur.

Ad V. Controvers. 879 tnr,quaecft Ruftinl : liber dc fide ad Petrum A-gullmo,cyiti etl Fnlgcntij. P.es tarnen ii 1 is libris amp;nbsp;feiiptis comprchenla veiilliroa, fidéque digniiï'i-nia flt.Sed öd Iohannes Ballens, amp;nbsp;Av.entinusidé tjuüd Vdalridus fciiplei unt, nc de re ipfadubi-tenc pij quin fit venifima.

De Bigamia, quid fit apud Paulum, 5.' Je Bi* garnis, quænt hoe amp;kquenti capitcBellar-minus.Res ipla per fc luit, cftqiic lacilis, fed ab i-fto intricata amp;nbsp;obfcurata.Nec enim quçritur,Qué Bigamum eajqua: Paulum fccuta eft,ætas appclla-rit: fed quid apud Paulum fignificent hæc verba, Ktr vKiMVXons Eptfcoptïs Præclaiè verb can. 17. Apcftolorum ait elfe eum, qui pluribus coniugiis fimul eft implicltus;?e Chryfoftomus hoc loco tlocet Paulum ^aeótantcm ad Tudæorum mores, qui fimul plures vxores habebant, id vetuilTc ia epifcopis Chriftianis, vt fimul duas vel plurei xorcs fumerent, vel habcrcnt.Quaminterpreta-tioneraDefiderius Erafmus, Iohannes Caluinus, Theodorus Beza, amp;nbsp;alij viri doctifiimi fequuntur magnis de cauflis. Idem docet luûinus martyr Contra Tryphonem,Si Apolog.fccundo appellari. Nccmultum dilïentit Ambrofius, qui ait Epitcopum quidem fccundo coniugio propter fedis dignitatem abftincrc deberemon ait tarnen eum cogendum abftinçrc, aut indignum propte-?rea epifeopatu eflt. In canon, ß. durmiertt

Ji. quæft. t. tam licitæ amp;nbsp;honefiæ pronuntiantur fecund«, amp;nbsp;tertix nuptix , quam primæ. Bernar-

88o R P. spONSio Danaei dus Serm.óó.ityCantica Canticoriim eodem modo probat, amp;nbsp;quicqiiid contra afferacur ctiami-dem fentit ipfemet Hieronymus in tpdbola ad O-ceanii,amp; apparet ex principio C2..Qwrnod-J ^i.qu.i.

Verùmpoftcjuam Encratitaûhæi efis, quæ cô-tra Pauli præceptum igt; rimoth.4. ver.z. amp;nbsp;j-Nu-prias damnat,in ecclcfiapræfertim Romana inua-luit,Voces iûæ apud Paulum aliter, quàm cxve-ro Pauli fenfu fumptç fucrunt, 8c aliter Digamus amp;nbsp;Digamia fuit explicata, quum oportcbat. Nam c^iyoLpiitt. dicta elt omnis (Tti/Ttpo? ■^-a.p.cç, quùm etiî quis alteram, priore mortua, vxorem legitime amp;nbsp;fuccelliuè ducit.Id quod amp;nbsp;piurn amp;nbsp;honeltum elfe pron’.ntiat Paulus i.Corintli.y.ver.j^.Bigami di-tti confequentcr ij, qui fucceffiuc ad lecundas nu prias conuolarunt. Hû^uya/nei ij, qui pluies fimul vxores duxerunt 8i liabent, vt nuncTurcæ, olim ludæi. Turn autem execrabiles ctiam nnptiæ iftæ fecundæ vifæ funt,vt amp;nbsp;longe finétior amp;nbsp;Deo gra-tior cenfeatur, qui duas Concubinas fucceiriuè ha buerit.quàm qui duas vxores légitimas fnccefliuè duxerit. Hic enim amp;nbsp;Bigamus amp;nbsp;exccrabilis coram Deo cenfctur: fed illc Concubinarius noni-tc,imo presbyter,amp; Epifcopus creari abfq^ difpc-fationcpotcfi,vt fcribit innJîi.in circatr.i «m^jExt.dc Bigamis. Ar contra in epiltola ad Hc bræos ij.v.4.ifta omnis côiunâtio, amp;nbsp;concubitus, qui eft in concubinatu,dicitur polkitus,amp; fcorra-tio,quia fit extra coniugifi.ln can.It lt;^ui 8c a.Chri ftiano Diftinâ. jq. exequatur concubinatus feu feortatio ifta conitigio , tantum fuit Nuptiaruni acpræfertim Bigamûe dedccus,amp; iltorum in earn impurorum

Ad V. c o N T R o V E R s. 88l impurorum hotninutn odium.Nam etiam vetue-runc ne fcf undas nuptias iftas Presbyteri benedi-ccrcnt Neocæfaricnfi Conc.cap.y.Sed iam Bellar-audiainus à nobis diflentientein,amp; falfis Pauli in-tcrprctibus allenticntem in odium veritatis,a quo nihil,nili fpurcitias,hïc difcemus.xaKW yap J'«f«?■-xttÄ«!' nantiAtidiamus tarnen,ac confw-tcmus.

Primiimaftcrt locum cx i.Timotb.5.verf.9. v-bi eodem fcnfu mulier vetatur eligi diaconifla, ft non fucrit contenta vno viro, amp;nbsp;nifi vnius viri v-xor fuerit : quo quis vetatur eligi Epifcopus qift fuerit vir vnius vxoris.id eft, contentus vnica vxo re,non autem aliam etiam fuccelftuè duxcrit.Re-fpondeo Bellarmino, Etiam nonnullos viros pios amp;nbsp;doâos fic explicate locum ilium Pauli,vt vetet cam mulierem ad Diaconatum in Ecclefia eligi, quam quis vna cum aliis in numero vxorum ha^ buerit eodem tempore, vt olim folebant ludaei, nunc Turcx.Id quod, certè quidem verum eft.Ma gis tarnen placet illaintcrpretatio,quç docet corn mendari amp;nbsp;præferri cas fceminas ad Diaconatum, ,quç vno marito fuerint contentæipluribus autem fuccefliue non nupferint. Nec enim aliter dcmü-lieribus exponi potcft, quoniam illæ pluribus ft-mul viris nubere vti viri non folebant, Auguftin, lib-j.cap.ii.Doâi.Chrift.

Secunda ratio Bellarmini ,Non fuiffe folitos homines,flue ludæos fiue Gentiles, fimul amp;nbsp;codé tempore duas vel plurcs vxores habere, quum ilia fcribebat Paulus. Refpondco Bellarmino, iftud elfe falfum.Nam ex Auguftino lib.de bono Con-

.R E s P o JSI s I o D A N A E r iugali cap, 18. ex luftini Martyris rcfponfione ad-uerfus j ryphonem, Si Apolegetico fecundo, lofcphi li.iy.Antiquit. ca.z.cx Acloriim Apolto* liconimcap.i^.v.zo.cx ChvyCoftomo ipfo in i.Ti-rnotli.3. apparet nihil tunc hiiflc inter Judæos, amp;nbsp;Gentes, præfertim GrTCOS,amp; Orientalcs(vbi tue plurimæ erant Chriftianæecclchæ.niillæcnim tue erant in Italia vel Occidente, vbi Polygamia ve-tabatur) frequentius, quam vt vnus qui/piam plu-res fimul vxorcs babctct,amp; eodem tempore cas rc-tineret. Nam quod ait Socrates lib.q.hiftor.ca.zó. Valcnrinianum primum plures limul vxorcs ha-bendas pcrmififle in Impcrio Romano, intclligc-diim eft, Primum ex Impcratoribus Chriftianis id ' conceflifl'c.Nam hnperatores Ethnici Romani fin igula« genres in co fuos mores fcqui finebant.Pro-hibitioncsautem, quas hîc ex Codice de Inccftis L.Neminem.,^ \^.EH?npà, Ad L. luliam r/e teriü citât Bellarminus, funt intcH-gcndæ dûtaxat de iis,qui tontrariam legum fuarum , aut nationis ôcPatriæ côfuctudiné non haberent,amp; Romæ,vel in Italia præfertim viucrcnt : non in Oriente, vel inter ludæos. Quod denique feribit Bellarminus Nouum Tcftamentû fémpcrvti fingulari numero,vbi de Chriftianorum vxoribus agit, quia plures fimul vxores babere iâ non folerent.Rcfpôdeo Verum hoc efic.fed metuendum fuit,neEthnico-rummores in Polygamia imitarentur,amp; répétèrent,quos ipfi ctiam aliquando probauerant.Ergo vêtant GentibusApoftoli, nePolygami fint, vt Gentes rcliquæinfidèles Adtorxv.vcrf.xx. fatetur jd Bellarminus col.iizy.L.C.nobrfcum.

Ab V. CöntRoveRs. SEj T ertia ratio Bcllarmini fumitur ex quorundam Patrum autoritate.RclponJco Paucos iftosiä fu-pcrftitiofo illo crrorcdc comparatione amp;nbsp;fimlU-tudineLcuitici Saccrdotij cü Euangelicofafcinä-tosjilloque abrcptos fic fcripfiffc.Qmbus nos op-ponimus amp;nbsp;tan.iy. ApoftoHcum,Cbryfoftom. ifi 1.1 imoth.j. Ambroftum in ea ipfj,quam iftc citât epiftola 81. luftinum Mavtyrcm,Tbcodorct. in i, Tim.J.v.i. Hieronymum in epiftola ad Oceann Auguftinücan..QMoJ fidurmterit 3i.qu3cft.i.Deni-qne no quid illi, led quam reftc dixerint,eftper -pédcdü.Quû enim homines fucrint,amp; labi,amp; errate fuit illis familiäre,vt aliis.Na amp;nbsp;ipfe Bcllarmf nus Pattis eruditiffimlTheodorlti nobifcü plané fenticti« autoritate reiicit ex mero arbitratu fuo.

Qiiarta ratio Bellarmini eft ex ecctefi« con-fuetudine, quæ banc Bigami interpretationenà àmplcxaeft,ttfte Innocentiocpift.ii.cap.i. Leone cpift.88. GrafianototaDift. i6.amp;Titulo dc Btgiimti. Extra. Refpondeo, TSlon femper fuit ca côfuetudo cccleftæ Chriftiana:,fcd folum poftqua Apoftolica doôrina pura puta in ccclefia retineri ’ defiit ; 5c hærcG Encratitarum feu Tatianorum a-fpcrgi ac maculari cepit.Nec aliud probant autoritäres hic à Bellarmino prolats, quàm cos,qui ia corruptis ccclefiç moribus vixerunt,ac fcripferûtgt; fie ex cömmuni errore fenfiffe. Verùm mala con-fuctudo veritati non præiudicat, inquit Cypria-nus.Dixit cnim Chriftus, f.go fitm 'ùeritoi loh. 14. non autetn dixit,F^ofitm co«/«ef»tr/o,lurlfconfulti aiunt plane idem de regulis iuris, Conjitetudo contra bonos mores recepta^efl abolenda,non fecjuenda,

T Entât etiamBcllarminus,fi poteft, noftrorii argumenta,amp; præfertim D.M. Lutheri con-uelIere.Sed fruftralaborat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Primum argumentum Lutheri,vetat Paulus E-pifeopum eligi, qui non fit inculpatus Tit.t.verf. 6.Et ilia vitiaPaulus idem enumerat, quibusfu-turus E pifeopus carere debctiinter quæ nequaquî cft, quod duas fucceffiuè vxores légitimas habue-rit. Qu^are hoc non cft in Epifeopo cenfendum vitium.Refpondct Bellar.hoc quidem crimen nó elfe, fed ede dignum tarnen repiehenfione, quia Pontifices etiam inter Ethnicos cfl'c non poterât, qui Bigami fuerant.Refpondeo,Vtranque Bellar-mini folutionem,amp; rationem,falfam efle. Neque cnim quicquam dignum cft inter pios reprehen-fionc,quod Dei verbo minime damnetur. Efte* niralex Dei feripta nobis norma rcrum laudan-darum,aut nô.Pf. 19.Deinde falfum eft inter Ethnicos nullos Bigamoseleétüs Pontifices fuiffe N» amp;nbsp;Iulius Cæfar amp;nbsp;Auguftus, Si Tiberius fummt Romæ Pontifices creati funt etiam trigami,amp; po-lygami, vt ex Suetonio apparet in eorum vita, ergo délirât hoc loco Bellarminus.

Sccunda Lutheri ratio,Si debet efle Epifeopus Monogamus, id requiritur in Epifeopo aut propter vitæ fanâ:it3tcm,amp; tune multo minus eligen dus cflet aliquis Côcubinarius in Epifeopum, aut . adulter,quàmBigamus.At ex cap..^wcirea.Ext. de citra difpenfationem Concubinarius fieri poteft Epifeopus : amp;nbsp;ex can. Chrißiano. Dift. 54. Aut requiritur Monogamia in Epifeopo pro

Ad V. Co N T R O V F. R s. 885 pter Myfticam, ac facramcntalem coniugij figni-ticationenrergOjquum fit in omnibus piiseadem vis amp;nbsp;fignificatio coniugij,pij omnes, etiam Lai-ci,debcrent cffe Monogami.Et vt Chriftus, fie o-mnes pij duccre debent virgines non viduas,fem-per cas feruare virgines, fcm'per eas fecum babe-. re,vxorem rcpudiarc,hæc enim omnia fecit Cbri-ftus,cuius cum eeelefia coniunóhionis facramenrû eft piorum coniugium. Hæc funt,Bellarmine,di-uinatonirru3?Rcfpondct iftcfic, vt gedodrinam Lutberi veram efteagnofcat,amp;admirari cruditio-nem tâti veri cogatur: feipfum aperte inuoluit, amp;nbsp;prodit Manichcanum,amp; Catapbryem bæreticû vtpote qui fecundas bîc nuptias manifeftè dânet, quia falfum Cbriftum,ncmpe plurium vxorû mi-ritum repræfcntant, ait ifte; aut illæ nonfunt verum Sacramcntum.Sic fc mendaciûcucrtit. Deinde negat magispugnare adulteriuna cû vera pioru continentia,quam Bigamiamfuam,id cft,fccûdas nuptias légitimas. Has enim vult maioris amp;fœ--diorisfigiaum elfe incontinentiæ ,quàm ipfum A-dultcrium,Spurcus nempebomo,amp; poreus exba-ra Hcfuitarum.non ex ara piorum Quidni verb id diceret MonacbusPontificiuc, quum Alexander Ill.iftorum Deus in cap. Clertci.^. De Adul-de ludiciis. Adulterium inter minora crimiiaarccenfcat;amp; cap. Quta circa. Innocentius 311. alterum iftorum numen Concubinarios, qui plures Concubinas babuerunt, præferat Bigamo, qucmfingitamp; appellat. Væbominibus iftis. Ad reliqua abfurda, quæ ex fua fententia fequuntur, , nibil refpondet ifte, quia tam funt vera, vt nibil

8S5 Responsio Danaei comminifci,vcl mutire contra poffit. Quodcnjip aitifte Chriftum vt hominem,vnam tantum vxo-rem habui(re:qiiâ vero Deii, duas, cft impuriffinia b!afphemia,amp; Neftorianifmus manifcilus ChriÜi perfonam in duas tliue]lens,amp; feparans.

Tertia Lutheri ratio eft ex i.l imoth.5. verf.t« Paulus non deffinit, quota fit ilia vna vxor, cuius Epifeopus vir elTe debeat,fine prima, fine fccun-da, fiue tçrtia, fi modo ilia fit vna tantum, vchit i. Corinth.y.verf.i. amp;nbsp;i.Tim.j. verf.n. Refpondet Bellaiminus non efle parem mente vtriufqueloci Pauli. Refpondeo,In cæteris verum eft : fed quoJ ad hoc videlicet,vt quæ fit cenfenda vna maiitia-licuius fine Epifcopi,fiuc alterius.vxor, intelliga-tur ex mcntePauli,omncshi loci interfcbelle co-fentiunt, eodem fpcâant. Earn enim vnam vocat Paulus,quotacunque fit,vxorem,quæ fola tunc ab co viro feu marito habetur.

Quarta ratio, Paulus oftendit fe ctiam iam A-poftolum potuilfe, fl voluifiTet vxorem ducerc i. Corinth.9.verf.5. Ergo amp;Epifcopi,iam Epifeopi idem poiTunt. Refpondet Bellarminus ineptias, voces has nempe, vxorem fororem, non de vxorc, fed de muliere quauis Apoftolosfequenteintcl-ligi.Nos fupra hancintcrpretationemconfutaui-mus copiofiftîmè amp;nbsp;veriflimè.

Quinta Lutheri ratio efthæc , Scholafticorutn interpretatio fingit Paulum efle feriptorem ine-ptum,qui yerbo vno dicere potuit, oporterc Epi-fcopum efie Monogamura.Cur igitur,fi id voluif-fct,non dixiftet?Refponfio Bellarmini nihil valet, nempePaulum noluilTe vti voce /aewj'ot/a«, quia nondiim

Ad V. ContRoverj. 887 nontliiiTi cflct Giæcisin vfLi,amp; nota. Refpondeo, Niig^ niigcrrimæ, quia Ifidorus, quem Bcllarinnius claflîçumautorerahabccdib.ÿ- Ety-mologic.cap. De coningiis annotat, tarn vfitatum amp;nbsp;notum Græcis fuifle nomen Monogamie quam Bigimi. Ergo eft bæc Bellarminircfponfio, npiiir.

Sexta ratioiAmbvoßus.lib. deSacei dotio, cap-4.ait bæc verba Pauli, -virvnins vxaris referri ad vnam ecclcfiam 5 non ad Bigamiam præcile. Sic Hieronymus ad Occanum quoque. Sic Augufti-nus de bono Coniugali cap. i8. Ergo'vcrba hæc præcifè non agunt de Blgamia.Rcfpgmdct Bellar-minus varie, luo more. Nam locum Pauliamp;dc Ecclefia , amp;nbsp;de Bigamia cenfet intclligi pofle. Refpondeo Bellarmino,Ergo non eft certum,fir-mumque argumentum Sentcntiariorum,quod ex eo Pauli loco fumitur,quafi fit illic prascife dam-nata Bigamia, quum bic locus, tcBe Bellarmino, varias expofitiones admittat. Hieronymum iftc fiiigit, facitque vanumamp; incertum feriptoïê,quo nemo fuit diligentior, tam eil in Hieronymum i-fle maledicus. Verba jVuguftini à nobis citata Clara funt. Auguftinum obtorto collo ifte in fuam fententiam nuitum rapit. Auguftinusferibit E-pifcopi amp;nbsp;fuinmi Sacerdotis diuerlam cfle fub Lege SiEuagelio coditionc, quia latior eft 8i maior Epifcopi licetia^ vt fucccftîuè plures ducerc poflit vxores.quödLegaliPpt.nölicuit exDci prçcepto Leu.ai.v.ij. Elæc fundamétû Bell.fentêtiætollût.

Septima ratio Lutheii, quod ipfi Pontifieij in bac Bigamiæ definitjçne fibi manifçftè contiadi-

S88 Responsio Danae I cuftt,quia Coniugiiim non verum definiunt verfi, vti in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra de Bigamùt vt fuam Bi-

gamiam falLient:amp; fornicarios viros non cxæquât in ipfo fornicationis vitio fœmjnis cap. Nuper. Extra. Eodem, quufn tarnen fir idem vitium,amp; in mafculo etiam maius. Refpöndet Bellarminus, Tria efi'c Bigamiæ genera. Efle enimBigamiam veram, Interptetatiuam , Metaphoricam, Solam autem veram vere damnari : poenam tarnen cius extendi ad alias fpecies,Refpondeo Bellarmino,I-mo ex Juris fui,amp; canonici regulis, cap. Odta. De Regulis Juris in VJ.odia reftringi debent,non am pliari.Ei'go vt fuam Bigamiam ifti tueantur, funt fibi, fuifque regulis Temper contrarij, fcque ipfos eucrtunt:quæeft iuftilfima falfæ feiitentiæ (qualis hæc eft) pœna, Denique co tandem decurrit Bellarminos,vtfuos,velut Dominicum Afotum.im-pcritos efle in hac Jifputatione doceat: fe vet o v-* num dorftum amp;nbsp;peritum: amp;quicquidftatuitur de hac re, ex mero eccltfiæ arbitrio pendere » non ex Dei verbo fcribat,

VEriflimum illud eft Juuenalis poé’tæ, TlorA-tur lacrymis amtjfapecunia veris, præfcrtim à Pontificiis Curionibus,Epifcopis,amp; eorum men-Jæ afleclis Monachis.Bona igitur Eccicfiaftica, Si quæ eorum pars eftoptima, amp;nbsp;potifllma, Décimât nempe, fummo cum dolore animi amittuntur, vt apparct hîcproiftis Decimisamp; bonis, tanquam pro focis amp;nbsp;aris pugnat acerrimè Bellarminus pro ventre, amp;nbsp;pro ciilina nempe. Vt autem conftet quid in quæftione inter nos, amp;nbsp;Bellarminum iam verfetur,

Vcrfctur, fatemiirverns Ecclefiæ Paftorcs cflea luo Grcge, cui fpiritualia communicant, alendos cum tota ipforura tamilia,lioneftè quidcm,non ta men opipare amp;nbsp;liixuriofê.Sic Paulus Rom.15.verf. i7.1.Corinth.9. i-Timoth.j. vcrf.i8.6.v.8. Quid autem, amp;nbsp;quantum fit pro illo verorum Paftorum victu amp;veftituillis conftituendum ac dehnien^ dum,ex prudcnti cliiufque ccclefiæ,amp; Confirtorij illiusjiudicio pendct. Ali) cnim funt magis nume ro liberorum onerati, quam alij. Décimas autem proptcrea fibipofteaviurparuntPartorcs Ponti-ficij,magna,acerbaque contcntione,quum à Chri ftianis Imperatoribus, aut ecclcfiis nullæ primùm effent ad corum viâum conftitutæ; fed certa tantum,quallslimitaneis militibus, pecuniæ fumma, amp;nbsp;penfio,id eft.aliquid aliud,in âtruflmitr amp;vici:um eorum, velut certa in fmgülos annos frumenti, amp;nbsp;vini menfura. Conftantinus Magnus,qui primus, qufi effet Chriftianus, Paftores ecclefiarum aluit, non décimas illis afTignauit; fed ex fuo, publicoq; fifeo cértam pecuniæ fummim , quam Paftoribus ademit lulianus Imperator Apoftata,reftituit,fcd non totam, propter inopiam ærarij, Valentinia-nus primus Imperator,Hermius Sozomenus li.5. cap.5.Imo tempore Auguflini pauci, vel omnino nulli in Africa Décimas foluebant, Homil.q8.iii 5o.Homil.amp; in Pf.146.

Sed malucruntEpifeopi ipfi fuis manibus, quâ alicnis velut quæftorum publicorum, vidtum illfi fuum traclarc,eum penes fc babere, Raque primû fibi décimas ex quouis gregis fui prouentu,8ê ter-ritorio fuæ ecclefiæ fubdito ipfi dcfignarunt, amp;.

gjo R F. s P o N s I o D A N AF I Gregorius Auguftiinim, Epißhanius Prcsbyterfiz Rcfpont!eo,Hi,tjuos Bcll.putat cïcólosPaftortsy nctiLiatjuam fuerunt corum populoruin ,adtjuos, niitteban;ur,Paftores,ai'itcc]ua ab ipfis illis popu-, ]isamp;el!gcrentur,amp;probarencui'. Vciùm ab A-thanafio, Grcgcrio, Epiphar.io , viii cioóti amp;nbsp;pij tklecli flint , quos ns popuiis primùm amp;nbsp;iolùnt obtulcruntjà quibus ilb qui fucrant ob!ati,poftea facrunt in PaUorcs clcc.ti,amp; comprpbati.

Septiipa tatio fuinitur ab incoir)niolt;iis,fi Plebs A Populuseligat,quiamp; ignarus, amp;nbsp;malus, vt plu-rimiim efl. Relpondco, Bcllarininus aut pcriilt;7;-i tit,aut male inrelligîtnoRranifcntêtiam. .Quun-^ cnim ad legitimam Paltoris Ecclelîa{liei.eleciio-nem totius beelelîa; fuft'i agium ac confcpfum pq-ftulari dicimus.id eft,Çlcri {k Laicorum : in ca c-t Icàtioncfuas cuitjuc intpgras partes relinquimns, amp;nbsp;proprias:quæ funtjnemp« Clcricorum, amp;nbsp;aliq^ rum Pafloriim,vt cxatuinrt.cligendûin dcclrjna, rnoribus-.LaicorLim autemvt hune à pi is Clc-ritis, Paftoribus iam cxaminatû,,amp; prob.atura, ipfifuo fiiffragio , eoque liberö, vel acceptent,^^ comprobcnf.vel ctiatn reiieiant,, aç fc ciimnol-^ le 4icant,amp; repudiare profuo Paftorc pofljnt. Nec enint iniiitæ Eccitliæ Pallor eft obtru^ytia dus,can. A^c/ee.Dill.65.Tertiil.cap.39. Apolo get* LcoEpift. 89, Ane'/ran Concil. cap^8. Nec mc-tuendaefl- popularis, quaüseuenit in Damafo.pa pa Romæ feditip, quia tüc interueniet Magillra-tus,qui hos populäres tumultus compefcct. Præ*’ törcabuic inalo profpcftum eil, ac rcmedium ip,! iten tm. An cy 1-3 fI i Conci.ca P. 18. Neque ,vcnb^quû Paftorcscligunt foü, earuit, earétue”''tnïïilïimii

A. D V. C o N T R o V F R s» 8jl cucntis huiufmodi clcchô,Nam f^clioncs, dini'i-dinationes,côQiiratiuncs,;$efchifinacaincicoriiitiic loge cxitiofiorajquâpopiifaiejtumuItus.Hi cniiii llatiin fc(lâcur,quia popuii cil mobile ingenium, illavero ichifmatafüc ùiLiturna,ficiit inAntipapis’ electis iâpridc apparuit. Dcniq-Jc-quicqHid rcctè-fieri poîcft,habet tame fcpcr.vt ùupiit Cornelius Tacitus,aliquid incômedi aditinélû amp;nbsp;admixtum. ï-rgogt;£iuam.fint nihili Bell;agt;‘guménta eunctis ap parct ex his refponfionibits. Vçrjtimnotlra amp;nbsp;ipfc quoqiie çonuellcre conasm', led ir»utili labore, de cffcèhü. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{

Prima ratio noftra eftPr tcfias(cuii:s bec dédia pars cildataell:) à Chriito toti Ecclcliæ, non fobs jn fingulis Bcclefiis Padoribus. Ergo ad totam EcclefiâpcrtipctMAt.i6.amp;i8.v.i8.ei.efpÔdetBel. Â. vetercs ac ineptasfuas cantilenas nobis occiniti hoc dictû eife fob Petro,nó toti Ecclcba\R. Ifno toti Eeelebç.vt locns,Mat.i8.totv.softcni!it,Vtw tur enim dilertè Chriilus plurali,nô fingulari nïi^ mero, vt ad plureseam poteftatem pertincrc do-lt; ceatroaniicftè,licet ipfa iftius potclîatiscxccut'o quemadmodum fiipra diximiis, fpectet fiatq; per fobspa(lores,fçd nomine totius ecclefiç,fient aii-i tea dçmonliraiiimiis.

Secunda ratio nqftra, Pjpulus Cbriftianus po-teil malos Paftores fuos reiiccrc, Galat, i. vcrfii 8.Matheifcptimo,vcrf. 15.ergo amp;nbsp;bonos Paftores fibi cligere.' Eft enim contrariorum eadem ratio: RcfpondetBellarminus,Populus rebeit rabos Pa-ftorcs tantum attendendo quæ fit dodrina Ro-îRaniPontificis, amp;nbsp;vtrum Paftoris fui prasdicatio

amp; Dei cultiii inferuirct. At noftri Saccrdotes amp;nbsp;EpifcopifubEuangcliopaternisbonis amp;nbsp;poflef-fionibus non priuantur, Numcr. 18.vcrf.20. amp;nbsp;16. Deut.io.v.p. Vbi auté no eft par ratio, ncq; iiis i-dcobtinerc debet.Beüarminus ipfc nobifcû facit, amp;prorfusfétit,col.1139.L.A.B.Deindequæ tefti-monia citât Bellarminus ex Iibris Mofis,ea ollcn-diint Décimas partem fuilTe Cercmoniarum Icgis veteris, quæ omnes iam funt per Chriftum aboli-tæ.Ergo liidic Bellarminus æquiuocationc harum vociim,5z«»rz«rzk Aliud enim eft ius diuinû perpetuum, quod fub Euangclio durât, qualis eft Lex Moralis: Aliud ad tempus tîtùm inftitutum, qualis eft Lex Ceremonialis amp;nbsp;Politica, quod ius fub Euangelio fublatum eft. Decimarum autem exigendarum ius fuit amp;nbsp;Ceremoniale, Politi-cum.Ergo fub Euangclio ceftat, Bellarminus ipfc col.iijp L.A.amp;B.idem probat.

Tertio loco vult Bellarminus efte décimas iuris pofitiui.amp;quidem mere, nimirum ecclefiafti-ci : quemadmodum ctiam Canoniftæfentiunt in can. primo XVI. quæft.7. ex Gregorij feptimi fen-tentia.Nam quiequid hïc habet in tota hac difpu-tationc Bellarminus, fumpfit, amp;nbsp;tranferipfit ex Rhapfodia,amp;Margarita decretorum apud Gra-tianum. Refpondeo,Si ius decimarum eft mere in ris polîtiui à Synodis amp;nbsp;Pontificibus ftatuti, Au-relianenfi cap.i%Matifconenfi II.ca.5 Mo'gunti-no cap.jS.Rhemenfi cap.jS.Grcgorio VIII. In-nocentio 111. ergoneque Iuris diuini eft, ncque Naturalis, id quod hodic de Decimis in Papatu locum habet,amp; vfurpatur.Eft enim aliud ius diui-

Ad V. CONTROVERS. 89^ nuingt; aliud ius eccleliafticum amp;nbsp;pofitiuumteftc Bellaniiino col. 11^9, L. A. §. Probatur. col. 1140. L.A.

Quod autcm fenfit VViclcfus clecmofynam pcccatori, vt in peccato perftet, fatlamjcfle dam-nandain,rcclè amp;nbsp;piè fenfit.Ergo peccant, c|ui fpon tê amp;nbsp;lubenter Sacerdotibus Pontificiis dant Décimas,vt illi Saccrdotes Pontificij Gnt,amp; mancat, id eft,mancipia Antichrill:i,amp; Chrifti mortem fui Mifla abolere perfeucrcnt.Ncc vcrura eft. Sic Dc cimas ctiam Lupis Paftoribus efle à grege perfol-uendasgt;vti TributainfidclibusRcgibusafubditis dcbentur. Diuerfumenim eft amp;nbsp;difparPaftorum Luporum, amp;nbsp;Principum Infidelium ius, amp;nbsp;ratio. Principes enim etiam Infidèles iubet Deus hono-rari à nobis piis,amp; ali,Math.2i.Ae«/zijze Cdfari amp;c. Rom.iJ.verf.i.i.Timoth.6. verf.i. Luposautem Paftores idem Deus iubet à nobis expel li, abigi, niiniméciue ali amp;nbsp;retincri.Iohan.io.vcrf.ii.Quarc male funt collata ifta inter fe à Bellarmino, com-parataque.Nam rationem ex Innocenti) lil. Dc-cretali.Tua, nos. Extra de Decimis,non moramur, quoniam ille pro fua culina pronûtiat, éftquc pars nmul,amp; iudex in hac ipfa cauffa,

De Fratricollis iftorum Monachorum frater-culis, nihil ad nos pertinct, quod iftc fcribit. Ifti inter fc pugnent,amp; digladientur,ft vclint.

Reliqua,quæ iftc contra fuos,præfertim Cano-niftas de taxationeDeciraarumÇvtrum iam minores efle poffint,quam fub Lege vetcre) differitjO-mitto.Eft enim inutilis tota difputatio, ambitio-fè à Bellarmino (uIccpta,Yt Cornicum,id eft, Ca-

8p4 REsPoksio Danaeï noniftaruhi oculos confoderet. Quanquam errat ipfe manitelliffimc,qni jlios tam audaótcr erroris arguitjdum negat etiam ad ius Ceremoniale Décimas pcrtinuilfc gt;nbsp;fed folum ad ius Politicum i'c-fert. ld falfutn cftlt; Pertinuerunt enim Leuitæ ad Dei cultum,vtamp; Templum ipfum,amp; Hofiiat. Ad primam quæihoncm, vtrum Decimarum folutió abrogari poflit.RcfpondeOjModó alio aliquo ho* neflo modo veri Pallores ccclefiecum totafami-lia,quantum fatis elRalantur, iifque profpiciatur, cas omnino tolli,amp; abrogari vel lege,vel confuc-tudinc pofle.ltaque Auguft.eas non exegit,vt ap-paret Cx eins commentariis in Pf.i46.amp; eiusHo-mil.q-S.in 5o.Homiliis.

Sceunda quarflio,Vtrum pauperior Laicus de-beat ditto ri Ie Clcrico decimâ loluere,Rcfpódeo, de Decimis nó tenctur vllo padto Laicus Clerico ftue Curionijliue Epifcopo Décimas fokicre, nifi id fieri iubeat lex Principis.Scd pauperiorouisde bet conferre ad fuü Pafiorem alendum, licèt di-tior cx priuato patrimonio fit Pafto» ille, quàm i-pfahæcouis. Rationeenim rnuncris ccclcfiafticï dcbeturàGregcPaftori ftio alimentum, amp;nbsp;victus i.Corintli.9.vcrf.5.amp; f!. Ex hac autem noftra rc-fponfione apparet quid ad tertiâ Bellarmini quæ-ftionem quoque refpondendum cenfeamus, non peccarequiprxcifè Décimas non foluit ;pcccarc, qui in fouendo ex fuis pccuniolis vel rcciilis N^i-nificrio facro atiarus eft, quod vel omnino nihd cum cætcris in earn rem conlert : vel non lubenter.

Ad V. Co K TR o VER Si 895 poflint iuÜè Chriftiani ad folucndam Clericis plenam fuorum prouentuum deciinam parteni, c^uLim Clerici non lint pars décima otbis Clan— Itrani'! Rerp,gt;ndco5Fruftrahoc quafri.Nam prinrü fupertiuus Clcricornm numerus amp;nbsp;cftreniSjVti nunc eftjcoercendus eft.Deinde inertes Clericiamp; otiofiiqui nihil ecclefiæ veie prolunt ad laboran-dum fuis manibus,amp; vióium t|uerendum funt co-gendl.Deniquc qui Clerici fupercrunt vtilcs Ec-clefiæjilli ftmt à luis ecclcfiis litre exdecinris,fiue alio modo alendi. Nam nimiæ Clericorum opes tucrunt veriffima ccclcfiç labcs,vencnumiamp; cor-«. ruptcla,eritquc femper.

VViclefifcntentia exiplius mente cft intcN ligenda,nofr circumfcribcnda, id quod hoc loco facit malitiofè Bcllarnrinus. V V iclefus ani-maduertens quantas ecclefiæ ruinas nimiæ Clcri-corum opes intuliflent ex tot Decimis,Agris,pof felhonibus colleftæ, hunc luxurn Clericorum, amp;nbsp;illiusvcrhrimicauffam, nempe nimias iftas Cle-ricatusopesdanauit.Ergo exhypothcfi difputauit V Viclefus’. Bellarminus illius fententia ad thefin impcritè,ycl malitiofè dctorquet.Ncc verb folus VViclefus,fed amp;nbsp;Bernardus idéfenfrt ante VVi-clefumin libris decófideratione ad Eugenifi Pa»-pam amp;nbsp;in declamatione : 8c poft VViclcfum Iohannes de Clemégis Canonicus Bayonéfis, vt ex ipfius libris apparet.Porro errat Bcllar.qui fcribit Sacerdotcsamp; Leuitas prætcr fuburbanasillas pof feflioncs illisalofua prinrü aftignat as habuilfc vel ex êpto,vel ex donato Agros alios in terra^miffi

R E s P o N s 1 o D A N AE I fiioS)amp; proprios. Nullos alios liabuerunt Lcuitæj quàin illos,qui in vrbibus crant fuburbani.in qui-bus habitabant.Sic i.Kcg a.verf.iy.dicicur Abia-thar habuilfe Agrum.Sic Hiercinias. Quod Vero Leuit.îy.verf.ii.dicitur donates Deo, non re-demptos à Dominis agros fuifle in poffeffione fuminifaccrdotisjlicintelligcndum ell, vt coruin agrorum reditus pcrcipçrenturquidcm à fummo facerdoteded in olei, in frumenti, in Hofliarumj (quæ Templo facrificabantur) emptioncm, aut Templi refeCiionemnion vt cos prouentus Pontifex Maximus in fuum,aut familiæ vfurn aut victû, ficutfaciuntEpifcopiPontitîcij conucrterct. In quo manifcRè fallitiir Bellarminus : velut quod feribit Barnabam Leuitam in terra promiflaha-buifle agrum prçtcr fuburbanum.Fallitur.Habuit jllum in Cypro infula,nonin terra promifla.Erat cnim Cyprius gcncrc Aétor.q v.36. Quod deni-quead totam banc quxftioncrn, dubium non cft Agros amp;nbsp;fundos ecclefiæ Dci dari pofle ad alimo-niam Paftorum, poftca Pauperum, præc' ptoruin Scholæ Si emprionem earum rerum, quibuscgeC Templum adreparationcm, in quod conuenitur: vcl ccctus ipfc ad participanda facramenta. Ergo etiam fundos huiufmodi reftitui ccclefiis iuflît Conllantinus Magnus illis à Licinio adeirptos, Eufebius lib.io. biftor, cap 5. Caueanrqr tantum nimiæ Clericorumopes hocprætextu amp;nbsp;ne Pafto res hæc bona ipG per fc admmiflrcnt.nc à f 10 mu ncrcau^entur.Mirum deniqueeft Bellarminum voluifle ricri Hefuitam, qui feribat eos cfTc apud Deum raeliorcs, qui funt pauperiorcs. Ordinem autero

aiitcm óitifiïmorum Monachorumi ae proincle ptlVimoriim amp;nbsp;imprGbiß'jmormn, clcgit, ac pro-tcllbs ell.ltatpie Ie ipfuin flagellât.

QVod ad hane q’;xltioneni,vtrum ij, qui fiunt 'ijcri Miniflri poflint iua, propriaque bona rct. ere, ceito ccnnis eft cos pofl'c. Nam amp;nbsp;Bar-f nabbas coap.jflülus Pauli habebat agrum, quem rctiiierc flbi potcrat, fl voluiflet, quemadmodum docct Petrus Actor.5.v.4 etflcum vendidfl,Philippus Euangel.fla domum, Aét.ai.v.'SjMauahcm Presbyter Antioch.Sc Prophetadocés inEcclefia crat ditilflrausjVna nempe cum Herodc tctrarcha cducatus Aöl.xv.v.ii.Eufeb. lib.j.Hifto.c.iÿ.can. Apoflol.qi.Ambrolius Epift.35.idem conhrmat. Prætcrea ex fuperiorib. omnino fequitur, vbi do-cuïmus m co diucrfam fuiflc tribus Lcuiticæ ab Epifeopis Chriftianis conditioncm;qlt;ódhibona paterna letmcant, amp;nbsp;haberepoifunt ; illanullam in terra promifta portloncm,ficut cætcræ tribus babuit.Deniqucquia votü paupertatis eft miferi-maamp; inutiliflima y Deóque exofa afflictio , Sc promiftio.

Vtrum autem ille, qui ad fuam fuæquc familiæ honcftâexhibitionê,ac fuftetationé fatishabet ex fuo patrimonio,debcat ac polflt clcélus Minifterj ab Ecclefla acciperc ftipendia ordinaria,amp; tpialia extera collegae fui paupcrcsMiniftrifacri.Kefpô-dco,Poffe quidem (quoniam illi ab l'cclefla de-bentur)cxigere,câquc accipcrc.Diues enim creditor à paupere debitorc debitam flbi pecunipm cxigerc iurepoteft, Yideattamen ,amp; diligenter

S^S R F. s P o N s I o D A N AE I perpendat tain dînes iftc Paftor, quid Eccicfiææ' d hcatio fuadeat hcii,amp;.' patiatui,ne fit vel auariis vel tcnax : 5»: vt qux, quafi fupcrflua gt;nbsp;ab Ecclcfia occipit, paupcribus diligenter crcgct,non autein ex I uangelioditcfeat. Eilet enini cenlendiis riinc Mcrccnarius. Scd hoc totum iplius confcicntix cfc rclinquendum.

VEtinia qnæftio elt, quam quæftionarius ifrCt id eft, feniper qtiærens nioi!et:amp; inipièdelÜ-ni:gt; V tiu.n ClericiRomanæ Ecclefiæiure fubii-ci-ntui AlagiftratibiiSfuis Politicis,amp; in tributis fol endisA’ in caullis difccptâdis,cxceptis diinta-xar iis,quæ mere funt EccIefiaüicæ.Nâdcnoftris M niltiisfacris quæflioifta fieri non potcftqunni manileflè ex Pauli præccpto Rom.i^ parcant Ma-giliratibiis. Eigoadfolos Romanos Clcricoshçc pcrtinct,qui facri Minifiri ccnferi debcnt aiit volunt. Homo iftc dilatât hoc aigumcntiiin» tjuod 8i brcuitcr, amp;nbsp;commode potuit explicari, morefuo,vt ingenium fuiim ofientet, amp;nbsp;ex regu-Jis Rodolphi Agricolæ Gcrmani feriptoris ex Mufea Elephantem gignat. Ergo confentimusJn cauflis,quæftionibm'quc mercEcclcfiafticisMi-niftros,Paftorcfvc Euangelitos neque Magiftra-tus Poli tici legibus fubiici,ncq;cx corum arbitrio definiendas cas cfle:fcd exfolo Dci verbo,Actor. 4»v.i9. amp;nbsp;cap.i5.Appello cnim has controuerfias Ecclcfiafticas quarum dccifio ex folo Dci verbo pêdct.Latiusautem easporrigit amp;' cxrcndirBcl-larmini s,vt maiorcm fuis Clericis immunitatem à Ciuilipotcftate tribiiat.Itaqj omnia perturbât

Ergo bis cauffis, quæ mere funtEcclefiafticæ, ficut expofuimusjcxccptis,Clerici ctiana Romani, amp;nbsp;quidem omnes, ctiam Papa ipfc, Magiftrati-bus eins vrbis,in qua degunt,Politicis funt fabdi-tl,qulafunt Ciucs amp;nbsp;corura lurifdidtioni fublccd funt.

Hoe verum effe concedit ipferact Bellarminos in legibus Ciuilibus omnibus, quæ non repugnant facrls Çanonibus. Atquc ex ChryfolVomo Roman.i^.Tbeodorlto llb.4.cap.7.Hift.Epiftola Nicolai primi ad Imperatorcm Micbaclcm Con-ftantinopolitanum Gelafij Epiftola id manifeftè probater.

Sedaddlt cxceptionem Bcllar. Clcricum ctiam violantemlegesillas ciuilcs non pugnantes cura Çanonibus , non poffe tarnen à Magiftratu,

Politico puniri.Rcfpondco hâc Bcllarmini cxcc~ ptionem die falfilîimara.Nam qiiumClericus ilte violans leges ciiiiiesjit Ciiiis,telle, Stconfentiete Bcilarm; eigo ell à Magillratii,qui omnibus ciui-bus Impcrati punibilis, ac puniendus:Deimie lii-lliniaiius id fanxit,Noiicl!a conflitutione Authe-tica 79.amp; 85. amp;nbsp;nj. qiiæ difettè caufl'as Clcricoru eoriimCriminales iiibet à Magiliratibus Politicis iudicati amp;nbsp;decidi Gregorius iib. i.L[4)1.54.

Obiicit Bellarndniis cap.9.Concili)Cba]ccdo-nenliS, cap.5\g3thcnfis,c.9.Caithaginenlis iii-Matifconenfis cap.S.Refpondeo Obieélioilta nihil valet. Partiin enim lail'j allcgjt velut Agathe' fc,Carthagincnlc,Matifconcnle line primuni, Hue Secundum Concilia,in quibus nepicta quide ex-tat littcra vna de illo priuilegio Clcriccrii, quod hie tuetur Bellarminus. Partim fallo interpreta-tur Conciliu Chalccdonéfe,vbi agitur de priuatis amp;nbsp;Ciuilibus Clericorum interfe tantum litibus, non de Criminalibus cauffis amp;; publicis de quibus nunc loquimur.

SccundaBcllarmini ratio, eft falfa amp;nbsp;fuppolita Icx.Ergo proptcrca Criminis læfe Maieftatis reus iftctcnctur, quiafalfun; PJneipis Juflinianiedi-thim fupponit amp;:fingit:amp;: leipfum ctiam hie réfutât amp;nbsp;flagellar.

Tertia ratio eft nullius mométi,facit enim Pó-tifices amp;nbsp;tpifeopos in fua ipforum caulfa indices: quod eft nclas. Deinde quis dedit iftis Pontifici-bus hancpotcftatem,vtClcricos Romanos à ciui-lis magiftracusiurifdidionc eximcrcnt,amp; abfolue rent? Eft igitur inutile illis prç.iilcglum, q lodab co datiina eft,qui dare non potuit.

Quarta ratio Bclhrmini cft Ab abfiii'3o. Nam ineptum cfr,vt Pgt;.itor feu Epifeopus à Mugifiratu qui cft fuaouis, 1 udicetur. Id quoG etiam rcfpon-dit Conftaiitinus M'gnus, Rilhnus iib.to.cap-i- , Hiftoriæ. Refpondeo, Diftinéta cfie ilia duo tri-bunalianempc PaRorum amp;nbsp;Magill rat uû. Neque vniiniab altcro tollitur, telle Gclafio primo in Epillolis, Nicolac,jarimo in ca,quç eft ad Miehac lern,( hriftü ipfo,Matr.az.v.ai.Eigocil lallacia, Ab ignoratione Elcnchi, quæ duos diuetfôfquej refpeclus confundit. Ncc enim abluMum eft, vt Pallor, velut Ciuis à Magiftratu iiidicetur : amp;nbsp;vt Magilliatus, tanquam ouis à Paftore examinctur. Neque enim vbique Magillratus eft, ouismeque quouisrcfpeclu, amp;nbsp;vbiq; Pallor,Ciuis.Ifta igitur flint Jiftinguenda » non ficut facit liîc Bellarmi-' nus, confundenda. Quod ad Conftantini Magni dictum fuit pia tantiiin admomtio, quæ fui om-cij amp;nbsp;pacis inter fe mutuo colendæ Epifeopos riionuitmon autem Icx,qua Clcricos à fua,Püliti-corumque Magiftratuum fuorum iurifdiôtionc exemit. Nam amp;nbsp;ipfepofteade caufla Cxciliani, CarthaginenfisEpifcopi cognouit,amp; in ea indices dédit, licet eflet mere Eccleliaftica,Sc inter Clcricos Donatilîas amp;nbsp;Oitbodoxos orta;item decauf-fa etiam Arrij baMctici cgit, etiam poft Conci-liumNiccnum, telle Sozomeno lib.a. c.z-j. amp;. 30, itemque de Arrianis Epifeopis/rheodorirus lib. T.c. îo.Hift. Itaquc in co non nientiturlob.Calu. fed impudenter cura mentiri calumniatur , amp;nbsp;mentitur ipfe Robertas Bellarminus.Loci conlc-erantur.

Qnodautcmait P. Martyr eflc tie in.-c tïn'ioo, Vtomncsßnt magillratibus fiibditi,Martyri,Dci vcrbojSt Paulo coiifenticntcr fcripfit, imo ctiaur Petro. I. Pct.z.v.ij.Rornan.jj.Rcfpontlcf Bellar-minus, Huinano iurc, amp;nbsp;conccffionc Printipum. - fuilFeilli iuri clcrogatiiin.Rcfpondco,hiri naturaquot; Ji, amp;nbsp;diuino cicrcgari per boniiniim loges nul-lo modo debet, aut potcll, tellibus iurileonfultiS' Ergo fruftra ifta dcrog.itio profcrtur, amp;nbsp;præte,i-' ditur.Ncc limilc cll:,tjuodalfcrtille,Regnum,aut Regni partem amitti pofl'e,vcl donari à Regc ali-ciii, Matt, 14. v.?.Marc.6.v. lus fiibicCtionis à Rcgc Clericis rcmitti poffc. Nam boe puflrc-mum implicat contradiélionem, ncmpe tjucmpii fubditiim cfTe,^quot; Ciuem, amp;nbsp;tarnen non fubiici Sumo Maïïiftratui illius loei: illud autcm prins non itcm.Nec enim implicat contradiólionem.Sed vt cx ipfins iuris Canonici rcgulis hoc ins à Regibus non potcll clcricis conccdi, quia quæ iure diuino funt public! ordinis caulTa conflituta, ca rcfcindi, amp;nbsp;remitti non po(funt;cap.extrade Fon compete:.tt F.iurügetitium ^.Sipactfcar nbsp;nbsp;L.

P.jrro quod col.nqç.L.A.fcribit iftc Clerico-corum,amp;.’ Ecclefiaftica bcna,amp; fecularia à penfio-nibus amp;nbsp;tribi tis Principi pendcndis cflc libcra.amp; immuniajalfum eft.Primnm f-diiit Chriftusipfe, CIcricorû fuon'pvt ipfi volût,Princcps,Mar.i7.v. 26.fubct in vniucrfum ab omnibus ca folui Pau-lies Rom.rj.vcr.y.Ambrofius id fatctur,amp;f-'luiamp; pcndi debcre, Epiftolai.ad Valcntianum.Vrba-nus quoque Papa can. Trihunem t-F quæft. 8. Sc iftarn

A n V. Co ntrover s. çrj iftam cxcinfioncm cfl'e .'c folo iurc liumano t:-tetnripfccûl.n49.L.C.At contra diflcrit Hcll. r-nainus.Vcruni eins l'atioiics funt nuUiiis mométi. Prima fiiinpta ex conftitutionibus Romano-rnm Pontificiiin, Alexandiitertijilnnoccntij in. cap. Ecclesia S. M.!rih‘£. Ext. nbsp;nbsp;cunjhtutioiitb.a’^.

QiicimjUAm [)c Cenfibùsin vi. amp;nbsp;aliis fnnihb. lo-cis RefpondcojfruHra nobis obiiciuntnr iiui, qnæ Romani Pontifices pro fc,fiiaquc ctilina amp;nbsp;tyr.an-nidc pronuntiarnnt ; A.’ ab iis, qui iiisnnllnm de_ cernendi habncrut.Lofiitutafiint,quaLCsfjntE[ i-fcopiSc Romani Pontifices.Hxc cnim tributa rc-mitttcrc eft M.rgifiratns , non Epifeopi vlli' Qapd lex i6. ?c ^6. Codicc Thebdofiano; bb. t. quot;rit.i6,f.,Sa--chn’-u Cod.Dc facrofanetis Ecckfiis allcgatur, fruftrafit.Eafcinati ent'm Impcratorcs ' fnbd ilis Epifci^porvm , S: falfis inaportmifque piecibusk rationibus cam illis nónnnUi Impera-torcs,nonomr.es,ii'/.pv.nltatcm amp;;'immunitatem concelTcrc. Ergo a Principe male- ihloifmatoad Principembene informatnm p:o‘aocatio,appclla-tioquefiat.Exemplum Pnaraonis qei teri 'iSaccr-dotnmaddici fibinoluit,nibil vrget. Ncc cnim hre P 'cnliarisPharaonis in fui tcmp' iis Saccr-dotes, f )rfan bonos munificentia alios Reges or-bis terraI'um obligat.iaut vllam is legem imponit, ■Namamp; C.larifiiani- Jrnperatores apimdats Ecclc-fiaPicis aogariasyêc alia trib .ta.boni'ronfcicntia, cxegcrunt, Tit. de Sacro/Anliis Ecdejiis in Cod.L.

D’'niq'’efatcturfandcm Bellarmin. Cxcptioné Cicricorunaquixi ad bona, atrlbunx cauflis, El 4

904 Res FO N SI o D a n af. i eiïc de iurc tantum humano,non ctiam diuino.Td quodcft vcriirimii,amp; ipfum.St Canoniftasomncs jugulat, qui ici ncgant.Coniiitâtur qucjquc à Tho ma Aquinatcjin tcrtia fecûJæ.quæit.io.q. Art.t'.à Thcoaoritoli.4. Hiltor.c.y àPaulcJ Rom.i^.v.?. à Petro i.Petr.2.verf. 17.Nam amp;nbsp;Petrus ipfc vnâcû Chrillo tributum Csefari föhnt. Matth. 17. .26.

Porrö quas hïc Bellarminus aftert f'liitioucs Caiioniharum argumenta-magna e-x. parte fuut £æ lcucs,ineptæ,amp; falfæ. Leues amp;nbsp;ialfæ.velut, nos )ló eße Dei hli jsacioptiuosfecundum corpus,fed tantîim fecundiim aniinam. Contra, Tota pij eu-jiifquc perfana à Dto per Chriftum adoptatur, Rom.S.v.iy. Iraque amp;nbsp;animo,amp; corp n ebeati e-rimus.ficut Chriltus, Incpta folutio eft amp;nbsp;falfa, CliriftuiT) in bis terris non fuifle feruum.Imo fer-uiis fuit,amp; ferui formara accepit Philipp.2.vcif.7. fed tenebrio amp;nbsp;Monachus Bellarmines , quid di-Cat,non intclligit.lncpta quoque fohitio ch,Nos, quoniam in hoc mundo fumus obnoxij periculis,-deberc pendere principi tribiira.Ergo amp;Chriftus. Nam amp;nbsp;periculis,vti nos,crat i bnoxius, It.han.8. verf.59.Hcbr.4.vcrf.i5.Itaquc bonam cauflam nô benc tuetur Bellarminus.

In reliquahuius capitis parte contra fuos pu-gnat, oftentandi ingenij gi atiâ Bellarminus : amp;nbsp;Bonifacium VIIT. Papam Romanumvelignarü, vel mendaeem facit,amp; fciibit, qui fcrjpfit iurc di-uino ehe Clericos immunes à Trib^tis Principi foluendis, amp;nbsp;corundem Tribunalibu'i agnofeen-dis. Si cnim id fenßt Bonifacius nefeius rerum, i-gnorantiæ : fin veruni aliud efle feiens, ita tarnen perfua-

Ao V. Controvf. RS. 905 pcrfuaJcrc voluit,incdacij reus eft. Denique quod tradir pro iftiust.'tiuslibii pul.h a coronide lUc, principes non p.ofte reuocarc pri hlegium àfe Cie ricis. datum,hlftiin ^miiino eft.Eiufdem enini ell legem abr gare, cidus amp;nbsp;condere. Condidcrunt cam iegem Principes,erg.) eandem abrogare pof-funt,amp; tol'cre.ld quod eft vcrin'imum.Nam quod ait, non folos Principes hoc priuilegium Clericis conccffiire: fed amp;: Concilia, amp;nbsp;Pontifices Roiiia^ nos fallitur.Concilia cnim amp;nbsp;Pontifices Romani retinendum docuerant duntaxat,quod libi^ Clericis fiicrat antea à Politicis Magiftratibus iifque foils conccftliin. itaque Innocenti us Hi. cap. Nomtt^s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Judiciis allegat. 1 heo-

dofi) amp;nbsp;Karoli cunftitutioncs,amp; alibi citant Mar-ciani Imperatoris legem,quæ incipit feb Tit.Co-dicis de Epifcopali audientia dreernimw {etfi im-pcrite Marcus pro Martianiis fcribitur ) vnde hoc totum ftiLim priuilegium Clerici iuinunt, amp;nbsp;deri-uant.Quare neque ex Conciliis,nequc cn Pontifi-cum dccretis, fed ex foils principum edieiis amp;nbsp;legibus hoc ius hauritur , amp;nbsp;conceffum eft Clericis Romanis. Qtiarc foil principes iifdem hoc ius, ac priuilegium adimcre pofl'uiit. Et hæc quidem ha-denus.

K )| Vltafunt, lino pene infinita, quæ in hoc 11-1’Jbro reprchcndcrim : fed imprimis hæc tria furnma inScriptorcThcologo vitia.Primû locorii S. Scripturæ manifefta deprauationcm , quæ ex i-pfomet corum textu confutatur, cuius fcclcris amp;nbsp;crim inis hæc crunt pauca c multis exempla.

Cap.i.cok roóo.L.B.verba hec-f/erz eornmncn proßcienrextât .îpi’d HicrciT'ialn,c.i2. Jtcm codem capjrc,col.ic6o.L.D.vox Clerus,, aut C7erzf,-«r ncpicia qiiidcm extaf, Numer cap.i6.

Eockm capitccol.io6:,L.B. Ni.ii'.cror.iS.^'cr. 26.Dciitcr.i8.vcr.2. ƒ.«/«gt;.£ «o,v dtc;i.-tur firs Do-frmtficJ contra Daminnsfirs 1 euttarinK.

vult Sorte» lt;juæ cccidit fuper Aîarhiam ACtor.i.vcr.;6, fuifle niimcn aliqvnod cælcfte, qiiod fuper Mathiain cc-cidcrit:non aiitcin fiiiffe veras fortes, côrra ipfius textus verba cxprcfliflnna.

Cap.vi.col.1070.L. A, feribit Aaronicui-n Sa-ccreiotiuni fuifi’emcrè Carnalc. Falfiim hoc , amp;nbsp;verè Seructicum. Nam rcfutatiir toto cap. 7.3; 9. EpiftoJæ ad Hcbræos,

Fptfiiopos-, ii 'Dt ic'jvus^^ii quosfciihit PacluS, Philip.i.vcr.i.fuiH'c Minores ordines'P^ntificios» qualcs Acolutbi,Obiarij Lectorcs.

Cap.xx. verba Pauli l. rivnot.4.vt'r.=î. Poflerio-rihusfiemporihns-, rcHringit col.1114.L.C. ad tempora , amp;nbsp;ætatem 'l'atianorum bærcricorum ; non vltrà autem cxtcndit.Et locus ipfe Panli,amp; rcrum cuentusbunebominern planercfcllvnt.

Col.iiJ5.L.B.Ç.^r inejuit. Locun! Pauli r.Tira. 5.vcr.ii.pcrpcram cxpIicat,Primùm de folis Dia-”quot; conifîis, de quibus non agit eo capitc Paulus, fed cap.v.ciufdcmEpiflolæ. Deinde, mutatâ fenten- ■ tiâiCUDdcrn locum accipit gcncralircr de omni-'' bus mulicribus, de quibus non bîc, fed cap.2. dif-' ferait Paulus.

Col. 1116, L. B. locum Pauli, priorcCüîn-tliiorum9.verlic. quinto, iinpudentiilimê nc-gatde 4poftolorura veris vxoribus intelligi o-porterc.

Col.iii y.L.B, Locum Pauli, Philipp. 4. vcrfic. tertio,5,: hæc verba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tnplici inter-’

prctationc incerta reddit. Accipi enim ca feribit, vcl de aliquo inarito Euodiæ : vcl de proprio aii-cuius nom!ne,qui Soew vocabatur.H« funtpræ-ftigiæquibus inielix irte ncbulo nobis illudere polie putatjfakem conatur.

Secundum in hoc libro iftius fcriptoris vi-tium , eft Confulio : eft enira hîc fcriptoi contti— fus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■'

Piimiim ncque cap.v.ncquc cap. vii.diftinguir, vtrum de Paftorum ordinaria vocatione, an cx-gt; traordinaria loquatur illis in locis. Vnde innu-' mcrabilcsParalogifmi partim Abxquiuocationc, partim Ab ignoratione Elenchi nafciitur ,dû iitt transfert ad ordinariam Paftorum Eleéfionem' ea,q !æin extraordinaria Aaronis eleólione Icmel ‘ cxtiterunt.

Deinde non cxplicat , Vtrum de forma Elc-gt; (ftionis Paftorum agat , qux fub lege iuit: an' de ca quæ fub Euangelio loQum habere debet. Eft enira vtraque lon^è diffimilis , ëc diuerfa cum aliis in rebus , turn vero ma .i-mc quod Icgalis ex ftminis ratione pendebat. At Euangelica ex folo Eccleiix Dei vcibo in-formatæ iudicio. Hæc tam diuerfa tarnen con-fiindit ifte.

Cap.x.coI.iGSi.L.A.J.Pr/wff.dum ait, Ab omnibus vicinis Epifcamp;pis,amp; Clericis Komanis trif-latum tflcius elisendi Romani Pontificis ad fo-los Cardinales Romanæ vrbis,amp;Ecclc(iæ, neque explicat, ncque döcet, Cur, A quibus, Quando, Qiiomodo. Nam hæc fingula ipbus fcntentiani pcrfpicuè refutarent. Nam ttfi Nicolaus priiflus circa annum Domini 86a. ( non Eeelefia Ron a-na)tranftulit hoc ii s ad Romanos Cardinalesrta-mcn proptercanon excliifit confenfum totiuspo-puli Romani,vt ex ipfamet elus Epiftola apparet. Jtaque ius illud (ibi oblatum poftca frpe populus Romanus à Cardinalibus ctiam armis rt^ctiuit, mcrito.

Cap.a4.col.1133. L.C.ait ifte, Præccptiim Pauli dcBigaiViia, nonelHndifpcnfabile: Si tame affirmât elKeadultcriu, fi quis Bigamus fiat Sacerdos, aut Epifeopus.Nam de adidterio difpéfar: nó po-teft.ltaque hxc cófufc, amp;nbsp;fine iudicio fcribuntur.

Cap.i.col.io58.L.B.$.^ccc^zÀcondcmnat eos, qui mcritum opcruin negant. At ibidem ait ipfc, Nos prætieniri à Dei gratia,caque fola.

Toti Dift.63.in Dccretoiftc répugnât,cap.vti. 8i vin.dum negatpopuli totius cófenfum in Pa-ftorurr, Ecclefiafticorum clccftionc rcquiri.Côtrà cm.EpifiopoSyC3.n.T^ojfe-^c^n Gumfi.Dift. 6^.Si C2.^(lrianrü,}ï, Si fcqq. quos ipfc huius libri cap.ix.col.io79.L.D.CFlt;«4/z,probat,amp; laudat.

Cap. X V. col. [■ 9^. L.C.§. ^^do. fatetur tem-poribiis Apoftolorüfuiftèhæcduo primaria Mi-niftroruni

Ad V. Controvers. 909 niftrorum Ecclcfiafticorum genera, nimirum E-pik )pos,amp; P.csbytcros.At col.io95.L.B.S.7)f/«“ z/f.lcnbit Epifcüpatuin, qiialisnuiic ell, efle no-tiuni, Vuit hic idem Prscmineutiani tumen Epi-fcoporum, quani qune liabent, cfie àiurc diumo, col.1096.L.A. qiiam nequaquam à JJeo infiituta luiflc tradit Hieronymus, hocipfo teile, Si pluri-nium vbique Hieronymum laudantc. Hæc fuut fcriptoris inconllantilfimi , Si Icuillimi grauiffi* ma,amp;conftantinima argumenta.

Cap.XVI cüi.looi.L. C. Cardinalium autorita-tem euerit, eamque Epifcopis omnino fubiicit,amp; col,iiot.L.B.§. ,^o«rc4.idcm repetit : Cardinalium iura, amp;nbsp;inllitutionem vult cfl'e antiquiflîmâ: cam tarnen cepifie vult dûtaxat ante annos qtiin-gentos:amp; col.1105.L.B.§-lt;4/rer.î. vt altiilimc repe-tatur,poft annum Cbrifti 800. ccpifle. Sic eft in-conftans.

incertum rclinquit:tamcn ex eo ccrtâdcBigamis ab Eccleiiaftico Minifterio re-moLiendis rcgulâm elicit iftc,amp; fancit.Eam ipfain Icgcmait effeex iurc Apoftolico receptam , col. I155.L.D. tarnen aftirmattotam cam pœnam , Si fanâionem ex Ecclefia; decreto, amp;nbsp;arbitratu in-ftitutam,cxtenfam, reftridam fuifle. Quisfecuin magis pugnare poteft?

Cap. XXV. col.1156.L.D. aflerit iusDecimarura efle cxiurc diuino, tarnen col.1139. L.A. vult cfle exiurc Mofis Politico; taxationcm carum de iurc Ecclefiafticomerè pofitiuo.col.iiqo.L.A.

jjio Respons 10 D a n ae 1 pios tutioreni fcntentiam cam, quæ minus vcra eft: venorem autem,minus tutam. Quo quid tur-pius,ia;dius,ac magis blafphcmum fingi inter homines Chriftiarros poteft ƒ Sed hxc haCtenus, nC hominem iftuiii j licèt impudentiffimum , dmius trachtre videamur.

IN tota hac fccundi libri, qui eft de Monachis, (verilîima Eccleliæ Chriitianæ pelle ) præfa-tionc , nihil aliud animaduertet plus Leâon qaàm qued eft in vulgari Prouerbio, Mutuo midi feabunt. Afïi icat enim Robeitus Bellarminus , amp;nbsp;ipfcMonachusaliqiialaudis voluptate, amp;nbsp;titilla* lionc alios Monachos, vthis fint gratiora hæcftia feripta: Sc refides illos animos cxcitct ad aliqueni horum feriptorum fuorum guftum. Nemo enim eft,qui,quà homo eft, fuarum laudum præconio aliquo modo non tangitur,amp; aflîciatur.Et quan* uis fera ilia ,amp; bruta Monachori m natio, amp;eo-rum corda longe ab cxcelfo illo Themilloclis in-genio différant, qui refpondit illud effe fibi iucu-.diibjnum Aspo'a/za , quod fuas laudes contincret: tarnen homines quantumuis etiam Ruftici , amp;nbsp;barbari, amp;nbsp;fæui, iflofcnfu Se voluptate fuæ lau-dis, aepruritumouentur,amp; dcicctantur. Vndc jfta Monachorum pertentant gaudia pectus. Hic cftigitur feopus totius iOiuslaudis , amp;nbsp;piælatio-nis. Vcrû orâ folucs, amp;nbsp;in ipfo portu naufragium facit mifer Bellarminus,amp; in ipfo ftatim huius libri, amp;■ laudisliminc impingit,acoffeni:if.Ptimu quod cjuum ifta mfinuatioue tam Jonga in hue præ-

Ad V' CONTROVERS. 9II prœfcrtim arguracnto traótando, vtatur t.uii ac-CLiratè , amp;nbsp;neccffario ( ncqiic enini, nil! id ncccf-farium CKiûimaitt, hanc Moiiachoruni laudem vndiquc conqiiircret dc ea præfarctur) certè illudinlinuat amp;. indicat. Sc dc rc pcrfe turpi, amp;nbsp;inhonclta hoe loco dióturum. til enim Rhetor rum præceptuHi, quæ præcepta hic fcquitur Bcl-larminus, vt de rebus icedis, inhoncRis, vitiofis dicruri, infinuatione,ac ifta y.uSet'/ amp;nbsp;a.7rà.Tf^ vtan-tur,vt tenebras oculis auditorumSe lectorum of-fundant.Et certê fcEtor,fordes, pedor, putor iflc, in quibas iMonachi in fuis illis clauftris, luflris,Slt; fpcluncis Conclufi viuunt, fuadec, vt bonus a-liquis bdor , amp;c fuauis lauduni fuflîtus ( fi quii tarnen ex his cxhalarc potcR) adolcatur amp;: fpar-gatur, priufquam ad ipfum ilium Monachorum pedorem traétandum quis accedat. Quando-quidem in eorum clauftris eft etiam locus vnus, • qui career appellatur: Alter, quod pcduncula-rium,inqucm pcdunculos quotidieiingulifuos excutiunt exutis veftimentis: vterque locus fœ-diflimus. Ergo vt quifquam tam fpurcos homines, vita ilia dignes Iccóquc, iftos Samnites, po-lypofes, amp;nbsp;fordibus iftisobrutos amp;nbsp;pcdorcifto feetidos amp;nbsp;alios fine quadam prsefatione, amp;nbsp;fua-ui fumo amp;nbsp;laudis fumtu prius odorato traclct, olfaciat,attingat?Næ,Bellarmine, catus homo cs, amp;nbsp;cautus, qui ne ,tui quidem generis homines i-ftos , (quorum etiam Satanam ipfumpudet »licet eorum parentem ) Nempe Monachos abfque aliquo odore fuaui prius præmiffo adiré, attin-' gere, traiftare volueris, Tota verb Monacho-

911 Re spoNSio Danaei rum vita , amp;nbsp;doclrina longe ctiam feeJior eft, qiùm eoram claullra. Sunt-emm iili lociiltæ illx, quæ ex Icetidiibmo Infernalis Abylb fumo ad ro' tins amp;nbsp;ecclefiæ, amp;. temnim oibi p 'cem tiiiban-dam exieruntjVt eft Apocal.p. verf.2. Hominesi-gnari, auari, ambitioli, g..llt; Ji, feditiofi,crLideles, rnclementes, de quibus iam olim dillichon hoc Vetos extat vevillimum.

O Alonachif veftrij'orr.achi/kntamphoraBacchù f cj}tj-,De};s efl te^'is^teterrimapejris.

Deinde in ipfo limine Bellarminos in pii-.git.Ni” miasenim illislaodesvel (pôtcmenticiis,vel hor-ribiliterallentans iis adulanlqoe tribu.t ,qi;as nc” naopitis agnofcit,ac tortad'e ne illi quidemipft Klonachi quamuis homines laudis 3oidifl]mi,vt laudati meliùs p.J'iea ventrem farciant, amp;nbsp;fabiir-rentura p 'puIo,Q.ii nimiomatitem laudat, vitu-perat;amp; ridiciilum facit com quern præteræqiuini extoIlir.Ergo impia,fa!fa, amp;nbsp;immanis eft ilia Mo-nachorum laus,Bellarmine,iua,J/ö7/lt;rcZ,oj-277lt;j mentis fe^jiu altiorn r^fublimtcris^iiiiam ant lex daarth ant hum an a pr,flcrib at Amo lex Dei præfcribit vitx genus pertcctilumom, amp;: omn bos nomens abfo-lutiflimum,vr teflatur pf.iç.A’ pf. 119.quam etiam (tarn eft perfeita) nemo puros homo iir plerepo-teft,nedum phira pra;ftare,îeh.7.veif.iç. Boman. 3.pfal.i4.

Jmpia falfa,^'nimiæ adulationis plena eft altera ilia Monachorum quoquel.iusamp; adnmatio, Monachos efl'e columeti ecclefla Chn taax^c.Mbas flnblatis tota flt continua ruitnra tfl- perttura. d er at

Au V. C o N T R o V E R s. $(tj erat igitiir columcn ( hriftianæ Ecclefiæ antè Monachos in orbe terrarum ortos,amp; à Satanapro ereatobî Fuit eniiïi floruitque diu Ecclefiaamp; plus quàraduccntis annis ante koc genus monftrina-tum. Q^jid crunt Aportolixii. qui dieunturxii« fundanienta Ecclcfiæ, Apocal.l1.ver.14.f1 Mona-^ chi fuut columen amp;nbsp;column» Ecclefix Chrifti? Ergo ille egregiè blafpkeinat, Sc mentitur t duni Vultfuosillosnimium vénales extollerc Mona-clios,amp; Merces.Nec eorum melior laus in glofla* an.Q^ntnmhbe t. D i tt. 57. appa ret.

Imo potius iis quadrat,quod deCretibus feribit Paulus JemperfitntmendMesyfer£ heflix^-vëtres otioflt ab omni denique huraanitace femoti, præfertim veroHefuitç récentes ex Hifpania Plittaci,8£ noua brutoriMu iftorum raonftra.

Quod ad Auguftiniamp;Hieronyrrii teftimonia, quæcitât Bcllarnûnus pro Monathis, nihileum iuuât.Lcgat irte quæ contra feribit in eos idé A.U-gullinus libro de opère Monachorû C.15.amp; xxviiu qu3E Hieronymus, qua» Bernardus,quæque poftea ex nobis audict. Nam quod Lucium Epifeopum Arianû tradir RufEnus lib.iHiiEc.j.perfecutum fuific Monachos,id ille fecit,quoniam erant fedi-tiofi, vt eadem hiftoria oftendit.Netjue tune tantum , fed amp;nbsp;quiim Theophilus F pifeopus Antio-chiæ homo taétiofus lohannem Chryfoftomuin expulit ,vt eftapud Sozomenum lib. b.c. lo.vrbe Conftârinopoli, qui tarnen,ipfo Bellarmino tefte eos trib is libris prius cômendarat, amp;nbsp;quû Alexâ-driæin^gypto fubTheophilo Epifeopo feditio coiumota fuit,amp; alibi f«pe. Denique ficut docct

Theodoritiis lib.i.HifEc. 9. Samaritanoru amp;Iu-tiæoiü ritusMonachi rctincbat,ac retinuerut, vt eostuc oinnib.inortalib.cxofostuiire no (icmirii. lobanis autcni Vviclefi,Martini Liithcri,loliânis Caluini,PliilippiMelâchthonis,Magdeburgenliü quoque teftinionia cotra Monachos iltos.verilli-nia ciFc res ipfa clamat ; luntquc tcftcs ifliinccs vcriHi ni grauillimi,amp; omni exccptione maiorcs.

Porro quod Chryfoftonii,amp; Augultini fola pro Monachis tucndis tcftimonia protert Bell, Priniu jlli funt fuerut VC ab hoc Monachorii gencrc,quos habet totu; Occides,habuitvc seper, diffimillimi, vti oftedcmus amp;nbsp;res ipfa docet. Deinde hierût hæ Jaudes incpræ,quû nullû vitæ Monafticæ funda-métu ex Dei vetbo feripto promût Chryfoftomus amp;nbsp;Auguftinus.Deniquc duobus dûtaxat iftisBel. teftibus oppono nubé aliû tcftiû, qui omnia fuco-ni iftoruamp; Monachorû cxarrdna vna, cômunique fentcntiaperfpicuc dânant,Totu ConciliûGan-gi êfcjConciliü Chalcedonenrc,qucmadmodû ip-parct Self. vi. Bafilium interrogat, tertia qui Vita Monafticam feram, agreftem, amp;nbsp;ab ipfa hominis humanitate alienam feribit. Hormifdam Papam, Hicronymü in lib.de Cuftodia Virginitatis, tota HiftoriâEcclcfiafticû Sozomeni, amp;nbsp;Theodoriti. Aut hoc teftium fàtis cft,aut nefcio,quid fit fatis.

Quod autem Bcllarminus Math.19 vcr.a1.Marc. 10. amp;c. vbi iubemur omnia pro Chrifti nomine rclinqucread Monachos accómodat, blafphemiis eft,amp;ineptus Bla^phcmus, qui idololatrici'i vitz genus,amp; in Dci côtumcliâ repertü (quale eft Mo-nafticû omnino)dicat Chrifto placerc.amp;t grat« ef-

Cöfentit.n.Chriftus cü Pâtre. Ineptus,qiii nô videt hoc prSEccptLini ad omnes amp;nbsp;fingiilos Chri-ftianos pertinerc.De Miraculis dcniq; fuorüMo-» nachori quod allcgat, nihil enin iiiuat. Facit etiï Sata miracula i.Thcf.z.Sc Antichriftus(cuius Mo nachi funt piimarijfatclhtesjpcrfuosiftos emifla-rios figna,cdit, Apoc.16.vcr.13.Scd bene eft,quod inter Mirabiliarios iftos Monachorum parentes ordinis fuiHclLiitici,Patrein,Patronii, amp;nbsp;inftitu-torem Jgnatluni Layolam ilhimlatroncm,Hifpa--nü non potiiit reGcnfercgt; quonia ille nulla edidit.

Eli igitur immanis infaniæjamp; proiccH pudoris tam horrendum Satanç inuétum tucri, cornmen-dare, fulcirc in Chriftiana Ecclefia veile, quod DeusdânauitjChrilhis reprobauit.Apoft.rciecc-i’unt,Matt.i5.v^9.Colof.ï.v.2i.22.23.i.Tirn.4.v.i. 2.5.8.Concilia deteftantur,Patres cxccrantur,cx-perientia ipfa toti Terrïfum orbi exitiofum elle teftatur. In hoe tame Satanæ infclici partu amp;nbsp;cre-piru tuendo totus eft in hoe crafib amp;nbsp;lógioriCq .a proB.ipfaamp; fanétatrinitatedefcndenda)trachi!U Bcllarm. ita vanus homo cft,amp; fuo,amp; noftro otio abutitur. Eft enim Monachatus vti Satanæ foetus amp;nbsp;partus fic veriftima falfç Ecclefiç nota. Qitern qui fcquuntur,amp; rctincnt.in hoe Mundo blarphe--ini:in altero feculo cum Diabolis perpetuo damnat! amp;nbsp;funt amp;nbsp;cernentur.

Quod denique varia huiiis difputationis capita confticiiit iftc: amp;nbsp;remhanc, qnçbreuitcramp; facile potuit expiieari, dilatat,amp; difcerpit cüm ingenij oftentandi gratia id facit, more fuoitumhuius qugftionis inuolcdg cauffa, vt glauconiam le Lio-

rû oculisobiiciat. Tota cnirti hæcdifputatio vna hac qiiæftionc clcitiniri potuit, li doccict Btllar-minus Monachan'i cx Dei veibo ftriptogt;aiit ipfius analogia fuiflc intcrChrifiianosinitjtutuiTi,acre' ceptum.Vcrùni de Grammatica Monachi défini* tionc 1 de tonciliis,quæ vocat,dc votis fuperfluis de Agicili amp;nbsp;fero vitæ generc, eccjuod pocius fit fcquendiim,dcTonfuraamp; Rafiira capitis,qiiære-]igicfiffima,de veftitu amp;nbsp;vcftimctoiü colore qnis mclior, de Agricolarum aut Hortulanoriim vita qiiæ præterenda fit, an potius iners amp;otiofa deli* genda, ifiemagnas quæftioncs rnouet,Momar Siculus , dignus cuius os quiuis fculponeis battuet, qui nobis Chrillianis pro bonis feriptis iftasns-nias.ac ponenta Ä gyptiaca ingérât, ac proponat. Hæc cft fumma futuræ de Monachatu difputatio-nisjVt oftendit iHe.

HÆc cft Chriftiana de Monachatu difputatio Bellarm.vtproeo quod cx Dei verbo kri* pto monftrarc,amp; probate debuit vel Rem,vcl nomen Monachi,eflc à Deo,amp; extare in S.Scriptui a: nos reuocet ad fcriptaPhilonis ludæi.Grammati-cas difputationes amp;nbsp;ctymologias, cætcraque ina-niaphilofophaméta.vtfcfuumque ingeniu ofte-tct.ïn fumma vult pluribusnominibushoegenus hominû amp;nbsp;môftri appellari, ac primum, Jfpawtu-’Tcli; Si iMTaif quia Philo de Eflenis Iudæcrum,fc-élariis amp;nbsp;Monachis ludaicis ( plane iam corrupta vera ludæorum rcligione amp;nbsp;doôrina exortis) lo-quens amp;nbsp;agens,Eftenos vocat SeparrwTÂç Fallitur ycro amp;nbsp;ifle, Si Dionyfius,qucm citât lib.d.Ecclc-fiar,

fix,Hierarch.amp; li.z.c.iy.Eufcbius in Hiftoria,qiii putant, Philoncm in libris dcVita cofttcmplacnia agcre de Chrillianoruin Monichis. Agit cnim de tfl'enisjVti dixi,Ijdxorum feótariis.qui fefe in fo- , litudines vaftas amp;. liiftra fcrarum abdidcrant ad conciliandam fibi popv.llrumadrnirationem, vti docet Plinius li.v.c.iy.Hift.Naturalisjquam vitx fcritatcmqnum poftcafecnti,amp; exillis imitatief-fcntMonichi Chriftiani,proptercaSynodo Gan-grenfi pcvfpicuc dainnati funt, 6«p«'iB-ei»Ta? dixe* ns Cnltores T^uminis Depneatores , 8c fa-lutis fax proram amp;nbsp;puppim in prccum demurrnu-ratione cullocanrcs. Id quod fecerunt Andiani hxrctici proptcrca damnati. Ergo Monachi amp;nbsp;fuperbo nomine fc S-tpaTrwTiif vocant, fibi folis tribuentes quod eft commune Chriftianorinn omnium ; amp;nbsp;fuperftitiofo , lt;xé3.; quod peftife-ram hxrefin Audianorum rctineant ac tuean-tur.

ÄffKHTäq vocantur à Bafilio,amp; llbri de corum vi-tafub Euftathio quodamhercticoficripti(qui fal-fb tribuuntur Bafilio Magno,quemadmodum ap-paret exftyloiUorum libvorumlanguidiore, amp;cx Epiftolayq.ciufdcm Bafilijdtcmqne ex Concilio Gangrcr.fi , vbi damnatus eft iftc Euftatbius Sc-baftix in ArmeniaEpifeopus) libri, inquam’ da primaMonachorum vita, amp;nbsp;inftitutione ab co fci ipti infcribfitur Às-KUTHxet, Monafteria À«: T ip«x quodvolucrlt autor MonachatuS alludcrcadlo' cum Paulin.Tim.q.v.S.vbicoporalcm iftam 4«--KHinv feu cxcrcitationcm Paulus pronuntiat aperte inutilcm. Itaqoc vclipfohoc Xs-xht» nomine

Monachi damnantiir.7’zzlt;rt7ó’.r Mxht«? dixcris,fnm* pta ctiam amp;nbsp;traducha à Paulo vocc àccrtaminibus Gra.’corum Gymnicis, vt ex Pollucc lib.5, Ono-martici facile colligipotelf. ôcad ilias corporis ycxationcs tranllata,

Philofophi quoqitc vocati funt,Qupd ficut inter Etbnicos Philofophi crant homines feólarij, viclujveftitiijamp;doóirina àcçrcrishominib.diuer-fi,amp; magni §uftcni amp;nbsp;Hvpocritæ fallentcs amp;nbsp;(c Si alios fpecie Profellionis fuæ amp;nbsp;rccfi gt;nbsp;telle Satyra fccunda iocuplctißimo pocta luuenali : fic Monachi inter Chriftianos, infer TurcosfNam Si Turci quoque habent fuos Monachos, amp;nbsp;varia eoruffi gcnera)funt homines fcótarii,dyfcoli,Hy-pocritEEjfallentcs fpecie rcligicnis.

Monachi denique hoc idem Monftri genusdi-cuntur.V'ndc autem deduclumhoc nomen ht,du-bitat iflc Græculus. Quod ignorât, hunc iam do-ceo.DicifurMotlt;a;:^ôç,à vi)cc-,p.civiy,c^}ixfilnm fgni-ficat,amp; /^yoçi\x}x peßemiirpernttienf. quafi foli Monachi funt foli Mundi Si Ecclcfiæ totius pe-ftisamp; pcrnitics.Qui maxime Monachis gratihea-ri volucrunt, vti Hieronymus ft Auguflmus, ille in Epillola ad Hcliodorum , hie in Pf.i^i. volunt Mora-^èc vocem figrlificarefilttartum'. vel vna cum aliis ciufdem prof'eflionis Si vitæ concordilhmè T'»Kwfe7w.Ifteamp;Hicronymum,amp;Auguflinum flagellar Si reprehendit, vt lis doclior vidcatur: At-que ipfcMonachon vocem feparatum aconiugio declate contendit. Incptc.Omncs cnim cœhbcs eflent Monachi ,quantumuisMilites, Si Aulici.

Ad V. C o N T R o V F. RS. 9iÿ Deindercpiignat ißactymoJogiaveibo Giæco, Dtniijnc conlirmatiir Hierenymi fen-tcntiaautüritatc Concilij apud Giatianuni can. /^/rffZMîxvi.quælt.i.lfidori lib.y.Etyinob giariim, Cap. de Mor.achis, Giatiaiii can.5/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lô.cjiiælt.

l.Deniqiic Bcil.nminiii de Monach^Jinm numero ex Thonîæincpta fententia in (ccv.nda fecundæ quæfi. ibô. Artic, i. cxpuugit Domtnicanos

, vt omnium fceleratifiimos. Sed ex bac amp;nbsp;Bcllarmini, Thomæ diftinóHone, amp;. fententia apparct non cn'eomncsMonacbosrel'gio-füs; deque omnesrcügiofos CbrilIianoselTe Aîo-nachos. Qiiarc ncque religio tdiiiltiana cfl Mo-nacbatusmequeMonacbatus religio.

■•cligio, ciefinire hoc capitc conaturBcllar. Fnmum frultra. Q_iiJ enim ad nos Chriltianos, ifta religio Monacbica, fi non cft Cbrlftiana^ Lr-goàvciç , Cbriftunéquc religionis dehnitione i'uit illi ordiendum. vt b,æc Monaftica illius pars, aut fpccies elfe doceretur. Deindeinepie.Prçter-mittitenimin ea dehnitione præcipuam diheié-tieparté,que cft in charitatc.vt ipfe vulchoc loco, cuius tarnen in bac defmitionc ne gt;nbsp;fù c[uid.é men-tio fit.Eft etiara hçc defmitio incptajiina regerit nobis vetera,rancida,mucida,rnillicfqoci.im.i eïu tataThome Aquinatis in leeûda (ecdilctqueftionc 184. amp;nbsp;fcqq. repotia. Poftca 1 bornas, qui banc ftatus vel Rcbgionis dcfmitioncm primus cu-dit , earn ex Ubertate amp;. feruitutc maroie \cl

pinore mctitiir,non ex ifla Beihrinini pcrfcélio-ne. Dcniijuc falfa efl ifta dehnitio, amp;nbsp;omnino fltaAe^of ac noua, feu inaudita. palfa, quoniam ex nullo S. Scripturæ loco conflrmatur : qiioniamo-mnibus locisjvbi dereJigionevera amp;. Chrifliaiia in Dei verbo agitur,repugnat,ve!ut Aéior.ió.v.i, Colofr.2.vcrf.i3.(.TiiTioth.4.verf8.Iac.i.vciflx7. J.verf.ió.quoniam falfiim cfflficut hoc ipfocapite demonftrabitur, illius fundamentiim,q lod hi'e ex' Charitate fiimit Bcllarminus.fl.fl inaudita. Nam AuguftinusIib.x.dcciuitatcDcicap.i.Laétantiuî lib.4.InftirutionuiTi Chriftianar. cap.x'.amp;' xn.fli-doruslib S.ctymologic.cap.z. M.Ciecro lib.i. de natura Dcorum. MercuriusTrifmcgift.Rcligio-pem definiiinttfle vcriDci cognitioncmamp; cul-tutnveriim. Quænotio nihil habet cnmhacBcU larminica communc.ImohæcBcIlarmini defini«-tio Rcligionis eft plane eiufmodi,qualis à Lada-tio reprchcnditi!r,amp; ab Auguflino confutatur. A Laftantiolib.2.cap.6. Inftitutionum. Äe/»p«ff,in-ejuit. ejHum nihtlaltud efi, quam qttod cuptdttas Ktanamiratur,cßreltgio Ethnica. Ab Auguflino li. de vtilitatc credendi c.q.j4nirn£.,Kon corporis cauf-fareli^io.fiqua eß^M^conflitHta efl, Atqui religio, quam ifte nobis defcribit,tota pofita eft in exerci-tatione corporis amp;nbsp;iis rebus, quas fola cupiditas humana miratur. Quod etiam eflendit Socrates j!b.4.cap.25. Hiftoriæ. Ergo Ethnica efl , amp;falfa religio. Addam pro colophone Bellarminum à feipfohîc refutari. Nam quum capite fupcriorc Monachos à Religiofis late feparaucrit,vt de Mo achatu agerct,quod vult,nihil erat necefle agcre

Jam tundamentum iftarum Monafticariim rc-ligionum examinemusjquódponiint ac voliint ef fe Charitatem,quia per eam raagis, quam per alia vllam virtutcm perhciinur, ainnt ifii, amp;'1 h mias imprimis in 2.ix,qiiæfl. 18^.184. Nara per chai i-tatem homo fini fiio vltimo,ncmpc Deo, coniun-gitur,aiimt,amp; vnitnr adlilfimc.Hec eft in fumma, iftoriim ratio multis verbis,longifqiie difputatio-nibiis ab iftis pertnrbatè cxplicata.

Hoc fun Jamentum duplici nomine falfum cft. Primum, quia pugnat manifeftilfime cum Dei verbo fcripto, quo doccraur nos Deo per fi 1cm, Donper charitatem arôtilfimc, Sz ftriclillimè vnt-riiac coniungi, lohan iy. vcrf.22. Qjv in Chriflum Cfuduiity^jHia creduat fiunti/num cum Dee-inon fohim interfe, Fides nos facit iryirirMu«? amp;nbsp;concorporcs Ghrifto,acproindc nosarôtiflîir.è coniûgit Deo, non autem charitas Ephcf.3. verf.6. Communio noftracumPatre amp;Filiofit perfidem,ait Iohannes in prima cpiftola cap.i.vcrf.5. Deinde pugnat hoc idem fundamentura cum immotis veritatis regulis duahus,vna, quæ eftbæc, Fer ejitod vnurn-^uodque tale, (j;- ndmagi-t. Nam fidc^ nos vnit, Deo, charitas propter fidem ; ergo magis fides nos illi coniungit.Hoc tàmçn axioma naturç tol-lit bæcfententia,quævult nos Deo magis vniri percharitatem, quàm per fidem ipfam. Alterum eft, Caujpi caufa efi cauffa caujfati, Si charitas nos redditperfeclos,multo magisfides, quia iftam perfectionem gignit in nobis charitas, quatenus cft fidei frudfus Si opus Galat.5.verf.6. Hcbr.10.

pil Responsio Danaei verf.ï4. Hoe quoqiic axioma conucllunt Mona-chijdfi aiiint nos charitatc potius, quàm fide per-fici,vt fuas iiTcligiofas rcligioncs fundent, ac Ita-biliant.

Nccobftant loei ex i.Iohan.4.ver. 16. i.Corin. J3.ver.4.i.Theflal.5.vcr. zj.Nain duo poftcriores nihil ad hoe argumentum pertinent, ae ne longa qaidem manu.Primus acitemj qui efl ex Johanne, vti amp;nbsp;loeus ex Epiflola Pauli ad Coloir.cap.5.v.4* QharuM eß vtnculmiiperfeFlionü, nihil Monachos illos iuuant. Nam eattnus eharitas cil perfeélio-nis vineulum, Sf fignum Dei in nobis habitantis, quatenus cft opus, amp;nbsp;efFcélû verx nollræ in Chri-ftuin fidci:ergo amp;nbsp;minus quàm fides ifla ellicit in nobis eharitas:amp; quod hoe facit,à fide mutuatur, accipit,amp; habet.

Huie falfo fundamento quatuor appendicesi-tidem falfæfupcrftruuntur, nempe Qmituorgra-dus Chriftianæperfcdionis videlicet. Nam ter-tius,amp; fecüdus gradus, quum fint grauifiima pee.-cata coram Deo,falfo perfeélio nominâtur. Hoe enim paclo docenturhomines Chriftiani txifti-marc, amp;nbsp;cenfere fna fœdifiima peccata elfe perfe-clioncsïatquc fic nunqua pœnitcre,aut fuos defc-ctusagnofcerepoterunt. Tertius enim » amp;nbsp;quar-tus perfeéiionis gradus is eft.vt vult ifte, quo homines in hoe Mundo , Deumdiligunt pro poffe fuo,non pro officio amp;nbsp;quantum Deus ipfe cxigit. Hi duo gradus funt peccata mortjlinlma,vt fic di ca nedfi vlla perfeftio, quia Deus nó acceptât hu iufmodi obedientiam pro poflenoftro ; fed earn demùna , quam ipfe deffiniuit i Nempe ex toto corde,

Ad V. Co n t r o V ï r s. jaj corde,cx totaAnima,cx totis viribus noftris,Dcu. 6.ver.5.Mattli,22. verl.57. àtjua qui vel tantilluna dcheit, tum mortis æternæ reus cft, Roman.ó.v. z^.tum totius Legis Dei violatæ accufatur,lacob. a.ver.io. Qiiis igitur hocpeifcólioncm appellet? r Cl tia Bcllarmini PiJciiippofitio ert itidé talia, amp;nbsp;cx fcetidis, ac put id is Mouachorum feriptis, 8c lacunishaulla.ncrapc Votum Abftincndi in pcr-pctuuin à Icgitimo Cöiugio.Ni'nil proprifi poili-dcndi,amp; Alteri Monaclio pro ipfms aibitratu paren diefTetutiffimas , Si cxpcditiflimas vias fefe vcro Deo confccrandi, amp;nbsp;parcndi. Hæc tria vota facrilcga funt,amp; falfa. Nam votum iftius obedic-tiæ Monafticæ crt 5 vt Monacbus fuo Abbati, 8c Piæfefto,id clTjoltcri bomini in omnibus pareat, idcoquc d-ip7rtvT}K,8i eins feruus vocatur,ac mâ-eipium fit,ncquc ampüus cft fui iuris,non vouctc poteft,non teftari,nonquiequam abfqiic Abbatis concciîionc poiîidcrc.non migrare,non digrcdi à Monafterio,amp; carccre illofiio, c^.Ahbates. xvin, quæft.t i,can.^ilt;/. xix.quæfr.^.can. Monacho. xx. quæft.q. Erg^ioc obcdientiæbomini pro ipfius libidine, præftandæ votum obftat vcræobedien-tiæiquæ Deodebctur cx folo ipfius verbo, non cx hominuin arbitrio, Matth.15.vcr.9. qui efc feruus hoîTiinum,feruus Dci effc ( Nemo enim ducbus, Matt.^ver.iq.) non potcft.vetat Paulusqucnquâ hominem Cbriftianum f c fieri feruum,quia Cbri fti fanguine.redempti fiimus: i.Corintb.y.ver.îj. Colofiiz.ver.iS.

Scciidum votû.NcmpcPaupcrtatis Monafticæ fufcipicndæ obftat , vcl maxime , ne quis vetè

9Z4 Responsio Danae I vtro Deo,amp; alacri animo fcruiat, omncm chan-tatem cxcludit,amp; extinguit, quiimis nihil crogJ' re cgenri pollit, qui mini habet, cruciatus aninn$ aftcrtiSi: folicitiidincs gignit,qiium infita nobis fit à natura ciira amp;nbsp;viehis, amp;nbsp;vcititus , qua maxiuic prerauntur ij,qui nihil proprium ac fuum habent-Deniquc hoc votüm rcfellitur Dei verbo , Pri-miim ex lib.Proucrb. jo.vcr.S. Deinde Matth/-ver.i i.vbi Panem nollrum peterc à Deo iubemiT, ergo non rcpiidiarc,quum ofFertur,3cqiium eft ad manum.Diuitiæ dicuntur vtiles piis, Prouerb.io-vcr.i5.corona iuftorurn,i4.ver.24 Qui veto ex a' lieno viuit, feruus, amp;nbsp;mancipium tandem euadit» Prouerb.zz.v.y.deniquc funt Dei bcnediélio ho' ncftæ,amp; legitime partaî Diuitiæ ; quare nequaqi'î à viris piis lunt abiicicndæ,aut rcpudiandæ.

Primum Votum, videlicet Abftinendi fcinpef à legitimo coniugio,pugnat quoquc vt fuperiora, cum Dei verbo,amp; Deum colenti obftat maxime» nift donum Continétiæà Deo quishabcat, i,Co-rinth.7.amp; fuprain traftatu de Ccelibatu demon-ftrauimiis. Pritiat enim nos optiino remedio a Deo inftituto contra carnis cEftrum,æftum, ac li-bidinem,qu3 vrimur.Ergö triahçc monachoruffl Vota fummas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccata pariunt, Votum

obcdientiç,ldôlolatriam,feu Scruitutcmgt;qu3 có^ fcientiæ monachorum hominum præceptis fub-iiciuntunVotum Paupertatis.AuaritiamjSd ft'Hi' citudinem de rebus ad hac vitam ncceflariis: Votum Contincntiæ, fœdiffimam Scörtationem,amp; Sodomicara in eorum clauftris.

Ad V. Controvers. 925 afFert Bcllarminus. Nee eoim faftiini vitæ exflin-guit votum de obediendo fuo Abbati , fed Dei Spiritus,qui nos Chrifto, non Monacho fubiicir, Roraan.8.Philipp.2. Garnis cupiditatem non ex-ftinguit, Votum de reiiciendo Coniugio, fed fo-lum Dei donum peculiare de Continentia. De-niquelibidinem oculorum non extinguit Votqm p3upertatis:fed fola fidcs, amp;nbsp;Animus (ua forte co-tentus,i.Timoth.6.ver.6.Quare mentitiir Bellar-niinus , quumhæc vota piis vtiliaeifcfcribit, aç fufeipienda.

QVodad variosMonaeborum ordincs, pri-mùm ifte à fuis diffentit,vclut Ifidoro, Ber-gomate,feu Siipplcmento Chronicoriim,Bonifacio viii.âc Baptifta Mantuano, qui quatuor præ-cipuosxMonachorum ordines conftituunt ,quia quatuor flumina oriebantur ex Paradifo , vt eft Genef.a. life verb duo folùm genera agnofeitnn-ter quæ (e, fuofque Hefuitas agnofeere no poteft, nifiMonafticae vitæ corruptclam pro veramona-fticc fumat, quiafunt ifti raonachi, vti veteres o-lim qui Kemoboth dicebantur,vagi,auari,omnia acquirentcs.fcditiofi.

Deinde fuam cauflam prodit ipfemet Bellar-minus,quuin enimfint certaamp; Virtutum, amp;nbsp;Vi-tiorum quoque genera ; eft tarnen incerta mona-chorum turba,tam eft infinita,ipfo tcfte,quæ ncq; modunijneque numerum capit vllum : fed in dies augeri poteft. Quæ res amp;nbsp;nota probat hoc totum effe Satanæomnisincertitudinis, amp;confufioni» parentis inuentum : non autem Dei Spiritus, qui certos termino$,mctas,amp; fines rebus humains, 3c

^gt;16 Responsio Danae I oncribus iinpofuit: in infinitum autcm ca non ex« tendit. Et ne quid ifii numero Monachoi û detfi fet, etiam ab his ipfisinftitutum, amp;nbsp;(iifccptum eft vitç genus,quod Armevtoruyn dicerctiir,quia tales Monachi à befliis,amp; brutis Aniniantibus nihil in viâu, veftituque difterunt ; Ali) vocantur fiatics Jmorifites , quod nihil omninofeire purent efle fummum hominis bonum. Euagriuslib.i Hiftor. cap.H. Qiiod deniqueputat ifiefic homines exci-tari ad veram pictatem, fallitiir. Ad fold cni n fu-peiftitioncm homines per Monachatum accen-« duntur,qua in fuis operibus faluttm quçrant,non in vno Chrifto.

COnfirmatio religionis Monafticç ex co dc-mum tempore peti cœpit, quo fub Innoceii-tiolll.in Concilio Latcrancnfi fuit conftitutuiu propteringentem iftorum hominum , amp;nbsp;indies crefcctem turbam, ncquisinTicclefianoiium or-dincm abfque Romani Pontificis approbatione condcrct,cap.fina.Ext,/)f re!iciofis Do7nib’ss: cap* vnico eodeminó, Atquiex I)ci vcrbofcriptouio cxpcrgamcno,A: Paperefcripto illud, qin'd inEc clefi.a inftituitur,cft approbandum,ac confirman-dum.In Grecia omnes Monachi hint vnius generis,amp;ordinis , amp;nbsp;in monte Atho colledli viuunf* Inter Turcas funt fex corum genera , fed quatuor primaria.Hi Suiræ quum à Papa Leone x.primuin fui ordinisconfirmationem confcqui.acimpctra-renon poflcnr,profciri funt fc omnes iuratiiros in verba Papæ,amp;' pro vero, fuoque Deo eße fc ilium habituros.Hac via funt comprobari, qui ab fgna-tioLayola latronc Hifpanopriusfiicrâtinftitiiti. '

PKimo Indus capitis pars in co vcrfatur, vt doccat llt;cligiones,quas ilic appellat,Monacho-rumefle antiqulilimas. Itaquc renaiftam ab ipfo pene Mundi ortu, id eft , àgemino quo conatur repeterc, fed falfó,Sc ftuftra.Rationes Rellarmini perpendamus.

Pvimaeft, Enos inftituit aliquem cu'tum Dei libi peculiaiem, ergo inftituit Monachatum, quia dicitur Gene.4.v.i6. fub Enos coepturnefitnubcart nomen Det Refpondeo eft Fallaci a duplex, A falfa intevpretatione loci Gcncfcos vna; Altera A non confequente. Locus Genefeos tap.q.v.26. eft, ce~ pa tuncblaflgt;hemari (nonautena,vt vult iftc, inue-cari) nomen'Det. Ergo ex ilia blafpbemia nominis Del,quæ tuncccpit, male colligit iftc cultuni no-uum inftitutum Dco.Deinde non dicitur id facFu effe ab Enosifed quum Enos ex Setbo nafccretur. Ncc ennn potuit Enos adhuc infans,amp; recens na-tus vel iuuocave,vcl blafpbemare nomen Dei.

Sccuniia ratio Bellarmlni, Erant Nazaræi ex legis V eteris inftituto,'Num.cap.6.ergo erit tunc Monachi.R.efpodcofallaclaeft A non confequé-tc.'Ncqueenim'Nazarçi crant monacbi,aut quic-quam monaebis ftsnile babebant. Nazaræie-rant comati, monaebi funt raft. Nazaræi ex voto vino abftinebant ; Monaebi ex voto vino non abftinent. Nazareatus votum certo tempore ft-niebatur, monacbatus votum eft perpetuum. quot;Nazarxi coniugio non abftinebant, excmplo in Sampfone ludic. capite 15. amp;nbsp;14. bona fua non abiiciebantjid eft,neque Continentiæ, neqt pau-

918 Responsio PanaEI pci tatis votum Deo vouebant,vtri;mquc voiienÉ Alonatni.Eigo multisparafarigis, imototo genere diiterui t Nazarçi veteiei,de’ monachi Chriltiiquot; r.idicti. Q^ate lic argumentaii gt;nbsp;iliaque tam ói-teiia iGJ uir, genera cunluntierc elt laiicrc, ùk lalli ignoratione h'enchi.

1 ertia Bellarmini ratio,Elias, Elizxus, filij Prophetarum liicrunt E.b Vcteic reftamentoxr' go lub Vetere Tcllamcnto iam lucrant quidam inot'achi. Refpoiidco,fallacia ell A non confequé te.Nequceiiim line vxoribus vixernt hi ipfi Elias, amp;nbsp;Elizçus,amp; filij Prophetarummeque Paupertatis votum fulccpcrunt. Alaleigitur eos mgt;-.nachiscó fert amp;nbsp;irtc,amp; Hieronymus in cpift.ad Rufticum amp;nbsp;ad Paulinum ij.

Qiiarta ratio eft, Filij Rechab fub Veteri Te-ftamento neque domos ædificarunt, nequeagros fcminarunt,vitam,more Paftorum.diirilliniam c-geruntrergo fucrunt ifti monachi. Refpófio.lalli'' cia elt A non confcqnentc. Nam neque coniugio abliinneruntjnerpie bona propria abiecerunr,ncq) m maftcria per defert3,3ut in vrbibus habuerunt, amp;nbsp;\ino abllinucrut ; quæ omnia cû Bellarminico momchatu plane pugnat. Fucrunt autem ifti Rf' chabirç poftcri Icthronis,qui fuit ft.cer M dis,qui Dei populum ex Zigypto egtefTum fccuti vita pa-ftoritiam coluerunt. taqiic, vt Nomades alij vagi vixerunt, pafcua pinguia fequebâtunac proprer cà vitam duriilimâ fub diodcgeri'it^- um.io. v.r?' ji.Tudic.q.v.i i.Rcg.io.v.i8. Ex.q.v.iS.iy.v.i, Qtiinta ratio Bellarmini , Iohannes Baptiftî ' vixit in dclcrto, ergo fuit monachus Refpon-dco i vt fupra , fallacia eft A non confequen-

Ad V. Controverse 929 te. Nam amp;nbsp;tciæ beftiæ 8c latroncs viuiint in dc-fcitis amp;nbsp;luftris.Â: Nabiigadnczet , per ftpttm annoSjCi'g.) illi fiierunt fûntve ±\lonachi. Deinde fuit omnino dillimilis Iohannis Baptiftæ amp;Mo-nacliüi'um.qiiantumuis Ercinitarum, vita.Iohan-nes iiiichiit, id eft, in defertis ex pcculiari Dei piæcepro Luc.i.verf.8o.Monachi Ercmitçabfquo yllo Dei iufl'u in dtferta feceduntè lohâncs vinum amp;nbsp;hceram non bibebat Luc r.vcrf.15. Monaclii o-mnes,quantumuis abftincntcs,viniim, 3c qui dem cgrcgic.bibunc.Iühannes abfqiie vllo voto in dc-ferris ad tempus aliquod foliim vixit: Monachi amp;nbsp;ex voto id’agimt,amp; in perpetuiim.Iohanncs bonis paternis renuntiafte non legitur; Monachi iis re-nuntiant.Ergo ineptiftime quidam cxMonachis, aut Monachorum fautoribusjohannem Baptifti fingunt Ercmitice Monaftices autorcm amp;nbsp;princi-pcmgt; fuius primus autor fuit, tefte Hierony™® epiftola ad Euftochium,Paulus quidam homo fu-perftitiofus 3c Ægyptius , circa annum Domini ccc.

De tota illavctcris xtatisamp;Tcftamcntipoflef fionc deieétus Bellarminus,ad Nouum T eftamé-tum rccurrit,fi quod inde piæfidiumhabcat. Ve-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fùm ex iplis diuinis totius.N oui Teftamenti fevi-

' ne litterulam quidem pro fc, fuôque Monachatu f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proferre ifte potuit.Ergo toto ccc.annorumfe-

* ( que incertiflima Athanafq cuiufdam epiftola fuæ ‘ Monaftices initia reperit, amp;nbsp;ex ea legitimum hoc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftitutum elle vult,quoniani vitam cam ille,qui-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nu

cunqiic fitjAthanahus probat, dcfcrihgt;it»niiracuîii couhrniatarTi tuillc clotut.zVdiiat alia,quantum vo lefjiuitum amp;nbsp;Iniic Athanafio, amp;: nolrro Bellarmino fuæ fenttntiæ confrrinandœ fiindamcntû deeft tamen, nempe Dei verbum feriptum : ex quo vnû niß nobis probet ac demonJbrt t cfl'c vitam Mona-lliccn Dec grata, opera amp;nbsp;oleû perdideritjPatres fruRrà obieccrit,indicia vtilgi pro fc prætenderit. Nos cnim t hriftiani exfolo Dei veibo fapcre.cx Chrifti mâdato

didicimus,ac volumus.Adpcpuliiphalcras.Pjtrcs enim,qui hâc viiâ côprobaiuut,tx fui feculi erro-rc fafeinati lie fcnfcrtivcl nô cade erat in illiiis té* poris Monaebis blafphcmia Si fupcrftitio,qvæ eft jn noftiiSjDcllarminicifquemonachis.Eligat vtrû inalit Bcllarminus, Porto quocûque tandétépore ceperit Monachatus iflc,quia citra Dei verbüfuit inftitntns vcliit Rcligionis pars qi!a’dâ,eft dânan-dus. Quicquid cnimin corertini gencre.quæad Dei cLiltum pertinent,fit A’ rceipitur abfqucfidc» peccatum ill,inquit Paulus Rom.14 verfix^.Ergo quo tempere pcltis ilia eeelefiæ exifiere ceperit, amp;nbsp;à Satana fc in Angelum lucis transformanteæ-dita fit,nihil nobis m.^gnoperc curâdum eft.Quo-cunque cnim tempore id nióftri natum fit,ftatiin hittabolcndum amp;: exftinguendum.

Porto Tcrtulliam Si C}’priani(qui poft annum Chrifti,cc.vixit)téporc nullæ fiicrant, vtputat iftcjvirgines Chriftianæ Monachæ S: Moniales.11 îç enim,dc quibus agfitT ci tnllianus amp;nbsp;Cyptiantis, fi crût virgincs, quæ demi fuxfc quæquccôtine-bât,nô ante crât in Monafteriis côclufæ: quttline

Ad V. C ó N T k ó V E R s. pj/ Voto perpctuo, feJ tjuidiu folùin voletant, cœtii hominû abftintbâc,tôuiuianô frcquétabât,inûdi dclitiasaipernabantur.veftitæ finapliciUnnè.Hos ipi'uin apparcc exiplis corûIitns.Dionyfiusautc^ Al eopagita ab hoc diétus,vixit circa annûDomini ccc.tiô antca. Nâ citât Cleniétéftromatçü in lia de Uiainis noininitus,ibidc fe excLifat,amp; ignorât vtrumà verorcccirerit. DeniqueàBafdioMagno epiftülaiiÿô, ad Maximum Philofophum nô pro-baturautor ifte.Ergorecens eft feriptor ifte Dio-nyfius;quem falfoputat veterem Bellarminiis:câ-tra quam amp;nbsp;Valla,amp; Erafinus,amp; quidem rcilç leii tiunt, imo ctiam Nilus in Afccticis.

De Piiilone ludæo quod fcribit iftc, cum Mo-nachos thriftianosA’ vidilïe , amp;nbsp;laudaßc in libro de vita contemplatiua, falfum eft. De Èflenis lo-quitnr, qiiemadmodiim amp;nbsp;liber ipfc, amp;nbsp;Hieronymus de cihtodia Virginitatis oftendit, amp;nbsp;Piinius Philoniæqualis lib.v.ca.xvii.NaturalisHiftoriæ* amp;nbsp;lofephus hb.i.ca.Vidc bel'o ludaico li.iS.cap.i. de Antiquitatib. ludaicis.Ergo omncs iftos falfoS teftesprofeprodiieit Bellarmi* Nam quod Eufe-bium lib.z.HiÛoriæ, Epiphanium hærcfi*z9. Hie-ronymum de viris Illuftribus, fuæfcntentiæ te-ftes amp;nbsp;fuffragatores citât Beilafminus , amp;nbsp;So-zomenum quoqiic lib. i.cap. u- Hiftoriæ, nihil promouct.Omnes cnim illi talfum vnius illius Ea febij indicium fccuti fenferunt non loqui Pniloné de Eflcnisjfed Monachis Chrillianis^Nam quam-libct noui huius vitæ generis cômédâJi occafioné quefluît amp;nbsp;captauit Eufcblus,nô rcétè tamê petpe fa Philonis méteîfed ad iftâ cômêdationê quo iurt

R ESPON s ro Danaei qaaveiniuria cam tiifcbius dctorfitrficut in mul-tis aiiis eiufdem Hiftoriæ fiiæpartibiis vanus ïcri-ptor apparct Eufcbiiis, vtiin iJlaepiftula Agabi xcgis lib. i.birtor.cap.15.

Infulfasautcmplancedhomo ifte Bellarmin« (jui amp;nbsp;Pailoncm,amp; lofcphum de Monachis Cbri-ftianis loqui putet,quosilli fic laudent, vt nemi-né plLispoffint.Vcerqueantem Chriftianosne femel quidcin nominauit in totis fuis libris, tam eos oJerant,veIut infeftos fuæ geneis ludaicæ ho-ftes, Pixterca quum illi, de quibus vterque agit, ante »'tnufque tempora ta célébrés elfe cepilfcnt, certè lam tempore Chrifticeperint cxiitcrcnccef fc eft.Qao tempore non cft,opinor,tam impudés, licèt Monacbus,Be!larminus,vt MonaebosChri-ftianos luilfe aflirmare audeat: aut ft aflïrmet, nemo pius tam elt liebes, vt iili hdcra liæc fcribenti habeat.

Sexta ratio Bcllarrnini,cx voto fiia Apoftoli 0-mniareliqiicrunt.vt Cbnltum fequerentur. Mar. io.vcrf.28. Quidam foliim ex primis Chriftianis fuas polfcflioncs diftrahebant, vt cgentibiis fra-tribus Chriftianis fubuenirent Actor q.verf.^q. Ergo amp;nbsp;Apoftoli ipfi,amp; illi, qui tam feruentes a-nimocrant, erant Monachi. Refpondco, Multis modis pcccat,f31Iit,amp; lalliturhomo iftc.Primiim locum Afarci perperam interpretatur. Reliquifle omnia fua diciintur Apoftoli aft'cétu, non adu amp;nbsp;abieótionc fnarum rcrfi quantnlæcunquc illæ fue-runt,vt Chrirtum fequerentur. Nam prætulerunt potius comitari Chriftum, quociinqnc iret.qiiàni donii fuæ hærcrc priuatis mis commodis ftudcres.

Ad V. C o N T R o V F. R s. 5]} Retinncumt tamcn cadcin iIIa fua bona gt;nbsp;amp;nbsp;naui-ciilas füas, amp;nbsp;rctia, domos feu ædes, amp;nbsp;vxorcs, cjtias antca h.tbcbant, quemadmodum apparet ex lohan.ii.vcrf.}. i.Corintb.9 vcrf.s.ldcm (enbt lo bannes îj,Papa Romanus. Qnæ omnia Monacha-tui funt contraria,nee Monacbi faciimt. Deinde ex niillo præccdcnte folcmni voto concepto id fe cerunt Apoftoli,ncut faciiint Monaelmlocû cniin Augnflini ex li.iy.ca.q. de ciuitatc Dci falfb pro-fcit Bellarminns,//ocflt;ir/«w,ait AnguRinus^fl/e» tifjimis veufrât. Lxplicat fe idcm,népc quod Dens / feu Cbriilus,qui Api ftolos ipfc adfcmanikftc vccarat, animum illisiifdcm dédit inca vocatio-Dc pcifincdi:u/w^«/w,ait Aiigurtinus, exUlis ejjent potoitih ^f fgt;uoru7a eß inf^rmatia arnx, id tlt, qni vouent, fed votum non feruant, vt Demas,i.7 i-moth 4.vt ludas Ifcariotes Math 17. Votum igi-tur anpcllat Augnfiinus ilium affeâ;um,quê Deus Apotb lis fuisdedinnon temcririam,qualcm Mo nachi facivnt.promifHonem Deofo'cnnitcr fa-«am.rcrum fibi impoHib lium præftandarum.

Deinde fallitur Bcllarminus , qui quodfcribit Lucas Aétorca.lt;^. de iis Chtillianis qui bona fua vendebant ad eos refert,qui ex voto id facerent,vt faciunt M machi: falfum iftud cft. Imo neque o-mnia bona vendebant ; fed qnædam duntaxat, quantum volebant.In quo diffcrunt toto gcncrc à Monaclns, qii! omnia abiiccrc coguntur. Neque ilii ca dabant Monaflcriis ditibus,vt faciunt Mo-nacbi: fed hominibusamp; egenis. Ambrofius Scrm. hono. Denique illiid ipfum flatim dcfiit elfe in eeelefia, tefte Clemente ftromatco. Et go ftatjra

JJ4 R E s P o N s I o D A N ae t pcriit totuin genus Monachorum iii ccclefia. Et Chryfürtomus Honi’liazj. in cpiftolain aii Hebroos aperte negat vel vclliginnr quidem Muna-cliatiis cxtitiffc inecclcf’a teraporibiis ApoUolo-riiin, Ait auteni idem alibi Monadiceii à Chnlb inftitutam communi hominum fui tcpiporis et-rore,vclut tyrannico cdicïo, deceptus ac coaétus, Sicoinnia amp;nbsp;Chryfoltomi amp;nbsp;aiiorurn Patrumdi-tla de Monachis finit amp;nbsp;audienda,amp;’ interpretanda. At.qui errat,inquit lex,non confentit.nc magnum , imo ne vllum fuæ fentcntiæ copHrmanda; fundamentum in huiufmodi locisamp;diól s Patiû errantiuniamp; deccptorum ponat iflc Bellarminus.

Negat Bellarminus primam Monachatus, amp;nbsp;illiusfolitariæ vita:-amp; habitus,amp;,• vicius occafioné ex pcrfccutionibus in Chriftianos ab Jmperatori-bus Romanis Ethnicis faétis amp;nbsp;fufceptis ortatn /c.Fdllitur.ne dicam mcntiîur. Nam amp;nbsp;Paulus i-

Antonius,quos vitæ Monafticæ autorcsfacit ifte ipfe, vixerunt, Antonius fub Diocletiaiio fummoChrifti hofte Imperatore Ethnico amp;nbsp;Ro-manojPaulus fub Decio, A; Valcriano, qui ad fu-giendas illas perfecutiones fefcin defertis,telle Hieronymo in vita iftius Pauli,abdidcrant,fouillas velles, feu Melotas ad exemplum eorum,de quibus cilHcbr.ij.verf.57.induerât,ac duriflimc» vtpotc in Ægvpti locis amp;nbsp;A rabiæ, ficcis amp;nbsp;dcfer-tis,viuebant,Sozomcnus lib.j.hillor.cap.iq.lib.f cap. 28, amp;nbsp;35. Apparct autem exEufebij Hiftoiia Jib.8.cap.7.8.9.io. Ruffini lib.2.cap. 8- Socratcli-4.cap.23.in dcfcrtisÆgypti f Arabia? profundif-lîmis exortos clîe primùm Monachos f Chriflia- 1 nos iftos folit^riê viucntes, quod in iis locis tnti

Ad V. C o n t r o V F, r s. 93$ pcrfv'cutionû tempore Lruin'ent, ac vixiflenf. Ad hornmauté imitationem amp;nbsp;in Syria, amp;nbsp;in Perfia, Sc in Cappadocia poftca cxtirerc alij, Sozomeinis h.ó.Hiii.c.^ï.j^.Dcmnmin Occi.lente,paulöante state Hieronymi. Ergo qiiæ tucrit iftius intlitiiti vite generis origo,amp; vt àpcrfcciitionibnsorta, lucemeridiana clarins appirct. VndcaDamafo in Pontiticali dicitnr,Telc(phorns ex Anaclaorcta ta «tEis Papa, quia in deferta tcccGcrat perfeentionu tepore. Vixit cnim fub Imperatorc Adrianopcr-fecittore- Qlt;ianta verb eft iitaBcllarmini iir.pudc tia,audcrc id,quod omnes pij vident,negate,ninii rum obfcuratani fuiffe veram de noldva corâ D,o per viaius CHrifti Canguinem iiiftificat ione, Rom, 3.vcif.ii.a^.d jódrinarnvSc ab iis, qui laiiius Mona-fticæ virs prætextn amp;nbsp;fanôtitatc opinatafuam fa-lutena in fuis operibus qu$(icrunt; amp;nbsp;ab iis,qui vt homineseaiaain M maftico v.itç gcre 'C quærerêt, Eiafevunt aut fuis fcript.is,aut fuis exemplis?

Veteres autem fen Antiq-’os M machos tam à noftvis dilfimiles effe ac fuifle, quàm cft cœhim à terra,rcsipfa Jocei.imo clanaat. Erg gt;nbsp;fr, ftra C0s hoc loco inter fe côparat Bell irnainus : errat alite in hac colVarionc grauhEmc. Prinan qiiod veterts illimonachi i'noiibus,inflitntis,vicfii vcflitu, to-tôque gencrc vitæ inter fe diiïcrebant, ad tr’verb ilia contincntia;,paupcrtatis,'k obed entis vota fuas,vt noftri,régulas non reflringebant. Imo, tefte Vîierony mo in vita Malei, ctfi monebât cos, qui profiter! naonachatn volebâr,vt onania paupc ribusfaadarct; f»mc eosneqnaquâ id taccrc clt;.gc bâtifcdea,fi vellet,fingulictiâmopachi retinebât.

fibi priuatim.Deinde certo cei tins cfl fiiiBc aliain vicæRcgiilain, etiam quod ad eßentiam Mona-cbifmi, Monaclii Bafiliani, Auguüiniani, Hieru-nymi3ni,amp;Ægyptii,vt ex AiiguUino, Hierony.in cpift.de Ciiftodia virginitatis, amp;nbsp;de JnlHtiitioiic Mùn3chi,Bafilij(fi Bafilij poties eft, quàm Eufta-thij)Afcericisdeinonftratiir.Præterca vetercs Mj nachi qiiæ fufeipiebant, abfquc voco perpetuoca totâ vitâfcriiandi ftiftipiebant. Itaque quuni vo-Icbant, vitam illam Manafticam rclinqiicbant,ne-que inanerc in catota vicætcmpoiecogebantur. Inde tot Patrum epiftola-qier quas cos,caftic, qiiæ Alonachatum poftea dcfcrucrant, reuocarc conan tunfcd redire non cogunt. Ergo vetercs Monachi a noftris amp;nbsp;Bellarminicis etiam inipfafuæ rclir-gionis eftentia amp;nbsp;fundamento difcrcpant,amp; diffe-runt.Q^arc fruftra amp;nbsp;perperam ab illisad noftros vlla fitconfccutio,qucmadmodum rcélcfcnfcrût, fcripferûntque Caluinus amp;nbsp;Magdeburgenfes.

IAm veto fummum Monachi amp;nbsp;Frat. iftiusim' pudentiam audiamiis.primum in Lutheri verif-ftmis rationibus non refutandis,fcd dütaxat, quo-niam cas conucllcrc non potcft,elcu3ndis.

Dixit Lutherus mulicrcs in hoc mundo ad rtx-toyoria.11 à Dco conditas efl'c EIoc ex Paulo didicc-rat Lutherus i.Timoth.a.vcrf.i5.Negat Bcllarmi-niis id verum cfle.quoniam in coelo mulicrcs non nubent. Rcfponfio, fallacia eft amp;nbsp;deprauatio ma-nifefta loci Pauli,amp; fententiæ Lutheri,qui loquû-tur de fine, propter quem in hoe mundo, non in cœlo,funt,exiftûntquc mulicrcs*

Ait Lutherus, T am naturale elfe amp;nbsp;conceflTum homini vxorciTi,fi velit,digt;cerc, quàm comeJere. Negat itiefle verum Bellarm. Refponcleo,Paulus 1, Corinth.7.Bellarminum réfutât vcrf.36.37.Snnt enim hæc omnia ex icrum it/iaipopSv numcro,quæ prohiber!, nifi à Satananon polfunt, vti Paulus i. Timoth.^.vei 1.1.2.3. docet.

Alt Lutherus ex Rabinorum fententia vetitum fiiiffc ludæis elfe cœlibibus,amp; fine coniugio,(i co pofTent vri.SicR.Solomocap ç.GcnefeoSjR.Da-uiuKimht in If. 56. Sic Romani veteres legibus cœlibcs eines multarunt,qui liberos non fufcipcu. rent L.vnica C.T)ecaducs ta!lt;egt;jdis.Hôc verum ef fc negat Bellarmiilus. Refpondeo, Agat cumGe-miniano, amp;nbsp;cum Rabbinis, lt;jui hæc feripferunt de fua gente.non cum Luthero,

Ait Lutherus Paulum potuifTe fccum circuma duccre vxorem, ergo amp;nbsp;habere, fi voluifiet. Sont hæc ipCa verba Pauli i.Corinth.9.vcrf.5 Bellarmi-nusnefeioquid de differentia verbi vrsezsT- w lie yctaêïy obgannit.Refpondeo,fruftra. Nam illicde vxorc , quæ propria cfl: mariti cam circfiduccntis agit Paulus; non de feorto, amp;nbsp;concubina, aut Cy-nædo, qualesfccum circumducunt Sodomiiæ, Conenbitores Monachi.

Ait Lutherusconiugatam mulicrem plus in cc-flcfiamconferrc,quàm quæ fimplicitcr virgo, amp;nbsp;innupta manct. Hoc vero veriuseft. life foliim, more fi’o, negat cfle verum. Sed plura poteff nc-garc Afir.us, quam probarc Philofophus ; confort cnlin naulicr coningata liberos in ecclefiam: qiios non fufeipit ca,quæ virgo manct femper.

Ait Lutherus in primitiua ccdcGa Chriftiana nnlltJiTJ extare huinunodi publici,amp; lolcmnis vo-ti cxépiû.Excipit Bcllar» Contra,B.Mariâ vouilfc virginitatcpeq’vtii3.Re(pôdeo,Nugæfuntiilæ lSc rgn fomnia,amp; inillo S.Scripnirç loco côlirniâtiir.

Lutherusin II.III.amp; llil.amp; V.arguinétooltc-dit vota mouachorum cfie contra cxpïtirum Del verbum 1.Corinth. 7.v.9.10. qutim nullum de iis præccptû cxtct.Bcll.irniinus contcntus luit nega.» re h cc omnia : lcd ex loco Pauli iam citato contra apparent vcrilTim.a elle omnia.Certe iudicium M, l.uthcri dclibrisHicronymi contra louinianû.eft venflîmû.Nâ fi conuitia Hicronymi,amp; digreflio-rcs plcnas oRcntationis ex his.dclcas, rcliquum funt meræ incptiæ,amp; nihil foluit Hieronymus.

Philippus Melanchthon, quem poftca aggredi-tur Bcllarminus, quum ne Hercules quidem contra duos,Philippus inqi’ä, aitmonaftena primiiin fuific libera collegia abfque voto perpetuo.Contra Bèllar.cx Augultino Pr.75 amp;99. Refpondeo, Etfi quidi iä voucbät,fi vellet; tarne nö omnes id faciebét, ncq; voucre cogebätur ctia ij,qui fe mo-nachos pmfitcbätur Hier.in Malco amp;nbsp;Hilarione.

Philippus aitjQ-T Mon.a{beria,præfertim in Oceidente , primiim fuin inftituta , tuiflcfcholas bonarü littcrarü,coque nomine inualuilTe com mendata populis fuiirc.BclIarminus hoc veru cfle negat, quonia yfgvptij Monachi toti P.almodia’, leiuniis,terra; colé(læ addiéti crât. Refpondeo,de Monafteriis Occidentahbus præfcrtim loquitiif Philippus amp;nbsp;Monaftcriorü fundationcsa Carolo Magno faâçpcnc vbiqiic,manifenc doect ca fuif-fe in hunc fine conftituta ,vt effent bonarü artium

Ad V. CoNTRovE R s. 939 Scholæ.Etiam in Ægyptiacismonallcriis fîngnlis diebiis inonathi ccrtis Boris ad audicndö aln^nij de Dei vcibo ex fuo Abbate in vnûconiteniebât, teftc Hieronymo in lib. De cullodia virginitatist Augulhno li.i.c 3j.de morib. ecclefie amp;nbsp;CalTiano ipfo,Socrate li,4 c.2,.Hiftorie.Ccrtê lâ nionaftc-rianó funt.vt ait amp;nbsp;vcrè Bellarmin.bonaniin lit-terariini fchola,fcd feditiofornm porcorum lurç» amp;nbsp;Monacho ifiduElioy, verns eft amp;nbsp;iampridem no-tum lippis amp;nbsp;tonforibns proiicrbium.

Philippus ait,Eos,vti Bcrnarduin,Francifcü, amp;nbsp;alios, qui monafticæ vitæ genus amplexi funt, ho-nefrashuiiis vitæ curas f gille, vt in otio liberius viuercnt, vti oliin Philofophi rcrû piiblicaruni eu ramamp; adminiftrationem fugiebanr.vt omnes ani mi moleftias euitarent Refpondct Bcllar.lmo illi plurimû fe fuûmq; corpus vexarûr. Rcfpôdco,Bi$ ftulti fucrût, qui (ibi ipfis nulla de cauifa hoc tain graue iugum inipofucriint, abE]uc quo veri Chri-ftiani viucreamp; elTe poterant. P æterea manifefîc crudclcs fdcrunt .qui contra Pauli præceptum E-plicr.5.v.î9.fe fuamquccarne. amp;nbsp;naturâ vexarunt.

Philippus ait monachatû cfTc recens inuentum. Bell.antè mille ann is ait fuilîc rcceptÿ, quoniâ à Bernardo Clareualléfi fuit inftitutû genus qaod-dâ monachorû ex fuo nom\nc.T\ a ante tntUf annos ait ifte,^9r«ir Bernardin crA 1171.L. C.?. Quarto, Refpondco,Hoc omnino falfum clTc- Cepit eniin innotefeere, amp;nbsp;viuebat poft annum Domini m.t. XVI.Bernardus quemadmodü apparctev ciu.s vita, Trircmio,Chronicis omnibus,ne lôgushm.Vixit fubHcricoVI. ImpcratorcGermano, amp;. Côrado Ill. Sed recens vocat Philippus quod plus quàin

tn i Jie annisCqualis noftcr Monachatus) poft Chri-ftiim natiim cxiltcrc in ccclcfia Cliriftiana ccpit.

Philippus ait Monachatuni elfcmeram in Dcu blaiphcmiai-n» quia credunt, amp;nbsp;docentur homines pct hçc opera fc vitam çtcrnam mcreri apud Dcfi) h,Tc opera non ipfis tantum Monachis,fcd amp;nbsp;aliis, quibus ca Monachi volunt applicare, prodefte ad demcrendam falutcm. Prgo tolicndum eft tâ bla-fphemum vitæ genus* Bcllarminus etfi Qjtiito col.iiyi.dicit haneeifecalumnianvtamcn

verum efte fatetur ingenue,amp; aperte.Fate-turenimea opera efle mcritoria vitæ æternæ Sc Monachis, Sc aliis- Deniqnc profeftioncm Beli-gioniscxpia,vti loquitur amp;nbsp;pi obahili cred'ditate cxæqiiat Baptifmo.i.fanguini Chrifti in poena pec cati amp;omni, omnino tollcnda quæomnia funt fa'fiflima.Scd hascindicaftc eft conftitaflc. Hiero-nymiautem amp;nbsp;Bernardi fententiam nihil mora-mur,qui amp;nbsp;ipfi pro fe vindicias pronuntiar, qiium fint Monachi : Sc iftius erroris autores amp;nbsp;fautoies fuerunt. Sed neque Thomam in tertia fccundx quxft. vit. Art. 5. qui fupenori errori manifefto ^confentit.

Philippus conqueritur, Quod Monachi præfe-rantfiuas rcgulasdnftituta,amp; Concilia Dei verbo, amp;: Iegi,quam ncquaqiiam tarn præclaris riti lis ornant,atque fua,quæ vocant, commenta, S Confilia,amp; vitæ à fc inuentæ genus. Piimum id negare veile videtur Bellarminus ifte ex Thomæ T^’T^in tertia fecundæ quæft 148.Artic, ^.quia per feébo Chriftiana formaliter eft in cbfcruatione præceptorum Dci, inqnit: tarnen confeientîæ fuæ poftea

Ad V. C o N T R o V f. R s. ' 941 poftcatelbinoniu viótus,ac ccclenstatcturida fc, l'uifquc fcribi, amp;nbsp;tribus de vaulns prætcrri lua in-■fticüta diuinae Icgi, ellequc præierçnda, Priniùiu, Qja lunt ilia perie^tioi a legis diuina: piiceptis, contra quàmcR Pf. lÿ. vbiiexDei pertcctillinia vocatur. Secundum, quii pcrfcétiiis viuunt qui Confilia,quam qui prxceptaferuant, côtrà Deut. 6. Ergo amp;nbsp;Chrillus ipfe K'Iath. iç.vcrf a7.amp; Pro-phctæ nos ad Icgts diuinæ,amp; quidem folius,cufio« diam amp;nbsp;obfcruationem rcuocant,non ad ifta Mo-nachorum confilia, Of.6. verf. 6. Mich. 6. verf.8. Maiach.q.vcrfq.Tcrtium, Quiaperfedicrchari-tas amp;nbsp;anior Dei in cofiliis præcipitur, ncmpe in-finita; in legis autem præceptis charitas duntaxat finita dcfcribitur,amp;continetur. Contra ex Pf.19. ex Math.^.verf.iS. If. 54. verf. 16. docctur nc iota quidem vnnm deefle Icgi Dei ad plcnam perfc-Ctamque Dei obedientiam anobis præftandam.

Philippus ait, Confilia amp;nbsp;inftituta Monaftica legi Dei præferuntur à Monachis.quonidm illi nô putât Icgem earn damnare omnes motus, cogita-tiones,amp; impetus animi nofiri Dci voluntati cô-trarios.Atqui damnat cos.Itaqucpcrfcôiiffimacft Rcfpondet Bellar. Hos vitiolos animi noftri impetus non effe peccata. Refpondeo, Errat Bellar-minus. Nam vult Deus à nobis coli toto corde vt alibi nufquamoccupctur animus nofter, Math. 19, verf.19. amp;nbsp;concLipifcentiam ipfam ( qnæ elt animi motus amp;nbsp;impetus obrcpens nobis ctiam frpein-cogitantibus ) damnat aperte lex Dei Exod. ao v. l7.Rom.7.verf.7. Qnamobrem huiufmodi motiis fiint peccata à lege Dci damnata, vitra quos Con-

Responsio Ùanaèi iilia progrcdi nonpoirunt.Eigo falló pcrfcCtiora/ quàin Dei Jcx.elfe niiguntur.

Dennin) Caluiniim aggrcditur iftc quoqiic,qi:e nc æqiiiiliiniiin qiiidem ikius monakici iiiftituti intcrpictem fci i c potcft, tam eft hie (lli iniquusi amp;nbsp;in cjin odio plus quam Vatiniano tcrtiir.

Caluiniis ait, Dixit Syricius Papa coniugiii cfTe Carnispollutionemdn quo qui viuunt,Deo placc-fenon poflunr,abutenslcco Pauli Ronlanor.^.vi 8.Bcllarmiuusdicit elle Caluini mcndacium-Rc-fpondeo, QAx\i Propofutfti. Dift.82.amp; ipliiis cpiftüla prima,amp; ï.Èx his conftabit vera fcriphlfc Cakiinum: mentiri autem Bellarminiim , qui hoc /ieferiptumneget.Non enim concupifcentiani in cnitiiöe actione coniugij intcnienientem propri« fpcäat aut damnat Syricius; fed ipfum vinculum coniugij, quod iftc, toto cœlo cum fuis fociiser-ransjvocat magnum Sacramentum.

Caluinus laudans ftudiutn corum qui in defer-tis viucbant,vt mundo renuntiarct, ait ees hac via fefead ccclefîæ gubcrnacula præparaflc. Id quod docct Auguftmus epift.S'.ad monathos epift 4!gt;’« ad Vincentium Donatift.can..^lt;tz/r«wz/z^fr DUb 47. Bcllarminus rapit in conuitium amp;nbsp;pciorem partem id quod Caluinus in laudem amp;nbsp;præconiâ rnonafticcs cripfir,dixi'tvc,tarn eftinCahnnunt acti'bus^Sf homo præccps Bcllarminus.idcrn dici-turcan.A/oÄiteAorcan leatEpi!lolafn,\6.(.\vç(t.Y'^''^' ma. Cur non igitur cos canonas ifte, ficut Calui-num flagellar,mfi quiaquicquid dixerit Caluinus, Vult ille cucrterc.

Ad V. ContRovers. ’943 Monaftcriis rerum «obfcruationcs ; non autcm tuiilcjVti nunc,coaCtas. Ntgat hoc veriim effe Bellarminus.At nos (upra ex Aiiguftino,Hie ronymo, Cypriano, id vcrum elle oftendimus : i-ino poterat quis defercre amp;nbsp;eremiim, amp;nbsp;vitx Mo-naflicx genus, fi volebat. Qi^idigiturtergiuerfa-tur Bcllarminus.

Caluinus ait, Nouam quandam pietatem longe ab ca,quæ Dei verbo præfcribitur,amp; ad Dei ac proximi chariratem pcrtinet,dnicrfam elTea Mo-nachis inftitutam.Efgo delenda eR.Bellarminus, more fuo,hoc ncgat,amp; nouam illam pietatem pu-tat cUcperfediorcmea, quam Chriftus ipfepræ-fcripfit.Rcfpondeo, Mirus homo ell iftc,minime-que Chrillianus, qui aliquçm putet Chrifto ipfo, qui eft ipfa Dei fapientia,t3mcn fapientiorê.Hæc fententia jam exp lofa elKSc vnam elle fcculai ium, ac Monachorum vitæ regulam oftepdit Paulus 1. Corinth. I. Vnus cnim eft omnium Chriftia-norum Chriftus eiufdem vitæ omnibus exemplar.

Caluinus ait, Monaftice nufquam eft à Chrifto in ipfius Euangclio probata.Bcllarminus profert locum Auguftini ex cpiftola 89.80 Chryfoftorai Homil.17. ad populum Antiochenum. Refpon-deo, Dicium Auguftiniamp; Chryfoftorai noneft diélura Domini Chrifti lefii, cuius folam autoritärem quærimus.

Caluinus ait, Nullum eft à Chrifto diferimen conftitutum inter confilium amp;nbsp;præccptum. Hoc verum elfe negat Bcllarminus , ex Auguft. e-piftola 89. Refpondeo locus Auguftini epiftolx

à Bellarmino citotus non conflitiiit difcnmcn inter Concilia amp;nbsp;præccpta : led docct ex pix’ct peis Chrilti alia pcrlectioris iidtitix nobis rcgulain tradcrc,noftri (oluin rationc: non aiitcm alia Dei Conidia facit,alia præccpta D.ci Auguftinus.

Caluinus ait,Non iniplent Monachi fua de ma iori pertcefione promilia, velut de non iurandoj de diligendis kus inimicis. Itaqiic Patres Mona-chos lent cxccratbqui id promittcrcnt, neque tarnen prællarét. Ergo Monachatus clt blalphemia» amp;nbsp;hypocrifis. Sient amp;nbsp;illud clt falkiir., quod Mo-nathatiis profcHionera vocant fecundtim Baprif-mam, licutantea dictum ell, amp;nbsp;coneellit Bellarmin.col.iiyi.L B.Rcfpondct Bellarmin, fuo mo-re,innc:andoillud iplum,qiiod antca fafliis eft elfe verum.Rcfpondeo Bellarmino,triiftracum gt;.ó~ tra ftimulos calcitrare, amp;nbsp;veritatem tppiignarc, quum resipfa teftetur monachos neque fclcmu-tuo, licet in codem clauftro amp;nbsp;caul a habitantes, diligcre.nedum luos inimicos; neque Dei, neque proximi charitatem retinercmeque àblafphemiis, multóquc minus àiurando abftincrc.

Caluinus ait Monachatus eft veriffimum fchif-ma inccclcfta, primum quia Monachi priuatim, non cum tota ccclelia Sacramentis communicant, fuas ftbi priuatas Millas habent, propria Tcmpla, amp;nbsp;proprias ecclelias.Deinde quoniam alius dicit, £ƒ» fun. Cephx^ego fumPauhye^ofum/c/7lt;.-quod genus Ichifmatis damnat Paulus aperte i. Corinth.i. vcrf.12. Refpondet Bellarminus conuitiando. V-trunqueenim , quod eft verilfimum, vecar men-dacium-Aiccnimprimutn, Veteres monachos ha-buifl«

Au V. C o N T R o V E R s. 945 hibuifTc priuatas Ecclcfias, amp;nbsp;priuata altariarnon cüin leliqua Ecclelia communia.Refpondeo Bellarmino , Hoc talfum cfle quod fcribit,quéadnao-dam appai et ex Gangrenfts côciîij c.6. ao. can.

Dirt.XXX. Priinum autem ill Chaicedoncnli Synodo rogati funt Epilcopi, vt rt:a oratoria priuata Mônachis concédèrent c. 4. amp;nbsp;24.quçantea Monachi nulla habebant ex Gan-grcnfis Synodi dccretis,

IraoMirtx Priuatæindç in Ecclefia natæjqus omncscrantantcaPublicx tota Ecclefia conue-nientc.Scd qiiicquid ex Augiirtino lib.i.deMori-bus ECCI.C.15.amp; 55, amp;nbsp;aliis in contrarium affert allé probat etiain hoc ipfnm Veteres Monachos fuifie iâ tum lchifmaticos,amp; à Del Ecclefia iainpridé fc-cefiioncm fccifle, quia inter fc priuatim: non auté cumtotailliusloci, iirquo verfabantur, Ecclefia commuiiicabant Sacranaenti.s,amp;conuentus habe-bant.ldquod Caluini confirmât lententiam.

Ncgat quoque Bellarminus,etfi Monachi ali) d i CLint» P go fum 'Daminici CalagttriMni'.M^ï} egofim Francifct Alftjienfis'.i\'\] ego f,im jittguflini tame eo^ inter fc diuifos amp;nbsp;fchifmaticos:quoniam ordinis tantum fui ab alio dirtinguendicaulfaid. ficiunt Monachi,inquit irte,Refpondeo,Inao tot Deos Jiuerfjs, tot Chriftos,tot Aduocatos difii-milcshabcnt Monachi, idque iaiäant, quot funt iftarum fcélarum Monarticarum diuerfi patroni autorcs amp;nbsp;parentes, '\liurn enim habent Dominican , aliuin Francifcanhaliurnalij.Dcindeipfimee Monachorfiordines fchifmata manifeftaafefcin fuis ipforuni regulis côtiuent,Nâ Frâcifci régula

946 Re$POK$1O Ij ANAE I verat fiios qiiicqiiâ poihtlcrc, (cd ir.bct medicare: Benediéti régula Mcndicitatcin ilbm damnat,S: àifTiiu,oaùvgt;iv imprebat .i. ndiil poiïidcre,Nidli taquot; men Monacbi vfquam conimuniter ciini tota ce-défia Chrilh Sacramentis communicant, qiiod cft verifiimum in Ecclelia üei fchifma,amp; diiiortiuin, tcltePauloi.Corint.il.

Caluinus ait, Vetat Paulus Mulicrem antcb'gt; statis ar.num deiigi ad IJiaconatum, vcl Conti-nentiam voucrc i.'f’imot.5.v.9.Ncgat hoc \criini elle Bellarmines . quia Hieronymus amp;nbsp;al ij volunt luniorcs elig'.Rcfpôdeo, Peffimè vero illi à Pauli prxcepto cüceficrûntjVt fuas Nonnas amp;nbsp;Mona-dias ad hoc votum adigerent. Fuit cnim Dei ver-bo, amp;nbsp;Pauli prxcepto liandum: non auteminani iftaambitione nouum vitæ genus in Eccleiia in-llituëdû illud violandum. Q-iod Pitres nonnulli tcmcrc, pacecorum diétuni iit,fcccrunt,Nâamicus quidem Plato, magis tair.é arnica veritas.Ita-que rcs ipfa malccclfir,atquc iftaMulieriim «7û-iari( illis luit promiflio , quain præftare non po-tucrunt.Scatcnt igituriflaMulicrum Monafteria ifefcortationibus amp;nbsp;ftupris tœJilîimis.

IN fpcciem quidem magnum quiddam pollice-tur Bcllarminusircipfa verb fiimos amp;nbsp;vcrba.Na quid magnificentius amp;nbsp;maius promitti poteft,quâ confiliû aliquod promerc, per quod pius quifpii ad pcrleclioncm peruenire, câque attingcrc præ-ertiminhoc tara corrupto Mundi ftatu, amp;tani fmbecilla Humana natura,poiïitfNcmo ccrtc cft, qui talc Côfilium audirc reeufet. Sed tandc quid cuenit’

e'.icnit? Parturiunt Montejynafcetnmdtculns Aim* 'l otuscnimiüiusppllicitatorishiatus Sc fcriptc-ris co redit ,vt nobis mucida qnædam amp;c rancida Thome Aquinatis Monachi portentofe fuperfti-tioli exfetuda lecûdæ qnælhi44.Artlc.5.amp; quçft. iqó.Aitic.i.ad taltidinnr vlque repotiareponat,amp; ingérât,millies ianadnoftris cótutata,ab iphfmet ctiam fententiariis contróuevfa, amp;: rcieêtntqncm* admodum cxcornm dchisvotisamp; Confihis.di-fputationihus apparct,velivrifa, vt ex Duradi lib* V. Enchiridij c. 3. Ti .35.34.3536.facilc colligitur. Vult autem vthæc omniaivelut Dei ipfmselogia iufcipiamus.Sed in fumma quid iftaBellarmini S: Sentcntiariornm doclrina eontinet , vt perfeéti fiamus , Si ad tam altum fanftitatis falligiura etiaminhocraortali corpore vcrfantes Sc gra-dum confcendamus.'Nimiruna hoe tradit ifta do-clrina, Conrdla,qo^Monachi vocantjefl'e fcqucn-' da, vt pcricâi fiamus, ac implendamon'folum tm-tem Icgis diuinæ præcepta omnia. Itaque An fmt quædam Confilia, quçrunt.Deinde quid fmt;De-mum, vrilla à præceptis differant,amp; quamlatèjn quibus ounnibus explicandis homo ifte totis fex fequentibus longiflimis capitibus duntaxat nu-gatur,amp;blatterattantura,amp; verba non rem fun-dit, Schabet. Eft tarnen à laobis refcllendus. Ac priroum in hoc capite, in quo præfupponit Effe quædam in Dei verbo fcripto Dei Confdia â præceptis Dei diftinCta , amp;nbsp;ipfis præceptis Dei pcrfcctiora. Deinde quid fmt , defftnirc co-

94^ Responsio Danae I iitio eflc quædatn CôlIiiaPræceptis Dei, amp;IcgiJ iplius iliuirjæ purteCtiora: Neque hæc probat Bel-Unniniis,fed prglupp'jnit.ld quod cltv't oirllina« I ài Pctitio Pruuipij, fummaque tailaeia i.oaijna-tur, per quam ilte bbi adicuni ad totani futurani difputationcni parat ,idclt irrurnpit in cam per hanc riniain Si fallaciam. Efl'e autem qiiædam in Dei verbo fcripto Confilia, vt vocat iltc,amp; di' ftingiutàpræccptis,doceoclfe falfiffimum hif-'C racionibus.

Prima, vox ipfa Confilij, quo fenfu Setentianj fumunt, nufquamin toto Nouo Tcllamentore-pcritur.Nam à Græcis jScuAm dicitur,quod hie vo-cant Confdturny Aót.j.v.jS.cftqucnon pixccptutn præcifum,nifi aliud addatur,velut 28. Lphcf.I.v.u. fed tantum honefta quædam fua-fio,amp; expofitio mcdij,quod quis melius amp;nbsp;cónio-dills cxiltimat. At loci ab his citati,cx quibus Có-filia eliciunt , non habentßowxZu» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: fed

ccprum,vt apparet,i.Corint.7.vcr.25,amp;: 40. qiios maxime locos ifti citant pro Conhliis fuis ftabi-licndis.Sic vox j't’a/x» fumitur apud Paul.i.Corin. S.v.io.Itaque quod vocauit Paulus, ibidem i.Corin.7. v.i7. appellat S'ta.7sf.yLuj id cft,prç-ciftim præceptum,quale eft Dei præceptuin,codc capite vtr.25.ln iisipfisConliliis , vt iftivolunt, ait Paulus fe habere fpiritum Dei aiitorem, ver. 40. Ergo qui hanc fententiam amp;nbsp;yvehf^Luj Pauh reiicit bpiritum SaniSti afpernatur amp;nbsp;rciicit,qu3re hæc fententi.! Pauli eft non fimpliciter, fed (T/aSi^îi i. non eft Confilium , fed præceptum.

Chriftiis amp;nbsp;Paulus per verba prçccptiva Impc-ratiua cfferunt.proponont, amp;nbsp;pronuntiant. Ergo non funtalia Confiüa, alia prçccpta. Exemplum» Mat.19.V. II. Chriftus ait J^'ende, m ifto Confilio» quo ,; h:fingunt,qucmadmodum v.i'/. dixit, Paulus ait 1. Corint. 7.V. 12.ij.in eo,quod illi votant Conlîlium, diKtttito earn per imperatiua verba.

Tertia ratio,Q^æ Sententiarij volimt cflc C 5-fdiapaiieis data,C!rrifiUs ipfeoftédit efl'c prçccpta piis omnibus amp;nbsp;fmgulis àfcdata amp;iufla,'Ni-mirum de fuo honore rebus omnibusprcfercncio, fine opibus noRris, fine parcntibus,fnie coniugi-bus,vt cft Matth. i6.v.:4.Luc.i2.v.jt. 14.V.26.27. Si vtilt mcM difibnlîü cjje^ahnegct fetpfutnyode rttPatrew-fnatrem vxurem,amp;Lc. Edc vc-ro hçc Confilia perfeftiora Icgis diainç prçccptis falhihmum cft, idque his rationibns dcmonl.rct, rrim;, Lcxhæù diaina dicitur,cflc præccptio 8c. normaperfeéHflimaPf.i9-V.8.9.10. Pf.ii9.v..fO5. iSo.diciturveriftimapcdû noftrorûlampas!amp;; qui in ca,illiiifqtie prçceptis ambulant, non autem in iftis Monachorum Confi'iiis, dicûtur perfetfti, PE 12. v.7.Pf.i8.v.2j.24.j I .Prou. 6.v.2j,Ergo ex Icgis diuinç prçccptis, non ex Conliliis, pendet noftra coram Deo periedio.

Sccüda ratio,Ferfcdi dicûtur ij,qui lege feruât, qui fidc in Chriftû habct,Mat.5.v. 48. Philip.j.v. 15.Ergo perfcé'iio Chriftiana pofitaeft in fidc, amp;nbsp;obferuationeprçccptorûIcgis, nôaiitcCôfilioiû t que ab illis preceptis diffcrût:aut (abfit vcrbobla-iphemia) mtiitur nofque decipit Spiritus Dei,qui

efl fpiritus vcritatis,lth.i,i4.v.i7.Sic DaiiiJ pcf' feóhis dicitiii-pf.iB.v.a^.i.Rtgum 15.v 5.

Tcrtia ipfimcc Scholaftici ie rcfutât.dunî Con-filia volfit elle pcrlcctiora, quam legis diuineprÇ' cepta l bornas enini Aquinas in fecitnda fecund^ quçfl.144. Art. s.fcribir Perfcciionem nofliâcort Deo elfentialiter politani elle in dniinorum pri-ceptorumobferuationc; inflrunientaÜterautcia cnilodiaiftoruniConliliortim. Ateflentiacflir^-gis aliquid amp;res ipfa,qiiàin eflentiæinflriinacntii: amp;hæcipfa Concilia feu inftrunientaidcircopcr-fccla dicütur,qiiia funt media ad cllentialem per-feclioné feu ad præccptorum obferuationé.Eig'’ jpfa eorum obferuatio ell perfeclior,amp; præccpti ipfadiuina perfecliora,quam Confilia, perrcgi'' lam notiffimamjPer ^uod vnHmquodqtie talCfO/tl-/tfd

Qiiarta ratio noftra,Vetat Deus qulcqnam di fiiæ legi, Dcutcr.4. v.2.5. V.31, El go neque hxc confilia illi fupra ipfius legis præccpta addenda flint.

Quinta ratio, Pcrfedlo nihil addi, Si adiici po-tcfl.Ncqiiccnim pcrfcóluiTicfl,cuiin fuogcnc' realiquid dccfl. Atquilex Dci efl pevfedta, imo perfciäiflima.Qamobrcm illi ncqiie Confilia, nC' que aliapofl’unt adiungi autdebent.

Sexta, Deus,qui eftperfeélus quique nos,ad fm exemplar,perfeiäos cfTe vultÄ: iubet Leuitici c.n« v.44.-Mat. 5.v.48,i.Pet.t.v.i5.amp; id.lcgis fuæ cepta non illa MonachorumCólilia dédit, fciu't-que,amp; fanciuit ad earn pcrfcótionem confcqnéda:

, gt;nbsp;7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ergo

I Scptima,lt; hi iltus ipfc, Proplictæ,Apoftoli,Pa-' tics IIOS ad (ola legis diuinæ præccpta rcuucanr, ' vt Sancl:i,amp; fjiiod idem cil,pcrlerti coram Deo fi-f niusicrgo nihil litis prçccptis pcrtediiis tradi po-s teft nohis; ac proindc ilia Monachorum Confilia - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non flint diuinispræicptis pertcctiGra,ac fanctio-

i: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apolioli Rom.ij.v.S.o.Phili.

0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß'.vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o!i meîitiri-,nolipe

- omnia ex legis præccptis , non ex Monachorum Cofiliisfumptafunt, Mjrc.to.v.i9.trgo falfa eft Bcllarmini fcntentia,vti dixi.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oct uaratiojfalfacft illafentcntia,qv.x ex ial-

c îo fi'.ndamcnto colligitnr. At hcc de Confiliis pcricclionis falfum fundamentum præhipponit, T^lmirum homincsinhoc Mundi,pcccateftatiim

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nabaptifliciim hcrcticum, amp;nbsp;ex Pel igianorum la-

' De Perteérionc 11 ftitiæ coplofè confutatnm. Ergo falfa eft ilia fententia gt;nbsp;efl'e quædarn Confilia gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfeftionis,

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;His autemlie cxplicatis iam quiuis plus facile

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;int'.'lligct, Quomodo quaiboc capite tradit Bel-

' lawninus , fint olmnino falfa •, amp;nbsp;vana aui-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;O o 4

mi çgrî fomniaamp; comi-ncnta.Sed qucmadmodtim Thomas Maurus Angliis, qui Vtopiani (quæ niif-quam cft.aut cfle potcü)iil cft,Rempiiblicarn ira» ginariam ßnxit, in eadem amp;nbsp;Icgcs, amp;nbsp;Magiftratus imaginatus tft:qui Chimærâ (quod cil inane H»' mcrici animi figmentum) cfl'c credunt illi amp;nbsp;mtm bra,amp; totius corporis ifti beluæ conforniationem reperiunt: ûc Bcljarminus vt amp;: ipfius focij, ilb a-flirai fui de PerftClionis Confiliis Chima;ræamp; Vtopia:attribuir,amp; inuenit fubieéhtm,übieôtuiTi, finem, fi'rmam cadem vanitatc animi, qua illam rife fingir,amp; præfuppnnit-Scd rcfcllitur hoc caput exiUanotiffîmarcgula, Nonen:ts nullafunt p^r-çfU-ïlitates.VTim-jm igitur probet ifte ex Dci verbo feripto ( quod in toto hoc capite totius fe-.quentis difputaticnis fundamcntali nullum citât) elfe Conhlia, efle à Dei-præceptis diftincfa, tum matcriam,fincm,formam.fubie(3urn eorum nohis rccitet:alioquin omnia hate, quæ hîc præfupponit, negamu$,amp;: quia funt falfæ præfuppolîtiones,pror fus rciieimus.

A it, materia Cóflij eft amp;nbsp;difficilior, amp;nbsp;mdior, quàm præcepti diuini. Refpondco. Falfum hoc. Nam excciitio præceptorum non eft ex initiis , vt illcputat,naturae, fed ex fola Dci gratia nos rcgc-nerante.Rom.j Philipp.a.verf.i^. Pf.5i.verf.i2.'J. Ergo non elf facilior nobis materia prçccptoruin, quàm Confiliorum,vt ifte vult. Sed neque eft eadem materia melior: alioquin cnim effet aliquid Dei voluntatcmelius,qiiat in legisJiuinæ præce-ptiscontinctur, non autem in Con/iliis, qua? non præcipit Deus nobis,tefte hocipfo.

Expirte fubieôtijConfilianondifferunt àPræ-ccptis.Nam vtraquc omnibus amp;nbsp;finguüs piis çquè præcipiuntur.Vtiturenim etiam in Confiliis quæ ifii vocant,vcrboimpcrâdiChrrftus,/'^f?/4/(? oinnix, Marh. 19. vcrLi9- Luc.14. verf.26.27. LUC.12.V.33. Paulus Philipp.).verf.8.

Ex parte forma:, nihil quoque ConGlia a præ-eeptis diftant. Nam vtraquc nos pios æ ]uè obii-gant,quum à Chrifto eodem gcnere loqucdi prac-cipi3ntur,amp; à Paulo i. Corinth.7.verf.13. Sclint lt;f7aSgt;»i,id eft.præceptum verf. 17.

Ex parte finis non diffêrunt quoque. Nam amp;nbsp;hæc,quæ vocant ifti Confilia, non obfcruata pce-nam habent, velut, fi quis Chrifto bona vel vxoré præfcrat, in officio faciendo fit timidus Luc.i q.v. 26.Apocal.2i.verf.8. quemadmodümamp; præccpta negleâa. Nam,vti docuimus,Confilia funtpræ-ceptaquoque.

PVtat Bellarminus eos errare, quanquam Patres vetuftiftimos, qui Confilia docent efle præcepta. Fallitur,fi veram corum mentemper-pendit. Nam Chriftus, vti docui, iubet omnes amp;nbsp;fingulos pios fua venderc,vt dctpaupcrib''s Luc. 12. v.53. omniadeferere, vt ipfi obfequamur Luc. 14.verf.26.amp;Paulus.Philipp.3.vçrf,8. Cur igitur damnati funt,ac pro hæreticis habiti,qci dixcrunt neminem feruari poffe, qui non in ccelibatu, vel paupertate viucretî fient docent Epiphanius Hæ-refi 6i. Auguftinus epift.89 .amp; toô.lrenæus lib.î.q, 30. Refpondeo.Q^oniam illi diélum amp;nbsp;fentétiam Chrifti,quæ »a'Sri intclligenda cfl;,purc,(t7rx£{jamp;

554 R F s P O K s I O DanaPi limplicitcr fumpfcrunt. Inbct igirur Chriftus, vt bonis, Coniiigio, Parcntibiis rcnunticnnis, non limplicitcr : lcd qunni hæ tes funt nobis impedi-méco,quo minus IJco liberrime oblcquamur. A.-lioquincas ncgügcre, aut iisrcniintiarc noniu-bec Chiiflus.Vcrùm Monachi Bcllarminici,quc-admodiim x’ttcrcsiili Hærctici Apocatadict,amp; Tatiani diâ'i,limplicitcr amp;nbsp;omnino bona, coniu-gcsjcœtuni rcliquoiu bominum rclinqucnda docent,quafi lit in ipfo cœlibatii Se paiipcrtatc quæ' dam pictas lira ; quod cil. fallillirnum, telle Paulo l.Corintli.y.vcr.ay 28.^5.0. telle Petro , z.Epill. l.vcr.4.2.vcr.2i.Hæc cnim externa lunt abiicicn-da,lî ciim Dei gloria pngnent: non limplicitcr.

Cxtcrnm de Liithcri,l-hilippi, amp;IohânisCaI-11 ini fententia antca diximus, canaque veriliimam clTeoftcndimus, amp;nbsp;côtratiis Bcllarmini arguinc-ris fupr.cap.vT.refpondimus. Rornanillanimaiitc feu Sententiariorum dogma de tribus Monaclia-tiis votis impium elfe iam dcmonllrauimus.Itâqj crambe bis appofica morseft.

IAmvcróBellarminiis omnes fnas copias con-uocat,vt errorem fuum de Confiliis,quæàpræ-ceptis dinina; Legis fcparat , tucantur. Vcrùm omnes illc funt infirma;,imo prorfus nullæ. Nam primum prolcrt locum ex If. 56.vcr.4.vbi Dominus fuain legem,illiulquc prâicepta, non cenlilia, nempe præceptum de Sabbato , Exodi cap. 20.v. S.fcruantibus, ctiam Eunuebis , amp;nbsp;locum infiia Ecdclia, vitam æterna pollicetiir.’ ergo, inquit iflcjContincntiam vouentibus. Sic cnim Patres nonniilli

Ad V. Controvers. 955 uonnuîlieuni locum interpretantur.Refpondeo, P. iinum'jQu^od ad Patrtuiu interprccatioiicm,irta eit ó£ tropica, ailcgonca, quam acceptare, vel l eiiccre omnino liberum clE Deinde non agit I-ßiasde Eunuchis exvoto, id eft, continentiam perpetuam vouetibus,quod votum^ impollibilc cit,.amp; toto Veteris Tcftamcnti tempore tuit omnino Ecclefiæjpiifque ignotum , ctiam in Naza-ræis,telle Samplone,ludic.c3p.iz}.Deniquccft fal lacia à talfo fenfu Sacrç Scripturæ aftlxo.Loquitiir enim Ifaias de inbgm Dei bcneficio per Chriltit futuro , per quod omne genus hominum in fuam Eccicfiam collecturus crat, Acftor. io.vcr.j^.ctia cos,qui fub Vctcri Lege à Muncribus Ecclefiafti-cis cxcludcbantiir,quaics Eunuchi,Dcutcr.i5 v.i. 2. Congruit hie llâiæ locus cum eius cap. óó.vürf. 20.21.

Qtiod autem ex hoc loco Ifaiæ colligit Bcllar-minus continentiam erg.o apud Deum mcritos ii elle,quia dicitur.vcrf.5- Daho iUis nomen itternuntt ineptu-s eft,vel cecus. Imo vel ex co folo loco ne-^quaquam meritoriam cacftcapparer. Dicit cnim Dominus Dabo.Çi^à autem datur, gratis, feu ex gratia, non ex merito,vcl operibus confertur. Sunt enim ifta duo contraria,ex Gratia,Si exrneri-faaliqui'd alicui tribucre,Roman.vndecimo,verf. fc .to. Ergo non ex merito , fc J ex foLa Dei grati-a nomen illudçterniim habent Eunuchi vcrû Deû ex fite legis prçceptis , noncxConfiliisMonafti-cis colentes.

Porro P. Martyris fententia vcrifl'iraa cft. O-ftedit enim forc,vt il lu d opprobi iû,quod fub Ee-

55^ Responsio Danaei ce ccfebatur olitn,nempc Eiinuchum cflc,vt Pro-«ï caicre,adimatur per Chriftum Eunuchis piis,amp; in Ecclcfia inter primorcs etiam Ecclefie liabcan-tur, qualisille Eunuchus Rcginæ Candacis fuit, Acfor.8.ver.54.

TcRimonium ex libro Sapientiæ, cap.j.vcr.ij. amp;nbsp;«4. nihil ad nos, qui Canonica tantùin feripta ad fidei dogmata probanda admittimus,interquç non cft liber Sapientiæ. Qnanquam illic ne 7-f« qiiidca» de Continentiam vouentibus agi tu r, fed oc fcortatoribusjôc adultei is, quorum filij.con Ji-tiôquc fterilibus callis poflponenda dicitur.

Teftimonium cxMatth.15.verf. 8. de varie vc-roriim Euangclij auditorrtm fruélii,nihil pertinct ad hancquællioncm: aiit Bellarmini fententiain, nifî cxallcgorica, aut detorta eius loci interpre-tationciuuat. Teftimonium ex Mattb.19.ver.1z. detriplicigencrc Eunuchorum , nempe qui vel natLvel inuiti facfi, vel fponte Eunuchi euaferût, nihil con fert, aut valet ad Continentiæ perpetnæ votum conftrmandum.Primùm, quia non de Eunuchis perpetuis agit Chriftus, loquens de tertio Eunuchorum gcnerc : fed iis, qui ad tempus tantum,amp; quandiu poflunt, abftinent à coniugto, vt libcrius Dco inferuiant. Sic Paulus interpretatur I.'Corint.7.vcr.5.amp; 55.Nam poftca,fi vrantur, ma-trimonium contrahunt. Deinde nô agitur de iis, qui ex voto Dcofaéfo, amp;promiflb continentifed abfqucvoto, quum . Si quandiu non vruntur, r. Corinth. /.vcr.iy.Tcmporibus cnim Chrifti, vel Apoftolorum, nullum talis voti vfquam extat c-xenaplum. Denique non hoc conftlium folùm cft: fed

Ad V. Controvers, 257 fed præceptum exprelfum iis, qui pofTunt capere, Quipotefi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inquit Chriftusjwy? M6ver.12.pcr

Quod ad autoritates Patrum hîc à Bellarmino citatas,nihil vrget. Nara fui feculi ialcino,amp; vul-gari errore dtccpci illi fic fenferuntj fcripfei untq; neque Ircnçi,neque Clemctis,nequc lultini Mur-tyris veftigiis inliftetes, neque Apolîolorû Cliri-fti fuoriini prædeceflbrum doc'trinam fcquutijqui neque Monachos, neque Monachatum, neque vota ilia vnquam agnoucrunt : imo aperte damna-runt.,Colofr.2.ver.8.2Ç.2i.22.23.

Teftitnonium ex Matth.19.ver.21. Stvitperfe-fechts ejfe^vende umnia huhes-,ó‘c.xi^:o^z Votû, neque Confilium de paupcrtateftabilii. Non votum Nam de Voto ne quidem illic agitur : ac ne per infomnium quidem.Non confilium. Nam eft præceptum Chriftiidicit enim Chrifeus rquot;ends impcrans id fieri.Deinde, vt eft Marc.10.ver.17. Luc.iS.vcr.xx.aitChriftuSjf/ocn^rdeey/. At iube-mur ea fupplere,quæ nobis défunt, Sc eo contendere,eaque quærcrc,PhiIipp.3.ver.i5.iq.. Ergo iu-bet Chriftus id fieri, non folùm confulit, vt vult Bcllarminus.Denique idé valent ifta verba Chri-fti, Stvkperfeclmejfe (. quæalij Euangcliftæ præ-termiferunt)atquc hæc,Sf w tn vitam tngredi-y te-fte hoc ipfo col.1184 L.D. §.j4d hac. Matth.19,v. 17.amp;21. At verb Chriftus vt feruemur , veuocat nos ad præccpta Legis diuinæ, non ad ifta Mona-ftica præcepta. Ergo il le locus Matthæi continet prçceptum,non Confilium. Nam omnifius piis i-dem prçcipit Chriftus, Luc.ra. v.33. Tenditc hona dat( tleemofynd, Prçtetmittoquod, tefte

Sgt;5S R P. SPONSIO D A N AÈ I hîe Bellarmino, illi ipfii qui locum Imnc deCo-iîlio inrcrprctanriir, inter (c plane diHentiunc,aC tiifcürdantjvclut 1 licronymus,Bcda,Aiigiirtinits, Ghryfoltormis,Bcllarmimis ipfe.

lt;^odalitera iBctoto ccèlo, totaqncterraab-eirâs,col.ii8:.L.B.4'. A eyz/eeA/Zzf, duplicé pcrtc-ftioné noBrâ corâ Dco fingit, eâmqnc diiicrfam, omnino infaniis fibi tôtradicit.Niliil enim perfeéto perfeótiiis efl'epotelt, in codem gcncrc, prçk’ttim qimm iii(titiam,amp; perfectionem nolliâ partiariam non admittat Deus,telle lacobo, ca.:. Ergo elt contradictio manifeila, quâ tamêpoltea repetlr,cGl.ii8j.L.D.

Calcini 5.’ Marryris fententiam fniflra bîe op-pugnat,qiium apertè doeeat Marcus,cap.lo.Chri-îibfn voluifle prcmcrc viens vanæ fiduciæ, qua a-dolcfccns turgebat apiid Deum ex fuis openbus. Nibil autem illi præcipit Cbiillus, quod ex vera cbariratis,amp; Legis diuinæ mente fmgulipij præ-ftarc non dcbcamus,vf ex Adfor. 4. ver. 54.amp; feq.-apparct,amp;colligitiir. Quod ifteexAuguftiniE-pift.8’9,q.4.colligit verba bæc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ornnt.-’y ()»amp;

habes,ncgt;n efi'cpræccptû,fallitur.Er Plirafîs ( kri-fti efi confutat,amp; quod eft Luc.iî.ver ^^.Denique quod feribir PaulPhilip.3.v 8.vbi piis omnib. præcipitur,quod illic Chiiftus ifti adolcfccri,qu5 do fiatru egeftas id poftulat, ficut fccêrcpij in pri mitiua Ecclefia,Act,4.Extrancccn'.taté autéift'i» nôcft piæceptû.Siciit qui Patré,amp; M itre omnino ftô habet,ad cos nô pertinet prrccptû,/-/»??«»'^ fre(^’ Al/it c.V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enim afiîrmantia qnemad-

TTj.i!; , amp;nbsp;fine exccptionc. Sic igitiir funt ?i nobis iinguli proximi Jiligcndi, vt, ii (îc eoriim iiiopia poltulet, omviia noltra boiia vendamus, quo ilUs l'uccuiranws. .

Apyftolüs vcio omnia fua zcliqnifle , quo paéto lit intelligendum, pi iiis expoJuimus.Nô e-inm aéhijfcd voluntateid fcceredd cil,nshil quic-quam Dei gloiiæ,aut fuæ vocationi pr^tulcic.Pau peiratem autcm,quam vouent ftultc mor.achi Ck'S vouillc talfifllmum cft.Qiiâquam quid ad nos fpe- . âat.qaid G.de SanCtoAmorcsquid üiiâdei-, quid Pelagiani de locô Matt.iÿ.v.?.fcnferint,quum vc-ram cius mentem amp;nbsp;cxipfiufmtt Cludlli verbis,amp; ex Paulo, amp;nbsp;legis diuinæ leopo teneamus. Scopus charitatis nobis à lege Dei pia;fciiptæ co vfq; nos dcducit,vt pro fratribus egenis omnia vendamus. MensCkrilli bæc fuit, vtbac rationcipfiadolc-fcentidcmonftrarct,eumtoto cœlo dccipi,dumfc totam Del legem implcuiflc pntat.Ollendil enim quæ,quâtaq-, cbaritas lege Dei prefejdbatur. i.Co-rinth.B.ver.j.S.ver.ij. if.sS.vcr.y. Hæc eftvcrlf-fimamens amp;nbsp;fententia illius loci.

Teftimonlum tx Mattb. cap. 19. vcrGc. ai. amp;nbsp;ex bis verbis Cbrifti, me y rd eft, Homini Abbatem tuum fe profitenti obfcqucrc, cft extra propcfitum, ex quo votum übedientiæ monafti-cætamen colligit Bellarminus. lulret cninr Cbri^. ftus,vt fe vnum,non alios fcquamur,fc vnum Do-ttorcm non alios babeamus Mattb. cap. vigefi-motertio,verf.dccimo. ferul Dci, noir bominum fiamus Mattb.cap. fexto, vcrfic. vigebmoquarto. ï5.ver.9. i. Corintb. cap. 7. verne. 14. Vndeigi-tur,aut qua fronte , modo Bellarminus ex boelo-

Responsio Danabi co votum de fchomini cuiufqium voliintati fiib-iicicudi colligere potelh Nam argumétum à M.i-iori ad minus,contraque ( quo ex loco videtur ar-gumentari hie Bcllaiminus ) in rebus ciufdem (quod ad hoc) generis amp;nbsp;rationis folùm habet locum. At obcdii e amp;nbsp;fe fummittcrc Dei,amp;Hominis Voluntati, iunt dillentanca, ac prorfus dhrimiiia, quorum hoc Chriftianisprohibctur:illudpræci-pitur,vti docuimus.

Tcllimonium cxi.Cor.7.v.i.5s««z«ey?,aitiftc) homini mnlieremnon atttngere,\Qt\\m Continentie non confirmât, fed infirmât,vt rcctc fentiu'nt Lu-therus amp;nbsp;Caluinus. Addit cnim Itutim Paulus, rttm propterfornicaiionem vm:fijU7f!:ftie •vxorem A^^Mr.Refpondet Bellarminus, primum elTeex-prefle in textu Bonti eß.Vioc falfum eftiHabet tex-tnsxatAor fimpli irermec verbu addit Paulus, quia de quocunquetempore fiue pratfenti, fiuc futuro locum interpreteris, perinde eft. Deinde fallitur cumfuo Hieronymo Bellarminus. Vox enim^tf-w?lt;7w,commodum fignificat duntaxat,de bono aii-tem moris nequaquam intclligitur, vtapparctex •^,6, î6.j5. Hoctitco veflro coinmodo. Ergo non na-ditillic Paulus quid ad 131utcm,amp; vitatn atternain feu perfeélionem nobis conférât: fed quid cómo-diim,vel incommodum,pro illius fcculi circunftâ-tia,indicet.Ait enim v..a6. Exi''h7no hocbonuineffe propter inflantew necefsttatem. Qu^odad Ambrofiu lib.de Ktduif.St Auguft.lib.de Virginitate (Nam Hieronymus vere fuit hærcticus Tatianus, lib. i. contra lQuinianum,amp; matrimoni) à Deo inftitu-ti hoftis apertus)Chryfoftomfi, amp;nbsp;alios iis pofte* «ores, refpondeo eos iâ recepto errori cedentes,

amp;cûfiietutfine,(quç,vt ait Auguftinus,tyränus eft, amp;nbsp;noscogit iiiuitûs) victoshçc fcripfdfe.non Dei verbum (etjueutcs,feJ corrumpentes, amp;nbsp;ftipulaiu ac tœnum iam in Ecclefia fupra bonum tunda-iTicntum(qiiod fore prçdixerat Paulus i. Corinth. j.)ædificantcs.

Quàm impie veró ifte verba Pauli utenitetpericiilumfor/itcattonti, vxoremfuam ha~ ^Mfjt.Corin.y.v.z.ad folos fornicarios,tk eos.qui iam vxorem duxerunt, amp;nbsp;falfb reftringit. Imo ad eos pertinent,qui nec fornicarij funt,ncc efle vo-lunt:amp; qui nondû vxorem duxerunt,alioqui duas vxores, cxBcllarmini fententia haberent, amp;nbsp;ita Bigamiam Paulus fuaderct,quam ab co i.Timo.j. dânari antca fcripfit. Quàm infulfè,inepte,amp; a

ifte coLiiS6,L.C.§.lt;rrt'?n«^Ke fenbit Ada-miimhabuilfe donum continentiç in Paradifo. Cur igitur ei dédit vxorem Dcus'Cur dixit: Syo;» efl bonumHomt/iiefi yi/»,Genef.z.v.i8,ltem quant fallü hic idem feribit. Donum Continentiæ efle innoftrapoteftatc: amp;nbsp;tarnen idemaflerità Dco petendum cflc.Poftea, efle omnibus commune. At contra Paulus i.Corint.y.v.iy.docet efle Dei Donum peculiarc,amp; rarum,amp; paucorum.

SolutioBcllarmini col. 1187. L. A.prorfus ine-pta eft, Quû ait Deû loqui de bono fpecici.Paukî debonoIndiuiduizDeum de tempore, quoadhuc Mundus vacuus:Paulû,quo Mûdus iâ erat plcuus. Rcfpondco,eadé eft amp;nbsp;Dei, amp;nbsp;Pauli, qui per Dei fpiritû locutus eft, més.Commendat vterque ho-minib.cpniugium^Ncceflariurn docet vterque ef-fe iis,qui continentie donum non haben:.Neutec

appellat bonü Morisamp; cffcûtûfidci,qva grati fiintiS Deo: fed cömodü amp;nbsp;vtile amp;nbsp;expédies dûta-xat quod clhJtaque Deus apcllat vxoiefn,qiiâ dat AdaniOfAuxiliû Adami,Gcnefz.v.iS.P aulusipfc cómoduin interprctaturj.Corint.

7.V.J5. amp;nbsp;zó.xMirus autem interpres eft Bcllarmi' ni!S,qui verba hæc Pauli i. Corint. y.26.propter inflantemneceffttatemM iîgnificare propter vitæ brcLiitatern,Q_^iisMonacbo ifto vnquam velindo-étior.vel in errorc tuedo pertinacior fuit,qui ipsû S.fcripturæ textiim tam impudcntcr corrumpat amp;nbsp;manifeftè? In col.1187.L.D.J.//,Wz?;;Zfz?2.idcm bic manifeliè eft Plæreticus Tatianiis cum fuo Hicronymo, qui nuptias amp;nbsp;quod ad fpiritualia,amp; quod ad eorporalia boiy damnat,amp; relicit.

'reftimonitim ex l.Çorint.toto capite ix.vt ifte citât,ne vmbram quidem Confilij iftius Monafti-ci voti habet, aut rcpræfentat.Nam quod licita Si honefta ftipendia ab iis Ecclehis Paulus non accepit, in quibus tune prædicabat,ncquc ex voto fecit, neque ex opinione apud Deum merendi,vt ifte mentitur , quum vbiqiiç meritum refcllat Pauîusetiam in eaipfa pnore ad Corinthios Epb-ftolac.i.v.;o.’.v,t.i5.v.io.Dc voto verb non ac-cipiendi, neîittera quidem feripta vcl pida extat. Nam vOtum iftud fuum violaftet Paulus,quum ab iifdcm Ecclcfiis ea, quæ ad fe poftca mhtebant, acceperit, fient feribit amp;nbsp;teftatur ipfe in epiftola ad Philippenfes cap. 4, V.i5.x6.i7. Denique totiim hoc opus Pauli fpcélabat Ecclcfiæ ædificationem in rebus rnediisamp;adiaphoris (quale eft ftipedium ab Ecelefia accipere, aut nô acciperetvxorc circû-

^iiccrcaut notijfcÜeipfomet Paulo eodcm c.ÿïV« 4.5.6. 7. ) non antein crar aliquod opus Conlilij i ])co vcl Ciu'iRô dati. Jmodixit contià Chriftuf ip'c, digfiiti efi operanMj'ua ^»erce^ie,MitT/l^)JV Ao» üllendii igitur Paukis j quid feceiit prædicansj qiiatcnus ccclcfiççdihcatioEcin fummam fpedla-uit,n6 quid vouent,aui ijuod aliquoJChritti Cô~ filiumfccutusfitj vt ifte putac.Nequc cnim quic-quâ ex voto pioptcrea emifl'o cgitjneqnefibi iftud nicritorium coram Dei judicauit, qui in eadem Epi.c.q.v.q.fic feribat.?/«//»«^ tptudemrsifitm ini^ ht canfeitu, própterea tartKn nonJùm utflifictntns corä ‘Dfo.-Ncque deeo Chrifti Gonliliû.vt ini.Gonnlt; y.vcr.qo.habuit.Ecquod igituroperis genus boç fuit ? Non votiuum. Non mpprcrogationisfNon Meritorium, quemadmodum amp;nbsp;falîo amp;nbsp;blafphc-mê feribit Bellarminus: fed Medium ad ædifica-tioncra Etclcfiæ illo^ùm teraporum « amp;nbsp;îoeorum accommodatû.Extraeas autem circunftantias,ri5 fequenduimex iifdem autegt;m circunftantiis Pafto* rlbusomnib. verc Hdis amp;Chrifti gloriam amâtib« imitandû.Ex quo tame opère nemo corâ Deo,fed tantii corarabominibtis gloriari pottft, exemplo AbrahamijVt docetPaul. ipfe Rom.q.v.a.i.Cori. i5.vcr.J0.Ex quibus apparet verilEmaP.Martyris fententia : Roberti verb Bcjlarmini falfilfimai Neque aliudfentiunt Patres, quam nos, quos ta-men temere pro fe cjtat Bellarminus. Docent enim Paulum propter ædificationem Ecclefix licitis abftinuifle , fed abfquc Voto concepto, quod tarnen iftc putat, abfque Mcrendi opinio-ne, abfque eo, vt aliis rcgulam vel Confilium,

9^4 Re s P ON sio Danae I prætcrqiiam ob eafdcm plane circnnllantias, iW' pofucrit;aut dcdcrit. Itaqne nihil cx hoc Pauli loco, pmleconcludit, aut cHicit Bcilarnnnus, iiil* plane Cæcutiat.

Qub'd autem ad opera SnpererogationisiquæÇ* hoc eodcin Pauli loco i. Corint. 9. falfo collig*’’ Bcllarminiis bis cæcus in ifta collcôtionc, amp;nbsp;ii'Çquot; p.tus eft, Priinum quoniam ab ipfoniet Paulo reW tatur hac cade Epiftola

hl c»:'fimt-,propterea no iujiificor coram Deo,ii Chfi-fto,Luc.i7.v. I fccerttü vmnM,lt;jK£ -vohii,dtcttefertti inutilesfntnKs K PauloitcrunP' torin.4.v.7..^z7/ habes,quod non acccperis?Qilt;’gt;“ fiettamsiccepifliiquidgloriitris? Deinde excuse^ Bellarminus quoque, qui non intelligat e3,qo«* nobis cx charitate fiunt in proximoruin xdilif’' tionem deberi à nobis ex Dei prxeepto, diferf*^’ non folùm,vt ifte vult,cx Confilio, Romrij.vC' 8.i.Corint.8,vcr.ij.9.v.i9. lo.Ergo tale opus nO' ftriim eft opus dcbitum,nóauteinopus fupcrer«' gationis,quod omnmo Deo nullum à nobi$ præftari poteft.

Quod autem inepta amp;nbsp;folfa eftBclIarmini com-mentitia interpretatio huius loci Pauli 1. Coring' 9.V.18. qui hæc verba abuti iure contra mentent Pauli fumit,progt;fcZic»«e«zcrM«.-amp;noméfl/cÂlt;^«^* v.iî.pro interruptione.ïmOtVt cx v. lî.apparctp*^ tuit Paulus ftipendia honefta iure fuo peteret exigcrc abEccIcfiisamp; v. lo.ii.i^.nequcduriorJO' vehcmcntior,proptcrca videri potuit, debuit^f Paulus:fed ne cuiquam oneri cfter,aut oftendic*^ lo, eo iure fuo abftinuit,vt ipfemet ineerpret»ti'f

v.t8.t.Tbcf.a.v.6. proptcrcaquc aduerfus doâri-næ iuæ, lA cft, Euangehep iroftes gloriarctur. Hæc plana,Sc vera eft ilbus loci fententia, quam vt ifte cuettat, quantum poteft ( tammifero Scinfclici odio fertur in nos, S: Petrum Märtyrern ) mauult nouas3c inauditas verborum 8{ nonrinum fignifi-cationescomminifc'i quamacquiefeere in verita-tc manifefta.

'ï cftiraonium cx Aplt;xai4«v.3.nilül huic pro-deft, 'Nam iftic fatcor,cant'icum nouum i'j foU cancre pofle dicunt«r,c(ui cum mulieribas non funt inqainari;Ergo,inquft BcUar. funt quçAam apud Deum opera noftrafv.percrocationis-.8c eft Votä de perpétue» cçlibatu à Den commendaturn. Rc-fpôdeo, Deus tibi, Bellarmine meliorcm det me -tcm,vttuç Imins argumentarionis viAcre pollis.Eft eniim fallacia A non confequen-tc. 'Nam vt hoc ctiam tibibenigne Iatgiar,aliqua in re plus ctiamin cœlis (.de quibus tu locum buc prçcifc intclligis-.fcdpcrpcram ) confequ'i iftos Virgines, id tarnen ex mcra Dei gratia,nOit ex vl-lo opercfuoa(fequuntui\quianempe nomenPa-tris in eorum frontibus fcriptnna eft,v.t.ac multo , minus ex vllo précédente voto.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cap. X.

/quot;^Vi in primitiua Eccleftabona fua vendidc-re A ftor 4. vt frattibas egenis îubuenirent, id ex Cbriftipr^cepto,Euc.n.v.53. non autcm.fi-cutifte vult,concilio tantum Çcccre.Ad enim fieri præcipit Cbriftiana feu lege diuina pveftripta cbiritas, Galat. ó.Dcutcr.t^. v’.^.TÇ' on eritpattpef, inter vol Ttionâtetts»

Quj'vxovibus, Iiiltini Martyns, in Apolog.n-^ TcrtuHiam Apologet c.ÿ.tempore abllinueriin-’ nccjiiç ex voto id leetrunt, neque in pcrpctuun’' fed propter inllantcm dpntaxat neeeflitatem gt;nbsp;tkiriflimas, qiias tunc Eçcicîia ab linperatorib^iS Romanis Ethnicis paticbatiir, afflióHones, quan-dfii iljæ pxtitcrûr,qiiemadmodum iampridem k-eiendum monnerat Paulus i.Corint.y.v.xó.Naiö ctfiquidam cclibes perpetuo malere etiam tiiiiC) abfqu.c voto tarnen de ca re concepto, amp;nuncn-pato Deo cœlibes perflitcrunt. Jd quod nihil juiiat Bcllarminum, qui ex bisamp; Votum perpe-tuurn)amp; opera fupcrerogationis falfo colligit.

De bliabus Philippi quod Icribit illc,rclellitur ab codeo) Eufebio lib.J. Elift.c.3O.qui ex Clcmé-lislib. 'f. Strommaton tradir cas virgincs poftti ill matrimonium fuilTc à Plulippo collocatas.Nc-que tamlaudantura LuCa Ach ir. v.9.quod Virgincs , quam quod prophctilTx, vt intelligerctur illud tunc inipleri,quod Tub puagclio Çhrilli futurum prædixerant Prophetæ Ezcch. i^.v.iyjoc!. î.v.îS.Aft.z.v.iy.SednequePolycratcs iftc,qucni allcgatexEufcbij li.^.c.Ji. Bellarminus, ait,cas ex Voto,fed,quia fie probarunt,Virgincs pcrmanlif-fc.Dc Philonc quod citât ifte ex libro eins de vita contcmplatiuaiam Bella. aV/ç-cp/arin eo oftendi-mus ,c«mq; confutauimus, Ncque cniin dcCIiigt; fHanis,fed de Eflenis ludæorum fcélariis loquitur Philo,fi eut dcmonftrauimus.

QVas ex Patrlbus autoritäres prolert Bcllar. illæ minime nos vrgent, autlædunt, idque tribus

tribus de eauflis.Primum non cxDei vcibo,feJ ex (jLiadain vuîgari noue buius vitçMonaftieÇ adini-rationcfic fciubunt, amp;nbsp;fcnriunt.itaquc populi in-dicio,fuperftitionifi]iic cxoticç cxortæ nonitatc abrepti amp;nbsp;pcrculfi lit Patres iiti loquuntur.Deinde à veteribus tcriT\inis Îfî doôtrina,quâ Apoftoib Si proxiinijiidtlillimiquc coruni fucceirores fecu-ti finir J Patres ifti difetfiernnt, contra qiiam eil» Prouerb.2Î.V. 28. Apoftoli enim,amp; coriiin prinii fucccflorcs ncque Monaebos vidcrnr,ncque pro-barunt : neque rota iequens tilaspliis qnàni cc.a Chrillonato annis.1 ertio,Dnm Patres ifti quof-dam. S. feripturç locos ad noui iftius vitç generis confirmationcni fumunt, eos plane à vero fenfu, amp;mente detorquent,fient fnp' a demonftraiiinins Itaqnefupcibonoftindainentoft.Dci verbo, non*^ Surum,aiit argcnttirntfedfa'nuni,ftipnlaniamp; lapides,id eft, fupcrftitioncs ædificant,qnod fieri vc-tat Paulus i.Corint.^.v.n.

Cçtcrum quod ad Origcnc,cft ifte feriptorom-niûpene hærefcon fons amp;nbsp;fcatiirigo : dcindcbla-fpbemusquibieferibat aüquid à nobis Deo plus quàm illi dcberaus.offerri pofte,qiicni ex toto cor de,anima, facultatibus omnibus diligeic debc-nius,Mat.22.v.57.

Eufebius in Abclonitarnm bçrcticoruiTi erro-rcin hic prolabitur.qni cenfebant \ tram Ecclcfiâ Dci abfquc coniugio propagari debete. Oiios confinât A11guftin.cap.87.Dc herefibus ad Q^od vult Deuro.

Atbanafius huncrefiitat. Nam vocat prçce-ptum Chrifti » quod ifte Confilium cfTe vult» tgt;p

Bafilius lib. de Virginitatc,Epiphaniiis bærclî 48. Chryfoftomiis Homil. 8. de poeniteiitia, nuptias manileftè probant,amp; comineiidât. Et fjuod de virginitate ltribiint,deii$ intclligunt dtiraxat, qnijVt ait Chrillus,donum continciitiçà Deoac-ceperLint,Math.i9.vcrf ii.n.qiu'que cam nonvo-uent ; fed quandiu hoc Dci donum in fc durare fentiunt, eamferiiant, vt Deo melius inferuiant ac liberius, non vt falutem in fuis illis operibus quærant.Eodem fpcctat diclum Nazianzeni ora-tione prima in liilianum,quum ait banc continc-tiæ obferuationcra totam pofitam efle in Ele-lt;âione,amp; voluntate. Nam qui continet,quandiil vuftiamp;poteftjCÔtinct. Alioquinhi omnes Patres Gangrenfi Concilio damnantur,vbi amp;nbsp;continen-tiæ iitius, Monachatus inllitutio inter Cliri-ilianos reprobatur.

De Cypriano iam dixlmus. Fallitur iftc,Iibcr2 erât Cypriani tcinporc hæ obferuatlones priuatç, Si extra Votum, amp;nbsp;Monafterium, Monachatû. de quibus agit Cypnanus in libro de virginum habitu.

Ambrofius,Hieronymus, Auguftinus,Gregorius nullum meritum ebram Deo in ifta vita Mo-nafticaconftituerunt; quam criam irridcnt,.Hie-ronymus in li.de Cuftodia vi'ginitatis: Augufti-nus in libro, de opéré Monachorum : Bernardus in declamatione. Ergo re'^èfcripfit Calitinusli. 4.Inftitution. cap.iChriftum neque confi-lia,quæ dicunt Scntcntiarij,dedifrc: neque Patres ^litcßquam nos » fenfifle, eos nempe qui ad repus coniu-

Ao V. CONTROVERS. 969 coniugio abftinent propter regni'i Dei, id abfque voto,amp; opinionc meriti tacere dcbcrc.

RAtio, qua affcrt Beilarminus ex duplici per-tcâione rerum in his terris,amp; ciuili admini-ftrationc, quæ maiora præmia mclioribus propo-nit, nihil valet. Nam eft fallacia Ab ignorationc Elcnchi,dum diucifi ftatusconfundûtur,præfens in his terris, amp;nbsp;futurus in ccelis, quafi finr pares. Falfum igitur eft, cftc dupliccm in ccelis hominû piorum felicitate,vna per qua funt; altera per qua bene funt.Quicunque enim funt in ccelis,no modo bcati funt, quia funt; fed quia bene funt. Alia ■verb eft hominum conditio in his terris propter pcccatum.Itaque hie aliud eft^eGe; aliud eft, bene ciTe. Prætercaconftituere fclicitatem vnam ob-feruatoribuslegis diuinx.camque minorcm.Alr teram autem fclicitatem Monaftica vota feruan-tibus,camque maiorem.cft Pclagianicum,amp; Hæ-reticum.N am hi,tcftc Auguftino in libris contra lulianumPelagianum, aliud efl'e diccbant Para-difum,aliud,vitam xternam.Deinde bæc fentétia à Chrifto confutatur, qui ait, eos demum faluos fore,amp; beatos,qui præccpta icgis,non autem con filia,feruarint Matb.19.verf.i7. Denique fcrlptu eft in lege. Qui feccrit Icgis mandata, viuct; non autem,^i fccerit Monaftica Confilia. Leuit.18. v.5.Ga'1.5.v.Ti.Ergo nulla félicitas promifla eft vo ta Monaftica,fed fola Icgis præccpta feruantibus.

IAm ad contraria argumenta nititur rcfpondcre Beilarminus. Primum autem eft, Null! addict!

cordc,amp;: animo,diuitiis, intrant in Regnum Dci» Matth.ip.vcr.ij.ergo quicuntjuein DciRcgnum ingredi cupiunt, animo, amp;nbsp;voluntate abicccrint Tuas diuitias neccfle cft,vt Deo fcruiantji.Tim.ó. vcr.iy.acproindc hoe prçccptum eft generale piis omnibus. Refpondet nihil Bcllarminus ; fed tantum extra cafam fugitqiirrit,quomodo Came-Jus poftit intrare per foramen acus,nimli um fi re-digatiir ad fubtilitatcm pili aiitfetæ.Quid hoc ad rem ,amp; obiccium contra Bellarmini iententiam locumïCei tè nihil,Non diffoluit nodum ifte.Na quod i'lic dicitur de Canielo, ex Prouerbiali, vt Caninius docuit, apud Hebraros loqucndi gcncrc fiimptuni eft,vein gcncrc doceatur Deum efficc-re po/1'c,qui'homines non poft'unt.ltaqucinutilis cft ifta quæftio, quoraodo Camclus per foramen acusintrare poftit: in quo fc proptcrea fruftra Scholaftici,amp; iftc torquent.

Secundo loco,obiicitur Luc.i4.vcr.i6.Tcrtio, Matth.5.vcrf,48. vnde apparet,quæ Monachi, amp;nbsp;Sentcntiaiij dicunt eftctâtùm hominibiis paucis data Confilla,cfl'c generalia Chrifti piis omnibus prxfcripta mandata.Quid Bcllarmlnus’Nihil.Ait agi de Prrparationc Animi, dc Perfeófione Vti-lijA: non ncceflar/a. Denique noua rcrum, Ói no-minum monftrafingit, nempe Perfciftioncra a* Jjam viilcm,amp; non neceftariam : aliam nccef-fariam ,amp; non vtilcm. Quis vnqua m, vel fando lijcc audiuit ? Refpondeo , Q^ocunque fenfu accipidtitur ifta , fuut Chrifti piarccpta , non Conftlia. ,

Ad V. Co N T R O V t R s. 971 poftuîat à nobis, vt Deû toto corde, tota Anima, totis viribus diligaraus , à nobis bîc impicri non potcft,AuguRiniis lib.i.ca.ii. de Dochina Cbri-Itianadcd neque hoc præceptun'.,on concupiftesy Aiiguft.lib.de Litera,amp; Spiritu , cap.lina.Bcrnai. Scrm.50.in Canticum,Thonus in (cennda feenn-dæ quæft.44.Artic.6.amp; 183. Arti.j. Ergo nulla o-pcraSupercrogationis elle polTunt. Bcllarminus primum apertum S.Scripturæ locum Mihges Deü /ofocflrlt;!/f,xMatth.2t. vcr.}7. variaintcrpretationc (quoniam ab eo manilcftiffimc oppugnatur ) in-uoluit more fuo.Sic Sæpia pifeis atramentura fuû iam iam capienda pifeatoribus obiieit, vt claba-tur,amp; vifum fui auferat. Deinde peiorem ipfe in-tcrpretationcm,taincft cæcus, amp;nbsp;mifev, fequitur, vtbæc tôt vcrb.a, Corde-, jihiwa, A4 ente,trthm, nihil difterre velit.Tcrtio Sacram Scripiuram inter fc committcrc conatur, vcl fibi contrariam o-ftendcrc,minimcque llbi conftarc.Quid T urea in Dcurn,8e Euangelium pcius comminifei poteftj Tandem refpondct,!)?«?» ex toto corde, rf.cfte duntacat ftncerè , non bypocriticc eum di-ligcrcinonquidcmcxtptis viribus , amp;nbsp;omnibus noftvi partibus; fed tantum pro viribus, amp;nbsp;quan' tuin polfumus in hac conupta noftra natura. Nam elle hoc præccptum albrmans , quod non obligat ad femper. Itaquc præuaricatorem Legis nondle, qui neque Deum diligit ex omnibus viribus, neque implct hoc præccptum f Non Con-cupifccs. Neque enim bçc à Dco prçcepta ,vt bec iinplcrcmus, fed vt noftrura tantum officium pro

Responsio Danae 1 viribus, quas in bac natura corrupta habcmus, fa-ccreinus. Hæ lune Bellarmini horrendæ blafphe-tniæjVC operafuæ Supercrogationis, amp;nbsp;Mona-chatus ftabiliat. Media cniin,non fincm in præce-ptis vulc contineri. Rcfpondco Bellarmino, Pri-mvim piignat illius folutio cum verbis Chrifti.Nä aliud eft diccre, ex omt tbtu, feu totu vtribM , amp;nbsp;Pro z'/nz?«# tantum. Ait Phriftus, ex totù virtbMt nonautem provtnbui. Deinde blafphcmum eft, ftribercPræuaricatoreni non efle , qui hæc non implet.Refutaturenim Dc^itcr.ó.ver.i. Ait cnim ygt;\o(cs.,llti:cpr£ceptt'DeM^vtfaciai. Lcuit.i8. fecerttca.,V)e:wcr.z7.vcT.z6.èi(3a.\2X.^ vcr.ic. E~ xecrabitis ^)ii non pritflitertt omnta zierba httitts Ic-Ergo pieuaricatoramp;: malcdióluscft, qui ilia non implet.Deniquc falfum eft,Præceptuni,amp; legem dari,non vt implcatur: fcdtâtùm vtmoueat nos.Hoc enim Iiirifconfulti rcfcllunt toto titiilo, ?./)lt;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/«re.Nam quod Augiiftinus quaf-

dam naturæhumanæinfirmitatesnon vocat pec-cata.de irrcmiftibili pcccato, aut quodpocniten-tiam publicam in ccetu Ecclcftæ mereatur intel-ligitrnon quod non fint ttw/btioj, amp;nbsp;pcccata huiuf-modi infirmitatcs noftræ.

lam verb quæ corollaria fex ex fua interpréta-tionc colligit ifte,tot funt veriftimæ blafphcmiæ, velut Q.ædam efle pcccata non mortalia, contra Róman.ó.vcr.i^. Sttpendmmpeccatt Mors, z. A~ morem Parentum non efic referendum in Dcuin, Sf ad Dei gloriam, Contra, i.Corintb.io.verf.jr« Qutcejutdfcceritü, factie ad^Det glormm. nbsp;nbsp;Qiiæ-

Ad V. C o n t r o V e r s. 97J pugnarccum Lcgc.Cótrai. Iohan.3.vcr.4. omnc pcccatum eft Lcgis tranfgreflio. 4. Motus cordis obvcpentcs etiam adulterij,furti,blafphemie,(qui Coucupifcentia dicuntur) non pugnare cuni Lege Dci, contra Exod.ao. vcr.17. Roman. 7.VC1.7. Concupijcentia efl ƒ;^c'^•lt;^^«?«.5.Lcgcra Dei bic à nobis implcritotampofl’e, Contra. Rornan.S.ver.j. amp;nbsp;Galat, t.ver.21. Lex in h^c carne mpleri non teji: alioijuifrufira G hr iß m ejfet mortuac. 6, Poflc Deiim ex toto corde magis , amp;nbsp;minus diligi. ld quodmanifeftam contradiétionem implicat. Ni fi quid cx toto corde amatur gt;nbsp;quid illi amori addi poteft?

Quoddenique vozzmTotum in hoe præcepto pmmfignificare contendit Bcllarminus,bis cçt-cus eft. Primiim quia pugnathæc interpretatio cû Vera fignificatione vocis Deinde quia Deus Vuk fe coli omnibus iis partibus,quas in ho minecrcauit. Non autera partem tantum cordis Deus creauif.fed totum Cor, amp;nbsp;totum corpus, 3c totamAnimam hominis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;,

Implcrl autem pofte amp;nbsp;fub V et ere, amp;nbsp;fub No^ uoTeftanaento hoc prçceptum , T^iliges Deurn tK toto corde tuo^ç^c. idque Deum promififte, Dcut. \ io.vcr.i2.?o.vcr.6. Hicrem.2,4. yer.j. eft faUift\-mum. Oftendit cnimfolùra Deus à fe dari, amp;nbsp;efte hanc diligendiDei voluntatcm,nó à nobis; dejuf dc maiora fore Spiritus Dei in homines donafpir ritualia fub Euangclio,quam fub Lege. j

Denique nihil à Deo nobis lt;iJ\yroS3r prxeeptu efle, verutn eft , ft quales prlmum à Deo conditi fumus, fpciftemur: non quales iam poft pcccatunx

cftctit fumus. Noftra cnim culpa iam folucnJo eifc dcfiinius. Sic intclligcnda funtdiéia Patcain, lt;]ueciiatiftc.

P.Martyris argumcntfi fccnnduhi cft ex Mattlb 7,vcr.ï4,ViafalLitis cft angufta: crgodiificile ini* plcre Legis præccpta:quod eftctanitn facile Sen-tcntiarij volunt,, vt fuæ Supcrcrogationis opera fiindcnt,actueantur:quæ idco nulla funt,quia fal-fum fundamcntûpræfupponunt. Refpondet Bel-larnainus, facile efte iinplcrc Legem ci, qui habet charitjtem. Rc^pondco, I mo ctiam ci ipii, ctiain impofllbilc. Nam ait Chriilus, Matth.19. vcr.26. impoifthile cft (ecun Juin homines quenquâ fer-uari,amp;.’ Roman.y.vcn iq.Paulus oftédit ctiarn homines renatos taccre malumlerco Dei Legcin nô •1'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;®

111. Martyris argumentum cft. Noftra coram Deo opera funt im{x-rlcâaomnia , Pf.i43.vcrf.2. Iob.9.ver.2.i5.2i.l(.64.vcrf.6. Ndm hîc viuentes in muftis labimiir omncs,lac.3.. amp;: feruimusLegi pcccati,quantumuis ctiam renati, Rom.y.ver.u-Si'iy F.rgo nulla eft Supcrcrcgatjo. Refpondet Reliai minus, fillum efle Antecedens, Nos non pofte implcre Legem Dei; neque verum elle,Deß nobis impoftibilia prçccpifte.Alioquincflcr quo-uis tyranno crudelior. Rcfpondeo Bellarmino, I-mó non fpeftat Deus, quum prateepit Lege, quid præftarcpoftimus iam, quia iioftra culpa non fol-iicndo faôti fumus: fed quia ipfi debeamus. Dilfi-cultas aiitem folutionis non libérât debitorem. Ergo falfum eft Bellarmini confequens, amp;nbsp;verum eft noftrum Antecedens.

AdV. Controvebs. 975 Nee iniqmis eH aut c rudclis crcditor.qui à fuo dc-bitoredcbituin exigit fuuHi. Namfolutioncslo-coriun à nobis cjcatoi û,quas aRcrt iHe, funt pror-fiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ineptSE , amp;nbsp;cum verbis ipfispu-

gnantes. ld qiiod pij ieétoies omnes facile dcpic» hendent. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

lIll.Martyris argumentum ex Luc.ij.vcrli.io. QuHmf'Centn omma cjut. pntceptafiint uebii ■, dtcite firm inutilesfumw, trgo nulla polfunt efle fupcr-crogationis opera. Imo ctiain Durandus ex bis verbis Iib.4.Scntcnt.Dift.xv.quæfl.i.N.7.amp; Scotus quæft. 1. §.Z)efecundo tollunt Meritum de Có-digno. Relpondct Bellarminus non de omnibus præceptisimpletis hoc à Cbrifto dici : fed fol um de iis,quæ tunc dcdit.Refpondeo falfum hoc clfc. NamChrifti verba funt gencralia.Ait enim Trar... S omnia:3c totam difputationem ab hypothefi ad thefin reuocat Chriftus : atque illic oftendit Nos fola fide I non autem vllis opcribus noftris Deo gratOS efl'e.

V.Argumentum,lubct Chriftus, qui eft verax, vt linguli pij dicant quocidic Dintitte nohtspeccaia, peccatafunt in hngulis piis.Refpondet ifte Propter pcccata Venialia hoc dici.Refpondeoifti, Nulla eflehuiufmodi pecca-ta yeniaJia,Roman, cap.6. vcrfi.23.fcd omnia efie mortalia.

y I. Matth. I9.v.26.1mpoffibije eft fccundfi bo mines fcriiariiergo nulla homines Supcrcrogatio-'■ nis opera præftarepoflunt. Refpondet Bel.Opera fupcrcrogationis faccrc poffibile eft apud Deum, Vt Si. feruari. Rcfpondco Bcllar.Si quod minus eft

præftare non poiîumiis criam Deo agente in no-bisnnulto minus illud pMflumus,quod ex iltoruin fententiacH maius (qualiafunt ftpererogatioiiu opera)ctiani Dei fpintu nos regente,

Vn.in omnibus hominibuo incllaliqnanegligentia,ergo flint homines omnes malcdicti Hicrlt; ^S.vcrfi. IO. Rclpondet ille, Negligentia tantum graiiis amp;nbsp;lata coram Deo damnatur, non quæiiis. Kefpondco ifti,Imo ne iota qiiidc vnum legis Dei eft omittendum,tcftc C'hrifto,Mat.5.v.iS.l(.34.v. i6.ac proinde nulla flint Supcren gationis opera.

VII I.argumcntum.Non poteft efle maiorcha ritas,quam quæ nobis omnibus piæcipitiir,Ncni-pe vt animam pro {ratribiisponamiis.Ioh.ij.v. ,4. i5.ver.ij.i.Iohan3.v.i6.Ergo nulla funt fuperero-gationis opera. Refpondet iftc. Qi^ando id laci-mus.quum non eft necefl'ariiun , eft opus Snpere-rogationis.Rcfpondco,QLii!m animas proiecimus ; pro fratribus, ncq; eft neceftaiiii, eft opus impiui amp;nbsp;meræ temeritatis: non aute Chriftiane charita-tis, quæ nihil agit perperâ i.Cor.B.v.4.amp; tcmcrc.

1X. Vetat Deus quicquam addi hiis præceptis Dcutcr.4,v.4. ergo male Siiperercgationis opera addiintiir. Refpondet Beilarminus, Nihil addendum præceptis quod ea corrumpat. Refpondeo, At confilia corrumpunt præcepta. Nam maiorc per-feétioné pollicctiir,quàm fit in preceprisiErgoea imminiiûr, ac corriipunt nc fanélilfima iudicétnr.

X.Tam funnis Deo obligati, vt quâtum illi de-bemuSjpreftare non poftimus,pf.i 6.ergo nulla pof flint effc noftræ Supcrerogationis opera.Refpon-det Bell.ctfi non polTumus redderc Deo quantiiffl 1

Ad V. Co N te o VE R s. 977 üli debemus, fi fpectentiir ipfius in nos beneficia: tarnen poliuinus prxftarcplura, qiiàm quæ à no-bis exigit Dcus in lege fua. Refpondeo,Hoc fal-futr. elt. Exigit enim lex, vt Dcum toto corde di-ligainusiproximuiTif fient nos ipfos. Id quod nemo inortalis amp;nbsp;merus homo prælHtent,prælUtic-ve Pf.iqj.vcrf.t.Pfuÿ.verf.jj.

XI. Argumctum, prxcipit Paulus Philipp,4.v. 8. vt quæcunque iufta funt, fancta, honelta faeia-mus : ergo nulla funt noftræ fupererogationis o-pcra,amp; piætcr ea,quac Deo debcmus piçfiare.Re-* fpondctßellar.ineptifiimc.Dicit enim hæe Pauli verba, Hicfacite, elle negatiua , quæ manifefie funt affirmantia, Itaque hoc loco caligat Bellar-minus,imo cæcus eft.

XI l.Lex requirit à nobis,vt totis viribus Deo feruiamusicrgo nulla funt fupcrcrogatoria opera, quia fl ea taccrc poftumusjilla ip fa Deo debemus. Refpondet impudentiflime BellariTiinus,mcntiri enim,fuo more, mauult, quàm nihil contra veri--tatem obiiccre. Ergo nulla fronte negat totas vires noftras requiri in lege Deitfed folùm,vt quod prxeeptum eft, implcamus. Refpondeo, At illud ipfum,quod nobis praecipitur.cx legis mente im-plcri non poteft, nifi ex totis viribus noftris im-p!earur,tcfteChriftoMarc.l2.verf.3O. Ergo nihil Deo fupercrogamus.

XIII. Superbum eft, id fentire, amp;nbsp;iadare tc plus,quam illi dcbcas,Deo prxftare polfe. Negat Bcllarmi iJ efle fuperbum arrogans , idque vt confirmer, profert rhetoricationcs nonnullorum Patrum, qui hypeijaolicis amp;nbsp;imraanibus locutio-

97^ Rn'sPONSio D a n aê r nibus Virginitatem laiiJarimt. Refpoin’eOjNoïi cit nobis Cbriliianis,Bellarmine,Cl,randuir,quill nonnulli Patres^ ex piiaata qiiaclam animi fui dc-notioncmoiïcx vera amp;nbsp;in Dei vcibo fundata pie-tatc dixGrint,aut fcriplerint: (ed quid S.Scriptura doccat:qwænegat illud ipfumjquod ilfi Pjtnsat-firmantjVt elf Roni.,i.verf,j5.,^'ïprior deditDo mtno'i Ifnöin vniiicrfum quis vnquamillialiquid dedit ? lob.qT.veif.t.Pf.ió.v.z. Denique tibi funt dirtingiicndæ,mi homo, rbetoricationcs Patrum à leriis eoriim fcntcntiis,quas hïc vel per impcri-tiain, vel per malitiam pcriculofilfimc confuu-dis.

XIII I.Martyris argumentum cftjmpium cft non plus amare Deum,quam ames, li pofiis: ergo nulla funt noffra erga Deum fupererogationis opera.Refpondet Bcllarminus ex dillinctionefal fa,quoniamiJlius altera pars eflenon potclf,qiia-Icm conftituit ifte, nee omnino quideni. Ait igi-tur, Si cxcontemptu, aut negligentia Deus non plus di!igitur,quum poHiijclt peccatum. Sinau-tem idatc,amp; finecontéptu,amp; ncgligêtia fiat,non cftpeccatum. Refpódco,!ftafoliitio,S:diftinöio nihil valet,neepoteft alterailliusparsvnquam ■ vera elTc, ac locum habere. Nam fine confemptn amp;nbsp;negligentia tua fieri non potcft.vt quum id fa-cere debcas,amp; pofiis,Dcum plus non diligas,qua diligis. Quamobrem tota ifta dilf incfio eft inane ■ Bellarminîeftugium,amp;Iatcbravana,amp; inutilis, quot;quum id ponat verum efte, quod nunquam elfe, Vcl fingi ammo poteft. Cumulât verb errorem error! y dum ait, Legem Dei pofte fie à nobis im-plcri,

p'ici'i,vt tarnen plura piçftQnius.Qaomodô tnicn, qunm, CTt legis illius mente, fie Deus à nobiStoto TOvde, tota Anima, totis virlbus diligçndus, Vcl boclmplerc polïumus t aut ctiam plura efficcrc? Siint igitur mçfje non modo nuge,iedSê blafpbc-miæ, ifta fupeverogationis oper i ; ac proinde tal-fùm totum Monaenatua bellatminici fundamen-

■| ^m veto nouutn difputationum de boceodefTt IMonacbatus arguméto pclagus ingreditur Bcl-larminus, quafi antes noUras obtundendo vi im-petraturus lit à nobis,aut importunitatc extovtü-’ rus,qnod obtinerc ratione non potcli. Sed falli-tur. Nam amp;nbsp;in fct|ucnti difputationc plurapenè peccat,quàm in fupcriorctSi quarttumuis fui Mo-nacbatus fundamentum qus rat,nullum inueniet. Supra coliocauit noftrx ftipcrerogationis opera pro légitima Monacbatus fui ac hrma bafi s iam mutatafententiâ, Se ex co Monacbatus præfidio à noftris dcpulfu s,aliud quærlt,amp; ftatuitmêpc V o. ta,vbifcfirrniusconfifterc putat polfe. bruftra. quot;Nam ex Dei verbo inde quoque dcpcllctuf. ac proinde totus ifte tandem Monacbatus corruet euevtetur.

P orrb longiffima, amp;nbsp;à gemlno ouo repetita cO; bæc de voto difputatio,quam tot bomineslt;totli-bri,tot fetiptorCs amp;nbsp;v etercs,amp; récentes Itkulctec traâaïût, vt bis Rcllarmini feriptis omn’mo non i fuetit opüs.Nâ veteies tâtû fui Sétetiarq^Tbomç

Aquinatis in féconda fecundæ qnæfl. SS. næniaî récitât, amp;nbsp;recinit. Tota vero liæc difputatio vno hoc folocapitc definiri potuit, coque brcuiflînio (gaiident enim brcuitate raoderno^vtrum perpétua continentia ac paupertas voueri Dco polfit, ac dcbcat.

Quod autem de veto Thcologus ifte didurus à Grammatica votifignificationeorditur,oncrä-di Icótores ratlâ id tacit,Sr ingenij otlentandi,vt omnes intelligcrent Bcllarminici ingenij rnagnü efle acumen, atque cum in fenili ætate (licet Mo-nachum) tarnen iam habere quædam linguætuni Græcatjtum Hcbraicæ initia.Quanquam nec vn-dc voxHebræa T^eder deducta (it explicatznec vnde voxGræca Melius Thomas in opere cit3to,quæft.fc8.Artic.i. votum à voluntate diôhi docet,non àprecibus. Non enim votum à prcci-bus,'vthic putat, didum eft, aut deriuatur: fed i feria,conceptaque animo rcialicuius agendç voluntate, Lombard.lib.4.Dift-38.

In definitione verb, caque noua voti cudenda, bis peccat.Primum quoniam à receptis,«tu()(«j;, amp;nbsp;communibus fuæ fcholæ fententiis ifte rccedit, Lombardo,Thoma,Durâdo,Scoto,Viginerio Sc aliis. Deinde quia falfam cudit definitionem : td-que variismodis. Priraum in gencrc dehnitionis fuæ fumédo. Nec enim votum-cft promitTiOjqua-; lein ifte vult: fed poliieitatio. Promiflio huic ctl vitro, citroque inter Deum amp;nbsp;nos contrada obli gatîo. ItaqucBellarminus appellat votum con-tradum inteaDenm amp;homincs,col.no3. L B4. Potefl, Cont à, eft merapoliieitatio. Nec enim

Ad V. C o n r r o V F. n s. 98t Deus quicqiiam nobis in votis pollicctunfed nos folùm illi J præfcrtim quum ifte vclit votum fieri deconfilio duntaxat à Deo datomec fiio ifti con-filioDeuspromiffioncm vllarnalligau.crit,vti câ præccptis fuis adiunxit Exod.io.ver(.5.6.ii. Eph. 6. verf. 2.

Deinde pcccat BcIIarminus in differentia de-finitionis voti afiignanda. Ncc cnim eft promif-fio boni excellcntioris V0tum,quale ifte explicat, ideft,folius(vt cap.i9.explicat)confilii;fcdcciam, amp;'in gencic de iis omnibus, quæ finit Dei, id eft, fiue de præccptcjfiuc de 1 thus medns, fine de có-filio,Thomas in fecunda fevundæ qnarft.8igt;, Arti. i.Lombardus lib.4. Dift.38, ca.i. Eigototahæc definitio votieft vitiofiifima. Qiiidtpiod can./« qnæft.tiij. Ifidorus fcribit etiam mala voiicri poffcjvt à Icpbte,ludic.cap.xiii.

Tertio peccat,quód votum Deo fine verbis,amp; foil animi conceptione fieri pofte negat. Refuta-turautem Bellarm ex Dei verbot.Samuel ca.primo ver.ij.amp;r jS.vbi votum Annç folo animo Deo cónccptum fuiffe traditur. Deinde apud Dcü cor dis noftrifcrutatorem perindc cft fiuc quis lingua ctiarn,fiucfolo corde aliquid nuncupauerit.

Dcniqucquod negat iftc de rebus mcdiis,amp; indiftcrentibusvota piaDcoconcipi pofte,cum tota fiia fchola toto coelo fallitur, amp;nbsp;errat. Rcfel-liturenim à Paulo,qui votum conceperat dealen da coma ad tempus,quam Cenebreis poftca totó-dit Aftor.i8.vcrf.i3.amp; de abftincndo in perpetun acarnibus,fi proximi aedificatio popofcift'ct i. Co rintli.S.vcrf 13. Idem amp;nbsp;nobifcum fentit Auguft.

Serm.î.dc Tcmporc.Que res ex iîlt;f'ialt;fôf,uv numf-^•ofunt,amp; iftcle réfutât cap.i8.col.i2io.amp; izn.

Poffremo confutat hanç -fiiam tJciinitionen) Bcllarnnniis ipfc.Nâ amp;nbsp;Sandfis quoque vota nun-fiipari pofFe fcnbit gt;nbsp;quuifi tanien yotum definier rit efîe promiilionem 'Dec faôtam. Ergo aiit Sa)ir cii funt E))j,aut eft faffa-definitio ifta,quæ non f o-ucrtituj;ciim fno definito. S cd amp;nbsp;Prælatis quoque fenbit Tlionias in fecunda feïûd.ï qnært.88, Art.5,

QVod ex Lutlicii amp;nbsp;Caluini libris affert Bcl-larminns, eum ingniat, nos iiiuat. ülicndit çnim fuinmam cfTc inter nbftros in doétrina con-cordiaiTiiquos tamen ilic diffidentes fingit. t Capnt XVI. Côtinct mantfefliflîmuni cri-orcm Bellarminiùnio potiiisfumniani blafphcmiam.dd ira amp;nbsp;odio in veram Caluini amp;nbsp;Lutbei i dodtrinain præCcps èc abreptus feribit,hominnm voti ejfe Del cnltum. Hoc dogréa clt falfum,crroncum* hæreticiira,amp; piarum auriiitn, vt ipfi loquunturof fcnfiuuni, Prifnùm, quia Dci cultes ppn eft qnici quid,homines fingnnt),vo]uht,aiit pfferunt: fed id lülum,quod Deus fibi fieri, amp;nbsp;offtrri difcrtè iulfit Dcut,u.v.8.If.29, v.i5.M4th.j5.v.9 Colofl'a,v. 25,

Deinde, quia Deus ipfe quædam fibi vöueri; Si offerri difcrtè vetuit vehit cas, qn^e funt da; dæ* cæcæ,amp;mutiIæpeciidesLeuit.22.vcrf.i2.25. Pretium nieretricisjautcanis Deuter.23.vcrf.18.f rgo. fi hsEc Deo vouentur, quantacunquc bona inten-, tione,Dciis non colitur.

Tertio Jpfimetfcholaftjci, cum fis Canonir. ftæ agnofeunt efle quædam vota mala, quæ etfi de fado

fïclo voucntur, de iurc tanicn non valent, vclut votunl Icphte ex Hicronymi fententia. N urn 'aonendoji4itflult:{iIcf)hte:inredde/jd3t'/nptM-) I ho-nias in lecunda-fecundæ qaæft. 88. Artic. 2. ad fc-cundum can./?/ wî^/zj'Xxui.quæll.ii i i.Ergo fi con-cipiantur ciufinodi vota, perça, quia funtimpia,. Deus non coliturniequc ilia funt Dei cultus.

• Ncc obllatiquod excipict ifte,fe de Icgitiinis Sc conccllisrebus, amp;nbsp;votisloqui, non dc illegitiniis, Refpundeo cnim, ça vota tunc Dei cultuinefle» noil qui,i votalunt(id quod vult Bclbrminus)/ fed,quia faut res à Deo fini offerri præceptæ , vêlai votum Nazarcatus olim. Lcuit.j 7. amp;nbsp;Nuincr. ó.Deutcr.ii.

.■ Vcrùm BcIIarmini argumenta perpendamust quibusfuiimcrrorem tuen conatur. Primumelt ex Jfaiæ cap xv. verf.21. vota vouebunt Ægyptij’, ergo qiiæiiis vot.a funt Dei cultus. Refpondeo ex Deutcr.i:.vcrf.6.8t 8. Ait Dominus,non voticbis quicquid tibi in mentem vencrit, fed quod Do-minus iulfci it diintaxat, exemplum Deuteron.23, verf.iS.

Secundum, omne votum eft promiftio Deo fa^ éitaiatqni oninis promiffto Deo facfa eft ipfiuscul tus,Refpondco,f.ilfum eft Bellarmini aftiimptum, amnt-spromifjia Deo fai^iM efl eij-u ettitiü, tefte Mofe Dcuter.i2.verf.8.lobo cap.22.Verf.22.Recipe ex ort D:t legem Math. 15.^9. Eft item falJaci.i A diftofecundum.quid ad dibtum fimplicitcr.

Tcrtium,Omne iur.imcntura eft cultusDeit ergo amp;nbsp;votum. Refpondeo,Eft duplex f.illacia, v-na à diclo fccüdû quid.Ncc enim omnia iurameta

flint Dei cultus,quum qusedam aptrtc damnet Chriftus ipfe, Math. 5.veif. 34. dainntt Dei Pro-pheta Amofus cap.8.vtrf.i4./iertiMbi S'lt;îz«lt;ïrlt;Æ.-damnent legts,NoiieIla A^lthent. Vtne luxurtentwr contra nataram /,ow««e/.'daninciit cano ncsc2n.Conßdera,8c can. Si per captHum crea-tpris xxii.qiiæft.i. Altera fallacia eft A non confe-quentc. Nec cnim tain difertè Dens præfcriplit fibi vota fieri quàm iubet per fc,fiiumquc nomen iurari Dcutcr.1o.verf.xo.1f.45.verf.23.Dcuter.i3. verf,22.

Qnjrtinn,.^ Quintum argumentum Bcllarmi-ni nihil valet. Ait enim. Di is falfis votiere etiain licita clt pcccatuin : item non reddens vota licita Dco.peccai.trgo quoduis votum eft Dei cultus. Refpondeo, Eft tallacia A non confequente: amp;nbsp;A ditto (ecundnm quid addiâum fimplicitcr.Vota licita,fed non omnia,non reddere Dco,cft pccca* turn.Ergo quod delicitis duntaxat dicitur Bclkir minus extendit ad omnia vota. Vbiqne in hoc ca-pjteficpcccat.

Sextum, Quæiiis aflio propter Dcum faófa, amp;nbsp;fnfccpta.eft Dei cultusiergo amp;nbsp;votum quoduis eft Dei cultus. Refpondeo, Hocaftiimptum cfl bla-fphemum, à Mofe confutatum Dcuter.n.v.8 à Chrifto Math.15.verf 9- à Paulo Coloff. z.verh^. Ergo fruftra Patres hîc nobis allcgantur, amp;nbsp;obii-ciuntur.

Septimum Oefaunm argumentum funt ni-hili. Nam falfum eft idco votum eftc Deo gratu, quia fit de re non præcepta : amp;nbsp;vouerc Deo, non efle præceptum Dei. Refpondeo, Votum t)eo gratum

' Ad V. ContRovi R J. 9S5 gntwm eft idcirco, quoniam ab iis ( qui fie ipfius fpiritu iinpéllcrentur) hoc fieri præeepiti ïü de il-lis rébus,amp; eonio(lo,qiias,amp; quo jpfefuo verbo prælcripfit ac manilauit: non autem aliter, Deut. n.t'erf.ó.y.S.a^.verf.i^.Niimcr.ó. Hrgo prebatur catenus duntaxat à Deo votum, quateniis amp;nbsp;de rc ab eopræceptaniinciipatur :-*e hanc nunciipatio-Dcm.fi fiatfcicnteramp; prudenter, fibi gratam lore '’C! bo fuo declarauit. ld quod nouum hiiius argumentum qiioque ccnfiitat.

Nonum igitiir argumentum eft , patruni vota DOnnulIafunr,fiicrûntque Deo grata, vcliit laco-bi Gciief.tS.DauidisPi.iJi. Ergo quoduis votum eft Dei cuftns. Refponde ), Eoüem Paralogifmo peccat, amp;nbsp;ßdi im-s ßcllarminus, quo fiqarà nimi-rum A dicto fecudum qiiid,fif,quædam vota pro- ' bat Deus, ergo omnia. Qids Bellarminnm impo-ftorem effe non fatebitur, 8i ineptum feriptorem? Nam indignus eft auxilio Neptuni, qui bis ad eundem fcopukim naufragium facit.

Ad noftra vero argumenta nihil Bellarminiis refpondct,cx Coloff.z.vcrf.tJ. Roman i4.vcrf.2j. Omnis cultM à T)eo non pr^ceptM eß tüt ingratKt. Aitfoliim agi à Paulo de rebus inanibus ,amp; plane ludaicis, vt lotionibus, quas Deus neque probat, neque commendat. Ergo perte,Bellarmine, amp;nbsp;ex bac tua refponfionc apparct ca demum Deo grata c(rc,amp; in Deicultu ponenda, quæDeus ipfc amp;nbsp;probat,amp; nobis commendat.Hoc proba de ÀIo nachatns rui voto,amp; viccris,amp; te,ficut mine facis, non refutaueris. Alioqui te manifefte rcfcllis, Sc teipfum euertis, nifi probes Monachatum nobis à

Oto hoc capite vir ilUsfcilicct bonus, BçIIar . A aonus Pen inn M.irtyrcin oi thodoxfii(ii qv.is alius)icnptortm fuggillat,amp; caliiniacur,maligne, amp;• ex «ätK5')!)t7£t((]nemadmodri de Hevodotuleribit Plutarchus)vcrâ Martyris fentenria interpretans. Scriplit P.Mai-tyraducrfusSmithæum,lniic Bcllar minoperhmiléjfiipcrflitioiiesPontificias, 8i Mo-naehjtnm tuentem , ac Monachorum vota; vota fub Eiiangclio d flrrre à votis fiib lege in multis: fed imprimis,quod fub Lege vereri fi eqnctia fue-nintrfub Eiiangelio,raia. Quod fub legefuciiint pars cercmoniarum.fub Euangclio non hint pars rcri'i ii Chrifto præceptarum.Qupd fub lege omni no, vtcranta Deo prxfcripta, erant feruanda,amp; cadem forma quam lex dchnitbat; fe.b Euan^'clio nullam tormam difertc præferiptam vel in modo, vel in tempore, vel in vi(5tu habent. Ergo libcrri-ma iam res eft votii.m fub Eiiangelio.Hatc amp;nbsp;vcrc, amp;nbsp;commode,amp; ex emnparatione à P.Martyie fcri pra amp;nbsp;.tradita, BcJJaiminnx pcriie'i feinterpolat,'amp; detorqiiet, quah dixerit.Martyr, nulla ftib Euangclio pia vota efle podet Jd quodamp; talfum eh , amp;nbsp;c-omroentitium, legatin' locus communis dé veto ex P.Martyris fcri pt is collcdtus, facile to turn hoc Bellarmini caput rciutabitur,amp; efle calumniadc-prehcndcuir.

FRuffra fc amp;■ aliçsfarigafrBellarminusinargu-mentis,quæP.Martyrisefle fingit, diffoluen-dis. Eft enim hæc mcra in Martyrepi Bellarmini caluinnkj

A P V. CONTSOVEi'. 987 calumnia.qui in ü’is commcotariis in Gcncfis ca. 2lsj1ulic.ii.1n i.Reç.ici.amp;vbicjucalibidücct Chvi fiianis bominibiis ras eÜc v.oucre, quT cnm Dei voliintatc confentiunt* Sed vt ilte Bcdlarminiis Hercules quidam fiólitius amp;nbsp;ftramineus vidcatur, fiimit monlira quædam furhiracea, contra qnæ pu gnct,amp; quæ debcUctjVt Magnus quoqiie Ppn-tificix, Papalifquc dodrinæ patronus amp;nbsp;inuictus bpparcat. y crùm amp;nbsp;luo, amp;nbsp;noftro otio miferè fic feiens prudéidqucabutitur. Icaquc hoc totuna caput prætcrmittojn quo neque noblsvlla en feho-lafticis controucrfia cft-.ncque vlla pro P.Martyre dcfenfio ch fufcipicnda, neccÜari?.; vtpote qui aliter.quàm hic tiadit,amp; fcnfit,^ fcripfit.Sed tantum Müiiaftica vota oppugnanit Petrus Martyr contraSmithæum, qui eadelcndit : arque ex 'cn-teutiariorûdifciplinacontcndit gratiora cffeDco ea vitæ genera 5 in quibus homines ChriPjani fe certx cuidam vitæ regulæ ab hominibus inPàmte, amp;nbsp;præfcriptæ, voto concepto, obligant ; quàm'û abfc]ue voto ex régula à ChriCio pils omnibus tra-dlcàCquæquc communis €{!■) vitam fuam mftituât, Jd quodetïam fequenti capitc conatur^fcd Iruftra cflifcreBellarminus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.j 'n

COntinet totum hoc’Bcllai mini caput dütaxat Zo7^o;aa^j;tv,id cft,de foils vocabulis côtrouev-fiam, quam 'l'heologis cane pclus amp;nbsp;argue odiPc, præcipit Paulus (. Timoth ó.vcrf.q. Eft cnim res, inanis, amp;nbsp;modçratls omnibus Ingcnils odiofa, b-cut appavet ex Adis cap.18.vc1f.15.Pro bac tarnen Xo7ztjz!t;:^(V, tanquam pro foci' amp;nbsp;avis hie dcccrtat, BcUarminus, nempc,vtrum ca pvomi'nio j q saç

fîtà nobis Deo,inBaptifmovel etiam extra,amp; poft ßaptifmum de Sanêtè, picquc viuendo, amp;nbsp;mundo,carni,amp; Diabolo rcnuntiando,fit votum, an folùin promiflîo fimplex minor voto,id nùs nos apiid Deum obligans, quàm votum, pr2-fertim Monafticû.Finis amp;nbsp;fcopus huius quçftionis cft hic, vt homines præterant vota Monaftica Ba-ptifmoîÂ; fanftior, veriorque vitæ laiiciæ inftitu-tio in Monachatu cfTe ci edatur, quàm in Chrifti pr«ceptis : denique vt Monaftica vita facilior amp;nbsp;cftmpcndiofior ad vitam æternam via cenfeatur, quàm via à Chrifto præccpta, licet fit ipfa Dei fa-pientia Chriftus.Ergo vcra,meràqucin Deum,amp; cius Chriftiim Dominum noftrum blafphemia, eft finis amp;. fcopus huius quæftionis amp;nbsp;controucr-fiæ.

Eiiifdem verb definitio amp;nbsp;dccifio,quam ifte fc-quitiir, amp;. fingit, eft amp;nbsp;falfa , amp;nbsp;itidem blafphcma. Vult enim earn noftram, quxfit Deo ctiam in publico Baptifmo, promiftioné, minus nos obftrin-gcre,quàm fuum,id eft,Monafticum votum.Ergo cam amp;nbsp;votum efie negat i amp;nbsp;ea, quæ in Baptifmo promittimus,Deovoucripoffeetiam itenim ano bis pernegat quoque, Qusc falfa eft fententia v-traque.

Primiim,Quæcunque funt pia, amp;nbsp;fantfta, amp;nbsp;ho-nefta.Deo voueri ac promitti à nobis poflunt,imo debentjtefte Paulo Philipp.4.verf.8. At ca quæ fi-gnificanturamp;promitttintur in Baptifmo funt fan-(ftiflimatergo vouenda. Auguftinus inPf.75. idem , fentit amp;Scrm.7gt;de tempore.

Ad V. Controvers. 989 poffunt, amp;nbsp;ea proroillio propriè votum dicitur,ex P.Lombardi ücfinitione lib.4.Scntent. Dift.jS.c. i.quam dcjinitionem vcriflimam efl'e tradit Thomas in eum locum Artica, in Refponfionc. Ergo falia cd Bellarmini fententia,qui hoe negat.

Tertio Thomas ipfein fccunda fccundæ quseft. 88.Artic.2. (quera hic pro fe allegat Bellarminus) fcribit in refponftone, hanc promiffionem rerum ad falutem ncceflariarum, 3c in Baptifmocompte hcnfartim factam Deo,efl'e proprié votum,etfi nó propriiflimc,amp; ftridiffima voti fignificatione.Idé tradit Durandus ibid.quçft.i.N.ô.ldein Dominicus Alotus lib.y.quseft.i. Artic.3. de luflitia Si Al-phonfus à Caftro lib.i.capao.de lege Pœnali.

Quarto,Magis obligat nos quæ maiore autoritäre iubentefit à nobis promiffio, velutRcge iu-bcnteiquàni qux fit minore poteftate (velut indice tantum pedaneo) pra;cipiente,quiaviolata ea promiflione maior autoritas ofFcnditur. At quæ in Baptifmo promittuntur,ca,Chrifto iubente,pro^ mittuntur : quæ veto in Monafticis votis vouen-tur,foJis hominibus autoribus, promittûtur Deo. Ergo vota Monaftica minus obligant, quàmpro-mjplfio in Baptifmo,Chrifto autore,facta.

Sed contrarias Bellarmini rationes audiamus. Primum illius amp;nbsp;fecundumargumentum eodem fpcétant.Promiflio in Baptifmo neceflaria cfi, ait, non fpontanea'.ergo non efl: votum,quod cft fpon tança teftificatio. Fitprætcrca in Baptifmo pro-milfio à pueris,qui nullum adhuc veile habent. Rcfponfio,Quæfitab adultisin Baptifmo promif fio,eaproculdubio fpôtanea eft,amp; teftificatio quæ

590 Responsio D a n aé I hr Dco,amp; dc his,q^ii£E funt Dci:ergo cft votum ai lib.^.Scntcnr.Dilt Thoma Artic.i. Quæ lit pro jßtantibus à patrimis amp;nbsp;fufccptoribus, ciunt baprizantuntnra dcihum rata eft,tjuuin illi pucii ad anrios difcrctioiiis pcriicncrint : quo tcmpoi'C 'iam ilJi fpoiitancr fuæ voluntatis tcftiwoniuiii manikhum reddunt,Bernard, cpift.i. adRober-tumrk' fic quoque illa promiffio votü cR, amp;nbsp;Deo quot;fit (Ra promilîîo,amp; de bis qua; funt Dei.îtaq; Hec pramiRro poRcrior rctrotrahitur ad illud , quo prnnnm.ilti baptizati focrunt, tempus : amp;nbsp;fie eft ■fponraneapromiRio;

Tcrtiuiïi 8: quartum Bcllarmini ar^uraentum funt laruæ. Non cR, ait, hre promiflio implicite votum, nee explicite; alioqui peccata hominum omnium Baptizatonim elfcnt duplicia,ncmpe rati ne BaptifmiA'voti, Refpondeo,Et implicite^ amp;nbsp;explicitê promiRio faRa Deo, in Baptifmo ell votum ex definitione Petri Lombardi,quam probat Thomas.ER explicité.Nam manifcRé baptf-ptizati in annis diferetionis tcRificanturfponta-•ncc Dco,fcrenuntiarc Diabolo,rnûdo,carni: qui infànrci baptizantnr,poRc.a id déclarât. Qiiæ déclaratif) feu ratihabitîo ad priils tempus retrotra-i bituhquo primt: ifli b.Tptizati funt,vti dix-i,eR vo turn implicite eadêhi promiflio,Nini Chrifiianté religion! cR atinexum voturn tenuntiandi Diabolo, omnibus nperibus ciuS,iüxra illud JaCi4«' y.y. R -ßflite'Di^zDulo. Ergb fflütnr Béllarntinus, qui id negat. Neque nouo voto GhriRi’anis opus eR,vt fc dé iis obligent Deo,qué in fuO Bifptifuid promiferunt,nifi ad recordatib'r^i db firmjo'rcmf

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perfe-'

Ad V. Controvers, 99^ pcrfeiicrantiam libi imponcinlain. Obicéliones autcmjtjiias ilte contra iuam fentétiani afrcrc,ne-que füliiit,vt omucs vRicntniccjiic funt prçcipuaî, quibus vrgctur. Veruin piçcipuas prçtcrmiiît,bas Iciicsjvictoriæ cauira.cotnmcinoraiiit. Præciptias autcm initio hnius capitis protiilimtis, quibiui nô reîpcndct Bcllarminus, ncqucctiam vcicpotcft.

PAupertatcmperpctuam àpio, Cbriftianoque viro vtJiveri l5co pic paÜecontcndit toto hoc capitc Bcllarminus. Eius rationes pci pcndamiis. iln quibus omnibus illud in genere oblcruandum I eft, nullum S. Scripturæ locum pro Ina fententia manileftiimprofcrrc Bellarminunnfed vel dubig dutaxatjipCamet intcrpretcivel allegoricumiqiKE duoargumentorum gCncra nihil probant. Elglt;a præcipuum huius voti dc bonis fuis abiicieridis amp;■ perpétua Paupevtatc fufcipicnda fundamtn-tum.ncmpe Dei verbum,deficit,qucmaduiüduip

-apparct. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Primum autcm argumentum eft çx Math. 5« - verf.j «Dicit Chriftus. Beati panperes

’perpétua paupertas eft DeO vouenda,lt;^bona lua à piis viris funt Monaftcrio, aut furs cognatis, ©r tiam fæpelocuplctiirimis, relinqucnda. Refpon-deo.Ex ipfo primum Bellarmino,incertum Sidii’-bill effehocfunJamétù, quum fit huius loci,tefte ipfomet ifto, quintuplcx interpretatio. Ergo eft petitio principij.Surait.n.fuâ fold interpretatioBe pro vera, cotra Chryfuftomi.Auguftini,Bernardi fctétiâ,quâipfemet citac^Dcindc voces

991 Responsio Danae I wHy'jixiïT«pugnantcum hacBcllannini»feu Nicolai de LyraCvnde totam tranlcnplit) cxplicatioiiû Nam 7rTû);^;àç mcndicum cgentiilimum fignihcat» qualis fuit Lazarus illc,de tjuo clt Luc.ió.verl.ro. qui et lain nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem appe]latur,tuitque polt*

ea in Sinn Abrahæ, feu in regno coeloi um veil ’!• Vox Trnvijcet non magis 'uotMa hoc loco, aut in to^-ta S.Scriptura dcclarat,tjuam rheda»i,a.üt leütcam: fed animi aftedfum Deo , Dciquc voluntati fura-jnifTum. Ergo qui miferiam amp;nbsp;inopiaiii fuininaiu àDeofibi impohtam , non autem vutoamp; gratis fufceptam,patienter fcrunt,il!i dicuntur a(.lirilto Beatt^amp;c in futurofecnlo ditandi. Nec alia mens eft Ltic.ó.verl.zo.vbi hocChrifti dictum expiicat, de voto autem nc litteram quidem pidtam habet. Tertio pugnat hæc expofitio cum Chrifti mente, qui quam fummam felicitatem putat mundus elie in hac vita ( nempe cev^'p;^;«a^, 6c rertini oninium terrenariim affluentiam) rclutat, 8c vanam felicitatem efte docet.Ll qirad interpretatus eft PatluS l.Timoth.6.verf.i7. Alluht cnim Chriftus an has libriProucrbiorum fententias cap.iç.vcrf.i iS.v. 6. Sc II. vbi paupertas cum patienria amp;nbsp;mentis in-tegritate praefertur diuitiis 8c opibus. Qiiare ex hoc Matthæi loco pro voto Paupertatis argumen-tantis eft duplex fallacia.vna A faha illius loci cx-pofitioneialtcra Apctitione dubij pro vcro,id eft» Principij.

Secundum Bellarmini argumcntfi eft ex Math. i9.verf.21. f^ëde omna hahfi dapAupcnhui, ait Chriftus : ergo perpétua A’ Mcnaftica'paupertas Deo voueri dcbet.Hoc nihil valet. Nam 8c

Ab V. Co N T K o V F. R JÿJ Jjrùà nobis confutatum cft , 6c ne gt;pi5quidem de Votoagit Chriftus. Deinde quihæc fuabonacx Voto Monaftico abiieinnt, non dant ea pauperi-buSjfed Monafteriis, aut A^atisditiflimis. Lrgo non fequunrur mentem ChrilU,qui Htam pauper-tatem vouent.

Tertium argumentum ex Adl.cap.-f. amp;nbsp;Quartô cxc.5.funtnihili,amp; fallaciæ A petitionePrincipij. Sumit enim Hæc,quæ îllic commcmorantur,ex vû to præcedcnte facta fuifle.Id quod amp;nbsp;falfum eft,amp; ex ipfis textusverbis plane rcfutatur.Quamobteni fcâc locum eum interpretatur P.Martyr, non de Voto præcedcnte iftam venditiqnem, fed dé mc-daciojamp;facrilegio poftquam Deo pretiumiftud fe totum afferre eeelefiæ teftatus eflet hypocrita î-fte.ficut eft in textu jpfo cap.5.verfi.J.c«r »»gt;ƒgt;/ƒ«»£ Satanas cor tnnrnyVt mèntireris in Sfiritum SanUnmi interuerteresexpretto ifinisigitur aliafuæ fententiæ fundamenta, amp;nbsp;erroris præfi-dia, quam iftos Scripturæ locos, Bcllarrainus. î^amquod ad Patrum teftirnonia hîccitatani-hil vrgent, aiit probant. Primum quod nihil de Voto vendendi agri præmifcrat Ananias, imo nullum Votum præccflerat. Ait eninx Petrus (qui Deo Vota perfoluenda efle optime norat ex Leuit. 2i. Deuter. 12, ) Ananiat, linnet ftferuaffes, maneb at tibi; c^venundatum erattfituà poteflat€?'Lr^Q non antea voucrat Deo illud prai-dium Ananias. Deinde vox Vouendt in teftimo-niis Patrum citatis fumitur tropicè amp;nbsp;figuratè, pro deftinaffe a»ud populym illic collectum,fi

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Ananiæ verba fpcótarentur, hoe totûprctiû pauperibus aicinJisrnon autem fïgnihcatjDcorcP p(a,amp; ex animo vouifTc Ananiam. DeniquenÜ'** habent commune Vota Monartica de Paupertate CÛ illisexepli sprimiciua: Ecclefiæ,in quibusqul bona fua vendcbant,pios 8c. hdclcs ex eorumpr«' tro alebant.At Monachi paupertatem fufeipiétes» (fi qui prins crât diuites: Nam contra multj,prius pauperrimi fiât per Monachatîi ditiiïimi, 8c rebus omnibus abundantes) Monachi,inquam, ifti noti pauperibus , fed ditibus Monafteriis fuacrogant, contra Vercris Ecclefiæ exempla.

Quintum argumentum fumptum extraditione Patrum nihil valet.Dei enim cultus, amp;nbsp;Vota Dco grata,ac légitima non ex hominum placitis 8c do-drrinaifed ex folû Dei verbo feripto æftimaii de-bent, quemadmodum fuprà luculériHimcdemó-ftratum elbncc earepctam,r.e aétum agam.

Iohannis autem Brentij Sorites, aut trilemma verum cft.Nam fi qui vouct,pauper eft, nihil vo-net,dum paupertatem vouet.Sin eft diucs,amp; ideo vouet,vt in comune eöferens fua.tutius viuat, amp;nbsp;fecurius,nó vouct paupertate,fedcoparat fibi roa-iore abudanriä amp;nbsp;copia victus. Sin vouct,vt VitS sterna mereatur eftinChriftu ipfü blafphcmus. Quid Bellar. ad hæcPRefpondet mérita Chrifti amp;nbsp;noftra rcétè inter lecnncordarc.falfum hoc.Nara ftmcremur,fruftraChriftus eft mortuus,teftcPaii Io, Galat. 2.V.Î1. ncc Dci gratia feruamur cui repugnant noftra mérita 8c opera Rom. ii. v,6. Item ait Bellarminus , pauper eft, qui nihil habet pro-prium,falfum amp;nbsp;hoc quoque. Nam idcirco bona in com-

Äd V. Controversé 99^ in cômune cófcruntur.vt nemo fit Pauper,quead“ modû docct Plato in libris df Repub.qui Bonorii cómunioncm, ad tollcndam paupertatem inter clues induxit. Deinde pauper cR cui multa amp;nbsp;nc-ccflaiia défunt : non autem qui nihil habet proprium , fi nihil il li defit amp;nbsp;dcêft : quod tarnen, fed hlfo,putatBellarminus,Horatius , Pauper entm non efitcut rerumfitppeütvßts.

Ca?terum aliis noftrorum contra Votum iftud perpetuæ Paupertatis obieólionibus, pene Infinitis,‘non lefpondct Bellarminus, præfertim auteni contra Monafticam Mendicitatem,quæ apudlo-hannem Vviclefuum extant Dialógorum lib. 4« c.î9,è quibus hf funt pâucæ,2V^on ertt mendtcus tn-tervos, Deuter.q5 4.Paupertatem à fe demoueri precanturpij homines ,Prouerb, 30. y.8.

laborat^itt. Paulus.«®« «jiïdxcer.ï.Thcfii.v.io.Iob, i?!’ optât fibi diiiitias, non paupcrtatera.'Hoc vitîc genus contrarium eft difto Dei c.3.Genefis,»«y«-liirre vultiu tui edei panem tuuwÄtem pugnant cum lege naturç,quaî iubet honeftè fouere corpus,non aftligere , Ephef. 5. verf. 29. Denique Monachi rnendici eriplût veris Dei pauperibus fuam clee-mofynam; nec iis ipfisvllam conferunt, quodeft crudeleSc inhumanum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

OBedientiæ Monafticç Votum hoc capite cô-firmare eonatur Bellarminus, per quod homines Chriftiani fcfe fui Praepofiti id eft alterius vçlut Domini arbltrio plane, tanquam mancipia fubiiciunt. Ergoifti Abhatesç^x Prapofitt vocan-tur Doirnni ab Hierony mo in Epiftola ad Kufticû.

Votum Deo probari contendit iltc. Vcrum in, in vniucrfuin docco, cam omnem per quam nos Chriltiani lerui hominum in religiofis fimus fub-icctioncm cffe Dciverbo damuata. Nampretio fanguinis Chiitti redcmptiDeo fumusjVt manea-mus in his rebus illius vnius lerui, non hominum. Sic Paulusi.Corint.7.vcr.25.Nil)ilominus tarnen Bellarmini rationes audiamus.

Prima cll ex Hicr.35.filij lonadab parucrunt in rebusindifferentibus fuo Patri. Ergo cbcdicntix Monaliicx votum deparendae in omnibus etiam rcligiofis fuo Abbati eft Deogratum.R. Eft fal-lacia A dicio fccundum quid. Qiiod cnim in rebus mcdiis(in quibus fobs Rethabitæ ilti parenti fuo parucrunt)conccdi poteft,transfert BeUarmi-nus ad quamuis obcdientiam.ld quod ellvitiofif* fimum. Deinde eft fallacia Ab IgnorationeEle* Jcnchi. Nam non eft par latio rcriim à Deo prar-fcriptarum, amp;nbsp;religiofarum, in quibus non eft vilain nos extra hoc Dei præfcriptum voluqtasSe poteftashominum:amp; rerum mediarum,in quibus eft aliquod ius amp;nbsp;imperium hominum: Ifta omnia hie confundit tarnen Bellarrainus : dum fuum cr-rorcin tuetur, amp;nbsp;P. Martyris vCram folutioncm eucrtcrc conatur.Potucrunt cnim filij lonadab in rebus mediis pie parère fuis Maioribus,amp; parenti fuo Cololf.^.v.io.in aliis pie non potuerunt.

Sccunda ratio Bel.non cft,ipfo tefte,firma. Nec cnim earn ipfe ex Nouo Teftameto ducit, ne ine* pta ipfiusargutnentatiojficut eft5apparcat:fed duel pofTc tantum fcribit. Ait igitur,iubet Chriftus, vtnos

Ad V. C o n t r o V F. r s. 997 vtnosipfos abncgcmus, amp;nbsp;(eramus cruccm no-ftram Mat. 16. v. 14. At pcil'ccla fui abiregatio cft in obcdiciîtiæ iftius MonalticæCpcr quaniMona-cbus fcfc pciiitus alterius atbitratui fubiicit)voto: Ergo hoe votum Deo placet. Refpondco. Falfam efle adurnptioncm.Nam qui fe fic aberi fubiicir, eft prorfus illius hominis , non autem amplius Dci,feruus,2.Pct.2.v.i9.Roman.6.v.i6. At iioflri abnegatio nó debet nos adimcre, amp;nbsp;eripere Deo, vt hominum mancipia fimus.Ei go hæc obedien-tia ncquaquara eft il la noftri abnegatio,quam dc-lidcrat à nobis Chriftus , neque proptcrca Deo probatur, aut placct.Prxtcrca hçc obedientia iain effet Dei prectptum,non vti volunt,Cófilium,ftc ftbi repugnant.

Tertia ratio,in quouis hominum cœtu vnus ali-q’iispræcffc debet:ergo obedientia præfedto illi exVoto promittenda quoqueeft : Refpondeo, Præpofitis iuftis amp;nbsp;Icgitiinis eft obfequendurn, Hebr.ij.v.S.nóquibufuis: non in omnibus rebus, vtifte vult,amp;Monacbi fentiuntamp; faciunt,amp; vult Hieronymus in Epiftola ad Rofticum : fed in iis duntaxat,quæ neque cum Dei verbo pugnanf.ne-que ipforumpoteftatis fines,egeediuntur,Actor.

V. 19. At I bedientia Monaftica Monachum in omnibus fubiicit altcrius arbitrio , quæ cum fui ordinis régula non pugnant, neque quidquam ^lonachus in prçceptofibi fafto difcutcre debet, teftc hocipfo Quarta eol.iaio L.D.

Qiiarta ratio ex Patrum iam ifto Monacbitus-errovefafeinatorum, amp;nbsp;tantiim tarnen nonnullo-

rum fcriptis amp;nbsp;autoritate duéta ell, qui eiufinodf obedicntiamamp;obcdicntiæ Votum probant.Rc-fpondco , Non quid Patres feripferint, fed quid icripfere debucirnt, nobis fpcétandiim eld. Ncc quseVota Deo funt grata,exhominum feitisS.' placitisifcd ex folo Dei ipbus vcibo dcfinien-dum eft. At ifta obcdientia Monaftica facit Chri-fdianoîhomines brutos,pecudcs, faxeos, qui ne diiudicare quidem debcant.aut poftint. quid iilis iiræcipiatur à fuis præiectis de Pra?pohtis, V trum lonelium.an turpe fit,pcccatum,an Dco obcdic-tia, vtcxHicrony. Epiftola ad Rufticum,Caflîa-nolib. 2j. Collationum cap. 33. Gregorio Homil, 2o.in tzcchielem contendit Bellarminus. Ergo feipfum hic iugulat, dumeiufmodi obedientiain probat,quçpioscripit Dco,Hominiautcm fiibii-cit,amp; feruos addicitildem probatur tota caulTa 18. quçft’.x. Monachi enim ferui fuorum abbatum amp;nbsp;funt,amp; dicuntur.

Quinta ratio fumiturex Miraeuh’s à Monachis obfequentibus æditis, quemadmodum Sulpitius lib.i.de Sanéto Martino , Caffianus lib.4. cap.zj. Gregorius lib. 2. Dialogor.c.y.rcfcrunt.Refpon-dçOjHçcmiracnla 8c incpta,amp; fuppofita plané cf-fc, 8i qui ca fcripfcrunt,ex auditu tantùm habuc-mnt,non ex vifu, refte ipfomet Sulpitio. Deinde hoc præciperc,quod Abbates ifti præccpcrût,crat Deû impie tétarc,quod vetat fieri Chriftus, Mat. 4.V.6. nempe fc in furnum ardentem fruftrà con-iicere,emortuamV irgam viuificare vclle,amp; fiini-Jia alia operari.Ergo non Dei.fcd Satanç miracu-|a fuerunt, Denique nihil miracula probant, nift præcclfe-

Luthcrus contra illam obedientiam , amp;nbsp;jllius Votumobiecit, lubet Dei vox, vt omnibusbo-neftaSe fanóta prçcipicntibus obediamus, Quid igiturifto Voto peculiari opus eft, Fbilip.a.v.ii. Nihil rcfpondetBellarm.negat tantum id à Paulo præcipi. Verum res ipfa per ie patpt, ac manilefta eft.

Luthcrus obiicit.Præpofitus ipfc Monaftcrij ab iftaobedientia liber eft, cur non amp;nbsp;aiij Refpo«-detiftcjlmo manct etiaPrepofitus illi votoebli-gatus ex Thoma in feciida lecûde qi çft.lgt;7.Art.ii.

amp; quæft.i86.Re(pondco, fit inter eos pvgna de ea re amp;nbsp;contentio.Ncc enim id ipfc.tiui quiuis obm fill Papifta,nunquam tamenMonachus fui,aut cf-feconcupuii,idfcio,aut euro.

P.Martyr illud Paull i.Corint.y.v.ij.A^o/w^u-rifirut hominum obiicit.Refpondct Bell, id dici a Pjulodcferuis.Rcfpódeo ,id fallu eßeagit cnira illic Paulus de iis Cbriftiams, qui fesvt Monaebi. hominuminftitutis in rebus religiofis Sttraditio-nibus,amp; arbitratuifubiiciunt, quos negat B.Pau-lus effe iam Dei {eruos,quia ferui bominum cuafc runt,amp; effecti ftmfQuid igiturTi id ftatV oto quo que interpoftto, vtlfte vult.

VOtu contincntlæ Monafticæ,vt vocat ji.im-puriflimæfcortationis Monacbotum,amp; fTpc etiâfpurcifiimæ inter cosSodomiæ fundamétû in buius libri poftrema parte cófirmatuvus Bellar. amp;nbsp;ipfe Mon^ebus, non vno copiarum fuarii gencre, Hr 4

icoo Responsio Danae I adiierfus nos fc pugnaturum cfïe comtninatur, Si pfténtat:fedomnes fuas copias amp;fuas, Scauxilia-rcs ediictiirü proHtctur.Sed nihil nos tanto excr-citus numero rcrret,nihil nos tam numcrofa acics tiirbat,quam amp;nbsp;facile gladio Dei verbi in eamftri fto,lïcut fieri iiibct Paulus Ep'hef.ó.vcrf.iy.dcbcl Jabipius, Deo bene iuuante : amp;nbsp;totap in fugam conuertcmus: jmo vcro ca in noftra caftra amp;nbsp;partes aduerfus ipfummct Bcllarminüpcrtrahcmus, non'yi, fed rationc manifeftifiima perfuafam. ld quod res ipfa poftea declarabit.Triumphabit igi-tur in hac quoqucpugna, qucmadraodum iufu-perioribus, de Satana » amp;nbsp;dc mendacio veritas feu jChriftiis. '

Cætcrùm illud obferuet piusleélor , locos S. Scripturæ,quos pro fuo crrore tuendo profert homo ifte,omnes à vera eorum mente efie dctortos» amp;nbsp;exconicélura,tarnen falfiiïima, duntaxat, nó cx jpfis eorum verbis totam probationem Bellarmi-pi duci, in eaquefundari. Res ipfapateat, vel ex primo S.Scripturæ loco ab hocprolato.Eftautem ex Luc.i.vcrf. 34. fic dixit B. virgo Maria Angelo virum non cognofco : Ergo votum perpctuæ conti-ncntiæ virgo Maria vóuerat Deo. Hanc fui argu-mcnti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;conlecutioncm quianullam

eflcjnon modo infirmam, videt Bellarminus, pri-inum circiimfcribit 8c intorquet verba ipfa B. Ma riæ,quæfuit puellaamp;virgofimpliciflima, quam tarnen non plane,non candide,non perfpiciic,fed tortuofè, vafrèjobl^rè Angelo refpondilTcfin-cit Qinim cnim vcrbo vno 8c perfpicuè dicere il-Ja potnerit,votum virginitatis voui Deorvult iftc

B. Mariam virgincm candidilUmani amp;nbsp;fimplicif. fimam ambages verborum quæGiiiflre,amp; protulif-(c.Deindead patres nonnu]los,non ad ipfatextus verba confugit Bellar. qui fenferuntB. virgincm votum continentiæ Deo ernififre,amp; vouiffc. Demum noftris interpretationibus rcfpondcre, id eft,cas verifTimas cuertere conatur. Hæc elt funj-matotius Imius longifTimi capitis amp;pfolixiHimi, fed vaniflimi, ac falliffimi, cui refpondeo amp;nbsp;vcrc, amp;nbsp;brcuitcr,necuiufquam abutar,vt iftefacir,otio.

Ad verba B.Marix ilia nullum omnino votum declarant amp;nbsp;habcnt;aut habere pofTunt.Sed quum denuntiaflet Angelus Marie fore,vt ipfa iam iam» amp;nbsp;ipfo inomento cociperet, quo loquebatur cum ea,intcrrogat B. Virgo, quomodo id fieri poifit, quum virum nondum cognouifTct eratquidc Io-fcpho iam 'ponfa,fcd ci nondum nupta. Ergo rc-Öè Maria Virgo vidit hoc fibi indicari ab Angelo, fore, vt quum primum, amp;nbsp;ante fuum coniugium confummatum conciperet filium,imo in iplo hoç temporis articulo,antcquam cum lofcpho fponfo conucniret Math.i.verf.iS. Refpondet igitur ilia, ^omodofiet ifittd^non quia votum virginitatis vo ui,Qieque enim hoc dicit)fcd cjma fponfum,t/tr«’» meum, 3utalium«07zcci^z70Ki4d’5«c. Ergo nullum virginitatis votum continent,habent,aut pingunt hæc B.Mariæ verba contra Bcllarminum.

Quod ad nonnullos iftos Patres,qui Virgincm votum conccpifTefenfcrunt, primum fibi aduer-fantur ipfi.Nam alij cótra,B.Vlrginem àlofcpho marito poft æditum Chriftum fullfe cognitâ fcri-bunt, quia ifaias duntaxat ait, Ecce virgn cancipiet,

üquot; rirgopiirief.-dc rcliquo antem vitæ cius tcpore nihil fcribit Ifaias.Deinde h hoe virginitatis per-petuæ votum Maria Deo vouiflet, cur poftca nu-pfit lofepho; clc cuius continentia fiituraminimè certa fuiffc fcribitur eadc Maria. Nam fefe in magnum violamli voti lui pcriculum Maria prudes, amp;nbsp;feiens conicciflct. Hæc non coha’rcnt,amp; Maria Icuiratis Patres hac lua intcrprctationc procul dubio accufantjquicquid pofteaBclIarminusfom niet hoc Mariæ fuific rcuclatura. Denique telle Augudino DeSanCta Virginitate, cap.4.Mores ludæorum votum iftud perpetuæ Virginitatis no ferebant. Itaquc toléraii non poteft ilia de Voto perpetuæ virginitatis interpretatio : quicquid Thomas in tertia parte, Quæft.aS. Artic.q.dicat.

Quod ad Caluiniintcrpretationem , illacom-modiHima cft: fed, fuomoro, Caluinû calûniatur Bellarminns, qiiafi dicat B. Mariam maligne du-bitallede Angeli promiffionc. Iraô caipfa dixit Caluinus,quæ hîc habet Bcllarminus,nimirû eain tantin i quæfiuilTejntm, vt Zachariam patrem Iohannis, dubitafle: amp;quam probat cxplicationem, vt iuflam, iftius loci Bellarminns, totam eam ex Caluini cômentariis defcripfit.Conferant pij ^e-Ûtorcs.ni molcftum cft, vtriufquc feripta inter fe-

QOod deniqne fingit Bellarminns,amp; præfuppo nit rcuelatum fuiire B.virgini, fore, vt poftcpiani coninginmeonfummaflet, nunqnamiofcphus i-pfius maritus cam attingerct, hoc Bellarmini,vt alia multa,commcntû eft,amp; fomniû, Rabinorum rhalmudillarfi more , qui qnfi fefe ex pedicis, amp;nbsp;obicôHonibns fibi propofitis non pofliint expedi-rc,

A d V. Co N T R O V E RS. looî rc,malût foinnia fua aflirmare, quàm veritati Dci aflcntiri, autmuti videri. Atcjui Bdlartnitie,iQ Tlicologicis nihil præfupponêduin cftjaiithngc-du:fecl ipfis S.Scripturæ vetbisprorfusinhærédû, amp;nbsp;acquiefcendü.Proba igitur nobis ex Dei verbo tufiillud dcillareuelationeperpctnæ lofephi cô-tinentiæ futuræ fcmnium,amp;viccris.D.Caluinus Patrû fentétiâ, quod neque poft partû dcfierit elfe virgo B.Maria,amplexus,vti D.Beza,docent coniectura,caque probabili,hanc Patrû fenteniii nitijctiâ ex ipfius Mariæ verbis. Itaque ilia fie ex-plicant,vt non tantum de téporc præfenti,quem-admodü fonant,accipiant;fed etiâ de tutLiro,quaft dicatMaria,nKncvtrHCognotù.,necjuepoßea cognofiantyantca^nitnrafum, Hæt Caluini, amp;nbsp;Bezr concors fententia Bcllarminû o{Fendit.Itaque in-dignatur,amp; ftomachatur,quôd citra votû à B.Ma ria id faâû elfe fcripferût doôtiftîmi illi interprètes Caluinus,amp; Bcza.Vult ifte vt ex voto fie Maria refpondiffe,difertc dicatur.R. Imperiofus ho-moeft Bcllarm.quiomnes in fua verba iurare ve^ lit,amp; iubcat,nihftque cuiqua aliud, quàm quod i-pfe velit.fentire concedat.Probet ifte Caluinû,amp; Bezi aliquidab analogia fidei alienum fcripfifle.fl poteft.priufquam cos reprehendat.

P.Martyrc flagellât ifte quoque, quia nos om-nes fuis erroribus fubfcribere iubet.Fallitur. Rc-ôè fenfit,amp; fcripfit Martyr, dum amp;nbsp;votum perpe» tuævirginltatiscummatrimonij, quçfecuta cft, côfummationepugnare ait,8e ex aliisfimilibus S. Scripturæ locutionibus Votum illud confutat. Necenimde vllo fuo Voto faflo, vcl facicndogt;

1004 RïSfONSio Danae T loquitnr Maria: fed qiiaiiam ratione tarn veloJi amp;nbsp;maturatacoiicrptio in fc heri poHit gt;nbsp;quæritrt Angelo, quum modum illius duntaxat ordinaiiib amp;nbsp;humainim fore cogitaret, teltc quoqiie Bcllat-mino, col. iiiô.L.B. Jtaqiic iefpondct AngcliiS) Spiritus funSltis fispernenirt tnte inumbrabit ttgt; modum illius conceptionis plane diuinum, amp;ex-traordinarium fore indicans,amp; affirmans. Dcniq! falliturquoquc Bcllarminus,qui conceptumiaiil iam futurum , aut potins prxlentem ab Angelo proinitti Mariæ ncgat.Imo iam iam inllâs,amp; prüfens ab Angelo promittebatur:atquc Angeli verba lie ipfa quoque Maria,amp; reite amp;nbsp;ex illiusmetc intelJexit.Ét hæc de hoc capite diita funto.

SEcundiis S.Scripturæ locus, quem pro fe, fuoqi crrorc de Voto perpetuæ Continentiæ citai Bcllarminus.cft Matthæi cap.19.ver.12.Sunt quidam qui fe propter Dei Regnum caftrarunt : ergo Deogratum eft perpetuæ virginitatis Votû, Rc-fpondeo, fallaciacft A non Confequente. Nam ncque Chriftusloquitur de iis, qui ex Voto id fe-ccrunt,quod conceperint: aut qui perpetuo fecó-tinentes fope cogitant: fed qui continent amp;nbsp;fine Voto,amp; quandiu illis cStinere licebit ex Dei do-no,quod non eft fempcr perpetuum,Præftat cnim duccrc vxorern,quàm vri i.Cor./.ver.ç.Qiiodad Patnim tcftimonia,rcfpondco ex quattuor ab hoc citatis, duo foliim illi faucre, nempe Epiphanij amp;nbsp;Hieronymi, reliquaduo nobis faucnt.noftræq; interpretation!, quum nullum ex his Chrifti verbis Votum colligunt.Dcinde no quid Patres fcri-pferinf,

Ad V. Controvers. »005 pferint, fpcdandima cft : fed quid ex Dei verbo confirmaucrint.

Petrus auteni Martyr optime docet ex eo Mat-thæi loco nullum perpetuæ virginitatis Votû col ligi pofle,veldebere,quoniamliuicinterpretatio-niamp; verba,3c mens Chrifti répugnant.Verba,quç ne piiâuram quidem vcl obfcurillimam iftius \ o-ti continet,fed libcram eorum,qui le pro Dei regno caftrant, voluntatem elfe docent, quandiu id iacere velint: multoque minùs de fe proptcrea o-tiose intra monafterij clauftra concludcndis cade Chrifti verba agunt, vt vult ifte.Mcns Cltrifti répugnât, qui duntaxat omnia Dei gloriæpoftpo-nenda docet,etiam coniugium ipfum,quum eft o-pus Luc.14. v.a6. de quo illic agit Chriftus, cuius vel omiflioné, vel dilationé,vel poftpofitionc pro pter Dei gloria vocat Chriftus caftratione fui : 8c qui tales lunt,metaphorice Eunuchos.Alioqui in phrenefin Origenis inciderent homines, qui fefe propterca adu caft rafle fcribitur. Eufeb.lib.6. hi-ftoriæ,cap.8.Nam amp;nbsp;Bellar.fatcturcol,ut8.L.C. Apoftolos no interrogafle de Voto, Chriftus au-tem ad interrogata refpondit: 8c quam perfedio-« né illic à Chnlto tradi fcribit ifte,ea omniii Chri-ftianorum officium cfr,amp; Chrifti præceptum,qui caperepoflimt. Nempevt fefe fic pro Dei Regno» caitrentmon autem eft dötaxat Confilium, vt hid fentit. Additenim Chriftus, Matth.19.ver.12. per verbum Imperâdi..^«« poteft capere,capiat. Cur i-gitur generale illud Chrifti praeceptû mutatur in Cófilium,amp; ad paucos pios, amp;nbsp;ad Votum reftrin-gitur? Quod ad Parabolam de Villico exLuc.ió.

loo6 R E s P o N s I o D ANAEI vcrf.S.rcßc cam explicat idem vir dodiflimusP' , Martyr,amp; ex mente Hieronymi, qui docet ex Pa-rabolis nthil, præter præcipinim rllarum fcopuffli eriîcicndiim, amp;nbsp;colhgendum cfFc , alioquincxca parabola client laudandi feriii feues, contra quain docet Paulus, Tit.z.v. lo. amp;nbsp;qui rcs Dominorui» fuorum interucrtunt.Itaquc Auguftinus lib.i.ca-jq.EuangelicaruHi Quæltion. negat omnia in d parabola efle imitada, amp;nbsp;Hieronymus in Epiltob ad Algafiam.quæft.6.totum hûc locum propterca allegoricè interpretatur. Denique Bellarminus i' pfe hûc feruum furcm agnoltit Seruum tnnjUMi à Ghrifto vocari,col.1227. L.A. Quid ignur contr» amp;nbsp;Chriftum,amp; Patres, amp;nbsp;fcipfum obgânit Bellar-minuSjVt vera P.Martyrisfentétiam cuertat; AU' guftini autem autoritati ex lib.de Virginitatc,cagt; z^.oppono Pauli, amp;nbsp;quidrm melioris Chriftifen-tentiæ interpretis verba,i.Corint.7. verf.26.£.v»' fiimo tgitur hoc bonum ejfe prepter inflantem necejfi' tafem-. vb'i de ifta àconi igio abfiincntia3gitur,vti apiid Matthæum,cap.i9.ver.i2. Ergo nihil habet Bellarminus in toto illo Matthçi loco,vndc finin’, errorem confirmer , quæ tarnen præcipua efti'U-pes,amp; fundamétum totius iftiusdc perpétua Vir-ginitate voti Monaftici.

Scripturæ locus elf ex i,Timoth,cap,5,vcr.it' vbi Viduæluniores ad Minilterium Ecclcfiaftie” procurâdorum pauperum ( hrifti caufia afcitæj^ reccptæjfi nvbant, Sc illud Minifieriun'. àfc pt”' iniffum, opcram déférant, à Paulo damnantuf: ergo vütûdeperpctuaCôtinentia, amp;oliminB®’

prorfus elfe ett^oa-chôyuc-oi'fSi ineptûjamp; ckimbc.Eft ' euim tallacù Ab æquiuocatione gt;nbsp;amp;nbsp;falfa vocum, .pr^vre^nß(lemimfa^nfeeerunf,intcrprctât^one,J^cc cnim ilia de V oto, aut promiffionc de non nubé-do loquuntui'jVt ilbc hoc loco fcribit : fed de pro-miflione operam fuam, amp;. Minitlcnum paiiperi-bus præbendi,iifque fuccurrcndi, ab illis iuniori-bus fœminis exhibita, intclliguntiir. Ergo prioré fidem de Miuiftcrio fuo, amp;i opera Chrilti paupc-ribus præftandadefcrunt iliæ juniores viduæ, du nubtint.Maritis cniro fuis adhærcre coguntur , Si Chrifti pauperum curaiTi,amp; Miniftcriuin àfc pro-milfum dcfererc compclluntur. Adhærere cniin debet vxor fuo Marito, rebus omnibus relictis, Genef.2.ver.24.Matth.i5?.ver.5. i.Corinth.y.vcrj ?.amp; J4. Nemoautéduobus Dominisferuire po-teft.Matth.ô.vcr.x^.Quare de voto non nubendi concGpto,amp; Deo nuncupato ne xa/ orap quidem amp;nbsp;per infomnium agit illic Paulus. Iraö fi votum de continendo in perpetuû ab iftis viduis iuniori-bus emiffuin fuiflet, amp;nbsp;illud Paulus probalfct, vt lcgitirnu,amp; obligatoriü, vetuiflet omnino Paulus cas viduas juniores nubere, quia votaiufta Deo reddeda effe nouerat Paulus. Coti à verb pe^init-tit Paulus, vt ex juniores viduæ nubant, ncc earii fccundü hoc côiugiû damnat, aut irritât (q^od temerc,amp; fallb,amp; côtrahûc Pauli locü,8«: concilia qu£Eda,amp; PatreSjamp;Pötifices, Sc a.'De nduisy t duos,Sc ccin.DiacontJfama7,lt;]ux{igt;i.(^atüCTvnz}{ed. ratü effe vult. Temeritaté târû rcliäi ab iftis fœminis Dei pauperibuspromilft muneris accufat Paulus. Ergo omnino perperä ad Votuperpetux

ioo8 Responsio Danabi conjinentias transfcrtur amp;nbsp;applicatur ilJc Pauli locus.

Patrum tcftimonia nos non vrgent, quia Pauli verba extra ipfiiis mcntem amp;c fcopum plane amp;nbsp;manifefte detorquent. Sedneque ex confequen-tia Votum iftud pcrpctuçContinentiæ (qiiafi il-luil Paulus probarit, aut tunc fucrit ) ex eo PauH loco colligipotcft. Pugnatenim ifta colledio amp;nbsp;confequentiacumaliisicriptis Pauli i. Corinth* y.vcr. 1. vbi vnumquemque pium tantum.amp; tan-diu contincre vult , quantum amp;nbsp;quandiu po-teft ex Dei dono. At Votum perpetuæ con-tinentiæ banc Chriftianam libertatcin oppugnat amp;euertit.

Voxƒz/d’r apud Paulum promiffioncm nudani Eeelefiç fadam de fuccurrendo pauperibus figni-ficat, omnem autem eiufmodi fidem Votum efle amp;nbsp;complc äijfalfum eft.vcl ipfo Bellarmino telle» qui fiipra negat promiflioncm à nobisDeo Baptifmofaólam efle Votum ,vti ex cap. xix. ap-paret.

M.Luthcri. fententiam quum nihil ab analogia fidei alienurn habcat,imo verbis Pauli non repu-gnet,fequ3tur,qui volctmcque de ca nobis difpii-tandum cft.Plures cnim pollunt de eodem S.fcri-pturælocotolerari interpretationcs amp;nbsp;fententix» quemadmodnm vbique varias refertBellarminuJ ipfemet.Idem de Iohannis Caluini,amp; Petri Mar-tyrisfententiain hnnc locum fentiedum eft. Ncc verb vlli dofti inret prêtes verba Pauli de pcipe-tuæ continentiæ Voto fumpferunt : quod tarnen Bcll.facit,contra mentcmPaulitln fumma prima fides

Aß V. ControvÉrs; 1009 • fides iftarum luniovum vidiiarum eft promifljo Ecclefiæ facta non cjnidcin dc nunquam poftcd nubendo:fcJ de opera amp;nbsp;Miniftcrioiuo Dei pa-J-pcribuspræbcdo,qiiâ per fccundas nuptias violât;

Porro amp;nbsp;rectè Sc verè Petrus Martyr appellat hune locum ambiguum, qui varias interpretatie-nes, eafque omnes tame en fidci analogia eófen-tiétcs,admittere poteftmó auté eä, quâilli C3i.vi~ ditos iy.quçft.i.Sc hïcBellarminus afhngit dc per» petuç Continently voto, quod ncfando qtiidé vti-quam audiucrat Paulus, ncdum vt illud probarit, aut commemoraiit.QuareMartyris diélum nihil vel Nearianis noftri temporis fauet, vel aliis htfe-reticis, qui locos S.fcripturæ exponentes à fidei anologia ipfi difccdunt: quod ij non faciunt, qui hunc Pauli locum varié ex fidci analogia inter-pretantur,cxP.Martyris mente amp;nbsp;fcntCntia,quarrt peruertit Bcllarminus.

Deniquede fignificatione vocis Græcæ krÓ/jm quod diflertat hoc loco Bellarminus,fruftra in eo fe fatigat.Nam amp;M.Buccri,amp; P.Maityris fenten-tia vera cft,quum in hoc Pauli loco pro damnatio ne, quae fit abhomnibusde viduis iftis lunioribus itcriim nubentibus vocem accipiunt.

Quod ad Concilia quæd3m,quæ nobis hic op-ponit Bcllarminus,duo quaedam obferuct plus leétor. Primum ilia poft natum iam de Mo-ixachatus voto legitimo errorcm extitifle, quutn pura Apoftolorfidoólrina iâ rctincrl defiiflet ; 8c SanCtiflimi Gangrenfis Cócilij autoritas (qua to-tum hoc vitae genus damnatur) in Ecclcfia valuta

dcCifiet quoque. Ancyranum cnini Concilitit^ quod primuni hoc Continentiæ perpétua? votum probafFe•’7zz/e’//rr , demum port annum Domini cccviit. conuenit corrupta iam vera Ecclcft? doctrina.

Secundo loco notet pius Icclor liæc,quç profert iftcjCócilia nuHü S. feripturç locû pro fui decreti fundamento citarc. Nâqui locus ex l.Ti.j.v.n.in Concilio Cartliagincfi 4. c.to4. allcgatur prorfus obtorto collo in câ fententiâ adducitur aut potins pertrahitur.Dcniq; hoc quoq; pins Icéior aiiimad ticrtatjftam voti de perpétua continentia viola-tionemprimum pro nullo, vel pro leuißimo pcc-cato habita, amp;nbsp;idcirco pœna Icuiffima fuilFc puni-tam,velut Ancyrani Concilij c ip.vbi tantû inter Bigamos qui hoc votû defcrucrant, cenfentur: amp;nbsp;Concilij Chalccdoncnlis c. 15.vbi cffi excómuni^ cantur pro forma,quia ilia promiffio Dto grata Si fairta ccfcbatur,cuiusconteptusno eratimpunitus rclinquendusrtaméEpifcopicûiisftatim difpcn-re,amp; cos.abfolucre iubentur.can.S» y«lt;£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s

qnçrt.i.Verùm crefccntc portcahominumfuper- i rtitionc, amp;nbsp;voti iftius violatio tetrior, amp;nbsp;grauius pcccatuhabita cft, amp;nbsp;pœnamaiorepunita,3bfqiie tarnen Dei verbo.Et hçc quidemin gcncreadifta Concilia rtfpondeo fine in Vniucrlali.

In particulari vcrô,Ad Concilij Ancyrani fap'. 19. ibipocnalcuifiimadcnuntiatur, ergoleuifli-naum pcceatum ccnfcbaturtunciftiusVoti trmf-grefiio. Ad Concilium Chalccdonenfe cap.15.eo-dem modo refpondeo, iuberi Epifeopos ftatim sbfolucre ciufinodi cxcommunîcatos, neque ifta coniu

An V. Controvert* îo» conin^iadifiblui iiibctiir.Ad Concilium Gartha-* gincnfc j.c.3j.illud tantum agitdc cullodia eatum V irginum quæ in Monafteriis viucre volunt,tjui-diu volunt : non vt inuitæamp; illic dititius , quam vclint retineantur, Ad Concilium Carthagincn-fe 4. cap. 104. vcrbo Dei manifefte abutitur gt;nbsp;ifta Sy nodus, vti fupra docuimus.Ad Concilium To-letanum 4.cap.55.fupcrioris quarti Concilij Car-thaginenfis cnorem ( quod ptæceflerat ) fecutum çftamp;Turonenfts 11. quod conuenit circa annum Domini D Lx.Toletanum iv.circa annum D cxxxi AdTuronenfe concilium ii.c.xi.fuit illud depra-uatio Concilij Chalccdoncnfis generalis. Moiût cnim terminos aCbalcedoncnfi politosSc difibl-uit coniugium Monachorum, quod Chaltcdonc-feratum effe iubebat : Concilium Moguntinum* amp;fub Syliieftro Romanum fui temporis errores fcquuntursNcque vllius momentifunt, aut Dei vcrbo fcripto nituntur.

POntificum Romanorum décréta nulla buius trroris côfirmationé afFetût,aut habct.Sût.n* dûtaxat priuataEpifcop.Rom.indicia,velut fi quis LutetiæEpifcoporiuautLôdini côttitutiones ob-trudat pro generalib. totiusEcclefiæ décrétas. Id quod falfum ac fuppofititiü eft; ncque lecipiendû. Quod ad leges Côftantinbqui pcenas à Romanis legib.in celibesSc fterilcs coniuges pofitas femel abrogauit, idcirco faftü eft, quod quâ eifet orbis Romanus Chr iftlanus effelt;3:us,nec vxorcm duce-re quis cogendus videbatur, nec puniendus fi li-berisjCaqucDeibencdiétionc pviuaretur,nulla fuA

lou Rf'SPON SI o Dan AF. i culpa,in coniugio legitinio àfc covitraélo. Itaqiie hçc tclliinonia iunt nullius pro Monaftici de pcr-pcrua Contmecia Voti conlirinationc inonrcnti, ilt;i etpj^a prorlus feu inepta argumenta.

PAtrum rc(limonia,quæpro fc hoc capitc pro-fert ßclljriTiiniis,funt duplicis gcncri.s,Vnuiii eit coruin , quorum ab ipfo Bellarmino fententia fuit dcprauata.velut lgnatij,vtriufquc Clementis Cypi'iani fcrtulliani,quorum nemo deperpetux Virginitatis Votomentionem facit : fed tantiini d|»ccrftgt;fuo.iam fcculo extitifle fœminasChriftia-nas,quæ propteringruentes illis teporibus Eccic-fix artlictioncs,amp; infaniam luxus(qui in toto Mû* do tunc Ethnico regnabat ) dctcftatx.fponte, (cd nullo perpetuç Continentiæ voto cmifl’ojc vela-bant, caflx elle amp;nbsp;viucre cvpicbant, veriim donii vnaquæquefuæ, non in vllo Monaftcrio amp;nbsp;loco Emul collcclæ, aut conclufçmec in perpetuum fe Virg’ines fore promittcbant/cd tantiim diintaxat amp;nbsp;tandiu quandiu dono illo continentiæ à Deo donarentur Manebat cnim hæc in animoillisin-f xa Pauli fententia duplex, i.Corint.y.v.y. meliM

Nam quod de quada Iphigenia à B.Mathxo ad vxwendam Deo. pcrpctiiam Virginitatem pcr-fuafi perdudlaiitcm dcTccIa quapia à B.Paulo, vt Monachaficrctpertraéia Ä ad du fia fcribit ex Abdia Bcll.tntum illud eft commentitifi amp;nbsp;vanû, queraadmodum Hi autor ipfe Abdias homo van us omnino,

A u V. C o N T R o V F. U S. 10I5 oinnino, incptus,amp; uicndax cil:,lient cxpcrpetijo cius feripto appaict.Qupd ipfum qiioque Vir do-CtiiTimns Iohannes liicllus SalisburienfisEpilco-pi!S in difputationc de Sacra Domini Crena contra Hardingum de ifto ^Xbdia iimpridc pcrfpicuè vcrc,amp; luciilentcr dcmonftrauit.

Altcrum feriptorum , qiiibus hic Bellarnainiis vtiturgenus,cli corum,qiii perpétua; V trgini'-.itis vcl continentiæ votum,iâ amp;nbsp;nGrant,lt;'V probabâr; vcruin priuata quidâanimi dtuotione potins,qua ex publico totius eccicliæ iudicio.aut vHo S.icri-pturætellimonio, amp;nbsp;loco; lcrpht. n.paulatmj hic error in Chrifiianorum hominn animos,amp; prirafi priuatitnapudnonnnllos duntaxat rcceptnscrat; non erat autem pnblicaEcclcfiæ vox,vcl dodi inc Pi'imutn Synodo Ancyrana(qu.ï luit tantû J’rottin demûportannû D. DCi.xxx.in Concilio Côftantinopolitano in Trullo feu generali lexto, probata ac reccpta,qiicadmodûaparct,exillius vr„ Concilij capite 2. ) primum igitui in ilia Synodo ProuinciaÜ Ancyrana, cuius autoritas dubia erat, probatum cfthocPcrpctuæ Continentiæ votum, non quidcmab omnibus Eccleliis ctiam Gvæcii, vel Oricntalibus,lcJ tantum à Phn’^iis,circa an-numDomim cccvni. quo tempore Ancyrana Synodusillaconuenit. Verhm huic dccrcto fcfe in Phrygia ctiam ipfa oppofuit Gangrcniis Syno-dus circa annum Domini cccxxxiii. id cllxxv. annis polica,quæ totum hocMonallicurn vite genus damnauit, amp;fcifmaticum partim, partim im-pium efle dcclarauit. Sed quum Monachi Ægv-ptij,cx magna totius GcntisÆgyptiæfupcrflitio-

ïOi4 Re s PO NSI o Dan AFI ne gt;nbsp;nihilominus in pretio cflcnt , cxtitit Eu-ftathius quidam in Cappadocia, Scbaftiæ Epi-* rcopus,qui in Cappadociaamp; Armenia hoc vitç genus rcnouauit.Et hçc quidem in Ægvpto ÿ{ Orie-ie foliim fichât,amp; probabantur: in Occidente au-tem aut Occidentalibus Ecclclîis, multo , longo-que poftca fcculo Monaehatus cxiftcrc cepit,eiic3 (ctate Hieronymi,8c annum Domini c c ctxxxvi.

lam verb hoc eirorc(quód votum Monaehatus amp;nbsp;perpetu?E Gontinentiæ erat lcgitimum,amp;Deo gratmTi)femcl rcccpto,fucrfit cotafeinati omnes, amp;nbsp;Grcges,amp; Paftorcs ipfi Chrifiiani, amp;nbsp;pafEm in cius vite laiidcm multi Patres fcriberc,3d comcn-dationem eiufdem S. fcripture locos detorquere, amp;nbsp;omnia facerc,quó ciufmodi vitægenusfancturn piumquecciTferetur: partim quod luxum,qui ctia tunc inter Chriftianos ipfos vigebatodifTcntjii-cutexChryfoftomi,amp;Bafilii Homiliis apparct: partim quod tarn nouum vitæ inftitutum ( placet enim fere rcrum nouitas omnium ) mirabantur, necdum fcortationes, fodomiæ, fcditiones,cædc$ inter iftos Monachos crant, aut corum clamori-bus exortæ, amp;nbsp;cxcitatæ fuerant Hæc igitiiramp; ori-go, progreffio eftiftius Voti amp;nbsp;Monaehatus, amp;nbsp;perpetuæ Continentiæ: hæ funt canfiæ,propter quas Patres nonnulli hoc Votum fuo fuffragio comprobaruntjuon ad Dei verbum,quod pro fua fententia nullum proferunt,attendenrcs,fed dun-taxat viilgari, amp;• iam recepto errori tcmcrc adhg-rentes. Eft cnim cónfuetudo, vt ait Auguftinus, tyrannus, quæ nos etiam inuitos in fuam fenten-tiani

'Ad V. C o N T R o V E R s. 1015 tiara rapit, Qiiare nonomncs huic ctiamcrrori fuut aflenlidmo Si hos ipfos, quos pro (c citât hic BclIarminusjpoHea apparcbir hoe votum amp;nbsp;vitæ genus improbaire, omninoqnc damnalTc, capite

Ego icfponi!co,qnod antcaP.Martyiscitatqne hoe loco iplcmct Belhirminus , Patrum fenten-tiam in rebus rcligiolis defmicndis, idcft,quaî Deo gratæ fint , amp;nbsp;qua? ingratæ eatenus cilefe-quendam , quatenus cum Dei veibo fcripto cófentit.Fidcs cnim nohra,cultufvc Dei non ho-ininuni placitis , fed folius Dei dccretis inniti pvorfus debet. Probetur igitur primum ex Dei verbo , Eiufmodi votum Deo gratum eflc,amp; ab «o precipi ; tum poftea Patres idem fentientes adiuittemus ; alioqui minime , quicquid longas ptoptcrca paginas contexat Bellarminus. Ncc cnim dubitamiis , quin hæc illi feripferint : fed quam bene , amp;nbsp;verè, quærimus. E?t quod Patres nonuulli quædam amp;nbsp;pauca ex S. fcriptura provoto ifto teftimonia proferre videntur, ea, vti docuimus, corrurnpunt : atque id, quod fore Paulus i.Corinth.j.feripferat committur.t,Nimi-fum vt fuper Dei verbum , fœnum, amp;nbsp;paleas. Sc üipulamædifieent: non autem aurum,argentum, aut lapidesprettolos, vti oportuit. Eft igitur tOr tahçcBellarminiprobatio fallacia duplex, Vni A Pctitionc Principij. Vult cnim iile vernm efle , amp;nbsp;concedi , id quod minime verum eft. Altera A non caufta , quoniam Patrum au-toritas in negotio de fide , amp;nbsp;cuitu Dei, abfquc Dei verbo , prorftjs nullius eft pon-»

RbspoNsio Danabi deris aut moinenti. Quarcßc nos ad totuni hoc Bellarmini caput cum Bctro Martyre refponde-mus, Omnes enim Bellarmiiii refponfiones ad Martyris argumenta luculcntjllimc anobistue-runt fupra çonfutatæ.

IAmveronc fineratione infanire videaturBcl-_ lar,rationc ctiam,vtipfe loquitur,vtitur, vtfuu çrrorcm confirmct.Ra duplex ell) vna à laude có-tinentiæ: Altera ab vtilitate illius voti. V tramque rationem inanem elle oliënd,imus.

Laus continçntiæ.quam ille prajdicat.ell ehif-rnodijvirginitas eil melior cóiugio ex i.Corinth. 7. verf. 38. Ergo virginitas Deo vouendacll, quidem perpctua.Refpondeoitotû hoc argumen-tum(id eft,Materia,amp; forma eins) efl falfuni. Materia,quoniä non fimpliciter,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter Chri-

flianos præfert Paulus virginitatem coniugioifed tantum propter inflantem illius temporis necef-fitatem, teile ipfomet Paulo, podem capitc v.i8. Ergo eil paralogifmus A didlo fecundum quid ad clidum limpliciter. In forma amp;nbsp;colledlione pcc-çat hoc idem argumentum fallacia A non confe-quentc, teile codem Paulo verf. 35. qui, quod de præfcrendatunc virginitate fcripfit, docet fenon ea mente, vt cuiquaro pio laqueum iniieeret, vo-tûmque feruandæ vel ad tempus vel in perpetuu virginitatis præciperct, hôcvciugum imponcret: fed duntaxat vt quid tunc eommodius illis exilli-maret,cxponcrct,vt, prout quifque donumàDco fortitus erat,fic virgo maneret, autnuberet, vxo-témvç duceret i.Corinth.y.vcrf.ij. Quamobrcin a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à Pau-

Laus altera voti iftius contincntiæ pcrpetusç, eft, quod eiufmodi vita amp;nbsp;perfella amp;nbsp;Angelica, \ quibufdam Patribus vocatur, quos Me omncs citât iftc,vt tot tcftibus productis,in hac fua caufta, fl potçft,vincat.Rcfpondeo,Eft fallacia hoc argumentum ab xquiuocatione, amp;nbsp;figura diólionis, Sunt cnim hæ voces Patium duntaxat rhctorica-tiones corummon vcra de ifto genere vita?, amp;nbsp;fe-riatcftimonia. Quumcnim de eo ipfo feriolo-quuntur iidem,noft:ram perfectionê in vno Chri-fti bcncficio,non in opcribus iftis quærcndam cf-fe docent; amp;nbsp;vitam nofiram Angelis fimilem non in his terris, fed folum in ccelisfuturam docent exMath.ia.v.jo. Ergo quid hyperbolice, amp;nbsp;quid vere à Patribus dicatur,nequc videt, neque diftin guit,errorefuo fafcinatusBellarminus. Prætcrea næ Patrum laudes, non votum contincntiæ , fed continentiam ipfam(fi exDei donofcruari aquo-piam poteft'Icommendant.Eft enim egregium, fi poflis ex Dei dono, vt te melius totum Deo con-ïaeres, vxore abftincre i.Corinth.y.verf.S.ÿ.pro-ptcrca tarnen de eaperpetuo retinenda votum vl lumDeo nequaquam concipiendum eft,quühQC minime fit in nofttra poteftatc fitum Leuitic. la. Sic ieiunij laudes funt cxtantquc paffim apudPatres imméfæ,amp;hypcrbolicæ,de Ieiunij tame perpetui voto concipiendo he littera quidem pi£ta apud cofdem extat. Ergo votumarelaudata etiâ ex mente Patrum difeernendum eft: neque ft rem quampiam laudant, proptcrca votum quoque de

ca probant,aiit cmitti voliinf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Nccpievcró porei proptei cafumus, Btllarnn- j ne,qnócl tuiini de perpétua Virginitate , iddb fcortationc,votum impium iniprobamus. Ncqii« lixrcfeon tiiarum plauftra funt margaritæ,ied fce-dißima monftra, quæ quum reiicimus amp;nbsp;eontul-camus,margaritas non abiicimus, fed fpurciflimis erroribus fanCtam Dei Ecclebâ repurgamus. Velum tu Monache,impudens conuitiator,audéf-ne facroianclos viros P. Märtyrern , M. Luthcrum» lohannem Caluinum Ecclefiæ kiniina Porcos appellate , quorum vcl partes, quæ honcflc nomi-nari non poOunt , funt tuo illo porcino orc tarnen honcEiores? Sed nolo fiulto refpondere fecundum fiiani fbiltitiam , quemadmodum Sa- I picns vctat,Prouerb.26.vcr.4. Sed ncc conuitiari ! eft meuni.Verùm qui fie, vttu, viuit: aliter quam î tu.Ioqui non poteft.

Ponö quod amp;nbsp;iflc, amp;nbsp;Hieronymus feribunt, Eliam,E!ifeum, amp;nbsp;fi!ios Prophetarum, id eft, di-fcipulos,fuiffc, amp;nbsp;manfilfc Virgines fcucœlibcs, merr funt diiunationes, Quis cnim hoc illisre-nelauit’Sunt autem hæ meræ fabulæ. Primùm, quia tefteetiam Auguftino, tune ludæorum mores iftud perpetuæ Continentiæ votum non fi-nebant,non fercbant,quum pofteritas inter fun-nias Dei bcncdiélioncs numerarctur, Pf.127.vcr, 5.4» Dchidc quiaMofes , ifaias, amp;l Ofeas, fiimrai Prophetæ, fucrunt coniuges, non cœlibes. Nam quod vxorum, quas illi duxerunt, in S. Scriptura nulla facla eft mentio, non euincit Elirfm,amp; Eli-fxum nonfuifle coniugatos.Nec cnim cadé Seri-

Ad V. Co n t r o V e RS. \ iogt;9 pturaincminit galeri, amp;calccorfi,qucs illi gcfta-tüt;crgo ncqigalcrü ,neqi calceos induehnt illi cxcadem conlccutionc. Idquod eftincptilTinMi.

I ö.v.J.cum ccelibem fuifle , vanum eft. Fuit cniin iftaDeiprohibitio Hicrcmiæ tacta typus foluni futurs ludæorum calamiMtisjiion præccptuin.ne vxorcm vnquam ducerct Hicrcmias; ncc omnino vctat in loco citato Deus, ne Hicrcmias vxorem vnquam ducat:fcd tantum nc ex eo loco , propter inftantcm,vt ait Paulus,calamitatcm. Sed amp;nbsp;cxc-plo ifto Hicrcmiæ refutaturBclIarminus. Docct enim eatenus Deo gratam eflc Continentiam , amp;nbsp;illius votum, quatenus difertè , amp;nbsp;præcifè 1 Deo prçcipitur.De Apoftolis quod affirmât Bcllarmi-rius,eli itidem mera fomnintio, vt fuum errorem tueatur.Quis enim ignorât eos fuifle coiugcs, nô ca:libes?Matth.8.vcr.iq.i.Corint.9.vcr.5. Addit Bellar. melius eft aliquid ex Vlt; (to faccre , quant abfque voto. Nam illud Deo gratiusert. R. Hic vêtus eftiftorugt;r Monachorum, amp;nbsp;Scntcniiario-rum error,vt ex Thoma in fecunda fccundç appa-ret,qiieft.88,Artic.6. Koc enim eft falfiflimû.Na Deo CO gratins eft quoduis noftrum obfequii’ m, quo libcrius,feu magis voluntarium eft.Sunt auté magis fpontanca ea, quç abfque voto, vllavc peculiar! obftriétione.Sc coaóioncfiunt,amp; donan-tur, quàm que ex voto, id eft,cx aliqua, quç à no-bis,etiâ inuitis exigi poteft, obligationc. Verum Ifti nature ipfius indicium etiam peruertunt , vt lua monftra,fuârnqueHclenam Mortnftictm no-bisffi pofl'unt, obtrudant, amp;nbsp;commendent, quafl pçcudcs fimus,autpccoracampi , qui , ecquod

niaius amp;nbsp;gratins fit Dci obfcquium , amp;nbsp;qiioH minus ignoremusiquali ne natuialis quidcnxiudicij» (quod ifti cxtingunt)guttain, Dci benelicio rçti-neaniiis. Ergo ad populum iibis pbalerasi!«: rationes déférât lile, non ad nos, amp;nbsp;viros naturali pcr-fpicacitatcpiæditos. Quin antein vcra btnoftra lentcntia,dubitan nô potcfi.Nain Deus ipfc, qui gratiflimum fibi obfcquium nobis præcipit, nul-quam tarnen nos libi quicqiiam votiere iuber, aut præfcripfit, quemadmodum apparct Dcuter.iJ-V. aa.Ncqucin toto nouo Teftamento vllius Voti a Clu'ifto nobis Chriftianis præccpti faétavfquum nicntio eft. Ergo gratins eft Dco, vt illi abfquc Vüto potins,quàm ex Voto, quiepiam oiferaraus, acprærtcmiis,contra Sententiarios.

Vcrùra rationes Bellarmini in contrarium aii-diamus. Nam Ecllaiminus incoftatuit magnum fuæ caiiflæ firmamentiini, amp;nbsp;inagnam ipfius Voti vtilitatcm,qucinadraodü ipfc vocat, ncpe, Qiiod fit illud Dco gratins,quod fit ex voto. Ex bis ante rationibus Bellarmini, Prima eft cxPf.76.vcr. u, l''ouete^2iït S.Scriptura,(ÿ- reddtte'^^Deo votavefint. Ergo quod ex Voto fir,amp; præftatur, Deo gratins eft,quàm illud, quod abfque Voto eidéoftertur. Rcfpondeo,eftrallaciaduplex, Vnaà falfa loti intcrprctationc.Ncc cnim iubet Deus, vt vonca-musnifica , quæ ipfi ex Verbo ipfiiis grata fnnt, qualis,amp;cuiiifmodi iiequaquam eft hæc Votiiia, amp;nbsp;pcipctua Virginitas, quemadmodum ex Icph-tes Voto,amp;facto ab omnibus damnato apparct, Judic. xt.verlL^S. Ergo deboc voto perperam in-tclligitur ille Pfalrai feptuagefimi fcxti locus.

Altera fallacia eft A non Confequcnte.Ncc cniin fcquitur, vt fi t)tus fjbi qiiædam voueri velit, ca gratiora habcat ex voto præbita fibi^quàm abfquc voto.Sed tantum monct ldcus,vt quæ Ueo voui-nius,prællcmus. J^e minus auté, aut magis grat6 Deo üpcre noitro,nihil prorfus agit, amp;nbsp;définit iU lie Dei Spiritus , cuius lollus mens fpeftanda eft» Imo veto ex his Pauli verbis, Ad Philcmoncnï, vcr.i4.amp; i.Corinib.q-.verf.feptirao. extrt-(liîM tjuij'quàm aUifuiâiiton ex necejfitate agat. nm hilarem datorern dthgitDetu, aliud manifcftè coU ligitur. quot;Nam quum in voto iam fado infit quidam præftandi ncccilitas,ccrtè quod ex voto pre-betur, id non tam ex volùntatc, neque tam hilari animo darividetur , quàra quod abfque voto fit vllo.Itaque Auguftinus Epilt.45.F'oturn neccfftta-gt; tem appellat. Et Profpcr Aquitan. libro fecundo» de Vita Contcmplatiua, capitc vltimo, ab inuitis cxîgi ait,quod ex voto exigitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'^1

SccundaRellarminiratiociufmodi eft, Quod ex voto fit, ex maiori viriute præftatur, nimirum Religionc, amp;, Pictatc; ergo Dco gratius eft. Re-fpondeo, Quicquid Scabfquc voto,amp; ex voté fit Dci^cxipfiusvcrbo, eolendi gtatia, idtotumek cadem Animi, amp;nbsp;virtutc, Si pietatc in Dcumfif: ergo neutrum aliud alio magis Deo gratum eft; fed vtrunque æquè , acpariier, vtpotc ex cadem virtute profectum.

Tertia Bellarmini ratio eft, Pit exmaiore cha-ritateillud, quod fit exvoto. Refpondco,Palfum ertc affumptum. Nam contra, fit maiori ex chari-tate id,ad quod prçftandum minus, patcioribufq’,

Jazz Rësponsio DanaEJ vin cul is obftringimur;qnoniam id totiim prorfn* fpontc,vltróque ofFerimiis,daiTnis,amp; cfficinius, amp;nbsp;exnullacoaótionc , nullótjuepaétoid extortuin vidctundocet Paulus 2.Corinth.9.ver.5.amp; y.do-éet Mofcs j Exod.ï5. ver.i. ^cciptteproutcutuf^ti^ liberavoluntoit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dominus, obtnlerit.

pietn ab fijhomine,cititu ammuslpente ( ergo non voto, amp;nbsp;præcedcnti obligationc ) mouertteum. I-deni Paulus vcrf.14.ir) Epiftola ad Philcmoneiw

Idem rcfpondeo ad quartam Bcllarmini ratio-nem, feu voti vtilitatetn, quam obtendit, camo-mnino ex ftipcrioribus Sacræ Scripturæ teftimo-niis falfam,ac præfuppofitam elfc,amp; apparcrc:atq; adeo cum ipfis rationis vcr«,folidæ,amp; rcâè iudi-cantis principiis, amp;nbsp;notitiis naturalibus pugnaro quiarnagisvoluntarium opus noftrum eft illud, ' ad quod nullis, vel paiicioribus vjnculis, amp;: obll-gationibus præcedcntibus præftandum obftrin-gimurjamp;cogimur. itaqucnullo Sacræ Scripturx Joco fuam h;nic rationcm , amp;nbsp;vtilitarcm confirmât Bcllarminus : amp;c AngulHn.Epift.45.Votum Neceftitatem appellat.

Quinta ratio feu voti,fient ifte vult,vtiiitas eft, Quod poft votum à nobis conceptum munimur aducrfusornnestentationcs, ne àpropofitofan-«So noftro rcccdamus:fed vt in eo perftemus. Re-fpondeOjPrimùm id intelligendum'eflc de voto, Cuius præftatiopofita fit in noftra poteftate, non extra nos , quale eft votum de perpétua Continc- ' tia:crgo bæe ratio nihil pcrtinct ad propofitum.' Deinde nó c^l voto ipfo,fed ck Dci Spiritu manat ifta perfeuerâtia noftra in bono,quum rcs ipfa, Si experientia |

Ad V. CONTROVF. RS. tcij cxpclictia clamct etia vota poHibiiia quotiJic ab ilïis fpcrni, amp;nbsp;ncgltgi. Q^are hæc Voti intcrpoG-tio nihil cos per Ie luagis munit : fed tantùin po-ftea pciorcs, öc inuerecundiorcs e.^Scit gt;nbsp;ac impu-dentiores monachos, magis impios,amp; ad qiioduis fceliis audendum impudentes,amp; audaces,iuxta il-lud Pij fccundi Papæ Romani.

'^onaudet Stygtns Pluto tef3tare,^ttod aitdevt. Alonachus,plenäjnefiamiis anus.

NOftrorum argumentis refpondere iam co-», naturßel!arminus,fcd adco prolixe, vt non tarn aliquid pcrfpicue diccrc veile vidcatur,cjuam rem multiloquio totam inuoluere. Sed in multi-loquio vanitas amp;nbsp;mendacium incft,vt ait Salomo Prou.io.v.i9.amp; hic ficcucnit.

Primunbfeu Vnum noftrorum argumentü cftgt; Deo gratiora opera noftra, ac laudabiliora ctiani inter pios, funt ca,qux magis libera, ac fpontanc»; voluntate fiunt,Exod.55.v.it.i.Cor.7.v. 35.2. Cor. ^.v.y.S.adPhilemon.ver.14. At quæfiunt ex voto illatanquam ex ncceflitatc,nonautc ex libera voluntate fiunt, Hieronymus contra louiniannm, ?£ Profperlib.i.c.vlt.de VitaContcmpIatiua.Quaré quæ ex Voto à nobis prç(lâtur,funt Sc minus Deo grata,?c inter pios laudabilia minus. In refpon-lione fua Bellarminus nodum in fcirpo quærit, rémque totam obfcurat , non foluit obicÄio-nem. Ergo ait triplicemeflcamp; libertatem,amp; ne-ceiriiatcra. Haue vçl ex promiflb noftro , vri-

ioi4 Re S P ONS IO Danäei deneceffitasilcbitidicitur; vel ex facilitate non ! liberaaltcrutrum, bonum, vel malum cligciiJii I quam vult clTe contra liberum arbitrium : vel cs coaólione abfoluta,aiit Kfrart. Refpondeoego filfum cfl'c fecundum huius diuifionis mcmbruni-Ncinpe in quo ponitur in nobis Libcruni Arbitrium amp;nbsp;Mentum. Deinde fit quadruplegt;f) vel quintuplex Ncceffitas , quid ad rem,amp; alt;J Rhombum, vt probet Paulum falfo fcripfifleea, qu«exnecelfitatc quauis fiunt,minùs cflcDco grata Bcllarminus,vti hoc loco contendit.

Secundo refpondet, Id quod fit ex Voto, fie» à nobis libcntius. Refpondeo falfum elle illnd quoque. Fit enim ex quadam priftandi ctiam ne-ceffitate : ergo minus lubenter, amp;nbsp;voluntaric fit) amp;cfficitur,fcu ofFeitur. Nec obftat locus exlib. l.Chronicor. cap.29. verfi.9. Illa enim populila:-titianonex Voto, fed ex cordis fpontanco, quo tunc ille populus tangebatur , motu promana* bat, ficut verba ipfa textus probant ; quæ Spon-taneitas amp;nbsp;libera voluntas iam in Voto nulla eft, tefte hoc ipfo co!.n45.L. A.$.T ertio.

Tertio refpondet exThomatripliciterimplc-ri pofle Votum, libenter, inuite, amp;nbsp;coacle. Re-fpondcOjErgofeipfum exThoma refutat ifte.qu* antea fcripfit lubcntiiis præftari ea, quæ ex voto debentur. Contra Thomas docet ilia ip'a à plnri-bus inuite Si co2 3.è reddi. Q^are Votum illam Animi lubentiam minimè gignit, quam fing’t Bellarmin.fed potius illam.quam dixi, necefsita-tc,qua: id liberæ Voluntati répugnât. Id quod de-tnôftrarc nosoportuit. Itaque infolutionibusad locos ,

Ad V. CoNTRÖVÉRS. 1025 loeosàhobis citatos ex S.Scriptura diuinätB^lU qui contcndit expieflc illic dc voto agi : amp;nbsp;fcfc ei illülaqiicojqucm iniici vetatciiiquam Paulus,cxi-mcre mifer non poteft, cx. tot fuis illis diftinétio-nibus ineptis.

SeJ amp;nbsp;in ipfa voce Græca (quæ propriè /4^«e«z«quoquisftrangulatur, lignificat,) expli-canda incptit.dum ad grainmaticam amp;nbsp;étymolo-giamHcbræam Moc/a/ch ifte rccufrit* Ncc èninl inde deriuatur vox Græca ^po;);««.Sed ncc in i.Co-rinth.y.verf.j^.cft voxttset-k, quemadraodumhic piitat.qui ne locum quidem Pauli confifus temcrè fuæ mcmoriæ afpexit;fed cft Differunt au-tem apud Græcos proprjæ harum vocum «■«gt;'}« amp;nbsp;fignificationes, quemadmoduin apparct est Paulo i.Corinth.y.verl. 35* amp;nbsp;i.Timoth.ö.verßpi ex lulio Püllucc li.5.Onomaftici ca.4. Vide The-faurumGræcum Henrici Stephani. Quare qu'ürri folutioncm ex pcrucrfa Vocis interpreta-tione comminifcitur Bellarminus ad locum Pâuli i.Corinth.7.ver.55iEa nulla eft;amp; vox illa/4-7«e«r apud Paulum votum,vt reétè fenfcrunt amp;nbsp;P.Martyr,amp; D.Th.Be2a,perpctuæ virginitatis excludit^ ne animæ noftrc apud Dcum ftrangulentur,quum homines nos ad eiufmodi vota obligant,irtcitaUt, amp;nbsp;impellunt abfque manifefto amp;nbsp;pcrpetuo conti-nentiæ dono : quod non homines, fed folus Deus nobis præftare poteftzquo dono in nobis ccffante, Ceffat quoque Sc defnjit nos obligate continents« Votum.Nam remedium aduerfus incontînentiâtïï à'Deo ipfo paratura , vcl ipfifmct Scholafticistc-lVibus,cftmatriraoni«ra, Lombardus lib.^.Scnl*

Dift. 2 3 i.vbi Scholaftici.In fumma non fc cï-* pedit Bdlariniiius, qiiicquid æftuct 8lt; laborct, amp;nbsp;quantiiqucncccirnatcmhngat,qinn illiid vcrum lic,pxMt votiim conccptuminefl’cpræftandi ncccf-li:attin,amp; minus iam cflc voluntariam eain voue-tinni liomimim pi-ærtationem.

Hicrçnymi verba, quibus premitur, deprauat prorfus,-du.iji ca tantum ad opera Impcrata à Dco reltringit: imotbidem, id eft, contra louinianuiu di/cr£è de veto virginitatis( quod iam turn Presbyter iile Romanus louinianus ex Dci vcrboiiri-' piobabat)agit Hieronymus. Tefhs fit ipfemctli-b.çr,,5gt;,gt;Ç' iilius locus. Sed amp;nbsp;feipfum hic réfutât, Si Hitieiiym«. Naajpertc feribit col.n44.L.D.lt;S.fi^ Viefius ( acproindcDeo gratius ) efle opus à Dco impcratû,quàm votum,amp; opus nó imperacum. Jd quôd fcntcütiam totius hiiius loci amp;nbsp;argumenti r.çfellit: 3d poftcatarnen ac ftatimcol.iZ45.L.A.(l- .

Aiaior^it'ïtyfroifiptitudo recjuiriturtn opm no cfdàm t rntperato : quæ cum Hicronymo conlvntiunt,amp; ipfura cueirtuntBcllarminum. Ni voti'pi'æltario ell imperata.

;'l'l-ps autem rationes,quibus cffeélum vultlaii-tlabiliora elfe opera nô præcepta.quàm à Deo pre • Ç,;ptâ,fuiit,omi.i»no blafphemæ, impiæ. ac proindc iiÿjæ4’lt;Finia eflif^nod præceptæ res à Deo funt mi p,ù..tn3bjliîs,amp; p»quifitæ. Refpôdeo.cütrà ipfemet /iip a fciibttofHraà l?eo imperata eficmeliora, «prâ n ?nympçrat.r,ergoamp; nobiIiora»Dx'indcrefu-ijtitr-ex Pf.iQ.A Pf.iiJ v.z.3. vbiomniaprÆçcpta, ba,3d,dpçra Dci dicûtur exquifita.'Secûda ratio

Bei^rç-fiui facit opera non mâdata à Dco, ‘ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facit ,

Ad V, C o N T R o 7 E R S. tó?7 frfcit st illa,quç funt ab co impcfata.RtTpódcojfal fuinjPriinü.quiä nemo tacit opera ilia a Deo pr^-ccpta,alioquin effet permette iuftiis.Id quod dé ne mine verc dici poteft Pr.i4.i45,v.2.i.Iohan.i.v.9i Pia.'terca,q'iû homines iff is tonllliis funt addiót.ï^ mandata Dei ncgligunt,tefte Chriffo ipfo,Math# 15.V.5. Tertia ijius ratio eff, promptitudo maior reqniriturin prxffando opcre non mandato. Re-fpondcojïmu nulla requiiitur,quia Deus odit illa opera onania à fe non mandata.

SEcunda noftrorü ratio eff duóla ex S.Scriptural locis,vbi iis,qnl contincre non poffunt.qiioniâ vruntur,matrimonivi prccipitur.vtlut Math.iç.v.

11. I^comnes capittnthucverbfim de contincnti3.(çt uanda,i.Cor.7.v.9.i.Timoth.5.v.i 4.Elcbr.i3.vcrf.

14. RefpondetBellarminus, Primùm varie, fuo more ; imo ctiatb fibi ipfi repugnanter. Nam pri-mum negat locos iftos prçcipcre incontinentibus coniugiutn. Deinde concçdit præcipere, fed non its,qui votum continent læ fufeeperurit. Denique aitremediumduntaxat,amp; portum incontinentibus oftendi,in quern tarnen fe rccipcrc neque de-beant, oequeteneantur. Refpondco,Piimumfe-cum cofentiat Bcllarminus, vt cum intclligamus. Nara fccum pugnat.Deinde verba ipfa Pauli fatis oftendunt, difertè præcipi incontinentibus, vt v-xorcm ducant. Ait cnim Paulus per verbum Im-perandi, Qmd fi non continent,

td eji, ?w(itrtwowiuwcö«n-4bm.'r. Vndc Auguftinus lib.de Virginitate cap. 74. ait oportere eos^tjui turn continent, contugart, fijmjmait Augulb.oporfet,

kgem illis impofitam cfle oftendit. Scd amp;nbsp;qiiod aüiiitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem: AîeltMeflinatnmonitim

ipfum remcdiiini prçcipi incontinentibiis non fo-lùm vt rem per fe,amp; nioralitcr bonam: fed etiain» vt piæfei cndam. Bonum enim illic de bono mûris intclligitor: amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non opponiin-

turma!o,qucir.admodum voluit Hieronymus co-tralouinianumifed comparationem continent,vt hoc rctr.edium à Deo inüitutum præferatur cui-uisaJlj rcmedio , telte Auguft.lib.p.de GenefiaJ hteram ca.7.8.9. Lombardus lib.^.Sentcnt.Dift.

cap. 4, A Dift.26. cap. 2. Vndc Durandus in Dift.25.quçft.2.apcrtc docct matrimonium etiam nunc cadere fub præceptum, prærcrtim inconti-rentibus, contra quàm in tettia fecundæ quæft. 4i.Art.2.in additionibus fcriptum extat. Et codé capitc feptimo i.Corintli.vcrf.2.amp; j.codem gene-re fcribendi vtens Paulus nubM.,Zi.vx(,rem ducat dat manifefta præccpta. Ergo habet Bcllarminus ad fuam refponhonem inanem iuftuin !gt;c veruni noftrum rcfponfumjcfTepræceptum.

Quod veto Bellarminiis in Iohannis CaluinJ veriffima amp;nbsp;facillima fententia de variis vftionis noflræ à libidine generibus inuoJuenda, amp;nbsp;circun Icribcnda veteratorem fe monürat, amp;nbsp;malus eft, amp;' incptus.Mahis.qui veteratoriè .igir.Incptus,qui Ca lui ni horriinis in feribendo facund3flimi,amp; iu-diciofîHimi feripta amp;nbsp;ft ggil!ct,it' corrigcre velit, quah non fatis fuam fententiam per/picuèexpli-carit Caluinus,quo deät re nemo fuit difertior.

Ad V. Co N TR o VE R s. 10x9 viamiamp;ad ca, qiiæ hîc traéht, fefcrccipit Bcllar-niinus,aitqnc Paulum non omnibus,qui vruntur, præcipcre coniugium: fed lis duntaxat, qui foini-cari omninoapud fe decrcuerinc, noniisetiam, qui iftius libidinis grauibus amp;c diuturnis iaculis vulncrcntur. Rcfpondco Bcüarmmum à feipfj confutan,Piimum quia ait ex Paulo cos omnes v-ri » 8c conioges fieri oportere, qui non continent. Ergo ctiâ qui nódii decrcucrût omnino fornicai i, ■a Paulo iubétur coniuges fieri,quia nô continent, quutnifta libidinis iacula diufenferint. Sed amp;nbsp;cô~ itigium contrahcrc pi) à Paulo iubentur, qui con-tinere non polTunt, ne fornicari velint, cogitent, aut apud feconftitutum habcant.ltaqucincpta eft totaiftaßellacmini fiibtilitas Sc cauiliatio.Necc--nim incontinentia folura eft voluntas firma tor-nicandi animo formata,A'concepta, vcl iam afta ipfo,amp; opere implcta, quod vult amp;nbsp;vrget ifte ; fed cil quiuis libidinis carnalis asllus amp;nbsp;ftimulus nos pungens, amp;nbsp;malas concupifeentias in nobis exci-tans,tcfie Chrillo Math.^.vcrf.xS.

Porto prætcr cafam fugit iflc, dum ad locum de iis,qui vruntur iftavitiofa libidine, cxplrcandû aTrpüf/tófvQv plane, amp;nbsp;illud ctiam dubium diclum Pauli ex X Corinth.ix.verf.7.profcrt,pcrperam.,'^ falfo.Perperam,quonlam eft petitio principi)-ob-feurum perobfcuriusprobai'c vellc.Falfoquoquc. Nam AngelusSatanæ in Paulo nunquam fuiti-ftius libidinis æftus,quum in i.Corinth.7.verf. 7. profiteatur fe ad ilium vfquc diem donum conti-nentiar h ibuilTe,quo iam vexatus fucrat ab ifto Sa tanae Angelo, Quaraobrem illa de pru riglnc con-

ïop Re sponsio I) a n a e i iiigij^quam paujus fenfciit)intcrprctatio plant S: Paul) ipfjus dc fc tcllimonio rcpugnat amp;nbsp;talfa db qiiiuquid ca tcnicrc Seilulius, Anlclmiis, rhonias fequantnr. Qnæ vero tcftimonia cx Hicronymo, Angi-dHno,Clcincntc, amp;nbsp;aliis profcrt iilc, vt do-ccat vn apiid Paulü non ßgniEcara tentAvi, fed in fcclus lornicationis iani lapfiiin elle,ant lubi, non inagis ad re faciunt,aiit id probat,quam fi ex Vir-gilij Æneido5 li. 4.vcrfns hos, ArdetamansT)ido) ^c.citarct:fcd ingenij tantii oftentandi gratia ilia defcripfit.Qnx quit hoc loco nullius (int inonicti) ac ne lüga quidémanu noftrâ quællionc attingât, noscaomittimus. Imo Augiiftini teftimoniü lib. de Virginitate c.74.(qui fola s cocupifeentias etii ad iilâ vftioné rcfcrt)hunciugulat,amp; refutat.Dc-nique nihil aliud oftédunt Patres, tjiiàm t-napud Paulti nóde prima ftatim tétationc,ncqucdcqua-pis leui : fed de graui amp;; diuturna cólliétatione ac-çipi tjebere.ld quod amp;nbsp;in coiûmcntariis dixit Cal-vinus,amp; nos eum fecuti latemur.Vcrùm ifti quan tacunque ht ilia grauis tentatio, qua fui Monaclii port votû fuû vcxâtur,amp; licet animo amp;omninoc-tiâ fornicari decreuerint; tamé iis non concediint proptcrca,vt vxorcs ducat. Id quod tarnen exifti Bellar.fcntctia illis côcedi oportet,amp; ex Pauli prç cepto,amp; mente.Cæterû folutiohé ißäBellarmini qua prxccptû in his Pauli verbis cotincri nçgat, ia copiofè côfutauimus nec, vt ifte, aclü agere volu-jTius,ne Icdloribus odiofi,nô tantûmolefti fimus.

Verùm à maiori ad minus argutatur Bellarmi-nus,fl verba Pauli,vbi maxime coniugiuimpcrare vidctur,vclut i.Tim.5.v.42.non imperant ; multo

A o V. C o N T R o V P R s. rojj minus îiïC) ^nt/è non continent, inatriincniii cv»tra~ vero illa nô iubtni: ergo ne-que liçc.Aliuniptioiié probat tluobus argi.nitiitis, primo,quia übi Paulus repugmretjli quenquâ ton iugéeireiuberct,ait cniin i.Cor.7.v.7.^'o/o c?//z;er ejfe connûtes. Secundo, Quia Patres Pauli locum i, 'l’im.j.v.U.ncgant nuptias prçciptre.Refpondeo, biKacll vtriulque iftiusargumeti colleàrioôi tô-fecutio. Actpiidê priini,Quia non libt conti adiccc baulus iubés in iilo loco lunioits viduas i.tibcic. bibet cniin cas, li flint incontinentes »'tiS: i.Ccr. 7'V.9.nubcre'.non aiitcin li doni'i coiitinent}ç ba-bcant.trgo quâciinquede inlei uiédo Dcipaupe-ribusproinillionéillç teccinit,li côtincic nu pof-fmv,vult Paulus cas nubcre.Quç fai ultas amp;nbsp;libcr-tas erat,clique omnibus Monaciiis,et iâ polt volii decontincntia,conccdéda. Quod auté idc Paulus vult oinncs elle continentes, intciiigit, fi pofiint, ci fi donuin illud a Dco acetperint. Ad dit enim, Scii Viiußjittjijiicproprtian icn'Mn hi-tbci a Tycvy^hns ^utdem ita^alttu Mit cm ita. Ergo lecuin r.,ô pnignat ■ Paulus,qui vtrobique vult incontiiieptes contia-hcrc coniugimat côtinentes ciTc clt; ntinctcs,quâ-diii hibcnt hoc Dci donû, quo-1 nô eft petpctini.

Cætcrùm excipit Bellai in. fihæc verba Pauli i, Tiinoth.5.vcrf.i2.nupiias iubCf.ergo amp;: bæc qtio-ejue verba ,fi!tosprocre.ire^ m^tresj.wnaa^ cj'fc,amp;c. præccptii côtinct.Quod fi ficrilts crfitillç iunio-rcsviduænuptæ in Apollùlicâlegépcccabüt Rc-fponJco,Dcus tibi,Bellarmine.inclioïc det nien-tc,amp; acLiinéingcni) lucidins.Vidciis.n.nô bîc nio db,fcd pene in omnibus iftis opufeulis tuis à Deo

lojî Resfonsio Danae I in reprobnm fcnfum traditus, quia veritatcm op-i pugiiare inftituHH. Ergo Paulus non imponit legem iftam coniugibus, vt nifiliberos cxfuocon-jugio fufeeperint, lint à Deo puniendi : fed qiiiinj Rdatrimonium iunioribus viduis imperarct, Hi fi-ncm matiimonij, amp;nbsp;bona ex eo propianantia déclarât,yt etiam ex tuo Lombardo difccs jd.nc in alium finem coniugiurp contrahant ills, Et hoc .quidem ello noftrum ad primum Bellar-mini argurnentum refponfum.

Secundum continet tres Patrum autoritatts, qu« noftram fententiam confirmant, Bcllannini fubriiunt, Nam Augullinus,quemliiclaudatiftc, rnanifeftéhæc Pauli verba legem appellat, amp;nbsp;re-t inedium à Deo prsefcriptum, quod nemo no pins fequi tenctur. Ergo Chryfoftomus, Ambrofius, Hieronymus vokint non omnibus viduisitinio-nbus indiferiminatim, amp;nbsp;â.7r\Zf præccptum hoc tradiifed iis tantum, quæ contincre non poflunt, ficutnos diximus,licet promiferint fe fuum obfe-quium Dei paupcribus perpetuopræftituras, amp;nbsp;exhibituras. Hæc enim promiffio habebat habet-que tacitam conditionem iftam, fi poflint, id eft, nifi, proptcreaquod vrerentur, admatrimonium fecundum conuolare cogcrentur. Id quod idem fuit.eftque Monachis poft votum continentia: çodem raodo,amp; iure concedendum.

Tertia Bellarmini folutio ad locum Pauli, ƒ continere »onpo/funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;contrahant i. Cor.

7.verf.9.eft plané falfa,fcelerata, amp;nbsp;impia. Ait e-nim hoc Pauli præceptum non pertinere ad Mo-nachos poft continentiæ votum, non quoduis Si fimplex: ,

Ad V. Controvers. lojj {implex: fed fol en ne eniiflum, quoniam omnino, flue vranturMonachi jfti,fiucnon vrantur, illud fuû votum fcruaic tenétur. His aiitem,qui tanaen vninturjfornicari concedit homoiftcfpurcus: no autem vxorcm duccrc, quia, inquit, qui verum ma trimonium poft talc votum contraint, raagis coram Deopeccat,quàrn is, qui fimpliciterpoft votum foruicatur. Sic poreus ifte in Heluitarum ara faburratus dîfertè feribit C0I.U50. L. D.

W7(r.Quoquid fceleratius,fœdius,amp; magis itnpium dicipotcft, imo etiam cogitariîNcmpe iuftum matrimonium teedius ccnfere,quàm fpur-cam fornicationemî I îanc illi præfcrrc? Si GnCtu illud incontinentiæ remedium àDcoipfoinfti-tutum,nempc coniugium damnare,ac rciiccre,vc fornicari fas fit, amp;nbsp;concedarur. Refpondeo igitur Abfurdutn,qiiod ex ifta tertia Bcllarmini folutio-ne,ncceflariô fequitur,fatis camconfutarc. Nam cxabfurdis abfurdafequuntur. Deinde dico vbi quis vritur,apparct tune votum de perpétua con-tinentiafadumefte ab eo,qui hoc vouit,de re fibi impoflibili: ergo minime illud cft obligatorium Numer.cap.jo.

V erùm excipit Bellarminus,Si coniux à coniu-ge propter morbum exi gère débit um non poteft, continens cfle debet,non autem ad altéras,prio-re coniuge viuente,nuptias cóuolarc. Si fi vritur, quiaconiugi fidem dédit: cur non igiturillc, qui Dcofidem continentiæpcrpetuæ dédit,continc-re debet, licet vratur, quum plus fit Deo, quàm homini fidem fuam obftrinxifieî Rcfpôdeo,Quia nullumpræter continentiam, remedium cxDci

I0J4 R E sîoN s I o Dana F. I præccpto rdiquura cft ci,qui coniuxcft,amp; à con-lugc ùcbitum cxigeie non potcll,l]ccc vratur. At cœlibi, qui viitur, Dcus ipfe Matrinionium fto reniedio dédit,quoti qui fpcrnit, amp;,cx Beljarmint confilio,fornicjtur,à Dco ipfo manifcftc damna' tiir i-lcï}r.i^.\'crf.i]..Sccrtatares,ç^ aduiterosconiein nahttDenj., item lacobi epHt. cap.q.verf.q. Ergo quum ilii remedio aÜo deitituantur, ccntinci'O etli vruntur,debet; hi veto, quuip, paratum à Dco remedium habcât,ncirpc, illud fequi, amp;nbsp;ampicâi debent,non autem fcortari,vt iftefuadet.

Qi[od ad patriimtcftimonia lue à Bellarmino citata non vrgent.Patres enim illi iam idiuscrro-ris de legitimo perpetuæ continétiç voto,nebula, amp;nbsp;fafeino excætati lie fenlere. Sed amicus Plato, magis tarnen arnica veritas,amp; præceptumDci.cui obniti veile eft contra flimulos calcitrarc. haqnc audiantur patres,vbi confentanea Dci verbo feri-buntrfi contra foiatiant, qucmadmoduminhocar gumcnto,Dci verbum prælçratuf.

Tl'rtia noftrorum obicétio cfl; hæc, nemo id Dco vollere potcft,aut debet, quod non habet in potcftate Numcror.jo. At perpétua conti» nentia minime cf): in nobis fita : fed ex Dci dono, eôque mero pcndcttquod ctiam non eftfempet perpetuum Math.19.verf.n. amp;nbsp;verf. la. 1.Corinth. 7 vcrf.7.amp; i7„fcd imprimis vei'f.^7.(lt;^cm autem irte locum profert ex Sap-8. vcrf.11. neque fie habet, neque à nobis quoque affertur,) Ergo perpe-fua contincntia voucri non poteft , neque ctiam debet.

Ad V. CpNTROVERS. IOJ5 «Jcbet. Quid ad Itoc tam firnium argumentum Bel larniinus?

Rcfpondctjfuo more,non facile, non rotundc, non brcuiter:fed jongis verbofum ambagibus, remàgemino repetcnsouo, amp;nbsp;variisprius dono-rum Dei diftinótionibus adhibit is, vt hoç Tuo a-tramento obieifto nobis ifta fæpia clabatur, ef-fugiat. Quintu igitur,Bcllarminc,dic vno vcrbo quiclvelis. Vis contincntiam perpetuam infum-mafic elle Dei donurn , vt fit tarnen in noRra po-tcftatc,amp; electionc. Refpondco Bellarmino,hoe axioma amp;nbsp;alTumptum efic falfam. Itaque hxc re-fponfioeft fallacia A Petitionc Piinc!pii,amp; fallæ cauffæ pro vera. Namhæc perpetuaeontinentia auttotaeftinnoftrapotéftare,autcx parte. Non tota.Namnullo paólo eflet Dei dunum,fi tota amp;nbsp;omninoànobispcndcrct. Non ex parte. Nam fi talis effet,non effet extraordinarium Dei donuin, quale cft i.Corinth.7.verf.7.amp; 17, amp;nbsp;Math. 19.V. U.No» omnes cafgt;iunt,M Clu-iftuSj/jMwcyèrwoz.'e?».-fed ejwhns datum eß, oîi; , ait Scriptura. Quo verbo vtitur, quum cxtraordinariaDci dona erga homines declarautur. vt apparct i.Cor. n.verf.7.8.Düna enim Dh extraordinaria ncque funt vllo paclo in noftra poteftate, neque noftro labore,induftria,aut opera coraparantur.Ergo fal fum eft. Contincntiam perpetuam effie in noftra poteftate, ^vel voluntatc, fiuc ex parte,ftucex toto.

, Prætcrca alt er um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0* Qfff

lOJÄ R E SP 6 N s J o DaN AF. I omnibus dari auxilium Dei fiiffic'icns amp;nbsp;at! fidew» amp;nbsp;ad contincntiam habcndam,fi vclint,id eft quo poftiint cam habere : fed non dari omnibus auxilium Dei cfficicns,quo acru amp;nbsp;fidem, amp;nbsp;continc-tiam habeant. Rcfpondco, Etfi hæc diftinâio inter fn^icienter amp;nbsp;^identer in aliis rebus vftim amp;nbsp;locum habere poteft: in hoc ramen argumento nullum habet,quia non fic,vti fides,in Chriftumi fimpliciter eft Dei donum continentia, fed eft o-mnino extraordinarium donum. Deinde amp;nbsp;fide* in Chriftum , amp;nbsp;continentia à nobis nullo pafto eft, fed omnino eft Dei donum Ephef. z. vcrf.8. Iohan.6.verf.29. Auguftin.in lib.Dc Gratia amp;nbsp;libero arbitrio cap.7.de Ecdeftaft. Dogmat.ea 42-Ergo amp;nbsp;quod ad ft fficientiam,amp; quod ad cHicic-tiam vtrunqueeft Dei donum,fidcs, amp;nbsp;continentia: atque ctiam continentia rarius donum Dtii amp;nbsp;in paucioribus, quam fides, itaque mere à Deo pcndctjplurcs cnimcredunt in Chriftumqiiàm continent. Quamobrem vana amp;nbsp;inutiliseft hæc Bcllarmini noua diftindio. Scdamp; falfaeft. Facit cnim contra Pauli diftum a.Thcft'al.j.verf.ix. Fidem efte omnium:contra Chrifti quoque fenten-tiam Iohan.6.vcrf.44. Qiiem errorcm pofteare-pctit.col.i254.L.A.tam eft blafphemus,velhebes.

Cxtcrum argumenta, quibus ifte conaturcifi-ccfc,contincntiam,eamque pcrpetuarn,cfrc in no ft ra potcftatc.funt in fpeciem multameipfa vnicfi, illudque falfum, nempc fallacia A figura diéfto-nis-fit, qua? locutioncs amp;nbsp;S. Scripturar phrafestri-buunt nobis aliquid boni, aut nos ad bona opera cohortantur, docent ea bona opera efl'e in noftra poteftatc:

Ad V. Controvers* lo^ potcftatexrgo amp;nbsp;continétia eft in nobis fita, quia nosadeamChriftiis amp;nbsp;Paulus exhortantur. Re-fpondco,falli Bellarmmum. Eiufmodi eniin lo-curioncs oinnes oftendunt tantiim quid Deo dé-beamus : non quid efliccre polîiinus. Quare funt noftridebitiduntaxat interpcllationesnió autein nortræ voluntatis virium, aut facultatum indica-tiones, amp;c commcmorationes. Et fie ad primum, fecundum , amp;tertiuna Bcllarmi^ argumentum rcfponfura efto.

Ad quartum autcm,amp; quintum (quæ fie habet» laudat S.Seriptura eontinentes, amp;nbsp;præmia iis fïa-tuit: ergooftendit eontinerepofitum effein no-ftrapoteûate.) Refpondeo, Quura Deus eoronat eoiitinentiam,amp; alia bona opera noftra, fua dona eoronat non noftra mérita, aut propric opera, vt ait Augufti.Scrm.49.de Tempore.Sed donis illis fiiiserga nos Deus hæe præmia proponit gratui-ta,vt nos ad ea à fc petenda magis magifque incR tet,acecndat,amp; inflammet.

Quod verb iftc eol. 1254. L. A. B. feribit pios voucrc, '/el promittere {idem Deo in fuo Baptif-mo, quum adulti baptizantur, (nam vti antcado-cuiinus, parui^lorum alia eft ratio) verum eft. Na animi fui votum amp;nbsp;affeélum in eo declarant; non autem, quid poflint, aut quod hoc à fe poflint, ia-dant,amp; pracdicant.Sed teftantur duntaxat coram, amp;nbsp;oftendunt quid à Deo petant, videlicet amp;nbsp;in eum credcrc,amp; in fide perfcuerarc.

Sexto iftius argumeto(nihil enim in totis hifee capitibus, quam vanæ amp;nbsp;moleftx repetitiones continentur)iam refpondimus-.quum diximus có-

îiigcs fornicari,aut mœchari non dcberc, fi Jilfiil ( procul à coniugibus vrantur: fed Dcû ardctifiinit ; prccari dcberc, quia nullû aliud iis fupercft.qii-m oratio,aduerfus cam tentarionem remedium.Ve-rùm crambe repetita mors eft.

M.Buccri, loh.Caluini, P.Martyrisfumnu* inter fe.vel hoctefte, in tuenda fana doctrina coii fenfus apparetjdum vnanimiter fcribiint.Hoc donum continentiæ perpetuæ abfquc côditionc ilb à Dco non pctendû,ncmpc fi fie Dei gloriæ espe-diat:alioi}ui fi fi'mpliciter'ilhid petimus, quoni.im abfque fide, amp;nbsp;Dei promifiionc petimus, neqiicà Deo exaudiemur, neque Deo grati fiimus,qui3 fcccamus. Nam quicquid fit fine fide, cftpccca-tum Rom.i4.veïf.25.Qiiid Bcllarminusî

Hoc folidiffimum ôc firmiflimum ex Dei verbo feripto fumptum afgumentum, quod foluere non poteft,appellat ridiculus homo Bellarminus ratüî culâîad quâ tarnen vcl folùm cludendam, non rc-fellendâ,omnium,quos potuitjPatrum fententias Si cohortes amp;nbsp;machinas adhibet, quanuis inutiles ipfi,nobi'fcum autéconfentientes Se vtilcs. Deinde rcfponcfet,fuHicit generalis promhfio hxc, Pf-tite i^acciPietts Mattli.7.vcrf.7.cui innititur,amp; in quaj ait, hindatifrpctitio pcculiaris deperpetun contincnti3.Refpôdeo,Illa geftcralis Chrifii pro^ miflî'o non légitimât, vtitaloquar, aut ratas Facit coram Dco petitionesomnes nofh as, amp;nbsp;vota o-mniatfed ca duntaxat, quæ fccundum Dei expref-fam, amp;nbsp;patefaétam voluntatema nobis petuntur: non a'utém alia. HanC enim generalem Chriftio' ration?,aür petius indefinita fie explicat lohânfs»

Ad V. C o N T R o V E R s. 1039 qui Chrifti^vcana noucrat, amp;nbsp;in S. Cœnapectori tins caput inclinarat,fient apparct in prima lohar» niscpttt.cap.5.v.i4. H£Ceß.,i\t,fiducia-,qua7napud '£)eu.m habemMiJî ‘^tnd pencrmiis Jecundü voluntati etw^nosdudire. Alioqui prcces noftræ,amp;votano-ftra nobis in pcccatû,amp;; exitiû cedunt, amp;nbsp;côuertun turPf.109 v.7. Probet igiturBcllarminviS cfle fe-cundûDeivoluntatc,vt pi] perpétuavirginitatê voucant.At hoc ncgat,manifcftè cnim C0I.U55.L. C.fcribithoc non cife præccptum Chrifti,fcJ dun taxat confilit,m,fi quis fcqui illud vclit.

Cateruam Patrnm, quâ producit Bellarminus, vt probet celibatû efïe in nolha poteftate, totâ il U cripimus,innoftravcrô caftra,vclutfupplcmcn tum,traducinaus. Patres enim rlli omnes hoc fo-ium docent amp;nbsp;contendunt r non ab tnuitis, fed à volentibuspromittcndam banc continentiæ eu-ftodiam. Volentcs autem appellant non quolnis^ qui ctiam cam polliccntun fed folos cos, qui Dci Spiritus inftinftu amp;: impuKn conamoti amp;nbsp;ferro af* fcétifentiunt fefe amp;nbsp;àDco impelli, vt hoc agant amp;nbsp;petanf.S: ipRs teftante eodem Spiritu Dci, fpe -rant hocDci donum fore Gbi perpetuum, Sed vt hæ fententiæ leniunt, mitigant ac cohibent temc-ritaté corum.qui ftatim,neque fefcpriùs exeufliis» Virginitatê perpétua vouent; fie nuUu ex Dci VCï bo locum aut fundamentum ponùt, vnde iftivor uentes fmt certilTOcDcldonumforefibiperpp-tufi.ltaqueiftæ funt P.vrn diuinationesmon veræ rationes,quas fcqui pcncuiofnm etf, quemadmo-dum Monachorura fcorta\iones quoiiistenapor» probant,ac probaruntjôcSodomiat fcedilTimÀ',

Rcfpondérc conatur ifte ad locos fibi obiccloü Primum ait ad Sap.S.vcJ.xi.l Ilic agi de contincn tia coniugali. Rclpódeo ne librum quidcm ipCum afpexit, quum hxc chaicis illinerct BellarminiiSi vel non habuit oculös,vt ipfe loquitur,amp; D.Eral-mo cxprobrat.Illic cnini non plus de contincntii coniugij, aut in coniugioagitur, quam de cflcdis Britannicis, aut carrucis Germanicis. Sed quain vocem coutinens ifte ex crrOre veteris vcrhonis Vcrtit, ilia eft compos reddenda. Oftenditur enim folos fapientiçdiuinæ fieri compotes eos,qui hoc donum àDeohabent. Sed, vti monui,locûhunC exSapicntia non protulimus, turn quia liber eft Apocryphusjtum quia locus illc prn fus eft ad hoc argumentum cxoticus,amp; extraneus.

Ad locum Math.19.vcrf.11. Negat verbum [Sv fignificarc capacem capabtlem ejfe, quod ad naturam amp;nbsp;voluntatem, fed tantum quod ad eftc' âum amp;: præftationem. Ergo omncs ait funt capaces quod ad voluntatem iftius Chrifti dicta,«0^ expedit fmbere.,zvt vxorem c/wcere.Refpondeo,Ne-que à nobis,nequc à Chrifto,natura humana dici-turperfcfeincapax huiusdoni Dei cflc, (namnó-nullis datum eft) fed contcndimus cos folos elft illius capaccs amp;nbsp;quod ad vellc, amp;nbsp;quod ad præfta-re,quibus id Deus peculiari dono amp;nbsp;gratia contu-lit, amp;nbsp;confert, vt fint continentes, i.Corinth.y.V« 7.amp; 9.Ergo vera eft noftra interpretatio, Bellar-mini falfa.qui fingulos, fi velint, fieri poffc continentes afSrmat, facrüegus in Deum , illfquc eri-picns, dum vult in homines elfe munificus, quod Dei donum eft,amp; libero arbitrio tribiieus.

• AJMatthæic. 19. v.n.^^ipoteß capere capiat hugatur tantum amp;nbsp;rem inuoluit, dum tenebras ßc fuinumclarx Clirittifentcnti« offundit,Pnmuhi ex varia amp;nbsp;incerta, vtvultiftc, interpretatione liuius loci ; deinde ex vana amp;nbsp;inutili diftinétionc lioc loco inter Ti^motam proximam potentiam. Ell cnim hæc plana amp;nbsp;vera mens Chrilli^os,tjui-bushocdonumDeusdederit Continentiæ,vt có-iuges fieri non habeant nccefle, debcre fefe Deo vouerctotos,amp; co Dcidono vti,quamuis fortaf-fisaliæ cogitationes illis obrepat,velut de opibus futiiris hoc paclo minoribus, nulla fua prole fic te linquenda, de affumendis affinibus,amp; aliis lluiuf-inod’i rebus ac tentationibus.

Ad locum i.Corintb.y.v.y.St 57.nihil fefpödet Bcll.quia nihil potell. Tâtfi variis intCrprctatio-nib. fuo more pcrfplcuum S. CciipturSt teftimo-niiiinuoluit amp;nbsp;obfci’.rat,ne quam indc certamdo-örinara haiiriimus,tarn eft malignus.

• Strailituuo P.Mart)'ris fuit optiflima. Na fient qui proprer ir, .,bû ïgrotat,cxcufatüt àpromiffo Pauperibus ib'.equio : fic qui coning^j appetitd amp;nbsp;iaculis pethut amp;nbsp;vülncratur,à Voto promilTæ cô-tinentiæ hbernur.Nâvtmorbus.fic illé ccniugij veheniens amp;nbsp;diurv-rnus pruritus tft iuftû impedi-mentû'.nô eft vtiûquein noftrapoteftate vincereî 110 eft amp;nbsp;vorü de cbfequio pauperibus préfildoîSc VOtu de Conitigio vitâdo neccffiti û ad.falutc.Sed vt pcccat qui ægrotans nô qva?rit Mcdicum,amp; fui tnorb! emediû; fie peccat qui côtinerc nô valens nô q^srit remedium fibi à Dco fummo Animorû Mcd.cü paratum Ôc cernuitutum , nempe Matri-

iO4i Res poksio DaäAbi monjufn, Habet igitur iam Bclhrminus aJ öifl' nia5lt; fingulaargumenta (ua rcfponfiini, ne fc nc' gleiäum à nobis, amp;nbsp;cótcmptuu aut obiter tra U' tum conqiieratur.

IAra verb noftri ex variis iftius celibatus incom* ijaodis, qiiæ fentit genus humanum.eum répudiant apmcrito reiiciuut,nifi fi cui Detis peculia-riter(quod rarum eft) donum Continentie largi-tus hierit, exinficquejpræter ceterospiosifibiin-feiuiret,regnumfuumamplificarct,non autem vt debtcfeens in clauftro ad delitiandum Sc cantil* landum,(quæ duo iolum faciût Monachi)mifer Si tencbrio concluderetur.

Primum incommodum SeaS-^oi' iftius Mona-fttci celibatus eft.Qugd ilia fapicntiflima Diftin-ôïio fexus.in généré humano à Deo fada, præcc-ptû de crcfcêdo amp;nbsp;fibi fimile gignedo traditûho-minibus àDco,Gencf.i.amp; i.vel tollitur omnino» vel inerticax inutile euadir, acredditur. Rc-fpondet Bellarminus, fatis efle , quod homines nonnulli aliosgenerent. Refpondeojetfinulluin preceptum fingulis hominibus de contrahendo coniugio traditum eft à Deo:tamcn nulla quoque Icx fçu laquçus hominiim confeientiis eft inii-ciendiis,vtccniiigioabftineant,i.Corinth.7.v.35gt; Q^icm laqueumMonachi tamen,amp; eorum dogma inned.it.

Secundum incommodum, fi fie ftatuant apud fc omnes periturum eft breui genus hurnanum« Refpondet ifte ex Hieronymo nequaquam hoc metuen-

Ao V. CoÿjTROVERSo 1043 fnetucndum cfTc.Pauci enim iSi: rari omnino hoc vitæ genus (emper funt amplCxuri. Rclpondeoa At iplc contra.Nain ex ipfius fcntétia.fi hoc peri-culum iuftc tiineatur amp;nbsp;piæuideatur,tunc concc-dendum eft Monachis,amp; Monialibus,vt contra-hant coniiigium,amp; votum fuum dcferant.Dcindfi curinre, quani Deus nobis bberam cfl'c voluitj legem amp;nbsp;necellitatcm nobis homines ex fuis tra-ditiombus imponunt?Mit.l5.v.9.Colof.2.v.ij.

Tertium incommodum eft,Chri(tianorû pau-titas,propter tot Monachori'i collegiaiadeo vt vix iain Turcis rcfiftamus Refpôdet.Fucrût examina Monachoruin fub Carolo Magno varia,amp; tarnen Chriftiani niimcrofiorcs crât,quâ infidèles.iifquc refiftcbant.Rcfp'ondco,Imo Si Valens Imperator amp;nbsp;Refpublicæ bene mbratæ genus îftud otiofo-rum,amp;luGifugarumhominumfemper cohibue-runt, retraxeruntaut fuftulcrunt. Sunt enim iftî Monachi fuci inertes ,qui in otio,vmbra, hortis delitefcentesamp;delitiantcs Apumamp; honcftarum fai'niliarumopes,amp; labores confumût. yaç-amp;tp.ctf~ 7-olt; de quibus reetc illud vfurpatur, Çretes femper menAricesi ventri dediti }fer£ befltd. çpquot; muls,, Tit.f. v.n.prçtextu pictatis domos amp;nbsp;mulierculas deuo rantesamp;cxedentes,Mat,2j.v.42.Tim.3.v.6.2.Pe. 2.V.30. propterea Fratres (p- mendicantts mtindti-cantes dt^H.

Quartumincômodum , Multi funt morbi non alio, quàmconiugij vfu, mcdicabiles,Nemo verb in fefæuus efle debet, Ephef.5 ver.i^.Refpon-dctBellarminus varié,ficut folet,quum fe expedi-re non poteft.Priniu negat taies morbos inciderç

qci amp;Flauifla d.'citdr,amp; infimtipciie alijcxïcmi-nisrctcntioncgignunturpcricuÏofillimi, amp;nbsp;foio vfu coniugij fanabiles. Deinde refpondct^ctß taks morbi oriantiir, non cflc tarnen Votum Con-tincntiæ violandiim exl’.onauêturainlib.q.DilK 38.411x11. vk. Arti.2.RefpondcOsquum non bt tüc legitimiim illud Votum,amp; polkbilexk reftindé-dum. Nam Sabbatum propter hominem non homo propter Sabbatum conditus eft. Mare. 2.V.27. itaamp; Votum,amp; Continentia. Denique quüquis vritur coniugaridebet i.Corint.7.

Quintum incommodu eft,Celibatus iftiusVotii répugnât honeftæ amp;nbsp;naturali propenfroni de gi-gnenda prole à Deo homini etiam adhuc puro infitx: Quamobrem hoe Votum amp;naturx,amp;legt Dei répugnât, eftque contrarium. Refpondet Ik Bellarminus, vt plane fcjfuofque hoe argtimento premi, amp;nbsp;obteri demonftret. Nam amp;nbsp;varias folu- . tionesaffert aliorum,quastamcipfe improbat(vt , omnibus illis dodiorcenfeatur ) amp;nbsp;in lutohæret jpfemet. Agnofcit enim nefas clîejVti feipfum oc cidere,Thoma telle in fecund.a fecundç quçll.64. I Artic.5. fie propenfionem illam honellam de II- I beris amp;nbsp;proie procreanda in feipfo cxfiingucrc. Tandem poftqnam fe diu,’KmuIti;m in vtramque verfault pai tem,ait .Celib.itus Votum efle contra naturalem inclinatior.cm quod ad rcsànobisna-turaliterappetitas: non autem effe côtra naturale jnclinationé,qi'atenushc.mo cclellia potins, qua terrena expet erc debet, amp;nbsp;hxc illis prxfert.R.fru-llracfttota hxc diitindio, amp;nbsp;cil effegium. Nam

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quuin ■

An V. Con trover s. 1045 quutpamp;qui vxorcm c!Licunt, nonpccccnt:amp;qui non ducunt,itidem non pcrcentji.Corin.y.v. 28. temcreVotii hoccclibatus fuit inftitiitii. Primu tanqnâ diuini cultus pars,quû illud no exigatDo-minus, fed rantfi propter inftanté ncccflitatc hoc illi prætulcrit Paulus i.Corin.7.v.25.St 26. Deinde iis, qui contincre non poffunt,ncque,hoc Dei donum habent, cxi. Corin.y.v.7.Mat. v. ii. io pielcgem Voti illius fcruandi dicoimpcni, 8c laqueutnifti’m eorum confcientiis, contra Pauli piæccptum,iniici i.Corint.7.v.^5.qt!un'' hamp;ncflus fitiljeconiugij Icgitiniiappetiiis Hebr.ij.v.4.

Scxta ratio noUra, Vi'‘ginitas non ch Virtus; fed resiudiffcrensjT.Coiir.t. v. 56.37.c1 go Votum de Cl prx’c'fc feri’anda n an eft nercifaiium,nequc Deo gi atum,vtpotc non præccptvm.

Refpódct Bel.Virginirit’éjVt eft fila a cöiugio abftinentiiuion cflc V ii tv.té:vt ht ad raaioiem li-bidinis rchenationc ex V óto cmiftojcfic Virtutë. Rcfpondeo votü ipfamperpetue Virgioitatis có-ccptum nequaquam hominis Voucntis libidinem coercet:aut rcfrænat:fcd foluir.Dei donum.Qnod quum nonfit in noftra potcftate , voueri neque debet, ncquc poteft,Numcr.jo.Ergo nc ftc quidé Virginitas perpétua voucri potcft à nobis: nee ad earn trän dercndum eft illud , quod eft Spiritus Sancii opus proprium: neque Vittus dici propte-rea potcft.

Quod ad Erafmi in colloquîo‘7’ro«(ÿ' fenrentiim, ea docct fruélum ctiam diftindfionis iftius fexus in humano generc efte hunc,vt focmi-na fuum, quum potcft fœtura amp;nbsp;ipfa pariat ,amp;

Seilat, quanflü ad æfatc amp;nbsp;nubiles annos pcriicnit^ aitque cum cfic vbçnimum,ad queniDcus krmi-jus ptpcrcauitjfruCtum.N ciupc turn Paulo i. Ti-mot.cap.z. V.15. bed leliiuc Lrafunis h,FC,vt rcli' qua orniiiainColliiquiis fuis,(cratquc illc feftiuo amp;Jçto vir ingcnio)fcripfit.D!(pIicct illiMonacho hardo Bellarmino amp;nbsp;batauæ auiis lioniini. Dtfi-dcrij Erafini cloquentia,lepos,amp;foltiuitas feu fcr-monisfuaiijras. Iraqueeum Cancm , amp;nbsp;Poicum contumeliofç yocat. At vero vbi Canes amp;Por-fi ifti, nifi in putidis Heiiiitanim claufhris, in quiquot; bus omnia ipfair Sodomiam redolent. Imo quis nefeit ex Abelonitaru hærcticoruiTi, quos in libro de H-crclibus damnat AugulUnus, lacunisortaip clFc tantam iftam Virgmitatis Continent)? laudem amp;nbsp;commendationem? quot;Nihil autem , nil! conuiti i nugasrefpondet Btllaimintis. Itaque ptætermittendus eft.-

C'Onfilionim hdem, quæ nos proipfa veritate -/proferimus 5 cleuat non réfutât Bellarm.hoc toto eapite.fi poteft ille quideniifed non poteft.

Ancyranum Concilium c.ip.ncque cxcoinmu-nicat cos,qui poft quot;Votum cmilfum, coniugiu co-traxcrunr ; ncc eorum matrimonium foluit. Re-fpondcr Bell.quia nullum eft; Dejndcquiamulta facienda damnantur, quæ fatfta tolcrantutjcx rc-gtilis iuris Ciuilis amp;nbsp;Canonici.

Refpondeo, into coniugium verum amp;nbsp;Icgiti-rnum ab bisjficut à Bigamis Ç quibus à Concilia cSparantur) contrahi ex verbis Concilij apparet. Nam diferte dicitur Profellioncm amp;nbsp;quot;Votum a^» lus con-

A D V. Con t r o v e Rs. io47 liiscontcmni,ficut amp;nbsp;in'can.^wr^feo/iy.qoxft.i. mininie debuit tolérai e CoHtiliii piû,quod.di-recte aducrfusüei præceptum fieret. Non font cuira (quicquid rcgulailla iuris allegata ftatiiat)-vnqiiamàpiisfacienclajaut tolerâda ivaJajVt bona euenianc, ait Paulus Ro4n.S,v.b.Ergo,quu-ro-' lerat{licct temeritatem Sc IçuicatciTi danmctlnon cciifcr,aut putat Concilium Coniugium illud eô-traDei præceptum coi.tralu: vti neque Paulus in viduisiuiiioribus cen(uitgt;i. ’rim.5.ver.it»cx quo fit, .vtejui contra fçribunt, amp;.fciitiunt,qu8lis hic, fiut merito daipnandi.

Secundum Concilium eft Gangrcnfc, C.9.amp; c. lo.vbi damnantvir,,c|ui idcirco Continentiæ Votum pruhan.tj cpiia nuptias amp;nbsp;Coniugium damnant, qu9damp; SyriciusPapailocuit, amp;çx8yricio ifti onmcs'.ltcmdamnat idem Concilié tos,qui le quiaViigincs font^prçfcrunt piisconiugatts,fient clamofc Monachi illi taeiv.rtt. Refpondet Bcllar-minus. Nos elle impudentes, dum hqscanoMCs proferimus, quia nihil tale habent, amp;nbsp;continent, Refpondco, kgantur ipfi illi caiiones, vti etiam» m û’an.Sr tjuu fgt;reptet'De«w,Si can.lcq.DlRßO-eÄn tant,quod hîc dicimus,vetidîmum çîfoapplrcbit. ^cd iinpudcns cR ifie MonâchuiS,qut qyic-lcgis, non intclligcns alios calumniatur eaiiemminitne capcrc (îc intclligevc. Potius illi amp;nbsp;fua,amp;fiK'j û Icn tentia Corrigendaerat,amp; rcuocanda quàm in nos, amp;nbsp;in Concilium tam fanétum debacchandumAilc

Ifidquefogillandum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; . .i.

l'ertiû Concili.iicftChalccdonêfie c.jV^.q^tod.no q-, côiugya ifta etianxinc'er Monachû amp;gt;îtfagt;nilt;dcm

1048 RßspqNsio Danae T contraâa foluitmcque cflc gratie pcccatum iuJi-cat, quum vclit cos proptcrca çxcommunicatos ftatirn abfoIui,can.Sz c^Mtnrgo ay.tjuatU.i.Rcïpó-det Bcllar. Dcmiim in articulo mortis iuberi cos abfolui,amp; fi à contraólOcóiugio diftcifciint. Rc-/popdco, Hoc forum eft diuinare, non folucre: oculosjvc ipfc Bcllar. loqiiitur, non habere, legere nempe qiise nequaquam ibi fcripta font, amp;nbsp;qua? ibi funt, prætermittcrc : quæ niifqiiam fenpra extant, aft(ngc’'e, quasique ibi extarent, proferre, Scaffirmare. Deus ribi.Bcllarrainc, Sc mcnteni,amp; ociilos det fanos amp;nbsp;perfpicaces,non hebetes, qua-Ics babes,

PAtrum teftimonia fcquutur omnium,qui ante corruptîftîmam veram ccclcftæ dodrinam.Sic autempro nobis militant,vtca nefumoquidem-vlloobfcurare,amp;obducerc BcHarminus potcerit,' quantùmvis omnem in eo lapidem niouciit.amp; ncbiilas,quafcijqucpotiiit,obitcerit. Ac primera Prophets, amp;nbsp;Apoltoli producuriturà nobis,q;.i funr Patres Patrum, q li coniuges feenint in ipfo fuo Minifteriofacra. Ergo neque ctrlibatiis po-ftulandus elt abeo,qui Mimftcrio ccclcbaftic 0 fungi velit : neque à Deo, Chriftove requiritnr. ProphetJE omnes fucrunt coniiigesAIofcsExod. î.verfay. Ifaias,Ofcas,amp; cæteri. Apoftoli itidcra omnes. Nam quod nonnulli Pauliim•amp; lohâncm excipinnt Clemens Alexandrinus refellit. Docct enim li.J. ftrommaton Paulum vxorcm, vti amp;nbsp;Pe trum,duxiflc.lohannem Virgincm tuifte quis ere dat, quum amp;nbsp;farailiam amp;nbsp;domum feorfim habuc-

Ad V. Controvers. 1049 rit fuam,amp; in cam Virginem Mariam abduxcric poft Chrilli mortem. Id quod no fuiflcthoncRû, ncquefincfiifpitione,fi Iohannes vxore caruilfet loh./9.v.a7. Quarc fucrunt coniuges Apoftoli o-innes. telle ctiam Paulo, quicosvidcrat t.Cor.p. v.5.8: fratrcsChrilfiqiioqiie. Ignatiu.sin cpillol. ad Pailippenfes. Quid refpondet Bellarminus? Ncgat iiiiEc , quæ à Beato Paulo , à Clement^ ftromateo , amp;nbsp;ab Ignatio ( qui vicinus fuit A-poftolorum temporibus ) fcripta funt, vera efle, quoniain ait vultque Hieronymus contra lojii-nianum probabilitcr credi eos vel ccebbcs fuifle, vel vxores repudiaflefuaSiqtiu Apoftoli efte cepc runt,ex mutuo,id cft,fuo,amp;: fuanim vxorum con-fenfu. Rcfpondco,Hoc eft plane diuinarc,amp;qui-dem abfurda, contra S Scripturæ verba expreß fa.Nain amp;nbsp;Ccpham,id eft,Petrum,amp; rcliquos A-poftolos coniuges fuifle ctiam poft Chrifti mortem, amp;■ vxores fuas fccum circunduxifle tradit di' Icrtèjdoce'tquc Paulus i.Corinth.p.verf. 5.

Sed ncquc,quum coniuges eflent, fuas vxores, citra cauflam adultcrij,repudiate eos potuifle do-cet Chriftus ipfe Math.ip.v.g. Ergo rora folutio, diuinatioque Hieronymi amp;nbsp;Bcllarmi.falfa amp;nbsp;co-mentitia prorfus apparet. Nee locum Math.19.v. aydntelligitjEcrewoj'reA'^ÄOT;« ozn;7//i,ncmpc af-fectu,non rcipfa. Nam amp;nbsp;domos,amp; rctia,amp;' naui-giafua refinebant lohan. 19.vcrf.17. ii.vcrf.5. amp;nbsp;vxores 1.Corinth.9.vcrf.5.fuas Apoftoli, cria poft mortem Chrifti, amp;nbsp;facrum illud fuura Minifte-num excrcentcs.

1050 Responsio Danae I luAini Martyris inApokgia fccunda, Dionyfij Coriiirhij apud Eufcbiiim Iib. 4.cap. z^.liiftoriæ, Irenxiiibj.cap.9.amp;. 51. qui omncs fanótiffimiP»- ( trcs,amp; Apoflolosconiugcsfuiffc docenc,amp; Legé cocbbatus .Minillris Ecclcfiailicisncc oiiin inEc-clcdia Cbrilliana hiiile impo/itam , nec iniponen-dam tiaduntihxc inquam , tcftniwnia omnia vc-ranima vcl irridct tan tùm , vcl tludit Bcllarroi-ints, qnoniam his rcfpondcrc nullo paclo potcft. Scd apcrtaiunt ilia tcftimonia gt;nbsp;amp;nbsp;çum oppii- * in lint. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Clemens Alcxandrinus lib 3. Strommaton, amp;nbsp;' lib I. Paidagogi cap. 10. totus nijllcr eft, amp;nbsp;iftura । iii'Minißris Lcclefiafticis cœlibatum , illiu.fqiic ; votum omninorepndiat. Bellarminus verö diui-nat hic quoq:ic,rcpudiatas nempe fuifte poft Mi-nifteiiumlufccptum ciufmodi vxores citra tame aduhcriuin.Qnis fie elabi diuinando non poteflf Cci te nemo non. Sed hoc prubandfi eft tibi Bellarmine,non diuinandum.

'rei tullianum vti iupranoftris adiicrfariis cii-puinius: fie nunc in noftras partes traducimiis. E-, j_ipuimiis,diim ex ipfiiis libvo de Vclandis Virgi- , nibns oftendimus, cum non de Monialibus fquae- 1 nee il'o fecirfo, nee iliu poftca, in orbe tcrraruin j cxtitamp;rimt).igerc;fcd denoimullis duntaxat,Chri-ftianis Virginibus, qua; Mundi fcufeculi luxuni exoEe, in fuis, aut patcrnisædibusfingulæ folita-litaiiæ viuebant , vt hic ipfc fatetur, amp;nbsp;fcribit Bellarminus, columna 1173. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/ie//gt;ugt;3de(‘-

nullifdum Monaftcriis conclu/à: : fed viuebant | finevoto continentixpcrpetiia-jlibcrx, amp;luiiu- 1 ris

Ad V. Controvers. 1051 jB.Cyprianus ip Epiftola ad PomponiuiTishoc fo, lo feciili odium prokflir, quód dum domo cgre-dgt;iîbannir,velatæ cranr,amp; fic incedcbant.'fradu-citcosin noftra cailra iam P.M.irtyr, amp;nbsp;quanuis cum fujs, fibique ftudioferetinerc vclit, iü conc-tiiiquot; Bcllarminus, non potcft. Aperte enim docet in lib.de MonogamiajVidiias iuniores etiam poft votum ex Pauli præcepto.i.Tim.^.ver.ii.eo tempore niibercpotiiifle ,amp; hoc ipfum quoqiie verum clîe fatetur ipfemet Bellarminus,columna J267.L A.

ürigcncs in Commentariis in tpiftolam ad Roman.cap.12.in Matth. 19.amp; 25. totus noller cft, amp;nbsp;nuptias mirificè inter Chriftianosextollit.Re-fpondet Bellarminus,amp; fuos quoque id faccre,dû cas falföfacramentum effe contendunt. Refpon-deoJncidunt inScyllam.óum cupiütvitareCha-rybdin:^^!!! nuptias vt aólum, amp;nbsp;opus carnis dallantes vn^ ex partç, ÿi infra tartarum dciicientcs, exaltera in cœlum vfque fublimant, amp;. cuehunt; ccquæ obfecro, amp;nbsp;quanta iftain Tlieologis leui-tas cft. ^ed fi illisNuptiæ funt facramentum, cur eas fuis Clericis, amp;nbsp;Miniftris fanélis intcrdicuntï

CyprianusinEpiftola ad Pomponium , amp;nbsp;li-bro de Singularitatc Clcricorum. V irgincs etiam poft votum nuberc poffe tertatur ex eo Pauli loco i.Corinth.y.ver.q. meliuscft nuberc, quam vri. Bcllarminusait Cyprianum intelligendum de iis Virg'mibus, quæ nondum continentiam voue-runt.R.Imó Cypriani verba mamteftè contraviü docét.Scd Si tempore Cypriani, ficut neque Ter-tulliani, nccvotaifta,necMoniales , nccMona-

io5i Re sponsto Danaei fteria vlla erant : nccmultis poftcafccuJis no», conditavc ilbi fucrc.

Eiifcbiiis lib.-f.Je Vita Conftantini MagniHo-cct ift.-im Vii giinim confccrationcm fub Conftï-tino Magno cœpific; quai c prins non erat.

Atbanafius in Epillola ad Dracontiuin ait po-tnifle Monachos, Si Presbyteros, fi vcllent, hbe-ros gignerc. Ergocoeübatus nondum iiscratin^ dictns.velnt pngr.ans ciim Miniltciio Ecclcfialti-co,aut cum Vita perfcóta.

Bafilius Magnus lib.de Virginitatc fuadet vir ginibus etiam poR votum porius fanétè cum Mantis quibus nubant, viucrc: quam pcrlafciuiant in Virginitatcilla quenquain ofFcnderei itemex quæft.xv.idcm colligitur.

Ad ha?c omnia nihil refpondet ifte, nifi hæc nó dici,amp; feribi dciis,qui, quæve iam vouerant. Re-fpondeojcxtanr libri, extant kripta, extant tabu-Jæ.apcriantur, Icgantur,confulâtur, quodnosdi-cimus id verum cHe apparebit. Exhortantur qui-dem illi Patres eos,qui Continentiam voueriint, fi poflint,maxime vt Itiideant fuum votum ferua-re.in cosinuchuntur,cos increpant,citant ad Dei tribunal,vt id conentur, amp;nbsp;velint, præmia vifæe-tiam æterna: iifdem proponunt.Qiiod fi rebus o-mnibus tentatis coritinerenon poflunt.malunf vt coniuges fiant,quam vt vrantur.Gclafius l.EpiR' prima. cap.aa.Scd non eft tarn prudcnsiftc,vt hxc patienter Icgat , pratceps, amp;abrcptus eft fiio de votoperpetuæ Contwicntiæ omnino feruando» graniffimo crrore.Ä: fafeino.

Ad V. ContRövers. 1053 tioni'öus, vti fuit orator, ac veheniens, encomüs plusfatis tribuit,tarnen noftcr elf, vbi nuptias tâ-topcrelaudatipfe, amp;nbsp;adcasfuadet. Qaiuamp;ipfc cxPatrciam Epifcopo natus erat. Ex tjuo facile probatur, nee cœlibatuni tune à *Miniliris Eccle-iiafticis fuifle poftulatum, nee vxores fuiflé ab iis fuas repudiatas,fed retentas.

Hilarius noftercll tum in Matthæum, cap.i^. tum in Pfal.ó^. vbi laudat vota duntaxat ea, qua: religiofa funt,a vetcri Ecclelia probata-funt, non autem quæuis, id ell, fola Dei verbo feripto præ-cepta,quale iltud certe quidem minime eil.

Epiphanius Hærefiq^. negathuius voti Con-tinentiæ perpetuæ vilain necclfitatem hominum confeientiis imponendam Item hærcfi 61 .ait melius etiam Virgines, amp;nbsp;cœlibes poft votum con-iiigari,quàm vri.

Refpoudct fabulas Bellarminus, nempe pofle omnes.fi velint, continere, fi in precibus laborét; ßefpondeo,Illa cfleægri hominis fomnia,amp; Paulo repugnantia, qui donum Continentiæ à folo Deo cll’e,non ànobis emanare fcribit,amp; teflatur, l.Corinth.y.ver.y. Deinde fatetur Bellarminus, col.i27o.L.D.3i.Âe^o»zleo. exEpiphanio melius elfe etiam poll votum cóceptum contrahere ma-trimonium,quàm fcortari.Atqjhç. ipfa in Mona-lleriis feortatio poil crroi em iftum, decegendis hominibus etiam inuitis feruarc continentiam, receptum contingir illis, amp;nbsp;vt potius feortentur, amp;nbsp;Sodomitentur, quàm coniuges efie concedan-tur.Itaquc Epiphanio contradicunt, qui ilia con-iugia non foluit. Sed amp;nbsp;in Epiphanij lentétia nia-nifeililii-

iö54 ResPonsio Danaéi nifelHHImaexplicâda Bellar. diuinat, amp;nbsp;fuasprf-fiippofitiones, amp;conrecturas, niiTiiruni in itbuS Thcologicis, nobis afftrt, amp;nbsp;obtrndit pro veris fcntentiis.lncptè.Chiyfoitomus, ctii in iftis Vir-ginitatis lautlibusmuitus, tarnen amp;nbsp;in pnasipfs quotjue cotnmendat, Si in Honidia De Celiabi* tationc Rcgnlariiira (uadet ctiam poft votum potins ni)bcrc,quàm vri, vel lafcinirc,amp; fcortari. Itié Jibj.Adiierfus Vituperatores Vjrg Mcnaftuç, i-ftarn in Monaftcriis ex Voto piorum conclufioné damnat,amp;; cuftodianijtanquam inuitorum liomi-num incarccrationcm odiofiinmam.Q^arcfasef-fcfcribit ctiam poft iftinsconclulioins Votum ei, qui volet, exca exire ac cgicdi. At veto Bcllaf-ininus hi'c prxfuppofitionuni, qnas ipfe crcdibilcs vocat ,(ne illis lidem detrabamns ) plaüllra fingit, amp;nbsp;iniichit, tune temporis in clanftnsduohominü genera fuifre,amp;’ vi ,inc,Vnum eornm.qui fine voto illicerant.'Altcrum corLim,qui ex voto.RcfpÓ-deo, Atqui de iis agit Ciiryfoftomirs, qui ex voto illis in claullrismancbanr.amp;crant. Nam qnod cx Epillola einfdem VI.ad Thcodonim affèi t, continet duntaxat exhortationcm ad redeundum in Monaflerium,non autem coaclionc, vti inmcfit. Idem rcfpondet ad dictum ThcophyIacfi,Matt.8.

Ambrofnis varius ell in hoc argnmento, amp;nbsp;fadem in errorem Syricij P ipæ, eut xqualis fuit, de cceübatu Minillrorü Ecclefiillicorû incidit, ful-gore Romanas fedis perflriciis mentis ipGrs ocu-lis,amp; delufis,Hicronymiis,quani'is fuent ille primus autorMonialiû in Otcidcrc,5r •.T!'’gnns iff'us erroris fautor,amp;- aut.vf.ramcn in Epiflola ad. Dc-mttriadé permittit etianj poft votum Virginiba«'

A D V' CoNT R o V F R s. 1055 nubcre potius,quàm vrijicct nctn fcmper fibi ipfi coiiftct hic idem Hieronymus, leidem in Eptito-la 47.eandcm fententiam fuam amp;nbsp;rctinet amp;nbsp;con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

firmat.Bcllar.vero vult agi de Ancillis virginum, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

quæ voucrant : non de ipiis virginibus.R.Suntla-biilat iÜæ,5t fomnia, quac habet, amp;nbsp;fcribit Bellar-miniiSjVt aliqua rima clabatur,fi potelEVcriim (o rex illefe fuo prodit indicio,amp; vanam efle fuam i-ftamfolutioncm ipfemet oftendit, quia ex verbis Hicronymi,quæ protert,apparct feorfira dari prç-cepta virginibus ipfis Vouctibus,amp; carum ancillis fcorfim.Fatctur quoque ipfc,ctfi malum eft nu bete poft Voti'i,minus tarnen maft'icfte,quam fcor tari,quam lafciuire,quam offediculo eftc C0I.127J. L-B. Minus autem malum eligendum eftc concc-dit ids ; ergo nubere potius, quam fcortari virgi-nespoft Votum oportet,fi vratunex ipfamet Hie-ronymi amp;nbsp;Bellarnaini fententia.

Porro quam ineptus amp;nbsp;abfurdus eft, imo fpur-cus homo ifte, dum hunc fuum errorem tueri vult amp;nbsp;conatur.Primum in eo,quod 001,1275. L.D.fcri bit, Peius efle poft votum contrahere coniugium ac nubere, quam fcortari. Primum fibi contrarius eft, amp;nbsp;veram illam fuam fuperiorem fententiam euertit. Prxftat,aiebat, minus malum eligere , id cft,ipfo interprète,nubere poft votum,quam for-nicari.Deindc in eo,quod addit,E.um,eamuc,quæ poft votum virginitatis perpetuæ fcortatur, votu illud tarnen feruafe poflc.falfiflimum enim eft i-ftud,amp; ftbi contradicens manifefte.Nec enim vo-tu virginitatis feruat ampllus, aut feruare poteft, qux fcortatur.Eft enim v irgo ea, qux amp;nbsp;corpore, I 1

amp; A nimo cafta eft i. Corin th. 7.7.34. Augufti.litj» I.Ciuitate Dei cap. 16.17. jS.BafiliiiS jn p.inu a-rationc Alcctica. Tertio duin ait licere nubcic polt Votum fimplcx, non autenrpidt Ya-tuin foicinnc.Rcfpondeo.Quuin Votum noftrini apud Dcuin obligationcin (pertet : fit autem Dd rationeidem Votum fimplcx amp;nbsp;folcmncA pedn-de obJigatorium, fruftra ilia diftinctio affertur. Nam fi poft Votum fimplex Deo conceptunft^tii cor veJ loliim,vcl maxime fpectat amp;nbsp;intuetur.non , Verba,non res externas Mat.5.v.36.)nuberelasclt virgin!, ergo amp;nbsp;poft Votum folernne quoq; lied. Solcmnitas enim ifta non Dei,fed hominum ran-tiim rationc interponitur.Cófirmaturnoftralcn- , tenriaHieror.ymiamp; Auguftini autoritatc lu caDgt; .

Avguftinusmultisin locis hoc votum virgi-nitatii perpetuæ exagitat l-bro de virgiidtate, ca. 40.amp; 4i.vbi non cfic omnium docet; cap.34-liusnubcrent, quæ propter votum non p'flunt, ■ quam vrcrcnturiEpif.ya.ad Bonifacium. Nupt«’ ctiam poft votum ratas efie, amp;nbsp;légitimas proniin-tiatîDc Bono Coniugali cap.ti. fatetur fe nolle præfcrrc Virginitarë B. Iohannis coniugio A bra-hami. Refpodet Bellar. falfum ilium coccyfinH'f fiium, pofle omnes, fi volunt, contintre. Id quod negat Auguftinus;amp; Paulus Philip.a.vcr. ij. Main à Deo eft, Sc vclle,amp; perficere bonum. Rcfpódeo igitiir iftam Bellarmini dcpulfioncm efle nugJ’’ In cæteris diâis, fcriptis Augufrini non videG neediftinguitifte, quod iamdiximiis, videlicet Auguftinum, amp;nbsp;reliquos Patres exhortari quid«

kn V. CONtRÓVER^» Joj^ eos,qui vouerüt, vt Votum,fi poflint/etuentzün autem nonpoffintjquoniani vruiltur,veile Patres yt potiiis. quam forniccntur Virgines iitæ nubât: ficctiainPanornûtanus: in z’à.Riirftu Cle rtci,vel vouentesSïç. lnnocétiiis,Ep.2.T'olctaua Sy Çodus i.c.iÊ.amp;Patresreliqui iutelligédi,vbi inter Votîi Simplex amp;nbsp;Solemnc.nulla adhuc dÜtinébio reperta fucrat, quain Scholaftici otiofi poftea cu-derunt, Dominicus à Soto quæft.2. Ai t.5. de Ju-ftitiaamp;iure.

I-eo primus Epiftola 85. Papa Komanus ctiam iamEpifcopumcligCre,açduccre vxorem polTe tribit. Bellarminus mutata vna vocula nerrt-pc mulierttfacerdoti.) eligenda in vocem Éligen-dbtotum locum malitiofècorrumpit. Sed aperta cftfcntcntù,amp; nihil Bcllarminum fraudes iftx iuuarc apud pios poflunt. Eft cnim prope facrilé-gium.bona SeapertaPatrum feripta oblcurare,vel corrnmpere. Id quod vbique Bellarminus facit» Sed tam leui inclinatione tantum idum declina-fenonpoteft. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Gregorius Magnus amp;nbsp;ipfe quoque Romanüs Papa lib.i.Epift.42. feribit fibi durum amp;nbsp;ineópe-tés,videri,vt Subdiaconi à fuis vxoribus arceâtur, Nam in peius,inquit ille, cadet,dû à licjtis prohi-betur. Hoc quû negare nô poflit Bel.tâfunt mani fçfta Gregorij verba ; ad alia dilabitur.amp; ipfe non modo fomniat (quodP.Martyriobiicit)fedetiatn çüuitiatur,amp;malcdicit viro pio,Chriftiano,amp;fra-tri fuo. De quo apud Deû rationé eft redditurus,

Gelafiusprimus Epif.c.ij. vetat ne viduis etiâ poftvotû fl côtinereViô poffût,laqucus iniieiatur.

Nam nondum, ne Romæ qiiidemjftc rigor3lt;ty^ rannis in confcientiasiniialncrat.Ncgat Bell, agi de vidais quæ vouerant cótra ipfius textus vcrbalt; Ad Cap. XXX V.

DIcimus ex Paulo i.TiiTi.5.v.9.rlon minor anil's LX. V idua vcl cœlebs focmina allcgctur,3: coiugio interdi'eatur. Id cóHrmatuf Cocilio Romano c.zo.fub Sylueftro primo,amp;Gregorij primi lib.^.Epirt.n.Cotra BcII.bis omnibus repiignans ait in quacunqueætate licerevirisamp; fœminis vo-Here Continentia, Paupertate,amp; obedientiâMo-nafticam, modo vfum rationis habtant. RationcS has afFert, Bonum eft viro iugum ab adolcfcentia portaftc, Threno.j.v.ay.Sinitcparuulos venire ad me Matt.iÿ.v.i 4.Rcfpondeo, Hoc eft S.fcripturî illudcrc, locos iftos ad Monacharum traducere. Nam agitur dcafflidionibus à Deo immi(Iis,non fponte,vcxandænatiiræ noftræ gratia, ftifeeptis Threnor. c. 5. Atapud Matlirum c.i^.ofteriditur etiain fideJium filios quantiimuis infantes adhuc, tarnen iam ad Dei foedus amp;nbsp;Ecclefiam pertinerc.

Iohannis Baptifte exemplum nihil probat,quo* niam eft hngularc:amp; fic à Deo difertè de Johanne Baptiftapreceprum,ac prçdiéium fucrat, Malach. 4.v,5.If.4o.v.?.Marc.i.v.j.Luc.i.v.i7.amp; 80.

Mariam Virginem votum perpetuum vel om-nino vouiftc, vel ab ipia adolefcetiajcft commen-tirium.amp; tralatitium,amp; fomnium.

Quod de Antonio,Paulo,HiIarionc,Eencdi(fto, Francifeo maribus affert BelJ.ite de Tecla.Agne-te Cæcilia,Agatha,faminis,nihil eum iuuat, quod adoJefcentulisljceat vouerc.Naizi amp;nbsp;illi omnes ii xtite

Ad V. CoNTROVERj. Ic.59 statc-gr2n3es,amp; matura ætate voiicrüc amp;nó quid ill i ,111JF vc fccenntjtâ nobis curandü eft, quâ quid Paulus feu pntius Dei fpiritus prrcipiat 1.1 i.5.v. 9.cui potiiis eft pircndû.Parrû diófa no vrgét.Ni quû habcamus inanifcftuni Dei vcrbu pro nobis, quid illi fcnfcrint,minime nobis eft fpcélâdû,prçgt;-fcrtim qui'i Dei vcrbo cótraria fcribât, errore fa-fcinati.Sed amp;nbsp;in co fibi ipfis quoquerepugnat,ve-lut Côciliû Cæfarauguftanû cap. vit. Agathéfe c. B-requirûtxL.annos in fceminis, Garthagincfej^ cq-Milcuitanü c.aó.folfi annos i5.Grcgoiius li.r. Epi. 43. ampliat vfq; ad annû 18. Canoniftæ vfq; ad xiiii.in noflra Extra de Rcgularibus.lmo eo tadé vctu eft,vt vel foloanno xir.ætatis Vnuê-tcs admitterctur,que fuit manifcftiirima voti pro fanatio,amp; tencrrima: ilHus xtatis( quæ facile inc-fcari allici promiflis folet) miferrima dcceptio, vt eft in d.c.^d »0yZr4.Ext.de regularibusiprçfcr-tim quum tradät canoniftæ in d. c.ad voccm h-dutim y otum CötinentisE femel emifftim fic Mo-nacbi oftibus inhærere.vt de eo difpéfare nc fum-«-mus quidem Pontifex poflit cap.ww ad Adona/ie~ rtnm.i.\i.dcfiatu Adanachomm.

Locum Pauli i.Tira 5.V.?. dctorquere avero fenlu nititur,fed no poteft Bcll.lllic agi de iis ta-tû viduis vult quç abEcclcöa alebâtur.Refpôdéo, falfûhoc. Agitur difcrtè de iis, quæ diaconiftæ in Ecclefia crant,amp; pauperibus Dci miniftrabant vclut Phoebe Ccnchrcis Roman.iô.v.i Hoc probant verba amp;nbsp;loci amp;nbsp;Pauli,ver.9.;;^Hplt;*

K idua allegeturScc.'vzr, 10. Ad harû autem viduarû. locmn fupplédum ifti fuas Virgincs fubftituerût.

Quare quum Viduæ illæ(quarLii-n imagineni Virgines iftç gcrunt)nó minores annis Lx.allegi po*' lintmec ipfaearum cftigifsminorisætatis elle debet, vt vere fuum prototypon referat,amp; reprçfe**' ' tct. Sed meiitiri, quam obmutefccrc preffus à ve-ritate ipfa mauult vbiqueBellirminus.

Qiias ad Concilij Romani Iocumamp; c.io.amp; Grc' , goi ij Epiflola xi.lib.S.profert ifte folutioncs,nullius funtmomenti illar.Ncgat enim,fuomorc,il-liiid efle fcriptum, quod exprefle fcriptum extat amp;nbsp;apparet in Conciliojamp;’ apud Gregorium.

QVemadmodum fuperius caput: fie hoc quo-que, amp;nbsp;duo confequentia plena funt abfur-ditatum, 8c falfitatum. Itaque in iftis non nugis, fed fententiis verbo Dei prorfus contrariistuen-dis fe 8c impiumïamp; feditiofum oftendit Bellarnii-nus.Impium,qui foluat quod Deus coniunxiqné-pe matrimonio inter fc legitimo coniunâos, inf. c. ^'J.8i jS.qui fuam parentibus in filios poteftate cripiatjhoc capite 56.Scditiofum,qui filios annetj prætextu iftius voti Monaftici,in parentes,vxores in maritoSjferuos in Dominos fuos,eofque ad pi-Iciim contra Dei præceptum vocet, Mat.iÿ.ve/. Num.^o.v.ó.i.Tim.ó.v.i. Ergo putatliccrelibe-ris in Patrum fuorum poteftate exiftétibus voue-re Monaftica omnia vota,inuitis parentib.Quod perfpicuè rcfi!taturNumero.3o.vcr.6.Gangrenri ' Cócil.c.I6.ca.S»^z«ƒ/^/.dif.3o.ca.7^/4«z/^7?jlt;53.q•5•

Rationes Bellarmini, fi quæ funt, age iam au-diamus : fed amp;nbsp;Thomæ,in fccundafecund« qiielb 8. Arti c. 8. ad z. Homincs ifti,quia vident male funda-

Ad V. Controvers. io6i funi^atüfiTu dogma, primu conditionalcfaciunt, Ncmpc fi filius, qui vouir,amp; ad annos pubcrtatis pcruenerit,amp; non lit omnino Patri ad vidiim nc-ccfiarius.Deinde fatcntur aperte fc nullum S.feri-pturæ textum pro fua fententia proferre poffc.Ac iftæconditioncs funt aftutæ fententiæ fuæ reuo-cationesjQ^omodo enim fciri poteft,li talis filius ( cftomnino Patriluo ncccfiarius, nifi Pater prins ' interrogctur.ïErgo crit femperin poteftatePatris liocfilij fui votum,quâtumuis foltmne, reuocare.

' Prætcrea ficut inciuilc eft lurifconfultum fine lege loqui, amp;nbsp;quiequam dcffinlrc : fie ineptum eft, VirumTheologû dcBchgione abfquc Dei ver-' bo quiequam ftatuere andere, vel veile. Sed ifti ' Monachi amp;nbsp;fratres non fiint tam acuti, vt tanta I fiiæ fententiæ incommoda vidcant.

' Porro loci, quos ex S.fcriptura citât ifte, vcbit ' Gcncf.12. v.i.Fgredere de terra, Deuter ^^.v.p. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QuidtxttPatn/ko nonnom te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■\i.obliutfiere

; Patri:tui,WiZ.\o.x.l'J.e[ui diltgit Patre7n fiitim pltts ’ ^UMn meynon efl me dt^mt:, plane funt àrj^turdiôvu-' G/;amp;in iis manifeftè abntitur ifte Dei veibo.Itaq; ’ nomen Dei fiimit in vanum : locus Genefeos, amp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;Deuteronomij, amp;nbsp;Matth. lo.monftrant Dei glo-

riæamp;ipfms verbo acpræccptotradito poftponc-' da elfe à nobis omnia. Verum votum monaeba-■ tus, hoc ipfo tefte, non eft Dei præccptnm,Locus ' exPf.45.fancit vinculum coniugijiquoddocet elfe ' I ardiflimum ,illndquefumme landat, amp;nbsp;commc-dat. ht votum Monachatus illnd idem coniu-gium abrogat , tollit , deprimit , foluit an-

. Q^odadConciliumToletanutnx.cap.vit.Tri-buHvnfe c.24,can.Si tn t^uahhet, amp;nbsp;cjn.Pue.'.a 20. qiiæR.î.illa funt proifus cum Dei vcrbo pLgt;gnan-lia,Niuncr.jo,VK6.Imo ctiarn cum ipfo lurenafir ræ.P.otcftatem enim fuam parcntibus in liberos e^tra cafus à Deo præccptos, cripiiinr, quam tarnen ïanxit Dciis accuratiffime, Exod, 20. ver. lî-Ephcf.6, ver.i. amp;nbsp;omnium gcntùim Jeges confirmant.

, Rcfpondco ad Patrum aiitoritatcs, Easomnes pro nobis faccrcgt;Bcl]jrtiiinuRi oppiignarc. OÜc-duntCE'ini co folurncafu contemncuduni Parcii-Uim in4gt;crium, qiiû piignat cû Dci verbo amp;nbsp;prÆ-ccpto.At nullû cil,bis omnibus tcllibus,Dci piç-ceprum de Monachatu,ciiifque voto fufeipiendo. Quare tune parentum autoritas cxl’pcélandacrit, Uon,yt hic viilt,contcmncndajamp; fpernenda.

lt; Quæ à^erôtccifat ex Hieronymo ad Hcliodorü, Ambrofiolib.5. de Virgin. Auguftino EpifijS.ad Letum,amp;BcrnardoEpill:ola ni.fnnt mcra’,rheto-ricationesÂ; hyperbolæmon feriæ Patrum fenten-tiæ,neque ctiarn veræ.

• Deniqueratioà fimili /rnnpta,bbcri inuitisp»-rentibusconiugium inire poÂunt, falfaeft.vtdo-cet AinbrofJib.r.c.iS.de Abrahamontem coniux coniuge inuita, ad reJigionem tranfirc potefhhæc quoque ratio falfa r. Corint.7.v.5.Augii/linus (ertè in Epid.t^p.ad Ediciam id pofTe ßeri negaf. Itaque quod ex iflo fundamento fumitur, illiqae fi»pcrliruitur,falfiim eR,amp; omnino caducum.

I '• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^lam

Aï) y. Co N T ROVERS. ICÓj quam bic affen, ilia nulla eft. Non cniin præcipit Deus cuiqiiam pio,vt Monachus^cucullatus-ftat, iilqucvoiicat.

Secundum argumetum noftrum valet, Si qui in aheiiuspoteftatc cft,fineilliuscofcnfu vouercno dcbct,Numcr.3O.v.6.can. Adarafeßwn Ergoneqjfiliiisfami;i.is line Patris côléfu.quomâ oft in eins, vçlut fupcrioris, poteftatc.Rcfpondec Bcllar.excipi tilios ab bac generali régula: R. Imo ’n ca maxime contincri,quia null.in eft præcifum Çlirifti pi-æceptum de Monathatu vouedo: amp;ina-xitne à Deofancita eft Patris in liberos poteftas, i:xod.:o.v.n.Deuter. 21.Prou.6.v.zo.zi.i2. P aretes [^lerncs à coruis CDmedetarVïOM. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï-j.Hono

ra P atretntuum,ej matrotituam e fl f 'i'ttmm prisc^-ft!m'l)ct ç'iigt;romifltone,'E.^}ac(.6.'v .z.Qo[q{,\.v .i,Q.

I ertin argumentû ex GangrenfiConcilio c.i 6. nonfoliiit, Rcftringit enim illud ad,cos folos h -lios , qui omnino funt parentibus fuis ad vicluni illis quærendiim ncceffari),Refpondeo. ImoCon-cilium nullam diftinótioncrn adhibetffupcrftitio-nc iftâ in genere dânat,quà fcquûtur bodie Mopa chi,amp;bîctueturBell. vt prçtcxtu religier.isamp; vo-tifui fcparent le à fuis pai étibus liberi. Quartü ex Bifilij queft.l5.argumétfbqui prohiber liberos abf que confenfu parcntinn ad votum Monachatus; rccipi, non foluit Bellarminus. fed tant;um nuga-tur.tur. Ait Bafilium loqui de filiis.qui funt in Pa tris poteftate, At omnes liberi funt iaParentum fuorüpotcftatc, qnacunquc finta;tatc, nifi ab üs fuerint Mancipati, non tantunrilli, qui, namorcs fint XXV. annis. Ergo nifi fuçrint çmancipati,

XO'^4 Responsio Danaei nóp püflunt liberi Votum hoe vouerc fineparen-tümconfenfiijVti neque minóribus de rebuspof-Aint pollicei'i, amp;nbsp;contrahere, toto Tit. |in, De Patria poteftate,amp; in Inftitutionibus.

ERrorem errori accumulât Bellarminus, Supe-riori cbpitc PatriæPotefiatis à Dcoconftitu-tàquot; fines remouit, amp;nbsp;tcrm'inos mouir,amp; fuftuliti p^ocj amp;nbsp;fequenti capite vinculum coniugijàDço tamfcucrefancitum Gcne.a.v.iq..Mat.i9.v.5.to-iies repetiturn Roman'. y.vcr.a.i.CorintjT.v.j.A. Éphef.5.v.ji. irritum facit, amp;nbsp;foluir,neqüidinta-êfém , ncquid integrum in Dei verbo relinqüatj qiiqdjfi potefi.non corrumpat.óL' conuellativt fuo Komano Pótifici,ipliiifqiic Monachis, loeuftisex fumö Abyfli egrtfflis gratificctur.qua mentiendo, qua blafphemando ; qua Dei verbum cuertendo, qua poteft,oppr.gnando.Nc quid inexpertû, Bel-Jarniincjfrnfira moriture rclinquas.

VuJt igitur,amp; contendit licere iamConiugatis ex mutuo confenfu fufcipcrc votum perperuçcq-tincntiæ.ContraPaulus,qui ad tempus dûtaxat id fas efle fieri docct,r.Corint.7.v.5,RcfpondctBcl-larmiPus, Imo quod ait P lulus Coniugatos rcuer tifimul dcbcre, id à fe fcribi tcllaturPaulus ipfe cxindulgentia,non ex impefio v.6.nc propterin-tontinentiamfornicentur, fi din fic, altercoriiux ab altero, feparati vixehnt. Refpondeo vel telle, ipfoLombardolib.q. Sentent.Difl, ji.c.y.Indul-gentia,ac conceflîo e3,de qua iJlic agit Paulus, no adreuerfionem coniugum pertincr , neque deca intclJigidebet: fed de toto fupcriore præccpto,

Ad V. ÇoNTROVERS. 1067 efraudetts ahm ahum^^z^c.x\nm res ipfa, amp;nbsp;mens Pauli aperta cft,amp; probat,amp; vcr.fcquens, nempe feptimiis, déclarât, verba hæc Pauli, Hoc àico ex concefft^ne, non ex tmperto referri ad rotuni illud, quod de habenda ab vnoquoquc vxore fua feripferat, nitntrum, nequis cxiltimet, a.ut exifti-maret præcifc Matrimoniû à Paulo præcipi, quad a««; ncccflarium, fingulis piis, amp;nbsp;Cbrillianjs. Expliçatigitur mcntemiuam Paulus,fe videlicet Ici clixifle ex conceUione , quôd vnicuique concédât animaduerterc,amp; obleruare, quid fit è rc fua, vtrum illi melius eft contrahere matrimonium, an non:prout eft donum,quod à Deo vnufquifque habet, aut non habet. Hæc mens eft Pauli. Non eximperio præcifo igitur coniugium Paulus præ-cipit.

Secundo loco profert Patres nonnullos fuæ fcntentiçfuffragatores.Sed quOs.?Nempequi poft errorem illum de Monachatus fanétimonia {quo nihiliam tarnen eft impurius)rccens natum,amp; re-ceptum vixerunt, qnibus hoc potäus vt à Deo cö-donctur,precandum eft, quöd iftius erroris patro nifuerintjlaudädi.aut probädi, quöd tale quidpiä fenfêrint,amp; feripferint. Sed in Ecclefia Dei lapides, fœnum,ftipulam illi ædificarunt, non aurum, amp;nbsp;argentum. Verum labi, amp;nbsp;errarc proprium eft hominis.Indc tot quæftiones ineptæ, amp;nbsp;pcrplcxæ natæ,amp; decifiones fibi ipfis contrariæ, vt apparet in capite primo,amp; tertio,amp; aliis capitibu's de Cô-uerfione Coniugatorum , Sc Totaa7. quæftio.7.

Tertio loco Patrû, feu virori'i bonorû quædam cxcpla in medium adducit, quæ perpedendafiint.

Primaniaffcrt Mariæ Virginis , amp;nbsp;lofephiC' xcirtpluiTi,qimsßngit ex miituo confcnfu,amp; Veto Continentiain pevpetuain vouilTe:alioquin,3itiin i HeluiJij liærcfin incidcmiis.RcfponJco,Et(îcû- | ccditiir,qnotl irtc petit,B.Mariam fcinper Virg'quot; ; iiem manfiflc, ex voto tarnen id fecilTc pcrncp* anus; fed quia donum con tinentiæ lofepn, amp;nbsp;M-i' ria tandiu fe habcrc ex dono Dci (enferunt, amp;nbsp;çx' perti funt; quod üci donum itidem nonhabent , lii omnes : qui coniuges fuennt prius, G poftca cx ! inutuo confenfu votum perpetuæ Çontinentiæ femandæ emittunt. Quare ab hoc cxcmplo(qiioJ amp;nbsp;Gngularcfuit , amp;abfqucvoto) nequaquaniaJ vota ellargumétandû, ncc quidpiâgeneraliter cr CO colligcdû cft.Neq-,proptcrca crimusHeluidia j,i,vcl fumus hçretici, vt irtc,nos calûniofe vocat.

Secundum,amp; Tertiumexcmplum, amp;i miracula, quæ ab Aramone, amp;nbsp;Laico quodam ædita retert ifte ex obfcuris , amp;inccrtisautoribus, credatlu-dæus apella:pij non credent, nih fi forte tune Sa,-tanas Satanam ciccerit,v.ti amp;pe amp;nbsp;fecit,S.’ facit.Sc n.transformat in Angeld bicis, tcftePaulo,2.Cf'. Ii.x.iq.ldêad reliquamiracula,quæ ex vanis,amp; perftitiofis feriptoribus profert, refpondcndû cft.

Reliqua exempla concedunturquidem , fed ex vana animi fupcrllitionc fufeepta fuiffe ifta vota apparet: quoniam Sc contra Chriili, Pauli prç-ceptum,i.Corintb.7.v.5.Matth.i9.v.9.amp; ex hçrc-G ilia ia fuo feciilo recepta miferi id votiere, népe Quod talia vota clTtnt Dco,citra iplius tame ver-bû grata credétesnmo rneritoria-Q^od etia ipfuna fuit blafplicmum, amp;nbsp;Cbi ifti gratiam abolcns.

quum falc votum fit ex mutuo confcnfu, ncmini fitiniuria. Nam vterque coniuxeam potcllatem (quain alter in alterum habct)cedit volens. R. Lâ potellatem neuter coniuxcedere potcft, quia Incontinentia (propter quam alter coniugum in al-tcriim habet iftam potcftatcmldc caiifla ifiius po-tellatis rctinendefemper durât nihilominus. Ergo mancntecauira,rnanct amp;nbsp;obligatio ilia mutu.a debit! reddend!, cxigendique, effeétum, id eft, iftaaltcriusin altcrum poteftas.Necenim ifta po tcftascft.fimilis potcftati Domini in feruum,Pa-tris in filium,quç cedi amp;nbsp;à Domino,amp; à Patrc po-teftdmoamp; vendi.Scd hçc mutua debit! reddend!, amp;nbsp;cxigcndi obligatio, amp;nbsp;poteftas à neutro coniu-gura.nec ah vtroquc cedi,vedi, alicnan'vc ex mn-tuoconfenfu poteft,quia fit contra Inconiinentiç malum amp;nbsp;pcccatum,aduerfus quam ifta poteftas, amp;nbsp;obligatio,eft fola remedium. Ergo afolo Deo, vti contraftum eft coniugium, amp;nbsp;inftitutum : fic ab eodem diftolui poteft, folaquç iftius poteftatis cedendç à coniugibus ratio bee eftet, fi haberent certo hoc fibi à Deo reuelatum,amp; coelitus.Sc iam habere,amp; habituros porro a Deo efle donum pcr-petiiç Continentiç fcruâdç. Alioqui ÿi tcrncrc,amp; contra Chriftiprçccptû fit à coivgibus iftius ob-ligationis amp;nbsp;poteftatis mutuo debiti, amp;nbsp;reddendi exigedi relaxatio, rcmiftio,amp; celfio, etia ex mu tuo cóféfu.Quod ignorauit antea,lcd nûc à nobis difeit. Ad Cap. x x x v u r.

SEd necdum fuperiores tres illi,amp; tarn craft! cr-rorcs Bellarmino fufticiunt , addit amp;nbsp;quar-tum,Nimirû,Etlam per vota folennia folui, amp;nbsp;ir-ritum fieri matrimonium quidc etiâ pea verba de

ïoyo Responsio Danaei præffinti contralt;âum,îed nondum coitu confum-inatiim. Cur id vçrô? Quia Alexander tertius gt;nbsp;in cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;lnnocentius itidem tertius in

cap.fxparre, E'Xtra De Connerfione contt^atorutfii üc icfcripferunt etiani iibiipfis Verbum Uci,amp;c-xempla maiorum obiieientes , fuæqiie fententix contraria 3gnofccntes:fed errorem iam receptum rctincntcs,eûmtjuc veritati præfercntes impie.

Primùin igitur fatetur Bellarminus diuerfain efle docioriini virorum in ca re fententiaiTi,etiain Catholicoruni(c]uos vocat) fiiorum, velut Spéfei. Deinde inepte ipfc ad locum,Matth. 19.ver.9. ^ms Deu^ comunxit homo nonfeparet, dcpellcndû diihnctioncm comminifei ce'gitur,Nimirum, Vt diftingiiat Matrimonium ratum, ab eo quod fit per verba de præfenti.Quæ diftincEo eft falfa.Na qui per verba de præfenti promittit, matrimoniu contrahit,L.i .§.De Sponfalibw. cap.i.amp; cap. TM fraternttatf.^^iy^. De SponfaUbtt!,ç^ MatrtmoX2.n-Detnde opponttur‘DtJl.z6,ÇiüoA itidem ratum eft, quia per verba de præfenti conceptum eft. Ergo idem eft coniiigium, quod amp;nbsp;ratum eft, amp;nbsp;fit per verba de præfenti,

Præterca contra omnium lurifconfultorû fen-tentiam, contra ipfummet Petrum Lombardum totiusfcholæ fuæ Magiftrum ,libro quarto, Dift. 27.capitcquarto,amp;S.fcribitifte non folo con-fenfii, fed coitu coniugium contrahi. Atqui L. Qon/enfMi^.DeTt^gulu turt^ , ^itConfenßu, non coitM rnatrimonium/ic/z-.Dcniqiic Lex Dci. Deut. 22. verfic. vicefimoquarto oftendit, Sponfamfic SponfojVt coniugem coniugi,obftringi,quæ pre-fertim

Ad V. ContRovers. 1071 fotim per verba de præfenti promifit. In hasigi. tur tot anguftiasgt;amp; abfiirditates coniicit Icfe Bèl-larminus, dum fuorum Pontificum Roinanoruin crrorcm(qui vinculum coniugij à Deo ipfo infti-tutum,Gcncf.z..ver.24.Prouerb. 2. vcr.17. foluit, amp;abiiimpit) grauiffimum tuetur.

Nam quod glofla in cap.£xpublico. Extra de Conuerfione comugatorumy ait confenfum cfle con-fiimmationcm coniugij quodad clfentiam : fed. coitum elfe ciufdcm confummationem, quod ad Sacramentum, falfum eft. Nee enim coniugium eft facramentum: nee turn demum cepit Adamus cHcmaritusEux, poftquam illamcognouit: fed poftquam Deus cam illi tradidit, Gencf.x.ver.zx. amp;nbsp;25. Atque hæc funt duntaxat præludia, amp;nbsp;initia abfurdiratum,quas fecum habet, 3flertque,amp; qui-dem ncccfrariô,hæc Bcllarmini fententia, nempe matrimonia per verba de præfenti faöa, ideóque rata, ante coitum folui poffe per V otum folemne de Continentiü.

Primùm pag.t285.L.C.§.Tro^lt;?r«r.3it,ex Con-cilij Tridentini felf. vicefimaquarta, can,6. id li-cercconftitutum, ac confirmatum eft : item cap. £xpublico. Extrade Conuerßone Contugatorum. Sc Cin.DefponfatMti.t1.c{Vi3:[{. fccunda. Ergo licet, idquc bonâ confcientiâ. Refpondeo, Quum ex Deuter.22. verfic. vicefimoquarto aliud ftatuen-dum,amp;ftatutumfit,amp;habeantur rata fponfalia pro confumroato coniiigio ( itaque quæ fponfa mœchatur eâdem, quâ iam coniux mulier, pœna puniatur) deoique quurahçc Concilij,amp;reliquo-

«oyo R E s P o N s 1 o D A N AE I rumfcntcntii natiirx ipfius voccm hanc ciiertai^ Çenfenfits, non mtns rnatrimonmmfacit, nullius cil moraenti. Eft igiturhæc prima Bellarmini ratio fallacia A non can Ila pro caulTa.

Scciinda ratio diicitiir à paucorum fuperftiiio' forum hominum cxemplis magnam partem ctiani fairis,amp; confictisjVti Teclæ,Alcxij,Lcobardi,Eii-phrafiæ,qMX fponf» à viris fuis,amp; fponfis diucrtc-riint,amp; Votum,vt ait ifte, Virginitatis perpetuæ voiwrunt.Refpondco, Non cxcmplis, fed legibus amp;præccptis Clirifti eft nobis Cliriftianis viuen-diim.Erg'oad populum iftasphalcras : amp;hancva-riæ fuæ Icclionis oftcntationcm déférât bru tus,amp; vannsifte Afonachus. Nam amp;nbsp;Simeon Metaphrar ftcs,amp;; Gregorius, Turonebs, amp;nbsp;Romanus fuerût homines portentofrin ca re fuperftitionis-itaque corum iudicium nihili faciendum eft.

.Tertia Bellarmini ratio eft duplex , Vnahæc, Quod à ftatu impcrfeótiori ad perfedfiorem viro pioconfcenderclicet, modo fiat finccuiufquani detrimento. Eftautem Monachatus ftatusperfe-' clior,qi’im coniiigium;amp; quum nondum eft illud confummatum, nulli fit iniuria. Sponfa enim re-lidfa,alij nubere poteft, Ergo,amp;c. RefponJco, Multipliciterinhac ratione Bcliarminus peccat.

Primùm falfa præfuppofitione ( qua: eft fallacia Anon caufta ) dum fcribit Monacbatum effe fta» turn vitæ pertedtiorcm, quam Coniugium. Fal-fum hoc,I. Corinthior. feptimo, verfu, vicefinio feptitno , yliltgatM es vxori -, inquit Paulus, ne Infiltré diffolntionetn. At idem Paulus tarnen capitc duodecimo, verfu tricefimoprimo, iubet nos amr hire

Aö V. CoNT R ov H HS, IC7I b’rc liona potiora. Iiiberet igitur nos coniugatos rcïinqucrc noltras vxore.s, G hoc eßet perkdiiis coraro Deo. Deinde pcccat Bcllanninus fallacia A diftofccudiim c|uid,amp;:c. Quinn cnim in eadetn Epill. amp;nbsp;cap. V.28. 8( 38.videciirpræferrecœliba-turt coniiigio Paulus, ad4it id fe fcribcrc folùm propterinltantcsEeelelîæ affli Ltiones, verfu vi-cclimofcxto, qiiod nos velit efle ablque foUicitu-dine,amp; incoinmodis,vcrfn triccfimolccundoinon qtiodhoc vitæ genus per fc fit pcrlcêtius,aut Dco gratins, qucmadnioduni falfô interprctatur Bcl-larminus.Prçterca Gbi contradicit.Nain col.1291. L.D,^.Secu}idoMt i([ç,Eremuf non adfertperfçüio-'ficj'edprsfapponit. Denique idé hic pcccat, Quod nullam iniuriamGcriputat ci, qui deferitur, fiue fponfus fit, Guc fponfa, propter iGud fuperueniés Contineiitiæ votum. Fit enim amp;nbsp;Deo,amp; parti in-ifiria,Dco, cuius vinculum foluitur, amp;nbsp;inftitutio violatHr.Nec enim co modo rata, amp;nbsp;per vciba de pfxfëfiti contrada coniugia folui vult Deus : fed pcrfolam feortationem , Matthæi 19. verfu lt;). Parti Gt quoqiic iniuria defertç, quia coniugium Gtfolocorifcnfu, qiiiiam interuenerat, cap. Tait fraternitati.V.'i.tÂyc SponftilihM. Ergo parti defer-tæ fuus iam coniux cripitur,amp; fua rcs.Itaque 1.vit, C.Sponfahbtu. pœna ciuGnodi fponfarum fuarum defeitoribus eft conftituta , contra can. Décréta Le^alid.z-j.quæft.2. Itaque nihil valet hxc prima Bellarmini ratio.

Sed nec fecunda, quæ eft hæc, Per Monafticain vitamhomo fpiritualitcr inoritur : ergo per earn foluitur multô magis Coniugium , quàm per

corporalen! mortem,per quam tarnen ilJud pcrit, Roman.7.ver.2.amp; elle definit. Id quod idem nfcn contingitperordinem facrum, velut Epifcopatiij fufceptuniin Extrai.agant.lohan. 2..capite An-oto, RcfpondeOjP.iniùininterhosi* pfos Sententiarios huius conclulionis coniiexio ftegatur, vti apparet ex diuerfis fcntentiis corani) velut Dominici à Soto in lib.4. Lombardi, Difl. î7.quæft.i.Artic.4. amp;nbsp;Caietani inter fe plane có-trariisjTomo i.opufculor.Tradatu 29.ÈX eadein enim connexione, amp;nbsp;rationefcqueretur , etiam coniugia iam confummata folui pofle, quia etiani ilia morte naturali, ac proinde morte fpirituali, feu perMonachatum pcrcunt,ceflant ac folui de-bent.Ergo abfurda eft ifta Bellarraini ratio,cuids connexumab ipfis iftius fchol.r magiftris ntga., tur,autcontroiicrtitur, amp;nbsp;(iefeipfam réfutât ifta ratiocinatio Bellarmini.

Deinde confutaturifte difcipulus difertc àfuQ fi4agiftro,quamcitnquc Eze diftinâionem fruftra afferat de di/criroine rati, Sc confummati cchiii-gij.Nam Lombardus libro quarto, Dift.iy.cap.?-Kribit in Sponfalibus per verba de præfenti con-traâisineftepropriè coniugium, neCea dilToIui, line vtriufque coniugis exprelTo conlenfu , poffe, quantumuis Votum folemne de perpétua Con-tinentia feruanda fuerit intcrpofttuin. f raqiic iftc Si Papam fuum Nicolaum in canon. Serz/yir. 27* quæft. fecunda, didfatoria feu Heftiirica autoritäre,(licet verafcribentem. videlicet à folo Deo coniugia folui)temere repreliendit : TV de Con-jugio amp;c ratio , amp;i Confummato , quod hæc fint Sacra-

Ad V. CoNTKOVaRS, 107^ Sactatncnta ^falfó, amp;nbsp;impie præter amp;nbsp;contra Dei Verbum ineptit, amp;nbsp;balbutit. Sed mentiri vbique mauult Bellar. quàm veritati cedere, aut fc vidtu fatcrijvcl obmutcfccrc,tam eft cftrons. Ergo ne-que quiequam valet hæc Iccunda eius ratio, ficut Vident omocs pij,amp; cordati lclt;9:orcsacvkri,nullo præiudicio occupati.

V Earn Ercmiticam,amp; hoc folitarium, he dicam agiefte\ferum,amp; inhumanum vitæ ge* nus probare, imo commendarc nititur hoc capite Bcllarminua.cjuod pugnatprimum cum ipliftirao Dei verbo Gen.a.V on efl honunii ait DeuS ipfcjboratnew, ctiam tunc purum,cffc folum. Ec-cVe(iaft..z^.ver(,io. Va homint foli, qùiafl ceiiäerit, non efl i^ni relenet enm : pugnat cum ipfa hominis definitione amp;nbsp;natura.Eft enimhomo Çî« vtMi-iiov Animal ad fotietatem natum Pf.ioj.vcrf.jó,

îiPf.til. Ariftoteles lib.i.Politicor. M.Tullius in extremo primo libro de Ofheiis-. pughat cum hominis oSitio,quod eft vt alij alios iuuemus,na \t nobis {oli\iuamnsGalat.6.ver(,9.10,1 .Petr.4-verhu.Ortt« no^rl,inlt;pait, Giccro,p«ne?w patria^ partem pitrentes,partemiimn:iflbt'vendicant. Hortio fumyM ille apvtd T erentium, hmnani à me nihil a-lienum p«to. Pugnat denirpie cum Vera, Chtifti*-’ namjcR.eligione,lt;pux in co eft,non vt abdïti mote Icrarum,in lufttis,ac f^luis délit eftamnsr fed vt Iratrihus feccutramus,viduas confolevhur-,àc vift-temus, orphanis auxilio ftmus, t efte lacobo th e-piftola cap.t.verl.17 .ïtacpieT ertullian.in A^oio-get» cap. 4.i.ncgat Chtiftianos-efft {yluicolasSt

I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;niin tlltaui talfa,t;lmqucintptakntcntia,cuius

f’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ie patronum non prohceatur : illius rationes, fi

tjuæ fint auüiamus.Nam hoe totii vitæ genusBa-fihuslicctMonachatus fautor,tarnen aperte tan-quam verbo Dei contrariunr damnauit in defini • trombus latioribus Refp.y.

Prima vero Bellarmini ratio eft, ErcmiticS vitæ primi autores fucrunt viii pij amp;nbsp;fanfti, i Eliasi.Reg.i9.amp; Iohannes Baptifta, Luc.l.v. 8o. i ergo amp;nbsp;ipla lanóla eft, amp;nbsp;Deo grata. Refpondeo faHunicftPræfuppufitiim fen alfijmptum Si Antecedens. Nam de Elia locus ipfc amp;nbsp;c. ip.Reguin libri primi oftendit, eum non ex Votojiion ex in-ftituto:fed ex nccclTitatCjVt famcm,ac perfecutio-nc impiæ mulicris Icfabclis vitaret, ad tempus in deferta , amp;nbsp;quidem expreflb Dei iufiii fc rcce-piflpjficut alij pleriquc. Hcbr.11.vcr.37.38.Dc Johanne Baptifta, itidem locus ipfe citatus pften-dit non in perpetuum ,fed ad tempus tantiiin in defertis eum fuiirc.doncc manifeftarct fefelfraC' li,Luc. I. ver.8o.vt hoc nouo, amp;nbsp;infolito vitægénéré homines ad fuam ,id eft, Dei dodrinam au-ditndam pellicerct,amp; Ecclefix vaftitatem de-monftrajct.Scd neque fic ad tempus vixit Iohannes, vt alÜs idem vitæ genus præfcribcietjfedvt quod de fefueratprxdidumjimpleretjCqo.lVla-Jach.4.Marco tcftccap.i. ver.ï.3. Deniqueadto-tum hoe argumentum refpondeo, fi grafiorelTct Deo Yita Eremitica, quàm Cómunis amp;nbsp;Politica, lohqnçs genus duxit Deo gratius, quä Chri-

amp; fingulare, ex quo nulla generalis régula duci, Sut Engi,aut cudi debet,aut poteft.

Secundo loco citât Bcllarminus Patrum non-nullorum dicta pro vita Ercraetica.R.efpondcoi NonquidPatres dixerint, fedquambene,fpecfü.-dum eftànobispüs.Probentautem ipft ex Dei vetboverumeffe,quodhîc fctibuntiamp; palmam obtinebunt. Alioqui fileant,amp; conticefcant,cum pro nobis verbum Deihabcanvus.

Cæterum à Dei verbo depulfus, id eft, de fuoi iuftóqueTbcologorum præftdio Bcllarminus,ad probabilcs duntaxat quafdam, amp;nbsp;eas etiamcxbu-manaratione deprumptas rationes reeurrit.QuaS omnesvel vnoboeftatu deiieere licet, Quod in definiendis rebus (acris, ScDco gratis,non quid liùmana ratio probet,fed quid ipfüm Dei verbum feriptum ftatuat,{olùm eft nobis piis,amp; Cbtiftia-nis attédédû.Hoc docetPaul.Colo.x. v.a^.quibo minû (uperftitioncs,8i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;variis fpecio-

ftfquebumanæ rationis coloribus fucari, 8c pingt îolerc (cribit, 8c docet, népe fapiétiæ Sc côtépla-tionisDei,obedietix Animi,HumilitatisNlorti-îicationis Garnisfquos eofdem coloresifteVitat tremetic« ,vtillamnobis eommendet, inducitj

• amp;affingir.)Vcrùin nihilominiisomncs 6pgt;ia-KeiAj funt Deo cxecrabilcs.amp;jtcße eodcm Pan Jo exoCx. Rationes tarnen iftas BelJannini au-diainus.

Prima eft ex Miraculis ab Ercmitisxditis,pre-fcrtim poft eorum interitum. Refpondco, Ndi rcs ea,ad quam ronfirmandam miracuJa proferii-tur, vel fiunt, prius probetur pia, fanóta, amp;nbsp;Deo gi ; a(i ) quod de Ercmiticx vita: generenemo vnquam effeccrit,amp; probarit)nii]lius funt momé-ti miraculamcqueilla funtDei,fed Satanæ opera. Nam amp;Saranas ad fuas fuperftitiones etiam com-mendandas Miraculis, ex iufto Dei in hominei fuperftitiofos iudlcio,vtitur, z.Theffaloni.ï.v.?. 10.Apocal.i6,v.i4 Ergo eft liæc Bcllarmini ratio fallacia A non cauffa.

Sccunda ratio,Ercmitica Vita eft culmen vite rcligiofæ. Refpondco,fcipfum lue euertit BclJar-tninus. Nam addit,£rez/.«r non ajfertperfe^ionentt fedpraßtpponir. Cur igiturqui iam funtpcrfeóH ad tremum confugiunt, fl funt perfeéti. Deindê præfupponit banc vitam efte faniâam, quod fal-fum cft.

T ertia Bcllarmini ratio cft hæc, Aufteritas vi-tæ amp;nbsp;folitudo funt optima ad Dcuin conttinplaii dum media. Vtrumquevcrôfummumcftin vita Ercmiticaicrgo ilia amp;nbsp;laudabiliscftamp;' probanda. Nam amp;■ Chriftus oraturus feceflît in defertuni Luc.5. verf.i6. amp;nbsp;Mofes cum Deoin deferto col-Jocutus eft Exod.24. Denique cft vita Fremitica tranquillitatis quidam portus : éftque Anima cl optima, quæ ficca, ficut Monachi ipfi refponde-runt,

Ad V. C o n t r o V F. r s. 1079 Fint,iel eft, iciuna. Aduit Bcllarminus etiam per iciiinium Deo pro pcccjtis fatisticri à nobis, quæ eftliorribilis in Deum,amp;: in Chriftiim eius bla ' fphemia.Nam PLtonis, iudxi Philonis,amp; philo-fophorum Etbnicoriim dicta, vel exempla nihil moror, qinim ab bis nee exemplar vitæ, nee cre-dendi régula I t petenda nobis Chriftianis.qiian-quam ea allegat hoe loeo Eellarminus, velut fuic Icntcntiæ ftindaracnta luftilftma.

Rcfponde3,Primiim in vnhierfali amp;nbsp;in généré, neque vita? auftcritatem neqiie folitudinem, ncque aliud qiiidquam à Deo non præceptum, Deo gratiim efte,aiit efte verum medium Dei có-tcmplandi, qnum Deus odcrit, amp;nbsp;proeul abfit ab his rebus omnibus, quas non præeepit, Math. .5, vcrf.p.ColoÜ’. z.vcrf.t^.If i.vcrf.ii.12.13.Hicrem, ó.verf. VK In particular! verô refpondeo, vitæ E-remiticæaufteritaté ( qualis abHieronymo in e-piftolisadPaulinmn , amp;i adNepotianüamp; ad Eu-ftochium, amp;C. à Sozomeno lib. 6. cap. 34. amp;nbsp;lib. i. Hiftor.eap.u.defcribitur) eflcincram crudclita-r tem, ac fæuitiam in ipfammet naturam humanain ac vitam fuam, quæ eft pulchervimum Déi donu. Itaquc qucnqquot;3m in feipfum amp;nbsp;fuam ipfius car-nem fæuum efte vetat difert.è Deus Prouerb. II« verf.iy.vetat Paulus Ephcf.5.verf.9. vêtant primi Chriftiani Martyribus Chiifti, Ei’febius lib.S.ca. i.Hiftor Eft enim hæc ipfi vitæ tanta anfteriras magnum aJ Dcum contemplandum impcdimcnlt; tum.non adiumentum, dc qua etiam in Homiliis in Hexameron conqueritur Bafiliusipfe. Itaquc Hieronymus Tomo i. epiftola a l Ncpotianiim

io8o Responsio Danaei eiufmodivitæ aiiftcritatein vocat incptias amp;nbsp;fü-perftitiones.

Solitudincm autem Ercmiticam, ac pcrpetui rcfpódco ciTc matrem «Jfla/fïot;, vt inquit Plato, amp;nbsp;pcruicaciæ immanis animi, ac vitæpotius fcri* tatem amp;nbsp;labem,quàm laudcm.

Quodad locos S.ScrIpturæ,nempeLx’c.5.verf. I6.amp; Exo.24.nihil vitam iftam iuuant. Etfi cnira nonniinqua ad prccandumardctius feceflït Chri-ftiis: neque proptcrca tame vitam Ercmiticaipfe fecutus clh aut fuis Apoftolis, amp;nbsp;aliis Chriflianis vfquam præccpit. Præterca ad brcuißimum tempus,non in perpetuum,quemadmodum Ercmita: faciunt amp;: ifte quoque vult, feceflit Dominus no-fter Icfus Chriltus,f^iC ve ro homimfulhNtx eft Eccl. 4.V.10. Quod fccit femel in vita Mofes amp;nbsp;ex Dei præcepto,amp;ad 4c.tâtum dies,nihil vrget nos,aut mouet. Nam hoe quum fit exemplum lingulate, nulla ex co generalis régula ftatuenda eft. De-nique vera Dei in his terris contemplandi ac pene contreófandi media funt longe ab ifta folitudi ne diuerfa.Sunt autem Illa duo,nimirum Auditio verbi Diuini feu prædicatio affidua vtcft Pf.27. Verf.4.5.Luc.io.verf.39 Vnuin hoc à Domtnopeflit' /4«i,inqiMt Dauid,^'f inhabttem tn domo T)omini e-mntbm dtebw vitA me a , -vt contempler amamtatem Iehou£,item Ma,ria, et/jidens ad pedex le fit audtebat tpfiMferrnonem-,non crat in Eremo.Hoc eft primii Dei in hac vita amp;nbsp;côgnofcendi,amp; vidcndi,amp; contemplandi medium. Alterurn,Vera fides in Chri-ftum.Namin vno Chriftolquem fola fide per ver bi Dei prædicationem apprehendimus ) Dcum verê,

Ad V. CŒjN t r o ver s. io8i vcrcjamp;jVt agnofccndus eft à nobis ad faliité,con-teniplamur.^wme Wiif/,inquit Chriftus,/’/;«/«/’' pe-iVideti^ Pàtfem.lob3.n.i^.vcd.9, Quo vtroque medio caret,ac pfiuatur Ercmitica amp;. folitaria Vi ta^öe quidein proifusyNcmpc primiim verbi Dei prædicationc, qiiæ vni in folitudine nulla fit, amp;nbsp;qua caruilTc Antoniuni Ercmitam per 40. armos fcribit,amp; miratur Auguftinus,acproindcpriiia-turnde.Nam hdes eftexauditu. Quomodo vero audient abfijuc prædicantcî Roman.loivtrf. 14.5c Sic Iohannes Apoftolus contra Bellafminnm ill prima epiftola cap.i.pcr totLira:5i Euan^elio c. 5.verf,IJ. ly. vcrf. p cx fola verbi diuiniprasdica-tioneamp; fidcmgt;amp; noftram cum Deo vnioileni, amp;: illiiis contcmplationem nafci,acproficifoi'docet. Ex quo fit, vc Ercmitica vita illiiafque auftcritas amp;nbsp;folitudo fit airceta voïi Dci contemplandi ra^-tione, ac mediis alienillima, contra quàm fcribit hicBellarminus. quot;nbsp;ïquot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.i? ’Ti

Porró ad noftnarum argumenta refpondere co-natiir etiam Bellarminus, fed leitiora d'jntaxat, quæfclegivipfe: nonautem ad grauiflînhîiiquæ prætermi fit,vt facilem de nobis victoriam repor-tarct.Sed fallitur. Nam nee leuiora jfta foldit,3Ut confutatiftc. ' nbsp;nbsp;nbsp;. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ liioaih aab

Piimum igitur.obiicimus vlftoiiEremttasMoH nachós efle .g/’«tthç , amp;nbsp;ofores gblieris bumaf» ni, contra quàm dccet pios amp;nbsp;Chriftidnoi viro» Matth. 24. Hebr.’ip..verf. 25. Refpondet Bcl-larminus iftos non^diogenctis. hilmani'hosfe-ccflusqBaïXerr^if^fi Deiamote. Rc/pimidcoi Atqui

idem Deus qui fcfe fupra oihnia diligi præcipih Viilt quoque à nobis proximum diligi, inuari, in* ftruijilJiqucànobis fuccurri,amp;; fub^ueniri lac.i-yerf.Z7..i.Iohan. 5.verf.i7.4.vei£iO. Quod niillQ pafto Ercmitr viri amp;nbsp;foli in defertis viucntes pfi’ftantjtcfte hoc ipfo Bellarmino col.iiÿ^.L.C, Ù)icej. Ergo humanæ, imo ChtiHianæ vitæ amp;nbsp;charitatis ofiicia deferune amp;. negligunt, quod tft propriu^n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, amp;nbsp;Timonum hominum,

Non vider autembardushomo Bcllam)iniis,quu Math.24.verf.26. T^olttc exire tn Aefirtmn contra vjtam' Ercmiticam aIleg3Wrgt;diintaxatin argumentum, proterri, ne aliud vitæ genus, aut falutis viatî) aliam quærant Chiiiliani, quàin à ChriÜo inftitutam.Quumautcm Ercmitica vita:amp; viaiiô fucrit à Cluillo præccpta, née iuffa, cft à piis fu-gienda.Habct igrtur Beliar.mcntem Magdebur-genfium, quo« vocat,Ccnturiatorum. Ad locmn autem cpiftolæadHebræos lo.vcrC. z'), Non déférentes écclefàm cattum^ nihil refpondet ifte, fed idiinnat,more fuo.

Ad'fccundum quoque noftrum argumentum, officia charitatis ab Eremitis iftis deferi,nihil re-ondet Bcllarminus.Imo illud totum verum cf-fe concedit col.1295.L.C.Tantùm cxcipît,priua-tos homincs àd chaiitafis officia erga alios nc-quaquam obligari,fed folos Ecclefiæ prælatos, velut Epifeopos. Hi debent alios iuuare,inftruc-re,confolari.Refpondeo,Ineptus eft ifte Theolo-gus.qui non Icgerit officia ilia charitatis.quatipfe ad folos Prælatos reftringit, à Paulo amp;nbsp;Petro 0-mnibus amp;nbsp;lîngulis Chriftianis quoque totics prç-cipi

Ad tertium argumentum noltrura, Vhomtni foli^^uiaficecidit, nemo efl eum relenet fiaft.^.vcrf.iü.nihil quoque rcfpondet.Ait folum foJos pcrfcétos iam Eremitas clTc deberc. At con-trafit.Fiuntcnim Ereinitac homines rufticant fo-lura iaiTijidiotæ, imperiti, impoliti, fcri, amp;nbsp;agre-ftes; modö fint barbati, vt de illis verc iftud dici, amp;nbsp;'n prömptu haberi poflit.

^Arbatuni efl menttimtpantcr tibt barbura mens efl: Ritrbaries barbs cotmenit ißa tus.

Qyiituin argumentum noftrum,funt ifti Ere-iTiitæ tam auftcrè viuentes in feipfos,amp;in carnem fuam fæui, contra Pauli præccptiim Ephef 5-verf. 29.amp; Proiicrb.u. vcrf.t7.idcm dicicur. Refpon-det inficiando duntaxit ßcllarminus, Refpon. dco, Imo immanitas.inhumanitafquc iftorum i n l^ipfos appiret ex Sozomeni lib.6.cap.34.amp;: Hic-ronymi cpiftolaad Ncpotianiim,qui manifefte cam etiam damnat. Locum ex CololT.z. verf.a?. ne longa quidem manu attingit,aut fuis quâtum-uis emiflititiisoculis vidit Bellarminus.

Ad Quintum quoque noftrum argumentum deftillitisiftis,quos damnamus, amp;quiincolum-nis habitabant, nihil refpondet ipfe. Nam quod ad exempla Prophetarum recurrit.qui aliquidfç-pe cxtraordinaric egerunt, velut If.20. Hicr.28. toto cœlo fallitur. Nihil enim Prophctætunc c~ gêre.nifi ex madatoDciexprellâflimo: iftiEremi tæ nihil ex Dei præcepto, fed omnia ex fupcrfti-tiofa quadam animifuisStZoSps-xe/^ olim fufeepe-re,amp;: nunc agunt.

Qnædc Simeone fiiUitc, amp;nbsp;columnario tran-fcriplit ex Thcodorcti HiHoria religiofa cap.26. BclIarininuSjilla funt potii's ex Rhctorum rhcto-rjcatio .ibus amp;nbsp;flofcnlisad voliiptatem cotifiäa) vclut Tlicaçencs amp;: Chariclca Heliodoh 1 hefla-loniccfisEpifcopirqnàm ex hinoricoriim legibus ad Veritatem fcripta amp;nbsp;cxpi cfFa : fed his tabiilo-fis narratioiiibus obleétarc fe voluit ifte Palæ-phatus.

MOnftramonftris.addit BcIIarminus amp;: fu-pciftitioncs fiipeiflitionibiisacciimulat,ne nó vidcatur cuiiifuis crroris.quantfiuis craflï,pa-tronus. Ac primü de Monachoru vcftitu, quaicffl iaiTihabet, cü vctullinîm'û cflc profi':ctur,amp;’fcri-bit hîcjà temporibus Dionyfij,amp; Athanafijhilb-riam rcpctcns.Vcriur. Bcllarminum,quod nondû didicit doceamiis.Poft annum Domini ccc. cx-titit Enftathius Cappadox Scbaftia’cpifcopiis,ho mo portentofe fuperftitionis, qui in veftitu Mo-nachorum,ficuthic BcIIarminus,fanólitatcm col locauit.Socrates lib.x.Hiftoriæ ca.4j.Itaqucpaf-fim inualcfcebat error life in Oriente,amp;Phrygia, vicinifque locis præfertim,donee circa anni'i Domini 535. Synodus Gangrenfis banc hærefin dam-nauit rotiidc ca.n. Nam in proœmioblafphcmia quoque Monachorum reccnfctur,oTlt;ÔKT«T«««i'-

S'itnjfiâofy aiunt de illis Patres, quoniam exhi(-iufmodi habttu Aionachi put antfe efe fanfiioreStff coramT)eo tuft tores. Iraquc non funt aufi poftca Monachi ctiam ciufdem rcgulx, vnius generis aut

Ad V.Controvers. 10S5 aut coloris vcftem geftarc. Verum etiam qui crût in codein ccenobio,varij coloris,amp; generis vefti-bus vtebantUGalij atris, al i j a!bis,alij viridibus, a-lij puniceis, alij togis, alij pailiis lorigioribus,atij Verb etiam brcuiirimis,amp; vix nates tegcntibus,amp; gillicis bardocucullisjdc quibiis ait i 11c. GiilliaXantorJico veflitte bardocncullo, natesgiiliicapalla tega,

Qüpd dicimus, fcribit Bafilius cpiftola prima ad Gregorium Thcologum.Hieronymus igitur.qmi bunc eundem blafpbcmum errorem de fanctitatc vcllitus Monacbalis rcpullulare cerneret, in epi. ad Sakiinam de Viduitate fic fcribit, pro-defl vile pailiolum ■tfulua tuntca, corporis ilbtuiesy amp;nbsp;fimulata paupertaSfde Monachis loquens; amp;nbsp;inli-bro de Cuftodia Virglnitatis, S««z,inquit,9«z ci-liCM vefliuntur,^ cucnilts fttbrefailtsad tnfantia redeuntpmuantur iVoiduas^ó' Bitbones attesy qualis proculdiibio eft veftitus noftrorum Monacborii. Vcriim ceperunt Monaebi homines obftinatlffi-mi,amp; natioDeo,amp; hominibus immorigera, Gan grenfc Conciliumfanftiflîmum violantes (quod ^évov ttfzlt;pia(r(XttTo;,id eft, peregrinum habitum in Monachis anathematizaucrat ) iterum fibivefti-tum peregrinum ,amp; àcæteris Chriftianis diucr-film affumere. Itaquc fcfc,quemadmodum fcribit Socrates lib. ^.Hiftor. cap. 14. veftierunt pelli-bus, tiaris laneis capita tcxcrunt, tunicis lincis ScZonisvtebantur. Hilarion autem,tcftc Hicro-nymo in eius vlta,etia palliolo amp;nbsp;cucullo vfus eft. Sed in Oriente tantumhaec opinio Increbrefce-bat, amp;hæc fiebant. In Occidentc verb nihil tale

erat, nee fuit, nifi cxtrcniis ecclefiæ temporibus. Nam Gregorius Turonenfis lib.9.cap.6.Hiltorie fcribit,anno Domini dlxxi i.inGallia amp;nbsp;Colo-bium amp;nbsp;veftitiim oinncm Monachalcm fuiflein-uftatum. Sed amp;nbsp;Catenas,amp; Sordes,amp; Comasa-lebant amp;nbsp;geftabant pro libitu Monachi pister peregriniini habitum Uieionymiis in epiltüla A'Iareell.amp; Geland.Tomo 2.cpillolarum. Etifta habitus in Monacliis varieras, diucrfitas, S: liber-tas pro corum libitu in colore,gcncrc,materia ve Uis duratiir vfque ad Vicimcnlc Concilium fub Clcmctc Y.Papa circa annfi Domini m.ccc.x v. Imo coqueritur Bernardus in Apologia ad V Vil Iclmum Abbatcm Monachorum habitum fuofc-culo fuiflefnmptuofiffimiim, amp;nbsp;varij coloris,non vnius,vt iftefcribit tarnen.

Sed quid Bcllarminus contra hanc certiflîmatn hiftoriam blätteret, ôc quidem impudentidîmè, homo vbique offrons amp;nbsp;impiidcns,age vidcamiis.

Antiquifhmum elfe Ininc, quo nunc vtiintur, Pontificijjfeu Romani Monachi,veftitum proba-renititunfed nihil probat: mouct, fed nihil pro-mouetifudat amp;nbsp;æffuat,fed nihil confirmât. Ait i-gitur, Dionyfius lib-dc Ecclcf. Hicrarchia cap/-parte 2.fcribit cos, qui Mundo renuntiarent, fais prioribus veftibus exutos ,aliisinduto3:crgo habitum Monachalcm amp;nbsp;cumperpetuogefiabat, amp;nbsp;talcm,qualem noftri Monachi.Refpondco,Fal : Jacia eft A non confequcntc. A liis quidem indu- ) mentis ornabantur in fignum abicóte prioris vi-tar,vti amp;nbsp;Adulti, dum baptizabantur, candida vc- 1 ftc induebantur: fed quam tarnen minimè per to-tiiffl

Ao V. Controvert. 1087 tum vitæ tempus Je ifiiduc gcftarent, fed tantum tempore fui bapcifmi, ad odio confcqucntes dies. Præterea non cxprimitur,qualisfueritille habitus,quern tunc illi affumebant:feddiuinat Bellar.tdifle qualcm nunc Monachi geftant. Re-fpondcojimo lûe vcftitus, quo nunc illi vtuntur, dcmum in Concilio Viennenfi, anno Domini 1315, fuit dcfinitus.

Idem refpondeo ad exemplum Iacobi,cx Eufe-bijIib.2,Hiftor,cap.24. Nec enim Syndon illali-nea lacobi quicquam habuit commune cum habita Monachilijvt res dcclarat.

Idem dico,rcfpondeóque ad omnes locos à Bel larmino citatos ex Patribus. Eft fallacia A non confcqucntc: oftcndunt quidem illi Monacho« fuas quafdatn veftes à vulgo diffimiles habuilfc; fed qua formaillse fuerint,non addunt. Imo pal-liolis,nontogis:amp; iis variegatis, non vnius coloris tunc vfos elfe Monachos, amp;nbsp;pro arbitratu amp;nbsp;libéré apparet ex omnibus Patrum fcriptis. Qui habitus à veftitu noftrorum omnium Monacho-rumeft diffimillimus.

Itaque habitus Pontificiorum Monachorum tarn à communi diuerfus,vt illi non homines, fed noâuç.ficut fcribit Hieronymus,amp; locuftæ,vt eft Apocal,cap.9.verf.5.vidcantur,cft omnino reces, non antiqmis.

Ratio verb huius veftitus inducendi amp;nbsp;induen di fuit Mera hominum fuperftitio hoc vite genus admirantium, amp;nbsp;in his rebus externis noftras corä Deo iuftificationis,amp; peccatorum noftrorum re-miffionis caulTam ,partémque collocantium, in

Chrifti dedecus,^ concumcliam,qui hæc bcncfi.-cia nobis foJofuofanguinccompaiauit Rora.j v-24.Colüfl'.2.vcrf.2i.22.23.'Nam eo v/quefupciili-tionis lani pridem vcntum elLvt in ipfa illa habitus Monachalis forma, materia, colore vis quædâ dclcns peccata noftra inefle , amp;nbsp;latere credatiir. Rrgo quiMonachi totovitæ tempore nunquain vixerunt, fepeliri tarnen Monacbali habitu eoque ornarivolunt mortui, quod faciunt pleriquc, amp;nbsp;iubent,quafi Deo propterea gratiores futtiii.Mc-ritumenim bomimim coraniDeoin hacipfac-iufmodi veftitusgeffatione ponitur, amp;inhærerc creditur, quæ fumma ell in Dei gratiam blafphe-mia. Denique qtias huius infolentis Sc infoliti veftitus Monachalis rationes, vt cum comroedet» rimatur vndccunque Bcllarrninus,amp; afFert,eç nul liusfunt momenti. Nam amp;nbsp;nullo Dei verbo nb tuntur amp;nbsp;in rebus mediis amp;nbsp;adiaphoris laqueum confeientiis hominum iniiciunt contra Pauli prx ceptum i.Corinth.7.vcrf.35.amp;nulla iftisvcftibiisi Si ifti Monachorum fronti habenda fides eft,telle Auguftino lib.2.de Sermone Domini ca.19. Pro* feflio enim vera amp;nbsp;vita facit Monachum,non veftitus cap. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Extra De

RegularibM Glofla in cap. Tquot;uarnm ad vocem, S«-gnatos. Extra De Priuilegiis Sc (xce/Jibm priKi-legititorum. Et hæc de veftitu Mopachali.

De Tonfura corundem nobis eft agendum : qua,pcrindc atqucin veftita,defendcnda, amp;coiu mendanda nobis ineptit Bellarminu$,tam cft vc* hcbcs,vel ambitiofiis. Hcbcs,quinon vidcatreffl han Cz

Ad V. ContRovërs. 1089 hanc,amp; tonfuram primuni fuifl'c aJ'lt;ai?o(!or,poftca ycto fuperftitiofé pro rc (ancliori habita, amp;. Deo gratiore.Ambitiüïusjqui gloriolam amp;nbsp;laurcolani quærat in muftaceo ifto,amp; in ilHs quifquiliis ine-ptis ingcnium fuum mifere,amp; fiiiftra oRentct ctfi in carum incunabulis à £iio cxorJio vt ipfc pntat, id eft,ab ipfo orco rcpctendis laborat.

Res verb fic fc habet, Quum homines etiam Chrlftianhad Ethnicoruna exemplar, comamad delitias, luxum, amp;nbsp;lafeiuiam alerent, ceperunt pij viri,amp; Chriftiani præfertim Clerici (qui maioré, quàmcæterijvitæ reformationem præ fe ferebât) comas tondere, Sc deponere. Id quod docct Au* guftinus lib. De opéré Münachor.cap.31. amp;nbsp;vlti-mo„ Hoc exemplum imitatifunt Monachi. Inde TonfuraMonachorumnata: amp;nbsp;comas alere Clericis primum feuere fuit interdiétum ab Aniccto Papa, ne illi lafciui viderentur, circa annum Domini cl v.vtapparet can. Prohibete Dift.23. Hoc idem Concilio Carthaginenfi quarto, circa annû Domini cccc.xxxvi.fuitrepetitum,vetitique Clerici Comam alere,Sc barbam radcrc,vt elf ca. qq.Concilipfed verbum de barba detractû •eft in cap.C/mc/«.i.Ext. De honefiate Cle-nror.perfidè à Gregorio ix. Ergo Auguftinus Cle ricos amp;nbsp;Monachos vult tonderi, non autem ma-nerecrinitos. Intçrfuit enimiUi Concilio Car-ihaginenfi. Sic lib. De opere Monachoruuj cap. 31. 32. amp;nbsp;feq. Tarnen neque hoc erat tarn præcifum, quàm nunc eft ; neque tantimomen-li elfe cenfebatur. Nam Hilarion, freut in e-ius Vita feribit Hieronymus , femel folùm

in anrto capillum tondere foiebat, magis ne con-tcmptor confuctudinis huius vidcrctur, cjuara vt quicquam in ea tonfuramagni momenti(qucin-admodum ramen hîc fcribit Bellarminus) inciie iudicaret.Prxterea folis viris illa’Tonfura præci-piebatur,nonctiam Alonialibus amp;Nonnis,idtft) fœminis Monachis,fiue Virginibus, fine Vidais-Vigebat cnim adhuc Pauli præccptum in cede-; fia,ne tondcantur inulicies(quôd id turpe fit) fed Vtin cœtuecclcfiæ ve!enturi.Corinth.ii.verf.6. Itaque anno Domini c c c x x x 11 i.Concilio Gâ-grenfi ca.i 7. mulicr,quæ etiam prætextu religio-nis comamtondet.damnatur. id quod confirmât quoque Zonaras ibidem. Denique in Goncilio Viennenfi, arque adeo poll annum Domini M-ccc.x v.vt efl in Clementina i.lüçflatuMonii-chorum,ï\Qn eft improbata Coma in NonnisSc Monialibus,modo capillos cornutos,calamiftra-tos,cccinn3tos,aut comptos illæ non gcftcnt.Nil tales reprehendit in foeminis omnibus Chriflia-nis Hieronymus in epiftola ad Lærâ; amp;nbsp;ante eum Paulus i.Timoth.z.verf.p amp;nbsp;Petrus i.Petr.j.ver. 3-Poft Concilium igitur Gangréfc,amp; Hieronym. fed iam corruptilfimis feculis ccclcfiæ doârina collapfa,in Synodo Francica fub Rcgc Carolom^-no circa annum Domini o.ccc.Lxxx.conftitu-tum eft,tarnen,vt Moniales amp;nbsp;Nonnae raderentur bhininoin capiterquod poftca correxit Conciliu, Vti dixi,Vicnnenfe Et hæc eftbrcuistotiiis iftius Tonfuræ,amp; rafuræ CIcricorum,amp; Monachorunigt; veraque hiftoria, contra quam quid hifccre Bcl-Jarminus audeat,pcrpcndamus.

Quod ex Dionyfi) lib. Hierarch.I^cclcfiaft.c.d. parte fccûda,Tonfuræ Clcricalis,acproinde Mo-nachalisantiquitatemrepetit,fallitur Bellarmi-nut.Non eft enira autor il le vêtus, quum poft ail— num Domini 300.demûextiterit.Potius ex Ani-ccti Papæ (qui vixit circa annum Domini 155. de-erctis earn antiquitatcm,vti docui, eftque in can. Pnhibete Dift. zj. répétât. Itaque in can. Domino XU. quæft.i.Hieronymus fatetur cam coronam, Sc tonfuram,qaam ferunt Clerici , amp;nbsp;confuetudine Romana ( vndc fuperftitioncs quoque omnes na-tçfunt)profc(âam. Quare Bcllarminum,vt vident omnes,ipfum moncmus,Vnde fit illaClericorum fuorum Tonfura, Corona, amp;nbsp;Rafura, nempc Ab Aniceto,vt quam longe poteft , memoriameius répétât. Sedin foils viris feu Clericis feu Mona-chis locum habebat, non ctiam in fœminis. Nam nec Auguftinus Epift. 109. eastondcri iubet.Er-go reliqui,quos ifte citât,autorcs funt Aniceto loge poftcriores.Itaque minus huius ceremonie ve-tuftatem probant: fed Ingenium oftentarc voluit Bellarminus.

Cauffas veroiftiusTonfuræClericalis 8c Mo-nafticæ quxrit Bellarminus amp;nbsp;eas tandem reppe-rit Varias, adeo, vt ex huius fententia,fit magnum quoddam Myfteriu amp;nbsp;facramentumpietatis Mo-nafticæ Tonfura capillorum. Verum nequccum fuis confentit in huius fui Arcani fignificatione explicanda Bellarminus,vt apparet ex hoc loco, ft cumDurandi c. i.N.x6.amp; 31.lib.z. Rationale diui-norum offtcioram conferatur, neque, huantumuis

1 lborarit in cóquiicndisvndiqnehuius ccreiEO’’ niçarcanis omncseiiiscaiißas aircciituscft.Itaqi't alias quoqueciiifdcm fignificationcs Beflariniii» docco.Primfi quodin clericoru tonfura,amp;xMon3-cborunijrcmancnt quidam in capitc capilli,cft ^3-cramentum. Nam hi capilli dcfignant, quod Mo* nachi quædam dcbent rcferuare ad propriam fu-ftcntationemmon autcm proiit promiferät, amp;nbsp;cft in can. Abbates iS.quæft.z. omnia fuain commune conferee. Sic gloffiincan. Duofkntgenera,12' quTlf.i. Deindc;Q£Ód corona,qua gcltât Clerici amp;nbsp;Monachi in capite,cft rotunda, eft facramentû quod ficut circulusjitancquciftiîprincipiurajne' qucfincm habent, vbi confiftant, aut vnde cepe-rint : ac proindc perpetuo funt volubilcs ,vt rota. Sic Durandus lib.i. Rationale Diuinorû officier. c.i.N.ip.Quod autem iidem funt imberbes,cft fa-cramcnturn,quod fempenvt Angeli funt iuuencs, amp;nbsp;apti ad floridas aéfiones, ait Durandusibidem N.ja.Ethæfunt ineptiæ.quibus homines iftifuos libres farciunt amp;: rcplcnt,amp; nos pro fana,falutari-riquealiquadodrina his mifcrc pafeunt, amp;fuos dccipiunt. Apageverô,Bellarmine, omnesiftas tuas nugas , Ccrtc dum nobis tuos libres multf-plicas,vanitatcm addis vanitati,amp; inutilem labo-rem labori.

Sed dum his ineptiis immoratur ifte,locos{ibi lt;x Dei verbo obieftos non foluit, Nimirû ex Le-uit.19. v.27.2i.v.5.Hicrcm, 9.v.25,Ezcchicl 44.V. 20. Vno tantum verbo cicuat omnes. Qjiod bar tuncerant Cæiemoni« legales , quz ceffiintho-

krt V. ConTroters. Ï093 4ie.Rcrpondco.Etfi cclfantjquæ funt ccremom«: tinicn uÜcndunt , quodrafuraamp; tonfura iUdin bei Miniftris tune minime fuerit àDeo probata. Keque tam hæ res fuerant inter Judæos ccrcmo-ciales,quain politicæ,vtifimbrjïE veftium.quibus externe Dei populus à reliquis fccernebatur, ali— quidque externe dccorunrçontinebant.Quod decorum quum iftiafpernentur, amp;nbsp;tarnen reliquas Veteres ccrcmonias omneS inter fein vfum.mu-tatisfolùm verbis,reuocarint,apparet eos illa,quç boneftafunt amp;dccora,omnino repudiate,quç veto iamomninodcléda amp;nbsp;oblitcranda funt inEc-clefia Chriftiana, ftndiofè contra Chrifti prtcce-ptum retinere.

Quo quid incptiuSjSc irreligiofiusîNam exBa-ruchi Epiftola cap. vlt.apparet Idolotum Sacerdo-tesfic, vt Clcricosamp; Monachos Papales , fuifle abfq; barba,amp; rafo capitc, atque adco etiä à Clericis Græcis,capta à Latinis Balduino duce Côftâ-ftinopoli,propterca fucrunt publice irrifi Clerici ifti Papales amp;nbsp;monachi.

N Vila nobis de quælHonc, quæ bîc tradatur, cûBell.côtrouerfiacft.Nâ Auguftino afféti-mur.qui libro de opere Monachorû c.5.4.5.vfq',ad ï6.crrorcmiftum.Quod non debeâtMonaebirei-pfalabotare eopiofe confutat.

DEbcre auté Monachos ex pritnis fui ôtnniîi inftituti regulisamp;vcris legib.corporaliter laborarc, certo ecrtius eft, fi Epiphanio Hærcfi 78. Bafilio intcrrogat^-i. amp;nbsp;in Epiftob ad Clctum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zx a

Ncocæfaricnfem,Agath.Côcilio c.56. AnguflinO libro.i.dc Moribus Ecclelîæ capitc.31. libio. De operc Monachor.c. ij. Hieronymo in Epifto!a4' ad Riülicum:Caflïano lib. ï. c.3.deinfticiitisMo-nachoriim clafi'icis amp;grauifiimis in hoc argumcto fcriptoribus credit Bcllarminus.Vcrumad otiura ^incrtiam fibi Monacho,amp; aüis fratribus,Mona-chis omnibus commendandam, maiiult Thoms Aquinatisin fecunda fccundr quæft. i87;^rtic.3. Sc Bonauentiirç in lib.de P.ii,pcrtatcChrifti,fcn-tcntiam feqiii ,Monachoriim videlicet ineptifli-morum,amp; liiæ fuorumque inertiæ ( cui præfidiiim q[uæhucriint)faiicntiun-i;Jei.iqucduosirtosfrater-culos totpiis cordatifque Patribus mifer Belbr-minus præfert, ac anteponit. Infulfè.Patres cniffl illiprimamMonachorum inftitutionem viderat, noiicrantque. Hi verb duo corruptiflima iam Ec-defiæ doftrina, amp;nbsp;ipfamet vcra Monachorum in-ftitutione collapfa,amp; nati funt, amp;nbsp;Monachatiim laudarunt,acprofcffi funt, ex fui feculi corruptif-Emis iam moribus,quos tarnen probarunt.

Sed amp;nbsp;aftutia Bellarmini hïc cft obferuanda, vt leui corporis declinatione iólus noftros à fuis de-pclleret,amp; ipfecuitaret. Necenimnegat Mona-chos manibus amp;nbsp;corporaliter laboraredebcre:fed addit, Eos non magis ad id tcneri, quam quofuis alios pios,quos per contumeliam appellat fecula-rcs.Jmo rcfpondeo tribus de cauflis potius Mona-chos,quam reliquos Chriliianos corporaliter la-borareoportere: quæ funt ipfis peculiares, non autern cum reliquis piis communes. P.ima cft» Quod cx legibus amp;nbsp;primis regulis inftitutionis

Ad V. Co N T R OV E RS. 1095 fuæ, amp;Monacliatusadid præcifc tencntur.Lcgcs cnim omnium Monachorum , qui primi hot vita: genus inftitucrunt amp;nbsp;elcgcrut.hoc fieri ah his iu-bent, hoc i 11 is præcipiunt, hoc ferunt,^’ habent, Baßlius (qui ctfifalfo, crcditurautor, fautórque Monachi(mi)fic in I piltola ad Clcruin Neocçfa-rienfem, Hicronymus.Epiii.q.ad Rufiicum,itciTi lib. de ciiftodia Virginitatis. Auguftinus lib. De operc Monachorum pent per totum»Bcll. rminus iplc col.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argnme)itit7n,Q^i vero fe

ie peculiaiiter oblig.it ad rem quampiam, magis tenetuream præftarc,quàm qui ad candem minime fefc obftrinxit. Ei go Monachi magis tencn-tur corporaliter laboiarc , quam rcliqui Chri-fiiani.

Secunda ratio,Qtii paupcrcs funtjomnibùfque mundanisopibusac faciiltatibus deftituti magis tenentur corporaliter laborarc, vt viuant:qu3,qui opibus abundant, habenttjuc viélum iam fibi có-paratum,amp; conditum,Ephef. 4. v. rS.z.Thcf.j.v, lo. At Monachi ex ipfo vitæ fuæinftituto Pauper-tatem vouent,feque bonis omnibus fins abdicant amp;nbsp;priuat Sup.c.îo.Ca{fian.Collat.9.c.5.crgo Monachi magis tenentur manibus laborarc , quaiu quiuis alij Chrifiiani.

Tertia ratio eft, Quibusomnis rerum priuata-rumamp; publicarum politica vcl Ecclefiaftica ad-ramiftratio ex vitae fiiæ genere interdiciaeft, illi magis ad corporaliter laborandum (nifi prorfus inertes amp;nbsp;otiofi efte volunt) tenentur, quam qui negotiis publicis vcl priuatis,politicis vcl Eccle-fiafticis immifccre fc , acoccuparcpoft’unt,amp; dc-

I096 Re spo N s I o Danae I bent.Eft enim contra hominis ofticium, prorfu* ntpyov cfte : amp;CU1 omnis ingenij excrcitatiocri' pitiir, fola corporalis reliiftaeft.Ati^ui Monacbis» ex iplins eorum inftitutionis finibus acrcguIiS) omnis ingcnij excrcitatio,omnis publica vel pr*' uata politiJe vel Ecclcliæadminiftratio intcrdicli eft:crgo Monachis folum manuale opusiamp;corpo-ralis labor fuper cft,ac rcliniiu}tur,nifi fi omnino inutiles, inertes, amp;nbsp;otiofi efle ac viucrc velint. U quod eft amp;nbsp;curpinimû,amp; hominc Chriftiano prof fus indignum.Probatur autem aftiimptum.Priniu nullum Ecclefiafticum munus fufcipcre pofluiitlt; Nam Monachus folum lugentis non autem docc' tis habet officium,ait Hieronymus ad RipariuWid Deßderium eftque in can. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xv j.queft-i-S^

Chalcedonenfis Optimi Cócilijdccreto fic quo* queftatutum eft 5 vt eft in can./z/.vr4ibidem.Noii p jiT nt prædicarc Dei verbum , non facramenti cxtrafuiim Monafteriuni (amp; quideni etiamineo quoque fuum folisfuis cœnobitis) adminiftraro non pœnitentias publicas iniungere, non vifitare infirmosmo miflas publlcas(id eft, adqnas admit-tantur alij, quam ex eodem Coenobio Monaclii) cantare, no« vnâiioncs facerc cun.Ivferdtcimxi can. diiamitf,T)eniquc non polfunt in popular! frequentia verfari, can. Si cupit. Nemo in funima poteft Eccleftafticis officiis inferuire,amp; Monachus cfTe C3n. Nemo potefl, Nam,inquit Hieronymus, Clerici pafeunt cues, Monachi pafcuntiir, vtreliqua plebs,canon. Aha cauj/a eft xvj, qus-flione I.

Ad V. C o n 1 ro V e r s. I097 Hxccftigitiir Icx Monachatus amp;nbsp;prima, amp;nbsp;gene raIiirimi.Ergo Monachi per fc,amp; ex (110 inftitiito nee Clericiclïc, nee vliem oflicium aet Menus Ecclcfiafticem admlniftrare pofTunt.

Non pürfent itidem vliem menés Politicem leundanem gcrerc , non indices ciTe , non forenfia negotia , non mercatoria exercerc 8c trietircjcan.t/r/ow'ïe^* Adona^lerio xvi.qeæft.i. Ergofunt inutiles omnino, nifi manibus Ui corpore laboreet.

Nee übftat quod primus Papa Syricius fin-giiliri priailcgio , amp;nbsp;in Monacbosftudio,Mona-chisprobis Si doclis concefl)r,0e indeli'it, vt Clerici fieri poflent ex Abbatlsfei confenfu, amp;nbsp;populo aliqeo id poftulantc , circa annum Domini cfcCxc.Cui fententiæ Ambrofies idles vitx adinirator ( quia nondum vlla idles Cliridia-noremfeâæ mala viderat ) feftragatus ed canon, rjnoefiie, amp;nbsp;canon. ‘Ducios aut probes ibidem. Sed Me Canonidæ didinguent. Aient cnira in didio ca. sgt;Tfo?;4ctou/,dum Clericatus or-do Monacnis dater, ofliclj potedatcmfolamillis dari: non ctiam oHici) idles executioncm pcr-mitti. Deinde Illa Syriclj concelTio amp;nbsp;inddlgen-tia Monachis facba, (eit podca à Leone prinao Papareuocala, vt ed in can. zy^dticifnM ibidem caque rcuocatio ctiam renouatafeit anno Don i-. ni 1549' in Concilio Coloniend , amp;nbsp;Concillo Moguntlno cap. 55. fed amp;nbsp;antei quoque in Concilio Toletano vi.cap.5. circa annum Domini Dcxxxv. Habet Igitur Bellarmines qeas qu«-

lops R E s P o N s 1 o D A N AE I rebat caufTas,curMonachi magis teneanttirla-borare,quàm alij pij;amp; vidétomnes quàmfit hoc hominum genus inutile ccclcfiæ,amp; per fe vile,fu-pcruac3ncum,amp; iners. Contrarias veto ipfius rationes iam perpendamus.Aliud cnim fentit.

Prima cjl, laborarc manibus elt piæceptum, nos fatemunergoomnes obligat.Relpondco,0-mnes quidem obligat j fed non tarnen æqualitcr. Eft cnim hæcpræçeptorum affirmantiuni feu iu-bentium natura, vt nequeæqualiter, nequefem-per obligent. Exemplum eft in præcepto, proxtmum: Alij enim plus,alij minus alios dilige-repoflunt ac tenentur.Nam Dauid pluslonatha-num dilexir,CbriftusipfcIohannern,quàm cæte-ros i.SamucIio.Ioha.3. Sic licet omneslaborare teneantur, tarnen alij plus, vt pauperes, amp;nbsp;qui nullum aliud opus admitti poflunt.qualcs Mona-chi : alij minus, vt Magiftratus, Paftores, amp;nbsp;viri doâi.

Secunda ratio contraria eft h£ec,præceptum de laborando corporaliter,neque eft naturale,ncque pofitiuuimergo non obligat. Refpondeo,Falfuni eft aflumptupa.Ergo eft fallacia A non caiilTa. Eft amp;nbsp;naturale, quoniam àDço cuiuis hominipoft peccatuiji datum amp;nbsp;indiefum eft, Infudorcvultm tui comedfspanem ^«»«t.Gcncf.^. vcrf.17. a.Theft. j.verf.io.Eftamp;poGtiuum.Nam in quauis Repub. bene morata Mendici yabdi, amp;nbsp;non laborantes puniuntur ,amp;ciiciunturcx ciuitatibus. Extatin Codice Titulus xxv. lib.xi. Codiçis De Validi? mendicantibus cxpellendis.

Tertia ratio eft,Piæcepta de laborando in Dci verbo danturamp; dir'giintiir fccularibus,nonMo-nachis;crgo Monachos non magisobligaat, vcl etiam non obligant. Refpondco, faéta funt ilia prçccptaamp; iniunguntur pits omnibus,amp;bopls viris. Quarc quum ca minime ad Monachos per-tincrcdoceat Bcllarminus, illi neque pi), neque virl boni fuit neteife eft. Id quod vcriiriraum eft, amp;nbsp;facile ex Bellarmini ratiocinationc colligi-mus.

Additiftc Monachos, quia concionantur,amp; prccantur pro populo,vcrc manibus,id cft,llngua laborare. Rcfpondeo,Ncquc concionari,neque docere illis fas eft amp;nbsp;licet,nifi bruti amp;nbsp;canes muti fintRomanæ ecclcfiæPaftorcs,amp; Lpifeopi, qiros Ifaias exccratur cap.56.verf.11. Nam quod iaclant fe afliduc prcCari.duplicitcr in co pcccât.Primùna quod MclTalianorum feu Euchetarum hærcha reuocant, qui falutis humanæ proram amp;nbsp;puppim in iftisprecibuspoucbant. Deinde quod velut fi-bi fobs dictum volunt amp;nbsp;rapiunt id,quod amp;nbsp;Chi i ftus,amp; Paulus omnibus piis preceptum amp;nbsp;diftum fuiffe docent. Luc.iS.vcrf.i. i.Theflal.^.verf.iy. Denique ineptus eft interpres ifte, qui manu laborare effe fcribit amp;nbsp;interpretatur lingua prccan, docere, concionari. Quod nemo vnquam antca fando audiucrat.Q^arc loctt Auguftini lib.de O-peteMonachorum cap. 17. plane corrumpitBel-

1100 B. F. s P O N s 1 O Ùanaei fcntcntiani eucrtic. Idem tlocetHicronym. iuli-bio de Cuftodia Virginitatis.

In fummacol.ijoj.L. D. fatetur Bcllairainus, Primam amp;nbsp;optimam illani Inftitntionis xMona-cliorum rcgulara, 1 manibiis laborarent omnes, cfTe à recenticribus Monachis , qui fccuti funt, fublatam,motôfquc vctcrcs terminas,vtotioli,amp; ignaui homines in fuis luftris dclitefcentes otio-inntiliter alercntnr.

POfle pios ex collatitiis à fe opibus,amp; peciiniis aliifque rébus fimnl viuerc , certo certius cft, ccnflatquc exaclis capite fccundo , verf 46. Luc. 24.verf.35.modo id fiat citra votum vllum.ncqiu Lcx,aut laqueus confeientiis hominum innetSa-tur.dcindeabfquepræcifa ncccflîtatc, amp;i. Lcgc.ld quod fie non fit in Monachatu.Qiiarepiorum vc-terum exemplum nihil Monafieria, ôc cœnobii Monachorum iuuat, quum nihil cum eo commune, prætcrlaruam quandam , habcant. Præterca hoc malum ex iftis collatitiis Monachorum bonis manifeficnafcitur,quod fie ampliflimarmnfami-liarum opes exhauriuntur , quibusonera Reipu-blicæ fubleuantur, vt cœnobia ilia, amp;nbsp;paucaiin-menfè ditefeant, vbi homines otiofi pafeuntur, amp;nbsp;Muficè,id efl,cx folo cantu fuauiter viuunt, velut in Monafterio Ciflcricnfi , Ilcfuitico, Matremo-nallcrienfi,amp; aliis:cx quibus nulla populi, vcl Rci pub. fubleuatio promanat,qu'ttüuis immanes fint illorû cocijobiorû opeszquaÿ augent ctiaquotidic

€ongerünt,amp; accuumulant. Suntcnim ifta ditilli-macccnobia, vclut hirudincs inexhaHllæ , quæ il-ludßaalis Sacerdotiurajquod cft apud Ofcanb ca. 4.ver.i8.occiiuint,feixiper,amp; conclainant, toii,^ertötet ininquam autem ilkid Mods, ExoJ. j6.ver. 6,Satii eft,Nei^io ampluu itffsr.tt.

DVæ font rauHepropter qiias Monachi viucrc ex rebus fponteoblatisncque polïunt, bonâ confcientiâ,nequc dcbeant, eæque grauüHmæ, ac verilîimæ. Prima, Q^ôd hoc pa-to Monacbi, homines validi,amp; robulti,q'gt;î )ue fuo laborc viclum fibi pararepoflunt,veris ChriHi paupcribus elee-inofynascripiunt,amp; furaiitur.Ncc eninà amp;nbsp;bis, amp;nbsp;ilîisfpræfertim quum rot fuit Monafteria) fuper-effe cuiqnani quantumuis diiiiti potcft pecunia firaul alcndis. Ergo quantum ab iiUs MonaLbis capitur,tantum veris Dei paupcribus, qui manci, qui debiles,qui ca:ci,qui muti, qui furdi,qui paralytic!,qui fenes, qui infantes, qui ægroti Junt, dc-trahitur.quod furti genus ab iftis cantillatoribus, amp;nbsp;validis Monachis perpetrati, non folnm furtû eft,fed amp;nbsp;facrilcgium. Eft enim, inquit Hieronymus, vercfaciilcgiwm rem paupcrû non da! c pa j-pcribus.

Secunda caufla, curexfpontefibi oblatis viue-le iam pridemMonachi ncqnc polEnt, bona co-fcientia,nequc dcbeant, eft, Quod folius idolola-triæ exercendæfouendæ.augcndæ, Dcîquc often-dcndi gratia in huiufmodi Monaftcriis , amp;nbsp;luftris aluntur.ld quod tueri, amp;nbsp;fouere ncfas cft. Nain fi qui vnquam fucrunt Sacerdotes Baalis, miferi.

ncfandi gt;nbsp;exccrabilcs, falfi proplietæ, idololatriz patroni,ac propagatoics,funt ij Monachi,quosab annis DC.Mundiis fcii orbis terrarum nouit,amp;vi-dit.Quid enim aliud agunt iam ab annis fcxcctis, obfecro,Monachi,quam qi.ód loli pene funt omnium qui grafTanturin Papatu crroi um, vel aurores, vel patroni:’ omnis idololatriæ feminatores! omnis Paparum tyrannidis curtodes, ac fatellitcsï amp;nbsp;vt quifquam pius hos Satanæ Mmiftros alcre debeat,aut bona confcientiâ polTit.^ Aut vt ab vl-lis Chriftianisacceptari poflit,quod in tam nefa-riam cauflam, amp;nbsp;impiam ctiam fponte à quoquam datur,amp; ofïcrtur?certc non poteih

Prætermitto iftorum hominuin fummamaua-ritiam, qui amp;nbsp;omnia,amp; ab omnibus, amp;nbsp;paflim ac-cipiunt, iraïSt.j'vai'TÂç, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'vct.viùgt;y. Quod à

quoquam hominum gcncrc,,St ordine fieri vêtant amp;nbsp;Leges honcftç,amp; ratio ipfa. Hæ funt igitur cauf fæ, propter quas non licet Monachis etiam ex iis viucrc,quæ fibi fpontc ab aliis offeruntur.

Neque verb juuatur Bcllarminus fentetia Au-guflini.qui à diuitibus feribit danda elfe quædam ad victum fratribus pauperibus. Nâ addit Augii-ftinus, hæc danda elTc rcligiofis, id eft verè piis,amp; '^DetfeYuis:nQn autem Diab.di, ÿi AnrichrifiiMi-i)iftris,qualcs funt iarapiidcm Monachi.

QVàm fit non modo infame, amp;nbsp;turpe, verum tiam mifcrum,impium, amp;nbsp;facrilcgum Mo-nachorum ex mendicitate viuétium genus, amp;nbsp;an-tea diximus,amp; ex hoc, amp;nbsp;fequenti capire,luce me-fidiana clarius, apparebit. Ergo extra ftatû falutis funt,

Ad V. Controvers. 1105 funt,c[ui ciufmodi vitam fequütur, quum laborarc manibus, alióquc paóio victii fibi quærcrc pof_ fint.Contra vcrö contendit Bellarminus,fcd nulla fiótc,nullóque iiidicio.Namprimùmagnofcit ipfe,amp; fatctur, amp;nbsp;quauis ætatc, cuiufuis ordinis piishominibus difplicuiflc hoe vitæ Chriftianx gcnus.Nam inter tthnicos,exceptis Cybeles matris facerdotibus,nullum hominum genusvnquS fuit ciufmodi, vel conccfl'um,vcl tolcratura.Ergo G.de San«äo Amorc anno Domini ix5o.amp; De-* fidenusLongobardusannouyo, amp;nbsp;Giraldusde Abbatifuilla anno n8o,amp; Iohannes Vviclefuus anno 1550. Monachorum iftorum ex mendicitatc viiientium,nationem totam meritö execrati funt, amp;nbsp;iuftis de cauflis viri, amp;nbsp;pij,amp; doth, ficut ex eo-rum fcriptis apparet, illud iure condemnarunt in Dei Ecclefia.At opponit aliquot Romanos Pontifices Bcllarminus, qui fuis fuffragiis illud com-probarunt,vt apparet ex cap.Ex«?. De Regulis iu ris in vi.De yerbarti Significattone. cap. Quia ^uo-ï'awz/zïzw.inExtrauag. Iohannis ii. De Verb or. Si-“ gntficatto»e,Si Conftanticnfi Concilio.SelT.S. Ni-mirum vbi res non ex Dei verbo, vt ex Iohannis Huflij códemnatione apparet,acta eft, fed ex prç-iudiciis.Romani Pontifices nonnulli iftos Mona-chos probarunt, quoniam corum opera ad fc contra Germanos Imperatoresfid eft fuam tyrannidé contra iuftum Magiftratum) tuendos, amp;nbsp;ftabilie-dosegebant. Fuit enim iftorum frat. Mcndican-tium lingua femper venalis, amp;nbsp;mercenaria. Alij veroitidem Romani Pontifices totum hoc ho-tninum genus ex Ecekfia Dei fublatum efle iam-

»*©4 Resvonsio Danaéi pridein concupiucrunt.velut Pius II. Lcox, nifiacius viii.amp; a!ij,quod femper font cxecrati.Er go nulla cx Romanoruni Pontificiim iudicio tam tliuerfo iflius generis,amp; fectæ Monachoruni con-firmatio duci potelh

Prima eRjChriftus ex mendicitate cum fuis A-poftolis vixitjLuc.g.ver.j. 4. ergo hoe vitæ genus inter Chriftianos probandum , amp;nbsp;admittendum cft. Refpondco,non quod Armacanus, (cuius iftc i-neminit,amp; quem ad dcbellaJum potilTirnum de' kgit , vt facilem fibi vicloriam facçrct ) fed aliud longe amp;nbsp;vcrius,amp; tutius,ac facilius. Solutio enim Arraacani tota amp;nbsp;obfcufa,amp; intricata eft, quonrâ cxSchoIafticorura fomniis haufta eft, Qiiarc no-ftra,amp; verier eft hæc. Minime medicus fuit Chri-ftustfed fuit pauper,a.Corinth.S. v.^, Matth.S.v. ao.Mendicns non fuir,quia antequam munusfuû» 2c prædicationem Euâgelij aggrederetur, cratfa-ber ligtiarius,amp; ex ea arte, quam propriis mani-bus excrcuit , viefum fibi Chriftuscornparauit, Marc.ô.vcr. j.Theodorirus libro quarto hiftorix, cap.ij, Prætcrea nulli ludæi medici inter ludæos oftiatim petaccs tolerabantur, Deiiteron.i5.verfu quarto, cth inter eoserant tarnen alij paupercs, amp;nbsp;cgentes.Matth.zô.vcrfu vndccimo. itaque fal-litur grauifTimè Beliarminus, qui ex Pfalmo qua-dragefimo, v.i8.Pfa.io9.ver.i6iColligit Chriftuoi oftiatinïviétii fuû mcdicafle.lmô infudorc vultus iui amp;fc, Scinatrcm fuam fuftentauit. Ratio cft quoniam oportuit Chriftum hominé in lus terris pmnes

AdV- Co n t r cv e r s. ncj öffincs pcccatorum noftron'i pœius,cxccpto pcc-cato.perfcrrexjuarum vna qiiçdam,eaque maxima cft paupertas ac indigcntia. Ergo harfc guoque pro nobis tolerauit Chrifti’s, ccftc Paulo Z.Coriii. cap.S.vcr.p.

Poftquam autem munerc fuo fungi cepit idem Chriftus, quia manibus iam laborare propter in-dcfelTam prædicandi continuationem ampliiis non poterat, Deus pias quafdam amp;nbsp;diuites fœmi-nasludæas fufcitauit,quæ curn,eiûfquc duodccim Apoftolos collatis eleemofynisalcreritLuc.S.v.a. S.Mcdicafleautemtunc Cbriftum, auteius Apoftolos falfo falfius cft amp;nbsp;mendaciû mcudaciiis. Quatnobrem hæc prima Bcllarmini ratio ab cxé-plo Chrifti,cft fallacia A non cauftajfalfaquepra!-fuppofitionc.

Scciinda Bcllarmini ratio cft fumpta ab exem-plo Apoftolorum,(quos ifte mendicafle, ficut fra. Mendicantes vocant ) faciunt,amp; arbitratur,amp; affirmât. RcfpondeOjHoc quoque commentitium cfl'etfalfiflimum enimeft Apoftolos vnquam cum bifacco amp;. pera oftiatim viiftum, amp;nbsp;particulas ac frufta panis, aut rerura aliarum emcndicafle. Honefta quidem ab iis, qnibus verbum Dei an-nuntiabant, alimenta Apoftolirccipicbant. (Di-gnus enim eft operarius mercede fuaMat.io. v.to. quæ imprimis eft viftusamp; veftitus i.Tim.6. v.8.) Et meritôjteftc Paulo i.Corinth.9.vcr. 4. amp;nbsp;6.14. OmniaautéiidéApoftoli fua proChrifto dimife-râteffettu amp;nbsp;animo videlicet vt omnia fua,etiam vitam ipfam quoqs fuam Chrifti gloriæ poftponc-rct:domosautc,amp;prç^dia amp;nauigia,fi quçhabcbxt

iio6 Responsio Danaej rcipfa pro contcmpto eos habuifle.amp; omnino ab-iecilfe, vti fæpius iam docuiimis, falfum cll. StJ quidotiofi Monachi ciim Apoltolisprædicand-bus Eiiangelium, fimilc habent?Ccrtè nihiI.Pri-mùmiilisprædicare ex fui inftiruti rcgulisnon licet. Deinde vt hoe faciant nonnulli, qiiàm pauci iIJi funt,amp; hi foJi eflent alendi,non ctiam ahj non prædicantes.

TertiaBellarmini ratio continet Miracula^b autonbus iftius vitæ ædita,Francifco,amp; Domini-co;amp;efFccta,bonaquc vitæ huinanæ faluberrim» CK hoc codera vitæ gcncre proraanantia quæ il- gt;nbsp;lara confirmant. Rcfpondeo Q^od ad miratu-la , Satan qiioque ilia ædit , neque proptcrca Satan, amp;nbsp;Satanæ Miniftri , quales proculdubio fnnt raonachi, funt à nobis piis probandi, aclau-dandi. Quod ad cffècla à Monachis præfertini ‘ Mendicantibus profefta, funt,fuerûntve,qua-uis ætate certc quidem triftiiîîraa Si mifcrrima, Nempe veræ dodrinæ Chrillianæ deprauatio, Idololatriæ in Ecclefia Chriftiana defenfio . Si confirraatio,Noui amp;nbsp;inauditi Euangclij (quod Cy rilli Euangeliura vocabant)introduôtio,hercfcon pullulatio.quas ifti pcpcrcrunt, V eræ Theologie t in falfas,amp; peruerfas exercitationcs detorfio, qua Monachi Scholafticcn norainant. Denique t'j-rannidis Roraani Pontificis defenfio, amp;nbsp;propaga-tio, ex qua inter Imperatores, amp;.Pontifices lu-(Suofiifima bella funt orta,natæ fcditioncs,pc« ftiferæ cædcs, amp;nbsp;totius orbis Chriftiani coneuf-fio. Hi funt nirairum iftius hominum generis amp;nbsp;vitæ vberrimi, vcriftîraïque fruélus, quos ciiam

Ad V. C o N T R o V È R s. iio$ faumhodietütus orbis Chriflianus cxperitur, amp;nbsp;videt.

Primum eoruin cit, Mcndicitas ifta iurc djui-no,Dcu.i5.v,4.amp; humano L. vnica C.de Mendi-cMttbui Vdlidis eft prohibita: Bellarminus negat hoeverum cfl'e quia pauperes multi ,amp;quideni P^blicèincndicantes, extitcruntpoftca inter lu-dæos,Luc.i8.Iohan,9. Acl.J.peindc Deuterono-RiijiVoxeÆAio«cft communis paupcribusamp; mé-dicantibus. Refpódco, etfi vüx Æbion amp;nbsp;Sc ‘ttivni; verti poteft , locus tarnen oftendit quo fenfu lit fumenda ,amp; Mendicitatem (quiareseft turpiffinia , Sc plane defeftum omnis chari-tatis arguit)ibi à Deo damnari manifeftè apparet. Quod veró tempore Chriftimulti inter ludæos erant publice mcndicantes,id eueniebat ex côte-ptu legis Moralis amp;nbsp;Politics à Deo datæ.Nâ medici lege Dei Politica efle vetabantur.Quod verà legem illam vnicam loqui fingit Bellarminus de aliis,quam de Monachis,fallitur.Hoc enim genus hominum oderat amp;nbsp;Vaies Imperator, amp;nbsp;tune orbis Chriftianus tanquam inutile ecclcfiæ,ac pror-fus iuers.

Sccundii noftrum argumentum eft, mendicitas ifta amp;nbsp;extrema paupertas eftmultorum malorum caufta, Prouer. jo.v.8*Sc pro Dei raalediftione recenfetur Pf.io^.v.io.Pf.jy.v.ij.Nugatut Bcl.itl in hac obicâ:ionediluéda,amp; fuo more,variât. Ait modo agidecoaéUamp;non voluntaria mcdicitate

iroiS Rn sponsio Danaei modo tic periculofa, in qua media prorfus vitlus h.ibciidi dchciiint:in qnam,ini]uit iïtc,frat.Men-dicantes inciderc non pofliint.Parant pnim mature victum libi necellariumj ne deficiat, è: ne fmt f lliciti decraltino.Eigoquiim nihil habeât,omnia pQllidcr,amp; quidélocuplctülïrnè ac largiflînic-btc idc fuofq; Mo/iachos mcndicâtcs ifte irridet.

Tcrtnini ai gumentum el},amp; Diuitiæ paflîm m Dei vcibü laudantur,Proucib.io.ver.a2.i4.v.24’ 22.y. -J. amp;nbsp;flint ad inultarum virtutum operapræ-flandançccfl3riæamp; vtilcs, velut ad elecmofynaS) Ador. 5,amp; 2o.v.35.EccIef.7.v.u.RcfpondctBcl- I larminus, ctfi in opibiis infunt comraoda incô-nioda, tarnen omnibus fiibductis plus inclTc corn' modi in mendicitatc Votiua jquàm incommodi* Kcfpondco, falfum iflud eft. Sed quiaMoiiachi« quitquid de lua Votiua mendicitatc iaôtcnqfcni-per wmen rebus omnibus abundant,idcirco nulla mcndicitatisfcntiunt omninoincommodaraeve-rum cfl mcndacium totum corum dePaupertate ôtincndicitate votnm.Rcliqiiç rcfponfioncs Bel-larmini ad hune locum funt ineptæ, amp;nbsp;cumiplius textus verbis prorfus pugnanr.

Quartum argumentum eft, extrema paupertas, quam fcquiturmendicitas, eft extremum virtutis alterü ac proinde vitium.Nam vt bencfacercmé-dicus alicui velit, tarnen non poteft 2. Corinth. B.v.tz.Aéf.^.v.ó.RcfpondetBcllarminiisiftapau-pertatem , quæ fit ex Vüto Deo fe dcdicandi,elle , x’irriitem non dcfcétum aut vitiû.Rcfpôdco vcrû j id effet,fl ifta paupertas amp;nbsp;mendicitas efl’et à Deo 1 præccpta. ScdncquaquamcfbErgonequcVirtus |

An V. C ON T R o V E R s. lioy elTepoteft Ellcniinfola Dci voluntas patcfaéta amp;nbsp;prx-ccpta nlt;|bis Vircutis onanis n-gula.

Quiiitum argumentum noftrum clt,Nemo fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

pcriculum famis, aut ex fame pcrcundi accerferé nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

lùcns prudcnfvc debet.Nam qui amat periculnna inilludincidct, 'Ecclef.j.Vi petûtàDco pij: vtfimem à fe aucrtat,amp; depellat,z.Samuel. 12.At qui omnia fua bona abiiciunt ,huiufmodipericu-lt; bimfibi créant,amp; accerfunt.Nam mc^iciamp; otiofi qualesfuntMonachi,finit ibulti illi,qui complicâc nnnusfuas amp;nbsp;tandem in famemincldunt » vt eft Ecclcfiaft.4.v.5.ergo iftud vitæ genus elf temera-nunijftultum, acpcriculofum; tcntatqucDcum ipfumjd quod eftfcclus nefarium.

Rtfpondet Bcllarminus eiufmodi ex fame mo-tiendi pcriculum cucnire iis,qui fibi non profpe-xerunt, dum bonis fuis renuntiant. V crùm Mo-nachi,dum abiiciunt bona fua,fi quæ babcnt,fciût femper fibi pavatum eile viftum vcl à Deo, velà petacibusfvattibus illi ccenobio amp;nbsp;Monaftcrio, cuifefe addicunt. Quamobrem in eiufmodi peri-

I culum nunquam incidunt. Rcfpondco hoc padfo 1 totum hoc Monafticum de paupertate pro Chri-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fto fufeipienda votü cffc.illuforium fallax. Inn-

\ latempoftquam certi funt de perpetuo fibi -viclu 1 nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;veftitu in illo fuo Monafterio futuvo,Slt; prçbc-

\ autem ait iftc Monacbos feire fe à Deo aien-\ dos etfe. Rcfpondco , Hoc ipfum eft plane

ïio8 Re SP ON s IO D a n ae i dii!inarc,amp; tentarc Deiuin,qui media vitæ fuæ ^ii' ftentanda; àDco datareiiciiint. Pr^^crca, vti rcs docctjMonachiDeo vcro non lcruiüt:!ed idolis. Jtaquc iiln ccrum fpcs vana efta nifi id fpcrct,qii-i crcaturæ fuut, vt porei, amp;nbsp;Aucs, amp;nbsp;fera bcltiæab eodem a'untur Pf.io4.Math.5.amp; lo.

Sexttim argumentum noftrum eft,Fra. Mencli-cantes faciGne iniuriam veris Chrifti pauperibus» vriTiipra docui,amp; cftLuc.i4.v.ipRefpondec Bel-larminusjNon præcipi à Dec, vt magis egeni, Se 8c infirmi magisamp; potius alâtiir, vclut claudijea:-ci,R)rdi:alioqiii PaftoresEcclefiæ non eflent auC alendi, ant magis ac potins fuftentandi,quia non funt cæci,amp; fnrdi,amp; claudi.Refpondco,Bellarrai-noPaftoribns alimenta præbcntur, non quia pau-peres funt:fcd quiaPaftorcs.’dignus cnim eft ope-rarius fine diucs,liuc pauper mercede fua,Mat.io. v.lo.Sed quum aliquid pluribus,vclut pauperibus .datur,cgentiori magis fuccurrédum amp;nbsp;potins cfi. Clirifri didum, Lnc.14, v.15. ofrcndit,qnuiTi fra-tribus bencfacimusjnullam compcnfationisfpcm Tpeéfandam , aut exfpecbandam anobispiiscfle« Alioquineftmcrcenaria noftraliberalitas , non gratuita, ficut efle débet. Ergo locum hunc Lucæ nó percipit,aut intclligit Bcllarminus. Quod alitera iftc iVlonachos fuos amp;homines otiofos exfux fcho]æ,amp; haræ inllitntis(qucs rcligiofos falfo vo-cat) præfcrt rcliquis pauperibus Cliriftianis pnsgt; tripliciterpeccat Primum quiapræfupponit,ldo-lolatras, qualcs funt oir.ncs Monachi.cfle mclio-aes,amp; Deo gratiores, quam viros pios contra Pl« 16. amp;Pf. iiiiSccundnmjquia przfupponit fallum,

Am V. C o n t r oVe b s. no9 Qiiod ctiamfj ex toto 200. Monachorum cœtu amp;: collegio, duo, aut dutaxat, tres cocioncntur,eos Slt;r vcrecôcionarijamp;cçteros Monacli )soinncs(côtra illiid Pauli z.Thcfl.j.v.io.Qm non !jborat;,nó e-dat) ventrespigi'os,pingues,amp; otiofosproptc-rca elfe alcndos. Nam ifti rcliqui fitnt fuci,quam-uis iili duo aut tics eflent apes mcllifics vtiles. ■ 'reitium,quia præfupponit,quûqnis fuà dona dat Monaftcrio.cû dare paupcrib. Quod falfä eft. Na cidat vel diuitib. fuis cognatis-.vcl monaftcriis la locuplctidimisjid cft.Aqua Oceano,amp; Noiftuain Athenasdefert. Id quod eft ftultiflimum , atque {»mnis auaritiæ incrementum. Tresigituv ratio-ncsBellarminii propter quas Monacbos præfcrt cætcris paupcribns piis,funt amp;nbsp;talfæ, 8c viropio, præfertim autem Cliriftiano Theologo, (qualcm hiefeprofitetur) indignilbmæ. Sed huic homini fait pro fna fuorumque cnlina, id eft,pro ipforum foris amp;nbsp;haris quauis manu pugnandinSt decertan-du, ne infuo capituloflageUari aMifercrc vfq; ad Vitulos mlfcr a fociis fuis vellet.Quod eft feuitli-mumjac duriffimum,

VEtns eft illud 8i verum,quod cftfapicntifli-mc aSolomonc dictum, Prouc1b.17.vcr.21.

F.tiamßßnltum contan/iiU in mbrtano-, Q' cum rnoLt pifiillo, non receAet ab tn flHltitia.\fi.lt;^ic non cqui-dem fpcro bac mca admonitionc ßeUarminum fapientiorcm futurum , qui iam Se malitix, amp;nbsp;errons callum prorfus obduxerit ; tarnen quia, qué-adnaodum habet prudens Grxeorum fentcutiaj

çriiAsç dfj.» cti' (/[«ffljXfps^tioç «’ yivnillJutitm f.’ifi f/ftè contundMur,fiofit fivult bona materia.,K3. tit iltc pro dignitatc tractandus. Quidam cnini it'afuiit na turacomparatijimprimisautcm MoiiachiCqua-lisçft Bcllarminus) vtnifialtc, amp;nbsp;duritcr puH-gantur ) amp;nbsp;todiantur , ad fanam mcptein rc-uocari non pofljnt. Itaqiic Monachum ilium fiagellis, vclut Letargiciim,afpcr!S, cxcitabo,amp; fomno fuo, vetornoquc, fi porcft,rcuocabo,vt amp;nbsp;ipfc,amp;ip(ius farinæ focijrclipi(cant, fi pofluiit. Tædct qiiidcm mcipfum, amp;nbsp;pios, vt credo, viios omncs incptiarum amp;nbsp;falntatunmjuç in hoc fecun-do Bellarmini libro contincnttir (totus cnim illis picnnsert, fc^tct ) fed quonian)onincs ingenij fui vires,amp; odorcs in hoc , fcilicct Myrothecioji-in xMonachatnsnionRro commendandocor.fuin-pfitjquain parum fe flrcnuuin ill i us fuæ caufl'æ pa-troniim tarnen inonftict, amp;nbsp;præflct age petpen-damus.

Peccat cnim tripheiter in hoc fuo Monacha-tu fundando ,ædificando, ornando, Nempe quod ineptit, falfa fundamenta iacit, amp;nbsp;fibi inanifellê contradicittAc ineptias hominis non omncs,cifet cnim infinitum,fed quafdam folùm rccitcmiis,qiiç tarnen magni funt momenti, amp;nbsp;totani hanc ipfnis difputationem cuertunt,

Primum capite i.col. 1159. L. A. aperte Mona-chum à religiofojtanquam res diuerfasfeparatrer-go Monachi, vcl no omnes fût religioli,vcl nulli.

Cap.t.Religionis Mona(licæ,qnamhictiietiir) dcfinitio eftineptilfima. Namnullo S.fcripturï loco probatur, noua eft amp;nbsp;nufquam apud vctcics vIloS

A D V. Co N T R o V F. R s. lui vllns Patres eo flgnificato cxtatidcniquc fiia fpcci Hea differentia caret,quæ cil,hoc ipfo telle,chantas,qux in definitionehiit ornifla.

Cap,4.col.ii65.infulfè amp;nbsp;« Jêszd;/«; Monafli« c amp;rc!igioncm,tjiiaiTi vocat,Dcogratam,amp; àp'is probindam cfTc contcndit.non ex vllo Dei verbo icripto;fcd ex hominuin,amp;aliqnotdnntaxat Pon-tificuni Romanoruna dccrctis amp;nbsp;iydicio. ’

Cap.ô.y.S.p.ro.ii. impiam oninino hanefen-tentiain tiiettir,Nempc cire «.ju.r iana ( hi jlli con-fihi de Monachatii, câqiic diuinis rpliiis prçccp' is perfectiora, fanétiora,amp; Dcogratiora.Idqiiod ex iiullo S. feripturæ loco cfticiticftqjcprorfus bia-fphemum inDciim.

Cap.9. toto cœlo errat, toto mari,totaque terra, duni S.fcriptnrr locosfquoriiin interpi etatio-nemetiatn inter fuos incertam amp;nbsp;contronerfam ede ipfe latctur ) nefarie dctqrquct ad tria ilia Monailicx vitæ Vota confirmanda , de Paii-pertate, Coniinentia, obcdicntia.columna 1181. L.B.C. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f -

Imprimis antem errat col. ii86.L.C.dnm feri-l'itAdarniim in Paradifo donum Continentiæ à Deo habuifle. Dicere debuit caflitatis. ' C.ur cnim illi Deus vxorcm dedidet , crealTet ad humanum, 1i donum Cor-tinentiæ illi iam dediilet,amp;'tribuinet? Sed Sepo-lleaquoquc idem conriiiemiam coniugalcm pro caftitateimperitc noniinar. Continens cnim in hac difputationc illc falfi dicitur, qui prorfus vxo rcmnonduxit : non qui cunca callè viuit, aut

Cap.u.col.nÇj.L B.?. Videmm-, impie fentifj Si fcnpfit, vt fuum Monaehatum commcndct) prætcrvitam æternam legis diuinæ obferiiatori-busprominam, clTe aliam qiioquc in ccelo felici-tatcm vitæ Monallicæ ciiltoribus à Dcopropofi-tam. Quàm bocfacrilcgum cft, amp;nbsp;ncfariiitn, ob-fccro vospijomnes,amp; vcrè Pciagianuniî

Cap.f3-col.r194. .Sc 1195. locos Matth. 19. verf. 26 2’.verf.37. impiidcntiirimc , amp;nbsp;cnanifcftilfimè corrumpit amp;nbsp;in verbis, amp;nbsp;in fcnfn : Si verba hi’C Pauli Philipp.4,verf.8. Hcffc negantia, colizof.L.B.

Cap.i4.col,iiOî. Voti dcfinitionem à fecxcu-fam cLierfit ipfc.Nam quum in ca pofiicritjvotum fill Deo fieri;addit ftatim,amp; Sagt;.iiis qiioquecon-cjpi,amp;rcôtc Idquod eli quoqnc falfum.

Cap.i$.ineptit prorfus,vtiturquc pcrpetuo Pa-ralogifmo, À diilo ficttndnm/jtitd, Ncfcitenim quæ fit vcra cauÏÏa, cur vota pionim lint Dco grata.

Cap.29.col.1244.in locc Pnili 1.Corinth.7.y. 35 amp;nbsp;voce /rf^wcïÂfcxplicanda plane cæcntit.

Cap. Locum ex Sapientiæ libro cap. 8. verf. ii.non magis afleqiiiturjquàm nubcs manu attin-gft:imo ctiam vocem impcritiflimcin vo cem Co»h»f«jvcrtit; vcl malignilfimè. Verùra per fingula ire vellc efletomnino infinitum. Ita-que hæc paucaguftumaliquem inepriarum amp;nbsp;fal* fitatura Bellarm.piisamp;doctis virisfatis præbe-bunt.

Ad V. Controvers, inj citjcaqucplurima.Primuin cap.iper rotum po-nit opera fupererogationis pro fui.Monachatus fundatnento. Atquiillanullafunt: ergonulluju cftMonachatus fundamentum^

Cup,J4.col.i2O2.altcriim collocat eiufdcm rei fundamentum , nempe vota, ca, quæ, vt ait iftc, prçter promiflionem à nobis in Baptifmo factam r)eo eoncipimus.

Cap.iÿ.col.un.contendit votaMonaftica cf-fe mdiorem, amp;nbsp;certiorein viam ad vitam æterna confequendam qiiam ea fït,qiiam Chrifius in Baptifmo monftrat,ac pol 1 icctiir fuis elettis.

Cap.i!4.col.iï7 .L.D Maius malum cft.ait i-ftc,poft votum perpetuæ virginitatis nubcie, vel vxorem ducerc,quam fcortari. Quia quæ nubit, votum feruarc non poteft: at qua? fornicatur, ftr-uare ükid poteft. Quali verö illa iam fit Viigo, quæcorp nefcortataeft , vel quafi poftfornica-tionem votumfcruet.f^tr^» e//,inqiiit Paulus,5-0 corpore,!;^animofanüa. efl i.Cor.y.v.^q.

Denique fcipfum réfutât apettiffime Bellar-minus,amp; quidem in multis huius libri locis amp;nbsp;ea-pitibus: fed plané totum Inf.lib. lt;.cap.s.col vbi folitariuni vitæ genus omnino damnat illci, Sed bïc cap. 6. Manifeffa 8i recepta à fuis fuæ fcbolæ dogmata negat, quæ poftea idem tarnen concedit.vclut col.1171.L.ü. De meritisoperum vitæ Monafticæ, amp;quod ad Monachos, A quoi ad alios,quibus ea Monachi volunt applicarc.

Cap.9.Donum contincntiæamp; in noftrapote-ftatcelfe ait,amp; efTe omnibus piis commune,quod tarnen alibi amp;nbsp;à folo Dco dari,amp; rarû Dei donum

Cap.i4.col.iio3.L.C.Impoflibilianobis voue-ri lgt;clt;? polie negat. brgo probet tria Vota Mona-llica, de perpétua Coutincnti3iPaupertate,amp; 0-* bedientia à nobis prællari polTc.

C3p.j6.col. 1207.L. A,res cas,cjuæ neque à Deo præcept.x flint, neque probat«, elfe concedit inanes, amp;nbsp;daninatas èéeXcOpoî-ü^ct;, CololT.z, vcrf.tj-Probet igitiir fuum Monachatum , amp;nbsp;iilius tria vota elfe à Deo præcepta. Hoc negat. Vult enim elfe tantum nuda Ccnfilia.

Vonendi aôtus,ait hicc3p.i7.col.!2o8.fojamc-tcpcrl1cij10tcft.Atcap.t4. col.1023. L.B. feribit, Voti obligatio cx folo anirai propofito nafeinon potcft.Hæc funt *i'TjÀégt;5i'Tot,amp; fcfe cuertunt.

Cap.i8.col.i2ii.L.A.amp; col. 1219. L.D ait,Vota noftracfre,amp;: fieri Deo debent de rebus nicdiis,amp; iiidiffcrciitibus. Hoc ipfum c3p.14.col, laoj.L.C. prorlus negat,amp; eiicrir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Cap.i9.col.i244-L.D.C j4dtefiimonittm. Melius cft,ait,opits à Deo prçccptum,amp; imperatum, quam Votum. Atqui hoc ipfum toto hoc libro confiitat Quare nemo vnquam vcl vanior,vcl in-conftantior Bellarmino fuit, amp;nbsp;nihil hoc ipfo fcri pro incertius,amp;- pucrilius cfTc poteft , quicquid iu co poliendo laborarit.

QVameunque voluerit Methodum, fibi dclh g3t,camque fcquaturBcIlarminus; nihil no-ftra

Ad V. Co N T R O V E RS. 111$ lira rcfert. Nos cum, qiiocunqiic h'gcric, vrgctes jplîus veftjgiailium fcqiicmur,3c Dec bcne luuâ-tc,aficquemur:amp; crrores eius dcmöftrabimus.V-numtantùm in ipfalibri buiusf7bgt;pa?M, amp;nbsp;niira-inur,amp; indignamur,Q£Ôd in hoc iibro de Maiort EccIcfiæMilitantis (qiiara vocat ) parte dictums Bellarminus,nempe de coro Grcge, qui veris Pa-ftoiibus fubeft ôn quo ctiam Magiitratus, amp;qni-demfummus, continetur, quiquouis honoredi-g'wscft,Roman. 13.Jtaiïicn curaA' totum Grcge ‘•■ontumeliofe ftatim ab ipfo exordio,amp;■, (]iiodpetuscft,ctiarnSfc;/Aîrf7K, appellat, contra Uei præccptum,Exod.22.vcr.î8. quod vetar, Ne quifquam Principi fuo malcdicat. Qrds cnim i-gnoratöc Laici nomen ab iftis Monachis in con-tcniptum de rcliquis Eccicfiæ membris ( qui non funt RaG,amp; Vndti,dici:prxlcrtim verb voeem Se-

Si Seculum, quod cR ex feculo, in S.Scripturaopponitur Deo, amp;nbsp;rébus iis, quæ Dei funt,cælcftcs,amp; fanclæ: ficut apparet ex Roman'o, J2)Ver.’. Ne confarmertuni-hutcfecitlo. i.Coriirtn.z. verfu fexto. N0« lo^utfiiur fapientiam httitufeeuft-, t.Corinthior. 4.vcrfu quarto. QKibiMDefttficttli exMcauitmentes, id efl, tnfidelibus. Vnde SecuUmt hoCiMalum^'^mVy vocatur, Galat.t. veiTu quar-to:?f Eplicfeor. 2. vcrfufccundo,xVö/zó incederc featndumfeculttm.'ÏLr^o quum Ecllarminus rcli-qua Chrifti membra numero pluria , quant Gnt Clerici , amp;nbsp;Monachi ; imo ipfum ad co fumnium Magiftratum , vocat Sccularia , Secularem ; procul dubio iis conuitiatur , qua-(1 illi pij vera membra Chrifti minime but,

fed Diabolo iä dcftinati hoiTiines;ncqi dc Chrifti clcro,poircffione, amp;nbsp;populo : vcl per dericulüi üc cos omnes arrogäs homo iftcgt; velut viles animas, nulliufquc coram Deo pretij, appellat; quafi fit b pfc,amp; fücij, gallinæ filins albx. Atrcliquus Chri-ïlianus populus fint viles piilli nati infœlicibus otiis. Qu’5 tantain, nblccro, contiimeliani vnius Müiiaclii Suita: in totam lacrofanélani Dci Ec-tlçfiam ferat ? Qms tantum eontiitiiim in Magi-llratum (uminuhi iniiltum clic velit?Qnum ctiam olim Legibus Romanis.amp; Etbnicis, vcl l ribuni plebis corpus,amp; petfona, amp;nbsp;nongt;ë in populo Romano,amp; Romç,(vbi ifte liæc fcripfit)fiicrit Sacro-lanélum, vt ne attingi quidem fine pcrducllionis pœna potuerit, qnæ fuit deictfiio de Riipc Capitolina: amp;nbsp;extent hod ie Leges luliæ Maiellatisco-tra iftos Principum couuitiatorc: grauiffimæîScd nihil Monachis eft impndétius iftis,qni ciim vbi-que, tuin Romæ fibi omnia liccre putant -, modo fuo idolojfeu Pötifici Romano aficntétiir.Et Hqc quidem eft futurç de Magifiratu etiam fumniodi' Iputationis initium ab ifto Beïlarmino faclfi. Sed talcs fuut Monafiieæ eloqucntiæflofculi , atque vcnuftatcs,amp; leporcs.

CApita fcx fequentia nihil nos feriunt ; imó Î-pfofinct Pontificis Romani fcruos,inancipia, amp;nbsp;fatellitcspotins euertunt : qui quamuis verbis Magiftratum, amp;nbsp;Magiftratus autoritatem conce-dant:rc tarnen ipfa cum ncgant,5c tollunt: amp;nbsp;tan-tam dnntaxat,aut turn foliim dcmiim cam efic. a-liquid poflciSt vigcre voluut, quantani ipfi exfuo gt;nbsp;commodo

Ad V. C o N T R o V E R s. 1117 commotio cam mctiuntui:amp; tjiiaiidiii,amp; qiiando, cam die cupiunt. Publice cnimeciam dilputant, imo afl'eruntjtjumn ipfis lubec, non efle à lubJitis parcntkim fumino fuo Magillracui.Id quod Lute-tiæinHenrici tcrtij,amp; qnarti Galliæ regum cauf-fa irapiiffimè faétum, êc comprobatum imper eft ab omnibus iftis Clericis, amp;nbsp;MonachisPôtiriciis: amp;nbsp;a Romano Pontificc laudatum, qui omniû hæ-rclconfons eft,amp; caput.Præfertim verb iftiusau-tor,ncmpc Principi inhdcli non efle à fubditis pa-tendum, ficut docet Hemoldus Monachus in hi-: floria Saxonica,contra expi efliim tarnen Dei ver-l’um,Hiercm.29.ver.7.Roman.i5.vcr.5.t.Petr.z. Ver.1j.14.Quis autem mclioribiis,5c validioribus argumentis iflum contra Magiftratum errorcm Anabaptiftariim,amp;aliorum,imó ipforum Ponti-ficiorum confutat ,'quàiTi omnes noftri turn fcri-. ptis eriiditiflimisjtum pœnis,amp; cxemplis fcucrif-flm^s^tcfte ctiam Bellarmino hoc capite, col.1516. L.A.ÇÎ.A/uneh^reß». Etfi verb quædamin his ca-pitibus habet Bcllarminus nota digniflima; tamé quiabonam cauflTam tuetur,licet fæpemalc, nos homini iftiintâ multis difputationibus occiipa-to facile veniam iftorum errorum dabimiis,velut qiiod ait tertio capitCjCol.ijiy.L.B.Ç, Sed. refpon-^ dr»ï«î.Magiftratum Politicum exprefle in S.Scri-ptura non probat i. Quorfum igitur fpeôiant tot' loci ab hocipfo fuprà ex Dei verbo hoc ipfo capite tertio,col.ïjió.L.C.Sr D.citati?

Item quod ait cap 4 col.t J19.L.C. Inter hære-ticos nullus poteft elfe bonus Magiftratus. Nam dum aliquosifte pcrftringere vult, feipfum iugu-

latjamp;cxcecat. Nam contra hune quoque illitdl' pfum rctorqueiepoterie inter Pôtificios, qui pc-loresfunt hærcticis (quum inter Pontißeios An-tichriftus plane regnet,ex s.Thcflal.z. Apocal.iy, nullus ergo eft bonus Magiftratus. Itaque ne fc, vcl alios iHe dccipiat, fie loqui debuit, amp;nbsp;fcntirc. Inter hærcticos,Ethnicos, Sc PontificioSjtationc rcligionis, nullus elt bonus : amp;nbsp;imitandus xMagi-ftratus: non auteni in reliquis Magiftratus parti-bus,in quibus aliquis,vti Auguftus Cæfar,M. Aii-toninusjTraianus, etiain telle Gregorio ipfo gno,bonus fuit, fed non plus Magiftratus. Augu-llinus lib.î9.cap.ii.Ciuicate Dci,amp; lib.v.cap. un . in lulianum,Iob.54.vcr.5o.

Cap.5. eol.i^o.L. A.dum ait,Donui'n loqucn-diamp; audiendi, quorfumbomini collatumcll,!' debcat folitarius viuere.^ Hoc ctfi veriilimc dictù eftjtarnéipfii plane,amp;totâiftiùs dcErcmitisMu na£hisdilputationclib.fuperiûrc,c..xxxix.eucrtit.

Cap.ô.col.ijti.L.C. Poteftatem Politicaracf-feimmediatè in tota populi multitudine, tanqui infubiccto; à ejua transferturpoftea in vnum, SC plurcs. Hocprimiim ab iis omnibus oppugnatur, qui Reges à Ueo immediate, non à popiilocrcari contcndunt,ex Daniel.4.vcr.2a.Iob.ii4 ver.i8.Pf gt;nbsp;75.vcr.7.Proucrb.8.ver.i6.quem locum hîc citât, parum quiddicat, attendens Bcllarminus.Itaqiie Paulus ait, Poteftatem Politicam elfe immediate à Deo, Roman,IJ. Deinde fequeretur Adamuiu ante multiplicatum in magnani multitudine genus humanum.Rcgcm Mundi non fuiflcift à mul-titudinc ad regem ifta poteftas, Si autoritas deri-uatui?

A n V- C o N T R o V K R s. 1112 Uatur.Spcctauic Si in animo, qiiiim liæc fcriberct, habuit Bcllarininnsjicl quod tradiint lurifconful-ti,Rege Regiapopulum Romanuni träftulifl'c in fuum Principciij, S: Impcratorcni omne fiiuin, amp;nbsp;Hl fc imperium.Sed quod in vno populo Rom:^no (qui antea Oemocracicè rcgc'oacur) tactum eft,de Cïteris populis non eft allii mandum,velut iis,qui cxvniiunt huniiia propagati, (ieut Ifraelitx, Æ~ gypdjjamp;primi populi ( qui poft diluuiuin tcrranl colucriiiit, Genei.IO. ) vel qui fempcr fub Regio dominatu vixerunt. Inter hos enim Politica Po-U'ftas non primùm, Si immediate in tota multi-tuduie fuit,amp;: ab ca ad Vnuin vel plures tranftata: ied ilia primùm in ipfo Rege, vcl primo totius po puliparcntc,amp;ftirpc fuit,amp; conltitir.Sed falhtur BeUarminus. Nam dum hæcrcgna, qualia nunc funt in toto terrarum orbe non diftisguitab iis, quæftatimàconditu Mundi, velut Nembrothi rcgnum,extiterHnt,fcribit amp;nbsp;male, amp;nbsp;generaliter, amp;nbsp;cöfufè Politica Potcftatc,primû, Si immediatè in ipfa populi multitudinc cftc. Id quod ipfc réfutât cap, 7.C0I.1313. vbi de Principatu Adami in , alios homines ctiain in ftatu Innocentiæagit.No his adftipulatur Thomas in l.parte,qnæft.90. Art. 4. Vcriim homini occupato Bellarmino, Si hoc quoque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;multa. Si varia alia in hac di

fputationc condonetur.ltcm code cap.d.coI.T^ai. L.D.quod ait, Ecclefiafticâ poteftatem difterre à Politica, quod fit immediate à Deo côftituta Ec-clefiaftica poteftas in vno præcifè, nepe Petro, amp;nbsp;per cum in Pontifice Romano : Politica non inagis determinate , amp;nbsp;præcilè in vno , quant in pluribus, toto cœlo fallitur. Potius Ecclefu-

ftica. Potcltas iniinediatè toti Ecclcfiæ cuinftjK® loci multicudini data cil : qiiàm Politica. ItaqiiC vtitur Chriftiis veibo pliuali in dcinandanda po' tcftateEcclcfiaftica,lohan.2o.ver.23.Paulusquo-quecollcctiuo,i-Coiintii.5.vcr.4.r' ob a y Spin-tu meoy colle lits. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ct.j .Si lo. Cuivc-

ro condonatiSyçSxego. At in llabilicnda Politica po-teftatcjverbn (îngularijRoraan.i3.ver.l. SicàDci Vcrbo rciutatur Bcllarrainus.

Quod code capitt fcxto Bcllarminus, col. ipi-L.A.fcribit Dcum tiibuifle mcrcedcm bonis Ro manorum ttlinicorum cpeiibus, nimirum, Hoc tain latumjquàm habucrunt,imperium, reôte in-telligat,amp; ex mdntc Auguftini Bellarminiis,lib.5‘ CiuitateDei,cap.xv. Bona enim opera illic appellat Auguftinusrationetantum hominum.co-rumque iudicio, Bona: non autem Dei. Nam amp;nbsp;abfquc fide ea fuüre feribit eod. cap. Augulliniist ac proindc corain Deo pcccatum, Roman.i4.vcr.

abfque pietatc in Deum verum. Sed vt Dominus Deus oftendat, quam fibi fint gratæ virtu-tcs,amp; verum aduerfus fe obfequium ,iftis etiara earum rerum folùm laruis, amp;nbsp;fimulachris Bonos, profperofquc rerum in hoc Mundo fuccefliis pro-mifit merâ benignitatc. Deinde hoc pacto Deus pacemaliquamin genere hiimano efle voluit. I-taquequofdam etiam ex Gentibus Monarchas in orbe terrarum conftituit, qui alios Reges ,amp; populos compefccrcnt,amp; in p.ace confinèrent : prx-fertimaute DciEcclcfiâcôfcruarcnt,amp; tuerétur, Ciupd fccit Cyrus,Darius,AlexâdcrM. C.Cæfar,

amp; Auguftus. In fumma, fic amplificatum eft, amp;nbsp;j?vrfarum,amp; G:æcoruiquot;njamp; Ronianorum amp;nbsp;Chal-deorum feu Medorum imperium,quoniam id fore prædixerat Deus, Daniel? iamp; XI. Leonis vero» ratio Serm.primo de Sanctis Petro amp;Paulo verif-fima clt,vt fic fub vno Principe, pararetuf via fult; tuiç p totu mûdû Eiiâgelij pdicationi, faétü eft la tiiîimû Ronaanû Imperium.Origenes li.z.contra Cclfum. Ad Cap. v 11.

BEne monuit olira Pythagoras, Ignem gladio ne foderisibene Socrates. Qiiæ fupranoSj nihil ad nos; melius Paulus Roman.12. Noli altum fapere. Infelix enim eft fapientia,inquit luftinus Martyr contra Tryphonem, fapere, Theologo præfcrtim,extra Dei vcrbumtin quo noftrç de rebus cæleftibusfapientiæ metæ funt pofttæ. Intra bas autem fi fefe liîc côtinuiflet Bellanninüs, ne-One quid in primo ftatu manente Adarao futurü fuilTct , qui dominatus hominis in hominem, quçdifparitashominum,çtatum,corporum,quod imperium Angelorum in CGelo,qujefiulffet,nequc definiuiffet. NequeThomse Aquinatis in prima parte quæft. 96. inancm curiofitatemfequi rna-

I Sed quomodo hune mundi ftatum,qui neque vh-Î[uam fuit,neque qualis futurus erat in Dei verbo cripto explicatur, homo ifte poftea, amp;nbsp;à condita

1 tnundipoftannos V.M.amp; D.natus,nobis definite 1 poteft? Sed fomniat,ac diulnat,fuo more,BcIlar-I tninus in ea, qux non nouit, temerè fe ingerens, 1 contraPaulipræccptum Coloff.i.v.18. Nos verb I Vere pij fobrij in his quæftionibus omnes fumu$lt;

HTcmihiexcIamareliceat. Impudentjamfpc* ■ ctatore Bcllarmini,qui crimen,cuius ipfc; nitcfte cum omnibus fociis reus cU,imponcrevi- । ris piis VVitlefiio amp;nbsp;Huflio aufus eft, à quo eo’ prorfus immunes eftc feiunt omnes qui ipforuW libros legerunt.lpfi Pontificij Monachi nullo pu' dore minime à fubditis parendum cfl'c Principi' bus fuis Infidelibus vel Hæreticis docent, clamant, amp;nbsp;in fuis tribunitiis fcholis ac concionibçs vociferantur. Hac ratione imperium Henricis IIII.V.VI. Othombus lI.amp;lIl.LudouicoIin-amp; , aliislmperatoribus Germanicis, fummisMagi-flratibus totius orbis, à Gregoriis , Pafchalibus, Vicloribus, Adrianis Papis Romanis fuit abrogi-tumtde quo conquerunturctiam viri graiiesS pij, qui vel in ilia tempora inciderunt, vel coru» hiftoriam nobis reliquerunt. At verb tingit iftc hunc fuiftc errorcm V Viclefui, amp;nbsp;Huffij fanäil-fimorum hominum.qui de eo ne fomniarunt vn-lt;juam. Sic ifti Monachi tmpij piosillosaccufant, ' vt fefe à iuftain feinuidia exonerent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Quod verb VViclefuus amp;nbsp;Huflius fcnfere,ph- ' ne cum Dei verbo in eo confentiunt,amp; Reges e-tiam agnofeendos cos efte fatentur,qui funt infidèles. Verùm eorum legibus,quibus Dei verbum , 8c veram Chrifti rcligionem oppugnant piis viris parendum elfe negant, ficut eft Alt;ftis 4* । verf.19. 5.verf2.9. Id quodamp;nos.amp;pijomnes retftc, orthodoxeque tradunt. QiieraadmoJum | fua Cæfarijfic amp;nbsp;fua Deo, funt reddêda Matth.rt- . verf.2i.can. Nolt-,8c can. Sr 2gt;ewra«r,xi.qu«ft-’”’

Ad V. Gon t rove r s» iiîj Veiùm quoniatn noftrorum libri plcni funt iis srguraentis, quibus etiam Infidèles eflc Reges poflc demôftramusjne aôlum agam ( quod omni-ho moleftum eft) amp;nbsp;eandem cramben, iftius mo-re,(quæ mors eft)apponamjillis hue transferendis amp;: deferibendis fuperfedeo.

QVod feribit ifte de Caluino falfiim eft,vt vcl locus ipfe Caluini lib.4- Infiitution.cap.io.

lacilè doccbit.Ait igitur,etfi tenentür pij propter confeientiam agnolccre Magiftratus autoritateni aDeo conftitutam in legibus condendis, amp;nbsp;exer-çcndisjficut ait Paulus Rom.ij.v.5.tanu;ri non o-^bligantur iidem pij fingulis Alagiftratuum quo-ruinuis legibus in confeiétia, nempe impiis amp;nbsp;irt-iuftis, Aâor.4.verf39. Deinde vel ipfæ rationes, quas ifte comemorat pro Caluini fententia tuen-da;amp; diftinclio inter peccatumveniale,amp; mortale in hoc argumento prolato, luce Meridiana cla-fius,demonftrant hs^ fallb fuilfe lohanni Caluino adfcripta ab ifto impoftore Bellarmino* Séd de eo poftca cap.xi.huius libri t erti j latiùs.

Mire Fuit ambitiofus homo Bellarminus,qui vt ingeniura hîc oftcntaretfuum,remab omnibus piis côceflam, velut anxiè inter rtoS cô-trouerfam agitât, traélat,amp; teftimonia, 8c tatio-nes ad cam confirmandam, vbi non eft ncceffe^ congerit. Fruftra igitur hîc fe torquet ifte, 8c la-borat, vbi nihil cjx opus. Qmsenim vel fanus^

1124 Responsio D a N AE I vel plus negat Magiftratibus fummis Chriftianis» imo quibuiuis funiinis legitimis fas efl'c leges con derc,amp; conditas in iudiciis excrcere, acpraâica-re. Nam hæc nccedario cohærent, nempe Magi-ftratus fummiis,amp; Nomothefiajid eft,legum coil dendarum ins, amp;nbsp;autorita.s gt;nbsp;iuxta regnlam luris concejfa IttnJ'dtEltone, nbsp;nbsp;eafine e^uibm exemripo-

lefi, conceduntnr. §.D.De lurifdicl'.omnium ludi-cum. V erùm Chartas perdere,amp; commaculaie voluit Bellarminiis, vt cralTum nobis volurnë fuuDi fcriberet,amp; faceret. In fumma,Qui redamlegem ।, imperare vult,illc Deumrqui hominem,amp; homi- i nis arbitrium amp;nbsp;niitum vult imperare, ille beln?» inqiiit lib.i.Politicorum Ariftotelcs. Sed quid in ■ re tam manifefta tot,obfecro,verbis opus eft?Hoc eft operam perderc.

Porroquod de libero hominis poft peccatum arbitrio:amp; detripliciChriftianæ libertatis gradti bïc admifcet Bellarminus, eft dyrporJ'iotuSi'’ Nee enim erat huic ciipreflo locus. Præterea, quod de ifto peccatorum hominum libero iam vt vocat arbitrio fcribit,eft omnino f31fum:vti quod addit leges Diuinasamp; Humanas efle æquales. Fruftus autem Chriftianç libertatis.Qui fint,amp; vnde fint, melius Deo bene fauente,amp; luculentius, quam i- , fte, explicabimus: fed fuo loco, non vt Bellarminus,dcferto,amp; importuno feu intempeftiuo. Verum jfte modo garriat, amp;nbsp;fcriptitet, nihil habet péfi,ne fi quidem cœlum terræ mifccat, quod hic omnino facit. Ad Cap. xi.

B Ene eft quod ineptum amp;nbsp;falfum dogma pro-baturus, ft poteft, Bellarminus, ineptis quo-que 1

Ad V. Controvert. 1125 que amp;nbsp;falfis rationibus vtitur, idque manifcftilli-mè.Prætermitto autci-n,quod ee J cm amp;nbsp;obfcurif-fimæ funt, amp;nbsp;intricatiflîmæ. Omncs inilliiis ino-tncnti, Sed malæ æditicatioui fus maliim funda-mentiiiniftefubftcrnit, vt habcant bmilcs labra Iictucas,amp; totiim hoc caput fccum confcntiat. Dogma Bcllarmini cft, Icgcm ciuilcm fca huma • nam non minùs obligate in confcientia,quàni di-uinam. Hoc multiplicitcr falfiim cft. Primiim, Quod quum foltis Deus ins in hominuin confeie-tiashabeatjVtpotc federn ac domicilium.proprifi. Roman, i.verf.p. 2.vcrf.i5. i.Corinth.7.vcrf.30. 3$.i.Pctr.q,vcrf. 19.ergo nnlla lex, nifi diuina, nos in confeientia obligate poteft.

Secundum peccat. Nam fi vera eftet hæc fen-tentia, atque humanæ atque diuinæ legi cfl'ct ob-fequendum. Vbicnim cft par ratio, ibi ius idem qnoqueobtincre dcbet.A-quihoc falfum cft con fcqiitnsjcrgo amp;nbsp;antecedens. Diuina cnim lex humanæ omninopræfcrri debet, teftc Petro Adtor. q.verfi?. 5.vcrf.a9.

Tertium pcccat.Nam legi humanx fxpe ctiain propterconfeientiam omnino parendum non cft, velut quum Nabiigadnezcr cdicto inbet idoluin, feu imaginera fuam aurcam adorari Daniel.J.vcr. 4-amp; 1(5. At legi diuinæ femper propter confeientiam cft obfequendumtnunquam ab ca dcflcClen-dum»

Quartum argumentum eft.Quç funt confeien-tiæleges mutari non poftunt, vti neque ipfa confeientia, neque Deus (qui foins confeientix Rex cft)mutari poteft. Roman.x.vcrf.i5. At leges hu-

in6 Respónsio Danaïi manx ctiam de rebus iifdem funt variæ.ac diucr-fx. Ergo toto gencre leges humanæ amp;. confeien-tiæ leges interfe differunt.Infinita alia polTuntin eandein fententiam ac rem afi-érrijquXjbreuitatis gratiâ,prætcrrnitto. Veriim adBellarmini rationes acccdo,e3fqueexamino,acconfiito.

Prima eft bæc brcuilfimè qiiidem tota à nobis: abillo autem longifTimis amp;nbsp;plurimis verbis conv prehenfa. Qupd eftamp; eflentiale, amp;nbsp;naturale proprium legis non poteft adimi legi human«. Eft enim lex. Verum hoc eft cuiuls legi eflentiale,ac . proprium, vt obligct fubditi fibi confeientiam: ergo amp;nbsp;lex humana adftringit confeientiam, Re-fpondeo, Vera eft maiorhuius fyllogifmi propo-fitio. itaque conceditur à nobis. Sed minor falfi cft:ac propterea negatur. Ratio eft, Quoniamvt lex quæpiaip noftras confci entias adftringat pen-det partim ex autoritäre legiflatoris,partime:: rerum ipfarum mtura, de quibuslex aliquafcr* çur. Ergo cui legi hæc duo defuntdHa confcictias

* noftras nequaquam obligat. Ac primiimquidcin j legiflatoris autoritas defideratur, qui poteftateffl amp;nbsp;ius in noftras confeientias habcat.Nam quem-admodum nemo iudex extra fuum territorium iurifdiftionem habet, L. Extra, territormm. De lurirdi^ione omnium ludicum:(ic neque extra fuï potcftatis.ac iurifdiâionis terminos ius habet ac imperium. At verb foFus Deus ius in hominum confeientias habetj i.Corinth.7.verf4o.35' prçter cum nemo eas obftringere poteft.Nec ob-ftaf quod cftRom.i3.v.5. tencri nos proptercon- । fcietiam parère Magiftratui Politico. Deus cnim 1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jpfe

Ad V. C ontr o VE r s. ,1117 ipfe hoe ilifGt, non homo: nempe vt Magiftratus autoritatem agnofcerc, Exod.io.vcrf.ix- xx-v.xS. Deutcr.17. Ergo parère Magiftratui in gcncrccft de confeientia: fedhuic vel illi Magiftratus legi obfequi oronino, amp;nbsp;in omnibus , non obligamur propter confcientiam.vt iftc vult falfo. Ergo lex ah homine faCta, qua ab homine tft, minimè no-ftram confeientiam attingit, obftringit,amp; vincit^ Altera conditio eft,vt res ca,de qua lex fertur, ad confeientiam pertincat. Nee enini res onincs ad cam referuntur : fed eæ duntaxat, quæ in lege l^ei Moral! continentur. Ergo de aliis rebns leges feriptæ minime noftras confeientias obligat. Ncqiic enim qilæuis leges de rebus confcientiali-biis agunt. Sed, de diuerfa rcrum materia,illæ fe-? runtur. Nee enim lex de panno, fynthcfi vcl cir-culotcxtili Si rubeo in galcro geftando, de Pane fiib dio vendendo, de enfe vaginæ alligando , eft lexconfeientalis , licet fuerit afummo loci illius M.îgiftratuædita. Qiiamobrem Bcllarmini ratio ellfallacia duplex,vna A pctitione Principij,quæ eft vitiofiftima. Afl'umlt enim pro conceflb id, quod in qnæftionc eft. Altera fallaeia eft Ab I-gnoratione Elenchi. Confondit enim Bellarmi-nu$ imperite duo plane diuerfa rcrum genera, nempe res confcicntialcs , amp;nbsp;non conlcientia-Ics.

Secunda Bellarmin! ratio, Si lex fola diiiina obligaretconfcientias noftras: ergo leges diui-næ omnes æquè eas obftringerenr. At hoc fal-fum eft, ait ifte. Nam prarceptum , Non »c-od^^,mag!sobligat,quam hoc, Nonfuraberis.

Rcfpondco, In hoc argumentotriplexcfifaîh-cia.Prima A non confeqiiétc. Nee cniinfcquitur, Vtfi leges diuinæ confeientias vincianc,inn e? paritcrikacqualicereas obftringant.Nam rations materiæ» vna poteft plus obligarc nos^quam altc-ratvcluc qiiç de Dci cuitu agit,magis nos adftrin-git quàm quçaliquiel de bonis fratrum conferuâ-dis lancit, Ergo primæ tabulæpra;ccptum dicitur à Chrifto primiim Si maximum Matth. aa.y.jS, Secunda fallacia cft Ab Ignoratione EIcnchi.Tti trait cnim cauflam æqualisobligationislegumi-pfj finétioni Icgi, quæ potins cft tribiicnJa mate-riiï , de qua leges feribuntur, ex caque metienda çft.Tertia fallaciacft,quod fumit,more fuo,prin-cipium. Putat enim præceptum de furto nos ma-gisobligate,quoniam in fecunda tabula fitu prias pft.quàm præccptum de Mendacio.Ergo hoc po-fterius vult nos minus adftriiigerc. Falfiim eft. In .colh candis cnimfccundæ tabula; legis fuæprs-f pptis Deus rationem habuit originis reriim, non ûoris rcrum æftimatiûnis,amp; offenfæ. Nam vt cil p/ouerb îî.vcrf. 1. Pluris eßptis -virts bonaß-ma, magnavis auri-, fumma: ergo îifdcm pftgrauiorfamæhoneftædetractio, quàm bonorum ereprio, contra quàm hîc indicat Bellarmin-

Tertia Bellarmini ratio, Eox humanafpeâat ti'Ctur charitatem inter hondncs,vti amp;nbsp;diuina: ergoetiam confeientias hominum obügat. Nam finis cniufuis pra;ccpti eft charitas t. Timoth.i.v, 5. Rcfpondeo charitas eft finis legis duobus mo-, dis, nempe mediate, vcl immediate. Immediate, yelnt in Icgc Morali Dci. Mediatè, velut in legi-

Ad V. Controvers. 1119 bushotninum, quarum finis rcmotus etfi cft, vt Humana focietas confcruetur: tamc proximus ca-rum finis cfi, vt tale illius conferuantia; medium Humana ratione cxcogitatum (. etfi fæpe impium, 8l contra, ipfiufmec veræ charitatis geniinn, velut vt vfutï in quouis mutuo locum habcant,lupana-' riafint in cerra parte vibis, Turcæamp; ludæi fuas fupcrftitioncs in certis vrbis ædibus cxerccant) talefinquam, medni vigeat,ac retincatur. In quo medto quærcndo fæpe prudens, fæpe imprudens aberrat Humana ratio: idcircoquc lex Humana, vt Humana, minime noftras confeientias obligat, amp;nbsp;attingit.Atquefui huius argumcnti airuXÂo^/ç-ictr 3c vanitatem animaduertit ipfemet hoc loco amp;nbsp;pag'i 31.L.B.amp; C.Bellarminus.

Q^arta ratio, lex Humana, ficut amp;nbsp;diuina con-ftituit aâum virtutis,poftquam lata fuit» Nam quod priuserat indiffcrens,cx lege fit aôtus virtu* tis.Ergo pares funt lex humana,amp; diuina. Refpô-deo,Caret Homo ifte communi iudicio amp;nbsp;mente, qui Hæc tam abfurda conclu dar. Eadcm enim ratione efiieiam ego iuffaamp;præceptaPatrumfami-liariim in familia,Magiftrornm infchola, Artifi-cum in fua officina efle paria amp;nbsp;ediétis regum, amp;nbsp;præceptis ac legibus etiam diuinis.quoniam omnia ifta.nempe Artificum pucris fuis tt adita in fua officina regenda præccpta, Magiftrorum iufla in difcipulos,Patrum in fuana familiam faciunt actus vittutis,qui prius erant indifferentes.Ecquæ tandem erit vel diuinæ,vel Impefialislcgis autoritas jgitur ex bac Bcllarmini fententia î Certè nulla. Verum age fallaciam huius argamenti oftenda-»

mus. Eft vcró facile. Nam hæc fallaciaprimùm eft petitioPrincipijthuicpcrquamiamiliaris.Su-niitcnim controuerfum pro confelTo, amp;nbsp;cóceflb. Deinde cft fallacia Ab Ignorantia veri. Ncfcit e-nim doófor ifte Romanus quid prppriè confeien-tiam obliger. lam ipfe igitur hunc doCtorem do-ceo.Qiaid igitur,Bellarmine,tu cs doet rinifrael, amp;nbsp;hæcignorasîAudi,attende.Nibi! aliud obligat bominum confeientiam 8c lt;»MJU«cf«ini',quàm quod cft in SuoTof»«*, amp;nbsp;rcliquishumanæ lucisnoftris mentibiis à Deo impreflæ fcintillis, in iiTquee-Jucet. Ergo quas res Syntercfis 8c lux illa mentis humanar rcliqua non dainnat perfe, immediate, amp;nbsp;cx tributa fibi à Deo notitia : vcl quaseadem Syntercfis non probat, cae nequaquam confeien-tias bominum obligant, ctfi ex confequenti,amp; eX difeurfu rationis il 1 æ res, amp;nbsp;de illis præcepta col-ligi pofte vidétur. Quare fallitur Bcllarminvsalû aliis præccptis, quàm illis, quæ communis homi-num Syntercfis tradit,noftras confciêtiasobftrin gi putat.Quæ præcepta omnia in lege Dci Morali îunt comprehenfa. Eftamp; tertia Bcllarminifalla-cia Ab æquiuocatione vocis virtm. Hæc autem vcl propric aétum Dco gratnm.cx notitia menti-bus bominum generaliter infcnlpta,fignificat:vcl quemnis aétum externe folùm fpeciofum, Sc pro-babilcm. Sic virtusequi,virtuscanis diciturifto-rum animalium actioncs fpcciofæ , amp;nbsp;décentes. Ergo quoduisprçccpturnbumanu'm amp;nbsp;Icxaétuin aliquem externe folùm fpeciofum habere amp;nbsp;præ-cipere potcft:fcd non aétum virtutis,prout virtus cft actio ex Synterefis diétarainc amp;nbsp;notitiis ilWns ædita,

Ad V. Co ntr o v,er Sv 1151 æclita,amp; præccpta. Quæ omnia impcritc cófundit iftc homo.

Quinta ratio,Eft eiuftlem autoritatis lex à Rege amp;nbsp;Prorege fcripta.At lex diuina eft lex a Rege: lex humana à Prorege promulgata ; ergo vtraquç eft paris potcrtatisamp; autoritatis. Refpondeo,tft prorfiis falfaifta ratio. Id quod vel pueri ipfivi—. dent. Nam contra rerum naturam lUgis Pro-« rcgiSjDci amp;hnminum, Domini amp;nbsp;ferui códitio-11cm, ftitum, amp;pcrfonamexæquat. Neque veio qiiicquam faciunt pro ilto loci ab co ex Augufti-noamp;Bernardocitati. illienim tantiimdoccnt, quum eadem præcipiunt homines,que Deus,illis, vtiDeo, efle tunc obfequendum , quia fe veros DciMiniftros ac fideles præftant : nonautemin omnibus,can.‘Z'{ü/»(qui eft Auguftini)xi.quçft.ni.

Sexta ratio,leges humanç obligant ad poenam, ergo amp;nbsp;adpeccatum feu culpam, Auguftinusin Retraótat. cap. 9. At peccatum confeientiam o-bligat; ergo amp;nbsp;lex humana. Refpondeo, Ethic quoque fallacia eft Ab æquiuocatione vocis Culpa , Peccatum. \traque enim fumitur vel pto-prie, vel improprie. Proprie pro offen fa, quæ in Dei præceptum aliquod fertiir amp;c dirigitur. Hoc peccatum, St genus pcccati folum confeientiam ferit amp;nbsp;obligat.Improprie.quum aCtio quæ -libet contra quoduis præcipientis iuffum ac præceptum peccatum vocatur. Sic pcccat qui filn rubrum in galero non geftauerit fub nocre,vel ciuis finon habet tcffcram. Hoc fignificato pcccatiino vincit aut ferit cófcientia,nifi cû lege Dei lex hu-tnanaincocdiftofuo plane cófctiat.Etfi.n.omne

ïTjx Responsio Dan ab I peccatumeft etvop.la. amp;nbsp;tranfgreflïo alicuius legis: tarnen non omnes leges,vti lupra docuimus, vini habent obftringendi noftras confeientias.

Septima ratio Bellarmini habet multos locos ex vno capitexiii. Pauli ad Romanos ,c]uihîcâ Bellarmino difeerpti , in vnum tarnen coeiint. Mens enim Pauli in omnibus illis vcrficulis 1.2.4* 5.fed amp;nbsp;Petri i.Petr.2. verf, i^.eft hæc,vt cos damnent, qui Magiftratus in vniuerfum autoritatem vcl abolendam, vel afpernendam cfle àpiis docent. Qiiod fjciunt Monachi Pontificisferuimon autem docent quafuis leges humanas, qua funt humanæ,noftras confeientias obligate, quæ gra-uiflima eft hxrefis Bellarmini contra Petri fen-tentiam Actor.4.verf.i9.

Porro ad folutionem noftrorum argumento-rum tandem accedit iftc. Verum in folutionc,Pri mi,Secundi,amp;Tcrtij argumenti noftri falliturin Æquiuocatione vocispeccare, vti iam docuimus. Peccant quidem omnes qui in aliquam legem fi* bi præfcriptam aliquid committunt: fed quoduis peccatum ciufmodi non eft contra confcientiain, ftcut tenebrio ifte fentit hîc,amp; fcribit.Peccat Da« nicl orans Dcum apertis feneftris, idolum régis cülcrc nolens contra Regis Chaldæi edi(fturn:ied non contra fuam confcientiain , quæ illis edidis obligari nonpotuit, Daniel cap.^.amp;ö.

Quam verb infulfus eft homo ifte amp;nbsp;qiiifcribat col.i^^z. L. A.lcgcsdcfînibusagrorû regundis, de ftillicidiis auertendis, de Plateis vr-lt;bi$ mundandiscftcfpiritualcs, amp;agcrc de rebus Ipiritualibùs. Fidcm amp;nbsp;indicium piorumomniu bîc

A o V. Controvert. nß hîc imploro, vt tuam incptiain,mi hoino.vidcât. Deinde quàm falfum amp;nbsp;hoc quoque eft, iigare coti fctentiam non effe alu^uid agere in rem spiritualem, Q^æ te intemperantiæ agunt, Bellarmine,vt con fcientiam hominiim,amp; peccatum,res elle fpiritua les neges ! Miluium elle te oportet,neque homi* num, qui hæc amp;nbsp;fcribas, amp;nbsp;«das, amp;nbsp;monumentis confignes tuis.

Quartum amp;quintum noftrorumargumétum verum clTe agnofcit. Itaque amp;nbsp;illa concedit, amp;nbsp;in fûlutione plane,more fuo,variat.Qua vcro fronte amp;quomodo illud aftirmat iftc, Leges huma-nas,quæ fieri contra ipfa Dci præcepta aliquid intent,obligate tarnen confcicntiam ; amp;nbsp;in iis Ma-giftratus earum autorcs clic vcros Miniftros Deie SomniaSjSc delirasBcllarmine,quiahærcticuses.

Solutio Bellarmini ad fextum noftrumargu-Kientuinnihil valet. Fallitur enim, quum putat plures pœnas elfe vnius ctiminis, quum propter idem crimen alicui manus, amp;nbsp;caput diucrfis in lotis abfcinditur. Vnicum ell:fupplicium,amp; vnail-liuscriminispœna, tota hæc laceratio corporis; fedquæ diuerfis in locis amp;nbsp;in diuerfis corporis partibus amp;nbsp;membris fcelcrato applicatur. Scd amp;nbsp;ineptiffimus eftifte,qui putet pœnas à Magiftra-tu impofitas non finir! in hocfeculo totas; fed dif ferri in futurum,amp; in eo quoque durare. Id quod eft proprium pœnæ confeientiis impofitæ.

Non rçfpondetBellarminusad feptimum no-fttum argumentum, quod eft eiufmodi. Princeps non poteft imperarc confcientiæ,quia ius in earn niillumhabet. Hoctelumnec à fcdepellere po-

Oótauiifn argumentum noltrum ne attingit quidcm Bcllanninus , nempe propter confcicn-tiamfepelegibus humanis(velut linos idoloh-tras efleiubcant) nonell parendum : ergo lexhii-mana omnis non obligat nos in confcicntiisjhoc nosdocuit Petrus Aótor.q.verf.ip. Ifteeuitantii iólus iftius gratia, nos ad Hifpanos, amp;nbsp;Polonos remittit, nimirum ad Garamantas amp;nbsp;Indos, quh quod afterrctjiio habuit. Sed ex Dci verbo,quam ex iftorum,quos profdl tj hæreticorum hominuin fcriptis, quid de toto hoc argumento fcntiendum fit,amp; didicimusjfie iam docuimus,Dei gratiä.

QVorfum, obfecro,hçc tanquam controuerfa proponit Bellarminus,de quibus oranes im ter nos confcntimus ? Nam qui Magiftratvm elle aliqiictn concedit, idem fateatur ncceflc cft,eiun ipfum pofTe indicia excrcerc,amp; rcliqua,de quibus iftc aliquot fequentibuscapitibus anxiè difputatj agerc.Sed Chartas implere amp;nbsp;fe oblcäarc fuis fcii ptionibusiftis voluit Bcllarmini s, qunficutine-pti pictoresnnanum de tabula tollere non poteft* At doâi pidlorcs polTanti Solutio porroad locö Pauli, prima cpift.ad Corinth,6. verf. 7. quam af-fert iftc, cum perplexa, varia, amp;nbsp;anceps eft : tum inepta, quum feribit fignificarehic non peccatum,fed impertcdionc folurn. Imo pccca-tü eft, quo fenfu hîc fumit Paulus, quia defecium fummumcharitatis inter eosfuifte declarat. Sed hîc quoque fuum ingenium oftentare voluit Suf-fenus iftc in turbando hoc Pauli loco.

ETfi vera cft doclrinajquam hïc tuetur Bcllar-minus) licereMagilhatui Chriftiano fontes pumrc: non autcm,vt hïc ifte fcribit,folïim Reip. perduelliones amp;nbsp;perturbatorcs,idquc gladionna-lè tarnen refpondet Anabaptiftarum argumento cxMitth.5.ver.j8.Oc«/^/’f»ec’«/o, Exod.ïi.v.24» itaque amp;nbsp;variai in folutione, eam implicatin-uoluitque Bellarmin. Fruftrà. Facilis eft folutioj Sfinens Clarifti. Rcpreliédit enim Pharifeos,qui ex lege illa Dei Politica legem Moralem docebât vindiftam iniuriæ nobis à proximo faâæ præci-pi,ac concedi,amp; quidem priuatarn,amp; animo,qnan taminiiiriam accepimus, tantundem retaliandi proximo nos offendenti. Falfaeftiftainterpreta-tio,amp; legem Moralem ac Spiritiiajem in mere Politicam transformat, contra Dei mentei)a,Ro-man.n.verf.iÿ.Proucrb.x^.verf.zz.

VErum quidem dogma tueri voluit Bellar-minus : fed, qua eft animi petulentiâ in o-mnes ac maledicentia, à calumniis abftinere non potuit. Primùm pios noftri temporis omnes, à quibus amp;nbsp;ifte,amp; reliqui mortales acceperût quic-quid iam habent Euangelicæ lucis,nempe Calui-num, Melancbthonem, Lutherum contumeliofè appellat hæreticos ipfe hærefeon omnium patro-nus. Deinde mordet lohâncm Oecolampadium, cuius fententiam ex quodam nebulonc Hifpa-no, (quem Alphonfumà Caftro vocat ) difeere maluit, quàm ex ipfius Oecolampadij luculentif-fimis ac difertiflîmis fçriptis , amp;nbsp;epiftolis , ex

113S Re!(Tgt;onsio Dan Afi t quibusiufta Chriftianoruin Bella nequaquamab Occolampadio damnah intcllcxillet hoinoifle-7 ertio calumniaturD. Eralmum viruni egregie doäum,qui in commentariis in Liic.ca.jdicfcri-bit, Pro publica Chriflianorumpace tuenda, Ctfuri, Cafar 'tfijuepr^fcHis conceditargt;na Chrijias, Sed ide addit, A’uncbelligerantur Epifcopi, ecahudferiy tjuam belligerantur. Sed quuni Erafinus præpofic-rumPapalium Epifcoponim Bella vBiq' emouen tiumftudiuiD duntaxat improBet,vti óèLuc. 72* verfic.36. Bellarminus illius fententiam depra-uans amp;nbsp;intorquens fcriBit , eum omnino Bella omnia inter Chriftianos damnare. Q- æ mani-fcftiflima eft Bellarmini in quietos ErafmicinC-rcs fententia,amp; calumniajtam eft malignus,amp; ci-nina in olTibus cadauerum arrodedis raB;e- amp;' furore aBreptus. Itaqucinanis eft tota Bellannini aduerfus cum pofteavclitatio.

Sed quid ifte Occolaitipadium, Sc Erafinuin hacreticos clamat : fuos, qui in Manichæoruin er-rorem aperte amp;nbsp;plane inciJerüt, ne nominat qui-dem ? Q_iid cnim magis Manichæanum cft,qi’àgt;n quodferiBiturin can. Stcjuis. Di{[.so.Stau;^po^ baptißnitm fecularis miltÜA cingulum hahuerit^ ad clericatim ommm admittinondebet.Car verö?Nill quia militiam,amp; 3rma,qu2ntumuis iufta,cx Brrc-ft Montaniftarum.Chriftianis omnino interdira putantîltem in glofla in can.S» y««-.Dift.5i. Idcin in can .Contrariwn Sc in cznfalfa^. Depaidiertiat Dift.v. Ergo Bellarminus pnirslpcctct, xdtbustn prpprin praiia, rebiageranfur,cjuàm E-rafmii immerito flagellct,amp;(uospriùscafttget.

Prxtcrea cur in re ab omnibus piis concefla, noncontroucrfa tot rationes colligit ifte , nifi vt oftcntet fe, amp;nbsp;nottro abutatur otiojqui etiam nobis fomniaac fabellas de Angelis fpecic equituin vna inexercitu pro Macchabcis pugnantibus narrat ; deloh. amp;nbsp;Philip. Apoftolis 1 heodofio Mainte Angelis pro Theodofio lunionc vifibilitcr dinaicâtibusicum Clodoueo pugnaffe contra Go-thos Martinum iam mortuum rccitat.Prætermit-tit autcm pro vera fententia, amp;nbsp;pro fc præcipuum S.Scripturæ locum,ex Epiftola adHæbreosca.iî. v.54.piorperfidem caflrd hofltnmfuorum fttdtJfe.Sed. dura ifte fupcrfluis immoraturjnccelfaria præter-mittit.

Cæterùm folutlonesBcllarmini ad locum îfaiçi c«îgt;v.4,amp;Matt.5. v.Jp.funt non modb varise,qua-Icsquidemoffert, êc perplexæ omninoifed etiam. falfæ. Ait enimifta efle confilia,non prçcepta.Sût præcepta,eâquc vera, amp;nbsp;ChriftiifedquæbcllaSc publica 8c légitima non tollunt,aut damnant ; fed priuatamtantùmanlmorum vindidam 8c vltio-ncminviris Chriftianis prohibent. Verùmifte i nodum in fcirpo quærit,amp; nutat, vbi paulb acriùs , ab Anabaptiftis vrgetur, vti in bis locis ex Del

DeTertuliano q^uod fcribit Bellarminus tutti fempet fenfiffc licerc Chriftianis arma gerere.fal-fum cft. Nam in libro de Idololatria iam inMô-taniftarum crrorem prolapfus fcribit fine circui-\ tione Tertullianus Chriftum in Petro exarman-do, iohan. iS.v.ii. cxarmaffe Chriftianos omnes^ i adeb vt ricget iis licerc arma gladiûmue ceftare \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;GC

ÜJxi iain quain nianifeftam calumniam faciat Erafino mortuo Bellarminus, duin cum fcribit onmiaChrilhanorinn Principum bella amp;nbsp;arma fuo fiiftragio damnalTc, ói improbalVc. Impoftura illa e 11. Sic entm Dcfideriiis Erafmus in Luc. 22. V.jó.poitquam illa omnia.qux hïc cx co refertiftc clcgantiflïrac potulit.addit T^et^tie verti^numhiC dico.,iM adtmo PrtnctpibnsgerendtheliitmodoChrt-jtta.ne geratHr.l^audantur Ambrofio Cafares^ pro tuende Chrtfltana trantjntUuate aduerfus Bar-baro/,ceu murumiOppofitèreS^à eodem in loco vc-tatEpifcopos Papales, quos vniucrliis terrarunx oibis vider ad bella vbique excitanda inflamma-tos,bella gercre. Itaque air. Quidtgitur intereßinter Caretn mtlttemconduPldium, amp;nbsp;vmim ^pofioli-c/it». Hoc idem ante D. Erafmum fcnfit amp;. fcripfit Hieronymus eltque in ca. Si •z/«/r.Dift. xxxvi. Denique bella Chriftianorum Principum interfc Erafmiis tantiim execratur,que vtaccenderct,venir in Galliam noftram cum fuo Caietano Cardi-nali amp;nbsp;Papæ nuntio iplemet Bellarminus, tri te-ftatur.Vcri'im fumma Dei benignitate aliter euc-nit.Itaquc fic Bellarmino refpondco.

K ener at vt Gallos Bellarmine perderet auro, I^on GalloitSDominum perdtdtttllefuum.

Ne no iftc in cellar Monallicç pedote nutrius, amp;nbsp;tenebrio homo omnia dcturparct,amp; con-quinaret fuis fcriptis ctia de bello,ecquod iuftum, ecquod imuftum fit fcribere aufus clEdcfinireque id voluit,non verirus illud vetiis, amp;nbsp;prudens ma-iormü diótü^Nefittor ultracrepidam. Quidenim

Ad V.CORtROVERS. 115$ Moiiacho cuni bcllo, etiamhoe jpfo tefte, fiiprà col.i34i.L.B.§.Refpondco. '

Vcnïm hominem aiidiamur.Naln tjuicquidhïc habet, noh faurn.fed tralatitium habet,amp; à fc dc-fcriptiim CK Canoniftis in xxui. quæfbpriràa, c^ Viguicro,amp; aliis Séntcntiaris.Â quibus tarnen in ipfoftatim initio dilTentit, Kempe Difcipulusà fuisMagiftris, Illicnitn quinque iuftibelli con-ditiones elfe volunt : ifte verb quattuor duntaxat. Prætermittit èrtim vnam,que valdc neccflaria eft, Nempe qiiæfpettarîdaell ex parte, amp;nbsp;rcfpèclu eins, contra quem gèîitur, vcl fufeipitur bellmn gerentiim, vt cil in 6an,vlt.xxni.quæft.il.amp;can. De octideniÜs ibib. qiiïtft. 5. Alij addiint fcxtàm qüoqiie conditioncm, quà; tempus Committtridi prælij fpeélat; tam fc Clerici ifti doélos amp;: peritos hellorum iaélare voJuerunt ac ollcntarô01 w Ni-rhirum «ayjorAupar Afini-ad Lyrani ■, Ÿt cil in vete-re parœmia,Sed amp;: caput de perfonis,qu£C militare debént,prætermittit,adeb piæccpsfuit i'fte. Nam præcipua huius difputatïonis capita omifit.

Quod feribit idem ifte, col. 1341. L, A. licerè Principi fummo quum ab alio fummô ofFenfus èft illam iniuriam publicam bello propulfarc, quo-niam vterque communem iudicem non habet, toram quo dé iure difeeptet, crudum eft j amp;nbsp;nimis afperum. Nec enimadarma ftatim pro-rumpendum, ac procurrendum eft: fed fftitten-; di féciales qui res repérant , amp;nbsp;quantum fieri poteft , priùs inter eos Principes funimos, eo-rumve , confiliarios agendum vitro , citrb-que, vtendumque ratione , vt rcs componatur,

1:40 Re SPON s I o D A N AEI excinplo Icphtcs ludicis nracli,liidic.c.ii.amp; ex Deuter, cap.io. Auguft. lipilk præceptç« Omnia enim fapientem prius, quàm ariTiis,cxpc-riri dccct. Idquc ratio 5 amp;nbsp;humauitas ipfa docct,amp; didat.

IJ In fecund a belli conditione,vt iuftiim fit,qiia:‘ que ex illius caufla amp;nbsp;graui j amp;nbsp;manitelta fiiinitur« addêdumillud tuit à Bellarmino,Ipftam cam dc-mum cflc-bclli gcrend-ijcautl^jnon tantùmqu^ quæ necetfaria cit(quemadmodum tarnen nonulh cx hoe 1'iti Liuij loco volunt, XyfiaJuut arma ‘jui' igt;Mnecejjarta}^^^^^ qne,amp; propter quam piignarc Dei vcfbo fcripto conccdityr, ék propter qua® arma corripi polfint.'Nam propter verbum D® fimpliciter tuendum , aut hæ.reiin ptopagandatn, ex Dei verbo belliiln gCri ïieque debet,ncque po. teft. ïn quo peccant grauifliinè Pontifices Romani , amp;nbsp;Pontiûcij omnes-,contra can.'Dt/^ar. 2}. quæft.8.

In tertîa belli infti conditionc pcccat roortali-ter Bellarminiis, col.1345.L.C.§.Sc^ me/fert,dnin ait,Principé fummû de luftitia nô tencri vcJaote, vclpoft bellum inchoatUm acceptare tàtisfaâioa nem iniuriï fibi ab alio fummo Principe faâç,fed folùm ex charitate,

Falfum hoc. Natn quum oft'endcns, ôc offenfus Princep? in ca rc fint duæ partbs, velut litigantc? duo ,(nôn autem.fint duo indices, fiqut iftcfaltb putat hocloco)tenctur pars læfa,amp; quidem cx iu^ ftitiærigore, nontantùm ex charitans æquitatCj acquiefçere, amp;à liteintetata velintétadadifce-dcre,!! pars quæ altéra ofFendit,totâilliplcnâque fatif-

A 1) V. C o N T R o V P. R s. H41 fatisfjâioncm ofFcrat, præfttt. Nain litcs fine priuatæ,(nic'publicæ fiifcipiiiti,r,vc iiicercile par -tiiim foluacur: quod quû (olnitur, ccllac lis oinnis cxiurtitiærigorc. Antebcllanl fufccptinn appa-retbclkim ccflare fi prællettir plena fatisfactio, quia per fccialcs rôs rcqictnntnncur,vc li is qui cf-fenJitjfatisfeceiitjbclluin nô,geratur,Deutcr.zo, V. II. Pûft bellmn item inchoat'um, quiali tôtain fatisfaólioneni ofterat amp;: prx’bcat qui aîtcfqin oü fendit, tollitiir caulîabelli. Excmpluiiiin lôabrz perfequenre Sebam , amp;nbsp;oppugnantc pVôpterea oppidum Bcthinaacban, 2. Samuel. 20. vcriiciilo 21.13.

Denique quicquid contra bic fentiat Bellar-minus, ell amp;nbsp;Princeps , .Miles nieras latro, qui malaintcntionebclluin fufcipit,gerit,amp; fcquitur, vt rcfpondct AiiguRinüs in can./l'/iAMre'.xj.qiiæf. i.Latro autein fubrept'a rcddcrc débet in foro cô-feientiæ, amp;nbsp;coram Dco. Sed ifte hoininuni con-fcicntias ad Hagitia accendit amp;nbsp;tarinat, quemad-moduin apparet.

K’’jOn cflbæc quæftio Luthcri,Vtram Princi-1 Npibus Cbriltianis liccat edntra 'l’urCÔs ad-iicrfiis fe bclla mouentes, aut regiones ipforû in.. uadentes pugnarc, JVbellum gercre.ld cnim ccr-to certius elf, Ik .apparet ex Lutlieri libro,Oc ßtatione S.txoïfica. Sed Vtrum Cbriilianos l^rin-cipesoporttatTurcis, nibil m nicncibus,fed le qdictè intra reguifui lines amp;nbsp;terminos continen-tibusbelluminferre. Id qnotl lullianus Cardina-lis, amp;nbsp;Capillr.ar.tis M.onacbus impuTfu Eugenij q, CC 3

V4î Responsjo Dan AP. I P. Romani.quiim LatÜflao Hungariæ Rcgi pcigt; fiiafirtent, illc contra Amurathcm ii.T'urcaïuin linpcratorem armajfed intcliciflima mouK.Viidc Varienfis Clades toti Chriftiano orui funcftiflî-^naaccidit, triftiffiiniquc alij Chriftianis cxitu? çucnerunt:amp;Ladillaus iple cuin Klo lulliano cir-dinali in illo prxlio pcriit.

Scd veram eße Luthei i fçntcntiarn Idfce ratio-nibus probo,Nempe non Ijcerc Çhrillianis Prin-cipibus vitro bclla fiilciperc çontra Turcas paci* |icèfefe nobifeum gereutes, amp;nbsp;pacemcolentcs. Î^Jani iis bellum indicendum e/Pet : vtl quia funt Vicini: vel quia infidèles: vel quia Chriftianoriirn pegn^ occupant. Non quia Vicini.Nam on'nibus Vicinis pobis populis armainfcrçnda eflent,S: ÇhrilUanos folos in hoc terrarum orbeviucre amp;nbsp;abfquc vicinis oporteret. Quodeft «J'uvaÇvamp;ty-^•a^nidis'atqj| fummæ iniylHtiæ facinus, telle Ifiia If. j.y.S.Non quiainfidclcs.Nam alioquin ernni-bus Inhdclibus populis,quia non funt Chrilliani, bclla moueri à Principibus Chrilli.inis, bonâcô-fcientiâpolfcnt.Id quod cft falfum.Deus enim illis terrain fuam Si quam illi poflîdcnt amp;nbsp;régna fua ad habitandum dédit période, àtque nobis Chriftianis noftrâtcrram,quana occupamus, ludic. ii. v.î^.Pf.ioy.v.jô.Pax nobis cum omni genere ho-minum quantum in nobis, colenda cft Roman.' 12.V. i8. Etiam bcneficiis nobis cum illis certan-dum eft, pro eorum lain te præcandum,Math.$.v. 47. Si nollcmuscum vllo Idololatra, amp;nbsp;Infideli Iiominc, vel populo vcrfin? 3c mifccri, nobis ex-çundutn

Ad V. Cc N T E o V F RS. I145 eundumcifet èMundo, inquit Paulus, quod eft ftuJtum vcllc, amp;nbsp;àdiwVa'Syprænarc. t .Coiinr.^.v. 10. lubet Paidus fi ab infiJclibus ad conuiuium inuitamiir,ad cos accedcrc, cum iis vcici ( niodo ne cxldolothytis, propter corum confeientiam) amp;nbsp;cum illis amice amp;nbsp;pacificc verfari : ergo non iubet Chrillianosob id folum , quod illi funt Infidèles, cum iis pugnare Bella moucrc i.Corint. lo.v. 27. Dicit Chriftusbeatos cfl'c homines paci-ficos amp;nbsp;non pugnaces, Matth.5.vcr.9.Ait lacobus Sapientia ccleftis eft pacifica, lacob. c-’p. J. v.17. Scribit Chryfoftomus. Nos Chriftianos Inhde-lium coiumunioncm vitarc non dcbcrc, can. Ad menfansii.ç^üX^. iii. Tradie Alexander Primus Papaamp; Sarraecnos, ludaeos Iudai2antes,dii no-bifeuragcrunt fe quiete amp;nbsp;amice , efle tolcrandos CM.Dtfparxx Ji.quæft.viii.E jgo infidèles cófolum,quod funt infideleSjUon funt in i tan— di,amp; bcllo prouocandi.

Non item quia regna Chriftianorum occupant, Nam long! temporis prajfcriptionctutifunt, amp;nbsp;corum locorum doraini iam effedfi fmt ifti infi-deftsj quemadmodn docet S.ftt iptura ex refpólo lepbtesludicislfraelij, Iudic.c3p.,xi.v.26.Confir-matur noftra fententia can.Tye ma 1 ô.quæft.j .N cc obftat decretum Concili) quod extat incap. nii:tmi.\tr3i.T)cPrâJctrtptio?iibni vbibona fides re-quiri dicitur in prxfcriptionc rci alienæ,quabona fide infidèles caruilTe videntur. Refpondeo enfin, Quû Domini fit tcrra,amp;plcnitudo eins Pfal.iq-.ôc propter bominû incolarû pcccatavclit cos.inco-las exfuaterra çilci,vt cft iT.io7.vei;.j4.certe mi-

1144 Responsio Danae I grationcs Gctium, amp;nbsp;noiiæ terraru hüt ex Dei voJuntatc:ac proindc InfidcleSiftosm iis locis coJlocauit Deus propter Chriftianoruin, ^ui prius ca incoJebant loca, peccata.

Vcriim Bellarinini reiponfum ad M. Lutheri rationes audianniS'Nollrascnim ne fenfit quidé, pedum praeuidit.Itaquc ad cas non refpondit.

Lutlierus dixit, Tiircre non eft à Principibus Cliriftiants inferendum bellum ex co fol«m,quia Turci flint. Dominus cnim Dens cos efle, amp;nbsp;re-gnarc vult,ÇcIut fuse ecclelîæ flagclla,amp;’ fuæiiifti-tiæ cxecutorcs,quos,quum vult, adhibct, amp;nbsp;excitât. Rcfpondet Bcllarminus, Non feejui. Nam amp;nbsp;fames, amp;nbsp;pcüis funtflagella Dci, aduerfiisquac nemotam ftultus eft , qui non quærat remédia. Refpondeo ego, Remédia quidem honefta amp;nbsp;Ic' gitima parari aduerfus Turcorum arma fi qua mö ueant,à Principibus Chriftianis Si pofle, 8: debe-rc. ^cd illis quiefeentibus, amp;nbsp;nihil mouentibus nego arma in ferenda efle. Munitioncs vrbium. tela,bombardæ, cxercitiis mature funtferibendi, fi vis ab illis ingruat : fed fi pacem nobifeum co-Junt, non cfl bellum ficquaquam ncccflarium a pobis in eos mouendum.Bella enim non nccclTa-ria femper trilHflimos fuis aiitonbus exitusha-bent. Nec inter honefta auertendæ Turcorum procellæ remedia eft vel frâgcrc fidem iis dataro, vt fuafit lulianus Cardinalisivel vt eos.crabroiics peflimos, primi irritemws, præfertim nihil hofti-îiter in nos,amp; fratres molientes noftros.Honefta enim coram omnibus funt à nobis piis procuran-da,amp; pax cun^ omnibus coicnda, ex Pauli præcc-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ptogt;

Qiiod autem ifte calumniatur ex loh. Cochlæi Monachi impudentiffimi, mendaciflimi,amp;Lu-thcro inimicifl'iinifcnptis, Luthcrum obftitilTe, qiiominiis Hnngaris fuccurrerctnr contra Turcos, eftfummum amp;: robuftiflimum mcndacium. Imó Papæteclinis,amp; Monachi illius, qui Ludoui-cum Hungariæ regem tunc regebar,amp; totuin pof fidcbat, imptidentia ea clades orbi Chriftiano e~ uenit. Monachus enira illeamp; aciem inftruere, amp;nbsp;bellum ipfe adminiftrarc voluit, in quo Ludoui-ciis vltimus Hungariæ Rex pcnit.Scd quam fcriö refiftcndiim Turcis fcripferit Luthcrus, apparct exciuslibro De vifuattone Saxomc^.Seà rnirû eft, non pudere Bellarminum(tarn eft perfriélç fron-tis)huiiisliiftoriæ,amp; promulg'atæ tunc inter Cliri ftianos contra Turcos Cruciadis, amp;nbsp;belli ; quum hoctotum,fpecieiftiusTurcici belli,amp; pollicita-tione indulgentiarum , (quas vbiquc Terrarum Monachi dinundinabantur ac vendebant pretio appretiato)hoc totum inquam belli Turcici præ-coniû,amp; velu fuerit à Leone X.compofitû ad vim auriimmenfam fibi, fuifqucfautoribus colligen-dam, vti fecit hoc pip prætextp facrile^us, ac ne-fandus latro.Hanc hiftoriam omncs fciunt.Eft e-nim adhucrecens, amp;nbsp;hominumrnentibus hæret, inde prima lucis Euangelij patefaciendæ occa-ho M.Lurhcro,ornnibLifque piispræbita fuir.

Secunda Lutheri ratio eft, Non adeo exitiofum nobis eft Turcos fuperefte. Hoc cnim ftagclloin officio côtinentur Chriftiani, amp;nbsp;plus ad hoc pof-funt affli(ftiones,vel earii rnetus,quam paxTitnus

JI46 Responsio Dat^aei cnim omncsliccntiânimiâ détériores. Refpódc* I BcJlarminusjPropterea nó ccflanduni, quoniinils Tureçà Chriftianiscuertantur, amp;nbsp;quidempror- j fus.R.Hoc verû eil, fi quid ilii primi inoue.ît. Sed / illis quiefcctibus, amp;nbsp;ceflantibus, nos quoque cef-fâte oportet, amp;nbsp;ex Chrifti prçcepto eflé pacificos. ' Quant tertiain Lutheri rationem afFertBclIâr-minus, eam ipfemet confiitat ex alio ciufdeni b«- , theri fcripio,nenipc de Vifitatione Saxonica, Vn I de apparet Bellarminum , fuo ipfius teftimonio) I merum Luthcri,pij viri,amp; impudcntcin caluirinia torem efi'e. Cuius fux amp;nbsp;petulantiæ, amp;nbsp;calumnia:, I ficut blafphcmæ in omnespios, imo in Deum, amp;nbsp;. Cbriftuin, linguæ rationem aliquandoDeo red- j det Bellarminus. .

Ad Cap. XVII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

QVod hîc feribit Bellarminus de Mçlanetbo- 1 nc,amp; Brentio,eft vtriufque fententie depra- i uatio inanifefta. Ollendunt enim illi folum Âla-giftratus fiimmi iraperio, amp;nbsp;colligi Synodum, Si j regiidecifioneiT) verb Ecclefiafticarum côtroucr-fiaruin Epifeopis, amp;aliisab Ecclcfia virisdoélis in S.Scriptura exercitatis, ab Ecclefia delcgatis, relinquunt. Ergo, quemadmodum aiitea docui-inus.doclrinæ dccifio pertinet ad Paftores,amp; Ec* cicfiæ delcgatos ex Dei verbo.Huius autcin dcci-fionis robur, amp;xupeç ad Magiftratum illius loci fummum , in quo obtînere definitionem illam volumus. Et quemadmodum ifte ad fuperiorem Controuerfiam,quceeft deJJei Verbo, nempeli-bro ^,c.6.7.amp; 8. fua argumenta remittitific nos ad \ ea in ilia côtrouerfia, amp;nbsp;in illis capitibusrefp^ódi-mus, ad q leclores bencuolos,amp; pios remittimus.

MAgiflratiim fuminum Chriftianum minime debeve tolcrarc in fuo imperio quafuis fectas,amp; hærcticoriun conuentus , certo ceipus eft. Verùm eatn religioncm folam ab codem effe îdmittendain , tjuæ Romano Pontificl, ciûfqiie •^ancipiis Epifeopis Pontifiais placuit,e{l qnouis inendacio, amp;nbsp;falio mcndaciiis, falfius. Id quod tarnen hoc loco Bçllarminus aficrit, velut ex tripode Delphicoæditum oraculum. Nccvciövlla ''atio, aut S. Scripture locus, aut Patrum dictum J’icaßellarmino prolatum.id probat: fed dunta-?atoporterc hærefes à pio Magiftratu coéïceri,amp; cohibcri: quarum maximas, amp;nbsp;plurimas cuentur RonianusPontifex, ipfius Lpifeopi, quemad-modumcxtotacorum düétrina appaiet. In fum-populusA^.Nemb.Q.Vic Summa Trc Ambrofius in orationc funebri de morte Va'cntiniani 11.feu Iunioris:Auguftinus Epiflola 50.amp; i66.Lco Epiftola 75. Gregorius libro nono, ïpiftola 60. idem cmnino, quod hoc dicimus, docent.

Qiiid igltur,fi plurcs iam hçrcfes vlgcnt , aget Chrilhanus Magiftratus Summus Rcfpondco, EasexDci verbo contutariab Eeelefiç Pallori-buscurabit,qiiodfccit Theodofius Maior. Dein-dcconfutatas damnabit. Quod fi fie, amp;nbsp;tam altas in animishominum radices iam egcrint , vtfta-tiraeiielli propterca nequeant. Nee cnim fem-pcr ablque periculo regni pofliint herefes tolli, telle Auguftino, libro tertio, cap. 2. contra Par-men!anurn,amp; Bellarmino qdo,col.!56^,L.A.tunc

tolerabit quidcin cas, qiiæ propins ad veramreli-gioneni accediint: fed ad tempus rantùra. Eas tarnen ipfas qiiàm poterit maxime cocrccbit, amp;nbsp;re- j priinet. Sic maior Thcodofiiis,Socrates lib^.H' 1 ftoria:,cap.to.SicIouinianus.Impcrator,idemSo-crates lib. 3. cap. ai. Sic ante bos omnes loas Rex luda.a. Chronico.x4.vcr.i7.Sié Zeno Imperator, Luagrius lib.3.biil;oriæ,cap.i4.amp;50.

Quod autem feribit ifteproximèante Chrifti adiicntum, amp;nbsp;fub Heroic Magno Idumæo dénia amp;nbsp;primùin fuifle natas,ac tolcratasludæorum hç-rcfcs,vcJiit Sadducæornrn,Pharifeorum,amp;Eirc- , norum, falfum cfE Illx enim amp;fiibHyrcanoIu- j tlæoriim Rege,feu Ducc,SiiTionis filio, iamexor-tæ fiicranr, amp;nbsp;paulo ante: amp;nbsp;fub Arillobulo huius Uiicani'filio confirmatæ: fub Alexandra huius Ariliübiili Vidua in fummum honorem, præfcr-tini Phaiifçorum fcdla fuit cuccta,annis ad minus So.antc aduentum Chrifti, lofephns lib.13.de An tiquitatibus Iudaici$,cap.2 2. Qu^od ell iufigne«-

Bcllarinini vel memoriæ, vcl raalitiæ, vt nobis irtas tenebras offiindcrct, ad fiiiim crrorcni «leRomaniPontificis autoritäre fiilcicnda,con-hrmandum. Sed ex falfo nihil, nifi falfum colligi potefi.

QVia præfraâ-c tuctur hoc loco Belîarminus nofiram, id eft, veram , amp;nbsp;Euangelicam do-cirinam Romanorum Pontificum doctrinæ plane , repugnarc: nulla verb prorfus inter Chriftianos j dotlrina toJerari debet Chrifti Euangclio contrariai

tiatiaxcrtc Pontificis Romani doiärinaaPrinci-pibus Cliriftiaiiis minime igitur, cx hac Bcllat-niini fcntcntia,tolcKari,aut permitti debet.

Quodautem vera Ecclcil^ membra'vcroEc-cletiæ capiti liibiici debere fciibit ifte,verum eih Scdhæc ratio Pontifiçios omnes ex vera Çhrifti bcclefiaelicit,quoniam iUi non Clirifto, amp;nbsp;vero, amp;nbsp;foli Ecclcfiæ capitifobiiciuntur, Eplict i.ver. U.fcd Pontifici fuo Romano.ltaquclicllarminus fc fuo tugulat mifer gladio,amp;fnos çranes occidit, Si exvera DeiEcclcfia eiicit.

Nihilde Dci verbi amp;nbsp;feripti fententia immu-tandum effe cóncedimus; ac ne iota qvidem, ficut Cbriftus.Matth.^.vcr.iS.vnum, aut apex, vel minimus., Omöis enim buiufmodi additio, detra* aióqueiamp;darananda, amp;tollenda,amp; reiicienda eft. Ergoquumtammulta Deiverboferipto ad-iccerintjdetraxcvintqucPontificij,corum doüvi-i na procul dubio SetoUenda, Scabiiclendacfta 1 Principibus Cbtiftiani»» abolcnda, non autem 1 noftra,quæprorfuscuraCbrifti Euangelio con-1 cordât, acconfentit. Hoc colligo cx illa Bafilij \ Magni conftantiafTbeodoritus lib.q. biftor.cap. 1 '17.item px Euftatbi], amp;nbsp;Syluani prudenti refpon-fo,Tripartitæ lib.^.cap.a^.item ex Gelafijptimi Epiftolaad Eupbemianum.

Crederc Cbriftianos Sy mbolum, quod vocatut Apoftolicum,effe Apoftolicum, tpuoniam id tra-ditEcclcfia,falfum cft. Id enim cvedimt pq, quia illius do£trmacüHei verbo, amp;nbsp;Apoftolicisfcri-ptis plane confentit. Hec fequitur propterea, Q^dfi ab Ecclefiæ Koman« iudicio mvno do-

1105 ResPonsio Danàéi gmatc difcedasjfit ab eiufdem doéirinatota rècc-dendû.Eft enim fallacia A. diélo fecüdii quid, See-Näquo'indoginatc Romana Ecclefia ipfa à Del verbo difeeditjin eo minime fcquenda cft.In qud confentit cum Dei vcrbo,in eo eft fequenda.No-ta Dei Verbi, qux fit, ante dixithus. Nec cnira eft iudicium Romanæ Ecclefiæ.

Reliqua, qu£fc cum Caflandro agitat, ac difpü' tatBcHarminus, non eft noftri ihftituti velexa-minare, vel curare. Nos cnim Iohannis Caluini veriftimam doctrinam 8: fcqnimur, 8i ampledi'-mur Dei verbo confentientem : quæ plane Caf fandrum oppugnat.

De libris hçreticorum,qui verc funthæretid, óedodrini S.Scripture contraria continent) abolendis,quid erat necefte,Bellarmine,tanimiil-tis verbis agere, nifi quod amp;nbsp;ingenium oftentarb amp;fruftra Chartas implere, amp;nbsp;noftrootio, fuoquc prorfus abiiti voluit? Hoc enim docet Nicepho' i ras lib.8.cap. 19. A: i5.hiftôriæ, Socrates lib.i.ciiP' j 6.amp;24.Conftitutio luftini primi, Toriioa. CoH' ' ciliorum.Conciliurn OccumciÎHcurii v.can. Apo-» ftolorum lx.L.i,4w«4ro.C.De HæréfibtUi Nonet Authent.conftittitio luftiniani,4z.Denique phi' ra teftimonia,fi liberet, adiiccrem, velut ex Cor- , nelioTacitolib.4.Annalium, delibrisSibyllinis exuftis,dc Crettiutij Cordi libris iuflii Senatiis crematis.Verùm paupcriseft numerarepecusiitc exilis domus eft, ciii non multa fuperfiint,Nec j iftas phaleras, aut oftentationem ego capto gt;nbsp;vel | quaeroïtefte confeientiâ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

De hominuni autcm hæreticorû libris, in quitus nulla hærefis continetur, velut qui ab his de Grammatica,Rhetorica, Dialectica,-aliifqiielibc-ralibus artibiis fcripti funt, alia ratio cft. llli cnim intcrChriftianos amp;nbsp;tolerari, Si legi polTunt, quil nullum ab ik imniineat pcriculuni.lmóetiam Ec clefiaharmoniarti Euangclioruin à Tatiano hæ-retico magno artißcio compofitamtolcrauit , Sc habuit ; quoniam extra pcriculum erat hoc fcri-ptum.Scd fcripta,dequibus verè dicituri CorrHm~ fittionojmores colloijMo,('Mcr quç eil illa quoqufc coramunicatio,qu$ fit per libros)^’r4«4, funt om-ninocxoculis, Sc manibus Chrillianorum cxcn» ticnda,amp; tbllcndaii. Corint.iç. vcr.53. Nccvero cxigua quædam vtilitas, quæ ex hæreticis bæreti-corum libris capi potcft,täti apud nos elfe debet, vtmaxima,quç in iifdem libris fparfa funt,venena propterea retineamns. NSvcl paululum fcrmenti totam malSim fermentât, i.Corinth.3. ver.6. A-liunde enim eadem bona habere pofluraus, amp;nbsp;na-cifci ; Sc illa bona cx eorum libris eflent decerpe-da;amp; reliqualibrorum hærcticorum abolenda, freut auruin exftercoribus Enni) colligebat Publ. Virgilius MarotJSc populus Ifracl Ægyptiorû the-fauros abftulit fecum. Denique fi täti eft vitrum, amp;exiguaillavtilitas, quanti apud nos Margarita elfe dcbetîid eft puritas veræ fidei, quæ ab iltis libris corrumpitur.Marc.i.ver.i5.Chriftus ipfe iu-betDiabolosdefe veraprasdicates obmutefeere.

Qui vero fparfi funt à Patribus in ipforum libris errores, funt quidem deplorandi, amp;nbsp;notahdi veru,vclvirgula,vclftella,quüfugiantur : tot tarnen eorum libri minime propterea funt abolêdi.

Jn fiimmleclio librorum j qui funt retici, amp;c. çyi. Dei verbo talcs agniti, damnatiqi’^ caufla cognitâjdiciturinterdicta Chriftianis,præ' fertim defimplicioribusamp; rudioribus virisiiitd-ligitunquoriim ncc tanta eft feientia,vt faeilè rum à falfo difcernerc poilint: nee tanta viuacito^ ingenij amp;nbsp;prudentia, vt foliim ca,quæ verè fcripts funt,à veneno iis adiunélo queant dcligcrc.Cæte- , ris igitur non pennde cft intcrdicla hçc leiäio.

Ad Cap, XX I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

QVid fibi velit in hoc capitp Bcllarminus.na lt;nbsp;vidco^ Nam ncque res jpfa, d.e qua diflerit tot verbis, eft controuerfa, nifi fi vctercs otniic® .hærefes fcliciilimç- iara fopit.as ex Oreo excitai^ velit,qualis bxc, Heretieos non elFca Chiiftian“’ Magiftratu puniendos: ncqs hereticteflepolTunti ex quorum /criptip ifte (qui fc Catholicum iaftaO omniahæc fua dcpromit,amp; detcribit, NempcCal i uinusjBeza, Aretius, quos tarnen iftcHærcticoS I amp;nbsp;f31só,amp; contumelisè vocat. Denique quiim ö' tent noftri libri de ea re fcripti,hoc tpfitefleSi nos Auguttino plane alFcntiamiir,cuius etiam fenten- ( tiam ipfi Pontificij Canoniftæ dcfcripferunt in cwi.QMpeccat,c?in.l^ofjtnuemritr,C2.n.Ôutdmàf ‘ Zf.Item Gregorio Magno in can. Stent excelleMiit '!jeflram,x x 11 i.quaeft.mi, puniendos tlFc à Magt-ftratii hærcticos etiam Fæpc gladio , non folu® mulóta: inanis eft iftius labor,lt;jui hos librescon-troucrfiaruin inter nos amp;nbsp;Pontificiosagitataruni

Au V; C o B T R oÿP. s s; ïî55 (ilifleric cnini de concdîls 8c confeflis ) infcri-plit , fortaffe ifti dolet, quod crudelitatem non probamus,qiiam in eos exerceri vult In-noccntius ni.cap. ergentu 8c cap. Excommunia ciimvu $. Durnnatt, Extra de H ire licit nempe VC eoruni bofia fiue liberos habeant , fiue non habeant,proniilcuc,amp; oi-nnia,amp; ftatim confifcen-tur, illifque diripiantur.

Mirum autcmcfti Bellarminum fic eflfe ftu-pidum, vt quuni irta, amp;nbsp;vercquideuhdepunicn-dishæreticii fcribit, non intclligat fe -, fuófque focios omnes à Magiftratibus cfl'e punicndos Chriftianis ,quHm ipfi funt hærcticilfii-ni » lupl rapaces onium pelle teéhi^ falfi, imo amp;nbsp;Mercena-iij amp;nbsp;lupi Paftorcs ; 8c cos omnes crrorcR reuo-cent, qnos olim Impcratorcsin L. 2l-/lt;w7JcAlt;«or, L.ylt;mlt;t«».C.dc Hireticii puniendos fanxcrunt. Neftorianis confcntiuut i qui Humanam na-turam Ghrifti, diuînæ cxçquant in tranfliibftan-tatione fua. Eutjrchianis, Nam Naturam Chri-fti vcrè humanam ^bqlcnt : Arrianis,qui Ghri-ftum vcrè Deum tfl’c negent , quum alios illi Mediatorcs adiungant:Manichçis,quum cflc San-étiora etiam fua Confilia velint,quàm Chriftî exprefla prxtepta. Et quid non 3 Efle cnim cof-dem,amp;fuos Papas manifeftos in TcmploDei il-los damnatos mercatores ne ipfe quidem Gregorius Magnus negauit , amp;nbsp;Bernardus , quos Chriftus ètemplo eiecit, Iohannis fecundo.NoS verb pœnasin hærcticos Ccatutas nequaquara mê-.

-1154 Responsio Danae I tiiinius, quorum doóirina prorlus cum Dei verbo fcripto confeiitit.

Ratio autem ilia Bcllamiini columna roil-kfimatrecentefima quinquagelîma nona,L.B. ^.Probatur gt;nbsp;idcirco pclie hxrcticos oceidi gU-dio à Magiftratu , quoniam à Palbore poflunt excommunicari maxima cxcommunicatione,vt cllTitulo tertio, verf. dccimo, cflfalfa,amp;falh-tia Ab ignorationc Elenchi. Confundit cnini duorerwrn plane difparatariim genera. Nenipe lurifdiclionem Ecc!cfiaftieâ,amp; Pjliticarn. Deinde Non fequitur , vt quicunque magna ex-communicatione feriri poffint , amp;nbsp;gladio quo-que fcciilari. Nam amp;nbsp;ex diuerfis cauflis, amp;nbsp;ad diuerfos fines hæ duæ pœnæ infli-guntiir.

Reliquat vero rationes , quas ifte in ea-dem columna millefima trecentefiraa quinqua-gefima nona, L.C. D. affert, funt £tlt;ruAA0gt;-/S’« Sunt enim amp;nbsp;nimis diluta: , amp;nbsp;frigidæ , amp;nbsp;ni-mirum generales , ex quibus quoduis flagi-tium , imo pcccatum quoduis quantumuis le-ue , morte afficiendum , ac puniendum efle, clEccrctur. Sed dum ingenij fui aciem mon-ftrare nobis vult Bcllarminus , amp;nbsp;Aiacistra-goediam hîc nobis fcribcrc , amp;nbsp;pingere ftu-det , incumbit in fpongiam , amp;nbsp;fc caverc iu-dicio probat mifer.

Sed tandem quorfum collimct , fub finera Iiuius capitis indicat, Nimiaum, vt inquifitioncin illam Hifpanicam crudeliffimam Principibus

Chriftianisobtrudatm.onachus fæuiffimus. Itaq; fe fuo tandem ludicio foi ex iftc prodit.

QVod folum Lutheriis de nimïa PontificfS Roraani , ac Pontiticiorum Epifcoporum in eos, quos pro fuoarbitratu Hæreticos appel-labant, crudelitate conqucritur, Se fcripfit,Bel-larminus in peiorèm partcm , amp;nbsp;extra Lutlieri tnentem malitiosè rapit , quafi neget Lutheriis omnino vllos hæreticos à pio Magiftratu efle punicndos , quuiïf Philippus iMelanchthon Cpi-holaetiamædita, gratulecur GencucnGbus Ma-giftratibus,quódMichaclcm Seruetuim trucida-rent. At nouerat Philippus omnes etiam inti-mosLutheri fcnfus,amp;in eo cum Lutherocon-cordabat, amp;nbsp;cum eo Lutherus. Sed nihil lt;ai^ pie amp;nbsp;bené diótum eft , quod impoftor amp;nbsp;calumniator nebulo deprauare non poflit. Vtiamp; impudens iftius calumnia cft,fcribere Hufliuai St Albigcnfcs fuilTe verè Hæreticos.

Quas autcm habet contrariorum àrgumèn-torum folutiones firmas, eas ex Caluini, amp;nbsp;Bezat libris ad verbum defcripfit Bellarminus ,tacito nomine tarnen, more plagiariorum, qui compilant aliéna feripta, câquclibi vcndicaait. Inmul-tis autem hæret ipfe, ficut app;iret in folutionc argumenti 8.9.10.amp; ii. quia noftrorum comtnen-tarios non fatis accurate, amp;nbsp;diligenter adhuc le-gcrat iftc. Sicut ncc in cap. tertio, verf, decimo Titul.primo.

Fidcmin ChrilFum eile liberi noftri arbitrij» fomnium eft. Eandem cx Dei dono elTejamp;cx libero fitnul arbitrio noftro , vt hic fcribit,eft i-nanifeftacontradictio col. 1363. L.ß.Et hxc qui* dcm haólenus.Nam fcfuafquedotes oftcntaf^’^ raercesextrudere hoc toto libroimpriwb hoc capitc voluit Bellar. Laus Deo per Chriftum Dominum

fruŒra timos iUi ;inimi cniciaius fufccpcrunt, qucmadmodum ôr l^oc loxo naifcr ifte M'S“ nachus. 'Nam/idena facit agenti* amp;nbsp;curiofè de colovibusj, pilis ., pedibus , ftatura amp;nbsp;loco, Chiraær« -'Cilicix difpu^anti , qux nufquana vnquam fuit •, aut de Mauri Vtopia amp;nbsp;Rcpu-blica , ( puf^juain cxticit ') xiuibus , ûti’*

jijS' Res poijsro DanAei rcgione, Rcgc,oppidisquxrenti.Vcrum Belhr-minus ful/a in huiu's tracfarionis initio przfuppo-ncns hos qnoqiie dePurgatorio Jibrosæderc voluit, vt luæilultitiæplenum cumulum vberrimè complcrct amp;nbsp;omnibus locis, Nempe Supcris,In-fci is,amp; Mcciiis,id cfl,ln ccelo,in terra,amp; fiibterri clTc homo vccors, amp;nbsp;in C hi ilium blafpheraus in-riotcfceret,{Vapparerct.rnfiniti autemnoftijicontra hunc erroreni fcripfcriint.

TRiaPiirgatorij lîgnificatadunfaxat i/lecxS. fcriptura commémorât, Chriftum,Crucc(ii feu A IDictioncm , amp;nbsp;locum fuiim Subterrancuni» feu Cryptam Animarum à le, fuifquc conhâam. Falhrur homo acutus.Nam alia pene infinita pir-' gant amp;nbsp;purgantia in Dci verbo vocantur, velut Spiritus Sanârus Roman, capit. 8, verf, vflut Fides AÄ. 15.V.8. Verbi Dei prædicatioi.Corin. | v.i^. Ignis Matt. 3.V.11. deniquclotioncsomn« ।

Veteres à Deo olim inlUtut^, Hcbr.p.v.io. Ergo hïc ad fornacein fuam obdormiuit Bellarminus . non fuit autcm.vt in epteris diligens.Vcruniopc- ! re in longo, inquit Flacus Horapus fas eft obre- j pere fomhum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

PRimtim hallucinaturille homo, qui fe tarnen Polyhiftorem credi vult du Apoftolicos Hæ- ■ rcticos circa Beati Bernardi tépora exortos fuif fe /cribit col.i^ijp, LC.quos ante feculum Sr æta-tem Auguftiniiam ßorui/Tc amp;nbsp;vi^uiffe confiât ei ïpfius libro De Hçrefibus. Cap.quadragcf mo.Eft autem magnus ifte temporis hiatus, amp;fcreplus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quàm

fi.Tgt; V 1. C ON T K O V F. K S. 1159 quàm fcptingentonun annornm. Nam vixit Au-guftinus anno Domini cccc. vixit Bernardus annoDoinini MC. qnæ tempora tanquam horas vniaspafuum moinentam confundit Beilarmi-nus.

Deinde vel cxbiftoria ab çodem cotitexta hoc capite apparet,quauis ïtate cxnthfc,qm hoc Pnr-gatori) Ignis coramentum retelleicn.t,,negarent, iiliqnecontradiccrent. u, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Denique ineptus efï, feriptör ift€,ciui Lutheri, 'VValdenfiüm.ZaingUanorutnfcntçntiamtquam vult tarnen d4innaic)non ex ipfis corum hbns qui nunequoque extant,coUlgit 3t tradif.fcd ex Lco-nisx.Cochlæi infulfi MonachbGuidonis Cairac-liiæfabulisSc mendaeüs cam riinatur amp;nbsp;propo-nit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Mirus artifex, imo feriptor eft ImpudetilTimus ßcllarminus,qvi vbi nC Utternhquidem vna Ignis Purgatorlj feripta vel picta apparct, Purga-.tovium tarnen ibi Ignem inueniat.ln toto.V ctere Teftamento Pnrgatotinm Ignem commemorari, quis vnquam fcvipfiü Certc Ncvno.Nam quod ex llb.n. Maccabæorum c.ii. citant, illud non eft ex Vetere Tcldaméto tcftimonium,quùm Ubri Mac cabçorum fmt extra canotacm V cteris TeftamÜ-t'.hft enimlibct ifte fccuiadns apoçt^'phiflimus, ’ ?t omnino reieetAis ab omnibu^Ilî|çindc in Code«!

ilio capite nnlla fit Ignis Iftlus Pnegatorii mentfo. Tertio,nnlla efi ctmfccutio vt hludas voluit ora-' ri pro iam dcumdlis'. ergo fit Igo's aiiqtfis v.bi detunStorum anlmæ poft exceftunaVcorpore ct\^-

Ii6o Re SP ON s I o Danae r cientur.Poterunt cnim^ potncrunt poft mortem elft; illsE Animæ finccruciatualicubi, amp;nbsp;pœnani Damnijiió autem pœnam fcnftis ferre,vt de Ani-pris Abortiiiorii, amp;nbsp;infantium, qui line Baptifnio moriuntur iiilcni ifti feiKiunt. Denique glofTemi eft locus ab iftis, exlib.2. Maccabeonnncitatiis, non ipfe libri textus. Eftigitur hoc totum argumentum Bellarmini tallaciaduplex,Prima,Anon caulfta pro caulTajquuni liber Apocryphus proca-nonicó citatur.

Sccunda APetitionc Principij , quuinobfcu-rum, amp;nbsp;controucrftim quidpiam per aliud o.bfcu-rius , amp;nbsp;magis controyerfum probare quisniti-tur.

Porrorefponfio Bellarmini, amp;nbsp;Innocenti) pii-mijcft incpta.Libcr iftc,3iiit,inter ludæos non eft Canonicus; fed eft canonicusinter Cliriftianos. Nam non poflunt Chriftiani eificerc vllum ex Veteris Teftamenti libris Canonicum , qui lit, fueritve à luilxis ex Canone expiinftus, quoniam Canonem Veteris Teftamenti acccpcrunt Chri-ftianiàludæis. Scdamp; ilia altera eiufdem Bcllar-mini refponfio,quàm eft fcriaIis,Nempediberifte Canonicus, cft,quialcgitur inMifla.Ergoamp; bre-uiaria,amp; legenda Sansftorumjamp;manifeftc alij ple-rique impij libri funt Canonici libri, quia eoruni particular, ficut amp;nbsp;libri iftius fecundi Maccabço-rum, Icgunturin mifla. Apagc fis,mi homo,Deus tibi mcliorcm det mentem,

Q^àm verb impudenteramp; maligne diduin Au-guftini lib.i. cap.23. contra Gaudentium contor-rjuet Bcllarrainus,dum verba bona Auguftini, fibril

irielegcnduin eflc hunc librum interprctatur, vt dicitur fobrie Jegcndus cft liber (jcnc('eos,amp; fcri-ptaPauli fobriè legenda,pro C9,tjuod cft djligcn -ter,penficulatèjfallitiir homo iftc. Sobriè legédu^ fh liber II. Maccabxorum, qiioniaiU errores varies amp;nbsp;in doftrina , amp;nbsp;in hiftoria continet. In do-ftrina excmplnm Raziæ cap. 7. amp;nbsp;Itidç Maccabæi cap.az.'In hiftoria gt;nbsp;quia ciim libro pri.mô Macca-bæorumamp;alüsin muftis non confentit. T'alceft eapft, amp;nbsp;J. huius libri lecundi, fi cum hiftori.a Ju-dæoruni conferatur. Sed nec lecum cjnçotdat, confer, cap.9. cnm cap.i.vcr. 15. Sed quid de iftius Iihri autoritäre agi copiofius hic ncccfle cft,quum in prima controuerfia de ea re Ecllarminus ad naufeam vfque egerit? cui nos refpondjnius Ergo hîc aefum asit iftc, amp;nbsp;craifibe repetita mors cft. Namamp;Ecllarminus ipfeagnofeitcol. 1574. L.A. veraefie noftrorum contrahunc librum argume-ta,nifi milita prxfupponantur,qiietalfafunt:,vehit idem efte corporum refurreétionem, amp;nbsp;Animx jinmortalitatcm.

Item col. 1574. L. C.pœnituiiîe Milites ludæ ante mortem, quia fc donariis idolorum pOllue-rant.Imo eos impoenitentes in illo certaminc pe-riinedocet exprcfl'e textns li.a.Maccab.u.Ver.qo.

l'alfa verb cft BclI.confccùtio.Nifi hæc prçfnp-ponâtur, mancacfic Dni noftri Icfu Chrifti,itêq; Pauli ipliusApoftoli iatiocinationc,Matt.za.v.îa. amp;nbsp;i.Cor.15. V. 32. ficut maca cft li.x.Macc.tî.v.qft, coclufio. Na visargumenti Chrifti Mat.az.pofita cft in 'iQC'à'!.Abrahamt,IfÏMci-,lacobi,lt;\\.\c totfi vlt;j/.

ji^z Responsio Danaei ficant:non vnam ciuntaxat iftius pcrfonæpartcm, qualis eft anima,vel corpus: ergo quum Deus di-citur ‘^Dem Abritharntfèc toto Abrahamo, ld eft) eius corpore amp;nbsp;Animo eft illud intelligendum. Argunienti Pauli i.Coïinth.15, verf 52. rnonientu Ä (edespofitaeft in rcpiignâtw,amp; abfiirdo,quod fcquitur cx eorum , qtii negant rcfiirreütionem, fententia, fi cum Dei præccptis ccnfcratiir. 1 iæc enim Del præccpta iubent Sanftos piè viuerc. lila verb refurreeiinnem negantiumfententia ha-benas ad quoduis turpitudinis genus laxat, amp;: ab bis fcelcribus impunitatcm.fccleratis pollicetur.

Cætcriim quid venit huic in mentem, vt col. Tj74« L- A. $. zAdfemndum.à'ictrct Animam rationalem cflc veram formam corporis. Nam hoe plane eft,amp;: dSiÓAoycv, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aphilofophó)

quia quùm forma rem denominct : corpus ab A-nima (me rationale, ftUc irrationali nequaquam denominatur.Eft enim alia propria corporis,qui corpus cft,form3,nempc corporeitas. Nec aliter fenlit lib.a.de Anima Àriftoteles capite primo,v-bi Animam définit. Nec enim cam vocat/wofFiv tormâ corporis : fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.vim mouentem

corpus.Eft idem aôe»Xogt;ov. Nam fequerctur corpora vel omnia, vel humana defmcie elfe corpora, quum Anima rational! carcrent, fi illa Anima vera corporis forma effet. .

Quod deniqnc putat Bcllarminus potuiftefa-crificari proiis militibus , quifedonariis idolori» polluerant, toto cœlo fallitur. Erant enim faCii Anathema, pro Anathcmatc autem facrificarc vetat

Ad VI. Controvers. 1165 yetatDeiLcxcxprefle lof 7. Dciit.7. vcrf.zó. verf.17. Ergoautfoaiirludam Maccabçum facit manifelfè Deo in illo facrificio repi gnantem.

Solutio adfextiim noftnim argumentum cfto-mnino nihili,qui3 eft fallacia non caiifla,amp;' tal-fapræfuppofitione, caque du pl ici, Priruâ, Qi^ód fententii cap.n.lib.2. Maccab. vcrf.46. lit Sacra Scriptura. Elf enirn priuata tantiim opinio illius fcriptoriiinon totius Ecclefiæctiara illius tempo tisdogma: fedRabbinicum tantum de!irium:vi-ticlicet Vtilcm eflc viuorum orationein pro de-fuiictis. Altefa præfuppofino falfa eft.fcriptorcin nimirum iftum,.aut illius temporis homines iani credidiflc eife aliquem Animarum ignem Piir-' gatorjUra poftearum cxcclTum à fuis corporibus. Imo cogitauit tantèni fcriptor illc dc Refurre-. Öioncj amp;nbsp;Animæ humanæ Immortalitate contra Sadducæos,quorum error iam inter Iiulæos notus amp;nbsp;pullulans eflc cçpcrar. Sed refcllitur ab ifto ftri ptore,qui procul dubio fuit ex feefaPlwifçorum, ex conicqiientia facli pratcepti lud« Mac. abei, Ador.x;.verf S.Quem huius loci vcriffimum fco-pum ncque animaducrterunt, neque obfcruarunt Sententiarij,amp; Docfores Papiftici. Atque cadem hæc noftra refponfio ad folutiónem fcptimi no-ftrorumargumcnti (quamaffcrt Bcllarminuscol. ip5. L. B.) valet, vt intel 1 igat omnibus fuis folu-tionibus refponfum cfle, quanquam propter inc-ptiani rcfponfum nullum mcrcbantur.

Nulla verb Confcientia, nnllóque piidoreBel-larminus reliquos ex vcteri Teftamêto locos pro fuo igne Purgatorio tucndo citat, quum ipfc di-

11^4 R t. S P O N s I O D À N AE I fcrrcpag. i375;L.C.$;!Vlt;r9«f valet, dciislocisfic fcnhat,7^ra:Zfr hnnclocttm ex lib. z. cap.iZ, Z’X6r«.w( qui vnicus eft, amp;nbsp;Apocryphiis ) aliaßM lt;^lutiam' ejKtz folum probabthter fiiadent efß; Par^a-toriutn. ErgOjVcI hocipfo iam tefte, illi Scriptors loci prcbabilitcr ad hiiins rc‘i, amp;nbsp;ignis confirma-' tioncm inducimtunnon aiittm vcrè,non firm« non ncccflariü. Nec enira quicquam cx hiscffici'’ tiir pro BüHarrnino.

Locus'vobiæ cap.q.verf.jS.Nihil de Purgato-rio igne agit : fed de conuiuio pro liberis Iiifto-riim delunctorum exhilarandis çxlaibendo , Si llrncdorqucd idem in funcribus,amp; fepulturaiin-proborum Thobias fieri vçtat. Défient enim Ifi fieri mortuoriim pioruinaliquem paternæpicta-tis friióluin'ab aliis piis reportare.

Locusex I.Samuel.51.ver. 15. 2.Samuel, i. verß ii.i2.cap.3.vcrfiG.g5.amp; fimiles nihil de Anim.aruifl pofthanevitam affliciione , amp;nbsp;Ignc Putgatorio tr.adnnt:acné per infomninm quidenr.fed tantùtn ofiendunt quantoanimi dolore Iabenfcsgt; Daiiidj amp;'rcliqunspopulus in morte Saulis , 8c Abneris tuerjnt afFcéli,afili(Siqiie. Atquc htihis corumta-tætrittitiæ teftiinonium fuit eoriim ieiimiurn ,vt in fummis aliis calamitatifiiis fieri folet, Pfal.69. ver.ii.55.vcr.13^ Id quod ipfum aperte Nicolaus «le Lyra ibidem tradir. Quod Patriarchæ interrâ lanclam corpora fua deferri volucrunt, veliit Jacobus amp;nbsp;lofephiis , Gcnef.49. verficulo vjeefirnq nono, 50. vcrficulo vicefimoquinto , idcirco fa-efium eft , vt fnam in Dei promilfioncm fidetn de poflidenda olim à fiia pofteritate Cbananæorum terra

Ad V I. Go N T R O V E Its. 1165 terra teftarentur, Si rem, cuius ea terra luit illis Symbolum , Nempe vitamætcrnamfe ex eadeni ' Dei promilfione (pectalTe * ae fpcralFe proderenr, licctalibi,quàm in ea Chaiianæorumteira,mo-rerentur,Hebr.it.vcr'i4.i5-:a.veif.zi.

Locus ex Pf.}8.ver.J. Pf.66. v.12. non magis a J Purgatorium Ignem coilfirniat, quàm ædilicatiô tiirrisBabylonicæjdcquaertjGenef.xi Itaqucalij Pfaimi pene infiniti horum locorum mentem ex-planantjVclut Pf.6-amp; 44.vcrf.23.Lft autem ca, vt piorum viuorum affticiioncs ab impiis in bac vita,non autem poft banc vitam commcinorcntur, «Jterpretc Paulo,Roman.8.vcr.56.

Locus ex If.4.vcr.4. amp;i ^.ver. 18. non magis ad banc difputationem pertinct,quàm Magnificat ad Matutinas. vt ProuerbiisMonachori'i inipfisre-fellcndis vtar.De Viuorum cnini vcrc piorum af-flicfione dilTeritjad quos,hoc ipfo poftea tefte,infra lib.i.cap.i. Purgatorium nullo paôto pertinct, quæ illis in bis terris eucniuntmon autem deftatu Animafum pofthoiTiinumobitiim,amp; mortem,a-git Ifaias.

Locus ex Mich.7.ver.8. ne longa quidem manu ad hune locum, amp;nbsp;argumentum collimare po-teft. Agiturenimde Ecclefiæ totius iç his terris verfantis affliélionibus propter fua pcccata : de ftatu Animarum pofthancvitam negt;pùquidem. Sed Bcllarminum infignitcr UTipudcntctp efte o-portet, qui hos pro fe , fuoque Igne Purgatorio locos proférât. Vcriim femel pudorislincas tsan-filiunt/

Locus cx Zachar. 9. verf.n. agit dc ludçis rel!-tliris adhuc in captiuitate Babylonica verfanti* bus jquosefTe quoqncex tam miltra conditione libcrandos pollicetur Domiiius propter feedus cum illis fuum. De poena aniinarumhumanaruin pofthanc mortem nihil omnino traditur. Itaque ipfifcholaftici in huius loci cxplicatione variant. Nameumalij dcinferno accipiunt.ficutThonias intertia fccundæ,queft. 5e.Ait.6. Alij dcLi ubo Patrum,vt teftatur hie Bellarminiis. Alij dePuf' gatorio Monaftico , quoniam vbi illudfundenb non habent.

Locus cx Malach.j .verf.j. nihil ad hanc difpu-tationemde Igne purgatorio poll mortem fpf-ctar, telle Bellarmino, hoc loco, qui fatetur illic agi de poena viuentes , non autem Mortuos homines purgante.Itaquc omnes illç Bcllarmini rationes hint diintaxat phaleræ, amp;nbsp;tenebræ, quas feiens, amp;nbsp;prudens hominum oculis offundcretd^ obiiccre conatur; vt eos cxcçcet, fi potcll. Nam flint fallaciç omnes : A non caiilTa, amp;nbsp;falfaintcr-prctationc,quemadmodum omnes vident,amp;ipl'^ antea probabilia tantùmbçc tlTc, non vera, vel firma argumenta profeflus ell.

IN locis omnibus , quos ex Nouo Tehamento, profert Bellarminiis, hoc in vniucrhim obhr* iiandum , Nimirum inefle infingulis illis duph' cem fallaciam, A non caulfa Vnam, qui.i falfim manifelle pro vera,interpretationem fubhitf'^’ ficut in his locis. quos iam cx vetcrc Tcftamentogt;

Ad VI. Con trover s. 1167 eoscorrunipens, citauit : qucinadmodura often-dimus. Altera totius huius capitis tallacia generalis ell A pctitione Principij. Fingit enim, Sc piæfupponit, Ignem fuum Aniniarum Purgatorium Chrilto,amp; Apôllülis nctiim hiifl'e.qiiem ex ipforummet Senteutiavioruiu feriptis confiât de-iTittin poll annum Domini 640. rcccptum, pro-liatum,adiTiilium in Ecclcfia ex cuiufdam Bruno-nisSiculi Abbatisfomniis, Sc vifionibus. Atquc bic locus primGin lornacibus, Sc crateribus Æth-næmontis fuit collocatusmunc aiitem vbiqiic cf-fcdicitur,etiam in culina Papæ Romani.

Jllud efl fccundo loco obferuaiidum generaliter in hoccapitc. Nullum ex Nouo Tcllamento tellinioniurn à. Bellarmino alFcrri, quod, ipfo te-ftc, varias controuerfias non producat: varias, amp;nbsp;contrarias fuæ fcntcntiæ intc.rpretationes non habeat:denique non fit anceps,ainbiguum, incertum,amp; ad Bellarmini fentcntiac confirmationem contortum,amp; deprauatum.

Tertio cft animaduertendum , Qupd fi estera Pontificiæ doélrinæ ddgmata fie piobentur, om-nino incertum per incertius, obfcurum per obf-curiiis confirmatur. Id quodamp; ineptilfimum genus eft probandi, amp;nbsp;totam Pontificiam doétrinâ ridiculâ efticit, amp;nbsp;omnibus propinat fiiblanandâ.

Vcrùm fingulos, quosprofert Bcllarminus,locos perpendamus.Primus cft ex Matthxi 12. verfu 32. Ait Chriftus de peccato in Spiritum Sapclum, quod cft omnino irrcmilfibilc, Af in hoC’, ne-lt;jue in futurs feculo remittetur.ct^n quædam pecea-ta infuturo feculo remittûtur. Rcfpôdeo, Primû

ii68 Respons IO Danae i iicgat Auguftinus lib.6. contra Iulian.cap.5‘ (4quot;' ifte lalfo citac)ex hoe Matthæi dicto cftici, igitur peccata poft hanc vitam à Deo remttti, purgaru Deinde hæecollcclio Chiliaftarunihs-reticoruin crrorem confirmât,qui docent amp;nbsp;Uii-bolorum, amp;nbsp;Daranatorumhominuni pcccatain futiiro illo feculo remitti. Denique hæc locutiOj et^ue in hoe, ne^ue tn future feculo, habet tantum

F, amp;nbsp;maiorem aflcucrationein dcncgautlï venixin æternuiu.Sic Marcus 3. vcr.2 9. nihil aU' tem affirmât, velut fi Pater filio fuo dixcric,NiH refte ftuducris, nequeviuo, neque mortiio, tibi cibum vllurn præbcbo. Quisindecolligat,mor-Tuis cibospræbcndos/ Ccrtèrcclènemo. Bclhr. ipfcjCol.i^yd.L.D.Eft igiturhæc colleótio, falU-ciaA Figura Dictionis , vbi affirmatio tribuitui' ncgatiuæprorfuslccutioni.Id quod ipfemctBcl-lar.fatctur, col. 1378. L.'R.j.Re.fondco,

Quod autem hic vbique fumit, Pcccata ctiam futuro feculo remitti, incoplanèChiliaftakï-reticus,amp; contra Patrum omnium fententiamh-pit,amp; fcribit,qui hanc vitam folam cfl'c Pceniteri-tiæ domicilium ,amp; locum affirmant. Fiilgcntius» lib.de Fide ad Petrum, ca.2.Bernardus Serm./Î-in Cantica. t^onrelinijuttur,2\t,rtbt hoftiu projuc catii mortuoin ƒ7ec^4^M■•Auguftin.lib. Merhispec-cator.cap.28. Ex opcribu.s cnim fuishinc cxccdc-tes homines fine pij,fiuc impijiftatim à Deo iudi-cantur,amp; ipfo mortis momento, Apocal.14.vcrfgt; 13. Ergo hmdamentum Bcllarminicæ fententic eftfalfum.amp;petitio Principijjque eft fummafraus amp;nbsp;manifeftiffima fallacia.Hçc Se vera,.amp; breuia,ft , faciliquot;

A o VI. C o N T R o V F. R sé Il(?9 ficilianoftra foluciones omncs Bcllarmini ad no ftroium argumcca corifùtant,licct longas. NcquC vero inepte loquitur Dominus, quum æternitatc defcribit à temporis cuiufuis remotionc, declà-râtq;,vt ineptus idc nugitor inepte vult.Itaq; plâ Me nugatur homoMonachus.prefertim dû Marcû Eiungeliftam interprétera Matthæi Euangeliftæ eflenegat. Confcranturlocâ Matth.u.vcrLja. Marc.j.verf.jq. ipfa hortim vetbornm, Nquot;e/jue in ^dc^netjne in future fecttlo , amp;nbsp;vera Si fftanifèfta éx./ pianatio apparebit,quæ iftorum fententiara de peccatis in alio fcculo remittendis prorfus tollit;

Secundus locus à Bellarmino kudàtus eft ex i. Corinth. J. verf. 15. quem ipfemet confutat, quod eundernamp;obfcurum, amp;nbsp;varias interpretationes aJmittcre teftatur longilïirais verbis. Imo col, 1584- L.B.apcrtè negat Ignem Paulî elfe Purgatorium Ignem- Sic orancm fuæ doélrinæ certitu-diilêlabcfaidat Bcllarminus;amp; fide facit verû çffe, quod diximus, ncpe cû incertû amp;nbsp;obfcurû dogriu fuûdePurgatorio igneprobare per incertiora ad» huc,atqueobfcurioraargumcta. Quæ fallacia eft. Petitio Principi'y. Sic igituv argutatur ifte,Paulus ' ait,quorundâ opus amp;nbsp;ædifàcationê in ccclcfia elfe per IgnE à Dco prob andâ-.ergo eft Ignis Araraaril pofthanc vitîVurgatorius.Rcfpôdteo.Primûefte fallacia A non côtequctc. Quæ eft enim ifta côfe-cutio,obfccro’Deinde falfacftinterprctatio. Ignis chim apudPaulCi dotlïini, amp;nbsp;vira Spiritus Sanâi figmficat,qux probat ædlficationé Paftorû eccle-fax,(eu corû doâ:rirrâ,vtTÛ côgvuat fuo fûdanaêto, ficpc Chrifto,an non.Sicïgnis furaitur Vlicr.t^.y. ï9,Mat.9.Locus ipfe t auli v.ti.noftrâ interpretài-

iiyo Responsio Danaei tionciti confirmât Aiig'jftinus tarnen ctiani ignem varias vitiorum atfiiâioncs intelligi^ tncliiridid cap.68. item lib.Defide amp;nbsp;operib-c^' 16.cx i.Pctr.^.veif.u.Quarc locus ifte neque lunijiieque terrain in hac difputacionc attingitj cft prorfus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neque enirn hïc à Psul®

agiturdc igne materiali qualiself iftorum ign” Purgatorius ; fed Metaphorica eit hoe loco figuificatio. itaque ipfc Bellarminus in hoe loco ad fuum propolitum accommodando val^^ fudat,amp; laboratiac tandem ne hilum quidempro' fielt, vt hïc vid^ent oranes. Nam quod dcfunJi' mentofex opiniones diuerfas récitât, frultràûgi^ amp;nbsp;içfl:Liat,quia Paulus ipfc docet hoc fundanicutii» fupra quod cxftriiitur, elfe folum Dominum no* ftrum Icfum Chriftum l.Corinth.^.vcrf.u. Qugt;'^ igitur nodiim in feirpo quærit Bcllarminus ? NHi vt facilcm Pauli fententiam ifte tenebris iiiuol-Vat,amp; obfeuret? Dcniquc ita impudens eft iftc,amp; vatcors, vt ineademcolumnafibimanifcftceon-tradicat. Nam Caluini fententiam damnat eol. j|8i.L.A.quam tarnen eadem col.L.D.§. Sextus-dem hie ampledlitur, amp;nbsp;probat, nempe vt Chr*' ftus fit illud fundamentum: toenum amp;ftipul!t) fint hominum traditioncs,quæ rccipiutur: aurum amp;nbsp;argentum fit fana doélrina cum Dei verbo fen pro confentiens, quæ prædicatur. Quo teneam vultus mutantem Prothea nodo?

Qiiod ignorât ifte. Quid Dies Domini (i-gnificct , ex more facit , qui vfitatas amp;nbsp;Sacrx Scripturæ familiäres phrafes amp;nbsp;ignorât j tarn eft

■'A o V. Controvert. nyt eft bardus Thcologiis : res notiffimas cuiuis Clirirtiano inuoluit, vt folus fapere viilcatur, amp;nbsp;'iiagna animi oftentatione fe, fuaniquc fcntétiani bmnibus prxferat. Sed ifte dies,Domini Dies a-pud Paulum non dicitur i.Corinth.j.verf.13. Ita-quehoc ad verba Pauli de fuoadditBellarminus. vtvincatjfraudcmquc iaciat : fed limplicitcr ait Paulus,declttr^bit cuiufquc opus, Dies wtemifteeft tempusquoduis, quodfaéiæædtfi-cationisexamc pofteaafterr. Dies Domini etiam eft quoduis tempus, quo Deus explorât aliquidy autagit in hac hominum vita Pf.ty.v.iq. Matth. 24-veif.43. z5.verf.13.Et in quam varias fe formas inutet Bcllarminus, sftq% mifer, vt falfum dogmà fuum tueatur,apparet. Addie vocemDözwiw: mu* tat veterem amp;nbsp;conftantem omnium codienrn Ic-ftionem. Nam præfens verbum amp;nbsp;tempus XuvTi^i mutât in futurum contra omnium libro-7 rum fidera,amp; legit iftc,^»MtXd4sSilt;.Suutn ighera ctiam Purgatorium poft extremum indicium fore n(*at. Denique batte quæftionemdc'dieDo-^ miniamp; quid fit,pertinere negat ad hoe argunaeri^ turn,quam tamemverbis multishïctractauit,amp; adnaufeana vfque. Quid igiturlongiffimailla di-Iputatione de Die Domini, Bellarmine, tuafuit opus,fl ilia ad hanc materiarn no pertinetjvt vis? col.i384.L.A.in Principio,

Ignis, qui ( non hominum omnium qucmadi-modum ifte,fed fallobic fcribit) fed folum docen tiuminccclefia doârinam probaturuseft ,quid' fitamp; ignorât homo ifte, amp;nbsp;negat efte fuum materialem ignem, ac Purgatorium; amp;nbsp;poftquàm fefc

ii/i Responsio Dan aki Vexwit plurimum, in Iohannis Calnini, Pctri Martyns fcntentia tandem acqiiiclcit vi vcritatis .victus amp;lt;03étuscol.I385.L.A.§.T^■r/^.Quarelo-Cllm ilium Pauli ex i.Cor.j. minime ignem PiiigS tormm confirmarc fatetur hoe loco Bcllarrainus, vti amp;nbsp;fiipi a col. 1384.L.B.difcrtis verbis.

In ignc iam,c|ui ædificantes fœniim amp;nbsp;ftipulara in ccclefia probat,cxplicandojad fudorein Si lan--guinem vlque æftuat,anhelat, amp;nbsp;laborat Bcllarmi nusiMiiltorumfentcntiasctiam vetcruniPatriini jraprobatjfed male,vt vnam fiiam illispræfcrato-mnibus.Philofophatur,fc'd inepte,in verbi {»fx/B-propria quain ignorât fignificationc, amp;: damnum ittud refert ignorantilfimc ad dolores corporis quos male ædihcantes pafliiri funt poft Häc mortem, lalfi), Deuique veritatem ferre nonpo-teft iftç,qiium Pontificiis erroribus cxcæcatosha beat mentis oculos.Eo tandem rem rcuocat,vti' gnem ifturaamp; materialemefle velit, amp;nbsp;demum poft hanc vitam male in ecclcfia ædificantibusir-rogari. Veriim confutatur.h«c fententia amp;nbsp;interpretatie,Primiim ex jpfis textus verbis. Nam eo-dem ftgnificatu fumitur Ignis, quumbencxdin' C mtiom amp;nbsp;male edificantium opus probatiir.At' qui non Ignis Materialis explorât, fuprà tefteco' dem Bellarmino, opus amp;nbsp;ædificationcin benn'’ ccclefia docentium :fcd Lux verbi Dei, amp;nbsp;virtue Spiritus Sanéti. Ergo idem Ignis fpiritualis, no» autem Materialis probabit male docentium »' ecclefia opus.Falfe enimjac curiofæ doétrinx, Si. fpiritu oris Dei, Si verbi ipfius examinant»r^ aboient»^

- abipfoBellariTiino,qiiifupracol.i585.amp; i385.1on-gis verbis contendit examen çorum, qui in eccle-iiafupra bonum fundamentum aurum , amp;nbsp;argentum ædificarunt, fieri in bac vita, non poil hanc vitam.Ergo amp;nbsp;corum, qui fupra fundamentum i-dem, fœnum ftipulam ædificarunt in eccle-fia, examen fict in bac eorum vita, non port eo-runi mortem. Eft cnim in co par vtrorumque ratio.

Tertio,Quum dicat Paulus eos.qui male fupra bonum tarnen fundamentum ædificarunt, poft examen de fuo opère factum per ignem feruan-dos oftendit fieri boe corum examen in bac ipfo-rum vita.Præcedit cniin boc examen corum faln-

) tcm. Atqui ftatim poft mortem bomines'fmguli vclfcriiantur,vcl damnatur à Deo. Quamobicm aiiteiftorum mortem fiet per ignem operis eorum examenmon poft corum mentem.

Qiyrtô, Nullus Ignis matcrialispoteft Animi bumanam à corpore fuo feparatam attingere. Eft enimilla fpiritualis,amp; corporaliain res plane fpi-ritualcs agcrc non poifunt. At verb male docen-tiuni in ecclefia Animæ funt poft corum mortem à corpovibus fuis feiunctæ. Ergo Purgato-rius Ignis Matcrialis cas aftiecrc, attingeregt;fcrire-non poteft.

Nee obftant autoritäres in contrarium pro-latæ. Nam illæ partim, fucrunt à Bçlb'rmino

1174 Resvonsio Dan ab I detortæjVelut tres priores nempe Cypri a ui I ib. 4* epift.z.Ambrofij in ilium Pauli locum,amp; Hiero-nymi in cap.4.Amofi; p^irtim à Patribus iam iftogt; de Purgatorio ignc,errore faftinatispronuntiate. Neevero nobis Chriftianis quid Patres dixerint tarn fpcóiandum eft,quam quid rcótc verè feßquot; ferint. Soli enim Dei verbo innititur fides Chri* (lianoruiTijid cft,noftra.

Tertiqs pro Purgatorio igne materiali locus fumitur abillisexi.Corint.i5.vcrfix9.lie, Qui-^ dam in ccclefia pro mortuis baptizantur; ergo eft jgnis Animarum poft liancvitam pureatoiiiisamp; materialis. Refpondeo, Ipfemct Bcllarminusfua conclufioncm réfutât. Ait enim cum locum elle obfcurum,amp; varias interpretationes admittcred-mö nec prima fronte videri co collimareamp; refer-ri.Quid ante certi ex incerto colligi poteftïDein-de verba hæc pro mortuis non dcnaturaliter ipor-£uls accipiuntur, in quibus Anipia fit à corpore feparata: fed de hominibus viuentibus quidem in bis terris,veriim qui mortui funt in peccatis,qua-les funt oranes homines natura, amp;nbsp;ante lignum fuæ adoptionis à Deo faftæ fumptura Ephc.x-v.i« CololT.x.v.i^. i.Petr.2.verf.24. Sic Cliriftus dixit fine mortuos fepelire mortuos Matth.8. v.xx. Et quodexcipit iftehanemortuorum lignificatioiié nihil ad Pauli difputationem ( quæ eft de carnis Refurreâione.non d^ Animi vita) pertincrc,Re-fpondeo, Imo rnaximè, amp;nbsp;commodiflimè ad earn ‘ referri.Nam nofterBaptifmus eft certilîîmumamp; à Deo inftitutum teftimonium, amp;nbsp;Mortem, amp;nbsp;Refurrçâ^oné Chrifti, amp;nbsp;vtrjufque frudus om-ncs

Ad VI. CONTROVERS. 117$ nes nobis perfidem, Chriftumin Bjptifnio in-duciitibus, applicari. lila veio amp;nbsp;Mors amp;nbsp;Rclur-reftio Chrilti propnc fuit in ipfiiis corpore.Ergo amp;nbsp;noftra corpora morientiir, amp;nbsp;refurgent Pii 111 p ♦ J.v. II, Quo fpectat totaPaiili difputatio, 1. Cor. 15.Friiftus veró amp;nbsp;beneficia ex Morte,amp; Refurre-ttionc Chriili promanantia ctiam ad Animas no ftras pertinét,qualis eft Garnis Mortificatio, Spiritus viuificatio,peccatorum noltrorum expiatio, Eiftitix Chiitfi, Quæ plenillimcin ipfius Refur-redtionc appariiit-gràtuita imputatio. Habet igi-turBclIartniniis tacilcm, 8i veram loci ex i.Cot , I5.verf,i9,intcrpi etationem,in qua non plus de i-gne matcriali ifi Animarum poft banc vitan- Pur-gaturi'o agitur, quam de Turre ßabylonica , aut Demetri) Regis naui, de qua Atbenasus in Deip-nofophiftis.amp; Plutarcbus in Dcmctrij vita.

Quam verb infu'fa eft Bellarrnini interpreta-tio, qui Baptizari bîc apud Paulum cos dicat, qui lacrymisorarigant, dum mortuos lugent, amp;nbsp;fic Baptizari pro mortuis apud Paulum fumiferibit? Itaqiiecamipfam poftca réfutât idem col.1391. L. A.amp; B amp;CX Pauli verbis euertitur.qui docct cos, qui pro mortuis baptizantur, efte non alios, fed cosipfos,qui mortui funt in pcccatis, nempe, vt-pote ßl;j iræ Dei. Epbcf.2.vcrf.3. Ait cnim Paulus, QiiiäfMtentytjia baf’tiz.attirpro ynorttiis? id eft, dum cfl'cnt in fe mortui.Fruftra cnim Kaptifmuin applicationis ßbi Mortis amp;nbsp;Rcfnrrcótionis Cbri-ftl fibifaâ-æ tefferam illam diuinam fumerent, fi nullaeftcnrnis Refurrcclio. Nó•.'idet autem homo liebes,quum amp;nbsp;Cyprianus, amp;nbsp;Nazianzenus, Sc

Kesponsto Danaei ubj lacrymas poenitcntiui-n, vocant Baptifmaico? latiiiSjamp; gencralius accipcrc nomen Baptifrainió filtern ftnóU', angullè, amp;c propriè, vt hÏc Paulus, qneniadinodum locus ipfe oftédit.pro vero Chri-iti Baptilmo, vbi Chriftum induimus,amp; eins beneficia accipimus Galat.j.verfizy. Roman.ó.verf. ^•5*

Quartusprolgne Material! amp;Piirgatorio lo-ÇUS ab iltis productus cft ex Math. 5. verf.25. Luc. 12.vcrf.58. ficjlubet Chviftus,vt citó fi atri amp;nbsp;proximo noftro reconcilicmiir : alioqui Deum amp;nbsp;a-|ios tarn feuçros in nos fentiemus, quam futniisi-pfi in fratres noftros duri amp;nbsp;feucri,amp; prçfr^âizer-go eft ignis Purgatorius Animarum, amp;nbsp;is etiara Materialis poft hanc vitam. Refpondeo,Fallacia çft A non confequmte. Ncc enim ex illis Chrifti verbis hic Igni? colligi poteft. Deinde hancfnani copçlufiojiem euertit Bellarmmus qui totûhunc locum amp;nbsp;obfcurum,amp; incertum efl'e vult; ergo ex ÇO certi nihil colligi poteft. Prætercaillic agitur de Rcconciliatione cum fratribns viuis, non mor tuis: amp;nbsp;de Dei feueritateamp;aliorumindurosin fratres,vti apparet Math.i8.verf.32.Proucrb.25.v. 9, qui hïc tam feueri viuunt amp;nbsp;aliam experientur in hac vita. Laureolam autem in muftaceo amp;nbsp;le-uidenfi munere rpagnam quærit Bellarminus, dû varias de Via,de Aduerfârio,de Tortore,de Car-ccrc,de Quadrante quæftiones moiict ciiriofc,in-utilitcr,ineptc.nimirum vt facilem alioquinamp;a-pertum per fc Matthæi locum fuis nugis inuoluat, Sc obfcurct:amp; vt ç Miifca faciat elephantem. Sed ^otuin hoc vanæ animi oftetationis gratia ab iftn fieri

• Ad V I. Co N T R O V E R s. 1I77 fieri quisdubitat. Via igitur,de qua Chrifttis, cft tempus quoduis ad reconciliationtm , amp;nbsp;paccm cuniaduerfario noitro amp;nbsp;fratrc iiieundam adhuc nobis conccflum. Adiicrfarius cft homo quiuis amp;nbsp;frater,qui nos oftcndit. Tortor cft iMiniftcr ludi-cis, (nec enim in Græco cft tortor , vcl carnifcx àilt;r/A,igt;çu\a^, fed fimpliciter ô^-DpeTDç Minifterfcu Scruiens ludicis, viator) qui fcntcntiam ludicis adiierfus rcfrac'tarimn latâ feuere cxcquitur. Car-tcrcft locus, in quo qui non habet in ærc, vndc fatisfaciatludicis fententiæ, detinetur.Quadrans vltimus numus, qui, donee quis c carcere exeat,cft ex fententialudicis perfoluendus. Qiiid i-gitur nodum in feirpo quserit hîc Bcllarminus ? Namveram illiusMatthæi cap.5.verf.a5.!oci mé-teni explicafte, eft totas Bellarmini nugas refu-tafl’e. Denique iftius loci Alatthæi can.^.ad Pur-gatoriuni Jgnera accommodatio perfpicue refuta turab Auguftino,qui hune locum de pcenis Gehenna: intelligit, non Purgatoriis in cap.5. Mat-thæi.

Qimd ad nonnullorum Patrura autoritäres, quas hîc citât,illae non vrgent. Hoc enim illac fo-lum docent, omnia, ctiam minutiflima quæquc, peccatanoftra coram Dco luenda efte,priufquam èpoteftate Satanæ,amp; ex Inferni dânationc, qmarn nrcremur, exeamus. Alludunt igitur tantîim ad illud Chrifti diftum Patres, illud autem non cx^ plicant. At verb piorum omnia etiam minutifti-ina peccata luit, ac pcrfoluit Dominus nofter îe-' fus Chriftus pro illis moriens : ipfi verb pij ca fua peccata,ncque inhoc,nequcin altero fcculo li;ere

HyS ResponsioDanaei’^ pofTiint.Quare pi is hominibiis inutilis eft ignis i-üe Purgatorius. Impiisautcm cft omnino quo-que inutilis, qui funtin Inferno: quoniam in Inferno nulla eft redemptio,nec ex eo libcratio.Er-go Purgatorius ignis iftc nullis poft mortem pro-deft:ac proindc eft omnino inutilis amp;nbsp;nullus.Sed vt Patres illi fic fenferint, quid ad rem J Nos enira non ex hominum fcitisSt placitis, fed ex ipfo Dei verbo fcripto foliiin fapimus,acfidcin veramamp; doétrinâhaurimus. Ergo exaliquoapcrtoS.Scri-pturæ loco fuum ilium ignem AnimarumPurgatorium amp;nbsp;materialem probet Bellarminus,amp;vi-ccrit. Alioquin oleumamp;operamperdit,quum nobis Patrum errorespro Articulis fidciobtru-dir.

Quintns pro Purgatorio locus à Bellarmino laudatus cftexMattb.j.vcrf.a^.fiCjCbriftusdocct efte amp;nbsp;varia ofFenfarum,quas in fratres committi-mus, genera : amp;nbsp;varias earum oftenfarum pcenas: ergo eft Ignis amp;nbsp;Materialis amp;nbsp;Purgatorius Animarum poft banc vitam. Refpoodeo,Fallacia eft ifta probatio ab ignoratione Êlcnchi. Quas enim pœnas Chriftus ipfe in hoe Mundo, Sc in hac vita lui oftendit, velut quæà iudicibus, amp;àconfcflu infligfitur, eas ifte ad feculum amp;nbsp;tempus futuriira poft hanc vitam transfert vel malignè, vel ignoranter. Locus ipfe per fcmanifeftus eft amp;nbsp;facilis. Réfutât enim Chriftus inanem amp;nbsp;falfamPhari-faoruminterpretationem deHomicidio. Solum enim Aófuale Homicidium ex lege DeiMorali damnari docebant, amp;nbsp;elfe peccatum Mortale vo-1 ebant.Rcliquas in fratrem iniurias amp;nbsp;oftenfas il-

li, qucmadmodum amp;nbsp;nunc Scntcntiarij, pcccata tantùm venialia volcbant effc. Hoe vtrunquc re-fcllit amp;nbsp;in Pharifæis, amp;nbsp;in Sententiariis Chi iftus, amp;totumigncm Purgatorium qui pro vcnialibus duntaxat peccatis repertus eftabiÜis, tollit hoe pafto,ac exftinguit.Chrifti autem fententiæ Bcl-lanninus acquicfccre debuit:dc temporalibus autem pœnis Animarum poft hanc vitam nc per in-fomnium quidem tracïat locus illcjficut lingit i-ftc cum corrumpens.

Scxtiis locus cx Luc.i6.vcrf.9. fic, lubct Chri-ftus vt nobis faciamus amicos etiam ex Mammo-nainiquitatis,amp; male nobis relicta:crgo cft ignis poft liane vTtam Purgatorius Animarum. Refpon dco, De clccmofynis agit Chriftus, quæ amp;nbsp;in hac vita,amp; à villis in vinos hunt,non à viuis pro Mor-tiiis,nccpoft hanc vitam in Mortnos. Denique ft qua eft abftirdiffimaloci vllius ad Purgatorium i-giiem applicatio,hæc maxime eft,qui nee cœlum, nee terrain attingit in hocarguinentojiicc tacit ad Rhombum Bcllarmini.

Septimus locus eft ex Luc.23.verf.42.ftc,Cliri-ftus promifit latroni fore, vt ipfo fuæ mortis die clTetin Paradifo : ergo eft locus, in quo Animx pioruin poft mortem igne purgantur, vt veniant deinde in Paradifuin. Refpondeo,Imo locus illc manifeftePurgatorium tollit, qnuni doccat Animas piorum omnium ftatim,atquc è fuis corpori-busexceflerunt, in ipfumParadifum , amp;nbsp;Dei ccc-Jum rccipi : non aiitem in Purgatorio, aut circa Coccyti amp;nbsp;Phlcgethontis fluuiorum ardentium tipas,ficutiftcputat,obuagulari,errarcj amp;nbsp;vexari,^

Fabulas pro veritate nobis narras, Bcllarmincamp; . ab Auguitinolib.ó.contra Iulianum cap.5.conhi- I taris apertiflime , cjueni nullo pudore pro te citas ÿc affcis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Octauus locus cft ex Actor.a.vcrf.24, Chriftus doloribus mortis folutus ac liberatus elbergoeft Jgnis Putgatoriuspoft banc vitam.Refpondeo,!-'mo hic locus deftruit omnino Purgatorium,quôd Chriftus in ipfa bac vita, non autem poft banc vi- , tam hos feu mortis, feu Inferni dolorespertulit. Ait cnim circa fincm diei more Hebræonurae-ïdndifHodie mecum eris tnparadtfi.'^cc quicqtiid i d r cm facit,liuc A/orrAjVt Græci: (mej Latini, dolores Icgas. Hosenim doloresomne» Chriftus in bac vita fcnlit,amp; exhaufit. Ergo Pur-gatorius Jgnis cft in hac ipfa vita,non autem poft banc vitam,contra Bcllarminum.

Nonus amp;nbsp;vltimus locus cft ex Philippenf. cap. l.verf.io. Quædam fubtcrranca genu fleclunt co-ram Chrifto, ergo cft Ignis Purgatorius poil bac vitam.RcfpondeOjI loc argumentum nihil valet, tefte ipfomet Bellarmino col.i^çy.L. A.$. vtutur. Nam ilia fubterranea funt, Pifees, Vermes, Dæ-tmoes,Serpentes: omnia enim parent Chrifto e-iam homini Ephef.i.v.zi.Matth.zS. vcrf.i8-Apo-cal.5.verf.ij.

QVædam Concilia pro fuo Purgatorio S: ma-teriali Igné, qui piorum Animas à corpori-bus fcparatas affligat (id quod cft omnino dif'iw'a- ,

)poft hanc vitam profert Bcllarminus. Vetus cll coccyfinu-sfed à nollrisjlohannc CaluinOïPt-tro Martyre,BczajKcinnicio, Sadeclc iamprideni coraprcffus, 8lt; obnmtefcerei-tßus. Itaqueadurn agam,li,more Bcllarmir)i,illa rcpetaui tam diler-tc à iioftris iam totics ædifca. fantum tria rcfpçn-debo kis omnibus Conciliis,(|uæ citât hoc capita BellarmiiiusjVt amp;nbsp;vcra P.Martyris fojutio, (quam ifte confutare conatur, qiiidcm, fed non potclt) apparcat:amp; iftorum Conciliorum vanaefle deea re décréta quiuis pius agnofcat.

Primurn igitur,quod iftisamp;fimilibusaliis de-erctis obiicio omnibus eft,ilia rem prorfus fccum pugnantem ac Jmponibilcmftatucrc,fmgere,po-nerc, nempe Animas hominiim à fuis corporibus feparatas pofle Ignc aliquo corporali torqueri, amp;nbsp;afHchld quod amp;nbsp;hæc décrétaftatuunt, ô: lingunt: 6cex illis confequi necefle eft, amp;nbsp;tarnen prorfus eftimpolTibilc. Nam res fpiriruales àcorporali-biisnonpofl'unt attingi,vide librifequcntiscaput XII. Nam quod de pœna damnatqrum homi-niini cfiam in Animis agens Sacra Scripttira, earn appellat Igfiem ,/{tlphHr verf. 6. if. 50. verf. 53. 66. verf. 24. funt iftæ f^e-tapkoricælocutioncs, non naturales: neeilljf de raatcriäli lgne,fulphurc,vcrrne agit ur:fed de pc2-na fpirituali, quæ fie per metaphoram Setfopum appcllatur.

Secundum obiicio, Quum cuiufuis noftri pec-cati merccs fit mors,caquc æterna , quoniâ à nobis perfolui «on poteft,Gcncf.2,v.i7.K.om.5.v.î}i

nullo tempore Mors feu pœna illanoftri peccati finiri poteft. Quarc ncc in igné Purgatorio, nec alibi. Aut vera erit blafphema Origeniftaruæ he-rcfis,qui damnatos cenfet aliqiiando pœnam fini-turoSjamp;feruandos.Ergo ifta Conciliorum décréta non folùiniam dS'uua.'^v ftatuunt; fed ctiâbli-fphemumlioc, non elfe vocem Dei de perpetiu peccati noftri morte amp;nbsp;pœna(nifi per Chrifti fan-guinem expietur)veram,ac firmam.

Tertium obiicio iftis dccrctis omnibus,capo-nere rem pugnantem cum ipfis naturæ notitiis irrcfragabilibus.nempe contradiâoriæ orationis vnam partem fempcr efl'c veram,alteram falfam. Eft autem hæc concradidio, finguli homines aut funt fideles,aut funt infidèles. Nihil enim effugit hanc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bipartitam diuifionem. Si qnis

cft fidelis, non vadit in Purgatorium , quoniam Chriftus pro omnibus ipfius peccatis mortuus cftji.Iohan.z.verf.z. Roman.5.verf.25.8.verf.54; Nulla condemnatioreftatfidelibusamp; iis qui flint in Chrifto Roman-8.verf.i. Hodic mecum cris in Paradifo,ait Chriftus Luc.25.vcrf.4j. Faâum cftj vt morerctur Lazarus piusamp; mcndicus, amp;nbsp;afpor-tarxrtur ab Angelis in finum Abpahæ.Luc.i6.vcrf. iz. Infidelis non vadit in Purgatorium, fed, his i-pfis teftibus,in Infcrnum.Ergo fi vera cft contra-* dicentium naturalis régula, nulli vadunt in Purgatorium : ac proindc ilia Conciliorum décréta locum habere non poffunt, quin ipfa Dei veritas , quæ in nobis reliqua cft, prorfus aboleatur. Id quod amp;nbsp;fentirc, amp;nbsp;efficere, ÿcvcllc, eft im-pium.

Petri vció Martyris TheoJogi cruditiffimi fo-liitionibus illis,ßt refponfionibus tribus nihil po-teft dici,yel elTe folidius. Itaque quiequid contra obganniat amp;nbsp;oblatret hl'c Bellarminus,pij ornnes amp;modcrati vident, veram caiiHam oftendi à Mar tyre, ciir Ecclefia olim,amp; tanaen fine vllo S.Scri-pturæ fundamentOïpro dcfunéHs orauit:amp; vt illx prccesPurgatorium ignemPapifticum nequene-ccflariö confirment,neque verè.Scd non quidPa-trcs-dixcrint ,cftànobis piis fpeélandum amp;fe-quendum omnino: fed quidreéfcamp; verè,amp;illucl foliimeft amplcäendiira. Scrntamim l^crtpfura^t itiqiiit Chriftus Ioh3n.5.vcrf.j9,y^d/e^e7» Pro-

inqu it Dominus,lf.3.verf.ao.Ergo folum Dei verbum fcriptum,fit noftrg,id cft,Chriftianæ fidei régula.

IN yniuçrfum ad Patrum autoritates. Refpon* deo, Primtim fic argumentari, efl'c in generc fallaciam A non caufla. Nee enim hominum an-jtoritas poteft clfc dogmatum fidei Chriftiana: fundamentum,5crutamtnt Scrtpturiii-ini\uït Chri-llus Iohan.5.vcrf.59,jFruftra me colunt homities tra-denteihominumprxcepta nbsp;mandata, Matth. 15.V.

9'Docct Petrus c/uadam inaniterejjc à P^^tnbtts tra. dtta, quæ funt pvopterea relinquenda, i. Petr.i* Vcrf,i8.

Sccundumsnos quoque pro nobis, vt ex cap.ix. apparet,habcre Patrum autoritates. Ergo Patreç in hac quæftionc funt teftes pro vtraque parte, ac pfoinde varij,noa fccum confentientes, quorum

1184 Responsio Danaèi tdlinionia amp;nbsp;fidespropterea cll nulJa,imo varia) l'crtium, irtas Patrum fententias tum Gi'jpco-ruin,tum Latinorum, eileduntaxateoruinrhcto-ricacioncs, non autcm fidei confcffioncs, amp;nbsp;dogmata , qiiæ il11 rata habuerint : fed qiiæ horaintiin auribiis tribuerintjVt cos coinmoucrent.

Quartuin,Nullam efl'e confecutionem à picci-bus pro dcfunclis, quas fuadcnt nonnulli PatreS) ad Purgatorium PapilHcum, quod Bellarminus fuleit cx illis amp;nbsp;ftruit.Nam piorum Aniinas ctiam in coelis putabant Bcatiorcs fieri pofl'e, vfque ad dicm extremum iudicij^quo dcmum plenum fua: fclicitatis cumulum erant fiintque acccptiiræ.Ef-go pro illis prccabatur ccclcfia vcrfiins in his terris, vt bcatiorcs fièrent: amp;,fi quæ illis pcccatoruin ncbulæ amp;nbsp;notæ cbftitifl’cnt,cæ prorfus dclcrétur. Ch1yfofiom.Homi.69.ad populiim Antiochenû, Dionyfiusecclef Hierar.ca.7. parte^.Ambrofius li.?.cpift.8.Hicronym.cpîftolaad Delphinin Au-guftin. ca. 4. de cura pro mortuis amp;nbsp;alij plcriquc. Denique ipfemet Bellarmin, libri fequentis c. i8gt; col. 1450. Sed quo Sacræ Scripturat fundamento nixa hoc faciebat ecclefia? Certè nullo.

D. Martinus Kemnitius in cxamiiac Tridenti-ni Concili) alias ifiius P itrum fententiæ rationes aftert, quas fiudiofus leótorapud cum requirat in tertiaparte Examinis à pag. 89. vfq; ad pluresfe-qucntes.Ortam cnim efie hanc opinionem dovet parciin ex Ethnicorum Poetarum amp;nbsp;Philofopho-rii figmetisrpartim cx Apocryphislibris,amp; poftea Origenis omnium pcnc hçrefeon parentis,amp;lùcc meridiana clarius probat vir file eruditiflîmus.

Deniquc Auguftinus lib.i.Peccatoriini mcritis cap.iS.negit vllum effc meJium præter coclum Sc Infernumjocum Aiiimarum.Lib. 5.HypognoiU-tollit manifeftè Purgatorium.Bernardus Ser.

75 in cantica,FuIgentius,de b Je ad Petrum cap.x. docent in hac duntaxat vita, non poft hanc vitain buLtuofam efte pœnitentiam, Sc peccata dcleri. Tota P. Lombardi de bis Animarum locis poft banc vitam difpntatio lib4.Scntentiar.Dift.45.amp; 46.0(1 inccrtajanccpsamp; dubia:amp; illic ipfimet Sen-tentiarij prorfus inter fc varij, amp;nbsp;diuerft.

Çæterum vna eft Bellarmini refponfio ad veras Sc folidas I.Caluini rationes li.5. Inftitu. Chri-ftianæ c.5.Nimirum hxc,menMHr Cabtinnfznfl nn~ pudes. Sic Seruetus Hærcticus olim Caluino fe re (pondifle putabat, quü illi conuitipm idc dixerat» '»ientirisCaine .tmentirts Clt;«/»«wegt;qucniadmodiicx ipfadifputationis inter eos habitæ hiftoriaappa-rct.Scdjobfecro.quis te,Bellarmine»amp; Monaeho» amp;Hefuitaimpudentiorant medacior cflepoteftî qui amp;nbsp;linguaraA' maniun venalem habes?te Papas mancipium iaâes.^ te nionftiaim ex omnibus hse-refibus confiatum oftendas ? Noloverö,etfi ^of-fumjin te quiequam grauius dicerej.

Quqd Ambrofnim Sc Auguftinum fuum putat* fallttur,Auguftini enim fentetia ia quç fit oftedi-nius,amp;lib.ii.c.26.amp; in Enchiridio c.ép.plane du-bitatjVtru Animæ piorû poft häc vitâtorqueâtur. Ambrofius amp;nbsp;Sermo. 20. amp;nbsp;in Pf.36. de pœna in folidam pro piorum pcccatis foluenda agitifcd de Igne ifto purgatorio ne ypt) qiiidc propterea mc-minitjVti neque Miflæ Pontificix. Dernü eépori-

bus Gregorij Magni, hominis fuperfticiofilîiniij circa annum Domini. DC. inualuit valtie hiede illoMatcriali Si Purgatorio Igne error: rcccptus tarnen eit vti iam annotaui, polt annum Domini DCXL. cx labulis anilibusjhominum dormicntiu foniniis, Dæmonum,vt ipfemet tateturcol.1407; L.A.apparitionibus, Brunonis ecltafi. Ergo qui polt hçc tempora vixerunt fcriptorcs,Purgatoriii) vt dogma fidei certatim probarüt. Nam communis error facit ius.

amp; totaterraBellarminus, quiratione cotilir* mari pofleputet ilkid, quod eit, queinadmoduffl Eupra docuimus, contra rationem.Facit igituridc atque fi cum ratione infanirc vclit.Verum hominem iltum ineptientem amp;nbsp;balbutientem tarnen audiamus.Sunt autcmhæ iltius rationes quinque, (icutipfe appellat.

P ima, flint quædâ Venialiapiorum pcccataicf' goelt poft haevitâ ignis raaterialis, Animaspur-gâsamp; affligés. Refpôdeo in tâ paucis verbis eft triplex fallatia.Prima A Petitionc Principij.Pctit.n. amp;nbsp;fumit pro cófciro,quod eft inter nos cótroucr-fum ,.Nimirû elfcq iædâ peccatapiorû Venialh» Sccuda eft A nô côfcquête.Ncc.n.hoc priushuius pofrerioriscaufla elt. Nam non idcircoclt aliquis ignis piirgatorius poflmor é, quia peccatapiorû fût venialia. Sâguis.n.Chrilti,non auté ignis ifte» purgat piorû peccataomnia.i.lohan. a.v.J.Tcrtii fallacia eft Ah Ignoratione Eléchi,quia migratio jfit de generead genus. Facit enim Igné hune fpi-htualé,qui ex ipîius fentetia eft materiahs.quû ei) |

1 Cürporc fcparatam.ciux clt fpiritualis.At probat, Vt putat,cfl'e qiiçdâ Venialia piorü pcccata ex lac.

i.v.15.fîcaAtt iacob,CócupHcétia gignit pcccatiu ergo cóciipifcétia non ell peccatû,^^ gignit pec-catiimortifcrum Si mortalc.Rcfp0deo,peccatuna mortale à cócupifcêtia gigni nó poiretjnifiamp; ipfa

1 effetpeccatû mortale. Vnöquodque.n.giguitfibi lirailc,Iob.^j..v.i4.i5.v.i4.1f.59(.v.i3.Genef.i.v.2i.

J 1 gitur ifta confecutio ex régula, Vgi~ ’ 1 (mile lacobus agit de eo,quod ap ' ' paretnobisbominib.peccati effeftomo autem da

'* io.v.i7.Kom.7.v.r7.Videt igitur BellarminuSjVt ex lacobiloco à fe citato, nullû ciufmodi peccatû

1 eus Auguftini ex Vibro 85. quæft. Nam etfi ’’ \ ucque Dei nequebominum ratronc pcccata pio-* \ rum funt æqualù : tarnen omnia, amp;nbsp;fingula piorum pcccata funt ipfa per fe mortalia,

IlS3 R £ s P o N s 1 o Da N A F. I Gciicf.i.vcr.iy.Roman.6, vcr.23.Ergo nullum eft Vcnialc,quale iilc hngit,id eft, ipfum perfcnon mortale pcccatiini.Scd obiicit (jtllarminusdiclä Chnni,Matt.ii.vcr.36.cle omni verbootiofo nobis elfe rcdtlendam J.)co rationem, quod pccca-tiim tarne Bcllarminus negat efle pcccatiim nioi'-talc. Rcfpondco. Nimis cxiliter de Dei maieftatt fentit ille,qui vcl in re nobis leui Deum oft'enfuni non pluris æfl:imet,quàro fi homo ofFendatur.Fal- j litur.Quod cnim peccatum nobis leue videtur,iE , laid,Dei offenfirationcjgrauecft^amp; pœnamme- j retur aaternam. Sic de fruétu arboris vetitæ edens j Adam,(quod alioqui leue vidcri nobis poteft)pcc j cat grauil11me,Gcnefcos,3.verf.fcxto.Sic die Sab- 5 batlii ligna quidam colliges,occidi iubetur à Deo r ipfo , quia mandatum eius prætergrcflus crab Numer. 15. v.31.3z. Sic qui peccat aduerfus vnum p legis præccptum faótus eft omnium reus, lac.z.v- V 10. Nec enim noftrum eft Dei Maicftatcm noftra ç ftatera aeftimare leuiter: led quantum earn «fti- i| mat ipfemet Deus. Quare facit inepte Bcllarmi- b nus,qui hîc peccatum inDeum admiftum in verba t, otiofo non pluris faeft quam fi homo quifpiain c mortalisoffenfus codem illo modo fuerit; amp;nbsp;Dd b maicftatcm cum hominis ««Tewet confundit, *1 comparât.Vndeapparet nullius eflememétipri- d ma ifta Bellarmini pro fuo Igne purgatorio ratioi amp;nbsp;cauillatio.

Secunda eft, Quum pcccata piis remittuntura p Dco,totapœna temporalis non femp-.-r *■! códonatur,crgo eft Ignis aliquis Purgatorius ma- b tcrialis poft hanc vitam gt;nbsp;vbi ilia poena tempora- b

An VI. ContRovers. iiSjj !isIuattirpIcnc.Rcfpô(Jen,cft hîc quoqucfaUacia multiplex,Prima A PctitioncPriiieipijamp; rci con-trouerfæ pro contefla, Nempe prenarn peccati té-poralcm à Dco non icmitti,t|iium ciilpam dimit-tit. Seciinda A Non confeqnente. Nam ctfi hoc verum eßet, quod præfiipponit ifte, tarnen ex eo non cfficercter Ignis Purgatorius.Luerttur cniin hæcpœna vcl in bac vita totaper commutationc iiiattlidioncs grauißimas, vt ait gloßa in can.I»-«ofmiî,quxlt.4.amp; car. Presbyter Dift.Ssa.vel per rerniffionem benignam à Dco factam in extremo mortisarticulo, quoniam moribundihomines ea panam um hiere non poflcnt, argumento cap. jwd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Pœnitenti^ tj' remijfionepec-

Dcniquequumcorpus.ficiit Anima,iftiiistcm-poralispœnæ propeccato particeps eße debcat, vtpote Animæ cornes amp;nbsp;fattllestdcbcrct quoqtic corpus, fient Anima, effe in ifto Igné Purgatorio, in quo tarnen corpus nûqnam cft.Non antemortem pcccatoristEfl'ct cnim Purgatorium in hac vita,non poft banc vitam.Non poft mortem.Nam corpusbominis pcccatoris poftfuammortéma-tictinbactcrra, iuxta hoc didum. Terraes^tf^ in I ttrratn.reuerterisyCjcne.t.'t.y^.ÿi in fuo fepulchro.

donee in vltima rcrfi inftaumtionc reftirgat. Poft; rcftrrcftioncm autem, boc ipfo tcftc,nuUum erit Purgatorium. Aut eft neet fte Purgatorium cor-porum effe in bac terra, amp;nbsp;in fcpulchris mortuo-rum; quæ omnia iftinegant. Ergo bxc ferunda

AteXcipit ifre,Pœnaspeccati temporales fipê à Deo inpcccatis piorum rctincri. Refpoiidco, Hoe ipfiini eße falfuin. Nam licut jpfimet Sen-tentiarij,amp; Canonifta; docent,

^^arga quot;Detptetas ventam non dimidiabit» Aut nthtl,atittotum te lacrymante-idabit.

Hoe ipfum colligitur cx ïe'ntentia Leonis Papx in (.m.Sctleratior.Dc 7’ö?«jre«rzlt;tDift.5. Deinde in gloffa in can. vult, ad vocem.Sw^ er De Pœ-pitentia pift.vi.diçitur nunquam dimitti cuiqii3 pcccatum veniale,quin remittatur quoqueeidew pöecatiim mortale. Ergo multo magis euiculpi peteati remittitur à Deo eidem quoque pœna çi'.ifdcm peccati condonatur, qiiod cft omninoS neceflario confequens. Nam rationc culpæ pceni datur. Ergo fublata çulpa, id eft, caufla, tollitur quoque effeifiiim,id eft, pœna,glofla,in d.aa-fii' /erzîZzor.De Pœnitentia.Dift.j.

Non obftat,quodDeusDauidcm puniuit,oii tamépeccatum rcmiferat z.Samueftiz.v.i^.M'J'^ quod totum ifte Bcllarminus fumpfit ex gloiB Canoniftarum in cap. ^zlt;öt^^«zd4»z.ExtradePiz-nitentia çlrtemJfionibM amp;nbsp;can. Stpeccatum Daudi-' De Pœnircntia.Dift.i.Refpondco ex Caluini vC' riftima diftindione, amp;' fententia, Dauidis paiii fuit non peccati fatisfaéloriaifed foliim ipfiuspcC' Cßtoris medicina, ficut in cæteriî piis.itaqueiisin hac ' ita,non poft banc vitam,vtifteiudicat,infii' gitur, Et ipfi Scholaftici fatentur efte, quafdapœ-nas pcccatorura folum médicinales. Quidigitui ifte Ilic in taluinum debacchatur, amp;nbsp;virus luum ^uomit , aut cius fententiam damnat ? Dum id facit,

Ad VLCoNTRovEKS. n9i facit, fuos omncs damnat .Quanqiiam quicqnid bic biattcrat, furapfit amp;nbsp;tranfcripfit exViginerij Inftirutione rcccns ante Bcllarminü ædita. Ita-, que nihil habet, nifi vetera rcpotia , amp;nbsp;cramben rnillics à nobis refutatam. Mihi autem bis idem fcpetcre religio ell, Itaqiie idem rcfpondeo ad exetnplum Mariæ fororis Aaron. Nitmcr. 14. ad exemplum Prophctæ à Leone occifi i. liuspcenam,etli ipfumnô inllruxit,vt pote difcc-ptum ac laccratum: alios tarnen Prophetas amp;nbsp;pios iuperftites erudiuit, ne vnquam à Dei præccpto, Vel latum vi.gucm, drfcederent, quocunquc præ-textu.Fuerunt igitur hæ pœnæ pcccati omncs dû-taxat exemplares atq; Médicinales. Eodcm déni-que fpcdat diânm Augiillini in Pf. 50. amp;nbsp;Traéla. U4.inlohannem.

Dcniqueinfulfus cfl Rellarminiis, qui diflimilé fit'aliaiTiquam morte, feribat cfTc pœnam pcccati Aâualis,amp; Originalis.Contra Paulus Roman. 6.

Tertia ratio Bcllarmini fumitutex fabulisPoc-tarum amp;nbsp;diâis Ethnicorum feriptorum, etiam, fi Deoplacet,ipforummet Mahumetanoru.ne quid aûPurgatorij confirmationcm , amp;nbsp;laudem defit, Hiomnes,ait iftciPurgatorium efle concedunt,S£ agnofcunt,ergo eft.Refponfio,fi quis Bellarmine tuamhancrationem non furome pius légat, im-piumc{ret'e,amp; quidem mérité,fatebitur,qui fidei Chrillianç fundaraenta ex feriptis Ethnicorum amp;nbsp;Jnfidelium quæras, amp;r ponas, qnæ fqnt ex folo Dei verbo haurienda. Hoc ipfum quoque vc-gt;

Ilji Reamp;ponsio Danaei rum efle probat, quod vobis pij viri iampridera, amp;nbsp;nouiffimè M.Kénitiiis vcriflimè obiccic,vtltrü jgncin Purgatorium eflc Satanæ fomniuni merti) fed prius Ethnicis, poflca vobis ab co reuclatuni. Hoc tu iam mifer, tanta vis eft veritatis, confirmas manifeftè, Veiùm hoc argumentum Bcllar-rainieft, fallacia A non cauftaftdei procauflaab CO pofita.Deinde falfa præfuppofitionc.llli enim. Ethnici vitç ætcrnæ,amp; interni veftigia à Deo ho-minum mentibusimprenarctinuerunt, amp;nbsp;in illis fuis (criptis cxprefferuntîdc Purgatorio veto igné ne per infomnium quidem cog. tarunt,quod Bel-larminus tarnen in omnibus iftis vult amp;nbsp;fingit.

Quarta ratio eft^ ipfa quoque ineptilftma, amp;nbsp;falftflima, atquc fallacia A non caufla pro caufla, niinirum ab apparitionibus Dæmonû, qui in fpe-cic notorum hominum nonnullis apparentes coti firmanint efleignem iftum Purgatorium.Rcfpon deo,Ex Jf.8.verf.i9,amp; 20. Ad legem amp;nbsp;Prophetas. Non petet homo cófilium à mortuis.Jtaquc Luc-16.verf.29 amp;31. Rcfpondet AbrahamusPaterfi-delium,raortuis non effe credenduin,fcd Icgi dû-taxat,amp; Prophetis Dei:nonaliis.

Vltima Bellarmini ratio totam Chrifti gt;nbsp;amp;nbsp;i-pfius Apoftolorum doârinam blafphcmiæ accu-fat, quafi reddar homines ad bene agendum defi-desJ quum nullum Animarum poft banc vitami-gnem Purgatorium ftatuat.RcfpondeöjMallc nos fentire cum Chrifto amp;nbsp;Apoftolis quicquid illis impie obiieiatur à Bellarmino, quàm cumipfo) quantumuis fuam dodrinam Iaudet,amp; commen-dctjamp; in ea glorietur.

IAm vcro noftris argnmentiSjCjuæ vocat,rcfpon dcrenititurtjuidem,fi poteR;lcd nó potcft.Pri-tnumprofert locos cx S. Scriptura, qui pro iiobis faciiint. Vnuscft exPf.ixj.vcrl.^. vbiamp;ttxtvm adultérât ifte,amp;r commutât. Nam locus illc nihil ad Purgatorium plane pcrtinct. Ait L)auid,Dcû omnia luis dilcétis,tanquam dorniicntibus, \ Itro latgirr.amp;præfcrtim generis poftcritatcm.Quid i-lludtoturn,obfccro, adPuigatoriii.'Nibil, Sed vt vidcatur ifte in oculis fuis Magnus 1 iciculcs,mó-ftiafibi ipfc finglt,qnæ nulla funt, vt ca debellet. Itaque aniles fabulae funt,quod ifte fcnbit,ilbc dc vltimaamp; generali carnis rcfuricCtione agi.Dftic-rburcnim dc piorura bominum felicitate, qua'is illis in hac vita obtingit à Deo, non autem poft liane vitam.Ncc crat ifticuprcflo,amp;oftcntationi Bcllarmini dc notitia linguæ Hebrææ bîc locus.

Alter locus eft cxEcclcf. cap.9.vcrf.ia. fed nee locus ifte ad ignem Purgatorium pcrtinct. Often ditenim quid in hac vita homines fentiant; ncn autem poft hanc vitam, irridétque inanem homi -Hum laborem in aliis rebus, quam in vno Dei mc tu,quçrendis.¥atuus eft ifte,amp; nosexfuo ingenio amp;:pedemctitur,qui fcribat nosficSacræ Scriptu-tælocos deprauare, vt noftram fententiam con-ftrmcmusddabemus alios,amp; eos qtVidcm apertif-futtos pro nobis.

Nee plus momenti habet locus ei codemEc-' clefiafte cap.xi.verf.j.fumptus. Agit enimdebc-1 neficentia in paupere’s, quæ in hac vitacxercctuv. I amp;nbsp;cuics fvuétus etiam apud Dtura non petit,

Matth.25.ver.4n. Ad Purgatorium autemigncni nihil ifta pertinent. Etfi tx hoc loco Patres colli-gebant vfiumqucmqiieiudicari, amp;nbsp;pcrmancrein co ftatujfiiiebono, fiuemalo, in quo moriens » Dcoiniienitur.

Tertiu-s locus ex Ezechiele cap.18. verf.xz. iaW quadrat. Namoftendit Deum planepcccataomnia fuis, dum moriuntur in fide Chrilii, fcriaque Pœnitentia,remittcrcînon quædam tantiim: neq; Corum pœnam rctincre,amp; culpam tantum eiscó-donare. Id quod ilti fingunt, vt fuum Purgatoriû tucantur^res nimirum indiuulfo nexu cohærentes à leipfis diuellunt Pœnam, amp;nbsp;Culpam. Nihil ad hoc P. Martyris argumentum refpondet Bcllar-minus : fed ait, col. I4O9,L. C. fe iam cogi fateri duoabfurdacxfuafententia de Igne Purgatorio lequi, Vmim hoc , nimirum ilia tradi obliuioni a Deo, quæ tarnen Deusaliquo tcmporali præmio remuncratur.Qiio quid abfurdius,amp; falfius? Nam qnæ Deus remuneratur, ilia Deus non obliuifci-tur,Exod.2o.vcr.5.Matth.25.ver.4O.Hcbr.ii.vcr. 6. Alterum abfurdum, amp;nbsp;blafphemum, quod ex fua fententia cogitur fateri, amp;nbsp;agnofeit confequi, eft,Bona impiorum opera non fraudari apud Deu fua poft hanc vitam mcrcedc. Quis hanc tarn im-manem blafphcmiam ferat î Primum falfum eft, Impios facere vlla bona opera,quum vera fide ca-reant,quæ bonorumoperum eft mater, Galat.5. ver.ó.Iacob.z.Deinde ecquod eft in its pratmium, qui in toto corpore, amp;nbsp;tota Anima à Deo vexan-tur; quemadmodum poft hanc vitam a Deo affli-, guntur iropij? Denique ecquæ poftet elfe miferia.

Ad VI.Contr o V b RS. 1195 vbi effet præmiû?Sed iuxta régula S.Scnptuiæ,A-byflus Abyffum cict, error hic de Purgatoriol-gne, vckit Hydia infcrnalis, varios alios errores pcperitdmôiiifinitos.

Quartus,amp; Quintus Locus ex Marc. i6.vcr.i6, Qui credideritjferuabirur, quiverô non credide-ritjcondemnabitur.ltem cxloan.j.verfi.jó.Matt, i^ffolùm duo Hominuin omnium ordines rcci-tantur ; ergo tollitur ex Dei veibo Purgatorium. Nihil refpondet huic quoque loco Beliarminus: tintùm contra fux totius Icholæ dogmata fate-tur,fidernexfeiuftificare,amp; faluare. Id quod tota Sententiariorum fchola damnat. Atque etiam falfum cft.Non cnim ipfa,amp; per fe fidcsffcd Chri-ftusperfidem ànobis apprehcnfuslaluatnos , 8ic iuftificat, i.Corinth.i.ver.50. Rom.3.ver.î4.î5.

Sextus Locus cft ex Luc.23 vcr.43 Latro per fi-demferuatus cftabfque Purgatorio: ergo amp;nbsp;reli-qui fideles; quarc nullum eft Purgatorium. Re-fpondet primo Bellarminus, Pœnaiftius Latro-nis fuit tanta , vt fatisfecerit Dco pro omnibus, ideft, infinitis fuis pcccatis. Refpondeo , Imo ne pro vnius quidem peccati pcena Homo fatisface-repoteft: tanto minus pro omnibus. Chriftus c-nina folus fatisfecit pro noftris peccatis, amp;nbsp;id po-tuif.Nerao homo poteft. Deinde rcfpondet Bel-latminus , Hoc fuit priuilegiumin Latroncifto. Contrarefpondeo,Vt de Abrahamo , fie de ifto pio Latronc,quæ feripta funt,fcripta funt propter nos, Roman.4.v.a4. vtfeiamus, Nosomnes in Chriftum credentes feruari abfquc vllopoft mortem patiendo fuppliciojôe Purgatorio.

Septimus loens ex Roman.8. vcr.i. gt;jul!a con-lt;3eninatio reliât iis qui font in ClirilKnErgoneq; Purgatorium iis rcfhit-Bcllarminus hîc fngit prêter cafam. Ait ciiinaillic agi de Conciipifccntii (.ùrnismon de condemnationc. Refpondco, Jmù tot.iilla prima pars capitis octani vlqnc ad vcrf.5. agit de condemnationc, qiiam coram Dco mcrc-tiir pcccatum perfcfe.Ergo nugatiir Bellarminus, amp;nbsp;higit.

Octaiiiis locus cft ex 2. Corinth. cap.5.vcrfic.l. DocctPanlns Animas piornm poftqiiam hister-renis corporibns libcrantiir, ftatim in ccelum rc-eipi : ergo nullum eft Purgatorium iis rcliqiiurn, vel ncceirarium. Bellarminus r.egat aperte ipfi textus verba,nepe hoe dici,^c aficri.quod aPaulo diferte alfcritur,!?; nos docemus. Loens infpicia-tur.t rgo nngari,amp; obuagulari cft,qnod agit ßcl-larminus: nonrefponderc. Deniqr.e addit, idem Panlumnihilominusveile, vt illi pijpcrionem poft mortem tranfcantjCxi.Corinth.j.Rcfpódco, Hoe ipfum efte diuinarc, amp;i: locum Panli corrnm-pcrc. Sed,vtifupra docuimus, i. Corinth. agit Paulus de co Igné, tjuem pij ædificantcs in hac fo-lùm vitafentiunt.

Nonus locus cft 2. Corinth. 5.V.10. docet Paulus Dei de nobis iudiciûftcri ex operibus noftris in hac vita, non pofthanc vjtam , quorfum igitur Purgatorium?Refpondct Bellarminus, Quiame-rentur pij in hac vita, vtDcus in pnfgatorio co-rum mifereatnr. Quarc non tollit ille locus Purgatorium. Refpondco Bellarmino, Primo falfnin efte, Homines, fiuc in hac , fine in futura vita de

Ad V I. C o n t R o V F, r s. 1197 Deo quicqiiam meicri. Lue jy.v.io.z.'fim.i.vcr. 9.Deinde liic fulurio mentem-ïuuli oppngnaf. \ uit cnini nos ex Eis openbus ( inter quæ præci-puè ell fides ) flatini poll moi tem cuiufqnc, vclpei CErilluinabiclui ■, amp;. ailemiin vitjin æ-tcrnani, amp;nbsp;repoi tare præmi.im à Deo promiflum; vclftiitiinob nollrapeccatadainnaii. Illam ante Dei fentei’.tiam,amp; iJlius cxccutioncm in aliud té-pus diflci ri negat Paulus.Contrà vero docct Bel-larmini folutio, Adeundem Icopuin nempe tol-lendum Purgatc-riuin eollimant, Roman.i.ver.6. Galat.6.ver.78.Apoca!,î. verlic.z^.Pf.62.verf.15. Nec aliud in tncEiridio Augullinus cap.iio, do-cetjtjuàm nos Eoc loco.

Decimus locus eft Apocal.i4.v.i3. Bcati mortui,amp; quidem ftatim, qui in Domino moriuntur: ergo nullum eft l’urgatorium, vbi Anima: ab ilU bcatitatc rctai dentur: vt fententia de Purgatorio ftatiiit.Cæcutit hoc locoBcllarminus,æftuat, va' riat in folutionc Modo probat,quam rciieit poft-ea.InfummaPcrfcdos abft]ue Purgatorio faluari concedit. A.tqui omnes,amp; finguli fideles funt per-feôfi. Philip,j.vcr ifc trgo fidèles nHlli vadunt in Purgatorium.Sed n^]ue infideles.E rgo nulli ho-luines. Et fie fit, amp;nbsp;apparct inutile Purgatorium.

PAtrum,qui Purgatorium,iftum Pipiftarum poft hanc vitam Ignem, oppugnant, teftimo-niaquoque proferimus: ilia rcfelleie vult Bellar-tniniis : faltcm conatur,fi poteft. Vcrùm non po-teft.Quamobrem ilium audiamus.

contra Demstrianum , vbi negat Cyprianus poff hancvitam pœnitcntiæ locum vllum rellare : ac proindc vlla noftra pcccata poft hanc vitamde-ieri. Refpondet Cyprianiim agcre de fatisfactio-nc pro cu]pagt;quæ præcedit peccatoris juftificatioquot; nem, amp;quædiciturdcCongruo: nonautemde cn,qu£e dicicur Meritum,amp; Satisfadlio de Conclu gno.Refpondeo Bellarmino, Has de Congrue,amp; Condigno pro peccatis fattsfadiones non modo Cypriano:fed amp;nbsp;Auguftinoj amp;nbsp;aliis Patribus omnibus, qui Cyprianum multis fcculis fecuti lunt, prorfus ignoras fuifte. Suntenim nouitia Schola-fticæjamp; Sententiariorum vocabula,amp; commenta, tüti piæ vetuftati ignora. Augiiftiniisprimo libro de Gratia,amp; Libero Arbltrio,capite quinto, Meritum de Congtuojäut fatisfaétionem,ait efie dogma Pelagianum,amp; libro feeundo, cap. 8. Idem Bernardus Sermone primo, in annuntiationeB« Mariæ,amp; Serm.i.inPfalmum,.^iZj.iAzflt;?r. Ergo fruftrafingitur Cyprianus de co , quodprorfiisi-gnorauit, loeutus. Deinde hæc verba Cypriani i-Didem,//z£quot;z/zr4 (æterna) aut amtttitur-, auttenetur: oftendunt cum nullum omnino fatisfactioni pcccativlli poft hanc vitam relinqucre locum; Atque ita baee iftius foliitjo , amp;nbsp;fatisfaiftionis diftindio, eft merum fubterfugium, amp;

falfumi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Alter locus eftexChryfoftomo, Homil. 2. Lazaro,tn hac vtta peccata non abluerunt, poß~ ea confolattonemnullamaenpiunt. Refpondet Bel-larminiis, AgiàCryfoftomotantùm depeccatis jnoftalibiis.Rcfpondeo Bellarmino,Imo generaliter

Ad VIControvers; 1199 liter loqiiiuir Chryfoftomus, de quouis gcnerc peccatiniec iftain inter pcecatum Mortale,amp; Venule diftindionem noiierat ChryfoRomus, Tcrtius ex Ambrofio lib.De Bono Mortis c.t. Qui hïc nS accipit, remilBonem pcccatorum,illic non eiit inter Beat os.Refpondet ßcllariTiinus,di-uinatque iliic foltim de peccatis mortalibus agi. Refpondeo Bellarmino gcncralia c/Te Ambrofij verba, amp;nbsp;locum ipfum refutare hanc folutionem, 3c 6?8(' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De omnibus peccatis agit Am-

Idem Ambrofius ïn Cap.ïï.Liica; amp;nbsp;Serm.56.ait nufquam de Pctro autalio pio legi,eos Deo fatis-Iccifle : ergo nullus locus, quale eft Purgatorium» eft confingendiiSjvbi pij Deo fatisfaciant, Bellar-minus de Saperda pifce interrogatussrefpondct dc lente planta. Namrecurrit ad falfam latisfadio-nis pro excufatione interpretationem ; nequc P.Martyris mcntem,qui locum hunc aptiflimc contra Purgatorium profert, vidithomohebes. Nam veriflima cft confecutio , Qupniam nul-li pij pro fuis peccatis fatisfaciunt Deo » cr-’ go nullus locus cft fingendus , vbi illi fatisfaciant Deo.

Alius locus eft ex Auguftino in Traclatu 49. inlohan. Boniiinquit, ret^nies flatirnpofl mortem d4/«r.-ergo nullum jisfupereft Purgatorium ad-eundum.Refpondet BcllarminusjHanc Augu-ftini fententiam non de omnibus bonis amp;: pits viris intclligendam , fed de quibufdam dunta-xat. Refpondeo , Imo funt gencralia Augii-ftini verba. Ait enim ibidem, Unbent omnes

jîoo Responsio DamAei z/inims.iejMim defecnlo exterunt., velgandttm ■veltormenta Wiili,. Ergo nullum medium locum relinquit AuguiUnus,vt illi.

Sextus locus ex Auguftini lib,5.EIypognoftic»gt;» cap.5.Serm.14.de verbis Apolloli, lib.i.cap.zSi.de mcritis peccatorum:vbi difertiffime negat Augu-ftinus vllum efle medium locum inter cœluin, amp;nbsp;Jnfernum Animabus hominum poll hancvitain reliétiim. Refpondet tria, fed falfa Bcllarminus. Primùm Augullinum tantiim agere de locisætcr-nis, in quibus futuræ funt animçfemper.Refpon-deo , loqiiitur locus citatus in genere de recepta-culis animarii humanarû omnibus poll haue vita, liue iis in quibus illæad tempus , fiuein perpetuum funt futuræ:quæ loca duo duntaxatcfl’c poft banc vitam aftirmat Auguftinus.Fcrit hic 1ocuîamp; vulncrat hoc telum mire amp;nbsp;grauitcr Sententia-rios, amp;nbsp;igncm Purgatorium prorfiis exllirguit. Secundo loco refpondet Bcllarminus, adignar« locum tertium paruulis non baptizatis prætcrcx-lum, aut internum, clTc errorcm Pelagianorum. Rcfpondco, Ergo eft ipfc, quidem reuera, Pe-Jagianus,amp; omnes Hcfuitæ,qui Prætercœluiu amp;infcrnum locum Paruulis non baptizatiscon-flituunt, amp;collocant. Tertio refpondet Ante Chriftiaduentum fuitfe tertium locum deftina-tam rccipicndis Piorum animis,Ncmpc Sinum Abrahamæ Luc. cap. 19. verf. qui locus amp;nbsp;In- j fern us,amp;: Cœlû non cfl'ct.RcQiondco, Hoc aperte negat Augullinus lib.i.cap 5S. Euangelicartim (^uxdionvm, ait, eslfecretumPi-tris-,qwgt;poÜp,ifitönern refttrgens t^znpttu eH Chri^

Ad VI. CoNTRöVERs, izoï ^/«.Ergo eft cesium ipfum Ador. i.v.U.amp;Para-difus illc, vbi cura vidit Paulus z.Corinth.ia.v.-f. Septimus locus ex codé Auguft.19-Pf.31. Igno-feit amp;nbsp;condonat peccata piorura Deus,nec ca vult aduertcrc aut in ca aniraaduertcre:ergo illis nullo alio Purgatoriü loco eft opus. Refpondet ßellar-niinus,locjuitur Auguftinus tantû de pœnis æter-his,quscpcccatis dcbétur.Refpondeo,lnio Si Da.~ uidiniiloPf3t,amp; Auguftinusex co , de quauis pœnaloquitur, quæ piorum peccatis debetur, te-fteamp;intcrprete Paulo Ro raa.j.qui verior eft in-terpres, quàm Bellarminus. Deinde ft Deus con-donâdo peccata piorum,illis pœnam totam æter-namremittit, multo magis amp;nbsp;temporalem : qusc minor eft. Denique tota vera pcccatorum pœna eftætcrna, quiapcrfolui à nobis non poteft.Ergo quum eam rcmittit Deus, totam pcccati pœnam veram condonat. Poenæ verô temporales nô funt propriæ pœnæ peccati, ncc fatisfadoriçîfed tantû pœnæexcmplaresaliis, velipfis pcccantibus médicinales,vti fupra docuimus.

OAanus amp;nbsp;nonus locus eft ex Auguftini Epift. 54.adMacedonium:Epift.Lxxx.adHcftchiû,Nullus eft poft banc vitam corrigendæ vitx locus,vbt enim amp;nbsp;in quo ftat« Deus aliquem inuenit, in eo iudicat, vt beatus vel mifer maneat. Refpondet Bellarminus ineptc,Nimirum etft no eft vllus vi-tæ corrigendæ poft banc vitam locus, elfe tamen locum fupplici) ferendi. Refpondco Bellarmino* loquitur Auguftinus de corrcCtione,quæ cxpict Sc fit vfui peccatori pœnas ferenti, quam poft banc vitam elfe aegat : ergo Si Purgatorium negat * Si

quidc vcrè. Itaque ipfemet Bellarminiis coL^iJ» L.A..fatcturonmia,quæpoft hanc vitamfiunt,nihil addere ad nieritiimiaut detncritumiacproinde ncq; ad fatisfaélioncpeccati.Nâ mcretiir, qui pro pcccatofatisfecit,q'.iod fieri iii Purgatorio volât.

Decimus locus eft ex Theophylacto in Matth-cap.8. Animæ piorum, aittftatirh poft inortcinin inanu Dei finit,amp; co dcfcruntur,vti AnimaLaza-h,quæ ftatnn fuit ab Angelis in coeli'i delata, Luc. 16. V. z’.Rcfpondet BelJarniinus varie,fiiomore/ Priroum negat agi à Theophylaólo de lotis omni bus amp;nbsp;receptaculis omnibus Animarum,qiiæ duo tantu conftituit,non plurajThcophylaâiis.Dcin-de concedit agi de omnibus lotis Animarum,(]uj lt;nbsp;fatetur tantum efle duo. Veriim ait ipfe Purgatorium iftorum lotorum efle partem. Nimirum in-fernitergo cos, qui funt in Purgatorio, cife in inferno fatetur. Rc/pódeo. Hoc iS fi veru eft,quod hit fcribit Bell.amp; feamp;fupcriora omnia,amp;omncJ fuos refutat.Nâfi qui fût in Purgatorio,fut in inferno,nûquâ inde cxibût,quia in inferno nulla eft redeptio, Pf.6.v.6. Ac iic eft iâ inutile Purgatoriu j Bellarmini. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Locus vndccimus eft ex Hieronymo in cap. ix. ( Amofi,Hieronymus Animarûhiimanarû pofthac vitam duotantum reccptacula agnoftit, Cœlum répe vel infernum. Refpondet Bcllarminuslocû Hieronymi nihil ad mortem naturalem pertinere fed tantum ad fpecularionem,pcr quam in histcr-ris , Anima ad tempus abftrahitur à corpore. Re-fpondco, Torus Hieronymi lotus hunt réfutât, eftendit enim quales fuerint in hac vita noftrat

(Î'î Deo, vel impiis rebus cogit3tioncs,talcm fore exicum cjuoque amp;nbsp;ftatiirn Anirnæ poft hanc vi-tain. Deinde ad Philofophos Itidtm fp'ecbarct illi Hieronymi fentehtia, qui plurimutti fiint cótem-platiui; defolis Chriftianis agit Hieronymus. Infumiti^ mentiri inauult Bellarminusjquàm ve-ritati 8d fartæ Çhrifti , amp;nbsp;Patrum doôtrmæ ac.lt; quicfcerc. tanri cft irnpudens.Ex fuperioribus au-temapparct Purgatorium iftum ignem: Si locurrt a PüntificiisextriuSum, fuiffe à Patribus exftin-ftum amp;nbsp;dirutum , 8c nos niti autoritäre Patrurn in eo prorfqs tollendo.

QVomodo verb ad noftras rationes rcfporii dercB'ellarminusconetur, iam videamus.

PrimacfthæcjPoftçulpæ remiflionèm riulla manct peccati pœna.Hxc enim ex ilia eft,vclut eX fuicauffaiErgofùblàtacaufla,id5ftgt;eulpa5tollitur effeâ;ü,i.pœna peccati,(lue æterna, fine tcpôralisi vide glofla in ca.Sff/er^rior-De Pœnitêtia.Dift.j.

Refpondet varie Bcllarminus, fuo more , quii tjuidverèrefpondeat, non habet, Primùm eninà negatomné pœnâ remittiîdeinde côcedit; negat; quia paruuli amp;nbsp;infantes qui baptizâtur,affligûturi inquit,àDco.Refpôdeo,Quoniâ amp;ipfi habêt pèc-catum amp;hçcpœna,fi nondum bis ipfis Infantibus eft ad niedicinam,eft Si tarnen aliis inftrücfio ianl àdultis ad emendationc,amp; exemplû ad fuû pecca-tû detertâdû.Côcedit rémitti pOena aeternâ pecci-tiîCulpa remiffa; fed câ côuerti tn vult in têporalêi quç fatisfacit Dco pro peccatö'.ac proindc quç hic Vel poft hanc vitam fit à pus luenda. R.ln hac rc-

fponllonc triplex cft error amp;nbsp;pcccatum. PrimuiH poenam vlli pcccati rerniüa culpa ,taiTié rctincri: nee valet exceptio,remitti pœnam quoniam x’tcr-naconuertitur in ttporalc. Nâ quuin liæc peena à Deo, exiftorurnfcntcntia,t'xigaturnoii, remitti-furpoena. Necenim qincxigit rcinittit. Difiun-gunturbîcpræterca quæ Deusconiunxit, contra Chrifti pra:ccptiim,Mat.]9.v.6.Eflc verö pcenara amp;nbsp;culpam peccati, res à Deo coniunétas apparef», Gcncf.3.vcr.i4.1f.53.v.4.Sccunduni pcccatum cft Coniiertifolùmpœnam pcccati in temporalem per Chrifti beneficium: non autem omnino tolli. Contra If. 53.V.5.11. Nee enim Deus bis idem exi-git, Nempe à Chrifto, amp;nbsp;à nobis pœnam pcccati» Nali.i.v.9. Tertium pcccatum Bcllarmini cft,fa-tisfieri à nobisDco pofte pro noftris pcccatis.Imo folus Chriftus eft neftra fatisfaótio , eaque plenai Roman.3.vcrfi.i4.25. i.Iohan.a.verficu. z.TitJ. ver.iq.

Secudaneftra ratio,omnisculpaamp;' pœnapiisre mittitvi per Chriftifargiiincm,a!qi eilliusbcne-ficij tanti amp;nbsp;plcni facramentum eft Baptifmus:er-go aut nullus eft locus pœnæ pcccati li ends p ft hflnc vitamraut falfa eft baptifmi fignificatio, Tit.a.vcr 14. Befpondetifte varie hïc quoqiic,vti fiipra.Namprimiim concedit Baptifmum tollere Pinnem culpam,amp; p œnam fiituri fcculitatquedi-ferre etiam.Purgatorij col. 1414.L.B.Quid igitut reftat, quo minus Bellarminut, in noftra caftw tranfeat, fuadeferat , amp;nbsp;Purgatorium fuumab-dicet,quod Baptifmustollit ,ipfo tefte ? Deinde tarnen hoe ipfum, quod tam manifeftc afteruerati ftatim

Ad VI. C on t r o V e r s. 1x05 ftatim negat, ram eft varias, inccrtus,amp; malæ fi-deifcriptor. Ait enimcx Epillola ad Hebt,6.v.6. lo.v.xS.xy,rcliritjuiBaptiziiis pcccaiiribas purgatori)tanrùm,nonnierèætcrnum,etiampec-. cantibus in Spintum Sanctum,de quo peco ci ge-Uere illic agitur,Hebr.6.v.4.Q^Ç Bellarmini fen-tentiaprorfus eftblafphcma,amp; loei vtriiifque interpretatie) ifta ex Epiftola ad Hcbr. c.6,v.6.io.v. ïlt;5.plane f3!Ca,tcfte Chrifto,amp; lohanne,qui negïc peccatii in Spiritü Sanâa'i eflevnquâ remilfibile, Mat.u.,,ji.ijoha.5.v.i5.amp;proeo vfquam fatif-fieri pofle.

Tcrtia ratio noftraeß:,tantum detrahiturChri-fto,quantum fibi,fuifquc operibus amp;nbsp;fatisfaótioni tribuut homines,ergo blafphemacft opinio,quód in Purgatorio fatisfacimus Deo pro noftris pec-catis.Contra Refpondet Bellarminus ex Danielis 4quot;V.i4. Philip, i.v.i’.nos pofle redimcrepeccata noftra.Refpódeo. Fallitur Bellarminus.Ilia enim S.fcripturæ teftimonia docent quid hominum tä-tumratioue, non Dei rationc præftare poflimus, amp;debeamus.Scd vt aliosplacemusamp;atdificemus, hæcnos agerc oportet, quæhis in locis cotóme-Worantur.

Quarta ratio noftra, Non eft duplex fatisfaclio pronoftris peccatis ofterenda Deo-Ia vero Chri-ftus pro nobis Deo fatisfecit,Roman.5.v.x4.Ergo nosproiifdcneqnaqua oportet fatisfaccre Deo. Deus enim bis idem non exigit,Nah.r.v.9.Quólt;l ft nulla eft rfoftra fatisfaótio pro peccatis noftris: neque Purgatorium eft vlium, quod eft omnino confequens. RefpondetBellarminus varie , syiia

Ycrè non potcft. Tres folutionc-s aftert,pcfljmaö tligiï,niniirum Aétualcm pro noftris peccatis fa-tislaótioncni coram Deo eflc eani,quamnosip(i præftamus Deo: non autem earn,quam Patri «i-buit Chriitus.Sic ifte col.i4i5.L.D.§.Tw;»/,qu4 fententiaquid m3gisimpium,amp; blarpliemumco-gitari , neduni feribi potcft? Quid enim aliud eft boc veile, quam cum ludæis Cbriftum, Chriftuin ^iFc ncgarc? cum Pclagianis, gratiam Dci ex cauf-fis noltræ falutis cxpungcre? In fumma,quä pror-fus Cbriftum Cbriftianis tollere,amp; adimercd’roH pudor, amp;nbsp;nefas?Et hæc doiftrina inter Pontificios toleratur : bxc vt de Chrifto lefu docerent, nati fiant lefuiræ.Dum bæc feribit ifte, Corypbeus intet fuos cefetur, qui publice proptcrca flagris cx-dendus eft, amp;nbsp;è cœtu Ecclcfiæ prorftis cîicicndus. Audiant veto pij viri quid contra S. feripturade Domino noftro Icfii Chrifto doceat.Chriftus igi-içur ipfe, Matth.ró.v.iS. Marc.io. v.45.ait fc,non autem nos dare Animam fuam ,amp; fanguinem fuu effdderc in remiflionc peccatoruTetr.

4.V.12.NÓ eft in alio quoquam, quam in Chrifto, falus amp;nbsp;rcmiftio, i. Petr, Chrifti vibicibus non noftris,fanati fumus.Paulus i.Corinth i.ver. 3o.i.Timot.2.v.5.non alium.quam vnum Chriftin noftram redemptionem apud Deiim efleteftatur. Iohannes in i. Epiftola c.2 .v. i. Vnum Çhriftuffi çfte propitiationem amp;nbsp;Purgationcm pçccatornm noftrorum amp;nbsp;omnium , amp;nbsp;omnemfcribit.Dcni-que totaS. fcriptura idem docct,vt Éellarminuni huncomnino impium cfteoporteàtjquihocne-get, amp;nbsp;cor^tra fcriberc audeat.Scd hoc Romæ, vbi ludæis

A'd VI. CONTROVïRS. itoy ludxisamp;Turcis fua qucqucfuperftitio libcracfl.» fciibebat, non Gencuæ,vbi pios fcrmoncs Se clo-(Srinain piam eflc oportct.Ncc tantum ell hçrcti-cus Beüarminus : feJ Athens : amp;: pcior Turca,qui hoc fentiat,

Quod ad Quintam rationem, quam ipfe ex fuis fumit,neque nos cam admittiraus, ncque nos ilia vtimiin fed ifti. Ergo inter fe digladientur,amp; pu-gnent. Cæterum vtrumque falfura eft, quodhîc alferit iftc,Nempe amp;nos apud Deura mercri pof-fe jamp; pro peccatis noftris vel ex parte, vel infoli— duin fatisfaçcre pofleDeo. De quo vtroqueiam fatis dixiinus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sexta ratio, quam ex fuis fententiariis quaqua Bcllarm. affert,nihil ad nos,inter fe dimicent ipfb oftendit tarnen Purgatorij fundamenta quæcol-locantipfi,inter eos, id cft,inter Sentétiarios nu-tarc,luxari, incerta elTe.Itaque dumjlla labefa-edant ipfum quoqiic Pargatorin eucrtunt.ln fum-ma , contra omnem facræ feripturæ hdçm Sc Pa-trum autoritärem,fupra allcgatam,vult, tenet,fen titqueBcllarminuSjPeenitcntiæ locum poft hanc vitâhominibus fupereflc,qui fuit veriftîmus ChD liaftarutn error,amp; erroris fundamentura,

COnfeflîonem de Purgatorio effe dogma fideî Chriftianæ probaturus Rcllarminus,quattuor régulaspræmittit, velutftiar conclufionis futuræ ccrtiffimafundaméta.Verû bis fundamêtis,quod facillinafi eft.fublatis, totû ipfius ædificû amp;nbsp;collc-ftio ruit, ac périt. Quales fint autem ifræ rcgulæ vtdcaraus. Primum illud oblêruanlt;hina , duas

«o3 R E SPON sio Danae I foiùm régulas conftitucndas fuifle,vcl potius vnv cam cantiim, hanc ncmpe, nihil elle dogma tidci Chrirtianæ,quod non lit vel exprelTè, vel exana-logiafidei vcræque confeçutionitlegc, inverbo Dcifcripto comprehenfum. Quicquidautçmeiî hominum mens traditionibus vel expreflc, vel ex bonç f onlçqucntiæ legibus all'eritur,illud ncqua-quam lîdei Chrillianæ dogma efie debet, vel po-teft.Textus verbi Dei exprcirus(nam fuas illas régulas Bellarminus ex nullo Sacræ Scripturæ loco probat) qui vrramque noRram alTcrtioncm probat,eft Deutcr.u.vcrf.b. Nonfaetts t^uodtibt bon» Videbitur, lob.22.verf.x2. Recipe ex ipfiM Detori legera. If xp.verf.i i. Fmflra efi apud ew timor meus exmandatishominum,Matth.J5.v£rf.9. FruflrAine çolunt hommes tradentes doilrinas hommum.'Cci\oS' eiufinodi cultuî idt^oSpninttid à 'Deo di' mnata. Ergo ih lolo Det verbo fcripto fundantur iidei Chrillianæ dogmata ; non in horainum tra-ditionibus.Quare qnitm Purgatorium Potificium neque expreflc, neque ex fidei analogia lit in De‘ verbo fcripto,neque debet,neque poteft efle fidei Chrillianæ dogma,vt reélè fenfit P.Martyr.

Regulæ verb priores duæ à Bellarmino feriptç, poflunt admitti, fi verba hæc demus, cum eccleß^ nempeRomanm declaratione. Duæpofterioresfunt omigno,amp;’ sfTrAwç falfæ.vtiiam docuimus,3cpro-indc rciiciendæ proM^iis.

Quod verb ad primum Bellarminifundamen-tum, vr probet ncmpe confellîonem de Purgato-rio elfe fidei Chrillianæ dogma,cll nullum. Naifl Viginti illi loci ex S.Scriptur3,quosprætexit, foc-runt

Ad VI. CONTROVERS. 1209 runt àncbis fupra cap.j.Sf ^.confutati copiofc, amp;: vçrè.

Vndcfccundum fundamenturn, quod ex primo pcndct,nullum quoqi.e elf. Nam ruit,primo rticnte. Tertiumamp; quartum fundaraeiituin,nullius funt momenti.quoniam ex lóla hominura tra ditione fidei Chrifïianæ dogma cudunt,amp; lumiit. Idquod fieri minime «lebet, aut fas eft, vel etiam potcft. Nam amp;nbsp;nos ipfi, ficut apparct ex cap.ix. amp;nbsp;X«Patrespro nobis liabernus,qui Purgatorium i-ftudnegant. Quiautem ill ud affirmant, hi dubi-tanter tantum,non autcm afl'cucranrcr illud pro-hint, quemadmodum apparet ex Auguftini En-chiridio cap.69,lib.defideamp; opcribus cap.i6.Iib. il.Ciuitatc Dei cap.26. Hvpognoftic.cap.5.1ib.5. amp;nbsp;aliiseiufdcm libris. Ncc valet confequentia, Patres nonnulli tradunt orandum cfle pro Mor-tuisiergo Purgatorium poft banc vitam admit-tunt. Nam Patres idcirco id tradiderunt,quöd e-xiftimarcnt, ficut iam docuimus, Animas piorum etiam in cœlo ipfo maiorem per noftra fuffragia felicitatera pofte confequi, quum earn vfque ad diem vltimum iudicij crefcere crcdercnt.

Quam verb illud Bellarmini eft ineptum, o-mniafidei dogmata contineri in S. Scriptura non cfle neceftccol.1419, L.B. item. In Gepefi cap.23. vcrfi9.amp; verf.3. fieri mentioncm Purgatorij,aut, contineri tacite in his verbis , QaMKjneßtrrexiß-fet Abraham ah offiMfnnerü. Nam in textu,amp;: ve~ ritatcHebraica hsec verba non fimt,ctfi in depra-uataverfione vulgari leguntunincpte à quopiam feiolo addita. Quamimmane fiagitiuni eftiftius

îîio Respons IO Danaei ciufdemBellarnnni ex Dei-prçfcripto Sacrificia in Lcuitico fieri,amp; defcribi, quæ (vt mifla Ponti-ficia)fierent, Sc offerrentur pro Viuorum Mor-tuorum pcccatis delcndis. Imo Mortui attactio crat in ilia Lege fcelus, quod à Templi aditu ar-cebat. Ltquis Dasmo Bellarmino hoc reuclauit? Elbne verb maior vfquam vllius hominis, quain ilHus, Sc Monachi, Sc Hcfuitæ, impudcntia , qui Icribit B. Paulum difertè Purgatorij Pontificij» (quodadhuc nein vifccribusquidcm matris fus crat)mcminiffe?Miluium fcBellarminus tara facile, Sc verè fcripferit , quam hæc affirmât. Scd quid Satanse mancipium,amp; gulæ,ac culinæferuusi pro ea tuenda non dicat?

De Græcis quod ille garrit, Eos,Veteres piX-fertimjnouilTe Purgatorium, fallitur, aut menti' tur. Agnofeunt illi preces pro mortuis, non auté Purgatorium Pontificium , de quo etiam nunc Gratci dubitant, amp;nbsp;cumLatinis, amp;ipfisPontifi* ciiscertant. Ac dcpofitus fuit Marcus Ephefmus Epifeopus: amp;nbsp;ipfemet Imperator Conftâtinopo-litanus fuis fuit exofus , amp;ab iisdefertus , quod in illo Concilio Florentino Purgatorium Igncm efle,cum Latinis confenfilTent. AdDionyfjA-rcopagitæ autoritärem refpondeo,quod nuper, A precationepro defunâis ad Purgatorium nullam effe ex Patrum léntentia confccutionem. Apparct exAuguftino, qui licet concédât , ijccrçdat fir-miffiitiè precadumefTe pro defunófis, libgt;îo.cap. 24.Ciuitat.Dei.Enchiri.c3p.iio.Quæft.i.adDul-citium : tarnen dubitat dePurgatorio, lib.ii. cap. 26 .Ciuitate Dei,Enchiridij cap.dj.HypognofiiC'

Ad Vî. C ontr o V e r j. mi Hb.5-cap.5. vbi etiam ülud negat, item Serm, 14. de Verbis Apoftoli.Dciiique quod pro coronide totiusiftius libri addit iftc,error çft, grauiirimus; amp;nbsp;tarnen maximum iftius Ignis Purgatorij funda-incntum, Nimirum Animaseorum, quiftintin Purgitorio, ibi affligi fenfu voluptatn corporea-rum,quasin bac vita pcrccperimt:amp; earum etiam defiderio in Purgatorio poil banc Vitam tangi,ac tcneri.Quid MahumetiAlcoranus peius,oblccro. docet,dumaitin futuro feculo Venercts,amp; gulæ voluptatcs efle, amp;nbsp;dcfiderari. Item, Eafdem Animas in Purgatorio feire, amp;nbsp;affligi fenfu mortis v-xorura fuarum,libcrorum,amicorum,aliifqi’e ca-laniitatibus,amp; infortuniis, quæ bic bominibus fi-bi olim notis,amp; ebaris contingunt.Sic diferte ifte col.iqro.L D.$.Dtcaigitar. Hæ nugæ fiint, hi er-rorespeffîmi,amp; pdofanißimi , amp;nbsp;tarnen funt Purgatorij Pontificij bafis , qua femel euerfa^ Purgatorium, (quod buicfupcrftruitur)euçrtitur',fitquc prorfus nullius vfus. Necenini Animæ iliic afîli— gentur. Itaque fruftrà fuerit.-Euerto vero banc Purgatorij bafin,doceóque Animas defunclorum hominum,fiue piorum, fuie impiorum,nullo rcrii quæ hîc fiunt,fenfu affici omnino poft banc Vitâ, amp;nbsp;prorfus. Locus cft ex Dciverbo, Apocal.14. v.

mortut-, ijut in Domine jnoriuntur, etiam dieu SpiritM,quoniam re-juiefeut a laborthMßiisÄtA),

Poft mortem omnes quiefeunt ab hu-iusvitælaboribus , amp;nbsp;quæhîc iunt aduerfa, non fcntiunt.Idem confirmaturPf. 59.vcr.7.amp; aliis S. Scripturæ locis quamplurimis.

I2ia Respgnsio Danaei formam corporis fui, eft falfum, iamque confute uimus. Eft cnini Animahumana forma Homin'^’ feu Suppofitijoon autem corporis.Et hxequide® ad primum iftum librum di(3a funto.

EStPylfts ante Pylum tfe/^HiturlPylitsaheraw hanc, inquit in Odyftea Homerus. Qiixien* tentia à Piutarcho ad vfuras feu feenus rcfertur,amp; ad confufionem, quæcxinepta aliqua fcntentia oritur. Hac mihi in fcquentis libri refutationch' ccat vti prxfationc. Eft cnim totus hie fiber fe-cundus,qui longiflimus cft, amp;xix. conftatcapiti' bus,inpptus,inutilis,nugarum manifcftiffimaruin picnus.de quoVerc dixerim.

Veriiminhoc libro ifte Mandrabuli in morcm hiatjamp;fuafomnia iaftat, nimirum hominis ægri, certc cerebri male fani commenta, amp;nbsp;portenta: quæ prorfus omittere animus fucrat,ne bonas ho-ras in iftis ineptiis Bellarmini Icgendis perdant pijjbom'que viri. Sed ne ex noftro hoc filetio lau-dem, victoriam, amp;nbsp;triumphum cancrct ftbi, amp;nbsp;captai et Bellarminus, vifum eftad eabreuiter re-fpondcrc, Primùm in generali,deinde in Special! ad ftngula capita.

Ac quidem in Generali,hçc imprimis tria,Primum,Non entis nullæ funt qualitates,amp; Circun-ftantiæ ; Purgatorium aiitcm Pcntificium nullum eft;crgo neque funt vllat ipfius circunftantix. Quafe falfa eft tota fequens de Circuftantiis Pur-gatori)

Aö VI. Controveamp;s. 1215 gatorij cüfputatio.Secundum,Quod nullo S.Scri-pturç loco traditufi iJ à Theologo Chriltiano neqi tradi potcft,ncqj definiri debet.At iftç circû ftâtiç de Perfonisjde loco,de têpore,de gencre pç iiæinPurgatorio,amp; ßmilibu5,nufquain in S.Scri-. pturatraduntur: ergo totahæc deiltis rebus tra-âatio ucqucà Chriftiano Tbeologo tradi po-tuit.neq; definiri. Eft eniin naeradiuinatio. Ter-tium eltiQuod obiicio, Q^od ex ineris Ethnico-rum commcntis,amp; terriculamentis,quia fine fide in Chrirtum vixerunt eft profeclum, cum difpu-tationedefidc, amp;profidei Chriftianæ articulo, mifcendLim,autftatuendum ncquaquameft. At-quihæ omnes Purgatorij Circunftantiæ ex huiuf-modimerisEthnicorum feriptorum foraniis. amp;nbsp;terroribus confeientiæ funt ortæ : ergo neque in difputationes Theologicas inferendæ eratmeque pro fidei Chriftianæ dogmate proponendæ. Ex quo apparet non modo inutilis,veiùm etiam bla-fphemus in Deum totus ifte Bellarmini fecundus de Purgatorio labor,amp; liber. Omitto iftorum inter fe de iifdem rebus in hoc argumento contra-diéfioneSjimo vnius, amp;nbsp;eiufdem aduerfus feipfutrt vacillationes,diuinationes,amp; fimilcs ineptias.

In Speciali iam de Perfonis, quibus Purgatorin côuenitjvidcamus, de quo Bellarminus hoc capi-te laborat.Nos eum ifta animi ærumna, amp;nbsp;labore liberemus ex Dei verbo feripto. Primum quatam fibicrucem, 81 aliis figat, qui feptern diuerfas ho-minum de hac quæftione fententias enumeret, (quoserrores ipfemet appellat ) luce meridiana clarius apparet.Nam cX abfurdo nihil, nifiabfur-

)2T4 Responsio Danàei dum,fcqui poteft;amp; cx falfo, falfum. Quum igitiiï fit amp;nbsp;falfaÄ abfurda de Purgatorio Ignc doétriiU) certè quam miilta tx eadcin abflirda, amp;nbsp;falfa con-fcquantur, vident omnes, telle Bcllaimino.lm' priitiis autem error Origehiftarum pelUmiis gt;nbsp;per quein æterna tum PiorumVita, tum Impioriun mors tollitur, ex hac de Purgatorij Ignis fenten-tia vel ftabilitur,vel confirmatur. Q^ïm fit igitiif jpfa impia,apparet.

Certè quàm varia fint opinionum de Perfonis Purgatorio addicendis diuortia,amp; raonllra, declarant hæ tam variæ fententiæ. Omncsabfque vllo Sacre Scripture locoiomncs diuerfç: quedanl inter fecontrariæ. Nam alij collocant omneshomines ill purgatorioialij etiam ipfos Diabolosia-lij folos Catholicos : amp;nbsp;eos alij omnes : alij folùn) Bonosialij etiam malos.Quis,obfccro,hæc tot inter fratres iftos Monachos difiidia placabit?

Sentit ipfe Bellarminus col.iq.25. L.B. Eos folos in Purgatorio luturos, qui in peccatis Venia-libus moriuntiir: ergo cum iis confentit, qui om-iiesverè pios in Purgatorio foretradunt. Atqut hos ipfos réfutât luprà, col.1428, L. A. Eft eniut ftxtus error,que ipfe rciicit, velut portétuni. Verum Bellarmini (entcntiacoincidit cumeoeiro-re.Nam omnes verè pij amp;nbsp;viucntcs, amp;nbsp;morientes 111 fcfefpectati viuuns, amp;nbsp;moriuntur in peccatisj Pf. i4J.vcr. 2.Pf.55.vcr,j.Romanor.3.verf.io. lUa verb peccata omnia corum propter Chrillû fuut vtnialla. Nam illis propter Chriftum códonatiirgt; vt eft Roman.4.ver.25.Certc etiam exipfius Bel-Jarmini fententia, propter corum fidem in Chri-

Ad VI Controvers, 1215 ftura,fit pcccatorum hominum iftorum pcena ex ætcrna temporalis. Ergo omnes pij, amp;nbsp;verè pij in Purgatorium vadêt ad lucndapœnam iftam temporalem. Atque hoe paólo Behex fuo ipüus fuffra-gioamp; calculü ert hærcticus,amp; ipfius feqtcntia,cr-ror.AtnuIliiniftiidPurgatoriüpij cût.Nâ omnes peccatori'i corü poenas amp;nbsp;totas in ie trâllulitChri-ftuSjSt pro iis pcrfoluit Matt. 8.v.i 7. lf.5}.v.5.amp; d.

IN hoe capitcjcuiiis tarnen argumentum nihil ad Anospcrtinct, (qui Purgatorium iftud negamus) ^iNcontradicit miré Bell. Ait enim hïc ex ecclef. J v.^.exHicronymo in Ecclcfiaften Mortuos nihil noflererum earum,quæ hïc geruntur.At fupe-norelibro cap.xi.in fine tradit Animas defuncto-tUffl,qiiæ funt in Purgatorio, affici fenfu volupta-tuæjquas hjc viuentes per corpus fenferunt; affli-gi cx morte vxorum,liberorum , amp;e.quæ mira eft ciufdem feriptoris repngnantia,amp; contrarieras.

Alia repugnantia, C^od locum Ecclef.9. v.iOb quem pro fe,fuaquefcntcntia citât,ibidem cuertit •pfeex Luc.i6.Vult enim ex Ecclcfiafie, Mortuos poftliâc vitâ nihil amplius rerû, quas hîc agimus, hcirc.Vult contra cxLùc.cap.i6. ver.ay. cosfcirc, amp;curahn ctiam cariim haberc.

Aliarepugnantia,QuodlocoscxEcclefiafte à lecitatosqui defepulchroagunt,interprctaturdc Purgamrio : at contra manifefte verba oftendunt 3g* in illis de Inferno, amp;nbsp;iis, qui funt in Inferno; non in Purgatorio.

Alia repugnantia Bcllarmini, Quod locos tum S. Scriptura, tum cx Patribus Chryfoftomo nomil. 2. dç Lazaro: Hieronymo ia cap.ÿ.Ecclef.

12i6 Responsio DanAei t)amafceno lib. 2. de Orthodoxa fidc, qui vllam omninopeccatorum expiatiünem fieri pofihanc vitam pofi'e negant, affcrt Si profcrt, vt poft hanc vitam in Piirgatorio peccata expiari pofte do-ceat. Vertiginis fpiritu piociil dubi a agitur in hoc capite Bellarminus,qui liçe (cribat tainfeciia piignantia;cx odio Lutheri,quern anorcuuia canis ifte arroderc voluit.

NVgJb nugcrrimæ funt. qnætoto hoccapitt continentur. Sc hominis otio Si. (üo^Siao-ftro abutentis eft ifta littcris exarare,Vtrum Ani-mæpoft mortem feu poft hanc vitam niereriiquot; pud Deuin poftint, quas confiât ex dicto Chrifti cxprelfifiimoLuc.iy.verfi io.a. Timotli.i.verf.?* necin hac vita, ntcpoft hanc vitam mcrcri pofltlt; SolaenimDei gratia feruamiir perfidcm Ephef* 2.vcrf.8.Tit.2.verfi n.5. ver.4. Augiiftinuslib.d^ Gratia amp;nbsp;libero Arbitrio cap. 7. Deinde quàmi' fta amp;nbsp;argumenta, amp;nbsp;argumentorum fclutiones Bellarminicçomnino aducrfantur Spiritui fanfto difertèhocà nobis ccrto credi iubenti, Apot^' l4,vcr.i3.Mortitosin Domino requicfcereinpo-llerum ab omnibus laboribus fuis:ergo ncc in Puf gatorio,ncc alibi vfquam vexari.acfatigari. Qj'^' reomnesiftæ Bellarmini folutiones funt ànobis prætermittendæ. Nihil cnim ad nos. Ipft Scnten--tiarij mutuisfefe vulncribus in iftis rchn nibib confodiant , quæ func difputationcs homini.m mente carcntium, qncmadmodum docct PauluS i.Timoth. cap. fcxto. ver.qiilnto. qui priuati fun*-vcritatc,amp; quæftui habent pietatem. Nam ifto

Ad VI. CoNTkóvBRt 1217 iftoPuirgitorio Pontificiis eft quæftus multo v-berrimus. Eft enini totum ciilinjc eorum funda-ïncntum.Eigo pro focis amp;nbsp;haris,amp; pro fua offa pu gnat Bellarminus. Nam pioraturlacrymis amifla pecunia veris.Vcrùm hïc notandum eftBellarmi-num in omnibus fuis folutionibus nullo Sacrïfe Scripturæ loco fuam fententiam 1 aut folutioncm contirmarc.Crcdat igitur ifta, quæ fetibit ßellar-Kinus,qui volet.Quod fi mihi lubcrct,iocandi,amp; *bciscauffa, in iftis quifquiliis cum Bellarmino ininiorari,faciletiim ex eo ipfo, turn ex fuæ fcho-dogmatibus omnes eius folutioncs coiifuta-tem,docérémqje, Animas Chriftianorumtam bene amp;nbsp;proprie pofte mereri amp;nbsp;demereri in Pur-g3torioPontificio,quàtTi in liac vita merentur, amp;nbsp;demerentur. Primùm, quia quum Animæ funt in Purgatoriojfunt adhuc in via,non in termino.Nâ qui funt in iftoPurgatorio, non funt adhuc com-prehenfores/ed tantum viatores. Nee enim médius hominum piorum ftatus conftitui poteft.

Nee valet folutio Bcllarmini, nimirum Ant-hiasPurgatorijeflein termino quantum ad glo-ftæ aiigmentum cohi4i9.L. A.Eft enim falfa.Na ttfi tales Anima: funt,vt ifte vult, certæ de fua fi-lute.vti Anima B Virginis Mariae erat in hae vita certa de fua falute; tarnen propterca noh funt àd-bucin perfeiftiftima gloria.quâ ante refurretftione exfpeftant,3tque etiam funt habituræ: ae proinde non funt adhuc in termino augment! fuægloriæs feut nee Anima B, Mariae in his terris adhuc erat in termino fuse gloriæ ; imo ne Chrifti quidem i-pfius Anima. Præterea Animæ pjrgatorij adhuc

jir8 Responsio Öanaei funt, amp;nbsp;vcrfantiir in poena : ergo non funt intcl-mino augmenti fuæ gloriæ. Nam pœnæ peipcHi” pugnat cum perfecta gloriai Apocal.y.verf.iy.î'quot; verf.4.

Secundo, Anima; Purgatorij habent charitatein crcfcentcm:ergo funt in ftatu roerendi. Nam quo gradu crefcit charitas , codem gradu Sgt;i meritun' ' Thomas vbique : fed in 4. Sentent. Diftind.

Tertio, Anima;Purgatorij funt adhucinfido nondum fruunturipfo Dei afpeélu : ergo merer' poflunt tam bene, quam fi eflent adhuc in hacvi- , ta. Effenim par vtriufqueftatus ratio t.Conntbi gt;nbsp;5.vcrf.6.7,8.Scd me hisfordibuscoinejuinare no* lo.lfta tantum dicis caufl'a fcripfi.

QVod ad quæftioncm,quamhîc tradatBcIb' minus^nó magis certa eft eius dcfinitio,qua lupenorum, qux omnino falfe , Se incertæappU' rucrunt. Sed hæc vtn'im Animæ Purgatorijfn' ' certæ de fua falute, ad luie magis incerta eft, pro-pter tria,quam præcedcntcs.

Primum propter grauiftâmam eorum,qui decs dubitantjUique contradicunt,autoriratem,ncm- I pc Luthcri, Dionyfij Cartuftani, MichaelisBaij) Johannis Gerfonis, Iohannis Koffenfis.Hi funt e* nim maiorum gentium in ifta fchola fcnatorcsamp; dijireliqui,quos pro fe, contrariscjccfentcntiaci-' rat BclJarminus,funt miiiuti,amp; dij minorumgentium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ I

Secundum propterfalfafundamenta,quæfta- 1 tuit amp;nbsp;ponit BeJlarmin.pro fua fentcnti3,nempei j quo a ,

Ad VL Cb N T R o V E R iîl^ tjuod Animæ Purgatorij mereri nópoffint.Quód luiludicis fcntentîam de Te latam fcîant, corath lt;)iio nondum comparucrunt. Hæc cnim duo fun-r damenta funt falfa,prîÉfcrtîm, quuir BcHarminus atîirmet Dei Judicium partitulare d'e vlîo fieri, «on poffe probari ex vllo S. Scripturæ loco col, L. A.B. Non cxlocis conimuniterallegatisi nimirurri ex lohan. 5. vèrf. zî. ex Hcbr.p. verf.27^ «onex locis ab ipfo citatis, nempe ex cccl'efiàfticf caP'ii.v.zj.z^.quia non tariturh eft liber Apocry-phus,fed etiam hi ipfi lo'cifùnt exfalfa vcrfionè ûippofiti : non ex Lnc.i6.amp; zj. verf. 41. quia fuht ad hoc argumentum extranei amp;nbsp;J.TTfiOirS'iinÇi.

Tertium propter contradiélionem , quam iii fiac ipfa fententia tuéda Bellartnihus habet. Vult cnini iuftos ftatim à morte ad æterna gaudià rapt I-uc.23.verf.4z.id quod verum cft:amp; taméh iüftis paratum cflamp;PürgatoriiUD,in quo prius diu vexê-îur, quàmin illagaudia recipiantur: id quod eft priori pForfus contradiélórium repugnansL , Prætermitto quod ex fabulis,amp; möl‘tuói’uch,id eft J Dæmonum vifionibus hæc fententia Bellar-mini eruitur,amp;ln iis fuhdatur, qua.« fabulas habet Gregorius Magnus lib. 4. Dialogor.cap.jó.Sc }8; Bcd.alib.5. Hifl:or.cap.i4.amp; 15. quibus omnino fi-tnile habet Plutarchus aliud in libro de defedix oraculotum. At hoc totum genus probationii dS-«atlfaiâsPropheta ca.S.v.ip.amp;r Chrirtus ipfcl.tici td.verf.z9.amp; V’iub perfona Abrahami Patriarchy.

Denique ipfa incertitudo amp;nbsp;dubjtatio Bellar-taini in hac quæftione definiéda, docet tot^ iftarri decifionetn efle intértâ.Dijbitat enim.vtrurn KoJj

particulate Dei iudicium, per quod Aniini in Purgatorium detruduntur, Hat ftatim,aii diri poft mortem col.1433. L. A. Dubitat de loco, vbi fit à Dco,vtrum vbi animæ corpus relincjuunt col.ca-dcm L.B.an alibi. Dubitat de eo, qui proniintiit talc iudicium,vtrum fit Chriftus,an Angelus. Si Chriftus,vtrum in forma Dei,an hominis. Dubitat de fcicntia Animarum Purgatorij, vtriimfit certa, an tantum fit præfumptio , quod non dani-nabuntur in Infernum. Ipfc cnim tantiim conie-éturas pro iis affcrt.In fumma,cum Bellarmino a-gerc veile, eft cum infano infanire veile, amp;nbsp;ftulw I iicundum fuam ftultitiam refponderc, quod fieri i vetat Solomo Prouerb.26.verf.4. Sed hæc degU' ftanda fuerunt,amp; à nobis patcfacienda,quæ etiant ad ineptiam Se falfitatem fcquentis capitis demo-ftrandam valcbunt. Si à nobis afferuntur. Vnuni hoe dicam, nihil verius in toto hoe argumento a Bellarmino dier,quam quod cap.v.ait,totunioft- ; cium pro defunólis clTe falfum, ineptum, male amp;nbsp;perperam ex Pfalmis confarcinatum.

QVid magis totam de Purgatorio ifto Igne Pontificio dodlrinam cuerterepoteft,quàin quod hïc fcribit Bellarminus ? Neque ex Dei ver* bo, neque ex ecclefia: definitione inteliigi pofif’ An fit, amp;nbsp;vbi fit iftius Ignis Purgatorij locus. O' pinionum hïc à Bellarmino recitatarum non mo- I do varietas.icd etiam contrarieras oflendit neque vllum cfle iftum locum,neque vfquam.Atqui ma- I terialis (

Ad V I. C o n t r o V e r s. 1221 terialis ett Ignis ifte : ergo locum materialem amp;nbsp;corporalem habcat nccclle elbcjuem li non habet, amp;nbsp;nufquam eft, nee eft, ex régula Augullini in e-piftoli ad Bonifacium, corpora quæ nulquâ funt, omniiionon funt.

Qiiàm verb ell impudens, vel ineptus Bellar-niinus.qui definite velit,quod neque S.Scriptura, nequePatres definiunt. Eil eniin hocimpudentis Theologi. Ell ineptus, qui quærat è: alicubieiîc velit,quod nufquam ell, nifiin Vtopia Mauri ,amp; in faiicibus Chimæræ Homericsc, monftri plane fabulofi.

Pudere verb ilium,amp; eiusfequaces oportet, dû ifta de fü£ fidci articulo maximo,nempc Purgato-fiojtair, dubia affirmant amp;nbsp;fcribunt, quæ nec loeft in totaS. Scriptura vllum pro fui confirmatione habentmec ipforum Patrum,qui de loco illo fcri linnt, certain fententiam : nec ipfius Bellarmini, nifi conicâ:uralemfoliimamp; probabilcm,vt ipfe aitidcfiuitionem. Quid igitur,fi Gregorius,fi Bc-da,fi Laurentius Surius, nihil fcripfillent,locus i-fte Animarum tarn ncccfiarius ignotus omnino fuiflct^Qiiamigitur grauitcrerrarunt 8i inlcliccs fuerunt Apofloli, Euangclillæ, Chrillus ipfe, qui quum ante Gicgorium di fcriptorcs illos vixerint Scobicrint,locum iflumPurgatorij:amp; hoc dogma fidci prorfus ignorarunt. Denique quicquid hîc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

congerit iflc,cx Inftitutione Vignierij Sr Thome Rancidis in li.4. Scntcntlar.Dill.45. fruftis amp;.re-potiiscompilatum amp;nbsp;tranferiptum ell.

Ergo quod ad Paradifum feu crelum, amp;nbsp;Infcr-num, hsec duo Auimarum poll hanc vilain rccc-

'ResPonsioDanaei ptacula agnofcimus , ncmpe cœlum fidelibuslt;!c-ftinatum: hifernumautemlnfidclibus. Luc.îj.v. (42.Matth.23.verf.41. amp;nbsp;46. Çoçluni,qu! eft locus ^otius;huius mûdi fupremus, ôc ccelum cœloruiH) in qiiod afcendit Chrilfiis Actor.r. vcrf.ÿ.PfajJ-Yçr(.i6.Ephcf.4.vcrf.io.Ht’br.7.vcrf.26. InfernU) qui eü intimus totjus huius Miindi locus, Tartarus , AbyÖiis dicfus, in quem non afeenditur,fed defcenditur,Tuc.8.verf 31.16. verf.i,;. z.Pctr.i.v. 4. Lombaçdus cxlfidoro lib.4. Sentent. Dift.48. çap-^.in fine ApocaLç.vcr.n. 2iÇgt;.vçrC3.Anfelmus in libro de Imagine Mundi,Bernardus in Sermo-ÇC d,e obitu Afafachi«,

Tri^vero hæcloca,nernpe LimbumPatrumj ^.imbum Pucrorum, Purgatorium, neque agnofcimus, neque S.Scrijxura tradit. £t certe rationes , quas pro bis ftabiliendis profert hic Bellar-minusjunt omnino ineptæ, nullæ, falfæ. Incp«) ^ïiia QUtantes amp;nbsp;dubios Patrum fentetias pro veto eorum amp;nbsp;fidei dogmate allegat ifte. Null«) quoniam cx nullo Sacræ Scripturæ loco pronum-tur.Falfæ,quia ponit ifte Animam veri Samuelis a M^ga amp;nbsp;Pythonifla euocatam apparuilfe Sauli, id quod pro fui Purgatorij fummo fundamentoponit. Hoc autem eftfalfiffimum. Necvidet iflcfe mulacrum externum Samuelis à Satana Sauliobr icdum,dici Samuelcm.ficut idolum louis dicituf ijUppiter.Baalis,Baal. Liber Ecclefiaftici eft Apo-cryplnis,ncc vlla cx eo doärina duci potcft.Qiiod pnedicit futura ifle Samuel Diabolicus ex Dei permiffu facit,vt docet in eodem argumentoPau liis, D.eum darc Satanae poteftatem «edendi mir?-' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cula

Solutiones vcro Bellarinini fiint meræ diuina-tionesRabbinicæ de Animabus capitc deorfum vcrfoè terra afcendcntibus, quum arte Magica e-liocantur, de latria rcuercntiali, Si cæteris rebus* tluasliiccomminifeiturBeHarn-iinus. Ergo ex i-ftis fundamentis ncc Purgatorium , ncc Patrum, nec Pacrorura loca habet,aut colligit ifte.

nOft quattuor nugas fuperioresamp; hic amp;(cqué-1 ti capite alias duas addit plcnus nngarum cumulus huic llbro, ficut dixi, deeffet. Sed quum nihil ex Dci vetbo afferat ifte , fed mera fomnia, omittatur.

eSt Pylus ante Pylura,fequiturPylus altéra poft Lhanc.Nug® poft nugas,nugas proponit cafdé. Scriptor,amp;infanlprorfushomo cerebri. Ncgat quum vult ,fuorum feripta, vti quod de Traiano fcripfit Damafeenus in oratione pro dcfuncEs^ quum vult, cadem Sc deificat, vt ex Bcl-hrmini nutu amp;calculototahxcrcs ftct,aut ca-^at. Quod citât ex Matrh.iy. E.liain amp;nbsp;Mofen apparuiffe , cum Chriftôquc collocutos fuifte, fuit illud omnino amp;nbsp;femel factum, amp;nbsp;plane ex-îraordinarium, amp;nbsp;ad veri Chrifti agnitionem ne-ceffariura. Sed apparitiones, de quibus ifte agir, funt fuerûntquc adblafphcmamin Chriftum do-fttina confiïmandâ illufor’æ Satané artes:

11X4 Re seonsio Danae I non Dei opcrationcs. Oleum amp;nbsp;opcram perdam, fl reliquaßellarmini in hoccapite perfequar. 11-liid memincrit ipfe, quod eft Pf.jS.verf.j?* tfu vadens non redieni:^^^^^ locus totani illara quæft ionem falfam 8i inutilcm reddit, vti quo-gue eft.

QVod difputat Bellarminus de Téporc» quo durabit Purgatorium, eadçm futilitate,tal-fitate, amp;nbsp;nugacitate nititur, Sc fulcitur, qua fupc-riores quæftiunes. Porro etfi falfa eft Origenis fenrentia, tarnen ex falfis fundamentisabiftorc-futatur,quale eft hoc.

Primum,Pcccata efle a(Sus 1 iberi arbiciij. Fal-fum hoc. Sunt quidem fpontanci arbitrij, non li-beri acSioncs, vti fuo loco oftendemus, 8c noftri demonftrant in difputatione de libero Arbitrio.

Secundum fundamentum falfumtft, PtccatJ omnia à fola Anima perpetrari. Contra lacob.i, verf, 15. Nam etfi pet cati conceptio, quæ amp;nbsp;ip^i peccatum eft, fit à fcla Anima: exccutio tarnen amp;nbsp;illius perpetpatio fit à corpore, amp;nbsp;corporels orga-nisvtpluriraiim,amp; inmultispeccatis. Quaieamp; ipfa corpora deberent efle in Purgatorio,vt Ani-mar.quoniarn amp;nbsp;ipfis pœna temporalis pro pecca-' ^is dcbctiir,quum nullam tarnen ante refurredio-nem infiris lepulcris luant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Tertium falfum eft, corpora à fuis Animis fc-parata,amp; iam tftetfta infenfibilia , in fuis fepulcris pcena fenfus tarnen puniri,ficut AnimæinPur-gatofio«

Ad VI. Con tr o V E R î. j,j,j gitorio. Sunt enim ilU corpora Inftnfibilia amp;. «-

Lutherifententia veriflïraa cft , Nullum. efTc pus in Domini fide monentibus reliquumpoft hanc vitam P .rgatorium, quia fides purificat nos totoscorani Dcoamp; à pcccatocriginali,amp; Aftua-li,amp;Mortali, amp;nbsp;Veniali Aôtor.i^.vcrl.ç. 26.verf. 18. Reddit enim nos fides corâ Deo fanclos pror« fus,amp; iiiculpatos Eplicf.i.verf.4.PfaIm.65.vcrf.4, Ergo tales,qui nulla pœna nee ætc'rna, nee tempo railaffici mereamur : praelertim qinnn fomes pcç--fatiper mortem exftir.giiatiir in liominibus piis, tefte ctiatn hie Bellarmino : amp;nbsp;fit fanguis Chrifti amp;nbsp;mors plena pro tota peccatorum noftrorû pee-na turn in Animo, tum in corpore fiitisfaólio, i. Iohan.2.verf.2.

Habitus autem malos remanere in voluntate piorumpoft hanc vitam quod hîc fentit Bellar-ipinus co1,i445. L.B. eft non modo falfum: fed c-trara illi eiufdem Bellarmini fententiæ contra-rium, fomitem peccati poft hanc vitam exftin-gui.Quomodo manet habituSjfi tollitur fomes amp;nbsp;dilpofitio ipfa prima ad malum? ifta non cohæ-

Itaque quid dicat, non habet Bellarmi-nns : fed tantum ait, Credtbile eß, quafi ditdato-ïiaquadam poteftatc, aut tertius decoelo Cato delapfus ius de rebus celcftibus dcccrncndi ha-beat.

f ,P“*'S®*^orium reftarc pro peccatis Vcnialibus ^lium eft, turn quia nulla funt alia Venialia pec-

J quàm mortalia ; turn quia pcccata omnia in Dobis credentibus delet mors Chrifti Roman. 5.

Dcnique nihil definicBclIarminusdequæftio' neàfepropofita, ideft, de Tempore, quo Purgatorium, Afoti fententiam réfutât;ipfe veto «ec hoc, nec fequentibus capitihus quicquam dy rç tam neceflaria afferitrimo rem iftam totaæ incertinimam tandem tatetur,amp;:agnofcit. Curi-gitur in eafe,amp; aliosinuoluit,quædefinirinon poteflî

DElirat homo îfte, quteerta de re incertatra’ di pofle affirmât. Nâ amp;nbsp;rcs ipfa Purgatorium amp;nbsp;illins I0CUS.amp; qiiæ pœna in eo tolcrctiir,amp; quî-diu,ficutcx fuperiore difputatione manifeftum cft,tcftaturqucBellarminus ipfe, funt resprorfus incertæ.Qiiid igitur nobis ilfc hîc fuaoraculatan quani ex Delphico ApoHinis rripodç fundit-, amp;nbsp;pronuntiat, quum fefcignorarefateatiir, vtrum hæcpŒnaPurgatorij,quæ Ignis appcllatunfit ve-rc Ignis , an non ; vtrum Ignis ifte poffit agere in Animas à corporibusfeparatas; vtrùin Diaboli, an prorfus nulli poenas iftas inférant : vtrumacer-ba, amp;nbsp;magna fît ifta Purgatorij pœna. Hoc qui i-gnorat, ficut ifta latent Bellarminum, quomodo quicquam certi de hac Purgatorij pœna definite poteft. Muftcllam, Bellarmine, cfTe te oportuit, qui hçc fcribas,id cft, Animal abfqiic vllo iudirio: non aut'cm hominem,amp; Xayinov ^apf.

Ad VJ. Co N TR OVE R s. 11X7 quent i, ncmpc xi.qin difertè affirmât Igncm P jr-gatorij efl'e corporciim amp;. materialem amp;nbsp;clemcn -talem, de quo tarnen ipfe cap.x.aperte ßc fcriplît, dubium ejfe-,anlgnis Pnrgatorijproprie,vel metapho-ncedicaturIgnis, amp;nbsp;poltca cap.iq. col.1449. L.B. eandemdubitatioiiem retinet. Quid eitieciim p.ugnircffi hoc non cftrCæterùm fiindamenta fiiç fcntcntiæ,qiiæfurnit Bcllarminiis,omnia funt tal-fa,amp; fallacia A non cauira.qiiia non ex Dei verbo. feripto fumuntur: fed folùm ex vanis hominum fomniis, amp;nbsp;iis etiam fibi ipfi contrariis, vti appa-tet exfententia Gregorij Magni lib.4 Dialog.ca. iÿ. amp;. libr. 15, Moralium cap. iq. hbi répugnante.

Autqrita^Scntcntiariorum nullius eft momen ti) quia (ine Dei verbo hoc affirmant.. Autoritas Gregorij nulla,quia ipfe libi côtradicit, quicquid in librarios culpam illam tranfcriberc vclitBel-br.Fruftra.Nam omnes Gregorij codices vocem Iiicorporeum rctinent. Autoritas Auguftini hîc nulla eft, cjuia nihil cap. 10. lib. 21. Ciuitate affirmât Auguftinus. Sacræ Scripturæ autoritas fiuncnon iuuat, quæ pœnam damnatorum vocat Ignem. Vox cnim Ignis metaphoricè in Sacra Scriptura amp;nbsp;tropicè, non propric fumitur , vti 8t vermis, Scfulphuris lf.jo.verltc.55. 66.verf.24. Idem refpondeo ad locum Matthæi cap. 25. verf. 4'.Ignem fumi tropicc. Autoritas Sapientiæ non probat cap. ïi.verf.iy. primum quouiam efl liber ipocryphus; deinde quoniam de pœna,quam vie i homines fentiunt illic agitur. no de cajquam poll

^«18 Responsio Danae I hancvitam tolerant. Probatio ex Ignis eruption ntbus 5 quæfæpe apparent in monte Ætna, Vefu-uio, 8c monte Chimæra, nihil valet. Fiunt enira ciiifmodi cruptione ex cauffis naturalibus , vt eft in Pocmate Sulpicij, quod Ætna inferibitur. Non cueniiit iftæ Ignis eruptiones ex pcenis.quas Animas humanxpoft hanc vitam fentiiint P_étæ aiuntexhalareÆtnam,quum Atlas, vnusexGi-gantibus, (quern illic lepultum amp;opprcfliimà loue fcribiint)mutat ôc conuertit latus: quæ certe fententia, licet fabulofa,verior eft,quàm IiæcBel-larmini anilis amp;nbsp;blafphema.

I Am veto veriflima amp;nbsp;robuftiffima fraus eft Beb larmini, qui (sçài', fed inutile, çapjuaKoi» commi-nifcitur,vt argumentum(à quo totum Purgatoriû euertituramp;opprimitur)eludat, non tollat. Eftc-nim base contra totam hanc dodrinam ratio amp;nbsp;machina fortiftima, nempe animas à corpore fuo feparatas’afficinon pofte ab ignemateriali,amp;!»-Iiis rebus corporalibus. Nam quandiu cum fuo corpore hypoftaticè vnita manet Anima humana, propter nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;coniumäorum, amp;nbsp;vnionis feu

vinculiiftiusarcliftlmi focietatem,poteft Anima à rebus corporels per corpus fqum affici: fed à fuo corpore feparata non poteft. Hoc fenfitDuran-dus in q.Sentcnt. Dift.44. Quæft vît. amp;nbsp;Augufti-nus : fed neuter repulit hoc telum. Bellarrainus Gordianum iftum nodum, quo prorfus conftrin-gitur, feindit, non foluit. Fateturenim omnino feiri non pofte, quomodo Anima humana à corpore

Ao VI. CoNTROVERS. lîXÿ pore fcparata poflit affligi ab Igne corporco : hoc cftjfateturfe amp;nbsp;fuos noltrisargumcntis fic irreti-tosjvc clabi nequeant. Nam quod affcrt, Inexpli-cabilcm quoque cfle rationem vnionis Anima: Hypoftaticæ cum corpore, verum hoc eft, ( licet Damafcenus inDialeiftica hoc arcanum explicate conetiir) fed hoc ipfum ineptum eft, amp;nbsp;»»(svad hancquæftionem. Nam etfi ratio vnionis iftius hypoftaticæ modus eft inexplicabilis: ef-ftfta tarnen iftius vnionis facile cxplicantur. Vc-tùm nulla hypoftatica eft vnio Animæ Purgatorij cum ifto Igne Purgatorio vt ab eo affici poflit. Sed amp;nbsp;in fufcepto erroreperfcuerat ifte, dum ait Animam humanam efle lormam corporis fui, amp;nbsp;humani.

VAnitate ipfa vanior eft homo ifteBellarmi-nus,quifuum,amp; fuorum hominum infano-rum fomnium,fccrctum Sc arcanum Dei nondum reuelatum appellct, nimirum vtrum à Diabolis vexenturin Purgatorio Animæ humanæ, an à fo-lo iftoIgneMateriali. Si vexantur Animæ, quum Purgatorium fit pars Inferni, tefte hoc ipfo fupe-riore librorqucmadmodum in Inferno, fic in Put gatorio Animæ à Diabolis vexabuntur.Atque ita certum eft, A quibus illæ torqueantur. Quod tarnen nontorqueantur Animæ PurgatorijàDiabolis , patet, quoniam Diaboli nufquam in Dei verbo traduntur ingredi,aut efleinifto Purgatorio iquia eft locus filiis Dei deftinatus. Siefe-

1250 Res P o N s IO Danae i ipfuin fatuitate iam fuperat, qui iftâ quæftionciâ de re,quæ omnino non eft, proponit, relinquit indecilam : quam præftabat prorfus prætermitte-re^quàm dubiam relinquerc.

QVanta fit Purgatorij pœna fatetur iftc igno-rari, nec definiri pofle. Sic hoc lib'ro cap.x.f. linali. Et tarnen hîc cam definit ex fomriio Bóna-ucnturæ, cüi magis iam, quàm Thomæ fiio Dcoi credit. (Sic variüs eft ifte) Aliqùâm nempe pœnî Purgatori] cfTe minoremali'quapœna huiusviw-Ciu,'dhac incôftantia,præfertim in homine Theo logo, turpius? Quid deniqueattinebat Ràncidu Thomæ Aquinatis hominis portentofæ fuperfti-tionis fomnia rccoqucrc nobisî Nihil enim habêt hic I Iefuita,nifi à Jacobitis ex Thoma, amp;nbsp;Frjnd' feanis ex Bonauentura tranfciiptum fine pudorc, fineiudicio, fine fronte. Deniquetora iftiusdo-ôtrinainhoc fundamento pofitaeft, rnthip/ace!» credtbile efi^ex mortuornm^\à eft.Dæmonum reue-iationibtu confiât hanc fententiam cfic verioreni. Quæ obfccro,fidci Chriftiane fundamenta,amp; do' gmata funt ifta.

N On hîc nobis iucundæLufcioIæcaritum.fed veterum cucullorum coccyfimum Bellarmi-üusfniferoccinit,quoniam aliud nonpoteft.Q^ hîc habet, omnia eit Lombardi lii^.Sentent.Dift« 45’

Ad VI. Controvers.' nji 45.amp; ipfiiis commciitatorihüs incptiffimis Tho« nia,Durand.o,B(jnaucnturagt;Bielc,(ibique contra-riis Jcfcriptis qaæ crambe repetica morseil. Ipfe noui nihil afFcrr. Qüis verb,Bellarmine,hoe ve-tus nefcit, occiAgt;tmijeras crambe repetita tnagißroiS. Quællio ell vtrum viuorum fufFiagia feu ccelells dcfuiiétis p'ofiint.

Priinum nimium generaliter propofita eft quæ-ftio. Nam hæcindefinita æqiiipollct vniuerfali. Vniuerfalis autem hæe propohtio ÿi vniuerfali-terfumpta.nempe, qiiód ecclefiæ fuftragia omnibus (lefundis profint,eft ialla. Nee enim profiint vel in Cœlo, vel in Inferno iam cxillcntibus dc-funélis. Etcap.xviii.ipfc Bcliarminus hanc pro-pofitionem generalem explodit,amp; réfutât. Ergo reftringenda fuit hæc quæftio, amp;c propofitio. Hoc eftpriiiaum huiusloci vitium.

Secundum, Quod vtrum ccclcliæ fufFiagia de-funftis profint, an non , dubia ac prorfus incerta cftiplorummet Scholafticorum fententia. Nam ea prodcfl’c negant Biel quæft.z.Artic.J. Pro-Pofitione fexta:alijprodeiFc volunt, vtillc; alij ptorfus ampliant amp;nbsp;dubitant , ficut apparct ex Durandolibro quarto Diftindionc quadragcfi-’t'aquinta quæft. tertia. N. tertio amp;nbsp;quinto. Ma-giftcr ipfe Sententiarum libro quarto Diftinft. quadragcfimaquinta capite quarto, incertuseft plane. Ergo ifte vel affirmare non debuit,qiK5d ^xeadcmfcholaalij dodioresifto negant: vel fic tanquam ex tripode certa obtrudere, de quibus i-pfius præceptorcs dubitant.

fchola probantjvel Dei verbum afterunt,vc! fun* darhcntunj oftendiint,cui hçc fentcntia inniratur, fufïragia dcfunctis prodcfle. Vtrum id Hat igitur ex mera Dei promilfione, vtrum proueniat cxfide, an potius cx charitatenoftra inter nus, non expli cant.

Dcnique, quod Bellarmini huius fententiæ rationes omnes hic ab ipfo expücatæ funt falfar. quod cx fequcntibus apparet. Nara prima huius tatio eft hæc,Ecclcfia tota habet inter fe coinniu-nioncm amp;nbsp;capitis cum mcmbris, amp;nbsp;membroruni ipforum inter fe. Ergoccclehæfuffragiaprofiint mortuis. Refpondco, In hoc argumento triplet eft fallacia,Prima cx parte prædicati.quod eÜ.fif-fragia ecctefix, Secunda ex parte fubieä:i,quocl elb Defunilù. Tertia cx parte ipfiiis enuntiationis^ conncxionis prædicati cum fubicclo fuo, OmneS autem ducuntur Ab Æquiuocationc,amp; Ab Jgno-ratione Elcnchi, amp;nbsp;Migratione generis ad genus.

Prædicatum, amp;nbsp;fubiecium funt ambigua amp;nbsp;gc-neraliora,quara oportet. Nec enim omnia fufta-gia ecclefiæ profunt j nec omnibus defumSis pro-ftmtjCtiam teftc Bellarmino cap.i6iamp; i8. Deinde non habet iftacommunio ecclcfiæ omnCs defun* os pro merabris,(id quod ramen habet generalis Bellarmini aftertio)(ed tantum verè fidcIes.At vêtis fidelib. mortuis nulla ccclcfie fuff)agiapro-funt, quoniam in Domino funt morti i, amp;nbsp;quie-feuhta fuis omnibus laboribus: Sc opera coruna, non autem aliorum, fequuntur cos, cx quibul iam funt fani Apocalyp. 14. verfic, 13. In attri-butioné

Ad VI. ContRövïrSi _ Ilj j^utioncfillacia eft. tÇam ifta commiinio mem-quot;‘orumEcclcliæ inter fe propter thriftum non 'ibet eafdem prjeftationcs, Sc eadem otftcia inter

amp;: mortuos Hdclcs, ( cjuoniam vtrorumque diliimilis amp;nbsp;feparataomnino conditio) lt;jux ■untinterviuos interfc ;aut interhîc ijuidémor-

amp; in alio feculo viuentes fideles. Ergo qui propter iftamfidelium communionem concludit ffleparia viuorum crga mortuos, quæviuorum Inter Ic j ofiicia lt;nbsp;totocrelo errat. Profunt autem fidelium viuorum furfragia auxilia aliis fi-ftelibus viuis ex Dei promiflionc , qui nos vinos pro aliis viuis orare iubet, lac. quinto verfi-culo decimo fcxto. Nó profunt autem eadeni vi-norura fidelium fuffragia fidelibus mortuis.Ratio eftjtàque duplex,Prima,quod tai is oratio pro de-funftis neque præceptum neque promiilioncm l^ei in vllo Sacræ fcripturæ loco habet. Altera ratio eft, quod ad Mortuos homines non perue-niunt ea, quæhîc à nobis Viuis fiunt. Ergo nequd W fciunt, neque intclligunt, neque ab his iuuan-tnr mortui.

Secunda ratio Bellarmini eft.Chriftus viuuS Sc. Riortuus morte fua profuit gt;nbsp;atque etiamnurn prodcft fidelibus Viuis amp;nbsp;mortuis : ei^o amp;nbsp;fnguli fidcleS Viui amp;nbsp;mortui , fuis fufftagiis profuntaliis fidelibus viuis amp;nbsp;mortuis. Refpon-lt;äeo, Hæc Bellarmini argumcntatio eft S£ ^cra in Dominum noftrum lefum Chriftum l^Ufphcrnia , amp;nbsp;fallacia A non confequen-tû. Fallacia quidem , quia non fequitur , vt,

fl Chriftus , qui caput eft Ecclclix ( qua: amp;nbsp;in his tciris eft amp;nbsp;incœlis) prodeft viuis Si raor-tuis ftdclibus: finguli lidelcs vitn amp;nbsp;virtutem candem liabeant , qui funt duntaxat huiusEc-clcliæ membra. Alia enim eft capitis virtus Sc poteftas : alia.fingulorum membrorum. Paulus hocdocet,Epbel. 4. vcr.ió.Coloir. i.venip.l’ari modo non fequitur , vt, li in corporc humano Caput fenfum , amp;nbsp;motum brachiis amp;nbsp;pedibus fumminiftrat, brachia amp;nbsp;pedes cundem fenfunij amp;nbsp;motum cordi,Iccori,vcntriculofuppeditent.

Blafphemia veroeft in Chriftum,quiafingulos fidclesxquiparat, amp;nbsp;cxæquat Chrifto ifta fenten-tia, quern tarnen amp;nbsp;folum amp;nbsp;vnum duntaxat Pater conftituit caput Ecclefiæ, primogenitumex mortuis, amp;nbsp;primas tenentem in omnibus Coiof. I. ver. 17. Dedit enim illi nomen quod eft fupra omne nomen , Ephef. i. verf. 21. Philip, a.verfu lo. villis amp;nbsp;mortuis ptolit, ac dominetur Chriftus Roman. i4.v.9.Ergo habet Bcllarminus luculen-tarn ad fuiim argumentum fecundum pro fuflra-giis refponfionem.

Tertia ratio amp;nbsp;vltima Bcllarinini eft inc-ptiffima , Sc nihili. Sic enim ait , Viui Viuis profunt. Mortui mortuis : Mortui ctiain viui« ergo amp;nbsp;viui mortuis quoque fuis fuffrag lis. Re-Ipondeo Bis pcccat hie Bcllarminus , fallacia neiTipe A non confcqucntc. Nam tribus etiam illis membris prioribus conceffis , non fequitur tarnen quartum Sc vltiraum , quia diffimi-liseft

Hs eft huius ratio vnius à cæteiis tribus. Viui enimviuos poflunt iuuare: Mortui mortuos, li quod illihabentinter fè commercium.Sed mor^ tui etiim ft viuos iuuare pofle conccdantur(quod timen talfum elt ) quia ('ciunt,vt aiuht ifti, amp;nbsp;vident in facie Dei ea, quæ in his terris geranturi proptcrca tarnen viui mortuos iuuare non pof-funt. Nam qui hîc viuunt prórfus ignorant; quæ in alterolcculo, amp;nbsp;apud^nortuos gerantur. ï-fgo non valerct confecutio. Altera huius ra-tionis fallacia cft A Petitione Principij. Petit eniraamp; præfupponit fidfa hæc duo,Nempc mor-iuos à naortuis iuuari, itemquc Viuos à mortuis, Namfalfum eft faiiftorum mortuorum qui funt in cœloprecibus , cos qui funt mortui amp;nbsp;in pur-gitorio, iuuaii. vt re(Sè,non temerefcnfitj feri-pfitque Dominicus A Soto in lib; 4. Sentent; Dift.45.Quæft.5.Artic.î.falfum eft,Viuos àroor-tuii iuuari,quia vt veéfè fenftt Biel ibidem.Queft.

\ t. Mortui nefciunt quæ hîc gerantur. Nam ne-gant Auguftinus lib. de Cura pro mortuis càp. i?.amp;Thomas hîc Articùlo quarto,mortuos fan-ftos v’iderc in Dei facie ea, quæ fiunt.in his tef-tis. Præterea quoque id negat Durandus, ibideni. quæftione quartaN 8. Negat itidé additio in tort ' tiafecundæ 72.Artlc.i.con(cqucnshoc cffe,vt ctft tnottui nouiffcnt,aut cognofeunt, quæ hîc geran-,propterca tarnen nos viuos’iuuarcht , aüt iüucnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. . ,

Nonvalet autem c611e£tio Bellarmihi ,î.li-fcusmortuus i.Reg. ij.mortuum fufcitauiti ergo mortui mortuos iuüant. Kefpondeo , HÎC

ÏJjö R E s P o N s I o D A N AE I agitur de fufFragiis morhiorum pro mortuis affli-ttis: amp;nbsp;locus prolatus ex 2.Reg.J5.nihil de eo tan-gitjfed tantumdocet Vidiuinacorpus mortiium excitatum, non fuftïagüs Elizæi mortui,fed aJ fe-pulchrum El izçi.Exemplum Abrahami ex Luc.iö« eft parabola,quæ nihil öer/»«? ponit.

Exemplum Oniæ eft ex libro Apocrypho,new pe lib. 2. Maccabzorum cap.ij. Itaque nihil valet amp;concludit.

Exempla reliqua ex Auguftino, Thcodoreto» Gregorio Magno, amp;nbsp;Petro Damiano citata nihil pfobant,primùm,quoniam fidei probatio,ncqua' , quam pctenda eft à mortuis, amp;nbsp;vifionibus iftis,lf S.v.iÿ.io.fed à lcge,amp;Prophetis.Dcinde quoniat» ! funt iftæ Diabolorum illufiones, amp;nbsp;apparitiones, non vera: verarum amp;nbsp;fidelium hominum Anima--rum oftenfiones. Denique quia magnam partem fuerunt confiôtç,vel ex incerto auditu tantum ac- j ceptz , non ab vllis oculatis teftibus rclatæ iftat miraculofæ narrationes amp;apparitioncs.Infunim3 falfe font omncs,quoniam doctrinam v erbo Dei comprehenfam tollunt, Nempe noftrorum omnium peccatorum remiffionem in vnius Chrifti Domini noftri fanguine quærendam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Ven eft autem Tomæ Aquiuatis fentétiainfe-cunda fccundae.Qu.8}. Artic J. Animas Purgatori) nenorare pro nobis,nec carum fuffragianobh Viuis prodefle : quare neque noftra quoque illis profunt, ex æquo iure.Nam refutationcs quas af- , fert hîc Bcllarminus, nihil valent,quia nihil conquot; traafFert Bcllarminus ex Dei verbo. Verum pro Thoma eft textus facrac Seviptura? apertus, Apo-cal.l4’

An VL C ON T R o V E R s, 1237 cal. i4.ver. 13. Bcati rnortui qui in Domino mo-riuntur,LHc.i6.vei-.22,Lazariis llatim atquc nior-tiniseftjdefcrcnrab Angelis in finiim Abraliæjcr-go funt meræ nugæ très Bcllarmini rationes contra Thomâ.Et hoc ipfiim fenfit iflcmct. Ait cniin prototofue çôtrariç fententiæ fundamcnto.TVo« tfi wcredibtle., cn\.ï^^i.V.A.\tein,Probahtle C. Deinde fuam fententiam retraétat. Ait cnim, ß^ferßunm eft nos vinos ab his mot tuis fuffra^tapete-te: item ignorant.eftia hicgertmiis.Y.t^^o raortui nos viuos non iuiiant, amp;nbsp;lie ruit totiim tertiæ ratior nis Bcllarmini ab cnumcratione 4. modorv.m, quibus homines abhomnibus iuuantur, funda-inentumrac proinde tota illius tertia ratio.

Porro rationes noftrorum rcfcllere conatur ifte , fed inutilitcr quia non poteft. Itaque cla-bitur tantum,non réfutât.

Prima ratio eft ex Eccl.9.v.7.mortui nefeiunt, quæ hîc fiant : ergo pro nobis non ora nt. Rc-fpondet ifte, iftam mortuorum ignorantiam regt; ftringiad bonaterrena, quæ hic habebant. Rc’ fpondco Bellarmino , falfacft ifta folutio. Lo* quitur enim textus allegatus generaliter , amp;nbsp;negat vllos mortuos quicquam rcrum omnium feire, quæ in his terris gcrantur. Confir-tnitur noftra fententia ex Apocalypf. dccimo quarto,verfu dccimo tcrtio.Plal m .triccfimonouo verfu quadragefimo nono , veriiculo duodecimo.

Secunda ex Ambrofio lib. i. de Patviarebis, officium hoc à nobis defevendum eft mortuiç:, Vt Corum cadauera fcpcliamus. Idem Auguftinus

Refpondct Bellarminus ex glio Ambrofij loco nimirum ex oratione de obitu Valcntinia-ni vbi orat pro mortuó Valcntiniano Ambro-iius. Refpondco Bellarmino gt;nbsp;Primum elt lolita illo feculo rhetoricatio y. vti amp;: apud Na-zianzcniim pro fratre Cæfaris , amp;nbsp;Gorgone fororc,amp;apud Baûluim,de 4O.M.3ftyribus.Dcin-de non aitfuas preces amp;ùiffragia prodefleifti Am inç vt rcdimatur:fcd tanturn,vt tefletur ipfc Ani-brofius quantum dilçxcnt viuum Valentiuianuin Impcratorcm.

■Tcrtia ratio noftra eft ex Hieronynio in F-piflolam ad Galat, cap-ite fexto. verficulo quinto; Poft mortem nee lobus, ait, nee Daniel pro-defle nobis poteft. Refpondet Bellarminus pn* nni ambigue, Vel die hocivel dtcillud, atqui 1 beo-logiae dogmata amp;nbsp;folutiones certas cfte oportet» jion ambiguasjqualia fuerunt Apollinis oracuM •ui propterca Xa^/aç diétus efl. Deinde falfó re-ïpondet P. Hieronymum loqui de extrend In-dicij tempore duntaxat.Refpondeo, VerbaHæ' ronymilioc refutant.Çeneraliter enim loquituï amp;de iisjquinunc ante extremum iudiciumiiao' riuntur. Itaqiie ait ibidem Hieronymus réfuta« dogma illud (quod appellat vetus) quo fuffragn^ yiuorum mortuos iuuari pofte homines anteaexl ftimahant. Falfum enim efte docet ex illis verbis Pauli. Itaquccanonizata eft hæc Hieronymi fenr tentia in c^n.'fandudtim relataxiii.quxft.n..

Qiiarta ratio noftra cft,vnufquifque onus fuiim portarc debet : ergo pro fe fatisfaccre : alioq“*

Ad VI.Controvess. 1259 minuctur dcfunólorum gloria ab ipfifmct Pon- , tificiis. Galat.6.7.5.2 Corinth,^.vcrf.io.ililKis tx fuafide feruabitur, non ex aliéna,Habac.2.vcr.4. R efpondct Bellarmintis meliiis clbvt quifquc pro fc fatisfaciat , (i poteft. Sin minirs, pcraliiini. Qui flint in Purgatorio profe ipfi non fatisfeccriint. Refpondco Bellarmino.Hçc tota rcfpófio cll bla-fphema , Ncmpc Qucnquam pro fc fatisfaccre ipfum poflc. Contra Chriftus pro nobis,non nos pionobis,fatisfecit J.Iohan.î.vGr.z.Roman.j.ver, i4'25.Dcindefalfaquoqncex iftorum dogmate. Namquifunt inPurgatorio iph pro fefc (atisfa-ciunt qnum pœnasfiiorum pcécatoruni luant in Anima.

Quinta ratio, ïnccrtiina cft nobis viucntibus Vtrumfunt Anime pro quibus o ramus, in Purgaquot; torio ; imo fæpe hint in inferno, vel in cœlo, pro quibustamen non cftorandura tergoincertæ amp;nbsp;inutiles funt preces noftræ pro dcfhnótis. Refpó-fpondet ifte præftat fupercflc fiiftragi.i pro defun-ftis.qiiam iis-deefle. Rcfpódeo Bellarmino,quuin Veræpreces,' amp;nbsp;Deo gratæ.cx fide ccrta.non vaga oriatur.Pf.itó.v.i.hdesautcm certafit deco quod' agit : non autem vacilleuA: diibitctidcbcnt qno-quèprcccsnoftræ cfle cerraf,non inccrtç .Alioqui flint peccatum, quia fine fide fiunt, amp;nbsp;cura Animi » dubitatione Roman. 14. vcrficulo ij. Prouetb., 28. verfu nono amp;nbsp;cap, Quontam Ixtra de Pri«-firiptionibiu. Ex quo fit, vt quum preces pro de-functis noftrx fintvagæ amp;inccrtæ,fint Dcoingrate.

1240 Responsio Danae I non ex aliéna : pro fuo peccato punitur, non pro alicnojhixtaillud Ezcchicl.iS.vcifiÿ. FtltMno» portahit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Patrù ; ergo fuperiiacanca amp;

inutilia funt (lcfunâ:is,noftra pro iis fuflragia.Re-fpondet ifte falfo, nempciuuari àviuis nobis de-functosjfi ipfi velint à nobis iuuari. Pcndct cnim hoc ex defunóioruni conlcnfii. Falfæ folutionis falfain confirmationcm afi-ert ex Exod.zo. verf. Nara locus ifte nihil ad hac defufFragiis viuorum Êro defunctis quæftioncm pcrtinet. Refpondeo ellarraino, vtrum vtiles amp;nbsp;profuturæ fint viuo-fum pro dt'fundtis preces, non pendet ex confcn-fu, voluntate, arhitratu deiunciorum ipforuffli vel etiara viuorumifed orapino pedet ex Dei ver-bo,promiflione,amp; prarcepto. Scd quum Deiisne-quc prcces à viuis pro defundis fundi f bi iubcat: nequc fe eas ft fiant , cxauditurura polliceatur, plane, prorfufque funt fuperuacaneæ, amp;nbsp;inutiles defunólis hominum hjc viuétium preces.Et quod pegat Bellarminus,par elfealium pro aliopunire, amp;nbsp;alij pro alio bcnefacere, fallitur. Nam iuftitia tiiftributiua vctat,nevcl alius pro alio puniatur, (poena enim peifequitiir fuos autores, St criininis reosfohun ) vel alius pro alio honoreturacpræ-mio afficiatur. Ariftotcles lib. v. Ethicorum ad Nicoraachum.Deinde tarn exprefle aitS.Scriptu-ra, Ittflw exfua,f.âe viuit Habac.i,verfic.4.quani hoc,filiuf non portahit initjuitatem Patrit. Deniquc euique reddetur fecundura fuum.non autcm alie-nura opus, a. Corinth. 5.verf.io.Ezech.i8.verf.i9' Et hæc quidem fundaraenta omnia iftius erroris

' Ad V I. Co n t r o Ve r s. 1241 etiertunt ,nempe viuorum in his terris ftiffragia prodeffe mortuis ac defundisiac proindc Purgatorium omnino tollunt.

QVærit BclIarminuSjQupt fint genera fuffra-gioriim,qiia; pro dctunciis à viiiis oftcrri pof lint. Responder efle triahæCjmifiam nimiriim,o-rationein,amp; opera pœnalia, qualis cfl Elccmofy-na,Iciunium,Percgrinatio. Refpondco.Niigaciir lioc,amp; duobus capitibiis fttjuc'ótibus Bcllarmi-niis. Nam quum nulla fint fuffragia, quæcx Dei verboprodefundis à viuis Deo dcbeant,vel pof-fint offerri,fruftra de fpeciebus iftorum fuffiagio-tum quæritur, Sc quibus defundis ilia profint, amp;nbsp;vtprofint. Nam non entis nullar funt qualicatcs. Deinde nullum ex tota Sacra Scriptura locum af-fert profe Bellarminus, in hi fee capitibus totis tribus-.fedtâtu m Patres duos,amp; prçterea Dæmo-ncs.quiin fuis apparitionibiis fub forma amp;nbsp;fpccie defundorum hominum reuelarunt id, amp;nbsp;dixerfit, vthominumidololatriam augcrent, Chrifti beneficium abolerent. Prsetcrea iffe fibi ipfi adiier-, fatur,amp; fuis, dum orationem feparat à pœnalibns operibiis. Nam à Sacerdotibus Confeflionariis» PreceStSi oratio indicitur pro pcena Sc fatisfa-ttione peccati. Nihil autem valet Bellarmini sftutia amp;nbsp;effugium,quôd oratio,quatenus eft Im-petratoria, feparatur à Pcenali operc, amp;nbsp;fatisfa-dione peccati. Sic col. 1454. L. A. Nam omnis

»141 R F. SP o N SI o Dan Afi I oratio indicitur à côfellîonariis vti pœna peccatt fatiÿfaâoria J quatcnus eft coram Deo, amp;nbsp;à Deo impetratona, non aliter. Nam alioqui foret inu-tilis oratio ilia, fi nihil à Deo impctraret. Quarc aiit tune non effet indicenda oratio ; autttiam, qua impetratoria eft, pœnalis, amp;c fatis faiftoria eft propeccato, contra iftum. DeniqueprxeipuunJ opus, amp;nbsp;magis fatisfaCtorium pro defunctis iftc reiicit.Eft autem rci ablatx reftitutio: quumta” men Bellarminus ncgatiuuarein Purgatorio La-troncm, aut furcm defunctum. Contra veto An* giiftiniis, Non remittiturpeccatum, niji refiitHUtitt ablatum.(\zut etiam eft in can.Sjrej.xiiii.quæftiO' ne 6, Auguftinus Epiftolaquinquagefimaquarts ad Macedonium. Eft enim furtum veriflirnunb rem alienam quam feias, per re, vel per tuum hst-redem retinerc,amp; nonreftitucre , amp;cx bisappa-ret falfaBellarmini fententia.

CVporuacanca eft amp;hæc quæftio , Quispolfit »3iuuarcanimas purgatorij. Nulli cnim pofTunt) quum nequefit Purgatorium : ncque Deus iftb precibus quicquam in fuo verbo polliceatur. Ita-que nullo Sacræ Scripturæ locofuara, fuorumvc fententiam ifte confirmât. Præterea fi veraclfct iftiusfententia, omnesfidelcsiuuarent. Animas Purgatorij, quia funt oranesin Chrifto iufti, iuftificari,I.Corinth, fexto, verfu vndccimo:vcl nulliomnino eas iuuarcnt, quia nulli funt in fefe iufti,Pfal.decimoquartojverfic.tertio. Romanoii ter tiOjVerfic.dccirao. Vtraque fententia ex iftori'i dogma-

Ad VI. Contr o VE r s. ï245 (logmate falfaeft. Nam pauci duntaxat Animas Purgatorij iuuant Chriftiani. Dcniquc homines iftos interfc varios cH'c,amp; difcrcpâtesin hac 411Ç-ftionebreuiflima, apparet. Paludaims cnim con-tradicit Afoto, Afotus Paludano:ex eadem, tarnen vtcrqucfchola,tanta eft difcordia. amp;nbsp;amb.itiu ira-trmn,amp; quidem in re nihili)amp; nulla.

Solis Animabus, quæ funt inifto Purgatorio profunt,ait ifte, fuffragia Eccledæ, non beans, iiQndamnatis.Atqiii hie idem Bcllarminiis, He de Bcatis,amp; de Uamnatis dubitat. Nam pcrEcclc-Cæfuffragia, amp;nbsp;Beatorum gloriam augcri, amp;nbsp;Paellas Damnatorum mitigari in Inferno fcribit: fal-temjVtriimidfiat , inçliibium reuocat. Cur id verorDiiplici de cauffa.Vna, Vt ingenium often-tet fiium, ac venditet, qui point de re quauis c-tiam certiffima, velut quæftionc quapiam Quod-libctaria, in vtramque partem difputarc. Altera caiiffa eft,Vt oftendat Nullum effe fidei Chiiftia-næ dogma inter SententiarijQStam cettum, quod fixum, ratum, ac firmum fit. Ergo funt ifti ex corum numero,de quibus fccundaTimothei tc/tio, verfieulofeptimo fcribit Paulus, femper difccn-tes,amp; quæcentes, fed nupquafn ad ergnitioncm veritatis pei,acnientes, Verùmftata, Si rata eft Deidehominibus ex hacvita migrantibus fen-tentia , quæ eos vcl cœlo , vel Inferno addicit. Nec fuffragiis vftis ilia mutari , vel immutari poteft. Vbi cnim cccidcrit arbor , ibi mane-

1244 Responsio Danae I bitjEcclcf.ii.vcr.j. Q^lcm, amp;nbsp;Vbi tc inucnero, ait Dominus, talem, amp;nbsp;ibi te iudicabo, EzcchuS. vcr.2O.xi.z2.can. ISloMit Dem ,8c can.S/ auertent. De 7’zr?7i2f«/M,Dift.4.Quare tota iftorum homi-rum Thcologia eft quæfitiua, amp;nbsp;dubitatiua, non autem certa, amp;nbsp;refolutiua. SeJquid iftis laqucis confeientias hominum perturbare fuit opusf'

De Purgatorij Animabus,Quæ, 8c Quibusfuf-fragiis viuentium iuuétur, grauis inter iftos quae-ftio eftjincerta,clifficilis,pcrplcxa,dubia, amp;nbsp;coruin Synodoaliqiiadigniffima , Vtrumomnes nimi-rum Animæ,quç funt in Purgatorio,Ecclcfiæ fuf-fragüs fubleuentur, quodeunque illud fit , fiuc commune fuffragiHm, fiuc particulare, analiquæ, ôc eæ tantum,quæ id mcruerunt.Qiiænam funt il-læ quæ id meruerunt. Vtrum fola fuffragiorura acceptatio fada in Purgatorio ab aliqua Anima pro fc , efficiat preces pro alia Anima fadas ipfi acceptanti vtiles. Vtrum communia pro omnibus Purgatorij Animabus, Ecclefiæ fuffragia æ-qualitcr omnibus,amp;fingulis profuntian aliis plus, aliis minusiQuibus plus,quibus minus,amp; Cur.V' trura pcculiaria pro vno tantùm aliquo fada fuffragia folum illi vni profint, an etiam aliis. Si aliis quoque.quæritur, Vtrum illius tantum cognatis, ÿn etiam extraneis. Si cognatis, Vtrum æqualiter omnibus, amp;nbsp;fimul: an veto primùm Propinquio-ribus, veluti Parentibus , 8c fratribus germanis: poflea verb iis, quifunt cognati quidem, fed rc-motiore gradu. Si extraneis etiam profunt, qua;-ritur , Ç^ibus. Sinon eftamplius in Purgatorio ilia Anima pro qua oratur, Cui ilia oratio prode-

Ad VL CoNTRovERS. 1245 rit? An fit inutilis omnino. Si Vtilis, cui potiflî-mum,amp; Cur.Siell Vtilis talis oratio, Vtrum Vni tantùrn alij Animæ,an pluribus. Deus bone,quale pelagus, quale barathrum quæftionAim • quant immenfum , Quis Bellarminus , quis Dxmon, (juod pectoris Pontificij fcrinium hanc tantam quæfiionum feriem , amp;nbsp;voraginem cxplicabitî Nos igitur iftas curiofis Scntentiariorum animis cruces figamus, pruritus, amp;nbsp;aculeosielinquaraus, vtfefc vexent.

QVid de Corporum fepultura , amp;nbsp;quant piè fentiantus, ôc ex Dei verbo, fatis teftantur noltraomnium fcripta,mores noftri, amp;nbsp;quæ à no-bis in illorum corporum funeribus dcducendis honeftas, amp;nbsp;reucrcntia feruatur. Blafphemias o-dimus in Deum, quafi fit fepultura, amp;nbsp;opus iftuJ Meritorium apud Dcum: Cantum Sacerdotum, quafi Animis defumâorum ad peccatorum cxpia-tionem prodelTct : Ccremonias fuperftitiof^s de Cereis in media luce ad dcferendos defunétos accenfis; de Campanis tonantibus : de tintinabu-lisfonantibus, amp;nbsp;corpus præccdentibus : Auari« tiam Sacerdotum, amp;nbsp;Monachorum, qui ad illafu* nera,ficut corui ad cadauera, ftatim propter quæ-ftum aduolant, amp;nbsp;concurrunt: Pompas dcnique inutiles,amp; ambitionis plenasfuftulimusiquæ cum à tota viri Chriftiani vita abelTe debent: turn imprimis ab eius morte, in qua noftræ, amp;humang miferiç, Sc infirmitatis veftigia certiffima extant. Ifte nos accufat» quod fanâo funerandi ofBcio,

ResPoNsio Dan Ar. t fanclè ) amp;exDcivcrbo, fine fuperftitionc: fini ambitionefungimur, amp;vtimur. Jpfeamp; blafphc-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' miasinDeum,amp;fi)perftivofasceremonias,amp;A-

Rationes audiamus.Sicut enim in Animis pio-rurh ad Purgatorium detrudendis, fuit impius: fic in eorum coiporibus fepelicdis ell in Dcuin plané blafphcmus.

Prima iftius ratio eft resbona, ergo damnan-dus eft Caluinus.qui blafphemias, fiiperftitioncJ» 3uaritiam,amp; ambitionem, fepulturis Chriftiano-fuiti additam damnat,amp; töllit; Refpondeo. Alin^ cfi: damnare fepulturam piorum: aliud vitia iH* ab hominibus auaris, fuperftitiofis, amp;nbsp;ambitions adiuncta. Probat , laudat , commendat hone-ftam fepulturam CaluinuS : Vitia tantum Sa-cerdotum , ac Monachotum Pontificionim rc-prehendit. Qui artificis vitia damnat, non damnat artem. BH ehim aliud ars , aliud vitiuW artificis.

Scciinda ratio Bellarmini, Ritus omnes , quoS Monachi , amp;nbsp;Saccrdotes propter fiipcrftitio-nem , (cuius funt fumrhi patrohi ) Si Auari-tiam : { nam il lis bonus cfl odor hieri ex re qilalibet , non ex Lotio rantiim , fed ex ca-dautribus ) præcipiunt obfcruari in fepelien-dis Chriftianis , funt antiqui , amp;nbsp;fandi : ergo fiint retinendi. Refpondeo , Non funt ianétj, quia magnam partem ab Ethnicis homi-nibns amp;nbsp;fupcrltitionibus funt in Dei Ecclefiant tranf-

Ad VI Contr oV er î. 1247 tranflati, velut Ccrei, PoHipæ,Tituli,februaan« niuerfaria: 8c in Deum ipfum blafphema : ergo non fanCli. Non funt antiqui , quxa poiic-rioribus temporibus inagna rituum iftornni pars reperça fuit ,quiE non crat Apofloloruni temporibus in fcpcliendis Chriftianis , vcluc Cerei,Cantus MiÜæ.

Deinde non ijuicquid eft antiquum, piuin eft, quoniain eft antiquum. Nam Sc Homicidium, He Idololatria eft antiquiffiAia: neque tarnen ifta flint pia, vel fancta, Vcl honefta.Ergo eft Pe-titio Principij, amp;nbsp;mendaciuin tota hæc ratio Bel-larmini.

Tertia ratio Bcllarmini , apparet ex ifto-rumrituum, quos Caluinus damnat,enumcra-tione,eos efle , 8c fanClos, Sc antiquos. Refpon-deo, falfurti elK Nam qui ritus funt honefti, amp;nbsp;fanfti in fepulturis , eos amp;nbsp;retinuit , Sc reti-nendos docuit Caluinus. Sed qui funt bla-fpheffli,fuperftitiofi,3uaritie,Sc ambitionis fomc-ta, eos duntaxat vir illc pius rcfccuit,amp; abfeidit à tarn fanfto piorum officio , quod viuos mortuis præftare oportet.

At vero Pontifieij Sacerdoces corni 8c Auari hanc fibi opimam prædam ftatuuht,Nimirum ex cadaueribusSc funeribus piorum.Et quum cæteri fint propterca in luétu amp;mQerorc,foli ipfi lætâtur amp;nbsp;cantillant.Nec maiora illis qua ex cadaueribus, funeribus iftis anniuerfariis fpolia. Imo, tarn funt jfti vseordcsvt ex loco ipfo , vbi eadaucr fe-

»24^ ResponsioDanAei \ pclitiir,alt;i fepulti Animam magnum quodJarabü ncficjum fenciant prouenire,quoipliuspcccataj amp;nbsp;peccatorum pœnælcniantur, condonentur,de-leantur. Longe cnim fcliciores cfl'e Animas vo-Junt,quarum corpora in ccclefia,ld eft,intra Bafi-lic£Eamp; Templi alicuiiis fcpta,amp; fiib cius pauk tnento condiintur: quàmquæ in communi alio piorum cœmcterio» Quod refutatiir excapit.Srf-cris. Extra de Sepulturis, Auguftino libro primo, capite duodecimo, de Ciuitate Dei. Libro de Cura pro Mortuis capite fecundo. cano. qX-nima defunüorum xiii. quæft.ir. Inde tot quæftio-nes inter eos exortæ, vanæ tarnen, Qui in ecdcfîa fepeliri debeant,aut poffint.Qui in ea ipfa ecclcfii propc altare poffint.Qui in Ccemeterio (olùm. Qui extra Cœmetcrium. Quorum funcra fine ca-tü Sacerdotum deferri debcant.Qupt Cerei adhi-bendi, amp;nbsp;reliqua eiufmodi inania, amp;nbsp;plane fnper-ftitiofa, quæ traétat Diirandiis lib.i. Enchiriflij capitc quinto. Num. il. n. ij» 14. 15. quafi fidei Cliriftianæ arcana. Sed ifta omniafunt vanitas vanitatum.

Corpora mortuorum ex more Regionis lauan-tur.veinon lauantur.Ethnici ea quoque laua-bantjVt fordes abluerent. Galli Chriftiani noii lauant.

Honeftus comitatus in deferendo cadauere laudandus cft,amp;à nobisadhibetur. InTcmpIis fepelire corpora fidelium natum cft ex fupcrfti-tioneea,qua crediderunt Animas ibi defunâo-rum fepultorum hominum Dco magis com-mendari à Martyre, cui tcmplum illud eft , dicatuni.

Ad VI.Controvïrs. ii6ç '^'catiini. Icaquc tollcndiim eft. Dcfcrrc corpora piortim cum cantii amp;nbsp;lætitia, fuit mos barbarus ƒ nracùîfi eanrus amp;nbsp;Pfalmi prodclFc mortuo ccn-ltntur;blafphcma eft fiipetftitio.Niliil ex ifta pó-pdefiinókorum Anùnç iunantur,ait Auguftinus ‘■Mc Cura pro mortuis, cap. i. Itaquc amp;nbsp;hoe e-^ ‘itninanduin cll prociiL

Ex eadéfuperftitionc profeélu eft, Quod La-{■'■'des, SiC Cerci in mortuorüfuncribus adhibeil-tur.Itaq. exploded ii eft ex funefib. Chriftianorü.

Sacritieium pro expiatione peccatorum eo*-ft’m qói mörtui fuut , offer re , Nempe Mif-hiii, eft impinm. Solirs enira Chrifti fanguià cadclcr.amp;artie ipforuriïftiórtem delvuit jRoia'» l.vcrf.6.^,8.pf.64.d5,vtTr.4i'-

Sepfhtió afcpultura dieibtïVa(io,5o.amp; Ahftiucr fariö rèpétitum illud pro'niórtuis Sacrificiumjeft ciüfdfctn b'iafphcmiæ imdheiftum repctitiogt;amp; aceiirniilatiodctcftabtlis. '•

Tituli,’''qtii erigurttW; cjt meràiâm ambitiorit fiinc?NiiY( ctfi Racheli in terra tune peregrina cs-texitttrrrh?rn laeobiif/Gencf. ïd fecit, vt fuam crgHkóffti'lrrrgularcm bcrtéüolcnriam teftare-tiir; amp;nbsp;fuatn de hac tetra à fuo femihe poftea pof-fidertda fidetinnon vt exethplum onihibus dater.

Elètuiofÿnæ pauperibus ferdper quidetn fieri debent; fed in Mortuorum funeribus eur potins fianr,qnàn1 alio tcmpóre.huUi rario eft. lmb, fi rt'ensiftorû fpcfternr, ifs tlecmofynis abutuntut in Chrifti dedecus.Nam iis tiibuunt ex parte pec catorum illins,qui exhaC vitad{cc(lit,remifrio-nciïtaGrodcmptionem. Quâtuni autem his clcc-

1X5® R E s P o N s I o D A N Æ I mofynisttibuunt,tantum Dei gratis Chriftibc' jicficio amp;nbsp;fanguini dctrahunt.

.!■ Porto inane elt, quod ifte nobis hunclibruin Auguftini de Cura pro Mortuis tranfcribic, Qujs enim ignorât quæ illic fcripfit Auguftiniis ! Chartas iraplcrc voluit, vt nobis amp;nbsp;leéloribash' borem adderet: fibi veto raaius pretium à typo-graphis co rraderet. Tertial quarta vtilitas,qu3S dcfunâistribuit Bellarminus ex fepukurajlalli clljVti iupracap.iy. pftendimus:fcd crambcrcpc' tira mors eft.

ReCpondct Bellarfninus-incptc ôc fallb ad no-ftrorum argumenta. , Argumentum vniim eft 5.cçlelt;.9. vcrl.y, A/ urtui nefetunt ^uid htcagatvr. fpondet Bellarminus^ Dictum hoc intclligi de corpore defiméti, qui nihil fentit, fi Iccçtqr,au' .ctcmctur.Rcfpondeo Bellarmino. Imo fçptpnti* lociillius.de Animo,non de corpore defunch manifeftè agit. Ait enim-Àf arz«i nihtl ampltùtfriîi-non autçm aiz.;.,rnhd awpitus fenttunt. vczbf amp;nbsp;cognitio ad Animum hominis pertinÆ non ad corpus : Deinde ctiam lî dicerct textus, Mortui non Icntiunt : tarnen hoc refcrretur,ad»' nimum : quoniam in nobis propriè Animus,feU fenfus coipmunisfentit : non autem corpus,aut organa corporea icnliis. incpeus Phyficus.

Alterum noflrorum argumentum cftexDc-crctali Innoccntij 11 Leap./àtrzz. ext. De5zp»^‘ - /«w.Refpondet Bellarminus agi illic de vtiliratc ad falutem sternam, quam vilain negat ex fepul-tura, (Si iis, quæ in ca hunt, ad animas peiucnitc

Ad VI. Co NT R o V El s. Iljt Refpondeo Bellarmino duo ,Primum fumptain cireillam Innocenti) 111.fententiam en Aiigiifti-nilibrodeCnra proMortuiscap.x.üc repetitut eadem fententia in c\n.Antmii defunilorttm 13. qu. 1. At veto Auo uftinus non de falute Animæ, led corporis dcfunóti commodisagit. leidem amp;nbsp;In-nocencius, Addit enim,rf tufitifepuUitra nulla y el mlu non obefl ; fie tmpfi Celebris nbsp;nbsp;fiectofd non pro-

glolFatoripfius iftiuscapitisin fumma capitis doccr agi de oflîbus defunâi : ac ptoinde de illius corpore,non animo. Sccûdum tefpondeOjBellarminum fcfe amp;nbsp;fuperioiaiuao-innia tetutare,fi neqnc corporis iepuLtura,ncquc ca,quæfiuntinca, profunt Animabusdcfundlo-latn ad falutem xtcrnaia, amp;c peccatorum rcmiC-fioné. Sedcxcipit ifte.Eatantû prodclfc illis pec îccidés.Excipio ego,crgo ilia omninb prçtermic tcndafunt.quæ amp;nbsp;fumptus magnos afterunt ve-lutfcpeliriin Templo, habere tot coruosSaccr-dotcsinSiliccrnio amp;nbsp;conuiuio,tot Monachos, totcercos.quæomuia magno fumptu conllât) ôc pet fc,telle hîc Bellarmino, Animaous defundo-tum non profunt.

Idem rcfpondco ad folutioncm Bcllarmini ad tertium noftrum atgumcntum.Nam de corpori-busamp; cotum comniodis aut incommodis agit Aiiguftiiius,non de falute ætcina. Et fi hæc Anima non profunt per fc,funt prætcrmittenda,qui* quæpetaccidens prolunt, incerta lunt, ôclæpe non piofunt. Malta entrn cadunt inter calicetn, ait ^^'^tyjuprer/i^^jue labra^ qu.T illaaccidcncariâ vtili-tatcin, amp;nbsp;fublcuationem Anim« imptdfunt, ac

Rssponsio Danæi tcmorantur. Scd quis vnqium iftam falutisætet-næ, amp;nbsp;ilIius caulfæ accidentariæ ôc cirentialisdi-ftinôtionem vcl fando audiuit?

Adlociim Match. 15.q«od ibi fepukuixChri-fttîs non meminit, ncqiiefepclicdorummortuo-rum,nihil rcfpondct. Primum varie, amp;nbsp;ambiguë, fuo more. Deinde nihil. Ergo manct verum,ctli eflent opera aliqua noftra mericoria.tatnenfcpc-lire mortuos non elPeopus mcritorium, contfJ quàm ifti docent, quoniam intcrca nonrccen-fetur.

Quartnna noftrnm argumentum eft ex Conci-cilijcclebcYtlhri (quod vicinum Nicenoptitno fuit)cap.j4..vbi Ccrei de die in cocmeteriisaccc-di vetanTiir. Refpondet Bellarminus hoeà Con-cilio prohiberijquatcnus fit ex more,amp; imitatio-nc Gentili urn,non fi ex alia caufl’a fiat. Item quh inde crednnt homines corpora poft mortem ali-quid fehrite.Refpo'ndeo.Ç^emcunque ad fincm fpciftetiftacereorum acccnlio in funcreamp;fiat.ht ex imiratiofie Gentilinm.vt apparet ex Hcrodh' ni hiftoria,VirgiHj lib.6.Æncidos,Ifidotilihx’' Etymolog. Fti»M,nir,ätnum eß^Àfunibw,lt;}W)s te fer f tram papyri, eera circund^tis accenfoi ferebafi Si lufti Lipfij libro Eleótoriim. Ergo repudiand^ eft, vrpote idololatriae feges. Sic enim praicip'*' Tertullianus, vti libro de Idigt;lolatnit,vt quicquæ ab Idololatria promanauir, fugiant Chriftian'' D.inde refpon leo,falfuin eife, idcoprohibitos fnifte cereos in fiineribiisà Concilio,nchomin^$ cxtftimaient fenfum in mortuo corpore manere-Hoc enim nemo vnquatn, nifi Bellarminus gt;

fcnfit aut fcripfic.Dcnique Concilium difcttc lo* quitur de Spiritibus hominum, non corponbuJ» qaojinquietari iftis fuperftitionibus ait,non iu-u«i,vtiftcfcnfit.

Quintum argumentum noftrum eft.diffiditde dcfunfti falute,qui toties pro eo orat.RefpondcC ■ftcjPaulus fæpius pro fcorauit,2. Cor.12 Refpó-lt;1'0 iftijHoc rcfpondetc cfTe tergiuerfari.Nam de mottuorum amp;nbsp;pro mortuis prccibus agimus:iftc nobis viuorum prcccspro fc,amp;pro viuisrcgcrit, Vtptcces commédct pro mortuis, perindc atque fitlc lente interrogatus, dc fquilla refpondeat. Autfanus cfto.Bellarmine.aut taccto. Nam fie a-gerc.qucmadmodum agis.eft nugari,amp; obimgu-Uti,

Sextum argumentum noftrum non foluit. Eft Ambrofij libro primo cap.9. de Abraham. lu-l’etAmbrofius nos Contentos ciTc ofticio fiine-f^ndinTortuos, ficutfuit Abrahamusco conten-tus.Rcfpondet iftc Ambrofium duntaxat dc flctu Çoercendo,amp; moderando præeipere.Refpondeo ‘fti.linb Ambrofius.vult nos in eo imitari Abra-nîmuin,quitumiilata vxoreSara.,amp; humode-■nandata,nihil amplius cgir, non MilFas, nonSa» «ificia.non leiiinia,non clecmofynas obtulir pro M'SednecSatam cum Cercis,cum lampadibus, cum cantu, cum monachis comitantibus fcpcll-nit; verum honeftè cum toto familiæcomitatu: Sicut amp;nbsp;Chtiftiani temporibus Apoftolorum, Stephanum protomartyrem fcpelicrunt,fin.e Ce-rçis,Tintinabulis,Cancu,Midis,Monachis. Sic i-gituramp;nos veri Chtiftiani, Abrahamum patrem

! i2$4 Res P. Banæi Ad VI. Contro. fideliuni,amp; Chrifti Apoftolosimitantes.noftro» defunctos fine i ft is funeremus. Si humemus. Et hæc quidem contra Pontificium Purgatorium, quæ eftracra Animarum piarum laniena, fornax, caldaria falCi,fifta,commentitia, ad (accrdonira auaritiam tota corn parata. Laus Deo Patri,Filio, SiC Spiritui fanfto inætcrnum.Amen.Amen.Do-raine Deus iftos Pontificios crrorcs omnes eiul-Icjvt tibijtuóque Chrifto conftet fua gloria.

Abfolui anno Domini clo. d. xcy. die !$• mcnfis Aprilis. CalPerone. Ego Lambertus Da-næus feripfi ipfc, anno aetatis ói.ineuntc. '

BVllvs cft in omnibus iftiscon-troucrfiis amp;nbsp;Diiputationibus, (quas aduçrfus nos Orthodoxos amp;Euangelicos tradat hichære-ticus Bcllarminns) nullus, inqua, cft plaufibilior ad noscalumniâdos locus,quàtn li'cde vcncrationc Sanclorum. Itaquc in cofe totû mouct, debacchatur in nos, iadat,in nobis Elfôcriminâdis fefe Bellarminus obledar, muR

Ucontranos fingir,amplificat, dcprauat noftra , Sc modb fuo iudicio vincat, cft illi fatis. Natn ex coruin numéro crt:,de quibus fctibitBcr-iwrdus, PïnbatHW dit ^Hidpiam efl, mort ma^ù eli-conuerti, Cantic. Scrni.66. in eum competit, qnod idem ait in Præfatione in Pf. habitat,Imitator eflinimici, ejMicum^ue de Scri-ftura Sancîts alt^uid non fanSie vfurpat. Detinet

Ergo nos in hominurn odium ftatiro ,amp;»bit nitio iftius difputationis rapcrc conaturBclUtT iniftijs', qnafi fânftos defunxäos minushqnoçe-njus»lt;iuàcn amp;nbsp;Igt;fus cos h'onorïri præcipiahamp;i-pfimcr velint Fallitiir, nôfquemanifcûc cali’i’iquot; niatur.Ac qnidem Deus Pf.in.vcrkó.iubetrfi'» memoriaoerpetaa/itMl maria iu/i-t erit^OLït, henediUa. Sic amp;nbsp;in ote iufto ô: perpecuo.fempcrqiic habemus: amp;nbsp;corum me-moiiam reiicrcnter colimus amp;nbsp;feruamus. Ipfi-tntrfua (cripri, quæDei verbum funt,autDei verbo confsntanea, legi amp;nbsp;ànobis euolui inbcfi Philip.j.verf.i.i.Petr.j.verf.i. Colof.4.vfrf.i6.i. Perr. i. verf. 19. Suas virtiites, qnatenusipfimct ebriftum imitantur,nobis exemplar fanâxvitx clPc vQluntji.Corinth.ii.vcrf.i. z.Thcir.?. vcrf.7. Sicnosquoqueeos,amp; imirari, amp;nbsp;viræ fanftitate cxprimcrc conamur.Vtrùna adorari Ce.inuociii poft mortem,culrum fibiinftitni diferre vêtant-Aôl.i4.vcr.ij.etiam Aogeli ipfi beati Apocal.!?-verf.io.ii.vcrf.S.

Vnde Arnobiusli,5.CôrraGentes, Intelligûfj jnquic, fc honorari cômiinitcrcû fno regc,atqi in illius venerationibus fc contincri. Bern-wtius in Sermone de Triplici genere Bonorum ait,nos faillis defundis debere tantum imitationem'-Auguftinus in libre de Vera Religionccap-jf. Non fit nobis religio cultus hominum mortuo-rum,quia,fi piè vixerint, non quærunt taies honores. Alexander Alenfis fcripfit Quæft.pi-Solu Deura adorandum amp;nbsp;inuocanduaitSanâos sure tnagiï

wagts fc habere amp;nbsp;tcncrc ex parte orantiyrn, quamex parre eius,qui oratur. Bonauentiira in bb.j.Sententiar.aitjcaucndnm eft,ne dum Mariç, niatiis excellcntia ampliaturjFilij gloria minui-tut.

Er^o non ^ernimiis Sanftos viros, qui in 6-JeChrifti defundi funt, quemadmodumCaia-qbamp;Eunomiani fcccrnnt, vt ifte fingit nos ea-lutnnians.Non n-gamus fanöos, qui in Chrifto niortuifintjCum Ghrifto clfc,ficut Colonicnfes Sententiarij obiiciunt. Non negamiis denique Sandos,qui in coelo fiint,vnius nobifeum Ecclc fîæ membra cfrciquemadnaoduTiVicelius pntat. Sed eos non inuocamns : verum eorutn fando? ttiores probamHS,amp; imitamur.

Mire veto impudens eft homo ifte, qui mani-feftiflimatn fiiam,amp; fnotum in Sanólis inuocan-dis,amp; eorum rum Reliquiis , rum imaginibus Colcndis idololatriam ncgarc audcat, aiit Dei cultuin appellct. Qm pcrfccutioncs ab Anti-chrifto Romano , Ôc illius afltclis in nos has blafphcmias exofos cxcitatas pias nominet,amp; peifiuderc velit. Res ipfa clamat, Turex ipfi amp;nbsp;ludæi teftantiir nihil clFe Chriftianotiim iftoru idololarria triftius, ant fœdius amp;nbsp;manifeitius. Etvthancecclcfiae Chriftianæ peftiferam labtm tucri velit Bcllarnnnus,collaudare, commenda-tcnonautemeamabftcrgcre ab Ecclefia,detc-ftari,tollcre,(Se damnarc ftiideat?

Cóqucritur de M-Luthcro Bcllarminus quad durius aliquid de Papiftis,amp; comm fentenii* faipfctit,quàni iti cafit,dum cos amp;nbsp;Maiiam

05? Responsio Danæi Chrifto ipG exæqiiat,amp; Sanólorum reliquiaspto Deo ab iitdem coli fcribiÉ Ldthcrus. Audiat veto fuos ipfemct Bcllarniinus.vt definat conqüe-ri.Verum cniin elTc intclliget, quod de Papiftis dixit Luthcrus. Biel in canoneni Milîætradit Deum Pattem, quum habeat iuftitiam , Sc Mile* ricordiam.iuftitia fibi retenta,dedilPe Mariæ rai-fericordiam cxerccndam.Idcm Bcrnardiniis (cd bit in fuo mirabili.Nam ait à foro iuftitieDei ap-pellandiitn clTe ad foitim mifericordix mairij. Antoninus Atchicpifcopus , Florentinos patte 4.Tit.i5.ait necelle elFc, vt iis pro quibus ^diio-cans eft Maria,feruentur Sc iuftificentur.Ptofain corum Templis de Maria hæccantatiir tremjube nat um y Iure matris tmpera. Qim quid horribilius?luió ipfemet Bellar.in hac Præfatio-ne B.Mariam vocat cocli Reginarn, ne ilium rc-ftem quæramus pro Luthero. De Reliquiarum cultUjvidcDurandum lib.y.Enchiridij cap. i.v. 2.J.6. Qnare nihil affingit Lutherus PapiftisTcd quod res eft,amp; iph dicunt, verè récitât, Sc tefett.

Necimmeritó Philippus, aut viti Polyhifto-reSjCenturiatores Magdeburgenfes grauiffiir.« de hac Ecclciîælabe,lue, amp;nbsp;corroptcla, manife-ftàque idololatria conqucnmtur: quura ptoptet cîimamp; ludæi maxime Chriftianatn ccclclîam o-derint:amp; Saraceni feu Mahumetani primum ab ea difccirerint, qucmaJmodum amp;nbsp;nofttæ, amp;nbsp;il-lorum hiftoriæ teftantur.

Caluinusautem adhuc iuftiùs iniftosidolo-Iatras,id eft, Pontificios inuchitur, quhd quunî tam folidè vbique in fuis opufeulis,amp; commen-tatiis

Ab VII. Co nt RO V e r s. 1259' tariis hune errorem confuterit, pontificij tarnen iam non ignoranter,fed malioleineoperfeucrct, ac eum in dies augeant.

Qiiod autem negat Bcllarminus fe, 8c fuos fa-crificia Sanólis defunótis facere, confutatur ab i-pfarerum experienda, qùumres ipfaid doceat, amp;quum ifti ianä:isfuisTciRpIa,Cultum,Altaria, Sc officium cuique fuum(amp; ciiltüm eum in ipfos fanàos terminari dicat ifte)dedicent,confecrcnr, ctiganc,inftitu»nt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Poftquàm noftrorum in fuos, amp;nbsp;de fuis men-daciacoarguere non potuit, defugitad aliud có-mentum.Obiicit enim nobis conuitia, quæ amp;nbsp;in Sandos,vt ipfc air,bcatos à hobis fieri vult : amp;nbsp;in ipfos pontificioSjVt nos illis exofosreddat., Veru præuaricatur ifte.Qins enim maiora conuitia vn-quam euomuit.quàm ifte in nos î st qui nos no-tunt,vident, defeiunt. Nos ncquaquam con-uitiarididiciire,fedargumentari,amp; pati graues i-ftorum iniurias in nos propter Dei gloriam, quam tuemur,fadas.

ProfcrtDefideriumErafmû, qui incolloquiis Naufi-a^ium, Peregrtnattareltgtigt;fa,Ponâücix i-ftiusfupcrftitionis mala attingit, amp;impietates tecéfet. Quid verb falfum in eo fenfit,aut fcripfit D.Erafmus’De cœlo nihil.Nam cœlum inter fan ftos diuiferunt ifti,amp; totius huius Mundi guber-nationem ipfi Dco ademerunt. Alius pluuiç,alius ferenitari prçeft.alius bellis,alius pacnalius morbis,alius fanitati’.alius brutis pccudibus,alius ho-niinibus;Alius raati,alius tetræ amp;nbsp;aridæ prçfidct; Ergo verq dixit srafinus. De Maria nihil falfum.

uyÄ R I s f o N s I o Danæi Nam ifti adcmptam Domino nollro lefiiChrifto potcftatcm Sc dignitatem Aduocati in Matiaoi matrem tranftuleiunt,qnam ianiiam cœli, thfûn ratiam,omniiim defolarorum adiiocatanijhomi-num apud Deum mediatricem impie cantillant) ftcllam marisjfpem egenorum , ebuigeram cccli prædicantac faciunt. Qnæmaiorcs in cam bla» fphemiç congcri poirunt?Qnis iftosapiid Dtuin iDAgis cftaccufatiirus blafpheinic,lt;V idololarti«, «juàmB. Maria, vti [«dæisdcMolcexprobrabaf ChriftnsîAir enim.Nó ego vos accnfatiirusfiiOT apud Patrcm,fed Moles,in quern Iperatis, lohaH' 5.vcr.4i.4i.4^.

Qu^od contra Lnthcri decaulTa famSificatio-nis amp;nbsp;luftiHcationis dilferétis fenrentiamdebac-chaturiftc,incptuni eft,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dixit Lit

tlierus candé elle luftificationis,^ Sanäificatio-nis Mariæ caulEim, quæ amp;nbsp;cæterorum piorunii Nempe folam Dei per fidem in Chtiftum gratia. Rcdbe.Nam amp;nbsp;gratis à Deo acceptatam cam fuif-feteftatur Gabriel Angelus,qui eamfalutaiiir.Ait enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liic.r. ver. aS. a^uefruiiS

dtletin.amp;c ver.^o.tvpK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ât/^.EsiA

^i'atiaapud Oeuf». Qaid igitur hacLutheti fcn-tentiavcriLis.'’Ip('amcr Maria Deum cire fiiumlet uatorcm agnofcit. ver. 47. non fe,nonfu3 opetï) vt ifti.At contraobijçit Bcllarminus nobisCliry-foftomi (Sc Anfelmi diiSlinn vnum, item Bet« nardi,qui plura»amp;.maiora B.Jvfatiæ trjbuunt Re-fpondtp.Vcrior eil An2.eti Dei,amp; ipfiusB.Matiç de feconfcGfio,quàtfl ijtotum trium. Fiiitenina GAbïicl Angelus verax, fgit tSi Maria. At tres hi folita«

folitarij öf palliduli Monachi fiicrunt homücio-ncsrhctoricantcs, amp;nbsp;fuis àtfcâibus indulgentes. Sedficut qui plus etiaro Chrifto ipfi tribuit, qua ipfc Chriftus vclit,in eum blafphcmus cft,inquit Ca(îîanus:fic qui plus honorer Maiiam,quàm i-pCi coli vult,cam dedccorat,non hoiiórat.

Anachotetas.ik putidulos alios aliquot Mona CÎ10Samp; eos ctiâiuperftiriofosnobisproducitBel litmiiuis, quosnoftrisDoâotib. orthodoxis Sc fanôhs virispiæferr. Eriat grauiter Mohachusi-ftf,amp; hîc habet locum, rnHltfcabunt. Ffi-c.itcnim,lt;k àfpergit laudei'îftius falis Monachijâ Monachos,vt ft illis vcl in'ipiccommchder.

PoTro quid MagdtbnrgcnfwCenturiatorc's, quid Caluinus peccat,fi,èjiÏLHrf cftnfCcfTc, nacuôs homiuum piorum conarncmDriiViT,‘ne illi vcl Di| ftiiirei'vel Çhrirto medîarore nôn|Cguilfcexiftï-tricnturMd q'uôd de illis fm'piè'Pontificii feribÛt; amp;nbsp;fciuiùnt. Nam amp;nbsp;S; Sci'îprtita , amp;nbsp;Aoraham'i Gcnriia.lfaaci cap.zô.lâcobi çdp. MofiS, A^eî-ronisi'Ôauidis, Petri, amp;nbsp;PiiilV nilios péCèüjli tifert,vteoshomines, amp;nbsp;verchominesfuille in-telligamus in Dci ipfius oloriam, amp;nbsp;Chrilli ländern. Ergo quuin hôc nbftrutn ftudium damnar Bcllarminus,ipfain lacram lcripturam damnet Hccfflcêïhquum todem cdlHmemus.

Sedamp; hçc,quçde Abrahamo,Sar3,Rebecca,la-cobo,Scphora,Mofe,rt cirât ex Dei verbo.C'alui-tius,qtiis nô vider corum elle p'éccata,quæ dam-uît in illis ipitmet Dci Spirirùs fanétus? Ergo dut; btutum te hominem elle opoicer,qui hæç'defen-dâs:aut«ô*s'zcjBi' qui pcccaragrauia virtutesclTe

dicas,amp; velis.Reliqua, quxBcllarminusinSiii-ótosNoui Teftamenticontorca conuiciadieiii Caluinojfunt ab hoc fida,commetitia.Neccniin carnificcs, aut lavuas cos Caluinusappellat:fed homines deceptos iftà fanditatis amp;nbsp;pictatisfalfa fpccie,vclut larua,ab aftutis Si auaris homioibus, ;pontificiisjMonachis Si Epifcopis(qui magnum cxiftoerrore quæftnm faciunc) fafeinatos con-queritur pitira illud Iohannis Caluini pedus.Ni qiiis proptetcà nonftoma;hetur,amp;indignetur,fi rnodo pins eft, 3c falutis fratrum, Chtifti gloris eft amans. Ergo honorem, qui debecnr fandis ex Dei prçccptOjSc ipforum fandoruip voto,faniSis dcfundis deferentes , idololatriam , blafphe-miam in Deum , fupetftitionem maximam» (quæ ipforum eojendorum prætcxfu à ßclUtrai-ho hîc defendicur, de augetur ) ab eorum oculis, auribus, fepulcris, amp;nbsp;reliquiis feu oflibus procul (vtpotc veri Dei cultus piique propugijfitotcs) arcearaus, rcmoucamus,abiganiijs, Óc in^edia-mus, quantum poffuraus. Sic enim Deo lua laus airerctur.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Cap. I.

men tales vuquam fucrint Chriftianiiro nomen profeIG)qui piorum hominum amp;nbsp;inveM fide defundorum Animas negant poft hanc vitara efle Felices,beatas,in paradifo,in finu Abra-hæ,amp; cum Chrifto, hoc nihil ad nos attinet ,ne-que vel longamanunosfcrit. QuamuiseniBiamp;

Lutherum , amp;nbsp;Calutnum obtorto collojSc inui-tos eóperttahcEcJatagac amp;conetur Bellarminus, fruftrà laborat. Lcgatiir locus Caluini ab hoci-pfo citatus, ex eo ip^o tota hæc calumnia refuta-biturapcrtiflïniè.Óftcnditcnira Caluinus tollé-file in his quallionibiis aç cocrccndam cu nolitatcm(Id qupd Bernardi exemplum Strm.}. de omnibus Sandis doect ) non autem dubitpn-dum,ain negandam elfe piariim, Animarum bea titatem.Quod ad.M.J-ptherum, extant eius fcri-ptaliiculenta, ck qnjj:5u?,tam multis nc apieem quidem »num iple. am litccrulam protulic : tan-tùm eximpudenrillïml amp;nbsp;mendacilfimiApofta-tæ.üt hollis LuihcroinftftiBjmiScaphyli cmen-tità qiiadam çqpfarcinatione fueum facit,qui ait,Lutherum hoc^dixiltc, fed non fcriplîlfc : Ic-gantur Lutheti çornoaératia in Genefin, quæ ci-tatilleiexillisiph? plane impollor vcirquc amp;nbsp;Staphyliis,Si Bcllarmiqysappatebitf Sunt igituç ills meræ in LutbcfUro ,amp; jÇaluinum çalum-quot;'æ- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -r. ■ ' -Z

Sed amp;nbsp;i^j'jrettulHanum, quoqiie,quern vcl in-uitum pettrahit in eam,qijani Wc damnarc vult, fententiam. Diftinguit enim Tertullianus inter ftatum Animatum,qv^li^minc ell,amp; qualis poft txtremum iiidiciiim fututus eft: ac proinde loci iis alium nunc conftituit-.aliuqi poll refutrxdio-ncm.Vctum iftc.vt fc magnum Hcrculem often-tatet,varia monltra fingit, qlix dcbcllat. Illa ta-mcii nullafunt : He fmfuiaceus eft Hctculcs iftc.

Porro neque rationibcis amp;nbsp;argumentis hrs c-gemus,quæ profère Bcllatminus; neque illius ad

Iî8o RI $ P o N s 1 o Da nZ« i hæc argumenta folutioncs curàmus.Nihil êriim irtorura,ciui pias Animas cum Chriftô in Pandt fo feliccs eirenegant, fcnrentia ad nospcrtinet) aut nos attingit. Scd vt iftc fnagnus quidam Pa* læphatus videatiit » amp;nbsp;argumenta pio hærcticis iftis comminifcitur:âc ad ea à fe confiai refpon-det,velut Echo vox, aut Prefbytct Marriuusqui amp;nbsp;fe interrogat,amp; fibi refpondet. In qucm ante fînenn hxcille difputct.non expÜcat. Verum ex eo fibi tonceiFo vult effici:crgo fandos root-tuos elTc vocandoSjid qi,iod nullam cónfecutio* nem habet,amp; inf.ca.;. col.i49a.lib.fefe detegct, ac cxplicabit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

DiiStâ Patrû,quç allegatifte.eb tantû fpcdant omnià.vr doceant Animas piorü homiuumànte refurredionem nondum tonfecutas ctfe plenaffl fnam in caelo felicitatcm , etfi tarnen ilm fclices font amp;'beatæ. Denique fi Bellarmino crcdimiis vti Gratino Poctæ, amp;nbsp;Ciiï^îtip cuidam mcnda-ci.otnnes Pattes in hoc fïdci Pontificiæ dogmâ' te ctrarunt, qui, vt ifte mentitur, nçgaut fcliccS eiFc pias Animas poft hanc vitam.Sôla verb Bel« Parmi ni, velut Tirerta: vatis Anima fa|iit, amp;i ipft fupra patres omnes, quos alibi tanti fàcit, tcftc iudiçacadro vt ctiamil id fcnlilfent Luthtrus amp;nbsp;Caluinus de piis Antmabus, quod ifte cauilb tur,tamen ex Patriim fentenria, quos etiam hii citât Bcllaïminus,fie fciipûllciit.

STatumquaeftionis confundit Bellarminus, qui fi rede intelligatur, aut totam ift'us di-fputi-

Ad VII. ControvïRs. 126$ tpuutionem fequenrein efticitiniitilem:authæ-icticam.Duplex igirut in hoe argumento de fta-tupiatum Animarum poft hanc vitam quæftio fieri poteft.Nam aut quæritur, vrrùm illæ fint amp;nbsp;inParadifo feu cœlo, amp;nbsp;cum Chrifto, amp;nbsp;Felices. Hoc fi probare fatagit ifto,amp; quinque fequenti-hbus capitibus, oleum amp;nbsp;opcram perdit,amp; fru-ftrahunclaborem fufeipit. Nam eas poft hanc vitam amp;nbsp;in coelo eircjamp; Felices ,amp; Dcum vidcre: amp;nbsp;cura ChriftQ,rc(pondemus;Luc.l6.rerf X2.1J. *er.q5.Apocal.i4.ver.i3. Philipp.1. verf. 23. Nam finus Abrahæ eft Fedes quictis ab his terris remota,Dei vifio,feu Fecretum Pattis,qub poft paf fionem refurgens airumpruscftChriftas, ideft, £œlum ipFum Aftor. i. verf. ïi.Ephef. 4. verf. lo. Hebr.y.verf.aó.Auguftinuslib.q. de Anima cap. i6.1ib.8.'Ie Gencfi ad Litcram cap.y.lib.i. Euan-gelicar. Qrajftionuracap.38.1. Timoth^.vctFnS. Theophylaàus in Lucam cap.26. Sic igitur ina-mtet ifte Chartas commaeulat, lt;Sc perdit ex meta änimi oftentationc.

Secundo loco de Piarum Animatum poft hâe yitaraftatu quæritiir , Vtrùm illæ piæ Animæ m cœlo ipfo tam fint iam Felices , amp;nbsp;bea-*ægt; quàin erunt poft vltimam rcfiirreótioncm. Hoc nos negamus ex Apoca.ô.v er.9.10. i r i.Iohâ.

Chriitusappaructit, fimilcs ti tu ®emum erimus. Quod fi tam Felices cis iam eife 'ultBellarminus.quàm tûc erunt, procul dubio , ^ætcticus.Hoc autem manifeftè amp;nbsp;fine circui t'one fentic 6c feribit Infrà cap.6.col. 1494. L. A. « BiNatn neque beati funt adhuc ta beari, ouàm

R I s ? o N s I o D A « Æ I tunccriint:neqiicclamnatiiam tam funtmifcti’ qiiàm tunc erant.Q^d docet ChriftusMsth.iy' ! Verf.34.amp; 41. Ergo ii contrariam Chtiûo amp;nbsp;no* ' bis iententiam confirmarc ftudet, procul dubio cftimpudensacfacrilcgiisifte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j '

■ Dcniquc quas hîc ftiæ fcntcntia: cortoboran- j dæ gratia authoritatesafFcrt Btllarminus.ouancs ftint inepræ,amp; falfæ,amp; fallacia A non caufliNc^ f cnim hominum aiitoiiras,fed folum Dei vtrbuffl fcriptum hocdeffinirepoteft. Nam Iniiocenii) . 111.rcfcripta,Iohannisxxii,Bcncdiólixn.Flo- I rentinum,amp; Tridentinum concilianóplushoc» quod nunc ifte vulr, confirmant, quàra Necyo-naantia Homeri pocræ. Ergo faceflantomnesi-ftæ Bellarmini phaleræ;ad Dei verbum, amp;nbsp;ad legem If.S.rccurrat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Cæterùm de lohanne xxii, Papa Romano,St I ' cius i;Tipia,in qua morions perftititjententiadi- J ximus lib.4.dc Pontificc Romano eap.ij.VetùiTi Villanum quondam ftoliduin hominem ,amp;ine' , ptum hiftoricum, qui nihil præter auditum de lohanneifto habucrir.abcadilputationcrcppe' fit in fuis ordinibus delitefcentem BellatminiiSi cui nos potius fidem habere iubct,quàm Getfo-nijamp;veriflïmis illius feculi hi(loriis,vt fuainve- 1 laccm Caluinum conuitia euanat.

EXplicetamp; hîc quoqucfeipfum ifto,amp; ciarc ; loquatur,non fir Oedippus.Nam piasAni- , mas poft hanc vitam Dcum videtc concedimus, coque ftuijSf gaudeiCjGencf.jj. ver.jo.pf.i6.«r.

Ad vil ControvhRS* iï^7 ^•9.10. Neqiie hoe nobis tanqüum vel dubium, Velnegatum probandum fuie. Sm autem Bellar-1 minusintelligit, (ld quod hærcticiffimè fentit, I (juemadmoduin apparet ex ca.vi.feq. pag.1494.

L,A.amp; B.) parem elft niinc earuin Animarum fc licitatem, amp;nbsp;tantam.quantam habebunt cadem poftrcfuiredionem,fallitur, amp;nbsp;errat toto coclo: nequeloci ab eo citati illud vllo paólo probant: fed tantum eas poft hanc vitam elle feliccs amp;bca tas.

Locus cx Ecclefiaft.xi.cap.iy.nihil ad rem,tü lt;luoniain eft exlibvo Apocryphottum ctia, quia nihil dc Animæ huroanæ piæ felicitate peculia.^ i titer agit.

Locus cx i.Cotinth.c.5.vetf.î.propriè de felici ' corporis conditione futura in piis agir.Öc gloria piotumidegradu felicitatis ,in quo lam fint pix Animæ,nc nbsp;nbsp;quidem. Ergo nihil locus ifte fa-

! citad ptopofitum amp;nbsp;quara ifte fudet amp;nbsp;æftuct in 1 tiocipfoloco ad Animçfeliciiatem applieando» vident hic pi) omncs,Sc cordati viti.

Idem relpondciTtusad tertium Ballatminite-Iftimonium exeàdcm epiftola 1. Corinth. 5. verf.

4'V6,nihil ad quæftioncm propofitara collimate. Petfedam cnimpiatum Animarum felicita-teraderaumpoft vlcimam refurtedionem fore, tionantea, docct contra Bcliarrninum hic Pauli locus,qui vuh turn demum cam piis obtiugcrc quum fua corpora glotiofa rccipiunt.non auictn ^niea.ld quod fict m tchirveiftionc.

I i Q^vtum teftimonium ex Luéæ Euangelio , 1 Cip.ij.vctf.ipj.àleptolatum ptimura inuoluit, amp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LL i

t2(S8 Res PO N s I o danæï obfcurat variis ifeincptis iritcrpreracionibusBcl' larmiinis. Deinde nihil ad Bellarminiini.Iniof'' cniiïi ^antum pias Animas p^' ficifci rtatim pofth.inc vicam in cœlum,amp;jbi fc beatas.dednonduin plenè,pcrfcdcqucexi'l°' han.3. verf.z.Apoc.ó. verf 9.10.qua plena félicité iis ante poftremam relurreólionem nóobtingi'^ Ncccnim antea hunt plent bcneficiorumChiil^' participes.

Quintiim teftiinoninin ex Ephef. 4. verf. 8' Chnrtus afcendit in coelum, captiuitate multi priiis à (c faóta: ergo eft acqnalis piarum Ani' marum conditio , nunc in cœlo, illi qiiaropO' ftcà eædem habebuntnihili, Ncccniniift’ magis inter fcconneólnntur,Sccohævent,qua 0-riens mundi.Ôc Occidens,vt loqiiuntur;oftenili' tar Chriftus deuiciirc fakitis noftræ hoftcSjamp;to® habere captiuos, amp;nbsp;habuilïepcr fuani mortemt' tiam antcquàm in cœluin afccndeiet: ctfi nomlii plénum huiiis viftoriæ frudum fenrit in bis tet' ris Ecclefia. Chriftum verb afeendifle in verum ccelum,qiiis,pra-trr Bellarminum, negat,aiitdu-bitat.?EpheC4.vcr.io.Hebr.7.ver.î6.Aâ.l.vet.logt; igituriftahæfitatione fuit opus?

Sextum teftimonium ex Philip.r.vcrf.zj. nihil contra nos , qui pias Animas poft hanc vitara cü Chrifto elfe concedimiis.

Septimnm ex Hebr.9 verf.8. nihil probat )h-cirne pro Bellarmino:folùm probat non vifacti-ficiorum veterum, fed (olo fanguinc Chrifti pa-tefaôiam ctiam olim t ire fanôtis viam in coelum-Opponic enim locus vmbras legales Chrifto feU veti-

Odauutn tefttmonium ex Hebr.11.verf.23.pro nobis cft, qui fidelium Animas poll hanc vitaal amp;nbsp;in cœlis amp;bcatas ciTc fatcmur, amp;nbsp;conrcdimus.

Nonam cx Aét.y.verf.jS.Dccimnm ex Apoca. 6.vetf.n.Vndccimum teftimonium êx cap.7. ycr. i4.i5.nofttatn nonBellarmini fcntcntiam confirmant, eiPe Nempc pias Animas iam in cœlis beams,quod nos docemus : maiorem tarnen illic fc-licitatcm exfpcébare : nondiim aiitcm ad fummâ penieniire, quod tarnen obftinatc amp;nbsp;falsbcoii-tendittoto hoc capiteRellarminus.' ' î Nugaturetiam dum folutionesad Matth, cap.

2o.vcrf.i5.Hebr.ii.vcrf.39.i.Ioh.3.ver.2.afFerr. Pri-nnitn quis iftos S.Scripturæ locos ptofett, vt o-ftendat pias Animas poft hanc vitam non efle’ beatas’certè ncmo,præier hiinc,vt nouiini errn^ tcm ex fuo cercbto comminifcatur, amp;nbsp;nobis af-fingat.Deindc folntiones iftius nihil valent, quia turn fuut ambiguæ amp;nbsp;incertæ : turn etiam aofoe-

amp; falfæ. Namallegorias in iftisapctti« Scripturælocis quærit, inutiles, vagas. Si inanev Apiid Matthæum oftendit Chriftus quicquid Dfus nobis dat,etiam mtreedisnomine,ab co gratisdari, non ex mcrito. Id quod iftorum præ-cipua dogmataiugnlat. In spiftoiaad Hebræos cap.15, verf. 39. dcclaratnr fignificatio terrae olirrt ludæis à Deo promift'æ. Fuit autem vita ætcrnâ. Qaomodo igitur hæc conttatiam fcntentiara co «traate poteftîldcm docctur.i.lohan.3.vcrf.i.Felices quidem elFepias Animas, fed nondum pie— né, QuidhocadRlionibum Bcllarmini.? Imo

’ Quartil s locus,cjui eft ex Apoc.6. ver. ô.abido prorfüs iuuoluiiut v.iriccatc nuiltiplici interpte-tationum, qiiarum nullam alten præfert ; âtqai fie dubios auditorurn animos relinquit. Dcindt nihil ad rem locus ifte facic.Docec cnim piosqui pro nomine Chiifti lune paffi, Deó gratos clTcà-taquefub élus Altari Si Area cuftodiuntiir Felices.

INaniscft tota huius,amp; duorum fcqiicntiuni capitum dilputatio, licet longiflîma, quUnc-que nos.neque Caluinus ncgamuSjPias amp;. fideles Animas poll hanc vitam elle cum Chtifto,bestas,amp; in ccelo:Propterea tarnen cas vcl à Papaca-nonizandas : vel ab aliis Chriftianis inuocandaii colendas, deifieandas elle, quod tfte vult.pcnie-gamus. Id quod tarnen ifte conlequi,amp; quideiU necelfario putat:fcd perperam amp;nbsp;hlso. QuaiB-obt cm ifta teftimonia omnia catenus admittimus quatenus ciufmodi Animas pias beatas, amp;cum Chrifto elTe probant,ac tcftantur.Nec cniæ ex iis teftimoniisaliud colligi,a n clHçi,aiit euinçipo-teft:Imô hçcomnia tcftimoniaduotantiim Ani-maiiim poft hanc vitam rcceptapula agnofcunl, Nempe Cocliim amp;nbsp;infernum : purgatoriû auccm tolluntjVclut luftini Martyris quælLyÿ.Gtnliliû-In ipfo autem cœlo beatas nondum plenâfuatn felicicatem confecutas amp;nbsp;plcnam Deivifionem teftarur,Quæft.6o. amp;nbsp;Gcntiliû idem luftinus.

Ad VII. Controvers. 1J71 uertit. Docec cnim Animas pias non plenc ante tefutredionem beatas, quod nos volumus : iftc negït. Deindehïc quoqiie fcipfum amp;nbsp;tori Cbri-fti defcenfionem ad Inferos refcllit Bellarminus col.i48i.L.D.§.7quot;mwjdurn ait Chriftum ftatitn à motte fuiirc Animo beatura,Öc in Paradifo.Ergo non fuit in Inferno.

Origenis pudere debet ipfummet Bcllarrainü, qui tam fuerit fpurcus amp;nbsp;hærcticusin hoc toto atgumento.

Atlianafius,Bafilius in Homii.de 40. Martyri-busamp;de Bordio. Gregorius vterque Nazianze-nusinoratione deBalilio, amp;nbsp;NylFcnus dcS. e-phrcm.Chryfoftomiis Homil.j. 4.!n Philipp. totifuntnoftci.Bellarniiniun oppugnant-Setibut enim pias Animas elle qihdem I^eliccs: fed plena inpoftrema refurrcótioiic fiiam felicitatcm cx-fpcâare.Nec in Homilia.in Cotint.15 aliud fen-fitChryfoftom. Nec Oecumcnius,autTheophy liftus inHebr.ii.amp; Luc.cap.ió.

CytillusHierofolymitanus Catcchcfi 13.de la-r tronc cum Chrifto fufpenfo agens,amp; Cynllus A-lexandtinus in lohinncm lib.ij.cap. 56. cuertunt Putgatotiiim Pontificium.Nam pias Animasfta-tim pod mortem in caelum deferri volunt.

Epiphanius item hxrclÎ78.Theodorctuslib. S.contta Græcos, amp;nbsp;tcliqui, quos ifte citat,amp; aU Irgatjiiobifcum faciunt.Nequc Bcllarminum iu-uant.Et diutiusin his cxpliçandis irnmorari.quu hibcamus manifeftum Dei verbum, eft otio a-Biiti noftco,amp; alieno,Pfal.i5.amp; 16.Luc.25. vet f.45’ Philip.i.vcr.25-Apoc.i4.vctf.i5.

Qopd dcnique difputat ifte de Deo Videndo, vtrum !T)cnre ïolùrn, an etiam oculis corporis à beatis poft refurtc6tionem(Nai'n ante nô potcft: qnû corporel oculi in cadaiieribus Gais j Anima abfentc,nihil vidcant ) cerni pofirr, planedubin relinquit,variéintetpretatur,nec dccidit,conté-tiis cftugio Thomæ in i. parte Q^eft ii. Artic.i. adprimum. Vcrùm mclius Auguftinuscpiftola ad Paulinam de Videndo Deo,quæ eft cxn. Chri ftus ipfcMath.j.vetf.S. Dcum videri pofte affit-HiatndemJohan.j.vcrf.i.confirmatur, Ôi Animi amp;nbsp;corpovis oculis in cœlo;fed nec tuncplcnè, quantusin fefe cft,i. Timoth. 6.vcrf.i6. Bernard, Scrra.3i.amp; di.in Canticæ.

QVod ex Latinis Patribus citâtifte,nihilei prodeft,nihil nobis nocet. Nam proptcrca quod piæ Animæ funt in cœlisbcatæ.casinuoca dasefl'e,ad easin periculis confugiendiim,eis templum, cultiim, officium amp;nbsp;Altäre peculiar« erigendum.acconftituendum efte, nunqusm cf-fecerit, quantumeunque laborer, Bellanninus, neque ex Dei verbo,nequc ex Patribus.

Cyptiauus, Hilarius, Anibtofius,Aiiguftinu$, amp;nbsp;cæteri Patres,pias Animas poft hanc vitam Felices efte nobifeum fatcntur,inuocandas negant. Auguftinus libro primo contra Maximinura At rianum CAp.n.lSIon»e,zit ,fitemplum alicui SanUi) jingele excellentißima de Ugnis^^ lapidièuefacere-mus,a»itthematiz.lt;iremuy à ventate Chrifii,(p‘abEc-tlefiit Dei? Idem toto libro zo. contra Fauftuin

Ad VII. Cüntrovers. 1x7^ Manichsum,fed imprimis cap. n. Populus Chù-ßunus ita memoriM Aiartyrum reltgtofu folennitate (tncelebrat,vtnullt Mturtyrnm/edtpfiDeo Mmrty-iwn^tjHAtnMS tn memoriai Atartyrum, conßttuAwm «^MrM.Itcm lib. 22.de Ciliitatc Dei cap. IO. TSIot «Wtm Martyribus noflris nontempla^ficut Diti/ed memortas ^firut homintbus mortuts cjuorurn apud Hefun viuunt Sptrirus )fahrt(amus: nec tbt ertgtmut alraria,in^uibnsfacrtjicer»HS Aiartyrtbus ,fed vni De» amp;nbsp;Martyrum^(^ntßro,facrificium imrnolamns» Ai(juod facrtficiuntyficut hotntnes Det(^ui Aiun-iftm tn eins confrßtone victntnt }fm) Uca, (ß ordine ntitninaninr:non tarnen afacerdote, tjuifaerificat, tn-McanturAiem fcribit Cyvillus Alcxandtinus lib. C-contralulianiimSetl. yiii. Eufvbiuslib 4 03.. J5.Hiftoriæ Ecclcf. Quorum fenrcniiam fecutus Durandiis lib.y.eap.i.Enchiridij Non ait, Hono~ tAnit ergofttnt Santbpropter imttaiionem : non ado-randipropterreligionemAn^niiumiffcz alios com memorare,quorum tarnen tellimonia luis locis afFctentur.

Porto dubitatio, amp;nbsp;varieras ilia fententiæ, in quaverfatuseft Auguftinus, modo Pias Animas inipfo cœlo elfe affirmans, velut Gcneli ad lite-tarn lib.12.cap.j4. inPf.I16.1ib.2o.cap.I3.Cinita-teDei,amp; McditationumÇfi tarnen tins iunt) cap. U.Modo hocipfum neganSjVelutlib.ç.confclTio num cap. j.inPf. jó.inEnchiridio C.108.amp; alibi, hæc,iiiquam, varieras o (lend it, quam lobtic, amp;c modefte nos intra verbi Dei fines ^metas in hac quæftione contincre dcbeamus,ncque noftrç cu lioficati Habenas laxare. Id quod effc faciendum

1174 Rî 5 P o N s I o D A N Æ 1 lapicnriffimèmonucrat Cakiiniislib.j.Iiiftitii-tionnm Chriftiananim cap. lo. §.20. ifte tarnen homo temcrarius «Sc ÀtpoSttjSt ( «Sc fupra ca,qùx nouitjContra Pauli piæceptiun Colof. 2. verf. 18. fe ingercns) rcprchcndit, amp;nbsp;diólatoria quadam potcflatc condcmnat.

Hîc iam corius iftius difputationis à Bcllatmi no fiifctptæ de Felicitate Piatum Animatutn fti tira poft hancvitara, pus,amp; veneniim apparet. Ergo hîclatctangiiisin hcrba. Nameo ipedat totafiiperior difputatio Bellarrnini, vt probet Pias Animas ftatim à morte confequi totamfuâ fclicitatcmeircntialetn feu formalem,niliilque illi ctiam in cxtremo iudicijaddi intenfiuèamp;cf-fcntialiter:(ed tantum,açcidentalitcr. Cur id veto? Vt,eo fundamento fui crrotis fubftrato,col-ligatcasigiruramp;inuocari.amp;coli poll'e. Qiioi tarnen eft prorfus«i'aKo'Aki3ji',amp;non confcquens-Nam fequeretur multb raagis Angelos Beatos (qiiibus tarnen etiara in fum ma felicitate fua pares non funt Piæ Animæ beatorum, tefte hoc i-pfo Bellarmino boccapitc col.1489. L.D.) à nobis elfe eolendos,amp; inuocandos. At hocconfe-quens ncgant ipfiroct Beati Angeli .Apocalyp, 19. ver.io. 22. verf.S.Ncc proximitas vlliusctca-turx ad Dcum, quanturauis propinqua «Scarda, facit cam Deumtqui folusamp; colendus.amp;adoti-duscft,amp; inuocandus Deuter 6. vcrf.15.Math. 4.ver.io.

Deinde rcfutaturiftiusconclnfîonisBellatmi ni fundaraentum à Magiftro ipfo Scntentiatum lib.4.Dift.49.cap.5.A Thoma ibid. Quçft. l. Kt-tic,

Ad VII. CoNTROvrus. 1175 tic.4.Bonaucntura Artic, i.qnçft. i. Ricardo Ar-tic.z.quæft.y. Sed imprimis ab Aiigiiftino , epi-ftola cxi.ad Fottunatianum, amp;nbsp;lib.n. cap. 55. de Gcnefi ad licteram. Dcnique ab ipfo Dei vetbo, qiiodeftmaius fiipetioribus omnibus tcftimo-niiim, i.Iohan.3. ver(.2. Apoc.6 verf.io. Nam amp;nbsp;fpes piorum plena, Si corona rota glonx Si iu-ftitiæiisrcddetor demum in txtremo Dei iudi-cio i.Thciral.2.verf.i9.2.Timoth.4 verf.8. Ergo falfum cft.quod ifte vult amp;nbsp;poiiit piarum anima tumeflcHtialemfeii formalem fclicitatem intê-fiuènonaiigeri in cxtrcmoiudicio. Augetur c-nim etiam intenfinè,contià quam ifte contendit C0I.1490. L. D. itaque inlulrus amp;nbsp;hærcticus fuit Benediótus xii.Papa, qui in cap. Bene dicing, in extrauag.obiter definiuit.

Profpet Aquitanus lib. Dc vita cotetr,platina çap.l. Maximus Tautinenfis in Homiliis deEu-febioVercçllenfijiSe fanifta Agncte;Lco in (cimo ne de S.Laurctio : Fulgentius de Sanólo Stepha-noiPrimafius in cap.ÿ.aJ Hebra?os ; Btda in cap. fi-ApocalypleoSjHaymo ibidem: Anftlmus in 2. Corinth, ca. 5. Sulpitius de obitu Sanóti Martini ad Aurclium,nihil iuuantBellarminumiimb læ-diinteum, nobis patrocinantur,Docent cnim pias animas poft nanc vicam efteftatim beara.s, nullo adito Purgatorio,vt difertc feribit hîc etiä citatiis Anftlmus in 2,Corinth.5. poft iud i ci nm autem dupliciagaudiaamp; maiorahabituras,Beda in cap.rS. a pocaly pfis.

Bernardus amp;nbsp;in epiftola ad fratres dcHibcr-nia,amp; dc Sermone Malachia,itcm dc Obitu Vm-

berti ,epiftx6(S. neqiiaquam tollit, qiiod habet Sertn. j. de omnibus famäis :(cd tantum oftendic lanflïmum eiredifcrimcninter piorum fclicita-tem,qualem quidem habent in bis terris,amp; earn, quam iidem fentiunt iam rccepti in cœlis. Nam amp;nbsp;hîc qnoque degentes pij iam à morte in vitam translat! funr,amp; vitæxrernæ arrbabonem habet, acccpcruntque à Deo, Iohan.5.vcr(.24.i. lohan. 3.veif.r4.Ephef.i.verf.i5.amp; 14. Pios autetn incœlis totam inAnimis fclicitatem fentirc,quam ei-fpe(9:ant,negat idem Bernardus Serm. 5. amp;4. de omnibus Sandis,amp; tam apcttè,vt negari à Belly mino illud non polTit cum pudorc.

Tertulliani teftimonium li.4. in Marcioncm: Laûantij lib.7. cap.x. Inftitutionum. Vidotiui Martyris in cap.6.Apoca.elcuare,vcl refutareno poteft BellarminuSjà quibus opprimitur.Scd ha-bcmus contra Bellarminum, ipfum Dei verbum quouis alio,id eft, hominum teftimonio praclU-tius,amp; quouis bicipiti gladio penerrantiiis, quo confoditur prorfus Bellarmini ifta haercticafen-tentia. Illud autem iam citauimusi. lohan.J. vcrf.2.

EX fuperioribus noftris refponfionibus in-telligunt pij omnes quid conccdamus,Ne-pe pias Animas ftatim à morte eftefcliccs,incœ-lo, amp;cum Chrifto : quid Bellarmino negemus, Nimirnm eas adhuc totam, qua: illis perChtiftd promilTi eft,fclicitatem adepias elle.Contra có~ tendit ßellacininas cas ftatim plenam fuarn felb çita-

A.D VII. CoNTROVERS. UJ/' Citatcin in cœlis confiqui. Huius fuæ fcntcntiæ aliquot rationes pcofcire nititur.Scd fruftrà.Pri-raùm mentitiir,dum eas in S.Scriptura fnndaroé-tum hiberc fctibit. Nam cùm omiirs in vniucr-fura.tum imprimis fecunda,tcrtia,quarta,quinta, nullum ne fiôtum quidem , vel in tpecicm appa-tens in Dei verbo Fundamentam habcnt. Reli-quæ tantum apparenter.

Prima ratio Bellarmini nihil ad propofitutn. Nam quum dubitent Patres, vtrùm lit Parabola, ''cl Hillotia,quç narratio de Diuitc eft apud Luc. i6. iam vider ifte ambiguum prorfus elle fuutn fundamentam. Deinde nihil de gradu felicitatis Auimarum piarumdefinit illclocus: imôeasiii (inu Abraham collocat, qui nondum plcnam,ex iftornm fententia,habebat felicitattm.

Sccunda ratio falfacft,nempc Sanftos clic in-Hocandos: fed ncc concludit. Nana ctlî hoc con-ctdereturmon fequitar tarnen eos plenè iam doquot;* naChrifti elfe conlccutos.

Tertia ratio,amp; quarta funt nuUæ,qui3 funr,vcl folaBafili) priuata opinio:vel inancs motcuoruin örfalüeDjemonum illufioncs.

Qmnta ratio cft fallu. Nam amp;nbsp;numquam mc-tenturhominesvitam æternam nccinhac,ncc infutura vita; amp;nbsp;cft impedimentum ,qLiominùs iam in cœlis plenè bcat.æ fint illæ piæ Animæ, iuftum.nempe dilatio Dei i.Iohan.j.verf.z.z.Ti-rooth.z}..vctl.8,Thciral.i.veif.i9.

Sexta ratio ex Leuit. 19. verl. 15. amp;nbsp;Septima ex Ptouetb.15.vejf. 12. nihil ad hoc argumenta per-tincnt,Primùm quia lunt rationes ex racra ails-

R ! s F Ö N s I o Ô A N jt I goriafumptæ: acproindeincerræ. Deinde qui* difertè Deiis plenam iuftorum rncrcedcm in die illuftris illius de poftremi aducntus Chtifti diftu lit Math.ij. vcr.3i.2.Timoth.4.verf.8.Apocal. lÿ. vcrf.li. Et fie qiiidem exfufflantiir omnes Bdiar-niini pro fua hærefi tuenda rationes » Si ma-chinæ.

Potiofeipfum prorfus euertit,duin noftrista-tionibus rcfpondetc conaCur.Prima eft, Dies ex-* treaii iudicij à Deo conftitutus eft, quo reddet plenè cüiquc fecundû fua opéra. Pf.61.vcr.15. A-ôhor.i7.vetf.5i.2.Corinth.5.ver.io.Apocal.ii.vfr. 18.N 1 g xt Bellarminus hoc,id eft,facram Scripeu-ram veram elFc negat.Rcipondeo.Aperte veruin nos dicerc amp;nbsp;docetc apparct ex iphsS.Scriptu« lociscitatisànobis. Ergo Solern ipfumpleno raeridic lucere neget ifte.Deinde fe confutat.Nî fi in particiilari iiidicio de fe fado piæ Aniins confcqiiunciir tantum , Si illud ipfuro, quodin gcneraliiftuftra fiet illud generale iudiciunx.

Quinque caulfas commentuseftiginiriftius iudici) gencralis.Priniùm,quia Deus plenè fuam iiiftitiam , amp;nbsp;Mifcricordiam vult tune rciielatCi Refpondeo. At reuelateam in particiilari iudi-ciojfi totam pœnanx impiis infligir,quani mctc-turin Aninxis: Sc totuni ptæmiumlargiturpüs* quod illis promifit.

Sectindaratio eft manca. Nam Deiiscum die conftituit, non tantùm vt glorificctur Chriitus: fed vrreddat rum dcmuin plenè cuique fîdelifc-cundùni fua opéra i.Corinth.5.verf.io. Matb.lj. Ter.3j.Apocal.17.verf.51.

Tertia ratio eft fibi i pfa contraria. Nam Deus fitis fuos olorificarit, amp;nbsp;malos abiecerit in iudi-cio illo patiiculari, fi in eo totam pœnam , vel præmium iis tribuit in ipforum Animis,quod ha bercmaximum dcbeiit.

Quarta ratio Bellarmini Bellarminum réfutât. Nam plena beatitas Animæ humanac contingc-rc non poteft fiuc cxrenfiuè.fiue intenfiuè, antc-qiiam cum fuo corpore vniatur, amp;nbsp;ante extremü proindciudicium.Tiincenira plenum cuiufque indiuidui humani eric Hyphiftamenon.

Quinta ratio eft nihili.Nam etfi intotiim non dcficrintoperabona, vel mala anre cxrremum iudicium:tarnen quod ad iam iudicatos fitigulos in paniculari iudicio.iam omninofunrfinita iis i omniabona.vel malaopcra, præfcrtim (i totam pœnam,vel totum præmium promiftum per il-liid particulate indicium recipiant, finguli mo-tientcs.vt iam reeepcrint.)

Ad fecundam noftratri rationeni nihil refpó-I det iftc.Iinö quod relpondet ,noftram fententia plane confirmât. Nempe (uppoftti totiuscuiuf-quchumani plenam felicitatem demum contin-gete,quum vtraque illa (uppofiti pars, Nempe corpus amp;nbsp;Anima .redcunt in fuam (ïmul vnioné amp;nbsp;corapaginemmon autem ptius.Quod conec-I dit folutio Bellarmini.

Adtettiam noftram tationem rcfpor.dens nu gatur.Fateturcnim Animam Chiifti ctiam tune fiiillcin Paradifo,quum eilet in Inferno. Quo I ^^'idabfutdius? Deinde non debere nos ait elfe follicitos de cœlo vllo corporco,vbi lint piæ a -

118o R E s P o NS I o D A s Æ 1 nimæ pofthanc vitam. Ciir igituttamanxièdf codifputat : (i de CO follicici elfe non debsmus! Imô Paradifum earum terreftrem fingit cum Euthemio.qucrn fiipia refutauit, amp;nbsp;crrorcni ap-pellauitcap.5.col.i478.L.A.B. Qiüdhacincon-ftantia in Theologo indigniiis?

Ad quarcatn noftram rationcm nihil refpon-detiinograuifîimè errat, dum DjEinoncs iâplenum fuum iudicium accepilTc fcribit,amp; conten-dic contra amp;nbsp;Dei verbum Luc.8. vcr.ji.amp;Pattum tcllimonia hîcctiamà Bellarmino citata,vc fe confutaret.Sed eos Patres hærcticos ipfc hxrcti-ciflîmnsappellat, tam eft impudens,amp;effcoi)t, quia fiiæ Icntcntiæ luminibusoffîciuntboni illi viti.

Denique quas rationes quattiior afFctt Bellar-miniis.CurDiaboli trépident,amp; metuantdctni-di inabylliim.tam fnntillæ inepta,amp; pueriles,vl diabolosiplos pudeat,tam incolorati timoris» qui non caderet etiam in his terris in vitiiracon-iîantcin,nedum in eos,qui Poteftates, amp;nbsp;Principes aërisappcllantLir, Ephcf.z.vcrf.i.Sed nequis exifliniarct Bellarminum nullum cumDæmoni-bus commercium habere,amp; eoruraarcaniconfi-lijignarum eirc,raaluit iftas caulFas merusDae-monum(qua(î âbiab iistcuelatas)fingere:quàin de his rébus tacccc.Suiitautcm iftç quattuorcaul fæfilfx-,amp; inanes,Nempe quiapatebunt coruin fraudes,à Magis ampliùsnon colentur,alios non vexabunt ampiiùs, ab hominibus iudicabunnir. Sed quis improbus hæc metuat,nifi niaiorem proptercà,amp; pofteàpœnam Hefenfutusî Certè

Aß VII. CoNTROÏERJ. n8l nemo,ne puer quidetn,ncdum Dimon. Sed vc-tiffiiua mecus iftius Dæmonum caufla eft. Quoi in Abylîo acerbius amp;nbsp;durius,Nempc loco his aJ pœnamdeftinaro,puniuntur, quàni in hocaëre fiiperiorij Matr.25.vcrf.4i.Luc.8.verf.5i.x. Pctr.3. verf.4. ÊTgo iuxta illud Horarij aderunt peccare ntaltfrrmidine pcctix , illi riment. Sed hæc quid ïd nos,nifi fimns curiofi.Imo faliar funt iftæ cauf. iæ.Nam Dæmones ctiam in Aby fio qui fupr, co-luntur tarnen in bis terris ab hoquot;oinibtis:fiec pu-dctipfosDjcmoues Cuæ turpitudinis ,amp; fraudis lt;ietedæ,vt iftc putat, homo fcilicet verccundus, Nimirum iinpudcns Monachus amp;nbsp;fediciofus le-fiiirai -

VEl ex ipfo (ëcundæ huius Quæftionis ini-^ tioapparct,quàm fit,quod de Eunomio Attiano fcripfn Baliliuslib.i.amp; 1.contra eum ç-dito,4(Xigt;Xogt;'0« ifte Xcj-owo^e'c, id eft, aainutiatius iftcfcriptit.norjôr pdrtcntöfae fupcrftitionis,qui oinncs idololatriæ Dcfunétis horainibus exhibi tæfpeciës,formas,Sc minutiascófirmatc, probate, Sc commcndarc conetur,amplificaudæ iftiiis in Deuin blafphemiæ gratia. Nos autem illi mc-liorcm mcnté, felicioraqueftudia exoptaremus, non impiam, amp;nbsp;t.»in miferas occupationes.Nam prçclarèPlato,i’ç-'»v,aic,t;k.5fàa-o(pfaXo(tf'opîiir£t! Itnprobaeftlapientia,quæDeo conuitium facit. In fumma de te om nium abfurdiflïma, amp;nbsp;nullo Patrum feculo nota, audita, probata, hoc,amp; fe-quentibiis quattuor capitibusagit Bellarminus,

Neinpé de Poteftate Pontificis Romani in c^no nizandiSjVt ifti loqnuntur, id eft, in dcifïcandis hominibiis inortois , amp;nbsp;in numcrum dcoiuni Maiorum vclMinornm Gentium rcferendis. quod vetexes Echnici idololatræ feceruntiH' quidemftedntinquam primijveriqiic Chrifti^nb quicquid exlibroTcrtulliani dc Anima cap-1?' circa medium,profcrre concturLaurentius Bat-ræusxanonifatio ifta eft Etlinicorum inucntum-Neccnim alios Deos colucrunr,quàm quos ipü feceranr. ( Id quod nunc plane faciunt Papiftæ) amp;nbsp;in cœlum rrceperanc.M.Ciccro lib.i. de Lcgi buSjP/KWjÿ' eaitifui celtflesfemper habtti, column'

tllos,(jttos tn alum mérita vecaaerint, HerculifUt Liberu^ AefcMlapium,CafloremyP»llHcemiQ^if^^gt;' Id probat Ladantiuslib.i.lnftitutionum cap-if ij.i6. Cyrillus lib.ó.contralulianum. VndeDca Fornax,Dca Moneta,Maruta,rcceptac Deæ,Dcus M3rs,Iuppiter,Mercurius,quainuis fur,pro Deo ab his h’lbitus.Tettullianus lib.de idololatria,amp; Auguftinus lib.6.amp; y.de Ciuirate Dei.

Rei autero iftius seftimatio Romæ à totiusSc-nacLis,non vnius furnmi Pontificis ,vcl Iropera-torisiudicio pendebat,prudcntius quàmnunC fiat inter Pontificios,amp; in Pontificia ccclcfia,in qua iftius tarn fcriæ rei tota æftimatio pendetib vnius vetuli.deliti Öc decrcpiti fenis, qui fc Ro-manum Pontificem vocat,fenfu,arbitratu,amp; cc-fnra.Tertullianusin Apologcticocap.xn. Statut Det cutttf^ue-, ait,ex Senattu afimattone pendebat. Et ramen amp;nbsp;Senatum,amp; Romanos impiosamp; fa-crilegos in iftisdiuis facicndis vocat ideinTct-tub

Ad VII. CoNTRoviRS. Ii8j ^ullianiis,^««»»olt;/o vei è contrario impij, facrile-tir irreltgtoß trga Deos •veflros deprehenehmitii?

^uoiprafuMttti eße DeoJ,negligitu\lt;^uos eüavtndtcatiSftlludttis. Quidïqubd ^‘^gi’ftinus lib. i.de Ciuitate Dei cap.ij. fcribir, ‘jomincs iniRis diuisfaGiundis,amp; in ccelum rc-lt;^'piendisjnon tam ratione,quàtn adulationedu-j ac vti ? Ifta orania fiunt ctiam nunc in ccclc-fia Romana:cóquc peins, ac dctcrius, quód noa grauem aliqucnlSenacum,qucmadmodum olim Veteres Romani, ad id dccctncndiim adhibent, fed impcriros rerum homines, ex qnauis homi-num fæce in Cardinales eleólos; vel ctiam id to-tutn arbitratui vniiis dcliri fenis, que Papam ap-pellanr,rclinqunnt,vti dixi.

Caterum hacc canonizandi poteftas amp;nbsp;autoti-tasVeteriÂT Apoftolicae eeelefiæptorfusignota fuit : ignota quoque Patribus, amp;nbsp;pene vfque ad snuum Domini d c g c l x x x.quo tempore Ha«« «irianiis 11 i.Papa hoe iusfibi,fuæqne fedi Roma uæfacrilege vfurpaait:quod Innocentiusiii.po-* ftea confivmanitjVt apparct ex cap.i,amp; x. Extrà ■De^f/»y»»tjy4»ß«r«»».Honoriiis iii. Papa circa ’nniim mccxv.retinuit, vt eRin czpytnerabilii ExttadcTcrtibus.cap.viii. Rem itlamlongius tepetit Bell.ir.cx anno Domini dcc c.fcd incei«-toaiitore. Ergo tota ert hæcRomani Pontificis tyrannisée vlnrpatio. Ncccius rationem vllani afcrt.Durandus lib.y.Enchiridij cap.i. verf, quoBtllarminus fuafumplÏr,ée defcripfin

Quibus pofitis cxplicatis iamBcllarminiim auJiamus.Ait Canonizaiio nihil aliud tft,tjuàra

1x84 R î s r o s s I o Danæi publicum eccleHæccftimonium de vcraalicuius hominis fanditatc iam defundi.vt ci feptcra ho noris fpeciesdececnantiiramp; exhibcâtiir.Refpô-deo.Hæcdefiniriofalfâcft, amp;nbsp;blafphcma. Falfij duplici de caulîa amp;c nomine, Primum quia Pon-tificia caBonifatio non cft publicum Eccltli^ teftimonium.fed peculiare:amp; priuatim vnius amp;nbsp;folius Pontifîcis Romani iudicium, qui quos vult canoni(ar,amp; in cœlum recipicqaos v«lt,rc-iicir,amp; quidem tantum exauditu amp;nbsp;falfoaliorû relatumon ex afpcôtu.

Deinde falfaell iftadefinitio, dum ait,devcri defuncki fanôlitate ferri iudiciû in canonifatio-ne,Ptimùm , quia, lefte Auguftinoquemetiam citât ifte inf.cap.ix.col.i5oo.L. A. Multorum cor pora ventramur in terris, quorum Anima deti-nentur in gehenna.amp;’lnfctis, ac proinde qui vf-rc fancki non funt,licet fuetint canonifati.Dcin-derefert Socrates lib. vu. Hiftoriæcap. xiiH.à Cyrillo Alexandriæ Epifeopo, Monachum que-dâfH feditiofum.qui fuarum partium ftierac,có-tra Præftélum Oreftem ab to canonifatum, amp;nbsp;quuni prins Ammonius vocarctur, appelUtum Thaumafiü fuüTejmutato nomine, amp;nbsp;inter Martyres relatum. Ergo non omnes canonilati (unt vere fanéki telle ipfomet Bellarmino hoccapitc, col. 1497. L.D. tefteSulpitio in Vita S. Martini. Præterea apparet idem ex ca.primo ext. de Reli-^««.fjNeinpc infamem ebrietate hominem cano nifatum fuilTe, amp;nbsp;pro fanóko cultum.PapaSixtus Sextus anno Domini m.dl xxxi x. canonifauit patticidam Monachum Dominicanum nomine

Ad VII. Co Nï R o V ER s. ix8j Clementis, qui Henricum 111. Gallorum Regé, fuuin principem.proditoriè trucidarat.Coneilio CEanhaginicnfi quarro,cap.84.multæ Santtoiu tcliquiæcolidoccntur ,quæ fucrint hominutn '[npiotum amp;nbsp;idololatrarü corpora : itaquccrui, amp;deiiciiubcntur.Deniquc fiindamcntum iftius fanôhitaris amp;nbsp;canonifationis præcipuum funt mi ticiila, qur ab ifto homine faôta funt, amp;nbsp;fiunt, '’tell in cap.i.amp; i.cxtra de Relitjuiistamp;c cap. Fquot;ene de Teßthai. Atqui miracula non funt firma vcr^cuinfquc hominis fanóritaris tcftimo nia,tcfteAuguftiiio in can.Teneamm prima quç. l'GlolTain d.can.f^e»er.8^«/i.Gregoriiis Magnus 'nlibrisMoraliiim.C^arc»anuni eft huiusiudi-cij amp;nbsp;teftimotiij de fanótirate canonilati funda-•nenturoi, ThelE î. verf- Apocalyp.i6.vcrf 14.

Eft eadem deßnitio canonifationis,amp; aólio i-p{a,feu finis eius. Plane blafphcmus, quia docct homines mcram idololatiiain,amp;in cum fcopum fit. Nimirumvc hoininibus mortuis tribuatuc Iniiocatio,Templum, Ara,Sacrificiurn Diesfc-öns.illius Imago in Templis colatur,amp; reliquiae corpevis adorentur,rrftc Bellarmino,hoc capite C0I.1497.L. A. contr.1 prxcifum Auguftini pras-ceptum, lib.i. contra Maximiniim cap. n.lib.10. contraFauftuin cap. 21. lib. 22. Guitare Dei cap. tofupràànobis cap.v.huiuslibri defcriptum.

Vtile verb cft,ait iftc, Sandos mortuos cano-nifari.Nam ccclefiafticus liber c3p.44.Ador.ca. 7.Miiltos,amp; Stephanum imprimis canonifauit. R.cfpondco,Si hoc fibi vellet Bellarrainus, vtile Çlle pios homines qui fucrunt, à nobis ót pofte-

1x86 R î s P o Us I o D A N Æ I risdiftingui ab impiis, hoc illi ßcilc conecderc-miis : iSfin enm fiiicm non ecclcfiafticus folùm: fed hiftoriafacra multos viros pios dcfiinftoscó mernorat,vt eorum fidem amp;nbsp;vitam fanôlaroimi-tcmur.Hebr.ij.vcrf.j.i.Corinth ii.verf.i.Sedhçc vultifte,Nirnirum vr canouilacioiftafuafitido-iolatriæ.quam illis defuDlt;âistribuit,fundatneii-tiini. Ergo eltfâll«cia»omnes hæ rationes abi-gnorationeElenchi, »St mutationc finis vcrime-moriæ lanôtorum in falfiim fincm.

Quarta ratio cft falfa, Neqne enim bcatide-funôti funt folliciti de nobis hîc viuentibiis. Na quicfcunt à labotibus fuis,amp; eu ris Apoca.14.ver. Ij.Et quod etiam ecclcfiæ membra dicantur dc-funÂi pij:non funt hiiius membra: ncque tainca ea nobis præftanr, qiiæ viui facerent, ncque de nobis amp;nbsp;his terris cogitant.

Quintarario eftfallaciaab ignorationcEhn-chi.Migrât de fine ad fincm: gcncre ad genus.

ESse fummi PôtificisRomani hominesiam defunélos canonifarc ait iftcifcd nullo fun-daintnto.Nam qi.od décréta Pontificum pro fe ipns allegat,ncmpe cap.i. amp;nbsp;x.cxtra de Reltijwts enefuhiliextraésTi ineptum eft,amp; inutile. Nemo enim index ferendus in proprix rationc caulfæ.Contra Bellarminumjamp; Pontifi-ccm Romanum.faciùt hærationeSjPrimajQ^bd vnaquæqne tota ecclcfia de eo fancirc, amp;nbsp;inqui-rcre,5r fetre iudicium deberet, ex Cypriano lib. J.epillolad. qui elfer tanonifandus. Seconda,

Qtß)d Carthaginicnfis Concilij 4.ca,84.iiibct, vt fitEpifcoporum cuiiifque prouinciæ, non Romani Pontificisiudicium »diiudicare , qui in ca Prouincia fuerunt vere pij amp;nbsp;Martyres Dci aut non. Tertia, Qnod plurimi fiint canonifatiahf-queconfenfu Papac,vt ApoftolÜ, amp;nbsp;pleriqucDei Martyres veri. Ergo cft hæc Pontificis Romani • tyranniSjDon potcftas.

AByffiisAbylî'umvocat, amp;nngæ nugas pa-riiint,vc hçc de Canonifatione quæftiojn-hnitas. Errarcautcm Romanum Ponrificcm irt haccanonifatione poire,amp; de fado errallc.app* tct, vel canonifatione Clementis inclcmentis DoiTiinicanijqni pariicida, amp;nbsp;proditot Henricü iii.Francorum Regem,fuum Principem nefaric occiditpractextiireligionis in Regis cubiculnm îdmillus à Stipatoribus Regis anno Domini MDLxxxix.menfc Augufto.

Rationes Bcllarmini in contrarium funt nu-fallacia 3 petitione Principij, Ecclefia errate non poteft. Pontifici fummoRomanoeft patendum.His autem .iliis raiionibiis refpondi-mus ex ipfifmet glofîîs cap. TenerabiUi Mira-cula nempe Magna ædita declarant ali quem cf-fe fandum,Prcccs ecclcfiæ coniungnntiir. Ifta enim non efficiunt hominem vllum fandum, amp;nbsp;inuocandum.

ESrPylusante Pylnm , fequitur Pylus altera poft hanc.Niigç poft nngas, nugas proponit MM 4

1188 Ri s ï o N s I o Danæi cafdcm hoc caput, hcu vacuo quod Huit à ccrc bro.Refutaturcamen Bellarnuni fcntentia polîc nivTiirim vnumqucniquc colcrc.homineinaliû dcfunótuin pro fanÓto priuata animi deuotione qui non he ah ccclefia C3uonifatus,5i pro lando rcceptus.Hoc falfum cft-Nam lie eircc priuatotu hominum cœlû amp;nbsp;viram aeternam daie:qiiod tft folius Dei. Nam eft Dei, non hominura donum Roman. 6. verf.25. vita æterna, amp;nbsp;Paradi fus Liic. 25.vcrf4;.Deindc fic duceretur vaga,incerta,dubia rota hæcinuocapo Sanclorum mortuorum, amp;c fides,quoniatn vnus priuatim colcret amp;nbsp;hono rarer eum , quem alter afpernarctur, Är con-fpuerct. Tertio, Magnu amp;nbsp;periculofum fcbilma in ecclcfiam induccretur, fi vnufquifque Chri-ftianus poflet fibi priuatim habere diuos,quosa-lij Chriftianijtoiaque ciuiras vel ccclefia nôha-bcrcr,aut probarct. Itaque hoc ipfum difertèlc-gibus XII. tabularum vetabatur. M. Cicero lib, 11, de It gibus, Se^arati/n tierno habe/fit Deos, ait Lex,»e«f nouosjed ne aduenas, ntßphbhci tfei-tos^prsuatim co/wrö.Proptevea accufarus Athenis amp;nbsp;damnatus Socrates ab Anyto A: MclitOi tefte Pla tone in zlpologia Socratis,amp; Xenophontclibro primoCommentariorum de Socrate.Q^rtoef-letChriftjanorum hominiitm conditio fiinilhmi Erhnicisfuprrftitiofis.quos ctiani damnat luue-nalisSaryra x v.

Illis ceru’easyhtcpifisrn^nminisgillie Oppida tola canem tietierantur, Si pofiea. Jnde furor vHlg9^,jubd numina •vici»orum. Oditvttri^ne locus^t^Hnmfolos credat

Quinto pngnat Iccum ifta fcntcntia.Naan vult cum pro fanóto cokntlum jCiii tarnen dcnegat aperte honores faniSli, velut Tcnrplnn), Icftutr», Aramjofficium,reliquiarurD culrum.

Sexto pugnat hçc Icntentia difcitis verbis cutn cap.84.Concilij ^.Carthiginienfisjqiii prohibée ptiuatimàquoquani cob proSanóIo.

Rationes Bcllarnrini in contrarinm nihil va-hnt.Suntduar.Prima pugnat cum d.cap 84.Con cilij Carthaginienfis. Secunda ratio fumir impc-ritc ihetoiicationem Patrnm pro inuocatione. Idquodliicc meridianaclarius docuit in hoe ar eiimcnto M-K-mniriusvireruditiffimus. Con-liictudo de rapiendis defunfti horainisamp; adora-dis amp;nbsp;ofculandis rcliquiit eft idololatrica. Vetus enim fcclefia Aólor.8. fcpcliuit pios defunólos, non adorauir.

TOtum hoc caput Vndccimiim non mcre-titrrefponfum.Nam inf.cap.xiii i.hæco-mnia argu menta repetuntur, hiiquc contradidt Bellanninus : fed nullo colore, quemadmodum illicdemonftrabimns.Elligitut hoe caput dun-taxat wap«Txtüa(Squot;u6r ad fututam difputatio-ncm.

S Votum errorero decolcndis Sanlt;9:is defun-âis palliare nixus Bellartninus facit, quod

li^o Re s P o N s I o D A N Æ I folent,amp; moiient Rhetorcs amp;nbsp;fapicntia Humana, cos,qui de te turpi dickuri funt.Nimirum vttem altè rcpetant,infinuationelonga vtantur, amp;nbsp;am-bagibus vciborum tentbræ oculis amp;nbsp;mentilcdo rum,amp; auditorum ofFundant. Namfexpræmu-nitioucs atFerr ifte.Ergo alte repetito rcuerentiæ, amp;nbsp;obfcruantix(quæ cxcellentioribusànobisde-betur) initio,deadoratione multagannit,amp;ef-futit,amp; inutilia amp;nbsp;falfa.Inutilia, qiiiaqucmcun-que prætextum ifte Se vclü obiieiat fiiæ,fiiorùm-quein adotandis Sâftis hominibus idololatriç, cam tanien,5£ crimen eins tctertimum, à que depcllerc non poteft : imbncque vllo pafto temoucre. Semper enim illud verum manetex Bellarmini confcffionc,fan(îtos dcfunftos quum non ciuili honore colantur,diuino coli, amp;nbsp;deco rari. Nam non coli ciuili honore fatetur Bcllat-ininiis hoc capite C0I.1501.L. D. Hic auté Honos fiue Latria, hue Du!ia nominetur ab iftis,cft ado ratio, telle Diitando in Enchiridio 1 ib.5.ca. t.N. 6i.Dute fuHt,i\ZyAdoratioms jpteies Latriai^fp Dit-/»rf.Vndealibi idem Durand.in eodem opereferi bit imagines Sanélorum adorari non poffc.Ergo Sanétijid cft,dcfunôli homincsadoranturabi-ftismee illis prodeft tota hæc longa de Adoratio ne Bellarmini nugatio,amp; fraus.

Eadem eft falfa. Nam homo ifte nequaquam intelligit, Vnde Adoratio dicta fit, amp;nbsp;Quid lit: qubd iam ilti,vt gratificcr ctiam ingtato,dlt;: vt cû doceam,expono. Adoratio ab Adoreo (quodamp; Ador,amp;: ab edendo Edor,vtait Jf1doruslib.17.E-tytnologicwr cap.j.olim quoque dicebatiir) fuit

Ad VII. CoNTROVERS. 1291 appellaca. Eftautem Ador optimum tritiei genus, quod inSacrifieüs Diis fuis ofFetebant Eth-nici:amp; ex co molasfalfas feu fale afperfas pinfe-bant,qu3scum vittiscapiti Viébimæ pro fe Diis immolandæ imponebant. Vnde Virgilius lib.i. Æncidos.

Vnde cultus is,qui fobs Diis,non etiam homi nibusexliibebatur,amp; odorat to, amp;nbsp;ImmolatioiüK diftus.Varro lib 4.dc lingua Latina, amp;nbsp;Ifidorus lib.vi.Etymologic.Ex quo apparct omnem A.-dorationemjciufque fpccics ad cultum vcrc,amp; mcrediuinum teferri:ad cultum autem amp;nbsp;hono-cem, qui hominibus viuis vcl Mortuis defertur, non pertinere, neque aecommodari poffc. Ex quo fir,vr nulli Patres Sanétos defunftos adora-tipolî’cconccdant.Facercntcnim cos Dcos.Ga-lat.q.verf.8.Solusenim Deus eft adorandus,quo ciinque nomine amp;nbsp;fpccic vocetur iftaadoratio, fiuelatria, fiue Dulia, Math. 4. vcr.io.D cuter. 6. vctCi5.Pf.45,vctf.6 14.18- QuaremcntiturBellar-miniis,amp; in neum blafphemus eft, dum airfpe-cicni adorationis vnam ad homines honoran-dosreferri. Solus eft Deus adorandus. Ergo vti inept3amp; inutilis,ficfalfa apparet tota ifta Bcllar winica diftimftio Adorationis in ttes aclusSc Species: quarum vnaad homincsdcfunólosco-kndos pcrtinear.Nulla cnim pertinrt. Sed ma-nifcftciftefeprofiteturimpiiim amp;nbsp;idololatraro, dura homines (qui natura Dij non font ) adora-liamp;polTe, amp;nbsp;debere contendit, contra diélum Angeli De am adora, Apocal. verf lOjdiótii m

1191 R ï s F o N 5 I o Danæi Pluli Gal it.4.vcrC8,didliun ipfiiis Chrifti omni* bus prarfcrendii Mach.4.v.io.Luc.4.v.8.Ergo fu-cum duntaxat facit, ßc fumos vendit infitmis, cófcjuc decipit, duin ait, Aliquos elfe Adus feu interiores, feu exteriotes Ador.itionis, qui com-petât hominibus. Vti cnim non eftillisExod.ii-v.iS.facrificandumjAuguftinus contra Fauftii lib. 2o.c.n.lib.io.c.4-Ciuir.Dei,DutandusinEnchi-ridio.lib.y.c.'i.i.N.j: tic neque func illi adotandi.

Cautiort s veto irtius Magiftri fuerunt, qui ho norari quidem Snidos dcfunótos poffcdicuiif. niinquain tarnen iic,vt iftc,loquuntur,cos ad.ota-ri polic. Ac nc Thomas quidem in fecunda fecun dæ quæft. 105. Attic. 3. Pettus .nitem Lombardus nufquam de Adoratione, vel iniiocationeSan-dotum agit : ac nc quidem libr.3. Sentent.dift.9. vbi cratlocusißc ramé totiusiilius feholæ eit Ma gifter,amp;Coryphæus. Qitid igitiir dilcipiiloifti venir in mcntem,vt eos amp;nbsp;adorâdos amp;nbsp;iniiocan-dos fcribcrct’QaodAbrahamum aitifteadoraffe Angelos Glt; nel.iS.ßc Homines cap.23. imperitif-fîmumfelinguae Hebratx oftcndit.qui quantiis fui incuruationem adorationem elle piicct.de quo poftea. Auguftin. diftinôtio lib. 10. cap.pri-mo Ciuitate Dei inret Latriam amp;nbsp;Duliam à no-bis fuo loco refutabitur ex Dei vetbo Math. 4. v. io.Lnc.4.v.8.amp; 31 i is locis; falfuni veto ell, quod, vr priorem erroreni (uum defcndercr,ait illf,Re-ligionetn non ffle virtutem Theologicam col. i5O5.L.D.côtra Paulum Tit.i.ver.i,amp;Iacobum in cpilcola cap.t.vcrf.27.3.v.i7.

4pud ptobatos antores rcpericdïpro cuku erca-turatum, oftcndit totam hanc diftinólionem inter Latriam, amp;nbsp;Duliaai elfe commentitiam , rc-«iitccn jPcimitiiiæEcclcfix ignotam, imo Græ-lt;tts ipfis Patribus Iuftino,Bafilio,Nazianzeno,amp; »liis; amp;,qiiod plus cft,Apoftolis Chrifti fummis Theologis,amp; ÉcclefitE doiâoiibus.Mentitur ifte, dmn feribit idolorum cultuni à Patribus idolo-latriam diôlam primùm. Nam abipfifmct Apo-ftolis fie amp;nbsp;diéta amp;nbsp;nominata cft, i.Corinc.6.v.c,. R.oni.i.v.25.i.Iohan.j.v.2i.nonàp3ttibus,qui A-poftolis fuerinc poftcrioies, Galat.5. v.20. C0I.3. vetCj.

ERrorcm fuiim de Adorationc fandorura defundorum Culru,amp; Inuocationc, alio ce tore eufo amp;nbsp;allato confirmare iam conatur, fed ^ruftrà,Bc41arminu$. Omnesautem quas hîc af-fett rationcs.fummis vitiis laborât, (ed imprimis bis tribus.falCo, fallacia, feu Paialogifmo, coque tltiplici, Nimirum à non confcqucntc, fie, Sunt trsfandæ eolendæ amp;nbsp;honocandx ; ergo adoran-^æ.ergoinuocandap.Non fequituv. Nam amp;nbsp;Area ■pfiDei lignea, 3c Alcare aureum, 3c Æncum, 3c Thupibulurn,8c Candelabrum facrnm.quod crat Hcb.p.i.Chron.eap.aS in Temple, fuifletadoran •lum amp;nbsp;inHocandum.Qno quid turpius ? cft 3c a-liusParalogifmus fcufallaeia in his rationibus, Abæquiuocarionc ncmpe,quoniam Incuruatio-»éjcuius varius eft finis,pro fola adorationc rcli-giofafumic ifte. Prætermitto tertiain fallaciam à

V 1194 R £ s P o N s I o Danæi noncatiira. Nam dum autoritäres nonnullorum Patrum aifett pro ftabiliedo hoc cultu,non caul-fam pro cauffa profert. Nee enim fidei Hoftrs ar-ticuliis in iisfiindari poteft.Et hseequidem in ge nccali. In fpeciali verb ad rationes Bellarmiiii hxcrefpondcmus.

Priinùm ad pritnam rationcm.quae futniturer Pf.99.v.5,i52.v.-7.r. Chron. 28. v.x. vbi Area (quii fanóta crat.vtpotc fcabellum Dei,) dicitut hono-randa.ex iftius fentétia: ergo Sandti defundilunt inuocandi amp;nbsp;adorandi,qiiiafunt fandi.Rcfpoii-dco eft fallacia à non confequente. Primuin non fcquitur,Sandos efle fie colcndos vt Area crat co lenda,qiiia non fiint fcabellum pedum Dei, ficut crat ilia Arcafcabellum pedum Dei. Deinde non fequitur, erat Area honoranda, ergo amp;nbsp;inuocan-da,amp; adoranda.Quare licet Sandi fint honoran-di, non tarnen fint inuocandi ex hoc fyllogifmo* Denique non Arcaipfa proptiè,fed Deus,qui fe-debat facramctali modo illic,colcbatur, vti Dia-dema rcgisfalutatur, amp;nbsp;honoratur quurn Rexi-pfo eo indutus falutatur. Solutio verb amp;i Buccti, 8c Caliiini veriflïmacft:Óc confirmatur ex Chro-nic.xS.verfii.Scd amp;nbsp;terradicitut fcabellum qoo-que pedum Dei If.dd.v.l. qux,fi procederetatgU mentum Bellarmini,cftet amp;honoranda,5c inuo-canda. Deinde Ambrofius, amp;nbsp;Auguftinus,tefte Lombardo lib.j.Sentent.Dift.9. feabellu hoc di-cunt elTc camera Chrifti,non Arcam, no terram. Ludit igitur ifte in ambiguo, amp;nbsp;æquiuocatione iftius vocis nos decipit,quoniam, vel telle BelUt mino hoc loco atnbigua eft fignificatio hard vo-cumgt;

cum, Scabeünm pedum eim. Atque tamcn hoc eft amp;nbsp;ptimuna,amp; pociffimum BcUatmini pro dcfuia-ftorurn Sanótorum A dóratione,cultu,amp; inuoca-tioncargumentum, quod omnes iam vident elTc nullum.

Sccunda ratio Bcllarmini eft ex Gen. i8. v.j.19. v.i. quos locos quia videt nihil habere fccü con-Itntiens,répudiât. Nam vt homines, non vt Angelos, Abrahamus amp;Lothus honorant,quosillic teuercntcrcxcipiunt,textus expreflus d.cap.itj.v. •o amp;nbsp;Heb.ij.v.i. Recurrit igitur ad lofuæ librum cap.5.v.i4.Numcr.22.v.3i.vbi Angeli dicuntur a-dorati. Refpondeo Angelus qui lofuæ apparoir, fint ipfemet Dei Filius Dominus nofter Icfus Chriftus, Princeps ccclcfiae, qui populum Ifrac-lium deduxit in terra fanttam, j.Cor.io.v.j.Exo. iJ'VAo. Illc verb pic,amp; reótè, quia verus Deus,a-dorari potuit. Angelus autê, quiapparuit Balaa-nio.fi folùm Angelus fuiflc dicatur,honoratus cft I nonrcligiofo, (cd ciuili tantùra cultu, qualis Dei

Miniftris amp;i inftrumentis tribui debet, amp;nbsp;poteft: diuetfo quidem gradu, prout Dei maieftas in iis plus.aut minus elucet. Sic plus inter homines co

I hnduseftciuilihonore Pater, quam Magiftcr, I Thomas in 2.2.quæft.io3.Artic.4.Hoc verum eft, j nifiquis malit ab ifto Balaam! exemplo nullum otnnino ad veræ pictatis confirmationcm argu-' mentum ducipoll'c, vrpotc ab exemple amp;nbsp;fenfu

Iiominis Ethnici,amp; idololatrç,qualis fuit salaa-i mus.ltaquc hæc ratio eft fallacia amp;nbsp;à non caulFa, velut ab exemple hominis profani, pro caufta amp;nbsp;fundamento pix rcligionis:amp; ab xquiuocatione

Tertia ßellarvnini ratio fumitur ex aliquot Veteris Tcflamenti locis perperam ab ifto Thcolo-gaftro incelleótis 8i derottis, Niniivum ex i Sam. 28.V.14. i.Reg.iS.v.y î.Rcg.x.v.iç. Daiiicl.2.v.4Ö. vbi homines pij amp;nbsp;Prophetæ à Regibiisipfis,amp; piisaliis honorati fuilfc Jicuntur, fic, vcfcfccoram iis profternerent. Refpondco, fallaciacftab Æguiiiocatione.Namifta proftratio amp;nbsp;incurua-tiojquæ fit coram aliquojvcl ciuilis honoris tantum caiiiFa : vel diuini amp;nbsp;religiofi fit. At in his, quQs Bellarminus citât locis, Incuruatio pto ci-uili tantum honore exhibito fumitormon autetn pro religiofo. Nam agniti font Dei Prophet«,vt Helias, Elizacus, Daniel, folùm tanqtiam egregia Dei inftrumcnta,in quibus Dei Maieftas manife-ftè elucebat,amp; ciuili honore, non autem dinino, cxcepti flint amp;nbsp;ab aliis piis viris, amp;nbsp;ab ip(o Rcgc Nabtigadnezare. Quanquam ex huiuspoftrcioi (qui fuit ithnicus quoque amp;nbsp;idololarra) exem-pio nnlla fidci,d£veri Dei cultus confinnatiö du-cend.redac (umenda: ficut ncque ex Alexandri Magni fado,de quo lofephos lib.Ii.cap.8. Anti-quitatum.

Quarta Bcllarmini ratio continet aliquotPa-trum autoiitatcs,quorum tempora li dillinxctis, facilis erit ad omnes easfolutio. Patrum igituta-lijvixerunt proximc poft tempor» Apolteloni, quales Iiiltiniis Martyr,Polycarpiis,Tertullianus, Cyprianus. Alij poftquam fuptrllitio ifta in Ec-clefia nataeft,Sandos defundos clfcinuocari-dos, poft tempora nanque Gypriani amp;nbsp;annum

Domini cc totum. luftintis iginir adorandos I cultUjtemplo, «is, officio illis indittito ,ünftos ' nufqiiam dociiic:fccl Deum amp;nbsp;foluro, amp;nbsp;vnuro a-' âoundû lihro de Monarchia, libro contraTry-phonem,amp; eo ipfo,qïicmifte citât, loco docct Apolog.i. Piatn aiitem corp mcmoriam, ad imi-* tJndam eorum amp;nbsp;fidem, amp;nbsp;vitæ fanólitarcrD,fcr-uandam,amp; ip(e,amp; alij Patres vfqiie ad annü Chri fti cc docent.Eodem fpcékat quod de Polycaipo tcFertEulebius lib.4. cap.15. Hiftoriæ. Nufquain TertiillianiiSj nufqiiam Cyprianiis, nufquam Ar^ nobius, nufquaæ LaCtantius, qui ctiam poft annum Domini ccl vixérunt fanódoshomines dc-

1 funftosadorandos, amp;Tcmpla iis dicandafcri-pFtrunt.Tcrtullian.in libro dcTrinicate,Cypria.‘ niisinlib. Q^d IdolaDij nonlunt, amp;nbsp;Tradatn Hi.adQinriniim rólam hancBellarminifcnren-bâ rcfutat.Et quod ex fermoneCypriani de ftella, amp;nbsp;Magis refertur,eft nothum amp;nbsp;tralantium.Ncä tnim fermo illc eft Cyprfahi, fed nupéri fcripto-'is. Ariiobius libros icptem totos contra'Gentes ptonoftrafentétialcripfit, amp;-inter eos imprimis 1'brum tertium. Laólantius vbiqnc iftam ficllac-mini hærcfin damnat, fed libro fccuntlo Inftitu-^ tionum potiffimum. Et hi quidem Partes omnes Matrainuni eucrtnnt. Origené,non motor,qui ûinnishærefis fonsfuit amp;nbsp;prinCeps.

Rcliqiii Patres nihil noslædttnr. Illaenirn fut fcripfsruncpoft fclix illud feculii, amp;nbsp;tecepto iam I 'rroredcfanftisdcfunélis colendis rcligiofèiEt-IjoJcipfi iam fafcinati prodidertuK qtiæ refert 'fte.Vcttun totum hoe argumentum ab autorita-

te Patrum eft fallacia à non caufa. NcccnimPa-triimautoritasabfque Dei verboeftiufta articuli fidei Chriftiana: cudendi régula, amp;nbsp;cauira.Sc(lamp; illud qnoque eft obleruandum,quum fic colligit BelJartninus.Patres inqmptiam fanóloruin defuB iäorum in lais Synaxibus feecrunt : ergo fan ft os inuocarunt,aut illis cultum inftituerunt,clle fal-laciam ,A non confequente. Nec enim eft confe-quens hoc poftremum ex illo priorc, telle Aug« ftino lib.ao.contraFauftum cap.2i,lib.xz.CiuitJ-tcDci, cap. IO. Ergo nihil elTe tribuendura illis auótoritatibus aliquot luniorum amp;,reccntiorun) fcriptoruai ,qui dodrinam Apoftolica minime feciiti flint, ex luperioribus, amp;nbsp;his, quæ diximus, apparet. Athanalras,BafiliLis, vterque Gregorius Nazianzinus,amp;Nyircnii$,noftri funr,quialolum pia memoria colcndosfantäos.docent : non»«' tcmati$,templis, oflSciojnftituto adorandos,!!' lilquij; fcruienduni, vt ex locis ab hoc ctiam ipl« çi,t|atisfjitisappatet,manifeftcque.

Epiphanius hunc réfutât hærcfi 79. MariaVit-go eft, ait ille, qnidem honoranda,fcdDeusco-. Theodorirusli.S.contraGrxcos, Cyrillus lib. 6. in luliaiiuni, Dimafccniis lib.4.cap.i(’.pro no bisfaciunc:Bellacniiniim oppugnant.Docent elfe qiiidcm piornnj defunâornna incmoriam ta« tum pie amp;nbsp;ad imicationcin obferuandam:ipfis’“ tem piislibaminajfacrificiajaras, tcmpla da negant,telle Thcodorito. Quæ tarnen omiU* illt- Heûiita hîc fuadet.

Ad VII. Co NI RO VE ft s. 129^ tes Patrum Latinorum »Eftenim fallaciaà non ciulFa: edfallaciaànon confeqiicr.te. Neceiiim ftquitur vt fi vôluetint coli Martyrû mcmoriain, tidem tcrapla.aras, facrificiunij amp;nbsp;ofliciû feu cul-tUiii crigi, poni, iuftitui illis volueiint, quod fa-ciunt Papiftx, amp;nbsp;quod faciendum contendit hîc J Bellacminus. Auguft. lib.i. contra Maxiininuin cap.ii.contra Faufiucn lib.20.cap.21.lib.22. Ciui-' täteDeicap.to.Duranduslib.y.cap.i. Enchiridij N.5.Quod enitn ex lermone Augullini de Petro, ' üt Paulo iftc citât, non eft Auguftini. Ncc enim ilk'fermoeft Augiiftini.Quæ ex eius epiüola44, amp;lib.2o.cap.2i.ôé pf.96.illa funt gctmana Augu- gt;nbsp;1 noftram fententiam plané confirmant, ac ftabiliuutjBclIatminnm euettunt.

Quintum argumentum Bellarmini eft prorfus ïïnum.Nam errorem erroreconfirmar,id eft,er-tûticitorem accumulat.Error enim eft amp;nbsp;idolo-^âtria, quod templa, Aræ, Sacrificiafiiniftis infti-. 'auntur,ficut clarè teftaturAuguftinuslib.i.con-tuMaxitninum cap.ii.

Sexta ratio Bellarmini réfutât eum ipfum.Natn ouutn Patres ab Ethnicis accufarcntur idolola-’t'æ,quôd fanctos colerenc,teftati funtapcrtèsre-fpondetuntque fe duntaxat Sanôlorum memi-nill’ein fuis Templis, vt eorum fidcm inChriftû, amp;Vitæfanôtitatem imitatentur. Ergo fe ad imi-tationem,noh ad rcligionem eos honorarcrc-fpondetunt.

I Septimaratio àmera vivi iftius ignorantia pro-I ficifcicut. Ait cnim.Samfti funt participes bono-taniClirifti fuptanaturajium: ergo fupra natura-

li honore font afficicndi.Refpondeo.Sanóli qui* . dem dcfiin(äi,quantacunque Dei vifionc amp;nbsp;gio* । ria fcuantiir in cœlis.funt tarnen, amp;nbsp;mancntcteä- J turæ.non euaferunt Dij. Atquivnus Deus eft ado j ' tandos,illiqucfcruicnJum,Dcut.6.ver.ij.Matth' *| 4.v.io.Gal.4.v.8. Præterea Apoc.ip.v.io.Angeli * ncganc fe adorandos , qui tarnen Deum propiu» Sc Rlicius,quàm fandi,vident Sc atringiint. Dc' nique quod pro colophone additBcllarminuS) ** Deus Sanótos honorât i.Samuel.2.v.3o:ergo fuut h adotandi, Sc inuocandi, eft fallacia à non confe-quentc.Nam honos iftc nihil habetdiuinum.aut 11 Dei,religiofóquc honori fiinilc: fed ell duntaxat coromunicatiodonorurn fuorum,quæplurinia h erga fuos, Doique timétes homines côfcrt Deus: nbsp;nbsp;t|

NOllrorum argumenta diiroluerc(Nambi* irretiturjconatui Bellarminus.Vcrûquic-quid neget,tentct,fudct,amp; æftuct, nullo padoe-labiruf.quoniam his conflringitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!*'

Primuna noftrum argumentum eft,Sunt du2 *ƒ folum cultus fpccics.Aut enim cultus cil religio- •; fns,autciuilis. Rcligiofusnon debetur Sandis» tcftc hoc ipfo col. 1510. L. A. ergo folum ci nil is.

Ad VII. CoNTROVIRS. IjOl Refpondet Bellarminas cflc ire's cultus fpccics, non fold duas. Refpondco,Bona cft amp;nbsp;plena no-fttafcu Caluini diuifio in duasduntaxat cultus Ipecics. Nam quicqiiid à nobis colitur । hono-iitur,autvt caulia amp;fons ipfius boni:aut vt illius tantum caulFæ Minifter, organouj amp;nbsp;inftrutnen-tum. Nequc qiiicquam banc bimcmbrern diui-lionéefFugcre poicit. Fitenira per membra con-tradidoria ergo, Quiequid à nobis colitur.coli-turvcl vt caulïaipfa boni : vel vt non caulFa. Di-nifionoftta igitur omnia complcótitur.

Quod colitur,vt ipfa caulFaboni, rcligiofo cul tiihonoratur, ac proindc adoratur. Qu^od coli-’iir,nonvt ipfaboni caulFa,fed folùm vt illius CRuflæ Minifter,amp;infltumcntum,ctuili duntaxat •tnltu honoratur: quanquarn tarnen bic bonor a-busalio maior eft,babétquc varias fpccies,prout l'ocinftrumentum propiùsad ipfam Boni cauf-f’ni Rcccdit. Sic magiftratus plus colitur à nobis, 4uam Pater : Pater plus.quam Magiftcr,Tbomas ■m.i.quaeft.io^. Artic.4. Deindelcfc réfutât Bcl-l’tminus hoe loco. Nam qua tertiam cultus fpe-tiem facit,negat ipfe propric ede religiofum cul tuintergo manerimmota noftra diuifio amp;nbsp;plena.

Sccunda ratio noftra eft, Si fanéfi mortui rcli-giofo cultu honorantur, corum cultus eft adora-'‘OjDutand.in Enchir.lib.5.cap.x.fiuc Lattia,fiuc Pulia.ille cultus nominctur. Q^d fi etiam Du-‘'iineHehunccultum religiofum voluntPonti-^djjplus faiiftis bominibus tribuut, quàm Deo, maior eft fubicétio, fcriium elle alicuius, cius cultorcm,3lt; iuuocatorem.Refpondct

Bellarminus: verùm fie, vt partim nugetur,pat-tim blafphcmet. Blafphemat, dum ait,nostnor-niorum horoinü inrcrcefTione bcnc operari. Ni vnu duntaxat aduocatnm habenms, nempeDominum noftriim Lhim Chriftnm i Timotli.i v. «t.i.Iohan.i.v.i.Nugatiusdum fcribit.nos deberc San^Hs mortuis(eiuitutem,fed imperrretam, ex Ariftotelis lib.i.Poiiticor.c.j.Rcfpondeo Bellar-inino.nos Deiferui lumus, amp;nbsp;conleruiSanâorû Apocil.i9.v.io.ir.v.8.tcfte Angelo ipfo. Deinde verat Paulus, Neferui hominûfimus, fine vino-rum fine mortuorumi.Cotinth.^.v.ij. Denique eins ferui efîc foliim dcbcmi!S,à quodcuióliln-mus a.Pctr.j.v.i^.ac proindc cuius volûrati pror fus obfequi debemus.Roman.p.ver.iô Nara fer-uns nec vclle per le ncc nolle habet L. Seriiw D. de Reguüs luris. At verb nullius alterins, prater qtiàm foliusDci,volûrati deberons obfequiPfo-ucrb.i6.v.4. ProindcIcrni bominiim elTencque debemnstneqnc po!riimus,prælertiminncgotio COBfcicnri,T,qualis eft cultus religiolus. Nam in rcbusPoliticisfcruibominum cil’epoirunuisE-phcf.ô.ColofT.j.vcrl.zi. Itaqueipfe Bellarminus argumentisTheodori Beze cxpugnattis, fatetur aptidGræcos idem clîc obfequium

«TtiXwjec. Atqui Latini hæe vocabula fumpfenint àGræcis, neccorum fignificationem immntatc Latini potiicrunr,app3rétquc cxMath.4 vcrf.10. Luc.4.ver.8.i.Thefl'.i.ver.9.G.alat.4.vcr.8.vcrani elfe Bezæ, amp;nbsp;Laurentij Vallæ fcntcntiani : Quin col. 1510.L.D.fcribit ifte nuliam rcligiofam,qua colitur Deus, diffeire fpecie ab ea, qua Sanâi colon-

Ad vil Controvers. 1305 c»luntur. Èrgo non eft religio fa Dulia, ne-lt;J«ie ifte cultus rcligiofus , quo fanóti colun-tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.l ,

Tertia ratio noftra ex his S.Scripturç locis du-citurDeut.6.v.i5.i.Tim.i.v.i7.Matr.4.v.io. Galar. 4.v.8.i.Thert.I.v,p, vbi Deo foli fertiiendum elTc, acDuliam debcri perfpiciièoftcndirur. Refpon-dctBcllarminiis.eain Daliam, quae Deo dcbctiir, ciTealiam, quàm qiiæ Sandis. Rcfpondcojamp; nos idem fateinur,amp;rx co Bellarminum confiitamus.

fint cnim duo tantùin cultus amp;nbsp;Duliæ genera, religiofuin 8c Politicum. Religiofutn autc fen Deo debcatur : Politicum tantum tribui po-tcftSandis:amp; fic vicimus.Nam quod ex Galar.4. v.S.AtsXeu«» pro Dulia, quae Deo, amp;nbsp;crcatutis fae-Pætribuitur fumi fcribit, ipfum euertir, qui col. 'S'o-L.D.falTus eft Duliam,quç Deo debctur,dif-ferrcfpecieab ca,quæ fandis. At nullum voca-buliim diuerfis ciufdem generis fpeciebus tribui poteft.Ncc cnim Homo de Homme amp;nbsp;Bruto v-ferpari poteft, aut vnquam vfurpatur. Sic neque Dulia de diuetfis Dulix fpeciebus fumi poteft.

Q^rta ratio noftra fumitur ex variisexem-plispiorum, qui vcl homines Adorarc, vclipli idorari plane reciifarunt velnt Mardochxus Efther.j. verf. x. Petrus Ador.io.vcrf. xy.ró, Pnu-lusamp; Barnabbas Ador. 14^verf. 14. Angelus ipfe beams Apocalyp.i9.verf.io.2X.vcrl.8. ReipondeC Bellarmin, partim diuinando, partim impudctcc negado,quod difettc in Dei verbo feriptü eft.Di-uinat Angcluoqui loani appaiuit,fuiflcca forma,

Ï504 R t s P o N s I o D A N Æ I qua Chriftus cenfcri potuir.Itaq; confundit An-gclunijde quo agitur ca.i. Apocalypfis cum noç C.19. Angclojï'tqi fincm cum principio imifcer,ic çonFundit. oeinde diuinar Angelos anteChi'ifti aduentii palfos fe adorari(Id quod falfum c(l,te-futatûrqjludicû C.13.V.16. poft Chtifti autemad-ucntù id amplius non pati.Sic quoqi infulfusGie gorins lib.iy.Moralium c-n.amp; Homil.S.in Euan geIia.Cur igitur ipfi poft natiiui,pairum,amp;: in cep los cucctum Chriftum hominem,Angclo$ etiain nunc nianifcfteadorant. Hi illis tcmplum,ôcarâS dieantjSe erigunr’Impudctcr idé hic negatamp;Pe-rrtim,amp; Angclû rcculalTc fe fic honotari.vt Cornelius,amp; loanncs eos colcrc volebaiv.lmh mini cultûrecufarunr, qubd fpecie quandam haberct rcligiofi cultus,qui totus foii Dco debetur. EXCi-pit iftr,Atq«i loanncs itcrum hocfccir. Refpon-deo,Hoc verum cft,tanta fuii illius Angeli maic-ftas : fed duplex fuit hoc Ioannis pcccatu, vtitri-pl-x pccCAtu Petti in trina abnegationc Chrifti.

Qiiinta ratio noftraeftex Patribus omnibus orthodoxis,fcd impriinis,Athanafio Sctmq.con tra ArrianoSjEpiphanio hatrefi yp.Amhtofioci. I.ad Romanos,Auguftino de vcraReligioiie ca. 55.4111 omnes negant Sldlos homines defunclos cife à Chriftianis coledos. Refpondet Bellarmi-nus,Pattcs illi ncg3nt,fic eos colendos,vt Gentiles idola fua colcbant.Rcfpondco.imo generalis eft fententia Patruni illorum,amp; praetet incmoria de Sandis defundis piam,cultu eos omnino pri «3nt,amp; nobis inrerdicunt. Deinde hæc folutio non cxciifat Pontificiorum idololattiam. Nam cadem

Ad VII. Controvert. ijoj eadcm veræ adorationis figna Pontificij fuis San dis rnbuunr, quæ Gennlcs fuis idolis ,Nempc pecuHate Tcmplam,Altarc,Feftuni,officium. Si Sacrificiiim. Quomodo igitur Pontificij,tefteiâ Bellarmino , non funt eodeni modo idololatts Ccnfcudi,ac pronuntiandi, quo Gentiles, quutn eadrm fuis Sanôis exhibeant, quæ Gentiles fuis idolis? Id quod vetnm Idololatriæ crimen amp;nbsp;fcc lusiftefateturhîcBcllarminus.‘amp; hoc quoque Patrum citata ànobis teftimonia probant. Qua-te manent immotæ amp;nbsp;firms noftvæ contra iftum cidtumSandorum defundotum rationes,vircs, fictnachinï.

H Oc totum cap.xv.eft niera Bellannînifcri-ptoris inepti amp;Nugacitas.Quj di-Iputaiidi taos,teftc in Elcnchis Ariftotclc,eft pro ptiusSophiftarum.Eadcm enim omnino poftca cap.xx. repeter. Deinde bonam eau (fani noftra impudenti præiudicio fuo damnat,di.ini hçrefiiTi appellat, quæ, vel ipfo Bellarmino telfc,vera,amp; Apoftolica docirina apparcbir,ficut eft.

FAlfum omnino eft , amp;nbsp;calumniofum, quod Bellarininiis hîc nobis, noftrilque obiieit, nempenoscalumniasde Pontificüs fingere, Si cadicere,quæ ipfi minime dicant. Quamobrem adomnes iftascaluninias,quas malitiofènobis ipfeaffingitamp; appingitBellarminushoc capite, ficin vniiicrfnm rcfpondco,Aliqnid à nobis du-pliciter dicijNcmpc vel difertè amp;nbsp;tQtidcmSylla-

1506 Re J P o NS I o D A N Æ I bis,qnibus obiiciriir:vel AnalogicftTs amp;nbsp;ex rnen-tc vera, fanâque noftronim vcrbonim ancferi-ptoriim fcntentia.Sic Homoußf)s,SicTrinitM,S^C padebapttßnM, non cil fyllabatim in Dei verbo: fed ex analogia fidci,amp; veraS.Sctiptiiræ fenten-tia in ea h ec vocabula habentur,ac contiiientur. Ergo obiieiraus Pontificiis id, quod abfurdum Si blafphemum ex coruna fententia oritur : non ipfas eorum Syllabas.quibus vtuotur. Nam, vt ait Hilarius,non eft nobis certamende vocabn-lo, vbi fenfjs eft in tuto, amp;nbsp;ex eo nihilabftitdi propriè amp;nbsp;neceftarió colligi poteft.

Ib particulari, Tribiuint Sanólis verâ Deitate Pontificij.dum iis tribuunt, quod eft proprinm Dei quarto modo,ncmpeic!tpir'jffgt;r«'ç-Zwelfe,Sie cœlo fcire,amp; vidcrc,q\iæ in his terris hunt Pf.nj-verf.5 6.7.vcrf.io.Hebr.4.verf.i5.

Qood ad tempos Sandornm inuocationi$,rc-âefenfit de ea prorfosin ccclefia ftabilitaPhi-lippus ante tempora Gregorij Magni, non priiis. Tunccnim demom publice in ccclefia fuit rcce-pta.Verum qubdM.Kemnitius fcribit,de eadem iam in hominuin aniinis nata intclligendoro eft: Ergo illi inter fc pulchrc conucniunt amp;nbsp;confen-tiunt.

Afiniiscft »quiprorfus ineptam fententiam, brutam,amp; impiatn tuctur:quam in hac qtiæftio-nc defendunt ifti impij.Et vera eft fententia Philippi de vigilantia.

Nihil Calninusconfingitadiietfusiftos. Ait, Nullam in precibus amp;nbsp;inoocationcPoutificiotu fieri oicntionera Chtifti.Hoc vetios veto cft.Na inuo-

Ad VU CoNTROVERS. IJ07 ’nuocatio fit ad cum,ad quem dkiguntur preccs ’pfæ.At diriguntur ad Sanótos,non adChriftutn: ergo Sandos inuocant illi,non Chriftü.Et quod addunt non (cinpcr,fcd aliquando hæc verba, P er Domtnurn noflrum lefstm Chriflurn, illud dicis tantiim canllà additur.lpla verb oratio ad Sandii alium dirigitur.contra dodcinam Auguftini lib. Î3.Gap.II. contra Fauftum.

Sandos nnllo conuitio aßicil Caluinus; fed i-ftorumhætcticorum comments voc.at Caluinus /4r«4r,amp; vw/’r4J,quia funt vana animi iftorum i-dololatrarum figmenta , non autem ipfi Sandi.

Chriftiisfolusamp; primus eft ingrelTus inSan-diiarium illud cœli, quod per Sanda Sandorû rcpræfcnrabarur, vt illic pro nobis apud Pattern intcrcedcret.TfXtus cxpteflus in epiftolaad Hc-bræos cap.p.per totum. Hoc igitur Chrilli didû (jiii ncgar,ficut ifte facit, S. Scripturam pernegat Hebr.7.vcrf.25.

Vcrum fcribit Caluinus,dum ait Pontificios habere Deos diuerfos amp;nbsp;pintes.ld quod Deus re prehenditHier.i.verf.i ß.Q^ot cnini coluntfan dos,tot faciuntDeos, quum iftis fuis Sandis Tcmplura,Avam,Ftftum,officium inftituat; qui cultus ell folius Dei proptius Augu(l.lib. 12.. Ci-uitatcDei cap.10.

Blafphemus eil ifte plus quàm quifquam cxi-ftimarit,qui col.ijizi.L. C.fcribat impie Chtiftü etiam in cœlo obedire fuæ marri Mariæ.Et quod ncgat fuos dicerc Mariam Chrifto etiam nunc imperarc,difcr«c eft cxprcflum in corum Mi (Tali,

Scxzi obieólio Caluini, cft vcriflima hiRoria, quam Bellarmini)s,quantumiiis cfFronsSc impu-dcns, negare non poteft , fed eleuarc conatiir. Quid autem poteft efte horribilius, qiiàm dicerc Barbar/t C^th^yinji iœmxnïStPater nofitr^ijtii ts incœlis.

Quod obiicit Caluinus ex Concilio Cartha-ginienfi vcriffimiim eft,4:confirmacurdifcrtcab Auguftino lib.ao.contra Faiiftiim cap.n. Canon concilij Carthaginiéfis ii i.à Caluino cit;arus,eft N.ij.Rcöaque eft amp;legitima Caküni conclufio. Nam ex illius Concilij decrcto(quod hje fatetut quoque Bellarrainus col. 1514. L. D. ) ad folum Deura Pattem preces fiias ditigere debent Chri-ftiani:ergo neque ad Sanótos, neqiie ad Sanelas, ncquead Angelos,qiioniara ij neque Dcosfunt, neque Pater Chrifti.

Oiftauo reólè Pontificiis obiicit Caluiniis, cos efte plane blafphemos, dum precantur San-ókoSjVtfefe c cœlo refpiciant. Id quod (oliDco competit.vt apparet i.Reg.S.pcr totum i.Tinaor. 2.verf.8.Pf.3.vcvf.5. Et hæc quidem noftra aduet-fnserroncam Papiftarum fententiamdeinuoca-dis Sanólis mortnis argumeta plané confirmant, Bcllarmini autem folutioncs euertunt.,

MAgna cft hoc loco frans Bcllarmini,vt ido lolatriamjcuius amp;nbsp;ipfe,amp; focij vcrc à nobis damticntur,dcpellat. Ergo æquiorcm iamfe piatbere videtur, dum eos damnat, qui Sanitos

Ad VII. Coni rovers. 1509 dcfundos inuocant.velut bonorum,qnæ ab illis homines poftulant,autores. Nee verb fuit ifti in co probando laborandiim,quod bîc ramen facir, vt huiufmodi creaturatum inuocacioncm elle tneram in Deum blafphemiam demonftraret. Res enim ipfa per fefc pater, clique manifeftiffi-ma,ncquc modo exlocis quosipfc cirât ex Dei vcrbojlac.i.verl.iy.vcrùm ctiam ex his,Pf.^.ver. 7 3lt;S,vetf.io.ii2.vctf.4.Ecclcf.5.verf.i4. Malach.j. vctf.6,Pfalmus autein ( quem hie pro fc profett) Ui,qui vetat ne ad montes, id eft, Sanftos vllos prelli oculos attollamus,Bellarminum,amp;omnes iftos SanifticoUs manifcftæ idololatriæ ( quæ a-pudDeum de piosviros eft grauiftimiun Icclus) ïtguit.Ifaque fcfuo gladio iugulat ifte.

In hoc autem porius fuit Bellarmino fudan-dnm,vtdoceret fe , fuófquc, dum fanólosMor-tuûs inuocanf.illis tcmpla, Aras,Sacrificia,Fcftû, officium conftituunf.illos cœli,terra?quepræfi-dcs,quémquc luæ partis elTc contendunt ; eos Beneficiorum quæ ex cœlo amp;nbsp;terra percipimus, difpcnfatorcs fingunt:fc,inquam,amp; fuos non in-uocareSamftos defun£los,velutbonorum gt;nbsp;quæ abhis petunt.vcvosautorcs. Qiris enim hoc po-fterius ex illo priore confequens omnino,amp; nc-ceffarium effenon videt?Nam fi cœli,rcriç,Mû-dique huius totius adminiftratio ad Sanftos dc-funôtos pertinct (id quodPontificij volant,amp; plenisboccis vociferantur) fi pluuiæ.fi ferenita-tis.fi viôloriæ, fr felix fucceft'us rci alicuius à fin-gulis illis (jniftis pendit,qucm.admodum ipû docent,quomodo non funt Sancliilli bonotuni

xjio Re s P o N s I o Danæi iftoruin autorcs.ac largitores vcvi ? Hane cortfe* cutioncin qiu no videt,nihil vidcf.fed cçcus eftt

Sed quid pluribus opus cft?IpfemctBcllatmi-hus feiplum refucar, noftram fententiam cenfir-mat. Farceur eniin (quia negare non poteft ) hoC ipfo capite col. 1515. L. C ficSanctos Jefunólos fine circuitione à fuis inuocarijS^pifl# Petnmtfe-reremety da fanitatfm carport, da pattentia/a,da cattroi anirni vtrtutes : Marta mattrgratia gt;nbsp;matil mtfertcordiaiTh nos ah hofleprotege. Quibus verbis quis non incclligit amp;nbsp;audit Sanófos, velut i-pfos bonorum aurores ap p ell ar i, ac inuocari ab his, qui fic eos alloquuntur amp;nbsp;interpellant ? Id quod de concilium Carthaginenfe 111.cap.i5,'?gt;: i^ugnllinus contra Fauftum lib. 10. cap.ii.dere-ftantur. Sed dum virant ftultivitia in contraria eurtunt.ln fumma plenum eft hoc caput amp;nbsp;0-ftentationis Bellarniini in re ab omnibus coii-cefta:amp;ccntndiólionis ßbiipfi.

Non valet fimilitudo phtahs hîc propofita ex Roman.II. vcrf.14.1.Corinth.9.vcif.i9. talt-lt;^uos ex his fenter»,M Paulus, Lucnfaciam. Na Paulus,Apoftoli, Miniftri verbi Dei, imo vnuf-quitque nofttum pins poteft, velut Dei iuftru-mcnriim,alium feruare, quandiu in his tetris cû co viuit,docendo,mouendo, cohottando i.Ti-nioth.q.verl.ió.i. Con nt.9. vcrf.iitpoft mortem aiitcm idem præftare alius alij non poirumus: quaic neque Saiidti polFunt, quia mortui funt. Interccdcrc autem amp;nbsp;oiare pro nobis apud Drii minimè non polfunt, quoniam vnus eft dutaxat nofterapud Pattern Mediator, Dominus noftet

Ad VII. Controvirs. 1311 Icfus ChriftasjIohan.ió.vcrf.ij.i.Timothj. vctC Ji.Iohan.i.verf. 1.2. Auguftinushb.2.contra epi-ftolam Parmeniani cap.S. !^on funt, mt-äiiiteresjitcm in Pfal. 108. Ambrofius lib.deIfaac cap.8.CÄ(r^«j ipfe e/tos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noßer, dex~

Deniqiie quàm inanis cftifta Sanftorum in-uocatio,quum ipfinicrSanóti, refte hoe loco i-plo Bellarmino, intercellore opus habeanc, vt à Deo exaudiantur,ncmpe Chrilto ? Sunt enim i-fti Sanóti intercelfores, vt hïc loquitur Bellarmi n«s,Me£liati:Chri ftus autem folus Intercelfor amp;c Mediator immediatus.cigo fcuflrailli inuocan-tut,quum nobis ad Chrittu plcno fallu ex Chri-fti ipfius prascepto, acccdetc liccat. Efl enim in I cœliSjVt pro nobis ipfe interpeller Hebr. 7. verf.

Î5 ; amp;nbsp;fiuftra fit per pluta , quod fieri poteft pet piiiciora. Verùm vertiginis fpiritu abripieba-tutBellarminus,quam hçc fibi tam pugnantiain codtm tarnen capite fcribcrct,amp; totam Samâo-tum inuocationem, quamtueri vult,euertctec Si perdcrcr.

DVæ flint huius capitis propofitiones, v-traque falla, quo fcnlu quideni eas habcr, öc iiitelligit Bellatminus.Prima eft,Sanólps, qui iamincœlum recepti hint, oraroDeum in gene I repro nobis, qui hîcviuimus. Hicautem

fumit ifte pro interpellate Deum , amp;nbsp;ab co pro nobis poftularc in vniucrfiim caïqu.i: lunt nobi.$ ad huius tertena: vitae commoditatcin, vel fain-

ijn Responsio Danæi tem,vel conferuationem necelFaria. Hæcvcrà fentcntia falfiffimacft. Primùtn , quódBcati,amp; Sancti, qui in Domino mottui funt, ac proindc in cœlnm rccepti.qniefcunt in cœlo ab omni a-nimi labore ac follicitudine,fiue pro feipfis, üuf pro aliisitum viuis,tumraortuis,Apocal.i4.vctflt; IJ. Imo ne hxreditatisquidcm, quam hïcreli-queriint, vel meroinerunt illic, curam habcnt Pf.j9 verf.7 49.verf.ij.lob.j.vcrf.i7.i8.

Deinde qiiód ca qüç in bis terris gerütiir.mot tuj.fiiic Sandi,rnic non Sanóti,ignorant, Eccicf. 9.verf.5. Ergo pro iis precari Deiim non poiFunt, fine gcncralitcr,fiue pcculiaritcr.

Tcicio,quod cum oratio fit,tefte Damafceno, wpTrsfTav aiTUTii, id eft, dccentium precatio amp;nbsp;poftiilatio. Dccentiaauteni ad pcrfonas,res» tempora,cæterâfquc circunftintias tc-ferantur, atquccx his æflimentur,certè qui circunftantias huius ftatus Mundi, illiufque gubcrnarioiiis i-gnoratgt; neqne generaliter, ncquc peCuliaritet quicquam decens pro Mundo ifto prccati po-teft.Atqui Sanébi defun«äi regimen huius Mundi,illiufq; circunftantias prorfus ignotant.Qna-rc pro eo non ptccantur.

Nim quod aiuntifti,eo£in Dei facie, vel ut in fpeculo,cerneteac intueri quæ hïc geruntar.eft amp;nbsp;commcntitium,amp; in Dcum blafphcinum,cuius faciem hoe paóto cotpoream fingunr,in q«a corporea rcpræfcntcntur amp;nbsp;refleftantur ad ocu-los Sanótorum. (^od obiiciunt quoqucctiam poft hanc vitam inancre chariratemin Sanélis i-Corinth.ij.vcr.i5,Reipondco,Primum non ad

Ad V11. C o ngt;t rovers. ijij eafdem crga nos præftari*nes cxercendas, quas viui exercuerunt.Viui pro nobis noftrarum mi-fcriarumconfcij precabâtùr, Hebi.i}.vcr.j:mot-tui non polTunt pro nobis precari, quoniam eas nefciunt,Aiiguftinus Homil.8. in i. lohanniï»amp; Thomas ipfe in lib-zj-Senrcntiarum Dift. 50.At-tic.4.Ad fecundinn.Deinde refpondco,eam ch» litatem in hoc duntaxat pofitami quód SanóU lgt;eatiincœlototam ecclcham oei fitöulfolum colligi poftulant, èc fecum in Chrifto coaduna-fijVtregnet plcnèfolus nensidc mali puniantur, non vt quicqiiam pro hac noftra vita orent, A-pocal.5,ver{.8.lt;.verf.io. Augultinus Scrm. 4. dc

lam veto ad ca argumenta refpondeamus, Bellatminus pro prima illa Propofitionc fnaprofert.quæ omnia co fallactæ gencrclabo-Wnt.quæ eft A. non caiUra, feu falla locorum Sa-ctæSctipturâE interpretatione. Jiquot;!,

PrimaBcllarmini ratio eft ex Hier. i5.;vcrf.r* vhiMofes amp;nbsp;Samuel dicuntiir pro Dei populo ■ncœlo preeati. RciSlc refpondit Caluinushoc tlFcfalfofilfius.Ego addo,vt Caluini refponfio-nem confirmera haecduo.Primiim hypotheticas locutioncs nihil ponere, Si affirmarc. Illa veto Hierenaiæ locutio eft hypothetica. Deinde dico hllaciatn efl’c à figura diótionis. Ait enim Dominus, Ne,fi iHi quidcm.quantumuis Sandi, pre-Ccnturincœlo,àfc exauditum iri. Ergo locusi-ft'.’nonconfirmât,fed reiicit Sanélorum defun-ftorum pro viuis apud Dcura prcces. Eodem

1514 R Î3 P o N s 1 o D A N Æ I modo^Ez'cc.i4.vcrf.i4.ik 20,verba liæc, etfiNoA-chn^,D.ititel^lÿbM finciit fafiito hutm (muarts, non libfrjibunt, oftcndunt, prcces çtiara iftotum pro ciuitare Hieruûlein teiicierrdas à Deo, qua-uiSjOiFertenturtldque iplum fatetur Bellarrainus vetiun eUcdi diceretiir,5»7?4»-f»z col.1516 L.D.At Verbuna Hebræum lahamod carrt propric, rent^(\».^^,fijietenriti verti porcll, vti Ezech.i4« vctf, AGI, Ergo vana eft. Hi in (ola vciboriim cap-ratioàep oh(a hæc pri.ua ói fottiffimaBellanni-ni ration .Ç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

S.ccunda ratio eft exlib.z.Macchabæorum.ca. ij* v$rI.i4..Re{pondco,(îcanCalü!nus, liber ifte fcciindusMacchabxorumeft plane apocryphus. Nec obftac quod in Concilio in. Carthagi-ôicnfiinterÇanonicosrccenfetur.Nam inlibris Canonicis à non Canonicis diftingucndis fæpè variauit eccleha. Præc.erca Canonicum in illo Goncilio-opponitur profano fcripto , quales funt libvi E(hnicorunr.Ergo foluin maierisauto ritàtis ftatiiitur in ccclcfta liber ifte.quàm hifto' ria Titi Liuij.aut libri M. Ciceronis, de Diuina-tionr. Deniqiie Auguftinus.qui illo Concilia iii.Chartaginicnlî intcrfuit.inter facrosamp;verè canonicos libros Macchabæos non receufct lib. l-cap. 8. de Dotlrina Cliriftiana ne Canonicum in eo Concilio librum pro facro amp;nbsp;authentico fnmi pucct Bellarminus.Contirmatur noftrafo-lutio amp;nbsp;interpretatio can./» canon/e^ diil.ip.vbi ait glolla.owwez, cjus, CananicA Scripture voca/iiuf, non eâdem venerattonereciptuntur.

Ao VIL CoNTROVERS. 1315 cusiftcnon docet Seniores illos xxii.obtulifl'c, pro viuis in hac terra pttccs Deo:fed folutn cos cum cætetis,qui in cœlo funr,Sanótis Deum bu-dalle,hifque praciniire,vtiapparetexfimiliutn locorum colbtione,nimirum Apocal. 14. vcrf.j. 15 verf.j.Preces aurem è folius Angeli,id eft, Chrifti manu acceptât neus, Apocal.8.vcr.4.

Quarta ratio ex i.Pctr.i.vcrf. 12. amp;nbsp;15,nihil ad mottuospertincf,fedad vinos. Polliceturenira Pettus fore,vtviuus eafcriptaædar.per quæ tota ccclefia inftruatur, non vt pro ea Mottuuspre-cc-tur.

Quinta ratio ex Lnc.rS. verf. 28. eft nihili. Eft cnim tota ilia narratio de cpulonc parabola, ex qua nihil,praeter praccipuutnScripturse fcopura, eolligi debet aut poteft,tefte Hieronymo.

Sexta ratio ex Apocal.ó.vcrf. lo.uihil hunc in uat.Refpondco enim ex Bernardo Serm.j.de Fe-fto omnium Sanlt;ftorum,SaH(ftos illosprecari tantura,vtrcfurre(ftio gcneralis.totiufqueeccle-fiæ colleCtio in vnnm fiat: non quicquam vel in generali,vel in fpcciali,pro neceflitatibusvi-uentium in his terris à Deo poftularc.

Advltimam Bellarmini tationem iamtrfpó-dimus.Etfi enim chariras manet ctiam poft hanc vitara,tarnen non ad cafdem præftationeSjVti di«-ximus,etiam ex Thoma.

Altera propofitio Bellarmini in hoc capite eft hæc 5 Sanifti in caelum recepri pro nobis in hacterra viuis orant in p.articubri.Hæc ftcunda thefts non folùm eft perinde falfa,atquc prior; fed etiam magis falfa, amp;nbsp;ex lifdem illis rationi-00 2

Responsio D a N Æ ! bus amp;nbsp;cauffis, cx quibus prior huius capitis the-fïs falfadcmonitrata fuit,Nempc, Q^dbeati in cœlo ncqut rcs noftras norunt, ncque huius Mundi yel in gcnctali, vel in particulari ftatum (qucmadniodum neque nos eorum, quifuntin CGclis,rcs amp;nbsp;'aofdttup.a. nouinius) ncque vlla fol-licitudine huius terræ canguncur.

Contrarias tarnen Bellarmini ratioHCsase ü audiaimis. Prima ratio eft, Angeli beaticutam noftri in peculiari geruntjZachar.i.vcr.S.Danicl lo.vcrf.y.Pf.pi, verf. ri : trgoSe Homines Sanfti in cœlum recepti.Refpoiideo,Duplex eft in hoe argumento fallacia. Prima A non confequcntc. Nee eniin de Sanótis beatis afiirtnari illud omne poteft, quod de Bonis Angelis tradie S. Scriptu-ra, velut, quod Spiritus hominum bcatiàDco, velutMiniftri amp;nbsp;Spcculatorcs inittautur,Pfal. lo3.verE2o.Hebr.i.vcrr.7.Pfal. 104. vcrf4. Quare confecutio ifta non valet ab Angelis bcàtisad homines Sâdos. Altéra fallacia eft A Non cauf-fa, vel Ab ignorationc Elenchi. Ccifat cnim ratio in Sanôlis defunôtis, propter quam Angeli beatiinpartieulari nos tuuant, Nempc quodhi à neo nobis præf^ciuntur, velut euftodes noftti

vcrf.8.PC9!.vcrf.il.Genef.32.vcrf.i.Matth. ig.vertio.A(ftot.i2.vcrf. 15. Samfti veto defundi nobis in his terris non præficiuntur. Sed neque omnes Angeli bcati res meas notunt : fed ij tantum,quibus me neus commendauit.

Sccunda ratio eft cx Apocal.2. verf.26.3.ver 12. tz 21, Samâi defundti dicuntur Regere Gentes virgafetrea, federe in thro no Agni ; ergo cufto-dia

Ad vil Controvers. 1317 1 diarerumharum humanarum illis cftà Deode-i mandata,vti oauidi Régi, de quo idem ait Pf.i. i vetf.c): amp;nbsp;ficut Angelis bcatis. Refpondco, Vcrè pij amp;nbsp;fidèles amp;nbsp;hîc viuentcs ex parte:8£ poft hâc vitara plenitis in Chtifto,dicuntur(edfre incœ-lisitegcrc Mundum:cumqiicindicate, óc Gcnti-f lîusdominari Ephef 2-vcr(.6.Colof.i.3.i. Cotin. ^■vctf.3:proptcreatarnen Sanifti illi defnndi nc-que nobis prinatis,ncquc Regnis Miindi regen-disàDeo funt præfedi. Qua te difliinillima fem pereft Angclorum amp;nbsp;Santtorum incœlis conditio amp;nbsp;fors;nequc qiiod deillisdicitur,itideni de tais affirrnati verc debet,aiit poteft. Qiiod veto de (ignificationc huins phtafis. Ttr^a. ferrea I ’'f^etfjpliiribus difletitBcllarminuSjeftjt’Trpsa-ir/d-! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ad oftentationem tantùin, non autera

’d rem ac propoiitnm additum.Conctdimusc-■limpios amp;c nuncjfk poft mortem rcgcicirnpiû ldundum,quatenusChtiftus cnm régit,ciiins regln, vtpote illins mébra, finit participes,amp; ex eo lummam vtilitatem (cntiunt,capiun[que.

Tettia Bellarmini ratio cft ex nonnullis^ vti-pfcinquit.Patrum teftimoniis. Veti'ira ad illare-Ipondeo diiplicitcr, prinium iftas Patrum locu-tiones amp;nbsp;phrafes'elfe tätnai ßofculosorationis, amp;nbsp;rlietoticationes, nô aiitem alfenerationes co-riini,aut firmas dodrinæ, qnanï prOponant Pattes,(cntcntias,amp; dogmata.Itaqne figura diiftio-nispueriliterfallitur ifte. Deinde non quid Pattes dixerint, fed quàm vere amp;nbsp;oei vetbo con*-featienterfcripfetint.nobisfpeiftandum cft.Siint eaim Prophetæ amp;Apoftoli Patres Patrum,apud 00 3

Quai ta ßcllarmini ratio fumitur ex reuelatio-nibus à mottuis fadis,amp; corum apparitionibus, qui a^rmaruntfe in ccelis pro hoininibus in hac ictca vidcntibus peculiariter orare Deum,amp; quç j‘uiluiant,impcrratc.Rlt;. fpódco,non ex inorciio-rurn rcuclationibnsjfed ex Mole amp;nbsp;Pfophctis.id cft,ex vetboDei fcripto fides noftiafeuChiirtia-na firminda crt.Liic.i6.vcrf.29.amp; ji.lf. S. vcrf.ij. amp;nbsp;20.Quid jgitur nos ad iftas nugas remitrit,aut leuocai luperlditiofus ifte amp;nbsp;omiowa'xBç Moiu-chus,amp; cai duos pro veris cibis obiicit?

HOc caput XIX eft tocius fiipcrioris difputa-lionis fcopus,niinirum,Vt nosBcllarminuS tandem ad Angelos,óf homines Sandos,qui flintdefundi, inuocandos induccret,id eft,ad fiimmam Sc fœdiflimam tum idololatriam, tum in Deum amp;nbsp;Chriftum blafphemiam homo ira-piusimpcllcret. Ac quidem adidololatriam, qaoniam ad creaturas, Angelos nimiriuTi amp;nbsp;ho-raincsjtnuocatio.id eft, illud, qiiod vni Dto de-beiinjîbiquc referait iplenefariè transfeitur.pf. 5o.verf.i5.9i.ver.i. Ad immanem aiitcm blafphc-miain, quoniam piopriam Chrifto dignitatem adimit ifte.nempe noftri,amp; quidem vniiis,apud Deum aduocati munu$,quod illi pater dédit lo-han.iiî.vcrf.a;. i.Tiraoth.2.vetf.5.i. Iohan.2.vcrf. ? *•

Porto in hui us fuæ Propofitionis ex fuperipri-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus

Ad VII. C0NTR0VER5. 1,19 bus elicicndæ collcèlione Bellarm. œifcriimè, acturpiflîincfallitur,ncmpe Triplicitec, à non confequcnte. Nec enim confcqucns eft, vr,qui res noftras norunt, inuocentur à nobis omnes. Nam Diaboli cas cognofcunt,Ôc vident, lob.i.v. 7.neqae tarnen illi lune à nobis inuocandi. At-qui patat ifte hoc clTc iuftumïnuocationis San-«âoriim Angelornm amp;nbsp;Hominurn fundamentû, quod illi res noftras noru nr. Qoæ etiam præfup-pofitio,vti docuimus, in hominibusomnino tal la cft:in Angclis;cx pajte; Soli enim Angeli illi resnoftras cognofeunr, quibiis nos Deus coni-nicndauit,non autem alij.

Secundo loco non eft hoc, quod tarnen ifte patat, confcqucns, Aliqui pro nobis curam ge-runt,fumûfqueiiscointnendati; crgo illi hint à nobis inuocandi.Nam amp;nbsp;Piincipcs, dePaftorcs noftri de nobis curam habent, ne que tarnen hint inuocandiifed foliis Deus,vtautor benorum no-fttotumifolus Chtiftus,vt Aduocatus,acintc;rccf for.Pfjo.vcr.ij.Iohan.ió.vcr.zj.

Tertio loco non eft iftud quoque côfcquens, Q^piam creaturanobis charitatc cóiunóla eft; ergo eft à nobis inuocanda Dcbt mus quidem a-li] aliorum prccts,fed viucntcs in bis terris, po-ftularc cxDci præcepto lacob.5. vcrf.16. Sed in-aocari nemo pottft Angelus,vtl Fîomo,quiain qaem no credimus, nrc cum inuocare debemus. Eft enim inuocatio hdiiiuftificantis comes perpétua,amp; cffcctumindiuiduum Roman. 10. verf. l4.Nullacreaturapoteft inuocari,vtDeus,quil Deus non crt.Non poteft inuocaii, vt nofter in-00 4

IJ2O R î J ï O N S I O Danai terceiTor apud Dcum,qiiia folus Chtiftus eft no fter inrcrcclfor l.Timoth.2- Deniquc némo eft nofterincerccfl’or.nili qucniDeiis cxpreife in fiio verbo fcripto interccirorcm conftituit.Neinoe-niminecclefia oei fibi v fur pare debet, autpo-teft honorem Hebr.5.verf.4.

Sedquid vcrbfs opuseft? Vtraque Bellarmini-ca Ptopofitionis pars apertè oeivetbo damna-tur. Ac quidem,prima h.rc, Angelos Sandos elfe inuocandos ex Cololf z.verf.iS.vbi line citcui tione euhns Angelorum,amp; inuocatio à Paulo graniflàmcrcprehendiciir. Item Concilij Laodi-ccni,ac totins orthodoxæ eccleïiç voce cap.55.v-bi qui Angcloscolunt.fegrcgesab ccelefia ficH» atque publice excommunicati iubentur. Deni-que iampridem Angelici Hærctici.qui hune ct-rorem tueb3ntur,errare dicti funt.ag teuidi,Epi phanius Hærcfi 60. Auguftinuslib. dcHætelib. cap.59.cin.Quidatnfunt24,quæft 3.

Seconda pars Ptopofitionis Bcllarroinicac.cft ha?c,Sandos defundos elfe à nobis inuocandos, qax itidem Dci vetbo refutatur. Primùin, quia nulluin eft Dei de care præceptum,id cil,deSâ-disiUis inuocandis , amp;nbsp;à nobis interpellandis. Deinde quia vcl inuocantur ficwt Dcus,vel licut lutercellores. Non vt Deus, quia funt creaturæ. Non vt intercclToreSjquia folus Dominus noftet Deus A: Homo eft nofter apud oeum intercclfor i.TiiTioch.2.vcrf.5. Nam fuperiores rationesno-ftras hîcrepctcrc.nihil necclfe eft.

Argumsnta veto Bellarmini contraria iâ per-pendamus. Pro Angclorura inuocationc citât.

Ad VII. CoNTROVERS. IJ« Genrf.cap.48.verf.i6.gt;4»^e/w,^«lt; me erititele om-^ «tbusmaluibenedtcattfiklt;p'nerii.^x^o Angeii func inuocandi.RcfpondeOjfll fallacia dnpltx.vna à non confvquente. Ncc cnim quicunque nobis opitulanturjunt iniiocandi, icd hi foli, in quos fideiuftificance crtdimus. Roman io.vcr.14. Altera ab ignoratione Elenchi.Is cnim Angelus,de quo agit lacobus, fuit Chtiflus aeternus illeoei filius amp;nbsp;verus Dcusmon vnus ex Angelis ctcatis i-Corinth.io.vcrC^.

Citât ifte locum lobi cap.5.vctf.i.i5.ver. 15.19. vcrCai. Refpondeo, hi loci omnesad homines, amp;COS quidem in his tetris viuos pertinent : non ad Angelos. Id quod textus ipfe indicat mani-feftè.

Locus ex lobi cap.^j. quem citât ifte,v. aj. nihil adbeatos Angelos pertinef.led ad homines in his terris viuos,i^lt;: oei nuncios,qui (anis admo nitionibus errantes amp;nbsp;peccantes alios inviana tcuocant.vt docet Iacob.5.vcrf.i9. ludæ epiftol* vct4a.amp; i5.Auguftinus,Setmonc x v i ii.in Ma-thsum in finc.Proucib 28.ver.a?.Ergo illi lauda-tiir.Sic igicur ex Hebræo locus ille vertendus eft. St ad.ß( et nuntius, interpres vntts ex mille, rjut indt-cethomini amp;quitAtem tlltus Dei. Quarc ctimine fal fitenotur ifte,qui tam pulchruin amp;nbsp;fanótum locum corrtimpic ,ac adulter.it:aut ctimine læfe Maieftatis diuinac.vt pote qui falfum Dci cdiclii amp;nbsp;locum fupponir,amp; fingit.Sed neque locus ifte deinuocationc vllo paßo agit fiue hominum,h-ue Angelorum fandorum.

i?2X Respons 1 O Danæi tit.Oftcndit enim ne Angelos quidem ipfos fan-ótosscoram neo conftfterc,nifi ex Dticleftione, polft:nedHin vt pro nobis ©rent, amp;nbsp;noftri tinta-pud eum intcrcçiroirsi.Timoth^.vcrf. ii. Ne-que eciamillic de patrocinio, vel inuocatioiie fanâlorum Angclorum agitur,vclgt;puquidcm.

Et hx quidein funt Bellarmini pro inuocatio-ne Angclorum* rationes omncs fal(æ, amp;nbsp;fallacis à non eau (l'a,id c(l,à falfaS.Schpturæ interpreta-tione,qucmadmodiin-i odendimus.

(ProSanélorum verb hominiim defunftori'ni iniiocarionc iam iftas proferr, quæ funt crambe millies à fuis repetita, à noftris millies confu-tara.

Prima igitur ratio iftins cft, In VcteriTcft^*-inento pijviri precantes Deum memincriint A-brah31r)i,Ifaaci,Iacobi,Dal^dis,Exod.5^.v.Iî.pl• l5i.v.i.i.Reg.i5.v.4;crgo pij viri fanôtosmortuos ûib Veteri Tcllamcnto inuocariint. Refpondco. 4mô ipfemet Btllarminus iftud confequensne-gat. Patres enim ante aduentum Chrifti in cœlû non intellcxidc, aut nouilTe preccs fupplicantiu, hîc feribit col.ijit.L. A.Eigo frudra tune iniioca-bantur,quum non exaudiret (nos clientes aepte-cantes. Deinde rcfpondeo ex ipfomctDei vetbo ’ Exod.54. v.i.nomine Abrahami,lfaaci,amp;c.noni-pfas propriè eorum perfona$:fed fœdus Dei cum iis paólura conuentum perton'juet intelligi. Sicî-Chronic.ó.v.ly.id.iy.pf.ijx.v.io.ii.Id quodverif-fimèrefponderatantea loanncsCaluinus,amp;cft vcridîrnum.

Ap Vil. CoNïR o V E S. S. i;l} ïiuentibiis fæpe iniiocantur,i.Sam.7.v,8.Iob. vit. Rom. 15.7.50. ergo amp;nbsp;fanóti defunÓbanobis vi-Ucntibiisinuocari piè poikint. Rclpondco,Duplex cft hoe loco falUcLi.Vna A pcritionc Princi pij. Eft enim falluni,Homines (aiiólos vinos à villis iniiocati. Nos qaidem pij aliornm piorum prccibus aptid oeura coiumédamus,caique exi-giinusEph.6.v.i9.Colüir.4.v.i8.i.Thtllal.5.v.2y, Vctùæ ciufmodi'commcndano, amp;nbsp;petitio toto genere ab inuocatione ifta rcligiofa difïert.Nara . fijEccommcndatio exchariratcmanat,qnaalij a-i lins in Cbrifto diligcrc debemus. lila inuocatio exfide, amp;nbsp;ccvta animi in cum, quem inuocamus, fiducia oritur. Itaquc pucriliterfallituriftc,qui hæc tam diucria confondit. Altera fallacia cil Ab ignotatione ilenchi. Viuentcs enim in his terris homines noftras res nornnt : at mortui non no-tunt.vtifupràdocuimus. Etgodiuerfa vtrorum-queconditio facit, vt eadem vttique nobis præ-ftatc nonpoffint. Etficnim poft mortem in nobis ctiam in cœlis m.inct chantas,ramen non ad cafdem præftationcs, quas hic exhibebant, Tho*' ttiasin 4.Sent.dift.5o.Art.4.

Fallum verb eft à nobis non polTe refponderi iftiBellarmini rationi. Nos enim ,imb ante nos Caluinus,amp;omnes noftri hunc aductfirioium fumum dare difploferant, amp;nbsp;difcuircrant. Nam fanifti defundi nec polfunt, quia res noftras igno tant,pro nobis prccari.Nec volunt,quia Chrifto’ fuam folios Adnocati dignitatem rapcrc nolunt. Dcniq; fcripftt fupracap. ly.ipfehic hosfaudos Jiicdiatore pro fefe apud ncum egere,5c elfe Me-

Tcrtia ratio iftius fiimpta eft ab honaintim au-toritate.Refpondco. Non quid homines fine Dci verbo fcripto fenfcriint, fpeólandiim autfequen-diim nobis eft : fed quid dcus ipfe nobis prxfcri-bat. Sertttamini Smp/aw,inquit Chriftus loan.J-v.39.2.Timoth.3.vcrf.i(5. Ergo quicqiiid dixerinr, fcripfcrintvc homines abfque oci vcrbo/aceiTat, ac filear.Solius autem d ci vox pro noftræ veræqj fidci fundamento ftatuatnr,ftabiiiatur, audiatur. (Nara Angelos ipios inuocari vetar, etfi fanftos, Concilium Laodicenum cap. 35. cur igitiir Homines inuocant ifti?

Quarta ratio Bellarmini duciturà Miraculis, quæ ad doólrinam de inuocatione Sanâorutn confirmandara ædita eft’e iam olim nuncfcribit. Refpondeo ex a.Thell.z.v.fj.Satanasad fuaro do-(ftrinam blafphcmam confirmandam ligna, pro-digia, amp;nbsp;miraeula quoque facit,Matth.24.V.X4. Apoc.Jó. V.14. Ergo non faCbi nouitas, (edfidei Vx Dci verbo,amp; doiftrinaccertitudo fpedandaà nobis cft,amp; feqnenda.Nam Concilium Carthag. 111.cap.2},amp; Auguftinuslib.22. cqp.10. Ciuitate D ci,Concilium Laodicenum cap.35. Ambtefius in cap.i.Romanorum. Idem Auguftinus contra Fauftum lib.2o.cap.2i,prcccs amp;nbsp;orationcm Chri-ftianam plané damnant,qiiç ad Samftos Angelos, vel Homines ditigitur. Quæ omnia amp;nbsp;autoritäres Patrum hîc à Bellarmino citatas, amp;nbsp;Prodigia ilia ab codera hoc loCo commeroorata prorlus euertunt amp;: conuellunt inanifcftiirime, vel varia, • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;inccr-

AdVII. Controvers. 1315 Scincertam Patrum de ea re (entctiam fuiffc de-ttionftrant,ne quis Patrum aliud affirroantiutn dióta* velut fidci dogmata audiat, amp;nbsp;Dei oracula 8c cHe credat:amp; putct.

PlEraum noftrorum contra fuum crrorcm ar-^gumenta confutarc nititur Bellarmin.Verùm nicitur tantum,nihil efficit : ac ne ca quidem elc-Mt,tam illa funt firma. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Ptimum igiturnoftrum argumentum eft, In-uocatio Sanótorum dcfunóiorum cft in Dcum Wphema. Solus enim illeeftinuocâdus, in que cftctcden'lum fide, amp;nbsp;quidem iuftificantc Rom. lo.vcr.i^.Theodoretus lib.8 ad Græcos.Ambro-fius in epiftolam ad Romanos cap.l. v.iz, irtidet ûmilitudincm , quam ifti afferunt, de Aulicis, amp;nbsp;Tribunis interpellandis vt pateat nobis ad Regem acceffus amp;nbsp;aditus. RcfpondetBcllarminus, Non facit is iniutiam Principi, qui ipfius amicos lionorat ; fie neque Dco cft iniurius, qui fanôlos defiinéhos,velut Dei amicos, vencratur. Rcfpon-dco Bellarmino. Primum Ambrofiuslocoiam citatodifertè hanc fimilicudincm , amp;compara-t'oncniDci cû Principe terreno ncgat,quia Deus cumfta videt,amp; audit ; At terrenus Princepsnon itcm.Deinde facit is iniuriam amp;Deo amp;nbsp;Ptincipi, ^tii amicum ipfius plus.quàm ipfe Deus amp;nbsp;Prin-ceps velit amp;nbsp;concédât, honorât. At qui Sanélos, Velut fiios apud oeu intercelPorcs, in'uocat, plus eosveneratur quàm Deus concédât. Nam cangt; dignitatem, cumque honoré Pater foli Filio fi»o

Re s P o N s I o Danæi referuanic, in cuius dcfpedum alij tribui ncqiic deber.neq; poteft. loan.id.v.zj.i.loan.z. v.i.i.Ti-moth.a.v(ti'5. Neqiic cnim cens Pater.vclFilins fuaen glotiam ali) dar,daréve nobis pcrmirtit,lf. q.i.v.8.Matth.24 v.25.i4.Qi^re nullius momcnti cltBellarnaini lolutio.

1 Q^od aiiteiTijVt didum Pauli, amp;nbsp;Ambrofijfi-bi contratiumicorrumpat Bcllanninus, ait Anr brofium agtre de inuocationcSanélorumvelut Dti ip()us:Ôc nos in Sanôtos fidem quoqiiehabc' ce.eftfalfiirimum.Nam agit Ambrofiusdelntcr-ccflione fandorum, vclut Amicorum, amp;nbsp;Ttibu-notum nei pronobis;amp; Paulus quum inquitRo tnan-io. V. 14. cos folum inuocari polie, in quos credimus.agitdc fideiullilîcante,amp; qujrcftpk-na animi noftri tr^^xpe^eftia ColoIT.z. vcr.rinondc fide hiftorica,aut partial!. Illa cniin fola parit in-uocationem , non autem bare partialis. Ergo nihil ad Paulum amp;nbsp;Ambtofium refpondctBelbi-minus. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Thcodorcti didu tnanifcftæ idololattiçPon-tifieios damnatjdum ill e (cribit,eos,quibnsAra, templa , fefta offieia inftituuntur ptoculdubio pro DÜS coli. Nam bmnia hæc cultus diuini)amp; religiofi gcncrailli fuis fandisinftitucruHt.

SecunJum noftrorum arguniétuni c/l, fit fum-ma Chtifto Domino noftro, Dti æterni afterno Filin,iniuria, dum Sandi defundi à nobis, vflut noftri apud Dcum Mediatores amp;nbsp;Intetcrfl’oics inuocärtir. Soli cnim Chrift® munus hoe,digni-ufque intercelforis Mediatoris competit, illlque à Deo Patte data cft. i.Timoth.i.v.;. r.Ioaii.x.v.i.

Apoçal.S.vcr. 4. Itaquetiegat Auguftinuslib.i. Contra Parmcnianiim cap.8» lohannem, vel Petram,vel Paulum.vel vllum Apoftolum elïeno-ftrtim corain Deo mediatotem amp;nbsp;intcrcclTo-rcm.

Refpondet Bellarminus non inuocariSanftos, vtChriftiim adiauent, fed vt nobis opitnlentnr, amp;nbsp;fuccurrnnr, quo faciliùs à Deo per Chrirtuni iaqietretnus,quæ pofcimus. Alioquin neque nos viuorum honiinum ptecesiuuarent,quas tarnen alijabaliis poftularc inbcmur.lacob.j.vecf.16.

Refpondeo Bellarmino primùm, eum fibi có-tradicere.Ncgat cnim à nobis Sandos orarijquó , Chiilliïs adiuuetur: amp;nbsp;tarnen fcribir per eorutu '•otaöi fiiffragia Chriftuni à Deo facilius impc-ttare.quæ polcimus.Vndc apparct per cos Chri-Ham iuuari,arque hune fibiipft contrarium eiPe, vtpote qui poftcaid affirmer,quod ncgarat. Ira-* qoe hæc folutio Belbrmini eft nugacitas. Dcin-^ de manifeBc fit per hanc candem refponfionein iniuriaChrifto, quafi folius Chtifti interuentus ÔC fanguispro nobis apud Dcum nonfatis nos Deo coromcnder,amp; ab co iinpetrct: fed illi funr, adiungendaSâdorutn hominum fuffragiaquo-que, vt fit Deo Patri commendatior fanguisac liiterccffio Chrifti. Id quod eft omninolacrile-gum ic blalphemum Tarcttlmr cmlcaui foltts quit Chriftus ipfe,«e^«e aUiH nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuitmfcii.

lf.6;.vctrj.Hebv.9.vcr.ii. 11.15. Sanguis Tamorii pet Chrifti fanguinem commendabaciir Dcoded Chrifti fanguis per fefpfum valet, non aliéna o-pcjvcl beneficio cominendatut Patti Hebr.7.

Q^d autcm addit,G valet reiieicda eft dcfiiB-dloruin inuocatio, damnandarn quoque viuorû pro nobis apnd Dciim orationem.fallitur pucti-litcr.Pritnuni,quia vinos noninuocamus.vt no--{Iros iiitcrcelToresifed diintaxat inuitamus amp;ar-cciSmus, vc coinmiiniter nobifcuni precantes Deum pro nobis.Vndc etiam Alexander Alenfis Quæft. 92. banc Bellarmini hærclni impugnat, fcribic etiam Sandos cos,qui (ynt incœlis,(c ti-nere ex parte orantium,non ex parte eius, qui 0-ratiir. Deinde non vider ifte loge diiTimilliraatn eife Sandotum inter nos adhus viuétiuni,amp; rundem à nobis per mortem abfcntium rationc, vtiiam millies diximus.

eft locus perfpicnus.ifte varie ( fuo more, quuiiJ clabi non potcft^Si perplexe rcfpondet.Frimiim diftingiiit varias vocis Mediatoris figiiificatio-ncs, veterem diintaxat fuæ fehokr cantilenam nobis occinitjChriftnm eiFc folumMediatoren) lalutis amp;nbsp;reconciliationisjfcd non precuro amp;nbsp;in-tcrcclîîonis.Rcipondct Bcllarmino.Primum fo-lumChriftuminDci verbo conftitui Mediato-retn 6c falutis, amp;intcrceflionis apiid Deum pro nobis.Silutis, ipfimet Scholaftici concedunt.S: hîc Bellarmin. C0I.1528.L.D. Et hoc rpliim pto-baturHebr.8.verf5.9.verf.i4.Incercc(lionisautc, apparct ex Hcbr.7.v.z^.Semper tu cxlo viutrCbn-ftusyvt pro nobu tntercedat. Augiilhnus lib i contra Parmcnian.cap.8. pro omntbustntirpelUf,

A o V 11. C o N T R o V E R s. tjXy d* prt ^Ho nuliMs,ifverus ell mediator y ac intereejjir Atqui talis cft vnus Chtiftus, Eigo vnus ■HeeftMediator Intctccffionis pro nobisapud Deum.

Deinde hocipfum Chriftusipfede frfcliquid do affirmât, lohan.iS.vcr.aj. Tcrtib, quae condi-tionei amp;nbsp;qiialitatcs in veto interccllbtc noftro tequiruntur propriae quarto tnodo, foli Chrifto competunt.Requiruntur autcm.vt Gt ittfius i.Io-han.x.vcrf.i.0f«.f tîr //ow«,i.Timoth.l.verf.5.amp; j. Terf. 10. item Pffit innocent, Impolltttns^fantlus Hebt.y.vctf.ló.Atqui folus Chriftus talis eft: ergo folus nofter apud Dcum interceffor eft. Nam amp;nbsp;fupra cap. 17. fallus eft Bellarminus Saniftos qui in ccclo fuiit,ctiam amp;nbsp;ipfos Mediaróre apud Deura cgere,itcm hoc capitc C0I.15X9.L.D.amp; cf-fenoftros Mediarores Mcdiatos:vnuin autéChti ftum elfe corum Mcdiatocem,amp; imroediatum.

Quod autem tria Mediatotis GguiGcataamp; officia C0I.15Î9. L.A.rcGcfctiftc,incptit,amp; fallitur. Nec cnim qui inter duos iudicat, vtcr iuftum amp;nbsp;æquum pctar,Mediator eft,fed Index, vcl faltcra Arbiter. Item qui pro mifero debitore amp;nbsp;inopc apud creditorem fupplicat tantum,pvopric Mediator non eft, fed tantàtn deptecatot. Dcnlque ludit iftc in ambiguo.Nam in toto hoc argumé-to A/f apud Dcum fumitut ille.qui fua fa-tisfaiftioue,vcl opercaliquo fuo pro nobisapud Deum pacem , amp;nbsp;commendationem comparât, aut comparauit:Deum,amp; ipfc fuis precibus pro-pinumnobisreddir.tcfte hoc iploBellar. col. 15x9 L.D. Id quod vnius Chrifti eft proprium«

1550 Respons I o D A S 1 Nam Pater eiim vnum nobis luftitiam, Redeni-ptioneiTijSapientiam Sc Sanftificationcm dedifj i.Corinth.i.veif.3O.Qnamobreni funt mera effu-gia,amp; Lacibula, feu infirma crroris præfidiaift« Bcllarmini folLuioncs,amp; aftutiæ nouac.

Aduocari,Interccfl'ovis, Mcdiatoris nomina transferii ad homines ifte vult:fed addo, prorfui impropric, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi de noftra apiid

Deüm t;ominendatione,dcfenfionc,amp; caulTaagi turmon autem, vbi dc noftra apud Hominesre-conciliatione.Verùmhac tam diuetfærcs,amp; quç-ftiones nequaquam funt (quod htc facit,vtteue-bras obiiciat amp;nbsp;ofFundat, Bellarminus ) confim-dendæ. MediatorapudDcum cft,qui fuoaliquo falt;äo amp;nbsp;opère nos neo conciliât, prccéfqneno-ftras illi gratas cfficit. Mediator apud homines eft, qui quoCLinque modocauflam nofttJapud eos tuetur,agit)amp;defendit.Mofes autem ptoptie Jntersuntiusjintet dcû amp;nbsp;homines vocatur Deuter. 5.verf.5. j^.ver. 2. Galat. 3.vetf.i9. non aiitem ptopïiè Mediator quo fignificato Chtiftiis, qui vnicus eft i.Timoth.2.ver.5.

Sohitio ad Auguftini locum nullius eftroo-inenti.Planè enim illc negat vllos, praeter vniim Chtifturà,eirenofttosapud ncum mediatoresSi interceflbres.

Alteram cauflam affett ifte, cur Chtiftiisfolus Mediatordicatur,neHipe quoniaratione vtiiuf-qiienaturæ in vnius Chnfti perfonæ vnitatem alfumptæ feu coniunôlæ, nempe niuinæamp;Hu-tnanæ.Chriftus eft folusjue’^oe,id eft,médius inter Dcura Sc Hominem , quorum naturas habet.

Ad Vu Controvirs. ijji kefpondco ,Etû hoc verum eft, nihil tamcnad propofitum amp;nbsp;mentero Pauli pei tinet, qui, dum Chiiftum vnura Mediatorem noftrum vocat, amp;nbsp;ftatuit,vnius duntaxat illius naturæ nimirum humanæ mennnir.nonautem vtriufquc. Prxtc-rcafolusChriftusdicitur MurZJoc inter Deumamp; homines à Paulounulta verb funt Mt'ir« inter dcu amp;nbsp;homints,vclut CŒlum,Aer,Dæmones,vt aiûC Platonici,quoniâ intcriacent inter nos,amp; Deum amp;nbsp;niediam quandam inter vtrofque naturam ha-bent Si fedeni. Ergo inepte,quum ChriftusM«-f‘fut,Si quidem folus,vocatur,hoc transfettur ad Me'fov, Sc ifta confunduntur à Bellarmino,qu« funtdiffimillima.

Tertia caufla, cur Chriftus vnicus noftcr Mediator appelletur,aft'eitur à Bellarmino hxc,quo niam ipte nullo Mcdtatote,apud Deuin egettre-liqui vcró,quanturnuis Sanóli,eo egent, amp;nbsp;opus habeut. Refpondeo Bellarmino,Ergo ex i.loan. i.verf.i.Iohan.i4.vcrf.3o. Sanfcli coram Deo ad-uocati noftri clFe non pollunt,vt potc qui,quum Mediatore opus habcant, fuetint, Si per fc funE iniufti,polluti,non fanóli Hehr, y.ver.id. neque Deum ipfi fuis precibus propitiumnobis redde-repoflunt.quod eft proprium cçlcftisMcdiato-ris Si Aduocati lohan.iy.vcr.Xg.nequc preces no fttasilli offerre audent,aut queunt.

Quod Auguftini di(ftum.:Q«»prö omnibus orstt^ fä“ fgt;fo ^uo nullus,is nofler mtdiAtor eß:,c\ZQ\inÇcû-bere co natur,fruftta fit,8c laborat inanitcr. Aper-teenim docctxA.uguftinus vnum Chtiftum pro nobis otarc, lion Petrum, non Paulum; ergo ad

1331 R E s P o N s I o D A N Æ I cos oratio noftra dirigi non debet Auguft. con-traFaiirtiim lib.20.cap.21. Angelos verb beatos orarc pro omnibus, eft, vti fupra docuitnus,fal-fiflimuni.

Locus Pauli CololT.i. vcr.iS. cultum Angclo-rum Sandtorum prorfus damnat, vndequaqiic profeéta fit hæc hærcfis, fiue primùm à Platoni-cisjfiuc à Poetis Ethnicis,fiue à Simone Mago.I-taque nihil foluit iftc,ncque Caluini telum eiii-tat:fcd eo vulncratuc.Scd amp;nbsp;Theodoren fenten-tia confirmât hune errorem iam turn fuifte notû amp;nbsp;rcccptum inter nonnullos Chrillianos, quos deteftatur Paulus.Ergo multo magis cos,qui homines mortuos eolunt,amp; inuocant.Id quod clïc à nobis piis faciundum.contcnJit contra mente Pauli Bellarminus,amp; contra Concilium Laodi-cenumeap. xxxv. omniaenimidololatriæte-ftimonia,quç Diisfuis Ethnici faciebât,tranllat3 elfe ad fanàos defuntftos à Pontificiis teftatuti-fte aperte C0I.1330.L.D.

Tertium noftrum argumentum eft, fanâi de-funfti ignorant quæ hîcgerantur, amp;nbsp;prcccs no-ftras non audiUnt.i.Reg.8. vcrf.39.1 ob. 1 vcrf.21. ecclcf.9.verf.5.Auguftinus de cura pro mortuis c3p.13.lib.de vera rcligione cap.55. Nazianzenus in fine orationisdeGorgonia fororc, Origencs iib.2. incpiftol. ad Romanos:ergo fruftra à no-bis inuocantur. Refpondet Bellarminus dubitâ-tcr,amp; varic.Nam primùm conceditSaniftosnon cognofeere noftras prcccs: deinde hoc ipfum ne gat, tam eftinconftans. Quare hæc dcfulcoria kuitas amp;nbsp;inconftantia in homincTheologo fia* gris

Ad VII. Co-N trover s. 1555 gris eft digniffima,planéqnc proprcrea hæc folu-tio fibi contraria cft rciicienda,amp; fpernenda.

Verum rationes audiamiis, per quas àSandîs hominibus in cœlo vult intcHigi, quæ hîc, id cft, in bis terris gcruntur ,amp; fiunt. Quattuor autctn itjodos ponit iftc, vcl recenlct, per qiios Animae præfciantca , quæ hîc geruntnt,amp;à nobisfola mente cogitantur. Niinitum primum pcrRcuc-lationem iis fadam ab Angelis huc,ilkic difcur-fantibus, i. Per vcram vbiquitatem piarum Ani-raarii in omnibus locis. j. Per afpeiftum carum in facie Dei, amp;nbsp;à principio fuç celcftis bcatitndinis Thomas inj.î-Quæft.io.Art.z. inz.quæft.Sj.Art. 4. Pcrfpecialcm reuclationem illisàDeo de carefaâam.

Ex his autem quattuor modis Criticus ifte feu Cenfor amp;Momus très rciieit, Primum, quem tarnen probari ab Auguftino feribit. Secundum, quem vult efle Hieronymi contra Vigilantiura, amp;nbsp;Qimrtum , licet poftca hoc donum à Deo piis Animabiis dari ipfcmctfareatur.Ergo amp;Patribus illis,quorum fententiam reiicit; amp;nbsp;fibi ipfi plané contradicit.Sed quid facias ’ Ita homo cft, Patres quum vult, ne flocci quidem iftc Diöator facit: quum vult,Deos facit. Sc verb ncc audit, nec fua dida curat, modb fefe oftentet varictate opinio-num,fcrupulosanimis iniiciat,omnia in dubiuni rcuocct,fatis habet,amp; probe fc fuo fundum officio Hefuitico putat, iuxta illud i. Tim. 3. Semper ^utre/ttes,^ nihtl4dJifcemtsz ergo doneeipfe fir-mo animi iudicio, que ex his duobus poftremis cognofeendis iaodis,cligat,amp;probet,dcclarauc-

1554 R ï s P o N 5 I o D A N Æ 1 rit, euni vt hoininen^ vagum amp;nbsp;incertum tvmus.Qjas enim contra feipfnmjfuaiTiquc illain aniiTii dubitationem aftett anxictates,oftenduilt illæ hune hominem clic prorfus animi pendente in hac qiiaeftione.ac incertum. Quis autem cori-trahominem dubium, amp;nbsp;incertum, qui nihil fit-mi, fixique habet, dilputct î ant quo nodo Pro-theuro Icfe in omnesformas mutantem teneas? Conftet ptimùm fibi, turn poftea cum co perfpi-cueagemus,non perplexe.

Solutiones, quas affert ad locos S.Scripturx à nobis citatosadtertij noftri argument! confirma tionem, font prorfos blafphcmx. Nam adimiint Deo, quod eft ipfius proprium quarto modo. Nempe itoepJioj-iws-fo^ elle, id eft. Arcana mentis noftrx nolle, atque c coclo hxc terrena regere,ae fpecnlari, Pf.7. V.10.115.V.6. amp;nbsp;illud creaturis impie communicant,ergo delinit cirepropriuDei. Sed amp;nbsp;diftinctioiftajoeus hæc per fe nouit,San-âi per reuclationcm.non cxcufat Btllarmiui bla-fphemiam : imo potius earn duplicat. Facit enira illos Sanólos, qui nature nij non font ncos,qu« eft fœdiftima idololattia,Galar.4. v.8,dum iis tribuit proprium,amp; eßentiaic ncicatis attribntum. Noftc nimirum arcana humanx mentis, Rora.8. v.zy. i.Cor.i.v.n.Ioan.i. v.ij.Nam fiue quis natura,fine ex communicatione habeat illud, quod eft proprium vnius nei,euadit,amp; eft dcus. Aite-nim iplc,Gîoriam mcam alij,quam Deo,nonda-bo,lf.4X.v.8. Nec valet exccptio,Deus Angelisea Arcanareuclat,quorum Minifterio in horaini-bus conferuandis vtitur.’crgo illi Angeli euadunt

Dij.Rcfpondeo enim,NiifqnaiTi in oei verbo tra di Deum Angelis reuclare in gceIo mentis homi-num atcana : led dicitur tantü cos à Deo mitti in hastcttaSjVtpios cuftodi3nt,quos ill^s dat, hifq; jnfciöiïnt,P1.34.v.8.Genef.}2.v.2. Hcbr.i.vcrf.14. Qtnrnobrem dcus illos Angelos, quorumMi-nillerio vtitur,mittit c coclo, vt vidcant, amp;nbsp;fciant *ftiones pioruinjquos ipfis commendatmon au-tem eas illis in ccelo reuclat, vt habet, ôc vult exceptio.

Quartum argumentum noftrum eft,Deus ipfc bcneuolentiot eft nobis gt;nbsp;quàm Sant^i defunfti, amp;priùsqnàm illi nos audit : ergo fruftrainuo-cantLÎV,vt Dcus nos audiat,amp; propitius nobis cf* ^^evelic,Iohan.t6.vcrCi5.Hcb.4.verf. i6:Chryfo-ftomus in Præfatione in Pf.4,amp; Tomo.j. Homi-liadeProfeótu Euangelij.Refpondet Bellarmi-nus varie,amp; non vnum quiddam,fed multa,ta-nienomnia falfa. Ptimum igitur ait, Ergo viui pro nobis fruftra orant.Refpondco ,Non orant ^iui,ficut defunfti Sanfti,velut intetccirotes no ftvi'.fed tanquam nobifeum afflióli,orantque pet vnum Chriftum Gilat.6. vorf. 2. Hebt.ij. vetf.5. Ergo inanis eft collcftio,amp; falta confecutio return toto genere diuerfarû. Deinde inquit Deu* pavatus eft potins Santlos defunólos audite pro noftris aftlilt;âionibus,quàm nos ipfos. Rcfpond. Hoc falfum clTe. Nam Chriftus non Sandos,fed nos ipfos pro nobis petere itibet : pronaittitque

I fore,vt audiamur nos,non illi. Air enim , Petite fos, nbsp;nbsp;inuentetû ; p ni fate vt)s, nbsp;nbsp;aperietur vehis.

130 Rts PO NS I o Da Nj® i ftidefundipro vobispetanc,amp; inuenicnt.Ter’ tió Bcllarminiisait,Deu$ iubct lobum pro fuis amici1orare.lob.41. verES, Abrahamum pro A-bimçlecho Gencf.zo.verCy.Refpondeo.Quoniâ amp;nbsp;lobus ab amicis, amp;nbsp;Abrahamus ab Abimele-cho oifcnfi fwcrant.Sed Sanóli dcfunöti non funt à nobis ofFcnfi, ergo nequc precari pro nobis poibJnr. Prætercaamp; lobns amp;nbsp;Abrahainus erant TiuiMc hl Sandi fuut mortui, nequc rcs noftras no runt.

SolutioBcs ad lohan.id verf.23.Hebr. 4. verf» jó.nihil valenr.Nam illi pcrfpicuè oftcndiint fa-ciliorem patcte nobis aditum ad Deumipiura, «juàra ad fandos mortnos.Locum Chryfoftotni planecorrumpitiftc j dum air eumdcviuorum prccibus agcrtnmo dc mortuorum intcrceflio-ne pro nobis dilferitjqnam illic fine citcoitionc Chryfoftoinns ncgat. Itaqne mutât poftcaBel* larminus fuam fententiam,amp;: vaiiat, nuutqucin huius obieótionis folutione.

Qmntum argumentum noftrnm eft, Chriftus ipfe Óc dido,amp; excmplo docct fe vnuni, vt no-ftrum apud Deum McJiatorem , inuocandum, Iohan.i$.vcr,23.24.Luc.ii.Math.6. Ipfe non alius formulain prccandi docuit.Qni dedit viuere,do cuit orarc, ait Auguftinus : ergo fiindi nonfunt inuocandi.

Refpondet Bcllarminus, Chtiftus non ait fo-lum fc.vtlnterccirorcm,inuocandum eifetcigo alij inuocari polfunt.Rcfpondeo Bellarmino,I-mo Chtiftus fe folum intcrcclTorem elfe nofttu, ait lGhann.i6.amp; ipfius quoquc Apoftoli fic funt

Ad VII. CoNT ROVERS. i;57 intcrpretati i.Timoth x.verf. 5. t. lohan.x.vcrf.l. Hcbr.7.ver(.25.hoc Chrifti dióturn.

Scxtum noltium argumcntuin cft,Nullum ex-tat in totaS. Sctiptura mandatum de Sandis dc-fiindisinuocandis ;ergo non funt inuocandi. Neeenim ex mandatis hominum eft quiequam, tjuod ad colendutn Dcum pertinet, agrnduua Matth.15. vcr.9.Rcfpondct Bellarminus,Manda-tum Dei de co non requiri, quia neccfTitas id nos cogit facetc. Refpondeo Bellarmino, Quod offertur Deo fine ipfius prçcepto , ell gt;StXoôpnir-»«a, ac proinde coram Deo execrandum, Deur. Ii.verf.S.Matth.ij.verl.ÿ.Colof.i.ver.a^.Et quod deneccffitatcexcipit, a0u'Aogt;o» eft. Nam mala nunquamfaciendafuut,amp;caquae funt Deo exo-fi,qua?cunque inftet,vel vrgcat neceffitas,vt bona nobis eucniant Roman.5.vcrf. 8. Quod deni-quercpeiit ifte Sandotum inuocationem mira-ciilisfuifie confirmatam,funt iftamiraculaSata-næ prodigia,damnanda,reiicicnd3,vt potc, quae tnalam dodtinam inuehantjant confirmer : non aiitem probanda,ant attendenda,Sandos in coe-lovideve, quæ laïc gerantur, iam naillits con-^^ futauimustfed ifte regerit inepte.

Septimiim argnmentum noftrum eft, Nemo vcl adco apud Principem ctiam tetrenum (ibi fuinit Aduocati ngt;unus,aut alium honorem, ne-diina apud Dcum Hebr.5.vcrf.4 : ergo Sandi dc-fuiidi hoc munus fibi arrogate non polîunr, quod illisDeus in cœlo non demandauit.Bcllar-tninus nihilrefpondcc.Inao idtefpondct, quod amp;nbsp;ipfum,amp; focios iugulac,amp; falfi arguit. Ncgac

1538 R E s P o N s 1 o D AN Æ I enini à fuis Sanilos dcfunctos inuocari,vclut Aduocatosnoftros.ld qiiod ipforum prcces réfutant manifcftiffiinè, vt miriini fit iftum tam impudenter raentiri vcl potuiire,vtl voluiflc, prcefcrtim Theologum.

Oôtauum noilrum argumentum eft.Miiki vc-lut Sanóti inuocantur,qui neque Sanfti fuerunt, ncqueomnino cxtitcrût,vclut Catharina,Chti-ftophorus,can.S4»ß4 RornanA Dift.xv. Rcfpon det ambigue Bcllarminus. Concedit enim mul-torum, qui Sandi vocantur, hiftorias efle falfas amp;: apocryphas.Ergo verum cft,quod obiiciinus: amp;nbsp;tarnen illi nonSanfti tarn ardcntcr,quàni veti Sandi inuocanrur : neque alij ab aliis vlla nota diftinguüntur ab iftis Sandicolis , amp;nbsp;idolo-latris.

Nonum argumentum nofttum eft, Sadorura inuocario prorfus ab Ethnicotum fuperftitionc profeda cft.Nam hi partim aras,templa.fefta di-cant iis hominibus, quos propter mérita in cœ-lura receptos putant.Id quod Pontificij fuis San dis omnino exhibent. Partim Deis fuis Ethnici certa in cœlo muniaaiîignabant.vt hic Bello,file Paci: illePluuiæ, hic icrenitati aeris præelfet. Id quod prorfus obferuant inuocatione fuoriiin Sandorum Pontificij. Etgo cftrcs ifta plane i-dololatrica.ldololarrie vcrbvefligia omniafiint inter Chrifiianos dclcda.amp;exftinguenda.Qitarc amp;nbsp;ifta Sandorum inuocatio tollenda elh Re-fpondet Bellarminut, primùra noftris conuitiâ-do, quos Iuliano Apoftatæ fuccefTores facit. At contra fumus Cyrilli, Auguftini difeipuli,qui n«’

Ad VII. CoNTROVîRS. 15^9 »cganc quod hic iftc conccdit,id nimiriim à Chriftianis exhibcri tuisMartyTibiis,qnod olim Ethnici fuis DiisofFcrcbant. Imofunius Pauli amp;nbsp;Johannis,acproinde ChiiHi di(cipiili,qui difcr-ttiubent vc ab omni idololarriæ fpccic abfti-' ^cafnus,i.Corinth.6.vei'f.9.i.Iohan.5.vcr.2i De-'nde refpondct iftc,Dcum vclle quædam conce-derc ad vniiis Sanófi pctitionemtalia ad altcrius psftulationcm. Refpondeo ,Hoc quidcm dicit Êellarminus.fed non probat.ErgO diuinat,amp;nii-gaturraorc fuo. Mentiri cnim mauulr.quàm vc^ hrati cedcrc,ac filcrc.

Decimum noftrum argumentum eft, SancH Homines, qui lunt in cœlo , nihil cota Dco tnt-htifunt : imo Chrifto Mediatorc egcnt, vt Deo placeant: ergo non ad cos, fed ad Chriftum eft nobis confugiendum. Refpondct Bellarminus, Jandi impetrant,non ex ratione mcriti, fed quia Euntarnici Dci.RcfpondcotImo amp;nbsp;hoc ipfunsvC fintoei amici,ell pars mcriti Sandorum,G quid illi mereri apud Deû poflhntjpotuctûntvc. Ergo I falfieft diftindio Bcllarmini. Deinde hoc i-p(iim,vt fint amici Dpi,ex fola Chriüi gratia Sadi confeqtiuntur,amp; habenr,Iohan.i5. verf. 14-15.' Ergo quum alFertnr hçc caufia, nollra fcntcntia, amp;nbsp;ratio plane confirmatur, oftenditurque non gt;pfosSandos(fiucquod mcriti fint,fiue qitbd a-mici fint Dci,)efle inuocandos ; fed Chiiftum à Qtioipfo idem beneficium confequimur, quod uliSandi defundi ,nos,inquam etiam hieviui perfidem in eum, Nimirum vc amici Dei fimus, «C propreres prccçs noftræ per eum, non per

SanéloSjfint Deo gracæ.amp;acccptç lohan. i ^.ver. ij.15.verC14.15 16. verf. XJ. Qiure quicqiüd tingât animo, comininifcatut, cxcogitetBellarràinus, tela noRra non efFiigit,fed. euerticur, Ôc ipfius de Sanctorum mortuorura iniiocatione grauiili-rnus error confutatur. Er hæc quidem haâe-nus.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Cap. I.

illud in Pfalmis Dauidicis, omnia,fcti-Abyjfustibyffnf» »«»efrfr.Nam ex errore nihil, nifi error, gigni poteft: quietiam paruus in initio, tarnen in fine tandem magnus fir,amp; cuadit.Quotfum ifta?Ncmpc,Quodßellat-niinus homo portcntofæ fupctfticionis.acroon-ftriim ex omnibus antiquis amp;nbsp;nonis hærefibus conflattim errorein crrori(iinmane)addit,amp; hæ-reticas blafpheinias non modo gcminat: fedin infinitumaccumulat hoc libro,ac muitiplicat. Ergo non contentus in Dcum foperiorc libre blaiphcniaircimmaniter, dura hominibusdcfun disdiuinum honorera attribuit, Aras,Tcmpla, Feilum,amp;officiuiB:Domiuo nollro Icfu Chrifto facti-

Ad VII. CoNTROVERS. 1541 ûcrilcgo fuum Aduocati amp;nbsp;intcrcedbtis tnunus gt;(icmi(re,amp; in Sanftos defunótos inipiè tranftu-lilTe. lam hoe libto aiigct (uos furores, amp;nbsp;homi-nud) idololarrias in immenfum multiplicat, amp;nbsp;I prouehit, duin Sanólorum defiinólorura ic Rc-l’qiüas, amp;nbsp;muras quoque brutafqtie imagines co Icndas efle fcribit ; quem vtrumqiic blafphcmum fttoreiïi tuendura nunc fufeepit. Nec enim inlH-tutæ femel idololarriæ finis vnquâ vllus aut mo-'ius elfe poteft ; fed ilia fempcr crefeit, quia malum femper ruit in peius.

A Vencratione veto Reliqiiiarum.quæccnfen 'ur effe, Sanólorum , orditur, quia plaufibilius 1'oc illi vifum eft,amp; popularius.Ad quam ramen priiifquam accedat. Sc Ic fuamqoc fententiâ bre-'ùter,amp;perfpicucexplicet, fefein conuiriisdi-uundis oblcótare Monachus impudcns,hoc amp;fc-lt;l«cnci capite voluit, qua: rum in Veteres Patres 'um in recenriores fcriptores lingua, calamóquc* I'itulcnto, (qua eft Monachali, amp;nbsp;præfercim He-luiricamodtftia)contorquct,amp; iacit. Hoccapitc

ftariin huius libri initio, Hieronymum, quem ’libi Deum facir,duplicis mendaeij accufat,quod ^ante Eunomium velit conctadiâum fuilFe Rc-lllt;Eiiarum venerationi: hoc ipfum à ludxis Sc Simaritanis profeiftum.Sic Hieronymus in libro Contra Vigilantium, Sc in epiftola ad Riparium. Audi veto Bellarmine,Si hos quçris,qui hiiic tuç bïtefi contradixerunt, alij extiterunt ante Vigi-hutiura infinitis pene fæculis, quem ramen dam Husquafi qui primus illi erroti fc oppofuerit : Sc ß huius (quod te oppugnat) noftri dogmatis fci-

ii4i Re s P o N s 1 o D A N Æ I icitans primum autorem,cft Deus ipfc illc optR mus Maximus, qui eft ipfa veritas. Ac quidera Deus Henochi,Mofis,Eliæ(qui fandiflamè vixc-ïanr)corpora vel transfcrri ex I^ac ttrra,vel igno ta elfe in his terris voluit Geneï.5. verf. 34. Deu-tcr.54.vetf.6.i.Reg 2. ver.io,ne eorum defuiido-rum rcliquidc colercntut :Iudæ cpiftola verf. 9. Chriftusipfe verus amp;folus ecclefiæ DodorMar. zj.vcr.S.damnat cos gtauiflime,qui Prophctarû, id cft, Sandorum Icpulcra ornarent , codem Macthæi capite verf.29.Eft igitur impius Bellar-n)inus,qiii Dti Chtiftiquc dogmaappelletcrto-rem,amp; oppugner.

Autor vcro iftius Reliquiarum dcfundorum hominiira vcnerationis fuir Satâ.Nam tcfte Pla-tonclib.4.de Legibus, Quod öc fepulcraraor-tuorum, amp;nbsp;Rcliquiæ honotantur ,eft Dæmonis Apollinis iniientum. Gregorius Turonenlis lib. 9 Hiftoriæ cap. 6. refertin cuiufdam Sandi cap-Ictlafuiire inuenras radices,dentés TalpæjOlfa murium ,amp; vulpium vnguesconditos. Itaque totam iftam fuperftitionem deteftatur.

Argumenta verb noftrorum delibat duntaxat hoc capite Bellarminus,ncc omuia,ncc fidelitet: quæ hîc non réfutât, quia tempus ad deliberandum fîbi fumpfit. Jtaque demum capite quarto ilia examinât, in quem locum de nos hæc oinnia difteremus. Itaque hoc caput, velut amp;nbsp;fcqucns, fuittantùm inanisoftentacioiftius Monachi,amp; Si amarulentain homines piosobtredatio.

Et hoe quoque capite conuitiis in viros dodos cuomendisobleólatfefe Monachus i-hcBcllartninus. Magdeburgenfes enim cenru-tiatores', quibus viuentibus ne hifccre quidem aufus eft pullus ifte, mortuos fuis virulcntis telis impetit, amp;nbsp;eos arrodir. Sed fiuftra. Facilis enim eftornnium iftorum vulncruin, quæ illis inflige-te conatur,fanatio.Eo tendit tota ifta Bellarmini calumnia,vt probet,fi potcft,centuriatores in o-bginc iftius erroris indicanda fibi contradiccrc, du alibi circa annü e c c c ortavolunr,circa annu ccccc,alibi circaannü ccc. Refp. vcróBellar. diltinguenda elFe tempora iftius erroris dcReli-quiarum Sandorum veneratione feminati,adul-ft.Sc recepti, quæ Centuriatores dode amp;nbsp;difertè dilUnguunt : Bellarminus autem ca confondit. Ptius enim feminatus eft error iftcjquàm adole-Uerit ; prins adoleuit, quàtn in ccclefia fucrit rc-ceptus.Seminatuseft circa annum Dm. ccc,po-y?r4adoleuif.poftannù Dm. cccc. receptusert. Nam quod ait ifte tempore Polycarpi Chriftia-nos Reliquias Martytum ferualFe, Si coluifte, confiitatiir ab Eufebio lib.^.ca.j.Hiftotiæ.Quod Item de Petri öe Pauli corporibus àd Catatum-bas fubfiftciitibus fcribit ex lib.j.epift.}o.Grego-tij.illud 3efalfum eft,amp;à Martino Polono in Cot nelio Papa refutatur,amp; fabula elle narratur.

Seconda Bellarmini calùmnia eft ineptiffi-tna,Nam quam fit vctiffimum,Hictonymum nihil ,nifi conuitia, proferre contra Vigilantium, ia coque modeftiadefidcrctut à pris omnib'us,

1544 Re s P o N s 1 o Danæi Ci ab ipfo quoque Gtegorio,quid intercft fiucE-rafinus,fiue alius hoc fcripfctit ’ Hoc enim vciû eft.à quocunque diiäum fucrit.

Tcrtia iftius caliimnia eft, tualè fententiâ Au-gurtini à Centiiriatonbus explicari lib.ii.cap.8. Ciuitate Dei,lcgatut locus ipfe. Intelligent om-ncs Auguftinum damnarefupcrftitioncsotnnes Ethnicas.Scillis iimileSjqualis ell reliquiarum i-liarum Vencratio: folam atitetn Chrilbanaæ rc-ligionem , qualis ab Aportolis prïdicata amp;nbsp;tra-dita cft fcriptis,probari,ac laudati. Ergo detefta-turAuguftinuseam fuperftinoncm,qué hicBcl-latminiistücCur.ldquod collegerunt,amp; quidem reôtèjCenturiatores.

Quarta calutnnia Bellavmini diftiatur amp;nbsp;eua-nefcit ex lib.S.Thcodoriti contra Gentes lolo af-pedibDamnat enim Theodoritus omnes Gentb liutn fupcrftitiones,amp; illis fimilcs. vAt hatc tcli-quiarum vencratk» cft plane gentilis,amp;ab iis ot-ts, tient oftendimus ex Platone.

Quinta calumnia iftius cft plane pnerilis.Nam line babylæ corporis translatio fuerit prima,fi-uenô,nihil refert. Certè conftat Diaboluin mill ta propter Babylæ corpus finxifte, vt ctiarn inter Chriftianos ifta idololatriç femina fpargeret. Theodoritus lib.j.cip. lo. Hiftoriæ,ait fallacem tune quoquefuifté niaboli vatem.

Sexta iftius calumnia cft miraculi, fiue vcti,fi-ucfalli.allcgorifatio, amp;nbsp;chcrubinicaintcrpreia-tio ex merisnugisconflata.

ScptimaBcllarmini calumnia cft ftomachus in noftros,amp; impudcntillîmû tarnen mcndaciû.

Ad VII. C0NTR0VER.S. 1545 Negit enim feiens amp;nbsp;prudens illud,quod feitef-; fevtriffimuni, Ncmpc Reliquias, Sandorum à fuis coli.An nó vetójquib. Aræ,tépU poniintur, id quas ex animi deuotionc preccs fiût non- ne inquam cæ res religiofe coliintur îHæc omnia Reliquiis iftisPontiiicij exhibent : ergo cas co-luiK religiofo cultu.Imb vctitii eft,Ne quo in tc-plo Altäre,prxfertim Magnum , exftrnatur,in quo Reliquix alicuius Sancii aliquæ ibi non cÓt dantur,collocentur,amp; infei antiir,can.Z3e/lt;tZur4, êccan.A/^fMzrconlecrat.Dift.i.Durand.lib.i.En-chind.ca.7.N.25.amp; ipfcmct Bellarmin.col.1544. L.A. Qua igitur fróte hæc negare audct Bellar.^ min.nili quia eft Hcfuiticus Monachus?

Tque hx funt Icuiorcs Bellarmini pro fuo XYutrorc grauiftimovclitationcs in noftrostii Veto iuftumcum noftcis ccrtamen inftitnic pro ie,fuaque fentcntia cófïrmanda,amp; quas poteft,ra tiones fingitanimojtimatur, conquirit, obiicit, vtvincatur veritas,vincat error. At verb,ficut ait Hcfychius,Veritas eft inuióta,amp; licet oppugnari poffit,tarnen expugnari non potcft.

Rationes igitur Bcllar.il audiamus,quæ nullæ funt:imo omnes funt fallaciç turpiflîmç Sc robu ftilfimç,Partim A. falfa SiSciipturç interpretatio-nc:partim A nô caulfajid eft, hominu autotitatc ptocaulfaiSc iuftoDogtnatis Chriftiani funda-mêto:partim deniq; A Pctitione Principij,dû af-funiit ea elle vera,quç velfalla lunt, vel contro-Ucrfa.Ethocquidcm in generali ad Bellarmin, tationes noftrura rcfponuira ello : in patticula-

Ad cxéplaexS.Scripturç àBillar.prolata,qiiï font fex numéro,nullû iuuat cû,fcd onmia pror-fus oppïignâtjfuntq; fallaciç A. falla S. Scripturæ inrcrpretationc. Piimû eft Âlofis,qui lo(ephi,vt cftExo.i^.v.i^.ofla trâftulit:crgo Moles iftas Rc iiquias vtncratns eft,amp; cohnt,ficut colüt Pôiifi-cijjara, tcmplo, fefto illis indiâo amp;nbsp;conllituio. RcIp.Prirhû fallacia eft A nô côfcquente.Ncc e-ningt;irquirur,Mofcn hçc olla iolcphi,vel inÆgy pto,vet in terra fanôlajautdefcrto coluifleJcd cx lofephi niadatoamp;reftamcto id fccit Moles Gen* 5O.V.Z5. quoniâ hoc paâo fua de Dci promiflio’ nib.erga populû ifracliticû implendis fidem te-* ftari voluit,amp; fratres fuos in iilde confirmarc llu duit lofcphus.Ergo neq; vencrationïs.ncque.ciil tus gratia hæc olla funt fcruata,led vt lofephi tlt;;-ftamentû implcrctur.ucinde rcliquoiû ctiâ x't Patriarcharû olla in tetrâ ptomillam foêretrâf-lata,amp; Sichemis côdita,vt eft Aól.y.v.ió.Hieron. teftarur in Epitaphio Paulæzvbi taménequeilla ciilta funt.ncque veneratione vlla,prætetquâfe-pulcrijtcfte eodem Hicron.aftcôta, óedecorata.

Secundum exemplum eft de corpore Mofis, Deu.c.34. v.ó.quod Deus iple,inquitBcllar.pro-priis manibus fepeliuit.Refp. eft fallacia A peti-tione Principij, falfum cft enim Dcum propriis manibus ,quas nullas habet, fepcliuiirc corpus Mofis. Angeli enim illud non ipfe Deus,lcpelie-runt, vti Legem, id eft legis Tabulas duasMoft tradideruntdederuntque Acior.7.v.58. Gal.^.v. 12.Exod.31.ver.18.Ncc vt Rcliquiæ Mofis Hono

Ad vu. CONTROVER'S. IJ47 rarentur id fecerunt Angcli.fcd contra ne corpus ti Rcliquiæ Mofis colcventur, quod de Saniâo-rum fuorum Reliqniis faciunt pontifieij. Ergo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;1,

hoc exemplum amp;nbsp;Bellarm. amp;nbsp;Reliquiarum y/e-neracionem prorlus cuertit.

Tertium exemplum eft ex a.Rrg. 15. r. il. olTa Elifxi excitant mortuum : ergo lunt venetanda. Kefpondeo eft fallacia Ab ignoratione Elenchi. Non enim ofta ilia Elifæi, led Deus ipfc iftum mortuum excitauit,Aftor.3.vcr.ix. Neque idcir-coDeus voluit ex illotum offium attaÛu mortuum excitarijVt hæc ofta colercntur, fed vt do-fttina quam prædicarat Elifaus vera, diuina, amp;nbsp;coeleftis eft'e oftenderetur, ac confirmaretur:crat cnim Dei dodrina.

Outturn exemplum eft ex i.Reg.lj.v. 18, vbi lofiasRcxProphctar Dei fepulcrum tfcolTavctat attingi,amp; vt ofta pfcudoptophctatuni,cuerti;cr-go Reliquiae Sanftorum funt vcnerandac. Refp. Haftenus funt vcncrandæ.quatcnus è fuis fepul-ctisnoneruantur, aut dimoueanturmon vt fan-ftitasiis aliqua tribuatur, amp;nbsp;noftraapud Dcum commendatio exiis penderecenfeatur. Deinde nonipfis oflibus idcóceftrt honoris lofias pro-ptic.fed Dei doóktinae,quaannuntiatat hic pro-plieta; cuius ipfius ofta non fuper altare ereift* pofuit,fed in iuofcpulcro iacentia confcctauic Iof1asvcr.17.18.

Quintu exemplum eft ex If.ii.v.io.vbi dicitut Sepulchrû Chrifti fore gloriofuro. Refp. r obu-ftiflinia elfe hîc Bellar. fraudé amp;nbsp;fallp.ciam apcr_ tâ Ab ignoratione linguç Hcbrçç,amp;vocis Sepul-

1548 R t s P o N s I o D A N J« I cripzo voce Quietü aftüca fnbftitutionc. Sepul-ehnt cniin Hebrçis Schcol dicitiir,qnæ vox. nó eft apud If.c.ii.v.io:fcd cftvoeabuliiA/f»KfZ»lt;*/ quod fedéjin qua cti animi deleftatione verfamuv,amp;lo CÛ fignincar. Id quod Scpulcro tribui nó poteft. Scd neq; voxSepulcriilli loco cóuenirc. Agite-nim dcDci ccclcfia pcrChtiftum colledajn qua eft vera Dei quies amp;nbsp;complacctia per Chriftum, vt apparet Plquot;, 132.V. I4,quouiam ilia eft columna veriratis,!. Tim.j.v.ij.Ergo toto coelo fcics,ptii' denfq; ab illius Ilaiç loci mente abcrrat homo i* ftcjVt apparet ex Paul.Rom.ij. verf, j 2.

Sextû cxemplû eft. Quod nó funt à Dei fpiritti reprehéfi, qui vefté Clitifti religiofe cótigerunt Mat.p.v.zo : qui Petri Apoftoli vmbra traieuntis religiofeattigerut A(ft.5. v.ijivel Pauli fudariaamp; femiciniftia ad çgrotos dctulerüt : Aiftor. ij.v.ii. Refp.FallaciaelFe A Pctitione Principij,Præftip-ponit enim eos,qui hæc fecerût, nó erralfc (id q» falfura cft)etfi funt à Deo exauditi, amp;nbsp;à fuis morbis fanati illi çgroti.Vcrû falfa eft ifta cófequétia. Fide enim eoru in Chrifti'i exaudiuit Deus,quo-nil in eu credeblt(quc annutiabant Paulus amp;Pe-trus)gratûq; propterea habuitnnodu aute, que il li dclegerütjDcus nó probauit, qa poteftatc Dei externis amp;nbsp;carnalib. iftis rcb.carnalircralligarür, atq; adftrinxerüt.Itaq; air bæmorroiftæChriftiis ipCe,Ffdex r«4:nó auté modus,que fequcris,te fet uauit Mat.ÿ. v.22.Sic Exo.c.i.jpbatur àDeo ftudiü obftetncûÆgyptiarû Ifraclitis fauentiö :modiij autc,amp; mendaciüjper quod luu confiliü illç exe quutur amp;nbsp;cxpediunt.nó placuit Deo.Et hçc qui-dem funt prscipua Bellarmin, pro r eliquiarum

Ad vil Controverï. 1549 vcnïratione argumenta, quæ ramen nullius funt ponderis,aut mométi.Reliquaveró iuntlcuiora. Secundum igitur huius argumentû eft autori-tasCóciliorum quorundä,id eft, hotninum iam recepto amp;nbsp;imbuto à fe errore fafeinatorum vox amp;nbsp;fuffragium,in quo nullus omnino fidei Articu lusfundari deber,aut poteft à Chriftianis viris. Concilium Nicenum fccundum nullius plane momenti eft,vtpote protfus idololatricum,5£ i-dololatriæ fons,iftius præfertim.

Concilium Gangrenfenihil hunciuuar. Nec cnim Reliquias Martyrum venertndas aut fuper altare collocandas docct ; fed eorù folü fuperbia fra:nat,qui cóuentus ecclcfiæ, (fi ad confefliones amp;nbsp;loca.vbi Martyres fepulti étant,fièrent) fuper-bè contemnebât,c.2o.Gangrcnf.Concilij,amp; can. Si^uisper Dift.xxx. Hi enim veros Chrifti Marty tes oderunt,qui id agunt.

Côciliû Carthag,v.c.l4.nihil talc habet, quale hicaffingit,amp; fupponitBellar.Memorias enimamp; locaipfa.in quib.lepulti sût veri Martyrcs,hono rat dûtaxat-.ipfa auteMartyruoft'a ex. hiscuelli,vcl Reliquias corû coli,erigi, proponi ncqi probat, ncq; côcedit côciliû,Id qd hoc loco côtédit Bel larm.amp; facit. Concilium Braccarenfe 11 i.EtE-paunenfe mcrèfupcrftitiofum eft vtrflque,amp; ve-teré ludaifmü in ecclefia Dei Chriftianam reuo-cant, Braccarenfe cap.j.Epauncnfc cap.25.

Concilium Mogûtiacum fub Carolo Magno c.5i.nihil iuuatcultum Reliquiatum : imo cum damnat. Nâeasfepultas effodi,erui,transfcrri c-tiainalium locum vetat, nificx magna caufla.

135® Ri s P o N 5 I o Danæi Imo in C3p.i.amp; i.extra de ReltcfttM quantaEcclf’ âæ Cknltianæ ludibria, qiianiæ frandcsex ifta Reliquiarum vencrationc onantur,apparet.

Concilium Laterancnfe fu'o innocentio iii. cap.ói.nullins eft moroenti.Nam in aliisquoque capitibuseft illud concilium,hætcticum.vcliit ca.I. ybi Tranftubftantiationc pro kdei Articulo lancir contraeiafdem tarnen Innocenti) iii.rc-fcriptum in cap.fww Marthi, extra celebtat, : item cap. 5, vbi Romanam Ecclcfiam exteris prxfcrt, illique in alias tyrannidem alTe-ritjContradiókuinChrifti, Luc.zi. verf.z?. Deni-que locus ex illo concilio citatus, qui eft ex cap. 6i.tollirpotius,qnàin ftabilit Rcliquiaruui ve-nerationem. Sic enim plerofque decipi docet ca. l.extradeReliquiis.Ex quibus apparerBellarrai-num ncque locum S.Sctiptutx vilumjireq', Concilium (anuiri amp;nbsp;orthadoxum pro (e, fnoquect-rore turndo habere,tjuamuis oculis Icctorum te-nebras affunderc fit canatus.

Tertiû B dlar. argumentû fumitur Ab aurorita* tePatrum ex nullo tarnen S.Scripturæ locofiiam fententiam conhrmantiii. Verùm ex Hictonymo refpondemus.Quiequid abfq; Dei vcrbofcripto in negorio Religioms afterirur,tarn facile à nobis cótemnitur, amp;nbsp;negligitnr:quàm facile ab alioaf-firmarur. Nam fidci Chriftiana’ fundamentu vni-cumeftjNempeDci verbum, amp;nbsp;quidé foldferi-ptum. Itaq; totnm hoc Bcllarmini argumentum, quantumuis longu,eft mera fallacia A non caulia pro caiilfa.quæ puerilisnugario eft. Deindefunt iftx Patrum iententiæ duntaxat Rhctoricationis,

AdVII. Controvers. 1551 amp;orjtionis flofciili : non autcm fidci corutn do-gtnara,vt hïc inlulsè citât,putatque Bellai'm:Dc-niq; lï fingiilorum fcntentii fpcótcntur/martife-ihm blafphcmia in Deü continent.Eufebiiis vult lib. 7. Hiftorix cap. 15. vctlcrandana ligntatn, fedem. Athanaïius in Vita Antonij, vcftemeïl'c imaginera lanólitatis. Bafilius in Pi. n5.Sanótos adminiftrare nofttas rcgioncs,amp;cx cótadu moc-tiiorum offiura trahi vitæ fanélitatc amp;nbsp;in nos in-fiindi.Idcra incptcNazianzcnus inTheodoriun Martyvera:amp;contra kilianü otatione prima,oiFa niortiiotü colendaeire.IdéEmiirenusjidê Cyrillus Catcchefi xviii fui feculi errore abrcpti.Chry foftomus ait.Martyrura tumulos ctiara ipfos elle adorandos.De luutntio amp;nbsp;MaxiraOjSe fic ds cæ-teris turn Græcis,tum Latinis.

Quartü amp;nbsp;quintü Bellarra.arguracntü petitur aMiraculis, qux periftasReliquiasæditafuille fctibit. Refp. Duplex cft in hoc arguraento falla-cia.Vna A non caulTa pro caulfa.Necenim Mira-culaipfaperfefefidéde veritatc alicuius doólti-nx faciüf.fed fold Dei vetbü fcriptü.Altera falla-ciacft ApctitionePrincipij. Sumit enira ea mira culafuilTe Dci,quü fuerint Satanæ,quia contraria Dei vetbo amp;nbsp;glorix doftrinain confirraarunt, Nempe Culturacrcaturarü rcligiofum. SicSan-ftus Sp.Miracnla Aniichrifti réfutât, a.ThelT.a.v. 9. Apocal.i6.v.i4. Et nos anteaiam (æpius ad hoe genus inanis argumenti refpóndimns.

Sextum iftius argumcntura,irem Sc feptirauni ducitur ex rcuclattonc Rcliquiarü, vbi étant, di-uinitus,ait iftc, faóta;amp;; carundera tranflationc in

Ijjt . R ï 5 F 0 N s I O D A N Æ I aliuin locuiTijVtillie honorarentiir. Rcfp. Multis lt;|uidéiftas Rcliquias RiifTc reuelatas, vclut Am-brofio Pfotafi) amp;nbsp;Geruafij, Auguftinus li.ÿ.Con-r feflîo.cap.7. Luciano Stephani amp;Nicodemi,in ipfius epiftola-.Neftabi ôc Eufcbij fiatrurajœmi-næcuiaamjSozomcnuslib.j.cap.S.Hiftoriæ. Ve-rùra aftu Satanç id faclum eft,vt hoc pado imtnî né illain rcrum mortuarû amp;nbsp;creatarii fuperftitio-nem induccret.Sc in Anirnis hominum ingignc-rct.Etgo hicSatanç Angelus lefc in Angclum hi-cis transfigurauit, quod fæpt facit, i.Cor.ii.v.l4i dam pictatis amp;nbsp;honorandorû viiotum Sanétoni prxtextu.hanc idololatiiam cudit apnd nonfath prudentes homines: fed iam erroris iftius fafeino plane corruptos. Verum à mortuisSc huiufmodl Spiritibiis nequaqua eft petedqin fidei Chtifti?' nætcftimoniûjK S.v.i^.Ad.ió.v.i/.Quod aiitem de Reliquiarum tradatione narrat hoc loco Bd-larminiis, id totum fupcrftitiolorum hominû fa-dlum acindicium fuit:non (piritusDei prçceptû, aut ex Dei verbo fcriptofumptum exemplum,ac proinde inutile eft. Nam ad ea,qua: de lolcphoi' terum commémorât ifte,iam reipondimus.

Oótauum Beliarmini ,amp; Nonum argumentd fumuntur à rebus iis, ex quibus nequeSaniftitas, neq; yencratio rei vllius colligi poteftjNimirum Oiftauum ex eo, quod iftæ Rcliquijc conduptur fub Altari,præ(eriim Magni in hngulis Templis: Noniim ex eo.qubd Ceni amp;nbsp;Larapades in Templis ante Rcliquias accenduntur, amp;nbsp;lucent. Rc-fpondeOjTotam hoc efle fallaciam a non confe-quente.Ncc cnim nobis Chriftianis quidpiâfan-(ftum.

Ad VII. Controvirs. 1355 dum, aut vcncrandum colendumq; eft rcligiolo ciiltu (qui tarne tribiiitur Reliquiis iftis) quia vel fub Altaii iacet amp;c. later, ( Nâ ibidé multi quoquc Vetmes latct,amp; multx fordes) Vel quia citcum fc Ceteos accéfos habet ctiâin Téplis.Nara amp;nbsp;ante trabesac ligna templiüdem Cerei lucent,amp; ante Cortinas quoq; Altatis ; quæ res ramen non funt, vel iftis aircnticntibus, religiofo cultu venerâdæ. Sed ante impcratotes Ethnicos cerci acccfi præ-ferebatur,qui tame proptcrea nó funt oolendi.Er go funt inepta hçc duo imprimis Bcllar.argum.

Quod autc addit amp;nbsp;Altaria ipfa adorari à Chri-ftianIS,amp; hanc fuperftitioné ex Apoc.c.ó.nata ac initium habere, vtrumq, hoe cft falfiffimum. Dc Altari liquet, amp;nbsp;apparet ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i.amp; z.De

Ctfifecrat. Dift.I. vbi Altatiadicunturconltcrari folùra debere,non ante adorari,amp;coli.Durandus idc docct lib.i.Enchir. c.y.N .58, additq; rationc, quonia Altäre eft vtcnfileTépli. Locus ex cap.6. Apocal.noD docet vel cultas fuilfc, vel tranllatas AniiDas,qux erant fub Altari:fed ibi rctcntas;Dc Rcliquiis autem,ne gt;pu quidem agit,

Deniqj quàm fitinepta ifta Rcliqiiiarum fub Altari conditura viderc quiuis piuspoteftapud, Diirapdum in Enchiridio lib. i. cap. 7. N. 25, nc Chartas meas iftis magis oncrem.

Cerçorû vfus inTcplis Chtiftianorü, prxler-titn,fi lucente Sole,accendatur, ab Ethnica plipè hiperftitionc ortus cft.amp;adChtiftianos ttallatiis. ïtee cxcmplü Conftatini Magni, qui Çcrcû Ma-gnû dédit Ecclefiç itoman.eft Articulus fidei,aul tundamentû : ficut neq-, diftum Hieronymi in ç-pift.ad n ipariuro,3c côttaVigilantiû,quum nulla

Dei veibo vcriimque firmctur amp;Conftantini fa-ókuin amp;nbsp;Hieronyrai diAum.

Decimum Bellaimini argumentum eft primu ab vtili.Nihil enim vtilius eft nobis, quàm San-â:orum fep ule lira, per quæ in memotiam faniftæ eorum vitæ, ait ifte,reuocarnur.Refpondeo. Laudamus quidem extarc honeftam memotiamSan étorumdefunótorum inter Chriftianos ,fiue eX eorum libris,fiue ex aliorum fcriptis.fiue ex mo-deratis eorum monumenriszeos autcm,sur ea fe' pulchra proptercacoli debere pernegamus.Nos illud prius facimuszPontificij hoc idololatricuna amp;pofterius.

Deinde duciruridé argumentum ab honefto, corpora Sanclorum defunótoró fucrunt tetnpl* Spiritus S.amp; organa fandarum aäzionum : etgo funt religiofc veneranda. Rcfpondco.fallaciaeft à non eonfequente. Nec enim quiequa plus hO' norandü à nobis eft, quàtn Deus praccipit- Hsec autem coli non iubet. Ni quod dicitur effe hxc corporamortua, Dei inftrumenta admitacula. amp;nbsp;pignora patronorura, eft omnino falfuub antearefutatum.

Vnu eft ex Math.aj.v.ap.Damnat Chriftus»^ Hypocritas appellat eos,qui Prophetarum amp;ui-ftotum fepulccaædificabant magnificè,S£ill!'°'-nabanf.intcrim eora doötrinara (ecurè contem-'ïiebaut. Refpondet Bcllarminus dinari cos, Prophetarü fepulchrà órnarent, non quia ca ot-

narent,fed quia dodrinam iuftorurn amp;nbsp;vita non itnitaietiiv.R.efpon.Bcllar.IiTio rtprehédi à Chrî fto ift,id quoq; fcpulchrainitorii ornandi amp;nbsp;de-corandi ftudiu,qina fuperftitiofiim eft : fed mul-to magis coiueinptû (anCtæ iullorum (qiios mor tuoscok bat)doélrinçac vitæ.Vtrumq; hoc per-pctraiir Pontificij. Nam amp;nbsp;Apoftoloru Domini noftti Icfu Chrifti fcpulcramagnificèexornant, 8i fitpecftitiofa animi dcuotionc : arque interim Apoftoloru ipforum Sc doclrina,amp; vitam fccurè conteinnunc, imo acerriracperfcquütur. Q^.c-quid hicafferrurà Bellarmino,vt incvrtam huius loci Matthæi 25.vcrf.29. ( qui per ftfe perfpicuus eft)inrerpretationem reddat.incprum eft,amp; maligne ah hoccongeftum,vt reliqua huiuscapitis omniaifolius oftentationis gratia.

Alttriim argumentum noftrum eft,Ncmirtein ill Chnrto nobis Chriftianis clFc fccundum cat-nem cognofeendum ac quærendum ; ac ne Chriftura quidem ipfum ,2. Corinth. 5. verf.jó. Ergofruftrà Sc fepulchia,amp; carnales Rcliquitc dcriinólorum quæruntur à. Chriftianis. Rci-pondet BcUarminus, imo pic quæri, Nâ ilia fc-pulchra func tnemoriæ fanótoriim,amp; corpus co-tum.id eft,alteram eorundem partem continent. Refpondeo Bellarmino, ft ad folam Sa 11 do rum nremoriam,non ad criltum,corum fcpulcht.a 1er- ‘ uircntur, elfer hoc Sc rolcrandum Sc laudabilc. Verùm quoniam ad cultu ea quærunr,ornanr, Sc iaeeftigant, amp;quidem religiofum, eft plane fri-perftitiofa iftiufmodi fepulcrortim a(reruatio,ac conquifitio.Ergo veram caullatn eclat ifte.

Qjjod iftc diibitat.vtrnm Mofes verè fuerit root tuus,Cuc eins dcfiinfti corpus ignoratû fucrit.V-trum populiis Ifrael Mofis corpus adorare volnif fcr,hîc,amp;: alios,amp; fe crüciat,amp;more fuo facit,Ni-mirum vt res certiffiinas reddat dobias, pcrfpi-ciiasrcddat obfcuras,amp; de rc quauis, inftavAca-demicorura, dubitet. Quid verb de toto eo fit piis fcntienduin amp;nbsp;iam diximus, amp;nbsp;ex Deu£.54 V. tf.Iudæ cpift.v.p.appartt.Qijàm autem iftud Beb larmini infanum eft Moiis defunôfi cadauer teti-nuiiTe etiam (plendorcm vultusîQuis te ftultiot, Bcl!armine,fingi à quoquam potell î

Ncgat ifte Pontificios adorare Reliquias. Lu-ecm amp;nbsp;Solem dicerc codem modo potuittene-bras. Quis cnim nefciteaadocari, quibusAra, TempluiT),cultusrcligiofus, feftum confecratut? Quæ omnia fuis Reliquiis ifti exhibent.

Diuinat deniquc,duin affirmât Deum poftea-ptiuitateniBabyionicam illuftraffic rairaculisfe-pulcraIfaiæ,Ezechiclis,Hicrcrniæ, Abdise. Qnis ex Orco Dæmon hoc ifti reuelauit? H a in de ca te mirum eft in tota S.Scriptuva filentium.lmb hoc tocumfalfum eft,amp; impudensBellar.mendaciû'

Alteram rcfponfionem quoque affertadlocu exl.Cor.5.v.i6:fed ea prorfus eft nihili,amp;fatua.I-taq;rcfutationenon eget, Percarnem nimiruffl intelligi Chrifti mottalitatem, 8c paffibilitatctn» quafi iam Chriftum verum hominem effeagno-fecte amp;nbsp;côfiteri non dcbeamus.Que maior obfe-cro,poteft elfe blafphcmia,2.Cor.ij.v.4.Nâ quod ait ex if.ii.v.iO. fepulchrû Chrifti honorandutH) id fupra expofuiinus,amp;Bcllarmini fententiâ confina'

Ad VlI. Controvers. 1357 fctauimus. Dciiiq; qiiod fcribit agnofcenda eiFc Deibeneficia,amp; eorum inftrumenta.quis iiegat? Sed catenus,qiiatenus eaDcus ipfe agnofci iubet: non debent autem illa in Dei locum ( quod in Reliquiis iftifaciunt)fubftitui.

Tercium noftrorum argumentum cft, Cultus Rcliquiarum cft ab hominibiis inftitutus,nó autem àDeo præecptus;Ergo eft damnata»fl»Xo^p»-f»fie(,Marth.i5.v.9.Coloir2.v.23.Refpondet Bel-latminuSjHoc elle falfum.Nam Dcum ait probate cultiim fcpulcri ebrifti, item fimbriæ ,amp; Su-darioium , Vmbrac, amp;nbsp;femicinótiorum Petti amp;nbsp;Pauli, Refp.Bellatm.id, quod hoc loco affirmât, efle falfiffimû,amp; fuprà hos locos S.Srriptur« ex-pofuimus, Sc male ab ifto intclligi docuimus.

Quartu argum.norttum cft, Cultus Reliquiard vel id-ololattia eft,vel,tefte Auguft.lib.de ecclefiç Moribus, cap. 54, fuperftitione idololatrica non carct.Creaturæ enim coluntur Sc religiofe,amp; co, quo Deus ip(e,modo, Ara, Templo,fcfto,officio illis infticuto, Cereis etiam cota accenfis. Quod fatetiir contra Vigilantium Hieronym.amp; Concilium qiioq; efl'e Eliberinum c.34. damnat. Refp. Bellarminus per folam inficiationcm. Negatc-nim quod verum cft, amp;nbsp;res ipfa manifeftc docet, talem cultura ciTc Dco debitum contra Auguft. Ciuitate Dci lib.22. cap. 10. amp;nbsp;effc idololattiam. Sed quid ifte non negauerit, vt ex. tarn validis laqucis noftris euadat ? quibus conftiingitur, ac vincicur?

Cereos media die amp;nbsp;data in alicuius honorem feu viui, feu mortui accendi, eft Ethnicafu-

1558 Rb s P o N s I o D A N perftitio,qucmadmod«m exHcrodiani libro 1. collijitiir,licet poftea in eccleliani Chriftianain illajheutamp; aliæ multæ (upciftitiones Ethnies» (Vclnt Nontiæ,amp; carû coniecratio, Aqualuftri' lis ÖC bcncdiôta.faces in funcribusamp;c.)irreplcfit‘ Itaque Durandus magnus iftavum fiiptrftitionû patronus lib. y i .Enchiridij cap.L x xx. nihil in* uenit in Dei vetbo fcripto,cur illoscereosde-fendcretdvd tanrum ex decietis Zofitni amp;Thco-doti primi PontificûRomanornm iftas idolola trias tuetur.Qubd li lumenin Ten,plis,vtidcni Diirandus vnlt lib.î,c.i.N.4O. Chriftû iîgnificar, ergo quum lumen acGcnditurcoramRcliqiiüsi-ftiSjChriftus jllis fnbiicitur, amp;nbsp;fafees fununittit-Quæ fumma eftimpieras.

ßtllarminitefpoulJO ad Auguftini locûlib.de moribus ecclcfiæ c.54.qiii fepiilcrorû iftorû ado ratores grauiirimè reprehendit,ip(ifmet Augulh ni verbis côtradicit. Ncgat enim iiteculrûcum eïTe idololarriâ. At Anguftinus taies adoratores vocar.-ergo talis cultus eft idololatria. Ncgat ifte Aiiguftinn veile hune fepulchri cultum elle malum, amp;nbsp;quæ in fignû iftius cultus Reliquiarum fiebant (qiialis erat oblatio vini amp;nbsp;epiilatû, quæ fupet morruos fivbat. ) At Auguftinus lib. 6 c. i-confeffionû li.8.Ciuitare Dei ca.iy. manifefte id rotû cû Ambroho dânat.Sedmétiri mauultBcl-lar.quâ filere,amp; veritati cedere, qeftfuauiftîma.

Aliorü Parrû diAa, qui fcribûr adorari à fe fe-pulcra mortnorû.funt vel axupoÂoji'tfi inept£e,vcl Rhcroricationcs pt ticulofæ,vcl blafphemæ fen-tentix. Eligac Bcllatminus ccquam exhis tribus folu-

Ad Vil. CoNTROVERS. 1559 folutionem noftram optet.A nulla cniin vencra-tioRcliquiariini iiiwatiir.

Quintuni nofttumargumentum cft,Maxima pars iftarü Rcliquiarum,eftfuppofitia procul du bio.Sunt enim ifta olla,latxonu olfa vt plutiroü, nonSan(äotum,fieut Murium dentes, nó homiw num, Aiiguftinus li.De opere Monachor. c.iS.c. 1.amp; i.exrra de Reliquiis. Gregorius Turonenfis lib.tgt;.hiftoriæ c.ó.Socrate« li;bi7.Hiftoriæ C.14.amp; noftris tempoeibus cxpcriEntia,rcfq; ipfa docuit iJ elle vrri(nmiup,quibtus! R eliqoiç detedç funt. Refp.Bellar.Perlolam infiuaiionc. Ncgatenim •à tempore Innoccntij 111.( quia ab co tépore ex autotitate R omani Pontificis r eliquiæ rccipiû-tuf) vllas Rtliquias luppofititias receptasfuifle in ecclefja.Rcfpondeo, ex ca.i. extra de Selit^mis apparet idem anteaFjditatum , amp;nbsp;obtinuifle, vt exfolius Romani Pontififisatbitrionempe Rc-liquiæ rccipcrentur, amp;nbsp;tarnen luppofititias tunc quoqucfuiflc.Nam quu fit illc merus homo,fal-liamp; deeipi pott ft,'ficut cætcri bomines,vt amp;nbsp;Co cilia ipfa , Sc experientia noftro feculo hoc comprobauit. Qiiid igituraduetlus vcritatélu-ftatiir,amp; calcitrat Bellarminus?

Nam quod ait nulquam integrum, amp;nbsp;totu v-niitsSandi corpus reperiti : led varias illiusva-tiis in locis partes haberi,quæ lingula? corpus il-liusSanóti vocantur,ell: fallum,qucmadmodum verilTimedocet D.Caluiniis in [ikio,Inuentarittm Relitjutarum.ï^t hæc quidem,vt apparet,totam i-fiam Reliquiarum vcncrationeni lollunt, Si ptQtlus euettunt.

QVàm fit ambiciofus fcriptor ifte, apparefj qiibdhancde cultu imaginura controucr-fum , qux vnico capltcpotuic ac debuic expli-carijdiducic in capita viginti,amp;’ vnü,vt habeatin qiio fe,fuumqueingeniuni oftentet. Multavero in hoc argumento à noftris mutuatur, muka re-pctit,multa falfahabet,multainntilia.Nccin toto hoc tomo controuerfia vlla cft, quac amp;nbsp;maio-rcs blafphcmias continear, amp;nbsp;minusTheologo, vel ctiâ hominc Chiiftiano digna liMut vanioti

Orditurantemà 'inc\.\m,Irnago.Idohtm, ^Simulacrum fignificatione,qiiç vocabula hic diftin guère conatur ï]uidetn,fcd non pou ft. Ait enim col.1554.efi vera rei altcutm^ cfui mtlttudo.Idolun autemfalfa retfimtlttudii,(ÿ refît-fentatif. Ergo quiirn equus,homo,bos piiigituG eft imagozquû Venus,Mars ,Minerua cfhgiatiirj çftidoliim.Imago colipoteft,idolii nonpoteft. Hæc Bellarminiis raultis vcrbis,in quibus bis gta uiflîrnè peccat. Primû quod imagineni negat reifte amp;nbsp;vetè diei Idokim, quod eft fillum, amp;nbsp;o.n-nino imperiti hominis. M. Cicero contra libro primo de finibus bonorum amp;nbsp;malorû : amp;nbsp;Iulius Pollux lib.7. ca.zS.Gnomaftici. Nam quicquid piiftor perartem iuam effingit, fiuc verum, fine falfum.w’xora dici Grxcis voir, quæ Latinis eft I-niago.Tertullia.inlibro deidololatria Bellarmi ni fententiâ oppugnar,amp; Ifidorus lib.S. Etymo-logicoTn c-deDiis Gcntiû,quæ hard vocum,/lt;/«/lt; amp;/wj4f»««fignificationés promiieuas effe volût. Sed Si Dei ipfius verbû. Exod.ao.v. 4 Pfiii5.v.4.

Ad VIII CoNTRorERs. rfîr 1,5 y.iy^Deutcr.4.v.i6.1f,44.v.4. amp;' infinitis pene locisgt;ybl hç yocesj»ttt0n,ldolu.,Stmihtuiio,^io co dein (uinuntur,Slt;: coli in generc vetantur.

Secundum Btllar.peccatû eft, Qcmd Imagines àChriftianisjfiue illæ fineDei ipfiiis,fincSan(£lo turn,coli po(re,amp; debere feribit 3c purar,contra txpteflillîmum ipfius Dei mâdatum, Exod.zo.v* 4.Durâdun) lib.Enchir.i.c.j.N. t. Sed de co alibi iu hoc ipfo libro,népc cap.xi.amp;xxi.copiole age-tniis.Hoc igiturleôloré monuilFe nunc fatis cft.

Autoritates à Bcllar. citaræ nihil eiim iuuanti Loquuntuc eum in gcnerc patres de Idolo, qua-tenus rei vcræ.vel falfæ.quæ colitur fimilitiidine habet,ac fignificar. Qnod genus cultusilli ipfi omnino damnant. Tcrtullian.in lib. de Idolola-ttiaprorfus cft no fier , 5c Euripides in Hecuba, qui Polydori mortui imagineni vocat âi'uyov.Sfc Plato vbiq;«lt;r«Ao» vocat quicqnid animo à no-bis velvetèjvel fiâè concipitur,vt cft inCratjloi amp;Thcæteto quoque.

Simulacrum vox cft gcneraliftima,queiTiadmó dum docct Ifidorus lib.8.Etymologic.ca.de Diis Gentium,non à fimilando ( vt hie inepte fcribit Bcllarminus ) dcriuatum ; fed à voce Hcbræa T[ilemiÇ\lt;ax eftomnis fimi!itudo,3c fcriptuta all quid nobis exteriiis rcpræfcntans Exod.io.vcr.4. Deuter.4.vcr,i6. Ergo quam fœdè, de puetilitec inhatum vocurn cxplicauda lignificationc Bcl-latminus halliicinetur.cuiuis a pparet.

QVætit iftc , C^i principes Iconomachorum extiterintjideft, qui primiimaginesvllasà

Ijßi R I s V o N s I o Danæi Chriftianis coli vctucrint. Facile fuit brcuiteriä definite: verùtn ide oftçntandi ingenij ,amp; varias ledionis gratia , totam hanequæftionem in dubio relinquir , amp;nbsp;incertain apud fuos elTcdocec dum cotiun alij Principes huius doôhinæ hæte-ticos,ncinpeMauichços vel Felicein cpifeopum Attianuin faciunt: Alij ludæos circa annum no-mini 476.Ordin.i.Tralt;datu prinio,Dift.2.potius voluntialij Xenaiani quenda batbarum hominc amp;nbsp;Petfain,de quo Nicephorus lib. 16.C.27. Alij vi ros pios,amp; EpifcoposjSerenuin nempe Maflîliç» amp;Epiphanium Cypri.Denique ex tain variaPla-tinæ,Alphonfi,Sandcri, Bcllarmini fentétiaquis aliqiiid cerci delconomachorû origine ftatiie-re polfit.Ccttc nemo poteft,prçfertim quiira ifte , exSynodo VI i.id eft,Nicena feciida, allcratMa-hiimetuin ck ipfiusAlcoraniAzora feu C.I5.amp;17' ciEe huius rei Principcm, Sc ftatiin fcntentianiu tansmalit elfe Hebræiim quendain malcficuni. ^«0 ttneam vulcru mutanttm Prothea nodo ? Dc-mum Impcratorein piiffimum Conftantinopo-licanum Leonem m. cognomine ifauriciim» quein ifti contumeliofo, vt putant, nomineded reuera honorifico vocant leonomachum, vt eft a-pLid Cedrenum in Epitome,Zonarain,Nicetam, Poraponiuin Lætuin,Baptiflam Egnatiuin,Paulum Diaconum,amp; alios plcrofquc hiftoricos. Leonis Parris quemadmoduin in impctio fiiccef forein facit Conftâtinuni Copronyinum ; fic amp;nbsp;in hærcfi,ait iftc,quod coli Imagines à Chtiftia-nis vetucrir,quern ctiam.moreiuo, variisaliiset roribus cumulât. QuodXylandrum virü doûif-ûnuiin

Ad VII. C o N T R. o V E, R s; fimum de verfione Gcdccni accnfatBellarminusj ineptiflîmû fc ofteridir, qui ipfe Sus ( Vnde Suitæ Sc Hefuitæ quoqucnoitiinantur)Mmtruum Xy-lancbrumslocereveltt. Nam expreflit amp;nbsp;vciba, Sc nientcm CedreniXylander,amp; optimc,vt otnnes vi4enr,qui Græccnorunt. Sedifte malignuseft inomnes.

Porco Bellartninus hiftoriam Iconomacho-riimjqiios'vocarjcontcxensjfacit fiiccelîoré Cô-ftancini Copronymi ( qui vixii circa anniimDo-tnini Lconem Armenium, huius Michaelc BalbuiîijBalbi Theophikitn ImpcratoresConftî tinopolitanos ab anno d c c c x v. ad annum DcccxL.ln OecidentcClaudiumTautincnfera Epifeopum,que Sereni Malfiliélîs Epifcopi fuc-ceflbré huius doôtrinæ facit anno Pomini 840. Claudio fuccefilîc vult, fed magno téporis hia-tujohannem VViclcfuum anno i^yi.VVic'.cfuo Hieronymmn Pragefem; Ptagcnli Caroloftadiu hiiic Caluinum, quos omnes iSefingulos tarn Ira pcratorcs,quàin Epilcopos,amp; Vitos pios iftc,pto fua modeftia Suitica.Öc eloqucniia vitulcnta,ca-luroniisafpergitjSc immciitos proicindit ,falfis criminibus onecatjac flagcllat.Hic enim non fai charitatem , led odium in pios oftcncare voluit impudens ifte Monachus.

Hæc 1 o 112.3 hiftoria cft.hæ lon?æ ambaçesifcd rem totam tibi Bellarmino , amp;nbsp;verius, amp;nbsp;breuius ccceindicabo amp;nbsp;narvabo.Verus iSc piimus huius (quæ culcum Imaginuin danat amp;nbsp;execratur ) do-dvinjc, ac proinde Princeps Iconomachorum, quosvocaSjcftDcusipfc optimusMaxinius.Sum-

muSjVcrus, amp;nbsp;Verax. Hic enim cum illis prirnis CGclcfiæ Patnbus,vekici Iacobospræcepit,vt ifta» Imagines non colerent Genef.j5.v.4:tum in ver-bo fuo difertè tori fuç ecclefiæ,Exod.zo.v.4.Deii ter. 4.v.i6.Pf.8.vcr.io.prorfus ciilriim imaginum interdixir.Huic tam graui aiitori fuinn pofteaSi confenfum, ScfuiFragium addidcriint fub vcteri qiiidcm Teftamento Prophctæ omncs verl : fub Noiio auté,primum Dominus nofter lefiis Chri ftiiSjdcindeomncs ipfius Apoftoli, qui vercfue-runr,vt ifte vocat,Iconomachi, amp;nbsp;cultus Imagi-num ofores Deutc.5 v.8.Lcuir.2(S.v.I.If.44.Ezec• 9.Ofeæ C.I.amp; x.Habac.l.v.iS. Mart.4.ver.io.AÄ-15.V.29 i.Cofïnth.6.v 5).i.Iohan.5.v. 21. Apoftolis fucccircrunr oranes Pijamp; orthodoxi Martyres^ Patres qui omncs imaginum cultum damnarunt acerrimè cxPf.iiy. Tertullianus in Apologefico c.ix.Cyprianus lib.j.in locis cómunibus ad Qui-rinum. Arnobius lib.5.contra Genres,Ladtantius lib.i.Inftitut. ca.i5.amp; 19.amp; lib.a.cap.z.Hisautcm Martyribus, amp;nbsp;Patribüs omnibus Iconomachisj Si cultus imaginum hoftibusfucccflit Elibctinü Concilium cap.^ö circa annum Domini 555. Eli-berino Concilio futccfleruntAmbro(ïus,Augii-ftinus in Pf.ii5.Cyrillus vtcrquc,amp;alij:ctiam his poftea amp;nbsp;Gregorius ipfe Magnus in epiftolaad ScrenUjVt cd in can. Perlatu àe confect. Dift.lii. qui verat imagines coli.amp;honoiari àChriftianis. Quin amp;nbsp;horii Thomas Aquinas quoq; fuitico-nomachus.Na in 2.2.quæli.i22. Artic. 1. Sc 2. vult fecundû legis Moralis præccptû, quod imagines d.ânac,eire fub Euangelio feriiädum. Dcniq; bare fuit

Ad VII. Controvers, 130$ fuit perpétua in vera Dei ecclefia dodrina, quas Ciiltum imaginum damnanit, ac ptoindc quæ I-Conomachos.quos vocatBellarm.comprobauir.

Nihil nos ferit caput,auttclum iftudBellar. nempe licere faccte, amp;nbsp;habere imagines, modo nullo pado colatur. Nâ hoc ipfum nos eu docuinius,diximus,fcripfimus ante eum : amp;nbsp;tarn fana dodrina à noftris mutuatur,vcl,plagiariorû morcjcelato eorum nomine,fufFurarur. itaque quicquid.hîc habet amp;nbsp;düTctit Bcllarminus,ofté-tationis folùm gratia compilauit,amp; congeffit.

Miruitr ramen eft hoc loco,Bellarminum,quî fç inter Scholafticos aliorum Dodorem profite tut acTheologum Chriftianum, tarnen ignora-reQupr» amp;nbsp;Quæ funt legis Moralis Dei præce-pta,quû amp;nbsp;fecundum præceptutn (quod ell vnû duntaxat)in duo diuidat.A: dccimû quoq; quod eancitptfces vxorëproxnni tut amp;:c. Id quod cft Chriftiano Theologo fœdiffimum.Itaque SC hoc ipfum ànofttis quoq;,præfcrtim àD.Calui-nojdifcete potuit.

Ratioautem ilia primaBellarmini protfus eft inepta amp;nbsp;obfcura,amp; falfa, nempe funt tâtum dc-Ccin præccpta Icgis diuinæ Moralisicrgo licet fa cere amp;nbsp;habere Imagines.

Refponfio ad ludæos eft inepta,fient ea iftc ha betjoftendhque hunc ignoravc, quattriusquar-tum ( quod eft de Sabbatho ) Icgis Moralis præccptum eft vel Ceremoniale , vel Morale feu Naturale. Sed mihi iam non vacat iftum do-cerc : noftrorum libros iaui æditos legar.

Tertia, quatta,quinta,amp; fcxtaratio Bellâtmîn. ex noftrisjnoftroiùmque commcntatiis tranfcrk ptaeftjVti amp;nbsp;fecunda:(eddiim easamplihcareco narur concccôlatjcontarninat.

Dcnique hoc'touim eaput à Bellar. inutiliter fufceptun) ellratione controuerlîæ ( quæ nulla nobis eft CUM) iftis in hac quæftione) fed dunta-xat vt fuos palàm flagellaret, amp;nbsp;in tiiumphum duccret enoris amp;nbsp;grauiffiiMa: blafphemiæpriùs accufatos 5c damnaCos.Hxc funtBellarni.detuis fpolia,quæloni fuo Romano amp;c Feretrio offcff.

QVæftioneni ad dcCidendum'ctia vxipfo Dtd verbo fcripto facillimâ cominet hoc cäptitl V.rum Deo ip’i Imagine facére iir prohibinmi* Vcrum eamifte-obfcuram amp;'ditiicilem reddit. Rcfp. Johanne.'; Calmniis, Sc quidem veriirimè, prohibitum elfe. Pellar. contra, negar eife veti-tunrimo hot ipfmn vult licere,^'pièà Chtiftia-nis fieri.Ergo Califini racioncs,5cad easBfcllarnil rtlpon!iotilt;',s audiamns. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

■ Prima G-tluini r-itio eft,ex Exod.c.2o.v.4.Deu, xf..Y.i2.if.46.v-5. Atft ly.v.zp'.Elibttini Goncilij c. ^6 '^ aliis P itrum locis, veliit Atigiift. de fide amp;nbsp;Synibolo c.7.!ib.4 Ciiiit.Dei. cap. 19. 5t 3i.lib.6. c.lo-LaCJant. li.i,c.i5.Duran.in3.Scnt.Dift.9.q.5.

Rcfp.Bctlarm.Piiinùiii.vtrum liccat Dei Ima-ginem pingcreannon,eireinopinione,5cincer-tiirn.Ergo vidoriam conccditCaluino. Deinde veritatis cum pudct, afTcn'rque licere id facet» Chriftianis,quia Caietanus amp;nbsp;Catharinus (quos tarnen

Ad VII. Coni hovers. 1567 tarnen fupcriorc capite col ijóo.L.A amp;nbsp;col. 1561. L.B.vu1c granilTimein hoc argumento crralfe)!«! fenfcrunt, item ignoti homines Dicghus Payoa, öfSandcriis. ncnique, more fno, variai in folu~ tione, qnonia euadete non poteft.Rcfpó.Bellar. Qui contra Caluinnm fcntiunt, cótraipfuro Dei verbum fcntiunt. Ergo frnftracoriim autoriras nobis obiicirur.Deindc rei amp;nbsp;iiicoiporcar Si in-uifibilis(qualis ell Deus)imago nulla vifibilis cf-le vel pingi poteft.Ergo impolhbile airetitur.

Excipit i(le, At Angeli pinguntur, qui funt in-uifibilcS4Exo3.25.amp;i.Reg.6.Refp. Non ipfi Angeli,fed facies à Deo prefcripte pingebantur,quç Cherubin vocatur- Facies lutcm eç, non quailli funt inuifibilcs nobis, ptçceptç fût fieritfcd qna-fcnus Angeli hominibus in his fæpe terris vifibi-les apparent ex Dei iulTu. Ergo non vera eflentia Angelica autAngelus pingitur:fed externa tantû hcics,quaapparuerunt. Verum Deum nemo vi-lt;lit|vnquam Deut.4.v.ii.Iohan.i.v.i8:licct multi ilia forma viderint Angelos. Ergo eft fallacia à nifparatis feu à difparitate rerum collatarum,ac proindc AbignorationcElenchi.

Nam quod excipit ifte Deum (æpc diciappa-ruilfeProphctis a.Reg.c.aa.lf.d.Amos.9. Daniel 7-idqueforma humana:ergo Deusquoquein ca forma pingi poteft,quemadmodum Angeli, qui font inuifibilcs amp;nbsp;incorporel , non valet. Nam leclcCaluinusfcripfit Chriftum feu neifilium (qui ab çrerno deftinatus erat Redemptor ecclc-fiæ,amp; Homo foturus,i.Petr.c. i. v. 20.) informa Humana, quam per vnioncm fufeepturus erat, RR. 4

ijfiS Risponsio D a N Æ I appsrnifTe. 111e cnim ab initio Mundi rcxicfuam ecclcfiaiUjiSc ci fc manifcdauit Ad.i 5.v.ii.i.Cor. Jo.v.ÿ.Patcr aiitcm amp;nbsp;Spiritus S.qui iiullâforma Crejtam per vnionem acccpturi crajit, etfi inui-fibili aliquando forma apparuerunt,tarnen in ca pingi non debent. Ergo fiquisFilium peipinge-rcr, homipécum duntaxat pingcrct, inquafot-rna,neque d eus : neque natura ipfa Chrilli diiii-pa pingirur velrcpiæfcntatur(quod tarnen piitat Bellar.jSed folum humana.Quarc manet temper vcraamp; iinmota noftrafenrcntia,Deus pingi non potcftjamp;folutio Btllar.cftfallaciaA Diiutonp ?d compofitioncra , Chiiftus pingitur ergo qu» Deus. Imo nô totus pingitiir.

Imo necipfa Hominis Chrifti pidura patrib, in VI,vt eft in eras C3.8x,Synodo generali placuit c^n.Sexta DeCó{ecr.Dift.iii,qiionia indcfacilis erat,atq; cftad cultiim linaginum lapfus. Vetnm potius pingebarurin forma tantùm Agni ( propter didinn Iohannis Bap.lohan.i.v.zp.Ae«^^-g»Kt 2?elt;)EuiTi Patres fie pingi lînebant; non tarnen qua neus eft.

Anthropopathicaf de neo locutioncs nos ad idololatrij,aut ncumpingendum nccinducunr, neciuuanr, quia omnes, praerer ftupidosMona-chos AnthropomorphitaSiinrelligunt iltas locu tiones clfe figuratasJiiio hîc C0I.156J.L. D. fate-fur ifte,k?£ neuni,amp; Sandos non hncpericnlo inter Chriftianos pingi.

Ratio quarta Bcllarmini,virrutes,vtfœmin3s, pingi.Quinta,Hominctn tojum pingi amp;cffigia-iijfunt quouis abfurdo Si inepto abfurdiorcs,df in?-

Ad VII.' CoNTRovERS, jj69 ineptiores. Qms enitn de ifta virtutum pidura veriun illud elle nefcit ? PiUortbu^ , aiijHe poetisy ^Hidlibn audendt fttnper fuit it^ua fote/lasf amp;c vt commenta pidoruin iftc nobis pro iiifto fidci fuæ fundamcnto afFcrat’qnæ ipfc poftca €01.1565. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

L.Â.rcRitat. Hominem totum,amp; qua corpus,amp; ânimam habet, à pidoreexprimi, amp;nbsp;pingi ,qui ïnte te diceret,Bcllar.vtl etiam fomniarct,nemo adhiictft repertus.Scd tu tenebrio nos cùm aui-busamp;. iumentiscomparas,quæ à ZeuxiRurunt viiarum pidura dcçtptæ:ôctu,qui merum pecus cs.cætcros tui ümiles, Sc pecora campi eile pii-Us.Dccidit tibi animus in pedes, qui totum ho-ininein pingi feribas.

Denique ex vfn eeelefise confirmarc conatuç Deum pingi polFe. Sed eft fallacia A non caufla pro caufla,prafertim fi fpedetut qualis dodrinç corruptcla de labefadatio fuperuenerit ccclcfiæ ib co tempore, quo Imagines in templis Chri-ftianis vel collocari.vcl coli ccpetunt.Vctiirima cnim idololattia ex co moincntoin ecclcfia v- , him habere cepit,caque fine pudorc publicatcr-go non quid in ecclcfia fiat,fed fieri debeat, fpe-r, dandumeft. Deinde ludit inambigua voceEe-clefiæ.Qiium cniro vfiis amp;nbsp;autotitas Ecclcfiæ al-legatur.Jc vera, non autem falfa ecclcfia, qualjs eft Pontificia(quæ aDci vetbo difce(rit)intelligi dtbet.Dcnique quae,obfecro ,Conciliaifte pror fcttjvt vfiis hie ccclefiæ probctur,Niniirum duo roaximèbla(phema,Septimu Nempe, id eft, Ni-cenum Sccunduna,prorfusidololatricum,amp;Tti-4entinum Qinnino qoci vetbo dilTcntiens, Ergo

hæcfunt firmamencaiftiusBellar. hærefis neum pingi pofTe airerentis contra return naturam.

Carterùm in fccunda folutionc,quain affett col.i5(Î4.L-C.tribus modis fcipfum réfutât. Pti-niùm.dum aittalem piéturam Dci,noHcire veri eins repvatfentationciiijid eft,ncque eifentiæ,ne-que naturæ ipfius:fed tantum metaphoricam,a’ nalogicam,amp; typicam, noftri ratione. Ergo fal-lit nos ifte figura diôtionis, dum côtendit Deiiin pingi poife, id eft, typicc amp;nbsp;metaphoricè nobis rcpræfentarimon antem verè.

*' Secundum,dum idem Bellar.ait,iftas neijAn-gelorum,amp; Sandorum piôturas analogicasnon deberemultiplicati, quoniam offendiculurnaf-fernnt,amp; blafpheinandi dantoceafionem. Secu enim planepuguat. Nam ficiuftnodi Dei,An-gelorum , SanÉtoruin imagines piæ funt, amp;nbsp;piè pingi pofTuntjqueinadmodû hîc côntendit,eatû multiplicatio erit maior gloriæ amp;nbsp;notitiæ nei illuftratiOjSd pictatis amplificatio,inter Chtiftia nos;id quod nunc negat.

Tcrtium.dum inquit Bellar. piôturam ChrilH fub forma Agni non profeâam etfe ex veteri te-ftamcnto.Fallitur.Verba enim lohanis Bap.hçC, Ecet Agnw Z)« lohan.i.v.a^.ex Sactificiis Veteris Teftamcnti occaûonem fumpferunt. Naæ in VetereTcft.imenro Agnus Ghriftum repræfen-•abat Hebr.çj.v.ii.ij.iq.i.Cor.j.v.y. Exod.

joi Et fie ipCcmct Adrianus Papa in czn.Sextarn De Confecrat.Dift.j.agnqfcit.fcribit, fatetut: amp;nbsp;Bcllarm.confutat.

Ad VII. Co H T RO T I R $. 1571 w Dei verbo.quàm cxPatrihus,funt nihili,amp; tô-tfâBelIar.Oftendunt enim,ac fatcnrur dici, fcri-15ilt;];impropriè,«Ku'p««,Drura pingi poHetfcdta-tum iddici amp;nbsp;intclligi mitldh. Ergo cd fallaaaà quot;guradidionis,5c ADiftofvcundnm tjiiidjqiiaJ fipropricid futnatiir.Qi^ robuftiffîma fiaus eft. Etccttè veriflima crtiïTa Marei Varronis fcbtc fiîgt;qiiam refert Auguftinus lib.4.Ciuic. Dci C.19.“ eosDconim mctum honiinibus deiDpfid'c, cttorem aiixifle,qui Dei fimulacrâ induxeriit, äwtcafctitient. Qna^^ Bellarniinusab tioc quo-^ue manifeftè damnatut : fed à Scncca qnoque,i fuiusdidum refert Ai’gnftinus lib. vi. Giüiratc Dei C3.io.Et à M.Tullio Cicerone graui feripro-■■equemadiTiodnra tx libre 1. dcN.icuraDeorû, ■temde Diiünarionc, colligit idem Auguftinus

Ciuirate Dci cap.^o.Ex quo fit,vt amp;nbsp;àCbti-ftianis,amp;abEthnicisBcllar.fentétia,Dci fimula-’ piè in réplis fieri, amp;. rctineri fine circuitionc ■iaroncrHt,acreiieiatur,tarnen cft iftcaboninr fatione amp;nbsp;indicio aliénas,amp; femotus. • ‘t onfio Bellarniini ad locmo ProphetçHa-cap.x. V.18. Dei Image ell doUor rnendac^i

eft falfa.Ait enim hoctâtum dici de falforûDco-rii!fl,quosEthnici colcbant.Imaginc.Relpódco’, •mo.dé qaaais Imagine,fimulacro,0;fculptibili, qiiod colitar ,intelligitut amp;nbsp;feribitnr. Textas ■neam folutioné confirmât, óf locas Elieicm.io. vcr.S.ad qaos Icétorem piam remitto. *• Imaginem aatem amp;piâ:uram Bear» ScSandae ' Trinitatis , vt feribit ifte effe dodorem veri-13tis, eft quouis falfo falfiqs Se tncndaciujf.'

Primutn quia non poteft pingi vllo pado Beata Tïinitas. Deinde quoniam id fieri vetat Deus i-pfe,feii illa ipfamet ß.Trinitas, Exo.io.v.4.Deur. 4.v.i6.1f.46.v.5. Tertió,qiioniatn rem infinitani» nempcTrinitatc,faciE finita.Quartó,ipfemetBel larm.fuprà 001.1565. L.A.hoe ipfum,vt fcandalo-fum,apcrtè damnauit. Quinto,Qma nulla poteft elle maior inDcum bla(phemia,qua fi Deus cat-nalitcr amp;nbsp;corporaliter pingatur,ac reprçfcntetut.

Refponfio ad Qnintum Caluini atgumcntuin cftincpta,nempe qiiód resincoiporeapingipo^' fit:amp;: nos earn confutauimus fuprà.

Refponfio Bcllarmini ad Sextum Caluini at-gumentum,Df»« e/îvbt'jue: ergo pingi,velut ab-fcns,non debet, eft inutilis. Neqiie cnim fiC Cal-uinus argumentatur, quoniam res etiam præfen-tes amp;nbsp;vifibilcs,pingî pollunt.Sed ifte,vt elfe Hercules quidam fiôlitius imperitis videretur, fingir» quædebellet, monllra, quemadmodumiampti-dem ali) Italo cuidam exprobrauit Angelus Poli-tianus,furfuracea,amp;quœ nufquam funt.Ethocad caput viii.Bellatmini noftrarcfponfafunto.

SEquicur altera quzftio,Vttum Sandoriitn imagines tutô,amp; fincpericulo intéplis Chti (lianis collocentur. Caluinus lib. I- Infiitutionis Chriftianæ cap. ii.^.ij.rotundèamp; verè fctiplit indignun» elfe famäitate Templorum Chtiftia-norum, vt eiufmodi mortuas ik brutas imagines recipianf.cuius rationes ordi ne poftea profeten-tur. Bellarminas potius contradicendi Caluino

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftüJio»

Ad vil Comtrovers. rjjj ftudio,quàm duótus rei vcritaie, contrà Sc fentir, amp;nbsp;fctibitjNempc Nufquâ meliùSjquàm in Templis Chriltianis imagines Sanólotum collocari. ld quod tarnen eft hlßflimum. Rationes tarnen

Piima eit, in Vcteri Tcftamentofuerunt imagines Chcrubinorum,quum ramen populus If-taelcITet ad idololatriam propenfiiTimus. Exod. ^5v.i8.amp; 19. Rcfp.Imagines Chcrubinorum non ’napettOjfedinoperto,Dei iu(rii,ponebanriir,in wTernpli aut Tabcrnaculi partc,quæ Sanóta Sa-ftorum vocabatur, amp;nbsp;in qua nemo, prætet fiim-’ï'um Sacerdotcm,amp; quidem femel tâtùm inan-lOiingrcdicbatur. Ergo itlæ coli non poterant, qnij nó vidcbantur.Imagines autem cæterç.qux ttant in Vclo, aut parietibus Templi patentes, (ic deteftæ, neque coli poterant à ludæis i 1 ki c con-Mcnicntibus,quoniam Dei præccptum fein imagine, aut ipfam imaginem præcisè vetantis coli, ilngulis diebus in illo codera Templo loco Ic gcbatur.quod ludæos ab eo cultu auertebat om-nino. Deniq; Veteris psedagogiæamp; pucrilislu-dæorum ætatis hæc quoq; pars fuir.quç prorfus è Templis amp;nbsp;cœtu Chriilianorum fublata elfe debet. Ergo eft hoc argumentum fallacia Bcllarm. Ab ignorationc Elenchi,amp; diuerfe Dei ccclefiae conditionis confufionc.

Secundum Bcllarm.argum.eft à confuctudine Veteris,ait,ccclcfix.quç Chrifti pifturam habuit *n calicibus.Tertullia. hb. oe Pudiciriahn parie-teSozomenus li.j.c.zo. Refpon. Nullus locus ab ifto allcgatur.fiuc ex Hiftoria,fiuc ex Patribtrs

IJ74 R E s P o N s 1 o D AS Æ I probat vllam vel Chrifti,vcl Martyris, vcl Sanfti imagincm invllo TemploChtiftianofuilVeante annum Domini gccc ctcûara.rectpranijvifanii piôlam. Ccpic enim ea res primum in Occidcntf pociiCmum, à Paulino Nolano Epifcopo poft annum Domini gccc ,qucmadinodum amp;ver0 amp;nbsp;erudite docuit M.Kem nitius in Examine Tri-deotiniConcilij.Ergo illç imagines crant inpti' uatis ædibus fine vllo cultu , Sii metu idololatrix inter Chriftianosfuturæ. Quod de piâuraBal-laami cxBafilio atFcrtur,amp;ex Gregorio NvlFeno, fuernnt meræ hiftoriæ,amp; verç,dcfcriptæ à piflo-ribus in nonnullis Templis : non nudæ imagines Sandlorutnad cultum inTcmplispofitæ.vtido-cct Anguft.cpift.49. amp;nbsp;in Pfiij, amp;nbsp;quod fieri de' here ifte vult,amp; mordicuscontenditi

Terri um Bellar.argum. eft A quorundam Con ciliorum, quæ vocar, autoritäre, Nempe Nicenî Secundi,qnod feprimum dicit fuiirctitem Oéh-uijvbi Nicenum Secundum confirmatur: Deinde Diiorum particularium Romanorum.quorûvnû fubGregorio tu.Papa portentofæ idololatris viro ; .rlrcrum fub Srephano tertio coût. Re-fpond. Qaum ifta quattuorconcilia manifefte contra Dti ptæceptum Exod.20. v.q.. Dcut.5. v.S, co’.uerinr, decreucrintque cultum fculptiliuni) func prorfus nihili. Pftçclara eft enim ilia lo' bannis Gerionisfententia, Vel Vniusidiotæhominis iudicium Dci verbo feripro fundatura ptç-ferendum elfe in oei Ecclcfn totius generalis concilij Dccreto.fi neiverbodeftiruiturconcilium.Ergo ad populum,amp; imperuosiftas ph.ilc-ras,

Ad vil Controvers. ijyj tasjideft, ifta fuorum idololatrarum Conqlj* quatcuor dcfcrac Bcllarmiuus : non nobis cottr-nieniorer,amp; obtrudat.Et hçc in generali de quat-tuor illis Conciliis.In fpeciali,Concilium Nice-num fecudnm fuit plane, amp;nbsp;omnino blafpliemû, amp;fub Carole Magno àSynodo Francofordienfi confutatum. Oófauum generale Cócilium,quod Aót. §, quofdâ lconomachos abfolnit, fuit ad A-driani n.Papæarbitratuin eolled:um,amp;,vt fupta ill ConcroLierfia de Conciliis oftédimus,nullum. Concilium Romanum fub Gregorio i ii. colle-éluin prorfus fuit furiofum,amp; blafphemum.Con cilium fub Stephane tertio quod hïc allcga-iar, nunquam fuit, nunquam coiir, eft fuppofi-titiiim. Itaq; crimine falh hïc aperte Bellarininus tenccur,aut legis lulix Maicftatis,qui falfum edi-ftum pro fe fupponit.

Quarrum argum. Bellarmini talc eft,Imagines funt figna facra; ergo in domibus facris funt col-locanda.Icem Templa funt typi coeli Heb.9.v.24: ergo rcprçfcntarc nobis debent Sancl:os,qui funt in cœlo.Refpond.Vtraquc ratio hçceftfalfa.Pri-ma, quoniain imagines (une (îgna non facra, fed ptofana.vtpotc àDeo damnata Exod.io : nos ad idûlolatriam prouocantia,quiim finit in templis, Augiiftinus cpift.49,amp; in PÎ.115: àDeo Ezechiel. î-abieClaià Ichil fublata Dei iulfu z.Rcg.io, Ergo funt imagines dedeens Tcmpli Chriftiani non ornamenta. Itaquccas fuftulit in Græcia Xerxes: Cicero lib.2.de Legib. Arabas prias Chriftiano» fccerunt Apoftatas : ludæos arcent, ne fiant veri uobifeum Chriftiani : Secunda fententia Bellar-

mini eft falfa. Tempkim cnitn Solomonis 8c Vëtas, non autem noftra Templa funt typi cccH: ergo non valet conclulio Bellatmini, ibi ellede-bere imagines fanótorum, quæ nuÜir fuerunt in Tcmplo Vetcri,adcultum, qiiod tarneneratty-puscœli.

Calnini porro rarionibus refpondere conarut iftetfed fruftra: Prima eft.Ecclefiam Dei quingen tis pene annis caniiire hmulacris in templo col-locatis publicè. Refpondet Bellarminiis ede hoC ipfura médacium. Refpondeo ede hoe totum ve riffimum. Loquitur enim Caluinns de temporal quo imagines publicè inTemplis Chriftianis fue runt fine controuerfia)receptæ:non de eo,quoin priuatis fuis aedibus aliquas Imagines ChrilHa' ni habucrunt pickas, nienaotia: tantum caulla. Quædiuerfa tempora, amp;nbsp;diuerfas caudàs ifte confundit, amp;nbsp;,mifcet vel imperitc, vtl mali-tiofè.

SccundaCaluini ratio eft. Concilium rlibe-rinum , quod cap. )6. prohiber in TempÜJ Chriftianis piduras fieri, amp;nbsp;elfe. Refpondet Bel-larminus varie,Ptinjùm Concilium loqui tantum, Sc vetade imagines co tempore, quoadhuC in ccclefia perfecutiones erant, quo tempore fuit ilkid Concilium. Deinde mutât fcntcntiam,amp; tuna Alani Copi fokitionem acceptât ; tum po-ftea aliam,amp;Copo contrariam prçkrc,tam eft in hocdogmate fuo inconftans.RefpondcO BclUc-mino,omne$,quas adert folmiones, funt falfe, amp;nbsp;aliæalias cuertunr: fed imprimisBellarminite-fpófio eft putidum médacium deeffugium inane.

À D Vite OnHovE R S. 1577 Kam Eliberinum Conciliumconiicnitfub Con-ftantino Magno Imperatore poft annum Domini 140. cellarttibus iam in tota Gallia,t bi fuit Elibcra ciuitas pcrfccutionibus. Sed amp;nbsp;genera^ I lis eft Concilij amp;nbsp;ratio amp;nbsp;Scntentia,ne quid pi-ftum, amp;vifibilc rcligiofê coli vidcaturà Chri-ftianis.

Tertia Caluini ratio eft firmiffima,amp; ex Auguf. Epift. 49. amp;nbsp;in Éf.113.Imagines qux forniani hu-. manam rcpræfcntant,facillirne nosinduccrc ad idololatriam,ficolloccnturinTemplis.Nibil re-fpondet ad bane obiedionem ifte.Quærit vanum , non propter matcriam pretiofarrt led extormæ bumanæ fimilitudinc gigni idolola-ttiam.Quid hoc ad rera,vel propofitumîTandcm sit ,multum pofle amp;nbsp;valere imagines ad fouen-dnna errorem idololatriaj.Refpondeo, Ergo iam

Bellarmino,vicimus, amp;nbsp;iftud ipfum periculil tftvitandum, quod, ficut etiam fatetur, creatur, 1 ß in Templis imagines colloceutur,amp; forma liu-' Oiana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Elu'ifti iniaginibus ( quæ funt duo facramenta) ^miniftrandis funt inftixuta : non iftis mortuis I'Raginibus recipiendis. Refpondet Bcllarmi-’»Js, Vtrafquc imagines fefe mutuo iuuarei ^efpondeo , Contra , Mortuæ Imagines ex-^inguunt yiuas Chrifti imagines. Nam qui Vtnbram fequitur, corpus amittit amp;nbsp;deferitjamp; qui feâatur duos Icpores,neutrum capit.

Qmnta ratio eft fumpta ex Epiphanij raft'S amp;nbsp;Epifeopi facto amp;nbsp;Epiftola ad lohannem

Hierofolymitanumquiconfcidit velum, in quù pendebat inforibusTcmpJi imago Cbrirti,ad-ditque f.piphaiiius , Hoe cflc contra Dei ver* bum. Refpondet varié BclJarminus, Tandem boe illi vifum cü tutiflimum, negate hæc verba cfTe Epiphanij. Refpondeo , Nihil elle bac re-fponfionc Bcllarmini impudentius, quiim verba ilJa extent vcliit Epiphanij,in omnibus exem-plaribiis:amp; cadem iinpudcntia fc 8c Bellarminum amp;nbsp;Suitam Monachum negatepotuit,ergo boe cft meriim fubterlugium.

De Adriano Imperatore quod ex Lainpridio allegatur , nihil pertinet ad nos Cbriftia-nos.feel Gentiles tantùm,inutileipfeiudicatapcr t'é,daipnat.

TErtia quæftio eft, Vttiim in TemplisCbri-ftianis folæ Imagines, amp;nbsp;formæ corporuin biimanotum abfquc vlla rerum geftarum nota-rioneponi vtiliterpoflint, ac debeant. Iftetan-quam ex Caluino refpondet ,Poni vtiliter non pofl'c.At intorquet Caluini vcrba,amp; mentetn.Na Caluiniis lib.primo Inftitution.cap.ii.j.ij.fcribit calt; afFetre oculonim obleftationem : nullam au-tem aliam vtilitateir.Ergo ftc erat Caluini fente-tiaexplic3nda,8c recitanda.

Contra veto BeJIarminus fcribireas vtiliteril' nc biftoriis in Templis collocari, folas, 8c bmpJi* citer. Sed quæ fit ifta Vtilitas, Bcllatminus vere non explicat ( nee enim poteft)qutcqujd conatu magno bîc contra Caluinum agat amp;nbsp;infur^it. Rationes quidem hafee pro feprofcrt,quæ eße,

amp; fuifl'c in Templis Chiiftianis Imagines ali— quanJö docent ( id lt;]uod ad caput 9.feu fupcrius pertinet ) fed carum vtilitatem non probant. Itaque totum hoc caput eft inanis s amp;nbsp;molefta rcpetitiofupeiioris,Crambe autem bisappofita mors eft.

Prima Bellarmini ratio eft hæcyfub Vetere Teftamento fuerunt conftituti Cherubin in Tcmplo , Dei iuftu , qui nihil fruftra præci-pit : ergo in Templis Chriftianis vtiles funt Imagines ^anótoruin. Refpondeo, Hate ratio eft Pa-ralogifmus Ab ignorationc Elenchi. Nam il 11 vtilitas ceftat apud Chriftianos , propter g lam lormsE Chcrubinorum in Veteri Tcmplo fue-rant conftitutæ, Nimirum, vt Deusoftéderet lu-dæis cos nondum pcrueniflead plcnitndincm td-' poris:fed multa efte adhiic illis tcci:a,amp; abdita-Vc-liim nos ad earn plenitudinem penicnimus,J.Co-hnt.io.v.ii.Illæ Chcrubinorum imagines prætê-l'eà fuerunt pars veteris pçdagogiæ, quæ tota fu— blata eft per Chriftum Chriftianis;

Secunda ratio iftius eft, Chriftiani femperha-buerunt imagises ctiâ folitarias velut Cbrifti gt;nbsp;VC . ûpparet ex Euagrio lib.^.c.iS.zé. Hiftoriæ. Eufe-biolib,7.cap.Hiftoriç,Sozomeno Iib.5.capite 10. Athanafio in libro de Paffione imaginii Chri-fti;item B. Marix Virginis.Theodorus ledlor libro primo Colleäaneor. Niccphciuslibro.14; cap.2. item Apoftolorum , Ambrofiiis de ihucn-tioneGeruafi). Chryfoftomus in orationc de S. Melctio imaginisMcleti) mcminit: idij aliorûm, ^ti A uguftinus libro K de Confenfu Euangclift*

ïjSo Responsio Danaei cap.io.Refpondeo Bellarmino,Priinumin genC* re,Nullas vel Chrifti,vcl Mariç.vel Apollolorum Imagines in templis Chriftianis fuifl'e collocatas his tcmporibüs, quibus autores illi, quos hïc citât BcHarminus, coriini imagines inter Chriftianos fuifle feribunttfed in priuatis tantu ædibus ab'que cultu, abfq; metu Idololatriæ babebantur, Junta-xat memoriæ caufla. Ergo eft hæc ratio fallacia no confcqrentc,Veteres Chrilliani quaftlarn pias imagines priuatim abfque cultu habucrunt ; ergo noscifdcm pi blicè m templis ad cultum habere pollam is. P culiaritcr autem hxc icfpondemus, imagmem Chrifti, quam ex Euagriojib. 4.amp; c’t Eulœio lib. y.cap.iS.ait ab ipfo Chriftoad Aga-barû. Regem miiramntcimaginem Maria: à Luca piclam ex Nicephoro lib; 14. cap. a.efle mcras fabulastfed amp;nbsp;graues blafphemias.lmagincChri-fti in Paneade feu Cæfare.i, Philippi nullam fuidc publice proftantem fub Imperatoribus Romanis infidelibusjcerto certius eft. Neccnim cam illi toleralTent, aut ludæifa?uilfimi Chrifti hoftes in ludæa.Reliqua credet, qui volet. Nam etiam vir vere pius nihil horum credere poteft fine perlcu-lo AniroXjVel confeientiæ.

Tertia Bellarmini ratio eft Solitariarura Ima-ginumvtilitas,quàm triplicem fingit,etfi omnino nulla eft : imo graue ex his periculum idololatrix eminetjteftc Epiphanio in Epiftola ad lohanncm Hicrofolym.amp; Auguftino Epift. 49.Prima vtili-tas ab ifto confifta eft, Qt’od Imago folitaria in-ftruit nos. Refpondeo ex Habacuc. cap.a.ver.iS. Imago eft doctor mendaeij, non veritatis. Deinde rc-

Ad V11. C o n t r o y F. R s. 1381 de rcfpondco Bcll.Eîc iiigiilarc fcipfum, amp;nbsp;cucr-terc. Vüheniir, Imagines folitariasfinc IiiÜorias notationeefic vti!es;.2c tarnen cç, quas foliim vti-lesadmittit, fiint vel ipfohïc telle, cum hilloriæ notationc piciæ, non folitariæ.Conftct igitur fibi Bellarminiis.

Seciinda Vtilitas confiéla,eR,Quód fie fouctur chantas noftra eiga Chrittumamp;Sandos, quum «orum mortuorum Imagines cernimus. Refpon-dco Charitas quam à nobis ChriftiiSjamp; SanCti dc-funâi poftulant ( non enim amplius eos agnofei-mus fccundum carnem 2. Coiint.5.ver.j6.}nequc corum Imagines, nequecarnalequicquam eorura. dcfidcrat.Auguflinus lib.B.dcTrinitatecap. 4.iSe 5' Vo«prode^i, inquit fide noflra de Chrifto^ejHod tarnaliteramrnutÇibtfiKgit.^otlc modo BernarJu» Serni. 7). amp;nbsp;76. in Canticum. Deinde hic modus fouendæcharitatis, que refert hic Bellarminus, idololatriam peperit inter homines,telle fcrjpto-tegrauiflîmo inlibrofapienti.e cap. 14. ver. 15. amp;nbsp;Eullathio in lib. z.lliadcs vbide vxoreProtelîlai

Tertia,amp; quarta vtilitas commemoratæ a Bellarmino,eumnen inuant,aiit eins fententiam; fei' plané refell int. Memoriæ enim tantum cai.flâ, amp;nbsp;ifflitationis casponi vult. Cnr igitur in Templis potius qiiam in priuatis ædibus, vbi amp;nbsp;læpius vi-derenturamp;tutiiisabfqne cultu haberentur? Sed amp;nbsp;Memoria ilia Sanclorum amp;nbsp;imitatio abfquc ciufmodi vllis Ibrmis , amp;nbsp;imaginibus melius obfcruari potcjl, quàm ex Imaginibus. Veteres Ifraelitæ imitati funt ,amp; memincrunt Abrahamû

ïj8z Responsio Danaei fcdabfqiic Imagine, Paulus i.Corintth. ir. vcr.i. Hcb,i;-v-7-præ£ipit,yt amp;nbsp;fc,amp; Sandos iinitcnaur eorunivp mcmorcs bmusivcrum vtfiii,amp;conun Imagines vllas vel palam amp;nbsp;publi£c»vcl domiha-beatiaus ,nufquam iubct.ErgoirtaBcllarmini ratio cftfallaciaA non confequentc. Mcmoiiaamp; Imitatio Sandorum inter Chrillianos cfTc, ac vi-gcre debet : ergo coi um Imagines funt in Templis Chriftianis ponendæ, acvtiles. Nam qnod aitillcjNos hocpaóto intelligerecoseircnobis in ccplo patronos,amp; falfum crt,amp; antea fuperio-relibro refutatum.

Quinta vtilitas ab ifto confida eft ConfelT'O fidei noftræ. Rcfpondco. Si confeffionem fidci ebriftianx fieri per erectionem Imaginii inTé-plis vult Bellarminus, hoe falfum eft. Hæc enim eftprofcffioidololatrix Ethnicx potius , quàiu Çhriftianæ fidei confeflio, teftc Eufebio lib.y.c. iSJHiftoriæ, qui feribit hue moré pingédi Imagi-nesamp; habédi inter ChriftianOs ex gétilieofuetudi ne profedum fuiflemô ex Apoftolica traditione.

Sexta vtilitas ab ifto Belhinuctamulla eft, nc-pe Deû in Imagine fibi ercda,vel Chriftibvcl Sâ-dos honorari. Refpondeo Hoc cfle putidum mé-daciû, quiirn Deus ipfc,amp; fc,amp; quicquam cçleftc, ?ut tcrrenum,aut ac^ueum fculptili rcprçfentatuin rcligiofecolidifcrte vctct,amp; vetiicrit,Exod.îo.v. 4.Dcutcr,5.v.8.Locus autc exEufebij lib.7.c.i8. facit contra ipfiim Bellarminum. amp;nbsp;valet.Itaquc fibi contrarium elfe ipfemet vidct,amp; fatetur.

HOmo ifte Bellarminus antiqiiû fiium, amp;nbsp;cô-fuctas ineptias fuas retinet,nimirum vt eade

Ad VI I. CONTROVERS. 12S3 fcpius inutilitcr répétât» amp;nbsp;ftudeat fcriptis nos oncrarc (dis, vel vt obtundat nos, vcl ab alioruni tnelioruni autorum fcriptis legcndis propter auguftias temporis auocct: vcl vt ingenium vanè oüentct fuum. Ergo hoc caput xi. coiiicidit cum capite XIII. amp;nbsp;illiconinino denuo ab codera hoc îcpetetiir. Scd hic fcfe Bcllarminus conuitiis obleètare » more fuo voluit in noftros euo-Wendis, Sunt enim putida conuitia , iftiiis Rhctoris flores,amp; lepos orationis.Nos igitur hoc capite,quod poftea repetetifle,omiflo: amp;iftius fpretisconuitiis ad rem ipfara,amp;caputfequens accedamus.

AdCap. xti. IMagineshonorandas eife turn Chrifli, turn Sâ-lâorum, aflîsrcrc ac probare conatur hoc capite. Bellarminus;Vcrùra ciufraodi poftea,amp; tot con-ditiones,modificationcs: cautioncî,rcftriâ:iones, liitiitationes addit codé hoc capitc,amp; c.2.0. (quod hoc præcedere caput debuit) vt nullus fit hic honor omnino, quem Imaginibus fuis tribuit, at-que relinquit, Sc tribui vult Bellarminns. Itaque verbis quidem concedit eas elfe hononndasirci-pfa tarnen id ipfum negat : ac proinde fc réfutât.

Ac quidem hoc capite très iftius imaginura honoris rcftriôlioncs affert, quæ honoréh'fic nul-lü honoré elfe dcraôftrant.Prima limitatio cft, vt nulla in iftis Imaginibus fiducia ab honorantibus eas collocetur. Seconda, vt ab eis nihil petatur: Tertia , vt nulla in illis diuinitas inefle crc-datur. Qu alls igitur honor ifte , lam erit?

Ccrtè niillus.Præfcrtiin,quum non Citiili,fcd re-^igiofo honore vcnerantlas Imagines cflcamp; velir, amp;nbsp;cenfeat BeI13rminiis,amp; eum honorem ipfemet adorationem vccet col, 1576. L. B. amp;: L. C. hunC çultum rcligiofum.Quomodo verô vllusreligio-fus honos ci rei tribui debet, aut poteft, inquatn non fpcrcs;^ qua nihil peterç debeas,aut pcflis,amp; in qua nulla Diuinitatispars, aut cogitatio incite crediturîHæc noncohærcnt.

Præterca non dicam quotu^ quifquc Poncifi-' ciorum ntquclmagiüï,quam honorât, fine Chri-j(li, fuie Sanélorum, fidit, neque ab ca abquid pe-Ût, neque in ca diuinum quicquam inefleputat? Sed nullus ell Pontificiorum;qui,quum Imagincii in Templis fitas intuetur, amp;. honorât, has limita* tjones clt; gitct,aut fibi ante oculos proponat. Ergo hæctt.ta Bcllaxmini fententia inane eft tfiâi-giurn,amp; libi contraria;^ à fuis omnibus Iconula-tris rcieôta cft.

Rationes tarnen eins avdiamus. Prima cftjCX Exod.25,verf.i9.ao.amp; Numtror.zi.vcr.ÿ.vbi for-mæ ïcu Imagines Çhcrubin feu Angclorum,amp; Çhriftilmago in Serpente çoli iubetur: cur igitur

Sanélorum Imagines(qui funt in cœlo) coli no, poterunt ? amp;nbsp;vera Chrifti Imago in forma homi-nisjcoli in Templis non potent.’ Relpódeo,quod' antca, Neque Chérubin Imagines colcbanturin Templo: t?eque ferpens æneus. Namquum ifte Serpens,ac propterea Chrirti Imago,interprète i-ftometjhonorari religiofè cepit,ab Ezcchia,Rcge ludadeieélus eft 2.Rcg:.i8.verf.4. Ergofaîfuin cft Bellarmini aflumptum.Dcinde affert alios lo-

Ad VII. Co N T R o VSR s. 1385 cos vclut ex Pf.99.vcr.5.Rz/^/ör^/f fcabeüumpedwn uw. Mjtth.5.vcrf. 34. turetisper cœl:m : amp;nbsp;ex Exocl.3.vlt;?rf.5. z8.vcrf,2. ex 2.Timoth.3.verf.i5. v-bi quædam res creatæ dituntur; ergo rcligiofo cultu venerandæ.Quod fi hç,amp; Imagines Sandorum quoijue font amp;nbsp;fanclæ, amp;nbsp;vene-randæ. Rcrpondeü,Hæc Bellarmini ratio eft lal-iacia duplex, vna A Petitionc Principij. Petit e-nitn amp;nbsp;fupponit illud c(ïe verum , quod tarnen eft faJfuin,nempe fcabellumpedum Dei, Terrain, Veftes facerdotales, charaCtercs amp;nbsp;codites, amp;nbsp;lutteras S. Scripturæ effe religiolo cultu honorädas. Nam amp;nbsp;fanàæ,amp; facræ dicuntur, quod vel rci fa-çræ fint fignificatio, ficut crant veftes ; vel facram dodrinam contineant, vclut S. Scriptura. Ergo relate, non per fe; ex vfu amp;nbsp;finç, non ipfe, quotes natura funt : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, non talcs nominantur

res iftæ, ficut aqua in B3ptifmo,panis amp;nbsp;vinum in S.Cœna. At foil ei rei, quæ per fe, natura, amp;nbsp;fim-plicitcr fonda amp;nbsp;facra eft, clique Deus, religiofus cultus amp;nbsp;veneratio debetur, Matth. 4.ver.io.tcftc Cbrtfto;Deutcr.6.verf.i3. tefte Mofe, Galat.4.v. 8. Paulo tefte. Quare res iftæ creatæ neqnaquani funtcolendæ religiofè. Altera fallacia eft Alalfa locorum,quos citât, intcrpretationç.N am Pfalmi locus 9^.v. 5. nihil ad hoc argumentum pertinct, amp;nbsp;loquitur de Deo ipfo,non de creaturis adoran-dis.Matthei locus 5.vcrf.34.oftcndit efic blafphe-miam grauiffimam, fi rei creatæ cultus religiofus (quale eftlufiurandum ) tribuatur. Copfirmatur noftrafententia can.w«yJzifr4,amp; can.St /juisperii. sQuæft.prima. Reliqui cxExodo Si Paulo loci mó-

1386 Responsio Danae I ftrant vfum rerum earum, quæ Sanétæ vocantun non autem cultum earum, ncque vencrationem reJigiofam iis deberi.

Conclufio deniqucBellarmini, amp;c locorum ap-plicatio ad imagines eft infulfa. Nam eftfallaci» A non confcquente. Neque enim fetjuitur, a Sanifti ipfi funt honorandi.corum imagines fint qiioque honorandæ. Alia enim Sanctorum ipfo-rum,alia imaginum eorum ratio eft.Nequc fi honor dcbeturcorpori Patrisafilio, dcbeturquoq; honor vel idem, vel fimilis vmbræ iftius corporis paterni ; id quod tarnen ifte aa-üXXojz/y-tóc con-cludit.

Sccunda Bellarmint ratio fumpta eft ex quatuor illisidololatricis Conciliis , Nicenoii. vi. Synodo reiecta,Concilio fub Gregorio tertio, amp;nbsp;Stcphano ni. furiofishominibus, amp;nbsp;iconolatris: quæ nos antea amp;nbsp;in generali, amp;nbsp;in particular! lu-culentcr confutauimus.Nihil enim, quàm iam a-diim, agit hîc Bcllarminus. Crambe rcpettta mors lt;y?.Et quod de Niceni Concilij fecundi valida autoritäre tarn obftinatc difputat ifte,cum ipfius diffidentiam in fua eaufla oftendit: turn inane eft. Antea enim in Controucrfia de Conciliis refuta-ta eft ifta Cócilij Niccni ii-aiftoritas tota:amp; poft-ca cap.xin. de co ipfo difputabit hie idem Bellar-minus. Quod illius Concilij Acta integriora fer-uatafuifteaddit,quarnrcliquorum omnium Có-ciliorum,nihil iftum iuuat. /dcirco enim ita eue-nit,quód iconolatræ ifti magno dolo, amp;nbsp;audacia omnia fuppreflerunt, quæ fuam idololatriam op-pugnabantiea verb fidclitcr,amp; diligenter confer-uarunt

A.tgt; VII. Contk o V e r s. i|87 uarunt, quscfinim errorem manifeftum cofirma-baut.Sic Hieronymus Vigilantij, amp;nbsp;louiniani ruditorum virorum fcripta fupprcffit.Sic Laniran eus, amp;nbsp;TranfTubftiantores Libres Berengarij viri cruditiflimi fua ætatc habiti exftinxerunr.

Tertia Bellarmin» ratio funt aliquot Patrum fententiæ,fed corum duntaxat, qui poft erioreni inEcclcfiadeimaginibus habendis natum exti-terunt. Vcrùm ctiam ad ülam ipfam rationcm du pliciterrefpondeojPrimùm efteifta Patrum dida tantiim^corum rhetoricationes , non dogmata. Deinde non quid Patres, i.homines fenferint: lcd quid ex Dci verbofentiredebuerint, efte nobis fpedandum 8c fequendum.præfcrtim in Articulo Fidei. Addo quoque amp;nbsp;hoc tertium. Nullum Patrom ante Concilium Secundum Nîcenum(quod demùm conuenit circa annum Domini 788,) di-xifl’e,fenfiftc,aut fcripGfte adorandas,vel religioß colcndas efle Sandorum imagines : fed duntaxat incmoria?, amp;hiftoriæcauftanabcri , vel retinci i interChriftianospofte , quemadmodum ex ipGs locisquoshîccitât, amp;dcfciibit Bcllarminus, ap-paret. Nam quod ait AmbroGus Imperatorem i -pfum contemni, quum Gt ipGus ftatuæ iniuria, id verum eft,qiiatenus de ciuili honore intelligitur, amp;nbsp;Gt ftatuç Imperatoris iniuria animo iniuriandi, 8c fpernendi Principis. Vcrùm G cibus , G po-tus,fiarma,Gveftiméta ftatuæ Principis, denegé-tur,quoniâ lis nô eget imago,nec ineft tune vil us contéptus Principis,nô Gt Principi iniuria. Ratio igitur, cur fada Principis ftatuæ iniuria redûdarc dicatur in Principe eft, quod cultus quâuis ciiiilK

XjAS Responsio Danaei qui Impcratori dcbctur hocpoftulat, vtvbiijult; de eo bene fentiamus, eius inemoriam vbique, c-i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiam in Imagine honorcmus.At verb Cultus non

Ciuijis , fed Religiofus à Bellarmino tribuitur Sanélorum Imaginibus. Cultus autem Religiofus foli Deo debetur : ipfius autem Dei Iraagini exhiberi neque debet, nçquc poteft: nedumSan-étorum Imaginibus. Itaque in eo difcrimen cft magnum inter Ciuilcm,amp; Rcligiofum honorem, quód Ciuili ctiam imagmi tribui poteft:Religio-fus non poteft.Eft igitur hæc fallacia Ab æquiuo-cationevocis f1onoryNc\ Cultus.

Denique ipfemet Bellarminus, col. 1579.L.A. fatctur,dum olim Crux Chrifti adorarctur, Si ad-orari diceretur, cfl'emetonymicam, faltcmtro-picam locutioncm,in quafuppofitumpro appofi-to fumitur, Nempe Crux pro ipfo Domino no-ftro Crucihxü.Sic igitur quum de Imaginibus Sï-étorunrrhoneftè Patres loquuntur , Sifanélatvo-cantur,bæ phrafes de ipfis Sanétis funt intelligcn-dæ.Minutius lib. 8.contra Gentes , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;crucem,

inquit,«f^ae adoramus, neejue optamus, Quod autem hoe loco tam prolixe,col.i578.amp; tracht de Cruce Chrifli adoranda, poftea hoe ipfo libro. cjp.i7.28.repetet, vbi nos Bcllarminum confu-tabimus.

QuartumBellarmini pro Religiofo Imaginu cultu argumentum funt Miracula, quæ ad eas æ-dita pùtat.Rcfpondeo,Primùm ilia miracula ma-gnam partem efle falfa. Deinde vt etiam omnia ïint,aut fuerint veramon ex foljs miraculis veri' tas doclrinæalicuius confiât ; fed potifliraum ex

Ad vil. CONTROVERS, 15^ Dti vcrbo fcriptojcui confciitiens cfle debet. N5 Sathan proluorum etiam Mendaciorum confir-inationeMiracula ædit, 2.Tlicflal.2,vcr.9. Apoc. gt;6,ver.14.ld quod fæpius iani refpondimus. Et be ne Ccntiiriatofes refpondent, quuni ntgant In-firumcnt3,per qiiæ Deus ædidit Miracula, clTe a-doranda.Nam Sputum,Terra; puluis, amp;nbsp;Saliuao»' ris effet adoranda.lohan.ÿ.ver.ô. Marc.y.vcrL quoniam per ea Deusfecit Miracula : item Aqua, Baculus, Liguum, Virga, amp;nbsp;quid non? Ergo ine-ptus eft,amp; bardusBellarminus, qui tam verâ Cc-turiatorum folutionem reiicit,amp; répudiât.

Bisauteminfulfuseft , qui à Deo Miraculasc-dita eflc putat ad aliquas Sanftorü ftatuas (fi tamê credere dignum eft ) vt ipf« ftatuæ docerentur honorandæ, quas Deus ipfc expreffiflimè vetat }ionorari.Exod.2o.vcr.4. Dcut.5.ver.8. Effet e-nim fibi contrarius Deus, varius , amp;nbsp;mutabilis, quod negatin Epiffolalacobus.cap.i.v.iy.eftque Vel fentireblafphemia.

Qiiintum Bcllarmini argumentum eft, Homo bonoratur, quia Dei Imago eft : ergo etiam Hominis ipftus Imago eft honoranda, ac proinde amp;nbsp;Chrifti, amp;nbsp;Sanólorum. Refpondeo , Innumera funt iftius Bcllarmini vitia. Primùm Ab æquiuo-Catione vpcis Imago. Nccenim Hominis ftatua, de qua hïc agitur, codera raodo eft Hominis fta-toa, quo Homo eft Dei Imago. Eft enim Homo viua Dei Imago.Statua,Imago Hominis mortua. Deinde vitium eft Ab aequiuocatione vocis Ho~ nor, vel veneratio. Nam Homo, licèt viua Dei fit imago,tarnen ciuili tantum, non religiofo hono-.

rc colitur,éftque dignus.At iftc ex hac fimflitudi-ne amp;nbsp;coinparationc colligit mortuas honiinum i-4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inagines religiofo cultu elle honorâdas. Tertium

vitium huius loci cft fallacia A non Confequen-te.Ncc enim fequitur, quôd fi quifpiam lit hono-randus, cius veltis, amp;nbsp;imago mortua quoque lit honoranda, colenda, in finu ad menfamùn leclo, in foco habenda, vellienda. Aliud cnim corporij aliud vmbræ debctur.Neqiie vtriufquc eadem ra-tio eft.Et bec tot maniferta funt i AJ us rationis vi-tia, quicquid Centuriatorum rationibus rcfpon-dcrc conatus Bcllarniinusjcauillctur. Nihil enim foluitjimo toto coslo aberrat, dum viuum quein-uis Hominem religiofo cultu venerandum elfe ait,quia Dfi fit imago.Ergo amp;nbsp;Turcæ,amp; Idolola-træ, amp;nbsp;ludæi ludaizantes fuut religiofo cultu co-Icndi exiftiusfententia. Qtiis autcmhæcopinio-num, amp;nbsp;errorum monftra pius vnquam probaue-rit Sed ifti Afino fuus carduus fapit : rofæ verbi Dei male oient.

Ad Sextum Bcllarmini argumentum, Nempe imago regis ciuili honore colitur: ergo imago Sanéiorumreligiofe eftvencranda, iamhocipfo capite rcfpondimus in tertio argumento. Sed continet hæccollectio manifeftai« fallaciam Ab ignoratione Elenchi, Nimirum eadem de Difpa-ratis concludit : amp;nbsp;quod duntaxat de cultu Ciuili conceditur, transfert nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad rcligiofum

Ad feptimum itidem argumentum iftius re-Jpondimus iain in tertio quoque huius capitis argument»

Ad VI I.Contr ov e r 5. jjyi Jïumcnto, Ait igitur,Imago cd capax iniuriæ:ergo amp;nbsp;Honoris,C!iryfüil:oi-nusHoiuil.i.amp; z.ati Popu, Antiochcn.Rcfpondeo, Eftcapax duntaxat Ciui-lis irfiuriæ : ergo amp;nbsp;Ci ui lis folum honoris. Q^n-qiiam bic quoque ciitilis honor, qui tribuicur i-Jnagini,cxiguus oninino,modcratiis, ac pene nullus fit, nih iatiii cfreamp; vidcri velimus ,amp;qualcs Diogenesille Cynicus,qui panem à ftatuis emen-dicabat.Et pofitus ell bic ciuilis imaginuiu honos potius in non agendo,qnàm in tribuedo cis quid-piain : ih non lædendo cas, quam cas lionorando ornando 8i fahitando.

Octauum Bcllarmini argumentum eft,Irnagt-ncs fanctæ rcpræfcntantSanCtos: ergofuntreli-giofè venerandæ, Refpondeo, Imo ne fanéli qui-dcmipfi funt fiuc Viuinuc Mortui rcligiofè ve-nerandi : ergo multo minus corum dcfunétoruin imagines.

Nonum ïrgumentum, Æonolatræ fucrunt fa-pientiores, quàm /conomachi : ergo verior cft cultorumimaginumfcncentia, quàm corum,qui casnequaquam colunt.Refpondeo, Eft fallacia A petitione Principij. Nam negamus illud , quod hoc loco afliirait ifte. Sunt cnim pientiores, qui Dei verbum feriptum fcquuntur ( quod faciunt I-conomacbi)quàm qui illud euertunt quod /cono-latræ manifeftè agunt.

Dccimum argumentum Bcllarmini cß idem, quod prius : ergo iam confutatum» Déclamât enim ifte ex Paulo Diacono , Matthati Palmerio , amp;nbsp;Zonara /conolatriflîmis Mona-clûs in eos Zmpcratorcs, qui Çondantinopoli

Imagines , amp;nbsp;idola ifta dilieccrunt , amp;r clades ab iis acceptas accidilfc iJcirci ptitat fupcrlihiofus iüe xMonachus,qigt;od illi cultii Det ex ipfius verbo reformalFcnt, manifeflahi Imaginü idololatrii deieciflét.Rcfpondco, 'Vb iltislctnumacliis(quos BelJanniniis vocat) Imperatoiibus fortiter amp;. dc-fcnfiim,amp; retétum efl'e imperium : ab iconohtris autemlmpcratoribusturpiinmcamiflLm ; imój tcftc Leonardo Chio,qui interfuit, quo tempore Vrbs Conftantinopolisà Machometell. Turca-rum Rege capta elf , omnes omnium Sancloruni Imagines, imprimifqucB. Mariæ rcligiofiflïrnc cr.ltæfuntjcircum Vrbis mœnia gcftatæ,adoratçgt; honoratæ.Fuit Leoj.lfauriciis.qui primus Icono-machus diétus eft,Imperator fortilTimus Fuit Co pronymus fummus bcllator, amp;nbsp;multa prarclarè gcITit,fines imperij recuperauit, amp;nbsp;auxir, vt ex e-ius hiftoria conftat.Qiiod imperium Italiæ (quod illis ptrfidi,amp; fcclerati F.ipæ Romani, Grcs;oriuS n.Conftantinus i. Grtg n ius iii. Zacharias primus ademeriint) non rccupcrarunt poücaCon-ftantinopolltaniJmperatorcs ; (quorum tarneti plcriqueimagines rcligiofè colucrunt; nt nvii-maginnm,amp;’ carum potentia id cffecliim eft : fed Caroli Martelli, Pipini, amp;nbsp;Caroli Magni Francorum Regum potentiflimorum armis, amp;nbsp;rebuftif-fimis exercitibus, qui Imperij partem ilium Occi-dentalem amp;nbsp;ambibant iam,amp;.’ habebant, quod fi-bieripinolebant, Denique cadem k.ic rationcamp; Ezechie,amp; lofiæ Regum luda fanciifi'morum vc-rareligio,acpicrasfuggillarctur,qHorû tcporibus Variç clades Eeelefiç, amp;nbsp;Regno lud* accidenmt.

I Am repetit Bellarmiuus cadem ilia , quæ fupri Acap.xi.dixciat.ltaque noftrorum rationibus re-fponderc,fed fruftra,nititur,3C fatagit. Prima noUra ratio çft ex Exod.io, verf.4. Deuter.5. verf.8, vbiDcusImaginum cultum damnat amp;nbsp;reprtben-dit. Relpondet, Bellarminus id folùm de Idolo-rum,id eitGentilium Deorum,amp; corum Imagi-hum cultu intelligi. Refpondeo, Verba prohibi-tionis Dei in lege funt generalia, amp;nbsp;de qqauis j amp;nbsp;cuiufeunque rci Imagine loquuntur, cjuam coU religiofo cultu lex v.etat.Qupd ait Caluinus Eth-hicos nunquam exiftimafleimaginesfuoruDeo-rum cflcDeos ipfos,qui crant in cœlo,vcro veriu$ çft,amp; probat duobus fermonibus feu Maximus Tyrius,qui funt de Idolis, Nee enim Imagines mortuas Deos vinos efle exiftimabat. N eque obftat, quod iftds Imagines tarnen DeoS äpfella-bant, quiafuorum Deorum piéturæ erant. Sic e-nim piclus equus, piélus homo, {liSta femina, egt;-quusdiomo, femina yocaturhomonymos. Sic I-magines Dij dicuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ‘i

; Ifraclitæ vitulum in deferto colcntcs,aUt vituli Imaginem,Deum verum omnino.non crant obll-ti tarnen : amp;nbsp;tarnen eum defcruifle dicuntur Pfal. tc6.ver.r9.xo. quoniam in co colendo mandatum ipMUs. deferuerant : non autem eins rnemoriani plane amp;nbsp;omnino abiecerant.Vituli autem Imagi-, nem potius,quam cqui,aut ouis popofeerût, quia

1394 R E SP ON s I o D A N AEI vitulos, amp;nbsp;vituloriim imagines in Ægypto (vnde recens cgrcditbantur)coli viderant. Reliquæfo-lutiones ßcllarniini fiint verba, amp;nbsp;voces, amp;: nugæ canoræ,ambicionisamp;oftcntationis plenæ,nihil folîdij'aut veri babentcs.Qopd enim obiiciturlf-raclrtas appellafl’e illam vituli imagincm nomine /s/7ö»Ä/;(quod foil vero Deo competit)ac proinde ven Dei,qui eos cxÆgypto cduxerat,mcmoriam ex animo tune non delcuiirc,eft tam verum,amp; fo-lidum Caluini argumetum, vtilludBellarminus, tjuantumuisæftuarit,conucllercnôpotuerit.Mo-do ad Caietanifolutionem confugit,qui fingita-pud folos ludxos fuifle duo genera idolorum,alia nempe nominataialia Anonyma. Modo diuinät, amp;: ait iudços forte non exiftimaffe vocem lehouab cflTe'proprium veri amp;nbsp;fui Dci nomen. Quis liane irteptiem,quis nugas ferat iftasîltaque nihil alfert certum, ac propterca quod fit à nobis refellédiim, amp;nbsp;in quo pedem figerc contra eum poffimus.De-liberet igitnr quamfcntentiam ex totamp; tamva-riis fuiscligat.

Quartummendacium, quod'Galuino affingit» eft ipfiufmet Bcllarmini mendacium,nempéEth-nicos credidiffe imagines ipfas Deorura brutas amp;nbsp;ftupidas amp;nbsp;mortuas cfic fuos amp;nbsp;ipfos Deos, quos amp;nbsp;vinos, amp;nbsp;in cœlo elfe fatebantur, id réfutât M. Tullius 1 itero lib. 2. de legib. Tyrius Maximus duobus Sermonibus deidoli,. Easenim imagines æquiuocc Deos vocabant,vt pitta cucurbitadici-tur cùCurbita. Nec obftat, quod Sacra ‘'criptura, quod Patres, quod Prophetac doceot ifta fimula-

. lt;' ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;era

Ä.0 VIL Controyèrs. ïjîp'5 era auvea, vel argenfea non eflx: Deosgt; Nam non ipfa per ie fimulacra, amp;nbsp;imagines fpejSat vel S. Scriptura, vel Patres amp;c. neque de iis loqnuntiir» proprie quum negart cas efl'e Deos: fed tropico,amp; mctonyraico tlicendi gcncrc(vbi fignum pro re fi-gnatafumitur) de illisagunt Scriptura,amp; Patres, quorum hæc ligna amp;nbsp;llatuæ crant imagines : quo» pernegant elle Deos amp;nbsp;colendos. Ergo puerilitcr dccipitur BcllarminUs gt;nbsp;qui’fignufn'pro refignata iccipit, ÔC quod dfc hac intelligi debet, de illo fi* gnoimperitèjvel malitiofefumib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Verum quid tandem cfticiet ifte, etfi hot illi conceditur, quod tontendit, Ethnic os putafle i* niagines ipfas efie vèRos Deos(id quod nemo ho-nio,nifi prorfus'anicnsjfenfit vnquam « licet Eth^ nicus) quid inde colligis Bellarmine? Càluhuuü nempe mentitum eflcjdum de Ethnicornmlrtïcn-tcin tmaginibus colei^dis loquitur. ’Atlt;|ut'fâ41Ié luit Caluino viro piô » amp;nbsp;rtunquàm EthriicOi'quid finguliamp; iinperiti Ethnicidc Riisima'ginibusfin tirent, ignorare.Tu verb eorurrt mentem ftilicet naelius nofti? Cur id vdto? QuohiamEAhtiicus iil toes manifcftc, quod, vt iUi, colis imagines iîlas i brutas rcligi'ofb cultu.'Ergo'dhm Caluinum mcn-dacij,mi homo,acaifas,te ipRim impiötatis ««ini-feftæ damnâs.VÎdequot;liuidtuGïcrislt;

Quinttim mendacium hdmoâfte impüdens af-firtgit Caluino, quiadixit eadem ab lednoîkitri* Chriftianis exhibori fuis imagintbus ^'Sânétisv quæ Ethnici olim fuis DiisfaciebâtiDicis hôt ef-i-feCaluini mendaciù.Mctiris fttenttbfpfekNä ipfe Ut ex Cyrilllo docefe Voluifti àritca Chriftiauos

fuis Martyribus mortuis iam eundcm honorem déferre, quera olim Ethnici fuis Deis amp;nbsp;Idolisi Deinde quideertius eft, quàm Iconolatras Chri-ftianos fuis Sanctis, amp;eorum Imaginibiis Aras, Templa, Feftiim, pcculiarem cultum, 8i oftîciuni deferre, amp;nbsp;ipftitucre. Neeveroalia neqiicplura Ethnici olim aut ludæi, Idololatræ à Prophetis damnaii fuis Diis exhibuerunuErgo vetilîïmuni dixit Caluinus:tu mcndacium.

Ad Cap. XIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

SEciinda noftra ratio,per quam Imagines,amp; ea-rum cultum religiofum damnamus, eft fumpta i ex quattuor Conciliis(Bellarminus tarnen dxnta-x^rtriaenumerat) nimirum ex Concilio Elihcri- ( noca. 36.circa annum Domini CCex XX V.Duo-bus Conciliis Côftantinopolitanisjvno fub Leone III. Imperatore circa annum Domini DCCL. Alterofub Conftantino Copronymo poftca: amp;nbsp;quarto Francofordienfi fub Carolo Magno anno Domini d c c x c 11 r. quæ omnia anathematizant , Imagines religioIas.Refpondet Bellarminus, tria pofteriora Concilia efle illegîtima, quoniam ab ) iis Romanus Pontifcx,amp; al ij Patriarchy abfueriit. Refpondeo Bellarmino. Primum nihil refpondet ad Conciliuni Elibcrinum, quod amp;nbsp;legitimû eft, amp;nbsp;minimè controuerfum,amp; Bellarmini fentcntia prorfus antiquat, tollit, abrogat. Deinde, licet quod ad extern« cuiufdam cæremoniæ particula eis Conciliisaliquid decfTct (quod eft omnino parui momenti)tamen nihil iftis Conciliis defuit, quod ad Internam amp;nbsp;eflentialcm validitatem,au« toritatem)b«nitatem,amp; dccretorum firmitudine.

Ao VII. Co N T RO Y H RS. IJÇ? Copfentiunt enim trium illorum Conciliorum canoncj, (quiimaginum cultuni religiofum damnant ) amp;nbsp;concordant plane cum Dci verbo fcri-pto : quodfolum eftiuftum decretoruindc fidç (quæà Conciliisfieri pofluntgt;fundamcntura.Dc-nique rcfpondco, Nihil obeiîc Si Pontificis Romani, amp;aliorum Patriarcharum (quosiite vocat) abfcntiam, quo minus ilia tria Con-ilia fint légitima. Vocati cnim amp;nbsp;interpcllati illi vt adefTcht, intercfle noluerunt, vel quoniam crant Iconola-træ, vel propter itincrum difficultatem, vel odiu tium in Iinperatorem fuum. Ergo quemadmodi in Eledionibus Ecclefiafticis, vt fint; Icgitimac, fatis cftjfi vocati fint vocandi, valcntquc elccüor' »es illæ,quamuisifti vocati abfuerint,vel quia no luenint.vel quia non potuerunt venire,tcxtus cx-prcfl'us in cap. Qutacap. 'Bons. Si glofla iti cap nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cap. InGenefi. Extrade Eleïlione:Sc

formaliter tcxtus , amp;nbsp;glofla in can. taRineßvu. quæft.i.fic in conciliis amp;nbsp;gcncralibus, amp;nbsp;particu-laribus,ca valent,quod ad formam externam.fi va candi fuerint vocati,quamuis illi intcreflc nolue-rint, vel non potucrint. Habet igiturBellarmi^, iuftum ad fuas folutiones rcfponfum.

Illisaïitem Gonciliis.à nobis allcgitisdcroga-n,vel obrogari à Niceao fccundo nö potuit, quia. Verbo Dei illa corum décréta nitunturgt;cui ab ho« minibus nullo paélo derogari poteft i. Corinth^ 10.verf.t2.i.Pctr.i.vcrf.25. Qinim autem iftorum trium Conciliorum décréta probamus,nó omnia fed ea tantiim, quae cum Dei verbo fcripto con-fent iunt,adraittimus. Itaquc fituus eft Bcllarrai-

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

nus, qui fcribat hoc loco nos Concilia lau Jarc, 9 quibus anathcniatizaniur,amp; danmaraur.

'V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ad Cap.XV.'

Magni, vbi Synodus ifta Niccna fccüda,qiia-tenus imaginum cultumrcligiofum admittit, re-probatur , Sc cx Dci vcrbo eucrtitur. Rcfpondet Bellarininusjfc iain in lib.2. dcconciliis cap.S.ad cam rcfpondiü'e: amp;nbsp;nos ad cum locum remittit. Rcfpondco, Et nos quoquepios Icftores rcuoca-plus ad ca,quæ illic Bellarmino refpondimus.

QVarta ratio noftra cx Patrum dictis eft j qui Çhriftianos imaginum cultores grauilTmie reprtbendunt, etiam Chrifti ipfius, quodfccere liæretiti Carpocratianijircnæus li.i.c.zS.Epipba-nius hærcfi 27. Aiiguftinus de hærcfibus ad quod vult Dcum ca.y.item amp;nbsp;Collyridianijamp; ipfi quo-que hærctici) Epiphanius hærefi cap,79. Refpon-det Bellarminus ad diétura Irenaei lib. i. cap.24’ Ambrofijin oratione de Obitu Thcodofij fia. c'fHcem inuenit-iRegem Chrifium

nymi in cap,3.Danielis, Deum coluntytion d(-fiatHM adorare:eos damnarc duntaxat cultiim Gentilium idolorumjnon imaginum. Refpodeo, Damnat Ircnæus eos, qui ftatuam amp;nbsp;imaginem i' pfam Chrifti colcbant rcligiofc: Epiphanius CQS) qui vcncrabantur B. Mariæ imaginem hserefi 79’ At hx imagines non erant Deorum gentilium i' inagines. Ambrofius crucis Chrifti adorationetn pbrogat-.Ergo fubtcrfugiùmamp; mcndaciupi eftfu-lutio

Ad vit. Controvers. 1599 lutioBellarmini, Deinde refpondet, cos foliun reprehcndi,quicolüt imagines eodem cultu , quo adoratur Deus. Refpondeo Bellarmino, Atqui Poinificij fuas imagines eodem modo colut, quo Deum ipfum, nimirum Ara,Templo, Fclto, officio peculiar! illis dicato.Qiiare ex Bcliarmini len tentia funt Pontificij amp;nbsp;idololatræ, amp;nbsp;nicritóa-nathematizandi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Ad Auguftinnm lib.de Moribus Ecclelîæ cap. ?6.vbi piclurarum adoratores negat elfe Cbrillia-nos, nihil refpondet Bcllarminiis : fed tantum dilt; uinat, Si. variât. Ait enim, Forte loejaitur de Idolts Gentium: deinde F orte lotjuitur de nimiü imaginum »dorAtorihusS^ïCiSi refpondc aliquid certi, Bellàr minc.Dcnique inquit Auguftinnm miutaftc poftea fententiam, quæ eft eftrons amp;nbsp;impudens Bcllar-minidiuinatio. Hoe enim falfum eft, Auguft.lib. io.cap.zr.contraFauftum.Ciuitatclib.22,cap.io.

Eadcm fraude Gregorij Magni autoritatem li._ 9'Cpift.9.amp;lib.7. epift.54. ± 109. qui negat imi-gincs adorandas elle, eludit. Nam aperte amp;nbsp;fine tircuitione loquitur Gregorius,locus infpiciatur, negat enim colcndas cflc Sandlorum imagines.

^Vinta noftra ratio eft cxi.Rcg.i8.verf.4. E-. VA.echias enim Rex pius luda æncum ferpente fregic, qubd illa imago à populo rcligiofè colere-tur.RefpondetBcllai-minus,Pi-imùmfalfü.Ncgat eniiTiincéfumalicuioffcrrcjcfl'c religiofui'n cultii. At refutatur exi.Rcg.it.v.So. ?i- ’pfc citar, «i.Reg.u. verf.S.Exod.iÿ.vcrf. vbioblatio

iricenfi cUcitur eflediuinus, ac religions cultus. Deinde refpondet ludæos adoràfle illam Iniagi-nem propt^ prctiofam tnateriam.Refpondco.At illa erat pene nihili.Ergo per contcmptumas ext-gtium appellata cft ifta Imago. Conftabat enim at-feexigiioamp;pauxillo. Curigiturtamaudenterdi-tinat quidem falfa,inaudi,ta,inépta ?

SExta ratio noftra cft, hic cultus Imaginum pe-, périt inter Chriftianos’ vcram meramquc Idó-Iblatriam. Ï^Tam credunt quandam diuinitatc.^ inefle Ïn illis ftatuis. Ergo ad has potjus,quàni ai îllasprecantcsconvertuntur, amp;nbsp;refpiciunt:ilhs iÇréquentant, has delcriipt : ad has pèrcgrinantur èx v’DtOjiltas ncgligont. Refpondet ifte,tribus de éauflîs id fieri. Rcfpondeo,Qjacùnque de caulfa id fiat,fit ab üli« fuperftitiofè: Si nuod in Lis Dei-t'atcm quaippiam amp;nbsp;numeninefle, htcie,amp; ^rereputànt. Id quôd,velhoc ipfo Bellarmino •efte,'fecerunt,faciùntve Ethnici quoque. Deni-que quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illud eft,quod hic lcribit,quaf

dam Imagines efle magis pias Sc réligiofas î quaf-dam ab ipfo Chrifto : quafdam ab Angelo faâas? ïd quod eft ctiam blafphcmum.

Ç'Eptima ratio noftni eft ex optima; Ratiocina-cîtionis legibus veriflimis. Prima, Imago cft res bruta,amp; înanimatergo indapax iftius honoris.Re-fpondet ifte verû cfleqü'od dicimus: fed coli propter Prototypen. Refpôdco Prototypen iftudeft Vel Deus, vel homo Sanótus. AtDeus vetatfein Itriagine coli, Exó.2o.verf.4.Sanfti quoque idem ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fjbi

4d VII. Controversy 1401 fibi fieri prohibent, Aiiguftinus de vera Rclig.ca. j4.Aclor.2o.vcr.25.Ergoneque propter fe,ncque propter Prototypon Imagines coli debcnt.Dein-de ipfcm’et Bellarmin. Inf.cap.21. negat quod hîc ait,Imagines propter prototypon coli.Contcndit cnim cas per fc,amp; proprie colendas eflezergo non propter prototypon. Sccunda ratio noftra eft, I-jnago non eft res fanlt;Sa:ergo non vencranda.Rc-fpondet Bellarminus per fe Imagines non font fan étæjfed relate propter fignificarionem Prototypi, velut Chrifti : amp;nbsp;propter Ecclcfiæ tnftitutioncm, Quæhocpræcipit,amp; Imagines ad Dei culnim con lécrauit. Rcfpondeo,vtrunque hoc refponfum eft fallacia. Ac quidcm Primum A petitione Princi-pij.Aflumit enim Imagines cfle in T emplis Chii-nianis légitimas repræfentationes amp;nbsp;probandas. Id quod eft falfum Damnantiir enim in T emplis Chriftianis religiofa: Imagines, fine per fefc con-fidcrentunfiue relate ex fuis Prototypis.Exod.io. vcrf.4.Deinde non quicquid eft repræfentatio rcl facræjreligiofe colendum eft.Nam Tanna, Agnns, viapotcft efte figura Chrifti lohan. i.verf.29.14. yerf.6.ncc tarnen ha;c funt à nobis veneranda. Secundum refponfum Bcllarmini eft fallacia A non daufta. Necenim aliqnid reétè fit ad cultum Dei, quoniam ab ecclefia amp;nbsp;hominibus inftitutum eft, Matth.i^.verf.j. Tertia ratio noftraeft, homo i-pfe eft vera,amp;viuaDeiipfiusimago , qui tarnen religiofe non eft colendus:ergo multo minus hominis ipfius imago fie honoranda eft. Ifte rcfpon-det, Propter pcriculum Idololatriæ hominem nô coli religiofe. Refpondco, Ergoncquehominis

Imago propter idem idololatriç periculum(quod iam apparuit ) rcligiofe veneranda eft, vbicnim cadem ratio eft,amp; ius idem obtinere debet.

IAm V?: Ó hoc caput, amp;nbsp;tota fequens difputatio vfque adcap.xxvi.eft amp;nbsp;inutilis, amp;nbsp;à nobis con-futata. Nam diflertat amp;nbsp;difeeptat laboriofc mifer ifte Iconolatra amp;Monachus, quo cultus genere lint eolendæ, amp;inuocandæ, defunftorum imagines. Fruftra. A quocunque enim remouctur genus,ab eodem remouentur fpecics.Nam quod A-nimal efle non poteft,nec eft : illud neque homo, neque brutum efle poteft. At nos cultum omnenij præfertim religiofum,ab Imaginibus remouimus: ergo non eft quærendum qua cultus religiofi forma feu fpecie lint illæ venerandç.Audiamus tame quid Bellarminus dicat,ne fe negleéium conque-ratur,aut fe non confutatum à nobis iadlet.

Primiim, vcl ex hac fententiariorum inter fe contrarietate fatis pparet, totum hoc corum de Imaginibus colendis dogma efle incertum,dubim variuiTi,amp; anceps.NamAlexanderHalcnfisj.par-tequæft.5o.artic.finali,amp; Durandusin 3.Sentent. Dift.ç.quæft.i. negant Imagines ipfas efte colen-das:fed folum in Imagine exemplar. At Thomas in j.parte fccundæ quæft.î5. Artic.j.Sc ibi Caicta-nus,Carthufianus, Marfilius in li.j.Sentent.Dift. 9.aflerunt Imagines non modo colcdasTed etiam codem,quo Prototypon, cultu. Denique Martinus PcrefiusTraét.de Imaginibus,Biel in 5. Sentent. Dift.q.quæft. vnica Ambrofius Catharinus, Nicolaus Sandcrus li.x.c.fin.dc Imaginibus cótra

Ad VII. Co N T ROVERS.' 1405 Thomam,amp;alios Iconolatrasfcribuntamp;fcjiÄnt, imagines minori cultu dignas,quàmlpfaru exem-plar.En nitniruin) præclaræ, certæ de præcipuis fidei fuæ decretisSentcntiariorumfcntentiænmo rticertiflimæ.

Has tantas fratrum difçordias vt placet jfte amp;nbsp;concilier,quærit magnum, amp;nbsp;triplex præambulû, nempe Primum,quædam per fe,quædam per acci-dens honorari. Secundum, quædam propter fe, quædam propter aliud, Tertium, quædampro-pric,quædam impropriè coli.Hæc tria praeambula funt vnum duntaxat, vt feptem va.ccx, feptem fpicæ macræ, quas vidit Pharao Genef. 41. Nam quæpropriè honorantur,illa amp;nbsp;per fe ( vtpote i-pfum honoris obieôtum Si fuppofitum)amp; propter fe,nernpc cauflam honoris iftiuscontinentia,ho-norantur. Verùm Bellarminus in firapulo turbas niouetjin lente vnguentum ac laureolam quærit, amp;nbsp;exMufca vir ambitïofifiîmus facit clephantcm»

POfitis fui erroris,qucm hîcaccumulât,amp; mul-tiplicat, fundamentis, iam plenc piis amp;nbsp;vene-num idololatriæ, quod antea retentum peclore tantum concoqucbat,euomit aperto ore. Seri b it enim Imagines Sancforum amp;nbsp;per fe,amp; propriè rc-ligiofo cultu vencrandas effc.Quo quid magis bla fphemum-, amp;nbsp;in Deum facrilegum dici, aut lingi .poteft?Ergo vult ipfas Imagines eife proprium a-dorationis eorum ( qui eas colunt ) terminum. QuisEthnicus peiora vnquam fcripfrt,aut fen-fit? Quicquidenim veterator iftc,cxcipiat,cas

1404 Respo NSio Dan ak i non cfTe latria vcnerandasnamcn 8i religïofo cul-tu honorandas ait,amp; rotundc adorandas cfle con-tendit amp;nbsp;affirmât.

Rationes Bellarmini audiamiis.Prima eftjquU Niceniim Concilium 11. definit efle venerandas, fed non latria: ergo, colligit ifie, vult concilium cfle eas honorandas per fc,amp; religiofè. RefpódeO| Nego cófecutioncm. Namcoli poflunt ciuiliter» amp;nbsp;tâtum propter ipfarum exemplar, quemadmo-dumTraiani mortui ftatua triumphans,teftc Sexto vilt;äore,amp; ciuiliter folum, amp;nbsp;nó propter propter Traianû Prototypon honorabatur.Chri-fti Imago dicitur hoc loco impie totam Hypofta-fin Chrifti rcpræfcntare.amp; non modo naturam ç-ius humanam:fcd etiam diuinam. Hæc enim cor-porali forma effingi non poteft. Sed ncc cuiufquâ hominis imago vifibilis, illius animum refert, li-cèt Petrus,vel Petri imago,ilia nominctur. Efte* nira hæc locutio Synecdochica, in qua totius nomen vni parti tribuitur. Sic carina pro tota naui ponitur.

Secunda, amp;nbsp;tertiaBellarminiratiofumitur eX' Nicenæ Synodi fecundæ autoritäre. At ilia fynO:-dus nullius eft momenti in eo dccreto, quoniara illud prorfuscftidololatricum,amp;verboDeicon- -trarium Exod. 20. verf-4. Deuteron.4.verf.i6.5» verf.8.

Qiiarta ratio Bellarmini eft prorfus falfa, imagines aliquid facrum, ait, in fe continent,quia di-^ uino cultui confecrantur.Rcfpondeo,Imo quatc* nusfic confccrantur,nihil, nifi profanum, continent Sc habefit, Si meram idololatriam Matth.15.

VII. Có«tróveR$. 140^ Verf.p. Colofr.?.verf.2J. Ncccnimquicquam homines extra Dei verbum fcriptum iiillituere pof-funt ad Dcum colcndum:amp;,h quidpræcipiuntjcft profânum.

Denique fibi ipfe manifefte iam cft contrarius Bcllarminus.Nam coLi592.L.C. initió capitis ne

adorantiai.ALt cohi59j.L.B. tatetur Imagimnn honorem tranßre femper ad exemplar, Cquot;femperpri-pterfitnm exemplar Imagines honorari. Et næc codem capite. Hoc ipfum repetit col. 1598. L.C. tienic/ue.Scd amp;nbsp;fuis præceptoribus contrarius eft, vt apparct excol.i55(o.L.D.amp;col.i593.L.B, amp;nbsp;Ci Homo enim iftc neque Dcum,neque honiincs,ta tft cffrons,rcücrétur.

NVlIurta nobis in hoc capite cum Bdlaftriiho certamen erit,quatenus negat imagines San dorum efte adorandas latria, quant ipfi vocant. Veriim in co mcndaciuin eius deprehendimusi quod capite fcquenti feipfum réfutât : amp;nbsp;ipfemet non facit,quod dicit. Nam Pontifieij iftis imagi-nibus ponunt Aras,T empla,Fefta, officium pecu-liarc, in qiribus pofita eft tota cultus latrix ingenium,vis,amp; natura. Ergo fe réfutant. Augu-ftinus epift.u9.cap.11. Gregorius lib.7.epift.io9. aid Serenum,Irenaeus lib.i.cap.27.Epiph3nius hæ-ref.79.negant vllo pado, vllóvecultu adorandaJ Im-agines. Sed ifte tarn bonos autores non fcqui-tur.Hisenim prçfertPcrcfium,Catharinum,San-lt;lcrum,magnosardcliones,amp; homines impios,VC habeant iftius hominis fimilcs labra laducaS,

K 1 Eque hïc quoquc cum Bellarmino ampllus, quàm in duobus liifce,pugnabimus. Priinüj Quód ncquc piè loquitur.nequc fans fc, fuoi unique blafpbemiam execratur.Piè nó loquitur,duni inquit rcétè dici per Apoftrophen Imagini cruci^ fixi, Tä nos redemsfli. Eft enim hoc genus dicendi impiiffimum. Impie loquitur,dumait,Proprie quidem, fed per accidens imaginem pofte lania adorari,amp; codem, quo Deus iplc (cuius erit Ima-go)cultu honoran.Primum blafphcma eft,amp; pia-rum omnium aurium offcnfiua iftalocutio, Iina-ginem propric latriaadorari. Deinde fi per accidens fic coliturlmagojquomodopropric? H«c non cohærent, vt ex ipfomet Bellarmino apparct ca.feq.ï4.f .1. Verumlatct Anguisinhçrba,fûnt-queiftærobuftæ hominis iftiusfraudes, quifuam illam Imaginum Idololatriam fummam hoc melle, amp;nbsp;tcchna vcr\3OïVLmyperacadens, illitam con-dire,tegerc amp;dulcem faccre nobis conatur.Qi^od addit de vefte amp;nbsp;Diadeniate Regis,ea finiul à no-bis quum ipfum Regem his indutum vcneramurgt; honorari,nihil iftura iuuat. Ilia enim ncque pro-priè honorari,vel falutari dicunturà quoquâ,(cô-tra quàm ifte vult amp;nbsp;feribit ) fed Rex ipfe propric lalutari dicitur: neque Imagines parem rationein cum iftis rebus habent.Nam Imagines à fuis Pro-totypis toto cœlojtotàque terra diffitçamp; fcparatg funt.Prototypa enimfunt in cœlis,Imagines funt in terris. Verùm veftis amp;nbsp;Diadenia Regis tune Cantùrn fie honorantur,quum his Rex indutus cft, jlh'que adhærcnt. itaque proptçr cohæfentiam,amp; vnionem

Ad VII. Controvers. i4o7 vnioiicm cum ipfa perfon.» Rcgis, tune honoran-tunnon quum à perfona Regis (cpaiätur. Id quod vult ifte in Imaginibus tarnen.

Non fatis autem fc,amp; luam illam blafphcmiam damnat,qui folùm dicat catenas peccare, qui Ima gines latria colunt, qabd illis tribuunt per fe honorem,qui compctit iifdcm,ait, duntaxatper ac-cidens.Hoc eft vulnus alcre,non fanaretexc ufarc, nondamnarc: foucre, non tollere Idololatriara; quo fcelere ecquod efle poteft in Chriftiano Thcologo fcclcratius,

CXcIamare hîc quoque in Bellarm. licet, quod Cantca fæpc ex Homero, Efl Pyl-M ante Pylumy fetjnitur’Tyltu alterapofl hanc. Nugæ poft nugas. Sunt enim hæc omnia farrago imméfa nugarum, amp;nbsp;ineptiarum inutilis imo quae multas quoque continet impictates. Sed ifte fe ad naufeam vfque hac crambe toties repetita mifere exfaturarc voluit. Atqui ncquchæc ipfa tarnen pertinct ad nos, qui negamus Imagines vllas religiofc coli debe-re,aut pie poffc. Vertim dicis cauna,perpendamus quid Bcllarminus hoc capite dicat, doceatque, vt hunc fcriptorem ineptiffimum efle omnes norint.

Primum ait,Nullam Irnaginem adorandam ef-fecultu latriacper fe,amp; propriè. Hæc propofitio primiim totaeft repctitio mera capitis fuperio-ris. Id quod ex vtriufque loci comparatione ap-parebit. Deinde refutatur ab jpforaet Bcllar-raino capite vicefimo tertio colutnna 1594.

L.D.vbi fcribit Imagincm quidem ctiam proprie cultu latriæ adorari pofle. Ergo in ipfo limine im pingit mifer iltc fcnptor,fibiqne contradicit.

Ratio prima, quam afFert iftê pro fua fcntcntia tuenda,cîl: ex Synodo Nicena fecunda,ac proindé ilia eft nullaJltius enim Concilij in eo argmneh-to nulla eft inter verè pios autoritas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sbeunda ratio ex Auguftino,Gregorio, amp;nbsp;aliis Bcllarminum euertit. llli enim negant Imagines cfle vllo paélo rcligiofè colendas,ncdum adoran-das. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

'l'crtia fatio hæc,latria ,éft cultus vnius Dei pro; prius:ergo imagini,quæ Deus nô êft, nequaqtiani debetur, omnem religiofiim, amp;nbsp;Sanctorum, amp;nbsp;i-pforum imaginum cultum abrogat. His enim Or mnibus latriam proprie Pontifieij tribuuntgt; dum illis aras erigunt,tcmpla ædificant,fcftaihftituût, ofticiû comminifcuntur.SicBcIlarminusipfeçol. i596.L.C.colligit,qui colit aliquid diuinis hono-ribus,colit vt Deumlt;amp; propter fe. Nam quod hîc inculcat,amp; ofRindit,vt fæpiadllud ftium atramen-tum, propterpropter altMcly vt cfFugiat, fruftm fit ab co. Deus enim omnino probibet religiolè imagines coli fiuc propter fe, fiue propter aliult;* Exod.2o.verf.4.Deutcr.5.vcrf.8.

Quarta amp;nbsp;quinta Bellarmini ratio idem refpo-fum habent;atque tertia:amp; funt mèra,folaquc ter-tîærationis repetitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Sexta ratio eft adulteratio locprum ab ifto ci-tatorum. Rcllringit enim cos ad imaginum cul-tum,qui latria dicitur. At Ircnæus Jib.i.cap.24.É-piphaùius hçrefi zy-dc y^.Auguftin.hgrcf.y.omnc religio-

AnVII. CoNTROVERS. 140? feügiofum imaginum ciilcum damnant, quocun-que nomine appclletur. Nam dum fic coliintur Imagines,Dij Hunt, iuxta ilhid,^/ pingit facrot auroyvel m.vmore ■VKltni,J^onfitcitille Dem^qui co-Ut,ilLe factt. Ex quibus apparetBellarminum nihil fyllogifticè cfFeétum ac conclufum in hoc capite habere* Sed hæc dicis caufla ficut monui, deguftaui-

Rcliqua huius capitis,quia nihil ad nos pertinet (qui negamus Imagines vllo modo colendas ) amp;nbsp;tantiim ipforumScholalticovura in prçcipuo fidci fuæ dogmate fummam inter fe difcordiam mon-ftrant,deniquc nullam certain Bcllarmini folutio-nem habcnt, fed dubiaim Veldic,Kel d*e,häEc,in-quam reliquanon attingo.Nccenim bonas amp;nbsp;ho-neftas cartas mcas his fordibus inquinarc,amp; com-maculare volo. Sunt enim ifta Sententiariotuni inter fefc mutuopugnæ turpilTtmæ«

NEque hoccaput nos attinglt, quilcortolatra: minime fumus,vt iftc.In fumraa,talcs reftri-ftiones,modificationes,cautiones,amp; tot affcrt Bel larminus in imaginum cultu, vt dum fic coluntur non colantur.Elt igitur hie cultus reduftiuus tan-tiun non proprius,non per fc:fcd per accidens im-proprius, amp;nbsp;nullusdpfe vocat analogicum dunta-xat,amp; imperfectum,De hoc ipfo cultu Imaginum amp;nbsp;eius reftridionibus, vide fupra cap. xil. amp;nbsp;qu« ibi diximus.

NOn cóntentus Bellarminus ipfos Sancîos dcfunctos eorum reliquias amp;nbsp;imagines in

occafionem idololatriæ amp;nbsp;fiimmæ in Dcum Wâ-Iphemiæ arripuifl'c: etiam eorundcracriicesjSup-phcia amp;nbsp;Patibula,præfertim autcm cruccm amp;nbsp;Pa* tibulum Domini noftri Icfu Cbrifti, in candeni ! blafphemandi occafioncm trahit , Sc proponit.

Q^o quid turpius, amp;nbsp;homine Chriftiano,fqui ilia fuppliciorum viris piis cxhibitorum inftrumenta omnia dcteftari dcbct ) indignius? Et tamcn inde qiioquc fibi palraam,amp; gloriolæ fpcm quærit Bcl-larminus , homo ambitiofiflimûs , qui nullum non lapidem mouct, vt polyhiftor amp;nbsp;eruditus vi-dcatur.

Vcrùm quia totumhoc caput poftea capita xx.ab CO repeteturmosillud hoc locopiætcrmit* tcmus,illic difcutiemus.

QVod de figura crucis hîc traélat Bellarminus ingcnij duntaxat oftentandi gratia congef-fit ni hune locum. Nam ex Tertulliano in Apologetico cap. 16. lib. deldololatrja Eufebio libro 9’ capitc9. Hiftoriæ de Vita Conftantini libro primo, qualis fucrit crucis Chrifti figura fatis intclligi poteft , vt de eo nobis longa ifta narratio cor texenda non fuerit. Et quod in ex-tremo cius fummo, figuram pedi paftoralisfuifle expreflam addit iftc,id temporibusdemutn rc* ce tribus façlum cft: quum illius figura: amp;nbsp;pedi r d quot;alismentionem neque Tertullianus,neque I s contra Tryphonem, neque Eufebius vl-lam faciant.

Ad VII. Controversé 141! Chriftus , vencrabilcm ac honorabilcm nobis Chriftianis eflc dcbcrenmo etiarn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co

Prima illiuS ratio eft, crux ilia fuit inftrumen-tiiin à Chrifto fclcóium ad vincendiim Diabolura amp;nbsp;liberandum genus humanum : ergo ilia crux nobis venerabilis efle debet. If. 53.verfu 10. lo-hann. 10. Vcr.17. ColofT. i. vcr.so.Philip.i.vcr;8j Damafcemus lib. 4. cap.n. de fide Orthodoxa^ Rcfpondeo, Hæc ratio cft fàllacia A Pctitione Principi). Nam falfum eft; crucerh ipfanijfeu lignum hoc, in quo pcpcndit Chriftus, aliquid vcl àd noftrara falutem , vel ad vidoriam contra Diabolumobtinendam contuliflcjvcl vt cauflam vel vt inftrumcntû.Vcrùm in cruccmori voluit Chriftus paticns pro nobis quoniam in eo præfer-tim fupplicij gcncre malédiftio Dci apparebat, amp;nbsp;elle cenfcbaturjDeuter.ai.vcr.Zj.Galat.j.vcr. iolt;

Nccobftant loci à Bellarmino hîc citati quo-hiam întentum ipfius bon probant. Quod cninx crux ilia Chrifti nonnunquam à Patribus vocatur -^ra,vel zAltare facrificij àChrifto faéfi pro nobis eft locutio tropica,vt vetcreslcgis figuras ad mor tem Chrifti melius applicent. Itaquchocfimili,.' tudine quadam ab his dicitur,non rci vcritate.Idc refpondeo ad illud, quodadditifte crucemeaij-dem appellari Scalam,per quam Chriftus in fuum regnum afeendit. Eft enim metaphorica Jocutio, quæ firailitudincm dataX3t,non autem rci verita-tem monftrat.

nihil omnino probant,quia cx allcgoiica amp;nbsp;trala-tita intcrprctationc colligütur: non autcm cx vc-ra illaruin,qii2; aft'criintur,return intcrpietatione. Itaque nihil folidi, veriquc habet ilia Damafceni aiitoritas. Necobftat, quod Chrillus accommo-datferpentcm æncuin (de quo Numero, ai. ) ad mortem fuam,Iohan. 3.v.i4.Nihil enim illicagit agit Chriftus de Cruce, aut crucis ligno,vel forma,nee in eo mortem fuam cum illo fetpente . comparât : fed in co folùm,quod cxaltabitur rao-riensjVti Serpens crat cxaltatus.Id quod etiam in fufpendio fieri, fi hoc gencrc mortis mori voluif-fct,Chriftus,potuiirct.

Locus Pauli Galat. 6. verf. 14. z^bßt mthi ßo-riari,nißin crtice Domim norinlefn eft ad intelligcndum. Crux cnim ilJic pro cru-cifixoj amp;nbsp;pro ipfa Chrifti morte metonyniicè fumitur, non pro ligno crucis, non pro ipfius figura.

Locus Coloir.2.vcr.r4.vbi chirographum pcc-catorum noftrorum cruci Chrifti afiixum, amp;nbsp;in ea deletii feribit Paulus,proculdubio de ipfa Chrifti pœna amp;nbsp;morte debet intelligi : non de ligno in quo Chriftus eft paftus : amp;nbsp;de illius morte, quæ fuit plena pro pcccatis noftris fatisfadfio coram Deo, Roman. 4.verficulo vigefimo qnin-to.Ergo fallacia eft ab æquiuocationc vocis huius (7r«x,quam S.fcriptura amp;nbsp;pro crucifixo Chrifto,amp; proCrucifixioncjid cftmnrtefumit:Bellarminus pro ligno ipfo, in quo paftus eft Chriftus : aut il-Jius figura. Id quod eft fatuum amp;nbsp;puerile nuga-meotum.

SccunJaBclIarmini ratio fumitur ex allcgorica crucis intcrpretationc fie, Crux Chrifti, amp;iL lius forma , allcgoricc itiagna arcana fignificat: ergo ed à nobis vcneranda.Rcfpon Jeo ex allcgo-. ricis iftis interpretationibus nihil certi potcftcol-j ligi.Itaque funt Parriim rhctoricationcs,cæ Ciu-cislaudes,amp; intcrpretationcs,quæ funtSe extant apud Irenæum lib. 5.cap.i7.Auguftinum Epiftola 120. i6. 8i Epiftola 119. Rumniim in Expofi-ftonc Symboli xApoftolici, Niftenum Orar.prima de Refurreélionc. nulla eft ifta Bel-larmini ratio , vt pote prorfus incerta, dubia, anceps.

Tertia ratio ducitur à Miraculofa Crucis iftius inquaChriftusfuitcrucifixusjinuentione : ergo Deo placuit ifta Crucis inuentio, amp;nbsp;vcncratio il-hus, quæ tune facia eft, Ruffinus lib.i.Hîftoriæ c. 8gt;Socratcslib.r. cap.i^.Theodoritus lib.i. Hiftor. eap. 18. Rcfpondeo hoc argumentum cfte falla-ciam A non confequente. Nam aliud ponit in præauflis,aliud colligit in côelufione. In præmif-fis cnim agit de inucntionc crucisfin cnnelufione de Adorationc. Ergo non fcquitur, Placuit Dco inuentio crucis Chrifti : ergo placuit Deo illius quoqucadoratio.Vini inuentio placuit Dco, non autem abufus vini, amp;: cbrictas, Gencf.i. ver.21.Eft: cnimhæc crucis adoratio amp;nbsp;vcncratio religiofa abufus Crucis. Deinde hæc cadem Bcllarmini ratio cft fallacia Ab Ignoratione FJcnchi amp;nbsp;diuer-forum finium confufionc in codem opère inuen-tiouis. Nam vtconcedanturomnia illatunc cuc-nifle, quî Ruffinus amp;nbsp;Socrates récitant,tarnen ex

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VV }

alio fine Deus voluit crueem ilia detegi. Nimii i!» yt quia tunc pra:dicabatur(cx fummo Dei benefi- i (cio,amp; Conftantiniedifl;o)libcrcgentibus omnibus Chriftus Crucifixus, apparerer hoe verè an-nuntiari,amp; vcrc,ac rcipfa fuifle Chriftum crucifi-xura : atque ita Euangelij prxdicationi certiorfi-des haberctur ab Ethnicis ex ipfo afpeétu crucis I Chriftidicèt antea de co dubita(rent,amp; longa ætas id confiétun) fuifle,fuadcrc potuifl'et.Ex alio veto ^neidem fieri voluit Diabolus,videlicet vt prima tam tetraî immanis Jdololatriæ(quam in Ecclc-fiam vniuerfam ,vclut Zizania,cum bouofemine Euangelij fpargere volebat)fundarnent3poneieç pxplaufibiliillacaufia, amp;prætcxtu colorato,amp;in ipccicm honcftojNimirum rem ipfam amp;nbsp;blafphcquot; iniam iftam exorfus ab ipfa crucc Domini noftn JefuChrifti. Fuit cnim ifte Diabolus excorum numero, quifc transformant in Angclum lucis, yt Ecclefiam decipiant 2. Corinth.ii .vcr iq.Qua-K quod in ift.a inuentione crucis efl à Deo, con-fundit Bcllarminus cum eo,quodeft profclt;Siimà Piabolq, amp;nbsp;vtriufque difllmillimos fines mifeet in vnum. Quç fallacia dicitur à Dialcfticis Tlures jnterrogMiones tn vnam çonfunàereXjt^Q conceda-turefieipfa quidem inuentio crucis à Deo , vt Euangelij doârina confirmaretur : Verùm vcnc-ratio rcligiofa amp;nbsp;adoratio ciufdem crucis eft a Diabolo,vt hocexcmplo amp;nbsp;errore femel recepto □dorationem, amp;nbsp;eultum rcligiofum(qui foli Deo debetur) ad creaturas transferret, amp;nbsp;idplolatriam in Ecclefiam induccret. Ex quo fitvtreólè Cen* turiatorcs feripferunt plus fiiperftitionis additiim

Ad vil Co nt rovers.' 1415 amp;:inieâ:um fuifl'c in hac inucntionc qiiam vcræ pietatis retcntumjamp; demonftratuin fucric.

i diciis hotninum plane fuperftitiolorum , 8i iain hoc de Cfucis adorationc fafcino maciilatorum atque cxcæcatorum, qui liane crucem vel totam. Vel illiiis particulas plurimi feccrût,honorarût,re ligiofè colucrût: vt apparet ex CyrilliCatechcfi, I0.amp; 13. amp;nbsp;Epiftolaad Conftantium,Paulini Epi-ftola II. ad Scuerum, Euagnolib.4.Hiftoiiæ cap, iß.Procopio lib.z.dc Bello Pcrfico.Grcgoiio magno lib.y.Epift.iié.ad Recharedum Regem amp;nbsp;ex aliis.Rcfpondco.Non quid illi feccnnt,fcnferint, ant dixerint, fpeétandum amp;nbsp;fequcduin nobis efle, ,, fed quid bene fcnfcrint.amp; corifentienter Dei ver-bo. Ait cnim Cbriftus, Scrutuminifiripturoi, lo-han.5.verficulo.39.amp; Math.23.vcr. 2.3. docet non omnia , quæ Doftores Ecclcfiæ præcipiunt, eflefcruanda, amp;nbsp;facicndaifedeaduntaxat,quæ illi docent ex Cathedra Mofis :id eft, ex Dei verbo fcripto. NamcOnfuctudo, inquit Auguftinus,eft tyrannus : à qua illi abrcpti amp;nbsp;viâi fie ege-runt,amp; fenferunt.Ergopotiushoceorum fadum condonandum illis eft,quam imitandum.aut pro-bandum,

Sexta ratio ducitur à Minori admaius , Si I0-’ eus, vbi Angelus ftetit, erat terra fanfta: cur non amp;nbsp;ca, in qua Chriftus vixit î Si fudaria Pauli ve-nerati funt fideles, cur non amp;nbsp;crucem Chrifti? Refpondeo , Fallacia eft à diflimilibus , qua: finguntur hic effe fimilia. Nam terra , in qua

14’^ Re s P ONSIO D A N AEI lofuæ apparuit Angelus , non fanétitateilli ÎTiîiæ-rente fuit,ant dicirur fanda : fed quæ tandiu dun-taxat luit»quandiu ineo loco Angelus fubfiftc-bat. VerùmBellari'ninus,amp; foci) fanditatem iftagt; quam tribuunt cruci Chriili, faciunt illi perpétua amp;nbsp;inhærcntcm.Deinde terra ilia amp;nbsp;fudaria Pauli» nihil ignominioliim in Deum ,amp; Paulum habe-bant. At crux ilia fupplicium ClirilH Sc ignomi-niam continet. Ergo funt res iflæ diflimillimæ,de quibus tarnen eadem iftc concludit. Deinde Angelus ipfc, qui lofuæ tunc apparuit, erat Chriftus jpfe DeuSjiiondum homo fadus. De locis autem nullis, in quibus C hriftus in histerrjs homo ver-fatus cft,didum eft Apoftolis,Solue corngiam cdl-çeamentt tui, ’Nam terrapin lt;]uaeflfaKtla, lient lofuæ diélum ruit Iof.ca.5,verf.i5.1icut Moli,Deo ipfo in rubo apparente Exod. 3. verf. 5. Ergo ifta veneratio non debet extendi ad omnia loca, in quibus fuit Chriftus: nequead omnia quæ circun) le habuit Chriftus, qualis crux.

Quod ad fudana amp;nbsp;femicindia Pauli,amp; vmbra Petri Ador-5. vcrf.15.19. vcrf.ii. et fi fides çorum, qui hæc fecere laudanda eft: modus tarnen iftc al-ligandæ Dei potentiæ rebus externis danniandus cft.quoniam om nipotentiam Dei liberrimain rc -ftringit:quod eft nefas.

POftqnam de ligno, in quo crucifixus eft Do-minus nofter lefus Chriftus, egit Bellarnii-nusiiarn deilJius figura,amp; imagine d,néritquot;Vtîû-que autem nos venerari religiofè dcbçre conten-dit, ne in yno tantiim idololatriæ gtnçrc pccccf fed

Ad VII. Controvers. 1477 fed in omnibus immanis apparent, tam eft homo ifte fupcrlHtiofus,amp; in Deum blafplicmus.Rationes autcm, cur Bellarminus banc crucis imagine, vbicunque apparet, venerandam cfle vult, audia-nius,amp; exammcmus.

Prima eft ex Matth.24. vcrf.50. j4pp(irebitfinnH ^lijhomtnuin cœlouantepoflremnm tudictttm. kt gniim illud eft vel crux ipfa, in qua Chriftuspc-pendit.Bcda illic.Auguft.Se1iTi.i30.de Tempore, Hilarius ibid.Hieronymus, Chryfoftomus in fer-jnone de cruce Damalccnus lib. 4. de ftde ortho-doxa, amp;nequidadfidem faciendam défit, ctiam Sibyllinos vcrfus citât ex lib.vi.,amp; earn fentétiain confirmer.Vel falte illius Imago faéla ex acrc,vel igne in cœlo vel nubibus condenfato, vtvulr A-bulenfisjlanfenius,amp;ipfemetBellarminus: ergo criicis imago vencranda eft,amp; adoranda tanquam Çhrifli.id eft^fummi Regis vexillum.Nam ctiana Ethnici milites Imperatorum fuorum vcxilla a-dorabantolim.RefpondeOjHec argumentatio eft fallacia multiplex, primum A non confequcntc. Nec cnim fcquitur,vt fi crux ifta, vcl illius imago apparebit in coelo ante indicium vlrimum, fit 1 c-ligiofe à Chriftianis colcnda. Nam multa alia fi-gna filij hominis tune in Ccelo apparebunt, in So le,inLuna,in Stellis,tcfte eodem Chrifto Matth. i4.vcrf.i9.Ergo Sol,Luna,amp; ftcllæ effent adoran dæ,amp; rejigiofe colendæ. Id quod fieri difertè 'Pettit DcusDeuter.4.vcrf.i9. Nec valet fimile,mi-lites Ethnici vcxilla fuorum Imperatorum adora-bunt : ergo amp;nbsp;nos Chriftiani idem præftare debe-inus.Nos enim ab illis Ethnicis in eo prorfus dif-

fimiles cfle oportet, ne quid præter vnum Deum verum religiofe colamus. Nifi quis malit etiam militum cultum v exil lis datum interpretari de ci-uili tantum cultumon autem de religiofo.Deindc cil fallacia h falfa interpretatione illius loci Mat thæi,quemadmodum ex ipfo Bellarmino apparet, qui hîc très faltcm diuerfas cxplicationcs affert, Nempe Iohannis Cahiini, Patrum nonnulloruffl) denique fuam, feu lanfenij. Itaqiie ludit in ambi-guo. Sed quid opus eft ? Nam fignü Filij hominisj quod ante poftremum iudiciü in cœlo cernetur» funt illa ipfa,quæ in Solc,Luna,Stellis futura,vcr-29. (qui hune præcedit) prædixerat Chriftus, non aliud.Ergo poftquam illa ligna proximi aduentus fui prædixilTet Chriftus,additconclufionis,amp;

gratia,Ilia ipfa ligna elle lignum illud pro-ximum fui aduentus de ccelo.Tertio eft hæc cade ratio fallacia Ab impoflibili , quod poftibile fin-gitur: l'ingit enimifta opinio Patxum , Cruceni Chriftftquaî per particulas fraóla iam eft, elfe col-ligendam in vnum corpus, ficut partes humanorû corporum dilieâæcolligentur.Id quod eftomni-no dJ'vvitrov. Nam non eft à Deo promiflum.

Secunda ratio Bellarmini fumitur ab autorita* te Conciliorum nonnullorum, amp;nbsp;eoruirj etiam, quæ poft hune errorcm in Ecclefia natum, amp;nbsp;re-ceptumeonuenerunt. Illacnim præcipiunt Cruds religiofam vencrationcm.Refpôdco,Priniùm in generali, Nó exhominum dccretis, fed ex Dei ipfius præceptis verbo feripto comprehenfis defi-niendum quid credere debcamus, amp;nbsp;quid in Dci cultu præftandum lit,ac retinendum, Matthæi 15.

A D VII. Controvers. ‘ 1419 vcr.p.Dcuter.n. vcr.S.Iob.zi.ver.zz. In particu-lari dicOjSynodum vi.cap.73. nequatjuam præci-pere vencrationejn Criicis religiofam, fed tâtùm ciuileir,ncNcmpe in filicebumi fculpatur, Crux Chrifti,amp; nc pedibus in Chrifti contemptuni có-culcetur, vt eft Libro primo Codicis luftinianci, Tit. NeÇtgnum cruct6 tnAd Nicenæ Sy-nodi fecundæ decretum.illud efte nihilidico. Nâ ifta Synodus in hoc argumento fuit prorfus ido-lolatrica amp;nbsp;blafphcma. Synodusvin. etiamipfo-inetBellarmino tefte , eft illcgitima, inanis,^ nugatoria. Eani enim in Controuerfia de Conci-Jiis ipfemet confutauitgt; reiccit. Cur non igitur amp;nbsp;nos earn repudiabimus?

Eadcm rcfponfio valet ad tertiam Bcllarmini lationem fumptam ab autoritäre duorum Patrû, Nempe luftini, amp;nbsp;Tcrtulliani. Refpondco, Imo vbique illi nihil, prætcr vnum Dcum colendum religiole tradunt, luftinus in Lib. de Mcnaichia, amp;nbsp;contraTryphonem : Tertullianus in Libro De idololatria.Arnobius autem, quern iftc velut fuu citât,hunc iugulat. Ait enim ibidem Libro octa-uojO-^ccj necjue adoramHs,nelt;jHe optamwALt vfur-paruiit Veteres fignum tantiim Crucis in acre fa-ftum, non in vlla materia perfeuerans, non ad cultum, fedadfidcifuæin Chriftum crucifixum teftimonium. Teftabantur enim fe non pudere Chrifti crucifixi, Matthæi cap. decimo, verficulo tricefimofccundo.

Amplificat Bcllarminus hanc ipfam ratio-nem ab exempio nonnulloni Impcratorum Chri-ftianorum, qui fummc iftam Crucis imaginera

1420 Respons IO Dan api coluerunt. Refpondeo, Neque aulas Principum» neque ipfofmct Principes elle bonos, amp;nbsp;irretuta-tosfidei,quamfequi debcmus, tcftcs. Fecerunti-gitur idjilli quidcm,fcd iam ilto crrore amp;nbsp;nato, amp;nbsp;rcccpto,miferè fafcinati,amp; deccpti.Vernm LeoJ. Imperator, Conftantinus fcxtus,amp; alij,amp; ipfilin-peratores huncCrucis cultum reiccerunt ex Del 'verbo. Ergo à Regibus male informatis ad Reges bene informatos prouocamus.

Porro infulfus iftc,qui feribit. Labarum ve-xillum Imperatorum anteConftantinum Magnû in Crucis formam exAruétum nô fuilïc. Namre-futatur à luftino Martyre in fecunda Apologia, a Tertulliano cap.i6.Apologetici:ab Eufebiolib.i» de Vita Conftantini,Ruffino,amp; aliis.Verùinmé-tiri mauiilt Bellarminus, quàm non tucri perfas, pcrtjue nefas fuum errorcm.

Laôiantij carmen tam eft Lactantij, quàmM. Ciceronis. Stylus hoc ipfum indicat, male tribui Laclantio.

Autoritas Athanafij.Chryfoftomi, exSocratis hirtoria, lib.6.cap.8. Aiiguftini inlohannem tra-clatu 56. Cyrilli lib. 6. in lulianum perfpicuè mó-ftrant Chriftianos non folitos olim, amp;nbsp;eo tempore colore rcligiofè Crucis imaginem, vel fignum: fed iis figuris di'itaxat vfos ad fuæ,Chriftiançq;Fi-dei teftimonium publicè profercdum.Quarcpcf-fïmè Bellarminus ex illis colligit rcligiofè cultas fuifle iftas imagines, amp;nbsp;ab iis adoratas. Libri ipfi Patrum, amp;nbsp;loei citati,a piiS legantur. Nam extant teftes pro nobis locupletiffimi. Qupd verb ad Poctas, quos idem hic Bellarminus citât, hoc rc-fponfum

Nam mtranda canunt^fed non credcnda Post£gt; Sunt igituv iftæfentcntiæ rhctoricationes Pucta.^ rutn:non autemoraculaProplietarum:lcganturi-fta Poëtica,fed non crcdantunquanquam fapien-tius ifta non fcriplißent Poé'tæ,qui Cliriftiani audite volucriint.

Quarta Bellarmini ratio eft duéla A Miraculis Crucis.quæ hoc loco enuincrat labo riofc à fc vn«' dique conquifita.Rcfpondeo,Primùin in generali illud idem,quod antca fæpe,Nullam ex folis rebus iniris,feu Miraculis autoritatcin.ac ccrtitudi-nctn veritatis vlli doftrinx conciliari: fed ex folo jllius cum Dei verbo fcripto confcnfu. Ergo pri-mùmcx Dei vcrbo probet Bcllarminus huncre-ligiofumiinaginisCruciariæculturn Deo place-te:tiim poftea nobis proférât fua Miracula,Deut4 i8.ver.io. Nam amp;nbsp;Satan,amp; Antichriftus Miraculis, ac prodigiis fuasquoque in Dcuni blalphe-miasconfirmarunt, Matth. aq.vcr.zq.i.Thcflal.ï. Vcr.ÿ.Apocal.iô.v.iq. Vndc illud,Moßn, i^Pro^ phetashohem,Luc.ió.y/cï.i^.audiant eor. In parti-culari rcfpódeo, PrimumMiraculum à Bellarmino prolatum cflcvel falfum,vel dubium. Illude-nim Eufebius lib.i.De Vita Conftantini fcribit e-uenifle Conftantino vigilanti, amp;nbsp;claraluce dici. At Sozomenus lib. I. cap. 3. amp;nbsp;Paulus Diaconus lib.ii.hiftorix,affirmantcontigifle amp;noctu, Sc dormienti Conftantino.

Secundum Miraculum habet vnicum duntaxat teftc,n^e Cÿrillû Hierofolymitanû.cûque fuper ftitiofiffimû nomine,etfi Sozom.lib.4.c.5. idé rc-«tat,S:habct,fed cx aliorü xelatu tantü, amp;nbsp;auditu.

Tertium Miraculuin defigno Criicisjquod iri vcftcluliàni Iniperatoris y incxtis pecudum,)!i templi Hierofolymitani rcçdificationc cæpta cS-fpedam in cœlo cft, ex eadem oiïicina eft profe-öuiTijCX lt;]uaamp;alia,Nimirum exhominum fuper-ftitioforum rclatu,qui nihil præter auditum, amp;i-pfi habuerunt, quemadmodum tcftatiir Sozotne-nusLib.Quintohiftoriæ, cap.i.amp; 2. Deludxi’if Templi fui ædificatione fub luHano Imperatore cçlitùsimpeditisjOinnes teftantur, amp;nbsp;confentiûr. Ammianus Maicellinus Libro 23. iùitio Libri» ChryfoftomusHomiliaquart3,de LaudibusPauli,Theodoritus Libro tertio hîftoriæ,cap. 20. Sed de ifto Crucis figno, quod tune apparuerit, om-nes non confen|iunt,qui hanc hiftoriam fcribiint» Itaquedubium eft.

(partum amp;nbsp;Quintum Nïiraculurn neque cre-det facile quifquam,nequc alios teftes, quàmfm-gula vnum duntaxat , amp;fingularcm teftem ha-bcnt.Sed in ore duorum ad minus, vel trium, non autem vnius folùm teftis ftat omne verbum,DeU teronom. dccimonono,vcrfic ij.z.Corinthiorum jj.ver.i.

Reliquamiracula itidem vnum, amp;folitariunl duntaxat teftem habent, amp;nbsp;cum auritum, non 0-culatum. Mirum eft, quod ifte Suita fuorum Sut-tarum in India Occidentali, miracula non profère hoc loco.Verùm ilia falfaeftciudicat. Itaque non commemorauit. Fad uni prudenter, amp;nbsp;a-ftutè.

Ad vil Controvers. 142» à Rationc , A Minori ad Maius, Signa reriini fanCtanim funt fancta , amp;nbsp;veneranda : ergo amp;nbsp;Crucis Chriiti imago, quæ rcdcmptionis noRrae fignum cit.RefpoiJüeo Duplex ert fallacia, Vna in alfumpto Bellannini, Nimirum omnia eile veneranda , qiuv homines fanciunt, amp;nbsp;conftitiiunt efle ligna reruni fanótarumylt;|iiales funt ex eorum indi-cio amp;nbsp;ftatuç feu imagines,amp; Reliquie Sandiorum^ amp;nbsp;Piôluræ, amp;nbsp;Capiæ. Sed ea fententia falfa cft. Namca fola figna rerum fanétarum funthono-randa honefte, amp;nbsp;pic, quæ funt à Dcoipfo inRitu-ta,qiialiafunt in diuinisSacramentisfigna, Au-. guRin.lib.5. dcTrinitatecap. 10. Quare hæc ratio cRfallacii A Petitione Principi). Altera Deinde fallacia cR A non confeqncntew Nec cnim eftici-tur, vt fi Sacramentorum figna funt vencranda,i-niagoCrucis fitcolenda,quia non eR vlliusfa-cramenti fignum àDeo inflitutum. Imo Crucis adoratores diéli funt contumeliofo iam olim nomine Staurolatrit, Si Cha^tnzarij -, Si ab vniucrfa eccicfia, tanquam peRimi hærctici, vti funt,dam-nati,circa annum Domini DC. quemadmodum fcribit Nicephorus CalliRus libro dccimoocla-uo,HiRoriaecap. quinquagefimo quarto. Sed St quumHonorius primais Papa Crucis ligncami-maginem amp;nbsp;Ratuam in Tcmplo Romæ poß-tam auro amp;nbsp;gemmis ornaffet , poRca iRa fu.-perRitio amp;nbsp;exornatio Aquifgranenfi Concilio primo tota improbata cR , amp;nbsp;cieda de terti-plis : quam tarnen poRca Leo 1111. Papa in Dei, amp;nbsp;cccleß^ contemptum : priuato tudicio

Î4Î4 Responsio Danaeî fiiOjtcftituit Balleus j. de Vita Pauperuni* V idet igitur Bcllarmiiius, vt fit ipfc hærcticus,amp; hæreiîn iara damnatam reponat, dû Crucis ipfius Chiifti» vcl illius imaginis cultuni in ecclefiadc-fcnditjtuetur,Se ainpliticat.

IAm veto ne non fatis lupcrllitionum amp;blafphe miarum in hoc argumento accumulet Bcllarmi-nus, etiam Signo Crucis in acre faclo, amp;nbsp;quod o-mnino nullam 'ûzmç-ainy habet amp;nbsp;fubliftentiam, fed ftatim diffluir, huic inquam, figno religiofura cultuin etiam tribuendum efle contendit. Quo non tandem prolabetur.homo ifte? Væ iis,qui hue cæcum ducem ipfi cæci fcquêtiir» inquit Chriftus, Nam ambo in foueam cadentMjtth,i5.vc!fi.i4. Qmd non tandem erroris protrudetur eccleli«-. Qipumamp;ifti Cruci innocentius V l.anno Domi* ni MCCCLX. Fefium folcmne inftitucrit:amp; in Proceflionali Cadurcorum Sudarium Chnhiin-iioeetur, dicaturque, Sinnile Sadart ora pro nohù. Sudarium ChriH^i Uberet nos apeflc.Si Mappa quo-que fuper quam dicitur Chrinus S* Coenam ccle-bralTe. Ergo apud Cadurcos in Abbatia Pontis cantatur magno Monachorum bcatu , SanSltfstma Dei Mappa ora pro nobis. Sed tu Domine, vfque quo illas in te blafphemiaS tolerabiS?

Verùm Bellarmini rationes audiamus , quæ qUanquam iam funt in fuperioribus noffris refpó-lionibus omnes refutaræ : ne quem tarnen ferupu-lura animisledtorum rclinquamus,amp; hasquoque lingulatim examinabimus.

bus fanguinis Agni pollibus domorum afpcrßj Exod. ii.vcr.y.Licerx /»i«.Ezech.9.vcr;ô.Nomi-fiis Chrifti amp;Patris Apocal.7.v.^.i4.v.i.decufla-tarû lacobi m3nuum,Gen.48.v.ii,Narn hçC omnia fuerût figna Chrifti crucis,ergo fignum crucis( eftreligiofc vcneiandiim.Rcfpondco Primiim in generali, huiufmodi omnes interpretationes elîc ambiguas, in(fertas;ac proindc nihil ex bis cerci colligi,amp; firmi. Nec enim cxpofitiones iftæ à Déi Verbü ( vt illa,e[uæ eX Galat.4.ver.24.)féd ab ho-niinibiis cX proprio corufn cerebro fiunt. Vide apud luftinum côtra Tryphoné phircs huius cruels figuras. Deinde falJacia cft A nô confequente,' ^uianonfequitur quidpîam rcligiofê colcnduin effe, quoniam fub Veteri Teftamento fuit præfi-guratum,Nam fel datum Chrifto, Pf.ôj.VéXi.itc veftimenta Chrifti,talî,qui proieéli funt fupra vc-ftem cius fuerunt præfigurati in Vcteii Tefta-mento, Pf. 22. Ergo orhnia ilia funt rcligiofê co-lenda. C^d vel fentirc cft abfurdiflîmurn » St iiefas.

In particulari refpondco, Sanguinem Agni re-prjEfcntalfe fanguinera crucifiai. amp;nbsp;Chrifti , non crucis, quæ nullura fanguinem habet i. Corinth. 5'V-7«T’lt;i«litteram3pud Ezcchielê délitera Hebræa ( qux eft in alphabeto Hebraeo Vltrma, 8c ficn pingnuryintelligcndam : non delrtt«ra tau. Çræca, cjuæ fie fit T.Nana loquutuï eft Propheta Mebraicè, non Græcè. Litetaverô, tau Hcbræo-rum nihil cum crucis figura commune habet. Loci ex Apbcalypfi nullo patfto de crucc, aut ciu^

i4ïö Responsio Danaet figuraivclfignofumipofl'iint. Scd lignum ilJuJ, tjuod ridcliuni trontibus cR infci iptum,dl ciifto-dia coruii) qiiæ fit à Deo,amp; obfignatio imprcflio-qiicai'iliæ laliitisamp; cicclionis corLim,quæ fit à Ipiiitu Sancto, z.Corinthj.v.ii. Ephcf.i. verf, ij-Dcniqiic decullatæ nianus non figiiram Cru cis Chrilti , fed potius AnJrcæ rcfcrunt, acrcpræ-lantant. Qiianwbrcm ilia nihil probant, iScclli' ciunt.

ScciindaBellarmini ratio fuinitiir Ab autoritäre Patriiin , qui huic Crucis figno inultuin tri-buunt, amp;nbsp;illud prædicant. Refpondeo Dupliccin hïc.eflc Bcllarmini fallaciain , Vnam Ab igno-rationc Elcnchi, Nam fineni, propter quem Pitres laudes iftas figno Crucis Chrifti tribiiunt. (qui fanctus amp;nbsp;pins cft) confiindit cum fuo,qui cil idololatricus. Patres illas laudes feribunt de figno crucis quatenus cil , amp;nbsp;erat confeflionis Chrillianorum intrepidas de Chrifto tcftinio» Mium , liberum, apcrtiim, manifeflum, licêt illis proptcrca minarentur Ethnici pœnas grauifli-mas» Ei'at igitur huins ligni inter Ethnicos vfur^ patio cpnlclIio.deJChrillo crucifixo pulchcrrirna, qvqe â.Chriflianis palàm fiebat. Hanc verb pul-chcriijmiun confclfionem, amp;nbsp;finem Patrnmfan-t^ifiimum Bellarminns commutât in pcflimuni amp;nbsp;in meram idololatriam illins fignizdequo ne cogitarunt quidem vnquam Patresilli pij, fient ex Tertlilliani, Cypriani,Laôtantij,Cyrilli, Paulin i locis ab ipfomit Bellarmino citatis appa-rtt.1

T crtia iRius ratio fufnpta cft A Miraculrs, qnx Deus per crucis figniim hrcit.Rcfpondco , Non Miracülis, fed ipfius Dci oraculis feriptis fidet noftræ certitudo probanda cft. 'Finnt cnim Miraciila à Dxmonîbos qnoquc,ad fui erroris ïonfirmationem , ÿi Ahtichrifti regnum ac do-ftrinaniconfirmandanij’.Thcftal. 2.v.9. Apocal.

V. iq. Ex quibus apparct nulüus elfe momenti omnia ifta Bellarmini argumenta. Nam quis de. euiâionc iftorum Miraculorum , fi falfa defre-hendantur,hobis cantor, amp;fponforerit?Addcrc vero debuit ßcllar. amp;nbsp;ea quæ feriptor infulfus vi-tæ Apoftoloriim Abdias recenfet, ciufdcm farinar Si fidei cuius funt quæ Bcllarminus habet. Ad po-pulum phalcras iftas.

A Rgumenta noftrornm conucllcrc,ac confü-*Vtarc nititur, fi potcrt,Bcllarminu.s.Loquatur aiitemjVt cmn «udiamits.

Primum noldrum argumétùm cft (namhoc caput cft repetio capitis xxvi. ) crux ignominiam Chrifti continet, ac Dci Patris in eum Maledi-ftionem, Philip.î.v. to.Galat.3. ver. 10. Ergo vcl cruxipûjvcl ipfius fignum minimevcncrandûcft à nobis Chriftianîs.Refpondct Bcllarminus,Non tantum ignominiam Cmifti reprefentat crux ifta, amp;nbsp;illius imago:fcd etiam gloriam Chrifti. Rc-fpondco,Hoc cfie falfum,fi cruxipfa per fcjamp;pro-pric quid denotet , fpcâetur. Nam cft falla-cia Ab accidente , quia per fc , propriè , amp;nbsp;immediate, crux Chriftî nobis illius Infamiam amp;

I4i8 Re SP o N Si o Danae» Malcdiclionem refcrt : p«r accidcns autcm aliuJ,-velutgloriaraChrilH.Tribuere autemalicui rei accidens pro proprio ipfnis fubieclo amp;nbsp;efteóto ell acÇ^Âé»T/K0)'amp; aÜMÄoj-ov.Nam cadem rationeSf fiindainéto nitcbäturSath;inici hæretici,quiSaia-nâ rcligiüfo cultu,amp;IudaAi ifcariotam colcbaiit» quod per accidés cflent caiifla noftræ falutis, Aâ« 4-v. 28. Eos tarnen grauifliraè damnant Aiiguft* HærcG 57. Theodoritiis lib.4.Hærcticar,FabuIa-rum. Epiphanius , Hærcf. 80. Sed obedientia Çhrifti in crucc Dco Patri exhibita : non autem crux ipfa Chrifto gloriam, amp;nbsp;nobis falutem eon-fcrt,amp; peperit Philip.z.v.S.

Eodem verà modo rcfpondemus folutioni Bellarminiad fecundum noftrorum argumentû. Et folutioni ad tertium noftrorum argumentû. Crux enim vcl Chrifti vel Martyrum nullam illis perfe gloriam affert, fed dcdecus.Verùmobedié-tiaeorû Deo præftita,fides,côftantia,quam ctiam morientes demonftraruntjgloriofa illis cft, amp;fa-lutaris, gloriam habet coram Deo, amp;nbsp;piis horoi-nibus. (^od enim ait Paulus Coloir. 2. verfî. 15. Chriftum percrucem fuam triumphafte , totutn crucifixus mortis non crucis folius, Chrifti com-plcxum fincra, amp;nbsp;h-uétum monftrat, amp;nbsp;compre-hendit.Morsenim amp;nbsp;crucifixio Chrifti eft trium-phus Chrifti,quia per ea fummam fuam obedicn-tiam Chriftus Deo probauit, Philip.2.vcr.8. non autcm crux ipfa, in qua pepcndit,vel illius imago.

Quartum noftrum argumentum eft, Similiuni fimilis ratio elfe debet: Præfepe, lanceæ, flagella, Spins tetigerunt corpus ChrUlizcrgo ilia quoque funt

A DVII.C ON TROVERS.’ 14Î9 funtvcncranda,amp; eorum imagines. Rc/pondet Bellarminus non omnia prifepia, lanceas, fpinas, flagella rcpræfcntare ilia ChrilH : Quod fi reprx-fentent, elTc amp;nbsp;ilia quoque digna vcnerationc. Rcfpondco Bellarmino. Hoc eft non fanare vul-nus,fcd augerc, ac errorcm fuû multiplicare, dum error errori additur, amp;nbsp;cum imagine Chtifti præ-fepc, flagella,Spinæ,lanceae,adüranda fcribuntur. AtquiRomaniamp; interfeâores Caefaris Impcra-toris, A' corum pugioncs cxccrati funt. Deinde tarn ifta reliqua funt vbique figuræ pratfepis Chri-fti,Spins,Lanccæ,flagellorum, quam crux quæuis eft imago crucis Chrifti. Nam crux Cbrifti nihil, prætcr titiilum habuit diuerfum à crucibus duo-rum latronum, vt fcribit Ruftinns lib primo,Hi-ftor.ca.7. Sozomenuslib.2.cap.i.amp; quum reperta eft non potnit ab illis ex figura diftingni Theodor. lib. r.Hiftor.cap. 18. Ergo non magis qusuis Imago crucis eft adorandavbique (quodtamcn ifticertatim amp;religiofè faciunt ) quàm quæuis Imago, amp;nbsp;pidura lances , fpins , prsfepis, amp;cst.

Qjias autem iftc tres rationes aflfert, Cur imago fola crucis Chriftum reprsfentet : alia non item, fnnt falfilfims.ItaqueipfemeT limitât fuam illamfentcntiam ex tempore edidi Conftantini Magni, nc qnifqnam ncrape poft hat fiipplicio crucis afficcrctnr. Prstcrca qusuis imago crucis nonmagiscrucem Chrifti,qnamlaureoli, quam ferui,qaam latronum refcrt,Eft igiturhec fallacia A Petitione Principij.

Î4}O R fi s P ON s I o D A N AEI aftcrt BcJlarminuSjiam rcfpondiinus in argument to noftrorum primo,quû ageremus de Sathanicis. Prærçrca ficut ex Aâlisapparct, cap.^.ver. zi- îB. tamiudas, amp;nbsp;ludæi fuerunt inftruinenta mortis Chrifti à Dco felecta iuftè, quàm crux ipfa.Dcu-tcr.zi.v.ij. Galat. 3. ver. 13. Philip. î.verficuloS. Curigiturhæc potius honorabitiir , quàm illi, î^empe liidas Ifcariotes, Si ludæi, qui çiim cæci* dcruiit,amp; ipanus corum , qui ilium crucihxc-runt?

Rcfpondet Bellarminus, Crux ipfa, quæ fuit in anima non fuit vllius fcelcris confeia , ficut os Judæ, quod Chriftura ofculatum eft:Sc Manuslu-dæorum fucrunt confciæ fcelcris in Chriftum perpetrati, Si partes hominum hoc fcelusperpc-tfantium extiterunt, Rpfpondço , licèt os ludæ fucrit pars luda; : Armanusludæorum panes eo-rum, tarnen hæciinembra per le fucruntfcelcris iftius non confciaifed corum hominum Anima tantum fuit confeia iftius faâ:i,amp; autor. Nam vt iftoruip hominum partes tuerint, tarnen ipfaper fe ncque fcelus cogitarunt, neque intcllcxcrunt, vei neq; crux Chrifti. Ergo fimilium fimilis ratio Si veneratio elfe dchet , vt amp;nbsp;ludæ Ifcariotæ, ^ludçorum Chrifticidarum os amp;nbsp;manus perinde, atquc crux, religiole honorentur. Quæ peneBeU larminifententia quoque eft. Certe ex eins re-fponfo manifefte colligitur. Ac proindc Satania-norum hæreticorum tetram hærelîn renouât ipifcr Monachus,dum fuam idololatriam tucri vulr.

Ad VII. Controvers. 1431 bus, figuris amp;nbsp;huiufmodi rebus vti ad quidpiam efticieiidiim, cft Migicum : ergo crucis ligaras amp;nbsp;Imagines ad xdenda niiracula adhibere, ett plane Magia Deo detellabilis.RcIpon Jet Bcilarmiuus, banc nortrana rcgulain vbiqnc in exteris rebus eße veriHimam: fed cxceptionein pati in vna cru-cis figura, tpioniani ilia fit à Deo indituta ad magnas amp;nbsp;miraculofas opcrationcs prxftanJas.vclut ad fugandos Dxmonas, pellcndas morbos, San-dificandaeaquibusimprimitur. Refpondco ida prxfupponi,fedcx nullo S. fcrlpturx loco probati. Itaque tota ifta refponfio ell Petitie Princi-pij falfi pro vero : dubij pro conceflb. Nam quod aliquandoDxmones fugantur ad fignum crucis, faciunt idilli turn cx aftutia, vt homines magis ad iftam crucis adorationem Si idololatriam exa-cuant,quafi fit magna iftius figni visttum ex pacio cuinMagis conuento , quafi fignum illud inani-mum metuant ipfimet.

Cur autem vim iftâ Crux, Sf Crucis figura nâ-cifcantur,amp;:vndc , in dubio rc!ine|uit Rcllarmt-nus.Modo enim ait id fieri ex opcre amp;nbsp;fide ipfius opcrantis viui: modö ncgat,fcd vim earn pendcre potius cx Dei inftitutione inquit.Sed mutata tertio fentctia fcribit id fieri vi opcris operati.Quar-toin dubio eft Bellarmini animus, vrrum hoc fignum Crucis fit igitur oftauum quoddam Sacra-mentum. Quo teneam vultus mutantem Prothei nodo? Dicat aliquid ccrti,probetqiie cx Dei ver-bo, ti'i nos quid dicat perpedemus. Et hxc (ctetix Bellar. varieras apparet hoc capite col. 1614 L.C, Quod denique ait crucis fignum efl'e inuoca-

tionem Chrifti, coraincmorationé mortis ipfiuj, amp;nbsp;precationem Dei,qiiæ fit amp;nbsp;corde,amp; nutu, fal-fum cft.Nec enim inuocatio Cfirifti,vcl pxecatio Dei eft,c|uoniam ncque Deus Pater, heque Chri-ftus vfquam præcepit fe ficßc eo figno inuocari. • Non eft autem aliter quàm ex ipfius verbo inuo-candiis. Non eft commemoratio mortis Chrifti. Sacra enim Domini Cœna fola ex Chrifti præcc; pto eft ilia commemoratiq, i .Corinth.ii.vcrf.2ïf. ?ïon autem crux,aut Chrifti fignum.

Jtulum huic libro plaufibilem quideq? detiit,ac fccit Bellarminus; minime autem verum. Infcribitenim hunc,7)elt;«' rebtu y ijwbît!ßtperna Hierußilem ab Ec-tlefia in terris pere^inante coUtur.'M.i^wz fraus ifta eft,piè præfatur,ac tota traftatio blalphcmiis fea-tct.Titulus quidem libri honeftus eft; fed tota 1)-ßri difputatio meram idololatriam habet,ac fi pq teft,fuadet Ergo verè hîc iljud vlurparo, an ‘velutipHeris ahfinthia tatra ne dente s dare conantur,prius oras pocula etreum

Ad vil Controvers. 1435 Âhfintht laticen. Sic Bellarminus verus hicimpo-ftor Jeéèores fallit.Ed quidem honoranda cçlcrtis (quis ncgat? ) Hicrufalem; imo optanda, Hebr.ir, verf.16. ïz.verf,i?.. fed nequaquam colcnda iis rebus, quas hoe loco amp;nbsp;libro vult Bellarminus : nee co honoris genere, quod hïc fingit. Vcriim foia jniitationefidei.conftantiæ, confeffionis Chrifti, vitæSanlt;âæ,obedicntiæ,q^uam dcmonftrarût nobis ij, qui in aam recepti funt : amp;nbsp;fola prælationc felicitatis, quæ nobis illic à Chrifto parta eft, re -bus omnibus terrenis. Altaribiis verb »Templis, Feftis, fcruitio peciiliari, eóque religiofo nequ^ quam colenda.Quod tarnen ifte contendit.Soli c-nim Deo Ara,Templum,Votum, Feftum, cultus religiofus debetur. Et hæcdeTitplolibriiftius, fallaci,ac inlîdiofo.

Præfatio verb nihil aliud habet, quàm exeufa-tionem autoris,cur hîc de iis rebus tradet.Et cer-te de iis filcre melius omnino fuin’ct,quia manife-ftam in Deum blafphemiam, ac idololatriam con tinent. Nam omnino tacuifle non nocet, nocet autem eOe de ea locutum. Diftributio operis o-ftendit Bellarminum inanis gloriar auidiflimum cire,qui quamuis occafionem captet ingenij fui o-ftentandi. Septem enim difputationis vnius, quæ cft de Templis capita conftituit, quæ amp;nbsp;breuiter, amp;nbsp;commode, amp;fatis vnico,vcl faltcm dnobus confici,abfoluiquepotuit.Iamadrcmaccedamus.

Vo conftituit Bellarminus hominum m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qui Templa oderunt, vnum eo-

1454 Responsio Danaei ncm,quxilliccxercctur,TcmpIiimodcriint. AI-tcruni coruiTi, qui Templa ip(j, aiit quid in templis niaIniTi,nctariiim, ùk inipiuni inefleputant, ôc idcirco ilia damnant.Quid de vtroqiic ilto homi-num gencre ipfc fcntiat,non additmcc iftos inter fc cotifert. V eriim lolùm odio noftri, Ôi viri rcli-giofidimi, Iohannis Caluini, vt nos in inuidiam rapcretjtanquam hærcticoSjide hanc dillinClionc certè qiiidcm incptilliniam confinxit.

Nam Bis in hoc capite pcccat BcIlarminus,Pii-miim , quodfalfamdillinCtionemproverapro-fert. Fabuin cnim eft omnes cos , quiTemplum odcrunt i id faccrc vcl propter fuiim in popuhim, qui templum ilhid poflidet, odium : vcl quod té-pluiTi hoc purent efle quidpiam impium.Multæ,i' mo pene inhnitæ funt cauffæ, propter quas homines Tcmpla cucrti'it, vcl quia funt arccs munitif-fimæ , quale fuit Hicrofolymitanum Tcmpluni: vel quia nimis celeb re,ac frequentatum eft. Iraq; propter auaritiam, amp;nbsp;commoda fua T cmpla aliéna ditia odcrunt, quæ maicri religionc coluntur, ficut in oppido Sandionyfiano prope Lutetiam in Gallia oderat Curio parceciæ Catullianæ Tcm-pliim S.Dionyf j, quod fua fibi commoda immi* nuerct. Id quod Papponus in Arreftis fuis fcribit. Alij cadem ilia oderunt propter ambitioné,quód illorum magnificentiam vcl cxæquare , vcl fupe-rare non poirmt.Sic AfiaticæVrbcsTemplum E-phefiæ Diana;oderant propter ornatum infupe-rabilcm,amp;priuilegia.Scd amp;falfum cftquenquam eni um.quos hic citât, euertifte Tcmpla in odium CaliusGcntis, non propter rcligioncm potjus, quæ

lt;^uæ illic cxercebatur, quamque iinpiâ iudicab.it, Vel propterfua commoda.Sic NabugadnczerTc-pliimblicrofolymitanum cucrtit. SicXcrxcs'I c-plaGrxcorum,quód nefas efle diccrct DciimCqui cft immenfus, amp;infinitiis) parictibus concludi; (quod faciuntjfentiuntquc Pontificij tempore fe-ptimanæ PœnofæJtellc M.Tullio Cicerone,Lib. ï.De Lccibus.'

Deinde peccat BeIIarminus,irao mcntitiir, du affirmât Nos reprchenderc,fi quæ Templa ad publice orandum ædificcntur.Nos verb cum Tem-plonim vfiim amp;nbsp;cauffam probamus. Nam cîaei iu-itriîfiiii Templa Cliriftianavocanturvbiquc à Pa-tribus Græcistmodô abfitoranis fupcr(litio,amp;' o-piniodeSanctitatequapiam illi loco inliærcnte, perquamnos , noftiæ'que preces fiant Deogra-tiores. Id quod ifii- tarnen blafplicmc piitant, A' docent.

H Oc caput fccundum nihil nos ferîtrergo præ-termittetur ànobis.Probamus cnimædiiica-ri templa,fed fine fupcrftitione.

DLforma Templi difputanshoc locoBcllar-minusjduos errores fuorum oftcndit,Vnum ,abfolutc:Altcrû ex côfequétc. Error amp;nbsp;quidê ab-folutc cft,Qupd Ttpl.1 ChriffianorûCqui pcrChii ftûabomnibus Veteris Legis cæremoniis libcra-tur)adVctcris Solomonici,ac CæremonialisTc-pli fimilitudinéædificanda elfe docct,amp; Pôtifici) ipfi côftruût.Vvalfriduî Strabo de rcb.Eccle.c.4. i-rgovtTéplûCæremonialc tres partes habuit,

Atrium Populi,Sanfta Lcuitarura, amp;nbsp;Sacerdotu, amp;nbsp;Sanóta Sanctorum ( in quem locum folus Pontifex Maximus quotannis femel duntaxat ingre-diebatur) ficTempla Chriftianorum habent tres eiufmodi partes,nempelt;rpovao»,vatôt',,-^ip6» feu igt;~ , feireïen Turonenfi Concilio lécundo, capitc 4« Quemadmodum Tçmplû Solomonisbabuit ce* remonialem illam partem, Sancta Sanótoruro : fi« amp;nbsp;ChriftianaTempla ex iftorum fententia habere candem dcbcnt.Durandus cap.i.Lib.l. Enchi-rid. Sc in proœmio Libri Qinnti. Quid hoc aliud eft,quàm nos ad Vcterem ilium ludaifmû à Chri-ftoprorfus fublatum rcuocarc contra verbi De» prarceptum?Iohan.i9.vcr.3o.Co«ylt;lt;w2»îlt;tr«wi («7?, amp;nbsp;Galat.5.ver.î. Ecce ego PitMlut dice vobu,ficirc»»-cidamtni (id eft, Veteres Legis ceremonias reuo-catis) Chrtfium nihil vobitprefiiturnm. Itaque Hieronymus in Epiftola ad Nepotianum de Vita Clericorum ludaifmi imitationem cam appellat: amp;nbsp;in Epiftola de Virginitate fentanda,, grauius in earn inuchitur. Cur verb ifta fimilitudo quæritur in noftris,amp; Chriftianis Templis, quæ Durandus Lib.i. Enchirid. cap.i. N.14. feribit formam human! corporis referre debere? Qtmmodo fi ita ■ conftruuntur, vt Solomonicura, repraefentabunt humani corporis formamPNon poflunt.Ergo fibt non conftant ifti,ncc inter fe confentiunt.

Alter error eft ex confcquente,Quódnimirum caputTempIorum fuorum Pontificij prçcifè ver-iiisOricntcm fpcólarc , amp;nbsp;vcrgereiubent , quafi Deus fanótius ad earn Mundi partem orctur,amp; nqsineafaciliùs, lubentiufquc audiat , amp;cxau-diat.

A. o VI î. Controvers. t4î7 diat.Nam fi fie exftrucrctur Tcmplum Chriftia-. nuiPjVt lucis commodiùs accipiendx gratia ver-fus Orientera caput illius conucrterctur: vcl ma-ioris hominura multitudinis capiendse caufla: Vel alia aligna de caufla non fupcrftitiofa , guis non laudaretî Vcrùra Oricti tribucremaiorein, guàm Mthdiei, amp;; Occidcnti fanôtitatem, ineptum cfc. Primùm quia Mons ipfc Sion, in quo fuit conftm ' dura liomini Tcmplum, ad Aguiloncm gt;nbsp;non ad Orientera vergebat,Pfal.qS.verj.Deinde Augu-(tiuus difertc Traftatu x. in Iohannis Euangcliû grauitereos reprehendit, qui verfus Mare orant. îd quod omnino fieri neeefle eft à nobis , fi Verfus Orientera precari præcifecogimur.Præter-ea Auguftinus feribit quoquc,Nos nullo S. Seri-pturæ loco doceri verras Orientera prccandum effe, vt eft in can. Ecclefiafitcarum. Dift. ii. Idem Icribit,tradjtque Bafilius Magnus Libro de Spiri~ tu Sanfîo. cap.27. Denique non confiant Pontifi-cijfibi,dum cauiras,curad OrienteravergereTé-pU debcant,enumcrant. Alij entra alias caußas,fi-bique contrarias recenfent , vt ex hoc capite, amp;nbsp;Lib.i.Enchiridij.cap.i.N.8.Lit).5.cap.a.îM.57.ap-paret. NorintautemLedores hoc rotum caput ex CO Libro quinto Durandi, cap.2.N.57. plané tranferiptura eflc,ne quid laudis arrogei fibi pro-ptereaBellarm.Huius tarnen tationes audiaraus.

Prima ratio eft , Quia Pai adifus verfus Orientera erat : ergo verfus Orientera prccandum eft, amp;nbsp;Templorum caput fpedare debet. Refpondco, Eft fallacia A non confcquentc. Nara Deus ipf« per diluuiumilium Patadtfum dclcuit : ergo hoc

Re spONSio Danaei fundamcciini fuftulit, vt vbique locoriim nos piè prccari poflc doceret ipfc, qiicmadmodiiiim in-quit Paulus, i.Timoth.z.vcr.B.Quuin enim Jgt;cus veilt le fcmper rogari, rcliquiflct Paradifuin illn, li verfus cum nos prccari præcifè voluiiret.

Secunda ratio, Quia coelum ab Oriente moue • xiincipit: ergo verfus Orientem precandum cft Chriftianis. Refpondco : Atfeptem Planetæ gt;nbsp;ac proindc Sol ipfc (cui maxime Chriftus compara-tur,Pfal.84.vcr.iz.If.6o.ver.2. Mafach.^.vcriî.z-): ab Occidcntc verfus Orientem incipit moucri proprio motu: ergo verfus Occidentem conuerti dt'bent prccantcs, li ex motu Allrorum fumenda clt iitus precantium ratio.

fie cnim vocatur, Zacliar.ô. ver.12. Rcfponfio, eft fa.lfa allcgatio.Ncc enim Chriftus illic Oriens,fclt;^ Germcn tlcmach dicitur,ficut idem Zacharias in-terprctarur,cap.3. vcr.8. Hierein.23. ver L'rgo non verlus Orientem,fed verfus Cermen^ herbascrcfccntcs eft precandum, quiaChriftus Gcrmen appellaturlt;

_Qiwrta ratio, Chriftus moriens ad Occ'identc Ipciâabat, amp;nbsp;ad Orientem in ccclum afeendit, Pf-^7.vcrf.iÿ. ergo verfus Orientem eft precandum» Refpondco, Eft hæc quoque falfa allcgatio, fient îkfupcrior.lNccenim hoc habet tcxtus,cxPf.(57. D.cinda Chriftus moriens in monte Caluariæ ,amp; peodens in Cruce fpedabat Orientem, nô Occi-dcntem,intucbaturque Hicrufalcm.Ergo qui pre cariin Chrifti lacicm intuens volet, Verfus Occi-»V^Htem, non verliis Orientem obucrtcrc facicm

Ad VII. Co ntR OVE us, 1459 debet, contra quàm laïc colligit Bcllarminus.Vc-fum aiitcm , quod clicimus, elfe probat topogra-phia vrbis Hicrufalcm plena nupcrædita, îcu tlc-Icrjptio H(lcli(lima,vcrifliinàquc.

Qiiinta Bellarmint ratio eft nihilijudæi vcrfus Occidctcni Conuerfi prccabantur: ergo nôgt; Ciiri-ftianos vcrfus Oricntcm orarc oportet. J\c-fpondco, Hoc ipfurn fcripfit quoque Durandiis de ludæis: fed iw:quc Dnrandüs , ncqnc Bellar-minushoc ex Dci verbo probant. Potins ex cap. î6.Exodi vcrl1.35.Ezccbicl cap. 8. ver.i4. pfal.48. apparctiudæos prccantcsfacicm coiiiiertillc vcrfus Arcam, ac proinde vcrfus Septcntrionciii, v-bierat litain T'cmplo Area. Sed amp;: fi hoc con-ccdinius, Bcllarminum cuertimus. Nam fi ludæi ficconucrfi inTemplo prccati funt, amp;nbsp;Chriftus qiioquc, dum prccabatur in tcmplo, èi Petrus, Iohannes,amp; Paulus, prccati ftint vcrfus Occiden-tcm. Cur non potius igitur Chriftuin ipfuni, Chriftique difcipulos in prccando iinitanrur, quàm Vigilium Papam, «jtii, telle Purandulib. quintoEnchiridij capit. fecundo,N.57. pyimus inftituit cirça annum Domini 540. vt vejrfusO-rientem conuertant le Chriftiani prccantcs in tcmplis,amp; alibi?

FIncm tcmplorum inter Chrill'Ianos quadfu«* pliccm fingit Bcllarminusi, Nempe Sacri|Kiagt; Adorationcm,ciilrû Martyrum, amp;nbsp;popnli coiiuct, turn ad verbum Dci audiédum, amp;nbsp;adniiniftranda, participandaq;Sacramcnta. Eios fucs'fines qyat-tuornon probat Bcllarininus ex Dci verbo. Nos

144® s P ö NSI o Danaeï fecundum, amp;nbsp;quartum Templorum, fincm facile concedimus, abfit modo luperflitio, quafi alibi quoque omnino non liccat gt;nbsp;amp;nbsp;Deum publicè priuatimquc ïnuocare feu adcrarc:^ verbum Dei facramentaque adminiftraré. Eft enim hæc fen-tefitia plane fuperftitiofa.Ergo impudenter meii-* titur Bellarminus du/n calumniatur, nos fecundum Templorum vfum non admittere. Primani igitur Bellarmini propofitionem concedimusj' proutiacct,amp; cft concepta ac fcripta. (quseeH col. 1621. L. B. Vt igttur.) Nempe recie confti-tiiijxdificaiique certa loca,in quibus verbum Dei» amp;nbsp;Sacramentapopulo miniftrentur. Abfit,P.cu£ dixi, fuperftitio , amp;nbsp;opinio, quod Deus illis lociï alligetur.Id quod eft nefarium, amp;nbsp;blafphcmum. Sed ordinrs tantum gratia amp;nbsp;politîaî extern»,locs ifta funt habenda, nó tanquâ diuini cultus partes. Male autem amp;nbsp;falsó ifte criminatur VValdenfcf» quafi Templa, amp;nbsp;loca ciüfmodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si or-

dinis gratia conftituta oderint. Habuerunt enim» atque etiam num hodie liabent in Boëmia,in monte Tabor,amp; Prag» : quæ eft Metropolis Boé-morum.

Hoc tanti\m leâorem pium monerC nunc vo-^ fojfæpe bîc Bcllarminum abutl locis Patrum,dun Vocem Éçclefii vbique apudeos pro Templis eX-ftruäisfumit ab »dibus priuatorum feparatis-1-mo fæpe pro folo Chriftianorum couentu in pri-uatisædibuscolleôto fuinitur.veliit Acftono.v.y. ic 18. Cypriani Sermone de Eleemofynis, amp;nbsp;alibi.

Secundam Bell, propofitionem ex parte nega-ftiu J: ex parte concedimus. Concedimus ifta loca, quz

lt;]ua: ccclefiæ vocantur, reciè nomiiiari Templa: ca vcró ad facriricia vcra,amp;; propric dióta,öfteren da Deo re(Sè,amp; pica Chriftianis cxftriii, aut rett-fieri negamus. Nam hodic amp;' poft mortem Chri-fti nullum vcrè amp;nbsp;propriè diótnm Sacriftcium re-ftat inter Cliriftianos. Quum enira elecmofyna:» laudes Dci,carnis mortificatio, dicuntur Sacrjfi-cia Roman.ix.verf.i. Philipp.4. vcrf.18. Hebr. Verf.i^. mctaplioricc amp;nbsp;tropicè : non autcm propric Sacnficta nominautur,interprète Spiritu San âoHcbr.i3.verf.i5.

Obiicit contra Bcllarminus, in Templis CbrD ftianis funt Altaria: ergo in illis fiunt vcra facrifi-cia. Nam Altäre facriricij peragendi gratia con-ftituitur. Refpondco, Primum in verorum ac re-formatorum Chnftianorum Templis nulla funt Altaria:fed folùm in T emplis Pontificiorum, qui Veri Chriftiani non funt. Deinde Mctaphorica Sc tropica prorfus eft locutio, non propria, quum amp;nbsp;Euchariftia Sacrtficium à Patribus, non à Dei ver-bo vfquam, appellatur: amp;nbsp;Menfa Euchariftiæ vo-catur Altäre, quemadmodum fuo loco demon-ftrabimus. Sicenim diâaPatrum funt omnia in.^ tclligenda. Id quod tarnen feriptitator ifte igno-rauit, idcircóque hîc, amp;nbsp;alibi turpiter hallucina-tur.

De loco Apocalypfis cap.ii. verf. iz. nihil cer-tandum cft. Nam procul dubio de ecclcfialutura poft refurrectionem intelligitur, vt apparet ex e-iufdem capitis vcrf.t.VcrùraMarloratusdamna-uit duntaxat fnperftitiofim Pontificiorum opi* nionem, quaft Templa lapidcafmt parsetiinune

ï44i Responsio Danaei quædain cultus diuini(quod ifti ccnfent,amp; docét) taqueprorfus amp;nbsp;quod ad confcientiam neccflii-ria. Nequaquâ vctó:fcJ tantùmquodad politiain ccclcliæ j quum illa liabcri conceduacur à Magi-llratii.

Diclum Ifaiæ cx cap.6o.vcrf.ii.aIlcgatum,Pn-mum amp;nbsp;verc,amp;iïmplicitcr intclligiturdeEccle-ïïa Dei,quæ cft in his terris, quum per Chrilium» Chriihquc prçdicationcm iniÏaurabiturmiflis A-poflolis. Anagogicc verb etiam ad futuram eccle-fiam Dei poft vltimara refurreélionem pertinet. Qto fenfu allufit ad didum Ifaiæ cap. 6o. verf.ii-Iohannes in Apocal.cap.2i-verf.i2.amp; 14. Quidi-gitur neceflc erat hominum piorura animos iftis tam variis vnius SiC ciufdern lociliaiæ interpreta-tionibusinuolucrc,amp; perturbareîNihil certè qui dem erat neceflc: fed vilis Monachus fe,fuûnique ingeniura hïcoftcntare voluit : inepte, amp;nbsp;inteni-pcftiuc.

Qnöd loca,amp;EcclcfisE Chriftianorü rede Tem pla nominétur.antea cóccfllmus.Ergo de co nul-1Ûnobis crit cu Bellarmino ccrtamen.Solùmob-feruet ledor, Incptas cfle folutioncs Bellarmini, amp;nbsp;mâcas,præfertim eas, quas affert ad prima con-firmationê fibi obieââjamp; locû cx Octauio li.8. Ar nobij cótra Getes in fc contortü-Ergo hïc verum qutde tuctur iftc,fcd male, amp;nbsp;falfis reipófionibus.

Tertia Bellarnflni propoiitio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,

'BafiUca empla Chriflianornjn aâorandum, eti» prtuatimyreEle tnflituuntjtr. Rcfpódeo,Cótra Chri-ftiisMatth.ó.v.ó.depriuatisfldeliüprecibusagés, ait, 'Eitvero, qnmnprcearUitmroitow conclaHe, clutifa

Ad vil. Con trover s. i44î clatifo oflioprecare. Ttntrem Eft enim Iiypocri-tariun ad priuatas pièces iuas Deolundédas qiiæ, rere 3c captarc præcifè angiportus,platcas,conué-tusjloca publica, qualia lunt Templa,teftc ibidem Chrifto Matth.6.vciï.5.Alueft ratio pnblicaruni prccum,quas vnâ cum rcliquo Ecclcfise cœtu fun-dere debemus : ac proindc in Tcmpla propterca conucnirc.Nec obllat locus ex i.Reg.8. a.Chron. 6. Nam more impoftorumagit Bellarminus,amp; fallaciamadmittit abignoratione Eléchi.MigraC enim de generc ad aliud genus.Qiiod enim de Pu blicis prccibus illic dicitur, transfert ad priuatas: ac proinde Sophiftam agit.

Secunda ratio iftius eft, Anna prccata eft pri-uatim inTcmploi. Samuel i.vcrf.13.. Annatilia Phanuelis non difeedebat à Templo precans ctii priuatim Luc z.verf.36. Refpoiadco, Neqiie nos negamus pios pofle in Tcmplo precari ( quoniam in quouis loco id faCerc polEint i.’rimothéZ.verf. 8.) modo fiat abfquc fupcrftitione. Eft autem hæc fumma fuperftitio, vel Deum alligare certo loco, quafinos ibi folùm audiat : vel famftitatcm, quæ nos, noftrâfquc preces Deo commendat locis vl-lis tribuere. Q^od ifti faciunt,quum præcifè priuatas preces in Templis concipiendas volunt, amp;nbsp;tradiint. Deinde rcfpondemus,Durante amp;. fuper-ftite adhuc Templo amp;nbsp;ceremoniis legalibils, quu Templum illud eftet typus corporis Chrifti Heb. 9.vcrf.2O.pios meliorc iure etiam ad fuas priuatas preces concipiendas in illud Templum conueni-re potuifle.quàm nos in noftra,quæ non fiant corporis Chrifti typi 3c figura.

Rcliqua exempla, vclut Dauidis z.Samucl.y.T. Chronic.ïi. Iohannis amp;nbsp;Petri Act.J. Eunuchi A-étor.S.quæ prolert Bellarminus,pubJicas,non pri natas preccs continent amp;nbsp;defenbunt: funtquc extra rem.

Tertia Bellarminl ratio diicitiirab autoritatc Patrum. Refpondeo, Patres fcribere quidem Ec-clelias efle domos orationis:fcd neminem adftrin gcrc, vt, quiim priuatim precaturus eft, in Tern-plum veniat præcifè.Id quod Bellarminus conten dit.Itaque minime à Patribus iftc iuuatur,fed ßm plicibus imponit.Itaquc Auguftinus lib.iz.Ciui-tate Dei cap. 8. fc etiam in priuatis ædibus locum ad Deum precandum habuifle tradit. Nam quod Templa 8uxT)?elt;tt,id cü^orarorta diâa funt,propter publicas totius ecclcfiae preccs,quæillic fiunt,fic appellanturmo propter priuatas,qucmadmodum ifte vult, Auguft. epiftola 109. Bafilius autem Ii.2. de Baptifmo quæft.S.nô magis in prccibus, quàm in quouis alio bono operc, loci, velut cæterarum circunftantiarum,haberi rationcm præcipit.

lam veró Bellarminuspus amp;nbsp;venenum,quod concoquebatpeftore palam euomit : amp;nbsp;fuperfti-tionem earn , quam in hac tertia propofitione latere præfenfimus,manifcftc prodit, nempe Chri-ftianorum hominum preces priuatas, quæ fiiint in T emplis lapidcis,eflc Deo gratiorcs,propter ea i-pfalocaamp;Tcmpla.Blafphcmè,contràenim Chri-ftus,Iohan.4.ver.2i.Fe«»rAorÄ,inquit,9'«4wz/o«r-

in htc monte^netjue llierofilymu adorabttis Pa-trem.Qontra Paulus i.Timoth.z.vcrf.S.Malach.i. verf. «. Y crùm huius fu« blafphemi« tam tetra;

A D V 11. C O N T R O V E R S.' T4 J5 rationes aliquot commentus eft Bellarminus col. 1626.L. A.B.amp; deinccps.NüS eas cxamincmus.

Prima elhDeus eft in Templis Chriftianis ma-gis,quàm alibi. Probare aiitem hoc anteceJens i-ftenititurexloco i. Corinth.j. vcrf.16.6.vcrf.i5. amp;nbsp;17.vbi pro corpore fubftituit malitiofe mewbnt Bellarminus, 2.Corinth.(S.vcif.i6. ergo in Templis potiusiquàm alibi Deus,etiani prniatim.pre-canduseft,amp; ibi facratioreft eius præfentia. Re-Ipondco, efte fallaciam Ab Tgnoratione Elenchi, quiaquod de viuisDeiTemplisfcribitPaulus,i-fte transfert ad Templa mortua amp;nbsp;lapidea Animi quidem piorumamp; corpora, Imo ipft pij totifunt templaDei i.Petr.2.verf.4,amp;5.vcrum amp;nbsp;viua,amp; Spiritualia, quæ Deurn honorant, in quibus Dei Spiritus habitat. Sed ligneaTcmpla flint mortua ædificia,ncquc Dei Spiritum capiiit. Ergo eadem de diuerfis illis Templornm generibus colligere, eft fall ere: id quod facit Bellarminus : perinoc at-que ft idem de lapide bruto atque de hommexo-concludas.lapidem ambulare quia homo am bulat.

Excipit Bellarminus, At fimilitudo eft ifta , vt ficut in villis habitat, fie in mortuis Templis efte dicatur.RefpondeOjDocet ifaias cap.66.verf.i.amp; ex co Stephanus Acl:or.7.verf.49. non efte eadem Templi mortui amp;nbsp;lapidei, etiam Solomonici, amp;nbsp;villi rationem ; neque perinde habitare Deum in vtroque Templo. Ergo turpiter dccipitur in ifta fimilitudinc Bellarminus,amp; idem proptcrcadc VtroquegenereTempli colligit.

dióto Iib.2.qiiçft.4.ad Simpücianum tarnen fie ct-ficit, Dauid ante Area Domini prccatus cllgt; quia facratior ibi trat Dei piæfcntia. Ergo priuatim precatiiri in Templa lapidea præcifc conuenirc debent. Refpondeo enim quæ de Area Dci,illius Tabernaculoj Si poftea Tcmplo Solomonico di-cuntur, ad noftra, reliquàque Templa non perti-nere: quoniam vnieum illud Tcmplum fuit typus corporis Cbrifti Hcbr. ç.verfic. ii. à Deo fieri difertè præceptum 2. Samuel. 7. i.Reg. 6. babuiç præfentiæ Dei fymbola,nimirum ab ipfo Deo cô-ilituta,qualis fuit Area, amp;nbsp;Çhcriibini: ergo quuin tot pcculiqria priuilegia Tcmplum hoc habuc-nt,præter noftra,nimirum quoddeeo dicitur, no cft transferendum ad noftra , quæ nulla Dci pix-fentia; peculiaria teftimonia habent,

Eodem modo refpondeo ad feeundam Bcllar-mini rationem,amp; ad locum ex i.Reg.cap.ç.Pccu-liares enim Dej promiftiones habuithoc Tem-plum duntaxat ex bis,quas expofui caulfis. Noftra verb Templa promiftiones cafdcm non habent, quicquidPontificij in confccratione fuorumTc-plorum Magicaprcccntur,amp; pétant.

Tertia Bellarmini ratio cft prorfus inepta,quoniam oratk) rcs eft nobiliflima,locus ei nobilifli-miis debetunergo Tcmplum. Refpondeo, Iftam magnificentiam Tcmplorura externam non fpe-«ftat Dciis If.óó.verf.i. fed cor amp;nbsp;fidem prccantis: ergo non eft quærenda. vel fpcôianda in prccibus noftris ad Deum.Deindc in Regum Sc Nobilium Palatiis, Caftris, amp;nbsp;sedibus eflet potius orandum» quan)

Ku VII. CoNTROVERS; 1447 quàm in Templis,qnoniam ilia funt nobiliora, amp;nbsp;ornatiora, amp;nbsp;fsepe Tcmpla ipfa funt teCta tcfqua, fquallida ædificia, lacera, rupta, amp;nbsp;horrenda c-tiam.

Qiiarta Bellarmini ratio eft falfa,nimirum AI-taria,Cruces,Imaginés in Templis magisexcitant pios homines ad prccandum. B.cfpondco,'Qi^ium ilia omnia fmt in Templis contra Dei verbû con ftitut3,pios amp;nbsp;fideles offendunt, amp;nbsp;à precando a-uocant,ne dum ibiprecantur, ilia prcchri, amp;nbsp;ido-lolatræ eife vidcantur.

QuintaBellarmini ratio eft falfiflima, Præfen-tia corporis Chrifti Mediatoris eft in Templis per Sacram Euchariftiam; ergo ibi potius eft oran dum. Refpondeo, falfiflimum eft corpus Chrifti efle.amp; manere in figno feu Pane Euchariftiæ. Nä ligna Sacramentorum extra ipfam aéiionem amp;nbsp;v-fum,neque figna funt,neque Sacramenta manent. Etfunt Papiftarum templa Idolia veriffima nc-fandiftimaque: non autem,vt ifte fcribit, Dci Pa-latia. itaque nemo pius ea quærere debet, vt pie, amp;nbsp;citra Idololatriæ iuftjflimara fufpicionem o-ret.

Refponfio Bellarmini ad locum Matth. 6. vcrfic. 6. mentem ipfius loci conuellit. Namamp; de loco fecreto Sc priuatointelligitur, (teftee-tiam amp;nbsp;interprété Nicolao de Lyra ) amp;nbsp;de vi-tanda ambitione , amp;nbsp;hominum confpcólu. Id quod fit fi in loco femoto,tuo,amp; priuato preceris Deum.

Solutio Bellarmini ad locum Iohan.4. vcrf.zl. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;YY 4

falfa eft.Varia eft amp;nbsp;incerta. Nam quid Spiritm amp;nbsp;V ent Hi fibi velint,in dubio relinquit,quum diucr fas inteipretationes de iis afterat. Alij enim Spi-ritum opponunt corpori:alij errori:veritatcm alij ritibus Samaritanorumjalij ceremohiislcgalibus. Eadem autcm folutio eft falfa. Reftringit enim col.i6a7.L.C.D.totum cultum,quern Deus à nobis Chriftianis exigit, ad cultum fpiritualcm, internum,amp; cordis. Externum autcm Dei cultum nullum nobis relinquit : neque tribuit vctcribus Judæis vllum Dei cultum internum , quæ fuit Serueti monftri liorrcndi fumma'in Deum bla-fphemia, amp;nbsp;à noftris luculcntcr confutata; ab ifto hic miferè rcnoiiata.Et vt fit ifte C hriftianus?

Solutio Bellarmini ad locum ex i.Timoth.t.V. S.nihil valet .Pfimum eft incerta. Deinde non libérât eum.Oftcnditenim locus fine publics,fmc priuatæprccesDeo fint concipiendæ, eas in quo-uis loco concipi pofte, non præcifc, vel duntaxat in Templis lapidcis, ficut Bellarminus hîcfalfq Contendit.

Solutio Bellarmini ad locum ex Acf,7.verf 49, I7.verf.a4.nulla eft. Nam fatetur nos obiiccre fibi veriflGma. Deum eniihvbique efte,amp;vbique nos exaudire amp;nbsp;veile amp;nbsp;pofte. Quare non fo'ùm ex Templis lapideis,vt ifteputat.Conceditquidé Caluinus Deum pcculiari modo in ccplis habita-re:propterca tarnen aut in Cœlis, aut in Templis Maieftatem cius contineri, ac comprehendi ne-gatjficut inepteputat hic Bellarminus. In quo bla fphemus cft,vti infulfus eft,quum noftra Tcmpla Solomonico exæquat.Quare Templum Hierofo-lymitanum

Ad VII. ContRovers. 1449 lymitanû fuo amp;nbsp;pcculiari honore fpoliat, vt exor-net fiia. Dum igitur vult videri pius in lapidea fiia ædificia,ht in Solomonicum Sacrilegus.

Quarta propofitio Bellarmini eft,Tépla Chn-ftiana pie amp;nbsp;rede non foliim Deo:fcd ctiam San-(Sis niortuis rcligiofc colcndis inftitiii amp;nbsp;ædifica-ri.Refpondeo.Hçc propofitio blafphcmaeft.Anquot; tea enim eincinius cultum rcligiofiini foli Deo deberi. itaque aótum agit ille fcriptitator. Dcin-derefutatur ab Av.guftino.qui lib.S.Ciuitate Dei cap.vlt.lib. I. Contra Maxiirinum lib.zf. contra Fauftum , negat vlla Ternpla efle Martyribus de-funótis ponenda. Qtdd igiturhïc fibi vult Bellar-minus? So//Tór/z/o/jinquit Chriftus Matth.4. verf.lo. Sed amp;nbsp;iftc ipfe col.ióp. L.B.§. j^lrera, fic difertè fcribit, lAololatrta eß engere Sandis Tem~ plumßtb ratione Templiy\\)ï totuni hoc caput con-lutat.

Argumenta Bellarmini de rc eadcm,dc qua fu-prà fatisaâum cft,itcrum audiamus.Primum du-citur ab autoritäre trium Conciliorum, Gangrcn fiscap.ao. Cabilonenfis can.19. Carthaginenfis v. cap.14.vbi Bafilicarum Martyrum fit mentio.Rc-' fpondco Bellarmino primum in generali, nullum ex his Conciliis meminit,probat,aut commendat cultum Martyrum in his Templis : fed cultum fo-lius Dci,rcftc Auguftino locis iam citatis.Vcriim quodea Templa vocant Bafilicasamp; de nomine Martyrum,idcirco fit,quoniam illç ex nominibus Martyrum nonnullorum fic tune appellabantur: nimirum vt vnumTemplumabaltero diftinguc-retur, ficut vnius amp;nbsp;ciufdem ciuitatis fora diftin-

1450 Responîio Danae I guuntur ex varijsappcllationibus,amp; vici, amp;pl4-tese. Sic forum Romanurn dicebatur vnum Ro-mæ:alterum forum Traiani : aliud forum Boa-rium. SicpIatcaCatullianajMartiana.Regillia. Quæ nomina monftrant duntaxat dilUnótionein illarum plateariim, Si rerum , non honorem, aut cultum earundem. Atquehoc ipfum verum effe fateturipfemet Bcllarminus C0I.1631.L, r/o.Auguftinus lib.aa.CiuitatcDei cap.io. Ell ergo fallacia ab Ignoratione Elcnchi huic fcriptori familiari(lima,dumquod vnadecaulfajcaquclau-danda fit, transfert ide maligne ad aliam cauflam amp;finem,amp; eum quidem blafphemum,Colligit e-nim inde Bcllarminus Martyrum rcligiofum cul-tum(fed pcrpcram)hon aurcm Bafilicarum5amp;locorum vnius amp;nbsp;ciufdem vrbisdiftindtioncm.

In particular! refpondeo Bellarmino, Concilium Gangrcnfe commendare duntaxat menio-riam defundlorum Marcyrum, non autem eorum ftatuere cultum vllum religiofum,vt hic vult nos fallens Bcllarminus.

Concilium Carthaginenfe v.damnat apertilfi-mè iftam in honorem Martyrum Tcmploriim ex-flruélioncm, non laudat,vt hic mentitur,amp; Bafi-licas iftas Martyrum temerarias deftrui iubet con cilium.

Concilium Cabiloncnfe prohiber ca , qua? in-honefle fiunt,etiam in honorem Martyrum.Quæ res oflendit damnari honorem Martyrum religio-fum,fi quis illis exhibetur ctiam in Templis,quo-niam turpiter fit, vt pote contra Dei verbum ex-preflum,SoliTteofirmes Matth.4. Qiiare nullum eft hoc

Ad vit. Controvers. 1451 eft hoc Achilleum iftius argumentUiTi præ fua i-dololatria tuendarepertum.

Secundum argumentum Bcllarmini eft Ab an* toritatc Patrum (nam ex Deiverbo nelittcram lt;]iiidem, aut literæ apicem pro fc proferre poteft) qui Bafilicarum dcnominibiisMartyrum appel-latarum meminerunt. Refpondco, In quibus Ba-filieis verus Deus, non Creaturæ (quales funt homines amp;Martyres)colercnturrcligiofc,easfolùm probant Patresmon alias,id eft, in quibus nec A-ra,nec Sacrificium,nec votum,nec cultus vlli créa tur« religiofc exhibeatur.Sed neque Martyribus, qui ne viuiquidem cum honorem fibi oblatum acceptarunt, Alt;Sor.io.vcrf,25.14. v.i4.Ergo probant Patres Templain mcmoriam,non cultum Martyrum pofita. Si exftruda. Id quod Bcllarmi-num euertit,nedum iuuat, quiTemplaMartyri-hus ad cultum ædificanda fcribit. Damafeenus li. 4.orthod.fidei cap.ió.Eufebius lib.4.dc vita Co-ftantini,Cyrillus Catechcfi id.Chryfoftomus ho-mil.28.amp; 66.ad populum Antiochen.Auguftinus lib.2o.contraFauftumca.ii.amp; ti.li.i. contra Ma-xitninum. Sed quid pluribus teftibus opus eft? Nâ quod dcDedicatione Tcmplorum citât quædam Patrum excmpla,nosadca capitefequenti refpo-debimus. Sed homo ifte ambitiofus omnia con^ fundit,amp; mifcet,cadem fæpius repetit,fufquc, deque fert omnia lua,nihil diftinguit.

Tertia ratio Bcllarmini fumitur A fimili,ft Templum ad fcruandam Dei Arcam fuit à Solo-inoncconftruä;um2.Samuel.7.i.Chron.i7.amp;; 28. ergo amp;nbsp;Templa debet à nobis cóftrui ad fcruâdas

Martyrum reliquias amp;nbsp;ofra,qiiç m3iori,qiiàm ca Dei honore, amp;nbsp;cultu funt dignæ. Refpondeo, Tot pene funt in hoe arguméto blafphcmiæjquot verba.Nam primùm blafphcmia eft,Qi^ód ad Arcam fimpliciter conferuandam ( qua: fuit lignea, fed inaurata)id eft,adVas quoddam mortuum, exanimurn,exanguc,opus tabri,amp; caducum habc-dum, Templum Solomonicum erecium fuifle, amp;nbsp;putat amp;nbsp;fcribit.Sccunda blafphemia eftiQuod of-ïa cadauerum contendit efle maiori honore di-gna, quam olim fuerit Sacrofanótailla Dei Area in ipfiusTemplo pofita. Tertia blafphcmia eltj Quód amp;nbsp;Arcam ipfam in illo Templo adoratam, amp;nbsp;offa defunélorum in noftris Templis adoranda vult-, amp;nbsp;docet. His tot blafphemiis vna refponfio noftra, eaquefacilisfatisfaciet, eafque extinguec. Hæc autem cft.Arca illavetus,velpcrfe,amp;vtnia teria quxpiam eft.confideratur à nobis:vcl ex Dei lnftitutione,fine,fcopo,amp; relatione ad rem, cuius erat fignum,typiis,amp; Sacramcntum.Si primo mo-do,amp; perfe confideratur , illa fuit materia lignea exlignis Sethim,Exod.25.vcr.io. compofita (font autem ligna Scthim,vel Scittim imputribilia,fir-ma,Sf longajua, qualis eft Cedrus,vel Cuprefliis,) fed inauratacxtrorfiis magnifiée. I t hoc quidem modo Area oflibus defunftorum Martymm (quse refurgent) viliorfuiv Sin autem eandem Arcam ex Dei inftitutionc, amp;nbsp;qua typus à Deo Ifraé'litis data fuit,confiderctur,amp; viuis,amp; Mortuis Martyrum corporibus eft, fuftqucprxfercnda: quomo-do in T cmplo pofita confiderari debet-Fuit enim certiftimum, vifibile, amp;nbsp;infallibile fignum amp;nbsp;fa-

Ad vil Controvers. 1455 cramentum Spiritiialis illius, amp;nbsp;falutaris Dei foederis cum illo populo, id eft, cum fua ccclefia ini-tijS: quidem ex multis præcipuum,amp; potillimum, vnde Krczfoderii appellata cft.Dcutcr.io.vcrf.8. Ji.vcrf.25.amp; Area Te7ôwo«ÿ-Exod.25. verf. 22.ji.v. 7.Hcbr.9.vcrf 4.Erat cadcraArca quoque Typus I)omini noftri lefu Chrifti, quatenus illceft æ-terna Dei fapientia, amp;nbsp;omnes omnis cognitionis amp;nbsp;fapientiæ thefauri in eo habitant Coloft.a.ver. J.Proucr.S.Nam tabulæ duæ legis,id eftjVera Dei fapientia in ea Area conditæ, atque reconditæ e-rant, Exod.qo.verfto. Deutcr.io.verf.5. Quum autem Chriftus æterna ilia Dei fapientia fit rebus omnibus amp;nbsp;viuis amp;nbsp;mortuis præftantior Prouerb. 8.verf.24.Colo{r.i.verf.i6.certe ex ea relatione,amp; ex co fine fuit,éftque Arca,diuinæ illius fapientiæ typus, omnibus rebus præfercnda ; vrpote rei au-guftioris ( quam fint offa, amp;nbsp;rcliquiæ Martyrum) nempe foederis Dei, amp;pcrfonæ Chrifti repræfen-tandæ fignum ac facramentum-Nee propt créa tarnen ilia fuit per fe religiofê adoranda, qua mate-ria;vel ex ilia relatione,qua fignum. Nam ctfi fi-gna diuinitùs inftituta honorem mercntur,qu3 fignafunt (Auguftinus lib.3.Trinität.cap.io.) tarnen non funt ilia religiofo aut diuino cultu co-lenda.

Ncc obftat,quöd fæpe Sanofi viri i.Reg.S.cora Arcaadoralfedicuntur. Dcum enim, non Arcam adorabant, quod fi alicubi quoque Area dicitur adorata, eft metonymica locutio, per quam figno tribuitur illud,quod propfiè competitrei fignatæ id eft Deo, cuius præfentiæ fignum erat. Id quod

1454 Responsio Danae I in omnibus Sacramcntis fieri folet. Vidct igitur Bcllarminus totum hoc fuum argumentum clfc fallaciam amp;nbsp;A non caufla, amp;nbsp;A non confcquentc: neuucfiium crrorcm confirmari.

Rcliquajquæ de Templis Angelo cuipiam, vcl B. Maria’ ( cuius nulla extant ofla) conftruendis, diflerit Bcllarminus, funt eiufdem erroris (quem refutauimus) furculi, qui (quoniam à nobis cxcifa efteorum radix)fpontc ruunt,amp; concidunt. Nam Angeli ita fe coli,id eftjreligiofo cultu prçcifè vêtant,quia non funt idololatræ Apocal.19. verf.io. 22.verf.8. amp;nbsp;B.Maria cos, qui cgcbant auxilio, ad filium Chriftum rcmifit, ad fe verb non reuoca-uit, amp;nbsp;in fe non retinuit, Iohan.2. verf.4. contra Bellarmini fcntentiam.Dcnique ilia ipfareliqua, quam fit ipfa fibi,amp; Conciliis vcteribus contraria Bellarmini doctrina, manifcfie monftrant, amp;nbsp;o-ftendunt.

Quod ad contrarij Bellarmini fententiæ argu-incnti folutionem attinct, ncmpe Patres, amp;nbsp;Au-guftinum imprimis lib.i. contra Maximinumjib. 2. Ciuitate Dei cap.vlt. contra fcrmon.Arrianor. ca.20. docerc mcram idololatriam cffe Templum ædificare Martyribus, ilia, inquam folutio inepta cft,amp; falfa.Incpta,quia nutat,amp; incerta eft. Duas enim diffimiles, imo contrarias folutioncs affert, vtramquc tarnen ifte probat,tanquam veramcô-tra immotam regulam contradiélionis.Vna folutio vult Tcmpla tantum cxftrui ad folam Marty-rum memoriam conferuâdamîaltera docet etiam exftrui ad çultum religiofum illis cxhibendiim, non ad folam memoriam.Ergo,quû fibi contradi-cant

Ad vu. Controvert. 1455 cant iftx fcntentiæ, fi prior ell vcra, poftcrior, ex lege contradilt;!ilionis,hilfa elEEt 11 pofterior vera, falfa eft prior. Sed cadem folutio pofterior,quanx tnagiîilîc probat,falfa oinnino cll.Ait enini non Tcmpla,fcd Bafilicas tantùni cxltrui Martyribus. Magnum cnim diferimen in hoc arguraento conlt; ftituit homo vanus inter Temphim,amp; Bafilicam. Itaquc co\.i6}\.L.,Yt.fiitetureJ{'e tdololatriam,fiquis Templat'ut'Templ^yConflrHMM-artynbus. Hoc to-tmn eft falfum.Primû rcfcllitur ab omnibus Grç-cisPatribus, qui promifcuèTempla amp;Bafilicas Martyriiro appellant.Rcftllitur ab iGdoro lib.xv. cap.iv. Etymologie, tjui Tcmplum, Sc Bafilicain idem inter Chriftianos efle feribit ; item à Papa Gclafio can. Bafiltcat confecratione Dift.i. deni-que àfeipfo, qui toto hoc capitc quarto quàm Ion gifllmo contendit Templa Martyribus cxftrui à Chriftianisdebere,idqucpiè amp;nbsp;redè fieri. Sed quid dicat ifte, vel feribat, non attendit tam eft præceps amp;nbsp;ambitiofus.

De Tcmplorum Pontificiorum dedicationc Bcllarminus aô'turusorditur à lætitia, Sc car-nali voluptatc, quam in ca qui adfunt praefentes capiunt,atque agitant.Primü malè,quôd aélionis iftius,quam Sandlâ amp;nbsp;Spiritualem appellant, ini-tium à voluptatc,amp; Letitia carnali ducunt.quæ eu rebus Spiritualibus plané pugnat a.Corinth.y.v. ïo.Deinde falfum eft lætari verè pios in iftiufmo-di dedicationc rerû acTcmplorum.Nâ fit in veri Dei contiimeliâ,amp; idololatriæ côtinuandæ vfum.

j45lt;5 Responsio Danae i Odcrunt enim pij qiiicquid Dei glorise aduerfi-tur, qualiafuntiftaidoleaacTeinpIa, Pfalm.ijÿ. verf.21.

Verum Bellarminus inftat , amp;nbsp;commémorât lætitiam, quam ccpit populus Dei in dedication« T abcrnaculi Numcr.y.T empli z.Chronic.y. tf-dræ cap.j.verfiï. ó.vcrf.zz. i. Macliab.4. verf59. RefpondeojNeque loci citati, ncque exempla allegata Bellarminum iuuant. Nam omnino dilfi-miliseft, fui'tque veteris Tabernaculi 8c TempH conditio à PontificiorumTemplorum rationcamp; conditione. Quod hæc Potificia ad Crcaturarum rcligiofum cultum exercendum, id eft, ad Idolo-latriam dcdicantur, ôc confccrantur. Templum autem amp;nbsp;Tabernaculum vetus ad folius veri Del fcruitiumamp; cultum-Itaquelætati dicunturluJæi pij i.Maccb3b.4. verf.59. quum ab omni Idolola-tria purgatuin fuit illud Dei Templum. Et mC-rito.

Vera autem eft Centuriatorum, virorumdo-«ftoruin,obieétio, Qiuàd fi ad ludaifmi fimilitudi-nem Templa Cbriftiana dedicantur,Cliriftiani ad ritus ludaicos amp;nbsp;iam à Cbrifto fublaros obfcr-uandosrcuocantur. Itaquefit illis inutilis Chri-fti)s,tefte Paulo Galat.S-verf.z.

Falfa eft quoque Bellarmini rcfponfio, Cære-monias,quibus Pontificij inTemplorum dedica-tione fuorum vtuntur efle naturales. Sunt enim verè partim ludaicç,partim ctiam,Vt ipfe fatetur, col.iôji.L.B.Ethnicæ.Ex vtrifqueenimiftascon fccrationcs fuascompofuerunt PapiftæRomani, quemadmodum docct Durandus in Enchiridio

AdVÎI. Controvers. 1457 iib.7.cap.48. pertotum,amp; apparct ex cap. Propo-fuifli amp;cap.fin.Ext.DeCo?^crlt;ïfxo«f EccleftA-P)ç-nique col.lóji.L.B.fcnbit line circuitioneBcllar-minus cærcnionias dcdicationisTeinplorum non àDeo fuilTe inllitutas,fed ab hoininibus. Quo-modo igicur Deus ex bis coli potert î Certe non poteft. Mat.i5.vcr.9.

Sacrilcgium vero eft quod fciibit ifte , Deum iftiusPontificiæ idololatriæ amp;nbsp;fiiperftitionis au-torcm elle, quum fuisoperibusbenedixit. Apage fis , homo impudens, qui Deum nobis autorem. mali, amp;nbsp;teterrimæ idololatriæ fmgisjamp;prædicas. Hoc Manichæorum dogma fuit peffinlorum hæ-rcticorum. Item quid raagiseft a6toXo9.flr, quàm quod ibidem tradit ifte,Deum optimû Maximum die feptimo nihil cgifiTe.Falfum. Ceflauit quidem Deus ab operibus,quæ create inftituerat.'non au-tem ab opéré adminiftrationis Mundi. Necma-gisconuiuiaagitauitincœlo die feptimo Deus, aut celcbrauit, quàm die quarto, amp;nbsp;tertio, quum creauit.

Quoniam autem neque Dei verbo , neque ra-tione fuum errorem confirmarepoteft Bellarmi-nusjtecurrit ad corum exempla, qui poft hunC errorem iamregnantem in Ecclefia vixerunt, amp;nbsp;feripferunt. At horum nulla eft autoritas,vt pote vulgari iam confuetudine amp;nbsp;recepta, amp;nbsp;praua de-ccptorumamp; facifnatorum. Eft enim inquitAu-guftinus, etiam in rebus Ecclefiafticis confuetu-dotyrannus. Deinde non quid Patres dixerint, fccenntve fpedlandum cft ; fed quid reâc , amp;: confentienter Dei verbo feripto cenfucrint.

145S Re sponsioDanaei Itacjue’magnusillcciimuius locorum gt;nbsp;amp;nbsp;catalogus fcriptorum oftcndit, liunc Crrorem vagatum elle turiofillîmè : Patres cos imprudentes,præ-textu cuiufdam fuæ deuotionis , Ecclcfiam Dei Chriftianam ad Icgalium , amp;nbsp;Ethnicarum cere-' inoniarum vtrarumque tarnen fublatarum,obfer-uationem rcuocafl'c,amp; fie Chrifti benclàcium vio-lall'c,Galat.4.Yerficulo,8.5.verficulo.2. ColülT. t.» vcr.25.

Secunda Bellarmini propofitio idem agit, quod prima, verba tantiim immutat. Nam hîc probare contendit amp;nbsp;latagit Templa Martyribus ad cultum eorum rcligiofum à Chriftianis pic conllrui ( id quod fupra cfficcre, fed fruftra,cona-tus eft ) non tantum cum carnali voluptate; fed ctiam cum precibus, Se ccrcmoniis in Papatii in-ftitutis 8c receptis. Rcfpondeo, Primùm often-tationis Scambitionis gratia hæc à Bellarmino repetimon autem ædificationis.Nara ifta Crambe loties repofita mors eft. Deinde efl’e fallaciam A Petitione Principij totam hanc difputationem. Præfupponitcnim quod probandum ab eo fuit, Nempe pic confecrari , ac dedicari Martyribus Templa : deinde agere de modo confecra-tionis iftius, amp;nbsp;iis, quæ in ca requiruntutj cærc-moniis.Vcrum illopriorepræfuppofito , amp;nori probato, de hoc , id eft, de cæremoniis confc- , crationis agit, amp;nbsp;tanquam ex Tripode definit. Ergo hoc velut verum ( quod tarnen eft falfum) aflumit , reótè dedicari Templa Martyribus ad torumcultum. Hocfalfum eft, amp;nbsp;ipfemet ßel-lamainus fupra cap. 4. col. 1631. fine circuitione

Ab vu. Co NT R OVERS* 1459 fcripfit clTcvcram iiiololatriam,Tcmpla Marty-ribiis confcci'are. Augultimis item libro contri Älaximinu primo idem tradit.Quid igitur verbis iltis opus eft,aut agerc de ifthis dtdicationis precibus amp;nbsp;cxremoniis, quæ nulla eftîNôn entis au-tem nullæ funt qualitates.

' Veriim Bcllarmini rationes perpendamus. Prima éfHiæc,DedicatioTcmpIorumamp; locoruro Sacrorum iam inde à lege naturæ cepit. Nam Jacobus lapidem, amp;nbsp;altare confeerauit Deo Gcnef, i.8.ver.t835'Ver.i4. ergo fub lege Euangelica ifta confccratio locum habere debet. Refpondco Ef-fe fallaciam Primum A non confequentc: deinde Ab ignorationc Elenchi.quia diuerfos fines amp;nbsp;re-fpedus confundit ßcllaröjjniis, Ac quidem non ell confequens, vtquicquid fuit fub lege natiirr, fiat quoque nunc gt;nbsp;amp;nbsp;lub Euangelio.Sub lege ha-turæ homines quærebant coniugia inter fuæ co-gnationis fceminai,Sic Abrahamus Ifaaco,lfaaciis lacobo filio itiatrimonium quæfiuitjGcncf. 24.amp; î-S. Id quod tarnen faciundum efic negat Augu-ftinusjfcd potius inter extraneos contrahendunigt; vt charitashominum in phircs familias diffunda-tiw lib. XV. cap.xvi.CiuitateDcikSub lege naturz Primogeniti erant in fingulis familils Paftorcs Ecclefiafticit ergo amp;nbsp;nunc fub Euangelio Primogeniti omnes h^niftri Euangelici elfe debebât, Numer,?. ver. 4i.Qmshoc conccflerit?Eft amp;nbsp;hæc Bellarmini ratio fallacia quoque ab Ignorationc Elcchi. Ncc enim lacobus infixit lapidem Gcncf. aS.v.iS.vel altare Gencf.j5. ver. 14. vt locum aut lapidem ilium religiofiorem exteris ad prccan-

4o.in Iolunnem:fed duntaxat vt cflctpoftca, amp;nbsp;iibijamp;aliis p.vgt;ifxómjuov à Deo dati bcnefitij,ac Vifionis fibi à Deo oblatæ, amp;nbsp;promifiionis libi à Deo Jaâæjviciflimque fuæ Deo, ne propter Ion-gum tempus aut longinquam pcrcgrinationeni) eius obliuifceretur lacobus , Vnxit Altäre* quia fie repetitadeuique cçrcmonia teftabatur lacobus fcfe cum elle locum agnofeeredn quo prius Dco votum antca fuum lingua nuncupalTet , il-lùdque tune impleret. Ifte refert ad confecratio-nem Tcmplorum fuorum, id eft, Idoliorum,pef-fimc,amp; nullo fundamento.

Exemplum confecrati à Mofe T abcrnaculi vc-* teris nihil iuuatBellarminum, imoeuertit. Do-cet enim id expreflo Dei mandato faâum elle Mofcs,Exod.4o.amp; Numer.y.Ergo quum nullum extet, tefte Bellarmino col. i65S.L.A.Dci præce-ptum de Chriftianis templis confecrandis,ca minime funt cofifecrandadllilque cæremoniis dedi-canda, exem^lo Mofis, qui in Dei tabernaculo nihil præter expreflum Dei mandatum fecit.

Bis auté fatuus eft Bcllarminus, qui feribat té-pore Pauli Corinthi Templum Chriftianorum «xtitifle certis cæremoniis confccratum : amp;Dio' nyfium fuum Areopagitânefeiat fere poftecc. Domini annum vixifle, amp;nbsp;ilia, quæ hîc ex eo citât Bcllarminus ex lib.de Ecclefiaft.Hierar.c.5.parte a.fcripfiflc.

SecundaBeUarmini ratio ducitur ab Autoritäre txjnnullorum Coneiliorum , quæ demùm

coKuencrunt poft crrorem iftum de confccratio-neTempIorum Chriftianorum rcccptum. Ergo illa confuctudinc viciola iam obtinetc vifti homines ifti fic fentirc fcribcre coaóli funt,abfquc D i vcibjjqiioddeeaconfccrationc nullum ex-tatin Euangelio tefte hïc Bellarmino. Qjarc nullius moment! funt ifta décréta. In rebus cniiR rcligioGs conftituendis non hominum autoritasj fed lükrnl Dei verbum audiri debet.

Deinde refpondeo ,Ncc Concilium Cartha-ginéfe VI. neque Agithéfc, neque Rraccarcnfc li.

I meminifte vllarum confecrationis Templi exre-moniarum jVti neque canones omnes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sc

Iccorum Sz quinque fcq. Confecra.Dift-i. apud Gratianum: feJ tantum ædÜîcatlonis Tcmplo-rum, quara moderatam amp;nbsp;finefuperrtitione fa-lt;ftam minime nos imprcbamus.Ex quo fit, vt ifto-rum Conciliorum dccretis noftra foium fenten-tia confirmetur; Bellarmin! de confccrationc cæ-I remonial! Tcmplorum cuertatur. Confecratio enimifta vetas de qua agit Braccarcnfc Concilium i. fuit tantum dcdicatio , quæ Deo fiebat verbis amp;nbsp;prccibus, non vllis cæremoniis, ÿi rebus aliis adhibitis. Errant enim, inqnit Ifidorns lib. VI. Etymologic. cap.Dc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dcdicationcm

putant cfie confecrationem. Dertique annowt gloffa incan.Dc locorit?n Confecrat. Dift.i.totain iftana pexceptionem de Confccrationc Tcmplo-, rum iampridem fuifleabo’.itam.ncc tcncri.

Porro Cæremoniæ iftæ Confecrationis quara fmtturpcs amp;nbsp;Magicæ oftendit Eiber diófus ab hisGriraariiv5 exquo accerfiturDiabolus,cru-

ï4^z Rg $ P o N s 1 o P A N AE I CCS blafphemiç caufîa pinguntiir , Satan iniioca-tur. ScJ amp;nbsp;quàm fint cedcni futiles amp;nbsp;pueriles àôcct cap. Propcfatflt Extra de Cwfecraf. alt.zrih vbi Aqua,Cinis, Vinûaiiiftarn magiam adhiberi ablnnoccntioiH. iubentïir. Ôinitto vanas quæ-ftioncs, quæ inde natæ funt, tefle glofia in caii.t.

3. Confccfat.Dift.i. Vtrum mifla fit de cllcnty Cc(nfccrationis:Vtriii'n Altarc motumtâfit con-îécranâum,quàm riiptuin;amp; alias inutiles.

Kefpondimus fuperiorc capitc ad tertiam Bcllaouinirationenilumptam ao autôtitatePa* trum. ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;'

C^uarta Bellarmini ratio nihil valet,amp; falfacft. Falfa. Nam dcdicanturifta Templa,vtldoloalp cui, idûlolatriæ, non Deoinferuiant, Ncn'pê ad cultum mortuorurn. Nihil valet eadcin ratio, e|iiia fatritni confert cuni commun! , rcligiofum, turn non rcligiofo, de quibus diucifis idcmcon-çluditur. Nam Nuptia;,Coionatio Regis, Côtra-dius,finit rcs politicæ.Dcdicatiô ifla res rcligiofa. Goncedimusigitur in rebus politicis ô: huroanis cærcmonias ab hominibus inftitui,rnodo fint ho-neuæ, pofle. At in rebus rcligiofis pofle nega-mus,quæconfcicntias obftringant , aut cultuni t)ci contincanr.Ergo migrât in hac quarta ratio-ncBellarminus àgeneread genus, Nimirum are • bus Politicis ad religiofas , Si ita mifer amp;nbsp;fe i Si alios dccipit.ncc quid feribat, homoprateepsani-maduertit. Sed fie eft ingenium hominis, cui funt delitiæomnlaconfundercaç mifcerc. Si fufquc, t deque habere.

Sed filue eft, iucundum,ac feftiuum,quod ho^ V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo fitT

Ad VII. Controvers. 1463 Tio fuperftitiofifljinus Bcllarminus blafphcma® irtas dcdicationis cærcmonias vult, fcribitquc arcana quædam myftcria continere , ac fignihtarc. Sic Magi fua,qmbus homines incantant , verba inyftcriodcs quidpiam aiiguftiim habeiccon' tcndunc. Sicin turpiflimis illis Cereris tlcufine (acris horrenda quæque magna piaque continere royfieria Saccidotes fingebant. Hæc cll Satanse techna , vt qua: blafphema funt,pictatis prætextti tcgat,velet,amp;coramcndctignaris,tallàtquc,morc ftio/pecic reeli.

Quàm verb tota hæc dcdicatio fit res amp;nbsp;pneri-lis, amp;nbsp;blafphema,ex ipfamet cæremoniarum, q-æ adhibcntur,fignificationc,quam illis afiingit life, cuiiiis apparct.Pueiilis quidem, quod quum ified TemplumDcoconfcoraturn efle fub Luangelio velint, amp;nbsp;ex eo Satanarn. eieclum , çrçduHtSata-nam Aqua , Cera,, falc , Vino , amp;nbsp;Cinere Inga ri , amp;nbsp;terreri , quafi ifta metuat Satan , qui eft fpiritus : amp;nbsp;Deus his dcleótetur quicolen-duseft fpiiituamp; veritate Icdran.q. verfic. 14. Sed iftas cærcmonias partim repetût ex ludaicis,quo-niam olim fiib lege Sal,Farina, Vinum adhibeba-, tur. Lcuit.3. 4. in facrifi.ciis,quafi vel adfiuc inter Chriftianos durent facrificia,vcl hæc Tcmpli dcdicatio fit facrificium, quan^ Durand'us lib.i.En-chiridijcap.b.N. S-confertcum Baptifmo Chri-. ftiano,non autem cum vJlo legal!'lacrificio.Par-tim ctiam eafdem cærcmonias repetunt ex Eth-nicis.'Nam,tcftcPlntarcho inIfidc,Ægyptij,alii-que facerdotes eafdem pene in fuis facris Ethni-. ÇS cærcmonias vfurpabant.

Blafphema quoqiie cft ifta confecratio,Pri mû qwód in Êcclcfiam Chriftianam vetcres cæremo-nias rcuocat.fieut apparet ex Lciiit.cap.a.Numer. 19. Hcbr.9. amp;nbsp;cæremoniis iftis Papifticis inter (e comparatis.At iliac per Chrifti puruin fangiiinem Omnes funt fiib Euangelioabolitæ. Deinde,qiiöd vim, virtutemque fugandi Dæmonis tribuit rebus iftis fntilibus, externis, creatis, qiiæ foli vero Deo-competit. Præterea, quód per bas actiones, ritus,cru.ces,amp; figuras quædam fanftitas huicTê-plo amp;nbsp;locoinhæicredicitur, amp;nbsp;creditur, quod eft Mjgicum, amp;nbsp;Dei, Chriftique gloriam vel tollit, vel iraminuit, à quo folo eftnoftra fainftitas. Pci liane enim fanólitateni Templi etiam preccs no-ftras Deo commendari, Si gratiores eflc putat Bellarminus col.1654. L.D.in fi. amp;nbsp;001.1635- L-A« R.quacper folum Chriftüfuntilli gratae.

' Omitto quód ille cum præccptorc fuo Duran-do(ex cuius lib.i.Enchiridij cap.ó. totum hoe caput tranfcripfit,)in harum cæremoniarum fignifi-taticDenon confentit, tam male Fratres iftifunt inter fe cortcordcs-Hoc quod dico facile ex vtriuft que loci collationc apparebitjneque diutiusin his ineptiis amp;nbsp;fbrdibus hærcre mihi animus eft : imo in veris blafphemiis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Tertia propofitfo, id eft, trina repetirip eiiif-' dem rei in h' c vno Si eodem cap.ite fadta a Bel'-^ larmirto, eft, Templam Chriftianum his mJgicis Si blafphcmis cæremoniis confecratnm adxbh-/purcatum,8r poHutum, efte debere piisomr.ibits venembile,acdiuina q'’adTn virtufe præditurn’ eenfendum. Rtlpondeo, Pr m im inepte hoc col-

Ad VII. CONTROVERS, 14^5 ligit iftc.Nam per iftas cærcmonias,qLias cflcbla-fphemias oftcndimus, non fanâificatur locus i-Itc, fed polluitur,amp; profanatur. Imoabfque ifti confccrationc purior, amp;nbsp;Deo gratior elfer, quia T)omt.niefl terra, tot a flenitado ei’tt, Pfal 10,14. Verùio propter iilos ritus fit exofus Deo.Deinde falfuio cfi,quod hîc ait Bcllanoinus, ex relatione eiii.«,cui confccrarur locus iftc , effe rcligiofum. Nam idolo,amp; idoli feu Crcaturat religiofo cultui per has cærcmonias conlccratur, ncmpcoflibus defuncti cuiiifpiaio hominis honorandis : ergo rcmplum illud eft res Idoli,cui confccratur,non Dei. Nee valent loci ex Lcuit. cap. 27. Matth.23. fitati. Agunt cnim de rebus vero Deo dicatis e.x Dei ipfius praicepto ; non auteip de rebus idolo confecratis,qualia fiint Templa Pontificia, à qui-btisproptcrea nobis eft piis Sc Chriftianis abfti-nendum, quandiu in his idolamancnt ilia, amp;nbsp;co-rum cultusexercctur in illis iifdcm, i.Ioh.j.vcrf. 21.Apocal.18 vcrf4.

Sccunda ratio Bcllarmini, 5c tertia, funt falla-cia* A pctitionePrincipij. Pratfupponit cnim,non auten, probat, preccs Epifeoporum , amp;nbsp;res qùæ flint idoli,in Templis iftis confecrandis effe pias, amp;nbsp;fandtas. Imo funt impiæ, quia Dei gloriam, amp;nbsp;Ch'riftr beneficium alio transferunt, nimirum in cadaucra, qualiseft cultus Religiofus, amp;nbsp;noftra cum Deo rcconciliatio.

Quarta ratio eft futilis amp;nbsp;falfa. Ait cnim,Deus TempK) vctcri,amp; à fe iuftb in fuum vnius honoré ædificari,bcncdixit,Exod.ca.4o. t.Reg.S.i.Macc. c.J.Ergo ctia bcncdicit T cplis Pontificiis fic ma-

Blafphema quoqne cft ifta confecratio,Pri mii qiiód in £cclcfiam Chriftianam vettrcs cæremo-nias rcuocat.ficut apparct ex Lciiit.cap.ï.Numcr. 19. Hcbr.9,amp; cæremoniis ißis Papifticis inter (e comparatis.Ai illr per Chrifli puruin fangiiinem pinnes flint fub Euangelioabolitæ. Deinde,qnod Vim, virtutemque fugandi Dæmonis tribuit rebus iftis futilibus, externis, creatis, quæ foli vero Dco coinpetit. Prærerea, quod pei nas acliones» ritus,criices,amp; figuras qjædain fanôitas IwicTé-plo amp;nbsp;locoinhæicre dicitur, amp;nbsp;creditur, quod cft M igicum, amp;nbsp;Dei, Chriftiquc gloriam vcl tollit, vcl imminuit, à quo folo eftnoftra fanâitas. Per banc enim fanélnatcm Tcmpli etiam pieces no-üras Dco comrnendari, amp;nbsp;gratiores efle putat Bèllarminus coi.1654. L.D.in fi. amp;• col.1635. L.A» B.quæperfoliimChriftûfuntilli grata:.

’ Olnitto quod ifte cum præceptorc fuo Duran-do(ex cuius lib.i.Enchiridij cap.6. totum hoc cà-put rranfcripfit,)in harum catremoniarum fignifi-caticne non confentit, tam male fratres iftr funt inter fe concordes-H- -c quod dico facile ex vtriuf-queloci collationc apparebit,ncque djutiusin his jneptiis amp;nbsp;fordibus hærcre mil ;- animus eft : imb in veris blafphcmiis.

Tertia propofitio, id efe, trina rcpetkift etnf-' dem rei in h- c vni' amp;nbsp;eodem capife beta 5 BeP larmino, eft, Templam Chnftianum iiis m5gicis Si blafphemis cseremonüs cnnfccratum aó'cóh-fpurcatum,5r poil uturn, elfe deberepiis omnibus venerabile, ac diuina q'’id'''n virtutc præditiim cenfenduin. Riijpondeo, Pr m ina inepte hoc col-bgit

Ad vil ContRovers, 14S5 ligit iftc.Nam per iftas cærcmoniaSjquas cflc bla-fphemias oftcndimus, non fandificatur locus i-lUr fed polluitur, amp;nbsp;profanatur. lino abfque üH confccrattone purior, amp;nbsp;Deo gratior eller, cjuia Dominiefl terra, tota plenitado ei’te, Pfalm. Ï4. Verùin propter iltos ritus fit exofus Deo.Deinde falfuin cl1:,quod hïc ait Bellanninus, ex relatione eiiisjcui confccratur locus ifte , efie rcligiofum. Nam idolo,amp; idoli feu Creaturæ religiofo cultui per bas exremonias confccratur, ncinpcofiibus dcfunCti cuiurpiatn bominis honorandis : ergo Tcmplum illud eft res Idoli,cui confccratur,non Dei, Nee valent loc! cx Lcuit. cap. 27. Mattb.i^, citati, Agiint enim de rebus vero Deodicatisex Dei rpfiu.s prafcepto ; non autcip de rebus idolo confecratis,qualia funt T empia Pontificia, à qui-büsproprcrca nobis cftpüs amp;nbsp;Cbriftianis abftl-nendum, quandiu in bis idola manent illa, amp;nbsp;co-rum cultuscxercctur in illis iifdem, i.lob.j.vcrf. 21.Ap0cal.18 vcrf.4.

Sccunda ratio Bcllarmini, 3c tertia, funt falla-cfx h pctitionePrincipij. Præfupponit enim,non autcni probat, preccs Epifcoporum , Sc res qilæ funt idoli,in Templis iftis confccrandis effe pias, amp;nbsp;fandas. Imo funt impiæ, quia Dei gloriam, amp;nbsp;Cbiifti beneficium alio transférant, nimirum in cadaucra, qualiseft cultus Rcligiofus, amp;nbsp;noftra ctim Deo rcconciliatio.

Quarta ratio eft futilis Sc falfa. Ait cniiTi,Dcus Tempk) vctcri,amp; afe iuflb in fuum vnius honoré ædificari,bcncdixit,Exod.C3.4o. i.Reg.S.i.Macc. c.J.Ergo ctia bcncdicit T cplis Pontificiis fic ma-

gicc,amp; blafphemè confccratis.RcfpondcOjDifpar rcru comparatarü ratio difparc cfficit cani cóai-tioncni. Tcmplo fiio bcnedixit olim Deus, quia ßbi foli confccratum erat,co, qucm ipfe iuflcrat, ritu:TcmpIisPontificiis nó bcncdicit Deus, quia vel non (ibi, vel non foli confccrantur: fed amp;nbsp;fi-inul idolocuipiam rcligiofè colcndo , telle Bel-Jarm.fupra C2p.4 Col.t6:8.L.D.§. Quarta : nee ex ritibus à fc prælcriptis, codem Bellarmino telle boe capitc,col.1655.L.A.$. “jnßata Eua}:geUi.ï.ï^Q manifellè feipfum réfutât Bcllarminus.

Quinta huius ratio cll, Dæmoncs per banc dc-dieationem cx ifiis Templis fugantun.trgo vene-randafunt.amp;fincla. Rcipondco, hnó per illani confccrationem Dæraones in bunc locum cuocT tur. ( Nam idololatriæ dcdicantur: ) ergo neque fancia funt, neque vencranda. Quod autem Bcl-Jarminusait, Hominesminùs in iftis Templis a Diabolis vexarijimpeti, amp;nbsp;infcllari, quàm in aliis ]ocis,quotidiana rernm experientia falfum elle ar guit,amp; docct.Infclliùs enim vexantur Dæmonia-ci in illis, quàm alibi. Sed mcndacio meudaciura. tueri Bcllarminum non puduir.

NJbil cll illius bominis Bcllarmini vana fupcr llitionc portentofius, qui fefe cuiufuis, vcl. apcrtiHima’ Pontificiorum idololatriæ patroinim acerrimum præbcr, quemadmodum bicadiiqçatû exhiber in mis ornatus Templorum, amp;fupcrbæ fuorum ambitionis.phantaliæ, amp;nbsp;pompæ in rebus inanimiscxornandis.Hcc illiid ell, quod Quinti-, b’anus fcribit. Nullam elfe tam abfurdam fcntcn^ tiam,

Ad VIlCoNTROVERS. 1467 tiam,qiiæ fuos autorcs, amp;nbsp;defcnfores non habcat. Çonfutataquidem iani funt bæc omnia , amp;vaiia cflc vident omnespij: tarnen ncconqueraturiP.c lefc pro dignitate non efle tractatum à nobis, âgé quæ dicat hoc capite, amp;nbsp;curdicat, perpendaraus» Dicitopus pium,amp; bonum ex gcnerc luo efle,in-gentibus fuihptibus TempIaDci cxornarc. Re-Ipondeo, HæcBellarmini propofitio nihil eiiin iuuat.quia Tcpla illajqiiç vult cxornari,non Dco, fed idolis, i. mort U is hominibus religiofe colen-dis flint dicata, amp;nbsp;confecrata. Rcfpôfum hoc mcû probatiir ex Quarta Bcllannini propolitiopc, ta, 4.co1.i6z8.L.D.

Deinde falfa cft i-fta B.cllarmini propofitio. Deus cnim fubEuangelio nihil tale fieri præce-pit.Dicet igitur Dciis,amp;cxprobrabit eiufmodi fui cultoribns ambitioGs ,acfiiiTiptuofis,Quis hoc re-quifiuit è manibus veftrisî Elegerunt vias fuas, vt niccolcrcnt, quæ funt in^quitas, If.i.ver, 12.13 66. vcr.5.Hiercm.7.Yer.2i.22.Et quum fit opus impiû colère Deum ex hominum voliintate, Si prsfcri-pto,If.29.vcr.i3.Matth.15.vcr.9.non fit autem hic Tcmplorum ornatus in Euâgclio àDco præfcii-ptus,non nifi impiû opus,amp; Deo prorfus exofum, fuperftitiofum,Bellar.ipfe C.6.C0I.1644 L.A. in-gratum, amp;nbsp;malum ceferi poteft. Rationes Bellar-mini audiamuSsac refuteüïiis. Id quod eft facilli-rnû- Prima ratio cft, Deus ornari iuû illiidfquod fubLcgefuit)TépIû Vêtus iufïàt, Exod. 25.26. amp;nbsp;Numero.y.ergo amp;nbsp;ChriftianaTeinpla fub Euan-gclio vultquoque fumptuofe exornari, amp;dcco-rarj,Refpondeo,Eft; duplcxfallaciajVna ab igno-

1468 Re s P o N s 1 o Danae I rationeElcnchi.Resenim Hiflîmillimas iftccon-fiindit, NcmpeTcmplanoftrafub Euangelio eu illoCæremoniaÜ,amp; VctercTemplo. Templum Vêtus, 8c Chrifti (qui eft omnium Dei gratiaruin thefaurusjColofl'.z.vcr. 5.) amp;nbsp;Ccelbbeatorum fe-dis,typusfuit,Hebi-.9.ver.9.ii.2S.Itcm amp;nbsp;Eccle-fiæ,telle hoc ipfojCap.ô.coI.iiSqj.L. D.§. Secundo.

Vêtus Templum quàm ornatiflimum elTc debuit, vt figura veritati refpondcret:!dque Deus iuflit.Noftra verb neque Chrifti, neq; Ccefifunt typi, vcl figura : fed fimplicitcr ædificia honeftæ politiæ Ecclefiafticæ, amp;nbsp;conuentus publici cauflâ couftituta. Altéra Bcllarmini Fallacia eft A non confequente. Quum enim rcs hîc ab ifto compa-ratæ fint difparcs,difparnon eadem vtriufquc ratio,amp;■ collectio fit,ncccftc eft.At ifte eadem de v-traqnc colligit.

Sccunda Bcllarmini ratio vitiis iifdcm, quibus amp;nbsp;prior laborat. Ait enim, Licuitmulta olimin ornatiim, amp;nbsp;fumptum Veteris Tcmpli conferre, Marc.n.ver. 42. ergo noftralicet fumptuofè or-Mare. Rclt;pondco,Difparcft, fuitqiic VeterisTé-pli,amp; noftronim ratio,vti diximus.Ergo in ca di-fparitateab vno ad alterum vitiofa eft argumen-« tatio,amp; collcôlio. Id quod tamê eftîcit Bcllarmi-nus.Deinde quum Apoftoli, Matrh. 24. oftcndc-rent fumptuofosillosTépli lapides Chrifto , do-cuit Chriftus eos elle prorfus dernoliêdosrncc ad-djdit illam fumptuofitatem fub Euagelio, amp;in Euangclicis T emplis elfe à piis reponédam,amp; in-ftaurandam.Qiiod tamé vult hîc Bellarminus.Eft àutem impius,qui fandiftimu Domini noftri lefu Chrifti

Chrifti corpus à Maria Magdalena ante mortem vnótum minoris æRimet hoc 1öco,amp; faciat, quam noftra lapidca Templa. Arguit enimhic à minqri ad maius, Nimirum à corpore Chnlli ad templa noftra,velut res prctiofiorcs.

Tertia ratio iftius eft,ex Ifaiæ cap.60. Pollice-tur Deus Ecclefiæ per Chriftum colligcnde fore, vt auro, argéto,gemis abundet: ergo 'Itpla Chri-ftiana ftintædificandafumptuofè,ôc ornanda.Re-fpondco.Fallaciaeft Abæqiiiuocationc,feu figura diótionis.Nam fiimit ablquc metapliora,amp; tro-po de Ecclefia,qiiç tropicè de ea dicuntur, Iliis c-i)im Ifaiç verbis dona Dei in Ecclefiam per Eua-gelijprçdicationemcolligendam, fpiritualia, amp;nbsp;celeftia fignificantuniftc verb dedonis, amp;nbsp;bonis terrenis accipit ea verbaiNimirum quoniaeft,nó homo, fed Animal brutû Bellarminus:qui terre-natantum fapit.Confirmatur noftra fententiaex eiufdemlfaiçc.54.v.ii.i2.66.v.i8.i9.amp; deinceps.

QuartaBellarraini ratio fumptaeft Ab autoritäre eorum Patrum, qui poft hune errorc in Ec-clefia natum,amp; receptû vixerunt. RefpondcOjCô fuetudoetiâ mala femel recept3,cft tyrannus , cui parent homines etiaminuiti. Sic Patres abrepti funt ab ifta confiietudine,ficque fcripfcrût vcl in-uiti.Deinde nô quid Patres fenferint,fcd quid cô-fentienter Dei verbo fcripferint,amp; fpeôrandû eft, 8c fequendum.Nâ hec Patrû ré iftâ non fatis per-pendentiû fententia Chriftianam Ecclefiâ adlu-daifmum rcuocat.Chriftibeneficiuabolct, amp;nbsp;li-bertatem piorum imminuit, Chriftum denique tollit, CaIat.5.v.aÀ Nam fi vel vna cf remoma lu-

daica in Eccleßam reuocatur, fit Chriftiis inuti-lis.lgnatiuSjPolycarpus, Clemens AlcxanJrinus, Iiiftinus,Irenens,Tertullianus, Cyprianus de ifto Tcnaplorum Chriftianorum ornatu nihil feriple-runt, tjuonianiantc Conftantinum Magnum exr titernnt, fub quo maxime hic error amp;nbsp;inualuit. Si rcceptus eft. Ergo quemadmodiieft in can.

Confecrat. Dift.i. tunccœperunt efle futiles, ac LigneiEpifcopi,quum cœperunt Templa,amp; Va-fa Ecclefie Chriftianc efle aurca.Et quorfum aiiru amp;nbsp;argentum habeatEcclcfia,ofteudit Ambrofiiis, extatque in an.jétirum Eccleßahabett 12. quæfc.Z' Nimirumnon vt fcruet,non vt parietes'I'emplo' rum exornet: fed vteroget, amp;nbsp;paupcribus fubue-niat.Qiiid adhæc Bellarminus.'certc nihil.Suo error!, velutPoIypus fuo faxo, miferadhærct affi-xus.Quem taroen,vti amp;nbsp;ornatum ipfum Tcmplo-rum,cxEthnicorum imit3tioncprodiiflc,amp;ccrto oertius cft,amp; confirmât in hymno de S.Laurcntio Prudentius.

Quinta Bellarmini ratio ducitur à quatuor Chrillianorum Impcratorum exemplo , quiifta roagnifica Tcmpla exfiruxerunt , amp;cxornarunt. Hos autem ait iftc efle, Conftantinum Magnum, luftinianum prinium, Carolum primum, amp;Ca-rolum quartum. Rcfpondeo:Primùm exteris Im-pcratoribus tacit iniuriam, quos fua laude, fi qua laus in cafuperftitione tame 10eft, fraudat, vt hos quatuor folum condccoret aliorum fpoliis. Alij cnim prætcr hos quatuor ctiam in iis fumptibus Templariis faciendisfuerunt penefuriofi, faltem prodigi,qux!is LudouicusP.ius, Hericus Sanefus,

A D V I I. C o N'T R o V E R s. 1471 Otho primus; amp;nbsp;alij plcriqiic. Deinde rcfpondeo irta exempla nihil valere , qnoniam Impera-torcs illi hoc vcneno , Sc crrort iam takina-ti I'empla ilia fic fumptuola condiderunt, id pie-tatcm elle cxillimantes, quod vera prodigalitas primum luit, deinde blafphcmii mera pcitta c-uafit.

Sexta ratio Bellarmini quattuor caiilTas eius or-natus maxime aftert.Primam Secundam ex Dei nlaiertatefiimma,cui propterea lit cxcellcnsdo* mus zdihcânda.Rcfpondeo, Nulla doanus niaie-ftati Dei cxæquari potch ; ergo nulla eflet ei ædi-ficandajf.óó.Deinde non cR aliter colêdus Deus, quam ipfc præfcripfit.Hunc lumptum tèmplorunt à nobis Chriftianis Deus non poftulat, nee expe -tit.Ergo fruftra fitjamp; inaniter, vt minimum dc co errore dicam.

T ertia ratio inepta cft, Eft autc hec, lumptuo-fa rempli sdißcatio eft fignum pictatis amp;nbsp;charita-tis in Dcum.Rcfpondeo,Imo lignum eft infidcli-tätis amp;nbsp;contumaciæ in Dcum. Oftendit cnim Ä arguit cum, qui hoc agit, amp;nbsp;elfe infidelc^n, qui foil Dei verbo in ipfius vero cultu non acquicfcat ; St contumacem, qui Deo non fe fubiiciat: fed ci ic-bcllet, Jr rcfiftat,fuumquc arbitratum in Deo coUndo Dei voluntati præferat, Matt.i5.v.9.

Quarta ratio, ducitur ab vtilitate,vt ait iftcj quoniam amp;nbsp;homines Jr facramenta , amp;nbsp;piétas , fanctius in magniflcis templis funt, verfantur, e -xercentur,quam in nop magnificis.Rcfpondco.eft omnino amp;nbsp;Ethqica amp;nbsp;pucrilis ifta ratio. Ethnica quod Dcum,qui Spiritus eft Iohan.4. v.iq. rebus

iftis cxternis amp;nbsp;terr»nis dcleótari piitant. At Deui fpirituamp; veritate colcndus clt Deuter, capit. 32« verf. 4. Pücrilis hxc eadem ratio : (juód Dcuin i-ftis nænîis, veliit pueros crcpiindiisfuis, gaude-rc ftatuunt. At veró etiam Ethnicus autor Pcr-fius inelius de Deo fenfit. Scripiit enim Satyra 11.

Nempe hoc^tjnod enen donate à virgine pnpie, Quinta ratio Bellarmini nihil valet. Sumiturà pœniseorum fcucns,qui tetnpla diripuerunt.Ke-fpofideoErgo amp;nbsp;Delphicuin teinpliiin proriusi-dololatricum gratum erat Deo, cratque hono-randutn.quia Brennus,amp; Galli, qui illud diripuc-runt,diuinitus fulmine ifti,ac puniti funt.Quç rs' tio cft impia,Sed fic ftatuendum cft, Eos, qui in i-pfius Deitatis odium amp;nbsp;contemptum Temph di* rucrunt, àDcofæpe,non femper tarnen ( Nam Dionyfius primus Rex Sitiliæ non legitur pro-ptcrea diuinitùs cafligatus , ctfi fuit facrilcgus) punitos fuiffe.Infeuit enim Deus has notifias ho-minummcntibus, elfealiqucm Dcum, amp;nbsp;euina-dorandum, Koman.i. vcrl.19. zo.ji.quas notifias in no'bis deleri Deus non vult. Icaque eos punit, qui il Vis delent. Quum autcm in odium idolola-tiiæ in templis cxercitæ tcmpla à piis viris cxfcin-duntur, cosnon punit Deus qui ilia enertunt. E-xcmplurn in Ichu, amp;nbsp;in lofia Regibus 2. Reg.cap. 10.amp;24.

Sccunda Bellarmini propofitio eft , Hoc o-pus ædificandi fumptuofc tcmpla,quod per fe-fc bonura amp;piiam elfe fuprafcripEt, ex quattuor circun-

A Ö V 11. C o N T R ov E R 147J circunftantiis ncpe Temporis,Loci,Modi amp;pcr-fone vitiari.RefpóJeo,pij omnes hïcagnofciit ar-tem Bellarmini vetcratoiiam amp;nbsp;fraudem : qui quum animäduerteret, fuamfententiam infinitis locis feripturæ aduerfari, maluit ipfe leuitereara labefaótare,quam pari, vt vno fémel iâu corrue* rct, amp;nbsp;dciiccrctur.Itaque hæc fecunda propofitio ckprimär,ideft,Bellarminifententiæ de Templis fumptiiofè ædificandisamp;eucrfio,fed aftuta amp;nbsp;leuior, quam fi à nobis fieret ipfius aduerfariis. Deinde fi tot cxceptiones huic fumptuofæ Tem-plorum ædificationi funt addendæ, fi tot cautio-ncs,totobferuationei;necefl'ariïÈ,quam nobis ifle rcgulam ttadit,cx qua iotclligamus tot iftas exce-ptiones à nobis obleruatasfuifle ? Certe nullam tradit. Denique omittit multas alias cxceptiones quæ funt in can. Sicutanti^mtas iJ. quæft.q. quot palfus in circuitu habere debeat magnifica Ec-clefiafitem in czn.PnlcrA Dift.86.Quam mundum elfe debeat cius pauimentum : amp;, quod plus eft, omittit finem, propter quem hicornatus additùr Templis Chriftianis , amp;qui maxime totam hanc Cxornationem damnat.Nam fihacrationc homines hunt fuperftitioûjtollendus eft omnis ifte or-Ratus ex Templis. Id quod fit in Papatu. Si ambi-tio , fi cuiiofitas, fi vanitasalatur,radendus etiam eft falls ornatus, ncdum,vt vult hic ipfe C0I.164X. L. D. $. 4'«4«r«waddendus. Ergo quam veras hîc nugas agat,amp; fe rcfutet Rcllarminus , omnes pij vident. Quanquam omnia fumptuof« Templa-rix iltius xdificafionis vitia in fblos Clunia-Cenfes Monachos n*ifcros,amp; hîc , amp;nbsp;poftea col*.

Argurr.cnta veró noftrorumfiio crrori contraria ccratur duntaxac eludcrc, Nam ca rcfutarc non potclt. Piimnm cü cx Hierein. 7. v.4, Vetat Propheta, nc de 1 'emplo ctiam Solomonico amp;nbsp;à fc xditicari iiiflo quot;loricntur ludxi amp;nbsp;in eo con-fidant :crgo inulto minus Pontilicij de fuis Templis gloriari, in iis confidcre debent. Rcfpoii-det, Bcllarminiis fie, vt latcatur rcprclicndi con-fidcntiam hominnmin fuisTcmplis , quantum-iiisrriagnificis. Refpondeo , Bellarmino, Ergo Pontificij rcprelicnduntur,quorum, fient ludæo-rumteta fiducia fita eft in fuisillis externisTemplis , nihil refpondet ad Hicronymi locirm es co capitc citatum.

Secundum argumentum Qoftrum fumitur ex F-pillolaHicrony. ad Ncpotianiim , vbi irridet Hieronymus Chriftianos,qui magnificaiftatem-pla conftruunt, amp;nbsp;cos ludaifmum interChriftia-nos rcuocare, conqueritur. Ad hoc argumentum nihil refpondet Bellarminus , quia nihil afferre potefi îfolùm quafdam longas præcautioncs , præfationcs confingit, quibusfe, fiiaqueTcmpla muniat, ne iftis tclis noftris validis lubruantur. Sed ruinam iftam euitarc, aut arcerc non poteft. Nam quod ait TcmpliSalomonici ornatum ctiam Moralem fuific: qux obfecro, animi intemperiat hominem ifium cxagit3nt,vt hxc feriberc audeatî Nam nihil Morale efi, nifi quod in lege Dei Mo-rali continetur , vbi de Tcmpli ifto ornatu, ney-pil

Ad VI I. ConTrövfrs. 1475 ne quiJcni. Totnm autem ilium ornatum rempli, amp;nbsp;ipfuin illudTcmplum fuilTeesremo-nialc doect Apoftolus ad Hcbræos toto capite nono.Scd ille falfa knberc mauült,tjuam non alloua rima euadere.

Tertium argumentum noftriim eft ex Ambro-fij lib.a.dcoHiciis c^ 28. vbi omninopaupcics ißi T cmplorum ornatui prxfcrt, Sc hunc fperncn-duin efle docct. Refpondet irtc ex eo Ambrofij loco apparere fuifl'c igiciir in Ecclcfia lam turn amp;nbsp;vafaaurc:i,amp; ornamenta. Rcfpondeo,Hoc verum efle : fed quæ rcprcliendit AmbrofiiiSjiion laiidat, neque retincri ca vulti Idem fcribitur in can. Aurum Ecclejitf^u. quæft. in amp;nbsp;fine circuitionc fcribit Ambrofms.Aurunt fdCrumeKtanon quArur.t, Sed addit huic Ambrofij diéto Bellarminns fal-fiim ßlolTcma, T^on rcrjtùrunt de neceffttate ,fed df decentta. Tollo iftudglolTcma, vt Ambrofij verba pura mancantj amp;nbsp;(uus illis fenfus veriis, ac ni-torreftituatur.Namfiint gencralia.Ambrofij verba, adeo, vt ilIc velit neque de ncceflitate, neque dcdccentia in facramentis Dominiaurum adni-beri,quod neque Deus ipfc,fub Euangelio exigit.

Quartum nuftrum argumentum clt ex Socratis hiftoria lib.7. cap. zi.vbi refpondet Acacius(quia vafa facra, vt fuccurreret paupcribus,vendidcrat) I)CW nofl er neciue difii-s, neejue cahcibm ^^et^ cfutu. neijue cornedit, necjue btba. Refpondet, Bellar-miniis tunc recle vendita fuifl'c ilia vafa,quoniam iis Ecclcfia abundabat.Refpödeo,Acacij hancra-tionem generalem effc, Na Dem nuneiua edit., auf Wi/.Itaqinullo tepore iiseget. Idem de Exuperio

Epifcopo Tholofano fcribit Hieronymus. Vafa cnim Tholofanæ Ecclcfix.Ó: quidcin tunc pau. a, procaptiuis reJimcndis omnia vcndidit tanicn» adeovtpoftea Panera Domini in viminco cani-ftrodeferret adægrotos, Idem quod nos docet Ainbrofins lib.i.De officiis cap.zS.Dcniqiie fi ilia aurea vafa,eûmqüc ornatum eflcin Ecclcfia, amp;nbsp;Sacramentis adminiftrandis oporteret, præftaret cx Theophylaóhi, vt ipfcmet Bellarminus vult, col. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. D. f. Ad, Oilanium in cap. 14. Marei,

fententia illa in Dei honorem rctincri , quàm in hominum vfum impcndi.Nec Icgimus vafa aiirea TempliSolomonici vnquam ablata , vt captiui ludaej redimerentur. Nam quod de EzechiaRege fcribiturz. Rcg. 8. ver. 16. cum aurum ademilfc ex Templi poltibus, quod addidcrat,vt populuin fublcuaret, nihil illud exemplum ad vafa facrifi-ciorum pertinet : nee dicitur Ezechias ea conflaf-fe:fed ornatum à Deo non præfcriptum fuftulifle: à Deo iuflum reliquifle.ld quod noftram confirmât fententiam.

Qmntum argumentum noftrum eft exHilarij EpifloJa contra Auxentium, in qua cos irridet, qui parietum Templi fplendoreSe ornatu capiun-tur. Hoe nihil ad propofitum facere ftnbit Bel-Jarminus. Atveró vident omnespij vel vnoifto teftimonio ipfius fententiam damnari,amp;rcfutaii, Quum ipfe tantoperc nobis commendet iftum fplendorem.

Sextum argumentum noftrum eft cxLadantij lib. z. Inftitutionum Chriftian.cap. 4. qui difertc grauiterque reprehendit cos , qui putant Deum

Ad vit. Controvers. 1477 verum auro , eborc , gcmmis coli amp;nbsp;delcftari. Itaquc illud Pcrfij Satyra. 2.

Dictte Tonüficestnfacrù ^uidfacit aurum? occinit, amp;c laudat.Refpondet iltc Dcosligneoi amp;nbsp;idola auro non dclcctari.Veriim Deum cum, qui vcrus eft, co gaudere, amp;nbsp;illud ad fui cultum pro-barc.Rcfpondco,Hæc Bellarmini diftindtio amp;nbsp;re* fponfio prorfus in verum Deum blafpkcma eft, quernfingitcarnalibusiftis rebus, auro, tborc, amp;c.dclcctari,amp;capi.Impium prorfus dogma,quod amp;nbsp;Deus ipfe cófutat in P1.5O.V.9. amp;nbsp;Ifaias cap.66. amp;Stcph.m us Aci.y. v.qsi.ltaquc damnanda ert ifta refponGo.

Scptiinu argumentu noftru cotrahiicTcplariiJ ornatum eft ex Bernardi Apologia ad Guilicl» mum, vbi cxccratur Bernardus , amp;inuchitur in eiufmodi Tcmj'lorum ornamenta. Refpondet Bellarminus ba le Bernardi rcfponfionem ad fo-losC'iumjccnfesMonachos , amp;nbsp;corum Tcmpla reftringendam. Refpondeo, Bellarmino, falfum hoc elfe , tum quia Bernaid' rationes funt generales , quod hoc paélo curiofitas amp;nbsp;ambitio hominum, qui Frequentant ifta Tcmpla, alatur, foucat'jr,augcatur,tum ctiam rationcs,quas cxeo loco profert Bellarminus ipfe, monftrant ad om-ncs in vniuerfum Monacbos , amp;nbsp;corum templa Bernardi diâum pcrtincrc. Sunt cnim iftariatio-nes,quod Monachi Paupertatem,Mundi abnega-tioncm,Humilitatcm,Paupcrum curam profitea-tur : quæ veris Monaebis omnibus rationes rom-pctunt : imo cunóiis Cl r tianis.Ncccnin’C iri-ftum iam|nos Cbriftia t f.cuncu.n carnrm^co-

gnofccre,amp; ex iis rebus externis amp;nbsp;carnalibus cOjJ 1ère tlebcinus 2.Cor.4.v.i6.ïgt;piritu amp;nbsp;veritatc co-Jitunquæ duo rebus externis opponücur5lohan.4.

üctauumarguinentunj noltrum cft exCbry fpflonii Homgt;1.51. amp;nbsp;81.in Mattliæum,vbi Tcrn^ plorum orhamenta reprehendit, Si prætcxtuiTi iU lum fpeciolum ïlt;iiM2.z,DeMfic honor atur.V^ci^on-dctBellarminus nugas. Primum negat Chryfo-ftomum damnare iftaTempli ornamenta.Relpó-dcOjTextusipfe Chryfoftonii Bcllarminum refu' tat.Infpiciatur modó. Deinde Cbryfoftomo Ma-giftro Theophylaclum difcipulum opponit. Sed verior cft Chryfoftomi, quam iftius Tbeophyla-fti fententia. Denique vult iftc in folo cafu extre-mæ Pauperum necellitatis hunc Templorum or* natumprætertnittendurn, Sepoftponendum; extra huuc préEcifumamp; mifcrum cafum femper of namenta Templi vult cfTç pauperibus præferen-da,Imo Refpondco,ex verbis ChriftiipiiusMarc. J^v.ïy.Sabbatumjamp;Templura propter hominem non homo propter Sabbatum , Sc Templura à Deocondituscft.ErgoPanpcres femper funt ifti ornatui amp;nbsp;fplcndoriTcpIorûnoRi'orûpræferédi. Prçfertim autéquistot inTemplisiftisornandis fumptus toleret Si laudet ?aut quis iftius pompas tandem amp;nbsp;phantafiæcrit finis? quum in Templis magnificis tothæe ornamenta reqiiirantur,amp;quas ludaicam fupellecftilem plane référant, qualis in corumolim Templofiiit, Nempc oleum nardi, Thymiamata,C.âdelabra, Lucern«, Coronas, Calices,Scyphi, Difci aurei amp;nbsp;argentei,Cerui,Pallx, toncbe,oua Struthionis,vt docet Damafus in vi

Nonuin aigumcnttin noftriim quinqjc habet rationes,c quibus prima cft, Chriftus ipi'e, a. Co-rinth.S.v.p. pauper efle voluit, vt omnem fuper-fluitatcmnos abiicerc amp;nbsp;tollere doceret, qualis cft ifte magnificus Templorum ornatus.Relpon-dct ifte: Chriftum, dum hîc viucrcc Sc ante mortem amafie paupertatcm : at poft refurrcctio-nem fuam diligcre magnificam a:dem , amp;nbsp;do-mum. Refpondeo ifti, 'Ne nunc qui dem , amp;nbsp;poft fuara refurreólionê Chriftus à nobis coli,de agno-fei vult fccundum carncmjZ.Coiint.q.v.iô.quales funt ifti fumptus, ornatuszfcd fecundû fpirit û amp;nbsp;quâDcuSjamp;quâhomo cft.Ro.i.v.ÿ. Phll.^.v.^.v-bi externa omnisiftapôpa ceflat, amp;nbsp;rcmov.éda eft.

Sccunda ratio eftiaurumjGemmæjSc cætera fi-miliafuntinTemplisChriftianorum aut otiofa, vcl duntaxat ambitionisaugendx flabclla. Ncgat hoc Bcllarminus,Refpondeo,Sed hoc vcrilfimum cflc,primiim, Res ipfa docet.Nufquam enim major ambitio eft,amp;fupcrfluitas,quam in iftorilTé-plis ; amp;nbsp;ex Templis in priuatas ædes tandem irre-pfit.defluxitque. Deinde noftram fentcntiamcô_ firmat Bernardus in Apologia ad Gulielmû Ab-batemamp; Bel.ipfe col.iôqoL. A.

Tertia ratio noftra eft, ifte fplendor externus templorum aucrtit amp;nbsp;oculos amp;nbsp;mentem eorum, quiillic funt,amp; eu vidét à fplritualibus cogitatio-nib.amp; in fe cos retinet.Ncgat hoc Bell.Refp.Bell. Rcs ipfa hoc vcrû elfe docct, vt dum aliquid fplé-didû oculis fc noftris obiicitjiios rctineat velut pi cturç nobiles.TeftisTerêtius in Eunucho,Virgi'

Responsio Danaei lius li.i.Æneidos de pictura Belli Troiani in Tê-plo Carthaginienfi agcns.Nam mentem hxc mor taliatangunt.

Q^artaratio, PræftatTempla Deiviua, (qui funt paupcres fratrcs amp;nbsp;Chriltiani i. Pctri cap. a. verf.5.)ornarc,quàm iftamortuaTcmpla.Refpó-det ifte,Etfi egeant pauperes,ædificari tarnen Re-gumPalatia,amp;agitarcdiuitcs interfeconuiuia, cur non amp;nbsp;Templa ornentur3Rcfpondco,Allcga-re abfurdum, amp;nbsp;inconucnicns non eft foluere argumentum. Præftat enimintcrmittereprorfusi-Ham regiorum Palatiorum ædificationem, quàin iînerc vt Paupcres Dei fame crucientur Pr.ïA.vcr. jo, 15a.vetf.15t a.Samuel.ó.verf.i?.

Quinta ratio noftra cA ex Matth.25. vcrf.55. damnabuntur in extremo iudicio,qui Templa no cxornarint:fed qui Chrifti paupcres non alucrint. ^rgo virisChrillianis in hoepoftremü amp;nbsp;potius, amp;nbsp;maxime eft incumbcndum,nimirü vt Dei pau-peres alant. Negat Bellarmin'Js,Hoc de Templis exornandis præccptum in Chrifti verbis con-lineri, quiacontineturamp;hoc, Alienum non ra-pics, etft verbis difertè non expreflum. Refpon-deOjPlura poteft negare væcors homo,amp; Afinus, quam probare Theologus amp;nbsp;Philofophus. Vc-rùm dico præceptum aliéna non rapiendi conti-neri ilJis Chrifti verbis Matth. 2$. exprefte, quia de noftro erga proximos officio agunt,quod alienum diferte rapcre vctat,teftc Chrifto ipfo Mare. lo.verf.i^.TempJorum autem exornandorüman datum iifdem Chrifti verbis comprehendi omni-nonon poteft, quia;de primæ tabulæpræceptis

Ad VII. ContRovïss, 1481 pikil illic diflcruit Chriftiis. Vide Auguftinum Serm.qiiiiiquagelimo tic Tempore.

De Magicis Aq«ç,Salis,Cinerum,PernarüiTi, Candelatum, Oiei, Ramcrum, Büxi,Ccrci, bencdictionibus ( quæ itidem in iftis tam fu-pcrftitiofè exornatis Templis hunt amp;nbsp;dc incan-tationibusad morbos pellendos, Dæmoncs fu-gandos, delenda ctiam peccata noftra difturus Bellamiinus gt;nbsp;Primùm contra fc oftendit qtiauis State illis fiiperrtitionibus in ectlcfia Dei con-tradictum à pus virisfulflc,niminiro à VValdcn-fibus, V Y'^ciienfibus,M.Liithero,Iübannc Cal uino, Ccntuiiatoribus, Icbannc Brcutio,viris Sc piis amp;nbsp;cruditisjimo (fi rrodo Mundus verum au-direpotcfl) fucrunt VValdcnfcs, V Viclcucnies, Lijthcrus,amp; Caluinus pcE Apottolos Chriftive-rilfimatotiusorbistcrrarum lunaina. Ergo perpétua fucceflione ifti Sc erfori amp;nbsp;Magiæ, amp;nbsp;fu-perftitioni nats rcftitcrunt,fefcque oppofucrunt viri pij, qui puram Cbrifti doélrinam in ccclcfia retentam cflc volebant,amp; pro ca decertabant.

Bcllarminum tarnen bas quoque tarn craflas amp;nbsp;putidas fuperftitiones, ac plane magicas tueri, amp;nbsp;îubfulcirc conantem ( nam pene iam omnes cor-rucrunt)audiamus,amp; confutemus.

Primum igitur contendit, Harum rcrum be-nediétiones (vt in Romana Ecclefia fiunt) reólc, amp;nbsp;piè inftitutas eflcjimo nunc quoque fieri, amp;nbsp;re-tineri piè.

Prima iftius ratio eft, Chriftus Panes mwlti-plicaturus , illis benedixit: ergo benedidiones

Pontificiæ piæ funt,dum Salem, Aquam, Ramos, Palmas,Buxiim,Ccreos bencdiciint , Matth. 14. VCI J9.L11C.9. ver.n.lohan.6.vcr.ii. Refpondeo, Primum falfum eft.qâod ait illc, Chriftum bene-dixiflc Panes,Dieiturenim tu;^ap/ç-i{«-«ç,id eft,gr3-tias egiirc,non Panibus,fcd Dco, quemadmodum amp;t]uum Lazarum cxeitauitiIohan.ii.vcr.^i.Vti-tiircnim S.Scriptura codem verbo.Ergo collige-rc bençdiciio'ncm Panum ex eo loco,ctt falfum ex Dei vcibo feripto colligcrc. Deinde hæc Bcllar-mini conclnfio eft fallacia Ab ignoratione Elen-chi,amp; fi non confequente; fie Chriftus benedixit Panes, quibus miraculofè bis , aut femel tantîim turbas fe concionantem audientes alcre voluit: ergo amp;nbsp;rcliqua,quæ hîc cnumcrantur,Ncmpe Lar di)m,fcu Pernam,Buxum, Ramos, Ceram, Salem benediccre.quoties vuk Sacerdos, licet, amp;ordi-iiaric id fieri fasert. Sic ratiocinaii plané delirare trt. Nam quod egit^unc Chrirtus, fuit miraciilü, quod in exemplum trahi néque debet , nequepo-tert.Deinde quod egit tune Chrirtus non ordina-ric egit, fed extraordinaric. At irti Legcm bene-dicendi ordinariam rtabiliunt. Prarterca faéfum eft abfqiie vlla Magia, amp;nbsp;fupcrftitione hæc benc-diétio Panum ( fi qua faéfa à Chrifto fuiifet.) At ca,quæ fit ab iftis, eft amp;nbsp;Magica , amp;nbsp;fupcrftitiofa. ï'it cnim ab his,vt putant,vi certorum verborura. l' tgo plane àbenediirtione Chriftieft diflimilis. Vnde ab vna ad alteram nulla iufta conclufio cô-texi,duci,amp; proferri poteft.Dicfiim autem Pauli, 1 TiiTioth.4.vcrf. 4 .de Dco inuocando antequam cibum fumamus , nihil ad hoc argumentum Ma-gicas

Ad VU. Controvers. 1485 gicas iftas Ponttficioroin Buxi, Ccræ, Lardi, Cu' jierisiCandelæ bencdiótionesomnino pertinct. Secunda Bcllarmini ratio nihil valet. Ducitur ah Autoritäre Patrum, qui folam Baptifmi, non aliam, Aquam Deo conlccrandam eiïe fcribunt, idcft, Deo, Defquc inftitutioni ad fignum lotio-nis peccatorum, amp;nbsp;Vitæ regcncrationis, Hphcf.5. Ver.z6.Tit.3.ver.i.deftinandam,dcclarand3m,di-candam(idqueaPrcsbytcro Baptizantc cxplican-dum docent. ) Quis hoe vnquam negauit? Certè noftrorum nemo.De Lardi,Buxi.Ccræ,Salis, Pal mæ,amp; huiufmodi reriim confecratione ne in mc-temquidem vnquam vcnitvlli Patri. Quarenu-gaturBcllarminusdum nobis Patres, amp;nbsp;cornm v Lripta obiicit. Ad populum iltas phaleras.

Caluini rationes refutarc quoque conatur, fed non poteft. Quid enim tcmcrarius iftc Monachus non audcatf“

Infarnii MonachM.,autT^a^a- Prima ratio cft, Alexander I.inftituit hanc aquam bcncdiclam: er go neque Chnfti, neque Apoftolorum infeicutügt; cft aqua ifta.Ncgat hoe Bellarminus.Refpondco, Veram efie Caluini fententiâ. Confirmatur enim cx t.Alexandri ipfius Epiftola,amp; ex Tomo 1. Có-ciliorum. Atque etiam hçc ineptia ex alia nata efr, vttradit Gregorius Magnus,amp; cft in can. treutn proprtiii,,i^.lt;^z(tgt; 4. Nimirum ex co more, quo in Ecclcfia Romana qui mariti nofturnâ commix -tionem cum fuis vxoribus habucrant, Tet»plum, ant Ecclefiam ingredi vetabanter , nih fe prius abluilfent aqua. Ergo Aqua ilia Benedicta in

Templis haberi ccepit,qua fe Chriftiani coniugcs afpergcrent, Templum intraturi. Quæ fuit mc« fupcrlHtio.

Secunda ratio Caluini cft cx Epiftola AuguQi-ni 115». vbi apparet in Ecclcfia Dei tsnc folam A-quam Baptifmi tuiflc religiofam , amp;nbsp;bcncdiitam: non autem aliam. Ncgat hoe Bellarminus , more fuo,quiquæfolucre non potcft, negatelfefcripta. At veram elfe Caliiini fententiam, demonftrat i-pfe locus Auguflini,qui cit cap. 18.Epiftolæ 119.amp; primæ ad lanuarium.

Tertia Caluini ratio eft, Aquam iftambenedi-ftam eftc manifeftam Baptifmi profanationem,amp; fanguinis Chrifti. Nam illi tribuitur aliquorutn peccatorum remiifio , quaetota Chrifti propria cft. Nihil refpondet Bcllarminus , foliim earn ait efle inftitutam,vt eflet Baptifmi refricatio,amp; /xrn-fjLÓffvujev. At contra ex d.can. Vir cumpropria, St Lombardi lib.4.Scntcnt.Dift.5i.cap.8.amp; 9.appa-ret inuentam efle, cx infana illahærcG pioscon-iugio pollui,vt ilia pollutione tollcret, amp;nbsp;purga-rct.Ergo ex mera fuperftitione nata eft hæc aqua.

Qitætcftimonia citât hîc Bcllarminus ad con-firmandam bencdictioncm olci,Panis,Cerci,Cl-neris, nullius funt momenti. Illa cnim nullo Dei verbo fcripto nituntur : ergo funt ifleXcflpMa-xwiq à Chrifto,Matth.i5.vcr.9.amp; Paulo,Cololf.z.vcr.aj. damnatæ.minimcquc probandæ.

Sccunda Bellarmini propofltio magisadhucSt blafphcma, amp;nbsp;Magicaeft, quam prima. A it cnim. Ad eftcfftus fupranaturalcs viros pios reefe vti i-Itjs rebus , amp;nbsp;næniis fie confccratis. Refpondeo, Imo

Imö magis hoe blafphemum cft, quain ipfa cófc-cratio.Na trâsfcrt in res creatas, amp;nbsp;inaninaas pro.» priatliuinæ virtutis, etiâcxtraordinariæ cfFccia. Qtiod cft facrilcgû.Nâ ejuod addit,res iftas in Ec-clefia bcnedici tribus de caulfis, Primum gt;nbsp;vt fint rerum fpi'ritaliuna, amp;nbsp;innifibilium, fed præfcntiû, externæ repræfcntationes: Secundum,Ad pcccata Venialia tollenda:T ertium: Ad Dæmones fugan-dos,amp; morbos curandos.prorfiis blafphemû quo-quecft,falfum cft, ineptumeft. Blafjphemum cft fentitc, amp;nbsp;doccrc rem vllam externam in Ecclcfia Dei cll'e rcnim fpiritualium Chriftianis fignura, amp;nbsp;facramentiim pofte,nifi fuerit exprcfl'è à Deo in cum fincm inftituta.Quod de rébus iftis dici non potcftjfalfum eft , Peccata vlla cfte venialia, amp;nbsp;a-lio, quàm vnius Chrifti fanguinis, pretio, deleri, tolli, vel ablui, Roman.}, ver.25. Ephef.5.ver.,26, 27.i.Iohan.2.ver. 2. ineptum eft,crederc iftis fpc-âris, amp;nbsp;laruis inanibus Dæmones tugari : amp;nbsp;iftis amulecis morbos curari.ld quod rerum expericn-tiaquoque réfutât : Nifi id agat Satan ex pacio, quemadmodum quum idé datSorciariis fuis po-teftatem morbos amp;nbsp;immittcndi,amp; curandi. Vern de iftis tribus alibi fufius agendum nobis erit. Nâ amp;nbsp;ipfc Bellarminus col.1649. L.C.§. Terttoy fate-tur fuas illas benediôfiones, ac incantayones cfte inutiles, amp;nbsp;vanas; nec fua femper producers effe-âa,vcl contra Diabolos,vel morbos.

Cæterùm fuum hûc quoque errorem tueri ctgt;-naturBellarminus,tam eft vxcors,amp; obftinatus, amp;facrofaniâo Dei verboin omnium pcrniciera abutitur.

t’rima ratio iftius eft,Âqua zclotypiæ, Niimer* ^.Aqtialuuencæ Ruftæ.Numer.i^.Aqna loidanis ex Elifæi Prophecæ rcfpófo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^‘*1 *”*

ictlns magnas vires habiicriint,2.Rcg a.crgo rcs a Pontificiis benedict« eafdem vires habent. Re-» f pondeo, Fallacia eft A non confequente propter infinitum reruin hic inter û: comparafariim di-^ fcrimcn.Nem quæ rcsf id eft Aqua, amp;nbsp;Sal ) vires fub Lege habueruntjcx Dei præccpto, Si promif-fione cas hint confccutælt; At nullam Dei promif* fionem habent res à Pontificiis confecratç. Dei ipioquc iulTu adhibebantur, vt Aqua lordanis in curanda Lepra Naamani,amp; Sal in fanandisamaris A quis,amp; oleum in fanandis Morbis » Marc.6.v. 13* Quç enim Elizæus Propheta iubebat y Dei iuflu precipiebar. Sed Pontificic iftc rerum benedi-ctiones nullum Dei prçceptum, amp;nbsp;mandatum ha-hent.ErgOjVt vident omnes/unt iftçres diflimil-limæ: neque idem de vtrifqueadtirmari debet : id quod facit Bellarminus. Iraq; omnino fatuus eft.

Sccunda Bellarmini ratio eft,A quibufdam rai-ris rerû iftaru euentis, qiig comcmorat ex conim dfitaxat libris,qui iâ hoc errorc fafeinati crant.vcl nihil prætcr inccrtfi auditu de his rebus habebât. Iraquerecte negantur ea credenda. Nâ amp;nbsp;Satâæ-dit amp;nbsp;ipfc fua miracula,2.Thcira.2.v.8.9.Sed amp;nbsp;ficus efient hcnediccndæ, quoniam adhibita ficu I-faias curauit Ezcchia regé ægrotû,If.j8.v.2i. Eilet Lcnedicendum Sputum,amp; Lutum, quia Chriftus per ca c«cum fanauit.Iohan.ÿ, verf.6. amp;nbsp;quid non tandem fic magice eflet bcncdiccndumî

A D V 1 I. Co nTR OVER s, 14S7 cflc iuftitutim ad fuCandos Dæmonas. Ncc Valet rcfponiio Bcllarminijomiiis crcatura pevYcibuin fanciiticatiir i,'l'imorh.4.ver.5. Nam tunc fandi-ficatur, quum cam homines applicant atl vfinn,aJ quern hint à Deo dclUnarænon alitcr.Ncc impc-trat ridem quicquid petimus , vt iric perperam vult cxIohin.Jó.vcr.zq. Ncc cnim inipctiat tides quicquid orat; led quicquiu ex Dei voJuntate po-riulat i.Ioh3n.5. vcr.iq. Demque cpiod negat ide nomen Dei in vanum lumi,ni(i peiei cturdallitiir, Qiuim cnim Dei verbo in alium, quam ipfc infli-tuit,rinem vtimnr-Dci nomen fumimus in vanum Pralm.5o.v.i6. Nobifeum plane tacit Tolctanum Concil.8.vcr.2. quod iltc citât quideminon intel-ligit tarnen. Inuocat autem Diabolum, amp;: incan* tat,quicunqiie rebus à Diabolo fumminiftratis, inuentis, amp;: in Deiblafplicmiam inriitutis vtitur, amp;cas vfurpat. Id quod quum in iriis Pontificiis benedidionibus fiat, certe in iis Diabolus inuo -catur,quicquid Pontifieij id non exifiimet fc age-re.Verum reipfaagunt.

■pNEPcregrinationibus ad loca, quæ vocat ifle J--'Sanda»didurus.primurn commémorât non hæreticornm , vt ncfarie putat : fed virorum verc Chriftianorum, piorum amp;nbsp;dodorum teftimonia contra iftam Pcrcgrinationuni fuperfti,tionem, quam i5c ante Hicronymum Vigilantius vir pius reprehendit , amp;nbsp;taxauit : 8c poft cum Claudius Taiirinas Epifeopus , amp;nbsp;fui feculi lumina VValdenfes VVicleuçnfcs , Caluinus , Sc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1488 R E s P o N s I Ö D AN AEI

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poft eum Magtlebiirgenfes. Hæc tâta pioriim cd-.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hors,amp; agmen Monachorum fuperftitioui,à: ide-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lolatriæ, (qui Gnótitatcm in ipfis tellcris vifceri-

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus, amp;. folis glebis, amp;nbsp;pulueribus collocant ) ftfc

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opponitjCamquc debellat,amp; dciitit.Sed quid erat

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;opus? Nam vel vnus Hieronymus fatis hoc totum

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuperftitionis genus flagellarat in F.piftola ad Pan

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;linum. Ait cnim, TVö« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hk'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rofulymii bene vixi^fe^laudadum efl: ‘]gt;(onAudeo Dei

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnipotentiam anguflo fine concludere, coarii/ire

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;parue terra loco , quern non capit caelum. Domint efl

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;terra,(^plemtudo etus.Pf.i^-l^ert adoratoresneque

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li ieroflolymisy ne que tn monte Ga.riti.tm, fed vbtque

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deum adorabunt^lohan .^.ver.iz.Q^m effet tn fë“

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plo Chriflut dixtt dtfcipulisfuit, Abeamut hint» Pt

; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de HterofolymtiyC-j- de Brttannta aqualiterpatetau-

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;la caleflit.fliecquicquarnfldei tua deeffe putes.',,toil

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hierofolymam non vidiflt.Girciÿiocwxs Nyffenuscii-

j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem errorem longa Epiftola confutauit. Cabiiio-

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nenfe Concilium cap.45. itidem damnauit, quod

Hieronymi dictum citât, amp;nbsp;laiidat. Denique hæc peregrinationurn, 8c vagationum fuperftitio I'ur cis,feu M3humctanis,amp; iftis Chriftianis communis cft,amp; ex codem idololatriæ fonteprofecta.

Bellarmini tame rationes age videamus. Prima eft hæc, Viri pij quotannis ter T cmplum Dei fub' Lege adiré iubebantur , Deuteronom. dccimo fexto. Id fecerunt i.Samuehr. Chriftus ipfeadiitj Luc.a.vcrficulo quadragcfimoprimo.Maria,Iofe-phus, Apoftoli.Aclorum decimooélauo, verficu-Jo viccfimoprimo. amp;nbsp;capita vicefimo, vcrficulo tertio. Ergo amp;nbsp;eadem loca debent fanda efle fub

fub Euangelio, amp;nbsp;ter quotannis, faltem femel in vita vifitanda. Rcfpondeojncptiflimum eflè hominem iftum.qui hc argumentetur.Eft enim hæc fallaciaduplex, vna A. migratione generis ad genus,tiiniirum legalium ccremoniarum ad libcrta-tem Chriftianam nobis per Chriftum partam. Al tera A non confequente Templum fub lege vete-ri fuit typus Chrilti,coeli, cclertis ecclefiæ: noftra non funt. Terra fanclaludæis fuit typus celeftis vitæ amp;nbsp;hærcditatis Hcbr. 15. verf. 15.16. ideóquè defiderabilts vocatur Daniel ii.verf.4i.Noftræ ter ræjimo nee totiis terrarum orbis eft fignum vllius rei celeftis hodie. Deinde difertè Deus iiiiferat Templum illud fuum adiri ter quotânis,amp; locum ilium Dcuter.i6.De vlloloco terræ totius adevn do amp;nbsp;vifitando ne littera quidem fcripta vel piefa extat in toto Nouo Teftamento. Quare diffimil-lima prorfus comparât hoc loco,vt idem devtrif-que concludit, tarnen Bellarminus, quse fumma inepties eft,amp; ignorantia.

Secunda huius ratio eft Ab autoritäre nonnul-lorum Patrum, fed eorum, qui poft Conftantini Magni tempora feripferunt, quo feculo iam error ifteamp; nafcebatur,amp; probabatur. luftini autem Martyris, Irenæi, Tertulliani, Cypriani, Ignatij fcripta vetuftiffima, de hac peregrinationead lo-ca fanda,qu£E vocant,planc obmutefeunt, quonia error hie nondum natus amp;nbsp;ortus erat.Refpondeo, Igitur in generali iftis autoritatibus omnibus , amp;nbsp;fcriptis, ilia fcripta, didiaque efle ab horfiinibus iam hac fuperflitione deceptis ac fafeinatis : quorum propterea fententiam fcqui, eft cæcos via?

duccs acccptarc,quod cft amp;nbsp;fatuum,amp;,vt ait Chri flus, periculofum Matth.cap.15. vcrf.14. Nain in rebus Leris detiniendis, acflatuendis rcligiofis non PacriJin autcritas: fed facrofanfta vcibi fcgt;i-pti veritas eft nobis fequcnda.Quare non quid il -li 1’atrcs fenferint : fed quid fentire ex Dei verbo debucrint,fpeelandû cft.Deindc refpondco con-firinandæduntaxat fidci fuæ gratia, vt effent ccr-tiorcs de hiftoria Euangclic3,pios amp;nbsp;Patres Hie-rofolymam adiiffc, amp;nbsp;terrain illam Ifraclitarum fuftrafle.Eufebius lib.3. vita Conftantini, li.6. Hiftoriæ cap.8. amp;nbsp;ii. non autem folius, aut ipfius terræ fanéfitatis gratia, quam à Deo, propteribi crucifixum Chriftuin, malcdiéfam agnofccbant, amp;nbsp;res ipfa,miferiaque ipfius foli nunc quoque de-* clarat,ipfius defQlatio,vaftatio,amp;£aptiuitas,teftc Chrifto ipfo Matth.24.verf.i5.Hieronymus confirmât cpift. 154. noftram fententiam, Parsfidei eßt i n q u i t, adoraße DominHm,vhi pedes Do mt nt fte-terunt. Hac enim rationc fides amp;nbsp;hiftoria Euan-gclicaapudincredulos,3ut infirmes confirmatur. Sulpitiuslib.2. Hifloriseidcm docct. Paulinus e-pift.n.ad Scuerum, non ahter, ait, affe^tts homtnes ad Hierofil,mam rapttyntfivt loca.m t^nibtts corpO ' raluer prüfensfiiit Chrifitu t vidçant, attune conttn-gant. Ërgo hæc vera fuit caiiffa, cur vctcrcs non* nulli Chriftiani loca vidcrc ve]lent,in quibus vi-xit Chriftus, vtfidem fuam hiftoricè confirma-rentinon quôd,ficut jfte putat,fanâ:iratem vilain in ca terra, amp;fclo ineffe crederent. Sed mu-tata poftea hæc cauffa cft à fupcrftitiofis homini-hus, Si in verærcligionis ac cultus diuini partem

Ad VII. C o N T R o V E R s; 1491 faciilcgè transformât^, præfertim û peregrinatio fiifcipcrctur vel in terram fanctam, vel Romam ad liniina Apoftolorum. Deniqiie aucfa eft hxc fiiperilitio à Pontificibus Romanis, vt apparet cap.Â/c£’r,amp; duob.feq. Egt;:tra de voto, amp;nbsp;voti Re-dempt.

In pcculiari dico Hicronymum fibi ipfi adiicr-fariin epiftolaad Panlinum,amp; epiftolaiy.ad Mar cellam. Alexandrum quem Eufebius li.ô.Hiftor. ca.8,amp; II, non propter pcrcgrinationeni fanélum habitum , fed propter conRantiam in perfecu-tione conftat ex teifç codem Eufebio , ibidem.

Tertia ratio Bellarmini fumitur Ab vtilitatc peregrinationum iftarum, præfertim votiuarum. Atqui ilia nulla cft, Verùm cam Bellarminus triplicem fingit. Primam , Quod fie Deus amp;nbsp;Sanéli honorantur. Refpondeo, Quiim Deus in Euangelio bas percgrinationcs fufeipi ad loca i-ftanon præccpcrit,per cas non honoratur, f®d blafphematur Mattli.i5.vcrf,9.If.î9.vcr.i$. Quod fi verus Deus fie non honoratur, ncque ferui il-lius Sanéli,vcl homines,neqvje Angeli.Honorem enim fuum non putant eum,qui eft vem in Deum blafphemia.

Secundacommentitia vtilitascft ,'QupJhii-iufmodi peregrinatio fit aftus pœnitentiæ, quo-niam iter conficcre eft laboiiofiini,præfcrtim iter longum. Refpondeo, vigilarc, piignare, fitirc in exercitu amp;nbsp;caftris,in obfidione vrbis eft magis pœnale : ergo magis effet aétus pœnifcntiæ. At pçenitentibus militare non licet, nec pœ-

149Î Responsio DaNjAEi jiitcntiacum militia eflc potcftexToletano Co-cilio can. St ^uis. Dill.5o.amp; can. Contrariutn. De Pœnitentia Dift.v.cftquc Leonis Papç dccretum. Ergo cltfallacia A non confequente. Ncccniin ferre quemnis laborcm amp;nbsp;ærnmnam, pœnitentia cft,aut illins actus.

Tertia à Bellarmino confiéta vtilitas cft, cxci-tatiojinquitjdcuotionis ex noiii loci infpcctione, amp;nbsp;afpcétu. RcfpondcoTïoc ipliim cft alcrc,amp; aii-gerehominnm curiofitatem, non pictatem excitât e:ergo vana, amp;nbsp;inutilis eft, imo pernitiofaifta vtilitas,à Bellarmino confiéta.

Sed quid ad noftrorum quoque argumenta re-/pondcat,audiamus.T res ex Nyllenl oratione Pa-tris antiqni, amp;nbsp;Græci rationes contra peregrina-tioneshuiufmodi afteruntur,ac demonftrantur, rationes inuictæ, vt profcruntur,à Centuriatori-bus, vna, quôd iftaperegrinationon ponitur inter beatitates àChrifto Matth.5.verf.2.j.4. Altéra , qiiod multa pcricula amp;nbsp;viri, amp;nbsp;præfertim mu-Jicres adeunt,dum vagantur fie, amp;nbsp;peregrinantur. Tertia, quôd quæibi qiiirimus, domihabemus, amp;nbsp;Deum præfentem,amp; piorum memoriam dcfiin étorum.Deniquc ab Antonio,amp; aliis primis Mo-nachis côtemptæ fiint iftæ peregrinationes ctiam ad Jocaillafanfta.

Rcfpondct Bellarminus, fuo more, negat efle feriptaea,qvæfoluerenonpoteft. quot;Negat hanco-rationem eiTc Cregorij Nyfl'cni. Deinde fibi re-pugnans agnofeit efieprocul dubio NylTeni col, L. D. fed peregrinationes iüas tantum Mo-nachis amp;nbsp;Alonialibus interdici, quia in clauftris fuis

Ad VII. Controvert. 1493 fuis ac liiftris, (vt feræ bcftiæ in fuis caucisi ) con^ cludi Monachi dcbenr. Denique fatctur Bcllar-minus bas pcrcgrinationcs neque pertincrc ad Chriftianoruni pcrfcftioncm, neque ad falutem. Cui bono igiturcrunt? E 'go de bis nos minime folliciros^^iïe vult ifte. Quidantem melius banc totam peregrinationum barumeommédationera toto boc capite defenfam tollere poted, quam bu iufmodi Bcllarmini fententiæ, amp;nbsp;quidem veriffi-mæ?Eigo neque nos de bis folliciti fumus.

VOta fanéHs dcfunclis vouer! amp;nbsp;nûcupari pof fe ipfemet Bcllirminus réfutât. Primû, quia votü eft aftusRcligionis ColiDeodebitæ, Num. jo.Dcutcr.a^.verf.t^. Pf.n6.vcrf.14. If.iQ.verf.îi. Deinde ait ifte,pofre id fieri aliquopa^o, quod du bitationem animi fignificat. Præterea refutatur can.^oiiDeo 53.quæft.5.Qupd cnim Patnim iam ifto erroreimbutorumteftimonia quædam pro-fert, inane eft, amp;nbsp;fallacia A non caulia pro caufla. Verbum Deiferiptum, nonbominum arbitrium fidem ooftram Si fundarc , amp;nbsp;regere , amp;nbsp;modcrari debet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ •

Qupdadfolutionem aTbomain fecunda fc-cudæ,quæft.88.Artic.qulnto excogitatam,votum quod fit Sanólis, non fieri illis qua ifta promiffio votum eft,amp; obligat: fed tantum Deogt;cui,qua vo tum eftjilla fit,ctfi commodum vtilitas, amp;: bonos iftiusvotiadSanólum redundat acpcrtinct : bate, inquaiti folutio cft inanis amp;nbsp;Kpnir^uy^i^v foIiim.Na Primum à Caictano commetatore Aquinatis refutatur, qui docct ipfis quoque Sanftis dctunéfis

vota dirigunon foli Pco. Aiunt enim voiicntcs, 'voueo Deo,c^']i.MartJi Vtrgini me amp;c.Deinde nihil Deovüucn potell, quod ipfc libi vouch non iufl'cnt If.bNum.jo. At iilas ad loca Sancta pere-giinationcs nuHi Chrifhano præcepit.Nam quat fucrunt fub lege veteri præceptæ Deutcr.16. fuc-runt pars Icgaliuna cærenioniaruin.quæ lub Euan gclio prorfus cellant.Ergo hiiiiifmodi à nobis vo tum piè Deo concipi non poteft. Præterca in ca-deni Voti promilhone amp;nbsp;formula Dcum amp;nbsp;San-^ cfos cóiungere amp;nbsp;mifcere pcrinde cft,atqne Dcü, amp;nbsp;ercaturas inter fe (quod cft vera idololatria) componere5amp; mifccrc:in eadem lurifiurandi formula per Dciim,amp; per ldola,amp; Creaturas iurarc. Quodfieri vetatur Amofi ca.8.v.i4. Deniquefa-tetur hïc Bellarminus,Vota eiufmodi fpeéfarCjVt fincm,ctiam ipfos Saótos,amp; in cos terminari,col. ï655.L.D.§.Â^o«lt;^ea.Imo cócedit reipfa aliquiJ hisjficut amp;nbsp;ipfi Deo à voiientibus promitti, quod Vüiientes obligat,amp; confeientiam vouentium ad-firingit. Qiiomodo igitur non tribuitur Sanâii ciiltus,qui Dei prophus cft? Quomodo hoe votu non eft idololatria nianifcfta ?^Et verè latria» quiccjüi J id neget ßellarminus ?

Refpendet Bcllarminus, Quoniam hic cultus, quatenus Sanólis cxhibetur,cft tantùm dulia : no autem latria.Fit enim iis foliim tanquam Dei fer nis, amp;. miniftrls : non tanquam Deo, amp;nbsp;primariz cauftæ.Hoc proximc refutauimus.Nam in eadem Aefus rcligiofi formula Dcum amp;nbsp;Sandfos com-prchendunt.Itaquc negat Bcllarminus hanc pro-miffionem Sandtis defundtis nuncupata eflc pro-

Ad VII. Contr^overs. ^455 prie votum : fed fie dici acceptœvoti fipminc lata fignificatione gcncralimon reftriéla. Imo po-tius.aut duntaxat. Hoc votum oratioiiem efie ad Sanélos, tanquam noftros apud Deum M ediato-rcs affirmât. Hæ fiint ambages,amp; contradicliones quibus feipfurn expedite à noftristclis iftccona-tur,amp; fatagit:fcd non poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;i

Refpondeo cnim Bellarmino,voti nomen fem per in S.Scripturafumi depromiffionefaóta Deo ipfiiiion homini,non Angelo.Promiffio enim his facia, FaElumt^ó Pollicttatioyyocç .diffimiliima,3p pellatur. Deinde fatetur ifte col. 1656. L.C. nul-quam intota Scriptura extare exemplum viii is voti,quod conceptum fit Sandis,amp; nuncupatiitn. Prasterea, falfum eft proplie votwn orationem confentire.Nam excepta lingua Græca,ncc in vo cis, paronomafia, nec in dcfinitionc conucniunt 'votum.,^ ofxtr/o.Non in Hebrseajnon in Latina.I-taque piorfus ineptus eft homo ifte in fuis iftis folutionibus,amp; fibi contrarius. Denique quatum æftuct in ipfa voti voce duntaxat hiiic quæ fit Sadis defunitis promiffioniapplicanda, vident bîc pij omncs,nedum vt voti veram definitionem ei-dem accommodate poffit. Sed dccurrit ad Aej o-/xetæia; ifte Thcologus, quia rem obtinere non poteft,nouas rebus appcHationcs imponit, verba contorquet, Sc intorquet, amp;nbsp;diim duos Icpores, vocem Sc definitionem voti confedatur,vt eft in Prouerbio,neutrum capit.

De diebus feftis feu feriatis dicT:urus Bellarmi nus re .ab cuo gcmino,fed inutiliter,arceftit, BBb 4

ac fcpctit, nimirum iam inde ab Ebionitis Ime» ticis.Sed quid crat neccflc,quum tota hæc quæflio vno verba dccidi potucrit,'amp; debucritïNam amp;i-pfe fatetur co].i657.L.D.fc ciim nollris confenti-rcinduobus præcipuis noftræ de care doftrina: capitibus : amp;nbsp;Dicruiv. iftorum obfcruacioncm in pnmitiua Ecclcfia rem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuifle concedit

coI.i658.L.B.s..^4r/ö.Dcindc quç hie multis ver bis præEitur, ac prœmittit, poftea hocipfocapitc friillra repetit. Sedifta Iwminis nugacitas amp;nbsp;importunitaSjVt nos fuis onerct feriptitationibus, amp;nbsp;repctitionibus. Denique apparet hiiic Pontifi-ciorum doftrinæ de Religiofo Dierum feftorum ciiltUjVt ßcüanninus docet hoc loco,fempcrcon-tradiäum à piis viris fuiffe, amp;. qiiidem apertis S, Scripturx locis contra eam prolatis.Nam 8e Hieronymus in epiftoJä ad Galat.4.v.io.docct idemj quod illi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Qupdautcmimpudenshic Monachus Bcllar-minus quxdam amp;nbsp;Centuriatoribus viris dolt;His,amp; Tüemanno Heshuffio mendacia aiBngit : 8c Phi-Jippü Mclanchthonidulciflimæ illi Animzacfan (Si/fimz memoriz viro quzdam medacitcr obii-cit:dehis omnibus fuis locisdiccmus. Antiquum enimfuumobtinet Bellarminus,vt dirisconuitiis contra nos agat, nonautemiuftisrationibus, èi armis. Caluinum autem virum pientiffimum ille ferre non magis poteft, quam olim Dzmoniacus ille GadarcniusMar.5.vultum Domini noftri le-fu Chrifti. Ergo qua poteft Bellarminus Caluinü Papzmaftigä arroditrfed edetulus canis huius ne-que famam,ncquc doólrinam, vtpote cum Chrifti verbo

Ad vil Controvers. 1497 verbo plane confenticntem , vulnerarc potefl, quantumuis laboret.

Prima thefis Bellarmini damnat Ebionitas qui Veteres legis cæremonias elle à Chriltianis obfer-uandas contendebant. Cur non igitur Si fuos dînât , qui mutatis tantiim verbis Ebionitarum er-roremrcnouaruntjcûmque tiienturîTantû quæ-dam breuiter annotabo.quç Bellarminum emcn-dabunt: in reliquis nulla nobis erit cum ifto con-tctio, quoniam amp;nbsp;ipfi Ebionitas toto pcâiore de-tcftamur. Primum falfum cft quod ait Paulum A-poftolum non coluiflc indifferenter Sabbathum amp;nbsp;Diem Dominicum.Nam Paulus in hifce rebus mcdiisCqualem dierum obferuationem in Primi-tiuabcclclla Chriftiana fuiffe etiam fatetur ifte) omnibusomnia tactuseft i.Cor.ÿ.v.îo.ti.22.Sabbathum igitur obfcruauit, fed vt rem indifferentem, quando cum ludæis vcrfatus eft Actor.ió.v. 15 13.vcrf.i4.Sed amp;Dicm Dominicura Aétor.’o. y.T-i.Cor.i6.v.2.Deinde Sccunda,amp; T ertia Bellarmini ratio ab Ebionitarum patronis irridebi-tur. Solide verb illi refutandi funt, quod faciunt noftri: non laruis quibufdam rationum, amp;nbsp;futili-bus. Sunt cnim homines acuti Ebionitsc, lateque viguerunt,tcfteEpiphanio hærcfi 50.

Sccunda thefts Bellarmini hate eft, Dies quof-dam Saneffis feftos amp;nbsp;fcriatos à Chriftianis obfer-uari debere non tantum ordinis,conuentus,Ar po litiæ cauffa: fed ctia vt parte diuini cultus, eofque dies feptimanat effe aliis fanélioresjamp;r facratiorcs. Hæc iftc.Quid nos?Contra prorfus.Primiim hanc thefin afl^rmamus amp;nbsp;Iudaifmum,8c plus quam lu-

daifinum induceic in ccclefiam Chriftiananiab co oncre liberatam Chrifti bcneficio. Q^od v-truinquc cft,fcclus maxiiiiu amp;nbsp;teterrima blafphc» inia.Iudaifmum reuocat,quia Dierum dilcrimcn, leligionis ergô,amp; vt cultus Dei partem renouât, amp;nbsp;inducir.Contrà Paulus Galat.4.vcrf.io. Colo. 2.vtrf.i6.Rom.i4.v.5.Plus quam ludaifmumim-ponit,quia plures dies Sandis funt fefti, quam o-lim fuerint fub veteri Legc.Ergo plus oncramur, quam ludæi.Durandus lib.ó.Enchiridij ca.i.fcri-bit fingulis diebus occurrere per totum annum plus quam quinque millia Sanótorü amp;nbsp;Feftorum.

Secundo bate thefis eft blafphcma. Collocat cnim in ipfa Solis luce amp;nbsp;curfu, qui diem efficit, fanctitatemjcamquc difparcm,quum tame omnibus Septimanæ dicbusæquè,quod ad fanótitatem ipfam , Deusbenedixerit, fi cam ex Dei benedi-dione metitur Bcllarminus. Sin autem ex fine, cui diesaliqua dedicatur,nulla dies fandaamp;fefta Chriftianiscftcamp; religiofa debet,aut potcft,quæ non foli Deo vero(non autem Sandis)dcdicaturj ac confecratur.

TcrtiojNullo Noui Teftamenti loco fefta ifta iubentur obferuari à Chriftianis hoc onere libc-ratis, amp;nbsp;immunibus. Nec cnim fumus feruæ filij, fedliberæ Galat.4.vcrf.3i.nos Cliriftiani.

Quarto apparct excollationc can. Placita xv. quatft.iiir.Sc can.i.2.amp; J.confccrat. Dift.j. totam iftam obferuatione ab hominibus ad Dei cultum inftitutamft!l(re:amp; varia primura,ac incertafuif-fe:dcinde ctiam libera,Vt qui vellet, obferuaret, qui nollctobferuarcjfincpœna ncgligcret. Nam

Ad VII. Controvers. 1491gt; quod apud Ignatium Dies feftiiubenturfcruan» cpift. v.de foils dicbiis Dominicis intclligcdfi cf~ fe,nó dc vllis aliis fcftis,app3rct ex ciufdc cpift.j, ■quæ ferias iftas omnes,ficut Si Indaifmn, dainnac, Veriïm Bcllarminum fuum ilium putidum er-i'oiem confirmarc conantem audiamus. Prima c-ius ratio cft, Dies Dominicus à Chriftianis fuit obfcruatus in memoriam Refurreétionis Cbriüi, A1jgunin.cpift.119.ergoamp; Dies feftos Sandiscó-fècrare licet ,amp; bic ipfe dies Dominicus cft pars cultus Deimon tantum ordinis,amp;conucntus dü-taxat gratia inftitutus.ac rcccptus in ecclelia.Rc-fpondeo cxSocratis Hiftorialib. 5. ca.zt.apparct dicipfum ,quo Populus Chriftianus conucnirct, fuifle liberfi.Aliæ cnim ccclefiæ aliis dicbus con-iieniebantmon omnes die Dominico. Ergo non fuit pars cultus Dei. Nam Dei cultus immutari ab hominibus non poteft. Deinde rcfpondeomó fequi, Vt fi in Chrifti memoriam Dies ifte fit di-catus: etiam Sanclis dies alij fint facrandi. Nee e-nim qui bonos Domino dcbetur,qualis eft Chri-ftus,dcbetur amp;nbsp;feruis.qualcs funt Santti.

Caluinus reótè fcribit Diem.quo Cbriftus Rc-furrexit,potiflïmum à tota Ecclefia dcicâû, quia tunc ceffarunt cæremoniæ legis,vt Cbriftiana li-bertas obfignaretur, intelligcretùrquc. Hoc non probat Bellarminus, quia fic, ait, fit Dies Dominica ludaica cæremonia, fi eft alicuius, rci futuræ fignificatio. Refpondco , inepta eft ifta collc-öio. Nam amp;nbsp;facramenta noftra efient ludaica: catremoniæ , quoniam ipfa rei nobis donandac funt figna,nempe vitæ æternæ , prætcrea non

1500 Responsio Danae I rem futiiram,fed iam collatarn, id eft, liberta-tem nobis iam à Chrifto partam comm emorar. Deinde dies Dominica rcuocat per confequens, non per fe admonitionem abolitarum vcterûcæ-remoniariim,.’k vitæ bcatæ.Ergo non eft cærenio nia- Nam cærcmonia per fe,non folùm ex confe-quenti fignificat rem nobis futiiratn, amp;nbsp;quidem ex Dci promiflione; non ex hominum inftituto. Sedifle quid fit cæremonia ludaica nonintelli-git,qui tarnen eft Magifter in Ifraêl.

Sccûda Bcllarmini ratio eft,Dies Natalis Chri-ftijAfccnlionisjPentecoftcs obfcruatus eft,amp; ob-fcriiatiir, ergo vt pars cultus diuini, non politise cauffa inftituti funt hi dics.Refpondco,Ncgo co-fequens. Nam hi dies funt inftituti, vt Chriftiani conuenirent, illarûmque Chrifti aefionum tâfa-lutarium memoriam quotannis refricarent,acrépétèrent. Auguftin.cpift.ii8.amp; 119.

Tertia ratio iftius cft, dies ifti Sam, amp;nbsp;Myfiici àPatribus appellantur, Auguft. in Præfatione e-piftolæ Iohan.Serm.251. de Tempore lib. 22. cap. ^o.CiuitatcDei Leo.i.Scrra.4. dequadragefima. Refponfio, Qui dies in Chrifti aftionum faluta-rium memoriam in ccclefiaretinentur, funt reli-giofè,id cft.reucrentcr quidem, fed fine fuperfti-tione tarnen excrccndi, ad concioncs nempe pu-blicas audiendas,amp; prcccs Deo fundendas. Non autem ij Dies, qui Sanftis defunâis funt inftituti.Nam hoc ipfum cft idololatria. Nec aliud feft-tit A uguftinus epift.119.

Quarta ratio. Inter dies Feftos alius alio maior cft,amp; fantftior inter Chriftianosicrgo fantftitas cft in

Ad VII. ContRove RS. 1501 inipfifinet diebiis,nccjue{unt ordinis folum cauf-faconftituti.Rçfpondco,Propter nuiüi'cm popu-11 frcqucntiain amp;nbsp;conucntuni Dies vnus à vulgo, non à doctis,fanótiür dici,amp; cenferi folccnó pro., pter niaiorcm diei, lucis, aut fpatij iftius dici fan-Ctitatein. Idem enim Sol dies omnes cHicit,eadé lux,idem eil fingulorum fpatium,nempc xx 111 r, horæ Hicrony. inGal.4.verf.io. Omnesdtcs,3it., Chriflianisßintamp;t]uales. Difltnguiintur 'jtpopuUtsfa. ciltus conuemat. Nam quod Sabbathum fub lege SanÜtm vocaturjExQd.ji.verl.iq.Hicrcm.i J.vci'. 12.24. non ipfius lucis rationc fiC vocatur : fed ex cultu Dei, cui dies ilia ex Dei decreto confecrata præcifè fucrat Exo.io.verf.S.If.^S.Pf.Bi. Nullum autem fcptimanæ diem Deus præcifè liio cultui nobis inEuagelio dcfignauit.Necfequitur,quod ifte colligit:fi fit vnus aliquis dies feftus frequen-tior,cum partem elfe diuini cultusmon autem fo-liim ordinis caufl'a receptum amp;nbsp;coftitutum.Qupd perperam cffeclum vult ifte: frequentia enim po-puli non facit dicmreligiofum.

Quinta ratio, Præceptum de Sabbatho obfer-uando pofitum eft in lege Morali:ergo eft natura' le,amp; ad nos Chriftianos quoque pertinet.Rcfpon deo,Qind,obfecro,maximus aliquis hærcticus E-bionitaCquos ifte refutat)peius aut fœdius fcribe-retî Deinde quid magis a6»oAegt;ot' eft? Præceptum igitur de Sabbatho ex analogia duntaxat ad nos pertinet, vt diem in tota feptimana vnum aliqué habeamusjin quo tota ecclefia frequyns ad Deum colendumconueniat, amp;nbsp;vt ferui fubleuentur no-ftri. Non vt præcifè diem acreationis opciccc-

pto fcptinium obfcriiemiiy,vel rigide oticmiir,fi« cut ludiei fub lege. Sed vt quod eit hoiieftæ poli-tiæ ecclefiaftice,prudenterconferuemus.Id qiiod

fiipra fallus eit Bellar.col,i657. L.D. amp;nbsp;banc i-pfius conclufionem cuertit. Fuit cnim fub lege Sabbatum pars cultus cxtcrni diuini proptcrca «juod cærcmoniale erat, amp;nbsp;præcifè à Deo præcc-ptum , amp;nbsp;vt pars cultus fui extefni inftitutum ac pofituin à Deo ipfo.

Sexta ratio, Chriftus loca, in quibus natus efl» paflus,excitatus,confecrauit: cur no igituramp; dies ipfos, quibus hæc eadem egit Chriftus? Refpon-dcojfallacia eft A non caulla.Falfum enim cillo-Ca,in quibus hæc egit Chriftus,elfe amp;nbsp;fanlt;äiora,amp;: partem diuini cultus : ergo ex falfo præfuppofito colligitur,Dies quoque quibus hfc egit Chriftus, elfe f3n(ftiorcs,amp; partem iplîus cultus. Sic ncque Altaria fünf pars diuini cultus,nec Templa Chri-ftiana : fed tantùm cœtus colligendi gratiâ amp;nbsp;or-diniscaulla,rccepta,exftruélaque.

lam verb Bellarminus noftris argumentis rc-fpondcrc tentât. Acprimiim loco exepiftolaad Roman.cap.14. vcrf.5. AUm i^uiAem aflimat die^n prit dte:alhti per^^ue omnes dies. At Paulus damnat cos,quidifcrimenhoc dicrum etiam olim à Deo ipfo conftitutuininter fideles præcilc reti-ncndum putabant. Ergo multo magis, qui diffe-rcntiam dierum ab hominibus inucôtam obfer-uandam præcift à nobis elfe volunt,funt damnan di. Rcfpondet Bellarminus,Primîim variè.Diuer fas enim,amp; quæfunt ipfæ fibi repugnantes,intcr-' pretationcs afFcrt,qux nihil cum iuuant.Tandem

o VII, Controvers. 1505 pciorcm digit. Aitcnim Paulum illic agcrc dc lciunio Cluillianurummon dc difcrimine ludai-corum dicrum,ncc dc præccpto legis cçrcmonia-lis, quoniam Paulus ipic dies Pafchx amp;c Pcn:cco-ftes obferuauit fub Euangclio,ac proinde eos di-ftinxit,Aólor.ao.vcif.i6.Kcfpondco,Hoe fcribc-re eft ne limis quidem oculis vnquam Pauli lof fi afpexifTemedum Pauli mentem teuere. Loquitur enim de difcriminc dierum, amp;nbsp;ciborum ex legis cæremonialis inftituto. Damnat autem eos fideles Paulus,qui præcifc dclectum cum efle feruan. dum inter Cbrillranos putant. Quod autem Paulus ipfcamp; Pafcha amp;nbsp;Pcntccofte obferuauit, idfe-cit, quód illud, vt rem indifferentem,non vt partem Dei cultus poft Chriftum paffum habcrct,amp; ad tempus duntaxat bocdifcrimcnrctincrct,Ga-lat.4. R,oman.i4. i.Corinth.9. vt infirmis fratri-busfcfcattemperarct. Si accommodaret, Actor. 21.vcrf.24. Hoe enim faccre, fuit charitatis ; illud. autem docere.fuit fuperftitionis. Alioqui Petrn grauiter Paulus reprehendit ciborum amp;nbsp;dicrum præcile fuoexemplo difcrimcn reuocantem Ga-lat.2.v.i4,amp; Aportolorum cçremonias iftas legales fidelium ceruicibus imponi vetantium decre-tumEcclefiisprædicauit,Aôl:or.i5.v.io. i6.v.4.

Porrovera eft Caluini fententia, pcrindeab ApoftolisFeftorum dierü,atquc ciborii difcrimé inter Chriftianosdânari, ac tollL Naamp; liïc fate-tur ifte C0I.1962.L.A. vtrüq; ab Eccicfia, i.homi-nibus fuiffe introduéfü.mutato tâtûludaicçcere-moniæ nomine,amp; fignificato retcntu.Quç relpô-fioplane Bellar.iugulat, amp;nbsp;eöfodu. Sed fie homo

1504 Re SPON SIO D A N Af I mendax feipfum eueitit. Quin etiain fefta Ponti-* ficia fuccclhire ludaicis fcribit.

Secunda ratio noftra eft ex Galat. 4. verf. îo. Dies ó'menfes obferttatti,3.\t Paulus. Id quod fine circuitione damnat amp;nbsp;reprobat.Refpódet Bellar-minus,fuo raore,dubitanter,amp; varié ex variis con trariifque interpretationibus.Tandem in eo con-fiftitjVt nobilcumafl'entiatur Paulum illic contra li’.daizantes agere,amp; eosarguere. Refpondeo,Ergo amp;nbsp;Bellarminum,amp; Pontificios arguit.Nam lu daizant. Fatetur enim Bcllarminus amp;nbsp;fefc,amp; fuos obferuare certos dies feftos ab Ecclcfia,id cft,ho-minibus indiétos col. 1665. L. B. non à Deo con-ftitutos:amp; idem facere,quod ij, quos Paulus repre hcndit.In fun)ma,col.i662.L.D.in fi.conccdit fefta PontificiafucceffilTc ludaicis, ficut lux vmbrï fuccedit. Ergo fefta Pontificiafuis Sanchs facrata funt Chriftus ipfefld quod eft vel fentirc impiiiE' mum. ) Nam vcritas Lux feftorum veterum,amp; ludaicorum fuit ipfemet Chriftusjtcftc Paulo Co lofl.2.verf.i7.Exquibus apparet amp;nbsp;impietasiftius Thcologi amp;nbsp;arncntia.Impietas,qui Fefta Papifta-rum Chriftum elle velit. Amcntia,qui fibi tâ ma-nifefte contradicat,amp; corra feipfum fcribat.Qua-rc vana eft Bellar-refponfio.

Quarta ratio eft , Qiiod habcmus fpiritualitcr inChrifto eaomnia, quæ cæremoniæ illxlegales fignificabant, Colofir.2 verf.11.12.i7. ergo iftisex-remoniis, iam non eft opus nobis Chriftianis.

Ad VII. Coni rovers. 1505 brofij in cap.ij.Lucæ.Hicronytniin cap.^.Galat. Auguftini epift.xi.Gregorij magni lib.ii.epilto-la tcrtia, qui onancs iftam dicrumj amp;nbsp;feftorü di-ftinólionem Sc obferuationem,tanquam ludaif-mi reuocationcm,arguunt,ac damnann

Ad bas tres rationes nihil rcfpondet Bcllar-minus.quianon potedj folùm conatur nobis os oblinere,amp; tencbras ofFundtre ex illa defultoria amp;nbsp;puerili diftinftionc fe amp;nbsp;fuos nempc non lu-daizare, licèt in cultu Dei eadera agant, qui o-liin Vetcres Iiidæi,quonianialia eftfuotumfe-ftorum fignificatio,alia Iudçorû:fua tnim Chri-ftum exhibitum rcpræicnfaie,ludxa exhibendû. Refpondeo.fi elFent Chrifti exhibiti, aut gratia-ïum eius lïgnificatio Pontificia fefta, clFent Sa-cramenta Ecclcfiæ.At nihil facramentum Ecclc* fiæ clFe poted, nili àDcoipfo inditutum. Fedos autein dicS idos non Dcus.tcde Bellarmino col. 166}. L. B. fed Ecclcba,id cd, homines indituir. Ergo nihil valer idud fubtetfugium Bell irmini* neque hxc latebra illius ludaiimi manifedum operire.vel tegerc,potcd,quin pateat.

Tcrtia thchs Bcllatmini fcquitur,cd auté hæc* Ecclefia rcvle oblij« in confeientia Chridia-noSjVt certos Fedos dics,velut cultus diuini partem, obferuenc. Refpondco, Hxc thefis prorfus ineptaed. i. Quód iusDci, quod cd confeien-tias hominum obligate i. Cotiiiih.7.v.}5. tranf-fertad ECclefiam.idcd,homines.1 i.Quodliber-tatera nobis Chridianis aChtido partam vel tol-lit prorfus, vel minuit. Contra Paulus fuadet I. Coiinth.j.v.i}. iii.Nos reuocat ad Veterem» öc

ijoß Re s r Q N s 1 o D A N Æ i abolitutn IudaiGnuin,ac proindc Chiiftum nabis coUit Cala[.5.v.2.i^ inutilcia icddic.

Hune autem iuum cvKjrcni.quia vider Bcllar-minus manifefte pugnarecum Dei veibo, præ-munit amp;nbsp;fuam hanc fepic tertiam thefin tribus fepibus, S: ijs etiam implicatis, ne quâ parte ha-tcla noftra,eam attingere polîint.Fallitur. Attingent, confodicnr, amp;nbsp;cuerter.:.Prima prz-inunitio in eo falfa cft.quod ait ifte nos ab opere feruilijVt vocat,id eft,manuatio vcl Manuali,his dicbusce(rareoportcre:(Âihum eit. Nâ extra boras precum amp;nbsp;concionû.vitandi otij gratia, nia-nibus laborarc licet. Melius enim eft, ait Augu-ftinus, in die fefto manibus labovatc , amp;nbsp;aiiccgt; quàin choreas ducerc,, ebrietati fe dedcre:3lt;*' ftaab opere feruili,id tft,manuario rigida cclFa-tto eft ludaica,ôc veterisIcgis cæreinoniæ abo-J iræ pars. Dcniqae refpondet lmpcr.uor,etiadic Pafehæ fas elPe latrones capere ac fufpëdcre L-omnes L.prouinctarum.'Yitnlo de Ferijs in Colt;l' Iuftiniani:amp; cap. Licet extra de Fer^s alia op eta-ri dieDominico licet.

Seconda detertiaprsemunitio iftiusin co lira cft,vt explicetjQuæ funr opera fcniilia.llla varia funt. Primumpeccatanoftra 11.56. Deinde qute ferai noftti faciunt,vt aliquidnobis lucrcntur Exod.10. verf. 8.amp; IO. Tertio , omnia nianualia. Quod ante iftc inter opera hominis fcruiliare-cenfet opera religiofa, quæ proptic ad Dei veti culttim pertinent, eft plane ignarus Thcologus. Nec enim ilia funt feruilia opera vt ex Matt.u. v. 5.If.56.Ex0d.2o.v.io.apparct,.amp; ex hoc iplo, qui col.

A. b VII. C ö N t R. Ó V E R s. ïyô7 Cöl.i6Ó4.L.B.9.Corporalia feipfuin icfutat.Pu-tatigicuradhiic obfcruandâà nobis Chriftianis circfcHcrâillâabopeteferuili omni ecO'arionó Itaquc varias diftinftioncs arterc.Fallitut.Libcru eft die Domimeo poft prcccs pnblicas, ac con, cioncs otij(quod otnnia vitia alit) vicandi giatiâ, non aiiariciç caufsâ,manibusoperari,füdere, tc-xercjfcribcre, trâfcribetc (quod tamé ifte negat) ararc, mctctc amp;c.quia ludçi nequaquam fumus* amp;hæcagcrc fatius eft^quàm in popinis helluari, publicè choreas duccre,ofFendicu.îa præbere, fi-* eut ait Auguftinus. lib. Br Decem ckordti cap.j. amp;nbsp;in Pf.ji.Glolîa in can.i.amp; x.xv.quaeft.iÜj.

Probationcs tarnen fui errotis Bellarrainus comminifcitur.Primam hanc,EccleGæ pneepta queuis obligant in confeientia : Ergo amp;nbsp;praecc-' pta illius de Diebus feftis obferuandisi Refpon-deo falfiini eft antecedens.ergo amp;nbsp;confcqucs.Eft Igitur hæc fallacia A petitione Principij.

Seconda ratio,lus diuinum iuber obferuati fe-fta.Refpondeo,liis diiiinûcæremoniale idpra:-cipitjfed quod protfus antiquatü eft, amp;nbsp;à Chti-rtofublatum Sc abrogatum fubEnangclio.

Tertio, Mardochæus de Efther inftituernnt diem feftû Sortium,quc colucrunt ludæi Efthe-ræcap.^.v.îi.ludas Maccabæus Encçniafeftum côftituit.i. Maccab.4.v.59-crgo amp;nbsp;nospoflumus ea inftituerc.Refpondeo, Quû adhuc in Ecelefia vigerét legales cæremoniæ, (quarum vnafuit fc-* ftorum dierûcclcbtatio)fcftos dies inftituit tota îcclefia, non vt partem cultus Dti (ficut ij dies fefti crantjqucxs Deiis ipfc condixerat ) fed vt ae-

lyoS R f 5 P o H s I o D A N Æ 1 ccptorumaDco lînguUriuin bcncficionini cC-fcnl fjtfxfj-èfvvai, ficque diintaxat colerentur. Et in cum fincm EucaniiaChriftus obferuauit lohag. i3.v.2ï.Sic nos ad folam ingtntis alicuiusbenefiet) diuini recoidacionem dicm aliqucm feli-gerc poUurauSjin quo adgratias Deo agendas conucniamus.Verùoi hic Dies non etit pars diuini cultus , quemadmodum iftevulc, ncç con-feientias obligabit.

Quarta probatio Bellarm. duéla ab autoritäre quorundâCoBciliorum,nihil valet, amp;nbsp;curoiu-uat. Nam Concilium Agathenle. cap. 47. Nihil defclbs,qui Marryribusdicati funt,prorfusagit. Laodicenlccap. 29. Bcllattninû damnat qui ad-hucludaizandum nobis Chriftianis efic docct, ac CQntendir. Aurclianenfc ut. Matifeonenfe il. amp;nbsp;Rcliqua,quæ citat,agunt duntaxat de die do-minico, qui Chriftodicatus eftabfqucfupctfti-tione,celebrando rcligiofè,non contcmptimide Diebusautem, qui fanâis defunôtisfefti funt,nç 7piJ quidem.Itaquc friiftra citantur.

Magdeburgenfium ratio verêScntentiariGSamp; Bcllarminum confutat. Nam Dies fefti primùm in EcclefiafuerûrresindifFercns: ergo confeicn-tias cares non obligabat.Relpondct ille,Fuit in-ftittitiodierum feftorum tes inditFerens,doncc lex ncceflîtatis in ea rc poneretur ab Eccleiia. Refpondco ifti.ECclefii rem ,quæfuâ natura eft indi/Ferens, fuisdecrctis efliccrc non poceft fic rcligiofam, vtadftringat confeientias Aclor.ld. v.4.i.Corinth.7.v.55.

AdVII. Controvers. 1509 dies obligent 5 noftriitn iam iiigiim clÏe daiius quàmolim fuerit ludæorum. Fcfta enim Ponti-ficiafunt innamcrabilia numéro. Nam lib.y.en-cbic.cap.i.Durandus ait filigulis diebus anni cô-cutrerc plus quàm quinque millia feftoru. Au-guftinusepiftolail9. cont^ucritur de ifto cærc-moniavum onerc'cëruicïbns piornm impofito fubEuangelio Idem SocHt.lib.5. Hiftoriæ capj 22. Refpondct ilugas Bcllarminus, ftfta neropc htdæotum fuilfe grauia, qiind amp;nbsp;cotum fignifi-cationes ignoratent liidæi:amp; (ëuerius in ijs ccf-fare cogercntur ,quàm Chrillianiin fuisfcftis. Rcfpondeo Bellarmino, falftim eftptos ludaeos ignotalfc fcopum Giorum Dierum fcftotum. O-mncseniminmanibushabebantamp; librû Dcut. i6.amp;PfalmosDauidis,Pf.8i. vbi finis amp;nbsp;fignifi-catio corum copiofetnaditacft. Falfum qnoquc cft non tara rigidara cclFationem à Potitificiis in fuis feftis exigi.quàm à ludæis. Contrario c-nim apparct ex cap. primo amp;nbsp;vlt.cxtràdc Fertif, vbifeueriffimaceiratio .aborani opcre manuali indicitur.Ergo ncgat Bellar.verum, vt, fi potcft, obcineat falfum.iltud cft fupponar,quod cftim-poftorum.

Q^artaBcllar.tbefiscftnonmodb fcrialis Sz ft ftiua-.fed amp;nbsp;impia, amp;nbsp;ncfariaicft aiitcm h-tc, /« D ebus ffflif non pritcipt Pus nepeccent : ne^ne eos aditi Relpondco. Ha:c thelis eft impia. Nam ex Dci præccpto quondie tcnemur non peccarciôc fi peccemus.puniemur Ezcch.18. Deinde refutatur ex lf.56.v.4. Deus enim noftta o-pera,' fedftmprimis pcccatavetat à nobis fieri CCc 5

Tjio R I s P o N 51 o Damai præfcrtimdie Sabbathi aut die fefto. Ncfaria qiioqiie cft cadcm hæcthefis. Nain fceleratis» Athcis, Epicnreis, die fefto fcncftia ad nequitii apcntjduin intelUgunc fibi non cfte vetituin, ac prohibitum dicbus feftis pcccare. Icaque refata-ïlirhæcfentcntiaab ipfis Seholafticis, ANico-Jao Lyrano in ftxod.c. lo. ab Abulcnfi, ab Soto, licet hoc teneat Thomas in 1.1. qii.iii. Artic.4,

Bellarminus tarnen fuæ factilegæ fcntcnti? ra tioncsfutiles,imo omninonullas comminifci-tur.Primaeft, Præceptorum verba non tropicc, fed propriè intelligcnda, Pcccatum autem per pictaphorani opus fcrnilc dicitur. Ergo lex '/c-tans opus fernile in feftis,non eft dç peccato nó admittendo intclligcnda.ftcfpondco, Quis A-thcus fœdiora, amp;nbsp;magisfpurca fcriberct ’ Ergo execrandus eft Monaçhus ifte vere Sus, Suita,. ?ft veto hæç ratio fallaçia A petitionc Princi-pij.Falftffimum cnim eft, quod iftefumit, leigis diuinæ Mpralis præcpptorum verba elfe folum propriè interpretanda. Imo amp;nbsp;rropicè quoque. Primùin quoniam pefSynecdochcn omnia con Ceptafunt.Nam eiç parte totum in fingulis iotel-ligitur.vclut Honora P^trtm Matrtm , id cft, ompes qnoque cognâtes,aftincs,feniores:fed amp;C Magiftratus.Deinde vx rebus amp;nbsp;adionibus cor-poralibus volûras quoq; fola eft in his prçccptis intelligéda, amp;nbsp;eóprehenfa, velut, Honmœchabe-rw,id cftjiion côcupifccs aliçnâ vxoré, interpres Chrifto Math.ç.v.ay.jS-Tertio ex contrario etia Contrariu eft intelligcndum,cftt]; Noema, velut No faraberisiïà cft,Proximo tuo cris etia benefî-

Ad VII. Con T RO VER s. xpff eus. Atq; hi omnes modi loquendi funt tropici, non proprij.Practerea peceatû vetifTimc dicitur, opus fcruile,Rom.6.ver.i6.Iohan.8.v.34.2. Petr. 2.V.19. atque adco maxime feruile, quandoqui-dem fcruit peccato , amp;nbsp;qui huic feruit, mifcrri-mus fcruus t ft.funrquc eins opera feruilia;amp; qui dem maximèferuilia.Ipfe Bcllar.col.i666.in fan.

Rcliquæ Bellarmini rationes funt. 11. Quod, ïcclefiafinólos Aftus internos in diebusfanétis non præcipit.iii. Qtibd pij non putent fe quic-qua grauius in die feflo perpetrafTe, fi peccent, IV.Quod aiÆus interni à lege Dei Morali no pro cipiuntur. v.Quod in praccepto dcSabbato nullus internus rcligionis aûusmàndetur.vi.Quqd ptæceptum de Sabbato nihil agit de ferra animi pœnitentia.nec cam commcndat.Omnes iftç rationes oftendunt huius doôkrinæ impietatem, qiiæ,amp; quidem diebus feftis, Denm coli abfque interno afFeftu.abfq; feria pœnitétia,abfque fuga peccari tradat.Nani fi abfque hisDcuscolinô poteft vcrè(amp; cette non potcll ) fefti autem dies maxime ad Deum eolendum lunt inftituti : maxime quoq-,his dicbusamp; fuga peccati.iSe lcriapœ nitcotia,amp; internus Iohan.4.v.4. animi afftûus piu$,amp;: religio nis internus aftus præcipirur, iu-betur, mandatur ; ac ptoinde omnes ifta: Bellarmini rationes refelluntur,vt falla.’,amp; impix. Sed amp;nbsp;exprclTo Dci vetbo fetipto quoque refutan-tur Deutcr.13.ver.1.2.11.56.V.4.66. v.io.ii.Matth.

5.v.2i.i5,amp; dcinccps.Otnnes cnim ifti loci docet Dcum in Sabbatho amp;nbsp;die fefto maxime veile coli pure,fanftè, interne, ipfiufquc cultü ciufmodi

diebus in aäibiis interins religionis.äc potius, quàm in cxternis pofi[ueirelf.i.v.ii.amp; 16. Hier. 7.V.22.Amos 5.v.22.Sed quia tota hac quana the fisipfosScholafticos arrodit,mordet,acferit,nó nos.longius illius examen ôf rcfiitationem omit timus.Iplî inter fe digi adi ent ii r Afotus, Abulen-fis, Lyranus fiuim dogma tueatur, amp;nbsp;fi qui lunt inter fcntentiarios eotiim ftndiofi. Nec enim c-runt tarn ignaui,vt tot vni Monacho cedant.

Vod, dcDici Dominicæ antiquitare fcribit ' quot;nbsp;hoccapite Bellarininiis,hoc tocuni ànofttis didicitjamp;acccpit.præferriin auté à D.Thcodoio Bcza,vt ex magno eiusTcftaracco,feu maiotibüs annotationibusapparetjn Math.iS.ver.i.i. Co-tintb.i6.v.2.Ad:or.2o.ver.7.Apocal.i.v.9.Quôd aiitem ifte Caluinnm arrodir, malignè id facit. Nam Caluinus ip(c f^nam S ab b athorutn 2o.v.7.interpretatur^)ô^7n///e Sabbaihi^iA eft,Dic Dominica.Hæccnim dies Icquitiir proximaSab batû.Sed iftccaliimniariCaluiniim tnaluit qaàiH fitere,Caliiini fententiam non ex ipfius com-‘ menrario, quod extar, led ex Mailorati cathena tranfctiplit,arque enam malitiofè.

Secundo loco rationem inftirutionis huius dieiDominicç commemorareB. Harm.vult qui.? dcm,verùm non poteft. Ellauteni vtraduplex, vna vt Chiilfiani intelligertnr le tuni àSabba-tho Judaico,tum àcættris caiemoniislegalibus clTe liberatos.Altera,vt Nouam à fe vitam (qiiam À Cfirifto,non à primo Adamo accipimiis) exigi nolfcnt Chrilliani. Hæc autem noua vitapen-

A D VII. C o N T R. o V ER s. IJIJ det 3 Ch ri fli rcfurrcdione. Ergo eadé dies probata cft ad commcmorandum hocChrifti beneficium, qua Chriftus ipfecam Mundo contu-letat. Eft autem primaSeptiniauædies. Nam ca Chrillus rcfurrexit. Q^redics illa potiflimùin probata fuit in ccclcfiiî.

Falfa autem funtea,quæ hic Bcllarminus fcri-bit.Diem Dominicain fucceffilfc Sabbatho. Na. c(lemusadhucludæi,amp; fub cæremoniis mutato tantum nomine, ii. Sabbatum comp.ararè dici antiquiirimuin.Imo abfolutè.uam ab ipfo Mun di initio fuit à Dco inftitutum.ii i. In Sabbatho coli Mundum hûcfcii Dci opificium. Imo coli-Pur Deus ipfe artifcx Mundi.ikqua Deus cft.ii lï. Diem Dominicam cflc nobis fymbolura rerum futurarum.fi non eodem modo.quoSabbathum (nam hoc ludæis rem omnino futuram icptæfcn tabatiDies autem Dominica Chriftianis rem ex parte iam exhibitam) tarnen eafdcm gtatias, amp;nbsp;Dei dona.vclut falutem 8c vitam acternam, Chii ftum.Crcationem Mundi,Natalem Chrifti,Pcn-tecoften (amp; quid non ) rcpraefcntarc: id quod cû dic.Rcfiirrcftionis , amp;nbsp;renouati mundi pugnat. V.Chtiftum narum clTcdie xxv.Dtcembtis me fis.lmo menfe Stptcmbii Hebræo natus tft, qui appcllatut,ficut lt;V)Cer,amp; quidem erudite,Matthæus Beroaldus in Chronico fuo.

Cæterùm qui ritus Die Dominico olim fuc-rint obfcruati,docct Paulus i.Corinth, ló.v.i. Sc l luftinus Martyr Apologia fecunda, Tertullianus in Apolog.cap.58. amp;nbsp;59. lgn.atius cpiftûla tettia,nempc,Ecclefiatunc tota conueniebat.

precesDeo fundebac,faeras condones audiebat» facramentis communicabat,Eleeraofynas ad pau perum alimoniam conferebat. Nihil ferèprætcr hæc agcbat.Ocarc autein,aut non orarc de geni-culis.ab Omni opéré feruili ceirarc.die Domini-co non icitmarc poftca fuit ab hominibus fine Dei vetbo vllo temerc inftitutum.

QVod de voce Pejfab lcribit ifte,fignificarc ‘nniîlitioncm ôc tranfeenfionem Angcli,

v.anô vanius cftifed vt foins fapere videretur, 0-mnium fententiæ receptilTimæ, amp;nbsp;vocis etymo cöntradixic homo arrogantiflimus. Ergofeftum PclFah proprietranfituni fignificac rxod.n.vcrf. 12.amp; primaric.Pcr extenfioncm amp;nbsp;feciindatièamp; Agnum déclarât, qui in iftiiisDei beneficij corn tnemorationem imniolabatur : amp;nbsp;feftû ipfum e-xod.i2.i.Corinrh.5.verf7.Ioh3n.i9.ver.i4.Qnq(l autem inter Chriftianos Pafeha qiioquefeftum c(retradit,amp; eadem fignificare quæ ludæis.mere blafphemnm e/ljSc iplifl'imnm tbionitarnni hç-rcticorum dogma. Itaqnc quosantca refutauir, mine probat,amp; fcipfum enertit, Si errorcm erro re fulcit.Ncc verb errauir Aerius in eo(quiequid fcribatHætefi 75. Epiphanius fui fcculierrore fafeinarns ) quod nullum elle iam inter Chriftianos Pafehæ fcftuin conrendit. Ergo malèprop-terca fuit,vtlut hæveticus,damn3tus,ficui inaliis quoque dodrinæ capitibns, queniadmodum a-pnd Auguftinuni Hærcfi 53.docuimiis.

Quo'd autem ad diem celcbrandi inter Chriftianos iftiusPafchalis Fcftijtnaguadc co fuit intet

Ap VII. Controvers. ipS ter Epilcopos Afianos,amp; Enropcos controucr-üï.Ahani praecifc xiiii.mcnfïs Martij die cclebia. dinn dixerantgt;quo die ludæi celebrarunt. E,uro-pæi contra.Volunt enim agitati Feftum hoede-bere Die Dominica proxima plenilunioLunas Martij menfis,fed poft Æquinodtium Vernum. HincDecimaquartani. Fuit autem hoccertamé iuftum Dei in fuam ccclefiam indicium,qubd du Pafebâ quocunqj die retinct,illa iudaizat.Quod autem Diem Rcïurrcdionis Chrifti vocant, nue Pafcha,protlus incptc,fal{b,amp; abufiuè fie appcl-lant,amp; contraipfam rerumnaturam. Nam Dies rcfurceûipnis vitam Chrifti déclarât. At dies Paf chan's, morte einfdem Chrifti. Vide de hoc Paf-çhatis fefto Durapdum in Enchiridio lib.vi.cap. txxxvji.Vnde Bellarminus hæc fua fumpfitjöc tranferipfit omnia,amp; exillis iam malisfua peio-ra,amp; ex ineptis ineptiora fecit.Qnod fi Pafcha re tinendum eftet,melius fatiufque elfct eü die prç-çife obferuare, quo pafluseft pro nobis mortem Chriftiis,quicunque is dies clfet.Sed Pafcha ob-feruarcjcft iudaizare.

Eft aute.fuitq; qüæftio ilia de nihilo, quand« PafchatisFeftû interChriftianos cclebraai debuc nt.Iraquc ftuftra ifta Cóciliorü décréta, de qui-busEufebiuslib.j.Hiftor.cap.xj.öc 2-). ScNiccnu Concilium,amp; canon Apoftolotuin vm. amp;nbsp;alia pleraqueConciliotû capita deeo fcriptafunt.Eft cnim prorfus inter veros Chriftianos tollcn-dum. Sedquutn viderent amp;nbsp;animaducttcrent Patres illi iam errore dcccpti,Rctinendum elfc Inter Ckpftianos Pafçha, amp;nbsp;grauianafei ptQx

ptercà cettamina Fcclefiaftica, ad ea tollenda i-Itos canones fcripferunt ; quum feftum iftiid femel dcleuilFe, obliteraffe, fuftulilîe.cxtinxiire fatius fui ifct, ac melius ; imo oportuilfet. Itaquc quicqiiid hoc coCo capite traditifte,res eftintiti-lis,amp; varia,amp; incpta;fcd in lente vnguentû qnx-ric homo ambitiofilTimiis Bcllarminns , amp;nbsp;e» Mufca facit Elephanié, vtmagnus Palæphatiis' elfe vidcrctur. Fuit igicur magna crux animofû interChriftianosiftadedie Pafehatis fefticele-brandi quællio,fient ex Ambrofi) epift.8j.lnno-centij primi cpiftola xi.Leonis ptimi cpiftol. 6j.

6$. appâter, fvuftta tamen amp;nbsp;inanis.ôc à Deo addita,vt Chriftiani vcrcCbriftianieiredifcerét: ludâizate dc(încrcnr;fcd mens illis læua fuit: nec propterca profeccrunt. Tota igicuthæc Bellat-mini argumentatio eft fallacia A. non caufla.Nec cnim Ecclefiâe.idcft.hominuminftitutUjcft iu-ftumrer«m,quæad Dcicultum pertinent,fun-d.amcntum,si deerctum. Eft ignoratio Elenchi. Nam confundic tempora Veteris Lcgis,amp; Eiian-gelij.Dcniquc in multas fe anguftiasifti congef-ferunt,vt ex lui Calendarij corfeôtione appatet, dum Pafchafuum retinerc voluerunt.

Paulum obferuairefub Euangelio Feftuna Pcntccoftes, ic proinde Feftum hoc quoque à Chriftianis sC rctentum,amp; retinendum fui(fe,in CO prorfus hallucinatur Bellarminus. Feftum e-nimillud Pcntccoftes fuit feftum ludseôru , non

Ad VII. C©NTR,OVERS. 1517 Chriftianorum. Apparct ex circunftantii rem-poris codem capitc à Lnca annotati v.ó.Loqiii-tur enim Lucas de Feftis Iudaicis,amp; Fcfto, quod dies Azymorum fecutü clt.Appâter ex ipfo Paulo Aâ:.Z4.v.ii. Ergo falfaeftannotatio Epipha-nij Hæreli yy.ld auteni fccit Paulus tc in iftis cx-remoniis à Dco infticutis (_ quæ iam rcs indifferentes poft Chriftj mortem effedfæ fuerant ) fefe ludæisaccommodarctadhuc inßrmisi. Corint.

Fuit enim Synagoga cum honore, inquit Au-guftinus, fcpelicnda. Denique Paulus Galat, 4. vetf.io.Colofl.i.v.i7, apetté damnat inter Chri -ftianosiftam Icgalium cærcmoniarum, quas eft de diebus,amp; fcrtis,obferuationcm. itaque nullo fundamento inftituit hoc Feftum ccclefia, aut retinct. Quinimonihil eftincptius,quàm quæ ifti.raduntin ifto Pcntecoftcs Fefto religiose à fins retincnda,quaeextant implicata Sc intticata apud Durandum in Enchiridio lib. vi. C3p.,iO7, Sc lib.7.cap.i,N.X4.

lam vctbÇqupd eft in Plal. 42. ) Abyffus Abyf-furo atttahit:ex haç l’uperftitiofà Pentccoftes obferuationCigrauis nataeft inter iftos quæftio» de rationc numerandi quinquaginta dies illos, qui debent inter feftum Pafchæ,dlt;: fuæ Penteco-ftes intcrccderc, quæ tarnen nulla fuit intet Ve-terfxS ludæos, fie Domino vlcifcentc repetitiçné Iiidaifmi in ecclefia Chriftiana, Auguft.epiÂ.iiÿ.

Quaroobvem Bellarminus omnium luotum, imo Patrum fententiara arguir.morc fuo.Augu-ftipi cpift.ii9.amp; quæft. 79. in Exod. Abulcnfis in c.i^.Exod.Lyrani in idem capuiiRabbi Solomo-

X518 R E SPO H s I o ÔaNÆI nis;etiam ipfius Caietanifentcntiam,quain mir^’ probat, tarnen rteque finit abfque vuliicre, neq} integram dimittit. Qinn iino amp;Numer.^3. verf. 3.amp; Exod. contradicicipfe, vt fiiaiti fen-tentiam (qiiæ fola conicótura nitiriir, caq; Icuif-fiina) præferattïi-nnium Patrum, amp;nbsp;fuperioruni fetiptorum iudicio.Diuinat igitur Anno Paflio-nis Chrifti Pcntccoftcn Iudæ»rum fuiire die Do minica noftra,quum coincidcrcnt in eandem dicm,ipfomet teile,Feftum Pafchæ,amp; quinqua-gintapoft diebus, feftum Pcntecoftcs. At anno paffionis Chrifti Feftum Pafchat fuit noftro die tefte Bellarmino col.ilt;S7$. L.C Veneris,non au-s tem dominico die.Itaquefcipfumcnettit:cxeo cnimfequiturfuifle ludæotum Pcntecoftcn co-dem anno,ex Bellarmini régula,die quoque Ve-heris.non dicDominiea.Mclius igitur Augufti-nuslib.Qurftion.in Exod.c.70. diem iftu quin-quagefimum à die Palchatis numerar fic.Ex men fe feptimo funt fumendi dies ly.cx menfe fcque-ti dies5o:ex fccundo menfe dies ttes.Hi collcóti cfticiunt dies 5o.quiequid contradicendi ftudio aduerfuthanc fententiam obiiciat Bellarminiis coI.1676.Sed calumniatur,acnugatur Auguftinü in vno die decipi. Verum textus Numer.j.vcrf.j. Auguftinum purgat,amp;abfoluit. Populusenim _ Ifraelegrcirus eft cx Ægypto die fcquentipoft Pafcha : quo die dies quinquaginta Pcntecoftcs iam incipiebant numcrari,amp;, fi fic numerentucy conftat numerus iftc quinquagenarius dicrum-

QVanta (it in iftis feftis ex hominum ecrebro excogicatis confufio, vcl ex vno hoc capitc apparet, vbi docct Bellarminus nc nominis qui-dem ôc appellationis Septuagefimæ, Qninqua-gcfimæ,amp; Quadcagcfimæ tauonem conftatc inter cos ipfos, qui il la s nugas religiose tarnen ob-fcriiantmedum vt rei definitio, amp;nbsp;finis huius in-ftitutionis amp;nbsp;caufla, amp;nbsp;autor fit cuiquam iftotiî, qui hæc tustur,notus. Ex co verb apparet totam hanc Pontificioruni doóhinam eile vanamac inanem.Durandus lib.ó.Enchirid. cap.24.G0na-tus eft iftarum ineptiarum cauflas rimari amp;nbsp;per-fctutarijfcd neque ipfe.ficut neque hoc loco ifte quicquam aliud agit,quam incptit,acnosludit.

QVi dies Chrifto funt in ccclcfia confccra-ti, fi mcmotiæduntaxat falutatium nobis gtatiarum Chrilli cauira,recepci funt, ac retinc-tuf.vt certior nobis de his rebus, amp;nbsp;adionibus fides fiat, ÔC fi fine vlla diei fuperftitione obfer-Vcntur.quemadmodum (quum primumfuntnó àPontificibusjfcd ab ecclcfia inftittiti) eelebrati fuerunt:agcin honorem Chtifti retincantur,donee videbitur piæ ccclcfiæ, quia funt res prorfus iudiffêrentcs,amp; mediae.Quanqna Sc hos quoqnc dies inter nos(qui de tide hiftorix Euangelicx ia dubitare nonpoirumusmccDci gratia vet femur inter Ethnicos) hos inquadies tollcndos cxifti-ino, iudicóque. Na qnotidic nobis in Euaugelij

I I5Î0 R E $ P o N 5 I o D A N Æ I prædicationc.nafcitur,circuncîditur,motitur, te liirgic Chriftüs Hebr.ij.v.8.

T) Reuiiis omnia hæc perftringemus, qiioniam ^iam antcafufe de toco hoc argumento hoci-pfo libro diireruimiis vc nihil iam,nifi aCllim, a-gcre poflimus. Nam euerfo cotius iftins difputa-. tionisde venerandisreligiofe fanÓtis defunftis. (Id quod intota hac controncrhafecimus) fun-damcncojcortuunt per fe qiiæ illi fuptraedifican-rnr.qualis eft hie eorum cultus in fefto die cis co fccrando.

Rationes tarnen nonnullas tarnen comininilr citurifte,per quas,fi poteft,hoc perfuadeat.

Prima,ait, eft autotitas totius ccclcfiæ,qu« quouis feculo feftaSandorum obferuat, amp;nbsp;qui-dem iam in tempore Apoftolorum, Clemens li-S.Conftitnit.c.jÿ. Refpondco non quid ante nos alij feccrint,inqiht Cyprianus.ipedandû eft (hrC cnim dixit Chriftus lohan.i^ Ego/itf»confuerii/lei quid veritas ipia.id eft,Dej verbii fcriptum prçeipiat.Nam nec in vetere,nec in Nono Teftamento extat vllum feftidiei cui-piam Sanfto confecraci exemplum , non feftutn vllum fuit Abrahami partis fidelium : non Mofis excellcntiflimi Dei fcrui, nonDauidis, qui fuit Rex fecundum cor Dcimoii Stephani, quern de-fleuitcccleha;nó Iacob, quem Hetodcs occidit: non Pauli, non Pttri,non deniqnc vllius fandi. Ergo nec Ignatius,nec Irenæus , nec luftintis

Ad Vil Controvers. 1511 Maityr iftius rei mcmincrunt. Tertullianus auté, quemiftc citât,non aitNatalitia mottuoram,fed. Viuorum à iingulis fua celcbrari folica, vt acceptas lucis amp;nbsp;vitae Deo gratias a^erent. ld quod Annotatiuum Pafcha diókum ^irte fciibitinEn-chiridio Durandus lib.j.cap.i.N.jg.atque ex Gé tilium moribus facetur elTe profcótum. Denique in negotio religionis vcræ,amp; veri Dei cultus, nó excmplisjfcd legibus in verbo Dei fcriptiscib nobis viuendum.Ltbri Clementis, qui inftitutio nes Apoftolicae inferibuntur,plane font fabulofi, ac füppofiti.Extant veto canones Apoftolorum, in quibus de fcfto dieSandis dicato,ne apex qui-dem extat.Ergo fabula cft,iam Apoftolorum té-pore dies feftosà Chriftianis obferuatos fuifle. Cóciliu Stnyrnenfe Dcuro,nou Sandos, coli iu-bct.vt cft apud Eufebium lib.4.Hiftor. cap.15. At paflionis Mattyrum roemoriam retineri, vt cæ-teti ad conftantiam fidei his exemplis excitentuc amp;inflammcntur non vt vllusreligiofus cultus* (quod tarnen ifte vult)dcfundis Sandis inftitua-tur.Origencs vbique eft amp;nbsp;fuperftitiofus, amp;nbsp;hæ-reticus.Bafilius,Chtyfoftomus,amp; alij,quos alle-gat.etG funt in multis probandi,non tarnen in o-mnibus ; amp;nbsp;hoe errore iam recepto fafciilati ilia, quæ Bellarminus hîc récitât,fetipferunt.In fum-tna.tota hare Bcllarmini ratio eft fallacia ä»«» ««j^.Nec cnim quia quidpiam probanit ecclc-fia,illud pie fir,aut pars Dci cultus, aut Deo gra-tum efttfed quicquid confcnticuter Deiviibo fcripto definit ecclciia , illud fequendum eft, lohan. 5. verf. 39. ait Chriftus iple ,

Responsio D a N Æ I fcrtpturM. Obfcrucrautem hïcpius ledornullu ex. S.Scriptura à Bellarmino locum citari « ac ne dctoitum quidcm , quoniam hæc ram cralTa fii-perllitiö nullum omnino vel colorarum habet in Scriptura fundamentum, quantumuis exi-' gunm.

Ad concilium Laodicenum cap.51. Carthagi-ncnferin.cap.47.Tolctanum iii.cap. 23. idem, quod fupràjtefpondeo, fuilTe Fcfta illa de nomine quidem Sanclorum appcllata : ciiltum aiitcra Deo.nonSanótis fuiffe in illis ipfis diebus exhibitum agique de fola paffionis Martyrum memo ria inter Chiiftianoscolenda;non de vllo cultu religiofo Martyribus, id til, homiuibus amp;nbsp;crea-luris indittiendo, aut condendo. illa enim fe-culaadhucdamnabant idololatriam, camqueo-derint. Concilium Liigdunenfc, cuinsextat de-cretum in can. Pronunttandum Gonfccrat.Dift.J-iasi ecclefiae dodhina corruptiflima, amp;nbsp;idolola-tria publicè recepta conuenit, circa annum Domini 12^5. vt ait Crantziujlib. 9. amp;nbsp;Polydorus lib. 6. cap.8: de Inuentione rerumhtaqnc nullius cit fideijóc momenti, vt potc iam proilus colU-pfa vera ccclefiæ doótrina.

Vltima ratio Bcllarmini dudla eftà fimili, be-nchcia Del cerro die commemorare lieer : ergo amp;nbsp;diem paffionis Martyrum concelcbrare. Hæc enim paffio magnum Dei beneficium eigafuam ccclefiam ( nempe perfeucrantiæ cxcmplû) habet, amp;nbsp;continet.Ergo amp;nbsp;hi dies quoque, qui illis Sanftorumpaffionibusfunt dicati,pie cde-brantut. Refpondco, (i folius exempli püs a-

Ad vil Controveks. ijij liis proponendi gratia dies llU fancirentùt Mar-tyrum meïnoriæ, arque omnis ab iis abeflet fu-perfticio, fortaifis ad tempus crat hæc eonim pailionis comraemoratio tolcranda. Vcrùm tota res in mcram fuperft^ionem abiit,amp; idolo-lattiam hominum lt;nbsp;ac crcatiiratum iftarum,qui’ bus rcligiofus.diuinûique cultus proptcrca à Pó-tificiis tribuitur. Ergo rollenda cft, quemadmo-dum piusRcx Ezcchias fefpcritemæneumcon-fregit, qubd populuS cö rcligiofè colcret 2. Reg. 18.vcrf.2f.nc huiufmodi idololatriaalatut,acfo-ücatur in media Dei ecclcfia. Quiim igiturà veto fcftotuOT iftoruta inlHtutionis fine dif-celTerit poftcrior «tas , eamquein teterfimutn vitium conucrtcrit, nimirum prorfus funt ifti dies fefti femel omnes abtogandi. Prxfcrtim inter Pontificios,' inter quos nullac perfecutîo-hes propter Dei nomen amp;nbsp;Chtifti fidem re-ftant. Omnes enim probaat fuos crroies, Sc àfaccrdotcad idiotam funt omnes fafcinati at-qua aberrant vt eftifa. 24. verfu. 2. Itaquealius alium de errore non admoner. Cur igitut ne-ceirarium eft inter cos Perfeuerantia: exemplum , nifi vt fiant in fuis ctroribus obftinR-tiores?

Adde quód iftorum feftorum inftituendo-rum ratio , quam ifti affetunt eft blafphcma. Bcllarminus ait Fefta hæc Sanctis ciFc data,vc fint noftri tntcrccirorcs apud Dcü.Hoc in Chri-ftum vnicum noftrum aduocatunu. Timot.a.v. 5. eft iniutium. Durandus in Enchiridio lib.7. cap.i.N x.Yt cis viccm rependamus. Vt enim in D Dd a

ï;i4 R. 11 p o n s I o Dan^i cœlis illi dc nobis gaudciu : fic nos in terris gau-dcre dc illis dcbenius. Glolfa in can. Fronut/ttan-dnm. Confccrar.Dift.j.aitjFeftaSanftorunj cfle fact3mcn[a,quod in Deiim,qui folus inftituitSa-cramcnta.blafphcnium cft. Ergo-vciftafuperfti-tio iropiacft:fic impio fiindamento nititur : clique prorftis amp;c damnanda, amp;nbsp;tollenda. Nam amp;nbsp;Bcllarminus ipfc col. i68x. L. A., faretur caullas omnes,proprer quas fefti dies ifli Sandis dican-turex Gentilium moribus amp;nbsp;confuctudine pro-manalïc. Idquod etiam fcribitDuranduslib. quot;j. Enchirid, cap. i. N, j8. Præclarè verb Tertullianus negat eain ecclefia Chriftiana retinenda, amp;nbsp;in Dei cultu, qux ex idololatria defumun-tur, lib. de Idololatria.

Conatur verb Bellarminiis noflrorutn argumc tis refponderc : fed frullra conatur.

Primum cft, talis Sandotum defundoruin cultus cft Idololatria. Nam foli Deo debetut hie honos, vt cis Dies fefti confecrentur, quem-admodum apparct ex omnibus feftis veteris tc-ftamenti, amp;nbsp;Icgis. Relpondct Bellarroinus varie. Nam primum ait Dies illoi Deo dicari, non Sandis.Deindc conttà, concedir cofdem in fan-dorum cultum immediate terminari, ie fpeda-rc, ic referri. Sed enim cultum eft'cDuliam non Itttiami Refpondeo Bellarmino, Deum non irrideti Galat.ó.vcr.y.nequc fophiftam clFe.Qua-re quocunquc nomine vocttur,amp; Icgaturiftc Sandoritm cultus, cft vera latria; ic quum trea-turis exhibeatur , vera idololatria. Vti enim

Ad vil Co nt ro v irs. 15x5 Tcmpla, fic amp;nbsp;Fefta foli Deo, rede Auguftino, funt dicanda. Ergo cft cffiigium non folutio Bcllarmini refponfio.

Secund in» argumentum nofttum cft, Quædi fefta falfo fundamento nitiintur,vt feftiimconcc-ptionisB.Maria,quad fucrit concepta abfquc pcccato originali Itaqiic Bernardus cpiftola 174. damnat hoe feftura. Refpondetifte piè crediB. Mariam conceptam fuilLefine originali pecea-Jo. Deinde feipfum reuocans, non ex ea caufla feftum hoe vult colijfed quia ex matte fterili Maria concepta fuerit, amp;nbsp;pignus futurae falu-tis generi humani tune apparucrit. Refpoii-deo ifti,Impie creditur B. Maria abfque pcccato originali concepta. Nihil enim Chriftus habc-rct praeuilegij fupra cam, ficut docct Bernardus, fi fic concepta Maria mater fuilTct.Deindc amp;nbsp;Ma IcdonatusSuita,ficutifte,Lutetiae profeH'us cft impie etedi Virginem à die Conceptionis fuifte fine pcccato.Durandus in Enchiridio lib.y.idem docet.Tertib Glofta.in can. Pronunttandum con-fccrar.nift.j.in 'ieï\3.t^attuit/u idem kquitur. Secundum Bellarmini refponfum falfum eft Maria ex matte ftetili fuilfe conceptam. Tertium,hoc paifto prarfetret conceptionem Iohannis Bapti-ftæconccptioniB.Mariæ Bellarmin, quæ tarnen nullum diem feftum in ecclcfia Romana habet.

Præcipuam Bernardi rationcm prætctmittit BellatminuSjQ^d hocnempe patfto B.Maria ç-quiparatutChtifto.Huic non refpondet,quia no poteft.Eft autera hoc fummam facrilcgium.

Tertium noftrum argumentum eft,Multa fe-ftaflint omnino noua amp;nbsp;recentia, prifeis feculiî ignota, ccclefiæ inaudita : fed démuni ttmpore luftiniani Imperatoris nata,idcft ppft annum Pomini quingentefimum.

Rcfpondet Bcllarminus,propter noua amp;nbsp;rccé-tiaDfi beneficia fuifle ncctirc noua quoquefe-ftainftitui inecclcüa. Refpondeo Bellarmino. Pfimura propter ifta recentia Dei beneficia,quç vocat ifte, non ipfi Deo illorum aujori, fed ho-minibus, id eft, aliis dies feftos dicatos elfe gratiasagi iquod eftabfurdiftîmum. Deinde fal« fum eft fl (la ilia noua, de qiiibusagimus, elîenQ ua Dei beneficia:imo funtvetera, amp;nbsp;pnmisec-clefiæ Cbriftianæ tempoiibus notiflïma, propter qiiæ tarnen eeelefia vêtus Chpftiana nullij diem feftum facrauit.Snnt autem ilia fefta B.Ma-riæ confecrata,Feftum Corjeeptionis illius,Na-tiuitatis , Annuntiationis, Purificationis, amp;nbsp;Af-fumptionis : fed poftetiotibus tempôribusptat-cepra.

Aeprimum quidem , vt teftaturDurandaslib-j.Enchifidi) cap. j. N. 9. amp;nbsp;lib. 6. cap. 2 N.7.of-hcium quodB. Mariæ canratur primus inftituit Vrbanus 11.qui vixit poftannû Chrifti mlxxvh. Ergofeftura hoc recens cft. Feftum Conceptio-nis demum poft multas contradiótiones, fola yi amp;nbsp;tyrannide Romani Pontificis fuit rece-pturn,ncmpe’Sixti 1111. circa annum Domini MccccLxx. vtappatet exExtrauag, Curaprit-txctffa de Reh^jutit.

Feftum Viïîtationis ab Vtbano yt. tefteipfo-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;met

Ad VII. CoNTROVIRS. Ï527 met Bellarmino , circa annum mccclxxx. fuitinftitutüm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;1

Feftum Natiuitatis B. Mariat olim noncele-bratur, inquitDurandus in ecclefia lib.7. En-chirid. cap. 18. N. 2. fed ex noólurna quadam reiielacionc fuit inftitutiim, amp;nbsp;ex fomniis cu-iufdam Monachi contra oei præccptumlf.8. v. Ig.quod fomnia credi vetat.

Feftum Annuntiationis potius cft Chrifti, quàm Mariæjinquit ouranduslib. q. Enchiridij cap.i.N.2.

Feftum Purificationis fuitab Imperator« lufti niano ex magna fuperftitione indiólum, præee-ptiimquc, Geut doect Durandus in Enchiridio lib.j.cap.x.N.u.Niccphoriis Call i ftn s lib.16. Hi-ftor.eap. 28. Paulus Diaconus lib. 16. rcrum Ro-manar.poft annum Domini dxl.

Feftum Aft’umptionis Mariæpoft luftinianü fere XXX. annis fuit iniicnturn Sc receprum, iubente , amp;nbsp;imperante Maiiritio Imperator« circa annum Domini dxcv. Quqd enim ex Hieronymo citatBcllarminus cft fuppofititium amp;c falfum. Nccenim is fermet eft Hietonymi: irao nee Sophronij eins arqualis ; fed nuga-toriscuiufdam , qui pofttcmis temporibus vi-xit, vt ex ftylo apparct. Porto Durandus lib. 7. cap. 24. Enchiridij N. i. affirmât incertum efle , Vrrum Affumpta lit cum corpore in cœ-lum Maria , amp;nbsp;dilîîdcntes de ea re fententias proferr. Ex quo apparet hoc AlKimptionis Ma-liæ feftum. niti falfo fundamento. Quid ergo de aliocum feftorum, quæ Sandis dicantur*

15*8 R E s P o N s I 0 D A N /5 I fundamentofcntiendiira eft,amp; quam illudfal-fum amp;nbsp;friuolum eitt îNam inter Santlos Maria ptinçipatum obtinet,cuius fcfta fi funt falfa, vcl incerta,certè reliqua erunt falfiflîma amp;nbsp;incertif-fima.de quibus minor cura fuit habita. Denique împiidens ifte Monachus Diaconum amp;nbsp;Nicc-phorum ait clTe mcntitos, ad quorum tarnen te-ftimonium contra nos fæpe recurtit, amp;nbsp;credi il-lud cupit. Quid Datando fuo præceptori facict, qui fcribit idcm,quod Diaconus?

Quartum argumentum noftrum cft , Fcfta, quæ colunc Pontificij, ex folo Principum laico-ruin iudicio funtinftituta, ficut feftum Purifica-tionis S.Mariæ à luftiniano : Afiumptionis à Mauritio:ergo non funt præcepta merè ccclefia-ftica,vel magno iudicio edictad'ed aulico. Ref-» pondetBeliarrainus hoc efie falfum:fed Principes duntaxat probaire,quæ Pontifices Romani iam decrcuetant. Refpondct Bellarmino ex hi-ftoriisilliustemporis veri(ritnis,amp; iam citatis conftareilludi quod dicimus abfquc Romani Pontificis confenfu amp;nbsp;iudicio à folis Imperato-ribus conftituro*S ciFe hos dies feftos.Necdum e-nira erat tâta Romani Pontificisautoritas, vt ab eorum ore penderent Conftantinopolitani Im-peratores,ficut poftea euenit imperantibus Get-manis.

Quintum noftrum argumentum cft, Etiam non lânétis amp;nbsp;piis(velut luftiniano Iraperatori) vins diesfefti funt inftit«ti,Nicephorus Calli-ftus lib. 17. Hiftor. cap. ji. Refpondct ifte, fuilfe quot;nbsp;ilium dieminfticutû ex vnius cpifcopi priuato iudi-

Ad Vil. CoNT ROVERS. 1529 iudicio tatüinó ex cccléfiae totius dccreto. Refp. iftijlnnumcrabilia alia Pontificiorum fefta eod^ modo ,amp; eadcm priuataquoriindam duntaxat deuotione fui (Fe inftituta.vt oftendit c.84.Con-cilij Charraginienfis 111,amp; qualiafuntFeftaSan lt;ftæ Agnetis,Agathæ,Cathedræ Sanóti Petti,Se-ptcm Dormientium,SanftiNicolai,amp; plerotû-qiiealiorum,de quitus legendus eft Duiandus lib.y.Enchiridij per totum.

rxE Vigiliis amp;Iciuniis,quç dies aliquibus San-ctis dicatos praccedunt. (Necenim omncs tantam dignitatem , amp;nbsp;folennitatem merentiir: autjfi merentur, tarnen acccpctunt ) agit Bellar-minus:fcd nequeDei verbum,aut vllü ex S.Scri-ptura Veteris, autNoui teftamenti locü proferr, vnde hocRomanæecclefiçinftitutû probet.Ita-que prxtcr Dei verbum,imo contrà Dei verbum hoe receptum fuit : quare tollcndum eft, amp;nbsp;ab-rogandum omnino eft : non qubd ieiunia(quaï fæpe exercemus amp;nbsp;vfurpamus ) oderimus: led quód, quum ill a in mere Höwinum dcfunélo-rum honorem fiant,malc finnr,füntque fuperfti-tio,acidololatria. Qninimo hxcipfa ieiuniotu indierumfeftorum Vigiliis inftiturio répugnât manifeftèDicrumfeftotum Martyribus dicato-r rum rationi.Sunt enira hi dies inftituti in fignu gaudi) amp;nbsp;lætiti« , qnam de Sandis in ccelum re-ceptis capit ecclefia,tefte Bellarm.fupra c.ió.col. XdSz. L.A:At ieiunium plane cum lætitiç tempo rc pugnatjVt docct Chriftus Mat.j.v.ijjDuradus

1530 Responsio Danæi (vndeifte omnia faadcfcripfit) lib.6. Enchi.c.y. v.iö.Tiinc enim,aic,non eft ieiunandum. Omit-tointricacasde iftis Feftotum Dierum Vigiliis amp;nbsp;Iciuniis quæftiones,qua; Pótificios ipios perturbant. Vrriim omnia Apoftolorum feftaiciu-nium in Vigilia habeatzCur non omnia habent: Cur Coiifeirorum fella itidem ieiunio nonor-nantur : Cur folus inter Martyres Laurentius in Vigilia fua ieiunium habeat, amp;nbsp;quid non? quas quæftioncs verfar, vex.atqiic leiplum plurimum torquens Durandus lib. v i.Enchiridij cap.v 11. per to turn.

Atque huic noftroad ptimum Controuerfia-ruraRoberti Bellarmini tomum refponfionum labori fincm eramus impofituri, nifi fummâ hu-ius hominis impictatcm inJeroj-paç» huius Tomi deprchcndiirvmus, quum fic ait, Lutu Deo., Kiroinitjue Matri Maru. Deo ttem lefu Chrtilo tÆterni Detaterne FtUo^Latti (^gloria. Priminn locutio.fcrmoque huius orationis eft plane bar-barus amp;nbsp;oblcurus. Batbarus.dum Chrillum Deiî Fthum Dei,nun autem Pattis vocat. Vbi eniin di ftinginintur perfonæ, ficut hie fit,vocabula per-ionas diuinas,non cfll ntiam diuinam, fignifican tia Theologo tuut vfurpanda, lient fecit Chri-ftus Math.aS. verf.ip.Paulus x.Cotinth.ij. verf.13. Iohannes i.Iohan. 5. v. -j. Itaque in hac oratiane Bcllarminus barbarus eft, qui de perfonisdiui-nis agens Deum pro fciibat. Sed ic idé eft obfeurus.Nam hie vocem Demamp;c elTentialiter, vt quum lam Deo inquit : amp;C pcrfonaliter, velue quum ait Chrifio Ftlio Dti,furait,nulla diftin-: dioi

A D V 11. CoNTROVERS. 1531 dionis nota addita.Qiwd genus loqucndi ccrtc quidcm eft pbfciuiffirnum.

Eft amp;nbsp;impiusin hacÓ5ro3'pa?»(Ncc cnim cam ' precatjonem aut precatiuncnlam prppric quis vocaucrit)Bellarminus. Ptimiim quiaSpiritum Sandumprorfuspræterrnifitjquafi de numero Sand« Trinitatis eumexpiingat, qui fuit crrpc hæreticprum pcflîmorum Macedonianprum. Deinde Mariam Virgincm(quæ niera creatu-ra eft, amp;nbsp;fuit ) cum Deo ipfo in precando con-iiingit, amp;nbsp;ad earn preces quoque ditigit, quod cft idolplatricum, tefte Auguftino libro ao. cap, 21. contra Fauftutn. Nam prorfus cft impium amp;nbsp;Ethnicuni Deo aliquam creaturam contin-gcre. ld quod iftc facit. Tertio , Mariam i-pfam æterno Deo amp;nbsp;Filio Dei lefu Chtifto pr»-fert,3cpra-ponit,quod eftnefarium illud fuura factilegium geminare. Qi^arto, Finitdifpun-dione fuam orationem addita rQjuj! poft vo-cem yWlt;«rM,-poftea quafi noua quædara clau-fula amp;nbsp;fententia incipiat addit, Deo item lefu Chriilo ÿic. laut, e^gloriu, quad ifta laudum , de quibus hîc agit , gepcra diftinguat , vt aliud alio fit mains. Maius autem laudis genus neo, id eft Patti tribuit, Minus Filip dcp Icfu Chri-fto,id quod eft prorfus Arrianum . Sic enim Chtiftum Dcum Patre minorcm efl'e vult , amp;nbsp;ipdicat. Et quum Mariam in ifto Maiptis laudis genere cópledatur.Chriftum in minori laudis genere collocet , nulli dubium circpotcft, quin Mariam matré Filio (uo Çhtifto pcrlpicuc

15J2 Rb s PO H s 1 o D A N / I præferar,atque manifeftc Deum verû ver« Crea-tiiræ fiibiiciat.Id quod amp;nbsp;carcerc, amp;nbsp;flamrna inter Chriftianos eft digniflîmura. Et hæcquidem ftudio veræ Dci gloriæ tiicndæ,fanæqi.ieEuangc-11 j dodtinæ propngnandæ gratiâ,fGripfi,Ego Lâ-bcrtus Damns Francus Aurelius, ccpi verb fcri-bcrc Cafleronc (quod eft Gothicanx Prouinci« nobiliflimum oppidum ) fexto die Maijmenfis anno Domini cio lo xciiii.abfoluiaiité,Deo duce,amp; vires fuggerenrc, pridie Calcndas Iulias, id clhdievltimo Menfislunij cio lo xc v.Qiia-remihi quodam celeiimate Ixtari, amp;nbsp;exclamaro ex tanta nauigatione licear,

- Fquot;entm m in partum /ibro cttm menfe peraElOy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Pergere enim,Chtifto Domino meodiicc, »d ad alios Bellarmini controuerfiarum Toraos cô-ftitui.fi vira fuppetat, eôfquc confutare Dco Patri , amp;nbsp;Filio, amp;nbsp;Spiritui Sanélo fit laus, honor,ôc gloria in feculafeculorum Amen. Benedicati-dem Deus huic operi amp;nbsp;labori meo, vt amp;nbsp;pij in eo proficiant, ac magis magifque in veraChti- * ftidoctrina confirmentur: ignari autem veritatis Euangelicæ homines his meis ad errores iftos refponfionibusinftruantur. Amen.

1475

Acoluthi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;841

Adamus habuerit-ne conti ncQtix donum 9(1. quan-do cœpit clTe maritus ioS)

Adamo nnanente quismua di ftatut futurus nil

Adamus Cataaenfîs Epifco pus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;690

Ader nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1191

Adoratiovndediûa 1190

Adoratiocrucis 141$

Adoratio altaris 135) Adorationis fpecics tres

1191

Adarari qui recufariut 170} Adoratorcs fepulchrorum 1558

Aduerfarius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wyj

Adulterium inter minora crimina

Acrius male damnatus hx-rcticns

Aduocatut

Alcaria in templis 1441 Ambrofius de fepultura moriuorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iitfi

Ambrofîj locus de inuoca-tionc fanâorum corru-ptus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1314

I N D

Apoftoli-ne foli manus or-dinandis impofuerunt 847

Apoftoli (jUomodo dican-tur omnia reliqiiiiTc 931

Apoftoli coniugcs loiÿ Appftoli vxores habuerunt 871

Apoftoli coniuges 1048.

Bell.negat

Apoftolos non mcndicaiTc 110$

Apoftolos viilt Bell.eandc quam Chriftus habere po teftatem

Apoftolorum miftio ibid. Apoftolici basretici quan-do exorti

Aqua iclotypiæ St- lordanis i486

Aqua non fugariDxmones 1487

AqusE confceratio 1481.

Aqiiæ benediftç inftitutio 1483.1484

Area vécus 145X. an pretio-fior martyrum reliqiiiis 1451. typus Chrifti 1453. coram Area fanèti adora-rc foliti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1455

Area Dei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’44®

Area Dei akarc amp;:c.an ado-randa 1193.1x94

Arex Tandis dicac;. pagina 1X99

Armamftaquç 1140 ArmaEccleiiç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8o«

Armentorum monachi

Arnobius pro nobis contra Bell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J97

Athanaftusde coniugiomi niftruin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1031

Aiiguftinusdenuptiis poft votum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1036

fta874.vfu» 8ii.8i7

Coniugium cuiuis liberum 870-871

Coniugium incontinentf-bus àPaiilo prxcipi 1030. 1051. 103t. incontinentib. 10X7.1018.1019.amp; vide Mx trimoni urn.

Coniugium interdiftfiClc ricis 868.868 permifium ibid, fohlens in quos iniu riui 1971. an difiolnatur msnacliatu nbsp;nbsp;nbsp;1071.1071

Coniugn vfuJ aliquando neceflariiis

6oniugij prohibitionis incommoda

Coniugij coinmoda amp;. incommoda

Coniugium à folo Deo dif-folui potcA

Coniugium an carnis pol-lutio

Coniugium cur cuiuis con ceflum,amp; contrarix Bell, rationes 874.875.876.877. 880.881.881. amp;nbsp;deinceps.

de Coniugio tam ininiAro-rum quàm Vireinii poA votum teAimonia Patrü à pag.1047.ad 1054

Coniugium an côftnfus an coitus faciat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1069

Coniuges à coniugibus dif.

iiti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1038

Coniux aconiuge debitum exigcre non valens IC34 Confcientiam qnx obligée 1116.1117,1117.111$.iiij, f. E c 1

Ho 1150. Cittkiginenfe i3oS.Nicenuin ii.idolola tricum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1404

Concilia damnantia imagines 159i.de purgatono iigi.cria de temploru Aru dione 1449. particularia I37Ç. quae coelibatum in-iuiixennt Sé^.quçdâ pro-bariit reliquias 1549.qnæ-damdefeAis qiiædî de confccracione teinplo

I rû i4«l.idololatrica 1581?. contraria reliquiis 1549 à quibus celebrata 848 Conciliorum quonindam auftoritasdcfcAis 1508 ConSiliabulum Tndenti-num nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I;69

Confufus Bcllar. 907.908 Coniugati poAint-nc con-tinentix voium fufcipere io«4.ioi7

Confecrâtionis teniplorum “ccremonias I4611465. pai

nis,aquæ,Cardi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1485

Confilij vox nufqium in fa

cris- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;49g

Confilia'effc præcepta 9$j Confilia mónacliorum 941.

cur legi Dei præferuutur 94t.mona'ftic3 49-/.an per feSioralege diuina 498. 499.?$o.nulla elfe fed prç cepta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;498.499

Confiliorü materia an me-lior aut difïicilior lege 952.)'5î

Confilium præccptu non differuiic

Conftautinopolis expugna tio

Conftantinus de fuo pafto-rcs aluic

Canftantinus leges in cœli-besabrogauit

Conftantinüs non exemit clericos iurifdiftionc Ma giftratuum

Confuetiido in rébus Ecclc fiafticis 1437. non præiu* dieat veritaci 883. Côfue-tudo tyrannus 1014 Contemplandi Dci media 1080

Continentes efle omiies vt

Paulus relit 1031

Continentia non data omnibus gy^.voueri n«n po tcft 87$.877.perpetua quo modo petenda i038.qua-tenus grata 1019. quak

Continentiæ donum ■ 1053 Continentiæ monafticævo tuin qnibus argumentis । probet Bel.999.1004.1006

Deos pl«res fcibejtPontif. 1307

Diaboli-nc vexent animas in purgatoi-io

Diaconi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;84}

Diaconi ordinarij Rom.854 DiaconilTa clioenda vnius o virivxor ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;881

DicsDomini 1170.n71.c11r fa cratus

Dies dominica,vide Domini ca. Dies doniinioa 1499. an pars clUcus Dei

Die Dotninjea qm ritus ob-feruati

Dies Dominicus indifferenter àPaulo obferuatusi4O7

Dies feffi 1509. vide etiam Feft.i.

Dierum f ftorum obierua-tio i49Ä.an cultus Dei

Dies in Eccleiia confecrati

Chriffo I5i9.fefti initió res indifferens 1498.1508

Dieruni'obfcraationem Pau lus damnat 1501.1504 Dies ad diuina benciicia pof funteligi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1508

Diesfefti plures hodie quàin fub lege

Digamia

Diligi toto corde Deus an poffît

Pionyiiu$Areopagita93i.A-reopagita 1110. recens au-tor

DiffcnffoBcllar.ifeipfo 90S

DiU'tiae

Dogmata fidei qux nog. an

contineatur omnia infert ptura nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1109

Dogmatum fidei fundamentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1183

Dominicae diet antiquitas 1511.eius inftitutionis ratio ibid.amp; I5i3.an Sabbato fut-ceflirit 1513. an fymbolum futiiroruni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Donatiffarum error gig Dulia amp;nbsp;latria n.90. foli deo debetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1303

Ecclefia Dei fors gn. cle-rus 814. Ecclefia vera apud nos 819.Ecclefia Chrifti au ro amp;nbsp;gemmis abundatura ialt;9. Ecclefia nqffra vetu-ftiorPapiftica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8it

So/.ius in eleftionibus Sjf membra capiti fubiici debent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114?

Eccleli.ifficae cauiæ àqiiibus iiidic.ind.r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;898

Eleétio ininiftrorum 813.815. 818. ininifirorum diuerfa gitf.lcgitima Paftorum 830

Elias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;91t

I N

Elias an Eremita 1O76.amp; Mo fes cum Cktifto collocati 1113

îlizæas 9i8.an coelebs 1018. vt inortuum fufcitauit ii3fi

Encxnia feftum à luda infti-

tutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z 1507

Encratita:

Enos

Epiphanius frcgit iin.ijinem

Ciivilti 1578.de voto conti-nentix

Epilcopi iurifdiftio 847, cle-ftifine populorumconfen (il 819-an impcrent vt Prin cipes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;848

. Epilcopij priuilegia côccffa 84«

Epifcopus quid apuJ Atke-nienfe?

Epifcopatus

an fine Epifcopo nihil in ec-cleiia agi poflit 84S

Epifcoporuin oriiamcntacx Belhr.

Epifcoporum inftitutio 815 ipifcoporuni autoritas quo-modo creiiit

Erafmus de fanftis dcfuiiftis 1179

»rafmi diftum de vfu fcmi-narum

ircmitXjWo-^aS-fonre« 1081. déférât officia eharitatis 1081 læui in fe

iremitarum rniracula 1078 sremitiea vita nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1075.1081

»remiticx vit« auftentas

IP79.io8q

Errat in Canonizando Papa 1187 ifleni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8otf

ElTeni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;916.917

Etlinici prudentiores in ca-nonizandis Pontif. 1181 in Euchariftia fit-ne torpus Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1447

Euchariftia quomodo facti-ficiiim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1441

Eunuchis vita xterna pro-miititur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S54-S5S

Feflum Côccptionis 1515 i5ilt; Feftum Pcntfcoftcs 1516.1517. quomodo à Paulo fit obfer uatum , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1517

I N D

Imago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijffo

Imago idolu amp;nbsp;(îmulathrü qiiomodo différant ijiîo

Imagines figna Sacra 1575 Imago Dei prohibita

Imagines indueunt adido-lolatriam

Imaginum cultu incerwt 1401

Imago crncifixi ijoi Imagines facra: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1404

Imago res bruta 1400

Imagines Ethnicorum 1594 Imagines damnant 1401

Imago regis eolitur 13110 Imagines non adorandx la-tria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1403.1407

Imagines adorandx 131(1. 1385

Imagines viuç templa Chri ftianorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1377

Imagines in templis an incitent ad precandû 1447

Imaginum triplex vtilitas 17S0

Imagines damnat« à patribus

Imagines damiiantur à tribus Coneibis

Imagines licet babcre 1303 Imaginesan rcligiofo cultu venerandæ

Imaginum miraciila 1388 Imagines in templis 1371 Imago Dei in liomine non

adoratur 1389.1390 Chri-fti quo tepore ereda 1374

Imago Trinitaris 1371

Imago Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1454

Indulgcntiarum pollicita-tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1143

loannes an Virgo 1048 loancs uaptifta vixit inde-ferto 918. vita diHimilis Monachorum amp;nbsp;Ercmi-tarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;919

loannes Baptifta.an Eremi-ta 107S. vita eius amp;nbsp;habitus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1077

loannes xxij.Pontif. li88 Ipbigenia virgo toil ludati precabantur verfus occidcntem i439

Iiidçis vetitum cfTecoelibi-bibiis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;937

Leo primus de nuptiiapoft votum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1057

Liberi an vouere poflint in-uitis parentibiis 10Ä0 an iure coniugium 106X

Leo j.lflauriçus 1}91 Leonardos Chius ibid, Leuitz an dicii fors Donlid ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8*4

Leiiitaruro quales pofleflio nes

Leuitis affignatz decimz 891

Leuiticorum faccrdQtnm dinerfa ratio à Mini-ftris

Liberi in poteftate paren-tum vouere nequeüt loif

Lires quare fufcipiâtur n4i A»gt;op«xi* fugienda piiso-m ui bus

Lombardus cautior Bellar.

1191

Lotto mortuorum 1148 Lutherani

Liitherus de fubfidio aducr fusTurcas

Lutherum ßellar.carpit 95Ä Lutheri querela dePoneih-cis crudclitate 1155 Luiherus de Purgatorio 1115 M

MAcchabzorum i.lihcT apocivphus ii«o.er-rores varies continet 116« Macchabzorum Über 1. A-pocryplius ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1314

Magiflratui quid faciendii vbi vigtnt hzreleis U47

in Laicos amp;nbsp;Clericos diuilio Ecclef. 807. incommoda exea diuißone 808. 80^ Lampades in funeribus 1X49 Laciiiorum patrum de animabus fcntcntia iiyx Latria()aid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1408

Lex humana an obliger có-fcicntiam 11x^1117.1118 Legé icuocare pofle pnur cipcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;905

Lcgis przeepta impleri no pofle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;974-97»

Mendiciutcnt monacliorû .

lt;]uibus rationibus Boll. I probet no4.iJO5.iiolt;gt; ï Mendici inter ludæos 1104 I Menfa euchanftix'taltare ' Ï44I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

Mercri non poflunt Komi

nes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1197.1107 ]

Meritum de Côgruo amp;nbsp;Cô digno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1198

Meritum poft vitam nullum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1101

Milites ludçMacchabæi im pccnitentes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1161.1161

Minifter.vidc Paftor.. ... Minifter à quo ordinandus

817.819. poflit- ne licet digues fti pédi u m capere 8 97 Miniftrorum eccleiiaftica-• rum ordines 839. inftitu-tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;819.810

Miniftrorum Pontificiorù

clcctiones nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;810

Miniftrorum cledio 813.

81Ç-Î18

Miniftri noftri quatenus Chriftü reprxfentant 864

Miniftri Ecclefiæ ab Apo-ftolisvocati nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;818

Miniftros eligi pofle â po? pulo quot;83I.831.833-S:c.

Miniftros à populo non eli gcndos rationes Bell.ilfi. 817.818.819.830

Miniftrorum ordinatio cur ab Epifcop. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;818

Miniftcrij committendi po teftas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 819

Miraculanon conciliant au

. toritatem -a •-•gt; •1411 Miracula dasmoutim 1417 Miracula Satanat 1389 Miracula fua habet Sataa

Miracula à Monachis xdi-ta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99*

Miracula fanAorum mor-tuorum 1314. Eremitaru 1078 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.gt;

Monachaïus quomodo laa datui! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1014

Monachatus pccal4O934.an . mors fpirrtualis .1074 i MonacKatus an petfedfior . ftatus coniugio .1070

Monachus monackos lau-dat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;910

Monafterio dantes ne» «lare pauperibus 1109' Moiiaftcria, initio (choix

93S.quid hodie 959

Monaftica vita 9i4.913.reli-gio quado cæpit 916.91'J

Monaftica rcligio 919. l eli-gionis arttiquitas ex Bell; 7x7.918. 919.93i fugit vi-tæ curas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90

Monaftica votaj inuitispa-rcntibus loitö.iOiff

Monafticx ôbeditntiæ votum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9x3

per Monafticam vitara ait moriacur Ipiritutliter 1071

Monafticcs fiindamentura ex Bcllar. 1111.1113. prions commendatio 941. nuf-quam a Ckrifto probata 943

MoQogamiacurrcquiratur in Epifcopo 884 Mors Si refurrcAio Chri-fti ii73.æterna nullo igne finiri poteft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiSt

Mortui an feiant qu2 hic geruntur iiij, amp;nbsp;vide in voce Animæ

Mortui canonizandi ix8x

Mortui an viuos itiuetjt, ax mortui mortuos ii}^.nef-ciuntmifenas noftrasins

Mortals prolint-nc viuorù fuffragia 1x51. 1x33. diûa vetei uin d« mottuorum daltit

Monacki six.jij. exoûyi}. 914. 80}. amp;nbsp;corum doini-CiliUm 804. vbi primùm exorti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P34

Menacki non implant fua promiffa 544. non communicant cum Ecclefia ÿ44.imherbes lOÿi.mcn-dicantes iiOi.Hoj. Aegy-ptijioi5. quam paupcrta-temfufcipiant ?94.àîm-nali 917. clcnci elTe non polTunt 1096.1097

Monackos debere mani-bus laborare ra.??- exceptio Bellarm 1OP4.109$ 1096.109S.1099

Monackonim /otum fblé-ntan obliger lojj. vi'tcrû Chot recentiOribus c» gt;lla-tio 93$, miracula9i5.1 iim loanne collatio 9x9. l'ri-t genera 804. quando c-xorti Soyordincs 9i5'.ra -ftituslo84.io85.fo84.'cJai 1 lira pn.nomina raria 916, 9l7.prcces iO99. examina IO45.ca:nobia vclut hiru-dincs KOI. auaricia noi^

1 N D cultu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii5ff

Mortuo» pro nobis non o-rarc 1x37.1x38.113p. amp;nbsp;pro iis non orâduin 1x39.1x40 Motus animi quot;541 Mofcs internuntius 1330. amp;nbsp;Samuel orarunt pro populo 1x13.40 dies in monte 1080. vtrum Hiortuus 155«-

Mulicres ad nwgt;70gt;i» con-ditx 937. Chriftum Si A-poftolutn fctjuutæ 871. cum virgine collatio 9yj N

NAtalitioruin cclebra-tio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$xi

Ocodamnatur 975 Nicciium concilium 875 Nicenicócilij de clectionc epifcopi per populû 834 Nicolaus papa de Pontificis eleftionc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;837

Nomen Dei quomodo in vanuni Inmitur 1487 Nonnx virgules 946 Nuptiæ prinix velfeauiidç 879

E X.

Bellarm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;88^

OBedientixvotum Me-naftiïx

997

contra Obedientiam mo-j nafticam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99^

pro Obedientia monaftica

argumenta Bell.996.997. 998

OfFenfarum varia genera pœnx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1178

Ofbcia mediatoris tria 13x9 Opera noftra imperfefta

974.non prçceptaan lau-dabiliora præccptis iox$

deOperibus ludicium poft hancvitam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1196

Operibus Romanorûlih-nicorum merccs an data 11x0

Opes iio6.an plus commo-di in mendicitate ibi.

Opinio Bellar.de mortuis 1x5 X

OrareDcum

Oratio pro mortuis an vti-lis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1163.1184

Orationi locus ne nobilioc debeatur

Otationes ad fanftot dam-natæàPatnbus

Otdinatio 8i6.à quo 817.Or dinatio Epifeoporum 815

Ordines monachorum 91$ Ordines quatuor minjftro-tum cccleüanicorum 839

Ordines pötificij 840

Ordinum Chriftianorum diftinftio

Oreftcs inlpius Canooiza-tus

Origencs

Origines de nuptiis io$i

Origencs

Origeniftarum hafrefis 1181

OflaElizei

Ouesnon eligerc Paftorcs 813

PAlatia regum 1480

Panis ben ediéKo 1484

Panes Chriftus non bcnedi-xit

Papa, vide Pontifex

Paphnutius

Papponus

Paradifus verfus orientem

1437

dcletOs per diluuiü 1437

Parabola diuitis 1167

Parabolarum fcopus prae-eipuus tantum quçrédus JOOi

ParalogifmusBcll. 1155

Parennim autoritär in votis libcrorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOÄi

Paruuli baptizati affligun-tur * t 11Ô3

Paruulonim non baptiza-torum locus iloo

Pafcha apud Chriftianos l5ia..W

dc Pafchatis die controucr-fia inter Chnftiaaoi 1515 1514

J’aftor à Magiftratti iudica-* dus 901. non obtrudcdus inuitis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;830

Paftores Ecclef. polfint-ne uetinerc fua bona 857.ve-ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81?

Paftor. vide Minjftri amp;nbsp;mi-nifteriü. noftri nonpro-pagantur fucceffionecar-nali 813. noftri vetuftio-res Papifticis 811. 3. fuo gregcalendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;889

Paftorum luperüm amp;Prin-cipum inndclium difpa-ritas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;895

Patriapotcftas. vid.Parctet. Patriarcharum corporade* lata in Chananxam iié4 Patres de feftis 1511. dcPur-gatorio 1183. contradiccn-tia Bellar. in fanftoru in-uocatione 1315. de pcre-grinatione ad loca fanifta

Patrum difta 1077. difta de Purgatorio 1174. dc Pur-gatorio dióta 1178.1185.te-ftimonia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lotS^

Patrum di Aa quomodo ac-cipienda 1490. fcntentia dc tcmplor» ornatui4«9. 1470.error 1551. autoritäres dc viiginitate 967. 91S8. teftimonia de voto con tint tiæ 1011.1013.10.5.

Patn'i autoritates 957« autorités quæ 1490. autorités de precibus in templis 1444

1444. teftimonia de c»n-iugioApoftolorumio49. contra Purg.norium tefti monia 1197.1198. icftimo-nia dc coniugio virginü amp;t. miniftroruni 1049.1050 1051.105x.105}

Paulus monachus $34. Du-conus i}9i.coniux-ne fue titgyj. vxqté habere potuil 9}7.ftipendil cnr non accipiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9£x.9lt;4

Paupcres fpiritii beau 991, S9i

Paupcres ornatui templorü præfcrcndi 1478.1480

Paupertas monaftica994.an vouenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;991

Paupertatis votum 915.994 votum fallax nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1107

Paupertatem vouédam Bel. arguracta 991.99x.955.994 Pax cum omnibus colenda

1141

Pcccatum n}i.Pcccare quid , 115X

Peccatum in verbo otiofo nHS.opus feruile 1510.1511

Peccati peenana nullam poll remimonem 1x05.1x04.

Peccati nulla poft hanc vita fatisfafti«4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ixoi

Peccata Dcut eondonat ib. nulla leuia 1188.an in fti-turo feculo remittaotur 1188. omnia mol talia97i-pugnare cum lege 973- au remittantur poft haue vi-iain 1188. dimitti ptccan-

Pctccoftcs fuperftitiofa ob-feruatio, amp;nbsp;ratio numc-randi diés 5o.àPafchai5i7 1518

1487 Peregrinationum vtilitas ex Bell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I49t.i49x

quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿÿt,

Purgjtorium 1170. ab Ethni CIS 1191. Satanx fomniuin iiÿx.fit inutile 1197. nullii iix5.nullis N.T.libris pro-bari 111S7. eiTc non pofle ii8i. vnde ortum 1184. an lit, amp;nbsp;vbi 11x0. ixxi. de et» nihil in facta Scriptura ib. quibus rationibus probet Bell. ii5o. 1169.1174. ttyfi.i 178.117?. 1180-1171. lljx.quibus perfonis con-uenit ixij. 1x14. ex Mac-chab.libre probat Bell.1159 iltfo.ilSj.cx Bell, dogma fidei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1x07.1x08.1x09

Purgatorij tempus IXX4. poe na quanta ixjo.fignificata 1158. circuuftantiæ nulls 1x15

dePurgatorio qux abfurda 1194 Pairum ditta 1174. Bell.rationes 1186.1188.

de Purgatorio. vide ctiam voces Ainmæ, amp;nbsp;Isms.

Quadrans

REchabitx

Reftriótiones cultus i-maginum

Recóciliatio cum ftatnbus 1176

Reges diuerli in Rom. Ec-clef. 3o9. etiam infidèles agnofceiidi

Regimen Ecclefix

Régna duo in Ecclefia Ro

Reliquix 154^. Sandorum 1340.1341.1343.1344. fiippo fititix 1359. quo tempore adorari ceperint J343

rç I3oo.honorädi iiçx.cur inuocentur 15x7. orat pro nobis I3il.orantcs in cce-lo i3i5.egciitmcrito Chri fti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1339

Sandri quomodo audianio-rat.oncs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1333

Sanfti qui non fueriint in-uocantiir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1338

E X.

Vltse corrigenda: locus nul lus poR banc vitam 1x01

Vituli imago nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1355

Viui an iuuentur à mortuis â viuis non inuocan-turitt3.pro viuisquomo do orent nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;153$

Viuorum fulFragia prodef-Ce mortuis,rationes Bell.

1x33. 1x34. defunfti*

profint ii5t.iX3X.!i33

Vocatio Epifcoporum 8iy

Votum in baptifmo 1037

Votum vnde diftum p8o.

quid ibid.Deo vel Sanftu 1493-1495

Votum contincntia: 105p

Votum lephthc pg3

Votum pro affedu P35

Votum Deo gratum P85

Votum rirginitatis fcorta-tioncfrangi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1055

Votum tripliciter implcri 10x4. contincntia: vtdif-foluatur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1041

Votiun monafticiim an o-bligatorium 1035

Votum quoduis non eUe cultum p8x.pg3.p84

Votum fimplcx dcfolenne codein modo obligat 105S

Von definitio Fellar. iiit io Voti dctiniiione peccat

Bell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98o,p8i

Voti vtilitas ex Bell. loxo. nxi.icii

Voróiie diifoluatur coniu-gium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IO67.1C6P

V ia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1177

Viduae quot annorum alle-gercntar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lotfo

Vigilia: dictum feftorum isx9.quaeft)ones dciit va-riae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1530

Vigilius Papa i459.ciusin-Kitutum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

INDEX LOCORVM SACRÆ ScRlPTVKÆ, Q_yi IN ALTKRA parte Refponfionis expli-^ caiKur.

Exod.13. is.p.i34^.to.4.p. i4OO.io.4.p.i5«4.j,Q.^ p ’3S3 M-I5.p.i384 X9.5.pag.

Leuit.ij.i^.p. wj-j. i,y. XI. p. 89«

Nuni.xi.p.ij84

Deut.5.8.p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;54,6.p,ij4iS

x.Rcg.S.is.p. 1476. IX. 30. p.

B99.13. XI. p. 1547.18.4.P.

B5’i’-i3-i8.p.i547

I.Cron.xS.x.p.11,94 Iob.4.i8.p.ijxi.33.i,5.p. ibid.