-ocr page 1-

-ocr page 2-

Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell

Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:

http.7/repertorium. libra rv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

This book is part of the Van Buchell Collection

Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned In full. The following scans are, in order of appearance:

-ocr page 3-

-ocr page 4-

-ocr page 5-

-ocr page 6-

-ocr page 7-

-ocr page 8-

-ocr page 9-

-ocr page 10-

-ocr page 11-

-ocr page 12-

-ocr page 13-

-ocr page 14-

-ocr page 15-

-ocr page 16-

IOHANNIS DE


8FAVTKR.II NrWZYJTAE IN PRÏMAM GRAM maticæ fiiæ partem præfatio, ad cxcellcntcin pontificii iuris doftorem IR.lalduinumgt;racts,optimimaximidcinoftrifacerdotem, uitæ probi-tateinfignem.

j ^Oftlinguælatinæ à(Zotthis, reliquifq; barbansmiferabiliterlaniatæacpro-J nbsp;J pcmodum extinftæ,per neotericos inftaurationem à diuinonuminc præfti-

jW tam, Alfxandri doftrinale doâiflîmo cuiq; uifum eft piierorum kftione indl-?■* ?”'™gt;utpo*cnimistcnebrofum,citraiitiîitatemprçlongum,plerunc6€tiam barbarum,infufficiens 8i falfum.Quocirca ut Alexander undiq; exularet, cœ-J)lt;runc pleriq) grammatica latiniorê ucriorcmq; fcribere: In Italia quidcm NicolausPc-TOttus,Iohannes Sulpitius, Antonius ^ancinellus, Aldus WIanutius:In Œallia.Giiilielm* Tardiuus,Jt.obcrtus(?anguinus,Iodocusgt;adius de lingua latinabenemeritusJnHifpa niadoftiffimus Hifpanorum Antonius hfcbriflcnfis: In Germania Henricus Bebtlius cft lacobo Mcnrichmanno.Item præceptor meus literatiflimus ßcrardiis Cannifius eloqué tilfimus/acræ tlieologiæ baccalaureus, nunc archididafcalusBufcoducenfis. Scripfcrût amp;nbsp;plures ,quos nimis longum foret enumcrarc.PIerii^ uidcntes difficillimum fore Ale xandri cxilium tot barbans contra nitentibus,non noua quidem cuderunt, fed Alexandrines uerfus fi qui falfi occurrebant cmendarunt,fupcrfluos rcfecando.Inter quos prin tipatum tenent Mermannus Torrétinus Hollandus, 8c lohânes Œuftos Srcchtanus olim çræceptor mcus.nunc iuucntutis Antuerpianæ moderator prudentiffimus. Iraq; tot iâ de arte grammatica uolumtna in lucem prodiere, ut nullis ferme in litcrarns ludis ridé autorcs legantur, non fine maximo adolefcentuloçi damno:qui ad aliam fcholam quo tics mittantur. priera fruftradidiciffecenfentur omnia: neceritrei tam pcrniciofæ finis ulla,donrc unus rcliquis præferatur: hic quis erit,nouit deus. Poft tantam igitur feri ptorum copiam.opcræpretium faftuçi mecredidi,fi SC ipfe grammaticæ præccpta lite ris mandarcm.lrgo Syntaxi 6c Stichologia editis, primam grammaticæ partem publi-care dccreui.rcm compofitu,ut creduntjfacillimam. Quis cnim uel grammaticulus uel tnagiftellus non fc optime,fi uelit,hanc partem excqui poffe arbitreturC Verum enimue ro talc eft huius partis elucubramentum, ut fibi quitus fperct idem, fudet multum, fru-ftra'q; laborer aufus idem.Quantumputaselaborandum fuiffe, ut in generibus Sc decli-nationibus aliorum labyrinthos euitarcmCNcmpe ferme oihes pueris ignotiffimas pro pofuerunt ambages,utpotc per es brcue,cs longum SCc. Etenim fi Alfxandrum roges, trames qui faciat genitiuum cafum:Tramitis, inquiet, quia eft mafeulinum in es breue. Éur niafculinumCquia in es breue definit.Non intelligo mi Alexander quçnam nomma

. in es breuc,quæ in longum dcfinant.CDro igitur ediffere mihi, cur trames in es breue de ' finite Quia nomen in es definens, cuius g'enitiuus itis pcnultima breui cfficit, corripit es.Audifti ne nobilcm grammatiftam oppido q probe pueros eludêtcm? liufmodi funt plurimi cum apud Prikianum turn apud Alexandrum, ôc reliquos pene oinnes, prætcr Phocam,6c qui ilium imitatur amp;]ebriflcnfem,fa'di ignorantiæ circuli, quos noftris in libellis nullosconfpicies.In hctcroclitis haud parum laborauimus, non propter Alexan drum modo.uerumetiam propter aliosquofdam minime prolctarios,qui multa nô he-teroclitainttrhetcroditarcuurunt.In pr%teriüs Scfupinùmagnum nûlùnegotium

-ocr page 17-

IOHANNIS DESPAVTERir

feciindä quot;Ohiu gatio exhibuit,duni per terminationej dco, ^eo, queo, Ä 3C pet quantitates pueris ignoras nolui procedfre:amp;dum in omnibusdiftionibusftuduijitea dem ferme carmina darentur de fupinis quae de prætcritis.id totum per dei gratiam co -fecimus.In rcliqnis diligentiam nollram leftor facile deprehendet, Quarc ne iiani Suffe nimore,meaplusæquo admirari cenfear.fat eft pauxillula dixifle. 3icui nimislongum hoc opus uideatur.oro iit diligenter confideret frcluffs didlionum declarationibus 5 fuç tinftc concluferim omnia,amp; in neotericis hoc opere breuius nullum inueniet.Eft enin* tarmennoftrum.etiamlicet annumcresuerfiis de quantitate genitiui in uerfificatoria pofitos,breuius Alcxandrino carmine, quantum ad primam grammatics partem atti-net,uerfibusquadringentis amp;nbsp;amplius,citra obfeuritatem, nulla régula pueris nccelTa-ria omilTa.ut diligenter omnia perfcrutanti facile liquebit. In gloffematis multa pofui, non ut omnes omia edi{cant,ucrum ut pro fuq quiftp captu,noitro c fonte hauriat. Ideo huius præccptor animam imitari ftudebit.quæ alimenta ad quafq: corporis partes diri-git, dans cuitpquantum necelfariumeft. Sic amp;nbsp;præceptor faciat, quia ut Horatiusait: Omne fuperuacuum pleno de peftore manat.Quapropter fat critobtufioribus,lireram, ueljUt uulgus dicit.textum cum fententiola amp;nbsp;duobus tribuftie' cxemplis memoria tenu iife.Cætcri quibus fortunatius ingenium contigit.reliqua edifcät; alii aliis plura pro fua quifi^ captu,quod totum præceptoris prudentis committimus.Hæc non cautc fatis soit fidcrantes plurimi hallucinantur. Nam quidam paueiflimis præceptiunculis, neep adco difficilibus grammaticam ablblucntes,hebetioribus coniLilunt,ingeniofis minime fatif facientes. Alii ne quid ti iuialiter effutirc dicantur.tantis tenebris litcraturam inuoluiit, ut obtufiorcs aut nihil aut minimum frudus inde confequantur, Bgo autem ( abfit uer-bo inuidii) ita hanc rem temperaui,ut nee obtufus.nec ingeniofus lure poffit conquerj. Cæterum utcunq; feccrim.fcio non defore Acfopicos canes: quibus nec bene agcre animus cft,ncc finere alios refte facerc,ftimulantc illos inuidia; cuius mores nimirumfunr, tefteWIartiaIe:Præfcratantiquos femperut iilanouis. Huie Tacitus concinit inîibello de oratore,diccns:Ÿitio malignitatis humans uetera femper in laude,prsfentia in fafti diofunt.Id dofli omnes queruntur, utincpiflolaadAuguftumpulchredocet HoratP'î amp;nbsp;Hieronymus ille fanftilfimus fspe tulit sgerrimc,dHm in fingulis fere libris cogebx tur aduerfariis refpondcrejConquerens amp;nbsp;dolens uicem miferandorum hominiim,qui c turbulcnto riuo q de puriffimo fonte potare malunt.ha amp;nbsp;nunc funt qui malunt Alexa driedeta, q doftifumorum unguenta odorari.Parui sftimabantur tergilius csteriiB fuo tempore.Vnde Martialis ait: Ennius eft leäus faluo tibi Roma Marone. It fua rife-runt fcculaMaonidem. 0b hsc facile crediderim inuidos fuperftite Çerere palam fetn per glandibus uiftitafle.nc Cercris inuentum laudare uiderentur.eofdcm clanculum pa nemcomelfeopinor.uti diuus Hieronymus plerofcp ait in publico detrahere, 8c legere in angulis: ut Horatii liuidus illc:laudat,amat'i:p domi.premit extra lime iniqnus.lt;2iuo-drea inuidiam floccifaclo;ôc cum Martiale:#! poft fata uenit gloria non propcro:tamec fi non tarn gloriam uenari pofteris prodelle cupio.ut pro me miferrimo peccatore ra get. Satitacphabeoficandidisamp;doftis placeo, tibiip in primis cxcellentiflime doftor, cui h oc opus nuncupo,non ut ad grâmatics elementa reuocem,fcd ut opcri meo defen forem amp;nbsp;patronum parem,nifiellerecufes. #idebor cuiq forte rem facere indigna, qui opus tam uile,utpote de primis grâmatics eiemcntis,tanto doiftori aufim dedicare.cS-tra quern excmplis me tucbor.Blecp eniin Agrstius opufculum fuum Enchirifio epifeo-po.nec AntoniusNfbriffenfis Ifabels Hifpaniaçtrcgins, necpleriqpalqfuamliteratu-ramfummisuirisdedicareucriti funt;quandoquidc longe prsftantior eft grammatica 5 uulgus imperitum credit.Ideo tuam dignitaté obnixe oro,ut hoc opus tuo nuncupa-tum nominihilariter exciperedigneris. Vale amiciflime amp;nbsp;peritiffime doftor. Bergis apud diuum (Huinocutnjdecimofeptimo calendas Septembres, Anno domini fefquimil-Icfimo duodecimo.

a «i

-ocr page 18-

GRAMMATIC A£

despx/ïïRunae 1 I ! I R f R I- M V s.

Bc nominum gcncribus rcgulæ gcnci-al«.

Mnc uiro foh’ quod conuenft,eflo uirilc. ®mne uiri fpedepidum ui'r dicitur cflc, ^Ownc nonicn foli uiro datnniifft mafculini gene ris,ut Iq lianncï,(ùabricï,lupiter,Papâ~.Vjf |ncdi'citurffle,4Hlt;ÇgMJlt;^ût uir iôîneitur: ucFuti Ädam,d^,angerus. txem^Tiuius rc-

quinwpIîHà.*i:yrimd,pr^rial^»nina tiirö^,ult Se ngca,KeraiIfï,(tatinn3,Znnibar^feundo,jiropria nomina ângeloÿ ta'mbofiorum.uttCabricIi'yricIiMichaehq^Ioy, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;utriiciferficeiztbiib. At faîanas appcllatiuum c7 utCBerub

V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ctaph mafcglina: quorum pluralia fine in m iîucin njiferarn definant, chcruHn

^Igraphin.dubii generis iunt,quia mâîcuîini ucl neutrî generisAit bcata chérubin $ fera ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;phin-Behishabcte MaRüleiäütnëutri^nerischérubinferapHînTunt.lioniinatlo.uir


tiis,^ötclt^,tcrnïfnini gnislunt:quianon angcloyuocabulaluntjed poti^ choro^uel -agt;.i M oîÆnunËinrcrtïo.pfoprîa ifeoruni^qtiôftimîmaginfsidôradîcûntur peniiTtîma loga: ut mars deus belli,(Cupido cfeus libidinis./iilcanus deus ignis:ÏKliipitcr,-Hacch^, Aeo-lus,Pluto,Xeptunus amp;c.5lQuarto,propriauentqy,quiapingunturfptcicuiriliutbo-I rcas uel aquiIo,aphricus,notus,eurus,zcpliyrus,cæaM,apeliotes,libs,etèlTas,ïapyx amp;c.

quinto appellatiua folis uiris data fub terminatione quam habenr, ut Nauta^resby-ter^IJo,Icriba,lciirra Re.^yofandum idem nomen quàhdo^ effe propnum ^ppella tiuumfubuarioplerunq;gencrefnam-iubaregisMaurorum propriu,marculinuinîft, luba pro crineih'colldcqui aut leonis,tctmminu.gt;rc uarianturfelix,clemens 8ic. jCe-ncra tribufmO'dl^TioTcuntTir; Jigniticatione,ut Iohannes eït mafculinî generis: quia ma rem fignilîcâtTTërniinatione,iit uulpes elllcriiiinjni gèncrÎ5,quia terminatur in cs. Au toritate, iiFTalpa aliqhVhmaïculinîgêncris: quiaV’erglliusÆxit: 'Taîpæ oculiscapti, Pucrilis eh ratio,Pctrus'elt malciilini generis,quia præponitur ei hic. Nam cur ei hic præponitur^Nonncjquiâ dt malculinunV Vides ne ign^antiæ cîrculum? Bic ergo, Pe-nus eft mâÆûliniim.qiiiâëlt proprium nomen uiri dCc^ralpa eft dubium, quia In diuer-fo genere repentur)nonproptctlcxus diFcretipnein.

Efto fcemineum,f ccipit quod fœmina tantum^ di'catur facie pidum muliebri.

TlBinnc nomen foli fairiinæ datum,cft fçemîjiini generis.Tcrmina hic dicitur. ouicqnid - f^cic muTTebri pingitur.ur dcajiymphäJhiià amp;c.ueluti Henus,echo,al_eâô ôfc.llExem mahumsrcgulæiunt triplicia.Primo,propria~rhgiê^~, ut Paula, Œl^criS, ïuitochiû, l^iis.Tthai£Bido.1?anaquil,dCc.^ecund5,propriadêariim 8C nympliarum atc^ furiarfi Rhca. Op^- dcc.quæomnes des^hqiiando dicunti!r,ui:HJieamaterdeorum diflâturni uxoricadêm Cvbélc.~~^ eftops,CYbêTcamp; tellus, Vcnus~deaambrîsyroiëipiua,rcgina inferni,u'xor fcilicct Pluto Vieillis. nis.Vcrfephohe,idcm.Iiian~ uelPliabcjid clt,luna. ATefto, unafuriarum..€elcnoj una Proierpina. nbsp;nbsp;nbsp;harpyiarum.(tcres,dca ff:igum,SC iplum frumentum atqj cibus, quia régula cit : Nomi-

Perllphonf«- nadeorumamp; dëarurnlæpe capiuntiir pro rebus qiiibus præefle credebantuTj^ut Bacchus pro uino,Venus pro âmofe,Vulcanüs Pffl Ifehe.MaTs pro bello. Minnua pro fapientia, pfQjnari^Tçlh^ro terra,Largro domo, Terminus pro liiiuïc aut f alo; ntt ob

-ocr page 19-

LIBER. .1


hoc uariant genuJ.T erehtiuî:Sine Œcrere 9l Baccho friget Yenus. Yalet, eftpabuli dea;

aliquando dciisuocaturutfenustteftes funtMacrobius amp;nbsp;ïcruius. VcrgiliusdeVencre alectoÇeleno

- - nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Ceres.Bacch’.ao

Minerua. 1/


Deftendo ac ducen te deo Hammam inter amp;nbsp;hoftes Kxpedior. 'Tertio,faminini generis funt per hanc regulam,appellatiua folisfœminis data,ut for^r,uxorjS3ga,i3 eft,incan tatrix.(Igt;bftetrix,qùæ prareft parientibus.


Nercus.YelI”. Lar. Termin*


Quicquid utn^ datuf commune locatur,Ut exuL

TOmne nomei^ub una tcrminatione.uiro amp;nbsp;ferminæ datum,eft communis generis: ?Aurig» ntExui,quluelquæexulàt.Auriga,quiuelquæcurrnagit.ldololatra,qui_udqijæfalTos

deosadorat. Homicida,quiuelquæhominemoccidit. Macedo,quiuelquæinWyedo-nia nafcitur.Sic faxo,brito,frifo, laureus amp;c. fed melius dieimus, frifius.ifilïa. E)ixi fub

una terminanone.quia ubi diuerfæ funt termiBationes.diuerfa funt genera, ut hic gai-

lusTiaec gàllajhic poëtsTHæc poetis ucI poetria: de hoc ponetur una régula, ^mcipjum amp;nbsp;feortum,neutri generis funtperfeguentem regulam .Pafler Si aquila,amp; finiîlïacomu «is generis non îunt,iéd epicocni.guia Fub unico articulo utrung; kxum lignificaht :_de^ hocetiamponeturunafêgula. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Xo*»»


Paies. Saga.


Vm neutrum pones,hominum ß propria toiles.

^®mne nomen in um eft neutri generis,nifi' fuerit uiri aut f jcminac proprium, ut W5 cipiiim.ld eft,feruus ùÉnéfu'a.YcortumTideîK meretnx uel puer meritor;us.'?i4(ichaliü id cftjnefetnHjri.Plcmmyrium amp;nbsp;rhenum,fluuioy nomina.didturamp; Jiic rlienus.Afti piilatur nîihrîn hat rè^Ia doiSiflîmus amicus meus lödocus Badins cum gràmatico un-dccunq; doitirtïmo Antonio Mancinello. Ponit eandem regulam Œalepinus in di^ione Abrotonion. Sunt qui réclament, ièdoftendant^lemniyriû aliquando mafculine legi. ^5^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï’If ■Ji'pyræpi undofumpoffe defend_i,quia neutrum ffumen uidetur intelli

gi:mihi tarnen placet hæc régula.Gandauum,Louanium,Capernaum,8c (ïmilia oppido rum propria. Hebcnum,balfamü,pomum,liburnum,uiburnû,buxum, amp;nbsp;quaecum® ftue arborum,ftue fruticum nomina in um defîiientia.Hoftoriû, lignum quo modius æquaf. Sagum,uillolus pannus,aut ueftis militaris.Sagatus.îago indutus.fagarius,lagorû uen ditor.Naulum,nauigandi præmium.lorum,quiuis funis amp;nbsp;habcna.Lorarc, ligare. Lo-ramentum,ligamcn. Lorarius,quihominesligat. lutum.id eft,cccnum. Luteus,deluto faftus.lutofus,luto plenus. Luthum cum aipiratione pallens rubor.luthcus.id eft.cro-ceus. Prortibulum, domus, meretricis, amp;nbsp;ipfa merctrix, Hieronymus, Proftibula re gnum dei non poîrîdcbunt.Proftibula,mcretrix.St^ulum,ubipecora ftant.aut ubi ho mines feffifereficiunt,id eft,diuerfofiü.Veftibulum,locusantcdomûgt;ubi homines expe ftant donee intromittantur.Dm nififuei iruiri autfccininæ proprium, quia proprium uiri in uni elt mafculini generis,ur^gniumj-BinaciumiPropriuiii FucminseiCft fâmini ni gencnS)UtPhiIeniumlt;lt;

Adicâlua trium generum communia funto.

Ç©mnf nomen^dieftiuum eft omnis generis fi unica fit terminatio, ut felix, aiidax, difcors,quatuor,quinq;,{cx amp;c.ccntum, mille. Oïciiniis ehTm, centum uiti,centû Focrni-nac,centum poma: lie mille uifT3?c.tfille tarnen aliquando elt liibltantiuu fingularis nu meri,cuius plurale eft milia, ut mille equitum occifum eft, duo milia 'furcaÿ interie-runt,amp; icàunico I lcribitur^ftePlacentino. De hoc dicere plura nolo, quia in Jyntaxi plene ehucleauî. JJixi li unîcalîtterminatio,ciuia alioqui cuiq;terniinationi proprium. genus daretur,ut bonus éft maicûlini gcnenSjTiona t'gmininbfinum neutri: fie unus.. nna,unum^uo eft maftulini amp;nbsp;neutri genensï^ae fccminiiii.'ïres eftcommunis genç-


Sçortum. McÉchalifi» PlcmfnyriS.


Ca£crnaum, viburnum. Hoftorjum.

Sagü Naulû. Loru Lutü, Luthum . Proftibulfi. Stabuluin. VeRibulum«.


-ocr page 20-

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DENOMINVMGENERIBVS,

genus uarium, fuen't nifi terminus idem*


Caupo■ Çâÿpw»»

Ifcariotw..

Poetria.

OrigenTfta. Sanwùaltsù

PfjRcs. Cithilrifta. C^BSnila. Tytppanifta T'ussy.

Campefter VoIiiTfr. Alawr.

Acer.

Pedefter,

Tin fiibftantiuis uirutn SC fcrminä fîgnificâtibuï, amp;nbsp;in adieftiufe ß terminatiofieï fînt dniçHæ73ïïnnînTântur^ènëF3jTïETfi^a_upo, uini g; epulaiy ucnditor/Eâëçcànjnnar qiiæ Jd tacit muller,gC ipia taberna:1ï]c hæc melior, amp;nbsp;hoc melîus; hic furduj hæc fur-da hoc tûrdiim.Sed multi dctrahunt adicftiuis fecundacdeclinationia ai ticuIoî.Nunc de claiemus omnialatnisïînTubftantiurs Icxum3cnotâhtiÉgt;uî, u£i diiâc funt tfrminati5cî. prior cftmàfciilini genfris^amp;polïerior'FimîhiniJtic tC»nîuita,ftinamitaJIracirta, Le-uita,Âârônita'Ebronita,Zodomita,Nicolaita.ircariota,Tc5bKa, Woabita, Ammonita, Thecuita,Galata,Ipirota,iJarmata,Scytha,amp;aliaciufmodi propeinfinita,quægentcm autpopulum,atit tamiliâ,aut imitatorem lîgnificant, 8C pro maribus tcrmihânt in c5,ninuiitês;fiihamicFS ecc. Hæc iuKâ ucl et. iolu'm iùntmitciîlîhïgeneris, ut contra andoftos probatdögSWmi» grammaticus ÂntoniusNéhrîSenlîs: ut hidas Mönotes, q4 uitiolibrarK)rumI^ariotïs_fe^tumiegitiir .Sic Elias tesEitesdicitur,non tesbitis. Horum Focminïna in is dcïinunt ^acïiint i'n genitiuo idis,ut hæc niniuitis idis.funatni-tïs irc.ut lib.iih.rcgiimr'Abilai lunamitis minikrabat ei. Lc^uitio T^Fbgt luna'mïtê pro funamitidem ifraclite pro ifiaclitide.thecuitcs pro thecuitis amp;c. Aliquando tarnen reZle utïiif.regu capite uhdecimo:Rex Salomon adamauit moabitidas fiammonitidas. Hic prophcta uel es,hæc prophctis ucl prophetifla, ut Beibora prophctis,licet multi li-bri men JoicHabeaht'prophêtcs^fö eo quod eft prophctis i Jis. Hie poeta uel poetes, hæcpoctisîieî'pôetrîa,' litSap^Tiopoetisiarshonpoetrij^fedpoëtica Jïcitur,hicori-genifta, imitator Origejn££ hæc origeniftis . Ita de qmnibus nominibus in a maiculi-ni,quæ græce in esterminantur^dTccridumputo.ut fexus lîgnificetur.Sambuciftauel eï canens îambuca.Pfalta ucfpialtfs,canens aut ludens aliquo inftrumcnto mufico. Citha-riftes id ck,cithîr[td’.(îymbalifta uel es.uïcs cymbalo.Tympaniiïa ucl es,Tû3cs tympa-no. Horû faminina funt fanibuciiîria,pfaltria,cithariltria,c_yjnbaliftria,tvmpaniftria. Pergamus a^ âliâTSic teucer,hæc têùcra id eît,troianus,troiana. ftd eiufmodi nomina polTunt effe adieftiuæutj£hfr,a^ra,a^rùiïrîî^tfBelIum troianû Scc.^’c gällus gal-la,teutonus,teutona,hiccrcs,hæc crelfa.hic lacon.hæc lacena,aftur,afturica,amp;alia mul tafuolocodeclaranda.ideonuncfuperfedeo. Adieftiua fccundæ declinationis omnia tribus uocibus fleftuntur,quorum fecujda cftprimæ dedinatiói^ ut bonus bona bond, nigêr nigra nigrüjià^r fatura fatiirum.^^ia lunt omnia participia prætcriti 8c futuri temporis: ut leiftus ïc^urus legcndtis;^Tïâquocê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numcralîatantû pluralia ex cell

tum crcata,~Jiicenti,trecentî7fièih'unus ullus dre.pronomina meus tuns Scc. quibus oihi busneganturarticûIFciim ego.tu.TÜi.'Somnibus^nJeclinabillbüs, prætcriiqlkMacue liras,t^ielantUoto. AiffefljuaFertiTdecnhatioriis plurima fub unica terrnfnatfoe oîï generis fuutiut aj;pinäs,clemehs,felix3ifflta ctiam duas terminationes habent.ut hic 81 hæcmélïôr Shoe thjlius: lie cæterâ comparatiua.hicSc hæefortis S hoc forte,fie omia adicftiiia in iltt in iftis prior uox eft cSmunis generis,pofterior Mutri.^auca funt ad-icdliua Tri ër mafeulini generis,in isfaininïni,in c neutri; ut campêfter,campcftris,cam-pellrc, ideft, ad campum pertinens, Vbluccr' uôlucns,uolucre,id cfï, ueiox aut uôlans, Hæcuolucrisfubftyinue,quicquiduolat.Alacer.cris.cre.id eft,geftu lactitiam itidicans. Picimus etiain hic amp;nbsp;héêc alaciy amp;nbsp;hôcâl^reTFâf meno Terentianus ad Ghçrcam: Quid nceîalacris? Vergi. in quinto de ôarëfe: tfgo alacris cunftofij putans excedere pugna Acncæ ftetit ante pedes.In hune locum Scriiïus ait: Wunq Verg.dixit alaccr quäuis dicat acer fed falli uiJetur Seniius,nifï mendofi fint libri quos uidi. Idem Aencidos.xii. Talis equosalacer media inter præliaTurnus. Acer,cris,acre,id eft, fortis amp;nbsp;uehemens ; acri-monia.uehcmentia.Cuidi Acer amp;nbsp;ad palirîæ per lecurlurus honorcs,S» tarnen horteris fortius ibit equus.Leftü eft hic 8c hæc acris hoc acre.lnnius.tcfte l’rifciano, Acris fopn* dixit,p£dçftcr,ftris,ftre,ideft,pertincnsadpediteî;utpedcftcrexercituî, Itiamfigniß-

-ocr page 21-

liber; .1.

Ccler Saiubêc

cat hiimile,Hon altiim; ut pedefter fermo.pedeftris oratio.Ç,quefter,triSitrçjd eft.ad eg Equeftèt*.' tes pertinensiutequefter cxercitus,cqucftreccrtamen. ?ylu^_er,tri?,tre, ad fyliiani per Syluefter. tinens.(teleber,bris,breud eftmobilis late famatus, amp;nbsp;frequent, ut celeber homo, celc- CclcbCT ber locus.ad quem multi ueniût.Dicifur ctiam hic amp;nbsp;hæc Celebris.dchôc celebre.Cicero în fecundo ad Herennium apud Prifcianum lib. iri. Locus quacritur celebris,an defertus. Cont ra,Ouidius celeber dixit in.iii.falt.Circus ci at pompa celcber numcrotç dcoçi.Ce-ler,ris,rc,id,cft,uelox,lt;Eclero,a^çcleriterfacio:accclero idem.Verg. Turn cclerarefu-gain patriaq; cxccderc fuadet.Sâlubcr,bris,brc,lânitatë afîerens, quam qui habet fanus dicitur, Infaluber non falubcr. bicitujretiam hic amp;nbsp;hæc faltibris amp;nbsp;hoc falubre. Plinius: Bclus amnis infalubris potui,fed ceremoniis îacéf.paluîicf,ad paludem pertincns,uel pa ludem incolens,ut palufter locus,canna paluftris. J|lediocei\crts,cre,tefte Phoca, id eft, medio modo lé habens,fed melius declinatur hic amp;nbsp;hæc ir.ediocris amp;nbsp;hoc mediocre. Œi-cerOjIWediocris orator: amp;nbsp;Horati.mediocris aftor caufarumdixit.requencr,trit,tre,id ë, medians inter litigantes. Hinc fequeftro,as,id eft, icparo. Inuentn elt fequclïëiquot;, tra,,trü. Ÿergilius nanqi in xi.pacelequeftradixit. Plautus:Pugio fequcfirum. Priicianus adq-âthisludicer,cris,cre,fedmaléteftcVana,quiafémpcriniieniniusludiccr, aut(utPerot LudiCÇt tus ait)ludicrus,cra,crum,idelt,adTudüjjértinens.t*lautus:M«um cor cccpitartcm facegt; rcIddicrrHöriiTareäfr«lüdîcra^nncPalmanegatamacrû, donata reducit opimum.

Pdufter. Mê4ï5«t

Segueftet

Mobile pro fixo taciturn fi fubfit habetur.

Quod fi non taciturn fubfit,neutri generis fit.

lt;llAdicftiiuim^cr fegofitü.promcraliquid perpctuo fubauditum^putatur effc fubftS^ tiuumeiusgeneriscuiuseftfubau^tü: utmolarisiubfrantiun^, quiainteüTgitur îens uenapis.fijiihilTiibäudiatiirjCritneutrigencns.ut antecedens,ld eft,oratio^amirife rens.Coniequens.i.oratio ex aTïïjIIâta, 41ia adLanc regulalpcdâtia poft dêclafabutit. Mafculcumfluuii nomen decctufçj rcponi.

TNomëfluuiicftmatculini generis:ut tibris,fequana,lifa,tenera,garuBna, pantaeias. Sfdîn um neutra Hint per^eneraîem regulïante diftam:ut cruftumiû^c.Smc amp;nbsp;lethe fem'pcf Focmînînàfunt.qiiia palud^ITe dicunfuTponds qpBûün. Sic AretEuia^quîa £bns cff.Â^dnympIâjntZPitæjcîpîciûntSuradccIâfaburiturinregùIaleqüenti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

Communis proprio quandot^p genus iego iundum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*;

minus commune

criaris ucl ccmuniori$,ut bnbo

eft malcülini gcnci'Ts,uï^rmo.Lruidi.TgMuu^ûbodirum m'oftalibus omcn.Mâgiscô- BiiBo-, mune ücnûpcrnis auiy,efi famîhinïgeneris.Aie dicimus magna bubo, quia intelirgitur aui$.Vcrg.iiij.Âcncî3os:Solaq;culminibus ferali carmine bubo Pila qûeri. rnbunc locû \ Sêfuius enucleat diftam rcgulam,pcr qua inuentis melius g inueniendis utemur. Secun do itaq; per liane regulâ,nomina montium in diucrfo generc intérim leguntur: ût 0ïïa oflîb mons^rçiroæ elt faminini generis: uTpênna,miiîa «cTPapinTustèr'tio THc^ïdos USi quâdo lïiualem Cthrin âc araoæ gelïdîim caput inftitit ®iræ. Item lib.ix.ïcmifer aerea lalis Centaurus ab Ofla. Interdum mafculinc reperitur, quia intelligitur mons per hanc regulam.®uidi.in lbin:'?ti^^dit lâltusëïumnioThclïalusClamp;.ÂicaTiaqûçdam.Ibidc, Plurimaqua flamma ficanus Aetna uomit.Idem alibi, Paruoq; in tempore nudiis Arbo-ris Othris erat.Pclion.rolü eft ncutri generis,quiauertit on in um, amp;dicitur bene peli-«lin Papiniuslibrö.x.Weradhiirimm.ineiieniretPelïóii.'t’errio per hancrcgulâ.’nomi-nafluuioBifgmininainucniuntur,quia infçlligituragua.btesinùcntistantum utamiir. nbsp;nbsp;—- *

Vt Âamp;ul39)d(UjUbw,Vuid),ugt;i.UH9i'ü,^uigcf amp;nbsp;tanta çft Aibula poa deo.Marüa-

-ocr page 22-

DE NOM IN VM G E N E R I B V S


Albula Allia Cauton


Kar


Muluchs ÏSna.


TabuUrS nO'


Centaurut., 1


lismafculine dixit lib.xi.Œuireftoraquarû Albula nauigerum per fréta rendit îtcr.Sîc Allia^uijjiomcn. Lucanus infeptimo, EtdamnatadiuR-omanisAlIiafafiis. Cautpn fluu'ii nomê formininü^f^apud ftrabonem lib.oftauo.Nonnun^fluuioçî nomina ncu-traTiint,quialnleIIiglturpcr banc rcgulâ fupcriu^fimnen.iiucanusIib.iinTEt tepîdu in moUcs zcplryros cxcürrit lader.îluuiuscft in aJriaticü marc fluens. Gicc.lib.iin.ad Atti turn Nar pofuit ncutrfi diccns,Lacus Ydintis intcrcifo monte in Nar dcfluit.Ncc potes di cere indeclinaTiIFefle.quia Liuius.x.ab urbcait,A Narefliimincnarniaappdîata.EtPli nius.in.c.quirito^ræcipiiïs'SSreâëÂnîenc'qürSëîpfcnauigaEijS^rgilius régula ob-feruans dixitfeptimo Acnei-Sulpliureas Nar albusaquas.^c fluuio^a nomina, Mulucha, Turia 3c muthul neutra leguntur,teftes_fpat diuus Auguftînüs^'Nêfihs Fufeus uetultif-fimus grâmaticus.TamenMermojâûs fâr^rus dicit Turia uerç effe mafeulini generis in tertiuih Pirnri,aütôritatc ïaHuffiTCaitrâTioftium apiïJSucrôncm càptà 5c præliû apud fiumehTuriam.Glaudianus,IIoribusamp; rofeisformofus Turia ripis.Grammatici forme» fum lcgerent,ggt; unum omniû Turia neutrogepere proferre putant,Autores Auguftin* taxafis grâmmaticoçjpcruerfitaté,autoresnimistemera-rîo âûTîi côrngcnteSjûi: fuam opinionc tutentur. Be lader indiftumLucani uerfumait CmnibonuSitcpidum lader,non quod feder fit generis neutri,fed retulit ad flume tepi dum. Quarto per banc f cgulâ'fapulaqi nomina funt f jtminini generis, quia intelligiE ,, fuperius fabula uel corngdia uel tra^adiX idqj^deo licet, ut AntoniusNebrillenfis uir undccunÿdoaifl'imus.negct rêîFc in alio gencrc locari. Terentius, Quern tranftulitin (unuchum fuam.QuintiIianus,Varii Thyeiics cuilibet Græcoçj comparanda eft.Gfl au-tem luuenalis dixit,Scriptus ôc in tergo nondû finitus Orcftcs,ad hominc refpexifle ui-dctur,ut apud Suetoniû,intcrrogatus Auguftiis, quidnam Aiax fuusageret, dixit eum in fpongiam incubuiflc.ïuit autem Aiax traggdia,qua de Aiacc componebar Augurtus. Quinto, nomina nauifi per banc regulam, Ænt generis fccminini, quia cius generis eft nZH.''’ '^fg-quinto A:cneilt;Jos(ubi Serums banc regula'dcciarat) Centauro in-uchifur magna, uix aufim dicere pro naui centauro magno.Hue ctiam rcduci poflent W bium amp;nbsp;gemmarurn nomina,fedfuoloco manifeftabuntur.

Infula,urbs,regio capit hæcineutrum genus optant^ Zeugma,reate,argos,prænefte,amp; tibur,ÔC Ifpal, Cære,nepet: neutrum uel mafculeum dabit anxur. Hoe Cim uultihic aut hæc donat lesbus, abydos, Hic fuImOjhic acragas»PIuralia in i maribus do.


A plurale genus neutrum fibi pofcit ubig?


»■om nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ntlnfularum,regionu,5c urbium nomina,ferminina funtJnfulai^

(v «- Safon7Brit^rtnia.'R.egionum,ut Aegyptiu,Aphnca'7V7Eîum,’ûttpheius,CaitulOjTarra


Caftulo.


Lesboï Abydps •


Cidir,


lion,Din,^niirt,xv.cgivuui»iyui AvgypïU5,Apnrica. V rDiuiiijUL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lan*

co.CoiinthuSjfiicrufalcm.SilIiusIib.iii.Fulgetprædpuis parnafiaCaftulofi^is.Cliios infula maris Afgæi.Horatiu^rimoepiftolaçi, (Xiud tibi uifa Chios BuIIati, notaisleP bos.HæcKcsbos infulæ nome,utTSreritos amp;c.cftf(rminini gfneris.Vtrg.Pofthabitaco-luiffe Samo.Abydos,urbs Afïæ.Gkndiusin cpiftolaXfâdri, Vd tua me Seftos, ud te mes fumât Abydos.Poetæ^iquando terminationé afpiciunt,amp; fie fcesbos 8i Abydos mafeu-linalcguntur.Ouidi.'xi.meta.Et'Mîtyleherîpotiunturnttorefcesbi. Verg, primo Qcor, Pontus amp;oftriferi fauces tentantur Abydi. Œadirjtrbs in Cadibus forminini generis c, Ut reUqua.R.ufus Auicnus,Q'ddir prima frçtü folida fupereminet arec. Quia tn afîquâdp


-ocr page 23-

t 1 B B R, .1.

întelïigirttT ®Pf idupytîam neutrum înucnftur.SaIIuftiuî,tf fte Prîftfanojn ft cundo hf fto.Tarteffum cluitàtcm quam nuncTTyrii mutato nomine Gadir habent. At tantum in neutre genere reperi Zeugma,atis^oppidûjib Alexandre conditum .Lucanuî libre ofta ^cufffflt. uo,Eeugma'cÿ pellæum Pompeio uincitc Partbi.B.cate oppidSVmbriæ. Silliuslib. oda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ne,Magnat'«}!ReatedicatûCælicoIiimmatri,Argos,oppioum Œræciæ. Ouid.lib.i.dcrc mediOjVacuum litibiis Argos erat.Praenefte^oppiaîimltaliæ. Vergili.Aeneid. feptimo, pj-ænjftj, Qui'cg altû Præncftc uiri âe.yeruius ak hoc praenefte Si l^c præncftis.unde cft Aenei-dos oâauo,0 mihi pratteritos référât lî îùppittr annos, 0naiis èraih cum pnihFâcîem PrarneftefubipfaJtraui.Et luucna.Quîstimetauttimuit gclidapræncfleruinâ.libur, Tibuf. «ppidum Italiae.Sillius in odlauo.Hinc Tibur Œatille tuiim facrisq! dicatü ïortunæ Prae Ifpal. nefteiugiSjhicprænefteneutrumefl.XipalxP^idinomen.Tdcmlib.id. V-t celebreoceà- Caere, ho atlt;v alternis æftibus Ifpal. Caere,is.oppidnguoddam. Ktiam neutre genere caerete, , tis,didf. Apud fillifiinuenies.teftimoniûnacexddit. Neper, ojjpidinoméjjeuttumeft qJ, ‘ tefte Prifeiano: ut Cim.uid Italici nomen:quibus iungunt oppidoriim nonîîna Bognd, guthyl. 5uthul,JRpthuI:De quitusïîcloquiturPrircia.Iib.quinto,JuthaI,J»ïutJ}ul_oppidoB£^ro Muthul. pria Barbara funrquæ ideo ^uaedam neutra effe putauerunt, »appellatiuis neutris fint coniunfta ut oppidum ilutlifl^d melius eft figurate (îc appoiita dicere,ut fidicâ.mont ©ifa,ucl Tiber« flumen,J3^re' neutrf generis effe inul terminantia,amp; maxime efl lingua Poenorum quae Chaïdaeae uel Hebrææ fimilis eft amp;nbsp;^ræ, non h^eat neutru gén’, HaccFriftianus. Anxur,urbs Itàliæ dub») genens eft.Horatius, impolitum late faxis can dentibus Ânxur.MartîaBs.Eâttus Sc aequoreïsTpIendidus Anxur equis, Bipiter non an- Anxur, xur(ut quidam uult) fed anxurus dicitur.«ulmo.Ouidq patria mafc.eft. Nafo.'Sulmo mi Sulmo, hi patria cft gelidis huberrimus undis.^c Acragas, anti$,tam pro monte 3 pro oppido AcrâgaA inafc.Iegitur.Vcrg.de oppido,Ardu^ inde Acragas oftendit maxima longe Mxnia.Fa-teornon inuenufte demontepoffeintelligi.UPIuraliaîn i funt malculîni generisquîc quid lignificent,itat® uolo regulam effe generalem, non folumexccptioncm à diûa régula. Inter hæc óppidóTum nomina funt Philippi, Ven,Sabii,êampi,^rrhifii, Bergi, TŒunfta pluralia in a neutra funt,ut ilia,exta.lntcr hæc oppidoK nomma funt Baftra, Gythera,Artaxata,Sufa,Hierofolyma, licet lîngulariter auguando hæc Suïâ, hzc Hie-rofolyma legamus.

Arboris eft nomen muliebre:dat hic oleafter

Vt fpinus jplatanon, acer,SC thus,robur habent hoc.

Arbor uix^filcndabit hic aut hoc tibifuber»

Hic aut hæc Iibanus,pmus,rubus,atlt;5 cupreffus.

Nome arboriseftfaminini gnis,utpomus,Pirus,prunus,populus, quercm,ælt;cul*,fii lix,abies,ficus,fi-axîn’Çinjînis^orus.Kalus aut,arbor cft,quæ uufeo pomus dicif.NS po mus generale é ad prunu,pirum Sic, fagus,boechboéJambuc’,ulienderboê.Buxus,bui boc Inuenitur aliqn maftulini,ut lib.iin.E(aræ,Pr»pSTâfîHi fauxos multos.Taxus.huIi. yj—yj, VImus,arbor alba.cuius uirgisuapulantpueri, ut ex Plautinaleftione facile deprehen- nbsp;nbsp;nbsp;'

ditur.ÇTn um definéntia ffue arborcs,fiue fruftum fignificant, neutra funt per régulant priuspofitain, utbdelliunf, hebenum, pomum.Térgi.^ola India nighim îetthebenfi, Tibullus,IplPIèram teneras maturo tempore uites Rufticus, amp;nbsp;facili grandia poma ma nu.i.pomos.Quæ in um defînunt fæpius fruftus fignificant,«pirum,prunum.Sed nux, flcus,glans,auellana,amp; quædam âïïa eôdem feruato genere arborem fruftum'tj fignifi- Oleafter. lt;ant.MaIi« mafculinum.eft lignum ueliferum.UA régula excipiuntur guædam,utOIea ftcr,fyIueftrûolea.Terg.ij.lt;ïcorg. Indido cfttraâu furgens oleaftereodem Plurirauf. '

-ocr page 24-

DE N O M 1 N V M GENER.IBVS

Pinaftef Spinus PJatanon.

Acer,

Robur

4

Suber,, Libanur.

Piejtyr quotfe oleaftrum in neutrogenerç^uteyrafter amp;pyraftrg, pinaftef amp;nbsp;pinaftfg. »deift,piru5fYlueftris,amp; pinusT^ueitris.amp;unt qui dicant pinafter maftulinn eiTe,quoi Ne briffenlis imjirobat.Pli.lib.deciniociurnto. Pinaftcr nihil atiudeft g pinus fylueftris, co-pioiam dat naec matenam. Theodorus Gaza in Theophrafto lib,ijrj. de ftirpibus, Sicut pinaftri quae in locis umbrofis nafcuntur.Sginu^runi /pecieSjnufcuIinum tefte Seruio. Platanon, arboris nomen, auc potius locus platanis confitus, Plinius in epiftolis dixit, Plaranon opaciffiinus.Calepinus dicit Plyanus tain mafeulinû g famininft effe, pro ma feulino defidero tefiimonium. UNeutraflintquædamarbo^in_nomi_na,ut acer contra PrjftianumTCuid.in primo de amoribus,Ät nuper uîîcTulftis acerbic Plinius,acetgalli cumdicit,amp;acercampeftreatttmotwang.Thus.nam aliquandqipiaarbordicitur. Robur ucl robor,Tpecies quercus aurnrimæ.Silcr,arbuftula ucl frutex potius g arbor. Vulgo fafix dicitur,ut ait Calcpinus. Id ft uerum eft iure arbor dicctur, quod Priftianus ne-gat.Vf rg.ii.Ceorg.Mollc filer lentæ'q; gcniftæ.Silcr ucl filerus mafeulinû, fluuh nomen cft.Lucanus lib.h.Radens'q; falerni teda filer.Sillius libro o(îîauo,Nunc filerus quos nutrit aquis.Suber fæpiusjaeutrj4tençris,eyn corckboem. Theodorus in Theophrafto,Le-ue fuber.Plinius mafeuline dixit libro decimofcxto.Tardifiimus fubcr. Libanus,arboris nomen, Calepinus dicit tarn mafculini generis efie g fœminini. Hieronymus ineccle, Etquafilibanusnonincifus liaporaui habitationem meä. Arbor eft.thuriferaj unde dC

Pinus Cupref pfO thure accipitur,quod 8C libanû dicitur.Libanicus,xhiireus,'Pinus SC cuprefiiis nunc fus Rubus, famininafolum habeantutj licet olim mafculincjprolata fint ab Ennio. Rubiis.fentis gcnus.frutcx potius eft garbor,teftePrircianô.VergTeratScfùbusarpcr amomum.Se-renus.Manditurapta rubus gingiuisamp; bona labris. Prudentius, Quem contorta rubus denfis cruciatibus cdit.Redius cum Vergilio mafeuline proférés.

Ex fe nullius generis pro nomine fumptum, Eft neutrum:ceu litera, uox quolt;^ matcrialis

Sponre,

Diftio ex fua fignificationc non recipiens gejius,ut de co in nomine Ioqnimur,fipro nomine fumatur,ent ncutri generis :ut omis fitep Sc uox materialiter pofita.ueluti pul chrum fcire,lon_gum a,homo terminatfi in o facit gtmhominis.Excmplahuius regulx funt quadruplicia.^^imo.ucrbum loco nominis,ut lumens illud auc .i.illam falutatio-ncm.idpèr infinitum îæpius fit. Perfius,^dre tuum nihil eft, nifi te feire hoc feiat alter .i.feientia tua.Idcm, At pulchrum eft digito monftrari amp;nbsp;dicier hie eft.Idem. Velle fuum cuieg cft,necuoto uiuitur uno.Valerius Maxi.lib.fexto, Velle acpofiicin æquopofitum erat.llSecundo,aducrbiû loco nominis.Perfius.Ncmpe hoc affidue^iam darum mane fe neftras Intrat, Sc angufty exten^t lumine rimas.Idem, lam eras hefternum confumpfi mus,rcce aliud cras.Scrgiûsln Doriàtûm dicït'Mancubiin nomen tranfit,dcclinari,hoc «nanCj^manis, mani,mane,o mane,a mani, quo ablating Plautum iilum dicit in amphit. HarciUk eft pugnatapugnâul^a manraduelperiim.Sicquoi^ Vcrgi.in Ciri: Et gelido ueniens mani quatiebat ab Oeta.Idem fentit Seruius in illud quinti Aenei.Mutati tranf-iierfa fremunt,0f ucfpcre ab atro Confurgunt uenti.TranfuerfaÇinquit Seruius) aduer-biumfaftum^nomine,ut raucafonat,toruum damat. Reccns pro recenter Scc. Nomen aulcmin aducfbium tranfiens decIinationFciith genere perdit, aduerbiûuero finomé fiat.dedinanir, ut mane dfc.Sed quid dice nt de eras ^luribus^ Placet mihi magiscum Lancilotomaniaduerbifi elfelownominis.ut li^ceremabilloeras, SCdidum mani snanc,ut herijro Kcœftielperi igt;ro uefpere «e.^mitc fua, uerum eft nomen, quia gtûs fpont«fæpeIcgiturilnhocJiaUuänaiUurgrammâtiftæ. lt;[Teytio,nominaliterageaut jpfæ literæ neutri generisfûnt.Hieronymus,Non pcrtrâfibit ne» unum iota hcij unus ?pex, iotaeftlftcragræca,iic)c^i.ThitaautHicta.i.th,iicPcrltusTn iiiTfaty. Etpotis CS mgruin lutio prxngerc Uiita.Mart, £ft operseprenû difctrt theta nouum.Sic duo bb,

-ocr page 25-

L I B E R, .1.

y tf nuf uel pfîlon,o micron.î.o paruum.Cuin autcm dicit Dongt;tu$,ifl i produflam, ait correptam «c.utitufrcg'ula,Coninninîs proprio qüîaintcHîgitur forînîninn Kp^ us litf ra ud fyllabaT^tQuarto,ùox matertalittr accepta cit neutri gcherfs, ut diflyllabô MatergKc homo in o tcrminatiir^àrtia.Quo^afri graî® î^hos clamat tibi turba togata.Non tuPomponi.cttnadirerta tuacft.Ncbriflenfisdfcithicfophos profapientcracdpi, uf-runtamen materialitcr fumitur, quia fenfus e(Ç XTPomponi lt;p turba togata .i. populirs R-Omanusà te ad cœnani uocatus ,7Iamat tibi adûTandotamgrandcfophos.i.aiidifrts te legcntem carmina tua.quafî iichementer admirant dicinOh q fapienter,5 belle, g ré-•ftc diftum: euge porta,non dicit hoc çp te putet difcrtum,fcd quia cana tua eh diferta.i, •lauta amp;nbsp;opipara.Sophos pro fapientc apiid cundem eft,Te fophos omnisamat. Prrlîu^,

Euge tiium amp;nbsp;bclle,nam belle hoc cxcute totvm.Idcm,Quin optes tepidum hoc audite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

decenter.Mattia. Aue l«inum,chærc non potert^ra^um exprimere.Ôuid, Vix illud po tui dicere trifte uale. Vox ûel jeriptura materialiter nimitur,quando feclufa ftgniftcad-one pro mera uoce uel feriptura capitur,et quando fenfus eft,jlla dfftigjnud uertum,il la oratio,ut homo in o dennit.î.illa uoxîioino etc.Caula uocabuli eft,quia omnis diftio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

habet ipfatn uocemTiêl feripturjm tan^materiam^t fignificationjMn'q forma'm. Ve-runtamen ueteresnondicuntdiftionem materiantcriumi, lédtechnîcCj^fte Lancilo-

to.Per hâc regûlam eriam (ïclqquuntur,Pulchrumbenedicamus, Paftale kyrie cleifon, kyrie cleifo*» cteftçratiolyllabarumTepfemiftgniftcansdomin^jifertre^onlibenter^çero,legi (

■■n.itn mift-rere mei driis.duo deproFundis, Ic^cgnemeTmiferere, bisdeprofundis. le-gi orationé dominicam binnen duo pater nofter.Salutationc angelicâm, nonaue ma-ria,^mbölüiTiapoftplprum2non credo in deum ctc.Nonnung diâio matênâliter uel te ~ 'JJ chnîce.i.nô per ^nificationè/cd per artem polTta, retinet genus qiïöd habuit, ut fidea à do et dîîTum.eft dciiuata. Alexander, Dempta carne. Idem, Adulter eritfuperandus.

Sed de intelligi poteft ntfls.VaHa lib.i.clegan.Seftor qui lignât aceufatorem etc.Nonho ino,nonequus etc.infinitis latini nô utuntur,nec credo elTe neutri generis, quia înrpta locutio eft,Leo eftcrudele nonhomo,Aliter grammatiftæ et neoterici di^edici docëi^ t quibus non credo.

E P I € ©E N V M G-Ä-N-V S.

Epicceni generisdiftio cftjquæ fub uno articulo ^nificat utrun^ lêxum.etîam in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“ *

minibus animalift, in quibus fexus non facile dinofenur, ut in nominibus auium, ueluti^ ^i*»*** aquiia,pafler,anrer.Caue dicas aucha,quia latini ea noce non utuntur.Pica,picus,plîtta-r'** cus,olor uel Cygnus,philomena uel lufcinia uel aedon,ftruthio,turdus uel coturnix.rne^yv rula,achantis,perdix,otus, nifusamp;c.CaIlus,gallina,rpicŒna non funt,quiafexus facile^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cernitur. Columbaepicoenum eft, licet pro rnare hiecoIumbusetiam dicatur, reftisw huius rei Valla in Matthæum.Vn^ apuaVerg.Ceminac uenere Columbae, quarum certe iina mas crat,Haec Valla.Hæc palumbes, epicceni gcneris,f) lueftris columba.Vergi.Rau-

lt;æ tua cura palumbes.Rcperitur quandoc^ mafculine, ut notauit Calepi.Luca. Macros'qj palumbes.Dicitur 8i pjhunbus amp;nbsp;palumba.Hæc alcjrpne ucl alcyon^ft Inc 8c hare aJcyo-

nis uel hare alccdo,auiculahyeme pullos educans. Hicccftrusuelliococilriim, uolatilc

apis magnitudine bobus apibusip infeftum.Si abeft fexus non dicitur epicanum. uti ncjc

pulex.apex, mvfça,anguilla5(s,ilSfcundo,epicana flint pilcium nomina,iitbalena ma-

ximabcliia manna.CetuSjOmnis magnus pilcis.Cetarius marino^pifeium ucditor.Ce-tana,foirapropeniarc,in quocapiunturcete.Murena,pilcislîtniI^anguiIIæ, hinc mu-renulatorqucs,uel ornamcntücolli.Sepia.pHcishabehsatramehtiTprofanguinc, po nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

nitur pro atramento. HTertio, nomina ferarum ubi fexus diffinilter noicitur epicana funt,ut uulpes,muftela,cuniculus amp;t,ad^fcernendü fexum dicimus cygnus majï, cygn“

famina.Ouid.ih.q.de arte,Ihuenitïn media fainina pileis aqua,Varro,tcfte Fabio,Lup* famina dixit, quia lupus epicœnum crat,Iicct nunc dicatur lupus lupa,nt urfus urfa,leo ka.uelleacna amp;ç, Si lt;mis roget muftela cuiusjgcneris, fie refpôd(to,Muftcla cft epiegnî

1» n

-ocr page 26-

DE NO M î N V H C E N E R I B V S

generis fub articula hæc, quia terminatur in a Sic. VCrapca 8C alia non latina fepe f«î-nent genus iîiiim, ut lampas, Jamas, etiam terminatione inutata, ut hæc diphthongus» hicpropheta uel prophètes,hic Geta,populi nomê, famininum eftCetîs -, idis ,,^hic or-ganifta,fymata ôcc.ante declarata. Male autem dicitur iuriita, legifta amp;c,quia maftuli-nainftaàfolisgrxcisueniût.Aliquaudoapudnos genusmutatur, quia famininaRint, lt;harta,cera,amplibra,margarita,catapulta,iaculumuelfagitta;cataraaa,porta.pend« la,amp; fpecus fubterranea, fluuioçi obices, ne aqua tota defluat, ut nauigari poiTit, hæc græce iub es mafeulina funt.Sic puis fœmininü eft,poltos mafeulinû. Nec apud nos ma-fculina,J»bent etiam femper mafculina,aut contra;ut murmur græcis eft mafeulinû,no bis neutru. Gens,nôbù fctminrnn,illis neutrfi. De his nônihil leges apud utrnqi Vallanu

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Regular generutn fpedales.

Situla.

Puftula* Sarifla. Stipula, riftula

Mufa, Pelcniav

Aec dat a ,do ncutris cum pafeha mammona manna«

Mammona,.

Manna, Pafeha.

Ncmina in afunt foeminini generis,iit Sjtula uasquohaurilaqua. Puftula,cutisin-flatio. Sariflâ, id eft, hafta. yripula calamus frumehti. riftula.muficuminftrümen-turn quo flatu canitur.FiftuIator tibicen.Fiftula^tiam per quam aqua duçitur.Mufa,car men uel carminis dea. Polenta, hordeum madefaiftum, amp;nbsp;îterum lïccatûwïTPlautus. Polcntam pinfitant .In lofue. Et comëdërunt deîrugibus terræ dTe âltero,amp; azymos pa nesamp;polentam eiufdemanni. Nusq legitur polenta neutrum,contraAlexandrumcS omnibus ncjitericis,inter quos;SuIpiti,us,amp; Nebriftenlis,Bap'tifta inus,Caiepinus,Bap'ti fta Wantiiânus amp;(?.Prifciany de hoc nihil meminit.Ait autem Mantuanus.Artocreas te. cingiie polenta comedi ih ËucoTicis, gïiæiliradolckcntiïlô excideruht,deceptus ell per Rrairimaticos,qûrputant p^ôTenta bis neutrum effe apud Ouidium in meta. Duke dédit tefta,quod coxerat ante polenta.TCumlîquîdbmixtapcrluditJiua polenta. Putantpi-runircauti Rôminés fenTum eflc,_^dit dulcepolenta. perfudit cum nquîdo polenta âic. ■at nt^~antur,quia polenta in priorê uerftcufô'éft æTitnii ca(us,tefte etiâ Itapliaele Regio,« uerliis lenins elî,“Ah’ dtdn: lîtibûda^ereri dulc^. dulcé potü, quod ante coxerat poléta .i. hordeo uel hordeaceaïaririâ,uf apud nos ruftïcæ ïnulïeres conftciüt cerui-fiolâj'nô EîEitur polctflnTccündô manifeftilljnie.crrant,quia polenta habet fecü adie-ftiuumfccmininum mixta.Sic enim diritur; luuen^miç Cum liquido mixta perfüdît di-uapolenta.Senjûs.diûa.i.deaGérésirätä imptidcnti puero pert’udit ipfum iuuenem po lenta mixta cum llqüig’o,lärina hordeaceâ cuiûs furuire conlperTus puer contraxitma-culas,quæ in ftellione hodie cbnTpiciuntur. Mammongt;-,id eft,pecunia uel diuitiæ. Manna,cælcftis cibus neutra funt indeclinabiliaTTcTte Antonio Nebriflenfi , licet non-nulli lînl auh per primam dfclinare.Palcha,nctitriiin primae telle Pli^mino. licet mul ti per tertiam PäTdiatis dcçnnârémalint.Âufonius, Nos êtenim pri'misiiânaum poft Pa fehadiebus Aueni^us agruïn uflêre.Idem, Fnftantis reuocaritquia nos folënia Pafehæ. Apud Græcos efUndedinabj^tefte Placentino lib.ji.ca.i. ubi reprehêditLaftantium, quîà à Pafeho uerbo graco,iJtff,patiorPäkha dcduxit,quum fitjiomcn Hebræum,tlt;» lie diuo Hieronymo,fignificans tranïîttihi,ujgedeclarationemin Calepino.

Adn'a mafculeum datuf, at^ cometa,planera«

Adria,.

Cometa.

FîanctaK

-'Ilia funt mafeulina, Adria)Comcta,Planeta. Adria, eft finis maris, uel ipfum mare adriaticûm.Lucanuslibro quinto, üonat lonio uagiîs Àdria ponto.Hora. tertio car minum,Duxinquicti turbidus Adriae.Torrentinus dicit fuitl'c idolum,gjioddam. A^ria, urte nomë famininum eft.prr rcgulam,]nfula ôf ufBs regi^Sê caetera . Cometa,uel cometes, ft^ crinita. rancta, interpretatur erro - onis. Siint autemPlanetsc, ftclijc «naticæ, ut FaturnuSjIüpitcr,Mars,Sol,Venus,MercuriuSjLaina.

-ocr page 27-

L I B K R.

Hic aut hæc talpæ.cum panthera dato dam«.

Tria in a (qnt dubij gcncris,hic aut haec talpa.hic uel mcliuî haec pâthera,htc lut hsPC dama. Vergiliiu, Aut oculûcapti fodere cubiliatalpæ.

Dama,ca^a.f^luçftris.VirgiI.Cum canibu$ timidi uenicnt ad pocula damæ. Horatius Dltni» â.carm.Et fuperiefto pauidæ natarunt Aequore damæ.Subeft ( inquit Quintilianus li-bro nono)aliquid rationit.quia uterq; fexus fîgnificatur, ergo uidetur cornmuniîgene pjntheri fis. Panthera,animal macujc)ftim,non leei malcÆnurn, nifi apud grammaticos, tibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ergo fit magiîfttmininum.HoratniSjDiuerfum conîula genus panthera camelo. Tquot; '» f^^*^**'

Sic neutri gcncns,pcr a quicquid tertia fledit.

Nomen tertiædcclinationis in a definen$,eft neutri generis^t Icomma, jocofa irn-fio. Problema.i.propofftio,aut quæftiô,fine û. Afi^emâ, malediftio. CTaJema, pretiofus pannus,qui capiti regio circiindatur. Anadema, idem, (êd priusin ufiiefi. Pneuma.i.fpûs.Dogmaftigma amp;c.Popa cuius gnis:’malt;culini ex fignificatiöe iif officio per regûlâ,Omne uiro folffNa Popa elt uïàimari“ .i.g ûiftimas ligat/erittp.Propcrtius lib.4 .Illa dies hornis cædem denuntiat agnis, Sucanftiq; calent ad noua lucra Popæ. Aliqui libri habent in fœminino genere fuccinftæ.qu^ftm fi uera efi: Popa erit cornu nis generis,» l^nificabitêtiam uiûimariam,per rc^T^,^i^u2dutfr%Jatiir. Aelius Spartianus in Geta.Perciiffit hoftiam Popa nomine Antonius^uetonius in Caligula, Admota altaribus uiftima fuccinftus popaçe habitu dato alte, malleo niltrarium mafta wit.Cultrarius.i.uiftimarius. HincPerfîus uentrem popam dixit.non pro pingui amp;nbsp;obe fo(ut rcnturaliqui)inquitHermolausinfecundiscaftigationibusin.7.Plinii,fed pro he-Iuone,uoratore'cg ac phagone.Errat in hoc nomine Calepinuscum omibus neoterids ferme praeter Hermolaum Barbarum, fl Sunt ne alia in a definentia mafeulini generis ex figniHcatione uel offiao Mrregulâ.p^p uiro foli »efSnt profefto ualde multa, ut Papa.f.lummûs potiiex. Patnarcha,patrum pnnceps.Naüarcha,gu'bfrnâtor SC nauis princeps. Satrapa,præfeftus, Monarcha foîusprinceps. Tetrarcha,quiqnartâpar tem regni dennet,græce tetrarches dicitur. Chiliarcha uel Chiliarchus,tribunus mi-litum. Athicta,pugnator. fl Adduntur quorum {gminina in is uel iadcfînunt,drcla rata in regiila, Efto^enus uanum, ut propheta7Tb^ifia,liarmata amp;c. Pirata ,^praeda marinus.Trapezirâ^ummulanuSjTrapeza, menfatrapezitæ. Vulgus dicir bancarius, bannis,nefeit enim dofte loqui, £i'xa,coquus i n exercitu,» quicunq; quxfius gratia ft quitur cxercitum,utquiaquam miriiftrat.Et lixa.i. aquaapuducteres. Silf in .s. Inftr-tt'eg globo pedites» inutile Marti lixarum uulgus. ColleMjfociusin dignitate. Scri ba,qui res quaftunq; nomine alterius ftribit. Scuira^qui rnumeäptat non ialuadigni täte perfonæ, Hinc fturrilis.impudicus. Agrippa,qui in partuprimo loco pedem emit tîtæroxineta mediator inter ementem amp;nbsp;uendentem. Lanifta,quidomi gladiatores docet amp;nbsp;poplilôüëndit. Vada,cuiin£xteriorem partem cruraTlèftüntur. Panfa,cui lati 8c panfi funt pedes,ut planci,quib'us plani. ApeUa.i.Iudaus quafî fine pelle, quia circunctdirur. Horatius, Credat ludæus apella. Verna, ftruus demi noftrae natus. Hinc uernaculus.i.domcfticus amp;nbsp;uulgatis,» uernacula lingua.Inuenies allquando in foe minino generehæcuerna. Rabula clamofusamp;obftreperusaduôcatus.Etcapiturpro quouis lingiiacc.diftus quafi radula d radendis garrulitate aiiribus. Cacula,militis famulus. Holophanta » Sycophanta.i.nebulo, planus amp;nbsp;deceptor. Aflëcla , famulus abaffequendo. Martygia uerbero . Cæfulia, cæfiosoculos habens. Sympota,id eft,compotor,Grsrce in es définit,ut fôphifta'holophanta Scç. Sophifta, qui uanis arg« mctatiunculispopiirarcmauram uenâtur. Rauilia,rauos oculoshabens Qnædamdifto rum uidentur etiamad fœminas pertinere.nos ideo cum Antonio Nebrifienfi’Sc Phoca inter ni3f«uliflirçiççinîus,ajua ea in famuiuio genere nufquaininucninius, utncgi e»

K iiï~

Scomtna.

Problem»» Diadema. Anadema* Pneuma.

Popa.

Papa. Pairiarcha» Satrapa.

' Monarcha.

: Tctrarcha.

' Athicta. Pirata. Trapezita.

‘ Lixa.

' Collega» Scriba.

' Scurra.

; Agrippa. Proxiheta,

' Lanifta, ; Varia. ; Panfa» ‘ ApcUa Verna. Rabula. Cacula Holophanta» Sycophanu» Maftygia» Cxfulia. Sympota. Sophifta» Rauilia»

-ocr page 28-

DE N O M I N V M G E N E R I B V S.

HomidJä. Parricida. SibUopola. Anàchoreta Xremita.

Propola, Perfuga. Transfuga. Pinccrna. Turca.

ï.egirupa, Auriga.

Aduena. Conucna. Hæredipeta. Accola Conuiua.

Alienigena. Alienigenus, Verbigcna.

3ndigena,

Pcdiffcqua, Idololatra. Jndiga. JLingulaca.

Cubilc. Sedilc. Mare. Phafe. Ccte.

T^mpe.

Quif«®. Vtcr^. JNymphe. Campe. Epitome.

Miniuc.

qn* (êquufitur. Sitiuîs tamcn a^d ue tercs horum aligna résiliât in fecminino gf flerç, dicat cffe communis gcneristwialîgnjhcatjo non répugnât. Et ipfe poftg ediderâ hoc opus,in Seneca Icgi Kmicida fœminrncT?quot;aîuérc dii efle miraculo in captiua libertaté, in profiituta pudicitiam,in homicida innocentiam.Sic idem fæpius in .i. decla. notabit diligens pIura.Homidda^hominiscæfor.ParricidajinJegç.ii.tabularûdiciturjquicuntg hominem liberum occidit.nuhc qui parentem occidit.Fratricida, matricida,canicida. Eibliotwla.librorum uenditor.Pharmacopola.medicamentoriim uenditor amp;c.~Anacho rcta.îoIïFanüsîremita.ercmi cuJfoTJœmminum opinor cffe cremitisjdis amp;c. Propo-Ia,qiiiàmercatoribusemif ut uendat.Pinccrna.i.pocillator,lcgiturapu3 Hieronymiî. Perfuga et transfuga^gui ad hoftes confugit.Turca.fçcmininum eiu? eft Turcis ut opî-nor.Turcusjnepte dici feftantiir doailt;rimi.Legirupa,franfgrefl'or legis apudPlautuih. Cufrtica,et fi.figuratc pro uiro fumitur,fcrmininum fcmpcr erit.Bellicrepa quid fit,pu tolatinosîgnorarc.Antifma neutrum eft,ut dogma.Longus effem fi barbarorum nseni as ucllcm in his libris femper reprehendere. itaep illis omiffis uideamus quid doftiflimis placeat.Auriga cuius generis?Communis,pertinct enim ad ut^cp, fexum. Eft'q; qui uel quæ regit cuiTÛm.Pf(Æcminâ?/erg.i2.Âenei.iyec currusulquâuidît aurjgâm'g; fororc, régula,Quîcqiiid utriq; datur etc.Sunt ncplura in aperhâc régula, communis generis^ Etiam,ut aduena,qui^uæiTe,ex alia regione aduenit.et figurate neutro iungitur,telle. NeftoreetFefto,utaducnatnancipium.Gonucna.quicumaliouenitad aliquemlocum habitandum.Hæredipeta Jtæreditatem captâs.Sic ca;nipeta,gloripeta, et fi quid tale in ueniatur.Accola,propéTiabîtansJncola,inhabitans.Conuiua .i. conuiuio. Alienigena. diuerfî gencnsTîomo:figuratc neutns îuhgïfur.ueluti aduena,et quædam alia.CclRGb. 2.ca.24.Ncq3 uino alienigena,fed patrio ufiiros.Dicimus etiam alienigenus,agt;um. Valerius Max.lib.i, Alienigena ftudia.Et lib.4.Alienigeniamores,et Iib.«.Mulier'aIîenigeni fanguinis.Sic caprigenus,terrigcnus,et fîmilia interim Icguntur.Terrigena.e terra na-tus. Ignigcna.cx ignc.Verbigenajfolus Chriftus dicitur,et ita cafu folum mafeulini gene ris eft,ita dicunt omnes,præter Àntonium Nebriflenlêm,qui negat Chriilum rede uer-bigenam dici.quia Chriftus eft ipfum uerbum,non uerbo genitus.Hæc et alia multa Ne-briffcnfis.rjubigena,e' nube genitus,ut Ccntaurus.IndigcnaJn regione qua habitat ge-nitus.Pli.i .ca'^TRiægënîuiria,figuratedixit.PedilTe^uami^î communejLflcuolunt, licet pedilTequuspro uiro etiam legatur.Idololatra,quiidoTacôIit.Hypocrita, puto folum efle malculinum,ut poeta,quia grscccTimïliter in es definit,et eft diflîmulator fimu latoriç.Mârticola.Monticola etc.Inÿga,Iicct pro uiro etiam indigus dicatur. i. indiges. teftis cftOmribonus, in illudLuca.ITs.Indigacogaturlaticespotareiuuentus.LinguIa ca.Plau.in caflina.Vxor domi eft, ea lingulaca eft, nobis nun^ tacet.Var, Quarc refident lingûlacæ obtfèffatores tui.Hic fignificat uiros garrulos,plura font communis generû, nimis foret difficile omniajolligcre.

Hoc dat ciFœmineo generi do græcula prifnæ.

ÇNomen in e eft ncutri generis,utCubilc,lcftus:cubiculum,cella dormitoria. Sedile .i.fedes.Mafè,notum êîïfmareinbîblqs etiam quoddam uas,Marinus,in mari natus.Ma-ritimus,circa mare. uthominesmaritimi.Phafc.i.pafcha, uerumhoc noninueniodccli natum.quia hebræum eft,amp; interpretatur tranfitus. Duo font pluralia in e, Cete,gran-des pilces,Tempe,loca Theflaliæ am jniflïma.Quifq; amp;nbsp;uterq; quantulcuniÿ amp;c.ad fim-pliçia irducuntur: quialn partem definunt,cui genus hon accidït? Hoc mifequot;foEftantiuu eft,hî amp;nbsp;Bæ amp;nbsp;hæc mille adiediuum : Ut qüinq; «c~pêr regulSm: Adîcdîiià'trîum. ^Exci-muntur a régula nomma ait c græca^œimædecfrnationis.guæ font Fctmmini gcnçi is: uc ^nâchc,angina,fquinâc7aÎRymphc.i.nymplià,formoiapueUa,tpôla et fçmidcâ uel dea. Campca.eruca.Épitome.abbrcuiatio.Ethice.moralis fciëtia.Niniue,maxima oliin urbs

-ocr page 29-

quot; nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;' t I B ER X

T neutrum ponojFi'nita per o maribus do»

^Omne nomen in i fingulare,cft neutri gcncrii indeclinabile: ut Gummi,ui’fcuJ ex ar boribus fluenï.Pli.Iïb.xin.CönïnïröplHnü rx AegypHj Ipîna.inucnitur ctiä lixc Cfimis CoIu.Talis materies,qualis gummis.Idfm; Satius eft noua dolia gummi liquida perlue-re.Idem; Sérias,cralTa gummi liucrunt.Pipcri.i.piper. Meli.i.mcl in iimplKi nö utimur.

Cumnû.

Pîperi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Moly, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;)

Sinapî Sinapis, Naud. , Nihili. Trugt. Officiperdt,’ Carut

cum V grarca,herba amp;nbsp;flos,gcnitiuus eft molyos,tefte Ncftore.Snapi.fttis notum. Serenus: Saepitis ergo decet mordax haurirc finapi.Legitur etiam finapis. Colu, Fletuin faftura finapis,Nauci,£utamc nucis.Capitur adieftiue pro uilis: amp;nbsp;ira eft qmnis gnis per regulä: AdicÀiua triiieenejt.Plau. AmasTiominc nö naud: Sic adicAiua elamp; dicunf huiuf modi,cuiulmodi,nfliih.i.Tnurilis.Frugi.i.urilis, rebus fuis noabutés. TuRf. Homo frugi omîa réde facitÏTora.Sum bonus St trugi.Prifcia.non uult hacc dici adieftiua.fed obliqs quibufcuncß cafihus figurate iunAos: nam aliquando uir bonæ frugi Icgimus.PIautus in caflï.Tu frugi bonæ es,Idem dicit de mancipi.Officipcrdi,in Catonis carmine pro homi nenihili,eft maiculinum.Carui apud doftos non inueni.

Finita per o amp;nbsp;c. Nomen in o definens eft mafculinum, ut

CentOjftraguln lefti craflum SC uillofum.Eft etiam Cento carmen ex diuerlîs locis ali cuius pôetæ colleAu,quale fcripfit Proba ex Vergilio.T yro nouus St rudis miles.Ternio numerus ternarius. Quaternio, numerus quaternan’us. Senio.fex punfta, aut numerus fenarius.TitioJignû femiulîum.ScipiOiftipes St uiri nomc.Gurgulio, fiftula üel meatus à naribus ad pulmorié,amp; uermis rodens frumenta.Vnio.pro margarita,Sf pro uno pun-ôo.PIini.In aqua mollis unio,exemptus durefeit. Vniorufftispro çpneordia apud folos neotericos inueni: amp;nbsp;fccmininü eft, quia uerbale ab unio unis unire. Steîho,ucrmis quidam: amp;Papilio,quicquidfignificetftmpercft malcuhnum,

Cento Tyro. Terni oi Quaternio Senià, Titio.

Scipio Vnio. Stellio Fapîlio

Pondo loca ncutrum:ucrbalc lo cum caro uult hæc, Talio iungatur,pofuit quod Valla uirilc.

HExcipitur à régula pMidoiiçutrigeneris^i,libra,Secundoexcipiunf nomma uerb»-lia in io,quæ Tunt nrmininignis, caro; ueîuti reiigio,à relinquendo uel religâdo Sec, Portio quafi partio,concio à concire Scc.omia funt à uerbis; licet femidoAis id nô ftat im pateat.Natio,progeniesautgens.Tul. Stultoçtmagna eft natio.Ratio,quabonumà nialo difccrnimus,amp; computatio;ut redde rationê uillicationis tuæ;amp; refpcftus,h3be ra tionem famæ:amp; modus,pcrcunAare qua ratione bcatâ uitam duces. Audio,publica uen ditio.Legio,portio excrcitus.R.eligio,dei cultus.Portio,pars.C(Tnatio,locusubi ctrna-tur,Opinio,fentctiadubia;Minus refle pro fama fumif,telle in Mattbæum Valla.Siccô-cio,regio,fufpicio,rebellio,cômunio,con(ôrtio,partiapatio,ditiofiinueniaf,pofleftîo, lt;ontagio^j^uuiojoBIiufo,fadio,rupcrftitiô,mentio,oBîîdio,internecio.T31io,focmini ni eft contra VaÜ^licet à nullo uerbo defçendat. Celli.lib.ulti. Acerba talio uifa fuerat. Sic ibidé fæpiftime ponif,amp; femper eft fccminini,Sc eft æqualis rcdditio.Pugio,mafculi-num eft'licet à pungo deriuef .Lucrio, conuiuio,Mriflijne aut nun^ pro foeminis reperi Mntur,Lucrio,qui multû lucratur.^INota funt hæc per generalem regulam.

Natîo. Ratio. Audio Legio.' Coenatio^ Opinio, Talio.

Pugio, Luaio

lungito fœmineis do,go.Scd mafcula funto

Ordo, udo, harpago,cu dOjbgo • Sed dubitabis

Margo,cupido,quibus iungunt cum cardinc bubo»

Pormido, Sartago.

INo.mina in do,amp; in go,funt faminini^nisiut f ormido,ttinior,SartagoJrixoriqm,

-ocr page 30-

DE N O M I N V H C E N E R I B V S.


Vligo.

Siligo. Vitiligo, Lanugo,

Ordo.

Vdo.

Harpago.


Cudo,


Prsedo, Pedo. Comedo. Tdando. Cerdo. Spado. Mango. Mangonizo £urdo. Margo. Cupido,


Cardo.


Teredo.

Echo.


Homo.

Hemo.


Vligo.terrae humor ex ea nunauam recedenr.Vliginofurager.i.naturalirethumidm.Si ligOjpenûrtîîtîaîcmper producta.âf tantummôaoïîîïïïmmi generis contra indoftos, ftultirïîm'e aiïenïirc uerfîculo.Sjbona iît lîtigo uêhiêFhonùs inde inigo.EÆtritici ftec» cs.undè ôptîmusWpânw.qunîIfeTneuï dîcîturTTüïïe.Tot medîFaminîbus côîlæc^ fïligj nis ofîas. VrtJŒ^ô,coloris maculæjÿuerfîcoloris per totum corpus dilperfie. Lanugo, prima barba, amp;nbsp;in floîcülîs quædSîh qualîTâhâ.'Salomon; Spes impij quaîï lanugo, quæ à uento tolIitur.Ouid.Signarat teneras dubia lanuginc malas.Sic grando,arundo,dulce-do,imago amp;c. V Excipiuntur pauca exhac exceptionenammafcuîinfgenerisT^t.Ôr-do.in fuo cuiufcpTocô Conôcatîg.'Vd^ârcèàmêh'ti'genus,ïït dïgëîlîs deauro éf argento legato.L.ArgumentOjUbi dfcitur:Â3îa eftcaufaudonum.qui ufum calceamentorü prse-ftant.Apud Martialem in dihichis ritulus eft.udoncs ciliccs,Harpago,onis,telum in fum mitateaduncum quo nauigia capiuntur.Vel inftmmentum quo capîuntur.quse in pute-um uel in flumen dccidcrint: 8( dicitur harpax,triniales a lupo.q? rapax fit lupum appel-lant.Efl: amp;nbsp;harpago ferramcnti genus,quodnonnulli canem uocant, quofierraméto cir ci uafis uinarrjs aptantur.Liuiûs uero Ii^o .ab urbecondita, fie ait, Afftres ferreo unco praefixos harpagonas uocant milites. Cudo, onis, uel codo, capitis ornamentum ex co-rio.SilP.Iib.T.Spicula bina gerunt,caput his cudone ferïnó Stat cautum.Ligo,ferramen-tum quo purgantur foflæ. U Sunt pauca alia msÆulina folis uiris data, licet fignificatio uideatur ad fgminas pertinere.hæc non pofui m carmine,quia nolcuntur per regulam, Omne uifo IOT,ûtHi^ô uin proprium.Pr»ao,latro Si raptor.Fedo, cui graneks funt pedes,amp; uiri nomen,Comedo.i.heluo amp;nbsp;epuIo.Mando,edo Si phago idem.Lucilius: O-mnes mandonum guIæïSî quid tale ex uerbis,uiris datum repehes,adiicito.Cerdo^qui-cuntj illiberales artes exercer, dici poteft Iucrio,d cerdos græcc.i.Iucrum,Spadq,carfra-tus.Mango, quafi manugo, dicitur mancipiorum att^ etiam aliarum rerum quot;uenditor, quas polit'amp; interpollat.ut pluris uendat.Poteft efle communis generis.quia de famina dkitur.Plinius.ji.Ita pueros pubelcere negauit mango Salpe obrtetrnc. Hine mangoni-Ko,as.i.orno SC. componoad alliciendos emptores. Hine domus mangonizata, oratio mangonizata,èquus mângonizatus amp;e. Adifcé diftis unum mafeulinum Burdo, id eft, g ex cquo at afino natus eft.Dubii generis funt hie Sc hæc margo.i. cuiuf^ rei extremitas. luuenalis,Plena lam marginc Iibri.Papi.i.Thebaidos.îôluerat hefperh deuexo margi-ne ponti.Cupido,pro cupiditate.Pro amoris deo folum mafeulinum eft^Hora, Viuii par HO bene cui paternnm iplendct in meniâ tenui falinum,Ncclicües îomnos timor aut eu pido Sordidiis aufert.Idem: Atbona parshominum decepta cupidinc falfo.Sillius lib.4. Eux inftat uterçp Ambobus uelox uinus,geminuf($ cupido Laudis.Idem lib. 14.NCC fat maturus laudum bellij cupido.S^ius faminiiium eft.ldem lib,i.Et reifti facra cupido. Cardo n»nc fit maiculinum.Vergif.Cardine uerfo.Gracchus in Atalanta fœminino ulûs eft,O grata «rdo regium egreflum indicans.Boc.j.dc confo.fumma cardo dixit.Cardo, quo ianua mouctur.Capitur pro polo.Bubo declaratfi eft in régula, Comunis pr^rio BCc.TeredOjUermiculus.ï^ümeïtïaminihum cohtrâquot;indoaos,ut foripido 8c aliaïPlin. lib.ii.ca.iigt;.PJafcunturSinipIoTîghoteredines,'quæ ceràs præcîpue appetunt.MTEcho cuius generis!’focminini,quiapoetædicunt effe nympham uel deam, lo^uentium uQcet iterantemîïùe reperent«n?Et capitur pro taHuocc,ut Ceres proprumento,per régula, Efto fœmineum ôCc.T arraco.narbo ôcc_.oppidorum nomina forminina funt omnia.prg ter Suhnoper rcguTam,In'ïu^amp; urEs^regio etc'STc Hîcricbo ,Ted reSTus^citur Hieri-chus. Homo cuius generislt;communis,quia uîro et fjcminæ datur, ut tune deduftS ne-mo,licetfjcminine raroÎRtienianrur.SglpitiusadCTccronetnde Tulliola (SceronisTi-lia.Quonîam homo nata tueratTTerentius in Andria.Hoc ego ftio unum neminem pe-pcriffehic.Titinnius.Quodrogasneminemdecetbonam.VSuntnealia in o cqmmu-niaieuam,utuirgOjUixun^njafculinumnifîinfacris.Latro.tJxùfquamde fœniinadi-Aum,quam Nebrifienfis Utronam utMrèt, ut ä ItQ lea uel Icxna, uctt Homerus, telle


-ocr page 31-

t î B E R. .1.

CcHîo.ïeo«** ttî3 dîxerît ipfas faminas.a fullo fullojia, pro lîflKorü lotrîce. Latro eft qui io nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;latet,iit hoïcs occîdat.Capif aliqn gro fatcllite. Cômmia aut

fiint:Ççuiuio,id eftjCÔuiua.Sic combibo forlan, ga Je faminis diftû nô îiiueniJuut ncc crr^.fpulOjinâducoTSc tnalta 51îâ,quæ cx^ffgnibratione uidcntut eflg communis genc-rîs.Sic gcntiira,macfdo,lrifô.fâxo\brito amp;c- ycjilio,qui,qu{ue' Seit ucAes pellïceas.Re- Pellia, ftio.qiiiquæiîcftcitreffe, FIiiy^o,qtiiquæueacupingit,uelueftibusaurumintexit. nbsp;nbsp;Reftio.

Hæc «ducantur ad regulam: Q uicguifitriq; datur.^Præfto «lius gcncrise omnis ; quia Præfto. cfradifftiuiimin'JccTmäbiIe,Tßerrt^l3m:AdicffiuatriumSc:Et ügn^ät præféns efi ucrKoTLin.AIiquandönf ctticax.LWus lib.ft.Keç mTdicamTturn præfto eit.Pfeudolid Pfeudo. rftjalfe nulliu.£gfneris,quia extra compofiticncin non reperitur,ut pfeudopropheta. »cTHônâÆfeiunq rcpcritur;ïcdphonÆus,P?6 magiftro uoas. Sofuendo gerundium cft,nùîliu5 gc'n'ens^figurate omnibus :an^ adieaniiim lunaum.pro lufficiente ad folué dum.rabTus:P^ù^rirôluëndo non ïîïinüs^

V c neutra,d uel 1 t:ied hæcdabit halec

Aut hoc;fol,mugll dant hic,ut fal,quod ÔC h©c uult*

Nominadefinétiainu,c,d,l,t,funtncutriKtnerK:utwrnu^I^Ialt;qmiTribunaI, Tribunal, fedesniaiörnTOïrarmenfiiffl^r^ etiam mens.Bident^TÿluîJT^m fulmine, xriental Toral ueliis qua torus ornatur.Horati“:Nc turpe total, ne fordida mappa.CcruicaI,pul Bidental ' uinuSquicapitiautceruicifiipponitur.Skanimaljiicaigalamp;c.meLfeljfubtel pro cauo Total, pedisJSiî nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fine c^quia fiunt a nihilHm,de hoc a nipro non, amp;_hilum.i,ni^rum fabæ, Ceruical

amp; quiâiiis nunius pfetri.Lûcniius-NcqueproTïcîshilum . Sil ftlis,cærulcum in metallis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

apudPIi.hb.35-ubi de hoc multa dicit Hermolaus.Caput,fïnciput,occiput7amp; qûæ n-p de wiji -J-» clinantur gitje fnuM autem^t herba amp;nbsp;legumcn.Plin.lib, lo. Git ex‘Cræcis,àIri me- Nihilum ' ïantlîîôn,alti melafpermon uocant,optimum g cxcitatiffimi odoris amp;nbsp;qnigerrimum. Nilum. Prit tefte Varrone in re ruftica dicitur itlud in fumma fpica iam matura,quod eft minus gn, -c-jf g granum.Sincimitjdt anterior pars capïtis?Occip'ût,'îicfo poftcriór. Intfeciptit apud la Sinciput tinos nô legiturTExcipiuntur àregulapauca: Nam halec tam feeminini heutri eftpro Occiput,' pifee qui fola aqua nutritur,amp; pro quodam lî^amîrie êx intcffînis'pîîcîum.^artîâlis: nbsp;nbsp;Hale«.

Cui portât gaudens ancilla paropfide rubra Halecem.fed quam protinus ilia uorat.Plî, Halec imperfeflaneccolata.Diminutiuum apud Columellam eft haleçula.Horat .2 .lib. Ser.Ego fccem primus amp;nbsp;halec.Primus amp;nbsp;iuucni piper album.Secundo hoc liquamen e-tiam dicitur garum,galcntyn.AntoniusNebriffenfis pro pifee per x litetam folû fœmi-rino gne,hæc halcx dici debere afîeric.^Tot.quot.totidein.aliquot, qtqtamp;ii^ lignifia '' cans quotcunlt;ÿ,a JiÆffuaTîint omis gcncris,per regulam: Miéflîuâtriumamp;c.Qtn^ub-ftantiuum eft, quod adiéïîîuum: leddë hoc aliâs.T ot amp;nbsp;tôtidcm,ideîî,tam muîtTQuot, 5multi.Aliquot,idcft,aliquantulumniüRi.Hicrol,mundioculus. Mugil, piftis capito- Mugit, fus,qui in metu abfcondito capite,totum fe occultari putat.Plin.liL9 .Mugil Sc lup* mu tuo odio flagrant.Dicitur ctiam mugilis.Iuuenal’. Quofdam mœchos 8i mugilisintrar. Sal, Addunt ftrigft: fed melius dicitur ftrigilis.Sal nunc eft mafeulinum, olim etiam neutru, ita docet Prifcianus: AFranius uctuftiinmus: Quicquidioquimurfai merum eft.Sic etiam eccleiîaftîci.fedeloqucntiflimos imitemnr.Plini.Seruandiscarnibus aptior eft fal acer 8c ficcus.Varro; Mclior eft fal foflïlis, g marinus.Colii.Sal candidiifimus contjciatur in ur ceum.Luc.in.10. Aequorcofq; fates longo mitefcerctraifhi.Macro.7.fatur.capitc ulti. Id fieri fal mixtus corpori prohibée. Eft enim natura fîccus amp;nbsp;calidus. Salina..j^cus ubi iâl paratur.Salinuni,uafculum cui iniponitur faI.Vigil cuius generisfejiSwrquia datup UL- Vigil, roamp;fccminæ^perreguKm:Qtiicquidutri^daturamp;c.Eftenimgui uel quæ uigilat. In obliquisneutrisiungmir?îît iugiliîludîôlfeeandcm regulam lunt communis generis: pugU Pugil,qiii uel quäc pugnandi artem noiut.PræfuI,gui url quæ præcft,ut pontifex,Teren nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

c

-ocr page 32-

Fimul.

Kcquam.

Titan. Azan. Acarnan. Pæan. Delphin. Agon. Da-mon. Diatcflâron. Diapafon. Diafatyron. Dialyton, Pelion.

Pæftum. Ilion.

Ilios. Barbiton. BarbitöS. Barbitus. £indon. Icon.

Python. Sidon, Babylön. Salaniin.

TIuffleft. Tulmcn, Trumen. Jamp;iiijen.

DE NOMINVM'ÖENEklBVS.

tnts: Si ejua cfl: paulo habitior pugile m efleaiunt. Macro.llb.i.Satur.Quia ItrtlJ corpoHl præful eft.Sedulius neutre iunxit dicens,ligno præfule.Exul.qui uel_quæ exulat, per e-andem rcgulam communis generis eft. Conlul,dignitaris nomen,quiaioliuiro dâbai, tnaiculinum eft per rcgiilam Umnc ufro ioli.amp;c.Sic uetuftjlîîmum nomen famul, pro famulus.Proconful.exconful,ut confiil.Neqiiam eit omnis generis, per re^iTanï: Adie-ftiuatriumgenerum. Qnianequameil adieftiuiinundcclinatnejideftinutilis. Nequi-tiauitium cæteracomplcCtcns.Quifnamfequitur guis amp;c.Toti3emuerotot^. Tandem neutrum eft, umntum. Idem ut is.TJuandocunij pofterior pars compditti genus non recipit.üt fimtîyÏÏaLicæ adie(ftioncs,^duerbia,tiim ioluni priorem partem afpicimus. An,i'n,on,mahbus dantunSint neutra lècundæ,

Hicaut hæc Python:Smdon muh'ebn's ÔC Icon»

Nomina definentia in an,in,uel on.mafctilina fiint: ut titanjd eft foLOuidius de créa tione mundiiNuHus adhuc mundo præbebâtlumiriâ titan.Äzan,mös Arabiæ. Papini*: Venir 9i idæis ululatibus æmulus Azan.AcarnanjPopuli nomé.Pæan.i.hymnus amp;nbsp;Apöl-lo.Delphin.pifcis quidam amp;nbsp;aftrum. Delphinus« delphis idem. Agoii^ij-tamen . Dae-moti.i.diabolus.interpretatur feiens. Excipiuntur a régula nomina in on, fëcundæ de-clinationis,quæ Latini pleruntB uer^unt in um,amp; l'unt neutri generis: ut colon, id eft, membrum:DiatcHarón aè quatuor, gui.a quatuor uoces habet,« Diapalon,muficac artis fymphoniaconftàns ex quincp tonis,amp; diiobus lëmitonqs.Diafatyron,cdmpolîtïo quæ, dam medicorum ad excitandam uenerem.Dialyton.i.difloriitum.Eftiîgma, pér quam plura fincconiûiftione ponuntur.Taliafunt prope infinita,inter quæcftPclion,nomen inontis,Paefton «Ilion.ôppîdorum nomina quæ CâtinTdicuntPæftum amp;nbsp;Ilium.Verg. 4.Ccor.Bifcr7qirolariaPæfti.Tdem alibi,Sub llio' alto.DîcîtufétrânfhâècIlios. Oui. Sed tnihi quid prodeft ueltris difîcfta lacertis llios.Barbiron,quod doétiflïmi quidam male putauerunt eflefgminini generis. Hora.Lesboum refugît tendere barbiton. Aufonius in cpigrammatis,Hoc genere amp;nbsp;chordas « pleftra « barbita condo. Eft inftrurnentum muficum.quod pulfatur pleftro.uel caîamo,latine die barbitum. Pro eodem^dîatur hfc ueî hjccbarbitos.uel barbitus,Sappho ad Phaonem.Nec facit ad lachrymas barbitos ul-la meas.TOéndole^ûrinii libri habent ibi barbiton. Horatius: Age die latinum barbite carmen,Lesbio primum modulate ciui.Hic mafculinum cft.ut apud Sidonium in Eucha-riftico:Te magne facerdos Barbitus hic nofter pleftro licet impare cantat.Sindon, uclS fubtiliffîmum.Martia.lib.9.Quo tu,quo liber otiofe tendis,Cultusfïndone nô quotidia-na.Icon.i.îmago,fgminini cliteftc Neftore.Dicitur etiamicona iconæ, « iconifina ico nifmatîs.Python uel phyton phvtonis,^pcnsq5i3'am,dubq generis eft. Ouidius nani^ tumidum pythona dixit?ribu!Ius uero Dclphica python,hoc de ferpente plurimi intel-ligunt.fed quidam line n pytho habent.quod aliud eft,Sidon cuiusgencrislt;eft fgmini-ni,quia eft urbis nomemut Bab^n,Afcalon.Laccdacmon,Ancoii, Croton amp;c. Vrbium autfegîonum nomina,ueluti ètîïnfSalamrn,Eleuiïn,Trachyn, oppida. luuenalis, life tarnen qualis re dijt Salaminc reliàa.Quac tarnen fécûndæ funt,neutra cflè diximiB, Ilion,quibusiungiturhebræum Man.i.minn^jnec declinatur.

En neutrum pono,maseftcum pedine lichen. Et ren,fiuerien,atagen,fplen,iunge lyenem.

Nomen in en eft ncutnim.Tliunen.i.fluuius.Fulmcn, ignis ingenti uelotitateenub^ bus'decidens, Trumen,fumma pars gulæ.pcr quam cibum lingua mittit in uentreXxa' men noua apum ioboles,drftyTus in ftatera uel in bilance. Et dieitur etiara^quamenta» truttiw,g:quiSbriumflibramcrituaijgf p onstur pro atquamento Scîûdicif uiumgaâôr

-ocr page 33-

Rinc examina,ai,id eft.rcmtor amp;nbsp;inueftigo.Omen.diuiflatîo Quafi ex ore fumpr9,qiafi OftW» oretnen. Vergil, Quod dij prius omen in ipfum conuertant.Ominqlus .i. qm oinen fa-loquimur, Si pater obiret ( quod omen deus auei'tat)mendicand3 niihiefler.Sic fernen,nomen,folamen Scc.Excipiuntur a régula paucamafculina.Peften, licet Scruiuscrediderit effe neutrum.6.Acne.lampcàincpulïâtebiirno .Plautusnaneg incaptiuis.perpcftinem dixTt.EiTautem peften quo peftitur capillus.Sf quo crints per lt;wtiuntur,amp; cratis dentata ad colendam terram, ci pubes., amp;nbsp;pifeis qni ctiam peftuncul* j dicitur,fle eft inftrumentum textorum diftum,qgt; fila in telis figat, Si femper mafculinfi , elfe arbitror.Lichen.i.mcntagra tabs morbus.Mzrtia.lib.II,Nec trifte mentum fordidi-uelichenes.Rcn ßjjtrien.uifcu?quodchm ku.dyenyerc.diminutiuumrcnunculus.Ata gen, ufusfum figura fyncopa imitatus Antoniä Nebriffenfem.guia abter uerfum ingre dinequib^t.Nainjeftaicripturaeftattâgen gemino tt feeSdabreui, 8iultima produfta, fic eundem 5lt; aliosimitatus.hoc nomen Neuter,a, urn, interdum diflyllabum feci cum fit trifyllabum, quia nullum nomen latinum eud^t^ngumHSet^Aittagen igitur ma itiilini generis, ant epTcrrni tub atticuio Inc, ligni^at auem quandam dclicati feporis, ualdc uocalcmTiedcaptam mox obmutelccntcm. Hora.in epodo ,Na^m âtragen lonicus iteundior.Dicitur etiam ftrminineattagena,Sc attages,is.Mar.Ionicarumguftusattagc narum.Hiero.in epiftolis.Tu attagen rudlas^Aliqui libri habent attagcnemalft attagen, lit fit ab attage attages.Splen,amp; lien idem uiftus figniffcant,ten.dye mylte.Lyenpfus et fpleneticus.qui male habet inrpIene.Seniius tefte Sulpitio neutrum effe dixit,fed errat, ut opinor,Celfus.lib.4.SpIen in finiftra parte eftinteftino innexus, natura mollis amp;nbsp;ra-rus.longitudinis et craflitudinis modicæ.flFlamen cuius gcncris^Mafculini, quia uxor eius et famina facerdosdicitnr flaminica.Da regulam,]Eltqgenus uarium etc, Omne ui-ro foil etc.Dicitur flamenjouafi filamen a filo,quo cinftum caput habebat JFlamen dia-Hs.id eft.TaccrdosTouis.a aio,id eft louc.FIamc Martialis .i. Martis Flame ^irinalis,i(l eft, Quirini fine Romuli. Flamen, pro flatu eft ncutrum.Cicero in arato.Inferior pau-10 eft paries et flanien ad auftn. ^TOunt ne alia in en lie mafculina s’ Etiam, quia compo-lita a cano habent foeminina per a, prr rrgulam, Efto genus uarium etc. utFidiccn,quf fidibus canit, la eft, citliarcrdus. Fidicina, citlïâriltrià. Tubicen, quituba canit,utTibi-cen,quitibia.Cornicen, quicornu.Lyricen, quilyra Liticen,qui lituo. Often,qui canit ore.Horatius: Olcinéni conium prcce fufeitabo Solis ab ortu. Propric de aue aufpicium ©re faciente dicitur.Siticen,ciui apud Sitos moituus canit.Fcrminina tubicina, tibicina et cætcra.Hymen,nuptiarum dcus,maiciilinurn eTt per regüTamîOmne uiro foli etc.O-uidius,Turpia famofus corpora iungit hymen. Dicitur etiain tenuis ilia membrana.qua infantes aliquando nafeuntur inuoluti, et eft mafeulini generis.ut Bacchus pro uino. Nam illi rei praceffecredebatur deiu Hymen.Sircncuius gcnerisc’Fgminini. quiaputa batur elfe nympha marina pube tenus uirgô,reliqua parte corporis pijcTs.Et Sirenes ftie runt tres fifiæ Achcloi Sc Calliopes incolentcs littus SicuIum.Parthenope, Ligia SC Leu cofia.Hæc cätu dulcillimo nautas ad fc alleftos demerferSt.Dicitur etiam firena.æ.Hier.


Lichen^ Ren. Augen,


Nrotw. Atugcn.


name»,

riaminics.


ridicen. Tubicen. Tibiccn. Cornice«. Lyricen. Liticcn. Ofceir.

Siticen. Hymen. Siren.


in Prof, lofue: Et nor ad pattiam feftinantes mortifcros firenarum car.tus furda debem* aure pertranfire.Siren itacp refertur ad rcgulam:Eftoftrmineiim amp;c.Trcrzcn,urbis no menjoçininini eft^pef regüTamiTnrula Si ufbs regioTScribitnr «“^pHiBSóngo. Seneca: An marlslati iînûoTa Trœzcn. Papinius, dîphthonguin diiii/ît, dicens : Et quas uicina lt;*«»♦ Trotzen lungit opes.incolæ dicunturTroezenij. Damen, amp;nbsp;Sebenj fiint propria uiro-nim.Siren,capitur etiam pro quacunq; ilTeccïra. Horatius; Vitanda eft improba firen


Ar petit hociSed lucar auis cum baccarc uult hæc, t^unc iubar hoc tantum pofcit,iubar hic dédit olim, .....


-ocr page 34-

DENOMINVMCENERIBV_1S.

Lopsnar, Calcar.

Lucar.

Bacrar, lubar.

Lar.

CxCar. Bollar Nar Par^

INomifla in ar funt neutra,ut lupanar,domusluparum.i.mcretricum.Cakar.f.ferre ns ftimulus adcalcem alligatus ad urgendos equos. Et capitur pro quouis inëïtamento, Ouid. Excitât auditor ftudium,laudata(^ uirtus Crefcit, amp;nbsp;immenfum gloria cakar ha-bet.Cochlear,quo forbemus.Puluinar.Laquear.Torcular dtc-HExcipiunturduofccmi-nina.Lucar,pro au£priïH5^ fuauiter canente, ß quic^ credim5s~Nouarienii.~Sed Lu-car pro erogatrone quæinTücïï.ï, fyfulsrdoTorümcultuicóniècratishebat, eOeutrü. Sac^r uel baccajj^herba quacJain fine arpfratione-baccITar cum arpiraHöTic neutri gç. nens, éïï^s uinarnim quodtàcclurïum guocfe Sbacchium dicitur.Tu^, 1^ uel ipHm fplendor,â iuHs.i.radiis;nunc eft ncutrû, olim etiam mafculinû.Ennius,Intcrea fugit al busiubarhyperioniscurfum.ïNotandafuntdiligenKr,^errcguIas£cnçraIesnota^ ut Lar,domefticus deus, amp;nbsp;ipfa domus,utljaccfïus uihu.T’cflîw,Ts modieus uoti,preflb la ~ Te,3ûlcis amicis.Iares Æcuntur elfe plures.Cæfar^qgnomc et impcrator.Boftar,prlt;5pri um uiri,pro ftabulo apud ueteres nufquâ inueni.Ret Calcpinus ponat.Nar. Ary,fluui-oijj.'51'ropria, fatî^atënt^PSF^eaiuù.i. aqualïsTcft omir gnis.perregülî: Adieftiua rrium.S7cconipar.i.par,difpar,irnpar,kpar.iJion parTFar lubftantiue, eft néutri gene^ ris.Cicero in Philippicis.Ecce tibi geminûin ledere parXueanus in lextojTarq; fuà ui« dere dei.Hora.ii.ferm.Ludere par,impar,cquitarc in arimdine longa.

Er petit hictTerric hocfcetusCcucumer nifi^pofeit, Huber,iter,ucrber,cancer ternæ,atQî cadauer, Ver,ipinter,tuber :Dabit hic aut hæc tibi lynten

Papauer» Lauer,

Ciccr.

Sifcr. Cucumer., Huber

Iter

Verbcr Cancer.^

^Nominajn eMîue decIinationisfecundæ.fîue tcrtjæ, funt mafculin^eneris, ut an-fer, paflFf,^fr etc.TicucTperlîücprpftcllauefp^rtina, fiuetemporefffotino. contra Alexàriarum,irûIpïnü,Ca]epinum,ct pluies afferentesinuenirineutro gencre,fed nul-la uetcçj autoritäre id probant,'nec qunent ut opinor. Vergib. Deniqß quid ueljjer féru» uchat,Statius.xij.Thebaidos.Itlachrymis exempta dies,nec feras abegit Vefper,amant niiferi lamenta,malis'q! fruuntur.Hic pro tempore reaiff/me capitur. Eft aûttertiæ decli nationis,Aufonius,Hæc ad te breuiter et ilico uefpcris illius fecuto mane diftauhCelfuJ lib.îrj.Quæ non inter meridiem ct uefperem definit. Vergi, Vefpere ab atro confurgunt uenti.Plura dicamin tertio libro. TExcipiuntur à régula guædam nomina tertiæ decli-nationis netitri generis, ut fruâus terra? fignificantia.ueluti papauer,hprTu fcmeiïTôpO riferumhabensXauer,aIiaherba.Pliniusutiturquandotÿintj.minino,quiai'ub^ditur licrba,per régula,Commugisgroprio.Lafer.Rerba qûsèaâ amp;nbsp;l'uccus ex culïh'olâlérpitii f xudans.Cicer,quoddam Rgumê.eft fuperius acutum.Ciçera_amp; çicercuîa, funt alia Icgu mina. Sifer peryp utraœlyiraba,hcrba cuius radicem oîimnobilitaiiit Tiberius ftagi-tans earn oiîubus annis a Germania. Sic piper, zinziber, dé fi qua fint fimilia. Cucumer, tarnen mafeulinü^eft,uerum fæpnis in nominatiuó cuciimislegittir, herba quædam eft, UNeutra êtiam funt5U?ric^ttntur,'Hiibe£,'nj3inmupçeoris, aliquando etiam hominis, ut beata hubera quæ fuxifti. Ouid.Fertilior feges eit alieno femper in agro.Vicinum'cg pecus grandius huber habet.Etiam eft hubertas.i.magna agri fertihtas. Vergi. feptimo Aeneidos,Non uobis rege Latino Diuitis huber agri Troiæiie opulentia deerit.Iter,fub quocomprehenditurfynonymü.i.idem fîgnificans.irmer.i.itio ucl aëhu cundi. amp;nbsp;âlîqn uia.Hjeronymus in libTNume.Auertit Te de itinere'dë ibat per agrum. Vcrber.uerberan di inftrumcntunnnominatiuus Imgularis uix inucmtur^erbcro,onis,uçrberari dign®^ CanŒr,^ro morbo quodam,tertîæ declinâuonis, neutri generis eft amid ueteres, quos ïi°n.^T!£!nur,ait FnicianïuîSSIent proBare cancer neutrum cflë)Pcr üTûdôuidïk

VtijmarumlâtëîaretimmcScabiIe cancer

5erpefe,âkîIIacîas iuoaüs addere paires.

-ocr page 35-

LIBER.


.1.


Sed null® ®5^^ol’Stio,quiahicmalum eft fubftantiuumcuiadhærrt adiedhitulB dicabile.ut nt Icnfiis: äc ut cancer per appolîtionem iharunnniinedicabile foict SCcJtasSquot; . ’ çjnc^ Êtianj îertiæ,(êcundum Pritcianum uidetiir elTe nialcutinum,ut carcer^qd *“ neutrum fiiît.Cadauer, à cadendo,eft corpus mortuum : amp;nbsp;per lîmili- f', j-y..

tudinem de aliis dicicur. Sulpitius Ciceroni: Tot oppidorum cadauera proiefta iacent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Hinc cadauerinus.ut cadauerinus odor.Verannî pars tcmperatior.Hinc ucrnus,ut uer^ ni florcs'Et uernojd eft.puUulo.crefto, 3c fpïendco at(^ etiam cano. Plâutus.Dum aùï-culæ uernant.Spintcr,fibula miujëris.id eft.uncus quo ueftes neftuntur.PlautuSjScis gd '’Pmten hoc alit fpinter.ArmiUani non cffe lt;pinter,patet cxMcnæch. Eft autem armilla brachi^ infigne.VideCalepinum.Tubcrpriorelongajeftterræca^Hus:uulgotartalusdicïFurin Tuber Italia,tefte Calepino, nomen habet à tumore. Martialis in xenijs, Rumpimus altricein lenero de ucrtice terram.Tubcra boletis poma fccunda fumus. Meta^orico^ro quo-uis tumc^c capifur: nec proptereadixcrim cfleadieftiuum, licet doffijlTmo^uidam ita uidêtur.Tercntius,ïuber eft totum caput.üuidius decimo meta, ImmdSîcô pPodibànc tubcre tali.Tuber priorc breui arboris nomen fccmininum effc opinor,pro pomis illius arboris maftulinum eft.Suetonius in Domiciano:UbIatos tuberesTçfîiari iuÎTit ih crafti-num.Martialisinxeniis: Lcftafuburbanis mittuntur apyrina ramis, Etuernætuberes quid tibi cum libycis? Antonq duo.NebrüTenfîs 8C SabeUicus.credunt hic tuberes cffe fœ. minini generis,at falli uidentur.quia uernæ hic adieftiuum non eft, fed fubftantiuü plu raie ab hic uerna.ut per appolîtionem figurate dicamus, Tuberuerna, id cft,domi no-ftræ natus, non ex Aphricaallatus. Concinit mihi Domitius, licet cxponat uernæ per fôëïnîninu,dominoftrænatæ,quumnatidixiffet.Alitcrdocuiin uerfificacoria: fed hæc jnagis placcnt.Ruder 8c iuger,barbara fi.int:latine dicimus rud* _^_iugçrum,quæjioftea Pajebunt. LYntcr,nauicula,reaiusfccmininumeft. Liuiuslibro fexto ab urbe condita: LYntcr lam in altum cxpulfalyntrc.Tibul.lib, fecundo; Ire folebat Exiguus pulla per uada lyn-ter aqua.Etiam eft lignum cauatum.quæ nauia dicitur,quain uindemiis ruftici uti folét, ^Mater cuius gencrisdgmioiniTquia foli fççminæ datur,ut mulier, quod de homine fo-lodicîtur. Ftrminactiä de bcftij^ut fœmina pifcis.datur rc^TarEftöTócmllïcuni^c. ïPauper cuius'gcneris^'^coinunis jn noininatiuo,accufatiuo^amp;jwcatiuo:in reliquis ctiâ omis generis,Da regulä:Quicquid utria.datunEt, Adiciftiua triuni S^.Tâlîa funt quatu Päuper or,panper,degener,huber,pubcr.Pauper'qui paçt habet.Lucinus in .x, Poneduces’pfP fcos,Sc nomina pauperis æui.Papinius,Pugna eft de paupere rcgno.Vcrgi.dixit, Paupe ris 8c tugiiri.Hinc paupero,as .i. paupere facio.Plaut.Boni uiri me pauperant, improbi alunt.Degencr,ignobilis,ignauus,timidus,non fequensuirtutê fuorû maioçt.Vcrg.iüi. negener Acncid.Degcneres animos timor arguit.Luca.inprimo;Dcgcncrcm patierctogam.De ° genero .i. ä gcnerc defeifeo. Hicron y. Frumenta in lolium auenam'q; dégénérât, Huber, .i.feitilis, uel abundans.Laiftan,Eccleiîæ paftos huberelaéle fînu. Lucre,in fexto. Sequitur gram's imber amp;nbsp;hubcr,Cato,Res huber fuit,Hoc etiam in refto neutrü eft. Taci.Ra-riimbres,huber folum:exhubcrant fruges noftrumad morem. Hubcrtas,i,abundantia amp;nbsp;fcrtilitas,Hubçrcim,abundanter,Exhubcro,i,abundo. Vergi, Pomis'q; exhuberat an-nus,Hubcr fubifantiuii patuic.inhubcr,nôn Kübcr,Gel,Inhuberes 8C incultæ quidem ma cræ'lt;% effent,Puber,inaturusad generandü,Dicituretiam hic amp;hæcp^bis. SaÛufti.Pube Puber« res omes interfici iubct,PhiI^phüs^pcras annos iam puberis æui, Impuber uel impu-bis,ad gcncrandü immaturus.Pubes.crinis circa genitalia,dc ipft.puberes,ut iquetus iplï iuucnes,Campertcr,eft mafculina,quia prima uoxadieftiuijur iiluefter,amp; cætera deda-rata drea reguIam;Efto genus uarium 8Cc,

î Ir l'ungesmanbusmeutrîgencnstamenefthir»

VIomeninueftgiafculinuntj utAbaddiGlap»,qucwgatwnwdidturdeuorafle.Sk Abadtft’ C II»

-ocr page 36-

DE N O H I N V M C I ffï R .1 B T J.


lUr.

Pyr.

Martyr.


Mœror.

Rumor.

Tulgor, Arbor.

Soror.

Vxor. Cor. Ador. Marmor. Acquor.


Senior,


Author,


Auftor.

Verb alla in for.

Sponfor.

IncercelTor.

fUrctor.


nir,5; gentile Treuîr. At Hîr.i.uola manur tft neutinm.Pvr.i.ignit,netrtrtijB eIt.fcJ l4ù' tini non utuntur,idco omifi-Martyr commun« generis eft.quîa uiro A teemînae datur,g reguram: QuicquiHutniÿamp;c.ut Paulus martyr,Hagne martyr. Ëftautein martyr teltist martyrîum.telnïîroniî.VerilIimusChriftitcfnseft, qui propter ifliimlibens moritur. Protomartyr.primus martyr.

Hic dat onhæc arbor,cor ador lt;5 hoc,naarmor,8C æquor,

Nomen in orma(culinum eft,ut Mcrror'Uchemcns doly,Rumor,populi lêrmo; Rtj moreftteamare.i.populusdîcit q)amp;c.Fufgor.i.fplendor.Sicamor,aIoôr.duTcor,tialor. amp;c.Vnicum eftfamininfi arbor cuiusdiminuriuiim çft arbuft'uIsLArborator.i.arborun» putator 8c frondator.Arbore/Éo.arKor fîo.Ârbuiîum,ubi midtæ funt arbor es.UDuoet-j im ferminina funt, per regulam: Efto fucmincum etc, quia fob's fccminis dantur : quae juhr^orôraindeSororius.i.mlirîtusîbroris.tieTâlKiuidaafororem pertinens,utoîcula fororia.VxûtJuri coniunx:diminutiuum cil uxorciila, ut fororcula. VxoriuS, ad uxorë pertincns,uel aliquis uxori nimium deditus. VQuatuor font in or neutra. Çor.fons.flC radix uit æ: diminutiuum eft corculiim. Cordatus.prudens. Cordolium, commiferatio, quafidolorcordis.Plaut.Miliicordoliumeft.Adorfrumentumquoddam: undeadorea uel adorcola,laus bellica.Marmor^enus lapidis. Marmoreus,ai.uip,quod ex marmore eft, ut fepulchrum marmoreum7Marmoratus,a,um, quod foperficiem tantum ex marmore habet,ut marmorata domus.Afquor.i.maie:aIiquando etiam campusautaer, NS proprie dicitur foperfiries rei,ab aqua, cut æquaïuperficies eft, quiim non fluiifoat. Ae-quoreus.i.marinus.liSenior cuius generis;'cómunis:quia eft prior uox adieftiui.ut mul-ta alia,ueluti hie amp;nbsp;hæc fenior,amp; hoc fcniuirhic amp;nbsp;hæc doftior,amp; hoc doftius, Sic inHi-or,duIciôF3^.per regulam: Efto g’enus uarium iec. Senior tarnen frequentiùs mafcùlf-num cft.Corne.celfoslib.quinto.Corporafeniora tcntantur.Pli.Iib.xi.de apibusdîxit. Seniores intus operantur.Seneca in Hippolyto.Fama miratrix fenioris æui, Ambrofi’, Vt fides aftruei etur exemplo fenioris faminæ. Varro in pofitiuo dixit. Et tua arnica fe-nex.Comparatiua in or,olim foerunt neutri generis,tefte Prifciano.Id iam exoleuit.

Author cuius gencriS!* communis, qiuadaturf(iminæ,perxeguIam,Quicquid utriqidatÜrNam author finçc cum aJpiratiqnc, eJHaftor aut faarix, Græce authentes dicitur,ut poeta eft author carminis.Eua eft author miferiæ noftrac.Deus eft author mfi di._Author ctiameft,qui fuadet auî pcrfoadet^otius,ut author deditionis,amp; promiflbr, ic propugnator fiuc deîenïor: author item cui quis fidem habet.Hinc authoritas,multo plura dicit Calepinus. Libetius dixero cum Macrobio in lib. lii.fatur.Natura huius fidiri cæ author Si nutrix,g cum fanftiflimo eodemqi doftiflimo Aurelio Auguftino,Authrix peccati Eua.Authrix mcriti Maria, Etdiuo Hicronymo: ueneremur falutis authricem, Reclamat truftraCalepinus.Mundi lumina fuerunt,amp; uiri fanftiflimi, myftcriornij di-uinorum doftilfimi, quorum non foilTcmus digni corrigiam calceamenti foluerc, ergo femperfueruiitlatiniirirnk Mendofe coUigis, inquit Stoicus, hie aurem mordari lotus aceto.Auaor,quiauget,latinum eftmafeulinigeneris,quiafœmininfi eftauftor.Prius auftorctiamTïgurateneutris lungitu'r.Xû.m quinto,ltaliam h cælo auttore rcculas'.Ver gibusin.x.Aenei.Italiam petqt fatisauftoribus efto.Philel. Si LancilotusrefragStur mi hi in orthographia huius diftionis, qua de dicam alibi. Sun t qui diMtn fenator, balnca-toiYamp; aftor pro recitatore aç^atore, item aleator ellFWinmuhis gehens, inter quos cum Seruio eit SulpitiusJTcctPetronius 010171311116 balneatricem dixit.Itcm communis generis,font per regulam,Quicquid utriq; datur flcc.uerbalia in for Jioafacientia fjmi ninain tijx,ut Sponfor,qui uel quæ lfgt;ondct.lriterceflbr,qui uel quæ intercedit ÄcTDu» dius.Sp'onfor coniugq ftat dea pifta foi,Mapheus,Virgo interceffor noftra fer ante deii, Sk polfeffor amp;c.licet de fxminis raro dicantur,ut Rhetor,quod etiam güiscómunis elfo dicunt. Paua funt fotnunina in trix à uerbalibus tn for, ut tonftrix, poflcftrix,affifuix.


-ocr page 37-

LIBER. .t.

lltietor.quluelsjua; feit rhetoricam.K earn profitetur.TMfmorcuiusx“'’-

gulari,p^r_rcgul^.Atl]~g^iq3 trium,inplurali,pfr regnlâ,Quicquî3~utrilt;^datur.ycrg* îiq.Aenci.Iuftumcgmcmoriçprccaturndemin .ix. Nulla dies unq memon iioscximet auo.Menior,qui recordatur.Align eciam palTmCjUt memorem lunonis ob iram^l^me-»nor,quinon meminit.HDifcolor cuius gnis^omit.quia fub una terminatione omigene difcolor pannus,dilcolorueltis,di(color agmen.Uu»cl.»h-amôÿ.£t uolat admilîîsdilcoloragmen cquis.PliniusTïttoraucrlicoiöriaÉGxitTTdêm.Intus ome ouum rftbicolor.Gelli,Iib.xi.Tunica muliebri indutus8c pallio ucrficolore, Dilcolor,diuerfi

Mener,

A Color.

Difcolor. Concolor. Veriîcolor.

Decolor.

Bicorpor.J Tricorpor,

coloris.Concolor.ciuldem coloris, Aues concolores una uolant.Vnicolor.unTüs coloris Bicolor, duoB2 colorumTSic tricolor amp;c.MulticoTôt^ult'oy colorum,Verfiçolor,uarii coloris.Decolor,rnali colorïs.^Itcm oèr eandém rrgnlä omis generis fu~nt quædaTcor-pus com^oflta, ut Bicorpor,habens^o corpora, ficTrfeorpor. Verg.in lexto. Ét forma tricofporis ümbræ.bitempcgt;r,excor,tie itmiiiaabarbaris fifta lunt, latine dices bitë poreus excors Sfc.Uttem per eandem regulâ ^mms gnisl^t adecûs ,i. honor dedufta, ut Indccor amp;nbsp;DedecôrT.inriôhelTüTlt;lui hominatiiii rarulïmêIcguntur.Papinîus,Pro fune re pulchro Dedecoram amplexi ulta reditus'q; pudendos.Verg.xi.Aenri.Non tarnen in decorem tua te regina reliquit.Hic Seruius dicit nominatiuü non reperiri.Prifcianus de Dcdecor, ducit hæc àuetuftiffimo adicilHuo,hic amp;h^^Tioc decor,genitiuo nuiuJdccoriSjpcnul titSa bfcîiï.î.Trônêlïüs.Njuius apud l-’rifciann.DecôrernÇdîtem duxerant.VerTus êft lam ßgjQj.

Adeeuf ' Indecor,

rhriniHfgt;.Liquôr.ies naturaUttr fluens.ut aqua.uin lor, oliin e nam tomininuin.quod non fequimur

Hoc dat ur J Wc furfur capi'ct cuiu uulture turtur.

^iNomen in ur eft neutri generis,ut Murmur, leuis aquæ ftrepitus, licet tnetaphorice proquqiîîngfpitucapiatur.Hincinunnuro,as,murmurino,as.i.tnurmuro?ymurniu » .-»n»-rillum.i.murmuratio.ln euangelio Iohannis, maiciitine legitur, Murmurmultus de eo crat in turba.Valla ait,Imitatus ell interpres græcos,apud quos nomen idem flgnificâs, mafculinum eft,nobis autem murm ly tantum lit neutri generis, ut guttur. quodPIaut* ut imperitus fermo pctulantis ferui ipeftatoribus rifum excutiat, mafeuline in Aulula-ria protulit.Et ne obturer gutturcm inferiorem.Sic carter neutrum,amp; papauerrnafeuli num repertum,quorum nihil imitabirnur.Guttur,eît fiftulacolli. Guttus, eft uaïÉulum Guttur* fuperne anguftum,unde liquor guttatim effundi'tur.Mamphur,llgnummediocrisfongi Cuttus, tudinisrotundum.quodlorocircunuolutumcircumaguntfabriinôpëntustornandis, MamphuT* eyn dreyholt.VTri^x^iuntiir si régula mafeulini generis,Furfur, purgamentum fari næ.Serenus, Additur exculfus nluea nmilagiiie furfur.Et eft nomen^uisji Caiepmo cre dimus.Nung eft faminini.aut neutri g nis,contra indoiftos mî^ eftut7ehtes,n2rup)rd-bantes.Pro capitïs morbo melius pliâi'aliter tanttTFurfures dicimüs. FurTin'eus ex furfii-re,ut furfureus panjs.yuTtur.auis rapax iÿ carriîùora.quæ etiâm uufturis amp;nbsp;uultïïn'us di-citur.Enniiis,VuIturis in fyluis mifeçt mandebat homonem.CatulF.Lingua exerta auido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

fit data uulturio.Turtur,fiuc pifcis.fiue uolucris.pro pifee non occurritmi^ teflimoni * um aliud q grammatico^i gfeedicitur paftinaca Âtrigon, in cuius cauda Itat radius præfentirtimiuencni.Proaue,Sappho adPhaone, Et niger à uiriditurturamaturaue^ Sic luue.Cariturus turture magno. Seruius amp;nbsp;plures putât dubn gnù elle, amp;nbsp;termininû repeririapud Verg.mBuco.dicentem, Nec gemere aerea ceflabit turtur abulmo, ut fit aerea turtur, fed fallütur.quia melior uerfus, amp;nbsp;eft fenfus,ut aerea ablatiutis fit pro alta. Si ponatur quemadmoduin legimusquercus amp;nbsp;cypariffos aereas.Idem.iq.Aenci.Aereae qucrcusaut conifersecypariiri.Martia.Daphnonâs,platanonas,amp;aereascyparinbs.Qd’ uerfus melior fit in fenfu noftro,patct ex his, quæ in uerfificatoria de cæfuris diximus.

^broûus tn fïtwyûiin^pr QVniit turtu^W cS £cruio deyeft/jut per reguüjCSmuws

-ocr page 38-

Satur»

Ckur. Aftur,

Fur.

Ligur.

Augur.

ChàïîrM.

Caritas. Facultas.

Vas.fîs.

Fas. Nefaî. Ceras-As.

Boreas, Satanas. Tiaras.

Tiara. Pharias. Adamas. Blephas. Acragas. Mas

Gigas. Garamas.

Vas, dis, Abbas.

DB NOMINVM CEN'ERIBVS.

froprlo etc.magis commune auis fubaudicns.Turtur ubi iugalis proprü fuen't niduata, pf’rtæfa'thalamosethomênîïaEërcconiugij, co quod primus amor fefclleritearn, î Satur cuius gcneris(eft rnafcijlini,qt„'a eit prima uox adiefriiii,pcr rcgulam,Efto gela* uarium etC.'Sàtur.laturâ.Iàturum.i. cIBo plcnus.'Tercbtius, Cijngt; latura atcp^bria’eris, püer ut ät latur.Satur ctiam eft abundanset fa?cundum,ut rusfaturum. Hine fatias, et fa turo,as,at(}! quod uetus eft fatio. Cicur cuius jjtfneris^omnis.ga ftib una uoce adiefliu« eft,per regulam,Adieftiua trium.i.mite'ct inaniuetum,utcicuringenium,cicur béftia. Cicuro.as.manTuëtacio.'ff Aftu'r cuiusgcneris^cft mafcuIini.Nam fgmininum eft Aftu-rica,pcrreguIana^Eftogenusuarium.'Afl^-naniÿeftaliqüiTäb'Äfturia ciuitate Hifpa-niæ.ut cquus aftur.i.alturco.ftue gradarius.Anxur,oppidi nomen patuit.lnfula et urbs regio etc. U Fur cuius goneris^communis generis,quia datw uiro et foeminæ. Nam fur. tft g uel qtiæ furaf.p régula, Qiiîcgîiitritp daf.Hincbiîür et tiiFur.i.~^trimc fur. Aurifiir g fqratur aurü.Diminuriuü eft furcuP amp;nbsp;ftirnculus.Fur.ctiatn ferufi fignificaEvër.Quid dominifacient.audentcum taîiaîures.Pêr candem regulam communis generis funt li guL£t aiigiir.Ligurjqui uel quæ ab Liguria regiqne Ttaliæ eft,et pro codem diciturlig’. Peruus,Miln nuncligusora intepet.Poffçflïuum eft liffiftkl'? '’*^Jj£üftinuS. Augim, qui uelguæ futuraconicélat,proprie ex auium garritu.tansdiuinatiô dicitur aügufiu. Et iicrbumauguror.i.diuino.Profocmina. Papini. Sit augur cafta futuri. Hora.in quarto carmi.apud Pnfcianum,Nifi fallax augur annofa côrnix,S«pius de uiris dicitur. Nâ au-gurum Romæ fuit collegium.

As petit hæcineutrum eft uas uafis, fas^ nefas^, At^ cerasiuuk as hic aüïs,ut omnia primæ Nomina,quis addesadamas,elephas, acragas^»

lt;Nomenjnaseftfomininigeneri^ut Chantascum h.i.dileaio.Caritasfinch îdefi, preiiôlitas,nec diàtur canTHa latine.Tul. Ex tanta caritat’e annonæ iubiro tanta uilita» fafl:aeft.Facûltas3.pôfiîbilitas,ars,poftcfli’o.^[Excipiuntur a recula quatuor neutra. Vas, quando g'emtiuus eftuafîS,quo?contînct aliquid.yâlculiim,paruum uas.Fa^licitfi. Ne-Tas,illicitum,ncc fleiituntur.luuen.Credêbant hoc grande nefas.ct morte pîandum,Si iu uenis uctulo non afturrcxcrat.Cefas adis.tefte Prifeiano cuiufdam loci nomen. Mafeuli tia uero funt, Asaft’is,i.libra,duodccim uncias continés, græcc mna dicitur,quod uoca-lis interieftu mina pronuntiât Latini.Accipitur pro nummo,et pro tota poffelTione, ut hæresexafte.i.toupoftcftïôeJÆafculir^ctiamnintôihfaprimæ dcclinationis nomina Eoreas,uêtus qui et aqüiIôquot;drcituf,îëdccgcheralibus nolcitur^Satanas/dçmon, TiaraSjCapitis ornamentum.guo reges facerdotes'q; utebantur. Ver. Sceptrum'q; {aceriÿ tiaras.Dicitur etiamïcrminino gcnerehæctiara.Iuucn.fatyra.e. Et Phrygia ueftif bue-ca tiara.Pharm,ferpcntis_nomcn.Luca.Et contentus iter cauda fulcare pharias. His iun guntur Adâmas.lapilltis pretiolus.Diamas,barbarum eft, licet quidam ufurpant.Iuucn. Adamas notifûmus Src.Elephas,maximum animal.amp;'faepius àLatinisin fecunda decli-natione elephantus diciturXucan.Nec tutus fpatio eft déplias.Acragasjiro monte et fi militer pro oppldq,hoc fatis patuit ibi: Infula,amp; urbs Scc.VMas cuius generislt;mafculini gencris^uiafoliuiro damr.Nammas.i.uir,perregulam:Omne uiro Imi.Muïicrmari fi mills dicitur mârcula,niâîcula Sapphô.Itein mafculus,a,um, adieftiui^ eft, ut mafcula bilis .i. uirilis ira, malcula uirtus amp;c._P« candem regmam mâRulina funt:Cigas.gâra-mas,uas.abbas.Gigas.uir altiftimæ ftatura?.Gar3t^s,populi Libyci nome'ii: for mina dici tur garamantis.idis: itc à Cigas It opus fuerit,pro fccmina gîgântis,idrs,'refte dixefis. ~ Y3s,jdis,fidciufior.Cicef diV as fadus eft alter.Pf oprîcïn rc capitaïi dicitur: aliquando de quocuiuj fidciufldre.Horatiiis.Ille datis uadibus quirure cxtraàusin urbem eft. Abbas,

-ocr page 39-

LIBER. .1.

interpi'f*^®^Päfff-Atlas,gypntw nomen,qui fingiturfulcirf nrlufnhumtTW.ini/m^ num eft •'egulam Cmnc uiro Mi.JQfc pro monte in quern coniierfiw efle fertur,alte rios generis eft: nee itc ,p mttapTióncó ftgnificatii,ut Atlas eft apud doftifiïmos mafeul* «-1-, lapideus, ftrufturam in ædificfts humeris ftiftentans.ut^las ille cæluni. Optimas, primps, funimas,amp; pauea alia rariffimc ftngulariter rfpcrta,communis generisfunt,ut no mé gentile Areas,per rcgulam:Quicquid utriqi datur. Plaut, in Gift. Summates matro-nas. In Politiano matronae optimatcs./pul’.quarto de Afin.Summatem regióis puellä. ^Arpinas cuius gcneris?omnis.quiaelLûib.una_uoccadicaiuum.paregulam:Adieftiua trium amp;c. Arpinasjd eft.arpinioppidi Italicilncôlâ,uëra3arpinumpernnens.^icà3îë Arpinas. ftiua funt fimilia.uelutiAguinas ab aquino,Bergomas a bergomo,Rauennas aRaucn-na,SarTïnasafarfina,Priucmasapriuerno,ridcnasafidcnis;Sc funt oppida Italiae.Sie Vibinas,Capcnas amp;c. nbsp;nbsp;noftt as,id eft.aliquis noftrae gcntis uel lcéFac.Ab Alpibusmó-

tibusaltilTïmisnon Alpinas atisufquamlegitur:fedAlpinus,a,um.Ouidius;Exigis Alpino Romafub bofte iacet.Cuiasatisjntenogatnmm^^tilitiuinJimiiit^omnis ge- nbsp;nbsp;.

nerisfft.Olirn dicebant hic Si. hæc Ärpinatis 8c hocArpinatçnûc fie loquimur: Ëicern Cuias. Arpinas,PlautusSarltnâs.ïuuenalîsâéTiiomas Aqmnas.res Arpinas, iter Arpinas amp;c. Aqmnas. Cicero ad Atticum li. uln'ino: In quo flexus cft ad itcr Arpinas.Idcm ad Cælium Noftra «a uerbadixit.Et alibi,in Arpinati prædio.Idcm:Vt ueni in Arpinas, fubaudi prædia, Plinius lib.t .Priuernati.a uina dixit.Lucil.autem oleumcaffinMdixit.TNojninaprædi Priuemai orntn prope aliquod oppidü, ex nomine poffeffiuo illius oppidi in neutro generc fi^u- Caffinas. rabaniur:ut TuicuIanum,AIBâniïm7^ïîînanum,tormiânum,Arpinas Sec, Nugas, tefte Arpinas* PriiHân.ac Phoca.adicaiuû cft oi^gnisindcclinabile.idéfignificansquod nugaxg? mequot; da'xTda rc£ulâTÂdieaiuaTriii.Hicrony.rnS^honia~:Nugas qui à Icgc rcccftcrant,côgre nbsp;nbsp;*

gaÜô. Sæpius le^ nugax.InHibro Sapientiæ : Tan^ nugaccs æftimati fumus ab illo.

Es fit fœmineutnuudcs hic uult,poples,ô( âmes, Pes,aries,paries,palmes,cumlimitc,ftipcs, Et fomes,trames,termes, cum gurgite, cefpes, Et uerres, merges, quibus addito græca,dics^ Tempore pro certo:cum proie,dathæc ita rare.

CNomen inesfaminini_generi$,ut Apes.beftiola nota.Apiarius,qui apes habet,aut Apfï. euftodît. Apiarium.i. alurarium,uas in quo apes mclfificant. Dicituretiam hæcapis: At hic Apisidis.eftnomë ethnici dei,amp; ftgnificat bourm quem coleEàtAëgyptrj, quosimi . . tariuolentcsperuerfîIudæi,conflaucruntfibiuitulum.hocpcrtinetadrtguIam,Omnc uirofoliamp;c. Moles,ld^ftjnagnitudo.Verg.TantæmoIiseratRomanamcôdercgfn . • tem,id eft,tam difficîIc.Prolcs',filius aut filia. Cæ^es interfeftio.Scdcs,id cft,fedile. KU--, °\ quot;nbsp;pcs.altus amp;nbsp;præruptus locus. TudeSjftiÈes quo näuistruditur. Sict«esj£gMjes,fpcci- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

es.Compesjiedum uinculü,in hetcroclitis dcclarabitur, quia raro Hngulanter legitur. q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Bxcipiuntur a régula qnædam in es nomina mafeulini generis,ut tudes àBadio an^nw nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P •

notamm.ideft rnaïïeus.a tundéfldô dîflus,Sf priôrem corrîpït,ut uerbum e'ïïïISém ori-ginistùdito, n nanq;correptionisgratiaabieélaeft.Poplcs,curuaturafubgenu. AmesJ °P‘”' fine h,baculus quo fuftr tatur retc aucuparium.Pes^a pars corporis. SuUioc compte-hendüturfemipes.idcft,dimidiui^edis.Sefquipcs,iacft,pesâcdimidiumpê^.id nan-‘^efquiltgniEcât,ùtTéT^ihora.5onipcs3f^rnipes,iareft,equus;lc3naturaadîeiliua funt,ut bipes,tripes,quadrupcs amp;c.Pes totum dicitur a femore ad calcé. Partes cius funt côxêfcjfiuccpxa^emur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gcnu,poplcs,crus,fura,amp; calx,qui pes imus dicitur,

d

-ocr page 40-

D N O M I N V M G E N £ R I B V S,

C»Ix,eft quod unlgo appcljtoir pc^ Et cakanciii uel calcancum.eft £]iiod uulgo caî» Aiics, lt;fic)iur. Ancs.nîâicâlîûs otrium.amp;quoddain inftruincntiiiu bcUicum. Paries, munis do-Paries. qiwcunq; materia. Palmes,ramus uitîs. Limes.Iigiiû autlapis agros diftingucs. Palmes. quicüque terminus. Hjnclimito,as,jd eft.termino. 5npes,7urtisterrædefixus.äqui LinKS. Cunqibaculus. Fomcs,idelt,nutrimentum,àfoucndo^iêirur, iituiniimcri femes libi-Stipes. dinis.Luca. in.s-Excitatinualidas admoto fomite flâmas.Trames,uia uel trâfîtus d tiâf-îomes. neo. Termes,furculus arboris.Gel.Ii.; .Palmæ termes ex aïLofc^nTruftti auulfus.fpa Trames. dixdicitur.HoratiusiGerminatamp;nunquamtermespallentisoIiuæ. Termes, pro uer-Termes. rniculo nufquam capitur.Naraapud Seruiuminilludprimo Geor.Aut tempeftiuam fyl uis eiiertcre pinum.diccntcm; Importune tempore arbores lt;æfæ cito termites faciunt, mendumcft iiitiolibrariorü.Tcrmites,pro teredinesiut alibi oredones pro unedones: Curges. Autor miliicft Antonius Nebriffcnlîs. Gurges,profundus in Rumine locus.Ouidius: Ca fus ubiq;ualet,fempcrtibi pendeat hamusiQuo minime crcdis.gurgitepilciserit.Gur-Ccfpes. }J'*'°’®’gt;f^^^°*''’j’gt;npleo Hinergurgito amp;nbsp;ingurgite. Cefpcs, frul'tinn rerra- gramino-Verres. læ Gcfpîtîtius.ex ccipitciut fedilc ccfpititium. Verres,_gorcm non caftratusinâ caftra-tus, dicitur maialis.Nicdifferat aries.ucruex:cqiuis,cantliernis,amp;r quôdnon femper ob feiuaîjhircus,caper. Mergcs.manrpulusfpicarum.Vêr.s.Ceor.Ccrealismcrgiteculmi. Errant,quigenitiuumperlecundamuocalémergetisefferunt.Atmcrgæ,arû,funt fur-Merges «ilæ,qiilbris àcerui frùgum fïunt.Mergus,auisafliduo IcmergcnrWërgin^.emunao Mergiis rin Mergusoris.i. fitula. C^afculina quotjfunt noia græca.ut ^anétes, prophetcT,cb Bootes ' nicfcs,1oplïnics,prîamides.îôotcs,ïïduscilèlie,interpretaturbubulciis, aliô nomine Zelote.s arffoghylax^tefrtcnéGalepino êtiam per fecunJamflefli,ânerentc etiam bootusEb quot;nbsp;oti dici. ZeletêsiTWlïmcs âmator amp;nbsp;æmulus, ArgertesfifApeliotcSjqçntqçzncmina, funt.Achatcsîpÿrîtes^ophites.prctioforum lapilloriiînTiominaiTintiquæ 8c alïaîî fee-mfhIha legantur,hoc eft'p’er reguIam.Communîspr'ôprio,quia intclligitur gemma.

Magnes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;declinationisin es gr3cc3Üinc,ci:gt;irnnon pauca.Ait Magnes nomen lapilli ad‘

° ‘ fe ferrum trahentis Mägnq££tgt;am eit incolaIviagnelîar regionisMTcedoniæ: amp;nbsp;folum mafculinumcif,quiafœmina dicitur MagneTâucI Magnetis,tidis.Horatius:Magncfam Grès. Hippolyten dum fugit abftinens.Medea ad lafonë; Cur unquam colchi magnctidauidi musargo. Cres,id eli,Cretenfis,folum mafeulinum quiafermina dicitur credà.Tibul. Pheebo gratiffirha dona Cres tulit,id eft,l)scdalusin Creta femper moratus. Ver. Crefla genus pholoe. I^^es lebefis.uas æneum in quo resbulliunt.Ouidiusin epiftola Bryfei-Lcbcs. dis; Addidit Sc fuluos operolb ex sereTcbetes.I5ebëliu^amp;Ca'.epintâ male credunt fuenti-?

ninuntefle in Ezcchie.ca.n H.TceftIebcs,uosautem carnes;quia Iræc urÈ5,nohTïscclé-bcs,ucraconfrruétiocft,utliquctcapitultimpcrlegcnti;ubictiâ dicitur; Hacc non erit uobisin Iebctem,amp; nos non eritisin medio eius in carnes. Accufatiuus hunclebeta; un Tapes, de fit nomen primæ,Hæc lebcta; ut in Paralip .Pacificas hoftias coxerunt inlebeti’s. Ta-Dies, )^c's,ctis, tegmen mjre^iÄum uarqs coloribus.qno equi.menfae.uel pauimenta Iternun-tur .Papinius.iTfïïcb.Altos'qi inferfe tapetas.Dicitur ctiâ hoe tapft^tisiuel tapetum,ti, Çjjs pro tempore certQ.'Ut.;4..horarum,eft tamfücminini mafeulini generis,telle No-nio Marcello^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tarnen m^ulinuinjinde quarto calendas nonas ueTîaus, ïîS quar

tâ. amp;nbsp;melius^minicps dies 3 dominiça:eV JTcs heitërnus, q hefterna. Neutrum tarnen repreHênfîone dignum elfe jéniit Nonius.Pacuuius; Gnatam defpondit.nuptijs h - ne di cîtoiem.VFrgiliusîccundoAcneidos;lam'qjBies niîandaaderat;hæcNonius. Addamus aliquid.SilliusIib e.Necdmnexortadiespro exortus dixit. AfiniusCicc.Iibro.i«.Die qua dragcfima,in ferminino genere dixit, ubi manifefte tempus certum fignificatur.in plu-rali folum eft mafculinum.nifi forfan apud Tibullfl libro tertio: Venir poft miiltasuna fcrenadies.NonnulIi libri mafeulini generis,muItos,habcnr.Ab hoc fit meridies.i. diet medium,folum mafeulini generis.Dies_Ero tempore fimpfieiter,fæpiuH'ccmininH: un-^.diecula pro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hine bitnajtiima, quaÿima dkjiro tpebiennq Sx.ufurpat

-ocr page 41-

L IBE R .1.

toi'irulri-Tibul!iis:Lotigadieîhomini docuit parère leoneî.Vfr.î.Aenei. Venir(’umma »dies X ineliiftabilc tempus. Et in fine quinti: Quam nee longa dies pictas nee mitigat ul tempore mafculinum,pro incerto autem faminimini.

Sf d NöniSs Marcelnis~ûûlt etiamlinipliciter pro teporc aligyandoellcmärculinü. Tur-pilius in Pedio:Quando equidem amorem intercapedineipfekniuitdics.i.iplum tem-pus,i.it ait Nonius. Circitescirotis ƒ circulus a?rcus,ctiain eft mafçulinum: carmen no- Cirâtes, ftrum ingredi ncqiiit.Sidonius in laûdibus Narboru's:Qüinto circitc non uatensfequen tem Pondus ferre prior rotabat axem.

Hi'ppomanes neutrum dabimus,uelut xs, cacoéthes,

Neutri generisfunt HippomaneSj quod_^er ædiphthongûfcribif acs. Si cicoet'hM.

Hippomanes,uirus ab equa colleftum.uel carflcula in fronte pulli equihi Ébmiric ad in- quot;'PP®* faniamredigens.Hippos.i.equusautcqua:mania,infania.Ver.3,Ccor.Hic demum hip- quot;’^nes. pomanes.uero quodnomine dicunt Paftorcs,lentum dilfillat ab inguine uirus; Hippo-manes quod fæpe malæ legere nouercæ.Non défunt qui dicant etiam efle herbâ.qua gu ftata equi in furorem uertuntur, Aesquoddam metallO.Capifpro pecunia. Alienû æs, pecunia débita. Acreus.alieneus SC alienus,amp; æneus.i.ex ære fadus. Ahenfi.uas æneum. Cacoethes,maIusmos.luucnalis:Tcnet infanabile multos Scribendi cacocthes. Si ægro Caco-in corde renelîït. Multa de hoc in uerfificatoriadixi. Myrtites.uinum ex myrti bacca- «thés, rum fucco confedum. Scyllites uinum ex fucco fcyllæ herbæ teniperatum.Vndc fcylli-tes, acetum apud Pli.li.j.acmyrtitcsuir.û apud eund? li.i .Hæcduo Nebriflenfis uoluit Myrti-erte’neutri guis,quia iniienit in neutris uinfi gÇacetum iunda.iedfailli, quiTfioc^t per tf/ appofitïóBc.ürOicarflumen'Tnbcns.Et Plin.in acco non myrtites, icyHIteS Sccidicit, Scvlli fedmyrtitcm,liellcboritem,aromatitcmamp;c.ideoomniafuntmafeujinigeneris:utfimi tes^ liagrêeca.Plini.i4.cap.i;.Myrtitcm CatoquemadmddîîîRTcc'erît^ocpaulopoft indica bimus. ^Præs cuius generis^cft mafculini,quia de fccniinis diduni non tnucni,pcr regu lam: Omne uiro loli Kc. fîgnificatio tarnen non üidetur onînirioî'fcemîlSis abRbrrc-ie,ut necç in latelles amp;nbsp;uelcs,quæ mafculina per eandem regulam folum inucni,nifi ra-riffime.Cicero Iccundodefini.Voluptatiim fatellites amp;nbsp;ininiftras. Hoc licet rarum fit, audebo fie locjui. pracs cum a?diphthongo, id eft,fideiuflbrin lire nummaria. Aufoni. _ Quis fubit in pcenarn capitaii luppliciO!’u3S.Quis,cum lisTuerit nummaria,quis dabitur^ nbsp;nbsp;æ ’

præs. Satelle5,mimftcr crudelitatisamp; apparitor.Syellitium, fatellituin adio . Veles, milesIcuiflïmc oi^um armatus,qiii ferenrariusetiam dicitur.Ec.per trâllationem di- $atcl'fs. citur.qui uerbis âTtercatur.Hincu^ôruclitans,id ell, contendo, digladior, pugno,amp; Veles, iurgor. Hinc item uciitarirâ^ediuum .ut uelitaris pugna.Ouidiiis: Velitis hafta mei.

Cicero ad Pætum libro nonoiMe autem àte ut fcurrani uelitemnialis oneratum cfle,nô molefte tuli,id eft,iocularibus uerbis expofituin.ipMiles cuius generis^communis,quia niro Si fjcminæ conuenit per regulam: C^cquid utriep datur. Eft enim miles, qui ucl Miles. quæ’militât.ÛuîHius de Calïïto pueHatMilês erat PhocbesTdtm de alia inuliere:Nam ru dis ad partus Si noua miles eram .5unt nçalia in es communisJ|eneris^ Sunt ccrtc,amp;hit uerficulis poflunt memoriae commendari: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

Mircs,equcsxocles,generis communis, amp;nbsp;hofpes, lndiges,antifie5,uatcs,interprcs,dnïâêrêî, Etpedes.Àft hic aut hæc fixum fiifcipit aies.

Eques,equo infilïëns.Ésjues a^ratus,eft quem împeritum uulgus milite appellat.Eques, -àliquandoipfccquusdicituf.Vêr.Dorfo'q;equitemdocuercfub armis, Infultare foîoamp; grclfusglomerarefuperbos. Cocleydeft, lufcusuel lu^.id eft, alterutro oculo ca- r ptus. Hofpes,qui quæue ad hofpitium rccipîf aut i écipîfur : Si capitur pro pëfêgi fno. Excmplü ubi df fâ’mina dicif Papinius quinto The, Pudeat ne forte benigne holpilis.

-ocr page 42-

DE N O H I N V H CENERIBVS

Luca.libro quinto, Hofpesin cxternîsaudiuitairiateftis.Hofpires,proprie funt Smîcî diucrfoçi, oppidoç2,pago^ aut regionum.qui Ce mutuo rccipiunt,cum alter in alterius patria pcrcgrinus eft.Ouid.Non ho/pesab hofpite tutus. Talis amicitia dicitur hofpita litas.uel hofpitium.Cicero: Fuit mihi cum illo uetus liofpitium. Et domus quæ gratis pa tent,hofpitia dicuntur:jqiiæ uero mcrccdc paf^rj^dicuntur çai.i£onæ aut diuerforia.In-xitintur hæ{ hofpita fccminini generisiii îingulari,amp;hojjùta neutrigeneris in plürali; ÇUHIamp;flindetnjoluraliinecgcnitiuuinncc datiuflufquam mueni:ideo puto hxcduo ma gis cffe ab adictoio.quod fiiift ogijTorh^iti^,aiUm,prohofpita1is.i. facißs ad rccipi-endum,5rquo tutediuertîmurfcontrâriumïnHoîpita.Luca.in.iii. Tunc obtulit hofpita ttllus.In Exo.Poftulabit mulicràuicinafua amp;nbsp;ab hofpita uafaargentea.Hic fubftantiue capitur.Sta.iij.Theb, Hofpita pandas flumina.OuidjÜ.Metamor. Inhoipita tefta tyran-Indigfs, ni Ingredior.H^itorj^^fpitio fufcipio aut fufcipior.Indiges^ homo poft morte inter diuosrclatiis relatauc,amp;(ut cum uulgo loquar')canoniiatus,aut canoruzanTautor Antonius Nebriffenfis. Ouid.ix.Meta.de Aenea; Quem turba Ç^irini Nuncupat indigetê. Anjftftes,in aliquarefumnyis,ut antiftesfaçerdotum.i.cpifcopus.Forminafapius dicitur Antiftes. antiftita,aliquan Jo ctiam antiftts, Valerius Maximus lib. primo. NVdeæ uetuftîs ritibus Antiftita. pelîtà dcelfct antiftes.Ciccro in Verrem; Sacerdos Cereris atq; iliius fani antiftitæ maio res natu.Ouid;iii.Metamor.Traftis'q;comisantiftitaphabi.Dicitur ab antifto.i.excello, Cicero lib.primo de ora.Virum qui fit primus cius artisantiftes. Vates.poeta uelpoe-

Vates. tria,amp; quicuniÿfuturaprædicit.Verg.Quin uatem infanam afpicias.Vaticinor.futurura prædico.Vaticinium.i.prophetia.Intcrpres.quiautoresdeclarat, aut aliquid ex lingua Interpres. nbsp;nbsp;nbsp;linguam tranffert.Inteipretor uerbum.i.cxpono amp;declaro. Haeres, adquem defun-

Hærcs. ' ft’bon®pcrueniunt'.Cohærcs.lîmuI cumalio hærcs.Exhærcs.i, qui qu» uc exhære Pedes. datur.i.hærcditatcpriuaturJE££L«,ptdibusiterfaciens,Pcdicaius.Pcditumcxcrcitus:ut Aies. equitatiis equitum.Aies fubftantiuum .iajûlucris.epicccnmn eft fub hic aut hæc. Quidâ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, tarnen dicunt efle communis generis. Sed Petrus Marfus dicit pro galünaceo accipi tam

focminîneq maftuline apud Sillium lib. quinto, Tunc ales præicialuftus Damnabat iie-fcipIanftu'q;alimentarefugit.Ibidë;TumfignafcquenturNullauulfamanuiUefcilg in-territus ales Audebit.Laftantius in illud terttj Thebaidos:Noftis uagalumina teftur. Et focios mânes amp;nbsp;te mala protinus ales: Vult ales fcemininnqji^ malum augurium fignifica ff •'o, bonum auguri^id probat per uerfus Sillii iamdiftos. Vergili.Nanc# fuluus louisaTes in acthra.Boetius; Que canit altis garrula ramis ales caue{ clauditurantro.MartiaIis:Alitiseximiæcaudafuperbafuit.i.pauonis. Wiucscuiusge-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;neris^omnisin fingulari,fcdinplurali neutrocaret, faltcmin nominatiuo^accüTatiuo,

uocatiuo.Quæ funt eiu(mo^alià?comcs^pcrïrês^oçuplé^amp;cæterabicpcrjjrdinem declarata, amp;nbsp;funt adieéliua omnisghis.per rcgulaîn; Àdieftiua trium.Diues,qui ûtis ha-bct.Ouid.Iib.primo de arte.'Âddidit externe marmore diues opus.Valerius Maximus li

_. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bro .ij. Diues ôt pra-potens naturae regnum ferutatus. Naiô in .fi. fafto.Pietas pro diuirr

grata eft regno.Calepinus in didione hofg^didt ncuttum plurale cffe.diuitia:id nun^ inueni, ncc anderem dicere.A diueseft uerbum diuito diuiras.iit àdite dito ditas.i.diui-Cbmcs.' temudditem facio.Comcs.i.coinitansaut fcqiifns.Vrrg.ri.Acnfi.Ncccomitem In'nraf. portare Crcufam.LucJib^quinto, Re rum nos funima fcquetur Imperium'q; comes. Co-„ nbsp;nbsp;„ nbsp;nbsp;nbsp;mes,dignitatis nomen adhuc communis generis eft,pcrrcguIam:Quicquidutriq;datur

upe es. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;comitifla bai barum eft.Aftipulatur mihi Calepinus cum NcbrilTenfi.Superftes,

reftanspoft alicuius morte.Plaut.Si quid erga me hodie falfidixeris, tibi fuperftes uxor »tatem fict.î73îu fit.Ouidi.lib.iii.Ele.Poftiiiea manfurumfatafuperftesopus. Capitur aliquando fimplicitcrprouiuo.Tcrcn.in And.Dcosquæfoutfit fupcrftcs.i.iituiuat.Ali rrseitrs. quando pro prarfenti.Plautus;Supcrftitem utruntç monui neiniudi abeant.Præites,boni aliquid præftans.ut genius præftcs.di) præftites.Apud Macrobium amp;nbsp;Martian um et-lain,idem eft quod antiftcs.5olpes,idéftjianus.Soip,itas,fanitas. luucnalisjSaty.décima-

-ocr page 43-

LIBER.

Depofftum tibi fofpes erit. Pro fccmina etiam in yima declinatioWf jgfpita^d.» tur .Ouidius.ij.Fafto.Sofpita dclubrwcrcditur anfta nouis.Sofpes etiaiiï eltialuber.vnde Enniusfof^cn^fenatoremdixit.Sofpito,as.idcft,incokiinemferuo. Hebes, Qbtiify amp;nbsp;ffl^jneaciitus.Hebeto.as iJeft.liebetenïtaao.OuidiusiOs htbes tft, pontæ^ mouct lia ftidja menîæ .Teres,rotundus cum longitudine.Vergilius fepomo Aeneidos: Hsec tereti moseftaptareflagcIIo.Geïliuslibroïeptimóin plurali utiturneutro,dicens:Scitaamp;'te-retia. Præpcs Jn altum tendens Sc uelox. Vergilius: Et præpetis omnia pennae. Ennius apud MacrôEium lîtro (éxto larurnalium: Nee relpirandi fit copia præpete ferro.Si quâ do uidebitur effe fubftantiuum,intclIigeBdum dt auis.Locuples,id ert diues.quafîloco-rum plcnus.Ciccro in frumentariaTn prouincia locupIetfSe referta.Perfiiis; In locuple te penu.Capitur pro firmo,certo,bono,magnaf'q) autoritatis.Cicero libro tertio offici-orum. Accedit co teftis locuples Poffidonius.Pcrpcs.id eft,perpcruus.Hinc perpetim ad-uerbium,id cft,perpctuo.Iu(ti.h'bro quinto:PerpetinoiSe fortunam publicam queftib* itérant.In hymno:Perpes corona praffulum.Alcs.ideft.uclox. Silli. Alite ueftus equo. Inqui^idƒ ftjinquictus.Sallurtius apud Pnlcianum; Nobis primae diflenfionis uitio hu-tnanungenii euenere;quod inquies atqt indomitum femper in ccrtaminc libertatis aut gloriæaut dominationis agitur.Inquics fubItantiuum,focmininum cft.PIinius: Ex ebne täte fit inquies nofturna. Quits ètiam olim adiefliuc repertdlH elf pro quieto. Ennius apud Prifeianum; Nam 8i eins mentem fecit Fortuna quietcm.pici-.Non minimopere mi lites quittes uolebant effe.Vcges.pro ucgetus.adiiatur diftis d Badio noftro-Vcgcs.etis, uel uegttus, a; um.i.faniis amp;;ihcolumis,propncaîcorpus pertinee,uigcns atTanimum. Vegeto.as.id efi.recreoifortifico.âC uegetem facio.Ve^co,es,id ell, in fanitatefumcali-quando idem quad ucgcto,as.Pomponiiis; Animos Venus uegetuoluptatibus,id eft, re treat 8cc- Maniucs.id cil.manfuetiis.Plautus in Afinaria: Reddam ego te ex fera fame manfucttm.Acciusin Meleagro;Mifericordia manfuescft.Impts, pro impetuofo, adie-Aiuum efle uoliint;pro impctu.fubftan^iuum malculini generis. Nos cum nominatiufi, impes;nulquam Icgerimus.fcd obliquuni rolum,huius impcnjÇâbTïôclmpctc, his impe libus,mtcr ecliptica reiccimus. Xrigenes, id eft, tripHas geSeris, addiwldi^mis in esàCcorgio Valla.Expç^d.eft,fine fpe,cuius obliquos non inueni. ^Mtiltaà pcs com-pofita aditftiua funt,ut bipesjiabens duos pcdcs.Silt;tripes,quadripcs,oftipcs,nnirtipes. centipes,rcgnipes,idcit,tardus.LatipeHatospe3fshabtns,ut anasamp;anfer.Callipesnuf quamlegilapud dodos, ledcallipedtsin ntö fingulari,quo fignificaf nusij pro g redits, fumpto adagio à motu amp;nbsp;gefticulatione Callipcdis hiftrionis. AIi^s ^tripes, id eft, uelox, quafi alatos amp;nbsp;acreos pedes habens,ab aer.Nä ab æs æripes.i.æreos pedes habcs. Hæc nô ptnitus refugiunt neut« plurale, quia Plinius quadrupedia dixit.Quadrupes, perfequafi fixü fumif.^per rtgulâ:Mobilcpro fixo.Et aliqnin maf. gne, quiainfelugif equus auLRruus.Ver.Saucius ac quadrupes nota intra tefta rtTiigit.Anquândo in fccmi-ninoi quiaintelligitur beftia. Idem; Nulla necj amné libauit quadrupts.Pertandem re gulamaliaquaedam.pernaturani adieftiua,quafi fubftantiueponunf:utloripes2id tft, «onfraâos amp;nbsp;contortosin modumlori,pedcs lîue crura habcns.luueXoriiiecrem réélus dcridcat Aethiopem albus.Sonipes,ideft equus,quia magnum fonumptdibus facit.Cor_

Sofpts;. Htbes.

Ttrts Praepes.

Locuplts.

Perpcs.

Ales. Inquies.

Quits.

Veges.

Manfues, Impcs.

Trigtnet, Expes. A pes comp fica.

Qradrupes.

LoripeJ.

Dtfes;. Rtf«. Prjjfrs;. übfts.

nipts,quafi corneosptdtshabens.i.equus.At femipes,omnino fixüeftipro dimidiopc- ” • dis.Et fcfquipcs.i.pf.sciim dimidio,ma(culinafunt,uc pts.Wonnulla funt adieéliua, ut defçs.i.pigcr.CIaud.Defidis aurigæ non ajidit currus habtnas. Luca.in.,.Natura dtfide torpet.Dtfidia;incrtia,ign3uiaj’igritia.Refcs.i.refidcns SC quietus otiofusab opere, quod exercere folebat.Liuius in fecundo;Timutrc patres refidtm in urbe plebcm.incer ti manere earn,an abirc mallet. Vcr.Otia qui rumpetpatriæ refîdes'q; uocabit Tullus in' arma uiros. Reliquaà ftdco magisfunt duum communia:utprj.fes,qui uel quae præfi-lt;lct.Ob£ês,qui uel quæ ob fidrm pignori datur.

Is dabofœmineisifuntnialcula pifdsôC axis,

-ocr page 44-

aæmorrttoü.


Affîs.

Noiialù.

Curulù.


Bill's. Gratis. Vallis. Bafîs. Crafis. Phra fis. Pifcù.


Axit.

Clis.


Vermiî.

Sotulans.


Acinacis,


Orbis. Cenohris.

Veftis. Poflti.


DE NOMINVM CEN ER IB VS.


GhXcalIiXuerniis^tuIanXannacis^orbis,


Et ccnchn's,uedi's,poftis,cum fanguine,falcis, Et fuftis,menfis,coni's,cauli's,quogp folUs, Et caflisgt;tom's,quibus addes pollis, SC enßj, îSic delphis,cucumis,uomis,compofta^ ab aflc.


In nisfmitum,lapis,unguis,3qualis,aprilis.


lt;£Nomcn iniseft fççmininum.utHætnorrhois.hæmorrhoidis.ffrpfns.tuius morlh fanguîsomnis ëcôrpôrFHuît. latine fanguinar ta dicftur.EucmtiS: Aï fiîJh Rare îüummî feris palTura cruorem Squamiferos ingens hæmorrhois cxplicat orbes. Etiameft quidâ morbus. Aflis.id eft.afier.Affula.paruusafiïs,tfu.eynfpaen.Anîcuiu£(eiam pro arfercu-lus inuenitur, Noüâlîs.îd elt, Sj^qut renouatur lemine.VcrTAltêrnisidem tonias cef-fare nauales.Legitur quo® hoc nouale.IdcmJmpius hæc tam culta noualia miles habe-bitc’Cunilis.felfi confulisaut prætoris.fcd natura mobile eft.ut curiilis magiltratus, eu-ruiis fella’, curule eburmam lella curuIisTcrme ex ebore fiebat. Horatius li. i. epiftolarn de populo:Cuilibet hic fafees dàbit.eripict'q; curule Cui uolet importunus ebur.Lucan. lib.j. Prætor adeft uacuæ'q;loco ceflere cuniles. Bilis,choiera SC in. Ne moueas mihi bi-lem, Gratis,raraconnexio ferramentorpin autlignoium.HÎnccratisferrfa.uiminea amp;nbsp;xætera.îmgulare rarum eft. Vallis,loct» decliuis.Pro codem didtur hæc ualles.Vergi-lius:Eftcuruo anfraftu uallcs accomfnôdâTrâudr ConuîJIis,rotund^uaIlis montibus (êpta. Bafis,lapis aut lignum portans cohimnam âut ftatuain. Craîïÿ'dert temperamé turn. Phrans,eIocû3o.Scpeitis,ùeltis,amp;c, tToIluntur d régula multa mafeulini gcnc ris:üfpiîcis,nomcn notum.Drminutiuume^pifcicufus^iicqr.arisiî.pilccs ueno7. Expi fcor.i.caute exquiro.Pifcatus,us,ui,id eft pircatio.Pifcatonus.ad pifeatorem pertinens, ut nâuis pîirâtoriaJîlMrius.idèm'. ut,ham* pifeari*. Piîcarius etia qui pifees uendit:foe minapifeariadicitur. Èiïcan'a, locus ubi piiees uenduntur.Varro: NuIIusin pifeariapi-feis erat.Pifcofus.pifcibtisplenüs.d^ ubi Facile elt pilearî.Pifculentus idem. Pifcinalis.ad pifeem pertinens.ut Pifcinalis cella. A pileis etiam eft pifcina,amp; alia quædam.Longus ef fern fi omnia uellcm dcclaraie. Axisjtipcs.ucl lignum teres,circa quod rota currits tier titur.dc capitur pro toto curru amp;nbsp;jiro parte cæli, quern Poliirn uocant- Etiam eft fera ■quæd3mlndiæ,amp;ficeftfcrlt;nininum.Axungia,eftpingiic quo axis ungitur. Glis, animal no abfimile muri. Glirariumjocus ubi nutriuntur glircs.Forminini glisglitis SC jglitfis,Barbarum ceniemus,licet Vcrulanus ScBergomas cum Alexandre ponant, non ^robent.Mart.SomnicuIofos ille porriget glires_. Callis luaXrita.Ver.lib.t.Raraperoc ‘ cultos duccbat femita calles.Vcrmis.eyn vuorm.a ucrtcndo.quiafefe torouendo repit. Vermino,as,ucrmes habeo. Somlarisj.calceus.Apud ueteres non inucni hanc uoculä. Vtitur tarnen Hiero.contra louTni.Ilic fotularisflucm cernitis, uidetur uobis nouus SC cfegans.fed nemo fcTf praeter me ubi premat. Äcinacis.i. gladius. Sc proprie Medus uel Perficus.Horat.i.ear.Vino amp;lucernis Medusacinacis,Hiero.contfaloui.Extorfitacina


cede manu,amp;latus eiusträfuerbcrauit.Orbis,rrsrotunda^circulus,diminutiufi eft orbi cuius. Sunt qui dicant olim etiä fuemininû fuifle. Ccncliris,quidâftrpens.Lufa,Ii.9.Et femperredtolapfurusIimîîccccIïris.Eftetiamaûîsexaccipitrum genere.latine tinnun culusdicitur.EtportusCorinthi. Veiftisinfti umentum quo claudituroftium.eft quotÿ lignum teres quo aliquid uehitur aut portatur.ut ueites arcæ. Item neiftis. inftila quæ-darauerfuiTliyIcm,Äficeftfominini. Poftis, latus ianuae autportæ.Vergilius: Hae-


-ocr page 45-

LIBER ,1.

«nt parietib^ ^alac.poftes'tj fub ipfoï Nitfitur gradibi«. ganguî^,id efl cruor.Propric tarnen fanguis qui eft intra uenas: cruor,fufuî fine fanics.Ponitur pro gfnere,plt;rhitur etiam pro uitagt;3lt; pro pcccato.Faicis.pondut aut re5 ligatæ ad portandum.Sc pro onc-rc ponitur.Ver.Ego hotte fafcc leuâbo.l'ailt;:Mplurajïter,capiturprg cafiilatu.autprac-tnra,qiualiftores.i.fatcllitcspræibant ma^itfatum cum ûirgarum fafcibu5.Fuftis bacù luî.FuitigO'a;jjffrPiijFèbafiin. Menfis,notum.Mcnltruus aut menfurniw; quodper fingulôsttt menfes. Collis,id eft monticulüs. Hint Roma kpticollis'dtftaeft. Colliculus,paruus collis. Cauns~ft7pës herbac.Ponitur nonnunguam pro braflica, Hlnc àHîefti ua funt,unitaulis,iTeft,unumcaulem habcnsJiFmuTticaulis amp;nbsp;cætera.Plinius;Cafduus tnultîcàulis eft Sc ramofus.Dicitur pro cauITs colis, ut pro caums corus. Et de pennisâc taudis quandocg dicitur .Plinius: Boum caudis longifftinus caulis.Idem: Pennarumtaules præcifi non crefcunt. Follis inflrumcntum quo attrahitur 8c cmittituruentus.Hînc folüculus.Etplurafïgnat.ütpilâm'STæccrâ^cinpfrautçmeftjnafailinum. Caflïs,in-telligedumrctelïgnat,nampropalcafccmini.eft,utindeclinatione oftendam, Tor-rulmîiumîr'dcïïsuêraaiiftuih.laîlantiusiTiuonem uulgus appellat,exFraäum foco torr^',ïcmiult;tii’h.txtinaum. Pollis.flos tntici.maf.ene dicitDiomcdcs.Hinc pollina rius a uin.ad pollinem pertinens.utcribrümpollinarium.Enlîs.i.^ladius, tnucro,Tpa-tha HincenficuP,paruuscnfis.Delphis,iaeftjdcl£in,marjs belua.amp;fignû ctélêftTPrô eodemdcîpïïmïïsdiciÉ. Auienusin AratôTTumcuruuscaudafubitinterfideradelphis. Cucumis herba niiusfruaus pepo, dc apud Palladium mclo dicitur: quidam tarnen di-cunt pcpones aîtïërlbs cffe d cucumêre.Vcr.Cacnileus cucumis.Cucurbita, longe aliud fi cnificat. Vomis fcrrarnentumyatriClui.Sauciat ut dura uomis aduncus humû.MIMafcu hna «-fianTTun^oinpolîta ab aife, ut femis.i. dimidiû affis. Treflis,tresaffcs.Sic oftulfis; decufli^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pondeçt aut nummôw noia.Perfi.Et ccntu græ-

^anguîh.

Fafds,

Menfîs, Collis, Caulis.

Follis.

Caffis. Torris.

Pollis.

Enfis.

Delphis.

Cucumis.

Vomis. Semis. Centuflïs,. Treffis. Penis.

Lapis, Vnguis.

Aqualis«.

Apiilis-

cos curtô ccntuiîe licetur. In digeftis de uulgari Sc piipillari fubftitutione, Si pater : Et unusfemis apud te maneat. Trelfis,quali adiediuS capitur.Perfius:Dama eft non treffis ‘agafo.Mafculinaitem luntin is fitutsLut panis.Penis.f c^uda.Funis.i.reftis.Crinis. Lie-ms.i.IienTCellus lib.4.Licnis ûBialFeftus eft.(gniTamp;c. Lapis gi æce lithos dicitur, Sc mi nor eftifaxurn maius,afperius,durius'c8.Vnguis,duriticsdigitorumtamin auibus cætc-ris'qîbeftrjs^in horninc.Vnguiculus,pafnusquot;angiilS.Otii.Tcrrcï minimopennæftrido-re columba, Vnguibusaccipitrisfaucia tafta femel. Agiialis uas in quo affcrtur aqua. AqualicuIus,pcco5îlynter;Metaphoriccpro uentre capitur.Pcr.Pinguis aqualiculus jr penfo fcfquipede extet.Var.Ab aqua aqualis eft diSus. Aprilis,nomen menfis.Sic mafc. funt Sextilis^Quintilis.quia per naturamadiciftiua ftiïïTàt qüafi fubftantiua ponutur. qmaintëlliptur mafcuïînum menTîsr Ouisprô atiimaliTœminirîi efï. Gelliûs pro minima mürta,aocet elle maiculinuralib. undecimo ca. primo..

Hic aut hæc finis,clunis,cum corbe,canalisgt;

AnguiSjôC halcyonis,torquis,puluis,cinis, amnis»

NomiM hiç^ofita lÿnt dubq gcncris.Finis,terminus fiue extremitas in tinaquait TCC Ver.Aenèîd.i.Qiiem das fincm rex magne laborü.ldem.r. Âênei.HïciînisJPnami.ôcr-nius ^citfrcquentiiis elfe fcrn»i.amp; ita frcquenterinuenio.Ciccro lib.4.ad Âttic.T^eque ei finis eftfai'ta.Silliuslib.is.Finislÿeft additadi(ftis.Clunis,nates,fiuc natistumor.Iuuc nalis: Tremulo defcendunt dune puellæ. Plautus: Quafi lupus ab armisualeo, dunes infraftosgero.Dcfœmininis.Horatius:Quod pulchræ dunes, breue quod caput, ardua ceruix. Corbisuas uimineum.Demafciilinojion fucçurrit teftimonium, nifiPrifciani amp;nbsp;Antonrj NebriiîcnRs, pFurium^iï^grammâticorum, cumSeruio opinorfæpius elfe ftrminini .Cicero pro Scxtio; Meftoria fe corbc contexit. Corbio qui facit corbes. Corbula,paruacorbiSjdiininunuuincftjhX(corbuIa3£udC3toncin Si ColumcUam»

rihis;

Clunis..

-ocr page 46-

Canalif.

Anguis.

Halcyonis.

Târquit.

Puluis.

Amnis. Tunis Retis. Acdilis.

DE NO'MINVH C E N î R I B V S,

Canalis,lignum cauatum.aut quiduis aliud,per quod aqua fluit in uiis. fçpius mafçulinS eft,licet idScruius negct.Virg.in Aetna:Quod fidiuerîôscmittit terracanales. Seneca libre. 4.naturaliuni quæftio.Tenuifiïmos canalcs tenent.liirilconrultus.ff. De riuis.I.Si lêruus:Si quis nouiuncanalem amp;c .Liu.j.canalem qui 8Cc.mafailine dixit. De fccmini-no nonfuccurrittertimonium.NebriflcnfisdicitCatoncm amp;Varronë ferminine extu-lirtc.Diminutiuumcft hæccanalicula.uelquodfrequentiusIegiturcanaljçuluî.Senc. li. 8. Excipieda funt ex ferula faûo canaliculo.SicColumcI.Vidlru.pIures'qi.bicitur etiatn hoc canale.tefte Calepi.quod eum puto dixiflepropter ablatiuum canali.qucm femper inucnio,nunqiiamperfecundain ü^älemjCanatr.Papi.i.fyl.riumina demerTo trahit îa temeratacanali.i.occulto meâtu.Ver^us in Aetna:Preflbîç canali.Scne.j. nat. quæft. Ainiflb canali fuo flumina primum refiindûtur^ In eodem: Quibus torres in canali fiio curfus eft.Liuius lib.jj.ab urbe:Vtraq; eft in capitolio,canaliuno difcreta.ApuI.li.o.me, Canalidirefto pergas adipfam orciregiam. Anguis.fcrpens,melius eft mafculinum, utdiminutiuum anguicuIus,ValcriusMaxi.lib.i.Ânguisgt;ximiç magnitudinisuifus.e confpeftuabftt.Dcfccmininoin codcmlibro;Angues duæcxocculto prolapfæ. In eodem: Subito exuna parte prolaplam anguem profpexit. Cornell, Tacitus: Vnam omi-no anguem in cubiculo uifam narrare folitus eft. Halcyonis.auis maritima in arenis tnedio ferc hyemis oua dcponcns.SuIpitius dicit efle communis generis, ego dubii uel cpicxnifub hicô£U33CC,Dicitur etiam hæc halcyon amp;nbsp;halcyone: amp;nbsp;latine alcedo^dinis. ïorquis,conîornainçntumamp;fummipeftoris.ut circuliis aureus flexilisobtortus.De mâïcuIino.Vege.lib.jTQuibiis aureus torquis ob uirtutispræmium dabatur. Siliius lib. quarto:ColIa.uiri fuluo radiabant laftea forque.Liuius libre feptimo:Vno torque fpoli auit.Sue.in Augu.Lapfu debilitatum aureo torque donauit.Papini.s. Theb. Collo'qg de corus Torquis in hoftiles cecidit per uulnus arenas. De feeminino Propertius, Torquis abincifa dccidit unca guIa.GelIius li.s.Torquis exauroinduuias,quam ex hofte quem occiderat detraftam induit.Iuftinianus lib. ij.Torque aurea donatus.Sic Apuleius, Hie-rony.pluresijî.Dicimus pro eodem hæc torques, ut uulpes. Puluis fæpius mafculinum. Namapud folü Propertium fctmininclegitur,utlib.i.Sitmihipræcipuepuluishetru-fea doIqr.Et lib.2 .Et duo fint ucrfus.qui nunc iacct horrida puluis. Cinis.fit tibi mafeu lini, quiafolusCatuIIusCq'uântumcolligcrcpotui')famininedixit:Troiauirnm amp;nbsp;uir-tutum omnium acerba cinis. Amnis,tibi fît mafculinum,quia folus Vale.dicitur ferminî ne locafle.Eft autem fluuius. Funis,id eft,reftis,tantum mafculinum nunc eft. Lucillius tarnen forminine apud Gel.ait: Aurea de cælo fummi fît funis in arua Retis,pro_rcte,fœ inin2;Cnedicunt,Plau. tarnen mafculine dixit in Rudtte: Non uides proferre me uuîdn rctém fine iquamofo pecu:’TAedilis cuius generis^maf quia ex officio foli uiro conue-nit.E^qui facras amp;nbsp;priuatas’ædes procurât. Item qui trumèto præeft amp;nbsp;cïbârrjs.Tîic grae ce agoronomus dicitur.Aedilitas.eft ipfa dignitas.Dabis regulam.Oinnc uiro amp;c. Mo-laris cuius generis cftc’maf.per fubauditionem: eft enimMtura adie:ftiuum, amp;nbsp;intelligif lapis uel 3ens,pçr .re£tiKnr Mobile pro ftx^fôuæ funt aïïa in is ad hanc f egulam refç Naxillarîs. rendiî?multa iuntjUEÿîaiylEnsTHcns.^ricuIanrfdigitus.Annalis. fliber: rarenter Auricularir. nbsp;nbsp;nbsp;fingulariter leftum. PugiIIans.f calaniusTAniiularis.f.digitus. Cês.fulariî.f.uir,qui fit

tt confui aut confulatu dignus.Sue.in Augu.îtrminam confularem uocat confulis uxo-'Officialit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cardinalis,uir præcipuus circa quem fides chriftiana uertltur. Virtus cardinalis.f.

lugalis. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;principalis. Officiahs.f.uir. Ia£alis.f.equusautbosquiiugumhabet,adieftiuumeft:ot

Riualis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uinculumiugale,ideftjCOpuIamatrimonii.Ver.CuiuintIa iugalia curæ. Riualis, riuû

JAaialis^ eundem petens.f.uir eandem amans. Maialis.f.porcus caftratus:adieâ:iuum eft fi dicas, Patruelit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maialis ramus. Patruelis.ad patruum fpeftans, ut patruelis origo, quafi fubftantiuum

TIatalis. * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cômunis generiseft,guia intclhgitur filius aut filia.paniielis meus,eft patrui mei filius,

CiuB * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Natalis.f.dies.Eiuimodi plura notabit Jiligens prseceptof Ciuis cuius generis^ commu-

• nù,qwaiâroamp;fœininaEdatur,pcrregulam,Qujcqiûdutri^^turamp;c.Ciuis,urbiscoiIa

-ocr page 47-

LIBER. ,1.

tins lt;ôlônà,à colendo.CiuttaSjçiucs ipfi amp;nbsp;îus ciuîiim.Cobôuîs, latîftf Bdh dîcirar, Concîiûi, licet Laurentius Valla amp;nbsp;plures neoterici fine autoritäre ueterum utantur. Cicero lib.j^ Tufcu.quæft. Legintuslibrum Clitotnachiquemilleeuerfa Carthaginemifit confolan-di caufaadcaptiuosduesfuos.Itadices:Petruseftduisnteus.noxDnciuis.ut (quodidem fignificat^)eft niuniccps meus, non communiceps.Tuca.lib. s. Illam quam toto tempore belli utciuem uiderc fuam difcedere cernensingemuit populus: nifticus diceret conclue. Plura poffem in hanc rem teftimonia citarc, nifi hæc abunde fatisfacerent, A ciuis fit cj-uilis amp;nbsp;ciuicus Sec.ïQuæ funtalilper eandem rcguIatnsgmmMnis generis^Saninis.po^ Samnis. puli nome,cuius regio Italica Samnium amp;nbsp;A prutium dicitur_,mclrus cft maRuïini:quia fcrminaditiiurfamnitia,uetcresdixerunthoe fantnite.Liui. libro lo. tan^dlimnitius, a,urn,dixit: Coliortium famnitiarum paulifper recruduitpugna.Iuuenis fepcjaafotlL ni.licetsitiaiellaOuidi. id dixerit. TcftiSxqui^laas^^atur, figuratcjieutrisiungif. Horat.Teftis Metaurum flumen.Teftesetiam funt^f^lhamp;lliakulinMtn eft.Hgftis ini nticus.Perduellisidein. Papini.infecundoTheba. Hoftem occupât amplexam.hicfoemi nini generis eft. Olim hollis dicebatur peregrinus, hinc hoftilis 8c hofticus.Canis.quia fexus facile difcernitur cömunis generis eft. Cams uenaticus , qui,ucnatur:uillaücus qui euftodit uillam; pagora^aut paftoritius.qui tuetur gregem. AffiniSjUiriiutuxorisco cnéitus cocnat3Luclt;ut /bc^r (bcrus,gciicr,fluru$xmârK- i U.oucrc3x£riwi£tiHriprinigria, leuir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aHiffHunm elt arAmificat propinquiis. Extûrrisjd eft,exul.Sa-

TuucniSi Teftis. Hoftis. Pcrduelltf, Canis.

Affinis. Extornf. Sodalis. CötubernaT,

leuioribus. Hine fodalitas amp;nbsp;fodali

tium'.CÔntuberna^cohabitan« amp;nbsp;fodalis.Contubernium amp;nbsp;eontubernalitas, id eft,fo , , nbsp;nbsp;----

dalitàs.Libvs, genitnipibvos.mafc.eft,quiafgminadiçiturlibj^a 8(libyftis,idis. Eft “■’y*' autent Ljb^ aliquis Lib^a.id eft, Africæ.Luea.in. t .Pannonis hau3 aliter poft iélum fæ-nior urfa: ^um iaculum parua libys amentauit habena. Antonius Nebriffenfis intclii.

git de uiro libyco.Omnibonus uero de puella:quia Ver. dixit: Virginibus Tyrijs mos eft geftate pharctram, mafeulinum dicit elfe Libs, ego uero affentior Nebriflenfi, quia licet uirginesTyriæuenentur,non continuo uiri àuenationc abhorrent. Et libsnôproho-ininelibyeodicimus.fedprouento Aft-jco.Sill’. lib.i.Turbæ'cpIibyflæ.Vcr.s.Aenei.Hor ridtis in iaculis 8( pelle libyftidis urfæ.lt;pTricufpis cuius generis^côptunis in redo,per rc nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;-

gulam:Quiçguidutrj®datur.Inobliqqjjuero omnisgenens,perrégula:Adieftiuatria Tricufpiî, amp;c.quia etiam neutris iungitur.Cuid.P^to'q; tricufpide telo, Mulcet aquas feZFôf pela gi.TricufpiSjid eftjtres cupides fïijc atieshabens. Idem die de bicufpis.Philel. Num for- Eicufpis, talTe lïBî te totum mitra bicufpis Arripuit baculus'q; facer folium'q; fuperbum.TDis cuiiis generisd5munis,quia eftjjrior iiox adicdiui,neutat eft dite.Sic hic amp;nbsp;hæc dis amp;nbsp;hoc di- uitç, te,hums dîtîsrirûïc ditTScc.i, diucs?î)a rcgulam:Efto genus uarium.Inucnitur hcet raro tam dis quàm dite pro diues:'4uis célébrés quidam grammatici negent.Terenti.in Adel. Dis quidem elfes Demea, amp;nbsp;tuam rem conftabililfes, id eft,diucs,teftc Donato. Vale.FIac-«us li.i.Non populos non dite folum non ulla parenti Régna peto. Horat.i. lërmo. Bru to prçtore tenente ditem Afiam.Luca.in.s. Nonilliclibycæpofuerunt ditia gentesTe» pla.DitOjid eft,diuitrm facio.^Sunt certg prope innumera. amp;nbsp;omnia fiib is funt commu •tis generis,fub_è neutrhpçr reguIam.'Ë.fto genus uarium amp;c'. ut hic amp;nbsp;hæc lortis,amp; hoc forte, fie dAls.ieuis amp;c. inter quæ multa funt compofitæ figiiræ, quo^ limplicia funt fubftantiua.ut infamis.ideft.diffamatus.Cojafinû.id eft, propinquus. Eiçapguis.id eft, exanimis. Perennis,id cft,perpetuus. lugis,id eft,continuus. Copiis.id eft,benignus.Co initer,benigne. Immanis.ualde magnus amp;nbsp;crudcliSuficgnis.id eft.pigcr.Jnfigni^id eft, cobilis tam in bonum 5^n malum capitur.ut infignis fenator, infignis latro. JSipenn«i habensduas pe.nnas.Sc quod utrancp partem acutam habet.Verg.Fcrro fonat ifta bipen-ni.quafi fubftantiuum fœminini eft,quia intelligitur fccuris, ut altilis, quia intelligitur auis. Hic amp;nbsp;hæc fcholaris amp;nbsp;Imc fcholare.ad fçholam pertinens.Hiero.adDamafum pa-pâiNctaurcs Quintihanifloltiilis ÂTchoIari dedamatione mulcëdæ,Prüden,in Calîïa- Scholaris.

Adicäiuain 'tf lugis. Contis. Imntanis. Segnis. Infignis, Eipennis.

-ocr page 48-

DE N OM I NVM C E N E RI B V S

Curialû.

5

Roc.

Ifthmof,

Chaos,

Weloî, Os.

Argos. Arbos.

Cos.. Dos. Clos. Papyros. aut papyrus. Ardos aut ar-ôus.

Ealanos,us. Eremos.mus. Periodos, dus Synodos. Mcthodos, Biblos, Diphthongus Theotocos. Abyffos. autabylïus. Amaracus. Samfuchus, Nardus,

no.Scholare murmur annotâtes (cripferint.Pro codé didtur fcholafticus.ajum.ut difci-plina fclioIaftica.Subftâriue ant fchoIaftiçuSjé puer dilccndigrafî^holà frefluétans^.Is d dodifTimis nun'd fchôlaris dicitur.Vnde quïdâ barbare inTcripfit libçt de diftiplina icho-lariîTWecj; is fuitBoeti.nimis em abhorret à Boctiano eloquio, ut rede dotuit uir unde-cun(ï dodiflîmus Afcenfius, cui refragatur Baptilla Pius, in hoc, licet alioqui doAifli-mus, me a qiiidem fcntentia hallucinans. Neçe Quintilianus dixit fcholarium, fed fcho-larum,tefte Regio fie: In ipfosdenicÿcatus fcholarum læti Ä alaçresconuenient, Vulgo tamcn(ut multa alia) mendolc Icgi'tur fchoIarium.CuriaIis,aliquid ad curiam perti ncnSjUel aliquis curiæ.L,euis.idcIt,non alper amp;c.

Os manbus detur;fîntncutrachaos,melos,os,os,

At^ cpos:hæc arbos dices,cui iungito,cos,dos,

Cu multis Græcis, per us hæc uertere latini.

MINomeiiin osdefinens, cft mafculinum, ut Ros, humor qui fereno tempore fluit iu-pernë.RorüIcntusTr’orc plehus.RoR3üs,rore pêrïülus) ut rOfiiß ffiala. RôTô.'âs?ïdelt, humorcmînfiar roris,paulacim demitto.Irroro.madcfacio.irrigo, Ifthmos, terra an-guftainterduo maria, Logos, id elt, fertho, ueramp;ïïm, ratio. Quidam màlëpùtant elfe neutrum.PlautusinMcnæchmis:Loqucreutermcruiftisculpam paucis, nonlongos lo gos.Ciccro; Ego te certo fcio omnes logos,qui ludis difti funt animaduertiflê.Hinc fiunt dialogus.collocutio uel difeeptatio. Epilogus,concIuffo.Catalogus, per ordinem enu-meratio.Alogus,mutus.Polvlogus,uerbofe,quæ funt omnia maicuIina.Excipiuntur d régula pâûca neutri generis . Chaos, confuia rerum materies, ex qua multij)hilolo~ phi creaiderunt adeo inundïim elfe faâum,capitur pro noéie Sf^îîïîérno, ut tetrum chi os illabitur.Quidam ut Græci afpirationem fyllabæ priori dant.alq pofteriori. Melos, id efl.dulcis modulatio.Melos infula Cretæ adiaccns,eft fremini, genc.per regulam: In-fulaamp;urbsregio,utchios,pathmos,nericos,fan«os,iTiodosamp;c. Osons,8cosoflis,no-tafunt.Epos carmen heroicum.Horat. Forteepos acer ut nemo Varius fcribft. Afgos; oppi^ nomen, neutru eHë^tendi in regula:Infula amp;nbsp;urbs âCc.Fucminina funt, Ar^s.i, arbor. Cos,lapis quo ferrum acuif. Coticula parua cos, Sc lapis quo probaf auru, Dos, quodfpôfocum uxorcdatur.Plau.in Afina.Dotcm accepi,imperium uendidi.Capifpr» quouisdono uel gratia.Sueto.de Tito: In puero fratim corporis animicp dotes explendu erunt,Glos,idelt,maritiforor uel fratrisuxor,c.x fignificationefjeminini gene.eft,pcr rcgulam:Effd fccminefl Sfc.Fccminina funt multa Græcain os,quæ in us uertunt latini, ut Papvrosatitus. frutex uelarbuIHilâ Aegypti, itndefiebant chartæ, in quibus Icribe-bant,nunc ex linteoliscontritis fït,priore tetento nomine.Papÿrquot; bibula,quæ fuperpo nitur feripturæ recenti. Papyrus eniporetica eft, qua mercatores utuntur ad imponen-dum piper amp;nbsp;fimilia. Arflos ueJaréiu^^id éfi, urfa fignu cælefte. Balanos aut us Jd eft, nux aut glans. Horat.Preffa tuis balanus capillis. Eremos uel us,lo£usdelërtus. Periodos uel us,id eft,circuitus. Metho^os uel us, id eft, tranlîtus amp;nbsp;dôîlrina. Synodo^uel us,idëft,conuentus. Exodos uel exodus,id eft, exitus. Bib^sjd eft,pa^yrus,iuncus,âC Iiber.Hincbiblion,id elt, libellus. DipTithongos ueldiphthongus^janicusdu^rumuo-calium fonus, TheotocoSjjd eft,mater dei. AbyflSs uêl abyflus, immcnlâ prolunditas. Tûdicsadêi abyflus mûIta?BTaliafunt multa hcrbaK fruticû'cj nomina,ut Amaracus,hef baquæuulgomaioranadicitur. Sampfuchus,idem. Nardus^ngoftus, amp;lîmilia.Diçi-musetiam neutraliter nardum amp;coftum,lunt herbar aromaticae,_ûti_nârdus piftica uel nardum pifticum.id eft bonuin amp;nbsp;probatum,a pil'tis,id eft,fidcs,Nairdinum,cft unguen-tum ex nardo. Pfeudonardum, quafi falfum nardum,cft herba nardo fimilis.UQuædant ^i^'-fthna Icguntur, quia rçferunt ur ad liores uel ad puer os gui in egs^herbas conucr^

-ocr page 49-

LIBER .1.

ehe dicuftf,ut hyâcîntliuî^froaisj: acäthns. Hyacinthus^ uwJa qu»mma ufola cei colons.Vergilius: Et pingucm tiliam amp;nbsp;ferrugincos hyacinthos. Zacynthus auttm ^acyntnut. uel OS infulç nonic fa*ge, per regulaoi: Infula Sc urbs regio. VergiIius:Crocum rubenté dixit mafculine , ut uult Scruius. Sallußius uero in ncutro generc croc6 diccns: In qua Crocur. crocum gignitur. Croceus ucl crocinus,Iuthci coloris. Vergilius: Et circuntextum cro-

. ceo urlamen acantho,quidam hcrbam effe dicunt,aln arborent fpinis plenam.Byflbsiiel hyffuSjlanacoIoxefere aureo, unde fiunt ueftes byflinae, Antidotosuel antidotus,idcft, Byflbf uel încdicanientum contra uenena datum. Gelliuslibro decimoquarto ; fîüîûsregisantido byffus. t«s ceicbratiflima quar mithridates uocatur. Dicitur pro eodem hoc antidotum, ut Antidotux. hæc coitus Sc hoc coftum. Alabaftros uel alabaftrus, genus marmoris ex quo fiebant iia Alabaliritf fa unguentaria quæ alabaltri diciihtur. Politianus in Mitella.Quibus alabaftrus unguc ti plena putere uic^etur.Dicitur pro eodem hoc alabaftrum.MartialisjQuod Cofmi redo lent alabaftra focilt;^ deorum.Et hie alabaftcr. Cicero hbro imdecimo Acad. Quibus etiâ alabaftcr plenus unguenti putefeere uidetur. Item faminini funt nomina gemma^ rum.ut cryftallus.iapphirus.amethyitiis gCc.qua: Græce nmiliter in os definunt Autor _ Priapeæ:Riget'q) dura barbaiunAacryftallo. Dicitur quo^ cryftallum.Plinius libro tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

ceftmofeptimo . Smaragdus, in qua exculpta fuerat amymonc. Interim eiufmodi nomina in mafeulino leguntur genere.Plinius; Smaragdi fcythici funt nobiliffimi Prude- Smaragdus. tius: Ingens chryfoly thus natiuointerlitus auro.Hacc autem diuerfttas fit, quia intelligi poteft lapilTus uHgemma, per régulant : Communis proprio SCc. In qua re doftiffimo- Chryfolyth’ rum ufus feruandus eft. MI Ex diftts aliqua tanquam iMina fin_tj ab Alexandro 8C alrjs fu-perflue excipiuntur.MIQtut e^ftum eft in reguIâïCiïm multis Craccis^Quia non omnia Graccain os qüæ.latini iiertumin us.lum generis fccminmi. Nam multa ctiam mafculi-na funt, ut Zelos, zelus, id eft, æmulatio.uel amor, Logos, ifthmos, iam diÄä. Gyros Zelus. ucl gyrus.t.circulus uel ambiti«.Hinc Gyro,as, dreundo, regyro,retrogyro.Gomphus Gyrus. göphus,id eft, cIauus.Ciclos,cicIus .i.circulus. Pianos planus,id eft,deceptorfycophan Gomphus. ta.Talia funt milk, de quibus apud Latinos non inueni certam regulam, ideo autorum Cielos, ufus diligenter inueftigetur. MIQuædamfuntcommuniajteftcPrifciano,ut philofo- Planus, phosuelphilofophusjd eft,amator uel amatrix^pienTiæ. PhilocaRs uelphuocalus. Philofophox, amator uel amatrix, boni aut pulchri. Sic communis generis eft Tyrannos uel tyran- Philocalos. nus, id cft,crudelis princeps, tefte Seruio, in illud fcptimi Aeitodos: uK tyrannos pro Tyrannos, rege in bonam partem capitur:Pars mihi pacis erit dextram tetigiffe tyrâni.Sic(ut multi uolunt) communis generis funt, Chironomosuel_çhironomus, Bubalos uel bubal*, amp;nbsp;camelos uel camelus. Chironomos, eft gui lege quadam manuü aues Sc cætera eftu-

lenta diuidit. Pro eodem Chironomon, môntis. luuenalis, Saltantem fpeftas Sc chiro- ChironOfnOJfc nomonta uolaitti cultello. Chir, rnanus eft, Sc nomos, lex. Talis ars chironomia dici- Bubalus. tur. Bubalus generis communis effe, ut camelus, teftatur etiam Calepinus, Et eft animal ftmile boui,fiue bosfyluefter.Tlinc Bubalinu^na, num. Nam bubulus.a.um, à boue,eft ut lac bubulum. Camelus.eft aliud animallatis notum. MI ^aedam hint neutra, ut Chaos ucl chaus, Pclagos uel pelaguS-. .Bos cmu^cneris^eft communis,^ia tarn uac Camelus, cam quam taurum lï^ificat.ubi fexus tacite difccrnitur, per regulam TQîncqûïd utritg Bos.

datur. Ouidius; Bos quoque formofa eft. Vergilius: Ilie meas errarc boucs,id eft,uaccas. MI Quæ funt alia in os latina communis generis per ean^m reguUmC Cuftos, qui uel quæ cuftodit.Pigurate neutris iügituriluuenalisenim taxis cuftodibiis inquit.Prolirmi na etiamliic cuftodia dicitur,ideo uocatur abundSs. Cuftodia tarnen etiam capitur pro ipfis uiris qui cuftodiuntur,ut in annotationibus oftendit Beroald*,femper tarnen eft foe minini generis:ut.iuucntuslicet capiatur proiuuenibus.Saccrdos.deo dicatus dicataue ad facrifidafacienda.Sacerdotium.facerdotisdignitas. Vergi. Ncfscuimagnafacerdos. Sacerdos. Abundans eft,quia feemi. ctiam facerdotifla à Gcllio ponitur.Compos,id eft,potcns,Iin Compos Fos,impotens ut,Compos uoti,impos animi.

e ii

-ocr page 50-

DE G I Nî RIB, NOMIN V M

Acerui*. Mannus, Næuus.

Lcmbus. Limbus. Nimbus.

CaliiS.

Ccnfus. Senfus. Metus.

Luit us.

VS mas non tcrnæ,quod tcrnæ ef1:,dicico neutrum.

TNomina in us içcûdx aut quardcdinationis,funt gnis mafculjni: tertiæ uero nfu-tri.Excmpia prions pyris:Accruus.i.cumijius Acfriio.as.îdf cufhulo. as.Mäntfs.equus manTuctus jgparuus.Næu^imjcula in corpore.Ouidius; Nullus in cgregio corpore nx uuserac.Næuofus.nxûîs^cnus.Lembus.nauispitcatoria. Hinctaméfœ.ge.diminutiuû inuenitur,Iembula.Val.Max,lib.2.Lenibnlam fis dcrifus gratia miferunt. Limbus fafcia ainbiens extrcmam parte uf ftis.diminutiuum el't liinbulus lÿlimbcllus: fie dicimusliiit-bus fcricus.linibus pelIiccus.Capiturproquauiscxtremicatejit limbusinferni. Nimbus ^fpentina pluuia,,amp; tempeftas.?^bofus niinboplenus. Hæc 8( miUç.alia funt fecundx decImatmnis.Scquentia cum muftis a.liis jûnt çmârçi;.dccTînatioiiis. Cafus,ruina amp;nbsp;euen-tus.CenI us,pecunia uel fubltantia.Ouid.In pretio pretium nunc eft,dat cenfus honores, CenîusamicitiaSjpauperubicpiacer. Scnfus.quo fentimus.Metus,timor. Luftus,dolor.

auditus,cultus,gultus,fruftus,fcrtus amp;c.^ Exempla poRcrioris partis: ut Coipus hul ciw.uùlnus, thus,rus, onus, pedus^tempus, 13tus,inunHS amp;c. dcclaranda in fécucio libro. SÎExcipi^tur mùlta îh ûs græcà më?^.lt;ccunda'dfclinâ~ionis/quæ graecc in osdelîhiît: ut Papyrus,arfluT,KaTànus,Hcfëmus, periodus, Ivhodus, methoJus.bvbTigrdtpnrhon-gus,;îEiyiïus,hafdi^,coftus,crvftalkis,alabaltrus, antidotus, amp;nbsp;multa alia per excëptio-nem àrcgula,ysmas nonternæ.Exceptippra.ccïïiuEi,iCumtnukis Grxcisperûshæc uertere latini.Benc commendentur mcmoriæ,_^ia non repetentur. Dixi figuratônas. pro matcülirii generis,cum AntonîofJfbriifeniipIu'nKuscg.

Fcemfneum domus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uannus,humus,colus,aluus.

Domus.

Vannus.

Humus. Colus.

Aluus.

Tribus.

Manus.

Porticus. Ac us.

Et tribus,at^ manus,ccu porticus,ac acus,idus.

SIExcipiuntur a priore parte regulx paucafœniinige.domus,partim Iccûdx, partïm quartæ,ut coIus: amp;nbsp;quæ tantum fecundæ declihyionis funt.uännüsTRuirius.aluu^Reli-qua lûnYquarte declinatiopis.amp; idus tantfi elt pluralis nnmfrÊDcimus ƒ it ac'Jihcnïirnâd iiabitâdum faillum ex tefto amp;nbsp;parictibus. Impropric pro quocunq; habitaculoTumitur, ut pro templis Si nidis.ferarum'qjlatibulis.Sumiturprofamilia, pro gcte,amp; pro patria. Vannus.uasuimineuin latum apt um purgando frumento.Verg.Etmyfticauannus. Di-tninutiuum eft hæc uaI!us.Vanno,as,id eit uentilo.ut frumenta purgentur. Eiianno, ex trauanno.Humus,terra humefafta.Humanus,a,um.aliguid ex humo. HumarCjÇftjn hu mo fepclire,^olus,înftrumrntum quod pe nfâœntinet, à quo fila ftifo ducuntur. Cicero fccundode oratore: Quomodo ad me uenis cum tua coin amp;nbsp;lana. Hic ablatiuus eft quarts? declinationis.Atcolus torméti genus.folum eft maîculini generis.Ahiiis.uenter: fed proprie ea pars.qua(órdes effluunt.Nonnung pro alueofumitur, nunc iolum fœminini gnis eft.Vergi.Curuam compagibusaluum.Colu.lib.g.Diftentâ in pabulis aluum. Olina etiam mafeulinum erat. Aétius: Maia nemus retinens grauido côcepit in aluo. Alnusper n eft fce.ge.quia nomen arboris.utpirus,quercus,pinus,cuprefriis amp;c.TribuSj^progenies, Tribulis .aliquis ex tribu. Hieronymus utitur nomme contribiilis pro eo qui ex cadem tribu eft.Et elt tribuliscommunisgcnçris per rcgulam.Quicguid utrig; Sic, Manus,më-brum notum,â cuius fimilitudine manus diciturinftrumentu nauticüm,quo naues har-plgonibus raptæ te ne ntur.Hierony.Ferreas manus amp;nbsp;uncos præparât. Manus quoej eft multitudo amp;nbsp;poteftas,Sf clephanti probofcis.ôc (criptura manuum.ManiçuIa, ei^arua manus.Porticus,ampla domus propter repenrinos imbres Si umbrarum ,ac dSmciulati onis gratia ædificata. Stati.Stat porticus aîta colünis. Cryptoporticiis.i.porticus fubter ranea.Cryptos.i.occultus uel fubterrancus.AcuS'inftrumëtum (artoris.Itê qfarcinatrix amp;nbsp;ornatrix utif ad difternëdos capiUos.ab acuta cufpide.Martiaî.Figat acus tortas (ufti-neat'q; comas.Acus iîiniliter fer ge.quartæ,quæ à fimilitudine acus futoriæ dicuntur pa-1« frumentijColu.Bb.i-Durifimx acus eieSscTcpai atæçe eruntacudentibus.Similiter

-ocr page 51-

liber. .1.

inftruftio f xcrci’tuî acus dicitur, ip ea pan militum nehenif ntifamp;nia fît ad hoftem inilîw-randum acumine telorum Hicacusaci fecundæ, cft quidampifcis. Hocacus^eri?, purga-ipentum^iimcnti.Idus.funtdiesquidam menfîs.^Anus,nurus,focrus, quartæ déclina-tionis fcrmin. geiierisfîmt per régula, Efto ftrmineüamp;c. qiuaToIas forminas fîgnificât. Mus. Nam anus; eft uecula: hiç Si næc anilis^Â hoc anile.ad uetulam pcrtinens, ut anilis fabu-la.Diminutîuum eîtanicula.Anusmafcuîinigeneris,fecûdæ,eftpoft€riorparsiierenda, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ ,

amp; quidam fluuius, Socriis^eft uxoris uel manti mater. Nurus,eft filh uxor.l*erent.Vno SocruS.Nuf gt;nbsp;animo omncsTocrus oderunt nurus. Nurus capitiir aliquando pro quauis focmina non antiqua.

Dat pecus hæc pccudi's,fubfcus^,palus^,falus^, Quæq^ fcnex,tuuenis,cum feruio nomina donant, Etuirtus,incus;atmaicula fint Iepus,amp; mus.

Etquæ pus donatjUeluti chy trapus,uoloiungilt;

A nominibus tertiæ dcclinationis cxciptuqturjauca faminim^enerîs,yiac lunt hæc: Pecusiqngenitiuuscîîpëcinis[nâmiip^ris facit,neutnciï,EtmruhijngnïHcâtome animaLquod hominüTub iniperro'pâbulo terrç pafcitur,ut funt boucs,afîni.equi,came 1lt; niirt capfæ amp;c.Pccas.oris,ctiam totum gregem fignificat.Etahquando utrücgetiam dé pifcibus dicitur, 8c omnibus râtîônis cxpertibus. Dicitur aliqn fuifle malc^ulini generis,quiaEnniusdixitPccudimarito.Hincfitpecorinus, pccorcus.pecudin’: utpcconna Subfcut« lt;aro, pccudina pellis.Subfcus, tailla qua tabulæ inter fe configuntur, quia qua immitti tur,fucciditur.Pacuuius;NcculIaTubfcuscohibctcompagem.VKtruuiusIib.4.ca.7.£t ita „ , fint côpaftjfublcudibus.Cato de rc ruft. Subfcudcsihgnas adindito. Palus^terra aquo- o’, ’ fa,ucIaquanigranonflucns.Atpalus,Ii,mafeftftipesmagnus.5alus,incolumitas.aliqn ctiam remedium.Vergil.Vna falus uiÂis nullam fperarcfaluté. Salus etiâ credebatur elle deaquædam. Seneaus,id cft,fcneaa,fenium,fenitudo,fcnitas,fenumfcilicctætas. luuc tus,id eft,iuuenilitas,iuucnta,ætasfcilicctiuucniim;amp;capiturproipfîsiuucnibus. Ser- ’ uitus,feruiendi conditio,amp;feruitium,Nonnulli malunt àftruus deriuareq à feruio.CÓ trariafcruituti eft libertas. Virtus,eft ars bene reftei® uiucndi. Si proprie fortitudinem Virtus. fignificat.Virtuofuslatiniffimînon dicût,féd ftudiofus Siuirtutcpræditus. Incus,ferra- Incus, mentum magnum,fuperquod fabri cudunt.Hinc incudo,onis,faberferrarius. Hierony. Incudo. contra louinianum: Et in nauibus pifcatoriiiîïcaput eiusftat, ficut incudo infatiabilis rc Lepus. Muîr putat ferrum ut paleas. TAt mafculini generis funt: Lepus,animal notum. Si mus. Hinc leporinusamp;muriiius.ut Icpdrinacaro.murinapcllicnla.Lepufcurus.paruusTêpus, Si g- _ . dam pifcis marinus. TMafciilina funt græca àpus poJis.i^s,utTrwus, id eft menfa tri P“ ' pcs.Lucan.Iib.s.Inundos’tripodis.Vcrgi.Et tripodasgeminosaufiduo magna talcntä.

Çhytra^Sjferramçntû cui fupponif cacabus uel olla fup ignc,uel olla habés pcdes.ChjT- Chytrapus traê oIu?Sciopus,pedc iinhiräfacicns.Äntipus.hö cótra pedes noftrosambulans.Apu^ Sciopus. hirundinis fpecies,quafi fine pcdibus,femper lacct aut uolat. UFoeminina terti; funt,Ve Antipus, nusSi tellus.pcrrégulant,Efto fccmincum.Venus^smorisamp;ueriïilîatisdcàcfcdïta.Sc Apus. lêruato gencre pro amore uenuftatet}; capitur.JlÆuSjcft crédita olim^dea terræ. Et fer Venus uatogne pro terra fumitur,ut Bacchus pro uino, ^Sus cuias generisc'cömunis.quia por-cum porcainq- fîgnificât,ubi fcxus facile difccrnitur. Verg.dixit: Sabellicus fus.Hinc fui-nus.Varro: Hic enim conciliator fuinac carnis datur populo. Hinc iterü per diminutioné fuillus.ut fuilla caro. Ligus.id eft.ligur, fîmilit£r cômunis generis el^quia eft nome gc-tilc.Da regulam:Quieqmd utriegdatur Sic.. Vctus^inter£us,omîsgenerisTunt,per re-g^ulangt;,A^^^ius trjum.quialiib unauoce adie^iuafunt,ut hic Si hsc Si hoc uctus, id c.

-ocr page 52-

DE CE N ERI B. N O M I N V M

Carbafuî.

Cfüî.

Grolfuî.

Atomus,

Lecythuf.

Phanu,

ahtiqüuî âuntiDiminutiufi cft uetuIus.Vetuftusjd eft uetus. Vctcro ue te rai, ufttit fedo, Vctcrafco 8( ûctuftefço,id cft,uetus fio. Aliqui diffcrentiam ponunt.ut libro feptimo de clarabb.'rntércus^inteftinus. Gclliuslibro dccimotertio : Intercutibusuitijs madcntrs. Cato; Intercutibus ftupris inquinatus.Plautus: Num eum ueternum aut aqua intercus te net!’Prudentius:Nunc noua materies folidata intercute flatu.Ego nô inueni ufquamintercus pro morbo fubftantiuBtn.quem hydropa Graeci uocant: ita tarnen uult accipi ali qîSndoTriicianuSjCui iûffî5gâturBcroardus,Sulpiuiis,CaIcpinus, fed teftimonium nemo citât.

Carbafus hi c,aut hæc,groflus,dant grus,atomus^, Lecythusat^ pharus,penus Si fpecus Si paradîfus, Sic aluus quondam,lunge intybus at^ phafelus, Pampinus at^p arquus,pro fruâu ficus,at hicuult Pro morbo,nunquam déclinât quarta uirile.

Hoc fpecus atqp penus dices,dum tertia fledit»

Hicaut hoc uuIgu$,SoIum hocuiruspelagusc]^.

Quaeda in us funt dubij gcncris.ut hic uel hæc carbafus, fæpius faeminlhi generis^ft genuslïnj^gï teniütatisiunde Éêbant uëTâ.quæ ob id undecu^ hunt, nunc carbaudi cutufTäpin.in Achil.Ncc mora iam dextras Ithaceia carbafus'auras poftit.Ithaceia car-bafuSjid cft.uelum aut nauis Vlyftis.qui Ithacus dicitur.Propertius in fine quarti : Exhi-buit uiuos carbafus alba focos.Hic ueftem ex fcrico aut tenui lino fignificat,ut apud Va-lerium Maximum libro primo,ubi eft mafeulini generis : Cum carbafum quern optima habcbat,foculoimpofuiirct,fubito ignis emicuit.Hinc carbafeusa,um:ôf carbafinus a,ü. Grus epicœni generis fub hic.uel hæc,auis eft nota.Vergilius primo Georgicorum :Stry •nôniæ dant Hgna grues. Horatius primo fermonum: Dcccrpta ferentes membra gruis fparfi. Groffu^fi^ibor^ua quae non maturefcit.Calepinus dicittantü pluraliter grof lt;i reperiri.fedtallitur. Plmiusdecimotertîo,capîtefeptimo:Groflus eius no matureftit. Demalculino genere Hieronymus;Ficus protulit groflusfuos. Columella libro tertior Crofluli minuti.Celfuslibro quinto: Crofli inaqua codli. De focminino genere,Plinius libro decimoquintO'.Deprehenlasi^ in hac hyeme groflos.Et alibi: Crudac grofli uer-rucas tollunt. Atomus.id eft,corpus infecabile, ab à,id eft fine, amp;nbsp;tomos iriciflo. Multi utuntur mafculih.egolCTmihi.utar cum Cicerone, dicente in libello de fato.'STec (ciim haec ita fint)cft caula curEpicurus pertimefcat fatum,amp; ab atomis petat praefidium, ea's que de uia deducat SCc.Sic alibi fempcr.In primo de finib. Atomus altera alteram poflit attingere.Seneca.r.nat.marcuIinum dixit;Quodatomicongeftiaccruatiiçfecerunt. Lç cythus ampulla olcaria.^Cyprianus capfacem uocat: fotmininum cft apud Graecos, tefte Ncftorc.Hieronymus tarnen mafculi,dixit in libro tertio regum; Hydria farinæ no de-fccit,amp; lecythus olei non eft imminutus. Pharus,id cft,altiflima_turdvQ aliquo portu, propter nauigantium falutem ad prælucendi miniftcrium fabricata,dida tanquam pha nos,quod fignificat lucidn, n litera in r uerfa. Vel ab infula Aegypti Pharo, ubi fuit turns celeberrima,unde aliæ ad fimilcm ufum fabricatae,phari dicuntur. De mafeulino généré Suetonius in Claudio: Suppofuit altiflîmam turrim in exemplum Alcxandrini pha n,ut ad nofturnos ignes curfum nauigia dirigèrent.Auienùs in Arato; Romulei'q; pha-ri fauces illaefa relinquit.Dc f(Tminino,Papini. Lumina noôiuagæ tollit pharus aemula lunj.iuuena.Tyrrhtnam'ÿ pharon, Pro infula foli (ft faminini gciwis, per regul^

-ocr page 53-

LIBER ,1.

ïnfuIjSCurbtregio 8Cc. Penus.fircun^s^elqiartsp declingtionîs^ft maf ge.uel foemi. T ertiæ uero folum neutri.Sic dices de fpecusjicet in tertia^liqui?'pecoris,orî,ore, t_x-oluerunt.PenuseftomneefcuIentum Sç. potulentum.quo fiominés uelcûntur.Feftus; Pe nora res neceflariç ad uidum quotidianum.Plautus in Perfa: Nam ni fi penus annuus ho dieconuenit, eras populo proftituam uos.Lucil, Magna penus paruofpatio confumpta peribit.In digeftis.titulus eftde penulegata. De ncutro.Horati.’Annonæ profit porter frumenta penuscu.Strabo: Propinquos penore uolebamus priuare.Olim genitiuus erat peniris amp;nbsp;peniteris.Legitur quolt;^ hoc pgnum peni. Afranius; Vos quibus cordi eft intra tunicam manus liuajOcxtera in penum herilc.Plautus in Capti, Ego ibo ut conueniam fenem.dicam ut fîbi penum aliud ornet.Inuentum hoc penu,ut genu. Aaius;Pcnu autë optimum eft amp;nbsp;nihil défit. Specus, id eft.fpclunca.undefpeftare licet^cüdæ uel quartæ declftutionis.tam malcuGflTäf jr.ge.Tçtiæ “fo lolû neutri gcneris,unJe nunc no minatiuum,acçufatiuum,uocatiuum^in^uluimum hatemus. De malculino generc Ho-ratius.j.carm.Quæ nemora autquosagorin fpecus, Ouidi. in tertio meta. Eft Ipccus iti medio fyluis amp;nbsp;uimine denfus.De foeminino gcnere,Sillius li .e.Tabificam expirât fani-em fpecus ultima.Gellius lib.r.Specum quandam nadus. Pacuiuus; Aduenioin fcrupulo fam fpecum.Cato: Specus oppofita quo aqua de uia abiret.De neutro.Verg.Aenei.y, Hic fpecushorrendum amp;nbsp;fæui miraculaditis Monftrant.Ita legendum efle docet Scruius.Sil liuslibrodecimoquarto:Tum quafe primum ruptatellure recludit Inuifum cælo fpec*. Prudentius; Nox obfcura loci per fpecus ambiguum.Lcdum eft hæç lpeca.ç3e,SC hoc fpe cûm fpeci,amp; hoc fpecu. Paradifus,id eft,pomarium,amp; locjis amocniflimus.inquo confti tutus fucrat à deo homo.fœminini generis eft apûH Græcos: mafeuline tarnen dixit Hieronymus in Gene.PIantaucrat deus paradifum uoluptatis à principio.in quo pofuit hominem. Auguftinus ad Orofium : Paradifus in oriente fitus eft interiedo occano. Aluut olim,ut declarauiifuit etiam mafeulini generis, ut acus,cupr£fl'us,amp; plura, nunc tantum tceininini gencris.Inrybus.hcrbænomen, patebit in heteroclitis. Pha(nus,nauiculaue loxamp; oblonga.Defocminino no occurrit teftimonium niff omnium grammaticoçt.De mafeulino, Catidlus : Phafelus ille quem iiidetisholpitcs, aiunt fuilTe nauium celerri-mum.Optimc hue latiniflimum Catullum imitaberis. Pro legumine quodam malcuIinS „ eft,proinfulauero feemininum. Pampinus, iiitisramus. Vàrrô Çtcft^eruio) fæpilBmequot; foeminino uïîT.Vergilius non decernit. Columella pro arbore quadam utitur. Arcus ue£ arquus.pro iride tam fecundæ quàm quartæ declinationis.melius eft mafeulini generis, licet Ennius dicatur fominine pofuiflcTLucanus libro primo; Arquusuixûlla uariacus luce colorem. Suppa^rus folum mafeulini eft, licet olim dicatur fuifle etiam fccminini. Ficusgt;arbornotaîolüm eîl fccminini generis per regulamgenerâlem; amp;êîriîc (ccundæ ucl quartæ declinationisTîuiienalis;Ad quæ difeutienda ualent fterilis mala robora fiel. **lt;:*»» Cicero de oratore; Cui ciim familiaris quidam qiiereretur, quod diceret uxorc fuam ful^ pendilTe Ce de ficu.Pro fniftu elt malculini iiel fccminini ge. pro marctilino' quidem folfi îccundæ declinationis.etiâm morbuin qucndamTiîmllitudine^ff» fignificansTFfofccmi nirio^.tamfccundarngquartamdéclina, recipit, HæceftfententiadóïHllïmi Vallæde clarantis ilTüd M^.Dicemî^cus quas feimus in arbore nafci, Dicemus ficos Cçcilianc tuos. Vulgus,eft multitudo ignobilis.tâ mafe^ini^. neiitri generis. Cicero;Saturnum y maximecolüt uulgi.Tacitus.£ftuulgus Itneredore præccps7pauidus,focors fæpiflïme. *“ B“*« Idem mafeuline aUMutitur in Iob:Vulgum paupercm fpoliauerût. Salliiftiusin lugiirt, Vulgum effufum oppido cedere.Plinius lib.g.Id uulgum credidiiTeuideo.Horatius:Huic Vulguni. ego uulgum Errori fimilem cûftum infanire docebo.Vergil.J.Aeneid.Hinc mihi prima mali labcsjhinc femper Vlyfles Criminib. terrere nouis,hinc fpargere uoccs In uulgum ambiguas, amp;nbsp;quærere confcius arma . Sergius contra rationem carminis legit uulgum ambiguam,credensuir alioqui doftiffimus uulgus hic efle fœminini generis,quem ■ulelequuntur PomponiuseiNiger,plures'®. StruiusadraonçtIcgenduniefleinplu-

Pen U».

Penti.

Specus.

Paradîfus,

AIuui.

Intybuî.

Phifeluï.

-ocr page 54-

DE NOMINVM CENERIBVÎ


Sfxitî. Cfnuj.

Pclaguî Virus.

Catus.


Laus.

Traus.

Trabs.

Plebs.


Hycms. Vrbs,


Fons Pons. Mont Seps


Seps.

Mars.

Dcns. Dentio. Dentitio. Chlalybs.

Arabs, Libs.

Bidens Tridens.

As.


rtJi amB7guas,ut ftet uerfus.Dc neutro.Verg. Scinditur incertum ftudia in cotiffaria uul gus.Sexus nunc mafculinum.olim etiam neutrum fuit.Flau.in Ruden.Virile fexus nun quM ullum habiii. Diccbant qijotj hoc genjs in neutro gcnerc, pro hoc genu.Cicero in Arato: lam dextrum genus 8l decoratam luminc furam. Tantum neutri generis funt.Pc lagus, id eft, mar?. Npnnun^ mafculinprepçriri notât Calepinus. Vale. Flaccuslîbro.i. O quantum tcrrç.quantum cognolcere^arli Perinifftim eft, pelagum quantos aperitnus inufûs.Nondiffitéor Valeriumdignum elTc, qucm citta affeftationcmimitcmur. Virus uenenum 8C grauis odor. Vergilius: Ille malum uirus fcrpentibusaddiditjatris. Vjrofus amp;nbsp;uirulentus.i.uiro plenus. Catus.pro fele Seruius dixit tfSe foemi.tcfte Bergomat'e.

Fœmincum eft laus,ffaus,uelut s cui confona l'unda eft»

ÇLaus 8c fraus amp;nbsp;omnia nomina definentia in s præcedente confonante.funt forminL ni ge.ut trabs,pIeBÇË^i^yrniirurBs7îirps,arSjgIans,tifts5ç.Laus, jspria uîrtus lau datio.Hincïaudo,colîa.udq, elaudo,perlaudo. Fraus,deceptio amp;periculum.Fraudulofus amp;. fraudulentus.qui fraudem facit.Fraudo.das.decipio. Trabs, craflum lignum in xdifi-cio.Ennius dixit hæc trabes.Plebs uulgus:hæc^lebes, plebci, idem: ficut Plinius: Tanta plebei confternatione.ut primo pulliis ex ea rcgione,mox 8C intcremptus fit.Diminuti uum eft plebecula.Plebeius.plebeia.ad plebcm pcrtinens.PIebifcitum.id eft^pîctis Itâtü turn.Hyems,i4eft,bruma.Hyemo,as,hyemehabito.Vrbs,id eft,oppidum. DiminutiuS, eft urbccuIa.Vrbicusamp;urbanus,adurbempfrtinens,Vrbanus,etiam eft ]{ônènüsamp;face tus.Reliqua patebunt in fcquenti libro.

Mafculafuntpons,fons,mons,fepsdumdenotatanguem.

Etcutn dente chalybs,aflïs cui i un giro partes.

Et polyfyllaba in s dum p prfcponitur illi.

C Excipiuntut ab ilia régula quædam mafculinijgcneris 8c funt hæc:Fons à fundédo, quiafiindit aquanîTDnnihutiuum eftïonticulus {i{ tonticellu.sTOlim fuit etiam ferminini g ene.tefte Calcpino.Fontanus.quod ex fonte eft,ut aqua fontana.Pojts, afl^uel quid-uis aliud,per quod fupra aquas tr?lt;ïmus.Ponticu!us,paruus pons.Ponto.onis, nauisema pecora trafjciuntur.uel aliac rcs.Mons.terrae tumor altiffunus. Monticulus, paruiîs mos. Môntanus,cx monte. Seps, paruusîerpSîs, ex cuius iiftu membra percuflaputrefeunt.ä fepo uerbo Cræco putrefacio. Lucanus lib.». Oifa'q; dilfoluens cû corpore tabifîcus feps. Aceufatiuus eft lcpa,unde pro eodem fit foeminini primæ,hæcftpa,pæ,quod apud Plini urn inuenfes.Atïepspro l^lmento eft generis foeminini, flcdicitctiam hare Sepes fepis. Mars,deus belli ueliptiim bellum,pertinct a3rcgulam;ömne uiro foli. Dens,notum eft. ’Capitur per lïmilitudincm pro omni quo aliquid tenen uel execari poteft. Vergil, Turn dente tenaci Ancora fundabat naues.DentioJtis.tire.détcs emitt9,Dëtitio.dentiü emif-fio.Dentatus.magnos Habens dentes.Dentofusidem : Edentatus, uel edentulus,qui fine dentibus cft.ChaNb^oçulusquidam,amp; ferrum optimum, amp;nbsp;aliquid ex chalybe fabre-faftum.Vergi,VuIniïïcuslt;ti_chalybs uaïtafornace liquefcit. Eft etiam fluuius quidam.Pro populo fimiliter mafculinfi c,quia foemina dicif clwlybiffa, ut Arabs, quia fomiha dicif Arabifla.Da regulä: Etfo genus tMrinamp;c. Hieronymus in pr’ölogo lob : Et accepit uxo-rë Arabiffam.Ité Libs,eft mafcultnigenerit,quü fignificat ucntum_Africum,quem ut cae teros uciitos,deos effie dixit^entilïtas. EFproTatu accipitur, ut Bacchus, pro uino, per regulam;Omne uiro foli Äc.HSub dente uolo comprehendi Bidens,Tridens,pro inftru jnentis tot dentium.Cuid Jpfe tridente Juo terram percullït^t ïlla intremuitfBidens au ten^ro'Olie eft focmintnfgenjAIItem maftulina fuut nomina fignificantia partes !®is. *nde nbsp;eft duç^cçûn unor.Vhaa,eft prima pars alBs.Nomina itaq; de quibus loquor.


-ocr page 55-

LIBER .1.

ftint: Scxtsttîjlcxta psw a/fis,id fft.duæ unciæ. Qnadranî, undaetrM, quaff quartaparf ^xtans. aflis,« uocatur ctiam triundum. Triens, tcrtia pars, id eft, unciæ quatuor. Quincunx, Quadrant und^qujinqi, hoc in x definit non in ns.Scmis. id eft, fcmi as.hoc eft, fcx unciæ.Scptux Trient in X non in ns,id cft,unciæ feptem.Bcs.id eft.unciæ ofto. Dodrans, unciæ noucm.quafi Quincunx, dempto quadrante,ôc diciturnonuncium.Dextans^id e[^undfdeccm,quafi dempto fex Semis. tâtç,Peunx in nx,non in nt.nncix undecim,quafi dcmpta uncia ab affe. Hæc nomina fi- Bes. gnificant nummos 8c uara.Perfius;Sçdtrcmorintcr uinafubit, calidumiç trientem'Ex- Dodrans. eu ri tt c manibus.De nummo, luuenalis: Non habet i n felix quem porrigat ore trientem. D ex tant Significantetiampartes hæreditatis Sfc.^item mafeulina funt polyfyllaba in ps,ut Hy- Deunx. drops,aquaintercus.Hydropicus.quieomorTjoläSoracAethiopsmaiculinuni W, qma Hydrops fccmina datur AethiopiîSd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aethiopt,

Hic aut hæc forceps,amp; adeps, frons,cam fcrobe,ferpens, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6

Atlt;5 rudens,8C ftirps dum truncum fignificabit.

CPaucain sdffincntjapræcedentccQnfonantUkn.t^q gcne.ut Forceps.inftmm? Porcfpj turn quo tenctur aliquid.ideo ab imperito uulgo tcneUajiocatur.a cuiusîimilitudine câ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

ter fo^rcipes habere dicitur. AppcUatur autem quaff fdruiceps.quia eo foruum.id eft.cali dum capimus.Vergilius oftauo Aeneid. Illl inter fefe muka ui brachia tollunt In nume-rum.ucrfant'q; tenaci forcipe maffam. De generc autor eft Prifeianus. Adeps, id eft,pin- Adeps, guitudocuiufcunlt;5 rci.DcmafcuIino,Plinius:FoIiacum urfinoadipctrnaimponûtpo- ‘ dagrîcis.rdcm: luuacaurcsadeps anferinus cumocymifuccoimpofitus. De fœminino, Idcm:Ciim quo recent adeps coiäa fft.CcIfut libro quinte: Adipis anferinæ. Front, femp îrons. nunc famininum çft,fîuc foliumjîuc c^itis anteriorem partem notet.Martiar.Ncc ma tutina h mihi fronte iicnis.Olnn pro parte capitis mafculiùum crat.Crcili’ apud Gel 11-iim:Hi funt inimici pcflimi,frôtc hilaro,trifti corde.Cato:Poltridie fignis collatis aequo « fronte pugnaui.Scrobs^fgffaaut puteiis ëc caetera. De mafculino. Columella : Nec totus ferobs terra complcatur.PIau.Sexagenos fcrobes.Sæpius eft mafculinum.Diminutiuum cft Scrobuulus.Dicitur etiam mafculinehic Scrobis,ut hic panis.Nâ Capella ait,hic fero bis,ut hic menfis: licet Lucanus exiguam ferobem dixit. Ego tarnen non uereborLuca-num imitari,fic ieribentem lib.oftauo: Exigua trepidus pofuit ferobe nobilc corpus Ec Ouidium OiftauoMctamorphofeos:Scrobibus tellure duabus.Serpent.id elr.anguis.Ver gilius;Corpora natorum ferpensamplcx’ utcrcp.Iuuenat’fatyrafexta:Et mouiffe caput Serpens Ulfa eft argentcaferpens.Lucanus libro none: Parua modo fcrpens.Martiaf libre undeci Rudent moiNecferpent habitarc totapoflit.Rudens,funis nauticus.Ouidi.Pulfi gemuerc ruden tes.Plau.Hancquam trahisrudentem complico.rrequentiuseft mafculinum. Stn^s^pro Stirpt, origine ucl progenie.folum eftfjcmininum.Vcrgili.Hcu (Hfpem inuilâtn^Atjpro trun-co uel radice.tam maiculimquàmfjminini gene, cit ; De mafculino frcqucntiusoccur-ret teffirnönium'^r^.lccun3ÖCcorgicorum:Ädmorfo fignarain itirpe cicatrix. Idc Aeneidoslibro duodecimo:Sedftirpcm l’eucri nulle difcrimincfacrum.In codcm:Quff femel in fyluis imode Itirpe recifum.De fixminino.Horat.Stirpctq; raptasSf pecus SC d_o mot.Cicero fccundo de natura deorum:Per ftirpes alantur fu.ts. Sic idem fæpius pro trü-lt;0 aut radicc amp;nbsp;cætera. lt;£ Torrens emus gênent^ mafeulini generis,quia cum fit natura Jqj.j.jjjj adicaiuum,intclligitiir inafculinuni fluuuts per regulam: Mobile prolixôXit apte vor- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

rer.s.fluuius per pluûiàcongregatus'qiïi irfâcftate plerùnq; ficcatur. Adieftiue diciinus, torrëtia flimiina, quæin moremtorrentis .fiuiint..Torrent oratie,id eft.ueliemens SC im petuofa.Comparatur.ut torrens torrentior torrcntiffimu's. Ver eandem regulani Olies Criens iX occidensniafculinafunTamp;Tümun»'*' gro regiom’ orientali Sc pccidentali.^kinccps' Occident, cuius generis^comunîsl^â uiro äcTccinme datur .per rcgiihm/Quirauid ufngylatur Princeps, sSc «atcra.Eltqui ufqua:principacumtênct^uaTî pnmuiri capiit.ut uolut.Dc fâininino,

I

-ocr page 56-

Coclcbs

Parem li'.fatis

Vffpertilio

Bifrons.

Qiiadrifrons. Effronj, Cliens

Municeps Manccpr

Rcccnï

Elfgans Pftulans Som Iners Solers

Videns Animam

Ncfrens

Cflox

DE NOMINVM CENERIBVÎ

Vcrgïlius decimo Aenci.Tu mihi nunc pugn» princeps,tu diua fecundo. Cornelius Tacitus Corrumpere cubiculapn’ncipum t’lt;rininarö.Princjpiffa,dudffajComitiflaitniIitjfla .amp;c.culinariafunt,non latina.TQuæ font aliajier eandem regain communiai’CccTëEs^ abfq; conlügë.etiarn iïcaïïFnon uiuat. Hóratius^elius'nïlcociibe una'Oiud.Sine coniü ge cœlebs uiiicbat.Hinc ccr^batiiSj^iiita flncconitige. Sueto. Amiffa uxorc Lepida duo-bus'q? ex ca libcris,mariiït in calïbatu.Parcns.pater ajipnater» auus gut auia sêc. Scduli us: Salue fanfta parens enixa puerpera regem.Fit apano amp;nbsp;cætera. Nam parens participium à parco.id cft,obediens.Infans.homo per etatcm nondum feiens fari.Infantia.pfi maætâ^InïantiIîs,a31nfanteinpertinens.Quandoqî de pullis brutorum dicitur.Plini’: Quadrupèdes infantes fuoscognofcunt. Idem : Vefp/rtilio, uolucrum fola lade nutrit huberaadmouens, geminos uolitat amplexa infantes. Hic obiter riotabjs ucipcffilió faminine profcrri.quia intelligitur uplucris.pcr regülam:Comnuinis proprio amp;cæte-ra.Transfcrturquo^ad inanimata. Idë.Nee tunicæminorgratiamcïbó iHTanffsbóle-ti,id efi, parui amp;nbsp;needum adulti. Adieftiue fuiniturpro infacundo.Cicero in BrutoJpin Scipionem accepimus non infantem fuifle.Üuidius: Gutturaép iinbucrant infantia lafte canino. Prudentius: Largire comptum carmen infantüTimo .Bifrons Qiiadrifron^ Habens duas aut quatuor frontes.ut lanus fecundum_pq£tas._Effroiisj[inefronte,id eft.ue-rccundia Vnde elf, perfricuit frontem. PJiilclplius ; Nantp ucrecundi nihil eft quod pen fiteteffrons . Cliens, defenfionis gratiaaliquemcolens, Sf pene uoluntarius famulus, tauoreSf mercede aliqua uel beneficio duftus : qui ffc colitur, eftdientispatro-nus, ClicatcJ^eft clientium multitude. Munjeeps, id eft, ciuis: Petrus eft municeps me us,non communiceps, Wanceps, quialiguid à populo emit conducit ue,quia fublara ma nu fignificat fc autorein cmptioms efle?v ix de lœminis dicitur,licct fignificatio n 5 adeo repugnet. Eft etiain conduftor operariorum amp;princeps artificum.^IRecens cuius gene ns^ qinnis, quia eft fub una uoce adiciftiuum , per regulam : Adieftiuatrium amp;nbsp;caêtefâ. T'aliafuntualdernulta litreccns,icielt.nouüs.Cäpiturpr5~recenter.taminprôiàorati-jjne qiidm in carmine.Plautus; Qui rccens ex agro ucnerat.Verg.Sole recens orto.Suet. ■an Tiberio:Romam rccens conditam.ElfganSiPrnatus, fplcndidus,elefl:us.PetuIans,li-bidinofus,iniurius,nequam.Sons,malus,nocens.Infons.innocens.Incrs,ignauus. Incr-ria ignauia.Si£.£olfrs,cautus, quafi rotus in arte TSoTon ofee totum fignificat J^OTcns amp;nbsp;amens,id eft,ftultiis,infanuî^ic exoers.bicePS.triceps.ancejis.prujîs.faciens.ingfS, _concors.difêors,itiQps,cxors,pqtcnsamp;£.lcgens, amans.^Sîcomniaparticipia-Prsefentis tpis JSed ex didis quædâ n5 uidcntur die plane a JiejUua,quia mops.particcps amp;plura, in pft neutr^çaj;çn.t Vi^ns,45 del a3pTicta,malt;cuïïna eft.^imans,licet natura ipft adie ftiuu fit tamen ta'd fubftantiuu per fc PQtrif ip Quis gne Of mate. Horat.z.fermo.Sed hie ftÿlüsïïaudpetct ultro queng arnmanteTDeTaininiiro Cicero primo de legibus: Nä quü cæteras animantes abiecilTct ad paftû.De ncutro animâtia,in pVi, fçpc occurret teftimo-niü.Oui.Prona'q; cü fpcdët aiantia cætcra terra Os homini ftiblime dedit.^ Adqcc mafeu Unis Neffcns.quia intellig^ femper porcellus.Eft eniin tefte Va££qhe,£qrculus per xts 'tem tabam frcndcrc,ide(t,frangcrcnonJunipotens.

Hæc petit xjpolyfyllaba in ax,amp; in ex maribus do.

Die tarnen hæc fornax,fimilax,carex,uelut halex:

Addatur uibex,cumforfex,atq; fupellcx.

ÏNomina in x funt fccminini generis,ut Cclox,id cft'fcapha.Plautus.Quo hanccelo cem confcram^VarroiNautæ rcmiuagam mouent ccloccm. Sunt qui purent fuiflê olim mafcuîinum.Nomen habet àceleritatc.Vocatur ctiam celotis SCceloxia.Pax.Lcx, Nox, amp;nbsp;lt;ttera.1i Excipiuntur p ol yfyllaba/am in ax qu^in ex,quia funt niafti^ni generic

-ocr page 57-

L I B E R .1,

Ht Thorax,id ell, peftus 5f peftoris munimentutn, Hinc thorax lanrur, thorax ferreuî’ Thorax aut ch^ybeus amp;c.Vergtlius:Bis fcxthoracapctitum KrfonumtE lotis, NyÂjçorax,cor-nusnoftiinuwJjiyx,icLeltnQX;Sorax.lt;deft^çoruus.AiithraxJhulc’quQ.tidîm,Harpax. Nytucorax uncus quo aliquid trahitur ex piitco DrqpaiÇxUngucntum quoddam.i'torax ucl ftytax, Antniax genus aromatis , Dicitur ctiani hæc ftyracc , frbax.id eft. abacus. menfa calcülatoria, Harpax amp;nbsp;lt;uiuafa fupcrponuntiir. fi. delegatistertio .iTHæres : Cuicorinthiauafalegataef- Dtopax ftnt,abaces qiioque horum uaforum collocandorum caufa legatos uideri.VuIgo mcndo Storax fe habetur nihili diiftio baccs. Frutex, medium quid inter arborem 8C herbam. Dicunt Abax olim tuifle fœmininum, ut Latex.idëft,aqua: nonnunquam poetice etiam uinum,nunc Frutex tâtuin mafculinum.Vcrtex.id eft,fummitas,utuertex capitis uel montiSvEoUex, primus Latex digitus, quia præ cçteris p^et.R.Hmexgt;ideft,herba quædamlibidine prouocans.Vergi lius:Foccundus'q)rumex. Murcx,çon^ylium.quo ucftes tinguntur.Capiturpro purpu PoUtx ra, Vergilius: Tyrio'qjardebat muricelæna.Significatplura.quibusfuperfcdeo.^Mo- Rumex nofyllabatœmininaf..nr .it_^.lex.Inter polyfyllab_^eft,habcntiaplurasfyllabas quot;d Murex unam fœmininigêneriskint Fornax.caminusubicoquuntunapfdcs.KinTnutiuumeft ' Fornax Fornaculä. Similax ueffinilax, genus e^æHô^andido olentïïlîirum. Éït etiam ar- Similax bor quam taxum LatTniquot;uocant^radTIorem refpicimus nonnunquam mafciiline rcpc Carcx rimus.Carcx.lierbaacutaamp;durinima.fimiliiafparago.Vcrgilius.Etcariccpaftusacuca. Halex Careâum^ locus carîcibusplenus.[dcm:Tu poft careftalatebas. Halex,pifcis:uidc halec. Vibex Vibex fignum fiag^elli in corpore . Perfius ; Si puteal multa caùtus uîBice flagellas. Forfcx Forfex^lnftrumentum fartorium quo aliquid fcindunt.Forficula, parua forfex qua pili fcinduncüF.autquHäBudTTorpeXjJHjrnunnusTorrentinus negat latine dici : licet in uocabularfts äc grammaticis reperiatur.Tüpeirex.rêsHomefiicaTP’crïïusiTècum häbi ta ut noris d fit tibi curta fupellex. Ilex fœmininum eft,quia eft nomen arboris glandi- Supellex ferae.Sic uitex,quia eft falix unde uafa uiminea fiunt. Pellex fœmininum eft, quia ad (b-lam fœminam pertinct.Ert enim pellex impudica mulicr, quæ cü marito alterius mifcet Vitex corpus.luuenalis de mala uxore:Aut odit pueros,aut fiifta pellice plorat. Pellicat“,ailus pellicis.Pallace,id eft pellex.

Mafcula funt fornix,phœnix,cum maftiche uarix.

Et bombyx,ipadix,Sc oryx,quod^ uncia præbet, Grex,ÖCcryx,fandix,uoIuox,calyxcß,c31ix^.

A régula,HÿC petit x.tolluntur pliira mafculini generis.ut fornix,arcusin acdifïcnt.amp; jguodcun^^üscSncameratum,a turuus,idett ater.qula loiertt ea loca obicura eue. Câ pitur prôTupanari in PriapeiæNigri lornicis oblitus fauilla.Hincfornicor aris.i. mere-tricor.Etfornicariusatcçfornicaria. Fornico fornicas.id eft, tornicem Fano. Pliœnix, PhœniX auis unica.Lucanus libro.6. Aut cinis Aeoa pofici phœnicis in ara. Ouidi.Corpore de patrio paruum phœnica renafci.Siquando inueniatur fœmininum, hoc erit per rcgjdain, Communis proprio. QuiareliAa (pccialitatcTcfpicietur ad genus, quodcft auisTPIiœ-tiixetiam eftuentus quiJani ÔC fluuius,8f uir regionis Phœniciæ.Semperautem eft ma- p^ryx fculinum.quia fœmina dicitur Phœnifia.Vergilius; Hune PhœnifTa tenet Didq. Da regu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

lam;Eftogenusuarium,SicCillx,uirCiliciæ. Thrax.uirThraciæ. Phr^jinrPhrygij, idert,Troiæ. pereandem rcgulain matculinafunt, qun fccminadidturCuina, Tliraifia MaftiX uel Thre(ra,amp; Phrygia.Lucanus;O nunquam pacate Cilix. Ouidius li .primo Faftorum: EtfonataccenfisfpicaCiliffafocis. Vergilius Aeneidosprimo: Vclquaiis equosTliraifla fatigat Harpalice.Non dicitur ThreiiTa,telle Georgio Merula.quia ai in ci non uertitur. Verg.fcxto Aenei.O uere Phrygiæ.id crt Troianæ. Rex mafculinum eft,per eandem rc gulam,^iafœmina diciturrepina.Maftixmaftigis,id eftflagellum,m,ifculini generis. ltfteNebr2Iênfî,utûnur in compôficis,ùt HoiiiëroinaïtuÇi3 cft.rcprehcnfor Homeri Si

ï «i

-ocr page 58-

DE CENERIBVS NOHINVM

flagcllator. Et capimus pro quouis zoilo mepco.doftorum fugilIatore.Sic Vfrgilioma^ ftiXjCiccromaftix.At maftix maftichis.i.gûmi Içntifcijqug' maftichc quoiÿ dicif,fxmini • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;num elîcontraquoïHàm.Serenus: Maftîchisaddentur fraftæ iam milliafarra. Varix,uc

varix natiimidâ in corpore humano.Horatius: Varice fticcifo. Celfusiibrofecundo: Varix or-tus.Calepinus nominatiuum ponit uarices,amp; dicit effe mafculini uelfœminini generis, uellem probaflet. Poftquam hæc edideram inueni feeminine apud Senecam in epiftol. 78. Dum uarices cxecandas præberet. Hinc fit uaricofus,uancor,uarico uaricas, iü. uari-cus amp;nbsp;cætera. Spadix elt quidam color.Vërgilius.j. Georgicoçî.marculine: honefti fpa-Spadix dices. Gelliuslibro tertio: Paîmætermes ex arbore cumfriiduauulfusfpadix dicitur. üryx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oryx.animal in Gctulia ex caprarum gencrc.Iuuehaf. Etgetulus oryx.Et compofita ab

nncia mafaïlina iTint,quincunx,deunx.uidon ps.Partes aflis^melius in Xj quâ in ns défi Grex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nun t ut doæilîmi Icntiuntiürex.peciidum multitudô.Xuguft,feeminine dixit: Alias uc

Eryx ro gregcsinititucritquæ congregatæ 5fc,Eryx,montls Sicilië nomen. Sandix,mafcul. Sandix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.generis,reite Seruio.herbaqiiædâ ôc coloris genus.Hinc randfeinus,a, um. Voluox.uer

Voluox, mis qui amp;nbsp;conuoluolus 8( inuoluolusdicitur.Calyx.cum y Græcoprioreproduda, ina-Calyx fculini gfneris,telte Nebriflenfi,id eft,fblliculur, quo frudus arboris coopcritur,à câly-Calix. pto , ig eil. operio i Calixcum i noitro..i_^uas potôrïunij^aut etiàm, in quo legiimi-lapix nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nàamp;caetera reponuntur. Horatius : Fœcundi calicesquem non fecere dïïcrtum. lapix,

Bombyx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mafeulinum ell,quia nomen uenti. Hora. Ne quid aibuspeccetiapix,flat ex Apulia.Bom

byx (quÿjante merïtó'décIaralTem) mafeulinum elt, invelligc dum uermem fignificat. MartiaP ß^Lyxpendulus urget opus.Pro materia ueroilla,unde fiuntueftes bomby-cinæ.fœmincum ell. Nam Plinius titulum habet de bombyce coa : Item bombyce afly-ria: ficdocuu: AntoniusNebriflenfïs. Aliquando tarnen bombyx proipiopanno ueluc-fte bombyeina ctiam mafculinc legitur.Propere. Nec fi qua arrabio lucct bombyce puel la.Polûimus diccrc,poetam ad uermem rcfpcxinc,ex cuius textura boinbycinum conft-

AIqjj citur.Alux,proiftu ctiam m^ulinü cil, telle Aldo.

Hic authæc cortex,onyx cum proie, fiîex,Iynx^ Imbrex,calx,ramex,pumex,oblcem uolo l'ungi, Atgp cuIex,natrix,Suntqui Iimaxquoqj «ungant.

Cortex, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cQuaedam nomina in cx,funt dubg generis,ut hic aut hæc cortex: amp;nbsp;cil iicluti coriü

cuiufcunq; rci,arTgt;oris Sfc.Dc malculinoTeJuidiuSTSCnfit adhuc trepidare nouo fub corti ce peftus.Vcrgilius: Raptus de fubere cortex. Melius elt mafc.Dc fa?mini.Idë:Mufco cir-Onyx, cundat amaræ Corticis.Onyx.cum prolc^uç cil fardonyx.Onyx.id cil,unguis,amp; gem ma candorcm Habens unguis Humani.Kîârtiar. Cälcatus'qi tuîTüb pcde fucct onyx Mar.

Sardonyx Vnguentum fuerat quod onyx modo parua gcrebat.Frçquétius ell mafeulinum.Sarijp-nyx,gemma fardi onyçhis'i^ colorem rcpræfcntans.Iuuena.Sat.s.In manibus denfi radi anttnludine totaSardonyches.De fcrminino. Idem ConduclaPaulus agebat Sardony-chc.Pcrfius: Et natalitia tandem cum fardonyche albut. Sardonyx ctiam cft mons quidS Indiæ.Diucrfitaspotefl ucnire.quiaintelligiturlapillusncl gemma.SarJôny’chus,id?, Silex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sardonyx, Silex. Papinianus. Indomitusé]! filexcuruafornaceliquefcit. Siccætcri fcrc.

Lynx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vcrgili“:tamc dixit nu la in fi!icc:âC,Stabat acuta filex præcifis undiqjfaxis. Ell lapis du

riinmus,unde excutitur ignis, Hinc filiceus, ex filice, uel durns: ut filiceum caput. Lynx animalmKuTôTumjyx luporum généré aciitiirimc uidens, cuius urina in calculi dünnem uertiturjSTfit gemma.Dcmafcu. Horati.’, Car.Ncc curat Orion leones aut timidot agitarelyncas,De fumi. Vergil,;. Georgi, (^ud tyncesBacchiuariæ.Acncidos.i.Maculo Imbrex, fa tegminclvncis. Lynx etiani fuit rex quidam in hanebeftiam uerfus, ut fabulantnr, ÎJjbixiÈ^neUuyeHmininilü generis,telle Seruio,in iHud Vergil, ,Geo. Angufti'q; im-

-ocr page 59-

LIBER X

bricetÇfti-piautiBinMilite: Meas fregifti imbrices «crcgulas. Eftcanalisin tefto, per Cllx quë dcnuit imbcr,CaIx,pcs imus,capiBar PIQ-fuiHiq? r« fine.ut caput principio.Pcifi-iisJn portam rigidos calccs extendit. ApuLT.Meta.Expugnata paticntia mea calces uali dos extiiIcratn.Dcfœmitii.Vergil.»•Aenei.Quadrupcdcm'q;citum ferratacalce fatigat. Cice.i.Tiifcu.Nuncuidco calccm,adqiiäquuin fit decurfum.Gelliuslibro ij.Curfuseoçt adeandemcalceniuirtutistendentiuin.Calxautcm. aiit (muult caper) per cs,calcs, pro

qua lapidenn muro congltitinantur,foIum~eTtTŒmini jgenc. PallaTCalcs quae ent ex fpiffo S( duroTaxo ftruduns couehit.'R.ainexJdefi.bernia.hoc eft ruptura,amp; de- Ramex föfiointeftini infcorteum,id eft.faccum teftîculoi^*.R.amicôrus.id efl:,hernicofus.Plau. Tua caufa nemo nollçt rupturus eft fuos ramices.Lucil.Ramice magno. De fettninino nö fuccurrit exemplum,credo melius effe mafculinum.Pui^cx,lapis cauernofus ad corpora Pumex Icuiganda lajtdatiflimus.Sa’piusefimafculi.gene.Vergil.s.Aeneid. Latebrofoin pumice nidi.CatulIus feeminine dixit:CiiiZono lepidum nquurn libenum, Arida modo pumi tepolitum.Cifcfx.rariflime fingulaÿcr repertus nominatiuus. Quid. Quas obice firmo Qbex Claufcrat iliades. Vergi.Aneidosg.Ecce mans magna clauditnos obice poiitus.Quidam magna legunt,aln magno,tefte Seruio.Et fignificat obicctum uel obllaculum, ut pefTu-lum.fcram /Vc r.iilexaiermiculusalatus:Græccconops,opos,dicitur:fæpiuseft mafculi Culex num.Plautus fàmininc^dixitinCanina: Eho tu mihi canaculex , uix tencor quin quæ dtçct te dicam .Notât hoc contra Politianum BapriftaPius.NatrixJcrpcs aqiiaticus,ma- Natrix fculinum cfTc docet Pliqcas per illud Lucani: Et natrix uiolatôr aquæ.'Lucir.IiKTîô-mini ne dTxitïSïnatibus natricem impreflitcraffam capitatam.1[Limax,nonnuni dicût effe Limax fermininu^ego ucro niarculinum inuenio. Colu. ImplicitusconcEæ limax hirfuta'q; cape .EjEßnu^^ocliIcatcTrcTFris,quæ amp;nbsp;limaca à limo dicitur.Pulex mafculinü, olim fait famininfi.Radix S( cruxfeeminina funt,olim etiâ mafcuIina.Gracchus:Dignus fuit Crux quimaß^ruce perirct.CruxjdçftjfurcajpatiEïilum, gabalu. îîConiunxcuiusgencrisi* Coniunx cômunis.quiauiro amp;nbsp;hrminæ aatur,pcr regulam; Quicquid utrïqi daturTEîFërum mari tus^fl uxor.Q^^unt alia per Iiahc fcguîam in x comunia?Dux,qüi ueFquæ ducit. Ver. Dux Dux ia?minaT^i. Ducifla,barbaçt eft, Index,q uel quæ inàfcatmt uox orationis index. Index Litcræ amorisindices.Iudcx,qui uel quæ iudicat.Neutrisfiguratehæc nomina iungun- ludex tur,quia Lucanusin primodixitJudicc bello.Vindex,qui uelquæ uindicat.Papiniuspri Vindex mo Thcbaidos;Tu faltcm débita uindex liuc ades Comjpofita à facio, fîgnificatione cô- Artifex muniafuntfticetquædameorumdefcrrnjnisuixrcpcriunturâîcE VtârtifcXj^qui quæ Opifex ue artemaliquam cxcrcet.Opifcx.qui opus facit.Carnifex.tortor: male capïf pro lanio. Carnifex Tradux, traduftus. Redux, qui faluus rediit. Sc reduituseft. Ir_rcdux,non rcdu(ftus,aut Tradux irremeabilis.Lucanus libro nono:Irreduccm'q;uiam deferto limite carpit.Ouidius; Sum Redux reducis coniunx.ftcut euntiscram.Subiunx,fubiugatus,ucI fub iugo pofitus. Iniunx, fl- irredux nc iugo,nondum fubiugatus.Aufpcx.id eft.augur Sc dux militiæ,atq; celebrandis nupti Subiunx ispræpofitus ex parte uiri.Exlex illex,fine lege uiuens.Talia plura occurrent.lTFelix iniunx cuius gcncris^omnis,quia eft adiciftiuum.per regulani: f^ieiftiua trium Scc^ uf hie Sc hje Aufpe-X amp;nbsp;ho^elix,diucs,amp; cui,^eritas cucnit.Aliquando eft qui facIFrem FelTcem flue dans ,p ExIcx fperitatem.'Vergilius;Sis felix noftrum'q; leucs quæcuncg Iaborcm,id eft, profpera amp;nbsp;be jUex aligna, Quæfuntalianixadiriliua^ Suntprqpeinnumera,ytaudax.capax. llhx,id pe]jx tft,illcftiuus,utqilixanimi ucnus:amp;illices oculi ap^d ApiileiS, Politianus:Aquilæ ipiæ blandæperfpicuæ'qifuberant, amp;nbsp;ad lauandum ilices , Senex natura quidem adieftiuum eft.fcd neutrum non lcgi, amp;nbsp;foemininum raro,Poinponius apudVarronem, tefte Prifei.

lib, j,Tua arnica lcncxTSrgrex7côgrex,i,iégrëgatus cógrcgatus,Ncut^ tarnen pl'e nödü inucni,PrudcntP; Omnibus una fubeft natura,feJ exitquot; omnes Non unus pcraglt meri-torum fegrege forma Idem: lam mundusteChriftecapit.quemcongregcnexu Paxöf Romatenent, Idem: Scindent in partes geminato fegrege regno, Duplex, triplex, amp;nbsp;p.rnox estera. Fernox, totam noäcm duram.Precox. ante alia inaturus. L^uax^ rapax, per-

T quot;nbsp;ih

-ocr page 60-

DB N O H I N V M RECTA DECLINA.

Trifaux, Solox

Vlirix.

Viftrix

mcax.uelox ÿcætfra. TrifauXjhibens tres fauces.Sillius libro fccundo: Formal^trifa« ci PcrFonacin fomnîslachrynioræ janitor aulac. Solox,id é,hirtui,crafluî,quaff foliduj. Titinnius:Lana foloci ad purpuram data.LuciliusJ’aithalipecorc at montano hirto at-lt;6 foloce. Verbalia in trix focminina funt,ut mcretrix.Iotrix. VltriXjUiftrix, quae duo in obliquis adicAiue leguntur.in ftrminino neutro'», gcnere,non in maîc^iadicimuï uittor popuTQî ucl cxcrcituj,uidori populo uiftricî «cæ . In pTi dijiinui hat uiótrices 8C hate uiftricia,uitrites ultricia.Claudianus:Viftrici concepta (blo.Lucan.TolUtrtJmpri-dfm uiSriciâîônitc ffgna.Sillius lib.a.Ipfa pyram fuper ingentem Itans fauciaDido Mâ dabac Tyrijs ultncia bella futuris.

^iS-^G V N amp;-V-S 4gt;E REGVLARI NO-minum drclinatione. Regulæ generales.

Ompofitumfimplcx^ modo fimili gradiuntur, L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Demicur exanguistfihe carmine plura recludam,

compofftum plerücp ffniili modo declinantur.utpes 8c bi pes.^m apes ält;~uulpcs non proprie dïcûtur compoiitç tiguræ,Hcct ptr ûi ’ts JT'-yputrtuT dici àb a priuatnia particula amp;nbsp;pesj amp;nbsp;uuîpes quaîï uolipes, *Ideo faciunt genitiuos apis uulpis.non apedis uulpedïs.Nec Icpus lepidis facit, Tîcct pute tur dici quaff leuipes. Pro aue cypfelo non dicimus apes apedis (ut uult Nebriflenfis) fed apus apodiSjUt Oedipus ,godis.R.equies non demitur àregula.qui d ut requies quintae de clinationis cïF.Fta ctiam ^ijrs apud uctef es^^Aîfanius; Sohcico corde corpus non potitur ftequies quie.Neuîus;Comp!exu uTmmo opperiûtur^ fuauFquie. Qnineriam requies ijjuenitur Quieî, : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquando tçrtiæ declinationis.Cicero in Catone maiore;Vt meç feneiftutis requiem ob

leAamentuqg nofcatis.Macrobius in primo de fomno Scipionis: Requietis eft infeia. Impubis facit gtiïi ffmilem nominatiuo,ut pubes. Impuber uero impuberis.ut puber. Ideo male excîpcref à régula, unirobjhünusinterminatione is. fExcipitur autem_à regu-ßxangUÜ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exanguis.quo J fitin ffmiTemjiominatiuo facit, cum ff mplex fanguis faciat fanguinis.

Eft autem exanguiscarenslanguinc.ideft, admodum pallidus uel mortuus. Xeîluntqr plurainäm à fubltannuis faftaadieiftiua, in ablatiuis amp;nbsp;gbufdyn ali^ ciffbusaliter eune quàni fimpljcia.Vt cauljsablqtm faejt çajite.unicaulis uero unicauii.Et à manus cpmpo-fita funt fecüdæ deçlinanôni^t uult ôeorgius Valla cum Antonio Nebriffcnff. Pfilcia-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus uerocuiMancinëlTusfuîÏMgatur,dicit elfe quartæ, ut manus, mihiincertü eft, quia

CentimanuS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inter obliques reperi,ex quo nihil indicate licet. Vt centimanus, centum ma-

Vnirnanus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;habens.Liui.Nuntiatü eft Aretij puew natû unimanum. Oroff .Romae puer natiis eft

paanman. quadrupesÄquadrimanus.

R-cdum ia compoGds tantummodo fledere fas eft,

Akeruter redum nelcit uan'are priorem.

Diiftio compoffca ex pluribus caff bus non declinaf.niff ex parte refti.Vndefiex duobus nomiriâtiuisconfîciatur.declinàjur üfert^ iitas,li dcclmationem recipiat.ut^efpu-blica relpuBlicae^ciuitas libera quae inrcrcgitur.ÿi ciê reSo ^obliquo fiat^aut contra.fo ReTpublica. lus ntSs decIinabitur,uftribunuft)Icbîs,urbifpraêFeftus, iurifperitus, fenatufconfultum, plêbifcitû.Si uero nomen ex diiomis óblïqtó conftet.niillo modo fleSitur,ut huiufmo-Alrrriri-M- di.eiufmodijquæ pofliint elfe orationes. Aparte prima excipitiir/JteruteXiauod licet auiewer. nbsp;nbsp;(x duob« reftis wftetitwjen folû delt;lin»^J?ofterior rectus fie Ntóiltcrutcr,alterut«b

-ocr page 61-

LIBER .n.

ältfrutriuj, dtö aiterutri amp;c.i.quiuis c duob. aiitun’c duob.Cictro:Vidfö ncceiic ec alterutçj, Cic.pro Marcello: Quod fi in'altciairrö peccandü lt;ït,nialini timidiu ^parum prudcns uideri.Idem tarnen(tettc Prifciano^drclinauit alibi ex utraq; patte re-lt;ngt;ut in Protagora: Qnæ igitur potcft cfle indignitas uoluntatis ad moleftiä, nifi in ma-S’îjf . f t aut in lögitudine alterutrius pofita.jic etiä Cato ufus.tcfte Prif, Rcgfa folüin tclligitur dccöpofitisex diiobusintegrisjdeo agricola.Sc duodecim hue no pertinent, nec pucrpera,nccIcopardtiS'guod nomen Äkxajjder male excipit, cum non ab hoc no- Lcopatdus Thincleojcd potius afaihn^ö IçafiatiUt non rnale Hermannus Torrcnl.notauit.Prse tcrca licet Icopardus dicatur animal tä ex leone amp;nbsp;panthera, ex pardo Sc leæna,tamë leo in eo uocabulo corruptum eft, qiiia folum corripitur, cum extra compofitionem fit anccps,utinterdum duo,quodin duodecim amp;nbsp;diiodemis amp;nbsp;duodecimus folum corripi£:

ideo nil miçjifi hoçt nihil ex utraq; parte declinetur.Vigintiduo non declinatur ex pri- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

ore parte refti,quia uiginti eft indeclinabilc. Officipetdi^fi {gtjj latine dicatur, pro hoie nihilijfit ex duobus corruptisTidcôITuc no pertinct.Q^ticfcun» alter nt^ aliquo ca-tet'tota diftio eodem carebjt, ut iufiuran^um caret Rtg_amp; dtç ablatiuo'q; ^ralib'. quia iUisius caret. Vnufgi^ caret uocatiuo,ut quif«- Suiipfius caret ntô.ut luFSc. Tribu-nufplebis eftprîne^ÏÂ defenforplcbisiTënatiilconfultumjidcft.ftatutûfenatoçî.Ple-bifcitum.plcbis ftatutum. Paterfamilias, in prima declinatione dicef. Malumpunicum, Holufatnim pomum ex Africa allatum^SüIpinus ctiam ei^it.Holufttrum, quod holifatrum etiam Rof^grinus, dicif amp;nbsp;Ro(rnarinus,quæ diio ex pofteriore tm parte necti teltatur, Dicic etiam rofma-riniini truteicquîdâm.drholiiiatrum.id cfi petrofclinüm.

In neutris primus,quartus,quintus fimiles funt»

Quis in a pluralis femper cum fledimus exit,

^Nomina ncutri generh mquacûq; declinatione,habent très cafiis fimiles,ntimaeem, utm.in utrolibet numéro: amp;nbsp;hi cafus fi dedîhenfjh plyrali téfminahtur in a, iït ntô ac-eufatiuo uto feamnu pluraut feamna. Sic corpus,corp.lt;^a: cornu .eprnua amp;c.Ntô ac eufatiuo utô peTâgus,uulgus,uirus.Si nâdeclipeni.nô-neccirario pluraliter in adefinüt, Mteentum,mille,tempe.Item ambo,duo,quamuis declinentur, inanondefinunt, qui* omnino irregularia funt.

Eft primo quintus fimilis,fed græcus s auferc

Sæpe,uelut Thoma,Thefeu,Panthu,Pari,Palla»

Vocatiuus fimilis eft ntô,ut ntô mufa,puer,panis,utô d mufa,puer,panis SCc. tâ in fin gulari q in plujali. ïAb hac régula cxcipiuntur primo nomma gi^ça in s.qusejiteran» s fæpe in utô abi^ciunrut hic Aeneas, xEonias: d Aenea, 'ITidmaTSîc omnjâprimaîh as terminata. Hic Anchries,5’ia’nides:d Anchifej,Priamije.fic omnîa in«^«næ.HicTy-^usJ3rpIîëus:oTfy3eu,Ôrphcu.ficomniâin cusper c^dîphthongu^ï^finctia.HjJPa-tnus,Oedipus,Mclampus:d Piinthugt;Dedipu,JTeIampu. Tahafunt admodum pauca.Hic ^lchas,Pallas:d Calcha.Palla.Talia in tertia funt omnia uirorum propria in as define tia,quoç2 fitgenitiuus in antis.Tallas,adis,deæ nomen,fecit utino^TlâStCuidius:Tem pus Atla ueniet tua quoTpoliabif arbor.Hic Achille^ Âchille.Hic Paris, d Pari, De his nonnihil profaice fuo loco dicam. Sunt adhuTHuæ à régula exceptiones Je nominibus in us feendæ declinationis.ut hic dns,d domine: Lauretnis, d ^renti, £as dcçjjrafao ia fecüdadeclinatïdne. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—

Syncopa pluraU nonnunquam fit genitiuo^

-ocr page 62-

DE NO H I NV M RECTA DECLI.

Syncopj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliquando fit in gtó plurali.Injrima quidem, ut cælicolum pro caclicola-

rimJnfecuda.utdeunTprbdeöyJntertia.utcælcltü pro cæjeftium.rn quarta, ü'tcur-tut» pro ŒrruS.ln quinta,ut ip^uni fine flFtcrapro fpccic^.telïêDiomeJeuTcrcj» nui: fxoIeuiflê.SÿncopaJei^blatîoIÎFerae ucl iyîIâbæTmcdjô ƒ nSiSis.'Hïirc fftfigura c5 twia epètiiefiî, qefi adicdioTîteræ uel fyBabæ in medio diitionk, ut alituum pro ali-pfeptef iiertum redpîtùr .Omnia fuo loco proiaice latjusdeclar^untur.

PJurali Rmilis fcxto uulc tertius cfle.

JDgtiuus ScaWatiuus plurales cuiufcult;ÿ declination«,funt fimileî,ut datiuo amp;nbsp;ablatl uo^magîîFr« mâniBûî Sf csêfcrà. Ponétur ergo löïiusdahui régula, quia per hilîc aüla-tiuutooüu ell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

P R l M- Ar~^ K C-li I N-A T. I O.

PR.ima datas,cs,c,redw,amp; arPatn'us æ uult Cum ternorSedaberedo geninuus in cs fit» Cafibus bis Adam tantum fledunt Si Abraham.

Dorcas

Pentecofte

Poeta Area Arrha

Dedinatio

^Pnma dedinatio habet tres terminationesnominatiui: As,ut Aeneas, Thom^.Da, m(ttas,£lias,Ifaias,'propria uiroy ornnia:præter Boreas, uenti nomen^K SatanaTiJe. araboIusT^Abbas',t(?fte GeoFgio ValKled de hóe nomine pluradicam in tertia di cRna-tione.Uorcasïid eft,dama uel caprea.nullo modo eft orimæ declinationis c5tra gfdam. quia gtm facit Jorcadi's:nomen habet ab acute uidehdo, derlêîn Cræce uidcre fignificat, HE», ut Alcides,^Kryfcs.Anchifcs,Manalfcs,amp; plura uirogt H’pri a. Qujdaji^un t appella tiua.ut coinetcs, jphetes,icuitespfaltcs.amp;, pfima in gnibus declarata.Priamides.i. Pria mi (1115?aut nepos.iiE,ut pentecolte.i'eiiü feirit^ famfti. interpretatur quinquagenaria, quia quinquagefimo die poft dominicam refurredionem celebratur.Pentecoftes.i. quin quagcfimus.lTA, ut poeta,qui facit carmina, Area,id eft.cjfta. Arrha, nummus qui datur in contradibus.eyn godspcnninck;uclparsToIutionisin contraftus initio data, lt;51 dicif ctiam arrabo.Hinc arrho.di fubar_rho.as,id cft,arrham facio.fiue perarrhä obligo. Am brofi.Annulofuo iubarrhauit me 3ns meus.Priusq rficcdamus, übet aligd dicere de decli natiöe SC cafu. TDeclinatio quid eftldiftiöis percafus in fine uariatio,uc haec mufa.huius mufæ.Et ficdeclinatioacoiugationc dlftinguif,quæetiaindeclihatio JiciF^neraliter accepto uoeäbula.HCaftisquideftldcclinationisgradus.Quot funt caltisl Sex: NtSs fine redus,qui rë nominatTde j nunö'cadit:ideoimpro'prie carum dkl uolut. Gtus.gcæteros gignir.g patriusdicit,gap ipfum patronymics rcfolûif,utpriamides.PriäiniATnis^^ S polleiritr’ dC interrogâidl calus.ütüs lignîiîcat id,cui ali gel dat ucl acquïrî^ut etiâ co -incndaturiideocômendatiuusdicif.AcculatfuuSiincuratiuus^eaufatnius âl^d'aceufart AFin caûl^eri often Jit.Vtus uel falutatiuùs, g uocationem{ârmatioqcmcê dRitrAETtfis

'3 à quo aliquid a^rt,lignificat. Et digit Eatinus. ga latini nô Græcfhuc cafum habétVritgadgciaritfeptimûOCodauü: Jeqb~iisinlyntaxidoccberis.Vtufquo^lrçdus ^icrtur.qa ntô Fere fimnireTC.DeclinationcnuhTqûFnq;.ût in rudî^ntis deçlaraui.ubi cum Ancôhîonàncînêllo at$ apfo Hrilciano fie interrogauinîûîTCiiîusdeclinationis, cuiuspcrronac,cuiusconiugationis:quuminterrogandum fucrat(iit pofteacorrexi)quo tæ declinationis,quia quotus cle niimero ordinalnntcrrogat, nonquis.id turn noigno r5Kamu$,lccH,quod dodiftimis frequenter ufu ucnit)perincuriâquândâ non animaduer timus.Partiçipiadeclinanf ut nomina.De pronominibus in fine huius libri agef. Decll-nationes p tfrminationes nto 32 intérim diftinguunfled melivs p ^Tiqrum definctias. Quidam fcptem putabant cfle declinationes:pninam,ut mufa.-, fecundam.uc doinini: ter

-ocr page 63-

LIBER. JL

Antoni^quarram.ut patris:guintam, ucuifusrfextam, utrtî,fcptimâ, ut corttu. flSbis placet omncslTtas ad quinçgredua.

Patnus æ uult cum terno.

^Gcnitiuus amp;nbsp;Datiuiis primæ dcclinationis lîngulaÿ numeri delînunt in af diphthS g»ni:utPatria,Tiuiu5patriæ.liuic patrijc^uTeil, natalf foIum.Tîuc'Iôcus.m quo qiiis nat’^ Patrîa fit,ut Niniue ell patria mca.uado ad patriam: non uado ad parreî. Mufa, id eft, can tile-' «yjj na amp;nbsp;poctarum dca,fecundum gentiles. Aula, id eft,domus principis. Aulicus, qui apud . principem moratur.Caula.id eft,ouile. Nepa,id eft.ftorpius.Aura, lenis uentus 8( fplen jj dor, amp;nbsp;fauor. Diphthongus,cft duaruin uocalium uim fuam rctinentium,in eadem fyl-labaconglutinyio.Etrunt latine quatuor,æ,oe,au7amp; eu: ut muiæ,cocnâ.audio. euge:R debrnt om nes fcribi contra ind^os: fed in se amp;nbsp;œ parum audiunt'ur a Sc o.lJiphtnon- niohthógul gus diSur à disphtHongos.ruocalïs fonus,hoc eft.duaruin uocaliu ünus lonus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;°

V etere^in gtSTreguenter perlas fyllate ai_g^ æ d^f tuut ,üFaiiIaT, aquai .terrai, animai,nepài.piiftai «ë.pro âûlæ^qüâè,terræ amp;c.hæchiicexoluerut,nîfî rarenter uelimus Aulai in carminibus uetuftatc redolentibusantiquarij haben,quod rariifime lecit Vergi. ut.z.

Aencid. Aulai in medio libabant pocula Bacchi. Et in.«. Aurai fimplicis ignem. Er in.». Diues piftai ueftis 5c auri.Cicero in Arato: Ate® oculos urget pedibus peftus'qj nepai.Vç-tuftiflimi etiam in gto asjgt;ro æ dixere,ut hæc efca.huius efcas. Liuius Andronicus: EÎcas Eftas habemus mentionc.Næuius:FlîiTferrquot;as.Kos lemel imitat^aro dixit: Nihil ipfa nee au ras, Nee fonitiis memor.Id iä exoleujt nifi in c5pofitis:paterfamiliâs,matcrfamiliâs,fili* families,ubifamiliâsstfiseuet^nguïarlsnûen.Kicim^tiâpatêrîâmiliæ,utdocctPrif. “aterfamiIUl Eft aùtf m Pätertamiffis,dn^ familiæ, etiam li nonhabet libcrosTMaterfamiliîs, domi-na t'ainilie.FiliusfamÏMs.quiin patria poteftateeft.Asautem pro æpolûerût more Græ corum.quidicunt Leda ledas.mulieris nomen. Hermeniä7hcrmenias,id eft, interpréta-tioutîiberperihermenias jideft, de interpretatione . Liber ia’s patrum, fie non dici- îl'“’ . , tur ; fed uijæpjtiôJ^gi uitas patrum; amp;nbsp;uitæ patrum à beato Hîcronymo feriptz funt, nbsp;nbsp;nbsp;tmciiji

ut uitæ philofophorum à Laertio.

Sed ab e rcdo,geniduus in es fit«

^Exçipiuntur à recula,quatjtnnja.d gtm,nomina Cræca in e, quia genitiuum faciunt ines.PtiTi ueroin æ diphthongü,ut hæc pentecofte,lîîuus pentecoftcs,_huicpentccoTî{, iüic Magdalcnc,FÿsEe'Penelope'Calliope,circe,yalia^urima mulierum propria.Heca- Hecatombe tombe^ëfumBoum toificrum.^gcbc.ideft.diana 8clunà.HebeTïixor Herculis, puber phoebe tasîâràfçeuc, præparatio. Crypte7ædificirifubterraneum.Agapc,id eft,dilcaio.1I Qnæjlebe dam apud Latinos terminantur in a.ut hclene uel helena Jÿncope uel fyncopa,fynccdo Parafeeue ehe aliquando etiam (ÿneçdocha.Pâicha'Jicctpropricindeclinabileffc,tamcn~Eâtini Crypte clefiâfticTpræfertunjngtôamp;diôpafehacaufilbnt_d!çerejatinbibliispatet,amp;apûdSi- Agape doninicetaliquiîn Àufbnio phafæ legant non pafchæ.Nonnulli uolütpalàa,âtis,pcr Paftha tertiâ uariari.Similiter Adä Sc Abrahä indeclinabilia funtjUt balahä.Eccriaftici tn in gtö Adam dtó ue nonnun~g'Ä3äp. Abrahæ dicût,tang ab adas abrahas jta^interdii filii Adæ legi- Abraham miUjUtîdatüîalæ àmatuiSlcsaut matüfalas, non amatuialem. Vn^unmsTacitjUt unui uquot;!m,Es hoc in feçunda dccljnaticine dicemus.

Am faciet quartus:finita per as uel a græca

An quoç dannen fiet ab es ÔC ab e,nec habent em *

f^cufatiuus primae declinationis terminator in am,ut hæcSelIa.hanc fellam.id eft, fedes.Plautus: Dateiftifcllam ut aflideatquot;aobis. Sieper c, Cellj^idclLeublfulum amp;nbsp;pe-naruun,ut ccUa uinaria.CeUariu$j?rocurator peni. Camera,noii.£lililti‘yloai putant) ^äineri.

g

-ocr page 64-

DE N O M I N V H RECTA DECLI.

Pcita

cellajlcd teftudo tcmpltaut cuiufcunq; domus,id eft.curuatura in modum cæliaut paîa ti.Pelta.paruum Si brcue fcutum.MIFinita per as amp;nbsp;cactera.Græca nomina in as amp;nbsp;in aeti am mittunt acculâtiuum in an,utTiicTTi'omâs, Aeneas, Borcas.Satanas, Srcæ.liunc TRo mam uel TRoman,Aeneam uel Acneân^oream uel Blt;jrean,amp;c, RgcIJfla, Aetna, Banc offam uel offan, Aetnam uel Aetnan,montium nomina funt.Sic Aegina,Mecfea 8i caetera mulîêçi ,ppria.Ouidius: Horrifeçt contra Borcan,Iouis arma miniftrat.Nomina in es Seine definentia faciunt accih in en nung in etn côtraquofdâ, inter quos Sidonius eft, amp;nbsp;dûî pôIŒmc Alexander, VergTAnchiiernacîo certümTI'n ucris: InNiniuen ciuitatê magnam uenit timoFSf tremor.

A. fèxtus donantamen es ac e reti'nent e.

tagena fidelia

Sagena Kara Mandra forica Latrina Cloaca Nantira Mantifla Succidia Succerda Axungia Bafilica Theriacc Strophe Staifte Hyle Ile

Ode

Anchiîa Anida

Aeneades Troiugena Craiugena

tAbl^tjuus in a definit.ut ab hac mufa,ab hoc Aenea.Sic Lagena, u^ in quo uiatoret potum deferunt.fidelia.uas fiftile.cuiiiinum aut ccruiiia imponiturPerJuis: Tumêî51-ba fideliauino.Sagcn^ideft,retepifcatorium Harajporcorum ftabulum.Mandra,alia-rum beftiaçi ftabulum. forica, locus in urbe puBIÎcus, ubi cuiqi licet corpus curare.La-trina,Iocus priuatus amp;nbsp;latens, quem qulfcp domi habet. Cloaca .locus cauus, perquem colluuiesfluit.Cloaco,cIoacas,idcftjinquino,EtcIoacæin oppidis^ funtfodulæin plate is,per quas aqua pluuialîs cumTordibus excurrit.Vulgus male tapit pro lati inis.Plautus metaphorice,cloacam uocat immundæ uetulæ aluuin,dicens in Gurgulio. Age,effunde hoc cito in barathrum, propere prolue cloacam .Mantica,faccus aut pera cuius pars poft ttrgum.pars ante peftus,diim geriturpendet. Mannffi', addîtamentum quod adijcitur rei uenditj.ut in ceruilïa aut uino pauxillulum ultra iuliam menfuram.Succrdiâ^caro fa lita ,quæ quoties opus eft fucciditur, Succerda,jiorcinuin ftercus. Axungia, pinguc quo axis ungitur,ut currus moIliusincedaT^iniçajdomiw regis Si templurn amp;Iocus,m quo ncgotiationes,confilia, amp;nbsp;iudicia exercebantur . H Tarnen es amp;nbsp;caetera ■ Nomina in CS amp;nbsp;in e definentia, faciunt ablatiuü in c; ut ab hoc Anchife,cometc, abhac pentecoftec lîcàretc.idcft, uîrtus l'iicnacc, quoddamTncdicamentùm. dryâftel. Strophe, ottfiltia uel dcceptio. Stade, pretioium gummi. Hyle materia. Ile, id eft, ala uelturma. Ode, id eft,cantus. HæcSrfimiliafolumin c ablatiuumhabent. Vbi autem eft a,fit a nominati uo in_a,ut theriaca.kropha, dcfàamp;c. fie de ace'S îh^m, lie npia in esjn accôfnlolum ha bent:in ablatiuo lolum c.'AncTïiram ucro Si anchifajiint antô in a,fie en7m Anchîia.pro Anchiies aliquâdo didurneft ,ut Atrida,proatrides.i. filius uelnepos atrei. Próperti’: Nó ita dardanio gauifus atrida triumpho.Ntûs eft.Hora.Ncquis IiumaiTeuelit Aiacc Atri da uctascur_^ûs cft ab Atrida.Nâ abatridesdatride dicitur- ut ab Anchifes, o Anchiie, per regulam generalem Orâccogi ante pofitam; Hic anchiß.hfic ancînïan o anchi(aA''êr, Côiugio anchifa V encris dignate fuperbo.Nec obftat 4)dudio,quû etiâ ntSs à Græcis pro ducal,ut tegea.nemea.De abltô.ldë;Anchifa generate deû certifiïma proies. Ab anchifa ntô fit,nô ab anchifes.tefte Diomede grammaticorfl(ut multis uidcf)acliiUe. Accus Aenr am fiqn inucniaf.potius à ntô etiâ Aenea fit q Aencas, ut dicit Geor.ValIa.Adâ amp;nbsp;Abraham folû in gtô dtô'4) uariata legunf.Noia in çdefinëtia latipi in pfi uix unqufurpât,ni fifecundûdeclinationem latinâ,tanqfingulariterterminenturina.

Primus pluralis fit in æ:genitiuus in arum.

Nominatiuus pluralis in æ diphthongon definit, cui fîmilis eft uocatiuus. Gtns fit in arum,uthæ lînîItt.ô'mufæ.h'animulaiüTlichæcararattaê ôjcSyncopa^lîtîn gtôpi^abie Sislïtens a Sc r; ut cælicolfi,p cçlicolarû: fie in ceteris a coio copohtis.Ancadu^ Aeneada rum;fic in réliquis patronymicis.Aeiieadæ.funt Romani q ab Aenea defeendiffe credun-tur.Troiugcnum ,p troiugenariiificcætera à gigno. Troiugena. i.troianus. Graiugena, Græcus. fie plura compofitæ ftguræ nomina caufa uerfus patiuntur fyncopam, ut adue-num,hg;rcdipctum,fic quoqj nundinum pro nundinarum.Scdautontste opus eft, neq;

-ocr page 65-

LIBER .H.

em «nutum f ffiufarum 8c fitnilia dieet. Vlt;r. Cælicolum Kgi manabam în lirtorf taurS. tdem.Caprigenum'cg pecus fi caprigenarum.tefte Prifci.lib.« .Alii malunt ncutn gene-caprigenus,ajuni,ut ^ud Valerium alieni^nut^aj um. Regula antep ofita cft:Syncopa^rali.

Tertius is pofeit,tarnen abus paucula donant ƒ F*lia,mula,duæ,libcrta,equa,nata,dea,ambæ,

Dt^Vis in isdefinit.dtô abltûs fiHs eft per reguH;PluraH fimilisSÇe.ut hÎJ ffluHs, pî nîs âCeOftoinâubiehâbentabut^liatóabus.Sicliataamp;£.qrumâmbacduacnulIadJFfc-rentiæ caufa taeiûntTolum abut.dûabûs. ârnbâ5üsi.reliqdîffêrentiæ caufa faciunt abus^ ne de uiriï iUSfâtur iérmoiquod ^jpterteftamcntorüneccflîtatcmTâiîum efledicit Ser-gius:Verba doftiffimi Sergii funt: Hacc pauca dicit Probus contra artem effe fu(cepta,nec nos debemusadiftorum fimilitudincm alia declinarc.Ea cnim quæ arte caret fola auto ritatefirmâtur . Notâdafunt aurcaSergn ^ba contra ceruicofos quofdâ nimis temera-rio aufu fimilia fingentes.ut fponfabus.dnabus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ttiâ nolitn ab afina, afinabus di AfinabuS

çere fi id orætcrPhocâ amp;nbsp;Prifeianû nemo dixcrit,amp; Yallehærebo rfgt;pter uerba Sergiî7amp; gaHÏêESxitin.i.Regû:Deaftnisq$ perdidifti,nefolicitus fis.SicPli.lib.ii.Nat.hift.Afi nis hubéra à fœtii dolent.Ambiguitas per adiefta tollit. Pucrilis cft argumentatiuncula MâcinelliacLäcilotjiSimulamulabuSjCqua^bus curnoiiàlitïniinaPea^âcgo:Cur nô uîtuîaïâitulatus amp;c.iâ^uidcamu£fingu^^.Mia ap^ filqs facirjiræfertim ubi certum rjjj, eOcrïfTÛiw^riTocutionê.Cato in origniibusiDotes filiabiis fuis nô donât. At Plan. jnStiebo: Ego TnttabOjSc gratulabor aduentum ueftrü filiisjoquif fenex de duabus fili-ïs ad generös.Hier.ca.5.Gene.Quid pofiim facere filqs 3C nepotibiis meis,dicit hoc Labâ de Lia amp;nbsp;Rachele.Nata.i.filia:fîmiliterinucniÉfacere natis, ubi ambiguitas tolIiL Papi. Nata in AchilIcide:Charisqî para connubia natis,Quas tibi fîdcrcis diuatum uultibus eqs fors dedit.Ouidius.ij.Met^ffugiuntquoquæqîpoteftEubœaduabus,amp; totidem natisAn drosfratcrnapetitaeft.Mul^anini^notum.Dea, fatispatet.In fgmininoinulisamp;deis iu-rta tmsq legi nec libjerns.^^Eft aut Liberta, mulier libera q fuit ferua.Libertus.talis uir,amp; ad c j patronu patronat® refertur. Equa,notum animal.Caput elf apudVarroncm de cquis amp;nbsp;’ eqbu$,ubi autcm ambiguitas abeft,equis fæpius quàni eqbus reperies: ut .ff. de ufutis, 8C fruftibus .1. cquis, ubi dicit Modeftinus ; Equis per fidei commiiTum legatis poft morâ hæredis fœtus quoqjdcbentur.Et.ff. de extraordinariiscognitionibus.l.deufu.Itcmdc equis alienis à feiente poireffis fœtu earum ôtc.Columcl.lib.7.AdmilTarium cæteris equis ggjjj facitinimicum.ideft,eqbus.Seniaaliquâdoferuabusfacere, contraVallâ docetcum Anitn» dnello Lancilotus: ut .ff. defundo inftrufto .1. praedia . H. Âffini: Quçfitum cït an ea pjjnula mancipia cômmiflb cedunt,quum quacdâ ex Iris offierjs ad tempus peregrinationis addu fta funt rcliftis conferuabus Si filiis fuis, quædam patribus iSlt; matribus rehiftis.SuIpitius, fociabusapud Florum legit. Vetuitiflïmi dixerunt. dextrabus, ucitraibu^eabiis, Hieronymus amp;_aliinan indofli Ecclefiaft ici dixerunt animabus. famuTâbus,quæ propter au-toritatem diui Hjcronyini non adeo uitupero, libentius tarnen animis famulis'i® dixe-fo.UiefonymusinÊxodo; Dabunt finguli pretium pro aiâamp;us luis domino. Ciccrô âüt ficfcripfif.CiceroTerentiæ Si pater Tulüolæ duabus animis fuis lâlurcm.Paulus ad He bræos : Vt non fatigemini animis ueftris deficientes,animis dixit ab anima,tefte Valla. Hieronymus in ExodoiMifît unä c famulabusfuis. At Papini’ famulis à famula dixit.12, Thebaidos; Prima p attonitas nigræ regina cateruæ.T riftibus illabens famulis iterum'q; refurgës Quærit inops A i-gia nias.Dhabus apud nullum idone^ reperi,fcd_femp dms. Quintus Curtius de Darrj uxore Si filiaait:ti qui in ueftibulo erât ut armatos côfpexere, rati iftum elfe de dnis.uoci'fcrant miffos effe qui occiderct captas.Hicronymus ad Demc-kriadc.lncedctibus dnis andlla uirgo procedit orn3tior,ut pro nimia côfuetudine quam

»1 g

-ocr page 66-

DE NOM I N VH RECTA DECLINA.

incomptam uidcris.dominam fufpiccris.

Anima.

Crumcna. Coma. Anfa, Mulfta.

Antilcna. Poftilena.

S(utica.

Dolabra.

Accuûti'uus fcmpcr plurch's in as fit.

Accufatiuus in as finitur.ut lias animas,crumenas amp;c.Anima cft fpiritu? corpus uiuiff cans.Capitiirpro ucnto,Pfautus:Nc aui’d anim.T fmittatdormiens. Crumfna.i.marfii-• piumjuulgusbarbaçiburlâmuocatiforiïtan àbyrfa.i.corio. Malua.hci baïquædam. Co ma.capilloiuni ornât us.tcælarics.utrûcB tam mulieris q uiri cff7 Ar^^çft uaiis auricu^ ia.Præbcrc anfam.i.occaiioncm darc.Etiam eft fibula,quæ cakeij inlùjttir, ryn ghcfpe. Tibuï.AiîïaÏBCOmprefrosalligat artapedes. MulAaTofutlonispana. Antilena.guape-étus iumcnti cingitur. Poftilena,quæfub cauda ponitur, Scutica, ÿbcrandi ex funiculis inftrumentu. Dolabra, leuigandiinftrumentum.

S E C-V1.N D E C L ï N A T-L O.

Altéra fex redis,er,l'r,eus,ur,dat uel us,aut um, Addimusè græcis os,CZ on,per us um uarianda.

Faber.

Magifter.

Glaber. £caber.

Außer.

Treuir.

Leuir.

Circus.

Circinus.

Colü. Solû.

Sequefter.

Vafer.

Afer.

Ater.

Teter.

Onager.

lufiurandum.

Nom inatmus (êcfidæ declinationis habet fex terminationes,cr,ir,cus,ur,us.titn. Eus cft terminatio græca. His iungimus græcam terminationem_oâ,quâTatinijæprfl7mè lier tut in us:amp; on,^âm ûettntînüin?Exém]^âTûht;Tabcr,quicunq;artifexmalfeoutîtùr. utîaberlîgnariusjfaberlerrarius.fabermurarius amp;c.TabçGÏabra, fabrum adieftiuum, ali quid ad fabrüpertinens,ut ars fabra. Hinc fabreaduerbiuin.i.artifîci’ofe. AîRsErf, id c pukhre.Infebre.i.inepte,turpitcr.Fabrefino.i.artifidofecompono.Fabrica,fabrioffi-cina.Faàrilk.ad fabrum pertinent. Horati.Quod medicorum eftpromittunt medici, tra ftant fabriliafabri. Magifter,cui cura reiincübit.utmagifter pagi,magifter uigilû.ma-gifter grammaticæ.quicnqi ludo literario præeftjmagilter refte dicitur, Magifteriû,ma giftri dignitas uel ofticiü.Magiftro,as,idcft moderor, guberno. Claber,a»um.i.câlîïusî id eft, fine crine,aut herbis,ueï légete. Nam ager aliqn glaber eftrCIaMetum, câluitiû. Scaber,fordid^,afpcr:ut ungues fcabri,cutis fcabra.Hinç fcabredO'lt;c^nna,amp; ftabrities. Aufter.uentus flans à meridie amp;nbsp;cætcra. In ir tria funt.Vir.i.mas.Hinc feniiuir, duûuir, centumuir amp;c.Treuir^aliquis e ciuiiate T reuirenfl.Leuir,Frater mariti uel uxoris. Leuir uolut dici quafi lèuTs uir. In eus omnia fere funt uiroiÿ propria,ut Orpheus,Perfcus,Ty îeus ^c7 In ur unicû eftiatur nomen a3reiftiuun?3tur,fatura,fatuyrTh uFSc in um fine numero nobis cognito û}nt,ut Circus,locus rotundus Hîrcûs mas ca'praBi. Circinus, (ecSda breui.inftrumentii quo formantur circuli Si fcutellac amp;c. Colum,uas pcr qdpur-gatur Iac,aut alius liquor.Colo,as,per colS purgo. Sol^animalisftiftcntaculfi, utterra eft hominis folü, mare pifciiXàer auwTöuid.Omne folârorti patria eft, ut pifcib.æquor. Os,ut SamoS'Lesbosamp;c.On.utPelion, Ilion âCc..

I patrius lèruat,genitiuus non fuperabit.

Ççnitiuus ftcndç d^çlinationis in i^fini^ut huius magiftrî,dominî,lcamni.Ctüs nS fuperabitiTcntentia eitjgtfe (ccBd; dêêTinationis nô habet plurësTylIabas.g ntüs.amp;hoc dicût,non creTcn gtus, ut hiefe^efter, huius lèqûêîtrrT.mediator intcrlîtigantcs, diûu clTin genefibus. Vafer,a,iim.i.callidus j( aftutus.Cicero : Non funt in difputationeua-fri,non uetcratores,non malitiofi.Vaframentü i.aftutia.Afer,cx Africa. Ater,ualdeni-ger.Atrare,atrü facerc.Atr3mentn,aterliquor,ex quo fiüt literae.uulgus minus apte erj cauftS uocat,qd fignificatîniiftû.Ttter,ideft,turpis.defnrmis. Onager,fylucfier afiniis. oic caperVmber,Cimber,canccr,M3eaBdfri-eoluber,fiber Sec. Scamnùm fcamni,ftultus ftulti'iufiurandülurifiiirandi: noncrefdtfxta_partfquaeftfeçüdacdeclinationis,folen neiuramcntüjamp;rcligiolà affirniacioeftiufim^ndum.

-ocr page 67-

LIBER. .11.

Crefcit îr,ui^8f profpcr, puer ,afpcr, adulter. Pref byter, at$ tener, tm'fer,exter, gibber, iber^, Et lacer,atç focer,liger,orta gero,fero,liber» Addimus qs dexter, cui fyncopa fiet, utafper.

Crffcüt tamen pauca,ut guæcfiœ in il dcfinüt,ueluti uir uiri,Ieuir Ifuiriamp;c.amp;ur, ut fatnr(^irrcûîequentib.in cr, iût Geriér. maritusfilîæ. Profper. profpcri .1. foïtunatus Centn aiïtfcIîx.Cicero etianiinnto proîperusdixit in.s.dcrepu. Hominügencri profpenis8C Profpcr. falutaris.Profpero.as.id eft profpeçt facio.ut Deus profperet opus tuû.i.fortunet aut fe-tndet.Prorper.crî^ftpoftæ Chriftiani qginen. Puer,cri.filiusautfamulus. Hint puera uetercsdîcehant, nue piielTini u^eft; amp;Prifeiano tcfte.dicebât hic amp;hæc puerus.ut hic amp;nbsp;hæc focrus.fed exoleuit utruneg A hic puerus magis in ufu erat.Plautus: I pucre pul- Puer. ta. Afper.cri.id eftdurus.acutus.amarus.non planus, amp;nbsp;proiratolumitur. AJperpjtas. afperum facio.Eicalpero.ideni 8C iratum facio. Malediftusqui exafperat matrem. Àfper afperi.lîmilitcr'crci^s.teftcGeorgio Valla contra Prifeianü, uiripropriü.Inuenifta- Afper, men afpri fine crc(cctia,tampropriû q appellatiuü per fyncopam.Verg.z.Aenei. Impro uifum afprisueluti q fentib’ angiiem Preflit. Adulter, qmatrimoniü uiolat, mulier ad- Adulter, ultera dicif.Adulterarc.i.macularcamp;adulteramfacere,amp; (ut uulgo dicitur) falfificarc. Hinc adulterinus ,ut adulterina moneta uel clauis. Presbyter græccpresbytcfo^i.feni-or,non ut barbari fomniant, præbens alijs iter, nee in facns femper lacerdotcm fignifil Presbyter, rat, 'fencry^um,i.mollis,uttenethagnus.Mifer.infelix. Exter,a.um.i.externus. Papi- Tener. nius: Exter honos.Vewes etiam deter,a,umj;ro detrito aut minus bono,amp; cæter dixe- Pxter. runt,quæ crefcebant,dcclarabunturlatiusin.4.libro, Gibber.i.gi^bbofusuel gibberofus. Gibber, qui tumorem in dorfo habet,qui gibbus dici tur,uel ha?c gibba. Gibbus amp;nbsp;gibber tarn ,p tumore,ïpro tumoretnhabente leftafunt.Struma in peâorecfl:,ita bmnes grammatici docent.Celfus tarnen gibbum in peftore,ftrumam in tergo conftituit. GiWier adiedi-uumfecûdæeft,telleNebrilTenfijîtfpbftamjuûejltertix.luuenalis: Attritusgibberena fus.lberjberi.ucl tertiæ ibij'eris.i.Hifpanus. îberia,HÎÏpania. Lucan. Occurrat Iberibus Iber. altcr.Idem:Si tibi durus Iber,aut fi tibi terga dediflet Cantaber. Dicif etiam Iberus, qui ctiam eft Hifpaniæ fluuius.unde didla eft Iberia. Sub hoc nomine comprehenditur Celti Celtiber, ber celtiberi,a Celtis Calliæ populis,amp; Iberis,conflatum nonien, eftpopulus Hîipaniæ, regio uocatur Celtiberia.lber iimiliterdeclinatu eft,nomen populi habitantis iuxta Ar meniam.Producfit auc Iber amp;nbsp;Celtiber femper genitiuipenultimâ, qu^ia hiecqrripi-unt.Martialis Celtiber nto fingulari in er ufu.s eft,ut in ueffificatoria dôcîii,ergôinepte reprehendit Alexandru Cal. Alemanus quidam, credens Celtiberi pfr tm dici. Lacer,amp; (ut quidam uolunt)lacerus.i.laceratus uel laniatus, hlnc in cr ntüsfemilacer apuJCui-dium.y.meta. Socer,patermariti uel uxoris. ljgcrcri,uiriproprium.Nebriflenfisdicit fecundæ declinationis cflc.Vcrg. lo.Vefanitalialatedifta uolantLigeri.Priftianusdicit effc tertia? Liger,cris, amp;nbsp;aliqui libri Vergiliani in dtó uefano habent.At pro fluuio Liger cris,folu tertiæ eft.Üici?quoqi Ligetis,inde eft accns Ligerim ut Tibrim. Crefeunt etiä compofita à gero amp;nbsp;fcjo.ut Clauigcr,gui clApam gerei e dicitur.ut HcrculeSjUel cTauem ut D.Petrus. Lani^er,a,um,gercns lanam,ut ouis eft lanigeraificTetjgcrxporBigcr, bel liger. Aj;miger,qui arma militisfeit,ineptumuulgusmangoncm appellat, amp;nbsp;armigerü barbare pro milite accipit.Sigiufer.fcrens fignü bellicü. Stelliïcr,fcrcns rtellas. Lucifer, ferenslucem.Dapifer.ferensda^Caducifer,fercnscaduceuïnuirgam pacis, ficfalüti-fcr,opifer,fomnifcr,lethifcr,mortifer amp;c.Liber priore longa adieäiuü haahi nomc. M,p cortice aut çodicc minime crefcit, ut liber ïibri.Liber ergo libera libeçt.i.nô féru’,.

Lacer. Socer, Liger.

Clauiger. Laniger. Armiger. Signiter. Stellifer.

Liber,

(ûilicet quod îibetjniiTui aut iiire prohibeaLLiber Uberi fubltantiuü.i.Bacchusdeus ui-g «n

-ocr page 68-

nextff, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bi, Dexur dextcri uel per fyncopam dextrj.Vnde dextera uel dextra manus dicïtur.De

ter. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xter alujuindo idem eft quod proiper, ut dexter adcs. Vtcr uteri,quot;pro uterus uteri olim

Mukiber nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dicebant,amp; crefcebat hoe nomen,Cæcilius: Nunc uter crcfcit nó poteft celari. Mulciber

cognomentum Vukani.non eftdiftis addendum, quiaubifecundæ declinationiseit, cit mukibriiïne crefcf ntiaaiLE^t fxiambicotriraettQapud Ciceronem in fccüdaTu-IcuTTöuislfl numc Mukibri afciuic manus.Sacpiuscft tertkc dcdinationis,amp; facit geniti

Cæter. uu,,, Mukibris. Cætercrefceret,fed titüsmalculini generisinïïngulari non eftin ufu. Vefper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vergil.Pars cærera pótum Pone legit. Vefper, iTufauamTecûndæ decTinatiónis inue'nia

tur,crc(çit;i£d uix uin^ fie inuenies fubiTantiuC uelper.De adieftiuo autSubiüeft an no-minatiuusuefper fit an uel^ys.Ego neutrünïTnueni,nifi apud grânuticos, Conferuant normatn pronomi'm's ida fecundatn, Vnus,uter, neuter, foIus,quis,ÔC uIluSjôC alter,

At^ alius totus:Fuitolim patrius uni.

Hæc nomina.unuS'Uter.cum fuis.uterlt;j;.uteruis.ut£tlib.ecjieuter. folus,quis, ex Donato noth ullus.alter.alius amp;nbsp;totus,habcntin g^cnitiuo ius,amp;in datiuo i.q^decrinan-tur ut pronomina ^cundac declinationîs,ueluti nominatijjo^vnus unaquot;unum,genitiult;i unïüs.d^unï amp;c.ÄInts crefcit in genitiuo non fyTIabis.fcd quantitatc,miia fecunda fyL labajngenitiuq^longa, in nominatiuoautem breuisj.alterius penuïtimamTblücor-ripitiSuam rcliqua fii profa pfóducunt tantum.in uerfu uariaiur.Plebei ƒ ffcufflunt;

Reft^ uult alius ƒ 'oïcit gtüs alius, Corrlpit alterius lempcr,producit alius.

Præterea aliud neutrum eftjUt illud;Reliquain urn neutrum faciut. Item alius facit dtin trifyllabu aln,cu reliquâ^tiri faciant à gto abiefta usTyllaba.^æ ullus.i.alTqins coitnprè-

Vter. Iien3îtur,nûuus.r.non ultus. Vtcr guis c duobus.cætera patent.Neuter habet neutrius in Wenter gtó,8e neutriin datiuo.fæpius g ncutri neutræ ncutri, fllfi in grâmaticalôcutione neu-tri geiicris.pro quo nollem dicerc ncutrius generis, Valerius MaximTfib.a.Ncûtrius un^ nîli exeuftæ complexu petnt.Cfc.ad Àtticum lib.iz.Noui fyluam nobilc,fruaum aüt ne« trius.Idemlib.g.ad Atti.Neutri feopus eft ille.Tacitus: Crebra colloquia neutri conduce re.Papinius.io,Thebai.Neutri ftdutia cocpto.Hæc attiili propter Prifeianfi qui dixit,nea ter melius habereneutri neutræ flfe.^ ncutrius neutri,quod ucrum non el^etcres hçc ômniapïæterguisdêclinabant utbonusajUm.Cic^pro MarceUôzHociudicium fie expe-âàtur,ut non una? r7rîîàtim,rcd omnibus conftitui puteÉ.Idcm ad Hcrennium: Non res totæ rei necefle eft fimilisiît.Cæcilius;Nullination!tot uiftorias tambreui fpatio datas arbitror.Tcrcntius:Altcrædum narrat forte' audiui.Idem: Mihi folç ridiculo ûiit.Idem; Nulli confilii fum .Hierony.Dico uni uade,de uadit,dc alio ueni,amp; ucnit,

Ei uel ei ucl eos dabit eus,uolet Androgeos o.

Nomenjneusdefinens,fadt^tmineifyllabam, uel^crduasfyllabas meiuclineos, Androges nbsp;nbsp;ut TydcusTydei perdu^Jÿnabas,ucl Tydei per trcs,ucl 'Tydeos Jln^oyos uero feçit

Apollos ~îiâ gto Androgeo. Su^Hôç comprehêndi uolo Apollos Ap^Q'TydeosTydeo, Athos Àtho,cos côT^æcun^ apud Græcps jn ô~I^g~um dêfincntia, fanftêrn; dcclinationis Atticæ,?êquibuÿparum notiîs dicendum eft,qiualàtini in pauciflimisTiac^cclinationc utuntur.Verg.2,Aeneid, Androgeo galcam clypei'«® infigne décorum induitur.Hic Androgeo genitiuus eft,ôc eft uiri proprium,ut Apollos apud O.Paulum: Ego quidem fiini Pauli,ego aût Apollo.hic Apollo genitiuus eft.Datiuus de abltûs eft Androgeo, Apollo.

Vocatiuus Androgeos, Accuiatjuuî Androgeo, Atho amp;c,uclAndrogeon amp;c,De attufau

-ocr page 69-

LIBER. .11,

ijo in o.VefRiIiiB: Aut Atho aut Rhodopen aut alta Ceraunia cælo dcifcît.Valerîus Na ximusde prodigiis: Montern Atho iuxta tranfgreftb. Athos, mons quidam. VAlia in o$ breue defincntia.gra'ce faciunt genitiuum in ou,quam diphthongon in u uertimus, ut ^9amp;S£lQSu^melos ^ne!u,his genitiuis non utimur,(ed more latino in i finimus,ut logos logß logo, logon, Ólogosu^rogb,~âI5go,he limili;roufdïi5Th7i4.Wetam.Et noftem noftis'qr deos.crebo^.cnio'^ conuocat.Martianus mela quot;Sc melis in plurali dixit.Lucretius nicle.Laóiantius mrlo,plura de his dicunt SulpitiuSjNebriiTenfis.SC alii.Ego uere ca fibus,quibus non utimur,fupcrfedeo: ut funt genitiui .^eos ab Argos,urbisnpmine. Ar^u ab Argos, id eft, candidus.eru ab ero^ro bono amore, crotos ab eros,pro turpi amore.Mcïeos 3 mélos, teftc Caftfonô^(£7picitojgi?Uiosirii,e£os epijpelionpelii.

I uates quandoq; iacit,ceu cura pcculi*

Quando genitiuus terminatur in duo aHerutn caufa metrî quandoque abii-ei.Vergili.Nec fpes libcrtatis erat,nee cura pecuIi.Idcm:Faup'erisamp;_tuguri côgêitufh cc-ipite culmen.luuenalis: Antoni gladios potuit contemnere ft lie Omia dixiflet, per apo-copen pro ppfiilij.tiigurn.Antonn.Apocopeeftablyioliteræurlfyllabæexfinediaio-nis.Aliqui uolunt adhuc utru^ q debé^nbiift]irJ5«^Jâ£fe«^^us fyîlabis Apocope fafta unaïviraa. Pecuirum,cnprópnumbonum,ut religiofo non heet hibere peculiu. PccûIiaris.iV‘optîû®'''I'“ÂJ£î‘'*quot;?‘^°'quot;'*”‘-“^’ ruftica. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* Bquot;

Tertius óC fextus formantur fn o tibi cafus.

Datiuus 8i aWatiuus in o definunt.iithuic magiftro, ab hoc magiftro. Tollunf datiui uni,ftgt;Ii amp;c.utpatuir Nomina in eus.faq'unt o,ut alia. QuodauteminucnïrnusTiuic Of phi Scc.elfqüianömina in eus inuenta hint definerc in cs,amp; côtra^tçjée Seruio,hinc Ver Riiiiuait^^hi Calliopea Litw formofus AgolIo.Contra ab Achilleus dixit Aufonius; Sic neij Peliden terrebat Achillea chiron.

Vm pofeit quartus.Quandotj per on loco græca. Eus ca uult eriam.Pcr c qm'ntus uerti't us,abf^ O fill',deus,amp; fluuius,populus,chorus,hagnus. Quatuor hæc e uolunt,ctiam ut pro rege Lati'nus,

Aceufatiuus in urn deftnit, ut Mæander Mæandr^ fluuitis quidam nimis curuqs fle- Mxandet xuofus.Ideo mæander pro flexural Fraude c’apif.Cicero: Scio quos tii mæandros quæfi-uifti. Thohis, perticain templo ad quam dona fuFpenduntur. Botulus amp;nbsp;botellus.farci- tJjoIuj men exFuilIa carne. Scrupulus,lapis in arena pedes ambulahtium Iædens,unde ponitur Botulus produbio amp;nbsp;moleftia.ïerentius: Vnus mihi fcrupulus reftat,qui me male habet. Ssßpu $crupulu* lus,mons lapideus propt mare uel in mari. ScopuSjaligd in quod fagittarij dirigunt ia- Scopulus gittas.Capulru.quoculterautaliudtenetur.etiamwpheretrum.VndecapuIarisfenex. Capulus Vulgus inatculinum uulgum facit .Dum uero neutrum eft acci'is 8C unis funtjïmiles re- Vulgus «o,uxinpe'I^,fcamnum,uïrus,perregulam,lnneutnsamp;c.VulguseftpîebecûIâ.Olau- Xemetum dianus: Mobile mutatur femper cum principe uulgus, Temetum.id eft, uinum. Tcmtilê Tninmn™ tus,ldeftebrius. Tomentum.lana quædetondetiirpanno. Tomaculum,farciinen ex hc paté fuillo amp;nbsp;religuis, ^Quandoi^ per on loco græca. Nomina grata faciunt fapc accu fatiuumin on,utdiphthongus'3ifrtl?ongón. Fcrg^iusoppidimenPerganionJMe nëlaüs proprium uiriMcneïaoh. Tacnbuslacobon. TopaSfusïapispretiófiis topazion, utibi: Super aurum éi topazión. Paifto[us paftolon fluuii nomen amp;nbsp;cætera.quonim ex emplisfcatentpoet«, Poflynttamcnroortlatinoiouma«ufatiu»m mittete,utPri»-

-ocr page 70-

DE N O M I N V M RECTA DECLINA.

mon uel Priamum Sfc.Qur tarnen in eus ^finunt.jaepius vtm in ea mittun^plerûtj pe nuTtimabreuijutTWgusTyjea.Orpheûs ôrphea.Creteus.uiri ^prium,Cretea. Ant^tis AnteâTcrg7AhtcâSergeftum'lt;ïuidet.Idem:CretcaM.ufa^comjtcin.Nonnungpwuk. longa.uc Idomeneus Idomcnea.Ilioncus Ilionea.talia raridïma funt,teftimoniaîunt Fn uernficatôna noflra.taciunt ati^ accm in um££nnlti’quot;îJ9'lS3Bo£fius: Strauit Antcû Libya'sarenis. Papinius.i.TfiebaidosTFentheonij; trabens nondùm te prcndimus æqiio Bacche genu.Ckerolib.j.denatur.dcoçtLThcfeum Hippolytum, Liuiuslib.4o.Totusin Perfeum ^fus.Faciunt quocp on, fed per duasG'llabas eus proferturtûc, tefte Mâcinello, Ouidi.in Ibin.-Strymonise matrcs Orphéon cite ratæ. HMa^ifter injuocatiuo^Habet ma-gifter,perregulam:Eftprimoquintusfimilis.Sico Glycenum.o urFo^fatur.Oelt;^usin vtô;Oedipu:utPântinisoPanthu.TIelâmpusoWerâmpu,iiîroi?i propria.Vix pluraapd* Tatinos talia inuenîes.Sic Tydeus d Tvdeu,ut oia in eus per eu diphthôgon, per extepti one à reguIa.Eft primo quintus fifis.Exceptio t ibî.Ccd græcus s aufert.Vergi.Panthu q prcdimus arce.Papin.111« uenerandc Melampu^^P*^®‘***^ agnoîco.Flfaineus olim habe bant ^ut Ty^e. Orphee.nunc abiefta s faciunteufoluni. 51Perj quintus uertit us. No minalecundécFCfctinationistcrininatain us,mutantiii tito usine,utTymKrus d Tym-bre.Euandrus ó Eüandre.Puerusd puere.Vetercsem, tefte Prflcïano, dicebat Tymbrus, Euandrus,pufrus,amp; fimilia.quæ nuncfæpius in r dcfinunt. Hinc aliqn repermtur uoca-Tymber. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiui in e.Verg. At tibi Tymbrc caput Eiiandrius abftulit enfis. Tymber amp;nbsp;Eu^er funt ,p

Euander. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;priauiroqi.Scruius dicit metathefim elfe,id eft,literaiÿ träfpofitioncm,nobis prior opj..

Cantherius: nio magispIacet.Cantlierius o'cantKénë^ eft.cquus caftratus.SicIanius.qui laniat car-Lanius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nes amp;easuendit,qucmindo(Sicarnificemuocät.TabeIlarius,qui defert tabellas.i.epifto

Tabellarius. tas.Csmc tarius.qui parat cçmenta.i.lapides cædit.Statuarius,qui facit ftatiias. Exceptio Czmentarius cft à regula,Êrt primo quintus. 5[Abft«d filide«s. Exapiütur àprædifta exceptïönc pau

cüTa.tniusonli.ulim etTTifi o falie, teite PrïTcFano. Deusó deuslbïum, tefte Nebriflenli. FTuuius ^Huüius ucl fluuie.Populus,pro hoininib'’,d populus uel popuIe.Chprus ó cho-rus amp;nbsp;ó chore.Sidonius in I5urgo:NereidH chor’ aime docc.Hagnus.cu afplratióe in prin cipio,lï refte uelis ffribere,ó hag^nus amp;nbsp;ó hag.ne. Latinus,rex Latn,c) Latin’ amp;nbsp;q Latine. Lucan.lib.i. Degener ó populusuixfeculalonga deoçi Simeruiffe uiris. Inlacfis; öpo-fiule meus.ibi meus pro nii antique ponitur.Prqarbore.popule folum facit. Ouid,Popu e uiue precor.Verg.in.g,Aene.Corniger Hefperldum fluuius regnator aquaç;. Et alibi:

Socer arma Latinus habeto.Latinus vtös eft,te(lc Nebriffenfi.In facris: Hagnus dei g tol lis peccata mundi amp;c.Hagnus animal notum, Fccmininum eft hagna, inte^retatur pu-rus flC caftus,gi fit hoftiapura 8C immolation! apta.Diminutiuû e^hà^nelTus.Hagninus a,um,quod eft hagni,ut caro hagnina.Olim omnia in us habebantvtm ffmilem ntó, ut

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o dns,o annus.o infernus.nunctm o dne,anne,inferne,Chorus eft canentium ccrtus, nó

facerdotumfubfelIia.Splpjtiusadditdi£lisolucus.Prifcianusfglumponitq^fiuuius, Sc o populus. Lucus,eft fy lua alFcui idolö confecrata,quam ncfas cft inadi, üt pufant miferâ-di ethnici.

Quum proprium dat ius,dempta us fit in i tibi quintus.

Propria in uS'demptausfaciüt vtm in i ptrexceptionem à regula.Eft primo quintus fifis.Exceptio eft fiic.Cü propriü dat lus: utLaiiretius o Laurêtï.Tereti’ o TerenFFabiiis () Fabi,Quint«is o Quinti,dgt;pria lun^irow.Vix ufquä ci invtóë.nifiexprimitiuoc ha-beatur,ut alïix lucisLucius o Luci,a Eqna racicdo Bonifacius Bonifaci, A Mauricus pro-

Mauricius. nbsp;nbsp;nbsp;prio uiri, qd in uerfificatoria ponimus in i ante c Mauritius: ut à Quintus Quintius,inde

Larius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rurfum Quintianus: ergo Mauritius o Mauriti.Larius o Lari,Iat’ Italiæ.Verg.O Lari ma

Genius. xime.Geniusjiaturæ deus.litetappellatiuum uideatur.quia plures funt Geng,facit vtih oGc^tefteAntonioNebrilTenfi. Vocatiuusinifempunafyllabaminoreftnto7Caius dlftyllabum.Cy monofylI-bum.VHltcius trifyllabiun,ŸîiIt^iflyliibum ïompeius tn-

-ocr page 71-

L I B E E R. .II.

^lIabunijPpnipei difTyllabum amp;nbsp;cætera. Horatius : DuruiaîtVuItei nîmîiattcfltiBijîui deris. Item, Pompei meorum pnmefodalium . Pon^ei diflyllabum eli, quiauerfe eft «Icaicus. Aliquando i confonans, inuocalemmütâtur’amp;fictamnominàtiuusquàînuô «atiuusîyirabalongîorfît. Martialis; Peruigilin pluma Caiusecceiacet. Idem: Quod peto da Cai non peto confîlium. Caius per c feribirur, per g profertur. Ouidius : Acci-pe Pompei dedudum carmen ab illo, Debitor eîï uîtæ, quitibi Sexte fuæ. Veteres dice-bant ó Mercuric, Valeric, Vergilie: nunc ó Mercuri,Valcri,Vergili pcnultima correpta. ubicunq; antcpcnultima nominatiuicontrahitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-------

PR.imus pluralis fit in iiuult patrius orum, Græcus in on fietu's tcrtiusios dato quarto.

Noniinatiuus pluralis cui uocatiuus eft limilis fit in i, utjii magiftri.hi OTlgi,lii dei, uel dii, prius à deus eft,poftcrius à dius:quod uctercs dixcrun^ro deiH.Hlnc mânlît plu ralc'd^ffyllabum ni^ c^ininê^qüöd mag«uluFu cft^uani^,amp; in datmo'Sc abla^; tluoÆpiusdrjsgdeisdicimusxXtperiturramenutrun^. Lucanus; Et ueniam meruere pj.' dei,Papini'üs: S:cpequot;3cisIios inter honores Cæ(pcs,5c exiguo placucrunt farra falino. Sic nbsp;nbsp;nbsp;”

apud poetas fæpilTimc.A dius eft mediusfidius ii^ndiaduerbium.Etpluraliter,h8cc fca nina,ligna,per rcgulam: Quis in a pluralis Sc

Vult patrius orum.

Cenitiuus pluralis definit in orum,ut horum magiftrorum.horum fcamnor5,ephip-piorum Sx^hippiü,cjtj^a.cquIna,cuiinfidemus.Horati. öpfatephip'p'iäbos piger; EphinnS optât arare caballu^jÇrculüjn quo aliquid ferf ut Ianx,S pro cibo capif Sarculum, fo- perculû diendi inrtrumjrntû.^eculum tempus humanæ uitae. Nomina fçfigrijin tanfit gcSütiuû Sarculft

• Dätiuum $^Iatiu5 fæpius in itus, ut Satur- Seculû naliailclta (aturni. Genitiuo.faturnaliorü: aliquando etiam faturnalru, dt5 S abltSTâ-

B3«n5nalia Sc cætèra,ut plêne declarabo ih tertio bbro, nunefuffidt ad îeciflc Badianum uerfum.

Fcfta lego per ibus,licet orum dent genitiuis,

Cenitiuus per fyncopam aliquando tollit or,ut lituum pro lituorum, nummùm pro -nummorum,qenarium pro denäriorum Sfc.Vt in compoutis.mille nummiiin.iniïle de nariiim^pro quiEus teltc Mâcrobio non licct diçere,inîirêhummoy,mîire dcnariorum, nc^ 3uuuiro^,trjumûiror5 Jeùirogt dicimi«,iH duunüiirü.Icuiru.Hçc ryticopc^crüta etiainprol'areperitur apudTCTium,Liuium,Plin.plures'q;,utcentenuniJcûiii^^crü. diuùm Sc.pro centenorum Sc.Poetæ fæpius hac figura utunf.Vergil. Chara deû fobo-les.Idem, Diuûm pater atq; hominfi rex.ldcm,lnfcquiturclamor'q; uirû ftridor'qg ruden tum.Lucanus, Concinuit ftridor lituum clangoriç tubarum. Cicc. Neqj tui ncq; tuorû libcrum.1IR.ariflime fit nunc fyncopain ncutro genere.Plautusin Curgulione, Omnift unguentum odor præ tuo naufea ert.Marcel.dicït efle âccufafiuum genitiuo.Nobis cfi Priftiano placet effe genitiuûfyncopatum. Idem Plau. dixitin ncutro,nicum, tuuigxS plura pro meorum tuorum S caetera .Vt Vcrgilius.magnanimum amp;'cætera.Nqs tarnen cauAimus nili parcTilmeïn magno qpere neutra fyncoparc. Lituus , eft tuba incurua, LituiU quautebänturin prælio. Diuus/fanftoruin numeroafcriptus.fiuc ex homine deus,ut di Diuus uus Bafilius, diua Martina. Li^ri pluraliter tantum,idelV, proies. Denarius, eft num- Liberi _ mus argenteus ualens deccmäcFeos. ^Cræcûsïnonfiêt Græci« genjtluus in on deli- Denar lui nit, amp;nbsp;ita utuntur fæpc I^inj, ut ^iycaiifer hi logi, horum logon, his lo^, hos lo-got,dlogi, tiis logis. Hi Cin^crij, horum cinuncrioruin,uel more Gr^co dnimeriön. Cimmerij lï

-ocr page 72-

DE N O M 1 N V M RECTA DECLI'.

Thclogume BS

TibuIIus:Cimmerion etiam obfciiias accelBt ad oras.Cimrncrii funt quidam populi,quï bus uix unquam eft dies-Suetoni’in Augufto.In Alcfcpiadi's Mcndetis thcologumcnora libris nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rergm diuinarum difputationcs. Sic Georgia georgi-

PuUlU

lt;um,Aftronomica,a(ironomKum amp;c. ^fls urtius,Datiuus in is dcffmt.ut ablatiuus.ue-luti his palis.quato 8ic. Palus,eft crafllis ftrpes.PaxïIIus,pai iius pafiis Quàrus,îJêit,rpor ta. Ouaxnius uei;quaOïlltis. ideft. fportïïïa ■ ös^oqi^rto. Accuïatiuus'ih os definit, ut talos,'catulos, pullos. At fcatnna, damna, patent per rcgüTam generalem .Talus, os quadratunTSc tuber circa nnum pedem . Hinc ueftis talaris ad talos uftj demiffa . Catii-lus,foetus canis Sf cuiusqj feræ, ut catulus lconïs,Tu^,ur(ï 'Sc extern. Catulus mui is.Pul-lus, foetus auium, amp;nbsp;omnium manfuetorum animalium : ut pullusaftni, equi Sc cætefa, praeterquam boum.(Nam uitulus aut uitula dicitur)amp; ouium,quia Hagnus 8C hagna di citur,amp; caprarum.Nam hce^ hoeduli hadilli 8C ca_pcllæ dicuntur.Ambo Sc duo licet ad tertium b'brli pertincant,hic declaraKö,'quia adprimam (ëcundam'^ declinationcm ma xime pertinent.

Ambo,duo,neutri generis funt mafculei^.

Maso uel os quartus donat,uuk tertius obus.

i'in^ulari numero caret.Et pluraliter nnmînatiuo ambo duo,ambæ duæ,ambo duo, genitiuo,ainEôrum duorum uel duum, amEarum duarum , amE^rurn’duôfumûërauü, datiuo.ambobus duobus.ambabus du^ûs,àmbobûsduobus,accirfatiuo amToTdùbsûèl ambo duo.lîcet rarius,ambas duas'ambôduo. ^catiuo o ambo duo,ambæ duæ, arnbo duo. AmFb collediuiim dl,non diftrïEutruum.ablatîuus iîmilis eft datiuo.Vergilins.il. Si duo prætcrca taies idæa tulifTetTerra uirôs.iîeît, duos. Horatius .zTScrmô.iatyra.j. Præterea ne uos titiller gloria iure lurando obftringam ambo,id eft.ambos.Idem i. Ser mon. Duo fi difcordia uexet inertes, id eft,duos. Martialis. 7. Epigram. Elyfium poflî-det ambo nemiis, id eft, ambos. Sic e^o in Syntax! ; Quod duo R redos 8C caetera. Pru-denti. Diuidit offa duum tibris.Iuuencusi Mediolj duum me ilare necelTe eft,Piinius:Du urn pedum longitudine.

)’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T E R -T I A D E C L I N A T I O.

TEftia dar uarios fines,dans is gem'tfuo.

Græcorum patrius,uel in os,uel in i,uel in us fit.

Achilli Oronti

Tenia declinatio multas habet terminatione?; ueluti a,c.o,c,d,I,amp;c. Semper aiitem genitiuus fit in is,hic pater, huius patns.nifi Graeca more Gr«o declinentur,tunc enini læpchabent os:utEicpan,nuius panos.Quadog; habent i, ueliiti propria in es no çrelcî tia,ur Achilles Jiuius acMnisuel achilli, hieOrontes,'hnius orontü uel oronti amp;cæ. Sed Seniio teile,hi gcnitiiii non funt ab es.lëdpotius ab eus,ei terniinatione genitiui inTTS gàni'uerla.Nà multâïîne dilcriïninëiif eus iiFin es inuentaTûnc: ueluti Acmlifflirl Achâ leus,Orontes uel Oronreus, VTyfles uel Vlyiîfus.VndêHoratius fæp'e feat genitiuum te-trâfylIabûinVTyltcîTVérgîlius.Tmmitis Achillei. Idem. AcrisOrontei. TQuandottge-nitiims Græcufin us definit, uthæc ccho,huius échus. Vbi ƒ oterit in is deitnerc n'en fiat Iti os.qtiiâ meliiis elephant« qüam elepluh^tficMli* l’îiPÇ uelisloguiftëlte Hermola» în odaiïum Plinqcap.s, ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

TERM t N A T-j-G MIS N O-M I-

natiui.

Nominatiui terminations in tertia dctlinatione,^iunt urdttf jeptuagint» un um. Li-

-ocr page 73-

LIBER .n.

teraeW^winalcj undedm, Litera terminalis.eft ultimadiftion« HtfMiTcrfflîtiâtîO eft uï ?J!£in fine confonans aut ednfonantes nim nnrali annexa ■ Litera? itaçbtcf-* nioues funt,^^a e o c d Fh r » t x. Terminanones per ördinem ponentur.

A,ut malagma,fomcntumquo apoftema mallif. Pragma, paftillur fiuejnafla ex un* gucntoçj fçcibui ôdbris graria.Scomma.id cft.cauillum amp;nbsp;urbana irrifio.

Malagma Magma Scomma Conclaue Cubile Cubiculum Pernio Petafo

E,ut {onclaue.i.tricliniû.amp;lociw fecretior in domo.Dicitur etiani hçcconclauii.tcftc Bergomate.Cubilc,leaur,quia in eo cubaf.Sunt ctiam cubilia, loca in quibus ferç cubât. Cubiculû.eft locus in quo cubile ftcrnitur,ab indoftis camera dicitur.Seneca; Quid provint multa cubiculadn uno iacetis.

O,ut pernio.morbus pedum ex frigore prouenient amp;nbsp;calcanéum infeftans præcipuc. PerniurKulus,paruuspernio.Pctaro,coxaporcina,amp; anterior pars:fimilitcr quæ ab alis incipit.Petafunculus.paruus petaTo.

C poft a,ut lac, uel e ut halec. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_ .

D poffi.ut Dauid.Et u,ut Bogud,propria uirorum.

Lpoft quinq; uocalcs,utfal,mel,uigil,fol,conful.

14 poft omnes uocales.præter u,ut titan,firen,dclphin,dæmon.

R poft omnes uocales cum y Grscca, ut par,uer,gaddir,cor,fur,martyr.

S poft omnes uocales cum y Græca Sc æ diphthongo,ut as, pcs,Iis,flos,mus,MySf ro-prium uiri genitiuo Myos, æ$,pracs,amp; cum au diphthongo.ut laus.fraus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hy*

S poft Tex confonantes b I m n p r. SC rurfum:

Bî poft omnes uocales,fed inter u médiat r,ut trabs,Calebs, eft unum cum at diphthS go quod eft plebs.id eft.uilior pars populi,fcobs,libs,uentus Africus,amp; quod y Graccam habet clialybs,urbs.

Ls£oft u,ut puls,mollis cibus,ex farina amp;nbsp;laftc uel cafeo.uel ouo amp;nbsp;mcUc, quo pro pa p , nf ueteres utcbantur.Pultanus,uas pultis Piilmentum,idem,id eft, puls, uel cibus in mo dum pultis.Pulmentarium,idem.Hora.Tu pulmentaria quære fudando.Pulticula,parua puls, apud Plinium libro uigefimofexto.

Bls poft etantum,uthyems. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tifynt

Ns poft omnes uocales,ut glans, dens, mons, tiryns cum y Crseca. De iuocali Latina Tirys non inueni exempIfi.Et aliqui cótendunt tirys fine n debere dici,ut poft uidebimus. Eft aSt Tiryns mafculini generis,fluuiiis in Argo.Tjryns fomjnini generis,eft urbs proxi-ma Argo,qua ctiam Tirytltfiia 3îcituf7Fûît^ ttercuïïs patria.Vnde ipfe Tirynthi'' dicif. AruiW Scribitur in priore fyllaba per i noftruni.in poftcrioreper y Graecum.Aruns,proprium uiri.Septuns non dicitur,fed feptunx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Larlaps

Pspoftomnesuocalesc3^Grjeapreferujjtl£laps,canisnomenapudQuid.Seps,Ips, Ips uermiculus.qui cornua uit«^ prærôaft.

Trips, ^ui ligna,ut Cis per c qui frumenta.Sisper fqui ueftes.Is,uitra.Midas,fabam. Trips Op$,dca terra ,Gryps,uolucris maxima Si rapacillîma. Vnum eïTliabens r ante ps,quod Cryps eft ftirps.

Rs poft omnes uocales prater i,ut ars, incrs,mors,Tiburs,natus tiburi.

T i^utantum,utcaput,finciput,occiput.

Xpoft omnes uocales cum y Graca amp;nbsp;æ Si au diphthongis.ut pax,rex.pix,nox,nux, ftyx,farx,faux, teftePrifcianolibro fecundo, quod tarnen quidam latine r.cgant dici.

Alil dicGt fingulari carere,de qua re alibi uidefaimus.rauces,funt fuperior pars gul{ mé fo pïopïngnST^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

X poft tres confonantes 1 n r.

TLx poft a tantum,ut calx.felx,

Nxfoft omnes praeter c,ut Lanxjuas latûamp;rotundum,in quo caro aut aliud efculcn-h «i

-ocr page 74-

DE N O M r N V M RECTA DECLI.

mm me nfæ infc rtur. LançfSjCtiâ jlatcVsc dKÜntùr. VndeBilancfs.guæ duaî lances h»-Meninx bcnt.Meninx,infulaÂïricæ.^uralîgnificat,ut in genitiuo pacebit. Septunx,Iynx,am-jynx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tula qaædâ cum y Graeco in pofteriorc fyllaba.

Xrx nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3 amp;nbsp;® tantum,ut Arx Jd.dLcaftruin.ab arceo es,quia arcer,id eft,prohiber ho

ftcs accederc, Arasglajd eft, parua arx.

Mcrx,id eftjïS uenalis,aliqui dicunt in nominatiuo harc merces.

Cherub amp;nbsp;Seraph,funt qui dicant interdum declinari huius cherubis feraphis 8( csete ra. Sed melius non declinanfur,quia Barbara funt,utt?auT3 amp;nbsp;Bqgud Tlua nattfta iriBc-i^iiia.licet iiônulli autffint dcclinare. LancïlotusuultBogud minimedc^inarî, geni-tmümuerlt;rBögu3isdicitenc,tcftePIinio, à nominatiuo bogudis.fcd res parui momen Moly nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti eft, nos Prifeianum fequimur ,^herbæ nomenapud Græcos in_gç?î’üi?5 hio-

Epy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyosfadti ut Epy ftmilitcr cuin y Graeco epyos, urbis nomen, interpretatur altum Si

fubliine.

SGenKWU«

Emper a niittic ati's;uertes e per is genitiuo.

TA facit genitiuum addita tis,ut malagma.malagmatis. Omnia in a tertiæ funt nomi Domï na Cræca neutn gcnêns,ideo moreGræco, faciuntetiain in genitnio of7ufaôma,ma-Drama nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tis.uel Jornatosjd eft, domus. In facris: Welius eTede re in angulo domatis quàm cû nni-

licre Iitigioïâ. ^ama,atis,unico in.fine g,carmen ubi perfonse loquunfabfq; poetae in terlocutiôc.ut piTmum Vergilri Bucolicum.Infâcris: Ante thorum huius uirginis frequî täte nobis dulciacantica dramatis. Hic uulgo male legüt, amp;nbsp;minime intelligiitjcum gli Dragma tera dragmatis.Nâ per g dragma,atis. figmficat rapinam 8( manipulum. At drachma æ. Drachma pn'mæ declinationis eft genus pondcris de numjfmatis. Aroma.odoramentum. Aroma-Aroma topola.i.arbmatarius qui aromatauctî3ît7Dôgma.rdccretum,fcitum,placitû,amp;Cutuul Dogma go dicitur)ftatutum:male pro doftrina fumitur,necàdocco dicif, quum Græcûfit no-Poema men.Dogmatiftes,qui alicuius dogma fequitur.Poema poctæ carmen.Syrma,longa uc Syrma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;traoüs amp;nbsp;longus orationis jccITus.à fyro Græco .htraho. Ponitur ,p cauda uefti*

Theorema nbsp;nbsp;muliebris.Theorema,fpcculatio.Thema,pôht5 aut pofitîo.

Toreuma,opusfculptum,politum,cælatü.Torcutesucltoreut3, cælator 8c fculptor. Toreuma nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Torcuticctoreutices,untoreutica,cftarsipfa,quæanaglypticaetiamdicitur. Toreuo

Cræcc,id eftjfculpo amp;nbsp;cælo.

_TDo_matispcnultimaquanta:^Qiiâcitasnon adhunclibçipertinet/edaduerfificatori am : idconon debeo refponderenuncadhancquæitionem. Ita reipôndéàfdilcipüTut ^lexâdriIcîfatoribus, quiauâïSc difiicile eft piierum ad quätitatem in dcclinacionibus rerpondcre,âi regulam femper dare more Alexandrinorum.mifere hac in re balbutien tibus grammaticaftrisuexatoçt.ideo hæc omnia docui in uerfificatoria,non hic. Si quis tn defideret hic ctiâ, non gi auabor jifaice paucis hac rem pftringere poli declaration? genitiui.Quantitas,cftlongitudo uelbreuitasuocalis.

Axioma TNominainapenultimÂgenitiui corripiût,ut AxiQtnlt;b3tiS'i'jPPO^tio,hoc eft,qii{camp; Mantile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oratio ueraaut faira.uelutiïeus eft,dcus non ëîî.

Ouilc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TVertes c per is genitiuo.Nonien in c.aertit e in is in genitiuo, ut Mantile. linteum

Equile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo mantis terguntur. Ouiic,is,ftabulum ouîum.ut Eqtulc.equorum. Caprilc,caprarfi-

Caprilc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bouile,boi;m.Porcile,porcorü.MonilcjColliornamcntumuelgutturis,diÂumquoduir

Bouilc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tutis admoneat.Na primo obaliquoJegfcgiumfaiftumdari folebat, Ouid.in Fafto-Dat

Porcilc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;digitis gemmas,dat longa monilia collo. Aliquädo etiä equorum eft,Verg de equo Lati

Monile nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W’ Aurea peftoribiisdcmiffa monilia pendent.

-ocr page 75-

LIBER .11.

Addit onis poftojdat inis muliebre do,go§;,

Virgo,ordojtnargo,cum cardi'ne Apollo,cupido, Turbo,homo,ceu nemo, tarnen unedopoftulatonis»

Nomen in o facit onis.iit^uilo onis,uentus feptentrionalis, amp;ca müdi psr^Paro Aquilo.Paro. ßäronis,nauispiratica. Pero oms.cakeamentum rufticum.Pefonatus.peronibiisindu- Pero, tus, liExcipiunturarcgulafacmininyndo Se go.quæ faemt ink.cum paucis alijt, quæ Capedo.

uifgö uirgmiS'Ordo orÆnis Scc.u^CäpeSö inis.ualculüfiaile.InterçapeJöTdlftäfT- Intercapedo. tia amp;nbsp;diffcrctia.Crcpido.cxtreiriitas terræ quam aqua alluit. Item os pütei SC cuiufq; edi Crepido tiorislocicxtremitas. L^do,uolütas amp;nbsp;carnalisdelcftatio. Pormido, tinior. Hinido, Libido, ftnguifuga uermis aquaticus adhæfcns cruri.nec decidens nifi plcnus cruoris, Horat.Nö Pormido. miuu’ra cute nifi plenacruoris Iiirudo. Hirundo, auisnota. Arundoji, canna. Teftudo, Hirudo. animal tefta tcftu.iit limax.cöcha SCc. ponitur pro cithara amp;nbsp;pro camera. Tti cdo, /mis Hirundo. ligno innafccnj.CoIumella; Teredinemformicam'q; prohibct._Salfilago, uerfalfugo.i. Arundo falfus humor,peekei. Caligo.obfniritas amp;nbsp;ignorantia.utcaligo oculo^.cäligo ueri.Jn- Teftudo dago.inquifitio. Indagare.inquirere. 'Propago.uitisramusterræ infixus, amp;nbsp;progenies. Salfilago Propagare.i.dilatarc. Fuligo^nigru infumibili. Al!jHgo.aIba maculain oculo, Sc album Salfugo oui,quod albumen fæpius dicitur.Croceum oui dicitur uitellus. Perrugo, rubigo ferri, Cali go ut e’rugo æris.Ferru^o çtiam eftpanni ftmilis color.Compagocompaginis.i.compaiftio Indago coniSaio.Ouid.Atcgita difparib.calamis compagincceræ.Plin. Nullaçt egescompa- PropagO.

ginum Maniliuslibro.i.lnterdûæqualilateçi ccmpaginedufl:us.Senecain.i4.epiftola: Puligo Siueflammaçîuiolentiacompagincmfoli rupit,fiue uetuftas. HæcBeroaldusattuIitcô- Albugo tra Serum,qui hos obliques uixinueniri dixit. Verba Setup funtin illud primi Aeneid. Ferrugo. Dira? ferro amp;nbsp;compagibus arftîs Claudcntur belli portæ.In ulu^funt nojxjinatiui amba- Compago. go,compago magiSj5 ambages amp;nbsp;compages.Contrain ufu funt magis hoçi q illoçi^- Ambago, liqui.Perfi. Sterns adhuc laxumq; caput compage foluta.Ambago.i.circuitus ^boçt.Car Carduus do,pro herba barbaçt cft.Latiqe carduus dicitur.Hinc carduëlïsjauiculj nomen. Apoll?, fol.Veteres in ntö ApoUinis dicebant,tefte Fefto. Virgo, pro ea quç peperit. Lan^otus dicit uirgonis habere ut fermonis, non auderem fic loqui. Item dicit turbo apud Boetiû turbonis tacere,utffrnj.pnisproforma cotrana mctæ,ucl pyramidi,id puto falfiim elfe, amp;nbsp;menJoie legi turbonis pro turbinijJ^jm à puerorum trochifeo qui turbo eft,ea for-manomen fortitur.Vergi.VôIîtas fub ^Jbere turbo.Turbo etiam quicqd acuta forma eft uocatur.Ouid.Caua buccina fumif illi.Tortilis in latum quæ turbine crefeit ab imo.Tur-bino nas,acutfi facio.Vnde turbinatus a,urn. Plin.Turbinatior piris figura q malis. Turbo inis,etiam eft ƒ tigo ucnto^.Vcrgil.Turbine corripuit,fcopulo'q! infixit acuto. SolS uiri proprium Turbo onis facit ut fermonis. Horat.RidesTTurbonis in armis Spiritû.Le-öum eft apud Catullii hoc turbum pro priore turbo. Homo homonis, ut fermonis pro Homo cadauere dixit antiqiiitatis pater Ennius.: Vulturis in fyluis mifeçi mâdeEîcTîomoncm.

Heu 5 crudeli condebat membra fepulchro.Nemo ncminis.rarusinuentu gtSs. Plautus Nemo.

incapti Neminis mifereri certfi eft,quia mei niilcrctnemo.Lucil.Neminisingenio quë-quam confidere oportet. TA fgmininisin doamp; go, unicum excipitur, quod eft Vne-douncdonis,arbor amp;nbsp;ipfeFruSus,aIionominearbutuTS arbutfi.Seruins iniIlud,Arbu Vnedo ta facræ'dêBcéFël ivliiæ:Arbuta.inquit,funt rubra poma fyluaçt, quæPlinius unedones uocat.q, afperitate fua plurescdinon poifunt,mendofc legitur oredones,ut bene nota-uit doftiflimus neotcricorum Hifpanorum.

Enis habet Anio,Nerio;caro dat tibi carnis,

Aiiio,fluuius in agro Tiburtino.Horat.Et præceps j^io,Ennius Anionis dixft,u_tJö' Ani».

h ift

-ocr page 76-

DE N O H 1 N V H RECTA DECLINA.

monis.quç dcclinatio cxoleuit: Anio ab alio nominatiuo rarfore Ani'tiOyjqs fltufna-Anien nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primo fyluarum;Quas præceps Anien atq; cxccptura natatus uirgo iu

uat.Cato;Non minuj ‘4 quindedm milia Anien abeft.Lueanuslibro fccSdo: Cclidas Ani cnis ad undas. Nçrio enis,id eft^xor Martis.Plaut.in Tru. Mars pcregre aduenicns falu Nerio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tat Ncriencm uxorem fuam.Etiam eft uirtus.fortitudo^ maieftas Martis. Et in nomi

natiuo dicitur ctiam Neriencs apud Varronem.ut riotatUêllius, ÔC Ncria per a, ut Miner Caro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ua,tefte eodcm. Caw carnis.Olim in ntô carnis diccbant.Hinc manfcrût obliqui.Liuius

AndronicustCarnis uiriunîlÿ quodîîBâÎTtTTÏtus Li.27.ab urbc condita: Laurentibus carnis quæ dari debet,data non fuerat.Hinç diminutiuum carnicula,cum caro caruncula fa ciat.Carncus ex carne,ut fruftum carneum.Carnofus,pinguis.

Græca uelut Di'do mulicbria fie modo fledes,

Vs capiat patnus,rch’qui dant o benc cafus.

Nomina^æca fccminini generis faciuntgtm in us,rcliquos obliques in o,uf Dido Dî dus,Io Ius,Sap^o jSaôphuS'Calv pfo us,Sic califio,pfro,drÿîiid,Pântho amp;nbsp;caetera; muli-Clio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erum uel nympfïarum propria,aut deaçt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÇV9'tts,una mufa^. Clotho us, unj par

Clotho carum.Eclio echus.Ar^o argus,nomen nauis.PoIitianusin MifccLRcfpöfitationcs exg Echo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fona po'naturëchus.Apud Martialem libro iêptimo,titulus eft de fragmento Argus. Int

Argo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;periti dixerunt haec duo efle indecIinabilia.Ouidius in primo de arte amandi: Non mihi

Sappho nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;funtuifae Clio Cliiis ue fororcs.Sappho: An nifi legiffcs autoris nomina Sapphus.Vergi.

Mâtho Fatidicae Manthus amp;nbsp;Thufci filius amnis.Ntûs eftA^nthq,mulieris nomé.Ouidius:Mi(e Dido nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ram'q!rclinquereDido.Vcrgili.4.Acneid.NomînFKdôîâcpeuocaturum.Horat.AeoIris

Calypfo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidibus'q; canentem Sappho.In Priape. Atlâtiadcm'qjCalypfo.Ouidi. Et fteteratquocü-

qs loco fpeiftabat ad lo.Sillitis lib .g.Ter'q^ fuam Dido ter eu clamore uocabat,Et lacta exul tans oftenderat ora Sichacus.Plini.Iib.zi.cap.s.ufuscft abltô Sappho. Alrj græce hæc aliter declinant,nobis ciiræ fuit diligenter docere Latinorum ufum, ut Vergili.Luâificant Alcdlo AJeao,m aeçô dixit,nô aleflos ncc aleftqn, amp;nbsp;eft Alefto una furiaçî. Veteres declinabâc haec latine ut lermo,fed Quintilianus id uetat,dJccns litro primo.Mihi aurem placer la-tinam rationem fequi quoufq; patif decor.Negi enim Calypfonem ^«rini, ut lunqnc, 3uan'4fecutusantiquosCæfarutiturhacrationedeclinandi, fedaiiwrîtatemconiuetu-ô fuperauit.Hiîîc fuffragaf l’hocas grammaticus.Plautus in Aulul. Quos argus feruee qui oculeus totus fuit, quem quondam loni addidit.Datiuus eft ab Io.Ennius;Pccnos Di-done oriundqs. Tacit’ Quintiliani contemporane’; Didonem Phirniflam Tyro profu-gam.Andronicus; Apud nympham Atlantis filiam Calypforiem.Hac declinatione nunc non utimuTjfi Quintilianum audire uelimus, liceTïïïrMores Seruius amp;nbsp;Macrobius aliter (ccerint: ideo Antonius Nebrilîcnfis mendofbseffedicit /ficuIos,Penelopes primam Di donis grima.fequ3n»r. Hofpitio'qj ufusDidgniscunfta benigne. Vterç èît Ouidq uerfus. Hic in atgumento æneido$,niê înPriap.Src”ânt reftituendi funt;

Penelopes prinum Didiu fî prùnî fequaf. Hofpitio'q! ufus Didus per cun Aa benigne. Iuno,Iunonis tantum,qui^atinum eft.

TO genitiui penuIHnam producit,ut fermonis: nifi apud Craecos in on definens corripî at,üt Agâmemnon,ônit,propriuihhrri.Sic gentilia'quaeaahi/iirVangio onis.Saxôonit ^ætefa. Inis complut uirgjnis.Enu produciturrutâiucnis.nerienis.ab antiquilômis etiam correptum,'tefte Cellio.

Halccis,Iadis,Dam'dis,Bogudiseffer»

MelchifedCC nbsp;nbsp;nbsp;Halec facit penultima longa halecis,ad cuius formam aufus eft B^ifta Mantuanus ab

Lac He^gp Wcldiifedwfatcft Mclchacdglt;is;Pc^orîrat«fiqWelchii^{lt;is crat. Lac^ßRtt

-ocr page 77-

LIBER .II.

olim in nominatiuo laftc dicebant.ut mare, piautus in Mcnæchmis: Ncc IS^ iilquam nmilius eft.Laftcus ,£x Jade uel albus.Laftarium,quodbybarclafticini-nm dicitut» Ulre Hcrmolao, Dauid Dauidis penultima longa . licet ab Hebræis non de-çiinetur;ut neq;ab AfrisBogud regisMauronim nomen,quodlatini declinaucrunt hu- Bogud ly Eogudis penultima breiii, quan’^nominatiuus fit Bogudis.ut notât Lancilotus. Au-fius Ciceronriibro^cïmo:Traiecit fefe in regnum Bogudis, plane beneiÿ pcculiatus, PeeuHatui. Hic nota pulchram uocëpeculiatus.amp;ë nûmatusamp;tnunitus.magnüij pcculiüpoflidcs.

Addi'tun's poft hScdli's îunguntfibi mel,fel»

Nomina in 1 literam dcfinentia.affumurit in genitiuo is,ut fal falis.anîmal animaTjs.^ tnrpii^rincns:hic amp;nbsp;hæcanimalis Si lioc animale,ad animal pertincns, Vcffigal,tribu turn uel redditus.TulliusïNon intelligunt homines quâtumuedigal fît parfimonia.Ve- p.‘ ôigalis.quidebet uedigal. Minutal.èft™idamcibus exholcribus amp;carnibusminutim concifîs. PjulxaLcft puteippercülûmrSf Romæ ohm forneratorum locus. Michael,élis: Belbelis.idoli nomcn.TEiufmodi in cj^pçregrinaaliquando dechnanf in faojs.amp; fî uct p lumus manêt indeclinata ut AEcl huil^hiel huimabchs:multa nungflcdunf.ut Ra- if , chel Betel,Micol,Baâr,Tubâr,amp;apudPhniûlocorumnommadilTyllaba.teftcHermo-lao Vel SC. Suel. Mcl amp;nbsp;fel Addut gcnititio lis.ut melIiS'fellis.lnuenimusin aliafîgnifica tion’ë melis,fëns.Nâm ineIis,cli behiamagnitudine uulpTsÿiro corip,w'de Bunt phare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,, ,

træ.Télîs.'cft catu^muriuorax^ræccdiciE selurus.®«te_utrain al cutuxtà folpenult.ge v I’ nbsp;nbsp;nbsp;l •

nitiui rroducuht,utanimâris,TOch3etis,rolis.Reliqua corripiût.ut Annibal aliî,Hien»- '‘^**** tcUt. pfal alis, Haîdrubal alis,propria uirogt.Sal lal!Siâuk.olini fuerit etiam nçutfum, Vigil ui gilis.præful prscTulis.

Additur is poft niTamen on quandogp dat ontis«

Donat inis neutrum peden.flamenxano natum»

Titan.

Nomen inndefinensfacit genitiuumadiedaisMlabajit titan titanis, frater Satur- Pan ni Sc loI.Otiidius: Nullus adhuc müde præbcbat luminaTitan .'Tan panls aut fediüs pa- Damen jjoSj^uiagratcum cft,ut a gtö huius nominatiiti diftet panis.Pan fuit îabulofus deus pa-ftorum autnaturæ. Lichen enis,ffc jîîren. Damen,prtmrium unihiltonci. ^flgt;en,enis, Delphim unus fociorum VlylTis. Delp^ Jelph7nis,man'nus pileis,Ægon agonis,id eft certamen. Agon.Tnto Triton,animal marinum,« Nëptuni tubicen. Trigontrigonis.'^æ genus,amp; turtur. Aedon Aedon tniyilabum^id eft philomeix Canon.i^ clt regul^Gnoinon, interpretatur co- Gnomon gnitor.eRftyTu'sin^anshoras.ihycenôn.iacftlol7TQpaè3amnomma laciût gtmin Charon ontis,ut Phacto ontis,filiusPhgbi.Dcmbphoôn'dêmopnôÿis.propriûuin,ut leotTlc- Bifon ontts.dfacon dracôtis,la6coon )3ocootis,agSôpIionTontis,farpedon oTîtis.lnuenif ctiâ Chamæleon Sarpedon onis.Item hippocoon ontis. Charon ontis.portitor inferni.Pauca funt enif- Horizon, modi nomina appçllatiua.iit Bifon Bifontis,animal ferum fimile tauro iubatum. Cîîa-mselcôn ontis,animal quo Jloloucnto diciturpafci,amp;TïerBaquædam. Horizon ontis, Acheron «ifus noftri terminus.Item adhuc propria Stilbon ontis,ideft.Mcrcurius uelftella Mer- Phlegetoi» curp, Acheron ontis,8cPhlegcton ontis,fluurjinfernales. flNeutrain n, faciunt gtm in Numen iniSjCum flame flaminis.pcSen peÂinis tubicen tubicinis, ^^iguisa caiici compofltis, Sumen Ut hiimen numinîs^c deus ucTcfriïina potelîâs.'Sumcn 8c abdomen,pmgultudo uentris Abdomen fuilli. Inguen,pudenda pars forpnris.Glutrn.id eft tûfcus materia tenax, qua aucs capi Inguen unf,amp;quaaligd coniungif.Clutinü idCGIutino asTr.conifigo.Bitumen.humor tenax,q Gluten pro calce utimur. Vngucnjunguinis.i.unguentü,ôc quicquid fuccum habet ex quo aligd Bitumé ungi poteft.Perfî. Fanilécæcraflb uitiaruntunguine pultes. ^Nonnulli à régula princi Vngae» fait tmnw bynt cxtigiiipt Pgyi, guod dituot ta«re pq;aqti^,qui» ntgf no dl pctan/cd P«an

-ocr page 78-

DE N O M I N V M RECTA DECLINA.

Pæin. Paaî.ut Aths.é^«ftpropriS uiri. Pæan cum ac diphthango.î^Apollo 8( hymnus în lau-Akmin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem Àpolliniî.ucl alterius.facitpæanis,ut Titan ritanis.Vergi.Eætumpæanacantntcs,

Euan Alcman.propriû uiri Alcmanis. Nfc Euan,6acchi nomFEuantis facit,quia apud Vergi.

iexto’Aenci.IIlachoçî fimulans Euantis orgia circiim UuccbafPhrygias, fiamma media ipfa tenebat. Seruius ait,£uantis Phrygias, ut fint duo aceufatiui, aliter non ftaret j^fus. Euantiî atgt;tcm.i.bacchanteï,à Libero qiji Euan dicitur: H arc ille. Euare,furere 8C baccha rTëït.HinFeiianseuantiî participium.i.fiirens. Silli.lib. i. Non ille euantismaffylæpal-luit iras.Euan pro^riç eft interiefl:iobychantir,amp; interpretaturbonepuer.Capitur cri am pro Bacclio,fcd obliquos cius apud latmor nequa'4 înucnies, quicqd dicat Frucianuî. Papinius.r.Thebaidos: A fummisauditus montibuscuan.In codcm;Lucidus cuanftirpis Pju. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auus.Itan amp;nbsp;pelican barbarafunt.Pan.i.totum,pantos irjgtô facit, fed latini non utunf

în fimplici.Pantomimus gefticulator,omnu imitans.Pandefta omnia contiriens. TAn producit geninui pen Jtimam. En produeït genitiui penultimanï, nilï ini^cît, tune Hymen. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corripit.Hymen.apud latinos in ôbnquis non reperîf,fiicit autcmliynicnîs, telle Prifeia

riô:penultima/utc»pinor)correpta, quôTproEari uîdelex hvmenxus. In produrit ge nitiui pcnultimam. On modo producit,ut Simon.Babylon: modo cornpit, ut^mon, cation.in païicis uâriàt,ut Aegacôn.onon.Cêrtiorcm reguTam de on nonliibco.

’’ R. capit i's;Far,n's;Lar,«s proprium maris, hcpar

Hepatos effidetiCns mobile,cer,dat utaccr, Ac aIaccr:Bris dantimber cum proie,làluber

Et celeber.Per tris ter formes omne latinum,

Et pater,8C mater,lynter,dat cris later,ÔC cor Cordis, iter tineris, louis optât luppitcr ufgp, Robur oris,iecur at^ fémur tibi præbet ebur^.’

Altar

Specular.

Lupanar Puluinar Torcular Subligar.Aer Agger.Anfcr Rancor.

Mucor Vapor Pçdor. Caftor Fulgur Eulgor Thabor,

Far.

Lar,Lartes.

Nomina tertiär in r defîncntia.adricîunt gtô js^ut altar altaris.i.altare.Pnidentlus: Al tar tepefeit fletibus. Lupanar.i.prollibulumT Specular, per quodlpccuTamur.utfenelTra. Puluinar.i.puluinus.qddormituri capiii (uEricimus. Torcular,prælum in quo vuæ tor-ouenT. Sûbligar,id eft.fuhligaculum Si uelamclumboçt. Âcr,notumcft.Acrius, ad acre pcrtinens ueïaltus. Aggenalta terra oppofita aquis. An(cr,aui5jgiiæ uulgo minus dofte aucha dicif.quia diZtionc aucha latini non utunf. Martyr martyris, gadir iris. Rancor corruptio carniû,amp; aliaçt reçt ex uetuflate. Palladius: Reccpcacula olei femperiînt niuJa'ne nouosfaporesueteri rancore infefta corrüpant.Ranceo ces.i.rancid” fum: ran çpr pro liuore apud ueteresnôrepcri. Mucor Janugp_quôe diutino fieu contraliif, ut in pane,carne amp;c.MiKeo ces.mueidus funrMucefco,mucidus fio. Vappr, fumus quidam SC nebuiac’ calidisafcendcns.Vaporo as,id e(l,uaporcm cmitto.Vcrgi.Succedunt matres SC templum thure uaporant, Pædor,imm5ditia Si piitor. Caftor, propriû uiri, Si animal alio nomine fiber,de cuius tefticulis medicamentum fit,quod caftoreû dicit. Fulgur ris, id eft fulmen,fed fulgor,id eft fplcndor. Barbara non déclinant,ut Nachor,N^buchodo nofor,'uiroi}t propriiSk Thabor,licet Baptiftaîuo iureiixît; Aflyrii colles alTurrcxcre, Thabonsîc iuga flcxerûtrmons eft Galilææ. ^Excipiuntur multa à regula.Nam far ge rninato rr fackfarrii,id eft,quoduis frumentunTjW_triticum,hordeum Äc. Larjiomcn JmpcratorTs facit Lartiä,_tefte Prifciano; fed fîpius in ntô Lartes iniicriîo '^ar. Cicero jnnonaPhilippica; Lartes TolumniusVcientiuin. Lar, deinomen,Siptsiomplaris

-ocr page 79-

LIBER .n.


facit.He^a.i^jltienir.Latin? uixutuntur.facit ingenitiuo hejjatOSiqaja olim bepas di Hepîf cebant, telle Placentino . 51 Tria adieftiua, alacer, uôliicêr, accr faciunt cris^quibus ad-desdnemocer, fi inucniatur. Acer, pro arbore aceris facitTiTBris dant Etuber, celeber, imberj cum compofitis, feptember, oftober, noucmber.december, quæ iunt menfium


Acer


Iinber

Vter Accipitei


Aether Charafter Clyftcr Luter Crater Stater Præfter Sotcr Phyfcter Later Iter


Chirafter,forma ucl fignum. Çlyfter, inlirumentum quo aquam in altum iaculamur SC ' quo chirurchi utuntur in purgatione corporis. Lu^er luteris, lauacrum, Lutra uero ' eft animal quoddam, cyn otter . Crater, uas amplum, cui uinum aut oleum SC cætera imponimus. Stater ftateris, nummusquidam. Pantlier, animal pardofimile. Præfter, quidam ferpens. Soter juiri proprium SC appeîlâtiuum, id eft, faluator. Soteria, dona quædiuisuouentur profanitate recuperanda. Phyfeter, marina belua. SyJuçfter, proprium nomen fecundae declinationis. Later,quamuis latinum fit in ter definens,non fa cit tris fed eris, Sc eft lapis coftilis. Vluradc hoc in Heteroditis. Nominatiuus later eft apud Viftruuium. Cor cordis facit. Iter itineris a nominatiuo qlimufitato itiner. Nam quondam iter itcris fecit 8c itiner itxneris. Varro: Expeftant itiner longo fermone leua re . Næuius : Ignoti itcris fumus. luuencus ; Ecceiteris medio clarusfe oftendit lefus. lupiter fummus dcorum apud gentiles Sc unus planctarum, facit louis ab antiqiio nominatiuo louis.qui olim in ufu fuit; Sc lupiter faciebat lupitris ûëTTupiieriS . Cæcili-„s ; Non nobisquidem deus repertus eft louis . Apuleius quarto de Afin. Quem tremit jpfe louis quo numinaterrificantur. Dicitur auiem lupiter ,tefte Gclliolibro quinto, quafi louis pater, utMarfpiter, quafiMars pater. Etfuntpluracpmpofit3àpatcr,quæ trisin gcnitiuofaciunt; uclutipicfpitcr,ideft,deus, quaïîdici”^pater.Horatius: Sæpe diefpiter ncgleftus incefto addidit integçt, Opiter,deus opis,id eft,auxiln pater.Etiam eft qui auouiuo poft obitumpatrisnafcitur. ■

Quatuor in urfaciunt oris: robur,oris amp;nbsp;cætera, Robur,cft fortitudQ.Robuftus.for-tis. Eft robur etiam quercus duriflimæ fpecies. Et cà^tur pro duritia fiiânitateîç cuiuC cunqjrei.Vergilius; Aeterna'q;ferrirobora. Roborcus,a,um,aliquidexrobore. Ie- Iccur cur iecoris uel iecinoris fiue iocinoris, tanquam à ueteri nomine iccinus ucl iocinus, id eft,hepar Sc ficatum:fed hoc fuillum proprie effe uolunt. Iecufculum,paruum iecur. Va lerius Maximus libro Primo: Iecinoris duplex caput. FemurTeihoris, fupcrior pars cru ris àcoxaufiÿad gcnu:ut femur anfcrinum,gallinaceum,anatinum,lcporinum, cunicu linum Sc cætera. Femoralia, uerendoqt tcgmina.Ebur ebpris,os,uel dens elephâti.Ebo reus amp;nbsp;Eburneus SC Eburn us,ex chore. Eboratiis,cuiiupcrficieseburnea. Olim nomina tiui erantrabor jfsor ^c.Hi exoleuerunt.ut obliqui eburis roburis Sfeæ. Qijibiis uteba tur Gnifo nobilis Grammaticus tempore Ciccronis. Mulciber regulam fcquitur, facit


lupîtcr


Marfpitcr Diefpiter Opiter Robur


Fémur


Ebur


cnjinjnulciberis,amp; per fyncopam mukibris,amp; quädoq; perTecundà mulabri.Ouidi. in. I. de arte amädi:Mulciberis capti Marsip Venus'qg dolis. Mulciber eft uulcanus à mulcen-do,id eft,molliendo imbre ferrum diftus.

Ar penultima genitiui producit in_nçutris çû nar:dprnitto neftar,iubar.hegariPar: quibus addesnSneutra,ut boftaGH*riproprium,nónftabulû,licetCalcp.dicat.Geftar, Cærar.Balthaffar.fic multa alia uirorum propria.

Er corripit penultimam,utmulier.æther.aer.CæteraGræcaproducunmiJvzer.pa jpifti nomë:ueruti iber,crater,cTiaraftcrjftatcr,luter,clyrter,haïter,brachionifter;8C plu lain ^fificatoria declarata.quibus unum latinû addes,quod eft Ver.

IrsprrigitjUt gadjür,inartyr.


Mulcibcr


Boftar


-ocr page 80-

DE N O M 1 N V M RECTA DECLI.

TOr prôducit pcnuldmani gcninuijat^oIorJaror.TQlJuntur æquorjiiai')noi',mfmor arbor.bkorpor.tricorpor, in3txor,dcdccor. Marcipor,id cft, l4arci feruiis. PuhJipor’ id7ïï,Publii feruus uel pucr.Et d qiiafunt eiufdcm dcriuationis alia,cü Græ£is,ut AÀor • proprium uiri.Sic lKótPt,Wf«or et rhetor guocfe amp;nbsp;caftor tam appellatiuiiin^àm pro priiiin, Autor tamen prôducit tajitum.

^!Vr corripit tantumiUt fulgur,guttur, Excipitur unum quod eft fur furiî.

As l'ntcfponit tijmas maris, as dabit affis;

Hoc uas uafis habet,uas hic uadis:antis habento

Mafcula Græcamoluntper adis non malcula poni,

Simultas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nomen in as dcjïnçns facit genitiuummterponcdo fylJabam ti, inter a SC s: ut Simul

Prauitas tastatis,id eft odium.luuenalis;Inter fimtimos uetusacanîiqua fimultas.Praïutaspraui Aequitas tatis,id c(t7malitia 8C iniquitas,,Aeguitas, iulntia._Probitas,id c!t, lionefFas. Meca-nas, Probitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;optimi uiri nomen,qui VergiliumHoratiumtjî.et alios' dodos opibusiuuit.Hinc Jofti di

Mecœnas tes patronos Mecornatesappellant. Martialis; ant^Mecccnatcsnon decrunt Flacce Ma-Lenas rones. Lenas atis, etiam proprium uiri._^Arpinaîx.nQftras,ucftias Sic. Vulgus addit Abbas bas abbatis,cunis tgmininum putat elTe abatilTaifed errat fi Grorgio Vallt ^fdiïnus'.'quï

Iibro decimotertio captte decimonono, uult çffe communis generîs~pi imæ dcclinatio-nis, quod oftendit uocatiuus eins abba. Etiam quia nullum Græçum mittit'genitiuum in atis ab as.Interrogctur Græci-interpretatur autem pater,tefte Hieronymo.Ç^ædam autem Hchf æa'amp; Cræca nomina tanquam uencrabiliora dignitatis eau fa alTumpta funt ab'c«Iëiîarticis,uc presbyter,angëliis,aponôlîis.'^£pas,îaclî?auïïs71îcêtuulgôpapadi citur,licäEBas ahbæ rSigioforum aut religiofarum antilics tanquam parens. Excipiun-tur à régula mas maris,as aflis, hoc uas uafis,hicuas uadis. Et Gracca mafeulini gcjierTs, Pallas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 ^äciüt antis,ut ejephS^ cîe^antjs: lie gîgas,adamasrgaramas,atlas,amp;c.inter q purima

funt uiroy propria,ut calclias,abas,thoas,pcras. Pallas,Euandri fiiius,bias,bibas, pbor-bas,lalgas,brigas', polydamas,thàumas,tc]cutas,hyperi^as,eurydamas, amp;nbsp;caetera id ge Calclias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nus plurima.Sicetiam acragasjnonus,amp; oppidi nomen, HQuydam diftorum etiam per

prima flexa inueniuntur.Plautus in Mcnæchmis: Noui cum CalcTia limul.PlurimaTôluin Cvelas primat Junt ut Barnabas.lo^ ?amto, Caiphas,amp;c. ^IReliqua Græca guæ feilicetnon ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum malculini generis Tum,faciiltftadis, uel Craecanice ados:ùt Arcas/afcàdis uel ar-

cados. Cyclas,adis,uêftisférminearotunda,cxpIicatilisuêTfpâtiôfa.Pfopertiuslibro Monas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quarto:Hæc nunc aurata cÿcîade lignât humum.Dicitur à cyclos,id eft circulus.CycIao,

Trias nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id cft,£ircundo.Sc^er eft fœmlninuni contra indoftos.Çycladesfunt etiam infulæquç

HebdomiS) dâ percirculum pomæ.Monas.adiS'idc71:,unitas.Triasadis,id eft,trinitas.Hebdomas,nu Ogdoas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;merus feptenarius.Hebdomas Latine fcptimana,efiTpatium Icptera dierumïDîatur etiS

Enneas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hebdomada hebdomadæ. Ogdoas,adis, numerus odonarius.Enncas,adis,numerus no-

Decas «enarius. Decas, numerus denarius. Olympias.id eft,luftrum,fiue guinquennium.Oui-OIymi»as dius : In Sc'ytHia nobis quinquennis Olympias ada eft. Olyrnpias,4^s. etiam fuit mater Pallas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alexandri Magni. Pallas.adis.ideft.Minerua.deafapicntiæ. Lanigas,id eft,îax aut fplê

Lampas dor. Lychnus penlîlis, eft quod uulgo lampas dicitur. Dictas dipladis, ferpens îïtim fa-Dipfas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiens perciîSb. Porsas,lpccictsapræfylueftris. Gymnas, adis,exercitatio uel certamen,

Gymnas Ludusgymnicusrudandicenamcn. yAsprôducit penultimamj^enitiui, ut meegnatis Anas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;c{tera: nilî Anas anatis,auis notariale aneta dicitur.Ciminutiuum eft anaticula apud

Plautum,âr anaticulus apud Ciceronem.TCorripitur cum ilïp,maris,uadis, dcqiureüi^ adis h^ent,utpalladis,âcc.

Es mutabis ïn is:Grlt;eciu dat mulca per ctis^

-ocr page 81-

L I B E R .n.

Adde 9UÎes,IocupIe3,manfues:per etis teges cxîf» Et feges,înterpres,præpcs,paries,abics^. ïndiges,at^ arics,pcrpcs,teres,ac hebcs addo^

TNomen in es dcJînent, mutât es in is:ut Labes, is, id eft, macula uel ruina. Cîades» id eft, occifio uelmors.Vergiïîus:QûîscîadcmilîTus noftis,quis funerafandoexplicet- Labet Strages,id cft,proftratio,ut uentus fecit ftragem arborum. .Cædcs, id eft. occifio.Cice- Clades to; Cædem in foro fecifti. Sic Iohannes, fedes, Hercules, Achilles, Orontes; quæ Achil Strages Ii,Oronti,euphonlæ,id eft, boni foni caufa, amp;nbsp;certa ratione an dcclarata nonnunquam Cacdes faciunt. Moy fes uel Mofes^ etiam My ft pqtius facit quàm Moyfis. Hoc etiam per pri- Mofet mamMofes molædecTTnyur, Scp'erïccündanimofeus mofeos ; ut Orpheus orpheos. lolcpuisrNTtebatüTrex in mofeos nece grallan Hippomanes hippomanis, Cacocthcs cacoethis. Excipiuntur à régula multa Graca quæ iubentctispenuTtiijia longa, ut tapes , etis.SicT^.lebes, magnrs;'lt;gBl»rimapropriauironim ,utChrêmes, Hermes, laches,thaïes, c^res , thamnes, aares, argesjmendes, adnies, mafchlcsjcrates, miles, morges nsces,parncs,charresjphcres. Horum quædam manentquandoafub régula,ut Chremes, l^s ch'remis ucTchremetisTSîcTîares, mendes, pheres amp;nbsp;plïïra. VergÏIius quinto Aeneidos, Vræcipitcmie Darenardens agit. In eodem: feffumqi DaretaEri-puit mulcensdiiftis. Terentius; Pucrum inde abiensconueniChremis. Idem; Chremem faluereiubeo. C^ædam uirorumpropria funt primæueltertiæ : ut HermeSj Aefchi- Primjf ettCt nes, Weriones, Geryónes,* Ozolcs.-TêTones: amp;nbsp;plura, curn mr janes^ cupFratesfluui- ti^tönjnnia orumnominibus. luuenalis: Trtinco'q; fimilIimusHcrmæ. Pluriinafi^t propria tertie line crêfcehtyi ut Ae^llin^ guæ ieqiicbanf,cum Ariftotcles,Diomedes,Socrates,Ifo-crates,Vlyffes, Therfius, Diores,ChaIceres,Hcrodes,Androcles amp;cætera.£gt;ehisomni-bus latinime difputat Georgius Valla libro tricefimoprimo, capite decinionono. Faciunt etiam etis penultima longa. Cures, etis,nogien gentile. Raro reperitur fingulari- Cures ter.EtÇærçscæretisjtm populi nomen, île quo plura in arte ucrfificatoria dixi. His cæres addunturLatina,quie^tis: Iocuplcs,etis.Manfues,etisjd elt,manfuctus.ApuIci. uerbo rumnouator in undccimo metamorpho. dixTfTVïïi amp;nbsp;uHam manfuem: utfitdeclina-tiohicamp;hæetnanfuis, amp;nbsp;hocmanfue; uelutifortisforte . Subguiescomprèhenditur inquies,^alic|uândor.cfluics. Àddiint neötericorum inuIrrGræcis*Hâgnes eus, uirgi-ris nomen: Tea erFant, quia nullum fxmininuin in es.apud Græcos facit gcnin'uum in ctos.IJep jëclïnahnüïn eft Kagnæ ês^ ut Penelope es : ftc enim femper utitur diuus Am- Hagncj bi'olius.Poteftctiaindi'cihagna'hagnæ.Sf interpretaturcafta. Horatius: Dcleftatuc-lutiBalbinum polypushagnæ. Qtiædam faciunt etispenultimabreui,utTeges tege-ris,uileftiaguluinquotegiturleftus. Tegeticula,paruateges'7ETrctiam Tegesmat ta ftrpea . Seges, frumentum in fpicis ■ Prgpes, id eft, alte amp;nbsp;fublime uolay. Capi-tur etiam pro idoneo fitfeliceftue profpero . Multa de hoe nomine apud Gellium re- Teges peries libro fexto, capite fexto. Addendum ertdiftisueges uegetis, nomen in rariffi- Seges WO autorum ufu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Prscpcj

Die uerres ucrris,uatcs uatis:per itis fit Communis generis non didum fiue marini. Fa dat edis^natum ièdeo dat idismolet edis

i 4

-ocr page 82-

DE NOMI NVM RECTA DECLINA.


Hærei Mcrccs


Vis


Hæres ut mcrccs:Cercns^ Ceres rehnebit«

Acs æn'sjprîcsprædis habet,diphthongus utri^ eft,

Vei20 facit uerris , uates uatis: reliquamafculini generis aut communis,de quibus nihil diilfum e^utpotj appeflatjua,mutant es in itis penultîinïbrcui:“« ggples popli tis /miles militis . Sic ames, palmcSj^limes, ftipes, fomes, termes, trames, gurges, cæ-gt; pedes, antiftes, codes, hofpes, fofpes, ales, diues ,'corncs^upcr-* ites, praeftes, ueles, Sed pes facit pedis . Sic compoTîta, cónipcs ,l^e?5 caetera. De apes amp;nbsp;uulpes ante diximus. CompôRtaà l'edeo nciunt idis penùltima breai, ut obfes obiîdis. Hæres Facit haeredis peniiltfina longa. Etiamut elî nomen'deæ, cul accepta hærcditateiàcrîHcâbant, teilePecichemo. Merces, mercedis, penùltima longa, ideft, præmium.Iuuena.Noflc uolunt omnes mcrcedem ibluere nemo. Ceres cereris,dea fru*-gum. Aes écris,praes prædis.diphthongon ec habenr,

Is non mutabOjdant dis cuipis,Iapis,atgp

PIunmagr£cca,facispereos,uel ios,uel yos,uel ' Entis græcorum quædain,chan's at chanti's uult.


Cufpis Caffis


Capiî


ACpis


Aclî» Aegis Pyxis Pyramis Chlamys Endromis Bolis ParopRs Parotis Diplois Ab iis


Ishabetgenitiuum lîmilemnommatiuo, ut haecuis,huiusuis, quodfolüin tertiade dinati'one is genitiui produci'tTngnific'at uirtutem.polTibiIitatem, fortitudinc Si uiolen tiam.HicpàniSjhuiuspanis.Sicôuis,jgt;ëllîsïïeltis Sic . Excipiunflapis'^cuims quæabie,. fiaslitera,capiu£tdis;utla'pî3is,cuipidis.- iic tricufpistriculmdis.CÜfpis,eltacieshaftæ uel aJtefîûs rci acutacTIn idisjgcnitîuum ctîamfaciunt~pIuriin5X?raeca,ur caflis,idis,fg-minini generis,id eft,galca, Grænim elfe docctPrifcianus exProbo,accuianui)s eft caflï dem uelcaffida.Vnde Vergiliusfecit nomen primæ declinationis, caflidacaifidg dicena îexto Acneidos : Aurcauefticaffida. Aliud enhomcn mafculinigeneris, non ereilens, calTis, lYid eft, retc, raro iîngulariter reperief. Seneca in Agat. Aper cum cafle uindus. ÇaiTicufusuel cafficulum,id eft, paruus caiTis. Hieronymus,Nequaquam aranearum mihi opponascaiIïculos.Fcftus,Ca(IïcuIum, reticulum à cafiïbusperdiminutionem diiftum. Plures utrunq; latinuin elfe ybitrantiir à caifo, ideft , inani deriuatum, good retia ua-cùàsTtaKcant maculas, Â:^alea ad caput recipiendum uacuafitCapis, capicRsTuasguo in facris utebantur, fimiliter Græcum eft, tefte Pi ifeiano: quia Lucilius accufatjuuin plu ralem in^ protulit, amp;nbsp;diminutiuuni eftcapidula. Alq Latinum effe putant, a capiendo . Aîpls aîpidîs, Ferpens quidam èi oppidum quoddam à feutiiîmilitudine diiftum. Sillius librotertio.TumquæSicaniopercinxit littoramurojn clypeifpeciem curua-tis turribus aFpis. Græci icutum uel clypeum uocant afpida, Afpidion, id eft, clypeo-lus. Afpidichion, idem. Aciis aclidis,telum breue. Sillius libro tertio, AcIide uel tenui pugnax inftare ueruto. Vergilius, Teretes Funt aclides illis Tela, fed haec l^to mos eft aptare flagello. Aegis,segidis, feutum pelle caprina teftum, Si proprie eft Falladis tho-rax,Pyxis,uafcuIum unguentarium, uel cui quiduis aliud imponitur. Pyramis, ædifici-um in acumen alatitudine defines, uel turris habens flammæ figuram. Çhlai^s per y Græcum, ueftis militaris . Endromis, uillofa ueftis contra frigus inuenta. Eolisboli dis, id eft, iaculum. Paropfis, cuinquarta uocaliin fecunda, lanx Si fcutella cibaria, fit ab opfon,id eft,cibus.Ôblbn jum uel op(onium,cibus omnis præter pancm Si uinü.Op-fono uel opfonor,ideft, opfonia emo, ParotisparotidisJuilcusiuxtaaurë. Diploir,uy ftis duplicata,nûc rfJ utile fumim’,cui’ ufus nô hiit apdquot; ueteres.Abfis ahfidis,curuaturaî »«Iarç’inHuiro rçtæ tçftudoin qua figuturradii.Abfidp ttiâin cdo tirtuE ädä.Etg^


-ocr page 83-

LIBER .11.

litrram p,ctiam ap/ij dicitur.Nebriî.cerui aut damæ pcüis.Ncbros gratcc,id cft ccruus. Nfbris lafpH.trifYnabu.gcmma uiridisquædam. Ibis^auis fimilisciconTscapud Aegyptios.Syr- lafpis tis^idos, aliquando «iam fyrtos, lotus in mari periculofus propter multitudinem are- Ibis næ.Lucan.Iib.s.PIenioraltoolimfyrtis cratpcIago.ntf,scft.lbidcm;NatusÔCambiguç Syrtis. coleret qui fyrtidos arua Chcriydros.Hit gtüs eft fyrtidos. Tyrannis, feuum 8C uiolen- Tyranrris tum impetium.OIim etiam in bonam partem pro regno, ut tyrannus pro rege. Valeri* Max.Jib.4.Tyrannidem aciuibusdelatam adeptus. Itcm,idis,ha^nt omniain is patro nymica amp;nbsp;formam patronymicoçt habentia,uti funt in is libroçt nomina:Jteneis, The-bais,AchiIlcis,AIexâJreis amp;c.Et gentilia.ut Colchis,5unamitis,Moabitis öfc.Et oia ftr-minina,quoç2 mafculina in a uel in es definunt,ut poetis,prophetis,nautis Scc.cum alrls multiSjUti garamantiSjgigantis.Item nominauiroçt,ut Paris, Adonis^Daphnis, Alexis.

Item mulieçj æpriarutMylîsJais,Thais,Bacchis,Chrylîs. Et deorum nomma: ut Apis, 5erapis,Dfiris,Anubis?EtdcaRi nomina: ut Doris,Ilïs.Thcmis.Arthemis. Themis etiam Themis, facit themidis amp;nbsp;themiftis, tcfte Placentino, fed in ufu cft Thcmidis.m Ifïdis. Quædam fluuiorum nomina;ut Tibris,Phafîs.Tigrisetiam pro animali uelociffimo S(trucüictq. • Apud Medos tigris fagittam lïgnificat.Et tam pro animali q fluuio, tacit in gtô tigridis *• ’8 “ uel tigris.Sic plura poffuntgtm ntS fîmilem hyere.ut Adonis.huius Adonis uel Adoni dis,lie Paridis uelParis.Agis.propnum uiri.huîüs Agis uel Agidis.SicThamiris, Zeuxis fle plura alia. Adonis apud Græcos etiam Adonios facit,ut paris parios. TOixi nManter plurima græca,non omnia:quia multa gtrh ntô fimilcm efficiunt, ut Tiberis trifyllabû hui’ Tiberis.dc éidc qdtibris. CHàrybdi^Inù’charybdi^qdâpiculolirtim’ fn manioc*. Charybdis LachefiSiUna parcaçf. Mantis.diuinacülus qui futura prædiccre tcntat.Vnde necroman- Mantis tis.hydromantis 8cc. Athilidisthinois,zenisanacharfis,amp; plura uiroç/ prôpria. Charis Lachelîs thànfergratia, rarolïngulariterreperief, Hinceuchariseucharitis.i.gratiofus. Acha- Athilidii ris,miniinegratiofus. HF^is per eosamp;c.Quidam græcafaçnyït gtrfi in eos uel iosïüue Charis dam etiam in perjr græcum,pauciflimain entis. De eos, ut Phyfis phyfeos.rnàtura. Phyfis Hincphyfica.fcientiadecorpoçinaturis. Mctamorphofis.i.transformatio. HsieJ}*,id Metamor-eft.feftajNeapoJis^oppidi nomen, interpretatur noua urbs. Polis eos.i.urbs. Hinc Nico- «hofis polis,HcliopoIiSjConftantinopolis amp;c.Poefîs eos.opus poeticumjuenefis.i.gcneratio. Hærefis Iuuenalis;Nota mathematicis genefis tua.CeneâTogia,liber uel oratio de gnatione.Ce- polis Poeffs. ncalogixsquï generationc diflerit aut fcribit.Sic thefis.dicccefîs 3cc. Weios, utpiftis Cenefis. piftiosj. fi^cs.Bafis bafeos.i.gradusfundamentii. fuftcntaculum. Lexis.i.diZtio.Hinc le- pîftis, Bafis. xico'n,î3cîljlib£r uocabularius, à græco Icgo.i.dico. Aenefis.i.laudatio. Paræncfis.ad- Lexis.Aenefîs monitiôïÇr^j.temperarnêntunr^emcl^deafuperb^^iltrix.Memphis,ios,urbs Ae parænefis gypti.ut in facris:Princeps MemphïôT^dpîiis amp;nbsp;Baptifta men^hitis pniultimaIon- Crafis. ga.fecerunt gtm minus doi^quia rationed^ autoritate carent. inuenimus tarnen mem fjemefis phitis penultima longa71ëînomîhatîùicalus,ut fit forma patronymica.fkc memphitis, Memphis, huiusmemphitidis,utnauismemphitis.i.memphitica.Lucan.ConferiturbibuIamephi- Memphitîs tis cymba papyro.Multa alia inuenies per eos uel ios,qux omnia fine crefeentia nonnû quam efferunf. ^De yps,ut Atys atyos,puer Cybeli diledus. CheKs,ypsJnftrumentû chelys mufîcum, Tiphys,uiri nomen,ut Capys.Erinnys, yos.furiainfernalis. Tethysafit yos, Tethys cum aÿiratione in feciida fyllaba,eft dca maris.uxor Oceani. At Thetisîdis.’cuîn alpira- Thetis lione inprima,amp; 1 noïïr'ô in lecunda,7uft mater Achillis. ijße entis,ut Simois~Smiocn-tis,fiuuius îroiæ.Pyrois entis,unus cquoni iS'olis.Opois opoentis,urbs quædam, amp;nbsp;flefti Pvrois tur etiam Opus opuntis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-- Op^.

Quod dédit cr,dat ensiquod in en fuit,ut pn'us effer.

Pauca iwmina in is,fadunt gtm in eris^quia olim terminabantur in er,ut puluis, eris, ti^eris.Olim hicpuluer,ciner,uomis eris, uel etiam nunc ùôfter üÂmcrisi Itac^ in his tribus proprq obliquj (xoltu^runt.Duo funt in i? uti in tr defecntiiCpro utrai^ termi» i ü)

-ocr page 84-

DE RECTA NOMINVM DECLINA.

Cucumn nbsp;nbsp;nbsp;natîone proprio^ obliques retinétia,j£t hic çueumer huius cris, uel hic cucumis huius eu

cumiyAe Seiufo irullud quartrCeorgicon:Tôftïïsîp pêFherbaih Crelcêretïn uentrf cucumis. Plin.lih.ia.Cucumi ueroin odore amp;nbsp;in colore fimilcm.Idc li.20. Cucumim fyl ueltrcin effe dicimus infra magnitudinê fatiui.Et paulo póft iCucumim qui magnificant.

Pubis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Puber pubcris,uelpubi£huiusgiibi$.Vndeimpuberinipuberis,ueliinpubis huius impu-

bis.CîarôWFfjn^^côfîtore: Quodniiî puberem te haberem.Salluft. in lugurt.Ocs puberes numidas atq; ncgociatores intcrfecit.Cicero filium impuberem dixit.Horati.z. carm. Impubem parentes Troilum, Idem in Epodo impube corpus dixit in neutro gne. Verg. Impubis luIi.Ouid.nono metamor.Facierl® uiros impubib.annis. Sequitur quod in n fuit amp;c. Nomina in is defînentia.quæ etiâ in n literâ defînere reperta funt.obfcruât rcguIaîndëhlitêrârntTÎil^ûîfRicinârig'uniis penulHma'corirêgI5,9iraim dicebant hoc

Sanguen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fangucffliûrûrran^iïïHirEhhius apudCicTRêlugiat tîmidos languen atq; cxalbeicaf m’e

tu.Lucrét.Vilcüsftm^en'q; creari.Gelli’ li.j.ca.y.Sangucn defluxerat. Pollis pollinjut.

Pollis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Carilto amp;nbsp;Phoca.quia ctiam dicitur pollen pollinis.tefte Probo curnÜcèl^ê.Seren*;

Pollen nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Proderit 8c madido frumetum polline turgcns.Eft fubtilior puluis farinæ. ^Multa græ

ça faciüt genitiuü in inis pcnultima longa.guîa ntüs per in çfferri poteft.ut delphis gel^ phinis.eleuîîs cleufinis. oppldî nomen, ut SalamisSalaminis, Aftis Aftînis amp;c.quia etiâ dicimus elcufin,falamin,aftin,teftib.Prilt;ciano 8c Seraio. Trachyn uel trachys cû y græ

Trachys nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;co,trachynis,cA Bœotiç urbs,intcrprctaf afpera.Sic Phorcÿîl’ftôrcynis.pfoprlliuiri; SC

Eleufis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a'7S arynis^c.Ouid.Tempore quo nobis inita eft cerealis Ele^fis.Dicitur etiâ hæc elcu-

Salamis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fina.Iuftin.lib.t.TyrannuscIeufina emigrate iuflerat.Ouid.iq.meta.Dominæfubimagî

ne ffgnum Seruat adhuc Salamis.Horatius primo carminumiTeuccr Salamina patremî® cum fugeret.

Dîs,Iis,dant i'tfs,cum famni's,iunge quintem.

GIis folum gli'ns,(èmis femi ffis habcbit,

Quiris Clis

Semis

Sardis

Pfophis Çrenis

Quyuor in is habent itis penultjma longa: dis ditis.lis ütis.i.difcordia. Litigarc, litê agere.Sïmnis iàmnîris.quod îh noiatiuo iïngularîuix inuenies.QuinsquifitisVid é Ità-manüs. Pfudentiusin nominatiuo dixit famnitis.Indoai addunt nihili uerba, mephis, metis,hamis.GIispro animali gliris facit.Glisglitis, pro tenace terra,« glis gliflis, pro lajiajbarbara funt, ncc apud Prifeianum, nec apudueterum queng reperta. Miror unde expifeatus fit Alexander.quem hac in re SuIpitius.Mâcinellus.plures'q; minus bene imî-tantur. Semjs àfemi amp;nbsp;asfeft enim dimidium affts)femiflis facit.Semis pro dimidio non fleftitur,amp;incliùsmTdeîînJt femi,quo extracompofîtionem raroiituntur; utlemïcir-culus.femiflïs homo.i. uiIis.Vatini.Ciccroni:Simul 5^0 femifiis ho contra me arma tulit, Sulpiti’ cum Alexandro dicit fardis^o lapillo pretiofo fardinis facçre,quod ego omifi, quia apud dôâôs perfecundâm declinationem iardus fiirdi fleiftitur,_non fardis inis, nifi femel in Apocalypfi: Qui fedebat fimilis erat afpeftui lapidis iafpidis 8c fardinis. Sardus autem eft lapillus rubri coloris,in Sardinia primum repertus. Sût qui tirys elmys'q; in is definere contendant, SC facere genitiuos tirynthos, cimynthos. De his dicam in ns. KIs cenitiui penultimam in crefeentibus corripic.ut lapis lapidis. Olim fine crefeentia hui* Upîs diSbinrVfiae erat abFàtiuus inlTâpi. Enhius: Occumbuntmiiltl lêtum ferro'q; la-pi'iï.Tolluntur in is,quorum in etiam nominatiui terminatio eft, ut Delphis cfi Pfophis idis,oppidînominell CrenisTæÇnÿmph{nomine,Etlis^dis,Samnis,(^iris,glis Sima iSjPyrois. Semis compofitio manifeftat.

Os tii'ntcrponitîglos,mos;flos,ros facit oris.

Quod de^'tjor fadec ueluti priustoiHs os opc^

-ocr page 85-

LIBER.


,11.

’ Osons,cuftoscuftodîs,bosbouis:ois

Thos,minos,tros cupiunt;quibus additur heros.’

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in os facit etm interponendo fyllabam ti intf ro amp;nbsp;Sj^ta facit^tîîjUt coj ço

*‘^gt;.(^^*^rlt;losotis,^icdos.ncpo^.Wonoceros,idcft unicornis,beftiaiTn frète cornuEaEês. Rnino«ror,animal in nam cornu habcns.Martia.Quæ nô promilît prælia rhinoceros? monoceros. Idem Et puen nàiùin fîiinoccrotisTîabct, CalTepinusdicit ctiam dici monoceron,rhino Kninoceros ccronjontis;fcdin os hoc dciïncre melius crediderii^amp;Taiiîoiàlâfe cofïrmaBilius.Aego- Acgoceros cerôsotis.caprkofhus.Eucanus THilmidus ægoccros.nec pluslêo toïlifur unaHcos otis, ideft,probabilispropofitio .Eiufmodi declinationcmhabentquædam uirorum propria,ut Phileros otis ƒ ic niceros, eros,ilos .chryleros^pliira.^Excipiunf à regûlaglôs »nos flos ros,quæ faciût pris,ut gloris.Glotis aût S£gloflis barbara lunt.nec apud Pitïcia n. num nec apudueteres uimiàm leCta.Flos'floris.Mos mStiS.lïïônïuëtudo. R.os tons. Ha- nbsp;nbsp;, *

bèTÏTétram nbsp;nbsp;nbsp;(Ji'iacinôrquoydflifiunfrufSaoTodoris.PJautusin captiuis:L;uîiis odos .

fub balîlicà nos ornhemegit In forum .Oôlos corôrisTIÎhnîbro. js .Clebis fuus colos.

Vapos.i.uapor fumus ex humidis calefaftis furgens.apud Lucretium 8C uetufliorcs legt- * ?P°® tur. Timos.i.timor apudMarcellum.Lepos or)S,uel Icpor.i.uenuftas SC iucunditas in fa ƒ ftisaiitûcTBîsX^idus,uenuftus,iucundus,facundus.Honos.i.honor.Ciccro:Honosalit artes. Arbos.i.âr^r.Iicet Agræcîus differre putet.Yerg. Nunc omnisparturitarbos. Os, «“P®; oflis, osons Tatis pâî71ïï:uctcrcs pro os offisdicebantoffum,ut pomum,amp; oflïi ut cornu, q,. Pàcuuius:Ofliim inhiimatum.Cuftoscuftodis.bos bouis. ^Qiiædam^ræca tóunt gtm in ois.utthosthois^njmal ex luporum gencre.tefte Plinio.Minos óls,’CretenlïuniFfx fuit lulïîflmius.ideoïpoeti'i dicîtureflie animarum iûdex.Tros ois,fuitTroiæ rex.Et ca piturpro Troiano perfæpeapud Verg. Heros, homonobîiniîmüs^ qualesdicüturfuifle Hcrcules,Heaor,Perfeus.Talisfœmina_dicifheroisidis, uel heroine es. Athos,dicif ali-qfi athois.Dicitur etiam aliqn aihon ónls,ut mînon onis. Salluft.apuJPrifciânum: Dæ-dalus minonis fugerat iram.Os otis,amp; ons proJùcurifundiq; prêter compos compotis, jmpos impotis,5f arbos oris.Cufiôiïïs promïcîfut oiSxUeTüFnerofs.ÇôrripituF/ô bouis.

ys tibi mittet oris,peius ceu peior habebit.

PyiHÎl'quot;’® breui,ut corpus corporis, Comparatiua facîût oris penultima Ionga,ut èa quæ in or deiffiünt:ueluti peius peioris,melius mclioris. Exehijgt;faprinci^ lis regulæ,paùcîôrâ Fêfnî? fiiiit nbsp;nbsp;nbsp;qüâFcxcipiuntur, fed quia parum interfuiflet, nolui

jnuïare fëgûrsni:ExempIaïraqî funTIepuslepons. Corpus,omneîehnbile.Capiturpro Corpus carne,Hinccorpulentus.i.carnofus. pecus,honor.Dedecus,inhoncftas. Littus,terra rfs- Decus pc mare. Fanus.pecuniæ lucrum. Aliquando pro quocuncglucro capitur.^rigus.Tem- Foenus fus ctiam pro capitis parte.Vcrg.Caua tempora pulfat.Tempus eft fuper aurem ex utra Tempus aparte. Nemus,fylua.Pcftus,anterior pars animalisa guIaufqsaduentrë.Pignusoris, Nemus etiam facit pigneris utdicemus.ut fenus oris Sf focneris, fed utruntgreftius habet oris, Pcûus ut ego opinor. Tergus,corium uel pellis.Verg.Tergora diripiüt coftis ac uifccra nudât. Tergus Tergum uero eft dorfumTFacinus.i.iaëfum lïuebonum flue malum.Tercnti.Non fit fine periculo facinus magnum amp;nbsp;memorabile. Pecus quando eft neutri generis;fgnùnini ge neris pecudis facit.

Dant cris hulcus,holus,uellus, Venus,amp; genus at^ Vifcus,acus,fcedus,fcelus,amp; cum pondère uulnus, Munus,onus,fidus,latus,ac lt;’P‘^s,0lt;uetU5^do,

-ocr page 86-

DE RECTA N O M I N V M DECLINA,

Et funus,rudus,Scd oris uel ens darcpignus

Vt fœnus dicunt,melius per oris fit utrungp^

C^ædam nomina in us mutant us in cris pcnultima brcui.ut hiJcus, collcflk) coffu-Hulcus ptiîangüînisin côrporc.A7piratur,quia græcehelcosdiciturThukfrnluS.'BuT^iTtrplr^ nus.ttukcro.hukus fado,Exhukero.i.Iædo^Tpîîîôla tua animummeumexhulccrauit, Holuf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Holus.oninis herba fatiuaquæ in ufucibario ek.Nonius amp;Feftus afpirât.HoIitor.i.hor-

tulanus, amp;nbsp;qui holera iiendit. Holitorium/quod ad holera pertinet, ut forum holitoriu. Vellus uellcris,pcllis cum lana amp;nbsp;ipa lana.Venus dca amoris, Genus,progenies Sc rei mo dusuel qualitas,ut genus mortis,genus uitac.Et Scneci. Summum genus infelidtatis eft mifero,fuinealiquandofelicem. Hinc funt adieftiua fecundae dedinationis : Omnigc-nus,multigenus. Plini.Iibr.io. Multa haec 8C multigenatcrreftriü uolucrfi'qg uita.ViftuS, Vifcus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;proprieinteftinum ejl,ncet(refte Seruio)ctiam quæcûq; caro dicaf inter offa amp;nbsp;cut cm.

Vifccratiodecarnib.conuiuifi.Euifcero,uifceraextraho, Vifceratim,pcr uifcera. Enni’;

Diifipat uifceratim mcmbra.Vifcus fecûdx.i.glutinû. Acus,frumentipurgamentü.Ace-Acus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rofus,plenusaccrc. Focdus.ideft paÆu.atpaxquæfitfnterclimicantès.Fixdero.as.fjd*

Perdus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fado.FocdiÛagus.i.perfidus, qui foedus idü frangit. Scelus,graucpcccatum. Sceleftus SC

Scelus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcelcratus,ualde malus.Scelero as.i.polluo, Pondus,quod graue eft.Pondcrofus,grauis.

pondus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pondero,as,i,libro SCexamino, Vulnus,læfura 8C hians aperturacorporis idufafta.Vul

Vulnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ncro,uulnusinfero..Munus.i.donü.Munerouclmuneror.i.munusdo.Itcmmunus.i.of-

Munus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidû.Verg.Sufccptii pèrEcemunû^ Onus,pôdHsalicuiiniunftu.Onero,as.i.onusimpo-

Onus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no.Exonero.onusdetralio.ünuftuTToncratus: quidam afpirant bonus. Sidus.i.fignû

Sidus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cælefte c Itellis formatû,ut arics,andromeda. Hercules amp;c.Diffcrt ergo àftella,licet quâ-

Latus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;docß pro ftellacapiaf fidiis.Latu^quod infraalam eft:fcd latus lata latû,cftamplus,ut la

Opus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta domus.Dilato.i.latum fado._O^s,rcs fada,ut carmen eft opus poctç. Operor.i.opus

Funus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facio.Opufculü.paiuü opus. Funu^cadâuef, SC cxequi3e,SC mors. Funercus,a,um,ad fu-

nus pertincs.Funcrale, quiegd adexcquias pertinet. Funebrisidem;ut funebris pompa, Funero,as,fepeIio.Funert’,pollutus,morrifer,crucntus.Funcfto,funcreinquino.ItcpoI luo SC cruento. Rudus, lapidum frufta 8C rujnaçt materies. Plin.SoIo fiftucatoiniidtur RudiU rudus.Rudero,as,rïi3ûs7n3îico.V'nïïe ruderatus.i.rudere plcnus.Plini.Agrü ruderatutn

amantrofæ.Erudero, effodiorudus, PignusSCfgnushabentorisueleris, teftePrifeia-p. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X'o,fedmelius oris,ficut corpus,pea:us.Pignus,quodcrc3îtoridatur ut litTecurus; Sc pi

Plt;guUJ gnorapermëïâpRôramnliidicunr.CJSrdîîbuldafoIicitægeftabantpignoramatres. Itf

pignus eft quod deponif apud féqueftrû.Verg.Tu die mccum quo pignorc certes.Pigne-roas,ucl pignoro.i.rem pignori do.Suctonius de VitelIio;Ex aurc matris detraftû uni-oncm pignorauitaditinerisimpenfas.Focnus diftS eft.Adclütaligui glomus cris. Perot-tus dicit glomer eris.Ego id cû Nebriflenfi omifi, quia apîûeteres non inuenio. Nam in Clomus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lucretio mendofe Icgif glomcrc pro pondéré,fed diciC glomus_glomi.i.glob’ ex filo fa-

ftus.GIomcrarc,eftglobumquencunlt;îfaccreStàggregarc.HincaggIomero.i.appIico, adiungo.Yergilius; Et lateri agglomérant noftro.

Vris habent tellus,ueluti monofynaba;grus,fus.

Dant uisu'ntcrcus dat utis,Iiguris ligus optât.

Dat pecus hæc pecudisdoca grcæa feruntur in untis. Pus ortum dat odis:incus,fubfcus,palus udis.

V tis feemineum rcliquumj I^s,fraus^

-ocr page 87-

LIBBER JI.

Tellus Sc MOftplyUabahabentunspenultima longa.uttelto tclluris,id tft.dea ttrrf, Tellus amp;nbsp;ipfa terra, lus iuris, quod natura aut ciuitas aut gens iubet .Et liquor eorum quae co- jm quuntur . Hinc^ iurulcntus_amp; nifliilentus, iure pfenus : ut caro iurulenta, id eft, quae cum iurc apponîtur: Jk pîïcis lurulentus, Apuleius oftendit qualiter quif«^ pifeium affus, aut iuffulentus optime fapiat. Semper autem facit gcnitiuiim iuris^noniutis aut iuffis.

Rus ruris,crus cruris,thus thuris.miis niunsTVusjurisT^hies Scquicun-^Tiumorin pu- pm tredinem uerfus.Punilentus,ranie pIcnus.Corneli’ Nepos in uita Attici: Vt extremo te-pore per lumbos fiftulae puris erumpercnt.PIin. Ad puris Si fanguinis excreationes.Pru dentius: Impreffam penitus putredine pure perefam.EIoquètifiïmus medicus Celfus fre quentcr declinat.Hos ego uiros non uer^bor imkari contrajeçutims grammaticorum traditiunculasr^uisj^ifcianus cum PKoca mffuerit_£us hoji flefti.Contra monofyllabo rum regulam . grus gruis facit, fus fuis. Intercus intercutis, ligus liguris,hæc pccus pecudis. In hispenultima genitiuicorripinir. T Quædam Gracca nomina locorum mit tuntgenitiiiümTn untîs,ûbîpenultimajißdUiÜurjielLtionc, idöL_ßer ÿTascon-fonantes poll üocaleWTutOpusopuntis,Achaiæ oppidum. Hydrus hydruntis, alterius oppidi nomen. Lucanus refpiciens ad hydrum ff rpentcm undc oppidum nomen habet, mafeuline dixit; Arduus hydrus.Cicero: Ad Hydruntem ludibundi perucnimus. Eodem modo habet Anthemus,cerafus,placus,fimus,trapezus,hicrich’, phic’, philiis.amath*, fipus' 8c plura,ut ex hiftoricispoetis'qj cognofccs.Cöpofita à pusjd cft,pes, Græca funt,_ amp;nbsp;faciunt in genitiuo podis pcnulnma breuijit tripus tripodis. Tripos barbaçi eft teile Nebriirenft.Ocdipû^^odis .Marti. QufIëgisÖedipodem caligantem'qjThycftcm. Di citur etiam oedipus oedipi .Tlautus in Penulo ; Ifti orationi erdipo opus eft conieftore. Ocdipodes Dicitur etiam perprimam cedipodes æ.Papini’ primo Theba. Oedipodæ confufa dom’. BefoaTdüslegitccdipodos.Melampusodis,amp;cætera.Tria faciuntudis penultimalonga; Incus incudis.Subfcus fubfeudis. Cato de re rufticarSubfciïdèsîIignas adindfto.Palus paludis;in palus hie pofterioremcorripui,autsliteramueterum morcinteremi Horati um imitatus: quod extra carmen de præceptis grammaticæ nollem. hic autem inter-dum cogiinur elTe duri, quia ornari res ipfa negat contenta doceri.Rcliqua in us ftrmi-nini generis,faciunt utis, penultima lon^^t uirtus nirtutis.Sic falus.iuuent’ nbsp;nbsp;nbsp;Qua

titasomnium ex diftisliquet.fraus fraudis^us laudis. Atfemmauscafteniiudaicinomc trifyllabum cft,amp; declinatur à Plinio ut dominus; ficuti notauitdoiftiflïmus grammaticus HermannusTorrentinus.

V ult i feri medio,b p fi præi't s,gem'«ui.

flNomen in bs aut ps facit genitiuum interponêdo inter bs aut ps uocalem i, ut trabs trabis. Lælaps ra?Iapis,~canis nomen apud Ouidium ; apucTquc'm accuTafîûusdlîîælapa; » . Stipsitipis,numulus: pauper medicatilipcm.Quatuoraipiration^mi^jjbiiquis fumfit, „1 P MtGrypsgryphis.Cynipscyniphis. HincC^niph?,CatelipSjiphi^cirapsraphis,tcfte nbsp;nbsp;P

Georgio Valla.

E per 1 mutabunt polyfyllaba:datcupis auceps,

liPolj^yllaba habcntia e-antc bs aut ps,mutant e in i breue in genitiuo.iitccclcbs cœ- Aucep« libis.princepsprincipis:fecus_cftdemonofyJlabis,utleps fepis.AucepsautTïîîTâeitaucu pis.Sceft qiii aues capit.Horat.Et ueluti merufintentus decidit auceps. Au^por,3UCS ca-pio.Canisaucuparius,quo auceps utitur. Olim nominatiuus erat aucupes,

Die hyemis pultis,c3pitis:cipi'ns dabo prolf»

Hy*’^'?!|’tgt;lMXeapitisgcnitiui funt ab hjemjjpu js^^çaput.Compolîta d caput faciunt sipjxis iiuejn tdeunat.uplncipnt.occi^utipftÿ.fiuçin ps,^nccps ancipitis.bîcë^i- Ancept cipitis^prsfcfpsprxcipitjsjtricfpsjccnticcfs «c,Anceps,ci[aubj’ udincertüniöräti*.

-ocr page 88-

DE N O M I N V H R £ C T A DECLINA gt;

Tusanceps nouicaufas defendcrc pofTum. Anccps gladius, id eft utrincj; feindens, Præ-_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tepSjCum capite dcorfum cadcs.Aut inconiîderatus amp;nbsp;nimium feftinus. Præcipitarc,eft

Pfffccps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deijccre aut nimispropere aut inconiîderate agere.OIim nominatiui fingularesin es de

finebantjUt præcipes^ancipes,amp; obliqui linecrefeentia êfFere^anlur, ut ancipis, bicipis Sic. PlautiisincömmorientiBüs.Saliam in puteum præcipcs.Idem in Rudente; Poft al-trinfecus eft fecurkula ancipes. Ennius; Oceûbunt multiletum ferro'q: lapi'tj,Aut intra muros aut extra præcipe cafu. Omnia ip bs nbsp;ps, cuin hvemsamp;^aputcorripiiint in ge

nitiuo penultimam pia-terplebs,Iep5,gryps,Cyclops,hyorops,conops,europs,cercops. Si quodïiariatiirdolops\ Plebs ignoKiIior pars pópuli. Plèbes idem. Lucan. Nefcit ple-Plebs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;besieiuna tiniere. Sepsuel fepesalibidiiftum . Cyclops, gigas unoculus. Hydrops,aqua

Cyclops interc’.Hydrlt;5picus, quihydrope laborat, Conops.i. ciilexTHinc conopxum,uf IS ad ar-Hydrops cendS culiccs à leào, pro quo uulgus male canopæum in facris legit. Europs amp;nbsp;dplofS» Conops funt uiroig ,ppria.Cercops.populi nomen que in ftmias lupiter mutauit,ut ait Quid.

Ns aut rs s demens, tis dabis apte,

Nomina in ns aut in rsfaciunt genitiuSdemptas,amp; addita tis,ut animyis y imantis. picens entis.popuri nomê.Aruns aruntis,non(St Sulpitîûs uöluit) aruncis.arsartis Sic. Duo fumunt alpirationcm in óbliquis:ut tiryns titynthis.unde tirynthius,ideft, Hercu _Ies,amp; ëlmyr.sélniynihis/uermiculusin utero pucroçî, [ta docet Prifeia. SiMolcopylus FJinyns antiquiifimusürammaticiSTcrettus in ys non in nsdeSnere putat,quiatefteStruio(ut a;t)nullum nomen Grxeum definit in ns.

Dis unit glans,nefrens,capitis lens 8C folium frons, Libra^ cum pcndo,amp; quod cor faciettibinomen, Vntis habeto quies,6lt; iens,legem ambio fpernit. Clans nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pauca habent dis.ut glans glandis.titcunc^apias flue ,p araris fruiftu.fïuepro globa

jilumbeo.autÆ colli'tuberê.Vnde glandium eltceruixporcina quiaininâTunt multæ glandes, nonTutbarbaridicunfîglantes,Sic çqmpoficü eins luglansiuglandis facit.dicif qualï louis glans.magnanuxquæ uulgo apudnos in magnisarborib.crefcît.À glansdi-tnglans minutiuû cft glandula Iternjjlan^ft fumma pars colis iiel mentiilæ, præputiii pelFquf illam tegit.lnuent’^cS nominatnius gTandisJ^Frcnsnefiendis. Lensjendft,,p jiediculi cuHo.teite Prifei.Seren.Vnda rnaris lendes capitis Jcducir iniquas. At pröTcginninc qdi Lens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jens fe'tisdicin?,diniinutiu8eIeticüI5,qJ ctîa ïîgnificat uafculii cui impónif oleû.aut qd

talc.Lentigo, macula faciei ad lentis fîmïTitïidinem, îentiginofus, qui tales inaculas ha-bet,ut lendinofut,cuimultac funt lendcs.Froiis frondis,folium cft,frons frontis,capitis Frons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;anterior à radice capilloy uftfe fupercilia, metaphorice pudorelumif. Si aliqn ad

inànimata transfert.Libripens libripcndis.aÉbra Spendd,^ tondero,eft ftipîs ponde-Libripens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;randæ pcnfator.Andrôîuc’lipùdPrirci.Impubis libripens elle nô poteft^CSpoftta à cor,

Vecors nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inifericorsmifcricordis,c6cort,difcors,excors,amp;uecors.i.ftulc’.Vecordia.ftultitia.Oirm

nominatiui étant milcricordis,uecordis7iit r?S35i.Pomp.Blanda,falIax,impotés, fupba Quiens nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;difcordis.Quiens qucuntis,qui guK.i.poteft, negens,gui ncquit,nequeuntis facit,iens cÂ

tis; fie redits redeuntTs amp;c.leTatiibiens ambientis facit contra lege compolitoçt.Sic gerundia funt eundi.riindo,eundfi^è5di,reJciiudi amp;c.^u.tn telre Prfciano,abiendi dt xîlin AmpJiit.Abfendietiam ti tii nunc occahonem. Jens nulqiiâ ntfh reperifi nilî in c5-pofitis quidam arbitranf,fedfalluntnr.Cic.libro.rs. ad Atticumin principio primat epi ttoIæ:Nonisquintilib.ueniinputeolanûiens adBrutum.Côpolïtjiali unciaPrifei. iurc omilît.neg; ein in ns_^efinüt,fe^in nx, ut feptunx, ncHcptuns cj^a ncotcricos quoltU» iiiperWensjcntitfatitjUt audiens,licïfab co is,ali4uo moéio deriuctur.

-ocr page 89-

LIBER .11,

X în CIS mutOjper gis Iex,frux,aquilex,rcxÿ Grcx,remex fledo,cum græci's addito multis ïmpeti’gem:coniunx n tollens,com'ugi's edet.

^IWcn terminatum in x,mutât x in ci$ in gggitiuQ.iit arx ardi, tlWX tntfcï^. Plaut. Rjjjx Ptoba mgrx facile cmptorem repent.Hine Mercor,aris,id eft,emo. Radix icis,pafs ar boris aut herbæ aut fruticis in terra; diminutiuum eft radicula. Radico 35,radiccm facio.

Eradico.radicem extraho aut tollo. _Ptrdix,auis nota.__Ibi^,genus fyluettris caprar. IWx f9Jiux,uiri proprium, lit Ccyx.Excipiuntur a régula quæ gis pro cis fyiût; ut lex legis, Lex insIcriptum. Sic cxlexjllcx. Fiux frugiSiquicgdex truduterræin alimoniâ uertimus. ttux

Vârro:Frux,lcgumen,tnticfi.Àufonius : Ante equide campis^ fpicea fuppeteret frux.

TeftusiPantices frux uentris.i.pinguitudo. Aguilex aquilcgis.i. putearius. i. qui putei effodiendi certis in locis rationé habet,Varro: Hocpado utilior thufeus aquilex.Seneci libro .3. natu.Sudorem aquileges uoeât.Aquilcgium,aquæ colledio.Plau.Si pluet.aqui-legio me iuuabo.Rsx regis,£rcx gregis,rcmexremigis,qui_rcmigat J^ft rejnlt;3j,agic. Remus,cft inftrumentü quo nauls agitur: âf loi n quod continet tuba, tew Scruio.Rcms ciu.rcmoçi agitatio. Curtius: Remex militis officia turbabat.Hfîc nominatiuû apud Se-rcnûctiâinuenicsinecuercreuti. Impetix.i.impetigo mcntagra'q;, ab impetëdo.uel ab Remex ïmpetu'.eftfadatio corporis.f.fcaBicsTTccïA âîpera Sec.quia plura generafunt.Côiiuuç Coniunx f ójugis n habçtntûs,tefte Prifciano.qua gtSs abijeit. Sunt qui ntih coniux fine n ante x, deberc fcribi contendunt.Siunnt etia gis plurima græca, quæ gos etiä habere poflunt,fi græccuelisdcclinare:ut Sphinxfphingi^ifT gôs,âniniâl pilonim lîmirehomini.Poetæ dicunt fuiue monftrum Habens facie uirginis,pennas auiS,pedes Iconis; quod ftans apud Sphinx Thebas in alto colle ttanfeuntes interrogabat hoc ænigma : Quod animal eft mane qua drupes,mendie bipes.uefpcie tripcs.C'nincs nefcientesidfoluercnecabat. Id poftremS Oedipus dilioluit.oftcdcns hoc animal rITe hominë.quâobrem indignata fphinx fe præ-cipitauit.Hinc omne folutu difficile,fphingis ænigma dicitur : amp;nbsp;qui difficilia facile fol-uit appcllatur ccdipus.Phal^x^is.i.exercitus amp;nbsp;régula continens librâ uel lances, amp;nbsp;ge nusaranei,Etphalanges etiafunt digifbrum internodia, ^rinx,i, fiftulaamp;nymphain PhalaftX arundine uerfa.ut Ouidius fabulatur. Oryx. quoddam animal in defertis amp;nbsp;præfertim Syrinx inGctulia,eft excapraruni genere,contrarioueftîtür'pîlô^adcaput uerfo. _Iapixjuë._Oryx tus quidam cum inoftro utrobiq!iapigis,Iapyxcum y græcointertia, iapygis.uiri no lapyx inen:unde iapygia regio nome habet, Styx.paTus intcrnalis,3c fflia oceani, StrîiCgîs',, Styx aids noëfurna amp;nbsp;importuna,græcum elle oftendit nominatiuus ucl accufatiuus pluralis, Strix ftriges Habens es correptum. Strix,ctiam mulierincàtatrix quæ puerosfafcinat,Etftri- Phryx ges Calc,dicit ctiâ effe uilia hoTcra. JÙiryx~gis,i^roianus, Lelex.uiri amp;nbsp;populi propri Lelex uin, Allobiox,populusGalliæ,qui Sabaudienfisnuncdicîtur. Bitiirix, aliuspopulus Allobrox Callîæ, Ortyx,i,cotïïrnrx ,uulgo qualeadicitur. Diqr'yx,gis,foffa manufaâa ucl aluc- Biturix ws,tcfte Hermolao.in quartûPIiniyutitur hac uocula Mêla Pomponius. Maftix,gis^pro^ Ortyx ffagello: aepro gummimaftichisfacitaffumptaafpirarione,utI\cbrillcnflsdocuit,olien Dioryx dens idem fieri in Onyx owchis,amp;fardonyxfardonychis^ Meninx gis, cerebri panni Maftix cula.Selotaphagoçiterra,« adquîdiuërtit Vlyffesnympha.STlIius hb. i.Speûatus mar Onyx te Coafpes Ncritia Méningé fatus. Pompholyx gis i.fcoria. Hifpanicc atutia dicitur,te Meninx fteNebii.-fenfi.Iazyxgis.populusfeptcntrionalisJÿnx,gîs,auiculæ nomen. Aux aiigis, Pompholix neotcricum amp;nbsp;barbarum eft,qui reSèloquuntur.non augem, fed apfidcm dicunt. Oi^ lazyx toryx.uiri proprium utB(rorix,Dunnorix,Ambionx, Vcrcingcntorix.Exorcdorix amp;nbsp;lynx (lura tam propria quàm app€lliaua,apu«l Cræcos genitiuos in gis faciunt._. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aux

k ij

-ocr page 90-

DE N O M I N V H RECTA DECLINA.

E per l'mutabunt polyfyllabatquam retincbunt Myrmex ueruex,aquilex,halex^,relexcg, At^ lelex,celex,tills optât habere fupellex.

Die fern's no(S/s,niujs:adispaucula feruant, TeftishyIax:SoIum^ briaxformatur in axis.

Aprx Vertex Vortex CaudeX Po Jex Codex Nex Myrmex Veriicx Refex

Celex Senex

Lodix

Kux

Piftrix

Crux

Trux I’rrreox

Volunx Bebryx Svpiux

.yPolyfyHabain ex mutant e in i in genitiuo.ut remex rcmigis.Apex apiciî,id eft, rei fummitas.ut apexfitêr^àleri amp;c.Apex (ciç.ApicuIus urapîcuIû,paru*apcX,Vfrtex,m5 tit aut capitisfiiminitat. Vortex,cötorta aquarum inuolutio . Caudex, triincut.ftue pri-ma pars arboris,cui radices adHærent,~Codex,idrm: Si liber uêl tabula. Podexjd elt;i:,cu his. Sic ctilex,pulex,cortex Sic. Monolvilahajecinent e,ut lex, rcx. Nex, id eft,mors. Tulli.Iniîdiatori Silatroni quac potêft afferri iniuftanex. rauc-â poTyfylTabaetfàm reti-nent e, ut M^ rmex.ecis.feru» nomen apud Apuleium libro nono meta. Vcrue3c,caftra-tus a’ncs:baibaremiîto dicitur.IuuenaV: Vcruecislabra comedit. Aquilex, gis. Hj.lçx ha lecis. Refex i efccis,id eft,fubfîdiariuspalmes,ut apudColumell.fibro quarto;Nam con fiteorpampinariosquoquequumèduro proceflerunt tempore anni fequentisacquire-refcccuuditatcm.ideorefccemfummittiut progenerarcpolftt.uerumeiufmodi partum compcrinius non tam ipftus refccis, q matemi efle muneris.Lelcx, lelegis. Celex ceiccis £cniftti_raa Ipngajfljjuh nomen: autormihi Hermolaus in.«.Plin.ca.i.lfSupellex,duplex crenictü Iiabet,faciti$ fupellcftif; olim nominatiu’ trat hçcfupelleftir,telle Prilci.amp; hoc fupellcftile. Vnde diciint manfifle plurale lupelle(!lilia.Senexfenis„plënicis,quo ufus elt Plau.teftePrifciano.NôxiroHisiGrcCcrdTcunt, nyxiîÿdtos \ PâuçaGræcafaciuntadtis, ut Hylax hvl3iftis,canis nomen. Aftyanax.Hedloris filius.Ver^.Puerum ÂftyanaSa tra Tïèbat.Hippona.x hipponaftis, poctae Cræci nomen.Plîni.libro tricelîino(ëxto:Hippo-naxindignatus.Ibidem : Hipponadlis ætatepoetæ . Bibrax bibradlis, oppidum Galliæ apudCæfarem.Talia plurafunt apud Græcos.Vnum inuenio habere axis,briax briaxis, telle NebrilTcnfi. Plinius libro. js. Afeptentrionc cælauitbriax. Dicituretiam hic briaxis.Vndeeftaccufatiuusin im. In eodem, ScopaxhabuitaemulosBriaxini âcTimo-theum.SiNqniinajn X prodiicunt in gtô penultiinam,ut thorax. ads.Lodix, icis, termi-natur ut radix,teftePrifciano:nec unq lodex dicièur. Pôllio telle Quintïliano.maîculi-no gencre hoslodiccs ^tulit.quë nemo fccutus eft ut idë ait. Errauit igif manifefte Ale xander.ïcrox,ocis^nimofus,âc atroXjid eft, crudef. II Corripiunt reliqua in ex:nifi ui-be.x uibicÿi^qÿæTretinent g uatuor hæc,myrnicx,ueruex,halex,celex.Eltern corripi-ujTt fax?aîbax. Corax^arâlni nomen, lîmllâx.candax, muhens S( rcgionis nomen,dro-pax,athàx,anthrax,îtorax ucrftyrax,onyx,fardonyx,maftix,pix.Pharn^, uiri nome: illix phgnix,calix,coxcndix. Hiftrix, id eft, ericP t'œminini generis.licet'f orrentinus malculinisannumcret,cilix,uanx,eryx, Nux, arbor Si fruftus habens durum operimen tuin.IuucnaT: Annofam fi forte nucem defeccrit Ëurus.Nucula,p3rua nux.Nucleus,mol le in nuce quod comeditur.Filix.her^^quædam.Piftrix, tam j? belua marina, amp;nbsp;cælçfti figno, q pro muliere pifcéuc: inclius'produci often^ih’ in âîïc ûcrïîiîcatoria. Nex necif. Nix niuis,olim ninguis gtfis erat.Apul. in Hcrmagora; Afpera hyems crat, omnia nin* guc canebant.Crux crucis.i.pgna. Cruciare eft pœnaafficereJ3ux ducis.fic redux irre-dux.tradux.Trux^'rudcRSalix,arbor. Praxox,ante tempus maturûf.Cclox.Natrix .p ferpente folum, Cappadpx^opuhnomen.Volynx,uiriqgt;prium.tfIlePrifeia.Apud Sil-liüh.s.CccübisgiioîcVolunx;uidc'o fiedefinere ut deSx.Bebryx.ppi’inome, amp;nbsp;SyphaîÇ uirijC£nijflj^çiijtjui_pçnHltimam uaiiant.Cmniain ar« ucifificacoria patent.

-ocr page 91-

LIBER .11.

Il TertîusipræbetjQuartusfitinem tibi cafus.

patjjius fit in iaccüs in cn^uthuic pani^hunc pancm. Datiuus grTCUi ali^_cornfgt;i{. Papinius;PairadnïttófêWTcicbrabit Scyros honorum Forte lt;Sêm.T)e hoc pluradixi in uerfificatoria.

Crefcentem Græd per a quartum fæpe dedere.

Nomina græca crcfccntia.acciri fimUitcr crefcentem fæpe in a faciunt,ut Pan, pan pana^Nôn aufim à Pan panem diccre, ncc'aH'eT^in Jdpiiinem, fed potius delphina, ne Pæana ^jiæan.Cicero etiam pæanem dixitXTchcn ïich^ëna.dæinon dçmona.Baptifta ab DauidDauida fecit accm,firen fîrena.aer ae'raTcratercratera,martyr martyra.Heftora, Caffora.Neftora, giganta,arcada,PaUada, magneta, Thaida,Laida,pyxida, Simoenta, Pyroenta,heroa,aînathunta,Ôedipoda,Chrcmcta,lælapa,fynnga,thoraca,æthcra 3cc* fluorum plcracfc accni ctiain per eni finije inueni^mfjUt Chfcinetctn^Dai eta ucl Darctc, ucl?quiä aliq üSdb non creUnt^Chrenicni^sren^^^ore graeco pej^hteramP^ren» ut Movren itlKodëa,DîômeJea, empcdocica, ƒ oti’ fun£a nominatiuis in cinlanomî natiuis in es;quia(utdixi)qu_ædam fine dijçn^ne yferii^in ensjier Rcundam,uenn es pertênîi^SïïîcfcTïïrVMeûs;înîa^tuseftVbiilELa«£^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I’’

omedes facit ctiamdccm abTOïï^iIemj2i^£â£.morç£r«O;iefteSe^iOjyerg idos Ajdîmiis oHiïcs DioineaFArgiuai® caftra. In hune uerfum fuper hac re multa dicit Seruius.MartiaIis:Panada præterco res agit ilia tuas.Vergili.Volat ilia per aéra magnfi. Nolo telliinontis notifiimis immorari.Accüs^titur align in ntm primæ,fœ.gen.ut hæc bfbdomas,fiant hebdomadæhæc hebdôrnâdidæ.Sic gtHera’^IampädäTcrateranaucus: yTîi^anc lampadam. Apuiei.T'rima cratera ad lîtim pertinct, fccunda ad hiiaritatem, tertia ad uoluptatem.guarta ad infaniam.Nolito primus fimilia cfficere,

Im dat uis,cucumis, rauis,tuflîs,fîtis,atçp

Plurima græca,quibus redus fit in isifed amp;nbsp;in dant.

_Pauca nomina habe tfolumin^utuim^cucumim. R-auis rauim.i. raucitas uel raucedo. Rauiî. Plaut.in AuITETuccinc detrufiîii me a3 fenem parcilfimS, ubi fi quid polcamus, adrauim Tuffis pofeamus prius g detur. Tufiis tuffim.hoeft, hæc ficontiniie uexet à Seneca pertuITis uo- PertuïTiS catur.Tuflire,tuffim cmittere.T uflilago, herba quæ tuiïfmfedat. Plini.Tuflilago ubi na-feitur fubefle aquas credunt : hoc habent fîgnuin aquileges, oient. Sitis,id efi,bibendi defiderium.Sitio fitis,cupio bibere.Sitibfidus,muItum fitiens.Sitis capitur pro uehcmc-ti dcfidcrio,ut fitishabédi. ïlm quoq; habet plurima græca,quæ etiam per n literam in faciunt.Solum autem nomen frus^firiens, poteft aeem f aTcrc per im ucl in. Sed amp;nbsp;hoc Arar addê,accm pcfîm'ûcd in,nûn^ crejccreJxsct gtus'aiiquando crefeat: ut Araris,notng flu-uii,acc5 ararim Arar aiit ararcm uel arara facere debet. Sed fn ulu lôlum aràrinTSb ara-ris.Verg.Aut ArarimParthusbibet.aut GermaniaTigrim. Alexisrfcxim,jiçlâK^ih.

Sic propria iiiroruin multa,ut Daphnis, Paris.AdonisTQiiædainnominamulierum: ut lits ,ChrÿTFs, My fis.Quædam nomina fluuio9i,ut Phalîs,! ibrîs uerTîberis,Albis;fed lor danis cm folfi facit. Quædani deo^ deaiaim^,ut Apis,Bufiris,Ofiris,Ifi$,Ncmcfis. Quæ-dam faguray,ut tmi^s.proleplîs^ncpfi's 5cc.Plurima appcHatiua: ut magydaris ucl ma Magydarts gudaris.bcrBa quacdamTïÉIicefTâpfcrpitiü utHaferpitnTuOTirfFltFPrnio^EaCxhdis, Charybdis locus maris inter Italiam amp;nbsp;Siciliam periculofiflimus.Pfithvfis,pulmonis cxhuiccratio: Phthy fis phthyficus phthyfi laborans.Pleurcfîs aut plcuretis, morP latcris acut’ cum febri amp;nbsp;tuf Pleurcfis fi.Pleurctic*, qui plcurcfi laborat.’K^efis gubernatio uel regimen. Polis.i.urbs. Hinc Diœcefis tripolis,oppidû ut'rcgiunculatresciuitatesiubfc habcns.Metropolis,præcipuum regio. Metropolis nis oppidum,guafi mater oppidoçt. DecapoliSjicgio deeem ciuiiatû, Syrtis, cum multis Decapolis k it]

-ocr page 92-

DE NOMIN VM RECTA D E C 1 I N A.'

Edipfis. Irii dcdaratumcft.EcIipfïs,defeftus.Iriî,arciij«Ieftis.Hypocrilïs,nmuIatiouel fiftio;IiypO' Hypocrifis nbsp;nbsp;crita.fimulator.EmanisJnfernalis furia.Tigris tam pro animali 5 pro fluuio.Mephitis

Meplutis terræ putor.AmifffiT.fabrorum régula ad dirigenda ligna uel faxa.Sic multa alia.ucluti Amuflis quoiu gtûs exic in iôs uel eosrinur quac plura iam difta^onnumerantur cum genélïsjlie reCiSipoeTisfyntaxis S(c.Opis nym^e nonien bpiin f3at:aiUps pro 6'aturni uxore ôpc ïâceredéB«,vergil.in.n.AëneiJ.VclocemintereafuperisèîémBusôprm.Ouidi.Etflctu madidislbin adirégenis.Ver.Daphniii adaftrafciem''',amauit nosquoqiDaphnis.Oui. Irin ad Herfiüam defcendere limite curuo. Item ; Acin amas præfcrs'^ meis amplexibus fl-uun nomen.Sic hxreßs facit per n fiærelîn apud diuum Cypnanû.Sic

Tetnys Jethy n A'e WTilrrnny quædisin gtô habent.faciunt accm crefcentem in da uel jn dem,Sçaccin lînecrefcentiainim ûëlin. Admodûaîlîgënlêr doilîlfimo]^ufusift hac re imitandus cTtpotiu^j£grammatIcor5 ratiunculj:ut enim UapEnida raro inuenimus, ita (quantum notare potui'jhung thain.lain reperies.fed femper thaida,laida,quod for te ideo contingit.gaquedâ nominairi isfâciuht jgtm Tîmilmntô.uelin dis.Tiînc uolunc cflc accin in dem ucTin danllinc uero ueTîm uëTin.Thais aüt amp;nbsp;lais cum pluribiis faciunc gtm femper in dis,ergo etiam accm temper in da ucTdein.Tra quidam ratiocinantur.Pa-

Eupolis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ris itaq; huius pariSjMctirim^pariniaut huius paridiSjhjinc paridcm uel parida. Sic

Aulis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Eupolis,proprium uîri.AuTis.ôppidrSTportus nom’ch,amp; alia innumera.

Em dat amp;nbsp;im bun's,pelui's,cum claue fccuris.

Et puppis,tufn's,reftis,fic fcbris,aqualis.

Sic peftis,nauis,torquis,coniunge bipennim»

Buris

Peluis A-lauis

Securis fuppis

Fallas Colchis jCbebais

Quædam habent em uel im,ut buris amp;nbsp;peliiis,tefte Sulpitio.reftiustiabentim,utpeI-uiinXurim Buns iêlt ara tri caô3a,quæctiam buradicitur. Verg.lib.i.Georgi.Côhttnuo in fylûis iria^a ui flexadomatur In buriin.Varro lib.i.dc re ruft.Et fæpe frafta bura rc-linquuntuoineresin aruo.Buris,etiani.eft Achaiæ oppidum:amp; fietccüscft burim ufbu-rin.Ouid.is .meta.Si quærant hclicen amp;nbsp;burin achaidasurbesT Etiam elï propnum uiri, £c fimiliter facit.Peluis.uas in quo perluimus.i.lauamus. Clauis.clauim uel dauern,tefte Sergio (licet DonatusdicatTolum per tertiam uocalem clauîmÉaberey^afacit abltih tam in e 'd inTiit naûTs dC py pis : quæ uonatiis lihîlftcr folum im habere dicit, Sergius etiâ em.'Setiifis.fêrrimèntu quo fecamus. Securicula.parua fccuris.Securus a,um,intre-pidus,fine cura. 1 *uppis,ultima pars nauis:amp; pronauicapitur. Peftis additur à dodifli' mo noftro lodoco Badio.Sæpiuspeftem qpeftim dicimus.i.peftilentia. Bipenni$,fccuris utrinq; fcindens.bipennim uelTiipenncm,tefte Sulpitio. Febris,tcfte eodem cum Nebrif fenfi. Aqualis.Plaut.Datin ifti federn ut affideat cito,amp; aqualim cum aqua' Torquis tor-quim amp;nbsp;torquem.torques aüttorquem folum. UNeutraper^ialem regulam nofcunf, utaccô hoc corpus,hoc animal amp;c. ^Vocatiuusntó iïmilîs çft.ut Kmo,pcr règuIamiEft Îirim^ quintus fimilis.Ex græcis multaTn s termïhatî.in utô ïïBhciunt fiteram s, uf Palas, pallantis,o pâHa.Eûandri fiïïiis.VergiNbn hæc o Palîâ dêdèra.s pf omiffa parenti.Pal las palladis.i.Minerua.o palla.AchiIles,o Achille. Sic o VIvlTc, oChrcme,o Herme. Ali-quando feruaturs, Iohannes amp;ç. Welampuso mclampiii.Pari$ o pari, Colchis o colchî, quæ eft ex regioneColchorum,ut Medesiîmt colchis.genitiuusert colchidis.ut Theba-îsidis,o thebai,mulier Thebana,amp; regio Aegypti, amp;nbsp;opus Papini) de rebus Thebanoiji. Sic Amaryllis o Amarylli,Phyllis o Phylli, Myfis o Myfi, Mocris oMocri , Tiphys o Ti-Çhy,Atys o Aty,Àïoiiis o Aaoni,Alexis o AIexi,Snimllia hominum propria. Sic o ti-ori,o phaft,o tanai Sec. Abquâdo retinêt s,o pari uel o paris SCc.Ouid.Quàm cuperes pa-tria colchi manere domo. Idem. Tempus Atia ueniet.Idem. Qua merut culpa fieri tibi ui lis AciùIle(TcrcDt.Quid dixti Ctircmc^Papinius tertio Thçbai(t,Ulufli ueauvidc Meü

-ocr page 93-

LIBER .11.

piiQ^icat^t agflofco, Ouidius; Quifapiant oculosan paris utius habest VniK, prftfoTfiJ Himitur. ïNunc ablatiuum enuclceinus,qui uel in e dcfinir,ud in i,uclin e

Sextus edonabit,ceu pauper,fofpes,SC ho/pes, Mobilibus reb'quis e uel i dabo:plus cape pluri, Qu od fi fitneutrum per e,tantum fcxtus in i fit, Vtdulci's duld,per e dat quandoq? poeta.

Ablatiuusin c definit,ut uefpcrueipcre,luxlucc,tempus tcmporf, rusnife. Vcfpcr?, luci,tempori uenio.adiieibia funt non ablatiui.ltejn fäcer^s läcerdote'.nunquam îicer ^ótXuf’iülTos cüftode.aiitor'Diójnedcs, In Eiçmato mendafe Icgitur ab jioc jt ab hat fa-cerdote uel façcrdoti,pauper pauperc,(bfpes (b^jte.Paupcr amp;nbsp;foipcsadieÆua (unt, ,p-pter quap pono rceulam generalen^ quæ eft prima exceptio àp^ræ^tâ régula: Omnia adieftiua^ræter pauper amp;nbsp;ibipes)îaaunt ablatiuum in e uel in i, utdegenere uel i, hu-bereuei i amp;c.nifiheutriimTiabuerintpçr_^ej_^c jnîm ablatiuum folumini mitturit, utTic amp;nbsp;hscc diilcis.tortis.mitiggffibc dulc^^forte.mneT aHatiuo~aùIcr,foftî,mitî. Hic càmpeftcr.hæc câpëlîris.ïiôc campelîré.âbltû campéftrf.liclimiiia.i'oëtSPTfl'inetn cau-fa quandoœ epro iponunt.Ouid.ir.meta.Finem fpecie cælefterefu^taluftibusimpo- Cælefte fuit-Idem in îaft.Ainne perenne latcs Annaperenna uocbr.Tdcmîn epiftolaPand. Hoc mihiCnam recolo)fore ut â cæleftefagittaîî^r, eratiieçsuaticinataforor. Alibi bime- nbsp;nbsp;nbsp;«nner

ftre ,p bimcftri pofuit.q oia notâda nô imitâdafunt.nifi parce in carminé à doûilTimo.q lis fuitüuidi. ut illud quoqjapud Vergiliü.s.Aencid. Gaudet cognomine terra, pro co-gnomini à cognominis.i.ciufdem nominis,autor Seruius.Redeo nunc ad priorem partem regulæ adieftiuoçî,in qua probandum mihi eft,qiiædam e amp;nbsp;i habere, quæ plurim i e tantum habere putaucrunt.Lucan.Si me degcneriftrauiffent fatafubhofte,Tacit’:Pre Degenen cehaud dcgcneri mot” alleuat fupplicem. Seneca: Et omnequicquidhubericingit folo; Hubcti ƒ fus eft iambic” tnmcter,inept’ nifi huberi legatur. Suetonius in Cîaudio: Admonebat ut huberi uinea^ prouentu bene dolia picarenf.Pfalmographus: Adhuc multiplicabunf in fencda huberi. luuenal .Intrabat ueteri calidü centone lupanar .Papini. n .T hcbaidos: Veteri (lat fordida taboutract canities. Cicero apudPrifcia.Ex familiaucten amp;illuftri. Veteri. Suetonius in Tito: Ex licentia iietcri. Sic alrj plurimi nunc uetere nunc ueteri dixerunt. Papini.libro primo AchilLQualiter artifici iunfturæ pollice ceræ accipiunt formas.Iu- -c -uenal.ConftatJeuioribeluafumptu.Lucan.in feptinio, Vix'q; reuulfa folo m^ioriponde . ■ te prefTumTSTgnîïcri mifere caput.Memor,melius rnemori quâ memore facit, quja olim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

tefte Prifciano.dicebant hic amp;nbsp;hæc memoris amp;Tiüc mcmore.Sic adieâiua in as fæpi’ ha-bentj,quia olim etiam definebant in is amp;nbsp;in e,nunc aquinas noftras amp;nbsp;cetera, olim aqui natis,noftratis,aquinate,noftrate:ergohicTiæchocarpinas,aquinas,noftras,ucftras, eu ias,fidenas amp;nbsp;cætera,ablatiuo arpinati,amp; alic(uando etiam arpinate amp;nbsp;cætera^ tefte Pri-fciano.Sed ablatiuusarpinate,aquinate,adco poetîcus êiî', ùt Philélpliusinfrîmaepifto lalib.is.carpferitLeodrifium CribcllumjqiTollërinate in ablaciuofcripferat, nefcioan * fotis iufte,nam apud Liuium frequenter reperio in agro Antiatc, Priuernate amp;c. Areas arcade folum facit,quiafubftantiuumeft, utulirix, ui(ftrix,Iotrix Stc.Vltrix tarnen amp;nbsp;ui ftrixin obliquis fumuntur quandoqj adieaiue,amp; fie habent ultricc uel ultrici,uiarice uf uiflrjci.pcr adîëîîîuô^~reguIarh.CüîdiVïïïîmâquæcccidit de.xtra uiûriceuocatur.Ho- yj ■ -ftibus àdoinitishoftianomen habet.Lucan.In fua uiiftrici œnuerfum uifeera dextra.Di. ' uite uel diuiti,terete uel tereti,prudenteucl prudcnti àc. Ùisadicftiuum diti tâtumTga neutrû facit dite. Dis pro plutonc,folum dite.^Notandum eft Serurj amp;nbsp;Pri(ciani régula; gubftaotiua adieaiui^feoitusft^aïiïrnant {èlèni£y-gt;-

-ocr page 94-

de N o h I N V M recta DECLINA.

laKfen/ïs.falutarw.amp;fimilia uirorumpropria.Martial.Cumluiienalemeo quidrnf c5 mittere tcntas.Ciccro proPIanco;Confiteor in latercnfe fumma ornamenta eflc. Idem eft de appellatiuis.quogj tarnen quacdam(guia ab adicftiuorum natura non penitus défi Annale ucl nbsp;nbsp;ciuntjinueniuntur etiarnRaberefuFannalisannale. Cicero apudPriicîânû: Annale fe-

annali nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftiim probari potcftTVeî antiali;Celli* lib.y.Locû iftuni totum hue ex Pifonis annali trâf

Riualc uel nbsp;nbsp;nbsp;pofuimus.Eodem abltô Gellius perfarpe utitur.Sicriualis riuale uel riuali. üùîd.ïh.j.de

riuali remedio.Tu quoq; qui quondam nimium riualc doIcbas.VelIem defineres hoftis haberc Rudis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco.Horat.in arte; Quin fine riuali te'qj amp;nbsp;tua folus amares. Rudis adieâiimm.rudi tan

tum.Rudisfubftâciuum^rude tih:amp; eft uirga qua donatur gladiator emeritus, amp;nbsp;capitur pro libertate.Quidi.Mc^quoiÿ donari iam rude tempus erat. Rudiarrus,ru Jc donat*. Itë rudikri^ uirga qua aliquid agitatur in igne,uel qua batuitur lana 8C ext, Diminutiuum eft rudicuIa.Cato:Igni bene coquito.rudicula agitato. Plini.libr.20.N0n eft opus in hoc Volucris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rudiculis efle curatas.VoIucri^dieftiufl,id cft,uelqx,iiolucri facit.Volucrû fufa

ftantiuumJdeft auis,uolucrc,Çremiæ ca^.a.A uolucre cælîufiçâîpccora tranfmigra-ucrunt 8( recciïerunt.Êain ouib.fubftantiuü certurniHco intclligif, uix e poterunt habe re.Itaque molaris B^Iarl foIum.^icnâtatîs.aurîcuIaris.ædilïs.contularK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dio

Plus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medes ait;ju^ntiua ex adicaiuwlicct e tantumKabeant in ablatiuo, tarnen retinent

ium in gcnitiuopluralf. Plus pluri tantum.tcfte Prifciano; fedih fingulari uix unquam etiamïn obliquis adieftiue ponitur,licet pluris pretij inucniatiir. Cöpofita in ablatiuis Confinis non iequuntur fimplicium reguTam.quia miiéricors, tricurpis,ïnops,K fimiTfa adiefti-Affmis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ua i ucl e l?famp;at,cumlïmplicia folum faciant e.Confinis amp;nbsp;affinis i tantum ƒ tduleis. Af

lamiliaris. nbsp;nbsp;.finis etiam affini inuenitur facere, ubi fubftantiuc fumitur.ut familiarls.'Ciceroïn.i.de

'cratore:Quçret aCaio affini noftro.In eodem :AfamiUari mco.Idcm fodali abitm fimi Sodalis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litcr£rpfcrtmam adieftiui iwuram non omnino perdidTtjlicct neutrum per e non ha-

beat.Cicero ïh.z.dc oratóTIn accuîândoTodali mco. iBidërmTro mco fódali. Sodalis.eft eiuföcm collcgij homo,amp; in reb.leuiorib.focius,quafi fimul edalis, Hinc fodautas,id eft, collegium multorum, feuconuiuium.

AI,ueIar,i ncutris tantum dat,ficut e:pra:tcr

SaI,iubar,SC ncdar,far,hcpar:ait mare uates.

SoraAes

Præfepe

Caufape

Rcte Retis

Nomina neutri generis in al uel in ar uel in e definentia.faciunt abitm tantum in i,uC animaranimali,torcuîartorculâri,(ubilccubili,mc)riïle monilT.Tonuntral lalc.Sd me-liusmalcüline poni docuinïus.Iubar iubare,neéfir n'cSare;faf ïaffc.hepar hepate.gau-Fapeab hoc gaufipc,ide‘b factf,quuMancuicTnrgat hoc in fingulari declinari cum prae fepe amp;nbsp;prænefte,idco ncc hæc abitm in i faciüt.Sorafte,montiî nomc.forafte facit à ntó fora1ftes.Plini.Q3od fit ad montem Sorafte.Et præncfte fi dcclinef, prçncfti faciet.tefte: Torrentino .Præncfte erit à ntó præncftis.Sic prçfcpc d prâëîcpî. unde præfepia; fed abla tiuus prçfepcjà'ntô'præfcpis eft,amp; eft locus claufus ne pecora exeat à prælcpio.id eft mu nio. Gjufape uel gaufapû,pannus quo menfa fternitur.Sf ueftimentum militate,amp; pan nus uillorus,qui pro Icfto in caftris fternif.Dicif etiant hie gaufapcs.hinc dicunt manfifle ablatiuu gaulape.Horat.Gaufape purpurco menfam prçterfit.Plurale apud Perfiû à gau fapum eft: lam lutea gaufapa captis amp;c.Cafl'.ad Mcccc. Gaufape purpureo falutaf. Rete reti.utcubile.qd fatisindicatplurale retia:abltus aiit rete àntó minus ufitato retis maf. gc.Plaut.in Trucu.Non uidcs proferre me uuidum retcm.Ibidé; Vtdimili retemateg ha mum. Hinc in ufu abltQs rete manfit.Ouid.r .Fafto92:Cur tibi pro Libycis claudunf rete Ie senis Imbelles capreæ folicitus'qi lepus^Suetoni.in Nerone:Pilcatus eft rete aurato. A rete fit reticulum,id eft.paruum rete.amp; tegmen capitis in modum retis quod capiHos con tinet;item facculus quo uijtor« denarios Si pancm geftant, alio nomine funda. Retia-^

-ocr page 95-

LIBER .n.

ruTutn,«} fft, fêtf, Rétiolum,reticulum,tcgmen capitis. Cæpe, huclion pertînrt, quii îndeciinabileeft, tcftePri(cnno,eft herba notiflïma.Poetæ quandot}; c pro i ponunt.ut ab hoc mare pro mari amp;nbsp;caetera, Idnotandum magisquàm imitandumcft . Oiiidius: Exiguam plenodemaredemat aquam. Plautus in rudente ; Dicantinmare commu* nicaptos.

Menfibus i tantum eft,ut quis dat quat tus,i'n,im'ue.

Sextus e donat Si i,quum quartus in cm uel in im fit.

Nonjina menfiumjïunt m i,ut aprili,qi.iintili,jrcxtili,lcptcmbrij oftobri, nouembri, decembri. ?inî^x tarnenhabetctieTi, ut patêoft Romina in is^monnn acculâtiuus Fînt_ lolum'in imuelindéfinit.'taciuntablatmumin.Jrpljim: utn^gpTiiti^liaercfî, ge'nefi, nea Fufti poli,poeRamu^l,gummi à gummis. Vide genera : ui, fiti,tufiiamp;eætera. Quae ueroTa bent em tin a, amp;nbsp;im lieTinj, nàb'ent i uel c.led ablatiuuSin e genitiui crelcentiam feqiii-riir~nnn ahiatiiiiisin i.iit tebniiel tcbre,turre uel turn amp;cætera, Tethys tethyn tethy, 'jrrF^lTyîâcf'iïTa^is inpërihcgeii Ùionyliitcthye facit.Kutus in aratoïÆEaîtur àftaTe tiïye amp;nbsp;occidu'i tegitûr^us æquore ponti. Thetis, mater Achillis à theti uel thetide; Tabi. Qui ex thetide natus eflet. Sic à Pari uel pan'dc.Ibi uel ibide,Ifi uelifide,Tigri uel tigridcTLucanus libro.io.Flammis ÔCtigride tecta. Ouid.Defcnditur çgide peftus.Idem: Ilhus ambages imitatus in Ibide dicar.Cicero ad Tyroncm; Nuntiauit te plane ftbri ca-rere. Aquali uel aquale Scc-luuenaF: Atq; una portarum claue tueri. Ver.in Moreto:Et re feraf cmfaquæ præuidet oftia claui.Terent.in And.Naui fraiâaapud Andrum.Bipenni uel bipennCjtefte etiam Phoca.

I uel c dant finis,fuftis,pugiI,8Cuigil,imbcr, Vnguis,auis,poftis,ueâis,cum nepte,fupellex, At^ tridcns,claflïs,cum ciuis.ÔC amnis ôC ignis. Sic anguis,flngiUs ftrigili,uix ftrigile dicam.

Nomina hic po(îta,habcnt e uçl i .Ted fæpiiis e: ideo de i afferam teftimonia.Cel.Iib.y. cap.}. ËanniFaccrenollealiquiJldemlîbro.iü.Hacfinihomincmdnnifît.^c 13?amp;alH fæpius.Corne.TaticusTufri caput ciusafflixit.Apul.4.Met.Paratusnonfuiftitih,fcdma chæra percufliis occumbere.De pugili telîis eii NcbrilTenjîs cunrgkiribus. luu.Prætcrea latcris uigili cum febre dolorem. Papin, Proficit hic aTtusïmBri uento'q; rigentes. De e. Idem; Lacera ora putres'q; fanguineo uidetjjnbrc genas. Hora.in epiftola:Luftantis acu to ne fccer ungui.Idem ,i.carmin. Fata mala ducis aui domum.Ouidius.s. Meta. Rapta^-de dextro robufta repagula^qfti . Terentius in Èunucho, In medium hucagmenciî uefti.Ncptis, teFte Prifeiano, nepte uel nepti facit. In .ff. titulus eft de fupcHeftili lega-ta. Vergilius fccundo Acneid. Neptunus muros magno'qj emota trjdcn^ iiindamenta quatit.Seruiusair, Noue Si affeftate diftuni tridenti pro tridente. Ibidem uult Seruius, Participia fi nomina fiant.folum e habere, ut ab amante uini, non amanti. Idem.r.Ac» ïieidos, AdueSum Airneamçlaiti uidos'q; pénates, reliqui clailc diciint. Cicero apud Pri-gt; (cianum, Ciuisci'ui egeret.Idem, In principe ciui non eft fatis.Vergil.in Georgi.Prono rapit alucusamni.fdcm quarto AeneiJ.Vu’nus alit uenis Si cæco carpitur igni Horatir StrigiliS us in epifto. Alter Mileti textam cane peius Si_angui Vitabat chlam ydcm, Strigilis.NCr briffenfisdicit habere ftrigileuel ftrigil^uIpitiujSC Prifcianusrtrig^Ii tantum habere aîTerunt-Horatiusiecundoiermon. Qui püeruuam furfîua mutât iîngîlî. Str!gnis,_êft iaftrumentum quo abraduntur fudorcs, fiue hoininum in balnejs, fiuc iumcntorujii in

i

-ocr page 96-

de recta N o M I N V M DECLINA.

Tridcnj Claff-j

AabuIis.Dicitur à ftringcndo.id c ft,rade ndo fordcs.Canalij.ablatiuiis r iuï in i ferme dt finit,ranali,urrum d ncutro canale rffc putât.Tridens.lcfptw KfptuJii frifiikü. Claffïs, eft nauin miiItitudo.Raro pro unica naui capif.Plura fignificat metaphoricoï.qiiibus fa perftdeo,Ollis amp;nbsp;fan^iis puto e tantum habcrc. Mugiludmugilis facit ablatiuum ctiS mugili,guiain Plin.Iibro.s.cap.n.titulus rft demugili 8c alnspiftibus. Idem lib.js.rap, Î. pertertiam uocalcm ait, præfcruntc cannabi funes, Perftusdicit cannabe, perfecurt-* dam uocalem.Fórftn apud Plinium mendum cft.

D-E-R- W S. A L Î 'ff *T-i-AE -N-V-M E R O.

Edus in cs fîct pluralis,lungito quartutn«

isoininatiuus plutjiis, cui uocatiuus ftmilis cft cum accufatiuo, in es deftnit,ut hi 8C hos amp;nbsp;0homines. Fit autem hi'c cafus àg^cnitiuö ffngulari , rnütädo ft uel Oiin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ib»

ïbidis,ibides' ibis,hiiius ibis,ibes: tigridis,tigrFdrs: tigris tigres, in qulFus autorum ufus taute inipiciendus elf. Plin.libro.io, tnuocantamp; Aegyptq ibes fuas contra ferpentium aduentum ErinnysErinnyosjacit Erinnyrs^t Libys,Iib3,os,Iibyes ideft,libyci.meta-imorphofeos,metamorphofces amp;c.Propert.lib,j.Tura me uel tragicâ? uexetis ermnyes. Quâdocçerinnespcrfyncop.imlegitur.teftcTorteUio. Salluftiusin Iugurthino:Aphfi cam in initio habuere Getuli amp;nbsp;libyes.Hicr.in biblijs.PerlseAfthiopfs amp;nbsp;labyescum cis omnes feutati S( galeati.

Quum gcnitiuus lum dat,quartus in ei's quoqj fi'et.

Traill's firdis cs fpernunuQuartusin as fit

Dum per a quartus erat,ceu dæmonas at^ gigantas»

Trail»« Sardis

Nomina quorum genitiuus pluraljs in ium definit, faciuntpleraiÿaccufatiuum per _eis:ut partes pariium.nas cartes ucl parteis.Sic tris,ôïs7æfî^RIiçîSjartis.5;c. Vcîëres eft acciifatjiiuni per eis cuin ei diphthoriholci'ibcbant, id nèotericorum dodiiffimjP^litix-nusfi Aldus in om^us ferme icnptis iüÿ^feruaiicT^unt ut Patois, treis, acreis, ubi ei fcribiturquot;SproTertur i lönguni ,ita ut c uix aTtîratur. Male Alexander credit id uetcrib’ tantum liccrc,quum nulli non liceat ff apte utatur . Nee idem feccrunt ueteres in nomt-natiuo uocatiuo'qi,utidcmaIcdixifjExce^isojpgidoçenoibusfardisSftraIlis,£in esnS ^t definere. Item fvrtis,gadis,alms. tcftePriicianp. ctiam in nominatiuis melius in is 5 Iji esdêlinunt.Hieronymus in Euïebio; TraÜis terrçmotuconciderunt. Horatius.i.cpi-fto . QuidCroefi regia Sardis. Vergilius: Trisnotusabreptas in faxa latcntia torquer. Hic Seruius ponit regulam à nobis iam declaratam.Idem: Et formofus oueis adflumina pauit Adonis. Sallultius: Omneis homines qui fefe ftudent pra liare cæteris animantî-biis fumma ope niti decet. Catullus : Et acreis folet incitare morfus. fl Quartus in as fit

Quando accufatiuus fij^ularis in a définit,accufatiuus pluralis etiam in as termina-rrpotêh,utHaiïc Iàmpâda,has7ampâde7ïïcriampâdàs. Sic daemones ucl dæmonasSex, VcrgiliusiT^ratcras magnosIfafuunt âc uinâcorohaht .Otiidius; Pyxidas inucnics 8l rerum mille colores, Etfluereintepidos, cefypalapfafinus. Papinius; Nebridasamp;fra-giles thyrfos portare putaftis. Sic hcroas, lyncas.arcadas, dclphinas,firenas,tripodas Si caetera. Nihil de neutrjslocuti luniusTwam^ér rcgulam generalem habent àin no-minatiuo Si uôcàuuo i amp;nbsp;alia quidem habent gt;a,âlîâ n_on, ut animalia, corpora. De hû paucaafferam.

Quod dédit ifextoCmfi cotnparaOhocia ponit.

-ocr page 97-

LIBER .n.

V ult i'a plus raro,nung uetus:effer apluftra, V el folum dat fextus e,non la pones.

Iiyiominibus neutri generis, fi ablatiuus definebat in i, (Tue htbuerst i foluni, Ruc i amp;nbsp;ejiniuI7tiincnominatiuusaccufatiuus^uocatimis Rabent ia,ut inaria,felicia,conco-«ona,ueriïcolona, quadrupedia,ancipicia,ïoncordiaôcc , fer/ius; Diuidit in gcmînSï Concordia fata duorum.Tacitus:Noua Sc ancipitia præcolerc, Plinius; Littora ucriicolo ria rctia, præfepiaamp;c. nirimiit_tninfninqra^gC(utopinpr'itricorporafolum.Compa-ratjua tantum a faciunt, ut nieliora,3ürciorä:(ic uetusuetera,non uetcria,plus plura,êc sjiquanclöplüria’; undc compTura amp;compluria, de quibusmultadicit Gelliuslibro capitc. 2t. Apluftrc apluftra uel aplulfria, fic eftomamentumnauisliipcr malum : ab a id c(t,fine,amp; pTeo, ideft, nauigo;quîa(ïnc co per mare non elf nauigandum,aut quia Apluftrt non necelTarioadnauigationcm requiritur. Melius (ine m feribitur, licet Fcitusab am-plius deriuare uideatur. Sillius libro decimo: Et tranftra amp;nbsp;mali laceroq; aplulfria uc-lo Germanicus;Fulgent argoæ Itcllis aplulfria puppis.Cicero in Arato: Nauibus abfum , „ ptis fluitantia quaerere apluftra. Ludicra non_cft tolle^um, quia folum eft fecundæ de-clinationis,ut rpfl-r docetj/alla contra Priftianum êc. Alexandrum.TQuæ ablatiuum (in gnlare in e fm tenhinant, folum âfacïût.ut dogmata,cprpora.Caufapa uero à Gaulapü elfcdiximus. .

Vm uel ium patrio latiutn datiGræcia uult on.

Geniriuus pluralis tertiç dcclinationis habet latine jun,ucpatiÿ,uelium.ut partium, Cræce etiam on,ut epigram maton, getiercon^mcfamorplioleôn,nærélcon,dia’ccfeon.

LatinealiguanJo declinam is.qiiia Ciceroag.Atticum dicccefumdixit:amp;Fa dÎus Hngulariter lib.j.T otius tneiis dilpoîitio.Ët BaptiÜâ Mantuanus,hxrcßbus uarijs, Crsece dixiffet hærefeis_.qujnâiîj;j^ygtiuum non habent,

Præbetium patnus,fi fextus in 1 fuitantè.

Genitiuus pluralis in ium définir, (i ÿdatiuus linguiaris liabticrJt i, (îuc i folum fiue i Aftcïie amp;nbsp;e fîmul,ut hoc ancile ab nocanciliihorum ancîîium, itcet Horatius anciliorum dixe-rit,tanqu3m (ïngularc fucrit anciftum, fuit (cutum breue amp;nbsp;rotundum. Monile monili-nm. Animal animalium.Sic noftratium,uc(tfatium,inîErium,ditium,laquearium, claui um,concordium,fclicium,prudentium,amantnim, dulcium,fontium,cæle(tium,agrc-ftium amp;nbsp;caetera. Quædam per fyncopam uinfaciiinc ^quandoen etiam in profa, maxime eaquæ in ns delîi^t.uf præ(ens,pruJcns,amans amp;L^r regulam.yyncopa^plurali.Pa pîni. 4.THeBa' Ciîn^uîrëïïati marTcs ætcrna'q; fontum (uppficia, fontuni.id cil, fonti- Sons um. Sons,idejl,malus^amp;nocens. lofons^innocens. Vergilius, Cælcftumiiis magna infons îubet, Pro caêîeiïrum . Sic ouidius, Vltima cælcifum terras aftrsea reliquit. Vergilius, Et uosagrclfum præfentia numina fauni. Arpinatium,aquinatium, amp;nbsp;caetera, fi aliter inuenias fyncopa eft. U Sednotandum crc,ncutrauix unquam fyncopari, quia quadru pedum animalium, meerentum corporftm, pro quadrupedium et mccrentium non di-ccs,proptcr Sefiïqrcgulamcirca fincm undecimi Acneicios, Genitiuus pluralis non de bet minor efle nominatiuo. Ideo dciccndëntûm adelccndcntesdicimus, non adelCîn-dentia iTîTêcus inueniatur, necelTitas carminis exeufat, ncc dcclinatio eft, fed pathos,. HæcScruius.

Toile uigil, fupplex,opifex,uetus,amp; pugil,SC quod

Comparât Cexcep to plus3)artificem,ftfigilemtj;,

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I äj

-ocr page 98-

PE NOMINVM RECTA D E C L I.

inopcm,memorem,confortem i'ungi'to,6c ortum

A cap/Ojdiues qui'bus additur, Vm dat e tantum.

Supplcx

Opifex Plus Artjfcx

Inops ConiSbri Extors

Complex

Excipiuntur à difta régula, quædam um folum habcntia, licet in ablatiuo liabuerint ï,uc uigil uigiTunijiupplex iu^pKÜm Scc . Et que^m horum urn putâtur habere dïtierE caûla.^ropter nomina neutri generis inTuni deliriéntia.qualia fuht flypliciumropi' 2«um,^rtificiG,coniortüim,mancipin,municrpiü,iTc principiu, participiu, facerdótium amp;c.Supj)lex.i.fuppbcans amp;nbsp;humiliter rogans.Supplices hbeni,funt qui principi offerun tur.quum fubditialiquid rogant : uulgusfupplicationcs uocat:Supplidû,pœna. Supplicia aliquando fupplicationes fignificat. Opifex,operis effeftor. HComparatiua.ut mcl» or meliorum.fortior fortiorum.Plus tarnen folum plurium facit.nacentihus3icit plu-ra plururn,plurîâpluriiimTgo plurum nus j legi._~Arti'tex aitificióiUs.Plin.Vir tarn ar-tificisingenij.Capitur etiamTubllätiuc.Plaut.Plusartificum mihi eft q rebar . Artificin, eft quod imlgo officïüin dicitur.ut quod artificium pater tuus exercet:' Inops.uehemc ter egens.Inopia,magna egeftas. Confors.i.particeps:Confortium.i.focictasuelparti-cipatio. Exors.i.non particeps.aut non cöfors.öeidem eft quodexpcrs.hocium habet, nifi uerfus gratia fiat fyncopa.Compofita acapio faemnt um tantum,ut particeps parti-cipum, fic inunicepsamp;c.TA capite nero adiechuâïacnitîum ,ntli fiat lyncöpä jit anceps 3ncipitium,u^~erlyncopamancipitum ö(c . docetli’ocPnTcianus. Diuesdiuitum . Sic uoluntTuniiia habere^ liebes {lebetum, qiiae ium habere arbitrer, lt;Sf per fyncopam um; ut locuples locupletium. Cicero lib.y.ad Atticum:Forc moderationem in pecunfis locu pletiuni.Sicapud eundcmfæpius,uelperfyncopamlocupletum. Idemlib.g.adeundcm: Propedicm uideo bonorum,id eft lautorum amp;nbsp;locupletum urbem refertam fore. ^Exci ^t Alexander etiam complex complicum, quo Latin! uix ung ufi funt quantum nofäre. jjotui. Iniienitur tarnen apud Prudehtiûmhôn adeo pcenitendum'poetam : Tert opera ingeniide femine complicis hydri.Et fignificat complicatum amp;focium in malis.Degener amp;nbsp;huberjicct in ablatiuo nonntiria i habcänt,nun9 tarnen inueni habere ium.

Vm date tantum,

Nomina liabeiitiae tantum in ablatiuo flngulari, habebSt um folum in genitiuo plu-rali.tit Pauper pauperiirn;'lïcimpubêr impubcrum,quialicet aliquâtîdo~acl^tùïe'în fin-giilari tumaftir.tarnen ijnpubcriper i,in ablatiuo non repen.Itacn um folutniiabent do gmaddgmatü«c^nioliominuiii amp;c,Lacpltiralicaret. HalecdicuntlialecnimHeere: cgo geïïitîuum ab balec nünSinueni. nem a IpT.Ticct folcs amp;nbsp;folibus leïta ltnt,uolunt folium debere facere.Exul exuIu.Sic confuLpræful,acarnan,fîren, delphin, canon,huber, cæfâr,agger,pater,martyr,fur,turtur,præs,pcs,faccrdos,duxSCcJFjx,crux,mel,fel,geni tiuo plurali farent.Laus laudum Jraus fraudum. Sidonius tarnen laudfum dixit fn carmi 'nFdeläüaib'üs Narbonis: Nam quod'carmine pro tuo rependo hoccentefimalaudiütua rum eft.Sic fraus fraudium in Apuleio facit in s.Meta. Diftriftis gladqs fraudium.Sit idë farpe. Aliquotexc^tiöesfuntabiweregulaj£uarumprimaeft;Paluspaludum.Phnius tamennimenduiSntpalüdium^xjHib 2.ca. lo.Menfuratotfluminumtantärumpalu-anim.Ef Mêla:Et limo concretarüm päluHiiim. Fornaxfornacum apudPlin. js . cap.14. Apud eundem tarnen fornacium bis aut ter inueni. ut Iib.54. cap.io.amp; alibi.Venter uen-trum.Solinus:Tcncrauentrum.Cruscrurumapud Vergilium.Seneca tarne, nifi mendfi fit.crurium dixit epi.ej.Nefciebant crurnfm uincula.Et de tranquillitate uitç; Impedita crurium.Iufti. IS .Mumm à mus,per duas fyllabas dixit, nifi mcndiim fit : Propter rana-rum mumm'q; multitudinem, At Plinius pertres fyllabas murium , Iibro oftauo capite uiccfimofeptimo,Muftelaruta in murium iienatu cum iis dimicatione conferta. Idemä .wwgcnitiuumdifi^abum,fuum,fcmper facit,utlib.decimofcptimoca.f.Spurcitiasfu*

-ocr page 99-

LIBER, .II.

laiidant.Etlibr. 24.cap.10.Contra morbos fuumboumhj.Lapus in Halicar, fuiutn dixir, ffdPlinlohærendumcft.

As dat 1'11 tn Ia«ale;magi's polyfyllaba dant um.

Nomen latinumin 5s definens^it genitiuumpluralem inium.ut masmarjum.uas Ïi2£afiium, ciuitasciuitatium apud Liuium.tefte Prifciano.PQr^lIäba melius per fincopam effcrunturVtam in proia in carmine,ut^onjtatum. Öptimas,quoJpTurali-ter fepius iepennir,n6n male oprimatium facit.Suctoni.in Cæfare.Optimatium parti-bus.'Si^t omiiinö fn pnnapid.Ä poTIea fæpiffime.Cælius Ciceroni libr.s .epiftolarum: Si te uoces oprimatium cömouent.Dixi latinü,quia græca lolum um facifit.ut Areas ar-cadum,.Atlas atlantum.iic gigas.

Donat lum famnis,lynter,caro,dos,utcr,os,os,

GIi's,faux,nix,nox,cor,Iis,cos,quod^ uncia donat,

S quoç non crefcenSjUelut nSjiungc quiritem, Excipis inde canis,iuuenis,pam's,uolucn's^’, Etuates,proles,fobolesforte,indoleiundo, Donat ium cum mure cohors,monofynaba lunge, Confona bina tenet fi finis,Gnge priorem Tantum pluralinumcrum,fignato figuras.

lum habent famnis famnitium,amp; apud Sillipm per fyncopam famnitum.Lynter lyn trium.Cor.Tâcîtus; Adieéhingenslyntrium uis.Caro carniumT^ôsdotium.Titulus eft in iure de iure dotium : fie cos cotium uolunt habere, licet teftimonium iam non occur-rar.Vfcr utrium,tefte Martian o Capella.Sallufti.in lug .Magna uisutrium effeftaeft. 0$ olfium,amp; os orium,apudPlinium.GIisgliriumjauxfeuciym, nnh fingul^jionitPri-feian.Nix nniium,nox noftium,cor cordiiQis fitîumïSïc compoma ab uncîàTut feptunx feptuncium^Et nomitn in es uel in is no crefeentia in gtCTngiiIari,ut iedesTeditiih.mg-fis mcnfiiim amp;c.Praetcr c’anîsjpa’nis,iuucnis,'ûôTuerisfubltàntiue return, uates uatû, proles prolum,teile Martiâno^apcTRfqin etiani dicitTIcrcuIes RercuIS. Item fofaoles fo boifi,indoles indolum, fi pluraliter legantur.ideo dixfïorte?Addût aliqui fruges frugS, fed hie gtfis uidef mihi ec potms à frux-Hserefis hærefum, amp;nbsp;hoc periyncopam eft, quia reflus gtfis eft hacrcfeon.ut genefeon.metamorphofeon amp;c. Apes apum, fed hocquoeg per fyncopam eft,quia regulari.s gtfis eft ayium.Iuuenalis fatyra.u. Examen'qi apium lo r ■ gaconlcderituua.BoctiusiiiuJcior eft apiu labor.Plura fyncopam patiunfutfedum pro fedium.Cic.pro Sex.Vertraij! fedii templorum'qi caufa öuidi.s^aftrCum tua tint cedât'q; tibi cdriîînia méfum.i.menfium. Silli.lib.i.Turbinemoxfæuo ueniétumhaudinfciada dum,pr,o cladium.Idem lib. .Exoritur rabies cædum ac uix tela furori Suffidfit,pro c* dium.Sic plura leges tibi non ftatim imitâda. Neptis fine dubiqneptium facit. Tranquil Neptiuin, lus in Augufto; Si cuiufquam neptiuiti fuanim competeret ætas. Habent etiam ium nomina in ns dcfincntia.ut dens dentium.Sic mens, gens Jens,frons,glans Sf cætera.Paren tium,amânriumamp;c,Hdrat.bos eit magna parentnTî5r^ctiamCicero,teftéPrifcianoâ PâftnS jparensromine communis gencris.HoratiusiTentaremultaca’debidcntium.Sonsfonl

ùûmjuffcr fyntopâjontum; ut «t« na'® fontum fupplKia.Reliqua in ns monofyllafea

I uj

-ocr page 100-

Mus.

Cohors

Penates

lores. Wanes Laftes

Proceres yWum

Wacedones

Aattiones

de nomtnvm Recta déclina.

fisKopam no patiiiritur,g^ntuni notaixf otui. Polyfyllaba ucro tä in profa ^ir* carrnä ' ne ræ^iîiinê ^rF/ncopam efreruriturait ainantum.parentum.pfûdêritum Sc.Quîrltes qiitritium.ix per (y tïcopam quiritum.Hora.Hunc fi mobiliiim turba Quiritium.Prüden tius;S£rtiat falutcm uirgo quiritiiim.Apul.dicit fiudioçe quiritium in H.i.mcta.Mus mu-rjuin.Hierony.lib,i.Reguin;Facictisfimilitudincs auorumueftrorum. Scfimilitiidincs murium qui denioliti funt terram. Cohors,multitudo militum, amp;nbsp;aliquando aliaçt rc-rtim: gtfis ell cohortium. Siietoniiisin 1 iberio; Exploratorem uiap primarum cohortin centurioncm ftiatum liumi pcnc ad necem ucrberauit.Corn.Tacit.Cohortium cura ex-olucrentiir.Sic uterq; fcmper,quantum notare potui in emendatis codicib’.Inuenies tame apud poetas cohortumpcr fyncopam.Cohors cohortis uel cors cortis, uel (ut quids dicunt)cortes cortis,ctHocus in uilla ubi anferes,gallinæ,amp; anates nutriuntur.Ouid.de Mulpe: ^lîulërât ihultas ifla cohortis aues.Marti.Non poreus, non lt;orti^ues,non oua fuperfunt.Nomina monofy Haba in duas conf^antesdejmentiâlâciunt turn in etó plu rali.ut trabs trabium, plebs plêEum.ieps Fepnim.arx arcium.Iynx lynciunj^tefte Nebrif fenu.AlexanderàixitpërT^c_o£af!iIyncumiamp;rcéîèPfini.î7.ca.2.pcmoftratuslyncuri on id iiocat,amp; fieri ex urina lyncii befiiaçt.Et aIibi:L'yBeS humor.Sic librtius dicä,q lyn cium.Sic fo^(co^ftirps,urb$,fuls,daps,falx,hnx,mcrx,caI.xfl(c.Vniun exci^tur ops opum,da i^iKulumOps Formabit opuni.ficütîhopsinôpumTTungeliabentib.iu^lar lari ximan.T.HalycarnalTei. TOomina tm plujalisnumeri ,gtm faciunt ex malo^ia uel pro-portione numcrHin£ulari£qyi uerifimiliter cfîcc, Rngulari no carer7t,ut penat« pe-jiatTum.quialinguiarelorc^ienas.ut optimas, uel infimas.Suetoni.in Nerone; Simula-cràÇëïcâure ueTargento Sbricatacoriflauit.iri His penatium deoçi.quæ mox Galba re-ftituit.lnucnies tarnen fæpe per fyncopam penatum:amp;funtpenatesdii domcftici.SC ipa domus.Hac rationejum tâcîünt; Foresforium.i.ianua quaeforisaperitur. Mînesmani-um.i.dehihïïö^ animæ.Viresuirium. Tres trium. Aedes ædium.i.domus.Lafteslaftium, inteftina,Sicfortcs,fordes,fentes,pugillares,gades,alpesamp;c. in hcteroclitisdeclarâda, Sicprocercs proccrium^eret.fed per fymeopam fægius dicimusproceiÿ.lucey.prima-rum.Pèrfiûs; AtEohà pars proceçt tacita^abit acerra.Proceres.lunt capita trabium, amp;nbsp;excellentiores nobiliores'cgmbis uiri ucl principeî.Vepres ucprium,5c per fyncopam ali' quandoucpruin.Papin.s.fyl.Aperiremalignastotueprumnemorumîî moras. (Eontrà um folum faciunt leinures'calites.maiores Sic, quia fingularia forent lemur, cæles Sfc. Notato bene figuras,quâc circa gtm contingunt,iy ncopaih ix epenthefîm.Syncopaiam fatis declarata eH:,ut menfum pro menfium S(c.(X. boum à bos pro bouum. Macedo Ma-cedum pro Macedonum.Papin.Fraxineas uibrant macedum de more fariffas.Naccdones populi «juidam Œræciæ.Sariffa.i.lancea.Epenthcfis, eft additio literæ uel fyll^æ in medio dimonis gratia metri,ut aies alituhï.Sf per e^nthefiijiafitüüm. Verg. Afituum pe-cudum'qfgenusTopor altus habebat. Amazonidum^rp Amazonum.non eft epenthefis, fed ponitur deriuatiuum amazonis,gfis,pro primitiuo amazon, ut ftipiadcs pro feipio. Verg.Ducit amazonidü lunatis agmina peltis. Amazones, fuerüt mulieresbeUatrices.

Tertius eft în ibusibos bobus fledo boum^,

Datiuus pluralis,cui ablatiuus femper eft fimilis,definit in ibus,ut hominibus.patrib. Sic dogmatib’ Âc.fed hæc in a fæpius amp;nbsp;elegâtius faciüt hos cafus in tis.ut his fophifma-kis,epigrammatis amp;c.abantiquisntisfophiîinatô,epigrammatii amp;c.Plaut.in Afin. Neq» un^ fîâum neep piftü netg feriptum in poematis,ubi lena bene agat cum cuig amâte,qui feugi effe uolt.Sic apud Ciceronem amp;nbsp;alios eloquentes in emendatis codicibus fçpe leges, I teftes funt Phocas, Anto.Nebriffenfis,amp; Georgius Valla Placcntinus cumLanciloto.Bos kobus pro bouibus,dc bourn pro bouum per fyncopam facic.Varro ÔC Plinius cum Coin* VrttUa bubus fere pro bobus dicunt.

-ocr page 101-

'LID 'E R ai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- quot;

Q_V A R 7 A DE «-Irl N-A T I O.

/^|Vaftadatusredo:datamp;upriusinuariatuni«

r* Charta dcclinatio nommuinduv tenninationes habet,iiJ 8C v.Sei u priuïjd eft.in ffnguiari numffo'tw decfinatur.ut riàus.iJfîQol^irm pêios. NiflusJ.motus;« Riß« nlftiiî ocul^mdïus g ißus.teftc Valla^ißus.quo uiuinius.fdlicet cibus äi potus.Cornu, Niß« gfnujntcr ha-cquacdam plural) carcntjUtgclu.aftu, amp;c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Viß«

Vs gem'nuus habet,per uis flexerc uetufti»

Cenitiuus in us definit ut hie fenatus hums fenatus.id fft,.fenato^ni conurnnis, ant ,,______ ipiTfenatores, ittdt.quosuulgus icabinosuoeat.Hic nragiftratushuitumagifiTatuSjfegr^^”*™ men uel dignitas.aut aliquü in dignitatc conftitutus. Apud iietcfes nomina gi^rtæfaci Mag?quot;’’**»» fbant uisingenitiuo, ut huius manuis.anuis amp;c.Terfntius in Hèaut.Ëïusânuiî cpinor Anuis. caufa^uç erat mortuä.Cato”: Ähuis ut languis detcrior, fic öflac.Sk Varro frufluisdixk, atlt;6 aln alia,ut probat Gellius.Nomina in u diximus in fingulari non uariari. Quod aSt Cornus Lucanusaitin .r. Cornus tibi cûraTîninri Lehtule', SCeniisïïbrofexto: Ceruinicor-nus combufti.amp; paulo poft; Quia corniim habct.öc Plini« multis in locis; non eft à ncu-tro cornu,fed à mafeulino minus in ufu cornus.

Terti’us optât ui,quandocp per u quogj ledus,

Datiuus fit in^ ut hiccommeatushuius commeyushuic commeatui, id cft,ftcultas CoffiRinm aliquo proßcifcedi conceiîaïïTupcnô’rc.Etiâm fignificat uiäum miTîFarcm.Plaut.in milite: Intcrclude inimicis commeatum.Dicitur etiam uißuspriuatus.CiceroJam comme-atu Sc priuato amp;nbsp;publico prohibemur. Aeftus,uchemenscaIor:Scpertrannationcæft« Aeftiö defideriumSClibido. Item aeftuseftmaris cömotioScinquiftudo,Sc proccllauclflußus, Luxul. Luxus.i,luxuria uel abüdantia.Terent. Adolelcens luxu perditus.liDtüs in ui,fit ab anti-.lt;5uo gtó in uis: a’ gtó aßt in us,rf gula riter fit dtüs in u,qui iam in rariore ufiieftiut metu pro metui SCc. ucluti docct cxquifitiilimus autorTjelliJfb.^ica.icXuciir Quodîumptû atqj epulas uißu præponis honefto,id eft,uißui.Idem: Anu noceo,id eft anui.Vergilius: Teifafpeftuncfubtrahenoftrojdeft.afpeßui.Etin Georg.Quodncqjconcubituindul gcnt,id cftjConcubitui-.Et Aeneid.primo;Parce metuCytherea,id eft,metui, Sie alij cur-ru,dominatu,ornatu Scc.dixcrfit.pro curfuFScc.

Vm retfnet quartusifitfextus in u tibi cafus, ym quarto,reliquisu cafibus optât lefus.

Acefis fit in um:abltßsin u: utü_s fimilis eft nominjtiuo.ut fruftuS.hunc fruftum,o fru pfu^uj ftus,àfruiîîujd eft,utilk^s.Cicero: Non paru’îiïIhiftûsTîabet in fe doqurntia. Prußuo-fus,fhißu plcnus.Fruftus.itcm quod ex arboribus ad ufum noftrn nafcitur,Sc puer. Ru-.amp;’_4d eft eruptio, ftomachi. Ruftaie,faccre rußü, Gradus,id eft,grcITus.Vergil.Siftc gra dfl.i. fta.ne proccdas.Item gradus,pcr qd gradimur.ßoet.Qui cccidit, ftabili nó erat ille gradu.Ritui.i.mos.uel cöfuetudo.lUncaduerbinrite.i.bn amp;nbsp;reCte, neef abltüs.Necim-petus impete'facit in äbltö fed imcetuTölS.NaTrncete eftab äntiquo nomine impes,qd’ Oltenditgtfis fingubrisinTpetis. 5ÎiTTV S acem facit Icfum, cætcri cafusin u^efinüt, lefus, ut hic lefus,Iiuius lefu.hujc lefu.lißcigfum.ö Iclu.ab icluJnfcï^fetatiîrTâliïtans aut fal u itor.Et eft dißifi^triljU^a.iuucncus; Quem miferans amino ÿ-bis conipellätlefus,i)o mus alibi declarabitur,

pRîmus pluralw cum quarto femper in US fît»

-ocr page 102-

DE N O M I N V M RECTA DECLINA.

Dat gcni tîuus uum:pcr ibus tibi tertîusexît,

Dant ubus artus,acus,ficu3,tribus,amp; lacu»,arcus.

Et fpecus,atlt;^ ueru,partus,quercus quoq?,portus.

Forfitan queftusà déponente crcatum,

Nominatiuus pluralis cui uocatiuus fîmilis cft cum accufatiuo.df/ïnît in usjit hæ ma-nusJiasnianuSjO manus^NcutrjunJ^ca/îEus per reg^m generalem a habent, ut cor-nua^cnuaTTîtûs delinitinùum,^ deSs cum abltS in ibus,ût hnältu^.oriimTaTtuüjhi» îaltit)us,id eirfäflio Îalïc3i,aut fylua.Ctûsper Rneopam accô lingulan fit itailis ut cur-rum pro curruùm,perreguIam:,Syncopâpurâiîîcc. Vergil.'«. Aeneidiî^æ gratia furrfi . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;arm orum^ fuît uiuis.Martial.Sed duo funtquæ nos diftirfguunt milia paflum. Vcrgi.iï.

Aeneid.Cinfta'q; adeft uirgo inatrum!]! nurum'q; caterua.

ïPauca faciunt abltm in ubus,ut artubus,ne R artibus dicamus,uideatur elle ab ars. Ift quibufdamfiTcTäTOTnenonpoteft^utacusacubus,qiiercusquercubus:ucriflïma igitur Lacus ratio eft.d'oiîinimorum uiusTXrtus'.Ïd eft,mcmtrum ucî membri nodus.Deartuo,as,pcr Artus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diuido. Lacus,locus profundus cum aquis perpetuis ibi natis.Etiam eft uas in quod

currit muftum'^Kt'ôfculari expreflîim. Ouidi.in Fait. Præmia de lacubus proxima muüa

Arcus tuis.Item lacuseft fpelunca,ut lacus leonum. Arcus qiio fagittatur.Arquites fagittartj, Yjj.y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Veru.ùeruljus. Tyberga tarnen dicit ueribus ufm'anwus, legi in emédatis codicib. apud

Vergi.Pinguia'qjinueribustorrebimusexta colurnis.NecPrifcianus.fcd Alexâder dicjt U ante bus habere aciis,ficus,ueru, plurcs Alexandnim imitantur. Veru^ft inftrumentn, quo anamus aliquid,amp; huic fîmile inftrumentü belIicû.Partus.aftuspanedf. Dicitur pro Partus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eodern partio apud Plautiim. Pqrtus,locus apud littus quo naties dirigunf ut tutæ fint

PortuS amp;nbsp;quieftant.JValla itmgit queftus pro querimonia à qiieror déponente,(çd ueteres dif-Queftus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferentiâ Vallæ n^oKïeniïhc.utoftendit Nebrillcnlis,crgo dixi forte.Et credo tâ queftus

proquefëlà,'^proTucroàquæro^usfacèrê^tit mankus: dclittisdiffcrccixeft, quiaaltérùmdiplîtliongum'liâbet,qiia alterum caret.

Q^VINTX. D.£ C L I N A T I O.

REdus utn'ufuis numeri quartus^ per es fit Pluralis quintæ:dempta s capit i gcnitiuus, Cum dandi cafujQuartus uoletem;dabo lèxto . E beneiuult erum patriustuult tertius ebus»

Nominatiuus 8C uocatiuus utriufqj numeri quintæ declinatfonis,cum^cco plurali de liiTit in eslongüm'.tjtîls 5cdt'^ fingularéS în7î.'Rcculâtiuusfingulans in êm. ÆEItûsin ë^epjtiuûs ^nîRs in erum. Datiuus Si àSIatiuus in éÉus.Exemplîl ell ih ponafoï^pe-cies.id cft.forma.ypeciorus.formolus.Kès.quicqûideff.^pi'tur pro negotio: ut quid rei Species nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi eft cum illo.Étpro-diuitiis.Ouîd.Re fine nullus eris.Horat.Et genus âCuirtusnificS

. re uilior algaeft. Colluuies,colleftio fordium. Ingluuies.uoracitas.gulofiras. Proliiuf Colluuies es.profufio uel emlîîTô. 5ç^rtîes,pîgritia. Pernîcies.dàinnum 8c perditio:perniciofus, Ingluuies damnofus. Rabics,furor;rabidus,fariorus. Ma’cifs, carenriapinguitudinis.hicconfedi’ Proluuies eft macie,iïëff,macil€ntus eft, multum macer. CacSrics, capiUus comarum, à crebrà

-ocr page 103-

L I B E E R ,n.

lt;sEfione:îdco proprieuirorum eft. Licetaliquando etiam fctminiî tribuanir. Cacfari»-tiis, id eft,coniatuj,ut miles cæfariatus, apud Plautum. Carics^utrcdo uel corruptio. Caries Plinius; Cariem non fentiunt cuprefliis Sc cedrus.Cariofus.carre pienus . Effigics,id eft, imago fiec.Horum plurima cart^t datiuo Sc ablating pluralibuj: aliqua etiam toto plu-ralijUt in fccjucnti fibro patebit.^iümnia nomina quintæ funtlecminini generis, præter di« Sc merï^es^tjux latis ex primo lïbro patent. fOmnia nomma quintæ Tunt appella-liuajdeoTijes nomen uirginisefttertieaeclinationis.lIMurtaiïib esfunt quintæ, amp;nbsp;fub »liaterminationc non mutatafignifica.tionë^eriuukdinitionis.TLuxurics,nequiti-«,(nuitics,{æiutics,iégnîties.maceries, materies,, ufluxiiria nbsp;nbsp;nbsp;proIuuiesueT um amp;cæ.

Aliqua nunc tertiæ.oEm Fuérunt quintæ: ut fames, plebes, gufts, unde rcquics jam ma-gis quiïit’æ cit.E inter duo rjproducitur ut lpecici,alioqui^i ngitij|r,ut lîdei, Cêhîîîuus quintæ olim erat iîmïlîs' ablatiuo, utTuc (fies^wùsjßef^alljiftius in lugurtha, teile Cèl L/tus oc dtns lio; Vix décima parte die rêlîqüâiTdemîit in aatnio.LucilliusapudGeIfium:Primumfa- ftuintæine cie honeftas accidit.Idem: Qui te diligit ætati facie'q; tuæ fe fautorcm oftendat,fore ami *acRS cum polliccai. Genitiuus etiam erat fimilis nominatiuo. Ennius apud Cellium libro . s. capitc. 14.Poftremælonginquadiesquumfecerit ætas.Cicero apud eundem; Equités Gtusqmntï uerodaturosilIiusdiespœnas.Vergiliusapudeundem: Libra dies fornnfcp pares ubife-cerit horas.Ita quidam,tefte Gellio,dixeruntfcreperiffe in libro Vergilijidio^raphojd ^»«,die eft.quem fcripferat ipfe Vergilius. Scruius tarnen Libra die fomnicp amp;c. ut lit genitiuus 1iblatiuKTîmilis,ucIutiapudOùTdium;Prima fide uocis'qi ratæ tentamina fumpfit Candi da Liriopc. Genitiuus etiam in duo g dcfinebat,ut düiPro dieixfiini'i pro famei SC cxte- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quint»

ra.VergiIiusapudGcUium:^uncralætit7arn’q; drÇî3eft,âiei.Cato apud eundem:Pueri jnii atq; mulicres extrudebantur famrj caufa.Sic oftedit Gelli® ueteres dixifle, progenq, actj, nji fpecq,luxurii,pcrnicri Sccæterajpro progeniei^ cætera. T eftimonia fi plura defidercs, i-eperies apudGellium,libro nono,capitu{o decimoquarto.

^Poft hæc Alexander docetcompofitorum dcclinationes, quas in principio huius li-bri enuclcauimus:deindePatronymicorum 8c quorundam nominum Græcorum infle-xum aperit,quæ ex iam didlis fatis lucent,De Patronymicis tarnen paucula dicemus.

P A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AW-G A

PAtronymicum, eftquodii nomine partis 8c abufitic alterius deriuatur fecundum Acacidcs Græcam formam,ut AcacîHë^îdcTlJ’ereus a nomine ^âtris fui Aeacus fie appella-tur:^éô3ëm modo Achillw a nomine aui, Pyrrhus a nonïineproaui amp;nbsp;cætera,

Patronymicum,interprctatur patris nomenià pâtre, amp;nbsp;onoma,id eft, nomen, omutata in y. Patronymicum,fignificatAïiiiin aut fiTiâm,ncpotem uel neptem. Aliquando etiâ, qui poft longa tempora per recfam lineam côlanguinitans natus eft,lît Pyrrhus, Epfto-tarumlex, dîîîus eîî Aeacidès, quia diccbatur ab Aeaco defccndiilc. Patronymica for-mantur abufiue ànominibusmatrum, ut lliades, id eft,Romulus uel Remus lliæ filius. Malades,MercuriusMaiæ filius. Phillyrîdës, id eft, Chiron ceiitaurus Pliillyræ filius. IIA nominibus fratrum, ut Phaetontiasjdeft,Lâpctiæ foror Phaetontis.Phoronis,idis, ideft,Io,'ïbrorPhoron^irAnominibus regiim,ut R,omulidæ,idcrt,Romani à rege Ro mulo.Cecropidæ Athenicnfes,à regeCccrope. Thefidæ Athénien Tes, à rege Thefeo. Arfacidæ,Parthi,àrege Arfacc. Dardanidæ Troiani,à Dardano rege . A nominibusfill orum,utMcleagris Althea,Melcagri mater. A nominibus maritorum,ut Mçnelais,He-lenauxorMcnelai. A nominibusdeoruin,utPhocbas.Phocbi facerdôsTjïnôminibus ur biû.gcntifl.regjonf,. Colchis Wedea à CôIcho.Thcliralis,quæ cxThe(raliaelt.Troas,c Troia. Sicilis,dSicilia. Pann3nis,cPannonia. Afis,cxAlîa. Thebais,cThcbis .Sicalia multa , quæ pro poneflîuisfumuntur. Anominjbiisauorum,abauorum , amp;nbsp;cætera,ut Atlantiades, Mercurius, Atlantis ncpo^- Formancur etiam ab alfis fi quis diligenter pent

-ocr page 104-

DE PATRONYME RECTA DE CLT.

ßy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nïtiffimos poftarum locos rimetur.

tPatrongt;'niicoruni.tfrininationfs,quibusLatiniutuntur,funtquatuor:una mafculp ■ P 1 Kcncns,lcilicttes,îîtPriarnidts': rcliquag tccminini generis, as, is, ne, ut Phactön^ t;gt;gt;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nîrine.

5KtronS~nnca in es folum uiros fîgnifiçant:Sifunt omnia primae declinationis,amp;dc 9a •gt; ■«Âb'nantur, ut Änchrics in lingularî: in plurali ucrcTut poetaê:' fè Jîn gcflftluo patitiîitur etiamryncopfOTÎælicoIæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;——

SfPatronyinica in as dcclinantur per omia, ut Lampas : ueluti Aeetias adis uel ados, id

9a 5!Patronvinicain is dcclinantur per qmnia ut pyxis, ut Aeneis idis uel idosjd eft,fi-A» »,^**ÿw^Tliaucl nfptirÂèncæ,autVcrgiIrjdcgeiïîs Acneæcaiïnën'.

flfAi JPatronymica in ne dcclinantur codemmodo ut Pcntcçofte : ueluti Nerine Neri-»* ■*V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;id eît, iifia aut neptis Nerci, ut ôalathca . i'uperuacaneum foret de his carmen cu-

i/ llPatroriymica prompter carmina folum funt inuenta, idcoipfisin profa non uçimur, i®*” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;doftiffimTs fucrint recepta.

I ■ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^IPatronymica à Latinisnon formabis,niiîparciflîme in magno opéré,ut paulides,fd

^■^^tpisdes.memmiades.

TPatronymica pro primitiuis intérim fumuntunut fcipiadæ,piro fcipioncs. Am«o-ft ■»•«'•...'iiides,pro amazones,autoreftS^eruius.

JT««- ^Patronymica non habcntformationum certasrégulas, tjuia prometri ratione for-roy tur.RcguIàTtameri,licet non latîs catbôircæ.Tiæ^rnoIent,

omina primæ declinationis mutant æ genitiui in a breuem , 8( lunfta fyllaba des jedduntPatronymica,utPeliaspeliæpeliadcs, Hippotenïwotæbippotades, Aeneas acnea' æne^es. vêr^iustarnen tcIFePrifciano contra rcgulam arnidès pcnultimalon ^a pro aênêâdcsTixit. Item contra regulam (îmt Anchifes anchiiîadcs, Laertes laertia-des, quvm patronymicum regulariter formatum nunquam debeat primitiui genitiuS «iC una fyllaba fuperare.

^INpmina fecundæ declinationis uel fccundi ordinis correpta i genitiùi addnnrdes, Mt Priami pri^ides : mil tuefînt duo H, tune pofterius mutatiirîn a breue, amp;nbsp;additur des, utWcnetius menetti meneriades. Quæ uero ei haEcntTmutant^ in i ' longum ad-ditadesTutPeleuspclcipclidcs. Tvdeus. euphonia caufamutât d in t quiadicimus Tytîdes,

irNominatertiyordinis.uçlte.rtiæ declinationis correpta i datiui addunt des, utHe-ftor heftori hcÆiridës J^uka contra reguTam iormanturj ut yerj^des prô^cî^ni-des, Ecucâlîdcs, A’tîântiâdcs? Âmj^trÿoniades. Sic . quiâ poctæ addunt, deinunt, aut mutant pro metri exigentia.

ïPatronymica in as fornya^f à patronymicis in des, h abetibus a ante des extrita d fyl laba,utpeliadesPelias,atfantiadcsAtTaîmas^âneâdesÂcneas, Vergiliustarnen Aeneis (ilürpauit pro carmine de geîïS Aenese. Homerus fecundum rcgulam ab Ilium faat Ilias, pro carmine de rebus llq.

In ispatronymica formanf ab habentibus i ante des ablata de,ut priamides priamis îdis,quod]nllu(irproducaf,mutabiturin ei,ut pclîHcs peTéîs'^c modo excunt multali brorum nomina,ut Achilleis, Aeneis, Adexandreis amp;c,

llPatronymica in ne pauca legunf, amp;nbsp;fonnantur a genitiuis additaj^jHaba ne,ut Adra ftusadraftiadraftine,uelmutando eiinîlon^'ïn , ût Nereusnereijierine, ïïeTpoTîerius mutanooinoionèum,iit AcriiïusâcrilîTacrmone.Hincacrifioncus.VergiliusfÂcrîffo-quot;neisDanax fundailc colonis.

P R O JH N V H- »-S'C L l-W A T I O,

-ocr page 105-

LIB ï R .TI.

P^onQjninum declînatio ex Donato fatisnofeif, ideo deea earmeti dartnoluî,jie moleftarcm pueroçt ingénia reS*minime neceflariïî. Pronominiiin dedinationes funt quatuor,ut ex rucfimentis lucct. Addapi paiifula fn rudiincntis no dedarata.

ïPnma dedinatio pronomintim mittit gtin in i.ntego mei,tu tiii/uiTïnc ntô,amp; apiid uetuftinimos in is.ut mis tis,df(quantum Iicetlîârioïari éx herum analogia)fis, Ennius apud PrifcianumTTngens cura miséPt concordiBus æquiparare.Plautus in Poenulo: Da di em hune fofpitem rebus mis agendis. Idem in milite gloriofo: Quia tis egeat,fiCquia te careat. Differut genitiui inei,tui,fui,noftri4ieftri,àgenitiuismis.tis,fis,noftrü, ueftrû: quia mis,tis amp;c.adiue fignifi^t Jd eït,oratio in qua ponu^r^^elaran^eTucrBS adl-uurn,ut amor mis,id eft,quo atTguem amoTîed mei tiû amp;c.T^niBcant~tiarf'mejd cn,orà^ tio in qua pnniinf^edaratiirper ƒ bû paniqd.ut amy mei,quo amor ab alîquôTro mis tis Jis, nunc 3idmus meustuus fuus^ro noftrem ueîtrum,nQÎR^^er_;tainen nôïtruin ueftFum gciiitiuis adhucutfmiirpartitniC'Utnerno noftrn. Denismultauidebis inTvn-taxinoftra.Ègo,Donatus in plur'âli uocatiuum haberecenlitiDiomedesetiam in hngit lari,ut fi dicam cxclamans,ó ego felix d nos Felices: fed o potius eft ibi intcrieftio qu^ uocandi aduerbium.Ego in datiuo etiam mi facit.Vergili. in fcxto Aeneid. Et mi genus à loue fummo.Ouid. 13 .meta. Hic quoqj mi metuendus erat.Lancilotus uult mihi femper intégré debere fcribi,etiam fi monofyllabum proferaf.quia figuratum cft,tcfte Papyria no,amp; antiquis cxtcris.Veceres à mihi in acciifatiuo mehc dicebant,tefte Fabio.Idem ait, Mehc ueteres fibe amp;. quafe pro fibi S( quaff fcripffffe. liSeciinda dedinatio mittit gtm fingula Sibc rem in ius per duas fynabas,ut illius:uel per unä,uc huius.ueteres pro his hibus^cebât. Plaut.iftnurgiFaratiïfimreftis hibus. Ab is in nto plurali dicimusei uel ft, in dtó 8C abla tiuo cis uel ijs,Sic dices dc coinpofito idcm.Cic.Nam ei caufam Bibulo ualere cupiebant.

luuc.Implet de ad mcechos dat eifdem ferre cinædis.Olim pro ipfe ipfus dicebant.Teret. Ipfitf Ipfus Dauus mihi dixit.Ob hanc caufam,tcftib’ Diomede amp;nbsp;Prifciano, ipfum non ipfud in neutro genere fleiftimus.Ipfe omnis perfonæcfle multi uolüt.Prifcian. tarnen libr.u. ait:Ipf£dF teruæ perfonæ,licet dicamus, jple feji^quia intçlligitur ego, tclie Prifciano. Veteres im pro eum dicebant, ut in lege. 12.ta, tcfteMacrobio. Si nox furtum fadum fit, fi im aliquis occifît,iure cæfus efto.Hic uetufte nox aduerbium cft pro nofte,amp; occifit ,p occidit. Hiçillcjfte fiedifferunt. Hicfignificat me autmeum, autquod eft ubi egofum. . Ifte fignificat tcauttuum.aut quod eft ubi tu es.lllc quiduis tertiü.DecIaranflîæc SC plu-7 nbsp;nbsp;r

ra in fyntaxi. ^ITërtià decHnatio mjttit gtm fingulycm in i,æ,i: meusm« mcum,mei meçmei.Meusutmfacit ini.Tercnt.ümiAefdiinc,^mîgermane.Veterêstnd meusdi-cêbant.Vhïïe êl^popule meus quid feci tibi.mca d mea.Tf rent.0 mea Clyccriiim. C3 aüt dicitur in facris,li.Iudic.Heu me filianii decepifti me,amp; ipCa dccepta es. In Ruth:Rc-uertimini filiæ mi. interiedtio blandiendi potius eft q pronomen. Quomodo différant nieu$,tuus,fuus,nofter amp;nbsp;uefter,â genitiuis primitiuis mei tui fui,noitri, amp;nbsp;ueftri, doce-beris in fyntaxi. lîQuarta dedinatio mittit gtm in atis,ut noltas,noftratis,ueftras ue-ftratis:declinantu^crjnagenëra,utarpin3S Cicerd acICælïumTutafes neùnqâccide-re polle^ùt mihi T^a^eèifrent.noToIûFta uéîtra ofâfo'rrâ.fed Iiæc e'tiaih leuia noftratialt; Cato Ccnforinus:Rex Seleucus arma noftratia facit.Cauû cur non dicimus njeas atisju as atiS'fecuduin Prifeianü eft,quia gens uel patriajiô unius cft.fed multo^e pdÜefflo.Nûc dé prdnominum compofitione pauca libet afterre.

P a-o-N-ô#.m v-wf c-o M P O S I T I O.

PRonomina com^onuntur inter fe,ut egoip(ë,tuipfc,fuftpfius.Egoiplt;eeftquod in dofti dic'unt,ego perldnalitff.ntc eoinponitur cum hic leruàta alpirationé.ut Ne-bîwnlî S plunbüsWa'ih dodiflimisplacerê^uided contra Pn'icianum, ut ifthic, tôhzcjlthocjucî egmite flnîûc,gehiuuo'S dâiiuo caret, accuïâtiuo ifthùc,irtlîâc;ifthoë, ht Tï

-ocr page 106-

DE PRONOM INVH RECTA DECLI.

ablatiuo iftlioç,ifthac,ifthoc.Pluralitcr ge new neiitn,noniinatiuo amp;nbsp;aceufatiuo ifihçc: rjjijf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eStfris caret.inuennijrille aim ïùc.iîlliic illhæc.illhoc.^ÿfcundo, pronomen com-

ponitur cum nomine,iitTiuKifrnoJîTamp;intercedente iyTTÆkaadieftîonentiiufccmod». Sic cuiufinodf, cuiufcemodTâfc.quæ nomma eiîe dicTtPrifciahus',quoieTte Cicero dixit cuiiifmodi pro cuiiifcuncD modi.Sic olim plura.nunc exoleta.ut alis pro alius amp;c. 5ITcr-tio.tcfteDonato cum præpolïtionibus componuntur.ut mfcum,tecum,fccum,nobifcfl, uobilcum,quicüm quibulcum.Pi'ilcianus dicit lolumöfatio'nes efle: funguntiir tarnen ad uerbioruin nice, quod Donatum fatis exculât,ut in quamobrem. ^Quarto çomponitur cum aduerbio.ut idem ab is amp;nbsp;demum,quaff is demum,id eft,præcipuc ucTiteriim Et de ('clinaturTiC'idem eadnnidem,enïlt;cit^cidem,eundcm,eand?in,idcih,aKëodcmëa3em [eodcm^ Èt pluraliter eidemuel qdem cædem cadem, eorundeni êarundem eorundem, {ifdcm*iicl rjdcm, eofdm caîd^~cadfm ab eißem nbsp;nbsp;HÎdtm. Ab icTemlit aduerbium

jdentidem,i3'clt,iæpc,6ê'itidcm,idcfF, fîmiliterlfein iscomponitûrcumecce uelen: ut c^m f ccam eecum, eccos eccis tea. Sic cum ille,eirum ellam, ellos ellas. Prilcianus Si T m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^rgitis pronomina efle aiunt,qùiâ gênusjn eis cohiiiicirtir,ut fft eccum, cn eum: ellum,

T nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mum Âcætera. Valla aducrbiaelfe contendit,lx iicdeclaran, cccum, cccÈTircae quo

tJlum 'loquebamur:cïium7cetedlilt;4»^Jûntaduer'braquândâ^ronominis naturam retiné-tia.Terentius ecca clixit;Eccaiundi n® calamitas. Quinto,hic componitur cum con iunilionc interrogatiua nc, ut hiccine liæcçine hoccinej^enitiuo amp;nbsp;datmo'carct.liûcci-ne hanccinehoccine^ Jioccinc haccine.Et pluraliter generis neutri,nominatiuo~amp; ac-HiKine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cufatiuo hæccinçj^æteris arec: Sic aduerbia liuccine haccine Sic. Item liccine pro'lic ne,

Perffus: 0 miler inep dies ultra mifér huccine rerum ucnimus^ proferuntur hæc ironice, amp;nbsp;cum quadam indignatione.Boetius: Hæccine eft bibliotheca? Sexto, pronomina cô-( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ponunturcum fgt;113bicisadicftionibus,quæfuntquinq;, met,tim,te,ce, pte:utegcunet,

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;meatim,tute,Tiuiuicc,iuapte. Sgt;llabica aaieclio elt fyHaba exfrf?bnTbofltipni?fti flihil fi

Svllabicaad gnificans.lnkompöiïtïónc iïgnifi'catio eius dcpréitcditur. n’^n aliter lignificat egomet KCtio. qu^in ego,S: Inapte qu?mffiaVideo dottiHimi lyllabicas adiediones^cuntelleaouerbia Kifeparabiüa.ut rc,con,âf cæterafunt præpoffïrdn^sinïcparatiles.DeliisSéruiusînil-lud: Durate Si uofmet rébus feruate fecundis.ffc ait:Hæ particulç,mct,piam,te,ornatus caufa ponuntur, aduerbia autem funt: nam quicquid ab illis feptem partib® reccfferit.fit aduerbium, hæcillc, cuinonnihil contradicitLancilo. Met auget,non tarnen excludit fempcr,utdocetLancilotus,a: iungiturpronominiprimæpcrfonæ per omnescafus abfqjgenitiiio plurali,tcfte Mancinello cnmNigro,utegoinet,mcmct dcc.ltem prono-jnini(ecundæ perfonæ in obliquis fingularibus iungitur,ut tuimet, amp;nbsp;plurali toti præ-Tute tergenitiuum.teltcNigro.Legi tarnen (ffreftememini) noftrimetgenitiuü ànosapd* Tutemet Tercnt.ergo dicitur ctiam ueltrimet.Tumct non dicitur,quia in uffi non cft,aut ncuer-bum efle uidcatur.fedproillo tute dicimus,unde t urfum fit tutemet. Lucretiuslibro i, Accipe præterea quæ corpora tute necefle eft.Idem: Tutemet à nobis iam quouis tempo Te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;re uatum, T erriloquis uiâus difiis defiliere quærcs.Cicero tarnen nifi mëdum fit, turnet

dixit orationc pro Cecinna; Tumet deieccris. Te foli nominatiuo fingulari tu adrjcitur, Suifmttipfis quia tuitenon dicitur.Item dicimus fuimet,fibimet Sic.Si fuifmet.Tacitus:Suifmet uiti-is.ldc:Suifinetipfiscædibusfæuirent.Nâhæccum met compofitarurfum componuntur cumipfe.Cicero pro domofua:Vobi(metipffs pontifices.Iauiiis.sCapti à fuifinetipffs.Ci cero ad Atticum:Memetipfo caredum eft.Plinius.iô.Vmbra colligerctur in femctipfam. Suetonius in Claudio,Rcfrigeratusàfemetipfo.C^intilianus.u.Sed ne more Socratico rum nobifmetipfisfinxiflêuideamur.Hæcattuli propter quorundamimpudentiam, nc Tint gantiûlatinedicinofmctipfi' Sic. Tim.tcftePrifcianoiungitur ablatiuisfœminini genc Pte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ns,mea,tna,fua,ut meatim, id cft,mco more. Pte iungilablatiuis.mea, tua,fua,nortra,

ucftra.Aliquando ctiam,meo,tuo,fuo,noftro,ueftro,ut meapte,icl eft,mcapropria amp;c. Terentius in Heau.Ita me dii amentj ut ego nûc né tam mçapte caufa lætor quàm illins.

-ocr page 107-

LIBER .11.

quam fgo nbsp;nbsp;nbsp;cfTe honore quouis dignam.Cic.in primo de finibus bonoç.»: Qua ucs do-

tcat 8C ad fe alliciat fuaptc natura.Ide lib.j.de perfefto oratore:PubliumCraffuni fuapte jnterfeftum manu.Tercn.üJoftraptc culpafacimus.Cic, in primo Tufcu.Suoptc notu âC fuopte pondéré ad pares angulos ferantur.Çe jungitur qbliquis pronomirmin hic SC il-If.ubi finis eft s litcra.ut huiufce, hafcc,illorcc dCc iiic'âKq^fl-orce.eoîcê.VctFres etiam di cebanthiccêlîâeTc^oÇifTScilccin nominatîüoproïs.iVrcntîusin Éunucho; Ifcehoc miinere ai bitraturThaidem effe fuam.id eft,is telle Donato.Prilcia.Iib.n. legit hifee hi,Se dicit fuiffe ntiîi olim hifee pluralem,amp; arbitrant non arbitrat. Quoniam Donatus ’Hier pronomina pofuit quis amp;nbsp;qui,ideo hic de compofittone l^ogz pauca afferam, guis cum Pnîciano potius nomina effe eredam,quia certam nonffgruficant perfonam, quod proprium eft pronominii.

Qui Si quis in compofitis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

QVis,8Cquidifferuntduplicitcr .f. fignificatione8Ccompofitione.Namaisnomi Qü*® natwusSï nomen ïntcrTogatiuüÏn.ut qius'einffe rex ^ofe nunâVgjieferr. niff quis pro quibiis.datiui ifablatnii cafus.Vcrgili.O ter'q; guaterg; bcati: Quis Qui ante ora patrum atcç aTteminiaTfoîæContigit oppetere.idcft,mori,Qui,m fingula-ri femper rcfert,nifieuphoniç caufa, amp;nbsp;cornice dicas.qui uocar^ro qui\ut ßt diues qui ûnusyiûi$eôtentuseftj.lnElür:iïï^uiinterrogat„utqiu'funthiêEtrefert.uehtt^bcati ftui nu!it_lu^nt. Quis infinite capitur,ut qenit cum illo nefeio quis nebuloTQ^ ohm erat communis gênerîs.Plautus: Quis ea eft,iiam optima eft, îdcm;Dic mifii quælo guis elïquam uis ducere uxotcm.Tcrcntiiisin Eunu.Hunc oculis noftrarum quisquâ non ui-dit. Ablaiiuus qui apud Plautum in frequeti ufu elpretiqui uix ung ufurpant, nifi dicas, qui cum,pro cû quo.Plautus in Amphitryone: Patera donata eft aurea qui Pterela potarc rex folitus eft, id qua.Jbidem; Qiii uxore,id eft, qiia.Sic cum quid amante.i.quoq Æec.Teren.in Eunu.Qui cum Parraenone.Verg.n.Aenei. Accam ex æqualibus unâ qui cü partiri cul as.i.cum qua: eft fermo clegâs.Qui aduerbiü qûo ualde elegans eft,ut g feis. HoræQui fitMecoenas Scc.Teren.Qui feis eos dilcordare. Indodli quid feis qui fcis dient. Hincatqui.ixerte uel fed,qûo. Quis.i.qualis.Vergili’quarto Aeneidos: Quisnouus hic noltrisfucceflitfedibus hofpes^Quem fefeorefercns.Itahieprotaliscapitur.Vergil. Quid Acneld. 0. Hue ego te Euryalc afpiciot Quid 8( Quod diffcrunt: Quid,cum fuis compo Quod misfubftantiuum eft, amp;nbsp;imerrogat, aut infinite capitur, nunqua reïërt,~ûtTQuid caufæ? Quid damnitnon quod damnum.Quod cum fuis adiefHuum eft, üt'quod pomuhi^amp;Tre quenter rëlêrE

In faminino gne Donatus dicit qua uel qua in lîngnlari.amp;iîlVinnominatnio amp;nbsp;ac-cuTatiud pimali iieutri gen. iHTolum iecit propm compolin a^uis lielÿu.Nam qua no minatîüi Mfus extra cqmpofttionem nihil figniffcat. Vt ergo cognolcas cópolita a quis, amp;nbsp;qui,notabw uerffis Badianos: En.nc^alius, num^li depofcMt quisÇïïbi lubdi,Et qua uo luntnqn quae quoties rçperîtur utfunep. Poft quis nant^ piam non qui tu pone putas g. Dam UIS cm^ libet num quis led qui fibi fubd.et.Nec qua uolüt^ ied que quoties reperitur Utrunq;.Qiusin cqpolyjpncpoftponif diiftioibusen,ne,arius, num ii.EtJic«n’,ccquis, nequis,aliquis,niiquis,liquis,amp;ubicuhq!.13öhatusdicitqüäeudr^a,haecin quadelinüt, nó in quæ,utecqua(licet quidam cötradicat)nequa,aliqua,nunqua,fiqua.PlautusinMc næchmis; Heus adoleiccns ecquamihi portioineft.Horatius:Concutc nunqua tibi uitio rum infeuerit olim natura.Vergilius:Hic tibi nequa morae fucrint difpendia tanti. Oui. Si qua uoles apte nubere.nube pari.Qi/isprægonifin compoflt;'tionc,quis,nam,cB,piam putas,g,ut quifds qiiifnam quifq’,quifpiam,quîIputa’sinTacns(quod Valla negat fans là tinedici)quisg.,^is partKuRs non jpræponitur qui,fed quatuor altis.dam.uis.cüq! liber, qbus nonjungitur quis,utqu^àm, quiuis,quicunq;, qui®ec, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofteriora tam à qs

g folum qu^ä^t übîcuitqs.Donatus dicit quæ ueTqua,ütquaénâquædam fiCc.quçg, qtuüg aut quodg rânffTmç legitur, gdcunij nun’^, f«d bene quodcuniÿ. Ablatiui qui Si

m iii

-ocr page 108-

DE NOMINVM HETEROCLISI

quis in eompolïtisjwnc non leguntnr nifii apud antîquiffimosjn quorum aibo eft Plaii-tuï.'Qmr^BÎri ûlïïütx habet alios cafus £iui(quis,quicquilt;f,a quoquô 8C à quâqiïa'^ÎJii'f Valla.car« gtô^Iurali. Vnulquifij caret toto pIurafÉDf CgrfîIïcationîB. S; hoije omnium differétrjs m iyntaxi noftra copiofe dixî.

GRAMMA T IC AE DESPAVTERIANAE Liber tcrtius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De hcteroclitis.

Vanquam heteroclitaproprie loqucdo, ea dcmfi dicantur^uac c5 tra alioçt regulam dëclinantur,iîrcæia SC ûas, nbsp;nbsp;cætcra, fiait bS

declarauit cïoftilÏÏmus grammaticus Lancilotus, tn tritiorê uiam §5' lecutus cum Sulpitio 8( Perotto pluribusiç unicû in librfl cogefli aiiomala,defeâiua,amp; abundantia, tanq gnali nomine hæc omia heteroclita dicanf .Diuifi aSt librfi in tres partes, in anomala quç proprie heteroclita dicuni, in ecliptica uel defeftiua, amp;nbsp;in abun-dâtiaJHeterocIitum interprétai aliter declipatfi,ab hctçrqs.i.alite^ cliton declinyj^Hetcrpdifis eft alia declinatio. Anomalia,id eft,irregularnas,ab a,ia eft fine,S: nomos j-Tex:anomaîum irreguläre.Heteroclitum iglftrîuialiterloquen-dOjtripicker fit,quia aut uariat.tcotraaliogj normain déclinai,ut hoc caclû.hi çæli: jut deficit, ut auiÿ fine plujalitaiit abundât.i.uâno gnca'utuaria terminatione aut déclina^ tione idem notât,ut hie am hoc uule’, tignus uel rÿnufficus hûîûs ficus uel fici.Ite una uoce uaria nqt«^ut literæ aura Sc.naec memoriae comendabis per/ficulfl doftiftimi’Ba-dtj. Deficit aut uariat heteroclita uox liel abündât.

^JrregulariterdÆinâfrûirnciTÏùièuanât quin^ modis. Primo uariat genus^ut hoc_cç luin,hicôæ:amp;dîçîîheterôecnuin uêlTîêterogeneû. Secun^oüîàriatdecbnationcm tm, ut hoc lias uafls Jiæc uafa uafoiy,Tertio üârîàt genusdc declînationê,ut hoc epulum.hae cpulae. (^ârtÿuariat fine irregülariter tormat obliquos.utTûpiterrdiiis. Quinto~côtra alio^m^um aliquo^afus fiiiit,ut ainbo,de'fiîs primo dîcanrîhde cum deteâïuis abü-,dantiacnucleabo,afpirêtc(rptislcrus. ■quot;

Anomala Sue heteroclita,SC prfmû fn ûngulaxi mafeu h'na, in plurali neutra,

MAfcuIa funt primo numero,fed neutra lecundo, Dindymus,infcrnus,Iocus,Ifmarus,ôlt;ioca,cetus,

Ma:nala,taygetus,ceu tartara,maffica,auernus, Si'bila,pangæus,ceu t«nara,carbafa,dant hi Quædam pluraliiuerum loca non damus arti.

Dindymuï

Infcmuf

l n fir^ulari m3fculina,in plurali neutra funt noia hic pofîta,hfc dindymus, haeedin' dyma flic.fedfiicliut hæc çarbalus : quædâm hoy ctiam malculïrià funt in plurali, amp;nbsp;Hic non îuritTieterocL'tæucTiic îocus,Tîi lôci.uelhæê idea'S! cætera,declarabo fineula^latius, Dindymus, mons'Firrygiæ tn quo eolebatur Cybele mater deorum : indeDindymene dida.Tortellius negatdindymusin fîngulanreperiri,fed fallil.Ouidi.quarto metamor phofeon:Dindymon ôc Cybelen Si amsnâ frondibus Idam.Propert.Dindymus Si iiicra fabricata iuuenca Cybelle.Vergil.io. Acneidos: Alma parés Idæa deûm cui Dindyma cor di. JnfcrnuSjhæc inferna,pro infejoçz loco.Hieronym.in Paral.Deglutiamuseum ficut infernus uiuenté.Et in lob; Ducunt in bonis dies fuos, Si in püûo ad inferna defeendût.

-ocr page 109-

LIBER .III.

Hoc notncn propric he terpclitum noneft, quia per naturain eft adieftiuS ut molaris, Si in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intclli^itur career,uel locuszTacp c!t m'afcufiuum; in plurali intelirgiC loca^

ideo cit neutrurn'EtdicifabinTraut fiipcrnus afupra.ucruin cum lan^^eç« fubllanriufi inter heteroclita ab Alexandro Si Mancinello Si pluribus ponatiir, nolui omittcre. La-ftantius:Soluccatenatasini’erni carccris umbras, Vergili.infcrnasaccede domos.Idem: Quando hie inferni ianua régis. Locus,quicquidaliquid continet. Vergil.Hic locus ur- Locus bis erit. In hac fignibeationc plurale eft hi loci,uel hæc loca.Vtrouis intrépide utaris ti in profa g in earinint.Vergil.in primo Aeneidos: Deuenere locos ubi nunc ingentia cer nes Mania. ldem:Vt primum lux alma data eft exire locos'qj explorare nouos.Silli.lib. primo: Turn prctio mcrcata locos noua mania ponit .Sic cæteri poctæ fæpiflime. Sallu. l’roximos noiiro mari locos occupauere.Idcm; Inter illos Si numidiam multi uafti'q; loci funt,Cornelius Taci.Difpofitis per idoneos locos cohortibus auxiliartjs. Idcm:Diucr-fos locos pariter inuadertt.Idem: Ventum dchinc in locos cultos demeftæ'tç fcgctes.Idé; Terret folitudo 8i tacentesloci.(leidem ftepius. Gelli.lib.j.cap.7.Colleslocos'q; idoneos prior occupat.Sic plurimi alrj etiam elegantiftimi. Item locus dicif genus.Sallufti.Natus haud obfeuro loco Et tépus.plura'cB.lnter caetera locus dicK ygumenti (quot;cdcs.id eft,ora-tio notiffima,per quam probamus argumcntationem,5e fic in plur^ tolüi glt mafeulini cenensüiloci.Et hoc eft cur dixijiie» loca non dagiusarti,(cîlîçët rhetöritg aut logicç. Item loci'plûralîter tahtû,(Tgnificat£cceptaculûléminisamp;embthin mullere. Üehoc in riefemiis pTüra'. nmânis.monsTTirâcræ afper Si incultus ex unä parte,ex alia fertilis ui retis amp;nbsp;oliuetis.VcrgiTîîec tm Rhodope miraf amp;nbsp;Ifmarus Orphea.Plurale Ifmara apud IftnWiB tundem rcperies. Ifmara fingularemrbcniCiconum fignificat. Iocu$,hi ioci amp;nbsp;ha?c ioca, ludus:licctnonomnTsTudusiocusdicatur.Iocofus,iocoplenus:ioculus,paruiisiocus.Io locus cor aris,iocum facio. Ioculator,fcurra qui iocos facit. Martia.Confueuere iocos ueftri 3-

ferre triumphi.Salluft.inlug.Iocaferiaij cum humillimisagere.Gclliuslibroduode-cimo-.Infulft hominislocanon præteribo. Cetus,pifcis maximus,hi ceti 8i heccete.Hie CetuS ronymus:Sicut fuit Ionas in uentre ceti.AmbrofiusînlitroTiexà.Virtiïte mitigauit ma re,difciplina ftrauit cetos.Eft etiamcælefte ilgnum.Rufus Auienusin Arato: Diftanteni Andromedam prohxo tramite inüdi perterret cetus.Singulare etiam reperies apud Ma-niliuin Si Lucanum:£rgoSeruiusmalecredidit nufquamreperiri. Vergi.Immaniacete. Hieronymus jn Genefi: Creauitdeus cete grandia. Cetarii, qui marines pifees uendunt, quorum plerique magni funt. Mænalus,Arcadiæ mons.Pluraliter hæc mg’nala,utrun-

ttapud Verglimm leges.Eft etiam urbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Msen.a’us

Sic Aldus plures'ij. îartârùs,hæc tartara.id eft,internusjXïâlattô,m eft,conluibo,qûiâ Taygftuf illic omnia perturbatadicuntur,uelîtartarizin, id eft,àtrcmore frigoris; foie enim ca- Tartarus ret.Vergilius fexto Acneidos;Tum tartarus ipfc.In codem:Non me impia nan^ tartara habent.Hinctartareus,id eft, infernalis. Hoc tartarum,cft fçx uini.Tartaritartarorum, PC^bJus quidam Scythiæ .qui etiam Nomades dicuntur. .MaffiflK.jnon? Cai^aniæ opti «ni uini ferax,quod Mafficum dicitur.Sillius libro feptimo; Maillcus uuiferis addebat no Maiamp;CdS mina glebij.Vergiliuslibro feptimo: Vcrtüt feliciaBaccho maifica quiraftris. Auernus, hæc aucrna.lacus Campaniæ quondam propter circûftantes fyluas tam fatidus,ut aues Cumfugerent.Vnde dicitur auernus, qualî aornos,id eft,fine auibus. Hinc ad inferos Introitus patere crcdcbatur:idco pro inferno c8pitur.Auernalis,id eft,infernalis,Lucretius libro.e.Principio quodauerna uocant, nonnomenidabreiinpofltHeft,quiafunt3ui bus contraria cunftis.Dicif etiam pfrhi auerni.Claud.Drj quibus in numeç: uacui famulâ tur auerni.Hinc adieftiuü auernus a um.SilIi.lJegcneres animas teneb ris damnauit aiier ïiis.i.infernalib.Ite Auernio9!,fuerütgdam Galliæ Aquitaniæpopuli bcllicofilfimi.^^ SibiluB billis,hi fibHi^ hæc iîbila.i.flatusaut (îbilatio.Hieron.in libro ludicü: Quare habitas in ter duos termihos,ut âüdias'lîBilos gregum.Idem côtra louinianum: Hæc funt fibila fer-Eçmû jnti^ui,Y(rgi,2,ÂcnH4ÿ$i Sibilaümbtbaat lingw» nibranttbiis ora,Seruius

-ocr page 110-

Pangsuj, Tænaïus

Caibafuî.

SuppariB

Bilteiu

Pileui

Cargarui

luffus luffum

Permiflïis Fermi iTum

DE NOM IN VM HETEROCLISI

adiïftiue tapit pip fibilantia. Pangafuî,hæcpangæa, telle Neftore c8 Calepino.pfomS-torium cft Thradæ.Stati.Illic pangiarefultant Ifmaraîï'Hincpangæus,a,um,ut Pangaea arua. Tænarushæctænara,nontrcnarui.promontoriuniLâconlæhaberis in fum-mitatc fpccuin,in quo uentus flrepitiim heit tcrribilcm. Vnde poetæ finxcrunt ibi cfle portam infcrni,amp;' pro inferno capitur.Hinc tacnarcus a urn,id eft infcrnalis. Hoc tacna-rum,eft oppidinomen ätaenaro appellatum. Carbafus, tarn faminini a mafeulini nerispatet in gcneribus.Ledhim eft aliquando.tekePnTciano^hoc carbalum.Vnde potu it efle plurale hacc carbafa,iit ait Lancilotus,amp; lie non effet uere heteroclitum.ut quædi ob hanc caiifam à nobis in carmine omiffa.Lucan.in. .PIuxa coloratis aftringiint carba fa gemmis. Supparus. hifuppari,tefte MancinellOjh^fuppaçtjharcfuppara.Igitur abfi dans eft.non proprie hetcroditum,neutro finguIariiPlaut.in Epidicó utitûr. Eft Enten fémorale ad talos pendes,telle Marcello.Dicitur g) fubtus appareat.alh camilîam^il in-terulam appellant,ait Lancilotus.Camifia non creditur fatis latine dici,Subucula reftiut appelIatur.Feftus dicit fupparum effe ueftimentum puellaçr, id eft, fubuculam. Perottus uult effe genus togæ leuis amp;nbsp;anguftç,diaum cp fuperinduamur eo.Lucan. Suppara nuda tos ftringunt angufta lacertos.Supparum etiam eft linteum, quod anneftitur iplî iielo. Papini .in Achilf. Partitiq; uices uos lluppea neftite malî Vincula, nos fummis anneftite fuppara remis. Balceus,hibaltei,utoës præter Mauy confentiunkisplurale baltcafolû effe affirmat.Veruntamen eilet neutro nngûlariKaueum.Fellus:SubcmguIïim eft balte um.Ideo afeupdans eft,non prpprie hcteroclitum,licet in lïngulari magis eft in ufu bal-tcus,in plurali uero baltea,amp; çft nyiïtare cingulum uel zona bullis ornata. luucnal. Alt illis quos arma tegunt Si balteus ambit. Etianjeil Ioçt,quo milites arma portant. V erg i. Humeroîî apparuit alto balteus. Pileus, hi pilei:hoc pileü, hæcpilea, fimiliter abundâs eft.aon proprie hetcroclitum,amp; eft tegmen capitis. NeutrB pileum magis in ulû eft apu doaos.Feftus:Âlbogaleruscapitis^neum ell.Vale.Max.Iib.g.In modum uexilli pileum

lt;- fcruituti ad arm.a capeffenda oftentatum erat. Seruituti.i.feruis qui in manumiffione ra fo capite accipiebant pileum.Perfi.Hæc mera libertas, hanc nobis pilea donât.Pilens ma fculinum,ne credas inepte dici contra Vallam.Seruius in.i. Aenei.Tiara phrygius pileus eft.Gelli.Iib.7.ca.4 .Pileus impolïtus demonftrabat eiufmodi feruos uenüdari,quo9t nomine emptori uenditor nihil præftaret.Pileolum uel pileolus diminutiuum eft.Hieron. ad Fabiolam;PileoIus rotûdus eft.Idem ad PaulinS in neut.ge.utif dicens: Pileoln textu ra breue,charitate latiffimum,fenili capiti confo'uendo libenter accepi,amp; munere Si mu neris autore lætatu». Garga^rus,huc non pertinet,quia fingularj numero longe aliud 11 gnificat a plurali.Cargarus enim eft locus unde fluunt Scamander amp;nbsp;Simois,ut ait Strabo, tcîtcLancilSfô. Cargara ut etiam Macrobiusait.eft cacumen mentis Idæ, nomen'qs oppidi fub eo.Verg.i.Ceorg.I^’Iuas mirantur Cargara me/fesTSic Lancilot* uir doâif-fimus,quem nunc imitor, alq alia dient, quibus fupcrfcdeo.Laprentius Valla addit didlis euentus.iuffus.permiffus.quæin fingulari numero mafculina quartae funt, în pluraîî /a ncutraléc8dæ,euenta,iufta,pèrmiffa.Nos~hæcoinîl»nus. lt;|uia niîîa,perrniiia, euent^ n5 luM diuft'us,permiflûs,eûentüs,léd à neutrisiuftum,perminuni,éuentüjquptfcperiri pro iuffus,penninus,euentusiampr0K^oTuffusximpcrium,raro repcritur,præterq in ab-latîüo luffu.cm contfanum eltiniullu.Têrent in Hecy.Quamobrcm incendor ira te effe aufain facere iniuffu meo.ÿoc iuffuni i,amp; pfr iuffa ojt.i.iuffus Si imperium uel iuffio.Gel lius(ut ante mc^notauit MacineîïùsÿEexdîgnïIe luîlum populi aut plebis rogante ma-giftratu.Idem-.Nilî populus aut plebs rogetur,nullum plebis aut populi iuffum fieri po-teft.Sillius lib.T.Confequif iuffumanus Si muralia portât.i.iuffione,tefteMâcincIIo. Xdé lib.o.Nec iuffo mora colleftis fumantia lucent terga elcphantoçs flammis.Vergil.IlIc pa. tris iuffa exequif. Idem: Accipe iuffis carmina caepta tuis. Rurfum de fingulari, Sifen.li.j, Tarnen Tudcrtib''fenatufconftilto Si populi iuffo datciuitatem, Permiffus.i.permiffio, uix quicä in ufu habet prêter ablcm ptrmiffujUt fine patris ptrmiflu nitiil 3gaa,hoc per-

-ocr page 111-

L I B E R. jn.

iniffum:ÿßlufalitcrhstc pcrmiffa.tcftc Mancînello,idcft, pfrmiffuî.Euft'ttK, hi^en- Euentiis ttis,amp; hoc eufntum,hæc euentaxuicquid cafu aut Fortuna cuenit flue bonum fluc malû. Eucntum Cîcefb libro primo de oratôl'é;'^ enim quifeg optime dicitjta maxime dicendi difficul-tatem uarios'q; euentus orationis expeftationemi^î hominum pertimefcit.Vcrgilius lib. fexto;Cæcos(ï uolutat euentus animo fecum.Lucretius libro primo: Eucntum dici pote rit quodeunq; erit aftum.Tullius in partitionibus; Si cuiufq} fafti 8C. euenti caufa pqncf. Idem de diuina.Si euenta quærimus quæ exquiruntur auibus.ldem ad Lucium Luceium: Rerum euentorum'q; meorum,hoc fæpius legitur quàm euentuum.Idem de oratorc: Ex aliorum Fachs, aut diiSis, aut euentis: {ïc melius dicitur quàm cuentibus. Adrjciunt qui-d:» geftiis, afl:us,uifus,SC plura.fed male,telleLâciloto.qm'a lefta funt neutra aftû, geTtu ÄcTTäncilöt’adqcit hetcrôclîtîs nolinsmontis nomen lue garganus, ac plürapter hæc Carganui gargana:fedciufmodi nomina m^nalus.tarta^u^amp;cpluraliter per poeticam licentiam diftafiitit Poétæhàntpplui^jeprôTmgiîràripondnt,ut orajiroos,peàorapropeftus, Vergilius quinto Aenetdos; HïsubiTæta deæ pcrmulfît peftora diétis.Sicilma^pro ifma rus amp;nbsp;caetera, ideo talia funt abundantia. _

•Ifïn fingularifocminina.inplurali neutra.

Hæc prius,hæcpoft dant ti'bi pergamusatq^ fupellex,

Haccduo nominapergamus 8C fup^x dant priu£amp; poj£hæc,id çlLin flnguTari funt generis firminini,amp; ih'^urâli generis neut'ri.ut fiæc pergamus,hæc fimellc?^^plurali Pergamus hacc pérgama,hæcrupelledilia: île etiâ carbalus qd latis decTârâtiïëft.Pergamus.urbs “

■FÈrygfæ’Priamï rcgia. Autor Aetnæ; Quis non argôlico dcEeïnt pergamon igniF Sin~ yulare pergamus in hacfignificationc ctiam leges in Hecuba Senecç.Cicero.i.diui.Tum dieexitiumTroiæTpcîtcmpergamo.Quidam credidit fingulariterin hoc fignificatunô reperiri. Vergilius: Nanq; uidebat uti bellantcs pergama circtiin,Pergamusucl perga-muni ctiyn elt nomen altcrius urbis Afiaticæ, quæ fuit regia Attali amp;nbsp;Galeni medici pa triajiicchartæ ulusinucntus cft quam pergamenam uocamus.huiusurbismeminit diu* Iohannes in Apocalypfi:pro hac urbe non inueni pergama p’uraliter. gupellex.hæc fu Supellex pelleftilia ab antique nominatiuoTupclIcftilc. Cicero in Topfas,telle LanciIoto:quot;Qiiæ terni tangi'cg polfunt, utfundum,ædis parictes,ftillicidiü,mancipiô,pccudem, fupcllcdli le amp;c.Diomfdes fupellex plurali carcre uult: amp;nbsp;nôdû inueni,ait Ncbriircn.Multa his not ribus annumerari foicnt quæ re uera non funt anomala,ut iamiam probabimus. Ziza-niaæ,amp; pluraliter zizaniæjrurn,ucl hoc zizaniü, amp;nbsp;pluralitcr hæc zizania, crû, ideî^ ^isapia lofium « quodciïncg aduIFcrînum fcinc,quod.frugibHsmifcetut. Hieronymus; Zizaniu zizanium mixtum efttritico. Pafcua,æ,pafcuæ arum uel pafcuiiin i,hæc pafcua,pafcuorum,omnis Pafeua locus in quo pecudes pafeuntur hue pfatuin.fluc agefjinons Sec. Hici^nymus in PÎaTmô: Palcuü Oucs pafeuæ eius.Idcm in pIurali.Tnuencrunt pafeuas hubcrcs. Seneca in fecüda tragne-dia:Fatale facro monte pafeuum tcgens.Coli mella libro oôlauo:In eo rure quod pafeua caret,contineri poteftexiguo amp;nbsp;qualiciiq; pabulocontcntus.OuidiusquartoMctamor. Axe fub hefperio funt pafeua folis cqiioruro Jnuenimus pafcuus patcua pafeuum adiediî^ iium,ut pafeua fylua,quæ in pallum pccudum deftinata cfc.Pafeuus agcr,in quo pccudes pafcûtur.Hinccompafeuus. Cicero in Topicis, Si conipaleuus cil ager, ius elt compafee-re.Pafcualis.ad pafeuam pertinens,ut pafcualis bos.qula adliiie pafeif ut pinguefeat. In-tybus.mafculini generis ucl faminini.hi ucl hæ intybi.aut hoc intybuin,hæc intyba in Intÿbus tybôru,hcrbaquæ etiam cicorium diciLPhocas unit intyb'-' elfe fæminini generis: Dio- Intybü medes ucro mafculini.De mafculino,Plini’ libro fccûJo naturalis hiftoriæ, Intybi non exteraremedia funt.fuccus corü cuin rofacco amp;nbsp;accto capitis dolores lenit. A pud cudem leges aliquâdoin fccminino gcnerc,quia intcHigittir generale fgminini geiicris herba. Arbutus Vergilius,Et amaris intybafibris, Arbut*,hæ arbutiarboris nômen, hoc arbutum. hæc

n

-ocr page 112-

DE N O H I N V H HETEROCLISI

Arbctum nbsp;nbsp;nbsp;arbuta arbutorum.fruftuni illius arbons fignificat. Hoiatius: Impunc ttitiim per ncmnS

jSrtutosquærunt latentes.Vcr.Danr arbutalyluæ.’Siiffragantiir inibi Prifcianus Si An E-hetorka tonius Mancincllus cum CaIep/no.RIietorica,GeorgieajI^i’fica addenda non funt,qLto niam (în^ularia corum non fiint faniinina »ihctorica.georgica amp;nbsp;cætèned potins fû ne ab adiettiuis quæ gVajli ïubftàntiua ponnntur,quia inteHigitnus opera aut pocnïata.ytîo aliter lentirrLancilotum, îé'd nondum in illius iirrba iuraui ; iieruni dc his plura dicam circa fingulai i numero carentia.Olympi^.ideo male à quibtirdam additur, quia jmjgula

Olympia nbsp;nbsp;nbsp;xeltæe Olympia olyinpiæ,fignific3t tirbcni inter oilain è( oiympuni merçarufatnigera-

tamXilvmpiào^nipiortun pluraliter,iigni(]'câtTuJoiqui olyrnpiç amp;nbsp;m nonnuUîsaTHs urbibus Greciæfiebantin honorem louis ülympici Fichant autem quinto quoq; anno.

Ccraunia Vnde Olympias olympiadisdiciturluftrum,fine quinquennium. Cerauriû cerjunjæ.ar Jbpr^fruç'tus^alio nomine iïligua. Ceraunia cerauniortiin.mqnfcsâTti în'Eprro.Vetg’i Chronica nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lius.Prouehimur pclago uicina ccrauniaiuxta ■ Chronica cTironicæ, barbarum elr.Lati

Ncomenia ni chronica chronicorum dicunt pro hiltoriis temporuni. Ncomcnia neomeniorum, nilïïTTcierbüîirclÉT^onifnîâNeqmcniæ, hæ r.comeniae neomeniaruin.id e(tj.nouilu-nnim ueî prima'Éîcs lïinæ ’ant menlîs. AltïlïshciçrocJKunî nonTlTTTcd adieanium ut Altihs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fciTilis.fculptihs, rcptilis. Scd puraturcflchcteroclitum, quia in^ngiilarialtilisiniclli-

gîttir auis . _In pluralî altilia lubaïï3ïtiïr~a'niinatia, p~rffgûTâïn : Molbilc pro fixo -Dici-tur aiitcin altilis alitïis uiT?agjnàçiis,aI) alo alis, dc ceteraVhde Vârro, boucs âîtiles,amp; aper altilisdixit. lu^enalis: Àd uosiam ucnict minoraltilis, fubauditurgallina aut auis . In facris : Tauri mei amp;nbsp;altilia mca occifa funt. Plautus ; Dote 8( altilc SC opima, ideft, opulenta. Quidam addunt hæc ceta cetæ, ôi pluraliterhæc ccte. Galbanus non adgcicndum eft, quiainucnitur ctiamToc galbanum, amp;nbsp;cft /ucc^us /îuelacKryma cuiuC-damheitæ.

i:in fin^ulari neutra,amp; in plurali mafculina,

Mafcula plural/ numero funt neutra pr/ore, Elyfium,cælum;quibus apte iung/tur Argos, Plural/numero funt mafcula,neutraue,frenum, Etf/lum, clauftrum,raftrum,con/unge cap/ftrum, Eft primo numero neutrum plus,omne fecundo.

Elylîum

Cçlum

C*

In fingiilari neutri generis, in i3_lurali_mafculini funt, hoc elyfium, hiclyfii: hoc cœ-Iiiin, hi caG, lioc Ârgos,hi Argi : puæ l'êquunturfïn plurâli tâm neutrî^maiculini ge-Tiens hint: ut hôctrcnum,hlu.in, clauitruïn,ralrrûrn,capiltrûm'Tï?Trenî.'GTîSc. Plusin iïn^ari folum neutri, in pluraîi omnis, ut hi S( ha? plurës hic pliirÆ~? t,lyGîim,To-cusbônarum animarum apudmrerôs fccüdum pôctdJ, tâlli quâlîs reuera el't paradifus, Dicimusadieiftiueelyflus,a,um,ut clyfii campi. Cælum.bcatortim habitaculiim, amp;nbsp;pro mundo toto aliquando capKur.aliquando pio acrc.VàrrotCæli diciitiifloca fiipcra Lucretius; Qui toridem iicrtitcælos.Cic.proMilone: Necfol illc neep cæli. Non ponas igi£ cum Cæfarc inter plurali caictia.Cic.uidetur in ncutro gencrc pro cæli ctiam cæla uiiir pafle.Itaenimlibro.g.tpift. feribitadPætum: lHe putàbattëquæïïturum.TIum unum cæium cfleèariinnumërabilia.GiEaudicndum uidetur cacla,teile Clerico,nifi confugia-musad Seruianam regulà.In fubauditionc caponûtu£quædiçj nô pqlTunt, iit apud Ver gilium:Bis'q! die numerant ainbo pccus,aïter dëhcëdos, ubi per alter nouercam îhtclü-git, tefte Struio, Cælum pfr fimilitudinem dicitur palatum, Plùiius, Cerebrum ulfccgt

-ocr page 113-

LIBER .III.

^celIcntilTnnum eft proximumte cælum capitis. I^m cæliini non Iieffroçjifum, eliin-itrumfntuiy rculpendi.tnilgÿ mile celtes didturTfet in loi» mendofe cefte pro cælo Ic' gitur,licet LaricîIotiis'^Baptflîa Pius tanquam latino ufi fucrihr. Aulbnins: Talem fe • cerunt fcrreacsrladeam. Argos,hiaigi.uibscratexcellentilîniiapropeAthenas,unde omnesCraccidicuntiir Argiuiamp;Argolici. Horatîïis; Aptûrndicfteqiiis Argos,dites'q; nbsp;nbsp;nbsp;®

Mycenas.Vergiliuslibro decinio: Herculis aiitorcm comitcni qui miffus ab Argis.FtierQt amp;. aliæ urbes quædam hoc nomine appellatæ . Spcciis guicquid dicat Seruius addendum non eft,quia in lïngulari ctiam mafeulini generis elle probauimus. Frenuin, quo cquus Frenum ff gitur. Valc^is Maximus libióTrcundo:Frcni funt iniefti nobis.Cicêro de cJirîs^l'âci) ribus: Alteri fccalcariaadhibere.altcri frenos. Silliuslibroquarto : Flcftentem affuetos imitatur nefciatïcnos.Ouidius;Temporclcntap3tifrenadocenturcqui.Freno as,idc, rego uel cohibeo .Filum,quod ex lino lana'ue trahitur ncndo,amp; aliquando ^o linea ca Filuni pitur.Lucanu$:Traxcrunt tortimagica^ertiginefili.Frequcntiuselt fila, yçiauftruiii, grammaticidicunthiclaultri, teitimonium non fucsarritj^ideoliaccclauftramalim. bit autëm claultruin,clauiura ucTquo aliquidclauditur. Vergilius:Portarum ingeiitiaclau- ClaultruiS ftra. Clauftrarius, qui facit clauftra . Clauftritimus, qui præeft clauftro Ä portarius.

Clauftrinus.idfm: ueladicdiiie ad clauftrum pertincs. Raftrum„.inrtrumcntum nirticS Raftrum quo terra raditur. Leftiim eft ctiam hic rafter, unde raftellus. Hinc poteft plurale uenit fc hi raftri. Vergilius; Non raftros patieturhumus.non uinca faIccm.Tercntius. Atiftos raftros intcrca depone. Capiftrum, hi capiftri.uel hæc capiftra: fed m^s in ufu eft hçc Capiftrutn capiftra, capitis uinculum quodlunicilfls adhibetur ne fugiant. Capiltrare, capiftrum imponerc. Item capiftrum, crt quod circa os brutorum ne cibos dccerpant inuoluitur. Forum,hi fori,uel hæc fora.teftc Mancinello cum Diomede. Ego folum liæc fora apud idoncos reperio . Nam hi fori à fignlficationc nominis forum longe diferepat, ut pâte- Forum bit in lïngulari carentibiis. „E^auteirdqrum^Iocus, in quo res uenduntur, amp;nbsp;ubi caufæ aguntur. Hinc foj'uinboariurn.jûBTboues tienduntur.licîôrûmîignarium, forum oua-rium,amp;butyrariu,forum pTTcarium,foç*holitoriuni in quo herbe uenduntur,forum eu pedinis, in quoctipcdiæ,id eft.Iautiorescibi uenduntur. Diminutiuum eft forulumticl foriculum , Poirum non addidi propter autoritatem Cclfi, qui hic porrus mafeulino Porrum pro hoc porrum utitur îibro quarto: Porrus cum pullo gallinaceo coitus fit.Inter abun porrus dantia igitur rciieito hoc porrum,hæc Mrra.uel hic porrus, hi porri, genus hoferis eft grauiter olentîs, culüsîôlîa uirTdîflïma^nt.Cræcc^^n. Hinc porraceus 8i prafinus, id cft,uiridis.MartiaIis: MittitpræcipuosnemoralisAriciaporros, Idem: inquibuseft Jaftuca leuans,amp; feftile porrum. Vergilius in More to: Et fifer Si capiti nomen debentia porta . Plui es tarnen leguntcæpe . Porus unico r fignificat meatum urinæ amp;fudoris:

amp; interim aliarum rcruin. Plauftruin,hi plaiiftri,uel næcpfauitra,quidam uolunf habe pijuftrum re. Nos ucro hæc plauftra tantum,donee a'utorîtate doetiflimorum uincamuF. PlaTütgt ciatrus uel ploftrum, id eft, currus. Clatrtim, hi clatri, uel hæc clatra, ut quidam tioiunt.nos /-'ijtj-y— ucro cum Calcpino dicimus hic clatrus.hi clatri, hoc clacrum, hæc clatra. Quidam afpi rant elathrus uel clathrum . Et fiint clathra ligna guibus tranfuerlîs aliguid niunimus fe~ pimusuc, ut feneftras Si caueas, quæ ob id clathratæ dicuntur. Çlathro ÿj£uît^accufati-uo,id eftjClathris munio Si fcpio,

ïln lïngulari ncutrajin plurali fœminina.

Die epulas ÔC delicias,numerus prior um dar.

Balnea die uel eas,tantum prior um numerus dat,

Nundinum apud uetcres, nunc ufus nundinæ habebit, . -- „ „

-ocr page 114-

de NOMI. HETEROCLin

Epulfi

Deliciû

Balneü

Amygdalü

Carpe

Paiicain fingnlai i ÇuntJlgtjîp generis.in plurali numero fœininini, ut hoc epu Iff. hæTpulac.tn'^t^^^ô^'y^Il^iEnLnæ deliciæ, hoc balneum, hare balnea oriim. net ha? bal-neæ,ai uni.Höcnundinum apud uctcres.nucmagis pluraliter tantum hænüdinar.Dice-tnus de hoc tn fingulari carentib^. Epulum, muitis non uidetur effe anomalum.quia aliud in fingulari g in plurali fignifKat.Nam epulum elt.telte Valia, conuiuiff pompofum amp;nbsp;numeroiis ciuioiß paratu.Gelliiis libro. ii.SoIenni die loui epulum libaretur.Iuuena. Vnde epulum pofiis centum dare pvtliagoreis.Epule,funtcibiquotidiani non modo ho minum.fed etiambcftiarum aliquädo.Vergiliusquarto Aeneidos.Epulas'qidraconi que dabat.Olim dicebanthjccepula^ac.Diifia differentia aliguando.non feruatur. ut offendft Calepinus, idcointerTieteroclita poluiepulum . Vndeeft uerbum cpulor, aris,ideft, conuiuari Sfeomefle, Epulo epulonis.i.conuiua.coepulo.qui fimul epulatur: Hie amp;nbsp;hæc rpularisSi hocepularc, ideft, adepulum pcrtinens.ut fermo epularis.qfitin conuiuio.

delidæ,aruin,id elt, uohiptas amp;nbsp;oblciffainentuin.Martialis: Delicium par-IIO Qonäbisdörcada riâtb.Idem,Stellæ delicium meicolumba.Catullus. Paffer delicium meæpuellæ.Suctoni. Titus amor ac deliciæ humani generis, Ohm fingularc erat deli-cia.æ.Plau.Meauoluptas,meadelicia. Solinus; Senatuiadeoplacuit odorS delicia.Itein delicia.æ, eft tigni genus quod aculmine ad régulas angulares infimas uerfus faftigiatff collocatur. Vnde tedium delieiatum amp;nbsp;tegulædelkiares. Deliquium,id eft,dcfeflus.De-liftum, peccatum.fomniauit hie Niger ut uidebis in heteroelitis eius.^alneum, ha?c bal -iiea.uel hç balneç locusin quo lauamur.Balncarnim.id eft,balneum.Plinius fercTjaliheç cum li i^aHa'dicît pröKalncae.Uclli’* fib. .Paru citôbâlneas fibi traditas cffc.Iuu. Cru du pauonem in balnea portas.Diminutiuû cft balneolü. Balnea, meritoria funt publica. Amygdalum hue non pertinet: nam hæc amygdalm.hae amygdali'Pro arbore dieimtis. hoc ainygdaiûTHæe amygdala,piWruiffù:qui ntixüræca amp;nbsp;thalwdicif. Item pro hæc amygdala, æ,hæ ainygda^,arn.Co1.1ib. tertio: Amygdalus fi paçî ferax erlt. Pâlla dius: tiræci allcrut naicianiygdalaSé'.Plin.ut notauicTorrentinus: Intus nucleusamy-gdalæeft.Hicro.s.Iib. Nuinctoçj.QuifoIÜ’dilatatisin amygdalasdcformati funt. Hinc adiediiuü amygdahnus.Sere.Fcrf amygdalinæ fuccus nucis effe bibend^. ^Cæpe.hæ cæ-peaddif à Piornede dçplurib’,fcd ncccflenon eft,qa optime in fingulariTiæccæpa,æ di qtur.Colu.Lachrymôfâ'âcæpa.rdem.Cæpam èllgllô’ÿ'componito in fiJelia.Duîdius, Cædenda eft hortis cruta cæpa meis.olim pro cæpc.hiccæpiti\SC hoc cæpitiü dixerc,te liePrifciano.A cæpa dimiinitiuû c cæpula.PalIad.Hoc menfe cæpulas fercs.CæTÇMleæ P3jçftherbanotajtabçnsradieemmagna,quæ ubi deeorticqÇelicit hominijaelirymasi iHcolacirrymdîaaColumclIa nuncupatur.

^lObliqui Hctcroelitf.

Anormes feruant obliquos nomina quædamî luppiter eft tefti's,cum multi'santetcteulû.

TMulta nomina cnormiter facifit fuosobliqs,ut caro çamisj laclaftis. lupjf iouis.itct nincris,iec'uriëcoris~,uTîecinorîs,tgt;‘]chepar'^ciniir,roTtir.fanguis,turbo,amo,fup~ciic^, Si plura ante declarata, iicéelioy nominàTbaccTiânàlia, orfi.ibus, amp;c.?ic poema m dati-uo'abito'cp prurali.pocmatisinelius qpôematibus_Jtcm ambo, auo, egy, ët rujirono-mmâ amp;c.Caula in muitis eft,~ga altj fiierût ^im nominatmjLptcarnis,îaiftc,Ioiiis,itincr, iccor,Sc,ieeinus,robofifclte Phoi!S7fifp!is7ffmor,îanguc,turbê,anienfîupeUedïffc Sdt-pocmatum,dogmatum Si eseten.

SÏVas.iugerum,domus.

Vas uafis ternæ^plurah'tcr efto fccunda?»

-ocr page 115-

LIBER


.irr.


Plural/ tantum numero fit lugera ternæ, Attamen effertur cum jugere iugeris apte» Part/m fit quartæ,partim domus efto fccundæ.

Vanufisneutrigeneris, in fingulari cftdcclinatipnistcrtia-. fn_plurâ.li fccundæ, hæc tiafa uafoi); uaris.guia o fini dicebant hoc uafiiin.^ato apud Gelhum; Neg; uafum ne q; ue ftiincntum ulluin ch in manu prcfiolum.Pîaut.in rrucuIcnto:Vafum argentcum. Et Lu cretins: Rari'q; facit latcrainina uafi.Diminutiuû eft ualculii 8c uafillü.VafcuIarius, qui ua fa conficit. Iugerfi.ri,ro,ri~i,d rfi ä ro.in ftnenliri fedæ eft.Inuenimus tn gtm^ugeris amp;nbsp;ablatiuiiiugcre abantiquo'ntonigusautiu^r. Vndcmafittotuin^u^Ie ii^era, rum, ribus amp;c.per tcrtfam.Coïu.Duo a«us iugeruin efficiunt, PomponiusWcIa IiKj .de Ara-xe.Eûc1mplusiugcris.Propertius;VtmuItoinnumcramiugcre palcatouem. Varro in primo de re ruft.(^od iuga bourn fingulis iugeribus fatis finr.Iugeqim eft fpatium tcr-ræ uno die aratae ab unojiari bourn aut cquoçt. Varro in (écundadeclinatione ablto pin raliiiigcrisul'uscft, ut norauit Calcpinus, Verba Varronis in.i. de re ruftica funt: In Hi-fpania ultcriore metiuntur iugcris Scc.fed magis in ufu eft lugcribus.Plinius per fccun-dam : Serercin iugero tcniperati folvItayie declinemus fieiugciu : Nominatiuoju^-ruin.gtóiugeris ucliugcri.dtSiugero.acco 5cutoiug'ê^.abïtoiiigcrouèlnïgere:amp; pVr nró aceó amp;nbsp;utó jugera,gtonigeruin.dt^Scabltö iugerisjicl iugcrrto.TJómus lïc fleftif: NoininàMuôTiæchôinus.gtô liuiïis doini amp;nbsp;domj-iS'dtö huit domui, accó hanedomum, utS ddomus.abTtóabïiac doino.Et pIuralitêr'Kæ domus,hay domuû amp;nbsp;domoßi, his do ifiîEus^as domos,d domûs,â domib.Eh itaq; domus partim Icciindæ dèclinâtîôiît?; par tim quaftæ.ue heus,laus «un aouiridäntihjis dicemus.Domi gws,Iocum ardîlicn denô-' *^^llÊi^^’^lfihn dotqi.i.indomo. Domus^uS' æ'dihciuin lignïïïcat. ut culmcn domus.Gellius; Ç^ioa peciiniam o^mus emendae caufa a rco accepillet.rnter-dum fignificat figurate famjliam iiel hommes, quicquid dicat Lancilotus, ut domus Aaron fperauitin domino.Dtüs domo rarus eft.Horatiusepfa.io.Viuerenaturæ ficonueni-enter oportet,Ponendæ'q; domo quærenda eft area primum. Sic cmendati libri habent in optimofenfu; licet quidam poncdalegunt, amp;intclliguntpra?pofîtionem pro: utcun iç eft,domui magis in ufu eft.abitûs domo paflim reperitur. Fabius; In domo furtum fa-öuin ab eo qui domi non erar Glim dieebàthppiii.Plaut.in militc;Fugerc ex hacdomu. Cic.in Bruto:Hominum'q; clariflimorum difcipulis floruerunt domus.Iuucnal.faty.j.Vi-fccra magnarum domuum.Tacitus: Initium id perfringenday domuû. Sic idem alibi fae pius.Cice.ad Atticum:Côcurfus fiunt ex agris amp;nbsp;uicis amp;nbsp;domib’ omnib. Veteres dicebät in gtö domos pro us,ut oxor pro uxor amp;c, Noia in a tertiæ à multis inter hcteroclita lo «UiLua faeiüt dtni amp;nbsp;abltm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;js'dinbus.utdiximiis.ànoib.iâabfqletis,^

Vas.

rugcnim.

Domus

Efefliua nomina funt.’^iîfeiisaliqüidin^Ietiadê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;__

^îtSûSfflRîo.ut ctntü.uti talus aiigiiando.ut fponK.ucl alter ntimeroiy.ut arma. ïn Kis obferuandum eft,ne rarentcr inuentis paflim iitamur.ucluti ncxjpô-

~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*■ pie1îa3ec!inationc repertumdeeft, ucl ti.s,nc' ue apud doóliriimosrepertjstang fcopulo ubii^interdicamus. SceTpriüsgädrem accedam declarabo cafualcs formas,guç funtapï5Ia,monoptota,diptota,triptota,tctra tLtota,pcntaptora,hexaptota, Sc producBthæc nomina penultimam.ut dcclaraui in ƒ lî ftcyoria.Nomê itacB aptoton cft.quod per omncs eafus unifdfmit“* nirrit, ut quatuor, Aptotum Sc dich ab a.i.finc amp;nbsp;ptofis.i.cafus,quafi fine cafus uariatione.Monoptötüin,cit cyod uni MonoptotS cijmcalumhabct,utnatu,aK^ctfam^res.fedqujiîmilèselfefolent,ütexpes,~amp;dieii Diptotum 3.monds.i,lolusüel unicus.àlt; ptofis.».cafus.Dif;tqtü,cft^dduas’di.ueriasuoc«habet, ut

Btiua ucfi^us,quia uermün in ufu non eft jitit à itedibü 8c ptpüs, Triptotum,noi^n Triptotun» n lij

-ocr page 116-

DE N O H I N V H HETEROCLISI.

q»odtfesdiuerfoscafuyh3b.gLuttfmplunrpIÿglo:dici7 àtrB.i.tres.amp;rptnfît.TfU'aM'f* Tetrautotum nomen güod în declinationc habet quatuor auTerraï uoçgi. utpïïcr. rjjrlt;£'riim .a tè Penraptotuin »as quatuor,S^tofls.Pentaptotuin.qdin dcclinatiôncïuahabetqiiinohdiiifrAt noces, HtxjL-totuin dns,ni no,num,ne:diciturâpentc.i.qurnqj,amp;ptoftsuclptotuni,i.'cato, ut lÏMapto-turn aBTiex.néx S^. HçxaFtotum',eft'quod în decHnationeruafexHWriTari-iciinrpc. ut unus,unius,uni,unum,unc',uno.Dioincd.appeIIat has formas iimpliâptrijiinhiijbjree titam,tcrnariam,quaternariam,quinâriam,ienariam’.

^Aptota.id cft,in(^clir.abilia.

Nomen in u nullum numero uan'abo priore.

Nufquam nomen in i numerosqj notas^refledo,quot;

Hine duo,tres,unusjuolumus cum miliademi. Et quæ dat centum,tcftem ti bf pono ducenti, ^iNullum nomerun u uariatur in numero fingulari, ueluticornu,ueru. Nullum nomc inidFÉnhatur,ut gu~m'mi,flnapi,nauci. Atfnugfnihili^;obliquafuntfiguratequibufeü-tt rungi%les.tcHePrîiciano NumTronim cardinalium.i.pnncipänum amp;:primo», unde ali) indinantur numeri.noniina non declinantur: ut quatuor,quîhg; amp;c.ceiitum,Éîs cen turn amp;c.miUc,bis mille adieÆuum.Hincexcipimus duo,duæ,quo,tres,tria~3f jirincipi-’ium numeri potius g niimerus,unum una unum.hoc mue unlco 1 tublfintiuum,cuiusab Tâtiuûîîfînîli cÏÏeAit cubilî ôfîcdit Macrobi.ut dectarabo in lyntaxi,plurale eit miiia,liü, Tibus. ‘iiNomin31itera]y,cum'3rLtionibusmaterialiterÇut loquntur)pofitis,aptota funt, ut a,alphaTg,garnma,ideo Uonat.telteEniciano,noh~rc3tëdigammum dntit ; magiftri, lî dica's,m3gilîri eltgenitiui calus:nonnuna fleÆuhfjjt ab homme dcriuatnêmo.

Barbara multa manent non flexa,quîbus dato cæpe,

Pondo,pedum,ncquam,nugas,hir,fasc5,nefas^, Nil,nihil,i'nftar,ador,tot,quot,cum proie utriuf^. Adde neceiïc datis,frit,præftoc]^,plun'a iungunt Indodi,ut rhemis,tu rhemi fledere debes.

Kebrsea

Uel Cæpe

Pondo

Pedum

Multa barbara,id eftjiec latina,nçc gr3eca,funt indeclinabjlia, ut Balaam, Erter,Noc, Eleazar,Vfïêr, autor ett Prifeianus lib.s^dicens: Nomîna bai bära îndecTînàBiliâ né folS in am,fed in alias quoc^ literas terminata, nulla latina ucl græca declmtione' funt mo-defähda-rinrtransférant in aiiquam lormam decîinabiTêm, quod quidam hiitorici fece^ runt,ut Abrahamus âb Abïaham^^e Noeus,Ctiam Charnus.Cjuædâ in fuælinguç idio mate Inflexibilia lcguntur,quando^ aTâtihis declinari,ut Adam, Abrahâ, Michael,Bel, Dauid, Bel,gucm noftri Belum uocitant, fuit primus AiTyriorum rex, poft mortem habitus deus.Indcc1i'nàbiliâetiamTunt,Cæpe,pondo amp;c.dccaepe autor ertPrifcianiBfro-bans id ex ApuTeio in médlcinaiibus dicentcîcæ^ luccum melle niixfû. Hîc'cæpe à ncu-tro'cæpe eft genitiui cafus,tefte Prifeiano. Pondo,tantum pluralis numeri,tefte Phoca, egounum pondo(quod reftedici putat Perottusjnulguam fëgi,cncîto itaœunapon-dojitjinaafmiTnubArg'enti pondo bina amp;nbsp;TexIiMas in milîtem præftaret. Pcdum,nô fleaitur,tefte Phoca, amp;nbsp;eft baculus pafto ralis,uel uirga incurua, qua pecudum pedes dé-*ftïënî3crg;AttùTülïïrp53iinbXlfêtîâTOpçaîiîjrôppidùmje«u^^

-ocr page 117-

L I B Ê R ,llî,

■ Nfq«am,nugai,hi~r,fa5,ncfas.nil,nihjl,inaarj.m3fgt;nitudo ucl imago aut ^qitiparatio: ctiamiignificac acræauiparanonfin.Verg.InïtarmontiîequûdiuinaPalladiîarte ædifi-gtih fecic inlraris, fed non inucnitur apud autores.Ador,h umfnti fpecics ftdm luutn non deêîïnatur propter contrarias régulas, prior eft,â3ôroTccundam prodii titiergo eHatiTaciofis, ut honor orTs,âbliônôro^okeriorre'guIâ,neutra in or penulri-uclucimarmô'r.æmior.ergo étiam ador. Qiiia uero no potcft iitrû^,neu£rüiîi facK,'^inanctindeclinâBirê.îta ratiocinanfgrammatici,quiburdoftif fimi nonfemper obtempérant. Vganiuslib.:. Illam fpontefacrosadorisftrauifle mani-plos.Idem Hicadorisdat primitiasfibifanguine Iibat.Idem:Emîcatinnubesnidoribus ardor adoris. Aufoni’.Mox ador atq; adorisde polline pujtifiçum far.Hinc adoreus aü. Verg.y.Aeneid.Inftituunt'q; dapcs 8( adorealiba per herbâ Subrjciunt epulis, Adorea cæ, fubftantiuum.i.Iaus 3i uiftoria: quia uiftores à uiftis adorant, diminutiuum cft adoreo-laiCIaudianus: Hic otïinës uetéium'reuocauit adorea laurus. Tot^^qiiot.cû proie totidé, qtqt,aliqt,git,cctc,tempe,nepet,cim. Siibtel.tefte Feretto in ultimisiyTnErs.S: eftfub- „ nbsp;nbsp;nbsp;,

tcfconc^upcdj's. Quandoq;enaThprouoTacapitAliqindicutperprimam uocalemfub raTyr-b^gValiis^Hinefiihtalaris. Neceffejic etiain necefliim. Fnt amp;nbsp;prâêïïôThôn tSIüm nominatiui Scuocatiuicafuscötraquofdam.Suetonius inClaudioTExcuTansquidain te- Præfto ftèmè jiuinciaab co uocatü.Wgäuit præftoeilepoflcdiffimulatadiu caufa. Multi, inter quos Prifcianus.dicunt pus non dcclinari.ego non uerebor cum Plinio amp;nbsp;Cornelio Ne-pote amp;nbsp;Cornelio Celfo declinate pus piiris, uideto genera SC declinatioes noftras, quia Seruius opinion! noftræ aftipulaf in illud fecundo Acnci.Hcu quæ nunc tellus SCc. dices; Pus. J’usdfflinatur ut thus.necmelatet CapcIl, Prifcianoconcincrc.feddiftaplacent. Virus Virus multi aptotum eflc arbitrantur.quibus mmime affentior.quiaDiomedes, Phocas cû Ser gio dicunt uiruiâtslinan uFn liiro Sc. Lucan. Liquitem iiipra tetri primordiauiri. ïSê lib.î.Concoftos'q; fuo contraftus perdcrc uiro,Mallem certe cum Lucretio diccrc fuo ui ro,g cum grammaticis fuo uirus.Eft aflt uirus grauis odor.PIini.Prodeft Sc ad uirus alarum .Capitur etiam pro ucneno Sc. Pyr.r ignis,ad latinos non pyrtinet.neccft indecli-nabile,quia tefte Mancin.fleftitur^yrg^ros pÿri pyr d py'rïPars indcclinabilis loco no-xnmis m^et indeclinabilis,iit ergo pro caufa.aucre.cras.inane, quicquid dicat cum Ser-uio Sergiii_s,uide nolTra gnä.Diome'aptonsäddit Præncfte, alij etiam galilapeS præfe- Praenefte, pe,quod tit Iinicncus déclinât: Paftorcs propere ucniunt.puerum'g; laccntc prælepis gre Gaufapc inio cernunt.BaSiusm generïEusadiuiigit muthuLS iader.Indoftigrammatiftæ addut præfepe græcainon neutrigeh. ut epitheton,dialyton Sec, quæ tu declinabis ut nomina in on. PerliuL Crîmina rans hbrat in antithetis. Addutetiam nomina oppîBBiÿ SC pagorum in is,ut Eergis.Brugis amp;c,quæ cû doftiflimo Eladio declinabis,Brtigæaiÿ Sc^ampis, Rhe- Oppidorum misSc,tudicito^mpicäpo^.rTiemioi^amp;c,utgabri.ueii.tarquinqScïlîcparrhilqoçt. nomma. Tacitus:Suopte ingenio àd mitiorainclinantesGaIIiai?t ciuitates in rhemos conuenere, Parrhifij amp;nbsp;paulo póft: Iuliusaufpexc primoribusrhcmoçj.ita Sidonius rhemos ueniétem dixit. Rhemi UDoftilTimi difputant an officiorum uocabula àmanu,a~ pedibus, Sc fimilia nomina lint aptota an orationes.Badius citra cotroiierffam doftirtim us cenlet orationes eile? quia Ci nbsp;nbsp;manii

ceroHiiclt ad Attîeum.Scruiûiii^ pedibus nieis mill Romarrij ff nomcri effet àpedibus no meis dixiffetCinquit Badiusifedmcuni.In omnTbüs ante talibus intelligi uidcthæc claii-fula^™ tierquibus indiiffum elf officium à pedîbus7à refponîîs,ab extisdëci Alff inter ffs funtAntonius SîïEênîcûs,DomitiusCaldcrinus, amp;nbsp;Ambrolîus Calepmus dicüt Jîæc effe nota côpofîtæ figuræ,aptota in utroi^ nûcro.quib’ uix unff addunf adieftiua:undc apip Cic.muîtilibri ncc meuin nec moishabent,fed fic:Polluccm feruû à pedibus miff Româ. ApediblU Seruus à pcdib.eftquëaliquo mittimus.Scruusà manu, qinliteris f ribedisutimur, hic â Suetonio Amanueffs dicif Et dicuntur hæc etiâ de ferminis. Suetonius in Vefpafiano:

Poft uxoris exceffum Cænidé Antoniælibenâ adamauit, 8c à manu dileëlâ quôdam fibi

Kuocawt in tontnbgrniû, A ftudiis/twH? of er^ in ft udns liter ar» «titoHf, fit ab epiitoiis, A ftudff}

-ocr page 118-

DE NOMINVM HETEROCLISI

à fecretîs, à refponfîs, à libellis fupplicibus, à rationibus, à commentarijs 8(c, Echo cum argo.non efle aptotüm alibi oflendimus.

C^Nojninatiuo iîngulari carentia cum paucis aliis,

Vix retînent redum frondis,cum femfne frugis»

Cum di'tioncdapis,précis,ôC necis,5C uicis at^ Remigis,addisopcm nifi diuam Ugaificans, Verberis adfjcito,primoris Seruius addit, Aleo dat redos ut ganeojinngitur expes» Ganeo uuk etiam quartum,farias dabitate» Non later aut uifcuscum dodis ferre u er eb or» Nex,remex,amp; daps parce Utens pulchra putabo»

Ffondiî. Femen Trugis Ditioniî

Dapiî

Précis Necis

Vic«

Remigis, Opis.

Frondis amp;c,carcnt nominatiuo.ganeo, 8( alco cüexpes folum funtnominatiui 8( ijo catiurcafus.ganeôheiTi aliqiîandb legituryéhemens eli apuJgràmmaticos de ëclipticis dili^ffôjgeo doétiHimos femper imitandos elle aTTÿmo oratoi cs, hiltoncos,amp;f oetas, âuin hoc (eruemus, ut raro inuentis raro utimiir: nncdecTaremus more noîTro lîngula. Frondis.Vergiliustamefronstenera dixit:/îcpIuresantwui.Feminisni.àfeminc;amp;plu raliterfemina integrum eft. Feftus nominatiuo fernen utitur. Sût afitïemina interiora, femoraexteriora;difterentiâtamcnTæpccôîîîunSif. Fru^,gi,gem,'amp;c.Aufoniuscum ueteribus ntô frux utif. Ditionis^ni,nem,;i ne,licet DiomedesÄ Phocas trh ditionem pu tent reperirf.Tacitus: Pro armenrjs femper ratione ditionis. Idem: Centern fuam ditioni noftræ fubijeeret.Cel,lib.f.Aliénâtditioni fubrjei.Idem.lib.decimofeptimo: Qiias fub di tionehabuit.Ditionis.i.poteftatisautimpern.Dapis,pi,£cm,a pe.Pluraledapes integiu cft.Liui.Andronic’ ntó uftis eft dicens:Quæ ha?c daps eft.quis feftus dicsÆato;Daps pro-fanata.Dapcs.funt magnifici Si opipari apparatus ciborum.Dapaliscocna,ideft,lauta Si. opipara. Precis,d,t£.maÀçrLPluralcpreccs,integBt eft.ideft.rogationes.dtüs preci.raro admodumlegitur. ^ccis,ci,cem,ace^HelTinorsuet cæd«.CÎTroh'ex~aïxif.utUiiînti-lianus libro quinto: Latromquae poteft intern îhïüllâ ncx^ SkâpudTTihmm quoeß inuc nies^lurale necesin nominatiuo,accô,uocatiuo'tg,cæteris caret. Aufonius:Scra uenena-to potuablfulit Annibâlém hex.’ÿiiénnâ: Quoniamïeq; mea nex neq^ntercelTio pofte uidetur illorum de mente reprimerc audaciam.Ambroilus librb de paradifo: Nempe diabolo autore neces uidentur iuftis hominibus præparari. Vicis,uici,uicem,uice,plurale uices,uicibusgenitiuum nö reperi: Si in iîngulari uicis Si uici ranilitheleges.Vices, funt altemätiö^äliqüädö pro loco cäpimus.ut faciam' üTce tua,îd'elÇprôtc.Ttcm pró Fortuna uel incommodo.TulliusrReipublicæ uicem doleo. Inuenieshuius diAionis pluresfi'gni ficationes.Viciftim,id eft,per uices.Vicarius.qui alterius uice fungitur. Viciflitudo.per ui ces mutatio. Terent. Omnium rerum uiciffitudo eft. Remigis.nominatiiio remex,aliquot doftiflimi ufi funt,Curtius;Remex militis officia turbabat. Propertius;lam licet SC ftygiïicdêat fub arundinc remex,fic etiam Sere, Opis,spcjn,ab oßCidatiuus^i uix Ic-gitur, id eft, poteftatis ô^xilij, glurale opes integrum eft, quod iîgnificat poteftatem uel auxTIium, amp;nbsp;fæpiffime diuitias. Vergilius: Nec fpes opis ulla dabatur, id eft, auxilq. Idem; Crates perfoluere dignas non opis eft noftræ, id eft.poftibilitatis ,Idem;Non hæc humanis opibus, nô arte m'giftra EHeniHnt,id eft^auxilqs aut uiribiw,Horatiiis;Donec

-ocr page 119-

LIBER Jir,

minor m eertJmine longo implorauit opes hominis, id eft,auxiIia.Mîrti.Dantur opta nullis nunc nifï diuitibus,id ell,diuitiæ.(Ppulentus,diues.OpitiiIari,id cft,auxiliari. Ops opij,£uando imcgnnTi eft figmficat dcam .f. üxorem Saturni, 8C eft dea terræ. Inops, paujterueterestcftëCapró.opsproopulcnto;^rcopspröcöpiofoJTxefc.O^noniina tiui talus eft cuiufdam nymphæ nomen.Verberis ri,d,rc.datiuus turn nominatïüó flïT-

raniunic lcgitur:pluraleuerbcra integiöm eftTLucänüsäpudPEôcaïhrTÎHTaxffquo- Verberij tiesingenti uerberis iftu.Signifi'caîueramp;crandiinftrumentum.Verbcro,onis,uerberib* dignus. Primoris,tefte Seruio,id eft'Primiamp; principalis, dpfljrahimr Bt-imin fingiila nbsp;nbsp;nbsp;.

ri carentibus,ubi rcfte fentire Seruiuin manifeftc declarabo.vjfcfrjs à quibufdam adijci tur fri^ra Suetonius in Vitellio: Vifcus amp;nbsp;farra pene rapta c'ïoco manderet. Lucretius lib. primo;ViïcusgignPfanguenlpcreari.hocnlt;)jjjinatiuo_i^l3ccufanuQ uifcus ulîctiain funt,teftcMâcinclloLucilius,Serenus,amp;fæpiiumc Celfus.VilcerapropricTnteftina dieu tur:Scruius ait eflé quiequid (ub corio eft,id cft,omnem carnem inter ofla 8c cutem.Eui fccrojid eft,uifcera extraho. Vifceratim.per uifccra.Latcris,ri, rem, j rc,plurale lateres_ hiCegrum eftiiungunt quidam: genitiuu£amp; datiuus ungulates uix rcpcriuntur: nomina tiuünater apud âoîlos inuentüscIïT Varro apud Marcellum; Later quem cohquadraui. LjtCi Viftruuius uetus autor: Siue filex fine csementum aut coftus later fiue crudus his erit utc dum,propter hxc negat Lancilotus later effe eclipticum.Later,eftlapiscoftus. Aleo, id eft aieator,nominatiuum 8C uocatiuum folum habere dicitur. Catullus: Nifiimpuarcus amp;nbsp;uörinrsraftömänedud elt.lieluo bt icor'tator,nîigt;minatiuu,uocàtiutim, acçufatiuû'qt Aleo habet^ud Cicefonem.Faröailïós'cafus. £xpes,~l»ic ipe,nominatjüy's Vnocatiuus lolüs Ganeo eft.S5tias',ia~ät,ratjetas.nominatiuus äc uocatiuus habens fóliitn abtatiuümlatïaiëapuTquot; T,ucilium.Teren.Vbi ratias'me eoepit commutolocum.Pro eodêmdicitur laïïes in nomi Expes natiuo8c uocatiuo fine obIiquis.Sill’.libro.4.Nec finis fatie'suc noui fed fanguinisardor. Satias Gellius libro feptimo : Quorum fatiesnunquam eft.Nebrifienlis aceufatiuofatiemufus cft'.Diuitixgignuntfaticmfatiesi^fupcrbuin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;--—----—

TVocatiuo caren t ia.

Quïcrens,diftfibucns,infinitum^,negans^,

Et refcrenSjUodtante carent:pronomen ut omne,

Quattuor excepns,nofter,noftras,meus,Sc tu.

HVocatiuo caret interrogatiua,ut quis,quÿis.Diftributiua,ut quifa, omnis,cuïus plu ralc omnes^^lëZSu~eanquandQcâpitûr'amp; fiç'uocatiuumhabet. Infinita, ut'iiquis, fi-ciiiis'Nrpätnia''uthemtgt;,nuIlus,neutcr.Rclatlua,utqui, talisTUmne pronomênƒ raeter tu mpiis.noft^r.noltras,.Scruius tâincnaifiniii'ucldiiodecimi'AéhciJos : Êfto nuc teftis amp;nbsp;næc t^terra preeän. Hæc poteft elle uocatiuus,quâir3icâtDltaIicâ terra telHs cfto. Sic Valla docet fui uocatiuum habere poffe,ut defendite Cæfarem d fui milites. Meus uo Hsec catiunm facit mi.Mi etïam pro mihi datiuus ejETtein mi cit blandîeniSintencétioTTn U- Sui broTLuiliTReuerterefiliami.PJau.inCiftella.^ifaturitas.Apulcius:WiPhotis. Hierony «nus.Mi Paula.Bini terni Scc.uocatiuo carent:quia diftributniaindudunt • A^o nugu colleftiuum eftquâm diftributiufij idco uocatiuum habet tefte Nebrilfen fi Caufa cur ali qua uqcatiud carent lëcudum Prilcianum eft,quia uoeänuus ad pralcntemuél quajî pre (çhtem dÏFTgïtur.id hiç fieri riêquîtüdeo uocatiuo carent.

ïlSoIi AbTatiüi.

Eft ablati'uus nonnullis folus l'n ufu.

Obiicc,fponte,diu,noâu,natu,impetc,iuiru,

-ocr page 120-

DE NOMINVM HE-TEROCLISI

Aftu cum proniptu,permi'flu,flamine lunge, Impeti's,amp; fpontiSjflamenq; leges aliquando»

Cbijcc

Sponte Spofltis

Sponj Diu Noólu

Natu Impctc Inipctis

Impctibits luffu Aftu -‘•

Prompt«

riamine Compitibus

yQpægt;j3tn in figulari numero foJum abltm in ufu habent,ut obijce.iponre S( cetera, obiiee^ntHr apiid grammaticosaligiianJo pönif ob'cx,ï3~elT;o'Blïaëiïliim?ïn pluf'alTóbil-ces Sc obijciburcftin ufu-obiicii nbsq inucni. Spontë.id eTï,uoïuntate propna,Sf fuaptc natura fTnêTïominis laborc.Vcrgi. Sponte?ua ïaudix nafcentes ueftiethignos. Gtiis eft in rariorc ufu (pontisr quo tarnen interim ornate uteris, Varro libre fccüdo ■ Spontis fuse ftatucrat finem. Célliquot;libro décimôtcrtio:Spontis fiïæmortem manet.Colu.Iibro duo decimo; Ncq; fuaefpontis aquam miniftrarepatitur, Philciphuslibro fecûdo epiftolarff adThomam Senccam : Perferre facile confueuihominûiniurias, prælertim eorum qui fuæ non funt fpontis,id eft,propriæ uolütatis.aut fanæ mentis. Aufonius nominatiuum ponit in monofylIabis.Sponte ablatiui cafus qs reftus erit;’ Spons. Sed mininjsjn.ufu e(l jlle nominatiuus. Diu, id eft.die. Noftu,ideft,nofl:c: piff.«n^a'duerbïa funtinonnun-g ctiam nominaTunt,ut célébrés grammatici docent.Ennius apirdCellintn; Qua Galli furtim noflu fumma arcis adortimœnia concubia.IdemTHac noftu filo pendebit lictru ria tota. Quadrigarius: Senatus de noftu plurima conuenire.. Natu, id eft, n^ti^tate flt ætate. Maior natu,id eft,annofior. Impctc, id eft, jmpetu, abantiquo nominatiuoim-pes.Vndc reperitur gtiis fingParis impetis iK ablt'is impctibus. Papin.libro feptTmo The bai.Tranftlifit campos aurigam^ impeteiiàlîô.Silf.libro lexto;Ncc fruftra rapidi ftimu lantc dolore fuillct impctis.Lucreti. libro primo: Quamlibct in partem tradiit res ante ruüt'q; impctibus crebris.Iuiru,lt;niuflu, permiiTu,ftitis declarataflint. Aftu, id eft,aftutia., calliditatc.Terenti. Afturemtraflauit.Aftu,procippido.neufriunx^utcornu.Dicitur align aftus,pro calliditate,fn ntó amp;nbsp;uocatfuo lingular^in pTj Hi aftus hos aftus.d aftus,ß ■ne gcnitiuO'datiuo ablathio'qi.Trbni^u,idcft,manifcfto, Cicero lib.i. ofîîüorS: Quse quanquam ita funt in promptu, nr rcs3ifputatione non egeat. PrompUis,a,um,id eft, ad agendum paratus_^ Elamine, plurale flamina integrum eft. Çîcëro ntó flamen ufus é, ut in generibus probäun Cblumclla à ueterrnomine compes ablatiuo compitib. utitur dicens in libro fccüdo de reruftica; Veprib'' compitibusij congefta colligere.Notathoc Antonius Nebriifcnfis,

^J^Tius defunt Gtüs,ptgs,amp; Ablatiuus plur^et,

Plurali nnmero cum fexto terrius abfit.

Et patrius quintæ:res at^ dies capis inde,

Talia funt l'usjthusjæs,OS,far,defruta,morum,

Hordea,mulfa .forum.uinum, marcjiungito rus,meï,

OfibuSjôC uinis,amp;plura legendo notabis,

TNomina quintæ declinationisin pluralitarent gtô.dtô, amp;ablt5. Hincexcipiuntur à Prilciano tantiim cTuo,res reru,dies dieBi.CàfêriFlfcuhdumgramniâtîcôs'cildem cafi-Eus,ius thus amp;nbsp;cæteraTquib. aliquipluraiungfit,ueluti nex,3c guântû äd gtm cruiênux. ~ Item lâFës iicHcs.'Aduitidhucplura Lanciloriis, qiiæ palTim obiter à nobis decliräntur. Grammaticiloquuntùr dcTrcquenti ufuautoruin,qu)a,oribus~uinis, 8Cplürareperiùî»-tur, fed rarenter : quibusinterim non affeiftate magna cü cicgantia utemur. Videamuf iam lingula, racierû utif apud Prifeianü Cato ; Ea: ü facierü flgna domi pro fupellcftili

-ocr page 121-

LIBER .III.

Spfcifnwn Speciebus

ftatuere^icc, in Topicis oftendit minus Latine dici (pecierum nbsp;fpccicb. ita fcribens;

In diuiiîone formaè lunt quas Græcïîdêâs uocànt.noftn fiqui hoc Forte tfâîFant.îpecies appellant,non pcffimc quidem, fed inutiliter ad imitandos caiiis in dicendo. Noliin eiïi «lifi Latine dici poflitfpccierum Sc fpcciebusdiccrc,ôf fæpe his cafib. utendum cft;at for mis amp;nbsp;formarum uelim. luniores ut Boetius,Sidonius, Donatus plures'cfe non ueren tur dicerefpecierum fpecieb. facierû faciebus, acieruin âo^us, Ipebus a Ipes, materierfl mateneb. progênFefum '.pgeniéEus : quibus parcinime uti uelim.'Eocti* in Categoriis: HarlimTpecicÆ genera, STdoniusIpccicb, ÖC ipebus dixitlatîsnoue à dure.Apuleius q-in lib. de mUndo:Perfcuerantiam amicitiæ inter fe dédit elcmctis fpecierum ipfarum partitio. Ius,intcrpres Halicarnaffei ufus eft ablatiuo iuribus dicens lib, n. Si non çquis uterenfiuribus.In Plinio,tcfte Sabellico.mendofe iuribus ,p iuralfgitur,Egoin,;.PIin. capit.4 .lurib. agrorum legi: amp;nbsp;cap.21 .Pctunt in ea iura iuribus dcfcriptis in decurias. Vi dcturmihimenda iuribus .p urbibus.Genitiuus eft apudPlautum: Omnium Icgum atq; iuriû fiftor. Aes.olim in ufu erat çrum_amp; ærib.Cato-.Minus duob.millib.ducentis fit aern equeftrium'îdem;Dc æribus equeftribus'de duobus millibus aftum.Os, quando gtûs eft oris.non uererer orium 3c oribus dicere.quia doftifliini ita non multum raro loqûunf. Plini.IibTîiTVrfia oriuni graueolcntiam'qs iaiîare afHrmatCato.VergitrAencid.Com ponens manibusln manus arq; oribus ora. Idemlib, 10. Qiiinquaginta oribus ignempe ftoribus'cg arfilTe.TiiI.de natu.deorum.etiam oribus dixit. Hos bene imitatur Baptifta in Catha.Pingitl® fimillima noftris oribus ora.Defrutiim.eft iiinum coftû ad mcdiam ufq; partem, àdcferuendodiftum. Defrutarc, eft muFFunfdccouiicreuf detrütum fiat.Hinc dcfrutarius,a,um,ut uas defrutarium,id eft,ad defruta idoncum. At fapa eft muftumad tcrtiam partem dccoftum ._Muftum,eft nouum uinuin, nec eft eclipticû contra quofdâ, quia Ouid.muftis amp;nbsp;niufta dixit. Netj addcsfréta uel frumenta. Vêrgîlîûs, Mox dc'fru-mentis labor additus. Columel.Atiç ut littorum fie Sc fretorum differentias nofie opor teat. Fretum.id eft, mare. Apulcius, Oceani'q;fretiscentcnoiungiturainni. Morum, fruftusarborisinori ruborum ._Mulfum, potio dulcis e.x uino amp;nbsp;melle, uulgiisTar-faarummedonem dicit. At mulfa nâuTiæ, eft potio ex aqua 8c melle. Forum antedecla-ratum eft.lIVinumglurale W doftiflimos intérim reperitur.necimitari lïnëaffeftatio nedifliiadeo. ffin.iq’.Vnüm in qû'ô’fapdrespluresicntiuntur ut'uinis.nanqghis3c aufte rus amp;nbsp;acutus ôc dulcis dc fuauis. dec .Et cap.s.Vinorum flamma accenditur.dC .14. Citera uinorum medicaminis,tanta uis eft.de cap.9^Colores uinis quatuor.Sic in eodem lib, perfæpe.Sencca quoqg crebris uinis menfam diftraiftam ait. Mare plurale, integrum re peritur.de parce imitari poteris.Næuius apud Priftianum my'û per fvncopam pró ma-riùma inariainclinauit.C{ftirincommêntarijs.Paîilolânorêsqu'amquiBusinreîiquis maribus utimur.Curtius Iibro quinto, Mare calpium dulcius cæteris.ingentis magnitu-dinis ferpentes alit. Rus, leftus dlt; dtûs amp;^blatiuus ruribus. Plinius in epifto. Fontibus ruribus dc agro. Rus eft locus exffiùrEem ûEi agri ftmt Sc uillæ. Hi ne rufticus amp;nbsp;rufti-çanus ruralis 8c rureftris dec.Mel,cui plura iügi pofliint ufryo uel niing habentia diftos cafus ut hyemSjfeljCrux df citera.

lui

Aet Os

Defrutfl

Muftum

Frumentura Fretum Moiü Mulfiim Vinû Vinorun, Vinis

Mare Rus

•^^UReliqua certis cafibus carentia.-

Gætera, mafcule» redum renioueto pn'orem. Dic forsforte,lues^ Iueni,tnalt;fii dato made. Tantundem Ibluni tantidem debet habere. Gura priraoquartum qujntum^ fpecus petit,plus 0 S)

-ocr page 122-

DE N O H I N V H HETEROCLISI

Plans ÔC à pluri neutrum,plurale fit omnc, Suppetiæ,fnfjciæ,dant quartumidi'ca dat as am, De^ ueru ueruum tonunt:grates dato fratres. Gratis,grate,Iegcs:repetundarum,repetund/s. Vis,ui's,ui'm,ui',dat,quondam has ui's,nunc fero uircs, Aufim cum magno Fabio bene dicere tabum,

Gîtera Tors

J-ues Mafte

Tantundem

Spccus

Sufjpetiæ

Inficiæ Dica

Crates

Repetundarü

Hæc cætera.hoc cætcç» nominatiufi fïngularc in ufu non lubet g cflet cæfcr.Hæcfori ô tori,a tortejd e Itjortuna ucl euénturTcrf h .Wors fortuna.Vfr.Fortc Ilia libycis tc-ceïïâsappulit oiù Inucnies utrfiai aducrbiafeerc/Lues, hancluem, align «iam afc hac JucJd ert,contagio,aut peftis.Oui. Dira lues quondâlatias uitiauerat urbcs. Ó Mailte Si pluralité rd mâfti: dfftiones gbus aliquë laudanius,quafi magis auftc, niagis aiiëh. e i~i ex-hortatione âSiiirtutc aut gloria.Verg.9?AenclMade~pucr uirtute noua fie itur ad aftra. Plini.Iib.z.Maftiiiigeniocæli interprétés,Qliinmalt;tus,a^m,integ9i crat.Lucrc.Iib.r, Vt mine fæpe boues luci ferro male maftæ.Tantundé,tantide,tantundcm,ca?tcris caret. Speçuiin ntô.accS.utS'g; dû eft neutri genens.fpeeoris.fpecon.ipecôrë.rriïilïï îiô liint. Hoc plusjiui*' pluris.hocpl^.abhocplufi PTurale hi amp;nbsp;hæ plures,Sfhæc plîira.integ^ xîi.Hæ fuppctiæ,lTas7uppetias.iauxina.'PIau.in EpiTAïïxilîa S( Tuppetiae mihi îiint do-mi.Venfo tibi fuppetias.Iiificiæ,hasinficias.i.negationcs.Eo inficias.i.nego.lnficior in ficiaris idem.Hæc dica,hâcc(icarn,has Jicas'.i. acculâtïô uel caufa.Cic. ScribiturHcradio dica,Leges etiàm aWtm^iça apud Auloniîi.l'cren.in Plior.An ung iniuriaçi audirti mihi fcriptam'dicà?Veriïir genitiir în ufu non eft.Grates fine gtö,dtó'q;,tiel ablr^fijin fin gulari folum habet gtm gratis,amp; abltjh gratc.amp; fignificat gi atiasÿêfg. Crates perlol-ucre dignâs non opis elt noftræ.Cîc.in.e.de rcpub.Grâtes tibi âgô fiïmme Idem in orar.Quü gratis caufa nihil facias.Haiÿ repetund3qt,ab his repetundis tih, fcilicet pecu-J2j^,aut re^_grinc^i aut populo furreptarum. Plura uiïïébis îïTSyntaxi. Vis.huius uis, hâc uini'O uis.aûLEt'pIuralïtêrTïâsuis apud ueteres, micab'antig lingularidrcîmus hæ mrcs,uirium,uiribûs,amp;c.Tacitus deoraforeTliisiiishabear gfangiiinis.i.robôris.Etiâ îignlncat uiolentiâ.Verg.Fit uiaui.Item uis.i.multitudo 8icopia.Salluii.Secüda tëpefta te ex Ponto uis pifeiû erupit.De plurali uis.SalIu. in.t. hiftoriarû: Male iâ afliietfi ad ocs uis controuerfiarû.Lucr. in.r.Sed q multarü rerü uis poffidet in fe,Atlt;j poteftates Huius Tabn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tabi,ab hoc tabo tm ut grâmatici uolunt_.Qinn.tn tabum dixitj quë non formidabo imi

tan. Alt em in pàftu cadaueris.Rûc occurrunt éffuîa pcordia,amp; liuidç carnes amp;nbsp;expITum Tabes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Hèntibus tabum.Carettn plurali ut tabes qd idc fîgnificâtjcilicet confumptionë amp;nbsp;cor-

juptionem morbumSaf^emTanguinem^corruptuin.VerTït terram tabd maculât. Hinc täBeö.täbelcOotabidus.taKiico.taBeläcio^^enitiuus tabis, amp;nbsp;datiuus tabi, rarifli-me legqntur.Later amp;nbsp;iugeris iugerc amp;c.fati$ fi^qnt ante declarata..

HPIuralj numero carcntia.

Propria plurali,nifi fint pluralia tantum,

Cunda carcntîcum menfuratis herba,frutcx^.

De Ipccie loquimuntamen hæcquandoqileguntur Piurali numero,partes ubi fignifîcamu«

-ocr page 123-

LIBER .III.

Sicut uina,fabæ:pluralc tenent quoqp raro

Abftraöum nomen qui'ntæ,nomen^ element/.

Plurali numero tarent propria nomina quarumcunct rerum.niïï ffnt tantum pluraliï OHgSfijautorcrtPrilcianur.Exempla fun^rojlt;ria uiro%ut lohannet.Iacobus.Et mul» erumjuTjnna J^hydis^^SÏöntium.m Otpa.Olvmpur.Sie oppid^um, p^etaBr^L nus.u^f r,ueiperugó^fic uerpera Si ucfperutn,Mars, Sol amp;c7Dixi,Nilt;ï fint pluralia rrh, ptoptérA^cnæ.GabiÎArtaxata amp;lt;.InuenimuspIïïrâirterIacôBôs,Scipiones jl.eflpres amp;c. At fie'propria non tnanrnt.lcd çquiuoca,ut kit logicus: nihil eniin poteÄuniuoce li ^nïficare toTùnrpartemTïomîAûm:icleo aliter nomopfuralehomincs facit,^ Heétorn? ^orcs, in qua re iiallucinat LancilotjisYed nollt;^ hie nimium pmlolophari.Ouado igitur pîùrês ciufdê nomin5,âûtirmîlês?îgnificarj_uglmnuSj£Ofl^us plurali uti,Antonti,Su piones.PIStone/sCc.« adieftiua reddere ut appellatiuis : ueTutitres An^nn, mtilti He^ flores dec,nori ut gramifiatîilæ uolunt^duos quorum uter^oicebatur Petrus, aut triplï-cemPS^r'iim.nIIïtricó^rem,aut tricipitem fignificaueris, quaTemCerbcruin75îirCe-fyonemRinefabunntur.Tncero tresToues Si quituorXenetes dixit. Ouidi*;Et multos illic Hefloras effe puta.MartiaIis;Duos Senecas unicum'q; Lucanum.Cicero ad Brutu: Qd Icribis mihi trium Antonioçt unam eandcmîçcaufam effe.Galliæ arum, amp;nbsp;Hilpaniæa^ dicim’.quia eft Gallia comata.togata.bracata, belgica, celtica Siex. Hifpania fuperior, inferior amp;c.Argos hi argi: inenalus hæc mçnala deç.abundâtia funt,uthæc fidena uel hç fidenæ.hæc ciime cùmesquot;uel næ cumæ ay,haëc mycena uërni-ycchëïucrpTirralïtcf myce næarum,01 pluraoppidorünomma, quialingûTare'Sêplurale funtpenitusfynoiiyma. ^ergTSrgoIico ue mari deprenfus Si urbe Mycena.Papin.g.Thebai.Viue fuperftes abi di rac'qp ad mania Thebes Solus abi.i.Thebarum.Sic luuenalis: At^ uetus Thebe cétum lacet obruta portis.Sic proprer magnitudincm Romç Horatius urbes pro urbe dixit; Poll q capit agros extendere uiflor Et urbes latior amplefli murus. At Venetia regio eft: Ve- ’ fut«* netiæ arum.Vcnetiæ urbs.Minus enim plurale nonnungfignificatqfingulare.ut terra arum,q terra. IlSecundo linguiaricarent nomma return, quarcunq;referunturiripon-dus uel inenfuram,ut nornlnametanorum,auruiii.plumbum,rcrrum,argentum,ftannü amp;c.Nomina frumentoiu.urtriticumTîîiigo Sis_. Et leguminum, ut eruum,cannabis Sic. Si murtaânà,utTac,butvrum,lardum,laium A'c.Loauimuraiitoe fpecialibus.nam gha-lia pFr decïïharinnurinipe3ît,u~tmetalla,aquae,liquorcs,frumenta,legumihaÿc'.Quin~ ctiath Ipecîalia mælürâli numéro qua^o^ legunturTubi partem lignheare uolumus, ut uina^ôrdca,pilæ uel pÏ!è,fabæ,æra,eleftra,farra,3cfirüta,tnëlla,baIfamà,cinnama,g bus uix funt in plurali gtüs dtSs uel abltus.Sic lentes,auenæ,lupini,fraga,aceta,cuius da tiuus uel abltûs acetis rarilfime legitur.Sic mulfa,mufta,aliqn etiam muftis amp;c,Item her barum £ruticum'(5.nominararo pluralem habcnt,ut apium,filer: nonnulla align habet, ut lolia, amp;nbsp;apud Ouid.loliis,croci ,hyâcrnthi,lilia,rofç ^ró Honbus äi herbis,citrini,pro quo barbare citrulli dicunt,tefte Torrent.rutæ,cæpe,porrl,myricæ,genift{, uiburna efi multis alrjs.Dcclaranda funt nonnulla uocabula huius regulae^Metallum eft omnis dura MctalIuiH materia in terra; uifceribus nata. Nam Plinius etiam lapides uocat metalla. lïïdorus po-uitfeptem nomina metallorum magis uulgata,aurum,argentum,æs,elcftrum,ftannu, plumbum,ferrum,fub quibus intelligfitur orichalcum Si chalybs.Aurum,abjura.ÈlpIc dore nomen habet. Aureus,ex auro faflus. Auratus,cui fiipcrficies aurea eft. Aufaria.lo-cus unde effoditurauç2,fic argctaria,ferraria Sic. Argentü,græce argyron dicitur.Hinc Argentum philargvria.i.amorargenti,fcilicetauaritia.Eleflrum,miltura quædam âuri amp;nbsp;argent!. Eleflrum Plin.lib.34-Auçt in quo quinta argent! portio eft, eleflrum uocatur. Êleftrum etiam e^ fuccinum,ideft,gummi uel lachryma aut fuccus ex arboribuspinei generis profluês. Bar p -barigUftum uptant, Oriflialtu», ærif IpeütfàroOMibwdiflum eguibuseffodif: orpg ncnauiw

—. nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - U jjj

-ocr page 124-

DE NOMÏNVM METEROCLISI

Lardum Seuum Minyum Hordcum Siligo Zca Alica Pannkunt Milium Lfgumcn

luuentiW. luuenta luucntas

Socordia

Amicitiac

Memoria

Elegantia Philofophia

ffions eft,chakon acs.Male dicitur aurichalcum.Inuenitur utruncj pfr-Martial*: Vefi minus flauo radiant cleftra métallo, Papi. Emicat effigies 8C fparfa oricliaka renident.Ncc dicasduoferra,fedduoferramenta. Lardû uellaridum.caroporcina.pl’rrepcritur.Oui-dius.i.Paft.Pinguia cur illis mifcentur larda diebus. Seuum, eiï pingue durum in bobus unde fiunt candelæ quibus quotidie utimur.Minvum'.îTûbrica,terra rubra.FruinentS, fpicis continefjUt hordeum,quod pluialiter rcpcritVerg.Grandia farpc quitus manda-uimus hordea lulèislrifclix loliu 5c fteriks dominanf auente: ubi etiam auena habet plurale. Siliginem-Plinius dicit eflc delicias tritici- amp;nbsp;optimum fieri ex filigine panemndeo Torrëtinus credit filigînemcfle quod uulgo triticum dicitur. Zca, quoddam frumentd orientis ôc Campaniæ,per excellen tiam fernen dicif .Hinc fit âIica,gorte.Pânhkumjqd-dam frumentum,cuius grana in diuerfis lotis collcfta fedent ffcut pannicuIi.Milium,par uunàjéinien.tinde fit puis. Legumen.eft quod folliculis continctur.ut faba,pîfa,lupinus, eruum,uitia amp;'c,Melo putantbaÆag^,utitur Mme Palladius.Çitrinus.cft cucumeris fpc-cies.Canabis 5Cc,'TÏPluraïe tcnent guocfi râro.Sententia eft: Nomina abftrafta.i.fubftati tiua ab adieftiuis d^uftä,cüm nominibus quinte dcclinationis, amp;nbsp;nominïbus'clemënto rum rinro tcnent plurale numey.Exempla de abftraftisJuuentus.i.atasniüehilis.Kfplï luuenesJtiuenta.i.ætasiuuênilis'.luùeijtas~deaiuuenfutis,gtôiuuentatis,luuchilitas.ïd efi.iuuëtaT'Tocordia5cuecôr3ia.i.ftultitia.Sicparfimonia,caftimonia,memoria,cloquê tia,fapientia,fophiXpbnôfophïà,diligentH,negligentia,ekgantia,auaritia,'iiiTnfîâ?îfi-fanfa,amentia p^âupn^,pfutrentia,inôpia,amicitia,fed inimicitiæ fæjiius'plur®er di lt;rturTaicitas,pc'rnicitas',adoTëfcctia, pueritia.infantia. ckmcntîâ^facundia,Ti'umiîfFâs, ïet5um,marcor,cliafKas,pinguîtûdô3eneaa,fcneftus,poëtica, dialeftica Sic.' Excmpla 3c nominibus quintæ,ut fîdës,fables,përnicicXcaries.dies pro tempore. SanieS'fânguis eorrupfüs'amp;c.E^mpIä de nominibùsdemcntoy,terra, agua.aer,ignis,quæ plurale ad-nîîttunt omnia præter aer, ubi non tofïit^lcmentum, jeiTîltgaaspartes fignificamuf.' Hâbcht quôÿpfurâTem ëxâlgsTCmpTüra, ut fine dubio dies STrcs cum plùnbus quintæ dcclinationis nominibus,amp; multa abftraftarideo dixi.non fcmper,fed raro. Celfus Cice roni;Solct infirmorum amicitiasfîbi qualibet impenfa adiungere. Plancus ad Cicerone lib.io.amicitiaspluralitcrdiicïï^c ipfe Cicero lib. i.ad Atticum; Illæ ambitiofae noftræ fucofæ'q; amicitiç funt in quodam fpkndorefofenfi.Ouid.Turpcquidem diftu,fed fi ma do uera fatemur Vulgus amicitias utilitate probat. Ne uerearis hos uiros imitari. Tacit’: Multorum amicitqsinnixum.Iteçi Cice.lib.T.ad Atticum.: Solesconglutinareamicitias teftimongs tuis,Gell'. Iib.2.Qui fe ad literas memorjastË ucteres dediderat,Item lib, j, Ita in ucterib.memori1sfcriptumlegimus,VidruuiusquocB memoriafi! gradibus dixit,Gel-lius lib,2.Curas uocum ^borum'ep elegantias.Idcm fæpc philofophias dixit,ut li,s ,Sum-ptum miniftrauit Si philoîopliîas docuit.ïii facris: Ego iuftitias iudicabo,Gell’,li,i ,Petu-lantias diao92,Cicero ctiâ charitates dixit.GeUi’ignauias,infidias,iniurias:atq;alii alia, fed raris raro utendum eft,Scnefta per fe bene dicitur,quamuis olim^um addirione fene {ta setaj fepiper dicebant.Taci.FÏaccûmfperneBàtfênecta ac debilitate pedumlnualidfi. Tnuenies plura in plurali numero, fed ut fæpe dixi, raris raro utere; ncqg à fummis uirij aliquando difta,nifi fuerint penitus obfoleta ut antiquiflima omnino, tâquam colubros fugito.

^^aro pluralia.

Mafculina

Vtx plurale tenent,Ii'tnus cum fanguine/umus. Et fimus,6C mundus,mufcus,cum nemi'ne pontus, Çaptor um career, fopor nbsp;nbsp;pulm'sj,penus,uncus,

-ocr page 125-

LIBER


.nr.


CeftuSjCeu cultus pro auro,ros,genuinus«

Faminica»

Gloria,fama,lues,•fM.,gaIIa,fames,fuga,uita. Culpa,ftrues,pax,gaza,falus,cum^indole,arcna, Mors,tuflïs,proles,tabes,labes,foboles^, Xalio cum choiera,litis at^ humus,cy pituita. Lux,plebs iungantur,pubes,contagio,bilis»

Hir,cacnum,fcl,pus,ucr,nedar,ador,nihil,hcpar, Nil,iubar,amp;nihilum,glutcn,uulgus,pelagus^, Aeuum,iàl,barathrum,cum manna,mammona,palcha, Iuftitium,fœnum,uirus,cum manc nccefliim, Atç neceire,falum,folium,fas,inftar,amp; halec. Addenefas,Ietum,uitrum,uifcum atgp maccllutti,

Neutra

Etnitrum,fpicum,finum^,gelu^,folum^, At$ lutumjSunt his qui longepluranotarunt» Si bene difcutias dodorum fcripta uirorum, Multa iêcus cernes g lex uult grammaticorum,

Raro habcnt plurale m nume w haec nomina, Iimus,fan^uiSj_fumu^amp;c. qitibuî alîqui plufâûmgunt ut deèTaraFo. Multa tame contra grammaticoist régulas inuenirct quifgs feetirtimoBi monumenta diligenter euoluent.fed parce inuentis pârcsjitamùr: necn utï formidemusnimium. Limus.i.ccenum Ä terramadida. tutum.idem. Sanguis,in facris folum pluraliterlegi.utuirfinguinum. Fumus.Martialis:Vendere nec uanos^circa pal-Jatiafumos.Cacfar pluralitcr utif pro fignisilKsquæ inter hoftes per diem fumo folent fieri;qucmadmodum pernoftem ignibus.Fimiis,eftftercusanimalium,ideft, lætamen. Mundus,Pliniuslib.i.natu.hifto. Alios innumerabilestradidilFemundos. Sic foieslegi-tnus,quia plures aliqiiando uidenf elTe.Item caloribus nonnunquam fumif.Qÿintiïïa-Jius lib.ii. vitandos foies at(Ç uentos.Plinius: Aqua fîccata folibus. Sic apud V ergilium cç teros'qj portas facpe. Dcfumiite9£,Ouidius.4.Fafto. Cxrulei fiant puro defurftire fumi. Sic fumos dixit Vergib. Mufcus, lanugo uel Iicrbula uiridis in mûris, ripis, arboribus'q;. Vcrgiliuj:Mufco circundat amarf corticis.ApuIrius in plurali mufcis dixit in libro fcci^ do de afino;Saxum infurgit in fpeluncæ modum mufcis. Nemo.fgpius maàulinum,alf-fluando etiamfocmininum. Pontusjd eft,mare,Sr regio quædam Afiæ. Carcer.capto-rumTocus,Tîc tarnen aliquândo in pluralf rèperitur.f irmicus: Carcerum iqüalönbus pre mif.Seneca:Plenoscarceres. Sopo^r.i.fqmnus.aliquâdoetiâmors.Horat.Ergo amp;nbsp;Qnin-tilium perpetuus urgetfopor. TTOuis: Horatius pluraliter pulueres dixit. Penusjîç pe-jiumamp;pcnu, ^ief nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuiqi^quegen^« fitpenus, Vntus,teftc Curio,pro ferro.

Limuî Sanguis Fumus

Fimus. Munduî Sol

Mufcus Nemô Pontus Career Sopor-Puluir Penus

VnciuJ

-ocr page 126-

'DE NOMIN VH H E T E R O C L I S l

Ccftuî

Cæftuî Ccftum Cultus Ros Cenuiniu

Gloria

Calla Vita

Strues Fax Gaza

Salus Indoles

Arena

Mors

TufTis Proles Labes

Sobolcs

Cholera Piruita Lux

quo corpora noxioçj mortuorumve trahçbantur, notum apud Suctoniutn amp;nbsp;Senecsm. Ceftus fine diphthongo cingulum Veneris Sc zona fponfæ nubentis legitimo marrimo niOjunde incênum dicimus nonTegJtimo matrimohîô,Ied iacrîlego. Hinc cefticîllus eft ïlludquodmulieres imponuntcapiti qn portant aliguid. Cæftus peræ diphthongomé loçt quo pugiles pugnam committebant. utruncc eft ouârtæ dehinationis, Celîum (inc diphthongo neutri generis.cft furcilla quaê fubncicur uiti ne^endeat, autor Varro in rc ruft. CuTtus,telle Curio^ïo eo guod uulgo folium aun tflcitur. Ros.Verg.tarnen rorcs dicit,âc Columella cum Plinio roribus. At rorum aut rorium nûfquam legi. Genuinus, dcns in extrema gingiua occultus,is nouiflimus naftif.Cicero SC plures genuiniïn piufa li numero dixerunt.Genuino rodere, eft occulte reprehenderc. ^FSequentia fccminina funt. Gloria.Quintil.CSfentienslausbonont gloria appellaf.lnanis gloria, èlFüanâ SC ïalwlaus.Diminutiuum eft^loriqiæipuenitur plurale. Gelli.lib.i, Hasillcinanescûfla-ret glonas.Itemlib.t.Quæftuatoß compendio gloriaçt. Fama.Lues.Pix. Çallajutorutn inftrumétum.etiam ef^frpjttisquercuum.ut dicit Calepin. Fames.Fuga.Vita,pro modo uiuendT ptf Icges^Tcrenti.in Adel.Infpicere tan^ in fpeculo hoînihum uitasiubeo.ïacf tûsrSTdéusaliquisuitas aut ueftra tempora repentemutaffet.Vergil.c.Aenei.Tenues fine corpore uitas,id eft animas. Laertius fcripflt uitas philofophoiy. Hieron. fanftoçe patrum.Gelliuslib. 13.ca.t.Quibus otium Sc ftudium rult uitasatq; ætatesdoiftorum ho-minum quærere SC memoriæ traderc,ne uerearis fic loqui. Culpa. Stru«^ h^n^ congeries. Pax.plurale paces inueni,non pacum autpacibu^niiÛ£ud-PIaut.inPerïa7Hora tius; Hoc paces habuere bonæ.Idem:Bella quibus paces longum dîîFundTtin æuum^Sal-luftiusin lug.Bella atcp paces^ Gaza,id eft,ccnfus Sc diuitia?,amp; quicquid poflidemus: re^ peritur plurale.Lucan.lib.r.Eoas'qj premunttentória gazas. Seneca in Hercule furenti: Gazis inhians Sc eft congefto pauper in auro.Gazarum nondum legi. Salus.Marfilius ta men falutes amp;nbsp;falutibus dixit.Et Hierony.li.Reg.î.Magnificans falutes régis fui:non li-benter imitarer.quia tota doftoçiïchola réclamât. Indoles,? in pueris fignificatio quae-dam futuræ probitatis.in uiris fignum eft praefentis uirtutisTS miquando in malum ca-pitur,nonnunq ad inanimata transfert. ArenaTolus Çæfar plurali carere dixit;tu libère plurali utitor.Lucan.Iib. 10.Et diras calcauitCçIar àfenâTCélP.fib.r .In camporum SC arenarum folitud -sconcefli.ficcæterifercomnes. Morsponnt hic grammatici,tu ni-l^dubitesçid^r.Tacitus; Multas mortes iuflu MeiTalinæ pâtratas. ldem;PIëni$ libero-f um aut parentum mortes deflcbant.Idem:Obitas pro republica mortes.Cic.C^ibus ui-demus optabiles fuiffe mortes.Ouid.i i.meta.Deficit ars animi'cg cadunt totidem'tg uidë-tur,Quot ueniunt fluftus ruereat«® irrumpere mortes.Sill.Ii.i. Vidi animos mortes'e^ ui rum.Valeri.Max.lib.y.Referamuseosqui mortes æquo animo tolerarunt,Tacitus:Lau-datis antiquorum mortibus par exitus.Idem: Varia pcrciintium forma SC omni imagine mortium.Seneca in natura.quæ.Ergo in tantis erroribus es, ut çftimes deos mortium fi gnapræmitteretGel.Iib.y.Id Sc mortibuslegibus'q, multis oftendif. Sic mojtes mortiû, mortibus leges apucl Plin. Lucan.Firmicum SC plures. Tuflis leiftum eft plurale tuffes.SC Plmi*gto tufllumlifus, tefteLanSloto, ProJe;^MartianusdîciFpIuràJchaberc,proies, prolum.ibus. Tabcs.Labes_ruinaucldedecusqJjquot;?t“l?ïn**^'^‘‘^^^8’f“''’quot;°”l‘gt;hi-um aut labib.CÏcêro in öffieqs; Hune tu quas confeientiæ labes in animo cenlës habuiflef quæ uulnerac’Celf.Contra uitioçi fraudes animorum'q; labes ac peftiicntias aflèucrabar, itaep latiniflime dicunt philofophi treis effe reipublicæ labes. Soboles, plurale lôboles, apud Cohl.eft li.io.Cuftodiri debent ne nouæ foboles eff ugiât. Sobplû aut loboTîb’ nuf 5^Icgi,nifi forte a£ud gMmaticos. Talio. Cholera.morbi genus SC unus (Quatuor humo runftutis.Pîfuîta, mortiüs quidam, gfæcè phlegmaÆcif.Plin.pîtuitas dixit. Lux.^Ië-gttur pro diebusTuccs anücïb.noinucum'Mit UjäümGuidjnTalHs-.Poft lêptë lucesIq-^usaétuserit.Idëmineoaem.s.Fafto.'Âipiciunftantes medgs fex lucibus idui- Sic idem alibi fepe,dc ipfe SC ïli], Apuleiusin prima fignitiationc capit^dicens de comm€Ü$;iSed

-ocr page 127-

LIBER. .ni.

pkrun^ luces ids repentîno ortxftatim occidunt. Plebs ucl plebes. Pubes, Contagio moiius soni3{lu nocens. BiliSj id eft,cholera:capiturintcrduin pro ira,ne moiieas mi- gjjjj hl bilcm. Profapjajd eft.progeni'es.Hisadiicitur^efina quocp amp;nbsp;ptifanaTguaE fubjnen furatis amp;nbsp;in pondéra rela^contineri poffint. Hir Cocriûmtérra'humorc rcrpluta. Fei, pus,ùer,neftar,ador,nîriiï,licpar,lîcetHcpatânonnullîJixerint.utfcllajegoneutrum Cccnum pluraliter apud doftifli'mos inueni, Nil.Tubar. nihilum,gluten, nc glutinum ante decla ratafunt. Vmgusmafculinum ramenaliguando pluralemlï^et.Cjcerœyaturnum ma Vulgus ximê colunt uulgr.TeîâgûfXircero pluraliter pelagis inlïbro de'finibusTbnoçt. Aeuö^^ Pclagus id eft,ætaslonga.Hieronymus in tertio lib.Efdræ,plurali utitur,diccns: Maieftas omnf Aeuuni um aeuorum.Öuidius: Pcrfequarutcunftosnunidatusommbusæuis.Plin,lib.i4.capi.i.

Tot æuis incorruptum dixit. Sakguod mafculinepluralem habet pro oris condimento.

Colli.Si fordet oleum fridos 8C adhuc calent«Tales mdci iifbent.ldem; i'alibusintegris adopcriunt. Idem: Carnemfalibusafperfam. Sic apudPaulum iurifconfiJtuminuenies fales:genitiuumfalum aut falium nufquam legi.Barathrum.locus Athenis erat,unde dä Barathrum nati praFcipit^ânturamp;capitur pro immenTapröfunditate nbsp;rnterno.Manna,mammo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

na.pafchj,quot; Iiiftitium,quafiiuris ftatio dicitur, iuris dicendi intermilTio, quod fieri folet lultitium publico reîpûKIîcæ luituSc câlamitatibus, Item tempore meBis quoddâmEt luftitium, ne agricolæ impediantur,JFo?num,Apuleius tarnen pluraliter:^ixit in,5. Meta,In afini rlt;rnum faciem foena rodcbamus,Virus,mâne,neccllûïh,hecelie,i;êtâm'Jd eft, mors.Letalis,id e, mortifer, ut letale uulnus, Salum,id eft.mareà Græco falo,idcft,moueo 5cIIiiSuô,5g- Salum iium,fcna reEia,VcrgiIius: Solio rex infit ab alto. Eft etiam uas quo in balneis utebâtur: Solium amp;nbsp;uâîT5pulchraIe,in quo defunólus conditur.Curtîus: Septimus dies erat ex'quo cdfpiis regis iacebat in folio.Plinius libro.jf. pluraliter dixitiQuoniam 8C defunftos fefe multi fiólilibusfoIiiscondimaluerc.Fas, inftar,halec,nefas. Vitrum.inueniesapud poetasplu Vitrum raleuitra. Vifcum, uel mafculine uifcus utruncp fine pIürali^ëlF^fïnünrqüôâûénspr vifcum untur. MacelTumjIocus ulM AfSnia uenclunturquæcunq;, nonlolum carncs,'aWaccllo Macellum quodamlatrone, cuiusdbmusin cumufum fuitdiruta. Ennius macelladixit, tefteCa-pro. Nitrum,falls fpecicsquo fordescorporum ueftium'g; piirgantur. Spicum,acumen Njtrfi ad fpicæ fimnitudinem.pro eodem dicitur ipicus,amp; hoc plurale habct,tcfte Ser. in pri- Spicü müGeor.Cice.in Ara.Spicum illuftretenësinfignicorpore uirgo.SinSjiro iiafc. Gelu. Spicus Solum,terra.Ver.tamen primo Geor. dixit: Ne faturare fimo pingui pudeat fola.Lutfl, cœnum.Cæfarluta dixit,tefte Capro.Lancilo. præter hæc uulgata alia adiecit complu- SqKi feula.Et primo mafculina.Orcus.proinfernoidiftus quafi urgus.tefte Veranio.Bolus,qd Lutfl nonnunq pluraliter inuenies.ËrcB’.pro'Rndibrînferni pars. HalOj Circulus circa lunâ. Orcus Arrhabo,id eft,arrha. Vter,corium quo liquamina Sf oleum continenturatcg etiam ui- BoIus nu amp;c.gcnitiuo ^urali caret,tefteLanciloto: quod uerû non eft,fi Capellæ crcdim’.Iun Erebus gut gdam Cinisfruftra.Sueton. in Uomi.Clam intulit cincribusfuæ filiæ.Ouidi.oftauo

Meta.PIus cinerfi æmoniæfulfis telluris araf.Idcm; Verfa eftin cineresfofpiteTroiaui- Arrhabo ro.Dolus.genitiuo tantfl phirali caret.ut gdam dicût.Nec Adeps adipum habet,cum adi vter pesadipibuslegamus.Quinti.libro fecudo:ItaqiEbi attenuandosadip'es.Col.Non adipf Cinis bus óEêla'. yPefrtnTminisiLuna.licet legimuslunaslt;Efequentcs.Vchcs^gtö,dtó,ablati polus uo'c^in plurali caret,menfiira qûædam eft Sc plauftrfi. Adorea,ideft,gloria.Maftix. In- vehes gmes iubiiantîuu, ut reguies.Ira iraru,amp; iras habet.Tris nunS.itadicit Lanci.fed fallitur.

TTrëiîr.IIl HëtyraïQuib.rfis iinpuffus.ÖIiiiitas.id eft.olci lîinacmia.Autumnitas.Aluus. Oliuitas Spata.inftrumentumpharmacopplarfl.Plini.Medicinam permifeentes fpata ter die.Tel gpjfj lus.quiaercïnenfinoméîîëîrautdcaterræ.Plini.Tellureinfeindimus,ferimusarbufta, OrjijEro ^nc nauisilegimus tarnen oras.Liuius libro.s.de.t.bel. PunicoiTradant fcalas, orasancorasI^TFabius; GramloEientibusbehepreceinur.^^Deneutris;Cicer.odicit.li bro quinto Tufe. Calceamentum folorum callum eft. Solum eft guqdcun® fupponitur, undcnauisfolumdiciturmare. Ouidius: Aftratenencexieftefolum: aliquando poniC

P

-ocr page 128-

de N o h I NVH HETEROCLISr

pro corio: SC eo fenfurftucrbumTitlIrj, Martialis'c); : Etmordcre luto putre uftuî'cÿ/ô-Altiira lum.Idein; Piftorum folabalîata regum. Altuin.pro mari. Vcrgilius enim dixit, Tran-quilla per aka. Collum, colla facit, non collorum aut collis, tefte Lanciloto, nec^s on um,,licct_2t^, SÇj9rjbiiîuâ.nôn uerum elfc~ cxdiAk patet. Eefrutiim dcfruta_Jlori’{l££! gt;» torum aut defrutis, ut idem uult.jecur iccinora non lecora.iit uult idem Balfainum bal A'bS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fama, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ESfW tantum.ïïtallium allia,ulpTcum iilpica.'Djbaphiim piii'pu-

raTiis tinitâ3iba]^a tantum. Garent item plural», telle eo Jcin'AlEum. pro tabula,Pl»’-... niusiiipræfationc:Noncrasinhocquot;albo.Suet.inTibc.Quoniamlïpatereturaicribial Mculinuium. bo.EtJnNerone: Nonienfuûin alboprofitcntium.Apul.Albûmufariim.MeditulIium^ id eft,medium loci fpatium jWfdium die».non media dierum. Melimeli. ïiquor quidam ex inelle. Afylum bene facit afyla, at jfylprum non legi. Sabulum, Baculum. Terunci-uni pro minimo pixtio.Cice lib gnto ad Atticum, Teruncium negofumptum faftum, condiinennoliuarum ,hcgt;cadmenfurata pertinet ut_butyrfi,oxyporum.mo return,nalicaîïrum pîpêr,coftum,amomum: licet amomis dixefitTcrfius: Saccaçf non lu charum.Plinius;Saccarum eftmelin arundinibus collciftum. gummium modo câdidumgt; dcntibiis fragile.Gummnim gçnjtiuuî pFis eft à gummis. Minerual,p^o ccçna. Illicium, folurninfimaparscarei.V^ernaâum.terrarefoluta-Falcininnpromentuh.Hvfppum. g» herbae nnnirn. Agaiicuin.£uphorbium,Cærulcum.pio arena qnadam. Bü^um b^a facit: buxorum rarumeft, papyrum, abdomen, lumen,chaos, finapi,hoftum, confediura quædam ex oleo:pedum,ftratum,quod fupponitur equo,uulgo fclla dicitur .Plinius ftr* ta dixit: non tn ftratoç»,nec ftratis.Mamphur,Tcmetum,callum.Cice.3.Tufc.Et ipfe labor quafi callum qddam obducit dolori. Huber,pro.s:opiadilJ?itaL fafeia qua capillos ca (pitiscôneftimus.Sf crimencapitalc.Specimen.lunge prædidtisuuufquifcp. lungunt aliy ad hæc plura: fed in lioc plericu falluntur.qiiia in duows aut tribus autoribus nô reperta nul^usmTnueniri temerario aufu ilicoclâmitant : ita^ fiquadixero carere àlïquo cafti, tantifper illo abftincas dum in claris autoribus me falli intellexeris, SC turn illos potius quàm me imitate, ita tarnen ne quid affcftate, neue raro inuentis glorierisineptc, amp;nbsp;palTun utendum putes.

Sfngulari numéro carentia, Jr Diftribuens numerus,cû cardine,fefta,hbri^ Cum Iudis,urbs,multa carentnumcro ifta pnorc, Dant quidam libri nurnerumtantummodoprimum, 11Numeridiftributiui,utbini,tfrni, tarent fingularinumero;niflryillîmeait fêptenO' urgitc: dé hoc in SyntaxtWuineri cardfnalesYut duo,tres, qûâfuorSCc. îuB his continê ^tur tot'quot'totidem,aliquot:unusprincipium numeriéft.non numerus. Tertic^n^mî Saturnalia 'na feftoK aut ludogt lin^ulan numéro cärentTüpoIlinares, drccnl^geniales, quin-Frftorfi noia patres «c.Ludo^nomma uüîcanaIia,TâccIîânaIïa,fafürnaIÏ3,cgt;pyiaiUinahâ'agonalia. lt;^inq«jtria néptunaiü,quinquîtria,rupercalia,mcgalcïï^floralïâ, Iitérâlia, lucaria, feralia ôCc te~ ftoçt noîa.qçt aût deorû fuerint deriuatio indicat,ut uulcanalia uulcani Sfc.gnquatria fe fta, quæ quini^ dies Palladi fiebant Sec. Flautus fîngulariter dixit, Baccliis bacchas mc-, tuo SC bacchanal tuû. Wotandfi circa feftog» nomina, gi gtm per fecundâ dedinationem :^ius faciunt: datiuùm ucro jk ablatiuum per tertîam.'Valer. faturnaliorum diesapud CræcosqüötjfcftihaBe'ntur.Horati.z.epirtolarum :T^dfiet abiplîs'Saturnalibus huc fugifti.Mafurius Sabinus: Yinalioi û dies loui lacer eft.IuuenahTotis quinqiiatrib. optât:

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc ctiam per lecundam dtm abltm'qj efficit.Cicero ad Cæliü: Ita tumultuofæ côciones»

ÎH œolcfts quinquauijs afferebantur.Qüædân’ genitiuuin etiatn per tertiam cfferuiMi

-ocr page 129-

LIBER .in.

Varro.Vf rah^ dies à ferendis in fepulchra f puIk difli. Item floralium dixit ut M^furius reralia liberalnim: « lucanû,de bis multa dicitMacrobi'‘'in.i.fatur.ca.t.ubi oftenditViridiaad icaiuum tiiridiû facere.fubftantiuü uero uiridiorû,amp; fignificy loci tiiriditafcni'amp; uefli Viridia decrinationis~îît,tn facit uc^SgàT^jin ucl oifiYcd ueftigalib. tm,ut an- Veftigali« îi5?3f^i^’ünijuel_aficiliôriim.ii'ue.ift Auguito circa fincm.ueftigaliorü dixic.ôc alibi ue çtigaliuin.'FarèntaTîà'Jnimuclorüm.ibuS'fgrig-quæparentibiisdfftinftisfiunt.Soltnia. p.-.n.-ij, ’^yASMæfifiguIisanniscfrtotcmporefiunt,Megakiîjjfçijadcjydiniatrisdeorum,Tfd ludi potfiïs MegaknfesJicunf.Quædam putofccundædeclinationis eife.törgiajBacchi facta amp;nbsp;quæcunq; ceremoniæ. Repotiajehæ qup’’* P°'^rMf^quot;tgt;ûptîâs apd* noufi maritü cœnatur,qgt;quafireficiatur potatio.Hora.nie repotianatalesalidsuedictum fcftosalba i? tus celebret.GelliusIi.i.Nuptris aût amp;nbsp;repotrisfeftertn milics efle.Çhariftia.orum.feriæ chariftia in quib.iîmul cognati conuiuabant.Uuid.Proxima cognatidixere charîflîacHàri.Male capifchariftia.pro caritatcajmonæ.Encæniajnnouationcsdedicatignesettçmplorum. -pnea-nia Itcinfeiloru nomina funtjatinæ amp;jcomeniæ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S3.tent^multa îibro

rum nomina,ut gcorgic£^cqlica, rhetorica,orujçlironica,bîblia amp;c. ftd fignificantur - ju-nrum nu ieinper partieliaçut lïc loquar) opulcülâ ucl ut notauit Nebriil^niis, ublaüf unîcfl libruïïgnificamûsyutunupûcmaûërôpincuIiUin^uIariutimur.utXenqpîwnrnœco-nomic'^Ver. inTBucôlico ucl georgico .ex quibus liquet error coçt quiputàt hæc in fin gulari efie fœminini generis.ut ait Nebriffenfis. Grâmatica grammaticorû nô dicimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Kite r.anciloto.Quædà libroi um nomina funt fingurariaTœinininTgencris, ut thebafs, sencis.MarccI.etiîSixitpIuralitcr æncidaorum.'teftc codcïn.'Multa oppidorû nomina farent fingulari nunicrCT.Mafculinaquidfm.utParrhiQj.Gabii, LÔcïTSec. Fccminina.ut Oppyorfino Thcbæ, AHicnæ.BrugàrNcutrâ.ut Artàxata.HîerofoIyma.qdetiâ Hicrôlblymaj æ,per mina, erimam fîngularitçr reperitur côtra VallOuctonius in Augüîi.^aîum n^otem, quod Hicrofolytaj ludæam prscteruchcns apud ITie rololymS non fupplicàfiët.cônaudauit.Tacitùs.Condi-tam urbem nomine fuo Hierofolymain tecifle. Idcin,Onines præter Hierofolyinâ urbe* uidore exerdtu tenebat.

^yMafculina tantum pluralia^r

Mafculei generis funt hæc,pluralia tantum, Annales,fcntes,cancelli,hberi, amores, Vepres,carceribus,Iucercs,can!‘ ,Iemuresdo.

Furfuribus,geminis,natales,ca:I/tibus,ceu

Manes, amp;nbsp;caflcs,fùpcri,Ioculi,3tqp pénates,

Cuiqp pn'us foret asimaioresatgp minores.

Primores ,fafti ucl faftus, adde quirites,

Etpugillaresjfercsjcarcscj.fales^,

At^ lares,pifees lignum, feu méftrua mcnlcs, Atq^ fori,fafces,procercs:fîc pofleri,ÔC antes, Mor €s tnfen,amp; ambo dabisyfic codi^ ciUi,J - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pi)

-ocr page 130-

Annalei

Sentes

Cancellî. Canccllus Liberi Amores

Vêpres

Carccres

Luccres

Cani Leinures Furfures Gemini Natales Cælites Manes Caffes Superl Infer! Pofteri Loculi Loci

Penates

Optimates Primates

Maiores Minores Primores

de NOMI. HETEROCLISI

Intcfdum numero podentur pauca pri’orc.

flMafculina tantfl pluralia funt annales,fentes,cancclli estera,quoru nonnulla ali quango reperiuturin numero iingulari.qu; nec^ enitus rcfugiemus.iieob affeÆaEiînus. Annalesj^hbri continentes quid quoi^ anno geftum îït:aliquando fingulare inuenitur. Celli.liBro decimofextod’etimusne annalem hue Q^Ennri. Idcmlibro.i;. capit.21.Qui legent Cnei Gellrj annalem tertifi. Idem libro.is.Si annalem undeuigeffmii (^Claudri legiffes.Idem Iibro «.LocüiftütotûhucexPifonisannali tranfpofuimus. Eodemabltô utifalibifæpiffime.Sentes,telle Phoca, ideft, fpinæ, qàtangentib. gprimüfenrianf fie dicacur.BaptiCta Mant.in .1. cala, ftrmininc nefeio q autore ufuseft. Cancelli, ligna iiel ferramenta inter fe modicis interuall’pofita.ut in feneftris amp;c.Calepin. ponit ungula-re,fed non probat. Liberi, id cft,filii amp;nbsp;filiæ, 8i aliquando unicus filius uffilia. Amores pro turpib. amp;nbsp;ucnerfK.nili adieftiuo diftingiianf: ueluti honefti amores.Amor fingula riter etiam aliquando de inhoneftalibidine dicitur. Vepres, rubus aut f^ina.Sido.in.2. psnegyrico:Ille per obiedlos uepres timet.Verg.Hirfutosuepres. Seneca in Hippolyto: Acutis afperi uepres rubis. Reperi tur fingulariter.CoIu.libro.ii. Hüc ueprem manifellü eilinterirenon poffe.Ouid.S.meta. Aut lepori qui ueprelatens holliliacernit ora canü. Hierony.Efaiac.iT.Quisdabit uiæfpinain^e ucprcm.McliuscftmafcuIinü, licetPrifeia, fccmininii effedixerit propter diminutiuû ueprecula. Caiceres, unde cqui incipiüt cur £um.Vergi.Vt CÛ carcerib. fefe effuderc quadrigæ.Docet hocSër. potcris tarnen in hac ff gniflcantiafingulariter flcflerc.Cicero: A calce ad carcerem reuocati.Vcrg.f.Aenci.Rii unt'q; effufi carcere currus.Ouidi.io.meta.Signa tubae dederant cfi carccre pronus uterqj Emicat.Luceres.nobilesquidam Romani,ut Tatienfes,Quintilri,Fabn.Horii unufquifi^ (ut opinôr)dicêt)af TatiênlîsuPFâbi’ amp;c.Cani,albic3pilli infeneélute. Lémures, larüae amp;nbsp;terrifi«tioncsnoôlu£næ.Apulei. fingfariutif inlibrodedeo Socratisdices: Hûcueté re in'Iingua LannaTniieni lemurem dicatii. Furfurcs^uftulæ â ex capitc refoluütur.jgro purgamento farinæ etiam fingfariter dixit'Scren. AddiTexcûffus niuea lïmilagine tur J fur. Gemini degcmclli, fratrçs uno tempore nati. Plaut, tarnen in Menæchmis fiepe in hoc lîgnificatu fingfariter utif. Natales.generisnobiljtas.aut nafeendi côditio,ut claris naralib. ortus ufobfcuris natalib.Nataf,in iïngllyi fignificat diem natalem. Cælites, id eil,cælicolæamp;exhominib. dii.Ouidi.utittirfiepicuIe abltô fingfari cælite. Manes, ani-mæ defunélorü amp;nbsp;drj inferi. Apule.præter aliorûconfuctudinem aufiiseft fingîaiiutilh libro de dæmonio Socratis dicens: Vtçi larfit an larua noie dcû manern uoeât.Caffes .i^ retia:aliqn fingfariter fleflialibi probaui.Stipcri,cælites ufnos refpeftu antipodu. Inferi,g tartara incolunt uel antipodes.PoftcrÊ^dlI nos uenturLinuenta funt'adieâiua, fii-cer,inïerus,poUêfus.Liiii.Androni.in odyffea:ïnTerusan lupêrus tibi fertdeus fünera WylTcs.IîîcsaTOimitur in deus.Loculi amp;nbsp;I oei, façculi pecujiiarn uel receptacula feminis. luiien.LocuIis comitantib.itur adc^~m tabulæ,amp;c.Cato: Ëo lotio 1Î mulierlocosfoue bit.nSquam rj liirofi fient. Apd* Martialem pro marfupio locellus fingfariter reperitur: Ipfe locellus erit. Penates, dij penetralesqs fuæ gfq; domi colir, 8C pro domo capitur. Quæin asdefinerent l'i lingl’arem numerulTaEerent,utprimates,opcimates, amp;nbsp;cætcra. Öptimatcs,'Srrriniates,^ümatés^^ ideft, ciuiunióptimi, probillïmi, pruni defummi. SîçinagnafeXid elt, nôBiliô'res. In Eccleffallicisdicûtur fiepe per feeödam magnati ma-gnatorii magnatis. Infimates, irifimi ciuiii. Quandog; legüf in fingfari. Cicerolibro nono epillo.ad Atticu: Id mandaui Philotimo homihi forti ac nimirfi optimati.Cçli’ ad Ciceronem libro dccimo ad Atticü, Vide ne du pudet te paru optimatem effe paç2,dili-genter qd optimü fit eligas . Maior« antitj_^i ante nos fuerüt. Minores,polleri, Ha« cüdi(ffis,quia ad utrüq; Iexüpertinêt,nonnunî3îc5t in foemininefgenere repen'ri poffe« £ùiiiores,communis generis id cll,primi, fiepe fingfariter reperif, ga natura adiciffiuff -Safedptolingfari carets telte aetTSuei.S« ipta famolä'uulgocf edîta gb. frimiiii üïfî à«

-ocr page 131-

LIBER. .III.

fccmînæ notabantur,aboie uit .SiUi ,Iib. r i, His fupe rcxcifâm primori Marte Xaguntû.Pa litia Spetiein quidem primorcm ucrihabentia.Celli.li.y. Yftçin primoresinanus. Idem lib.io.e^p.iü.Si me non fallit,quod quidem in primori pueritia legcrim.Çic.in.i.dc ora-, tore.'Iteprimoribusquidemlabris attigincnt.i.prionb.7acitus;Erat 0thoni célébré co uiuium primoribus fttminisuirisij.jSueton. in Tiberio: Plerfiq; fe afferebat confiliariû, affidebat'q; iiixtim in parte primori.Cel.lib.i.Primoreafpeflu-VallaFIacenti. primores dicit à primus comparatiuû eire^ut proximior à proximus,Iioc non placet, quia primio res nô primores diceref.quod talfum elfe ex Sillio deprehendif.Ne uerearis puer tâpul-chradiftione in utroq; numero iiti. Tafti offi,ucl faftus uum,liber jn quo totiusanni res _ -. , populiR.o.fLriptæcontinebanf,amp;caiÆicfto^explieanîjæpiuserffe'cundædeclinati- “* urr» onis.necmalern dixitVûcan. ^tpûtauiiyerums)NecmeusKûdôxiuincetfaîîîBusan^ nus,qiïîaipfcVarrôïncp]iemeridemxit':Csefari'altuscorrexit.Etlt;îolu.li.io.Sequor nüc Eudoxi amp;nbsp;llletonis faftus aftroIogonim.Morat.in.; .car.Per memores genus omne fart’.

Mic faftus us ui.i.fuperbia.Inuenitur etiam faftusa um,amp;nefaftus:undcdies fafti erant, quitus line piâculo licebat pfSförltria uei ba tari,tcilicet do,dico,addicô.EFncfafti,qui bus non licebat ea fari.Ouid.Ille ncfaftus erit.per que tria ba filenf, Faftus eric per que legelicebitagi. Quirites.i.Romani.fibgularcsobliciuireperiunf.Hora.cpift.i.Etami-ci dona quiritîs.Ouro'.met.Reddentc'cp fuo no régla iura quiriti. luuc.Gaudia longa fe- Quirites ras tarnen ima plebe quiritem.Perft.Heu fteriles un i quibus una quiritem ùertigo facir.

Claud.in nuptiis Honorü amp;Mariæ:Epulis'cp iam repleto refonct quiriteTiberis,fug^il- Pi,gj„jre, lares.rabellæinquibusfcribimus.Proeodeindiqmuspugillaria,ium,ibus, amp;reperitur PugiUaria utrunq; alï^nSo in fingulan~Âiifo.Bipatenspugillarexpedi.t’ugillarem in euâg. legi s^res mus.Verufn utruncBeftperrarum. Seres amp;nbsp;Cares.populqgt noapna, taro fi|T2.ularif re- Cares perics. ^=’les,diaainordaci3,3pochtfiegmata.~diél:tÿja amp;nbsp;ipÿ^niioci. luue.Etlafibusue Salci hemcnsTntra pomeria natis.gtm nulquam inucni.Cæternm in hoc fignificatu reifte fin gulariteraliquando uteris.Terent.in Eun.Qui habcret falem quod inteeft. Cic.in.i.dc ' orato.VtiliMtemfalis amp;nbsp;urbanitatisfateamur.In eodemiNon fal,fed natura ridetiir. Ide in.i.epi.ad Qftratrcm:Dicendi fal facetiæ'q; ualuiffcnt.Idem de dan's oratorib.ad Brutu: Lares Omnesfalefacetiis'cpfuperabat. Larcs,inuenicsfepiculcfingulariter. Pi£ces,fignum cç Pifces lefte.Ouid.etiam fingulariter pro una ftella pilces dIxit.Merires,pro menftruis. Plin.Cu Menfes ius fernen menfes amp;nbsp;nrinädet. Idem;Menfes fifti eo cibo'putât. tori,parsilhnauis qua Fori aprora in puppim difcurrif Cicero. Cum alii malos fcandant, alrj per toros curlîtét, alfj îentînam exnaùriant.Ennius fingulariter dixit. Mult.i foro ponens ageacp longa reple tur.Et Gel,lib. If.cap.ultimo; Stans in fummo puppis foro. Sunt etiam foriJocafpcftacu lorum amp;nbsp;capfalibrorum.Diminutiuum eftforuIi.Iuue.fat. .Hîclîbros dabit amp;nbsp;forulos.

Fafces.i.confulatus aut practura'Quiauirgaiy fafcesantemagiftratusportabantur.Rarif- j fimTm hoc ligriihcatu fingulariter reperies.) Proccres, acco gulari ufus eft luuenalis: p^oceres Agnofco procerem,faluc Gctulice. Antes,fulci amp;nbsp;uïtiumordines.Verg.i.Georg. lamca tilt extremes effortusuinitor antes. Mores,tcije Diomedejiro uitæ modo,nam Sc boni amp;nbsp;mali moresdicunf.Mos fingularr.i,confuetudo. Âmbæ^ainbo. Codi'qicilliiîdé,gc codiçilli; üc tmefis eft metri gratia.CodiciHi,i.epiftolæ.SulpitiusCiceroi:Puer mihi ob- Mores uiam uenît cû codiôTIis. iurnconTultî capîunt pro lîFeris tenænîFntum confirmantibus, CodicilIi uel pene' teftamenti uim habentibus, nec apud doftiflimos fie reperil fingulariter, licet luftinianusaliquàdo itautaf,tcfteValla.CqdicilluSjertparuus codex, Adduntquidâ plu-J'®j'if3rtus,ffd Lucanus ait; Tune omnis palpitât artus.Articuliis paruus artus.Aborige nes,olim popup Italiac,Cëtes,pro populis, fi Diomedi crcdis.Ludi,profpcftaculis.Ephe Aborigènes rnerides^fteLancilotojnolibrisquifineuIorumdierum äÄa continent, Latipedia- Ludi na”3îcuntur,non credo Lancîloto; quia e^emeris fîngulare reperilnon mafeulinû, fed Ephemerides îcrmininum.Cel.Iib.f ,eapi.Ig. Diarium feribût,quam Græciephemeridauocanr. ScYri, Scyri jf«lûcs Iruciétarig loto gr anarfi fub terris,Ht tftinÇappadotia amp;nbsp;Thracia,autof^F5,

P »n

-ocr page 132-

de NOMINVM HETEROCLISI

^Fcrminina tantum pluralia.

Hæc muliebrî'a funt tantum pluralia,grates, SuppetiæjCunæ,charités,Iatebra:,phalcrîcq;, Antiæ,Slt; ambages,alpes,argutiæ,amp; ædcs, Præftigiæ,exquiliæ,bigæ cum fratribus,idus. Et dccimæ,infici£c,nugjc,fcalæcÿ,forestp, .Copia:,©* antennæ,Gadc3,dira:,at5i calendar, FeriæjôC exequia:,gingiuæ,litter», ÔC anta;. Et dccretales,inimicitia: quoqp,amp; arar, ^^æniæjôC illeccbra:,gcna:,opes,nona:,atgp tcncbra:^ Exuuiæ,induuiæ,paleæ,falcbræ,lcatebra:^, Cum ualuis,trica:,thcrma:,cum naribns,atgp BlanditiiSjôC comp3pibus,cum fordibusjaddc CIitellæ,fortesgt;fortunæ,diuitiæ^

•'Gratiæ,amp; infidia:,fic cantes,relliquiîc^, Quifquiliæ,lades,mappæ^’,minæq;,plagîc^, Nuptiæ,6C excubia:,cum primiSjprimitqsîj, Inferiæ,8C fcopæ,partcsfi fadiofiat, Cætera uix uerfu contingit dicere,uerum Interdum numero poticntur pauca priorc,

Cunæ

Charites

Latebrac

lt;_H3ec focminina tarent üngularijüppet«, cunæ amp;c.ut dlcunt grammatici. Ego uera horumÿjæclâm'tçpîcule finguîariterfleita notaür.Cfâtcs.ftippeti_æ,amp;inficiæpatucrür. Cicero grans gtô linguIarT^. Çuhæjnfâ'ntlû leftuTICfiarîfes.i.gratra'.Xatcbræ.Io-ca ûSïîiomincs fe occultant,optfme fingûTari utetur quiuis.Cice.lib.t.offici. Videant ne quærallatebrapcriurio.Idem in.j.Iib.epift.ad AppiumJn tabulæ latebra. Sueton.in Ne rone: Aliquid fccretioris latebrae ad colligendum animum defîderauit.Idem in Virellio: Extraftus c Iatcbra.Tacitu$:Non religione nec^ ceremonris.fed latebra imminent exiti-um diffcrebat.Idcm:Si dicm latebra uitaffct.Idem:PudenJa latebra remet occuItans.Gel liuslib.ii.Imptinitatem ex ea latebra rperarent.Silliusin primo:Cæca'^ latebra Pandûc prolapfam Tuffoflis moenibus urbem.Valerius Maxi.lib.j.Imbribus petitam latebram de nentis ^ti repulchrmn habuit.lgitur cum taut fæpc hoc nomé lingularicer leg3tur,nult;

-ocr page 133-

LIBER .in.

ror quid uoluf rint fibi grammatici,nifi inter abundâtia reiiciatit,ul idem lîgftifîcet plit-rale fif «ngulare, fed eur de fingiilari tacucrunt ij’fulfrar, eqiiorum ornamenta. phalcr» Antiæ, capilli dctnifTi in frontem.Apulciu^libro.i.ineta. Criniî Apollinis primulfisan Antir tils.circujtjo^f dubius fermo.flngularitcr raro legif.Plini.j.natu.de lu Ambages na.MuJtiforiniEæcâmbagctôriîtingeniacontemplahtiû. Al£es,montesItaliæfami- Alpes nini gnis contra quofdam.Silli.lib.i, Aut rapidisfcrf perfummas päfiiB.alpes.Si quando inaiculinilegaf erit per fubauditionem diftionis mötes.Ouidiusfingiilariter alpe dixit, amp;în accufatiuo alpcm,'amp;Lucanus in gto äIpis:Tic etfam Claudianus.plures'q;. Argutiae, Argun« fubtilitates,amp; acute malitiole'q; diAuni aut faftum.inuenitur finguIariter.Apul.i.tneta.

Ai'gutia nilotici calami fcripta.Cellius lib.j.ca.t.Audaci argutia fuit.Idem Iib.u.ca.t. Le ui amp;nbsp;quafi dicaci argutia.Idem diminutiuo fingulariterutit li.2. Argutiola quoq; harc fri uola amp;nbsp;inanis eft/AedeSipropalatio.ut ædfS,Nero^næ,dCPropriuatadomo.$ic qneg Aedes fingulariter legitur.quia gto ædis utif.Plaut.in moitellaria, « acculatiuo ædem ait Cu-rius. Aedes utiiufq; numeri lempluin fignificat; fed ferè fempercumadieftione, ut ædes Praeftigi« facra.ædës louis. Pra^igiae.öcuIoK illu/to per incantanonem nel dexteritatein.celcri-tatcm.agilitatem'^.iïîerony.Nôlïtcpotentiam dni magoçt præftigils æquare.Dicuntur ctiä præltigia, o^.Val.Max.Iniprobo præftigioç: giie nouum ciuitati noftrç ueftigal ac ceilrt?7tfünq; inuentum eft fingulariter. Quintil’.4.Ethuius uelut prçftigiæ plaufum pe Exquili« tat.î’liniusdixitMofcnpræftigiiinuentorë. Exquiliæ, mons Romanusj.monsexquili Bigæ nus. Eigæ,cum fratrib.trigæ,quadrigae .SCC.Bigæ.currus âduôbûs equistraftus.Trigæ, Trigæ atribusl^ajrigæ.àqüâtuor.Seiugaèjàlëx.Monigæ.ab unico,amp;capiunfetiam pro ipis Quadrig« reperiuntur autent Itæcpepe fingulariter contra grammaticorum artem.quæ exi- Seiugæ git.tcfte b'e'ru ut nota fignificatia ea q ex pTurlb. confiant,fingularicareant,ut bigac.fca Monig« fæ,fcopæ;ffd (ut alibi bene dixit) hanc plerûq; confundit aut0ritas.Plini.lib.3f .Et in eo dem capitolio alia qua Plancus imperator pofuerat uiAoriæ quadrigam in fublime rapi cns.Suewn.in Tibc.Yix unius bigar adicAione honorari pafius eft.Papi.i. Theba.Rori-fera gelidum tenuauerat aera biga .Nil cogebat biga magis g bi gis dicere ,ne ad poëtica licentiam confugia^Sicidem.i.fyl.Te potiusprefa ueheret titonia biga. Et.s.fyl. Tollit ctlorina'q; lubet confiderc biga. Plin .li.jj. Eiity chides pinxit bigam régis efl uiAoria.Idé lib.s .Quîdrigaregifab Alcibiade.Ibidcm:Læua tribus digitis quadrigulam tenuit. Di gefiis delegatis tcrtio,legePeculium:Quadrigæ legatum equo poftea mortuo.Quadri-gam etiam dixit Varro,telle Cellio,qucm plurcs idem dixiffe mirum efi non animaduer tifle.Vale.Maxi. lib.i. Paufanias in capulo gladii quo Philippum regem occidit, quadri-gam habuit cjlatam .ff. de cdiAis: Si triga uenerit rcdhibedaerittota:Etfi quadriga, red hibeatur.Suetonius in Vitellio; Alterum femur fubdebile impulfu olim quadrigç, Hiero nymus in prologo bibliorum:Matthacus,Marcus,Lucas,amp; Iohannes quadriga domini. Idu$ Nunquam uerebor autores tarn claros ac multos imitari. Idus,quidam dies menfis. De Decimae cjmæjpars décima.Hieronymus in Deuteronomio fingulariter utitur;î^an3ocomplê- Nug« uerisdeHmamcunAarumfrugum. Nugæ.mendacia^csfriuolæ. SçàTæ,tefiibusCæ Seal« farc,Cellio,Diomede amp;c.Et id uerumefleofiendit inlugurtha Sallufiius dicens: Deinde ubi unæ atq; alteræ fcalæ comminutæ funt,qui fuperfiiterant affliAi funt. Nonnüquam henicos.id eft,fîngulariter profertur; fed difiinguunt quidam fie: SçalAiefi qusxif puslignis aut funibus alia uc materia fimili hue ateg illuc transferri potefi.Scalæ quæ la ^ær^IïâBënt gradus amp;nbsp;immobiles permanent.Caius iurifconfulrus: Vel fcalâm feiens cô modauent adaieendendüm Hieronyniüs in Genefi: Vidit in fomnis (calam fiâtein lüper terram,ôc cacumen eius tangens cælum.Differentia non leinper obferuaf, amp;nbsp;plurali læ- ForcS pius utimur.Ouid.13.n1eta.de Vcrtumno:IndueratTcaIïsIeAûrum pomaputares;nifidi- ;

tas pro mobil! utruntj num crum habere,amp; pro immobili pluralem tantum. Forcs,id ûnuïiLcgitw fingulariter fere totuni, Outdi,Cojgt;fiitjt ad gejninac limjna prima forts.

-ocr page 134-

DE N O H 1 N V H HETEROCLISI


Copiae


Antennse


Dîræ Caltndac Feriæ Exequiæ Gingiux Liuræ

Antæ Décretalfs Inimidciæ

Aræ

Nxnix


lllccebrx


Cenx


Opes Nonac. Tencbfæ Exiiuiæ. Induuiæ Palfæ Salebrac Scatebrx


Plautusîn Bacchidi.roris concrepuit noftra.Horât.ExcIufits fore.Valerius Max.Iî.s.Fd-rem ciibiculi extrinfecus d euftodibus apertam. Copiæpro exercitu. Salluft. Memorare poffum qiiibus in locis maximasJioftium copias popufus^o.pariia manu fuderit.Aliqn in hoc fignificatu fingulariterlegif.Verg.2.Aeneid.R.efpicio,amp; quæ fit me circum copia luftro.Pompeius Magad Ciceronem in.g.lib.epiftolaçi ad Atticum:Vt Brüdufium duce-rem hanc copiam.Idcm; Vt cum omnicopia gprimum ad me uenias.Idem ad Domi. Nec folus cum ifta copia tantam multitudinem fuftinerc poteris. Antennæjignum ex tranf Mcrfo arboris nauispofitum undependent ucla.Hieronymushenicos utiturin epîftola ad Heliodorum: Antenna crucis figatur in frontc.Sc Lucanns li.s.Prouidus antennæ fuf-fixitlinteafummæ. Antenna etiam eft oppidi nomen. Gades paruit. Diræjfuriæinfer-ni.Verg.4.Acncid.VItriccs'q;fedentinliminedir{.Leauseft gtûsfingûl.dirx. Caîendç, primus dies cuiuflibetmcnffs. Feriæ,dies fefti. Vulgus aliter capit dicens: Feria fccunda dit. qudîfiôRîâudo, quia puto lîc^fEïre di'cî. Exçqiliæjfunebre officiû. Gingiuæ,carp in qua dentes gignuntHoc etiam fingulariterinuenies.IuuenaIis;Frangcnd“ mdiëro gingiuapânisinermi.^olin’:In ore gingiua nulIa.Diminutiuü eft gingiuula. Apul.pro magia.Complanatorem tumidæ gingiuulæ, Literæ.i.grammatica amp;nbsp;cpiftoIa.Suetoni. in Calig.MagnificasRomam litcras mifit mónitisiæpëlatbrîb.id eft gerulis baiulis.ta-bellarijs.portatorib.Reperif fîngulariter tiïipoeticc. Oui. Quamlegis à rapta BryFeide littera uenit£ Antæ.lapides g utriicplat* oftq muniût.alio nomine paraftadæ.autorc Vi ftruuio/Dccretalcs.pontificfi conftitutiones.Lcgesaliqn decrctalcm. Inimicitiæ, inue nies fingulàre.Cicero in Tuf. Inimicitia eft ira ûlcifcendi tps obferuans. Sic ibidem fçpe. Idem in oratione ,p DeiotaroiParuam inimicitiæ culpam relinquebas. Non uerebor igi tur Enniû interim imitari dicentem: Ego eo ingenio natus fum,amicitiam atep inimici-tiam in fronte promptam gero. Aræ pro pcnatibus.tefte Diomede, amp;pro loci proprio in.i. Acneid.Saxa uoeât Itali medgs q in fluftibus aras. Ara aræ^quid fit ne puer gdc igno rat.N£niæ,carmenfunebre.qdetiamcpicedion monodïa3icif,amp;capif proineptiaeu iuflibet cant’ amp;nbsp;fermonis.Ët fæpifiime fingulariter reperif contra gramraaticos.Horat. in.i.epiftolarû: An pueroçt nænia Scc.Sueton.in Aug. Canentib’ næniam principülibe ris utriufq; fexus. Quintilian.lib.y.Carrnen funebre proprie nænia dicif.Sidoni.pro epi taphio cepit,dices: Nçnia marmori incifa per hädccafyllabos. Dicif etiâ plV nçnia oçt.ut armaoçîdn.s.Faft.Ouidrj. Illccebræ.i.blâditie amp;nbsp;dcleftatio amp;nbsp;diuitiæ amp;nbsp;uoluptates amp;c. fæpiffime reperif fîngulariter.Gellî.Ii.ii.ïlcIcftatus iam uidebaf illecebra quæftionis.Et lib.ij.Cüquadam illecebra amp;nbsp;uoluptate utiles.idem li. 2. Cü audiendi quadam illecebra. Et lib.j.Illecebræ uoluptatistj plenos uiderct.Et li.10.Fallaci illecebra.Cice.in.i.de legi bus: Quæ amp;nbsp;fi eft illecebra turpitudinis.Ambro.Vitæ dulcis illecebra côftantem qq; mul cet aim. Auguftin.lib.j.confefiionn: Vita hæc qua uiuiin’ habet iliccebram.Plaut.in Me-næchmis:Mûditiaillecebra eft animo amantu. Liui.lib.io. Ad quam illecebram eft com-mouefnemo. Cauehos imitari uercaris. Gcnæ_j?artes uultu.s inter malas amp;nbsp;auriculas. Lefts eft hoc etiam fingulariter.Sueton.in Claujiô;'Craphiû amp;nbsp;libellos quos tenebat in manu ita cS magna ftultitiæ Sc Quitiæ exprobratione iecifle in faciem eius, ut in genam nonlcuiterperftrinxerit.Gel.lib.decimo cap. uicefimofedo: SiquisJngenâte pereufle-rit,pœnas non det.Genæ etiam funt oculogt operimenta.Terent.Hodie non côpfelTi ge nam. Opes.pro diuitns^Nonæ.diesquidam in tnenfe. Tenebræ,obfcuritas,caligo.Re-periapudPicum fingulariter.tencbra.neîa’aTeimiteris. ËxuuiæJ^lîahoftibusdetra-ftajlnduuiæ,indumenta ji^aleæ.Verg.fingulariter utifGeorgicoçj primo; Ncqua’4 pin guis pâleç terit area culmosiHfc Scruius ait; Notâdum paleam diftam fingulari numero £ontraartem.Nam quæ ex pluribus confiant,numeri ftint tm ^ufalisfccundumartem wtcancelfi.bigæ.fcopæ,licet abutantur poetæ,. Salebræ,loca ajjpera ucl aquofa.pfF*!“® fahre oportet.Reperitut fingulariter. Valerius MaximüsEBfÖiexto; TriftitiæfäRbra. Apuleius primo metamorphoftosiVerborumfalcbra, iScatcbrx,cbulhtiones ajuxfur-


-ocr page 135-

LIBER .Tri.


f entis^Repfritur fingulariter.Plifiius in libro fecundo: Scatebra in Caffnate fliniius fri-gï3iis^undantioræltate. Valuæ,ianuæ fiucportae fiue oftia,quae in fc replicantiir.Tri- valu® cæ,capillipedibus pullorum gällinaceorum inuolyti, ajiæ grclfum impediunt:ideo tri- Tric« tx dicuntur etiam impëdimcnt£Sc res Friuolac.ut apinæ. Plautus in Curg. Quod argentum tu mihi^ quas tu tricas narras ? hinc extricate Sc intricate pro expedite Sc impedire. Apin® ^P*næ)pro nugis etiam fingularicaret.Thermæ,balnea calçfadoria, â thei mon Jd eft, 'pherm« caiiouin. imperiti dicuntftufas?NareSpnafi fpiramina ; reperitur fingulariter. Ouidius: jqjfçj


Ada retro naris medio'q, eft fixa piIato.Perfi’':Son3t hie de nare canina littera.Lucanus libro Teeundo: Hieaures alius fpiramina naris adiincaeamputat iBlanditiæ,blandiméta: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Icgitur quandotç fingularitcr.Qtjintus Cicero de petitione con[utatus:0pus ett magno 'Blanditi« perc blanditia.Ciccro proPIancio:Facilis eft ilia occurfatio Sc blanditia popularis. Plautus in Bacchidibus:Vircusmer’ ueftraeft blandiria. Propertius; Arguta refercnscarmina


blanditia.Compcdcs,pedum uincula. luiKnalis fingulariterdixit fatyraquarta;Squali-dus in mi^na faltidit compede toflör.TÏoratius in epiltoliscNiuali compedc uinftus, Sor dfsJjDlDÛdixia auaritia. Legitur quandoqs fingulariter.Plautus in prenulo : In medio oculo parumfordiseft.Tacitus : Sordem Ä auaritiam FonteiCapitonis Si exten. Apu-leius primo meramorpho.ExtremT auariticc Sc fordeS|Clitell5c4nl^rumcnta quibus far cinæ in eqiiisaut mulis portantur.Hinccquus clitellarms Sic . Horatlus Hinc muli clitel las tempore poniint.Sunt etiamclitellæjoca quædain.SC tormenti gcnus.Sortgs.id eft, oraculum Sedei rerponfum.Horacius:Didæ per carinina fortes. Nonnunquam fin'gula-riterinuenitur.tcfte Nebrilfenfi.ut ibi;Cecidit fors fupcr Matthiam.id eft,fpiritus fandi oraculum quo Apoftoluseft dcclaratus : neq; enim de tanta re fandilfimi uiri fortirenf: fcdpotiusexpcdaredebiierantquæin eareeratdiuina uoluntas. Hec Nebritfenfis: Ego aliter fentio.feilicet apoftolos fortem mifitfe 8i oralfc: feientes fenptum efle prouerbio-riim decimofcxto:Sortcs mittuntur in finum,fcd à domino temperantur. Tacitus: Sors oraeuli baud ambigua, nec hie pro oraculo capirur. Apuleius pro oraculo fingulariter dixit; Apollo fie latina forte refpondit.in libro quarto de afino habetur.Ibidem: Siiæ co iiigi præeepta fortis enodat infaiiftæ.Fortunæ Sc diuitiae Jtem forcunæ,idtft,bonafor-tuna in fingulari medium eft,quia bona fortuna SC mala fô'ftûriâ. Tden.Ömnes îauda-re tortunas meas. Granæ,deæ quædam. Horati. fingulari iiritur. Gratia efi nymphisge nainis'qifororib.au3et,lnlijiac,laquei SCocculti doli dolofaip expedatio adaggrcdien-dum aliquem.Cantlics.organorum fiftulæ.Reliquiæ.SCcaufametri relliquiæ, quicquid ex aliqua re luperelt ucl reliât. Apiileius pro magia fingulariter contraâliorum morem dixit: Conuerritorem pndianæ reliquiae. Fauces,pro ingrcITu Sc parte corporis uix u^ fingulariterlegitur, nifiapud grammaticos. Vergîïïus: OÈ'itupuiîteterun't^comæ« uox faucibushæfit.Idc:Inde ubi ueneread fauces graue olentis aurrni.Pliniuslibro un dccimo:Summum gulae fauces uocanfur.poftremumftomachus.Ouidi.Iib. fexto. Caret os humore loquentis:Et fauces arent.uix eft uia uocis in illis.Crates, quandog; fingulariter legiferatis,is, ti,tern. Hine craticulaJndticiaC'Celfationes aJ'trmPi^b armis.Barba n treugas uocât.Falæ^ turres ligne3C.Quiiquil,quicquid xx arbormus minutis furculo rum folioçt'qi cadit, ÖC purgamenta terraçt, teftcScruio, Si pro quacunq; re parui pretq fumitur, Apuleius primo Metamor.At has quifqullias quanti paraiii.Ue pifeibus minimi pretfi loquitur. Quifquilia.eft arbotquardam. Quifquilium, arboris frudus. Næuiusin priore fignificationefingulariter dixit; Deturbate (axo,Tioino non quifquiliaeft. La-quæ gibus Iabirur,propnc in Iiominc ouc, tefte Plinio. Vecerw/Fn-guljnteFcïïg^antTTïnnnius: Crsticuia, ccrcbcllum, laftishagnina. Mappæjtçlîf uio.fed utSuIgjtius ait fepitTimp legitur fingulariter.Horatius in epiftolis.Ne tiirpe to-* ral n fordida mappaGoîrûgct iTarcTScTTuicîtîm^tHm mppum, amp;nbsp;eft quodfternitue fi^er menjam, Sc fignum quo miifo cquicurfum circcnfem aufpîcâb’antur.Sueto.in Nc-roneiÀliquo hberto mittente mappam.Minæ.ideftjminationcs, Si murorum eminen-

«


Comped«


SordeJ


Clitella Sorces


Fortuna Diuiti« Gratia Inlidi« Canthes Rrliqui« Fauces


Crat« Induciæ Falæ Qu'fqtiili«


Laftrs


Mapp«


Mins


-ocr page 136-

DE N O H I N V M H ET E R. O C L I S 1

Hagse Nuptiæ Exciibix Primæ Priinitiæ Inferiêc Scopae

Pattes

Ccremoniœ

tiae.quas pinnas uocant.Plagx.ptQ-rf ti tantum, Nuptiæ.lçgitima maris 8C (atninT COU Junftioi Excubiæ.uigifiæmilitum. Pritnæj'd tir/ptiinæ partes. Cicero lib .i, ad AtticS: Tibi primas defero. Primitiæ,quæin aliqua FéPunt prima amp;principalia. Inueniturcti-amadirftiiif primitnis,a.iim,ut£nniitium torrem apudOuidium duodecimo metamo. Inferiæ.lacradefunftorum amp;nbsp;êxequræ7ycoplt;e, tirrriculum quo domus mundatur.Apud Suetonium in Neronequidam libriiîchaamp;ent^o'padHigata . Sed Politianus afeopera legendum efle contendit. CætcrumapudCoIumelIam diminutiun fingularc eft libro deciinotertio.Deinde peniculo detergif Si feruentiffima pice infufanouo alio rutabulo Si fcopiilapicatur.Partespro faftionç.ut Antonius fequcbatiir partes Cæfaris.

Minutiae

Areæ üffuciar Nundinx Manubiæ ïaeetiæ Fidiculæ Vjgihæ

^Ulungunturliispaucaalia. Ceremoniæ on^e ficrificiorum genus, inuenitur tarnen nngulariter. Cicero inTêcundo aelegibus : 'Rlïïgnâm religionem ceremoniam'q; déclarât. Cellius libro quarto capitenono. Cumcaltiratcceremonia'q) adeunda ; Suetonius in Cæfare: Ceremonia deorum.Idem in Auguft. Barbara ceremonia de filio confulenti. Tacitus: Videbaf potus facros Si ceremoniam loci corpore toto polluiflê, Minutiæ.id c, partes partium. Me tarnen indice ( inquit Curius ) non pceniteat quem dixifle minuti-am. Seneca epiilola nonagefima: Ad minutiam rediguntur. Dicitur etiam miniities.eî. Apuleius undccimo Metamor. Ad humanam minutiem . Areæ, jiro Iplendore reper-curtb ex corpore rotiindo, ut exponit Seneca in naturalibus. (Jffuçiæ, uerbîBètrâhen-tia Si fallaciæ.Plautus in Mortell.Offuciam dixit» Nundinæ, cuius lïnj;ulare nundinum neutrigén.'^rüin urucft'diesadcmendü uendendum^puElic^coditutî. Manubiæ,pe cunfi e^endita præiia.* FaceMæ7îiër5orum rerïTmquc urbanitâs. ReperiturTîtigulari-tcrXjelliuslibrotertiocapitetertio;AJduâusftylo, atcjFacetiafermonis. Fidiculæ,furies quibus torquentur fontes.Fidicula fidiculæ, eft parua fides, id eft, chorda. Vigiliae nOîliirnæ, rarum eft fingulare, utterræpro regione. Ceruixjiunc eclipticum noir eft ; oliinjantum pluraliter ceruices dixere, amp;nbsp;itaadhucutiturSuetoniusTn Galba Si in YxtcHio',

{iTNeutra tantum pluralia. ®

Tantum pluralis numen' funtncutra,iuga, arma, Séria,cumroftris.effa ta,crcpundia.badra, Extfa,cibaria,tefqua,ccraunia,claflîca,luftraî Cum caftris,flabris,cun3bula,iufta,pudenda, Tfanftra,ucrcnda,bonis SC muniado paraphernb ^ulæis,lachanis,libis,comitia,leâor Addes cum fpolqs præcordiaifuntoiccundas Hxc,cafchefia,uti uinacca,6lt;: oftia,ferta.

Oftrea grammatici,bellaria,plufac[j iungunt. Ilia funt ternæ,ceu Iumina,mœnia ficut

PugUlaria,uti fponfaIia,miUia iunge,

-ocr page 137-

t I B E R .in.

Et ûeterâ,at$ ttlapâIîa,ficmagaKa fledo;

Pluraq; perfacili's meliusquæprolàrecludct, ïnterdum numero potientur pauca priorc.

^Neutra tantum pluralia funt, iuga, arma amp;c. quorum pauca ffngularem nuBiffum quân^'o'^ habfbunt'Ut per ordinem declaraboJuga^ontium ciçumina.Inuenifljrçin-

lugi

in hac lîgnificantia iingularitcr.Vcr.rcxto Af nei.Hocfuperatc iugum.Tacitus; Tria millia dclcfti pedites proximo Tauri iugo impofuit quo tranfitfi regis arcerct .Taurus^ cd nomen monrisjdem de ficuCcrmaniæ ; Danubius molli amp;nbsp;dementer edito montes arbonæ iugo effufus.plures populos adit. Ibidem; Vertices inontium iugum'q; iniêderQt. Arma,cuiufq; artificis indrumenta.Scria, res graucs,non iocMæ. inuenitur adiediuum feTius,:i7um .Rodra,locus Roniæ ubi concionabanturpro rodris, id ed,in rodris. Eda-

Arma Séria Roftra Effaça Crcpundia Baftra Cythera Artaxata Tenthyra Exta Cibarià Tefqua Ceraiim'a ClaiTica Euftra Cadra

iîculî, equulei, pupæ; imagunculæ.tintinnabula. Baftra^populusmScjthia, amp;ipfa re-gio.incolæ etiâ badri amp;nbsp;baftriani dicütur.Ver.fecundo Ceorgicorum:Neq) badra neqj Indi Laudibus Italiæ certent. Hieronymus, Baftri tanibus ad hoc ipfum nutritis obiiei-untsBadra quogein ea regiôe urbs é,fimiliter tantum pluraliterdeclinatur,utquædam alia urbîum nominam^i Cythera in cypro, Ajtaxata in Armenia. Tenjîixra uç^ut alq aiunt) dantyra in Aegypto inferîore.Exta,inteftina quæ maxime extant eminet'qj, ut cor, hepar. Cibaria, cduletitalautiora.raro fingulariterlegitur. Tefqua,locaafpera amp;nbsp;difficilia,dcîerta 8c. inculta. Çerannia_,montcs epyri. Çl^niçj^j concentus tubarum'amp; jpfæ tubæ.Reperitiir aliquando fingulariter.Verg. Claffica iam'q; fonât.Sucto.in Caefa. Clafficum exorfusprætenditinaltcràripam . Ludra.fcrarum cubilia.Ludmm fingula-re,ided.quinquennifcdepriorc,Verg.^onabluiicillinclaïtusautluiTrafera^t: capitur pro lupanaiiapudPlautum.Cadrafuntinquibus milites tentoria figüt.Huiciun-gunturædiua.hybcrna.datiuaCadrumfingSîrisnumeri.îJed,locus mûris m unitus. Cadcllü.paruus uicus muro cirçundatus|Flabra,uentorü flatus.Flabellû^ indrumentum qflat^iît. Cunabula, amp;nbsp;dTrincunabuIa.i.cunç amp;rerum primordia.Iuda.Eexequiæ.Valc. Flac.li.r.Tü comiti pia iuda facit.SaI.in lugur.Podq illi more regio iuda magnih'cc fcce rant.Pudcnda amp;;u«rendajquia intelligimus membra femperjrandra.fediliain nauib’. Ver.Trandraper Sf remos Perdus finguIariterdixit;Tun’ mare tranfilias tibi torta can nabe fultoCœna dtin trandro.'Bona,pro diiiitfjs. Munia,grauamina popularia amp;nbsp;offi cia.Cor. Tacitus'.Sicegedo quicquid turbicfi reddituf fuâTîormalegibus Si muniis magi-ftratiiiim. Parapherna. praeter dotemdatafjminis. Hæcetiamparaphernaliadicuntur

Elabra Flabellum Cunabula Incunabula luda Pudenda Verenda

per terriam declinatioiicm.àpara.id ed,præter,ô(pherne,id ed,dos. Aulæa,panni depi ■ Tranltra fti qui in doinibus ditiorû amp;nbsp;nobiliü pendent ad parietes, amp;nbsp;dl’r in fcenls, amp;nbsp;fpcidaculis. Apii.in.t.Meta.dngulariucif Aulæû tragicumdimoueto.Lachana.omne holens genus, luunia Horatius dngularitcr dixit ; Lachani'qi catinum . Liba, panis^genus; reperies aliquan-do fingulariter.Cato de Agricultura:Libum de facito.Cuidius ; Melle pater fruif,libo'q; infufa calenti lure repertori candida melladamus. Co initia, conuentuspopuli,ad ma-giftratus creandos.pro ipfa magidratuum cleôtione ïêinper pFr dicitur. Pro loco autem ubicomitiacelcbrâtur,diciturcomitium frequenter Cicero ad Atticûlibro.io. Se hora prima in comitio forc.ln cadem epid.incomitiü Milode nofteuenit.Suet. inCæf.Aedl lis præter comitiü amp;nbsp;forum bafilicas'q; etiâ capitolium ornauit.Tacitus: Arborem in comitio.Gellius libro primo; In comitio apudtribunalia.'Spolia.exuüiæ, legitur dngula-riter.Suetonius in Cæf.Ne fpolio potiref hodis.Iuue. Aîtoris Aurunci fpolia.PrfcordÜG ^hartijago circa cor.GeUius libro primo: Qui itudù fine pcordiorü dolore ruftat. Suet, in Aug.Vrsftordlorwm iniiacione tcntabatur.Diuus Thomas in hymno: Ex præcordqs

Parapherna Aulæa Lachana Elba Com nia Coinitium

Spolia' Præcordia

-ocr page 138-

DE NOMI NVM HETEROCLISI


CarchcAs

Vinacca Oftia Hoftia


Scrta

Oftrea


Scllaria

Viuaria Roboraria Pæana Tripudia SpeiSacuIa Multitia Arteria Inteftina


ïlia


Mtinia Piigillaiîa ßponfalia

Vetera

Mapalia Magalia

Pakaiia


fonent præronia.Çarçhefîa.apud Macrobninifingularitcr recertü.qui uult eflie ruminâ ueli partem. Alii dicunt eiTf foraitiinaTn puTö ace^entia^^s.Sunt ctiä pocula qiiçdâ, fingularitcr etiam uticur Apulems in iindccimo de affncT^'Tnace^ folliculi uuæiâpflir'. Vinaceiis adieftiuum eft.OftiajUel cum afpirarionefut guida ûôriïnt5Iîôïtîâ.~pâtentci flii-uiorum aditus.Verg.Itafiain contra tiberina'g; longe Hofiia. Align oftia pro portu capi-mus.ldem: Aut portum tenet aut pleno fubit oftia uelo; reperies fingularitcr, Cicc.pro lege Man.Oftium tiberinuin.Qftia oltiæ.famininum ftgnificat urbcin: nunxporta fan-fti Pauli dicitur.SertaiCcirona^cx Äoribuy.Vkrg.Scrtis'q; rccentibus halant, Vixapuddo-ftos ftngulare inucnies.SertafcrtæfiTmininum.herba melilotoSjgiiam fertulam campa nam appellanr.Oftrea.conchtcfpecies.Mart.Öftreatu fumisftagno fatiirata Lucrino.Sic cætcri poetæ fæpif^me.Iinic.Oftrea callebat primo deprendere morfu.Ouid. libro quin to Fafto.Oftrca'qi in conchis tuta fuere fuis.Legitur aliquädo finguIaritcr.Scneca: Qiiid oftreum fapiat, quid mullum optime nofti. Dicuntur etiamoftrexoftrearum. Gellius: Oftreæfencfcentçlunainhubcrcs,macrac,tenucs.exuftæfunt, crclcétcluna pinguefeût. Idem:Luna nuncuidclicct fenefeit, eare oftrea quoqi fieut alia quædam tenuis cxufta'cg eft. Suetonius in Tibc. Afellio Sabino feftertia ducenta donauit pro dialogo in quo bo-leti amp;nbsp;ficcdulæ amp;nbsp;oftreæ amp;nbsp;turdi certamen induxcrat.Serui’cenfct reftius fncminino gc nere oftream dici, 9 neutro genere oftreum, quia nullum nomen animalis apud nos eft neutri generis,ut ait in ilIud,Pontus amp;nbsp;oftriferi amp;c. Ego utrunq; dici reifte cenfeo propter tantorum uirorumautoritatcm.EeIlaria,fecundamcnfaut£Oina,pIaccntæadJrri tandam gulam: Graece tragemara amp;nbsp;periimata dicuntur, quitus uoculis latini utuntur. Addûtquid,â plurautpafcua.teftePhoca.dehoc ante diximus.Vmaria,fcpcainquib. ferç uiuæ pafcunf,quæ.etiam roborariadicunturjSicapiaria.melliarlâ^, rariflîmelïngiilari tr'r'rcpcrfuntur.PatanaïquoddamTindari opus.cx diiftis patet,ut rhetorica rhetoricoçt. Tripudia, faltationes: ra.ro Icgitiirlïngularetripudiuin.Spciftacula addunt pro ludis,fed fingularitcrlegitur.Liuiuslibro priino: InSici deinde finitimisfpêîïaculumiubet.Sucr, De fpeiftaculo excitatus defccndit.Multitia-ucftimcnta moHia amp;nbsp;muliebria, raro fingu-lariter reperitur^ Arterjaapud Lucre, pio eodem dicimus fingulari numéro arteria ar-tcriæ,amp; pluralitcr arteriæ artenarum.Orgia amp;nbsp;repotia ante diifta funt.Intcftina à muftis additur,ticrum fiugulafitcrj;eperiturlæpepro interiorib, uentris. Cornelius Nepot in ùita Attici:Tanta uis morbi in unumTnteftinum prorupit.'Gclliuslibro duodecimo, eap.t.Quod Graeci colon,id cft,Iaxum inteftinum dicfit.Idcm libro.1«.Patentes intefti-no fibræ.Plin.lib. ii. mafculincdixit: Inteftinus quibufdam ab orcincipiens.inteftinus, a,um,id cftjintimusiicl internusiut inteftinum bcllfi,intcftinû odiü.Itemmcnftrua.cô-pita,triuia raro fingularitcr leifta funt, Omia lâ diifta fccundæ^çlinatipnis funt,fequen tia uero te/tiæ.nia,inteftinadicct qiiandâ reperies differentia int ilia,uifcei a ,intcitina. ïuiïe.Visffater'ab ipiïs ilïRus.Celfus p Iccundâ ilrjs dixit,teftcCale,lcftü eftaliqn ile ilis, tefte Ser.q teftcMatyl’ Mimographus.ut rifum fpcftatorib.moucret dixit: Tu ut Heiftor abllio nun^ difcedis.PIi.li.ia.cap.jT.Inhoïeileinfima parte fimilcfuillo,à Grecis appel laturcolon.Lumina.js oeuf,poetæ fie align fingularif utûtur.Verg.Luminiseffofli. Mee pia.qurbc cingunt.Pugillaria.Atfr.tnPugiflaEdixit.uidcpugillares.Sppfalia, gtôfpô fàliuuclP fecundâîponfalioçt, dto fponfälib. funt futuraçt nuptiarum promilTio,Gelli’ libro. .Hociusfponfalioçj obferuatü dixit Suet.in Au.Quondam fponfalioçt die uexa tus In iure tituluseft de Ipófalib.Milia.i.miliaria.Calep.ponit non rfibat fîngularc milli um pro miliariü ^lVetera.pro loco gdâ frequës in Tacite», Mapalia.tuguria rufticost aut paftoRtMagahaidc,pri’r^peri iingParitcr.Valcr.Flac.li.î. Goït'e Ipano’concitâ niapali agrêltiïïnanvis.Addês Iiis inàghalia.i. res magnifies amp;nbsp;ft:upcndæ.PaIcaria,pcllcspcndc-tes fub collo bonis. Scneca in Hippolyto dixit fingularitcr palear uiret. Vcfg'ilius lioi'o tertio Georg.Et crurum tenus à mcntopalcaria pendent,Item palcaria ubi conduntut pales, ut focnüia ubi fœninn reponitur,fçd hoc «It fccundse, amp;nbsp;fingularecrt paleÿrium.


-ocr page 139-

LIBER. .III.

^Lcmuria,ïpparitionfs amp;nbsp;terrificationesnofturnæ. Virilia genitalia,qui'a intelligim* jnémBra.unnulieEria^uæ promenftruis etiam amp;IiÊrdInf capimua.Cdfus ad mu^ri pm fluxum ledandum.Quint.Nobilis adolefceni a centuriohc mulietria piïïuSjFIamina uerbera.aliquos caftiï in flnguJari haben tin ufu, Altaria 8c pr jfepia.raro fin^ùlâritcr apud dofiiflimos; ut fpeculana,pfr qua (pecüfamurTOcüraria.oculi uitrfi, quTOs utütiT fcncs.biaualiajoca inquibusftant.aut fieri redd ve folcnt n’aucsi repenïaliquando fin-gulariter.öiuilïL.j .mctamorphofeos: Haud aliter g d ficcum nauale tenerent.Ycr.Diri piunt'q) rates alij naualibusjte. .5IPenqiralia,fecretioraloca, Ic^tur aliquando fingula-ritcr.Sil.Iib.ij.Pcnetrale parentum,uelpenetrar.l'ïacrolj.lib.7,ca.,7i’antum in ïufi pene traie exillimesadorandum.Anci]ia,ium,uel orum.fingulare tame eft apud luue.ancile. Sic etiam apud Ouid.ideo non piitô duîlis annumerandum eflc,crat Icutum csclefte.Oui-dius;At(5ancileuocantquodabomniparterecifumeft;

Lemuria Viriiia Muîiebria Fiamina Vetbera Naualia

Penetralia

Ancilia

Quo'q) oculis fpeftcs angulus omnis abeft.

ïCarcnt etiam fingulari tempe Sc pondo.Quibus nonnulli iungunt£etc,quia fîngulari ^ercetusmaïcüIinumeft.Hâecautemfatispatuerunt.

B V-« B A-N-T-1

MVItipIex uno fenfu dicatur abundansî Tignus ucl tignum fit teftis,pilà^ pifiim,

Cum penè innumeris quæ ledio multa doccbit»

H Nomen abundans eft quod in eadem fignificatione multifariam effertur, ut tignus uP tignum «c.'I alia ï^t multiplicja^primo ponam modos ^gups,deinde numerAo nS-nullà ordine alphabetic^TnuTtls Jirocurdubio omiTTis, qu/â propcFunt innumera, fi eut fucrit afiatim otp pôterit plura addere.' Primo, quaedam fub a funt primæ,ucl fub es gn-tæ,utjfiaceria uel es amp;C(Secundo,quædâîn usueïin um defi'nunt,ut tignusueFtignum: amp;nbsp;quædam in er uel in um delirium,ut oleafter'ùêTôIèalîrum^Terfiojquaedam in um g fecundam dcfinebant,amp; aliquando in a per primam, quæ nunc t'n 3 péFîcïlîam definûr, w't poematum ati,ucrpoema poemæ,poema pocniatistQiiartoin er uel in us, ut Euâder ucl Euandrus,conger uel congrus,filer uel filerus,nomenfluuri Sic. pauper olim paupc-rus;undc in Plauto eft foemininum paupera,amp; gtûs paupcroçt^QuintOjin a uel in as, ut byria uel byrias,dama:ta uel damfcras,fofia uel foffas,fylla uelfyllas.Et în a uel in es,ut pometa uclcometes^5cxto,jna ul’ in e, utiibyauellibye lâCct Septimo in eus uel es, ut Achilleus uF AchillesvOflaûô,ab accogræco fit aliquâdo foemininü primæ in a, ut æthe ra,cratera,lampada,onÿcha 5^.~Norio,quædam Jri eodem fenfu proferuntur in fingula ri 8c in plurali,ut hæc fidena hæ fidenæ,hoc argos hi argi,hæc cume hæ cumæ.fiârc per-gamus hæc pergamadDccjmo.guædâ tertiæ^æçafaçiunt à gtô in os^nomina fccundæ in us,ut titan titanos titan us,' ficdefpTiîn uF delphinus,elephas uel elephantus, Arabs uF Arabus,Aethiops ucl Aethiopus,Abax abacus,diacon uel diaconus,Acdon ucl ædonus, Arabui «nosThraciç.Ver.7.Aene.Hircanis'q; Arabis'qiparât:hic Seruiusait iâ in ufu noncfle^Ae- AedoB thiopus:hæccnim fola autoritäre conftant,nec fimiliacffingimus0^1(iççijno,guædâde-finunt in is uel in er, ut cucumis uel cucumcr,impubis uel imPHhft amp;Çi Cuodecimo in o ueljn en^ut anio «P anien,fJerio uelnérien,uc in dcclJnatione uifum eft.tTertiodecimo~ Jri'iSjüeTin en,ut fanguis uel fanguen: aut is ucl in, ut delphis uel delphin j^üTomoquar-to in or,iifin os,ut arbor ucl arbos.Seruius dixit or in os ƒ fum ^iduftionis grâtia,id au-lôrés non lem’p obferuant.Verg.Semper honos nomen'q; tuum.Vcteres certe fæpe s pro r ponçbantjUt tufiusprç fwnusjfit uilçliuSjmçliQfibHî amp;(iPti;ipioauinto Jn ^cl in

-ocr page 140-

t)iS NOMINVM HÏTËROCLrSI

Pluton

pt præhcfte ucl præncftis,rcte ufl refis, lt;pecimolt;exto,in i uel injMt ünapi lifl iîflSpîl amp;nbsp;cæcZjSeçifnoftg^nLOjilIu^icljnusjit.ârt’us uclartu.V'ndePIautûs'arma dixit. Sic to tiitru uel us.gclu ucl us,amp;gelü,cornus ucl cornu,pecus tertix uel pecu,penus uel penu, pcnuni 6c cxtcrai_PecimooAauo, in os uel in us, ut delos ucl us: ucl on aut um,ut ili-on ucl ilium,aut hæcIlios|Dccinionoho,in on uel in os,ut minos athos,uel align on.

fVigefiino,ino ucl in on,ut Againcno^uel on’Pïuto liel on. verg.'^Odit amp;nbsp;iplë pater Plu Ttnîô'dcrc lorôres^Heus infcrni.lt; Vigefimoprinio, in al ucl ale, âf in ar uel are, ut pénétrai ucl pcnetrale,altare uel altar, amp;nbsp;gn^ altàriû; {ëdîh ufii doftißimo?« elf altaria plu-

F'^gt;^’’^blcar uel cochleare Sfc.pccuar uel pccuare pro pecus. V nde Perfï.pecuaria dixit.Sic ccruical Si olim ceruicale amp;cæ^igelïmotcrtio in as ucl atis,ut cuias ufcuiatis ^f\ygt;g£ßmoquartOjin as ucl do ucl or amp;c.ut amaritas,amaritudo,amaror,lt;Sr amaritia ucl amarities,beatîtâs ucî beatîtudo,albor albitudo nix albedo.dulcor dulcedo amp;cJVigc fimoquinto,alia pene intrumera,de quib’ ccrta nô eft régula,ut mugil uel mugilis, arar ucIàfïrrsTbfÇfaruclhâccâris.tibris uf tibcris,caro Si olimcarnis,Iupjterut’ louis, ocdi-pus Si oedipodcs, lac ucl lafte, Dauid Dauidcs, AdamAdamus Scc.fatan Si fatanas.adcps, plebs, feps.ftips. ancccgt;s,biceps,trabs,fors,lt;cobsÆtiâper esleftafuntadipes,plebeS'Ual-îis uel uallcs.apes ucl apis,torques uel torquis,nubcs olim nûbs,natalis uf natale. Noua-lis ucl nouale,iterucl itiner.uas Si uaftim, præfcpe Si præfcpium, torris olim torres, li-gur uÉ ligus^î^ages ufambago, contages ucl contagio uclcontagium.compagcsud compago,tapes tapete ucl tapetum, plauftrutn uel ploftrum.caurus uel corus, caudex uP codex,caulis uel colis,cultus ucl cultio aut cultura,cantus uel cantio Sic. Hæc Si alia pro pc innumeradeclaranf à Marcello,Fefto,Prifciano,TortcIIio,Iuniano, Perotto, Nefto-re,Calepinopluribus'q;, in quibus obferuato ne omnino defitaufurpes. Addâ aliqua or-dine alphabctico.Nolui durisucrficulis ncc multum neceflarrjs pueruloçt ingénia mole ftarc,fat crit Si frequenti difputationc Si ionga Iciftione memoriae commendare.

A

Alluuîutn Angigortùs Abrotanus Alcyon Adagio Àditus jS3ytum AnipTs Aigus Acinus

Baculÿt Baptiünus Êuccinum Ëuxus

^lAlltiuium uel alluuio uclalluuîes ci,id eft, immoderata aquarum uiolcntia Si affluxio. Angiportïïs ucl âhgipbrtûm uia inter domus,uiculus aut plateola._Abrotanus uel abro tanuin,Eerbaquædam. Alcyonuf alcyone, alccdo uel alcedonia, auicula de qua alibi di ximus.Arancaul’ ns.^dagiumul* adagio, ia eft proucrbium.Aufoniusinpræfationcmo nofyllàboçt:lt;^lt;od per ad^agionem cftpimus,proucrbio finiamus,Mutuum mullfcabüt, Aditus cum i noltro,id eft acceflus. Adytupt cunixEræco,id eft, fecretior pars templi. Anapisuelanapus,nomcnfluuri. Algoruf aigusuf algu.Plautusin.Vidula:rnopiam,Iu ctum, mtrrorem,paupcrtatem,algum, famem. Plaut.in Rudcn.Tu ucl fuda ucl péri aigu,id eftjfrigore. Acinus uel acina acinac,fruftus minutior arboris aut fruticis, ut fünf gràna,uua?,ucl hederæ ôfc.QÎatulius poeta apud (Zeliium li.r.ca.jo.Abriofac acinæ dicit. Vlïtatius eft acinum in neutro genere.tcfte (^cllio. B

TOaculus uel baculû, pofterius caret pft numero .(Puid. i. Faftogt: Baculum'cp tenens agrc-fie {Triiftra. 'Baptißniis uel bapofmum ucl baptifma baptifmatis, id eft,ablutio. Valla in Marcum ncgâtbaptifmïim refte dici,licet in cuangelio legatur. Buccina uel buccinum, id eft tuba;buccinus,eftipfecanor. Œapcr.^xus uclbuxum,arborquaedämTyefmusih lî.Aencidos deridet cos qui dicunt,buxus arbor clï^uxum lignum.

Curriculus Çarrus Cômentariü Chirograph’ Cingula Crulla

uel curriculum,id eft,curfus ucl currus ucl fpatium in quo currif.Çîarrus ucl carra amp;nbsp;carruca. Qubitus ucl cubitum,»d eft,brachti curuatura amp;nbsp;menfura quacdanïTPIi- ' nius.T.ca.is.Jriacubita. Œommentarius uel commcntarium,liber in quo res furnmatim fcribuntur.Item libri alicuius interpretatio uel dcclaratio.Chirographus ucl chirogra-phuin.i.fcriptura manus propriæ.Âryftallum uel_us.Cingulum ucl cinguTa.Jlcd i?cruius in.a.Acneidos aic:(Zingulum hominis cIFgeheris heiitri; nä animalium giie focminino dicimus has cingulas.Ouidi.y t nQHj uflQtçm cingula lîftUt equuin.,Cruft«niiÇft rçûfibi

-ocr page 141-

Liber .in.

^’■•;™*J®*’?*’'^^^'^U‘iffgt;3Îis:Heliaduincruftas«ConfortiuifliieIconfôrtIo.i.foaftaî. 3ol Gortbrtto luuHiur colluuio ucj cijd cft, fordiü collfdio, ,lt;fapo iifTcapus, id eft, gallus caftratus. Golluüics tis.i.ftutiim^nfiitriifn in Plinio reperiri latedócctledchemus. Qalcaneus Capus

Tuf um.téxtremitascalds, Coloftrüurcoloftra, lacdenfuinftatimapartu.l'lai'tia. iJur- Glypi^m npuit paftor quæ nondum ftantibus hadis De primo matrum Iade coloftra damus. Pal galcaneum ladius; Coloftram uocant paftorcs illud cxiguü ladis in quo eft fpiflior natura.PIaut.in Cofóltni pœnu.Mea coloftra, mcusmolIiculuscafcus.Frequëtius eft neutrum, ut bene uoluit Ser- ^olo^a uius.Coftus ucl coftum. Caniftrü olim etiam caniftcr. Qypcrus ucl cyperS, id eft, ligu- ~ ftrü.teftelSeftorc, Oalamiftrüuelus,utdocetgt;aptifta Bius Qapital uel capitale. ®a'(jjuiUS «illa uel cauillum uel cauille,iocofa quscdam irrifio.4puleiusetiam dicit cauillus, ut lo- - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

rus pro lorum,amp; plura» Œærete cæretis iiel cære cæris, oppidû Tuftiæ, Crocus ucl cro-«um.Conchyle uel conchylium.ifailgus barbarum perlam iiqcat.teftc Bcbelio. Côclaue uel conclauium .Plautus in Aulularia; Gonclauium mihi peruium facitis, Culeus uel culc (Cogdjyja um,Lanciloto tcfte,

D '

Didamus uel didamum,quædam herba.Pipondius ucl dipondium,duo pondo. DiluuiS . nbsp;nbsp;,

uel(liluuies.i.inundacio,cataclyimus,quia uane uiluit,lauac,purgat, amp;nbsp;refoluit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2j2ä5?

f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pipondi*

Fretumuelfretus.us ui.i.mare.Lucret.lib.i.teftePrifciano: Angufto'cpfreturapidum mareämidTt ïïndis. ÿfiditpi ucl fundus pro agro: fed fundum melius pro imo rei dicitur, fundus pro agro. faFÄTroTaba apud Œellium lib.io.cap.ii,

lt;2

Cuttus ucl guttum,uas angufto ore,unde guttatim unguentQ uel aqua rofacca cadit. ttutt* lt;jjWgt;eruclgibbusaut gibba. tjlomusjni,uclglomus, eris,autglomcr,eris,utPerottus Ofoin* uult.dchocquidfentiamus.in i.Iibropatet.llalerus uel urn,id eft,pileum.(Salbanus.ueI (Serus um.fuccusucllachrymacuiufdam herbæ.Çanea.neæ.uel gancum nei,hcluonum lt;5c me ^ànea retricum diucrforium.Plaut.in Menxch, Immcrfit aliqud fcfe credo in ganeum.dobio ucl gobius.pifcis quidam.

»-

THebcniisuel hcbenfi.ideft, arbor quædam. gbllcbonisul’ hellcboi^, hcrbaquædam, ^(c^ebot* itc qdam:fed Lancilot.negat helleboçt in neutro'^he rede dici contra Tortcllifl. Ä?d fal li£Laiicilot.Plini lib.ir.Auxiliafcishellcboçtalbô.âc.tr.ca.ij.yfficaciusheneboçtaduo mitioees,ac idem alibi perfæpc. riibifcus uf urn,hcrba ftmilis maluæ. Myfopus ucl hy fopfi,hcrba quscdam. Humus amp;nbsp;ipd’ uctuftiflimos humfi. Hemiftichus ucl hcmiltichS, id eft.dimidifi uerfus.

r

^Ihibilusueliubilu uoxictantis. ftiromtiiii amp;nbsp;infomniainfomniac.fed hoc pluralicarer. lubiltö Lâncilo. Ludiusuf ludio.id efthiftriôXüdia.talismulier.tudus uclludü, triftitia. 2^ ~Eùdîus~ nio uel lanius tâbiü,amp; apud ^clliü fæpe labia labiæ: ut lib. lo.cap. 4.^abia fenfim pri- ïâbià: mores emouemus.Sic ibidem leges. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kebes amp;nbsp;lebeta lebctae.

menda,dæ,macula,uitium.crror.Cicero.14.ad Jftticii: Magnficnim men , ducontmet. Çlargaritaniargaritauelmargaris.tefte«eruio,Iapilluspretiofus.Microny jnusad]gt;emetriadem:7anti(utdicif)uitrüqiiantiMargariti'i.7acitusinIib.deuitaIulii sS?£Sanroi agricole; Pert ^ritâniaauçt amp;nbsp;argentii amp;nbsp;alia metalla; gig nit 8( oceanus margarita, fed fuffufeaSe liuentia.JAonitus uel monitC.i.monitio. jAundiisuel mundS,ornatus mulie MSdus bris. Mulûïa U«!jnuISnîm ùFmuldrale, uasin quodmulgetur. Mens, 8c apud Enni-'^yldtî um mentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~

yÿaftisiii^a.uelnafunijapudPlyuiro;fedi/iufatftoafuF, j^sudnepis uclncpcte^

*

-ocr page 142-

Mirix


ÿeriboluï runftuï Pun^luin


Çerafu»

Gerafum Poftica


Aerc fulua Pufius, ^orcuj Riftuj Raniale Rfiis' ?abulo Seftcrtiuî Scrypulus SyngraphuJ a^um.


A'num Saguntum Strabus Scorpmi

Tign* Tiaraï-ThefauniJ Textnpa Tapes, Tributus


Vefper, Vefperùsaû.


falle* -


de N o h I N V M HETEROCLiSr.


eppMi nomen. Nubes, amp;nbsp;olimnubs, Narixnaricium amp;naricæ,urbsLocridii. Noualî* nouale.Matalisufnatalc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

UPeriboliis uV peribolum.id eft.circuîtus. Papyrus uH papy% fa ucl pifum.Iegumen notum.Pifa pi(æ,etiam eft oppidum Græda?. PunAum amp;nbsp;aliquando punAus. Plini.Iib, fccundo cap.70.N0n eft aliud terra uniiierfa quàm mundi punAusyfrequctius eft punAS. Âeneca:PunAum eft amp;nbsp;adhuc minus punAo quod incolimus.Roratius in àrtc: Âmnc tu-lit punAum qui mifeuit utile duki. Puluikulus uel puluilculum, Pomus 81 pomuni pro arbore,ut Gerafum uel cerafus 8i ccra(ïum,pro fruAu.Propertius: Hic dukes cerafos.hic autumnaliapoma. Pileus uF pileurn. Piftrina ucl piftrinum.ubipinfif. Poftita ut’pofti cum pofterior ianua: ctiam dicif adieAiue pofticus poftica pofticum. Periïus: Pofticæ oc^ currite farina’, Pjuus uel uo. Proluuies uF proluuium uel proluuio, iminûdiria cuiufcfl qi rci fordidae. Verg.Focdiftima uentris proluuies. Peccatum 8( pcccatus peccatus pecca* tui.Giceroapud GeJlium:Nemo ita manifefto peccatuccnebatur:hocfuauius,uiridiuslt;lt; uifum eftjîJ fi peccaro dixiffet.fcd 8C ratio certa eft, quia pcccatus,id eft peccatio, ut arbi» tratus amp;nbsp;allcgatus.Veteres euphoniæ caufa multa contra grammaticam dixere.ut often dit Gellius;nam ïnnius fiminino gnej^cfulua dixit,de Lucretius funis aurea, amp;nbsp;Gi-cero fretu pro freto. Puftus amp;nbsp;pufio.p'ücirÿS: proprie pathkus. Propago,amp; propages.

Phorcus,Phorcyn,dfphorcys,patcrlnedufæ.

R

HÇtapa uel rapum. lUAusuel riAum.id eft,os amp;nbsp;hiatus. Kamus amp;nbsp;ramale. Perfius: Ye-teris ramalia fagi. ^ctis uckete,uel retia rctiæ.Plautusin Rudente; Eudos facit amp;nbsp;re-tiam. Rhenus uel rlunum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î

^Sabulum ueiTabuio.id eft,arena grofiior, apud Ifarroncm SiViAruuium. ^ymbolum amp;aliquando fymbola. ÄpicusuF fpicum. UeftertiusuF feftertium, genus ponderis, dux libra- amp;nbsp;felibra. icrvpukis,amp; melius fcrypulum, ctiam ponderis genus. Byngrapha uel fyngraphum.literæ arhultisconferiptæ, ucl ab uno nomine multorum , qui figillafua appendûtuF afcribütinfignum ucritatis.Diçif etiamfyngraphus.Plaut.Age.iltumofté-de quem côfcripfi fyngraphum inter me Si ainîcii Si lenam.Xiu ton.Non dubitauit à qui bufdamiufiurandum Äfyngraphamexigerc. ^oreuelfortis.Plaut in Cifli. Videnequa infit alia fortis fub aqua, jinum uelfinus pro ualc.Plaut.in (ZurguF. Ei ne hic lïnuscum uino fer(. yaguntus ucl (aguntum.urbis nomen,leges utrunq; in Sil ho. îtrabo uelftra bus,qui oblique uidct. ^korpiiisjiel feorpio,animal uenenofacauda, Si cælcfte fignum. Si arcubalirta Si nodofum fl^elIum.Çfepcr:Scorpio bellka res elt.Scorpius anima! Wrc differentia non obfcruj£,ut (talepinus docet^^/uEPitHS ucl ruppa9t,ôc plura ante patuc« runt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£

UTignus uel tignum,omnisædifîch materia Jabfttignari’, qædificia facit, diminutfuîl eft ngilTîb Tiaras uF tiara. jhclaurusuF thefauçt.teftelZapro.theca.loculuspccuniæuf ipfa pecunia. Textrinmel texfrinû, ubi texif: ponif adieAiue,ut opustextrinü. Taxus, uel taxü,arbor, fhytnus ucfmeliusthymu.herba. Japes iicl tapete uel tapétum.Vergt, Piilchros'qi tapetcs.Plini. lib.oAauoifn tapetis antiquiflima gracia. Jquot;ributü Si olim tributus munus quod d fubditis foluif. Torris amp;nbsp;ojim torrus apud Enniû,qui trabes abie-gna dixit apud Prifeianum pro trabs. ' V

TYcfper.ftclla S( ultima pars dici, quæ etiam ucfpeçt dicif Si uefpera, ftellaetiam ucfpe-rugo. eft autem uelper folû mafçulini^ene.ut contra AlexandruCalcpinuqj Si plures baui: pro temporc,aIiqetîamTioc uelpere flcAüt.ftella etiam dicif hefpcrus. tnuenituriy adicAm ucfccr*,a,ü:8?Ve^ertinquot;,a,u.ltacpcü uefpcçidicimus, tempus intelligim’', cun» uefpera.tûnorâTubaudiEPlini.lib.ig.liishoræ rigandi macutina acqj uefpera.Idem Ma tutinü tempus atq; ucfpe^.rtaq; contra Acliû Hifpanü rcAedicimusuefperipfalmi. uc-•per» hora:,idcft,uefpertini ucfpernae . Hinc uefpcrtina. ideit, merenda, Vifeusaue uifeum. yuicusjolim etiam uiùtum. Vallis uel uaUes.Hinc uallecula^efte SeruiOjUt uul-


-ocr page 143-

LIBER .III.


pMuuIpfcula.Vfrgî.ii. Aenci.ïft curuo anfraftu uallcs accommoda fraudi. Vallus fuftis Vallue eftiiallummunitio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

^T^flusuelxyftum,porticusamplain qua athletæperhybcrnatempora excrcentur.

I«ncT{yftici_,runt athletæ in xyftis pugnantes, aut ludcntes qiiicunque alq. Xyftus, eti- 2?yftus atn efttelum ucl haftileautfpiculum.XyftopIioru^^icuIator.Xyftus uel xyftum.ctiam Xy/iici cil ambulatio, in qua funt arbores utrincp in pSêsTptti« effigiatac. Plinius ; Ante cry- • ptoporticumxyftuseftiiiolis odoratus .Viftniuius: Latini xyfta ambiilationes appel îant.quas Cfraeci paradromidas dicunt.Qapitur ctiataxyftuj^ xyrta, xyftum,adieftiuc g ornatu5,terfus,politus.

^Quæ compofita diuerfarum declinationum efficiunt.


VS uel is orta uoIunt,Kæus,cefa, arma,bacillus, Norma,iugura,cliuus,neruus,(bmnus^,animus^,


Pluraq^ cum freno,qua: glofla recludct abundc.

• ^Quædam nomina fadunt adicftiuawmpofitæ figuraefrcunda; uel tcrtiæ declfnati-


riôrâ 1^'quot; ‘I^l^''‘‘mus lingulauXimus, molle lutum, Liinofm.plenusluto.Illimus.ilTi-jna.illimum.uel melius hic amp;nbsp;hæcïîlimis,amp; lioc illime Jd eft.'jjurus SC fine limo.Ouidi. Jons erat illimis nitidis argcntcus undis4Sublimus,fublima, lublimum, uel fublimis.id eft, elcuatusin altum. Vcrgilius2 Sublimesinêquisredeunt, pacemqiiereporrant.Subli jnarc.cxaltare, ma, limH,adiediuc,id ert.tranfuerfus.Ouidi“: Altera nam mcmi nilimisfubrifitocellis. Çm.notum eft.Hinccercus, excerauelmolIis.Horati.Gereus


Limu9

Illimù


Sublimù Cera


niIimislubriiit oceiiis. cm.notum eft.Hinccercus, excera uel molIis.Horati.Gereus Cere*

înuitiumflefti.Cercusfubluntiue,idërt,candcIa3ecera.Diminutiuumeftcereolus.Syn_ Syncenis ceruM^cera.fytiçcrum jielTynceris fynccrçjd eft.purus. Horat. Synccrum eft nifi uas quoucuqî intuiidis accTcit.Oûid.Ts'uTIa cftTy nccra uoluptas. Iniyncerus, impunis. Verg.

Infynccrus apes tulerit cruor. Arma,munimcnta corporis,ut gladius.arcus.thorax.lori cæ,amp; inftrumcnta.utlibrifunt arma Icholaftid. Incrmus uel incrmis.id eft,fincarmis.


Eacillus,id eft,paruusbaculus, luuenalis: Nullodcxtramfubeuntcbacillo. Imbecillus nel imbecillis,icfëÏÏ7debilis. Norma, eft régula fabroruin, id eft, linca artificûm atTquS dirigunt opéra._Anormis, irregularis SC non ad normam faiftus. Horatius : Rufticus anormis fapëîscraffaqucMinerua’. Ehonnisamp; denormis,idcm.Oenormye,denormen facere. Idem: Ofiangulusifteproximusacccdatquinuncdenormat agellum. luguin, fummitasmontis,amp;fæpiuspluraliterlcgidiximus. Etiam eft inftrumen turn quo boues iungunturquandoarant. Ouidi. Non iugataurusamatquod tarnen odit habet. Hinc iugo Sc coniugarCjid eft,iiigo coniungerc.Bqu^' ucl bijuges, funt duo animalia coniu gata. 'tÜiugi.tria. Quadriiugi, quatuor. Ver^ Martis equibiiuges .Vergi. Centum quadrquges agitabo a3 flumina currus.Miiltriugus SC omriqugus, pro omnigeno amp;nbsp;miil tiplid capimus.ut homo multqugadoÆTna? Cliuus,ideft. collis urinonticulus, Accli-iius uclaccliuis.id cft.eleuatus, altus, quafi ad cliuum.nccfiuus ucldecliuis.id eft,deprcf-fus Sc inclniatusquafi de cliuo.Boetl'': Decliuem'qj gerens pondère uuif um.ProcIiuus.id eftjinclinatusaut tacilis,ut procliu’in rifum.Didmusctiâ per n liquidaminclinis.acdi-nis,redinis,,p inclinat’.acchnatus.recIinatus.Ver.Corpus'qilcuabat Arborisacclinistrû co.Prudcn.Corpus licet fatiftens iacct recline paulü, Chrifium tarnen fub ipfo meditabi turfoporc. Nci uus,naturale uinculum corporis,quocolligata funt membra.lob.Oflîb* Sc neruis côpegifti mc.Capitur rfi uinculo carccrali.Plaut, in Curg.Tu in ncruo iam iacc bis, nifimihi argentum reddaf. Eftetiam funisarcualis. Vergili. Primaep percælum neruo ftridente fagitta Hirtaddac iuuenis uolucrcs diuerberat auras.Neruofus .i, fortis.

r


Arma Inermis Bacillus Imbecillus Norma Anormis tnormis Denormis


lugum Biiugi Triiugi Quadrqugi

Cliuus Accliuus Decliu* Procliu*


Neruuc


-ocr page 144-

DE NOWrNVM HET E ROCL IS J

Eneruut

Sopnus

Anïtnuî txaniinus.

Infrtnus Effrcniis Imbcibiï

Infirmis Hilaris Nfceflus I’ercnnus

Incolumiï Columis

Dyfcholiï Elumb*

Eneruu» ucl cncruis.id eft dcbilis aut mollis.Vale.Maxi. Encruos animos uirtuï odiffe (a let.EncruarCjdcbilirare. Tullius : Non plane me cncruauitlcneftus. 5opnt^ Græcc Hypnos didtur.'undc mutata h in £ âi y in o, fopnus inclinatum eft : underc5e per p fine in fcribitur’. Hine infopims,a jigijjicljiclnis infopnis gf inlopnf , quia Valla dieit inTo-pnwäf fxopnis lolum elle tertiae.Semifopnus per fceundatnfepius proferf:aliquado eti-am per tertiam femifopnis,inropnis,ideft,pfruigil.Exopnis,idcm.Cicc.in Vcrrc:Scmi-fopnus ftupet. Cçilus in Antonium: Ipfum nanq; offendunt femifopno torpore profliga turn.Sie etiam Salluliius. At per tertiam Seneea de breuitate uitæ: Qiiam multi hefterna crapula femifopnes amp;nbsp;graues. Anwus.cft mens uel anima, ucl uoluntas uel audacia,ut eftobono animo. Exanimus ucIcxanimis^iZcft,mortuu5. Exanimate, oeeidere iiclter-rere.Tcren.Hæe oratio me miferam exanimat metu. Inanimus ucl inanimis,fine anima. Magnanimus.habens magnumanimum.Pufillanimus, Habens puiillum animum.Semi-animus uel femianiinis.id eft,fcmiuiuus.Frenum didS eft.Int'r^nus uelinfrenis,ideft,in domit’,quafi/incfreno.Ver.Et Numidæiufrenieingûtur.Effrenns.J3em fîgnifieat.ldê: Cens c ff ren a ui^,id eft'Uirorum.HIungûturplura.ut ImbcibisnsljlBbcrbtis, te fte Mar-ecllo.j.nödnbarbatus,magisin ufu eftmifecrbis à barba. Infirm“, amp;nbsp;quod rari’ infirmis, tefte Capro.id eft.debil’.Hilaris,amp;quodrariushilanis,a,um,tefterodem. Suntquincgêc afpirari,quibus non aecedo,amp; iignificat lactum ae iueundum.Neeeflus,a,um,ucl neeeftls, id eft,neceffarius, autor Donatus.Percnnus ucl melius perennis,tefte Verulano,igeft,p-petuuSjàper 8c annus: ideo afpirationc earer’Ex didïs clarct.ex multis fubftantiuis.eó-poni adieftiua,ut damnum. Indemnis, fine damno amp;S. Prædiftis nó ê addendum ineolu mfs, quii nunguam per feçpndam dieitur IncoIumus,eSntra Alexandrum Theopagitä. Ineolumis,idéiria^:fimplexcoiumisidemfignat.PlautusinTrinum. Neq;itaut fit data eolumem te filiere illi amp;nbsp;detraxific autumcnt.Ciee.li.t.ad Herenniü:Caru amp;nbsp;fortui. tu nauisin portumincolumisdclatacft. Çolumitas amp;nbsp;incolumitas, id eft,fanitas. Idem ad Trebatium; Itaqj fiquis mihi crit aditus de tuis ïortunis, id eft, tua eolumitate,in qua funt omnia agenda,p_yfçhQlus jn uûi eft.Tiberga dîeit etiam dici dyfeholis.id cft, diffiei lis,malus ÔC pernieiofus.Elumbu.s uel elumbis,tefte Calepino,q'.ii prac debilitate fefc cri gerenon potcft.Sencca de rcmcdîisiræ,QueruIis per tertiam flexit,nifi mendumfit di-cens; Scncs difficiles ôc qucrulcs funt.

iSlNominafub cadcinnominatiui terminatione diuerfâ^ declinâtionum..

Multa tibi flexum dant quartum fiuc fccundum^

V t domus,laurus,ficus,coJus,6C penus,addc

Et Iacus,ÔC qucrcus,pinus,cornus,moni'tuslt;5,

Vt quondam ledusiuctercs j ta plun'ma fledunt,

Eft alqs uan'us flexus,pro tefte fequefter,

Cætera,nelongum faci'am,ubi gloffa recludet»

UuniT

tJLAbunjfe V nomma quædam declinationc,ut quxfunt ftcûdae aut qi^te declinatio-niHaItemmaii^ibuscafibus,ut domus ante fatisdecJaratûlaurus.ficîuSrc. Hæclaur* fipîusTauri.îàtiuoTauro tantum, hanclaurum,dlaure, àlïitrfo,amp; ^quando lauru: h» lauri.Iiarulaurôrfi.hrsIaurK.I^Iâuros amp;nbsp;laur’,è laun,alauris,arEor quæ Cræce daphne dicif.'Hóratïus.fefte Seruio per quartam fub lauru mea,ut Plinius.tefte Lanciloto: Ea lauru quæ ei mifla e’ caelo minima eft altitudiiw.Sic tefte codem, Tacitus, Quam Cremo ntnfes Uury rofisij conftraucrant.Has ûuros pet lêcundain lt;nbsp;Yetgilius, Inccndcbitumi'

-ocr page 145-

LIBER .11!.

ne Tauros. Haslaurusptrquartam. Mem, QuitMpodasCIariilaui^squifidrra/eftti«. Idein,Et uos o lauri carpam Äc.Ficus in generibus dedaratum cd. Colus fecund« eft p-ter ablatiuuni fingularem qui per utranc^ profertur.hac colo uel colu.hæ corus.uide ge nera.ubi penus quoq; declaratum cft. Lacus huius laci uel lacus,reliqua per quartä effert. In Daniele,Non peruenerunt ufij ad pauimcntumTacl.QuerciH.CicerOjQHercorum rami ad terram iacenr. Pini^arboris nomen.Vergilius, Pinos loquentes per fecundam di xit.ldem acem pinus in .n. per qiiarcam enuntiauit. Idemtg in decimo, Nos fumus ideae facro de uertice pinus.Cornus,arbor. Serenus per fecundam corno dixit ; Papinius per quartam,cornu depreffusachiua. Quarts funt multa qus olmi per fecundam ctiam fle-ftebantur, utmonitus,ornatus,cîuæftus,ccctuS)Ortus,auditut,unüs,paffus.u]ii!hjs,gemi-tus,afpectus,fluilus^altus,^{us,luftus, pilcacus,cxcrcitus,fcnatus,fumptus,obitus,aeft*, aditus,tumultus amp;nbsp;plura alia à Nonio Marcello pulchre decIarata.Plau.in Amphit.leift* locus pro lefti locus dixit,^d exoleuit.quia folum fecôdæeft nunc.Quædjun diuerfarum declinationfl funt mutaca fignificatione, aut etiilcripturaaliquan^um, ut acus.^nus, arcus,ueTâî’quus,ce(tus,cærfc,cctus,clt;rtîîs^Cântus,iddî^cantio.Çantltus^rrum quod circundatur rotæ.Hortus,ortus.ginus uel jinum, id eit usu qddam fecunds eft, finus pro Canthus gremiouellaxitateueftiiimfupracingulfi eft quarts . Eiufmodi poterüt pfanotari. Sût gipyj amp;nbsp;alia diuerfarum dedinationumeadem fub figpificatione,ut cäcer morbo,iber,muf eiber,Teer,a,utTfönin telte Capro.nunc acer.cris.cre.Acer arbortertis eft.'Serui. etiam uolui’t efie fecüds.quem Prifeian. carpit. Abies olim qnints.CTaud. enim feftas abies di- Acer xit.Suecus.fecuuds eft. Apuf. per quartam in gtö pfi luccuum dixit.ftftoqe nomina cum plurib. patuerunt. De bis omnib. quidam magnam uerficulorum fyluam puerisconfici-une : Ego nolui re non necelfaria puerorflingeiiia uexare, quia multa ex diftis fatis liguent,ut frondis uel tis.pecudis amp;nbsp;pccoris.caffidis amp;nbsp;caffis.uadis amp;nbsp;ualis,fidis amp;nbsp;fidei 8ce. in reifto confufi. Syluefter,uiri proprium fccundæ eft,adiclt;ftiuum tertis.Acer accris,ar-bor.Accr acris,ia eit,firenuus:gbus male adduntiir glotis,gloflis,glitis,glantis öfc.dcli-ramenta.î_Sunt quæ in obliquis confundgmur,ut res rti,ieus i ci,pirus amp;nbsp;pirum piri. 8C estera.Quorum notitia parum utilitatisaffcrt,9a genere üclTenru facile difeernuntur, utquæcumuerbiscoincidüt.utuellusuelleris,uellor,eris,faxfacis,faciofacisamp;c. Item abundätiafunt nominaincertfgencris.'ut finis, adcps,amp;c. ante deelarata, fed apud uc-tuftiflïmos plura fuere nomitia dubij generis teftePrirciano.Afpcrgo,charta,ccniix,coI lis,crux,platanus,popul US, aquila,crinis,colus,callis,fornax, frutex.rex, humus,Iimus, laurus,lcpus,hagnus,leo,perdix,fex,iöcrus fupparus,torris,tibris,tramcs,uepres Ä cs tera. Poftremum abundant sßmuoca.id eft, diuerfa ratione multa fignificantia. ut Di ferimen,differentia amp;nbsp;pericûrum.Aurâ.Ienis uentus fauör Litera nota, ut â,b, c, poetice epiftola. Ludus,resqusludTtur,amp; fcfïola,ûnde ludimagifter. Ara deorum. Ha

Colli« Lacus Qucrcus Pinu« Cornus

ra,ftabulum porcorum,SräIiainnumcra.Sic qus aQiue äi pafliue fignificant.uthofpes, Dilcrimen lelotypus.conuiua, alumnus,ueflor. Item quæ communis generis lunt habentia farmi- Aura nina in a, ut hofpes,fofpcs,faccrdos,antiftcs;pro omnibus oatuf régula: Multiplex uno Lud* feufu dicatur abundans.

U t-lLBUL-C a A^H- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AB D-tS P A V

terians quart us.De comparationibus^sl

Omparatio.eftrei ad rem collatio.Gradus comparationis funt tres, poff-tiuus,comparatiuusniip~rlatiuusTöfftiuu5,cftquii-emlineexcciluhgni-jk fîcat, ut dodus. Comparatnius^ui rein ctm cxceilu non fummo iignifi-W doftîor ƒ iSuperlatiuus,qui rem cum exijefli^nimo'ggnificar. ut Sj doîtiffimus. Huncexcédétcomparâtiiïiis, ftmxerttiBeftorfuitfortit-Sï fimitfjltd^Aclulif s i'örriofïHit tnunTTguificät rplû walde fortë^Cic, inïï-r À

-ocr page 146-

DE N O M I N V M COMPARATIO.

PrniiTime Penicus Pcnitior PenicilTinius

nc tfrtii officioriim: Vale mi Cicero, tibi'q; perfuade elle te mihi charilTiniufn: fed multo fore chariorera.fi talibus moniimentis præccptis'q;lætabere, Nomina fola comparatiua Slt;. fiiperlatiua nomina eamp;fcfaciunt : nam Participia per comparatjonem nomina effici-untur,ut amans aniantior J?eterior S{ potior fiunt à deter antiquo nomine , tclEc Hero diano,amp; potis tefte Donato,non à detero Si potior qiiicquid dicat Prifcianus; Prior pri mus pofimiq carêt,tefte Plinio, licet Prifcianus à pridem ellé uelit nimis fui immcinor. Nam alibi à protos primus dici tellatur J,xtcriorJnt^ior,fupcrior ócc.funr à nomini-bus exter,intcr,fupcr uel fuperus:quoruin qûædamr^eriuntur,qu3edâm pcnitus exolc uer5t,aiitor eft Vrbanus gramatiens, A: rluresalii ut óircditLanci.nó ab extra,intrïTSic. iTec ualet argumentatio Pnfciani,Ç exterior ab cxter ucniret,ftipcrlatiuus eflcc exterri plus non extrcmus. Verum eft Prifciane.niTïmulta compararcnturirregularlter, bonus nielio^optiinuSadextcr'dextcriotidextim^ficexter,exterior,extimus nelextre mus; c]tc2\cïtcrior,citïinus; fic lupremus,infimus amp;c. Ïntcr irregulariter formata rerjeifi tur,Pro^or,proximuSjautore Plinio caret pofttiuo:necideo oftcndituràpropecffc,qa aceufatiuum aliquando habet:nam hocabufiue fieridicit Lancif. Simulto ftepiusdatiufi habct,iitcunq; eft It guisdixerit à prope elfe ftcundum opinioneni Prifeiani, non miiltii errauerir:qiiia betie poteft defcndi,amp; in Syntaxi tenui.Ego tarnen nunc ifquar o^io-ncmPIihii SæpiHimus abulïûe diftum effc omnes fatentur.Cato apud Prifeianum, Farite uobis lit in mentem ueniat Quiritcs,cx ære alicno in hac ciuitate Si in alrjs omnibus pro pterdicmatqifccnusfæpiflïmamdifcordiamfuifle.Sæpior.nufmiamlcgiturfedbcncad iierbia fæpius fæpi(rimc:ut à pene pcni(rime,id cft,iiàldc péiic. Plaut'us: Ita mca confilia puertit pcniiïime. f enitior « penitîffimus mm funt ab aduerbio penitus.fcd à nominee pcnitqî,a,um, id eft,quo3intraeiFpenitior,interior, pchîtiilimus,intimus, Plautus Tn Afina.Agcquæfocxcreaufq;expenitisfaiicibus.Apulei.in undecimode Afin.Penita me teconditum fempertenebis. Apulei.in Hermagora: Vifus eft ei adolefcens honefta tor-ma quafi ad nuptias exornatus trahere fc in penitiorem partem domus. Plaut.in Perfa: Furtiuam aduedam ex Arabia peniti/fima. Niiper tacit ftiperlatiuum nuperrime,Cicero in.;.ad Heren nivm; Nuperrime diftiim facile memoriae mandatiir. Plautus nomine uti-turinCapriuis:R.ecrnscaptum hominem nupcrum Si nouitlum.Hinclegiturfuperlari-uum nomen nu^crrimus,mai jnum, fine comparatiuo.Vlterior ultimus pofftiuo caret, tefte Diomede, torfan eft duetuftilTimo nomine,lifter aut ufterus .

Iptiffimus

lt; IjSola adiefliu3_cpmpafantur : propria propter aliguod accident licenter pro adiedli-ins fumpta compararileges.ut nero ncronior,pro crudciior. Tu nihil tale effTnges, fed ‘ re óte fin e affeiftari one uterisinuentis non apud grammaiicos.Ted apud fummos hiftori-cos,oratores,amp; poetas.Plautuslicenteripftirimus dixit ab ipfe uel ipfus. In trinummo; Ergo ipfus eft ipftifimus hinc ab oculis. Eiufmodi comparationcs per iocum fiunt,tefte Ceorgio Valla libro tricefimoprimo,capite dccimotertio: Plautus in Pcnii. O patruc,c) patrue,mi patrHilïïmc.Plinius;CoIorem purpuriifimum dixit. Varro amp;nbsp;Catullus Cinæ-diorem.ApuIcius,pumiIiorcm.Plautuspunior,quæomniapaucafunt, nec adhorüfor-mam fimiliafingcnda,côtraineptosgrâmatiftas,cffutienteshuiufmodinæniasgallior, nulpior,folomonior,ariftotclior,Iapidior,tiiifl]mus,uctrrrimus,amp;c.oratióisdedccora.

^Non omnia adieiftiuacomparantur: fed ea duntaxatquorum fignificatio poteftau-geriiielminui,ideonöncomparantiir,iinici;s,iunimus,oninipocenlt;inuis,ingfs,rudis. mccfiocris.Macrobius tarnen omnipotentiflimus dixit. Vergilius ingentior, Cicerolnfi-nitior. Aliquaiido etiam rudiörSc rudilTinius leges, licet Diomedes autor fit,rudis non cqmparari.Lancilotus multo plura docct non comparartPienuscomparatur, qirâ ple-niore obfequio dicit Quintilianus. Sulpitius grammaticus cxccllctiflimiis iiegat omnia uerbalia in dus comparari:qualia funt rcuerenous coiendus Sic, licet reueredimmus Sic, «ntihfrequentiIcribaruiniilu,amp;LeonardusAretnmslitatur. Suntquædamcomparât jjones imperfeftg:, ut tem£erior,finc pofitiuo Si fujgerlatiuo; dcIüFinfinedicam.

-ocr page 147-

LIBER .Tin.

^ComparaMO eft triplex,uoce tantum,fignificationc tantum. Ä utro® modo. Comj« ratio uoce tantum, fit ubi uox conucnit, ngnificatio dîTcordat: ut àpouus nouifiimus.i. ultimusl^nt enim maxime noua fere ulti ma .Cicero in oratore; Ad iudicandum nouifli-ma. GelliiwcreditCiceroncm nûquamdixilTenouiflïmus. Pliilelphus noiiior negat la- Nouiflimus tine dici.Valla noue acceptât,nouitcr répudiât. Leonardusnouiordixit: Egorecentior libentius dixe ro.Compatatio fignificatione tantü eft.ubi fignificatio conuenit.uox dif f''tdat,ut bcm’ melior optimuj.Côpaiaüo uoce amp;nbsp;fignificationeeft.ubi cu^cefignifi ejno conuenit.ut doftusdoftiordoftiflimus. Licet pofitiuus'quandçK^ fit dcriuatiu; foe tietjmen dé pofitiui formatione nilul hie nobts dicuidum ertTItaij adœmparatiuoÿ: formationem teitinamus.

DOdior àdodi eftu'ta formes cunda fecund«,

Tollo fini'fterior,melior,peior,minor,amp; plus

Cum maioridonat ficus 8C dicus entior apte.

* Comparatiuus à nomine fecundæ declinationia fità gto fi'ngulari addita or fyllaba ccimniuni generc,amp; us pro ncutro.ut amicus amici amicior amicius.non ut piitant indo (Sianiicitior.^yrc^us^jurcior, piidicus pudicior.non ipurcitior nec pudicitior : licet in Ciceronis libris per grammatiftasaut ineptos Iibrariosdeprauatis,aliquando legal ami Amicior citior.Papinius nono Thcbai. Sed amicior undis fraxinus. Cice.lib. le.ad Atti. Mihi nemo eft amicior neciueödior nec charior Attico.Oui.ij.mctamor.Dum mare pacatum dS uentus amicior effet.Idem: Nec tibi contingat matrona pudicior ulla.Plautus in Curgu.

Si elt ofciilando quippiam impudidor.tncndofelegiturimpudicitior, quia contra ratio Pudicior ncm carminis,lit leit qui legem iambid trimetri cognouitjPudicus.i.caft’.Spurcus.i.im-mundus.Marti.Spurdor ut fias Zoile merge caput.Idem: Sordidius nihil eft, nihil ell te Spurdor fpurdus uno,Qui potes infidias dona uocare tuas. Auguftus auguftiauguftior.i.fanftus Auguftus amp;nbsp;uenerabilis,nomen adieélm eft.aliquando proprium, fic non compâratur. Oui. i.Fall. Sanfta uocant augulla patres; augufta uocantur Templa facerdotum rite facrata manu.

Liuius dixit Romulum fe feciffe augiilliorem purpureo habitu. Papinius.4. Thcbaid. Au foniæ pater augufliffimus urbis.Silli.lib.i.Concilium uocat auguflum callalp beatos Pau pertate patres ac nomina parta triumphis Conful,amp; æquantem fuperos uirtute fenatfi, Deter.a.um.cui aliquid decll.quafi detritum ne bonü fit; eJim fuit in ufu, SC crefccbat in Deter gto detcri rje ri.Hinc regufariter fit detcrior.id eft,minu.s bonus^Exter,id ell,extcrnus, Deterior genitiuo exteri.Vndecxtenor.Papi.Iib.ii.Thcb. Sed quid apud talesquis necfua pigno Exter ra curæ, Exter honos.Idemj.Theb.Pretor extera rerum agmina.Vakrius exteraçj gen tium dixit.Verg.Fas extera quærere régna. Çitçr citera citera, gté dtericum crefeentia citer -i.quodell citra.Hinc redeciterior fit, utàfupcrus,infcrus, pottcrus,fuperior,inferior, pollerior.Sic olim dicebant inter uel interus,anter ucl anterus, unde funt anterior inte rior.CiceroadCælium.'Ôtcriora nondumaudicbamus.Pofitiuusglim erat inufuciter. CatoapudPri(cianum:CitcrhagnusaUigatusad facra.Eodc AfraniusuîuTeft.IdemCa- jnfer to infer amp;nbsp;iuper.pro inferus Sc fuperus dixit.Vbi fuper infercj, uicinus turn decedito.Pa- juper pini.ii.Tlieb.lnffrataxus.Horatius:Poltcra lux oritur multogratiffima nobis.Oui. Per inferus fluminaiuroinfera.Cæfarincomment.Huc pollero diefreqiientiffimicôuentrc.^xci Supeeuj piunf à rcgFa finifier lïnifterior, b»nus melior. maluspeior, paruus minor, multusplus folû in neutrogiiie^ hoc in fingulari numéro. Atin plurali hi amp;nbsp;hæplures Sc hæc plu-ra uel pluria.Cæ'të^ pïuriaSf fomplurn non lunt comparatiua,teîFeGëorgio Valla Pla tentino Iib.51.ca.13.ubi ait pluria SC conipluria non elfeuetera:quia ufi funt Cicero amp;nbsp;Pli niuSjin qui re taxat Prifeianum cum Donato SC Gellio. Idem dicit genitiuumpluris effe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

cronts generisjitet plus folum fit ncutri gencris.Idem dicit libro fe ptimo Prifeianus; Id

r lii

-ocr page 148-

DE NOMTNVM COMPARATIONE

Magnifie’ Mmticus Munificus Honorific* Significus

Malcdic* Bcncdicî

probat male Georgius per haec exempla bene Iatina:PIuris amor é, pluris uirttW fft 3 JB rum: male inquam probat,quia pluris fie ctiam effet pluralis nüeri.Ouid.Pluris opes nûc funt q prifei temporis annis.SicMiam tanti quanti effent omnis generis,quod oppido^ friuolum eft.Magnus maior,TÄlaci'oTunt5[uac3amadicâiuajn ficus,amp; à dico uel dicax. in dicus penultiina correpta,quæ comjiaratiua in entier efficfurit,ut magnificus magni-Îïc'cnîïbr,qui magna facit.Mirificus mirificentior,qui mira ficit.Sic munificus,id éH Ube ralis_. Honorificus.qui honore digna tacit,aut quod cum honore fit. Nâ capiunf hæc eaâ aliqn pa(lnre,ut magnificum opus,maleficus,bcneficus 8cc. forRan olim nomina fuerüt magnificens,mirificens amp;c.unde hæc uencrüt, Significus,fîgna faciens.Hinc Lancilotus fignificantior facit,quod uere Rt â fignificans non à fignifieus. Apulei. in deo Socratisï Num pudet me effe fignificû.Cicero ad Atti. Quæ res multo honorificentior uifa eft.Ma ledicus.i.mordax de obtreftans.Male^centiorquod d partieipio maledicenseffe non po teft,quia hic tertia produeif,illic corripitur.Siçbcnedic’ benedicentior, qui benedicit X laudat.Plaut.in Afin.Cû illieiebas me ad te blande ac benedice. Sic falfidicus dfc.nô cau-fidicus,quia fubftantm eft.UAd^nt d uolo.^beneuolus maleuolus, qua? ex inte^p funç amp;nbsp;corrupto.tefte Quint.fic omniuolus amp;c.aloquor.magniloquus «c.beneuol^or.ma gnilôôi^tior flfcTfed non opus eftaddere, galegimuslæpe maleuolens, mâgnilogiifs fteufide hæc comparatnia iunt, licet rcliqua non habeant alia comparâtiua, necg enim dicimus beneuolior Sec.Cicero lib.r.ad Atti.Breuiloqucntem iam me tempus ipm facit, Brcujloquens Terent.in Phor.Ncc illi bcneuolens necfe notus,A turpifequus ÛCC.non inueni gc^. Beneuolcns

Fortior à forti cft,facias ita cætera terna:.

lunior excipiunt,à nequam nequior exit,

Potior

lunior

Unis

frugalis

Comoaratiuus fipofitjuuf fuerittertiæ.fit d datiuo fîngulari addita or,ut forti fortior, pauperi pauperior.jfk amp;nbsp;hæc pqtis SC hoc potc.T.pofcns,fciIïînominatjuuînuenif nunc Jia.bere:oliin dtus erat poti.unde potier depotirfimus.i.meiïbr AToptimus,quaff poten.» tior amp;nbsp;potentîilïmus.PrïIcianüsûoIüît effe d ƒ bo potior.Perfi. Quis potior iudex puen's ue quis aptior orbisePotiqj jduerbium ctiam fîgnat magis. Horat.Hic tibi fît potius 5 tu mirabilis ilIi.Potifl^û aduerhiâ reftius dicif 3 potiffime pro maxime X optime. Teren. Vbi tu dubites quid fumas potiffimum^Excipitur d régula unicum nomen iuucnis iuni» or,tefte Prifcianoproiuucnior.GeorgiusVaîïaIîb.ji.cap.o.fcpf?nênaitPrilciann,di-censJunior non(ut hodie gdam grammatici literatorcsiç putant.Prifcian. lt;bcuti)ab eo quod eft iuuenis,fed(ut Cornutus aii^d iunis.Iunis cnim inquit,flf iune minor iuuene di citur,unde luniorudeo primam quoiç fyllabam producit.Inde iunix iunicis, uacca æta-teuiridior.PerfîusJunicum omenta liquefcant. Mafculi iuucci dicunf. Nequam nequior façitinec excipitwLquidflon fleftitur nMuam,Frugi,id eft,utilis,præditus uirtute, amp;nbsp;tS peran$,7acit cQffiparatiunfrugalior.^Iuperîatiuûfrugaliffimus.Hinc ea uirtus frugali' tas dicitur.PIaut.Lcfbonicus faftus eft frugalior.Hsêc d frugalis non funt,quia Qsù’UÏ** nus taxat eos d quibus dicK frugalis, tan^ fît diftio paçt proba.

J Superïatiuorumformatio, Er rimusadqcietfuperantitdanttimus exter^ Et citcr,ÔC dexter,quibus addes rite finifter. Die ctiam extremus,maturus dat rimus apte VÉ Ü^usjhuiç l'ungunt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uctus cft r imw

-ocr page 149-

11 B É ft. .tin.

^Pofitiuoinfr,additfupcrIâthiiisrimusaS,utnigernigcrriniuîid#xtcr df.xffrnniu#« »«B^JÇ?“P^*’*‘lt;niusan,felfbercekbernmiis,ac^u]îinmarcuIiooJ.?KsH’’i'?^‘^^'*’'‘“gt;^' Iubris,alaçer5çc.non tarnen alios fuperlatiuoshabcbnt,licet uçtuftiffimiceleriifinius di' jcere.Manilius in Iliade apiiJPrifcian.CelcriflimusaduoIatHeilor. TBxcipiunc aregfa Celerilusr ^^terior extimus uel cxrremus, citer citcrior citimus^xter dextenor dextimus, finilterffnifterior iîniftimus.SiT.lib.r. Extima cingensClauîos ipfe tenet. Boeti. Polum relinquat cxtimü.Plaut. Fadlus fum quaff extimus à uobis. ApuIe.Philofophia in extimo mundi tergo dcgit.Cic.in fomno Scipionis:CarIeftisextimiis.Ibidem:Quæultima à cæ-lo citima à terris luce lucebat aliena.Capella in nuptüs Philolo.Clio çitimpm circulum, Dcxtunus hoc eft in luna collocauit hofpitium. Varro de hacredb^A primo compitodixtimam uii inunirDeJinirtimiisauwresfuntgrammatici.utPrifcianamp;c.Cice.ad Auguffum.Perdu ExtrcmiuS cam ad extremuTSTiouiffima conferam primis. Hine tanij à pofitiuo fecit iteçî compara Maturrimus tiuum nouator i^boçt Apuleius.diccns primo metamor.Si quid eft tarnen nouiflimo ex- MaturiffjmuC trcmius.Maturusa urn,facit fuEjrIatipum natytrinuis ab antiquo nomine matur.Cicero apdquot; Pri feian. Quippe qui omnifi maturrime ad caulas publicas accefierim.V cl maturif fimus.Idem apudPrifcian.Quib’ uirtutibus omnem tueri uitam poffmt,easin ætate ma SaturninuSr turiflima uelint comparare. Badius grammaticus minime proleiarius dicit faturlimili-ler facerc fatiirrimus amp;nbsp;faturiffimus.A cicur amp;nbsp;mcmor nihiJ jnu?ni._Yctiisjacit quot;‘'ter’ot-Veterrimus ueterrimus à uetufto nomine ueter ueteris, ut hiiber huberis. Ennius apud Prifeian. Cfl y/fur McterôccubuitPrîâmus fub Marte PcIafgo.Vergili.z. Aeneid.Ingens ara fuit iuxtait ue- Vctcrior terrima laur’.De pofitiuo ueter iteçt. Arii.Veter fato^ terminus fic iuflitrat.Plaut.inEac chidib.Scnem tibi dedo illû uctcriorem lepide ut lenitü reddas.

ïnrcliquis fimus accipictpatnuspofinuj,

At^ datiuus in i,tarnen s,fimus uf$ præibit, Exci'pc poftremus,fupremus,SC opn'mus,at^ PelîïmuSjôC nn'nimus,cuni maximus/'ntimusaddens* PlurimuSjinfi'mus adiungestentiflimus autem A ffcu5,at^ dicus facitodimus fs dato dempta Cum facilis,gracilis,agilis,limili's^,humilis^«

.Sipofftiuus non definit in er, tfle fiwerlatiuus fit à genitiuo pofftiui in feda declihatio-ne,ueTsi dtó in tertia addendo s amp;nbsp;nmus,ut celfuscelff celfiilïnjuSjnon fbmmus(ut gram «natnïæTômniant)fortifortiiï?musamp;cac.Excefrus,i.ârtûs.Summuspofitiuuseft,utimu$.. Excclfiffimas Ceir.Iib.t.In his regionib.excelfiffimo loco muç« ftatucre aiebat .Apulci. Videtis ne infi- Celfiffimus hentem celfiifimae illi rupi montis ardui ƒticem.Vale.Maxi.lib.é.In excelfilfimo mentis ^tice cruci affixit. Seneca in Thyefte : Eruftat omen cælitn cxcclfifiimum. Tulli, pro Sylla; In hanc cxcelfiflimam fedem dignitatis amp;nbsp;honoris. Columella: ludaeac gentis hominem proceriorem ccifffiimo germano. Ingensin^entior ingentifiimus reperif, licet Ingentiflin? raro.Vcgeti.libro.4.Rotæqq?delignisuiridib.ingentîfiïmæfabricanf, id eft,ultra mo-dum magnat, j^Excipe à regfa pofterus poftremu.s,fupcr’ fupremus amp;nbsp;cætera. Andrenj eus apd PrifeianTnferus an fupenis tibi fert deus funera Vlyflcs Herat!.Supremo te foie Sucremut domiTorquatemanebo.id eft,ultime 9(occidete. EtiamfignificatfummS.Poftretjius, Poarrmus id cft,ultimus.Terenti.Si id facis hodie poftremum me uides,hocfecundo compara?po- Pofirrmiax foçmw {oftrtiuQr foftruniflîiatw, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÿUUÿBt df f vfwnQUia »psf Cdlium;.

-ocr page 150-

DE NOMINVM COHPARATIONE

Omnium nationum poftremiflimum nequiflimum'^ cxiftimatorrm. Apukiuî: NuIIum animal in terra homine poftrcmius.Paruuî minor minimus.Leftum eft paruiflimus, fed nollem imitari,Lucretius:Præterea nifî ent minimum paruiflima quæcp Corpora con-Paruinimus ftabunt expartibusinfinitis. Boeti. in muficæ prologo; ParuifTimas mutarioncs. Vegcti Interus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Paruilfimos fines.Interus uel intmntera interum.iieteres dicebant.ut fuperus. Hinc

Intimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interiorjntimusjtrenti.lpfus miKTDauiis dixit qui intimus eft eoçi confiliis, Pofitiuo

utitur Cornelius Tacitus,teftc Laciloto, Amiltis perinterabella nobilibusjntimus po-fttiuus e^citur^uia facit comparatm intimior, guis nunc non occurranSimomiumt fed urtcriofe.luperlatiiiojiaret.Multus plurimus,n^taælurima, multum^^^uflinS. Multiflimus Cicero multifljmus pro plurimus dixit:nollem pnmiMimftan.CiceroTîE.irTepift. ad AT ticumïlîteras tuas accepi pndie nonasTeEruanas, eoq; ipft» die ex rcftamfto crcui hære Infimus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dipte,ex multiffimis Si miferrimis curis t una enata.Infimus.i.niaxie inferus uel infra:

né foliim de loco,fed etiam de qualitatc.Terent.Tace tuquem ego eflè inlrà infîmos oés Putohomines.TNoininaâfacmin ficus.àdicaxin dicus.habentcntiflimus.Sueto.Male-MirificiffitB* ficentiflimosincoIumespræffitit.Quandoq?reguîariter formant ftiperlatiuos,fcd apud Beneficiflim*. uctuftiores.Terentius:MirificifIimuseft patruustuus.Çato beneficilTimo dixit,amp; Adius magnificillimus« Hæcquim^ facilispgilis,gracillsjhiftiilis,flmilis, faciunt fiiperlatiuos abnciendois.additaT; lyïTaba.'Sr itafmitduo iLtarili.min agiiHtmn.rti.s addit Valladocî Iis docillimus.Compolîta fiiniliter faciunt,ut'^ffîcIIis,àEtîmili's'5fc. Vergili^:Circmt;gr ïacilis quæ fit fortuna fimillima quærit.Idem:îpfa ingens afbos' Facicrn'm fimillima lauro. Faci Agilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lis,non grauis;pcrfacilis,ualdefacilis:difficilis,nô facilis; ut amanti nihil eft difficile, ait

Gracilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tullius,Agilis,Içuis Si mobiIis.Gracilis,tenuis,non crafius.Humilis.non alius;ut humi-

Humilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lisarbor,humilishomo,ideft,uilis amp;ignobilis;infacrisfignificatnonfuperbum.poci-

Docilis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iis, qui facile difcit: contrarium eft indocilis.Per.pro ualde amp;.fimilfS pacticulæ,fo!i pofi

tiuo dandæ.non iunganturcomparatiuo aut fuperl.atiuo,ut non dices perdodus perdo ftior perdodiiiimusrfcd perdodtis multo JoflioFqMm dotiifliinusScc Ter po^tiuo cou gruit‘multo uel Itmge comparatiuô.guampro ualae luperlatiuo iungit,3ê abus Si mul-tis alfjs copiofe in fy ntaxi difputo.

MJComparatio imperfeda.

Anterior fuperantc caret,iuucnis^,(èncx^, Sicut adolefcenSjCui diues plura^ lungunt, Temperior folum eftiignorant 8C pofitiuum VItimus ulterior,prior Si primus,propior^ Proximus,ocyorat^ ocylîîmus adqciantur.

Anter uel anterusueteres dixere.Hinc anterior anterius,quod aliquando aduerbium cit finelùperlatiuO'Ut luuejïîs uel lunis iunior,{énex fenioradolefcëns adolelcentior.di ues dîuitior. Si (ut Lancllotus uult)cêrtius certior,quoJ miror eü præciperc,cum certifl; jnus perfæ£c apudCiceronem legatur,ut certifiimum uêdîgal akri6itur,in oratione Gern3imus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Agraria.Tcmpenor pofitiuo Si fuperlatiuo caret; ocyor ocyflirnuspofitiuû non Jyi

bet quo nçanf latini;ficut ulterior ultimus,_pr^ primus jirojjior proximus'.Tn hac re p-ter aurores ante citatos aftipulatur mihi Pomponius Lætus lepidiffimus grammaticus.

J Nunc meo more declarabo finguIa.Terenti.QuismcAthenisdiuitior.Idem. Quam inique comparatum eft,Ut hi qui minus habentjfetnpcr dxiucionbus aliquid addant.Ouidi.

-ocr page 151-

LIBER .Tin,

Oppida Cunt ftghî diuitiors mei. Marrialis ; Romanum pfopîuî diin'tîus’cp forum eft.

Dis ditior ditifTimus,integrum eft.Sidonius ad Domitium : Quænam potiflimum anteri Anterius fumaret. Veteres in fuptrUtiuo antirnus dixcrc »ut quidam fe- Scniffimuï niffimus, ut in Xenophontis »quiuocis : Saturni dicuntur familiarum nobilium regum qui urbes condiderunt feniflïmi.Legimus aliquando iuuenior pro iunior. Columell.te-fte Lanciloto: Illi quidcm incommode quodiuueniori examini foIetaccidere.Sic ipfc in uenio.Apulcius libro. s.Met.Vnuspræ.cæteris 8c animo fortior amp;nbsp;ætateiuuenior 8c cor Iuuenior pore ualidior.Lanci.djcit perfuafus pfuafiftimiw fine eóparatiu^ut apncùs apriciflïmus, inclytus inclytiflimusjurifconfultus tiSîmuSjlimpIex fim^cinimus.ûccorus apd* À pu. de Magiadècoriflimus, mediocris medioximus.comis comiflïmus.inimeritus immeritif-fimus,inuitus inuitiftimus, legi tninuitius; 6c (utScruiusuuIt) perîeûus pcrfeftifiïmus.

At Cic.lib.s.adAtticum dixit:Ilium effe perfeftiorem uolo.Rurfum ing^ ingetior, ra Ingentiffi«* ro ingentiffimus.Verg.O fama ingens ingentior armis. Vegetnis inge ntiffimus dixit: lëd ita accipiunt doAi ut dicant ilium malum latinitatis autorem, nam gambas pro tibfis 8C paruilïimos fines dixit.Cômunes cômuniqr,uix unq çôjmjnifiini^ap^Iatinitatis primi pilos, remiflus remiffiortm.'titTïïutarisfalucariorJnfinitus infinitior,o^.imusopimior, prauus prauior ut quidam uolunt, quos rcfellit Taciri autoritasdicentis: Ea tempeftatc prauiffimus mos.Longinquus ior, propinquus ior, multi addunt fuperlatiuo carëtibus.

Plurtma caret comparatnio fijperlatiuoattUt «lailHSid eft„ diligens.magnanimus 8c fimi Ifa in imusjïïil^ris.ûnîcus,duplex,fummus,memor,agrcftis,fugitiuus,amp;adieftiua ter-tiæ in ftei.’ut fylueftcr amp;c.feruilis.nubilis, modieus, ficulnus.populnus:amp;diminutiua,ut uetiilus:Â' »quot; tilis'ut ^fanlis:amp;inbundus.ut uagabüdus:8c inifius,utcannabinukdfe~ ro 8c ^ero,ut letifer .Irem tremülus ^'degcner.Collegit hæc Lancilotus:forfitan in quf buCdam reperies contraria^njat’ etiam follicitior facit fine fuperlatiuo, tefte eodem. Suetonius in Domitiano:Tcrnpbre fufpefti periculi follicitior.Secundusp profperplene comparatur.Falfus falfiffimus fine comparatiuo, telle Pcrotto.Properus,a,um, id cft,fe-ftinus:comparatiuoƒuplatiuo'ql caret,Tempcrioruel reftiustemporior,id eft, tempefti,« uior àtépusdeduélü caret adieéliuo,pofitiuo, 8c fuperlatiuo: uixinuenies hoc nome, fed bene aduerbium tcmporius.id eft,opportune 8C feftine.Colu.libro.a.Temporius ad officinamrcdeant.Ouid. .Mctamor.Modofurgis eoo Temporiuscælo,modoferiusin cidis undis, Ocyor ocyflïmus.id eft.uelocior uelociffimus ppfitiuo tarent,quia okys ue_I Ocyor ocysGræcè,id eft,uelox,Iatininonutuntur.Obnoxius,obnoxior,etiamfupcrlatiuûuix Habitior haoet. Habitior.id eft,pinguior, 8c (utuulgodicitur) meltïisdifpoïîfus.careredicitur pofitiuo Sc lupcrlatiuOiiJumctur mihi refelli pofte autoritäre Gellrj dicentis libro. 4 .ca. ulti. Scipio Nafica 8C Marcus Pompilius quü equitum cenfum agerent,equum nimis ftri gofum 8c male habitum,fcd equitem eius huberrimum 8c habitiffimum uiderunt .Et cur inquiunt ita eft ut tu fis quàm cquus curatior^quoniam inquit.cgo me curo.equum Stati us meus feruus. Vlterior ultimus,primus effe poteft. Vergilius: Tufanguinisultimusau VItimuJ tor . Propiorproximus'Rtproximusp^tiuus,amp; fignificat propinquum, facitque com PtoximiW patiuuîn prô:5mîôf line luperlatiuo ' Vlpianus: Si quis proximior cognatusnafeere-tur. Vegetius; Proximior dextra fit quæ plagam poflït inferrr. Prioreduobus , pri-tnus e multis, id uerum eft,nifi prior ablatiuum regat. Sed de hoc in STyntaxi. Prius no-Then^tW^cibâfbare, id fâlîumjquiapriorafæpelegimusjdcopriusçonfihum opti me diàopinor.

Vs fi uocalis præeat,raro gradus exit.

More prius didojtenuis non additur apte.

qQuandouocalispræcediffyllabam us,inpofitiuo, autnun^ïmautrarocompara

*'»îgt;tuSjcæruleû^ârdüusjdeft,aUus^ Ardu«»

-ocr page 152-

DE N O M I N V M C O M ?• A R A T I O.

Pins Induftrnis Incurius

Affiduior Afliduiffimus

E'gregtiflïmus

Strcniiior Strenuiffimus Induftrior Innoxior

Perpctuiflïm* Exigiiiofj Piiffimus

Tenuior TeniniGmus

difftcilis.Martialis: Aidua r«hsrc elîopibiis non traderc morcs.Pitwqui parcfltfs l( Je um colit.Iiiduftrnii,dil)gcns Scingfniofu5.Induftfia,id eft,diligentia ,Lnglöfius,id eft, fine gloria SÎTîonorc.Strenuuî^cIox amp;nbsp;difigens. lucurius, id cft,ncgligens. Inûirius, faciens iniuriam Jlt;yio rcgulæ w*quja cotnparatiuiis regularitcr foi niatus, debet fupe rare pofitiiiû una fyllai^a.tit Jofedoftior.Regularitei dixi pci'or,itiaior,niinor, iuniQXjJtàluucnis ficrhielimuî'iamp;plus.Prior aùt politTuo caret ut ^Tximus. Tt quia i, lîtera inter diias uocalcs cffidtur coiifonanï.ut iiiaior,coinparatiuus nonTupefaret po-lîtiuiim.ut perior,amp; ß, i, non fieret confonanî ut fupcrarct, tune effet câcophonon, id eft,mala fonantia. A litotes banc grammaticorum rationem non femper cultodicrunt, quia Varro affiduior dixit in fecûdo de re rui’tica : Suet.in Cal. Mox uafa ærca aflïdiiiflï-mi ufiis conflauei it onini*.Cicero in lib.de claris oratoribus ad Brutum ctiam affiduiflî-ine dixir.Iuuen.Egrcgiusçcçnat meliusq; mifcrriinus horii,id eft, magisegregie.Ruffi-nusinlofephcr:Nihü cpimimpiusà Romanis paffirunt/qipfifetraftarunt,ideft,ma-gis iin^iej’acuiiius mulier egregiilTima forma dixit.Plau.in Epidico; Namftrenuiori de terior ß prædicat fuas pugnas de illius ore fiût fordidæ.Lucilius; Villicus firenuiorTTeua feris.GelliusiViros habuiffe i'trenuiflïnios; ßc Sallu.ôc Cato. Salluftius tarnen putatur di xiffe, nam ut quifq; ftrenuus ceciderat in bello, quia.f. durum uidebatur ftrenuiflîmus. Gracchus in Tuberoncm: Vt in me indulitior fis g in te.Cato: Antiquiorem animum in-ducét effeg innoxiorem. Idemild'q; perpctuiusatq;firmiusrcpfir.idcm:Fugitmaxima flagella perpetuiflïmo curriculo.Digeftisdelegatis tertio.1. nuntius, legitur exiguior. Pius Baptifta idoneior dixit.Vtere parciflime inuentis.Pius pientifliiinis facit: amp;nbsp;in facris pqflîmus^Curtius îibro.g .O fidiflïmi piifiinii'q; cluium acamicorum. Cicero tarnen dîcit pfilfîmusmaledici, uerba eiusex.i4 . Antonianaliæcfunt: Tuporro nepiosquidem, fed prjfiimos quæris,âf quod uerbum oinnino nullum in lingua latina eft,id propter tu-am diiunam pietatem nouum inducis. Tçnuis Alexander negauit inicitc comparari pof fe.Plinius: Tenuioraferramentareftringioleomoseiï. Suetonius: ïenuiifimo cuisç äC ignoto.Cicero libro tertio ad Atticum: Wea fpes etiam tenuior femper fuit q tuæ literç, Et.i:. ad Atricum: Quisenim tcnuiusdixit.Etin officqs:Neq; tenuiores propterimbe-cillitatem circumueniantur.Idem fæpe alibi ufiirpauit.Sic Quintilianus tenuioxa,fic cj teri ferme omnes.Pingiiis pinguiorrefle facit.quia u liggefcit poft g.Seneca cpiftol.20. dixit proprior.Cató arduius^arJûilîîmo enuntiauit, tefte Prifeiano. Plinius feptim» epiftol. cxiguifTimalcgatâTCæteruiTimcminerimus rarisraro utendum efle , præfer-tim fi apud uetuftiffimos tantum reperiantur, quales funt Cato, Aftius, Pacuuius, Ennius , Gracchus, Quadrigarius amp;nbsp;caftera. Qua?comparatiuos fuperlatiuos'g; more di-fto non faciunt, ubj comparatione opys eft saf iuht magis à maxime, ut magis dubius, tniume dubius.

G R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A-ï ! -e-AE S-P-A-V_T E R. I A-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quintus. Pc prarteritis amp;nbsp;fupinis,

COmpofitum fimplex^ modo fleduntur eodem.

Exci'pi'es quædam pôft clare notificanda»

l^çVerbumcqmpofitæ figuræ coniiigatur utfïmplicis, contra, ut fedeo fe^ di,poflïdeopôïïédî.'Excipiuntur quædam,quiadoe?fprimæ coniugationiSj_reddo, ad-Jo tertîæ, mâneo manfiiînmineo iinminui. Hy a aha iatis Jecïarabuntur.idcQjiic no luî^nerc. Hic liber de præte'ritlFSc fupinis traSabit:quot; quia qua? à præftnti formantur p analogiam,id cft.proportionem amp;nbsp;fîmilitudir.cm uerborum amo, doceo, lego, audio, Citis noamp;iuitur, in prxtetitis df fupinù maior cft diucrlïtas, idco necefiària eft ^mplior

-ocr page 153-

L I B ï R .Vï

wrum traftatio. Cohîugatîo eft uerborum per tempora deditutigJJujiflutn eft,quolt;! ïn um uel in ii^finens^^e cafu uerbî fîgnificationem habet, ut amatum amatu. Tor-rentmiK diat loco ifugina dici, quïâ duuip habcant uocein par ticî pn jgt;affiui, tarnen fupi» Jiantutjid eftjucrtuntiir in àttiuam hgniïîêânôneni.Dëïioc tudebis in Sy ntaxî.

A quoties ttiutatur in i per e pono fupina»

Demitur hinc do go fapio.faliOjftatuoq;.

BîSi ucrbum compofitü mutet a fimplids in i, fupinum retinebit e, ut facio feci faiia, reficio rcî^i refeétum. Excipïïi'ntur iiérbà in 3o, utcado cccim caium, rccido recidi rc-cafum. Ep‘n go,ut ago'egi actum, adî^adegi adartum. jamp;tçpmpoiita à (a’^d.qürâ rcti nent 1 in fupîno,ut deiipio delipül deiipîtum^^ætera, a lalio.iiatuo, qu^pro a in ïiipF-no retinent ii,ut inTïTîc)ïnliluiinfultfi. Hoc etiam notatudignum,ûcrba mutahtia e ni i ron perJûnt e fîinplicisin præteritîs 3c rjpinîSjUt cmo cmi emptum.rcdifnô redemi re-demptum, lie redeo,inlidco 3c cxKr2. CompojîFaa tepeo nô liaoetyt cm prætefitîs fed fupinj$,ut contmeo continui cûntcntumacdo amp;nbsp;lædo mutant diphthongmn in i Ionium,quod retincnt compofitainpractcritis amp;fupiniï.-

Quam retinent do,fto natum,ceu difcere,poico.

Plun'a fie olim,ccu nunc præcurro,repungo.

4W«titti fimplex geinmat principium praeteriti, compoïïtum non geminat, ut mor-deo momordi.rçmordeo remorÇ_pciro prpuïi^QmpeUo compuli amp;nbsp;cætera ._Êxcipe do,lto,difco,pofco,quia(cinper gcminant,utcredoçredidi, reftoreftiti, edifeo tdidia,repofco repoyofei: ßc ohm plura ut omnia compofita acurro, ut decucurri amp;c.

geminat prinçipium.PKutus in Stîcïio; Præcucurri ut nuntiarcm præ^yrre nuntiü cxoptabilem.Idcm: Ego hat præcucûrrî grâtia ne te pater opprimeret imprude-teinTeren.in Hecyra:Vna ilJarü intereaproperepræcucurrit:aliquando non geminat. Liui.io.li.ab urbe condita:Ec fi fortunam pra curriffcnt.Vergilius tertio Aeneidos:Ecce ferc fummo dcieélæ ucrticc capræ Decurrere iugis.Caper apud Priftianum: Quum ci qui nos pupugit talionem, id eft, uicem à nobis redditam oftendimus^repupugi dicimus. Repungo SISupiniim punquam principium geminat.

Si fit a præfcnti non definetefie fupino*

t^Quntjfsjpræfenti fuerit.a. noiiaberit fupiiio,licet in prætcritQ mutetur.ut facio fe ci faaum.fallo ff felli falfum.

præteritis quæcun^ carent,fpoliabo fupinis.

dTQuæcuncK tarent prætcritis,etiam tarent fiipinis,ut poMio, glifeo tætcra. p'cet prætérifonim dC fupinorum cafctia pertincat ad fequentemtibrujn: tarnen in hot lib^to tam ÈSPretn aSTotuam, quiaUbreuius amp;commodius fietmam caeteri tarehtia prætcri-tjsJuFrupniinermc fuis focis éxpn'cauérc,'amp; in defeaiuis omnia repetiucrut.idcgo non fàcïam.quiabrcujtati bc pîieriilorum utilitati ftudeo.

Primaconiugatio.

PR-æteritis aui facit as,atumqj fupinis.

, Verbum prinjæ coniugationÎJ facicpræï,eritum perfeftü indicatiui modi jfecûda

“T ii

-ocr page 154-

Dt VERBOR.VM PRAETER.I. ET SVPIN.

Aequo Ambulator Anteambulo Albo

Libo Acftiio, Inirauro Re/iauro

Rubeux

pfrfonafingulai'isnumerjjndicatiui modi pr?fentis tcporis,ablataliteraS,tt additalyl faba UI ,in jupino mutât ui in tn uel tu, iit amo as,ama.amauiamatii'atnatu. Aequo aequa ui acquatu.ræqualcTacîôyalcrius Maximus lïRj.Acquauït Athenis Thraciam. Sic ambu Io,unde ambulatores.qui urbc palTim pcragrant uendcndo uilillimas merccs, diftisqui-buiaämTEurriliKus aucupando cmptores, Anteambulo onis,lt;^i honoris gratia aliqurm coinitaf. Albo, as album facio.Liboas.eufto.Prælibo.præguîFo.Aeftuo as,aui,atum,ru-pinum uix inuenijur: quia grammatici dicunt carere fu£ino.Hierony,tame ofiendit ha bere,quw æftuatus dixit in fine EccleliafticiJn medio ignis no fum æftuatus.Significat (erueo amp;nbsp;flagro.Itcm fluftuo amp;agitor,iit marc æftuat.Jnflauro.i.intcgro.Rcftauro.idé t^ePcrotto 8i Calepino.qui negant inftauro effc ab infiar, fed a' ftauroquod nocibin ufu.Reftauropene obroleuit:tame Laftantius ufus cft.ut Calepinus docet in didione in ftauro.Etfulb. Iib.j.Intereaamp; Darius quû bellum reftaurarct, in ipfo apparatu decidit. Melius ergo inftauro dicimus g reftauro, licet ipfe in præfatione quarti lib ri ucrfificato nç relîauratioc ,p inftauratioe dixerim.C^terii no cefebo reftauro barbare dici-ut Quin tianus,qui plura minus bene damnauitjnter qücclïrûbeus a,urn,quod negat dici poffe, quia ruber dicendum eft.quem refellit Gellrj autoritas dicentis li.z.cap.ie.Rufus em color Si ruber nihil à uocabuIorubeidifferunt.Solinus;Colores duo funt quosfingcreno ualet rubeus Si candidus: himis temerarie pleriqi iudicant. Si qtiis multa uocabula difei-pulis declarare uoluerit, facile euocabularrisbonis excerpet amp;nbsp;pueris diftabit, ut oefco, uacillo,fu^o,titubo,obturo,migro,liquo Sic, que habent omnia aui,amp; Mum.Excipiun-tnr pauca lam declarandagt;

Circund'O' VeniindO' PcH’undo Satifdu Sto

Afto

Redo Reliaui; Prstlto.

Profto' tóllo

Excipe 3Ô deditat^i datum,fteti't at^ ftatum fto» Cuiuscompofitum fti'ti't,at^ftitum capit apte» ^^Dodedidatum.circundo circfidedicircüdatum: fiepefltindo.uenndo ,fatifdo:ftoftc t^atum:huius compofita fiiti Si fiituni faciUt TTiEpfæintîpfiêintuin, inifoinllitni^i-tum.Ngni.ut iiicpt7dicuCinlteti,iic baiTâfc'îoqucntes.Dominus decanus innetit pro li-centia.ljDa fyllaba corrfpitur ubicung; eft prima fyllaba in condcclineis à do, ut dabam-dare: ergo die penulntnabrcurpeflundabani^ircudabam d^c,üo, idefTïïóno.ltemmit-to,ut doEctro adte literas.id eft.mino per Petçî.Item diep, ut apud Vergil. Sed tarnen ifte deus qui fit da Tity re nobis : Et da aduerbia loci.Circundo,id eft, circüpono, ut citefi do faltus canibus. Venundo,id eft,iicndo,iit Ad quid perditio hæcc’poterat enim uenun-dari ml’to,amp;daripiuperibus, Peirtindo.ideft.calco uel opprimopc(rum,id eft, fub pedi bus:amp;dicimus etiam doptftiimiucQiiod celfacacumina pcfliimTellus uifta dedit.Sa-tifdo,fatisfaeio autfoluo. Sto.crecftusfum.Item ftat,inanetautcertfieft. Vergil. Statfua cui'q;dies,¥reüe amp;irreuocabile tempus omnibquot; cftuitæ.Sto côuentis,id eft, feruo paftü: per me non ftetit,id eft,non fui caufa cur min’ fieret. Afto,iuxta fto.Antefto,cxceIlo.Ab fto,longe fto.Ouid. abftitproabftititpofuit.io.Meta. Halcyonclachrymas, amp;q parad-tnouetabftit.Refto.fupcrfum ufrelinqr.Ver.t.Aen.Quidiam miferomihidcniqjrcftat. Proper.Iicenter reftauit dixit lib.i.Nee (i poft ftygias aligd rcftaucrit undas.Prscüûprse ftiti.itO,ideft,do.Plinius: Plura hic mihipræftitit q parentes.Item exccUo.VaIc.Maxi.li. t.Omnesduesnobilitate pecunia honorib’qipracftaret.Idê lib.y. Autoritatc amp;pruden-tia cæteros præftans.Hie per acem dixit, qd Tullius per datiuu: Bona exiftimatio diuitris præftat.Præftatimpcrronaliter.ideft,mclius eft.Idem : None emori per uirtutem pftat q uitam mileram inhoneftam p dedec’ amittcrc^Inluftiniani inftitutionibus^ftaui-mus jp præftitimu£legcs,nefcia,.an mëdtunfit.Vcrifimileeft hæc omniaaui habuiflicaU quando 5i atum penultima longa in fupino:nâ Brutus pftaturii dixit,pftatio no pfti-tio in ufu c.Profto,id eft, publicefto caufa lucri, ut meretrix ^pftat.Supfto, adhuc uiuo. Cöfto,i,fiin3fto,nó fum inftabilis,u€l côponor.Itc eöftat .i.liqt, Qjjâti söftat liber,

-ocr page 155-

LIBER .V.

emitur? Diftojongcfto.urfabfto aut difffra.QiiantüdiftathintRoma?quing?tamilia. Dii^o ^to, fmineo. Liber non rxtat, id eft, nufquam inuenitur, uel ipfe perrjt. Infto, propc Inft® fum.ut pafdia inftataiel operam do pro re acquircnda. Plaut.Pofcit,inftat,urget,non li nit hominem quieftere.Inftitor,id eft,mercator.Catiinus oftenditpiseteritü inftitit cfle non inftetit,^ens: Inftitit imperio detcrioris heri,Obfto,rcfto, fiue reftfto, Hine obfta-tuIum.i'Heft,Impediment um.

Dono lauo laui,Iotum lautum atgp lauatutn,

Poto magis potun),iuuf iutum^ iuuarc.

^Lauo laui.Iotü uel lautum uflauatu,ab eo quqd olim dicebaC lauaui,amp; fignificat rigo uel aqua pu^o.aut quouis humore purgo.Kôràt.Aft ubi me fefl^ iolacrior ire lauatfi admohui t.Terct.in Eunucho: A'Beunt lauatu.Ouidi.j .Faft.Sacra lauaturas mane petebat aquas. Hine lauatio apud Viflruuiûfæpiculelegif. Cicero ad Varronem librononoepi-ftolaçîrPaciam ut lauatio parata Ht,id cft.balneü.Lotü notiffimü eft. De lautîi. Tacit* de Gcrmanis:Lauti cibfl capiüt.id eliJoti.Sk Sulpiti. Faciès fit lauta manus'q'.Laut’ nomé, îd eft,mûdus,delicatus,elegans.Hinc lautitia.Laatulæ aç2,id eft thermæ. Lauo olim fuit tertiæ.Horat.Pha'bequitantolauisamnecrines.IdemiOra manusif.tualauimus Fero-nia lympha: prima in lauinius correpta oftendit ipm elle præfentis temporis. Poto.aui, pn'i/rfrpiiispotûiVndc potorpotuspotio poturus.Verg.Hucipfi potü uenient per pra ta îûuend.Lucan.liB. jTPoturæ te Nnc grues.Tercnt.aSt in Phormione aliter dixit: Nam apud me potatur’ c.Poto.i.bibo:fcd hoc proprie necefiitatis eft,illud luxuriac. Potio,me (ÜCOÇ2 forbitiuncula eft.potut alioçj: fed hæ differentiæ non obferuanf femper. Val.Maxim* lib.ï.Cibo Sc potione infelicem (pm prorogant.Potusa ^id eft ebrius, aut qui po-rauit.Ouid.Occurrit nuper,uifa eft mihi digna relatu pompa.Knem potn pota trahebat anus.Capifetiâ pafliue.Idc; Qiio plus funt potæ plus fitiunf aqu^CSpofita huius ^bi jp-dqçûtpen^iltjmam.utjepoto.i.ebibo.Cpmpoto.i.fimul poto.Compotor,c|ui'eutn alio fo let potare,dc hoc adagionem habemus: Ödi memorem eompotorem.i.garrulum.qui fi dos inter amicos aut in fympofio dida foras éliminât. luuo.iuui jutû, duod fupinû non eft in ufu,fed pro eo capimus adiutü.quod eft ab adiuuo.Leiftïi eft luuaui. Manili.lib.i.eo utif:amp;SalF.in lugur.iuuatuçt.Iuuo.id eft, auxiliü do. Verg. Audentes Fortuna iuuat. Itê delefto.Idem: Non omnes afbuîîaTuuant.Idem: Iuuat arua uiderc. Adiuuo.id eft, iuuo. Terent.Fortes Fortuna adiuuat.In prçfcntipenultima çorripiF^uUD ptü* nbsp;fupinû pro»

dueunt,adiuui adiutû: unde adiuto as,Frequentatiuâ.

Lauo

Poto Potio

Pot’

Iuuo

Præbct ui per itum cubo,cum fono,fiuc crcparc. Et domo,fiue tono,aeto,cum plicomexo xui xum, Præbet ui per âum frico,cum feco,iunge necare» Nulla lupina créât micodans micui'iDatur aui Nonnullisiaui tantum datfijpph'co,fîcut Omne plico uerbum quod dat cum nomine iundum»

Hæc fcptejn uerba cubo Jbno,cr«o,domq, tono.ueto.plico, facifit per duas fyllabat min ptô, amp;nbsp;itû in fiipino,ut cuÎjo ci$ui çùEîtü.Nexo facit nexui nexum: hæc tria jf ba fri «OafecOiOSQ i»«Hnt ui per du|s fpl^Hs in pto/amp; Äum pr«S£^tc htera tante tin “ 1 ui

-ocr page 156-

DE VERBORVM FRAGTE. ET SVPI.

Cubo

Cubaui

Dom’tor Accubo Occübo Procumbo Concubo Decubo Difcübo Recübo Incubo Excubo Supcrcubo Secubo Succübo Sono

Crepo

Difcrepaui

Incvepo

Domo

Tono

Veto

Vnjui

pjno.ut frko frkui friftü,ffcui fcäü.r.rcui neftü.Wko micuifacit abfm fupfrtd.JPQusP' dam ex didis ctiam dantaui in ptö:amp; ffmilitcrgdlacileconijci^ät^n nipino.iitincrcpo üi,uér»ncrcpaiii,impliçouiuclaui.implicituuelimplkatum: licdimicodimcuifine pino.ut mico micui,uel diniicaui dimicatü. At iupplic'ôTôiii facit tuppTTcaufrupplicatu, ut omne compofitiim ^licgcü nomine. tit Juplico duplicani duplicatü. lam cfcclarabo finguIa.Cubg.L^cf o. Compaüca corripiunt pcniiltimam iüfi.interpgnaf m,amp;ßc fune tertiæ coniugationk.ut incubo pcI incuinbo amp;c.Rjdcndae(t differentialiaibaröar Sa-nus èo ciiBitumjmakfanus uado cubatü.Cubo icG facir.Sc olim ciibatu;un'3? cubano nS cubitio dicimus.Plaut.inMcnæch.cclfc NfbrifTtnii peraui,accubaui dixit: Prandi pota^

I iii .fton» accubaui.Vulgo tn litera habet accubui.Apul.qc^ fexto mtta. Europe tauro fu-‘ pcuba'ile dixit.Hierö ’in Ezech.ca. is .Qiiare mater tua leæna inter leones cubauitlt;Sicdo matio,tonatio amp;c.dicinm5Jlg j9mitio,tonitio: amp;nbsp;cótra domit’ domitor iamp;c.poti’ do mafusjomator amp;c.autorValla.Tibullus contra aîioçt uîum Iî.4.ait;Te duce né alias c5 uerfus terga domator;fed redeo ad cubo. Accubo ucl accumbo.i.aflideoueladiacco men fæ.Ycrg.Tu das epulis accumbere diuû.Occtibo ûcT occumbo.i.moriar.regît dtin. Verg, Nccß adlmc crudclibus occubat umbris.Idem: Seu ueiTarc dolosTéu certæ occnberc mor-ti.Protumboprocubo.i.eado.Verg.Proçumbit humi bos. Capif promori.QonçuboucI concumbo.i.condorinio.Hincconcubina.Decubo ucl decûbo.i.dcorfum cubo uel iacco, Dilcumbouon diicubo.cibicapiendi gratiaiaceo ucl alîideo.Recubo uf rccûbo.i. cubo. Incubo ucl incumbo id ë, in aliquo uel fuper aliquidiaceo.Ver.Incubuitl® thoro dixitejj nouî(ûma uerba.Gallina incubât ouïs. Incûbo ctiam fignificat operam do,uf incübo uir tuti.Excubo non cxcumbo.ideft,uigilo,amp; diligentereuftodio. Hinc excubitor 8C excu-biæ.^pcrcub^ohqn fupercumbo,fuper aliquid cubo.Secubgjjel fecumbo.id efl.fcorfum autfoluscubo.Ouidi’.Curtoticsuiduofccubat illathoro,Succiibo,fuccubas,ineor.Hinc fuccubi,funt dæmoncs qui-fub fpccie muliebri uiris fubdciuncur, ut incubi qui mulieres ineunt.Succumbo.id cft,fubncior,amp;: alicui fiibiungor. Verg.Porfitan huic uni potui fuc-cumbere culpæ.^ono ui itum.dc rariffime fonaui fonatum. Maniliuslib.s .aftronomicôt Aura per extremas refonauitflcbüc ripas. Apuleius.r.metamorpho. Clafficum perfonij uit.Horati.Magnafonaturum desnominis hiiius honorem. Sonumfaccre fignificat.C® _ pofita penultimam corripiüt.ut Aflbno.ad aliquid fnnn.Prrfi.Rcparabilisaflbnat echo. Confono^.îîmul fono aut côcordo.Diflbno Jilcordo.Infono 8C perCono,u31cie fono.Re-fono fonû reddo.Verg.Refonat clangoribus çthcr^Crepo crçpui crepitum, raro aui atfi .i.uiolentû fonumfacio.Ouid.Etcrcpat in medrji làiîrusâSufta focis.Coiicrepo idc.Te-rchti.Oftiû concrCpuit.Etiam lignâttoncordo,ut diferepo, difeordo, cuius prætcritum in aui fecit Cicero in li.j.de oratore: NihflTàne ad rem pertinet fi qu3in rc diferepauit ab Antonrj diuifione.Item crepo,frangor fignat: nam quod frangif crêpât,id cft.iiiolentcc fonat.Iudas crepuit meJius.Capitur ctiam pro defleo.Plaut, ^i crêpât dcfunftüpatrê. IncrepOjfopum facio.Ouidius. Annuit Alcides increpuitep, ly ra. Etiam cum clamore argue.Perfius: Si increpuit ceflas nugator.lncrepaui bis legitur in Plauto, telle Mancinel. Crepitus nomen quartac.id.gft.uiQl£ntus fonus, amp;nbsp;proprie tiirpis fonus uentris. Domo, id elc'manfuetum facio.ut domoceruum,amp; uinco.ut domo hollem.Edomo,perdomo. idem,5f penultimam corripit.FIorus per regulam dixit Copias eius^omauerunt. fono ualde fono uclfacio tonitrinolimhahiiit tonaui.atü.unde Horat.dixit:Intonatafluftib. Tuit etiam tertiæ.Varro:Sonitus matrisdeum tonimustibi fcmiuiri.Compolîtàpenulti num corripiût.ut intono,pertono,ualde tono.^ntono.fimul tono. Attono, stH’alTqd tono.Hinc attonitus.Uêll tiirbatus.quaiïtonitrupêrculTus.Vcrg.Talibusattonitusiuf-fis. Veto uetui uejcitum.ataliquando aui atû.id eft,prohibco.Perlî. Vetoquifquam faxit olctum.Idem-.TSnnucrc his fis péri uetuere, loucm'q: moranÉ. Cicero; Nam me ad forma fas mater acccderc uetuit.PcrIî.Excepto lî quid Mafuri rubrica uctauit. Scodrcnlïs legis in gntiquisjut ait; Excepte fi quod Mafuri rubricanotauit. Vtcü^eft,uet9 tria» utUyi.

-ocr page 157-

LIBER .V.

Labert monftrat participnim.uttatus.Papînius.j.TIicbaid.Pigetirrupiflc uolattim Coft- Vetattis cilia Sf cælomenteni infcrtaffeuetati.PJico uüatQ^amp;aliqii auiatfi.i.cötraho amp;nbsp;riigasfa Plico lt;io.PlicatiIis,quod plicaf.PIini. Acgyptii naues plicatile s Juimcris transfeiunt quoties ad cataraftas ueiitum cft.Ccmpofita^cnultimam corripiunt,ut A^plkOLi.adiiingo.E^H-^Ox^wndo amp;nbsp;dfclaro.Iniplico,i'nuoluo innefto.Vci^ii.tinpirant'a! cdmam laua.rniiL ftra manu.Cic rhe.;.Q.iiodin innere tarn faniîîiariter fe applicauit.Pacu.Quj tc cxplica Appjicaui uifti tarn çrumnis obriita.In Vidruuio fern per expHcaui amp;nbsp;atü jnncnio.amp;in Cicerone fç Explicaui piflime.ideo hisquatuor 3pplicoumplico,coinplico,explico.non uerebor per aui amp;nbsp;atu uti.CicinPifo.Criminit’infinitisiplicata.In eunaçFainiliaritateîmpIicatus.Sal. .lnft. Implicatç nauis mifteriajihibcbät.RepIico CalcdidtfoW,auijhabere,iit multiplico.tri plico,amp; fupplico.i.rogo huiniliter,manus fcîlicetpIicans.Ego credo cria replicui replici tum reftc dici, licet twn occurrat teftimQniun’J’^pinius per fyncopam replid» pro re-plicitsddicit quarto fyl.Non elychnia ücca.nö repliftç bulborum tunîcç ncc oua tanrii. Scnecaepfa.a .Recitatoringentcm hiftoriam attenditminutiflimeferiptam. arftHTimc pliftam. Nexo nexas.iiej pertertiam nexo ncxij.id eft, ligo uel nefto. Fncoui friftum. »r AliqnetiamJricaui atn,quo iam parce uti non crubefeerem.Catullus in Egnatiü; Et dés pj-j^Q hybera dcfricatus urina.Ciccro libr.u ad Attieü: Qnæ res forfftan fit refricatura uulnus ineü.Plin.lib.s.Panthcras per carnes affricatas aconito ucnantur barbari. Celfus lib. «, Ante oleo perfricatus.Itaqjnon male dixit Macer:Vrticæfolns rcuccatur uulua fricata.

Scco

Viftruui.fenipcr pcrfricata amp;nbsp;fricatura Sc fricatum dicit.Hinc fricatio.Iuuenaf : Si prurit pridlfc* friftusocclli AnguIus.HincRiório rtftcdicif.Celfuslib.i.In ipfoquoqjitincre frequens Affrico friftio.Plini.lib.zs. Friétiones inhibeat oculoi)t,Compoffta haben.tpcnukjmä correptä. infrico Affrico ad aliquid frico cum datiuq.Plini'-':Marathro herbae fefc affricat.Confrico.fimul frico.Dêïrico,deorfum frico. Infric.o,intusfrico. Columei. Maxime proderit fuligo cx aheno hulceti infricata.PcrfricOjtotü frico. CoIumel.lib.y.Nares perfricato ut homines Pcrfrico difeât odorari.Plini.in próccmio:Perfricui faciem,nec tarnen profeci; pcrfricui facicm aut frontem.idcft.pudorcm expuIi.Refrico,rurfus frico, ut refricodefideriumaut dolorem ,idcrt,rurfumacquiro,df qtiafircuoco. Seco ui feftum. Verg.i.Geor.Via fefta per ambas;fecit olim fecaui fecatum. Apule.i.Meta.prçfecata gula dixit,melius tarnen feftio q fccatiodicimus,tcfte Valla.Seco,ideft,fcindO'findo,diuido.ponif proträfco.Vcrgi.li. fextoilllc uiamfecat ad naues focios'qi rcuifit.Et profequor.Idemli.io.Quaecuiqi eftfor tuna hodie quam quifq; fccat fpcm.Seftiq id eft conci fio: etiam eft pars bonorum qua ali quis multaf.Seftor,qui bona damnatoçt in auftionib’ emit,ut poftca eadem uendes mul tum lucref.Comgofita pcnultimam corripifit.ut dejjca. abfeindo: diffccOj'difcindo, aut diiiido:refeco,ampuco.Sicinfeco,confcco,profeco,circunfcco.pcrfeco.mtci7cco. fubfe-lt;0 8cc, Neco ui neaum,uel aui atum,id cft,quacun(ÿ re occido: dicit cum Diomede Pri-fcianu$,rîecafûsTerro,nêflns alia ui intercmptus,fed differentia fæpe refringitur. Sucto nius in Tiberio: Hoftes fame necauit .Cicero apud Macrobium fatur.lib.4.cap.;.Flammâ ex lignis uiridibus faéîam atcç ibi inclufum fumo necatum .Fumo ablatiuus cft.tefte Ma-crobio.Vale.Maxim.lib.s.Viros fuos ueneno necaiierunt.Sic alibi fæpe. Cicero: Veneno necatus.Quintilianus:Famcnccatus 5(c. Ennius: Hos peftisnecuit pars occidit ilia duelF. Fit à nex.aut contrà.Eneco pcnultima corrcgtaJd ert,nero uel ucxo.Terentius:Cur me tnecas.Eneiftus.id eft,mortuusaûtTcrcmortuus^ccro:Eneftusfiti Tantalus.Horatius: Bos eft cneftusarando.Liuius:Fame,frigorc,iqualorcencéti ftint.Inremcco S( perneco, id cft.neco. Mico micui fine fupino.id eft,fulgeo.proprieeum motu uel tremore,uten fis micat,fulgur micat.Vcrg.Crebris micat ignibus çther.Per fimilitudinem capif pro di gitis fortiri.Var.Micandi'i erit cû Græco utrum ego illius numeçt ille mefi fequaf.Cicero uiçî bonfi appcnat,qui cû poffis in tcncbris micarc.Capif pro moueri ac tremcrc.Vcr, de equo:Starc loco nercit,micat auribus,ac tremit artus. Ouidius;Cor'cp timoré micat.i. (aUt amp;nbsp;trçinit.CoDJpofîta ^enultimam corripiujit,ut cgikop'dcjeffulgcOjCinincOjappi

Neco

Mico

-ocr page 158-

DB VER.BOR.VM PRAETE. ET SVPI.

reo.PI»ut.E){ OcuUt qua/i radrj emicant folis.Vergi.Emicat Euryalur.gt;.(minrt tirf

Promico Cimico

Hinc fit emicaturus.Scne.deconfo.adAlbinam; Ad fummaemicaturus.Intcrmico,inter uel in medio mico.Promico.procuI mico longe iaceo uel extédo. Næui.Si quid loqui uis non perdocere mfta longe promicanda oratio eft. Dimico ui, fine fupinOiid eft pu-gno.quodK fit.Contendo autcm'jï’bis. Na(b ; ViftricusdC gladjlJ amp;nbsp;acuta dimicet hafta. Idem in fccüdo elegiaçt; Hac tibi fitpugnadimicuiffeiatis. Dicifetiamdimicauidimica■• tü.Sucton. in Cæfare;Ne ancipiti quidem unquam Fortuna præter bis dTmicauit.T.Lr, lib.zj.Iufia quoq; 3de Sc collatis fi'gnis dimicatö eft.Cicero in.j.dc oratore;Mcfemper al» Omni contcntionc Sc dimicatione reuocafti.

Hzbro

Prohibeo Inhibeo Dfhabco Arceo

Excrcco

S B C y N D A -G O N D V G A T I O, jP Ræten'tum per uï facit cs,pcr itum^ fupinum. Q Verbamfecundacconjugation»facit prçteritaàfecundiperfon^jæfent»temporif itidicatîui modîïîngünrîsnütneri. mutadoetinuiperdiuifarTylIaEas,infupjno fteit itum.uc habe O hâibui itü.i.pofiideo amp;nbsp;teneö.ïFem faciô.5aI.Cdmitiisnabitis confîilej de clarantuf M.TuI.lt;5c C.Antonius.Item tdréro.Tdcm:Ne^ cuiq mortaliû iniuriæ fuæ par-uæ uidenf: multi eas grauius æquo habuere.Item crcdo.Terent.Semper eius dida atqj ha bita eft foror.Item habito. Plautus: Hæ funt ædes, hic habet: plura multd fignat, quibus fuperfedeo.Coi^ofita mutant a breue in i breue,ut rc^i^co,adhibeo^erhibco.i.affir mo 5c dico.PerHîbeb.î.uetô.InhibfO uerc,nèin recoepta procédas? W«Æéo ut, itfl.i.do. Pebeo ui itfi.i.obligor,utt^qj dicif effe ab habeo contraâû. Dehabeo rctinct a,’3c fignifl cat non Habêo'.Hîeronym.ad Euftoch..Ita allé moderatur uniueriâ.ut nemo qd poftulet nemo dehabeat.Arçeo ui itii.fupinûin fimplici rarum eft,8c fignificat pello aut aduent-rc nô fino.Verg.Hoftesdmœnib.arcct. Ptih arçui m ufu eft.licet quidam dixerint arceo Rarere ptô.Cicero in.ii.Philip. A progreffu arcuit.SilF.îi.j. Armauit claufos ac portis ar-cuit hoftem.Similiter apud Ouidi.plurescß leges. Arcitum fupinumnô eft in ufu: netß inde participia arcitus Sc arciturus legunf, led in ufu olim fui (Te oftendüt compofita à co-erceo coercui coercitü ôCçSupinû etiam fuit arftiüVnde nomé adhuc e arftus a um.i.ftri-£lus: dC frequentatiuö arftoj.ftrmgo: nam idem arceo align fignificatJ^rgil.Teneras ar Cebant uincula palmas.Compofita mutam a in e, ut cocrceo cpercüt itum.i.contineo SC Cohibeo.Abcrceo,repcIlo.Exerceo,ago.Quid opens exercesÆt molefto uel FatigöTTe-rcnfmSTlane.ego te cxercebo hodie ut dignus es. Hine exercitiuin uel melius excrcita-tio à frequentatiuo exercito.Terreo ui itum.id eft.timercfacio.Exterreo.deterreo.per-terregjid eft.ualde terreo.Pauca funt exem^ haben tnim liipina. Ömnia uerba fecund^ definfitin eo:d( nulla alia prêter hjc^im£,beo,*creö^ïcrëó,mco,calceo, laqueo,naulc9« enuclco:Eraüo quartac,fo,queo. ‘

Dat doceo dodum,tcneo tcntum,pateo^

Paflum,fic miftum dat mifcco,torrco toftum, '

Ccnfcodat cenfum,careo caiïïim can'tumc^.

Doceo Tcneo

Abftineo

Verba hicpofita ptjfcdm regulam fymant.fupina contra re gulam.ut tJoeeo ui,da-ftum^Ïc.Docfo,id eft.doArina imbuo. Edoceo,'plane dôcëôd’fMoceo, perfefte doceo. Dedocf o.contrario modo doceo,docens alterum male docuiflç.Teiieo ui tentum.id eft, a^reliendo,detineo. Compofita mutant c in i,ut retineo ui entum^c detineo.conti-fieo^btinro.ideft.acquiro.Sultineo ui,cntum:undc fulfento as,îcl eft, portouerpatior. AË^ntfl m.lupinum clTcubftem^^^nun^ inuenii â( fignificat tempero, SC pend

-ocr page 159-

LIBER .V.

Ufm quod cOBriflïo.Teffhtius Non marium afcffines maßigia* AKHneo fluUum uidcfl recincre fupinum.Pateo uii^ffumjd_eftj_^Ttiiî fum, Plautus; Ingredere tu,fores iam lt;Jiupatent.Pate(co,apfnor.Pateracio,jddî^perto,Patens,adtenTpusapertuin.Patuln, PatCO quod fcmper patet.ut patulæ aures.Patulico as,id e(i,patulus âô.Pando 8C patioretiam faciunt paflum.Mifceo mifeui niiftum,pers potius mixtû per x,fi dodis 8c uetuftati cre ditnus.id efl:,confundo amp;nbsp;perturbojurmifceo àqua uind.Admifcco jadaliquidsnifcco. Côfnifceo,lt;îmul mifceo.Emifoo,id cft,mifceo.Iminifceo,intûs mitcco. Intermifceo, in jvjjjçfa suedio mifceo. Permifceo,uâIdemi(ceo,Promilcco,idem,Hincpromilcuusa,um.Mifta. ri us uas in quo aqua cótinef uino mifcrda LuclI. Vrccus aut gcmina lögtis miftan* anfa. Wifcellû.colûbac genus mcdiuinf agrefte amp;nbsp;domcfticum.Mifcellaneus a.um.i.uarius 8C multis cómiftuSjUt mifcellanca doftrina apdGel.df mifcellanea librifunt in quib.de reb, Torreo inuItG diueriîs tradaf.ut Pollitiani centuriæ.Torreo uiitoftü.i^o^cretno.aflb.Ver.Pin guiaift in uerib.torrebimus exta coIurnis.Significat etiäjHere^mifcere.Luca.Ingentes rato torrêtc ruinas.Torrelco.i.torridus.lioc é ïîccus aut aridus fio.Indc retorrelco torre fado,côburo,coq,Sf multû calefacio.Cëfco cefumjjydKO ufexiftimo.Ccfor, iudcx mo Cenlêo rô.Céfura.iudiciu.Iuu.Dat ueniâ coruis uexat ccfura colûbas.Succëfeo.irafcor.Tcrê. Ado lefcëti nihil éqdfuccëfeâ.Recëfco,recognofco,amp;fummâ totiusppfip numéroscolligo. RccenfeO Hinc recëfusus,ui:amp; rccëiîo.i.recognitio.Suet.in Cæfa.Recëfum ppfi uicatim p dnosin Recenfitum fulaçî egit.Recenfitnnô c d reçëfta fed àjU?o antiq^i tjc rccëfio i$ ire^qd fignificat recê-fum agere.ut docct Vff.nàcent.amp; ccito is,ire,idë,Cic.rfgt; Archia;Cû codë qftore fuilfe in Afia.^imisIulioamp;CrafronuIlâ ppft partë eccenfitâ. Clau li.z.in Eutrop.Prifca recëfi-tiseuoluitefeculafaftis.ln li.Nu.Rccclîtifuntà.io.annisoësqpoterâtadbclIü^ccdere. Carco De Cf feo ,p piieris hic fufficifit: plura de hoc apud iurecôfultos legunf. Carco uijtn,fecü dû regulâ, amp;nbsp;côtra regulâ çaifum. Sic multi gi âmatici dicunt: A caritfi ë participiû cari-turusTTüuc.C^riturus turture magno,àcalTum é participiü calfus.i.cafés, ofbus ul^uacu*.

Ver.Nfic calfumJuminclugët.Prif.uidef magis aftipulariijs g diciitcareo folü habere ca ritü, Si caflus nô magisquàm uacuus participium elfe,fed n6men,hæc fententia uidetur mihi probabilior.Careo, id eft.nô habco aut priuor.Ouidius.Morte carentaniraæ.Tiil, Carere debet omni uitió qui in alterum paratus eft dicei e.

Polleo prætento carenSC ui'x nideo donat.

i flPoIleo carct^terito.qd nideo uix habet,Cale.aüt dicit çfle ni^i; fed non eftîn ufu» Quia caret hæc ptentis.ctiâ fy mis carebnt,ut didfi e Carebflt etiS oîbus q à ptentis for. màfî fôIëtjUt râ,fcm,rim.ro,iîc?qa dëîîcicte câ, dcHcTt effcd*.Ho£in fegntib* declareddi poUcg ligenî^ga raro rcpctâ.Ppilco.i.pofrum,ualeo.Cato:Ingenio pollet cui uim natura nega uit.CôpofitafuntbPonco,Pualeo,rcpolleo,reualco,æqpolleQ.scquiualeo.Pollëtia.i.po tëtia.Plau.in iCud.Nec incptoç! po’tîor ht pôHétîà.'Etiâ putabaf elfe dea potëtiæ,amp; fuit urbsqdam.Nideo amp;nbsp;renideo.i.fplendeo.Papin.lib. lo. Thcbai. Emicat effigies amp;nbsp;fparfa Nideo orichalca renideht.ljém redolco,undc nidor,id eft.odor rei uffulatæ uel aifatæ.Vergil. libro.iz.nic ingens barbareluxit,nidorem'lt;î ambufta dédit.MartiaIis,Pafceris amp;nbsp;nigrx folo nidore culinæ.Iuuenalis, Captum te nidore fuæ putat ille culinse.

Quod dat ui neutrum,timeoc]^ carento fupinia.

Toile U31et,noceo,placeo,doleo,tacco(ÿ,

Paret,olet,careo,pateo,lateo,calet ÔC U.

^IVerbü neutri gnis fecûdæ cóiugatióis facies ptm p ui.diuifas fyllabas eu unicoaélKio ti meo caretTûpinoYuttplcdfo ui,crgo caret àfuplnîsï ormà^sj iufmodi iël»a,utfunt par-gcipîa pteriti tms 8c tuËün in rus,^ T^bal ia jn 10 amp;c.ergot»neor nolubet ptm perfftm i9«fi$atiui wooTâ^Ct^aïama pars uerboy fecudæ côiugatiQÎradJ^iuxgulàLpttnctuSëd

-ocr page 160-

Studco

Surdeo-

Sordco Candf» Splcndi’o Frendfo Frondeo Egco

Rigea Vigt'o Lânguco Calico Pallco Coaleo Silco Vilco Liqueo Albeo Rubeo Tabco Hebeo Aceo

Ma I CC o Tlaccco Famco Tumeo Plumelt;J Canco Vaneo Seneo Tcpco Torpco Stupeo Areo Clarco Horrco Scatco Nitco

DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.

mulca hie fubieci,quæ omia in præterito ui habent fine fupino.Madeo,hnmidur amp;nbsp;ffladi dus funiXuca.Tr^rno primi maducrunt fanguine mun.Perinadco.tot’ niadeo,ut per-madco fudore^Studeo.tefte Diotnede, fupino caret.licet eiuidäiâ ftuditfi habere uclint, inter qs eft TorrentinuscuCalc^no:Ego no aufiin uti nifiex ueterib.probef.Donat’Tn Fccunda editione dicit ftudeo efie )fbum integw: fed participiû futuri teporis ftuditur“ no efle in ufu.Studco.i.ftudiofus fuin iSf operaiinpendo.ut ftudeo grâmatieç, ftudeoleétiói cüdcó .Surdeoes,ui.i.furdus fum.Surdcfco,furdusfio.Ob^rdefco.i.inobediensfuni,uc ncquä dïïcipiîîïisprçceptoris monitïsöbfiirdeicit.Sordeo.Tiordidus amp;nbsp;iminûdus fum äC, uilis.Ver.Sordcnt tibi munera noftra.Candco.i.f^endidus amp;nbsp;câdidus fum.Proprie igni» SC resignita dicif candere.tit candenscarbo,candens feri3t,Candor,eft fplcndor,Sc uirt* côtraria inuidiæ.Hinc candidus,minime inuidus.Splendco.i.luraen emifto. Excandeo, uel incandço.i.ualde candeo.Et capiunf jgt; uehcmenf ir^lcF, m magifter hocaudito non parüexcanduit.Excândêlco.iratus fio.Fren^o.exindignatione dentes côcutio.Pfalmo graphus,Frcnducrütfupermedentib.fuis.Lcétûetiâ perternafrendo frendis.Frôdeo.i. Frödes einitto.Ver.Niic frôdent fylux,nûc formolîlfiinus annus. Egeo ui.i. co qd optet hi berc careo.lndigco.idc.Indigus amp;egenus,qeget.Egcftasamp;indigentia.i.defedl’, pauper tas.Rigco ui.i,durusfum,utueftisriget gelu.llt;igor,duritia. Rigidus,durus. Vigco lù, uim habco uelfortisfum . Full. Vigebatin cadomopatri*mosatqsdifciplina. Vigor,^ id cft,uis amp;nbsp;fortitudo.Ver.Igneuscft ollis uigor amp;nbsp;cælcftis origo, Ollis,idert,illis. tan-giieo ui,id çft,debilis fum.Languor,id cft,debilit3s,infirmitas,ægt otatio.Calleo gemi-no 11,id eft.callid* fum,amp; optime intelligo.Terent. Eius ingenium pulchre calico. Etii fignificat durus fum.Callus, id eft,duritiesin corpore.Occalleo,idcm.Plin. Longa pati-tntia occallui. Palleo ui,pallidus fum,paruin albeo.Ouid. Palleat omnis amans. Expal-Ico, ualde pallco. Coaleo uijid eft, cohærco concrefco. Sileo fine fonofum. Vergilius: Silet arduusæthcr. Hincfilentium.Vileo,idcft, uilis fum.parumæftimor.Liqueo liqüi dus fum,ideft,liquefco.ld magisin ufu cil,ut butyrum fuperigncm liquet uel liquefeitr Ccra I iquefeit calore.C^queo ôc deliquefco,id clt,ualde liqucfco.OuidiusiDeliquuit fta gnum'q; fuo de nomine fccit. Albe^ albus fum. Âuecgj'uber fum Erubeo ,id eft, uc reor. Sic nigreo.uirco Si cætera.Tabcp,côfumor amp;nbsp;pcrco.Intabco,côtabco,idé. Hebeo,, hebes fum. Acco,acidus fum,Inde hebcico, acefto. laceo ui.notü eft. Capitur pro contc-mnor,ut pauper ubiiç iacct.Marceo, id eft,putreo,perco.Seneca:Marcet iïheaducriârio uirtus. Hinc marcefeo, marcidusfio. Flasnca.idelt, langueo.Flacccfco, ideft, flaccidus-fio. Fameo.efurio.famclicusfum. Hinctaincfco,utiflammco,ideft, ardeo, flammefeo. Tumeo,ideft, elcuor,inflor, fuperbio. Hinctumidus, inflatus. Tumor, inflatio. Plu-mcOjid elF,plumas habco uel acquiro.Hinc plumefto. Caneo.alboscrincshabco: cane-fco.canusfio.Ageretiamcancredicitur.Vaneo,uanusfum.Euanco,ideft,pereoautc cô’ fpciftuabeo. Vergilius: Et procul in tenuem ex oculis euanuit auram. £uanidus,a, um, quod facile euancfcft. Senco, fum fenex: fed magis in ufu eft fenefeo. Ouidius: Tacitis'cg^ fenefeimusannis.Tcpcô,id ert,tepidusfum,nccplanecalidusnecffigidus.Hinctepcfco, ut àtorpeo, id eft, languidusaut piger fum, Torpplco; amp;nbsp;nomen torpor,ideft, igna-uia. Stupeo, id eft, miror, amp;nbsp;alienationem fenfuum patior. Hinc ftupefco, ftupor, ftii-pidus, obftiipeo,obftupcfca. Areo,id eft, aridus amp;nbsp;ficcusfum. ÇbuXQ.clarusfum. Flo-reo,flores profero. Horreo,ideft, tremo, uelmente turbor. Hinc horror, horridus.ab horreo,obhorreo.inhorreo,horrefco.Vcr. Aniin’merainiflehorret.ldemiHorrefcore feiens.Cicero: Quem ut uidi cquidcmcohorrui. Nafo : Nauitafolidtusuentosexhor-rctiniquos.id eft,timet. $cateo,id eft, ebullio uel exilio, ut aqua fcatet in fonte. Scatu-_rio is,ire,idem. Niteo ui,ideft, ^cndco. Nitor, fplendor. Nitidusfplendidus . Sulpi-tiusnon reftcdicitcarefepræterito.Gelliuslib.duodccimo?Pr{ cæterjs oinnib.enituiu amp;nbsp;præful fit dccori honelti dignitas; habent omnia ui, per unicam regulam : Quoddat. UHi^truinj qu« elt cxcepti© à recula ; Prattcrituinui facit es per itutnij) fupinuni..

-ocr page 161-

LIBER .V.

Timeo tjmuijfîne fupîno,;del^etuo. Hincpcrrimeo, pert£fnffcp, prsrtimfo amp;ç. Per- _■ tineo.ui une ju£ino,juîa neutru cïï,licet ab aâiuo formel tcnco. flTone uakt noceo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

captcra.Paucancuya grum crætcrita perui diuHÎs fyllab^fiunt.fupina retincnt, utua leo mu^it8.i,poflum,û’aïïausamp; lanusfuni,ut non ualeo dicere.ualeo reäc. Itcmirccè-do,tn nô dicei ualeo Româ.aut gd fîmileifed cû nolis cuiufpiam familiaritate aut collo-quio amp;c.frui amplius,loqucris cû Terentio: Valeant g inter nos dilTidifl uolfit, id ê,abç. Valeo ant,nullû nobis fît en iiïis cômerciuni amp;c. Valetudo capif tâ j ægrotatiSe. 5 rf’ fanitatei amp;nbsp;dicimus bona ualetudo.mala ualetudo. Vàletûdinarius.g frequenter ægrotat.Valitu rus dixit Cic, tefte Prifciano.Noseo ui.itntn.i. malum inferoinücî nocui tibi. Placée ui. .itum,grat* fum.Pcrplaceo.ualdc piacco.Côplaceo,fîmiii placco.Djfpiiceojd eft, nô pla Noeeo ceo.hocmutat ami^euem.Senc. ArgumentiTcft reftimalis difpliccre. Leges placitus Placco fum pro placui .DoIco,uf,Ttum,triitis ûim. DoliturusapudOuidium eft. Doleo uicem tuam,id eft,infortunium tuu . Taceo uL itum, nô loqr: ponitur aliquando aftiuc.utta- Doleo ceohanc rem.Cato.Proxim’ille deo gfcitrônetacere. Côpofîtamutant a in ibreucm, Tacco ut retiçeo obticeo,côticeo,unde côticffco,id eft,taceo.Vergi. Côticucre omnes. £x hoc patet amauere de amauerunt fîmiliagi apud Latinos nihil difïerre ut bene hoc contra quofdamdocuit Quintilianus.qui uolueruinamauereeffedualisnumeij.Lateo.abfcon dor nô côpareo.Latet me,id eft.nefciôïSupinumçîlelitjtum ÿ^Ptobârcfreguentati Amauere uumlatito,as,ideft,Iatco.DeIitco,ui.Dclitcfcoi$,ideft,lateo:jeddeliteocaretfupino.ut Amauerunt reliquaneutrâ.Pareouï,itum,olcdio.Seneca; Deo parère libertas eft. Etiâ fîgnifîcatno Lateo fci.Ver, Cui pecudum fibræ,cæli cui fîdera parcnt,Apparro,uideor,manifeftus fum. Na fo '; Qiiænimisapparentretia uitat auis; Item appareo,id eft,paratus fum, ftoadobfe-4]ucndü. Hincapparitoresfuntmagiftratuum miniftri qui apparent amp;nbsp;præfto funt ad obfegum.Ci.in Vcr.aftiôe.s.Tuus apparitorparua mcrcede ppfi côduftus.Apparitura,é Appareo apparitoiis miniftcriü.Cópareo.i.appareo.InGcne.Puernócóparet. Dilpareo.i.cuane fcojcxcôfpeftu abeo.Petrus repente difparuit.Caleo ui'itum,c|uiainde calîturus IcgIF.i. Calto calicfusfum^Ouid.Caliturasignib. aras.Oleopatebit amp;Licetncuitlicitum cumliceo liceor.SoIeo ui fecit,nunc folitus fum.dc q amp;.^rib.in fcquétib.doccberis plcne,

Dât di fum prandct,ui'det amp;nbsp;fedetiat gcminabic

S, feflum iftridet ftn'di facit abf^ fupino»

TPrandco dat prandi prâfum.tiideo dLuiIiifnJedeodi,ffum,geminofl’,ftrideo di.abf-, t^fupino.Pnfci,ujtctiam ftriduihabçre:fcdnô eftin ufu ƒranJeofacitctiairipranfiis fum.^m eft neutro paflïutim, ut gaudeo g auis fum in fupïïîô , amp;nbsp;gau^ifus fum in præt e rito.lïûdcoaufuni aiîrus fum.Marcomœltuslum: deauibusin fequentîlibroagemus. Prandeo,prandium fumo iiel ante meridiem cibum fumo? Etponif fimpliciter ,p côedô. Prandeo Horati.Si pranderct holus patienter rcgib.uti Nollet Ariftippu$naurus,pfândi, pota-ui.fcortum accubaui.Cicç. lib.s.epiftola ad Curi. Scito neminem pranfifie.Diminutiuû â prandium eft prandiolum amp;nbsp;prandiculum.i.ientaculnm. Video not um eft.Copipofîta corripiunt i,ut pracuideo.ante.uideo.Prouideo.in futufe paro.ut fatis mihi jiuidi.Hînc Video Prouidùs ac prouiiîo,Iniiidco,id cft.letor Je alterius malo, Sc de bonis altcrius doleo; 8c dici£ qfi nô libenter ui3eo, ut inuidco tlti lcientiam,id eft, doleo te feire. Hinc Inuidus, Inuidia acc.Sedco notum clLftdct animo,id eft,placet.Cópoffta niutät ein i breuê othia prgtei^ugff jeo^id eft,ceflo cum abltö.Plau. Superiede Iltis rebu^ Ailideo, iuxta fedco. ldcm;DateillifelJamuîaflïdeaf? Etiameft fimilcmcflc.Horati.Pafc’obhærediscuram niiniumcg feuer’ Aflidet infano.Dcfidco J- deorfum fedeo amp;nbsp;torpeo. Hinc defes. Prælî- Sedeo depjid eftjjræfum, ut præfîj^ftholæ ucl urbLHinc præfes.Diffidepj. diffentio ueldif SuperfedeO tordo, ut hic difîidçt à me capital! odio.Diflïdiü,difcordia. Infîdeo, in alîquo ucl fuper »liquid fedeo,ut infîdeo cquo.Pbfidco,ciilt;undo. Lucan. SaturuTamen obfidct hoftcin.

t il

-ocr page 162-

Stndco


Dftotôdie


t

Mordeo


Pendro


Spôdeo Defpôdeo


Rtfpôdco

Tôdco


DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN,


Rex obfidct urbcm.Obfidio obfidionis,id crt,obfciT!O.Ouidius,Fe«ratob(îdio iaffl dîu tiirna famem.Omnia in^rætcrito retinent e longum, ut obfcdi, præfcdi. Strideo, ftcio jlridorem.id f fi,fonuin uiôîîntum.ut currus non linitus ftridct.Dicitur ctiam per rertiî ftrido Itridis 8c extern. Enniui prætento utitur; Miffaque per peftus dum tranfit ftridc-rat halta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

Di fum prætcritogeminato mordco donac, Vtpendct,ipondet,tondet;Donatueo ui tum. Die fautum,cautum;Vco neutra carento fupinis.

^îQimtuor uerba dant di, amp;nbsp;fiim, gcniinato principio præteriti, ut mordee momor-di morium', pendeo pependi'penfum, fpon^eoTpopgndTTincTin Rcun^TOIaha fpô-finn' tSdeo FdrgEBTt^m. Veteres in præreritKhis in prima iylläbä pró qiHfTa uocal» JoncbantTecundam,ut memordiTipcpondKtetpdi, ut probat Celljüslibro teptimo ca-pitenöno: Vbi teltimonfa ßquis deiiderct iacile repcrerit.CSpofita nö gcininant prin-cipiijm prætcriti per rggulam generalem prius diftam.remordeo rfmor3i,rejpMeo re Ipödi. ^ud iictcresgeminabant, Varro; Detatoderat forcipibus. Ennius: DttQto,ndit agroslætosatiÿopi^daccpit.Plautusin Aulularia, tefteCcllio: Vtadmemordithomi-ne;ubi e pro o pofuit.Idc in Tigre apud Gel.præmorfïflct dixit: ideo olim mordco mot fidixerejitrideo rifi. Verba Plauti funt: Nifi fiigilTcm.medium credo primorfilTet. Mordeo,id eft, dentibus lædo. Capitur pro lædo.Terentius;Par pari referto quod cam mordeat.Mordicus, id eft,mordendo. Plautus; lamdudum oportuitnafumademptum mordicus. Item mordeoJd eft,detraho,pHgo,carpo,rrprehcndo. Mord»x,qui multum carpit.AdmordcO'Ualde mordco.DemoxdCQimorfu deccrpo.Iminordeo,morfum infli-go.Obm,ordeo,circummordco. Præmofdeo.antc inordeo. RcjuswdeOjCrucio follicito. Ycrgilii;s;Quando hæc te cura rcmordet.ln facris : Dum uox uitam non remordet dulgt; cis ert ßmphonia. Remordco item,id eft, iteriim mordeo aquo læfus eram. Pendeo.ij {ft.fufpenCns fum.ut toga pcndet.furpcndet.C^iturproJolicitusfum.Vergilius: Dum cöfulta petis noftroqj jn limine pendes. Et dubito. Seneca ; Pendet animus 8C in dluer-fatrahitur. EtcelTo. Vcrgilius; Pendent operainterruptaminati^ Muroruiningentes. Compofita funtajgt;pendeo,dependco,impendeo,fidpcndeo Impendeo.id eftjüperali-quid pendeo amp;nbsp;inlt;to;ut mors impendet oinnibus. Cicero, Magnumbenfimmi^ndct d Parthis.PcndöTaänium eft,ut pendo togam ut furem.de hoc in tertia cóiugatione. Spô deo, id eft.promitto.DeïpondcQjJdLin matrimonium promitto Tcrentius:Placuit.de fpSdi.Etiamfignificatdcuoucrc,idc, ualdif promittcrelenolleaTîquam remamplius,. Plautus: Pater eius poftquam puerum perdidit.animumdefpödit.id e.amplius uiucre n» lutt.Plinius: Quaefo Hercule animum nc defpödeas. Columella : Quam probabilis ratio eft in focordiam compelli.quia dcfpóderis(apicntiam^efpódco,ad interrogata fermo nem reddo.Iuucnalis: Nil mihi rcfpondcs.aut die, aut accFpe calcem. Etiam eit cöfentio fif fati$facio,ut fac uerbis fafla refpödeant. Tödeo.crines autlanamfeco forcipe.Vergili US: Cyniphii todent hirci,id eft,tódentur:a?Huum pró pafliuo. Etiam pojriitur fimplici-ter tödeo pro carpo aut fcco,ut bos tódet gramina. Hine tófor qui barbare dicitur bar-bitófor.Tóforius,a,uni,adt5forem pertincns,utcultertölbriiis,ideft,nouacuIa.Tóftri-_na_,id eft.domus töforisJSlaC'arum'id eft.remi à öuftibus circunddcndis.Sillius decim o quarto : Mergebat gurgite tonfas. Attondeo, perfefte tpndeo . Detódeo t/tunmo uf-que deorfum tondco.

IDonat ueo ui turo.-yerbum dtfinens in ueo facit præterituin in ui fyllabam.qu^m /upinn in tum mutat.ut moucomouï motuin.foüeo lauitotuin.uoueo uoui uotû- Dpo


-ocr page 163-

LIB î R .V.


plura in ueo, qiiîbus affulu fupina.Nam reliqua ncutri generis funt, flf caret fupinis oîa, ut liueo liui,ferueo ferui,pro quo dicit etiam ferbeo ferbui. Cqnniueo conniui. Craflus Conniuco in Iliade,Nam conniui egooculos deinde fopore.Vel connixi.Turpilius:Dum ego con-nixi fomno,hic fibi profpexit uigilans.Suplnü fuit conniftû,fed non eft in ufu.Simplex fuit niueo nixi niAü: unde hodie manet frequentatiuü.Niäo as arc,amp; nomen niftus, ut in niftu oculi melius q in iftu, tefte Laurentio Valla, de hoc uerbo habetc hunc uerfiim:


Nifto


Conniueti!i,xi'qj dabit,nullum'i$ fupinum.

Moue^deJpco in locum muto.Tcrent.Moue te ocyus nutrix.Moueo caftra.i.duco exer citum in alium locü.Capitur pro induce, ut quidte mouit ad hoc agendum, ipfe mouit quçftionem,mouit litem. Admouco,id eft,adduco uel applico.ut admoueo ori manum, Amoueo,demouco,reniQuto,fubmoueo,id cft.aufero.Dri te fubmoueant. Hoc etiä fum moueo reûiifimediciÉ, Foueo,calefacio,lenio,nutrio,gallina fouet oua.mater infante, medicus uulnus. Voueo,rcligiofepromitto.Salomon:Si qd uouifti deo,ne moreris red-dere.Votum.promiffio amp;dcftderium,ut compos uoti.Deuoueo,id eftjper uotum do uel refignOjUt hic deo fe deuouit. Item deftino,ut deuotus morti. Lucanus: Vidit amp;nbsp;ad certä deuotus tendere mortem.Etiam fignficat fouendo dimitto,ut tu credo deuouifti uirtu-tem.Ouidius;

Quamuis inrerdum quac me lacnffe recordor Carmina deuoueo Pierides'q; meas;

Cum bene deuoui nequeo tarnen efle fine illis, Item deuoueo,mjla promitto uel opto.Idem:

Deuoueo cipiti triftia bclla tuo.

Compo/ita_a mouco,foueoj_uoueo, corripiunt mo, fo amp;nbsp;uo in praefenti indicatiui inde formatis, Producunt autem in præterito perfefto indicatiui,^'aSillo formatis.

Faueo_i bene alicui optö , utfuisquifque fauet. Hine fauftus, felix cui fuperi faue-re uidentur.Faucor,amicus qui fauet. Cauco,id el^ prouidïo» ut capiti tuo caueo. Item fi^io acuito cumacculätiuo.hiuenalis: Conuiuä caueo qui meftbi comparât. Caucus, q (ëitftbicauere.Incaut ,qcauere ne(cit.Cautio.i.,puidétia,amp;(utuulg’cûApuleioloquif) cautela.Cautio eft, amp;nbsp;cautione opus eft,id eft,prouidédum eft.CautS eft.i. prouifum eft, ut lege cautum eft ne quis adultcref. Prsecauco prçcauesjcorrcptaîyllaba ca,id eft,diligf ter caueo.Terent.Hoc tempus prxeauere mihi me monet. Paueo j)aui,ftnc fupino,id c, timeo.Pauidus,timidus.Pauor timor.£xpaueo,ualde paueo,expauelco amp;c.Flauep,flau* fum.i.eius coIoris cuius eft ccra,aurum,5t matura feges. Hine flauefco,flauus fio. Liueo, liuidus rum,id eft,ft»rdidus df niger,ati^ etiam inuidus.Ouid.Liuent rubigine dentes.Li-uor,id eft inuidia.Lucan.Liuor edax tibi cunfta negat. Aueo.id eft^cupio.Tui.Qyid aiftS lit aueo feire. Auidus.i.ciipidus. Ferueo uel ferbeo.i.ualdecaleo amp;nbsp;fluftuo uel çftuo,» di eitur etiam per tertiam feruo.aqua calida îeruet,id eft,bulic. Item irafcor amp;nbsp;diliges fum, utferuet opus,id eft,diligenter procedit.Deferueqjd[ eft,torpco,feruorcm amitto.CeF. Interea puer uenerat amp;nbsp;olla deferbuerat.Efferueo,id eft,efiluo,ut ceruifta non efferbuit. Verg.Feruere cacde noua.hoc à feruo eft, Conniueo.i.claudo oculos.Item eSfentio.Pcr-1ÎUS;Vænificonniues.Item conniueo,id eft,dillnnulo me fcelera'cuiufquam cognoftere, uulgo per digitos uidere dicif. Cicero in Philipp. Quibufdam in rebus etiam conniueo. Idem pro Cælio,Proh dtj immortales, cur interdum eonniuetis in hominum ftelcribul iMximis^Item conniuere apud Gellium pro ftipari.claudi amp;nbsp;contrahi capitua. Gelliu* libro. tf .Conniuere caua uentris 8i ftomachi.fed redeo'ad primum lignificatum.PIiniut lib.ii.Grauioresalitfl inferiore gena conniuent.Idem:Colûbæ amp;nbsp;ftmiliautrat® genacó-^ niuent.Nota gena fingulariter contra grammaticos.Dc côniueo tertix.Caluus:CS grgt;-«is ingenti conniuere pupula fomno.Frequcntius eftjêçundæ.

Pant quoff ui turn Act,plet,dclet,net,cienaddc


Moneo


Foiifo

Vouto


Faueo Cauco


Paue» Flauea


Liueo Aufo Ferueo


Conniue»


-ocr page 164-

D E VERBORVM P^R AETE. ET SVPI,

Cum uîet ortum oleotSed uult adoleui't adultum*

Dofimplexolco per ui,magcnata per cut ‘

Deleo,

ç(Sunt adhuc pauca fecundæ cóiugationis uerba fadentia præterita per ni Mlabam: fu pinaÿo per tum.mutata ui in tuin.ut fieo fleuifl e tunTSê.FIêö noelMnufnj fedbn copo fita ut compko.impko Âe.CÔroêpTîta aE^ko fypi* habent eui etuniiUt âboïëo abokui aboktumÄcSimpkx facit ïibentius ûi per diiaZfiTIabas,amp; jtüîh in fujynOj tarnen fim-Jgt;kx«jaji^èt e'm etu. Et foinpofîtaaJiqn ui i?»: adoko aut facit adokui adultü. Fko, id eltjachrymorponif pro defleojd eft.lugco a^iuc,ut fleo uel defleo matrem. Boeti’; Fleuit amirtbs Ithacus fodaks,id eft.Vlyflcs khacenfis.Effleœflendo corrumpo.Petrus ef fleuit oculoî. PkOjid eft,plénum facio; non elf fimpkx in ufu.Inipko,compko,repko, idcm.DcpIcOjid eft,cuacuo.Papini.Tu mó fi ueteres digno depkuimus hauftu Da fontr» mihi Phoebe nouos, Expko,id eft,impko.Tercntiusi£xpkam animum gaudio.Q^an^ 5^®% fignificat euacuo.£nnius:Nauibus expkbant fefe terras'cy, repkbant.Pppko,id eft, impko.Terentiiis: Mulier lachrymis oppkt os totum fibi. Suppko,id eft, compleo uel addo.Deleo deles, id eft.deftruo proprie lineas aut régulas.Horati’: Dclere licebit quod nö edidcris.neint uox mifla reuerti. Aliqn ftgnift’cat fimpliciter remoueo.Terëti.DcIeo dehincomnesex animo mulieres.Rex deleuit oppidum,id eft,funditusdeftruxit.Luca. Mafliliam delere uacat.Spongia dektilis.qua aliquid dekl.Diomedes fcribit à dckor pgr ticipia dcktus penultima longa, uel delitus pen ultima breui . Varro literæ délita? dixie, Caluus ad uxorem prima cpiftoîâïTn uia jenta. b'ed hoc uidefuf elfe adelinof.Delco eft

Aiko Lctum Neo Cico Cio

Vieo

OIco

Aboko Exoko Inoko Obfoko üboko

fo quodidem fignificatko, fed noi^ftin ufu. Vnde alkoalles, idejl^aHino: ucrum ncc alleöTn ulu elf, ftcut nec rekö àc.nilîin præterltîs allem relcui, quae iam data funt allino,relino verbis tertiæ.Letum à ko,fefte Pnfciano,id eft,mors,quia omnia dekt. Neo neui netum.undy netrix.prnprie muliete eft fila facientium.Ouid.Sic fedit lie cuira fuit fie ftamina ncuïçJCico çies çiet,çiui citumiteftibus Diomede amp;nbsp;Phoca.pro eodem di citur per quartam^do dui citunvTed hoc di^jijnfcÇiturn à cjeojgt;riqi em corripit. Hinc frequentatiua excito,concito, recito amp;c. Èxcitus participium penultima breui. Cituin d cio,pfoducit eam.Vndc accitus amp;nbsp;excitus penultîma fônga. teftimonia intienies in uerU ficatoria noftra (Jieojitl;.,çxgitdeft,uoco,prouoco.Verg.Bella cient prima'q; uetant con., fifterc terra.Idem: Acre cicre uiros Martcmcg accendere cantu. De cio. In hymno: lelum ciamus uocibus.Lucrctius: Aurarum cimus ad ortus. Plini.Aluücit, Vrinam cit frequenter dicit pro mouet amp;nbsp;prouocatd^ompofit^iiuGïfenrpcr funt quarte, utaccio.côcio. cxcio amp;c.Diomcdes_perfecundam accieo etiam dicendum crcdrt.Accio.adduco.Éxcio. euoco.Verg.Ànimas excire fepukhris.Concio,conuoco.Oïcito,id 611,1110. Vico es et eut etum,unde uietuy uin penultinia communi: uerbum eft antiquum fignifiçansj^are SC înfleflere.PIâùt.inMcnae.Viden tu illi oculos uiere ut uiridis exofîrcolôr,id eft,in obli-quum flefti. Vnde uictos rotaB« canthos Si ligna contorta dicimus. Et uietus proprie eft flexibilis,mollis,lâguidus,fîne ui,ut uieta? uirgæ,uictus fenex.Hora.Quis fudor uietis SI q malus undiq; membris crefeit odor.Lucreti.lib.j.Necfupra caput eiufdem cecidifle uic-tum uefté fentimus.Vietores, qui uafa uinaria religant.ftipant'q!. Oleo,odorem emitto, hoc bene ucl male oict.Ûles ceruifîam.Horat.in epift.Vina fere diflcêToIuerunt mane ca mœnæ.JÂartialis: Arque bluere lares comeflatorc lyæo. Olim fecit etiam okui oktum: hinc oktum.id eft,ftercus humanS,quia ualde mak okt,Pcrfi.Veto quiiquam faxit oie-tum.OIidus,ideft,fŒtidus. OIo is, terti^uetercs dicebanygt;ro oko. Plaut.Olunt ædes Arabicas. Aboleo,ideft,deleo,extraconluetu3incmduco.Âcto. Hoc decretum Vefpafî-anus abokuit.Exoko,extra confuetudinem uenio.Plini.Et hoc in totum exokuit. .Exo Ictus dicif adultus,uel Icortum mafculum.Inoko,inuako,in ufum uenio, ut non rfïban-da res inokuit,Obfoko,id eft,fordc9 uel exoîeo.Tuir.Çbfolcuit iam ifta ratio.Obolço«

-ocr page 165-

lib ER ,V.

fine s cum accó ferc,trtriim odorcm indkat.PIaut, At te lupiter dij!® omneï perdant,ofcgt; olf uifti alliü.Pf role o.ualde oleo.Subpleo.id eft.odorc fentio Si cognofcOjCum dtó.Idé: Subolct iam uxori qd ego inachinor.GiaueoIco.id eft jnale oleo.Suaueolco,id eli.bene oleo.Hinc graueolentia amp;nbsp;fua«eo!entia.R.edoleO'id eft.oJeo.Hieron. Nung uinü redo- Redoleo leas,ne audias illud philofophi,hoc nó eft ofculü porrigere,fed uinum propinare.Verg.

Teruet opiis,redolent'q5 thymo fragrantiamella.Adoleoadolcuit,uel perultimam uoca xdoleo lem in fecunda(ut qindam uoluntkefte Diomede,adulèui adultum,id eft,crefco.Vcrgili. Tuiàc cum mox aduleuerit ætas Sis memor.Item crcmo. Idem: Verbenas adole pingues. VA_ddiint quidam habentibus cuietum:fueo eui etum.guieo quieui quietum,ucrum hxe funt minime jn uIû.N^enim lam quieo, requieo, fueo, confuco amp;c. dicîmus.Ted quic-Ico quîêinquietum,Tueico(ùeuîTïïêtu amp;c.ideo næc omiiî.

Dantfutn fi fiiadct,ridet,manet,hæret,filt; ardet. Et tefget,mulcet,mulget,iubeo geminans ff, Indulgct fi tumeum torquctfæpiusoptat. Sorbeo pfi tum dat,uel normam rite relèruat. Dans a per i maneo,minui facit abf^ fupino. Sic urget fi uult cum fulget,tuf get,ôC algct.

Ouædam habetit fi funi.ut fuadeo fuafi fuafum amp;c. iubeo iuffi ÎUlTum gemino ITutroU tt^At in’nülg^ indulfijhduItutnÆorqueo torfftortuni iæpTus: aliquando etîam indul-

.tot'fum -Sorbeo p»jEtum,m forbui itiim. Compofica à maneo, mutantia â in i bre-uc habe nt ùi fine n^ino,utmineo^minurSî^d eft, fine Jupîno urgetîîScit.ut urgeo urfî.cm lungutitf ^Igçojulfi turgeo turlî.al^o alfi.MajicineîIusdicit forbeo quôcun-»ç in prætcnt^âbcat carere tupino.quem faUi oftendît forbitio PeflP: Sorbitin tollit quem dira cicutæ.tjcerd Tuft. Sangurnem omnem ïorbin. Sorpfi legimus apud alios ail tores, tePte Diomede,licet Caper neget latine dici. Ardeo Nebriffenfis credit fupino care re,fed fallitur,quia arfum facit.Inde arfurus participium, tefiimonium lu'debisin uerbo nubo. Suadeo.id eft.confulo.Ouidius: Nox Sf amor uinumcg nihil moderabilefuadent. Diffuadeo.Idelt,ne facias fuadeo.Perfuadeo.id eft.fuadendo induco.Velim tibi perfuade as,id eft,credas.Kideo atiquando pro compofito derideo ponitur.âc fie aäiuum eft.Oui dius: Ridear Sc merito peftus habere ncgcr.Derideo,conuitium alicui dico. Irridco,idê. Subrideo. modicum rideo.ArrideoJd elt,faueo,ut fortunatibi arridet. Ridiculus derifii dignus.Con^ofita à fuadco Sc rideo produent fecundamjjllabam. Maneo,ut mane no bifeum dneTItem maneo.Id eft,e~xpeZp?rerent. Quern hic manes. Autfuturusfiiin.amp;iff Manra fto.lmpcr cum accó. Nafb: Fata manet omncs,id clt,debemur omnes morti.Permaneo, ufiç in finemmaneo.Commaneo,fimulmaneo. Remaneo.ideft,manco. Emaneo,foris nbsp;nbsp;nbsp;.

maneo.Vnde emanfqr,dicitur miles qui diu uagatus tandem redit ad caftra.Haeccompo tmtnea fita habent fi fum.ut maneo. Illa uero in quibus muta^ in i brcuefflj^faciunt ui ^r duas ^jlabas abfa fupinoiùt emineo uiuJuideor Sc pryaltjs ^teo uelexcello.Nalo: Eminet Immineo qd pctls ccce tuos. Immineo,id eft.jnfto. Tulli. Mors propter incéffós cafus Præmitieo-qtidieimininet. Præmineo.i.bcello. Prominco,Iongc Sc ,pcul apparco aut uidcor.Papi. Promineo Prominct cxcclfis uulgus nliierabilc teftis. Hine promontorium.i. mens prominens ad mare. Hæreo hæfi haefum,hangen offt ancleuen:ar(ftç rei infideo figor 8C imprimor.Te rentius; Lingua hæret mc’tu. Hine haefito hæfitas, amp;nbsp;capitur utrun$ pro dubito. Idem: JUrco îuid toaaj«.ldem;in te hscrét omnis «iiJpa,id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ult;l dt,Adtef£o.i44

-ocr page 166-

de VER.BORVM PRAETE. ET SVPI.'

Ardeo

Tergfo

MulcfO

Mui geo

Alij, emunxi.

lubco

Indulgeo

Torqufo

Sofbeo

»

Vrgeo

fulgeo

Turgeo

Algco

Äquid hærçq.Coh«EO.id eft.coniûgor 8c conuenio. ArdeoJd eft,urof,inflammOf,ut domus ardct.Horati.Nam tua res agi£ paries cS proximus ardct.Capifpro ardenter am J re .Verg .Corydon ardebat Altxin .Item fpl ende o, Idem: Ardct apex capiti. Et ualde cu^ pio.Idem;Patnælt;î;moriproinœnib.ardent.Etuchemensfum, Idem: Penthcfilca furcj mediis in inilib.ardct. Redardco,rurrus ardeo;inde redardelco. Nafo: Flamma rcdarde-icitqux modo nulla fuit.ExardeOipetardeOjinardeOjideftjUalde ardeo. Tergeo, uelp tertiam tergo gis,id eft,mSdo S( nitidii fado.Iuuenalis: Vafa alpera tergeat alter. Abfter-geo.fordes remoueo,amp; per tranflationcm aufero.Cicero: Volo abftergere animi tui me to.Hine etiam attcrgo,detergo,uel dctergeo,amp; extcrgeo, MuJçeo mull! mulfum.Cicero ap J Prilcian.Pcrmulfa atcg recreata. Varro apd cûdcm: Capite permullb. Facit etiam Xnulxi mulftmn Salluft.in.j.hifto. Deinde lenita iam ira, pollero die liberalibus uerbis permukti funt.Gel.Iib.i.Permulfti fonis mitiorib.Eft afit mulcere lenirc.mollire.blan • diri,mitigare,dulcem faccre,ungere,dfIeaarc,poIire.VergiI.ttmulcere dedit fluûus SC tollere uento.Hinc dptn.ikco Sc permulseo,id eft mulceo uelujftdc mulceo. Tcrenti.Nô poffum pati quin tibicaput’demulceaih, MuIgeoTiTum,u‘el xiàbyutorPrifaan.fignifi-cat lac e mammis exprimere,licet ad alia qnt® transferaF.Hinc emuIgeo.CoF. Pn'ufquam hoc fiat parSpcr emulgendfi eft.Terent.per trâllationem dixit in Phormione.EniuIfi ar gcnto fenem.Immulgeo,intus mulgeo. Mulftra æ.lac mulâum,_auc emulfi^ aut uas in quodmulgei, qdetiam mulftrn 8C mulAr.ale diciF. VergilEßis uenit ad muictramtinoi alit hubcre fœtus.Cof.li.s.Muldtracü eft repleta lafte non fine teporcaliquo debet effe. Horat.Uliciniuffæ ueniuntadmuliftracapellæ.Verg. Implebût mulftraria iiaccae. lubeo iuffi iuflum,ideftJmpero.Itefli rogp.Vcrg.Infandum regina iubes renouare dolorem. Et dicölici ö^to.'l'ercnt.Iubeo Chremetem faluere.Item decerno,ut ppi's iufi'it;hinc iuf fus a n.Cicero lib.feptimo ad AtticfuAbefie iufft fumus. Indulgeo indulfi indulfum,tefte Prifciano,amp; frequentius indultfi.icj eft,obfeciuor. Sc facile concedo. Cicero Tyront; Ih-dulge ualetüdmi füx7 Terent.Niiniû filio indulges. Pcrfi.Indulge genio. Deusindulgec pcccatiSjid eft,ueniam dat,Chriftiani dicQt.Dc hoc plura uidebis in fyntaxi. Marcellin’; Tanquamlicentia crudelitati indulta. Torquco fi fum amp;nbsp;fæpius tortfi,id e^inflefto,inde tortilis,id eft tortus,ut tortilis candela.Itr iaifto,uc torqueo gloKS; « punïöjhinc tor tor,id eftjcarnifcx.Tormentu,id eft, pana amp;nbsp;bcllicü inftrumentfi, ut funda bombarda Sc csetera.Itemtqrqiieo,id eft,gyro celeri rotq.Vergil.IIIü ter fluftusibide torquet ages circS.Item guberno,ut cxln 8c terras qui numine torquet. Abftorqueo,torquendo aufe ro.Contorquco.id eft torqueo. Terentius; Vide utille fibioscontorfit carnifex. Retor-queo,ideft, riirfus tor^uco,^ iteçeiacio.Tuaiacula in teretorquebo. Extorquco.id eft, torquendo ucritateinexquiro.Itcm aufero,ut extorfit mihi pccuniam.Diftorqueo,id eft in diuerfum torqueo. Sbrbeo,deglutire gcq molle ;Iedfl etiarn eft forbo forbis. Luca. li. *. Abforpfit penit’ rupes,amp; teifta feraçe; ergo cótra Caprfi align forpfi dicif. Exorbeo,ab forbeo.obforbeo.id eft^totum forbeo Sc deglutio.5orbitio,forbendi aift^,ucl cib’ liqui-dus qui facile forbe£:hjnc forbitiScuIa.Perfi.Barbatfl hoc crede magiftrü Dicere forbitio tollit quern dira cicutæ. Sorbities idem. Vrgeo.ideft,prcmo, cogo,co_mpeUo,feftino, Tulli.11IÜ neq; urfi ne^ leuaui. Afinius Ciceroni Iib.decimo:Lepid’ urfit me,id eft.ftimu lauit.Supinn negant grammatici hafecre,quia nue in ufu no eft, licet olim fuerit urftim. Liui.Vrlus inde cu qnam modo id praeftaturus effet percontantes doceret,hiud una alfe-rere pertulit. Fulgeo fi,ideft,fplcndeo.Fulgor.i,fplendor.Fulgidus,fplendidus. Hine c£ fulgeo,affuIgeo,refulgeo:IcflB etiam per tertiam fulgo is.Verg. Auro'q? effulgere fluft*. Tiirgeo,ideft, iiïHdföCtumeo.Verg.Turgcnt inpalmitc gcmmæ.Plaut.Vxor nficin fer mento tota eft,itaT5rgct mihi.Ennius in annalib.Deturgeo.id eft.decrelco.Plin. Detur gëte Nilo mufeuli reperiunf. Obturgcq,circSturgeo.Lucil.Obturfi ebrius.Turgefco.tuv gidus fio.Perfi.Nó equidem hoc ftudeo bullatis ut mihi nugis Pagina turgefcat dare pS-dus idoneafumo, AlgeQiiifrigcgiMartialis: Alget adhuenudo claufa cuhnafoco.luuC'

-ocr page 167-

t r B 1 R. .V.

Hili« vertus lauJafur ÿalget Horariiu: Quiftudet optatam curfwcontingf« m«ani, jviulta tulit fecit'^ puer, fudauit Sc alfit, Calepinus dixit «jam facere aJxüautoritaiem defidero.

Xi tum dat mulcct,mulget,lugct:uelut äuget, Xi,friget,Iucet,conniuet,at abfqp fupino.

quatuor mulceo,mulgco,lugf o,augcô,habent xf in praetcrito,amp; ftum .pryce.« dente tinjupino,ut' muTcco amp;mulgco xi,mulfturn,Jigt fatit patuerunt.'quia ctiam fï-iiunt inulli muT^m.ifïta eaScinliabent præte rita.d( uipin^.Lugeo luxi.id eft.dole o SC i tri(tor,amp; uaTde fle o, amp;nbsp;înTugîïBriueftc ium, eciitn iinre triftcr nee fleam, 8c fótrtgere accufatiuum.utlugeopattern.Luftuïeft Iiigendiaftus. Elugeo, luftum depono.Agræ-cius: Eluxit qui luAum depofuit.yiuxit.quS lumen apparuit.Etiâ fignificat deflcrc.Cic. Patnam cluxi iam Sc grauius Sc diutius 3 ulla mater unicum filium. Amjjo^uxi auftS, id eft,maius facio.Cic. Natura non patitur ut alioçz fpolfts noftras taeukates augeamuï, Augea Adaugeo,multumaugeo.Augcfco,id eft.crefco,Diomedes additnjgeorux^uftum:fu-geoxi.ftum àdjjriusin ufu nó eft.pofterius nunc per tertiam fepius diciïuigo is. Ru' geo ruges.'ünrugörrugis ,id eftTruftunremitto pro hoc in ufu eft frcqurntatiuii rufto: unde eft ruftito,as,amp; crufto.Sulp.Etruftare caue quin ora in terga refleftas.Strjn^ os, Sc crepitum cage tenere nates.Sugeo amp;nbsp;fæpius fugo,id if^piritu attraho uel fuccii tra- Suge 0 ho,unde exugo Scexugeo.Plau.in cpiïïTÈgo me uertam in hirundinem atq; eorum fX-ugebo fanguinem.Auguftinus à fugeo fugiturus dixit,quum à fugo fufturus dicatur.Dp omedes ctiam ponit alliceo allexi àum. fiejellicco amp;c.quae omifi, quia per tertiam nfle póti^ dictmus allinojelliciQ amp;c.Tria ficiu^ xi abfqj iupino.frigeo xijugeo xf.coni-tieo£°f,'*'’5“°“:tam€n aliquädohabuit cóniftü.fed nûc in u£unó eft,amp;itacüNebriiren fi «rer^pino Jrigeojum frigidi«,ac etiam fegnis,hinc rcfrigeo.Teren.Refrixe ritrcs.Cic.5.ineput.adfratrem:Scaurus refrixerat.Iuuen.Sat.7. Etfiperfrixitcantatbe Frigeo ne.Qmdam gi ammaticj haud fane poenitendi djxeruntpræteritum etiam effe fdgui,^' businhoc n3 eredam donee autorkate maiorum cóuincar.Lueeo luxi.idëftjlucem emit to. Alluceo.ad ahgd luceo.In Pfal. Alluxerunt Mguta eius orbi terræ._Colluceo, lïmul luceo.Ver.Mœniacollucêt flammis.Eluceo.emitto lucé.Illuceo, luceimmfttOjUtilluxit dies quâfeeit dns.Deus illuxit nobis.Perluceo uel rin 1 uerTo pelluceo.i. träslueeo. Plau. Pellucet quafi laterna piinica.PoIIucco,dedico,ucl in facriheium do, quafi patetcr lueco. Plau.in Sti.Vt decimampat tem Herculi pollueeam.Videtur fupinum habercpolluftum: unde nomen polludum pro ipfo facrificio. De hoc plura jn annotàtiSnîBüs.Beroaldus, Pollucibilis cœna.i.Iauta SC opulcnta.PolIucibiliter.i.fplendide Sc laute. Plau.in Bac. Pa feite parafitos,obfonatepollucibiJiter.Pra?luceo,antelucco.Tulhus, Ego meismaiorib, meauirtutepræluxi. Dilttceo, ualdeluceo. Dilucidus, id eft.clarus.Diluculum,tempus quoluccreincipit;lucefcit, dilucefeitäcdilueulafcit,ideft,diesfit.Conniucoetiam hJk *gt;et conniui.amp; dfdaratum eft ibji dpjiauito ui tum.

Lueeo

Pollueeo

T E ftHF I A-€ O nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X«?

quot;^^Vlt xi dum^ cio.Facit 8i. iacitedt amp;nbsp;adura* Elicio per ui dat itum: fratres mage xi dum.

qVerbum tertiæconiugationis delinensin cio dat xi inpræterito8Ciftumper eîit fuptno,ut afpicio af^exialfeitum; pêniëeppeUs^xi içUçôunii HExupiuntur taêióleg

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;U

-ocr page 168-

DE VERBO. PRAETERI. ET SVPIN.

Elido

Lado Lado

faitiim.iad? iaftii.Quoiy c^ofita fadunt fupina in cdiitTi,pcr rtgulä: fi qtiej muta tur in iamp;~'Ut infiddinfeci inircflununHcTo inicci iniedd. Elido mägis habet fJicui elic» tunï^ fUxi eleLt^:^iJ tarnen aliquan^o^habuit,iin Jeêîi ficquentatiuum erc'fld.Plaut.' in ÄR^lbo 3duorium,atq; eledtab'o qu/cquijilliic fit.Ät Liui I1amp;.4. eTk:ui7eciF3icen5; Ad coUogum uatcm elicuit. Reliqua eiufde in cópofitionis magis xi dum faciunt. Terenti, in Phorm.Ts feneni per cpiftolas pellexit mö nö montes auri pollicens.Nonnun^ tarnen f* ptt tyuiig^’jlabas^ itum legunf haberc.Pifo apd’ Prifcianum: Ciiiiis unius præmio multoçt allicuicanimos.Varro;DeindeubipelJictiitdulds.leuisundaiäporis. Liu.Teil-Io Afiatico ornatu fluens pellicuit .Simp!ex_^teftc Prif.fun hcio lexi Icdü undc cft lado^ iiftälidaexolcüit.ut fpedo rpexî'ipedum:uhJêipefto.as7ipcdmen SC fpecies. Laciö, ’-Sjtjjj^^audem duco.d lax.id elljraus^öc tn üfu noelr.iedlicneffrquentatiuum lâïioj id fit,per blandidas illicio amp;nbsp;dccipio.Terent.in And.Nifi mc ladaffes amantemjalfa fpe producereseLaflo item.i.laçpræbeo,quod eft matçt. AH^o,à lade remoueo.Compofi tajlado mutant a in 1 breuc.ut alliciodd cft,blande âttrâHo.Illicio.induco.Plau. Mere tnx m urins ilipvi't in difpendiuni.Pelli'cio.pertrahoEliçio,blande eduço.cxtraho.De-lido Si oblido iruifu non funt.fed bene hine deduda, deleâo, oblcâo.jk inefto pcllc-

Spedo

O,aîleào.rVïïaxdtleft.callidus.Pellacra, calliditas.gpccio Ipexi Ipedum, itTéîtTînaeOt iam exofeuit,manferunt in ufu compofita^uæ mutant e in i bretie, ut infpîcio.afpicio

Defpkio

Fado-

Hine etiam manfit frequentatiunJpeftQ,..tjiidco, iindc expedo Si fpedeSjfdêRjeffi. gies facies uel imago 5ifc.amp; fpecimë.id cft.cxemplar, Si fpeculû Si fpeculari Afti-lt;10, confidero uel ad aliquid uidco. Infpicio, fere idein. Refpido, retrofpicio. Delpi-do jd elt'deorlum uideo.Ouidius, Vt uero terras defpcxit ab æthere ftimmo. Item fpcr-tio. Solom.Doôrînam ftuiti dcfpiciunt lt;Difpicio, clarc uideo Si diligenter confidero. Tullius: Ego quid fperem non difpido.Pcrlpicio,cl^e tiidéo, pFrlpici^,crar'tis. PeiTpi-tax.i.acutus,bene intelligcns.Profpicio,prouidto.Circfi?picio,circudrca cofidero. Con XpiciOj uidco.có(£ic_uus,cIarus,cöipcftus,uifus.Sufpiao^ïurftim uideo. Verg. Acne.ait, Et faftigia fufpicit urbis.Etiâ cil Honorare amp;nbsp;en quadam rcucrentia afpiccrc. Item eft malâ de aliquo opinarijunc fufpicio, mala de aliquo opinio . Dicimus etiam deponcntalitet ftifpicai iidefpicari,côfpicari pro fufpicere amp;c. Ter. Cur in his ego te conlpicor regioiu-bu.siTaciOjnoincftjUt facio uerfiis.Item patior.ut facio iaAurâuel damnum. Paruifacio^ ld eft, parui æftimo.Côpofita mutant a in i brcue.ut afficio lace patens tierbtim, ueluti afficio tejionore.id ert.honorg te amp;c.dc hóe'plurain iyntaxi. Çolîcio'^eTTfâcîô aut perficio,ut coFccinegotium,amp;confumo.ut confeftus fum fenio.Éfficio.id eft, fecioaut perficio,qd fignificat totum facio.Inficio,id cft.tingo uel coloro.Infcélorcs.funt tiniSo res.ltcm corrumpo.ut cadauerinficitacra.Cfficio,id eft,noceoiScneca,Semper iudicio fauor officit.Pracficio.fuperiorcm côftituo.ut princeps nofter præfecit Georgiiim exer citui fuo.Proficio.fruâum facio.Multolabore pariim profeci.Reficio, reparo. SufficiOj fatisfum. Atiaronih’iffufficit. Item fumininiftro. Vergilius: Suffice tela mihi.Et in lev-«umalteriusfubftituo Idem: Ipe regemparuos'qj Quiritesfufficiunt. Suffeftusinde-funfti locumaccitus.Iacio,notumfatis. laâo.as, idem, ut iacio ueliado globum.Iacu-Jum.quodinhoftesiacittir. Iaculor,aris,id eft.iacio, Comporta mutant a ir^i breuem, amp;nbsp;fcribuntur per duo ft, quia unum fuit in iacio, Si artefum fit ex a, ut_a^io;âff aliquê iacio, ut alter alteri pilam adîîcït? ÂBîîcio,remouco?Denâo.^eofîumiacio?Ziicio,ex-pcllo.lnftciojin aliquidiacio. Obftcio,contraiacio. Salluft. Ea fi tibi falfe obftcio refel-le.Proftcio.procuI iacio. Reftcio,rürîïïm iacio. Terentius: Rciecit fe in eum.Etrepello. Vergilius: Ex humcris reiedt amiftum.Subftcio.id eft, fubdo.ut Romani multasnatio-ncsfibifubiecere.Etfurfuin iacio. Vergilius: Quantum uere nouo tiiridis ic fubftcir al* «US. Traftcio.ideft, tranlporto.traducopontonibusautnauibus. Liuius: Traiecitco-pias iberum. Traiëftù’s, ubi homines Si aliæ res trarjeiuntur aquas. Item transfigo. Pa-fiinius: Huie geminiuD obliqua traitùt arundint ttinpus.Coa^^nuil iaeio

-ocr page 169-

LIBER .V.

mo.Tcrentius.Annoî.ffo.liatusesuel plus tout côijcio.Cotiîffto,ai,îdê.TiiufnaIis,Haud in31e conicdat, ht fleyt vall dar na. ConicAor, oris.quiincertaconaturinterpretari, lit fomnia 8(i. Quatuor tantum funt in cio iïmplicîa ïam dcçlarata. Lacio,ipecio^iacio, facio: cuius pafliuum eft iîo:olnn tarnen dixèrunt'faaor.utViftruuius Iibr.4 .capit.r.cale faciuntur,amp;libr.j.cap. lu calcfâdenturdîxft.

t)ic fodi fofliim gemino ff/ugi fugi'tum^.

■ ^IFodiofacitfodifoflumgeminoiTJugioautemfti^qgiîiS.Fodioterraineruo.Hinc ToiiEiSf faSxEffoSSo.ex aliquofodio.Ouidius,£ffodiiintur opesirritamenta malorü. j-gdiQ Effodio oculos,ideft,eruo,lnfodio,inaliquo fodio.Euclioinfoditterræpecuniam,Cô-fodio,Transfodio,Perfodiôjd eft, transfigo . uthicconfofliiseftlancea, Fugio^ide^ftT fuoio uito amp;nbsp;currendo relinquo. Vcrgilius; Nos patriam fugimus. Idem : Quem fugis ah de- “ niens.Itemcurfîmabeo,Idem;FugitiIicec ocyor Euro . Fuga,ideft, fugiendiafttis. Fugax, facile fugiens.Fugo,as,primæ,id cft,fugere Çogo. Aufu^io, id eft, fugiendo abfte-do .Effugip, fuga euado. Vergilnis: Nunquam hoJie effugies, ueniamquocunq; uoca-ris,id eÆ^ocaueris. Efftigium.id eft.euafto. Nullû e à morte effugium. Profugio„,pcul fugio.Profugus,qui in longinqua loca tendit.Transfugio,ad hoftes fugio.Côfugjo,Ptt fugio, Refugio, ad aliquem auxilij gratia fugio. Hinc Côfugium, Perfugium, Refugium; . Fodio amp;nbsp;fugio primam in præfenti corripiunt, quam in præteritis jiduçunt, qd diligenter propter cômpolica côtiderandum eiî,ut fur^rfodit herfdomum meam.Et fi fciret pateffamiliâs qua hora fur uénirct, liigiTarctutiq^ amp;nbsp;nô fineret perfodi doinum fuam.Pcrfodit media lôga.Pei^di die media breui.

cupit,faplt ut,uel uf,dat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pia

Diccapi'o cepî captum:rapio rapui ptum«

HCupio facitcu^jcupitum,ut fapiojuiitumpenultimalöga,^Jucrbumetiam amp;Cx plusquidemfacit fapuifapitum.pcnultlma brcui. Sapio cepicapttim ■ R_a~piorapuira-pturn, nrt juntpluriiii pio definentia, nifi uerbum in prælenti cum hinc deduÆs pene obToIetum cerpio cœpi corptum,qdin feqiienti lib.patebit,amp; figniftcat incipio. Cupio,^ ideft,defidero,Pcrcupio.ualdecupio.olimfuitquartæ. Liicretiuslib.i. Cófringefé ùtf Cupio aróta Naturæ primus terrarum clauftra cupiret.Sapio,idgt;ft, faporem habeo,ut hie pul- gapio lus bene fapit.Etiam eft per faporem indicare.'uf caro Tapît aduftionem.Et ad alia trans-fertur. ut uerbatua fapiiint ftultitiam uclhærclîm,Swo,id eft^fapiensfum bene fentio. Martiaf; Nubere uisPrifco,nó miror Paula fapifti,per iyncopam pro fapuifti. Aliter dixit Plaut.in Rüdente: Magis fapuiftet ft dormiuilTet domi. Naeuius fapiui ut cupiui ufiis eft,dicens; Quanto ego plus fapiui q fullonem cöpreflï. Çôpolita mutant a in i breuem, ut Refipio iii re(îpitum;fæpius eft quartæ cóiugatiöis,amp; fignificat ftultitiam deferereäC recuperate fapientiam. Ci. libr.4. ad Atti. Vixaliqn teautorereffpiui : fle dixit ut cupiui. Afranius; Equidem no refipui poll quam peftus lætitia eft onuftum.Sic dixit ut ra pui.SicutTerentius;Tc intelligorefipuifle.Diomedesnegat aliter g per quartam rcfqii

ÿci.Hinc idem fignificans refipifco,qd magisin ufu eft. Defipio ucro jgagisin ufu é defipifto; äc eft defipio,infipient’ ago,amp; à fapientia abco.Ci. Nimio gaudio pene defipe-rem.Horat.Mifceftultitiam cófilrjsbreuem.Dulce eftdefipereinloco.Olim perquartam _ . fapire^ccbantjmdc fapiui fapitum. Capio cepi captiim.id eft, apprehendo.accipio cactera_.VergiIius;Capc faxa manu cape roKora paftor.Item dccipio.TuIfius:Incft aliquid probi qd capiat ignaros.Et intclligo,ut capis ne hæc^yine capt us us ui,id eft,intelleift*; Äcontineo, ut quantum capit hæc amphora i Compofita mutant a in i breuemj nry cipio. Martialis; Accipe îj primum,brcuis eft occafio Iucri.Excipio,id eft,accipio ucl ex alijsapio, Vergiliuî ; Nenne ego te. uidi Djinonis peffime caprum ExcipereJnfidiisJ

» ij

-ocr page 170-

DE VERBO. PRAETE, ET SVPIN.

Cxdpnia, e!i rts qua aliquid capitur, ut excipula pifcium SC cxtera.Tieàpio, fallo.D«!-purajallendi inftrumenttim.Præcipi^ubeo. Aljqiiando fîgnificat docro, cum datiuo. Cicerolib.primo,epiftola.j.VttumJïiipræcepiftijideft, docuifti, tefteClerico.Hincp-cfptor,doiSor. Præccptum 8C præccptio,id eft, doftrinà. Item ptpuideo aut præuidfo.

animo mecum anteperegi. Rcc^Jj^ rurfuscapîo uclac-cipio.Item gromitto; ßc dtni cum aceufatiuo régit, ut redde qilgt;éoram milii recf pifti. RapiOjUioIetcr âûFero.Raptor.r prædo.Rapina,præda.Raptim (ubito.CompQfita mu

Rapio. *ap?,?4!lihï£ü£rn?ut arripio,adme rapio. Abripio.aufero.Eripio, idem.Seneca; Nihil eripit Fortuna, nifTquod dédit.Item libero. Vergilius; Eripemehisinuifte malis.Deri-pio,detraho.Idcm: Vagina'qjcauafulgcntem deripit enfem. Diripio, diuerfo modo ra-P'°-'P.î^^rÿ’.io,anterapio.Terentius:'IimcsneiIIum prgripiattibi.Corripio.cito rapio, Vergilius; Conftitit hicarcumcpmanucelcrcsipfagittasCorripuu. Itemreprehendo, ut magifter corripit dircipulum.Subripio uelpotius furn'pio.id eft,dam rapio, ut palla eft mihi furrepta.PiwipiOjprocuI r^piö^ reinoueo.Verg.Quo nunc fe proripit ille,id. eft,quo currit aut fugit.

Dat pan'o peperi partum pan'tumtQuatio^

Dat quaffi' quaflum,cufli euffum dabo proli.

Tioi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*lftn rio unicum uerbum pariodat peperi partum uel paritum ; Hincpariturus, illine

Mrtus,a,um,amp;partio, onis,ucl part* us ui.In tio ftmplcxjmicumëft quatio ouaflï quaC lum:unde gua(ro,as,uerbum : preteritum quaflinon eft in ufu tefte Cariiïo. Cómjpofita ÏLintcócutiócócuftieoncufli.imamp; cetera; geminorfin prætcritis amp;nbsp;fupinis. Pario,~pro

FariOi TenTprôÿuco: pioprieTcèminarumeft.Etiamflgnificateffici'ouelacquiro. Yerentiusi Hoe tempore,obfequium amicos,uehtas odium parit. Çato: Labitur exiguo quod partum eft tempore lógo.OIim erat quarte ut nunc ftint hinc dedufta'reperio aperio 8c ce tera. Ennius: Ouaparireîolétpennis genus condecoratum. OuatiO'ideft.moueo.con Qftatiflb cutio, ut quatio arborem. ich fchudde den bourn. Item uexo dCuehementermolefto.

Vergilius: Quatitqppida bello.Quaflb,as,frequentatiuum.id eft.multum quatio. Con-_cutiojdeft,percutio,motito; Excutio,expcllo. Uuidîiïs: Et fi nullus eritpuluis,tarnen cxcute nullum.Incutio,id eft,intcro,incunïfti mihi mctiim. Vergilius; Incute uim uen-tis.Decutio, depello.Vergilius: Mellaque deeuffit folps. Succutio, fubtusPercutio.Hinc fuccuflor,3ïcitur equus pedes eleuans amp;nbsp;felTorem ledensTTCRÉuno? examine. Difeuffio, examinatio. Corripiunt hec omnia lecundàm fyllabam. ïnquio, id eft,aio,inquifti ha4.. bet.eclipticum cft:ideo in lequenti tibrodeclarabitur.

Vult uo femper ui dans utumtuult ftruoxi âum,

Datqj fluo xi xumtpluo ui uel ui dat Si uturn.

Vult^ ruo ruitum,dar uturn proles tibi folum»

Nulla fupina dabunt metuo,luo,congruo;ficut

Annuo cum foctis,cluo,relpuo,Slt; ingruo iunäis,.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CTVeba in uo, per djuifas fyllabas d^nend^ faciunt in preteritis ui per diuifasJ^la'

° ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lgt;as,amp;: in fupinoutn,ut arguo ui tum,iJeft.accülö,amp;reprehendo,ut arguo te furtt Rf

fejtendöüyl indico. Vergilius: begeneres animos timbr arguit.Argumcntum,iä éft', pro Patio uel lignum.Hinc argumentari dcponens,id eft,argumento probare amp;nbsp;ratiocina-ri, ijd indofti dicunt argucre, cuius uerbi pafliuum arguor,argutus,fum uel fui ptaettfi-

-ocr page 171-

LIBER. .V,

ïum habet.PIaut.in Pfcud. Argutus maloçs facinoçî.Supinü uidf nir etiam fuiffe argurt5, quia dicimus argiiiturus. Sal.in.i.hift.apud Prifcian. Mulri ex Bithynia uolentcs occur^ rere falfum filiü arguituri.Statuo ftatui ftatutû.id eft^pono ud ordino.Compofita mutant a in Lut inftituo ui inftitutûjd eit imponô.Itcm dôcco amp;nbsp;inftnio. Deffituo.Êdcpo- Statu» np uel relinquo,utifl^minatü deftituût omnes.Reftituo.repono. Çonftituo, id efi.îia-tuo uel propono.Prm^ûOjin publico pono,uel meretriccm fado,ut ille proftituit uxo rem fuain.Prolfituta uel proftibula,id cft,merctrix.Proftibulum,lupanar,quæ duo à pro fto effe uidenf. Stçmuojui utû,utidefrequentatiuüfternuto,as, quodmagis in ufu eftjéf fîgnificat caput concutere ex inflatione erSpente per nâlüin.Columella li.g.Donee fter-nuat ouis.àfternuo eft, DelibuOjid eft,ungo,in uîu nS cft,fed bene delibutus,id cft,un-ftus, utdelibutusoleo.Terct. Sîtedelibutûgaudio reddo:' Imbuo.nnpleo^ac etiam per Itnbuo fundo.Vcrg.IlliusaramSçpetenernoftrisab ouilibusimbuet hagnui.Hôfat.Quo femel eftimbuta recens feruabit odoré Tefta diu. UAlauo eópofita huitis côiugationis funt. amp;nbsp;Diltio in luo dcfinütjUt Diluo dilui dilutu,id eft,aqua uel alio Mmore purgoiiinde dilutum ui- poUuo nuTBiîu^îu Sec, Polluouiutü,ideft,maculo.Vergi.Polluit oredapes.Eliio,|luo,colIuo, ^Uuo ^luo,id eft, lauo uel purgo.Alluo,ideft,affluo.Hincalluuio.Supina_côllulHi2eluÆallu--tum nufquam Icgi.Exempla regulæ etiam tunt_exuo,induo,tribuo,acuo,iuo,i_ntuo,con fuo,arfuo,amp;c. «LVuIt ftrno 3ti a£.Ëxd^un^ afigua à regTj:nam ftruoTacitHruxi âü.fluo fluxi xum: olim etiam fluQfi-undeeftÆiauAUAuî^muræna flufta, Plyg-ElilPtiUgLpIuo ptni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î? riin iiijuitärunde ruiturus.Çpmpofitahuiusfolü mtum faciuntpenulti-

ma brêuijUt diruo ui utum nbsp;nbsp;jK.ua.3liqmindo forte rutum fecitiad njne non eftin ufu.

rtCQiiædâ tarent fupinis.Mctuo ui, Luplui amp;c,a nônuUis hoçî, tang fupina habuiftent, di^iones quædïmrormanfut âEnuiturus,luiturus ÔCc.quç onwia iam latius declarabo.

Struô,paro autamp;cïo ædifîdïjm:aliqn etiam quipplam ahud.Struôur^id eftiacdificium, Struo iiêlcopôlîtio. Aftruo, ad aliquid ftruo, ut âiîruxi templo facellu. ËtTam fignificat probo uel affirmo.AmbrolÈQui fïdem exigit,fidcm aftruat.Côftruo,compono uel çdifico.De-ftruojfrangoædificiûuel gd aliud compofitü.Extruo,in àItuïïruo.Inftruo,paro.Vergi.

Inftruimus menfas.Idcm:Socios lîmul inftruit armis.Obftrup,claudo,impedio.._Ilitp xi îlu® fluxum,proprium eft liquoçz fluentium.ut aqua ftuit,olcü fluit, per ftmilitudinem tranf-ferf acfalia.V erg.Ramos compefee fluentcs,id eft,latius amp;nbsp;huberius excrefcentes.QA ƒ0 quæ fluunt uidenf minui,ideo fluere pro deficere capif. Vergil, Ex illo fluere ac retro ftib lapfa referri Spes Danaum, Hinc fluxa dicimus inftabilia ac mometanea citotjî peritura, ut fluxæ diuitiæ,£t fluere eft producere ac nafei. Laiftanti,lib,2. Ab hac genre jiximi gqg ppfi multitudineincrefeente fluxerunt.ltem tranfîre, Hieron. lam altera fluxeratdies, Affluo,abüdo uel ad.aligd fluo.Nafo; Affluit incautis dclïdiofus amor.EffluO'Cx aliqfluo, ut iunuefflint?rnfluo,in aligd fluo,Cófluo,fil’ fluo uel côuenio,Deflup,deorfum fluo uel exeo,ut capill’ defluit.Refluo,rurfus fluo.Diffluo,uarie fluo uel abu3o.Cic,Si côfiderare uolumus quæ fît naturæ humanæ dignitas amp;nbsp;excellétia,fadle intelligem“ g fît turpe dif fluere luxuria: amp;nbsp;delicate ac molliter uiucre.Perfluo,pcr aligd fluo. Teréti.PIenus nmaçr fum,hacatq! iUac perfluo.PluraJunt a fluo côpofîta.quib* fupcrfcdco,ut in alnsfæpe. ne «È enim lexicô inlÛtui côponere,lcd diâionum accidentias enucleate, dcclaratîs medio-criter ,p pueris uocabulis.Afluo fitfluito as,id cft,côtinue fluo.Item üipeujato,ut pifees mortui fluitant. Fluor,fluxu^Sf fluxio idem fîgnificât gd profluuiû.Fluftuo as,id eft,du bito autmoueor. Fluo raroTegif niff in tertia perlbnafîngulari.Li.lib.i.ab urbe: Lapi- PIuO’ dibus pluiffe,In Gencfî:‘Nô enim pluuerat dûs l'uper terram.Sic legit Calepi. licet uulgo legaf plucrat: nec fit male dicif.Tib.j .Multus amp;nbsp;in terras depluerit'ct; Iapis.Impluo,in ali qUjdpuo.Perpluo,p aliquid pluo aut pluuiam recipio.Quintili.Cû cocnaculum eius per plueret.Compluo,fîmul pluo.Sum complutus,id cft,pluuia inadefadus. Ruo, id eft,ca- Ru0gt; «lo,Lucan.in.4.Ruitura'q! femper ftat moIes.Et curro.Vergi.Quo moriture ruis maiora 4 uîrïbus audcsfSc frango uel diruo cü accô.IdcmLCutnulos'^ ruit male pinguis arenx,

U il)

-ocr page 172-

DE VERBORVM PRAETE. ET SVPINIS

Efuo,fxtraho amp;nbsp;libero.Irruojjnpcium ftcio.uthoftes irruerüt in noftrar«. Corrao.î, cado.Diruô.i.405*'iiQ-IJôrati. Diruit,ædificat,mutat quadratarotundis. Obruo,oppri« mo.utobruisine uerbiSjObruunt hune lapidibus: hic fe uino obrutt.Obruiînummos hu tno,id eft,tegis.Subruo,id cit,Puerto.Lucan.OflatuIit Magni quçnôdumfubrutafluftu. MetuOjidcft.timeo, Luo,foluo. Vcrg.Pdftmihi nô iîmili poenatômiflaluetij. Cômifla, Luiturus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eft,peccata quæ cSmüîftis, jùpinum uidetur fuiflic luicuni.Nam Claudi.Luiturus parti-

cipio utitur,diccns in fexto côfulatu Honorij: Valtato tandc pirna5 luitura ^fundo.Lua itcm.i.fuftineo,patior,Inftin.lib.i. Qoicuntÿcapi potuerût fuppliciacrucibuîluerunr. Sic dicimuiluo capite rf» tnulftor Si punior.Liuius li.». Obfidesetiam fexcentiimperati Congruo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;apitelucrunt.HinçreluojdçftJfiliiaÂ-«ÏE’S’’t''°'Ç°E.i‘uo.çôcordoiiflcôucnio.PIau.

in Curg.Sane illi inter (c congruunt côcorditer.Traftum eft à gruibus côcorditer uolan - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibus^^inc côgruus, incongruu5,congrucns, incongruens. Eiufdem deriuationis eft in-

lu ®r^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ruo,inualt;Jôpmmineo,impetunifacio.Laiftant.lib.2.Sifæuatempeiias,figrandoingru

at,ad deum côiugii. Nuo.i,caput moueo ucl capite fignificOjfgàtnijinutum. Hic nomé nutus m ui'id eft.fignum capite ùftum aut uoluntas.Et frequentatiuâ Nuto.id eft,capi-tc/îgniheo aut ipfum fubinde motito.A nuo fit numcHiid eft.dei nutut,imperium,po-teftas.Fit etiam nutiu oculit Si manu.Nutare etiain eft uaciHärc, titubare Si ruinam mi-nari.ut domus nutat,animus nutat.i.dubitat.Cöpofitafunt Abnuo.jjiegQ Si fignifico q Abnuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uis membro me nolle,Supinum abnutum in ufu no eft. Hinc tarnen abnuturus leftum i.

Innuo Salluftiusapud Volat.NihiTfibi abnuturos.Annuo.id eft.affentior. annutumnô dicitur. Renuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Innuo,oftendo quid uelim, fine affirmcm fiue negém.Rcnuo.rcfuto. Innutum,renutû,

nô/eperies in ufu, Abnuo uidetur abnuitü habuifte.Hinc Câper abnuitiuus dixjt:Côfcni uaîit uoxduplici uoce abnuitiua,ut nô nolo.Renuo, ne5redas,uerfus gratia gemino n fcribi,ni(î afferatur autoritas ueteris poctæ.Silli.Si placet aut renuo,mancant mô fœde-CIuo' ra noftra. Cluo is.Lpcilius dicil p fum capere.Cluo.id cft,pugno Si fpIendeo.Priidenti. Refpuo Qü* patria uirtutc cluis ppria'q; fed una, Refpuo ui uturn faccret, fed fupinum nô eft in Spua nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fignificat repudio Si fperno,quafi cum fputo per côtemptum refpuo. Spuo,id eft,

faliuam cmitto.Ver.Terram flcco fpuit ore uiator Aridus. Côfpuo,fimul fpuo uel aliquf fado.PIaut.Ab omnibus derifusattp côfputus. Defpuo,expuo. Inipuô,ïnaliqüemlpuo. Sputo asJtequentatiuüeft.Plaut.Nam illicifti qui Iputâf interdit ni tribrbüsücnit.Sputa nien,fputum,ât fputus us ui,eft quod cxpuitur.Lailanti.lib.4. Dabunt autem deo alapas nianibusinccftis,ÔCimpurato ore expuent uenenatos fputus.In li.Iudicum: Quô fiquis rumpat filum de ftupa tortum fputamine.Batuo uerbum antiauum.nræteritum fag't ba Earuo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rui,fupinum batutum nunq Iegi,amp; fignificat uerbe rare.PIaut.in Aul.Nô uidetur^ ba-

tuat.PIini.iib.ji.Crocodilorum morfibus ex aceto in linteolis,ita ut batuerenf ante Sic. Suetonius in Caligula:MirmiIlonem è ludo rudibus fecum batuentem Si fponte pftratû çôfodit ferrea fica,Idcm:Batuerat pugnatoriis armis.Eodem uerbo ufus eft Cice.in fenfu obfcœno.

Bi bo bi'tumq; fadt:fcabo,Iambo,carento fupîni's»

Vtcubo ficprolcs:dantfcribo,nubo^ pfi tum,

Ed’® yVerbumdefinensinbo facit^nn practcrito,amp;bitum in fupino,ut bibobibibibituni. Naio; Saepe bibi Juccos^uis inuitus amaros.CopoIîta coVrîpiunt penultimam etiam in p tcrico,ut Adbibo.i.appoto.Ebibo,epoto.PræbiEo,ante potô,ut præbibo tibi.Tullius:5i mul admoneto qi ei præbibefim.Iml£ibo.in me recîpio,arena imbibit aquam. Sic Verg, Dcgiub® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixit:Bibit hafta cruorem.Papyrusblbula, quæ atramentum forbct.Dcglubo

deglubitum id eft,excorio.Tiberii uerbum eft:Boni paftoris eft,tôdere fuum pecus Si nô deglubcre.SimpIex eft glubo i$ jd eft.corticem uel pellcmdetraho.Cato de re ruft.Sali-ßum fuo tempore tsedito,gltd)ito at^ aUigato,librum côIeruatoiLibrum,id cft,«ortitclt;

-ocr page 173-

LIEER .V.

Sc^o^i.frico.Supinum fcabitum non eft in ufu.Lucilius lib.s.Scaberat ut poreus con-trinslïrfaorc codis.Lambo Iambi,id eOingorfiipinum nö eft in ufu.Luciliiisfâty.2j.Iult; 5cabo ciidas'qi puer qui lambcrat ore placentas. Hierony.in libr.Iudicum lambui ut incubui eft Lanibo ufus,dicens;In trecentis uiris qui lamfcuerant aquam liberabo nos.Ibidem: Manu amp;nbsp;lingua lambueraut aquas.lCôpofira à cubo incumboper tertiam deïînunt; 9i abicfto in p-teritis de fupinismfaciunt cubui ciibitum ut cubo,uclûc jcumbo_£cubui fcubitum 8Cc. patent in prima'coiugâtione. ScrîBo pß ptfi,i.Iiteras forino. Scriba,qui ad alterius iufla Scribo fcribit.Scribo.id eft.librum compono.Scriptor,libri autor.Çompofita .pducunt penul-timamaLt afcribo.adaliguidrcribo.Afcribam te numero iiel in numeruin pigroçi.Et ma puto,ut aferibis mihiquç nuiig feci.Præ7cribo,c5ftituo.ProitnI’o,erjcio auitate.Macrq biusiNon facile eft in cumTcribere.qui poteft ^licriberc.Etiam lîgnificât ucnale expone »■c.Subfc.riboconfentio.Si lortuna fubfcripfcrit uoto meo non egebis. Et fub alio feribo amp;nbsp;anneâo, Horat. I pueratqj meocitus hæcfubrcribelibello. Hincetiamfuntinferibo, cxcribo,perfcribo,circûfcribo,tranfcribo amp;c,Nubo,uiro trador.Ouidi.Si quauoles apte Nuba ïiubere nubc pari.Nupta,id cft,marita Si uxo'r.Aliqu de üîro dicitur. Idem; Tibi nubere iiirgo uolentis uotis cede dei.Plaut.in Caffi.Libet etiam nunc quid agat feire nouum nu ptum,id cft,maritum,ea iîgnificatio eft fatis impropria.tefte Prifeia. Nubilis,puella ma turaad nubendum. Nubq,primofignificabatopçrio amp;nbsp;tego, amp;nbsp;ad Iponfas tralatum eft; quia capita earum uelabanf.ôbnuBo.i.obnubilo amp;tego. Vergil.Arfuras'q; comas obnu-bit amiftu.Leftum eft pafiiuiim nubor in euangelio: In cçlo neqt nubent necg nubentur. Compofita producunt pelTuItimam,ut connubo,id cft,iîmulnubo. Innubo, ad doinuni uiri tran7cô^Innub'us,qui uxbrclfi'aucit.Innuba.quæ uiro tradiLSfidiacc nomina penuï tiinam corrjpiuntJPrônubo,nuptns præfum. Ihnc contra primitiuqjBpenultimcorré pta.Pronubus,qùi nuptqs præeft; grsecc paranyni'pînis'cliciLï’ronuba, quæ nuptiis

ïn ui tum mut»fco,pafco dattiW partum»

Agnolcojcognofco dabispcr i'tum,nihi'I autem GHfco dabit uelut incepnua,popofci't habeto Pofccre,uult difeo didici, compcfci't ui di€ Hæcpcr itum fledamiConquexi toile fupinum.

^yVerbum definens in feomutat feo in ui fyll^am^Sc tum, ut crelco cretii cfetiiin,no(cs noui notS.jqufercoquieui quîctû.fuefco fui?unuetû,aiciico aïcnii a(citû,côfcïîco iuj ituiUi defeifeo iui itû : autor*Prikia,I’ximq_tn hæc praetenta fupina âlîGde uidênTderiuata. üt à quîéojîîTeo Sc.NâCaulîûs côîueo dixitiléd quia primitiuâlîæc exôlcüerunq ITqiiïa ex eismanfit alqs damus;ueluti in nominibus uafa uafoçz dicimiis efle à uas, quiauafum defqt erte in ufu.TExcipiuni à régula aliqua,ut pafco,cognofco,3gnofco,quæ præterita AgnotoK fsgulariter formant,paui,cog_noui,agnoui.Supina uero contra regufim paftn.côgnitfi sgnitum .Legimus tarnen align regUIarrter agnotum.SallulïnnXniïf Ne^Inermes e^ nbsp;nbsp;.

præiio uirosquen^agnotu^. No1co,notum in uiu habet.^^etur^iam nqlcitûaUqn l’OlcitUH JiabuiiTciundenoIaturus.Sf Irequcntatiuumnofeitoas, inufueft, «ignoicq participia futuri ^s etiam facit ignorciturus,teftc Prifda.Clifco caret ptôamp;f^ino.liçet olim fc-cerit glîlcî gljftitüjtem prætcritisSTu^iniscarçnt 5gt;ba inceptiuajiinçhoatiuæ format faite proprüs.Câpïunt aût pterita à pnmitiuis,ut calefco calui,tepeico tcpui,quæjtcri-ta niagjs à calelco la tcpeTco uult elfe VaUa,g à çaleo tepeo. Quorundâ primitiua parum fiant: ui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;intfsEÏHwuîjftn sito i(ou) à ieneo amp;lt;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pffvr» languctij ienét'^

-ocr page 174-

DE VER.BOR.VM PR.AETE. ET SVPINÏ^

Quieli«]

Suefco

Cófufco

Afcifc»

Pefcifc*

Pafco Glifco Pofco

Difco Cópffco Difpefco CuquinifcS

Oquinilco

K« fupîniî pertittu cirent. C^fco olim ipprium ptm ealefci faciebat. Cato apud Mafgt; crllum: Aurea nobia calefcerünt ad iniurna. Pofco popolci, Jiïco dîdici.ë^efco copefcuf, difpefç^difpefcui.quæ Quatuor fyiunt fupina in itfl ,ut po^tumjdi^itum amp;c. lie« hæc fupina nnt in jaro u.lu.Âpule.àpS Prircian.diicjtuM dicit.Seneca in. j.7c dementia: Ego fum nobilib“ adolclcentib.expofcitum caput,in qd mucronea acuant.Antiquiflimi, terte Gellio,pepofci per c in prima fyllaba dixereJConquinifco c5quexi fine fupino dicimua. Crefçojdeftjaugeor.IuuenaIia:Crefcit amor numtni quantum ipft pecunia creFcit.Hinc cretu^a um,id dtjort’.natua. Accrefco,ad aliquid crefco.CôcreffOjimuI crefeo, coalco. Lac cocrefcît.îîet ronnet.Côcretua fatiguia dtc.Deçrefcojninor fio.Martialia: Decreuere gregea dum adit hagna frequena. Increfco.ualde creîco. Suçcrefço, furfum uel latenter crerco.Nofco.nô ienoro:nofce teipfiim.Agnofco.cognofco.diynofco. ferme' fignificât idem qd nofco.Ignofco.i.ucniamdo.Terent. Pater obfecro ut mihi ignofcaa.Qirieléo.id eft.non mtmeQr.Item dormio.flc curia fiue labore uaco, fie gefeere facio.fic aeem regit. Plau.Quieice tumultum hune g eft ante oftium. Vcrgi.Et mutata Tuoa regemnt flumina curfua,idcft,gelcercfeccrunt,autoreSeruio.Sall’.Paululum requietismilitib.Reqiiiffeo, ideft,quiefco.Ciee.Nifi coçiexitio nôrequieturam.Quiereo primarium effedoeet Gelf. amp;nbsp;ab co quietem dici poti’ 3 contrd. Acquiefcp.id efl-.quidsjî amp;nbsp;eôjêntio ac côdefeendo. Hierony.in rfilogo ludith: Acquieui poftulàtioni ueftræ. Côquiefcq.bcncguiefco. Sue-fco.id cftJ^eo.Oe.Metello: A te id qd fucfti peto meabientem dilîgaa atep defendas. Af îue^jçôluëtudincm habeo.C^£(iwidem.pefue^_.Çôfuetudiné perdo. InfuefcOj ual-de fuefco.Terent.in Adelph.Qüîmentiri aut falfere infueuerit pattern, tanto magia au-debit eæteroa.Infuetua nomcn,ideft,nô afiiietua. Cofcifcp^fcifeo fife. habentjtræKfiüi nô jpna,fed primitiuoBi afcio.c5fcio aec.auæ exoleueiunt, ideo tan-g .ppt^praeterîta. ac fupina «ntderiuatiuis.Côiiifeo.i.côfentioamp;fcienacôfentienalpinfero. Ciec.Mario: Mortem inilircurcôfeifcercm caufa no elt uifa,cur optarc mulra'. Itcmcôftituo ÔC decer fio.Li.lib.t.Cenfuit.côfenfit'CSfciuit'Ut bellum cum prifeia latiniaïïeret. If m fcio uel fei feo etiamftatuere aut decernere fignificât. Plaut, in Curg. Rogationea plurimas 4gt;pter uos ppfs feiuit quaa uoa rogataa rûpitia.Seifco etiam fcio capitur.Idem in Amphi.Ocy-uaoccurro,utrcircamquid uelit.Côfcifco etiam fignificât côtraho.ColumclIa lib.7.Diligent paftor Itabuhim quotidic côuerrit.nec patitur fterc’ humorem côfcilcere.Iutum ue capriainimica.Præfcio fie præfcifco utrCoain ufué pro præiéntio AIcirco.adiungo.alTu-mO,arrogo,attribuo,aggrego,admitto: align legimusaiciô.Columel.tlâc afeimus qua-fi agrieulturæ partem.Huic eStrarium elt dcfcifco.ut defeifeo à duce meo.Laftanti Iib.4. Defciueruntà te, amp;nbsp;abiccerùntTëgem ttiam, id eft, defeccrunt fie receflerunt. Defe^co ab O£inione tiia,id eft,diffcnno. Palco,id eft,nutrio,ut pafee oueameaa.Part'’,cibuâ?13ê cô-ftruàîone habemua in fyntaxi mlVa-Pafco herbam,id eft,comedo amp;c. Clifco,id eft,crc-fco.Sil.Et glifeunt aduerfa metu. Accipitur pro cupio.Papini.lib.i.Et conlânguineo gli-feia regnare fuperbua Exule.Vetcret glilcor eria dixerût.tefte Marcello. Poiïajdeft, pe to.Vcrg.Tu mô pofee deoa ueniam.J^o(çp,repcto.Depofco,ualdc pofco.ExpoIco.idé. Dilêo .capio doftrinam.DedifçOiiieeligo quæ didici.Plaut.Hàud æquum facit, qui qd di-dicitdedifcit,£dirco,memorfterdirco.Addi(co,ideft,bcncdifco. CôpcfcQ,i.coerceo,co. hibeo domo.Iiiuenalis: Digito côpefce labêliu. fit à pafco.ut fit eodein pafeuo côtineo, ut difpefco .quafi diuerfo pafeuo diduco.ltaq; difpefco fignificât feparo tx dirimo. Plini. Nilua Africamab Aegyptodifpefcit^Côquinifco,id eft,caput inclino ueleôniuco. Pôpo ni*apdPrifeian.Ad eü ut côquexi,interim muliereacôfpiciunt. Capituretiam proindi-gnor Plaut in Ciftel.Faciendum eft puerile officium,cöquinifcam ad ciftulam.ita expo-ndtifed non inepte mihi uidetur poffe capi in priorc fenfUjOquinifco fine b,etiam fi.gni ficat inclino: unde nee ptih neefupinum inueni.Pomponi.m PifforcJSlili eu aliguis fubi-~lb obuiam occurrat mthi qui oquuuiUt.Fcftua diCit (OnquuierCjdcputarc.unde conqui«

Aifeo uidetur {ffe foi jnwwn.

-ocr page 175-

L T B E R. y, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

N mötä cîjcHum üuitjûînco dandfcocß xi,duinj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Vtducoiparco fi,fum^,pcpcrcit

Iccre ci,dura uultu'n di,lum,do benc uertcs.

^HVinco facit uici uifttim,ablata n litera, dico xi.ftum, duco xi.fttim, paffO fi futn iicl pf pcrci parcitU'ico ici,iaum.Dë parcità (ga aliqui ne gant patcopepcrcnujpiniî habt rc^ Parco Phn.li.jjTTtaliæ parcitü eft ufterc interdifto patrum.Vincq.i.Tupero.CîcFaciIe eft uin-ctrenôrépugnantes.Côuinco, Euinco, deuincojdcm. Dico,ideftJoguor amp;nomino. _■ Côpofita producût penultiniam,ut addico.id eft^adiudico, iudex addîxitmihi domum. Martyres addïcëbanîâtfôciEippIlcîo. CÔdico,cortituo. Edico.iubco. EdiAü.mandatü, Indico.denHtio.Rex Angloç« indixit Francis bellum .Intcrdico„phibco,utintcrdico ti-fci domo mea.Prædico.ante dico.Duco.notfi eft.Seneca.Fata uolentem diicût,nolentcm trahôt,capiî^iudicare amp;nbsp;exiftimare. Verg, libro.io. Tanton mecrimme dignu duxi-fti^Tul.Nec fas effe ducebam.hinc adduco.induco,reduco,qu3c fatis nota funt. Traduco. trans aligd duco deduco in uiam uel domûducô.ut deduxi fociû meû.Subduco. dâ tol-lo.Mar.Subduxit mappas quattuor Hermogenes.Et leuo.Ver.Qua fe fubducere colles in cipiüt.hincfubduco nauem.i.adterramtraho,obduco,circüduco,ueltego, ut nubes ob duxerûtcçlû.Scduco.fcorfumduco.Ver-.Etcûfrigidamorsaiafcduxeritart’.Ci.li.f.epi. - . ad Atti.SeduxiteûScïptiùs.i.feorfum duxit eum amp;nbsp;extra alios . Perfi. Non tu pce pofeis «maci Quæ nifi feduftis nequeas cômittere diuis.Plau.in Au.Eo nunc fecreto ego te liuc foras fediixi.Et quia latrones amp;nbsp;quicunlt;ÿ main maehinanf foient hoïem feducere ne alri aifint.ldeo feduco capifjP dccipio.Ter.in An.Etiâ nunc me feducere iftis diftis poftulasc’lî gnificat etiâ depono.Cic ,p Flac.Remittât fpHS,côprimant animos fuos.feducât arrogâ-ti5.Códuco,aliquid prttjo accipio .Plau.in Pfeu. (^ntulo argent! te côduxit Pfeudolus? Siccôduxi domum,is àq conducitur locarerem dicitur. Capif etiâ æ duco S( congrego uelcolligo.Item utilisfum.Sapiens,Nclcir homoquid fibicondùcat.Diduco.i.îêparo.di uido.Quint.Quum peregrinatio mea nosdiduceret,hæc omniapenultinw producunt. Parc® Parco.abftineo qfi paçt tâgo Cut aiun^t parco nfimis,lachrymïs amp;c.Et uenia dë^tque ab ultiôe abftineo.Liu.Iib.25.Nec dum eos Capuæ parfuros.Ver.Târcere fubiedis amp;nbsp;de-bellare fuperbos.Comparco.i. parco. Reparco iterum parco.Item parcq. i.feruo.ut cui parcishæc^Parcus.qui fumptîbus parcit.ko.id eft, percutio, iftus a um j. pereuflus, iftus us ui, percullïo, luuenaliSjJDuceris planta ueluti iéius ab Hercule Cacus. Sulpitius ponit . icio,utfacio.Plin.Fulmine laurusfolanô icitur.Liui.lib.i.Ibi in turbaiiSus Remus ceci- “ ® dit.producif ta in pfenti in præterito côtra Prifeianum amp;nbsp;plurcs,ut probaui in iMîfica-toria.^In difumdq bene uertcs. Do mutaf in di, Sc fum, ut mandodi,rum.i.comedo uel dentibus côfîcioXïui.And.Quum fqeios noftros mandiftet impius cyclops.Habuft, tefte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

Prif. etiam mandaui amp;nbsp;mâdidi grmino di.ne credas carere fupino,licet nô adeo ffeques fit.Quint. Cibos man(bsdixit.Ci.in.2.deorat. Ômnia minime mania'(ut aiünt) nutriy CCS infantibus pucris in os inférant. Screnus .Purgaturcerebrum manfaradicepiretri. Remando, rurfusmando Sc nimino. Mandoaspnmæidcft, comitto amp;c. Manduco as, tdeft,mando niandismandit.mandibula.T.maxinain qua dentes ftint.Scando Icandî ftâ tüm.iiiipinum eft raro in'ûru,hinc tarnen fit fcanlîlis.Compofita mutant a in c,malccn -doC3ëtcendo(uerba latis nota,arcendî àlcenlutii ötc.inlccndo in aliquid Icando.CóJcen-do,id eft,fcando.Defendq di fum.i.protcgo.Offendo di fum,id eft, lædo uel faefo natS^ Defendo Offenfa,id eft,talisiæiîo“ôffcndo etiam eftinuenio. Tercnt. Texentem telam ftudiofe Offendo ipamoffendinius.SimplcxîÊïïdônon eft in ufujneendo incendi incenftim, eftaccendo, incendo id cft.arderefacio.Plau.Quam mox incendo rogum^Succendo idemjincendium,inflam Acetndo matio.Simplexcando is nô eft in ufu.Calepin.ncgat hæc a ;»iîdcoderiuari,quia candco neutrum tft,Acccncio,incendo amp;c.aftiu3.

X

-ocr page 176-

BE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.

ToIIecado cccidi cafum,pandi cape paflum.’ Edi fum uel ftum,dat pedo pepcdit itum^’, Cædocecidit habet,fie pendo pependit,8C in fum Fiet utfungp:quibus par tendo eft dans quoqp tentum.

^Cado cfcidi cafiifntpando di.paflum.Edo pro comedo.edi efum iiel eftum. PcJû pe-pedi peditiim?Çædo cum æ dïphtiïöngo ceciui Jecundalpga cætii'njTpcndô pcpcdi Itini» Cada nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tendo tetedi tcnFum ufl tentfi. Hob? tjuincp gemmât piincipium prætfriti: Cado.'pedS,

cäedo,pendo,tcndö,qruiTi eSpofita no geminant, ut incido di, pèntiItïmâ'Ëféui äradtn oppedS di'Occido di,ac^do pcnul.löga,appenHo di.ättendo Æ.Uà3ô^,id eiï,ruo,ut cecï^ dit in foueam quam fecltTEt morior.Vcr.Srd cadät ante diem.Cadiuüs iix caducus,id eft, tadeni^Cöpoflta mutant a in i breuc,ut occido di- occafuinJd eft.defccdn, dmiflim ruo, ut fol occidit.Jiinc occalus.Ét morior, in epitaphio Tunii:Occidit indrgne manibus lace Uccamm ratusinigsTuI. ah tumulo cöditus exiguo. Procido.antealiquccado. Recido.itenica-do,accido,cótingo,excido,incido,decido,fatis nota fant. îÿec (plü pccido iT^inühabet, ut quidam arbitrantur.fed etiä alia licet rarius,ut recido recidi recafunnSaet.in Auguft. CïïnilâTn ipiöifrccaliira.Cic. ad ÄtticumfTTegö piito ad nihil rccarurum . In luftiniani inftitutione. Si in poteilatem patris recafuri non finr. Pando,id eft, aperio amp;■ patefacio. Pando ^edauultctiam panfum habere utmanfum,(ed Gel. li.ii..ca~ii oitedit reSHus getniho ff, paflum dici,ut pafluscapinus,ideft,porfeftus ac fparfus,pafli manus.paffä uela,id eft,di duÆa âc’diitenta. Ver.Pallisdélittore palmis.hinc expandodi.expaffum, id eft extedo. Plautus per e fecundam uocalcm difpeflis dixit apud Gellium ; Credo egd ifthoc exeiii-plo tibi effe eundum extra portam difpeflis manibus, patibulum cum habebis. Oppan-do, circunpando.In exodo: Velum quod ante illud oppanditur. Propando, ultra pädo, repandojàquo repandumquodretrorfunipatet,pandus,apertus.Panddasprimæ,idê» incuruo,trabs fub oncrc^andatux-Edo cs eft,id eftjComedo.MartiäTis, Bbletum quälen» Edo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Claudius edit edas.fu^numeft cfum,hincefurus a um.Plautus.Vbi fumusefuri.Eftumii»

fimplici exoleuft,amp; in unico eópofitoutimurgd.eft comedo di, comefum uel comeftfi, reliquafoTü;ffeluinietinent',utexefum.ambenmi7äde?Sm,öE^n,~amp; caetera,amp;gpius comefus, tefte Aldo quam comcitùs dicitur.iuuenaP. Et cito rapturus de nobilitate come fa quod fiipereft. Salluftius apud Diomedcm,Patrimonia comefta.Cicero pro Clucntio, Potius conieftum quam epotum in uenas atep omnes partes corporis emanaret, Adedo, idcft,rodo amp;dcuoro.Ver.Nam fæpe fauosignotusadeditftcllio.ldcm.g.Aeneid. Et po ftibus haEfitadens.Afn^o,circunrodo,abam,ideft,circum amp;nbsp;edo.Idem.s.Acncid.Am befas fubigat mafis abluniere Hehlas.P_eredo,totum edo,calt;cus eft pcrcfus.Semedo,dinii dium edo, tierbum credo parum repcrîrî.ledtenc femefus a, um . Cbçdo, circumcda, Obefus corrofus. Item pinguis. Plinius, Aflidua fatietate obefus. Exedo, erodo. Hine tnons exefusdicitur.Edax,id cft,uorax,edulis edule,quod fdi poteft,cdulium,cibus,inr rdia.fames. Pedo,uentris crepitum facio,fupinum eft pcditum,Iicet nöjit niultutnfre-Pedo quens. Catullus, Subfilcâcleuè^pedftumLîboni elF. Uppedö,contra pedo,capitur pro-diflentio amp;nbsp;aduerfor. Horatius.Vin tu curtis ludacis oppedere''Pe^r nomen,id cft,im-Gxdo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.piunditicSjfoetor.Cædo.id eft,percutio Sc amputo. In Euange. Aliicacdebant ramos de

arboribus. Cæduus,cædifolitus,utcæduafylua.Itcmintcrficio.Verg.Cædi!ntur uigiles portis'cp patentibus omnes,Accipiunt focios ateg agmina eöfeia iungüt. Cædes ,occifio. .C^ofita mutant æ diphthögon in ilógum,ut oegdo di,fum. id eft, noceo aut interfi. cio.£xcido,exaiiquo caedo,utexcidicóuïmnam. Decido, amputô.Côcidijnunulcçdo.Iu (ido,f(CQd’rxcid9,amputo,ucl ante alia cxdo,iUudo,feto,3roputo,Gii gm«do.i.dr^

-ocr page 177-

LIBER .V.

fcindoƒt nufnmus efl circücifus.Pcndo/ufpendo.nt pfdo furtm uPtogaffi-ïtiam lîgrii' ficatpódcro, amp;ællimo, fuftinco.Laftanti.lib.j. Éos'cjjimpietatisacfcelerisfuifiippTicTa pendos .PenfTo cft foliitîô côduftæ rciuelfubcôditioncccrtæ pecunia? dandæ aliter habitæ.Appendq,ad ali^uid pendo.Expendo expono.cxpcnfa.i.fumptus.Etiam fignifî catæftimo.Iuucnïxpcnde Annibalem.Et foluo.Vcr.Voluifticxpcnderepccnas.Inipen__ lt;lo,do,adhibco.Impcndifri milii maximumbeneficiuni.Impenfa ufimpcndiü, fumptur. Non parco impcnfis.reddcs milii impcndium.Sufpcndo, furfum pendo . Sufpenfus.id dubius amp;nbsp;incertus.Ver.Dicâ equidem nec te fufptnfum nate tencbo.RcpendoJd cft,rccl do.Ver.Si uera feram fi magna rependam, Pcrpcndo.id eft,confidero'cxamino.Pctpcn diciilum cft inftrument iim ædificantium q perpenditur altitudo uel æqualitas rei. Pc.n-do Alexander uult etiâpendi tn præteritofacere^Tcndo tetet^i tenfum.Luc.in.i.Et ua nas ignis”renfo dédit aere formas.Vertentum. Autor Priapæ. Tenta'cç ad exemplum fit fua turba dei.Sic cô^çlïta intendo intenfiim amp;nbsp;tum.oftendo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;extendo, Tendo

fum amp;nbsp;tum,amp;c.in quibufdam alterüîrêquentius inuenîTTendOjideTt.expandq.Ver.Tê-düt uela nothi.i.illi uentt.Horatius:Neqî femp arcum ledit Apollo. Etproficifeor.Ver, Quo tenditiSjUndc uenitis. ï.t conor. Idem: llle fimul manibus tendit diucllere nodos. Et tentorium pono.Ver.Hicfæuustentebat Achilles. Et offero. Idem ;^Parutim'q; patri tendebat lulum. Et pono.Salluft.Intcrca Romæ multa fimul moliri.côfuli infidias ten dere.Attendo,cófidero.Cótendo,certo. Aufimcontedere.id eft, (ut uulgo dicitur) depo Here,bene autem dices.aülim tecum efeponere aurcolum. Item diligenter petoiicl ex-igo,amp;ualdctendo.Ver.Côtcndetenacia uincIa.Portendoântctëndoamp;prxfignifico,q fi pôrro.ideft,rfjcul tendo.Cometa portenditaliquam cladem.Portentum, môftrumali quid portendens.Practendo.oftendo SCantetendo.Vcr.Paciferac'qj manuramum prætc-ditoliuæ. Obtendo^côtratendoul’ côtradico.Intendfl,attcndo,amp; ualdetcndo.Ver.In-tendunt acres arcus:intentus,id eft,attcntus,amp; operam cui^rei nauans. Item intendo.i. augco,quia qd tendif augeri uidetur.Intentio.i. rf^pofitum apud iuniores, id Vallæ non jilacer.Intcndo etiâ fignificat extendo. Suftendo,clam tendo,amp; machinor.Sal.Suftendit infidias militi.Diftedo.multû extendo.Ver.Etdulcidiftenduntneftarccellas. Oftendo, id eft.demôftro.quafi os,id eft,rei facjcm tendo.Frcqucntatiuum eft oftento, qd fignificat oftendo cû iaftantia.hinc oltenratio.id eft.iaftâtia. Àliquando fimplicitcr fignifittt oftendo.Plaut.in Au.Altera manu fert lapidcm,pancm oftentat altera.

Quod do componit didi't at^ ditum dabi't uf^»

Die tarnen ablcondi',quod itum pofcit mage qua Ium*

Sido præteritum nefcit,rudo,ftndo,fupinum.

y Compolïtû tertiæ cóiugationis d do facit didi in pt5, 8C dit^n fupino.utaddoaddj oiadditu,id c,iungo,abdo,autcro u7abfcodo.^n3e,ideft.faciO'Ut eSdourbem. Et con grcgourtego.Plin.^ormicæ condunt æftate fruAus.quibus hyerne fruantur, rccódo^ ablrondo hjne dufta fignificant tego.Condo.i.lêpclio.Conditoriiim.fepulchrû.

puEKo.Martiâ.Qüû tua non edas car^s mea carmina LælirCarpe uel noli noftra,ul’cde tua.Nafo: Ede tuum nomen,id eft,exprime.Item pario.Iuuena.Si mulier uitulû uFfi bos ederet hagnuin,male capitur ,p compono.Dedo.id cft,in poteftatem do.Tere. Tibi paf mededo, quiduis onerisimponeacimpera.Dcditusludö,quimuItum ludit.deditusuir-tuti,deditus uxon,qui feruit uxori Bc ei nimis cupit placere. IndOj impono, utindo fi-lio nomen. Inde pulti buïyrû.Obdo.oppono.Teren.Peffulü oftioobdo.Et claudoTNaF. Pace fores obdo ne quit difcedere poIfit.PrçdOjf alrjs do,nó multû eft in ufu,hinc pdit’, plus alps donatus,ut pditus uirtute,pditus nequitia.TradoJn çotçftatemjlterius trâsfe Trad« (OjUt ludas tradidit Chriftmn ludgis^trado tibi nummu: figtulcat ctiam doceo, Paul’,

X ii

-ocr page 178-

DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.

Prodo

Credo Abfeondo

Si Jo.

Sndo ïludo

Aecfpi àdominoquod Sitradidi uobis. Prodo.manifefto. Vergilius.Tcflus'q; ffciifat ,p dere uocc fua qucnqiiam. Etiamfignifieat dolo tradere.ueiremalteriusaperire. Item fcribo.Plini.Quunih»cprodcrcm.Rcddo,rurrusdo,rc(îituo.Perdo,amitto.Itiu€nalis: Stultum eft poR omnia perdere naulum.Et occido.Terentius.Drj te perdant. Vendo dî, à ucniim amp;nbsp;do. Credo, quaiïcretum, id eft, decretum Si firmum do, quod etiam fignifî-cat committo.Vcrgilius: Aiifus Cecredere caèTô: omnia mea tibi credo.Abfcondo lînegc ininatione.abfcondi facit,amp; abfcôditum inelius quàm abfconfum,teftel5îôînê3e?Et Ca pet negatabfconfiis latine dici: reperitiir tarnen in facris.Hieronymus in eccî*. cap.quar to; Denudabit abfconfa fua illi. Sido caret præterito proprio.ergo etiam fupino.amp; dici turprarteritum à fedeo capere fedt,propter iïgnificationis cognationem.et ngniiîcatdc fccndëfe.iïue ad (jden3ïîm,lîrmandum,mancndum ûé piTriere.Vergilius de auibus:Sedi bus optatis gemina fuper arbore fidunt. Lapis aquæ immiffus lîdit. Çonfîdp amp;_fubfido, idem.Ouidiiis; Quifquis es hoc poteris mccum côfidcre faxo.Idcm ; luflït Si extendi cam pos, fubfidere uallcs,id eft, defccndere.Idcm, Ilumina fubfidunt, colles exire uidentur. ferfido, ualdeiSiperfefte fidoSiperfifto . Rudo nidi. Strido fttidi nefeiunt fupinum. Strido.id eft,ftrideo.Rudo,grauiter fono.pFoprie eft aïînorumAJuidîùsJîntêinpeftiuO qufl rudit illc fono.Ver.ctiam leones rudentes dixit,Sera fub nofte rudentum,

Tundo facit tutudi tunfum,compoftac[j tufum*

Sci'ndo fcidi lci'flum,dat fi'ndofidi quo$ fiffum»

Et fundo fudi fufiimjfi fiim dato ludo,

Dim'do cum uado,rado,ceu îædere.triido

EtrodOjpîaudOjClaudOjôC cedo geminans IK

Tond»

Sei n do ïundo.

Dcficndidi

CT^Tundofacit tutudi geminansprincipitim, in fupino autem tunfum : in compofttijr ablata nTîTcTa tulum laat,ut cotundo cótudi cötulum.Uf If ri’S,Klif Diomede in præte-rito'tunli'dicêEanF7Tundo,id ett,pef(lu7io,pulio, Uiin uafc quipplârtiTOnimlnuo.Ver-gillus prfmo Aeneid.Supphciter trines'^ tunfæ peftora palmis.Reatundamus peftora. Vergiliusquarto Ceorg.ProfuitSc tunfum gallæadmifcere faporem. Simplex aliquan-doetiamabiicit ninfupino, ideoliteramintclligasdefrequcntiorcufu.Plinf.libro.ir. Here tula cribtata'^ uino quantum pöïïïrêxcellcnti.ContundOjfimul tundo. Extundo, excutioucl inuenio.Vergilius:Vtuariasufus meditandoextundcret artes. Ob’tun3ô,c5 tra tundo uel hcbeto,as: unde obtufus. Item obtundo,id eft, niiniis uerbis molefto. Te-rentius,Ne me de hac re obtundas fepius.Pertundo,perforo.Iuuenalis, O medici medi am pertundite uenam. Saccus pertufus, qui habet foramen . Retundo, repri.mo^Sçindo feidi feiffum, Si findo fidi.filfum, Pcrduqtn tarn in præterito quàm in fupino,ubi geminant ir.FundoTunfufum non gerninatyfed perdit n tarn in præterito gujim in fupino. ut tundo tutudi in præteri^o.Sando.lnidenjît icindêpancm.'Conlcindo7iiniul7èin'dô. Ælcindo,ami!gt;uto'.Excmdô,'3cftniôuelex aliquóTci n d o. Excidium,deltruftio. Relcin -3o,iterum fcfhdo uel nS feruo,ut refcindo paftum .Compo fita à fcin^,amp;findo in præ-teritqcorripiuntpenuItimam.Scindo apud ueteres gem^nabat principTum præteriti Si dicebaturTcicidi.Aetius apiiSTPrilcianüm , Non ergo aquila uti prædicant fciciderat pe-ftus.Nunc abftp geminatióe fcidi dicimus. Luca. libro quarto, Telhirem fubitis aut ob-ruit aut fcidit undis.Marti.Vnguentum fateor bonum dedifti Cóuiuis here, fed nihil fei difti .Fuerunt olim plura crincipifi Ptrriti gemi^ntia.ut defcendo dcfcendi,fecK oh'm »tiamdeïcen'didi. Valerius Antias apud Cellium,Dcindettinerc locato ad forum delcen-«idit.Liberiiiis apud eundcm,Ego mirabar guó mâmj mihi defcendidcrant.i^xandet

-ocr page 179-

LIBER. .V.

Jkit p?endo ïtiam geniînare finem prttcrjti'Ut^atyrprciiâidi^ ficHifrortymus ufuJ nbsp;nbsp;j„de

eft, mil mendofi fint librîTAffcrtc dcpifcibujquos prendidiftis. In qucm locum fie ait Vaüa: Ali) codices melius habentcepiftisamp;ccpcrunt, Alrj optime Scquidem uetuftio-res prehenderunt 81 prehendiftis.Et paulo pdft;Non puto,inquit,ab interprète tranfia tum per uocem barbaram prendiderunt 8( prendidiftis. Prendo ergo nullo modo gémi tiabit finem_£rætei iti,quia id (blus Alexander tr^ditæhoçasautem elicit prendôpren •iijUt mando mâtïHrStati.Tlyl.l^rendirn portus.Lüca.Manus quæprenderat hæfit.Preti douelpre^n^o,i^eft,capio:undcapprchcndo,deprehendo,côprehendo,reprehendo, pindo id eft,arguo,ueiTusgratiaapprcndo ôfc. rindo,di(rcco,klocucn.DiffindoJdem.Fiflilia pnndo Iigna.fiffa.Fundo,liqutfaciouel liquide fpargo,gTieytenn,iit fundo äejuam, fundo ollâ, id eft.ollam fundénao tacio.tufilejqîf iundiCut fufilis ftatua.Fufor.quj^ndit uala çrea, ftannea SCc.Etiam fignificatabundanterpræbeo.Verg.Ipfa tibi blandos fundent cuna-bula flores.Et profterno.iit fundo hoftcs.iCôfundOjfiniul fundo 8ljgt;erturbo, beïcliamê, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Diffundo.late Sf in diuerfa fundo,Offundo,côtra fundo.££fiüuuiogt;nimia expendo,qua-fi procuî fundo.Hic profundit pecuniam.id eft,malc expendit.Talisfui profufusdicitur. Refundo,reddo,deus tibi refundat. Huius uerbi compofita nufguam penultimam corri-piiint.CSi fumdâtoltido. Pauca^ba mutant d^oinîramp; (um, utTua^ufi ïulum amp;c. fed ce -do gemïnat utroFicêirêciu cc(rum^Ludp,Iudü ^rceo ^ocor. Plini. Ludere me putas, ferio pcto,amp; dérida uerjecipioTù acco. Verg.^uTtamalus fimulans uanafpe lufit amâ tem.AlIudo.ad aliquid ludo uel blandior.Canis alludithero.CoIIudo,fimul ludo. Licet Diuido ne uoKnoIIudereiEIudo amp;nbsp;ddudo ac illudo,id eft,derideo 8C decipio. Præludo,antc lu Vado do.Præludiû.principium iudi.Oiuido Jiui'ir3iuTfum.i^artior. Diuiduus,id eft,diuifibif. Indiuiduus.i.indiuiflbilis.Vado.f.eoTEüaaö^exeo uFcffugio.Nemo poteft euadere man* dei.Verg.Iuuat euafilFejot urbes.Tercnt.QJ, timeo qrfum euadat.i.tëdat.Iohâne.s euafit doiftus,autindoâfiuirô.i.faftuseft dofl:us.Horat.pcrfyncopcdixic,Euafti-credo metues Rado doftus'4! cauebis.i.euafifti. Inuado ineo.Ver.Tu'qj inuade uiâ.Idë; Inuadüt urbem fomno uino'qs repultam.R^do,id eft,cultro uel quauis re acuta decerpo.ut rado barbâ, rado ol-Iam,rado tcrram.Auis radît âerem,idê(f,fécat.Verg.de columba: Radit iter liquidû cc-Icres neqicSmouct ala$.Corrado,colligo, Tercnt.Minas decemcorrafi alicüde.Abrado, Laedo erado nota funt.Lædo,dolore afficio,aut maluminfero.Compofita mutant aediphtho gum inilongum.quodundiq;fcruât,utallidoallifiallifum,adaHquidledo. Allificaput parieti uel ad paneté.CônïdoJôrtiter concutio uel occidô.Elido idëm.nlido.iri^ellen-do lædo ueltrudo.Ventusillilitnauem (lt;opûlb ùeTîn IcopuTuin.IiræIîis',idc(I,nôlæfus, Trudo nomen eft,quia illædo non dicitur.Trudo.manibus pedibùsue âüt alia re impello.Mola trufatilis,quae manibus uerfaf. Extrudo,expcllo. Intrudo.uiinduco. Detrudodcpello. RoJo Verg.Dctrudunt naucs fcopulo, Rodo,mordendo comedo, knagen.Mus rodit cafeum, caper rodit uitem,cam's redit olfa.Capitur ,p dctraho.Horat.Abfentem qui rodit amicû. Corrodo,côterojErodo,dcntibus effodio.Panis eft erofus à muribus. Plaudo,manibus g Plaudo cutio,amp; geftu îaetitiamindico. Applaudo,ad aliijuem plaudo.Vergil.Pars pedibus plau-dunt.Canis applaudit domino fuo.Fro eodem dicif plodo dis,auin o uerfajUt fit in plau ftrumpft»ftium.ExpIodo,pIaudendoeiicio.Complodo,côcutio. Inlib.Iuciî.Ccrperunt complodere inter fe lagenas.C;iaudOj^ uel mutata au in uIpn^m, cludo claufi claufum, ClaudO' nel clufi clufum, qd uetuftius eft.id eft,operio, Compofita au (cinpcrjn u lôgum uertfit, utincftijo fxcludo.Recludo.i,apcrio.Sccludo,(eorïum claudo.ut fît folus.DccIîido.idê Ccdo claudbTtoifcrudo,lîmul claudo,amp; omnem exitum cripio. Ç^do^jefli celfum fine diph-thôgo.id eft,'abelt;ramp; locum do.lt;3uintilian.Vbi ncceffe eft uinci,expeditcedcre.Nafo:Ce de rtpugnanti.ccdcfido uiétor abibis.Etiam fignificat in partem uenio. IdemÆelTerunt nitidis habitandæ piftibus undæ.Compofitapenulnmam 4)ducunt.Accedo,adeo,Exce-dp^exeo uel (upero,Concedo4)ermitto,amp; 3o amp;nbsp;co, ut coneedo ad fo9t.Inccdo,ambulo..

amp;i$£ii9^(c9uofjKfnlo(wnaftenusucm9,utPctrofuccefiitLinus,ôcintro,Vergil.Nogt;

-ocr page 180-

Cudo


Pergo Affiigo Côfligo Indigo E-ego


Affurgo


Plango

Clango


Stinguo Vngo


Tinga


DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.


ftriî fuKcde pcnatibus hofpeî; amp;nbsp;,pcedo uel euenio,ut omnia profpc re fuccrdót. Stftid* fcorfum eo.ScccduSifecretuslocus.AntfçedpjprîKçJOjrecedo.dcccdo.dilcedofatiînottl funt. Cudo,Diomfdw cü CaiifioÄ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;injjtó cufi ucl cudi habere dicit, §d ytorita-

te peeiharj nó potefcidco PrijciadiQf babxLeiudj cufvm unico mandi mäfumJdea in litera hocjfbfi näf xcipirnus.Ver. i. Acneid.Ac primfl iîlicinnhtnîaexaidît Achatet, Sufcepit'ci; ignc folrjs.Excudit ptm eft.tefte Seruio,ga lie ait.excudit.i.feriëdo eiecit.Dia inedes qcßper hüc Ver.locü ondit mcliuj habere cudi g cufi. Alexäder igif reftedixjt cu^« di ptihefle.A Cypinocftcufoas.cïdnó eftin ufii. Hinc tnjunt accufo.incufo amp;c,autorPrj fcia.Hcet alig d cauladeriuêc.uel â caufor.Cudo ferot percutio.ut alïgd ex eo fiatjmedr. Excudo.cudédo tacio.Vcrg. Excudét alfi ipirätia mollius acra.Fido fifus fuin,in fe^uenU libropatfbit.

Go,uel guo,xi dum^ faeîtîtamen ifta fupi'nis N tollunt pingo,ftnngo,cum fringerc,ringo, Tango facit tetigi tadum,dat agoegi;6C adum;

Vuit frango fregi fradum:pegi,pepigi^’, Etpanxi paâum pango:capiet lego gi dum. Atxidumq; dabunt intelligo,negligo,dilf* Datpungo pupugi,punxi,pundum uenitindc* Werbum in go uel guo definens.facit xi in p^ræterito amp;nbsp;ftum in fiipino, prarfedentf c,’ ut pergo perrexi perreftum.i.in re'proccJo, Tercn.S'i pergis atieröVerfi.Përge taceboa Quo pergis.id elt.uadis.Affligo^ruciouelmolefto.In Leu. Nolite affiigerecontribulea ueltros.Código.pugno.Indigo, jncütïo.Plaut.Infiixit mihi uuInus.ProducüthæcpenuI timam.guorujn iitnplex digg obfoï^it. Rego,gubcrno.Cgpofita mutât e in i breué.uc arrigo arrexi arreftumud etCeleuöTTerent, Arrigê aures Pamphile. Corrigo xiftum.idl eft,emendo.Tercnc.Sïguid peccatum eft arte corrigas.Pïrigo direxi direftumad eft.di» co amp;nbsp;refte ordino.Surrigo.iJürfum leuo,ut eguus iurrigi'taures.Surgo iurrexi hotfi eftT Exurgo idem.AlTurgOjhonoris exhibenbi gratia fiirgo. Aflurge præceptori amp;nbsp;facerdo-ti amp;c. 1 nfurgoƒ ótraaliquem furgo ad rcfiftendum.Noli parenti infurgere. Male dicunc . pueri: Pater nó erat iurr^ut: dicant nódum furrexit.Diflum eft autem furgo æ furrigo, ut pergo pro perrigojicet id ante rego pofuefim. Et porgo poetice gro porrigo Icgif, q3 fignificat extendo uel offero,porrexi porreâum,ut fimplex rego. Plango pTanxiâii .i.tundo uer^ercutio.Ouid.Plangcre nuda nieis conabar peftora palmis.Idcm:Tum de-mum peûora plâxi.Significat etiamplorareâc deficrecguiatumpciftora plangerc foie-mus.Hinc planftus amp;nbsp;plangor,id eft,ploratio. Clango,id eft,tu^a fonopel cano. Clan.* gor.uox tubarumeft,amp; align aliarum refum~ôbftrepentium fonus,ut aniêrum amp;c.Hie tony.prçtcntumlaatcTarigui.rn Hb.Num.Si femel clangueris, uenient ad te principes. Stingo wl ftinguo ftinxi ftinë^idjtft,delco,obfoleuit.Côpofita in ufu funt. Extinguo, idett Jeleo occidp.Inftinguo immîtto.infpiro.TnftinS^, infpiratio. Reftinguo extin** guo ucl cohibeo.Diftinguo.difcerno. Ninguit ninxit.niuem emittit.Vngô^ne u Serui* us dicitferibi, fieungentum, unxiunAum. OlimTîâbuiningui. VngO)iaeft,corpus hu*. morcaliquoiinio.Inungoperungo.idcm. Vnguentum.qungituraliquid. Vnguch.tdê. ^ngub cum u poft g.tefte Capro.id cft.immcrgo.yer.Stridentia tinguunt æra lacu. Ec colorcmîtidb.utnhguopannum.Plurcsdicuntetiamfineutingo,utcumuungo. In-Aingo.id eft.tingo.ut gui intingit mecum manuin in paropfidç.fTamen ifta fupiiut.Ex.


-ocr page 181-

LIBER. .V.

çipiunfur a régula gu» Jam, amp;nbsp;primo guac rcfle prçtf ritiim formatitia in fiipinîs per Jûf r.t^ingo ginxipifluni.i.tbririam ^icur-rci dtteis ITHcis rêprçlëntoquot;?Pîflor,qui pingit. pilera, ipfaars. Stringo xiétum, id cifTpremo'Srirdo. Plini. Apprelicnfam'g; manum Jtrineo ftringit.Et pcrcutio.Ver.lib.io.Atcpanimum paniçftrinxitpietatis,imago. Etiâ iïg^nifi- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

*^l.^’’l*ngt;nudare.Idemli.ii.Striftürotat accrtucagus enfnn. Aftringo.al^ô.Dbiirin-go,óBIigo.Cöifring'o.cóprimo uel colligo.Re^injro.^ôpcno ucl arSo. Diltrâgp,pre •noamp; abrado Scdcnudo.Hinc dillriftus gladius,idclt,cxcmptuscuagina.jExtrmgo,ex-primo declaro.Striftcamp;ftriftim.arftcamp;breuitcr. Fingo finxifiaiim,id£ft,formo.5al-îuftius; Veluti pecora quç natura prona atcß uentri obcdientîàînxit.’^ngô uafa ex argil Ia.Figulus,uaforum fiftor.Figilina.officina figuli.etiam fignificat fîmulo:unde fiftio amp;nbsp;figmcntum. fiiftilc,q3 fidum eft,ut uas.Et cxcogito.Tcrcnt.Fingunt quandam inter fc fallaciam. Effnigo,ad alterius formam fi iigo. Effigies,imago. Effigiare.effigiemfacere.

Affingo.ad^aliquidting0.Lalt;£lanti.lib.4.Nihil nos affingimns,nihil nos addim'ùs, Côfin_, gô.Iîmûlfingo ôf fimulo.Terent.in PJiormi.Omnia hæccôfingam,.DiffingOjft;ium for p «natiim'q;diffoluo, Ringo rinxi riftum, ucl degonentalitcjringorrtóusfiim uel fubid «ft,os torqueo,ut canes faciuntlatratun. Et ex ira in rugas osTeducere : unJe ringi pro irafci,indignari,aI}atrare,pulfare,cóuitiari,murmurareponif.Tcrcnt.incringif,tu ri-dcs.Sidoniiis:Multum ringitur otiofa uirtus.Hinc riift’ uel riftum,hiatus,amp; pars ilia fia-lt;iei,in qua riftio maxime apparct.ut labia amp;c,Rhin græce naremjîgnificat.Hinc ringo didl’û uidetur extrita afpirationc:ut fit ringcre,narcm agcrc.deponens iiïitatiûs cft.Dio medes amp;nbsp;Prifeianus adduntmingo^uodMancincllusamp;Nebriffenfispluresiqi cenfent eé jvjjngo fcarbaFii,aut certc obfolctu.quia aoâillimus quiiç meio dicit no mingo: ideo ipe Hoc «er Tanga bum omifi in carmine noftro.Dê hoc in rcquentiSiis plura dicani?Tango te^i taftum, ° geminat principiumrrætc^i, amp;nbsp;utrobiq; perdit n. Lucretius: Tangere enim aut tangi, jiifi corpus nulla pöteft res.Capitur pro ferio fiue pcrcutio.Verg. De caelo taftas memini prædicere quercw.Lucilli.liB.i.Tîcc bene pro mcritis capitur ncc tangitur ira,id eft.mo-uetur.Itcm intclligo. Cic. Poftquam auiem cöfilia eius omnia tetigi.Et perucnio.Idcm: Verres fimulac tetigit prouinciain.Veteres dixerc tago pro tango.qd exoleuit,amp; præte ritum eius tetigi datum eftuerbo tango obfoleto uctere præterito à tango tanxi.Com-pofira mutant ani i, «t attin^o attigi attaftum,id eft,tango. Cötingo,idem, äc euenio* jScis qufdmihicötigit.In pfacteritis penultima corrîpittir.Côtiguus,id eft,propinquus, Æc contingens.Ouid.Contiguashabucre domos.Obtingo,ideft,tuenio,Pertingo,confe quor. Ago egi aftum,id elc,facio:tarnen aliquiddifferenti^efle in Syntax! dôculfQuic-quid agis ref^cc finéiEt dïcoTûf ago caufam. Et duco,ut ago uaccasinprata. Et moueo, ut ago pultem.Et accufo,ut ago te furti.Ej uiuo, ut nülquâ mallem q Louanq agerc: die «tio ago uitä,ago annS fricefimumquartu hunc libriim fcribens. Ec expiro,ut ago ani-niam,id eft,monor: amp;nbsp;reprrfento.ut ago Herculem. Pera^, perfiuo: perago rcurn.id eftconuinco.peregi ocus.Omnia fermecompofiraaba^omutaruajn ibreue, utabigo id ert.depello,ut abige caîienrS: animalia furor,lioKes abëgcrunt pecorà nôftf^Àbigc us uel abaftor,talis fur. Adigo, ui adduco ucl impcllo. Liuius : Conful adegit milites fa-lt;ramëto,id cft,coegit cosiurarc.Exigo,idcft.pofco.Martialis:Exigisut doncm noftros *ibi Quinte libellos.Et cxpcllo.T*!jutus:Mûlîêr exegit uirum à fc.Et ago.Vergilius: Ocs *gt;t tecum mcritispro talibus annos exigat. Etperficio.Ouidius:Iam'qi opusexegi. Re-^igo,id eft.reduco uel induco,impeIlo.Terentius:Tu homo redigis me ad infaniam. Me j'ctnces multos redegerunt ad inopiam. Subigo,id cft,fitbdo. Cccfar rebelles luæ ditio-fiifiibcgit. Etcompcllo. Vergilius.Caftigatl^audit'qidolos,fubigit'qjfateri. Etiaiilcft acuo. Idem: Subigunt in cote fccures. Tranfigo, id çft,perago, ut quomodo tranfegi- Cog» fti hunc diemïProdigo.i.côfumo.Plaut.Fefto die il quid prodegeris.profefto egere licet pifi pcperccris.Hiric prodigus,fui profiifus. Cogo coegi coaftum pro coago, ab ago fit, gjjjggyjjçççf jÿ^ÊtinunuagQ,7êrgifiTI^^ nbsp;nbsp;coge petus».

-ocr page 182-

DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.

Frango

Pango

Pago

Ltgo

Pungo

PranM fregi fraftmnUd eft.rumpo uel deftruo.Vtrobi«® perdit n. CSpoffta mutîftt a îl» i,ut_c^ingo confregi confraftmn,iîmul frango,aut frango uel defringo.Effringo,extra frango. Hic fceffrcgitcarcere.Terent.Aefrhinus fores effregit,in (des irruit aliénas. Refringp,Ûl^ingogt;infringo,offringo,ideft,frango. Pango pcpigi geminatc^rinci-pio præterjtjjd ell.pacifçorjUt multi dicunt. At Quintilia.dicit pcpigi elle rio ipango, ïêd antiq uerbo pago pagis line n,ut in lege duodccim tabularum:Ni ita pagunt.Cice.Ii. ï.ad Herenniumr Padla funt quae legibus obfcruanda funt.Hoc modo rem ubi pagSt ora-tione pagunt:ubi uulgo mendofe le giturpangunt,licet Seruius dixerit pago fine n nuC quant rcperiri.Ita^ licet ex fententia Carifii dixerim pango etiam pepigi habere, tarn? optii^ i££gigt;æforfan Mnxi.quia hoc praeteritii nô rnoÂlcxander ponî^fed etil Diome Jc^amp; (têfte'Pnlcian.5Cànïïus.Kcuuiusapu3Tfircianuin?Tn medio tonïïllam pÉ gi I{to in littore.Paijgaj^efrj figo^ahto uëliungo.Paailis.paftus.ut paftilis corona. Liuius:Clauum pangat,id eft,figat.Columella lib. 12.Malleolus qua'mrecentillimus euri-ofiflime pangendus eft.Malleoli.funt r^i ar^rum,amp; maxime uitis,qui plantantur.Ec ~fcribo.Cice.Tyroni;Anpang^sa^quid^opliocIellm^facopusappareat. Gelli.Si uerfun» pangis amp;c. Item cano uel narro amp;nbsp;manifefto, utpange lingua gloriofi prælium certa-«ninis.Quædam compofita retinent a,ut deparrgo,id eft,defigo,in terram pono. Colu-mella;TOfles in fine uineti.cacuminaîîcbruni pirorïîm ueîcpangcre. Çîrcumpâi^ô,cfr cumiungo.Oppango,contra pango.Repango.rurfus pango. hinc repages repagis,amp;re pagulû.id eft,obftacuIum.PIura mutant a in i,ut côpingo compegi côpaftum^, id eft^ô-£ono,coniungo.Impingo,impêIIô^Suppingo,iuppono uel iubaftigo, utTuppingo cal-ccos uellupplngoôilceis corium.Hinc ûippa5or,quicalceosfuffraftos reficitaut inftaa rat. Lego legi Icftum.Lego lil^um notum eft: lîgnificat etiam colligo. Ver. Qui legitiï flores K hutni nalcentia tragâ.Frigidûsd puerifugite Einclatet anguis in herba. Et na-uigo uel nauigando prætereo.Idem: Littora'cp Epiri legimus. Et eligo.Idem; Ipfe ego ca na legam tenera lanugine mala Et furripio.Hinc facrilegus, qui facta furatur, Quædam côpqfitaretinentc,utperlcgo,uel pênègo,id eft,totum Icgo.Lafrant.Si quislegeritp^^ ' ïegat.STc fërego,tranfle^,rublego ^efiultim^ correpta.TTeratt mutât ein îbreuem.ut elt:,obliuircor amp;nbsp;nô curo.Cic.Negligere quid de fe quil'ÿ lentîat ho folum ar rogätis eftjfed etiam omnino difibluti.Habuit olim negligi. Aemilius Macer: Omnium nortrum neglegetit autoritatem:nüc folum habet neglexi in præterito.iit intelligo in-tellexi,diligo dilexi.Intelligo feio cognoico:uetultiores neglego amp;nbsp;intellego cum c, ut pcrlego diccbant,uelutl Politianus notauît. Çolligq^congrcgo,deligo,eligo,diligo. Cice.Deligere oportet quem uelis diligere.Seligo/fepoiio Sefeparo. Pungppupugt uel pûxi punaû,ideft,ftimulo ât morfum uel aculeum infigo.Varro: Admota afpiscû pupu-Çerit fi nô occî^t.Jciat ex pfylloçt efleftirpe.Hieronym.ad MarceIIam;Nudiuftertiiu de beatæ memoriæ Lea aliquadixeramus,ilico pupugit animum.Simplex pûgo fepius habet pupimi,proquo(tefteGeIlio)uetercsdixereper fecûdam uocalcm in prima fyllaba pepugi.C^ofita omnia punxi habent præterrepügo.ôd fignificat retaliate.amp;ante' pa-tuit.Cic.Lentulo:Darent mihi ipfi alium Publium in quo poftm iflorum animos medio criter lacelfit’ repungerc. Q^ tarnen de rône uel calendario loquimur facit rcpunxi, ita dixit Prifcianus.Cô^ungo,id cft.totum pûgo ferio feu figno.Hinc compundlum nô inepte dices,qué peccati pcenîtet,amp;quiuerbo dei pereuffuseftin animo.Cópiinftio.dcpec-cato dolor.Expûgp.foras mitto,expcllo.Pcrfi.Pupillum ue utinam quem proximus h£ res^mpello expungam.Expûfti milites.i.emiiri.Pifpûgodifpunxi.i.cxpcUo amp;nbsp;amoueo» Dant fi fum lpargo,mergo,tergo^;Iocabis

Per xi xum figo,frigoqjxarento fupinis Çum dcgo,fatago,fugo,ccu linguit^ôC angit.

-ocr page 183-

t I B X R .V.

Vergo'tenet neutrum ucIutambigh.Hodatoxi ^um,’

Meio facit minxi miâum,caue diccre mingo.

V^Hæc tria uerba fpar^jmergOittrgojaciapt ü fum.ut fpgHï fparfum'm»rfî tnerfiim, terfi terfum.Spargo fi ium,id cUjIateproncio.VerïSparge marite nuccs.Spargitc humfi floriBus.^ôpofîta mutant a7n e, ut afperg^ad aliquem fpargo:facerdos afptrgit me aq Sp^j-go luftrali,id eft, (ut uuIgu?3i£r^enedida.A(pergiIlum Jnfinimcntum ex ligno amp;nbsp;Ictis a'pgitur aqua lul'tralisuel luftrica,Vuy quaIt.Ditpergo, diftribuo. ut Difperfît deditpau peribus. Nebrîifenfis dicit teuere pofrcahjrccöpofitaTfedmeliusain e mutant ut opi-nor.Mergo,id eft, liumori immitto: Græce baptizo dicitur : frequentatiuum eft merfo, as.Ver.Balâtuqggregemfluuiomerfiircfalubri.DemergOjdeorfum mcrgo.lmmergojn aliquidmergo.Sümergo.fubaliqiiid mergo EmergPjCXco,apparco. Tâdem cmergit ue ritas.Et exurgo uel in altum uenio.Iuuena. Haud facile cmergunt qiiorum uirtutib.ob-ftatR-esanguftadomi. Tergojd efLttrgçordctcrgoidcm.EHig? fifiHaJiinxiftcmnifi Terga ufitatius effet per ft-endam, ft.lgeo.TDuo habent xi xum,figo fix; fixum Jrigo fjixi frî- figo xum Figo acuta rc perforo firnium facio^Hicro.ad HcuO.Ccrncjpanus ludæc Quas fi xeras cerne latutRomane^d (oderas.Ver.Flaudcntem nigra figit fub nube colunibam: hinc fixus,id eft.firmusqui nS mouetur.OIim habuit fiÄum in fupino,ut pidlü. Scaurut apud Diomède:Sagittiscôfiftquot; eft^Affigo^ad aliquiJfigo, ut affixi literas ualuiî tcmpli. Defigo.in terra figo uel dcqcio.Ver. CoTtitit amp;nbsp;Libya; dcfixitlumina regnis. Infigojn aliqim ngo.Præfigo,ante figo.Vcr.Præfigût ora capiftiis. Refigo, §d erat fixum tollo. Ver.fixitIcgês ptio atqi refixit.Trasfigo,transfodio,uttranfTïxic peftora ferro, Frigo, Tnga ideft,torrco,propricin fartagine.fr)xorium,ideft,fârtâgo,Côfrigo,id eft,frigo. Hier, jn Ifai. Côfrixafunt offa nica tanq in fn'xorio.Cornel’.Cclfiw:Tum rescadem magis alit iurulcnta^aîlæinagis âffa quâ frixa.Hiero.ad Furi. Pueri erantrnccdü ad fartagine ucne rant in qua ixx Babylonis fenes iudices frixitrliinc defrigo.Calcpi, dixit frigo ctiam habere friguiftâM^jitontatem defidero, Quædam cyentautiaTtcm rare habent fupina. ât granuninci qs jn lit^a lèquor de frequ^tiorc ufuloquuntur, ut dego degi fine ullo fupino_^de amp;nbsp;ago,id eftjago,dego intamfEt’d^elIo. Pfautusîn Auî.lftum laborem fo-ror dèganîTS diminuam tibi.Idcm in Epid. Degif corium de tergo. Satago fategi fine ul lo fupino.id eft,fatisago.Iaboro amp;nbsp;follicitus fum.Sugo xi fine fupino ufitato.guia fuQ5 Dego J1Óeftinufu.Namnetbparticipiumfu^sneç/ufturusinfimphçireperio,fignificatfuc- Satago cum amp;nbsp;liumorem ore fxtrahercTlïïnc exugo exuxi, amp;nbsp;forte nô inepte exuftum. Diuus Sugo Auguftin“ fupinuni fecit fugitumuthabjtiim'dicens.Müitrpræcones præccffcrûr adhuc raftiturüm de uirginc Maria,futurum infan tem amp;nbsp;fugituçi lac. A fuftum fupino obfole-to habemus nomen fuftut us ui.id cftjpa humorir Ibrbitio. Plin.Ii.io.Capranimiç hübe ribusaduolant fu^um propter laiftis,qua injuria huberemoritur.Lingolinxi,id eftjam bo amp;nbsp;aliquidlingiia molliter tango.Plau.in Calïï. Mcl mihi uideor lîngere. Item linge- Lingo re.efF^um'aliqiiidm ore tenentes,guttatim id defluerc in ftomachû finimu$,quæ rcslin ftus dicitur,àfupino parum ufitato linftum;quæ uero in hune ufum fiüt,eclegmata Græ ce dicuntur.PIin . Telicos gemma quæ olcæ nudeo fimilis uidetur amp;nbsp;lingentium calcu-losfrangit.Idein; Multi tufffm uetcremliniftufalisdifcuffere. Idem; Elemineliniftint eclcginata, Elingo, extra lingo. Plautus in Cur. Hic hodic apud nos nun‘4 clinges lalê, Angoanxianauinfaçcrct.fedfupinum obfoleuit.Diomedesangorjatjiuojrætciitmn dédit anxus'it,m,fednocftin ufu.AjTgojJeftjCruciôTuffocoTprcmo ucxo.GclhiisiMilo pracfcàbîTîs hô fapientiæquonam ufq; dêbuerit côtra Icgem, côtraqueius pro amico js-grcdi,ca'q! res in fine qiioqj uitæ ipfo animum anxit.Pertinet etiam ad corpus.Columel lalibr.8,Cauendum eft ut tenerior feparctur à ualidioribus, quia robuftus angitimbe-«Uum.Plau.f ro abfumo ponit iq Aulularia; Tü anxiffe equani fi guis pctet. Hinc angor

y

-ocr page 184-

DB VERBO, PRAETE, ET 5VPIN.

Verga

AmbjgQ

ahxitta^anguftia.itl tft, prefTura uel molcftia Sc cruciatus.Angina faiiciïim morbua, Art xius , ld dt, loüicltüj Sf tïmrns. Vergo uerfl uerfi’in debuit faeere ' fed neutrum eft in ufujnec quod Diomedes dicit ucrxi.de fignificat dcclino A'crgiliïis libro duodecimo: ^uouergat pondereîætam.Sîc uergente mundi uefpere Dcuergo.deoriuinuergo.De-uergentia.curuatiira apud Gcllium.Inuergo.indino iuimcrgo.Piautus in Curgii. Ipm expeto tangere, inuergcrein me liquores tiios.De uei go arnplius.Cicero Perfpicequo ifta uergant mihiq; refcribe.id efi, déclinent aut potins tendant. Aetliiopia ad occiden-temuergit. Ambjgo ex am SC asço.proprie iïgnilicai tircuinago circundo Auguftinus: Quibus mûrisamEgarrhinc Ambages . Item ainbigo, id é, dubito ; unde'âmblglius.'id cft.dubius.Item difcordcni cfle.Terentiiis in Heaut. Simo amp;nbsp;Ci ito uicini noftri hicam' biguntdeftnibus, tneaccepcrcarbitrum.Oliiii liabuit ambaétiim:iindc ambaftus, id eft, circüdatus.Nö me later multos grammaticos arnbrgi diccrc,fed apud alios no eft in uflt, fuffragatur mihi SuTpTtius.

l^THo dat xi,iftumDuo funt uerba in ho^ faci»ntxii*^-P''æ^frito,3eaum,præcedente (in lupino^trâliôtraxi traÆim.uehouexrucétum.

Ifaho

^Traho.uiad merapi’o.hinctralicauFtraba.uêTiiciiliim fine rotis. Attraho, admetra ho.Abftraho.aufcro.Contraho.in iinum trano uel coriigo.Horatius.Contrahas uento nimium fecundo turgida uela.

Traifto

Attredo Cótrcfto Obtrcfto

Vcho

Meio

Vergilius: Côtrahimiisque uiros.Etiam fignificat conuenire uel in coniugium uenire. Hinccontraftus, ideft, côuentio. Contraftus, contraftacontraftum, uthomocontra-éius,cuius membra ita in uniimcontraifta funt,ut nihil agcrcliceat; Stibtraho , clam au-fero, Diftraho,in diuerfa tralio,ut Hippolytus fuit diftraftus equis in diuerfa nitentib*. Etiam fignificat uendo.detraho aufero.Terentius: Accurrimtferui, foccos detrahunt, Etiam cft inalum clam de aliquo dierre. Hieronymus: Nulli detrahas necinco tefan-ftum putes fi cæteros lacérés. Trafto frequentatiuum. Petrustraftauit me humaniter. Etiam fignificat attingerc, iii manu liabere, uel legere. Perfius ; Rem populi traftas. Côponuntur ab hoc frrqucntatiuo mulra, amp;nbsp;mutant omnia a in e.ut attreifto côtrefto, frequenter inmanfbushabcoamp;contingo. Felisamatcontreftari. Laico no fiçet cotre ftarc facratum caliccnrTDëtreôtoTrecuiO'Utbos detredtat aratrum.Obtrecto.obi jouor. uel detiaho alicui.âc inuidia pro/equor. Valerius Maximus libro primo cum aceufariuo •ponit, dicens ; Ne quisignoret quantum interfuerir ceciniife deorum laudes amp;numen obtreftafre.Veho.id elt.plauftro uel quadrupèdeduco. Vehictilum SC uehcs,idcrt, plau*-ftrum , uel currus. Adueno 5 ad allqucm ueho . Eucho , exporto, extolJo. Vergilius; Pau;iquoscquiis'amauitluppiter,autardenscucxit adæthcra uirtus . Perueho, ufque ad finem ueho . Proucho , promoueo, perduco. Liuius ; Ad fummos honores, ali-osfeientiaiuris, alios eloquenôa, alios gloriamilitarisprouexit. Inueho,inaliquid ueho quod pro carpere male ccpifie Philelphum notauit Btbclius: quia pro carpo inuc-hor,dcponcntaliter folum diciturt lilnio peri confonantem unicum elt uerbiiin.meio faciens minxi miftum . amp;nbsp;fignificat urinam faccre .PerlmsTSacer elt pueri locus extra meite.Horatlus.i.fcrm.Ditiorautformae melioiis meiat codem.Mart.Minxilti currente femel Pauline carina,Meiere uis iterum iam palinuruseris.Iuucn.Cuius ad effigiem n5 tantum meiere fas eft. Catul.Meientis mulæ cunntis olcre folet.Medofe legitur in qul-fcufdam libris mingcjitis,tffte Nebriffenfi cü quibufdam doctifiïmis.Sic in facrisiNó reli-quit ufque ad mTngentem ad parietem . Nebnflenfis credit uitiolibrariorum mendum elfe pro meientem . Et reuera licet olim in ufu fuerjt mingo , tango, tarnen multoele-gantius eft meio, guod faepiifime inuenies, mingo~tïixunquam ■ A meio fiintimmeio cumdatiuoapudPerluTin infextaAlatyra. Permcio cumaccuTatiuo.HoratTusiTïuncper mfnxerurit caligihes atque caballi.Miftito miéiiras,frequenter meio. RIiilnriQ,cupW

Diomedes dicit preteritum à meio efte mefi; fed in ufu elt imnxi.

-ocr page 185-

liber .v,

1,0 dat uhcoIOjConfuIOjôC occulo dantur in ultutn.

Altum die uel i'tum,molitum moloicelloqj cclfum»

Cællo facit ceculi culfum:pepuli dato pulfum,

Velli uel uulfi dat uulfum;fano fefelli

Falfumifublatum dat tollo fuftulit at^,

Sallo facit falli falfum.pfàllo dato pfalli,

NuIIa fupina dabuntpfallojuolouungito prolem»

k ÎMf rbü defines in lo,facit praetei itfi in ui p diuiiàs fy Habas, ut colo cpluLuolojicluji, aio alui, confulo confului, occulö öcciilniTcello cellui .cuiüs copoiïtajniifu fujnt, ante-^Ho UI, c«elto UI amp;nbsp;caetera, molcgt; ui.fnter hæccolo,côrulo,amp; occulo faciunt fupinum in ^tum.tït cultum,colultuin,occultum ■ STo dàtâltutn ucl alittiin t^jgjojum mo-litum.Tïcet inter neotcrlcos qui Jam dicâEt habere muTtunî:uh3Ff3cinc nomen niultorf in)-~ bocpham fit ( :alfpinus:Ego-afftoritatcm defidcro;nam apud peteres inuenio ïo-lummolituin amp;nbsp;molitor.Cæfariib.i?. Triummenfiummolitacibaria fibi unuinquetTK^ domo ffterr? iiiberit flaut, in Menæchmis: Nimiote edo libentius molitü g molitü prç-beo. Hinc molitor,g uulgo molendinarius dicitur_amp; barbare inultorX:ellofinc cJiphthó PO,celfiimfacit: iiTidrTrofffina cen'üs.exceTTus. l^rtjapiaautemcxceïfusexcelfurusnusq Cello ' inueni.Hoccello fighiHcat id quodcedo CfIfi cfIfum .Caellócumae drpthogoceculi cuT- Cællo fum facit,amp; figniheat cædo cecidTcæfum.Hincin ufueftpercællo.Pello facit pepulipul-futn }yicgt; nein uel uulfi uulfiiin.Seruius negat uulfilatini did,lcdTaTlitïït\Lucari.lih.?. Yclla Auulfit laceras pcrculTa puppe rudentes Turbo uorax. Idem ub.6.lila genæ fiorem pri-inxuo corpore uulfit; fed Lucan“ apud Seruium interim eft malus latinitatis autor,ut pa tuit in diftióe fallus uel fafti. ideo alioçt autori täte nobis eft ufus.Laberius apud Diome-dem : Aliqua parte præuulferat. Aulus Gelli. lib.s.Stirpcmingentemueftigio pedis eius hærentem reuulfi.Fallo facit fcfelli falfum.Tollo fuftuli Aiblatum à cópofitojuo fuftol-lo.OIim geminato p'ræteritipfincmiotollolecittetuli.Terentiusapudnicmedcmlhuc tctuliflem pedem.ftcapudPlautumperfapf-^llofallifalfum. Pfallojfalli fineüipino. BalTus:Calliope princeps fapienti pfallerat ore.Caret etiam ilipino uolp cum fuif-nr ma^ lo.nolo.NetHcriciuolitü dicunt amp;nbsp;nolitUiUt pïurafine uetentautöritate, Oliinuidetur „ . fupinum fuiire~uültïïm,un'dc nomen uidtus us,ui.Colo,adoro.ucneror.Plau. Égote'fëïn nbsp;nbsp;nbsp;”

per ut parentem colui.Öcum colinîus.Et exerceo, ut cofo rem militarêm.colo terra. Et habito.Ver.Pallas quas condidit arces Ipfa colat,nobis placeant ante omnia fyluæ. Hinc cælicola,qui cælum habitat.Sicamnicola.móticola.fyiuicola amp;c.Et diligo.Tcrentiusin Heau.Quippc formaimpuifi noftra nosamatores colunt.Ëtduco.Vergi.i.Ceorg. Hanc olim ueteres uitam colucre Sabini, Et orno, Plautus : Qiiin tu te colis antequam exeas domum.Cicc. Erat enim nô tam grauis q elegans Si faceta Si culta oratio.Cultus corpo-t»iid ë.ornatus.Côpofita penultimain corripnint.ut accolo.prope habito.lncolo,inha bito.Circûcolo.circuïïabîto amp;c,RecoIo.î memôrîa’repcto.ExcoIo,pcdIo,cxornoiCôIu.'quot; lo cfidatiuóTÏdèft', cófilium do,ut fcnesiunionb’côfulunt,ÎC ,puidêo,ut malecôfuluifti Côfulo famæ tuæ. Coniulo cum accô,id eft.peto cófilium,ut fi côfcientia urgeat,facerdotem cô fulito. Occulo,ideft,abfcôdo, occultoas. Laftan.lib.de na. Plurimi funt qrum peccata Occulo occuluntur. Alo.id eft,t5uïl75'3râugco,ubi de incorporels loquimur.Cicer. Honos alit Alo artes. Partjqpiuinjjieliiis eft alitus^altus,uitâdæ ambiguitatiscaj^ôj aiitor Diome^s, _

y »1

-ocr page 186-

Mûlo

Cello

Cællo

Perculi»

nuo

Velio

T*llo

ToUo

DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.

nec tarnen male didtur altus SaI.in lu.Et omem ætatem Arpini altus.AIimcntum.q alU mur.Alimentariiis, ad alimenta peninens, ut lex aliincntaria quæ .puidebat ut filij ale^ rent parentes. Alimonia,id eft,aliincntum. Alumnus quem qsaüt. Aliqnctiamquialit. Phn.iibr.j.de Italia:Terraomniumterrarüalumna. Altor,altrix,quiquæuealit.Molo, id eft.raola tero uel eôminuo.Corripiût aüt egpofita penultimani utcöniolo, (îmul ino lo.Laâan.de opi.ïZôtritos^œmontosŸentibiis ciBos eolligit. Emolo. përfééte molo. Peril.Emole gd inetuis.Molitorapud Anfo. multornusq (ut opinor)leges. Immcloas, primæ,id eft,facrifico. Cello fine diphthôgo,id_eft,cedo.iam çbfolruit.Côpfi/û.a.in ufii funt,exceno,antççrUo,Êræcelio,id efi.præcedo amp;nbsp;îupero.Dicimus qqj per fecundam ex celleo.CTcan cpift.ad filiiim,tefic Nebrifienfi.Quare cïfice amp;nbsp;clabora.ut excelleas. Cel-fus.id elt,fublimis,altus,fxcelfus.Celfitudo excelIenria.Laftgn.lib.T. Qui ornes licet elo-quentia cxcellueiint.Cællo cum æ diplithôgo,id ell,cædo uel Iran ja(o,extra côpofitiong jam nô utimur.Proceflô.i percutio,cuertô,iiinc ,peellà'.i.üisuenncBpluüîajïecdurans, amp;nbsp;in mari potius g in tcrrâTPercælTôîHcm.Vârr. Alnis tenera abietem folus gcælIit.Vcr. ƒ .Aen.Perculit 8( fulua moribiindum extendit arena. Taci. Ingens rerü tumult’pciilfit ciuitatcs:ptin fecit perçulfi,ut uello uulfi. SicTcrc.(ut notauitNebrilTenfîs) in Andria: PerculfitilicoanîmümTCîBentiusdicam perculi. Amplius dcpræfenti.Prudentius,Rara reos iiilta percællit perna fecuri,id eft, raro fit iufta punitio. Aperculfum eftƒarticipifi f erculfus.Ver, Quarum facra fero ingcntl pereuKus amorc.Perculfus animo,id elt, perçut batus 8C timoré côcuflus. Perculfus, adanimumfæpiusrefertur, pereuflits ad corpus, Percællo etiam difterie fignificat.Lucilf. Ad nonum Jioc percællit annum.RecellOji.Im tnilis fio,amp; reçlinor Jnterdum adiuc ponitur pro reçlino, PeU2,eticio, remoueo. Boet. Caiidia pelle,pelle timorcm.Et percutio.Tcrcntius.Tu ne fias pepuliiti fores; Hinc pul-fo puHas,pcrci!tio.Lcxduodccim tabularum apud Senecam, Quiparrnrempiiliàiierit, manus ei præcidàtur . Propello,proculpcllo uclainoucouruItraduco.Propulib as,id^ ut propulfo iniuriam . Perpello , perteftepello, dtinduco . Liuiuslibroprimo , In-cénfam multitudincm perpulit utimperiu régi abrogaret. Apello uel afpello.amoueo, RepcUo,rcmoueo.RepuIfa,reie(llio àpetitione.Ouidius.Nunam pàtiererêpuHam . Ex-peIlo,eiiciQ,ImpeIlo,urgeo,induco.Côpello,cogo. Depello, amoueo. Appelle, uiaddu-£o,ut uent us in portum nauem appulit.Nauis appuifa eft in portû. Die etiam nauis onu Itaincrcibusappulit.Suet.in Galba, Aefubinde Alexandrina nauis detorfi appulit armis onuftafine gubernatore, fine nautaacueftoreullo.Necaliter uidetur loqui Lucan.Qui nef at externis terris appcllere nattes. Appello aiprimæ.id eft, nomino, uelaUoqr.Co-pello as, alloqr. Interpelle»as, fimiliterprimæTid eft .fermonem alicuiusinterrumpo. VelloinpfôTutdîïcilüêlIi.Vcr.Ct'iitRiusatirèiiellit iiêammonuit.Idf.Nccpatris Anehi fæcincresmânesue reuelli: aurufilii. Cuc,Ii.4.Caftro5gt; ficcasdecefpitcitullèrat lieibas. Vello,id eft,extirpe.Hinc uulfitsdc antique uolfus,id eft, depilatus, molIis,effcEminat’. Martia.Mens cil Pannice uolfa tibi.Hinc uolfella, dicuntur inftrumenta ad pilos euellc-dos.Hinc attelle,abftraho.Euelloextralio.Diuello.diftraliOiaufcro.Côitello, fimuluel-lo.Vello cria fignificat inoueo.Ver.Poftes'cp à cardine ucllit,EalJo,decipio.Terc.Eho qfo laudaseosquilierosfallunt^ Tajlit me,id eft, neftio. Refello, qddiiftum eftfalfumcfle oftendo,mutât ain i.Liuius, Eânec’înfirmai e ftecfeTcllere in animo efrHinc fallax,fai Iaciaamp;cætera.FaIloctiam,id eft,Iatto.Liiiius,SpecuIatorCarthaginenfisqui^êrbicn-niumfefeIlcrat,Roniædeprchenfuspræcifîsmanibusdimittitur.HoraC.in epift. Nec ui-xit male qui natus inorienstp fefellit. Tollo, id eft,elepg,amp; fublimfi. Plautus, Tolle caput. Et capio ucl aufero.Horatiiis,Tolle querclas.Pauper enim non eft.cui rerurt» fuppe-titufus. Et differo.Plautus, Omnes tollo ex hocdicinaliiidif . Etfttfcipio.Sue.dcNcro nis parente, Deceflit Pyrgis morbo aquæ intercutis fublato filio Kerone ex Agrippina Cermanici genito .Et nutrio.Tercntius,Quicquid peperifict decrcuerunt tollere, Attollo,in altum tollo.^ContollOjContra tollo,Plautus in Aulula, Contollam gradum

-ocr page 187-

liber ,v.

Extollo.eleuo,exalto,msgtiifico.Plaut.Extollo ambo capita. Et diffcro. CïciliusfAbi intro,atqîiithæc aufer,tfihodieextolIatnuptias.Protono,diffcro,rfgt;longo.GcIIius:Ne mcnfcm fœturamulieç« protolli poteiî.Plâu.in Cafli.ProtoIlo morte

jnihi. His ncc preterita nec fupina dabis.nilï eadem c6 à ^bo fe ro cöpofftis,ut extollo ex tuli elatum ^c.ÿi^^o.7.tono,elcuo. ó'allóTialecodiouct c5fpergo?ÿîlru?7îlè'f5îper- c-ii-fus: S quiFalibus amp;nbsp;feommatis hominetnafpergere nouit.ut apud Horatiû.falfus hô.In-fulfus,nô falfus Si. infptiis.Mi!mius:lltliaccfum multofalefairurus.Luci. apud Prifeianfi: SalIere murænas mtreem in frigidaria fcrre.Sair.in.j.liift.Partecôfumpta,rfliqua cada-ucrum ad diuturnitatrm ufus falIercnt.Producif poiîtione^utrelligio.teftc NrbriflenÂ. Et 45 codem cum unico l,teftf eodcm.dici^cr qiiartam falwMufitiî^çontraDiomedë. Celfuslib.i.Pilcesquifaleinnôpatiuntur îoIîJi ueTaliunt.ôfcHierony. in Liicam.Quod filal tuanucrit.in quo falieturc’Liuius An.Saliturusifthæc mittamfalem.Corneliusôéu.

Ad quem faüti pomilion« afferebanf. Idem alio loco; Uiftraftos at^ falitos. Sallu. apud ' ' Diomedcmin.4.Iiirt.RcliquacadaucrafaIita,VaIcri.Max,lib.7.R-eIiqui3sfalircnôdubi-tauit.Vctcrcs ctiam per feciindani faUeo es,ut doceo es dixere. Fabianus apud Diomedé: Curacaro fället diuturnîorêïï,ideft,falif. Pfallo præced'rntep.cano, 8C proprie inftru-mento mufîco.SalP.PfalIcre Si cantate doftius '4 probae mulieri fatis eft.Hinc pfaltes,pfal mus,pTalterium.Pfallo græcuin eft latinitatc donatum.

Mo per uijdatitumjtremo ponicur abftj? fupino.

Dant pfiptum demo,promo,cum fumere,como,

Vukemit emiemptum;gemin3nsff,datpremo ffi flum,

^Verb^efinens in mo,facit ui per duas fyllabas amp;nbsp;itum,ut uomo ui, uomitû,id eft,per pscilciö^'nceuonwp?Bültimabreui,ideft,fffundoeftomacho.Terenti.lboamp;requirâ ’ {ratrcm,utin eûhæceuômâ.Reuomo,rurfusuomo. Prouonio,Iongcuomo. Fremo ui, jtû.grauiterSiconfufefono.Dauid:Quarefremueruntgenres,amp;ppfiineditatidinting Fremo ania.Fremor ô(frenntus,indignantiuinfonus. Gemo uiitü, præ anguftiain fonü prorn Gemo po.Et transfcrturadinanimata.Vergi.Gemuitlubpönäifrecymba.Ponitur pro fiere Si flebiliter cancre, ut turtur df quædani aliæ aues dicuntur gemercjogemo,ualde gemo, penultimain corripit.Lucanus: Quid uefane ge mis^fletus quid fundis inanes^Hinc gemi-tus.talit præ anguftia fonitus.Trcmo ui,caret fupino,cômoucor amp;nbsp;agitor,bf ucn. Plautus in Afina.Non placet,pro mioTEro èîEqn^îiudâ^tremit.Ettimeo,quia timentes tre 'premoï inunt.i.corpore agitantur: unde tremor,talis membroçt agitatio Si timor. Tremendus, ideft,ualde timcndus.Verg.Cur ante tubam tremor occupât artus. Intremo, ualde tlï-mojgt;enultiinam corripiüt.TQuatuor in mo habentpfiptû,dcmo dcmpfidemptum,rfgt;- Demo mo pffptu,'Kmôpfipfn,comocômplicomptû. Üemo,idcft,auf^.Horat.Dcmcfuper cilîo nubemriiolunt ertï a de Si emo,amp;ita iii pfætento no oBîei uat regülâm lîinplicis. „ Promo,rf)fero,eloqr,expono.Plaut,Prompfifti tuilli uinumtnô ,pmpli.Ver.L«ti'q!cauo fe robâ)t^^ipniuntXînlt;San.lib.r.Longum eft uniuerfas uirtutis fpccics rfgt;mere. Promus, qui promit efculenta Si poculcnta,uc côdus qui condit.PIau.in Afina.Ego fupi promus, tondus,procuratorpeni.Compolîtaproducuntpenultimam,ut expromo,perfeftepro _ 01Q;dcpromo,extraho,dëcIaro?Verg.Depromûttela pharetris.'StimOjmuItunuâ^ienè “U™* nimium mTRî fHËuô.Cicc.pro Planco.QLlf rgt;on niihi tantum fumo indices at^ arrogo. Et accipio.Sallu.EpiftoIam fuper caput temere polîtam fumit. Item cligo. Plaut.Sumat aliquem ex ppl’o admonitorë officii fui.Et conduco.Cic.Qjoad enim peruentum q fum-ptanauis eft,n3dni eft nauis fed nauigantium.Etconfumo.Terent.inAdel.l ergo intro amp;nbsp;cui rei opus cft.hilarem hune fumamus diem.Et impendo.Idem in Phor.Nunc argentum attuütjfruitiim quem Lemni uxor« reddunt pr«di»,id fumaœ,id eft.impendam,ut

-ocr page 188-

DE VERBOR.VM PRAETE. ET SVPI.

Emo Co emo

Prcmo

Donatus cxpoftichinc fumptus.i.expenfa.Conyjofiti producunt penultîfflam. Affumo, accipio.Cic.Nc^ id onus inuttus afluinpfit.Et nimiS trmuo uTl uendko.Idetn; 51 id mill« afliimo uideor id mihi meo iure quodam uendicare;abfumo, æfundo, eôfumo, refumo, repeto,pr{fumo,antecapio amp;c.Como.i.orno,amp;maxime capillosxóptus,ornatus:incö-ptus,inornatiis,Emo emi cmptum.i.côparo.nifrcQr. ut emo liBrum.Conwofita mutât ein ibreuemjitredimo redemi redcmptum .i. rurfumemo uellibero. Adimo, aufero. Ouidi.Nam uires adimit Ytnehs dainnofa uoIuptas.lSiomedes^icit elfe a demo, cui non credo.Eximo.extraho uel excipio.ut eximo gladium.Exrmptus.exccptus. Interjmo S£ perimo.i.interficiq^kimo.i.feparo.Vergil.Et præliauoce diremit.Coemo.i.emo uel fi mul emo,no mutaxe iniJ!£fmajueili)iium,utrobicg gemino lT,calco uel innitoralicui rei cum pondere.Ver.i.Aeneid.Veluti qui fentibus anguem prcffit humi nites. Et ftrin-go.Hicrony.in 4)lo.Iob:Vt fiuelis anguilla autmurænulâftridtisteneremanibus, quan* to fortius preffcris.tanto citius elabif.Et firmo.Idcm in Paulo; Quo cognito gradû pref fit Antoniiis.Etuexo.Verg.Numina nulla premunt mortaliurgemurab hofte.Et effo-dio.ldcmiSulcumtg fibi premat ipfa carina. Etinfequor infifto'qj.Idc: Hac fugerct Graq premeretTroianaiuuentus.Et urgeo.Idem: Ingenticlamorepremesad retiaceruiJ.Et abfcódo,occul to, Ide; Spcm uultu fimulat,premit altû corde dolore. Et cxpello.Varro: Inuitam'q; prcflit ab ædibus. Et cohibeo.Verg.Imperio premit,acuinculis amp;nbsp;carcere fre-nat.Çôpofitajnutan^in ibreuc.ut côpofita ab emo, ueluti fupprimo fuppreffi fuppref fum.i.occulto uel abfcondo.Rcprimo.retrorfum premo ucl retineô.Verg.Obftupiilt fe-tro'cç pedem cum uoce rcprelfit.Oppriino.pcrturbo e.neco,cxtinguo. Nafo:Opprime dû noua funt fubiti mala femina morbi.Imprimo,in aïî^premo.Exprimo,im7nfcdo extr^ ho.Et etiam eloquor.Plini.Exprimere nô polTum quanto gaudio fimafteitus.

xji

Ponere cum gigno per ui,per itum^ locabo»

Dico cano ceci'ni cantum,per ui fit Si entum

Proies,dat temno pfi ptum,led uertimus m tum

Præteritis fiui,fpreui,ftrauf,quo^ creui.

Lini uclleuilcniuelîtumq^fupi'num eft.

Pono

Ccno Cano

Occanui Canituri

Temno Sino

Verba in nopaucafunt.nec datur hic régula,fed ponunffingula, ideopono » gigna hnt ui p duâs iylfabas jçitü.ut Ponopoltii poiT^agigno genui genjtS.Pofi^ui ut audiui, ctiam dixere ueteres.Pfaut.in Vitularià apud Pi i’cianû ; Vitulum lëqûeflrum pofiuimus, Apuleius in Herm.Cibatum quem iniucundum elfe uobis animaduerterant, eum appolî uerunt. Catullus fimiliter pofiuit ufus eft, ut in ucrlîficatoria rfibaui. Pr^igno ueteres gcno dicebant.Hincmanfere genuigenitum.Varro in Andabata:Sed çpüæcalîquid g? nuntXucrét.lib.4.Totum poffe extra corpus durare geni'qj.i.gigni. Cano cecini câtum. Compofîta faciunt ui per duaslyllabas,amp; centum, ut præcino præonüîprâëcëntûTSan. tarnen occanuî dixit, têTFc 5e'ruiô,per pnmam uocaiem,quam afe libc uerbo c^poTîta mu tant in i:uerba Sallii.in.i.hift.funniuflu Metelli cornicines occanuerc.Cano etiam fole-bat habere canui canitum:unje Hiero.antiquitatem imitatus Jixitin Ap_ocaf.Qi)i étant tuba cànituri.Hab'ueruntquocfeTiæccopolîta rêgulariteFprætenta âccïni, côcini, occin» amp;c. amp;nbsp;ita Probus dîxit lïâbêre. Vfidêcaniturln ui^a natahs dnî:De quo ,p^ctæ prae-cinerunt.Temnopfi ptum.Sino fiui fiturn.Terent.ln Adelp.Quia nô fiuit egeltas; ueîP-KS per n femiuocale in jn^riidixeréTtefte Diôïncde.Pub.Qd fi me inuitû abire fîniflet: nîc fiui uf triui'tm dicimus.Vïr.tn.s.cSplexi. Ad morte nô fiui me pduceres. Sicdcfino 4efiuî facit nô^efinfifpeino Ipreui ßiretü: rterno ftraui ftratn, cerno çreui cre£ü,ttftibns

-ocr page 189-

L I B Ê R .V,

Diomcdfamp;PhöcaJicff ptin fupinüin fîmplid rarcntcr IfganfPlaut. in CifrcI.Cfi fglt;S te arnaui mea Antiphila, amp;nbsp;meam amicTerfif ciTîiTjd eft,nidi. Catullus crcui pro dfcrfui dixit,utin uerfificatoria oflrndi.^Lino lini,uclliuilinimuflinptóIfui: Vndclinofupi- , t,amp; Irui ex oblolcto'uf rbo Ifoinan^lit ut anu 3ixiinus. Varro de re riifli- MHO ca:Cuiti oEHufnt uafa.Lihi per n raro reprritur.Quintilia.in dccla.cæci: Et ne quid ce-If ris impio deelTet.inariti tuicniore parietem linifti letii fæpinime.Horat.i.carmin.C3-ditiim Ifuidatusin theatrocum tibiplaufus.Tcrent.in Hraut.Relfuidolia omnia. Po-no,colloco,conftituo amp;dfpono,ut poneniftum ualfo .CSpofitipenultimam produ- Pooo cunt,utdcpono,dforfurn pono,ufluti Dfpofiiit potentes de fede. Et loco ad cuftodien-tînm.Dcpolîtum quoJlic ponitur. Dépoli tor, qui deponit.pfpoiitarius qui df pofitü ac-cipit^Expono.exaliquopono.Verg.Sociosdf puppibus altis pontibus exponunt.Etde-claro.Tulliiis Exponambreuitercófilium profcftionismtæ.Et cxpendo.ut mnltosnü-mosfxppfui.Et abrjcio.ut tnerftrix expofuit filiuni fnuin. Impono, in aliquo pono, ut impofui territabuium fabis. Cum datiuoji^ificat dccipio. Hieronymus in Cenefi; Cur impofuifrimihi,lmpolitor,dccfptor.lmpohura,deceptio, fallacia, amp;nbsp;dicunf (icp linco-pam,ut rfpoftiim aliquando pro repolitum.Verg.Manetalta mente repoftumiudicium Paridis. Appoiio,ad aliquid pono.Et antcpono.Quid apponcs conuiuijiPrrpono,id eft antepono amp;nbsp;prarfcro.Multi diuitias prçponunt uiitutibus.Propono,ideft,antcpono ut confideretur.NafoiProponas animo milita ferenda tuo.ComponOjConHcio,amp; cóftruo, ordino,iungo,difpono,cóparo,Verg.Sic paruis componcre magna folebl.Et finio.Idé: Ante diem claufo componet uefper olympo.Difponp, id eft, ordino, ut difpone domui tiiæ. Gigno,idcft,genero:de uno dc feemina dicitur.Ingigno,in aliquo gigno.Tulli Cigno us: Natura cuptditatem ingcnuit homini ueri inueniendi.lngcnitus participium, in ali-quo genitus.Ingenitus nomen,id eft.non genitus, Gigno çtiam lignât produco aut fa-cio. Horat.Ludui enim genuit trepidum cercamcn,amp; iram: Ira truces inimicitias, amp;nbsp;ftine CïHO bre bellum. Cano,id eft,canto. Verg.Non canimiis furdis.Et carmine delcribo. Idé: Arma uirû'q! cano Etdiuino uel rfipheto.IdëJpfecanasoro.Etlaudo.IdcHbant æquati numéro regem'q; canebant;hinc cantuï.canor amp;nbsp;cantio. Acàno,ad aliquid cano. undc accë tus.Çoncino, fimulcano amp;nbsp;confentio; concentus,multorumcantus.rnciho,intuscano.

Intercino,inter aliijdcano.OccinPiÇÔtra cano.Pr££Ûio,ante canoaut prædico.Succino, Temne poft aliqucm cano,aut fummifla uocc cano.Perlî.Quid illas fuccinis ambages^Temno amp;nbsp;contcmno.i.fperno.Vcr.DifciteiuUitiam moniti SC non temncrediuos.Teren.Ego 1115 contempfî præ me.Donatus uult principale elfe contemno,amp; temno^id per aphærelira .i.ablationem literæ ue^fyllabæ à principio diftionis. Sino, permitto.^'arroiSine is ad pubertauTannos perucniatTfime dcfinodëfiuiiamp;pcnultimabreûrdêïïtù.i.ceflb uel ter-mino.Ver.Deline plura pucr.Nafo.Delinet ante dies îj côfcqr oia diâïs.Deîït’.i.omilTus amp;nbsp;obfoletus.Verbisdefîtis non eft utendü. 5perno,defpicio. contênoiolim lîgnificab« iêparare.Ennius; lus atq; çquum fe à malisfpernitprocurDfIperno,uaIJc IpcrnôïV arro Hô ridiculus amp;nbsp;ab omni pubedefpretus, Ab alperno Et deponens primæafpernor aris, 5d eftjfperno. Stcrno.i.proiicio in terram.Sternäxequus,qui feflbrein deiicit.Et Operio, ut fterno uiani lapidibus hinc ftratum uel tajlterno leftum.fterno equum,fterno terram tapetis uel floribus.Infterno.tego.Vcr.Tului infternor peile leonis.Ste rno hoftem.i.fun do,dencio,c{do:ftratusexercitus.i.cæfus,Defternp,i.ftraturam tollo.In Gene. Deftrauit camelos.Conlferno as,primac.i.turbo,5aUuft.Qua ûiâoria elati hofteS'.noftri territi at-«^conHernatidifccifere. Cerno.uideo.Tull.Propriumcrtftultitiæaliorum uitiacerne-re obliuif.i fuoçs. Et dfcerno.i.ftatuo amp;delibero.Cic.lib.s-delegibus: Qiiodcuncp fena-tuscrcuerit populusue iuflerit amp;c.Liicil.Poll:q prifidinm caftris educere crcuit. Et fepa-ro,diuido,quod incerncre quoqj dicitur.Plinius libro.is.Rurfus quæ tranlit arftiore cer mtur; hincincernici£lum,crîBrum*dicituf,Etdimico.Plautus;Propatria AmphitryodS cuntt,ÇfHi9h«r((iiUîçiniUio.i,(((i9.rrs((rituin«kU^n(rai(froi.l4uitli,7,Et4d)iaud

Sino

Sptrn©

Stern«

Cernlt;^

-ocr page 190-

ÖE VERBORVM PRAETE. ET SVPI.

Line

minti* rimendum erat ftolide feroccm uiribus fiiiï cernerat Succerno.diuido.PIinf.Farï-nario cribro fuccernunt.Decerno,ftatuo.Dccrf tum.id eft,ftatutum.Diicerno amp;nbsp;fecerno ,i.diftinguo.Secrftus,occultoucIftparatus.Êxcerne,purgo,^xcrcnientnm,purgamé-tum uel lbrdcs.;Lino,aliijuid fuprrinduco, fineren, ut lino faciem carbone, atramento, pulte amp;c.Linouu^usó7co.rnterlina,afiqTiipcrduSo pifturam uelIcripturamdeftruo. Hinc Ijtcræintêrirtæ; talk jnaculatio litura dicit.Oui. C^afciicu afpicies lachryma- fecere liturM.Lino Item,ld eft,obturo.Vcrgil,4.Gc’or. Ncq; illæ nequicquam in teilis certatim tenuia cera fpiramêta linflt.Üno uas argilü .IuucnaIis;Nam quis plura linit uifturo do-lia mufto?Allino,ad aliqiienïTïno.ut allino atramcntuni uerfiii male cópolïto.Oblino, id eft,lino uel inquino.Ouid.Oblitus àdnæ cçde libellus erit.lllino,fublino,collino,idc, Plaut.Ei os fublcui mó.Idcm:Tibi os etifublitum probe,id eft, egregie deceptus uel illu fus es. Relino.lituram tollo, 8C iperio. Tercnti. Relcui omnia dolia mea: pcnultima in praefenti amp;nbsp;fupino corripitur.

Popfi ptum^ facinrupi ruptum dabo rumpo, Donatui per num ftrepocum crepojdatcoqao xi'dum. Vultlinquo Hquiji'dumnans dabi'saptc,

Repo

Carp»

3gt;erpa

Gkp»

Sculpo

Scalpa

. Verbum de linens in po.facit pfi amp;nbsp;ptjjm praeccdcnte p.repe repfi reptfi, fie caijo,lt;lt;r.' po,clepó7?lt;:ulpöncalpo.AtrumpodcmptâmJàcitrupi ruptumjtrepouiîtü: crepo(q4 Îæpîus prTmæ coniugationis efi)facit ui itii. R epo animalium eft uentre gradientium, ut funt lumbrîcî.lef pentes àfc.repunt etiam lacertç amp;nbsp;iimiliä, quib^'minimi pedes fünf. Re pcilia,funt animalia quæ repunt.Compojita periultimam productie,ut adrepo uel ar-rcpo,ad aliqd rcpo.Corrcpo.fimul rcpo.Êrepo,difÉicilialôca alcendo.lrrepo,intro uel latenter repo.Obreno.clani uenio.Seneift“ obrepit homini. Sommis obrepit oculis. Per repo,ad finem repo.PrærepOjantfrepo. Carpoparpli ptum,tpllo.Ver.^rpenttua po-tna nepotes.equus carpit gramen. Et rcpreliendo. Petrarcha: Facile eft alicnamcarpere uitam.Etcapio,ut carpo cibS:carpo uiam, id eft,co: carpo uitalesauras,icl eft.uitio: carpo lanam.ideft.attcnuo:carptim,id eft,hinc atqg ilîinccarpcndo.noriipfam fcriem fe-quendo.CSpolita rnntant am e,utdecerpo,id eft,carpo,plucken.Excerpo,eligouelex aliq carpo.cxcnbo.HIiniusdeauunculo luo;NlhïrcnimTcgit,qd non excerperct.Difcer-po,id eft,in multas partes carpo,uel frango,uel difrumpo. Serpo,id_eft,repo.Serpens.E anguis.quia ferpit: transfer! ad inanimata,ut peftis ferpit.hcdcra ferpit, fiims ferpit. Iij-ferpo,intro ferpo.Proferpo,longe ferpo. Clepois.clepfi eleptum.id eft,furor. Liuius;Si quis clepfit ne populo fcelus efto; ne' ue cui cleptum c~nt.Praut.Rape,cIepc,harpaga.Cic. de rcpub.Non mo ut fpartæ rapere ubi amp;nbsp;pueri cleperc difeunt. Prudenti. Qd raperc ac clepcrc eft,auide'q! abfeondere parta. Cice.Ignem Prometheus clepfilTc dolo dicitiir. Seneca in Hercule furente:Opponit ac tegmine ingenti elepit.id eft,tegit abfcondit.Prio-rem in clepo corripi,uerfus ratio indicat,quia eft iambicus trimeter archilochius. M.Ma niliuslib.i. enim condentibusillisCleplilfetfurtomundumqcunfta regunf. Itaqj nemq^iiercaturhocuerbo uti,quiaapud Latinos iam rcceptum eft.Græcl elepto dicunti Cleptes æ,ideft,fiif.Hinc cïépfydrajnîlrumentum per currentem paulatim aquam boras indicans.Et Àthenis fons quidam. Sculpo pfi ptum,id e cædcndo 5f excauando ima-ginem aliquam efficio.Ponit hoc uerbum Phocas.Diomedes negat fimplex fculpo repe-riri,dicit enim.Calco facit inculco.non incako: fcglß^ infculpo,quarc gemma fc^ta di cendiim eft non fculpta. Adicfta enimpræpofitione facit infculpta. Id fi ucrum elîjfmu-meri fere libri medofi crunt,in quibus legimus Iculptorjculptile dfçSçalpo ftajpfi fcal-Ejum non caret fupino,ut iam ex Diomede paiuic^ per icalptor oftenditur.Plinius ter tio.Expetuntur ä fcalptoribus ferroep jnduduntur nuUam non duritiain exIaciJj cauä*

-ocr page 191-

L I B E R .V.

tes.Ét per nomen fcalptura.id eft,fcalpendi aâio.WcnrÔinm'a autem lia-c genera fcal-pturæcontumaciterrefiftunt.Hiniuslib.îo.cap.j. Radice fiuscircunfcalpti dentés dolo re liberantur. gtalpo.idelUrulpoffi rede dicatur)amp; fodio unguibusautpcdibus:aliqn etiam aliquo inftriiinéto fordes extrico amp;nbsp;expolio rem.Scalpurio.idem:amp; frico ex prurit«.Baptifta Mantuanus : Phthiriafiin patiens fcalpit caput «nguibus uncis. Phrhiriafis ert morbus pedicularis.^calprum eft fcrreiim inftrumentum quo fcalpitur corium. Scal-penum,q«o fcalpitur membrana. Äurifcalpium, quo fcalpuntur apres. um po. id eft, frango.rumpo uocem aut iîlentiumjd c!c.lo‘ir.SDrum_pQ^ab aligiio rumpo. JÈorrum-pOjdeftruou.elcontamino.maculo.ïÇcuniacorrumpitiudicemrhiccorrumpituirgiiië. „ ^orruptela-id elr.corruptio. ïiirunipp in multas partes rumpo. Erum po, ujolenter amp;nbsp;K-umpo cum impetu exeo.ut oppidani eruperunt in boites. Irruinpo,impeturn tacio.uel irruogt; tiel uiolenter intro.Strçpo.fonum facio.Perftrego ualdc ftrepo. Papin. Rumor in arcana iamdudüperftrepit aula. Intirepo,in aliquo iïrepo,apcs inftrepuntfloribus.Inffrept, to frequetatiuum eft.Qhilxcpo.cótra ftrepo,obftrepo literis.id eft.rc ftribo,Sicintcrftre po.interaliquidftrepo,corripiunt qmnia pcnultimainMPDatcoquo xi,aum. Duo funt - nbsp;nbsp;-

in quo.coquo coxi coftum.Iinq liqui Ïiiftum,quo fupino in ninplici ui.x utennir,3a «usg P lëgl.lcd bciie'ih riatisj^ c,co^t!cts,uc relinquqjrcliqui rclia^.ao.gu.Oxejui apto, coq ceruiJîâm nó braxo.liKuntur ctiam lapides ex terra coqui.tnde lapis codilis. Etia fignt fiiat maturo,fegescoquitur, fol poma coquit^rcoquo fatis amp;nbsp;perfcftecoquo. Excoq^^ Coauo coquendo autcro.Ignis excoquit auro fcoriam.l.immunditiam.jjccoguo rebus confum-pris clam fugio.ut fallantur creditores^coquo.id eft, (ut uulgus dïcitjaïgêro.Plin.iïo mno cócoquere corpulentiæ q firmitati utilius elï,7ncoq,in aliq coquo.Ver.Huius odo-rato radicesincoque bacclio.CZorripiüt hæc pcnul. 'ïognari.eftcoquendi arte exercere. Çoana.i.culina.Eoquinaria.coquendi ars.goquus,quicoquit.tinquo.i.dimitto. Reün'

quo,idem.^linqjpecco^blinquq^derclinq«o.j,Ji|iJlito.0eTiftum,peccatuni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LinquOi

Ro ui tum^ dabit;geflï gero uulc quog? geftum;

Vrouffiacuftum:uerron:fidato uerfum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro

Curro cucurrit habet curfum:dat ui lèronatum

Atqiertum:dat ÓCeuititumfub dupliceJênfu.

jjijnVerbnm detïnensin ro,facit in præterito ui fyllabam,in fupino td, uttero triui tri-tiim,qua~roquælïui guæiïtuiri.qdtierfyncopam eüamquærmmlccitiA^dequ5eftu£,fl-ftor amp;c. fero feuiT¥tum per primam uocaleni.Gcro gefli gcitum.Vro ufli uitum . Verre» ùêrh uel uerli lierfum. Curro cucurricurfum. Copofira no reccdentia a ftgnificatione uerbi lei'o faciuntcui,penultiina longa: quando ucro non ftenifieSc ieminarcuelplan-fare habent rui amp;nbsp;ertuinTutdiflero_diHcriiidnertum . Slcfcfo olim habuit ferui ftrtum. Terojd ci^dniminuo.fri'co.tundo.uel coiumo, ut tero tempus ueTotium. tero ftnapi. Attero ad aüquid tero,Hieronymus, Attrita frös interpretatur faepe quod neftit. Attri-ta fröSjid eft.perfricata 8c impudcns.PIinius:Anguillæaftcruntfe ftopulis.Contero, c5 TerO mniuo.Hinccontritusdicituraffliiftus Scpcccitipocnitens. Cotritiojdepeceätis dolor. D«erojdiftcro,extero,obftero,,ptero,pertero,ualde tero. Plin.Nimiacura dctcrit ma-gisij emeiidät, idcft,inquinat amp;nbsp;dcftruit.Boetius.Pedibusij datas protcrit elcas, ideft, z óculcando terit.InterOjin aliquid tero.Interop^em in pulteni. Propheta: Intriuerat panem in alueolum,Td é,uaiculum.Reterôrêtriuij(etritum.i.rurfus tero purgo, cxcer-no.Subtero.l.fubtus tero.Semitero.i.diûitÿuni tero:ÿ habent omnia penultimam cor Quapro reptam. Tritura eft excuilîo frumenti. Tritiirarçjrümentum èxcuterc. Quæroquæfi-uiquscfitü lt;üf in prsettrito Si fupino.inueftigo.ut quatre fratrcm.Et intcrrogo,qiiæro

-ocr page 192-

DE VERBO. PRAETERI. ET SVPIN.

Cfr»

Vro

Verro

Curra

Scr»

lt;x te ufl à te, fion^Ee^tjbi, magifter quæfiuit de tc, id eft, quod uulgo dicitiir, pol te.Côpofîtâmutant æ diphthongon in i Iongam,ut acquiro, congmro, id eft, quarren-do inucnio,nancftcor,ad)pilcor, verengen nil^iiiro quæfcndodilcefno.'faêquæro ucl exquirOj'SIigent quæro.Inquiro,id eft,quçrô'SrcxplorO) pquiro, idem,nusqrefunnint diphthongon.Gero,id eft,porto,gei'ulus,portator,amp;' geftator.Geftare.i. gercre. Gero qq;,id eft,rego,ut Petrus bene fe gerit.Tul. Ego te nfigrephenfione dignum putaflem, quu tc fanaiftimc gcreres,Geftus,modus gcrendi, gelaet._Et a^o.Vergi.Ncctecum talia gcffi,hinegelîadicunfniagnificafaaa,gcroniorem.i,obêdio.Compofitacorripiuntpe nultimamut aggero,apporcO'C5gero,hincaggej.Aggero as.pritnsc.i.augeo.Vcr.Incen «ïït^ animumciiaisatcpaggeratiras.Cogero.i.cogrego^Digero,diipono. Vcr.Ita dige* rit omnia Calchas.Digefta.funtlibrirn abusiuradigcrunf.Egcro.i.cxporto,emitto.In Serojmporto.Suggero.fumininiftrouelporrigo.Vergil.Stiggerf telamihi. Etin me-«noriam duco.TuIItusTSi memoria mihi forte defecerit,tuü crit ut fuggcras.In euangc, Spûs fanftus fuggeret uobis omnia.Suggeftus,altus locus unde fit Pmo ad populunijam-tgt;o ambonis foil barba ri dicût, Vro,id eft,ardore aut frigorc, nönung etiam alia ui læ-do, ut Ignis untmc,fHgus urit mc,cæceusaraus urit pedem, flagellum urit natcs.Tcren tius, Vro homincm.i.dolore afficio.Cöpofita pcnultimam jpducunt,ut adurt^adulTi ad-Bftum.Et côburo.id eft,uro,ardereîacio.Amburo,ex omni parte uro.PlâutiisTlllequi-«îem Vulcani eft filius,qiiaquatangit omne'»inburit. Exuro, puro.tottim uro. Inuro,in aliquid uro.Inufli notam boui. Verro ucrri,teftc Gärilio.Licinius,Hifce etiam reliquias auerrerunt. Publius, Celiasferuoçt conuerri. Scruius uult etiam iierfi habere, ueijt do-ftiflimi autoritatem uetcrum defiderant, cgo Iibentius uerri in pratcrito dixero. Verro, id cft.traho. Inde uerriculum, id eft.rete. Vergil. HTncTnapliIuisinfFribifhafta. Idem, Quippc ferantrapidi fccum uerrantepp auras.Et i?to iiel rcmigo.Idcm.Adnixi torquet fpumas SfcæruIaucrrunt.Cerulajdeftjæquora.Et fcalpurio,ut gallus uerrit terrain.Et mundo.luuenalis, Verre pauimentum nitidas oftende columnas_,^nucrro,id eft, uerro, ColumcUa.s. Diligciis paftor qtidie ftabulum cöuerrit, ncc patlf ftercus aut liumorem cófiftcre.hinc Apuleius jlbalefacit cöticrritor, taaquam fupinumfit cöucrritum,dicens in apologia rfi magia.Cöucrritorem tumidægingiuulæ.Dcucrro,deorftim uerroXuer ro,extra uerro. Curro cuciirri.uetcres cecurri p c j u dixcrc, teftc Gellio._Aceurro, ad aliquem curro. CôçurfôIlîtnuIcurro.jSfcexçurrpjincurro, pcurro,facilc patent. Occur ro.id cft.obuio 8c refifto^Succurrq,id eft.auxilior amp;nbsp;in mentcni ucnio. Tullius, Vt cm qufdcglüccurrit übet fcribcre.'Sefo fcui (atum.id elf, femino Sc planto.LaftantiusIib.j; Terramftudiofccoluit,ac uineaniluamanu feuit. Et generate, undefatus, id eft,gnatus, 3C lupif dicif hominS dcorum'qi fator. Ali^uando fignificat admoueo,taxo,ordino: hinc feries,ideft,ordo,amp; ficfacitferuifertum. Ennius.Quam fantoftudio fcfuit. Hincfcrt* a,um,ideft,cótcxtus. Luca. Accipiuntfertasnardo florentc coronas.Sertum, corona de floribusaut herbis. Cópofita penultimamcorripiunt, ut aflero afleuiaflitum. jppé fero «el planto.Aflero aflerui aflertumjid eft, aftirmo 8C defenJo uel übero. ÖSlcro obfeui obfitü.i.circftfero aut circûdo.Ôbfîttjjjcircûdatus.Ver.Ià fetis obfita iam bos.Obfero ob lerui obfcrtu.nó inueni.Cöfero cöfctii cófitum , fimulfemino ucl planto,ut horti arbo-ribuscôfiti.Conlcrôrui,'cffÎ!mTÇoïrromanum,ideft,pugno.Papinius,Conferuit'q;ma nii,nccqucm imploraret habebat.înfero infeui infitum,in ali^ fero,amp; ramum alteri ar-boriÇut ficdicam)implanto.VergiIius:Infcre nuncMeliborcpiros,poncordincuitcs.In £ero inferui infertum,ideft,immitto. Qui uult quibufi® foraminibusdigitum inferere, fadatum interim extrahit, Defero, folum dclerui defertum.id eft, relinquo. T crentius: Heu quo rcdafl:usfum,omnes noti atq; amici medeferunt. Exero exerui excrtiim foln emitto,uel extcndo.Pcrfius; Digitum cxcrcpeccas.Plinius: Ciottis auisprælongam exe ritlinguam.Seite.trag . Exerit uultusrubicundaPhoebe. Exertoexertasidem. Diflcra gt;atiertuinfoluin,dc in fupino altcruinfpcrditur^ideftjcnarro uddcclaro.Edtfléro^idê*

-ocr page 193-

liber ,v.

Difcrtus.quibfne diffcritquicquid animo códpit. In euangel.Ediflerc nobishjncparagt; |gt;oiäin.Infacvisinfertus proaliquando mcndofcicgitur, Fcro tuli latunij ätulo abfolctouerbo,hocin fcquentilib patebit.Fur^ciuusprimapofitioinufunoneft,ßte rito fiminoijapud uctcres carct,amp; fignificatinianiöTscduHus nouedixit:Ncc minus 8C Darii furue runt iuffa t yranni. (^od prima poiîtio debcat effe furo, non ut Nebriffenfis uult per io,furiooftendit participium furens,quiadicfnJtimfore£fiirigis.iii' fn3i^s fa eiens ^^ætera. Furio as primæ^Kl eft,ad infaniam redigô'.Ho.Q'uæj^jet matresfiiriare eqtiarfl. Vbi pteritum aut fu'pinutn no habemus, capimus a fynonymo, ut fitro uel furio infaniui.aio dixi Scc. Preces in ntó rogatio.Scabo in fupino friäum Scc.Verum hacc mi-nutula funtamp;praceptuparüdigna.

furo

So

So ui tumq; facit; fi fumq; faceffo, capeflb

Cum uifo;pinfo datpinfuit,inde^ piftum.

OBIVerbum definensinfo,facitfiui8c fltuin.utlaceflb lacclliiullaceffitum penultimaló-ga,ut Jimilia.id efta^o g? incito aut prouocö.Verg.Efficiam p^hac nequenquam uo- . nbsp;nbsp;_

lt;e laccffa$,potcfi efïâinîn pfæteritôltabcreTaceflT, ut multi dicun't, Arcelfo iui. itum,ii_V^^^ eft,accufo,teftc Diome. nam accufarc (inquit) à maleficiis eft arcere. Accerfo fui,itum,id ArcclTo eft.eoaduocandum ueluoco. Horatiu$:Si melius quid babes accerie, uel imperium fer. Tercntius;Obftetriccm acccrfo:hoc uenit ab aftio is, 4» code per quartam accerfio is di-citur reifte.Tacit.Pauca pfatus de fua feneiftute Pifonem Liciniu accerfire iubet. Ince^ ,jui itum.i.accufo uel impeto 8( amare irrideo,prouoco'qi.1ITria ^bainfo,faciuntli.rum.

TacélTo iâcc/Ii Faccffum,id eft ftcio uel co ad faciendii.Ver.natidmora cotinuo matris pce Inceffo pta faceffit.Et difTedo'.PlauTSi quTsTmpudicus es Eine faceffas.Terenti*:Ha'C mulier bine pacelTo faceftat. Et probibco.Cice.in Vcrrcm:Nc innocenti pericubim facefferis.Idcm in eundc: Quum audiuiffet ei negocium faeeffitfi.Ergo faceflb etiam babetiui itû,utçapeffo etiam qd fignificat capio,ucl ad capiendum eo.Apud diuunfÂuguîîinum in .i.de ciuitate dei, Capello Aefchynes quum adolefccns tragœdias aftitaftet,rcm publicam capefliuit. Vifouifi,te- Vifo ftibus Diomede amp;nbsp;Carifio,amp; cum multis,tefte Alcxandro uifum, licet lint qui dicant lii-pinocarere. Vifo,coliJuidendum,rcijifo^inuilo,pFouilo,idem Tullius ad Atticum: Re uift nos aliqiiando.Tcrentius, Prouifo quidagat Pamtgt;bilus..Pinfo pinfui piftumi ide, tundo.nam uetcres ufu molarum carentes, frumentum piftillis tündebänt« fefebanf, Vas concauum,in quo frangebant ipfum frumentum, dicitur pila . Nunc pinfo cyiimu^pinfij pro panern facio.Et pro eodem dicitur pinfo as,per primam.Calphufniûs7Dîcitur'amp; nP gruin pfnfarc legumine panem,. Piftrinum, locus ubi ferui pinfebant maximo cum labo re. Pomponius præterito utiturdicens, Neq; mobs molui neq; palmis pinfui. Supinum etiam eft pinlitum amp;nbsp;pinfum,licctn.ô_frçauens,ut piftuimColu.lib.t.Panicum pinfitum amp;nbsp;euolutum furfure.Idem pinfus dixit,ut notauit.Sulp.Bio.qqj participia facit pinfus S£ pinfurus.Vnde pinfor pro piftor.Var.Nec pinforé ullûnolTcntnift eum gin piftrino pin feret farina. Hine pinftto as^îrêquçnta.Qy çfo nec ptetitum nec fupinum habet in ufu.uS, in fequentiTîÈ?dîc^,ônm^æuuiamp; quälitü hâb'uit.Salluft.in.îThill.Curionem qfiui ut adolcfcentior 8C populifuffiragns integer,ætati concedcret Mamerti.

Xi xum datpledo cum flc(So,ne(ftarc,pedo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;To

xui duo dant: iui peto donat SC itum •

iJL^erba in to pauca fimt,idco no datur genetalis rcgula,lingulaenumerantur,gf pri-mo pTeSÔîacit xi,xum,ffe2fo xi,xum,nefto, xbuél xui xum^eiftq xi uel xuijpeto iui itû. Pf Ao olim etiam peftui fecit,undejpefiitiim penultjina breui/CoIumeilalibro .jiTPrse-parataefint ÔC peAitjtlani. Ét afibi”,Verum ubiiam puro dilcrimine peAitatellus,

Ï ii

-ocr page 194-

PIcÄa

Ika»

Ned» Pedo

Pet®

Witta

Meta

Verta

de verbo. praeteri. et SVPIN.

dealtis tefnmonia. Liiiius Andro . apadPrifei. Infolito plcxi muncre .Salluftiusin prî mo hift. Nexuit catenæ mö. Propertius: A.t tibi qui noftro nexifti rctia lefto. Mecccnas in Oaauia;Pexui capilhim naturæ muneribus gratum. PIffto,id cft,cerlt;utio uel punio. Horatius, Quiequid delirant reges pleauntur achiui. Pleariiin, inlirumentum quo fides pulfantiir à citliarœdis. EkäD etiam.id eft.flefto:bind plcctajd eft,inatta. Perple-xusjintricatus amp;nbsp;dubius:perpIcxe,intricatc,obrcure.Terentius: Pergin fcelerta mecuni perplexe loqiii i Inucnituraliquando liaberein præterito plcxtii.Hieronymus lib In di cum:Si feptem crinescapitis mei licio plexueris 3chunc circuinligatum terræ fixeris in-firmus eroJlefto.incIino,uoluo,duco.curuo,,moueo,utfieaogcnua,flelt;fto arcum.fup-plicc pee fledif dPiVerFleaere it ncqo lupos acHcronta mouebo.l5êflea5,iJe alig fledo. Refledojteiji fledo. Infledo ualde flcdo.Circfifledo^circüplico.Qfljieao cotrafiedo.Pla. In Rud, At ego bine ofHcdam nauein:flcxïlis,id eft,flcxus:ficxibilis,fledi potens.Nedo, id fltjigo. Nexibsjd c.nex’Jigattis.HincanpedodtmcflRÇÔnedo 3c cxtera,PeHo,ca pillos orno.uel fimpb’citer orno. Pexus a,um,KrcïF,ornatiis, pulcber, cultus,elcgans, lit Horatius: Rides fi forte fiibucula pcxætrirafubelt tunicæ. Impexus, non pexus, ut impexa barba. Frequçntatiuuin eft pexo as. Peto,cupio,oro,quæro,ut peto à te pecu r.iam. Peto te lapideJd é.perfeguor. Peto Roinam, id ë,adeo.£ompofica pcnultimam corripiunt,ut appeto.idé^upio.Expeto,honeftepeto .Competo, fimul peto.lmpcto, inuadô.ôppcto,inorior.Rcpctô,rurIus peto.Suppcio,lufficio amp;nbsp;côucnio ucl rcfpôdeo.. PIautus:rlt;on fiippetunt didisdata.

Mi'tto facit mifi miffumirgeminandofupino, meto geminans fuit £lt; fumjuerto^ uerti

Et uerfumîfterto dat ftertuit ab^ fupino»

dat mifi mifliim gemino ITin fiipino: meto facit mefliii meffum gemino utro-bu^jùYërtp daujerti uérfum.ftcrto ftcrtiii fine fupino. Cato apiTdPrilciana: lri~c.ainpo tiburtiubi horrcumdcmen‘ui.Per7uis:Poftgdeïteftuit efle Maonides quintus pauonc ex pytbagorço. Mitto, adaliquem dOj uimitto tibi uel ad telibrü. Et oinitto ueldepono. Horatius: Mitte Feues fpes ÏX certamina diuitiarum. Admitto, ad me ucnire fino.Paulus admittit neminem nifi dodum.CômittOjÇÔmendoTTFF^ÎniT Ouem lupo commifilH. Et facio.ut noli f Smittere ut merito ridearis. Et pecco.Vcrgilius, Quid meus Aeneas in tccommitteretâtum^QuidTroespotuere^Etcompono ul’coniûgo.CommilTiim, coin pofitiouelconiundio.Summitto,idc fubdo.Summittocapur.i.oijedio. Sûmiflut.i.bu-milis.Loqtiif uoce f^miflajid elt, non alta.Omitto,idc,dimitto.Demitto,deorfum mit to,de pnore.HoraitJöfmfuacuIpaprcmitdeceptusomittetueri,dealtero,Idem Demit to auriculas ut iniquæ Fortis afellus. Meto,fegetem ucl berbam Feco,amputo.Paul’,Qui parce feminat,parce amp;nbsp;metet .AccipTtûrpro auTéro.fîoratius Qiiid uici profunt aiit hor rea fi metet orcus Crandia ciim paruis non exorabilis auro tlt;Dcmeto penultiina breiii, Üç, amputo.Vergilius : Dement enfe caput. Verto, id e!t, muto éc uoliio’.binefrequen tatiuum uerfojd c,continuo ucl multum uerto.equ’ uerfat moIam.Quid uerfas animo, id c,quid cogitas. Aduerto,ad31iquid uerto, aduertc mibi facicm. Et attende».Vcrgili*, Paucis(aduertc)doccbo.Aüerto,ab aliq uerto.Aucrtc iram tuam à nobis.Animaduerto. id cft,animü aduerto 8c noto cofidcro'qj.Tcrent. Nunc quam rem uitio dent animaduer tite. Item animaduerto,id efl:,punio, amp;nbsp;(ut uulgus loquitur) iuftifico.Sicaccmcumprae-pofitioneinTiaEërSënc . Änimaduertit Brutus in liberosfuos . Diuerto.declino deuia, Diucrforiü.hofpitiü aut taBerna nieritoria q uiatores diuertnt.Diuc'rTbr.oris.gdiuertit. piuerfito,as.i.diucrtodefleflo.Diucrfbr 3ris,idc,uFpuerIbr.Diucrticulü.i.diuer(briüaut ictnua,ad quam à regia uia fluc mllîcàri dîùertiinus.Etiam ßgnificat aufugiuni, ut pe--

-ocr page 195-

liber. .V.

fic' uiÄ/ quænint diuf rticuIa.Diuortiiim.id elLfepai-atio.Cic.in.i.cpra ad Crliiim: Eft dJ uifus aquarum diuortiis: proprie autcm cft feparatio uiri amp;nbsp;uxoris. E^to amp;nbsp;fubuerro. id cft,deftruo.Inuerto,in cótrarium ,fto,ucucrtem aut pcllem fcii ctiam ÿTïïprçpoftcre protiiintio.ut lauö uola lnucitiijiidatamüd eft,pencin ouinam.he kcirdt den pels vm: adagium cft apud noftrates.Intewrto.callidefurripio, qä picrücç fit cum rem cömoda tarn aut credicam dolo ne dno rcftituatur efficimus.PIaut. in Afina.Hem ifthoc ago quo argents intcruertam.Rcucrto aut potius dcponentaliter reuertor.in prseKEÜo tarne re uerti mcliusJd-t*^gt;trdeo.Tullius in Piiilip.Viftor cum icgionibus reuertifti. T. Liui.Sub idein tempus legati ab regib“ Romain reuerterfit. Obucrto_^öjra uerto.Praeteruerto uF of.i.præuenio aut præcurro.Cato. Flammea præuertitceïerisueftigiaceruæ.Ver.Volu-cremi® fuga præuertif Heb rum. Eft autem Hebrus Thraciæ fluuius:uetcres uorto ,p netto dicebant.ut uofter ,p uefter.Terent. Dp bene uortant. Hinç up.rtex, aquaip côuolutio _ amp;nbsp;jpfunditas. Sterto_, id eft,doi mio, amp;nbsp;fonum altum dormiendo emitto, Perfius:Mane piger ftertiSjfurgê Tnquit auaritia.Terent.Hô fatuus ertjnfulfus, tardus, ftertit noéies 3( dieS.Defterto, euigilo.Perfi. Cor iubet hoc Enni poftq deftertuit efle Mæonidcs quintus pauone ex Pythagoræo.

Neutrum fifto nihil dabit, adiuum ftitit edet.

Deinde (latum format,nobis eft Gellius autor,

CSifto neiitri gcneris.id eft.fto: caret proprio præterito ateg fupino: poteft tarnen utrfl tt fuifiere à (io, fifto itetiftatum:^ cOpolitj a iîlto capicntutrun qj âeSpofitis à ftOiU t cô-îiltegt;coltiticôftitiîm.Sicrcfiftô.obfirtô7Âfliftô.abiîlio, circumfirto.pcrfilto.defifto 8(c, quæeanîemîîgniîicationemjiabcnt cumàftoc^qfitis. Siftpaftiuumhabetïîitiinptô Sifto SC ftaturn ih ftipino ex fententia Genii,ÎKct l’rifcianus nihil habere dixerîT Verba Gellii exlib.î.noæuniatticaçihaecfuntHnlib.uetereM.Catôis, quiinfcribifcôtra'Tiberium, feriptum quidem fie erat ; Quid (iuadimonifi capitc obuoluto ftitilTes. Rcfte ille ftitiffes lcripfit: (cd falfi 8i audaces cmendatores c feripto per libros ftetiffes fccerfit, tanq ftitiffes uanum amp;nihili uerbum effet,quin potius ipfi ncquamamp; nihili funt, qui ignorât ftitiffes diiftum à Catone:qih fîftereturuadimonium nô ftarctur. HæcilIe. Hinç fupinum fit fta; tunrunde ftatotiqui fiftit aliquem praetori,3ut dno ftio,Nain lirto aftiuum fignificat fia “‘«or re facîo,ut fifte lachrymas.id eft,noliJiere.Ver75î(ïê gradum te^ aïpeflu ne fubtrahe no ftro.Plini.Laftuca fylueftrislângumcm fiftit.Et præfento.In euangef, Vt fifterët eum do mino.Stacor er^ qui fiftit aliquemdno; quamuis alfi àftationc crebra dici uelint, Cice. in.t.lib.epnfa. Literas à te mini (tator tuus reddidit Tharfi, Capitur æ fatellitc ctiam Ä apparitore,qtii reos in iusuel in carcerem ducic,quia fiftit eos prætori Sic. Aliqiiando ftoàftatuo capit ptm ftatui.Plant.in Bacchid.Nauem cxtemplo ftaruimus,id cft,ftitim’\ Scodrenfis ôt Calcpinus ne£antfifto.in fupino habere fta.taja, quia çum^tator dicif Iwi tcr,à (to e(l,inquiunt,fcd fnuole probat utercft difium fuum. lupiter ftatoh^^ifà fifto, quîâftitit .i. ftarefccitRomanosih fugam a Snififtibus ucrîos, nccilludauquid jibâr, qTdftftô côpofitahabent fcnfiiin )ëbi fto;nâ fifto côpofita nulla habet.nifiin neutrali fi gniiicâtionc.neç quia fifto ftTtîTâcft, oportuit fupmum effeftituin ftûljiim foret, nô fta-tum, nô niagis quàm à fero feui fetum pportcat efie,nô fatum.Multd plura adducit Cale-pTnusut V^am improbet, folutu nô adeodifficilia, qtiibus fuperfedeo. Côcinit mihi cû Valla Antonius Nebriffen fi s; ipfeCalepinus fibi nô côftat.Nam in diftione fifto negar, qâ in diâione ftator poftea affirmât.

Datuiuo xi dumîSoluoui format ÔC utum, y t uoluojcalui caluo facit abf^ fupino,

8 ir|,

-ocr page 196-

DE VERBORVM PRAETE. ET SVPINIS

Viuo

Soluo

Volu9

Ciluo

f IQuattiar (jint «erba in uo fyllabam de finentia^^rum uiuo facit uixi uiftum,fbluo fol ni folutfi,uoluo uolui tiolunini.caluo calinflne fupino: olim annumeraBaïcauó caui eau ïïïmjnunceauco dicitur. Viuo.i mtain â'go.'Pernu^:Viuememor Feti.fugif hôfa.Tioc qd* rôqr înîe eft.Viftus,quo uiu7mu$.Viftito,id cft,uiuo aut uc^cor.Barbari uiditât laftc.Rc iiiuifeo,rurftisuiuo,Conuiuo.conufribr.?eneca Hærcbit tiBi auaritia qdiu auaro conui-xeris.Conui'uor.i.conuîuium facio. Soltio.qâ ligatum erat nô Hgatum facio amp;nbsp;cnodo, Plautûsm'Âmphi.Noauhac folutacil nauw noltracportu^êriieo.Itacj (ôluoaliqnca-pitur proabnauigo.Philciphus.Ad ciiduû ufi^ hincfolucredccrcui.Capif etiam pro de-fcitum rcdderc,quia debitor obligaturcrcditori.Çieero in Verrcm:Pro ^frumento pecil niafoTuta nonell.Item foluo.Éfatisfacio.Terentiusin Adel.Neq; tu uerbis unquâ folues qdmihi remalcfeceris.Etdîinîtto Iibero'q!.VergiIi‘';SoIuitccorda metuTeucri. Hincfo lutusrifus.i.niagnHJ,àcurisliber.Soluofidem,id eft,nô féruo:abfoluo,refoluo, exoIÜo, diflbluo.i.(bluo;diflblutus,ideft,uagus,immodcftus.Perfoluo,quicgdJcjjeofoiuo.yoL; no,id eftjuerto.vucntelen.Terentius: Satis diu iam hoc faxum uoluo:h'ocjitm eft diffyl-labum:uoJuiduolotrifynabumiVolutpj^ultum_ræpe'lt;Juoluo.Verg.Taliaffammatofc-cum dêacôr3êuoIutat.Volutabrum,Iocnutorus,in q porei uolutant. Inuoluo, implieo: inuolucrum,inuolutio.Aduoluo,ad aliquid uoluo. DeuoIuOjdeorfum uoiuD, C5ûoluo, fimuluoluo.Indedediiçif eonuoluoliw.i^mw fe côuoluensin folio arboriî aut uitis. Cal no.i.dccipio.fruftror.Pairiuum eft caluor crw.PacuuiusiScntio te pater uocwcalui fimili tudîhéHicîturetfam deponcntalîtercaluor ris. Plautusin Cafli. Nam ubi domi fola fum foror manus caluiti.decipit:fupinum foret calutum,fed nô eft in ufu. A caluo fit c^mia .î.uexatio aliepius in litibus perfraudem 5c fruftrationem.lyfticheit. Atqi etiam ralTa ac-cuiatio. Caluo as.primæ.i.caluum faeio.Calueo.caluus fum. Caluefeo, fio ealuus.

Ncxo xui xum uuk;Texo xuit înde^ textum.

Ncxo Texo

Tcxtu»

In xo tertise uerba duo funt^Nexo nexui ncxum.i.ne^. Andronicus per primam ne-xâBatdixit,teftePrifeiano. Texoxui textum.i.telâmftruo.Terénf. In Heaut.Tcxentg telam ftudloie iplam ottendimus:poniturctiatn’,p côponerc,faeere, fabricate, feribere, colligere,ut hiftorias,tabellas, amp;nbsp;huiufmodi.Hinc textilis textile,q3 texedo fit, ut texti-lis corona,textilis ueftis.Hinctextor,textrix.textura 5Ce. Textum.i.côpofitio amp;nbsp;formatie .Ver gilius: Et elypei nô énafrabile téxtum; uel textus us üi,uulgus capit pro principa li fcriptura.quæ nô eft interpretatio uel gloffa.uerum nô fatis reac,ut Mcrula bene fen lit.hoc autem ornate diciturlitera,Attexo,appcgt;no, adaliguidtexo.Ccintexo. côpono, c5iungo,Detexo,textum deftruo uel düToruo/aliquando fignifiïat ualdc tego. Retexo, îterum texoamp;rêf^mô. Oiiid.Luna quater plénum tenuata retexuit orbcm.Et textum diffoluo.TuIliusiItaqj iam rctexo orationem mcam.Prætexo,ante texo, amp;nbsp;abfcôdo uel tego.Vergilius;Coniugiumuocat,hocprætexit nomine culpam.

Eraetextus us ui.i.excufatio uel fifta caufa.Prætexta,ueftis nobilium puerorum erat, cui purpura erat prætexta.lnteko,!« Oiquô t«XO. ------

(! (LV A R T A C P N I V G A T I O.

J Vi quarta facit,ui femper uertitur in tnm»

Refcio Sdo

Verbum quartæ coniugationis facit in præterito iui amp;nbsp;in fupino itum,ut eo fui itum, queo quiuiquitum,audio audiui auditum,icio fcniiicitum, cio ciui citum. R^lcio relciui rcflt;itum,ïd eft, cercipio.Hlautus: Quid futu^ èTF,ciiin Icn'ex hoef efciuerit.JlEitilcpiidé. Scio,fcientiamTiabïo.Çôrcîo,de me fcio, amp;nbsp;rf’prie malum. Horatius:Hic murusaheneus cfto,Nil confeire fibi,nuUa pallefcere culpa.Confcientia.i.fui fcicntia.ltem Icio.i.ftatu

-ocr page 197-

LIBER .V.

yätiun.ftatutum.'undf plebilcitum. Ciu,id cftjuoco. uide incico. Çrocio, uodfcrorut Cio coriius,Crodti!s,uöx coruina.Crocitarc?Frequcntcrcrocirc.Glocio,fono,iit gallinaqn Crodo incubât ouis. Fcrocio.fio t'erox 8C animofus,uino ferocint homines.Taftidio cötemno. Clocio Linio.i.Iino. Cojxäio.i.figo pedcs. Polio .i. orno. Redimio, orno. Lafduio, petulant Perodo“ fum. SopiOjdormirc facio. Garriojimlta 8C inepta loqfTAuct garriunt,idcrt,cantillät. Polio Sarrio.i.purgo, Abortio.iPacioabortum.In Iob:Boscorum nö abortiuit.Sicfupcrbio, Sarrio mugio,munio,niôllio,buliio,lippio,giûnio,balbutio,amp; caetera, ^Solum duo hic in eo dcfinunU^icet eo Hi queo .Gætera in io tcrminantuf.SoIurn lïæcduo corripiunt penul timam fupini.eo amp;nbsp;guco cum fitis,ut feditûadRÛ amp;c.Arnbitüs tn pmicipium ^dudt pe nultimam.quam ambitus neunen (olum corripit. Futurum inoicatiui hic defînit in am, utau^miÇaniigueamïTîæc tarnen duorcSTusin botciminantur,utiEôqùi5o,Apudue teres~ini^ amp;nbsp;ibor plura Jefinebant, quæ tm uluipabimus nu/ic nnifarce, ft comice uHimus dialogü aut comoediolädCc.i^ribere.Yerent.Iam fcibo.Idë;Hic egö uiriim oppe ribor.Hicrony.in biblrjs:Imprudentes odibiintfcientiam.Idempartibor 8c. mctibor,5c pluradixit.At Seneca.2.debenefic.NuIlaminietgratiam,dixit;ornatius eft inibiçEo.i. iiado.Hinciter.Abeo,recedo.Adco.accedq,CQco,lt;îmuIec uel conuenio. Obeo.circüeo öe pcrgo,ut obeo munus meum.id elt,facio officium meum.Obeo mortem,id c,morior» übit’.mors.Perco.perdor.morior.PIaut.Ego illu periiirc dko.cui perqt pudor.Prpdco, rficcdo.Terentius;I)romo pulfitat.anus quædam ^dqt,amp; aperuit oftium.Subco,fub all-guid eo.Et in mentem uenio.Ver.Subiit chari genitoris imago.i.cogitaui de patre meo. Hinc ctiam funttianreo.redeo.inco.prrterco.cxeo ,§:c..Atribio,cii cum^ ut lupus ambit ouilêèuidius; luiTit^ ambitæ circüdarc littora terræ. EtiamTîgnificat honores am brendo homines 8c rogindo petcrc.ïn lib.Macha.Iafon ambibat fummum facerdotium.

Hincambitio, affeflatio honorum.Ambituspcnultimabreui.idem.Luca. Ambitus amp;nbsp;lu xus.SC opum metuendafecultas.Hoc etiamdreuitum lîgnificat.QucOjpofTum. Nequeo, nô poffum. llQuædam credui^urin hac coniugatione carercuelptô uelfupi.nec caret, utObedioiüiitum,idcR.ohtcmpéro.PIîhi.lib.iy.nat.hift.Ramo oleæ qmaximefequaei Obedio' ateg obedîturo. Sæuio iui itum.i.irafcor, uel crudelitatem cxerceo. Defa?uio,ualde fæ- SaeuiO’ uio.CôfæuiOjlîmul fæuio.Obf{uio,côtrafæuio.Plautusin Epi. Tuis es qui per uolupta-temin mea ærumna obfçuifti grauiter^Sueton.in Ncrone;Per fex dieSjtotidem'cg nodes cacædcfæuitumcft.Tacitus.'Atrodusinurbcfæuitü. Sitio.iîtimhabeo.Iuft.Satiarefan guinequem fitifti.Lcgilîtitor àfupino lîtitum.in ApuV. lib.i.deafino: Sititor nouitatis. Sitio Phocas dixit carere pto,qcf ex ïultini ^bis falfum efle liquet. Fcrio.i.percutio,fcriui feri FeriO’ tum,utrunc};perraro.Seruiusferiturum dixitin.y.Acneid.Qüem imitatûsPetrarcha in S. Africç ait:Pax ppfts ducibusi^ placetfadus'q; feritû. Bap.Mätua. ptô utif: Clans ignita manu fcriit.mox altera tergü.Apudiietercs tn ncutrfl d ferio reperi,nec tn hi autores pe nitus fpernendi hint.R^ferio^rcpcrcutio.Plaut.in Afî.l’atitortu idc,ego te referiam.

Singuldt uultfingultuttijfepelirefêpultum» yeneo dat uenum,ueni uentutn ucnio uult»

Excipiuntur à régula quædam.Primo,tria fecundü regulam facientia prseteritn, 8C c5 trarëgulâ lupiriUjUtiingultio'Tînj^urtiui fîngultû,fcpelm fepeliùï fepuliu.ucneo ueniiü ueluemiuehnrâtueniotacitueniuentfi. ying jtio, grauiter tuflîo, STïhguItûcmitto, ut taciiir leiü UC intrigidati.Hinc iingülti'm aauerbifi.rfingulticdo.Hora.Vt ueni corâ fin gultim pauca locutus.Singultim loqui.i.cuiii intcruallo amp;nbsp;frcquëti interruptione, ut ue Singultio’ secundi 8c timidiloquifolcnt.Singult2ASifÿlg“'*^um emitto.Sta.Scmineccs pueri trepi das in limine uitç Singultant aias.Et frequenter fingultio. Scpelio.i.defundû côdo ubi _ uis,humi aut in terra.5epultus,infcpult’,ut humatus,inhumatus.Cato dixit Mottuus fe (cliuu é,ut auditM.»(,u,tsb,3p4 Qpint.Qui in calamitate partKs dcfcrucnc infepult?

-ocr page 198-

DE VERBOR.VM PRAETE. ET SVPINIS

Venfo

Venio

abildatur.yeneo,id eft.uendor,quafï uenum co.Supinum multi grammatici dicuflC f flif ucnum,a quo tarnen nullum formatur participium,In euan^.Duo paflcrês affe uenrüt. Venio notum c.Olim per tertiam ueno uenis diccbant.autore M.arcello,C5pofita corri-piunt fyllabam uc in pfenti/ed in præterito jducunt.ut adiienio.id é,ad ahquem ue nxo;hinc aduentus.Adiiento aduïtas.j.ueniendó æpinquo,(Joucnio,in uniTrocû ucnio. Cóucntus.cógregatio hominum.Cóuenticulumidein.Etpaftfl fado ucl cóftituo. Hinc cóuentum ór cóuentio,id eft,paftum,Óportet te ftare cóuentis.id é.fcruare pafta. Et co gruo.Terent.Hæc fratri mecum non conueniunt.Iuucnal.Sæuiï inter fecóuenit urfis.i. îæLii urïï inter fecôcordcsfunt.Cum acctifatiuo fignificatajlociui.Terent.Egometcon,-ueniam eum.Interuenio, inter afiquos ucnio.Tercnt.Interuenit hó de improuifo.Et ro go,ut internem pro clêro.Præuenio.anteuenio,ut præueniiti me.Deucnio,deorfum uc nio.Reuenio,redeo. EucniOjaccido.Vcrg.Non hare fine numine diuiim Eueniunt.Euen tus,id é.cafus.ObueniouH c,côtingo.l’rouenio,æcedo.Ex arbore bona boni fruftus 4)« ueniunt.Hinc ,puentus.Plinius:Magnum prouentum poetaçi annus hic attulit.Circûue-nio,id ê,circumdo,ut hoftes cireSuenerunt noftros.Et decipio,Apfus: Nequis circumue niât in negotio fratrem fuum.Venimus in præfen«' penultimam ^ducit.quam in çrætc» rito corripit.Subueni penultima longa in praterito^reiiTautem ninnperatiuo.

Pone amicit per ui',perdum,dat ui'nci'oxi’dum.

Sanci'o l'nngatunquod amp;nbsp;i ui format ôC l'tum,

Amido

Vincio

5ando

f^i^ido facit amicuiamp;amifl:ü,te(|c Diomede, Brutus in laudatiSe Appij Claudij: Toga Jifäctcxta amiciiit. aAi'us ctiam ainixit protiilic.lnuentu'nreft quogi amiciui ut àiïdiui: X figniffcatueltiomii!tus,ide,uefiitus.Amiculum,ueftimentuin.Plautus:Amicnlumhoc @ollc?^r'7incio iiinxj uiniftutn.fancio fanxilanftum. Äliquädo etiam fanciiii fancitum. ut forfan uinciui uincitum.Vinciou'dé.ligo.VîncuIiimjIigamcntuin.peuincio, obligo uf coniungo.Tul.Sanguinis coniunftio deuincit homines charitatc.Reuincijo’idé.uincio. gancio.id c,firmo: öc proprie effufo fanguine per hoftiæ immolationeni.Lucan. Romanos fancire uolunt hoc fanguine leges.Pomponius fecundus: Sancierat ius utile ciuitati: pro fanciuerat per fyncopam. Lucretius: Sancitum quandoquidem extat.Poniturpro fl* çro as.Hinc fandus,fanftitas,fanaimonia 8cc.

Hamit li ftum datjpfi ptum dat fepiojfaltum

Etfalui fali’o,proles formatur i'nultum.

Dat pfi pfum cambit,legi hæcquandoi^p periui.

Ha irio

Haurio haufi hauftum.id e,humorcm excipio,extraho.Hauftum, lias in quo hauritur.Et ponitin- lape hmpliciter pro accipio Xaudiötvérg.V.AeheiZTyócemi^ hisauribushau-ÎÏ.Et afpicio.Idcm: Haufit cæTum mehtem^ recepit.Et uulnero.Idem:Latus haurit aper-tum.Haufi animo,id c,intcllexi. Exhaurio,euacuo,utdiutinumbellum exhaufit ærariû, Supinurn inuenitur fine t haufum.Yerg.4. Aeneid. Spero cquidem medijs fiquid pia nu-mina pofiunt,Supplicia hauiu^ fcopulis, X nomine Dido Sæpc uocaturum. Leftum eft ctiam hauriui hauritum.Varro ad CiceronemiCum idem qq; haurierit pro hauriuerit. Apuleius.z.meta.Cägena facilis hauritu.Idem in.4. Haurito plufculo undo corporis mei tnembrisperfricui.Ideniin.3. Roremrigentem hauritumifta confeftim deferta urnula. Häuft o-as,frequentatiuum é.HaulttiSiforbitio uelhaufio.Ouid.Bacchi tibifumimus hau-ftus.Idcm:Haullusaquæmiliincdtarerit. SepiofepGfeptum.idé, obfiruoXcircundo.^ Yerg. At Venus obfeuro gradient« acre fepfit. Hierony .ctiam fepiui,ut audiui (eät, dice*

-ocr page 199-

liber .V,

Ifai« fSpîK quîntô;Sepîuit cam at lapides ex ca.Salio falui faltum. Ouîdîus in primo Fa Salio fto.Perflammas faluiffe peçus faluilTe colonos. Habet etiam faliui ut audiui, non tarnen falitum.Papinius.a.Thcbaidos: Excuflïfalieruntcurpide dentes, ideft,faliuei unt. Idem primo fyl. Quanto falierunt peftora uoto. Vergilius in tertio Georgicorum: Molbbus in pratis unftosfaliere per utres, id eft, faliuere. Côpofita mutauerunta in ibreuem, ut infilioinfiluiuelinfîliuijfemperinfultum, ficcætcra. Infilio, inaliquidfalio. Lueanus in quarto: Infiluit'q; folonociturus pondère puppi. Aflïlio, adaliquidfalio. Exilio, ex aliquo falio . Laftantius:Semine depofito late feges exilit aruis, Defilio, dcorftiin falio. Vergilius: Portis regina fub ipfis defiluit. Profilio, procurro amp;nbsp;prodeo . Vergilius quin to Aeneidos: Haud mora profliuerc omnes. Rcfilio, rurfuin uel retro falio, ut pila reR' lit. Præfilio,antefalio.Præfultor,choreæduftor.Tranfilio,uItra(âlio.Hincinfulto,af-fulto,exulto,defulto,refulto amp;nbsp;carrera, frequentatiua, Cambio cambiui cambitum, uel Cambia tampficampfum,ideft,mutopecuniam,hinc campfor,idcft,nummularius. Apulcius,p magia: Operas tuas cum uicinis cambias.Campfi præteritum ponit Cariftus,telle Prifei-ano.Campfo as,frequentatiuum apud Ennium, Bebelius cenfetcambio uocabulum elfe fordidum.Cambium penitus eftbarbaruin.

Senti'o fi fum uult ut rauci'ojfuldo fi tum, Et farcit fardtipcr ui mittatur Si ertum Ex pario natum,ri comperit Si reperit uult.

TSentiofenfifenfum , raucio rauft raufum. Lucilius : Raufuro tragicus qui carmî-na perdit Crefte. Fulcio fuift fultum. Ouidiusinepift.Deianirsc: Hercule fuppofito fide rafulfit atlas.Pliocasdicit habere fulxi.Sarcio faru fartum.Côpofita à pario quæ muta-ueruntainebreucm,faciuntinpræterito uiperdiuifasfyllabas,8cinfupinoertum,ut aperio apenii apertuin,fic operio. At duo habent ri, amp;nbsp;ertum, comperio comperi corn-pertum.rcpctioreperiuelrepperirepcrtum. Sentio, aliquo fcnfupercipio, ponitur^J jntelligo. Prudentius:Sentioquam contra moueat pellacia litcm.Et iudico ùel opinor. Sentio Perfius: De loue quid fentis. Aflentio uel deponcntaliter aflentior, id eft, concedo amp;nbsp;ea-dem opinor.Confentioidem:hinccôfenfusamp;’aflenfus nomina. Diflentio,aliterfentio. Raucio Præfentio præuidco.Praefentifco idem. Raucio,id eft,raucu$ funi.Irraucio, idrm.dici-tur etiam per fecundam rauceo,irrauceo,5c raucefto.Cicero in primo de oratore: Aefo-pumquo^fipaulumirrauceritcxplodi,ficeftinlibromeo.Priftianuslcgitirrauferit,amp; . utruncg latine dicitur.Fulcio,id cll,fiiftineo,munio,fortifico,Iuuenalis: Nos urbem co- FulClO Iimustenui tibicincfultam.Fu!tura,fuftcntafio. PlinIus,uteximanfurtrabesftnef^Itu-ris ac reponantur . Fulcrum, quod uulgus uocat barbare Icifticam, quia leitica ledlus eft nô fponda,diiftumquia fulcit thoros. Vergift’, Fulgent genialibusaîtisaurea fulcra tho ris. Suffulcio,id eft.fulcio. Varro, Vt maioribus perticis fuffultæ uitesaurasnô pertime feant. Sarcio, integrum facio.Hinc fartores,qui ueftes farciunt. Etfarta tefta opera pu- Marcio blica,qiiæ locantur ut integra præftenrur. Et farte,intègre, farcirc componcre,pro-prie eft uelles confucre, amp;nbsp;damnum foluere, Pacuuius, Tu damni noftri caufa fuifti, tu nobis farcito ut debes. Sarcinofarcinasidem, Reiarcio, inftauro. Suntqui dicantfarcio etiam habere farciui farcitum. Farcio, id cft,(äturo uel replco,fagino, pinguefacio, CS pofita mutant a in e,ut confcrcio,refercio,differcio, offcrcio,infercio, Ofïcrtiflïmus,id parcio eft,pinguinîmu.s. Plautus, Sine facrishærcditatem fum adeptusoffertiflïmam. Pruden-tius.Iutiat infercirecrumenisturpelucrum. Farcimen,inteftinum uarie amp;minutim cô-cifa carne refertum, Fartores,qui farcimina faciunt. Fartilia, quibus implentur ea quæ coquuntur. Fartum.efca qua quid farcitur. Fartura idem, uel eft adlus modus ue farcien Aperio di, Aperio, refero, olim fccit aperiui ut audiui, telle Phoca, Operio, tego. Cooperlo, Cperio

aa

-ocr page 200-

DE VERBO, PRAKTE, ET SVPIN.

adop crîo idem- Opcrtiili’m 3( operimcntuin.id eftjtcgtnen. Opperior, gfmîno pp.dir-poncns,id efl,fxpfëio.Côperio,inuenio.Repcrio,cafuinufnio.Ouidius,Tniiôinucnta rcpcrta cs.Ponitur etiam finiplidtcr pro iniiciiio.

Aïo præterito caret Si medi'tanti'a ucrba»

Parturio,efuno,cum nupturio uolo tolK,

TAio caret prætcrito,te.'îibiis grammaticis,taintn diuus AuguftiniHai'ftidîxit,amp;aïo quartæcft,tcftibus Prifciano S( Probo, quiaimperatiuuseftai, dC Aflius aibant proaie-bant dixit, quod in qiiarta fieri folet. Ais tarnen inucr.itur fccundâ corrip«rc,ut in uerfi ficatoria probaui. Aio.iJcü, dico . Verba mcditatiuæformTcarentprætcrito 8( ,pin-defupino.iit difturio.id eft, cupio dicere. Efurio tarnen cfuriui facit, Sf parturio partu-riui, nnptnriot:^ niipturiiii.Apulcius,Sinc ulla unquam mala giam olim nupturiiTe pro nupturiuirteTiip’num uidetur effc efuritum,unde efuritio cfuritionis, In Euangeli.Efu-riui amp;: dediftis mihi mäducare.

Deponentl'um præterita ac fupina,

EX QT finicis adiuam fingito uocem;

V t potior potiojformabitur inde potitum.

Abomiaor •Glorior Infidior Hallucinor eScionor Digladtor Nugor Teltor Vador Vercciindor Tergiuerfor Juffragor Rimor Venor

IlVerbiim deponens ac ctiam commune,facit fupinum ex fiflo in o uerbo per remotT-onem r literæ,ut potior,deme r,fit potio isirc,Iioc liaberct potiui potitum, ergo potior in fupinohabet potitum, deinde cxparticipio prætcriti tcmporiscumuerbofini» uclfui,facimusprætcritum potitusfum üelfui.SiccôflJerabis in Iætor,uereor,ofculor,-ïrafcor,nafcor,fungor,coinpleftor ampleótor,opp'’rior,expcrior amp;nbsp;cætera, quæ regu-laritcrfaciunt Iætatum,ufritum,ofculatum,iratun.,.,atum,funftum, complexum, am-plcxum,opcrtum,expertum amp;nbsp;cætera, quia ailiua forent læto, uereo, ofi:ulo,côp]céfo, qiiæ facerent ut plrfto,oppio,experio,quæ facçrent ut aperio,opcrio.Sic affentior affen fum ut affcntio,patior paffum,nâ patio faccret paiTi paiTum, ut quauo quaffi quaffum*Sic paffiua,ut amor,legor faciunt ainatum,lcauiii, quia fie faciunt aftina amo, lego. Dcda-rabo nonnuHa regulæ exempla. Abominor,id eft, fperno, qnafi inaliim omen repello, Giorior,id cft.Iætor amp;nbsp;gloriam habeo. In(îdior,ponojnfidias. Diabolus infidiatur no bis. Hallucinor,ideft, erro. Côcionor,id eft, loquor côcioni amp;nbsp;prædico. Digladior, id eltjgladiopugno. Machinor,excogitouclcollide facio.Nugor,idcft,mentior.Plautus, Nô inihi nugari potcs.Precor rogo.Spectilor, côSdcro. Teftor,teftis fum amp;nbsp;in tcftcin. accipio,ut teftordeinn,amp;facioteftamcntum.Inteftatusqui nô fecit teftamentum.Dete-ftor,cxccror amp;nbsp;odio habeo.Solomon: Arrogantiâ amp;nbsp;fuperbiain amp;nbsp;os bilingue deteftor. Apudiurifcôfultos pro denuntioabfenticapitur.Protcftor,aperte teftor.übteftor, ual-dc oro ôc imploro.Vador,id cft,uadibus aut fponforibns obligo uel detineo, qd uiilgus arreftare dici t.Plautus, Vadatur hic me .Idem: Vbi tu es qui côuadaois es me ne nereis ua dimonfis.Verecundor,uerecundiam habeo.Plautus, Vcrccur.datiqnemincm apud mefam decet,Tergiuerfor,tergiim uerto,aut fugio,aut cedo.Suffragor,iliuo amp;nbsp;côfentio. Refra gor,relîfto,côtradico.R.imor,idcft,inquiro,Rixor,ideft,litigo.Argumcntor amp;nbsp;ratioct nor,id eft,ratione probo.Pifcor,pifces c3pio.Venor,fcras capio.Plau. Stultitia eft uena-tum ducerc inuitos canes.Et capto uel acquircrc ftudeodlorat, Nó ego iientofæ plebis. fuffragia uenor.Mutuor,mHtuiim accipio.Pfal.Mutuabitur peccator amp;nbsp;nô foIuet.Oblb nor,obfQnla,id eft, ubps cmo^diutur eüam ubfono ,Eteniin plurnna deponentij olïub

-ocr page 201-

LIBER x.

jaiuS iiocfmhabcbant,utiurgo,mino tnoduIo.aduIo.tutoamp;c.äNerforeamp;pluribusde darata. Metor,pono uel conftituo,undc caftramctor. Ad miniculor, auxilior opitulor, ideft,fubucnio.Au€rfor,idcll,fpcrno.Aducrfor, idcft,cótrariuïfiim, non dices cötrari Mctor or.Arbitror amp;nbsp;opinor, j'dcft,puto, ccnfeo.înimicoransj'cJert, inimicitias gero,utitur hoc déponente Q_. Cicero in petitione cófulatiis,nc putes cum Bebelio efle barbarum. InimicoinimicaSjinimicum facio.Herat.Etmiferasinimicat urbes .Imitor, fadaaedi- Inimicor ftafequor.ideonodices:! præ,imitabor,fedfcquar. Imaginor,ideft,cogito.Quintilia- Imitor nus in duodecimo: Et tantum oratorem imaginatur ac fingit, Apuleius: Peftit'eros ima Imaginer ginaris amplexus. Præftolor,id eit expefto. Laetor lætus fum.hæc S( multo plurafunt primç coniugationis. Exempla fecundæ coniugationis perpauca funt, ut uereor,id eft, timeo. Plinius: Multifamam,pauciconfcientiamuerentur. Rcuereor,hqnoro.Hincre Vereor uerentia amp;nbsp;reuerendus.Silliuslibro feptimo : Tanta adeo quum res trepidæ rcucrentia diuûm Nafeitur rarse fumant felicibus aræ. Subuereor paulum ucreor.Mercorpatebic in fequentilibro. Liceor,præbeo pecuniamproreemenda.ponitur æftimq. Licitor, Liceor ariSjidem.Plautus liceo pro liceor dixit; Quiqui licebüt præfenti pecunia.Polliceor, pol licitus fuin,id eft,promitto.

STertiæ cóiugatióis etiam pauca funt uerba regulam feruantia.ut irafcor, habeo ira. Irafcor Subirafcor,paulumirafcor.Obirafcor,cótraira(cor. Liuius lib. i. Fortunacut fit obirati cultum reliquerant deûm. A fupino iratum no fit iraturus.fed tanquam ab irafeitum ira fciturus.ut à nafcor natum, non naturus, fed tanquam ab naftitum nafeiturus, ita multi dicunt non omnino reftc.quia Seneca libro tertio de ira dixit,FHgerc itaq; oinnes debe-bit qs iraturos iracundiafciet.Nafcor autein Phocas participio future ait carcre.Nafcor, id cft,orior,in mundum uenio.Agnafcor,ad aliquid nafcor.Hine agnati, propinqui fan- Nafcor guine.Etagnatapartcscorporisfupcrfluæ. Cognafcor, cum aliquo nafcor, unde cogna tus amp;nbsp;cognatio. lnnafcor,in aliquo nafcor,ut hoc innatum eft illi. Renafcor,rurfus nafcor, Fungor, id eft, utor, ago, amp;nbsp;officium habeo, fungor officio boni uiri, id eft, ago Eungot qduirum bonumdecet, fungor uita, id eft, uiuo, defungor idem, defundus, mortuus. Etiam fignificat finire amp;nbsp;liberari. Tullius, Defunfti periculis homines uidebantur.Liui us, Defunda morbis corpora falubriora efle corpere. Cöpledor, circundo uel compre-hendo. Ampledor,idein,Patior.i.fuftinco,tolero amp;nbsp;pocnam habeo.Cöpatior, cum alio patior.Perpetior a in e uerfo.id eft,ualde uel din patior,

AmpledoK Patior Potior

Blandioc

Molior Mentior Partior Sortior Experior Opperior

HQuartac cóiugatióis plura funt regulam fcruâtia,ut potior,fed hoc etîâ in multis per foniseft tertiae,amp; fi'gnificar obtineo.Vergilius, Vi potiturquid no mortalia pedoraco-gis Auri facra fameseLucilius, Deficit alma ceres,nec plebes pane potitirr. Blandior,id cft,affentor fiucadulor amp;nbsp;applaudo.Plautus, No matronarum eft officium fed merctri-emn uiris alienis fubblandiri. Molior,laboro,nitor,paro. Molirismihiinfidias . Demo lior,deftruo. Amolior.amoueo. Terentius; Hincuos amolimini, quiamihiimpedimen to eftis. Mentior, cStra mentem loquor. Sapiens ; Os quod mentitur occidit animam. Partior,id eft,d(uido.Cópolt;ïta mutant a in e, ut bipertior,tripertior, amp;c, Sortior,forte cmitto uel acquiro.Experior,id eft,cöperio.Opperior, expedo. Sic largior dc.Horati. Nec tardum oppcrior,ncc præcedcntibus infto.

Nilformantuefcor,nquor,medcor,remi'nifcor»

HSupinis 3C rfgt;inde praeteritis carent uefcor,Iiquor, medeor, reminifeor, qrum medc-or fecundæ cóiugatióis eft, reliqua tertiæ . Id autem femper diligenter notandum eft: Quoties didio caret præterito aut fupino, caret etiam omnibus quæ inde fierent,ut par ociptis præteriti amp;nbsp;futuri in rus, uerbalibus in io amp;c. ideo timeor amp;nbsp;metuor præteritis carent,quia timeo metuo carent fupinis.Nam praeteritum ƒ biin or fit ex participio prç teriti tpis amp;nbsp;uerbo fum,participium autem ex fupino, ergo fi defit fupinum, défunt re Lqu». Sic dices de angor amp;nbsp;pluribus. Ybi autein quid deeft, folet per fynonyma fup-

aa il

-ocr page 202-

DE VERBO. PRAETE. ET SVPIN.

Vcfcor Liquor Keininifcor

pleri,uttnedlt;orniedicatusfum,ue(cor,paftus fum, uelfui, reminifcor, recordatusfum, opperior,raro habetfupinuin,tefteDioincde.Liceorlkitutn facit.Hine Heitor, aris, fed lieicum in ufu non eft ,nec licitus fum,ideo dicimus meliuj lieitatus funi.Vefcor,id eft,ei-boutoräc pafcor,uefcor,pifce,lacle amp;nbsp;caetera. Conuefcor,fimul uefcor.Liquor,id eft,li-queo. Ouidius,Liqui tur ut glacies incerto faucia fole,Rcminifcor,recordor. Medeor.d» medelam.Cice.Philofophia medetur anitnit.

Non feruant normam tutus,tuitus,ratus,aptus. Et faffus,fruäus,fruitus^,profcdus,amp; ultus, Atep fequutus amp;nbsp;expertedus,iunge loquutus, NifuSjUel nixusjgreffusjuelut orfiis,ÖC ufus, Oblitus, qucftusjcommentusjiunge milef tus, Et feflus,mcnfus,lapfus,nadus,quoç padus, Mortuus,ac ortus,fed donat i'turus utrun^»

Tutor

Tuor

^Formant fupina 8c proinde prseten'ta eötra reguram.uerba quorum participia præ''' teriti temporis in litera pofuimus. Tueor,fecundæ tutum,id eft,defendo. Hine tutor tu taris,id eft,tueor.Ouidius, Non minor eft uirtus quam quærere parta tueri. Tutela.de-fenfio. Tutor,defenrorpupilli.Significatetiam uidcre,VergiIius Aneidosquarto,Talia dicentem iamdudum auerfa tuetur. Intueor,idem. Salluftiusinlugurtin. Noftræ præ-clarosuiros ciuitatisfolitositadicere ,quummaiorum imagines intuerentur fibiani-mumaduirtutem accendi. Contueor, idem. Cicero primo TnfeuK. Quod tandem Ipe-daculum fore putamus quum totam terram contucri licebit.Plautus in Captiuis, Inimi co uultu contuetur.Supinum ctiam efttuitum, Hine participium tuitus,df uerbalein io, tuitio, nori tutus participium.ncctutio. Tutus autc nomen f non tuicus,ut tuta arx.tu tus ab hoftibus. Quintilianus in dcclamatione cæci, Tuitus fum adolcfcentis mifen imi caufam . Valla in Rau. Quit narrat Verrem fuperafle Dacos e tantum Siciliam fortiter tuitum elfe accepimus.MacrofaiusIibro fecundo Saturna. Si taHa uis uideri tuitione pu-doris. Auguftinus in tertio de ciuitate dei, Nimis multos deos grandi fumo fuo tanqui figno datoadtuitionem cógregauerat. Tuor,cri$,infinitiuotui,fed noneftinfinitiuus in ufu nifi in compolitis contui,intui, amp;nbsp;extera, nee habet tueri in infinitiuo,nili ut re-niinilcorin præterito recordatus fum.fcilieet aly-nonymo tueor,idcft,uideo, fupinum etiam eft tutum uel tuitum, quia ab obt uor obtutus uenit SC obtuitus pro alpeftu. Verg. i.Aeneid. Dum ftiipetobtutu'cKtnanetdefixusin uno.

Reor Pro rata Apifcor Indipiftor Adipifcor

Cicero libro primo Officio. Ex oculorum obtuitu,ex leiiatioue aut remilüoue fupercilt orum. De infinitiuotui in compofttis. Plautus in Aftnaria, Ego illud argentum tarn feio efle paratum quam me hunc feipionem contui. De præfenti huiusin eadem. At Her culeipfum adeocontuor,quairanficapiteincedit. Cicer.intui dixit in orationcqj fead Quirites.Reor ratus fum lêcundæ c,id eft, arbitror uel puto .Ouidius, Sum ratus efle fe~ ram telum'iq; uolatile mifl. Ratusnomen,id eft, firmus. Cice. Non debet ratum efle faftumcftpcruim.Irritus,non ratus, Seneca, Reluftante natura irritus labor eft. Pro rata,et pro rata patte. Viäruuius lie fæpc loquitur, ne credas male dici. Apifcor aptus fum,uetusuerbum,amp; pene cb(blctum,ideft,acquiro amp;nbsp;aflequor. Compofitaindipifcor indeptus/um, Si adipifcor adeptus funi,in ufu haben tur, Si fignificant ac$uircre tolTea-

-ocr page 203-

.V,


Catullus: Animus praegeftit apifci.Lucil. lib.rs,Vt ego effugiam quod ego te in primis cu pere apifci intelligo.Dicitur etiam per primam apifcor.aris.IdemiMagnam inde apifca-tu;' infamiam.PIautus adipifces dixit.Et adipifcitur pafliue in Trinum.Non ætate adipi-fcii fapientia. Fateor ftcundæ cft.i.cócedo me dixifle uel fecille,utfateorcuIpam.Cópo-lïta mutant a in i,ut confiteor,idem.Cófeflbr qui confitctur,non qui audit confeflionë, quem confeflarium Erafmus appellat. Profiteor,publicc fateor. Profiteer grammatica, id eft,doceo uel difco.Diffiteor.i.nego. Fruor,eri$,tertiæ ut reliqua omnia,nifiexprefle iliud docuero,frudum uel fruitum; hi nc fruftus eft,illinc fruiturus apud Vlpianum.Cic. in Horten.Amcenitatefumma fruftus eft.Fretusnomen eft.i.ufus amp;nbsp;coufifus.Terentius: Dauum optime uideo cuius confilio fretus fum. Quintilianus; Tua fretus humanitate id »geram.Fruifcor, id ë,fruor.Perfruor.i.ualde fruor. i.deleftor.Proficifcorprofeft’fum, id eft.eo.Vlcifcor ultus fum.i.uindico,vurecken.lnultus,non ultus,Nullum malum erit inultü.Sequorfequutus fum notü eft.I praefequar.Aflcquor,adaliqujd fequor. Frater tâ longepræceffit ut nequeain eûaffequi.Et acquiro. Confeqr,fimulfeqr uel acquiro. Exe-quor,perficio.Terentius:Quidprimumnuncexequar.Infcquor,)dem fignificat.vergil. Ecceinitnicusatrox magno ftridore per auras Infequitur.Et fequor. Idem; Infequilcla.-«norlt;5 uirum ftridor'q? rudentum.Profcquor,porro amp;nbsp;longe fequor.Prrfequor te laude .i.laudote.Sic rfîfequorte odio,honore,amore,SCc.Perfequor,muitumfequor, inbonfi 8C malum capitur,amp;in malum fsepius.Corneli.Nepos:Difficile eft omnia perfequi 8C nô neccffarium.Infacris:SauIcquidmeperfcqucris.Obrequormorc gero.PliniusiObfequar côfilio tuo.Hincobfequium.i.côplacentiaaflenfusâC inferuitio.Terct.Vcritas odium parit, obfcquium amicos. Expergifeor experreftusfum.i.cuigilo.Horatius:yt iugulët homines furgunt de nofte Iatrones,Vt teipfum falues nô expergifceris:habuit olim exper-gitum.Lucilius: E fomno pucros cum mane expergitus clamas. Diomedes: Expergit* di-citur qui excitatus fponte uigilat.Experreftus,à quiete impeditus. Apuleius frequentifli me expergituspro experreftus utitur. Loqr, locutus uelloquutusfum.i.dico. Côpofita corripiüt penultimam,ut côpofita à fequor,ucluti alloqr cum accô, ad aliquem loquor, ut alloquor Petrum,EIoquor,exprimo.Vcrg.EIoquar an fileam.ColIoquor,cumaliquo lo^r.Obloquor,contra loquor,aut relpondeo. Nitor,i.conor 8c agere laboro,Ouidius: Nitimurin uetitum fempercupimus!^ negata.Et adhæreo uel fuftcntor,ut claudus nitif bacuIo,Compofita producunt penultimlm,ut annitor, adaliquid nitor, Enitor, ualde nitor uel pario.Sedulius: Salue fanfta parens enixa puerpera rcgé,Innitor, infifto ul'in-liærco.Salo.Ne innitarisprudentiæ tuæ,Obnitoramp; renitor ,i. côtra nitor amp;nbsp;refifto.Ni-


Fatfor


Fruor


Profïdfcor Vkifior

Sequor


Expergifcor


Loquor


Nitor


xus nomen.i.partus.Nifus.i.labor; amp;nbsp;nomen uiri amp;nbsp;auis,fcd tüc é fecundæ declinationis.

Cradior greirusfiim.i.eo, Gradus.i.proccflusurpcrquoditur.Compofitamutant a ine, Gradior waggrcdior.i.adeo.Egrcdior.exco.Congrcdior.eonueniouclcolloquor. Congrcfliis, id eftjColloquium uel acccfliis. Progredior,procedo.Tranfgredior,tranfco. Digredior, abco.Ordior orfum äc orfus fumuelfui,idclr,incipió. Verg.Inde thoro pater Aeneas Itc Ordior orfusabalto. Exordior,idem.Exordium.i.initinm. Ordior,protelastexo,facit ordit’, teftePrifcia.Hieron inIfaia:Ettelamquamordituseft. Vtor ufusfum, ufumreihabeo.

Compolïta jïducSt penultimam,ut abutor,male utor,aut cófumo. Coiitor, lïmul utor. Cato;Vterequsefitisficncuidcarisabuti. Obliuifcor oblitus.i.ememoria aliquideuo- q untw larefino, Querorqueftusfum.i.lamentor.Hincqueruliis,quimuItumqueritur, utfenes funt queruli.tcfte Horat.Cóqueror,penultimabreui,idem.HincqHeft’,qucrimonia, que rela.i.lamentatiOjklagynge. Cóininifcorcómentusfum,ideft,excogito.Terenti.Quid Cóminilcor agam aut quid comminifcar. Commentum .i. figmentum. Ouidius : Mixtacp eum ueris paflimcommentauagantur.CommentorfrcquentaEiuunieft.Philelphu$:CupioaIiquid tecumhodie commentari.i.agere 8c traftare.Mifereor mifertusfum,apud Gellium fæpe iniferitus fum.mifericordiam habco,ut miferere mei deus, fecundæ coniugationis eft.

Xatifcor fefliu fuubuix eft in ufu.Huic defctifcor defelTus fum,a in e uerfo,amp; idem lignigt; Fatiïcoc, aa üt


-ocr page 204-

Metior

Labor

Nancifçor Pacifcor

Morior

Qrior

DE VERBIS DEFECTI. ET ANOMALIS

flcât.Tcrent.în Phormi.Neqî defctifcar itf^adeo cxpcnrier,Idetn;D€fclt;ruîfum ambulî do.Indefcflus.i.nô fefliis.Eft harcfcntcntia Prifdani.quamiiis Diomedes malit feflus nomen dici g participium. Fatiico neutri generis magis in ufu eft,amp; idem lîgnificat, amp;nbsp;caret præterito. Meriorquartæmcnfusfum,ideft,pondero amp;nbsp;côfldero,meniuro,æfumo. Eoetius: Rerum exitus prudentia metitur. Siilpitius dicit etiam fecundum regulam habere metitusfum,fed in ufu eft menfus.Emrtior.pcrmetior, dimetior.idem. Immenfus, fine raenfiira. Labor lapfus fum,id eft.cado.Allabor penultima longa ut cætera.i.ad ali que labor,CoIIabor,c5cido,Elabor,excido,eiido cffugio.Delabor,decido.Dilabor,per-eo.TuIlius:Male partü male dilabitur.lllaborJncido.ProIabor.^JCul cado. Relabor.rur fus cado.Lapfor aris frcquentatiuum.ut atgri amp;nbsp;ebril lapfantur in itinerc.id eft,fæpr “’5 cillant aut cadunt. Nanciicor naftus fum,id eft,acquire. Pacifeor padus fum,facio paûû uelinpaftum peto.Ouid.Vt mea fit feruatameauirtute pacilcor.Et 4gt;mitto.Idem: Diffi-cilcmmihi fenon fore paduserat.Etinpadum do. Verg. Vitamcn uolunt pro laude pa-cifci.Depecifcoria in c uerfo.idem Tullius;Dcpeftus efteum hoftibus. Worior participé“ facit mortuus fum,quod nônulli nomen elfe uolflt.Participium futuri temporis eft mo' rituruSjtanquam fupinum fuerit moritum. Eft aût morior e uita decedere, 8c tertiæ cô-iugationis efi.SenecaiIiitotauitadiieendum eft mori.Emorior,idem.Emori penul.coc ripit ut caetera. Tullius: Quid tam fecundum naturam qnàm fenibus emori^ Comorior, cum aliquo morior.In euangel.Si oportuerit me fimulcômori tibi,n5 te negabo.Imnio riotjin aliquo morior. Horatius:Immoritur fiudijs 8c amore fenefcithabcdi.Demorior, Intermoriotjid cil, morior uelperco.Præmorior.antemorior.Orior infinitiuum oriri per quartam habet, reliqua per tertiam fæpius, licet oriris nS male dixeris. Participium futuri temporis tâquam d fupino oritum fit oritur*, 8c fignificat nafcor.furgo, incipio, ut fol oritur.Exorior.enafcor.Hic nobilibus natalibus exortus eft. Adorior, aggredior. Terentiiis: Adortus eft iurgio fratrem. Aborior.nô refto tempore orior. Vnde abortus amp;nbsp;abortiuus,nó debito tempore natus.Suborior,ut fubnafcor.Subortus eft rumor. Ob-orioridem,ut obortæfuntlachrymç. Verg.Hos ego digrcdienslachrymisaffabar obor tis.Cooriotjid cft,orior,uel fimul orior.LiuiusiTum uero coorto tumultu,terga uertt-ft fimulantes,paululum ceiTere.

CRAMMATICAE DESPAVTERIANE LIBER.

Sextus de uerbis defeAiuis 8c anomalis.

V« contra normam fledes anormi’a funto, V t fero,fum,fio,uolo,co,quco,fultis,cdo,fîs,’ Aufim,quæfo,forem,faxo,cedo,plura^ multo»

Defediua etiam fie ambeft,inquto, W inquam.

lnfit,auc,falue,capfis,apage,quibuseuge

Des 8i ait,fodcs,ouat,omniaprofarccludct.

Verbum ano malum uel anorme eft quod côtra aliorum regulam côiugatur.ut fum rt eft. Anomilû didf ab a.i.finc.it nomos lexjdeo fine r anomala feribes. Anorme dicitue

-ocr page 205-

Liber .yr.

aba,j3 eft lïne.amp; fiörma,id eft régula.Edipticum «ci defeflitnim eft,quod aliquo ad pér fcflam coiugatiojicm neceflario caret,ut polleo caict prætcritOjamp;tinieo fiipino.Vcrum de carentibiis pto amp;nbsp;fupino fatis diClum.Nihil caret propric co quod ncc ipfiim nec quid «is oufdem fpccici lolet habere.N'eep enimdicimus digituin efle impcrfeftiim quia ei deles no affuntjidco inrpcratiuus modus defciftiuus no eft, quia prim.â pei fona in ftiigulari nüeronó habct.quia nullus impcratimis cam perfonâ habere folet.nec ea indiget, nec is modus anomalus eft,licet eins formatie fit uai ia,de qua Alexander multos minime ne-ceffarios uerfus tradidit.Eam profaice fichabeto, Ama,doce,audi,ab amas, doccs,audis, ablaca s litct a.Legc à Icgis,ablata s litera,amp; i in e uerfa: dicimus tarnen die, fac, due, fcr, Mt patebit. Amet,ddccat,Icg.'it,audiat, amp;nbsp;fimilia fuut tertiæ perfonæ futuri optatiui.Sic in plurali aincnt,doceant,legant,audiant. Et fimiliter primæ perfonæ plurales, Amern’ doccamus.Iegamus.audiamus, quæquidemperfonæ pnmæ cædcmfuntin præfenti SC in future inipcratiui. Amato,doceto,Icgito,audito, amp;nbsp;pluralftcr amanto amp;c. fi'unt dter lia perfona fingulari præfentis indicatiui adieda litcra o,ut amat amato, amant amâto amp;c.hæc rurfus faciüt adiefta fyllaba tc,amatote amâtotc Scc.Sic quæ præpofuiffcm ama-tc,doccte,legite,audite,fiunt ab amat Âc.adicda c litera.Tertiæ perfonç amâtotc,doce tote SCc.cxolcuerunt,amp; dicimus folum amanto amp;c.teftc Ncbrilfenfi.Quæ in t defînunt, adiedaur faciunt uoeem paniùam,ut amet ametur,ament amentur.Quæin o, adijciune paffiuo r literam.ut amato amator,amanto amâtor.Amcmur fit ab amem’, uerfa s in r, amamini ab amate.uerfa te in mini. Amaminor ab amatote,uerfa tote in minor, Sic dices de fimilibus: friuolutn mihî uidetur hac de re multos aut aliquos uerfus pucris confi-ccrcjfcd St reliqua fat uidetur mihi paucis ucrlîculis enumerate, St côiugationcm fingu-lortim per ordincm lucide doccrc,quod mô per dei gratiam faci3m,quia puerisprodeffe fcmpercupio. Feroftcconiugatur: Indicatiuo mô tempore præfenti fero fers fert : SC pluraliterferimusfertisferunt.Ferebam Stc.Tuli tulifti amp;c.Tu]cram SCe.Fcram feres foret Stc.Imperatiuo præfenti fer ferat, amp;nbsp;pluralitcr feramus ferte ferant. Futuro ferto tu fit ille, pfr feramus fertote ferunto, olim ctiam feruntote. Optatiuo utinam ferrem Stc. «tinam tuliflem.utinam feram feras.Côiundiuo ciim feram feras,cum ferrem amp;c. cü tu-Ierim,cum tulilfcmjCuni tulero. Infin .præfenti fcrre,ptô tulilfe.Futuro laturum elfe. Ce rundiaferendiferendo ferendum, Siipina latumlatii. Participiaferenslaturus. Paffiuo genere indicatiuo mô feror ferris ufferre fertur, amp;nbsp;pluralitcr fcrimurferimini ferunf. 1 erebar fercbaris,latus fum uel fui es uel fuifti,Iatus cram uel fueram eras uel fueras, fc-lar fcrcris.Imperatiuo ferre feratur,amp; pluralitcr feramur ferimini ferantur, Futuro fer-tor tu ucl ille, St pluralitcr feramur feriminor fcruntor.OptatiuO utinam ferrer ferreris «cl ferrercfcrretur,utinam latus cfTem ucl fuiflem effes ucl fuilTcs effet ul’ fuiffet,utinam ferar fcraris.Côiundiuo cum ferar Stc.cum ferrer,cü latus firn ucl fucrim, en latus elfcin uel fuiffcm,cü latus ero ucl fucro.Infi.præfenti ferri. Ptôlatfi elle uclfuilTe. Futuro latfi iri. Fero.i.porto.Fcrculü.in quo aliquid portaf.St cibus.Et patiorfeu tolero. Tercnt.Nâ que feret fi patrë no fertfuûtÉtcupio.Oui.In noua fert anim^mutatasdicerc formas cor p pora.Et dico Stc.Affcroattuliallatü.i.apporte.AufereabftuliabIatum,idcft,toIlo.C5 rerw fero cótulicollatum.i.cóportouel dono uel côparo. Differo diftulidilatum ,i. ,ptraho, pcrcndino.Lucil.Sempcrnocuitdiffcrre paratis.Etiamfignificatdiffjpo.Transfcrotràf tuli tranilatü,8t aliqn tralatü.i.tranfporto uel tranfpono.Suffcro fuftuli fublatû.i.fufti-ïico. Verg,Nec clauftra ncc ipi cuftodesfufferrc ualent.Refcro retuli uel rcttuli relatû.i.

reporto ucl reddo ucl narro.Rcfert ctiam.i.intereft. Profero ,ptuli rfilatum, ,pdüco uel

^nuntio. Præfcro,Sntcfcro.i.præpono. Perfcro,ufq! fero. Defcro,dcporto,uel aceufo, „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;« ,

JSucton.Princeps qui dclatoi cs nô caftigat,irritat. Sum omnium ma.xime irreguläre c,

amp; patet ex Donato.Prætcritum fui habet ab antiquiffimo uerbo fuo fuis.i. fum,cuius ad hue aliqua reperiuntur apud Plautum,SC ipfum etiam Ycrgili.ut Acnei.u.Tros Rutulus U« fuat »«Ji« diftf iminç iiabçbo.Ptewiw in AwphitNç nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lamïndaJt fwat hô qiw

-ocr page 206-

DE VERBIS DErECTI. ET ANOMALIS

ebuism obfiftit mihi.Idon in capt.Caueto mihi iratus fuas. Secunda perfonâ pfsf (éfltîi fingularis impcratiui eft ûs ucl es,amp; in plurali fitis ucl cftis,aliqn fite.Tcrent. Bono animo cs.Verg.Hu« adesô formofepucr.PIaiit.in Curg.Site mihi uolentes ^pitiç. Ibidem; Site caufa mea Lydi barbari.Caret gerundiis amp;nbsp;fupinis,licet in Donato mendofe (ut opi iior)ponantur elTendi e ffendo eflendum.Ensin ufudoûorum non eft. A philofophis in-terdum iccipitur.Potens nomen eft,participia uero præfens abfens,ficMancinelIus.Ni-liil taie à reliquis compo/îtis eft, quia non dicimus prodcns,obens,5f caetera. Affum adcs adeft,affumusadeftisaffunt:aderain,affui,affuerani,adero. Imperatiuo adfis uel ades SC

profum prodes prodeft amp;c.Poftum potes poteft.poflumus poteftis poffunt; po teram,potui,potuerain,potcro amp;c.Vetercsdicebantpoteflumpoteiircm amp;c.pro poftum poffem;amp;poteftur,poteraf,poiretur,propotcft,poterat poffet.QuadrigariusapiidMar «tllum; Cum nonpofleturdifeerni utrius putaretur uiftoria. Cæliusapudeundem: Cur îure fine periculo bellum geri poteratur, Comicum eft fiem fies fiet fient, pro fim fis fit iCc.SicpofTics pro poffis. Præfum.præfeftusfum, iiclnti præfumurbi, Superfum,id eft, refto.Interfiim,inter aliquos fum uel pr«cfensfum.Obfum,noceo.Profum,utilitatem af-frro.Defum.dcficio. Abfum amp;nbsp;affum contraria funt. Affum,aducniq.Vergili“; Hue ades d fja nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Melibcce. Fio.i.efficior,irrcgulariter fierem pro firem facit, amp;nbsp;fieri pro firi: prçtcritum

eft faftus fum uel fui.Præfens imperatiui capit à futuro optatiui fias fiat, fiamus fiatis fi-ant,quia fi non dicitur, amp;nbsp;fite rariffimc legitur.ut apud Catoncm,amp; fitote in Amphitr. Plauti.Fiens amp;nbsp;fiendus barbarafunt.Veteres fitur dixerc,amp; facitur.parui faciatur, amp;nbsp;fa-teffetur,amp; alia multa ut probat Prifcianus.quæ exolcuerunt.In reliquis fio per quartam coniugatur.Volo ex Donato notum eft.Imperatiuo caret,quia uoluntas libéra eft,tamé loco impcratiui aliqn futurum optatiui capimus.Terentius: Quæfo ædepol, qfh non pof fit fieri id qd uis,id uclis quod poffis, fed liortatio potius eft q imperatio. Diomedes imperatiuo ctiam dédit uolito uolitoTc,quæ in ufunô fnnt. Cice. in.2. de natura de. dixit: Quo faciliusid qd doccre uolumus pro uclimus,tefte Nebriffenfi.Supino gcrundijsi); caret,tefte Phoca,licct iuniorcs aiifî fint dicere uolitum uolitiirus. Côpofita fîmiliter eût.

Mal« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ut pcruolo peruis peruult Sfc.id eft.ualdeuolo. Malo mauis mauult,malumusmauultis

malunt malcbam,malui,malueram,malam malesmalct. Quintilianuslib.i. Qui grxc3 figuram fcqui malet,non latine, fed citra rcprehcnfîonem loquetur. Imperatiuo caret. Optatiuomallcm,maIuiffcm.malim.Cöiunlt;äiuomalim,maIlem,maIucrim,maIuiffem, malucro.Infinitiuo malle,maluifTcjCætcris caret Et fignificat magis uolo,mauelim ma** „ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uellé amp;c.PIautus in Afina Monri fefe miferc mauolet g nô perfeaum rcddat.Et in Àm-

phitr.Expeririifthuc mauellem mequàm mihi memoraricr. Nolo fîmiliter côiugatur excepte imperatiuoiNoIo nonuis nonuult,nolumus nonuultis nolunt;nolui,noluerani nolam noles.Imperatiuo temporee præfenti ad fecundam perfonam noli, amp;nbsp;pluraliter nolite.Futuro ad fecundam perfonam nolito, amp;nbsp;pluraliter nolitote. Optatiuo nollem, noluiffem,nolim.Coniunftiuonolim,nollem, nolucrim,noluiffcm, nolucro. Infiniti-Eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uonolle,noluifle,5cfignificatnonuolo, Eoamp;queoperquartam coniugantur,amp;ni-

Qü** hil irregulariter habent nifï ibam quibam, ibo quibo, amp;nbsp;in quibiifdam temporibus aut perfonis fecundam uocalem pro tcrtia.iit co is it,pluraliter imus itiseunt;ibam,iui,iuc-ram,eain ies fiîc.fed melius ibo. Alia olim fîmiliter enuntiauerür, quia Vergilius lenibat nutribat Sîc.dixit pro lenicbat amp;c.CæciIius: Audibis male, fi male dicis mihi. Properti*: Lenibunt tacito uulnera noftra fono.PIautusin AuIula.Tcftudincum iftü grandibo gra Sulti* dum.Impcratiuoeat, camus,eunco eütote,cætcra refte.Optatiuo futuro cam SCc.Côiun ftiuo tpc præfenti earn Scc.cçtera refte.Cerûdia cundi eundo eundum.Sic quco coniuga bitur omnino,cuius gerundia nö inueni,nrc à ueneo participia. Sultiscomicum eft pro fi uultis, amp;nbsp;fis pro fi uis,amp; capfîs pro cape fi uis,fodes pro fi audes,quibus comici amp;nbsp;alrj in terdum iituntur ad uitandam arrogàtiam,quia fupcrbü foret maioribus imperarc,ideo addunt fis fodes fultis,prlt;} fi ws,fi uiiltjs,fi audes uel fi placet,ut uidefis,captfîs,apagefir.

-ocr page 207-

t I B E R .VT,

Oiieïîî, die Codes amp;nbsp;cïterS.Perlîus, Videfis ne maioruin tibi foffe lîmîna Fri'gefcanf.no^ nacus uocat Rs parelcon,id fft.adifftiorem.Quidatn dicunt Codeseffe aduerbium hortait °Lu»£rfcanJi;Pftrcianusucrbum clïeüült. fndRatmô'mo tcnïrôrcpFæîénnâaTccun^ dam perronam fingularem fodes,cæteris careï^ic fccynd i perfQn3~præCenti5~indicatiui fis, amp;nbsp;pluralîtcr fuJtjs.çætçris carer. £do es cft, amp;; pluraBter edjiiiiis edifis'edunf. Èdebâ’, EJg edr^edej^m, edam. Imperatiuo cs.uel ed,e edat^ de pluralîtcr edamus edite ucteficedanf, futuro efto uel edito.pl uraliter edamus eftote »el editotc c7unto ucTfdSntotc.i^ptati-uo ^m.cdifl'ein,cdani.Côinniftiuocdarn,efl~em,fdçrinvc3iflfnt,edcro.Infin)tiuoeffê. fdifl'e,cfuruinelfe. CerunJia~edcndï'cdcndoedenduni_..^ipin3_ciuniefuuelcltiimeft», Palfiuum reguläre cft, nifl quod cftur pro cditurjtiam qicjtti^CSpofita eunt fimiliter. ut comedo comes comeft amp;nbsp;cætcra.~E^do exes cwt. yergilius quarto Ancidos; Qiiid delubraiuuant Cell mollis flamma medullas. Idemprimo Gcorgicorum; Vtmalacul-tnos effet rubigo.Plaut’ in Milite,E$ bibc.pro cde dixit,ut Nebriffenfis notauit.Martia lis,Si uis effe fatur noftrum potes effc priapum.Ouidius primo de Ponto: Eftur ut occulta uitiata putredine nauis. Plautus: Sine mo ucniat fcr.ex quem abfentem comes.Idem, Tam facile uinces quam pirum uulpcs comeft. Plinius: Comeffe fœtus fuibus no eft pro-digium.Tullius: Aegritudo lacerat äc excfimcntcm.Lucanus: Aut latusalti montisad-eft.Cicero pro Horten. Quæ fæpeipfe comeft. Et pro Sextio: Et bona folus comeffet.Et pro L.Flacco; Quaff bona comeffc Romæ no liceret. Apud uctcrcs edo omnino rcgula-riter coniugabaf teftc Scruio.inillud quinti Aencid. Non media de gente phrygum ex ediffe nefandis . Vbi etiam dicit cs à fum corripi, ab edo produci, Hieronymus in Cams quandoq; uctuftiffimos imltatur.ut quis plantat uincam Si de fruftu cius non cditCuiuc-ti dabo cdcrc de ligno uitæ.Scruio cöcinit Diome. diccns: Veteres dcclinabant edo cdis edit. Veteres intellige qui l^o tempore ante Ciceroncm fucrunt. Ergo melius diccmus comescomeftquamcomedïscoinedît. Auftm.IndΣatiuoucIoptatiijofururitemporis , f-aufimis,it,amp;pluraliteraufint,cætcriscarec,id eft audcEöuelutinamaudeam.Liuius lib, primo: NeclilciaindiceréauIim.Vergilius in Georgicis: Àufimueltenûi uirem có' piittcfcïîîIcô.îTeTl, auuisfum uclaudebo,teftcSeruio.feftus,aufis,idcft,audcas.Ouidi us.Ä. Meta. Et nihil eft quod noninopinocaptus amoreaufit.Catullusin epift.Quishu icdeocompararicraufft. Quaefo. Indicatiuo tempore præfentiadprimainpcrfonam _ quæfo^amp; pl uralite r per candem perrdnanigtiseluiaius irregulantcr u pro i, id eft, rogo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

amp; rogamus .Cætera exolcuerunt.Ciceroin primo de legibus, Quamobrem aggredcre qiiæfumus. Silliuslib. dccimoquarto: NS ardua regnis Quaefumus aut inhonora tuis. Politianus per i quæfimus ut Icgimus dixit, amp;nbsp;ffgnificat rogo rogamus, olim.fuit inic-grum quæfa quæiïs qiiæfiui guæfituin uel quifum. Infinitiup quæferejpuîSâlluftium, tefte Phoca.Lucrctiusin.i. Nidiuûm paeem uotisaditacprece quæfft. |Forem.OptaH-uo mô tempore præfenti SC præterito imperfefto, Sc coniunftiuo modo temporc^ræte Forein rito im^perteifto utinam uel quum fqrëm fores foret.Sc pluraliref forent,ideft, cîlcm ces «ilçt effent,lnfinitiuo,îutïtro,fqre.id eft.futurum effc, amp;nbsp;ita d^rt ab effccontra indo-«ôs'.c'acteris caret. I crcntius, Dixin hoc foreC Compofita ciint codem modo. Afforem. id eft.adcffcm. Proforcm.prodcffem ffc rcliqua per compofita à fum dcclarantur .Ter-gilius,Atq; utinam rex ipfc nota compulfus codem Afforct Aeneas. Conforc, finiul fore. Terentius: Chremes mihi exorandus cft amp;nbsp;fpero confort .^Defore, defutunim cite, Sillins,Promittit'qiuirisnullifcdcforetcftem. Horatius, Quæ nocucrefequar.ftgiant quæproforc eredam. Forem pro fuiffem fumitur. fedrariffime, tefteSeruio, ucapud Vergihum oftauo Aencidos.Nô equidem extimuibanaum quod diidor^ areas, Quod-que àftirpe fores geminisconiunfttisatridis. Fore uidetur nonnunquam futuro iungi, Cicero libro tertio epiftola fa. ad Appiiim Pukhrum,Quaff diuinarem tali in officio fo re mihi aliquando cxpetendum ftudium tuuniXïd4?oxeft hoc effc gerundiuum.non par jutipiumJdcm libro quinto epiftoiarum ad Atti(uin,Tc ad me fore uenturum, neftio an

bb

-ocr page 208-

de verbis defect, et ano.

Cfiîo

Ambcft

Inquio Inquajn

(ijendiim fir.non aufîm imita ri. FaxoJndicatiuimodi cft futurî tcmporispro faciam. Vcigiliuslibro nono; HandfibicunTDanaisrem iaxo ix piib^'pciafgaflTi.' puii'iir.Idtin, Ego tœdera faxo.Liiiiiis libro fexto: Faxo me iuuet uex ilia. Cpiugatur aiitcin faxoM-it,amp;plurant faxunt.Dicimjisctiàfaxiin js }f,S( pluralit, taximus faxitis taxint,pro faci amtacias^cætera.ticl teccrimisit Séc, FaximiisponitNeEï^nlis.dircIrtaxim optâlî-ufmodi^turi tt mporiï ’S^præîentis coniuniiVitii. Lninis lib. fexto, tjuod taxftis de os ue lim fortiinare, id cft, facictis. Er.niusapiïdCicc. inlib.de feneftute, Nemo melachry-mis decoret, neefunera faxit.id eft,faciat. Terentius in Heauton. Vtinam drj ita faxinr. Plaiituï,Verbum caue fa xis uerbcro.Idem in Aulu.Lubcns faxim. Cedo: Imperatiuo m5 yepræfcntiad fecundam pei fonam cedo,id eft,dic Mel da, amp;plürânrer âd eandem per-iohani cedifeTrJêît^ârcite iiel d^e. eseteris car«. Terentius in PKorini. Tu mlhl argen-tum cc’i3cr.PIâiirus; Cedo inarfu^um.TcrentiusfQnîdlaâiim cft cedo.Cedite apud Plan türepcrics.Proliocuctuftiffimi cete dixere.tefte Marcello.Enni. in Medea,Saluete optî ma corpora,cete mantis ueftras,mcas'q; accipitc. Inuenif çædo cegdi,_çedo ceffi, amp;nbsp;cedo defeftiuû qd priorcmcorripit.Italt;ÿ differentia nota eft, tlîAmbeft'tertia perfona prælentisindicTtiui ,pcircumeft,fola eft.

Infit

Aue

Salue

Vale

Apagc

TInquio uefinquam'id eihdico.' IndîtatluQ ino rem porcpfæienti inquio inquis ingt. E.t pïuraïiter irquiunt.Præterito pcrfefto,inquiffiinquit,Fiicufo inquiés,«, Impcrati-uo motempore præfenti ad feaindam'STfertiam perio'nam.inqtic inquîâFTuturo opta tiuiî^qufât.HÿcinTituluntreliquaolim ietta,inqiïïmus,'inquitis,inquia.rnquit e ,înqui-rem'amp;cinquiens 8(c. iam pene oinninp exoleuerunt.Cice.lib.lecundo de orat.Auciipa.-ri uerbà oporfcEitinquio,ut ea quæ funt fi igidiora iiitem us. Perfius, Hoc iiiiiat hic ings uetoquifquamfaxitoîetum.Iuuenalis.Quandoartibusinquithoneftis.Cice.in Verrem, Vbi funt Pamphileinquiunt fcyphi.Idem in fecundo de oratore, Tu uero inquirtl molc-ftiis non eris.lnqiiiesinquiet, inquam apud Boetium frequenter occurrent. Inquam eti-am fïgnificat dixi.Terentius in Phormione, Abs te emittere inuitum earn inquam.Cice, in quarto ad Hcrennium, Quid cnim tibi iiis aliquis inqiiiat.PIautusin Aulularia,lta dij faxintinquito,ideft,dicîto, ft Tlnfittcrtiaperfonapræfcntis amp;pra'tcriti perfeftiindicatiui tantumeft in ufu,Iicrt yarro jnfrodixjt.dcnonulli infiiint. Vergiliusauodecimô Aeneidos. Ita tiifbidusinfit, idcftjdkcrcincipit.Plautusilnfit Ichofii tuad.ere,ucfccum eat,id cft^diccrcincipit. Aucj Imperatiuo ttxo ad fecundam undiqj pcrfon3m,Auc,3lt; pluralit er auetc.Futuro auf tOjÖC plutalîtefâüëtôtc.lnlinitnio mo tpe præfênti,âuere.^ic coiugatlaluê7»ti?;q; eftfalutan tis uerbumjit aue Mana,laine regina.Et^icif aue aïïquot;mro es,id cîï, cupiôpræ nimia cîipidirate gaudeOjUt fit aue,gaudc, amp;nbsp;lætarc. Nô autem dicif ab a,id eft,fine,amp; interie-ûione ue,ut putat cuin reliquis birbaris Riga. Martial. Mane tibi pro me dicat auere liber. Aduenienti dicimusaueuclfalue, uelipfîaduenientes. Recedentes, uale dicimus, aliquando ctiam fail le, ut uale aefalue mi Cicero. Martialis : Iam fatiseft iiôuis Apher 2i’.cre,uaIe.Horati‘’, Vibis amatorc Fufcumfaliiere iubemus ruris amatorcs.PIau. falueo dixit ,p fâluus amp;nbsp;fanus fiim.In truculcnto, Salue. fatiscft mihi tuæ falutis, nihil nioror, nô falueo.Legif ctiam in futuro faluebis.Cicc.Iib. fexto ad Atticum, Saluebis à meo Ci-cerôe,olim etiâlefta funt faliicatfaliicatcB.Valc.i.fanus fis,integ^ eft, ga ualcopihilali H.d cft lt;î fanus fum.Siç^ocent Tiberga^Clichthoueus,pMres££amp;«^e, ga à folo Alexandre poiiif inter ecliptica,nô à Priftiafto,Diomcdc,Phoca,Donato ôfc.Cic.lib.e. ad Atti-eum,VâTcbi'sigiJ,RpueIIælt;aIutem particulate dicesTValetudinarius.i. rato fanus.Nó idc de aue dicenduin cft, quia licet ex aueo deduéium fit, tarnen ab iliius fignificationc quat prie eft aliquid cupio,lôgius recedit. Apage.Imperatiuo mô ^e præfenti ad fççundan» Âmapage.Et pluralitcrad eandem perlon^ajgt;agcte,iSreft,abduc, rcinouc. Ab ft,ab,amp;GræcouerboagOjideft, duco.MûItidîcuntaduerbiumuelinteriedio »ïm cfle,roihi placet uerbum eflcpguia aceufatiuum poft fç reg«, Apuleitw, Apagefft iaoi

-ocr page 209-

I B E R. .VI.

tróeftfos dfos,fïs,îd f ft.lï uiîPlaiitus, ApagefisamortuaS «f ti^hpbe.îd fft,rpmoi!ê te hinc amp;nbsp;reccdc.Idcm, Apage nefeio quid uiri fis,id eft7r«cde,hôc«ft,abdiic tc.Id? in Am. Apagc.nô placet mihi hoc nodis efie.id ë, comcffc.In eodë.Vah apage te à me.Dicit hoc Amphitryo excandefccnsSofîsc, iibi apage ucrum eft ucibuin. id eltreinoue,aliénafeij ftra,p?iuga,ut in Gaffi. Apage te à Jorib tneoïEt alibi,Apage ilium d me. Diomedes be-ne dicit apage jnplurali lùbere uos a_p.agetc. Apuleius in li.i.de aiîno, Apagete inquit fcc torem extreniæïatrinæ.Cor^itautë apage penultimam,ut in uerfificatoria probaui iâ tis jnopinor'jbene, fed ruhilab omnipartëbeatû. ideolicet plurimaoptimedi.xerim, tarnen deprehendo me aliquando.ut hominem erraffe,ut in diëlione choragus,cuius pe nultimam putauicorripi.quia eiufdem eft dcriuationiscum apagepsedagogus amp;nbsp;cæte- Choragil# ra, efteniinduiftoramp; princepschqrcæ,amp;c.xpenfeftiEp.editatgr,amp;chonconuiuri'q;ma gifter,ucruntamèn contra priniitiui naturamrefte producetur. Suetonius in Augufto dicit uerfusignoto ab autorcin Auguftumeditos,quorum hic eft primus: Quum primü ïftorumconduxit menfachoragum.ltaqj bonus eftuerfus: Diuorum poiîtaflct maiefta-te choragus. Non pudet nec pudebit unquam (î quid lënfero me erraffe reuocare, nec lï poffum differam.Nam quis ftit an adüciant hodieriiæcraftina uitæ Temporadiifuperi?

W fi rehqui facere uellent.pulchre fe haberet lingua latina.

S ïEugc:rmpcratiuo mô tpe præjênti adfecundam perfonam,euge,cæteriscaret. Plu.- Euge rimi dicuht cffeinterieëlionem affentientis, ^fpoote ruTtSgratuT^ntis. PerJîus : luge coeta.id eft,bene age amp;nbsp;côfortare.In Pfalm.Euge euge uiderût oculi noftri, id eft, benc bcne.tefteHieronymo.. Aio.id eft.dico.Indjcatiuomô temporepüti.Aiojsit,amp;plurali Aio ter, a’iunt.Ptô impfefto aicbam~^c.integrum ëft.PtÔ perte'ao,aifti.amp; pfr.aiftis.Impera tiuo tempore pnti ad fecundamjgt;erßnä,är.Pmiro optatiui S(j)nti côiuniftiui aias aiat, A; pTr aiainus aiantiParticipiû eftaiens C^era no ftint in u^,licetquidâ pon.^taiam aies aiet.pIura'qs-Plautusin Rud.Veltu mihi aiasueTncges.IdêiVcrài uînega.Næûius.An na ta eft fponfa prægnans uel si uel nega.Cice.de fi.bo.Quafi ego eurem qd ille aiat aut nc-get.Gel.lib.i6.Sine aias fine neges hærebis in captione. Prifeianus aiamus dixit in libro primo côftruft. Diuus Auguftinusairti dixit qdam in loco.atiç aiftis, Vos adricientesiii malo aiftis. Sabellicus arbitratur legenda effe apud Catullum aite pro dicite. Apuleius fexto Meta.Sic aiens cryftallo dedolatuni uaftulum tradidit.Cicero in Topicis.Côtraria aientibusinquit. Ouat.Phocas folumponitjianc tertiamperfonam, participiû eft on^- Ourf Rehqua parü funt in ufu,licet quidam ponant ouo,'as,at «Cx. fine eclipfi'Siquid tarnen aputTcIêgantillim’os oratores,uel Kiftoricosuelp'ôFtas'înucnerisutitor amp;nbsp;parce quidë, raroinuentisutendum effe fempermemento^uat.id eft,lætaturamp;gaudium uoeiferan do aut canendo demonftrat.Liuius libro primôTRSniînîbiïahtes ac gratulantes Hora-tiumaccipiunt.eo maiore cum gaudioquo propc metum res fuerat.Vergiliusprimo Ge orgico. Et ouan tes guttu te corui .Ouatio, paruus triumphus, de quo m.ilta apud ^los Keperies. Amabo integrum eft. quia coniugatur amo amas, nec eft proprie interieiftio, Amabo licet interîeaionisîîëlaJuerSi)ofticiofungaturbTandiendî,régit enimjsoftfcaceufati-Mum'ufaïnórypenultiiTiam femper producit contraPhireticuin 8C ^ures.^jçero in fc cuncfo epiftolarumPa. AmäbötFcuraSf cogita,fie Plautus perfæpe. £xplicit,amp; plurali ter expliciiint.Alexander ponit, quæ d doiftioribuscenfenturbarbara . Eatini dicuntli- K^pliot bereit expttcîtûsâiânïnîtur.M.artialisin Apophorctis. Verfibus cxpTicitum eftomne duobus opus.

. • HAddunt cclipficis lucefcit.diefcjt.ninguit.pluit.quia folastcrtias perfonasin ufu ha bent,amp; imperlonalia.quia auïôrê Phoca cirent tuturo imperatlui, ger^ndijs 8i partici-jpqs.nurâ uidebis in Syntax!.

çj lSiqûTs uellet omnem antiquitatem diligenter perfcruiari.Ion^e plura inuenirec anômalïSf ecliptici.’ut exceTTis, amp;nbsp;irritaflîs.loaflim, prolnLeflis, taxis, danunt.per-diiitjeuairojduisjcreduis.crcduas,duit,fupplieafiis,negaffis,ada!finc,duas,feruaffis,ôcc.

bb ii

-ocr page 210-

CE VERBI-S DEFECT. ET ANO.

pro excédas, irrites,des, credas, dederit, aut det, fupplices, ncgcsjocaiiero, aut loceiît, prohibeas,tangas,dent,perdant. Lcuo aut lcuabo,adigant,des,(erues, fine numero, id genus aha funt apud Plautum amp;nbsp;uctuftiflimos ut bitet,pro ueniat.Plaiitiis: Dii te ferual^ fint,Idcm:Id Jupiter prohibcffit,Tercntius:Cauequoquani ex ifthoc cxceffisloco. Var, Caue nc meum taxis librum.

Dor ,furo,for,der,fer,uix unquam fulci'pit ufus.

UPrimæperfonæ dor.furO'for.derJer, jfan nonfunt in ufa, te^ Martiano Capella,idde^m^cibusjntclligejquiapmqnaof^ajtor^benediamus.

Di'c,duc,fac,fer,ais;fi'ce non fic dicitur apte^

race

Edite-Circunduce

^Per apocQpen djeimus dic.duc.fac.fcr.pro die face amp;nbsp;çæterxSicjrædic._adduc,bene' Mc, perT^.Coinpolïca auteiîi a facio ubi a in i uerticur, non patmntur apocopen, quia perficëjnficedicimusnon perfic3ccaetera, Fégesâliqûandô amp;e,duce, face.Terentius: Orandi iam Itnem face. Idem ; Mc mlfTum race. Vergilius undiécimo, Tu Voluîe armari Volfcorumedicemaniplis, proedic, tefte Seruio. Plautus: Circunduce hune has ædes, Ain pro ais ne.uiden pro iiidcs n£ amp;c. etian^ ner apocopen efferuntur, Apocope quid fit,, jatetihTccundolibro?

Syncopa diminuît de ui formata frequenter, Ni diflyllaba fînntamen inuenies bene nofti, Et fcifti,flafti,flefti,fic plura notabis^

Ç'ySyncopapræteritis inuifyllabamdcfincntibusamp;inde formatis faepecontingit, ut cetp propetiui, formalti pro t'ormauilti redijt pró rediuit 8C ixteri. DilïylIaEâ rariut fyncopantur, guianolti pronouiiti, naïtipro nauifti. illi proiiiifti, triîlipro triuifti, itix iilqtiam inuenies præfcrtim extra eompofitïOn'ëm, quiacommoih rcifîlti uel redi-ilti intrilti, Ui plura aligtiando leÿs ,~ut treqtienter nofti,Tcîor, nsnTTBclfTTMartialis: NûFereüisTrircononmirof Paulalapifti. Hofatîus: VndetaniHênemenofti.Teren. Sciiti utiforo. Terentius: Cmnescongruunt,unumquumnoris,omnes noris. Idem, Nicaufam noffem, crederem huncuerumloqui. Idem, Ehotuconfobrinumtuumnon noras^ Nafo; Flefti difeedens hoc'faltem parce negate. Inuenies etiam nefti confuefti 8C caetera, Sillius libro feptimo, Qui memet finibus unquamamonm Aulohiæ, pro amo-ûerim, fic Horatius commorit procommouerit dixit. Cicerolibrofeptimoepiftola-rum familiarium ad Trebatium, Nam Vlubris honoris mci caufa uim maximam ranun-culorum fe comiiiofle conftabat, pro commouiffe. Vergiliusquarto Aeneidos, Hirca-næ'^ admqruntTiutcra tigres,pro admouerunt. Fitctiamjn alrjs terminationibus prae teritorum aligtiando fyncopa, fed raro amp;nbsp;uix apud alios aûàm poetas .Aeneidos pri-nio, Acceftislcopulos, pro accclli(tis,ideni extinxem ,p extinxiflem,amp; plura dixit. Horatius euafti furpite furpucrat,â:plura. Nafo; Abitit, comici dixri,intcllexti Si extera,. pcrcufti,immiftr,amp;aliiuixet,^uiflç,crcpfemôCcætcra,folum poëtica.

Præteritutti fignant ôi præfens præteritiua Sub uoce hiKc,odi,çcepi^noui, meraini^,,

-ocr page 211-

L I B t R VI • Etpepigi,memini,totc at^ memento reponit»

V. Hæcç[uin(^ uerba odi,ccrpi,noui,memini,pcpigi,fub uocc prrteritafignifiicant prae-fens8(prætcrituintarn impcrteilumqu^npcrFcaum. utodi,idett,o'diofiabeo,habé-bam,aut liabui. Sic ccrpi,indpio,inapicbain,uel incepi. Sic dices de reliquis. Diffei unt nouicclipticum S( nouià ntifcq^quiahoc folum prætcritjj fignificat: illudprscfens amp;ptm. NouiannumerantirtisDionicdes.Phocas.Sergius.- LancilotusrecTamat.Phocas etiam pcpigi adrjeit,licet alii à pago, alij àpago,aln d pacifcorderiuent: unde Seruiusin oftauo Acneid.Tentamenta tiii pepigi. Dicit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fasercpcpigiucl paftusftipi,

Pepißi

Odi Ofor Ofus Exofus Pcrofus Ofurus Odio

Mtplaceo placui uclplacitusf^im. ItaqucpepigiccEp'^'Sü'^^-äifferet à pepigi prætcrito à pago ucl pacifcor,ut dc noui diximus. Odij^a g^ip uerbo fit non fatis liguetThabet fu-piritim ofuin.Hineofor,Ijeft, contemptor, ut oforuxoris, latinitatis; Sc participium ofus,id eft.ôdiohabens.^autusJni'nikosolafum. Exofus,pciofus.ualde oius^uia exo-di,perodi,pfo ualde odi olim dicebant.Vergili’; Si nondlim exolus ad unum Troianos. Malo; nie perofus opes fyluas Sc rura cöIeFat. Hine ofurus participium futuri temporis. Cicero in Lælio:Vt fi uellct aliqiiando efiet ofurus. Inuenitur uerbum in facris integrum odio odiui oditum.quod ap^ethnicos rariflime leges.Cicero ufus eft in libro dc orato-re dicens: Äut odiaht aiit dm^nt.SenecaJe uirtutibuscardfnali.Ncmincm odias. Hicro nymus in pfaltcrio:Odiui omnem uiam iniquitatis. Ethnici læpius odi dicunt. Horati’; Oderüt peccarcboni uirtutisamore, Diiäa uerba folum habenttempora^raeterito for mata, ut odi,odcrä,odi(rctn,oderim,odiirem,^ero,odifrc.Sic rcliquaTMemini îiltra alia habet in futuro im_perajnui memento tu.memetote uôsTWemincfq^ôdérciSc.ctiam ha- Meinini bentfenfum futurnndicatiui. Memîni,ideft,rccordôr uel rccofdätusTum^citparticipium meminès rare fSluTinTVâllæ placet elfe ab antiquo uerbo meno. Hine mentü amp;nbsp;mé p . tio. Cccpi ciim ocdipHtliongo uenit ab antiquo uerbo cocpip.i.incipio.Terent.in Adel. OlfeciiTcm q ille quicquam coepcret.Plaut.in Menæch.lSleq! pugnas uelitis capio. Cato: Cerpiam fcditiofa uerba loqui.Sjipinum eft eocptü: inde participium cgptusaum,SCno-men cfrptum,id eft,initium.Ouiaius: Drj cccptis afpirate mcisl dii cccptalccundent. Axes pio Œ in i breuem^rfa(guamuislong^ efle uclit Nebriffenfis) fit incipio, Scquodide Coeptuni! fignificatoccipio,incgpi,occapi,incgptüm,occttptum. Hincfrequétatiuumincccpto, ” orörpto.Vergiliusiïïicipe Damata Scc.aiii hæc à capio deducunt.

Sunt neutropaffiua,folet,fit,fidit,8(: audet» Meereo cum gaudct,pafli'uum præten’tum dant, Aft utrunç uolunt,ti'tubo,placeo,pateocjj.

Suefco,caret,iuro,prandct,nubit,miferet^, Cceno,piget,tædet,pudet,ÔC Ii'cettaddito poto» Et Übet amp;nbsp;mereor, pro quo mereo quoqi legi.

Verbum ncutropafliuum eft quod definensin^ facit practcritum aefi defineret in or, M foleo folitus funi,fio faftus fum,fido fifus ium,audeo aulusjüm,m~areö maftus fum,gaä' dco gauifus fum.Ölini dicebantjn praeterito iolui,^fi,ault;i, marui, gaulîîramp;pliirajami ptnitus cxoIeta.^aTTuftius 8C SolinusîolurdixcrcTTu folitus Ium dicito. Quaedam reti-jientutrunq; præterituinaftiuæamp;pafliuæuocis, ut titubo titubaui uel titubatus fum, -^Sçëôj^âçui^pl^itùnümT^çÔ^riKâ^ûsIüSdürôîûïâür^ïûrâFTunrïrlîç^

—__A—~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5t liji

-ocr page 212-

de verbis defectivis et anoma.

J.icfor Soleo

Infolens

rio Fido

Audfo Mireo' (Jaudeo Ticubo luro

Dfiera '( Peierq

prandi amp;nbsp;pranfus fum.nubo nuplï 8i nupta fum.miffrec miferuit 3c milcrtum eft, cccno cochàüi Sc cncnatusjum piset piguTFamp; pigitfielt,taëdet'tT3üit SCpci'tæfuflTffï.quia tar-fuin non cftin ufu, pfnyqëtpertæduitamp; ptrtæuim cH, pudct piiaûît amp;_pudituin cct licuit amp;nbsp;licitutn fft.poto potaui gpotu; fuin, libet libuit amp;nbsp;libitum ell, meteor mc^ ruimenttiî(um.DiciturproeoTemlaÏÏquando mereoJviercoffftnoil'iifinijjpaflinS Mocatur.led neutrumpalljuum,telle Phoca,quia eurn in or defînat,facit etiamjjrætcritû a.c(i dciineret in ô.qiïalia funt.tëîlc Ccllio lib.;,ci.2fJ3iuf rtor diuerti,Iauor hùi'.allrin-gor afFfinxi.cxtcrgorexterii.quibmaln iungunt opperior opperui.pacilcor pepigi, li-ceorlicuijdequp uerbo in fyntaxi plura dTxi.Cicero lib.nTâ d Atti.De Drufi fiortis qiian ti licullfe tu/cnbis,cgo idquotÿaudieram. Liceor.i.pretiumdcfero. Imperfonalia mile rct,pigct ôec.in fyntaxi declarantur. Soleo participium fide folens, foliturus noïTIcgi. Plautus in Amphi.Si dixeromendacium.ToIensmeo môfeTecero.i.utîôleo, tiox ell (ut ait Baptifta Pins)nitida Sc eloquentiflima.nec minus propria q infolens.i.non folcns.Tc tcntius in And.Quid tu Atheni$infolens.Dicitur etiam infolensconfuetudine impudes acpetuIans.Hinc infolefco.i.petuIansfio.SalIuft. Animusmalaqtartium infolens.l’ueri-lis animus per liccntiam infolelcit.Infolitus nomen.i.non folitus. Sallufii. Talibus uiris non erat labor infolitus.Fio quartæ eit.Horatius:Lenior 8( melior fis accedentefencéla. Fido^fidutiam 8cfpem habco.Verg.Fidîte ne pedibus.Confido,idem.Diffido,nô fido.Fî dus,cui fidendum cft.Petrarcha:Fidusauaritiænunqcontingitainicus.Infidus,penulti-. ma longa, ind ell,non fidus.Perfidus,penul.brcuiàfides, qui fidem uioIat.Confidentia, id c(l,audacia. Audeo,fum audax.Paulus : In quo quisaudet amp;nbsp;ego. Mœreo mœltusfum per se ucl oc diphthongon.i.Iugeo amp;nbsp;triltor.Mæror,m3ellitiaidem.i.Iuftus,triftitia.Gau dco,Iætor.Proplicta:Non cil gaudere impiis dicit dns.Titubo.i.lingua uel pedibus uacil lo.nec initiiere queo.Quintilianus;Tugulalli uulneratum,titubantem llrauilli.Ouidius; Haud aliter titubât q fi mera uina bibiflet.Iuro.iuramentum facio aut pracllo. Cicero ad Heren.luratus fuerat.i.iurauitxapitur etiam palliuc.Verg.2.Georg. Aut coniurato defee dens Dacus ab Iftro.Inucniturjtiam palfiuum iuror.Lucan.in.s .Et lætæ iurâtar aues bu boncfinillro.Stati.T.Thcba.Numinacaptiuis etiam iurabcrcThebis.Iniuratus, qui non iurauit.Compolït^roducuntpcnultimam,u£coniuro,fimuliuro,côfpiro.Coniurator .i.confpirator.peiuro,^riuro,exiuro.i.uch'eîhêncer7uro. CTiiitûs in Amphit.Exiurafti miht dicere per iocum.Pr^uro,ante alios turo.^urp^i.iuro non polFe præftari quod dç fideratut.Plautus: Eiurault militiam .Ouo mutant u in e brcuem,dciero,pciero-Dcierogt; id elljualde Si fanfte luro uel libéré îuro.iitTônathas deicrauit'üauxd eôÇdiligffet efi. Peiero.i.falfôamp;animofallendiiuro.ueliuramcntuminfringo.Plautus in Afina.Siquid fecitTcelelle pro illo lingua pcierat.Periiirus,qui pcierat.Periurium.Falfum iuramentü. Mereor.aliquid facio quamobrem dignus fum habcre.Ouid.Iib.4. Metamorpho. Quant meruit pcenam folus digeflit in ornes. Optime de nobis mentus cs.Commetto.id elt me rcor,fæpius in malum capitur.Terentius: Qiiid feci aut commerui patera Idem: Nun^ fcî ens commerui ut ilia caperet odiû mci.Deni£rtor,conciIio,dlt; in amicitiâ iungo. Quin-tilianus; Vt pleniore obfequio demcrcrer amantilfimos mei. Pro increor legitur mereo. PIautus:Tu meruifti Si adhuc mcres.Idem:Nun3 ego illi pollum gratiam referre ut me-ritus eft de me.Ergo menti d mereo uidetur elfe: meritus fum à mereor. Mereo etiam ell militare.Lucan. Aere merent paruo.Dicimus etiam mereo sera pro lucror.Horat.Hic me ret sera liber Sofiis.Ouid.Iulfit Si in callris æra merere fuis. Emeritus, qui prae fenioam-jtliusnon meret.aut rude donatusell.Neoterici barbare capiuntdemcreo demeritumiP malefacio Si crimen.Poto potaut uel. £otu£fum adheitut diftis à Gellio hb. s,cap. ih

Paflïuc fignant fub o uapulo,uenco,fi'o, Exulo cum nubo,hceo quibus addimus apte^

-ocr page 213-

LIBER .VI.

n Vc: bum nentfumMffiuum cn-, quod in fgt; defîngns.pafliue (^nificat.ut fex hk pofffa. Vapulo.i.Fcrcunor.Flautiis;Vidcusq nioxuapulârê’ius.nifiaifu'tumSrn'càbis. Aóïïïrcm Vapulo .i.mox. rio.efficior.Dcfio,df ficio. Vgrgil. Lac mihi no acfiate nouum non frigore dgfit. ßefio Coj^o.i.fio.At fuflrio media brcui.fuffiuifuffitum.i.fumigo,nihilcömunchabgtcüfio.

Vgrgilius.'Atliiffjrg thymo cerasep refeindere inanes Qins dubitgt. Vgneo.ucndor.Vete res uencor dixt-rc. Plautusapud Diomedem: Ego nc illi ucneare Titianus apud eundem: Illud melius emitur g ucneatur. Exulo,cxul fio amp;nbsp;patria cxpellor. Liceo.xftimor.Dio-«nedes: Lieft mihi.i.potcßatgm habeo.TtTicco es dicimus cum ad pretium referimu$,id cftjlicco denarijs totidem. Nubo uiro «ador.

V^bundantia, Sc^jrimp uerba communia,

Hæc 8C plura leges communia,largi'or,hortor, Ofculor,cxperior,ftipulor,moror,hofpitor,atqp Crimi'nor,ampledor,uencror,cum di'gnor adulor, Obh'uifcor erfs,interpretor,addito folor,

Verbum abundans eft quod fub una uoce adiuc ^afflue fignificat.ut uerbum cömu-ne,ucluti largior,hortor 5fc. Aut cum idem eft diuêrfârumcoiugationuni,unauo lauas, LauC ul’ lauo'îs.AiKctialiqua’î^rjteritirîupinis ue coincidStTut mulc^ 5lt; rnulgeb mulfi mul fum.Autcum idem muTtiplex ptm aut ß^inil habet,ut fapio fapüi ucllapiiû,hoçi multi quot;éx diélis (atis patent.utlauo.qd etiaintert^gîlé ante pfohiuimus.Verg.;.Aëhei.Fluidfi lauit indecruorem.ln.io. Lauit improbateter ora cruo^Arto as,uel artioartjSj fonoas Ne« ucl is.^o ucl olo Se^aJU^o afliuû .albeo neutrum,Sic duro dureo.liquo liqueô.Neo nés, amp;nbsp;pro eodém neo ncis neit,ucteres dixêre. Tibul.Aut lî fâta negant redîtü triftes'q; foro rcs Stamina quæ ducunt quæ'q; futura neunç^Suntquæ cum côiuMtione mutant lîgnifi-cationem,quoçi nônulladeclarauimus,utmando,côpcIlo,appcTlc).Tundo as.i.fundamé turn iacio.Fiindo is,T^rgo amp;c.Dicô as, colecrb.UicoaicisTIoqr. V olo a^ut au'es, V olo uis uult,cupio amp;c.Lggo asjf gatû thîtto ucl in teltameto do,Lego is.^atuit.Sero ^claudo, Serois,ffminougIplanto.Educo as.pcnul.brcui.i.nutrio.Educo is,pcnult. Tonga,extrd duco,Talia diligens prçceptor per fe plura inueniet,nos re ceptui can]mus,paululum tm de cômunibus difturi. yVerbum c5mune cft,qiiod in or definens aftiue dcpaffiue fîgnifi tatjUt largior iris.i tribuo aut triEuor, Hinc dilargior,el3rgior,i3êm. Hortor arïs.i.ind Largior to admonco uel mcitoradmoncor.ut hortor canem ni cuniculii, Adhortor.i.ualde hor Hortor tor Dell orten idifluadeo. Ofculor,orculum do ucl accipio, Exofculor .i. ualdc olculor, Olculof laudo,amp; ampîexor.Expçrior,tcntoucl tentor.Terent.CmnTa prius experiri jîbis g ar- Experior mis fapientem dccct,Expcrtus,qui probauit, Sti£ujlQrJ.,xogo uel rogor in obligatione Stipulot ‘:ötralienda.Hincaftipuror,pióalt;rentio,lnftipulor7i,ftipulor,Reftipulor,i,cótrafponfi- Moror oncm pccuniæobligo,Mororin morateneduHtcneor.ExpcôajtïIor.Quistemorat* eftlt;Mulicr à mulierc facile moraLDemoror,rcmorpt;nalde iterum moror.Immoror jn aliq moror,ut quid multis immoror uetbiseEt pendo curo'qi mororfignificac,ut Plaû tu$:Nihil moror dotesiftas dapfilcs;fat dotata uirgo fî bona eft,Et habito,ut moror Gâ Hofpitor daui. Ho(pimr,fufcipio uel fqfcipior hofpitio, Criminorjd efr.accufo ucl aceufor. Cri Criminor mcn,accuiatio ucrpeccatum, AmpleftoCiarctido ucl çircundor,amp; accipio ucl accipior, AmplcftoB 5eneca:Mala pro bonis amplfâidemctiacft.Vcncror,i,honoro uel honoror,Hincufne Vencror yandw,utncfabüis,uentraHQ,Dignvf,dignmn iwÜtQ ml iudiwnVcrgh Hawd equidun Dijyior

-ocr page 214-

DE VERBOR.VM FORMIS

•nii tne dîgnor hOHOfe.Wem:Coniugio Anchifa VcneriJ dignate fuperbd, id fft, digne habite.tcfte Seruio. Adulor,commune eflig in fyntaxi oftendimus, Interpreter, decla-ro, uel or,utinterpretor vcrgilium,à Pio interprctatur Plautus. Obliuifcor,rarius paf fiue capitur.Aufonius; Qyando otlira mihi tot carmina. Solor 8C confolor^id eft,côib-lationem do uel accipio.Hismecôfolor.In euangeIio:HicconfbIatur, tuûerocruciaris. CellîusJïETû.caprte.ij.odendit communia effe uto£,ucreor, hortor, côfolor, teftor, di-gnor,c5fiteor,longe plura pônit c5m alijs PrilcTanusrucauxilior,medfof,tüfgr,tueor. côfpicor,defpicôr,menor.aipernor,miror,co!^ftor,carnificor. cSfeqùor, aileSor, affe-quor,admrniculor,auguror,dominor,archïtëlftor,abominor,aggrêdiorjnacfiinor,tu-ror,uenor;rruffor,arbitrer. reor,nîetor,aJgrior,EIândior,cammnior,argûmetor,exe.-cror,côplcétbr.uocîreror.amplcxor.demolior,far^elihcor,dêpcculo7.jdipifcor, pollî ce~er^éxordîôr,pâtior,amp; glurabuedPri(ciân.amp; Neftoreprobantur. l3enam notandum eft^m Jtäuerbi coriinnihiî^ deponentia olim abiefta r in o eàanî defiiÆ. Cic.lib.is.ad AtticumiTe ut a me deceffcris.ïachrymalïe môTelIc terebam. Tarn frêqüêsêltlâchrymo, uteo non minus libeter quant lachrymor uterer.Titinnius: Laudo gp ofculaui priuignse caput.Ennius; Contempla ôc templumCererisad læuam afpice.Sic mine, adulo^ defolg amp;csEtera,àMarcello,Prifciano'q; Si pluribuspulchre declarata.

QRAM H-A—T I- C AE- D E S P A (1 terianae. Liber Septimus.

(Pe uerbof um formis^ ’

R-xcipuasuerbi formas cognofee quaternas^

Eormæ uerborum principales funt quatuor, pcrfêfta ut le go.meditatiua utTcgïurro.Freqüentatiuautîc^o, inchoati-

11»! «1^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;— S* quot;nbsp;' ' ■ “ ■ principale^ Dejîdcratiua,,utê^o,capeiTo,faceflb, id eft, cupio uiqcrcgt;capcrc,faccrc,hocdi6tum rfproÉgt;at VaÜa^ guià mfb ti$ cupîo uî3ere,TcJéo ad uiden Jum rignificaF.TTc capeflo Scc.Di-minutiùam, ut garriiî^modiciim garriô'. îorbiÙo^pâfûTor-beo.CauilIo,aliquantulum calûo. Die etiam cauiuor. Pinftb, modicum biboTSûnt item quædam apparatiuadiifta,wal^o,id eft,albeo. rodico,fodio.Nutrico,nutwo. Vellico, uello aut carp'o.Mäntuanus; Albicat intadum niuco uelamine corpus, Sunt amp;nbsp;ilia imita tiuapatriiro,gr3cciffo,atticiflb amp;nbsp;fimiliajd cft,imitorpatrcm, Græcos.Atticôs.Plautusz Id tu nemirâris lî patriilat filîus.Pôetor aris. Philoiophor aris,id eft, operam do poetis amp;nbsp;phllofophis, aut hos imiter. Gra?cor,SC pergræcor. id eft.ntorc Græcorumindulgco genio.Fiuntquoqueucrba_ànominibu^amp;aduerbrjs,iitlignor, frumetor, perendino X caetera, quae nonhabent certamîormationisregulam ^idcorçligms ontïffis, folum de Trequentatiuis,quce ctiâ ït'èratiua drcuntur,amp; lîtcnêatiuis uêrincepcatruis,meditatiuis'lt;Igt;.

dkeïhus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’— ---- *

CDe Frcqucntatîuh fcu Iteratiuis,

Siciteratiuum formesUtofiat abatum.

ypcromutabuntbcnc cetera uerbafupmû

-ocr page 215-

L I B E R. .VI!.

Si fuît or manct ortfunt cunda frequentîa prim«;

Prætercunt legem nato,quærîto,fundito,fcitor,

Scîfcîtor agîto,fedor,loquîtor,pauîto^, Perfcrutando libres doâorum pluranotabis.

•, ^Verbum frequentatiuum uel^ut DiomedtEJacçti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cft, quod aflïduam uel

p'ofnis frequentem în'agendô uimTïâtgt;et,amp; frequenter agendo itérât aff taum.ut faho , (lamito Tformatur autem Juplidter, pnmd, a uerbirpnmæcoiugationiîhabentibiii atum^ejiulhmalonga, mutahdo alônganunibreuçm?amp; u uel uminô~, iit imperatum uel impmtu impento : clâniatuin clâmito^olatum uolito amp;nbsp;cætera. Reli-qua frequentâtiuaiormantur irupfno mutando iim ucluin o, ut curjum uetairfu curfo ^ia$,laltufnlalto.uormitum dormito^as.Tueor.tutum,tutor,tutaris, qma ex uerbis in or, fiunt frequentatiua în or,ueluti minor minatum minitor.

CjFormantur cotra regulam quæJam,no natum,nato,as, petiul^tima breui, do autem Nato datum,quia pnôfêm corripit,rcite facit dato das.Cæciluis apud Cëlliumiibro (ecundo; Dato AdüènTacrtdl.éXttmjdofüauiumJâtat.Perïîus; Hocnatatinlabriî.Hincannato,inna to, enato pcnultima breui. Qiiæro qgæiïtum quarito pcnultima brcui_faciygt;ro guaçfi-to penultima löga.iêd hoc quocuTatitie dici uolunt nq^quæro fed à quacTo.Quærito, id Quærito eftjinftanter^ærSTJ^ropric de ds dicitur qui quotidieinqîîircndo uix iiiftiim inueni-unt.utinquit Donatus, Terentiusin Andria : Lanaac tela uidlum quæritans.Plautus: Qui inops Si fordidus quæritando alit familiam,id eft,oftiatim quærendo uiftiim, quod mendici faciunt,qui Si rogatorcsdicuntur.Plautus: Vt rogator offiatim pctam panem.

Fundo fundito,as,id cft,fæpe fundoautfundo.quia frequentatiua ,p primjtiuis pierun- Rogator que eleganter locantur.Plautus in Amphit. Cum cruciatu tuo ifîKæc liodie uerna uerba Fundito ^nditas,id eftifundis.effutis, loqueriSjScio feitum feitorjd cft,interrogo uel inueftigo, quæoccultamagisacfecretiorafunt. Vergilius; Sufpenfi Eunpylumfeitatumoracula Scitor Pheebi mittimus, Horatius:Scitari libet exipfo.Scifco facit fcifcitor,aris,id ell, feitor, X eft magis in ufu quam feitor. Plautus in Captiuis: Secede hue: nam funt quæ ex te folo feifeitari uolo.Tcrentius,Quicquid eft libet hinc feiftitari. Ago agito f^it ut cópofitum eius cogo cogitOjid eft,rem frequenter ad mcmoriam duco uel cogo. Vergilius fecundo AgitO Geor.Ipfe dies agitat feftos. Hinc cóponitur exagito fubagito. Legito autem frangito, tangito,as,pangito,as,apud folos grammaticos inuenijdeo ut n inilf uerba djii i non. docens à {erada pidna præYentisabicélas addito tO'facereFrequentatiiiu.ubi præteritîî in gi dêlîriit,ut legó legito Si cætera, quia in frequentatiuis uix alqs quain inuentis ute.^ «nur, nilî forfan in pulchro opcre,ideo amito,as,nollctdicerdNebriflehlis, nee mihiji^ cein hæc X nmilia,niirautoritate rf’bentur.’Ärit^iiacito^rrito, caTcito, creito, çâftigi-to,rifo,uaKto Sc cætera. Itaijhæregùlæ de fre'quentatiuis hô funt catholicæ, quia iêm-Per autdrîtâte dpus eft,quæ ubi adeft, reflc uteris freqiigntâtiuis, qüalia ^nt apud Gelli umhæc Si multo plura,dcfenlîto,raffto,ito,clîto,uiftito,folito,aduento,defcnfo,furre 6ïto,obfcruito,uentito,molitor,refponfito,ucftito,diucrlîtor,appellito,acccirito,por tito SC cætera. Tacitus: Manfitalleunacôuincebatur. A fequor fit feftorfcftaris, ji iccu..

tor,id eft,côtinue fequor.Infeftor,uehemcnter fequor,infcquor uel perfequdr. Loquor loquitor.GelliusIibro primo: Supra modum loquitans coturbabat • Paueo. fadt^^to p^tas,licet careatftipino,nilî id olim fuerit pauitum,fic fignificat uaide pâueo.Teren-tius îri HccÿraîVxoremPIiiI?mcnSirpauitarc{nefcioquid)dîxerunt,id citTlaKôrâre ex quot;’uico frigoribus,ut exponit Seruius, nam eft rcciproca tranfiatio, amp;nbsp;timor pro frigorc Sc fri-gus pro timoré ponltur,Vergilius : Extemplo Aeneæ foluuntur frigore membra. Si gx

«

-ocr page 216-

DE VERBOR.VM FOS.MIS

Pafcito

KofcitQ

doftiffimonitn fcripta pt rlcrutetur,plura notabit: nam pafco palcito fackpro pafto pagt; ftas. Varro; Nunc feras quæ in fylucftribus lotis pafcitant, cicûrcsîp cultis. N'oicöfa^ nofcito.PIautus in Ciftella.Nunc uelligia iïqiia funt nofdtabo.Et note, as,jpriore breui ■pro cornî3ero,figno,taxo, potiusà nota clTc uidetur quàm sinolco. Compolïtâ pcniif «ma breui funt annote,deqotô amp;nbsp;caetera. Niincâ3 refte formata redeo. Tncrepo.incre pito.SilIiiis libro primo: Felfos'q; labore minifti os increpitat. Sic leges fin^ulto, fubue-fto,aduefto,afpeftO'Profpefto.relpefto,infpeôto.uerfo, rogito,impcrito,abieâo,rcie-(to,conie7fo,'3oï'mitO'adiuto.'rerentnis:Amâb'oadiuta mê^elli. Adolefcés ego quü ad grammaticos itarem . Silliuslibro tertio; Brëuitasqucuetatmnnbilis.horæprolaiare diem,â profero eft. Statius fexto Thebai. Refponfant flebile Thebac. Et primo fylua-rum: Fallaxrelponfat imago. Horatiuscapit proreflfterc, Refponfarecupidinibus, contemnere honores.

y lîOmnia frequentatiua funt primæ coniujtationis,tarnen à neo fccit Statius, tefte Cal tknemomoJum tranlmiflïcomputet æui.

Düflko Difto,

Capio

Dormito

Scriptitarc

idem quartoïyluârum, Cum'ej tibiuagitet tertius mfans. Idcm,Defenfas'q)patrem.Ci-cero in feptimo epiftola.fami. Si foris cccnitarcm. Salluftius in Catif. Exercitum in Ail am duâaucrat. Vergilius, Fluuio merfare falubri. Muto facit mtitito ,^ quo uerbo pulchra uidebis in annotationibus Geroaldinis. A pendo fit penfo amp;nbsp;penlicul^ id eft, cogitoamp;confidero. A penfo penfas penfatum, rurfum fit penfitô, ùbl notabis ex fre.. quentatiuis parum aut canorls aut ulïtatis fæpc fieri alia frequentatiua, ut afupino le-ftumleftu,fit leao,quodrato rcperitur,hincleftito.Sic àfrequentatiuisuixrepertis fa fto,Iufo,aflo,uifo uifas,fcripto,ftflb flc citera, ditimus,faftito,Iufito,aftito,uinto,Tcri pîit3,fellito,i^ætera. Sic euto,curfitô,Tîcët euflb curfas.in ufu fit. Sic furredïiw^cfen fito amp;nbsp;citera. Horatius, At quaf tam iaceo poil hanc ùSgor aut egoTefto. Ide mlecun-■30 ferm. VëTuti luccinftus cur/îtat hofpes.Martialis.Cogit me Titus aditare caufas.Dif-ferunt tarnen difto S( didlito: nâ didlitare, eft fæpe dicere.J3ifto aspd eft,pra:lego,ut ali-usfcribat.at fuggero, ut ratio diflat. Paracletus diäat uatibus. Hieronymus, Didamus hæcnon Icfîbimuscurrente notariorum articulo. PJinius in epiftolis, O fylua,ô littus, quàm rnulca com1 ponitis, quàm multa diflatis.Boetius, Ecce mihi laceræ disant feriben da camoenæ. Didatum eft, quod magifter puerisdi'ftat. Et ad alia per metaphoram transfertur: nam imperatoris amp;nbsp;euiufi^artificispræceptanonnunquam diftatadicun-tur. luuenalis; Peragitdiélatamagiftri omnia,uulgus male capit diiftare pro com^onc re. Difto,reftefreguentatiuum didtur, quiadiftans figpeidem dicît amp;nbsp;itérât ne'notari us inepte fcribaf.Tiiéfamcn Calepinus ponit,tgo apud ueteres nunquam legîj^nt quae à lîgnificatione frequentatiua deficiunt, ut Capto, non eft frequenter capio, fed capc-re cupio. Martialis; Dum me captares mittebas munera nobis. Vendito,cupio uendere uel fedeo ad uendendum,ut hic uenditat libros.

QTFrequentatiuum aliquando fignificat diminutionem, utDormitOp Id eft, paulum SC non profunde ddfmrQ,(ecl’pefînteruinia,amp;idîrëquenter contingefe póteft.ftd ftmper paululum.Horatius: Quandoi® bonus dormitat Homerus. Et in Pfalmis: Ecce non dor-jnitabit neiÿ dormiet. Et alibi; Dormitauerunt omnes amp;nbsp;dormierunt._Et fçoEtitare.eft non totam rem lîmul feribere, fed perinterualla SC per partes diuerfis temporibusjcri-bere;quanquainâlîquanjo îcriptito limplicifer prôlcribo capiatûr. Cic.lib.7. ad^Ätticö: Et hæc amp;nbsp;fi quid aliud ad me feribas uelim uel potius feriptites. Hic manifefte oftendituc dîiïêi'entia inter Içribo Si feriptito.

HDc Inccptiuis feu inchoatiuis.

Præfcntisprimi^modiçoîungefccundîe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

-ocr page 217-

t I B E R. .VIT, pcrfon«,fi üîs ucrba inccptiua crcare. Sicfcrucsfcruefco fadtjSed tolh'turhilco.

Werbum incboatiuæ ucl incgptiu;E foripæ tftjguod cgntînuum incffnignfuffl pafTïo. nil innatæ fîgnificat.aç aValla augmentatiuum appellatur. proprie tantum fit à neu tfis fccundx coniugationMaadendolecundæ péri on je praefcnt it indicatiui fingularis riumcriryn^ain co,ut Tepeo tepes te£efco,ia eft,in hor^magit tepefîo.CaIcfco,id ,é ■fioc^idiis. Sic Aegrélco, Albeko, Ferurito,Ardcfco,Made(co, amp;cætera, Quorundam primitiua in ufu non funt.ut ignel^o,5ane(co,Hcrbefco, Lique(co,Iuuenefco, SeiiH^, « càÊtêrâî gitaïTlnt ex obioletn ucrbit,ï^eo,id ert,ignitus 3( ardent fum 8c cseten.'Fjor tefco ab cxoleto forteo,et jd eft,fortis fio.CâIuefco,caluus fio.Caneftp, canut fio, Sor-de(c6,fordidut fio Stc Pinguefco, Macrefco. Horatius : Inuidusaltcnutmacrcfcitrebut opimis.Hæc omnia licet reftc augmentatiua dicantur, tamennonjn.epte apptllantur in dioatiiia : nam quicalelcitVincipit aTîcniid calorit acquirere : licet non penitut incipijt îam primum calefe. Ita dcclarato ïn rniquit. Quæ fimiliterin fco dcfincntia, rorman-tur ab aliis uerbit quà m à neutrit fecundæ,non ^oprie dicendaTünt incEôatîiiâ : (ëd in-choatiuis formatione fimïIîaTïïiiirgo tarnen etiamfn^iôatiua dicunturj ut præfcntifco, i3’eIî^pTjEfcntîô'.'C5ncupncoji3eîï,cupiOjPertimçfco,pertimeo. Edormifco,edormio. Plautus:Edormifcamhanc crapulam quain potaui præteranimifcntcntiam.Prafcifco, praprcio. Vergiliut; Corda licct longe præfcifcere. Repuerafco, id eft, rurfus puerafco,ld cft,fio puer.Plautuî: Aiunt folere fenesrcpuerafcerc. Veterafco.id eft.uetuftefco, hoc é, uetut fio.Inueterafco.ualde in côfuctudincm ucr.io. Nigidius inter hacc putauit hoc çflie difcriminit, qudd quae uetuftÿe détériora fiunt uetuftefcerç dicantur j ucterafcere guae ineliora.amp;quanquamhæc~clitterentiâ'interimconlùndatur, tarnen ùen'uftealiqiiandô feruabitur,gplitianus in præfatione mircel. Si mô hæcipra'nôn’uetuftefcerëadhuc, fed ucterafceredeintegro poPfint. Adaurcfcq^auribut morem gcro. PhileticutiTenendum eft,utuerbaadaurffcant. Viuifco,uiuo. Labarco,lâbo.cado,'deficio. Tercntius:Huila-bafcit uno uerbo uiftus, Amifco,pro amo uctuftilfimi dixere.tefte Diomede.Hinc ama-fcuSjid cft,amator.PIautus; lucundot àmaicot. Hoc quolt;ç pene obfoletum eft. Integra-fco,id eft,integror. Tcrentius: Hoc malum iufcgraC.it. Hare in fco omnia funt tertiçde clinationis.nec preterita aut fupina habcnt,nifi à primitiuit.quanquam nonnihil aliter fignificantpractcrita,utprîmitiuorum'funt,quàm utquümînchoatiuorum hunt:nam calui à caleo ffgnifîcat calidus fui:calui icâTêlcô.îd cft,calidut laftut Eïm amp;nbsp;maiorcmea lorcm naftusfim, ut oftendit LaurenriusValIamv'nü^ïormatur nrçgulariter Hifco ab hio,as:quia régula pofeit hiafeo. Et eft hilcere proprîe oTcTtarc. Item ot ad loquéiïdu aperire,Plautuî:Nehifcercquidemaudct.Etmiror,dubitdue,Næuiut, Hifcit, dubiuteft quid agat. Et patefieri. Ouidiut: Hiftcre nanlt;ÿ tibi terra neganda forct.Hinc dchifto.Vcr giIiut:O quae fatit ima dehifeat terra mihi,id eft,deorfum patefiat, ut me abforbcat..Fa^ thjfso cnni alEiratione.id_.^jLdbundantet^^gdotj qiiafi affarim hifto, Ambrofîu^ libro hexa. Plerunq;terra mendianæ plagaetorretardoribut.atcp çftufoluta fathiftitin pul uerem miferandi agficolæ laborc côfumpto. Fatilco fine afpiiatioue, id eft, deficio aut fatigor.Statiut;Brachiaiatnpridc cyclopum opeFofafatilcût.lteni, Hiicô,idcïï,loqr.’lt;êd proprie fiimtnifle 8C timide.TitutLiuiuî:Tantut pauor muliercm cepit utdfuhïlcere no poffet.Vergilius; Vix pauca furenti Subijcio 3c raris turbatut uocibus hiieo. Ab hio etiam fit hiato frequentatiuû,,p aperior fcinddrue irregularitcr:quia hifto régula pofcit.PJau. Si qua forte côcio elf ubi cum hiatare nôdum in mentem ucnit.Gnæus Atticut lib. nice fi mo lliados: 111e hiatant herbam moribundo fuftulit ore .Laberiut palTiuc dixit foret hia tanf pro hiatant.i.patent,utDiomedes ait:q tefte etiamdicimusper fecundam uocaleni hietOjas.CicdliusiSequere me tu qui mihi ofdtins hietansij relias,

ce fl

Edormifeo Repuerafta Veterafeo Vetuftelco

Adaurelco

Labafeo

intcgrafco

Hifco

Fathifca

Fatifeo

Hiato

-ocr page 218-

DE VERBOR.VM FOR.MIS

De Medkariuis quæ 6C delideratîua»

In mcdi'tatiuis quod fn u fi'cfunge fupino,

Vfcmpcrbreuiansn'Ojficdabi'tefuntefu» '

VAIrdititiuum uerbum quod cutn primitiuo Hgnificat cupio,ut Efuno.f fff cupioxti-Efuii» «Un fignifîcatFamgm patior.IuuenaTii^gtat.Eiuntinfaflam Paridi nTiïucdat Jgäucn.^ Hînctîunes.efüntîôiflurigo, iddt, taniey-_ ^lgt;orinaturmcditatîuuni àïuperiore fupi-tio.correpta ^amp;~adiffta rio,ut^rtu_pgrjuno,id eft, cupio auF:onôr parère. Ver^ilius: PartWJft Farturit altîîiïiager. tftguiaiiegetin quibuflatnpofteiTuî fupinunïlâtniedicî, fingat jpTîim,Sf ftct^rm£t.^atiinOjftâlpiino^r«rio,ligMrio mê^tatiuancTOnt.Ÿalfi mauult hæcqnæ mcditatiuâ uuTgo dicuntur, dici delîderatiua, quia dëlTderium nôfihieditatio» »îcnotant?Ego deHderatiua reiihflinieTî{C appcllari rentio,nrc inepte tn niedîtatîua,ga ^yftÜJLf.io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maxime foîemu^caît^.quae uehcmênter delïdcramus, refte ergoine'ilitàïîua uocabi

Mpturio. nbsp;nbsp;nbsp;mus cgnatuno,cacaturio.Kupturio,id eft^nubere cupw,ut fbrbr mêa nupturit, Cmptii

WiÂurip nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no, en?ere «upîo, Varro in lecundo de re'ruftica:'Fe empturientem in campos macros ad

Di^uri» ducût crebro pedes.Jftiilurio,meiere cupio aut mcio.Zuuenalis, Noftibus hic ponunt le-fticas miifturiunthic.ï)i(Surio,dicerc cupio.Macro.lib.e.Saturna. lt;îuid duces amp;nbsp;milites; q^ui fortiter à fe fafha femper diifturiunt.

-ocr page 219-

lt;LE P I STOLA A PO L O G E T I C A^.

IOHANNES DE

P A y T t R 1 V S N I N IVITA, AECIDIO (L^Iaiwdo D.Âugûîfïnî rc^iilæ canoriîco Formo* (iccllenfi,amp; róhantuTangimercio Plafîalano

quot; d Salutemgt;

rc.Jid hçc cos plerunt® taxaie,per qiios opinionc mcam ftabilire,amp; probate ni-tor.lJÇuo fit ut côplufculi per fatanicam zoilorum fuggefiioncm libellos mcos, uixdum pciicuto titulo,tang aconitum aliquod afpernîtur. Mis falfo obießis ne taccndo confcntirc uidear, pauds refpâ dcndûcenfeo. Ergo de mordadtatc fie habeât canes mei. f!ô ufqueadeo fum ru

quot;gt; NGENT-ES ueftræ humanitati gratins habco dulciffimi amici, qui tanifo-licite honori meo amp;famæ rtudetis,uc quæ uitio milii ab indoftis uertuntur, nihilo minus ægrcatqtipfc,feratis. Mçc ant duo præcipuc effe intcllcxiftis, mor dacitatë, Si in autoribuscitandisincon-ftantiam,quatinus fummos uiros nimis interim acerbe fuggillare uideor: pcius eft)ccrdonibus paralïtis'q; confer-dis,ut nefeiam multos cfle thcologos,iuri(confultos,canonicos, animarum paftores, SC idgfis rcliquosfummadoftrina,politioribus'q)literisexornatos,amp; magna ucneratione dignos.Âseterum in*®*quot; cuiufcöqifacultatis hoies,quis nifi Humana^ re^ omino expers, negauerit inueniri qfilâ elegantioris literatiirae.imd meræ latinitaris rudes^Ztaqt id folii colligcre uolui,fi quifpiam exccllcntis alicuius 3rtis,ut thcologiac aut medicinae profeC-for eua{érit,aut dignitatem îjlibct adeptus fucrit,nô cotinuo eundem politiorislitera-turæ peritum effe neceflum cft,contra quofdam adeo agreftes, ceruicofos, 8c peruicaces, ut quicquid ä tlicologo aut in dignitatc côftituto effutiatur, tanquâ a fonte Hammonis rclatum.acccptandum putent.Ij^odfccundo obrjdtur, tameftfriuolum, ut refponfio-ne uix digner.Nam ß iiitiiim eft eum interim reprchcdcrc, per quem opinionem noftri aliquando confirmamus,nullum artium feriptorem huius uitq immunem facile oftende ro Ergo ut à philofopho maximo inceptem: EJonne Ariftoteles Pythagorâ, AnaxagO' . ram,PlatonenijCumrcliquisphjIofophis ffpicule arpit,pcr quos opinionem fuam non-

-ocr page 220-

EPISTOLA APOLOGETICA.

nuMfortificat ƒ Quijtheologoçj «Juæfo, nilî imitator quifpiam feruum p«uJ omnium doAoçt opinionibuî undicfi aflipuIatur^Quij item iurifconfultus fcmpcr Accurfio, lal-do.Bartholo, äc reliquis legum aut canonum enarratoribus fufFragatur^ tc ut ad gram -maticot ueniam: Qyifnam /allæ probandi locut relinquetur,fi per nullum probare po-terit.quë femel reprehenderitc’ qui nee ƒ ergilio nee Ciceroni femper tócinitlt; Et ut ren» in uerba pauca conferam,tam frïuola eil hæc obicAatio.ut nemini liceat quamlibet arté lt;cribere,qui nolit uiquam ab eo quem femel teftem citauerit, diffentirc, quandoquidem pratter prophetas,apollolos,euangeliftaï diuino numine afflatot uix quifquam nó aliqn errat.(^oniam in bac lachrymarum ualle deus ab omni parte beatum uoluit elfe nihil. Id præclare Quintilianus enucleat libro nono dicens ; lEecç id ilatim legenti perfuafum fit,Omnia quæ omnes autores dixerfit.utiqj efleperfefta.f ummi enim funt,homines ta-snenJdeo ait Horatius:Tu nihil in magno doftus deprendis Homero^ Et alibi:lt;^iâdoqi bonus dormitat ftomerus.poffem id multis oftenderc, nifi notius (ït ut prolixa proba tione indigcat.haïf fatis fiiperlj fuerit, pro omnibus unum attuUfle Çcfellium Vindicé hominem,tefte ÇcHio, doftiffimum nimis pueriliter femel hallucinatum, dum putauit cor apud Ennium mafculino genere reperiri in his uerficulis, Annibal audaci dû peAo-re dehorratur ic faciam bellum quem credidit effc meum cor.Oefelliui legit interroga-tiuerDum Annibal audaci peftorc dehortatur ne faciam bellum quem cor ineum effe cre didit^pro quod cor.flc id fane nimis pudcnde: quia fie Ennius quem cordem dixiffet, nifi putauiflet cor effe aptotû. Errauit itacs, tefte Gellio Gefellius.quoniâ tertium uerfum no confiderauit: ^uaforcm fummum Si ftudiofum robore belli,ut citra interrogation? fen fus fit: quem Annibalem cor meum credidit effe fuaforem fummum Sic. Hæcfaciiint ut uehementer admirer nonnulloçe uefanil,'adro pertinaciter in alio^ uerba iurantium, ut mille cruces pati malinc,quàm autori cui femel le addixerint, uel in unico uerbulo re fragrari.O imitatores feruum pccus,noloqucquam nominate, necrabronesirritê.Iam fatis clarelcere opinor.iniuria mihi uitio dari,qgt; interim longe me doftiores hallucina-rioftendam:amp;pcreofdcm, ubi ueterum non obfiftitautoritas,opinioncm meamcôfir-mcm.Vix equidem ullum fine honefta præfatiuncula carpo, ncc glorioforum more do-ftiflimoçe errata in marginibusindicibusc^Iibroruitipropalo: utfummosuiros quibus q; ctiam agrarfis, amp;nbsp;bonarum oforibus Iiterarum deridendos propinem: abfit à Dcijiau-terio tam inhumana temeritas.Præterca Alcxandrum (quem ne reprehenfione quidem dignantur doétifijmi) honcftifiîme intérim defendo. Et fi quid errauit, non eius cul-pac.fcd temporum,quibus res literaria pene interierat.afcribenduin cenfco.Neque enim adolefcentulos decipcre,nec6 linguam latinam extinguere, fëd omibus proderte ftuduit. Ôui(quamuis idaflecutus non fit)magnasagimus gratias,quia fi /riltoteli credimus,nô mô his agere gratias æquum cft, qui nobispræcepta difciplinarum diligentiflime tradi-dcrüt,uerum fis etiam qui de illis leuiter ieiuneip difleruere: nam hi quoeg aliquid nobis utilitatis attulcre, dum habitum Aoftrum exercitatione reddiderunt aptiorcm. Ôæterft quantumuis honefte de A^exandro alfiscg iudiccm, fcio plerofqi segre laturos 9 ilium di xerim aliquando falfa fcripfific, id autem ideo contingit, quia Alexandri erroribus iant olim imbuti,ncqueunt doftioribus affentiri: non fecus 5 ethnici à fuperftitione liberari, ufegadeo apud omnes confuetudo ualet: quæ inueterata(ut Belfarion ait)quâuis iufta ca-reat ratione,longo tarnen tempore ufuig animis hominis hærens, nefeit rebusetiam ab furdis difientire atqj obfiftcre.Ÿerum utcunq; uellicabunt me doâoçe hoftes, non defiftä ab inccpto,quia fpero diligentiam meam amp;nbsp;præfentibus amp;nbsp;pofteris profore.Itaig obdu-rabo,amp; llomericæ paracnefi admodu falutan more gerä:yortiteriftaferas,iäiamgraui-oratulifti.Ÿaleteamici.amp;Iohannë Aefpaute.iieftrürcdamatc.Bergis.if.caf.Oftob. irit, Irrata; g ifi facic.i.)lfu.i.trefdtir,ur,gener Sic. s i1 facie,1.5?.3.textus: neftere,pcfto.

Impenfa Sixte fl.Godcfridi Kittorpij ciuis (Jolonien.fäiuo caf. Älaij.

-ocr page 221-

-ocr page 222-