-ocr page 1-

DE NOSTRA

I N

SACRAMENTIS

CVM DOMINO lESV

CHRISTO CONIVN-élione,

TRACTATVS.

Sigt;phif»Jata (/tiAtontra S. hoc rnyHerium pr»j-(rugt;~'rugt;-: pc^ferttM in libro euittf htc fuu tt-tklus, Redurgutto iiifatiarum ^fraudnm tjutbus not^nullt Theolcgi çr philnÇnpht CeKeuenfes ,fub-ßdiarijylnionif 5adee'ü turn hbrurn eantUattfunt pctapHum nyslertutn dotJrtn^ Calutnüla-tuf/) cor.utiiMct ejt.

Aui^orc Gasp A p. E Lavrentig^

Excudcbat lojnnes Is Preux.

CÀ3. 13. XCYUl,

-ocr page 2-

S K i-iCîLÀ’Â'ÂiAV ' iVit Ä'jCi jb in^u\MO - n^iyvw^u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;û^ujçAi«A

-«\V. iVAiwlt;i(Â .'vjvv):.''. «utttUiu -l^t.W»l^,1 5gt;^ j'5\'Âft^( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A\Q‘V f


■ .■-''::^f!')D vy ?z


y : .

; gt;nbsp;J ,

ijtr

-;^o

'jgt; rr .lt; J , Jijjijiuhv ‘jbiii‘'b

r- ib.r* rôiïf.fj (Ts-jhln-j-Jh ■ fjntv liy n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zhnsmu;^

/V b ' lt;0 Lip öt^ ij iTj ufqaiib^ïfób i -lo nnncdai it j’quot;iî7j jdu^iup infji^ j in^nqiûûb) mt:xobod} j

zJ/muæ îb ^ofi^^I3^v^^v^ed |

?*Kp5.rgt; fsTiy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mannio

-ocr page 3-


ci einde vanicatc.Crallas eniin igno-V nti:t tenebras non a^nofcere, cæ-citatis elbcafdem pnrrorutilibus ar-guinentis tcgerc, non vannm modo, (cd impi un» Cjuoque. Jdveiofa-Alitant quiconque Ecclcfiarnm or-thodoxam doclrinam hifce tempo-ribus oppugnanr.plus Gris compro-bantes, vêtus hoc diétum, Ex igiïo-rantia omnem errorcm €(re,ncqua-

î- U-

-ocr page 4-

E P I s T o L A.

cjuam in omnibus locum obtincfc. Quaraobrem nemo veræ Religio-nis lludiofus negauerit, Traótatus pidaólicosad lumen Euangelij ex-citandum comparatos,atq-, Elench-ticos ad Eillæ doclrinæ fophifmàta refellenda pie inftitutos,perquàin efle neceffaa-ios. In rebus fanéiis fan-ólè religioleque traclandis, in grata quidem eft omnibus bonis (ermo-num ayTiQ-icnç Sgt;i. a.S'oÄ(a^ict Tcripta' quc.polemica meritb func odiofa, Orat.i. id enam monenteNazianzcnorqiH deThso tarnenaddit, ortbodoxoruRefuW-

tiones, viægroîispharmaca,,fideJi' bus omnino vtilescfle.Peruicacibus cotcntionibus homines fieri ludoû lcs,prudenter quoque dixitvAugU' ftinus: idem nibilorninus pr^vtipK» .Relpondenduna intcrdurQ.cilàÂd-uer fariis, n e vt da mone^ he amp;,raW?' ne videan tur vincçre. Nec enifn fp' çardiâamp; djlhmulatiionr.-ferenduJ’^ ; eft, hicratn- doóhrinan^/oppugnap?

ettO'

I

-ocr page 5-

EPISTOLA. ' -crrores augeri, lumen Euangelij, Hininid Dei benefitio accenfum, ïencbris exrinerui. V e R i T a s ,in-^uitTertullianus, nihil er y-Raient. BesciTjNisi abscond I. At ifti nihil magis rcformidant qiiam û noftrorum Traólatus à Chrilba-nis legatur : ex quibus taimen fuient ^uafdam particulas decerpere,integra fententiam omittere : vtaducr-fiJs ea quælubet fuas cakimnias con riertant. Perfecerunt enim apud hiultoSjVt Doótorum noflrorum li-‘lgt;ri non legantur.Hinc audaóler fal-IrlkiTU quæque comminifcuntur Sc affeuerant, hac fpe freti, quod ipfo-*^Uni fâllacîænon detegantur necre-^arg'uantur apud eos quos irretitos Mènent.

TFaótatus au tem NobililTimi ac F^'æftântrflîmi THeologi D. Sadee-kspie defunólijhis temporibusEc-'^■ckfia: Dei ad errores debellandos

-ocr page 6-

BP I S T O L A.

^□nt ea qticc adnerfus ipfos a non,-nullis importune pvoferuntur gt;de quo quidem virovere idaçuKntp p o flu m us afHr mar e qu od d e Bahlip jnipftM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olimNazianïenusincnypÇj

Bpita- IpfuoivitaiTidoclrinæjamp;viiææqUji-uifledodrinam. Is non temere,yt multi, fed circunfpeéic, pie amp;nbsp;accurate, hoc eft vere Thcoiogice, qu.öd pauci , tradlatiopes fuas inftitujt. Ac teneo memoria, Illuft.Comit^Sj omni virtute præftantein heroem Illuftr. Generolitatis veftrç parente, fummâ beneuolcntia Clariffimuni ilium virum fuifle complexuiOj quum poft illam anno 1571 lanje-namin Gallia nefxric editam,,Lau-fannæ fubftitiflet, ibique curaipfo in familiariflimisac piiscoUoquuS tunc maxime neceflariis , aliqpo^ dies pofuilfet. Quum aut^m Gf^' j goriusa Valeutia Rcfutationen^H* pri quem D.Sadeel Indicem erfO-rutn Gregorij de Valcnna iofcripf^quot;

I4t| ,

-ocr page 7-

EPI STO L A.

'* ïàf,'ertiißrtetjante aliq□ ot annos,rc-'^ortfionem meam ei oppofueram. Nam il le pleraque omnia, quibus W vtuntür ad falfum de Sacrameqt-‘'Hsdógma ftabiliendumargumenta °breüiter ibi recenfet tmultis etiatu ’ Verborum inuoliicris, intcrdum ex 'Wetaphyficis vfque quam remotiC-^frmè acccrfitis, ea inuoluens. Hine gt;nbsp;'^CoaótusfiJm,illapaulofufiùs refel-'‘fere’.ita tarnen vt hie nofterTrada-

•quot;jfUsad ædiheandum, non ad oppii-’^gtiandum :ac magis ad ßcrunido-' 'gmaaflerendum,qLiam ad Gregorij ‘ fibrum refellendum , . inftiiutus '^èornperiatur. Hîcenim agimusde \ftoftfadn Sacramétis cum Domino

Chrifto coniunötionc;quam vt '^explicemus,partes ad banc quæflio- ' ’^nem pertinêtes ,prôut Gregorij ob-I ‘^i^förtesie^oflerebant articulatim ** tra‘â:amus: ac præcipuè indicaraus j '^^qüænxim btiUius Goniunôlionisôc quot;^Ghrifti perceptionisifiue Manduca-*« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;üij.

-ocr page 8-

E P I S T o L A, tionis Cauû forraalis,qua(n prolixe fibidemoiittrari, non tantum G re-gorius ,fcdalij coinplures,philofo» phice inagisquàm theologitè, fi-* piùs à noftris efHagitant ; quorum fcriptaqui Icgerit, minimè mitabp tur, nos Scholartice plinibus hanc quæftionctn declarare t nec tamen Eihnicorum pbilofpphorutn oleo ferrnonein Cbriftianu ««/»opÏjç , fed potius olei vere philofopbicilenitu dine,ac (abs jpfiusacriinonjâ(quQ, m.i. lt;/e.cx veteri prouerbio,Sopbiftnatare-i. Bellen da funt)eiufmodi obieélionès Ähtt. diluimus ; TertuUianuin audien^ tes, monentem ;vel in mintmis.h» bendam ctTe rationem veritatiSjde qua non vno modo diiTeri pocetl^ modo non diuerfa fide. Plurimum quoquediftat Sophifticaàgenuina ratione philofophiëà falfas argult; mentanones ncceflario refellente, qua turn veteres tüm recentiores Theologi’feiiciter nonnuquam ad-uir-

-ocr page 9-

E P r s T O L A. uerXus hærcfes funt vfi.

His de caufis Illuftr.Generofi Co-■mites,quum hæc noftra Refponfio Traótatibus deSacramentali amp;Spi-ricuali manducatione aClariibmo beatæ memoriæ Ö. Sadeele editis, rurfus adiungeretur ,ac itacxcudc-JeturVC nouum opusappareat hunc tneum laborem offeree V.1. G. non fult;n veriius : præfertim quuin or-thodoxæEcclefiæ,eximio ac pio zc-Jaa vobis propagatæ, in bac potiffi-mum quæftione turbentur. Deus Creator ac Redemptor noftet he-roicas virtutes quibus ipfe V.I.G.or-nauit,cnagis3croagisfuisdonislo-cupletecjvosadeoquevcftra omnia féliciflime tueatur amp;nbsp;conferuct. Gencuœ Cal. Febr. 155» 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•'gt; 1

-.CH '

9tfßq»e»tißintui

GASPAR 1 A V RE N TIV S,

-ocr page 10-

DE NOSTRA IN SACRquot;Ä-

MENTIS C V M domino lefu Chrifto coniunólionc. In quoagiturdecAVSA FORMA-tl amp;nbsp;INSTR VMENTALI VniO-nis cum Icfu Chrifto. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?.ii

a

Aduetfus Sophifmata contra hanc doéfcrtnam omnia fere colleda in libro qocm Gregorius

* à Valcntia Monachus cmificcum hacinferi-tionc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnfcitwumfraudwn

buinonnulU T'heologtf^PhtloptphtGtntuenfeSy fubfiii^rij Anttnij Sadeelüttum bbrn^cautHiUi

•' funti^uopraetpuum myiiertum deihtna Caluini-fiarum examinatum conutclum tfl’. Rediff-‘gnuntur infeitia fine erroret centum ^fieptent:

Adendacta centum (ir nouem : D^nn»lati»fies tjuudraginuijutnijue, Ita conatus ell rcfcllc-rc libriim quern Oatifs. vir D.SadeclIndi-- ecm etrotum Gregorij dc Valcntia infcr»-

pfcrac.

•.J ■ I ; : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Ï’}

gt; Ci' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!li

Sacramehtis quX' ftiocomponitur,hocfioMeruc-rans:Thcologos tum vctcrcytum vocabuknn Sacra-menti vfurparc,vt inter Juin illud

-ocr page 11-

DE Co NI V NCT IONE.

2

• intetdum ctiam illo dfclj^nér toram Aâ:ioncm,tû internam Iiucfpi-htualem.tû cxternam fine facramcntalem infi-gnoçncn facrornm applicationc. Dnplicécnim cfTe in Sacrainctis à Domino in(litints Aôkioné, Ccrtiflîmuin eftiquarum vna conftitnitnr in Rci fignatæ pcrceptionc : altera in figillorum facrornm cxhibitionc. Nam vt in Enangclij annûtia-tione cft Vocatio dnplex,Exrerna amp;nbsp;Intcrnà; Ita Si inSacramentis Aâioamp; ApplicatioaliaExtcr na,31ia vero Interna.SacramentalisAdio vifibi-lisobfignat vocationcm exttrnam prçdicattonis Euangelijidt vocatio Interna per candem Euan-•8‘‘^ij prædicationem faóla,in Sacramenti aôtio-îDc Interna ratificatur.Ita hæc vocabulajS.Bapti-fiTjus, amp;nbsp;S. Cœna, fæpius vfurpancur pro tota A-ôboiieSacramenti tû Intcrna.tum Externa Scvi-ffibili*Signa amp;nbsp;rcs fignatas eorumq; applicatio-kMemcoprehendente. Ex qno rcétè dicitnr.Cor--pu5 CbrilliinS.Cœna verç adeffe, amp;nbsp;rcipfaabi-pfo Domino exhiberi.Sicamp;in Baptifmo pecca-tMblui-Nec tarnen dicednm cil, Aquam Baptif-tnieife làngiiincm Domini quo vno peccatarc--tnittunrnrmeqne dicendnni corpus Chrifti çon tineri a»t fube ifc fignis facrisiquæ dodrina hoc Diagraromatc proponitur, amp;nbsp;vçtbi diutnidilu-cidis tcftimoniisin requentibusçonfirmatur.

In Adionc Sacrarnen-ti interna amp;nbsp;fpiritua-li,hæçfiint propofi-ta ad qux rota vifî-bilis Aôlio çft tcfe-

, tendav

In Sacrameti Aôlione J vrfibiU (?lt; externa _h«f funt propofita, Relatç ad adipnem internam amp;c fpiri-figiliatim vc rç rcnocanda.

r. Rcs

I. Sacra

-ocr page 12-

î f. Sacra Signal figilla fuie obiignicula , à Domino inftituta: Xiempe , Aqua in S. Biptiimo : panis amp;nbsp;vinnm in S.Cœna.

a. Minillet verbi diui-ni ilia facra Signa ex inftituto Domini ad obfignandum appli-Cans.

J. Corpus liominis ilia facra figna Sc oblî-gnacularecipiens, amp;nbsp;Os corporis üla man-dücans.

Ex quibus conflituitiir Sacramcntalis aôlio cil: obfignatio, Côîundio amp;raâdiica tio externa amp;nbsp;vifibi-b'sjquibufuis ta fide-lib.quàm infidtlibus Cômunis. NâSacra-mcniû refpeôlu Do-quot; miniinilituentis, ac illud nobis ofFcren-tis.quibufuisfcmper eft facrarnentü, quia Conftituitur Sacra-métû ex eo qui infti-tuitjita nô définit ef-fe Sâcramentu, quâ-cotpus Si fanguis Domini ; Mors amp;nbsp;paffio ipfius : èc i-pfius beneficia.

ï. Spiritus S. exhibens rem illam fignatam, Chriftum ynà cum eins beneficiis.

J. Fides in hominis animaàSpiritu S.ef-felt;âa, qui tanquam inftrumento fpiri-tuali resàS.Spir. ap plicatçrecipiuntur.

Ex quibus cotiftitui-tur vnio, Manduca-tio, amp;nbsp;coniunélio cum Chrifto fpitî-tualis, folis fideli-bus proptia , qùam qui fide defticuun-tur nunquam per-cipiunt, imo fuain-fidelitate Rem illam fignatam ac falutî-feram reiiciurtt.^-Ita'’ multi Sacramenta-^ lem adrionem vifi-bilem participant, qui liac interna rc-rum


-ocr page 13-

De Co nivnctiohe. 4 rum fignacarü per- iiismfidelesobfigua-ctpnouc deftituun nbsp;nbsp;nbsp;tionem pir illud fa-

tur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ótam rciiciant.

Ex quibus iam illud fit maniftftum.qiiod pau-lü poll niultis probabimus ; Acliontm Sacra-mcnfi Infcrnam Si fpititualcnt,amp; Exieinam vi-libilémque diftingui.ndas tire, non confundcn-das:coniiingcndas iamcn nee diutllcndasin vfu Sacrament! Icgitimo. lila qiioque Sigillafacrx non tlTe cum rebus oblignatis amp;dciignatiscom mifcenda, quafi coalelccrent ad totum aliquod conüitiicndum,aut ad vnam hypoftafin cHicien danided diuerfo modo ilia cxlnberijdiucrfo mo do recipi. Efticacitas qiioqu» Spiritus S. ad Mi-niftros illa (acra fymbola applicantts,non tft transfticnda.Nccoportet niodum amp;nbsp;inftrumen taad résilias omnes rccipiédascomparata,con-fundcre; de qiiibus infrà fufiùs; vt vcrusSacra-ntpijtorum ad (alutem vius, aduerfusomnem i-4$doliunani amp;nbsp;abufuin ex verbo Dei ab orthodoxly doâronbus propohtus,vtcunquc hîcàno buy explicetur.

.^ed hic aduerfus.varias obicótioncs in Gregorij Y^lénani libello collcélasjpriniû declarand« e(l,Quomodo.opottcat Baptihni Sacramentum Crim SiÇtKuaconfctre. Deinde explicandum e~ rjrjptuin Dominum in S.Cœnæ inftitutione,amp; Apodqlinnin r. ad Corinth. lo. amp;nbsp;ii.-manifcftc d.eclaiace,.quo paólo Dominus noder hacEnü-tiationvjHoc eil corpus racum, Panem S.Cttnæ funra corpus appcllct : ac viciflim quo paöo, a-pudiloaunctn,Camera fuam Panera cfledicaf. Pludbus iude exponetqus rationcin Caulæ fer-

-ocr page 14-

5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TracYa tvs

males noftiæcum Chriftocorriundionti, ptcr qiiaiïi præçipuc fuit hæc à nobii inftituta'* traiitatio : vt (pper hac rc mukorû diluamlisùb-iedlioncs. N^inulla tamen Gregorij Moiùchi argumenta prias funt refucanda : vt ad illam cx-plicationem facilior aditus præbcatur. ‘

Prima fuit hæc Gregorij argiimentariô qnà perperam Aquæ Baptifmi pcrccprîortcm earn corporis Chrifti inS.Cœna peteeptione côfcit. Obitffi» Gtneuenfes patreni Slt;jzife/Ar,inqiiitMotlachui', i.Gre^orii ifj Indicefutrum cauillatianum, negant àtjttam fag. i. 'O' ahluere animam,lt;juia PetrM i.eprfi.cap.^.di-*quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cat : S aluns facit Baptifma ; non carr.ù depcji/io for*^

dtum.Ua entm refutare fepMtant,quedego dixerâm, non effe abfurdum, vt cotpui Chrtsli petcipiatut ort'^ corporis ad Sptrtrualem ntitrttionern atrit/hc^uando-^utdem acjua etiam Baptiffni,non abfurde petetpituf corpore^adIpiritualem anima ablutionttn.

I« hac argumentatione, qtianï ifte conatiit inftituerc àSimilibus nulla cif pYorius Tcrrii'ii’’ norum, qiios (umit, finiilitudo, vt parrci p.irti-bus rcipondeanr,quibuslcgiiimacohrt5cutio liciatur. Melius ITitron. in4. cap.Efaii’. Homi^ ^^uam tantiim tribuit,DèHs auterà baptiit.4t Spiri-tu S.'iuo peccata pttr^antur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s’, n . s '

gwemoiio Corrigamus igitiir iftius argurncnfaTioneitl. jiiBAftif- Qmim de iis quæ limiliter (e habét'î'caïiîffémqüi;'’ 'titi habent Analogiam, fimilia prorfifsfint ifa'tïiéiV

Signum Baptifmi,nempe Aqii^gt;’'catft'Signis^ Trr.dtu. S.Cœna6,ncpe Pane amp;nbsp;Vino ; Res vct'Ô'd'efîghj?!'? taamp;protwJlfaadfaliitem in Baptifmó.'curoRc ptomilPa Si defignata in S. Cccnät'MVchs denî-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- . «J.v nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jj'yg

-ocr page 15-

De Co nivnctiohe. 6 que amp;nbsp;Inftcumentun« Receptiouis in vnoSa-cr^mtjito cum Inftrumcnto amp;moclo Receptio- ' nisin alccto,reftè cófcrtur. Ex quibus qua opti-m^ ficçolligitur. Sicut Aquaßaptifmi, qiixcft fignum amp;nbsp;iigillum, fcnfibilitct in corpore rcci-piriir, eiufque cllcucia naruralit corpus tingit: Promiflio verb ci annexa ad Aniniam vfqucfi-dcliuin perücnit;Ita,f’anisamp; vinum inS.CtJcna,, lunt figna amp;obfignacula,quorum elfcntia fenii-bilirer corpore percipitur ; Rcs autem ad vitam, Antmàcrcdentium percipitur. Nam redè Am-brofius de $acram.l.5. c.^. Ne« t/ie Paan tftt in -quit,5'«» vaän ta corpas : fed P anti vitt aiernit, lt;fM Annrntnoilrafuhfianttarnfulcit. Porrb AquaBa-ptilmi non Renouât ac viuilicat Animam:fed Sanguis \„htifti,opcrationc Spirit.S.cam abluir, K^cupuat ac viuibcat-.Sic ctiâ corpusChiiib,noa ipfa ligna Sacramentalia,in S.Cccnaalit Anima. Fqgp ilia Signa Anima ipfam non attinguntei-lenriàiuâ qu» eft corporalis; led ca qiiæ in Ani— inadlunt.Ót qu^ ab Anima pctcipiiintur,in cor-ircücilîo alia fuit in corde»

Cotp4ine.Deut.}o.6. Col.a.it.Roman.i.iÿ. À.MS)tV * DeSpir. S.I.5.C.11. Aiterum ti,~ ntfibit'e, alterttm vifibtle ttfttnoniHtn Sairantentt eer^ffjjutrpt^rIb^frualt ; çs-t« Spiritui reddit teHirM^ Jfiraiu-, aefiro. Et Epiftol. 84. 11b. 10. ^”1-l‘1^btçrf_((infid6randum tjb la ipfo JieeeneraiKwii rnitnert ^utdgeraiHr, Altudefl-tjMd vifibiluer agn-îi tnr^ ahud ^aod tnmfihibter celebratiir, £t libt.i.in 2 ^ü^^A^tiAarpai abluuur tn Bapitfme;SftrtTM^-t,', atraa'^elfbitmandaatur. [1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.oiq

A v-c V s T i H V s libio quaftionum ex

-ocr page 16-

7 Tractatvs

nouo Teil. c. 59. Donjtfn caleïtenon peterit ronfe-fe per Acfunm noper/idem tnn/iuiari crfti.ir, AejHa entrn cerritittr fedt^utnonvtdeturSptruut, o-ferAtur.it trad.ó.in cp.Vo^n.Ahudefl AijuaStt^ cramenttaltud Aqua quaß^ntjicut Sptriturn Dn. Aquu Sacramentt vißbtlttt efl:AquA Spiritus, ii ut-fdnhs eft. lila ahlust corpus, (^ßgntßcat quad ju 1» Antma : per tllurn Sfmtum tp[a animainundatur. Ipfe efl Spiritus Dei. Rcdè igi tur nt-gariim r ft, A-quam Baptifmi abluere Aniniamfticec verilTiinil fjr.AnimaiT! ablui in Baptifmo.Corpus enim A-quàillàtingiriir:amp;.' AniinaSanguincChrifti ab-luitur. Aqua B.iptiltni perrinctad Animæ ablii-tionvm,ranquani luftiiinicntum amp;nbsp;medium (X-ternum coiporcum ad (uiim finem inrernum iX fpii itualem accommodacnm.Exhisctiam intcl-ligitur,radem inS/Cœna,deSignis vifibtlibus amp;dc corpore amp;nbsp;Sanguine Chnili, coni.nquc perceptionCjneccflariöcHf ftatuenda,

Gregorius ramen vtfalfani Hyporheftn pro-bcr:nen)pe,Aquam percipi ab Anima, Öi locum Perri aducrius illani libi obiedum diluacfic ait. Petrus tp/e eos redargutt tn eo qued negant, AquaW Baptißnic-bluere Antri3as.Siceni»gt; ait.Oiia Angt;i»tt faluafuSta ßuntyfßc. Ite eos redargutt Ch) tilus lean. j. tUtsvetbts. Ntfiquià renatus fuertt ex Aqua,amp; Spiritus S.Gerte Amme imprimis fiuntfatua per A* quam atqut adeoper eam jpirttualtter abluuniuT.

Promtdionem annexa in Baptiftno quæ ad A-nimam pertinet,cum ipfa Aqua.cofundit:af tt-ci(a calumnia vricur, quafi dicamus nihil ex Sa-* cramentoad Anima iplam pecucnire-Itaque fal-beia eft 6i dcceprio,à Dido fccunduro quid,'ad diduio

-ocr page 17-

De Conivnctioxe, 8 fimplicitcr.

Prættrcalocum ilium Petri oBo Anim^ ftluA p(rA^iia, pcrucrfahomonimiâcortûpic.Nam, loquendi genercin S. Script, vfitato, Sc phraG Hcbraici, etiam in Nouo Tcftamento pallim vtutpata,vt Acl.i.^i.óc j ij.pro ipfo Homilie toto ponitur ; ita vt apud Pctrum.Ofla A~ odo Perfonæ.At ifte per Animamin-telligit partem illam homiais quam in ilia fua falfahypothcGintclbgic. Simile fraiidcm committit in homonymia, ftr Acjua^Si lÂTotÇtzquafi Aquaipias faluas fecerit odo illas Animai; quû ramen illis verbis Ggnificetur illas Perfonas, in rncdiis illis diluuii Aquii, fuillc feruatas, quura Area per illas vehtrecur. Sic Paulus ait adum-bratij fuiire Baptifmum.qnum Ifraclitac per Mate tranGernnr SaAsArnCjinquit. i. Cor.io. Ipfc criam Petrus Apod, continuo Reddiiionc ftmiiitudiuis explicat, quum addit : TV«« Mf«« depfißciofvrdiun. Nam Aqua, licet Gt Inftrumcn-lum quoSpir.S. viitur,non tarnen cfficacitatem Spit. gt;• in Anima nollra ptæftat. Idco Chriftus, loan.j. ft.uim fitbiicit. i^tgerntus eH ex SpiritUt SpiàtM e^l. Et paulb poll, Qutßjuiielil (inquit) gentrus ex Spiriiu, (^c. nulla faClanominis aquç mcntione.nempe ne ad Signum externum ad-bærefcamus. Sic eciam Petrus admonet, nc Ba-ptiGmi vim.ipG Aquæ ttibuamus, quum non di-cit AquamBaptifmi nos feruafe,fcd nominatim cxccptionem addir. Vnius cnim Chriftifanguis ell Anim® noftræ lauacrum. i. Pct,i,l.amp; I.Ioan. i.8,Epbcl.i.7.Hcbr.9.i4.Apocal.i.5. Aquaigitur in Biptif.eft tantum eins lauacti Ggnum amp;nbsp;Ggil-

A. j.

-ocr page 18-

T R C T A T V s

lum:cx quo docemur in Chriiti fangui ne,morte amp;nbsp;Refuireclionc fiduciam noftiâetlcin lolidû rcponenôatr),Rom.3.2y;amp;5.9.Col.i.2o.

Repetit Gregorius illud Aiigulbnitr. 8o. in loan, vnàe eil tflavtrttu ar/uiftVt corpm t^ngat cor abluaty ntßfactente verbod (ÿ-e.

Sed Auguftinus ipfefcfeab hoc errorelibe-^bifîLt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iphus oratio rcólc expendatur,qnæ lic

fatptin- habet : Qu^are non ait, Mnndi edis propter Ba-»»rpreu- ptifniuni quo loti cftis, (ed ait, proptei verbum tionrvjn- quodlüCutus fum vobis : niit qiua Ôe in Aqua verbum mundat ? Dctrahe verbum, Quid eft A-quanifi Aqua? Accedit verbum, ad elemtntum, amp;nbsp;fitSacraraentuni, eriam tanquam ipfum vifi-bile verbum, amp;c.vnde ifta tanta virtus Aquæ,vt corpus tangat amp;nbsp;corabiuat, nifi fjcicntc vetbo, non quia dicitur, fed quia crcditut?Nam amp;c ini-pfo vetbo aliud eft, Sacramentum tran(iés,aliud virtus manens: hoc eft,verbum fidei quod præ-dicamus, inquit, Apoft. amp;c. vndc in Adis Icgi-mus: fide mundans corda eorum,5lt;: in Epi ft. fua bcatus Petrus: he amp;nbsp;vosj’nquir.Baptilma faluos facit : non carni depohtio fotdifi, (cd conicicn tiæ bonæ interrogatio: hoc eft vt tbii fidei quod prædicamuszlegc Apoftolum,Eph 5 vt earn tr.n-dificarct, inqtiir, mundas eamlauatro Aqiræin vcrbo,amp;c. totum fit per verbum,de quo Dominus aittlam vosmundi eftispropter veibii quod loeutus fum vobis.SicigiturAug.feipfum exponit : Vbi diligenter obfcruandæ hint hæ phtafes, factente l)eibo:izom,T otum hoc fit perverbw.item, jiltnd eH Sacramentum tranfiens, a/iud virtue ma-fiens. Ergo, Cor abloctc , tribuitut Aquae, tan-quam

-ocr page 19-

De CoHiVNCtIÖNE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lô

quam Sactamcntali inftrumêto: fed ablatio ipfa tiibuicur verbo •.factente Verbo, inquic Augiiftin. Quod li Aqua cot eciam ablueïct, quid facereC Spii it. Slt; amp;nbsp;Chiifti iauguis ? Aqua cnim amp;nbsp;corpus tan^crct Si cor abluercr, hocclt omnia in Baptilmo praltarct : ac pioindc Sacramentunl B ipcifmi ex Aqualolaconftaiet. Rt étèigirur i-dfin Aug.in epiibloan.ti 6.Aqua,luquit,Sacra-menti vilibiliseltraqua Spiritus eft iiiuißbilis. Ifta abluic corpus, CksicNiFiCAt quod fit in Anima.Per ilium Spiiitum ipfa anima faginatuC 5.' inuudarut.Qmbus veibis pi oftcrnirurMona-chi iftius perueiia Arguintnratio. Et Lomb. eji Augjft.i 4.dift.4.Sine vifibil!,inquit,inuifibil.S lânetificatio elle poteft Si prodjR: vifibilisaü-tem qu e fit S iciaméco tenus,fine inuifibili.pro* dcli'e n .m poiclliquum ifta ht omnts illius vtili-ras.Si uoni Migo vifibilisBaptifmus nô profuir, quia iriuifibilis nou adfuit.Hacilli, B.iptifmum Internu f ictum à Spii-S'. pt r fangnincm Chrifti, à Baptifrio Exreiuo,qui vilibiliter per Aquamà Piftoiibus Ecclefia; adminirtratur, amp;nbsp;res ipfas Signalas àSiguis vifibilibus, rcôtè ck appofitif-fimè diftinguentes.

Uurandus Pontificiorum Doiftor Scholafti eus ill.im Valentiani argninentatienem cxprtf-fis verbis tefellit fie loquensiRcs Sacramenrales cùmfint corporales ,fuam propriam aiftionem i^iduer^ non polfunt habere circa animam in qua rteipi- fofriot «»-tur cttecti)sSacran)inti,vt probat Auguft ô.Mu* ficæ. Ergo inipolîibilc eft quoi res lacramenta-Icsin vittute aiterius agant in anima noftra. Ihi. lunt. SicutrebusSacrament .libüscomperit ratio Si-gni, fie ôi ratio cauC»»amp; nonplus^ N cc m iis eft

A.ij.

-ocr page 20-

II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IRACTATVS.

lt;jualitas fpiritualis iiifluxa à Deo.Corpus agir in corpus J lcd non agir in fpincuni. In iplis veibis facrainentalibus non eft elfcnrialis virtus. Eft fi-âio dicere.qiibd in vltima fyllaba aut alia fit vir tus.Aug.in Ioh.1 raól.80.dices,ver--^9,non dicit aliquam vitciitein efte in Aqiia,nili quam facit fides vtrbi,qiio Baptifmus confettur. HfC eft fidcs qua crediraus Patretn Filium SC Spiritun Sanûuni rcmittcrc pcccata in Baptii-«10. Et fie viitus diciturefie in Aqua per verbü: quia vert credimus quod virtus Pan is,Filij,amp; S. Sandiinuocata,per verbum fanclificat baptiza-tum in aqua./^i.BaptifmusClirifti eft fignuin amp;nbsp;xepræfcntatio quod per Chriltum efttdiuc eft Regcncratio fpititua!is,quæfir per Aquam tan-quam per Sacramentum, amp;nbsp;per foluin Dcii tan-quam percaufam immediate cfticicnfcm quic-quid ad regcncrationcin fpiritualcm pcrtinet. lllud fans iniinuatur lohan. 5. vbi poftquam fe-cit mentionem Baptifmi, nomine aquæ, poftea totam ciuseftîcaciam attcibuit Spiritui Sando, nullam Aquæ. Hæc Durandus . Bonauentuta

quoque Pontificiorum dodor Scholafticus in candem fententiam Cauendum eft,inquir,nedu *• nimis damns corporalibusSignis ad laudé, fub-trahamus honorem gratis curanti dr animæ fu-fcipicnn.SicutigiturlitcræRegiæ, magnæ fuut vtilitatisamp; virtutis annullo Regis figillatç, Öc magna dicuHturSc pofte amp;nbsp;faccre: tarnen in iis nulla virtus eft abfoluta, lcd fola ordinatio per tflîftcntiam virtutis Rcgiæ. Sic intelligendum inSacrainentis: amp;nbsp;fie loquiintur Santftorum au-doritates. Super Signis fundatur hæc Rela*

(io.

-ocr page 21-

De Co IV NCTI F NE. tio.Seciindùm hancviam omnia funt clarifliina. £t Dill.}, q.2. Nec eft intelligendum quod ali-qua aclio lu ab aqua Bapcifmi an anima. Et dill. lo.quæll.i.In Aqua Baprifmi non eil gratia fient contenta:fecl tantum ficut in Signo. Hæc Bona-uentura. Andiant igitur Pontifici j faltem (nos Doôlorcs, amp;nbsp;cum illis,imó cum ipla ratione ve-riflima.non nobifcumiam litigent.

Scotus banc conttouerfiam fie traélat. Aqua inquantum eftlnUrumentum diuinæ mifericor dix,habet effedum vltcriorem quàmjAqua quç abluit corpusmon quidem ad gratiam tanquana earn attingat, fed ad dilpofitionem quæ eltcha-radler.Sic ergo Sacramentû non agit Inllrumc-talirec ad gratiam , fed difpofitiuc. Homo non quærit falutem à Sacramentis quafi ABeis,fed Per ea A Dco. Dici potell quod virtus ell in Sacramento, ccrtitudinaliter. Nam nonpoirctSi-gno inquantum cil praélicum competerc raaioc poccntia.Scd illa virtus non ell aliqua forma ab-foluta,fed tantum Relatio Conformitatis Sign» ad Signatum: quæ Côformitas dicitur in Signo. Dtfinitio Sacrameti nihil aliud dicit, nifi quoi Signum cil efiîcax ,quod fit pradicum, certum amp;nbsp;prænium amp;nbsp;vt rum naturalitcr ad fuum figna-tum. Virtus facramenti ell eftîcaciafigni relpe-ôlu fignati. Hæc illi Theologicè difleientcs vt Chryloll./« Ba^tifmononà facerdote Baptizarif, fed a Deo caput tifuntvirtnte inuif!htlttenetur.^ufiham.^‘ eni/n hornn regeneyatU’'':,foltM Det hocmunm efi. Et Augu II. ÂiferabtlùferHttusefiStgna pro rebus ac~ apere, I tidett Stgris perttrtaeiter whuferHUt.ChriftiA-tia^ibertas non ventral nr vttle Signum dsuwitut in-

K. iij.

-ocr page 22-

IJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

Lil. J. de doit, ehr,

fiitutu-'n/ed illud lt;jua taha referenda funt vt autem 7«-« tiifig'ttficetrttuf arcipegt; e ferisiltt inßrrnttatü efl:ttei innnhierßgnu interpretart, male Vti^antts (Troth, eß.Vai.pAucaßgriJt tpße Domtntu jdpoßoltca do^irina tra di iit ,ßcnrt eß Buptißm fei-fTiitnentum, celebratio cofports ßa'’gatnis Do mini,Ea,non carvahßruttute Jedßirttalt potim h-hertate vtnerernn''.V{ vc ilH.

Ibidem,

Cnufiamp;tteTn l’iidrumontali, inqnit Valcntianus, tribnenda efioperanoytagt;netßnontpßexfi; prin^ Inßrumi cip^liter.Exlt;^Q,c\ tni ipfins verbis,non Inflrume-»4«»« to (ed canfæjCui inletnir.ttibnitnr piiiicipalitcr funt cum op raiio.Præterea,qtiae lit inftrnmentalisiilafa-ficiente cr*»!!!■ nraÜiim fignoni n vis.foit à Gregorio cx-(«n/undi plilt;.andLiin,n/nipead obfignandu in corpore ó4 Ggnificandnin mciiti quod intus ptçftat Sp.(an-eins per Chrifti fanguins. Nec enim confundé-dum eft Inftrumentü, fine fit Separatum fiuc lit Coniun(äü(vt loquuntur in lcbolis)cü caufa fua eÜicicte velfinali. Et quoti fennq;operatio tri-^ buitur Inftmmctotitaoratio eft rcfolncnda,A-ólioné feu operationem tribui caiife principals çuius eft inftru nçtû.Inllrnmétn enim Agéti6,nó eft agétis visde efticaciatvt infra fufiùs expticarur. r«zy«fcji. pj„tne ChrtfiM tnfittuerepotutt^ inc^wii Grego-' sius Vakntianus, vtetbus Ipiritualu corpore t^uo-‘J'^fß*'T*‘TetHr, nihtl inflitueado de cibo corporabyVt * furnereturammo? bJecjne egt;ngt;n nos volumuscibum ßitritiietlem, e.v ipfa ret natura fumendum eße corpo” re^vt nutrtat antgt;ntt:fed ex Chrtfit wfittMtone.lmpt rtt'e tgiturtßt colhgM ■.( in Indtce art.i^ )corp.a Chrt^ ßi ,10» eße percipiendu/n ort carports, auontarnßt ci^ hns atHHU.

HæC

-ocr page 23-

De Coniynctiohi. 14

Hæc iftc.hypothclîbus ficticiis inhærés, quod ■pi pi'rquàm elt in fuis arguinécarionibus fami-^'atc.At nonqiiçtitnr quid Chiilliis potuciit in-ftitucrcjled quidinfticncritndquecxS.fctiptura citui fp dcmonflrandum ; ex qua difciinus cibum fpiri-tualem,non funii corpore.Ergo ifte h.TC in parte vitiurn Pctiiionis principij aJmittit. Contratiu plant deinonftrattir ex ipfa Domini volumate, toiit art. qui nô vult harutn rcrû.vt nec fui veriCorporis, inturam cuertere. Itaquc perpetub firmum nia-nct hoc Argumentû: Qujcquid ad hâc vira corpus nutrit,ore corporis fumitIIr : amp;nbsp;viciflim:Iré, Quicquid Animam nutrit ad vitam fpiritualcmj non indrumento corporco , vc cft os corpotis: fed indrumétoSpirittiali,tantum fumitur: nem-pe fidc.quæ cft tanquam os Anitnæ. Eph.3.12.16. Nam qua latione aliquid cft cibus amp;nbsp;alimonia, eararione etiani fnmi necelfe eft. Alioquieuer-titur amp;nbsp;Chrifti inftitutum, amp;nbsp;illarum return natura: Item nifihocdifcrimen ftatuatur, tollitur quoque iftorum ciborûacetiam vitæ fpiritualis amp;nbsp;corporeædiferimen. Confiâtautetn Chrifti corpus elfe hominis cibum i alimoniam ad vitam fpiritiialem,non ad vitam cotpoream natu«-talcm.Ergo Inftrumento cotporeo non fumitur, fed tantiim fpirituali.Ex animaauté qnæ eft corpotis ô»T*A8;|-«a amp;nbsp;Hominis forma,ad ipfum quoqne corpus credentis redund it fpiritualis ilia vita.NeCelfe eft igirur, animam id percipc-re,quod vitam fpiritnalé profeit, vt totnshomo ad vitam fpiritnalcm amp;ætctnam viuificetur.

Poiefl, inquit ifte b pidus (opbifta , td^uodad fuluietn antmi tnßumurfi eft acctpi carpcre^vi Aqua ibidem.

A. iiij.

-ocr page 24-

ly nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

Imptifmiyat^ ade o etiam eihn« calefiuyifui eßck^ fit corpus .Simtlû namefat ratio vtrobi^ut eß. î^ata earo Chnfii non ntß vt t^/hnmeritïi diuinttatù »atrtt antmant,fient aijua. vt emfde wß^rnmentit, antwum ablait. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tß-^utdem difenrnen, ejt^d caro

Chrijh e/ttfifirumentum diuinitati Comn^lnrn: atjua Car» Chri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Separatu.Sedvtai^aa bapttfim^ ejua efi Inft u-

^fiTieiin taufia Regenerattonit antm^^reüt aeciptinr ßT»men~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ita etia apte percipitur eorpore caro Chrtftif

tnm vt 9«'« efi ttïInfirutnentalis caufa Ifiutnttonie antr/ti. « nbsp;nbsp;nbsp;1. Enftafisallata dc Aqua b.iptifmi, nihil eili-

cit ad labefadandum hoc noßrorurn firmiflï-wum argumenfiiin : nempej Chnfti corpus, fc« Chrifti carnem, elFe cibuin animæ cœleftem amp;

fpirittialcm ; ac proinde modo coelefti amp;nbsp;fpiri-tuali ab Anima mandiicandum clFc, nonautern

ore corporis.Nec illa Inftantia attingit argumé-tumztum propter diferepantiam terminorum:

tumquoniam Aqua corpus noftriini tingitfen-fibiliter,vi(ibiliter,corpotalirei,nccadAnim.im cir ntia Aquæpertingit, vtantc diAumcIl. Ac corpus Chrifti neque vifibili neque fenfibili, nequccorporali modo manducari, nc ipfc Valentianus quidem ncgarir.quod tarnen oinnino manducandum Animo,iuxta illud: Qutmandu-cat rneaw catnemy habet vttam ; Qui non mandutat meant carnem^ non habet vttam^ (^fc, loan.^.Item.'

Verba tjua lo^uor vobu Spiritus nbsp;nbsp;vtta funt.

». Quum addit, Carnem Chrtfii ejfe infirumen-turnDiutnitattContunEturn^Atjuavero Inßrumentii fieparatü; iplc fc refcllit, fuainque Enftafin tollit. Sequitur enim ix co difçrimine,nô oporterc K-quara Bapüimi ad animam peruentte, vt anima »blua«

-ocr page 25-

De Conivhctione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i6

âbluatur : Si tarnen necefTe elTe.vt corpus Chri-fti ad animnm pcrncniat, vt ex co nutriatur. Nó enim Chtiftiisapud loannem dicens ducat meam cafnem ; dicir.Qüi mandncat meam 'Deitareiu, infcparabiliter cinn Natura Chrifti hiimana coniunétam. Q;iod rcclc Aiigiift.ep.de confecr.dift. 2. locum liluin cxplicans. ChnfitUy inquit, deter/»mat ^U9gt;nodof}t Patiu, non foljitn fe-tundum verbum, ejuo viuunt ornnia, fedfecundum Carnem ajjumptam pro mundi vit a.

Inftrumcntum autem Conium^um dicitur à fchcjlafticisDofl:oribus{ vt obiter hoc explicc- infirumt nnis)quodnonmoucturlocalitcràprincipalia- *“”*g*^ genre,nccrecipit ab eo aliquam virtutc , fed di-citurAgens ex fe fecundariult;n,vtcalocnatiiralis ratum. eft ioftruinenturn Animæ:amp; omnis qualiias A-ôiua.dicitHv Inftruinentiim coniunôtum formç fubftantialis.Separarutn veto Inftrumenrum di-citur.quodrccipit à principali agente forma amp;nbsp;virtiircm opetâdi permotum locale. Eiulmodi funt Inllriunentaartifîcum ,in qnibus proptic recipitut nomen Infttuinenti.Ergo, ex ipfaDo-ftorum fcholafticorum doCitina.perpcram Va-lentianus de Inftrumento feparato Si coniundo loquitur.Nam ia AquaBaptifmi Si in S. Coenae fignis amp;nbsp;Sigillisfacris.ncquaquam eft virtuslocalis motus à Dco influxa,(îuc qualitas inhærens iniplisindira qua operentur: vt fupra demon-ftraium eft.Nec funt etiam Signa facramentalit JnftrumentaDcitati coniunda. quod Si Valen-tianushîcagnofcit.

J. Eft etiâ initia côparatione craftt (Tim us error, ncç in Thcologiafçtcndus : qubd Corpus

-ocr page 26-

17 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatv?

Chrifti dicatur ita efFc Indcumeiicü Deitatis, SC ciLiCa illiiis Inßrumetalis ad niitricnda aiiiroa:li-cut Aqua Biptifmi eft ttiâ Inllcumcntù Deitatis üc Inftrumétalis caufa Regencratioiiis. An vcrôgt; Gregori, hæc tua portera vel ipfi tui gregales fe-rent? An(inquâ) caro Chrifti fie nos nutrit ad vi-tam, vt Aqua baptifrni nos dicitur Regenerate? Decliranduua eft igitur quo fenfu Hunianitas Chrifii dicatur interdum ab orthodoxis Theo-lo^is Inftrumentuni Deitatisad nos Icruandos.

Primû videlicet,quia hæcHunianitas eftDei-carochri- tati filij hypoftaticè vnita: non vt Ncftoriamdi-ßidicatur eût,fed ptotit à Damafceno Sc inter Scholafticos inßrumea ^Thoma potifiiuiû explicatur: quia deinde Fi-lins Dei in ilia humanitate fubiic pœnas peccatis nollris débitas. Ita fit vt PalTio Chrifli de Refur-reélio nobis fit viuifica per Humaniraté. Tettib demû.quia nô nifi eins Humanitatis,à nobis pet fide apprehcfæ,interuentu, poiTumus elfe mébta Chrifti,vt per eû viiiificemur.At ncq; vetbo Dei annûtiato neq; Sacramétis quicquâ iftoriim tri-buirur ; vtpote quæ tantu fint Infttuniéta quibus Chriftus nobis déclarât fuâ voluntaré:qua tatio-nePaulus dixit:Qui plantât dequi rigat nihil eft.

4. Exiftaprætereaperuetfiffimam collatione Aquæ baptifrni cû carne Chrifti: natura quoqae Sacramenti euettitur:quafi videlicet inS.Cœna Domini,nihil nifi caio„fiuecorpus Chrifti,pet-cipiatur.Quid fier igiiur Speciebus illis Panis Si Vini, quas tui fodales eti.î aflcucrant elfe Signa corpore noftro perceptaîNû vnica ctiâ Aqua in Raptifmo percipitur ? quid fiet fanguine Chtifti per qucin fold Spiritus S.auimas nofttas ab luit?

H«c

-ocr page 27-

Tract a t v s. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8

Hec et i à III iftius verba, Pigt;Jfe pe^cipi ctirp^re, •blinda (uiK. Nam vocabulum P»Jfe non ponic Ailinn.At hic qnæiicuc quid Aótu verè fiar.non quidifte PolFe fieri fomniet.

Vl Medium illud valeret, ftatuendii elTet boc Pronunnatu ; Qincqiiid quonis modo In-ftrumentu dici poieft,eodeinetiamodo percipi poreft.Qnod abliirdum efic.etiam ipfi idiotae a-gnoCcunt: prætcrquam quod falfum ctia efi.tuin propter Inftriimcntorumjtum propter Efiicien-tiucn.EffeCtuum amp;nbsp;rccipicntinm dinerlitatcm. Argwmcntii igituriftins Monachi nullum eft. Corpus enim Chrifti amp;nbsp;AquaBaptifmi toto gc-Oere diferepant ; nec eodem modo dici polFunt Iiiftrumenta. Ornitto ctiam homonymiam qii« eft in illis verbis. Ad falHiem amrnA inll.tntum; quç aliter intclligcda clTe,quû deCorporc Chrifti amp;nbsp;de carne cius percipienda, aliter qiuim de Aquabaptifmi agitur, cuiuis notum eft. In my-fterio d; nique S.Cœnar Corpus Chrifti no con-fidcratur vt Inftnitnentum j fed vtres ip(a pro-inilFa,ad quam Sacramenti Sign.a refcruntur.

ChnfiufnEuchArtfliafnnttecta fptrttnaltterdtxi, trut inqnit ifte, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtgne ctmmunuatùà

Chrt^o tn Eusharifi'tafubfl'dtialtter prtrente ,gratta (p/ptrttitale altmëfü percipit.PJavocf tHa

gt;10« caufam^fed Modit vnnm^eitto etia percipitur Corpus Ckiriitt, expltcant,fctltcet fecitdttm effe£lnm,(p-e.

Illc lefuita , vt clFugiat argumentationem, Artic.5.lndicis,cófunditad vocé, Quaterius,ncc fatisanimaducrtit, illam, particulam alia omnia txcludere, prætet id quod ponitur. Itaquephi- titurGrt-lolophij voçe Quatenus Öc fimilibus, vtuntur in

-ocr page 28-

19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

(

prxfcribendis.linäitandis fiuc dctcrminadisfiib-iéótis;vt propter condicioncm feu Uinitationcin illam doceant, aliqtiod atttibiuuin coiiuenitc lubieifto nccclFaiio in quarto modo dicendi Pet le.Hoc aiitcm Attcibutumt^r^fM»» Chrtlbyfeutt- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

limentum jjitrttuale reapere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

abfoluta necellicate in fccundo modo dicendi Pcrfc, conncÄiim cft amp;nbsp;conitinótum cum Sinn- , ptione feu manducationc corporisChrifti.HinC j neceiravia eificitur hæc conclulio Negara: NuUi , qui funt aChrifti gratia alicni.Chnftuin fumetc j ant Manducarc. Nam Maducatio Chtifti,amp; Re- , ie3:io Chrifti omnino immediate opponuntut. j Nam caio Chrifti manducata.cx reftimonio ip-fius Donini,[oan.6cft caufa continens,lt;aw».:t;quot;fgt; nbsp;nbsp;nbsp;v

formälis, immediata amp;nbsp;fcmpiterna illiusctfe- nbsp;nbsp;nbsp;[

iftus:nempc, Aliad vitaro,amp;: habere vitä:vtpau- j 1Ó fuliùs inftà explicabimiis.Ex hoc cHicitur cot j, pus Chrifti nunqiiam fumi fecundùm eft'echim» vtifteloquitur,qiiin fecundùm fe fumaturznec*^ * fecundùm fc,quin ctiam (ccundum effeduro: hoc ert,nunquam in Sacramento Chrifti corpus p ipfum manducaii.quin ctiam eins graiiam, me- f rita ôi beneficia ptreipiamus, ficut exptellis vet bis pronuntiat Apoftolus Rom.8. Qi^omodo cum tpfo nobis non omnta. donarei? quia nimitnm vnuin ab altero diuclli non magis poteft quàmcffiâû àcaufa fia continente (vt Phîlofophi loqùûtuf) aut caula continens à fuo eftcôtu.Hæc veto fatis p cuincunt vnicum efte modum manducandi fine p percipiendi ipfum Chrifti corpus,nempeSpiri- nbsp;nbsp;nbsp;n,

rualcm , vtdidum cft : ac proinde pariicufam (J {^uatencu fiuftra amp;inicicntcr ab ifto adhibitatn, £

taiu

-ocr page 29-

Dï Co NIV N CTI o H E\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo

tïni impcritoSr inepto Philofopho,quàmcil malus amp;nbsp;peïucrfiisTheologus.

Aims hic eltetiam error in eo quhd/ww» Cfcr» fium fecundum effeilum à\c^z elîc Aîodumvnum lt;]Mperctpuur carpiu Chnfti, acfic confundit Mo-dum fumendi cum efFcôto fiimprionis.Nam fu-merc Chriftum fecundum cfFcftum.non cft mo diisfumptionis J fed ipfius Sumptionis perpetuus acneceiiartuscffeókus. Hæceniin propoG-tiOjQmlqiiis per ci pic vcl Manducat carneChri-fti.pci cipit enam cius gr3tiam,ôlt;alitur ad viram Kremam,nihil aliud indicat quàm Chriftutp Cunt percipi fccunduni eftclt;3:uni : amp;, Chriftuvh percipcrc lecundum cfFcôtum, nihil aliud ell quàiTi eins gratiam amp;nbsp;beneficia percipere. Ati-ftis pfeudütheologis.mâducatio corporis Chri-Ih Spiritualis,nihil aliud cft quani Chriftum fu-tncreiecundum ciFeôfum.hoccft eins beneficia, Oonautem ipfum percipere. Qiuim ramen ne-que Chrirtus fecundum feabique ipfiusbenefi-ciis,nequeipims beneficia abfqueipfopercipi polTint. Et quideni neutrum vnquani aliter qui ipititualuer,quia cibus eftanimæ.

Percipieur, inqiiit ifte, ipfum Chrifli corpus mm •« Sacramento fuhlianttaltterprdfens;tnm extra per ßdem cbarttatem-.i.z paulo fa{i,fides charitas ferfitla Cbrijlumfecundum fe complel^untur.

Hic igitur agnofeitChrifti corpus, fidei ciFc ptæfcns, amp;fecundùm fefpiritualiter percipi :aç ptuiude Iccundùm cifcôtum. Q^od nos imprimis in hac quæftionc vrgemus.Sed ramen ifte ne ücquidem provfuscû facta Scripturaloquicur. ƒ«gt;»ƒ«-^tficnim Charitas nunquam eft fine vcrafidc: t”'’»

-ocr page 30-

XI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

charitatc veta ( pctfeda cn’irt nequit elle dum tumus in hac via ) Scripcura a* mm docct aliam elle proptietatem Fideii aliam Chariratis.Nam FideCbriftum apprehendimus. amplcdimiir amp;percipimns,qui (ic fide receptus amp;inhabirans Charitatem in nobis cteat. Hinc illud ,quum Chnftus dehoc myfttfio loquitut: fnnt ex vobie lt;jut non crednor: ad Ephffi Perfidew Chnilue habitat in cordib:i4 nustrh. Chi ritas veto Chriftiim acnatquem fides cognouit amp;: apprehendit, proxiu'ümquc propter Cbti-nnm diligir. Itaque Fidei propofitum cfi:Eii?n-gelium,Charitati verb, Lex:quod in Theologia non obfcruatum maxiiuis trronbus caufam pre buit.

JPrror nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;percepfioneßiirituali,\nlt;\MX,du'jpojfum eonfi-

Grn»rii. derari.^/terüeßaElm tjuidatpfi-is hvmtfiù,i^uijpt-ntualtter Chriflumperciptt. yllterufn eß î^nto, cju4 cngt;nperaptentii antmo Chnß.'ti conmngttur.Si cioß-dereinra^Kiperapteniis, !jnotiefcMlt;jtteßtrtiuahtef Chrtß u percipfiitr,percipiturfec»,':dH'// eßedbif/i tj fecundn.'n fe, (ß tdea fecund'um eße^ngt;n (jmaft' un-dumfe.Si itntem co!:ßdeietur Vfiici:tu,extra Sacra'

Tnenturnnon perapttur Chntli corp u fecundit'nßj fedfectindttwßtrKualem eß^ectnrn,c'itm non alnera' mmoperciptentta extra Sacratnentm» vniaiur, Sed tn Sacramento, conßderando ttetn vni')nem,pegt;cipi-tttrßtntualtter ß fecttnd'nm rßeSlaw , tßf 'ecitndn'n ßeß,nkl:vt non dtßat loco ab a ^tmo commnhtcamu.

diftingucns,led peruetteus. Ac nS ()ƒƒ»»(quidcmAcademicotiim more HiiCtaar, i’ktUi. ntfeiens vbi pedem figat, quû ram crebib voces Poire,poffibilc amp;nbsp;fimiles formulas vfurpat.qux àcvt-

-ocr page 31-

De coni vnctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ix

à ccrtitndine dcmonftrationis procul abfunr. Qüæriturcnim quid Aólu fiat.

Hæcautem dirtindio »pcrperaœ difiungcns Vnionem à Pciccptionc, quam Aôbum pcrci-pientis clFc dicir,Eicit Pcrceptionem (inc vnio-ne,amp;vnioncm cù Clirifto Spiritualem fine Per-ccptioneiquiim tarnen ifta ttciprocc cohçreant: vt fi homo fpiritualiter Chrifti corpus percipit, fpititualitcr etiam ciim co vniatur : amp;nbsp;vicilîim. Quiciinque igitur ipiritualem pcrceptionem Chrifti,fiue cxtraSacramenrû,in Éiiangelij præ-dicationcjfiuc in Sactamento,agnofcit,agnofcat etiam neceftc eft,Chriftiim Ôtiicundùin Ic^ôcfe-cüdùm cffcôhum pcrcipi: vt qui vnum agnoCcit, alterum (me exitiali crtorc negate non poflit. Sed amp;nbsp;abutensifte vocabulo vnionis cum Chri» fto (vt infràcopiofiùs explicabitur) vtiturPeti-tione Principi). Idem enim eftaefi dicar.fumün Euchariftia fccundùm (c corpus Chrifti,quonia non diftat à communicante, vipotequod in Euchariftia contineatur amp;nbsp;oraliter manducetur, quod ifte, tanquam verum hoc loco pr;rfuppo-nit, quum ramen hocillud fit inter nos contto-Ucrfum. Nos enim atrerimns Pcrceptionem fe-cundùm fc,5c lecundùm cfteôlum fern per ac nc-celKtribcohærcre; ÖC turn in Sacramento, mm extra facramentum in vocatione per Euangclij prædicationcm facia fpiritualitt r communicari tdque (üüs credentibus. Ergo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mona-

chus vnioncm cum Çhrifto à peteeptionc Chri fti diucllit : amp;nbsp;Sacramentalcm coniunClioncrn à Spirituali diftinguerc non nouit. Vnioné deni-quecorporis Chrifti cüipfisfîdelibus,ôcvnionc

-ocr page 32-

X) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

ipfilis cum Signis Sacramentalibus pratf? com* mifcet 6c coufundit:tot ctrotcs amp;

inTheologia,pauci(litnisillis veibisaccu* . mulans.

Grt'irU Subiictt tCMluinifl-A nolunt habere corpis Chrt^^iifithjbanttaltter prafenjui Sacramento : erg» iHtod non accipinntfecundumfeyconfideramio vnii^e: ^tht eß tnpracepttone ,fed dnntaxat j'ecn'idltm efft~ ff««i.Oblecro,mi homo , nonnc alluicur ab or-thodoxis, quosinuidiosc Caluiniilas appcllas/ vera præfcntia Corporis ChnlH fubHantialis, quiim exS. fcriptura docent Spiritualem ipßus Corporis Manducationem fccundùm fc sc pro-indciplius quoque beneficia pcrcipiJAn itafide defiitutus es, vt Spirituale vnionc cum Cotpore Chrifiijimaginariä elTctnec reuera fieri pûtes;

/'«mamp;mU Sed hic ctiam animaduertédaeft itliusfaliacia ^lütr”' S«A/?4w/»4/«r»',quaE ifti falso idem eft at-CoTp»r4- «rporlt;i/»ter.NamilludS»i^y?4'ïitW»rrrfignifî-/iter.l^ta- Cat proptièram ipfam quæ peicipitur: rorponrZi-* iiitr in rrr verb modiim pctcipiendi defignat, Subd.in-tialiterChtifticorpuspercipere,eft cum vera ^utgt;ilquot;'nria corporis comunicare, fiuc ( vt iftc lo-quitur) fccundü fc,non tantii fecundum gratiaiu amp;nbsp;etïeótü : quod nos coftantifijmc agnolcimus« Sed illud corparxZirerquod efi otali manducatio-nc amp;nbsp;contaâu corporali peraiperc, S^Scripturx teftimoniisfreti,fitmi(ïîmèreiicimus : aciplum Chrifti corpus fecundiim fe.tum in Euangelij prædicatione gtum in Saçramentis fpiritualitct Tantùm,h.c.fide per operationem Spiritus fandi fumt docemus.ItaqueJiligcqter iontin hac tia-dacione vocabulorum Realiter ,SitbiianttaUttr,

Cor-

-ocr page 33-

De Co n 1V n CTI o n e.

Corpcira!i(er,Sacrar/ie»ta/itcr,5pirirualiter,ic con* fimiiiuin àTheologis vfurpatotmn fignificatio» Hes obfcruandæ:ne haium vocuin homonymia decipiat.Âe^Affi'igicur fignihcat Rem iplam ve-rèpcrcipijcuixquipollentvoces Subflanttaltter Ó- Elfeiaialtter.SïC fiiRles,in legitimo vfu Saeva-mrnri reôtè dicuntur Chiilh corpus Realiter, fubltaniialjter vtl eirenrialiter percipere : Sacra fignaetiam realiter ellcntialitrr de lubftantiali-tet fumere.Sed qrnim cor^poraliter^ amp;nbsp;Sptrttnaliter moduin peteipiendi dciigneiif.ccrtccorporaliter tantum figna percipiuntur’.nonipfuin Chri-fti corpus,vt dictum eft.

Qi.iöd li carpsî'd/wtfz'intetdam alitera Vetcri-bus vlurpatur,timcnon moduro percipiendi de-notar.led rem iplam perceptam dcfignat, idém-que lignificamr t]uod vocibus realiter Óc liib-ItaritiaUter. Vocabulorun tarnen proptietasSc fignihcitio diligenter eftobleruanda,ne æqui-uocation s imponant.

S icramentaliter veib corpus Chrifti mandu-care vel percipere, eft ligna Cigt;rporis Chrilti co-mcdere.Spiritualiter au;é elt modus p. rcipiendi res laiutilcras, pcrfymbul i 0lt; ligua Saciamenti obliguatas.

Accipimus quod veritas cogit Gtcgoritim date quü ait ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nofirum pùf[e per-pdei» cer- f'erx Con

p u Chrifit, etta'» vt tn cœlo extftegt;gt;t, Mcjue adeo vt ftßio Gre tji ^HO^ue extra Sacrat/tenrnm tnariducare. Cut i-gitui alibi negat, Spitituaicm cum Chrifti cor-porc conienClionem polie fieri in Sacramento, aliter qiiàm perindiftantiam üc nexum corpo-tcuaiîPotrb quum Chrifti corpus in Sacraméto

H j.

-ocr page 34-

2; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

Spiritualiter percipitur, annon anima tue pet fi-dem illud petcipit? Ergo cx iftius ctia veracon-fcifione, Animanoftrapoteft per fiJein corpus Chrifti, etiam vt in ccelo exiftens.acqucadcö in Sacramento manducare. Nee illam lcintillam veritatis poffiint extingucre, ca qnæ ipfepoftta fnbiicit,qunm ait,Corpns in Sacramento Corporaliter ejfeprafent, fic m'anduearijtumft.bfianttali-tertum j^imualiter. li am corporaliter, quid aliiid crtquàm Localiter : aeproinde vi(ibilitcr,fenü-biliter,dirnen(uiè, He circunièriptiuè, nee alibi qnàm in vno loco ? Itaqiieifte vel renuntiat ris que dixcr3t,amp; Scholafticis omnibus,qui ncgatit Chrifti corpus Localicer eile præfens in Sacramento : vel fateatuF oportet, nos per fidé in Sacramento,Chiifti Corpus rcucta pcrcipeie.Sub-ftantialiter vevoillieft oraliter amp;nbsp;coi poralirct (vt explicatum eft) atque ita vocabulorum illo-rinn geniiinam fignificationé Clt; cxplicationcm deprauat.

I'^eptep-nqüit iftc,ya/««tfidem ejfe rem inclufam Cr camprehenpam in Sacrarncto. Rei^utriturijHtti^m Creiorii- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonincluditurin Sacramento. IndicisatX-

'J. verba hæc lunt : Ptoramßdem comprehendtmai. Calumniator eft igitur iftc voces detorquens« Nam ilia verba docent fidem requiti qua; eft i» ipfis fidelibus, amp;nbsp;qnæ fertur in figna ipfaSacr^ menralia,vtamp; in verbum fimplex. Fidcmautem minimèeiredicimus materia aut rem inclufam in Sacramento, fed elTc inftrumentu recipiend^ Tei Sacramento dehgnatç,nempc,corporiChriT fti amp;eiufdem beneficiis. Ifte igitur non vetba, muUo minus fententia, illis verbis comprehen-

/ain

-ocr page 35-

De Comvnctione.

famrcfpiciciisjcum fLikipfius vinbralnôlatur.

prohthe/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;particu/amfe

cttuduf»Jf, potueriM référé ad Chrtflt Per/ona^ non Vtcan^ue conjfderatar/i^tà vt eii Homo: Sic aute/n PtrÇarta Chris ft non esl vbtcjue,necj^e m Sacramento fubsianii^lner exfen:entta Calinniilarum, ntfi furt 'e tam fint reiOnciltati cam l'^inrjuisiiî.

Nihil vómiinc til onbodoxis, tjuos iftc eon- p^rticw-tuincliosè Caliiiniftas app.llat, cum dogmate^'* Vbiquicicis-.icd vi leaiictjuiciinquevel ixit^oiav viA auuAsiai vel OToXA«;^air»otv corporis Chrillijjjij conllituut inS. Cixna quomodo poHint wa»5t- patur,

Jogroaefliigcte.lLlacnim omniadogma-ta wram vtri corporis amp;nbsp;Sanguinis Chtiftina-Ciuam eUetcunt : quod nos illis conflantcr obii-Ciinus , Hi quod niillis vnquam dillinólionü la-ttbrii deuirabunt. Itaque Tranfubllantiatotes Confubftjntiatotcs amp;nbsp;Vbiquitarij hoc arga-nit-nto todcm in vitio.

lll-i etian» loqutndi formula cjuamiftc ad-iccic Chrifins reah'er abrji qitam corpora/iter ahshi, non e!Ï fcrtnda , vt diCtuni elt. Cai'-pórafner enilp abeiVc, non idem tile ac Reali-ter oltciidiinus : quoniaui Reahter rem iplam, nempe Chriflu dthgiiat : C-orpuralitcr'ici'ó-, mo-dum.Corporaliter igitur Chriftusobeli,fed uco R'.alitcr.quod vocabiilum,vt amp;nbsp;Subslantialtter^ non ad folum Cirri Hi corpus,fid ad totâ Chtifti perlon.iin tefertor. Nam ab.oqui verx eflent hx propohtiones,.Chtiftus eft Realiter vbique: amp;, Chriftus I1Ó ell Realiter vbiq;. Quare mclior eif diftindlio adliibtnd.i,quaomnes OrthodoXi te-tineiit ; uempe,Chriilusfecundmn (uam Deita-

ß • ‘ is

-ocr page 36-

XJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

tem eft vbiqnc ; amp;nbsp;fccundùm fuam Hmnanita-temnoneftvbique.

NegantSiideeltciGeneutfes ySyllog:f,r,»rn h^po-theticum habere Adaiorem vel Mmorent.Ablegen-tur Heildeberga,vt f.v FortunatoPhtlofophe di[cant hoe receptum ejf t,'^ui in hot e/l doHior Cei'ienefibM.

verb quod facit Gregovius, naiiquä fecic ■vindicä- Fottuiiatus Crcllius. Quænâ verb hæceftiftiuS' t»r abi- noua Joiftiina,vc coiifun J it Sy’.logifinos liypo-i»- theticos cum CategoricisîSyllogiltni qiiidc hy-poihcticiab Atiftütclf in Analyticis ptioribus tradunCtirjitaTa wo/o'TDSi eîc a ƒlll'aSl',amp;K«T’ dva-gt;lt;cy-ltiv, qui ctiani ab co vocatur a; did n^iav quia facile rcduci poirunr ad Syllog. Cacegoiicosin quib.qiiçritur tÔ «Öct«

Qmim autem Syllogilnius hypotheticus Valentini non fucritttaTavaXoj/iai apparet ipfunfim-peritè in eo quæhuiire Maiorem auc Minotem.

Conliatt inquit \{\.e,Artsliitelem nthilde Syllogif-mo hypothecico ferip^^e. Hocillud elf quoddicc-bamus,iftura elfe mifcrrinium Theologû,cun-démque pliilofopliix , ac imprimis Aqalyticx difciplinçimpcritiftîmuui.acproinde peiftéfil-fimum Sophiftnn. Al iftoti ks.inquit.nihil Icrî-plît de Syllogifmis hypotheiieis. vnde verb amp;nbsp;à quoifta didiciftiî an ita rui gveg des fmtiunt? Illos côfulasivt fiquiste panlb doôlior,Ariftbrc-lis Analytica pviora pcrlcgic, hune eriorem tibi cripiatjfi minus nobis fide hibcs.Tua cette feti-pta,Gregori,fidem faciunc te ne que ex limpidif-limis S. (ciipturæ fontibus dogmata Thcologi-ca haurire: nec Philofophia alibi quàm in com-pendiis, Ycl balbutientibus Sopkiftis didicilfe«

Et

-ocr page 37-

De coni VNCTIONf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28

Ec in vtrifqiic liunlos ce canciim tuibiJos confc-ctaci, ac acgïcótis friigibus gläde vefci llaciniîc.

}n^a\Z,refellnntfuHm My'slerium CalMniüi cumpag.zi.fui /«^/cik.Art.n.Indicis falla Gregorij ß’llogizandi racio coargiubACur amp;nbsp;forma ciiiuidam illinsSyllogifmi ad Syllogifmum Apa gocicti «’« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rcduccbatut corretlaipfius

infciciä.At ipfe ne nimc qnidcm infeitiam illain fuam agnolcic. Centics aucem demófttacurn eft qiio(cnliiamp; modoChtiftus dicatur præfensin^ S. Domini Cœna.Iraqne myftcrium, de quo ifte * balbüciendü loquicurjnullum aliud eft quam il- myperio lud quod Apoftolusad Eph. myftcriüEuange- caZ»»«»-lij vocauic.denoftra coniunclionc cum Chrifto ƒ'«• dilferens. Sed myflerium eft Ancichrifti, alium Chriftum proponcre in Sacramentis quam reuera fic:vt ipfe Chriftus ptædixir,Match.24.v.24.

Irem 1. ThelEz. Apoc.17.5. Etmiramuc Vos, qnü in illos locos inciditis nó obftupclcc-re.ReClèigicur Ang tft.l.4 de Tri. c. 18. Chrt^tiS nobis non alter in fide, alter in veritate.amp;c Terc.ad. baerct. l^on, almm, inqiiir, Dominum in Ecclefia: almm in hof^ttio dtcebant ; nec alia Chrtfii fubfian • üatn defignabant in aperto^aliam infiecreto.

Calnintfiicaßgtlloram obfirepttacnla retudi Itb.i. examinis ap.ySciïicet imni ftrepicu verbotum: non aliter quàm qnü ibi pollicicus eras te «Trob d iturum,vbi nequidem forma Syllogifti-caapparuit.Argumenrisfolidis amp;t. cxDci ^erbo defuenpris,Gregori,non iftiufmodi Thiafonica ßLie Monachali iaeftancia opus cft.

Drtö/anz,inquit,i'7 Mandacattone alicnins rei. Aherura efitpfarealisfiu/nptio ore corporis.Alt era, R. iij.

-ocr page 38-

Tractatvs

Tfiodusfntn^ttanif, ob ijuem ott/t rnandvcath Jicitiir. Siiniftio DupliceshicMonachusThcbas videt. Ell-ne cbquot;wolt;/«/ verbSumptio (Inc inodo luniptioniîî linb funi-fi^ftio- pfjQ illatua Oialis, quid aliud cit quàm ipfc fn-mcndi modiisîEa verb in his tribus tóliibi: Im-poficione inos,M;ifticlt;utonf',vt Vctct'cS/ loquud flint, feu dcntiiim artritionc , óe in vcntriculuM deicftione, iviaxinit- verb 'propter attiitioné di-citur Manducatio:fed Mandticatio in facrameii-

fo/Junt dittelli-

tis eft duplex,vt diótum eft.Cüiuimodi igltiir eft manducatieJ, ta etiatn eft fumptio : ac viciftim. Quid eft ergo ifta diftraclione ineptiusîltem in-' cptèâd perbeptionem oralem refert veibii /’e»'-Sc ad p' lCcprionis tnodum vocabulmn Ma’i/iiicah/ir.CYys.ii in hoc argumenro Fercipti't Aiandueà'^e non idem fint. Qmd cnim aliud eft pcrcipcrc feu funlerc ore corporeo, quam Chrifti corpus mandirda.rc-fcu, vt euidentiùs dicam, Mafticarc? Annonhretua phrafis Realii fumptto coyporis^ tUiTi rem peVceptam , turn modû ptrcipiendi defignat? Cuiufmodi eft vnio, einf-«' modi eft fumprio amp;nbsp;manducatio.

f'tctbu- Synonyma Sc I’mJ'h^c omnia funt in Th' oiogiaiManducarc, pcrcipcrc corpus Chii’ inhTc““ ftdeuna Chrifto vniri amp;nbsp;coniungi;Itetn,Mandu-^quot;‘eflione catio,Sumprio,Perceptio,les/i'uiu* Vnio,Con-Mandu- inn(ftio,qiiæ hoc dquot;fignant :S-Spiritum Chrifto

to aliîipfum Jc br n-’ficia cius nobis communi-cari applicaii.îftaautcm zmv®)'/« quam fideles à Chnfto c.ipit? petcipiunt, loan.ö, denotatiir vocibusMetiphoricisà cibis corporis defum-ptisjEdendijbibendi, manducandi carné amp;nbsp;fan-

giiincin

-ocr page 39-

Dr Conivnctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j®

guinem Chrifti. Nihil enim eft vulg^rius Mcra-phora,qiia quæ font fcnluü, intelb ólui tvibuun-iiir; vt videre, audirc, guftate, bibere, fiectiam Manducare.Ergo hæ voces loan.6. Qut veriiiad mé’.Qut creättin tf'anei tn me,^ ego tn ipfi, docent,nosper vctam fiJé Chrifti cArné perci-pcrc,eam per fidem mandncari ; nos per fidcef-ficaciratc Spiritus ianfti cum ea vniri Sc coniun gi,eiufquc beneficia nobis applicari.Hinc Cypr. letm.de Coma Domini.Manfionofi'rai\n(\\myin ipfo,e/} Aianducatto. Et Anguft. tr.i6.in \o3,.Hoc tfi’nanducare tllarn efcnnt itUtm potum bibere^ in Chrtflo manere itlumin fe manentern habere. Bernardus in Cant.fer.yi.C/zny?«/ epHwnpafàt,pa* fatur-.Ctbus ettu pœnitentia mea:fcilM me a mandtt-cat iiquot; manducatar:abMe efl nofler nos tpßus:ma~ dor^tjuum arguor:glutior, t^uum infl-unor .• deeoejnor immutor.digeror,ijnu transformor.Adanducat Kos,(^ mandtteatur à nobis,ipuà i'dt ajlringamurçp' v-ni4W»r.AnibroiiuSj^wz?» ait,Qua locutwfum vo bis, Sptritfis vita funr. pertnde eji ac fi dicc-ret ; Corpus mettm cjuod datur pro mundo, in cibum datur,vt ßiiritttaltter vnicutijue tribuatur. De ijs qui init.Tom.4.C3p.9. In Ulo Sacramento Chrifii cvrpus non efi Corporalis efcafiedJpirttualii.-^uicun-^ae hanc manducauerit ,non morteturtn aternum. Çhryfoftomusin i.ad Cor.cap.io.hom.24.Præ-para mentern ai horum myßertorum fifcepttonem Ilium conjjHcaris,ilium ta'-gts,mo come da. Cypria-Hys lib.de cœna Domini.ZVt/Mt tpfius contun-Ütonecmt/cet perfnnas,nec veat ßubjlantiasfied afie-iitu coffociat eonfœderatvohtntates.Wii. Dixerat ijuad ntji manducaremus eins carne?n,ö'- btberemus

B. liij.

-ocr page 40-

T R A C T A T V s titufa»gùin*w^n0nh!tigt;ertmtu vitamin nebù;ßgt;iti-talt nos tnOlmens Aerurnento^ nbsp;nbsp;apefit^s ad tem a-

dto abditarn intoüeidaw.v: faremas t^u'od Aiatißo rtoftra tn tpßüßt Adandacafto,^ pstits t^-naßtjnsdam incorparatio , 'V9lur,tat:biis ianfits affebbbnsvnitis, Ipfa dccrtta Pon ificiorum de coiili ci. diftin. i. can. vr quid.Ex AuguiE l^t cjntdpa^asdentemij!' ventrern?Crede^ manducaßt, Credefe enirn tn en, efipanernzp-vtangt;ngt;nariducart. Qui credit nieum J^danducateur/i.Et cau.crcdcrcex AiignlLCrr«^^-re in lefurn Chrißum eß manducare panern wß: gui credtt,mdrfdncat ; gut manducai carne bt-bitfanguinem.habet vttant i.ternam.K.\.y^lt;a\{.. traâ:. in loan,2.6 tom g.Adariducare lUamefcam (p-bihe-re tHumpoturn expbcat Domtniu , gnum an : tn me inanet : eß entra in Chrtßo taanere tjr liluni man'tnte in fe habere,

Ergo M^ndncare ipfum Chriftum,amp; CEriftû non recipere âfiteuç opponuncur.Qiiocirca nemo manducat ipfum Chriftu, quin (it illanian-ducatio ad falutem, quamuis multi nianduccnt facramenturo ad damnationcmnlli videlicct-qui ex hac factamenrali manducationc ad illâ fpi-ritualcmChtifti nianducationem perfidem cffi-cacitateS. (piiiiusfaâarn non atrurgunr. Chri-ftusigiturper^eptns fcmper cftad falutem,fed ici (Ü is temper eft id moaem.Quotgueteiirare-,d.duetepotefiatem ßjiiis Del fieri.

Dißin- Controuerfia inter not Cr Caluinißlae efl, inquit #Z»o iuii-r GrefOtiüStan/ubrfanttaiiiercorpuiChriiïiraandii eandnrnfit ore corports,guod attinet ad ipfam realem fu'npttoaemnon amem guoad medum fnnpttonu, gui

-ocr page 41-

De Conivnctionk.

eH altàf in manducaiione, cjw etia.in dtffert ^»anducatto aptttone.TSIant connentt inter nju ; cor-PChriÜt non ejfe ore lorporu »tiinducatidtimmodo o'dtnarto manducittionu.

Non cam c rre potc()s,Grcgori,(Jiiimcre con ttoiicrlianu quam adi ó idipcrnc côftitiiis. Quis cnim »ibi dabtt, Moduui lumptiunis reipfiali-i]U’d diuilum cfTe àSuniptiont iplarQn^is vnqua dixic, modnm ædificandi amp;nbsp;aâîuni iptum ædifi-candijvcl adiim iptum fumendi, amp;nbsp;modum fu-mcndi , ica elfe duo diftinôla, vc viium ab altcro prortuï teparetur ? Nulla eft enira Manducatio Oralis quç non (it corpotea,ac ptoinde ordina-rta. Nam hæc verba Oralù^eorporalis modum fu-tnendi rarionémque manducandi demonftranf. Itaqne fi ab iftis quæras.Qmd mâducas in S.Cœ na’diccnrcorpus Chrifl;i,amp; haâenusquidera - ■ rcâc.Si addas.Qimn odo illisd pcrcipis.’Statim - ' »udies abiftis, ore corporis. Ergo non conuenit intet orthodoxosinficiantes.Si iftos illatn orale minducarionem aftirmantes. Deinde quam ifti duplicem faeiüt orale manducationc, vna vide-» licet ordinariam cacterarum return,alteram vetó -■ corporis Chrifti inEuchar ftia exrraordinariam Si InuifibilenijOtthodoxi vt mendacium repu-diant.Docent enim ex Dei verbo’.fidcles,Chrifti ■ » Corpus realiter in S.Cœnamanducatc, fed fpiri-tualirer perfidem,ore Animæ,nunquâauré orc corporis aut corporaliterrEt loan.ö.Os verb cot poiisjSacramcntacorporisChrifti vifibilia,realiter, corporaliter ac ordinariç ad obfi'gnatio-nem fumcre : id quod vocatur Sacramentalitct corpus Chrifti manducare.

-ocr page 42-

Tracta tvs

FCkrtsîw maniiuca^/ium ore cerporü Jedii in Cae-naijutc^utddedtt,(juotiaififiet ad oralemperceptto-

Hæc propohtio prætcrquàm quod eft falfa amp;nbsp;tUntitr i„'nepta,petitionem principij cont)net:Eft autcra Tßtlrgiti falfa, qtnanunquam ex S.Scripciita pocerit de-moSa-cre mouArari. Continetaiitem pctitionein princi-me»»,du9 pipqtiîà potiit qiiaficóceli’um id quod mier nos. i«i ’quot;“‘^quot;f^aximèeftcontrouerfunKlnepta deniquctftamp; iTdicula, quæ Icpararioncm adhibetintct Orale perceptionem perceptionis modum: quati a-liquaadiofiatfincmodo proprio:amp;quafi Oralis perceptie» non fit ipfe modus pcrcipiendi. '■* Cæterùm, Chriftus quidcm dedit maneucan*’ dum amp;nbsp;bibendiim qnicquid dedit ,{ed non ore' corporiSjVt ifti autumantifed ea demum racionc qua iilum pancm dixit cffe fuutnCorpus,amp;: illud vinum efle fuum fanguincm. Dupkx cftigitur-Manducatio amp;nbsp;porio:vna quidé externa Signo-tiim cofporalis:altera Rerü internaamp;fpiritualisii Dedit enim corporaliter amp;nbsp;vifibiliter panem Sci vinum. Ergo iuifit illa cdi amp;nbsp;bibi corporaliter. Nonantem poteftdici Chriirns ficdediHc cor-quot; pus amp;nbsp;fangninem fiinm : quianecpanis Ói vinf»,' nec,vt ifti loqituntur, cortim ipecies, corporaliter funt corpus Óe fanguis Chrifti, fed Saciamcn ta!itcr,quoniam .igitur deSacramentis. Quara-tioneigitiir panis amp;nbsp;vinum ,lïuc ,vr ifti volunr, eotum ipecies (nnt corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti,ea racionc Chiilhis dedit illa manducanda: qua rationefradlio panis, amp;nbsp;vini eft’ulio eft corporis Chrifti pcrpeflio,eiu(qucfanguinis effuno,ea ra tiüiie panis cft ctiam corpus Chrifti,amp;vinum e-' ius

-ocr page 43-

De Co ni V nctio ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^4

îus fanouis.Deiiiquc in Sacramcntis duæ tes prç-bentiir duobiis moJis prorfus diucrfis percipien dæ, amp;nbsp;diiobiis ditKifis obieélis proponiintur: neinpe pmis amp;; vinuin corpoti noflro. Corpus verb ôc fangnis Chrifti fpiritualiiei’jnon phyucè conbderat ijAiii-næ.

Mal oorè/.nqi'ir i([c,profeßinnü Beren garij Sarifelt't obnnw tMant Berengaritti iujftu efi faterty^uod Chriflt cerptudentthn) ßdehum attera-t!tr;nmirttrn,non fecundaw fe.fedfecundum acctden tiapaniiyt^uibM ita tnttme fubfuiacfubelsiA~ Ita fabHantia pant/ ^Uit atreritur. Dtßtrnulant igitur reipgyßunem wgt;e4wa Grlt; goriiis vult cxcufare man diicationem illam ( qiibd fottaflis illius fipw?«-gt;»«c ipfui-n puder)quari dentes infigantur quidc ftntuU figno, amp;nbsp;accideniia illa d ntibiis attcrantur, nö âurcm ipfa caro Chnfti ; amp;nbsp;tarnen ex iis quæ di-*”’ cit, necefl'ario fequitur, nos non tantùm figno, fed ipfi carni ctiam dentes infigerc, nólque cat-hem Chrifti dentibus attercie : quum dicat car-hem Chnfti illisaccidentibusintimcfnbefle: vt fiqnis hominem indutum viilncrct,dicaturtarnen non ipfum hominem,fed ipfum pallium vwlncrafte.Ledor etiam iüdicabit an dilTimula-ta fncrit eins refponfio ex iis quæ à ClatilT.D.Sa-dcele dc manduc. Sacr. traótata fiint. Bcreagarij autem formulaexpreffis verbis habet; NontnSa tr^irnento tantttnj-.hoc eft, fecundùm (e,non tantü fucundum accidentia panisiAbfurditatcm Sc im pictatem farmulæ,Hiinqiiam iftc vel alij acciden tibus iftis fuis regent: ideo gloffa textu rncÜot, can,ait,fane intelltgitsilla verba,trgt;cidit tnma~ ierem hareßa Berengarùu. Cette niinqnati

-ocr page 44-

J) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

porcrinit doccre, fine médacio, coque abfiirdif-iimo, Accidentia panisdentibus atteri, fine vlli fubftantia,^ mateiia,vel ipfius Panis, vcl ipfius corporis Chrifti ; Hocdichincfariuac blafphc-niuiin:inud impoflibileóc abfurdiini. Nam vna-quæqucfiibflantiafubcft,non quibnfuisaccidé-tibus, fed fibi conueniencibiis. Subftantiæ verb corporis Chrifti nonconucniunt Accidentia ilia Panis. Ergo inane eft iftiiis cfFugiiim. Deinde oftédat ifte nobis,qinnam, fine fidelium fiucin-fidelium pofsint ipfa panis accidentia dentibus attercre.

^egorii verbis, inquit ifte.-^f«plt;gt;e mamiacate, ■plt;tg9. amp;c.Chrt^ltis pracepit maducationemfigni:Per par^

«8- ticularn Ho c, «a« nudatn fubfhintiam corporii dt-t9-9o.. rnoftPiramtyfed vt contentum tdü acàdentibiufeu f-gnû. Itae^ue t'da ettatn Acetdentta percipi voluit on Corporü, pag. 55. Sitbte£lum hmm Enuntiati, hoc tflcorpus meutn, td e[lpronomen tllud dernonPirati-uum Hoc, idem figntf cat tnitto nbsp;nbsp;in fne prolationù

illius enuntiati, vtdeUcetfubfanttam content am fub ^enfbiltbus acetdentthus panis. Sed hanefubfiSttam fivlteri'nsfecundiimmagis determinatam rationem eonfderemus, dtetmus tnttio prolattonts tlltus enu»-ttatt efe panem, nbsp;nbsp;tn fine corpus Chrtfli ; fed tarnen

hat pecubares rationes ne^ue initto netjue inftic^ pronomen Hoeformabter denotat:figt;dpra ingenij tt(C. ditateiPithocnonintelbgunt: ^pag.6Z.6^. Hun^' ^aamnegaut,inc{\sitGtc^Qiias,Enunttaitonernil-^ lam ejfe Identtcam: fetbeet ita vt tdë i^uod anteafuit panis pofiea tn fine Enuntiationis verißtm'e tdenA ttcefit retpfa corpus Chrtllt:tdcm^efuam,ider}tttatf ^uadam,!ion reabfed rationts (ffconuementta efien^

tm-

-ocr page 45-

De CoNlVNCTlONE nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;36

tialix, qualis eß ititerfubilantiai diuerfarum jpecie-aHtgenerum. Dtchnt fe non tntelbgtïe qu£ rnijp/brum mfcitu eH cu/pa.

Hæcifte mil is vcrborum inuolucrisamp; præ-ftigiis ptofercns, à nobis ramen fubinde cfflagi-t'.t vt verborum vficata amp;: communi norionc Icn »ƒ corfut tcntiam noftram cxpliccmiis. Scd primuin quæ- tx ritnr.An verbis Chi:i(ii,aeofpite,^MdJttr4te,fioc*ff'‘‘''^*‘'* eslcorpus W(r«r»,(ienificctur,Coipusamp; fano-uinc ‘j” cius Connnen ik Iru xiftere lub nudisaccidcn- pumftA. tibiispanis,quodf-il(if!imnm cire,vteft noftris dcmonftrarum, facile quidem intclligür ifti, fed piæ iiigenij pratiitatcrecufanragnofcerc. Verba hæc igitur Gregorij pcrutrfam petitioncm Pria cipij continent. Deinde quiim ifti fie interpre-lantur pronomen Hoc, id eft fub his fignisamp; accidéntibus eft corpus meiim; neceftarib Tro-pum, àquotanien fruftrà volunc vidcri alicni, eumqueabfurdifsimum amp;nbsp;aticniffimum confti-tliunt. Icaque ncque re pnTo'i', ncque tIui ihà.vciia.i verborum Chrifti reciiienr,fed fenfura imprimis corrumpunr,amp; verba ipl'a peruerriint.

Prinmm igitut dcmonftiandii eft.interprcta- . tioncm iftorum qui Incxiltenciarcaleni corpo ris Chrifti infactis figillis obtrudi'ir, prorfusad- ixm. uerfari verbis Doniini.Nam fi iftorum interpre-lationibuK cred rtur: Ho c,in ilia Domini enun-tiationedefignarcr, non ipfum Paneni, fed Panis accidétia.quæ ab ipfisfpecicsdicutnr: vel il-la^particulaHoc, illis (ignificat in hoc fub hoc: atqjadco ptopofirio inucrtitur,vtSubicólü mu-tetur in A(ttibutó,amp; de Attributo fiat Subicófü, Hoc eft corjjus meum, inquiunt ifti, fignificac

-ocr page 46-

yf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

corpus mcum fiibcft vel ineft in hoe. Vocabuld verb £7?ipfis fignihcat,Incft, Tfail’ubftantiatur, fubeft-.vocabuluin etiani Corpus,non vciûChri fti corpus naturale, led incircunfcriptuin amp;nbsp;nn ' méfuiTiamp; inuilibilecorpusipfis delignatjCjuod ht,ore corporis hiiiTiarri, ficuti (pecics Parus in facramento manducandum.

Funia- Praiia ioitiicilloruin interpretatio vetbi Do-tnentui,. . . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;‘i.

mini vim afrerens taque in alicniim Icnlum ae-torquens vel ex hoe fundamento rcfcllitut.-Do

minus vocat panem corpus fuum,;^: vinum lan-gninem fuum. Nam pronomen Hocprocul-dubio refettur adrcmillam quam Euangclüta: doccnfjChriftum manibus accepi(le,bcnedix.i{-fe amp;nbsp;frtgilk’.ldeb poll benedictioné quam vulgo Confecrationé vocant, quarer vtl quinquiss Mïtt.iS. lt;^'citur clTc Panis,vt, dicitut clï'e deeent-i.Coi.ii. vitsi.Quottes faandHcabiHs Pantrn hunc. Ibi.

Qjttcunque rnanducuuerit bngt;icpa»em. Ibi.

I, Cor.io. [ftpfuffi homoy^ßc dcpane illo edat. EtyPunis ejM/rt frangwius,);ónne comrnitaicatio corpora Chnßi 'ß? Id Veteres Theologi vno confenfu aperte docct. lib.ii.c. Cyrillus./rij^/r/wpanem dijinbuebatfuii dißipu/a dicens hoc eß corpus meum.ïAem.Difctpulis Domt-Iib.4.in nusßagnienta Fanis dedtttn S.Caf«4.luftinus loan.«. lyt.Chrifius nobis dedtt Panemtn recordatmne In-

In Try-phone. In Apo-lottet. Dequot; Goe-naDaiui

Bl.

fuxAàem.Nos Chrtßiantfumirnus hunç Panemnonvtcomrnunern.C'jpxwws.Domimtspii-new de multorurn granorum adunattone congeßumy corpus funm 'vecat, vtnum appeHat fitttmfangutneM de botris expreßum.T crtullianus.Pa«fz« fuum af-' ptts appellat. Ex concilio Nicxno. Ne humihtff ßraus atteint adpropoßtura panem t/mttmfttrßttt

(Of'

-ocr page 47-

De Coi vncïione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^8

aâDomt iuin. Atqiie vt orthodoxam cxi-plocontcxtü pliiribiis dcproiuamus doitrinam obferuandu:Ti eft banc Enuntiationem. j4càpi~ te,camedtte,HBCefleorpm meurn, elle vnâ oMuæi'a--pw.qiiæ duo proponit:Panem,amp; corpusChriftiJ AUctam veroeicoirel'ponJentem.-/7,c caltx efi HQnu/nTeïlarnentuminmeo fanguine, eireEnuii-riationem quæfcorfiin duo eciam proponic nê-pe, viiium amp;nbsp;fiiiguinetn Chrillt. Non funt igi-lur ilia confundenda ôi:milccnda,vt ftatuitCon-comitautia Poiitificioruin,Tranfubftantiatio Sc Gonfubftantiatio.

Nâ Panis non cftfanguis Chrifti :ncc cft fan-guis Ciirilfi in Ipccic panis. Rutfus, vinum non eft corpus Chtilli: ncc corpus Chriüi eft in fpa-cie vini. Præteica panis ex farina faâus, lii vinû cxraccnùs, quæ lune res inanirnaræ, nunquatn àquoquain pio dicûtur ellcircipfa ipfum Domi-«i nortei Corpus. Atqui Eusngeliftæ 5; Apofto-lus narrantes Inftitutioncin S. Cœnæ Domini, nihil de Accidentibus panis Ôc vini dicunr:nihil «iam de Incxiftentia corporis amp;nbsp;fanguinis Do-tj)iin in illisSignis indicani.Scd de pane diciinr. Corpus Chrifti elle,ôe vinum ipfius fanguineni: hoc niipituin fenfu qui ab iphs cuidcnccribi fie Çÿpiiçafui.

^^vPaniseo lcm modo dicitur elfe corpus Chri- Füdum.^.. fthquoVinum dreitut elle ciiis languis. At qui in l^ftitUtiouejDominusdicit,Vinum clIcNouum ’CnftamentmnÀn fuo fanguinc. Sic igiturquo-cujp^diciç Pancm elle nouum Tcftamcntû in fuo CorpfiVistnerr.pe fœdcris Sacramentum id quod ^poftoUs ad,R,ora.4.vocat Signum amp;nbsp;figillum.

'quot;'il'S

-ocr page 48-

39 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractaivs

FäAiw.J' Vt fraótio panis diciturelTc in InftittitioneS. Coen®, fractio corporis Chrifti : ói Vini rf-, fuliOjdicitut fanguinis Chrifti cftulio.lta dSiPa-nis dicitureilc corpus Chrifti:amp; vinum viui fangais. ld quod tuidttiftima ncCcffitatc cfhci-^ tur:Attjui cxpteflis verbis in inftirutioncS.Cte^* nx,fractio pmisèSC vini effufio dicittir die Có-* memoratio mortis Domini Öccrt'ihon'S lang '.i^ nis eins p o nobis. Ergo Panisillc, de vinü iltud funt veta Cotnmemoratio cotporisde (angun.is Domini.

Apoftohis interpres eft verbonunDominH illa fic explicans; Calix benediótiónisciri bciic-dicimus: nónne corn : unie «tio iangninis C hri-fti eftïEt panis quem f angimus,nonne eftieocr»-Fi'ajhoceft communicatio corporis Chrifti? ' rSJatn-7- Chtiftus in ipl’a Inftitutione ditizfaaifhfX in meam commernor/ttionemy(^Qu'’tirfcun^ue rnart-ducabttis pane/n i*'{Kc, caltctmbtbetü :migt;rie ''n Doiaritrn ttnnuritiabicif, donee veniar, Non 'ghüt ineft vel iubcft,auc continctur ibi. m«« Füdam.i. Dominus proponit Corpus iuum coiiimii-nicandum quatenuseft pro nobis pairum. Nos igitur reuocat ad veritatem humançfuç natnrx, amp;ad corpus fuiim phyficü amp;naturale.Deqnó id quod ciWpfc dicit, tdete rnanmmie/ pede/l ContrtBate (^zitdete : ijUiajj/teritM carnern (b’ojf/l non habet^ficMme ‘vidette habere.Ki GlbrificatiOi inquit Auguft.nonabftulic tius Natütaiïfjquarn qui cum ipfius Diuina natura cóft^üHduf Incàt' nationis Domini noftri myftctfÜJp'nón agno-feunt. Eutychiani auté illi fünt(vf Vdtrrts Chti-ftiani Doólatcs ex Dei veibo'debiVnfttant)

plt;0‘

-ocr page 49-

De CONIVNCTION!. 40 proprictatcs Naturæ huinanæ Domini ipfamq; Conucrtuntin Diuinan),quiq; (tatuunr Domini corpus funul eodem motnentu in omnibus Sa-eraincnniacrisSigillis incxirtcre. Sic cnim fta-tuitur corpus Chtifti incircunfcriptum , mole infinitum arque vbicjucdiftuium.quod eft Dei-titis folius pioprium.llli igitut vnicam Naturâ Diuiuam in vna Doraini pci lona agnofcunttvcl potiùs duas Perlonâs in Chnllo fie vnicam Na-turam elle pcrutrfiffimè tradunc. CaHe»duM t/}, inquit Ai’guftin.wetiadiutriuatewiijiruarnu.t Do-verttaitin cu^pnrif ems uuferawus. n efl autern cogt;felt;juens,vt lt;jHodtgt;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jïtzibtijue

vt Deut. PræCftea fpis noftta rota in eo fita cft, quöd limasconfotmesipli ,quod ht frater no-fter amp;nbsp;os ex oflibus nolf us; alioqui no eilet Mediator ille qui propter nos le exinaniuic , ita vc formam letui allumtietjuobisfaôtus pe’t omnia fimilis excepto peccatu. Ex quibus colligituc hanc conttoueili.iin circa ptarcipuum funda-ni' ntuni fidei nolbæ verlari.

Verba quoque Domini euertunt aperte com- rund.?. menti de Rcali Inexiftcntia fub lignis (acris,quû ait,5« cjuuvubts dixern,E(ce hicellChrtflujyaititl-ltc,noliie credere,fi i/»bis i ixegt;-t,i( ecce tjttn deftrto^ tcce m conclaMbiis^nuhte crederf. Sicut emmfulgur txte ab anente, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vpfue m occidentern , tta

titar/t tru adnefitu)ßiij hoMiHU.SiC cuancfcüt ifto-,tum dillinôtiones de corpore Chtifti Inuiftbili.

Sacramentorum definitio,Analogia, caufa fi- hind.io, iwlis,ratio amp;nbsp;vfus,fatisdocet quomödo fint hçc Domini verba,Hoc eft corpus mcum,accipicn-da.Nam definitio Sactamtnti poftulat,vi fint Si-

c.,.

-ocr page 50-

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tra c T A T V s ,

gniim amp;nbsp;Signatum quæfant dux Gibftnnlj«, maior cft affinitas inter lubllantiaiu kibftan-tiafn,quam inter accidens amp;nbsp;(ubllantWin. igitur à Domino inftitiitû cxlubftauiiadcluiy-ptum, amp;nbsp;rcsfigniHcata arque obhgnatàfunt rc-ipta rcs diucrlx.qux non nnlceri poHitnt vt tçr-tiam conftituant quandam Ellentiamaut iotum ^»liquod Eflcntialc vnuro cxijsconflatuni. Deus auteminSacramenti inllirutioni-non euettit verum illarum naturas.Mutatio igitur in Signis illis,Cicris ex fine defumitur amp;nbsp;vlu.non ex clfentiç ipforum deperditione. Finisauteni 5c vlii^ iUo-rüm cft, vt non tanquam rcscômiinesaccipian-tuvjfedad vlum protfus diuerfum itferaptur, nempe vt confirment animis noftris Eu|ingtlij promiffioncs,illâfqucin corpore naftro o^.li-gnent,nos denique totos ad (pcm CCCji.efteçQt-roborent.Ita Chriftus cum facri^ illis fignjs.A obfignaculis non Cüuiungitur,fed nobifçurpdl-la Chriftum ad fe non reuocant, Fed nos ad^Rti ftum dcdiicunt ; Quqd fi Chriilqs in illis exifte-retjiam fruercinur bïc ilia felicitate quam, ramuscum crimus cum Domino noilto. ,po-cct vêtus formuLa,Surfiun corda, defumptaf^b

Philip. 3. Conuerfatto no/ha tn calts tfi •. VNde

FMnii.li. Sacramentorum eadem elt ratiogt;ytdo^c.tj^jA-. poft4.Cor.çap.io.ôc capji, amp;nbsp;Rom.4.,quorum hoc eft propiium.non nouos fidei Articulo^^ô-ftituere, fed Articules fidei amp;nbsp;pro.miflionc^-uangeli) confirmare. At in omnibus S’actanxen-tisvfitaracft locucio, naaximc proptùamp; itlo-

nca»

-ocr page 51-

De Coni vmctióne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4t

nra,n!inirurti vt rei Ggnificatæ nomen tribuatuf Signo, vt Circiincüio dicitnr cfrefœdiis, Petra eit VhriliusrEo paólo Chriftiis de Pane ditit fuü elTc Corpus : Si viciilini apiid loannem, carnetu fuiui fine Corpus fuum dicit cH'e pancm :com-miiratis nominibus, vt loquuntur vetercs Chri-quot; ftiant DoótorcS.

Sicut Aqua ßaptifmi eft Cicramentiitxi Ablu- Zdnif.ii. J tibnis per (angutucm Chrifti.Ita panis iSe vinum inS. Cœna funr (acram: ntum Aliinonixincorpore (auguincDoipini.-de quare fuprà.Nam Baprifmi emcacia dcpromiHio ei annexa non minor eft quàm S. Cœnæ.

1 Coniiidio noftra cum Chrifto cucrtitiftorû, de orali mandiicafione corporisChiifti öeincxi-ftentia eins in figillis reali, non tok rand.im do-^^Ärlnam! figill’s ea rribucntem qiiæ foli Chrifto conuéniunt arque manif ftam idololattiam iu-uehentem : quam hæcpcrfedlilbina demonftra-tio coiiucllit.

quot;Quicunque habenrvitamactrrnâ, inquit Do- Orwon* hjin.isloSn.S. manduemt carnem Chrifti.Soli ftratie. fidèles fiabeot vitarti, loan 6.40. Rom.8 Soli fi-d l-s igtt jr manducant errnc n Chrifti.HicSyl-log'fmuscontinet demonftratiouem iuis Icgi-°bus perfcAlflimè abfolutam , quam nullis argu*-menris.eucirent Picudothcologi ; cui refpondet Nègltji fixe dcdionftratio.

‘'lt;^i;Unqiic manducant carnem Chrifti ,ha.^ quot;%ertt‘Vitalfi ètcrnâjlo.an.ô.verbis exprcffis. NuUi ' infîJelcÿ, quantumuis Sacra figna in Sacramétis participent,habent vitam xteinanijloanq.ig.

N ulli igitur iiiSdclcsjquautnmiiis Sacra figna

ij*

-ocr page 52-

45 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

pacticipenr,mandiicant carncm Chri(b’,Aiiguû. Triô.iô. De tne‘‘fA Dÿfnntt Çtununr i^nthufdatn Ad vntitny in h^n. ^utbufdtifn ad txumrn. /ie.tve'OipjA cuvti efi^iacra ia 'loia^’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l}t'rf,tnt advtta'nt'miii iid exttthm,^ae~

can^ue enlt;^pa'^tt' epsfuertt.lile cthm imnttrtales tncortupnbiles facii. Ncc rcipoiiknt niatæologgt;gt;. Doniiiiii.i' lo in. 6 non loqui deS.Cœna. Nami ibi piTTparac dilcipulos luos ad Maiidi'catio— nem, ne puiatenr ipfum crogatiiium iis corpus fuuni,dixicfe afccluturn in cœlum : ne n.orlibiis cxiftimarcnt ipfum luinijinquic idem Aug.

Fuad 14quot; verbi diuiiii miniftcrtll inftiununtuin ad • res f niibiis perci ptibiks adn iniRtandas, neo-j tarnen Spiritus S.luain viniamp;eHicaciani in illump transfert,led ipicniet reslalutifcrascxhibec.Ita,, ctiaiii nsfalutifetancn’pecorpusChnfti,in Si-« gna vifibilia non ttansfunditur, necipia in cof-^ pusChrilli realiter (iuc reipfa mutantur:ytin-Fràanipliùs explicabinuis.

Ex Ins efticitur Argumentii adarnantino vin*-culoconnexuin ,quod dilrurnpitomnes iRurû lt;nbsp;oniniù futiles imagmationes de Indiuiduo va-q go;de Identica propolitione in his verbis.eft tor pm meum. ix de tlt; rtio quodair, quod neque ■ lit panis neque corpus, neque vinuin neque languis, amp;nbsp;hnnlibusconuocntis,qu«c Euangelifta- , n tn, Apoftolijipfiulquc Domini verbis.vim fa-Ciunt.eaijiicrnidmtillin tpirucrtunt. ... oijE’ Nam 1) dicml ifti, Cln iflu iam acci ptnm fuû Corpus de co dixille laccipit c,cdite, certé tenûdlï liant omnibus fuis .argumentis,quibusChriftoniü conantur probare{vt luum dogma de Tranllnb-ftatitiationu Itabrliani^ v ttbis iltis, Het eft terpM

rntur»

-ocr page 53-

De Cóni vnctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^

w*«!», panem in ipfmn corpus commiiralïç, vc ftib fpeciepanis ciillens continererur.R contia-ri* conftico?n.'lu n eifer illa n rrinlf îbftantia-tionem iSe inexiftennam ii o finife fi£tain , anrè qtiàmilla v?rb^, H oc f:/ eofpits meurn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a-

renrnr.QnibnsignurChr.fti /t-rbis illaficric ef-feèt’îNa n fi paiticiibH e,dcmonftrat etiâ Corporis Chriftt fnbftaini’iii, vrconr.-nrâ tlÜs fpe-Cicbns.iam ''rarconfcdirr^nif .bftaniiitioi

Si dic.inr illud vocabuiij HcCyWC de Panedi-ci.nec d” corpore Chri .fi, fed 'f rertio quodon CK vr-oqnc confeflo, Eégo ChrUbis nec p-mc m neccorp is (ii'im dédit, fed rcniuiT! quiddarn, qnod neqnc iit corpiïs ncqoe p'nis;qito4 ellab-fnrdti n ; Anr ex corpore ChrilH,amp; ex fpecie pa-nis (horrendû diefn ) hoc e(f, -x re Inanimata .*lt;1: corpore Chrifb,fieret vnû

amp; taiiqnloi voa Perfona: quod inoiiftiuni dog-matis omnes pij aiierfanriïr.

-r^ii'O’àiitein lidcn Jicitnr,hrc vexy^^yHoeeß K.«” co-vp itntsum: (d. otica n Eiiuntiationern e(le,fci-pfos refiHunr. vr qui dicmep'nnomeny Hoc, nu-clîtnifnh^it'tenivnn dc/ocnilrareSedv' co-nentarn verbal fnb-abrtitnt'buf, iittt dcß'atarf InditiiduKw vapttm: rgt;ec eß dt neef^rmalttfr d'»nta e pccnlist'ein rtinorifrft panis lidimduo

'erporii Hçfiint eni n pr?c'ara?,(f ilict t, corriiTi exptica'ioncs : Nani h.eè iditis inrerpre-racio dicir du S r s d (igo ui itiicio Enuntiatio-nis, amp;irt fi le vnirn : ne npe corpus ChriPJmon cft igitur fdenticr.Iderii tlatuendimi elfde Indi-uidiio vlgo, quod quidem aliquid confiifunil indetf'rrftiiiarü, inderiiiirou’, indiftindfii pro-ponit. At Chnltus nou dabat Panem t-iulroodi:

fsu' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. iij-

-ocr page 54-

45 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T A T V s

fed V ru n Indiiii 1:111.« To'/»r;rcipfi exiliens : Si certè Chrüli corpus non cllaliq^id vaj^u.n , i«quot; b determin.it-.nn aurconfafiiiB , nec itliduo funt.b aliqin natnra conmninis. Eigo illa EnnntiatiQ J Chrifti,«9f eiiorp mai •!, ncquaquam eft Je lt;3 Indiuidiio vago.Ncc fftetiain l.lctiçi. Nam E- l niitui.uio Identica a ell qua iJcin de feipfo di-' • cirur , arque vnit'srft clicntiabs .foimalis ôc rcalis Terininorü illius Enuntiacioniihta vt cius il Subieclnm îc piædicatiim fint vnmn ac idem a eijiaiptlgi' cflciitià, num'U'o Sgt;c definition;’,Iluc vt.n loquuntur in (cho’a,TÎto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ef^l

fen(i.iliter,formalircf,.^ realiter, ideô Enmitia-.^ tio Identici locum tinîùm habet q'ium ailitma-,?. tur ipfiim tlFc iplnm ; vtquum dicitur, Deus 11 Deus. Ego film qui fiim- Si gt;g mr propolitio dentica h-ibctet loCû in lus ChrilH verbis; Hoc ç(l corpus meü .Chnlb'S Jicevet dtfcipiilis luis»« corpus hoc mciini, fit vciu hoc corpus meuin.p Ita omnia quæ ibi extant de vno ac folo Chnllci corpore dicectntur: arque iic iiullii tiret liguuai vifibile.

Sed dicir ifi

effe realei'n. Hæcigirut eucHi tunt quæ dixir nimirumprstfomen f-fiXy notmhudi iiew^iflr^re in fine nbsp;nbsp;tnteto tlltut Egt;iitnttatKgt;tM:aeC

polfiiut (lare cu;n illis iplius verbis :/Jew antea futtp.^n'^tpaifea '■»fine Enunttauonig.tfiite-rifiine identiceciepif^ Chnilt : Naoa illud initio Ennntiarionis non elfer panis,neccorpusp ac proindc nihil defignaret : tantùm abed vc tl-lud I lem fit fibi idem óe Iccum conucniens.Std çopfugit Alle ad Id^nttatera ratuMu ; n9n

-ocr page 55-

De co ni vnct iont. 40 cftldcnrtca Piopoûtio, fi Termini res diuerfas denotent:dc qiiibns vniim iitéinipie afiirmarcdc Hici nequeat.Hic autem agicuc de rebus qiiæ vc-rè extra menrem exiftunt amp;nbsp;de veris rent eircn-tiis,quantum vnadealii prædicatur.Prçterea il-lud quod dicicur elFc Idc Xo?» fiuerationc.defi-nkionem rei defignat, quae cóuertitur cum De-fiiiifo, qnæ plus etiam ell quàm vnitas ellcntia-lis ; adeb vt quæcunquc (nut idem Xa'^«, ratiotie Sedefinitione, mnltb magis fint etia idem nii-m: ro e(reTitià.Qi.iod autem ifte fubiungit clîe läentitatem cänuei^tentid: hóe fi référât ad Analogiam quæ eft inter pané amp;nbsp;Chtifti corpus, quia Signadebent habere conuenientiâ, cum te qua. dfîignant, vc docet Auguftinu.s multis in locis: itcmqueqtrbd fient panis eft fubftantianutricns corpiisnoftrum ad hanc vitâ,ita Chrirti corpus alvtaniraam iioftramad vitam ætetnamtreftè id quidcin ;fcd hoc plane cuertit Tranirubftantia-tïohetü. Qubd verb ifte tandem addit deconui-/pecierum ant ^efierum; de fubflatiis pi-’mis tantum inter fe po-teft;ii«vlligi;de quibus hic agitur.Etgo hïcSub-ftantia vna vera de altera in hoe Chtifti Enun-tlato dicitur ae praedicatnr.

Si fatentur(vt vi veritatis cogütur ) Chriftum dc pane qiiem accepetat,di.xine Accipite,comedt~ t». TKSfindï fcorhm de vino quod in poculo ac-ccper-lr dixiilcïi^opt/e/’/^he ï.v hoco?nnes., certè agnofcant quoquenecelie ell, fient ha’c verba, ldoc t/f etrptM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(ehriiin ad panctn

qneir»(Ghtiftn.s dabat-, ita hæc vêiba,f/aeesl referri etiam (corfim ad C. iiij.

-ocr page 56-

47 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R4CT.A T y «■ 3 G

vîniimquo J IS bibeiidum dift-tfjilrsdst'; bac : vt ntininiiji pams ht corpus GlW'ifti Sacf-'K-mentaliccCh^C viH.iin,SaugtiisGhr4!b SiLta.Tivn»î taliccr.ltaque SigaoSigillo.nenipa Paigt;i,t»onneiv ici dehgiiatæ uemp^ coiporis ChcilU, l.qq.ifndi modo ill Saciainlt;‘iiri$ rcccpriirmio, prpph'ocamp;t vritatifrnnoàDoijiiiio tçibuiturjq.ui tciamdicit.' apud loaimem : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ign vc^b^feJ^r'i

me A eit. Sij ‘is /natditcut ex h“c pa/x »ûfim^rietufat Ac Panis ex farina f.iâ;.isiion ipfa cft caio D««! mini : ncc vinuna cü ipfius fuiguiscmiilib niinùso eorum Accidétia, dequibusDominus iitliildir s xit.Ergo illud quod licimus nihil aliud clt qui i id diccre quod Tcrtull. adii. Marci.l.lfSi 1.4.3»^!) yihtPanem ejfe figHru’n carporit Chnili; dc rd quod i Ainbrof 1.4. de S icr. Signtficareelt;xpnf Chriiî/.-'iii-. quod Bafiliusdc Thcodorccus diçunt.cdeavT/*^ tut« corporis^ fauguinis Chtifti. Et luftinufcii Martyr, Pa’iern-Christm n bts trad‘.iit tn cern/nifA: morMionet» Coi'pxitfufSn fci m-watpA)' ,T.ad Gratti;! cos. Id quod ds'uiq JC Augiidinus dexit coiirriLU Adimantum:Ar»ti àubittsuit Dommus dtef.re.i HM quot;nbsp;e/lcorpus mettfnlt;}un nüg-m.n djt'erCarporisjniilé£-^^ Epid.Zj.Secwidu n^uendam modit iit-f corpnns ChriihiCQrpus Çltrifl:t tH.Ss‘cr4rtee^tt^SA»':if{ gitigt;üs,Satjguss CtfrtiJs flî^i de conf. i^ift. i: P4tvs fno modo vocaeureprpus ChrtlJ-t.^:fntini rouera cramentïicorpÿrisÇhrti'b.S^c igitur euAnçtic.-dpgwjU ma de TranirubilantiatiQiie èk de InexiftentU dh R,eali : aç proindp deOcâli manducatioiie coc’-uji poris Chrjdi. Vid(^iit.igiiur omnes quàm ab- a furda fie illocû incerpretatio : /7oc(id-cft,hiqiiiût M a » ichi, fubftaqtia corporis Chrifti^ûfleprp-

priis

-ocr page 57-

De comvNcTioNE. 48 ptiisfiiisaccidcntibnsamp;diinenfionibus; amp;nbsp;Ac-cidtntûPariis line fubllâria)fy?fogt;-p«xz/a#«»zj. Di-caiKaurem:an codé modo manducentur Signa, quo mandLicatiir corpus Chrifti. Rnifus, Signa luanducâtur,quarcnus imponûturorijcruntur dcntibiis.deiiciuutur in vcnrré. Nam ipfiusDomini verba fiint.Marth.ij.i^.^îfywfz/ tn oi tngre-ittur^tn ventrem deljibtttir.ki üH volunr, Corpus manducari.vt confenrü illis accidentibus.Ergo fatéantur nccclfc cft : corpus Chifti imponi ori, dentibus vetè atteri,amp; in ventre deiici. En quo cuadanr : quid criininis ftatuât,in quos abfurdi-tatislaqueosfeie inuoluar,qui dogma deTranf-fiibiiantiatione, de rcali Iiiexiftéria , 8i de Orali nnnducatioiie corporis ipfiiis Chiilti ftatuunf. Ad.lir ifte bac explicarioncm , Chrtft-w etiam illtt ectideiitta velmt ore torpon^perdpi ridiculam amp;nbsp;ini ptam. Etfi mina panis nô fumitur ore fuis ac-ciJeunb.deftitutusuanac color certè amp;nbsp;figura pa iiis rörüda,nóore,fcd vilu,vr amp;nbsp;albedo,pt rcipi-tuf:faporâutc giiftu, nec vllo iftorû nutiitur coc . pus^-Ànàlôgia ante fignoni in S. Domini Cœna petfita eft in collationc viujficævirtntis.qua mc-taphoriCo vocab. Anima dicitur nurriri.vt cor-porali nutritionc quâ ex pane corpus percipit.

.Mirifiet Dtitle^l'etfum Caluintü’.t ^uum ita con-tluduntquot;, Afodui pereipiendi Chrisfum eFl jpiri- Grtgt-titaJi/', vt pMtet Ioann. 6. Erf^n tsi Ipirttttalü mo- ‘b-do Càlmni/lteo. At tu Gregori, non niinficè fed ineptilTîmc aduerfus nos colligis , dumalium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

modum fpiricualé excogirar’e ftndesquàm fuc- Se»n.f. titàChrifto propofitus ; nec ad locum loanriis tibrobictlum rcfpondes. Oralem igitur Chrifti

-ocr page 58-

4? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R. A C T A T V s - '

corporis mânducartoncm, ex illo loannislocojoi fîrmiiîîinèacvcriflîrnc reptidiamus.Modüsaii- 1 tcin perciptendi Ghnftum, ctiam vt cogtrisa” n gtiofccte,cft fpiritiialis:etgo no eft oralis,cpitufl n modus oralis Scmanducado oralis non fir fpirï-tualis, fient os corporis non cil: fpiritus- Obfet* *« nctetiam Icdroriftû rcpndiato voc3biilo,JÏ4»- o éliicagt;jâi à Chtifto vfurpato,vti verbo Percipiedi, « vt fallaciam amp;nbsp;abfurditatein (ni dogmatis craiif- o mutaiionc ilia vocabiilorum peruerfa, oeculr p lcr : eonuiéfcus nimiri'i à naciira amp;nbsp;rationeMan- s'. ducationis.Locus a.Ioan.ô.cucrtit cômétura deu Corporali Mandiicationc. Nam cxprelTê doecÇquot;] quoinodo fit caro Chrilli mandneanda. ô;

Chrtfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ,i nqu ir.r/w/nrr cum

rnm per IntUFf tniiam :feà non ßiirttu»liter cmn iif ii 'Vntttir,fe'l folnnSitcrarnent/iItter, Qnænamyetôtin (iiHt hç vcrboriim præftigiçfChrifti eorpos riime cum animis,.5d ramen non fpiritualitciîy*'^, niri per Indiftantiam qiiam profers nonnctelb i corporal ter vniri? Corporaliter vero vnirieftj- i'^ ne tpirirualirer vniriîNnm ante Anima edit-coî-pus Cbrifti Sacramécaliccr? Nam crrcc cdcrct fr^d pfaqnoqiie figna vifibilia- Qnibws igitnr-i«ltgt;-'ll cistam abfitrdam Pbilofophiâ Kfdiam TbéO*^ logiam dedifeendam didicifli bDicahinsigitnf.w Corporeum os hoftnnn Sacratnentalitcr'cdefe^ corpus Cbtifti,q^gt;ium ed tiacra eins fignaiqiitrd^! pored ede bypocritis iSc infidelibiij dnmr prised fidelibus Commune : fed Anima fol am Spitltuad.. liter edete corpus Chtidi,ore fuo ffdelibusWisb proprio,nernpe fide, itaque infidèles ntinquoi’«'^ SpirKaaliteredunt corpus Cbiirti*quan.di!ti fitbt*

infiJcleS’

-ocr page 59-

De Coni vnctionb.


infidelrs.IntJiftantiaaurcm nuHa potlt; ft qiiçri in fpintuaU pcïtepnoucChrifti, quoniam 1. o us ni'nqiiâ venir indffinitionéamp;rationé hn’u. ve- [„hocS. rilfiiræfpiritualisp rceptionis Icii côiûétionis. myßetio.

Si non tanta f/fet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igt;ifettta,faci/è an/mad-

»ettcrent nns,Tr.tnJpgt;bft^atiitart,^c exphca''« t^’in-trDt^trf per vfiraiAf notton't, cjug h;,f ei' atin hutuf-•»o^voeaba/u f'ubßtit:putayCorp9ru^fubüa»tiaylo~ tl, vifibilu arcunfcrtptionù. D' huit addere hæc qui dixit pag.vy.f^tf nort eirennfcriptti)nem,fedpo tentiam cjttaaAam ad circanfcripttonem tranfcendett taltm ,y' tntttnam t]fe forpon dtxerar/i. Addat quæ pJg Î9.A7os rmntme dicimtu,C0rpns Christ effi de-fintiiitè tn vua Eueharf(l-iaftcut Antma eß definitiui tnv»ocnrpore. HcE fcilicct (iiiv iftornni cotnraii-H'Ævocahulorum notioufs. Ohiicit nihiloini-Hus, nbsp;nbsp;i^i per nuUam vfitatam notionetn vocabuli

Httnis feuCottinnihonts y txphcarevHa f/iodopof-fi»t, cfuod Chrtsli carpus vert fecund'arn fe vniatur ttfuanimts cammunicantium ,ßßtbüaftttaiittrnon ßtpfjtfei/ssn Sacramento.

Unmùm ift.i repugnant iis quæ iftç pauloan-^tdiccbatinimii um;»«/ pojßpercipere ipjum Chri~ ßi carpus^xtra Sacramentur»: .Afiimam najlrapBjfe ferrßdemetnptts ChriFii etiatttvt iti eœlo extflens, '»aadttcare.Hxc cnim funt ipCiiuma iftius verba. Porto il oKhodoxorum.hoc eft.Do^loriim no« Cimuner fttotuin fctipudilig. nterifte Icgiffft.ab iftain-fukatijoue abftincrct : lcd non intclligit dogma fihîipft Cóttadicloniim amp;repugnans (coiiilmo ji' cti dogma.T.raniruhftantiationis) niitla voca-^»loruitj notione corn muni, ex S. qui dem Dei ''«tbo deprotnpta, polfe cxplicari. Nos verb in

ioJohiUu

-ocr page 60-

51 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T A X V, J

myfteho Cœnæ Domini txp!ican-1o,,vtii»iK*« cabiilis in S.Script. vlitatis: iiempe coniMpâtfl-r nis fpirirnalis.fideijcrtjcacKaus Spiritus uis Myfteria,quç ne menre quidcni coiiiprvheflr di polfiint ,niinqiiaiT) latis poilinr ànobiSV^jb*^ idoneis exptiivi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jidßS

Cedo vcroquinam poflintillanotioncmhiiquot; berequaerepugnantiamin felc connneut s HifXi ilia,corpus Chtilli incivcunlcriptum^ Mandi*' carlo oralis amp;nbsp;corporalis, quæ eft inuihblitÄ fpirirualisîPanis (ineiubftanruiöi kxc» n a idg# nus:PcrinJc cnim eft, ac fidicetcnt:clt; rpus nott corpus'.panis non panisioralis non oralis:\iii.ibih lis non vilibilis, Subiclt;äum line fuis propiieiV tibus cn'cntialibus-. Accidens non verunvaccirt densxorpus locale,non tarnen localciSictatBaB* tum non Sactamentumiquae Rcpugnantiç ap«w tiffimècontradiâoriæab iftis iiitrodud^, rnHiquot;; quam poteninr vUis vnquä dilUndionibustegi', nec dilui.Nam D.llinóliones amp;nbsp;Rt (peófHsmtfr' fundantuv.non rem ipfam efbciunt rtatùin abeft vt rem poflinc tollere aait cius pioprütatsjs ceJ nettere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hiO' idea

Eft etiam in verbis iftius falLjcia,curn calum-b Ilia coniunfta, quum ait : fifubiiaattaltter corpus^ Cbrißi nonßtpr.ijenttn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S icraiaéîi

ti VOX interduin pro S'gno vihbili : interdii proîl tota aólione tum interna tum externa lumiiur,.! Ilio modo corpus Chrifti non eft in figno locar ' liter amp;nbsp;corpot-f liter præfenschoc modo eftcc^nô liter iScfiibftantialitçt inSicramentijcgitimiO v-d fu prüfens; ptxféntià {pivitiiali, n ,m .loGaU;,qiH* ptxfcntia (pititualis ntque.loca,litMe£n ,t)cqlt;'* pto-

lt;11

îa

t)

'll H

'n

'll 'n h

J 'n It

«c

lit la

-ocr page 61-

De Goni vnctiome. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj

ptopinqûum adt remotum lirum,nfqiiecorpo-teamconiunótionem Ipedat. Etquod jfledicit I d^^Votouecorporis Chrifti fecunJùmfecuma-Wtnisiioftiis .qnaieiniseft in Euchatiftia ptæ-t feus,nulla vnquaii) vocabulorum notionc cxpli ) Câbif Elîi.t ciiim vnio corporisChnfti ciiin cor-P‘ ff noflro:ac promdc cotporalis, ntc cirer i pfopterta cum ammis Doftris vnio. Corporalis I Vnio, non conftiiuit vnquam Vnionem t ^likrt lubft intiariim ciim anima, Sed de con-i '*«ôtiône noftracuin Chrifto pkira ctiam infià 5 liillcrtmus. Stdtnâùntfe, ttiam ab ifto ambigue lt;nbsp;*ibrpafur.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;devfiione Chrifli nobifcMm ^nanniß

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chnilui in ntbi» farit naht cammemo

[*. ''•*lt;/4y«n/-,inquir Gregorius, 1gt;IemoentmfiGene--Il /w »/?»ƒ ra’ Jtdatos, exaptat tam flupidw efl ’ut !lt;( aâ'tim f bediegt;’ii^ emfmodt^uit fuerunt in b\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;norrin nobuitjft nexnm uchm ant-

noibris vniaffir.

•, ^h Vnione noftra cum Cbrifto.non tantum Bentfide )} 'öïigt;mlt;n,oianda (ont etF,da qux Chtillus in^lf-Aferi-(1 ■'obis facicfcd imprimis ca font nobis profeten

•b 'ä’iqu« Dominos noftet Iclus ChriftuspræRitit

lt;î nobis, deea quæ font dlt; fueriint in illo fülo, , ^quænonliintin lîobisdcd iiob s imputantur, “Sepffimputationem nobis donantor. Ethic

il’ 'ftprimahos'crror Pontificiorum,amp; Anabapti-’,3 ^«um'in Art'Ciilo de luftificatione.qoód fola ,0 ^tnefÏÊiaqox intra nos ctcanturconfidcrcntzbc

5I* Jdicia vcro chrilli uobis ad falutcm adipifccn- j '‘*Ti Jn)potafa,txiii31i eirorcomirtant. ..r-

■Ouplicia igitut beneficia in noflra cum Chti

-ocr page 62-

5J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvi

ftoconiiniAionc amp;nbsp;vnione ad nos pcnifnïiriin Priinùm eins Obedicntia amp;nbsp;Satisfidkio^'ib co pro nobis in crnce præftira,qna turn perfcÄ^Lc gem diiiinaiT) pro nobis iinplcuit, tuni pftfias peccarisnoftris débitas luit: item abfolutiirigia ipuiis Santlimonia qua in co liftimuriircpti* hcniibilcs, amp;nbsp;fanclifiiiTii coraro De o : qhjp tria» nomine hiftitiæ Chrifti ÿi Merirornm ChiilH ab orthodoxis Theologis comprchtnlubdit» quæ quidem crcdcntibiis linpiirantur,ncetanic intra nos fubiediue inhaerent,fcd noftrafiiint donationis iute,vt in hacImpntatione pofibaht noftr.1 coram Deo gratuita luftificitio amp;nbsp;fàlbs! quoniam videlicet Spiritus.S. turn Chtiftiimi-pfum, rum ilia ipfius beneficia amp;nbsp;tnerirà nbbis applicai(quomodo enim cum ipfonobisoirnia non donaret?)fidc in nobis creata, cuius hæc vis eft vt Chriftum vnàcumillisMeritisappïtben« damns,recipiamnsamp;amplciftamuT. '

Sed amp;nbsp;alia præftannffima Chtiftfii fitfé'îi'p^re henlusin nosconfert : netnpe Morri veteris Adami,amp; noiii hominiWiuifidàtibiV^ib qjæ beneficia (unt in nobis,^vulgb' Spftftns inhabitantis.charitatis, fanftificwtónisÏÏÜftn'^ deniqueinhærentis vocabitrisdefiguartunlqquot;* quidem non funr canfx iuftificarieriii nOftti co ram Deoifed font eiu$confeqnenti!»,qiiiVli?lTO' bis via ad illam æternam felidnatP'lb^rrt'fttiVKBo-bis Le

em Dei habentibus pro rcopoîvtekelns

præicnpto pet oona opcraamomemus.

HæC verb diiplicia beneficia, vt imprimé n“' ftra cum ipfo Chrifto ipiritualis amp;nbsp;atdilfiiTi* c©niuuiftio,tum in Baptifmojtum in S.Gcetrd in nobis

-ocr page 63-

Db CpmvNCTlONB.

i^obis obiïgnantqr amp;nbsp;confirmantur. Nam illa Sa çi.cramcntaAlignant in nobisgt;magis maglfque ;^pos reddiun cevtiores , lurtiiiam illam amp;nbsp;illa icChtifti Mff ita nobis verc imputari,fiue per im-t.PMfationem donari ad Inlbficationem coram - o amp;nbsp;vitam æcernatn adipifcendam : ac fidcm (tS^atitatemque excitant amp;nbsp;confirmant. ‘

iftc,nondum intelligensqiiodnam fit dif-ii taimen luftitiæ, quæ eft per Legem , amp;nbsp;luftiriae 5,/^uæ eft in Euagelio propofita.atqne adco igno-jqtans quænam fit noftta cum Chrifto Coniun-iiilt;jtto. vnio fpititualis, amp;nbsp;quæ fint eins eftcóka, it-pnper^m amp;nbsp;infcienter nobis imponit, quum

■.p.osputare/tilurniihedtentiii Chrtflt ej/ê nexum Ckirtfliu cum Mtrnu no^ru vnttur : quafi non ti.f^iti^s à nofttis andiuetir,hunc nexum fieri fide îi cfticaçitatem amp;c cnergiam Spiritus fanöi. tjij .prWiinquit ifte, efl «tntuntlitt nobifcnmfecun-iitm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nftofoltitn per funs ejfebhes, nec tarnen car •

^yporaltnexitjedp^ indtfl^antiarn tjUAtto» eflpropne ti^titjidam corptra/e, ejuum haheat ettarn locum tn re-„rbttepure[pirtrualibtcs. Per Indillanriam i^itur cor-ii ptu Chrti^tffcuttd'nmfe nobtfcum vnitu'' tnfacramen tOyfimulperßdem (ß- altos jptrttualet eJfeliuSy^c.

Q^jicn agitur de veto Chtifti corporc, quod ifti^vpljUnt elle præfens in ore communicantis, nqpne eft Indiftantia corporalis? At rebus fpiri-tualibus non conucnit, quaaum præfentia non Î ;jcft çorporalis, Quum ante agitur de ver*» Chri-fii corpore cum animis noftris coniungendo, ■ Cette aliud Ipc^audum eft quàm Indiftantia cor » poralis,localis ik circunlcriptiuaj quæ vt firpiiis ’ ' ’^i^unacft^Bonefficitconiundioocmfpiiitua-’ -i'lQn

-ocr page 64-

$ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

•H_ull»eß lern. Subftantix aiitem fpitituales toto gcntW Inftantia Jifff-junt à cotpote Chtifti amp;nbsp;àconiunâionccû aimexrt-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r‘n r r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■

Àwii»»*!’-’P^°* ItaqucEnitalis ni* non pt rtmetad hocar* fitfitmi- gutnentiun, à quo (Tii. vatrSt dillat.Et vidiat iftene faciat cum Vbiqmltis, qui tal- $ coftaiesc rcbns diflîmiiibus foltnc piofertc. Namquod ait de Dci præfentia pet indilt «miam^amp;contuu* Âionc fccnndùm (e,neqne t imcn corporalinc* xu : plane eft alienuni ab bac quaelhoni .Loqui* mur tnim de veto Chiirti corpore, quod qnidé non cil Dcitas,nec fpiritnalis ellnina: ac ptoin-de indiftantiain illis diuerfiiTima, nec vna ca-dcinquedici dibfr.IndilUtia cnim corporis iio-ftri à corpore Chtifti corporalis, localis amp;nbsp;eit-cun(criptiua,nenipefiib lignisfactament. libus, abiftis ftatuitut. Indiftantiaverb Dcitatis,alia cft.nccrépugnât eircntiædiuinædcd Indiftantia corporis Chriftiquam illi ptoponunt, euertic coniunólioncm (piritualcm , arque adeo iplain naturam vevi corporis Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

Crrgorli Dtcnnt candidati Ge»e»r.(inquit nofter Grego-rius) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Effe myEienum pojfe ^rtnalfn

M- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;caufamjinf format» cognefa ; trapue fattntur ft nt*

ferre de l' tjuantur^e^c. MyElerta ejuidemft-CMnditm/uampropnam raiionem fitnt abdua (3^ m-eomprehenfibtlta Q!quot; inenarrabiUa; tarnt» oportet ta faltern eognofetper alttjuat ctmrauntt notitnti y tea* bitlorum,i.C.ox.z.ïi.!!ilt;. c.

Supra iam explicatum cft quid ftatuédum ef* fet de iftius obicôtione in cotmnunibus Notio* nibus.ln Indice auté fuperiore agebatur de accurata cognttione amp;nbsp;intima rci natura,ex qua caufa formalis cft ftatuenda, vt quid fit Rci non X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tancùtn

-ocr page 65-

De Con 1VnctloNB. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6

tlt;otû quid Naminis fc iaru r. Ncc nfgamus quin S.Scvipt.conucnicntcr fuas omncs caufas profère fed adfcf(ramip(aiT) hiiius myftcri) accura-tjiinquc cognitioncin, in hac vita nos non polfe geruenire diciraiis:qiiod ifte agnofeit ; quutn git myfteria en'cininarrabilia.Ncqnctamcnnii-OÙs vcriup clt quod ait Paulus nos pro fidei men Ûna.ea intelligtre quæ uobis donata (vnt.

.lAddit Gregorius.Quurn Calutnifl^affirment ef-ff i^nan,da»‘ffrmam attjnt vntonrM Chrtfli corporü fecunditrnfé ( Itcet lo):gißtri,e difianiks }cum animo efiromunicantis : neciarfitij poßint •vdarn comrnttnem Votioktm etnjmodtß'rTna tndtcare, ext^ua tjnoÜnam ßiiliemßr eim vntont!genui agncßcere peßtwus yamur n.eieße effßeßc:iiiuM haHenus myjieriumver ^i(,tnarabus laEhtajße./itunt Caluintßit(ne cegantur caußi)» formalem ßi^i vniänts oiiendere)m rebut Th^ole^ictf catifam finalem efßcientcm nebü effe y/iprtmn propeßtam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;igttur adhuc i^ua ßt

eaupa formaln q;“ nexut CaluiniJiica tlltnt vnto-

efli amp;nbsp;faßßimurn. Theo~

liima a-Safeele propnßtiim .• Diuinorum myfle- Grtgtrii Scgt;ipf. contiKentur,expheattonem

'Pf ^ Seriputra propoßtam prQ tpßorum caufafor- **’• j îppiißabe^dam effe. ißam- ßtpe Seripinra explieat Çeieiffmfnafem (f- fffne/item.-vt Spiri-

raiifit formales fei effaenres coiiieptionii. ./dnnon eß lt;jult;trenda

mysienorum Ruanda Scripturaeam non axpheai ? Damnat igttur Patntm (fr Conci-liorurnlabones. ff bt infcnptura dec/araturn efi, ra-* tionern for malern vnionis duarum natur arum inChri

effe fecundumfubfiieriti^m^^uiid w auinta Sytig‘^ ■ ' ' ' '

-ocr page 66-

Vf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

ƒlt; Conß-antinap. lt;■.4. nbsp;nbsp;5. de/initur ? i bi etiam ratio

jo'^'naiu Ptrfoniii,!juoaJnUcet fn rationalenaturi ondtutdua/ubnaritia,ßrie ijua myPierturn TrtnttM-non potefi,tn Scrtpt.traduur-^^c.Kerba autem iUa Chnfli, Qut manducat, (^e. tn me manet, ego in eo, non exphcant ^uafurrna modo. Explicent egttur mtht per communem alu^uam noitonem, ratio-rtern formalemßeu nexurn tlltm rmonù fuit;^uoà ^ttamCalutntsianen prafient,manet flhiiumtllo-rttm myPlerium.

Db c a V s a FORMAL! cofiiunólionis noftræ cum Chriilo.

Antequâdeeaufa formali coninnótionisno-ftræ CütnChrifto di(rcrainus,aliquid dicendûcft de hac obieôHone:vtotnnes qualis lit intclligâc.

Ac pnmùin quidein omnes veri Theologia-gnofciit, Teftimonia fciiptiiræ S. cxprelTiffimâ, omnino Axiomataclle pvrfcôlâque Media quitus Demonftrationcs theologicæ coriftituii ui; quorum alia pertinent adDcmouftrationcm Su-alia ad Demonllrationc AoT/,quæ pvopriè Cau-fa n formale proferunt.Attamcn Myftcria Chri-ftiana non funt metienda ex caufis formalibus phyncis : fed ex vnicaS.Sciiptura, turn Quid fit les,tum per quid,depromcndum. PJemo, iiiquic A'iguftiniisde temp.fer.145. credatde Chrißo,ntß ^uoddefevoluttcredtChrtjtw.

Secundo obferuandum cft, iftos vrgerecau-fam formalem Vnioniscum Chriilo,vt eamfta-tuant in pvæfentia locali, id ell otali manduca-tionc, amp;nbsp;connexu corporco. At nosdiciæus, Mandurationem corporisChrilli cHemyfticani amp;nbsp;fpintualcm, quam ex S.Script. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;do-

ôlorts

-ocr page 67-

De CoNlVNCTIONHi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;58

ftorcs noftti toties cxplicarunt, vt fincblafphe-tnia dici Caluiniftica non poffir. Verba igitnt Chrifti : rnandncat nteamcarnem in me matiet ego tn eOfamp;cc. non modo non poffunt ad Indi-ftantiam amp;nbsp;oralem Manducationem , quam ifti ftatuunt,reftrti:verùm ècontrario coniundio-nem quam airtrimus exprimunt. Chriftns cnim bis verbis non dicit : (.Lorpiis feu caro mea cft in Euchariftia:vel Enchariftia cft in corpore Chri-fti:net]ne dicit,Corpus mcum cft in ore fumen-tis, vcl os fumcntis cft in corpore meo. Sed ex-prelsè diccns Chriftus fe in co manerc,amp;eiim in ipfo manete qui manducat einsGarnem,amp;,quae dixi vobis Spiritus amp;nbsp;vita funt,oftendit banc tnanducationcm Ô, connexionem elle coninn-ûinimas,amp; fpititiialinm id eft credentinm pro* prias. Non igirnr oralem illam manducationem vel pevccpiionem profert quam ifti ftatuunt fieri per corpoium clicntialem contaólnm amp;nbsp;indi-rtàntiam,quæ communis cft amp;nbsp;piis amp;c. in'piis.Lo eus cnim loan ó-omnino docct Sc cxplicat mo-dum corporisDomini manducandi.

Tertiô non cft inter nos controuctfum,an ve-ræc.iiifæ formales fint in iheologia tradcndæî nee an S.Sctiprura alias ctiam caulas proferat;v-trnnquc enim agnofcimus. Qnód fi ifti attétius tcaftalns nofttotii euoluiirent, agnofccrét veras canfas omnes ab iplis cx S.Scriptutadcpromi,Sc ab üs perlpicuè ttadi-.ac definerct hnius myftcrij canfam formalem à nobis tam infolentcr effla-gitare. Hocautem afteiimns,ficeiretradanda Theologica, viPhilofophicas formulas inEc-clcfiam non facile inuehamus;qiia in re grauiteï

D. i|.

-ocr page 68-

59 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

tftàScholafticis peccEtum. Vult cnim Spiiiti’î S.àquibufuis cnam ludihus, ftiufii ftrniuncii), ad coruni C3ptum,vt ca laciii litcris apparct,ac-coinmodaiiim inti.lligi:quod cftetiamavetuftis painbi sti.niGiæcis tum katiuis accurate in bis iplîs.Se TrinitatisÖt hypoftaticæ vnionismyfte-riis dtligmtet obferuaiutri, cjiiuni adhuctacra

explicarcntur. Dic’mu^ piatcrea iniis tji’æ ifte hic piofcrtjiicque ab illa Conftantino-puiitana Synodo, nrquc ab iis qpi hypoftaticani vnioncm,alt;luetlüsNtftohanos amp;nbsp;Eutychianos or[hodoxèdefîniueiunt,qtiicqttam,fi rem iplani fpeólcmus.diólum, quod ex iplisfacris Scriptu-ris nondeluniprcriiit.

Deßnittt Cauja ft tnaiu, j

l.Cætetùni,hoc dlt; muro cft inter noftros do-ótoresamp;iftos Monachos tontroutrlum : quî-nam in Traólationibus rheologicis veras ik ge-nuinascaulastiini form des tum ctiam rcliquas cxDu verbo aflîgnent. Exempli gratia,lllâ cau-fam formalem noftræ cum Chriflo coaiundio-nis quam ifti tradunc.alTeiimus nee Thtologica efl’c, nec philofophice, vt par eft, inllitutam. Et Theologicam quidem non eilt, quoniam lt;nbsp;x S-Scriptura non ftatuitur: quæminime doett Deü cuertere rerum naturas ik ptoptictates quas ipfe inftituittnec docet coniumftionem myfticatn ik fpiritualem cum Chrifto, ex oiali pcrceptionc, indiftantialocali ik mxu corporeo fieri, philo-fophicc vcio legitime non inftitui: qiiia caufitn formalem rei quæ fit fpiriiualner in ani(Tio,inic diflimillimaquærit, in forma amp;nbsp;figura externa: quçfunt accidentia in quarto qiialitatis genere, in qiubiis nulla vis eft agendi per fe.Quiim autc

agitur

-ocr page 69-

De CbmVNCTtoNî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6o

agitnr Je rci alictiiusforma, fine caiiraforrP’'1i, oporret illâex iisqiiæ vé proximè efficiût.eiûfq; cffcntiam conftirunnr, detumi. NamCAVSA. For M A L is (qnæ amp;Contincns dicitnr) eft in-trinfeca ratio amp;nexns inrernns npceffirio ac Pet fe Atrribntum fno proprio S jbin'lo connf'ftés: adcoqne M' diiim abfoliitiffirnnm pcifc-^iflîmç Demonftrationis quæ dicitnr alt;ot/, conftitnens. Cognnt autetn nos, non tantiim iftins Gregorij, fed alioriim etiam mnltorum obieôfioncs de ilia formali canfa in hic de noftra mm Domino vnione amp;de Sa cram entai i copnlarione, panlb fdfiùs dilTerere. Diccbat cnim Nebridius apnd Angnftinnm ep.îj. Odilîe fe de magna qiiæftio-nc refponfionem brciicm.

Itâqiie nobis veniam dabunt æqni Leftores, qubdiftoriim calnmniis 5e vocibns obftrepetis coafti ,in hoc thquot;ologico argnmento vocabii-lorum Philotophicorum , qnæ ipfi nobis obie-ftant, explicationem ex Philofophia paulb ex-qnifitiùs proferamns: non vt myfteria diiiina ra-tioni Philofophicæ fnbiiciamus, aut ex iftisilia .mctiamur(qnod abfit:)fed vt,iflor!im cahimniis à nobisremofis, vtcnnqnerndioribus confnla-mus, qnibns illi Logo IxdaÜ pofTcnt fucum fa-cere, qnafi petiteac merith ilia nnbisobiiciant: à qnibns hic in parte non logé abfiint alij non-niilli, qui qnnm vident f.iKas fiiasTdcasà nofiris Doôtoribiis orthodoxe reiici, infn tcmcr.irio di cnnr, ipfos ex Thcologia caufas formales exter-minare.Non igirnr aliennm vidc'ri-dcbet, qnbd ifla ex philofophicis plicitis dilnimns, vt veri-tateni dodftinæ conftautem, coflmter aJiicrfus

D. lip

-ocr page 70-

6i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Traçtatvs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

iftorum importunas voces magis acmagisrcti-ncamus.

Nornm eft ex difputarionibiis G rlcni, quantum ipfe drfcrepet àStoicorum fciuéiia de Cau-fa formali.quam illi vocabinr owjuTiy-Uu : quid çontrà Auerroes de hac cade ftatuatrquoi quan- » tæque fincdeillaintcr medicos controucrliç-A-Hterctiam earn tradit Plato, quern Aiiftlt;jtclcS j poftearcfellit.Aliter çtiam à Phylicis.alitctàMa i thematicis conftdciatuf.aliteretiam infubftan-tiis, aliter in accidentibus amp;c adionibus fpeôta-tur. Curigitur ifti lantopcrc iis fuccenfent, qui in Theologiatradenda, aliter quàm iplî faciaur, formales Can fas confidetant,ölt;: qui nuire qui- ' dem ipfa ex S.literis deprompta, fedabiisfor-mulisabftincnt, quæ tot coutrouctfiis funt ob-noxiæî Satius cftigitur ipfa piofcrref.icræScri-ptuiæ trftimonia,quç myftcrium coniunôbonis noftræ cum Chrifto, quæ fola fide percipitur ÔC dignolciiur, planilfimè, amp;c notioue vocabulo-ïum vtitatiflîma,declarant: præfcrtim quum A-poftolus grauiffimè prçceperit vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi-

tcmusjcoru proprias qui'turgent, vanaque feien tia funt inflati.Qu^incriam prçrtantifhmi quique Philofophi docent, Vnamquâmque feitntiam habere fuas caufas,fuâque principia amp;nbsp;Axioma-ta,quæ non licear ex alia feienria depromere, nec eiiam in aliam transferre : vnde ôc aitTho-mas alicubi, Vntufcuiuf^tie ejfefetenttx caufttsfuDU

genm tpfugt;nconfidera’'e.Siclt;il enim vnaquçque feientia proprium fuum habet Subiectum.amp;Àt-tributa fua propria demonfttandarfic ctiam cau-fæ, principia amp;nbsp;media quibus ilia dcmonfttan-

tur»

-ocr page 71-

De Conivnctione.

turbin eadem fcicntia traduntur amp;nbsp;ex eadem dc-promenda funt.Ccdo igitur,cur ifti Caufam For malcm coniunôtionisnoftiç cum ChnHo,cuius iTiyfterium ram magnum elle clamat Apoftolus, exfoemaquæ in Phyiicis coninnélionibus ik a-ôtiombus confidtrarur raetiri cogitant? Vernn-tamen quum ifti non definant vociferan.vt C »il fas Formales Coniiinólionis cum Chrifto amp;nbsp;lu-ftificationis fidci proferamus, aliquid illis ( tiara tefpondendum eft.

Î. Caufa formalis non vno arque eodem modo in omnibus confideratur, ncc fempcr eadem rationc fumitur. Aliter enim Ipeâatur inSub-ftantiis, aliter in demonftrationc Accidentiura propriotum , amp;nbsp;Effeótuum. Nam in Subftantiis quæ font ex materia amp;nbsp;forma conftitutXjfpcóla-tur Caufa formalis quæ Informasdicitur,amp;quae confideratur in primo modo Per feiquæ eft pars rei elfentialiSjSubieäodans ElfeTotum Integrale cóftituens,amp; ex qua Dcfinitioncs fubftan-tiarum Efl'entiales «SeQdddirates depromumur; vt quum anima dicitut elFe Forma amp;nbsp;Caufa for-taalis hominis.Hccautem Caufa formalisin haç noftra quæftione nullum habet locû. Nam ne-que vnio amp;nbsp;Coniunâio noftta cum Chrifto, nec luftificatio noftra in Chrifto dénotanta-liquod Totum «vpSfÇi'jaiit aliquod

V-lSubftantiam aliquam ex duabusSubftantiis conflatam. Neccti.im funt hîc qualitates Chri-fti.quç in Chrifto funt ranquam in proprio (ub-i ôko inhærentes.exiftimâdç in nos reipfa tranf-f iiidi. Nam vt non cilSubftmtiarum Chrifti amp;nbsp;noftræ mixtio ftatuenda: fie nec ctiam Chrifti

D. iiij.

-ocr page 72-

6} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T ». A C T A T V s

qualicatum cum uuftiis cftcoofufio amp;nbsp;identitas clFcntialis cxiltim.uida. idli iioiinulli dibgctiùs cxpLndcrcnf,Ecclehasturb.irc dciaicrcnt.

Caufa formalis qu;E conhdcraiiir in EfFe-élis fine propiüs açcidcntibusde luoitibicdo demonllcandis, piopriè dicuut Cailla foi nialis in fccuudo modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iquando videlici't

non fubftaiiciæ alicuius amp;nbsp;lubitóli conftitutto-ncm, fed caufam per quara ôc ptoptcvquamali-qiiodElFïèiiun, vclaliquod piopriuiu accidcns cuipiam Subieôto tribui ijcccüatió d. inontha-raus , Delinitioncra Caulalem peifcôtilîiraain ici demoniUandæ coiilbtucns. Sic quævimuS quarc Soli accidût vt patiatur ccliplin : quare fidèles hab^ant pacein coiam Deo : quare raoibi vei lugulatio fepataiionun aniinç à corpore ad-ferantjSe intînica euifraodi de quibus iiillicuun-tur Demôlliationes: quç propiiè fuut de huiuf-modi Atcribucis , non de Subilanciis infbiutx. Eftautem nobis hoc demura modo conlidecan-* da caufa hæc formalis, in hac nobis propolita quæftionc.

, 4. EfFeôlafiuea[tributa,vel propria accidentia quæ dcnionllrantur, (une in genctc duplici. Alia enim in fecundo modo Pet le nccelPaviô in fuis propriis (ubiedtis perpetub inhærcnt, amp;nbsp;in iis exiflunt qinndiu (unt.ümul teraporeamp; reci-procè coherentiaequippc quarà fubiedorii fuo-rumformali ratione exiftanc,adcQ vc line iisncç flare,nec definiri queant,quorum ctiamcaufa formalis cx ipfa fubiedi natura amp;nbsp;ell’entia dc-promicur. Exempli gratia , Habere tres dimen-EonesjConuenitfubflantts inatetiat®: ita vtfice

ilia

-ocr page 73-

De Conivnctione. 64 iHa nee definiri nee ftarepoflïnt:Sic ctiam par Sc biipar Numero conueniiinr.amp;Rifibilitas homi-m cribiiitiirxinufmodi fiuit ctiani attributa quæ ill Mjthemâticis denionftrantur. Alia (une EfFe-tta line accidentia qiiæ extrinfeens certislubic-élis attribuiinrur, amp;nbsp;quæ aliunde iis adueniunt: il) quibusnimirum fubiedum fe habet,non tan-quam Agens,ex cuius rationeformali illaprofi-cilcuntur, fed tatiquam patiens. Eiuimodifunt dona amp;nbsp;beneficia quæ gratis in aliquem confe-runrur:mors amp;nbsp;vulnera quæ infliguntur.ik qu«-cunque vulgo dicûtur elle in ficri.In hoc Attri-butorum fine effeduum gcncr.efunt ilia dequi-bus hîc agimus:nempe Coniungi cum Chtifto, fiuc Chriftum perciperc fccundùm fe Se fccun-dùm etîccfum, quæ nimirum extrinfecus laobis adueniunt. Hæc igitur efFei9:aamp; attributanon funt itavt fiiperiora demonfttanda: neciniiseft fimilitcr forma qoærenda.

5. In illis cff:tl:is,attriburis vel accideutibus quæ extrinfecus alicui fubiedo adueniunt, pri-niùm opotcet fpeôtaretum fubicéfi tum efFeftus fine attributi natura. Deinde (peófanda eft cau-fa proxiinè agens efficiens amp;c**pgt;«6t.Tcrti6 funt confidcranda Inftrunicnta acauia efficiente in-ftituta,vt effeda illa præftet. Sic volens Deus liberate populum fuum cx Ægypto , Mofen ad-hibuir ; amp;nbsp;hje virga vfus ell ad feparandas a-quas. Denique confidcranda cft quædana conditio, modus amp;nbsp;ratio , qua illud fubieäum determinatur fiue limitatur in quarto modo mtamp;' àurè , vt fiat (ubieófum /txJiKir , hoc efteapax adilla effeôla amp;nbsp;attributa rccipicnda

-ocr page 74-

Ö5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractätvs

qaæ extrinfcCBS aducniunt. Certiilîmiim cnîm eft hocAxioma,amp; in omnibus feientiis receptif-fimum : Vnvmqj odq_ve RtciPEiu id Q^VOD El COMMVNlCATVR-jPER. MO-DVM ET CONDITlONEM CONVENTEN TE M : alioqui q lidms à quouis rccipere-tur, nullu nque eft’et inter (ubieóta dilcriinen. Quocirca debet elfe inter agentem amp;nbsp;patit nteni ccttalimitatio.conuenicntia Óc proporiio.Hæc autem conditio amp;nbsp;hie modus Recipiendi in multis attributis.dicitur (recepto in icholis vo-cabulo)Caufa line qua non,amp; Inftrumentalis.tû ia rebus diuinis, turn criani in naturalibus : qua nimirum recipitur amp;nbsp;apprehéditur id quod ex-trinfecus præbetur: quod etiam obferuandu eft, nequifquatn in vocabulo caufx Infttumentalis, controuerfiam inanem mo neat.

6. Quod ad Caufam formale Attributoru atti net,in priinis obleruandû eftid quod docet Ari ftot.Metaph.j.quod etiâ ibi àThoma annotatut, nempc.In Atftionibus amp;nbsp;Gquot;nerationibus latis ciFe quum quis proponit cauiam efficiente pro-ximam ,quæeo nomine Mctaph.i.dicitur ónp-j-Sja.'ac proindein ea acquiefcendii efFe iubet: vtpotc quæ demonftrationem perfeófatn con-ftituat amp;nbsp;veram rci caufam Jiîn.

Caufaformalis ergo ( vt homonymias tolla-mus)in Atttibutonim Gue AiFeótionum, Actio-num,Efteótunm amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt loquuntur phi-

lofophi.Demóftratione pecfeóta.dicitur ea qu.c fatisfacit quæftioni Qu^are,fiue propter quid: propterquam videlicet aliquod effeftum Sub-icóto ttibuicur,amp; propter qua aliquid in Aót'o-nibus

-ocr page 75-

De conivnctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65

nibiis neceiririo fiat vcl habcatur, quæ deniquc ciim (uo cftcâu eft rcciptoca amp;nbsp;adæqiiata. Idcô variis nominibusà Philofophis apptllatur: vt voxàSroicis proinanauit) caula jk dcfinitio «AjmConiuniäazeflicicns pto-xi.na,amp; fnnilibus.

Ex his iiKclligitur quæ fit conflituenda vcra formalis Caiila m iis Doiiis amp;çfFi.ôtis de qiiibus hicagitur,iiépe qnæ certishominibiis, lummo Dvd beneficio, attnbuuntur, ita vt Chtiftum fecundùmfcdc fecundùm ipfiiis gtatiam amp;nbsp;cf-fedum ad falutetn æternam tecipiantiid eft tan-tibeneficij Caufam formalem elle in opetatio-nc Agentis côllitueudara,in liibicdo verb ipfo n mpe in homine duniaxat conditioné,amp; mo-diim fiuccaufam lnftrumcntaléamp;vim recipicn-di elle fpedandam.SiCjfiquisdet gratis pecunia pan peri, Caiifa formalis erit qnærédA in donan-te:ln paupere verb eft Caufa Iuftruincntalis,fiuc Caufa fine qua non,amp; vis recipiendi: manusni-niirum apta ad recipiendum. Ita fi quis beneficio afficit etiam iniraicum fuum , nô in inimico recipicnte.fed in donante, Caufa formalis illius benefici) ftatuenda eft.

7. Qubdautem attinct ad ilia Inftrumcnta qnæ àcanfis efficientibusadhibctur.mediafunt ad opus amp;nbsp;clFeduro peragendum, amp;nbsp;propter a-liud qiiidpiain inftituta;nempe propter finem qui dicitnr « qui eft eotutn vfus.pcrfedio, ratio formalis,amp;vera iftiri caufa,ac proindc ex. ie plo fine hint definienda. Eiufmodi funt res illaî omnes exquibusSigna, tefteræ, limites, arrha-bonesamp; fimilia côftituuntur:in quibus nôfub-

-ocr page 76-

67 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

ftaotiæ tetiim illarum fpeólantur, fed finis proprer quem hoc elfe dicutur:vel Annulus fyngta-phæ appofitiis, figillum præftatmôquacenuscft auVeus aut rotunJiis,fed quia ad illum finem dc-ftinaciis. Id Bernardus ferm. i. de Cœna Dom-fie explicit.proptrrfe tantum: aliave-ro ptopter a!iu deßgnanda,c^ Signafunt.Vt enim it vfuahbusfumamui exemplum : datur A'inulus ab-folutèpropter annulum^^ nulla e^ ßgnißcatia.

tur ad tnutßiedum de re ali^ua,^ Signum eyZ.Ilhid igirur proprer quod res aliqua eft, amp;nbsp;per quod dcfinicur , obtinet rationem cauf« formalis. Ac in omnibus Inftitutis amp;nbsp;Sigillis ik Signis, finis eorum illiid eft propter quod amp;c funt amp;nbsp;defi-niuntur caufili vel dnidS'et D« finitione.Qnod fi co fine dcftituûtnr, no ampliùs id efte dicuntur. Ergo i 11 e finis obtinet rationc caufç formalis.Sic Philofophus air,finem ret naturam confiituererVo-lit.i.Phyfi.amp;c. Et Thomas arr.q.q.I. amp;att.45.q. i.yj.Sq.amp;c.f tnis datformam tn Aiarabbut: Slt;.,A-Elfu omnes humanie.xfine fieciemforttuntur,^ for-mahter confideranturfiecundum finem. Formatu rain A-ßnt. nbsp;nbsp;efifiectiium ordtnem adfinem. Et Scotus;Ve«/-

eorum quafuntad finem fumttura fine. Vodc perfpicuum eft inftrumenta à caula efticiete in-ftitui, amp;'à caufa finali propter quam funt defini-ri,adcó vt in illis nulla alia Caufa formalis, prêter finalem proprer quam funt, quæridrbeat: quandoquidem Caula Finalis eft ea propter qua omnia ilia funt inftituta,amp;proprer quam Aélio-nes elfe dicuntur. Ergo caufa finalis in illis De-monftracionibus Caufam formalem præbeticu-ius hoc eft proprium» vt propter quid amp;nbsp;quarc fuit

-ocr page 77-

De Conivnctione. 63

fint aétionrsdcmonftrecnd quod cxApodeiâi-cispræccptis eft accuiatt tenendum amp;nbsp;cogno-fcendum.

Antequam autem ca quç didla (tint vlterius ad ptæftiitem quæftionem accommodentu»,brc-uiccrnobis videtur txplicanduni efle, Q^id fit Chriftuin fcciindùm le de (ecundùm granâpet-cipere: cuius cftedus.Catifam fine Formalem tantopere ifti efflagitant. Rcttècnimmo-nent Philofophi à nobis dcberc cognofei Quid fit res.ptiu.quam eius Caufam Jion quæramus.

2. Chr^ftum percipere Iccuiidùm le amp;fccun-dùmcftcftum amp;nbsp;gratiam eiiis(quod eftaittibu-tum litre ctfeftum ciiitis ('aufa formalis hîc cft ƒ« proponenda)eft coniungi amp;nbsp;vniii ciim Chiifto, eiiifqucbeneficia percipcrc,nim in doókrinaE-iiangcli) anniintiata de per veram fidem recepta, turn inSacramtntis intégré pcrccptis : quod eft in Sacra Cœna Manducare carnem ChiiÛi ciûf-que fangunicm bibere (ficut rôties cxplicatum eft ) du in Baptifmo, Inferi in Chiiftum, Si ilium Inducre,dicitur. Itaque totum illud beneficium nobis donatum vocatur in Sacra ScripturaCon iundio vel vnio noftra cum Chrifto (eu nnvee-via, Applicatie, Pcrceptio acParticipatio Chri-fti ciulque meritorum : Infiiio denique amp;nbsp;Man-ducatio.vtiam diximus.

Dicimus igitur in noftra cû Chtifto coniun-dionc, duas res nobis donati inter le perpetuo reciprocas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 ç-«c,de ardiùs quâ omnes modi

Neccflifacisjtaâ’ «'uÇ' tradâr, indift'olubilttercô-nexasmépeChriftû ipfum totù noftrü fieri,itcm-que omnia iplius mérita vnà cù eo nobis donari

-ocr page 78-

lt;9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

amp; applicati, ac proinde vtrafque res illas fcropct acneceflario fimul percipi. SicetiHTi vrtitiiróc cóiungiturnobifcum Chriftusfecundùin fe ,cf-fcólum lÿc gratiam fnâ, hoc fft.lic nofter fit Cbti ftus amp;nbsp;mérita Chrifti nobis donantur, vt nullo paâo vnum abaltcro diuclli qucat, nonmagis quatn Sol à fu31uce,luiTiinc,amp; calort:hoc cft nó magis qnàm Caufa , lt;AÓt/amp; Formalisà fuo effedu rcciproeo amp;adaeqiiato feparari.Nam hi amp;nbsp;confiroilcs loci hoc quod præcipui* eft ia tota hac coniunótione obftruandunr neceftatiö euinciint, loan.i. u. Q^ottjuot eut» acceprrunt de-dit eis hanc âtgnitatern vt Ftlij Det fièrent, Vit am habet ^Mteuntjue FtUurn habet. Quino» habet Ft-lium Det vttam non habet,Rotn.^.Quomodo euf» et ttobis non ornnta donareifloan.6 Q^t edit meant cii'^ nem nbsp;nbsp;btbtt rneumfiangutnetn in memanet i^e^^otii

eo, (p- habetvttam aternamtnunejuam monetur. T^tfiederttts camem FtHj horntnis bthentts enti fangutnem.,non habetisvitam,Rorn.8.Conutuificauit nostn Chrtfio.^z-^o (eptem illa Axiomata ikfuni-lia qu£E inS.Scriptura traduntur .onsni demon-ftratione maiora,petfcóti(Iimè amp;i abfolutiHimCi fmcvlla limirationc aut cxceptionc,dcmonftt3t: Coniundionem cum Chtifto fecüdùm (e, fem-per amp;nbsp;indiirolubilitcrjConiundionem fecùdùtn cfFedum amp;c gratiam coi)tinerc,idquetum in do-drina Euangelij, tum in Sacramétis legitime v-furpatis, adeo vt non poflir verc definiri, Quid fttChriftum percipercfccundùm tffedum,nili per amp;nbsp;propter perceptionem Chrifti fecundùin le:omnibus videlicetTerminis iraRcciprociSj Vt mutua, abloluta, amp;nbsp;fimplex fit coriim inter fc con-

-ocr page 79-

De Conivnctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70

confecutio amp;nbsp;a«oZ.«5»t«c,A;ita cohartentibus in-dilTolubili ncxa, VC vniicntulli non poflîtquih altcrum corniatiSc dellruatur. Hæcentm pcrce-prio eft illiiis cfFi duscaufa verè formalis in fe-cundo modo xafl’ aü?ô'.Certè nô pote ft illaqiiif-quam negare, qiün Contradiûociè, amp;nbsp;blaiphc-niè répugnée ttftimoniisillisex S.Scriptura ci-tatis.ôe Axioinaribus illis inTheologia irrefra-gabilibus;t]uod tarnen fit ab iis qui nimirum bas ptopolitiones nefarias ex diametro repeignantes tuentur. Qindam Filij Dei fiunt, qui Filiutn Dei non acceperunt ( quod ifti de veteribus Pa-triarchis dicunt.) Itemiftas: Cum Chriftonon omnia nobis donantur : amp;, Quidam edunt car-nem Crilli amp;nbsp;bibnnt eius (anguincm,qui tarnen in eo non mancnt,nec vitam habcnt,fcd morien tur in ætetnum. Et propolitiones confimiles quasirti(horrcndnm diâu)impiè,contrailla Fi-lij Dei vetba amp;nbsp;piomifliones,hominibusincul-cant.

Cæ return Merita amp;nbsp;beneficia Chrifti defmnâ-tur, qunm dicimur vniri fecundùm gratiam Sc eftcCltim : quorum qiiædara conhderantut in Chnfto iplo lita amp;nbsp;inhærentia : vt puritas, fan-ûimoniacius perftda, amp;nbsp;vis ipfa imroortalita-tis. Qu^däautem iunt quidc Chriftided ci fub-ieôtiuc ampliùs non lune inbæientia, vt Obe-ditneia ipfnis,in luis pro nobis redimendisper-pelfionibus,quæ pia:tcricrunt ; plenilïima deni-que Iinplctio Legis pro nobis ab ipfopræftita; quæ omnKià Chtillo proprer nos lulcepta, no-bis per Iniputationcm vt rc domntur,hoc cft no ftta fiuntipcrinde aefi nos ipfi fuiffenius pro no-

-ocr page 80-

yï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

bis ipfis pï(îî:amp;nos ipfi Legi Dci plcniflimè tm-pletione perfcda, ipûus luftitia amp;nbsp;fanótiinonia integerrima nobis donatis, præditi ellcnuis, vt prorfus a/iAAi/xolt; amp;atarMoicoram Dco fillamirj non in nobis ipfis quidé/cd in l^.hiiilo qui »ai iîde apprehenlus fit noftcr,adcô vt ipfc amp;nbsp;nos v-num mylticum fpititualiterconilituamiis. Hoc etiam p.nâo nos luftificari coiani Dco æccina falutc donamut.

Ve Mode perci-fienii.

3^ Hmagendû tftdcCaufa formali, hoc cft de (^alifaqiiæ proxi me illud ptçilat.cupâ ôi cf-, ficit, vt Chiiftum iplum vnà cum iptn.s mentis percipianius, aedenique cumcovtiè ÔHpui-tualiter vniainiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J I '

Ifti igitur quibufeum nobis tft controt|c(.lii.,i de S.Cœna,Caufam formale Vuionis (iuc n ‘ iunûionis noltræ cum Chtilloiecundu ft, * uethliîmèinrcali Inexiftentia corporis ,amp; iaxinw nbsp;nbsp;'

giiinisChrillifublîgnisSacran,éti,in IndiilaiV;I(j nbsp;nbsp;'

lia Locali, ncxu corporeo, amp;nbsp;gt;n contaôtu.U^iit ftantiarumjNoftræ.Chxilb ik Signoriim.con4ïiniJ tuentesj dcprchendücurÇautaiu formai tm.imrflift externa vif)bili,ab{urdt prorlus Sc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

conftitucrc, Ôc vnioncm line Coniunftioi5i‘ip a), noftraincum Chrifto fpiritualcni amp;nbsp;my(tic3m»n ' in vnioncm fine coniundlionem cotporeaiiiôi'u' Phyficam transformate : amp;nbsp;dum ilia ex hpc irtçjov ’ tiuntur, Coniunôbonero cum Cbjilfç fidelibusx' ' folis propriam.cum infidelibus commu/ie face-, il re : vnioncm deniqueSacrameiualem iir-ldalo-nd latricum errorem transfctrc.Ell eidm Pbyfica vA g; nio fine Coniunélio, qniim duo corpora mui^uq fc contingunt, Localique Indillantia coharcut,

-ocr page 81-

De Coni V Mctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;72

Vel compingütur. At coniundio myftica amp;nbsp;fpi-titualisnihil hotum dcfiderat, vtpotequæncc locum ipcdat neccorpotcum nexum,necindigt; ftaiitiam: nec ctiam corpus Chrifti nifi fpiritua-lirer amp;nbsp;myfticè confiderat de ampleâiciir : alio-qui non fpititiialis amp;nbsp;myftica,fed corporalis,vi-fibilis, fenhbilifquc coniundio dicenda foren quod abfiirduin eft,amp;: ipfi naturç coniunótionis iilius répugnas. Naztanz, hoc cxprimitorac. in Ægypr.Epifc.appulfunijinquiens,.^/« modocon~ fttilnnnr èêinÛ!;, tn rtbtu dtiti/iù , ejmtm corpora tîTsu aujutnlt^Joco contanguntar.At Anima vviu-Him mjuaf/aé^ev^fSptrttHcopulantur. Et Auguft. Epifttiix. Perjidemambnlantettjut ßitritaltajpiri-tna/tbm comparare potueranitviderant me I tut men-te vtdert tjuam Corpore, ea vtiieri mente tjua non nntinentur locü, necfilocorum interuallofeparatur^ minora e^ent.l-lxc illi hanc tationcm optime cx-plicantcs.

Spiritus S. opcratio , amp;nbsp;æu»aHu: ietp^t^ , eft Caufa proximè de efficaciter efficiens,qua Chti-ftus fit noftcr vnàcum ipfius tpcritisomnibusdC bcncficiis. Nec verb dicimus fimplicitctSpiti-tum S.clfc Caufam wtpj-Sfiv de ptoxitnc cfficien-tem (lie cniin caulam cxteinam non ciKcicntctn internam Si proximam proponeremus, vt ifti Vociferantur) led exprcfseaddimus.Opctatio-ncm cfticacitatem de cuergiam SpititusS. Chri-ftum vnàcutn ipfius Meritis,tum inPrædica-doncdoôktinæ Enangelip tum etiam efficaciùs inSactamenrisfidclium animis teipfa applica^ te, totumque ilhus coniundfionis myftcriuni ptaHftate. Hineetiam dicicuiSpiritusS.dixp^Mr

-ocr page 82-

T R A C T A T V s

amp; évipyêiv^hoc eft cfticacitcr in fidelibiis opetans ÖC agcns.Gal.5.5 I. rheli.2.i3.i.Cor.i2.6.Eph.i.i2. Pro f/ßcacftate ruborii tpßia per ^uem obfignamuri Et Spiritus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ephcf.4.Phil.i.

Q^um auteui Spiritus S.vnà cum fua operations iHa, dilponat hominem vt corum capax fiat, annciftenda Cunt illi Spiritus S. opcrationi ca tjua; in homine requiruntur, amp;nbsp;ab eodé Spi-rrtiiS.tfticiuntur, vt homo Chnftum vnà cum ipfius Metitis t( cipiat:quoniani requiiitut intet Ageiitem amp;: patientem cctca proportio Si cop-ucnientia, vt vnum ex aTtcro ticceirarib infcVa-tur.Nam, Vreeiptr^uod currimùgt;ife.t-tur per r/iodum conue/iieritefn,\t diótum eft. Mödil ergo fine tationem , medium amp;nbsp;rnftcuifidntlVin homine oportet elle qnó rccipiat bencficià’^uæ txtrinicciis in üluni confetuUtur. Cuiïilhrbdi verb eft donum amp;nbsp;ope-ratio Spiritui S.^iiifiv'ódi ctiatn necellceft medium,ratione-in (iiié inftru-mentiim eins n cipiendi exifterc.Dôna'aûtÇ (jiiç operacione Spirit.^ S.h-.nnini'applicantur Cünt fpiiituali3,myllica amp;nbsp;(upetnaturalia.ncpe CHii-ftus fpiritualiter amp;. animo conCidcrandus vnifü iphus meiitis,amp; operatio Spiiitus S. qux tft interna amp;nbsp;(pititualis.Ergo medium Ciue Inftrumé-turn rccipiédi illa doua, non poteft efl'c nififpi-rjttiilc Cupcrnaturalemcmpt Fides, quxamp; i-pfa per Operationen! eiufdem Sp.S.in hominis animacreatut, Hunt autem' modum, fÜ/è liinc vim amp;nbsp;rarioném rccipkirdi, Tlitológi Cöf’ent cauiam Inftrumentalpm amp;nbsp;Inftrumcntii fupet-natujaje, vo^abufo k tcptiftinioappclltfre/Nec funt raotoÏiores nonnulli audiedifà quibiishoc iinpto

-ocr page 83-

De Comvmtione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74

iinprobatur. Fides itaque fola in homineeft qualitas, fine medium ôê vis recipicndi Chri-ftuai vnàcù ipfius mctitis.Ideo Dominus Ioan. ó.Manducationcm fui caruis proponcns,verba, inqint,^«« dixi vobts Spiritut vnafuncfedfunt quidam ex vobiitjut rmn credunttAacens nimitum tide lola carnem luani mind icari. Ex quo intel-liguur quo fcnlu orchodoxi dicant, Nos fola fide iulliricari; quia fide (ola Chriftü ciulqnelu-rtinam pctcipiinus. Fides igiiur homini data , condntonem 0.' limitaiionem præftat,qna fil VC hæ piopoficioiics Subcontrariæ fint veïx. Qmdam hommes Chrillum rccipiunt,iiiftifi-canciir amp;nbsp;LruantunSi:, Quidam homines Chti-i; ftum non rccipiunt.Item, facit vt hæ fint falfil-5.fimæ,O unes hommes Chriilû petcipiunt,Nul-li homines Chrillum pcrcipiimt. Nam in lapfu ptimi hominis omnes amiferunt naturalem amp;nbsp;ingcnitam conditioné, qua potuilfent qiiæfunt Dci ad filurcm apprehendete. Limitatio igituc fubielt;£lisquot;hominibiis .iddendacfl,in quarto mo-_j|do diccndi perfe.nccclfaria : vt difcrimcn intet homin. s conftitoatur. Sic enim conditioncs amp;nbsp;limitationes fuis lubicólis fiinradhibcndæ,vrilla fiant Accidentmm extrinleciis aduenientium /'ntTMn', hoc cil illis recipiendis idonea. Sic, Sol dicitar liqucfacertceram, amp;nbsp;iiidurare liitû : fed n c indmatc a it liqucfactrc lapidera, propter ifjlloram iubicôlorum patientiuin diucrfaslimi-cationes Hc conditioncs. Euangelium igituc J. ipiritnale docet fidem vnicnm elfe in homi-ne medium , quo tanqnam fpiritnali ma-jrj RU ho^no poilît Chtillnm in doclrina Euange-nq., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E- ij»

-ocr page 84-

75 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

lij, amp;: in Sâcrimentis animis noftris præbirum» peropetationem SpiritusS. fibi applicarc.Quae icslcqucntibusac fimilibus Axiomatis cópro-batur.i.Cot.2.i4.^«,w/«Zgt;owgt;««o« tjicapax tO' rum i]UA funt Spiritus DettKom.ü yQ^fecundu/n carnern funt, eju^ carnis funt ,faptunt ; ^ui vergfunt fecund'um Spint urn , cjUA Sptrtiut funt: Ephef. 5.

fdem Chnfus habitat tn eerdibtu nofiris, tfquot; It \oin.}.ï^osfctrn(u i^uod wantt tn nobis e jpiritu ^ut dedit nobis.-i.Cot.l^.vot ipfostentate, annon cogno-fcitis lefum Ckrifurn m vobts effe, nifi reprobt efiis, Vïzb.'i.Chn(hparttctpesfacitfumus ,ft fiduciatn ad finern vfjttefirmarntenuenmut, ^c. Ex iftis au-tem ctiain eli]citur,oscorporcü non effe Inftru-mentum quo Chriftus in Sacramento percipia-tur:ac proinde infidèles non pcrcipcre Chriftû, neque in Sacramento, neque in doólrina Euan-gelij.Nulla eft enim conucnientia amp;nbsp;proportio; ftcuti modo ex S. Scriptura audiuimus. Res au-tem illæ quæ perOperationemSpiritusS.appli-cantur,Spiritusfunt amp;nbsp;vitafunt,inquit Chriftus; Hi fpiritualitcr diiudicantur.inqiiit Paulus :arq; hoc paóto corpus Chrifti confidtrandum eft ac percipicndum. Q^ianuis igitur Chriftus fefua-que quibufuis offerat, turn in fimplici verbo, tu præcipuc in Sactamentis,non tamen à quibuluis recipiturtquia Deus non in omnibus elHcit aóhü amp;nbsp;vim recipiendi :alioqui omnes quiaudiunt dodrinam Euangelij,amp; qui vifibilitcramp;corpo-reo nexu fibi Sacramenta applicant,feruarentur. Solis igitur illis ho minibus qui fuut feruandi,amp; in quotum cordibus Spiritus Dei ad falutcm o-

pcra-

-ocr page 85-

De Conivnctione. 76

peratur, Chriftiis inEuangelij prædicatione Sc in Sacranicntis applicatur, amp;nbsp;ab ill is folis man-ducaturamp; percipient,vi amp;operationc eiufdem Spiritus fandi.

Hieronymus, Quum renereniio altari eœlefitbtu in Tf.'jO’ cihis fatiandM Accedu^facrum Deitm corpm gmnem meme continge^cordümanu fufape,^ maxi mo hauflu intenore ajjitme. AmbroGus. Fide tangi- In l-ucam tur Chrifi-us/ide Chrtfim •videtur.non corpore fangt-fur. Chryfoftoinus. In his vafis fanSltficatif non elt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

verum corptts ChrtFft, fed myHertum corpora ettu „41 u. coniineenr.liiem.Spmtm S.copul a eß vntonis nofira Hundt cum Chrtflo ^ui in nosiris ammab u manfionem fe fpiritu cit.Dew effudit donum Spirits S.D'uimtasnone^u ft eßf^eddonum. Idem. Accedentet neputetes ^uod acaptatii diutnii corptu exhomine.ldem.ipfe Chri-fus nos proprio fargutne pafeit, nbsp;peromnta nosfibt

coagmentat. iàzm.Domtntu appellat Asjtttlas.vto- hani.70. ßendat^ad altaeumoportere contendere.,lt;fut ad cor- ad pop. pus accedii, nthil cum terra debere et efe commune, nbsp;nbsp;’■

nelt;jue ad f feriora traht repere ,fed adfupertora fernpervolareyijj'tn Soletn lußttia tmueri^meniifjue oculum acuttßtmftrn habere ; Ayutlarum entm non Gracculorumhacmenfa, ^c. Cyrillus. Chnfiusper jtttnnS fidem ingredttunn nos çr per Spnitum S. tnhabttatJi-s.c..^?. lib.II. Et fi corpore abfens fit Chrfius in cælum afeen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£•«•

denSySpiririi immifit.Domina aperte figntficat Dei-tatis rationcy non carnis prafenttà eos feruare. Salu-^ tem non corporali carnis prafenttâfed Deitatis pote-

' fiate fuiuram D iminus lUis ofiendit. rJon debetisy intpuit Dominusycarnts prafentiamdefiderare.Q^ cum irafmc, tjuid venir quibufdam in roentem, qui Euangelicam dodtinam cnm fe ptofiteti

E. ii].

-ocr page 86-

77 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

diótitent,tarnenita cum MonachisPontificüs aducrfusnosargumentaniur. StChnsluifilafide ^uaruniU perctpitur,aM tma^inariè aut retpfapercfptiur. Noft reipfa'.ijuta vos dicuis^non eorporaltierpempt. Ergo imagtnart'e.ltegt;n,Si CbrtsJt corpus vere adeßtn Su~ crumentOy^Hod vos non nfgu(fs:ergo a it/tcorporaU-ter,nunjj/srttHaltter. üblccro, Aiinon inteÜigitis infidelium vocem clFe, liuagtnatiè amp;nbsp;Ipituuali-ter pro codcm acciptrc? £t fidem opus Spirit. S. qux ab Apottolo hypoltaüs dicitur, i-r maginarium appellate? quxiiain lunt hæc vcr-borum portenta Rcipfa bi Spiritualitcr oppo-nere-? Quid tam reipla ptæilatur quàin id quod fpiricualiter prçftasuruino magis reipia quarn id gt;nbsp;quod corporaliter adell. Niliilnc reipfa fitbC Spiriem- adeft.nifi quod corporaliter ? Diciinus Spi-Ziter ^wWritualitcr Cbrillum recipere St prælentem ha-bçpç, J. efficacitatc Spiritus Sandi id præ-ftatur.i.quia fide quç ell inllruinentum fpiritua-le,rccipitur. j.quia Chtillus non vt aliquid cor-poreum , fed prout ell cibus fpititualis in Sa-Cramcntis ofFcttur, 4. ac tandem quia vita quae Indc hauritur.nOn eftcoipnralis, led fpiritualis. Eantigitur iftiamp;cum infidelibus dicantSpiri-tualia Hdem amp;nbsp;qux fide fiunt elle Imaginaria.

Alij Gonträ( varie enim à variis oppugnatur fana doclrina) dicunt Fidem ipfam elfe Caufam formalem luftificationis nollræfiuc Rcmiirio-nis peccatorû, in qua ell imprimis Abfolutio Si falusnollra pofita?Etficnim Fidcs ell gratuititm Dei donum, ramen hacafl'ertione non in Chri-llo ipfo, fed in lt;nbsp;0 quod intra nos ell, caufa ipfa lullificationis Sc falutis conllituiturtqualitas vi-dclicpr

-ocr page 87-

De conivnctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;78

deljcet in nobis inbærcns loco ipfius Chrifti lu-fbtiæ Si. obcdietuiæ pro nobis præfliræ,pro ipfa dcniqueSpicitnsS.operatione agente, no feren-do errore jfnbftitiiitnr. AtChrifti mérita , quæ func ipfa coram Deo perfcóta noftra luftina.per linputationcm reuera nobis donantur, noftraq; Vere fiunr, adeb vt nihil tarn fit noftrum:fidcs an tem non in (efefed inChtifto luftitiam fua q.uç,-ric.Necenim ipfaDeo Satisfecit,nee plenc lufii-tiam legis præilitit.Aliud autem eft aclonge di-uerfum dicere, Chrifti pec fidem apprehéfi mérita noftra fieri amp;cenfcti per impurationctquàrn dona iplius intra nos exifterc,3c in qnalitatcs pa tibilcs in nobis euadcrc: vt nonnulli fe non intel ligentes, diólitant. Id fane non minus eft ridi-cnlum,quam fiquis gemma aut aliquid eiuitno-di ab amico donatum,diceret inexiftere in acci-pientc, ita vt in il!o inhæccat tanquam patibilis qnalitas, aut aliter inhxrcre quàm iure dominij. Deniqnc fidcs quantumnis cxccllens fit donum Spiritus S.intra nos collatum, non tarnen pottft cam vim habere quae coniunâionem cum Chri fto efficiat, amp;nbsp;ex fefe nos coram Deo iuftificet: quoniam-ita Spiritus S. omnia in fidc'ibuswep-operatioyamp;cflicacia.ipfi fidcifquçeftqua-iitas in nomine creata) pcrwiciofiftimo errore, vel meritisChrifti in ipfam fidéttâflatis,aflîgna-retur. Et Apoftolus vbique facisdocct fidem fo-bm eile vernmipiiifualem modum, fineinftru-Jnentileni caulam , quum vticur his phrafibus: Perßdem:Exfide:bi fide: amp;nbsp;fimilibustnecdicit, Fidcs iuftineat ; d lïde IttRfficawHr' : Per Fidem ChrtH-m habitat tn nebif.Corde Credimies luili-

E. iiij.

-ocr page 88-

Tractatvs

amp;c. Ac demum ita conftituendum cll; Fi-dcm quiim non fit caüla Efficiens, nccMatc-rialis,dicenda(n cfTc caufam Inftrumentalcm li-uc vim amp;nbsp;facultarcm rccipiendi.caufamqucfiiie qua donatio illa Chrifti Scmcritotu iphuspct-cipi nó poflit.Falfa igitur cft hçc quorundâ van-iamp;«»»c:Qmcquid eft internum in homine à Spiri-tu fantlo efrcótum.id habendum elle pro Caufa foimaliamp;pro luftitia noftra. Porte» (acraSeti-ptura docetdiuerfum efte àdono iuftiiiæ impu tatæ Si aliud bertefîcium, quod per Spiticü S.in* tracredentes per RegcnerationcmclEcitur,amp; Sandlificario dicitur, amp;nbsp;charitas, cuius ohiedil eft Lex Dei, vt ad earn torus homo feie pio fuo modulo conformer. Charitas igitur non poteft haberi pro Caufa formali luftihcationis noftræ aur coniunótionis cum Chrifto: fed pro dooo il lam confequente: alioqui iuftitia Icgis.intra nos ftatuererurquam Apoftolus vbique ab homine rcmouct.vrin luftitia per Euangclium propo-ftta, amp;nbsp;in vno Chrifto per fidem apptehefo fub-fUti amp;nbsp;ierftiuc fira pacem amp;nbsp;falutcm inueniamus. Ell au Chtrita- tcm Charitas diuerfum bcncficiii aFidc, vtpote titdijeri- quæhabcât obiedli amp;nbsp;proprietäres differentes. **”' Nam fidci proprictas amp;nbsp;fcopus eft, vt Chtiftum in Euangclio propofitum apptchendar, amp;nbsp;in co luftitiam fuam in folidum quærat. Eftdenique tanquam fpiritualis mam«, quae Chriftii ipfiuf-que mérita fibi per Spitirum S. applicata perci-pit. At Charitas lege Dei fibi proponit : vt lupri explicatum eft.Illa tame duo beneficia népe vc-ra fidcs amp;Charitas fimulfunt teporc in homine effedli S( Infcparabilia ÔC Reciproca, infepara* bile'f-

-ocr page 89-

De ComvNCTioNï. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8®

bücfqucfuntvttiufqjopcrationcs amp;nbsp;proprieta-tcs:ncc minus infer fe font ilia duo beneficia con nexa, qiiiintelligctiaamp; volütas,quçfuntanimç inleparabiles potetiar, quatii tarnen diuecfæ fiinc proprictates amp;nbsp;diuerfa obieâa. Âcque duo ilia beneficia in intelligentia 8c voluntate hominis fimul funt pofita per Spiritum S. potentias illas anima: eilcntiales régénérante : ôc Chatitas qui-dem Deum a mat, quem Fides vt Pattem in Chri fto Setiiatorefuitamplexa.

Qimd fl fides ipfa, cuius medio amp;nbsp;interuentu homo percipit ea quæ funt Dci ad falnrc,neque pto donationis illius,ncpe Chrifii amp;nbsp;ipfius meri torü.neq; huius vnionis nofiræ cû Chrifto eau-fa formali habenda eft: co fenfu quo ilia caufant expofuimus.quid iftis fict qui proCaufa formali nofttæ cum Chrifto coniundionis, Oralem cot potis Chrifti manducationem amp;eius Inexiftcn-tiam ac realem Indiftantiam fub fignis amp;nbsp;intra ligna Sacramenti comminifeuntut? Nam in mo do externo,in re externa 8c corporeajcaufam lia tuunt internain perceptionis fpiritualis.

4. Déni que ex iftis fuse cxplicatis,facilè col-ligi poteftquaenam fit totiusAdionisilliuStqua

nempe, Donatio ÖcReceptio ipfius Chrifti v-nà cum ipfius Meritis omnibus per vim, ener-giam amp;nbsp;operationem Spir. S.faiîla animç noftrç, quç vers fidcptædira,eiufdc Spitit.S.beneficio, Chriftû vnà cû meritisipfius.rîquam manu fpi-rituali,rccipit,^prehcndit amp;fibi applicat.ciuf-dem Spirit.S.emcacitate intus illud ctiaperagé-te 8c cuicaciter prælUte.Vnde ruifum intcliigi-

-ocr page 90-

Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

tut:hunc modiim tecipit ndihunc ncxuin ef-fe fpiiitLialein j mylticum ik fuptrnaturalctD ,ac proindenoftram qnoquecum Chrifto Scfecun-dùm fc, 8c fccundùtn ctFvcluin elfe Spiritualem vnioucin.Sic,quænarn elle polTît alia percipicn-di figna in Sacranieutiscanfa formalis.quàm ip-fa fignorü præbitio ôe lumptio per PaltoresEc-clcfix,pcr os cotporeiim,per indillantiam localem rcrum fcn(tbilium,pcraä:a î ac proinde cor-porca Si vifibilis perceptio, modûfque amp;nbsp;ratio ^llaconiuiigcndi vißbilis, corporalis,fcnfibilisî Sic( vt iilud aliquibus limilitiidinibus illuftr«-iïjus)li Caufa formalis qu.eratuv polî'cirionis ali-cuius rci nobis donatæ, ea cette fucrit ipfa realis traditio amp;nbsp;nautua acceptio ; nec aliter in omnibus acqiiirendi modis, Caufa formalis confide-tatur. Quum igitur Chriftum, eins luftitiam Sc méritaRccipcte, fit aûio qua Chriftus amp;nbsp;eins beneficia noftra fiüt /niptdv, vtloquitut Apofto-lus:amp; quum fit Alt;âio quæ mutuam amp;rcalcm re-lationem inter agentem amp;i patientern,id eft do-natorcra amp;nbsp;accipientem ponit, Tlacologicc fi-mul 8c Philofophicèaffignarur illius Caufafot-naalis,quum dicimus elfe iplanarcrumillarum Donationem cfFçôlam per operationem Spiritus S. amp;nbsp;reciprocam illarum perceptionem pet fidciinfttumétum.Itaetiam Cauhtn formalem luftificationis noftræ , h. e. Aéfionis illius, qua Deusgratuitàbcncuolcntià propter Chtifti hli) fui luftitiam amp;nbsp;meritû Inftificat impiumfvtait Apoftolus)eumque fibireconciliat,àdamnatio-nclibérât, adoptai aefalute æternafacitcom-potem , dicimus efle ipfatn meritorum amp;

-ocr page 91-

De Conivnctione. 8z

Iiiftitiæ Chrilti per imputitioncm donationctn vera fidcappreheiifani.Quæ verba nimirum dénotant id quod habetur ex promiffioiie Euange li),quæ vexa, efl Caufæ formalis proptietas, nem peL|iiæcfficit vt habeatuus id quod proraiflio

Del proponit.

la U Paucisfonstûtius inhac quæftioncs et- In hac roris indicandus cil, Ptimumqne faK'um quod qnaflion* vocant, ex quo infiniti errores alij

prouciiiüut, detegendum cft. InomniScicntia^^;^ tequiritur Demonftratio peifeda, cuius Mediû fit exabfoluridämaDefinitioneconftitutum. A.C piimum Definitio Nominis, quac amp;nbsp;ite/jcemiS'Mi

amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicitur, vocabulorum vim amp;nbsp;pro-

piutatcm cxplicans.âb iftisprauc tradita, efificit vtinipfoliuiine inipingantamp; à ianua aberrent. Ptvpetam cniro explicant huius quaeftionis vo~ Cabub.nempc lu(litiçChtjfli,Fidci Signi,Signa-ti.InDefinitione veróElTentiali vel «sja'/wtra-dcuda grauiùs ctiâ peceât: quia nô bene definiût etreniiam amp;nbsp;proprietäres elTcntiales corporis Domini : luftitiam eius fuis partibus conftitu-tam, non agnofeunt : male quoque naturam Si-gnoruin amp;nbsp;fidei amp;nbsp;rcliquonim quæ in hac quæ-ftione, proponunr. Sed imprimis grauilîîmè ab illis peccatur quum quartût Definitionem «««-/h fiue Eirentialem in Cóiunólionefacla in hoc myfterio : qiuim fola Definitio Caufalis fine »t~ rnäiiK hîc poiïît habere locum. Nam cóiunólio amp;nbsp;vnio tum Spiritualis tum Sacramentalis cft AiftioexïnftitLitione. In iisquaf funtciufmodi, Definitio Caufalis fatisfacit pcrfcól« Demon-ftracioni,acque Medium ilioT« abfolutum conti-

-ocr page 92-

Tractatvs

net. AtDcfinitio EirentialisTcrminorum Theo rematis Jeraonftrandi, Eirentiam tradit : vt do-ceatur natura rei ex quaaliquodTotum confti-tiiitur Integrale. Atquihïc nonagiturdeToto integral! conlliturndo,neqnc dequadam hypo-ftafi aiit aliqiia natura, quæ fit aliquod'jwiufl*?i)i' ex fubftantiarum coalitione , conglutinatioiic autferruminatione conflatum. Ergo inhacSa-crofand:a coniunólione myftica, Caufalis defi-nitio duntaxat eft proponeoda, eaque ex verbo Dei deprompra : quæ quidem vim amp;nbsp;nexum fine caufam formalem hiiius Coniundionis con-ftituit.

Eftautem duplex in hoc argumento quæftio ptorfusdiuctfa.Vnaquum agiturdeCóiundio* ne noftra cum Chrifto. Altera de copulatione S» cramcntali Signi amp;nbsp;rei obfignatæ.In vtraque for malis Caufa prorfus diuetfa conüituitur. Na ip Coniundione noftra cumChrifto caufa effici proximaamp; auui^ic Adoptionisamp;Iuftificafionis noftræapud Deum,cft veta Caufa, formalis. At Copulatio Sacramentalis eft Inftrumcntalis caa faficutöd Vocatio externa per Euangelijannun tiationem fada. Atin Inftrumentis Externis, nullacft alia Caulà formalis quærenda,quàm fi-nalis. Fides veto eft internum fpiritualcinftru-mentnm.

5. Supereft vtaliquid dicamus dc Signis amp;nbsp;Sigillis facris à Deo inftitutis, cuius caufæ ratio-oem habeantin noftracumjChrifto vnioiic,^t lt;b facilius intclligamus quarnam fit illa Sacra-mentalis coniudio, qua figna ilia amp;.xcs illis dç* fignatæ, corpus nimitum amp;: fanguis Chiifti,Sä

et a-

-ocr page 93-

De Conivmctioni. 84 cramentalirationc copulancur.

Primùm confiât, idque omnes Thcologia-gnofcuntjSacramentorii ligna amp;nbsp;figilla clic no-llræ ciini Chrifto vnionis iacra Inftrtimcnta externa diuinicus inftituta,ac proinde in illo my-fleriononaliamcaiifani quàin inftrumentalcin obtinerc. Nâqua ratione lignafunt Inftrumcn-tajta etiam rem nobis rcpræfcntât.Prætetca dc-monllratum eft omnium Inftruincntorum, qux à cailla efficienteadhibentur, pcrfe6lioncm,de-finitionem caufalcm, qux fola in his tequiritur, vfum amp;nbsp;Formalem caufam, à Finali cauia, à qua , pendent, amp;nbsp;ad quam in folidum rcferütur, fumi oportcreàtidémque nullam Inllrumentalc caufam elfe Caufam cfticientem aut formalem efte-éliis illius cuius eil caufa Inilrumcntalis. Pono Signorum hæceft natura vt duo proponant, v-num Scnlibilc,altcrum Intelli^ibilc : illud corpore,hoc autem mente (vt feite monct Augufti-nusjquia mentis non dentis cibiiscft)pcrcipicn-dum, mente (inquam ) fuo illo ad id idonco in-ftrumento, nempcFidci,prædita. Nam lîcut res Intel 1 ioibilis quç in cis poponitur,fola fideli intelligentie dignofeitur: fie illi foli à Spiritu Del applicatur.Res enim Supernatutalis ac fpiritua^ liter propofita, nonnifi Inllrumcto amp;nbsp;modo Su^ pctnarurali amp;nbsp;Spiritual! percipi potcft,vt Spiri-tualiaSpiritualibusiCorpotea amp;nbsp;Vifibilia,Cot-porcis amp;nbsp;Vifibilibiis, rcfpondcant. Ita in prædi-cationcEuangelij eft lignum Audibile, nempe Verbûcxtctiusaurcs alficiéstfed tes illo verbo ftgniücata 8c Intelligibilis animo percipitur: In Sactameto verb ftgnûadeftvifibile actâgibile.

-ocr page 94-

85 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

cui verbum anncftitur Audibile.quod Auguftb nusdoccnsi.de dodr.Gbn.amp; lib.ip.cont.Faulb

altudfuut, inquic, Sacrament^, ntßijus,da'n vijibtltA verba? Itaque fenfus corporei magis af-fïciuncur in Sacramentis quàm infunplici vtr-bo;amp;rcs coriim i ncclligi bil cs falutifcræ animam potentiùs afhciunt, ac hdcm efficacius ad lUas percipicdas excitant. Ex quibus ctiam inrclligi-tur Orthodoxe dicendutn ciTctSigna amp;nbsp;(igilla ia era Cœns Domini, teipfa amp;nbsp;in (olidum ad corpus amp;nbsp;fanguinem Chtifti referri.Porió quii Kc-ïatafintSacramcntotnm Signa vifibilia, rede aC proptiè Denorainationem fuam à re Signa-ta accipiunt , à Termino nimirum ad qucni amp;nbsp;propter qucmfuntinftituta;quiTerminus It illorum fundamentum, finis amp;nbsp;ratio, Öc ad qnat omnino ex Domini inilituto refcruntnr. Sarza-menta, inquit Auguft.contra Maximum li.j.e.ii. fuut M ^wbnenon tjwi [int,fed tjutd oile'ida'nfem-perattendttur.QuontamfignafuntrerMr/i aliu.i exi-fientia,almdfigiitficantia: ac proindc ctiam,nenne à re quam dclignant ócad quam referuntur a'cci-piunt: vt Circuncifio voc.itur fœdus, amp;nbsp;Petra Chriftus,amp; Panis corpus Chtilli. Hlc Dcno.ni-nationem nonnulli Metonymiam malut appellate. Sed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vitabunt Theologi, hanc

quæftionum per naturam Rclatorum meliùs, certiùs, accuratiùs quàm per Rhetoricos tropot explicantes. Copulatio vetôquæ intertcdit inter ilia fignaSc rem fignatam(quam ctiam reeen tes theologi vocant Sacramcntalcm) no aha elle poteft quàm vniras rationis quæ eft Oblîgnatio, quæ ctiam appellaturtkRçlatiiia,amp;Si-gnifi-

-ocr page 95-

De Coni V nctione.

gni ficatiua: fed rationis diuinæ, quia il ! a funt ex inftituto Dei Relata, in illis Relatis tft pto-piièvnitas rationis, qua?inh ic Vnione Sacra-mentali.exprimitur vocabiilo Sacraincti, quum illud vocabuluin pto ror.ifacra Âôhoncillafu-tnitur, vtluprà expoliiiii’.us. Obfignatio au-tem totum homiiuni rclpicit: fed corpus obfi-gnacula vifibilia amp;nbsp;pignora Refun'cClionis amp;nbsp;proiuillioiiu recipiuAniiua veto iplam rçm ob-lignataro ptrcipit.Certa eft autem ilia vnitasrationis rclaiiua,vt ßgna etiam àrcquam defignât Denouiinationcm atcipiant,tanquam àTermi-no propter quem fuut inftiruta, ad que m refe runtur. Itaque Finaliscaufa in illisSiguis potif-firnùm cft fpcófanda, vt vnio Sacramcntalis ex Caiiia fitiali dcfiniatur. Docct ttiam Analytici

^^difcipliuajVnitatem quæ cfflorcfcit inter relata, “ àtriraino à quo ad terminum ad quem, caufam elle formalem in quafitomniuo acquiifcendii: àlioqui ptogrlt; lîds clïet iu infinitii,i3e caiifa cau-fæ Icmpcr qiiærctetur. Qmiin igirur ventum rit ad illam vniiatem,nihil ell vlterius requirendù. Vt inter ementem amp;nbsp;vendentem vnitas cftquæ cauiàm formalem continet, diciturque Emptio: inter accipicntem Ôi donâtem dicitur Donatio. Inter fignum Sc fignatum dicitur Aâio amp;nbsp;obfi-gnatioanter pacilccnrcsPatluni; amp;■ fœdiis. Sed fl hoc imprimis übleruandû coniunótioné Chvi-

fti non elle quærédam iu Siguis lcd in fidelibus.

Nam caulæ InUrfitnentali non thbuenda tft III caula Matetialis ôe formalis in Sacrameiiti qux-ftione. Nam quibuicum Chriftus efteoniun-. ctüs rtlpla,ilios etiam viuificat. At Signa non

-ocr page 96-

Sy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

viuificac: Ergo in illis non eft quærcda Subftan-tiarum copulatio quædam.Deni que non copu-latur Chriftus cutnSignis vifibilibus ncc cum vcrbo Euangelij annunciaco: quia vtrumque eft Inftrumentum Significatiuum. Hincpræclarè Hieronymus Si quando audimwfirmonem Strmo Dei C^n Chri^i fanguit etus in ^KRIBf^’S noFirisfuadttur.ln Pi'al.i47.

Vcautem illafacilius etiâàquibiduisintelli* gantur, aliquid de Prxfencia dicendd eft,nc vo* cabuli xquiuocacio minus atcencis tmponar.

VniofeuGoniuniftio amp;Prxfentia funtduo reciproce conncxa,fic vt vnum non fit fine alte-rojfcdpcrpecuoin fccundo modo ncccffitatis per fc cohaeteant:itatamc vt ex Vnione fit huius præfentiæ Caufa formalisxftimanda.Q^m au-tem Vnio,etiam in hoc argumcto, non vno mo do dicatur/cd pluribus, ip fis Aduerfariis alVen-ticntibus,tot etiam modis dicetur Prxfentia. V-nioigiturin hocargumento diciturquxdaSpi-zitualismempe Corporis 3c beneficioru CInifti: quxdam Saccamentalis ncmpe fignorum amp;nbsp;return fignificatarum.Itaetiam prxfentiaalia fue-ritSpiritualis:nempein vcrbo Euangelij dein Sacramentis: alia Sacramcntalis: nempe Signiti-catiua. Acque etiam alia eft perceptio corporis amp;nbsp;beneficiorum Chrifti qtix eft fpihtualis, alia Sacramcntalis fignorum qux externa eft, fenfi-bilis, vifibilisamp;corporca. Nam cuiufmodieft vniojfcmpcr eiufmodi eft prxfcntia,dc ciufmo-di etiam eft perccptio 3c petcipiendi modus. Illa enim indiftblubili nccefiitatc connedun-tut. Vnio Spititualisncceiratib ptxfentiam iti-dem

-ocr page 97-

De Co ni vnctio n e. 88 dem Spiritualem præfiipponir,quæ præfentiato togenete diftat aprælentia corporca, ôe locali per îndiftantiaiTi-ltaque piæl ;ntia amp;nbsp;Indidaiitia localis,pcrperam dicitur ab iftis Inuifibilis:qua^ fl Inuilibilis fit idem ac fpiritualis. Necpoceft indidantia amp;nbsp;prælenria localis cadtre invnio-ncni amp;nbsp;prarlcntiam Ipiririialem, quæomnino conftar ex iis quæ (uni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tx lis quç fuiit

«Têpf,^jH.Sacramental)s autem vnio tdl vnitas ra~ tionis intei'diio vue amp;nbsp;nabtet cortclatiuJ.lta-q ic pia-l ntia eins tfl etiam rarionis’.non autetn rit prafncia COI pénis Chrilli localis óepcriii-dilbmtiam; eoiiamque modo vifibilis eUet de I naturalis: vel pradentia corporis Chrilli cum fi-giio diceiida foret ipiiitualis,qiiod cil abfurdif-limiim.

EU igitur Vnio Sacramcnralis cuiiifmodi eft prælenriatiSe liæc, vt ell Chrilli promilîio in in-llirntioneSaciami ntorii. Atqui hæcellPatlio-nabs, ira vnio de piæfentiacll Pidlionalis. Nihil aincni à Chrillo promiiliim eft lignis.lcd di-Icipiilisad quos ttiam pertinent verba Inftitii-tiüiiis Chrilli, amp;nbsp;quæ ad illos folos ditiguntur. Ergo Ipuftawdtim qiiomodo Chiillus litnobif-cum coniLinôtiis,nigt;n enm lignis vilibilibus’.quç lunt Infttiimenta ad excitandarn amp;nbsp;corroboran-da n fidem , ad promitliones in homineobfi-gnandas comparata. Quænan) eft obfecro vnio, intqn lonum prædicationis Enageljj derem pto-milla n , nifi Inrclligibilis ac fide apprehenden-da ; Ell-ne rçalis connexus loni cuni re defigna* taùiônne foniis doélrinæ Euangelij,amp;illa Sacra figna rem candem rtprælcntaiu 2 Vnioigitur Si?

F. j.

-ocr page 98-

gp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

gnicumredefignata non potcft cflc nili ptout lignum ad tem dcôgnaram comparatur.Nam(vt vnionum genera pcrfcquamiit.) i. Acciden-tium reliqiiorum Üc fubieôtotum vnio vnum ac idem numéro indiuiduum conftituit. a. Vni-tares autem Subieôkorum liue Subftantiæ cum Subftantia, funt aliqiiid côcinuum per natutatn, ÔC aliquidex vtriiquc conflatiim, vndc vna pci-fona, vnahypoda(isamp; totum integiale conlh-tuitur : quæ non diuidunturloco. 3. Porrô eorum quæ lune limplici(lima,vna eft definitio, ■vnapcrceptiOjd: vna roMffica’Aa/p 'olt;. Qj^is auté, nin blafpliemè dixerit vnioncm Sacramcntalcm clTe eiulraodiîQuum igitur ilia tria vnionum ge ncra non poflint conutnirc Copulationi quæ cft inter Signum amp;nbsp;Signatum, id quod ex (c eiii-dentiflimum eft tSupcteft vt nulla fit alia, Vnio Sacramcralis conucniens quàm vtra Relatiua,amp; quç verâVnio etiam dicitur,non autem Subftan tiarum Connexio aut vnitas: aut Localis prælen tia vel tcalis Inexiftentia vnius inaltcro. Deni-que Vnionem fine copulationem Sacramenta-lem efic aftetimus vtrè Relatiuam, fine cire(lioc eft,quæ extra vfum Sacramenti non elt) ncccllceftentiarum contactum feu ncxumamp; v-nitionem. Non funt autem Relatorum vniones figmenta. Hæc omnia funt à noftris dodoribus fcquentibus argum.accuratcdemonftrara.

Horum primuiT) eft fumptumà naturaamp;ve-litate corporis Chrifti qiiantumuis glorifieati: ciufque alcenfu in cœlum,amp;:eiufdem reuerfione decoelis. Namdodrina de Inexiftentiareali de praefentia corporali lubfignis vcl in fignis Sa-cramcn-

-ocr page 99-

De CONIVNCTIONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9O

«amenti,ncccflario illos fidci atticuloseucrtir, atquc Vbiquitatcm corporis Chnfti, vcl multi-Uidinem Chrilli corporum iuùir. vt docet Au-gurt.ep.ad Dsird.ik d, fidc ôi Syir.b.amp;. l.îo. contra Fauftum.lieri ctiam iionpotclt vt vnûChri-fti cor pus qaatciiirs vnû,litduo amp;nbsp;SoliusS.Tri-nitatis efl,vt (it Vbiqtie,qid.i non tft Corpus.

Deinde Si inorunr iiiltnuno amp;nbsp;ratio illud in-O

dic-rt, in quibiisdiligenter cauendum ell, nc illa pro rebus delignatis accipiainiis j vt monct Au-gniliiiusde dotr. Chiill. i. Icein hoceiiincit fi-giiorum eilentia, vins, huis üc Sacramentorum natura.

Tertio , qutinr Viiio Sacramentalis fit tantum Cailla Inilrumtmails ad conitinChonenr Spiritualem menti noftr.t repratftntandain Si obfi-gnrndim, cettv res ijjiaquæ vnitur nobilcum in ConiinnTionc Spiritu ili nequaqnam cum illis /ignis vnitur : alioqni^Sacrainentalis etiam hæc Vino eilet dicend.i Spiritualis, qiiæ ipfa quoqiie li:’ni viiiificarec ita iifna ipla Sacramctalianon amplius elicnr lnll.rument.a, (ed ipu rotent cau-la E/ticii ns îQ fornialisiqnod t ft aâteAc^of amp;nbsp;natura; Sacramentonim, arqne Spiruus fanóli cnct giæ hdtique piopiit tati omnino repugnans.

Quarro,Coniunctio line Vnio qux eftiuxta matctiam ,iS; fit per conrattum Corporcum, i-dioque ind'ftrnciam in Aólionibus requirit, crsH.i eftÿc Phylica, ac pioinde ab hoc myfttrio prorlas remota : adeóque infirma eft, vt ncqiii-dcin in rebus Phylicis vera Caula formalisin ilia Vni one ftatu ’tur. Imóm in omnibusquidem tiatutalibus conitinvLionibus ifta indiftaniiate-

F. ij.

-ocr page 100-

91 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

quiritur.Nnm enim is definit pater clTc,quià fi-llis eftreir,o:us?Annon (iiiitannci inter (e natu-rali affcótu coniunóli ,quanuiis corpotibiisab-Icntes ? An non inaritiis amp;nbsp;vxor vinculo coniu-gii (unt aftricti.quantunniislocotuni intciuallis diliunóli ? Cuiiis igicur eft amcntiæiocorum in-teruallis talcm coniiinCtioneni cuajLhriRo definite ve'1 metiri ; Quid commune habctnexus corporeus cnm coniunótioncSpirituali J Abfit igitur vt Chriftum qui nos volt ad ie ciiehcic,ad bæc loca rciioccmtis. Quanto melius vêtus hæc Chtiftianoruni formula vfum Sacramcnà do-Cet : Surfum corda ; habeamus ad Dor/nnum, ne ri-dcm amp;nbsp;Spiritus fantti efiicaciam (patiis loco-rum coartfcmus, vel ad Indiftâtiam corpoream

/j.veto funtSpititualiaSpiiitua-* caA'jno» Übusnobisdüudicandaî Indillantia igiturLo-ffecîanda calis amp;nbsp;iicxus Corporcus nihilad cos pertinet in hncS. in quorum cordibus Spiritus tanótus operatur. wjÿeriii. Nam ipfa Chrifti membra omnia, hoc til clcóti âc fideles omîtes, flint inter fcquàm coniunólif-fimi,qui nimirum vnum corpus myfticumcon-ftituunt,quod cft Chrifli Eccltfia, cuius Chvi-ftus cft capur. Quisautem non agnofcit illam ntembrorum inter fc vnitioiieni,locorum inter-ualla nou fpcótare, nec per Indiftantiam aut per conncxum lubilantiaruni fieri? Ergo nee fit pet iiidiftantiam, contadum velconutxum fubltan tiarum.vnitio «orpotis amp;nbsp;membrorum cuni ca-pite fuo leki Chrifto.

Quinto,Orthodox! quoque doótrinade con iiinó’tione Chrilli cum credcntibus, Se dcMan-ducatione carnis ipfius, expofita perfccfiifimè loan.

-ocr page 101-

De Co n I V n CTI o ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94

Ioin.6. aperte demonftrat qiiænam fit Viiio Sa-cramcntalis , ac commeiititiain iftoruin Vnio-nem euertir. qiiucn figiia, res videlicet inanimate-, nequaquam iint illius coriiunótionisiubic-éha/ex?«». Ptxfens auteni corpus Cbrilli in Coe na exhibecur, prout percipitut tanquani cibus Spiritualis aniir.æ ad vitam æternam prout eft fidci obieótum. Ptæfi-ntiaautcm fidci oppo-nitur ab Apoftolo ei q.iæ eft per I'pecicm.Con-iuiidio etiam Spiritualis diligenter eft à Sacra-mentali diftinguenda;5c vtraque à Locali amp;nbsp;coc parea Vnione.Nam coninmitio noftra cû Chri-fto, non aliter tftquàm noftra in illo Manfio: nec diuetfaracione nobifeutn Cbiiftusconiuu-gitur quàm in nobis manet.

Verùm,tempus eft vt b me refpofionis noftrx partem cóclu lamus, adduCbs aliepiot Patru te-lliniomis.quæ bac Doelrinàcx S. Script, depró-ptâ.Ar à noftrisDoótoribus per traóiatacófirmat.

Atbanal.ad Strap. Chrntw loa'i.ô.ile Carne Spiritu fno locHtuf egt;l, nbsp;nbsp;Sptritnrn «î carne dtferimi-

riauity(p‘lt;^‘ Qjtut ewn ho'ntrttbm corp/tt eiw faffecif~ fet ad cibtiin, vt vniue’ iiJattndt alunanta fierer. Sed propterca Af^-e fi (ujttn exbirn wentione/nfacitt vt eos acorporab tntedetlu abslraherst, ac deinde earner»fnatn, de ejtta loijuutut erat,cibttm è fnpernit cx'eile'» (ÿ- jpiritita^etn abrnriniä, ab ipfo donan-dagt;rnnte’]t/ere , Q_nt eniirnlneutnifam vobis^im^uit, Sptntics eil vira, i^odpertnde eil aeß diceret: Carprte rneui» paod uße iduar nbsp;nbsp;datnrpro mande^in

etbarn a.tbi ar, vc Ipt'ttnabter vntcunjHe tribnatur^ (îr jtatßnoaiii !u:a7te/)praferuatiôjue ad Reßurre-LitUftet» vnx mcerna.

r. iij.

-ocr page 102-

95 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

Tertul.dc Ref C3rr'igt;i.Siea^'nem nihgt;/ fe^ «X mate'ta àtch Âin^end’» e'ûi'pr. !^ait Vt in Spirt/H g II diijinfiergt, ß’junrnl't'iiirs primilîi, Sptfttuà gßquot; cjui nttttÇiCitt , g^c. pgi‘gt;,tB caro faitus eft', proinâg in Ciufamvtti: appcffudits, (ii' -h-uoi-.wiitts audttH,^ r/irfitnandu! tnie'ilenuyC ßii“ dtngrendus,

Nazianzcnus nH Cltdoniu cpiii'. i, Çh’-iHits lt;« nahii kiabHat,nonfgmn'iam ga-n Chujlt p,inent ijttit in aculos cadte, fedOt ijut tntiHePlu petnpi/ur. ArrfS? brofius de iis qui iniriantur Co-^ns Chhßi tn cramento non gïl co'prir-i/i^ efca,fed IfiritHulif. f)ui-Cnn^Hg hlt;tnc »gt;antiiiC,iHgi'it, non tnonetuffn ittemiti

Bern.ferm de S-Marr.C^e» ChnshadeflinSa^ efitntento cjmttgniis jjiiritualiter exhibeiur. Cy^iîtdS Itb^.ß;-1. in loan. Inoreditnr tn nos Chrtshisper-ß-dem pgr Spirnurn S.tnbabnat.

Auguftinus tr.ixfl. 50.111 ioan. AfeeJitin cK^urn fecundum eorporispr!tßgNttani,c^gt;:0n eii hie:ibtfedtt suddgxttram Patris, venturus eiJindex‘aiidiant qt tgneant.Resfodgs^ejuein tgnebo?./Ihfemetni ejtiorno-do in cxbtnt rnanurn rritttam , vt tbt fedente teneant? ßdet/j Mtttg tgnuiPli.-parenigt tut tenutrunt came, tn tene corde, ^uatna'n Chrtfins abfens titagt;npr/efeni eß. Et ferm. 140. Abfentta Domini non eßab/ent, habetofidem nbsp;nbsp;tecnm eß. hem, abfutt corpore dtvn

tenebaturfde. Ideo Dommus abfemauitfe corpor , (ßc.lJedeCniu.Dei t.ii).^ 21. Et Trac.i.^.in Joan. Non dicendam eßeum rnanducare corpu.i Chrt.ßi, ^ui in corpore non efl Chnfli. Jfli non fnnt dicendi rnanducare corpus C hr ißt tjuoni.im nec tn rneinbdt computandtfunt Chrißt.Non pofluntfimu! ejfe mem-bra Chrtflt,^ membra Mgrecrtcis. Demepug ipfe di~ cen, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;man !(teat tarnem meam^oJlendit ijuidfit

non

-ocr page 103-

De Coni vnctione . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;94

non SaorAWto tenus,fei reuera corpus Chrifii man-ducare nbsp;nbsp;eius fanguine bibere:hoc efl entra in Chri-

fio manere, vt Chrtfitts in iHo maneat. Sic enim hoc dtxit,ijHaß diceret. Qiii in me non manet, in ^uo ego non maneo, non fe dicat aut exißimet tnan-ducarecorpus meurn,aut biberefanguinem meurn.Et fent.i^^. Qm difcordât à Chrtßo,nec corpus eius ma-ducat, necfanguinern btbi^, eriamfitantx, rei Sacra-menturn ad iudtciumfut prtfumptionts rjuotidte ac-eipiat.EtUb.^.contra Eaujlum.Accédant ad lefum non carne fed corde : non corporis prtfentia ,fedfdei potentiarßcutille Centurtn. l^osnon tangirnus,credi-tnus ferm.z'è.in Lucfer.'gÿ.de verbts Dom-Q^ernad-modurn Chrtßus tn nobts htc, ita nos tbi in Elofumus, Chrtflus caput nofiru furfam in cœlo ejî, nbsp;nbsp;nos deor-

fum. E,id aute tlle tn nabis hîc nos tbi tn illo furfum, i^osantemfide, fire nbsp;nbsp;dileSlione furnus cit Chriilo in

ceelo,efi' tpfe diui ittate brnitate,^ vnitate nobifcurit efi fl terra. Exlocoi. loan.^.^fi i.loan.^.Sefrn.60. de verbis Domint. Elifi corporaliter abtret à nobist fe/nperet’ss corpiti car/ialnervideremus. liJon manu tangendo ,fcdcorde creditur-, fide me tanges lt;^uum afcendero ad Patrem. Ephef. r^6. Crédité in abfen-Umfijrerate vent ente: fed tamë per mtfericordtam oc • caltamfentiteprafentem. Cyprtanits de Cœnaferm. Adanfio (filncorporatio noifra tn tpfi,esl manduca-fto,(fipotM,:^ao non co'pora/i fe ijptritualt tranfttio-nt Chr/fto vnimur^ßi' corpus tpfias effictmur. ji Accjut- 'Iv lus lu'tenus, q læ copiosè fncruntà dnitoïio.nqitçisiitQii} (ufdis anrinns inciilcata.

Vcllicat ütc qnuin non poteft diliicre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

mcntnm. ex Angullmi verbis art. zts. Indic. lup. ^^P^o^ripiixas.QuurnSoleinintueinHrorientem^ in« quot;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F. iijj.

-ocr page 104-

5$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tract ATV. s

quit Aiig.de Gen.ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iElu

noHerobtHtHs^t^c.cofpureit lucu eR radius ex acitlts noflfts emtcans , ta-n longepnßta lanta celeritaie conflringes. Qu,oJßnculerïié earnaliH actes ce’erttate tAntwn poteß: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentis aciesl t’^r. Ita (cr.64.di-

xit,Oc«/«lt;?j noutjje paßt luce, lie. cpil}. 3,ad Voluf. Quomodo antina, inquir.iy/wßtnt extra carne (nam fenttt, ^tta non ntßin carne fua vimt l annon ab eins Carne longtßtsne abfantßdera i,: caelo ? annon inccelo videt Solern? an in cœlovtatt, ijuta fß in ceel» fentit ? Sunt iftius claiUi ocnli, qui hæc lt;Sc fiinilia, dicitfe non vidilîcapud Aügiiftinum: forfit.invt alia multa cx iplonim codicibus de-truncata fucrnnt.Nj.nilli non vciiti (ontlibros Patriun mtitilare. Aigumcnnpn D.Sadtelis fuit a Comparatis. Si vifio naturalis ilc corpotca in puncto ad Solen^ vlque peruenitUi corpusSolis cftpræfens oculis pcreius radios illuiiratis: vt docct Aiigiiftinusunultb magis.fides,quæ eil vifio fpiritualis amp;nbsp;fiipcrnaturalis, corpus Chtifti in ccclo exiftens apprehendet.entqoe præfentif-fimum irradianteSpiriru S. Quod idem Anguft, pcrfpicuc docet ferm.152.amp; i55.T‘^f’^»rC/in//«w, inciititjifiti credit ittCbrißum. Et Bernardus ferm. 28.in ((.Ant.Poteßtangipo^cjttam aßeridit,fedafft-(lii,non manu ;ßde,non fenßbus. Tanges manußdei, deßleri^ dtgtto, deu 'ttotiis amplexu, voto non oettlOi Tanges octelometisXctm. -jp. ISloruntfideles Cbrtflti habttare in fuie eordib/ts.Quid propiuslüjcc illi.

Syllogifrnus Gregorij erat.Fideles nuncjeodem tantiim ^^ene»e coniunbiionis,exfententia Calittntfla-rum V’iiuntur cum Chrtßo^aofideles veteris quot;Tefia-menti Hint vnitifuerunt cum Chrißa venttuo.Sed(i-’ deles

-ocr page 105-

De CoNiVNCTlONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9Ö

lie 't! ûüm non aittee vniti fiterunt curn ChriHo ven-tiiro,nißfecti,iu'gt;n fpittunlem fiâei aut grattai. effeSlit. Ergoßdetef nunc,exfententia Caluifitßarutn,non 4-i niuniur cum Chrtfloyntfifecundufnfßtrttualera fideiautgratiieeffetlum. Ad forinamSyllogifticâ !:c r uocaiidus hic SyUogifniûs , alioqui nihil cniicîudcns. Nullifideles oltm veteris Teflamenti^^ ahier vmtifuerunt curn Chrtflo venturo , mjifecun-dmti Iptrttualem, fidei ant gratta effei.lugt;n.Omnesfi-de/est ex fentemia CalutntHarum, in eodem tanEum genere coniun^tonù vntuntur cutn Chrtllo ijuo fideles vet.Eefi. Ergo fideles nune, exfintentta Cal-ut‘tßarum, non altter vntuntur cum Chrtfio, ntfife-cundkftt jfitrttualemfidei autgratta effeElitnt.Couïi-gitur maior propoiitio ihiusSyllogilmi hocpa-cto. De fidclibusfubvctctiTcftamcntoS.Scri-prura dieit, cos bibilFc de pcira fpiritiiali Chri-ftojiSc Chrirtiiin fuide eorum caput,feruacorem, mediatorcm , amp;nbsp;Abrahamum vidilPe ipfiiis die. Ergo fideles cUin ipfo Ch ri ft o fucrunt per fidem viuti. Minor propofirio, qiiam ifte Caluinifticâ iiBpicnominat,firnüflnna eft ex hoc Axiomate. Qaotquot fetiiantur, per fidem quæ eft in lefu Ghriftüfetuancur-.vnicü eft fœdns,vnicum ferne AbrahjCjvnicusR.edci'nptof.ex vnica curn Domi no lefii vnionc, eft caufa falutis:quæ vnio fit pet fidem.vt fufira demonftratum eft. Et quicunque beneficia Chiifti pirticipant,cum co hint etiam vniti.Nam hæc omnia rcciprocantur. Qiri ha-bcncriuuhiin habent fontem : fides aiitem non locoriiin internallis, non tcinporurn fpatiisme-? tienda eft-Tcmporis amp;nbsp;loci circunftrntiæ pertiv nent ad rcs corporcas : in fpiiituali amp;nbsp;myftica

-ocr page 106-

97 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

coniunólionenoii hjbent locum. A.ugu.in Ioan» tr3C.45.y^/zZf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dofmntnosirt leftt Chnfitt

prtceßerunttufii, ßc in eum credentes venturii, qno-modo nos credimus in ettm i^ui vend. Ternpora va'~ rtntAfunt,nonfides. Eadern fides vtrafique coniungit, habetites eundern fidei ßmtnrn tn Signts dtueßs. Eundemfptrttale^n potum hiberunt. Qgad enimidi btbebdt’deßtrttaltfeijuenttpesra.-Petra ansem erat ChrtßM.conm Manich.l.2o.cap.i6.y^ii«#)yi« ca-iHrnntofam tntperitia’/i demonsîrare fuffectrtt lt;judto etrore deltrenc,(jnt pufd{,Signisfiacrarnenttficjtte rna~ tatütetiamres tpfas ejje dtaerfixs. InPf.77. Idemtn myfierio ctbsss ^potsu tilornm ijut noßer.iim igicut-canc AHuerfarij.Se Auguftiinim imprimis, reli-quófque Patres quos aiiciiuimiis fupta de hoc: myftcrio dilferentes, Caluinillas appellent:Ad-nerfus eos libellos famolos Caluinocurcicos öij Caluinoiudaizantes fccibant, non minus impu-i dentes quàm inepcos nec Chriftiane feriptos. Sed reiäc Bafilius oc. de Ira. Connnium,\nc[\.w^tß Ut RehOftn clamantes infringttur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ

J^rror«

Grf^ori«

66, i’J-

Chrifiru nobijcum ciiunilm

V olunt valde îw^ewè,inquit V^alétianus,CZwi-' fium vt hemtnem nonfutjfe tanthm caußam moralem (ßtlicet per fuuns meraum ) aratta !^uarn hab ne mut fideles veteris Tefiamenii.lßam fitum Chnfias a£la non e.xtmt vt homo, certe nonpotttu tuealtter, yuam vt eattfa moralis eße cattfis^atia.proptermerttafiatti ra. Nanevero lt;jnngt;n ailu extilat ChriPlof vt horn , cattfa eßgratia per faam hnmanttate, non modo mo~ raltterfuo merttoßed etiam tpfamgratiam effictendtf in modttm ca»fa Phyßca. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q

Si voluifti,Gregori,hæc rua ænigmata intclli-gi,quum hicnontautùm Chrilto fuum mcticü, led

-ocr page 107-

De Coni V nctione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98

fed etiam aliafuciira nieviu comnicmotcs, tibi c itè.xponeiidum fuit, hxcmeritaf. tura tli-'ô-Jj,* n.'io) l’cfeias, ad Chriilûmnc inearnamm, an ad chw v«e-Ctedcntes.lteu) qu i- lit ifta n oralis c;’ula,quâ ab rièm fide huinanitatc Clitilli non tantùni diftinouis, verû^’^*'-ciia.n feparas in veteris Ttlhimenti Patiibus ; ôc qmd gratiæno ’ ine iignifices: quis fit dtnique ille taulæ Phyficæ modus; in qiubus uenitius lerutandis fonnulis , fi no» exitfimas vclle opera vllani ponete,valde fallens. Didicimus cnimjamp;: quüudie difcinius ex facto Dci vetbo non tantû laperc, ied ctiam loqui. Et certè illis tuis verbis quuin mérita Ch. ifti reuoc.is ad canlam moralen amp;nbsp;moduin phyfiex caulæ , amp;nbsp;Pcl.agianani hættiin refers, amp;nbsp;luftitiam Ph.iriiaicam itabilis; vuiinqucauteui Iu(bti.im Chrifti euertit.quac ptopunir iphus Satisfaclionein obedientiam n*bis ad falutem imputari.Cæterùm nos ad hæc tibi refpondcmus, ea quæ tum ab aliis doôfoti-bns orthodoxis , tum à prxftantiflitno Theo-logo ac imprimis vencrando (cne D.Tbeodoro Beza fticrunc Je bac rc accurate traólata.Sicut v-»rus Chridi pcrfcôtiflîmaobediétia nos Sdàmor te redéptoSfamp;æteinçvitç ius ex ipio Icgis paélo, qua pro nobis ille plcnifbmè adimpleuit, adep-fös Riiircagnofcimus;ita nulla prorfus in fanófif-fimorû etia hoininû operib.vllis.dignitatc côlU tuimiis,qu^ vel minimûD-i bcneficui mereatur: nec tamé bene operates homines ncgaimiseâdc Dei benignifate,nó ca dcbito,fed propterChri« ftd cui fe verè crcdidilfc fuut rtipfa teftati, çter-naviracoronari.Tu verb,Gregori,videris in qua tidéfchola didicerisjfublata ipfiushumanitacis Chrifti itczi'4)nV,quä tu fane tû in vctctisTeft.Pa*

-ocr page 108-

Tractatvs

tribus omnibus,ru in noftto B.iptifmo.ac in fim-plicis verbiprxJjcacionc tollis, conftitui polFe vllam mctiroruiuChrifli coinimmicationé, vt-poce quæ non poilinc alibi qui'.n in ipfa Chtifti humanitace, amp;qi.iidem fubiettiuc conliderari. Atcnim, vocifetamini. Huinanicas ilia turn aClu non lublillcbat.Conccdimiis : fed hoc iplo gla-dio teipfumiugulas. Nam multb ctij minus iu-‘llitiailla amp;nbsp;obediétia Chrifti incarne adiuad-hucexift-bat, ac proindc ncqtieeius meriturn. Cohærent enim ifta caufariim nexu plane indil-folubili. Qmd igitur Pattibus illis ptçccr inanif-linias vmbtascelinquis? An dices fideles ex cau-(à formali diuerfaleruari ? none oiiinesin Chri-ftoamp;inCbrifti meriris faluté funt adepti? Merita Chriftinonne funt in iplius obedicntia amp;nbsp;Mortc?qiiinan» igitur illi dicunt Veteres partici-palfe quidem ilia mérita, fed non ipfum Chri-llum?quare diucllunt ineritutn Chnfti ab ipfius Morte.aut Motte ab ipfius Humanitäre? At longe aliter Apoftolus, tliostn^Htens estndern cthn'n, cundem potuin, arque nos fumpfiire : typicc quoque in maris trafitu baptizatos. Et ne vellro more appellationes cibi potus ad fola ChvtiH beneficia transferas,obd it Paulus exprefsè fcri-benSjPf/r^ aute t!la ex n/itA hibebant er at Cbrifbut. Quid amplius,Grcgoii?llla ipfa Chiidi obedie-tia,in quafitum eft ipfius iTietitum,an nunc esi-ftit?3n nunc pendet Chriftus in crucc’an fanguis illcnunceffunditiir? nequaquam inquics ; fed a-ä:u extitit. Fatcmurifed quæ nonduin fucrunt,amp; quæ elTc dcficrûr,pariaftiut. Vigec fenaper Adus vt loquuntuc Adionis illius : hoc eft eius vis öc efuca-

-ocr page 109-

De CoNlVNCTlONE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lOO

cfficacia: nullis lucis,nullis téporibus coatftata: led ipfa Mors ilia, fine Atiioilla no ell aniplius. Amiindi fundaniento hcdicinir Agnusilleoc-ciliis. Nec réméré Dominus iplcCœnain infti-tuens verbatemporis prçlenris vfurpat,^öö(prlt;» vobts frang! tur,Hi.,Quod pro zobts ejfunduur. Nam reólilfiinè Bernardus,longè^alius quàm vos Mo-nachus,in Epipban. Domini lermone 2. f^tdete, iucp.iit, cjuumßtßdes oculata, lyr.ceos habeat cculos: cogno/cn Det Ftltum lablacetmcognoÇctt tn U-gnopendentem:cogn6ßatrnoriente.Vlt;cä.tamp;c\^^e verba præfentis téporis vliirpâs.Nâ vt ipfiDeo pro-, mittenti præfentia funt omma quç promittit:ita fides in il las promiflioncs intueS, hue iam exhi-gt; bitas,fiueexhibédas,illasvtlibi præfentiffimas fpiritualitevintuttur, amp;apprthenfas animabus credentium applicat: adeo qiiidem vt Paulus de fururis loquens, nosteftetur iam cum Chrifto re(urrexilï‘c,amp; in coeleflibuscollocatos,Ephcf.i. 6. Et fatearis nccclîe ell cum Apollolo Hcb.ii.i. Eidein rebus quæ Ipcrantur, ac ptoinde promit-lis nec ramen atlu cxillétibus, fuam minime va-nam lublï(lenriaiT),quód ad iploscredentesatti-nct, tribucrç : nifi forte minorem Fidei vim elle patas,in Dei v. rit.ite.n rcfpicicntis, quam natu-ralisnoftræ intelligcntiæ, quæ turn futura, tuin præterita libi, qu imuis non Icmper cum frudlu, vcrc ramen .Se rcipfa rcpræfentat. Qubd fi tibi i-lla non fulHcinnt, at faltetn Augnllinum audi, qui loco paulo ante citato,Tun'quot;, inquic,CZ)gt;'^;« quot;venturMy modo ChriRw iienit:'veturM (ÿ- vente,di~ uerfaverbafuntûdem ante Chrißm-Ft Bertram us, illo recétior,nempe fub Carolo magno,tain vc'

-ocr page 110-

loi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

rè tarnen amp;nbsp;orthodoxe vcllrum comtnentirinni idokitn opptignâs, quàm inipiidentef à veftsûin nonnullis, licet nullius hærefis fuo tcmpon- .'C-cufacus , inter hæreticos niimcratus, Ean/ie.-n tarnen, ^efcarn ßiintualem m.mducafp; ■, ejr eundentpotnmIpirttuale btbiffe Pan ts naiiros Paulus a/j'euerat.(^sirùfi)ria.jfe, ejuarn eandi? mmirusn ipfatnejuam htelie populus eredentiusn in Ecdfi'ia manducat qt bthic. El on tnim dtuerfa heet vueihq^i, e/uum vnui tdéfnqtte ChriHus fit, ijut efi popuiw/- in defiertOttnnube (fritt mart bapti:t^ttif»,f'ua cagt;gt;'e pa-mtfiiofan^^mne tuncpotautt:iÿ tn Ect/efia nunc 'crt-dentiumpopu/wnfiat corporù pa'ie , fangutriù-vnda pafcit acputar. Et inox idem. Af»'«»'» cerrè, n prehenfibile tmeftimabtle, Elundutn homi.-te r, .fi-fiumpfierat,nondum profiahtte nia;dt tnertem deoa-fiatterat, nondumfianguine juo nos redernerat:^ rat/t neslrt Patres tn defierto per efcarnfinrituale, po'ûgt;a. ^ue tnutfibtler/t ,etus corpus tnandacabant, everts fangutnembibebant, velntteiftt exi'.bt ylpoiini ts damans, E.andem efica afipirtr»a!egt;/gt;, i^c. Et inox i-dem. Ipfie nam^jue ejutnunctn Ficelé fia ommp-,: er,ti •virtute , partem ejrvioii.tii', fim corporis carnem , propry cruorfs zrndamIpirtrualtterconuer!it,ip{e m .c Manna de coda datum, corpusfiom , ç;- ayuao, de ccelo profufam,proprtu fa -gutite tnutfibtitter operants ei'i.Ez de hocquidcm haótcnus.Vbi roganduscs Leólor,nobis tam longan» liLi ad hoc arguuu n-tum rciponiioneiTi condones,niiniine ceitt nc-ccirariam, niG nobis eli'ct cum præfraôlis fophi-ftis negotium, quum vnico vetbo potuerit os i-fti lophilla: occludi. Petit cniin principium fuo

mote.

-ocr page 111-

De Coni V NCTioNE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loi

more, fuam illam præfenriam amp;nbsp;coniiinótio-nem corporisChrifti nobilcum corporaiem pci iplius fiibftantiæ cum noflra contacium Si indi-ftantiam fomnians: quod fomniiim certè aâua-lem cuerfionem cius corporis ncccllario requi-rit;(ed,vt eft merè phautalbcum,fic etiam iftum ad inantflimas fabulas abducit.Spiritualisaurcm ilia pendens àverirate promittcntis Dei, nobis verbo Euangclij teftara, menti credentium præ-bita,amp;;inftrumcnto fidci fatfapcrccptio Si con-iunólio.ad verum non imaginariù corpusChri-fti fertur. Patribus quidem promilTi, nobis ante fuo tempore exhibiti.

Negat inftituitonem Sacramenti continere ex-prejfampromißtoriein. T^afnhlt;iicverba,\ncgait,i]uod pro vobtó cla!ugt;',fra»gitur,fHnditur.fnntprafewts tem ports. Promißionem autem expreße non fieri, ntfiper verbii z/f/«r«ro.Illud verb quam ridiculû cli. Co -pfomifit» tinetur cnim promiiTio in his Chrifti verbis,Ac vobisAii,ln Remtßione peccatorn-. quæ continent *lt;• promiflionem defuturo,quiaad omnes ckttos pertinent. Sed de hacobiedione rcpctita plura in Traót. D.Sadeelis quando ifti proponnnt argumenta de corporc Domini iam Gloriofo.At reuocamur ad corpus Chrifti quatenuseft pâf-fum pro nobis, Si eiufmodi cuiulmodi propo-nebatut in Inftitntione illaS. Cœnæ : Si codera participandum modo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Negant, inquit Ç,ie^Qx\üs,ir:ficittfitme^ rerum ^uod cum Ente couertttur, ejfie rerum commungt;ßir/ie fiumptnmtvt efitjuoddam Eranficendens.Indtgnt cjui ad Grammaticafcholam admittatur,^c.Pgt;IâEheo-ifgt gfi Philofiopht, çiuando dicnnt verum cum Ente r

-ocr page 112-

I03 Tractatvs

conuerti, de Ente non fecundum nH^juamrationem certam deterrntnatam^fedfecundum tommumft-mam raeionem Eniü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ita tsii z

f'erü

con~ uertittur.

fulfeprjefenthtCalutnttitcdiMÓ w Er.te foK ft iäa'' ■, fed vera effe dicunt- lt;juia,tn'^HiMnt, nttnnr verttatefcthcet.^AxcïW.c.tïzE'eru 41i(|uid cei um fignificar, amp;i cum Encecouuerutut ; adtó vt Velum habeat rationem Enris, falluin vt-iö uo En-tis.Vnde Thomas in M.ezA.z.E’num^^uod/nefeut fe habet ad hoc ^uod fit : tta eitam je habit .lt;dh^c ^uodhabeatverttatern. AritloCcl. s !ib.Met?phy(. 4.amp; 5.amp;Thomas apetrè docent.Quum conlide-ranturpartes Entis.Ens non fignihcare comnui-nem amp;nbsp;generalem notitiâ,neceonhdcrari pvout Ens feparatam ejuandam naturam de/ignat, luc quatenuseft Tranfeendens, aut genus aitqnod, commune: fed vt Ens eft (iibftanti.i vel accidcus. Non cnim hic agitur de Ente de de Veto , vt ab-ftraébèconlîderâtur in mente,fed de Ente de Ve-- j ro extra mentem,vt reipfa in rebus cxillir. Cu-iufmodi autem eft EnSjciulmodi eft ctiam Verum quod cum co conuertitnr. Tranicendentia verb ipfa re idem funt inter ft :rationc, hut ( tantum diicernuntur Si diftin^ruuntur. Et ilia Tranfcendtnti3,nc erres Gregori, reipfa ad vnu Deum pcrtincnf.in quo vno idem eftElleacve-rum eire.amp;vnum cfle,boniim efl’e,magnum,dec. Ergo quoduis Ens, fiue fubftantia hue fit acci-dens, hoc habet, vt verum fir, quatenus eft Eus: adeb vt Ens fundetur vei itatc,5e veritas Em iia c: quod Arift.in Analyt. prionbus fic exprimit : tJ dXiibi'c ôp-otui rdtltf): Eftc amp;nbsp;verutri • fte 11-militcr poni : fic ctiam falfum iSe to pii St. £t Au-

leuft.”

-ocr page 113-

De co ni vnctioKe.

104

giift. Oinnis Anima, inquic de Gen.ad lit. I.12.amp; Solil.l.i. CÓ anima cft, quo vera anima eft. Dcfi-nat igitut i(te ca quæ ptorfusfont ipfi incôpcrta carpere, amp;nbsp;de iis loqui quæ ab aliquo alio malè dclibauit. v'æcetùm, vctiilime illud fundatiir in Ente,quod fundacur in S.Scripcura, extra quam nulliim dogma thcologiciim vcriim eft.

Subdic.Propnßtio tUa.Omne mcndacium eß Ens, nan eßfalfa,vc iÙt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efiverißtrna. paf.zi..'

mendacfUM eftifuittiam araaa Hontr^rta veritati, (i“ oratio eß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ens.Phtlofophus aHtelt.6. Me-

taph. lot^uttnr defatfo, non vt in oratio ne vocali vel rnentalifal/a conpijiußedvt et non reßondecobtePli-uè abtpmd iaie,ijuale peredß^nißcaiar, atijue adeo titobitihue eßnihtldAxc illeancndacia dcmcnda ^‘ttda-cio prufcicnSjVt falium ac mendax dogma tuea-hir.Eancigirurnimcquidicuntlefuitasnoncxi-mièdodos,ac dignosqui iuuctuti pra:finr,vt ab illis mcndaci) patrocinium lufcipere,amp;falfadogmata fophirticc tm ri dilcant. Mendaciumautc rllv Eus, ram ell falium qiiàm falfum cfl, nô ens elfe Eus ; quod Plato in Sophilfa, amp;nbsp;Atiftoteles lib.5.0lt;9.Meraph.contra Antifthcnem(cniusifte errorem hic ampleditur ) copiofifllmè demon-ftrant.dcquibns figillatim diirerece non atrinct in rc pcrlpicua. Gregorius aiitcm plane So-philfam agit, quum ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effealujuodens:

mendacipt'n ejfe orattonem. Ergo Tnendactutn ejfeali~ ^iiod Ens i In qnibus ifte Orationé pro Ente fub-lhtnens:4.tcrininos ponir.Nam oratio quareniis profertur, eft quide aliquod ens ; fed nos loqui-mut, non de ipfa orationc vocali aut mentalis fi-ue dcÄQ« aut-njtc^ce«*'’ quatenuJ vi-

-ocr page 114-

loj Tractatvs

dtïicct pcofcrrur orc,aut cogüatiir mcntc^fcd dc illo qiiod obieüiiic il lis debt t rcfpondcre.Nam oratio falfa incndax, quid aliud quàni ro'iMi'cv rcpræfentat;vtpote cui obieâiuc eft nihil,vt ifte loquiturfcfe non intclliglt; nsJNeccnariôigitui ilia oratio dicitut non ens^Ôi falfa,quia (i rcptæ-fcntarct Ens,pllt;)nc eßet vcta. Rcs iplæ verb func xnenlucæ veritatisamp; fa! fi tari s,non ipla oratio fine vocalis fine mentalis ; vt doect Ariflottlcs in Mctaph.To'A8gt;elt;v,inquitgt; r» p-ioo

illud cil « A«9«\ ; Et diccte to'imt to'sv p,gt;i quot;?!) illud cil4*^^6t.Alioqui niillum eftdifcrimen inter verum ôc falfum ru e inter Ens,amp; nonEns. Cætcrùm falfum,(en Mendacium dicitur dnob. modisidc Re,amp;: tirnc dicitur non Ensiant in otâ-tione mentali ikvocali,h.e.in animo male resap ptchcndente,amp; in oratione prauè illas delignan te.Ens etiam 5 Metaph.diciturduobns modisivt eft lubdantra cScaccidésidcinde vt fignificat pro-pofitionum vciitatcm.Sophidicè igiturillc vnii moduirr prof tt,vt alium oppognet. Mcdacium non ellipfa Oratio fed oiationis Gregorius igitnr male refpondet ris quæ ipfi obieda (uncinlnd1cc.artic.38. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

/^»^/■(inquit riir(nm Gregorias'jif/fpiè ô'i'npe-4**^^ riie.,fticra r.uchartß'ia hiibere rf/yflegt;tum ultijHoäßbi proprtu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comune lïtRaprtfmoyiÿ-c.neßprnpriü 4-

.. lnjundmylteriHßr EucharifinyO»» es

Qri^ouh nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vntorießnniuabt

eße fiiitnii.-i^hadoi^uide ilia vmo no e‘ pr priiî mße-s”pti~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exira /Û4.ifli,vt Millçtiaf-

p/iits CDU- lubdantiationcm tueantur,pcculiaie mydciium ftrnninr. condituiit in pane amp;nbsp;vino (ignis S.Can« Sacra-

lucn-

-ocr page 115-

De Co nivKctionb. io6 nient.ilibus. Atqui non in fignis fed in fidelibus, quibnfcnmChtiftiis vnitnr,qnçrcndû cft myftc-num.quod Apofhad Ephef-nos docet. Ifte verb nicritb fuerit dicedus falsb lt;V imperitc prorfus rcfponiiere, qui minoré frucfu elle in Baptifmo qnâin S. Cœna antnmat.ö«: minus nosin co fieri Chrifti ipfiufqnebcncficiorum patticipes;quafi minus fit Sacramentu Infitionis qnamSacramc-Cum Alimonir: amp;nbsp;quafi minus fit induere Chri-ftum.nafei, öe in Chiillo inferi.quàrn Chriftuni maducarc,amp; ab co foucii amp;nbsp;ali ad vita Ipiritualc amp;nbsp;æternani. Confiât ante apud omncsThcolo-gos, ilia Sacraméta aliquid habere cómune cum nudo verbo; vnde fit vt Aug. definiat Sacratnen-tiim elle verbum vilibilc.Nam vrrobique eftea-dem tes fignificata, nepe Chnftus cum fuis Me-ritis.amp; fidci res eadem ofiertur fnmenda; fed eft modus diueiliis.Nam in verbo eft fignum andi-bilc : Ac in Sacramento efi verbum audibile (in verbo de infiitntioncSacr3mcntali)atque etiam viiibde in fignis vifibilibns. Sic quoque vtrum-que Sactamêtnm h.ibec idem genus, eandé cau-fam enicientem,tandemquerem fignificatain: fed vnnm proponit Chriftum lauacrii.fub figno Aqu.r: aheruin proponit Chriftü cibum: fub fi— gniscibiamp; potns. Atiftiloco iftiusdifferentiæ tonfiituunt Tranirubfiantiarioné fignftrum in Cœna Domini : de in Baptifmo ne Confubfian-tiationcm quidem rçlinquunc : vnde in aliû in-cidnntpetnerfifib^mm errorc, quod minus tri-bnat Baptifmo quàmCœne.Mcritb itaq; Hieronymus ad Edibia fevipfit : Nos in Baptifmo cot-pore fanguinc Chtifti vefei. Et Aug. ait,Nos

G. ij.

-ocr page 116-

-107 Tractatvs

pcrBaptifmum efl’c participes Corporis amp;nbsp;fanquot; guinisChriftizetiam anrecjuain pancni edamii® amp;nbsp;calicetn bibamus.Et Hilar.de Trin.l.S.confti* tuit eandem Cbtifti coiiiunélioiiem nubifcum in Baptifmo amp;nbsp;Cœna Domini.Er verb,ide.n ca-noncs pontificiorüm agnoicunt, de confec.dift. l.can. quia p a (Tus. /VuUt efl aln^uateniu dubitandii, VKHrntjuernt^ue fideltH corporis or fatigutnia Domt~ itict^tunc efli participe, tjuando in Bapufma tnebcum efiiciturcharttatis amp;can.Ni)lli.idein confirmatur. Ambrolius in i. ad Cor. c. 6. tom. 5. Baptt/ma efi fundamemurn Euangelica veritatis.liUcent/fi omni-bm peccatis depofitts ablmtitr ere dens,tufitficatur no mine Chrtfli,^per SpirititDei, Deo flints adopt atur.

Gregorius deinde»« LntherHmfe couertii^eum-^ue dtcü irnpio (fl Fpieureo (piritu reprehendifli Papam, ^uod deflniuerit annnarn efle immortalemt Creri^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bc falia ctimina delaplus,

rim ad quum fuos ertores tutari no poceft. Sed crimen calioiat quod falsb de impudenter demortaiitate animæ fecouer- Luthero impingtt, quomndo vetcillud à loane zj- Pontifice pocerir dcpellere, qui co nomine damn itus fuit a (chola Sorbomcaî

falfa/y- Dittinttitspoteflefleflaporflueflabflatia hiimida (fl fothefii flecaterrea, cjuteitflaporis deflnitio per cauflam ex-Glt;reglt;n». trinfecarnflnbieaiuam (fl eflficientetn,i^nando^mde/n ^69^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efl'entti tntima.flldetiampotentia lt;^ue~

piampotefldiuinit u eflenuUofluo obieclo exiflete a-bln, vtviflunuiloexiflente co ore: tatnetflnexttsfltt deflnittonts inter potentirtn fl nb etl:im,fl tjmdear-ibor tjuàm interftsbfl anti am fl flaporem : tdi^ne propt erea t^Hontam obiel'btm non efl plane tjniddamln-timumpottniia. Sedhttciflinon tntelltgent,ntfi dtli-genttîit

-ocr page 117-

De Co ni vnctio ne. ' loS

legant Toletwn^^c.'Tüim fall'arn hanc hy-pochefin, Grfgori, facile intc-lligii-nns, necin ca * le opus eft VC diligcntiùs legainusToletiirn vtru S‘«po»' vis. Nacn àpolle,ad cftXvt loqnuntur,nonbenè concluditur, ncciTmihtov potcftcftc mcufuraTw

fed contrà: quod facis intclÜgunc quicunque veris ac ccrtis,nô falfis hypothefibus fuas argu-tncntariones conftituunt. Saporé autcm deßnici 6* 'rgfio^î'T^ai; fcii pet Additajicncurn fubftantiæ , humidæ amp;terreæ, nec aliter exiftcrc omnibus Philofophis notum eft. Narn Sapor fie definitut perfuum fubicôlû,in quo eft ipfius caufa intima amp;nbsp;formalis.Et fic funt definienda actributa Phy-fica, quorum caufa fubi -diua non eft extrin-feca, vtifte Philofophaftcv Ignatianus dicit, id quod Auguft.expteirè docer, cpift.57.his verbis. 7quot;(,Z/f,inquit, tpfa corporaijualtiAttbi-it corporu, non eritvbffiit:necelfe e/tvtnonß^it.V^em^nent autem fapores vini amp;nbsp;panis m fignis Sacramcn-talibus(vr amp;nbsp;color amp;nbsp;rcliquç qualitates)Ergo amp;nbsp;mareriiillius Panis amp;nbsp;vini,ex elementis confti-tiita.Sapores cnim non fuiit fimpliciter in materia vtin fub'.eólo, fed funt amp;nbsp;exiftur per mixtio-nem clemcncorum amp;nbsp;pii naruro qualitatu, adeo vt fine materia non poifinr fubfiftc re.ln quo igi-tur funt fapores, in eo iunt primx qualitates naturales mixtæ, óc materia ex clemctis fafta.Non igitur vice vetfa valet arguments. Si fubicitum amp;nbsp;materia fine faporibuseire poteft, illos quoq', pofte exiftere fine illo luo fubieClo à quo exifté-tiam fiiam habent.Nam figur.i externaaut color panis amp;nbsp;villi, nequaqua funt Saporii (ubicófum, quiaaccidens phyfieft noncftaccideiitisfubio-

G. iij.

-ocr page 118-

Ï09


Tra CT Aî V s


drum, amp;nbsp;folæ fibllanriæ fanr fubieélj accitlen-liaiiicTtnTu«'. Ac miilró miriùs c npin Chrilli cft corum fubicôliiin. Rcinmet igiturP-inis amp;nbsp;vini materia, quæ fit illotuna (ubicôtum , ctiana poft Confe-Ciationcna. lit. antem.vt finaain doctrinæ abftrufioris aiicupctiir»qiiodMoiiacIits eft fanai-liatf,ait, Poisuarnpnjje e/fe gt;jh’1o fun obteEin tictllen' obteElurn nogt;i eil p.'afii sjuidiiain-poteniite:vifM enim poteH e^é nulle extflete c»~ lore.k.i(\\\c hæceadem repetit pagin 69. quripit, licet in eiefinitione/n potentiit nen ventât ribteifüf no» minus ^uarn in definit/onempaßienisfnbteÜtt)tagt;nen dubitari nan pate.îl ^nci peffet diutnttus apbu extfleitt potentiaßne vlia »bietln fua allu exiilente, zit vifu fine vUo colare vel corpore luctdo, Chrtslu'» induere pttnem etmedere Angelorum.

Ex ifta autem hypothefi fiititia nihil qiiidem quod ad qiiæflionë pcrtiiaeat cffîcitiir ; icd in ea pranc comparatiir obicôtü potrntix cumaiFe-b ôlionibus , quæ funt in fuis fnbieôFis propriisO qiiandiu funt, vt eft fapor. tTytsen« ante eircnonb définir, quanaiiis nonfenaperexetit (uam aétio-nem:ijc quandiu manct fubicôtû eins proprium, tandiu ilia inanet.Sublaro tanaen oninl obicäro: hoc eft (ublata omni ratione potentiarum,adeö vt niinquam inaétiini venire pofifint;certe ea ra-tionc ctiain illar tolluntut. Navidendi facultas quæ nunquam quicquam vider,uecquicqnivi-dcrc vnqua poteft ; non eft vifus. Verùm iftc nc-feit difttngiicrcinter vifiim amp;nbsp;vifionem, ncc in-‘ ter facultatcm de ipfius aclioncm.fedifta omnia (qui fuit Mcgaricorurn fophiftaru error) cófun-dit de pcriicrtit fiótitia amp;nbsp;faU'a fua hypothefi.

Fer

-ocr page 119-

De conivnctioke. no

Perfe tjutdem^ inquir, ext'lis itccid'ciilgt;M, lt;^ti£ in Sacramuo rernaneißriefnbsiantia,fola /Quantität efi in locojCilianttnna dime^oneji^c.reltifna 'cero acct-dccta tn l»eo funt per tjudtttatem incjua fïint,^à lt;]ua extendditur. h.i Q^antitas qnæ eft accidens, non poceft elleillius laporisamp; colonsfubiectü-.imó ipla Quantitas natmalis amp;nbsp;Phylïc.'i(nó enim hic de Mathcinaticis abftraC.tionibus agitur)nun-quam exiftit hue (ubftantia materiara.Nâ qiian-tiiastrinana habet dimcnfioncm, per amp;nbsp;propter materiatam fubftantiam, in feenndo modo per Ie : adeó vt reipla definiri ant cxiftere non poftit quantftatis trina dimenfio fine (ubftantia corpo rca leu materiata, qiiæ habet partes extra partes. Sed ifti Sophiftæ (oient in hoc argumento con-fundere'.primum,corpus,quod interdü pro fub-ftantiacorporea,interduiTi pro quantitatecon-tinua(quæ longitudinemjatitudinem amp;nbsp;profun ditatcm habet,dequæ eft accidens corporeç fub-ftantiæ)v(urpatur. Item qnantitatem Mathcraa-licam confundunt cù Phyfica,quæ non in mente,led reuera amp;nbsp;aókn^in fubftantiis exiftit. Deinde in vocabulo Loci iofidias ftruunt, qiiafi hîc nóagatur de re locata, feu de vno corporc quod vnum locum occupât; fed Loeü hîc vfurpant amp;nbsp;conlidetant vt cftatfributuni vniuerfalc otnniiî corporura Naturalium. A t hîc agitur de vno cor pore,ócde citcunfcriptionc,ót dc Materiata (ubftantia qua? fit attu , amp;nbsp;deaccidentibus quæ hint aófü.Sublataautem fiibftantia,il!a accidentia no poftunt aótu cxiftere in loco.

Cætcrùm quum iftc rutfus dicit, Cerpta Chri-fitfttccederepant fub accidenttb'^ dlt-upants,0.00.

G. iiij.

-ocr page 120-

ni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

poteft cfFiigete quin conftituat motiim localen’ in tranirubllantiatione.à quo tamcn 1 homas dt rcliqiii Scholaftici ita abhorrent,vr óilcrtis vtr»-bis allcrantiwofa/ccrf// pofit,i,tranjlubjti»nuattvrein nonpojfe fiert. Tollat ignuriftc Monachiis/ncff-deniii vetbum.vl illis fc rcconcilut.

^*70*'' nbsp;nbsp;nbsp;Keprehemiut me, inquit iâc,-/nbiijixerim,^frt-’

mnm fMionalem tn mortnutnm Refurreclione fitccef-fnra fnbflitialitefin eadem matenn for/»« ctriernm feucitdauerii,q»ia, inijntnt, antma tnfuftnat corpus.ÏQlm3^ cincrisfcu cadaiu ris, vuh lucccdtrc formanijneinpe aniinaro:quafi cinis teu cadauet non fint Materia ip(a poit Refuttcdioncni In^ forraanda. Atqiii anima no eft altetius partiaho minisjac nuilto minus cadauetisjed totius coirs pofiti.nempc hominis fotma.Irapetitè igitutlii dit homonymia yocabuli form«. Aliter enira Anima dicitnttirc forma hominis;aliter dicitur corpus ôc eins partes in morte fnam forraamio çineres feu puluetcin mutauiiretalitct puluetem' mutatutum iuam formam poft tcfutrcClionem, vt redeat in membra fine fiuevict. ra.Qms igitiit patienter ferat iftiim Monachum formas cleoac-' toriun,fiue rernm quæ ex clement is conftant, ta ineptède mifereconfundentem cum forma ho--minis, quæ inter formas lola (eparatur amp;nbsp;reuera cxiftit’pag.tamcn jo. dicit Nos mentir!,fc non di-xtjje Antrnam futurarn loco cinerurn ,fed locofo’')»£‘ cweru/n eutfuccedetm e adern materta,Si.\ta. inepte J

^ueft eo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixiife id quod hic dicit.

muts'efl'' Reprehendtbatur Grcgotius in Indice, ait.55. fcricul»- qnód dixifi’et,Diutnam (y- humanam rtaturaChrt-ft. fit fefe in Eucharisîta tjuafi comttari. Refpondet'

nunc:

-ocr page 121-

De Conivnctione. ni nunc: l^os no intelbgere,tpÇn}n de nAturtt la qut, no mm vt nnthA funt tnter fe vnitte hypafl-attce^ ijudm yi iimhit prvpter earn zintonern funt tM Euchaquot; rtsha.Qu'i tpfo jeft tnuicem tn EMchanflta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co-

ntnatuTt amp;nbsp;tiiMdvocahulum QuafiCtceront efifa-r milture.'ïïïiï obieclum eft,Gvegoti,pcriculolani elle pbtalin Comitadi in vnione hypullaiica.quç videtur inferre duas PetfonaSjamp;'®ap«5'lt;tt» Nefto-rUnam propontie diiarum in Chrifto Natura-rutn : fient fi duo arabulent, quorum vnus alte-rura coinitetur.Qubd fi refers Comitandi voca-bulum,non ad iplam vnionem hypollaticani) fed ad id qiiod Icquitur ex hac Vnione, vt propter cam dicatur ibi elle humanitas,vbi eft diui-Mitas in Eiicharilha, non oportuit adhibere par-ticulani Quafi, quæ eft fimilitudinis, vel immi-nuendi,vel dubitandi,amp;qiiac nunquam in rei na turam pénétrât : ac proinde ablurda eft in hoc tao argilmento,Deinde peifonalis vnio non ef- i licit, vt vbicùquecft'Dcitas, ibi fit ctiamHutna-nitas,propter impari tarera Natutariim, quia vna eft infinita,altera eft in loco.Qua ratione orthodox! refutanc Vbiquitarios obiicientcs difeer-pi natutas amp;nbsp;feparari Perfonara , nifi vbicunquc eügt;Dcita5,ibiquoque conftituamus Humanita-tcm. Valet quidera vt vbicunquc fit hinnanitas, ibi fit Deltas: quamuis Infinitas vnius Naturae non faciat vt vbicunque ht Deltas,dicendum fit ibi Humanitatem clîe.Verum enira eft Deum v-biqueellc Dciiraamp; hominem,non taraenfecua durahLimanitatem.

KhyChryfe^iomum dicere, Detes inftgi ca^ni Chri (hy fjutit infigutnrfigno Camü ^uidemfed im 'vtfigtta

-ocr page 122-

ÏIJ ~ TrACTATV!

carnis lp fa caro tnttm'e coniunEla ßt :

Chrj/foßa- inepte à Chryfoßemo hte locutto vfurparetur, Eft -menpctitio principjj.Vetcrcsenim figuracoil-lo diccndi gencre fignificiriint veram corporis 9 Clirifti Spiritualem manducacionem. Arqui vt id verc fiar, non cft neceiFe Chri(b corpus aâ:u (ubciFc hgnojvt ifti nugancur : quia manducatio Signi oraTis.nou eft manducatio Corporis Chri-fti orc Animæ.quamuis fimul fiant àfidelibus in Sacramenti vfu Icgirimo : hoc eil, tam verc corpus Chrifti datiir fidcli menti fpiritualitcr (u-mendum,quàm fignacorpori prçbentiircorpo-lt;^ raliter fumcnda ; mcdiante anirnâ.fruôkus percc-pcionis redit ad corpusmec fequitur ; pes nutri-tur.crgo comedic.Qu^d ad Ghryloftomum atti-net in illo iplo loco ad pop. Ant. hom. 6i. ftatim fubiungit.

^w^«9f,inquir,:

vis efficn/iur: efuonjuot fanguinem de^uïîamsu^eogi-t temm tpuod tllntn furfum fedentem ab Angelis adoratur tncorrupttbili vicinus vtnuti, hune degu-flamus. Haec ille. Et profechb ineptiflîma cft hacc ratiocinatio.Dentes infigimus figno,nonauteni ipfi catni Chrifti, quiacaro Chrifti intime con-iunôla eft cum figno. lmb verb inde (equeretur, nos non figno tantum, fed ipfi Carni dentés in-figereevt (upràiam ifti obiecimus.

(irtgtriut SubiicitzZVu« compavâraus corpus Chrißt enm a-•it en fut nima tn omntbtußed m hoCy^juodßeut tpfa,non obßa-Chrißi ef- vnitaie efl tn toto cp-tota in quahbet parte:a-chàrinîa ’ plu^ib:‘}itarïi nuda deßnttMr:lta corpus Chri vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßinplurib.parttb.Eucharißia:^,deß**tf*f*'^

*ß in Cor- »a Eucharsßta,vt anima eß dejiuinuè tu vno corpore; fort. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extra vnarnquamof^ EMchart^tarn, at^ tn nuUit

-ocr page 123-

De Coni vnctione . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;114

Jefinitiu'e. Annó eft in iftis vetbornm innolircris lepngnantiaîclieÂ: non cife in Euchatiftiisdefi-nitiuè?Poijó,fi non definiturin vnaqiiaqiicEu-chariftia,qno modo igitiir CôtincturîNam plus eft Conuneri. Deinde nulla hic elle poteft con-uenicntiaaut limilitiidocum Anima, Anima e-nim diciitir eife in toto Corpore,quia infiormac totuir. corpus vnum numero.SedcorpusChrifti noniufouuat vnam Eurhatiftiain,ncdum innu-merabilcs. Rurfiis : quomodo ilia hmilitndo A~ nimæ pluubns conucnit Euchariftiis?Nam vt ilia (imilitudo valetcr,oporteret Eiichariftiam ef-fc vnum aliqiiod continuum;amp; vnam tantuEu-chariftiara. At ifti non tantum habent innumc-rabiles hoftias, imo ctiam MilFae lioftiam in tres partes diuidiint,aut etiam in plurcs.Nam fi Corporis partem abquam,vt manum,à rcliqtio corpore feparcs, tunc anima partem illamnonfe-quetur, Ud dcfcret, mancnsin reliquo corpore. Qubd li ifti ad myfticum corpus tefugiant »turn illara fuam manducationcm oralem abdicabüt, amp;nbsp;Spiritualem cogentut fatcri Chtifti manduca tionem , qua vna Chtifti corpus minime multi-plicatur, fed totum à quolibet fideli vete fumi-tur»quiafideles omnes in vnum corpus myfticum coalefcunt. Sommât igitur ifte quumres adeb dillimiles comparate ftudet.

Repctir ifte locum Auguftini quern fupràex-pofuimus.hîc addir etiam. InUrumeuta non attin^ ^unt effetlu/n pnactpjiem : fed InHruntentaltter, vt ^niddam peauium efficiimt, etr vt vfufpantur à ctM-fa princtpalt ttUurn atttngunt, Sed tnrelnts rtatura-hkiet, natur^lutr ; tn effecl:b:u fftrnualibns, In-^rur»et)taliter amp;nbsp;fupern^turalttir. Referenda hint

-ocr page 124-

15 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

/»AMwe- hüt; fuprà iam de hac re diximns.Porto In-flri^entâ umcntum,amp; inftrumentalitcr confundit. In-/»»«»■ Jj- ftrumcnta quæ funt corpotea,ré attinguntdun-flin^uun- taxat cotpoream,fuà cflentiâ vtl matevià.fed ea-‘’•r. dem,noiiattingiintfubftantiam rpirit ialem: videlicet Animam, vt qui tangit corpus,non tâgit animam.Sed illud Iniirumentalner inAicAt finciu amp;nbsp;vfum : atqucco modo Inftcumeiita Animam fidclis afficiiit, qiium anima inde ad fpiritualem ac veram Chrifti corporis manducationem cuc-hirur : vt foniis doârinæ Euangelij aures aflicit amp;nbsp;fenfns corpoteos : fed fpecies demiim intelti— gihilis ad Animnm pcnctrat.Hinc Auguft.Trac. 79 jn Ioan./« tpfo verboSnlt;\\i\i,aliitd eßfonw trä~ fieM y aliud virtw manes. Ita anima id quod (ibi praprium eft percipit: Sc corpus quod libi con-ucnit.Inrelligibilia videlicet Inrcllcótu : fcnfibi-liatcttfu percipiLincur. In Inftrumcntis autem à SpkituS.in Baprifmoamp; Cœnaadhibitis.eftali-quid lurelligibile:alioqui non eiFcnt Signa amp;fi-gilla:eftaliquid etiam fenfibile:alioqui nihil effet corpotcum Sc vifibile in ipfis. Ergo non ma-gisrecipitur res intelligibilis à corporc,quàra ‘ res fcnhbilis de vifibilis ab Animo.

D« Cow*- Imperitus ifte Clericus, negat Contradiólio-IC lont. nona elfe,quum duo fimul de codcm afîirmâtur, quorum vnum alterius natura tollit. Ignorât c-nira Ariftotelem fub fine libri de Interpretatio-ne docere,Propofitiones aflfitmatas, quæ ita op-ponuntur inret fe.vtvna alteram cuertat,Cótra-diékorias eire,quauisnó fitNcgariocxprclTa. Sic ctiamcontradi'ftio cft,qunm ide Sc diuetfum de vno eodemque Indiuiduo fimul dicuniur, ita vt vnum

-ocr page 125-

De Conivnctione.


rnS


vnnm immediate tollat alrcrum.Nam vt veruiti eft hoc Axioma,»cj'Wai'S« ifdutf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aXiiôsf.

Ira etiam in rebus omnibus locum habet ci cor-refpondens Axioma, wâ» «za^oo'« einav SiSS ■î iT«po»; Itaque contradiétoriæ hint iftæ Propofitiones: Petrus eft mortuus R,omæ: Petrus eft mottiius Antiochiæ,quæ quidem iftis æqiiiualent.Pctrus eft mortuus Romæ.Petrus non eft mortuus Ro-mæ. Contradiôloria quoque hint iftaEnuntiata de corpore Chrifti (quod eft vetû Indiuiduum, amp;vnum quid adu exiftens finitum amp;: Locale) Corpus Chrifti cil in vna Euchariftia : Corpus Chrifti eft inCœlo fimul eodcmque tempore: Et eft quoque hmul eodémque tempore idem corpus inEuchariftiis innumerabilibus.

Corpus ChriïJi, inquit ifte,w definnurnecc^pi-tur defintitui ah tHis locis fingults^w qutbus eil,ratio-ne Euchaytfttt,fedbeiie ab omnibusfimullocu mdi uiduis tn ejHtbus efi prüfens, t^uandoi^usde efi extra fingulosfied non extra ornner.ltè inquit HicyCorpus Chrfii efltn omnibus lacis finttts tn tjutbus e/l depni-tiu'e, non tarnen tn cjuohbet itlorum locorum determinate,tjut a non efi extra omnes illas lacas, eft tame extra lt;juemltbet determinate.

Oblccro,Gregori, num iftas repugnantias amp;nbsp;chriHut Principi) petitioncsproponis vocabulorü corn- ”ôtfldefi‘ muni notione,quâ hepiùs foies à nobis exi^ere?

Acprimum quidem ludicent Leôlorcs,nunire- ß--^ dèneget ifte deindiuiduis omnibuslocis, id quod de omnibus fimul aftùmat ; 3rquomodo etiam ftarepoflit cam illis id quod iftidicunr, corpus chrifti cótincri infingulis Euchariftiis, neque tarnen ab illis locis fingulis capi dcfinin-i

-ocr page 126-

II7 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractates

ucî Deinde qais orthodoxns ribi concéder, corpus ChriHi eflc in omnibus Euch iri Hi is, (lue in omnibus locisfinitis, in quibus llUid dicis ctEc dcfirtitinè,non ramé dctevminatcrRatias.i! corpus Chrifti eftdefinitiue in iltis omnibuslocis finitis in quibus eft.vc kiqucris: nónne ibi ctiani c(t determinate amp;nbsp;circunferiptiuè, quum finitns locus,fit idem ac determinatus ÿr ciicûicriptusî Qaód fi rurlus neges dcfinitiuc tibi idem elle ac dctcrininatcicertè definitiuè perperam refers ad Clirifti corpus.Nam definitiuè alicubi cH’e (iiifi fignificet dcterminatc)ad folas (ubftanrias fpiti-tualesrcfeitur. Si deniquetuum illud definitiuè refers ad definitionem locotum in quibus dicis Chrifiû elfe definitiucicertc tue ilia definitio loci nihil aliud poteft cóeludcre quàm corpus Chrifti elfe ibi finite, determinate 6c circûtcripritic, ac ptoinde vifibiliter, corporaliter, fenfibiiitcr.

Decode arguméioaddit ifte pag.70.df 71./)» Euchtiriflia ejnantuaf efl j4£fu fliwrtienx beeiden' tia fine fubfiatiet, nee de lt;^nahciijne ^uinntitnte hoc lt;/M'(,inquit iAe,7^o enim»e^ci,Corpgt;u Chrühtn En chartfiM ejfe pradtittmfiuts dtme/iantbia quantnatt-Mn, nbsp;nbsp;efie circuficciptuMfui» dtrrie‘fiotitb!H,fieii nego

lt;]ndtnatem.m Ettchariiïiayartn dtfnettrtfiubfiàtiafn. Xgt;imtn/io Non tclpondes autem, Gregori, ad ea quæ tibi noneji fi- obicäa funt in Indice Articul. ^o. amp;nbsp;58. Præ-tcrca.ThomaipfotcftcOpufc.ji.Owwex neSyCttam ilia ijnit dicuntuc tndeterrninatityfunt Ac-adéna^rntmaterntmfie^juuntnr. Vbi igitur nulla eft materia aólu e.xiftens, ibi nulla eft dimenfio a(ftu;amp; vbi non eft vetæ materiæ dimenfio aèlu, «ertè ibi no eft materia. Nam cuiuiraodi eft materia

-ocr page 127-

De Cowi V N CTI® NE. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IlS

tcïiaadu cxiftens.ciuftr.oJi eriani cft eins exten fio ptr partes,ciulque vlt;ra dimendo. Quaniob-rein fi in Signis fact is eft cxtenfio per partes, amp;nbsp;Vera ditncnlio aótii veræ matetiæ panis amp;vini: Vera igitut ibi eft aótu mateiia panisik vini:amp;ft ibi exilieret verum Chrifti corpus naturalcamp;ma terialc, id neceflaiib cxcenderctur per veras veri corporis Chrifti partes, acneceflatib veram di-menhonem illi veto cotpori conucnientem hi beret.Ergo fublato vno,tollitur dogma iftoruin de Ttanllubftantiatione amp;nbsp;inexiftentia, eadem-que ratioee iftius obieâiunculæ refclliintnr.

tn ioco ejji ^utdd^tmpoilertM corpi»'e;iii fans illi elle vt firmiter concludat: pof-fe dnuntttu (ubsianttatn indintiiut ctrporis extfterey fi e tab prtK/'entia.At Iiic agitur de to quod reipfa lit attu prælens, nó de co quod ifti fomniant fieri. pofte : quorum commentis non fcDei veritas lubiicit, quæ non parieur veram rci naturam e-uerti. Votto mutât etiam quæftionem iftius re-(ponfio.Qustiiur enim anfemper amp;nbsp;vbiq;con-ucniat veto coipori vt fit locale , quod nos alfie-rimus vero coipori irfteparabiliter amp;nbsp;rcciprocc côuenire; quia corpus caufam formale habet in (tL-dimcnlionis Óc loc.ilitatis. Ncq; potcfthic coniidttan corpusaiit locus, \t genus abquod logJcum, aui vt aliquid abilratlclumptu : led vt corpus eft indiuiduum ,amp; vt cius locus ku lo-calit.is.dccircunfctiptio eft eins accidensindiui-dtium, Nec illud aptê diciiur iocuMfiôcôïliiuere efienttamrei corporeit.'ilt;iM-\ quum definitio eften-tialis corporis, line Humanitatis Chrifti profc-renda eft : tunc cllcntialcs partes ex quibus con-

-ocr page 128-

«9 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

ft ar, in primo modo per fe,funt quidé profcrcii* dæ.Ex qua eriâ definitione confcqiùtnr nccelîa-tiöjClii ifti corpus habere veras partes extra pat tes. Nam dimenho, localitas amp;nbsp;citcunfcnptio funtrcciprocæafteôtionesieu «a'fl» vd attnbu-ta propria quç inhærent perpetub (ûntquc infita Omni fubftantiæ cotporeæ in iecundo modo xaô’ Itaque ritè in hac quæftione demonfttamus ex. natuta veri corporis Chti-fti: corpusChrifti elfe caufam formalem in (c-cundo modo dicendi pet fc, dimenlîonis, præ-fenriæôc localitatisipliusquæeftaôluzadcô vt ilia fint reciproca amp;nbsp;perpetub coniunôfa.Itaque ex præfentia, localitate amp;nbsp;illius veris dimcnlio* nibus Corporis^non colligimus elfentiaro corporis: fed ex vera corporis elfentia demonftia-mnsillaattributa ; vt doceamus Chriftum non elle Ibi,nempe Sub fpeciebus Panis amp;nbsp;vini.vt i-fti dicunt. Non igitur hîccôiideramus Loeû fi-ue potiùs Localitatcm , vtcft accidens extrin-fecum, fed vt eft accidens ptopriû , reciprocum amp;nbsp;congenitum corpori Chrifti, de quo expref-Auguft.epift.57.5p(*rM/ôf(,r« zi toile corporibus, nuJe^Ham erunt, /juta nufquam erune, nec erunt, Quiim auté corpus Chrifti fit vnicum:vnicacft, codem terapore,vcra localis iphus præfentia,nô plures.Nam tot funt fpatia diiicrfa,Clt;c tot local .s prçfentiædiuerfç,quotfuntCQrpora:amp;: vicillim. Et quum coftet exScriptura, Chriftü fecundùm Humanitaté verèafcendilfe fupràomnes cœloss nec inde reuerfurû , nifi vltimo die:meritb con-cludimus nufquâ alibi quàm in cœlis ipfum ab afcenfione fiâifle, amp;nbsp;nunc elfe amp;nbsp;futurûad vlti-

muin

-ocr page 129-

De Coni V «cTioNEi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iia

mum vfqucdiem,nedum vt lit in tcrns,amp;plun-bus qnidein hmul in locis.

Scd amp;nbsp;ifte dicit æquiiiocè amp;nbsp;fophifticè : Pr^^- Prefenti/i fenttam in loco ejji cjutdola pojlerius corpore : pr^ qumoda fenttam corporis ft^b Acctdenttbus ejje pofierturem^*''*^'*^' a^u corporcy^nodprsifens «//.Nam prins, poftetius amp;. fimul dicûtur mukis modis.At corpus,amp; eius dimcnfio'd localitas quapræfens dicitur,fiuc eins circunlcriptio, funt hmul tempore, kmul Adtu amp;nbsp;(ecundum ordinem inEircndo, ôc fimul locak oi dine fccundùin naiuram.Sed corpus di-cicur elfe prius Natutà, quaccnuscft caufa præ-lentiæ. Sic oinnia propria dicûtur eile pofterio-ra Natutà fuis (ubiedtis; quia iubiedlafunt eotû caufaifed tamenfunt fimul Adlu amp;Tempore:amp; vnum idémquenuméro conftituunt. Ç^inetiâ ik-vtiiiiim fomnium probet, profert fimilc 1-o nis,lt;^«t,i uquir,//'««/ eß catorepritdtius,^ tarnen tta vtcaloracctdens fit natura pofierius i^uàm fub-fiaotia ignis. Arque ira amp;nbsp;imperitè amp;nbsp;fophifticè tûiifuuditid.quod cft Poftetius natutâ(vt expli-tacurn efl) amp;nbsp;id quod eft priicns Adlu ac fimul tempore.Neccnim fuerit præfcutia Corporis, ft non fir fimul corpus,amp; præfentia corporis. Hoc autem cife referendum ad tcrnpus,ad Si t«’-* locum certiim,illi ipfi agnofeunt, quura dicunt Chrifti corpus praeditum fins dimenfio-nio.ss in Pflantt inpanem côitertt,Qrfub accidenti-bus Panisextflert ac corineri. Inftans enimnecef-iarib dçtemporc dicitur.Er tarneniftethrafoni-cc amp;nbsp;ridicule ( quid cnim aliud facerent ifti le-^ fiiitat qui à milite quoda gloriofo origine fuam ducunQnos rcpelkt à Baccalaurcatu. Ätqui Afi-

*' H. j.

-ocr page 130-

Ill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

nos potius Arcadicos eiTe oportcrct, qui laurca ifta coronarentur, nifi (upra magiftrum fapiant. Etfaac gloriofum eft amp;nbsp;honorincum àcampra-uis amp;nbsp;impcritis Monachis vitupcrari.

3’«2-54- Repecic etiâ falfas (lias hypothefes pro argu-in iis eiiolucndis multas paginas imô psChimt ferè totiim librum (num implct ; Nempe i^uod ricn Gre- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peßitproducere alitjHodcorpus ijttodnon inen-

Vdi- furareturttmporefedittto. i^'ned Detti poßtt een^t-tuere pinrei aibedinesßmnl in eodem corpore,Deum poffe erenre laptde/n anreuin: vel dnat iolumnae au-remnullo loco ctrtnnforiptM, ^c. Refellant i^t cott-tradiUione, Ifta veto quorfum rcfellcremus’ Nam eorum quæ non fiint,nulla eft demonftra-tio:Chimærica(unt autem ifta, ôc delirâtisfom-nia, quibusfi immoraremur nepe cum illis ovap ti^u^np fcttiremur: Reclcautem docent Philo-fophi: Singularia extra mentem pofita,amp; (eipfis exiftentia elfe regiiLim menfurâ conceptuum fimplicium verorü:('cd falfos iSf chimæricos eft'e illos côceptus orancs qui illis non nirûrur. Abftt ergo vtin auia iftû perlequamur.Non moramur

ÇMaflio ctiam banciftiusquæftionc. An tmpltcet contra-■uAnt dtElionern creatttrA/» aliijnum ejfefaüam ■, tarnen Gteg’quot; '- eJJefaElam ab iiiterno:(\vi:im,\nc[M\t,nuncpratermit-to donee tFlt ddigenttusfiadeant:h.n\\i\. ftudio no-bis non opus eft,vt hçc tua portenta refellamus, amp;infanos cfTedemonfttcmus quotquot arbitrâ-tur aliquid elfe ab ætetno quod nô lit Deus.Nec opus eft fingulari quapiam amp;nbsp;noua doctrina, vt inanem hâc tuam quæftioné elfe oftendamus,ac incomodis obruamus.Scd nouimus Monachalé arrogantiara amp;nbsp;vanitatem quihis tenebricofis,* inc-

-ocr page 131-

De Co mIV Nctto N m ineptis, amp;nbsp;futilibu s quicftionibps proponendis, ac nunquam refol«endis,famam doôtrinæ apud impeiitos quæritant.Etcertèex eiufmodi Scho-lafticoriira qnçftionibns, quas Quqdlibetarias vocant; pcriit inter il los vera Eiiâgelij dodrina. Itaque nec lapidem ilium Sifyphiumfabulofuin volumns tecum verfare ; Columnas etiam illas tuas aureas per nostibilicebit cum lefuiticis o-pibus extra Columnas Herculis rranfportarc.Dc his igitur tuisnugis,fomniis amp;nbsp;hypothcfibus fi-' dkitiis fatisfupérquc.

Quum Ærer»iif/«,inquit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,noßt caufa nec

ratio dintna v wat it : fed fit prior rati» vnitatii (juam aternttatttdndoÉle isit dicunt Deum ideo did vattm,'jifia ed aterttusfed e^ v»usformaliter,iju/i-tenm ei'l in Itmfus tn ratione diuina ejfentia. Tu ve-rb non t infùm hçcdicis indoótê,fed etian, fyeo- quomoii» phantiec.Nam verba ilia, Deus eft vnus, quiax- vnitt, ternus, immenfus, fol us , amp;nbsp;cær. articul. 6o. Indicis, non indicant caufain aliquam in his Aitributis Dei Eifenrialibus, fed Reciprocatio-nem.Nam quum iftcdixiftericar’pMrtiwwzw»» rattone vnitatis cum Deo conuenire, t^uta Dent vnus eilAnzct alia obi eólum eft,Deum dici vnu fupra id quod vnum dicitur,amp;c.amp; dici vnum,quias-ternus eft, quia infinitus, quia folus. Corpus au-tem dici vnum , non qssiafolum, fed quia Indi-uiduura At ifte ha’comittens,profert caufam v-niraiisinDeo. Atqui nihileftinDco quod non fit Deus : Æternitas, vnitas amp;nbsp;rcliqua attributa Dei efientialia, iunt ipfe Deus: ac propter ipfius indiuifibilem eftentiam, vnum Attributum Dei eficntialc, no poteft caufa alterius dici fine blaf-

H. ij.

-ocr page 132-

uj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

phçmia, fed rcótè Reciprocationis Identîtasab vno ad aliud poctft doccti. Ec fie quidem iftc, belle fcilicer.obicäioni tefpondit.

t^tißrn-' ^-^'(biquicrurfuiTi Gre^otiüs'jnöfuntvaltieaf-iïiunts abflraEltombiu Aietaphyfcù.Nam vt tnratto-Grr^on». »e communtßuna tragt;‘fcendeie vnitatis omnta

entta cutn Deo couentunt ; ita etiarn in rattone corn-muntßuna entù effentte, no autem tn rattone ef-fenttiit^ß vnitatii diuinie; ^-uotl hailentu tilt HoM nt-telltgebat. Nihil opus ell abftraólionibusMeta-phylïcis vt ruas nugas intclligamus Valcutine; quatura quàin lis impericus latis ex. tuis fevi-ptis indicas.Ptobauiuitis autcni eiulinodi Attri-butaEncis etibuenda elle rebus,quatrnus fuut fubftantia; vel Accidentia. Sicutautem Commii ne opponiturproprio, itacommunilfimum id dicitur quod quàin longidîinè abeft à proprio. Quod 11 verunr eft,Ens Öc Vuum amp;Vtrum com-inuniflîaiè dici de Deo , confequetut ea arini-mè omuiiun elfe propria Deo : lcd Deo maxime cum rebus creatis eirecommuniatquæeftmani-feftilïlma blalphemia. Attributa igitur ilia non fie Deo ac rebus creatis conueniunt,nec polfunc dici de Deo ôi de illis Vniuocè, ne.c communif-fima rationc Eircntiætfed dicùtur de rebus creatis tanquam àfii/oijôi tsfiôf tv tantum; quod qtiû non intelligas, mirum noneft quod lie te deri-dendum proponas : amp;nbsp;ridicule tuum Baccalau-leatum fubindc ollentcs.

, Simatertaellprittetpiitm itt/iiuiiluatioftkt, inquit autemtjuantttas : ergo fubilatia tHdtutdmt perprihaptaftafubilâttaha twrinfeca, non auten perdtfneßonts definitnr, Hæcturfum lueptiffimc.

Hoc

-ocr page 133-

De 'CONIVNCIION!.

114’^

Hoccnitnilli obieótum eft. Vt ptöpriêlimite- MaterU tur ac finiatiirindiuiduum, ad matcriam atftu e-xifteiitem dcueniendum circ,cjüç cft principium Indiuiduationis, inquit Thomas, ÿhiitrnttetur zcfintaiuridem fignificar äeterwuetur ; nó autem quali eius definitio clïcntialis inde prole-ratur.Ex quo apparet iftum obuiaquçqiic* teme-rè arripuilfc; amp;nbsp;ea folertia ptæditiim ell'cjvt non intclligat quînam Limitari, finiti, aut detcrmi-nari difterac ab rcrum dcfinitione eflentiali.

In Sacramento qutdem, iiiquitifte, Chrtilusfe- Grtgorn

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnThett-

ctiaiirnje ^uo^ue Sptrttnaliter vmiur cuanimo.^ ex- , traSacrametum autemfecud'um donurn^raria. Su-pràprobaiii ex faciaScriptura.iftos homines di-(cerperc quæfunt.tum in Chiifto.tum in crtden tibusnexu indiirolubili coniuniftiflima amp;nbsp;per-petub recipioca : ncmpe.Chtifti perccptionem turn iecundùm fe,tum fecundum efFeólum,hue fecundùm dona gratiæ: Óc qnidem vtramqnc,tu. in limplici prædicatione Euangelij.tum inSa-cramentis hcii,idqneSpiiicualitcr non Otaliter: fed in SacramentisSpir.S-vti præcer vcrbuni,an-nexis verbo iigillis vifibilibus, qnibns excitât* fides adolefcatöc confirmetur; vndc fiatvtar-(ftior fitillacrédcntium cum Chiifto xoiran'a.in Sacvamenroruin vlu, quàmin fimplici verbi aii-ditione ; fumptione videlicet lignorum,propter facrain,myfti-cani,ceitiinmamji5i eiticaciflimam fignoiuin amp;nbsp;rerum lignificatarum rclationem, (piritnalem illaip fumptionem Chrifti de fecun dun; fc be fecundùm cftcótum in animo creden-» tium obfii'n.mte, non lecusac facia ilia fmna vilibilia cercb cainein illam Chntli pro nobis

11. ii).

-ocr page 134-

1X5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A e T A T V s

traditam , Si fanguinem pro nobis efFnfum menti noftræ reprælentant. Qnum autem ilia fi-gnanon fine id quod font, id eftSacraincnta, ex coruin intentione à quibus fuinûtur, led ex Dt i ordinacione: quanuis infideliçer accedencesca non référant ad vfum amp;nbsp;finem fuum; non tarnen definunt efle in fefe, amp;nbsp;qubd ad Dciim præben-tem attinetj vera Grilla corporis Chtifti,ac cer-tilfimapromifiîonuni Euangelij pignoca,quoru matlducatio cft fetnpcr inS.CœnaSacramenta-Hïjobfignans mandtJCationem Spintiialem.qua tarnen fefe priuant incredüli.

Qfegorius exiftiinac magnaefie repiignâ-quod dicamus præfcntiâ Spiritualem Chrifticorporisverâelfe,quocies niandiicatur Cbrifti corpus à fidclibus : tamé non elfe cor-poralera Inexiftcnriam.fiue prçfentiam localem cum fignis.Arqui præfentia (pirirualis nô fit pet corporaleen Sc localem modum : quoniam non efiet Ipititualis, fed corporalis amp;nbsp;vifibilis. Nam cuiufmodi ell præfentia, ira amp;nbsp;modus amp;nbsp;ratio præfentiæ:acvicilïîim. Et cuiufmodi ellpcrce-ptio corporis Cbrifti,eiufmodi cria cft eiusprç-fencia. Præfentia igitur Spiritualis ( vt fuprà de» monftratum crt)nequaquam locorum indiftan-tiam fpeôlac : neque localis ratio,indiftantia,aut jpeprt- inexiftentia corporalis in eius conftitutionc ve-niunr:vtpote quæ ad præfentiam corporale per» wr/forM tineant. Qmd ergoîCertç præfentia cft vocabu-homonymum. Nam aliter dicitut de men-tali, myftica, Sc Spirituali Præfentia, quæ fit per pperacionem SpiricusSancli:alitet deCorporali lt;juæ fit per indiftantiain localem, inexiftenciam

Sc at-

-ocr page 135-

De Conivnctione.


I2(S


amp; attaótum. Idcitcó dixit Chriftus,op«/f/7i/o-bisvtabeam, liz. vc illapræfentia per hancfieri nequeat.

Valentianus prætcrca nobis impudenter af- Catamnia fingit quoddicamus, Chrt^umeffetat'umprüfen-tem tn ceelo.Hoc entm non Angelosyfed Damones o-re Calntnt^larurn dicere. Ab ilia blafpheinia,cuius ipfe conuidus eft, nos vindicant eruditi noftro-rum Tradatus orthodoxi. Ifte verb voce Chri-fti.qiia Perfonaipfiusdcnocatur,pcrp£ram confondit cum vocibus quæ ad alteram ex Naturis eius pertinent: qiiu vocabula Abftrada Orthodoxe- aliter vfurpentur quàm Cpnereta, quotics de Chrifti Perfona, amp;nbsp;eins Natiiris agitur. Peri-culofain ergoformulam folctifte vuirpareqüû ait Chrt^iwny^ Chrt^it 3Hbiiantiam realtter abef-fe'.(\\iz de re iam luptà.

Agnofeit tarnen t/ererer fideles coniuntlos fni]fe cum Chnilo^fedperfidem amp;nbsp;fecud'am effeElH. Agnofeit etiauij^de;« ttott imercludtffaiio tempo- pldet vt rts. Atqui fi fides non intcrcluditut fpatio tem- tempore poris, multb minus intercluditur fpatioloci, vt Chiiftus dixit. Beait ant me non vtderiit,^ tarnen “ i

I-» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II

credut: he,opus eil vobts vt ego abeam. Addc pro prictaiem fidci,dc qua Heb.ii.qux eft hypoftafis äc demonfttatio feu argumentum corum quæ non videntur.Erg,q coniungi fccundiim cfFcdû, non poteft lici.nifi pct participationem benefi-ci| amp;nbsp;menti in cnicea Chriflo pro omnibus ele-dis peratli.Non igitut Veteres per fidem minus vtiiti fuetunt cum ipia Chiifti humanitate (ecii-dum fc,quàm cum ipfius MortCj alioqui Chrifti Mors a Chiifti humanitate fepararctut. Sediftc

II. iiij.

-ocr page 136-

«7 Tractatvs ignorât, qiiæ fit proprietas, vis amp;nbsp;natura vcræ fi-dei, quam illis fuis vtrbis, pro fpenudaamp;rcl-maginaria vfurpat.

Addic Grtgoiius eerpm Chr-tili ex ague ptri-tpi Concomicantiç dogma quo TranlTubfiantia-tiodefenditur, ftabiliat. Atcnim onnicsfidelcs ad cotpusClirifti,amp;ad mortis eius fi utlum pei'-cipicndum, eodem modo ituocantut, ftd dici-mus Concotpitantiani Pontificiani cxcludr à Sa cramento.Nam in fimplici verbo,corpus óc fan-guis Chrifti femel amp;: limul piæbtntur,ac vnica ndei fumptionc pcrcipiuntur.At in faciamcnto, proponitur corpus dillinÓtum àfanguine,refpc-clu fignorum : qua: non vna fumpiione perci-piuntur,

Clt;i/«r«lt;^?æ,inquir, interdnm eieponut luruar/t duH:i]Modfenttiltfal.nullamfe agnolcerepyeefinttam veramcorpori-f Chr/ili tn fignu tiiu Euch-ariibcis. Hæc funt verba Indicis ait. 57. Dicinms fideles, quumfaçrafignapcrcipiunt corporaliter, tem fignificatam iimul percipetc, nempefpirituaü-ter. Ifte verb fomniat nos vocabuio Slt;*/lt;«/intcl-ligcre cóiunótionem quandum localem Óe craf-fam fignati cum fignu, de nefcitdillingutre inter 0/Z« Scafaa.. Ntc enim nccelle eft» quæ iimul funt tempore fimul etiâeft’cloco.Hæcibi. Qui-bus verbis fignificatur dilcrimen cóftitup idum clfc inter præfeutiam Spiritualem, ôe prætentia, feu indiftantiam localem'. Hic enim præfentiam corporisChrirticum fignis facræ Cœnænega-miis: llli contra, præfentiam fpintualcm pet indiftantiam localem fieri autumant, quæ fit illins pcrceptionis modus amp;c conditio. At fie ifti naru-ram

-ocr page 137-

De Coni vNctioNî. lî8 ram Sacrament! pcruertunt.præfentiæ fpccie ilia quæ Spiritual! noftræ cum Clirillo coniun-tlioninullo naodo conucniar. Deinde naturam fidci (quæ ellhypoftafis rcrum quæ fperantur amp;nbsp;conuictio corum quæ non cernuntur Htbr. n.) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

imaginaiium aliquid elfe, vt ôc fpititualcm no-ftrameum ipfo Chrifto coniunôtionemjexitiali r erroreputant. Signis non tantum fuptrftitiosc, fed ctiam Idolol itiicè adhæri.leunt, ea pro rebus fignificatis vlurpanies: ac denique veram vc ri corporis dirifti naturam loUunt.vt fæpius ab t Orthodoxis eft demonfltatum, inter quos ex-tant Q^tuoreximij Traélatus Nobilill. D. Sa-declis pie defunôb : neinpe, de Sacrifîcio MilTæ: deveritate humanæNaturæ Domini tdeSpiri-tuâli amp;nbsp;de Sacramentali Manducaiionctadeo vt nemo turc poflît cxcufationem ignovantiç præ-tcxcre.

Suprrtft, vt paucisindicemus originéerrotis^'^’quot; corum qui veram coniunétionem uoftram ipfo Chrifto per fidé tcipfa fieri non agnofeunt: lîcuti fupià.fonteni dcceptionis corû qui in Sa- imagina-cramentis prauè candé conftituunt, demonftra-uiinus.Monent enim philofophi iSe redètomne falfum deprauatc quidein mtellcclutn, fed prima falfi caufam inhnitos error es gignere, quo-rü origo prima ritècognita h tollatur.rcliquisvi tiis facile oceurri, imo eorû ramos ouines quafi vno idu amputari.Fidci donüjS.Spiritus in hominis anima efFcÓtuin ac præcipuum ipfius in nobis opus,iltis qui orthodox!de fide doâtrina oppugnant,nihil aliud eft quàm qtiædam Ima-ginatio ,aut aliquid inftar opinionis in ilia fa-

-ocr page 138-

1X9 Tractatvs

cultatcqua:imaginatioamp; phantafiadicitiir. At longè aliter S.Scripcura ftacuic de fide pet qüam Chtifto coniungimiir ac iuftificaniur.qiium di-cit illam clfc «»XMpo^sp'av, id eftplcnilîîmam cer-Coloff.i f’^Ltdincm firmiflïmè promifiiones in Chtifto j ' apprehendentem : amp;nbsp;««Tro/flur/» ,hoc cft, con-i.TbeiTi. ftantc fiducia:amp; t'^Tri^apSi/ùu» lt;aFBs-aCTv,h.c.firmi' 5. tudiné,fulcrum amp;nbsp;ftabilitaté.Et Galat.5.26- FH^ i.Cor.3.4. Deieflnperfielem tfUit eßtH Chrtflo /fj'i.Pcr fidem Kom.4. fginusinferti Si infiri ChtiftoRom.ii.i7.amp; I5.i4' Heb.tf.ii. Fides Ephef.4.id. dicitiira?»cóiunólio-Heb.10. nis noftrx ciim Chtifto. Et pro eodem fü/bupvrif i-i- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;peccatorum

Heb. ii.i. (^Jgrtgm interfaniios perfiJem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efitn lefn Chri-

fio. Roin.i. Cordecredttur adiusÏftiarn. Rom.S.ii. EftSpiritus S.inhabitas in nobis. i.Ioan.j. 9. Semen Dei manens in nobis.Rom.5.Per fidem ha-bemus acceffum in gratiam.per quam ftamus.E-phcf.i.ij.z.Cor.l.u. Dicitur Arrhabo Spiritus S. in nobis. Ephef.}. 18. Inhabitet in nobie Spirtttu S-perfidern tn cordtbiu noFlrió. Ex quibus manifeftu cft fidem nonciFe rem Imaginariam : quod ifti autiimant, qui fua commenta Sc fomnia petui-caciter ac pettinacitet verae fidei opponunt, gc-nuinam de Sacramentis dodrinam oppugnan-tes.Si feientiæ huinanæ,quæ funt habitus animi, nonfunt in Imaginitione fitç,fcd in nobiliftlma animæ facilitate fuprcma,quæ n5î Mens dicitur: quanto magis fides, quae plus eft quàm feientia amp;nbsp;cognicio,non in imaginanone aut in phanta-fiæ facultate, fed in ilia immottali facilitate anima: fedem fuam obtinebitîSi Mentis habitus hu in a ni

-ocr page 139-

De Conivnctionb.

mani,amp; pn'ncipia quæ funt in mcntCjftatiiontuc elle adeó firma amp;nbsp;certa vt fint immutabilia,amp;sd amp;cct/j,ilctTr-rto1si' deducant, jïcutilo-quuntiir üiiradüt Philofophiunultó magis fides à Spiritu S.efteól3,qualitas eft ftabilis amp;iiomota. Si perfidem tota eft hominis Sapiêtia i.Cor.1.5. amp;nbsp;Ephel.l.i8.Spiritus fapientiæ dicitur,quç plus eft qiiàm Scientia:per iftos Imaginarios liceat i-pfi in faculcatc Animae fiiprema federn foam ha-bere.Bencficium Renouationis fiue Regcncra-tionis per quam ad Irnaginem Dei inftauramur. Si cuius primaria pars eft fides, enrnc aliquidin phantafiaautinlmaginationealiquid vagumac non potius in immortali parte aliquid firraum? v/ô-Âi'oXtîioi Si opinio, fit in Imaginationc, qux amp;:veraamp; falfaeftc poteft.At ilia ex diametro naturae fidei, per quam iuftificamut, protfus répugnât. Per fidem S.Spiritus Mentem hominis il-luftratjVt cognofcai, amplcdatur, velitjccrtiffi-mc credat ac recipiat ad falutem ea quæ in ver-bo Dei promittdturin Chrifto,dc ipfiusluftitia amp;nbsp;beneficiis,Ephef.4.i5. Renouamitiilpiritumen^ tii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■»»»u/iotT» rS voo'c.Luc.i^.^.^. Dominut

^peruit mentem eorum to» »«» : non dicit imagina-tionem,i.Ioan.5.i4. Fides eft certiflima (cientia. I.Ioan.4.13.far hoc cognefeinttu tn eo nos manere^ç^ ipfttm in nobis ^und de dit nobis ex ßnnttt fuo. Rom. 8.ipp#»H^a carni$,amp; lt;ppónifj,a fpiritus,id eft fidei ap prehenfio.opponiintur.Rom.ia. Reformaminitn Mouitate mentis vefin , tw dvaif^meet ‘SSvéoc i.Cotinth.z.ii.Spiritum accepimus tjui ex Deo eft^ vt feiamw ea i^uet à Deo donafa funt nobis i. Co-gt;

-ocr page 140-

ijl ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ T R A c T A T V s

rinrh.i.ig.ZVfl/ habernut meutern Christ. i.Cor.i;. iS.Transformamurin imaginem Dei. CololT.}. 11. induenres noaum hominem qui renouatut in agnitionem fecundum imaginem eins qui creauit ilium. Ex quibus euidentiffimè colligi-tunnecelTarib Ck indilfolubiliter cfficitur,pcr fi-dem nos reuera cum ipfo Chrifto couiungi :amp; per hanc coniundionem nos ipfius beneficia participate.

De Mo- Adcoronidem vfque perduda erat hæcno-nachis. ftradifputatÎQ, nifiiltud occurrifTct quod filcn-tio prætcrmittcndum non fuitmempc hunc Grc goriuni, vnà cum aliis ipfius gregalibus, faepiuf-culeconqueri, quod fuetint à D.Sadeele Mona,-

fZ)« nnncupati. Non cnim has amp;nbsp;fimilcsfenten-tiaslibcnter audiunt quae de Monachisextant apud Veteres./■7«egt;'(»»jr»»«r.SufpiretEcclefiaMo-nachos efie (liiiires../4Meuf/tnree,Vtinam ifti Mo-

1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

X)e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A'^11 vacate nolunt mambus, vacarcntiSc

lingua.Rcólè faccre noliint.falceoi delinant per-ucrscdocerc. Idem. Monachi dcbent abftinerc vino. Monachi vmbraculo malæ dilciplinæ fe

Mm.

Htvtar.

A/ankh.

Serm ti contfgunt. Bernardits. Nihil turpius quàm Mo-nachus per vrbes amp;nbsp;caftella difeurrens. Publice predicate Monacho non ebnucnit. Quid faciat

fuperbiafubpannis humilitaris? MagnaabiUio quiim tanto ftiidio tunica amp;nbsp;cuculla corpori procurantur. Idern. Superbe loquentes, ciues Ic faciunr Babylonis, imb filiosrenebracum amp;nbsp;gc-hennae.Cætcrùm Clariir.vir’tTTSadccl »e cum i-ftis vocabulo Icfuiræab ipfis blafpheme di cum iniigai nominisChtiftiam contumelia.ac dam-nau da

-ocr page 141-

De Conivnctione. ijz

nanda præuancationr vfurpato,abiitcrctiir,ma-luitcos appcllarc Monachos, qui noftiistem-poribospcrutrladotlrinâ, variis commentis ac putidis calumniis Idololacriam propiignant, profcifioncmquc Euangelij potiflîmum oppu-gnaut.llhufmodi hommes à Nazianzcno;\£lt;-^■(^.■^0^)1 amp;nbsp;^iç-onetTrtiÂoi, hoc eft Chrillum ip- ~ fiûlque cauiam cauponantes Ôi emcrcantcs, rite ‘ appellabantur.

Hoc etiam Grrgorius.Si Geneuenfes cum fuo Grj^or»» SadeclcomnesMonachos etiam vetcrcs, repu- txpoßul» diandos cenfent : Répudiant igituramp;: deteftan-tur Diuum Auguftinum, répudiant Diuun) Bâ-fjlium, répudiant Diuum Hieronymum amp;nbsp;alios vitos fancliflîmos quos Monachosfuille com-pertum eft.Hæcille.

Gregorius praua /at2t|8alt;r«,tempora, caufas amp;nbsp;perfonas conrundit;Monachos Pontificios cum Auguftino,Bafilio, amp;nbsp;rcliquis ciufmodi intem-pertiuèconfcrcns,quibuicum nec in vitæ ptobi-tatc,nec in doiâiine purit3tc,ncc in ipfa inftitu- w ti caufa amp;nbsp;tatione, quicquam habentcommu- ' gt;nbsp;ne. Cum illis conferantur iftorum Monacho-rum dogmata, moresÓC ftudia.Antithefin qui- •*•** uis facile deprehendet. Hoc eft horreudum, tn cmtr» ^int Epiphantus, quod iminutant nomen Chri- htrpo. ftianorum ab Ecclcri3,quæ (olum habet nomen Chriftiani impofitum. EtNuzsazjenw. Petrum honore prolcquor, nec ramen Pctrianus vocor: ÔC Paulum,nec ramen Paulianus nominor.Non fero mc ab hominibus nomen ducete,qui aDeo fum creatus. Proiude ß quia Deum exiftimas

-ocr page 142-

m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tractatvs

ideo Chtiftianus vocaris, voccris fanèamp;mâ-neas in nomine,aut ctiam in re.Ad illa(qiiæ ex n Corinth.i.jk j.depromuntur) quidrcgcrcntifti quife Ftancifcanos.Dominicanos, Aiignftinos, amp;c.appellitant ? Quid veiode iis (latuendum qui lefiiicas amp;nbsp;focictatis lefu, ac proinde Ie-fu focios, hoe eft ex parte feruatores Mcdia-tores fc nuncupanc ? Appellario ccrr^ non minus impia , quàm fit hæc FcaucilcanofUtn vox, Francifee, Icfti typice , dux, iiorma Mino-rum. Saltern Ignatiani ah audote fuo Ignatio pauló tolcrabilioreappellationc nuncuparétur hcüt illi veliqui nominatur. Nihilominus tamé iftiMonachi nobis Chriftiano nomine contends,Caluiniftarum nomen fycophanticc tribuut, id quantumuis reclamantibus , nobis inquam, non à Caluino,non à Luthero aut Zuinglio, fed ab vno Dei verbo Religioncm orthoJoxam af-ferentibus.

Conftat âutem Chriftianam Ecclefiam du-mentis primisannis nullos habuilFe Monachos. HincC^i^y«7?a«jw, Tempore Apoftoli ne vclti-Hom. giumquidcm erat Monachorum. Qmd magis chatitati Chriftianæ répugnât quàm Monacha-c«. ordoJlpfa corum veftis.habitus amp;nbsp;fupetlbrio ’'»rornn, damnatut Canonis difertis verbis, quælîcha-bcnt:Dcmultiinoda fuperftitione hircticorum quos Gangrenfc Concilium anarhemarizauit. Si quis virorum putaucrit fando pronofito ,id cft continentiæcunucnirc:vt pallio v*'act1r, tan-quam cxeoiuftitiam habiturus, Öc rcbrrhendat vel iiidicet alios qui cum rcuerentia biftfs vtun-Cjt amp;nbsp;alia vefte communi quæin vfu eit-.anarhs-

ma

-ocr page 143-

De conivnctione. 15^ ma fit. Ec verb,nulla maior fuit arrogStia, quàm qua: lub vili vcfte Laconic.a.Superbus imprimis amp;nbsp;impudens fuit lordidus Diogenis Monachi Cynici habitus,amp; fccclTus. Vita lolitaria,inquit Philofophus, eft bcluina, focictatique ciuili 6i i„p,. humanæ naturæ répugnât. Virtutis enim tota4gt;fj£*gt;. ratio in Aétione pofita eft, non indcliraCon-templatione. Nec cnim nobis foils nati fumus, fed pactiæjpatentibus, amicis, ciiiibus. Conftac autem, veteres Monachos omnes fuill’e Etemi-» tas : quorum alij petfeciitionibus adaifti, in dc-ferta fc recepetant, pij ac vctc laudabiles Monachi: alij verb nimis otio priuato indulgentes,fc;, celfum diligcbant.At metitb Chryfoftomus eos inAiatth. reptehendit qui diecbant, opus elfe Seceftu ad. virtuteni exercendam : illos increpat qui ex tali

1 r • • I XT ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JnZxMiZrin

Vita: gencre rcliquoî dclpicicbant.lNaziapzenüs laudac Heronem , qubd uoluiftec eiufmodi vi.:T tarn folitariarn fequi (omniculofam.fociçtacem humanam fœdantcm.Qtud de iftis dixilfent qui votum Monachalc.fccundum ßaptiftnum tlFc ditlitant, Çaptifmo Chtiftianoabtenuntiantes? Epiph3niusait,Pharifæorum amp;nbsp;Sadducæorum, ” (adde amp;nbsp;Ell'æorû) hæreiim elfe, Virginitatem fi-bi prælcribcrc, lapillos fibi fubfterncrc, amp;nbsp;fpi-nas pro ftcato habere: ac ita viiitre vt ab aliis Ic-parati vidcantur. lfti,qui inopià gloriantur, Ec- htr lt;1. clcfias lædunt per vltroneam lupcrfticionern. Ethær. 80. Iftifuntotiofi,velutvcfpæ,Saccus coufpicuus,cft alienus à Catholica Eccleka.Na- incurm, zianz.dtfctibit Moiiachum,prominente ventre quéangufta porta non capit.Hicronym.coque- £f,iß.ad ntutLupanariathalanaispræferti. Toile dcEc- Oet»nnm.

-ocr page 144-

155 Tractatvs

clcfia honórabile connubium, SernarduSt replesülam concubinariis,inccftuolïs, äic. Im-purus cerrccœlibacus,omnium Chrifliani otbiS malorum caufa.Sedquid Ignatiani,Capuchinï refpondcbiint ipfi Pontificio decrcto Latcta-nenlis Concilij anno ni5. amp;nbsp;Lugduncnfisanno noiios ordines rcligioiotuin quos vocant, his verbis prohibenti : Fiimitcr prohibemus ne quis de cactero nouam Rcligioné inueniar: qux prohibicio repeticur in ipfis Decretalibus.Nh n-dicantium oido nondum apptobarionis meruit tit.17. ’ptincipium. Rcpetita conllitutione diftrtótius inhibemus, ncquisde cæccro nouum otdinem ■adinueniat,vel habitum nôuæ religionisallii-mat. Ifti igitur ab eó tempore editi fateanrur, füîs'll^ti'às vcterum inllitutis non niri:3tq;,quod' capuPcftjlegi Dei aducrfari.Concludamus hanC dcMonachis partem ex dccretis eau.16. quselt.i. Nemo poteftEcclefiallicis olircüs dcfciuire, in monaftica régula perfiftere.Si cupis elfe quod diceris Monachus, id ell foins, quid faéis in vr • bibus? Et can.Placuit. Placuit communi nolhb concilio, vt nullus Monachoi um de momftc^. rio exire præfumat,neque baptizaïc, neque in-firmû vifitare,neque mortuum fepelire.Sit cl ui-ftro fuo contentusdedeat lolitarius amp;nbsp;taceàr. A-gnofeat nomen fuum. Monos cnim Græcè, La^ tinèeft vnus:achosGræcè,Latine cft ttilb's:vndc dicitur Monachus,id cft vnus triftis.Scdeat ergo itiftis.

Qmd porrb Gregorius : vociferatur.qui naos cft iftorum,nos elle hæretieos, fcrftatiosrac pto-indp fcMonachi nomenraulto iucundiùsferrer quàiii

-ocr page 145-

De Co ni V ncti o ne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;13Ä nbsp;nbsp;/

cjuàm Caluiniftæ nomen hçrctici.Quid ais Gregori î AlFettiones fine ratione, num habent vim ptobationum annon funt principij petitiones iniquæ’Nos enira afbrmamus eos quos impro-bèCaluinillasappellatis, elTe orthodoxes: vos vero Monachos elfe hæreticos amp;nbsp;fedarios. Eft igitur inter nos controuerfum , quînam fint hsc-rctici meritb dicendi.Id vc dignofcatur,res cura rcjCaufa cum caufa.ratio cum rationej fententi® cum lententiis cettent: ad diuini verbi normatn omniaexigantur: tune quînam fint hæretici ap-parebit. Nam hæretici,inquit Auguftinus, non OtGm. ob aliud funt hæretici, nifi quod fiias opiniones r ir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V-dff-ÿ-

rallas, contra Scitpturariim veritatem , pertina- ‘ citer alîerant. At ifiis compendiofiot viavidc-tur, optimam caufam calumniis amp;nbsp;nominibi s odiofis inuifam reddere, apud eos qui per ifto-rum fallacias nequeunt difeernerc,quantum di-ftent æra lupinis. Nec animaduertunt ifti,pet corum latera quos fycophanticè profeindunti vcrbiDeiiSc patrum dodrinam dilacerari. Im-proba veto eft 1 lia caufa, debilis omnino amp;: rui-nofa, ad quam defendendam permcndaGiaamp; calumnias itur : ac veriflîmum eft hoc Chryfo-ftomi, Dum bonos improbi inuadunt, feipfos confüdiunt.Sed fiquisiftorum calurnniatorum ac petuerfa docentium errorcs expurgate cona-tetur,Augiç ftabulum repurgandum fulciperet. At tu.Grcgori.prauas animi anticipatas opiniones tuas vince:tunc demum veritatem tenerc pci teris,qua vinceris. Patere vt veritas te vincat vo-lentem.Malum enim cfthonuni, vt cum veritas vincat inuitû'.ficut alicubi pie dixit Auguftinus«

-ocr page 146-

137 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T R A C T A T V s

Summam faciamus coriim quæin hoc Tra-noftro.i.Expofuimus qiiomodo (it Bapcif-mus cum S. Cœnaconff rendus : amp;nbsp;vctcruni Sa-crarnenta cum nofttis. i. Probiuinnis Euangtli-ftas amp;nbsp;Apoftolum in loftitutioneS.Cœnæ.hanc Domini Enuntiationem, Hoc cft corpus meum, cuidenter exponere : argumenta quoque à corporis Domini Glorificatione petita ad hune locum nó referri: quia in S.CœnaChrirtusnos rc-uocatad fui Corporis coiumunicationem, qua-tenus pro nobis Mortem amp;nbsp;pafTionem in ctucc provobii truttitur» e/?,inquit) ac ita participandum lient dilcipulis.illud iple propo-nebatin primaS. Cœnæinltitutione. j. Pto-pofuimus diagramma, ad explicandum dtias rcs inS.Cœna exhiberi. quariim vna ell (pitituali inftrumcnto recipienda, nimpe totus Chriltus amp;nbsp;eius beneficia: altera eft tes vifibilis fumenda. Nam homoduabus diucrfis (ubftantiis confiât, Anima amp;nbsp;Corpore:ita totus homo intégré pat-ticipanscaquæ in Sacramento olFeruntur, ad fa-lutem viuificatur. Ex quo duplex eft inS.Cœna manducatio : vna,quæ Spi ritual is eft, rei nimirû quæ falutem affert,in qua finis amp;nbsp;vfus Sacramen tiverfatur, cuius caulà omnino dicendum eft, Chrifti corpus in S. Cœna vetè exhiber! amp;nbsp;rite percipi ab iis qui conucnicntiamp; idoncoad recipiendum infitumento donati funt àSpiritu S. Altéra Manducatio rerum vifibilium Sacramen talis,ad confirmandam, defignandam de obfi-gnandam rei falutiferæ præbitionem amp;nbsp;recc-prionera:qua receptione quamuis fe priuent in-fidelcSj çft caraen in fcfc Sactamcntalis manducatio

-ocr page 147-

De Conivnctione.

Cacîo Spiritualem mandlucacionera obfigtiaiis: ac proinde toto generc diftans ac ptorfiis difcti-minata à vulgati efu amp;nbsp;potii panis amp;nbsp;vini.ad cor ports alimentum.Nam facra figilla S.Cœnæ,panis amp;nbsp;viuum,fumuntur,non quatenus funt lub-ftantiæcorpus alentcs.fcd quatenus funrfpiti-tualis alimoniæ obfignacula,amp; rei falutifcræ ccf tiflima pignora. 4. De Caufa fortnali coniun-dionis noftræ cü Chrifto diiTeruiinustcui annexa fit recipiendi caufainftrtimentalis internaac fpiritualis,nempe tides. Dcmonftrauimus etiara in hac parte coniunftain, fed diuerfam quæftio-nemdeSignt amp;rei SignatæSacramentali vnio-ne:öc quomodo fit externa caufa inftrurnentalis, lient amp;: Enangelij prædicatio tSeauditio.Scd hoc rertium caput ptolixiùs Scholafticè traélaui-inus, Adiierlarioruni obictSlionibus coadi.Hinc veniam dabunt nobis lcdores, qubd nonnulla obfcuriùs videantur hîc fcripta.prçfertirn iis qui nonfunt fcholafticis amp;nbsp;philofophicisdifcipli-nis imbuti, Huius Atticuli dodrina ex vtibo Dei nudè amp;nbsp;fimpliciter defumpta, quibufuis eft quidem aperta facilis 3e petuia : atque ira ab or-thodoxis petfpicuè cxpofita, vt de ipfius obfcu-ritatenemoconqueri podirtverumtamen faciût variæ variorum importnnx voces*vt à familiari tradationc. recedatur. Obiedioncs cnim funt refcllendæprout proponuntur,vt omnia rcnio-ueantur impedimenta quæ moram iniiecrent ad certitîimas veræ dodrinæ conclufiones ample-dendas. j. Rcliquas Gregori| obiediunculas diluimus, inuerfo quidem ordine : fed vt quafi prclfo veftigio iptius argnméta perfeqneremnr.

-ocr page 148-

i}9 Tract,. De conivncTioNEi

Primùm « quia ex minutatû eiufmodt obicótiö-num rcfutatione , capitum illorum explicatio tradebatur. Deinde vt ofienderemus hune Gtc-gotium, nec theologicè,ncc philofophieè redat guiirdibrum àClarifl. feliciflimæ memoriae D* Sadeelccuulgatum.Poftrcmb quum Gregorius Inillo fuo Redargutionis libro,totam propc-modum de hac quæftione Pontificiorum fen-tentiam paucisaebreuiter propofueritiqub (æ-pius iftorum fallaciæ Didadicis amp;nbsp;Elenchticis îradatibus refelluntut, eb meliùsfalfa detegitui dodrina:ac vera,multis incognita,magisac ma-gis elucefeit. Faxit Deus Opt.Max.vt nos om-nes, dcpofitis omnibus humanis præiudiciis, ex ipiius voluntate quam nobis in fuo verbo pate-fccic,eum colamus :atque vc promiffioneseius ampledentes, in Domino lefu ad eius laudem ad Ecclefiarum tranquillitatem de concordianij adeôquc ad falutem noftram vnum idemque fcntiamus.Ei fit laus amp;nbsp;gloria,Amen.

FINIS.

Hæc vocabula fie erunt mutanda.

Vagina u. tinta ^infr» an.fag.17. Lin.zt,. ftruerfißime.f, i^-l^.*dde,in.ibi.ün.zS.exfttcaui.ibi.Ün.io.legetlt;,nfHgit.f, ^i-t.^,CaluiniHa,amp; lin.i.fercepcitne.p.jz.l iÿ.ex. fag.i7.L.S. ‘l/erbit.^ÿ.zy.naturam humanam.7i.S.iußificati.6i.t.tz. fr» z. i.f iz 7.ti».tfli»ne Sÿ.iÿ. vira.»}.8./ecundnm. 97i Z7.»ratiai ^07.}Q.fB[tn(iam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“

-ocr page 149-

-ocr page 150-

* ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f îhr ■

-ocr page 151-

-ocr page 152-

-ocr page 153-


«KM«-- ,


istripmnwrßtflilta j5f fii

mtetnmuts iL_„^töin^flïölnlnra r (miïftÆ‘ootwifM.m«r

lo^Oösaotnlöl

StoKlatS ta, o^agR

Jttoïto lûo V/Jl^ôig’

-ocr page 154-