Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

rationes, fretus Edmvndvs Gampianvs cerrà-men Ecclcfiæ Anglicahæ miniftris obtulic in caufa fidei,Defenüo contra Confutatio-nem IoanNiS DvkÆi Scoti, Presbyccri lefuicæ:

Theologiiit i» Academia Ca^tabrigienß ! profejßore Regio. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;**

HOï^ORATI s s IMO, AT OJE EXCELLENTIS-ßmoviro^Guiltelmo Cecilio Baroni Bur-gleteâfi-, nobilii ecjueßris ordinis Gar-iher^ Sodali dßummo lt;^ngli£ Thefau-irario amp;nbsp;Cantabrigienßs ^cademiA

liquid contra Campia-riur^ fcripfi, vt lefûîrai û focietatenï grauîùs iititarem amp;i. meinet in me-dios maxi m O ru m certaminuin flü-cohiicerein,id cuêtus ipfe iani-dudiim luculêntè quidêmcómprö-bauit. Cùm enini mox variis mul-toruin aduerfariorum rcprehenfio-pibiis conuiciifq'ûe paiffim exägitör,

rioreanno Duræus quidam Scotus^ presbyter ac leluitajiomoamp;fuo iy-r dicio dodifsimus,amp; aliorü opihid-nenon ineptus,a quo meaad Cam-piani ration es bfeu is refpbfio vol u-mine plufqua modico cofutatur. EÛ librum tu primum nadus allatum Panfiis c collegio Ieruitarum,ad me mittis,qui quanquam nibil babuit, quod expeólationi meæ fatisfecerit, aut non contemnipotius merito de-buerit, cum tamefcirem legi a mul-tis laudarique Duræum , mcam à noftris ho minibus, præfercim Aa-demicis,defenfionem defiderari, no inuitus iftum laborem fubij, vt cum Duræo confligerem,amp; noftranijCO-trapotificias calumnias religionem iterum defenderem. Etfi enim qui feâam.illam fequuntur incredibili-ter importuni funt acpertinaces,nec

fibialiquid probarifinunt, qiiodcu EcclefiæRoinanæ ß-iperfticionepu gner,fperabain ramen fieripofle, vt eorum aliquiadlibrorû noftrorum leôlionem libera mere veróque ftii-dio accédèrent, arque il las præiudi-caras opiniones, quibus imbuti ac præoccnpati fuerant, ad tempus de-ponerent. Quod fifacere vellent, e-quidemmihi perfuadébam cùmfa-lute cuique fua nihil antiquiusefle debeat,in earn illos curam cogttatio-némqs ventures aliquädo,vt caufam hac omnê tam neceflâria penitus in-telligerent, quidenim aut turpius eft,quàm incertis dubiifqi rebus af-fentiri:auc periculofius.quàm in do-élrina cælefti ac falutari pernicicsè errare,amp; tamê veile perpetud in er-rorc perfifterer’ Pereant omnino ne-cefle eft, qui primùm operam dant, vt poffint errarc : dem de fie lerinent errores,quos femel amplexi funt, vt (.) iij.

fe reéliùsfeiïcire, atque adfandam fidem reduci nunqiiam pariantur. Hi quidem in fua defperationc re-linquendi funr^ quos Dominus in efficacem fraudem coniecit.vt men-dicio crederetamp;perirenr. Reliquos hortor, qui maiorcveritatisfalutif-que fuæ ftudio tenen[ur,vt noftra e-tiam legant, nec itapenitusadillas opiniones adhærefcanr, quas à pqn-txficiis Magiftris didicerunt, vt o-innes fibi viaspræcludant ad fana m menrem redeundi. Verum ilti o-mnes id faciat,quod il! os facere Dominus voluit, in quibus aut feruan-dis arque ad veritatis cognitionem euocandis,aut contra perdendis glo-riam ipfe fuam declarabir. Mihi in-primis propöfitum fuit noftrisho,-minibus confulereac prodeire,quos amp;:præftigias pontifici^as melius co-gnofcerc,amp; in ea, quam ex facris li-teris edoäti füt,religionefirmiores.

pcritioréfque fieri cupiebam: nïâki-mè cum id nunc pontifex cum fuis opcris multôquàm vnquam vehe-niêciùs moliacur,vt incautos capiats quam plurimos in fua nafiam pel-liciac. Ent autem in hoc libro cuiuis niànifeftû, qui potcft aliquid reefs iudicarc, pontificia omne fuperfti-tionem. indigna efic homme Chrr-i ftiano, amp;nicipuerilibus argumetis; noftra verb,qua exdiuinisfcriptuns tota haufimus i fanlt;ffam religionenv cerriffima Dei ipfius authoritate » Si optimis rationibus coprobari. lam quod multi miraqtur,tam frequetes apudnos reftarereliquias Papifta-’ rum, in hac tinta tamque diuturni luce Euangelii,qua nobis Dominus conceffit, eius rei caufam facile viquot;! dent, q.ii ftatu ecclefiæ noftræ per-fpeéfû habent. Cu u enim plurmrs paffim ecclehis-verbi miiiilferiu de-r fit,fine quOiCJgto niinqua fiorebit, I- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(.). ihj.

fieri aliter non pot eft, quin fijpciç ftjtiavigeat, amp;nbsp;poanificiis multi far' ueant, quibus id maxime conducit euerri mmiftenum,verbu nufquam audiri, iguorantiam vbiquedomi-6 nari.Sic enim populo qinduis facile yel perfuadetur velimperatur. At verbum Dei, ft naftum fuerit lea;!-, timum amp;nbsp;ftabile niiniftcrium,clade infert fuperftitionGamp; regnum illud tenebraru difiipat,qucmadmoduin illuftris inultarum ecclefiarum ex-' perietia teftatur. Id cum tu fatis pro lua fapietia videas,Nobilifiime Ce-cili,nó perfequardioc vnum dicam, contra pontificios parùm aut libris aut legibus profici,quoufquc firmû arque idoneum minifterïum in ec-clefiis conftitutum fuerit.Redeo, ad

Duræum, quem ad te nunc non liberum amp;nbsp;folutum,qualisad meas manus perucnit,fed vinftum amp;nbsp;per-petuo cuftode,ne nocere poffit,co-nutatum

DEDICATORIA.' mitatumremicto. Siquitîccclefiæîi bores mei prod eße poflunt, illud eft quocl cupio:tibi pro meritis inmc tuis nblUm rèferre graciaiii pöfltffU ampliorem, quam vt ecclefiæin eo loco,in quo pofitus fum,pro viribus meis diligenter inferuiam. Vale» Çantabrigiæjpridie Cal end. Sept.

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut ßuditfißlmw-t

ZiJf.i-,17 G , '.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cl. G_lt; 1

Rtfi0»ßo)fem ad ni rattones nieam exiguo U-belle,^rout caußa pofiulabat,e-dttamtibi refutldam fumer es Dur^e,eo te coaßlte attjtte anime adfcrihendum veniße video,'vt no nro-db ejua ego Campiano reßonderam dtluere quot;Vidererisßed multb magdejuiciputdtua fa • (ultas incaufaponttßaadefenfone frxßa-repotutt,totu expromeres, îtatfue leco^communes perfequerû,or ationem dilatas, cre~ bras lengâfque digreßßones infiitues^autho-rum verba nbsp;teßimonijs totoi paginas ré

fère u ,perpétua atque inußtata conuicia^'ia Omni loco qaafi quædam condimenta le-nocinia dtclionis tua confeélaris. Itinc illad tandern extitit luculentum Confutario-volumen tuam , in quo etf proculdubio ttbt ipß minfeb placutßi, quàm parum tarnen ill am caafim adl^iutieris, quam tao pa-trocinio

trocinîû defenfam effe cupiebof^ effciam, vt J^erOyCuiuu t» hoclibro facile manifeßum. Ta vero replias multb feciffesft dißutatio-nem omnem concifiùs angufiiufjue conclu-fßes,^pan^is breuibus argumetoram di-fêrte atcjue accurate egißes ,praßrtim cum tam multis iamdudum vtrinefue confiriptis volumtnibas res adcertumcontrouerfafia-tum peruenerttf in cjuo difcatiendo ac peni-tuf pertraéïando veritas amp;nbsp;vicioria confi-^ riit.^wd cum it a fit,(juis non meritb mire-tur otiumtuum^e^immodicam Confuta-tionis tuamp; magnitudinem,cuiß detra^a effent cjuacuncjuefive ipßat detrimente deci-di defiderarique poftnt y nihtlque omnino ad argumentum caufamfaciunt, ea vix qutcquam in lacem exilias ac tenuius pro-^yfl'e csnßaret.Scriptura epuidemyquas in o-mni Theologica dtfceptatione free]uentifi-, mos effe oportebaty it a in tuo libro rara con-gt; ßiciuntury vt omnes plane intelligant nullum eße genus argumentorum, ejuo minus vtarts ac delelierts,ejuamfacrarum litera-rum authoritatem. Cum enim nullus libri tui tam magni locus multiplice teßimonio-rum varietate vacat, turn fcripturaßc om-nigt;to raris locis apparent,vt^uando ßarfas remotifßmis ßaefs in obfeura noUe Hellas

afpicimui , aut vuos i» vite pofl viuJe-jttiam (juarimui. Ego ad meum oß^ictum f ertinereJenftyfto ft.ve,rb(s tecum decertare, auttjuapaßt!» extra caußam a teprotesta fuf»trefe//ere,cùm refutatio/iem nullam me-reaaturßed in ipfa argumentorum conten-tiMe dtltgenter acpenitui verfari. ^luare ^uictjuid in tuo libro alicjuam rationis pro-babditatemjjeciemcfue habuit yidfuo loco tuis verbis defcripfi ae propofui, relipuam verborumpompam, in tjua nihil momenti fuiiypratermiß.lSlec verb metuo, ne tu me parum egiffe tecum ingenue crimineris. Sen ties enim rem fuijfe tibi cum aduerfano, qui potuit argumenta a verbis Çecernere, necvdumcutußjuam argumenti tui acu-leum refugere voluit. G^ando autem factte exifiimotetam nobilem opinione tua Theo-logum patronumque pontificium deinceps mecum in ißis caußscongrejfurum,amp;noua pralia fa£iurum,propono tibi illamßcriben-dioptionem^quam ejfe aquißimam^atque adquadiones explicandas accommodatißß-matn omnesfatebuntur. Primum quu fit in omni loco controuerftaflatus quaratur^ tum argumenta in alterutrampartem dialecti-ce dr breuiter expoßta profierantur, ex quo argumentorum confliciutandem elici at que élu-

elHceÇcere veritatë necejfe efi.Si ifiam tionem recaÇabis^dtffiâetiamprofeëf'a taam eg^egieteflatamfades. Pluribus hic tecum non agam y netjue Aliejuid ad tuamprafa-tiouem t^cademicis noPtris infcriptam reff ondebo,Site effeëiuru aliijutdJf eras', fter-uosë dijfutes, inertes declantationes yfiHas fufficiones y putidas calumnias po^^z

-') lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■-'-■vViV.x 7?. aquot;A\A.’ i - lt;

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘jCI

,7 nbsp;nbsp;*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.zirrnïrQ-jCi

. nbsp;-;, nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.rnofbl ïoü

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.:^;zoEr^.^3CÏ

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.lt;ijl.UJÏ'fÏ*3o23G

De S a cri s literis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liberi;

•Uam tntht htrgt;^i^re)tigt;ta feßgt;on' pone,fed maxtme irnttv exprimere videris. Eté-ntm citm fumtnam velborum hojnÎDurn diffîden-Uain Edmundus Ctitn^ianus lncedariMS ùfitn dertt,adeo nullam agnofets^'vt ne in lewfßmi me • tue fitjjttcionem eos altcjnandoincidtffe admittae.

redéne , an fecusfeeefts, non dl dtffect-letndicare. entrn maior dtfjidentia eße p»-te/if ^uàm difunis ipfis codtctbus inferred

ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hærecicorum varias fempef

lintclligo, Du-ræc.tum me nec hæreticum effe, /K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illarum artium , quitus hx-

Quo maiorem àtemihi faétai-rf eife iniuriam conquer! meritô pofiunijquófi cùm sperre Campiano refponderim, 8e nullâvnquam fallend! vol Untätern oftenderim ,vbique ramen fraudis, mendac!!,caiumn!z in ruo libro aceufor^ Id quàm piè veréque feceris, erit deinceps in relique fernione, fauente Chrifto,mî(lifellum. E-

ninuierofi fraudes odifti amp;)impliceni argufnen-' toriim explicatione.in defideras,fiqiie veras rationes èfüis principiis , locifque fiiniptas, ab omni fallacû amp;: fuco aliénas ingenue conteâaris,fpe-ro ex hac noftra concertatione id te comodi. per-, cep(urum, yt i^finitas tuorum fraudes fentias.Ss-te haftenus in perniciofis milerifque erroribus verfatmnefTe fatearis. Ego certè vt femper vitici potiùs malui,quàin fraude vincere viderijta nûc tecuiu bona fide again , amp;nbsp;nullam p'iagam decli-naboj quam mihi caufa inflixerit, amp;nbsp;idinihi fo-lummodo proponain,vt Chriftus vincat, hæreti-cus cadaf.téque. viciflîm oro,vt mentem liberam, ab omni præiudicio ac Sophiftica femotam ad legendum afteras, nec quid defendendum fufce-peris, fed quid defend! poffit amp;nbsp;debeat,expçdas. Ita mccum redibis in gratiam , amp;nbsp;fugies illorum fraudes,qui te nimiiim diu cum tuo damno dece-perunt.Quare bonis aufpiciis ad rem,librumquc tuum veniamus,amp; quam nobis Campianus diffi-dentiam ac defperationem obiecit,eam tu clarif-fimè demonftratam fuiffe dicis,ac mihi qui talem nullam agnoui, fucccnfes. Mitte iftam, Durxe, Campiani tui fiftam de noffra difridentia quere-lanij Qui timidi funt,poH'unt aliis ignauiam exJ probrare,nec vHa caufa eftgt;quamobrcm vos tan-toperemetuamus , quos certum eft, nünquain in praélio poife con(iftere,nifi fcripturx cogantur in ordinem,amp; Chriftus è prxlio vivfus excedat.Nos SE diffidimus,ameutes funius,quam non mi rtaui ac veram elfe fciiniissquim lucere fo-Chrirtum eile verae religipnis ac doftrinat inagiftrü. Si cnim faliimur,nos ChriftuSjProphe-tac, Apoftoli fefellerunt,quorum inftituta dodlrH namque defendimus : amp;nbsp;ü noftra falfa funt, quat tandem pofTiint iftis efle yetiora? Tantum ergo

LIBERE, ,, abeftjVt aliquiJ defperemus, vt contra palàm re-ligionem noftram profiteri cum fumina wappoinc« nunqiiam diibitemus : amp;nbsp;femper haôtenus paraci iiiimus 's^s- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quotiefciinque occafio po- i.Pet.j.ij,

ftidaret, vt rationem eius fpei, quæ in nobis eftj * redderemiis,erimdlq; in pofterum ( fpero) tanta acriores verâquefidiicia plenioies,quanto vehe-métius à vobis oppugnamur. Noli ergo nimium tibi,Durice,tuifue commilitonibus confidercjaut de tuorum aduerfariorum diffidentia polliceri. AfFer quant potes vint, quæ arma, quos focios, quem apparatum: fenties nec animos nobis, nee vires deeffe, nec tibi ante viétoriam triumphan-di caufam fuiffe. De vi autem quam diuinis co-dicibus illatam à nobis eile dicis, poftea refpon-debo , quando ad difciitiendam librorum Apocryphorum authoritatçm accedimus, quos à di-uinis fcripturarum libris fecerneretantiim abeft a vi atque iniuria, vc qui hos ad illos tanquam pares adiungit, quod vos facere folctis, vim feripturis veram afferre merito videantur.

Et tarnen kïc tu nobis rnttam tuorum 'fiduciam prxdtcas. 1 hrafonicè faut. Sed tUud vsltm mthi refpi)ndea.s.firiipie libt au iitntdiu pottjts miles vi~ detur^ijut non alia lege manus cum ho/le confer ere audet., ejuarnvt tlli Itceathopt cfuibui voluerit, armis tnterdicere fbi ejua Itbuerit fumere'i Htc •ve^er pugnandt mos cFl, vt nullis neejue êccle-fit Caiholùa, neejHC Concthorumnei^uefan-Rorum Patrum armis ferirt vos finatis . Solaioi-J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

tur uobis {foriifsimi milites} fcriaturarum arma relintjuitis y atcjue vtinam htctntegra: veteres nimtrnm hnrettcos imitan, de ejutbus TeriuUi~ A. ij.

antis deprjifcrtp^dHfrßis harettccs.- Ifta hært fis quafdamfcriptin as non rccipit,amp;v. £c^tgt;am vn^jnatn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;emt’ CttthohctsinflttHili'iSf

cttMS VOS non rvaximepoif-ea pccnssne it. Exem-pits nonirnrnorahor. unsowmurn vfiaf Carn-ptanus tpß: e tt y enrn cj»o tr:t a dilphtatto ruriores conctones veflrM , cceniißiue rff test : cjüctrn tn-feltciter h^evobts prsUa ceffertnt h.ichnus, vel f- rnmi ducis ve^rt exemplodßce.,(jni Çe ab Ecbjo Catholico facer dote znbinm finttens, m h/tc verba prorupit, Nec propter Deum hæcrescocpta cft,ncc propter Deum finietur.

X Dum veram noftrorum hominum fiduciam conftantiamque prsedico, nihil facio, quod di-gnum fit huius contumelix acerbitate.Sed mitto probra , quæ tibi doleo tam fuifTe trita,atqiie ad id quod quæris,refpondeo : quando crit inftituta de religione quxftio , vt vtra pars diiarü aut plu-riuni verum defendat, intclligatur, id nifi ex Ca-nonicis fcripturis cognofci ac diiudicari nullo modo pofle.Qui ergo volunt in hac caufa vince-le,iftis duntaxat armis vti debcnt, qiix Gola funt in hoc genere pugnæ légitima. Non enim quem-admodum in bello fas eft quoduis telû arriperc, quo holle ferias, ira in hac religiofa militia licet quicquid ad manu venerit in aduerfariü torquere : fed aut promenda arma funt ex feripturatü amp;nbsp;Spiritus fanóli armamétario,aut hollis nullus vn-quam profternctur.Nam hominum indicia inceft ta funt,nec plagam daremortiferam polfuntzfi vis liæreticû interficere, eum debes fcripturis arma-tui aggredi, aut frullra EccUfiamj Concilia, Patres ob-

tres obiicies, quxfine fcripturis nihil omnino in hac pni;na valent. Propheta ait Totm ferrno Proueij». IJeipiirgattfiimm eßiclypetts eßreCipientibHsfead ipßim- NtAditcito adverbae'uts. Etquæcunque funt viro Dei nccelTaria, ea ex fcripturis petenda funtifiiie doftrinam veram confirmarejfiuefafam re?iiiare,fiue vllam officij fui partena exercere in-ftituit, quemadnaodum clarifsinaè Apoftolusad Timotheuin fcribit. Hoc gladio Tpiritus onanes adtierfarij veritatis concidunt amp;nbsp;iugulantur. * Ca.'iique inniinaerx inecclefia hxrefes anteaótis tenaporibus extiterint, nulla vnquam haftenus oporelfi fuit aliis, quam fcripturarum,arnais : at-que id Patres ipfi fumma Confenfione docent,ex fcripturisfolis amp;nbsp;hxrefes damnandas, amp;nbsp;omnesf de religione controuerfias conftituendas elfe. Itaque Conflantinus Patres Nicenos hortatUr, [-hcodoret. vt cum Euangelici atque Apoftölici libri, amp;nbsp;ve- lib.i cap.«, terum Prophetaruna oracul? nos perfpicuè do-ceant,quid de diuinis fentire oporteat,L«, Tay 3a»-■ar îvça» ' AÓjiuquot;, hoc e(l,ex facris literis, 'fumant éx-plicationèm eorum,qux in quçftionemvbcantur. Quod amp;nbsp;inillo Concilio obferuatum fuit Contra Arfium , Sc in omnibus deinceps piis Coia'ci-liis vàluît aduerfus omiies omnium tempofüm hxreticos. Non enim relitlmeß ( vt inquit Hila- Hilar.dcTii-rius ) honùnumelaijiitûde Dei rebus, pràterquarn' fernio Dei: ommareiiyuaiß“arEhz, (ßconclura , irnpeditafttnti^ß' obßura- Quarc Augullinus cùm legitimx (Vfputationis formam pr.rfcribit, id im-primis nionet,vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;prtsßo fi'W.itdre

faße adtn^Mßrioms terrntnurn perdtiei. Ettaiiaen-nortratia rides pugiaandi rationem , quia nullis Ecclefiæ , Conciliorum, Patrum armis feriri vo-lumus.nófque fortilsimbs milites vocas, quia fola fcripturarum arma relinquimus. Quid»

Num potes iftisarmis vlla inuenire meliora ’aii't qiiamobrem nos, quia bis confidimus,reprehen-dis? Ali hatc tibi tuifqiie non fufficient ? Die nunc ( qiiaefo ) Duiæe, vttorum cenfes caufam effe potiorem, noflrânine, qui fob's fcriptiiris content! fumus , atque his muniti amp;• noftra de-fendere , amp;nbsp;aliéna euertere pofTumüs , an ve-Rram , quæ fatua efle, non poteft, fi folis feriptur ?is nitatur ? Itaqiie initiô ftatim cogeris fateri te inermem nudûmque in aciem prodire, fi fola tibi (cripturarum arma relinquantur.

Etfi verb Ecclefise fuffragia, Conciliorum décréta, Patrum feripta , qiiæciinque facris Uteris çonfonant, fufeipimps ac probamiis, tanien re-ligionis authoritatem e\ ipfo Deo pendere intel-ligimu^, eaque de caufa fidem noftram , quam ip Dei voce conftitiitam efie oportet, hominum, placitis fiibmittere nolumus, Se nobis feripturas referuamus, vobis alia omnia libenter rejinqui* mus, quæ cum feripturis non conueniunt. In quo quid aliud facimus, quam quod antiqui Paires amp;nbsp;fecei'unt ipfi , nos etiam facere docue-runt? Nam quod Ecclefiam,^ Concilia,amp; Patres, nobis opponis, atque hac armatura fr’etus in præ-, lium defcendis, nofque fola fcriptura hrmatos biscopiis vinei pofle fperas : audi quid tibi re-

Petii Donas, flo fine nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pcclcfta ■gt; fiuede ^aenn^ue alia re,

**-3.cap.«. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pertinet adfiàem vitàmejae nolhram,non dicarn

nos,neejuaejHa (omparandi ei ejui dixit, Licetß'tios^ fedomnino t^uodfe^uHtuS adiecit,fi^pgelus décala vohü annui ciauerttprater^ua ejued trtpriptiirit 1 egalthas nbsp;nbsp;Liiangehcü accepijlts, ./InatHemaJït'.

Vides ergo fcripturarum arma non contra homines tantum,fed etiam contra Angelos firma elfe, fiq; Ecclefia aliquid attulerit, præter quam quod ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in ipfis

In îpfis fcriptiiris tvaditiim fuerit, niîllo modo •audiendîm elîe. Cniufmodi iam hxc tua arma e-runt, non bello facto, fed Anathemaçi deuota !' quot;nbsp;* ■Quid veto mine deinde facies ? An ad Concilia confugies ? Si Augidlinum audirèfe , non tuïftis ■armis tantopere confideres. Potùit enitn Cönc^-liis Auguftinus Maximini'i Arrianum vrgere , fed hoc tarnen modo pugnate noluit : Itaqiieiùbét Concilia àdifputationeprorfus remouçri, A^^iTAuguft.con-

Ntetnum ,neçtti ^iminenfe^ debes tanqnaThtiMïximi-præiudicaturufproferre Conciftum-authoritatibtis, res c^tm re', eaiifacnm caufa , ratio turnrattane cancertet?‘ Han'c''concertandi legem, quam Auguftinus xquiflimam'piitauit, eur noK admittis ? in Patvibus verb quodham tibi cobtra fcripturas prxlidiutn efle pofsk qui fiiam'igno-rantiam ingenuè corifiten'tur', 8é niihquam aurfi-ri, nifi quando icriptiiras rëftè'ihferpretaiitur , à quoquam poftulant, amp;nbsp;Leftori liberum relih-quunt de ipforum fcriptis iudicium? Quàré fi nos omnem legitimam difputationem ad ferî-pturarum authoritatem reuoê-amus, rede facl-mus, atque his armis tefti oppugnari pofliimus, vinei nunquam profeélb polTumus. Sed dfe hfs tuis armis plura pbft nobis dicenda fnnt. Qiibd verb optas vt hxc vobis arma integra relinquan-tur, libero teifta cura. Vtere fcriptiiris dum yó--^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

les , Duraee, amp;nbsp;nos fcripturarum telis aggrederç; nunquam nos de iniuria conqueremur, nec genus hoc pugnx iniqiium effe clàmabimiis, vt vos foletis, quo minus vincant ij', quorum erunt hxc arma meliora- Ciim verb vel fcripturas Apbery-phas obtruditis , vel homimim inuenta' cum diuinis oraculiscommifeetis, talem quidempud gnam meritb repudiamus, nee illam vnqdarn contra nos valore patiemur.-Neq' e veto,quando

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A- iiij-

.8 DE SACRTS LITERIS fcripturas fuppofititias explodimus, vereride-bcmus,ne nos ilia Tertulliani fententia attingat. P* pr«ftrip. quam recitas, Ifia hareßs non recipit ejuafdamfirt-pturas. Hxc enim ille de prifcis hxreticis dixit, qui velProphetarum libros,vel tociim vetüs Te-ftameiitum, vel NouiTeftamenti partes nonniil-das refpuerunt. Nos fcripturas recipimus, amp;nbsp;qui-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dem intégras,nullique.fyllaba diininutas,quem-

admodum omnes intelligunt, quiatquo iudicio prxditi funt. Qui verb veflras adteiliones lùf r»'4Æzew/r:onfiderabit,quibus fcripturasaddi/po-fiMnminfißuti.vsßritnnraertttis,vt Tertullianus loquitur, is hæcyerba multô tcdiùs ad veRram fedam pertinereiudicabit.

Difputationes verb noftras cum hominibus ve ftris inllitutas nullas fcio , quarum nos vnquam pœnitere oportcat, nec tugt;vllani potes ex tam multis, qux intra annos pauciflîmos in variis lo-cis habitx funt, commemorare vobis honorifi-cam ac falutarem. Euolue annales, amp;nbsp;exitum difputationumintuere. Quoties Lucherus,Me-landlhon.Zuinglius, Bucerus cum aduerfariis eo-grefsifunt, teftaturorbis vidos femper ponti-ficios abiifle ,amp; noftrum numerum in dies fi-dum elfe audiorem. Exempla difputationum, quibus te nolle inimorari dicis , prudcnter à te Steidan. li.«. prxtermifla funt. Force nimirum Bernenfem in-telli'gis, in qua poftquam Conradus Tregcrus Auguftinianus caufx pontificix patronus fenfit nulla fibi concedi nifî fcripturatum arma, quod tibi etiaminiquiflîraum videtur,rcpentè aufugit, nec ingredi fermonem voluit ; vndc moxin Ber-nenfium finibus confequutus eft papifmi inter-itus : aut Pofsiacenam , quam pontificij defer'’ pm reliquerunt, in qua Cardinalis Locharin-gus egregiamfux tinnditatis ac diffidentix con.

fefsionem edidit, yttnam, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mutw,

autnosfurdifuiffe’nftr. sLM Londinenfem, in qua pontificij prxfulesgt;vt difputarent, nullis induci conditionibiis potuerunt. Hxc ilia funt aliâque huiufmodi exempla, quorum nos nunquam ccrcè .poenicebit, amp;nbsp;quorum recordationem vobis mo-leltifsimam cHe necefle eft./ Er quanquam vióti coties fradas has amp;nbsp;difiedlas copias inftauratis, ac nos denub in certamen euocatis , quid ramen aliiid facitis , quam vobis ipfis manus aftertis? Nunquam mihi credc Duræe difputando , fcri-bendo, docendo vincetis. Erunt femper, quorum VOS fapientiæ ac fpiritui nunquam refiftctis. Veftrx artes abac funt, quxnifi plus vobis , quàm iftx profuiflentjiamdudum periiftetis. Nam quod de Campiano, amp;nbsp;çoncionibus, cœnifque noftris narras , in eo nimiiim vanistuorum rumufculis tribuis. Campianum veilem ipfe difputantetn audifles , eique tanquam aftipulator affedifties: credo non ilium tantum elfe virum iudicafles , vt noftras concionesjac cœnas rariores facere pof-'fet. Necverb nunc templa iioftra minus quàm prius populis referta funt, vt tu fufpicaris, qui ft veftrarum concionum amp;nbsp;cœnarum orbitatem re-putafles, nunquam de noftra.infrequentia me-minifles. Si qui difriuunt, mirum non eft ; non enim omnes ex nobis funt : nam ft fuiflenc ex nobis , omnino permanfilfent nobifcum.. Horum ’• loan.:.«» difceftu, qui qucuis doótrinï vento circumfe-runtur,nos nullumdamnum accepimus, amp;■ vobis iftas non inuidemus accefsiones. Poftremb quod deEckio amp;nbsp;Lutherdfcribis,indignur» eft refpon-fione. LutherumEckius vicit? Qnis id vnquam prxter te dixit? • Nimiiim faues tuis D urxe,quan-documLuthero Eckium comparas,qui quan-quam erat audax, amp;nbsp;gloriae cupidus, plus tarnen

(5 DE SACRIS iLÜTERIS .fempetpontifici fuo,quàtn Luthero nocuit.Dum eniiîi décréta hominum contra fcriptutas défendit,Luthero viftoriam femperilluftrem præbuit. 111a autem verba,qu« commémoras, Lutherus non de fuo inflitiito, quod fandifsimum fuiffe i-pfa exordia teftantur : fed de aduerfatiorum fuorum , atque huius inprimis Eckq importuni-tate protulit, qui non tuendx teligionis ac veri-tatis ftudio,fed honorum ac munerum fpe indu-di funt,vt Luthero repugnarent,nullurtique fi-nem reclamandi facerent. Quod ergo Lutherus, de fuis aduerfariis dixit,- id tu parum ingenue Co cteum tuum fequutus,ad ipfum Lutherum tranf-fers,qui tanti'im abfuit ab ifta impietate, vt fi vel minimum initio à pontiiice impetrare potuifler, mox quieuiffet:quando nihil pontifex emendari patitur.coaélus ellChrifti Euangelium ac dodri-«am’.à pontihciis facrilegiis vindicare.ln quo nihil aliud , nifi Dei glotiam fuique officij ratio-nem fpedauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

£o VOS inpniit deneniffe tj/uitrtfur Campianui^ vt(àrjitorhwmaiejtattm Btbltorumfœdtffimi vio~ /auerttti.Quod tu^dum friium negM , t^wd altud ^uàmJacrtÏêginm /aendacio f«w«/i«?lacobi epîL ftôl'an-1 Lutherus(«wyK»t C/»OT/»Mw»«)côtcntiQ-fam, tumidatn,aridam ftramineâ , flagitiofiis Apoftata n'ominat,atquc indignam cëfct fpi-fitu Apoftolico.tu ntmtum acerbatfitmiftm impia ac blafph-etna præcepiorü tut CQUttta offidofe admod:,m laoUtreftude^.Culpâ a Luthero tn altos pHlr:hrèdwi4s.Eufibt’ttgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dite

.intclligcre,cam epiitolain,quæ lacobo affin-gitur,elle adulterinam. QutdarefrauduleCi'ns, ^ntd rn^httoßfis cttanpotutt^ Nihtl enim almd Eufebtttiytjuàm hanr.eptfiolam à (jutbufdam laco.' bt nÖ habert dixtt. roSiu« iSj tmm Itbrt dtcHtur,lt;^M altertfii ej]e authortf fgt;tnätiir,ifHamilliM'vui vulgo afiribuntur: Ke'^ur» hanc de jduthore dubitA-iienem ntbtl de Canotitca «»« autho’'irate detra-xi/fe fitü tUa ^U£ feejuuntur verba indieart : ijuid bmfirtbtt Hlarn à plurimü Sccleßis pubjife. fécè^-ptamejßcytß' non afio,earn loco habetyijftam epißo..^ lam lud/tfi^uarn ab tUg reieSlarn futfße neque ipß dtcere audetu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•gt;' • • i Î

5 Quälern te fimus deinceps habitnri exjft'fs pHncipiis prsfentio. Optarem potiùs retri fuiffe mihi cum aduerfario modeftiore, vt verborum a-cerbitate praeteimiffa , Chriftianam de religioile contentione'm difquifitionémque inftitueremus. Tuftatim egreffus ecarcereprorumpisadconui-ria,amp;r nobis infaniam.facrilegia,mendacia,impia, blafphema cóiii,tia,fraudern,malitiam exprobias. Hæc ornanienta fiint amp;nbsp;lenocinia diftionis tuæ.

Ego tibi pro bis iniuriis confcientiam mentém-que meliorem exopto. Refpondi Campiano Lutherum de epiftöla lacobi odiofifîîmis verbis ac-cufanti.non effe Lutheri nouum hoc de illa epi-flola iudicium., 5^ teftem Eufebium adduxi, quitufeb.lib.i häc epiftolä dilertèzîi!/zlt;Zfm«lt;înominat.Qùod ver^’P-^’-, bö fi fuit in Eufebio tolefandu,quid Lutherus ad-'^“’ mifit,quâobré magniciiminis reus agêrctur,fî

nùs forcé Je hac epiftola hoiiorificè fcripfit-Eufc-bium dicis îd tantum voluiffe, hanc epiftolam à quibufdam lacobi non haberi,ih quo vim amp;nbsp;verbis amp;nbsp;fententiz Eufebij manifeftam affers. Pri-mum enimnon ait à quibufdam hanc epiftolam lacobi non haberi.vt tu affirmas,fed palam fuum judicium verbis aperriftmis déclarât, ivtw «r i’o-6sw7«f M4'i',hoc tA,intelligend^Tn,lM)ic eptß-ohim eß-feijMiiejn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ü non fuit côfcri*

pta à lacobojà quo tanrj.em earn fuifle fcriptâ cxi-ftimçmusî.Quifquis ille fuit,le quidemlacôbum, Dei, 8c Domini lèfu Chfifti feruum vocat. Aut ergolacobus huius epiftolæ'authorerat,aut o-rtiVii modo adulterinam efle epiftolam confiât. Nam quos fpiritus fandus voluit fàcras fcripturas cdere,ij nûquam folent aliena Sc fuppofititia nomina libris fuis præfigere.Perinde ergo valet fine illamdicas elfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, fiue à lacobo fcriptam

elfe neges. Ita vt.tuam iuterpretatipnem vel nja-ximèrecipiamus, hanc,epiftolam ab Eufebio im-firobatam. effc, ncceffe ’ell fateamur. Verùm a-iud diccte Eufebium fatis ex jpfis verbis Ijqué-rc poteft. O'imenirniftam adulterinam efle di-xifTetjmox fubiungit xntiontm ,.^Hando‘fmiiem nonmulti.veteTes etw meminerunt. Ex quo fatis perfpicimusjuon adulterinam ab Eufebio vocari, quia, fcripta non fit à lacobo , fed tarnen ab alio non minoris authoritatisviro, fed quia non pu-tauitEufebius illamin numero fcfipturarum Ca-nonicarum ponendam efle , quod inde colligit, quia fuit vetuftis authoribus ignota. Si cnim ger-mana ac Ôisisr’.'êuyvf fifiifet.illam etiam antiqui Patres agnouiffenc. H*c Eufebij eft de hac epiftola ratiocinatio,quxtuam interpretationem protfus euertit. Atque hoc etiam magis petfpicuum eft ex iis,qux in hoc loco confequuntur, Cùiti enim

aîthanc epiftolam efle cumrcli^uîs publice re-cepram^ in plurimis Ecclefiis, fatis indicat à riört-niillis fuifle repudiafasn vtvevè adulterinam. St nondjum intelligis mentem Eufebij, lege quid alibi fcribat, amp;r noli negare quod eft apertiffimum. Enpmerat Eufebius libres omnes noui Teftamérii Eufeb.libj' quorum alios vocat itaAnyn/Äfnif, id eft, certos amp;nbsp;quot;P explorâtes, de quibus nemo dubitat : alios veto , hor eft dubios, nee receptos ab o-mnibus : quo in numero hanc lacobi epiftolam relinquit,quod npn Feciflet, fi illam aut ab Apo-ftolo iacobo 5 aiit à viro Apoftolico conferiptam fuifte iudicaflet. Tumvtplaniùs intelligas vete-lt;. nsEcclefiae dehaccpiftola iudicium,admonen-cap.w.’ dus es earn elfe etiam ab Origene prattermiflam, quando Canonicos Noui Teftamenti libres enu-merat, quemadmodum apud Eufebium legimusi ex quo illam Origeni vifam effe minime Canorii-cam amp;nbsp;genuinam manifeftum eft. Haec clara funt nec tuis tenebris obfeurari poflunt. Potui te e-tiam pontificiorum teftimoniis vrgere, quibus nondum conftat de huius epiftolac authotitate, quo deinceps in Lutherum horüm exempJis x« quior efle difcas.

Sed tuum nunc argumentum expendamus,quo nihil hanc dubitationem de Canonica huius E-piftolxauthoritate detraxifte concludis. Scribit cnim Eufebius lacobi amp;nbsp;ludx Epiftolas in rimis ecelefiis publice receptas efle, ex quoeffi-^^ cis has epiftolas Eul'ebio vifas efle Canonicas. Sictedifputare tui magiftri docucrunt? Eufebius ait has epiftolas efle in plurimis ecclefiis rece-ptas, ergo illas efle Canonicas confitetur. Contra melius valebit, Eufebius ait has epiftolas non elfe ac omnibus rcceptas, ergo non putat efle Canonicas. Verum vt omnes plane fentiant, nul-

Lib. î.cap.5. lam j-Q argumento ifto vim inefle, alium ex Eufc* jjÎQ locum proferam. Librum Paftoris,quem Her-mæ vulgo tribuunt gt;nbsp;Eufebius in ecclcfijs recep-cum fuilTe fcribit, quem tarnen väTozf numerat. Qiiare,quod has epiftolas in ècclefiis puLlicè vulgatas ledafque afürmat, id iilarum Canonica authoritacem non euincit.Qiiod verb aisjne ipfos* nos dicere audere.Iudæ epiftplam ab Eufebio re-ieétam fuilfe, tiîne audes aut potes negate, idem elfeEufebij de vtrifque hifce epiftolis iudicium?

Ibid. 3“*: nefcis hanc ab Eufebio pofitam efle in libris rccognofce,Durçe,locum hune omnemj amp;nbsp;nifi plané habes in animo vitiû inter-pretationistuæ defendere , at.que in erroreperlî-ftere,iftis tam verisjcâmquc perfpicuis alTentietis.' Ita enim veteres, vt vides, non tantum de autho-re huius epiftolï, fed etiam «Je authoritate du-bitarunt.

Hieronymum deinde velut alterum tu A jgt;a.tronwnpri)fer5X.^ llola Iacobi(»w^«« Htefo-nj)'«»i«)abalio quodamiub ci- s nomine édita 'afl'eritur;ye/ii7«»zi hoc ad rem i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cjuta t^uofda

afferutlfe reßrtab alto fùh lacabt nomme ednamt mox de illtttf authoritate dubitare cenfendtM eifi ergo de Calutno dica -, ejnt dtfertts Jàne ver-bls eptflohiad HehrttO! ''Patilam ejfe lc'’iptorem pegaili^todfi Hieronymum tntegrumprotuhjfies, ^caphantarn te ejfie atcjue irnpofioremfitctle omnes vtdtfi^ent.Stc entmfitjuiturfiÀczt pauhtim tempore procedentc obtinuetit authoritatcin. ^utdad huùli epiftolA authorttatem (onfirrnanda Ajpertiùtab HieronymodtcfpotHtf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1 r B E R I. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Fj

4 Ex his verbis Hieronymi Paris mus, fuifleolim de huius epillolae authore diibt-CataL tatum , quae dubitario ipfam epiftolæ aùthorità-tem ac fidem necedarioattingit. Qui enim dubi-tant lacobufne haiic epiftolam edidpric, cuius in epiftolx exordio riomen infcribitur,an earn alius aliquis lacobo affinxerit,fub eiufque nomine di-uulgarit,ij plane iudicanr,nefciie fe, quid de huius epiftolæ auchoritate ftatuant. Turn fi Hiero-nymo ipfi vifaefthxc epiftola effe lacóbijcur •non illorum fufpicionem improbat,qui earn ab a-lio quodam editam aflerebant? Cum enim narrat fie afferi, nec quod alferitur fibi difplicere fi-gnificat, quis non ipfum ira vt afleriturj fenfiirp fateatur? At Caluinus,inquis,Paulum epiftoix ad, Hebrxos fcriptorem fuilPe difertis verbis negat. fa'teor. ISum verb hanc epiftolam fub Pauli no-' mine editam fcribit? Nihil ergo diffimilius eft's potuit.Nam lacobi epiftola ipfum Tacobi nomen tanqua authoris 1'ui refert-Quarequi negat han« epiftolam fcriptam elTe à latobojis epiftolaria fup pofititiam vocatjcique fidem omnem derogat. in ilia ad Hebrxos epiftola nufqua Pauli nomen reperiturmihil ergo eft, quo miniis illam no elTc à Paulo editam5amp; tame effe Canonica teneamus. Sed hic in me petulatius incurris, tuaque probra iaftaS.Quamobrem verb,amp; quç huius offenfiortis caufa fuit?H«fro«j'»z«ZÄ (inquis)w«A!/«z« protuUi atque aliquid prætermifi : Imo ne hoc quide, Durex,prxeermifi, quodtu prxternjiffum criminaris. Fagm’’ Sic enim in libro meo fcripfi, Verum, imputes, re-cepta detneeps fuit:idlt;^ue ettüHierQnymM affirmât.

Nihil ergo difsimulaui, amp;■ te tam acerbum ßnä caufa fuifle miror. Sed quid fi epiftolam hanc H’efonymus fcribit paulatim obtiniiilTe authori-tatcm? Ergo illud erit falfum, olim fiiiffc dubiam huius Epiftolx authoritatem? Si fuilfes tam x-quus, tamquc attentus,quam debebas,non fuiffe hanc epiftolam ab omnibus probatjni animad-* uertiffes, vel ex eo, quod earn Hieronymus pau Xiùmprocedente tempote authoritatem obtinuilfe dicit. Quod enim paulatim, amp;nbsp;temporis decurfu authoritatem acquirit, id initio ftatim fummam authoritatem non habuit: hxc autem Epiftola paulatim authoritatem obtinuit: ergo authorita-te aliquandocaruit. Etqualem verb authoritatem obtinuit ? Sic Grxcè Hieronymus loquutus eftgt;«w9«rT/lt;£f nraf.i. authorttatem cjtian-damobtinuit. Quid fcribi tenuiùs remifsiülque fiotuit’Siccine deCanonicis fcripturis amp;nbsp;diuinis ibris loquendum etM,paulanm, temporepro-cedente,(^ ^uandam authoruatem obtnjuernntSi“ tis ergo manifeftum eftjquid de hac Epiftola Hie-gt; ronymus iudicarit. Et vt hac Epiftolam ait quan-“ dam authoritatem obtinuilTe,fic etiam de Hermx libro fcribit , eum in quibufJam Orientalibus Ecclefiispublicè leftumfuilfemec proinde tamégt; opinor, Hermx Paftorem in libris Canonicis re-çenfebis. Quare quod tu apertifsimû dicis ad huius Epiftolx authoritatem comprobandam, rd mihi incertifsimum atquc oblcutifsimum vide-tur : amp;nbsp;tibi nunc etiam videri exiftimo. Alfa ergo pofthac apertiora afteras oportet, fi nos ali-quid docere copias.

vtfutffet aliquan^io duhitatum, (juts ‘»0 viditdetnceps potuiffe ab Ectltjia reiipt ? TVol le vero t.e ijnArereyMSy ihre rectpt potuerit tem ports fticceßione, (just femel fan repudtata. Num tu Ignoras de ^poralypß Ioannis y CZ de duahus illt^ epifiolisyaltßsjue libris.yejuàm multi oltm du-bttdrmtyde tjutbw nunc dubttare rufhs eß^ £tvt tuis te 'vinculis a'Eli 'us conflringam , citm dubita^ turn fatße de Iacobi epißola paulo ante notaris yß nuUa deinceps temporum ßtcceßione ejuarn tnittb iion habebatyfidern obtinere potuttynec adhuc ^ui~ dem Canontca cenßnda efl. ^utd ergoßhi itulty tjuod moxßbiungisy Eam nos quidcm fufcipi-mu$,amp;e. ^^uohtc tevirtetl 'Bene tarnen habet, tjuodtam belle vobts cum magno quot;Vefiro propheta iJd'farttno Luthero conuertiat.^udiamus Ioannis Calami, Deus bentyCuius vtri tudtaum à tepro-iatum.^^o (]ui3ySic.Sileantergo omnesyivtifiifa: fiihcet. Qatdpluraf Ntß vt Gregorij vos Na~ ztanz-em verbis a'lojuar St Calamus veßer Mo-fes eßynubem ipfe juoijue ir’grediatur-.ó'f- 'Gobis fat feto vefier Calumtu Mofes efl.

Id mihi veró,Duraee,dubium nûquarn fuit, polTitné liber aliquis, de quo nonnulli dubitâ-runc, deinceps fine vlla dubitatione recipi.-fed liceâtne quem librum confiât olim pro adulteti-no ac fuppofititk) habituna fuifle, eum paulatinx tacica approbatione Canonicum fieri. Sienina

Epiftola lacobi fpiiria eft,quemadmodû Eufebitis fcribit.fique.illam nó Iacobus,fed alius quidâ fut» nomine lacobi edidit^quemadmodum à nónullis aftirmari Hieronymus author eft,nec ab initio fé-per authoritatem infitam propriamque habuit, nunquam certe temporum fpacio Canonica fieri potuit,qux non Canonica fuit aliquando. Quic-quid enim Canonicum eft,id femper Canonicum fuit,nifi forte poffe homines putemus,qui libri nó funt Canonici,eos authoritate fententiâq; fua Ca-nonicos creare.Si ergo fuir Epiftola lacobi meri-tb vnquam repudiata, nec authoritatem diuinam habuit,cum prîmùmprodiit inlucem, nullis vnquam poterit hominum iudiciis comprobari. Sed vtcunquefucrit a’nonnullis olim huius epiftolac fufpefta fides, tarnen nulla fuit légitima huius fu-fpicionis caufa,neque illam omnis Ecclefia repu-diauit, quemadmodum exEufebio cognofeimus: amp;nbsp;illam nos quidem fufcipimus,ac probamus, ab eorumq; iudiciis prorfus diflentimus.qui vel nue illam non recipiunt,vel olim refpuerunt- Simile noftrum eft de cæceris ill is libris, quörum memi-nifti,iudicium.Omnes recipimus,colimus,pro di-iiinis amp;nbsp;Canonicis agnofeimus. Quid potes am-plius poftulare.aiit quotfum nobis litem non no-ftram impingis?Accufa veteres, quos de his libris durius amp;' iniquiùs iudicalfc conftat;fi illi tuâ nullam reprehenfionem meruerunt, quid Lutherum, quid alios criminaris,quî nihil dicut,quod illi no dixerut;deniqiie,qaod iniquiffimum eft, quid no-' bis moleftus es,qui nec veteres,nec receciores in hoc iudlciofequimuraut probamus? Verùm hie mevinculis quibufdam conftringis. Dixi enim fuifle olim de lacobi epiftola dubitatum ; fi ergo non potuit fidem obtincre temporum fuccellio-nc,ne adhuc quidem Canonica céfenda erit.Fuit qui*

dem de hac epiftola dubitatum, fed nec ab omni Ecclefiajamp; immerito. Quanquam ergo paulatim obtinuit aiithoritatemjid eft, recepta atque agni-ta publice fuit, tarnen diuinam authoritatem ab eo vfque tempore habuit, quo priinum fcripta à lacobo in manuamp;hominbm venir. Sic me ex tuis vinculis laqueifque expediui. Nec debes nobis, vitio verttre,quód à Luthero diftentiamus. Qua- -quam enim Lutheru perfpicimus no fua primùnt opinione commotuiti de libris ill is dubitafle, fed in eo veterum veftigia fequutum elfe, tarnen nobis Lutheri hac. in re difplicere indicium palam proficemur.Lutherum,fi placet,aggredere,cö coque litiga,quamobrem veterum quorundam fen-tétiam de hac epiftola iniquiorem admiferit.Cal-uinum veto quare nunc exagitas?an quia hac epi-ftolam non repudiault,reprehendendus àte Cal-tiinusfuit;Ita amp;nbsp;Lutherum de hae epiftola dubi-tantem,amp; Caluinum non dubitantem infedlaris. Siue ergo hoc,fiue illud dicimus,tuum malediftii non eftugimus.Ezpaxe'tff verb tuas,quibus nimium deleóiaris.praEtennitto. Nec propheta nobis Lu-therus eft , nec Mofes Caluiniis, nec nos à cuiuf-quam hominis ore pendemusmcc illudjati'ror ecpot» cuiquam nifi Deo foli deferimus. Vobis quidem potifex Romanns non modó propheta aliquis eft, fedprophetis omnibus amp;nbsp;Apoftolis maior,par Çhrifto,quafi quidä in terris Deus, vt tute intel-ligisjôc agnofcis.

Sed denuo ad Littheri tut defenponem recurris. N tgoi ttatjue Iaeobt eptßgläftrawineam^urntda^ (îr tndtgndfpintu ^poiioltco vec^ri. Aadt tgttur

jMthtü verba.,\AC(y\)\ cpiftola {tn^Mt'jcontcn-tiofa, tmnida, arida, Ûraniinca, indigna ell Apoftolico fpiritu. E^ctu i^ui^iemvalAepue)'ei ji tgnorafyLuthert etiarxnurn dtfcipulos in magi-firtßntentta permanere, Theodortu ati, EpiftolaI.’ccbi in aliquot locis rcprihenfi-ftàmcnt. bilist'ft,amp;c. V ti!jMagdeburgenßs,relt:ft,0f:]ue pTAtermttttum-, PomerantutnCitp.^^.aâ ‘JR^man, tllam epiliolaw negat reUtjuli hbru annumeran P^'jf ■ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftitiitm fidet predicant. Tibt vero,

f^V'htCakfretignoßotaui exemplaria yytrernber gA tant'um.vel ^irgent.oratt excuß legert. K am lena ohm eàtta fiterunt vtdtj]ei,rem tam cer-^ tamtam audaElernon negares. Hanc tamrigi-dam pracepioris ßntenttarn mollet Lutherani coyrexerunt, veterutn hareticorum ingentMm irni-tattyde (jtnbns TeytuUianw , depraßript, Cætc -nnn nec fuis præfidibus reucrcntiam no-ueriint. Mcntior etiam fi non à rcgulis fuis variant inter fe,amp;c.

Nec niea Lutherus defenlîone indiget,neG ego in animo habui Durxe , vt hanc Luthevi opi-nionem defenderem, nec de cuiiifquam hominis priuata defenfione magnopere laboro. Quum tarnen viderem accufatum à Campiano Luthe-rum , vt ego putabana, iniuftè, licuit mihi falfum crimen verbo notare.Itaque lacobi epiflolam ef-fe his contumeliis, quas Campianus commémorât,à Luthero affecta negaui,qiiia in Lutheri libris nihil tale potuitreperire. Tu iam verba ipfa profers,qux tarnen nec vidi vnquam, nec qui fe yi-dilfc

dilTe diceretjConueni.Vtcunqiie fe res habet non magni refect. Nobis enim Lucheri quæquediôta minimè pixlîanda flint. Qiianqiiam mihi plané fufpcólam elfe fidem tuam pvofiteor,amp; tealiorû fiótis aiiditionibus nimium tribuifle fufpicor. Pri mum enim vidi qiiandam Lutheri prscfatiolié an-tiquifsimam,editam anno 1515. Wittembergac, in-qua lacobi epiftolam pias Petri ac Pauli epiftolis firamiiieam vocat. Sed hoe cum tuis conferendü. non eft. Deinde ciïm alij pontificij volunt often derelacobi epiftolam à Luthero ftramineam elfe didam,hanc ipfam prxfationem, atque hxc verba proteruntide tuis nullam mentionem faciunt. Deniqufccùin videam in quada præfatione hanc epiftolam præ alteris ftramineam dicij non exifti-mo in eademprxfationestirxSf,amp; tumidam amp;nbsp;a-ridam,amp; contenciofam,amp; ftraminea,amp;fpititu A-poftolico iudignam nominari. Quaredum nouâ' hanc editionem tua video,malo,quàm ali-quid temerè in alterutram partem afftrmare.Nec ita fui return imperitus,vt quid nonnulli Lutheri difcipuli de hacepiftola iudicarint, ignorarein. Nihil ergo opus fuit vtTheoilori Yiti, aut Mag-deburgenfium,aut Pomerani iudiciarecitares,amp; paginas tuas teftimoniis completes otiofis. Quid enimfiilli lacobi epiftolam reiiciunt? Ergo eft perfpicuum hanc epiftolam à Lutbero aridam, tumidam,contentiofans,ftramineam , Apoftolico Ipiritp indignam appellari?

Sed mihi tarnen pro tu.a humanitate ignofeis,, qui nullas viderim nifi Argeiitinenfe.s, aut Wit-tembergenfes editiones.Vidi verb latinam Fran-cofordienfem, nec tarnen in iftis omnibus hxc tua videre potui. At fi lencnfem legilfem, rem tam certam nunquam profe£tó negalfem, Vix credo temet legilfe Duræe,nec caufam vllam vi-

deo.cùm 'OCittembergenfem naftus fim vetuftiC. firfiam,quamobrem lenenfetn defiderem.Lucheri praefationes wittembergæ editæfunt ab ipfoLu-thero,in quibus facile acqiliefco,qui‘a nullas inte gras magis ac genuinas agnofco. Nam quod de mollibus rigidifque Lutheranis narras, die obfe-cro,erantne lenenfes illi rigidiores Lutherani quam Lutherus ipfe ,cùm viueret'Wittembergx,' fuâmqiie Bibfiorum Germanica verfionem cùm pratfationibus Wittembergæ ederet, mirum niihi videtur qui fieri pofsit,vt in lenenfi editione honnulla pofita fint, quæ in Wittembergenfi de-lîderantiir. Erat nimirum Lutherus fi tibi credi-mus,mollis Lutheranus. Sed quid tuas conieélu ras refello, aut tempus in iftis difeutiendis tero, aut mihi ipfi iniuriam facio? Vt maxime confia-rct, dequo tantopere contendis , ad rem tarnen nihil omnino faceret. Quod ex Tertulliano af-fers.quorfum fpeélet nefeio. N öfter enim præfes non Lutherus, fed Chriftus eft, nec nos Lutherani,fedChriftianifumus,nec Lutheri regulam,fed Chrifti doftrinarn-vocémque fequimur. Veftrà h«c cura elfe debet, de præfidibüs regulifque ye-ftris cogitate.

ne mirum tibi hoc de Lutheranis quot;videa-tur , recordare ß placet, ejuam [ape d Phihp-po fyiLel‘inchthone loci ill*communes inuerßßnt ac mutati. £e tuns ipß Calutnus cjuam multa ex prioribus [norurn opernm edttionibus (ùÜu-lit ? £xemplumß poSlulas lt;juàm grautter ille

Cÿ* acerifi in Henncum regem inueElui eilin cac^.i, 0/elt;)!, in cap.-Arnos'? Si lt;]urt h ec a Calutnófiripta ejfe negat , ^nod in /jutbufdam exemplaribni tam minime legantur , ridicalus plané flt.

f Quisvnquam dofto ciiiquam homini vitio dandum elFe duxit, qiiod fua fcripta mutaret, e-mendaret,augerct,refecaret,expoliret. Non enirti ftatini aflequi poffumus, quæ fumma funt amp;nbsp;per-feftifsima ; nee turpe cft , quod male fcriptum fuit, reuocare, Où/iif ki/tif lt;gt;oa:amp;c tritum eft fermone prouerbium,Aigt;T5psu ppopr/Af (TB^aTspsu. Prasclarè Auguftinus, Magna faptentia eß (in- Cccret. quit)reuocare hominem, ejuod male lo^aiitas efl. Ciuf.n. q. Axquehac fapientia ipfe imprimis vfuseft Augu-ftinus,qui tam multa in fuis libris correxit.Quod cum honeftifsimum Temper Sefanétifsimum ha-bitum fit,nihil Melanchthon , nihil Caluinus, nihil quifquam author iniifitatum aut reprehen-fionedignum fecit,quando autaddidit aliquid fuis fcriptis, aut detraxit. Luthero aiitcm facile ignofcojfi quid f»rtp aliquando fcripfit inconfi-derafç, præfertim quum id ipfe ab omnibus fuis ledoribus efflagitavit. Sic enim fcribit. tuiber in te omnia oropiumleÜorem, (ß oro propter Demi-^ixfatione emm nojérum leßtm ChrißtiyVt ißalegat cum (udi-ßV'^’^'^-cto, imo cum multa miferatione, (ßßiat mefutße alitjuando Monachum. Quidpeti xquiùs, aut fantbùs potuit? Caluinum verb cur hie introdu-ceres caula nulla fuiç,nili vt veteris cuiufdam of-fenfionisnaemoriarnrefricares .Scriptit illenon-

Ï4 DE SACRIS LITERIS nulla in regem celeberrimuni Henricum Oéla-uum afperiora. Fateor,nec defendo. Perfuaftis e-nim à quibufdam fucrat, cum eflet regi delatum nomen fummi capitis Ecclcfiæ fub Chiifto,id illi concelTum elfe, vc dereligione quicquid vellet, ftatuere poflet.Si quacris à quo fuerit in hac fraudem induótus,exipfopotes cognofcere eodem in loco,ex quo tu hîcnonnulladecerpfifti.Fuit enim Stephanus Gardtnerus,quemadmodum ipfe di-fertè fcribit:Selt;/vbt(Snlt;\mt}im^oflvirille,ejuipofbea, Calui. in A Cance!lartns,(^c.Hiinis impoftoris calumniis idoï;. fiólifquefermonibus deceptus Caluincrs,in ilium titulum acerbiusinueóluseft. Poftquam auté erratum refciuit, nee regi tantam licentiam datant eHè eo nomine intellexit,lcntétiam genus fcri-beadi mutauit.In quo Sc hic venia,amp; ille iuftjÖÏ-nto odio dignilfimus fuit-

Vtcunque habuit Lutherns in hoc| iu Jicio confentienté prima; amp;nbsp;puriffunæ Ec-clefiç antiquit3tem,amp; tarnen nos dimillo Lu-thero, non aliter de liac Epillola iudicamus, quam vos ipli.SpfifMum admtffi nfnm teneatù'^ efl enirn tam ridiculum, fjuàtn n.iferi homi-nétdefenflonemfltfiipere^m'ox'-fue eundemdhtetlf^ (ly^eo defei'ete'^lUndpreterite non pofl’urn.fi (j'a-bitit LutherM purtjflmam Ecclefiam fiewn euflen-t'entern, vos tarnen aliter iu:licatis,vigt;s er^o apU'

Scdeflit antijtiitate defctuiUis.Htc e^ni-mirum flirttui ille vertiginis,t]uo noM Snangelici eSlis it^ti.

8 Rifum tuum non moror.-lachrymas vix te-neô J cum hanc cuam nugandi voluntatem video. Luthen indicium nec probani vnquam necfum conatus defendere;de illis duntaxat probrofis no minibus,quibus lacobi cpiilolam à Luthcro no-tatam ac damnatam elfe fcripfic Campianus , re-fpondi,quod mihi facere licuit,vt tarnen Liitheri in me defenfioncm minime fufceperim.Quid hîc Jgitur tato hiatu riliique dignum fuit, vt omnem in me viciniam concitares ? Et quem tu milerum hominem vocas,eum ego Temper effe beatii non dubito, Deiimque precor vt tuam tibi miferiam notamac perfpeóta faciat, amp;nbsp;pedes tuos in viam pacis referat.Sed hic a liquid eft,quod nullo modo practerirepotuifti.Si enim(inquis)habuit Lu-therus puriffimç primaeque Ecclefiç confenlioné, tum nos à puriffimatEccfefiae antiquitate defciui-mus,quia Lutheri indicium improbamus.Magnu hoc verófuit,^ minime prætermittendn,in quo nihil eft, quod tuo acumini rcfpondeat. Habuic LutherusÉcolefiæ primx amp;nbsp;puriffimæ confenfio-nemiquia hanc epiftolam multae Ecclefiasprimis illfs'temporibus repudiabant,quemadmodum ex Eufebio difcimus, quae tarnen non funt co nomine rèprehenfae, vtnefarii, flagitiofacjblafphemæe harum Ecclefiarum Lutherus indicium,atque exemplum fequutus eft, nos potiîls ad illas accedi-mus,quç lacobi epiftolam recipiebant.ltaque 8c poftumus à Luthero diflentire, nec tarnen à pu-riflimae Ecclefiae confenfione defcifcere. Puriffi-mas enim E.cclefias dixi, non quæ finccrifhmè de hac epiftola iudicarunt, fed quae optimis pnriffi-mifque temporibus florebant. Non ergo ifte no-ftrae vertiginis,fed tuac temeritatis fpiticus fuir.

DVRÆVS, Fol.io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

PlacettAm!gt;n tjuod animos relumis. Ltitherut emmcùm iit(hficationem homtnis nuUa ex parte opertbui trtbutnàam contender et, nuUàm^ue fibi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,5

elabendi viam admtjfa bac epißola parère vtde-retyilltns authoritaiem reiect.Tu uero ats,Spon -deo acpromitto,qiiicquid ex hac cpiftolaat tulcris,id nos libcntiflîmè fufeepturos. Tftm a^ittn^is, Noftrum illud dogniacftverifli-hominem fola fide iultificari. Id Paulus planiffimè docct, quanquam foliiis fidei difertc non meminit.^f ego contrafalfi/pinnm

dogma veflrum ajfettero PP aulas fane nun^aa nos fila fide iaßificari aitynec plani^tmi, needi-firtts verbis, imo planiffim'e O' dfertts verbts, fila nos fide iu/bfican negat. N on enim audttores legis iafitfint apud Deum.fidfia£lo’'ei legts iufii-fiptfisantur. Et rurfum, Sfi habuero omnemfidem, ttavtmonies transfirctm y chantatem autemni» habuero,nihilfum. ^jfidhis verbii aperciustfuid dtfe.rti 'us dtcipoteß?

9 Quid Lutherus de iacobi epiftola ftaeüc-rit, id meâ nihil incereft : 111am ego non dubito effediuinam amp;nbsp;facrofandam, tantunjabeft, vt jnea aliquid elfeputem, quod cum noftro de fola fide dogmate , aut cum y Ila piac religionis parte pugner.Itaque tibietiarqreprQmitto,quic-quid ex hac epiftola protuleris, id apud me per-petuo vim diuina atque authoritaté habiturum-Noftrum autem illud de iuftificationc foliiis fidei dogma, cetciffimis nititur fcripturaruni fun-damentisi

damentis, vec vllo lacobi vcrbo, quod nos hiiic epiftoix infenfiores faciat, ' infirmatur. Quan-quam autem illud vocabulum {fila} inPaulinis fcriptis minime reperitur, tarnen noftram de lo-la fide fentcntiam Paulus clarifsime exponit, vt de ça non minus dubitemus, quam fi totidem verbis propofira fiii(Tee. Primùm enim cum feri-bit nos fide iuftificari , id fi volumus germane explicare, perinde valet, ac fi nos fola fide iuftificari dicat. Nam fides fpeftat rem alienam, id eft, Deimifericordiam in Mediatorepromiflam.Hxc milericordia nos fola iuftificat, atque hanc mife-ricordiam fola fides apprehendit,quarefideiipfi-us nomen per fe pofitum folius fidei vim obti-net.Deinde Paulus nihil cum fide,in hoc quident negotio copulat, ergo folam fidem fufticere do-cet.Si enim nihil habet in nobis iuftificandis ad-iunftumjtum nos folam iuftificare conftat.Quic-quid autem videri poffit aliquid omnino ad infti-jficationem conferre, id totumàfidein iuftifica-tione remouetur. Quid enim eft, quod in hac caufa putes elfe cum fide coniungendum ? Opera, opinor. Ergo fi opera difiunguntur,reliquum eft , amp;nbsp;neceffarium nos fola fide iuftificari. Au-Rom.j.i«, di igiturloquentem fuis verbis Paulum, Colligi-mus fide iuftificari hominem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;röu«, id

eft, abfiue opertbui legis. lterum,Ei qui non opera-f«r,fed credit in eum,qui iuftificat impium.impii taturfides fua proiuftitia. Iterum propterea «Rom.!,w. operibuslegis nulla caro iuftificabitur in confpeótu eins. Iterö,ficut etiä Dauid jgt;nüciat beatü eö ho-minecui De* imputât iulditiî. idij^tteoperib'’.'C.t in alia epiftola difertius, feietes nö iuftificari homi-ne ex opertb. Itgisiiä) Pia me'ta; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, hoc

eft,nifi fide lefu Chrifti.Quid dici potuit, quod nofträ fentetiä magis çôfirmaret? Si enim non ex

is DE SACRIS LITERIS operibus legis, amp;nbsp;fi non nifi per fidein iiiftifica-mur, turn illud confequatuv eft nccelFe, fola nos fide iuftificari. Hue accedit, quod nos gratis amp;nbsp;Deidono iuftificatos effe fcribic, quodomnem th fis nieritoriim racionem excludir. Gratia en iin ( in-‘ quit Apoftolus)cftis feruatiper fidem 5 idquewo» tx ■vobùiD et donum efl, ne quis glorietur. Et ali-R8m.3.24. bi,iuftificanturaiitcm^r4h/e/«3^r4fzJ- Sitibi ifta, Diiræe , minus fïifHciunt ,-lanè mihi abundè fatisfaciuntj petoque vt huic argumentorefpon-deas: Si abfque operibus legis iuftificainiir, ü ei, qui non operatur, fed credit in eum qui iuftificat impiuin, fides fua pro iuftitia iinputatur : Si ex o-peribus legis nullus homo iuftificatur, fi iuftitia abfque operibus imputatur, fi gr atis,fi gratia, fidono Dei, denique fi non nifi per fidem iuftifi-camuritum folafide iuftificamur; antecedens verum eft : igitur amp;nbsp;confequens. Quid ergo parti-culam hanc(folain)requiris,quam vides tam mul tisit'iJ'vya.uituiabundè compenfatain ? Qui cnim tecorporejSz non nifi mente cogitate dicit, is te fola mente cogitate affirmât. Quanquam autem nos fola fide iurtificari ex Scripturæ fentétiave-riffime defendimiis, tarnen non id volumus,eam fidem,qua iuftificamur,efle fola, quemadmodum deinceps dicemus.Tu iamcôtrà noftrum dogma falfiffimum efife dicis , quod quidem nulloiudi-cio,nullo argumcnto,nulla fcriptura facis.

Paulum verb non mor^lb nufquam affirmare nos fola fide iuftificari, fed hoc ipfum etiam pla-niffimè“ negate contendis. Hoc tu nnnquam fcripfilTes, fi Paulum intellexilfes, quem tui ma-giftri parùm fide lit er interpretantur. Id potes ex his duobus teftimoniis perfpicere , quae nunc protulifti.. Nam quod primùm ait Apoftolus, Xom .Î, 13, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gm audtunt/edfiant legem mfiosfore,

vanamliidxorum fpem ac confidentiam eiiertit, qui quod legem quotidie audirent, beatos feac iuftos effe fibi perfuadebant, cum ramen legent muleis modis violarent. Quare Apoftolus negat fatis ad iuftitiam elTe, vt legem audias amp;nbsp;cogno-fcas, nifi etiam legi fatisfacias. Siperpetu'e w MsEfai.«*?» cnim nullos iuftos efle pronuciat, nifi qui legem omnem prçftirerint.Hæc igitur verba ad eos pertinent qui legis iuftitiam fequebanturj amp;■ fe legis obferuatione iuftos efle exiftimabant.Si illam iuftitiam confeótaris, fac quod lexpræcipit, amp;nbsp;eris hoc modo iuftus. Sed nihil miniis potes,quàm legem præftare: itaq; ad aliam iuftitiam confugias, cftneccfle,qii3t non opeianti,fed credent! impu-tatur,nifi te forte Abraha, Dauide,Paulo iuftiore efle putas, qui non praeftanda lege, fed credendo iufti fuerunt.Duplex ergo iuftitia eft,legis,amp;Eu-angelij. Legis iuftitiâ iftis verbis Apoftolus defi-nit,qua nullus vnquam homo prxterquam Chri-ftus vnus, iuftus eflepotuit : Euangelij ea iuftitiaioan.j.tf. ’ cft,vt quifquis in Chriftum crediderit/,nop pere-at,fed vitam SEternamhabeat. Iuftus enim ex fide fua viuet. Hie ergo locus nihil contra fidei iufti-Galat, tiam valet, imo illam magis ftabilem facie. Cùm cnim iuftitia legis in perfeólifsima legis obedié-tia cófiftatiamp;legi nullus homo obtemperare pof-fit,hinc efficitur, nullam efle in lege,fed quaeren-dam efle nobis aliam in Euangelio iuftitiam, qus eftremiffio peccatorum,amp; reconciliatio,amp; iufti-tiae Chrifti imputatio, gratis propter Chriftum Mediatorem donata.

Quod deinde Apoftolus ait, Omnem fidem fi-i.Cor.jj i,. ne charitate nihil e(fe, fidem intelligitmiraculo- Chryforto-rum, quemadmodum cum ex ipfis verbis con-ftaty turn Chryfoftoraus, amp;nbsp;Oecumenius verè in-

Oecumeniusterpretantur. Sic enim apud Oecumenium leeî-tnhuiiclocu ' nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ J X nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, X “z

mUS,7»JÇ7yXVK «TWI Tjy OTÇW MIIUJj-Hj, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A«-*

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'n 7itlt; -nKien.ti' ;ôp -n '^^ejgutL'nf

l tttfii ofMvufjuisiTu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;At^/x^ov.Vides Apofto-

lum ex huius interpretis fententia non decomu-ni Chriftianorum fide , fed de alio quodâ dono fi-dei loquutû elfe-Quanquani vt de vera fide intel-Xjgi hune locfi demus,quid tandé aliud ex eo col-liges,quàm verâfidem a charitate nunquam pof-fe feparari,quod eft veriflîmum?Oportet enim ho miné iuftum vera charitate præditû eflcjnec fides vnquam, qua iiiftificamiir, carere poteft charitate. Et il ergo hæc tibi verba aperta ac diferta ad-i modum videntur, mihil tarnen oftendunt, quod cum noftro defoliiisfidei iuftifiCatiotiÊ dogma-tCjminus conueniat.

De firi^turarum flatione deie^iM ad Patrei eonfagte, tjuosnt à limine quidem filHtaJfcvide-, nbsp;nbsp;nbsp;. rii. ^mbrofiat fila nos fide tuflificayi dtxts, non

AmbfoCxn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rj*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\ n r

c-3. ad Ro. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fiaem conje^unmur opera a tulhpcatwne

lebant, Stcenim tUe eo in loco, Gcntilcm, dicit Paulus, pro certo habere qnod iuftificctur credens, nulla faciens opera legis. Eadem-^ue de Pauli verbts ^ugu^itntßntentta,de fide zff o-ferts.ea. 14. Cum dicit Apoftolus arbitrari fe iuftificafi hominem per fidem fme operi-bus legis, non hoc agit, vt perceptaac pro-fciTa fide, opera iuflitiæ coritemnantur, fed vt feiat fc quifque per fidem iuflificari, etiâiï legis Opera nonpræceircrint. £t degrat.filter»

• , L 1 B E R t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JI

^ègt;'. ttrlà.ca.y.Amhrofiut fitam ipfi/èntetiam di-finis verbis exprej'stt,tnca:\^.adRom. Manifc-ftum eft , inrjuit, quia vnufquifquc operibiis fuis,aut iuftificabitur aut condcninabiriir.fr fide denijue tuihficari hominem fine cperibm legis idea ^itis reEtè dixertt-, ^uia ipßprima dainr^ txtjua tmpetrentnr estera, proprti nuncu-pantur opera.

Io Nihil eft quod metuam Duræe, ne tu mihi feripturarum poflefsionem eripias j praifertini cùm feripturis aut raio admodum vtaris, aut im-perite ac pucriliteromninö abutaris. Sed Patres tibi procul dubio inprimis familiäres funt, qui quafi illorum feruus atrienfts fuifles, me ad fores nunquam limenq; aedium earum in quibus illi habitant, accefsiffe dicis. Tu fœlix,qui non modo falutarc Patres à limine, fed cum ill is etiam viuc-re ac pernoétare tarn diu potuifti.Quanquam cur me Patrum tantùm hofpitem efle diceres, null» caufa fuit. Tu enim in ifto libro,in quo quam ef-fes Patrum ftudiofus, demonftrare cupiebas, nihil attulifti, quod mihi nouum atque inauditum fuerit. Noli ergo de tua multiplici feientia ni-mium gloriari, atque hanc nobis imperitiam exprobrare. Sed nunc ad rem. Ambrofium ais non lila opera excluderc , quae fidem confequuntur, fed ilia potiùs, qux in veterilege fieri folebant. Hic ergo fenfus erit Ambrofij, Sola fide iuftifica-mur, id eft non iuftificamur vllis operibus qux in lege veteri prxfcribuntur ; fic fola fides o-pera tantiim ceremonialia, cuiufmodi funt cir-cumcifio, neomenix, Sabbati veneratio, a iuftifi-catione remouet. Negate primùm non potes, quin nos fola fide iuftifiçari Ambrofius affirmer.

atqiie hanc Pauli mentem amp;nbsp;doólrinam efTe fcri-batiin quo palam vobifcum pugnat,qui hoe axi-tma damnatis, quod tarnen Ambrofius Pauli-

niim efie ftatiiil. Citm veto Paulum putauit Am-brofius opera diintaxat ceremoiiialia èxcludere,' hic à Pauli fententia longiBimè abetrauitj atque aliter de Pauli mente Auguftinus,amp; Hieronymus iiidicarunt^Si vis ergo hanc Ambrofij interpre-tationem tuerij Hieronymum amp;nbsp;Auguftinum ma los Pauli interprètes fuifle ftatuas, eft neceiFe. ld tantum volui ifto Ambrofij teftimonio declara-rcj hoe dogma atque hoe axioma Paulinum amp;nbsp;Apoftolicum eire,Nos fola fide iuftificati. Atque vt Ambrofium intelligas in ea non fui (Te fententia,vt nos operibus nofttis iuftificati exiftimaret,-ipfum audi Ambrofium in alio locofic fcriben-

: cjuemdm be^ta 1 i b. :. camalis infirmitóf operibus impeiitmento efl- : fed fi~ capii. driclantae faflorumohurnbraterrorem, ejU'tmere-turvernamäelt^tomm. Quod de Renatorum ope-

ribus intelligendum eft, quoniam in iis, quoruni corda fides non purgauit, carnalis infirmitaS non modo magnum impedimentum betnis operibus affert,fed ne patitur quidem aliquid ex fe nifi im-pium ac vitiofum proficifei. Auguftinus verb, quern deinde profers,illorum vanam opinionem refellit, qui fidem mortiiam, amp;nbsp;operibus vacuant iaéfabantjquemadmodum expoftremis verbis ca pitis illiuscognofcimus. Quottßjue-igttMrfallun-^ tur (inquit ) fide mortuA fibi vttamperpétuant polltcentur ? Nos talcm fidem inutilem quidem efte confitemur, Vetùmhîc mihi, Duraee, vifus

cs,fi locum ipfum vidifti.nonnutlam confeientix tux plagam intuliffe. Ciimenim Auguftini verba recitas,aliquid prætermittis, quod tuam defenfi-onemmaximè Ixdit. Sic in Auguftino fequitur:

SetjHuntur enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nenpracedunt iuflifi•

candnmAn qiio iuftificacioncm noftram operibus adimit gt;nbsp;quia facit iulHficationem operibus prio-rem:Sic non bona opera iuftificationem pàriunt, fed iuftificatio bona opera procréât. Hæc claufu-ia tibi parum placuit ; qiiapropter præcidcndarrl putauifti,cautèquidé,fcd parùm religiofe. Quod autem alibi Auguftinus probat non fufficere dem J fi quis male viuat, fed oportere fidem per f^bit.caîyi dilcélionem operari,libehter fanèagnofco. Nec eratopus Ambrofio,qui diceret fore,vt vnufqirif-que operibus fuis aut iuftificaretur, aut co.ilde-mnaretur. Idem enim eft, quod ApoftqlttS dit, Deum vnicuique redditurum fédunduiii'opera Ipfills. Sûnt enim opera ômhibus mdnifefta, amp;nbsp;mentern cuiufque facile produht: quiafuntte-ftimonia vel fidei cuiufquam, vel perfidie. Erit ergo cxpeditum iuxta opera iudicium, fed non proinde lequitur quenquam ex operum raerito Rom.s.u. coram Deo iuftificari/quia vitaaetarna eil donum Dei J amp;nbsp;qui operibus iuftificantur, habent quod glorientur, cum tarnen id ne Abrahae quidena contigerit.

lllud veto tuum commentum^quod poftremo fubiungis, dici nos fide iuftificari fine operibus, quia fides prima datur,ab omnibus merito explo dedum eft. Quomodo enim erit fides primagt;CÙm vos ipfi charitatem fidci formam faciatis ? Si eft enim fidei forma charitaï’, fide charitas prior eife debet, quia forma eft caufa eius rei jqiweforma-.tur. Venim fidei fcriptura non principium tan-tiim iuftificationisnoftrae ,fed totam iuftificatio-nemtribuit. Qui fermöncmmeum auditj^inquit loan.j.M; C'hriftus ) nbsp;nbsp;credit ei qui mifit me, habet- vitani

scternam. Hxc eft voluntas patris mei, vt qui vi- loan.«.4».’ detfilium, credit in eurn, habeat v'ltam æter-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C. j.

nam.-8; ego fufcitabo eiiin vltiino die. Si ergo iu-* ftificatio noflra amp;nbsp;faliis in vitaastetnaconfiftit, tum nobis integram iuAificationem ac faiutem loan.i.u. fides afFert.Quotquot(inquit Apofiolus)recepe-runt cunijtiedit eis potcftatem vt filii Dei fièrent; tum tnox adiungit,amp; quomodo Chriftus recipia* tur exponit:.,^«/ credunt in nomtn «««jfides ergo ' Chriftum,in quo omiies iuftitiæ noftræ partes ex-pletae funt,recipit,eôque noSjnon vt fophiftst fo-mniant, aptos ad infiieiam nofiris operibus con-ficiendam, fed perfeÛè veréque iuftos facit- Sed tu iufiitiam quandam cibi proponis operariam,ac tncritoriamiamp;’ vis tuis benefaólis «ernam vitam tnercari.I^ecot Deum,vttandem intelligas nihil efTé hac tua fpe atque opininne vaniùs, amp;nbsp;veram luftitiam ac faiutem in Dei nos propter Chri-llum ainpledentis , amp;nbsp;pcccata nobis remittentis mifericordia quzras. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

*B^pliits vcr'o-, lt;^uem e^dtr» tmperitia preftrt, chm fins fo!a in Chrißtim ßdt iulbßcan ait, tlla detnujn Optra reitctt, tjut. folis bberi arbit y vin. bnsfaSta À/i faiutem/iiffîcerefoperbi t^utdarn ho-ruina exßhrnabantSrouus entrn condoms htc fci-pus eflßuf aii hnmtl’tatem fdeleshorteinr, ne ifuts ■/aptrbta elatus in fttts vtTtbns fidnttam collocet, £anfs verOjChnil anorum opettbus-, ex gratia fi-■ déifnemananttbuSytjHantum tpfi td veram coram ‘Deotitiitttam confet^uendampondens tneffe ei^. dtderitjtUafaitschendUnèinPfalAto. Ne dicat ‘ quifquàiîï fapieniiain liane in fôla eonftfterc fcicntia'i fubiieit intcllt'ftus bonus amp;f. nop cnim fatis cft fides gt;nbsp;nilî amp;nbsp;vitæ conuerfatio * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidei

fcicntiani tibi fatistaccre pûtes, propterca adiccit,qui ambulant in viis eins.hoc eil,qui timent Â ambulant.Multi namque f«rit,qui cum fidc fatis accurata corrupte viuant,idtó-que omnium funt miferrimi. Viævcro Domini conubffationes funt fecundum virtu-tem, quibus in cælû tendimus- Hxctllei'Ten~ dere ante in calnmynihtl ahnd eft,^uam iuflificari.

WHITAKERVS. - I I n Effem quideni valde imperitus Duræe,fi te nefcirem impericum hoc in loco Bafilii inter* pretem extitifle. Itaenim Bafilius perfpicuecla-réque loquitur, vt hanc tnam ftigidam atque in;, doólam coinnientationem facile refpuat. E^enim poftquam omnia hoinini deciaxiflet,quxpo(Tun£ ampla amp;nbsp;gloriofaexiftimari, tumquid'fic in quo 't vera materia gloriandiconfiftatjpoftremó döcet, idqiie Prophetx verbis,In hocgiorietur, qui glo Ierein.9.z . riatur , fe intel'.igere Si cognofeere me, me elfe ïehouam, id ell, vt Paulum fequutusBafiliiiso-ptimè interpretatur, omnem noftram amp;fapien-tiam,amp;f iiiftitiam, 8c fanólificationem, 8c. redem- , ptionem in vno Chriftocollocari. Tumfequitur apud Balîlium , Hlt;scemmperfeila eß ^ integra Bafil.inho. ploriatto in Deo, cutn cjnisnon eßjertnv ßua iuflitta, ,fedfeverainßicta'vacuumeß'(nnint,fila'veroui .0 Chrifinmfideinfiißcori- Ita vides non efle aliquid 'U t u-u-'t noftræ iuftitix tribuendum , quippe çùm vera iuftitia careamus, 8c in fola Chriftl iulïltiaaç-quiefcendu.Iam ü fumus IrJVc'r J)x.auini'v)isixuSir, vt Baßlius fcribitjid eft, vera iuflitia indigemus, Ûûs intelligimus nullam elfe in noftris operibus

Ji DE SACRIS LITERIS iuftitiam quærendam , nec aliter iio.spoflc quam fola iti Chriftum fide iuftificari. Nunc quàtntrt peritè Bafilio refpondeas videamus. Bafilium ais his verbis ea demum opera reiicere, qux folis li-beri arbitrii viribus fiunt, non ex gratia fidéquc manant. Sic te Duræe putas boni interpretis officio defunólum elfe? Quis enim nefcit , qux ante gratiam amp;nbsp;fidem opera fiunt , iuftitiam non afferrcj cùin peccata fint,arque ex natura cor rupta ac vitiofa pvoHuant/Verùm de quo opeiuni genere loquutus Bafilius fit, ex ipfo Bafilio multo meliùs, quàm ex tuis conieéluris intelligemus. Nam vt plané conftet non tantum de iis operibus loquutum eflc Bafilium, qux liberi arbitrii viribus fiuritjfidémque amp;nbsp;gratiam præcedunt, Pauli Apoftoli exemplum adducitjquem amp;nbsp;gratia amp;nbsp;fide pratditum fuifte non negabis. Sic enim proxi-mis ^rbis apud Bafilium fequitur, xai nävÄof TM xjiTBÿpoxîwcu 'f ÎMiri J^KojxniviK. In eo (inquit) Paulw glorMrur,lt;juodfuam iuß-ttiam con-temnat, ijtixrarf^üt iußittam illam tjuit ex Deo eß, per Chri^rn tnfide- Ita enim oninem fuam iuftitiam Paulus non modbPharifaicam j fed quam-cunqueetiam répudiât, ac dcprccatur , amp;nbsp;folam fidei iuftitiam fibi relinquitjeaque confidit.Ciim enimomma procftitiftet opera bona, quxprxftari à quoqu.im poterant, vt nullius rei fibi confcius elfer,tarne in eo fe elfe iuftificatum negauit: abfit à me(inqui’t)gloriari, nifi in cruce Domini noftri lefu Chrifti.Krimer ApofioluÇinc^wz Origenes)«»« plortante fitper mßnia fna,ne^uefitter cajhtate,ne-^ue ßtperßzptentiei, ne^ueßitper cateris vtrtuttbuf velaü^tbuißis-DtmAe cum Petri ctiam deinceps Bafilius meminerit,quem fidelem fuilfe amp;nbsp;gratia prxditum, opinor concedes,nö tantum ilia liberi arbitrii opera reiefta à Bafilio facile intelligerc

?7 potuifti. Etfienim charitate amp;nbsp;amore Chrifti o-mnes alios (vc Bafilius inquit) fuperauit, tarnen cecidit amp;nbsp;Dominum negauit. Sic Bafilium vides folius fidei iuftitiam omnibus omnium operibus opponercj illumque elfe vera iuftitia præditum, qui luis operibus diffufus,inChiirti folius iultitia fpem omnem falutis pofuit. Nam hæc qiix af-fers teftimonia ex Bafilij commentariis , id tan-tùm docent.folam nudamque fcientiam, Se illam fidem, qux duntaxat in cognitione verfatur, non fufficere ad falutem , quod quidem nos apertiffi-mè femper profite,nur. Itaque i« vits Domini am-bulandurn, ptis conuerfationtbtts in cxlum tVn-denduin nobis effe affirmamus , atque banc o-ninem Bafili) orationem libencifsimè fufeipimus. Sed hic tuum argumentum non eft prætermir-tendum. Sic enim difputas; Bonis operibus ten-dimus in cælum , ergo bonis operibus iuftifica-mur. Confimile eftjac li ifto modo concludamiis. viaFlaminia tendimus Romam , ergo via Flami-nia eft caufa proficifeendi Roraarn. Sunt opera bona inftar quidem vix.atqi in iin nos verfari, amp;nbsp;ad vitam xtetnam contendere debenius : led an tèfumusiuftificatij quàm hanc viam ingredimur. Donee enim nos Chriftus in gratiam receperit» pedéfque noftros in viam pacis deduxerit i ab ea via qusc in caelum tendit, toto cïlo aberramus. Præclarè Auguftihus, Eaipfa opéradicuntur Auguft. in ^tefidem, ejuamuù'videanturhomtnibtti laudabi-iMMMM funt- Ita. mihi vtdentur efie,vt }fiagn£ vi-res,i^ curfiuscelemmuspratervtam.Qa2nzam\c- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pp^i.

ro Bafilius operum noftrorum meritis tribuat,ii^. . his verbis indicat: Manet fempiterna rerjuies tl-, nbsp;nbsp;nbsp;, ,

los, tjuiinhac vita légitimé certauerunti non ob ea-rwn mérita fabloram gt;/ed cU manificentißimi Det ' nbsp;nbsp;nbsp;''

SHod fx Nquot;azianz.rno adilucû,incautii te Le M impenere veile (à-ts tirgun. Nthtl entm a/iud ille,tjutim diuintf de rebm ne» temerè,]èd ^d fèbriet»eem,vt T^aulw loquitHr^liptendum docet. N on ergo bonis opéribm iuHtficttri homtnern negate y/èd(ùhUmern illam dtuinarum remm cogni-tionem,non elfehommi adfäl'Uem necejPariam do-ceticum fine eafila fida finffiàatgt;.,Q^d verb ab -fittdtm, aiuarn hmc N az^ianzenurn opera exc!»-fifieputare: Ktomittam, nonvefiroeum more dtcere nos fiiori^t iuflttiam fila fide apprehendere» fidfidem tpfim noflraTn tnititram appellate.

■ Il Nullum locufn fine aliqua tua noftrûm ac-cufatione prætermittis,'cuiu* omnem jequitatera leftoriatftimandam facile relinquo. Lutherum Campianus tuus rcprehendit, quia nos fola ffde àuftificari docuit: egofic antiquos eriam Patres dociiiireamp; fcripfifie oftédo: quare aut Lutherum nihil nouitradidifle, aut Patres antiquos eodem crimine accufandos’effe cohtendo, qüorn eadem Vox,eadémque fententia fuit Adduxîautem Na-Nazianie. xianzenum ifto modo lo'quentem : e^iu-m^ieit. )dp li. to mçivoju (itoi'ai'.id e^,Jufiittaqntdem eft-, vel creJeretantum, quibus verbis foli fidei iiïftitiâ tribuit. Sienir.) OTçtûmu kW’fit iuftitia , turn iuftitia in fola fide confiftit,quod nosveriffimè docemus ac defendimüs. Quid tu nunc ad hanc Nazianze-ni tam illuftrem fenrenriam refpondes ? Non ne-gat ( inquis ) hominem bonis operibus iuftificari Sola nos fide iuftificati affirmât a ergo bonis operibus

■ nbsp;nbsp;nbsp;' L I B E Rquot; 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î9

ribusnos iuftificarincgatjd enim tantùm pôflii-lat vt credas , arque in credend o iuftitiam collo-cat. Saris ergo perfpicuè remouer à iuftitia prêter fidem omnia. Ar ( inquis) id tantîim doCuir, fublimem reriim cognitionem non eflehomini ad falutem neceflariâ. Si ergo rerum diujijarum cognirio,qu3e res cgregia ac præclara eft, nullum hominem iuftificatquandoquidem fides rantar cognirionis expers fufficit ad iuftiriam,rum ope-ribiis iiiftiriam,vel rua confefîîone derogat- Si e-nim qui omnem ætatem confumpfit in hoc pul-cherrimo opere,vt rerum diuinarum cognitione abundare poffit,ramen iuftitiæ nullam partem af-fecutus eftjprofeétô operibns noftris iuftitiam no acquiri rjecefte eft fateamur.Qiiodenim prxftan* tifsimo operi denegatur , id leuioribus eoncedi nullo modo poteft. Et Nazianzenus non de ceito quodam genere faólorum loquutus eft,fed generalem fententiam pronunciauit, atque id tantùm cuiuis homini neceflariû elfe dixit, vt corde cre-deret ad iuftitiam,amp; ore confiteretur ad falutem, quemadmodu Apoftolus docuit.Fidein enim ve- Rotn io.io. ram confefsio fequitur,vt caufam effeftus. Sic fi-dei Apoftolus Sr iuftitiam amp;nbsp;falutem afsignatî quia confefsionem fides gignit, Sepoftquam in Chriftum credidimus, atque haC fide veram iuftitiam accepimus, confefsione tanquam via ad ûlutem progredimuv. Appellat autem fidem Nazianzenus iuftitiam noftram, nonquodipfa nos fua dignitate meritôque iuftosreddat, (ed feri-pturarum more,quia Chrifti iuftitiam apprehen-dit. Sic enim ait,Confitere lingua,amp; crede Chri-; ftum ex morruis refurrexiire,Se feruaberis. lufti-tia enim eft etiam credere tantùm. Sedhocita ièuefuit, vttibi ipfidignum, quodomitteres, videretur.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;” C. iiij.

jid lacobi eptsiolarn redeumui. Qiiando la. cobus(«Mi7«n ) ncgat hominem iuftificari lt;nbsp;x fidetamùm, amp;exoperibus iuftificari affirmât , loquitur de fidc fiéfa amp;nbsp;fimuUta. aliejitando veterum Jiciiunc locum expofHtü fit tarnen vt defi^a jacebum ßde lo^untam tn ac (^athtdtci homtnis mentem cadat. ^uorlùm e-mm dicerettcitm ^lla nthil eßicacttatu haheat,!juie non modo niUljilmi condncit,'verùrfgt; etiam noxia T aide eFl ? E'^go tllum de vera Chrtßtand^ue fi~ dcy loguHtnm ejße necejße eit. Quod ex allato A -brahamt exempta luce darlut Conßat.Antnfi-tidm Abrahamo fidemfutffe exiliimas? Et tarnen ßla,^nam h^tbuttyfide heet verißtma tuEljficatiim non eße lacobm dtßrieprontfnciat.Q^tßd t^nodde ^na Apoßolm ßde lojuatur, tlla fitts oßendunt. Tu credis(»ny«lt;r) quodvnuJclt Deus,bene facis. sAldeone dement eris,vt^aißllaßde Den, eße credit, bene tu eum ßcere exißtmci^ Ntknl ergo hac noua mterpretationeputtdtm.K amßde fr‘fißdefutßetlotjuutusynumjnam praß^o dtxtß fet, videtts^uoniam exopertbui iuïhficatur l!gt;o~ moytß}- non exßde tantitm.

Ï} latn ad lacobü denuo accedis,euq; nó de fir fta amp;nbsp;mortua, fed ds vera fide loquutiim efle tuo more demönftras. Ego vero de fióta fide loqui la-cobum, quemadmodum Campiano refponde-ram, certiflimis argumentis euincam. Sicenim fermonem ApoJIoftis inftituit : Qui vtilicas (fratresmei) ß ^nis duatfi fidem habere, opera

vero w«« habear.^^ hoc principio obfcurum non eft.qualemlacobusfidetnfignificec, in quadam inani verborumiaftatione pofitam,nullis opcri-bus comprobatam. Qux enim fides opera non ha bet,ea fida eft:de hac autem fide, quat operibus caret, lacobus loquitur,quemadmoduin ex ipfis verbis liquet,Quare perfpicuum eft de fidafide hune Aportoluin loqui. Id quod ex fequentibus etiam magis manifertum eft.Nam de eiufmodi fide loquitur,qu3e nudis amp;nbsp;egentibus,non nifi ver-bis arque operatis fuccurrat,^^« cumpM:e,caIe-fc’te y ^7S/»rlt;ïgt;w«^nihiI verôpræftet, quodilli defiderent. Hæc fida fides eft,quam etiam laco-bus,quia fadis caret, mortuam vocat. Si verb ri-mortua eft,ergo nda eft. Tum concludit,eam demùin veram elfe fidem , quæ operibus demon-ftriri pofsit,cuiulrnodi cùm ilia non fit, falfatn fi-étâmque efte fequitur. Sed illud quod fubiungit, 17. omneni dubitationem tollit, Vifne enim doceri, i8. quam fidem lacobus neget cfle ad iuftitiam amp;quot;nbsp;fa-lutem efficacem? Id potes ex iftis verbis cogno-feere: Tu crédit De»m vnum effêtreilè facts ;

Damones crednntlt;if contremtfcnnt- De fide ea loquitur ,quæ in ipfos etiam Dæmones cadit; at ea fides fida eft,8L fimulatajamp;r mortua , ergohzc ij-ilia fides eft, qua nos Ibla iuftificari lacobus ne-gat. Nunc mihi ad tuam Confutationem facilis refponfio oftenditur. Primùm enim,quod qux-fis quis veterum fie locum iftum expofuerit, vt o-mnés veteres hune locum aliter explicarent,ego tarnen ipfis verbis fretus fie omnino explicadum elfe contenderem.Sed xquius fuit, quando iftam expofitionem improbas, vt quis veterum aliter hune locum exponeret,ipfe declarares.Tarnen pe titioni tux fatisfaciam. Sic enim dico hune locum ab Auguftino expofitö elfe, cuius hxc verba lunt:

' Jitcobus quot;vehementer infefluf eß eisgt; /futfajtiutßJem ovcÀta. optrfhfu quot;valere adfalutem, vtdloi eüam ddemo-nièue comparet. Vides ergo lacobiim ex Auguftini fententia,de fide fióla operümqiie vacua loqui:Na dxmoniacam efTe fiélain nemo dubitat. Atque ex haclacobi difputattone ad extremum coll git, Qnoiißtie igit-nr fallütur,(futfide mortua fibi vttam pf^ffK‘!ttnpaIltcenturi Et alio in loco Auguftinus, inprxfst'. JacobMf,inlt;\\M,in Epi^to/a fka contra eos,e}ui nole-bantlte,quot;ieoperari.,defolafideprafamentes,tpfiae -A~ braha opera commendauitExo vnius A uguftini iu-dicio coatentus,quoufque tu nobis veterum ali-quem oÜenderis,qui locum hue aliter putarit ex-ponendum.Reftat nunc vt tuas ratiunculas excu-tiamus,quibus hac veriffimam expofitionem no-ftram euertere conaris.Quorfuni,inquis,id dice-retjcùm Iida Iides non modo nihil ad falute con-ducatjfed ei etiam noxia fit.Fida hæc Iides, cótra quam lacobus difputat, eft nuda religionis noti-tia, cuius externa profeffione multi fibi iuftitiain acfalutem promittebarit. Hane falfam quoiun-dam perfuafionem lacobus diluit,eaque fide,qu3e tantum in ifta rerum diuiuarum cognitione con-fiftit, nemineui iuftificari pqlfe conuincit. Hane Angu(l.de cife Apoftoli mentem exAuguftino difeere potui-verba funt : Homines non tnteliigen-testi^ubd ait Apostolus, Arbitramur iuflfican homi-nemperßdem finç operthus legis ,putauerunt eum dtcere,Jufficere iKminifidemiettamfimal'e viuoe, bona opera non habeatAurn xsio^dpfa eflfides, tjua fideles Deifeparat ab immueks Damontbus :N am ßp ipfi,fiKutdtcit Apoftolus lacobus,credunt(ir con-tremtfeuntyfed non bene operantur. Et alibi, fidc^tunefaerat exorta( fidem niortuam iuftificare)y^p(ÿ?flÂclt;e epiflola,Petri,Joa-nis, lacobt, efiquot; luda contra earn maxun 'e dirtgunt

tionem, vt vehementer aliruant fidemßne operibus nihilprodeTe. Adiufigis , id ex Abrahami exem-plo manifcftum efle,amp; qiiæris an ego fiftam in A-brahamo fuifle fidem exiftimem.Nullo modo Du-fxe? Abrahæenm/véram viuamque fidem fuiffe fcriptura prçdicat.quod fuif ex illiiis operibus at-que obedientia mànifeftum Hanc! veram Abrahæ fidem,quam i 1 le fuis faélis declarSinr,horiim ina-niopinioni diflîmillimam fuiffe Apoftolus con-tendit. Quod autem ais, lacobum pronunciare, Ahrahamum nod fiiiffefolaftde itiftificatum,Hcèt veriffitna , id ego apud lacobum nufquam inue-nio.Ait quidem lacobus ilium opeiibus iuftifica-tum effejhoc eft,iuftum declaratàm,quia veræ fi-dei,qua iuftificamur,fruftus veros protulit,quad-do Ifaacum obtulit.Ttaque hune non mortua, fed vera fide prsditum fuifle res ipfa comprobauitj qualem ifti homines iatlitabant,non cftendebât. , Atque hoc eft,quod Abtahæ angelus dixit,Nunc Gen.«.», expertus fum tetimere Deum,cum non fubtraxe-ris filium tuum vnicum à me. Hoe faèlo iuftifica-tus fuit Abrahamus,quia fc vete in Deum crede-re teftatus eft,atque eo modo vt Apoftolus ait,im-pleta fcriptura fuit, amp;nbsp;omnes verum effe perfpe-xerunt, illuqi Deo credidifte,atque hoe ei ad iu^ ftitiam imputatum efle. In quo fidei folius iufti-tiam lacobus nullo verbo violauit.

ld verb quod fequitiir,^^/fo«è demens es,vt qui fi£lafide Deum effe credit, eum bene facere exifh-mes'. Vide(quxfo ) quorfum fpelt;ftft,amp; tecum reputa quem ifta oratio perftringat. Non enirh itiea haeç funt ,fed Apoftoli,qu3e reprehendis. Sic enim lacobus; Tu credis Deutnvnumeffe,bene facts: çft' Dxmonta credunt,(p- contremtfeunt. Quod ergo iftos homines bene credere afhrmat.

'44 D E SACRIS LITERl S idipfum etiam crederc dxn^ones docet, ex quo hanc,ficieni, qua bene credunt vnum elFe Deum, fidam cffc intelligimusjcùm earn lacobus dçmo-nibus etiam tribuat.Si eum,qui hoe dicit,dementem vocas, infpiritum fandum atque in Apofto-lum apertiflimè blafphemus es, à quo edodi fu-mus impios homines,amp; daemones vnum efTe Deii crederc, amp;nbsp;rede , quia non falluntur multoium Deorum falfa opinione, amp;nbsp;credunt quod eft ve-riffimum,quódq«e omnes credere, eeeffario de-bent. Quod autem nos lacobus ex fide tantum iuftificari negat, id de hac inani, fida,mortua, i-maginaria, caduca, diabolicafide intelligendum eflcjtotum Apoftoli argumentum^clariffimè c-uincit.

Iacobus,w^«w, hominem iuftificari ait ex operlbusjid eft,iuftum comprobari,déclara -rijdemonftrari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;faluei j^poflolocurA

rattone iußnid opimone apndho-mina con/è^turtmitryde ver A Antem iuïlt^catione^ ^uactramDtotH^i tfficimttrynon fint ßltatM, jipAge vero hot nHgas,vide etiamobficro-gt;{fi^Md vtderepotei}ijuam fiibt belle tfla cohAreant', fident iUamvefiram opertbui comprobart, demonfirAri, declttrAri^^UA tarnen omnia nthtlejfie altudy tjaam in'jwnamenta^^frfordet.^fr veram tniijuttatem a • pud Deum ajjerttu. ^^d hoe monfirt efl Kbi-tak^re^ Eundem hune erroremteiuem tu^o vos/lu-dto tueri conamtnh Eunomio haretico i^uguili-ntu tribuit .fit d ^^od vultd-htrefi, 54.^0^ vero ajfiers tx Augufimo bb.^^t^uafi, ']6. cornmenturn veürum

Ve flrum plane refilUttdr C^tholtc^ ecclepa degm^i cùfi mat. Quit entmvntjuam C atholicM operthut vetfiflemprieceelentibHS,rtc/amanie Paul», iuffi-fteiM tnbuityVel ß^utttbtts,ajjerent,e lacobo^ ne-gauitij^eßra certè hlt;tcfimniaßentiepui ne^uefra-cedenitbus (ielent opertbus,nec fetjuettbns cjMctjKA tnbuenflum eße docetis.^/it^ue hac ipuieti de »w-fltßcauonif dvgmate bremter fcrtbo.Rem enim häs pro dignitate tra£lare alttrtus loci effe intelligù.

14 InterjJvetationem huius lod 'noRram,quii commoucre atque eueiterenon potes j eluderc tarnen aliquo modó conaris,8c turn clamas, Apa~ ge htu nttgof : qux fi tibi difpliceant nugx , nihil eft,quod nobis fuccenfeasnux enim funt, no no-ftrx.Quis enim noftrum hunc Apoftolum dixit id tantum docere voluilfe , quemadmodiim poftis iuftitix quandam opinionem apud homines con-ciliare,de vera autem iuftitia nihil tradidiffe? Quafi qui prxfcribit, quibus iudiciis atque argu-mentis te vcra iuftitia prxditum efle comprobes, is minime fit de vera iuftificationelolicitus.Cùm enim lacbbus iuftitix fruftus proponit, veram-quc iuftitiam , exneceftariis 8c perpetuis effeóHs demonftrat, nónne veram iuftitiam à falfa iufti-tiæ opinione diftinguit, 8c de vera iuftificatione, qua coram Deo iufti furaus,feefle folicitum de-clarat?Sin id minime tibi curandum videtur, pdf-fimiifne iuftitiam noftram hominibus teftatam facere,vt noS efle iuftos omnes intelligant,quam-obrem Apoftolus ait, Oflende mihi fidem tuam tx opertbw tuii ) nbsp;nbsp;ego o^lendam tibt ex operibtu

meiifidé/n mearn^ Nullam ergo fidem lacobus pu-tat elle veram,nifi quæ poffit fa élis veræ fide i proprijs agnofci,nec vlli iuftificantur cötam Dto(in-fantes femper excipio^nifi qui fe iüftos efTe veris operibus ceftantur.Deinde iftam interpretationc non ipfi inuenimusjfed ab iis accepimus,quorum tn iudiciurriréfpïïere non potes,quia nee Lutheran! fiierönt,amp; iumma femper authoritate apud tuos valuerunt.Sic enirn Thomas (Deus bone, vt tuis verbis vtai j quantus vir? ) hunc hums Apo-Thomat A- ftoli locum expofuit. Htcloejuiturde opcribuife-‘

dum ijuodiulfificatio diettur ittfitUA infitfio^edfieü-dum i^uoddiciturittfî'ittA exercitMioiVeloflenfioyVel nnßtrnmatio-Haaf: tu nugatum eße minime dices, Du«fc,r)ecdcbes de tuo magiftro tarn iniquê iu-dic3Te.C9nfi^m^Mtionù autem vocabulum quam vim habeat,ex aliis ciufdem verbis difee,«?^«»»-mata elbiid tft,4ngmentatat^ amprebata, nbsp;nbsp;öfien-

fa. Gen. i'l. tiunc co^oui ^uod timeae Deurn. Glerta oidi-sje ctigm Glofla ordinariain ilium locum feti-na in Iacob, JVbrahamum elfe iuftificatum fine operibus fblajfide, fed tarnen oblationem filii fuif-feteftiiponium fideiiuftitiæ. Quid amplius de-fideras,/,,,aut,quid feribi illuftrius à quoquam .potugÿ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

1, Sed iaxn progrederis, vt foies ,amp; cum mon-gt;ftro,nelcio quo, dimicas. Nosenim nullum hü-iufmodi monftrum,quale tu fingis,agnofcimus,amp; qualecunque eft,tuum elfe affirmamus. Obfecro enim Durxe,tU3mque côfçientiam appello(fi tè nonomnem confeientiam praeiudicio amififti) noftrumne hoc dogma eft ,Tuftificatorum re-natorum opera n in il aliud elfe, quam inquina-nrenta,amp;fordes,amp;veraminiquicateni? Sicciric

.1;- c.; , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P“'?'

L IBE R I. J ^7 ptttabas quemquam dcfipere, vttibi ifta fcribéti credeiet ? Piorum opera dicimusefle Dci do-na,Deo placere,iiique amplifsimam Sc promitti, amp;nbsp;perfolui inercedem : tarnen non effc perfeda, queniadmodum lex diiiiha poftulat,nec omni vi-tio carere,propter illam peccati contagione.qux naturam noftram corrupicjnec penitus in Hac.yi-r ta extirpari potcft. Opera verb piorum fie Deus probar,quemadmodum pios ipfos fufcipit.Etfi e-nimpijmultis vitiis laborant,illos tarnen Deu,4 propter Chriftum amat:fic opera noftraa^qu.an-quamnon omnino perfeäa ,recipitDeqs,ac rç-j muneratur,fibique grata eite teftatur. Verum,yt opera Sanftorum nihil fint' aliud, quam fordes,, quam inquiiumenta, quam iniquitas, id à'noftr» fententialongifsimè alienum elle profiteor-““ Eunomio verb quod nos fimilcs elle dicisj in CO nobis omnibus lucnlcittam iniuriamfacis. Sic de Eunomio feribit Auguftinus, Ferturettamz/f- Angoft »* ^ueadeofiujiebonù moribus immicui, quot;Vt ra,ret cjUôAmU cuicjuam obeffetejHorumlibtrpei^e-tratto,Mperfeneranttapeccatom,fi hmus,^uamp; ab Ma docebatur,fiâetpartteeps effet. Hoc nos dicimusî hoc docemusæhriftus fuâ caufamjnoftrâquein-nocentiam vindicet.Honeftâ vitâEunomius à vc-ta fide difiunxit,nosveram fidem nunquam à fan» dis moribus feparamus : omni fceleri impunita,-tem Eunomius concefsit , nos vitainæternani nullis,nifi qui plè fanétéque viuunt, pollicefnur'. Itaque Eunomium, flagitïofît vitæ màgiftriitti,at-qucomnes perditæ feôta: difcipulos damnamui. Tarnen tu nobis Eunomianam fenrentiam im^ pingis. Auguftinus in eoloeô »inquoduormW Apoftolórum fen tent ias conciliar, fidei iuftitiam tribuit,operibus adimit :.hoc noftrum coinmen-turn, vttu ais, non refellit. Deinde, lacobuip dç

inani fide loqiiuruin efle fcribit: fie enfm ait, JE/ Augu.quxf.rfA««dtcitjinanerneffe fidem fine ot)enl)M‘. Quare »»4-7«: quod Abrahamuiii lacobus operibiis iuftificatutrt effe dicit, id intelligitjcum fuiffe nó inani fed ve» tafidé amp;nbsp;iuftitia pvæditum, vefeque iuftum fuis faftis dcclaratum : hoc veftrum commentum palam refellit. Operibus veto tantum nos deferi-tnus, quantum effe omnino deferendum ex feri-pturis didicimus. Non enim ex operibus noftris nouiim nobis Chriftum fabricamur,vt eorum nos meritis iuftos fieri j vitam cæleftem confequî fperemus. Hæc opera,banc iuftitiam,hoc cxlum Vobis libenter relinquîmus.Sed hanc caufam alio loco traólabismam haftertus nihil profeóto dodli hominis exiftimationc dignum attulifti.

T(ibiami£cclefiafitcum-,iJ^accab£OS,ai‘fHe A-boi complura Itbras è Canone repente vos dtifttn-xifie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;afierit, Quo in loco mtrum

tUM exultet oratio , ifubd Sapienttam t vttl^ Salomoxis tn/cnbttur filij Syrat h hbrumf fudidoi^t^r T obtain tn Canone non ejje Htere-^ nymw ajferat ; fid vide^ ne ante vi^fortarn trtarn-»-phnm canas.^Hts enirn non mtrerar tantttm quot;Theo logttm nondä dtdictffe no omnes C.anonica fcripiu-ra Itbros eodem tempore ^b vntuerß Catho/ica Ecclefia receptosfatfiû£t oHrn de nonnalits facra ficrtptnra Itbris aplenfiijue dubttatwn fitti^do lt;fut~ bas ne vos ipfi (jutdem nunc dubitandnrn efie,di~ eere audetis, H es hbros Hieronymus lojepham fiyuutus in Canone non ejfe afiermi.Certe tn Ccit-^ ctlie. j.Carthag. £im,afy.fitjeepttfitnt cittns Con^

tnenKgt;s,(^ Frtdentinum.Necjue ob/curum efirnnl tif anti LmhentmIt-cuhs ab omntbm prorßif £c-cleßii tn Canone habitas attjue reaeptos futjfe eliculè vero Qaietannm ntbis obiicts' ßttneare multo i^nam dsitbat arrvganttus la-^uutfutijuodante nos Cathartntts, (^anus cen-fuernnt.

15 Magnum illud crimCn fuitjquod nobis Campianus obiccit,quando nos facros libros , amp;nbsp;quidem repente è Canone dilpunxifle fcripfit, quafi om'nes audacia , quicünque in ecclefia exti-teruntjviciflemus, amp;nbsp;qui libri lemper habiti pro Canonicis fuevunt, fubito de Canone fuftuliire-mns. ItaqueHieronymiiinSc Epiphanium ad-. duxi J quorum icnpta cum noftro de his libris prolog Ga-iudicia confentiunt , vt o nnes nullum librum leat. repente à noftris difpunélum effe perfpicererit. Epiphan. de

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* f , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llKIlfu. X

Quantlo autcm negate non potes , quin liorum ponder. Patrum fententia eadem plané fuerit qux noftra eft,aliquid tarnen qnod refponderes cxcogitafti, quod cuiufmodi ut', omnes cupio confiderare. Non omnes{mi\\i'\s')Canonicaßcripturahbri eodern tempore ab vmuer(a Ecclefia receptt fint.lioc quidem,quod dicis aliqiiicf fuilTetjli hos libros Hieronymus in medio reliquiflet, nee fuum de illis indicium palam pronuncialfet. Cùm verb hoso-mnes Hieronymus tam faepè Canonicos efle neger,amp; difertè Apocryphos vocet, in eo perpetuó Ecclefix indicium proculdnbio declarauit. Nili enim hos efle Apocryphos Ecclefia iudicaffety

non eos Hieronymus fcmper in Apocryphis nd-Hietonym. nicraflet;difertè autem icci^ittEccleßa legere s'î^m quot;nbsp;'* hbresyfed tarnen inter Canontca^_fcrtptnrM “»quot;'O'’- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, quodde Chriftianorum ecclcfiain-

telligendum eft,quandoquidein ludxorum eccle-fia hos libros ne quidem legit aliquando. Quale igitur eotempore,quo Hieronymus vixitjccclefiç' fuerit de iftis libris indicium , ex hoc Hieronymi tellimonio, clarifïimè cognofei poteft. Deindt cùm ipfe hos libros Hieronymi xtate nôdum re-ceptos fuilFe fatearisjdoce ergo quo pi imùm tempore fuerint ab vniuerfa eeelefia recepti,vt quan-do Canonici efTe cæperintjintelligamus.Cerrè (in-quis)tzz Conctlto yCarthag-in librorum Canonicoru numeram afcnptifunt.fi.z hoc Concilium non fuit Oecumenicummôdum igitur hos libros ab omnl Ecclefia probatosefle intelligo.Imo (inquis) hu-ius ConciliiCanopes Oecumenica fynodüs Con-ftantinopolitanaprobauit. Ita nouante feptinge-tos ferè annos ƒ Chrilïo vel tua confelïîone rece-pti hi libri ab Vniuerfa Ecclefia fuerunt. Quid interim deflorôtiffimis illis luperiorum temporum Ecclefijs llMuemus jin quibiis hi libri non funt publicc re/epti arque approbati?Iam ergo fi tempus ipfui/ reputemus , quod inter horum libroru editloném atque hoc Concilium Conftantinopo-iitanum intercefïït,plufquàm mille annos fluxilfe ieperiemus,exquo Ecclefiafticus,Iudith,Tobias, liber Maccabæorum,Sapientia, Baruch amp;nbsp;reliqui dicuntur effe à fuis authoribus côfctipti. Hinc fe-quitur hos libros plufquam mille annis,fine au-thoritate Canonica iacuifle, quod de diuinis fa-crifque libris fine fcelere affirmari no poteft.Quis cnim dixeritjEcclefiam tam multorum feculorum libros tam multos à Spiritu fanélo eeelefiae com-mendatos ncc recepiffe, nec agnouiffe? Augufti-

nus quando quxrit vnde intelligi pol/it qui libri Canonici fint,duariim reriim neceflariam eflc cö-Auguft. con fidetationem docet,vt habeant priinùm niuin illius ecclefiac, in qua author vixit j deinde continuam fublequentis ecclefiçconteftationem. Hisautem libris vtrumqiie deeife animaduerto. Nam ludacorum ecclefia eos lemper rcpudiaiiit,. à qua tarnen,fî Canonici fiiüTent, recipi oinnino debuiffentinec feques ecclefia pro Canonicis ha-buit.quemadmodum ex omnium ferè Patrum li-bris,amp;- temporum hiftoria cognofcimus. Orige-rtesapud Eufebium non plures agnofcit veteris Teftamenti libros Canonicos,quàm quos Hcbræi Eufeb.Iib.«. recipiût. Cyrillus Hierofolymitanus eofdem tiim ab omnibus Chriftianis fufcipiendos amp;nbsp;logé-dos eife acerrime contendir, aitque Apoftolos,8c roióiy. veteris ecclefix Epifcopos,qui nobis erant multo • fapientores, hos folos ecclefiætradidifle.Tpàr «Pi •w nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xeti/iii : cum j4pocryphts ( in-

quit) nthtLttbtretßt- Nihil aut difertiùs au^ vehe-mentiùs dici potuit. Athanafius in SynoÄ hos i- Athanaf m pfos enumeratjtum adiungit, Prater tins atttem syf’op *'» funt adhuc ulij eiußdem veterts inßrumentt Ithr^non quot;nbsp;Canonici, sjui Catechumenis rantutn leguntUr • Na- Nazianzrn. zianzenus eundem numeru proponit in verfibus, ’n?' atque ad extremum hoc modo Icribit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f/.r'

«r-nSiTi«. .i-z/ermj Te-lamenti Idsros viginti duot- '-poßut, Hebraorum Itteris pares. Ruftinus author antiquus, vel quifquis ilte fuit, qui Symboli ex-pofitionem edidit, quam in Cypriani libris le-gimus totidem omnino recenfet Canonieos; de Cyprian, ii* reliquis fic fcribit , Sciendum tarnen efi , alvf librtfunt ejut non Canonici fed fcc/eßaß’tciii^i^i^^^ à matortbus appellati funt,vt efi fapientta , (fc.

51 DE SACRIS LITERIS quorum idem eft de libtis Canonicis arque Apo-cryphis teftimonium. HiPatres ram multi j ram clari, qui tam variis Sc t.emporibus3amp; locisvixe-runtjUoii minus apud nos in hac cailla valere de-bent.quàm fi ipfam Ecçlefiam illorum temporum loquentem audiremus.Nam qui erât his illuftrio-res, aut fi illius ecclefiæ indicium fcire volumus, qtios potiùs quàm iftosconfulemus? At hi,vt vides,eofdem agnofcLit Cannnicos libres,quos ipfi nos agnofcimus:eofdem pro Apocryphis reijciût, quos ipfi reijcimus.

Quid tu mine his teftimoniis conuidlus, habes quod refpondeas? ,£)f.«e«««//Âf(inquis)//^tf oltrn Aubittitnmfnitide tjutbw vos non audetis nuncdu.-httare.^t de hislibris Ecclefia Iudxorum,qu3E fo-l.r olim Chrifti vera Ecclefia fuit,amp; hi Patres minime dubitarunt.Nam ilia ludçorum Ecclefia hos libros femper reprobauit, 8c hi Patres nullos li-bros in Canonicisnurnerant, nifi quosludaeipro Canonicis habuerunt.Quicquidellenimin vete-ri Teliai^ento Canonicum,id ludæis traditû fuit. Rom 3’ Suemadmodum Apoftolus ad Romanos difertè Ççï\\gt;\t,Eii crédita funt eloquta Def. ith'i libri lu-dæis traditi non funt,quia ne Hebraicè quidéferi-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pti funtiDei igitur eloquia no funt. Et vêtus qui-

Luc.16 39 h nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;o

Luc J4.:7 Teltametum illud eft: Habent Molen amp;pro-phetas-.Exorfus à Mofe Ôc omnibus prophetis, in-terpretabatur illis in omnibus feripturis de ipfo. Omnes ergo veteres feripturæ Mole ac prophetis Art’!■ 23 continentur. Studens eis perfuadere ( inquii de Luc-24.44- Paulo Lucas) ex lege Mofis amp;nbsp;prophetis : Omnia Ej'lwf. 2.1-O- (ait Chriflus ) quae feripta funt in lege Mofis, 8f Prophetis,8c Pfalmis de meiatque Apoftolus Ec-clefiam in fundamento prophetarum, amp;nbsp;Appfto-lorumaedificatam efle feribit, quia dodlrina pro-pjietica 8c Apoftolica nititiir. Cùmautemhi li-br»

bri à prophetis nec fcripti nec approbati fuerint, certè prophétie! no funt.Et Apóftolus ait, Deinti Heb.i i-olitn loqiiutum efle Patribus per prophetâs; cùm ergo hi prophetac minime-fuerint.Deum non elfe per illos loquutiim lequitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Hîc tu mihi ConciliiimCatthaginenfe obiieis,' egotibi Laodicenum refero,qiiod illo non multo antiquius fuit, in quo iiden! iibvi veteris Teftâ-menti recenfentur,quos noftræ ecclefiae pro (actifs amp;nbsp;Canonicis agnofcunt,nec vlli omnino alijtcla-réque præcipitur,«eahtjHtornterea le^antur, in^ antho''ttaternrecipiintHr.c'arth2^'\nenCe auté cilium in fuo Catalogo, quinque libros Salomo-’jj^ nis recenfetjcùm tarnen non nifi tres elfe Salomo-nis fatis conftet.Nam Sapientiae liber Graccè feri-p useftjvt veteres iudicarunt, Ecclefiafticum non Salomon,fed filius Syrachi compofuit;amp; Ca-nonkoshoslibros Concilium vocauit,quia mo-rum norma peti ex illis poteft,non quia fidei nor-mam continent,quemadmodum Caietanus obfer-uaiiit. Conftantinopolitanum vero Concilium, inquis,huius Carthaginenfis Canones approba-uit,Quid mirbNam amp;nbsp;Laodiceni etiam Canones S”'quot; a';?*’’ lanciuitjin quo illi negantur elle Canonici, o- u. mnino vellegi prohibentur; amp;nbsp;Canones etiam Apoftolicos approbauit, in quibus très Macca-batorum libri in Canonicis ponuntur,cùm tarnen Carthaginenfe duos tantum nominet,8c SapiétiÇj'Apoft can; ludithjTobiç,libri prætermittantur. Et vide veto' *s-etiam atque etiam Durxe, ne huic Concilio ni-miùm tribuaSjà quo noftriHonorium Pontificem Romanum pro hæretico damnatum elfe, cum h.v-refis nuquam pofiit in Papam cadere, vt tu exiiti-mas.Quid verb Florentinum,amp; Ttidentinum de-creuerit,nihil eft,quod mihi narres,qui null.r ho-rum Conciliorumauthoritate commoucor.

Quod autem ais,non obfcurum ede muleis ante Lutherumfeculis hos libros pro Canonicis ab omnibus prorfus Ecclefiis receptos fuiffe gt;nbsp;quafi poft Carthaginenfis amp;nbsp;Conftantinopolicam con-cilii décréta nullus vnquam Chriftianus de illis dubitarit, qiiemadmodum ifti folent contendere poft Eccleftç fententiam nefas efle aliter omnino iudicare,nulli quidem obfcuru elfe poteft, quàm hoc à te dicatur inconfideratè. Ego contra palàm veréque affirino hos libros nunquam vII is terapo-ribus ab Omni Ecclefia pro Canonicis amp;nbsp;diuinis habitos fuilîe J quod paucis teftimoniis apertiflî-Damafcen. demoiiftrabo. Poft Synodum Conftantinopo-cap.ss. litanam Damafeenus vixitiSc luos de Qrthodoxa libros ediditj in quibus non plures, quàm vi-ginti duos veteris Teftamenti libros numerat.Sa-pientiain Salomonis Sc lefulibrum laudatquidé, led in facrisnS reponit.De Tobia veto amp;nbsp;ludith, amp;nbsp;Maccabæorum hiftoriis ne verbo fane memi -Hugo de s. nit-Hugo de S. Viftore,hoc libros legi quidé ait, vift. in pro SedincorporetextMi,autinCanoneauthoritatùfcri-log.lib.^ri- Ijinegat. Lyranus de libris Apocryphis idé pror-^smcap7.^ ftatuit,quod nos,quem doôlum fuifle virum,amp;: iyran.inptorerumperitum,amp;r Romanæ ecclefîx alumnum nô jog in lib. ignoras.Hugo Cardinalis magnam apud te autho Apoayp . jjf habeat eft necefle,nili tibi Cardinales pa-rùm Catholici videntur,aut minùs quàm oportuit fapientes. Huius hi verficuli funt qualefcunque: «n”pr''oioquot; * Refiant Apocrypha, lefks, Saptentta, Pafiar ; Et lofuac. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jldaccabaorum Ithri, ludtth , atrjue Tquot;ohitu. Hi

lt;jHodfunt dubtj, fub Canone non nutnerantur: Sed eyutavera canuntt Ecclefiafufitpttillos. Siquem-Inprolog, admoduni hos ecclefia recipiat, quæris, ipîetjbi lib^Ke’um nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■elpondeat : Ta/es ( inquit) recipitec-

1 • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonadprobationemfdei ,fidadmlt;nnm tn-

ßyuUwnem. Ne vero hune tantùm Romanæ Ec-clefiac Cardinalein ficfcnfilfe putes , Caiecanutn ctiam Cardinalein nofti totum elTc in hac ç.aufa noftruin. Ex h is hovuin fcriptis,non obfcuvè per-fpicimus libres illos,quos noftrac Ecclelîx Apo roe'ntfjn^H-cryphos elfe ftatuunt, nunquam haèlenus ab jo-ftor.vet.T«-mni Ecclefia pro Canonicis amp;nbsp;facrofanftis habi- ftament. tos fuitfe. Cuni Caietago Canum amp;nbsp;Catharinum litigare facile patior ; quanquam nihil eft, quam-obrem non vnum Caietanum multis Canis amp;nbsp;Ca-tharinis anteponam. Sed bene habet;Romani Cardinales hos libros non elfe Canonicos tertan-tur,qui Ç fuiflent ab orani Ecclefia pro Canonicis recepti, id illi ignorare minime prqfefto potpif-fenr. Cùm autem non illi modo , fed alii etjam celeberrimi authores hos elfe Canonieps negent, quàm tu verè dixeris efle hos ab omni prorfus Ecclefia habitos pro Canonicis /facile nunc pmnes iudicare polfunt.

dis Apocryphos libros, amp;nbsp;tradi-tiones quafdam facris Dci feripturis cxæq tiare, tut in hocjàtts es flTnilif.j4t!]ue,'ut vete~ ri fifturprouerhto,Stmiitßmperßmia eß. ^uib'tu tntm hdteticis olttnfamtliare non jiitt, ad ßlum T)etverbum firtptum prouocare'i N os Tatrum quot;ptfligtjSinhdcrentes,‘Tt^Hlopotiùs fjuam vobts pa-rebitntu : State ( tn^utt ) tentte 7quot; ijuas dtdtctflts. Cl 'Tertulban. de Coron, imht. Hanc fi nulla feriptura dctcrminauit, ccr-tèconfuetudo corroborauit, quæ fine dubio de Traditione manauit. Ergo qust-D. iiij.

Minus an amp;nbsp;Traditio non fcripta non debet recipi.EtT^/z/.dr Spin/H fan^o.cap.ij. Qtiæââ babemus àdoclrina feripto prædita,quçd3m rulAiSex Apoftolôrum Traditionc. Et Au* gnftinMf de Cyptitino contra Donat. cap.z6^ Ad fontem rccurramns, id eft , ad Apolloli-çaniTraditioncm- Ethb t.de 'Baptif. contra Donattf. de Baptifmo non repetenda loefttens: Quam confuetudinem credo ab Apoftolica Txaditionc venifle. Et Ith.iQ.degen.adUt.ca, deparnulorum Baptifmoy'^ec otnnino crc-denda nifi Apoftolica clTct Traditio. Deni-^ae ad lanttar, Epi^o.\\3. Illa quæ non fcri-pta/ed tradita cuftodimus,qnæ quidem toto terrarum orbe obfcruantur,amp;c. EtadCaffu-taurn. In his rebus, de quibiis nihil certi fta-^tuit diuina fcripturannos populi Dei, vcl in-ftituta Maiorum pro lege tenenda lunr.

jg si Traditiones Duræe,facris lite-ris exæquandas e(Te negas,nec tui quidem es,nec tuoruin fimilis. Nam Tridentinum Cocilium vnà cum veteris nouique Teftanienti libris Tradtno-net etiam pari pietatit aÇeEtii nbsp;nbsp;reuerentia jitfcipit

acveneratur. Quorfum ergo tiium illud de Simia prouerbium fpeólauit, nifi quod veftras illas tfa-ditiones fimiis magis quàm Chriftianis corffen-taneas efle indicates? Sedownibaiânquis, hareti-cit familiare ftmperfuttadfolum Dei verbum fert-ftumprouocare. Non fuir. Quàm multixnim hæ-retici fcripta quædamocculta,amp; libres Apocry-phos.

phos, amp;nbsp;tradttiones taeitas vendicabant? An ne-fcis quantum Manis fui fundamento tribuerint Mànichæi?Quid alios commemorem,qui fcriptu-rascontemhebantjCharcasfuppofitiasafFerebant? Etfemper haerecicorum illud veftrum tamiliare fuit, nolle in fobs fcripturis acquiefcere. -Aufer (inquit Tertullianus) h£irfttcisA^lt;t cum Ethnicis Tertull.de fapMnt, vt defcripturu faits ejHaflioneißtatßflant, cf fiare non poterunt. Quare ad folas fcripturas ’ prouocarenon haereticorum eft, fed^orum qui quaeftiones hæréticas euettere ac refutare volunt. j Paulus autem, in cuius veftigiis veilem inhxre-res, Traditionis nomine doólrinam traditamfi-gnili.at, quam primo verbis póft fcriptis Thelfa-lonicenfes docuit. Hane dodrinam verbis feri-ptifque expolitam iubet Theffalonicenfes Apo-ftolus teuere, non de incertis quibufdam tradi-tiunculis laborare. Tertullianus in libroPrat- Tcrtull. de feript. fe foils fcripturis contentum efte fatis in-dicat.Sic enim ait ; Nobis curiofitate optts non eft poß Chri/ium leCurntnec inijuifitionepoßEuan-gelttim-C'ttm credimns-,mhtl defideramMi'vItra cre-dere-.hocenim primmn credmus,non ejfe tjuod vitro, crederedebeamnsdtA vides cùm primùm cipimus Euangelio credere, nihil aliud quod credamus deftderari. Sic quidemTertullianusfcripfit Ca-tholicus; póft autem fad us Montanifta-multas Tradiciones commemorat exillius haerefea'S in-ftituto.» Quanquam ex ill is tarn multis T taditio-nibusjde quibus in libro de Corona militis tan-topere cotendit,nullas Ecclefia nunc veftra praeter vnamCrucis fignandae retinet. Nae tu malus es Romanx Ecclefiae patronus, qui Montaniftam Tertullianum pro traditionibus veftris loquen-tem introducis,amp; illas tarnen Traditiones vrges, quibus Ecclefia Romana iam olim vti defiit.Bafi-

V» DESACRtSL ÏTF. RIS lafil.OTï^' lium vció Erafmus in hoe loco conuptum e(ïe piitat,quod eo magis ceeJibile eft , quo ipfiim a-libi aliter omnino fcripfiire clarifïïinuin eft. Sic J-Twimy«» 'n enim habet, Atanifeßa eß à fitie defe^lto, (ß' cri-y*- nbsp;nbsp;menfuperbityvel reucere altpud ewHtn nbsp;nbsp;fcri^tA

introducere alttjuid cnrum e/Ud.firrptm non funt.ytc\inlt;\WKamp; habet gt;nbsp;has Bafilii Traefitiones veftra Ecclefia plerafqiie iamdudum abiogaiiit, quod minime oportebatjfi étant Apoftolicae.Au-gullinus auté quanta Icmper grauitate fetiptura-rumàüTWPXHXF défendit, vt nihil omnino admi-ferit,niii quod fcripturariim authoritatecompro-baripotfet? Sic enim Petilianorefpondet, Aufe-Auguft.çon- ranturÜlade rnedio,t^Hie aduerfitt nos inuicem, non îam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dsutnts Canonicis Itbris, fed aliunde recitamus.

Apoftolicam veroTraditionem in eo loco.in quo deCypriano loquitur, dodrinam feriptis Apo-' ftolicis traditam vocat. Et baptifmum nô effe re-petendiim, piaeft amp;( Apoftolica Traditio , quia feripturis confentança eil, amp;nbsp;ex feripturis con-firmari potefl. Sic paruiilorum baptifmum Apo-ftolicatraditiortecomprobatum efle fateor, quia funtclarifjfima fcripturæteftimoniajquibus Chri-ftianorû infantes baptizandos eife inteiligimus. 111a autem quæ vbique obferuantur,multùm pro-culdubio valent ; fed veftra huiufmodi non fut,t. Nullam enim potes traditionem Romauaip pro-ferrt, quam nos improbem«s,/ï illamtototerra-riim orbe femper obfeniatam efte eniçciis. De-nique in rebus mediis, dcquibtis nihil feriptura certi in alcerutram partem ftatuit, morem po-puli Dei, maioiumque inftituta concedo magni efte facienda. Tarnen vos nee pro Dei populo agnofcimus, nee pro maioiibus noftris venera-mur. Hxc tibi fufticict de Traditionibus hoe quidem

quidem in loco refpondiffe, in quo vt tarn multi de traditionibus tuis diceres nulla caufa poftula-uit. Nos ergo tuas tibi SimiasacTraditioncsre-linquimus, amp;nbsp;folis Veteris ac NouiTeftamenti Canonicis fcriptiiris, quibus perfeftiflimam do-ttrinam hominiChriftiano adonanes leligionis ac falutis partes fteceffariam, planifsime doccri minime dubitamus,cótenti femper effe volumus.

yipocryphqs vero libres nos nonntfî vt tryphos rectpimtu, Nifi enim ht Itbri ejuorum Canonicam authorifatem (iefindtnns,tnter Cano-mcos numerentur eodem argumenta reltcjuos o -mues reiiciatis oportet,cùm eadem ecdeßa Catholics aurhoriiate omnei commendentur. Quid te i-gitur tarn infolenter iaditas ? Si vel librum vl• Iura (»«7«j/)v£l libri particulam,quara diuina authoritatc confcripiara Si raunitam efle conftatjànobis damnatam euiccris , non re-pugno quo minus caufa omni cecidifle vidc-amur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aceipio, ttl te tarn cauficea-

df/fe aff.rmo.7\(on enim librorum modo paritculas, ßdltbrOS intégrés Maccabsorumt ^udith,Tobisy Hefler^' alioßjue iifdem argumentis te repudtart euicimuiiijMo olm Cath öltet hsreticos euiceruntf V «4 enim eil eccleßs vox^vnut ßiritWt vna s^u-thoritas.

17 Quos libros veteris fimul Sc recentis ec-clefiæ teftimonio apocryphos effeconftatj eos VOS pro Ganonicis habetis. Sc legendos eccleiix

non m,o49 ad morum inftitutionein, fed ad fidei etiam, 8c,dolt;5lrinæ confinnationem prqpoiiitis: quod quidem non efle faciendum tam mukis cc-leberrimorum auchorum fentenciis, tâmque fir-' mis fcripturarum argumentis d.emonftiaui.Et tarnen mihi, nefcio, quam ecclefix vócem obiicts, quae hoslibros commcndauit.Quam.hïc tandem nobis ecclefiam nattas? An hi cam multi Pattes*-quos Certes adduximus^ab eccleiîa alieni fuertinc, auc ecclefiae vocem ignoraruntràûc earn nobis te-fetre minùspocueriint? Tü hahc écclefiae vocem fuifle dicisjillineganc: tibi ego eredam, illos erraffe rtatuam? Ac qui libri were-Canonici (unt,ii cum illius Ecclefiæ,in qua fcriptifuiic,tü lequen-tium ecclefiatû teftimonio çotnptobantut.Qiian-quam enim de quibufdam aliqux ecçlertae ad tem.-pus dubitarunCjtamen iidem fupt ab aliis pro Ca-nohicis fufcepcijquod de Apberyphis veftris di,-ci nuïlo modo potefl:, quos ab omni eccleiîa re • pudiatos effe liquet. Qui enim ad vécus Terta-mentum Apocryphi libri .pertinent, nunquam funtàludæorum anciqu.is ecclefiis rccepti : amp;nbsp;legi tantàm in Chriftianorum ecclefiis ad aliquam motum vtilitatem permiffi funt. Quare veriflîmè dixi,nullum libtum,nullamlibri particulam àiib. bis damnatam effe,quan\.d-iuina^tuthoritateco,n feriptam elfe conrtabat.f^^m hos libro6,quosre-iiciinus gt;nbsp;diuina authoritate confçriptos auç,mu-nitos elTejtu nunquam probate poffeSjfi vitani o-mnem in Hoc labore confumér'es. Veteres autem hxretici, qui libros Canonicos repudiarünt, eo argumento reuiâi funCjqubd libros, quos Eccle-lîa amp;nbsp;lcriptos initio pro din in is agiiouir,amp; dein-ceps perpetub tanquam Canonicos conferuauit, «a Fauftura repente inani furore abiicerent. Sic Faurtum hb is.cap.z.Manichxum Auguftinus refutauit. Tu nunc vide an

de an hoc tibi argumentum eonueniat,vt quem-admodum ille de Euangelio Matthæi non éfle dubiïâdum dilputamt, quia exillo tempore, quo Matthæus ipfe in terris vixit,in ecclefia agnitum amp;nbsp;approbatum fuit,fic tu librosSapientiç,ludith, Tobiæ,Ecclefiaftici,Maccabæorum,ab eo tempore , quo primum in lucem prodierunt j certafuc-cefsionum lerie femper in Ecclefia valuilfedo-ceas. Td nifi potes euincere, frultra nobis obfcu-ra Ecclefiae tuæ voce obftrepis. .j,

Et non dnbitoi ad vnarn fcriptura par-ticalam proHocare-, ecce ttbi non vnam ßdplttrcf, Omnis fpiritus {intjuit Joannes} quifoluitlc-fum, ex Deo non eWiHiamp;c verba N eßorianio-bm harettct expunxere.Sucra.b.y.cap.jz.Vbta-pudvos tjia legnntur'i Mator partuula, rnuberis adulter a htfiortam complt^ttury^uam ab tnirntcîifidetfceleris irnpunttate vxoribmfuie da~ re meiuen^fbitftde cedtctbusfitblarafuijfe ^ugu- Auguft de fltnus teJlatur.j^n non idetuw 'B'eza praftitit, in C.^.loannis^Z’bt miraijnpudetia Sußbium, C^ry. ßJiow imyTbeophykiblum hanchtjl'oriam ait re-iecif'e ? Sunt Qf aba hutufrnodipermuita,ex ejui-btu ^uàm tibt infibctter tanta tuaiallatio ceße-rityVides.

i8 Hic te nobis admodum ieiunum pr3ebes,vc tibi bonam caufàm defuifle omnes pcrfpiciant»

Nulli- fcfipfuraruni libri, nullae libroriim partes nullçparticùlçànoftris refeélf funt:quodquéad-mbdii tu fatfiim effe doccas, meâmque iaôtationê reprimas,côfideremus. Quæris ante vbi ifta apud nos legantur. Omnü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, èx

Deo non^.Équidem nufquam legi fateor, nec legenda efle cenfeo. Nonenimifta in Grxcisexé-plaribus le^untur, 8iü quid hîc peccatum fuitj nos minime fumus accufandi, qui librorum ve-tuftifsimâ authoritatem fequimur. An tu enim o-mnes ecclefias Grçcas damnare audes,qux aliter, multôque meliùslegunt. Omnii/pmtus,(juittôn confitetur îefwn Chrtftum in carne 'ventffe ,exDeo nonefl:? Quafi hoc minùs ad Ncftorium refellen-dum valeat,quàm quod in vulgata editione legi-typiian.Ii i. rn\xs,,Omnisfprritus ^uifoluit lefum-Çiini de Cy-ca.s.teftiin. priano ftatues , qui noftram ledionem fequutus QuiddeAuguftino, qui vtramque pofuit? Augûft. ad Illud autem multo grauius eft, quod de mulieris ToUent. U.2. adultcrx hiftoria fubiùngis , quam ab antiquis quibufdam de codicibus fuis fublatam elfe tefta-fur Auguftinus.Quid ea res ad nos fpedat,fi non-nulli vereres hanc hiftoriam fuftulerunt? An nos huius criminis rei erimus, qui illatn hiftoriam in libris ccclefiifquc noftris legimus?Hîc nobis narras quid Beza prxftiterit, quafi id noftrâ qiiicqiiî interelfet, quid de hac hiftoria Beza iudicarit. Et tarnen hanc hiftoriam Beza de nullo libro fuftu-lit,quemadmodû potes ex omnibus conuerfionis Bezanae exemplaribus perfpicere.Sed hîc tibi locus fatis cômodus vifus eft,in quo nonnullü impc turn in Beza faceresûtaque occafioné etfi prorfus aliéna arripis, multâque dicis, qux iuuenem mo-deftum minime decebant. Mihi noneft neceftc pro Beza refpondere, cuius eximiæ virtutes in omnibus fandorumecclefiis celebräturjiiec tuis maledi-

tnalediftis obfciirari polTimt. Sic til quàm mea mihi iadatio infaeliciter ceffcrit, praeclarè do-cuifli.

Hitr.ii'chtss (,in^}uii ) vcflras, gradufque multiplices Angclorutn libêtcr ignoramus: atque lune fcicntim vobis omnem permitti-mus, tjuibus hxc myftcriaDionyfius illepa— tefecit. ma^nopere mirer,fipon‘fuam»mne e terns ortitnem toUert cept/iis, tandem tmpuden-tta in calam ora toUatUy p^'O finbbJ}ima\An^e~ lorum hierarchia confufim quandam in calo iensf* X't»inducere conemini. Sed ^uis adeo demons ejff non Dionyßo Pauli dtfiipulo (juam (^aluinot aut'Bezittaut Luiherofidem habere main.

ty De Angelis refpondi Campiano, quod hoinini modefto fatisfacere potuiffet. Etfi enim Angelorumpatrocinium concedimus,cuiuGno-dilcripturxtradiderunt,tarnenillasHierarchias Angelorum, quas Dionylius ille, quifquis ell, ex- czleft.Ht«^ pofuit ÏC defcripfit tarn multis verbis,libçnteri-»«ei'’ gnoramus, nec vobis iftam feientiam inuidemus.

Etenim cum ilia omnis cxleftium regionumac fundionum defcriptio Dionyfiana, nullis fcri-pturarum teftimoniis nitatur, Ingenium curio« fum deleâare potetit, mentem non poteik fitma

«f4 DE SACRIS LITERIS fide, folidâque fcientia ftabilire. Tu cùm nosar-gumentis vincere deberes, verborumpotiiispe-tiilantia refutandos iudicafii. Mirari te nsgasj Stpofl^ttam omnem è terris ordinemfnßuliinns,im~ pudentia inatlum ora tollamus- Atque hoc tu qui-demniinis vehementer. Sed quern nos tandem ordinein fuftulimus ? Mitte iracunda verba, quod probate inftituifti, argumentis non male-difti's confice.Euni nos ordinem feruamus,queml Chriftus in Ecclefia fua fcruari voluit ; alios ordi-nes, quos hominum ambitio inuexit, quantum-uis fplendidos, amp;nbsp;gloriofos, facile quidem con-temnimusi

Quomodo autem fumusin cælum impudentes } nimirum pro Angelorum Hierarchia confu-fam in cælo inducitnus. Siccine aisDu-rxe? Nifiillas nobis Hierarchias Dionyfius pro-di'diflet, metucndum fuit, ne quis cxliim temerè nioueri,aut Angelos nullo impcrio contineri,aut cunfta diffluere amp;nbsp;diffipari exiftimaret?

Vt demus elfe Angelorum mirificum ordinem, Dionyfio tame quomodo credemus,qui nec Pro-phcta fuit, nec Apoftolus, nec author prifcis ho-minibus notus,cùm illius anteGregorium nullus Iren, li.z.ca- Pater mentionem faciat ? Irenaeus de Angelorum ftatu multb modeftiiis fcripfit, quàm ifte Dionyfius,fic enim habet ; Dtcant nobis qua fitinuifibditi natura,enarrent numerurn jingelorum, nbsp;nbsp;ordinem

ta,doceant dtuerßtates dpmmattonum,prtncipa-tuum,poteßatum, atque virtuturn. Sednon habent dtcere. At ifta omnia noller Dionyfius aperuit, fi illi fidem adhibere volumus,quæ tarnen non pof-fe narrari putat Irenaeus. Sedfutt ( inquis ) Pauli dffcipuluf. itaque illi potiiis credere debemus, quàm Caluino, BezacjLuthevo. Nos verb iis fidei pluri-

plurimùm tribuemus.qui.quoj docent,fcriptura-ruinauthoïitateclariffimè demonftrant. Diony-jfium ergo fine lcvipciifis loquentem miniinècu-f amus , amp;nbsp;qui fcripturas proferiint, Dionyfiis o-mnibusfua fomnia narrantibusfemper antepo-nemus. Pauli verb fuilîe hune difcipulû quomo-1 Corin li i. doperfuades? Noli enimputare poflenos diu-tiùs pafei fabulis. Quainobrem enim non ipfe Paulus ilia nobîs mylleria cnunciaUit, qui raptus in tertium csrlum multo plura amp;nbsp;vidit audiuit» quàm ifte Dionyfius.llla fi PaulusMagifter tacuit, tur hic difcipuliis dinulgauit? Sed hic Pauli di-Icipulus nunquam fuit,quemadmodum facile in-telligipoteft , fihuius libres cuin illius côpare-mus : fed plura póft de pfeudodionyfio ifto erunt alio loco dicenda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

7’^«/K^(in'quis)Sp)(9'Kc7£U''^i7gt;8ÄöF damnat.’ Vttnarn feriftwas lu nô mo iirbnrio,fed CatholicX tudtclo interpreiari âtdidjjes ^atifue tx è'piphanio, ChryßPlnmo,! htophtla^lo^Oeeumt-ntOt'Theodoreto^altißjtie Patttbwt cjuein htc xin'-gelofHfn cultum prohibeatiritelJexiJfes.Su, tittniriimy^uein tn orbernparens tUe veilèŸ 'Sytniti eJlPfagM int(e.xir,frjttt Jàinficia'AngeUs ifferenda^^ tlloff ue èjfe medtatorès nojîros docuit,^t^hod medt' atorts niunM Matefyti Chrtßi non Jàtis coitùèniré extshrttaret, txiddisdeinde: loanricm Angelus’ fcnici atque iterum ab hue cultus gcncrcre-uôcauit. ^uid^ tu Joannemadeorudem futJJ'e dtutnt^ut cfilttu ignarurn exißimasy vt, ntprthf -

iuijfet Angeld , g^wiffitnum idololarrix crimen fCerit aimtJJ'nrM ? Longtfflmè ^rofeEfo ab emm l-dôMairiÀ. crimine i^pu^i()lui ab^iit, /ed eorum perßnam fable t/lc Juo tune induit ^ni tyingelos . nbsp;nbsp;nbsp;tan^narn^ Deas ador.indes, amp;nbsp;oblatis [acrfieiis

celendos extflimabant, quod fibt citm veiitum aitt prophetico more ßlum Deurn jitrnmo hoc honore ealendnin doemt, -m-

to iSctiptiiras non ad Ecclefi« ciiiufquam in* diciuni accommodandaSjS'ed ecclefiaruomnium interpietationem'ad feripturas exigendam eflie didici. Sunt enim feripturarum inrerptetationes non exhominum cogitationibusmetiendae , fed cxipfis feripturis fumendx, quæ quidem feipfas abunde interpretantür ,fi nos îpfi attentos amp;nbsp;dociles prxbcmiis.Tibi verb nulla interpretatio pla cet, nifi quam te Ecclefiatua docuit, quo minus mirandum eft, talcs elfe pterafque tuas, quas af-fers interpietationes, vt nihil à Spirittfs fanóli mente fingi magis alieniim poffit. Angelorum Coloir.2 18 öwaxc««'Paulus, aperte prohiber. Quis hoc aliter interpretaripoffit, quam vromnuAngelorficul-tü à Paulo vetitfi elfe fateatiir ? Tu me ad ecclelix tiiae iudiciii reuocas. At tua ccclefia coledos Angelos elfe docet,quosPaul’mihi,ne colereinterdix it. Et quorfum verb tux Ecclefix iudiciii defi-deré ?quafi nihil feiri poffit,nffi tua Ecclefiapriiis cófulatur. Id perinde eft,ac fi fcripturas fuas Do-minus omnibus tradidilTet, fenfum auté fcriptu-laru apud Romanu ponrifioecollocalfet. Non e-nim ignoro quàm anguftis finibiis ecclefix Catho licx iudiciii circuferibas. Epiphaniii tu quidé amp;

Chryfoftomü amp;nbsp;Oecumeniûnomînas:atquando ifti fcripturas aliter interprerantur, ac tuo pon-tifici vifum eft,tum horum iudiciutn negatur effe Catholicum : ica ad extremum nihil eft Catholi-cumjnifi quod pontifici placere conftat. Has ego Catholicas interpretationes dico elfe priuatas: neccaufa vlla eft cur quifquam magis Romani pontificisjquàm Lmheri, aut cuiufquam Ecclefiae doóloris iudicioaftriäusefle debeat. Sed quomo do Paulü hoc loco tui Patres inteapretantur ? Ni-inirum eum cultu damnant (ft tibi c.redimus) qui. in/acrificiis offerendis confiftit. Ita hicerit Pauli fenfus,Non oportet.Angelos colere, hoc eftmon oportet Angelis taquam mediatoribais facrificia offerte. Hic tuus eft Catholicus fenfus 3 vt quan-quä Angeli affiduè à nobis coluntutsatq; adoran-tur, nifi tarnen illis vióhinias immolamVs, amp;nbsp;eos^ nouos mediatores facimussnihil pecceinus. At Paulus de facrificiis nullum verbuinfecit, fed mnem Angelorum cultum damnauit.Qualeaute hoc tuum argumentum elbPatres docent,nonef-, fe Angelis vt mediatoribus quibuldam faCrificiai offereda, ergo inuocados effe Angelos concedut.. Angelis quide nec facrificia, nec pteces fieri de-, bet,quia vtrumque vni Deo dehetur../^oj’ (inquit:Luc.n.i‘ Chi'Uiusykmprfcarmni, Atcite, PuternoÜvnjttt es in cæZzr.Solus ergoDeuSjqui noftcr eft cçleftfi pa-tetjprecibus à nobis inuoc.andus eft. Et propheta rfai.50 Çauid, lmrnolati)eo facrificium Imndis : Et Hofea, Hofcx.i J. Qmnem aufer tnicjtntiitein gt;nbsp;accipe bonum, cr reddemus -vitittos labiorum noptrorum'. Et Apo-ftolus, Per tpfum offeramus ho^liam laudis ('em-per Deo, id eil, jrullumhtbiorum confitentittm na ■ mtm eins. Ex his noftra precum öc gratiarum facrificia foli Deo offerenda effe intelligimiis. Qui ergo angelos inuocantjac precantiir, eos hîo A-

es DE SACRIS LITERIS poftolus non minus quàtn Sirnonem Magum ari--gelos lacrificijS colentem damnauit. -

Quod aurein Chryfoftomum amp;nbsp;Oecumeniiini: ais , hæc »erba de Simone interpretari, nihil nii-gt; nùsapiid iftos inuenio. Chryfoftomuspiè Paulû interpretatur,cuius ego interpretacionem Iiben-Chryfoft. in ampledor: Stint (inquit lt;hryfoftomus)^«/lt;/4 Colof.z.h titaint mn npurtere per Cljryftam accédere ad y.inhçcver- £)f,ifn,f'edperAn9elos:illudentr/i7naitis efTe^quàrn ba. Oecuiuc, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j '

in ColoCi.c. trtfiobn cofinngM Sic Oecumenius ex Photio,£-rant (inquir)«/«y«t cjuim hypocnfihuTniUtatts'pro-hthebanteos dnti« ( 'trrtfl-t accedere, vtpote. indt^nof tantir-ó' jingehs aduocatis vtt oportere, i^ui ms ad Deurnadducant- Ira vos humilitatis cuiufdam 8c indignicatis excul'atione ad Angelos ac fandos confugiti^qui vos Deo conimendent,eumq; vo-Auguft. ad bis propinum reddant. Quare omnem Angelorû Qiæduult. c. cultum Paulus impiumefledocet, amp;: qui Ange-îicis'^quot;^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vêtus Ecclefia hxreticos

iudicauit. Al'.crum veto locum multo adhuc in-dignius arque imperitius interpretaris, dû tuam Catholicam inrerpretationem fequerisiquam tarnen tantum abeft, vtputem efle Catholicam, vt earn nulli vnquam venifle in mente , præterquain tibi,facile eredam.Voluit angelum loannes ado-rare: loannem angelus non permittit. Quid in-îi^T.ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quis'T”H loamtea'deo rade extßtmasyVtIdololatrta

Cmnen fuerttadmtj^irm? i^on id exiRimo,Durçe. Tarnen viótum angelici fplendoris , ac maieftatis magnitudine loannem plus angelo, quàm opor-tuitjdetulifle honoris ac reuerentix video:in quo humanæ naturae infirmitatem agnofco.Tuamnûc Catholicam interpretationem audiamus. Indatt ( i nqii is) eoramperfinam hoefoEh loannes-, ejui angelos tane^aam deos adorandos, çp- facnfictis oblatis coltndos exijimabant-^\ira quid ergo sxiam facri-

ficii huic àTigeloLoannes obtiilic?Id enim faciendum fuiflcc, fi illoriim hominum perfonain, qui facrificiis angelos colendos putabanv, induiHet. Sedqiiis æquo animo ferathuius interprctatio-nis futilitacem? Qiiafi non multo melius verbis doceri, ne angelisfacrificia facerent, qiiàniifta collufione potiiifTent; aut quis loannem fiétè ali-quid amp;nbsp;fimulate feciffe putet ? E^o(’nqii{')ff«^/» •vtadffrarem. Tu contra negas,ilium cecidifTevc adoraret. Reétè Auguftiniis Hieronyino in fimili caufa , Si vUumvelleittfjimum mendiiciitm infcri-ptnrts adfntttimttf, totiusfifiptur^e autkontatem e-

Et quando loannem Angelus iuffic, ne ita faceret, caufamque adiunxit, Conferuns emm fum tHiis, erfirafru tserum, prophet ar um,ér eorum ^utferuant verbaItbrt huius, Deu adora,fat'n indi-catjfeciife aliqtiid loannem,quod fieri non opor-tuit,amp;t clariffime docet,3ngclos à nullis piis ado-randos efle,quia funt piotu ffût/KÀi)/, Deóque foli oinnem adorationem deberi. Mihi ad haue tarn certain interpretationena ex ipfis verbis natam fufficiet vniusThomxtuiteltimoniumaddidifle. ’Jho»’. ia Sic ille in hunc locum Icripfit, Ceadi ante pedet tinSjVt adorarem eum'.ft ilicetadoratione duUa, ad referendum et grattas, éf ud dandum ei reueren-Zwz/».lterum in caput xi. Cectdivt adorarem,ad»-rattone fciltcet latrta. Si nec zaiTpf-et angclis, nec deferenda eil, nullo ergo modo colendi angeli faut. Sic me non pœnitet fctiptinas tuo more interpretari nunquam didicilfe.

7quot;obia certe hbrumaa-juam firipturam facram iü i citarunr^'juoru nosgratàjjîmam a:i dj .rjtatem, leuitati tna artteponendam ce^femu’. At-juevt E. iij.

Ji uguffinum.)(^hf'y(oftoraum.,I nnncëtiurn omiftamt Cyprtarf!'^ prolato ex l'obttt libroTen:tmowo rem grauijfimam confirmauir, mitrrjmonta cum tußde-Itbus non ejfe contrahenda'. EptRo.^i./ib.de mort» lib.df bonopat.ltb.de Oper, fß eleemo. Irenam inter proph etas contumelta a Gnofltcis affeElos To-biamnutneraCyhb.i.c.Z^. Hi'arint ex li. 7”e^»\e Jingelorum tnterceflionem probauit, jimbrofiui Itbrttm de Tobta iotegrum fcrtpflt. Ißdorm att £cclefiam hune Itbrunt altos tnter diutnos hono-rare pradtcaredfid £tymo.h.6.c.i.Hterimymi nimi''um iudteittm feytsutttsyfiut httne hbrurn heit in Canone non habearur {Iudao^stm Canonem in-telligit)tamenv/ùrpari ab Eccleßtiß'icis vtris tefia tur prsrfat, comment, tn Ionam. ^«?w Tobiam t'eiicisy yinglicanas certe Synagogas vedras impta (ùperilinonù damnasytpuit in ipjo cultu diuit. ohüc bbrttm non rara legnnt.

XI Tobiæ libtum in feriptis Canonicis ponf-dumefle multis teftimoniis perfuadcrc conaris, quætamen vnicum argumentum cfficiunt, infii?-mum admo.dum, Sc vix vlla refponfione di^unt. Sic ehim difputas, Patres antiqui Tobiilibrurh Cirdrùntgt;ergo Tobiæ librum Canonicum effe ne-ceflario fequitdr. Neque en im, quia ex hoc libro honnufla Patres teftimonia fumpferüt, ex éô col-ligi poteft librum ipfum Canonicum elTe, nifi id Cypri.Epift. priùs conftiterit, ex quocunque libro Patres ali-74- quod teftimonium produxeiint,illum librum ef-AmbroCde ß. Jininis Sc Canonicis feripturis numerädum. j on.mort.c. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;libros, quos Romana Ecclefia, amp;r illuJ

Auguft.in recentiffimum Concilium Tridentinum in Apo-quxft veter, c-yphjj reliuuit,Patres citärunt,Cyprianus, Au-ftani.q. iosgt;. guftinus, Ambtofius in re magna, vt animas vna

cfcm corporibus minime moii doceat,atquc alÿf Nunc fi tuum argumentum valet, mihi quoque prohorum librorum aurhoritate concludere li-cebit, Qmcunquc libri à Patribus citantur, Ca-aonici funt : Liber teytius amp;nbsp;quartus Efdræ à Patribus citantuy; funtjgitur Canonici. Deinde Hieronymus teftatur ex Heriryetis libro'multo's^'quot;””'“’ feriptores veteres teftimonia vfurpaffe^quem tarnen Ecclefia vellra nondum in horum librqruixit numerum cooptauit. Quanquam quid çonci;

hoc argumentum argumentis refellcre? Qui« x... nefeit Thomam veftrum bionyfij, vçterum Pan nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

trum , philofophorum vbique teftimoniis vti.lt; In eo vero quis non videt quam tecum ipfe puT gnes 5 cum Tobix librum lrenxi,amp;: Cypriani, 8c Hylarii iudiciis Canonicum ehe contendas, amp;;

tarnen hos librosHieronymi xtate nondum eflç inCanonem receptos ante dixeris, idque mihi ''' Hieronymurn proferenti refponderis. Athican- ' tiquiorum Patrum Xtate pro Canonicishabitos, effe affirmas: ita nihil te habere çerti Sc explora-ti, in quo acquiefcas J fatis quidem manifeftum eft, quod etiam ex hpc Ipco magis liquere pq^ teft. Etfi enim fuprà hos libros ab Hieronym« palam reieótos effe minimè negate pptuiftijnunc tarnen periuafum nobis effe cupis, de ludxormA tantiim Canone loqui Hieronymurn , quod qui fgmel Hieronymurn infpexerit, falfum effe lime perceperit. Sic enim Ecclcfix de omniums, Apocryphis iudicium exponit j quando de libris. Sapientiç8c Ecclefiaftici lcfibit,Sr«/terço/«câÆ CfT'obiit,^ Aiaccabxorum hbros l.egtf ejutde/n cleßii,fed eoi inter CanomcM fertpturas non rectptr.' ita (^hacdno volumtnalegat ad adtßcatwneplebis, non ad authorifatein Ecclefiaßicuru dogtnatnm con-ßrmandam. Non ergo hos libros Hieronymus dc E. iiij.

DE SACRIS LITERIS ludæorum tantùm, vt tu dicis, fed de Catholicâf etiam Chriftianorum Ecclefiæ fiiicero Canone Hieron. in exclufit. Et alio in loco Hieronymus, j4po(ryÿha HebrMs tgttur reuertendnm efit 'vnde nbsp;nbsp;Domimu loiptiifur t nbsp;nbsp;dtfcipuli exempl/t

pr^furntint. De libris autem Apocryphis faris ante multa diximus, ex quibus noftrum de illis libris indicium comprobauimus.De fingulis nunc féorfim non eft neceffe dicere 3 quanquam nullus eft,qui non ftio aliquo iôdiciodeprehendipoflît. Tobi-fi ?• amp;nbsp;Quale enim hoc eft, quod in Tobiæ libro legi-

mus,cordis amp;nbsp;hepatis fuffimento dæmones fuga-* ri, illito felle cæcitatcni depelli ? (^is vnquain Propheta,autApoftolus,dçmones hoc modo abi-gendos elfe docuit ? Paulus vniuerfam Chriftiani hominis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defcripfit, qua teóli nullis dæ-

moniim viribus fuperemur. Hoe verb mirificum telum, quo hunc dæmonem Tobias repulit, nun-quam nobis commcndauit.Sunt huiufmodi mut-fa quaf diiiinâm fcripturarum maieftatem aefpi-ritum parïim redolent. Vt interim praetermittam quöd ifte Raphael fe Azariam, 8f filium Hananix elTe mentiatur, quod boni Angeli nunquam fa-éTunt. Ad Anglicanas verb quod atiinetEccIe-fias, quas tu conturtieliofe Synagogas vocas, le-^nt illæqitidem exilïis libris aliquos, fed eos ^ÖCaiionicis non agnofcunt. In veftris etiarn Ecdcfiis legendæ fanélorum folenni ritu reci-tdhtur,qua5 tarnen infinitis mendaciis,8cfabulis, amp;nbsp;fuperftitioneplufquam anili refertas clfe,qais n une du bi tat?

De loco (wi7«^)Ecclcftaftici parùm labo-ro,nec arbitrii libcrtatein eredam, quamuis hiccen-

hic centics affirmet.T^w alroi in animo tuera-àices jittum illnd Stotcorum egtt-,nihil vt firipturA honore dignerif^ijued a’burtjlibertatent tam aper (i probare vtdeatur. Patere tarnetfvt àtrtbunali tua ad altos iudtces appellemta,' Cypriamtw, Qle~ mentem Alexandrtnumylnnotenttupmnum., Gre-gorium '7^z.tanzenam,Ambroßtttn, Ch^yßßomüi Epiphainti, altoßjue hitinfmodt,vt de Conci.Car-thjig,tertto,(fr Florenr.nihtldteatn. Cenfitravero tua rationem(inegrauem addis,hominis libertärem pcccato amillam docct feriptura , docent Sanéti Patres,docct ipfa ciiii.ift|nc expe-rientia. Praclare'-fid ego ttbt tottdem verbis re-Jpondco, N e^ue feriptura docetyne/jueTatresyne -lt;juevllacutufjuam expertentta. lü.ud veto tjuam gt;'»d«c«/lt;.wgt;?llla verba de genere humanointel ligi poffùntiCuiufmodi in Adamo fuerat aligna ndo.Ntfi tecœctafitti amor irnpedtretyfitctlè hune authorem cerneres prtmi hommis conduto-nempro argumenta attuli/fe, vt in nobis liberum arbttrtü confirmaret.S'ï volucrisftn^xtr) mandata feruare,femabunt te : appofuit tibi at^uâ amp;nbsp;igncm,amp;c.

Ecclefiaftici libro tantum tribiio, quantum ei vêtus Ecclefîa fenfit effe tribuendum , vt quanquam in illo multa agnofeo ptçclara morum prxcepta , nullum tarnen fidei fundamentum ex eo petendum elfe fatis intelligam. Itaque quum de humani arbitrij libertate difputatur , ea quails amp;nbsp;quanta fit,ex nulla huius libri fententia,fed

74 DE S ACRIS. LITERIS t^ntùçn ex Canonicx fcripturæ authoritate difcî arque exübmari porte defendo. Nec tarnen dlxij Vt tu tne dicentem introducis,Arbitri) libertatem non eredam,quâtumiiis hic cenries affirmer, fed, ^MntumHts hic centtes affi-rrnet, Coram hominibm e[Je vit am nbsp;nbsp;mortem. Tu mea verba prsecidisjVt

fententiam facias videri duriorem. Nam ifte nec centies , nec femel nofttum arbitrium effelibc-rUm affirmauit.De fato quod interponis, fie extra rem eft, vt ne circa rem quidem fit. Fatum ego, amp;■ illam omnem Stoicorum fatalem o/cu',vt di uinæprouidentix, ac potentiæ àduerfariam auer-for,nec ifta. opinio vel fata.quidem vnquam fuit in animo meo,nedum radices,vt tu àîs,altas egit. Sed quid fruftrà orationem rationis experte pro-fundis?Efl:né enim confequens,fi hominem catr nalem,nondum fide amp;quot;‘Spirit« fanóto donatum, nihil ex fefe veile porte dicifnus,quod verè bonö fit, amp;nbsp;voluntati diüinæ confentaneum, vt fatum Stoicorum iiiuehere ac.'defendere videamur? Si cnim quia homines non renati non poflïint non male agerc,amp; male necetfarib agunt,ideo omnia fato eueniunt: turn quia Angeli necelfarib benè agunt,8; dæmones necelfarib male, liberam Dei prouidentiam fato aftrihgemus.Polfunt homines communes iftas amp;nbsp;ciuiles aétiones libéré procu-rare,ea tantum arbitrij libertate tarent,quas in fi-dei officiis yerfatur , quia antequam eosfiliusli-berauit,ferui funt peccato. Tuum ergo fatum nihil hic habet quod agat,nifiƒortè’ nos fato fieri bonos exift:imes;amp; prias fatum Stoicorum nobis perluaferis,quàm hoc tuum argumentum: Homines, ante ftdem non portunt veile, aut cupere,aut perficere aliquid , quod Deo gratum fit, ergo fato fiunt omnia,benè amp;nbsp;commode conclufum elfe demonftrâris.Veriim hîc à mco tribunal! ad indices

ces prouocas,qui tarnen nullum pi'o te indicium pronunciant.Ego tc à tribunali in fcholas retra-hariijatque vt hoc mihi argumentum probes po« ftuIabozCyprianus,Clemens, amp;: alij Patres anti-qûi vfi funrteftimoniis huius libri,ergo hie liber eft Canonicus. Vtuntur cnim Patres teftimoniisi aliorum etiam libroru, quosipfi Canon^cos elle nunqua dicitis quemadtnodum fupradocui, ex quo perfpicuum eft, hanc librorum citatione nullius argument! vim habere.Cenfurx verb meat ra-tiorrem fatis grauem addidi,quo minus ex huius libri autoritäre arbitrij humani libertate credere, quia hominis libérlaté peccato amiffamfcriptiP-ra docetjPatres teftafftur-, ipfacuiufqne experié-tia confirmât.Tu hate omnia totidem verbis ne-gas fine ratione. Ego tibi de mea râtionc fatisfa-ciam. Apoftolus ait,Homo4u;^^w'f r*®” P^^tcipit ‘V quae funt fpiritus Dei,nec poteftea intelligere: ‘ex! his fic argumentum inftituo. Si homofolius hatnraè viribus amp;nbsp;facilitate praeditus non poteft percipere amp;nbsp;cognofeere ea quae funt fpiritus Dei, noc eft,in quibus vitaæterna amp;nbsp;falus cófiftit,tuin multb miiiùs aut veile ea,aut prxftare poteft, nâ jntelligentiam voluntas fequitur : At antecedens veru eft,fi Apoftolo credimus.- ergo ètiam confe-quens. Itaque Apoftolus alio in loco fcribît,Den Thilip.a.i*. (ffle qui efficit in nobis, amp;nbsp;vt velimus ,amp; vt cfTi-ciamus,pro gratuita fua beneuolentia.Si verb nul li aliquid vejle aut efiicere poflut,nifi quos Deus Fua gratuita beneuoletia,fua fvJiiuei cbplexus eft, Sr in quibus hoc ipfe efficit, vt veile pofsint, turn nihil bene veile aut facere reliquos cóftat,in qui bus nihil tale efficit, Se quos nulla profe-quitiir. Deus ipfe de hominum voluntate apertè Gen.s.j. iudicauif.cuius tu iudicio contentiis effe debes, Omnefigmentum cogitnuonum cordis humant dun-taftntm^umefitde/ueomnitempore- Siqiiicquid

7« DE SACRIS LITERIS cogicatjfemper amp;nbsp;male cogitât,quam tandé boni arbitrii libertatem habet, antequam fide amp;nbsp;fpiri-tu fanóto renouaturiCùm hæc mihi arguméta feite diirolueris,quod te nunquam fadlurum l’cio, a-lia tibiproponam» intérim his te rcfucaiTe fuffi-ciet.Patres non multos proferam: Auguilinus ait, Augnft. En- am libero arbitrio mate vtens horno,^ fèperilirlit-(^•(arbitrium'ryy^iwa. Ambrofitis clariflimè,Z,ï«r AmbtoC de infithomtnt bonurn gt;iolle,tamen nifidonatum no ha-\oc3.t. gent betbonum veUe:amp; idu'd contraxit natura per cutpa hocrecipitnaturaPer^ratiam.^eynûriüs piè,Idto-Bernard de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;efliiju^d creamurjfanamur, fid-

lib atbit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;experientia quid dicam? Vcmihi mil-

lies experientiam tuam narres, ego tarnen talem elfe hominum natura ex fcripturis didici, vt nullius experientix vocem audiam, qtiç volutati non rcnatxtancam libertatem virefque tribuat. Hxc autem hurus authoris v-erba dicopolfe de primo illo hominis integro (latu, deque toto humano ■genere,cuiufmodi in Adamo fuit ante peccatum, intelligi.Id tibj ridicultim videtur, quod ego minime moror.Locum ergo ipfumi^^ÄAwwt»!'. Sic de primo homme'.Ipfeà ^rinciptocamfecit horninemi fit tpfamconfiliotpfias,(p- adiecit mandata ac ' jprxe«y?/’4.£a‘verôfuntqiix moxexplicat, Sit/ÿ/«e-rii mandata(eritarsfiernabant re.Si enim Adamus Dei mandatis paruiffet, faluus perpetuô manfif. iet.Et appofait tibia^juam ignem,ad ejuodvolae-risparrigeremaniimtaamiantebominem vita (ÿ* mori,bonum p- malarn, ^aodplacaent ei dabitar. De Adamo nimiru intclligenda hçcfunt, cui ilia mandata ac prxcepta datafucrunt. Adamo enim aquam amp;: ignem,vitam amp;nbsp;mortem obtulit, eique optionem fecit,vt vtram vellet,eliger4t.Ride nfic quantum voles ; quanquam Theologum amp;nbsp;lefui-tam argumentari quàm ridere magis confenta-

L I 'B É R I. • ' ?ƒ jwutn fiiir.Vevùm vt demus erraffe de libero arbi-trio hunc Syrachi ftliumjnihil tarnen rifu tuo di-gniimafhrmabimus. Nam amp;nbsp;alibi etiam crrauit, quando air verum, Samuelem, poftquam obdor- E«l«C4«aï migiffet prophecaffcjamp;r vocem lUam è terra extu-liffe,amp; regi mortem ipfius demonftraffe.Non fuut enim fanótorum animæ fagarum euocationibus atqiie exorcifmis infeftæ, quia mox è corporibus cgreffx in certain ac perpetuam pacem transfe-runtur,8e in Abrahx finu collocantur,è quo nul, lis poffunt veneficiis extrahi.

Maccabæorum(w9’«fef)Iibrum minus euro quern Epiphanius,Hieronymus, Athanafius,Cypriajius cxploferunt, idcaterû tuk frllac^s annumerart debet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hi Itbri ii

nuUavneiuam Etcleflurepudiatißtnt, ''yltejue Tertulhiivtm,Cy))rMnnTni^mbrofium, ChrjJo-flotnitrih Innocetittutti omtttam, ^ugufiinm ait, Maccabæorum libros non quidem Iudçi,fcd Ecclciia pro Canonicis habet.Ciuit.bb, 18. ea.6.a4 Judakautemtn Canonenon funt réceptif illù i» tfiore poßrum fint, vtnullwßcriptura-rwf) (^anoni Uber afcrthetetur,cjuem nonpropheia althuisprobaßet-Chrt/fiatitvero ab Etcleßte. Ca~ iholtca tudicio pendeanr oportet, lüdæis {in^nW) piæccptum non luit,autpofitum in more, vc facrificia prcccfque pro mortuis faccrent.

vero nefeit reUgtoßm huncpro mortuk ora-dt moremßijfe altm,atijut etiam nunc ejfe ludjeis celebernmuTn^N iß forte tu ignores ettarn hodiefxç tareMachx.or Ubrum apud Judaos^ifrc.Tanidem

Hottcluâif, Ea cft vcrborum in Græcoexem-plari perturbatio,vt integram vcramquc fen-tcniiam viji; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fit.

vero Qampiano meltorem de tpfim erudttto-iteoptntofièrn poiluefie tuam fi locum tllum ttbi co-modèreddat, lt;^utdatiudilt;fnàmtUAmipfe iÿuira-ÜArn AcAdemtcieprodf^ En uht per auihort iUgt;.m Spiritui fianElyf corfrripfit-, •m/noä.cctvifTi y^~ 'TWioa.ffM'm uyJ'poAofiM' i^c.. Quid hîc non flununti

13 Antequam ad ea accéder,quæ hîc à te dif-ferunturjhorunilibrorum authoritatem non elle Canonfeam facrofanélam breuiter denionftra-bo. Argumenta autem ex ipfis libris depromi mul-ta ppfluntjvc nulla pecantur aliunde.Spiritus fan-(Susnilnquamfoletprofaniauchoris libres con-, trahere , atque ex iliis epitomas conferibere : At î.Ma«.»quot;î4- f'rCUt'dus liber Maccabæorum totus ex quinque lafoilisC/renæi voluminibus contexitur^queni-admodumex authoris confeffione intelligimus. Deinde multx funt fecundi,primique libri «1^77X0 gt;lt;'àlt;tâ certæ ôc manifeftæ, vt nulla poflînt proba-bili defenfione côciliari.ln primo libro ludas oc-i,Mac.sgt;.3- àBacchidis exercitu narratur anno i$i.regni. Seleucidarum:at in fecundo literas feribit anno i.Mac.ii»« isg.annistjiginra fex,poftquammortuus eft. De i.Mac.«.»- Antiochi Epiphanis morte primus liber non cô-gruit cum lecundo.Nam in primo correptüs mor-bo Antiochus Philippum regno prxficit, amp;nbsp;Antiochi filii tutorem conftitiiit,amp; moritur in lefto: iMaciî6 at in fecundo lapidibusobruitur in fano Nanxæ: i mXs.ï». amp;nbsp;tarnen in eodem libro alia etianieiufdem An-, tiochi'

tiochi mors navratur ex morbo teterrimof Mon-ftrum fuiffe oportet,cui'tam miiltæ mortes Vix e-ripere vitam potuerunt. At fpiritùsfandus nun-i quàth fecum ipfepugnat.Poftrcmo quifquis iftos libros fcripfititenuitatem fuam agnofeit,amp; venia petit,ex quo fatis diiudicari poteft, hune libriim humano, non dîuinô fpiritii conferiptum fùiffc. Nunquam enim fpiritus faniSus tali exeufatione vtitur,aut nonaiïequitutquod voluit,aut exiliter^ amp;■ tenuiter fcribit.Nûc ad tua venio,amp; quod hos ‘ libros ab Hieronymo,Epiphanio,Athanafio, Cy-priano explofos elfe dixi,id ex ipfis verbis horum Patrum manifeftum eft,qux a nobis ante reeitata fnnt.TU tarnen eos à nulla Ecclefia repudiatos ef-feaffirmas.Quid? Ne à vetere quidem ludxorum , Ecclefia’Id minimè,opinor,dices.Cur autem ilU Ecciefia,qux Dei vera Ecclefia fuit,hos libros re-pudiauitjfi erant Canonicielmmanefcelus admi-fi(ret,fi facrasDei lcripturas,amp; libros verè Cano-rticos refpuiflet.Si Chriûiànorum ecclefiam intel-ligisjid quoque illuftriffimis teftimoniis röffitaui. Atque vt plané perfpicias,caufam à te malam nâ bene elfe defenfam,pontificis ego te Romani au-thoritate redarguam. Gregorius ille Magnus li« bros Maccabæorum negateffe Canqnicos. Sic e- Gtego.io nim clarè amp;nbsp;difertè feribit '.Deeju»rtnontnordi- lob.lib.i». natè agimtti, fi ex Ithrit Hcet non Canonicisy fid ta-men ad adificattonem Ecclefia adttii itefimionwm. proferamM; turn ex fecmido Maccabæorum Elea-zari mortem narrat. Nullum potes auguftius amp;’ locupletius teftimonium defiderare.Pontifex Romanus ipfe fuis verbis Maccabæorum libros non, efle Canonicos aperte declarauit. Quid tu mihi nunc Tertullianum,Cyprianum,cæteros ob-iicias,qui nihil nifiquædam ex hislibris tefti-monia cicarunt? At citauit etiam Gregorius-,

tarnen non efle Canonicos perfpicuè fatetur. Vc~ rùtn Augiiftinus ( inquis ) Canonicos vocat: velum Gregorius ( inquam) qui ducentis poß Au-guflinum annis vixit,efle Canonicos negat. Vtrii Vtri anteponas tibi deliberandum relinquo. Et quid fibi Auguflinus Velit, non efl difficile iudi-Care.Canonicos enim vocat,no quia facris 3c ve-rè Canonicis aequales putauit, fed quia leguntur iuEcclefljs Chriflianoru ad vitæ morumque pie-Aügüft.de tatem,nec penitus,vt in Ecclefia ludaeorum, reii-■**' ciuntur.Sic enioa (m'oit,Q^u7nfupputatu) terfi-‘ parum,noninfcnptHriifanilif,^U£Canomcie.appel-lantunfedtn altjs tnuemtur,in cjuihw[tint amp;nbsp;Aiac-cah£orum ltbrt:ijuos non Iueitti,fed Eccleßit pro Ca-nontcis hrdfehproptertjuorundam martyr urn paffio-nes,vthcmentet‘atlt;juemtrabtles- Itaprimùm fcri-pturas fandas St Canonicas efle negat, turn pro' Canonicis haberi fcribit,hoc eft eiufmodi qui in Ecclefia legantur.Id ex aliis Auguftini verbis ma-na^aiickiquot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dilucidum erit. Maccabrtorumjcrtptura

lib.î.cap.xj. (inquii) recepta eßab Ecckfiu non tnutditerfifi~ brie ItguturyVil audtatur,7rMxime propter illos Mac cabitos-Siccint Auguflino loquendum fuit,fi hunc Irbrum verè Canonicum effc exiftimauit,Afo »/;»-tiltter recipfturfifobne legatur,propter hoc aut illud-Cum autem doccs, curhos libros ludxi minime receperintjOmnem eorum authoritatem ipfe in-fringis.SienimantequahiIibrifcripti funt mul-tislt;annis,vt tu cófiteris,nullum ludxi prophetam habiieruc,tum hos libros non elfe Canonicos,vel tuo iudicio confirmas. Qui enim libros Canonicos ediderunt, eorum amp;nbsp;illuftris authoritas fuit,amp; dodrina diuino teftimonio teftata ac comproba-ta. At hi libri nec à prophetis fcripti, nec à pro-phetisapprobati funt.-igitur certam Sc diuina authoritatem nullam habere polTunt.

itno( înquis ) Chriftiani debent à Catholicz Êcclefiæ iudicio pendere.Primùm Ecclefia Catho tholicanunquapoteft è librisnon Canonicis fa-cere Canonicostdeinde ecclefia Catholica niin-qiiarri vllis temporibus hos libros Canonicos elfe iudicauit,idquetclHmoniis iam pene Infinitis e-uicimus. Fruftra ergo hiiic caufçiudiciüm Eccle-fiz przcendis .De libro Machzor paritrn fané labo ro,nec id dicojiiunc ludæos pro mortuis no preCari.Scio enim ill is elfe libros ?»f»wnlt;r/erjquos in fynagogis fuis legunt,eófque nunc precibus qui-bufdam pro mortuis vti folere no ignoro. Itaquc non id tibi fuit tanto labore confirmandu,de quo tninimè dubitabam, Mea enimhxc verba funr, N eque td ludiàsgt; antpofitum in more fnU,'vtßtcrtficia.prec'eßjuepro mortuiefacerent. Itä me de antiquis ludzis loquutum elfe vides, qui-bus nec przceptum, nec in m-ore pofitum fuit,vt preces amp;nbsp;facrificia pro mortuis fecerunt. Ciim autem omnia facrificiorum gençra vel return minimarum in lege Domini tarn diligenter cóme-morantuvjhöc tarnen pro mortuis l’acrificium nuf quam legitur aut inllitutum aut commendatum. Ex quo incredibile videri pofsit, aut ludam vt-pote virurri tarn pium huiufmodi facrificium mä-date,3UtfacerdoteS probare voluilfe. Deverbo-rum autem perturbata compoficione reéléne, an fecus fcripferim, pcritu leótorcm facile patipriu-dicare.Tibi verb expeditam planam iententiz conftrnftionem videri minime miror , qui tantos fecifti in Grzcis progrelfusj quantos noftri Academici vix fperarepollunt. Verum vt tibi tan tarn Grzci fermonis fcientiam tribuam.quantant ipfe poftulas,id tarnen fine meo damno atque in-eommodo)Vt fpero facùm.

Illud (4^ ) ludæ de Onia infomni um , vt Fomnium prætcrmittis. Adeo te concepturn di~ uorum û/itum trdfuerfùm egit, vt ne^ue multa irt dtuints hieris per firnutum reutlatavtdeM-, nelt;jue hoc ßmr i',m fide dtgnurn vocari tda ficrtptura re^ fèrentCy^uarn tot tantllt;]uePatref pro Canonica ha bigt;erunt:ne!jue ereUof dtuinitin huim fomni] nar-rMtóne Iud£oriim antrnos.f'obie ergo diuorum if-fijortbiu vanurn videatur hac/otnntKm:lud£Óf fine olm fidelibu^yCjMhm adeo findorum inuocatie fiimtba-'ii eratyVt Chrtfium Heltam inucc-rjfiepu-tarentycum dicerety Hebyhelt, Larnafiballaoi, finiljt ScclffiA Patnbui y i^ut di-torurn fimper ia-tereejfionern p rob a runt yfidei ac rehgionis plemjfi' mum vifim efi.

i4 Conuitium audio, argumentum nulluiu video. Num enim qui diuos inuocandos effe ne-gatjid diuorum odio faciat ell necefTc? Quaquam ego Deum vnum veneror,diuos nullos agnofco: amp;hanc diuorum multitudinem vobis colendani atque inuocandam non inuitus relinquo , quibus . diui tam multi nullum iamdudû Deumrelique-runt. Nunc vt tu ludæ illud infomnium compro-bes,paucis difcutiamus.Et primùm quód mevi dere negas multa in diuinis literis per fomnium fuilTe reiielata,non ita cæcus fum,Duræe, vt iftuc quidem minime videara. Sed hïc tarnen nullan» vim fentio folidæ rationis. Quid, fi enimmul-tafunt prophetis per {omnium patefada, ideónc çrit

erit mihi necelLe ,vt quodque perfcriptum in A-pocryphis libris iillomnium pro ditiino tellinio-nio fufcipiam?Narn efle hunc librum Canonicum nunquam probabis,qiieni ira multi Patres amp;. ve-teres amp;nbsp;recentes,ita inuiéla argumenta , amp;nbsp;Temper olim fuiffc,amp; nunc efTe Apocryphum oporte-re clamant acperfuadent.Quid fi verb huiusforft nij narratio ludæorum animos nonnihil confir-mauit?In bellö multa funt quat militum animos cammouere atque excitare poiTunt gt;nbsp;vt alacres ad pugnandum veniant. Sed hoc leue argümentum elbludxi audito ludæ infomnio fpem bona vido-riæ conceperunt, ergo hoc infomniü inüocandos eife fandos.vt illi pro nobis vota taciant, diuino teftimonio cófirmat. Nó enim vel üniam hîc vel leremiam ilH inuocant, fed ad vnum Deum fefe conucrtunt.

Vcri'im illud prociildubio pulchenimum eß, quodfubiungis , Indaci putant Chrißtim Heliam inclamalfejcùm diceret, Heli,Heli, Lammafiba-chtani,ergo ludæiS olim familial is fuit Sanétori inuocaiio. Si itafamiliaris Indæis ißa fuit mor-tuoriiinuotatio,niiroreius nullâvel in veteri.vel in iiouoTellaméto extate mentionem. Nam hîc ludsi Heliam à Chrißo vocari dicünt, non quia illis pofitum in more fuit,vt vel Heliam, vel quert quam mortuum inuocarent, fed quia Chrißo illu dere amp;■ infultare petulantiùs voluerunt, vt cû ille Deum fuum inclamaret, hi Eliam nuric ab eö in-ùocari per crudclifsima irrifionem dixerint,qiia-ii à Deo deiertus,ad Heliam confugiflet. His argiï mentis pontificia mortuorum hominüm inuoca-tio defenditur,quæ fi parùm firma forfan alicui vi debuntur,atquo animo ferat efi necelfe. Nâ haeC caufa nô prçllat meliora.Patribus verb tuis dein-teps,quâdô illos in mediii produxeris refpôdebb,

Banichum(4M)apud Htbrços ncc Icgi.nec habcri tefiatiirHicronymus.^^««^?«wjpfy?M? JV oridnvhtredo,iiidictjiti-rnphttmi'f/ ‘jSarnch ta» • cj-^Awparte Hieremtit ^uandain»'vetenbn![c'i-ptorihtüfinjfe habiratni^uod te nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doce-

re potuit bbro iS.dr c.uir.cAp.^^.Otnuto ait','! Pa~ tref, fjM non mt»orem bute bbro t^uam Hterenàt firtptis auihcirttatern trtbuiit.Quodpetit curdnot Efdriieltbros poflertorcf lt;» Canone tntnme nutuf remitfyVntco vtrhn refpondeo, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hos

bbrDS Sctlefia CatholtCA receptt, Hefiera bbrut» v«s inter (^Antnicof nuraeraregaudeo ; iU»d tntrof ^tgt;odmtrxaddtf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hcbraicc diuina au-

thoritate conftriptuin eil. Pertnde acfiCano-tiictt jcripturjt^ dtainttejue authoritatif régula ha-beri Hebraica bngua debeat,. lUudeiufdcmeß fmpietatif,!;tiod Danietis ilia capitafirtptura Ji-era honore nan dignaref.Uel turptter ignorM, Z/el rnabtiofc dijfimulat, futd Ofigengf obrn Jubo A-fricano de hutut ht/lertaßde dubttanti refpondertt-TTuferoad Hleranyrnurn nos rerntttb. Llt; ge(»»-9'«M)qua; hal et Hieronymus in præfationc in Danielen).£go vt par partreßram, legere tem heo^fjua dehacre idem HteronyrnM ‘P^fflno ean-dem :pfi,ejuarn tu nunc calammarn infeientt refpv dttdib.i.^pel. NefjueveroßlttfhactapttaHie-ronymut pr6bauit,ßdOrigenes,!quot;ertulbanw, Cj' prianui-,a4ugußtnu6,Chryf(iflotnus,citterilt;jue Ee^ i cleßa Patres .^md yaod netjue hxc loßphw vt in- j dignafide pratermtfertûltb-to-ci.ii.

IJ De Baruchi übro diferra funt Hieronymi Hieron.prç-vcrba.Lièr« Baruch notarij etw,qui a-pud HebrißS [j*’ mdegttur nechabetur,pratermifi'ruu. Tibi fufficit Hieronymo refpondille,Quidtumpoflea? Nonne enim animaduertis quantum boc vel negligen-tixjvel audaciï crimen fuiiîetiVt Baruchi librum prçtermitteret Hieronymus,fi pars elfet aliqua le-remi3E?Hieronymus aucem hune librum prçtermi-fit ) ergo nullam ciTe leremix partem fine omni controuerfia putauit. Quanquam autem in Lati-nis codicibus cum leremtæ propheria Baruchi liber coniu'igitur,camê vt hune librum vel partem leremiXjvel illi parem aliquo modo efie exiftime-mus, nullis rationibus induci poffumus. Si enim vel leremias librum hune,vel Baruchus ipfe feri-pfilïetjid quidem vterque Hcbraicè feciliet, non Grçcè aut Latine. At librum Baruch nec legi nec omnino habçri apudHebrxos teftatur Hieronymus ; ilium igitur nec Baruchus fcvipfit.nec leremias , nec quifquam denique propheta. Si verb hanc prophetiam non fcripfit Baruchus., cuius ea elfe dicitur, à quo tandem illam conferiptam atque editam fuiffe cenfeamus’ Sed hîc nobis vêtus tuum argumétum reponis,Auguftinus, Chry-foftomus,Ambrofius,Bafilius, aliiquePatres hu-ius libri nonnullis interdum teftimoniis vtuntur, ergo liber ipfe totus Canonicus eft. Ego tibi fx-piiis refpondi,hac horum locorum citatione non euinci Canonicam librorum authoritatem. T um enim non illos modo Efdrx duos libres proCa-rionicis habendos, fed alios etiam in hune nume-rum afeifeendos elfe fequitur,quos tamé elfe Ca-nonicos ne ipfi quidem conceUetis. Ah tu verb

nefcis ludani Apoftolû in Epiftola fuaApocryphi libri teftimoniû citaiiifle? Sic egt;'^im Aquinas tiius fcribit, Sedhher de quo ajfumpfit hoctefliim3ntu,efl' Thom in jdpocryphui.yÿ^ paulb poil : licet.n. de Apocryphis Epift.Iudæ. teßtmoniu veritatis aff'umere.'iim ergo quid reftat, hifi vt hune librû tuo arguméto Se iudicio Canonicum elfe ftatuamus, quem tarne omnis vecuftas haélenus meritô reprobauit?Non enim opinor A-poftolo minus,quàm Patribus tribues,vt fi Apo-ftolus potuit libriim Apocryphum citare,p«ire e-tiam Patres fateare.Et hos duos Apocryphes El-dræ libres non debiiit Ecclefia veftra reiieere , fi qui citantur àPatribus libri, fintomnes Canoni-ci:hos enim etiam Patres,vt lüprà diximus, cita-üeruntiSed tua defenfio nûquam fibi collât. Cùm enim hos libres,quos Ecclefiæ noftrx in Apocry-phis verè numerant,non ante Hieronymi ætatem pro Canoriieis habites elfe coricedis,tarnen Cy-prianum,amp;r Eufebium,amp; Clementetn Alexandii-num addncis,ex quorum citatione hos libres elfe Canonicos perfuadeas.

De Hefierç libre nobis gratularis,amp; tamé quod dico, quantum Hebraice diuma authoruate con-feriptum e/?,qüid fi b î velit miraris;tum quævis, nû Hebraica lingua pro Canonicï feripturæ , amp;nbsp;di-uinæ authoritatis régula haberi debeat.Ego vicif-fim quæro,an tu cenfeas librum aliquem in Noui Teftamcnti feripturis polfe numerari, q^em Latine feriptum elfe conftet?Nec tamé linguam pro-inde Grçcam Canonicas fcriptiiræ regulam facias. Ilia verb additament3,quae ad librum Hefteræ at-fexuntiir,nec feripta funt Hebraicè, vt caetera,nec cum iisfatis congruunt,qua! fine dubio Canonica funt. Vt vnum pro multis exemplum alferam, Hamanem fuilfe Agagæum in vera hiftoria legi-inus:erant autein Agagæi gencre Amalechitæ:At ills

illx Apocrypha acceffiones eundem Macedonem vocäc.Tu me verb doceas velim, quemadmodum qui Agagxus eft,Macedo elTe poflit.llla verb Daniells tria fuppofititia capita, fi impium eft facræ fcripturæ honore non dignari, impius certè Hieronymus fuit,qui ifta omnia nó modb reiecit, fed etiampio fibulis habuit, fuoque veru iugulauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'' t

Sicenim Hieronymus,Ouiapud Hebrx.osnecSu-fatmit,habethfjloriam,necl}yffiftam tnumpaerorumi nec Belli DracomßjHe fabnlasitjuas nos, tjnta in toto orbedijperfa flint,vent antepoßto eocjue iugnlante fubitcmiHS- Qn,idautemIulius Africanus ilubita-rit, apud Eufebium lego,quid ei Origenes refpó-dcrit,non inuento.Nec verb quicquam ad rem fa-cit,quos Origenes cximios fenlus in libro Sulan-nae obferuarit.Hic iam mihi Hieronymum profèrent! vt par pari referas,Hieronymû obiicis.Hoc-cine verb eft Hieronymo refpondere, aliam mihi ex Hieronymo fenteciam obtrudete?Sed ego Hie-ronymum cum Hieronymo facile conciliate pof-fum. Cùm enim effet à Ruffino accufatus,qubd ilia fcripta fabulas appellafTet,vt huius verbi inui-diam declinaret,nó ita fe quidem fenfifre,fed quid Hebræi dicere foierent expofuiffc refpodit. Nam delibris iftis fuamprofebib Hieronymus fenten-tiam nunquam mutauit,fed quia vidit eos in nou-nullisEcclefijs confuetudine quadam legi, tan-quam fabulas damnare,ac prorfus refpuere vide-ri noluit jprxfertimcum idei Ruffinus inimicus obiecerit,a quo fe omni modo in odiu trahi intel-lexit. Quanqua negari non ^ozt^,vafi'e re/pondere F-tafmus in H»efo«jgt;'»»«wr.quemadmodum Erafmus feite nota-\\\v.fit)nidem ex ipfa Prlt;tfiittoneplane apparet,eu ita fenfiffe.'Qc Hieronymo fatis nuc multa tibi retorfi nec iâ expeblasjvc ad illud tuutritû,fanè malûar-

«g DE SACRIS LITERIS guth'entum,quodtotics refutaui. icerumrefpon-deam. Nam vtcentieshas particulasà Patribus pitatas effe demSftraris, nihil tarnen omnino minus efFeceris, quàm vt illorum authoritatem vin-(licaris. lofephi quorfum memincris, nefcio;nifî Vt tibi ipfe plagam aliquam inferres. Ciim enim eafe tantum narracurum profitetur, quae in volu-minibus Hebraicis præfcripta funt,quid de cite-ris libris iudicarit.fatis indicat.

te verg vehementer,^uodfXugu^ini{èn tentinm Campian.u fiejnarnr. ‘Kefponetef nutem Canoniegs nb ty4ugufltno Ithtgt vgeari, ejtti rnen-dactjs jhbnltfi^pleni ng (une O prAcla^um Ak^u-(itnt interprerem'.hgcvnum tug acumini defuit, ^uginuüo tUitti tefltmgnig tarn ftibtUem tuam in-terpretaeionem prgbarie. ^ugd verg ex Caietana affert, Canomegs hgs hbros à ijuibufdam Conciles atejue Au^u/hng dtElgs e(fe,tjiiia morum ex hte ng doürina régula péri poeutt, nimie pro(i£}g ieiunum tfl.Dixt enim('uprà !}uanti apud Caiholteg/ fit tl-lew dejeripturarum Cangne (êntetia. LegifitÇcre-do^qua illi zJ^elchior Canru iampndem refpgn-dit Itb. Z. c. U. In Augulîinum rurfùm incurrte. Quod tantopcrc (4«)contcndit Augiiftinus, extrudi extra Canonem nullo modo oporte-re libnim Sapientiæ.id ipfc viderit Augufti-nus. Hunclibrum Hieronymus nominatim cxtrulît.HzCfÇo AcademiegtaPpe/lg gnnee. Paulo ante fcrtpfifii Hteronymum ab Augußtng re at-guttudicio minime dtfi entire-, nunc Augulîtuum

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Stepien-

S/tpientiit librurn tnCanontpofutjfe aiti Hierony-num verb nominatim extru/ijfr. H ac ego y ut co • htreant, nonjàtis vt^ieo .• Tu qui vt alter Go^-gias mioil tgnorare videris i/ieadermcif j fi potet ex-pUca.

Auguftini fententiam gt;nbsp;tam facile amp;nbsp;commode expédiai,vt earn mihi non magnopere mo, leftam faiireexiftimave poffes. Nec vevofiqaid Auguftinus dixilfet, quod nobis in hac caufa re-pagnaret, eo taméangi debaiffem,ciirn alia mihi tam malta argamenta fappeterent, qaibas vnias iadiciam Aaguftini non potait officere. Libros illos, qai in nollris Ecclefiis Apocryphi habecar, ab Aagaftino Canonicos vocari non ncgo,Qaid ergo? Difceffit à tam maltis Ecclefiis amp;nbsp;Patribas Aagaftinas.à qaibas illi libri negâtar efle Canonici ? aat fi hos Aagaftinas Canonicos efle pata-uit.haias fententiam tam maltoram amp;antiqaio-rnm,amp; pariam, amp;nbsp;recétionim iiidiciis antepone-mas? vno tam maltos omniam aetata Patres prz-ponderari non oportet. Veràm nihil eft, quam-obrem Aagaftinam à czteris difcreparc fafpice-mar. Canonicos enim appellat, qaipofliintin Chriftianoram Ecclefiis Iegi,vt ex illis fannncar virtatisdocameta amp;nbsp;pietatis exempla, qiiemad-modam faprà oftendimas. Sic enim Aagaftinas Canonicos Appocryphis opponit : Apocryphos ante vocat non vt Hieronymas, quilegtpoffuntm ^^YnSijfsa-Bcclefius ad adtficationemplebi^ynon addogmatum lomon. Ecclefit^cornrnconfinnationëyisA qai falfis maltis referti fant.qacmadmodû ex ipfo Aagaftino per-fpicaa eft. Vis enim doceri qaem libra Aagafti-

' nw.Inj4p0ciry^hb etßinuentturaltejfuaverttasMme Aagufl. con- proptermultafalfa mtUa eft Canontca authorttat Et tiaAdunant- jnaljo \ocQ,Ada'nieh£t legut fcrtpturM^pocryphitf-quod dequibufdä cóinentitiis Icriptis inteiligit-lam quod me præclarum Auguftini interpre-tem vocas, nihil vereor , quin poffim hanc intet-pretationem defendere , dodjfque omnibus pro-bare : eamque nunc Auguftini teftimonio confir-maiii, vt hoc etiam meo acumini non deefte in-telligas. Arque hanc fuifte Auguftini naentem ex ipfo loco difci poteft J in quo Canonicos libros ^jftiÏn.chri ^’lumerat.Cùm enimhunc modû teuere iubet in fli lib.i,c.». Canonicis I'cripturis , vt eas, qux ab omnibus accipiuntur Ecclefiis Catholieis, pracponamus eis, quas quxdain non accipiunt, fatis manifeftum eftvelipfius itidicioex his libris efle aliquos,de quibus non tantum dubitare, fed quos etiam vt parum Canonicos reiicere licuit. Si enim omnes Auguftinus tâtæ eftie fidei atque authoritatis fen-ftifet, quanta; funt Prophetica atque Apoftolica fcripta, niinquam Leftori liberum reliquiflet, vt huius vel illius Ecclefix prxiudicium fequeretur, fedvniuerfos fine vlla controuerfia aut dubitati-one fufcipiendos efte ftatuiflet.

Te verb CaietanusCvt videQ)nonnihil quidetn angit, qui tibi tam palam Ecclefiæ Romanx Car-dinalis aduerfatur, quem quia nullo modo potes adtuum fenfum interpretari, refpuerc coaótus es vix fatis pro dignitatc Romani Cardinalis. Caieta.infi Scribit Caietanus vereque fcribit, Canonicos ne cominët. hos ab AuguftinoSt quibufdam Conciliis libros qubd fint cxteris Canonicis paresgt; aut dodrinx ex illis norma fumi poffit, fed quiä • morum quidem prxclaram regulam continent;amp; omnesTheologix ftudiofos iftonet,vtquandoab antiquis

antiquis interdum dici Canonicos legunt, id de morumnon doôtrinæ Canone intelligant, libróf-que oinnes veteris Teftamentiad Hierqnymili-mam exigant.Eft hoc clariffimumRomani Cardi-nalis amp;nbsp;quidem celeberrimi pro noftris Ecclefiis cötra pontificjos iiidicium, quo ifti quàip fint cô-moti amp;nbsp;ofFenfi vehementer , dici non poteft. Tu hoc ieiiinum dicis, cui tarnen nihil iaiiinum vi-deri debuit, quod fit profeftum à Cardinale, nifi forte nunc iciuniores Cardinales funt, quAin o.-lim fuerunt. Te verb bene paftu planéq; l’aturuni elfe oportet,cui funt ieiuni Cardinales. Quid illi verbCanus refpondeat,id meanihil intereft:eru-ditum quidem fatetur, pium vocat, fed tarnen Erafmi ingenio amp;nbsp;nouiratibus deceptumeffe di-cit.Mirum verb falli ab Erafmo tantum Cardina-lem potuilfe. Sed huius CardinaUs iudicium Ca-nus nullis argumentis refutauit, amp;nbsp;li Cano licuit aCaietanodilfentire, mihi quoque liceatCani indicium improbare.

Tandem omnem in me Academiam excitas: credo,quia tuis ipfe viribus diffidis.Qiiæ verb hu jus clamoris caufa fuit? Dico Auguftinum amp;nbsp;Hie-ronymum confentire , tarne Auguftinum affirmo librum Sapientiæ in Canone pofuifle, quem Hieronymus nominatim extrufit. Hæctu quicohæ-reant,non fatis vides. Situ id non vides, aequtim-ne eft omnes mihi Academicosirafei? Nimis te incitatum video,ciim primùmaliquidcôcrepue-rit,moxclafficum canis,amp; quafiHannibal ad portas veniflet, totam vrbem tumultu comples. Tte-rumdico Auguftinum amp;• Hieronymum non pu-gnare.Quod enimAuguftinUs de libro Sapientiç contendit,non id eo animofecit, vt hunc librum cife germane Canonicü perfuaderet,fed vt à quo-rundam illum calumniis defenderet, qui nulla ei

9i DE SACRIS LITERIS authorîtatem tribuebant,amp; in nullo eiim numéro habebant: fie quidein,vt cùm priniùm legi aliquot; quid ex illolibro caepiffct.ftatim refpuerct. Qua; xc Auguftinus adeo hune librû ab iftis conceinni iniquo animo tulit,acque hane illorurn temeiita-tem reprehendit. Ita hune faeili negocio fedatû tuniuhum puto, amp;nbsp;te pofthac medeftiorem effe copio.

S cd Çaii } cum teßtmontum ex tllo bbro citaß'et jittgußtntti^reclamatum eßa r.onnitllii ftantbic^y aderantynon fuifle de libro Canonico ad-hibitum. Q^idverb reßonderit Augußtrtm, ttee more tacniiii. fronte nonnuUcrtem fratrum rtclamietionem omnium £ptfcoperum, fidelmmy l.aicorHmipBeniientiumyCatechnmenerumciinfn-fitiy ^Mempmhnini Hbrt a'tthorieate confirmanda ‘*g'oßirt‘ct atttility oppotiere audes^ ne vete-resfcriptores, ejttt hutiu libri q/t fieri meminerunt, enumeremytUM tpfi^JMeltto haue inter ceterot li~ bram Canontcarn namerautt. Netpae Hterony' mas hsne ipfi Itbrum ex Canone extrußt ,fid t:in-tamtn Hebranram canone non ejfe afieratt. Iliad vero !}itarn tnßtlse ? Nec fi omnes Ecclcfu calculos contulilTctiprscbcrc illi ro-burpotuiflTet, nifi fuii ante proprinmque ro-bur diuinitus babuin'et. Cathobeorum tjwf'juam atiis , tpaarn diuints bbris £cclejtA cal-culam adhtberidixertt, acnon ootim tj/ai librtdi-Mnißntyrjatverbminim'eyab £cclefia declarari-.-vt tlla non dtainos libres fact at, fid tales à TieofaEioi ejfe declaret.

17 Qubd librum Sapientix ab Auguftino citatum nonnulli fratres Catholici mox auditum cxploferint, totumque illud teftimonium gt;nbsp;quod ex hoc libro Aiieuftinus adduxic, communi fen- Augüß4c ° y- . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Piædeft,

tentia voceque reipuerint, id quidem, quantum- f,na.c.i4, uis Durxe reclames,contra huius libri authorita-tem permultum faciat eftneceffe. Sienitneranc 8c pii, amp;nbsp;dofti, amp;nbsp;in fcripturis exercitati, vt eos fuiffe confiât, libri Canonici teftimonium nun-quam profeäb repudiaftent, prxfertim cum fe tarn faciles 8c xquos prxberent, vt fi quod huius libri teftimonio confitmare Auguftinus voluit, id fTAcedentibut Cathaltcü trailatorihKt fliCüÆc oftenderet, minime repugnarent. Ex quo quam ptorfus abieâè ac faftiJiofe de libro ifto fenfe-rint.exiftimaripoteft.Quidiam veto iftisrefpon-derit Auguftinus confideremus, quandoquidem id à mefuifTe prïtermilTum conquereris. Nura verb hotum Auguftinus temeritatem, impuden-tiam,facrilegium infedatur, qui librum Canonicum reiecerint?Nequaquam;Neque hoc illis ma-gnopere vitio vertit.Sic autem ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex~

cepta hums libri atteßatsone res ipja non clara fit, lt;]tiamvoliimushincdocerf ?-t concludit, oportetvc ijium Itbrurn Sapienti.t ornnsbus tradatoribus ante-ponant'. quod ego Sc Auguftino libenter, amp;nbsp;tibi concedam, vt huius libri authpritatem,quàm o-mnium trablatorum,potiorem efte fatear. Qubd verb Epifcopotum,fidelium,laico,rum,pœniten-tiuin,catechumenorum,confenltonem iftis oppo-nit, ideb facit, vt non effetam facilehuius libri fententiam repudiandamperfuadeatj^KMWjerMxf (vt inquit)»» tcclefia Chrifiide^radft leÜorum

cleßa Chrißi tarn lon^a annoptate recitari, amp;nbsp;cum •uenerattone dituriii authoritatis uudiri. Cum ergo hunclibriim nonnüUæ Ecclefiæ legant, amp;nbsp;eius doétrinam vt vtilem fulcipiant amp;nbsp;agnofcant, ab iftis fratribus contemni non oportuilfe contcn-dit, maxime cùm huiiis telHmonii lententia Ca-nonicorum librorum fuffragiis coprobettir. Nam librum Sapictix ab omnibus Ecclefiis recepium Angoft.de j,on fuiffeipfe teftaturalio in loco Auguftinus. hb.x7.cap • autcm amp;nbsp;feite facis, qui veteres 1'criptores non enumeras-.tjndem enim (vt fpero) huiüs ar gumenti, quo tu iam fxpe vfus es, infirmitatem lenfifti. Melitoni nolim te aliquid debere exiüi.-mes. Si cnim librum Sapientix Canonicum elfe docuitj reliquos tuos non elfe Canonicos confir-mauic. An tu enim ca lege tarn multos libres a-mittesjvt huncvnum lucreris’Qiianquamcrcîdi-bile eil, quemadmodum doóliffimis hominibii-s videtur, Sapientix nomine ipfum Prouerbiorum librum fignificari gt;nbsp;quo vera Salomonis fapientiä continetur.

Hunc autem librum ab Hieronymo non extru-di è Canone,non dicam qua fronte,fed qua mente affirmaris equidem miror.Lege enim Hierony-mi prçfationem in libros Solomonis,in qua hunc librum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c inter Canonicas

feripturas non recipi tradit,8c legi in Ecclefia ad xdilicationem plebis, non ad dogmatum confir-mationem permittit. Et quando apud Hebrxos nufquam reperiri,8c Grxcam eloquentiam redo-lere, öcaPhilone ludxo feriptum elfe nonnullis veteribus videri fcribit,nonnc è Canone penitifs extrudit? Et in al io loco Hieronymus (in-quic ) valeamus (jutequtd extra hos ep, truer Apo-cryphaejpeponendum- IgiturSapienna-,^c- Sic in' ffmni hat caufa femper habes aduerfarium Hie-rohymumx

tonymum, qui non de Hcbraeorum tantum vt tu Âynis inconfideratè refpondes , fed de fyncero Ghriftianorum Canone loquutus eft. Ait enim Ecclefiam hos libros legere quidem,fed inter Ca uat. nonicas fcripturas non recipere , quod de Chrî-ftianisEcelefiis intelligendum eft,quia illi in lu-diorum ecelefiis nunqüam vel legebantur. Tarn verb , fi nullam aliam fecclefiæ autlioritatem tribuis,nifi fcripturæ apprabandx,8i; declarandx,8û diiudicandx , quemadmodum videris, in eotibi facile alTentioripetoque vt in hac fententia per-petub maneas.Poteft eniinEcclefia veras fcripturas à commentitiis fcriptis fecernerc. Sed aliam fibi ccciefîa veftra poteftatem fumit, nec libros modo diuinos agnofcit, 8c taies elfe déclarât,fed qui diuini non funt,diuinos facit. Namlibros A-pocryphos, non Canonicos, fabulisconfperfos, quales hos effe,de quibus contendimus, vetuftas iudicauit, Canonicos 8c diuinos efle ftatuit, qui certè diuini nunquam aut fuerunt, aut funt, auc erunt, fivel ratio, velfcriptura, vel maiorum aU-thoritas valere poterit.Et iam ante diximüs,quolt;l cuiquam fufiiciat, 8c quod nunquam refelli pof-fit : atque ad illos tam multos Patres (fi te multi-tudo delcclat ) potes etiam Hilarium adiungerc. ^Uar. i« Si his contentus non eris t nefcio quid tibi fatif-facere poffit.

Atque hîc mihi deEcclefix authoritate remif-fiùs multb loqui videris, quàmalii vcftri foliti funt, quandohoc folum approbandi 8c decla-randi iusEcclefix tux relinquis. NamPighius (quem fuiife Catholicum nonnegabis) difertè cap.j, fcribit, Ecclefiamfcripturit ijHtbafdam et/èjuefra~ ciputf, hocefrEnangehflarum, ejuam netjue exfe, neijueexfcrtptortbus fats apud nos habebant^Cano-nïcam unpartitam elfe anthorstatem-, Deinde ait,

partem fcripturarum vninerfam fitam Stapkt.lib. authorttatem ab Ecclefia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et Stapletonus

vcfler j quem tibi non ignotum eflcarbitror,fic quintam fuam controucrfiam concliidit, Eß-pe-tiesE cclefiam huius temporis hhrum alu^nèm almm nondum tn Canonem receptum,^poßoloram tarnen tempore confcriptHm,0!' nunijuam haüenus ecclefia tHatcio reprobatum {exempli caufiahbrumHermai conflitutiones Apofloltcat à Clemente éditas') in numerum librorum fiacrorum nbsp;certo Canonicomm

refirrepoffe. Itaquc iam fi Romans Ecclefis pla-Ceret, plures CanonicOs libros,plures fcripturasy quid ni etiam plura Teftaméta habcremus ? Quis nonhuius orationis indignitate,quis non tantant pontificiorum licentiam reprehedat? Quanquam Sexta fyno. Clementis Conftituriones, quas olim in Cóciliö generali damnatas eiîe legimus, fi veftra Ecclcfia potell fua authoritate canonicas facere,poteft ea etiam libros ante reieftos Screprobatos in Canonem recipere,quod tarnen ncgat Stapletonus. Sed hîc forfan ifti aut infulfi,aiit parùm Catholici fuerunt: mihiquidem nihil videtur ant infulß magisjaut minis Catholice dici potuiflc.

Ad Laodtcetmm tandem Concilinm redts.-citm iam milites re/ponfiim fit,non omnes ea atate It bros tn £an»nem fmfiereceptos, Acfivos tantum mottet Laodicena fynodist, cur non etiam Ca’tha-gtntnfis ^.cur non Florenttna,cur deniijue non vl-ttma Trtdenttna mouebiti Nolim vero tjuifijuarn haetta tntelltgat, vt Qonctlta Conctltiscontrarta /utfie (Xifitrnet, fid ^ua prioribus Contihis non -I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ c- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumceriA

certafitfreytft pojienortbus Spiritu fan^o re-u«h7'X' ttelante cenfinuta/unt. Quad nelt;j»e dtunrn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

18 Laodicenum Concilium libros illos o-mnes à Canone fcriptinæ remouct, quosnoftrï ccclefix pro Apocryphis habent. Si ergo noftras hoc nomine Ecclefias damnandas effie ftatuis, Laodicenarn fynodumeodem iudicio codemnes eftnecefle. Imo, \.ni.}\ns,fjmimtlliesreß)oi'ißimeß, non omnes libros ea Atate in Canonemreceptos fuijfe. Hi ergo libri trecentis à Chrifto annis vel tua confeffione non fuerünt Canonici. Quid iam de fubfequente Eccleiia laboremus,cum primam 8c pnriffimam conientientcm habeamus? Quamob-rem enimEcclefia primis illis 8c optimis pluf-quam trecentorum annorum temporibus bos li-bvos in Canonem non recepit ? Quam caulam vel fingere quifquam poffit,nifi quia non eile Ca-honicos fatis intellexit?ld iam velim ab omnibus confiderati, noliras ecclefias cum primis 8c anti-quiffimis Ecclefiis de borum librorum autborita-te fentire ; quod ita eft exploratum , vt negati ab ipfis aduetfariis nequeat.Polfumus ergo deinceps in bac caufa fecuriüs verfavi, 8c quando recen-tioris Ecclefiœ indicium obiicitur, ad Apoftoli-cam, 8c quae illam trecentis annis fublequuta eft, Ecclefiam vetuftifiimam prouocare. Et verb ec-clefiam ipfam deiftislibris ad noftram xtatem aliter iudicaffe, nullis certis , verifque indiciis conftat,atque ego multis ante teftimoniis ad T ri-dentini Concilii tempora deduéiis oftendi eccle-fiam hos libros in Apocryphis temper babuiffc.

DE SACRIS LITERIS ' Laodiceno autetn Concilio Carthaginenfe, Flo-rentinum.Tridentinum opponis : dediiobus po-Rrcmis nihil eft,quódmeain refponfionem expe-des, quac ego pro legitimis Conciliis non agno-fco. De Carthaginéfi autemiam fupra refpondi, hos libvos in Canonicis fcripturis repiitari, quia ' polTunt publicè in ecclefiis legi ad morü amp;nbsp;pie-tatis inftitutionem,non ad dodrinæideique au-thoritatem. Quanqiiam nolim te huius Concilü decretis niminm confidere. Nofti enim quantum Romani pontificis dignitati detraxerit, quando ne vniuerfalis epifcopus diceretur, vetuit. Sic e-Carthag.nim Gratianus Concilü verba retulit, l''niuerja-ftuift ‘itttem nee ettam Romanwpontifex appelietur-VtimxÏ'cdis. Num fint Concilia conciliis contraria non eft huius loei difputare.Si tarnen Carthaginenfefta-tuit vt hi libri verè Canonici,cçterifque Canonicis pares effent, Laodiceno certè cótrarium fuit. Concil.Lao- Palam enim in Concilio Laodiceno Canonici lt;iicen.c,59. gjpg negatur. Sic enim in Concilio legimus; Non oportet libros, tjui fknt extra Canonem legere, ntf filos Canontcos noat acveterif tefamentr. Qgtit att-tem oporteat legit amp;nbsp;tn aathorttate rectpi, hacfitnf-Cenefis,ExodM,(;^c. T urn reliquos veteris Tc-ftamenti libros enumerat , quos ecclefiae noftrX approbant. Apocryphos omnes prxtermittit, quos ecclefiae noftrae reiiciunr. Ita fi hos libros Carthaginenfe Canonicos effe pronunciat, cum Laodiceno aperte pugnat, quód hos Canonicos effe difertè negat De epiftola ad Hebratos , de qua Auguftinus meminit,fateor olim à nonnullis dubitatfi effe , fed earn ab omni Ecclefia vnquam fuiffe reiedam nullis teftimoniis doceripoteft. In libro autem de doftrina Chriftiana , loquitut • de illis libris, qui erant incertac 8r dubiae autho-iitatis,inonétque vt qui ab omnibus ecclefiis ac* cipiuntub

èipiuntur, üs^quos omnes non accîpiuntj prxpo-nantur. ,Quod protuis Apocryphis libris parum quidem facit. Quid fi cnim alij aliis præponun-tur, num hinc omnes effe Canonicos efficics ?

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D V R Æ V S, Fol. is.ij.

T)ifirtum vtro tevtrum ofler.iù, cùm âe 7{o-mani.cttn£ mortbt4i tara copioii déclamas. ^e~ i^ue tH hic a me expeEla vebm vt de veßrorurn morthiu vicilj'tm alloua reponam. ^aèd auferâ •Vefird adiO dementia laudas, Ql Cathdicü inau • ditam crudebtatem affingit ,ßicü ta id ejnidem ttio more impudentiffimè.Harret animus cogiiaretam immania innocentiffimoramhominu [uppltcia, ^ua, vobis pa/fimpro ludo fiterant : tjquot; tarnen mites vo-bü clemente/^ videmini,lt;]uala ntmtrttm Campia-nus ip/e vos nuper expertus eß^tottes crudebjftme tortM,(^tandem interfiüi-u immanttecejue dtfcer-^ ptui. ^tn teflem veßra in Anglia clementit, praclararn hanc legem edidtflis'. Si quis dilfuafe-fit alicui fcligionem illam, qu« nunc publice in Anglia tcnetur,amp;c.

ip Ego me nec eloquentem j.nec difertum a-gnofco j née veto quiequam de Curise Romans moribusdixifiem, nifi meCampiani de no-ftris facerdotiorum nundinationibus,de ferro,dc equuleo, de cruce criminofa oratio coegiflet. Qua in defenfione mea fi quod verbum fit aut falfum,aut immodefium, non deprecor cuiufqua ingenui boniqs viri reprehenfionc.m.Hanc vero, C. ij.

100 DE SACRIS LITERTS quam narras,eloquentiatn tibi non inuitus relin-SuoDuræOjin quaprofeôt?) nifi multumadmo-um operæ pofuifles,n unquam tantos progreflus fecifles. Quse enim pagina eft libti tui,qaamnon iftis diôHonis tuæ kiminibus illuftiaris , vr mihi nihil moleftiiis fuerit,quàm argumenta amp;nbsp;difpu-tationem tuam à perpetuis malediâis amp;nbsp;conui-Hierony. a- çjjj abftrahere? Q^iod olim Ruffino Hieronymus uerf Ruffin. relpondit,vide ne tibi non minus côiieniat.-,Q^(r/ per trtgintA nrmos m Onere prefeciß't,aiit

procMi.[iïtë,riifertttudinem, maledi' cere omntbm y bone confiientte ßgnurn arbttrarisl Hane ego autem omnem de moribus,de dementia,de crudelitate difeeptaxionem à noftra con-troueriia remouebo , eiiifque rei iudicium atque exidimationem orbi terrarû permittam. Si Cain-pianus publicis regni legibus de læla maieftate damnatus mortem effugere non potuit, quisid noÛræ potiùs crudelitati, quàm ipfius criminis tnagnitudini tribiwt?Nam dereligione nullæ funt in illiits caput habirae quælliones,amp; quicquidtu-lit, non propter religionem, fed propter forenfe crimen pertulit. ld omnes vel ex eo verum elfe perfpicerc po(funt,quód alii eodem crimine cum Campiano damnati, cum tarnen pontificem Ro-manum non polfe principem de regno deiicere, neefubditos obsdientix iuramento liberate fa-terentur, fupplicium eiiafcrint. Ita nul 1 i pœnas dantjiiifi qui pontifici aiithoritatem principis abdicandx tribuunt, quod crimen quo fupplici« dignum fit,omnes iudicent,nobis quide fateniur eile capitale.Quod verb legem noftram in ponti-ficios nuper latam accufas, atque in tuum librum tranfcribis,in eo nec valde difertus. Sc parùm fa-pieiis fuifti, quafi magnum proceres noftri crimen admiferint, quite ineonfulto legem pro-mulgarint.

mulgarint. Siccine enitn arbitrandum eft omnes leges crudeles efTejqiiae in pontificem Romanum peilatæ funt, nec illi fummam quiduis in noftro regno tentandi licentiam perinittunt? Tuqui-dem valdè ineptiis es Duræe, fi nunc expeftasjv.t leges noftrï taies fint, quales mus pontifex vel maximè cupiat : aut fi boni Chriftiani apudvos comburuntuT, nobis non liceat noftros perduel~ les fufpendere.

jQjiircbat, CampianM ^tto iureeorpu« Bihli-curnaeiruncrru.Tquot;u nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;negoi

fer pturas cxcihdinius, fed Cxr^ cerniinus feppofititias. Sedhoc tp(ùm^uo ture ßtciatu f Cjuint (^arnptarn^, eut in hite iierba refondes'. Si quæras quo teftimonio perfuafi fi-rpus facras literas effe, quæ dicuntur , facras, literas : qiiærain lt;nbsp;go qnemadmodum tu fo -letn efle folçm cognofeas, aut Deura elfe Deum non dubit( s. Etrurfm , Quanquam iJ tibi femel rclponfum volo, feripturæ au-thoritatem in Ècclefiæ iudicio minime effe ppfitam.Suam feriptura fidem propriam habet atqucinfitam, nonaffumptam aliunde amp;c. ^»idnouo hoc Enth'.tfittfrno opm ejfet,ß dtf~ cirnendii jcrtpiura Canontca hbrii certst apnd vos (fet Ecclefi^ aurhoritM ? ^^d veyb abfitr~ dt’-uyifuàm id Eccleßi toti negstreii^nod apud vos ßrtores » hnij , ßtores , Citterd^ue hominurn ßxy te etiam tudtce ßio ejutfijise iure ßbt vendtcant^ ? Q^isis vn^uarn nntt Ludierum tuum tjr CaImtih t3. iij.

ita tiu^atui e^,vt ejUArtti cw Matthai £Mnge-Hum potttti cfttam Thomte CanontcHm purer,ni-htlreJJ) onder It altudquàm hoc fibt £nthufiafmo ^Hodam non minus con flare, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Jôlem ej^e fi-

lem^vel Deum efle Deum ? Ai t]nt veterum mo~ nimenta legerunt, ignorare nonpojfunt, ^uotiu Canonict hbri authonras tn controuerfiam voca-, ta e^,non occulti ênthuflafini tefltmonte,fedpubli ca Ecclefiit anthoritate ars/ue iudtcio veritatem declaratam fnijfe. Stc Àthanafiru in Synopfi, Quatuor ( Euangeliorum libros facri fan6læamp; Catholicæ Ecclcfiæ Canones fan-xcrunt.S«f Euflb.bb,^. c. 19, Sic AuguH. contra Fauflnm lib.^.c.^.ffr 5-^ cew/r-a Fundamenium eitp-9-amp;contra Fauflumlth.i^. c.9.^ Tertull.li. ^.contra ^^arcionem, N ec immeriiô profita ; fl enim ad dtfcernendas firipturM fltum cm^ùe teflt -monium fliflîciatgt;,ifiits tandem controuerflarumfl-nis ent ? ^ut quo modo filwihomtnum diuina prouidentiaconflt!uiffet,niflvt cater as controuer-fias,itaetiamhanc componendi,lt;jHa de Canonicû fifipturti non raro fuhorta efl,certa ejfet Scclefla eancejfa authoritas f Enthufia/mi idfilitrn habent commodt, vt homines in immenfùm quoddam pe-lagus abriniantj,tandémque mAthet/migurgitein praciptres slemergant.

î» Defacro Biblioriim corpore rcfcélum ali-quid à nobîs efle conquertus eft fine caufa Cam-pîanus: amp;tu nunquam illud crimen in minima Scripturæ particula verum fuifle demonftrabis.

A vobis quidem adduntur ad hoc corpus mu1tagt; amp;nbsp;nobis fuccenfetis , quando à veris inembris a-liena difiungimus ac fegregainus Quanquam non modi) decrahere aliqnid ab hoc corpore , fed ad illud etiam vel tantillum adiungere giauiflima deniinciacione prohibemiir. Id quo iiire facere-mus quærenti Campiano muka refpondi, qux tu cùm refellere nullo modo poffes,ferè omnia prç-termittis , atquein vnam aut alteram fentcntio-lam à reliqua oratione feiunóbm inueheris. Hu-ius autem controuerfix ftatus ifte eft, cùm hos li-brosaffirmemuseffe Canonicos, illosyero nege-mus,quo id indicio amp;nbsp;qua auchoritate freti facia-mus ? Indignum enim pontificiis videtur, vt nos de Scripturis aliter ftatuamus, quàm nobis Romana Ecclefia prxfcripfit, cui hoc totu indicium Eermittendum efte contendunt! Itacùmhos Iiros hxc ecclefia Canonicos elfe dicat, qui pro Apocryphis à nobis habentur,nullum nobis reli-qqum elfe tcftimonium, quo nitamur, dilferunt. Nos contra, vt huius ecclefix nullam omnino ra-tionem habeamus i certiffima tarnen nobis argu-méta fuppetere defendimus, quo libros Apocry-phos à Canonicis fcripturis diftinguere atqne in-ternofcere poffimus.Si enim à me fcifcitaris,vnde fciam has fcripturas elfe facras ac diuinas amp;nbsp;Spi-i ritus fanóti authoritate confctiptas,id certe quç-ris, de quo non poffis merite» magis dubitare, quam elfe Deum, elfe Chriftum, elle Spiritû fan-dlum, deniquefpléderetépore meridiano folem. Si eft enimDeus,quemadmodum elfe exploratum habemus, quantumuis id nunquam nobisecclefia Romana perfuaferic, turn hoc elfe Dei verbum his literis defcriptum 8c confignatnm non poffu-mus ignorare. An tiiver?» Dejum negabis elfe Deum, nifi id Romanx Eçvlefix vifum fuetit, G. iiij.

aut ego de eo dubitaffeirij nilî à Romana Ecclefia penitus didiciffem? Quemadmodum ergo Deum crte cognofco ƒ ne Romanae Eeclefiae teftimonio, ita has effe eiufdem Dei l'cripturas vel hac tacen-te intelligo. Nam fi id omnino fine tua Ecclefia nefciremjdic ( quxfo ) quamobrem quod tua Ecclefia fcire potuit, id ego nullo modo alFequi po-tuerim ? Sic tnim argumentum inftituo, Quibus notis Ecclefia Romana fcripturas agnouit amp;nbsp;ap-probauit,eæ funt omnibus Chriftianis cômunes, nec aliis argumentis Romana Ecclefia fcripturas nouit elfe fcripturas,quàm iis qux id ipfum omni bus Chriftianis perfuadere polTunt; Ergo fi nos has elfe fcripturas nefcimus, quomodo elfe has fcripturas EcclefiaRoraana intelléxit,nifi poflunt occulta quatdain indicia proferre, qiiæ nullis nifi ipfis nota fint? Qubd ergo quærunt vnde nos has elfe fcripturas fciamiis, ipfi prins refpôdeant no-bifque exponant, quemadmodû fcripturas agno-uerint,amp; veras à falfis diiudicanntâta facile per-fpicient hanc omnem fciétiam nobis eife cum i-pfis communem.

Fruftra ergo de librorum facrorum notitia litigant , quos ipfi non aliunde facros elfe norunt, quàm iis teftimoniis, quibus amp;nbsp;nos perfuafi fu-mus horum librorum authoritatem elfe facrofan-ftam.Primùm enim quo J Ecclefiæ approbationê requirunt, earn nos elfe necelfariam confitemiir, amp;nbsp;nullos admittimiis, nifi eos tantiim, de quibus certa funt amp;nbsp;perpétua veræ Ecçlefix teftimonia. Nam initio feripti hi libri funt ab iis,qui crant di uina autboritate ad ilkid muniis defignati, quos Ecclefia vel Prophetas, vel Apoftolos, velEuan-geliftas elfe nouit:tum Ecclefiat traditi, ab eâqiie recepti, amp;nbsp;omnibus commendati illius Ecclefiæ teftimoniojin qua primùm feripti funt,quod qui-dem

dem eorum librorum fidem atque authorita-tem ad omnes Ecclefias comprobauit. Atque hoc primxEcclefise teftimoniü amp;nbsp;fequentes dein-cepstenuerunt, eóquc modo factotum libtotum Canotiem confetuatunt, amp;nbsp;nos libcntet fequi-mut,amp;* VOS nihil aliud habetis, quod fequamini. Vides etgo quantum nos Ecclefix teftimonio tti-buamuSjcùm in eo fatis magnam vim inefle ccn-feamus ad confirmandum Ictiptutx Canonem, eofque omnes refutandos , qui hotum libtotum numerum vel augere,vel minuere voliint-Tamen vt in hacperfuafione acquiefcamus,atque his li-btis penitus affentiamurjSc Deum in illis loquen-tem audiamus, Spititufanfto indigemus,qui o-mnem nobis dubitationé excutiat. Qucmadmo-( dum qnim elEe Deumcettis argumentis intelligi-mus,quibus etiam Philofophi vifti funt,tarne nifi Spititusfanftus accedatjfacpc dubitamus,ncc om nino confcietiis noftris fatisfacimùs,amp; hxtemus, 8e fluftuamus, amp;• in animo multa vcrfamus : ita t quanquam infinita funt atgumenta quibus fcri-ptutarum authötitas confitmatut,amp;: qui illam in-ftingere volunt,tefelluntut,tarnen hxc petfuafio , nunquam erit nobls falutifeta, aut fitma, aut pet-petua, quoufque fuerit Spiritus fanâti teftimonio Habilita.Hoc ergo teftimonium adiungimus, non qubd alia nulla fint, quibus profani homines re-. uincâtutjfed quod ifto omnia alia ad fidem Sc fa-lutem nobis f^ciantut.

Nihil ergo opus fuit,vt tarn multa hic Luthero I amp;nbsp;Caluino dè nouis quibufdamEnthufiafmis ob-I iiceres, in quo quis non videt, à quo hoc fpiritu I profedum fit,vt Spiritus fandi teftimonium infa-1 nbsp;nbsp;nbsp;nis quotundamEnthufialmis comparâtes? Deum

10« DE SACRIS LITERIS cipiendas neceffariam elfe,id ex his fcriptiirîs in-telligerc potes.Chriftus iwSptntnsfiMclM doctht omnia, ftipgeret vobn omnta tjna dtxi vobii-i.ioia.i-'-o 'Exlo3.nnesyl''’nÉiionemht^etisafanEto,!^ nolbit 0'~ mma:vnclio docer vos de omnibtu- Et Paulus ; yini-

i.Coi.î. •4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijgnfo ngfjpfrciptt ea ^k£ Çuntfptrttm Det :

Ef»i.si.i«- tatarettamprofandicates Dei- Et Eùias propheta: SptrCM meui t^ui in te verba,ejHt. pofut tn ore tno fe/niw tai.nj perperaum non déficient .Ex h is perfpicuum eft,eundem fpiritumjqui inPtophe-tis atqiie Apoftolis loqiiutus eft, in naftrisetiam mentibus hanc Dei voce obfignare, amp;■ ilia omnia quæ audiinus à Deo manafle nabis perfuadere.Na fine fpiritu cognitio altqiia efle poteft, fed fides profedo nulla elfe poteft. Antequam veto credi-mus.nunquam de fcripturaruin authoritatc certi fumus.Qui ergo fpiritus teftimonio carent, legere quidem feripturas poflunt,amp; argumentis abû-dare,quibus turn has defendant,amp; alia feripta re-iieiant : tarnen has feripturas ex animo ampleóli tanquam verc diuin3S,atque in illis Spirhum fan-élum loquétem agnofcere nó antè polfunt, quàm fpiritus illorum mentes amp;nbsp;voluntates in hanc TMifo^Deida induxerit.Quod ergo quxris,quid ifto Enthufiafmo opus elfetjfi nobis certa Ecclefiç au-thoritas conftaret, refpondeo tuum illqd de En-thufiafmis commentumà nullis vnquam fortius reprelfum fuiffe quàm à noftris , amp;nbsp;te plufquam i-niqiiü elfe,qui nos Euthufiaftis fimitesfacis , quia Spiritum fandum verbi diuini indicem amp;nbsp;teftem omniexceptione maioremeffe dicimus. Ecclefi« verb authoritatemlibcntcr agnofeimus, eófquc libres fufcipimus,quos prima Ecclefia fufeipien-dos elfe iudicauit,in qua ipfi Apoftoli vixerunt.Sc fcripturarum Canoncm confignarunt. lam verb perpe-

pevpctuam » quandamEccIefixpoteftatein affin-gere addendi nouos libvos ad antiquum illû fcri-pturæ Canonc ab ipfis Apoftolis Ecclefiac primis temporibus traditum.vide quçfo,annon fie nouos Enthufiafmos defiderare.

Quod dehominum fece adiungis, nihil fuit quamobrem Chriftipopuium ta probrofè appcl-larcs.Non enim omnes polfunt efle Theologi,aut Epilcopi,aut lefuitæ : Sr Chriftus non leuius pro laniis ac lartoribus precium perfoluit, quàm pro Monachis aut Monarchis.Cauedum verb tibi eft, ne calones amp;Bubulci quos tantopere defpicis, in icgnum caclorum exclufis lefuitis ingrediantur.Et quanquamifti non fatis tibi armati videntur,vc poflintde fcripturis indicate, tarnen in hifjptrtcm Dei habitat.Nifi emm Chriftifptntum hahentt etus z.coHi '^. nenfnnt, itivi eflm ipfis Ie fits Chrtfitu, ntfi reprobi fiterint.Si ergo Dei,Chriftique fpiritum, amp;nbsp;Chri-ftum ipfum hi habent in feipfis habitantem, certè poffunt Dei verbii agnofeere amp;nbsp;de fcripturis iu-dicare. Quod veto quaeris cur Matthaci Euange-liu recipiatur, Thomæ refpuatur, pofliint tibi hare facile fine Enthufiafmis demonftrari. Nä Matthaci Euangelium fuifle ab ipfo Matthato conferiptum ipia Ecclefia in qua Matthaeus vixit teftacur,atque hoc teftimonium Temper ad noftra tepora valuit? Thomae verb Euagelium ab alio quodam editum effe,ex co perfpetlum eft,qubd aliter fcriptum fit, quamveritatem amp;nbsp;fpiritum Apoftolicum dece-bat.Tu nullam aliam caufam elfe putas,nifi quia fic Ecclefia decreuit,vt hoc reciperetur, illud rc-iiceretur. Inter ruam ergo meamque fenten-tiamhoc intereft , qubd ego fcripturas tarn per fe veras efle ac fide plenas affirmem , vtEcclc-fia aliter facere non potuerit, quin cas fufeiperet, fuóquetcftimonio comprobarct : Tu contra feri-

ptiiras non ex fe hanc äuthoritatem habere, feJ taritùni abEccIefia mutuaricontendis. lam quod nonnulli libri repu Jiati fint,quales fiiifle multos legimus,non ea fola caiifa fuit, quod fic Ecclefias videretur,fed quia cum fidei analogta pugnabät, cum doftrina propheticaatque Apoftolica minime conueniebant. Id Auguftini malo verbis, Augiift.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;axfem (inquit) homtneSi

Confen- E y«« dt Dotnuii vel de jdpostolerum aü:btii alx/xA uang.libi. ßrtbere conativel außfxnf, non tales vetfills tem~ po^'ibmextitenmfvt eisfidem haberet Eecleßa-, at-que in authoritatetn Canonicam fdntinritrn librorüt •• torxm fcnpta rectperet Nec filurn cjxtatllt non tales erant, cfnibitsnarrantibtu credi operteret ßed etiam ^uia ficriptis fixis qusdam faUaciter indtderunt, gt;^Ui» Cathohca atcjxe j^po/hltca regxlaßdei çp- Cana do-ilrmacondemnat- Et rurfum, Lxcas itafcrtDßt vt folxs eiM liber fide dignits haberetxr in Eccleßa de jtpoflolorHm allibHSnarratis-xeprobattsornnibits t^ui mn eafidi,i^xa ooortxitfiàitaeutldjiie ^poftolorxm auß[utft/ô^bei'e-Eo ejxippe teporefiripfirïtt Mar-Ibid lib. 4. cxs amp;nbsp;Eue as,cf HO nonfilitm ab Eccleßa ChrtiE,'ve- ■ id^^*' ■ ^gt;*tnetiamabtpfisadloHcincamemanentihus Apo-Tauft. ißll* fioltsprobaripotuerUntEz in alio\oco,LegHntficri-«ap.7». nbsp;nbsp;nbsp;pturas jdpocryphas MantchaM ne/cto putbusfiuto-

rtbusfabularumfUb ADofiolorum nomine ßrtptas; tpuaCuorurn firiptorurn iemporthus in authontatem ' Janila Eccleßa. recipi mererentur, fifianEli nbsp;nbsp;dofii

homines, tjHi tunc in hoc vita erant exagt;mnscre talia potera^t ,eos veralocjUHtos efie cognofccreni. Sic ilii libri non propter nudum Ecclefîæ judicium, fed propter dodrinx diferepantiam impro-bantuv.

Quo autem argumente Patres aduerfus antiques hatreticos vfi funf,Athanalius,Eiifebius,Au-gnftinusjTertullianus,codem nos etiamin fimili ’ caula

caufa vtemur. Qiiemadtnodum enim illi adiierfa-rios nouas fcripturas fabricates Ecclefiæ teftimo-nioieuiceruntjita nos eciam fcripturae Canonem Ecclefiæ teftimonio defendemus. Nam fpiritus telhmonium non ad alios refellendosjfed ad nos ipfos perfuadendos valet. Sic vides noli relinqui fuum cuiqiie indicium , vt quemipfe vult librum aut fufcipiat, aut refpuat, quemajmodum tu fitj-gisjfed illos à nobis libres fiifcipi,quos vêtus Eç-clefiafufcepitjillófqiie refpui, quosea refpuédos effe admonuit Et quando fatis conftat integrum fcripturarum Canonem viuis adhuc Apoftolis có-fcriptum amp;nbsp;Ecclefiæ tradixum fui(Te,quis nó videt hanc cótrouerfiam fubtaram amp;nbsp;compofitam elfe» vt nulla tibi caufa fuerit » de diuina prouidentia conquerendi? Poftremó,qubdfpiritum facis dif-fidentiac Si Atlieifmi caufam, non dubito quin o-mnes quàm hoc horrendum fit,facilè videat. Tune audes Durate, affirmare, qui Spiritus fanfti teftimonio confidunt , cos in diffidentiï amp;nbsp;Athci-fmi gutgité demergi? Aut erit Spiritus fandi te-ftimonium recufandiim , vt tuacEcclefix teftimonio credatut'Hoccine eft diffidentiç atque Athei-fmi remedium?At quatumiiis ecclcfia aliquid décernât,amp; centies pronuntiet,id tarnen nunquam antè certa firmaque fide fufeipietur, quàm homi-num confeientiis Spiritus fandus arcano inftin-du verum elfe perfuaferit. Quid fi enim omnes homines affirmant, quod mihi nullis iudiciis nifi ipforum teftimoniis probatur? Polfumne hoc teftimonio omnes difridemiæ impetus retundere? Nequaquam verb ; nec vnquam mihi vlla faluta-ris perfuafio infixa in animo hærebit, priufquam maiore ac diuiniore, quàm hominum authorita-te, hoc eft, Spiritus fandi teftimonio fuffulcior. Cum verb ad eccUfwe vocem ac teftimonium Sy i

tiens fanfti aathoritas accedit, tum demum om-nis diffidentia profligatur,amp; vera animi tranquil-liras confequitur. Arque hoc Auguftiuüs ipfe do-Auguft. có- apertiffimè:£oy(inq^uit)/ê^«4w»«r j i»quot; tra epift. ïtitant^rius crtdeïfiifuoanondùin valermu intuffi» Munich, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß^i vàlenttoresfaSlh^uod credimus inteüigt-

re rnereamw. Non tam homintbusifèd ipfo Deo oi' trtnfecuj mentem noflram firrnttnte gt;nbsp;atlt;^ue illuminante.

iÜ,;}vt [alninianori fpirittu re-'tiptat (ex epifiolM,lt;jue,,fptrttiii nonplacet Lathe-remoJR^Çponder. I Hits Eptfioloi Lutherani no re^-ieiuntyneepue à noua Tefiamento re(êcant,']R,eijctant neere,tu vtderfe;tarnen illts nonplaCereÇpuad Ca-

piantif dtxit} Adagdebürgenfà tp(i confirmant, ei-tur.t.Hb.i.cap.A, Laudo tarnen ijubd tarn fitbti-Itter acutepue probat hat eptdiolae Lutherano fpi-rituirmntmèdifiplicere.^arüm {tnpuie} nonnul-las Lutherus fuis commentariis illuftrauit:

Illyricus omnes. Eodem ßne argurnento di' xtjfiu,tpuafdam /iEßptfiibulatLutheriu (itie com-Unentarijs tllufirautr, lUyrtcw ornnef. fpirttuH' gttur Lutherano ASfipi fabula in Canone funt re-ponenda.

jT Valde tibi places,quando potes de Lutlis-tano amp;nbsp;Caluiniano fpiritu iocari. Quanquam ni-bil eft cur hunc foiritura contemnas aut Jtridtfas» qUi

qui tuo pontificitam aduevfus atque infeftus iam-duduni afftauit, vt nifi nouus lefuitarum fpiritiis cmcrfilTet, ci fpiritus iamdudum nullus reliquus fuiffet. Atque hic fpiiitus,quem ex ore fuo Dorrit nus emlßt.tuum ilium, quem colis Antichriftum magis indies magisque conficiet, quantüuis maxime omnes veftrifpiritus reflanerint. Verum ad lem ipfam quod 3ttinet,Si quidam viri prfftantes amp;nbsp;cruditi de illis fex epiftoUs aliter fenferint, quam illarum dignitas poftulabat, xquumne fuit vt earn nos culpam lueremus? Quid ergo nobis hanc litem intendis, qui de illis fex epiftolis non minus quam vos ipfi prçclarè atque honorifice in dicamus?Aut ft illi nonnullarum Eccleftarum vc-terum exemplum (equuti paulö durius de illis fta-tuerunt, hzccine tanta eft fpirituum pugna ac diflenfio» Non fimul brhnia omnibus patefiunt: nec eadem eft mefura fpiritus,amp;■ ft quis aliter fen-tiat, id etiam ei Dominus fuo tepore declarabir.

Laudas vero quod has epiftolas fpiritui Luthc-rano nö difplicere tarn acutèprobarimtin quo tarnen ipfe nrniis acutus fuifti,qui de Æfopi fabulis tarn mirificum argumentum excogitate potuifti. Dixiffem enim (inquis)hoc argumento Æfopi fabulas elfe in Canone reponendas.Et quid ni pofte etiam Æfopi fabulas in Canone reponi dixerim,fi id Ecclefix veftrx vifum fuerit? Si enim feriptura ab Eccleftx authoritate deferta non magis valet, , quam Æfopi fabulz,vt vefter quidam non obfeu-rus affirmauit, quid ni fieri etiam polfe cxiftime-

' mus, vt Æfopi fabulx in Canone reponantur, ft modo Eccleftx veftrx authoritas accefterit? Sed hoc tuum fuit argumentu,non meutSic enim mea verba habentt/wo recipiunt,in controuerfiii expli-cadù,/tdhfbétiafiMù,m Ecclefiis iniei^etat»ripn omnes vid« q tuü hoc

, intcmpeftiuuni fuerit de Æfopi fabulis argumen' tuni.Tibi egofuaferini,vt omifsis fcripturisjquas ita male feinper interpretaris, deinceps potiùs in Æfopi fabulas nouos commentarios fcribas.

Demm hoc tibt Lather ano IptŸttui cum Calai-niano optime conuenire. N onclam tarnen rem con-fictßt, ntß^ cumvefiro /ßirtta cateroram veßri erdtnii Eaangebcora JßtritM conuenire ofiendas Vnum,exen.pitgratia,ylnabaptifiarum ißiritum fumamut , cut lobi htßoria fabula videtur tragi-CÙ Cf comicb legt bat intermtxta.Hoc entm Cant ptanoi exemple ijfiis efl. (fui tu ^atd refpondeil Spintus(»«^w«)Anabäptinicus amentia quç-dam fuit, amp;nbsp;furor præccps atque etfrxnatusi quem nullus magis fpiritus, quàm Calutnia-nus amp;nbsp;Lutficranus reprefsit. Sed ^nabapttfli , vtcijflm eodern fane tare Calutntanum fpiritut» aceufint. St ergofidet exfcripiara petendu effed ptura autem nonniflfpintu aßtmanda,ijuid tntanto Jpirituum confltbla tam varto tjl^’lar-te agendumi

Anabaptiftas quamobrcEuangelicos no-* ftrôfque dicas,nullam caufam habes,nifi ij funt Euangelici, amp;nbsp;noftri quos Euangelium damnat» amp;nbsp;noftri femper fortifsimè reprefterunt. Qnod quidem adeo verum amp;nbsp;teftatum elfe confiât, vt nift melius ifti à vobis ,.quàm ab Euangelicisex-' «P»’

LIBER I. ” iij cépti,habitilt;|uè filiiTent, aut nnlH iampridem aut certè pauci remanfilfent. Nam hos înl'anos Anä-baptiftascùm miniftri Euâgelici,Lutherüs,Zuin-. gliuSjBullingerus , CaluinUs fcriptisftiis réfuta-, runt,turn principes aut è finibus fuis eitpuleruntj aiit pia leguni feueritate ad fanam mentem reUo-carunt.Sin Euangelici amp;nbsp;noftfi hab'édi funtjquia poft Euangelium diiiillgatum extitérunt,tü erunt etiam Euangelici Iefuitæ,qui poft Euangelij pro-mulgationerti à Luthero inftauratam in luceni prodierunt.

Q^od auté lobi hiftotiâAnabaptiftæ Tragico-comœdiæ côparant,in eofuâamentiâacblafphe miam prodiint ; atque iftos infanorum hominunt furores diligenter noftri refellunt, dum illos ve-ftri quietos elfe in pontificiis regnis patiuntu^. St veto illi fpiritum Caliiinianum vicifsim infanix amp;nbsp;furoris accufant, equidem non metuam hiiius vd teipfum controuerfix iudieem facere,qin nû-' qua potes,nifi iifdé furoribus oppreffus, noftrarrt caufam illorum efle fimilem pronunciare. Nant illi fcripturas omnes abiiciiint, amp;: toti ex rcpenti-nis Enthufiafmis pendent: Caluiniani ( quos votas) contra nullam nifi ftripturarûdoiftrinam pro-ponunt,indique omnes fpiritus M'9«OTctô'u»f,tan-quam audaces ac proieélos adtomnia nefanda a-nimorum impetus damnant. Tu nunc quid inter Caluinianum fpiritum ,amp; illos Anabaptiftarurtï Enthufiafmos interfit,iudica.

At quid (inquis) fiet in tanto fpiritüû cOnfli-au,fi feriptura non nifiexfpititu xftimatur’MuI-ta veto nobis prxter fpiritum fuppetunt, Durxe; quibus fcripturas xftitnemus. Habet enim autho-ritatem fummam illaquidemà S'pintu fan(fto,cu-ius inftimftu amp;nbsp;magifterio conferipta fuit: turn ab ipfis feriptoribus,quos Dominus diuinis ti^im«-

II4 DE S A CRI S LITER IS nils ornauitjVt quos illi libros ederent, pro Cano nicis haberencur.deinde à rerum qux in fcriptn-ris traditac funt, natura plane diuina ac cæleftizpo ftremo.ab Ecclefia prima,quæ illos libros ab Apo ftolis ipfis aut Eiiangeliftis editos fuifle teftatur. Iftis nos argumentis amp;nbsp;Anabapciftas t amp;c alios o-mnes hxreticos refçllemus hos libros Canoni-cos effe demonftrabimus,quantumiiis omnes ad-iierfariorum Ipiritus repugnarint. Et tarnen hxc argumenta tarn ad verum diiudicandum ac com-probandum’firma non poffunt certan» ac fidelem in nobis iplis airenfioncm excitare, quoufque in-terno Spiritus fan,ótiteftimonio confignantur.

Caßaho-’ißiElarn iniuriam, nec aduertii te cum Cuflultonem d findis, Btzam tuum, 'jut eo‘ dem illum crirni le onerauit accußre, tn prafiit.tn lof.nelt;jue Citßabonif verhörtem legtt ■, abam de hocferiftufit bbro etM ßttffe /inienttarnextßi-marezinjuampotertt.Ititeiiirtt arnatorttf tjutbuf-daWy^^cdn z/dpocalypfi loannu d^xte Compta-nm deßderare ^utdd^m Lit’herum , 'B'entinrni^ Kemnteium.Quid hoc lt;^utddam eß’^mptis. ^»irt tu poiiut Videos.Er E'tßbij aurhontu e hos ceioca emnicnmifiitf'tdßctonehberare flodes. bb.'^.ca.

cümnullu t.bt mßit deßnßonis rabooccur-roty Quid ad nos i(la,i«^««.Slt; vob.s L-'-therm httettcus eElyod vos ißa ßne nthilperttnehunt’.ßrt Ijtiheranoiprofratnbmy (ßpeopatre Lutheroni agnofctCKy cjttomodo non veßra vel maxttne tnter-eß ? ^od hoc libre Ti^mariumperßnngt ponti-ßcetn

ßcem (aluviniaris’.fticü tu (j/uidem lt;juod. UUm fiEfiO homintm äecet.Sed lt;^ni,a ne verbum tjuide vnum{ pnßrreporui^tii^uBd ‘HBtnanum ponttfice-mveb t.;. leuiter attingatridtculm ß.ne es nbsp;nbsp;nbsp;tjiuum a mê

re/pnnßinemexpethit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' '

. ,!3j si quid CaftaHon fcripferit petulantius, aut fçripturarum authoricate indignius, me ccrtè patronum non hat)ebif.amp; tibi per me liberum e-rit eins opiniones totis libris refiitare.Erras cnim j Irme folicitum eflc putas, quid tu de CaftalionCj fentias.vt tecum multa de hoc homine verba có-niutarevelim. Tarnen in ilia praefatione dixl me, nihil tale reperire,quale illi fuit obieétum à Cani, piano; Tu nunc aliam mihi præfationem narras, non Caftalionis, fed Bezx, quam aut ego non vi-di,aut tu non bona fide vfurpafti. Sed mittamus Cafl;alionem,de quo non eft neielTe nobis litiga-te-Tn Apocalypfi vero quid illi viri, quos nomi-nasjdefiderarint, fane non intelligo, n.ec admo^ dum curo.Et tb nihil profers vnde perfpiçiarq.el-fealiquid ab illis defideratum. Mihi verb iPa iq7q ftifsima defenfio videtur nihil ad nos ifta re,ci'imvt maxime Lutherum atqueafio'i

loco nonnihil defideralTe conftaret, n”ós tarnen nihil omninö defider.emus,nec fcribi aliquid po-'; tuifTediuiniusexiftimemus. Hîc nunc inftas , vc Lutherum vel haereticum faciamus, vel pro patre noflro habeamus.Neutrum verb , miDurxe. Hx-tefin Lutheri çtuHâ agnöfclmus,nifi hxrefis fuiti. velhas hxrefes oppugnare, quod quidem Luthe-tus fecit, vt noftijCiim magno Ecclefix vellrx damrlojSc omnium Monachotum calamitate.

■ . s' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H. »j.

At'qùc vt vob'is pater fit Laiolas, nos tarnen ncC tutherani fumus,nec quenquam in terris pattern vocamus,qiiia vnus nobis in cælispater eft.Si verb nihil Lutherus potuit in Apocalypfi defidera-?, re,qiiin mox haereticus euaderet,erant ergo vete res illæ Ecclefix haereticac, quas de hoc libro du-bitalTe legimus : nifi quod in illis haereticum nul-lomodo fuitjidquando ad Lutherum traducitur, externplo hæreticum efle cæpit.Sic erunt non re-ram hçrefes,fed perfonarum , amp;nbsp;quod aliquando cft Catholicum, mutatis temporibus erit hsere-' ticum. An verb tuum pontîficem, totàmque il-lani'pontificiam Hierarchiam Apocalypfis pcr-ftrinxerit, non éxpeélaS hoc loco vt diirerain. Quôufqué Apocalypfis extabit,federn fuam pontifex'! pcfsima fufpicione nunquam vindicabit, qtium in eà vrbe habiter,amp; regnet, quam fie per-S nderd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;SpiritUS

nionftr ,8.amp; ^^ntlus in hoc libro prïtnonrtrauit,vt de eo nunc B-emenfes pontfftcij ipfi dubitare defierint. Donee ergo no-Theok.g.in uus dliqiiis nafcatur Antichriftus,quod nunquam Apocai'vj? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Antichriftumne

Si ertenim'probabile felfurum Romç Antichri-ftusn^ft nunc ifti confitentur, eft quidem multb probabilius pontificem elfe hune ipfum Antichri ftuhi , qui 8c fedic Romæ ihultis iam fcculis, Sc qubdfciam, nihil de migratione cogitât. Num ilia res ad tuum pontificem quicquam pertinerc pofsit,ipfe videtis.

LutherufCmtjuis otnnmm opttmcs effe Euan-geltflM dtxtti^ui in eo maxime elabomrtntyt do-ccrcnt fidc fola in Chtiftum nos iuftificari.

HAcßita ß habet, omnium certè Sueingelißarum Optimum Latherus.Verum id tmhireßpOndeas ve~ fcrtptnra doceac,eos £uägeliflarurn,nomine ce/endos ejutbw ü fcoptufint-iiflfila nos in Chri flu'n fide iafiißcari oßenderenti N on emm singea im £ua»geliz.are Je dtxit,^od fola in Chrtfium ß'-d»ittihfican doceref, Sed Eaangclizo, ( inlt;juit} TiSbis gaudiutn magnum amp;c. Et Euangeleßa aliant fibt feopum pr/ipoßtum h.ibuefttnt, nimirim vtlejùm ^J^afia fihum verum eße Meßiam pjfi's barent.\Pixz{inejuit yo4««fif)fcripta funt vl'çregt; 4atis,quia lefus eit Cbriftas filius Dci. Ioan, li.Et iJddatthxM Euangflfumßtum ad huncmt^ dunt exordttur^i^Wyç^ gcoeratipnis Sic.vthoc^ agere dengt;onslraret,eum qm tum natui erat,Chri-Sumejfe ac z^eßiam,Et tJdiareus,Ïnitïüm E-uangcli)amp;c. ^afi dicat hoc vnum Je in animo habere,vt dej(rtbai,leßim ex f_^aria vitgine na-ium verum eJJ'e Adeffiam. Lucas deni/jue attpro-fioßtu fibtfmße^vt !jua prophete, de venture Tiießia anted pradixerant ,inleju Adariafilio compléta eße oßenderet.'LJge^ue PdulM,ne!]ufT‘etrus, ne-^ue eitert i^y^pojlolt in hunc potifiimu finem Epi~ Elolfit.ftrtpjerunt,ß^d vt homines iam Chri^ianos. ad,. Chrtfliam vita perfiEcionem adhortarentur. ^uam ergo ndiculè Lutherut Pauli Eptflolas re-Hius £uangelium vocari dixit, cum Paulus ipji Epiflolas Juas non ntß Epifiolas vocare Joleaigt; Im -theri igitunnnocenttarn cjuantumuü te drßendiße ia^ites,nun^uam tarnen efßeies,^uin ßperbus tlle (fiyalde ^utdern imperitus cenßrfient.

-•5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.“• iÜt ,

' 'ïriatti qüorundam de qnàtuor Eiiangeliis opP nîofieiU tollendam Lücharus affirmauit, quando--q^uidem eft reüefa «nicniii duntaxat Euangelium ao omnibus Euangeliftis'atque Apoftolis expofi-:^ Gal'cap i/quot; tum.Nam vt inquit Chry foftomus, ko:» x*-wa.y^ÎKiei.i-ni.J't-iu-mQiô.'pa^nv, iv '«si TUjTre^^àçid eA.,^^an(juam tütllc homtnes /cri^ttnt Euangeliat, fi tarnen eÀdem/mbantyvnitm multa funt. Quod cùi» ita fitjEuangelij nomenLutherus non minus Pauli epiftolis,aut etiam magis conuenire dixic/ quàm prioribus tribus Eiiàngeliis, quia fumn^am' Eûà'hgeli) Paulus i'n Epiftolis fufiiis declaraûit/ quàm iili tresEuangcIiflx2gt; ’ quorum hiftoria in Chrifti faélis amp;nbsp;m'iraculis narrâdis ferè tota con-» fiimitur. Cùm enim Euangelium nihil aliud fit quànenunciatio amp;nbsp;deelaratio gratiæ mifericor-diacquc Dei, qaam nobis fua morte Chriftus pro' meritus eft,negari non pqteft, illam efle maxime^ Euangelicam doôlrinam,,quæ hoc beneficium ix tumque nuncium plenifsimè exponit, camque' * ob catifam in Pauli Epiftolis Euangelium copiofif fimèamp; clarifsimè doceri», amp;nbsp;eirePaulùmôptîihà' Euangeliftam. /wofinquis^y?hAcitafint,ótnmiiM', Euan^elist^trum o^timue Lutherttt. Facerè; quafi' hancdodrinam omnes Lutheri illuftriùs expli--carintjquàm Paulus in fuis ad Romanos amp;nbsp;Gala-y tas Epiftolis , quod-facilc'a?imaduertcrca,fi illas. Epiftolas vel Icuiter deguftircs. . ., nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,’i

Qiiod autem qustis, qux fcriptura doceat,eoSi Euâgeliftarum nomine cenfendos, qui fola nos in Chriftum fide iuftificirioftendunt , poftem tibi multas fçripturas commemorare,fi id canfapoftu Efai.si y. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^u^mputchrifuntpedes Euangelviantium

ta Apoftolus? Pax autem nafcitnr ex’remiflîoné peccatoriini amp;nbsp;reconciliatione cura Deo , cjiiam fide fóla confequimur.Nam ex fide iuftificati pacé habemus erga Deum,per Dominum nóftrum le-fumChtiftum-DeindecùmEûançeliumfit annû-ciatio reconciliationis Deî curh hôm’inibus,amp;

turn Deo tecontiliamur, qnldo hôbis'Dçus peCv cata noftra hon imputât,Scfidém credentibus ta-tùm pro iuftitia imputât,huiûfque rçconciliatio-nis minifterium omnibus Apoftolis commifluni cft,quis non videt Apoftolos omnes banc recon-eiliationem per fidem annunciantes fuiffe Euan’ ’ geliftas?TheophylaélusEuangeIium dicî fcribit, quia nobis res bonas annunciat ; cuiuîmbdi veroî*

afltriy nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iis ûltStindr TheopUii»

•^:hoc tü.ypeccatorumre7mfßonetn,iMllificatfonem, i.c*.Mat. aditMm in calostadopfionem Dei- quomodo ifta bona confequinmr?Eacilè inquit./Von enirn nos in hù bonis ac^uirendis elabwAuimui gt;nbsp;aut ta noflns bonis operibtu acceptmus, fed gratia nbsp;nbsp;mi/èricordia

Det tantorum bonorum participesfaüifumus.Si hoc fit Euangelium,turn non funt tantum qüatuor E-’ iiangeliftæ, amp;nbsp;ij nomine Euangéliftariim cenfeil-di funt, qui nos fola fide iuftiftcatos efle docent, ’ quia fidetantùm temiffionem peccatoru, amp;nbsp;ado-^ ptionemaccipimus.Qiii enim creduntin nomèn loan.i-n. cius.üs dédit hanc dignitatem,vt filii Déî fièrent..

Vert'im (inqiiis)angelus non dixitfeEuarigélixa- _ ’ te,nos fola in Chriftum fide iuftiftcari. Euangeli- .A ftam ergo fuilTe angelumconfiteris tat nullus fuit , ex quatuor Euangeliftis'.quare nô hoc nomen illis lolisadiudicandum eft.Quid autem Euangeli-xauit'Æffe nos operibus noftris iuftificandos? Aut natum nunceffe, qui morte fiia efficiat,vt nos no- .• 7gt; ftrajn falutempromereri poffimus? Abfit, vttale . • s »liquid vnquam in huius Euangeliilx mentcm

venerit. Quae ergo huiusEuangelij fumma fuitJ nempe nariim eile nobis feruatorem Chriftmil Dominiimjqui nos peccatis perditos liberet,pec-Luc 2 » • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftra rcniittendo,amp; fuam obediently

' ■ acmortem profolaiuftitia imputandq,deniquc fe nobis non dimidiatum,fed integrum foliimque feruatorem præbendo. Hîc tu nobis narras quid Euangeliftae fibi proponerent, in confcribcndis Euangeliisjtuacque Theologiae fontes aperis.E«^ ^eZ(/?rr(inquis)prop fitm fcopKsfnittVt I efum Ada-rtdtfiltum Tjerum etfe Mejjiamfrabdrent. Et quid (qua:fo)aliud Paulo,quid Petro,quid reliquis A-, poftolis propofitum fuit,quàm vt hunc ipfum Mariae filium eflê verum Meffiamconfirmarent, hoc cftjvnicuni totius Ecclefiac prophetam,regem, fa-cerdotem,feruatorcm?SuntquidemEpiftolae co-hortationibusplcnacjfedniim ex eo concludes a-liud in animo Apoftolos Habuiffejquam vt omnes homines ad fufcipiendiimhiinc Mefliam conucr-terentjamp;r omnem in illo vno falutcm ac faclicita-tem quxrendam eife perfuaderent? Quicquid au-

• tern Euangeliftae de Chrifti nacalibus, de vita, de dolt;ftrina,de miraculis,de morte,de refurreftione, atque in caelum afcenfione fcribunt, id omne eo referuntjVt hunc ilium elfe doceant,qui ferpentis capite contrito omnibus credentibus falutem at-tulit. Atque hoc reliqui Apoftoli in fuis Epiftolis diligentiffimèpraeftiterunt. Itaque fe,Paulus ait, ^'^P^f^tum efle «f dCotjznx/ai'Sei, amp;nbsp;feCorinthios î'Cot.4.5,' genuifle aOà ïî'vdCatjzffA/ï, amp;nbsp;Deum iudicaturû de occultis hominum xÿ.w'n lt;£it.y[iK19V (jcv , 8â teélö elfe Tu' ^Jiijfïz/orJuSi'iisqui pereunt,fi teâumlît. Quid aliiid Paulus fecit,quàm Çuâgelium docuit, Gibt I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud aliquid Euâgclizarét,anathema de

.LIBERI. -î nt quem Paulus Euangeliftæ opus facere iufïîtîQuid ergo Euangelii nomen ad ilia tantum fcripta a-^ ftriagis J qux flint à quatuor Euangeliftis édita? Nihil ergo ridicule Lutherus dixit,quando Pauli EpiftolasEuangelium vocari ted'iflime poffe af-, firmauit.Sc pltifquam fe ridiculos præbent,qui in Pauli EpiftolisEuangelium non agnofcunt.QuiJ fl enim Epiftolas fiias, non nifi Epiftolas Paulus appellauit’Erânt fenim ad certasEcclefias,aut ho mines mitfae ; Ergo non merentur Euangelii nomen ? Siccine te ridicule argumentari oportuit, qui Lutherum rióiculum vocas? Aut nunc docen-dus es,quamobrcm hi quatuor libri Euangelia di çantur?Define ergo Lutherum accufarc, quenitu nunquam hac in caufa vel imperitiae,vel fuperbiç conuinces^Sed bene res habetxîim Luthero ob^ ieótum eflet, quod Euangelia feruore'prxpofteto inter fe cpmmitteret, quod vnicum Euangeliiin? Ioannis pulchrunà , verum, præcipuum nominaret , quod Apollolos libenter vellet fuarum rixa-rumfocios afcribere-.nunc tandem nullum hic in Luthero nifi aut fuperbix »aut imperitist crimen reprehenditur. Ego verotibi modelliam.opto,, DuræCjfcientiam certè non inuideo.

j4n'verot^U')ii Campinnw dixit ^petHlanti il~'^ lum fillo Lucdt, EMmgehum perfirin^tifie y Huhs' ÉtiAmrium innocentiarn propngnabW^ t^'faXtme: Luth^rumei'go tam circnnfietlum'pïitM , it firn-EImsettarn./apienttüfijHe tjuàmfitritns tpfe fit»' Eins loijuutuf fin jdt^ue kite ijHide dt Littfjeranis^

. ■ rii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'1!' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ . ■ 'li'i: Ji ,

fendiff^e non tniror, Jn quot;Seztt vindtcando acriorern teprxft^bü-Eum Camptanut dtxtttUud, arcarntn (htc tjl caltx noHum Teftamentum tn fanguine neo^ijut pro quot;vobufHndeCur^ aufitm effe vt telrn-ptum traàucere: Tu id nobr-f primum vitteze tüt lt;jued ea verba i, tktt to TzoWp/oz » jw/i'» ,ß( reddawm, Hictft calix nouum Tcllaniêtum; if Maß dtfirtmen eßet rnaxtmum ijiie Jtco vetbunt

poßtitrn tntelltgatur. tyHetonymiam '^utdemt» calice agnofiimitt, ex lt;^ua tanen ßtngMwie vcri-tatalartjjime demonflrarur, Effundt entm ca/tcew non aliter reili dicimw ^uan tjuta td ■eß-.ndnur, c/uedcaltce continetur, pj on ergo vinuinßd fan-guis in ealicefuii.Lfptdum vero eß^ejuod de fola' etfrto adnepis., At nelt;jue koc ‘jutctputd eß cnmt -ntt Camptanw Bez^a uhtetit : ^tßue tn ße Be za fufcepit, fed tUud tn Beza reprebendit, ynod tlla verba, Tt \5î^' i^ftàr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ex rnargtnem con-

textum trrepßjje, tdtoqueJibt expitngenda vtderi dixerit. 1 i 'IUI : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 i., ib

35 Dolet tibi repertum efle quenquamj qui pro Luthero verbum refponderit • Quanquam fi vobis, licet Lutherum toties iniuftis crimi-nibusvexarc, cur mihi nefas fit illius innocen-tiam defendere ? De Lucac Euangelio Lutherus nullum vnquam verbum nifi honorificum acpi-umedidit. Quid fi enim quorundam fufpicioni occurrit, qui fortè crebram illamapud Lucam operum memionem fidei iaftificationi nonnihil aduerfari cxißimarc potuerunt ? Hoccinc eft fan-didsjauc

diùs aut fapiétiàs loqui vellcjquàm Spiritus fan-ftus loquutUS eft,aut Lucac Euangeliü ftylo petut lanti perftringere?Qiiis non videt hanc fine cairfa captacam elTe reprehenfionis anfam ? Nurn enim quando Paulum defideiinftificationetotiesfcri-bentem, nihil tapen contra veftram meritö'r^ant iurtitiam facerc perfuadetis, Paulum pet'ülànteï perftringitis , aut Spiritum fandum meliùs refti-ùiquéjoqiii docetis ? Sic quam immepto Luthe-rup'Campiartus accufavit, vel ex hac. tua parun) fjelice eiufdem accufatipnis r.epetitione animad-uçrtî potpft. In Be^^^(\a\s')vtnclicando acriorem te^rtt/Iabis- Çùm tu tafn'lartguidus fis amp;nbsp;enerua-tusjipe efle acribreni non eft necefle. Et primiim quod ais nihil interefie, quo loco verbum içt pó-fitum intelligat,ur,quis tibi concedat?Nih(lne re-fe.rç vtrum diçamùs,^«^; 'ialix efl nouum tellarnen-titm-.m hoc modoihiceflcabx noitum telïametum^ Palam eftjcopul;im,^ixórationem coritin,et,'ldtd pofitam eflcalienp.Metpnymiani tarnen iri calice agnofcis, quod qüidern nunquam, nifl v'i'vidus; facprcs.Ita etiimiri coehxVerbts öranes'iiiuilyVitp 4 -Iji^ Mçtpnymix’/uf\t‘,yt'^uiduis potiùs qdàixi Mé-tqnymi^im âdmîttaps.' lârh veto ynam îh CaUciè' Metdnymiam efl*e çoîài'crls?Atcipiam quam das, amp;nbsp;qiià.m rion dâvéxtorquébo. HiC calix,hpc eft, iiï^uFsjhic fahguis: pqrge,'^ q^àm hxc bellâ Me-? tpnymîà fit^ ex feqüéptibüs expende. Tua Meto-' nÿmià hanc fententiam’fiabetihic fan'guis eft no-‘ iïum T.éftarnéntum inTangüine meo, qui pro vö-bis'itffunditur. Sic tü Chriftum loquutum elfe e-xiftimaSjVt fanguinem fuum nouûTeftamentum dixcrit in fanguihe fuo. Deinde ex Marco Eu-apgejifta confiât bibifle ante omnes Apoftolos, quam Chrifius dixerit, Hic Calix eft nouum Tc-ftamcptum. Si qua'fuit ergo vini in fanguiné tnu-

114 de SACRIS LITERIS t?tio,eam non în calice,feJ in Apoftolorum ven-triçqlis faâain ciTe confequitur. Qn,is enimhic duplex fanguis eft, quorum aker ineft in altfro? Auf qua? noua hxc Troporum commenta gt;nbsp;H me ergo Metonymiam ab omnibus'fnerito repudian-^na ellefatis confiât. Cùm éigo Calix rion'pro unguinCjféd pro vino funi'iturialiam hîc (KtT^ru-laecqfTe efl ftatuamüs/cum vinû propriè non fit noupm Teftamenturn'.Éft igitur horum verbo-rum fenfifs facilis,amp;: éxpe‘ditu's,amp; feripturis con-Antqneus,.hic,Çalix,id.efljlioc viniim eft nouum TeQam.entum, id eft fymbolùm,ac facramentum* noui fœderis, iîiTangiilKelineo qui pro vobis ef-fundku^ifd eft, quodftinguinj meo pro vobis eß-fqÇç^fancitur.. Tu çali'cem vVaut quia hoc abfur-dum ç(i, fanguineml lii calice pro nobis effiindf»’ quafiChjiftus fiuum faoguinem hàuriret,8r Apo« ftqlis fui»propinaret,quad vel cogitate hortet a-çimus. Quare cùm fieri afiter nuÜomodo poftic/ quin nbsp;nbsp;nbsp;yerba,tb, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad prbxi-

mi,tefçi;arttur, necélT^ eft vt vél hîc Solæçopha-' Bafit. îi» 9^ ?bftUot ponanuis,' ^él e margine 'in textum, èrxuT.afoiitft. ijU irrepfi.fle fateamur, vél cum Bafilio tegamüs,.

-njj t/sîip.mxSi' 8Kj^viKgt;MV«.Hanc Bafilii leftionem în fuperiore meo libro, citatatn fine refponfo prae-termittis i quodmihi'mè mirbr, quia nihil quod probabiliter refpondetes habuifti.Bezam de Sb-' laccifino abfolui^, de quo jflum tam multi pontî-ficiiaçcufatunt. Quid ergo Bezat Campianus ob-iecit ? Nimirum qubd vnum aut alterum verbiim ex margine irrepfifTe in contextumfenferit. Magnum verb crimen : quafi id nufqiiam in feripturis contigecit.Expungenda autem fibi haec videri Beza nullo , qubd iciam, locofcriptum reliquit. Sic quando vera tibi crimina non occununt,fifta amp;nbsp;commentitia obiedaie cogeris.

CampiMvte fitt^ fùpért^ue re/pondijfe impM-deniiffin'tègfortaits,9) apnd ^cademteos tllins e-xtfiimAtionem emnt ^uapota rattoneelettas..Ab~ fit 4 CAtnptanOiVtvei tn tecendttit do^htm eopi^^ quot;Vel multipltctf ItEbonü VarteMe^vel tngenij actt~ mintveil!lia ahis id genut aimis i/ihlaria fpem collocaret : ^uippe ^ui [i jola cauft btnitaie fitis ejft rmtnitum inttUtgebat^.yefltum efy^hitakere^ ^H«d veritate nonpoteslis,friß, hutnßnodi armo~ rum opintone veile pttrßadere,

jÄ Nihil fuit, quamobré viderer cuiquatn de mea refponfione gloriari,nec video quæ gloriola effe potuerit Campiano refpôdifle. Multùm ergo tu quidéDurxe falleris, û me glori« alicuius de-liderio ad feribendum acceffiffe putas, in quo la-boris amp;nbsp;moleftisEjamp;periculi multam,gloriç nihil profpiciebâ. Et fi hanc rcfpondendi neceflîtatem effugerepotuilfem, cum Campiano nihil, aut tecum rei omninohabuifiem- Impudêtia verb quâ-do mihi toties exprobras,in co modeftiarfi noftfi Academici tuâ defiderant, qui meâ defenfionem-cum Campiani aceufatione comparantes,hoe té-pote.in ifta caufa , contra talem aduerfarium vix mitius aliquid fetibi potuiffe intelligunt. Eflem. verb certè impudens,fi tecum v.ellem de hacpal-ma cótédere, à quo non ipfum modb Campianü, fed czteros etiam,quos Ic’gi viótosvideo lefuitas. Quibus autem potiffimum fretüs atmis Campia-nus bellum nobis intiilefit,id aliis diiudicandum relinquo;mihi nullis vifus eft mjnùï \gt;çlconl}de-^ ïc, vel Yti,quàm veritate.

IJpMtationem âefcriptuiis alia/e^ui-tttr, lt;fuam de verm fcripturarumßn-tentia Qampiemw inßitwt.

____________tllud tuttw finvi' lt;fgt;ôyoi!Ugt; ia-mafrwfice. vobis tam lange abeil itS , e!uà.^frecjuinsin ore e^t liftiw. £ji ejMeana Spiritufinblo acte' ftamÇcclefiaCathoUca fidei acverttatii cuiios at^ue megißra continua tarn inde a Chrißo Apoflolû paßorum doÜorûm^ue ßrie tjuaß per rnantu traditam ad nos vßue tranfinifit : non va-num aliefuod Lutheri,non Calutnt, non 'Bez.t,al~ ttriufuefomnium.Qwd cùmne ipß ejutdem nega-gare audeasàllud iam ddigenttr ef narenditm^vtri tandem noßrtim traditam hanc £cclefix à Spiri-tu fin£lo fcriptura ßntentiam continua paßorum (ùccefsione adpoßeros deriuatamßtjuamur. j4t-tjue t]ui Catholict ßtmw , vt dtxtt f^incentiiu Ly • rinenfisemtrahareß^püßhcticx Apoftolicæ intcrprctaùonis linea fçcundum Ecclefiadi-.

ci amp;nbsp;Catholici fenfns normam dirigi nos veile palam profitcmur. Hatte fidei régulant dr''PMtppenfibw P aulne comrnendatt dr tUt Seele fit Patres canto fludto amplext funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

lt;» V M K|UlU(;Ui iMUiUlUIll uuro-* volumen à nobis ertefidelif-acque integerrimè confer-uacum fiiperiore libro demon-ftratum eft'.fequitur vt quid in no ftra feripturarum interpretationc aduerfarij reprehendant, amp;nbsp;quxverafitfctiptu-rarum fententia, deinceps nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Etenim

feriptura non Lt TÿfMT^jfedccTMTif/iTÏ J^Moiac confiftit, amp;e ij feripturas adferunt, non qui verba îaftant, fed qui rbjù J'yyaujt !nt(juutDj^cit,'lt Ba-filius feribitjoftendunt. Verbum enim Dci àyoil-unoiuft. , Vt inquicTheodoretus, non eft verbum Dei. Itaque iam inter nos il lud conuenit,e-orum feripturas elfe,qui feripturarum verum fen-fum retincnt,amp; frudu ipfius fententix j non vet' borum folijs potiuntur..

Atque hîc primùm nobis hanc 7» pgt;in detrahere conaris,eamque tam à nobis longé ab-effe dicis, quàm frequens eft in ore tp periv. Scri-pturas enim ta elfe nobis familiäres ac frequétes lt;alde quidé doletis,amp; nos muko vobis magis pla cerepolfemusjfihac virga oris Domini, atqj hoc gladio fpiritus nûquam aut rariùs vteremur. Sed Efai.n.4. quomodotâ logé hac à nobis abeife Jïéa'atait per- EplieLs.i;. uiades?Népe illaeife affirmas,qua Ecclefia Catho lica à Spiritu fanfto accepit.Id quidé fateorxft.n.

Ecclefia à Spiritu fanfto edoda verum fcn'ptUi ».Timot-j.15. ræ fenfum» ellfidei cuftos, eft columna amp;nbsp;firma-mentumveri. Atniimitanosdelirareccnfes, vt quaiidp veram amp;nbsp;Catholicâ Chrifti Ecclefiam ü-gnificamuSjde vobis vnquâ vel per fomiiiu cogi-tcmus? Priùs ergo neceiTe eft probeSjquod te nû-quam faóliirum fpondeo,veftium ccctum efleCa-tholicam Ecclefîâ, quàm fcripturæ fenfum à Spiritu fa^rfto Ecclefiæ traditum elfe ilium eiiincas, que veftri homines fequuntiir. Tû quæro quo pa-élo hune fenfum edoéta Ecclefia fueritjex ipsisne fcripruris,an ex aliquo fineferipturis fpiritu.Si ex folis feripturis,turn nobifeum ex feripturis inter-pretandas efle feripturas fentiunt: fin ex fpiritù fine feripturis, quid aliud faeiunt, quàm Anaba-ptîrtaruni Ltdxnairfjtxf approbant ae defendunt? Quod autem de eontinua paftorum amp;nbsp;doftorum ferie fubiungfs,ad pompamaliquid, ad rem nihil faeit. Negamus enimfidem elle paftorum amp;nbsp;do-ftorum fuceeffioni nceeflario adiunfl:am,quia irt Cathedra Mofis federepoflunt feribç aePharifæij Matth iTi’quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nonnnullavera tenent,ob quæ au-

fpergunt,euius eaufa eauendi ae prorfiis fugien-di fint. Etant enimexei exeorum duees : itaque fini eos Çhriftus iuffit. Quidtamem his pafto-fibus ae doïloribus ad eontinuam illam tuamlt; quam eommcmoras,feriem defuit ? Tpfa ergo fériés Epifeoporum non femper eft euftos amp;nbsp;index A ft.io.30- veritatis. Et quâdo Paulus ex ipfis veris magiftris-emerfuros prxdieit,qui loquantur peruerfa , qui/ ordini autrueceffioni hominum eonfidat ? Nailt ifti bonis amp;• Catholieis paftoribiis fuceedent, 8f tarnen ipfi peruerfa dogmata doeebunt.Veileautem in paftoribus amp;nbsp;doétoribus veram feriptura-yum fententiam quacrere, qui feripturarum do-

ftrinam maxime corrumpunt, omnino prxpofte-rum amp;nbsp;ftultum videatur. Hieronymus ait, fanSorum filufunt ^ui tenent loca

J^.xa}äXQ^ïv^s,NonhabentPetri hareditatern^qui Pe- pœnit«n.ub. trifidem nonhabent- Qiiare ü quod in prifcis illis doéloribus fuit, id in iftis fucceflbribus often* desremanere, doce illos non minus T^xtun^fîcif 3uàin7Îf «»üi/e^aitfucceirorescfle, quemadmo-

um de Athanafio Nazianzcnus fcribit, quia hxc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Quænam igitur erit inftituenda veræ fcriptu» rarum fcntentiæ intieftigatio? lllud quacrendum elfe dicis, vtri noftrâm hanc fententiam Ecclefiae traditam continua paftorum fucceffione ad poft eros deriuatam fequamiir. At feripturarum fen-tentiam multo citiùs amp;i facilius, quàm hanc con-tinuçlucceffionis deriuationem inueniemus.An* tequain enim annales cuoluuntur, Schominum fériés retexitur , amp;nbsp;doétrinac omnium fucceflîo-num ratio explicatur , tantum nobis temporis e-labetur, quantum ad feripruras edifeendas fuffi-ciet. Turn quandoquid quifque fenferit amp;nbsp;tra-didetit explorauimus , tarnen verum fit néene, non nifi ex feripturis intelligemus. Auguftinus^^ multa de indagando feripturæ veto fenfu pvçfcri- *”?u.dcdo* pfit in libns de dodrina Chriftiana, tarnen hune Arin. shii-modum,quem tu certifsimuni arbitraris,aut igno rauit, aut contempfit. Monet primùm vt obfcura Cum àpertis conferamns, pauca ex multis intelli-gamus: deinde fi poifunt elfe vnius lociplures lententix, earn fequamur, quæ ædificationi aptif-fima videbitur.Practerea linguarû feientiâ ad feri-pturas interpretandas afferamus: tum verfiones varias confulamusietiamcircumftantias diligen'* ter expendamusùnfuperquid prateedat, quid fe-quatur,attcndainus:poftrcmo à mente amp;nbsp;propo*

Ijo DE S. LIT. SENTENTIA fîto fcriptoris nunqiiam oculos auertamus. Hi$ viis Auguftinus veram fcripturæ ßnntentiam ex-qiiiri poffe exiftimauit, in qua nimisincaurus ac négligeas fuit, qui nullam de tuis continua luc-- ceflionis riuulis verbum fecit. Quanquam non nego Patrum leólionem, 8^ antiquitatisauthori-tateni multumetiam nobis ad hanc remcondu-cere, fedfcripturarum fententiamad Patrum iu-dicia , Sc fucceffionis traditionem alligare.id ye-ro eftDeo tantum tribuere , quantùm homines concedendum elfe ftatunnt. Apoftolicæ amp;nbsp;Pro-pheticac interpretationis lineam vbitadcm qux-ramus meliùs aut certiùs, quàm in libris Apofto-licis ac Propheticis,nifi forte longa fucceflio hac lineam rediorem fecit, quàm ipfi Apoftoli ac Prophetæ reliquerunt? Regulam autem illamj qiiani Phiilippenfibus Apoftolus commendauit, fi veftraEcclefîa tenuifletjtam multas tàmque nouas régulas nunquam excogitaflet, quas neque Chriftusjiieque ProphetaE,neq; Apoftoli prxfcri-pferunt. Et quemadmodum Patres olim in omni Gontrouerfiarum examinatione hanc regulam in-fpexeruntjita nos ad hanc amufsim veftras tradi-tiones.nouafqiie fuperftitiones exigimus, ac turn , facile quantum inter Propheticam atq; Apofto-licam lineam,amp; illam veftrarum opinionum per-uerfitatem interfit,diiuJicamus.

Seâ vt tuis te verbis 'arEltus conflringam, tum non tn verbis Euangebumfit, fed tn/enlù,Lt!tfje-rus attjue Caluintv^ qui nouam ejuandarn rifuri /iivtieu/ tntruferunt, quo medo non te iudtce nouum Euangelturn tnundo obim/erunt'^ _Q^o entm tern-

pire Lutherui ex pe/fimo fj^onache, peiór ejfe prepheta apir, nónne vfvntuerfiu pppulfu Chrt-ßiantii.ilt;juemadnti)dAm tllud tb' pmyfn ore habe' bat^ Hoçcll corpus meuin,«/4 in rnëtehane ■ri ftiT» Jtaj/iii!Uf,'!(ihfi^uram , nonfynibol»m,noni~ nane jpeilrum-,/ed vè-um ejfe in Éuchartjlta tpßim CorpM finguinernii ergo fronte nantim vos in orbem £uangeltum tnuexijje negabttis»

i. Multos nodos Ijqueófque neélis aranea-rum telis per(imiles,quosvt primùm difcutere ac mouere caeperis, moxtotos niillo negotioper-ruperis. Fingisreceptam quandam fuiflein orbe tçrrrarum 7tipii7i cftâvMcu' » quo tempore Lutherus amp;nbsp;Cahiinus in medium prodierunt. Quod vt de-tnus effe verum , num fuit illis neceflarium aut hâc Jiavuitut ampleôtijaut fi ab ea difientirétjiiouii videri Euangelium in orbem inuehere? Hoc qui-dem tibi probandum fuit,fed tu nullis id aut ferî-pturarum aut Ratiu teftimoniis cofirmas. Quan-do enim veram tS pn7'S J^b.va/M' indagare volumus, non circumfpicere quid hominum pars maxima fentiat , fed iplàs feripturas , denique ipfuni in fuo verbo loquentem Deum confulere de-bemus. Sic qiiando Beræenfibus Paulus Euan-

' gelium annunciauit , non illi jaiTav Jiv/maji. ex plurimorum iudiciis 8c commun! opinione xftimarunt, fed facras feripturas examinarunt, aAoi.ij.i».' yt penitiis cognofeerent, num quæ Paulus do-ciiit cum feripturis confentirent. Si tu natus èo tempore fuiifes , illos potius confidera-'

re 'niflïffes, quid vniuerfus populus fçntiret, arque earn effe proculdubio verâ fcripturx Jiâyaidur perfiiafiffes. At hoc horum exemplum fummo Spiritus 1'anèii teftimonio comprobatur, atque o-mnibus Chrirtianis imitandum proponitur. Do-f 2iech.2o.i8. minus apud prophctam ait : In ßatutis pat rum ^9- vefirorttm tie ambuletis, iudtcta dlarurn ne obfet-

u'etir. Egofum Jehoua Deutvefler,inft-atutttmets ambulate. Tutum ergo non eft populumSr miil-titudinem fequi, fed fempcr oportet ad Domini legem amp;nbsp;facias literas incueri. Cyprianus inue-niendx atque eruendae veritatis viam compen-diofam demonftrat, non quam tu praefcribis, vt expopuliamp; multitudinis fententia pendeamus, fed vt addtuinit'rraditionis caput i^originem re-Cypria. Epi. ftertamur. ^uemadmodum entm (inquit) ƒ cana-74- ad Pom- /(ƒ atjuam ducensfubito defictat, adfimtetpergitut'-pcium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;facere oportet Det facerdotei, vtfi tn alit^uo mu-

taueritautvacillaueruveritas, adortginem Domi-nicam Euangelicam, ^poflvltcam tradttw-nemreuertarnur. Vide quantum inter Cyptianij tuumque indicium interfit- Tuenim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

v^tcu/ in canalibus amp;nbsp;riuulis quxrendam effefta-tuis,qui verb aliamproponut iftisdiflen-taneam,eos nouum Euangeliii in orbem introdu-cere criminaris : contra Cyprianus iubct non in riuulis confiftere,nec confuetudinem amp;nbsp;receptas opiniones confeótari, fed ad ipfos fontes , id eft» fcripturas facras recurrere. Id ergo Lutherus amp;nbsp;Caluinus fecerunt, quod illos facere opor-tuitj qiiando in Euangelio inftaurando , non quid vulgb traditum fparfumque effet gt;nbsp;fed quid

•' fcripturis conueniret fpeótarunt. Nec tarnen vn-quam oftendes fic vniiierfum populum Chriftia-num fenfilfe de his verbis, Hoceficorpus meumgt; quemadmodum tuus pontifex cum fuis pfeudo-catboli-

catholicis tradiderunt. Quis enim nefcit quàtn recens fit Tranfiubftantiationis commentum gt;nbsp;amp;nbsp;quam multi femper huic nouo dogmati reftite-rint? Turn Patres omnesvno ore hanc pontifi-ciam horum verborum Jist/yri* damnant.

Sed tu aut huius quaeftionis ftatum ignoras,aut feiens prudénfque nobis reclamante confeientia inaledicis. Neque enim dicimus inEuchariftia nihil effe nifi figuram amp;nbsp;fymboliim,8i: inane fpe-ftrum , neque in ea elfe verum Chrifti corpus amp;nbsp;fanguinem negamus : fed in Euchariftia ipfum Chrifti corpus amp;nbsp;fanguinem à fidelibus veriffime fumidocemus. Tuum enim argumentum valde infulfum eft. Lutherus amp;nbsp;Caluinus negant pa. nem ac vinum tranifubftantiari in corpus amp;nbsp;fan-giiinem Chrifti, ergo negant Chrifti corpus amp;nbsp;fanguinem inEuchariftia percipi, 8c Euchari-ftiam nihil elfe nifi inane fpeéhrnm ftatuunt. E-quidem te nobis rriifetè ineptumprxbes.quando nos huiufmodi argumentorum ludibriis aggre-deris. De Euchariftia id docemus quod Chriftus tradidit,8c Patres omnes fexcentispoft Chriftum annis tenucrunf.quo minùs verendum nobis eft, ne nouum ih orbem Euangelium intulilfe videa-mur. Qualem tu veto Lutherum vel Monachum, vel Prophetam fuifle indicés,nihil refert.

Satis confiât ( inijmi} rùmipfani feriptn-ram, tumfcriptur« fententiana in Ectlifiæ authoritatcàvobis elle conftitutana.

Si ^»ottovel de feriptura , velde vero fcriptnfA fenftt anttpttem oriri ijusfi-onem cerni-T. iij.

'fji DE S. LIT. SENTENTIA mttf, Sccleßit tudicittm expettmwtmagnûmne tibi piaculttm admißjje videmurt ^uo igitur net aiio con ferre tu be Ad occultum credo ßnrimsßn^t tefltmonium. Adeumne^an tuumpottits? Verum illttd ttbi fortaße grauiw videtur ^uodfeipttitttrt Ecclefiam vcro dicitis(«w^««)non vniucrfani fidelium multitudinem,fed vim Ecclefiæ no mcnque ad Eptfcopos rcuocatis. Nouum hie nobis crimen à te affingi video.P/on magis ab E-pifiopo populitm, ^uam oues à paflore feparamtu. Sed Epi/coporum hoc muntts eße dicimutfVt ^uam ab anreeeßoribusfuts traditam doEhrina acceperCt integram populo tpuißjiie fuo tradant. Vt verb nos

' vehementtits vrgere videaris, At Epifeopi [in- » ^uis ) pofliint de (triptiirarumfcntcntia diffentire : igitiir quæftioncs omnes amp;nbsp;contro-uerfias decidi in generali Concilio ncccife ' eft. An ignoras innumeras controuerßas non aliti î penerattonefutße compofitas? NeijUettbtvenii ; tn mentem lt;^uodin Atlts Lucas fcripfr, Çonuc- | nerunt amp;nbsp;Apoftoli amp;nbsp;feniores vidcre de ver- j bo Iioc.ft tandem cone lufere, Vifuin eft Spiri- . tui fanfto amp;nbsp;nobis. Iliudvetbßrre non potamp;i ; ijuodtanepuamabßirdumfubticts, deConcilÜ* 1 Papa indicate debet. QuaßvUu vntjuam Con' J ciltumßrmam authoruatem habuent, quod non j 'iE^mano Ponttßcefuerit confirmatum Q^sne- J fitt Nicanam fynodum à Sylueflro , (fonjiantino- ; polttanam aT)am.sfo,Epheßna à. Caleßtno, Cal- . cedonenßtm a Leone, Jhlileuttanam ab Innocen- j ho conßrmattonem per Itter as poflutaße ? Intellr gebantnimirum ßtnUitlh Patres fe eße tUtus pa' i ßoris ouest quem tott Sccleßa ßtaChnflus praeffi

#ƒ? Pafce Ones tneas, ?ön»r (iow»z«(« arepj , j4ugulltt2ue ad Bonifaitarn) Bonif. lib.i. ee!/iortfa(hgto tnßtecul.ipafloraltpneminet. Pa-tres fjdddfuirani Qonal^ ad Innoientium ficfiri-bnnt y Magnis penculis infirinorum mem- y broriini Chrifti paftoralem dilij^cciam qux-1 umus adhibtre digncris.

5 Prxclarè procifldiibio cum veftris homini- J i' /ri:lt;y bus ageretur, fi fcripturas primùm , quas vellent approbate,turn vt vellent profua authoritate in-terpretari poffent. Cùm enim omnis fcripturavu (ftit'ow in fenfu atque interpretatione confiftat, nunquam à vera fcripturaruin Jitwilti aberrabunt, fi erunt illorum interpretationes femper ac fols pro legitimis habend«. Vetùm Ecclefia nullam habet huiufmodiauthoritatem,vt vel de fcriptu-risjvelde fcripturarumfententia ftacuat, quem-admodum ipfi vifum fuerit, fed cùm fit in Apo. ftolorum ac Ptophetarum fundamento conftitu-ta, cuius ipfeChriftus eft lapis imus angularisj Ephef ».lo. hoc fundamento niti atque in eo omnem inter-

, ptetationem xdificare ac collocate debet. Sen-fum autcm fcripturarum ecclefix decretisalliga-re , eft Spiritum fanûum hominum iudiciis fub-iungere. At mens Spiritus fanóH non eft hominum placitisfubiicienda; ergo fcripturarum in-terpretatio non ex huius aut illius Ecclefix atbi-trio xftimanda , fed ex ipfo Spiritu fanfto in fcti-pturisapertiifimèloqnentepetendaeft. Hoctibi perinde videtut, acfi ego pro magno piaculo iq-dicaflein!, vt quando difùcilis quxftio orUur, Ec-

■» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1- ii’gt;-

ij« DE S. LIT. SENTENTIA clefîx iudicium requiratur: quodmihi nunquain in mentcm venilTcfateor.Ert enim Ecclefix iudi* ciutn magni faciendum, multumque' femper ad fcripturasieftè interpretandas , amp;nbsp;controiierfias diiudicâdas valet.Sed quando de Ecclefia loquorgt; noluTi exiftimes, Duræe,tuam efftfEcclefiiiquam intelligo, cui quidem non modo nullam fcriptu-rx interpretandx authoritatemtribuo,fcd ne nomen legirimx Ecclefix concedo , quia nihil habet,quod vera Ecclefia habere debet. Antequam ergofuas nobis interpretationes obtrudat.le elfe veram Chrifti Ecclefiam demonftret, quod aliter facere nonpoteft, quam fi doftrinam fuam elfe ipfam fcriptiirarum Jiifoidu/ euincat. Ita non mimas cuiuis conftat qux fit fcripturaru vera dWwst, quam qux fit vera Ecclefia,quia veram Ecclefiam vera fcripturarum prodit.

Quxris autem quo vos abire iubeam : eö cer-tc quo nos Chtiftus abire iufïît, Scrutxmim ftri-loin j». pturM : illdc funt ijua te/hficantnräe rne. Si enim vllum fuiflet autcertius, aut facilius iudicium, quam fcripturarum,eo nos potiùs Chriftus remi-filfet: quareqüotiefcunqueancipites de religio . ne quxftiones oriuntur, fcripturas ante omnia eonfulere ac fcrutari,atqiie ex fcripturis indicate debemus, fi Chrifto obtéperare volumus. Omnis enim fapientia nobis ad falutem neceffaria, o-mnifque doftrinx vel verx confirmatio, vel fal-fx improbafio ex fcripturis difci petique po-i.Timot.3. teil, quemadmodtim Apoftolus Timotheumdi-ij i«. fertis verbis monuit.Nec te conabor occulto fpi-ritus teftimonio refutare , fedapertis fcripturis tuos errores refellam , vt fi quem fpiritum habes. Contra Mi acquiefccrecogaris. Suntentmfcrpturarum att-i-thontates (vtinquit Auguftinus ) nont^uontm-curnjne propriit fei vtrißjue communes te^ies.

Qu^odnim veto nouum vobis crimen affingo, quädo Ecclefiç nomé amp;nbsp;vim à vobis diet» ad Epi feopos reuocariîNum enim quando de feriptura-rum interpretatione amp;nbsp;religione confulitis , po-pulum ad hanccôfultationem adhibetis, autcui-quam nifî Epifeopo aliquod fententiae momentum conceditis’Q^is nefeit àdecifionis authori-tate exclufos omnes eflejpvæter quam Epifeopos? ex quo fatis manifeftum eft, quando inteipreta-tionem lcripturæ ad Ecclefîam pertinere conten-ditisjfolosà vobis Epifeopos hoc nomine figni-ficari,qui tamen feripturas ferè nunquam inter-pretantur.Paulus verb non huic Epifeoporum or-dini hanc authoritatem aferibit, fed miniftris o-mnibusac doétoribus permittit,vt de omniferir pturarum interpretatione ex Dei verbo diiudi-cent,Prophète (inquit) duo auttreslotjutwitnr, alij duudicenr.st^ue alijpatefuPlum fuerit afstdentt i Cor ; prior taceat. Prophetam autem Apoftolus vocat, qui ædificat,amp; exhortatur, 8e confolatur, quem- quot;nbsp;‘ ’ admodum in principio capitis perfpicuum eft,

Sed eft Epufeoporum (inquis) vt integram do-Ôtinam populo tradant, quam à fuis anteceflbri-bus acceperunt. Quidnam verb tui Epifeopi tandem aut accipiunt,aiit tradunt?Aut nonne hoc e-tiam ad alios paftores 8e doétores non minàsgt; quàm veftros Epifeopos pettinet,vt puram doftri nam populo tradant? Non hîc quacram quàm Epi feopi veftri fideliter ac praeclarè fuo officio fatif-feccrint?vt erteilt qui haberi volunt, nullo tamen iure,omnem feripturæ interpretandx poteftatem fibi fumunt. Nam argumentum tuum valdè infir-mum eft, epifeopi debent accepta à fuis antecef-foribus doftrinam populo integra tradere , ergo Ep ifcopi foli portiint feripturas interpretari. Non enim feripturarum feientia 8e doelrina, 8e huiuf-

ijg DE S. Lit. SENTENTIA modi Spiritus fandi dona hæreditariafunt,aut de manu in manum tradi pofiTunt. Tum quia Epifco-pi nonnunquam ab Epifcopis diflTenciuntdoiigiùs adhuc progvcdijamp;r Côciliorum auchoritatem'ad-iungere debemus ; de quibus fit mihi lefpondes, An ignorM tnnumeriu controuerfiM non Am pent ratione fUifJe compoßtm'^ Non ignoro inaximas amp;■ grauillîmas quæfiiones l’æpe oliinà Conciliis elîc eitplicatas;fed hçc concilia fcio in his controuet-fijs examinandis ac definiendis facras fibi fcriptu-ras vt regulam propofuitLe.

Sic tu vero arguinentaris.Innumeræ côtrouer-uerfi.t .1 Conciliis compofitæ fuerunt,ergo oinnis fcripturarum interpretatio petenda eft à Concilio generali. Non fequitur fi pia Concilia multos er-rores amp;r hærefes fcripturæ reda interpretatione fuftuleruntjvc vel omnem hanc authoritatein in-terpretandi Conciliis tribuamus,vel idem ab im-piis amp;nbsp;indodis Conciliis expedemus. Quorl'um verb de illo Concilio meminilli, de quo Lucas in Adis fcribit?nifi forte oftendere voluifti, quâtum ab hoc Concilio veftra(quç vocatis^Concilia dil-crepent. Nam in hoc Concilio nonmbdoApo-ftolosjfedjfeniores etiam,atque adeo populum, to tâmque Ecclefiam côuenifie, deque ipfa caufa iu-dicafie legimus.r’zy«we/?(iiiquit luc3^')Apofl:olit (trßentoribMCHmtotaEccleßa. In veftris Conciliis nullus eft Presbyteris, nullus populo locus, nifi quemadmodtim olim Patricii adolcfcentes in fenatum veniebant,fic ifti interdum honoris cau-fe federe in Conciliis veftris permittuntur. Et tarnen etiam quicquid Concilium decreuerit, if* ritum erit,nifi id Romano pontifici placuerit : fie tandem omnia ad Romanum Pontificem reuol-uimtur. Qnod tu nô efle abfurdum probas, QAn nHllum(^inlt;\As')CocilMTn firmam autharnatem hgt;i-butti

buit gt;nbsp;efuod non à Romttno Pontifice confirrnatum fuit. Quis hoc faJfutn effc non incelligit? Nam A-fricanum fextum Concilium, quod Pontifici Romano nunquam probatum fuit, quia illius fingu-larem fraudem prodidit amp;nbsp;repreffit, ramen fuam authoricatem obtinet ,• Chalcedonenfe , quod Conftantinopolitanum Epifcopum Romano pro-ximum dignitate fecit, non caret authoritate, ç-tiamfîLeonunquaminducipotuitjVthocdecre-tum approbaret.Verùm vt cócedamus fuifle olim Concilia à RomanisEpifcopis cófirmata, quis ne-fcit ab aliis etiam Epifcopis Cócilia, atque etiam ab ipfis Imperatoribos fuifle comprobata amp;nbsp;fan-cita?Inprimis autem quatuor Patriarcharum af-fenfio atque approbatio necelfaria fuit, quia horu ptouincia atque aiithoritas latiffimè paruit, lam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ergoquoddifputas. Nullum Concilium firmant authoritatem habuit fine Romani Pontificis có-fitmatione, ergo de omnibus Conciliis Pontifex iudicare debet, non magis valet, quàmfi conclu-dam„lmperatores amp;nbsp;Patriarchat, amp;nbsp;reliqui Epi-fcopi Concilia confirmabant, ergo hi omnes de Conciliis iudicare debent,amp; fine horum cohfir-matione Concilia firmam authoritatem non ha-bent.Quemadmodum enim ifta Cócilia à Romanis Epifcopis petunt luorum decretorum confir-mationem,fic à Theodofio Concilium Conftantinopolitanum per literas poftulauit, vt ratum efle iubeat,confirmétque Concilü decretum.

Intelligebant { inquis ) fe ejfelUitupa/hrü oues, tjuëtoti EcckfiitfuizChnfttuprAeJfe voluit.Kt hoe ftant s. illi nequidem vnquamfomniabant,ncdum Pon-tificem Romanum totius Ecclefix paftorem cfte intelligebant.Et quanquam Petro dixit Chriftus, loan.i,.,;. Pafee ones «?flt;fefjquibus verbis ilium in Apoftoli- is-ij-

J4tgt; DE S. LIT. SENTENTTA co munereac minifterio confirmauit, ne forte dc eo quifqiiam dubitaret:tamen nee illum iuffit o-miies ones pafcere,quod ilte nunquam facere po-tuiffetjnec de Pontifice Romano mentionem ali-quam fecitzSf reliqui Apoftoli non minus , qtiàm 4pfe Petrus hanc pafcendi prouinciam fiifcepe-riint. Nam antè omnibus Apoftolis mandata de-derat,S»r«/ mißt mepater,ita ega mitto vor. eófque omnes genres docere prxcepcrït,proficti docete omnesgentes,lt;{aoi nihil aliud eft,qiiàm Chrifti o-ues palcere : amp;nbsp;Ecclefia extruóla eft non in vnius Petrijfed omnium Apoftolorum fundamento : amp;nbsp;erant omnes Apoftoli zquales,amp; Chrifti oues ea-dem authoritate omnes pafcebant. Przclarè Cy-

fait PetrtM,pan confortio pradtti, honorit pott'-ßatit.t um mox, Paßoretfant omnes,fid Grex vmu «flentütur,jut ab Apoßolts ommhm vnantrni cifen-ßonepaßatur.

Sed htc nobis duo antiquitatis teftimonia profers, Auguftini amp;nbsp;Concilij Mileuitani. Auguftinü, vt video, non legifti. Sic cnim malo exiftimare» quam te ftaudis atque impudentiz accufare. Non •nim Bonifaeiü Auguftinus dixit celfiori fiftigio in fpecula paftorali przeminere,fcd omnibus E-pifcopis commune elfe fpcc'nlä paftoralem,quan-quam propter vrbis Romanz fplendorem amp;nbsp;ma-gnitudine,amp; propter Ecclefiz eelebritatem, quz primiPatriarchzfedes fuit,illum celfiore faftigio

Epifcopatus ofßcioycjuAniiuarn in eopraerntneai celquot; ßorefaßtgtoijpecalapaßoralts- Mileuitanum verb J Concilium non vocat Innocentium totius Ec-Auguft. E- clefiz paftorem , fed ilium monet vt diligentiam paftoralcm adhibcat in extirpanda noua Pelagia-

norum Hxrefi. Quod quanqiiam ad omnes Epi-fcopos pettinebatjtamen hoc à Romano Epifco» po petunt.quia amp;nbsp;Pelagian! erât in illislocis' fre-quétes,amp; Epil'copi Romani authoritas plurimùm vbique ad illos reprimendos valere potuit. Nurn vero ex iftis concludesjPontifex Romanus in cel-fiore faftigioprxeminet, St periculis infirmoruna membrorum diligentiam paftoralem adhibet, ergo eft pallor amp;nbsp;ouiiim amp;nbsp;paftorum omnium?Au.t quia membrorum fuorum periculis confulere potuit gt;nbsp;ergo omnes Chriftiani crant pontificis membra?

lircrarumfcntetia ad Papam träsfcratur.Hxc eo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conßfioaem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^/»bylomci

tu Ecclefiam tniincu[ts,(:^ vtßmel/ùbUta hoc tn~ bunAlt,fritna deinceps nouitattbui vtilris impuni laxrtù. Si vni ludaorumgenti ad toUendai fdii-fmaium eccaßonesßpienttffimi Dew ßunmumfi -eer dotera praßetty Deutero. 17. tjuüfinütßimam Chrtüifponiim Ecdrfiam aßio /ßonfi Aeßrtam M ne^ledam putubit, nuUum vt in terete iudi-cemhabeaiiChriïitu Petrummterrie velutamo-tießtt vicartum relt^uit, tefle ^/imbrofio in cap. 24. Luc.ejuern T^etrarnfirmiffimam effecit y ßtper quarrt ßtam edißcaret Eccleftam. Praclar'e Chry. foßomMyltb.i.de Sucerdor.Chrtßum aitfuum effu -dgt;Jfe ßnguinemyVt cas oues acquircret,quarum curam Petro amp;nbsp;eins fuccefforibus commifit.

Tu es cui claues tnditæ ècc.lib.z.ete cofid. N te ' vero ah vmm homwü voce , fid à dtutna Chrtfli ' fgt;Tomi/pone-,Petro eiußjntptccejforthuf fiiEla pen-denuPypro ^uorwnßde Chrjßtu patremregauitf Eg” regauî pfo te Petre,vt non defi-ciat fidcs tua. Cuim orattonü fitiUui ad Petfi peninetyVttlla tju^pa/uuntur^tii de-monfirantt\x çon\icxÇüamp; confirma fratres tüOi’^hßt enfin vt adßtlos j4poflollt;ii conßrrnan-tloj ^Petroßdei cfinflanttam Chrtflnrna pâtre im-ptttrajßeputemw, ejui eßßrmtorei erant, (ß- mma-rfbfu ^nàm po^ertorcf Epfßopt pericnlie obnoxij. NOS cum Httronymo dtamMi}:.^o nullum pfi-mum nifi Chriftum fequehs beatitudini tuæ, i id efi,cathedrae Petri communione cÓfocior,' ècC’Hterony.ad Damafian.

4 Siyeftram interpretandæ fciipturae ratio-nem fequimur ac probamus,nullam certain inter-pretandi regulain nifîvnam pontificis vocem nobis relinquimusNam 8c Patres errant, amp;nbsp;Concilia nihil valent,!! à Ro mano pontifice diflentiûri amp;nbsp;nihil habet perpetuam atque abfolutâ antho-ritateni nifi pontificum décréta ac refponfa.Quod cùm ita fit,nihil fieri potiiit imprudentius, quàni in fcriptiiris legendis, Pattuin libris euoluendis, Conciliis congregandis ac celebrand.is, tantum Jaborisjfumptus,temporis impendere.Quid enim jftis opus fuit,fivnus omnia præftare pôtifex po-tuit?Aut quid(quod vulgb reprehendi folet ) pei plura facimusiqnod per vnum facere faciliùs cô-niodiuiqiie polïemus’ Male certc pontifex tam

lt;Jia nobis confultiit, qui ciim veram totius fcri-ptuvæ interpretationemtradere ,amp; omnes falfas eOetxoi'K tollere potuirtet, tarnen haftenus tantum' in Ecclefiam beneficium confetre noluit. Saltern, fi eius interpretatio tarn diuina fit,aut populu publice doceat.autoracula è cathedra fua aflidtie e-dat,aut commentarios fcribat,vt aliquis huius fa-cultatis frudus ad Ecclefiam perueniat. Sed quis nó vider,quam indignum,iiicettiim,perniciofum fit,ab vno homilie pendere,eique amp;nbsp;fcrlpturaSjSc fcripturarum leafum,8f noftras animas, amp;nbsp;omnia denique humana ac diuina fubiicerc? An tu vero, DutX€,qui hanc pontifici poteftatem non tribuit etim Babylonien confufionis authorem effe iudiT cas’Aut verendum elfe putas,nifi vnus tâtùm poQ fit,ne frnna nouitatibus laxentur?At quid hoc ob-ttifiuscogitari potuit?Quafi non dederit Chriftiis Ecclefin fuæ pallorcs amp;nbsp;Dodores, qui dodrinam puramconferuarent, erroriim femina euellerent, feripturas fecutidum analogiam fideiexponerent. Uli autem dicuntut mpoJWltvxrtAcii', non qui pon-, Tim xj. tificis interpretationem non requirunt,lcdqui nó acquiefeunt fanis fermonibus Domini noftrilefu Chrifti, amp;nbsp;ei qujc eft fecundum pietatem dodti-nn. Ad Romanum enim pontificem,aut ad vnum quenquam hominem ius deferre feripturas fuo arbitrio interpretandi, nullo feripturx verbo prncipimur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Imö(inquis)Deus vnum fummum Sacerdotem gentiludæorûprnfecit,ergo multo magis Eçcle-fix aliquem in terris iudicem reliquit. Ptimum, ille iudex ex legis prnferipto iudicatc debuit : fic enim fetibitur, Exprueftituto Itgüt^uam docuerint Deut. tc : Romanus autem pontifex non exferipto ver-bo,l'ed exingenio fuo interpretationes depromit. Deinde ab vna geilte eaque petexigua ad totutn

lt;44 DE S. LIT. SENTENTIÂ mundum ducerc argumentum , nulla ratio pari-* tur.Iudjci iufsi func lummum facerdotem confu* Icrcjatqucin eius refponfoex lege reddito ac-quielcere : ergo omnes homines,etiam qui nun* quam de pontifice audiuerunt adiré Romanii po-tificem atque ilium pro fuoiudice agnoleere de* bent?Huc accedit,quod ludxorumlummus pon* tifex Chrifti typus fuit, ad quem tranllato facet* dotio,iusetiam illudtranfiit.Poftremo,quale hoC argumentum eft, Chriftus non reliquit EcclcfiîÉ fur unum quendam iudicem, ergo nullum omni-no reliquit?Nam vnum cuique Ecclefir paftoreni Chriftus prrfecit, qui populum inftituatjät con-trouerfias ex Dei vcrbo decidat.Et populus iube-tur hosaudire,qui verb nonaudiunt, ij Deum i-, pfum nefariè contemnüt. Hoccine eft fuam fpon* lnc.16.1«. negligcre ac deferere? Sane verb fi tuum pó* tificem Ecclefir praefecilfetjmeritb Ecclefiam ne-glcxifte viderfpotuiffet.

Ambrofin Ambrofius verb quid tandem ait? Chriflujele-l.uc.c.t4 uanelttsin calum ,amorisßti velut vtcartHm mbit Petrumrelinlt;jMebatX-t quid tum pofteà?Quodnani enim hulus rationis vinculum eft,Petrus fuit ve* lut vicariusamorisCtirifti, ergo fuit fummus pa* ftor omnium paftorum?Tû quod multb abfurdius eft,ergo papa (qui certè Petrus non eft,aut a more aut fide)eft fummus iudex orbis Chriftiani?His at gumentis caufa pontificia pulchrè proculdubio ' defenditunfediatnfequunturmelioraî Nam Petrum Chriftus petram effecit,fuper quam fua Ec* clcfiam atdificaret. De Petro quidem multa Chri-ftum dixifle fateor.-de tuo pontifice fi quid vnqua ' dixeritjoftende. Quisenimhocatgumentumfe* ratjPetrus fuit Petra,ergo pontifex Romanus eft pctra? Chriftus Ecclefiam fuper Petrum aedifica-uitjCrgo ^clcfiam fuper pontifice jdificatîQuan-~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam

' quam Chriftns non dixit , xdificabo Ecclefiam nieam fupcr Petrum, fed Hiper Petram, quae eft Chtiftus.Itaque cùm dixiifet, Tu es Petrus,non fubinngitiig lOT 4«Tci) Tw TiTfM, nc luper Petrum jedificareEccleßä videretur,fed 7nw«Tgt;i ttst?«, vt loqui fede alia quadamPetra , quam ipfoPe-tro declataret. Illa enim Petra non Petrus fuit, quia turn Chriftus dixilfetA in hoc Petro aedifi-Cabo Ecclefiam mea,nec alio vocabulo vfus fuif- . fet.Sic Auguftinus,/lt;ieo quippe ait Dominus,ßtper nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo,;.

hancpetram adtficabó Ecclejiam meam, tjwa dtxe-m PetruSiTu es Chriftus, filtm Det viut. Super hancer^o^nquit,petram^uamconfeftus es,adtfi-cabo Ecclefiam meam-Petraenim erat Chriftui,ßi- ïpiphan. per ^uodfundamentum ettam tpfte adtficatus efi Pe- '°quot;“’ trus-.SicEpxphimüs,Superhancpetramfir/tilt;efidei * adtftcabo Ecclefiam meam-Ciuoa autem Chtyfofto chiyfo lia; mus ait Chriftum effudiffe fanguinem fuum,vt o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ues cas acquiteret,quasPetro,Petrlque fucceffo-ribus comrnifit, ficte intetum in caufam pontifi-clam video,vt quicquid vlquam vel de Petro, vel de Petri fucceffotibus occutrit ,id mox ad Koma-htimPontificera pettincre exiftimes. At ifto nomine Chryfoftotnusomnes paftoresTignificauit, quicunqUe cumPetro, autpo/? Petrum Chvifti o-wfut?

X ues pafcunt , ne putes ilium de Romano magis, w~vcV.' quàmdealiis eplfcopis cogitalïe. Non enim,opi-not,Ignoras Bafilium, quern his verbis Chryfo-ftomus confirmât amp;nbsp;confolatur, Romanum epi-fcopum non fuifle. Nec ipfe ChryfoftomUs Romanus vrtquam pontifex fuit ,qui tarnen hanc o-Uium Chtifti cnram fibi commitfam effe fatisin-tellexit. Sic enim paulo ante fcripftt Chtyfoftb-musy er«7n hoc tile turn agebat, zs Petrum ($■ nos omnes edoceret, (juanta bcneuolentta ipfi fit am x, ■m.fiai Ecclefiam compleEleretur iVt (Irvos eiujdemEc-gt;'isilt;lt;

i4« DE S. LIT. SE NT EN TI A dcß^curam dtUgmttfstrne fuÇciperemtti. Succef-Ibres ergoPetri fiint, qui Chrinum .imant,Chii-ftiqiie giegein fumma fide iltligétiâque pafcunt-De Uernavdo nihil eft necelFe refpondere. Tempus ipfum,in quo Bernardus vixic, fatis per fe lo-quitur, quantum finie tefti in hac caufa trjbuen-; ’ dum fit. Erat eniin eo tempore latiGimum pon- • tificis regnum,amp; renefiræ to um terrarum orfiem peruaferant, vt mirum non fit, Bernardi octilos incredibili pontificis fplendore perftringi non-nifiil potuilîe.

Sed negas vos ab vnius hominis voce pende- . re,qu)a Chriftus rogauit pro Petro,ne ipfius fides deficeret. Principium tuquidem fine fidepetis. Etenim ex huius precationis efficacifsima vi Pétri fidem minime defecifte intelligo , fed de pon-tificum Romanorum fide nihil audio. Nam Petri fides ad vnumPetrum pertinet, nec Romanu pou tificem magis attingir,quàm Petri amor,conftan-tia,zeliis, diligentia, prudentia , aut exteræPetti virtutes, quæ non polTunt à Pétri fide leparari. Al) tu veroChriftum pro vno Petro oralfe cenfes, qui fe non tantùm pro Petro , fed pro reliquis A-loan. 17.20, poftolis , atque adeo fidelibus vniuerfis precati profitetur’Hincne autem fequitur, ciiiufque fuc-cefsionis certam fore ac peipetuam fidem?Petrus quidem quia erat in maximo periculo cóftitutus, his Chrirti precibus prxeipue opus habuit, qué-admodum exitus declarauit. Nunc quando fic dil putas, Chriftus pro Petro oraiiir, ergo profolo Petro,non pro reliquis Apoftolis .• Chriftus pro Petro orauit, ergo pro omnibus in iempiternuni Romanis EpifcopisiPetri fides non defccit, ergo nullius Romani Pontificis fides dcficiet ; Petrus iiiifus eftfratres fuos,id eft,Apoftolos conuerius confirmare,ergo frudus huius precationis ad Pe tri fuc'

ttifiiccffibrespettinet: Apoftoli erant firmiores Scminoribus periculis obnoxijjquàm pofterio-tesEpifcopijergoChriftus fidei conftantiamPe-tro impetrauit,nonadfolos Apoftolos confirman dos-.hxc quidem non argumenta,fed môfttafunt, quorum nulla pars cum altera cóngtuit,amp;: cenfo. xempotiùsjquàm refponforem deliderant. Hie-ronymum veto Ecclcftx Romanxpresbytetum cumDamafo Romanx Eccleftx Epifcopo com-munione côCociatumfuiffejquidCquxfo) facit ad j fummamPontlficisauthoritatemîFuit Uamafus plus doûûfque Pontifex, amp;: Orthodcxam fidem contra Arrianos diiigentifsimè defendif.ergo cû . eo fe Hieronymus comriiunicare veile teftatur. Hieiony.ad Çathedram autem Pçtri, non ipfam Romam, aut Pamalum. Pontificis palatium vocauit ; fed illam fide,quam A Peçrus confcffus eft, quamque illo tempote Poni- * tifices Romani tenuerunt.

.....nr: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î

, J ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..b-ii'!; r.

^Mali^maiios aispontificts plerof^ue ind»^ tlos,/celeratos,hiirtticosfnijfe^agnofiotntevete~ rumhtrettcoi'umtngenium, tjnarumtnvno Pctili-ano tibi ijuoijue ab Augi^mo refponlum puta.

, Quid opus eft ( Mtjutt ) vt epifcoporum Ro-- nianae ecclcftx, quos incrcdibilibus caltim-i iftis inferftatus eft , obicfta ab co crimina di-’ iaamas.cap.id.de vnic,‘Sap(i/'m. amp;nbsp;rur^ùrn epf-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/?ó/4105. In illnra ordincm ft quifquara tra-

quot; dnor (fubrcpiffet, nibil præiudïcaret cede.-; ; J ftæ,quibus Dominus prouidens de præpufi-' t’is mails,ait,Q«æ dicunt,facite:amp;c.

J Quiomnem fcriptiirarum interpretatione ad iblos pontifices Romanos referunt, quàm illi verfentur in lubrico,facile licet exiftimare. Nam iis confiduntjfiiçqiie animç falutem committunt, qui interdum neqiie doéti Theologi funt, neque vivi boni,neque Epifeopi Catholici. Et quorun-dam quidem quanta doftrina, morumque pietas extiterit omnes hifiorix loquuntur, multis annis antenatum Lutherum editae:quofdam autem hæ-reticos fuilfejtam certum efi,quàm ipfos aut epi-feopos Romanos extitifle,aut omnino vixifie. jn-no’ceinius pr^us Eucharifiiac facramétum infan-A tibus aJfalutem neceffarium elfe fenfitjquod Tri-dentini Patres hçreticum effe definiunt:Honorius fuit Monothelitajamp;t efi nominatimin Confianti-nopolitano Conciliodamnatus ; Liberium fuiflb . A „ Arrianum Hieronymus tefiatur,amp; Damafus pon-iraiulia.Iib. nfcx ipfe in vitis pontificum,« Augufiinus,que-i cap.2- _ admodum Cufanusrefert, de Concordant, lib. 1. di'fcflquot;' « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Athanafius,amp; Aquinas, amp;nbsp;Antoninus,amp;

6 Quid alios commemorenijquorurn hærefes amp;nbsp;pe-ftiferi errores proditi funt memoriae monimentis? An vero hæretici effc poffuntjfctipturas male in-terpretari non polFunt? A ut cuiquam diibium eftgt; quin de EucharilHa confultus Innocétius, de du-plice Chrifti voluntate Honorius, de Chrilli natura Liberius fie omnino refponderit, quêadmo-dum ipfe fenfit ac iudicauit?Ita confiât Romano-rum pontificum interpretationem hxreticam amp;nbsp;fuilTejSf efle iterum poffezac proinde banc incer-tam elfe interpretâdç feripturç regulam,qua pon-tificii nullam habent ccrtiorem.Quod Auguftinû mihi

mihi tanquam alteri Pctiliano refpódenté intro-diicis,non attendis longe diflîmilem efle caufara. Fida cnim erâtgt;quæ Romanis illis epifcopis Peti lianusobiecif.at ego nihil dixi no notum,nó ma-nifeftum,non multis verifque teftimoniis confir-matum.Sed iterum in me Auguftinum incitas,cut te moleftum nimis fine çaufa fuiffc video.Quando enim ait,Etiamfi aliquis forte Romanns epifcopus ex illo numero traditor fuiffet, id tarnen ecclefix amp;nbsp;Chriftiano populo minimè nocuiffe ,''quarrdô-quidem populus iuflus eft facere non qux faciunt prxpofitijfed qux dicunt,id non magis de Romanis epifcopis quàm de quibufuis alias vetum eftt quiquanquam moribus vitiofi funt, tarnen dum vera docent,audiendi funt. Sed nos Romano pó-tifici multo magis obiicimus, quod vel nihil do-ceat,vel dodrinam hçreticàm atque impiam pro-ponat,quàmquod vitamprofanam amp;nbsp;fceleratam degat.Sed tuum argumetumjvtTemperfolet,pue-rile eftjPracpofitorum mala vita no prçiudicât Ecclefix,ergo Pontifices Romani, qUanfumuis hxte-tici fint , fctipturas tarnen redè förnpet inter-pretantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;c quot;• ’

vel Romuniu Ponrißx ^velom -niao^athûUetu firtfXor ex i'iû Det verbù,Sinamp;.i cftote, qùoriiam ego fanélus fum , nulla alin adieila ratione ßcerdotum CitUbaium probauit^ Syriciut fine Pontifex^ clr InnocenttM prtmM ex hoe loco colligerunt, cum Chnfi ant ornnes tn fia

tjuiffuevocatiotie finlh eße dtbeant, rationi efie’i:it»i;xi-7i • conßntaneuin^vt yui fi dtutne eukui tn ca lege totos-dederuntfingHlart nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fintlna-'txupet’

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bene bittté'jtie vtuendi dncapritbeat.

.jid ejttamrem cunt vita Calebs multb e/uàm contu-iXoi j. nbsp;nbsp;galif ßtaigt;tior^nam ^uißne vxore efl^tn/^nit j4plt;i-

ßolu^ßöltatut eflyqua junt Deminit^uornodopla^ ceat Dee,ijihi autem CMm vxsore efl,ßltcitw eft ijnst, fùnt mundi,ijuo modo placent vxort, nbsp;nbsp;diuifw eft)

^uid mirum ft ex hac ftrnrcitate^ejua tn Scclefta m* milris effe debettComuginm tiles omntno non con-nenire (tlilt;juis colligail i^/id Cuftinum ejtsodatti-net, relit fine ab ilio fcrtptnm ejb, alto atlt;jtte alto modoftriptttras pro lemporum ratione acctpi pofie atejue expontJ.y arios t^tm fcrtptttra finfm efie tjuünegaû -t ’( Îî -i

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. Jh !i • (I ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. 1- I : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I «’''I

6, InterprjÇtationutnPontificiaruni exempla qu«4ara adduxi,ex quibus manifeftum ftcerem» quàm illi fcripturasfœdè atqueabfurdè in iinpiû fenfumdeto^qirerétjamp;plenuni eft hqiufmodi eX' emplis ius pontificium, in quo fcripturæ igd caurj fam pontificiam accommodancur. Quid enim à fcripturç menre reélàque interpretafionê altenius dici potuit ,qttàm diaconisdr pwbyteris nefas elfe matrimonium contraherejqip^ Pominus di-xit,S4gt;ïS« eftote,lt;jttoniam ego fanclus /«w,quemad-modum Syricius ifte amp;nbsp;Innoccntius colligunt? Si enim hæc interpretatio valere debet, tum nó mr-niflris modo, fed omnibus etiam Chriftianis ne-, ceflarium eft à matrimonio femper abftinete.

Nam totumpopulum Dominus fanétum efte-iuf-l«uit.ii. 4. ftt,eóque vetuit ne cibis immundis vefccrentur. ’ quot;nbsp;At multó magis vetiiiftet Dominus, ne ducerent ’ vxores, fi nuptix iJIam impediunr, q«am Domi-

' ’ nbsp;nbsp;nbsp;' L I B E R 11. ’ nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,.

ntiSjin fuis poftulatjfanóbtatem. Eft ergo horum Pontificum duplex in hac incerprecacione flagi^ tium.primum quod hoc praeceptum , quo totuin populum Dominus complexus eft,ad folos mini-ftros refetunt:alterum quod fandbtatem illam de-finiuntjde qua nullum Dominus verbum fecit.Ex * quo perfpicuum eft hoc fcripturç teftimonio iftos Pontifices turpifûmè ad falfam fententiam abufos efTe.Hic tu tanquam hofpes in iure Pótificio qux* Dift.31.cap. ns,quis vnquam Pontifex ex his verbis cælibatû feuere.Jilt probarit? Ex his verbis Innocentius amp;r Syricius eælibatum probant, atque omnibus miniftris im-perant, id quod ex Gratiano difeere potmfti.Nec -verb miniis ifti flint in aliis etiam fcripturis auc imperiti, aut iniqui. Nam hue ill.is fcripturas af-ferunt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in carne funt-, Deoplacere non pojfnnt^

quod Paulus Laicis prxcepit,vt ad tempus ab-ftinerent,hinc multo magis faqerdocibus lempei; ab huiufniodi confortio abftinendum elfe coclu.. dunt. Hæc tui Innocentii argumenta fuut, cuius in fcripturis interpretandis mirificam folertiani Secundus etiam Innocetius imitatu.s eft.Sic cniin ifte deereuit,vt Subdiaconi,qui vxores duxerint, officiobeneficióque ecclcfiaftico careat,quia funtcicuiinus. templum He val'3 Domini, quia funt facrariiim Spi ritus fanóli,quia indignum eft cubilibus amp;r immft-diciis inleruire. Quis non videt quantis quamque indignis cótumeliis iftç interpretationes ßndtuni Dei inftitutum afficiantrSi enim hx rationes ver« funt, matrimonio, quod Apoftolus honoratfi pu-rumque pronunciat,nihil impurius aut contami- Hcb.ij.4. natius elfe poteft.

Sed te nunc pro iftis pontificibus difputantem audiamus.Cl'.riftiani omnes infua quifque voca-tione fanóH elfe debent, ergo ration! cófentaneu cftjVt miniftfi fingulari quailam fandfitate c«te-

lis fe duces bene viuendi prJebeant.Quis hpc ne-, gat?aut quid hoc ad rem facit?Miniftri debent populo præberefanôlicatis exempkim;ergo mxnilhi debent efic perpetub cxlibes. Quafî lanélitas nihil aliud fit,quàm cxlibatus,aut quafi id nullo mq do facere poflint,nifi cxlibes viuant. Quis nunc j.Tim.5.2. Apoftolum excufet, aut non nimis inconfultutn Tit.i.«. fuiffe fateatur, qui cùm epifcopis prxciperet, vt populo eflent pietatis exempla, nunquain tarnen aliquid de cxlibatu prxfcripfit, imb vxovem epi-fcopo palàm permifit?Sed aliam rationem adiun-gis. Aptior(inquis)fanditati eft vita cçlcbs,quàin ’.Cor.7 jj. coniugalis. Qi^id ita quxfo? Quia cxlebs (inquit Apoftolus) folicitMelt,iju£fnnt Domini, mantui. ^ti£,ßintvxorii. Siccine fcripturas,Duræe, intet-pretandas cenfesîVeriim te non attendifle miror» hanc Apoftoli orationem ad omnçs Chriftianos pertinere. An verb fie concludes,omncs Chriftia-tii curare deberft, qux funt Domini, etgoomnes debent efle cxlibes? Loquitur autem de eis Apo-ftolus quibus Dominus dédit vt cxlibes 8f continentes efle poffint. His enim propter multipliées curas qux nuptias fequuntur,amp;propter tW mçx-mv multb expeditius amp;nbsp;commodius eft ad pietatem libéré exercendam, vt matrimonii vinculo foluti fint. Sed hoc non potell ad omnes accommodari,quibus taie donum Dominus non conceffit. Argumentum tuum huiufmodi eft,Cxlibes qui funt dono fingulari continentix prxdi-ti,curant qux funt Domini,ergo cxlibes , qiiibu^ hoc donum denegatum eft,meliùs curât quçfunt Domini,quàmfanôli coniuges.Quis verb dubitat impuros cxlibes,quales elfe multos religiofos nimis iamdudû manifeftû fuit,multb magis folicitos elfe quéadmodum cautè amp;nbsp;impunè peccét, quàm

yt Domino inferuiant? Et tarnen aliud argumentum fubiungis magis adhuc defperatum: Summa debet efle fanélitas in miniftrisjcrgo coniugium illisomninonon conuenit? Quid hoc aliud eft, quam coniugium effe omnino impurum,immun-dum,fanftitati inimicum ? Ita nunc DuræcjvidcQ teplanè in Saturnilianorum amp;nbsp;Tatianoruraca-ftris verfari.

Cufanus verb fi refte fcripfitjequidem fcriptu- Cufan.Epitt-rat nullam habent certam ftabilemque interpre- * tationem. Ait enim illas elfe ad tempus adapta-tas,amp; varie intelleólas,amp;: vnà cum tempore mu-tari,amp; Ecclefîæ praxim fequi.Quid igitur hac régula incertius aut ineptius cogitari, aut quid po-tiiis fcripturis indignius dici potuit? Eft enim icriptura conftans amp;nbsp;immutabihs régula, ad cu- Roiu.i s. ius analogiam omnis Prophetia reuocâda eft, eft i'Pet.4.«. Dei verbum, quod firmum manet in æternum,eft ftatera nondolofa, vt loquitur Auguftinus. Ita-oonat.l.a.c.« que no fcriptura adEcclefix rationes infleftitur, Augu.contta fed Ecclefix fenfus femper fcripturis conuenire dib. debet. Optime Auguftinus, Scriptura tMKjuam 'quot;'’Pd’ infedejublimwreconlhtuta eßt cutferutMommsfi-delts piM intelleHut.Vcontra non fcripturam pontificiæ interpretationis regulam ,fed pontifi-ciam interpretationem fcripturae regulam facitis.

lUudafttem cjuale efl t t^uod ita muhas cuiuj^ ^ue loct flntentiai nos fingiere ats^allegoricof, tro~ pologicM.,anagogicas,huiûf^ue rtiteflem D.Tho-tnarn adducts ? Adeone impitu es, vt variasferi-ptura flnflts reiicere audeas, lt;juas non vniuerfi

ntodo agnoHit ai t verum etiam fcripttira ipfi clurfjjirnenobii proponit ? Eleganter a^mbro-'• oculos Habens Ecclcfia mon lern

amp;' myfticnnî, fidei oculo plus videt Chriftii. y// voiÇvt ais} non altam in fcriptttris interpréta» dii ratione fèejtàmini, efuàm JanUt patres praferi-pßrunt. 7\(phtlrie tant mantfifH mentiacif pueiei^ r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Scrijftttrafialtcet ohraßm obßruatii ctrcumlki»-

tilts expenditisi fcriptuTM turn ßripturis eoMpa' rath■, à ftdetanaln^ia non dtfiedttts. haeantt vos patra mulr') ,errè fabcius prsflueront. Car m iis tnterpretâdis dollißimes quefèjueßnlhlß'nof' ^tte Patra tam tmpttdenterexpIodtits1Cur'Bez.i HiercnjviU tipetulanter exaguat-a» c.i.zi ait-

......a.. WHITAKERVS. ■ . 'H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X

’j Tmpiuscertèfim,fi tiioinore coner fcripto-ras intevpretari. Noui enim fetiptura; rirmam elfö lïmplicéinqiie fententia, qiiam ifti fenfuum mut-tiplice variet.ate non modö obfcurari, fed pror-fus incertain dubiainque fieri inteUigo. Dume-nitnin fingulis locis Anagogac 8c Allegoriaeex-cogitantur , non tantum proprius ac Gramaticus fenfusobruitutjfed hominu mentes in perplexas cogitationes diftrahuntur. Tropologiä nemo eft qui non inprimis 8c piam amp;nbsp;necelfaçiâ effe fatea-tur, in qiiavel maxima minifterij Ecclefiaftici pars conliftit. At Tropologia non e!l noutls feu-fus, aut à Grâinatico diuerfus, fed cum ipfofenfi) grâmatico coniundfusivtquando colligimusex^ plo Loti ebrietate effe fugiend5,atq’, ex aliis hu-iufinodi hiftoriis J ac diéfis exhortationes autargumenta conficimus. Fingere autem in frngulb

fcntentüs quadruplicemfenfum, Gvammatïcnm in quo Hieronymus, Trqpologicum in quo Gregorius, Allegoricum in quo Ambrofius, Anago-gicum in quo Auguftinus exceUuit,.vt ifti tradüt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

Quanquam non. ignoroi neque negoelTe multas in fcripturis allegorias , qiiasipfe Spiritus.fan-^lus indicaiiit; tarnen quis aufit Spiritus fanfti exemplo fretus fcripturam omnem interpretandam fumere ? Aut quale ho.c argumentum eft , Sunt quxdam in fcripturis Alle-görix_, ergo omnia plena funt allegotiis ? Et Spiritus fanftus vnam aut alteram hiftoriam allegorice cxpofuit, ergo nilllus.loc’ abfqj allegoriaisx-ponendus eft.Epiphanius.ait,K,f»ai'7a.pit«lt;t'7tt.TS 9s£

/ci-TM i/«,id eft, 0« indigent Allegorta/ed interpretanda fane vfi^nwba hahent'-Sit Origenem omries merjto repvehedunt,, quod facram THeologiaAllegoriis fuis penè.rldU nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

culä fecerit,amp;: Porphyrio ac luliano cçterçqihQ-minii fimili fxci religionis calumniaudx çnawinâ-anfampratbuerit. Allegoriæ qiiidem.tquv.probä-' dxfunt, quàndo nècelfarix funt, id eft,» qftando verba fine tropo intelligi amp;nbsp;exponi nçqusy,bt,a,uç quando fenfus grammaticus vel abfirrdu» eft cum fana doftrinapugnat. Sic Chtiftus.diett^«:' fuper afpidem amp;nbsp;Bafilifcum amhnlalfdüjfit: ’uba-i. mut ignis caibuoes in capite iiiimicorù-pCceude-re, fic nos oportet oculû »oftrft eruere »fi aios fenderit. Hoc modo vera fcripturxfententia reti-nctur, amp;nbsp;fua diuino verbo maieftas conleruatur. Ambtofiufcriptutas retie propriéqi interpretâté fequat, myfticos amp;nbsp;Allegoticos fenfus conietla-tem non magnopere cur3bo,qui quanquam dele-ftare nónihil forfan fplent,docete tarnen ac pror quæu.i.att. bate nihil polfunt, quod ipfe Thomas confttetur. ^o. ad i.

Hîcme nimis iracundc mendacij acculas.Qtiî- i obrem vero? Siimneenimmentitus,quando dixi j non aliam nos fequi in fcripturis interpretandis 1 rationem, quàm illam ipfam, quam fandi Patres pracfcripferût ? At Auguftinus in libris de dodri-na Chriftiana banc ipfam viam prxfcripfit veri fcripturarum fenfus exquirendi, quam nos fequi- * tnur, ^uemadmodum ipfe negare non potes. At (inquis) hocipfitm ante vos Patrespraßtterunf. fi-teor. Num verb audes hoc illorû faétum impro' bare? Aut quia illi fie fecerunt,nos fie facere non debemus ? Aut fi Patres,vtpote homines,nonnu-quam errarunt, nobis non licet ab illorum erro-ribus difeedere? Patres quidem illojquo dixi,mO' do feripturas expofuerunt, ergo fie etiam nobis faciendum eft;Patres non fenferuntomnem feri* dam efl«,ergo neque nobis nccelfarium cft,quan-do volumus verum fetipturse fenfum affequi, Ro-fnam proficifei : Patres fuoruipmaiorutn erroreJ reprehéderunt, ergo nobis id ipfiim facere licet: PatreS'fnaiörum fuorum veras expofitiones am-plexi funt,falfas repudiaruntjta nos Patres rcd^ ftntientes, amp;nbsp;fcripturarum verc interprétantes fequïmur. Quid tu hic potes reprehendere? Cangt; Beta fi quidhabes de Hieronymo negorij,Bezam fi placetipfutn confule:qui fané pefiîmum multis in locis fcripturarum interprétera fu^fc Hierony-mümfacilèdemônftrabit.iJ'iû

II. . 'gt;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'lA

iÇff^o«lt;/eï,Chriftum'nosàccÉna nô excb-dimusi Ghrifti corpus comedi, Chrifti fan-guinem bibi credimus docemus. Si tantes

cœnAve[lrainternallo Chrtfii corpus, jHamcstlit terra dßungttur, ejuo tand»» modo Chrifium à cœna non excludttisineqtie efiyCjuodfloltdnm illitd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;\

Caluini tui commentum hue afferas,Snmtü verè vnire,quæ locis difiunda funt. O hla/phemnm Calutnt ifiritum 1 C«ffJ vefam realem Chrtfli corporis pr^fentia vi ip fa veritatts apertiffim'e vb filtert cogatur, in modo tantum dijfentire volute. Ergo (»«7««) tantum de modo quæftio cft.lt;«7»è prafentes nos Chriflo reddi aitcù /firitit ad eum euehtmur,^uàm fifub pa/iis vintsjue fym-bolis vere ac reaïtter nohtfcum in terris effet, O menÜrumïôportentnm\Tu tjui ta attdoEier Chri-lîum lt;ï cœna te non excludere re^fondtfli gt;nbsp;mox à vero Chrtfiteorpore advim corporis ac beneficinm dtlaheris. HuiusÇw^'Mw^corporis vim commit nionem,beneficium nô cxcludimus. Chri/hts ergo vobis tam tn bapttfmo, aut in condone , ant vbtcutttjue fides veflra locum haheat^ejuamin C(S‘ na pris/ins eil.Etiam antiejms T^atribus in veteri Ten:iimento tam prafens fuerit corpus Chr^iy tjuamvobis. ^uis vero hac non rideatf Christ corpus neijue adhuc natum, neijue conceptumt fiirmarurnuefuifie,(fi ramen vere prafens extitif~ fe. H tcfi.des veftra fiuppetsas vobis ferat oportet; Fidci prxfentem effe totum in cœna Chriftum defendimus. Tanta efi fideivefira vis, vt rerum natur as immutet. Q^inci^uidergo * fides ve^a attingat,veluti ferrum magnes ad fit aitrahit. Et cum non folum Chrifli corpus,fed tf!quot; calum ipfum , tm'o infimum, adeo^ueipfostDa-' quot;■ nbsp;nbsp;nbsp;mortes attingat,non abtervobis perfidem Ckriflus

Et Certeßex animo lo^ui zietitiStd^moneru magit ^uàm C'hri^iam in c/fna veüra praßntem habt' tii- Sedhacpartenta tam mtffaßciamui.

S Qiiâm hîctc nobis vel virurti modeftum,vel acutum Theologum præbeasDuræe, pij leôto-res facilè iudicabunt. Quæfiuit à nobis Caffl-pianusjquarc Chriftum è cœna myftiça exclude-rcmus : Refpondi, non excludi à nobis è coenJ Chriftum J cumin cœna corpus Chrifti corned' fanguinem Chrifti bibi, totdmque Chriftum fti' riii crcdainus ac doceamus.Si enimtotusChriftuS ih côena fumitur, è cœna certè Chriftus non e.lt;-cluditur, at fumi Chriftum in cœna totiim ab il' Iis, qui ad cœnam digne accedunt, profiteniuC non igitur è cœna Chriftum,qucmadmodum nO' bis aduerfarij obiiciunt,excludimus. Quid tu nûc affers , quo Chriftum è cœna excludi à noftriso-ftendas ? aut quis tam iniquus eft, vt quando nos percipi Chriftu à nobis in cœna cum fuis omnibus beneficiis docentes audit, non iniuftiffimain efleveftram hanc de Chrifto exclufo querela» fateatur? Si tâto (inquis)à cœna interuallo Chrifti corpus, quanto cælum à terra difiungitiir, qu» modo Chriftum à cœna non excluditis ? Sic ergo difputas.Si eft vllum inter cœnam,Chriftiqi corpus interuallum ,tum è cœna Chrifti corpus eX-cluditur: at nos Chrifti corpus tanto interualloà cœna diftundum effe dicimus,quanto à terra cf-lum difiungitur ; quare Chriftum è cœna exclu-dimus. Telum àte quidem acutiusexpeélabam:, nam ifto nihil obtufius torqueri potüit. Si de iJCd'

loco quxris , in quo Chtifti corpus verfetut j re-fpondeo, corpus Chrifti in vno duntaxat locO conftitui,quia eft verum,humanum,naturale corpus , amp;nbsp;nunc nufquam locorum elTe prxterquam incxlo , quemadnibdum Petrus difettè affirmât: tarnen hoc ipfum corpus dieo quantumuis natu-rali fitu maximis intetuallis à cœna remotum^ni-hilominus in cœna per ftdeih ab omni fideli po-» pulo percipi ad animarum amp;nbsp;corporum falutem.

j Non enim fequitur exclufum effe penitus è cœna gt;nbsp;Chtiftum, quia corpus eius non traUatur tnatiibm finfitaltter,ç^frangitMr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;'

. ntw, quemadmodumloqui amp;nbsp;confiteri,Beren- De «cnfe- j J garium Papa Nicolaus impiecoegit. Etenim fi i nufquam eft Chriftus prxfens, nifi vbi eius cor- g|àuj. , pus contingi, amp;nbsp;ore noftro fumi mandique po-5 left, quemadmodum ifti de facramento conten-, duntjtum inEuangelio annunciato amp;nbsp;fidefufce-, pto Chriftus non percipitur; turn è Baptilmo - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chriftus prorfus excluditur; At Chriftus totus in

. Euangelio, amp;nbsp;totus in Baptifmi facramento per-C cipirur ; eft igitur abfurdum excludi inde Chri-; ftum, vnde crafta corporis Chrifti prjcfentia ex-, 5 cluditur. PejlidemÇinquitPaulus^Chtiftusha-|Ephef.3.i. , bitat in cordibus noftrisi amp;nbsp;per Euangelium Pe^ i trusait nos diuinx naturx participes fierhqui ve-,iTet.i,4..

3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ro baptizantur, ii in Chtiftum inferuntur , Chri-!®'““’-®-$'

tl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oinnes in vnum corpusbaptizati fumus,8c omnes i.Cot.u.ia.

) poffit, vtquicredunt Euangelio, moxChrifto potiantur, amp;nbsp;qui baptifmi factamentum perci-piunt in vnum cum Chrifto corpus coalefcantï

lidumàvobis fapientiffimis magiftris commen-tum. Quam potes aliam huius coniunélionis ac ‘ communionis rationé aflignare, quàtn illâ ipfamj quam ridesjfidem 8c Spiritus f^idi arcanam vir- I tutem, quaepQteftres difiundiffimas copulate?' Si verb nihil, quod difiundum ell, coniungi nifi corporea ffwstfîï poteft, quo modo fideles omnes inter fe deuinciuntur, amp;nbsp;quodnam eft huius fd-cietatis vinculum,vt qui longilfimis locorumin-teruallis diftvahuntur, flue ludaci, fiue Gratci,fiue

J.Cor.io, quiconque pii, vnum tame inter le amp;nbsp;cum Chri-tyÄ ii.ij. fto corpus conftituant ? hoc nifi fpiritus vi,quart tu ftolidum commentum nimis profane vocasj fieri non poteft.

Nec verb de corporis Chrifti praefcntia dubi-tamus,fed tantùm de huius præfentiae modo quar-* rimus,quem vos carnalem amp;nbsp;Capernaiticum,nos cxleftem amp;nbsp;fpiritualem, amp;nbsp;vcrè diuinum elfe af-firmamus. Nec monftra hie tua,amp; portenta rto-ror. Non enim hate monftra funt, fed cum illo Tranflubftantiationis monftro, vel multis potiiis monftris pugnant. Sed hie tuus mos eft, cùm reS argumenta poftulat,in exclamationes prorumpis puerilesjSf monftra acportenta vociferaris. No-ftram verb hanc veriffimam fententiam,quam in-fedaris,nunquam tu quidem vel difputando, vel clamando leuiflimè commouebis.Qubd me dicis à Chrifti corporead vim amp;■ beneficium corporis dilabijvalde ieiunum fuit: quafi vim amp;nbsp;beneficia ab ipfo corpore feiunxerim: aut quando corporis cothmunionem excludi negauerim, non palàm ' ipfum corpus lumi defenderim. In baptifmoaii-temprxfentem efle Chriftum, amp;nbsp;in condone,amp;■ vbicunque vera fides Chriftum ampleditur, fi ncgasjomnemvkxac falutis fpemiis vniuerlis eripisj

eripisjqai cœnçfacrameino ptiuantur.Nifi enim c*, Chtiftum poffidemus,8c Chrifti corpore pro no- * bis in facriftciû oblato pafcimur.denique Chrifti sj, carnem edimus,amp;: fanguiné bibimus j vitam non habemus, qiiemadmodu Ciitiftus clariffiinè pro-nunciat.Chriftum ergo Sc in concione , amp;nbsp;in ba-ptifmo,amp; in cœna fumimus,cundenr quidem eo-dem modo.Cùni enim facramenta ßgna amp;nbsp;figilla fint, qux Dominus ad promifiionem grat ix addi-ditjVt bis illam conßrmaret, fequitur nihil in fa-cramentis aut fignificari, aut promitti, aut obfi-gnari j aut dari, aut accipi,nifi quod in ipfa pro. mifltone Euangelica Chriftus obtulit. Èft ergo eadem Communio Chrifti in omnibus fandis, tum qui acceflerüt ad cœnam,tum qui nunquam accedere potucrunt.Nec aliter in cœna Chriftus lumitur,quam vt mancat nobifcumin xternum;

at Chrifti corpus non traiicitur aut mutatur in corpora noftra , nec cum illis perpetub coniun-gitur, non igiturcrafl'o modo in cœna fumitur. Patribus verb antiquis prxfentem fulffe in vetere Teftamento Chtiftum quis dubitat, nift qui amp;nbsp;fidei vim ignorât, amp;nbsp;fcripturis authotitatem de-trahit? At Chrifti corpus nondum natum aut for-niatum fuit. Id nihil impedit,quo minus Chrifti corpore Iides nondum creato frui potuerit.Fidei enim tarn adeft quod futurum eft , quam quod adeft.Nâ fides eft •?fj

fj.il nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quo manifeftum eft, fide non

eatantiim fpetlare ac compleóti, qux adfunt amp;nbsp;apparent, fed qus etiam longo pbft tempore e-iientuta (unt. Et Chrifti corpus fuiffe ipfis anti-quiffimisPatribus falutare , exeo confiât, qubd Chriftus agnus ille fuerit occifus ab origine mun Apoc-n-«. di. Si enim Chriftus fuit aprincipio mundiocci-fus, turn fuit ptifeis Patribus corpore amp;nbsp;morte

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t. }.

»»»«.«.îS. ’ fua præfens.De Abrahamo Chriftus ait, Abraha-mus geftiuit vt videret diem iftum meum, amp;nbsp;vi-dit,ac gauifus eft.Si veto vidit Chrifti aduentum Abrahamus , fidei non corporis oculis vidit, amp;■ Chriftus fidei Abrahx præfcns fuit. Sed Apoftoli i.Cor.to 3.4. hanc fententiam clariffima verba funt,ümnes Patres eandem efcam fpirittialem edifte , amp;nbsp;eun-dem potum fpiritualem bibifte,nefnpe Chriftum-Quôdfi aucem Chriftum ederuntSr biberunt, Chriftum illis prrfentein fuilfe fequitur. Et nos fidei fubfidio libenter vtimur, quo nullum prat-ftantius elîe poteft. Tu fi fidem aut haberes , aut curares,nobis vitio nunquam verteres, quia fup-petias àfïde opémque petimus. Sed haec profan« mentis ludibria mérité contemnenda fiint, qui-bus te facetum etiam videri fentio voluiffe. Ds Dæmone amp;nbsp;inferno quod fubiungis inextremo, miror hominem quenquam inueniri tam impÜ îneptum potuifte . Et quidem dignus es, queni pro ifta blafphemia grauiùs vlcifcat.Quanquani autem fides vniuerfum Dci verbum approbat, amp;nbsp;quicquid in fcriptura legitur, verum efle credit) tarnen propricipfas mifericordiae gtatiatqiie pro' mifiîoncs, quas nobis Pater in Filio fecit,refpicil □tque intuetur. Chriftum ergo fides falutis amp;nbsp;o' ninium bonorum authorem in verbo ac facta' mentis recipit Sc ampleditur. Siccine nobisc«' lum, infernum , datmones pratfentes funt? N* tu aut \ aide es harum rerum ignarus , quod eg» potiös exiftimo,aiit nimium certc procax, q«’ dem à Spiritu fanifo tam mirificè laudatam ift*’ f ontumeliis afficere voluifti.

SicdißiutasiVt de ciruimcifione Deus dixit» hoc eft loedus meumj id eft, iœderis fytnbo -him , (k agnus eft ph ifc , amp;nbsp;pvtra crit Chri-ftus, quæomnia per figiirain intcUiguntur, Ka Chriftus cum dixit,hoc lt;nbsp;ft corpus lueum» corporis fui fig ram ac fymbolum intellcxit. ^^dprimum exGeiiefi adduce , Citcumcifio' elt fœdus -, i.tcjut eo loco nerjue t'ßjuaw tn/atrit hteru fertptum eji.tQ on cuemnet/io , /edconnen-, tfo tnter ^Deum Abraham de eircumcijionej putlurn/tuefaedM 'Vocntur,hnin4 verb foede^ts fignum arcumetfio. T^Uu forte prafidtj tn feettndo loco efl ^uem ex duodectrno capite Exodt etttUy Agnus eft phafe,5Mie ftne verba ibi te nunlt;}HaM reperijfe filo. j4gnM non dietturphufe, fedcaufa reddttur, cur felhnanta debeant comedert, hie ver bit n\naS n'n nos gt;juafi dteat, tnflat hora^ ifua Jeboua efl tran/iturut vot pereufji} tyEgypttu. j4dde lt;puod necfue ugntu erat fignum illudy fed funguts J^gnt.JJeniyue rteyuefunguts fignum di-ci'ur, ^ubd mernortum illtns beneficy recolebaf^ ewnnondurnerut collatum,f(dpoitw figntficubat funguts tn tilts itd bus tllos habtture c]utbus hefte-ficturn illttd erat conferendum.l'^t de poflremo locts dtcam^Paulits curn i«f,Pctra auiem eratChri-

’ figftrati Chrtflum pro figura Chrtfli non fit-mtt. i^odfigurute acciptiur^petra nemen efl ;pe-'t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rr»j entra Cbriflt fignum at figur ft fuir.

9 Multa hîc mea, Duræe, prætermittis, quX tamen erant rcfellenda , fi refelli omninopotuif-fent. Tua vero hæc eiufmodi fiinc, vt diffluere quodammodo per fe fine refponfo videantur.T ri-bus exeniplis demonllrauijverba nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß'cof'

put meum, rpt-TDi.w- intelligenda efie , quod vos nullo modo conceditis. De fingulis aliquid re-fpoudes,quod quale fit videamus. Negas autem circumcifionem vfquam in fcripturis fœdus ap-pellari.Ex ipfis ergo fcripturis fumamus teftimo-Gep.17.1c. nium.Sic Abrahamuni Dominus alloquitur, Holt;^ eßfixdut msum inter rne,ç^ intervos,^ inter feme» tuum poflte,£juodféru abititgt;vt circumcidaturvobù ernnis mat- Nam illud, Hoc, quid aliud eft, nili quod fubiungiiur, vt circurncfdatur vobis omnis mat ? Igitur fjoc, ncmpe hxc circuncifio eft foe-dus,quodtu .’.ffirmas nufquam in fcripturis repe-riri.Sed hoc(inquis)fignificat non ipfam circum-cifionein , fedconuentionem de circumcifione inter Deum Sc Abrahamum faótam. lila autem coHuécio fuitne fœdus ipfum an non ftiit’Si fuit, tum hæc tua eft prieel ara ac noua interpretatio, fdoefiedui meumeßfeed.tt meum : fi non iujit,tum , qua rei no nen figno attributum eft» agnofeas oportet. Sine enim circumeifio fœdus dicatur,fiue ipfa de circumcifione conuentio,nifi îpfum reuera propriéque fœdus fuerit, figuratè intelligendum eft. Sedmirorte quodapertifiîmè feriptum fuit in eodem loco.videre non potuifle.

Veifij. Ita enim difertè loqiiitur Dominus, Erttfiedus meum vt carne veßrain fatdusperpetuum. Quod-nam hoc fœdus fuit in carne imprelfum , fi cir-cuincifio non fuit ? Et Stephanus ait Abrah« datum

datum fuiffe fadm ciratmcifionis. Quod ergo ais aä circumcifionem nufquam in fcriptiiris fœdus di-ci,manifeftis fctipturx teftimoniis redargueris.

Defecundo loco rcfpondcs, Agnumnon dici Phafe, quodnunquam prac pudore affiimalfes ,fi vel locum ipfum infpexilfcs. Sic enim legimus, Comedetii feßtnanter.efl'enim Phafe Dommi-Q^é- Exod. “• admodum ille agnus erat comedendiis primmn expofuit, turn mox fubiungit. £ƒ emrn Pe/ah Ie~ hou£. Quafi dicat,Hunc agnum taliritu feftinan-tes comeditis, quia eft tranlitus lehoua:, hoc eft lignificatlehouae tranfitum imminere,quo eft ille per Ægyptumtranfiturus. Et pronomen Hebræû i K’n perfpicuè oftendit de agno loquutû elle Dominum , vt fenfus fit, Hic agnus quem ifto modo comeditis, eft Pafcha, id eft, fignum pafchatis fine tranfitus lehouæ. Et Pefah nomen de agno in-telligi, ex iis omnibus fcripturæ locis conftat, in quibils Pefah apparari amp;nbsp;comedi legimus , quod quidem fiepe facimus , nifi forte ipfum tranfitum comedi potuiffe cenfes.Cum autem iubentur Pe- Exod.n.ai. fah iugulare, amp;nbsp;os ex illo confringere prohiben-tur, quis non videt Pefah nomine agnum ilium fi^nificari ? Si ergo Pefah parari,immolari,comedi non potuit, tum neceffe eft agnum dici Pefah fatearis. Qiiid verb potes manifeftius defiderare, quàm ilia verba,Pafiha e/f lehoua^ Tum Chriftus quate dicitur Pafcha ? Nonne quia erat agnus ille,quem illipafchales agni adumbrabat ? Deinde quod agnum negas elfe fignum illud , i-gnoras plané quid dicas. Quis cnim non.intelli-git, agnum fuilfe fignum tranfitus , quod ex ipfis cæremoniis perfpicuum eft ,quibus inter come-dendum vti populus iubetur.’Quorfum eniin fpe-dabat,quod iuffi funt lumbos fuccingere,calceos

I« DE S. LIT. SENTENTIA induercjbaculos manibustenercj feftinationem , adhibere, nifi vt agnum hune, illius repentini ac ** ' celerrimi tranfitusfacramétiim elTe declararent?

Nam quod agni fanguis dicitur fignum, quid im-pedit, quo minus amp;nbsp;agnus amp;nbsp;agni fanguis fignû Veifiî. fuerit? Quanquam fanguis non Ifraelitis , fed Angelo fignum proIfraelitis fuit, vt vbifangui-nem Angelus videret, illam domû intaftam prç-teriret.Quare hoc femel tantùm, atq; in Ægypto fadum eftjCÙm tarnen agnus deinceps quotannis maôlaretur,vt illius beneficij memoriam reuoca-ret. Nec dico fanguinem fuiffe beneficij moni-mentum,fed ipfum agnum,quod tute, opinor,no negabis. Nam agnus vt Ifraelitis illis in Ægypto fignum fuit futuri mox beneficij, itapofteris memoriam tanti beneficij reprxfentauit.

In tertio loco fentio te valdè laboraflcjnec tarnen vllum omnino nifi admodum miferum per-fiigium reperilTe. Cùm Paulus ait,PetraeratChfi ßm, non fumit (inquis)Chriftum figuratè, pro figura Chrifti. Erâtneergo petra ipfe fine figur» Chriftus ? PetraOni^üK'jnomerKnon Chriftifiguriquot; te am^itur.Plscet.Petram enim Apoftolus Chri-ftum vocat, ^TOxyu/xSrjquia fuit Chrifti facra-mentum. Atque vt in illis verbis tropum ftatuas, quantumuis inuitus eft necefte, ita in his tropuffl elfemanifeftè omnes vident,atq; ilium tropum, quo nullus eft in feripturis migis vfitatus. Augu-Augu.quyft. fcribit, Sotetantemrejqtta (wnificat,eun rei q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nomtne, quamßgntßcat, nnncapart :licatjmptun

eßi Seprë fpica fèpte amifnnt,çr rnulta hut’/pnotit' hi!tc ftt qnogt;i rftnü eßpetra erat Chrtflm N o enim titxit Petra ßgnificat ChriHU/ed tanq:idhoc effeh quod vttqtte perßuhßanüam hnc non eratßedperß-gmficationem-^^m petram hanc,qu3E Chriftusdicitur, fpiritualem fuifle, hoc eft ipfum Chriftum, Apofto-

Apoftoliis fans refellic, c|uando ait, mnna deilla pf/r4tó’»j//f;quod de Chrifto intelligi non potcft, cum illotumpletofquenon approbauit Deus: de Chrifto autem nuUibibunc,qui Chriftonon pro-bancur. Lam ergo ficircumcifio fœdus nominatut , quod Dominus cum Abrahamo eiiifquepo-fteris|\evcuflit, cum tarnen non fœdus ipfum, fed fœdetisfignun) fuetit: fique agnus iUe in xdibus Ifraelitatum maftatus, Pefach vocatur , qui tarnen non ipfetranfitusjfedfignum ttanfitus fuit: Pofttcmöfipetra Chriftus appellatur,quia Chri-ftum fignificauit, quemadmodumtu ipfc fateris, non quia reuera Chriftus extitit, tum in omnibus factamentis , quoties rei nomen figno tri-buitur,non eft exiftimädum fignum in rem ipfam mutariac itanffubftantiari, vt pontificij decœna ineptifsimè tradunt, fed neceffe eft, vt ea verba experpetuo fcripturx more nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;interpre-

temur,!k illam elfe facramentalem loquendi fot-paulam intelligamus. Et quidem licuit tales ex facris litetis innumerabiles commemorate. Ita e- Exod.t4'’' nimfanguis viftimarum vocatur fanguis fœdetis, quia fymbolumetatfanguinisChrifti, quo vete fœdus ac teconciliatio (ancitur. Ita arcx o-perculum dicitur propitiatorium , quia état veri

• ptopitia^toti) antitypon , qui eft Chriftus : ita ba- tu.j.s. ptifmtis nuncupaturlauacrumtegenerationis, amp;nbsp;ablutiopeccatorum , Se tarnen aqua ipfa non po-teft tantum nobis beneficium ptxftate. Cùm in Aft.1x.15-his atque huiufraodi aliis Infinitis loquendi generibus, quae pafsim in fctipturis occurrunt, tro-pum ineffe , nullus vnquam fapiens dubitarit, in foils cœnï verbis nullum tropum agnofcere val-

, de profectb abfuvdum eft, 5k nimis impoicunum. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L. iiij.

lat tranßtum IehoHA,eîr petram Qhri-ßum. uadijferëtem feraf-C'^camctfiofcedM appellatitr,^^ agnue pafcha-,amp;petraChrißM,cHm tarnen hacßgna tantum, fyrnbola (ßficramenta ßennt j ergo Chrißiu cttm dtceretßAacciY cor-pus mcutn,«o«««// corporn ßißgnum intellexhl '' jdn non eodtm rnodo Arriite exillo tuo antécédente verba etiamilla,\-{\ccïï filius meusdileétus,' eß illat Dcuscratverbuin;c7 'dSp^ltoriM tlla,Nct. bum caro faétum cï^^perfiguram tjßeaccipten-da dtxtjfet ? tyitijue vt ßmei dtcam j mhtl tam in firipturis proprium y nthil tam verum ejfet, ^uodfiguris fymbolts non Heer et eludere. t^r - ■ ' gumentum aUejuoderat afferendnmex adiacen-tibus ^ut alns apertiortbus ftriptura locis (juo gt;. corpus (^hrifli eß fingutnem non ntß improprie '■ acßguratißmi hoc loco pojße demonslrares. hoc neijue tuprtßaSi netfue Zwiglianus aut Ct*l'. uinianus t^uiß/uampraß-are vut^uam paruit. Pra-flarè Tertullianus contra ^Jipfarctonem, Non cU verifimile vt ea fpectes facramcnti,in qua -ßdes tota conimittitut, ambigue cnunciata amp;obfcurè propofita videatur,amp;c. £tHilarius ltb.%, deTrinit. An verbo verba dcfuiire putandum eft ?

potes,id te dare nobis veile dicas. Ego vt'mihi des aliquid non poftiilo,tantum fumam,quantum ' mihi ad te refellendumfufftciat, fine des,fine non des.Si verb in ill is verbis figura agnofcis, in qui-bus eadem eft Phrafis amp;nbsp;formula loquendi, qu® eft in his,de quorum fenfu difputamus,dabis mihi, Duraee, veniam,vt fcriptur® potii'is intcrprc-tationem fequar in aliis locis perfpicuè traditam» quam tibinouum atque inauditum , amp;nbsp;fcripturis amp;nbsp;prilcæ multorum feculoriim Ecclefiæ commen turn proferentiaftentiar. Quis (inquis)itadi(re-rentéferat? Circumcifio vocatur fosdus, amp;nbsp;agnus Pafcha,amp; petra Chriftus, qux tarnen figna amp;nbsp;factamenta tantùm fuerunt;Ergo ciïm Chriftus di xit, Hoceftcor^tu meum, non nifi corporis fui fignum intellexit? Si mimXs hxc forte argumenta-tio noftram caufam confirmât, fatis tarnen ad ve-ftram euertendam valet. Etenim fi quando de fa-cramentis Spiritus fanólus verba facit, rei ipfius nomen figno tribuit,nec vllam tarnen tranfubftâ-tationcm conftituit, idque in omnibus aliis locis ita manifeftum eft , vt quiiiis mox tropum depre-hendat:feréndi non funt, qui Caen® facramentum peruerfifsimis interpretationibus contaminate malunt,quam in verbis. Hoc effeorpM meumjcun dem tfopum toties in fcripturis repetitum, atque hic vcl maxime ncceffarium approbate. Tu verb qui hoc argumentum in nobis improbas, vide fi id tibi melius conueniat. Te ergo,fi placet,ita differentem feramus,Circumcifio vocatur fxdus, amp;nbsp;agnus pafcha,8cPetra Chriftus, quum tarnen fuerintfymbola duntaxatSc facrameta harum re-ru : Ergo cum Chriftus dixit,hoc eft corpus meii, panem mutari amp;nbsp;tranfubftantiari in corpus fuum, nec elfe lymbolurn, fed rem ipfam qu® dicitur, intellexit. Si non erat ferendus, qui illo modo

170 DE S. LIT. SENTENTTA «lifTevebat : qui fie qiiidem difTerit ,multó magîs intollerandus incritô videatur. De Arrioamp; Ne-Oorio quod intcrponi.s,id vcio minime metuen-dym e(i,ne fi in his verbis tropus ponatur,nihil infcriptutii propriè , nihil nifi figuratè iinelliga-tur.Non cnim )equitiir,quia qiiædain ac-cipiéda funt, vbique fugiédos elfe tropos. Arrius autem amp;nbsp;Neftorius apertis amp;nbsp;multis fcripturac te ftimoniis refutantur, quç nullis tropis infleóti ac torqueri pofliint. Nec verb vllifunt omnino hx-reticijqiiinon perfpicuè feripturis refellantur, quanrumuis fefe variisartificiis dçfendere conen tur.Nihil autem in feripturis proprium, nihil tam verum eflejquod non fleuris lieeret eludere,id ct-fi nunc tu quidem femel dicis, omnes tarnen elfe falfiffimum intelligunt.Sed quid fi Aguris .harrcti-ci adfalforum dogmatumconflrmationeniabutü-tur? Siccine arguméraris, hæretici polfunt omnes feripturas etiam clarifümas Aguris eludere. ergo omnia funt fine Aguris interpretanda? Sed argumentum quxris, quo demonftrem corpus Chtifti amp;■ fanguinem non nifi impropriè amp;nbsp;flguratè in hoc loco fumi poife. (^is hic corpus amp;nbsp;fanguiné Chrifti impropriè at flguratè iumi dicit? nos verb in his verbis non aliud corpus,non alium fanguinem,quam ipfum proprium Chrifti corpus amp;nbsp;fanguinem intelligimiis.Non enim qui in verbis figu ram ftatuit, Chrifti corpus amp;nbsp;fanguinem impropriè fumi afflrmat.Verum quidem Chrifti corpus pro nobis traditum , amp;nbsp;veriis languis pro nobis efFufus de pane ac vino dicitur, fed facramentali-tcr.Figura ainem non eft in corpore aut in fangui-ne Chrifti,nec quidem in pane aut vino, fed in co puIa,£/?,amp; ipfo genere attributionis.Eft ergo pa-nis verum corpus Chrifti:amp; vinum verus Chrifti fang uis,fed myfticè,(«7lt;»'Vf«}t«r,Sacramenialiter.

lam veto fi demonftrari cupiaSjcfTe aliquam in his verbis Mltt-uiuM fatisfaciâ defiderio tuo:atque hæc verba, HoceilcorpM jneUtceflfanguit metUi » figurate ac nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiiterpretada eifevnoaut al nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

tcro argumcnto euincarn. Qui dicit,Hic panis eft corpus meum,amp; hoc vinam eft fanguis meus, fi-guratè loquitur ; Chviftus fic dixit, ergo figurate loquutus eft-De propofitionenon dubitas-.aflum-ptio ex verbis fcripturx manifefta eft. Chriftus c-nimaccepitpanem,benedixit,fregit,dedit difci. pulis dicens,accipite , comedite.-hoc eft corpus meum.Quod dedic dilcipulisjcoipus frium vocat: at panem dcdit difcipulis:ergo panem corpus tui yocat.Quod enim negas datum efte diicipulis pa-nem,raoxquàm reélè dixeris,inte!l'ges.8ed nunc ad aliud argumentum venio. Chriftps ai{,hoc eft *■ Cor io-rlt;-corpusmeum; idPaulusficinterpretatur,Panis| ynuh eft communio corporis Chrifti'.Panem autem di. j j r h c ci communionem corporis Chrifti,fine omni co- ! trouerfia ftguratum eft : quare hæc verba, hoc eft I corpus meum figurata funt.Deinde,qui fic loqui-' , tur,Hic calixeft nouumTeftamentum in fanguine Luc-u-ao-nieo,fiue vinum,fiue fanguinem Chrifti dicicali-cem intelligamus, figurateloquitur: at fic Chriftus loquutus eft-.ergo in his Chrifti verbis necef-fe eft figuram ftatuamus. Nam nec poculum, nec I vinum,nec fanguis eft propriè nouum T eftamen- j tum.Pergamus;Si quod difeipuli comederunt ac biberunt, propriè fuit corpus amp;: fanguis Chrifti,

, tumfeipfe Chriftus proptie comedit ac bibit,qua doquidem vt fetibit Chryfoftomus,ex iifdé fignis Chriftus partem accepitiat hoc monftrofum eft, Matth hum. amp;nbsp;plufquam Cyclopicum,ergo hxc non propriè,!*)' fed figurate intclligenda funt. Quid dici verb di-1 fertiùs potuit,quàm quod Chriftus negat fe de vi-j tisfrudu amplius percepturum? Vitis ennH ftu-

Chryfoft. ftus non fanguis eftjfed vinum.Ex quo Chryfofto mus,amp; Cyprianus palàm fcribunt Chriftum dit-«pift.3. cipulis fuis vinum tradidifle.Qui vero vinum votât fanguineni fuum, eu figuratè loqui nemo du-bitat. Hue accedit quod Marcus antè dilcipulos omnes bibifle fcribit,quàm Chriftus diceretjHic eft fanguisineus:ergo vinum aut non omnino,aut , faltcm poftquam fumebatur.tranfubftâtiatum eft.

Hæc ex adiacentibus fumpta funt argumeca, qua-lia tu inprimis defîderas.-fi alia pcrfcqaiererjinfini-tis facilèabundaremzSc plura pbft accipies. Adia-centiaautem hæcitaprorfusinimicafunt tranf-fubftantiationi tuæ, vt Scotus, Occamus, Petrus de Aliaco,Durandus,Fifhcrus tranflubftantiatio-nerii exferipturis non neceftario probari fatean-tur. Quodfané verum eft,quum tranlfuliftan-tiationem feriptura non modo nufquam probetj fed palàm vbique damnet. Tertullianus autera amp;■ Hilarius nihil hîc dicunt, quod quicquam ad rem faciat.

Sed Chriftus(4w)hoc quod accepit in ma-nus,dédit difcipulis;panera vero accepit; pa-nem ergo amp;nbsp;dédit. V« vno verbo refpondearn'i PitnemtnmitnM accepiffe fitteort dtdiffe dtfàpu-lù nego.Etenim fi vtpanem tn manw acceptt, it A nihii ultud, tfttànt paner» difiapalù dedtt, inanù certè iHa iuKafia,, hae eficorpM meut» , exatifiet-Lange aliter ^mbroßtu,Ltb.de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnitiantur

myfier.cap.ÿ.BenciiüioKG {tncjnit} ipfa ctiam natura niutitur)amp;c.7Ve^«fy2f« mirartpafiumf ^uafronlt Culutinant afferatis Chrtjit carpue i«

fana Apofiolos mandticaßtynejue tamtnillû ttr panttn Chnjittm /^uidtjuam dtdtJJ'e.Non enim niädncabanty aliud (juaru qutd acceperunt à Chrt/to'.dedit'vero Chnftusmhtlaltudyijuam tjuod in mantbui habebat,tjuare fi non nifipantm de dit, nthtlcerie prater panern difctpult Manducarunt. Hac Caluint veilriblafphemia iefl. amp;c. Qw te cunr^uevertM, negare non potet ,^uin abo modo Calutnw Chrtf'iü tn cana pr'afente credat ejuàm Apoffoti credtdeyut. lUe enim prafmte credit,non lt;]uod in terris fit, ßd ifu'odnoj ad earn in ctlum uehnmnr. Apiißoliverb nihtl ftni minui,^tiàmfe in caturn euehi credtderunt, vt ChrtHi praßntia po'irtntur.

n Qnin panem Chriftus in manus acceperit, negare non pötes;reftac vt niim eunde panera dit tipulis fuis prçbueritjvideamus. Quorfum autem panem in manus fumpfit,nifi vt panem difcipulis daret?Panem (inquis) oftendit.fed panem tarnen non dedit.Veriim quomodo quod panis fuit,cum illud Chriftus acciperet,non erat panis, cùm difcipulis fuis daret ? Nempe haec mirifica illa vis eft tranfubftantiationis ,qux panem arcanoquodam hiodo in Chrifti corpus nmtauit. lam ergo dupli-cem,vel potiits multiplicem Chriftum cogite-mus oportet, vnum fedentem in medio difcipu-lorum,quem illi omnes amp;nbsp;videbant amp;nbsp;audiebat, alteriim in illa panis imagine latentem , qui primo non nifi vnus fuit, repente in multos euafit, ci'imprimùm illud fpetlrum panis frangiac diftrj-buicacpit. Quxquc ehim particula fuum Chrt-

174 DE S. LIT. SENTENTIA ftum habuit , non alium , quàm eum ipfum, quetn coràm difcipuli intuebantur. Sic de-cumbentèm in menfa Chriltum dilçipuli omnes accipiebant ,dentibus premebant,comedebant. Hçc Pontific'iorum myftica Theologia e(l:qua nihil aut infulfius , aut immanius fingi potuit. Sed quemadmodum panis niUtatus fit, nondum acce-pimiis. Si eniin nullis verbis mutari panis potuit, nifî hxi, H oc eßcorptumeurn,no tuin inutatus fuit, quando Chriftus difcipulis fuis hoc quicquid eft, tfadidit. Panem enîm ante difcipulis porrexerat, j.Coi quàm vcibum vlluin de fuo corpore faceret,qué-admodum ex omnibus Euâgeliftis, atque ex Paulo perfpicuè confiât. Aut ergo panem dédit, aut aliis verbis panera,quàm \\\i,Hocéflcorpwmeuni, tranlfubflantiauinquod ipfe videris,an lit vllomû do flatuendum. Eft enim ex verborum rationc,amp; perpétua rei gcftæ narratione manifeftum, poft-quam dediflet difcipulis panem Chriftus,turn de-mum in ilia verba prorupifTe, fl oc t/l corçtu nuit quibus folis pontificii tranflubUantiationem tri-buunt. Çjuare cùm datum efle difcipulis panem negasjtranffubftantiatum efle panem affirmas,an-tequam ilia tranfTubftantiationis operatorM verba prolata omnino funt. Hinc aliqui mutatum fuilTc panem Chrifti benediélionetradunt, atquchane przclaram verborum interpretationem confti-tuunt.Accepit Chriftus(inquiunt)verum panem: benedixit,hoceft,vt illi exponut, panem fuftulit, amp;nbsp;fuum corpus fubftituit:fregit,accidétia; dédit, panis accidentia amp;nbsp;corpus fuum. Tarn diuinos fe nobis pontificii Theologi fcripturarum interprétés prxbent. Sed cùm omnia ifta , fentdtxityfregtt, dédit, nomen nullum nifi tî'/ «tpyor refpicianr,non dubium eft,quin quàm vert* Chri-#us panem accepit, tam vçrç ctiam panem difei-

pillis dederit. Et Paulus panemtoties non vocaf-fet,nifi vere panisextitiffet.Cyrillus,(vt alios prçCyn,^. termittam ) aperte fctibit, Credentibm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib.4.

fra^mentap^uis tieäu-Et idem alibi ; f Mfï«?»p4^îdemjnlo». nrm dißribtiebatidicmt. Hoc eflcorpM /neuM N une fatis(opinor) intelliffunt omnes , quàmverèvna \ verbo refpoderis, Cnriftumaccepifle quidem pa**’*' nem,fed difeipulis non dediffe. Qiium ergo pattern Cbriftus,quem difeipulis fuis dédit » eorpus fuum effe dicat, panis autem corpus Chrifti fine tropo dici nequeat, in verbis illis ineffc tropum neeelfario efficitur.

At,inquis,fi pattern dedit,tum illa.«ux»jlt;'lt;, Hoc eft corpus nieuitt,inanis fuit. Id veto minitnè fe-quitur.nifi omnes tvK'^yliu inanes funt,qux rerun» Gen.i.z«. naturas minimè mutant. Quomodoergo Deus^'quot; * '-primis paretibus noftvis,8c Nohçeiufque filiis, amp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J'*

fuis Apoftolisjn cçlum afcCnfurus Chriftus bene-dixit?Erantné hi inane,. ivKußtu, quia nullam träf-fubftantiatiottem,qualem pontificii fingunt » effi-eiebant? Quare iliaChrifti vim fuam af-qucefftcacitatem rctinet, vt nulla interim pan« in Chrifti corpus conuerfio fomnietur. Sed hic tuMya, nihil aliud fuit, quàm èv;^pi5Î(lt;., quemad-modumexLuca 8c Paulo perfpicuum eft; eique non his verbis. Hoc eficorptu meumSei aliis ant» fada eft.Cùm primùmenim accepitpancm,mox benedixttÂi eft,vt ipfe Spiritus fanftus interpréta t»’c-,gratias wfiait poft hanc {uaojitu' atquc

panem ftegit, 8c dédit difeipulis, 8c turn de-mû i\-iK,Hoceficorptu meurn Itaque cùm Chrifti ivKiyiw in his verbis ftatuis. Hoc eft corpus meû, verbis ipfis manum violentam affers.Sed hoctibi fingendum fuit.nefine benediélionc veftram traf-fubftantiationem fieri putemus-.atquevtillam fa-ctificotum trwJ'WjSc tacitam quinque verborum

DE S. LIT. SENTENTIA demurmurationem pro benediftione intclliga-mus,qualécertèChriftus benedidionem nullam Ambr.de vnquam inftituit.verùm hanc izo/« tux vim Am iisqui ini- brofij teftimonio confirmas : quanquam Ambro-h»ntut Uljj panem in Chrifti ipfummet corpus tranfub-?uAûjlt;ç£ nunqiia affirmauit. Naturam mutari benedidione fcribic quia qui ante erat communis panis, diuina volun rate ac benediólione facramentum corporis Chri fticfficitur. Acceduntenim nouç proprietatesj quibus ille panis ante caruit,vt merito dicashu-ius panis naturam mutatam efie.Nam naturae nomine non ipfam panis fubftantiam fignificari eX ipfo Ambrofio in eodem loco colligimus. Sic c-nim fubiungit,»o»«et'4Z?^’/f Chrißt ferrno,vt fpe‘ cies mutet element ort panis Ipecicsjfic etiam natura mutatur. Speciem autemipfam panisvi-demus remaneie,atque id veftra tranfubftantia-tio oninino poftulat.

Sed hic,quod fxpe facts in Caluinianos vehementer incurris,nempe vt ij folent,qui in ftimu-Jos impingunt. Nosidminimè dicimus,quod tu de Caluinianis affirmas,nihil Chriftum difeipulis fuis nifi panem dedilfe. Non enim fequitur.Chti-ftusdedit panem difeipulis luis, ergo prxter panem nihil dedit. Et dedilfe nihjl difeipulis, nifi quod in manibus habebat, affumis , fed non pto-bas. Habebat enim in manibus qiiidem panem , quern illi acceptum ore comederiint: fed vtià feipfum quoque dedit, amp;nbsp;ilium difeipuli fide atqiie animo perceperunt. Sic enim ilium panem difeipuli fumpferunt, vtfide multo magisChri-llum, quam ore panem acceperint. Qui diploma tradit alter!, quo ilium fundi hxreditate do-nat etfi manu nihil nifi illud diploma tenet, tarnen prxtcr charta aliquid(opinor)tradit. Quare hxc non

hïc non Caluini blafphemia, fed tua infcîtià eft. Id veto quod de Apoftolis fubiüngis, male quidc concluditur. Apoftoli iri cœna non pUtabant fe c-tiehi in cælucn,vt Chrifti præfentia fruerenturrer-go nobis non eft necefle euehi in cxluin,vt Chrifti præfentia potiamur. Quafi Chriftus nünquam, in caelos afcenderit.aut quafi nobis in Cœna Chri-ftds,vttunc illis,aflideat.Habebant Apoftoli prç-fentemChriftuin J quamobrem vt ilium longiùs quaereienc,nulla caufa fuit. At nue in cælum Chriftus abiit,nec ante fincm mundi reuertetur,fi An-gelorum verbis ac teftimonio credemusiergo ibi Chriftum quærere oportet j vbi nunc illc refidet. At veto fi Apoftoli aliquid de reali prçfentia Chri fti in pane accepiflent,ôf fe Chriftum in parte per-petuo præfentem habituros credidilTentjnuquant de Chrifti difcelfu atque abfentia tara foliciti fuif-fentj necopustam prolixaconfolatione habuif-fentj nec Chriftus cùm illos miiltis argumentis confirmindos putaret,hôc vnum, quod oraniumi inftat elfe potuit^prztetmififtet.

Prefers’T^Mlt verbayUfuibui tllnm aù partit ni irten Euchariiîta rrz^Miji/è.i.Côr.ii.Quoticfcun-que manducàbitis panem hunc,amp;c. Sedt^uit non vidtf^non de vul^art pane Apoftolum eß^e lo~ ^nutam.,/êdde eOfdiqao ChriilM ipje, Ego foin panis viuus.qui de caelo defeendi. Ipßßipßim ioin.lt;,. explicans ,vniim{tncpah') carpm ^vnm partit fùmiit omnetfCfut de quot;vno patte, vno calicepaf-ttetpamni. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loco panit nomen ad corpm figni-

n Vevbum Chrifti optimus intcrpres Pau-•lus ita nullam pa nis Tranfubflantationem agno-fcit, vt panis nomen fxpius in vno loco répétât, quod non feciiîetjfi nullum pancm in Euchariftia reliquum elfe ftatuilTet.Refpondes Apoftoluni de Chrifto,qui viuus paniseftiloquutum elFe in quo Thom ini æ reliquis pontificiis difcedis, qui panem Cor ia. ideodici fcribunt , quia fuit ante confecratio-riem panis,amp; adhuc quoque fotmam panis reti-net.’ Tuquumhoc intirmum elTeperfpiceres ,,vt quod panis non eft,panis toties appelletur ,.de Chriftopotius ipfohoc intelligendum efle pu-tas,qui quidem verus eft amp;nbsp;viuus panis. Sed hoc fophifma,vide(quaefo)qu.àm facile refellatur.Pri-miim non negabis, quin Dominus ea node, qua tcaditus eft,acceperit panem.Hic ergo pane pro-priè fumi concedes. Turn quando pani poculu® refpondet, non de Chrifto,(ed de facramento Chrifti loqui Apoftolum conftar. Nam ft panis ( eft ipfum corpus Chrifti, turn poculum eftfan* guis Chrifti, quod minime affirmabis. SedhoC commentum ilia verba clarifsime euertunt,qu3-

I. Cor.io.i6. do Apoftolus i'iz,Panis (juemfrangimM, nonn'e I commumo corporis Cl'jrift't? Chriftus non frangi' tur : at ifte panis, de quo Apoftolus loquutus eft) / frangitur : hie ergo panis non eft Chriftus ipfe-Qi^ando atitem Paulus 3it,vnum corpus amp;r vnum

. planem fieri quotquot de vno pane participamuS) . ex eóne concludes panem ilium efle Chriftum^ Non enim Apoftolus ait , hunc panem eflecot' pus Chrifti , fed nos vnum panem, vnumque corpus effici, qui fumus vnius panis participes. In quo noftram inter nos fummä Mivavuur decla-, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' fare

rdre voluit. Quis veiö fic te diflerentem nón explodat'Nos fumas vnus panis, 8e vnum corpus id eft , atóHfsima cóinmunióne inter nos ipfi 0- nbsp;nbsp;*

mncsconiungimur,cjui devnopane participa-mus, ergo panis apud Paulum non facramentumi fed ipfum Chriftum fignificat. Atque hîc contra Tranfiibftantiationem argumentum nobisfuppe-ditatur. Si eniin nullus panis remanetj cuius nos participes fimus,quo tandem modo nos vnius pa-Uiscommunicatiotle vhds panis amp;nbsp;vnum corpus efficimur? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

àgno/tif.Tu conirà,ln{]^i'icCin^ut4jm'irdcuïüm non agnofco amp;nbsp;tibi curn Ai.'guflino rcfpon-dco,honorem canquam rcligtofa habere pof funt, iluporem tanquam mira non pofl'unt. ^ugufiintu eo loco mira vocal i ^ua ex corporea naterta prater naturalem rerurn curfuw atrjue or-fltnem ad t^uidpiam (èn/ibM rtunrtandum dtutni-tugt; adhibeiittir. Si de hmui myßerij fublnriitate aC j 1 ^‘'taculimagniteudtne J4It^lt^tnlßntenttamaudi-^ i ft deßderaiyvel tpfiin ctiaflt Itbrum conßtle. I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;enimf'/tzywrf^fandti-

gt; ■ ficatut vt fit tarn magnum facramentum, nifi ” I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nperarite rpiritu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iizlt;-

’5 1 Eodem veibo Domini incarnatum ’■ Chriftum, amp;nbsp;paiiem fieri carnem Chfifti/tr» bit. Cyrilltti Hterofolymttanm, Catech.’ÿ.myfl. Aquam(»n^»«7)aliquando mutauit invinum, J, amp;noneritdignuscuicrcdamus,qn0J vinuni

Mö, DE S. LIT. SENTENTIA in fanguincm trar.lmiitauit ?Cyprian. (êrrn.de CanAi incft'abiJitcr cffundi,4«6(linjnam eflen-

amp; omnipotcnria vcrbi fadam carneni ^rofitctur.Chryfi/fom. H funf(f»‘^uù) virtutis hurâanæ hæc opera, fccit ChriÜus in coena.

i; Eflc aliquod in cœna miraculum nunquaffl certè demonftrari potuitjquodtamcn fummuifl amp;: omnium maximum elfe debuit,fi ex pane Chd ftus totus fieret. Cum hoc miraculo ,fi quodo-mnino eiufmodi effet,non omniaquæcunquemi' racula in rerum natura extiterunt, conferend* étant.Maiusenim miraculum eftex paneDeum fieri, quant ex nihilo mundum creari: amp;nbsp;tranfquot; fubftantiationis non vnum eft, fed multa amp;nbsp;pent infinita miracula. Pofito enim femel hoc Tranf-fubflantiatiouisfigniento,nihil fine miraculisftl' । uum elfe poteft. Sediftain facramentis miracU' cula comminifcijde quibus nihil aut feripturado cuit, aut fenfus miraculorum teftis fufpicaripo-tuit,eft facramêtis ad exercendas prçftigias abuii»

lare,amp; Chriftû ipfum maximis contumeliis afücf ; re. Augullinus quidem honoré huic facrament® tribuit,niirum in eo nihil,quodftupo çap.io. quot;nbsp;' rem mereatur,agnofcit, quod ille nunquam fed-plilfet,!! tam multa hîc elfe mira, amp;nbsp;ftupenda,ƒ miracula fenfilfet , quâ multa tranlfubftantiatio-nem necelfario confequuntur. Auguftinum ais de huiufmodi miris loqui:^«lt;e ea; corporeamatenaß-

firißbw altjuid nttnciant.'Talefiti)tl(snlt;\\x\i) i in Ettciùnlha cemitur. Nó fuit Aiiguftino necef- /ji-fariumvtnulluin iuEuchiriftia fentiri miraculü commoneret. ld enim fenfus ipfe teftatur amp;nbsp;pa-nem amp;■ vintim in fua propria que natura rema'ne-re:nec vlla vel leuiffima miraciili cuiufquam fimi-litudo apparet. At miracula fi vera fijnt, in ipfos fenfus incurrunt, amp;nbsp;fenfuiim certiflîmo teftimo-niocomprobantur,qualia ea omnia funt,quæ in fcripturis commemorantur. Itaque Auguftinus Augnftdev-fcribit, Attiramltim do co e^nic^tttd arduum ant in- nbsp;nbsp;nbsp;creden-

folitrnn fitprafpem velfacaltatem mtranti^ apparet. Cum ergo nullum in Tranfubllantiatione mira-culumappareat, nullum in ea miraculum ede ft-quirur,quandoquidem qux occulta funt, miracula non funtjVtverètradit Auguftinus. Proinde cùm de feripturæ mirabilibus libros tres conferi-beret,dc hoc fane inaudito miraculo nullum vér-bumfecit,quod tame merito fuit propter magni-tudinem fuam in fummis ac prxeipuis numeran-dum. Ex quo facile intelligi pbteft,Hoc tranfub-ftantiationis miraculum pontificium Auguftino ignotumfuilfe-Quod etiam de Nazianzeno con-ftatjqui quando Chrifti miracula recefetjhoc miraculum prætermittit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Sed hic mihi 8f Auguftinum ipfum,8f alios no-nullos obiicis antiques Patres, quos tarnen nofti nihil vnquam deTranfubftâtiatione feriptis pró-didiffe.Scribunt illi quidem de hoc facraméto ma gnificè,atque honorificè i amp;nbsp;nomiiinquam mira-culorum mentionem faciunt.Sed quale hoc tuum argumentum erit, Sunt in hoc facramento mira-culaiergo eft hîc Tranfubftatiationis miraculum? quafi nullum fineTranfubftantiatione miraculum elfe poffit. Ita enim fæpe etiam Patres Baptifini miracula ingentiâ prxdicant, in quotamé nullam

Tranflubftantiationein ftatuunt.Miraculum enim . Patres improptiè vocant, quod noftram opinio-nem fuperat:cuiulrnodi eft.vt qui ad facramétum .hoc fomendum accédant, quemadmodum Chri-ftus prçfçripfitjvnà cum pane amp;nbsp;vino,quç ore cor* poris açcipiûtur,corpus etiam ac fanguiné Chri-fti animo fuo percipjant, amp;nbsp;quafi fubueéti in cx-lurn diuino vitae cibo potiantur.Quis negate po-teftjhanc rem maximam effejSt naturae viribus logé fuperiorem? Tum externis iftis creaturis vifuiquot; efle Spiritum fandum , quibus nos intus ad Xtcr-nam vitam confirmarct, fummam admirationein meretur. Ita vides aliquid in coena miraculi ell? pofTe , vt omnem interim Tranflubftantiationen» penitus excludamus.Sed quaquam hæc interduni miracula vocantur, propriè tarnen miraçula non .flint, amp;nbsp;talia Patres in Euangelii anaunciationei atque in Baptifmo miracula agnofcunt,ne pûtes huiufmodi miracula in coena fola reperiri. Sed Auguftinus(inquis)fcribit,zVo«/47ich^t'lt;o'». tam magnumfacramentum, 'mfiaçerante tnutfiilf' terSptritufavSio. Spiritus fandi inuifibilcm tr'f jA/iwaudio,miractihim nullum video.Tuftinus au-jtem vehemétiiïs, Eodem^incpiitsT^eri/o Domnti^' carnatum ejfs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;panernfiert came Chn-

’fincm myfticc ac facrafnentalitef fieri carnem Chrifti concedo.Tranfluhftantiatio-pem autem omnem his luftini verbis eiierfam ef-fe plané perfpicio. Si enim panis fit cato Chrifti) quemadmodum Chriftus eft in vtero virginisin-carnatus, turn id fine omni Tranlfubftantiatione fit.Nam verbum non fuit in carnem tranftubftan-tiatum.-quare nec panis tranifubftantiatur in carnem Chrifti. Vtrumque autem effeótum eft Dei yerbo, vt amp;nbsp;Chriftus in vtero mattis carnem fu-meret, amp;nbsp;panis ifte caro Chrifti, hoc_eft, carnis

Chrifti fjcramentiim fieret. Cyrilli eadem etiam eft (entencia, viniim non efte commune amp;nbsp;vulgare quod fumisjfed fanguinis Chrifti verum facra-mentum : fie enim fcribit, wii la^'cre;^ oux èa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ƒ.

TÙipTwxjT^àii'cj): inquo iubetvtde hoe pane ac vino nontanquam nudo ac fimphce , cuiufmodi ante fuit,fed multo auguftiùs cogttemus, amp;nbsp;nos c guftare ait non panem ac vinum,id eft,panem vi-niimque vficatumjfedantitypb ac fymbolum corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti. Cyprianusid docere voluit, verè Chriftum in hoc facramento adefle» amp;nbsp;verè percipi, atque hune panem quem pii fu-munt,non inanem effe.fed vnà cum hoc pane car-nem Chrifti fumi. Ore aiitem Chriftum comedi, aut panem in carnem Chrifti tranifubftantiari palam in eadem libro negat.quando ait, L/æc ^«o-tiesagtmuiinonâentesadmandwandurn acuimus’. fedfde fyncerapanemfanÜu7hfi-ahgiwm,ç^ parti-WiinChryfoftomus merito dixitjopera hacc ,qux „a Domini, fiunt in ccEna,non elfe humana: fed-quid hoc ad mirâculum?Nam quicquid Chriftus diuinitus facit,id non eft neceffe vt pro mitaculo habeamus. Ita cùm'multa non modo in codna , fed in Baptif-mo, amp;nbsp;in quotidiano verbi nftnifterio diuina a-gnofcójtum miraculum nullum perfpicio, rerû ' naturas intégras manere fentiq, 8c Tranffubftari-tiatiónïnihil fimile repgrio.

' Illttd etiam igno^antiarn egregi'e tttam dernon-flrat, ^Hod.fingere nos ats cornue Cbrtsli non à ^iptant 'aM,fiaab tpfis etiam feeleratiffimis homi-nibai fitrni poJfe.N 0 boenos dtcimui ,fidfcftptura M. iiij.

teßa/ur,Patra docuerunt-,^ ipfilacrarr/eniira^it txigit. ^utd aperrtus, ifuam (jwd Paulm aih Quiconque manducaucrit pancm hune « amp;Cf ^Hod Augtß'inum minimelatuit, cum ait. Corpus amp;nbsp;fanguis Domini nihilominus illis e-rat,quibus diccbat Apoftplus, qui manducat amp;nbsp;bibit indigne, indicium (îbi manducat amp;nbsp;bibit,/f^.5.co«^gt;'4 Donat.ca.'è. Etrur(ùmi Nâamp; ludas proditor bonum co p'5s,amp; Simon Ma-gus bonun. bapfifina accepit,/«^. contra Fui-genttttm Donat.eap.6.Sedhlt;tc(vt vtdeo)fidefvt-lira (ùmma eflzfi C^rt/h tiobif c^rput eil-'ß non vuleifinon eß.

J4 Non hoc meam ignorantiam arguit, quoi Chrifti corpus ab impiis minime fumi defçtidam, fed veftram fummam impiecatem oftendit, qu* Çhrifti fandam,amp; falutarem, amp;nbsp;vitae efEediicem çarnem à Satanæ mancipiis mandi comediqu® Boffe affirmatis. Hoc nunquam feriptura docuit» hoc nunquam Patres tradiderût,hoc ratio,fenfu^ pietasauerfatur.Quod Paulum adducis,malètibi ipfe confulis.Non enim Paulus hoc ait,Qui manducaucrit corpus Chrifti, fed qui ederit panem hune,A biberit poculum Domini indigne, reum fore corporis amp;nbsp;fanguinis Domini.-Nèque ait,qui panem edit indigné, Domini corpus ederc, fed judicium fibi edere. At qui Chriftum edit,euni propter Chriftum,amp; per Chriftum viuere perpétué neceflie eft-Sed inftas.Qui neque corpus edit, neq; ûnguiné bibic,nô poteftefle reus vtriufque Hoc

Hoc iam tib i reftabat demonftrandum,quod quia nimis laboriofum fuit,cófultó præcermittis.Quis enimnefcit, qui principis imaginem indignins traftaric,aut liceras difcerpferibautfigillumad-ulceraric, reuin eße læfæ maießatis , quantumuis ipfam principis perfonam nunquam attigerit?Sic deprofanis hominibus Apoftolus fcribit, illos Hebt.to.z,. conculcare,filium Dei , amp;nbsp;fanguinem foederis profanum ducere, amp;nbsp;fpirirum gratiae contumelia ' afficere. Et i;amen ifti nunquam aut filium Dei, aut fanguinem foederis , aut Spiritum, fanCfum pcrceperunt. Ita qui prolabuntur,eos Apoftolus Heb.s.«. in eadem Epiftola affirmât Chriftuin dcnuo cru-cifigere, quern tarnen illi ne quidcm vnquam vi-derunt.Perinde eft,quod eodem in capite Paulus i.Cor.11.7. tradit.virum cfle imaginem amp;nbsp;gloriam Dei,eam-que ob caufam non debere caput fuum velare,ex quo fequitur ft caput velarit, Domini gloriam ab eo efleimminutam.Ad ilia autem Auguftini duo teftimonia refpondeo , facramentum elfe corpus amp;nbsp;fanguinem Domini, quia eft corporis amp;nbsp;fan-guinis Dominici myfterium: amp;nbsp;ludam bonuin corpus accepifte, facramento tenus, quiaiacra-nientum boni corporis accepit, quod femper eft facramentum corporii,amp; proinde ipfum corpus, quod ad Deum attinet,qui femper rem cum figno offert, etß non quoad ipfum ludam,qui figniim fine re accepit. Quare ludam Auguftinus alibi Aoguft.in non Dominum ipfum, fedpanem Domini cdiffe Kan Tta-fcribit. IIU manâuci^ant(Snlt;\ü\t')panem Dorninu, lUepanem Domtntcontra Dominum- Atquehæc Auguftini perpétua fententia fuit, impios ipfam Chrifti carnem non aliter percipere, quàm quia huius carnis facramentum duntaxat accipiunt.

Itaque apud Gratianum ait. Non tantum tn fa- De Confec. crarnento fument, (}uod maltfaciunt, fed v/jue ad

^tritttsparticipaMnem, vtin corpore Donuni ton-rfwmbrum maneat- Ec in alio loco : Non di-cendum eum rnandncare corput ChrtfhyijMi in corpore none flChrifh. Etpoft, Necifltergo dttendtßint manducare corpui Chrtih, quontàm nectn rnendoris computandtfunt ChriftiSi ergo mali corpus Chri-fti verè comedunt, alterum horü necefle eft con-fequatur, vt vel hoc Chrifti corpus vifua careat» velimpiis verè vicarti præbeat. Vtrumque aiitem nefandum eft amp;nbsp;valde hxreticum ; ergo Chrifti corpus mali verè non comedunt.

Quomodo tum(inquis)huins corporis rei funt quod non accipiunt?duplicicer quidem:primùm, quia facraméto corporis Chrifti âhutuntundeîni de quia corpus Chrifti,quod illis Chriftus in hoc facramenco offert comedendum, non comedunt, fed l'umma ingratitudine ac perfidia refpuunt ac-jqiie reiiciunt. Reos effe corporis amp;nbsp;fanguinis Do mini Ambro/îus fcitè incerpretatur, panas dare mortis Domini; quod fine Tranffubftantiatione fieri fané poteft.Et Auguftinus, Tanta retfiscrrt-mentum ad indicium fibt manducat cp- bihtt, immundus praßimpfit ad Chrtß-i accedere ßacra-menta,epua altcjuis non digneßtmit,nißijui mundus eß. Summa ergo fidei noftræ non ilia eft,quamtu commemoras.Si volurnuSyeßcarpHsß nolumus 7ioH eficorpus', fed eft corpus,nos feu velimus,feu no-limus. Hxc potiùs facriricorum veftrorum fides eft, qui verè quidem affirraare poffunc, fi modo vera hint quae vos docetis, fi volumus, erit mox corpus Cliriftijfi nolumus, non erit. Si enim vo-lunt confecrare,amp; huncanimum habent, eft corpus Chrifti;fi non attendunc, amp;nbsp;fortè de rebus a-liis cogitant , tum nihil minus eft quàm corpus Chrifti.Et fitne,vel non fit corpus Chrifti, nullus praeter ipfiim facrificium,qui folusfuae voluntatis confcius

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I I B E B II nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1J7

Cûnfcius eft,intelligere poteft.Hæc veftræ Theo-îogiæ fumma elFec j quam nieritô poflis anaeqtix \ fummam appellate.

De Tertullianofaciledtblueß’.}:Aoc eft corpus mcum dicendûjid cft corporis mci figura. Docet Tertulhanus eundtm rjfe veteris nout-^He Teßamenti authorem.cjunâ iwfitus Ule ftmnegahat'. ^uod vtfaceret, ejuatnlege Euan~ geltca Chrtflusgeffit, eadem f eflamentt veteris (umprepheliispradi^a turn fignris adumbrata f‘»ße demonftrat, ati^ue exemplum de pane af~ fitt, tjuem in vetere lege corporis Chrtßt fguram fttiffe att, in nouaverà ex pane, ^ui ohm figura tratycorpus ipfiim e/fiefaElum. Hocfibt 7 ertullia-numvolutffe fipfins verba oflendunt. ,^Hode-nim addit, figura non futjfietf ntfi vent ans ejfet corpus ; /^uid ejuafo aliud cjuàm de veterts fe l'e~ fiatnentifigura lo^uutu fignißcaf Alias non{futf-, fA} profiâo, fed {.efißef} dtxifiet. St rurfut» : Cur panem corpus luum appellat, amp;nbsp;non magis peponem Àc.non intclligens veterem iftam fuifle figuram corporis C\\T\ï^\,Tientefue^uid apertius, ^uàm ^iiod paulb poßaddn, Ita nunc fanguinem fuum in vino confecrauit , qui tunc vinum in fanguiae figurauit ? '^elt;jue iniuria. Si enimtn vetert Teßamemo panis ac TsinumChnfit corporis ac fanguints figura fue-

1S8 DE S. LIT. SENTE MTIA runtfijuii non videt vt huic ßguri in noua le^e ve-ritoi reljgt;onde'at,expane vernm corptu, verurn^ut

TertuIIiani verba fie illuftrîa atqncexplî-cata funt, vt tibi nihil vnquam difficilius fiiifie perfpiciam.quàm ea vt polies aliqiia refponfionis probabilitate eliidere. Quanquâ quxhîc refpon-des, ne probabilia qiiidem funt : ita cutn TertuIIiani argumento arque infticuto tua refpofio maie cohæret. Docet ( inquis ) 7*enullianufeundem effe veterts noittijue Teßamenti authorem : idemm Aïtrrctonnegidfat. Tntelligo;amp; vera quidem funt, quæ dicisjfed alia etiain vera funt, qux non dicis. Marcion eniin non modo veteris Teftamenti au-thoritatemfuftulitjfed deChrifti etiam corpore impie atque hæreticè fenfit. Chriftum enim dixit non verum corpus habuifle , fed tantum veri corporis fimiilachrum. Hanc illius hxrefin illis Teiful. eon-verbisTertullianusrefeIlit,atque id nunc agit,vt ira Miteion. chtifti corpus non fiftum, phantafticum, imagi-' *' narium, fed verum,humanum,naturale fuiffe do-ccat. Sic enim ait, Caterttmvacua resyt^uodeß Jgt;hantafma,figuram capere nonpoffèt-Et po^,Nul-Uusensm carportsfanguts ejfepote/t,nißcamis. Hjnc luceclarius apparet Tertullianumhoclococon-tra illud phâtafma corporis difputare,quod Chri-fto Marcion tribuebat. Argumentum autemfn-mit à facrameiito, quod eft figura corporis Chri-fli. Hinc enim probat Chriftum habere veruin corpus, quia facramentum inftitiiir, quod elîet corporis fui figura. At figura nulla elfe poteft rei vaeux

vacuxac phantafticx,cuiufmodi effe Chrifti corpus Marcion affirmabat. Sic ipfa verba habentgt; jicctptumpanem ac dtflrtbutum difitpulis gt;nbsp;corput fuum ü!um fiat, Hoceilcorputmeurndbcendo, td

figura corporis met 'J^ura autemnonfuiffet, nifi ventatis e^et corpus. Camp;ternm quot;vacuares, ejuodeji phantafmu, figuram capere nonpotefl. Quafi hoc Marcioncm fyllogifmo conficeret, SiChriftus in ûcramento figuram corporis fui reliqiiitjtum vc-riim corpushabuit,non phantailicumjquia phan-tafmatis nulla figura effe poteft : At Chriftus ia facramcnto reliquit figuram corporis fui, quan-do dixit, Hoc eft corpus meum, id eft figura corporis mei ; ergo Chriftus verum corpus habuit. Hxc Tertulliani verba, hoe argumentum eft : ex quo pattem dici corpus Chrifti, non quiaTranf-fubftaiitiatur in ipfum Chrifti corpus, vtponti-fieij contendunt, fed quia eft facramentun amp;nbsp;figura corporis Chrifti, quemadmodum nos verlf- \ fimè docemus, manifeftum eft.

Tu nouum ab aliquo magiftro commentumdi-dicifti,quo nobis fucum faceres.Tertullianum e-nim refpondes non panem ilium quern in nouif-fimacœna Chriftus fee it corpus fuum figuram appellate, fed dealioquodam paneloqui, qui corporis Chrifti figura fuit in vetere lege. Seite admodum, atque vt decuit non Theologum vulgarem,fed lefuitam.Sed vbi (quatfo) animus,vbi acumen,Durace,tuum fuit,cum hxcfcriberes,quç tam palam cum verbis ipfis pugnant ? Quis enim ille panis fuit, quern corpus fuum Chriftus fecit, 8c de quo dixit, Hoc eft corpus meum ? Nonne ille ipie pants , quern eadem node, qua traditus eft,in manus accepit,ftegit,difcipulis tradidit? Et tarnen hune panem Tertullianus figuram appel-lauit. Aut doce vbi vnquam in vetere lege pané *

iÿB DE s. LIT. SENTENTIA Chriftus acceperit, eùmque elTe fuû corpus dixe-rit, quod nunquam potes. Equidem non dub'ito,quot; quin hæc fcribenteni tua te confeientia conftrin-xeritac refutarit. Cùm enimex ipfis verbis con-ftat de eodem illo pane loquututn elfe Tertullia-num 5 quem tunc in cœna Chriftus accepit, tunt id ipfum ex alio etiam loco intelligi poteft. Sic' enim in primo libro contra Marcionem Tertullianus fcribit: Nonreprobauitpanem, ^uo ipfum corpus fuum reprefentat- Sic vides pane non alio quidem, quàm eo quo nos vtimur in cœtla cele-branda,ipfum corpus Chrifti reprefentari, id eft» huric panertl elle ( vt hicloquitur) figuram corporis Ghrifti. Tarnen pergts aliquas interpreta-tionis tU3c corlieduras colligere. Alias ( inquisj dixiflet.non Fuiffet,fed Eflet. Argute verb: quan hoc tanti fit, aut quafi non eflet facilis verborum fenfus:Panis ille,quem Chriftus fuum corpus efle dixit, nonfuiflet figuracorpOtis, oifi corpus verum eifet.Quodfubiungis ex Tertullianojconce-do effe veriffimum. Fuit enim panis in vetere lege figura corporis Chrifti. Sed fi fuit in veteré Teftamento figura,num proinde in nouo figuram minimè efle fequitur ? Quod verb de vino amp;nbsp;fanguine adducis , contra te facit, lacobi enim de luda verba Tertullianus citât, Lauahit in'Vtnó fol am fuarngt; amp;in fangutnevun amiilum fuurm Hæc ad Chriftum accommodat,atquc hinc Chrifti carnem amp;nbsp;fanguinem demonftrat :

gabit tibi, fi id poftulas , aut û valere aliquid ad caufam tuam arbitraris , ilium fanguinis vuæ, id eft, vinum, huius vini autfanguinem figuram fuifle? Sedhic nouum argumentum oritur, o-mnium pulcherrimum , amp;nbsp;Duræo noftro dignif-fimum. Si panis ac vinum (inquis) in vetere Te-rtamenco

fVaniérito figura cratit corporis ac fanguinisChri-fti, (|uis nos vider, vt huic figura veritas refpon-deat, ex pane verum corpus, amp;nbsp;verum ex vino fanguirtern confici opdrtere ? Quod tandem hu-ius Conrtexi vinculum effe exiftimemus î Panis amp;nbsp;vinum invétéré Teftamento figurât étant corpo-j ris aefanguinis Chrifti : ergo in nouo Teftamen-, to (tu nouam legem impropriè vocas) necefie eft ex pane confici verum corpus, amp;nbsp;ex vino verum fanguinem ? Id quidem fequitur, vtfiguræ veritas refpondeat, cùm hate effent invétéré Teftamento corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti figura, vt Chriftusin nouo Teftamento verum corpus 5c vetum fanguinem haberet, quod Tertullianus ptol^are volMit,amp; ego facile concede. Vt verb ex pane e©rpùs,amp; vino fanguis fieret., id nulla figurât amp;nbsp;veritatis analogia flagitat. Si enim quia Vetera Sacramenta noftrotüm tÿpi ac figura: étant, idcirco neceffarium fit, vt fioftra facramenta nulle modo figurât fint, fed in res ipfas, quarum funt figura: Tranffiibftantientur, tum quia Diluuium, amp;mare rubrum,amp; nubes erant noftri baptifmi figurât , fequetur baptifmum non effe figuram, aut fymbolum , fed in ipfum Chrifti fanguinem con-uerti. Id fane tua hate ratio,fi haberet aliquid ra-tionis, neceflario euinceret. Sed cùm ego tibi tammulta deTertulliano refponderim , tu mihi nuncviciflîm aliquid etiam refponde. Panemin facramento nullum effe ftatuis ; Nam panem Tranifubftantiatio extrufit. Qiiid ergo eft quod fpeciem panis habet ? Phantafma fcilicet pa-nis remanet , fed nullum effe panem omnino tarnen certum eft. Itane tandem a is ? Et non vides hoc modo Tertulliani argumentum plané cuetfumeffe? Sienimfacramentumhoc imagi-

ncm amp;nbsp;fpeciem panis oftendit, ftd tarnen panis naturam penitiis amifit: quid ni Teitulliano mox Marcion refponfitarit J Ita Chriftum phantalniS corpotis habuiffe, fed corporis tarnen vera pro-priâquc natura caruiffe ? Sic prxclarè veiha Ca-“ tholica tranlfuEftantiatiocum hatretico Marcio* nis axiomate congruit.

ludâm {inijuit Augußinm} adhibuit ad cô* uiuiunijin quo corporis amp;nbsp;fanguinis fui figura m difcipulis comfnendauit..^5lt;if hoc Catho'» hctio negat Aut lt;juù »on tntelltgtt figura nomine ficrttmentum figntficart ? Quàrn ver'o ritiicu-‘ lum tUud efl:i^ut figurant fiue fiàtrarnen'um eorpo-rù (ß(ànguinis fitt dedit^ corpi^t tpfitm ac fingui-

non ded/Jfie f C 'um D-^uguiltntu deeodern Juda alio tn loco fitmonemfiictens, toléra (le dient Chriftum ludam inter innocentes difei-pulosfumere, quod norunt Chriiiiani pretium noftrum. Epift.lói.

jS In Auguftino iterum coaftus es, quemad* modum in Tertullianofuiftijvetera tuoriirn com* menta rclinquere,noua excogitare.Panem 8f vi-Augu-Tfa-j. num Auguftinus corporis ac fanguinis Chrifti fi-guram dilèrtè vocat. Quid dici illullrius pocuit? Aut quis nobis vitio vertat, fi facramentuni cuni Auguftino figutani appellemus? Si eniin Auguftinus pani amp;nbsp;vino Euchariftico figurât nomeu reftè

reftè vercque tribuit, cur nobis non licebit ih illis Chrifti verbis figuram ftatuere, amp;nbsp;panemcor-poris, vinum fanguinis Chrifti figuram cum Au-gurtinonuncupate? Aut ergohuius fermonisv-furam nobis concede, aut Auguftinum male lö, quuturnelfe conuince. Sed Au^ulltnns{inquis) figufiinomtnefacra'mentumfigni^antt- Etfi Chri-ftumdedifte difcipulis factamentum fateor, tarnen Auguftinus non facramenti, fed figuras-vo-Cabulum vfurpauit.Quanquam enim omne facra-mentum eft figura,tarnen non onines figuræ func factamenta. Cum autem nulla figurafit res ipfa, cuius eft figura,(fie enim inter figuram amp;nbsp;rem nihil intereflet, amp;nbsp;Relatorum natura ac diferimen tolleretur) panem non efte corpus Chrifti pro-priè,nec vinum fanguinem nianifcftum eft.lam fi tranffubftantiationem admictimus, nec figuram Chriftus,nec facrainentû difcipulis dédit.Eriint-he enim Durçe,illa fpeétra panis amp;nbsp;vini aut figuræ,aut facramenti nominecenfenda ? At inter fi-guramfeu facramentum,Sf rem ipfam Cuius eft figura vel facramentum, aliqua falcem intercedere fimilitudo debet,quemadmodum docet Augufti-iius.llla veto accidétia nihil habere polTunt Chri ftofimile. Itavel corpus ipfum erit figura fui i-pfius(qiiod tarnen nimis abfurdum elfe natura ra-tiôque clamn,amp; figura elfe non poteft , quæ nul-quain apparet)vel nullam Chriftus difcipulis fuis figuram in illo conuiuio ttadidit. Quare neçefl'c eft,vt panem ac vinum dici ab Auguftino corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti figuram fateamur. Nec tarnen dedilfeetiam difcipulis Chrift.um corpus amp;nbsp;fanguinem fuum negamus,amp; mine etiam dare iis miniinè dubitamus, qui hartim return facramen-tû veta fide percipiunt, Quod autem Auguftinus ludam ait pretium noftrû fumpfifie,quis vnquant

tam improbus fuit fyllabarum auceps, vt id qiié-admodum diceretur,non atcenderit ? Si enim hu-ius pretij ludas verè particeps fuiifet, huius cer-tè pretij beneficium nunquam amififlet. Sed pretium noftrum vocat Auguftinus figuratè,quod eft pretij noftri lacramentum.Sic enim in eodem lo-Auguft. Epi. j-Q fcribitj Et tarnen ^nmurnfacramentumcorpolii

deirrde A ngnfftni locum profits: Non enim dnbitauit Dominus diccre ( tn^uitAu' guilintu) Hoc eft corpus mcum,ciim Ggnuni bue facrarnenrum darct corporis fui. C«/» nJlfanichai van is de caufis vettss T eilamfnitttlt rettcerent । atcjue inter alias iUam ettam afferenh quod fingutnem ^_AEo/es ammam appeUafi'ef.acU' i t'e Auguiitnus rejpandet,pritceptum illud infi^n) pofitum ejje,quod fin guts ntmtrHrn.,eiß proprii rf mma non fit, fignuta tarnen anime, intiss latentis i exifiat : quemadmodum ipfitm corporis ficramentum^ quodfinfibm noiiris obttcttur, cot' piss Chnili appellatur,quia corporis Chrifii,qMi continetfignum eii. f‘^tda,quemadmi)dum anim* finguine conttnetur ,iia Augusitnum ficramenU Chrisii corpus Vere coniineri credidtfie. IlludetiS te fiilltt,quod Augufitnus noue legis ficrament*i non nuda elf inanta figna, vt exiiltrnasi ejfieputsr ttit^fid qua res ipfast quarumfigna fint, verè atf tineant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

17 Si quando Dominus dixit, Hoc eft corpus nieum , fignum corporis fui intellexit, quema^i-modum perfpicuè fcribit Auguftinus, turn figu- Auguft.cótra rate loquutum eife Dominum conftat, quod nos Adimant-ca. quia dicimus, à vobis fine caufa reprehendimur.

Si enim id fuum corpus Dominus vocauit, quod fui corporis fignum fuit, ineife in verbis Tropum nulla ratio negabit, Nunc quid Auguftino refpó-deas excutiamus. Rem illi cum Manichaeis fuiffe fatis manifeftum eft, à quibus ilia veteris Tefta-menti fententia, fanguis efl animA pecans, impro-batafuit. Hane illorum calumniam Auguftinus diluit, arque hæc verba figuratè accipienda elfe oftenditjVt fanguis anima dicatur, non quia ipfa anima fit, fed quia fit animæ fignum. Ita enim in nouo Teftamento Chriftum id appellaffe corpus fuum,quod corporis ipfius fignum fuit. Nihil fane fcribi contra tranffubftantiationem difertius aut luculentiuspotuit. Tu fanguinem dici affirmas fignum intus latcntis animae, amp;nbsp;fic facramentum' elfe fignum corporis Chrifti, quod verè facramé-to cótinetur. Num verevpecoris fanguinem com-edi vetuit Dominus , dum in illo fanguine anid ma lateret ? Nequaquam certé, nifi in beftiac ma-ftatat fanguine aliquam latere occultam animam exiftimas. Effundi autem in terrain fangiiinerh Dominus iuffit, quia eft anima pecoris: at in fanguine effufo nulla anima includi aut latere po-teft : quare hie fanguis pecoris , de quo Donii- , nus hanc legem tulit, non poteft elTc latentis in eo animæ fignum, cum animam prorfus nullam, habeat. Siceine verb ineptum ac imperitum fdilfe Auguftinum cenfes , quem tarnen aciîtç

i?e DE S. LIT. SENTENTIA lefponditTe dicis, vf fanguinem pecoris in vafcu-lo inclufuni qnanda continere latentem animam exiftimaret ? Sic ifta vides in tuiim capnt leuolui. Anima nulla latet in fanguine pecoris elfufo, ac proinde nullum in facramento corpus contine-tuizSanguis eft fignum animæ, quæ in eo minime latet, ergo facramsntiim eft fignû corporis Chri-fti,quod in eo tarnen minime continetur. Atque vt latere quandam animam fingamus, cuius fignû fangnis fit, tarnen in iftam animam tranfTubftan-tiari fanguinem nequaquam affirmabis. At in facramento non modo latere Chrifti corpus , fed i-pfum facramentum in corpus Chrifti tranlTub-ftanriavi ftatuis. Ita nihil in refponfione tua co-hæret. Quodnam autem illud facramentum eft» quod fenfibus obieétum elfe dicis ? Si panem amp;nbsp;vinum intelligis tranflubftantiationem tollis. Si tuas in aere fufpenfas, atque ab omni materia ab-ftraftas harum rerum imagines , nihil fingi puti-dius aut peruerfius poteft. Sacramentum enim non eft inftar fpeftri.in quo nihil folidi fubfit/ed naturam quandam amp;nbsp;materiam habere debet. Quod autem me cxiftimarcdicis facramenta no' ni Teftamenti elfe nuda ligna, nimis ieiunumelh Nequeenim qui tranifubftitiationem non agno-fcit, noui Teftamenti facramenta nuda facit, nifi etiam non tâtùm in cœna, fed in baptifmo etiam amp;nbsp;reliquis illis veftris noui Teftamenti comnien-titiis facramentis tranlfubftantiationem inelfe arbitraris. Athxc ipfa inaniffima tranlfubftantia-tiojuon modo nudum,fed plane nullum relinquit facramentum.

lUnd tam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;defia^itie ex

L I B E R I I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ij,7

ni libri/ /^e do^rinn Chrßiana offers, li,^. cap.ió. Si ( tm/ntt A'tgttlltntii) flagitiuni 8i faciniis vi-detur iubcrc,aut bcncficentiam vctare, figurât! cfi: loquivio. Ni(i nianducaucritis car-nem filii boniinis, amp;nbsp;fanguinein biberitis, 8fC. Ç^:lt;idern htcverlfii Af-gnßmi a^nofco , ^'iarnra te [enftt longifjhne video aherrare , ^uern tarnen ex Augnftino d'fcere potatfh in comment. inT^fal.^^. Putaucrunt quo«! præcifurusvfl'ec D’Jininus particulas quafJa de corpore fuQ» amp;CC. Et traÙ.t.'J.in lean. Carnem lie iiitellcxe-runt,qiio modo in cadaiierc dilaniatur. Hot veto »nmane facinas effe ^uts negar In hts ver-Ittit Nißmanducauerttts carnem fitij hominis, amp;nbsp;biberitts eins fa'^gninem non habebttts vitam in “Vobis,tropnm in carne (tl fangmne (^atuiniani con-ßttHunt, N on carnem Ch'tßi manducare,fed later am ac dt/cerptam^vtCapernaira mtellgebant) manducareflagiriurn Aagaßinus pmanit. Inte-gram enim carnem Chnfii ßimerenan magis Chri fiiano horn'ni ^agitiumejH ^aàm beatavirgini fait earn integram concipere,amp; m •utero fao alore, ex Auguihno confiât tam ver 'e Chnflianosßan:~ gainem Chrifiißimefe , e^'tdm veteram facrtßcio-' r»m fangitmembibere eratp’ohibitum.f'^ide An-.in Leutttcam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

18 lila ChriftiverbajNifi manducaueritis car. nein filii lionatnis, amp;nbsp;fanguinem eius biberitis, non habetis vitani in vobis,tigurate intelligenda clfetradit Auguftinus,quandoquidem facinus amp;nbsp;Auguft.de flagitium præcipere videantiir. Ex quo faeilè in-

IS? DE s. LIT. s ENTENT I A telligimus Augiiftinum nunquam fenfifTe Chrifti ■ carnem aliter, quàin fide ac fpirituali modo fu-mi,ciini amp;in verbis figuram inelîe palàm fcribat, | amp;nbsp;fine figura faciniis horrenduin prxcipi confit- i met. Tu verb nec figuram agnofcis in ptæcepto, nec flagitium efle arbitraris Chrifticarncm quo- , tidie dentibus tuis conficere , atque in ventricu-lum traiicerejS: tarnen nihil te ab Auguftini fen- 1 fu putas aberrare. Sed quis non videttranffub-ftantiatione pontificia non modo figuram exclu- • di, fed illud etiam admitti, quod tanquam flagi-tium Augullinus auerfatur ? Refpondes non fic comedi carnem Chrifti, vt particulx quxdam de corpore Chrifti prxcidatur, quemadmodum Ca-pernaitx fomniabant. Non enim carnem Chrifti manducare, fed laceram ac difcerptam maiiduca-re flagitium putauit Auguftinus. De ftagitio aÜ' quid refpondes , de figura omnino taces. At A“' giiftiniis in illis verbis figuram conftituit, quï nulla prorfus efle potuit,fi carnem Chrifti vel to-tam, vel in partes minutas concifam fumeremus. Quando ergo hancyg^njMz/j efle lo^nutionem affirmât, nullum locum vel Capernaiticæ, velve-ftrx opinion! relinquit, quæ plané nihil à Capet- | naitica diflert. Et fi immane facinus elfet vttu fa-tcris, particulas de Chrifti corpore prxcidere, nónne multó immanius ac truculentius efleme- I ritó iudicemus toturn Chriftumvno morfude- । uorare ? Vtrum enim ferum magis amp;nbsp;flagitiofum ! eft, Chrifti carnem particulatim exedere, an te-pentçtotamin fauces demittere, necfatisprx-riianfim deglutire? Si ergo illi funt immanes, quiChriftum volunt membratim depafcere,mul-tó maior illorum immanitas cenfenda eft, qiU membra paritet vniucrfa eodcm momento con-fumunt.

fumunt. Et quidem intet Capernaitas amp;nbsp;Ponti-1 ficios hociantùm intereft, qiiod illi partes sH-1 quas præciJédas piitabât, hi nihil omnino præci-p^ dunt,fed totu voraciffimè in os ventrémqne iuii-ji ciunt.Verùm Auguftinns quemadmodiim Chrifti'' carocomedenda fit,oftendit,quando quid hac fi- ’f gurata loquutione præcipiatur exponic, nempe ! Jgt;it/jïoni Dorntni effe communicandum, ßtauifer ; Mt^ue'üttliterrecolendurn, ijuodfiro nohis caro eMS ;

Ita Chriftica'rnem edere,Auguftino \ interprété, eft Chrilli paffioni communicate ij iûfque carnem pro nobis in pretium nollræ rc-/' demptionis datam fide accipere. Sic enim Augu- p ftinus, Nmhoc corpus i^uodvidetis, 7nand!icaturi fflts,necbibttnniliumlanguinein,ejHe7n fafurtfunti ’ ‘^ui me crunfigent : facrumenturn ali^uod commen- j '1 daui vobis, ffirituahter uitelleÜum viuificabit vos. ' Et alibi, Chri^umfasvorari dentibusnon efl. Et n^confecr. rurfum, (juidparas dentem ventrem ? Crede trum? tnanducajii- Et in alio loco, Crederein eum^hocef Traftat.in ttxinducarepunemviuum'.ejiHi crédit manducat, in~ to-m tufibiltter fagmAtur, (juiu inuißbiliter renafiitur. EfienimÇvt alibi fcribit)«ö« ventnsßdmentis ci- 1, adeutus mmducationem e/iti inuitantur, non quot;^entremfidmentemparare lubentur. Sic Chryfo- c‘i,jyfp(t, ftomiis, Carnale e//(inquit )dubitare, ^uamodo no • hom. 4s. in bis Chrtflus carnem fuantad manducandum dare P'gt;fft,cumhocfltmylhce, sfiritualtter inteUtgen-dnm. Quemadmodum autem olim ifia Augiiftini K verba,de quibus nunc contendimus, antiqui au- '• thores acceperint, exBertraino' intelligi poteft, Bettramus. cuius liber extat de corpore 8c fanguine Chrifti b doôtus inprimis ac pins : Cemimus (inquit) i^tiod Auguftinus myliena corporis ac fangutnis Chrifi J fib figura dicte à fidelibus celebrari.N a carne illius, 'gt;

too DE S. LIT. SENTENTIA , fanguinimciue eiw furnere camaliter,non religions elfe dtcit, feà faanorù. lam ergo fi quando Chrir rtus ait J Nifi carnein ineam ederitis, fangui-nem biberitis, non habebitis vitam, figuratè lo-quutus eft, quiqiie aliter loqiiuttim ilium efle in- ; telligit, flagitium ab eo præcipi ftatuit, hinc Si Çhrifti corpus carnaliter nequaquam comedi, amp;nbsp;tranlTubftantiationem horrédi facinoris ac fl agi-tii team efle confiât.Quod autem fubiungis Chri fiiano homini non magis flagitium efle intégrant Chrifii carné comedera, quàm virgini beatæ fait eam integram concipere atque alere, omneffl profeétb opinionem fuperat.Perinde efi enim aC fi dicaSj flagitium non efi infantem concipere ac parère : ergo eundem in lucem editum deuorare flagitium non efi. O te nobilem tranflubfiantia-tionis patronum,cui nihilo magis flagitiofum vi-detur hominem deuorarCj quàm hominem genC' rare.Illud verb qubd Caluinianos ais Tropum in carne amp;nbsp;fanguineconfiituere , falfum efi,queiH' admodum tu ipfe quidem nofii, fi Caluini libres yel leuiter infpexifii. Veram enim carnem amp;nbsp;ve* rumfanguihem, non vt tu ais, figuram tantùm jfiarum rerû à nobis percipi minime dubitamus. Pofiremô,quod ex Augufiino alFers, Chrifii fan-guinem ab omni populo Chrifiiano bibi, liben-tiflîmè concede. Sed bibi interim Chrifii fan guis ^ne trapflubfiantiatione potefi.

Kenioad Theodoretum‘Symbo\2{in^uit}my' ftica lion amittunt propiiam naturam.^««^ aperttMs dtet potmt quàm quad à Thendoreti pro no/bi

Sranißes. Sed quid fafta fanólificationc repu tas? OrthodaxM.Corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti.Et creduntur eflequæ dicuntur, amp;nbsp;tanquamta-lia adorantiir. Sed tranjfubßantiationem ttbi Theodoretm negare videtMr.Hiifencos eo loco re ßUit, ^uihumanam Chriflinatttram , in diuinara frorßtsfmffe mutatarn docebant. Et £uchartfit£ exemplo vtebantur. ^lubue Theodorettu reifon-detitonita elemtnta m Chrtßi corpiu ßngni~.

iiyfpitd Theodoretum natura nomtne naturales peoprietatesretintelligi debent. St tratiJTubflan-tiaiionem Ecdeßa tum non credtdißet, nec £(i-tychiani rem tarn manißfli fiilßm pro argumenta attuhjjent,ne]ueTheodoretu4 ref^ondtffet ßin-^ifica^i panem (p- vtnum tn carnern ßtngutnem Chrtßi, atyue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;td efiitranßitbflan-

tmri. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.»

19 Theodoritum habes acerrimum in caufa aduerfarium, quem aut omnino leiicias, aut mox fuccumbas oportet.Sic enim palam huius feripra tranrtiibftantiationipontificiïinfefta funt j vt fi tranlTubftantiationem confukö oppugnare fta-tuiflet j nunquam tarnen infulfum commentum grauiùs affligere amp;nbsp;conuellere potuiflet. Obie-ciCampiano breuem ex hoePatre fententiam, in qua affirmât, Symbola rnyßtca poßßtnElißcatio- Theodolit. nem non amttre propriam naturam , quæ tranf-

lox DÈ S. 'tlT. SENTENTIA fubftantiationem omnem necefiario euertft. Si e-niinpaiiisac vinuni naturam pvopriam retinene, 8t fiin fua propriaqiie natnra perfifti'it, quo modo tandem in corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti tranf-fubftantiantur? Rem fuiffe ditis Theodorito cum Eutychianis,qui humanamChrifti naturam dicc-bant fic in diuinam prorfus abiilTe ,vt naturales humani corporis proprietates ainiferit.Agnofco: Sc ciim illorum Patrenus Eraniftes à natura facra-mentorumargumetiim fumeret,id ipfum à Thep-dorito in hxreticos acutilfime retortu video. Hu-ius autem argumetationis hie exitus eft,vt quem-admodum panis myfticus poftfandificationemre manct quidem panis , amp;nbsp;naturam priftinam reti-net,eciam(i naóius eft conditionem meliorem: ita Chrifti corpus poftgloriam ac refurreftione ma-neat corpus humanum, quantumuis ad ftatu glo-riae excellentiftimum afeenderit. Naturae nomine naturales rei proprietates fignificari refpondes, quod quidem fatis ad te refellendum valet. Si e-nim rei proprietates naturales mancant, ré ipfam gt;nbsp;manere conftat.Propria enim adiuntta nunquam polfunt à fuis tubieitis diiielli.Sed tu proprietates intelligis a re ipla ac fubftantia fecretas,quales in reriim natura nullac polfunt reperiri. Et quidem fi quid eiufmodi in Ecclefia illo tempore receptuni fuilfet, Theodorito haereticus mox refpondiflet, Quemadmodum panis poftlandiftcationem naturales proprietates panis,non naturam ipfamte-tinet,fic Chriftum port afeenfionem proprietates iftas corporis , fed non veriiin tarnen corpus lia-builfe.Sic femperfunt refponfiones tust ad hscre-ticarum partium,quàm Catholicx religionis de-fenfionem propenfiotes. Tuas veto has naturales proprietates à fua fubftantia abftraétas amp;rfe-iundas nunquam aut Theodoritus, aut quilquam pater

pater Catholiciis agnouit, amp;nbsp;ipfe mox proximis Verbis Theodoritus eiiertit. Sic enim ftatim fcri-bit, (ûvc^ japbiTTiis- f ,^7111/ sx/iuatik ,

nü ï/J'bs-.Si ergo panis myfticus non tantum in (ƒ,» 5; figura fiia ac fpecie,fed etiam in fubftantiapriore

. temanet, quid nobis proprietäres Sc qiialitates, nefcio qnas,commémoras: cilm fe naturae nomine Theodoritus non modó iftas qualitates,fed jpfam inptimis fubftantiam intelligere tellecur? Et tarnen ais nihil dici apertiùs potuiffe, quàm quod à Theodorito pro veftra fententia fcriptum fit,Cor-fanguinem Chrifttfubpartis nbsp;nbsp;vintfymbolis

contmeri- hoe nufquam fcripfit Theodoritus. Profer enimjfi potes,aliquem ex omni Theodorito locum,in quo fub panis viniquefymbolis corpus ac fanguinem Chrifti contineri ftribat. Nam quöd i\t,Symbolapofifanilißcattonem ejje corpus amp;nbsp;fangtiinem Chrifh, ac credt ejua dtcuntitr, tan-rjuam talta adorars, ineptus es fi id de tua Tranf-fubftantiationeintelligi fufpicaris. Fateturqui-dem donum in altari pofitum poft fanélificatio-nem effe corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti,nimirum facramentaliter:amp; quanqiiam haec fymbola natu-ram propriam amp;c priorem fubftantiam integram retinentjcredi tarnen effe quae dicuntur, 8c ado-rari tanquam ea, quae creduntur. Si veto corpus amp;nbsp;languis Chrifti omnem fymboloriim naturam ac fubftantiam penitus fuftuliffet, 8c corporea quadam ac reali prafentia adefletjtum hic honor non fymbolis conueniret, fed ad ipfum corpus Chrifti pertineret. Sunt quidem fymbola facra-mentaliter idipfum , quod creduntur , 8c fum-mo honore ac religione traólari fumique de-bent , cùm lint Dominici corporis ac fanguinis facramenta : fed tarnen nunquam propriam na-turam mutant , aut in corpus 8c fanguinem

Chrifti conuertuntur. Chryfoftonius demyßico chrvfoft.ad pane fcribit apertiifimè,habttMefl Donù' CzGiium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corporii ^pellatiofie,etiamfinMurapanU in tlb

remanferit. ld tc etiam alio in loco TheodorituS docebic.Sic enim in primo Dialogo habet ; Syn^quot; diai.i. °'’ ^ola vuientnrcorporü fangntnis fiti appelle vifi'vJ'jt. tione honoramt^^n naturnm mutas,fidnaturxffA-tiamaddens : atque eó illa Theodorici difputatio Ipeólat, vt quam verèpanis fubftantia in Eucha-riftia manet tan» verè corporis fubilantiâ in Chri' fto remanere confirmer. Aut ergo panis ftibftan-tiam in facramento faluam efie concede, aut pS' Hm Chrifti corpus euerte. Si veroEutyches aiK quiiquam alius tam delirus hæreticus fymbola in res ipfas mutari credidiflet.idne quicquam ad pS-tificiam hanc Tranftubftantiationem nobis prO’-bandam valere debuiflet? Quid fi enim hacretid infaniunt?ergoTranflubftantiationem vetus Ec-clefia approbauit?Quid dici futiliuspotuitjprçlef tim cum hoc Eutychianumxii/it'aa tanquam infill-firm mot Theodoritus repellat atque refpuat?Se(l hoc contendit Eraniftes, quemadmodum fymbo-lum mutât appcllationem,amp; corpus Chrifti voca-tur,fic Chriftum non hominem dici,fed Dcum o-portere.ae7iist/;^iwamp;cu autem panem amp;nbsp;vinu quo tâdem in loco fcripfit Theodoritus? Nam hic nuf-quam illud vocabulum reperio.

Theodoretum Ai teanus fe^uitnr. InEcclc-fia oftertur panis amp;nbsp;vinum ai'lim-mL, tdejianti typa atque cxcplaria carnis amp;c fanguinis Cni* iXi.aintttypon non idem efl,quod figura vtl TvmSi

Sie Patree hoc nomme vfi fùnt,vt nobii in noua Te * ‘‘ CV*‘»a flamento corpia (^ßrigumem (^hitfli dari oflen-dantyta^^nani M.in-rMpro typis tllù^ijtitbui in ve -teri rrflumenro adttnibredtantnr z ei'Jtte Itbemiîts hoc nomme vflflùnti ^uod etß corpm nbsp;ßngutnem

Chriflt veriflmiè mßcramento habemmytamen te~.\ Stum It) velatutn. öumafctntu ait, Non eft WTæf pan s amp;nbsp;vinnm corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

{abfit enimhoc}(clt;i eft ipfuni corpus Domini , ,j dci(icarnm./ir^)'»'///ii« Hterofol.catech.^, c-tw-datur nob’s corpm . hoc eftenm habere

noj èe/7iTVmt, ,corpM nernpe cpquot;p.nguine Chrifii pa~ ni)' vtni^He vi^otvelata. Irno ^JPIocarinf mox addidit, QutlumtirtiK''Tx^tutmtvis Sf-niideßterL co^juiapparct panjs.

10 Tranffubftantiationem vèftram Macarius Monachiis planiftimè refellit his verbis,in quibus Macaiho-diluendis admodum ac fruftra defudas. Si funt e-nim panis amp;nbsp;vinum irn'TOîraiquemadtnodum feri-bitMacarius,hoc eft rerum aliarum exemplaria, tum certè res ipfæ, quarum exemplaria funt, elfe nequeunt. Quid tu nnne excogitate potes, quod. iiluftriflîmam huius teftimonii lueem obfcuret? adntityponÇinc^ms^nonefiTÙTiotjfidid^nodtnfigu-ramp; locumfubflituitur- Subftitui quidem nonnun-quam in tûtni locum «p7lt;7V7ki)' fateor:fed tarnen ai-Im-mt nihilô magis res ipfa eft, Caius’ 'MQÏTUTnt vocatur, quàm TvOTs-fuit. Ifta enim nomina non re diuerfa funt,fed ratione. Nam ie/^'no'mv alter! tóita refpondçt, amp;nbsp;verbum hoc vtrumque

JOÄ DE S. LIT. SENTENTIA non rem ipfam, fed rei figuram arque exemplar fîgnificac. Id ex eo loco Petri,quem adducis,di-fcere potuifti. Baptifmum enim Petrus aquædi-t.Pet.j.zT. luuij ÀvTimTnv elle dicit,amp; tarnen non modo ilia aqua,fed baptifmus etiam figura eft , nifi eciam a-liquam forte in baptifmo Tranflubftantiationem flngis.llle prior tottos- Ecclefiæ liberationem ad-umbràuit, fie quoque hic alter Turnr illepero-mnia fimilis Severe àvTjtu-mf eadem Ecclefiæ liberationem ac fanftificationem fignificat. NeC femper fubftituitur in ww» locumàvTnuTror.Quâ-enim tabernaculum Apoftoliis cælorum âvn-tu-mv appellat, quis non videt ivTirnnv pro typo fumi? Sic Nazianzenus Abrahami facrificium kvriTUTnv illius magni vocat.Deniquequotiefciin que hoc verbum legitur, non rem ferï rei exemplar indica't. Cùm ergo Àv7ÏTi/ia. îpfum corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti interpretaris,nec mentem au-thoris,nec vocabuli vim intelligis. Sed te Macarius ipfe palàm refutabit. Panem enim amp;vi-num â'/nTOTO appellat non alterius typi, fed car-nisamp;fanguinis Chrifti. Si verb panis amp;vin,uni funt caro 8c fanguis Chrifti, non pofTunt eiufdem carnis ac fanguinis àvTjmm, nominari. Non quod de corpore tedo amp;!'. velato fubiungis , die verô, num anritypo corpus tegitur 8c vclatur? id fieri non potertjCÙm à. -nm-mVi'iZ tu vis, fit ipfum corpus 8c fanguis. Idem autem non poceft eodern tegi ac velari.Sic cùm kntiu-m dicuntur carnis amp;nbsp;fanguinis,neceftarib efficitur non eife ipfam car-nem 8c fanguinem. Et hoc nomine farpe quidein Safitln appellantur. Bafilius panem vocat rtCT/TU/nn' cor-liturg. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;poris Chrifti,idquc poft confccrationem , quem-

jidmodum ex ipfa liturgia conftat : quo magis in-eptus Damafeenus fuit, qui fie dici quidéà Bail-liojfed tarnen ante confccrationem lcribit : quaiî ante

antcconfecrationcm aliquid omnino à pane com muni dift'erar.SicNazianzeniis de fororc Gorgo- Naiiäienos gonia,5»^««z/(inquit)Ta))' MTiiÙTrwvhonoradtcorpo^^ Epipph. rü aut fafigmnis rnantucolltgerat .EtTheodoritus, rhcoj,,' Dtuifia myfieriafunt àmin 'ueri corporii- Sed pa- dij i. neniamp; vinum ary/WTivv quidcm dici fateris,TV7n)i'ätf’i/J)^'jsf. veto nullo modo dicendum elfe contendis,atquc \ id tanquam ncfandum aucrfaris, In quo te Da- CP*'* mafcenustuus niirificè fefellit. Sieniin panem amp;nbsp;vinum non t3ntùmâgt;'7/7i»w,fedTÛTKf etiam àPa-tribusappellari ignoras,nihil legißi. Vbique e-nim Patres de cœnaloquentes amp;nbsp;hoc amp;nbsp;illo nomine promifcue vtuntur. Sic Theodoritus,C«lt;«f Theodain exfß'irttas Symboltan fa»£lißimum aburn? dial-Sic Nazianzenus Accedimw gt;nbsp;adfacram menpam, nolbrafalutuSic ChtyioAomviSyHocfa-

trtficium tlUtu luTrnf ejb- Quidplura defideras? ““* Nonne etiani ipfe tuus Hierofolymitanus Cyril-chtyfoß. *1 lus dari nobis Chrifti corpus affirmât,c» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pa- heUhom-r?*

nisîEftergopanis TU7ix,f corporis Chrifti, Non e-nimdeaccidentium inani fpecie,fcd de facira-mentoloquitur,in quo nobis verum Chrifti corpus piacbetur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;autem afivf apud Maca-

rium non panis vacuam fimilitudinem , fed verum panem omnium prxfentiem oculis fubietlu lignificat.Et qui ex illo, quem afpiciunt, pane fu-tnunt,illi carnem Chrifti comedunt,fed

TJxàlt;,vt ipfe Macarius fcribit,id eft, Spiritualiter. ^i verb panis in carnem Chrifti conuerfus ac traf fubftantiatus elfet,vt nihil praeter panis vmbrain temaneret, tum Chrifti carnem non wdiMtjiiiSf, fedäWMÄnxarcomedi neceffarib fequeretur- Sic quicquid apprehendis, mox tibi è manibus cx-torquetut.

Nullam (4^) in hoc iudicio antiquitatem refugio , nullum concilium , nullum patreinj nullum omnino fynccræ vetuflatis moni-mentuin,4^/:M7» '^nicf conrentus fis^agam tecurU liberaltiiS.Primtcm verofgnanumproftram, Eu-charillias ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;ob.ationcs non admit-

tunt,quum non conficeantur Euchariftiarrt elfe carnem feruatoris n oft ri lefu Chrifth quæ pro peccatis noftris pafla cft,quam Pater fua benigniratc fufcicauit.TÂ(rolt;^«rer.Z)»4/i

Il SI vei vnum potes fynceræ antiquitatls proferre monumentuinjDui-!re,ex quo panent mutariatqué in Chrifti carnem Ttanffubftantia-ri liqueat,concéda in caufa tibi non inuitus. Sirt nulla funt vel fcripturæ,vel pi® puræquevetu-ftatis teftimonia, quibus Tranfliibftantiatio pon-tificia confirmetur,non poflum tuis lenociniis in-ducijVt de fufeepta fententia décedam. Ailuruiri te mecum liberalicer profiteris,amp; verbis quidem nimiùm es profufus, rc autem in fuinina inopia arque egeftate verfaris. Hæc enim quæ profers, vaux oftentationis indicia funt, non vers libera-litatis argumenta. Et primiim Ignatius Euchari-ftiam feruatoris noftri carnem appellat,non quod facramenti vim ac naturam amiferit, atque in car nis fubftantiam abicrit,fed quia eft carnis Chrifti lymboiutn, quo Chrifti vera caro demonftracur.

Patres enim ex Euchariftia,qux eft corporis Chri- l ftifacrämentum,veritatem illiuscorporis contra haercticos docebant ac defendebant,qticmadmo-dum fupràetiam de Tertulliano accepimus. Ita-quehxretici Euchariftiam efte carnem Seruato-ris, hoc eft, verx carnis facramcntum negabant* •• • cum Chriftum non reuera,fed tantum imagine at-que opinione carnem habuifle affirmarcnt. Cita-üit hanc Theodoritus ex Ignatii ad Smyrnenfcs xpiftola fententiam,qux tame in ilia epiftola,qux tiunc in Ignatio fcripta vulgb legitur ad Smyrne-fes,nufquam reperitur.

Qucmadmodum per verbum Dei incarnatus eft lefus Chri-ftus Saluator nofter,amp; carnem amp;nbsp;fanguinenl pro noftrafalute affumpfitjita quoque per preces Verbi ülius, cibum, exquofanguis amp;nbsp;caro noftra perimitationem aluntur,ciim be« nediâus fucrit, Icfu ipfius incarnati tarncen amp;fangiiincm didiciraus efte.

u De hoc loco luftini nonnulla iam priùs di-. ximus.Scribit luftinus t/z2 dü^p/enöéïaiiyTfiifbMeC-fe carnem amp;nbsp;fanguine Chrifti incarnati,quemad-niodum Chtiftus per verbum Dei incarnatus eft. Quod quidem de Tranffubftantiatione intelligi nullo modo debet.Quando enim Chriftus Serua-tor carnem noftram alfumpftt i non eft in carnem

IW DE S. LIT. SENTENT! A noRram 'mutatus ac tranlïubftaiitiatus: ficneqiif cibiis irte qiiâdo precibus amp;nbsp;gratiarutn adione fit caro Chriftijin ipfam tarnen Chrifti carnem con-tiertitur.Eft ergo caro Chrifti,id eftcarnis Chri' fti fymboliina ac facramétum, in quo caro Serus' torts àjideli populo percipitur. Panis enim amp;nbsp;vi' ni naturam remanere ex eo conftat, quôd hoc ci' bo oarnent ac fanguincm noftrum per immuti' tioneni nutriti luftinus fcribit, idque etiain poft ipfam benedidionem , feu gratiarum aélionent' Nam à te locus hic omnis admodum peruerfe perturbatè pofiius eft.Si ergo cibus ifte gratiaruiH adione confecratus carnes noftrasSt fanguinei” nutrit, quernadin.odum difértè luftinus affirm’t» tum naturam fuam retinet, amp;nbsp;nulla tranflubftaH' tiatione mutatur.

Irenttu hhra ’ÿ.contrah£ref. Quâdo amp;nbsp;mi*' t’JS calix,amp; fractus panis pcrcipic verbû Ptii fit Euchariftia corporis amp;nbsp;fanguinis Chrite exquibusaugetur amp;nbsp;confiftit noftræ carfli’ fubllantia.

QH.''‘^ttam'îllüd corpus eft,Durçe, Si qu'* ille languis Chrifti, ex quo noftræ carnis fubll’quot;' tia concilie augetur? An noftra caro reuct» Chrifti corpore ac fanguine nutritur , arque hot cibo reficitur,alitur,fuftétatur?ld fi dixerisfCht*' fti carnem cum noftra eômifeeri côcelferis, quo** yaldè impium eft,Slt; plus quàin haBetkum.Qlf’tc

...... LIBER[lIi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1,1 ncga,fi potesj de pane amp;nbsp;vino loquutum effe Irc-nseum, quæ ci'im fint corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti fzv^jidvfjCarnis etiam noflrae fubftantiam alunt.

TeriulHaftM Je refùrre^ione: Caro corpore Scfanguine Chrifti vefcitur,vt Si änima Deoquot;‘

'1 nbsp;nbsp;nbsp;;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;i( :q; i35--j’h , j .'I r, - .ao

ii^^Siccinees à verö indicio auerfus, vt qüid ^ilai Tertuliia.nus velit nhrt’ attendas ? Did eHinif^ 0bfccró; hôftra caro Ch’rifti^Corpqfeäc fanguifté’ *ffcinir,ytteliquis cibis’Sï affirmai-i'tpmGhriftî’ corpus eónj’hóftró in vna ’ eâUiém^i’é' hyphftafi' ConiungÎTÙr'.’Cibus enim în einsreiiqu-àrn alit,hy pO'Âafîmtrànfit.Si verb noftra amp;'^hriftîhÿpofta-fis vna 'atqu^ eadem eft ,-br3êçlatè-i|uidem nobiC-Cutn aélum ëtit.Sin hatc abfiirdafiib’c’, ergo’de fa-quot; ctatnento corporis amp;nbsp;languinis Chriftj fertfilT®'' Tertullianumconfiterc.tr-

Ori^èna hoMi/.^M'diiifr/./eco'.Qÿnnâo{irL -Sum cibn'm illudque incórruptuni i’ccipis' cpulüin , quando vit^ parte amp;nbsp;poculo ftucns manducasamp; bibis corpus amp;nbsp;fanguinem Do-tJiinijtunc D(«rtinus fub teóium tuumin-grcditur.'

ij Quidhïc Duræe, potiflîmùm vrges’ Epu • lum hoe fanótum Sc incorruptum elTc fatemur fed nihil hoc adTranflubftâtiationem valet. Cor pus Sc fanguinein Chrilli à nobis mäducari ac bi bi concedimus ; qiiis id fine tianlîubftanciatiône fieri pofle dubitat?Crederc enim in Chriftum, eft Chriftum manducare,fi credimus Auguftirjo.Crc dunt autem in Chriftum multi, qui nunquam ad ' cœnam accefiTeniqt: fie Chriftum 8c in cœna, 8^ extra cœnam fi Je accipimus,vt tranflubftâtiatio' nem oninino nullam defideremus. ingredi autem Dominum.fub teiluin rgt;oftrum,quando facramé-tum percipimus, non negamus : at hic ingreftus rcuHaaigt;Tranirub|ftantiationem poftul^t. Nam Ü Çliriftum diligimus, eiufque fermoné feruamus» pater 6c filius ad pos venient, amp;nbsp;nobifeum mane-bunt.Et iple Qrigenes multis modis ingredi Dominum fub teôliim noftrum feribit, fi Euangeli® credimus, fi pium miniftrum recipimus,fi paupc-les hofpitio excipimus. Quareifta nihil tranlTub-ftantiationem tuam fubleuant.

f Panis illc quem Dominus difeipulis dédit non efßgicjfcd natura mutatus ornnipotentis vei bo Dei factus eft caro. Cypr.tie Cœn» ßo-mint.

L I B F R »II bliuiofuses, meminifti: çùm tibiTheodontû ob-iicercm» qui panem negauit propriam natiiram amittere.Naturae nomine non fubftâtiam,fcd qua-litates amp;c proprietäres fignificari dixifti. Patere nunc vt tibi fimiliter refpondeam, fed mukb vérins,naturae vocabulonon ipfam panis fubftantia, fed proprietärem ac conditionem declarari, quae iam longé fublimior ac praeftantior enafit, quàm priùs fuerit. Cùm enim antè eifer panis cibari’ad vfum communem faólus amp;nbsp;paratus , nunc nouam naturam ac conditionem naétus eft, vt tic myfte-rium amp;nbsp;facramentum Chnfti : atque hoc Deioi-mnipotentis verbo,qui folus potuic cômuni crca-turae vim amp;nbsp;naturam faciamcnti impartire.

Verè eft cfca,amp; finguis meus vtre eft potns. Qni edit carnem mcam , amp;nbsp;bibit fanguinein mcum,in me manct,amp; ego in co. De veritatc enimearnis amp;nbsp;fanguinis non cftrclidus am-bigendi locus. Nunccniinamp; tpfius Domini profeffionc amp;nbsp;fide noftra verè caro i ft,amp; ve-rus fanguis eft,amp; hæc accepta arque hiuÜa id cfficiunt.vt nos in Chrifto,amp; Chriftus in no-bis lit.

17 Hilarii verba agnofco,amp;- piam fententiam proboïdeTranlfubllantiatione verb tua nihil au-J dio.Num enim paném ac vinum in corpus amp;nbsp;fan-

«4 DE S. ^LÏT. SENTENTÏA guinem Chrifti tranfl'uUftantiari, a tic Chrifti car-nem ac fanguinem ore noftro propiic percipi vel hîc,vel vfquàm fcripfit Hilanus? Nihiî certè mi-niïs:nec illi vnquam tam impia arque abfurda co-gitatio in mentem venir. Sacramentum hoc efle carnem amp;nbsp;fanguinem Doiiini confiremur.Nequc enim (acramenrum à reipfa,cuius eftfacraméruin, feparamus : aur è cœna inane fymbolum fîgnûin-que facimus.Quare cùm panis amp;nbsp;vinum finr corporis amp;nbsp;fanguinis doniinici facramenra, non mi-nùs ipfam Domini carnem 8f fanguinem'à nobis fide accipi arque hauriri.quàm harum rerû facra-menrum ore noftro fumi ac comcdi dubiramus, Denique cùm Chrifti veram carné verùmquefan-giiinem in cœna percipimus, amp;nbsp;corporis Chrifti vcritatem confirmamtis , de qua Hilarius fermo-nem inftituir,amp; in vnum cû Chrifto corpus coa-lefcimusjvr fit in nobis Chriftus, amp;nbsp;nos in Chrifto maneamus.

, 'Bafil.tnre^ul.breuiar.^uiffi.i7î.Fidcm faciût verbaDomini,qui dixir,Hoc eft corpus mcû» lt;juod pro vobis datur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

18 Qui veniût ad cœnanijii fecum timovemi amp;nbsp;religionem,amp; veram pietatem adferre debent, qujtodoquidem illis Dominus corpus fuum pro-popitjSe qui indigne ad hanc menfam-acccduntj dpminici corporis rci fiunt. Chriftus eqirn tcfta-

Gitgbritu NyffienHi in Citteeheticot Quære-batar q joniodo illiid vnii corpus Chrilti 0« wnem no uinum in quibus fides cft,naturam-viuificaret, amp;nbsp;in omnes ita difiribuerexiir^i vt nullam dtininutionem fübirct. fatilopofit Corpus ^ropterea quod Deus verbum in illo habitauit.'diuÎBamobt'nuit dignitatem;qua-' obrem reólè nunc ctiam Dei verbo fandli-ficatum pané in Dci verbi corpus credimus commutarijamp;c.

Vt deNyflenihuius;iuthovitate nihil de-trahä,quid potes in his eins verbis reperirèj quod nos non magnopere probçmusî Diftribui corpus Chrifti in omnes fideles,nec tarnen diminui côce-dimus.Nam nulls de corpore hoc psrticulç dece-dunt,amp; fides Chrifti corpus non arrodit, fed fpi-ritualitcr integrum atqueillçi'um fumit. Quorfum aucem attinebat qusrere; quéadmoduin fieri pot-fet, vt Chrifti corpus in oinnes pios diftributum nullam diminutionem pateretur, fi de Tranfliib-ftantiatione apud ChriftianoS opinio imualuiffct’ Nam tranffubftantiatio non modo non minuit corpus Chrifti,fed inirificam etiam àtque incra-dibilena accelfioncm nouorum corporum aftert.

Panem veto fanélificatutn In Chrifti corpus corn mutari,quisnegatgt; Sedhæcnon fubftantialiseft 8f naturalis, fed facramentalis miuatio. Sic e-nimin eodcmlibroNicenusaquam baptilmijfic lapides altaris,fic ipfum facerdotetn mutari fcri-bit.vt quac res priùs erant vulgares, fandificatio- j nequadam in diuiniorem ftatum commutentut? । Sic autem panis in Dei verbi corpus mutatur, fluemadmodum Dei verbi corpus in diuinant fijbftantiana conuertitur, quod fine TranffubftaB tiatione fieri manifeftum elL Sieur ergo Deus i« Chrifti corpore habitauit,vt nulla Tranlfubftan- f tiatio fcqueretur,fic iftum panem Dei verbû fan-ftificauitvt tarnen intérim nulla panis inDeivet bum con uerfio ac tranftubftantiatio fieret.

CyrtUm HierofilymityC^^techef.myßag. 4' Ciirn Chriftus ipfe de pane pronuntiaucrit» amp;nbsp;dixerit,hoc cn corpus mcum,quisaudebit de myfteriö ainbigerePAquam oJim conuer-tit in vinum in Cana Galilææ. amp;nbsp;eum paruin dignutn cxinimabiinus,cui credanius, quod vinum in fanguinem mutet.

^o Qui de myfteriö ambigit, profanus eft amp;perfidu$,cùm Chriftus aperte dixeritj Hoctß corpM meMmÀà eft myfterium ac facramentü corporis mci. Ad tuara quidem caufam multo accom modatius

modatius fuifTet, fi ifto modo potius fcripfirtet, l Cùm Chriftus de pane pronunciauerit,hoccft Corpus meiim, quis'audebit de Tranflubftantia-tioneambigere? SedhuncTranflubftantiationis partum Ecclefia tua nondum ediderat. Mutari verovinum inChrifti fanguinem credimus : fed iifta mutatio nullam arguit Tranflubftantiatio-nem. Non enim omnis mutatio eft tranffubftan-tiatio. Mutantur fymbola quia funt corporis amp;nbsp;fanguiuis Chrifti facramenta , nec iis vtendum nunc eft, ài nudis, quemadmodum ipfe Cyrillus loquiturj amp;nbsp;quia cum his facramentis Corpus ipfum amp;nbsp;fanguinem Chrifti percipimus. Nam hacc mutatio fpiritusfanftificatione conti-netur, quemadmodum fcribit in $. Catech. myft. Cyrillus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sptrinufaniltu attigerit, rin

ivtLftu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;( inquit) fanEtifwatum

er mtttatum eft. Si enim hacc vini mutatio talis clfet, qualisillaaquxfuit, tum hacc non minus quam illa in fenfus ipfosincurrerec. Non enim hanc mutationem illifimilemefle Cyrillus affir- k mat, fed quia aquam verèpotuitin vinumcon-uertere,quin vinum poflit in fanguinem fuum, id eft, verum fanguinis facramentum mutare, non eft dubitandum.

tA’nbroft.lib.^.de ficrametit. e.^dr'ÿ. dr de iii lt;]utmy(ter. tmtianture. 9. Si tanta vis in ftr-raone Domini Icfu,vt incipiät efle, quæ non crant, quanto magis operatorius cft vt hnt, quæcrant, amp;nbsp;in aliud commutentur? Non erat corpus Chrifti ante confccrationcni,ftd

M« DE S. LIT. SENTENTIA poft conftcraiion' in dien tibi,quia iam corpus eft CErifti. Ergo didicifti qiiócÏ ex pane corpus Chrifti fiat,amp; qquot;ód vinum amp;nbsp;aqua in calicem immirtitur,fea fit fanguis confccra-tione verbi cælcftis*

q;'i In Eis Ambrofij verbis ntiUiina tibi ad tranl-fubftantiationem tuain præfiJium pofituin eft. gt;nbsp;Quis eiiim non tateti»ramp; Chrifti lerinonein ope-ratrnttrn eire,amp; panem poft confecr3tio,ne Chrifti corpus fieri? Vefiim hoctranßitbftanciationem nihil iuuat,quam tu dumoriiareac tfteki conaris, mifetrimèfrigére pateris. Panis in aliud commu-tatur, atqiieex pane fit Chrifti corpus fermone ’Chrifti efficace : led tarnen panis in corpus Chri-Ifi ininimè tranirubftantiatur. Fit autem vi domi-nicifermonis ac conlecrationis ex communi pane lacramentiim , quod 8c dicirur,amp; eft fuo modo Chrifti corpus. Nam Tranirubftantiationem omnein h®c ipfa verba euerti^nt. Si enim poft confecrationem Cunt, qux erant, vt ipfe teftatür Ambrofius, nulla hîc rerû ac naturarum pr'opria tranlTubftantiatio fuit. Qiiod enim tranffubftan-tiatur, non eft, quod ante fuit, fed in aliam natu-ram amp;nbsp;fubftantiam migrauit. Nec ait Ambrofius, videntur elfe, qiiæ er.int, fed plane nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat,

Id ex aliisin hoc loco verbis erit adhuc magis manifeftum: Sic enim mox fequiturjTu tpfi er.tt, fiä eras vêtus ete,euro.', posleaijua/n confecratus es, no-aa creatura effecaptiti : Accipe ergo ejuetnaàmo-durnChrißi ferma creaturam omnem mutare nrt-' fueuerit- Nurn veroquando confccramur ac re-gencramur,

generamur,amp; in nouam creaturam mùtamur,pri- \ ftinam fubftantiam deponimiis,amp;nihil antiquum præter formam fpeciémque retinemus ? Aut h-oc tibi diccndum erit,aut fatendum ex confecratio-ne tranffubftantiationem non concludi.

, Spiphaniui in anfharato'.Qai non credit «fTc ipfuin ytruin licut dixit, is exeiJit à gratia amp;nbsp;ûlute.Quod autem audiuimus/d crcdiinuTs, quod eft ipfius,amp;c.

31 Epiphanium cum non intenigasunirandum non ipfum male interpreteris.Qiiærit autem in hoc loco,quemadmodum homo ad Dei imagi-nemconditus fit,ciim ilia non habeat, qux diui-nx natura: conueniunt. Refpondet,habere hominem quafdarh Dei proprietates per gratiam qui-busDeum reprefentat, quod etiam Euchariftiae exemplo illuftrat, qua: quanqua nihil habet cor-pori Chrifti fimile, earn tarnen Chriftus per gratiam fuum corpus appellauit. Etcredendum eft verum efte quod Chriftus dixit. Quemadmodum autem homo non eft in Deum ipfum conuerfus, ctiamfi Dei imaginem refert, fic panis vinumj quibus caro amp;nbsp;fanguis Chrifti ftgnificatur , nulla tranflubftantiatione in Chriftum ipfum conuer-tuntur. Cum enim hoe ipfum, quod Chriftus fu u corpus elTe dixit, Epiphanius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;is- atque

«/(xz^SiiTtrappellet,Chriftus autenec rotûdæ »xfltjnecfenfucareat : fatis conftat nihil minus

iio DE S. LIT. SENTENTIA fcnfifle Epiphanium,quàm ifta lymbola in ipfum Chrifti corpus ac fanguincm tranfliibüantiari.

' Cùmicüiùs aliquantulum morbusvrge-retjconfugit ad altarecuin fidt»Doininûmc]; qui fuperillud colitur, maximo clamore ob-teftans,omnibus nominibus ..ppelbt3ns,amp;C' GrtgortM Naz.Mni.enMt tn Eptfaphi. Go~gtnii KriTM.

, JJ Hoc vnum ttbjNazianzeimspotuitprotm tranflubftantiatione teftimonium fuppeditare? Equidem paruin illi dcbes, à quo tam leuiter atJ-iutuses. Ad Altare Gorgonia accurrit.Quid tun» poftea ? Dominum, qui fuper illud colitur maximo clamore oblecrauit. Et quis in altari coli Dominum negat,* aut cum, qui in altari colitur,Dominum à fideli populo precibus inuoCandum elle non intelligit gt;nbsp;Sed quis te hoc modo difputanté ftrataChriftus in altari colitur,amp; inuocatur,ergo panis in altari pofitus amp;nbsp;perceptus in Chrilfi cot pustranifubftatiatur? Pergeporro ,Duvæe,ifti$ adminiculis labentemfulcire traniïubRantiatio-nis machinam.

ChrylS^aniMt hontl.zz^. in i. Qor. QuanJo id propofitutn videraus» die tecum, propter hoc

hoc corpus nonamplius terra amp;nbsp;cinia ego fum.HüC corpus affixum.verberatum, morte vidura noneft. Hoc idem corpus cruen-tatum, lancea vulneratum , fonte fanguinis amp;nbsp;aquæ vniuerfo orbi falutarefeaturiuit. Et Ditil.^.defactrdo, O miraculum’ô Deibeni-gnitatem! qui cum Pâtre furfum fcdet,in illo temporis articulo omnium manibus per-traâatur.

54 QP® animo acccdcrc quemque nofträtn adfacram Euchariftiam oporteat, exponit Klis verbis Chryfoftomus. Quando enim h«c myftc-ria celebramus, non aliter comparati efle debc-. mus, quamftipfum Chrifticorpus corAmçon-templemur,eainque ob caufam ipfius corporis no men facramento tribuit, vt in facramento perci-piendo mentis oculos in corpus Chrifti defiga-mus,cuius facramentum nobis proponitur. Qua-reiubct, nos in ipfum cælum fubuolare, quia ci-bus hic aquilarum eft, non graculorum, in quo fatisoftendic nihil fe de tranftïibftantiatib’neco-gitaffe. Sicnim non in terris confifterc, fed fur-ium in ipfos cxlos fubuehi oportet, vt Chrifti corpore potiamur, nec mente licet in cxlis fimul 8c in terris verfari ; nufquam elfe quxrendum in terris Chriftum confiât. At fi Chriftus in menfa totus iaceret, quid opus effet meutern 8c cogita-tionem noftram alio tradiicere, aut altius omni-no afpirare? Qiii ergo Chrifti corpus de cxlo detrahit, is Chriftum non aquilarum, fed graculorum cibum facit. Chriftus autem fie omnium manibus pertraftatur , quemadmodum populMt Mut ttn^ttur rtibet tllimyrttiofo fan^utnt-'îxc e-

nimin eoderh loco fcribic, Cnm videris Domi-mimt 'mii- matlatnra., fdcerdotemfacnficio mcumben-01'ivieiillo pretiofif^^uine cruentatos, nn7H iipa.Ti. te cnm hominthus tn terra verfart exiflima^, necpe-tfHti wcalot eueherts ? Quis tam iniulfus eil, qui non multiplicem in iftis verbis troporum varie-' tatem agnofcat ? Sed quanto qiiodque eft abfur-dius arque immanjus, tanto ad tränffubflantiatl-cfnis caufam aptiys videri foltt.

DVRÆVS, FoEsj. l‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Jingafiinuj »wT’/û/.JjFcrcbatur Chriftus in manibus fuis quändo commenfiapsipfccob püs fuümquot;äit,Hoc eft corpus raeum. Ferebät cnirrt illud carpus in maoibûs fuis. ldeMtgt;i in ipfa cafne fic ambtilauit ipfim nóbisicjrnem nianducandam ad falii* tem-de'iiic. Nemo aute m illam camera man' ducat,pili priùs adorer.

■ , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J LI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'Ö~~^

I JÎ Quærit hoc loco Auguftinus, quemadmO' dum intelligendum fit quod legimus, Ferebatnf in manibui fats. Nam de Daujde non conuenhi quein fe nunquam in manibus fuis tuliffe facri li' terx.prodiderunt. Qu^are hoc ad Chriftum pefquot; tinere c^ciftiinat, m mambut Jutt ferebanrgt; quando corpus fuum commendauit,amp; aixit,Hoc eft corpus meum. Id quofenfuicripferit, exle-cunda ipfiuÿ iahuncPfalmum concione manite-ftumerit, inquacundem locum repetit, arque explicit'

explicate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Ipfefeportabat quodam-

tfiodo, cum diceret, Hoc tftcorpus menm- Etenim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C C c h

corporis fui facramétum manibus porcauic, fuif-que difcipulis tradidi^, quod Chrifti corpus efl: ^uodammodo. Nam fi panis ac vinum in vcram Corporis ac fanguinis Chrifti fubftantiam abiif-fet, non fe quodammodo Chriftus manibus fuis, fed omnino tulilfct.,Chriftus autem non nifi^^o-* dammodoCe fuis manibus geftauit:ergo nulla fuie panis ac vini tranffubftantiaiio. Quod deinde ex alio loco fubiungis, perinde quidem ad tranlfub-ftantiationem valet. Dat nobis carnem Chriftus fuatn comedendam:amp; nos in coena carncm Chrifti fpiritualiter pcrcipjmus; 111am autem carnem quifquis manducat, prîùs adorat, non fadam ex pane, non ante ociilos fufpenfam, fed ex virgine aftumptam, arque in caelis regnantem. Si enio* adorari in coena Chriftus nullo modo poteft fine *pfa corporis prxfentia, turn quando vos ante It-gneatncrucem proiefti Chriftum adoratis, in ligno prxlentena elfe Chriftum iudicatis.

Hieronym.ijUdipt.i.ad Hedibiamf'f^on Mofes lt;J?;dit nobis panem vcruiji, fed Dorninusle-fusipfe conuiua,amp; conuiuium comedews, amp;nbsp;comedituf.

}lt; chriftum amobis in cœna Çomedi, quis noftrûm aut negauit vnquam,aut dubitauit?Cùm

autem de co quidem certiffimè perfuaß fumuSi turn tranlTubftantiatione nullü vnquam ineptius commcntum fui (Te affivmamus. Magnus fcilicetlt; traniïubftantiationis author Hieronymus , qugt; produAus in medium ab adueTfariisvttranlÏub' ßantiationem fuo teftimonio comprobetinulluifl omnino aliud verbum facit, quàm Chriftum à no bis in coenä comedi,quod in quzlHonem minim^ vocatiir. Nam comedi Chriftum fine omni dubP tatione concedimus,fed de modo quo comeden' dus fieChriftus,quxrimuslt;

Cyritlus yilexandi'inu/tn efiß.ad Qclißriun-Nee dubites an hoc verum fit « co manifcft^ dicente, Hoc eft corpus meum , fed potiù^ fufeipe verba Saluatoris in fide. Cùmeni*” fit Veritas,non mentitur. Infaniunt ergo di' centes myfticam bcncdiótioncm à fanâifi' catione ceflare, fi quæ rcliquiæ rcraanferui't ( cius in diem fubfcquentem./dem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

^narhe, 11. Sanófain amp;nbsp;viuificatricem fanguinc immolationem in Ecclefia cek' bramus, tanquam proprium corpus faduij” nec non amp;nbsp;fanguinern omnia viuihcantn verbi.

M Hoc primum Cyrilli teftimoniunt in Ç// tilto non inuenio,ctfi ab aliis citari fatis memin*' . Ncc quicquam ad rem facit,quia vcrum efle

Chiiftus dixit nemo diibitat. Sed de tranflubftâ-» I tiatione profer vnum , fi potes, Chrifti verbupi. Quod autem ad reliqtiias attinet gt;nbsp;non ignoras o-lim in more pofitiim filifle,vt hæ reliquiæ peraóia tœnaftatiin comburerentur, quod minimè ptp, fedto fartum fuifletjfi latere in illis reliquiisÇhri, fti carnem vêtus Ecclefia iudicaflqt gt;nbsp;Chriftüm e-, tiim combürere, non leuius flagitium eft, .quàtii. Chriftüm cruci fufligerc.Quod iterum ex Cytillo affersjtrariffubftantiationemplus lædit, qùàiniu-j üat. Sanfturh enim 8f incruentum facrificiumeç-, lebrati in Ecclefia confitemur. Sed facrificij not mine. Cyrillus illiusvnius facrificij memoriami âc monimentum fignificat.Cùm autem ait failum c]fe tanejuam proprtumiorpus, TranlTubftantiatio-uent exckidit, qux facit, vt panis non fit modo corpus, fed ipfum reuera Chrifti corpus.

Leô/!rm.6. de lüunio: Sic facræ menfæ co-hiunicarc debctis,vt nihil prorfus de veritas corporis Chrifti amp;fanguinis ainbigatis.Holt; enim ore funiitur,quod fide crcditur:Etfru-flra ab illis Amen rcfpondeturgt; à quibus cÔr tri id quod accipitur difputatur.

7 • « nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■! «—— —

38 Eutychem his verbis Leo perftringit, à quo veritas corporis Chrifti fublata eft. Earn , vt ali) Patresfolent, argumente ab Euchariftia dutt«

l Leo confirmât. Eft enim Euchariftia veri, no» ’ fiôi corporis facramentum. Qui ergo ad fl' cram menfam accedunt , iis nefas eft de veri' tare corpôris amp;nbsp;fanguinis Chrifti dubitart' Cùm ergo fide Chriftum credamus corpus vr* runrhabuifle, hoc ipfum corpus, id eft , huiu’ cofporis facramentum ore fumimus. Quod«quot; nim ore accipimus, illud eft myftice ac facri* mentalitcr, quod credimus, vt fi contra illii* corporis veritatem difputarc volumus , cuii’ verum viuiimque facramentum ab ipfo Chri^^ jnftituttim ore npftro fumimus, Amen fruftt^ rcfpondcamus.

DatnafcenHi hb.^ca.x^.defide orthode^-^^' nis amp;nbsp;vinum trânfinutatur.Et fecit hocfuu*” corpus amp;nbsp;fanguincm.Non eft figura panis^ vinu'm corporis amp;nbsp;fanguinis Chnfti.Abü'^' nim hoc. Theophylaitus in cap. zi. Luc. P»®** qui à nobis in niyftcriis manducatur fl*’,*' cft.tantùm figura quædam carnis Dotni®'’ fedipfa caro Domini. Transforraatur en*®' arcani» verbis panisillc, amp;c.

WHITAKERVS, 3»' De Damafeeno ac Theophylaftoj duos poftremos adducis, parum cettè

I IBER II . ti7 (um. Nam amp;nbsp;recétcs admodûfunt,amp; temporum fuorutn erroribus ac coriuptclis laborant. Qua-rcdabis mihi veniam, fi iftorum authoritatein non magni æftimem. Quando enim antiquos teftes euocamus, amp;nbsp;vetuftatis monimenta con-(ulimiis, horum nulla ratio habenda eft, qui ptatftantes illos prifcat Ecclefiï I’atrcs magno fane interuallo feqiiuti funt. Nec tarnen difficile mihi effet, horum dióta commodè inter-pretari, fi id neceffaiium exiftimarem. DamaC. cenus enim cum panera amp;nbsp;vinum figuram effe negat, id intelligit, quod Theophylaftus di-fertè pofuit : non effe tantum figuram , quod û pfum a nobis femper affirmatur.

Tofftm e^uidetn hù pairum tffiimaniii infi. adiiitigert alia. Sed plurthm htt: non a-t ^ütn pótiitt 'Ut ru fidem Itberes urgthó. ^fci tgo C^mpiani nomme , ijùod po^tula^i^^ “^itiJJimijue à te meo iure poiiulo, vî ijuod Pu-credtderunt credaè tjuod docuerunt da~ ç^inejuo üli honore Euchariß:iam habue-runthabeae: ßc ßdejn prdtflttam prmclari hbo' robu.

ralitatî tiix præfcribis, necfimulvniuerfam fup' pelleitilem exponis.Sed tarnen nondum nieo de-fiderio fatisfetifti, fine hxc tua fit nimiæ parfimO' nix,fiue mea importunât cuiufdam auiditaxis ciil' pa. Nam à te iamdiidum alia expeiftabam, amp;nbsp;hüf’-mihi longé priùs (uppetebant, qiiàm veldet^ quicquam, vel deCampiano ipl’o audieram. NO' tim ergo nie tibi aliquid debere exiftiines , à qu® film niillo beneficio affcôtus ; tu pracfta quod pf' fliilo, ego quod piomifi perl'oluam. Agimiis lt;1^ fcnfu verborum, H oc corpus rneMm-, quem figuratumjtu proprium elfe contendis; Alfers.lU' tem magnani teflimoniorum multitudinem, qu'' bus nihil mini'is euincitur , quàm quod. demon' ftrare inftituifti, quemadmo lum fi ante nefci«' ras, mine faltem plané perfpicis. Ne verb putt’ ingratum elfe me hominem, qui tuam libéralité' tem contemnam, alio te dono reniunerabo,amp; gt;1' lis Patrum teftinionis tuis , quibus tranlfubftan' tiatiotiem probate fruftra conatus es, argument vera atque nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;referam , qux fententia^

verborum figiiratain elfe doceant, tuâmq; Tranl-fubftantiationis Chimacram explodant. Vtacaü-tem dialedicis fyllogifmorum formis, vt breéW’ fit,atque illuftriororatio.

. Quod ChrHf us difcipulos fuos edere ac bibe-re iuffit, id illi proculdubio ederunt ac biberiinP at panem amp;c vinum illos edere ac biberc iulfu cùm diceret, Edtre, hthite ergo illi panem amp;V1' num ederunt ac biberunt, atque itapcrconfc' quens verba hæc figuratc intelligenda funt, 3^ ■Tranirubftâtiatio excluditur. Alfumptio raanift-fta eft, quia quando Chriftus dixit. Edite, bibitci nondum verba confecrationis, quæ illi vocanti pronunciata fuerant.

necefTc eft paicm remanere : at Paulus pan cm iCot.io.i«. ait poft confecrationem frangi,eiimque efl'e com-miinioneni corporis Chrifti : ergo poftconfecra- C ùk’mA tionein panis remanet.

Si quanJo Chriftus ait, hoc eft corpus meum, j. panem in corpus fuû tranflubftantiauitjtum Paulus ciim (licit,VOS ertis corpusChrifti,ipfos homi- i.Cor.it- 27.. nes in Chriftii tranffubftantiauit, cùm mulct) ma-gis hominesxquum eft in Chriftii mutari, qtiàra panem : atconlequésabfurJû,ergo S: anteceJes.

Sifumimiis in cœna corpus illud Chtifti,quod 4* in Virginis vtero concepcum äi fiarmatum fuit, quetnaJmodu ifti docent, turn Chrifti corpusli-mul ex fiibftantia viiginisamp;ex natura panis fa-ftum eft , quia corpus hoc quod in cœna accipi-nius, ex pane fit vi Tranftubftantiationis ; at con-ftquens blafphemum, ergo etiam antecedens.

Corpus Chrifti, quodfumimus in cœna, fit exs* pane,corpus Chrifti quod fumimus in cœna eru-cifixum amp;nbsp;mortuii eft : ergo corpus Chrifti quod ctucifixiuT) 8f mortuum eft fit ex pane, quo nihil abftirdius dici pcrceft.

Quifquis corpus Chrifti cornedit, is ChriftiS-tfuoque fpiritum percipit, quia Chriftus non dif-fnluitur, nec à corpore fpiritus Chrifti feparatur: Qnifquis ad cœnam accedit, corpus Chrifti com-edit, fl panis in corpus Chrifti tranlTubftantia-tur ; quifquis igitur ad cœnam accedit, Chrifti Ipiritum accipit, amp;nbsp;per confequens perire nullus poteft,qui cœnæ femel particeps fuerit.

Qui proprietäres corporis t.hrifti euertunt,7. ij corpus ipfum Chrifti deftrufit; qui Chrifti corpus in cœnacollocât, amp;nbsp;tealiter adeife ftatuunt, ij proprietäres veri corporis rollut: ergo qui corpus Chrifti realiter in fymbolis includunt ij corporis Chrifti veritatem euertunt, amp;: Chrifto nul-

8. Qui duas contradidorias propofitiones fimu* ' cfTe veras affirmant, iis nullo modo credenduirt eft, cùm id nacurææcerna lex nunquam patiatuf! qui vnum amp;■ idem Chrifti corpus iïmul effe vcriS humani corporis proprietatibus ac dimenfioni-bus amp;nbsp;praeditum 8c priuatum confitentur, quod Tranffiibftantiatores faciunc, ii contradidorii^ duas fimul veras efleftacuunt ; horum igitur fep' tentia prorfus repudianda eft.

J, Si Chrifti corpus propriè à nobis in cœna fu' mitur, turn Chrifti corpus propriè etiam ttadi' tur,nam Chriftus M,hoceßcorpusmeurn,^uod})fgt; J Dobistradstur.àt Confequens impium eft,igitur2^ j a.ntecedens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Si panis propriè in corpus Chrifti tranflîib' ftantiatut] turn etiam in fanguinem conuertituf) ! amp;nbsp;fimiliter vinum non modo in fanguinem j etiam in corpus miitatur, quia nec corpus linf fanguine,nec fanguis fine corpore effe poteft : hoc valde abfurdum eft, nam turn altera fpecits fufficeret non tantum populo, fed ipfis etiam ft' crificis , 8c qui vtramque fumeret, bis Chriftunt comederet; ergo nulla eft propria 8c naturaH* tranflubftantiatio.

Ilquot; Si panis in corpus Chrifti tranlTubftantiatuf) amp;nbsp;ore noftro corpus Chrifti fumitur, turn melii^ cum corporibus noftris , quàm cum animis agi' tur, quia tic corpora noftra polfünt Chrifti corpus re^Zaferpercipere , animi non polfunt, cùin fpiritüs lint,8c corpora fpiritibus mifceri ncque-ant: at hoc infulfum eft,ergo illud.

II. Si Chriftus fuumipfius proprium corpus difci-pulis tradiditjtum idem corpus ab eodem corpore tradebatur, 8c idé corpus ab eodem cdebatur: ât hoc nullo modo fieri poteft,ergo nec illud.

si corpus Chrifti fit ex pane, tum hoc corpus, iJ-vçl in noftra corpora conuercicur, vel in nihilum . recidit,vel in caelû auolat; at neque in noftra cor- quot;nbsp;pora conuertitur , tum enim nos in vnam cuni Chrifto hypoftafin coalefcimiis, neque in nihilum abit, hoc enim horrendum eftdc Chrifti Corpore cogitare,neque in cælum remigrat,quan doquidem in cælo ante fuit,ergo panis in corpus Chrifti minime tranlTubftantiatur.

Aut panis natura remanet, aut accidentia fine 14* fubiedto fubfiftere,amp; noftra corpora nutrirepof-fuiit : vtrumque ^JûvA^Jlv eft:ergo panis remanet.

Cum Chrifti corpore 8c fangiiine rmllum mif-ceri venenum poteft ; cum his corporibus qu» in cœna fumûtur mifceri venena polTunt, qucmad-tnodum experientia docuit : hïc ergo non funt ipfiim Chrifti'naturale corpus 8c fanguis. Quid alia perfequar innumera contra tranfl'ubftat\tia-tionem argumenta, quoru fingula ccrtè demon-ftrationis vim habét?Nec ifta à tuis refutata iam-pridé fuifle refponderis,qux nullus ynquâ TrarÆ fubftantiator vcra folidâque refponfione diluit.

Quantf^intfuis)reüins Augufiinus, Scrîptu-rarmn authoritatibus , non quorumcunquc propriis, fed vtriufque cô-munibus tcftibus, rescum re, caufa cumcauCr, ratio cum ra-tione concerter.Harum nos iudicîo, non veftro Rare volumus. bic inerte, ^nam ridicuti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;citM ? Qwfiriptu ~

tam cemmuntm ejftverttatis teßem voUtit^tu iu-di'ttm. Augttßtw ctrte nimmi vne/uam dubtHta

fuit Rof»ani po^ttfîcts indicium fupremum in tef-ris effe tribunult adquod omnes de rebgtontcon-tràuerfiA fir.iremur, Clanjfim 'e entm pronunciat^ Ade/cht.tdis adncrfusDonattfiasaduerfas Pt‘ lagiurn ac Ctlefltrfum Innocent^ Zozimfen-fentia nullam in terris altam ejfe expePlandsß (enfuit.Sedvt ad locum relpondeam'.cum hareti' Ces cerner et ^pofielica fedis tribunal^ amp;nbsp;Condlij iceni ludicium dechnare, (Iriam ad/cripturtiSi iam ad j4riminenfemprouocarejÿnodum-, nonrc cufauitfir.ipjiniKSmîtesijuibus vclient aduet armts certare.

quot; ’41 Inept'e (.incluis')ridtcu/è^ugußinumCf #ilt;«».-quamobtem Diiræe ?fcriptiir.itn Aiiguftinus teftcm efle voluit, ego iudicem facio. Verùml* teftis fcriptura fuerit, quem tandem indicé huic tefti parem inueniemus?Eritncenim fcripturaK' ftisjiudexEcclefia’At iudex tefté authoritatefu-përat.-fîc Ecclefîæ grauior erit,quâ fcripturç fidesgt; amp;nbsp;maius pôdus authoritatis,quod tamé ipfi nunc afRrmare præ pudore defiilHs. Scriptujra Dei vet' bû eft,ac proinde qui fcripturæ iudex elfe vult,gt;s fe Dei ipfius iudicem conftituit,quique fummii® fctipturis dereligioneiudiciû derogabhicDeum de (olio fuo detnidit.Quemadmodum auté Deus non modo tclHs eft,fcd etiam iudex »fie fcriptura,quæ eil Dei verbumac voluntas, teftisfimiil amp;■ iudicis authoritatem obtinet. Et quando Au-Auguft.de guftinus feripturis teftimonium defert, non fibi eonc *b.î- 3»^ homini culquam, fed folisiifdein fctiptuHs cpj). indicium permittit. Sic alibi IcribitAugiillinus, Ilia ein-

Z/?» controtteyßa ludtcem^uarit, iudtcet ergo Chrt~ Am , cat ret mort einsgrofecerit, tpfe dtcat ,Htc ’ efl,tn^utt,fangaü mem lt;^uipro rnultts efj^undetur in remtfjionern peccatorarn. J udtcet fum illo nbsp;nbsp;Apoflo-

nium,fcd etiam indicium ab Auguftino deferri.Et ^i(\\\ü^fcripeuram diainittu mfptratam'i'gt;M-^lt;u o-porterc fcribit, id eft,ßto tttdicto litem tranfige-re,vt apudt^uos inaenta dogmata faerint dmtnif firmontbuicongrua,ijsomnino vertttitis ßtffragtam defiratttr.

Romani verb pontificis iudicium Auguftino fiitnmum in terris tribunal vifum eflenufquam conftat.Numenimæquum elfe cenfes, aut id Auguftino in meutern venifle putas,vt vos pro tribii-nali indices fedeatis,Deus ipfe vobis inferniat, amp;nbsp;teftiinonium vobis iudicantibus ferat?Contrà Au-guftinus.Z)o»jw«3(inquitW/«j/7fr prophetae,dein deperfeioßtm ,pofleaper Apoilolot locattts, etiam firiptaram conatdtt, Canontca nommatur ernt-tientifßmit. aathoritatü. Quid verb fi Donatiftas MeIcniadesjPelagianoSjInnocentius amp;nbsp;Zozimus dainnauit.hoccine pontificistribunal in fummo graducolIocabit?Si femel legitimus aliquis iudex feiitentiam pronunciarit,qnis illam putabit eile repetendam? Ita minime necefte eft , vt eins in terris fupremum tribunal fit, cuius iudicio ftare oportebit.Qubd autem refpondes hçreticos Apo-ftolicae fedis tribunal declinalfejmirum non eft:e-rant enim illis tempovibus harreticorum hoftes Romani pontifices,qui nunc ipfi amp;nbsp;haevetici funr, amp;nbsp;hasreticorum Patroni. Sed Arrianos Augufti-nusnoluit vel pontificum , velconciliorum au-thoritate premere, quanquamfi hoc iudiciü fnif-fet ab ipfo Chrifto in Ecclefia conftitutum,nec il-

AngnCconi. lud hxrctîcî recufare, nee vti Auguftinus aliqn« A^iinJib. meliore, qiiàm eo ,potuiffeCj Quum veró palan» • amp;nbsp;fe in Niceno,amp; haereticum in Ariminéfi Con- , eiliispræiudiciumquæreredeberencgat, nee ft ■ illius gt;nbsp;nee ilium huius authoritate teneri affi^ mat, amp;nbsp;totam eontrouerfiam ad folam fcriptu-ïarum authoritatem traducit, perfpicuum eft Auguftinum Romani pontificis tribunal aut ignorafle, aut per fum-mam contumeliam atque iniuriam con temp-fißc.

BAtholici(lt;«7»lt;«)venri turbulentis aliarum difputationum procellis iaétati in ilîo Ecclefiae portu libc-ter acquicfcunt. ‘Bene hahet^ ^uod Catholicos nos ejfe eet^nofits. Sic .n. maiora tui,tel eß, h^retici omna,Catholicos votare cofueuerunt. oÿMagnum vero nobû crimen tbiicis, ejntd tn£c- , çlefia portu hbenter contjutefcamui ; lt;^uafi aduer^ pishireßum tempelbatesportus ali^uù tutiar »«-ueniri poffit. j4d£ccle/ii nos pertum recipi-mui^vt tjui diluuio régnante in area 2^««ßp re-«/»«»•««f.Ecclefia eft enim, vt elegantç/ftm'e Cy -prianui ferippt, cuius fœtu nafeimur, cuius la-nutrimur, amp;c. De vnit Ecclefia. Sed amp;nbsp;nos^intjuis) Ecclefiamtanquam matrem co-limus.C«r ad tUam ergo no cànpgitûleur lUitu oM thoritatemvos nun^uam defenditisf^rno orniii jua poteliù arte illiiu auihoritatem eleuare fiudetût aieo tjt ne ab horrendts blaCfthemiis interdum vo~ bie temptretis , dum Chriptßonfim fiilli erlarct decipt poffe feeleratipime contendttie.

I te nomen ipfum Catholicîtan-topere deleÛat, Duræe, hînc tibi ' voliiptatem non inuideo;amp;.' tebt uis tuis fpeélrifque pafei,quantum voles , facile quidem patiot-Dici enim vos Catholicos qiii‘1 magnum autpraeclarum habet ,cùin nominuinfit inanis vfurpatio, qiiandores ipfa nomini non re* fpondec ? Niinquam enim mihi venit in menteWj vtvos aliter Catholicos appeU,irem,quàinozzaf!'' qiiéadmodu exanimi ficcoquc ffxeAïT^in qu’ præter oiFa ac nevuos nihil remanet,hominis tarnt nomé tribui folet.Noli ergo de tiiulis /oviiuwt gloriari, aut ipfam Ecclefiï Caiholicx polTefsio-nem ad inane vacuiiinque nomen alligare. Catho licus eft non qui pontificiam à:nça.ffidj/ fequitun fed qui Chrifti doitrinam profitetur: h anc fi rétines, Catholicus es-.hanc fi amittis,dici CathoH-CU« pores.efle non potes. Nec vobis vitio verti, quod in Ecclefix portu conquiefceietis, quen» vnicum falutis portum clTe non ignoro-, fed quod Ecclefiæ nomen veftris erroribus prxtexeretis. Qn-indo enirn vos clarifsimis arguraentis amp;nbsp;fai-pturæ teftimoniis conuincimus, veftrâfque innu-meras haerefesac fuperftitiones palàmredargui-tnus,ad extremum cùm omnia deficiunt, Ecclc-fiam iaôtatis,vos Ecclefiam elfe clamatis, amp;nbsp;qiiic-quid abfurdifsimè arque improbifsimè docetiS) Ecclefiæ ementita authoritate defenditis. Quoi! quanquam infirmum eft,tarnen vobis maximè opportunum videtur ad oranem errorum defen-fionem praefidium. Nihil ergo fuit, quamobrem hoc loco Ecclefi« laudes celcbrares , quas elfe fummas

fummas minime profeftó ditbjtamiis ; fed ajiuj eft in vera Chrifti Eccielia verfari, aliiid falfuin fiftumque nomen Ecclelia; veftris cómentis prac-tendere.Quod autem .]uæris,fi nos Ecclefiam co-limus,cut illius nurhoritate num^uam nos defen-damus,rcfpondeo, qui i’cripruraeaiithoritate ni-tuntur , eos Ecclefiæ etiam authoritate defen-di. Quicquid enirnEcclefia authoritatis habet» totuai à fcripturis accepit, vt qui fcriptliras con-fentientes habent,nullam certc authoritatém de-fiderare pofsint.

Eleuari autem à nobisEcclefiç nomen quomod doperfuades? Nimirum falli atque errare pofte Chrifti fponfam affirmamtis, quod tibi blafphe-mum etiam amp;nbsp;fcclerattim videtur. Orator tu qui-dem vehemens es,fed difputator parùm acutus. Num enim Ecclefix authoritatcm eleuat,quiDe,ü effe Ecclefiâ negat? An ij potiùs blafphemiae me-rito accufandi funt,qui Deo ac Cjirifto Ecclefiam exæquant’Etenim falli amp;nbsp;errate nunquam pofte, idfoli Deo tributum eft- Et quanquam Ecclefia eft Chrifti fponfa, tarnen quoufque in terris afpó foperegrinatur.nondumlummam fælicitaté, atque errorum amp;nbsp;peccatorfi immunitatem adepta eft- Cùin autem in rrtultis rebus errare fallique Ecclefia potcft , turn in mortifero errore ad fi-nem perfiftere non poteft.Quid enimPnonne Ec-clefiatHierofolymitana exApoftolis 8c difcipulis Collefta Chrifti vera fponfafuit? Certè aut hanc Chtiftus fponfam,aut nullam habuit.Et taméhçc Chriftifponfa errauit, quum fponfi fui terreftre quoddam regnum fomniaret,amp; poll etiam quum gentium vocationem ignoraret, nifi forte aliis o-mnibus Petrus indoótior erat, quern in ifto erto-rore vetfatum elfe manifeftiim eft. Sed hie amp;nbsp;Petri amp;c omnium error fuit, quàm magnus nihil re-

fcrtjtamen error fuit,amp; certè non minimtis. Ailt crgo lt;loce,qui errant,non errare:aut Chrifti fpofl' fam erroribns quibufdam duci pofle confiterelt;

His(/«7a»7 C4»j/?M?;»«)proprictatibuS dcli-«cant Ecclefiam,quæ penitus ipfam occulat» amp;tanquam Idtam Platonicam fccretis ob-tutibus honiinum pcrpaucoium fubiiciant-T U riefpendes,'E.cc\eüæ proprictatcs illas afcri' biinu$ i quæ vçram Eccicfiæ naturam conti' nent,quægt; û adfunt ) Ecclefiam conftituun'’ amp;nbsp;tolluntjG aüferantur. Addû detnde, Id no^ Tcri Ecclcfiæ proprium cffc iudicamus,''^ verbum Chrifti audiat,amp; confcruct, vtlaff*' mentis intégré purt'que vtatur.Hac re/pofgt;ß^ ttt tendfroi vtßrisfèdatoribtu ejfnnditif. N on ruttijUAm noiii Eccleßa^udrenda ed,/(dhitiilgt;ß ab Eccleßa dtfcerida:Stc enim I[ii.z.Ex'it nouif' jfimis diebus prarparatus mons Domini Not in tenebru vtrjamur.Eocleßa nobüfree f*' ßroL, tflntceJfe.IrenaMi Hb,^ c.4. Quid ft dealiqua modica quællione difceptatioof ta fuiflet, nonnc oportcrct in antiquiffini’® recurrerc Ecclefias? Et Tertulltan. de Quid prædicaucrint Apoftoli,quid illis Cb^ ftus reuelauerit,amp; h'ic præfcribam non alitff probari dcbere,nifi per cafje Ecclcftas, quaS j ipfi Apoftoü condideriint.

i Ecclefix veras propriafquc notas in verbi doärina.öf facramentorum adminiftrationecon-ßitui cum negas,qi)id aiiud facis,quàin Eccleliam extra fcripturas quxris,amp; non Chrifti Ecclefiam» fednefcio quam Synagogam à Chrifto alienam cófeóbrii’Si enim Ecclefia eft Chrifti ouile,Chri-ftique oues Chriftum paßorem fiium audiunr, Chtiftusdurem extraferipturam ones fuas non al-Ioa-loquitur, necefle eft eam effe Chrifti veram Eccle fiaiDjquç Chrifti doèhinam in verbotraditam có-feruat ö;- tuetur. Deinde fi Ecclefia fidelium cactus eft,fides vero nafeitur ex audito verbo; fequi-®’'’™’*”'*^ tur verbum Dei non modo not3m,fcdetiamcau-fam elTe 8c principiü Ecclefiç. Diuiti Abrahamus refpondit, H^d^ent At efen, nbsp;nbsp;Prophet ms:

eor.Qui ergo cxleftem doélrinam expetunt, Iblas fciipturas audire,nihil praeter eam defiderare dc-^ct.Sienim At of en (^prophetM noaMdutt,nefiijui-

lt;lit Apoftolis in mandatis Chriftus, vt genres o-nincs docerent quae ipfe praecepit,ex quo Chrifti doârinâ Ecclefiae notam eße conftat. H«c enim doftrina quam Chriftus Apoftolis tradidit, Apo-ftoli genresdocuerunt, Chriftianorum Ecclefias *b aliis hominum idcictatibus diftinxit. Quare in aa , AftisLucas fcribit Chriftianos in dodrina Apo-ftolorum,8c communicatione, Sx. fraéiione panis, amp;nbsp;precibus perditraffe : in quo vides Apoftolo-rum dodrinam huius Ecclefia; indicem extitif-fe. Paulus ait, In Chri[lo lefuper Euangelutme-

vot genui ; ergo per Euangelium Ecclefii Sc generantur, 8c conferuantur. Eamque ob cau-fam Paulus Ecclcfiam in Apoftolorum Sc pro-£phc.x.2tt4

^hetarum fundamento pofitam efie, illud auteifl fundamentum Chrillo ipfo niti affirmat.Si doèW na Apoftolica ac prophetica eft fundamétum Ec-clefiae, Sic fundamento conuulfo totum xdificiuii’ concidit,qui hanc doólrinam negat elfe nota EC' clefiæ,perinde facit,ac fi xdiScium fine fundamf' to conftituat.Siveró fundamentum totam çdifeU molem fuftinet,tum dodrina Apoftolorü Sf PrO' phetarum Ecclefiam.continetjac conferuat. Cin” ' aiitêm defertio à fide,falfaEque doótrinx profeifi®

i.Tink4'’- falfam Ecclefiam indicetj euincitur verâ Eccle^’ veræ dodlrinç prçdicatiorie comprobari.Regnun' cæloruin Chriftus comparât hominiferne

Vbi ergo hoc fernen diuini vetl” fpargiiur,ibi cælorum regnum amp;nbsp;Domini agran’ efle confiât. Præterea,fi illeefl perfeôtus minift^^’ qui doftrinam lcripturae didicit, eâmquc popi'li’ proponit,tum illam elle veram amp;nbsp;perfettam clefiam efficituv,quia haue eandem dodlrinam cipit ac tuerur.Dominus WiHaceflfMtentm

Dcut.4.lt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oculos populorum : ü ergo ludxos diuin?

fegk obferuatio cunélis populis fapientiores fecit,perfpicimus Dei verbo Ecclefiam illuftriffi'

Ir-næ lib 3 demonflrari.Irenæus egregiè fcripfit,£«lt;2'l(^ cap I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ferMurü Âpeft-olt nobü tr'aiitderuntcolK'

Auguft de guAinusyCinitatem Dei dtcifnui,cutM firtptitïfi‘' ciuit. Dei,ftùefi.S\ fcriptura Ecclefiæ teftis eft, nota efteE*''

'1 feripturam negari non poteft. Et alibi Aü' expoiii.V.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;htainejiie ttmetur Deus

ejl EcrlefiaChnfii. Nufquam autem aut tinief“'^ aut laudatur Deus,nifi vbi Dei verbum prædic^' tur.Et itexün\,Ecclefiam infertpt.urisfianÜii^^^''' ï^ vnit.Ec mcüdebernuiagnofcere,nonin vartjshominuinf'' De ciuit. mord^us optntonthus s^faiEs-,0' dtcîù, tfi“. lib.« ca 5. ^utrere.Et in alio Iqco idem Auguftinus, E

fi^io non à ter ren a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ctHttau tnßitutä tfl,fedpla

gt;ie ctleflem ipfatnßttuucmitatem. Si religio infti-tuitcseleftem ciüitatem,hoc eft Ecclefiam, multö Hugis hacc carfem religio Ecclefiam indicat. ^^Hieiony. in ^\txonymMi,EcclefianoninpariettbM conßßitßed piatua-indogmaturn veritate:Eccleßadgt;t efitTthifidesverÄ ‘ß- Quid diciilluftrius potuit?Et Ambrofius, S»ArabroCin ettEcclefia, cfUAfidem re/puat^nec Apoßohcit

, frtthcationisfnndamitapo/Jtäeat,deferenda efi. Nn deperfpicuum eft,fide amp;nbsp;Apoftolica prsedicatio-tie Ecclefiam Catholicam ab hæretica internofei. Quae ciiin ita fint,num tenebras fédatoribüs na« ftrisofFundinms,quando ex feripturis agnofei Ec-^^eCiara docemus?/ma(inciuis)»9n his tan^nam no~ ^gt;s ^umnda Ecclefita efl-ßed hsic ipßt ab Eeclefia di-Acute,vt foles.Qualis enimhxctiia ar-gumentatio eft,verbum Dei difeitur in Eeclefia, «fgo verbum Dei non eft nota Ecclefix? Nû enitn fequitur,quia verbum Dei nufquam nifi in Eccle-fia verè annunciatur,amp;’ facramenta pure admini-fttantur,promde his notis Ecclefiam nS efle quat-iendain?Multo melius contra yalet,quia non alibi ^uàm in Eeclefia purus (acramentorum vfus,amp; le gitima verbi praedicatio reperitur, ideirco his in-diciis veram Ecclefiam demonftrari: fi enim Ari-ftotelisphilofophiamnulli nifi Peripatetici profi-tentur;ergo Peripateticos hjec difciplina oftedit, ttqiie ab alias philofophorum fedis diftingoit.

Quodautem Efaias de monte Domini vatici-iiatur,quomodo potes ad caufam tùam accommo dare’Quidfi enim ad montern Domini genres o-tnnes confluent, amp;nbsp;feie ad domum Dei Iacob cö-ferent, vt doceat illos Dominus vias faas? Quis Dei vias in domo Domini difeendas elfe nefcit? Sedquat caufa genres i,mpulit,vt ad hanc Dei do-Jnum cauuenirent?Eam prophera fubiügit, N a?n

Sicne prodtt docirina verbum leliOUjeJerofélf Eiai-ï-J- »»»-f-Sic ex dodrina verbóque lehouae agnofci coli Ecclelîam vides.A' os î/frà(inquis)z« tefsebri^ verfAmur-.Kt verbum Dei,quenia4uiodü prophC'

Di nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rlà.iiÿ.’oS'' ta aic,Z««r«4 eflpedihus no/lris, luxttmert

flro.i^ec iplaEcclefiaaliquid habet lucis aliunde« quàm ex hoc eodemDei vccbo;non eiiiin fua, ! j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliéna Iticc lucet.Irençum amp;nbsp;Tertulliaiiuin fatef^

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad antiquillimas Ecclefias prouocara .• id iplui”

î nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nos eciain facimus,amp;.' veftram Ecclefiam ab ap'’’

ftolica antiquil'fima Ecclefia damnari nnllies ®' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftendiinus. Tu verb non ad illas antiqiias, feiD“

tuam Ronianain recétiffiniam Ecclelîam omniui’’ controuerfiarum difceptationem reuocas. Eft^“' tem confiderandum quales illi hæretici fuerin^ qiios hi Patres Ecclefiæ authoritate premeban'’ nempe eiufmodi,qui feripturas minus curabaH'' Quare hos hxreticos dodiffimi Patres Ecclel'^' rum illarum,qux ab ipfis Apoftolis inftitutxlu^ rant, quxque Apoftolicam dodrinam fîdelidî®' Temper leruauerantjteftimoniis refutarunt.Ve^'* plané alia ratio cA.

^^id eft aUud ex tllù notis Ecdeßaminuesb' ^areitjuam obfcururn per obfci-.rua ejult;tfere'iN‘''^ Eccleß» nottor eß^tjitam verus ßcramento'ur» /^iCT legtttma verbt pradicanojvt infrritulus »v tnuenta nutrtce,oréifue vbenb/u admoto, Im nutriatur nwu^uam tnuemet. St lt;^uis i^us.r»t vobisyeji’ibit- notis doSldnam ßnam à corruptt v à legttimoficramentorum vlii adulcerinumdifctt“ nat,udfcripturMyOptntrjtllumremittetü- £t

altuâfcriptura,^uàfntp/ûm Dei ‘verhü^Ver -ergo ex Verbo triueßtgabtt. extremum effie Sccicßit notiU oporter^det^uibm inter eos\ ^^i omntbtu anteailtsßculisflornermt, etc eos ^ui ^ncviuMnt.)Cvntronerßa nuUa ßt, tjux dar a ßnty ^adeo propria acpeiulhtreiyvt ne ab alta Ecdt' fil* probabdfter vendicari poffint.i}ua tatn abfiùr.

ac phanaiteaßcki efitrjua no vejtrat hat notât fi^* ßinma arrogantta vendteed -.H

3 Ecclefiam Veile ex fcripniris diiudicare i id libi perinde videtur, atque obfcurum per obfçu-, nus quSrcfe. Quafi fcriptura magis oblcura fii; quaraEcclefiajamp; meliiis ex Ecclefia fcriptura wfcriptuta Ecclefia cögnofci poffit.Hoc verb ab-furdum eftjatque ab orrtnifäno veroque iudicio îlienum.Etenim finon in externa hominiim co^-pora,fed iri ipfam Ecclefiæ veram natiiram infpi-•^cte volumuSjfcrjpturam Ecclefia miiltb notiere ätque illuftribrem reperiemus. Scripttira enim Ec ’^lefum procréât,atque efficit,amp; tum demum ali-quidcogriofcimus,quando caufam perfpeäam amp;nbsp;cognitä hahemiis.Deinde Ecclefiæ variæ amp;nbsp;mul-nplices funt,fcriptura confias,ftabilis,amp; fibi fem-pcrfimilis.Poftremo, fi quando fuit de feripturis dubitatum, multo tarnen maiores femper de Ecclefia dubitationes extiterunt. Nam icripturam Canonicam ferè omnes agnofeunt, de Ecclefia interim quifiiones multas, dubiafque conttouer-fias agitant. Hue etiam accedit, quod ferippuifa régulafit,eâque de caufa Canonicç nomen habet: regitlam verb reitiorem'atque cettiorem efle q-portet,quàm quod ad régula exigitur. Ex quibns

144 DE ECCLESIA efticitur Ecclelîam eile Icripnira obfcurioré, non contra,vt tu affirmas,clariorem. Nam quod de nii trice amp;nbsp;infantulo affers, etfi non ncgo verbi ac facramentorum fruäum nufquam nobis præter-quain inEcclefia conftare,quemadmoduin infan-tulus ex niitricis vberibiis pendet, amp;' laóle illo aÜ tiir,quis tarnen non videt teipfuna hoc tiio exeffl-plo palàm reffitari?Si enim vis nutricem qiiaererc, quam notam adhibes,ex qua nutricem agnofcaSi NcSnne hatc ipfa laólis copia nutricem 8c facit, amp;nbsp;tibi indicat ac prcdit ƒ Si quando cacleftem n«' tricem defidcramiis,eam non aliter quam ex diui' no puróque laólis fonteexqiurimus.

Veriim fie fiet,inquis,vtcùm xieram verbi prï' dicationem ac purum facramentoru vfum exferi' ptura quxrimus, feriptura nihil aliud eft quàw verbum Dei,verbû ex verbo inueftigemus. HoC' cine tibi ridiculum videtur verbum ex verbo in-ueftigarefCur tu igitur Ecclefiâ non ex verbo,fe’l ex Ecclefiâ agnofeendâ elfe doces?Si enim EccU' fia poteft ex Ecclefiâ cognofci,quid ni verbû cria exverbo percipi pofte cenfeamub?Sec/»oC4c ßiteiufmodi (inqiiis) effieopomt,de^uibmniter!gt;' rnnes conuenit,çj nbsp;nbsp;nbsp;proprt^ funt,necpoßunt ah

lia Eccleßaprobabiluervendicari-^'äteox,i:i nollra taies funt,veftrx non funt. Nam 8c qux feriptura fit ignotû non eft,8c qui diftentiunt, ex ipfis feo-pturis facile refelluntur, feriptura fie eft Ecclefiæ propria , vt earn nulla nifi veia Etck'fii probabiliter vendicare pofsit.Succefsionem ante Epifeoporum,quam vos Ecclefix fumraam aeprï cipuam notam facitis,8c hxretici multiiaètarî pófsint, Græea Ecclefiâ ab ipfis Apoftoloru® fémporibus duétam retinet. Vtri ergofuccefeioquot; ni,veftrx an Grxcæ credemus ? Q^od autemJiS) qui’fcôta veftras notas nôvendicctj quidhocad reiB

ad rem facit? Quid cnim fi tu,qux mea funt,ven-dices,an ergo mea non erunt mea? Et quanquam hjcietici fcripturas vendicant,id tarnen probabili-ter non faciiinc ,8c ex fcripturis folis non aliter refellûtur.Itaquocûque te verceris nullam aliam Ecclefiæ notamcertiorem,quàm fcriptiiram inue-neris. Auguftinus iKylnfcriprurü didicunM Chrt-finm, tn fcripturis didtCi7nM Ecclefiarn : hMfir '^tu-

cormnuntterrettneamus^^t Chtyfoftomus', feu mnltis modis oftendebatur e]fet Ecdffiet *” Chnriß-i, nuncautem nullo rttodo cognofcitiir nijiper [iftpittras.

, 'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

Chrt^oßndatn irnplfuit terram, pra-fbftateße Pfal,-^. Operuit montes vinbra c-iiJ’jamp;c./ïfej'ffny»»/« cotra LuctfirAnm, in illa ell P^rmanendum Ecclcfia, quæ ab Apoftolis ‘Undata vfquc ad banc diem durât.' lîcubi au-‘^ieriseos qui diciintur Chriftijnon à üomi-noIefuChriftojfed àquoquam alio nuncu-pari)VtpoteMarcionitas,Valcntinianos,Mô-tcnfesjfcito non Ecclefiam Chrifti, fed An-behrifti efleSynagogam, Scc. Et At^gu^itniu Honoratum, Dubitabimusnoscius Ecclc-fiæ condcrc gremio quæ vfquc ad confcflîo-nem generis humani ab ApoftolicafcJe per fucceflîones Epifeoporum fruftra hæreticis circumlatrancibus euhnen authoritatis obti-

nuit?f t Tertuljianus, eam effe veram Eedtß^'^ oßendtc, tjuæ intiqüior cft. Htnc tUe htreticd Quis’eflis VOS? Vndc S( quando veni' ftis? Vbi tarn liiilatuiftis Iraneuntre^' r«m, ^uiai v^erum Ecilefiam innen:tganddm aitam iuuenit notarn cert^orern cjuam per^etii^’'* EprfcopörumßtcCejftontm ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E’tncentm»'^

j^ocjaod fcmper , quod vbique , quod apU« omncs fait,f)oe ejfe Cathobcurn docet.

4 Vnicam hanc iftar omniumEcclefiæ notant efle dicis.vt fïc Catholica : in quo quis non videt quàm te vel impcritum, vel obliuiofum oftenda^’ Qu^aerimus enim de Ecclcfix Catholicç notisïtt* CatholicæEccIefiæ notam facis, vt fit Catholic^' Die ergo nobis, Duiace,vtrum borum notius fo Catholica Ecclefia,an Catholica Ecclcfia?Vt veri Ecclefia fit etiam Catholica concedimus , ver'lm non modó de vniuerfali Ecclefia, fed de finguü^ etiam Ecclefiis difputamus.Id enitn agiturvtqiia iudicio conftet hunc particularem Chriftianotn coetum efle vera ChriftiEcclefiam intelbgafflus-Num autem vera non erit, nifi toto terraruni ot-be fufa fuerit?Sic tuam notam, quæ fingulis Eccis fiis minime conuenit, parum appofitaatqueapW elfe perfpicis. Scriptura verb turn Catholica,tuffl particulate quamque Ecclefia declarat atquedc-monftrat. Turn Ecclefiæ vera atque eflentialis no ta eiufmodi elfe debet,vc omnium temporum En clefiæ conueniat. At verb Ecclefia ante Chriftuni non fuit Catholica.Sed vt tibi de tua nota relpoil deam,dico noftras Ecclefias membra elfe Catho* licat Ecclefiæ, quam Chriftus leuit ac fundauit, quï'

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;USE R IIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147

qBxque deinceps terram impleuit. Hic îam tuas vires experiri cupio. Sed tu impetuni omnem J

it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sin hanc Catholicam elTeEcclefiam

contendis,audi quid feqiiatur J Qfiareperrtffnnr-Veci.. nticeriof eMSyodeo vt carpant earn omnes trAnfcun-

j Ifhvtßfffodiat earn poreus Jyluelhis, Animäfd-p'e'hdepa/cateaml Patere ergoCatholicaniEc-clcfiam,qiiæ terrain implcuit , amp;nbsp;montes vmbra

, fua contexit,perrumpi, amp;nbsp;diripi, amp;r miferè vafta-tipode. Hieronymus veró quantam tibi amp;nbsp;tuis plagam inHtxerit, fi'non fentis , fenfum certe o-

il tichriftij vbi ij quidicunturChrifti, abalioquo-ii quam nuncupantur, quid tandem de tua Eccle/ia 11 nbsp;nbsp;ftatuemusjvbitammultael'unt Benediftinorumj

Il ftrojfeJ ^ieronymi teftimonio. Ad rem quod at-iS tinetjfateor in ea femper Ecclefia permanendilni* o efle,qux ab Apoftolis fiindata ad hanc diein dull rauit.Sed quis non videtaliam illius , huius tem-i. porisaliam eiFc jationem? Nam noli exiftima-

{ ab Apoftolis fundatam. Nihil eorum quæ nunc i Komae vifuntur, Apoftoli fundarunt,non templa. j non altaria,non Cathedra, non vaticanum, non

0 quam. Idem Auguftino refponderi poteft inant c lila fuccefsio vete Apoftolica luit, velha nihil mi o nùs. De Tertulliano arque Irenacopriùs refpon-(li,quanturn ad hune etiam locum fufiieiat. Si veto id Catholicum e ft, quod femper,quod vbique,

■gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cL iiij-

quod apud omnes fuir, qiiemadmodum Vincetiu*^ tradie, nihil Veftrum Catholicum eritjld enim vf' rè ac libéré profiteor,nullam pontificiç religion^ partem femper amp;■ vbique in Ecclefia receptain c*' ■ ft,Si nunc in medium eiufmodi aliquid adduXf' ris,quale hoc modo Catholicum efle conftet j pc viceris.Scd hie tibi femper aqua hatiebit.

Ifta(ft7«fef)verbum Dei niminim,amp; fac^' menta Ecelcfiam in clarifriina,amp; quafi racfi-diana luceconftituunt. Qjùdergo eflejuai annu veflram in tenebrie latutfle Sccte^am dfà' - tK? ^uidjibi vult ^Modmax

LUnæ linftilis, nunc tota lucet foils radiis in' cenfa,nunc lun.inis magna parte priuafJft nunc lumen omnino nullu m oHcndit?

tandem eß ijuodais', Acabo dominante vlqiit adeo fuit Ecclcfiç Ifraè’liticæ afpeâus obfcU' ritste infufcatus,vtEtias neminem praeter ft relidum efle quercretur?EZ;4^ non de vniuetf Synagagafld de regno tantum Ifraeltttco in ipflturn agebjt,lo^uebatttr.Adda rmrum noneff ßtn regno Antichrflt mtra eflet ßlitudo, no quin multa; Chiliades amp;nbsp;myriades fandorum m-manferint./7«if anigmati expltcando Ot^ pnm ^tlitjttem juarendnm tenflo.

Quid ills fibi inepts argutis volunt?Quen qiiam patas pofle tarn exilibiis captionum pri®’'

giisfalli? Verbum amp;nbsp;facramenta Ecclefiam in luce clarifsima confticuüc,quia funt Ecclelîæ pro-prietates , veramque Ecclefiam ab adul-terinadillingiiunt.Non tarnen eft neceflevtquç-cunqiie Ecclefia verbo ac facramentis fruitutjea-dem moxtam clara fit, vt hominumafpeftum nó magis quam fol tempore meridiano lateat. Verum vtqui oculoshabentlucentemfolem videre pofliint, fic qui intus exei non funt, exhisnotis Ecclefiam agnofeunt. Noftra verb Ecclefia nun-quam fic latuit, quin earn pontifex tuus fenferit, nifi forte vmbixerant ,quas ille tamultisfeculis perfequutus eft.EccIefiä verbLunxab Auguftino côparatâ elfe opinor,non negabis.Sicut ergo Luna non femperlumine plena eft, fic etiä Ecclefia , interdum in magna obfeuritate verfatiir, non vt nulk fit,fed vt paru fit gloviofa.Sic alibi Augufti-luna,(^Epi,!«, filobfcurabunr,(^ lunanondabitlumen fumn, (x ßelli cadent de colo(ßr •virtutes calorum commoue-lgt;Mar,Eccleßa nonapparebitdmptis tuneferfetjuu-ftribusvltra modamjlenientthHS. lam ergo me do-ceasvelim, quemadmodum Ecclefia Sc femper fplcndere,vt VOS conteditis, amp;nbsp;tarnen aliquando non apparere pofsit.Eliam autem ais de regno tâ-tum irraelitico,in quo tum agebat, loquutü efte: Sttamen eo tempore Elias non in regno Ifraeliti-i.Reg.i».»• co, Vt tu putas,(ed in monte Dei Horebo agebat. Verum efto, vtde Ecclefi?lfraelitica loqnutum Eliam effe fateamur: tarnen ex hoc Elix exemple, quod volumus, efficitur. Quod enim in ill a Ecclefia contingit, vt boni nulli apparerent, S: multi tarnen laterent, fic in aliis etiam tempori-bus arque ^clefiis vfuuenire poteft,vt quäquam aut nullus aut perexiguus piorum numerus vide-tur effe celiquusjDeus tarnen occultam quandam

fidelinm multitudinem confertiet.Arque in Rune finem hoe ipfum reftimoniuin Paulus adhibet. Define ergo nobis latebras exprobare. Si enim in angufto itlo Ifraelitarum regno feptetn milH^ pion'i rernanferint, quorö nullus Eliæ noms eratj dubium nóeft Deum fibi jn orbe Chriftianoma-iorem hifce multis feculis régnante Antichrifto multitudinem referuaife. Nunc igitur quid OC' dipo opus eft? Quaero enim,Etatne piorum eo té-pore,qi’o hare Elias cÔqueflus eft.folitudo an nó? Si non erat,fine caufa queftus eft Eliasifi fuit,tum vides,amp; piorum folitudinem fuiffe , tainen;(lt;' nonnullas incolumes remanfiife.

HetiA extmplo ad Hieroßfymitana Ecclf fit fiatnm defeendù tempert Chrtjh de^uotilf t/aldi (itbtdtter tjuarerfutderuAWi ergo Ecd^' fiafuitnc , Campiane, vera Ecckiia an non fuit ? Si fuit, Chriftuin ergo vera Eçclefi^Q-dit, amp;nbsp;morte dignu m iudtcauit. Si non fuit, vbi tandem amp;nbsp;quæ fuit ? ,Quid tnirumß frSlt;^ Ttra fidtt iablura Dei Eccltfia «J[e defitüt^is •vtrbo dicam : In Chrißo fint qt in ^oßolis y iSis etiat»Ihdiis, tjiti inutneibtH {vt quot;Thtelegi bquot; qttMntur}ad(sentiu Chnlti igntrnntM Itd/orabanb vera eccleßa eo temporeßtit.

Vtciinqueegotibi videor de Hierololymi-tana Ecclefia non fatis fubtiliter quxfiui/Te, tu cetté

ttrtè ad quæftionem parùm fubtiliter 8: appofitc fefpondes. Ecclefiam illam fateris fidei iaéturam fccifle , ac proinde Dci Ecclefiam efTç defiifle : in ^uotibi ipfi viiliius incaiitiis infligis. Si enim vc-fîs Ecclefiï proprietates amific,quando iaiiuram Sdeifecit, eft igitut fides veraamp; neceflaria Ec-defiæ nota,qtiod tu nullo modo côcedis. lain ve-^0 fi Ecclefia in Scribis, Pharifaeis , Sacerdotibtis, populôqüé ludaico cum his confenciente non feitjfiicceflionis tuæ filum, à quo Ecclefiæ Ratum Pctpetuo pendeve contendis, abruptum plané fuiflc confiât. Sed fuit (inquis ) Ecclefia in Chri-*^0, in Apoftolis. Ita efi neceffeDuræe : verùm quod ex eo feqiiitur non explicas. Si enim in légitima fucceflione Ecclefîæ ab ipfo Domino in-ftituta fieri potuit,vt vera Ecclefia apud eos mini-gt;»è extaret,qiii locum, nomen, dignitatem,orna-'»enta Ecclefiæ ampliflîma habebant, ad paucos liomines ab ifio corpore quodammodo reuulfos Pertinerec, cercum efi Ecclefiam non femper in 'nultitudine afpeftabili, amp;nbsp;externa hominiim fiicceffionc quxrendam effe, fed nonnunquam in obfcuris locis amp;nbsp;fumma in frequctia ac folitudi-neverfari. Primùmenim quam multi funt, qui Chtiftum natum agnofcunt ? Pafiores paiici, Sy-mcon, Anna, Zacharias, Elizabet, Iofephus,Ma-tia.Exiguus fané numerus. Deinde docentem pa-Um Chrifium quàm pauci fequuntur ? Poftremb' pendentem in cruce Chrifium quotufquifq; non deferit ? Si turn in paucifsimis negas ecclefiam latuifre,illâ ergo nobis ofiéde. Mariâ,opinor,pro-feres, amp;nbsp;loannem, Apofiolos, qui tarnen metu diffugerant, fequeinlatebtas abdidcrant.Euoca nunc, amp;nbsp;nobis demonfira gloriofam illam cele-brémqueEcclefiam,pr3e qua nofiraruecclcfiartim paucitasfordcfcat. Si turn fuit Ecclefia vifibilis.

nollra Ecclefia nunquam certè fuit non Vifibilislt; Nullum enim mundi feculumfuit, in quo no» multo frequentiorcs quàm hi pontificios errorcs refpuerintjièfe ab Ecclefia Romana difiunxerint) Chriftum pure colueiint. Quod aucem de ludxis fubiungis tumnabth ignorantm laborantibus, iJ tuam inuincibilem ignorantiam oftendit.Sienim fuit Chrifti Ecclefia in ludaeisiisjquorum erat iæ uincibilis ignorâtiajidcftjqui non modo Chtilli* non norunt, fed ne nofle quidem potueruntjtuw multo magis in gentibus FuifTe Ecclefiam Chriß* amp;nbsp;eo tempore, amp;nbsp;nunc etiam c«infequetur,qui* ludæorum nulh elfe tam defperataSc inuiéhi' gnorantiapotuit,quam non Gentium ignorant^ longe fuperet. Et quis te hîc iterum pugnantiâ loqui non animaduertit ? Qui enim contra latentem Chrifti Ecclefiam difputas, earn tarnen ibi quærendaun elfe ftatuis , vbi Chriftus penitus ignoratur. Si enim apud eos aliqiia eft Ecclefin Chrifti, qui Chriftum»««t««tóeer'' vt Theologi loquuntur) ignorant, latcat certè omnino cil îiccefle.

Sf/i noMo nor rurfiu ariete ijuatis. Si hoc Hif ‘ fofolymitanas ecclcfiæ contingfrcpotuit,no video quo minùs Romana Ecclefia etfi nomen Ecclefiæ retincat,corpus tamen iamdn-dum amiferit. ^^afivero tdemde ChriHiEt' ck/ia, ifnodde ludaorum fynagogaiudicturntfi debeat, cum Prepheta Chrtîîi ecclefiam null» 'vir^ tempore tntertturam clariffime vattcinn» fint.Sfit. 59. Hoc fœdus meum cum iis dicit

Dominus, amp;c. Zfrewi.p.Eccc dies venict,di-cit Dominus,'amp;C. Sz.ech.'!)']. Percutiam cum illis fœdus pacis,ôfc.Sfi/ lt;]utd Propbettsitanto' cum Chrt-Pus ipfe tarn dtfertis verbu dixerift Eccecgo vobifcum fum omnibus diebus vf~ 4''c ad confummationem {ccaïi.tjd^utth.'vlt. *crurfum, Super hanc Petram ædificabo cc-clefiam mcam , amp;nbsp;portx inferi non prxualc-bunt aduerfuscam. Exejuihut nuUovn^uam timpore tnurituram ecclefiam confiât.

I 1 Quod Hierofolymitan» contigit fynago-j gæ, id in Chrifti ecclefiam cadere poflc negasii J Quid ita veto? Nonane enim ilia Dei, Ch'riftique ’ ecclefiafuit, nónne illam Dominus ampliffimis ; beneficiis, 8r maximis ornamentisafFecit? Quid ' lt;rgo hui« accidit quod cuiuis accidere nequeat?

At Chrifti ecclefiam Propheta: nunquam intcri-' tiiiam prædixerunt.Refpondeojhxcjquç comme-' inorasjDei promiffa ad eleótorum ecclefiam per-, tinent,pontificiamnonattingunt,cuinihilvn-quam Dominus promifit. Ecclefiäfuam Chriftus niinquâ deleri patietur; fed aliud eft deleri atque interire, aliud ad tempus latere, nee palam abo-’ , mnibus agnofei. Latere ecclefia poteft, extingui ’ j non poteft. Incolumem fore aliquam femper ec-■ I clefiam Dominus promifit, illuftrem femper amp;nbsp;■ i valdc confpicuam fore nunquam affirmauit. Et ■ ! quatpoifiint ampliora cogitari promiifa, quàm 11 quæ Ifraèlivicæ ecclefiat, quam tu fynagogam vo-, , cas, faóla legimus ? Sic Propheta Dauid , Ekgit j nbsp;nbsp;nbsp;le^xuaSi»n(m,expetiMtprohabn(itio.nefuadicenSt

hac efl rebutes me a vßjue infempiternum, hichÀ^i’ taturusfttm. Et ûint in Prophetis huiiifmodi iH' numera vaticinia. Nunc Deo litem ( fiplacet)!'’' tencie,vt promilloriim, quibus le Sioni alligauit’ j fidem liberet. Sanè veto , fi quid vnqiiam Roin^| taie promififlet,nullus impórtunitatis veftrz n«’' dusextitiflet. Scd forfan Chrifti clariora ac H*' Matth.îJ. miora promiffa funt.Chviftus enim fe cutn ccclï' fia fua futurum omnibus diebus ad mundifineiquot; pollicitus eft. Sic ergo difputas, Erit cum Eccl^' fia fuaChriftus omnibus diebus quoufque muB' dus perftiterit,ergo Ecclefia Chrifti niinquam U' tebit,nec vnquam ad paucos redigetur? Quom®' do hæc tandem nexa funt ? Quafi non idem CM*' ftus ibi fe futurum, vbLduo aut tres in ipfius no-Mittuiio. minecongregantur,ctiampromifit? At conttä

Ecclefîam portât inferorum nunquam Valebunt* quafi contra veterem Ecclefiamhæ portât valu^' rint J in qua tarnen ftepiùs pauciflîmos fuifle ne ipfe dubitas. Non ergo fequitur,contra Ecclf' fiam portas inferorum valuiflcj fif api non oniD^* perpetud florentcm afpiciUnq

efl frigtdo iüo perfltgio elfli peflelpera^ veram quidem (p- Catholicam Chv Ec c le fi am de fleer e nonpoJfleyRamanampoffe-i'*^ in nullam flâne altarn£aiholtclt;t EcclefiA ne^ fp- ejuaeun^ue de Chrtilt Scclefia Prophète ffi' dixerune,quàmtn Romandconuenirepo/fititlR}' mand ver 0 nuncupamu-s Secte fia,no earn mA vrbii mœnibm cingitur,ßd cjua per vniuefli’^ »rbem difiufi Romano ponttfici tanguant

‘. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vi(^'

Vicario a^haret.^^d m zero pro Luthero rtfpeti dtoi audimus. Lu th er uni Romana damnauit tccle(ia,itlfónc hSreticus Luthcrus?AtChri ftum Hicrofolymitana damnauit. Toltrari vtcttntjttt pojfet RomanA Eccltfitt Synagoge /‘•^iacontentio, fed ^uod Lutheruw cum Chrtjfo comparai gt;nbsp;omnes profeEli modeßtA cf raiienis li~ fnttci exudtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, . ,

J Etfi calidus fatis es, multo tarnen adhue, magis incalefcas oportet, priufquàm nobis Ca-'holicam ccclefiam eandem elfe ac Romanam perfuaferis. Siccineenimnos defipere putas, vc lt;luantmn àCatholicoRomanum difcrepet, nc-ftiamus ? Cur obfecro Romana ecclefia magis fit Catholica, quàm Antiochena,AlexandrinajCon ftantinopolitana,denique quant quacuis alia? Ca-dete enim in nullam ecclefiam praeterquam Ro-•nanamjquseolimProphetx de Chrifti ecclefia ptædixerunt, tam falfum eft, quàm in earn con-Ucnire omnia, quxcunque de Antichriftifynago-gä Spiritusfanftus prinunciauit,veriflîmû. Tum quod Romanam ecclefiam non illam tantum niincupas, qux vrbis mœnibus circunfcribiti», fed qux pontifici Romano paretiquid aliud facis, quamfomnias? Verùm, annon çtiam quxdam Romx fit particularis Romana Ecclefia, abste fcirc cupio. Quomodo autem illam Romanam • ab altera Romana diftinguis ? Et quis eft huius particularis Romans Ecclefix Epifcopus? Si pontifex fummus, turn ille eft amp;c particularis Epi-fcopus,amp;vniuetfalis. Vndefit, vtdurofimul

amp; particularîs,amp; vniuerfalis Epifcopus efte vuIg niillum omnino Epifcopi officium faciat j amp;nbsp;pro Epifcopo vniuerfalijMonarcham fe nobis vniuer-fâlem præbeat. De capiteEcclefiæ quodnarrasj nimis iamdudum fruftrà dècantatnm eft.

Magnum veto proculdübio amp;nbsp;intolerandum in eo icelus admifijquod cum Chrifto Luthetutn .cojnparaUi. Dico cnimj fiChriftus ab Ecclefia HieroÇalymitana amp;nbsp;excommUnicatus,8e damna-tus, amp;nbsp;tandem trucidatus , tarnen hæreticus non fuit J Lutherumnon proinde hæreticum fuifo quia ilium Romana Ecclefia damnauit. Quain tu hîc modeftiam, aut rationem defideras ? quafifé Chrifti exemplo defcndere, aut modeftia careati aut ratione*

Paulus(lt;«^«njantcquain Chriftus adiudi' ctum venerit, àres-etojoy futurâ prædixit, quant Patres antiqiiilfnni de rcligione atque Ecclefia intelligunt» Ntt tu eg^egius es Pattlt terpres. venertt 'imça.aiA, id eß^wß Sccbßit fitertt antrum ffelunealatrenum. Cutusinttf-pretastonis authores, tu tjutdemeffe patres diiis-Ver 'um ne te htc pluùbus dettneam, patres prttff £le apud Paulumvel i/4rttichrtßnmspfungt;, t'tl certè à quot;P^mano irnperso deßtltonem tntellexe-runt.^Msd ne tuus ^utdem Calutnus filcntio pttt* tertjtytn cernmentar.in kunc locum.

luncam latronuni appellauitj in quo vides verain Ecclefîam pofle inlatronnm fpeluncam degene- ■ rare. Id fi illiEccIefiae contigit, qium Dominus tarn vnicè amauit,amp; tarn multis beneficiis, orna-mentis,prómiffis cumulauit, quid habet Romana Ecclefia, quod illam àfimili mutatiône perpetuó defendat? Omnino quidem nihil. Nampoffein nouaEcclefiatale aliquid contingere , ex eo ( vt dixi)manifeftum eft,quod Paulus futuramin Ec-tlefia Sjnsttojou' prædixerit. Nunc tuam nobis mi-, tificam interpretandi folertiam ortende,quando-quidem meam interpretationem rides; Si Chrirti Ecclefia potert in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incidere , exEcclefia

Chrirti latronum fpeluncam fieri porte confiât: at illud futurum Spiritus fandus præmonrtrauiti quare amp;nbsp;hoc futurum etiamfcquitur. Quod tarnen de veta Ecclefia cógitandum non eft, fed dé externa Ecclefix larua, qux inanemEcclefix fuc-tefliónetri,8c nominiS vfurpationem retinet,qucz admodum in Hietofoly mitanaEcclefia vfuueniffe accepimus. lllam autem Pauti 'inçatna» de Ecclefia Screligione ab antiquiffimis patribus intelli-gi nemo ignorât. Cyrillus Hierofolymitanus,cui cyril.Citèç, tu valdemultum tribuis , de reétx fideiàroçixinçt n. palaminterpretacur.Sic Chryfoftomus.fic Oecu-menius, ficmulti alij, fic deniq; reçétes illi veftri

/ Remenfcs Theologi, fi modo ita vifum fuerit Ecclefix. lam ergo fifutura eft in Ecclefia fideiac teligionis tanta 'amp;Beonnx , quantum Apoftolus prxdicit, vt Ahtichriftus Dei templüm occuper, atq; vtipfipontifici) fufpica'tuf, Romx fedcatde-pulfopontiftce,8c veramEçclefiamvallet,8c ver bi ac factamentotum adminifttition€ p'rohibeat, ScKcclefiam in latebras cogat, quid tantoperè luccmEcclefix veftrç iaólaris, qua' Anrichriftus,’

vt vos ipfîconceditis, obfcurabit, atque ab ocö' lishominum remouebit? Si enim Antichriftu* iärevawd# religtonis inuehet inEcclefiam, eritef' go religionis 'imçdiciA aliqua , quod tarnen negî' tis;fiqiie Antichriftus Ecclefîam in latebras^ folitudinê compellet, non ergo femper cric didus Ecclefix vukus, amp;: afpeftus illuftris, contenditis.

KurfumCAUtfianuyîr T/r^»,Chriftus defuO' rum paucitate vaticinatur clarifGmè: Cùm vcnerit filins hominis, numquid inucBicto' dcmin terris? N on te pudei ad Donatisîafitlt;''i aUorurn^jhareücorumperfyiumdiuertere? gn^itnui altter hune locum ac tu interpreratufi vnit.Eccleßa.c.t^.l^QS, dictum («ny««/) intelii' girausjvelpropter ipfam fidei perfeftioncii’' Vfl propter illam iniquornm abundantiairt amp;nbsp;paucitatem bonorum. Et Hieronym. Lueißrarof •. Sciant illam fidem nominari,*!' qua ipfe Dominus aicbat,Fidestuatc faluJi” fecit.£f Cyprian.de vntt.Eccle. Sic in nobis marcuit vigor fidei, amp;nbsp;c.

10 His Chrifti verbis abufi olim DonatiH* IljntjVtEccleliam nufqua nifi in Africa faluamt^ tnanfiffe confirmarent. Mihi ergo non licebit e*' dcinhzc ad reétam caufam ac fentétiam acco®' molt;b‘,

modare ? FtltMhomims ƒ inquic Chriftus) ««W2 tn-Henturm in terra? Q^iJ apertius dici po-tuit de fidelium futura paucitate ? Si enim vix in terris iniieniet Chriftus fidem, raras efl'e eccle-fias jamp; perexiguas credentium miiltitudines eft ncceftc. Àtqüe hinc Chriftus extremum tempus Luc.171(-diebus Noæ comparât, quando pietas toto fere orbe extindla oppreirâque iacuit. Etpfeudochri- Matt.24.14-ftosait ac pfeudoprophetas tantum effefturos, vt ipfi vix eledli coiiftantes in fide perfiftant. TÛ fuu gtegem Chriftus pufillu vocat.Qiiid tu his clarif-fitnisfcripturisopponis.? Auguftinum , St Hiero-nymum,amp; Cyprianum affers, qui fidem illam de vetaclertorum fide intelligunt.At quid ft illi malelocum hunc interpretantur? Num tarnen ac-quiefeendum erit ? Qui hie mos eft,fctipturis panes femper obiicete,amp; ft quern eritis pattern na-ftivobis aliquo modo aftipuVâtem jfcripturarunt teftimonia contemnere’ Auguftinus amp;nbsp;Hieronymus contra illos difputant,qui cum elTent in toto

' Orbe frequentiffimx ac flotentiffimx ecclefix, ta-’ nbsp;nbsp;nbsp;menecclefiam vcl anguftis Africx finibusinclu-

t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bonorumpanatatem

(1 fcribit,quid aliud dicit, quàm quod nos defendi-mus,malorû maximtbpiorum pauciffimu numeru. fore? Si verb credentium numerus non valde rna-gnus erit, fidem veraut Sc peifefta neceffe eft tri x paucis repeviri.Sic patrum interpretatio Cùm no-' fttafententia minime pngnat.Et nos pattes etiam-citatepolVumus noftrç interpretationi fuffragari* tes.Naziazenus aif.f^bt modofunt,lt;^iii de rnultitu- Naziï.cón* dinedeßntuc Eccleftd ÿ'tgempfifillli afperndtur?

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R. It.

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

Theophyl.inTheophylaélus in hune locum Chryfoftomum «.Lucs- feqmitusjde exiguo credentium niimero,quituni futurus eft loquutum Chriftum intelligit: ad que Caieta. in ctiam Caietanus accedit j nifi vt faepe vobisille hunclocum. difplicuit,ita hic quoque à veftro Catholico fen-fu aberrauit. Quanquam liceatmihi tecum tuo more difputare : Si tu Caietano tarn dodo amp;nbsp;ce-lebri Cardinali non credis , ego vt tibi nouo le-fuitx eredam poftulas ?

Tandem itaconcluiii , Cuiiifmodi hoceft? Ecclefise illæ ad quas Chriftus amp;nbsp;Apoftoli fcripfcnr,crant manifcftæ,crgo Eccleîia Câ-ihülicafempcrcrit manifefta? ^tlt;]uehic[i' ptant dia/etbcam irridet magne magtßer Dialt' üttorum.Sed dtc lt;jUitß,ßßngulA Sccleßeex^ur but 'veluti partibtis Ecclefia Cacholtca cealefiilf ßb aSfeEiftrn cadunt,r.ónneßtjuitur tpßm Eccleßamajpe£iabtlem ejfe'i £ivtmagnüteEit' leEicftm ejße jicademtci •videant,hanc rnihi nodumdtjfolue. Perijjße ait EcclefiaSt EpheßetHi Smymenßm, Pergamenam.^ Cortnthtam,(y ctit' rat ad lt;ftiat (^hnPlnt ^pofloltßt,ripßrMnt.Qß^ ß Eccleßa tnuißbtlis eße poteH {vltu tanfofini» epntendit) ^uo argumenta batpertiße,'ueltthint^ itllt hominttm coniiare poieEt.

$ quas Chtirtns amp;nbsp;Apoftoli epiftolas miferunt, { étant vifibiles , ergo catholica ecclefia femper gt;nbsp;erit vifibilis? Qui fic argumentantur, fortunati ] funt, li pro Dialedicis haberi poffunt. Nam quo ' tandem medio ifta extrema copulantur , vt quia ' étant multæ aliquâdo particulates ecclefiæ, quas cuiuis alpicete liccret, proinde catholicam ec-clefiam femper fore manifellam intelligamus ?

• Nequeenim eadé eft ratio aut particularis amp;nbsp;catholics ecclefis,aut certi cuiufdam temporis, amp;nbsp;omnium deincepsfeculorum. Tune potes tua di-j aleâica frétas hsc tam dKîoluta coniungereî Si finguls,inquis,ecclefiçfub afpeélum cadunt,ipfa catholica ecclefia afpctlabills eft. Quis te nimi-tum in dialefticis acutior ? Verùm,quod primum fumis, ex fingulis ecclefîis catholicam coalefce-re,explicandum tibi fuit. Catholica ecclefia non modi) noftrs ætatisfinibus circumfcribend'a eft, f) nbsp;nbsp;nbsp;fed ipfos etiam Patriarchas, Prophetas, Apofto-

il los.mattyres.fanaôfque omnes,qui vel fuevunr, velfuturi funt, compleftitur. Hsccine veto ec-clefia ex fingulis hotum temporum ecclefiis tan-

I pingamus, tarnen quoufque particulates funt a-fpeftabiles,catholicaafpeótabilis no etit.Si enitn '* catholica expartibusfvt tu dicis)coalefcit, turn î’ quando hs partes coaluerunt, Totum quiddam exiftis partibus aggregatum videri poteft , ipfx veto partes lînguls videri nequeunt. Similiter ' duinpartesfinguls videntur,tocum non videttir, quia nondum coaluit. Quare fie multo reétiùs conclufiffes, ccclefis particulates fub afpedum ,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»h

cadunt, ergo catHolica ecclefia, quæ eftfinguh' rutn coaceruatiojafpevlum fugir.Prætereaj fifin' gularum Ecclefiarum afpeftus catholicam eccle-' fïam afpeólabilem facit, turn fingularum ecck-fiarum eiierfio ac calamitas catholicam ecclefiam -ab hominum afpeftii remoter, lllx autem ecck-fixjde qiiibus Campianus meminitj niifqiiamapparent; quod illis vfuuenit,poteftinquamuis cadere : ita fi particularcs obfcurari pofTunt, catholica ex particularibus coagmentatur, catholicam porte obfcurari feqiiitur. Atqiie hocnc ipfi quidem fututnjm Antichrifti temporibus negate poteftis. Cùmergo Antichriftus ecclefia® diffipabit, amp;nbsp;nullos fieri piorum congreiTuspa' tietur, amp;nbsp;qmnes homines,inagnos, paruosjdin*' tes, pauperes, liberos, feruos aut ipfi feriiireco-get, aut interficiet, denique in folitudinem æa-lietjid eft.ecclcfia fugiet,quis tum ecclefiae n.i«- tum ftatus erit ? Vbi tum tuam vifibilein catW' jipoc-ia-’*- camecclefiam intienies’Quid tum tuo hocargC' mento fiet, Singulx ecclefiae funt vifibiles, etî’ catholica ecclefia femper vifibilis erit ? Si eni® multps in occultis locis remanfuros refpondd' qui fieuiente licèt Antichrifto Chriftum taiiiC' pure fanóléque colent, id ipfum tibi de nolh'® ccclefiis refero, etfi ab Antichrifto crudelW grartante difieétae multis feculis fueriirit, femp^ tarnen aliquas incqlumes permanfilté, in quifi“* pura doólrina viguit?

Sed nie nunc nodum tuiim diflbluere opotte'’ quemfic neftis: Si Ecclefia eflinuifibilicimtHnfi gHrnento contlarepoteÜ aJipiam EcclefiampifV Sane inuifibilis ecclefia , quaeeft eleaorumm“' ti-udo nunquamperire poteft: hancergopernll nuHo argumento conftabit. Vifibiles veto ecek fias fie plané intelligimuj periirtejvt tu honiinn* mortun®

mortuum effe dcprehendis.Cùm enim publicum verbi minifterium fit anima vifibilis ecclefiæ,hoc fublato vifibilem ecclefiam interire eft neceffe.

Suos tarnen eleétos Chriftus ibi etiam feruarc poteft, vbi nullæ funt vifibiles conftitutæ eccle-fix^qUemadmodum Eliç tempore fecitjSc vt Pan- i.Reg-lus ait J non abiecit Deus populnm fuutn, quena ' prxcognouit. Ainbrofiusait, Ibi Ecclefiairiijua Aæb-li-’ de

DeuiiÇ^ loijuitttr curnpinïlis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’'°

vetó amp;’ Duiaeodignus nodusgt;ad queni expedien-dumnoftri Academici confluant.

De vobii re^ijjini'e dixtt Campiantthnon op-piduni.non villam,non domum rcperiri po-tuiffe doélrina veftra imbutani. Tu ijuteiem DialeUicivaldereJpondei : Tcmporibüs Apo-'ftolicis omncs Ecclefiæ,omncs vrbcs,omnia oppida, familiæ omnes eandcm fidcm co-luerunt,quam nunc nos profitemur. ^aß Mn idem Arriani, MacedoniantfPelagiani'i'De-fjjiretici vetera eiidemprobabiltt^-te dtcerepttutjfenc. Tuurn erat ex etmibui Apo~ ßelicu Eccleßts vn«tn faltem altt^uam vt Roma-nam, Epheßnam, ^lexandrinar/i,iy4f)iiochenamf vel aU^im ^uatnuts oßendeee.

Il Si polTunt Arriani.aut vlli hxretici fuarum ecclefiarum doftrina ex factis literis dcmoftrare, tuin poffunt idcm,(juod nos refpódimus, refpon-

dere.Quæcunque enim Ecclefia dodrinam Apo-ftolicam tenet, ea profiteri palam poteft fiiado-élripa omnes vrbes, villas, domos olim quæcun-lt;{ue pix étant,efle inftitutas.Hæreticos fcripturi redarguit, amp;nbsp;ab Apoftolica doftrina dégénérés füàlfe oftendit : nos fcriptutis noftras Ecclefias, noftrâmqiie doftfinam Apoftolica efle cotnpro-bamusnifdem tu,fi potes,non efle côuince.Quod veto poftulas ex Apoftolicis omnibus vnam filtern proferii, refpondeo Chrifti Ecclefiamnullis certis locis,aut perpétua fedis alicuiusfuccellio-ne alligari,id quod pulcherrimæ illæ amp;nbsp;maximii amp;nbsp;celeberrimæ Apoftolicac Ecclefiæ indicant: quarum interitumac calamitatem dolemus. Ræ mana quidem ecclefia vtcunque durauit, non vt ilia quercus Mariana,fed tanquam truncus exam-'mis amp;nbsp;aridus,finefru(ftu,finefolits,fineramis,n' ne cortice, fine fucco, ftetit tarnen amp;nbsp;locum algt;' quem occupauit. Qux dum amifla vita paulaUj» computruit, interim Dominus viuas ftirp^s diuerfis locis excitauit,quemadmodum amp;nbsp;veH/f’ 8u noftrae hiftoriæ teftantur. Si mihi non ciC“’®*

. Illyricilibrum confule, quem deteftibusveri^ . tis fcripfit, ex quo numerum nobis nunquamlt;i^' fuilfe intelliges. Itaigitur (vt Paulus inquit)* hoctejTipore refernato ficundMm eleÜtonern^^*' ta/nfaèla efi.

amp; paulatim varia fuperflitio manauit, . Patres fanÓtifftmi quantum poterant ƒ tcrunt.7)« ergo, !juibus à tjua

AÜijuod reli^ionii noftra^ejnarn tußt^erfÜtione vo-tas, in Eccltfiam tnueclum ßt ■, aut i^ui vnquatn patres refitteruutißd ^utd tlludßhi vulti Qijouf-j q^ucmyfterium illud intquitatis per omncs J tcclenæ partes pèrmearetj amp;nbsp;totam tandem

Ecclefiam oçcuparet. Hicveroetiam teipßsm , ßperafli, Q^d emm magie impium diet aut cogi-J taripotuit-,cjuàm myßerium intquitatis totam oc-' nbsp;nbsp;nbsp;CHpalfe Eccleßamf Et mox nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,Efficerc tarnen

1} Subito mutari religionis amp;nbsp;Ecclefix optime compofitus ftatüshaudpotuitjpraefertim cum primaeill« xtaces tätam‘ effuderint doóliffimorum acfanftiffimorum patrum copiamjquantam acce-pimus,Tarnen paillatim crefeente latiufque ma-näteTuperftitione magnam effe faftam miferam-que ttTîçttid:«' res ipfa loquitur amp;nbsp;teftatur. Quädo 'autem doftvinam Apcftolicam cum pontiftcia cS-parantes diffenfionem maxiniam ac diferimen a-nimaduercimus, quid attinet buius conuerfionis articulos ac momenta perferutari? Solern ipfum, quot;nbsp;cuiuS eft celerrimns motus,procedentem nqn vi-

, rit, 8e qui Patres reftiterint, mihi noa eft neceffc ; ' rclpondere. Veftra dogmata non elfe Apoftolica

ex fetipturis intelligp'.quo vero tempore amp;: quem admodum qusque fuperftitionis huius particula

inualueritjid meâ nihil intereft. Num veró put« DuræCjPontificis Romani talem initio ftatü W-fe,qualis poftea fuit, amp;c quamhodie elfe petfpici-musîHoc quidem ab omni cogitatione abhorret. Etat enimolim amp;nbsp;multis fané feculis cpifcopU5 Romanus cæteiisecelefiarum omnium epîfcopis xqualis,praeterqiiam quod et mukum femper tti-butum eft propter dignitate illius ecctcfiç. Deinde diftributo in quatuor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orbe Chtillia-

nojordinis Romanus pontifex primas tcniiit,amp; cæteris prxlatus eft patriarcbis. Poft in alias ee-défias authoritatem vendicare cxpit, Nicena« etiam Synodum ementitus. Sed àConcilio Afii-cano repreflusconquieuit. Tumioannem Con-ftatitinopolitanum Gregorius Magnus vniuetfalis cpifcopt nomen ambientem grauiffimè itifeftä; tus eft,eumque ob hanc ambitionem Antichtid* præcurforem vocauit.Poftremo Bonifaciustetti« hune honorem à Phoca parricida magno ptetm mercatus eft.Hinc femper praecipitauit, quoiifqnf tandem non modo Eedefias omnes, fed reges e-tiam,amp;: ipfum Caefarem Chriftianum ad pedis of-culum demitteret. Num hos h ui us tam mirific’' conuerfionis gradus ignoras? Aliud,fi placet exemplum accipe. Imagines olim inEcclefiisfuiff® nullas illud Epiphanij fadum fatis indicat, àqi^ velum difcilfum fuit,quod imaginemquafiChi*-fti aut fandialicuius habuit.Receptae pofteafu'''' in Eedefias imagines,nullis tarnen honoribus af' feftse: reeepcas ëc pofitas pii Epifcopi deiiciöt ac confringiint,queraadmodum Serenum MaffilicA-fem fecifte Gregorius fcribit,quem tarne hoe »O' mine nonnihil reprebendit.^à^(inquit)4z/of^' r i vetm/h lauAanuu, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fregifttreprehendtJif^

Ad extremum in ConcilioNieeno decretu® eft imagines non wntùm non çonfringendas,ft“

' do ait, niinc myjlerium iniijtiitatis optratur. Sed 2.The(r.2.7, ■ hîc(inquis) meipfum fupeio.Quamobrem Durç-

I fle6tigt;quas Dominus reliquias conferuat,incolu-Kiesfemperremanferunt. Itaque vêtus mihidia-letlipafufficiet, vt noua nihil opus fit. Totam e-

QuoddeCrxeorum Eceleßis ais , merum pro-mendaciitrn eji N am in Concilto Florentino

Imperator T*alieologw eu Gracis aitjuez/irmtnüs “d^^omanum Pontificem vicarmm lubens a

(p- Romana Fce’eßafide amplextu efi.lmo rjuam hodie à nobts tn paucfiimis dijfientiant ■, le-remtas ille Patrtarcloa ConfiantinopolttanM édita Itbro fills declarauit.

14 Graicorura Ecclefias à vefiris difcreparc notum magis efi.quàm vt meam orationé defide-ret.Si enim vobifcum fenciuntjcur pto fchifmatû

cis habentur? Aut fi Romanum pontificem Clirî-fti vicarium agnofcunt,cur illi non obtempérant? Cur ad Concilium Tridentinum non venerunt? Tentatas elfe multas Ixpe reconciliationesnon i-gnorojid vnum agente Romano pótifice, vt Grecos etiam fibi fubiiceret,à quo le contemni ilole-bat.Venit ad Concilium Florentinum Imperator loänes PalæologuSjVenit lofephus patriarcha,venir Epifcoporum magna multitudo. De quibulda capitibus inter illos conuenit, de aliis minimè: namtranlfubftantiationi ftibfcribere penitus re-cùfarunt.Éxtinôto autem lofepho morte repenti-na,CÙm Eugenius pontifex cuperet valdéque in-ftaretnouum eligi patriarcham , Græci tarnen Ü fe faéluros negabant,donee Conftantinopolin re-diiffent. Quàm veto male hçc concordia coalue-ritjfacilc itidicare licet.Sunt cnim ab illo tempore Græci femper non minus,quàm priùs fuerant.a Romanis alieni.Ieremiæ nullum librum vidi ,ve-ftrum vidi,quem ego vix credo elfe lercruiç.Nam

olim Græci, 8^ hic ipfe etiam patriarcha lere-mias fuum fæpe de noftris Ecclefiis prçclarum indicium teftatus eft,quemadmodum ex eius litcris Græcè ac Latine editis manifeltum eft.

Virglncm Lutherus ( voto inconü-derato amp;nbsp;fuperflitiofo priùs .liligatam, ÎB religionc melius inftitutam fanâo matrl-' monio libi copulauit.rquot;erùm hîc ttbictm P»»' lonegottHmeflyijutiit/èrtisfin'e verbis nem habere cas vtiiuas dt.vit, (fnit nubere voiitiiit ^uia primamfidem »rttartißcerurtt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtd^

haud bitter intelligi t^ueuni^tjuam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;huiuf-

modf (rant frormßurn Deo calibatum inceßis nu~ pi^( violarant.Stc enim hunc locum T^atru omnei quot;^no ore expofuerunt.Epiphan. har. 6i. Hierony-rnui Itb.i. contra Jouin. f^ugu^linus in Pfal.quot;]^» amp;nbsp;de bono vtduit.c.S. ChryfiPlomw de virginie, Fulgentiui in Spih. de coniugali debito. Ifiditruibb.i.de Offices cap.ij. ^uamjuam ijuid tÿ) hic Patret commemoro.'Tmm Calutnut ear vi-duai,lt;jUA ad publicum Scclefit minifiertum red • pxbanturyperpetui cahbatM conduionemßbi im~ fofuijfe fhtetur.^tfi Diaconilfa matrimonio ine* fiißtnt,quanto rnagis Ecclefia mtnifiros caltbem ducere vttam oportetl Aitrarifitii nequeo cum Chrtßt ^poßoli ab vxoribM^quas ante duxerantt (iß ah^meret,nouos tfloi jdpoßoloSfnißvxoretha-beant Euangelio ß ineptoi iudtcare.

1$ Luthcri vobis nüptix non placent ; quod tnitumnon eft,cùm totus Luth crus vobis maxime difpliceat.Sed vxoremfibi Lutherus,non vobis duxit,quam ille certè nunquam duxiffet gt;nbsp;11 vcftia iudicla tanti jEftimaffet.Vobis enim magis iucun-difunt,qui infandaslibidines exercent,quam qui fanftum amp;nbsp;legitimum mattimonium contra-hunt. Mihi verb cum Paulo aliquid effe negotii facile patior, quo cum cupiam fempet elfe occu-patus-.fed aduetfari vel mihi,vel LuthcroPaulum nunquam oftendes. Nam locus ille quem alfers, nihil ad iftam caulam arque has nuptias pertinet. Qubd enimptimam fidem de voto cxllbatus inr telligendam effe contendis,non verba tuaffed ar-

giimenta fpettamus. Cum a.utcm huius interpre-tanonis rationem in tuis verbis quæro, nulla pb' nè reperio ; nifi hoc fufficere nobis debere putas argumentum J Apoftolus aitvidiias iunioresnu-bentes primam fidem reiicere, ergo hoc de voto cïlibatus nccefTarib intelligédum eft? Quafifides hoc loco non aliter quàm de voto cælibatiis ac-cipi poffit,aut non perinde Apoftolo facilefueriU Equid talcfenfiflet J voti ac fidei meminilTe. duas Aportolus natu minores ab illo ordineremo iretjquia nullae funt id on ex, nifi quae funt libeiij amp;nbsp;matrimonii vinculo folutç:adolefcentioresau-tem plærunqiieconiugium repetunt^quod ipfise-tiam Apoftolus fuadet. Viduam ergo nó nifi 1 exa-genariam deligi mandat,quæ poffit amp;nbsp;nuptiis rere,amp; huic muneri diligenter inferuire. Tu quid timendum fit,nifi taies viduæ fintjdocet. Adold-centulç enim nubent ,amp; potiùs quàm nuptiiseX* petitis nô fruantur,in Chriftum fefe lafciuius ef-ferent,primàmque fidem abiieient. Fides autépn ma non votum,vt tu fingis, fed ipfam Chriftianï religionis proféllîonem fignificat,quam iftçleu^^ fœminæ facile contemnent ,vt eo modo fuis vo-luptatibus potiantur. Atque id Apoftolum velici nelongè abeamus, ex ipfo Apoftolo difei poteft-Sic enim moxfequitur,Zaîw entm nonnullxdeflex^' runt,feeinutlt;iSatanam:in quoqtiidin quibuldani iam ante acciderir,demonftrat,vt pofthac ne quid eiufmodi eueniat,cauendum efle môneat.Hîc nûc Patres tibi fubfidio veniant oportet, quos ais buC locum omnes vno ore fie , vt tu faeis, expofuifte: quod quanquam falfum eft,tarnen fi verum eflet, nihil omriino euinceret. Nam hoc argumentuiU) Patres hune locum fie exponunt, ergo hxc expo-fitio neceflarib vera eft, quantum in Théologie valeatjquis ignorât? Tu Patribus quantum voles ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tribut:

LIBER III. i~i tribut : Pattiim expofitio nunquam certè noftrx «iifideifandamcntum. At quid fi Patres etiam prima hac fide religionem ipfam intelligi fenfe-rintjQuid turn det.iqufe refpondebis? Audi ipfum loquentem Hieronymum, Licet non fint fiâempnmam imtamfeceruntjMarcie-Btfiihdemiôf omnet hareticottijuiTje taslantant TeftAmenturn.Vt'\xaM\ fidem Hieronymus vocat fy nceram Euangelics doftrinæ profef-fionem, quam hacretici violant, atque irritam fa-ciüunifi forte patas Marcionem, Bafilidem, alicf-quehxreticos ab Hieronymo reprehend!, quod votum non fetuarint Monaftici cœlibatus.Et alias potuiPatrum fimiles fententias proferre.

Sed illx Pauli vidux quid (quaefo ) veflris Mo-nialibus fimile habebît.vt fi Luthero viduam ta-lem duccre nefas fuiflet,tarnen hanc,quani duxit, ducere minus ci licuiffet?Nain illç veteres vidux, quarum Paulus meminitjneceffarium ecclefiç mu-nus adminiftrabanf.hx monachx nihil tale faciût. niae pauperesjinfirmosjaduenas curabant: hx fibi viuunt,amp; totx funt otiofx. At hîc prxclarum, vc V'dètis, naétus es contra Miniftrorum nuptias ar-gumentum.Si enim Diaconiffç debebant efle *gt;«-F’/ » quia illis coniugium ad munus exequendum impediniento futurum erat, muho magis in-qu's ) miniflrû necefie efi •vttam cœlibem ducere-Miror id Apoftolum non vidiffe. Cùm enim in Diaconiflis cœlibatum poftulet, tarnen ante nuptias Epifcopo permifit. Oportet ( inquit ) Epi-fnpum ejfe vntut vxoris virum : St ne quis hoc de * pottetito tempore interpretetur , mox quales Epifcoporum vxtucs efle debçant ifubiungit: tixoresuidemhoneflas , noncalumniofoi, fi'^*^’ ßdtu m onwibnt. Sed quis tarn cxcus eft , vt quid intet hxc munera interfit non perfpiciat.

Namviduasin omnia tempora paratas elfe do' mos priuatas inuifere, ægros curare, egenosfub'^ uarc,peregrinis confulere, 8c fempcr illis negO' tiis vacate oportebat, quod,finuptx effent, tcnonpoffent. Miniftrorum longe difparrati*’ eft. Quod de Apoftolis opponis, refpondeo pf'* mùm,vt verum effet, quod miraris, valde tarnet difsimilemeffeMiniftrorum caufam. QuidH^' him Apoftolis Dominus hoc lingulate donum d* derit,quó effent in Apoftolicam’legationani peditiores? Sed hoc falfum elfe fcriptura pali” demonftrat. Sic enim Paulus de Apoftoloruiquot; vxoribiK Icribit, An nonhabemuipotefiatemfif^ remvxoremcircMmducendi-,vt retitjiui (^fiatres Domini,C^has? Nam de matron^ illis,quas dicitis Apoftolos affeèlatas elfe, vt illb fumptus neceffarios fubminiftrarent, hoc iatelli-gi nullo modopoteft.Ita enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbumïC

dundaret, nilî pofsit foror effe, quæ non lit tnu-lier:exquo perfpicuum eft, Tvtazxji provxoreaC' cipi.Deinde Paulus nunquam dixiffet, Apoftolo® illas matronas circumducere, quæ fponte fua 1^' quebantur, ciim hoc vocabulo iUsquoddamS imperium indicetur. Poftreino hoc totum àPa“' Ji inftituto alienum fuiffet.Probat enim fe Cori»; thiæ Eccleliæ fumptibus peperciffe, quum foroS vxorem minimê circumduceret : quam tamenf circunducere exemplo Apoftolorum liceret. lib verb Matrons non modo fumptus ecclefan»quot; auxiffent, fed etiam minuiflent. Sic Apoftol” fuævxoresremanferuntjneé id illis fuit ad»» neris Apoftolici funftionem iricommodiim. Hgt;‘ ergo nihil tibi admiratione tua dignum accidit.

{ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DVRÆVS. Fol.74. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.4

» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Campiann^i n^m ecclefia [itbfirtbatiS',

f ßculi^ anteablü‘Vtgutt. Subfcribinius ( »»-j, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;illi ecclefiæ, qnæ in præct'ptis Apo-

j) ftolicis pcf llitit. QujtliMttlle non vtrüm £ccle -ß*ilt;jult;tinfgt;rjectptts Apo/lolici-s perfiitiff'et jîibfin-beretis f féi nurn illnjUAßcnlts anteaElti vignit» f nbsp;nbsp;nbsp;Huic entmßßibfirtbitttficaufi iarn plane cecidi-

ÿ ßutcum nullam ahamßculu ommbw atiteatliï ati fi nbsp;nbsp;banc vfine ataiem flormß'e confiât.

ƒ 1« Magnum te femper amp;nbsp;paratum dialefticui fl 6ftendis,qui tam facile vbique potes argumétum If cxpedirc.Scd tarnen cupio vt mihi huius connexi {gt; istionem ac confequutionem probes. Si Ecclefiç j fnbfcribimus,quœ feculis anteaólis vigtiit,tû Ro-ƒ mans ecclefiæ fubfcribimus.’ Deinde,fi Romanæ fl ecclefis non fubfcribemus,nulli ecclefiæ, quæ fe-tubs anteaôfis vignit,fubfcribimus. Quafi nulla' fuerit anteaôtis feculis ecclefia,piæt6rquâ Roma-ƒ na:autfihæc fola nomen ecclefiæ hominum opi-(i nbsp;nbsp;nbsp;nione ftiultis fecujlis tenuerit,nullam prxterea vf-

quamterrarum ecclefiam fuifle conftet. Nos ec-j I clefiis Omnibus fie anteadis, amp;nbsp;nunc florentibus K fubfcribimus, quæcunque Apoflolicæ doéfrinx fubfctipferunt ; perpetuam verb quandam vnius loci,fedis, fncceffionis fubfcriptionem nobis çffc necelfariam nunquam profeôlb demonftrabii.Et quis non videt hocargumento ipfumetiamChri-

fcripfit’Num Hierofolymitanæ, quae tum Somit’ Negabis?Ciiinam ergo tandemjcùm nulla alia fe-culis omnibus anteailis ad Chrifti ætatem perfti-terit?Situ eo cepore vixifles,amp; Rabbinus aliquis aucPharifæus inter ludæos extitilfes, quam mife-rè hocarguraento Chriftuinj Chriftique difcipU-los pupugilles?

Eccl pfiam ( injuii ) cdoäi fumus ex facri^ libris dilbngucrc, vt alia fit afpedtabilis,’!'^ bominura afpeftuin fugiat.F'w^JW egohailein» Catholicarb Seelefiam ex Apcfiolornm, nt Synodifyrnbole crediiii’.fu rne nunc duas re vts, iSl ospnum Ecdeßam Catholtcam mm f nbsp;nbsp;nbsp;non eledos modo compleilitur,ßd

17 Iterum acutusDialedicus nouos arguij‘( torum laqueos neftit.Vna eil Catholica ergo ecclefia nori diftinguiturjvt alia fit bilis , alia quæ afpeólum lateat. At ilia diftif^j‘'| non inagis ecclefiæ vnitatem tollit, quàmqquot;^'' 1 in triumphantem amp;nbsp;militantem , in vniuerfal amp;■ particulare diftinguitur,qu!e diftinótiones tae ac probata: funt. Illa enim ecclefia quî' ’ ftum fugit, ad earn pertinet, quam arpertao' vocamus:amp; vbicunque hate eft , illam fe intelligimus. AfpeClabilis dicitur ternam 7rtA/TH«u',qu3e fub fenfum cadit

afpettabilis non eft , quia Dei eleébio,amp;' fides e-leftorum ab oculis remouetur, Atque hac diftin-ftionemEfaiasPropheta dilucide proponit.Qua-doenimvifibilisEcçlefiæcorriipciifimum ftatiim £^,[,2. depiorat,reliqUiaS tarnen amp;nbsp;fethen quoddam pip-tUni fuperelTe confirmât. Sic quaquam in omni vi- Mat.zi.H-fibili ecclefia multi vocantur , exiguus tarnen numerus eft eorum qui eliguntur. Vifibilis Ecclefix membra funt,quicunque piam religionem profi-tentur,quemadmodum multi hypocritç faciut.-in-ujfibilisEcclefia nullos nifi bonos,amp; ad vita çter-nam exhac multitudine afpeólabili deleólos có-

pleftitur. Tu me ad Apoftolicum 8c Nicenti Sym . bolumteuocaSjin quo vnam nos Catholicam ec-

I- CatbolicaEcclefta’Si enim nome Ecclefi^ Catho (, licx ad vifibilem ecclefia aftringis, primiim cæle-jj, nbsp;nbsp;ftem illamEcclefiaSanótorum cxcludis, atque 11-

j los etiamomnes, qui nondum nati tarnen adEc-” clefiamCatholicampertinent. Deindefidemin fcnfibus conftituisjcum fides fit earum return (|u? Hebr u.o

no videntui jvt Apoftolus docet. Quod .n. afpicis 8c intucrisjid quorfu credas? Illa ergo Catholic! ecclefia qua ctedimus,eft eleétorû omniû cœtus, quicunque ab initio mundifueruntiSc ad finefu-turifunt-.eamque ob caufam 8r Apoftolica,8c fan fta.S: ianttorû communio appellatur. Ad hac verb fanftoru cómunioné nulli profani,nulli impijgt; nulli hypocritx pettinet,quia hi cfi Chtifto com mnuionem habere nequeunt. Sanda vetbEccle-fia eft myfticum corpus Chrifti, cuius corporis nullum membtum peribit aliquaiado.Auguftinus ’^^^’-'-lufia Catholica fic fctibit,Cojpj« hutw capi Augoft.

\lc. hi ecdelitieß , non t^uithocloco ejl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc loco

'CTquot; totum orbem terrani7n , nec nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc tern-

fopttlusfan^hrtim, ad. vnam àmtatern perttniO^ Epiphani. Sic Epiphanius claiifsime,t/«4 (^(inquit) roll‘d hxieCss. mea,perfeEla niea,hoc eß, ipfafantla

Catholicaecclefia. Colun'ibaijutde7nz/t atxtpf’f _ manfiietudinem,^^ tnnocenttam gt;nbsp;pnntattJ!!^ ta.-perfibta verb,iputaperfiElam ex Deograti^’’^^ cepa,çp- cogmtiotiern ab tpfo Seruatore per fanbbum. Sedquoriuru alias Patrum fentcH^ commemorem , ciTm te tuus Aquinas fatist^, lat?Sic enim fcribit,Sgt;r«fvtderntu, t^uodtn’’»'’ mine eflvna anima vnum coriiM,(^ diuerfa mebra tpfiw. ita Etxlefia Catholiett corpus'. nbsp;nbsp;habet diuerfa mem^a,anima autel»f

hoc corpus vtutficat,e^Spiritus fanüus. lam v'. quam eccleftam Catholicam credamus,nonagt;P, élabilem Chriftianorum multitudinemj ex malifque permixtam,vt tu ftatuis,fed lanélum' ftorum coetumjquicunque in ChriftumvlH^'^ poribus credunt, qui Spiritu fanfto imbuunl '

qui ab hypocritis feparantur, qui cum Chrifto pite cxlclH atque externa felicitate perfruentuf'

I ifuantaef',fernpér'^ue fitit in Ca-tholica Chri^tt£:cclefia Cofctlio^ftr» ^vttbtas, tanta effet eorum apud o-i mnes Chrt^itanoi authorttaSy non ef ■ ßt^r^trakeeetantM tutffMltHrn nuwerw cjui jpreta Spiritui finEli per Concilia lotjuentit au-thoritate, nouorum ßii do^matum fj^agiiîrot lt;]uoi (èlt;^uerentur,eligeretit, Anguiiiniu epiff. nS.Saluberrimâ e(fe in Ecclefia plemriorum conciiiorutn authoritatem fcripßt.Idem Am~ brofiui ßnfitydefide «lt;i Gracian.in prolog, tt) epifl. 51. Taceo CitferoJ Plt;«tr«,7«or»(m nemofitit,^ui I won ßcrofinHam legitimorum Conciliorum lt;»««-thorititeatem agnouerit. ^los Caluiniani ne contemnere videarnini, cpuum omnia prorfm Con~ citiareiicere non audeatù ,eorum tarnen vim at~ ^ae robur eiuibm pote^iis artibnt eleuare co^

Conciliis verba failurus, D.urtit' ® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Conciliorum à nobis contemnin'*'

Jr nuique aiithoritatem initio crin'*; B I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;narisrquod quam falfb obiiciasl**'

de Conciliis iudiciiimi'J telTigiintjnon poflunt ignorare.Qiiae enim ilb^ Conciliorum authoTitas,qiiam defendis?Autqquot;*“ nos tandem Conciliis deferre ac tribuere dfl’j' musjfi nolumus illoriim authoritaïem violar«'*; né poftulaSjVt quicquid Epifcopi pariter ijcógtf'* decreuerint,ßetum,diuiniim,Canonicum mus’At milita funt multorum Cóciliorum imp*' falfa,blifphema décréta.Quis enim nefcit Co**^’ lium Carthaginenfe fub CyprianojEphefiniiwn cundum, Ariminenfe, Syrmienfe , multaqiKy contra Niceniim concilium congregata grauit^ erraifejSc nunc merito à piis omnibus conte®** Si IraeC vniuerfalia fuilTe negabis.at nonnulb^ rum erant vniucvfalibus quibufdam frequent'**' Nam amp;nbsp;Ariminenfe, amp;nbsp;Syrmienfe conciliu*” ; plo plurcs Epifeopos habuit,qua Niceni nam ell igitur Concilium vniuerfale? Si qt*’quot;' Concilirauthoritatem firmam elfe intellign®'’^ Nam vt-ii peccant qui legitimorum Concili®“' ^authoritatem non agnofcunt,ita nonminotn.^ pfehenfione dignifunt, qui Conciliis non Ie?' mis fummam aiithoritatem tribuunt. Si veto gitima funt Concilia,qiiç Romani pontificis*^ conuocantut, quid de Conftantienfi amp;nbsp;ftatuemus,quç quanquam coaóla funtà pontil**^ tarnen aiithoritatem infirmiorem habent? ’}; ergo timm erat exponere, quae demum res le?', mum Concilium faceret, amp;nbsp;quibus cancell'S* Conciliorum authoritas circumferiberetur.^*!

ipfî etiam muleis Conciliis omnem authoritatem detrahitisjquibuWam etiam vniuerfalibus nô nu-gnamimpartitis. Sed hoc in quo præcipuè tuam orationem vevfarioportebat,non attingis ; quod autem per fe fatis perCpicuum erat,id patrum non neceffatiis teftimoniis confirmas. Quis enim Co-ctliortmfalubemmam authoritate eße dubitat, aut quis non Conciliis multum tribui metito debere irttelligit?SeJ illud quxritur,quàm magna fit Cô-ciliorum authoritas,num tanta,quanta eft fetiptu-rarum,vt quicquid concilio vifum fuerit, id à no-bis teciphnecelTario debeat. Hoc fané à vobis di-fputatur,amp; nos quia diffentimus, immanem fcili-cet Conciliis iniuriam facimus-.quod vos quidem nullis vnquam argumentis , aut patrum fuftragiis cuincetis.Etfi enim pattes Conciliorum authoti-tatem laudant, tarnen earn nunquam nifi fetiptu-tis munitam nobis ptæfcnbunt.Nâ amp;nbsp;errate poffe Concilia confttentut,amp; à Conciliis ad Icripturas prouocant,amp; conciliorum fanftiones ad regulam fetipturatum exigunt.Sic AuguIHnus ipfa plena

* ria, concilta ftpe priera àpoïlerioribus emendari fcri- Baptii- coni' bit non naodb in rebus externis,fed etiam in ipfa tra Donat.

jï mo,quemCyptianus amp;nbsp;fenfit,8? concilio etiâha-ƒ bito fanxit efle tepetendum. Hoc Concilium Do-

natift« obiiciunt Auguftino; Auguftinus rccur-(t tit adfetiptutas , amp;nbsp;fe fetipturatum authoritate

’ï dete, plenatia nonnunquam àplenar is, pt'.ora à ƒ pofteiiotibus cortigi yfenpturarn autem Canont-

cam tam veteris e^tiamnoai Teflamenti certisfais terminù cowtwerheamque omnibus epifeopotura

j) Utetis,amp; cóciliis ptxponcndam elfe affirmât. Sic Maxun.Vb-ÿ cotta Ariianos difputans àCôciVùs ad fetipturatû t tag t^-

authoritates aduerfarium reuocat, negat fibi credendum e(re,quod in ecclefia fit, quafu®quot; rum collegarum concilia prædicarint, fedq“'’ fcripturariim teftimoniis nititur. Hac (inqU'V fknt vau fit noflra documenta., hacfirndomentaf*' firmametita-i-t Hieronymus,Spintm Ç inquity*^’ itt do^na Canonicts litms prodita eji) tra ijuam fiijutd ft-atuant conctlia, nefat duco-Ambrofius Nicenum Concilium recipit, At'?' nenfe répudiât,quia illud cum fcripturis conlp' rauit,hoc à fcripturis deflexit. Hæc enim ip“*' verbafuntin eadem Epiftola,quam tu pro^**' Haticfidem Gallia tenent,hanc Ht^ania, amp;nbsp;pia diUtni ipMtM confefitone cufioatunt. Et al’ ’ Stcnoftnficundutnfiripturat dtxemnt Patres- , Conciliisauthoritatem omnèm fcriptura conC liat,atque inter pontificiam noftrâmque deC®’’ ciliis fententiam id vnum intereft,quôd ci) ea concilia recipiüt,quç pontifex cofirnis”''' nos concilia probamus, quæ cum fcripturis®®” fentiunt.Aut ergo doce æqualem elfe fcript“'^ conciliorum authoritatem, quod te nunquai®* hac vita faéturum recipio, aut fatére concilij”” iufquc fententiam ex fcripturis elfe diiudica® dam,quod nos defendimus. Errate verb co®”' lia fi negas, velim mihi de vno nonnulla lelp®”. deas. Conftantinopolitanum fextum in T’, lo habitum , fuitne Concilium vniuerfaleleg’'*' mum , an non fuit? Si dasfuifle,quodtibi eft®”' ceflè, quæram deinceps , num huius Concilij'*” creta omni errore careant? Nifi id etiamc«” cedis ,caufa cadis. At in hoc conciliocauiu'J’ eft.vt fedes Conftantinopolitana æqualibusp’'' uilegiis cum antiqux Rom throno pcrfi'U3t'’J' Hoccine tibi ferendum videtnr ? Ptxterea a® quid alibi amp;.s,zazt'iSatiPhefyttodo'uifumefi,vt^^

mMorum eccleßa Canon inconcufse obt'meatSi auit clertcus inuentui fueritßanblo dommco, velfabba-to isitinanjdeponatur- Hoc veto nimis cotiimelio-fiim in ecclefiam Komanam fuit- Tum illud cu-iufmödi eft,quod nec Hypodtaconos, neahaconos, Can iji. nec presbyteros à fuis vxohbus feparart pernuttati prsfeitim cum intelligeret id palam Romans ec-cleftx inftitutis pugnate , quemadmodum in ipfo Confdio manifeftum eft. Quod autem vetatfan-^*quot;' guinemcuiufquam animalis arte condîtum corned! , amp;nbsp;omnino à fanguine 8c fuffocato omneS Chriftianos abftinere iubet, defend! non poteft.

(Tibicettèmoleftum forefufpicor 8c huius con-eilij authotitatem, 8c harum legumxquitatem tueri. Ettamenvelhxctuendafunt ,vel omnis

eWirarixifro M 4« 'Nazianzenum de con-ciliis tarn inique iudicaffc,8c acctbc fcripftffe. lAbßt tarnen d Naxjanzeno vt de vUo tan^juam l■eggt;tmo Qonedio ■, attttaminit]ue tjudm vosiadt'

acerbe fcrip/ertt. In ea epiliola nthtl tile *ltudilt;^uàmde fimmahareticorum fia ttatis ne-lt;fuiitat/uerttur,tfuorumfraude atejue maltiiafie-bat,,nulla vt légitima fyhodtu Cptfceporurn in v-«um cotre loctunpofet.Hac enirn ab eo ante Con-fiantinopalitanum concilium fertpta fent. T^cena autem fynodm illiui atatempraceferat,. J^^od ßtllius de fynodorum autfoorttate (ententiam longe

Nïxianï. ad 1 Si de Conciliis Nazîanzeniis idem fenfît, Ttocop. Ip- quod fcripfit, durum certè illius deconciliisiu-dicium failTe conftat: fctibere enim profedô nihil acerbiiis potuit. Tu id voluiffe Nazianze-num affirmas, quodipfe Nazianzenus feplane dicic noluiffe. Sic enim Nazianzeni verba intet-pretaris, quafi is hæreticorum fraudem amp;nbsp;mall-tiam exagitet, qua fadum fit, vt nulla legitim’ fynodus haberi polTec : cum tarnen euocatusat-que inuitatus ad Concilium Nazianzenus, jdquf etiam Imperatoris authoritate , veniendi necel-fitatem deprecetur. Quo minus autem vengt;^ poflet caufas duas aflfert, fuum de Conciliis’“' dicium, corporis infirmitatem. Et iudiciui“

Jcoporumcongre]]um fu^re •. rationem enain’“quot; ni-nn. iungit, qua iiidudus fît Vt ab iftis conciliis’“' l^orrerct. Ait enim fènulliusfynodi bonumexi!gt;*^ xm i»2»Muiaf uidijje, nbsp;nbsp;malorum occafiones hoc modo non

8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;auilasfuiße. Hoccine eft conq“^

ri,non poffe Epifeopotum fynodos coire? egoteputem hanc velleuiter xifle, qui tantum ab authoris

Nicena fynodus (inquis) illius attatem pt«d‘’ rat. Quid tum verb poftea ? An quia fynod#^ jpfamnon vidit, exitum illius fynodi videte“'’, potuit? Nam ille de euentu atque exituco“^' liorum fcribit, quern fe nunquam vidifle cn“!, modum affirmât. Et quidem de Niceni coquot;^ Conftam exitu quid Hilarius fcribat, audiainus. W Iiuperat. »obis {inquit ) fumiu inuicem, pofl uenfus f)nodum, nihtl altud, auam fidem durn tn verbi« pugna efi , dum de »onffd^

it' iH i'

’H a

11«

i r I

{ iV' (I»

lt;f

1«'

)!»

Ä» if

^unflu) eflidum de ambtguis occaßo eß, dum de au-therihus cjuisrela eß,dum de ßuaüs certamëeß,dum inconfinfu dtfficu/tM efi, dum alter alten anathemn effe c£p(tgt; fntnpè iam nemo Chrtllt e[l. Hæ Nicenam fynodum fequutæ funt tempeftates , non fynodi quidem, fed hominum improborum vitio: Ad Cledonium veto quid tandem fcribit? Affenfii-rum fe nimicum Apollinarij feftatoiibus, fi pof-funt oftendere fe à concilio Occidentali fiifce-ptoseffe. Id veto quantulum quæfo eft ? Satis e-nimnoiiitillos autmentitos effe, aut fi reuera fufcepti funt, adfanam mentem rediiife : Sice--nim ait, ofitAoz jàp 'ó-n ta »prip Asfijj

Ct«m ficrefinëlam ^poslolià concilia authori-utem negate non andeM, arrepta occaßone in ce~ remoKiat Ecclefia^licM tnùeherû. z/^ttguEiinum I veto in fatn iniuila ^uerimonia jocietatem vocàri non patiot. Hae enim j4tlt;gu{îinui/cripßt non vt Ecclefianicat ceremonias vefiro more carperetßd vt non temere à e/uouii pro arhitrio inftituendoi ßruandaßiue oïlenderet. T^mvt idem priori ad lanuarinm Epiëîoiaß:rthit. Si quid horum tota per orbem fréquentât Etclefia, boc quin ita faciendum fit difputareinfolentiffiinæ infa-niae eft. Vos ergo tjuid aliud ß.citis,^uam veßra infintam prodttle ?

î Concilium Apoftolicum omne m certè eî' ceptionem fuperat:fed veftra concilia huic net exaequanda , nec confcrenda funt. Quid eninii-fta fîmile habent, autquis tamdemens eftqui res tam diffimiles comparare velic ? Auditur quidem in Conciliis veftris Spiritus fanfti nomen,amp; vof-met ipfi in Spiritu fanélo congregates elfe diâi' tatis, amp;nbsp;quodvobis videtur, id Spiritui fanflo placerefcilicetaffirmatis. Sed qui veftra decreW) inftituta,dogmata perpendunt, abfuifle Spifgt;' turn fanótum,amp; hisconuenticulis aliiim prçfu'A® fpirâtum facilè perfpiciunt. Apoftolicum Concilium coadum eft, vt iugum Mofaicum’ Chriftianofum ceruicibus remoueret : frf” Jhultorum feculorum concilia nihil aliud egerût’ qnàmvt nouum iugum Mofaico longé duriusat-que intolcrabilius noftris humeris imponerét-At Spiriritusfandus fibi femper conftat,amp; quodi“' gum femel fuftulit,id repeti nunquam voluit, niß fortè exiftimeinus, illud nobis iugum detraâum cfle, vt pontificio locus fieret; ita non ademptuiu cfle iugum,fed mutatû. Auguftinus quæriturlU' dæorum fuo tempore tolerabilioré conditionem fuifl’e,quàm Chriftianoriim. Quid ille dixifTet', 1* tantam ceremoniarum accelsionem, quanta pôft annis mille ducentis fada eft,vidiiret?Sedtu non pateris Auguftinumin hiiius querelæ focietatem vocari. Ea enim Traditionum pontificiaruin vJ' de ftudiofus,in quo certè me æmulum non habe* bis.Sed Auguftinus fine tu pateris, fiue non patC' ris hanc ceremoniarum multitudincm damnai amp;nbsp;nos illis pauciffimis ceremoniis contentos onf vult, qujc in Canonicis feripturis commendâtun

Sic enim ad lanuarium, Tenere te volo Dominum no/irum lefum Chttfl-um ,ficut tp/e in Euangelto lo-^Huurjeuitugo nos ßtheHaijTe, amp;nbsp;ßercimeleui- Et paiilo pôft, Êr/J (]utd altua tn Canonicis fmpturss t commendatuf’ Siqutd vfquâfcripferit cjiiod cutn C hacfcntetltia minus conueniat,ego in concilian-u dis eius fingulis diftis non magnam operam infu-i mam.Deinde in alteta ad lanuarium Epiftola ait, Epift.iij. d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nei]ue hocinuenirt fofsit cjuomodocon-

iraßdem ßntdpfirn tumen religionemi^uam paucip . fimis mantfeßtfiunss celehtattonum facrumentis ) , nbsp;nbsp;nbsp;mtfericordia Deiliberam'effevoluit ifiruiltbusone-

palam non pugnant,religionemtamen premunt, e amp;tpn feruiltbus oneribtu haberi debent, quid de 1 iis fentiemus, qux palam impix ac profanx funt, j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quales Ecclefia pontificia innumeras célébrât ?

j ftinus refecandas effe ftatuit, quales fi noneffe , pontificias oftenderis, de pontificiis minime lo-{ qui Auguftinum euiceris. Quod autem ex priore , cpiftola adducis, libenter ampleélor. Illas enim •, cetemonias qux ad ordinein 8c decorum nccef-, farix funt, amp;nbsp;quibus EcclefiK omnes vbique ter -j ratum'vtuntur,quis tandem non probet, actnU' , gnifaciat ? At tales effe pontiamp;cias nunquam pto-babis-.etfi quando de ecclefix ceremoniis agïtür,

I ilia oratio ad pontificias traditiunculas minime pettinet, ciirn ecclefia pontificia multis feculis j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effe Cbiifti veta ecclefia, quam qustimus, defiC-

rit. Quate fuas fibi ceremonias, fuofque- ritus fetuet,quibus tantopete deleftatur,nobis ne rao-lefta fit, qui iftis opus non babemus.

obitcit. Hoc tu Canone Metropohtanos oi/gt;fJti (è' patThurchoi RomM^o Sptfcopo extamp;tjuan vù, tunt tarnen ad Rornana Jedii authoritatem in om’’^ eeclefias (labilieadam nM did clartu^ tnim cMtn ad/uam Alexandrina Eptfcopo autho' ritatem afferendam pra argumenta patra Rotnotit ecdefia conßtetudtnem afférant, à Rornama Xandrinarn velnt à ntatre totaw pendere oflenigt;t^t à »lua amnem ijuam habet anlheriraterti accep'^' H «ne veto Nicenorurn effe patrummentiw^'’' eere te poffitnt, ijua Pafihafinm ffdü Apoffl'Ct vitariftfin Caleedonenßjynodo reettauiiiSeff-^^' At^ue alttaettam eiafdernconctiij canon «perte Romani ponüfica anthoritatem probatii*' «on l^.ex Arab, in latinam conuer/m. Et patrapoPleapenè emna Sardis c'ôgregan fùiof^ Romani pdtßcis in cateros oipnapoteßatem (of^' prebarutit.

4 Si fextus Niceni Concilij canon nunqu.1® perferiptus fuifTetjid certè Romanus pótifexn’’' nimè doluiflet. Nihil enim illam pontificisij”quot; inenfam authoritatem illuftrius conuellit,qüa!” quodinillo Canone prxfcribitur. lubent efi'’' Niceni patre? antiquas confitetudinesßeruafi'-^^ quo prinium difeimus, quiequid hoc eftiiiriW'quot; tlionis.non verbi diiiini authoritate, fed folac'’quot; fuetudiue nitixùm ifti nobis perfuadere cone^' tur Romaniinn pontificem à Chrifto toti Ecek^ przpofitö effe.Deinde Alexandrino amp;nbsp;Antiocht' fto, amp;nbsp;eztefis Metropolitanis fui fines aflignâtutgt;

Sivero Romanus pontifex toti Ecclefiae impcra-quot;’?^***^ ret,quàm abfutdum effethuiusexemplocertos^^^i^^ÿ^ amp;nbsp;circumferiptos adminiftrationis cacellos aliis pntfinire? Qu« enim hxc ratio eft, Alexandrinus Ægyptiis ecclefiis moderetur, fimiliter linguli Metropolitani fuis prouinciis præfint, quia Romanus pontifex omnes ecclefias fuo dominât« continet ? Id ergo patres volunt, ftatuuntj fcri-bunt, queraadmodum Roman« ecclefi« Epifeo-pus fuburbanas Eccleßas curat, fic Alexandrinus, ficAntiochenus, fic reliqiiifaciant, amp;nbsp;fuis prouincialibus ecclefiis praefideant, nec alij 4i-

I Sed tibi tarnen nihil videtur ad Roman« fedis authoritatem ftabiliendam clarius dici potuiffe.

I Pores quidem merito Dur«e tuis tarn claris oeu-lisgratulari. Si enim hoc darum eft, nihil c.erte tibi obfeurum effe poteft.yfj^Mwrfinquis) Patret fUtconßietudmem Romana Ecclefiapro argnmeit-t«! quo Alexandrino Epifeopo fuam autnorita-tem afférant. Quid tu verb ex hoc argument« •^dligis, vt interim de argumenti gençrc tacea-'^'^^■Qßend.u,nt(\nlt;3^\.^')AlexanAmam à Romana '^dat.amatretotam^tndere, atjaaomnemautho-

I* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;accei)it,lt;jmamhalgt;et. Argute quidem tuo

0 clefiatotam pendere,quia ad exemplum Romani i* Epilwpi Alexandrinus certis ecclefiis pr«ficitur? ƒ f Quan qui alterius exemplum fequitur, is ab co 1' fotus pendeat, cuius fibi exemplum propofuit-)' , Qijid obtufius amp;nbsp;tanto difputatorç indignius r pfoferripotuit? Quis enim nefeit exemplum ab cofuraipoffe,quivelparem,velminoremautho- .;e

' rîtatem habet? Si veto Romanus Epifcopus pt» \ capite amp;nbsp;præfefto totius ecclefiæ habitus fuüii’'’ nunqua ifti Patres id fibi fumpfiirent,vt eius pi“' uincias ac pratfefturas diftribuerent. Et quand*’ ilia inter Romanos pontifices amp;nbsp;Patres Aftif’quot; nos controuerfia exarfit,mirorhunc Canoneffl)'! tarn clarus erat,non effe ab illis animaduerftini’^' enim ad ftabiliendam Romans fedis authorii”' té nihil dici clariuspotuit, vt tu arbitraris, cï*”** pontifex fuit, qui hune Canonem non viditi illo cScilio nihil imprudétius fingi poteft,in «i“quot; nullus fuit,qui,quod eH:clariffimum,perfpexetit' Pafehafinus veto fedis Apoftolicæ vicarius » Apoftolicain federn verbis, quantum potuit gt;nbsp;tulit atque ornauit, nihil mirum fccit. EttaraE” quod ilie contendit, federn Romanam eflep'*' mam,nos etiam agnofeimus. Sed prima fuitf'quot; dine, non authoritate. Vbietiamillüdnon prætermittendum hune vifcarium fedis Apoftoh-cæ, cùm dignitatem Romani Epifeopi defendquot;' cuperét, nihil antiquius aut firmius, quàmhuiid concilij decretum attulilTe. Alius verótuusid' Canon ex Arabico conuerfus in Latinum, ArabJ; eus eft,non Nicenus. Sunt enim Niceni Cond') non nifi viginti Canones , iique GræcènonAiæ quot;bied confcripti.Sed accerfendi fcilicet ex AtabJ Canones funt, lt;|ui Romani pontificis authoritate comprobent.Nonneifto modo pontificis tuica”' fam prodis,^ te bonis argumentis egentifsimU^ oftendis?Nec tibi Sardicenfis concilij tefiimo”*'' opem aliquâ feret. Nam hune huius concilij nonem fuppofititiû elfe Patres African! conA Concil. Car- yno ore omnes teftâtur.Etenim eiilfmodi aliquw ’llo Canone cernitur,w»^/4i PatrÜff, qvj- doinueniri, in literis ad Epifeopû Romanuml“” fcribunt.Si verb Sardicenfis concilij canô aliq”?

huiufmodi extitilTet, his patribus ignotus effc nuUo certè modo potuilfet. At que vt demus hoc priuilegiiim Romano pontihci delatum fuiffc in Concilio Sardicenfi, quid tandem hinc aliud lu-ctatuseris, quam pontiftci totumhochumanoj tion diuino iute contigiffe ?

Calcedonen/ern deinde Jynsdum accedky in ^na tam peyjpicua (unt ^d afferendam Ra-mMAfedù fùpremam in terris poreflatem (Jampta-nm protulit^vtnnlla arte,nullis fraudtb/ti i^tteas e-ludere. Cui emm obfiururneffe poteH quod tllitu Conctlij ‘Rutres de Diofcoro Ccribunt hAreiicoy qutmob multaquidem uha crtmina., ßdobillud

poiiffimtim, quod excommunicattonemin quot;Romu-whm dtElure pontißcem prAjùmpfiratL,, ipfim Ro~. namponttficis qui rtimmagnm ille Leo eratyUU'^ tbontate omnt Epifcopatus dtgnitate priuaruntf JS.3. Et tn Eptfiola ad Lennem hiC firibut^Qó-ttaipfum, cut vincæ cuftodiaà faluatorc có-mifl'a eft cx'endit infaniam-.conttatc tyui cor pustcclchæ vnirc feftinas..QMtn çÿ (ua ab eo-

dern pontillce décréta coufifmari poftulant^. £t ^afchafinw ait,Papa vtbisKomanae, c^ux eft caput omniunaTc-ccleftarum, præcipit vtDi-ofcotus nonfedeat in Epifcoporum conci-iio £t Lncenttnï «tddtdtt Q_gt;iia præfumpftt Si fynodum autus eftfaccre ftnc authoruate fe--dis ^pnftoVcæ jCyuod nuntyuara\icuit,nun-t^uaamiaftumeft. ^pM4 Snagrium Itb. i.ca.

5 Hic te nunc iaétaremaiorem in modutniD-cipis,quod quo iure facias, facile ( vcfpero) ap' parebit. In Calcedonenficoncilio etfimultadf Leone,de fedeApoftolica,de Petro Apoftolohi’' norificè dicuntur , ilia tarnen fuinma authoritaSi qnam Romanus pontifex in omnem eccleliä'” flbifumit, non modo nufquam in hoc Concih’ confirmatur, fed etiam clarifsimè euertitur.Sitquot;

4“quot;^^ Gregorius fcripfit, /iorfianopoitlij^ eblatnm e/t in hoc Conctlio vniuerfalttatts nonitngt;^ illc vniuerfalis Epifcopus diceretur, quis nonlb' tim animaduertatj Romanum pontificemnone**' iure diuino vniuerfalem Epifcopum,quema(lin^ dum fe efle gloriatiir ? Si enim Romanü pontil'' cem Chriftus ecclefix fuac vniuerfale Epifcopa® conftituitjhoc illi nomen diuina authoritateini' pofitum fuitjvt illud nec fy nodus offerre,necp'’' tifex recufare polfet. At obtulit hoc fynodiiSi^ oblatum pontifex refpuit : ergo pontifex Row^' niis non eil vniuerfalis Epifcopus,nec authofif^' tem in omnem Ectlefiam obtinet. Deinde aua* Conftantinopolitano Epifjopo Romanus pequot;''' fex Leo fumma contentione Rudióque reiiftaa® efficere tarnen nullo modo potuit, quin Conftaa' tinopolitanus à Concilio interpcetaretjquoda®' peret,quódque Romano pontifici maxime dilP'! ceret.Si vero fynodus Romanum pontificemaa Chrifti vniuerfalem vicarium l'umma poteftaj® prxditum iiidicaflet, ab illo in re tarn magna na' quam düTenfiiTet, nec capitis fui aiithoritat^ Adi« contemplifl'et : At fynodus quantumuis iminn reclamante pontifice Romano Gonftantinop* tanum Epifcopum honore auxic amp;nbsp;ornauitjegt;1quot;^

»*

(lt; y ?

J» y 'y

V r

!(lt;

10*

quam pctiit dignitajem adiiidicauit : quare nihil minus ea fynodus, quàm pontificis ftipremain in terris poteftatemjVttu ais,agnouit. Itaque pontifex nunqiiam illud Côcilium, niß ex parte gua-«//»»»jVtGclafiusPapa loquitur,approbauit. Hoc CelaC mtet tuconcilio fperes te poffe Romani pontificis niuerfalein authoritem confirmare.

Cut {mlt;\vàlt;^ohfcurumefl,quodtllius Conàlif P a tres de Diofcoro /?nA;/wr.'’Nulli certè,cui nota funt illius Coricilij aiSa.Sed argumentû attendo.Dio-fcorum Patres ob alia multa ctimina , fed po-tiffimum, quia Romanum pontificem excom-municare voluit j omni Epifcopatus dignitate priuarunt. Hoccine fupremam Romani ponci-. ficis poteftatem arguit , quod Diofcorum pa tres de gradu deiiciunt 3 cùm aliis multis crî-minibus conuidum , turn eo etiam inter alia, quôd Leonem excommunicare Catholicum amp;nbsp;piumEpifcopumtentalfet ? Multa Diofcoro ( vt nofti) obiedta crimina funt, homicidiû, blafphe-miain fanôlamTrinitatem,incendium,adHlteriû, Romani Epifcopi excornmunicatio:tum ad Con- Art.3. oïlium femel, iterum, tertio vocatus venire no-luit. Quis hune non dignum;,,cui Patres omnem Epifcopi honorem detrahant,fatcatui? Sic tarnen fingendum eft,quia de violato Romano pontihce accufatiir,nifi huius criminis reus extitiîTet, extern impunè fiiilfe omnia latiirum.Meditan exco-municationem in Romanum Pôtificem num gra-iiius crimen Dursefuitiquàm homicidium,quàm adulterium, quàm blafphemia in Trinitatem? Quoufque tandé hxc pontificis tui ambitio procedat, vt admiffum in pontificem crimen acer-biiis, quàm in fanétam Trinitatem vlcifcendiii« putes?

Quod autem Petro vmeA DorninicA commiffitm efle fcribunr,exile admodum eft-Nai® tuum eft docere non Petro tantiim , fed Romana etiam pontifici^qui certe Petrus non eftjnon m®' dó vinçam , fed totam etiam, eiquefoli coinm'^' fam effe.Nouimus enim Petro vincæ huiuscuü®' , diam traditam elfe,qiiemadmodum amp;nbsp;caeterisA-poftolisifedaliud etbquod quxrimus. Pergisit®' rumtuo more argumenta alia colligere. Pitu^ enitn (inquis)[ha décréta ab coder»pontißce confi' mart. At concilij décréta confirmare , non eftl®' premam interris authoritatem exercere; hoc C' nim fuit omnium Epifcoporum, maxime patriar-charum,atque adeo ipforum etiamlmperatoruni' Dum autem Pafchafinus amp;nbsp;Lucétius Diofcoriin’ accufant, amp;nbsp;pontificis, cuius erant vicarij,man' data exponunt,nullum certè verbum eduntjqu®“ . illam authoritatem euincat, dequa côtendim®’; t^anquam. fi Rorhani pontificis legati ac vicari) pontificem Romanum ornant, quantum poiTuntj mirum profeótó non eft. Sed quid vrgcs? Num quod Papa præcepir, ne Diofcorus in Côciliofcj deret? Et tarnen id ei negatum eft,quoufqueqiii“ Diofcorus peccalfet, cognitum effet,quemadm®' dum ex illius Concilij prima adione côftat.Ninn quod Pafchafinus Romam caput omnium ecck' fiarum appellat ? At hoc nihil aliud eft,quàfflR^ manam ecclefiam effe primam,maxim3iTi,cl3ril‘'' mam, celeberrimam ecclefiam. Numquodlæ centius licere negat fine fedis Apoftolicx auth® ritate concilium celebrate ? At cui illud didji“® eft,qui temporum illotum difciplinam non rat.’ Nuncifta, fi placet fingula répété,atq®^ hinC fi potes,mirificam pontificis tui authorit®'® oftende ; quodquidem tam facies , quàmaqus®

’Plurtmaf.tnt huiup/to^i, l''yhiti;l^yus vt tleuet, ifutdam ex alia eiufderi'i fynodi aEUone prcferi deprtuilegiis noua Ratndi. Hac fentrntia non tott Conctlto t'ibttenda efl^ yue non ntß '?no -fun'lajfif utt. Iliad eiiam trnperina ff'^htrakyfe tut trtbuenduM eß, ^uod ne ea eja-idem intell-gts^ ^»t de Conßantinopnltfana Ecilgt;’ii,t priatlegits tll'usfaatofCi à Conctltopetunt. Tßnn cKitnvtv-triuf-jue par e/fet authorttof •, ßrd uteoram vtar verbiSiVtin Ecdeßaßtetsficnr tllai Mateßatem habeat gt;iegottis^(ß/ecttndapoß tllarn exijiat, pre-poßterunt.

s Quid haótenus attuleris,omnes vident, ex quo cuiufmodi fint qux prattcrmittis, facilè licet exiftimare ObieceramCampiaho ecclefiam Con ftantinopolitanam iifdem priuilegiis ornatani cfle à concilio Calcedonenfi,quibus Romana ec-clefia ftuebatur : quod cum palam ex Aétis huius concilii confiât, tum pontificis ifiam fupremam authoritatem egregiè refellit. Si enim xqualia funtRomanae amp;nbsp;Conftantinopolitanx Ecclefix priuilegia, eandem vtiaque authoritatem habet: xqualia ausem elTe fynodus fanxit; Romanx ergo ecclefix Conftantinopolitanam fynodus xqua-uit. Negas verb hanc totius concilii fententiam fuiffe. At refragatum quenquam effe minime le-gimus, prxterquam Pafchafinum,amp; Bonifacium, amp;Lucentium, Romani pontificis vicarios, qui

valdeqiiidein.-fedfruftra reptignabanr. Epifcop'^ enim dixerunt, HacoTfmesdtctmus,h£Comn^^ placent. Quam tu non nifi quoriindam fuilîelt'’' tentiam affirmas,eam liquet ex concilio omnibi*’ Epifcopis ( fi modo Romanos legatos exceperis)^ placuilfe.Imperitiam bîc meam accufas, fed n'^' iore certè imperitia. Si enim Conftantinopoln’’ pum epifcopiim patres illi priuilegiis RoinJi’’, cxæquant, nô^nne parem vtriufque amp;nbsp;æquale^ authoritatem faciunt? Tua nobis peritiaopusö'' vt quemadmodum vtriufque Epifcopi æquâ'** priuilegia efifepoffint, 8c tarnen Conftantinop’' îitanum Romanus authoritate fuperet expo”^^ Quæ enim elfe poteft priuilegiorum æqualit^®’ vbi authoritas eftinacqualis? Cùm ergo p3t^ Calcedonenfes Epifcopuin Confiantinopol*'*' num iifdem priuilegiis ornant, quibusRon'!quot;'?j| ornatusfuerat, eic^üzin nep^ottis EccleßajlKK’'' ' eft,in omnibus officiis qux ad Epifcopum queOgt;' cunque pertinent, cnaieftate?» ae^aalem tribun^ quis tam imperitus eft,qui non intelligat héc*’®' creto fecurim maximam pontificis authorin'^ infiiélam efle,quam illi tu nunquam eripies?f’î' dinis tarnen ratio habita eft, vt Romanus pon'*' fex primus enet,Conftantinopolitanusfeciindgt;'î’ Alcxandrintis tertius, amp;nbsp;fie deinceps rclil®'' quandoquidem id neceflarium eft in omni t’quot;’ grelTu ad conferuandam duTaçicU' Ifta auteni «Tfiot nullam poteftatem arguit.Si enim Ronuquot;“’ in Conftantinopolitanum aliquid authority*'’ habuit, quia ille primus fuit, hicfecunduS'.tuquot;' Côftantinopolitanus fimiliterin Alexandrin^® 8c Alexandrinus in Hierofolymitanum ius ob'' nuit,quia eadem inter hos fuit ordinis

ijUoil conei'ij patres wtellexere nihil tl • luddecretum fine Romam pnnt’ßcts authi/rttate ponderis habuururn ? Ob earn canfam ad Leonern literal dederuni: ^J/pfartianus er Vatentinta~ fiusjmperatorcs ident denuo à pontificeperltte-r^petinernnt; ejuibus Leo ^raHifime relfondic Epiil-iyi.^uis«.4Wj«0»•videt Cofiliantiv-opolita-num fedem, i/t Leotantb antepretdtxeraitp ta hac ambittone proprt^ perdidtjje, a ejae m fn~ Uijfimam Turcarum tyrannidem incidi[le1

1(1' ' decretum fine Romani pontificis authoritate ni-fillponderis habituvum , non intelligo. Etfi e-

ir nitn litetas adLeonemferibunt J id tarnen non / cbfaciunt, quo rem omnem illius iudicioper-}(■ mittant. Cupiunt quidem Romani pontificis ƒ fententiam cum ConciUi dccreto coniungi, vt jSi nbsp;nbsp;hoc luodo plusponderishabetet, quod decreue-

1)11 rant. Quanquam autem induci pontifex nullis li' ,û' tetls,ptecibfifquepotuit, vt illud decretum çon-tf fitmatetjdecreto tamenfuum pondus conftitit,8c i«' illam pontificis querelam atque exceptions fyn

■ oàus teiecit. Hxc in Aftis illius Concilii, atque in Ecclefiafticis biftoriis clariffimè narrantut. Quàm graultet autemLeo Fmperatotum litetis jvl refponderit, patùmrefert. Ptoptiurrr enim in fuacaufa teftimonlumvlmnon magnam habet, lt;5, ncc tamen ilia graultatc efficete potult, quin

concilii decretum obtineret.Iam ergo horunnl' tcrum mihi vel iniiitus concédas eft neceflcjaut Concilium hîc erraffe, aut pontificem tuuni, q“' nö potuit vnico Concilii decreto obfiftere, non-dû ad hunc poteftatis atque authoritatis gradun* afcendiffe,neque aut Imperatoribus,aut Cóciliis imperaffe. Vatern verb Leonern quo iure facias, ab eóque tam multis ante feculis Conftätinopn-litanx fedis euerfionem prxdidam effe dicas,non video:hoc quidem diuinare eft,non difputare. S' ambitio Conftantinopolin petdidit, metuatRoma , cuius ambitio iamdudum modum omnen’ tranfcendit, totilmque terrarum orbem perualit-

fieu apud omnes fuerit, velex fala ad euntlt’'^ Leonern Lheodorefi apoellattone intelltgere te.f.Theodorer.Eptlf.ad Leonern.

8 More tuo, vel morbo potius longam Theo-1 doriti fententiam recitas, amp;nbsp;quod vno vetl’’ expediri potuit, tota pagina perfequeris. Loo-,, nis opem Theodoritus implorauit. Quil rum, cùm effet ab Alexandrino patriarcha im“' ftiffimèexcommiinicatiis, SeEpifcopi digniw’' priuatus ? Qiiid hoc ad illarn infinitam potenti-am pei'tinet, quam libi pontifex affumit ? Semper enimEpifcopis licuit iniuria affedis amp;nbsp;of preftis ad alios Epifcopos confugere, quornnil*' des pietafque nota effet,amp; quorum iudicio acte ftiniomo

ftimonio fubleuari poffent.Quod autem ait, 'vobts peromniaprimos ejfe comtenit, de eo quidem non. nbsp;nbsp;nbsp;~

contendimus.ruilTe enim Romanum pontificein^^^^j^^ ordine amp;nbsp;honore primum fatis confiât. Si ergo Romanum Epifcopum.qui erat pattiarcharu primus, fautorem atque adiutorem in caufa naétus tffet, faciliorem fibi fore cum Alexandrino præ-fule litem fperabat.

cjiiantam Leo inciteras etiam Epi-fcopos ^ote^tem ç^hnbuerit,^fine exerctteritifi

î ttlim legißuptßolas, ignorare non potes. j4n non l 'T^^Jftilontcenfi Epi/copo -vices Leo fuasperGn-1 Cttin,vicin0,ßjue ultas regiones comintjit.Epifl.'è^.

* s QuantumLcofibifumpfevit,idmea nihil in ■ - tereft.Semper autem RomanosPotifices nimium potins quàm parùm fumpfiffe fatis perfpicimuy îuetitLeo vit Çanèfus,fuerlt dotlus, fuerit omni-busboniEpifcopi ornamentis prïditus t honoris

fuiffe exillls,quas àicis,epiftolis manifeftum eft, 0- Nequeidillefolus habuit, fed hoc ferè omnibus ÿ nbsp;nbsp;RomanisEpifcopis infitum fuit,vtfummis ftuAiis

mennunqnam illis venir in mentem.vt banc inft-.yl nitamauthoritatemarrogarent, quam nnncPon-(f tifexvendicat ,nccfiquid ciuVmodi temporibn» illis tentaffent,pto fanishabiti fuiffent. Qubd au teni vices fuas Leo Anaftafio Lhefialonicéfi com-

miferitjCtfi infolens fuit, tarnen ad dominatfl^ nimè fpeólauit. Nam interim MetropolitaniS) Cönciliis prouincialibus Leo fua priuilegia tö' ttauic:qiiibusintegrisjnihiliftisvicariis reliftquot;”' crat^quod agerent.Ex quo quicquid hoe li potiiis^quàm iurifdiiâionis fuiffe patet; vtc''quot;' que eft, nifi caufa pontificia certioribus tefti®“' niisj quàm Pontificum epiftolis nitatur, illain'’^' «to prudens non contemnenda merito iudicabi'“

Conflantina^ohtanum nunc ConciliMnf^'quot;' tt(f, cutM (fuintui tile., cjuem Catnpianus protK^'^' Canon mawrern vilt altert honorem va/êiit delteri afffmat. 5ed praclartu /cilictf^' terpres non hitne illnrn ejfe honorem effe au ■, libt Pontißx Komanuivendtcat. N èlitistuyejuàmipfi, epui Canonem eonfiderantf^^ tres tfuidßbivolaerint inteütgis. Nam à petiuerttnCy vt Neänfijt Fabtani, Cyrilli or^K^' ttonemconfirmaret,^lr feßdmagna tnode/iilt;igt;^‘ fußrnnt ^qabd Romam euocatt venire ttserint^

IO Quis nie honarjDuræe, fuit, quem Rom*' «3f fedi Synodus Conftantiiiopolitana maiote“'’ . quam vlli alteri tribuit? Nurn vt Romanus Poi]', çib.caquot;s in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;imperaret? Si id diçis,tumi®

Pcx 3. et'am Conftantinopolitano Epifeopo conceif®quot; fànîî“£lt;rfHrfefle necefte eft fatearis.Nam poft RomanumEp'' T«77fziïf, fçopum primatus honoris Conftantinopolit’quot;’

óefettur.Ita fi Romanus toti Ecclefiæ domina-tut ) idipfum etiam Conftantinopolitanus , facit, quanquam poft Romaniim.Sed haec prxroga-tiuahonoris tanti\m,non authoritatisfuit, vtE- Caked-cöC pifcopus Romanus ordineSf honore primus ef-t’P'^*' fct, fecundus autem Conftantinopolitanus , id quod ex ipfis verbis patet, J'i* fäubjj.i.auta ipfa eß noua

acfenteciaex Calcedonefi Concilio dilucide in-lelligi poteft.ln eo cnim perfcriptum-eft,-?«

TÎf TJuâf ,hoc eftpwwiMZ» honoris gyudurn, Ro-niano pontifici tributu à pattibus tuiffe propter-eaquod vtbsillafedesacdomicilium imperj effet,atque in eafenatus ille,qui gentibus populif-queomnibus iura prxfcripfit,refideret. ciimpofteafedes imperi) Scfenatus Conftantino-polin tranflatus elfer,amp; hxc inftar alteriusRomx obtinetet,xquum illis vifum eft,vt Epifcopus CÓ ftantinopolitanus iifdem iUis,qux prius Romano pontifici delata fuerant, ornamentis priuilegiif-( que ftiieretuf.fic tarnen vt Romanus pontifex pri f -mumlocum nonamitteret,fed primus Epifcopus etiam deincepsremaneret. An hic honor ille fit» quem tuus pontifex expetitjtuum erit indicate. At aliquid tarnen naftus eft quodCampianus mi-niraè vidii.NamàOamafo (inquis') patres petütj ■vt (\uoYundam Epifcopotum ordinationem con-fitmaiet; Quafiidtritum mukispraetereaEpifco-pis fuiffe quifquam nefciat. Et fe excufant, quoi

nonvenerintRomam enocati. Prxclarum atgn-mentum ab illorum modeftia ftimptum-.Patres il-liliterasad Damafum modeftix plenas fcripfe* (i- nbsp;nbsp;nbsp;tunf.etgo Damafus fupremam autkoritatem in o-

ÿ mnem ecclefiam tanquam caput habuit. Yqlicem 1# nbsp;nbsp;nbsp;etfe pontificem opottet, fi iftis argumentis fum-

muminomnes ecclefias principatumxeV acqui-(i’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;letejvelteuere poffit.

mano pontifict delatum aü . ejuod non «H 1 Epißcopis conuenint. Qutd er^o Ci.leS'Hniim pomtficem fcrtpßrunü Quoni’i” ncceßitas poftulauit, vt omni i ad cogniti” ] nein fanélitatis tuæ referrctur.

nis Àntioclicni temcritatcm rcf ruiuini“\ pictatis tnæiüdicio-fu« tpßiT^eßurtjdin’'*' Wdwff.Tuin ectlcfiæ Canonibusfoi^xwwf)'“quot;'. cpiftola fanâifsimi patris iioliri di toH'^ Cæleftini compulfijamp;c./zZ«;:/trat i/Mod^i^. nllum Cdtle^inui firtpfit. Et CyrtUm nd poptilt^’*.^ ConflanttnopoluanHmt'^ïii Nelloriusadicf'”', num à Cælcftino præfixum, amp;c. Po^iri«»^. rtßmleEta'imaueret, tpßttbi^uadrefe'llet^ mentum tanquam à Camptano propoßtum fr'ß Ero cornuto ali^uo,lt;^uern expeüabam jpe mea ßtlßts mhil altttd lt;juam (dUctßnM ''' । uenio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Il Ephefini Concilij Epiftolam ad Nellori“?j citauit Cainpianus, in qua nihil omnino perfö'quot; bitur J quod fummæ pontificis authoritatif3U^?'i Hîc te mirificiim Campiani patronuin Quum étiinij quod quærebas, in ilia epiftol^''^ niuiè repentes, alia quxdani vndiquecon^fi'J de quibus nulla inter nos controuerlia fuit. Campianuiib qucm defendere conaris, non pfi;

defendi tacitè confiteris. Ifta vero,qu« nunc af-fers aliunde,quovfum tandem fpeótent videamus. Scribunt patres adCxleftinum, TVecejfe eßvt o-mmn ad cognitionem tua fanäitatis referanirtr-Prpcifè Se cautè nobifcum agis. Si enim qux mox fequuntur, citauiffes , plagam pontifici,quam fa-nate rainimè polfes , intuhffes. Quid enim illud fuit, quod patres illi ad Cxleftinü neceflarib fcri-beqdutn elTe cenferunt? Sic ftatim in epiftola le-quitur, ficnndttm valttntatemSeruatorii EpUcCconc. fiftemniurn ßenütonempienti/sitnorum ac Chrifliin epift.ïii amantium Imperatoramdn Ephefiorum nbsp;nbsp;etropo-

hexmultii varw proutneiis plus ejuam ducenti numero Eptfiopi congregattfianuit^c-^ozilli pu-tabant imprimis Romano Pontifici lignifican-dum effe , tum quid deinde in Concilio geftum ftt,exponunt, quandoquidem id fcirePontificis Romani intererat.lam illud ex communi patrum

confefsione Viquet Concilium hoe non à Ponti-ftce,feAablmpetatoribus coatlumeffe ,cumta--men pontifex luum effe iaftet vniuetfali.a concilia congtegate. Quod fubiungis, tllwi temerita-tem tuo mdicioreferHftutmtiSi hoc quidem fe fecif-feteftantut ,vt earn anirai lenitate vincerent j fi.

fieri pollef.interim amp;nbsp;loannem,8£ reliquos non-, nullos cömunionis expertes reddidilfe, öc facer-

dotali Omni poteftate priuauiffe.Siveró Synodus indicijpartemaliquam pontihei delegauit, tune

■, ex eo potes pontificis fummam authoritatem e-M uincere? Qux deinde affers , contra teipfum

ficK aut\\oïitati,Vaites Ephefini anteponunt'.tuin Pontificeniinon Doiwnum , autEpiicopum vni-uetlalem, aut caput j/èdcoileg^m çy cmnmmtfirum fuum appelant,c\uoA qu'tàem æc^uaVitatis nomen «ft- Qu) «ï'itn eoUegxfuntjhoïum a\texi non

habent in alteros fummam poteftatem; fique patres Cæleftinum pro Chrifti vicario capitéqu' totius Ecclefiç agnouiflentUHius fe collegas nun-quam profeóto nifi per fummam audaciam atquö fcelus infcripfiflent.Sed praefcripfit Neftorioteni-pus Cæleftinus,amp; illud patres vrget.Multa tu q“*quot; dem in medium proiicisjied nihil aliqiio argurnt' to conftringis.Igitur hoc tibi argumentum c“quot;' firmandum trado,Caeleftinus pontifex,cùm hal’^ retur Ephefi Concilium, Neftorio denunch“* damnationemjni intra decennium hærefîm abquot;*,' raret.-ergo Cæleftinus hoc fa it o fe habere fumaj^ poteftatem declarauit.Eiufmodi tiia funt arguia^' ta omnia , quorum altera pars nunquam cohït'/ cum alrera.Cçmentum tibi aliquod compares feo,quo iftatam diflbluta conglutines.Sed tam®® tibi homini tarn faceto ft rifum moucre potui,» quod laeter.-mihi certe non tarn rifum, quàm 0lt;’' machum tua haec tarn ÏTo/ïfZTa atqueâot^^; yooa mouent.Solçcifmiim veto à te mihi obiet^ elfe facilèpatior, quem ego magnum Latinita“’ magiftrum agnofco. Sed bene habet, in eo a’? funt pofitae fortunae GraeciaetTu in verbis meisv”* folxcifmum inuenifti, ego perpetuum in tuis gumentis folæcifmum deprehendo. Etdehocij^ laeciffflo facilis effet refponfioj ft ea vti veilem *^, mih'i faltem,opinor,tribuesj vtloqui Latinè p^. ftm fine folçcifmis.Etfi verb folæcifmos in tuo bro minime capto,quia tarnen fie tibi in hoc 1 laecifino places, quafî prædam nefcio quam na», fiiiffeSjvelim te primamConfutationis tux pag nam,primämqueperiodum pauló attentiùs fideraretin qua aut folæcifmum, aut quouis W‘ cifmo turpius vitium inuenies. Cornutos vt fyllogifmos cornucis tuis collegis relinquo ;

Pro incrutnto eorporis finguinis Chrifii lt;riße(o cttanit CampiM/itM Ctmonem PsPiceni Con~ «lyiq, Hoe neque régula ncqueconruetud» itadiditjVt hi tyat offerendi racrificium non hahentpoteftatem amp;c. hicapertam feri ficrificy mentitnem non vtdeaty^uod curn ßne fin-, g»mii effußone fiahincruentttm fini nemo negaué-, rit.i/fcne pluracommemo'em -, tllndi/nnmtniîar emninm erit^uod inter tUiw JiAfutsóetis legitur, pofuumeffc iniUafacra menfa Agnum Deij

WHIT AKERV$.

ti Videoï tibi ilium huluS Concilii Cano-nem,quem Campianus ptotulit,non legiffe , qui* veltactificn , vel incruenti j vel altatis fieri illic mentionem nego.Si qaid fernere afùrmaffem, di-gnus çrofcftb rua animaduerfione extiriffem.V e-iùmamp; Canonemlegi, St Camçiano , vt ipfa tes habuitjrefpondi An illo enim canone nulla àut »»-CTMe«t, aur aut denique facrißetj mentio

lepeiitut, Tua qu« reckasÀntetptetiafunt, non conciVûxetha.Sic euim in CociVio ïegitnt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^î-

»■niy^vàv jïTt»ïuAi»iamp;n«.7ia.filt;5'ft)Klt;sV,1X11/5 (znt^ïoittVt^ï nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tan. il,

i«W)«üopifttv.\à eftj^ettdwodü neç cano,nec côh- Qt««

te. Itaque depulfus ab hoc Canone ad nefcio quas,dilaberis,quarum femper dubia™ , in Ecclefia authoritatem confiât. Et tarnen lt;]“ hîc naétus es, quod ego tibi darepetenti noU Pofitnm effe 'in facTa menfa Agnnm Deifateoti’f^ pe facramentaliter,quia in facramento Agnup‘ J cipimus. Atque hic agnus fine maHationeifH'l^ , tur ■gt; quandoquidem non illud ipfum facrifiç*'*?'’: quod Chriftus femel peregit,oflertur,fed ilb“® lt;nbsp;crificii memovia ac myfterium celebratur. Diquot; i que ob caiifam prxcipimur eodem in loco nS p’ J nem amp;nbsp;vinû,quæ propofitafunt fpeôlare,feJ fum fublata méte Chriftumin facrificio oblat“quot;'! cogitare ac contemplari. Si veto inpanisvinTj fpecie corpus amp;nbsp;fanguis Chrifti lateret,nunq®^J illi patres cogitationes noftras à pane vinôquc’ i ftraherent. Vbicunque enim eft Chriftus,ibiquot;’' Ilræ cogitationes figi atque hærere debent. Squot;' femper quicquida{fers,multb magis ad teiff®® quàm aduerfarium refellendum valet-

, _ In illii te/Urnonijt affer/ , (umi/eKitt ï* fharifttam wnMfJMK'ni^inM ejjetf.ftëiur,illu^gt;’i, ht guoä ni ndam didtceria àtratfzax.'m/ dici, ßngwih expert omntnofii,/ed(juodfine ejfufione offeratur.Gregor.NaziMiz,e.Orat.ttit^ dem 'Bttfil.in altaiibu$(»»^«K) faltantes amp;'*quot; J truenta facrificia hôminuni amp;nbsp;viâinurti^j cruorefœdantes.ff «« /tihannm,'N on nbsp;nbsp;nbsp;'

tarîaàpurifhnio Si incrucnto facrificio i’“' men habentia,amp;c.CZgt;r7/^«?H»« adlnnoe.Ôf^

ßifanguisin militum vefles ctfufuseft.., f«. ftb.lfd.c, 10,de Demonft. Eius rci mCmoriatn vt nos ipli Deo pro facriticio ofF. rr^uius in^ ftituit. Photiw aptid Oeeumentum »« cap. 'ÿ. ad Hrà.Ghriftus fccundom ordincm MolchiR-decH incruentam obtulit hoftiam, ac deinde fit H ra ipfius corpus. Dentine N yj^enm Oràkx. deT^itfch.S°tc oblationcm ac viâtimam offert pro nobis facerdos (îinul Sc agnus Dei;Q^â' do hoc accidit? Cùm iuum corpus ad coine-dendutn amp;nbsp;fanguinem tamiliaribus ad biben-dunrpræbuit.Qui igitur dediedifeipulis luis Corpus fuum ad coinedendiim, aperte demó-ftratiam pcrieétam ôi abfolutain faftam effe immolationem.

’î 030 patrum plures de incruento facrificio fentêtias cumulas,eo crebriores Miflx tuæ plagas iniicis.Si enim eft Mifla totius Chrifti facritieium» amp;nbsp;Chrifti facrificium cruentum fuit, Mifla nS po-teft elfe incriienca, nifi quod eft cruentum, iderrt fimul çfle poffit incruentUm. Sed hîc me aliquid (inquis)fallic;quod tu quidem facere fedulo co-flarisjfiego is eflem, quem tu fallere polîes. Eti-thar^tamÇincyviii^veteres iùtû;MtKTov appelle ,non ijuta fangainis omnino expers efl-, f rd i/ttia offertur finefangiwiù effitfiofié.. Dignus certè fitn fallat.ft hanc ram putidam fallaciam non dif-cutiani. ÇJuid enim eft àyiiu[uinntv,G vim verbi ex-pendimus,nifi in quo fanguinis nihil infit. Si eft ergo hçc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, vc patres fcribunt,eam

■nv diel contendis, quia fanguis in ea nullu^i funditur:quod fi ita fit, non modo non erfe i'*'* Chrilli facrificium,fed nc omnino qtiidem ficium eflicitur.Nullum enim elfepoteft facrificiuin ,quin fanguis aüquis neceflarló F'f fundatur, atque adeo mors etiam vidiinzc®”) quatur. Ciim ergoEuchariftiam fanguinispf^’ j lione carere (laruis, amp;nbsp;tarnen cruentum efTe dilputas,quid aliud facis,quàm móftra ris , amp;nbsp;in facrificio nullum facrificium reling'' At Chrifti facrificium fuitne hoc modo Tsi/’Nequaqiiam Ergo ex tiii ipfius cófelfione ■' facrificium non eft illud Chriiti facrificium-'quot; • in hoc nullus fanguis effundicur,in illo autéfquot;^ fti fanguis in terram elfufus elf. Non enim pF* in eodem facrificio amp;nbsp;non efFundi,amp; fimul di fanguis. Quid quod Apoftolus difertè nullam fieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;remiffionei”'

quo vides in omni propitiatorioyfacrificiono*, guincm modo,fed fanguinis etiam efFufionem . ceffario requiri.Citm ergo nullus in Milfahquot;^ efFundatur,niillam eire in Mifla peccatotufflj^ fionem inuióta confequutionis neceflitatecquot;?^, ditur.Iam quo fenfu patres antiqui Euchat'™ dixerint lUeufMx.'ny 3vofjM',hoc eft facrificiu^j cruentum, facilime licet cxiftimare. Nunqinj, nim illorum aliquis vel fomniauit, quod pótificii traduntjChrifti fanguinem adeftei® ; na,fed non effundi. Quemadmodum enim’, ; fie etiam effunditur, nempein myftcriojqiquot;?' lius effufionis memoria recolitur.Cùm ergoquot;-vnici facrificii, quod Chriftus cum fang“'quot;5, eft'ufione obtulit,in hoc facramento renouamus,illud ipfum facrificium offcrimu’’^ incruentum, quia non iam Chrifti fanguinfquot;', fundimus, fed mortis Chrifti facramentun’ r.

curamus,amp; illud cruentum facrificium gratis ani-mis celebramus.Hoc Patres fenfilfe vno Theodo-tititeftinjoniofaciam maniftftum. Sic enim ille rhcodoiit.

efl-arnentifacerdotesmylticMnti- in c.s.ad tnr^ta7nfeu famficium pera^tirit-,cnm Chriflui gt;nbsp;yttj fyfacerdos[ecundum ordtneM Melchtfedechi offertt [»mficinm effeciMtaha facrißcM non effentneceffa rià?Sed darum efî tfs , (jut in rehw diutnifßtnt eru-ditt,noi nonaliud offerre,Jed dltns vnitu falutarit Gemondperagere. Hoc enim nobis pracepit fffe Do-^ntnus,hocfactre in meam recordationem'-vt f erfigU' Tarumcontemplationem, earurnyuapro nobis jujce~ fttfuntperpe/Jionu recordaremur gt;nbsp;amp;nbsp;in benefablo* fwbeneuolettarn conffruemM,amp;futurorum bene jb;un‘umperceptionem expectermu-y^oc ergo facrifi-(■ ciutn non in realt(yt loquuntut ifti reales) cotpo-

tis amp;nbsp;fanguinis Chrifti fub panis ac vini imagine tl iatitantis oblatione , fed in illius factificii, quod

Chtiftus femel obtulit, commemoratione atque' lecotdationeconfiftit.Ita iftis pattumteftimoniis tuis vnica refponfione fatisfaCtum eft. T amen ilfa Nilleni pofttema vetba tu'äm aliquam explanatio-nem defiderant.Num enim (|uando ililcipul's fuis Chtiftuscotpusfuumtradidit comededum, Per-feü^im (ÿ abfolutam finEtant effe immolationern de-monfttauit? Si Chtiftus in cœna petfetle atque abfolutè immolatusfuit,c|uid opus état pofttidie

fe petfeftius; At nifi CbtiUus in ctuce mot-tuusîuiffet J ilia fupetiot immolitio petfeftatn

f. pcvfetli faciiftcii factaracntum. Atcpaevthunc locum fyllogifmo concludam , Si factiftciuttV

illud quod Chriftus in cœna obtulit, idem ft* quo mundi peccata expiantur, turn amp;nbsp;Chrillusquot;’ eo mortuus eft,amp; illi poftero die mori fupetuac*' neum ftiilTetjquia iam ante redemptio perfeÖ»^ rat:at confequens abfurdum amp;nbsp;blafphemum®' ergo fimiliter antecedens.

rejilbre /entewam i^uodtdemtlle qttcnt atafti CyrtllM tn decla-tJddiitth ii.Sanétinn 8( viuificuni,*^ cruentumque in Ecdcha cckbrainus cium amp;ic,Non er^e,vt nu^arnddemapudif lum eftincrnentumficrificfum nbsp;nbsp;gratiaruf»^^*''

fid tncrueitßcftficjj nondne ipp.m corporii^/^ ■ gutnis ChaJU oblitttontm tntelltgtt.

14 De incruentofacrificio fatisiam mult’'^ ximus,quæ refponfio valeret, fi mille nobis 1»^^ nas patrum teftimoniis compleres.lncruentii®f nim ideo factificium vocant, quia in meniot'^ in myftica rerum perfymbola rtp'^ fentatione verfatur,non,vt tuverc nugarisj^ fanguincm habet,at fanguiuis eflFufionemnlt;)if'''j I’Ct.Quomodo enim Chrifti fanguisnifi eS“'''*|,' corpore bibipoteft? Et ille fanguisjquemint^ ceconfecrato ftatuis, num haeret in venis)^'^ in ipfo Chrifti corporeconcluditur? Atquis’ quam bibit amp;nbsp;corpus,amp; corpus humanum,^^. pus integrum? Ü mirificam Tranfliibftanti^^

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LIBER nil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,05

■K ( (juidus tanquam aqua, amp;nbsp;tarnen bic fanguis non f eft effufus è corpore. Corpus certè liquidum, amp;nbsp;ji valdé fluidum narras. Veniatnus ad Cyrillum.

tt'cuizixTJuf ^7105 ( inquis ) tpßim' corjiûrif ftngiiinisChnfh nblatianem inrellexit. Id^j facile ex ip(o loco tefelletur. Ait ehim bas à fpiriti-bus in cxlo offerrufpiritus autem non offerunt in cslo Miffx incruentü facvibciü; quare àvouuAXTTiv

'(Il nihil aliud effe quàm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nianifeftum

0* intu/ il) tt?rt.iuaK7Tgt;v xaTfEittii appellat.Et Baftlius in li- iof.myft.Ca turgia.Facnos tâmeos vt tibi offeramM facrtfic'mm jj, J, laitdii. EtNazianzenusboc facramentum vocat

tt»Tnu7TO!i,(iue exemplar magnorum myfteriorum. in apoV ïi Dionyfius , quifquis eft , banc fatetur effe

. ««uCjxixI/jÙ irpxpyavjboc eft fymbolicam facrificij obla def.c,). h6nem,quanAoquidem,vt inquit Scboliaftes,^»»- Maximus, belahitcfiintmonipfaveritat.

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tttûïttjig

P«rtig«orlt;tnfi4 Eu/ebtutn tnterprefatM ee. N.o tu extjitmat'^now'l esiamenti memsriamfàcvfiiium appellate, fed t« rneme-riitiw crwentf ßcrifJcy iucrMent«»« tn'woMo Te/la-nie«!oflt;(crtfici«iw cJer4?»Mi.Ste enimnonttamul-tb poft ilbtjiJ/lfüachia.vaticinium «nterpretatw, SwCbrylà^orni« bowil.iy.iïd {-Jebrs. EiTbeo-dorec.tnc.^.ad l-iebr,ß.Et zy4ugit^t.hb. lo.c.tó. cantra Eaußum.

If Ignorantiamrurfus ab homine ftientili!' mo meam notari aequo animo patior. Tibiv«'’ ego tuam quantamcunque habes fcientiara mitto : ea mihi profefto molefta non eft. Qÿ’J' quam modeftum Theologuin non oportuiti'^ ingenij ac doftrinae mediocritate immodetJi^ cfferri.Sed quae haec ignorantia eft,qua;n accul’*' Me enim exiftimafle,vt tu dicis , facrificiuin’P' pellari folam nudamque raemoriam j plane Haec enim memoria non eft nuda , fed rem ip*’quot;*

CompIeóHtur,eaque fruitur. Hic ego nonigquot;“^ rantiam tuam reprehendo, fed confcientiaw’l’’ pello,nift forte ilia fcientiaeopinio,qu3e vosin“, uit lefuitasomnem confcientiam extrufi^-^'’’'', ßwprofalute nolirumomniu^n ( inquit Eulel’i^ admtr^tlefacrtfictum,^^ vtü:imam litymemtgt;rta.m ettam nobts tradens crtfictofir/pper Deo offerremui.\iinc memorial’’ fe ipfum (acrificium affirmas , quod Chrillu’/’j tulit, cùm tarnen difertè Eufebius iiiudft«»5 ab ifto diftinxerit. Quomodo autem eflep”^ ipfum illud facrificium,in cuius facrificij riam offertur?Si enim hoc fit incruentumla*^ ciumjSr cruenti facrificij memoria:turn n’”'1 illud facrificium quod Chriftus fecit, (jj TsuTBu /S- Sc cruentiim fuit,8c nullius praeterea facrificij, ’JO. nû 9Ó-moria.Sed Eufebium fui ipfius interprétée^ ui'fi tiamur.Sicmoxfubiungit, Huiui i’r'i riam in menfd perßcere perfymbola

•^anri^nf falutarû ßtnguinis eins tuxta leges noutTeg^^. tMTiXtii tididictmns. Vides hanc memori.im noni”

' Et 'fQamp;,facnficamM memortam wapni iütusßtmfi-f^.Quare hoe factiftciü nó eft illuü iplum magnü u.fSi(jLbjj ti

K lachiç veto vaticinlü Eufebius non de tuo incrué-lofacrificio,fed de precibus 8e pœnltéti a clarifsi-mè interpretatur. Ita enim feribit, fallen Deo Opt-Aiax .Sniaiiu alviinii'f. i. lundis fa-tnfanm- Immolamus ficrifictnm^cuins prophète

ir catàrafzàTtis i(j»o»fôt.r,hoc eft, Incorporeas intel- ~ o’’ le^uales. Hxc de incruento facnficio intelligi

i}*' tuUiani 8c Hietonymi de ilia pura oblatione, Tertul.con-!ƒ'' quant Malachias commentotat,fententia. Chry- tia luds. ii|S| foftomusjTheodoriius , Auguftinus id ipfum cô- Hierony, in fitmant,quod nos defendimus, facr'tficium hoc o-

/ 'Vilhmat firnilùudinum promittebatur ; in p^stope ^uguft co« (i» Chnjhpetipfamventatetn reddehatunpoflafeen-ttuViaA. iP y«»j Chrij'h per facramentitm memoriA celebratur.^^^^ i-^A.ii-

/I Cakedonef fisjÿnodi al-Jione ït.rcffondat /, “^^dhabet, ^uod i^uic'jua ad tflat cmßs fiebitl, ti.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V. iii).

nout Tefiarnentt facnfictü apertim potuil., eptiàmiU» efl 'Bafjiani Eptfiopi^uertH'^ De ince(fiiziero Atonachorum nupnts ne ïb.clttünt'^

Ig Bafsiani querela nullam facit de incruf' to facrificio mentionem, nee omnino aliquid bet quamobrem à Catnpiano proferri debueri'' Quid enim hoc ad inftitutam de facrificio tont'® iierfiam fpéftat,quöd Bafsianus malè fit à quib*“‘ dam poft myrteria prxcepta amp;nbsp;celebratatra^^’

■■ tusrSiccine enimargumentü contexiSjBafsisi’'quot;’ Epifcopum quidam homines fummis iniurüs contumeliis poft.Euchariftiam peraftam runt;ergo BafsianusEpifcopus incruentumft^* ficium obtulit,quale pontificij fuum efiefingu’',-De Canone vero illo i(S. etfi non eft necelÏe . laborare, cùm id in me minime fufcepetiingt; .' ' qiiöfuis confiliorum canones defenderé,

Campiartiis Canonem citaret, taméquantuin'''’ ter huius decreti'fanótionemjveftramqueftnrt'' tiam interfit, attingam. Monachorum nuptias*quot;' ceftas efle affirmas,atq; id iftius Canonis rilo doóes;ego ex hoe eodé Canone iftas nupl'J Concil.Cal. non elfe ineeftas demonftrabo. lubent quidf'

■ patres virgines Deo dicatas, amp;nbsp;Monachos ,1*quot;^ ptijj contraxerintjà communionc fubmoueri' ftatuût Epifeopo Heere humanitatem lÜj*’. î\t”‘*^”^i’eiationeconcedere.Ex quoperfpicuum {T avngt;i( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nuptiis, vt inceftis iudica. .

ç/Â-.'i'9pa»- Nupciis enim inceftis nullus eft veniç aut reh''® T xJ* qis locusjimb.ftatim amp;r iftas nuptias dilToIu'’^ ToTni/ l'Tt- pfos homine^ nieritis pçnis affici lex diiiinaf ,• ffxsOTr. cipit.Nuptiaiü difiolutîôné fynodus nô reququot;'' aninHiiquot;®'

^iè pertinet amp;nbsp;Stcratü loctu lib.i.cap.'i, Sx illoeritfnfacilfperßuctes veterem Sccleßditradi-timemfinjfet vt tjui in clerum ante confcriptt er it' ij»arndi)Xiß'enttxores gt;nbsp;hi detn'ceps à nnpttte ab-ßtnerent.

17 In illolaco, quem indicaS j nihil tale repe-litut.Vndecimum autem caput eft dePaphnutio, quemnofti in Concilio Niceno Ciericorum nu- Soci.U.r.c.u« prias fcriptutatum aUthorhate defendiffe. Quod autem de iis fubiungit j qui cxlibes in minifte-tium delefti funt,id confuetudine tantumjamp;t tra-ditioneEodefiaftica confttmat, qux contra fcriJ pturam nihilprofedb valet. Quam autein hxc^ conluetudo parum antiqua fuerit, ex Àncÿràhà Ancyt.fyno. tynodo conftat, qux paucis anteNicenam ahnis cap. i». habita eft, in qua cautum fuit, ft Diaconus pro-fetfus effet in ordinatiorie cxlibem fedeinceps

mihimè Viftutum’,èi vt vxotem ducere , atque in miniftetio tarnen permànèrelicetet. Tu ft quid inueniftiin oftauo Capixe illiuslibti, qtiodhuic caufxafnnc ftt,tuum eftptoferre.

UumyprtcibM tmplorandu/entenÜA expinJ«’»quot;'' Num martyres ) diui'que cælitcspf® nobis fupplicent nefcimus./^/i-aj »efitrtki»' fojfedixeratgt;Campianui,ßinfidei dollrina vi»' rum pétrum veßigiü infißere •vtUetù.

jimbrofiuinefitwrIt.z.de Cai» prian.£piß.’)-/.j4uguß.ctinrra hb.iQ.capA.fß 1. H ter ony nt.centrât FtgtlMti»*'

1» Quid fanfti in exIis agant, ideo nefeiquot;’'”; quia nos id nefeire Dominus voluit.Si enim reru ïcientia nobis neceflaria fuiffet.eam nobi*'quot; feripturis Spiritus fandus tradidiflcc.Cùni au''quot;' nihil habeas quod ex feripturis proferas,prima, accedis adeonuitia,deinde patrum quedaintd'j monia adhibes quafi fcilicet quæratur, autfla'^. de mortuorumprecibus patres fenferint pro nobis orare fandos conftiterit , idw dos precibus noftris implorandos efle c®a _ quatur. Neutrum potes feripturis euincerc,amp; men non abftines à maledidis. Quanquam’Jj tern nullus eft Canonicae fcripturx locus, J niortuos pro viuis precari difertè planéque tm . tur,tarnen fandorû Ecclefiam in cadis cum Cb fto regnStem de reliquis corporis fui mcmbi*® terra verfantibus folicitam elfe non negabo- ’ hxc communis cura eft, quç non excertacob onis noftrat notitia, fed ex inßta in fuos beneu^ lentia nafeitur. Antequam autem euincases’^^ dos à nobis efle mortuos,id.d.oceas eft necem tumcuiufqi hominis fingularé mortuiscognit“ ac perfpedum eife,quod tu nunqua fane efS^^^

! Non enim valet argumentum,fanfti in cxlumrc-. ƒ ' cepti Ecclcfiam in terris militantem non negli-/ gunt,eâmquc fuis xrumnis liberatam elfe cupiût, ifj etgo genera ipfa calamitatû, totûmqs ftatum Ec-j,- défis norunt, ac proinde inuocandi funt. Qui-

cunque enim ad Ecclefiæ corpus pertinêt, fratri-/Ç nbsp;nbsp;nbsp;bus fuis ac membris, omnem fœlicitatem exo-

tuam inuocationem minime arguit. Nunc igitur vt probes fanttos mortuos quid hic nos agamus, feite petpendamus.

ratecertum cft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;î*ero td xio/im cer-

tume/lgt; rôfnedeillorum beafitudine cerri erifM, tilt ve/tramin terrû milirtamignorahunti Qutbut Chrifiiu «dbwç in terrù ngentibiii vt arntets fùii .i diitinaac CAle/itaff^reficityHs iam tn caIo regnan-tifiiM ne eorutn !futdem cjuit i» terris agTitur lt;jHtd-(f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Io4n.i5,S.‘fcM«rfùrM., Sodenwn»

bimî Gen.18. £t Eltr^tus de Sun«mttide, Ani-ƒ ma dus in amaritudine cft,8c Dominus celais uiiame.4.Regüq.E«b»ic Elizsiofitturareuela

bittiVt regtj Sy^ixcotinif«», t^c.r^.Regnrn 6.^«Jd lofepb, (}»id Samwei, ^utd altos penè tnnnrnerot

niM tta dijferu hb.ix. £lt;»^.19. de Ciuit. T^eL Et Eucberiiu eodemmodo firibtt, eundem ftrt-

^1 pturs locum explicans. ctbt Jortè »^jrnoMre pnft»lt;}Htdnos againtu ‘usdentur, quia modum

non vnum nhi ßdplura modoi oilendei, de eii'‘ pro moriHts-, cap. 14. nbsp;nbsp;nbsp;i«;. Tibi ergo certnm[ilt;

19 Si res noftras fanéli nefciunt, inuocandi’ nobis cercè non fiint. Qiiorfum eniin attinct’’ iis openi implorarcjqui quid agas,aijt vbi fis,»''' quibusrebus indigeas, ignorant? Ttim neciH“ fufficitjVt externumftatum cognofiantinifietiJi” in animum ipfum intueri atq; inl’picere po®”'' Quem enim inuocanms,euni effe oportet,quid'quot; aw. 6,6. ßjgriujp fenfiimq; fpiritus nouit,quod vnusD^“* facere poreft. Ilie enim folus videt in occulto,^' que ob caufam folus inuocanduseR. Sanétivif’ nec praefentes nobis adfunt, vt precesnofttasJ“' diant, miferiafq; videät, amp;nbsp;multo miniis interi”’ animorum motus perfpedos habent. Quiftnd'* alterum horu tribuunt,non iam fanftos,fedDf Bafil. defpi- faciunt. si enim Bafilius firmofatis argum«quot;'’ H. an .c.2i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fandumefle Deum probauit,quia

rumpreces vbique locorum exaudit, eödcin^^^ gumento efficitur amp;nbsp;fanélos etiam elfeDeo’’. omnium hominum preces in locis difiuniti^J' Athan, con- fadas intelligere poffunt. Similiter Athanî““ traAitian. Chriftum elfe verum Deum demonftraf, v cius auxilium in rebus afdidis imploratiu;fi^ fandi iniiocantur,dij omnino funt.

Sed tuas nunc ratiunculas difcutiamiis,q“'| nihil in hac caufa fateor me futilius ynqU'’®, gifle. Sic autem difputas,A^öx tiorum beatitudtne : ergo fandi certifuntde^^j

J comparatio.Qui enim in cxlis verfantuïjeos effe beatos eft necelîe ; at contra non femper miferi funt, qui interris viuunt. Deinde fanétoruna fta» f- turn certum,amp; fslicitatis iUius,qua nunc illi ftu-1^* untur,modum ac gradum nefciraustex quo fequi-quid tuum argumentum concYudit, noftrx conditionis ignotam effe illis ratiouem.Dic enim nobis obfecroDuïxe,quid nunc in cxlisPetruSx quid Paulus J quid reliqui fanfti agant. Sinhoc nefcis, 8c illi nibilo meliiis quid nos agamus fci-ÿ unt,quàm quid illi nunc agant nos intelligimus, teipÇumproprio refellis argumento, quodacuti difputatores facete folent. Hu'ic aliamnondifll-,it milem adiungls Chrißus amicii fuis in tcsru de-(lï. ; ^itÀus uleßiapatefecit, ergo multo magis iiCdem

• W cxlo regnantibus j quid in terris agatut decla-labit. Et tibi dementes videntur J qui hoc fateri

( noluut. Sed quls ilium fatis fan um putet, qui fie ; latiocineturîNum enim difeipulis Chriftus,quid

in cælis fandti agant, 8c quenradmodum fefe ge-tantexpofuitgt; Quis idvnquamprxtertcipfura finxitî \petuit illisvVt amicis omnia,qux illis e-rant ad falutem neceffaria ; ifta verb quxtu for mnias,quandotandemnarrauit? Autquomodo îequitutjbi. nobis in hac vita Chriftas [alutismyr fteria declarauit ; cùm etimus in cælefti felicitate

'jÿ cabit? Tuicetrètam .nrifetè difputdntis noftros Âcademicos,quos tana(xpe affaris,tniferet atqup ÿ pudet. Eiufdem acùminis funt, qux de Abiaha-mojElizsojStProphetis fequuntur. brahii Do-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exctdwmSodomorwn i EIiz.lt;ro ac Prophetie

rfiultarHmrerurnfcienTtampatefecit, e.s‘^o Cantil resnofttas mtelligunt. Turn valebit argumen-turn , quando flmllpm patefeSlionem compro-

bas.Doce ergo fie Deum fandis noftta omniîquot;’' dicare,arque olim Prophecis,qii3E illorum clefiæ commodum feire intererar,explanauit'

Auguftinus autem non iamvidere Sanéfo^^ mnia affirrnat,fed de futuro ftatu quaerit, quand animis 8e corporibus in cælo verfabiiTiur:Slt;n”* ÉhzjRM adiuco dtutnttusferuum vidit cipientem,lt;^uanto (inqiiit)lt;rz«^//»« tuncomnes'K^ nere iflo Mundab^nt gnanda Dem erit 07iimigt; otnnibus'iSei ifta Augulliiius proponit, vtpf^ bilia, non fiatuir vteerta arque explorata. nim initio ftribit, lüaaitio velpotMStjuieiO^'? onum, lt;^ualefitturumfit, fi verurn velim fiù). Eucheriiprorfus eadem ellqux Aug^'j fententia. AtttbiÇina^üi^'jvidentur aga,rnMiC[Hia modum,lt;jHo tdfart pofifi»tfgt;onfilt;Z

Ega fanèjVt dieis, hune modum non int^' 50,8e euin mihi à te exponi eupio, modo q“** oeere inftituis, feripturarum teftimoniisc’^ probes.Sed hoetibi nimis mol'eflum fiiit,WA me ad Auguftinum rcmittis , cuius ego libc” me difcipulum futurum profiteor,duin id niC cet,quod exferipturis ipfe didicit. Namlibcf. de curapremortuisgerendot dubitationibusix fpitionibus plenuseftjvt facile quiuis perijn^'^ ipfum fibi Auguftinum non fatis in hoc a'S mcntoplacuifTe.Tamen quodais Aaguft''’® turn effcjfanftos quid nos agamus cognofeet^^ ego Auguftino incertum furlfe ex ho oftendam.Hæc iltius verba tant,Ibiß^‘T^ . fits defitnS^orum, i/bi non vident tur, aut eneniuntin ifl-a vita homtntbus-paulo prius Efaiac teftimonio confirmauitiij, Propheta dicitiTu ee enim Pater mflerttjui^ Ä4WJnosneficinit : nbsp;nbsp;IJraelnoncognowt

«dtuuandtf^ue mtfcenturihoc ipfum Glofl* intetlineatis in ilium Efaiae locum de Auguftino

. j. obfetuauit.Sic Origenes,S» extra corpuspo/ithvel fan^i, ijui cum Chrtfio furiMgunt aJiijuia nbsp;nbsp;nbsp;l^dso-

if tur hoc quoijHe tnter occulta Dei- Quodcùmita fit,quis tibi deinceps crcdat,quem non pudet af-I# litmate,quod palam falfutn cite confiât?

)f, Ne ßne ratione infanire t/tdearis , Ad Chri-/. nbsp;nbsp;Ham ( inejuis) potius accedimus, tumquc x-

r numobfecramus, qui amp;nbsp;nouit quibus cge-v mus, amp;vult amp;nbsp;potfft quæ pctivtaps largiri.

' • exififwiu'i (^uantjuarn ejutd ego'Patres comme-morem'i Si FFfoifni^ro credimuit neijue^Taulut ’p/elt;»f'iwi:ir«4C/jr«/}o»n^lt;trentf4 fibitemperauiti f«TO Romanorum preces -, ac Cortndtiorum pro fè ßeri poßulauit.N on ignorarunt /ànlttj'Jimt^atru

jt tjfeimpetranda. Sedcumfatis inteUigertntnort todem 4pMd Deunt omnesgratia ißquot; authoritate if î/4!ere,eof potijjimumtjuos Deo effe gratiffitnot lt;nbsp;, nbsp;nbsp;Minimè dubitabant, fanSli Patres adhibere co»-

fanire exïftimas:fed hæc tüta irlfania eft phetis, cum Apoftolis, cüm fçfîptüris Ïnftn’' Cenfura nbsp;nbsp;Cum iftis ego multo qilidê malim irifanire)^

maióres lefuitae coadi fiint fateri in'ftriÄ Hufquam fandorum inuocationem pfïcip'' ? ergo me fcriptura niilla docuit fandos inuoc’''’ euius tandem hominis authoritate fretusfind inuocabo?Quid ß autem etiam non elfe inuoc^'^ dos fcuptura docuit ? Tamen evainfanus,«quot;“ inuoco? Infanum me dum volent infani iudic^'' Apoftolus ait, ^t^omoiio inuocabunt eum in

Rom.t«.i4- crediderint? Quis non videt amp;nbsp;inuocatio'*' fiduciam ad folum Deum pertinere ? Noii porter in fandos credere, ergo non licet inuocare. Iterum Apoftolus,2V’oAM/e«yJ’'gt;quot;®f iCor.7 2i. mtnnm. AtJtsAcïstfandorumj, nosferuosh«®' num facit,ergo hxc quam fandispf*“ dam effe pontifical docent,prohibetur.

Ioan.i«.23. toties Apoftolos iubet patremin nerogare, promittitque vt quiequidpetunt^j tiffimè impetrent. Si quicqiiid à pâtre in CW nomine petimus, fine dubio impetramus,nón‘’ necefle ad preces fandorum cohfugere. P^. num Deum tunm ( inquit Chriftiis ) adofohii

Mat'nTs Ulumfolum eoles. 'È.tm'ciüm,r'entte admen^.^ ^utlahoratts,(^onerattefis,^egorefcuun'ntiy lam quxris, an hoc pattes ignorafie exifti™** Quid patres aut fcierint,aut nefcierint,mihii'*^ eft necefle refpondere. Si quam in fundafli?’'' ftipulam paleämque xdificatint, ferenduni“* mnum eft. Mihi de propria fide, non de iUlt;’'J' feientia labotandum eft.Quanquam illos à yd ' idololatria longiflîmè femper abfuifle fatis io^^

Hier.con- Hgo. Hieronymus, ^ts, ô iw/ä««wz,(inqgt;i'tX^ put,alu^uandtMartyresadorauifi Et iterum/*

I W« Angelo s, non Arch angelos, non Straphim, non Chernhtmcobmits adoramus. Aug[iftinus,S«lt;M Auguft. epi.

Çhridiams Catholtcis nullam colt mortaorum- V-tri nunc infani,vtri hxretici funt,nól'ne qui mor-tuos colendoselTe pernegamus, an vospotiusj

? çolitis? Alibi Auguttin.AjiguA de 'L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Neceti templa conjtratmHs. Jteruni ône.cap. 55.

pin ßcatdtis, fed memorial ficuthominibusmortuis^'^'^^'^^^^’ , r fdtricamus. Nulla verb veftra funt excruéta Se di«

cataMartyribustemplä? Adiungiteodem inlq-r. -I't r co, Sao loco nbsp;nbsp;ordinenOmtna7itur,non tarnen à fa-i I

teidote^Htfacrißcat,tnuocantur.Sott\i!tQ3h.\x^vamp;i,-nusnegatinuocari, VOS contra inuocandoseflé .. defeoditis. Prxtermitto fnultos , quorum potui

Jif fententiis abuudare. Ex his.intelligimus veftrarai religionem in mortuorum inuocatione pro ma-ƒ ximi parte confumptam nihil ab infania atquc til’' iiiololatria differre. Sed tarnen etiam fcripturam ptofert Durxus, ciim aduerfarii ipfi concedunt ƒ fctipturis non poffe iftam inuocationem confirm (Î! mari. Paulus à Romanis, ac Corinthiis petiit, vt )(1 ipfum fuis precibus adiuuarent. Quis hic ftupor. / ijuuditus? Num Romanos Apoftolusaut Corin-f: thios inuocauit, num preces abtulit, num quic^ 1^' quam omnino fecit, quod ifti infanftorum inuo-ƒ cationefolent’Dum viuimus, fratrum noftrorum ftatum cognitum habere , aliique alios precibus

mutuis iuuare poffumus ; ' atque ita' etiam facerc ,ijii iubemur. De mortuis nihil tale conftat. Aliquid Jt hoc quidcm ad rem feciffet, fi Propheta aliquem

Paulus, aut lacobum Apoftotfi ab Herode intcr-fedlum ,aut quenquam mortuum inuocaffet.Pra-* ttum viuorii preces poftulare aliud eft, atque hoJ ƒ tniaibus.mortuis fupplicJre^Vetùm adiungis qolt;

bilem rationem.Sô««r (inquis) nonormetf^, apnd Deumgrattâvalere-.ita^ueadhd2entesS!iK non dubitat Deo gratifsirnos effe. Qiiid?Erantnc’! R-omani Sc Coriiithi) Deo gratiores, quàniip' Paulus? Ideóne horiim precibiis îndiguitAp'J , , ftolus, quiaminus ipfe gratia amp;nbsp;auchoriraieâpquot;

, Deum valuit’Quis non te fomniare potitisp“'^'’ -, quàm difputare?Si vert), vt dicis,adhibédi^^Pl'

‘ catoresfunt.qui gratia plurimûapud Deß potes mihi aliquem nominate que Deuschifi''^ magis gratumqj habeat,quàm fuum ipfîusfili'J?'| Ephef. I. «. Apoftolus ait,EjfecitnosfibigratosÇnon in

fed) i» tUo dtlebiotde quo Deus ipfe teftatuti p ioîn.146' fßfdiujrneusdileÜus,tn^Hoacciutefio,Ch'i'i'i^^^^t I.Tim. 1.5. Nemovenuadpatrem,mfiperme-. atque vnus efimedtator inter neum at^ue inter De miraculis veto, quibus inuocationemû®^ rum portremô confirmare conaris, idrefpo’quot;^^ vt verum fît quicquid de illis miraculis fertur, tarnen non effici inuocandos effe Nâ Elias, Elizxus,Paulus, Petrus, alij fanft'ipi ta miracula ediderunr, quos tarne inuocatos®* fc nec villos nec mortuos legimus. Deinde culis Euangelij doólrina fancitur, non no®’'* petftitio contra fcripturas excogitata flabÜ’^ Ego vnam fcripturae fententiam mille tuis®quot;'* culis anteponam.

Paulus(»»^w.f)fcxagenarias ad minifflû luit, ifte Canô cjunJragenariss.Vfr/im^/e^^ tonijfarurn ^tate mhtle^t dtmno tut'/ con/iit»quot;^ de/exagen^rtis Paulw fcrif/fit nafietil elejiit prnnerdm vttttfstr/unn tffe ludifaml'

tam Euan^tlmm lanffimèper orbem diffufum al-' tiores 13 hommatn radtcet e^ertvb^ conti -■j neniii ■virtnttm nttpitis pra^rre pajjitn Chrt/fiani f( cjtperant.

()( neenim hanc legem Paulus de itate viduarum ,1^ tulitjvt nulla ad muhus ecclefiafticum accedetet, ÿi quxnon ad minimum fexagenaria effet. LLaec A-

,ïi fexaginta.At hoc Çincpà'ysynafietis Ecclefiipnmor-dits confentaneumfuitj infecnta ittas altnd po/bstla-nit. Imo iftas leges Apoftolus fcripfit, uon ad diem ptimamque xtatem gt;nbsp;fed in onania tempora

D«mtnt noflri 1 efisChrifli ƒeritarentar-'X ua v eto re-fponfto quid tandem ftrvnum aut perpetuum effe patitut?Naraquodfubiungis,EM4n»e/wpoj'?e4r4-dtceJ IB hominum ammts alttores egifle, quéquamne

(ÿ intelligat tem longe aliter habuiffcî Latius qui-dem dimanaffcEuangeliüfateot, quo maior eiuf-modi viduatum , quales Apoftolus requirebat» copia effepotuit t at profefforesEuangelij aciio-

«täte ApoftoVica jab omni hde abhortet. InEc-cleftamemm Apoftolicam ptimitix fpirituscol-oS latx funt, 'm e'amque Dominus incredibilem at- gt;nbsp;1)1'. que exttaotdinariam donotum vbertatem effu-/ dit,qùam îeculis îubfequentibus denegàuit.'î um V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X. 'IJ,

piecaté cæpiffe paulatim infirmari amp;nbsp;languefcef« omnes hiftoriat teftantur. lllud vero Leèlores» velim attendere 5 quod nofler Duraîus ingcnut confitetur , pvimis temporibus cælibatun, non ita fuifle à mukis expetitum , amp;nbsp;fucccdentibns feculis continentiam nuptiis prçlatam eiTe-Qn^ to auteiT^fatius fuiffet inftituta Apoftolica W' uare,atque irtain coadam continenciam cumlf' gicimis fandifqiie nuptiis conimutarc , ipiènimis luduofus indicauit. Sed fateor Ap’’ lioluin depontificiis diaconiffis-nullas legest®quot;' didilfe. Nolim enim quenquam exirtimare viduasj quas Paulus fexagenarias eligi mandnnquot;’ iftis Monialibus pontificiis fimiles fujfle.NJn’j læ in negotioamp; miniftcrio verfabantur, iftïquot;quot;' lam ha,bent in ecclefia muneris fundioneffl)«^,’' tac viuunt otiofae.Tales Apoftolus nullas agnoquot;quot;' quas fi vidiffet, ne illas ex ecclefia prorfus minandas fenfilFet.

ttnenttA vtrtutem ‘Dem non nnparttat^ i^ ’ .V peecibm earn ac ieittniisßrtb irnpetrare cente**^ efialee quot;Jtegtnee, ficerdoree Aegyptyfil*^ ■ natura conttnen ia co/utrunt.^idfiru poflu/et, vt reltSla demi vxore vel ßl»e miß txulet, veln uleorum annoru?»peregrinitmquot;^ . flituat., tjuod de Syrie mtrcaioribui

WHITAKERVS.

51 Siquihominipromictunt, quod prxftarc nequeunt, in iuftam reprehenfionem incurrunt: quanto magis illorum tenieritas accufanda eft, qui Deo aliquid vouere volant, quod an poflint perfoluere non intelligunt? Quid enim hoc aliud €ft,quàm Deo illudere amp;nbsp;votum ftultum, incôfi-deratumùmpium fulcipere?Et cui tandem explo-ratum elfepoteft j an lit in omnem vitam futürus incælibatu continens? Vbi hoc nobis Dominus promifit? Aut fi id nulli vnquam homini promif' fumfuit,qu3ehxc religio eft,ih nnftra dutaxat vo-luntate,nonDei vetbo amp;nbsp;promiflione coftituta? Quis ilium fanumputet,qui fe doéhim, eloquentem,robuftum,prudenté,ingeniofum, principem fore/vouetit? Non minushxc funt in noftro arbi-ttio polita, quam perpetuus cum caftitatc cxli-batus. At Dem (,in({u\s')hocdonu-m tm^artiet its, ^tutlhtdpetune.a verb Deus non promifit : ita-que vouere teperpetub cxlibem fore, antequam petfpexeris id tibi daturum Dominum, vcpoffis quern inftituis cxlibatum , fanftefemper tueri, verbi ac promifsi diuini authoritate caret. Non enim quicquid precib us affiduis petimus,id fempet accipimus.Nam Paulus multis pretib. petiit, quod impettare no potuit. Si ergo Paulum Domi nus voti fui compotem facere,atq.illum ei ftimu-lumauferte noluit,quern ablatu cupiebat ,quo-modo nos erimus certi,quicquid nobis vouere in

I menté venerit,eo nos fine dubio potitiirosi’ Chri

I (^üa\t,Nonomnescapmntverbgt;t7niltud,fidgut- ’’ bus datum elb- capere omnes poffent,fi votum cótinentia fequerctiir. Vouere enim cuiiiis licet,

X. iij.

Verùm hoc Dei fîngulare donum eft , VC Apofto* 1.C0177. lus ait , V'nußfuißjue Droprium donum habet

Deo,alius ejutdemiM,MtHS vero ita- Et le Apofto-I.COI.7.3Î- lus negat 4*7KeK?wcuiquam veile iniicere. Ellnt veto dubium, quin votum laqueus fit? Cutiftuni autem laqueum non plurimis imponit Paulus, præfertim tam facilem amp;nbsp;laxum, fi pontificiis ctt dimus J vt eo quenquam præfoca^ri poire,miniint fit metuendum ? Sed multo elTe difliciliùs praeftSquot; te, quàm vouere vitam concinentem iiifirtita ei-empla demonftrant.His eniin votis mundusiam-dudum laborauit, pietâfque omnis ac fanôHmæ nia periit.Parcam caftis fanftifque auribus. Hit' ronymiis quidem , vt ipfe fcribit, cùm inEremu viueretjSc fe miferis modis cruciaret,tameiivifc fibi eft nonnuiiquam in Romanis deliciis, medi' ifque puellarum choreis verfaii.SiHieronynioiii folitudine degenti,omnes illecebras fugienti»*’* tam in terris diuinam meditanti tam moleftuiquot; fuit corporis amp;nbsp;mentis caftitatem feruare, qun® ifti praeclarè fuis votis fatiftaciant, facile h lô'uhif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymus luculentè refelli’’

Verùm cxemplis probas,quod inftituis:amp; pi^'' mùm V'eftales Virgines, ^Egjptiosfacefibf’ commémoras. Nobiles certè pontificii caelibatj® authores. Sed quia cælibes fueruntgt;numproin^ caftitatem feruarunt?Quafi non fit multo facilgt;“* à nuptiis abftinere, quàm cafté fanftéque viut''' Quanquam Veftæ virginibus poft annum trig«®' mum nuberelicuit, quernadmödum in hiftoquot;!’ legimus ; amp;■ Ægyptios facerdotes perpetuo cïlj; Gen.41.4s. hes fiiifte non exiftimo.Sacerdotis enim ÆgyP'',) fdiam lofephus duxit vxorem. Feciflesn’ul''’ refti^'

reftiùs, fl hiiius continentiæ exemplum ex façris literispetiilfcs. Sed hîc tibi nullum fuppetcre fa- . .i tis,9pinorjintclligis. Quod autem quxris,quid fi neceffitas poftulet.vt vxore careat maritus,vel in exilium mitfus, vel peregrè profedus, vel huiuf-modi aliqua occafione abfttaólus , idvnumre fpondeo , multum inteteffe, nófne voluntariam neceffitatem nobis ipfis imponamus , an impofi-tain diuinitus fubeamus. Dominus fe nobis affu-turum pollicitus eft,quoufque in viis noftris am-bulamiis-.fi excedimus è via,amp; nofinet précipites in difficultates coniicimus, tcmete nobis diui-nam opcm tucelamque promittimus.

I»m nohif Be'nardum obiicii, In turpi voto inuta dccretum. A deine cacus es tVt virginitatit Votum Bernardo turpe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;futifeputes ? Non

«/id ijuodam ^J^onacho con/iriptusfuit.-^uan-^namnthtihoc ad remperttnet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''

t} Votum turpe eft,cuius obferuatio cum tur-pitudine coniunda eft; quid ante turpius effe po-teft,quant affiduis vrgcri libidinu ftammis, amp;nbsp;tarnen fandu temediû c«ntemnere?Cùm fatis con-ftet talé effe multorum condition?, quant b fatius effet fidem telcindete,amp; decretum mutare,quàm quod incautè vouerunt, in eo perfiftete , atquc ad voti temeritatem etiana fcelus adiung^re?

518 . DE CONCILIIS 22.quatft. 4- Quodcunque tandem votum fit, quod nifi inm IS, reperfolui nequeat, irricumefleBernardiiscf

fet:fi haec Bernardi verba funt.Ea GratianusIquot; rotribuit.Ad rem vt nofthnihil intcreft.

tibi ponderù fini Cyprtano obticii. St fe'ex fide Chrifto dicauf''® f tnijnit} pudicè amp;nbsp;cafte fine vlla fibula fcucrcnt ; fin autem pcrfeucrare noIiiU) non poflint,melius cft vt nubint. (Jld-irtyr non de dicatie Deo vi^ginihw fedtjuaß diCiU^ß cjHi ßint eiufmodi, ejue, pepßuerare, nonß Chrt^o dicant ßd nub iHf'

,z4 Loqui dedicatis virginibus fandum^’'’ tyrem negas-.quod tarnen ita certum eft atquc ploratumjvt Erafmus in margine obferuarit ƒquot; ginibmßcrispermttti ntiptiat. Quis veto dubit^ pj-pr. lib. i.Cypriani mentemErafmo,quàin tibi multofu'“ notiorefn?Nec verb qux fcripfit Cyptianiis oninino intelligi poflunt.Virginesenimquafl’quot;' reprehendit, quæ poftquàm fefe Deo dicauer^a'’ tarnen incontinentix amp;: libidinis fufpicioi’tquot;' prxbuerunt. lubet ergo vtßChri^ofi exfidi^, ijue tnanimo dicauennt,pudtce nbsp;nbsp;caße perjeii^‘''

ßntperßeuerare noHnt, velnonpo/ßnt,nubiint- H nuncobfcurum eft de iis virginibus loquiCyP''; num, qux dicatx Chrifto fuerant, quibus prï^'j pit, vt vel fanótc perfiftant in propofito,

I fi id facerc nequeant, aiit nolint, ad nuptias re-: deant amp;nbsp;illam inhoneftæfufpicionis occafioiietn fiigiant? Quafi non eadem etiam aliorum patrum

Jigt; fentétia extiterit.AugulHnus de huiiifinodi virgi-nibus,quas voti lufceptipœnitet,fic fcribit, HiX. 'ÿ^*lt;''gt;'i‘j^£nubtrevoluntt^ tdeonon nubunt;

nntnr.V.t apud Gratianiim).^««iiî?» nubentespoU Diftinft.x?. 'Votum afferunt adultéras effe- Ego autant dico vobts, QHjda™-^uodgrattiterpeccant,qut talesdiuidut- Epiphanius

jl fatiiis effe ftatuit, vt qui prolapfus eft in curfu Cæ- Epiphan.h» J, libatusjvxorem ducat,atqueincidatHf zp/MÂ, i. in ref.6i.

pœnitenùam ecclefiafticam : quàm occultis quo-tidie iaçulisfauciari, atque ita incurrere tiff it(iz««,bin ætcrnam codemnationem. Hieronymus de qiiibufdam virginibus conqueftus,qiiarum le-uitasgloriam virginum infamia nonnulla afpcr-lerit,übiungit, Qutbui aperte dicendum efl,'vtaut Hierony. ad fiubanhlifenonpaJpuntcontinereiautcontineMfino- oemettia.

terum difciplina à pontificia fuperllitione abfuc-rit. Sieniminceftas antiqui patres iftas fore nu-

Hîc tanquam de viHoria eertifflnttispium Le-Horem obßerofyomnefque Chrtîltanos adhàcpla-gumcerne^am »»««rlt;iff.Synoclos ornncs (««y««) P amp;nominatim Tridéiinam quatuor œcume-ii nicis Conciliis pares cffc Carnpianus affir-i) nbsp;nbsp;nbsp;maf.quat'Jorautcm concilia Grtgorius cuni

3jo DE CONCILIIS tur omnium aliorum temporum concilia' iufdcm cfl'e autlioritatis cum quatuor Eu’* ’geliis. Conficiflt homtnem falicet

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lrr,'o ne lißfjt'jtitiiemybt emtn Ifgiflt Gregtf'*^

qttaruerilla conciltA cum (juatuer Suageltji liUi-rp'H' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Idatt,Çc ccrta amp;nbsp;indubitata Edci

fcripturis, itaquatuor iilis œcumeniciscoquot; ciliis crcdcre. Htecme ell ^uatucr canctba hxc t^uatuor exacjuarel

Nefcio quje VOS naâi uuper eftisati^’ quibus induti nullos iéius pertimefcitis. Si«'’'''' hxrere omnino aliquod in veftris corporibus'^' lum fas cibhoc certe nulla declinatione vitarip* teft. Synodus omnes Campi3nus,amp; nomin«'quot;^ hanc recentem Tiidentinam eiufdem fideiatlquot;; authocitatis cum primis quatuor œcumenici^ ciliis elfe affirmaf.illa autem Gregorius ficutj* cbEuangelij tjuatuor bbrosfufcifit 'venif^^ li.i.Epi ï4' quid bine aliud fequetur, quàm omnesomni*' temporum fynodos, etiam ill am Tridentin’®'' quod diólu nefas eft j ficut fanéli Euangelijl“’ tuor libros fufeipi opoitere? amp;nbsp;quid hoc quïlij’ liudeftjquàm fynodos onjnes quatuor Euâgd, exacquare? PolTumûfnie enim aliquid fufcipc'® cutEBangelium,nec tarnen illudEuangelioc’* quare. Si eft aliqua inxqualitas, turn non co®, modo vtrûquefufcipimus ac veneramur- Etÿ do Synodus Tridentina tradittoneî non jeri^ p/tnpittatù affeSbi reuerentiafufiiÇit

J Decret r«r, qua libros veteris amp;nbsp;noui Teftamentii^® i.Jefs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud facit,qua Traditiones non Icviptas fctJPjquot;

l'HS- Quç vera fytiodi ftatuunt ac deccrnûtjca nos ''t ipfas fcripturas fufcipiibus,non quia fie fynodo pUcuit,fed quia fie placer^ Spirktü fanélo fyno-«usexferipturis deelarat.Àtvero cuiufquampoft Apoftolica tempora fynodi,ncdûTridentinijqui ■'OS pto légitima fynodo lïunquam agnofeemus, lt;iuan)libet fanâionem fieut Euangelium fufeipe-venevarijcft infinitaEuangelia fabrieari, ho »'•inumeonfeientias moleftifsimis laqueis irreti-fCjnihil ftrmum ac certum lelihquere.

((. hàud exi^Murn.Scrtptora fieri ßla meuntnr di ƒ f^'aareuelationeynechumanù praßdiu adveriia-

«’i^Mirendaw indigent : in condliis patres Dei quot;ve’bumfine fenptum^fine nonferiptum confittere^

'f inprtmotho flierofilymitano concilK)fiild:ii'fiitf f felegtmsidn e)no magnam conejnifitionem patres lUtficeritt.Deinde nthdin ficriptura fiera tapar -u»n.,ejuin 4 Spiriiu fdnldo profiiinrnfit '.conciliorK

j, HO« e« maiellas esi,ßd ea tant'nm, tjna vera ejfi acCathohcaßdeab omr.ibus credenda,ex infbtu-to decernmtur, à Spiritn fianSlo tjfe credendii eîî. f ___________.

'^1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nihil opus fuit,vt effe npnnullum intet

fjquot; facram Scripturam ac concilia difcrimen com-'Ï pto^^i^cs, quod tarnen ad extremum effe omni-no nullum concludis. Non cnim quxtitut an fit

DECO\ÇILITS aliqua circumftantiarum varicta») fed an weil' rum décréta de fide ac religione Eifta feriptuf, authoritatem exxquent,vtnon minus iftiscoquot;'^ Jjovum fententiis,quàm aperlis feripturis cieü' debeamûs. Quod quando affirmas, obfecro Hquot; vllum inter feripturam Sc' concilia diferimen'^ linquis? Quorfum ergo amp;■ tuo otio , amp;nbsp;nofiri P* tientia abutetis , vt differentiam extcrnain .iT alienam oftendas,in re ipfa, in qua comparant“^ nullam coiiftituas? Et tarnen quam etiam turp['' in his tam paucis, amp;nbsp;non neceflariis erratum fueritjbreuiter exponam. Primùm lcriptorcs cros ais fola niti diuina reuelatione.At hoc qquot;) imperitè dixeris,quis non intelligit?Etfi eiiii” ■ cros feriptores Spiritus fanótiis gubernauit)^ omnem ab illis conquifitiorïemjindaftriamii'quot;'' ftigandx veritatis laborein praEtermiffum elfe quot;nbsp;go. Nonne enim fe Lucas operam dedifle tenj' vt omnia accurate perdifccretJNónne hçc ea“' ipfi tradita fuifle ab iis , qui à principio fpedquot; res,amp; miniftrifermonis fuerant,confitetut?Û, obrem à facrisferiproribus etfiSpiritu fanéto a’ lis inquirendx tanren veritatis lludiurn non gt;quot;nbsp;alienum.Deinde quod Dei verbum non fed^J in conciliis confulere patres oportere fcribiS' quidem in prifeis fanólifque conciliis nunqquot;' faditatum eft. Nam amp;nbsp;Hicrofolymitana fyi'O''. pfeudapoftolos, amp;nbsp;Nicena Arrium,amp; Cond^’j nopolitana MacedoniumatqucEunomiunijO^ phefinaNeftorium , amp;c Calcedonenfis Eurylt;n tern folis feripturis refutauit,quibus folis , ci conuinci atqueopprimi potftmt.Q^ad gis de Hierofolymitano concilio, ineo tibi 'ƒ aduerfaris. Nonne enim in illo Conciliopw*, tes aderant Apoftoli, atque Euangeliftï, loannes, Matthxus, Paulus, Lucas, MarcusJj fl-

bus, ludas? An hos diuina reuelatione putasin concilio caruiffe? Tarnen ab illis difquificionein adhibitam efi'e conficeris.Quanquatn fic iflam ab Apoftolis agitatam effe qiiæfl:ioneni,tanquâprjùs lt;iubiam,nec fatis ipfis exploratani,id quidem fal-fiffimuni eft.Mulcis enim ante illam fynodiim an-nis Apoftoli ablatum elFe nobis Mofaicçlegis iu-gum intellexerant amp;nbsp;docuerant, quemadmodum w Aftis apoftoliciSjPaulique Epiftolis manifeftii eft. Poftiembjilla tua eft principii petitio decu-niana,quod verum çfle ex inftituto decernitur in conciliojid à Spiritu fanélo proficifei. Nos enim multa multornm conciliorura décréta citamiis, Quæ ne ipfi quidefn fanéta elfe audetis affirmarc. Vhius exempio vtar, Carthaginenfis fexta fyrio-feiens prudenf^ue fanxit, ne liceret Epifeo-pn tranfmarinis ad Romanum pontificem prouo-lt;:3re.Quod (I decretum tantoomnium ftudio in-^srpofituip à'Spiritu fanèLó profeótum eft,quisnÔ ’mpiuna elfé pontificem fate3tiir,qui Spiptus fan wi décréta non dubitet violareî

SedGerfon(»«7««) concilü Conftanticn-'S moderator vnius hominis fententia^•n tpti toncilioanteponerc non dubitauit. H te ega

Qf^fonem,ijuernfmperite admi)4um cou-' fxoderarorem appellas, legijfenuni^uam nihtl file huiufmodifirtpIerit.Sed val-, fi eundem nos Gtrfini vel Panormitano '‘«oieni define putas, ^utrn vos Luther« veUr«»

z ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ziis

i7 Fueritne Gerfon Conftantienfis ■ moderator,an non,ad ipfam caufam.quani nibus habemus,nihil incereft.Fuit quidem Concilii pars non exigua,femperque habitus vir magni nominis atqiie authoritatis.An ro legerini,qui citaui,tuiim erit iudicare. In ' f, - , \\^ro,deexarninatione do£innarum-,^Qc\ftop am'doArn. ftuotix Cic habet,Iun^atur huiccofjßderatfont ÿii.coaamp;de-Jua declctrationeduplexveritoi.'^ïïma.m auceni n ftatuit J Simpltci non authortzato ,fed excellentf^, fàcrû Itterû erudito plui credtndum eße

- Efnnalhdfiàm F^^^^Alteram verb hanc, cütM deberetfi generali concilia opponere, matorempartem ad oppofitam Euangelt^ malit^, ignoranùa declinare.ïam quid hoc aliud eftj qn’” quod ego dicere Gerfoiiem affirmaui, vniùstt? ditïhominis fencentiam totiinterdum Conçu' Tanoimit. pvæfercndam efle? Arque idipfum PanormitäUU' ”cgniLàôi cl’isccè fcribit, P/»« credendum efi-velßmplicil^

CO firtpturam profirenti, ^udm toti ftmul concis Sed tu horum authoricatem non magni aftiiuU' quos ramen à te nouo Theologo tantos contemni minimè profeôlb oportebat.Neutn*’' cêrtè dixeris aut Caluinianiim fuifle, autLutlif ranum. ’

Cum publicum vobis Cttmpiantu ificaxfiji^ iiß)ttttttt9nu certamenobtHliffet^ nejue ’Ji

*21' preßffui ej}. Qiiid (i à vobü tile viciffim ordt-veßre rattonem poßulajj'ttgt;NihtlßrtftSi ßne vllo ordtne ordinärer vor ejje rt-^P'gt;^‘dtrtlicuijßet.

Faâum fc presbycerutn Campianüs ab Am fonio Pragenfi Archiepifcopo narrauit.'ï'H qüor-’ •«aifpeélaret,abs tenueprimùm intelligo. Qü®* Quam vixfanè fiderii facis, quod tu dc Campiani fonfilio prolixe adinodiimamp; ineptè difputas',jd ’pfum in animo Campiani habuiÜe. Quid enim? Nullis fas eft de religion« difputare, praeterquam presbyteris? At Athanafius Alexandrins Ecclefix Diaconus Nice^ contra Arrianos Epifcópos accr-iime difputauif.atque ad illud concilium aon E- . pilcopimodó amp;nbsp;presbyteri, fed multi exiam Lai-ci difputandi gratia conuencrât, quemadmodum So«at,Ubi,' fevibit in hiftoria Socrates.Quod verb tue licuit,”|^'^^ quamobrem hodie non licebit?Multi bene difpu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

wnt,qui no lune presby ten,nec quicquarn Cam- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

piano ad acumen amp;nbsp;vim difputandi profuit,quod effet ab Antonio Pragenfi rafus atque ’•’'’’'blus, Cut tu veto andes difputationes Thcologicas tra ftate,qui nondum à quo fueris presbyter creatus indicatis?Vide,inquam,ne dum Campianum lau-das.teipfum magnx incogitantis atque audaciae condemnes.

Otdinationis autem noftrx fi Çampia^ius ratio-nemanobispetiiffet J illiquidem refponderi facile potuiffet. Nam vt Apoftolicam ordinatio-nenitaceam,quam quifquis naftus eritjporitift-ciam merito contemnat, Lutherus , Zuinglius, Oecolampadius, Eucerus, csteriquq illi prxftan-tilEmi ac fanftiflimi. heroes, erântne Laici, an

non erât?Si enim prcsbyteri erant, amp;nbsp;docereEU'! angelium , falfa dogmata refellere, amp;nbsp;Ecclt fias fuas perpurgare,amp; miniftros ordinate,amp; nique facere poterant: quicquid ad presbyte rorum munus pertinebat.Sirton erant presbyte ri quomodo faéti funt ex prefbyteris Laici?Ftui' fe enim aliqiiando veros presbyteros nô negabiS S;n autem ius amp;nbsp;ordinationêamiferiint,quia iw® confiantes in Catholica fide(quam fcilicetvoc^ tis)permanferpnt, ergo externam fuccefsionei® atque.ordinationem non elTe firmam Eçclefai'® tam confiteris. Si quideni hi legitimi non eta®' presbyçeri,,quiapontificiam dotfrinam abiec^ rantjujulto minus presbyteri pontificij prolef¹' timis jiabendi funt,quos confiât à Chrifti EuJi’quot; gelio ac türpifsimc defciuifle.

Quirenti C^mpiano c»r fide pubiiça tinum conetlium inuitatiziefli’i non propcf¹^'^' rèifiohâefy Terruü nos exemplun loannù AttUenecinuitatwfitt! à Concilio (^onfiAntgt;‘fi ne^ue p1^b^^eam ah eo fidem aecepit. In con¹:¹'¹.'' Conftantiçnfi(»»7««^ ) dccretum fuit cis non efle fcruandam etlu) de fide hlt;trenctt non feruanda decretot^r

ni i? Cur ad confîlium Txidétinum noßrgt;| venerint quantumuisinuitati,abundè in Ap^^ gia Ecclefîae noftræ expofitum eft. Cumq“^ moria rceeute ïcneremus,quid Hiifsio

^'tad concilium Conftantienfe venienti, mirum ad illam fufcipiendain profeftionem

tardiores. Si enim ille euocatus è patria^ «nde publica tanta munituSjqUantam quilquain omnino potuit defiderare,tarnen contra hanc fi-r cininipfo concilio morte crudelifsima interfe-

eft,quis veftris promifsis confidat^aut vobif-furnaliquid habere commercij velit? y4tnihtl (■nquis) H ufsto concilium promißt. N t Hufsio(in-H^ain)lmperator Sigifmundus publicam fidem °cdit,quam à concilio infringi indignifsimum amp;nbsp;^urpifsimüm fuit, llleélus literis fidéque publica CæfarisHiifsius ad concilium venitjnullum peri-ciilum metiiit,ad crimina refpondet, capitur,in fatcerem detruditurjCÔdemnatur,exuritur.

hiblato contra fidem publicam Hufsio legem có-«iiint fidem haèreticis conceflam ab Imperatore, ’Ut regibus,autaliisfeculi pfincipibùs nullû Ec-^icfiallicis iudicibus impedimerttum allaturami , ^uo minus cum illis exiure agant. Quid quxfoi publica fides huic homini profuit? Aut vt nulla fide frétas venilfet,quid grauius perpeti potuif-fict?Si'lmperatorum,regumj principum apud vos ’uthoritas tam parùm poteft, vt quos illi faluos ellevolunt, amp;■ quibus impunitatem fanèlifsimè promifettint, horiim tarnen vitam' defendereà crudelitate veftra nequeunt, quis verbis vellris ac promifsis vllam fidem habeat? Quafi vobis artes defint,quibus iricautos homines opprim,atis, lllud ergo tutifsimum erit, quod Epicarmus mo-nuitjfempet ÀTnçtlvi

gt;gt;o concedendurn er at t vel pro Calmniann fdlamex cam multis conctlmm prafèrendu^-T l ner^ae tH fhctô l^î^hirakere.,ne^ue eota,vttquot;'^ J bo vtar, Calutntanoru natio fiicerevnpi^

30 Vltimum hoc Tridencinum fateorqu'“, effe vcflrum ; in quo nullus fuit,nifi totusvd'j Atque hoc nemojopinor, fapiés vobis At neque primum, neque primo proxiniâ’'^ funr.Et quia hoc nec Campiano, nec tibic*’quot;, dam,proferam vnum,quod quocunque te tis, noftrum elTe inuitus dederis. Carthagi^^j concilium generale,cui Auguftinus inter®“;*’, ad quod fuos Romanos pontifex legatos niif^ hanc legem promulgauit, vt prima fidit^pf c jrthag. ƒ non dicereturprincepsfacer datum ,aut rnçcrdos, autaltaufd omnino eiufmodt fedt^, E-pifopusprtmafedts- Aut hoe caput tolla“*’(( tip.aivri a.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nec principes fa“**;

^ovnp^a., « f fumnios facerdotes, nec maximosP'* '^/'‘^°,’^’'’tifices,nec vniuerfales Epifcoposappellent' , funt enim primæ fedisEpifcopi, quod hben; , gnofcent,eo nomine content! eiïe debent.S* concilium tiiiim efle dixeris, pontificemàiquot; ius hïc arrogantes ac fuperbi tituli prohibe’ in perpetuum alienaris.Quia vnuin poftuhK nius teftimonium fufficiet.'fi plura defidetaö pluribus tuo defidcrio fatisfecilfeni.

D Pat/És ijuinto loco pcouocat Campi mw.(^'er’(irnintc autem campumin-^vrejjitrpu primum pro fi tn acttcollo-cauu Magnum itlum Dtonyßu^-riepagiiam . Tu hunc'Vtonyfium fiippofiùtiu efie ücisfid nullum argtmintum vel leuiffimum quot;vi-^^’‘■F-gograei/fimot ahijuotteßesfiihiiciam , tpui liotipfSs cletpuibw nunc difierimm Ubros citatis ifule fif^tennù Dtonyfio Pault difctpulo tnbue-Origtn.looml. \àn^oannem^interhomil.in quot;»‘»''.fcribii loc. Nazianz.enmti(Tlt;i-yiYiQ\iei.. Sophronius Hieroßlymorum archtept/ioptu ad, Scr-gium patriarcham ConRantinopolitanum. Dama-fcentu Lb.6.cap.n.Ntcephoru^ lib.i.cap io.£u-thymttu inpanopl.partA.iit.z.Serm.')-. Dentt^ue Dtonyßitm archiepifcopum. iAlexandrtnum in opéra Di'onyfît ^riopagiea fiholta confcripßffe co ' fl‘*lt;'‘ju£ iMaxtmus ßcholiafies Pachymerud Citant tn hoc opéré.

Vm nos Temper DiiræepJtril’''J tantum tribuamus,quantum’' fcriptura permittit, vel ipl' ftulant, quidnobis patrestoH

que fpeólatrCótemni enim à nobis antiquil(gt;'?|, doótifiimófque patres dici non poteft nifi va” . mè,quos Sc legimiis ftudiofe,amp; deEcclefiaT” fti optime meritos cffe confitemur.Quid amf. eft,quod requiras? Num enim sequum elle ce”, vt horum libri ad Canonicas fcripturas ad””’’^ tur,amp; quaeuis dióta pro fummis cevtifque taculis habeantiir ? Videndum verb eft nonl”^. ne patres fuaac débita reuerentia fjpolientur • multoetiam magis ne illis nimiu deferatuf. in hanc longé periculofius,quàm in illain p”'’, pcccari foleat. Nimium enim patribus trm” qui illos fidci noftrae authores faciunt,amp; ta nullis fcripturis confirmata, nudis pattum tentiis propofita, populo Chriftiano obtt” Hie ergo huius loci ftatiis eft , num patrib”’ |j fcriptura aliquid affirmantibus credendiiml''^ ceatqiie c patrum fcriptis doótrinain aliqum”.^ cere,qu3m Chrifti Ecclefiae tanquam nece”S praefcribas,nifi eundem poffis maiore verbi ” authoritate comprobare.In quo patres ipl*’ credibile eft de feipfis reftiùs quam iftos nobifçum omnes confcntiunt.ld eritpauci’

de moniis perfpicuum.Tertullianus in huiicm”. prariiript. fcribit,ATc/'«gt; nthillicet ex nofiro arbitrio

Dommt habemus authores, t^ut nee de (Im arbitnoi'jttod tnducerent, elegerne'. JediMceptmii à ChnjloßdelKee dtfciplmam nAtioni-buiafßgnaeKnt. Si nihil Apoftoli, nifi qiioJ acce-perant à Chvifto,quernjolum religionis magiftru efTe oporte', Ecclefiistvadiderunt, mulco minùs

patribus,quibiis honorificum eil vt fint Apoftolo-cum nlii ic difeipulijpropriii aliquid^quod à Chri fto’jon didicerint, licebit induceve. Cyprianus fiiniliter, iVonctirandnfnel(,^uid hicaitt t!le(ègt;tfè- , y: ntifèft.e/uid ChetßM feceritt (Jr decuerit. Hierony-pijt,.

, nee rnaMenrn erfor feijueiidm ui« in 9 c. eflifedanthigt;gt;ttai(cftptnrarumgt;cr Deid ecatis irn^ pfrw??». Auguflinus grauiffimo Anathemate dam-, ^^t,^nici}nidanrmnctatnrj7raeee^tiain lt;]nod inferi-pturiilegalibnf (Jr P.nangeltcef Accept^nus- Et in a-iib.î.cap.6. liolocojn quo ad patrum quornndam teftimonix refpondet,quibus fuam interpretationem Hieronymus conftrmarc voluit, £^o(inquit)yôfc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hie

fttiribiu,ijui utm Canonici appellantar, dußci hHnc'^°'^' twnorem. Quid alias rccitem innumeras patrum fententias,illam pontificiotum fuperftitionem a-pettiflime ac gtauiffimè réfutantes? Saltern Tho-. mamfuumaudiantjà quo quid de patrum autho-ritate fentiendum fit,difcere poffunt. Sic ille fcri- Thom.i.p. bitjSücr/t doiinna authorttattbas Canowcicßcffptu- »“• e't'Vtàur,proprt'e exnece/]uate argtimentando'. au-thorttatibas autem altorurn doclorwn Ecclefiit.,tj/nafi

( arguendo expropYifs fedprobabihter. InntMttr entrn pdet n6(iY4reuelationi jdpojhln (Jr prophétie faEl4,\

' jii Canonicoi UbeaffcrepJiruM : non autem retMlaJ fl ttomfiijuafuu al^s dotlonbus faila. Nulls ergo Ri poiruntjfvThoms ctedimus, neceffaris lirmsquc A demonfttationes ex patrum fententiis peti, amp;nbsp;fi-des noftrafolis iunixa eft Canonicis fcripturis. Si ;

te atque me de ifta córroiierfia facile conueoi^ Modo enim concédas, fideni fobs niti fcriptiK’, amp;nbsp;omnes omnium patriim fententias nulliim probabile argumentum efficere , tequidem ff tuorum patrum teftimoniisdiótifque patiar ii’ inuitus öbleftari.Sed qiiando nobis patrum rödam teftimonia obiiciuntui‘/amp;' nos quia timus , hxrefeas aceufamur, atque ira omnes “ uerfarii difputationes ii)ftituunr,vt patriiml’O''^ quam fcripturse fententiis vtantur,quis non in^ ligit fidem noftram humanis iudiciis alligai'M* debuit à diuina duntaxat authoritate pcnd^f^ Hue illud etiam acceditj quód nonnullos aÄ , f, rinos libros venditant,quös faris conftat non^' ab illis authoribus profertos,quorum nonrii’i'’ 'i infcripti funtjTalis ifte Dionyfius elhquejnC^ pianus primü(vt tuais)in'açie collocauitidipT certè , qui in poftremunï agmen retrahatuf''''. omninó è caftris excedere cogarur. Quisenfl*” indigné ferat hunc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dionyfium pj'*'

in àcie verfari, cui ü illud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iiorn^''

uamque inanem detrax^eris', moxplahé hfliniquot;*’ effe nihiii perfpexeris? Num hoc etianiavgoi^'’ tis oftendi poftulasfaut’idinuhcérit necelw“* Atæquum fuit, vtEratmpj’Vanx'^Ue vetera 3^: menca refelleres,priufquam noua deâderaresT men in hâc tibi re etiam-gvatiftcabor te f’*' poffum ab etr'ore huius iudicii'remou'ere. mùm,hos præclaros iftiusDionyfîi libros antilj tas ignorauic, quod fieri non potuit, fi Artopagita fcripti tuilfent.Eufcbius IfciipfOt^’ tiq.uos diligenter perfequitur, quos libros lt;nbsp;cpiRolas finguli ediderirtt,nominatlm indit^t'* rum verb non ménidnir, ncc quidemoinnin®’ terum quifquam aiit'Grxfcorun) i aut At qiiis credibile putet,libros ab Ariopagit^

ny'fioPauli difcipulo.de cxlefti arque ecclefiafti-caHierarchiajde diuinis nominibus , de rebus tâ nuiificis confcripros nonfururos infummo apud omnesprecio fuiire?Deindc ifte Dionyfius Igna-tüEpiftolas cirar, quas fcripras poft Ariopagitae mortem nemo dubirat: amp;nbsp;Ioannis Euangelium Jtque Apocalypfin nominat, quorum edirionem Dionyfij morte aliquot annis recentiorem fiiiire nomiuibus. vetifimileeft ; Epiftolam ' it tit ad Polycarpii, eumque/«plt;ii)5^fcu falqrat cù’m ramen po tempore admodtim adolefcentem nèèelfe eft fuiffeEoly:-carpum. Nam Dionyfium hiftoriae narrât occifum elirin Oalliis anno Domini ySiPolycarpum veto anno nss.quddo artatis fuae annum^gfbat SS.Quid qiiod ifte Dionyfius Timotheum vocat filium, eumq'n'e’docet; miilfa myfteria,quern tarnen fuum potiiisjn fide parentem vocare debcbat?GÙm Timotheus ante Ariopagitam à Paulo.ad fidem co-•lerfusfuefi^.Tmy, quando fuqs prarceptores con-fitetur iftam fcietiam ab Aportolis accepifte,uót^-nefatis fe Apoftolorum diftipulum minimè fuil-fe prodit? Quod autem in ecclefiaftica Hierarchia pontiftcum,prçfulum,facerdotum, monachorum, templijchori meminitjïatii indicat ex qua offici-na fgt;rodieriLHxc enim nomina temporibus Apo-ftojicis ignota eraiit. Pofttemb ipfa didliojfor*-maque'orationis,Tioua,argura,obft:ura,afteti:3ta i-ftum Dionyfium non efte Ariopagitam i atque A-poftolicum clamat. Tiii quidem teftes , qiios tu grauilfimos fticis, iftis argumentis pares eftie ne-ftueunt. Et praeter Origenem ac Nazianze-omnes recentes i’unt lt;nbsp;^quorum proinde m hac caufa teftimonium videri merito debet leuiffimuna; -Origenem verb Erafmus difertè ne-

mirumßtamprifiut tam rnultaßcripßt,a nemtne 'veterum.fin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

feu Lattnorurnfutfe citatum,non ab Origent’fi Chryßoßomo, ne ab H leronymo yutdem, yM ■, tentatumreliynit. Iftam quam profers Orig^'' homiliamj'ulpeôlam effe fatis tute noft). Nsî' zenus Dionyfium non nominat, fed tantum TTf/ Twytsioö é/xay 7ntgt;i^^av'tf,iTai. i. yuidatnant^ ' Philofophatui eß. Qu is autem ifte-fueritjoon^ rat:amp; quifquis fuit, Philofophus potiùs Na^*’' zeni iudicio,quàm Theologus fuit.

I : Diortyßum Igmttiut ßyttitur, ^uem gt;!! guident dßimulare audes ab Hteronyrw^^i ■doreto citari. jityue Ignaty yutdemfcrflgt;t*r^ tam longamtot fatntorum prutfiriptiontm (aufi reycerevidearijydtgnnm tuo acurnmi^'f mentumaffers ; Flieronynius amp;: Theodoftquot;’ citant quædam exignatio, quæ mine çumferuntur,crgo qtiçJiunc circuuiffru,”'''?l Ignatij no funt.fertnde fini acfi,dtcefaß^* ta ex PlatoncyArtßo'ele,Ctceront,aliifiiie tuYt tn eorum operthtu nttninte inuetnant^^^ mnta tgitur eoruy^atpra manibtu habeamlt;tgt;^f poßtttia cenfirtdaßttnt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t

1 Citari ab Hieronymo amp;nbsp;Theodorit®’ gnatiiim fateorzfed hæc citatio iftas epift'’!’*' quæ nunc Ignatij nomine legiintur, multôw’.^

fufpcftas facit, quàmlî niinquam hune illîcita-uiffenc. Hieronymus ait, Ignatiufvirj4pofiolictis (ÿquot; Mar^r, fenbit audan:er,Ele^t Domtnus Apo~ gquot;n.iib.j. flolos,ejMfnper ofnnes homines peccatores er ans. hoc quidem, quod ille tam audafter tcripfit,nuf-quam in his Epiftolis reperitur. Theodoritus ex Theodotit. Ignatii Epillola ad Smyrnenfes quandarn de Eu- dial^. chariftia fententiam profert, qux nutlc in huius Epillolis defideratur. Ex quo Ignatii feripta pa-rùm integra ftipereffe conftat.At iftam argu'men-tationem rides, qiiandoquidein etiam ex autho-ribus nonnulla citantur, quæ in eorum libris minime inuenias.: quorum tarnen qui extant libri non funt fuppofîtitii. At vide qu3efo,dum acumçn meiimrcprehendis,quàm ipfe minimè aputus ex-titeris.Theodoritus enim Èpiftolam Ignatii feri-ptam ad Smyrnenfes citatjcx eaque telîimonium producitj quo 'Chr'iftiHumana natura confirma-. tur ; Se extat hodiè quaedam Ignatii ad Smyrnenfes Epiftola, fed ilia hoc Theodoriti teftimonio catet.Eufebius huius quafdam Epiftolas commet Hufeb.hb-s. nioratj ad Ephefios,ad Magnefianos, ad Traliën-fes,ad Romanos,ad Srayrnenfes,ad Polyçavpura, adPhiladelphcnfes, quas eafdem etiam Hiero- Hicron.in nymus rccenfet. At hodie plures extant, in qui-bus de quadragefinaa,amp; fabbati ieiunio feUeriffi-mè prxcipitar. quant fnperftitionem co tempore natam elfe inCredibileéft.Et nuper admodiim ty-pis mandatas hæ in’ lucem Epiftolae yirodierunt, quas proinde minoris elfe fidei confentaneun» cfi'Nec ifta fingimus,quia harumEpHlolaruoi te-ftiinoniis premimur, led quia, emçntita'.patnim Jüthoritatedecipi âcludinolùfnus... obî,. .jo

D VRÆ VS, Fol. ni, fren£um.renturjatores ve/lri phanaiicum dam edtdtj/e^:/amant.‘^/}gt;o»def,3n fi forte saticum quïaedidit IrenæuSjtnox veiler r®' tus,c,ri,t? Certi ficurna nabis citatar , nihil altifd^u^ phanaticurn re/pondere^potefits. WiptiCuliarefitalt!]»am,propriàm^Me Jreniti o?*' ntawm ainfrfiu Calntntanos defçndimas, ^wam hune tUiiis errerem, vastjui nihil firipturas' admittitisy nullo argumenta refsllt'* pSté^s. Raadde Irenaa dicimns;,'idem^ingt;^''^ de^Ctem^fe,àut tjuouis aHo Ecelhßaftita/cit^^^' re di^amp;l'^^pllta, Scclefiaßicosjcriptores fideinoßra anthorei ,/ed tdifquamdlt^iu daS^fi’'^' lt;]UAm a ^maiérïbiti tn £c(le^'à didicerunt “1^^ fiijutmur^t^uemadmodnm Augufiittuslib.i-tralulian,'. , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^j.., , r.;---

--} Ircnxi libros agnolcimus amp;nbsp;laudamus:!’''' jus tanien errores nobis fräudj efle nolumöS. que fi quid Irenæus de libero arbitrio Urip»'’ quod à Propfretica arque Apofiolica do.iit*^ difcrepetdu'eo nos Irenacum nihiloiinagisjq“^'* in aliis febfis errantemfequemür,! NeçvcwV'!' quam ;ab aliquo faniäo authore difentimus,”,^ ü quando illepaJim àfacris litcris d'fcedit.Qjj'’ quöd ipfi, VC tu fateris, aliquas pacrutn opin“’quot; nes refpuitis ? Nobis erge date quaefo veniaw^ fimiliter faciamus. Si enim patrum fententi’’ cun'P*’’'

cum pontificüs decretis pugnantcs reiteitis, no^ bis non licebit eoründem opiniones à Canonicis fcripturis diffidentes repudiate ? Quàm hoc ini-quumeft ipl’os perpetuo faditare, quod in riobis. tanquam irfimaiiecrimeh accuratis? Quod autem nosnegas hunclrenæi de tempore mortis Chrifti errorem aliquo poffe argumcnto refcllere , qui prxterfcripturasnihiladroittimusJ equidé tuam fcripturarum fingularçm infcitiam doleo., Tue-nim hune errorem fcripturis manifediS -.rgfelli non intelligis ? Tu quoto ætatis anno Chodus niortuus fît cxhullo fcrip'tutæ loco conda^é affir

mas? Tu quod etiam quinquagefîmo ann.ojixor-tuum ilium fcribitlrénæusjid fcripturis nullis re- Xienx. hb. ». futari défendis ? Quid quæfo dici canto indignius Theologo potuit? Quid enint de his'fcripturis iudicas ? Chriftus qùando, Eiiangelium docere cæpit,natqs eft circitetannostriginta, quemad-modum Lucas teftaturjpoft Cbtifti autem baptif-mumloannes Edangelifta triaPafehata comme-)Luc.3-»J-motat,atque in tertio Chriftum cruci affixum eCr! fe fetibit. Non cibt non fatis huius;temporis ex-; pedita ratio videtur?;At quid facilius elfe potuit? Exquoperfpiciipus pattes interdum erraffe, vbi vix errate quenquam credas potuiffe. Nos veto äs hune errorem , amp;nbsp;alios d«s.lt;eligione omnes. fcripturis poffumus refutate t.qnx autem eccle-fîaftica doàrina nullis fcripturis' imptf^bati pq-teft,in ea nos nullum errorem agnofeimus.

I l^iwtioorejfiqmmuri Nempe turn authores ftdei l vellvæ non funt , quando palàm vobis aduer-I fentur; at quando alij arbitrium liberum defen-dunt, alij operibus mérita affingunc, alij de putgatorio fomniant , alij alia quædam-.veftra.

traduntjtum vobismagnifidei auphorés nos quia illam fidem non ample6èimur,pro hxte-ticis côdemnamur.Denique dum dicunt à liquid) quod vobis inferuiat, probatis : cùm dilplicenO tum nullas patrum peculiares opiniones- defeH' ditis. Quinvos aut omnia recipitis, aut nobis ctiam, vt quædam refpuamus,permittitis ? Nanj quodais illos telles effe doélrinx élus, quanis fuis maioribus didicerunt, quomodo perfindes quicquid patres tradunt,. id fe à maioribusdidi' cifle f atque vt omnes quale hoc teftimdniiim conlîderent, affirmo nullam plané elfe lt;loétrin* pontificiæ caput quod vniuerfi patres receptu® in EcCleiîa fuis temporibus fiiifleteftentur. C“™' autem multa funt, quæ non nifi multis poil Apæ ftolosfeculis in Eaclelîam itrepferunt, exemp*' caufa priuata Millà, Tranlfubftantiatio, mutib^’ communio, facratnenti adoratib, imaginunicu*' tus religiofus,prcces peregrinæ, pontificisprquot;’’ cipatus,atque huiufmodi permulta alia, turn n“*' Ium dogma pontificiû ell,quod partis cuiulqu’quot;' teftimonio conllet ante annos à Chrifto centu^ propè ducentos in Ecclélia valuilfe. Apoft®*'' cam de fummis articulis dodlrinam paftores fideliter propagarunt: at paulatim inficipr^“'^ opinionibus ac corrumpi religio cæpitamp;ns^j rum errata poftetii auxerunt.Verùm fi patribus’ tantum tribues,vt telles lint dodtrinx, nôautln’' rcs, à tuis quidem magillris dilTenties, quor*’”’ hxc axiomata funt, Sanüorumpatriim

Melch Ca- tanquam legemfanSidi. Detfufctptunt nus- I.7.C-3 tcvci,Sagt;iüorumpatrum omntnm commumsfi'r certamfidem faat Catholtcorum dBgmatum,itcf tnde ex omnium authoritate certa. argumentA munturTheologtcij conelufieiubus confirm^iain-^^

Tertnlliant bbellÜ repuäiare neu audes.Adulta lt;»« m eo ttbellopraferipta (jfe dtuintttu contra R.o~ WAnarn £cclefiam. Sed ^tutnamhacfint ne leuif~ ßme ^uidematttngis:ntfißrte tUud contra RoTna-gt;~ Kanarn Ecclefiam proßrre volebaii^uod Tertnl-lunm 'S. Petrum Rotna dixerit ornnem fitam de-btrinarn cumßnguineprofùdiJfey^uodPetru/ti petram, ßendamentum Ecclefia appellauitt lt;)u 'od htreticorum morem ejfe ad folai fertpturaeproua -cm ttßetur, cjuod^^ue contra eosnon tarn exfiri~ pturts ijuàm ex Traditione inPtftuendam ejße dip-pttaiionem cenfeat,,c}ubd contra hareticosperpetuum legutmA ßtccefsionic legem ßruandameße docuerit, tt) ijuod vePlros tum graphice mores de-pingat^.

4 Ternillianum Hieronymus feribit libros H;jro„ Jiiuerfus ccclefiam edidilfe,eiüfque opufculaGe-catal. Dift. lafius pontifex in apocryphis reponit. Sed illud’^-^®”^’^® tarnen de pratferiptionibus volume multis abun-™’’ dat prxclarifsimis monitis ad haerefes vitandas inptimisfalutatibus ac neceffariis. Si veto dubi-tas an contra pontificiam ecclcfiam aliquid prx-fcripieritjinihinecefle eftjan illas praeferiptiones legeris, nonnihil dubitare. Quid enim contra Traditiones veftras diuinius prætcribi potuic, quam quando iis Tertullianus Anathema denun- TertulUc ciat,qui dodrinam aliquant inducant, quam ean-^'’^'”^‘ dem illam,^«lt;i?w nattones ab xipoflolts gt;nbsp;xipoflolt à

Chrtft-o acceperunt ? Quando ait, aliunde non polTe de rebus ?iie\,nißex literüfidei^ do colligiç, Si Chriftus Apoftolos mifit ad pt*“' Candum,alios non elTe recipiendos pratdicator^’ ijuos ChriiT-usïnflirnit^ Quando

riustmm'tJJ'umjk, id extraneum amp;nbsp;falfum elie^ firinatPQ^aiido ex legahbus, amp;propheticts angeltas nbsp;nbsp;Apoßolicis Ittertsporfari fidem

Hate ille aliaque eiufmodi multa cótra hârrctico præfcripfit fapientèrzhçc nobis contra pontifid’® fiiper-rtitiones , putidâque commenta inferuiu^ Tua veto hæc fi contra nos aliquid valere exigt;\ mas,multum quidem opinionè tua falleris. Q“'® enim negat Apoftolos totam DoftrinamRoi”^ cum fanguine profudifte ? Quo magis Ronif pontifices merito accuiandi funt, qui hanc ftolicam perfeôlâmque dodrinamfuis àdditamt' tis contaminarunt, Sii totam tandem cum inoc”' tis nouis commutarunt.Quis Pètrum non fatetOf elfe petram amp;nbsp;Ecclefiæ fundamentum, cùmid®' mnibus Apoftolis commune fit? HaEreticorö® autem morem efie ad folas feripturas prouocatt» id Tertullianus nufquam in hoc libro fcribit,nci' îlluni morem ad folas feripturas prouocandi'^' prehendit.-fed illi res cum hæreticis fuit, qui fo'quot; pturas aut omnes aut quafdam reiieiebât. Hos^’ non poftet feripturis quas' illi contemnebant/^' fellere , ad ecclefias Apoftolicas remittebat, quibUs Apoftolica doftrina viguit incorrupt*' Atque hæc ilia fuccefsio eft, quamTertulliaftt* vrget,nonhominum aut Epifcoporunbfedinuit* magis fidei ac prædicarionis Apoftolicæ. Häeufquot; bis fucceffionem reddite , amp;nos adveftram^t' clefiam accedemus. De moribus nihil eft quo* refpondeam. Neque enim aut hi noftri môtA funt,aiit hæretici ex moribus seftimari debent.

hippolytum deinde contra t/os (/tmpia^ttt in produxit.TU tUud ttiHtn fuppoßtitiurn nobit fur^m obtrudts.Qut verb tu id noflt^ OccultOy quot;^f^ßttror, ßitiius teiltmonio, cjuod Hieronymo

defiiit-,e'um Epifcopum eum nonnul-t'^firipturoi commentariosfcripßffe att^Suppo-piitium tu eum eße magno fcdicet argumenta can-A’'Woj.Hippolyti libellus {inejuis'} Antichriftii lote dæmonem fufpicacur. An tu igitur ß i]uo porte in libro ßntentia aliiyua minus vera tnueni^-

moxeum e/feßuppoßtitium contendes'^ Sed ^lindßtt, Crucern vos nbsp;nbsp;ßerißeium odißis.

Dignus certè Hippolytus ifte fuit, cuifîn-gularem in acie locum Campianus affignavet.Ta-les ego vobis femper opto vel milites, vel duces, quos vbi parùm excuITeriSjOmnino profligaueris. Quisenim ftramineos hoftes autpiftum exetci-tumpertimefcat ? Hippolytum non dubito ptx-ftantern virum fuiffejde quo Eufebium,Hierony-mum jTheodoritum, Nicephorum honorificam fecifle video mencionem. Sed ifte libellus quem Campianus citauit, cum illo antiquo celebrique H'Ppolyto nihil vnquani commercij habuit. ld vnde norim, quæris, Sc de occulto fpiritus teftimonio ludis, vt foies. Quanquam quid o-pus erat occulto fpiritus teftimonio, vbi fenfus fufficit ? Quis enim tam cxcus eft,qui nón iftum «»liffarium agnofcat? Nihil autem cft, quqdil-

lum Hieronymus Epifcopum appellauit, Si tioæ nullos cominentarios fcripfifTe cradit. Cui eniiquot; id ignotum fuit?Sed qualis ifta argunientatio«!’' Hieronymus Hippolytfi vocat Epifcopum, Sl*' bros ab eofcriptos efle multos teftatur, evgobif 'libellus non eft fuppofititius.Ci'im enim multf’jquot; Hieronymus nomina librorum recenfet, turn“* ifto nullum verbum aut ipfe, aut quifquam quus facit. De Antichrifto ab eoaliquidfcriptu^ elfe narrant, at iftum de confummatione commentarium ignorant.Turn nuperhuncin*^!^ tumlibrum nefcio quis primîim ediditicuiusp^. cipium puerile eft ,amp; Hippolytieloquential'*'; cióque indignum. Quod autem Antichriy** fcribit fore l^Arnonem, quern Paulus fceleraturh vocat,in eo fummam aut iraperit^' autincogitantiamprodit: nee tu iftam riêm audes defendere. Haec qui perpended quidifte reiedaneus de Cruce,3ut Sacrificio^^ Antichrifto, aut quauis caufa fcripferit HipP*’' tus,nihili aeftimarint.

*Igt;e Cypriano cum lo^ueri^,mileretmt titubiUiita hiirei.jii! te merntnijfe ap“dN ZenuM (pprtanum ineume ttatt dijjohitumpv,. T^tjue tumen Cypriantu htc nalter Ù plertfque credtmtu^quem putas.

fcrâtionem deponere iubeo.Nihil enim eft quod mihi metuas.Et quia te hominem video ad mife-/ ricordiam propenfum,tui ego etiamviciffim mi-ferebor. De Cypriano fcripfit aliquidCauffæus quidam,quod nobis obiicit Campianus.Refpon-K di fi quid eiufmodi fcripfit,id de prima Cypriani jr State fuifle verum,fi credimus Nazianzeno.Quid Hceft,cuius te mifereati’ Quod verb hune negas ƒ ilium efle Cyprianum,quem ego puto,hîc me tui ti^ nunemiferet. 111e enimCyprianus ,de quoNa-zianzenusfcripfit 5 Carthaginenfis EpifcopusSc / martyr fuit,cuius hödie fiant in omnium manibus libri. Ita ctiam Nazianzenus de hoc Cypriano iJ'' prsdicat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CarthaginenfiEcclefidipriitfi-

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j^frica,fedtotiocddentali,i^fir'e etiam O-

é nentalt, Aufirali, feptentrton^ plagA. Hxc ill* alteri Cypriano minime,opinor,conuenient. Sirt ilia qu3E retulit Nazianzenus de Cypriani malefi' / cüs,adalium Cyprianum pertinebantjincônfide-tatus valdè Nazianzenus fuit, qui quem laudarc ilf 1 Voluit, eum initio maximis Si alienis criminibus

A commode nonnulla fetiberet y fed in codem errore omnes penc illo tcporc fanâ jffimos .patres extitifle.'Z^wiy«wî {vt de Adarcione f er '■.tttHiAnM dtxit'jlihtranda veruite expeil/il^at irbi-

/ tel^rrttm.O fingularem impudefitiaffii arrogan-tiam intolenndaml ^^atres omnes tjui em AtAtt ßorntTuni, tn re tAm magxA, tam turpirer , tant ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2- i-

perniciafi erraffe. Q^aff vero ignerarint p(egt;titentf£ opération altude-, ^uàm ex rttù ac Jàngutne vitn omnern habere.

•J In re frigida cales,in feruente fviges. QÜ^ cnim ifto apus erat orationis acllu? Quorfum« impudentiæ atque arrogantix exprobratio ? Œ te non declamatorem potiùs aliquem, quàm putatorem putet ? ScripfifTe patres dico nonnl, la de pœnitentia incommodiùs atque tiùs. Hîc tu ira vehenaentiore concitatusinp^ bra erunapis,argumentum nullum affers. verb , quod tuam perfonam magisdecebati'' verbis modcftiùs, amp;nbsp;argumentisfortiùseg' Non enim fufficit patrum nomina,doélrinan’’ tiquitatem,dignitatem,virtutem venditare^ dixeris,quicquid dici àquoquam potuit,qigt;''’l'j tres amp;nbsp;homines fuerint, amp;nbsp;errare potiietint’ grauiffimè errarint, nunqua euiceris. iftamfine ingenioautaculeo vehementian”, doce tandem patres de pœnitentia nihil vnq incommode fcripfiffe. Hoe nunc agitur, hoc • putatur, hoe tuam operam atque indiiftriain^' derat. Nee puto vim meriti mortifque tribus ignotam fuifle. Sedtuum argumentiquot;’'^ modb nomen meretur argumenti)alioargU'''|(ji to amp;nbsp;confirmatione indiget. Quidfi enimp^ fenferunt opera fua ex Chïifti meritisvi® ’j habitura? Hinc feqwitur nihil illos de atque operibus fuisfcripfiffe incommodèï'S aut Chriftus morte fua meritis id tâtùmp'^ teritjVt nos poflemiis operibus meritifqu£''*jÿ' falutem xternam promereri : aut qui tenef’^^^j

damétum, non poffint eidem lignum fœnûmque iinponeré? Senfiffeverö patres quod vos fenti-tisjidqüidemnunquam öftendecis.

lam de ChryßjlomotNazianz^eno, jimhrepo, Hiertnym», tu tllos Curfiptani tffe vitro fitteris, ■i^cleptdè deinde tnterrogiu, a» ht patres tut toit ßtnt^ Nos^ui veritllorurn filtj fümw , non nids pTo jtmtpatftbu-; h»bemtM,ßd totos nobis tan-^uan patres vendtcaMM,

Ü Hos ego patres Campiani effe fateór ? Vbii âut quitus verbis ? Facereni verb illis iniuriaitijfi tosCampiano adiudicarem, à quo tam valdè a-lieni funt. Hïc autem veftram nobilitatem iaólas, amp;■ vos vetos patrü filios cfle gloriaris. Nempe fic Vos patrum filij eftis,quemadmodum ludaei eranc j Abrahæ filij. At fi patrum filij elFetis, patrü fidem Atat'h.zs'i. teneretis. Non enim Scribx He Pharifæi Mofis filij oiftiud. 4«. étant, quia in Mofis Cathedra fedebant ; nee fan-^drtpnfilijßnti^aicunf te tenent loca fan^lorum,Nt nit.li f. ca.ti, leite ait nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tercut de

•. necexperfinisfidem i fed ex fiide ptrfionas probari oportet, '/t reótiffimè præfcri-P“t Tertullianus. Nos etfi patres amore atqud honore confentaneo prolequimur , pattern tarnen in cçlis vnum,vnuiTique doótorem Chriftum' îgnoftimus. Si verb illos vt dicis, totos tanquam Mat. » f-tti.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z- ij-

patres agnofcitis, cur illorum multas opinio'’** non defenditis? An repentèoblitus es,quidpi'’' lo prius de patribiis refponderis ? Dixiki eniw'ï illos nolle totos vendicare; niinc verb ne fr’’* femifilius videarisj totos vendicas. Age ergo»' quicquid patres vnquam fcripferint jid tUjVl'’' liumdecet ingenaum, miniméque degenerfquot;’’ fortiter ac perpetuó tuere.

^roßrt deinde Anguflmii.,nec .Angußiw^^ ha,Jed tua pottùf.C u m Align 11 in fi» emur, omnium fcriptorum dida iudic^quot;' da fccudum diuinani (crïpturani,amp;c.t^^**^ hoe examen no^j per ApoiiatMAÏonachotiJif^ iegittmos doifores paHoeei fieri dehet.Eifi^'^ terum pairum dihta oifinta adfiripturatn ad lapider» lydtum examinatre 'veluteiMnon api* lt;ï vobu lure pair et poflai^unt, vt vejka etuit'' rMtura fenpta ad eimdem lapider» expendaeili' tam Jiceruntj ■, ep' vos in maiorihui vejiriihstl^ cos pronunctarunt.

9 Sinefcisifta, nonmea,fed Auguftiniverbj efle, male Auguftinum legifti, in quo nihil fxpiùs occurric, quàm quod ilia verborumc»®' prehenfîone proponicur. NamfcripturaniAuj“' ftinusin akiflimo gradu collocatjeamqjoniniu* fcriptorun» iudicem conftituit, vt quod congn'’’ cü fcriptui i»recipiatur;quod pugnatj repudi^J

Auguft.ait, Qmßjuis aliudeuangelixjtuerit, ana- -^uguft- de themaficaut légat mihi hocinJcrtpturis fanilif, mn ßt anathema- Et in alio libro, Ad Canonem Coiitra Cre (inquit) EccleßafliCHm certiprojjhetafum Ajgt;o~ fton.lib.». ßdoram Ithri périment, ejuosomnino iudicare non '■”* audeamtu, fecundnm eju'os de cateris Uteris vel ßdeliumiZielinfideltumlibere iudtcemut. Cùm hoc negare,quo(i eft omnium patrum teftimonio con fitmatiffimum, ncqueas, de modo litem interpo-nis, amp;nbsp;monachos apoftatas ab hoc examine re-pellis. Quid ita verb ? Num quia monachi func? Non opinor. An quia difceffionem à vobis fcce-runtèld credo eft;quafi nullis liceat fctipturas at-tingete, legere, examinare, nifi qui vobis fidem dedetintmunquamfe fcripturis affenfurosjquan-rumuis pontificiae dottrinae apertiffimç repugna-rint. Legitimospaftores amp;nbsp;doftores fcripturam examinantes atque interprétantes libenter audi-raus, quales in veftris Ecclefiis nulli tolerantur. Etenim apud vos examinationes non ad fcriptu-rarum regulam, fed ad pontificis nutum omnes exiguntut, amp;nbsp;doiäores paftoréfque pontificii in Romani Antichrifti verba iurarunt: nec quod vident, videre tarnen voluut, fi id pontiftci, cuiuÿ fpiritu ducuntur,difplicebit. Examen autem hon coa(ium,fed liberum effe,nec ex hominum arbi-

trio pendete, fed ipfius fcripturx finibus includi debet,Quile enim hoc fcripturatum examen eft. Bon quid fcripturx perpetub lo.quantur amp;nbsp;poftu-Icnt, fed quid maxime pontificix fupevftitioni conueniat, expcndete , atque hue fcripturarum. fenteiwias iufledete ? Nec verb aliter de patrum £triptis,quam de noftris fentimus.Non enim illo-lum modb,fed noftra etiam fcrvpta,8c quicquid à

IT quoquam traditur , ipfo etiam fummo pontifice, ■ ùcix fctiptuix fubiicimus. Hxreticos autem effe ’a nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z. iij.

nos à Patribus pronunciatos, falfiffîmum e*'| enim veftræ de Manichæo, Nouato, Aërioj^ï gjo, îouiniano, Vigilantio caliimniæ runt à nobis refutatx.

leiunium {intjuû) Quadragcfimæ 1®”?’ poft Chriftum intcruallo inftitutiim “velpritnortbn^, ijuod aiunt, labrù

montmenta deguftauit, lt;jHt non tefactlc toivguei^ Ambrof.feirm,z^.'H.ieïonym.»à^^ cellum ■ Igftatifu ad T’hilip. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Eufeb lib.f. lo Si quod narrat ex Apollonio Eufel’'''; certas de ftatis ieiuniis leges Montanus eus primus introduxitiQuadragefimamfttis'’ go poft Chriftum interuallo inftitutam flat. Qüftenim nefeit quadragefimameerth, bus contineri, atque hoc ieiuniura adlp’®, quoddam temporis fixum ac perpetuum dut’' lam ergo quis iftam Quadragefîmam inucu’'■ non eft difficile indicate. In feripturiscette quid de Quadragefima præfcribi nunquamîtquot; mabiS.Atpatres(inquis)Qtiadiagefiinx obfegt;U* tionem àntiquiffimam amp;ab Apoftolis tradit^ agnofcunt.f^afi id non ego perinde nouetin'i tu ipfe, qui patres non tantùm primoribushquot;’' deguftaftijÇed totos quodammodo haufifti.''quot;'^ quam elfe Qu,adragefimæ obferuationem ftt'®' Apoftôticam non efleargumétis euincam.Idp^ mum erit J quod de Montano refert EufebiuSj dixim“*

diximuj.Si enim ApoftoliQuadragefimam infti-tueriint, turn primï leges de ftatis ac certis ieiu-niis non funt à Montano latæ, quod tarnen Apollonius fcribit, amp;nbsp;Tertullianus,qui ad Montanüm Tertul. de trîfiitjclariOimè teftatiir in eo libro,in quo Mon- “*“”***• tani ieiunia défendit. Deinde Apoftolici nullam partem religionis in ciborum generibus amp;: dele-äucollocant.Paulus ait, Regnnrn Deinone(tefia Rom.14.17

Et alibi, Neefnisvos iudtcet in cibo aut Col.2.16. potn.'E.z iterum, Mundts ornnta mnnda- Sic Apo- Tit.i.ij. ftoli nulluin'cibovum difcrimen Chriftianis præ-fcribunt, Sc per confequens Quadragefima non eftab Apoftolis tradita. Poftremo.fi Qnadragefi-mam Apoftoli obferuandam effie decreuilfentjEc-cleliæ Apoftolicae Quadragefimam eodem ritu ac forma omnes celebtalfent, præfertim cum ponti-ficii contedunt Ecclefias in Apoftolicis inftitutis fideliterperllitiffezAt verb maxima fuifle primis temporibus huiusieiunii varietaté,non modo in j-, tcinporum, fed etiam in ciborum ratione ex Eu-febio,amp; Socrate perfpicimus. Quicquid ergovel Socrat.Iibj. Ambrofius, vel Hieronymus, vel fiéîus Ignatius, quemtimidèpoftremum introducis, de Quadragefima tradiderint, ab Apoftolis traditam nun-quam fuifle Quadragefimam fatis demonftra-uiinus.

^injdemfarina eß^nid j4ngnßiHHm aix,Qua-dfagelimani noßram non agnouißße, Quadr.ige-fima ( incjuit j^ugußtnux ) authoritatein habet in vcteribus libiis ex iciunio Moyfi , amp;nbsp;Hells, Sc ex Euaiigelio , quiatotidem dicbiis

Dominusïc\ani\iït-.Epfl.uy.firMliter in 1**! fupcr (je)itf.ltA.c.i6^.Pt)ffemhniu/modtfi^lt;^^* ex yittgujitno profsrre , (fttem fi leaijfcit nongt;^ turpiter i^norarei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ah illo hb

II Verboriim contumcliam, quamebi^l’ fcdaiis, prætermitto ; de Auguftino, quod“'^’ verum efle fatis intelligeie potes ex illo nio , quod 3 me citatum non attingis. ScriW' Augiift E- nim aperte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diebus

■Jhlospræceptffe- Q^id alibi fcribat AuguH*'”^ ipfe viderit. Si enim Quadragefima ex v«^'' nouo Teftamento authoritatem habet, tuW^' guftino difficile non fuit dies agnofeeregt; in 11 bus ieiunare oportebat, quos tarnen negati““ Dominojaut ab Apoftolis præceptos ac deß”* eße. Helix auteni,vel Mofis,vel Chrifti

-no eft nobis ad iinitationem propofitumd^l/I'*^ ex Chryfoftomo difeere potes.- PPon dteit(fl“ Ohtyroft.in Chryfoftomus ) iciunium funm e]/e Mit hoittil. ^uanuis ijuadraginta tUos dtespojfet pnponefi^^^^^ erit Auguftinum amp;nbsp;cum Chryfoftomo j ipfo conciliare. Aerius, û fuit Arrianus, i“' mè damöatus eft : Si nihil grauius errauit, quodftatutaamp; anniuerfaria ieiuniaconteniL immerito illi crimen hxrefetas infliiftum fuf quidem à multis damnatum efle hoc noniinÇ' rium ex veterum monimentis conftat.Nam« neque Theodoritus in hæreticis reponit, hiftoria Eccleflaftica tanquam hxreticum P,

1. U E. K. V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5IÎI

ftfingit.Quod Epiphanias,aiit aliquis doûor illu-«tis non probauit,nmn id proin de hæreticum ha-ueri in Ecclefia debaic?

Homines luxui deditos monaftiest vitd. ofires C^mptantu ajj'eruit Ba/ilio, Chryfoflomo, Hiero-nymo, jlugu/itno nen pojfe non effe inimiciffimes^ lt;jult;irHrn Itbri de zJ^onachorum inHituto terutttr. T U ver'o s/utdxH erttAte ipfi (ùperatus te ad detra-liionemvitA»oflrlt;t,(^ maledtSkiconuertù, Sed

I nobis’veflraconuitiiigloria ducimui.Quis enim I illos ['utintpuit Auguliintù} non admirctur» 8c I prædicet,qui tontemptis mundi huius illcce-t, brisdn communem vitam caftiffimam » fan-

ftlffimàmq^ue congrcgaùfuntî Vbi Gmulæ' utemagunt,viuentesinorationibus ,amp; le*-•ftionibus,amp; difputaiïonibus. de morib.TS.c-defiæ cap.51.

n Monaebotum vit am à multis patribus non ignoto fuiffeoVim celebratam- Sed tu Aebes Cam piani atgumétum comptobate, quo WYe nos fandis pattibus inimicifsimos effe contendebat. Quid fienim ibilibtos de Nlonacbotum inftltu-tis edidetum’Nôfnc iïVis neccfCe eft effe inimiciî-fimos, quia Monaebis minus quàm ibi delefta-tnuûAt pattes eo animo iudicióque Vegimus, vt qux iïbs îcïiptuïi conîentanea uaàidetuntgt; cum

illorum laude fufcipiamus, quæ fine fcripturç^ thoritate docuei unt, in iis humanac infirmii*' veniam tribuamus. De Monachis iftis auteot»* inllitutis nullum fcripcura verbnm protiilit. N’* quod de Elia, amp;nbsp;îoanne Baptifta iaêlatutjiilc“'’ per fe admodum puerile eft,tum Hieronymop’' lam difplicet,quia hi prophetæ crant.

prophetarum , alia Monachorum inftituta fti’'' nec quifquam propheta vnquam Monachusftquot;' Turn alios vitx Monafticae authores comme®'*' rar, Antonium , Amatham, Macarium, Thebaeum. Er quanquam Monachos habetisj'j men veflri Monachi ex alio ouo nati funt,nee' la inter veteres atque hos fimilitudinis fp®*-* interccdit.In vna re manifeftum diferimenapP

ret.Prifcis Monachis obferuatio earum retu™ beta fuit,quas nobis Dominus libéras telil“'' veluti Gibörum,amp; veftium,amp; ceremoniarum®’^ ftris Monachis nihil feuerius praErcritgt;iturq“;_ de iftis nugis. Deinde veteres Monachi in ’ duo labore viuebant, fuifquc manibiis vid^, qu3erebant,quod Auguftinus omnibus Moi”quot;, neceifarium efte copiofe difputat: amp;nbsp;ApolloA tnonach^'*^' Socratem Monachos non laborantesj|^ Tripat. hift. manibus furum fimiles efte dicit,Noftri verquot;’‘ j nachi in fumm,o otio rerdmque omniumquot;*’“; verfantur, amp;nbsp;tales funt, quales his verbis on*quot;., Auguftinus, Tam multos hypocritas 1“^^quot; j, Monachorum vfquequaque difperfit,citcumquot; tes prouincias , nufquam miflbs, nufqiiam ’*1 nufquam ftantes,nufquam fedentes. Quidtquot; inftituta commemorem,quoru nulla reliqquot;” jnpontificio Monafterio veftigia?Qiiumeramp;*’(^ ftti Monachi ab antiquis illis toto difcipl'quot;^*} nere atque inftituto diferepenb, non funt liscomparandi. Nec ego vobis dettahsi”’^.

miledicam ; fans ipfe mundus iamdudum, qui 8c qualesfitis intelligit. Auguftinum veró quorfum adduxeris nefcio,nifi vt magis patefaceresgt;quan-tum recentes Monachi ab anciquis abhorreat. i’oichrahxc quidem funt,quT dicis, calUtasifa»-^‘tlt;ts^i)'rationes,leciiones,dilpntationes.‘iamp;i quotuf-‘lU'tque Monachus ert,cui hx laudes conuenianrt

lepentè Monachi fatdi fuut meliotes , illis ego gritulor-.non ita ptidem de his religioforum otdinibusaliahominümerant indicia,idque eo-

, ^nim Cardinales 8c prxfnles Komatii ad Pontlh- Cwdiwales jV nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipïum fctibunf. ahtu Abufits^ in or^ibus reli-

^'^ßfuntti^uadadeo rnttltideformatifimtiVt rnAgno i'nfianialÿftculAnbtis exemplijue plurimurn no-

'J quihusilliveteres vacabant,nonillospïotfustol ' itndosamicifsimi Cardinales ftatuiffcnt.

A uins inwrloCavn leire non potuimus •• Säh-Sorum ergo reh^wiiM , ƒurt«fcr^4 ChrtHtan«)

ij Refpondeo tibi Duræe, neutrum horiii”' nobis eflc faólutn.Neque enim aocfunebrw^ ftiana fuftulimus,aut fanâi cuiufquâ(quotllcH*' rel iquias fiiccendimus. A uguftino vt fimus imp* cabilesjnihileft: quem nos meminimusvt hon'''i neoj errate potuiffe. Isfiinvicam remeareti'^' ftramque fuperftitioné perfpiceret, nunqu^P^ feiäo vobis le pîacabilem præberet. Tu vet® J difputaSjVt Temper foies.Cùm enim dicofup®, tionem profanam amp;nbsp;Deo iniuriofam à laram elfe, exeocolligis, reliquias ianôtorüHgt; funebria Chriftiana fuperftitiofa amp;c Dco iniuf^ fa à nobis ceoleri. Siccine eras inconlïderatu*' 'i res ipûs à rerum fuperftitiofo vfu miniinè “ ) neres?Non funebria Cbriftiana, nófanóloru®*' liquias, non legitimam fepulturam, fed pontificium apparatum, 8c reliquiarurn iwp'“ cultum improbamus.

Obiecit(^(tmpiAnM tret de bbero arbitre gtißtnum hbros confirtpfiJJ'e.'JK^pondss dmibui ettAm an(mabtu,demendacio,de‘^»^''^[ te awintA hbros firipfijfe. Sed htc contra chaos de Itbero arbitno dtfputattonem Itberum arbitrium t^uibus po/fet rerat. Illi enim duo printtpia tjiuexerunt-) bonorit,m/ilornm alterum.Sic enim Adanicbt*'^^^ tiocinabantur.-Si mab orige ex Itbero arbitno Itbertjue arbitry Det« ip/e author efl,Deum

ftgt;ngt;uc4ptiotieMhancitii(ti/isit, vt'Deumre/^an^ dciftnuüii hitfninem necejjitate ad ptctathm a-' ; hbtrain et voluntatcm dedißeyfini qua

Ijff ptiffimiargiimentipatrociniumfufcipis.Sedquid bi* tamineptum dici aut effe poteft, quod non ali-(J'' quemapudvospatronum inueniatîTrcs Augufti-/ nus libios de libero arbitrio fcripfit.Quis hoc ne-

^lt;11 iftomodo difputet? Neque enim libri infcriptio-j/1 nemartipercjfed authoris fcntentiam penitus co-ƒ ^ofcereoportebat. Auguftinus ante palam pro-ƒ fit«ur,nonidfibiinhislibris propofituîtt fiiifle, (P vt de illo arbitrio diccretjquod gratia libérât, fed tiiftai, P quod malorum èi peccatorum principium fuit.!-

taquc piè contra Manichxos malum rió ab aliquo Deo cteatum,fed ab arbitrio libero profeûû efle

/ défendit Auguftinus. Atquc in hoc argumento omncs illitres libri verfantur. Quis iam ita impe-ritus effe potelbvt de ifto arbitrio, quod nos ante peccatum libeirimum fuilfe cócedimus,inter nos

j) nequaquam contend! non intelligat?Et nunc etiâ peccatur libero arbitrio, amp;■ femper peccatum ex hoc fonte liberiarbitrii fluit. Sed noftræcontro-uerfix hie flatus efl,vtrum arbittium noftrum ante fidem ac regenerationem in rebus bonis 8f fan-

' tradunt amp;nbsp;Auguflinus apertiffîmè multis in locis I' confirmat.Quàm ergo hoc captiofum efl,quia ar-f) bitrii huraanilibertas peccatum procreauit, pro-

,1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

inde poft peccatum arbitrio noftro nonreW^' libcrtatem in iis rebus qux ad falutem amp;nbsp;vit*J aeternatn pertinent affingere? Nihil opuseraf' Manichçorum argumentumjamp; ÀiiguftinireW fum introducéres, quod à me prii'is fatis dilw* ' propontum amp;nbsp;explànatum fuit.Id tibi rellabati tui collegae fophifmati fuccurreres, quod otn^P quàm fit miferum agnofcunt, amp;nbsp;tu cùm nee defendisjinagis quinino prodis.

Jiindt plané perfpicias libero arbitrio libroS à te tcmtrêfuifieiDi'^ dudtos : audi quid bis ipfls libris dé ▼oluntate feiipferit : Tu tantùjnCinqult^. guftinus)pietatcni inconeuflam tene, vtn’ lum tibi bonum,vel fentienti vel iritcllig'j tijVcl quoquo motlo cogitâti occurrat) non fu ex Deo. inec nt/i vt tuami'9^ tiam preä,agt; Cathehet omna creäunt boni ^uod prómerendam beatitu dtnem vale/it' if dintna gratia hotntnis voluutatem iibtram praßare peß'e.IgnorM videltctt de ^ua agitur, in eo vm ac naturath nuUa in alterutrampartem nèceffitate ßtatn^' /iierenymtu ad Damafrm, Nos verb dica®“^' femper hominem amp;nbsp;pcccare amp;nbsp;non poffe, vtfempcr nos liberi confiteaæar*

il’ 1$ Auguftini locus veftram de libero arbitrio / fententiam funditus eucrtit.Si enim bonutn nihil ci’' ne cogitate qtûdé polfumusjnifi hoc nobis Deus ji’. inieceric vt cogitemus, neceffario fequitur infiti iCf nofttana propriamque voluntatem gt;nbsp;antequam à

5 f*m. Etenim ficogitationem bonam Deus infpi-} cogitatione nullum eft in nobis bonunt an-1 hquius,neceire eft vt nobis infundi omnem atbi-ttiilibettatem,non in natura hactete fateamur. I-

Ji gtatiam Auguftinus fcribit,occMZfè humanit xuguft je coriiibiu diuina largitate tribui--Et Maxcntius con- ptadeft. ttaPelagianos difputans, naturale nofttum arbi- fana-cij».

bus rebus valere affirmaf.-/4ci ea vero ifus, aâ quot;vita ƒ1 *ttrnampertintnt,nec cogicare,nec -veile,nec defide-(f.l ^ttre^ecperficere poj/e'., nifiper tnfufionem nbsp;nbsp;nbsp;tnope- pciajiau.

|fI quot;0 concilio pii patteSjSi tjuu non diuinittts -vt crt~ Atauamp;c »• ^miu (ij-'velimuiperinfufionem injpirationem^°^''^^^'^ là fanbifpiritfd in nobis fieri confitetur, eum ^po/folo

i, nomine bonaßunt,ejuanonfactt homo. Nulla-vero \ fucit homo bona ,^ua non Dem praßtet, -vt facial ho~ ' i mo. ltetum,iV erno habet de fuo gt;nbsp;ntß mendacium Cap.n» équot; peccatum- Hine petfpicuum eft arbitrii no-ftti libettatem , qua volumus quae pia funt, qnaque ad tegnum catlorum pertinent, , adueniffe, quamvos in natura noftra collocatis. Si enim quicquid bene volumus aut poffumus, id pet infuftonem , infpiratlonem , inopeta-tionem, donum , bq-yitu Spiritus fantU accepi-musjde noftro autem nihil omnino wtjî medaciurtt

peccatum habemus, quis non videtbooJi’ nobis aibitrij libercatem nullam à nature

Sed CatholiciÇ,'\n([\iis')creduftt ■voluntatn’ip, grtitiinmhtlbonipraß^arepoffe. Id ipfum etiàwi^i debant olimPelagiani. Sed vt Pelagius tem noftram gratia tancùm adiuuarijnonfiwJ j nam contendebat,ita vos voluntatem nonin^ j di atque immitti nouam,fcd naturalem iuuar'j que expediri gratia docetis , quod aiit nihiW cértè parum admodum à Pelagianifinodiff'^^'. Vtrique enim in natura corrupta reliquam ei'® bitrij boni libertatem defenditis, vt nonlit’P cam dari diuinitus jfed tantîim gratix L elici,atque ex diflicultatibus quibufdamex^'^’.i’ in quibus illam peccati corruptio reliquit. vórö médicis ignorare» libertatisin eoviw“' . Öftere, vt necefsitate nulla in alterutram fcratur, agnofco, hanc ignorantiam dut» | fcientia dodiorem. Si enim quiagunt iieceW' non agiint liberèjtum neque Deus,nequeD’\ nés libéré agunt. Nam 8d Deus bene, amp;nbsp;D* nes necelfarió agunt male. In quo voluntati*^^^ rae non opponi necefsitatem vides. enim voluntatis non necefsitas, fedvts ftiotollit. Hane autemquam offersHieroBj^j fententiam,femper hominem amp;nbsp;peccare,»^' peccare pofte, £ probas, cur Pelagium icnpl j non video. lt;^id enim aliud Pelagius ’P*® u* potuit? Quanto fanftius Auguftinus, tem (inquit ) ex vitijs naturdt non ex , turitfit cjuadam peccatidi necifiitai auditH^1 atijuevt eademnecefiitae nonfit:idtlcatDto^' De necéfsttatibui mets educ me. Tuin moX)^, lanteff^atia per lej'um ChrtfiumDomi)Mtnyamp;^ U necefisttits remouebttur} tiquot; Itbertasflf^^^i

^r.Ergo fi ante gratia neceffario -peecamiisatque ^’nc peccandi neceffitatetn gratia remouet, turn hon feinper, vt fcribit Hieronynuis, non peccare Wiiumus. ’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

■^u^uSlino nemo acriMj ltberum negattiei ttrbi,^ 6ppugnaiiit. De fidè cantra't^anickat(4pi.

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• ■ • • i'- • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nil. i

--------------------------------------------------------- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;: ,

W H I T A K E R.,VtS. , , np r.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■■■!

ifi Tria affers Auguftini pro libero arbitrio te-ftimonia, ex quibus quanta auentiq.ne ac iudiçio Augiiftinumlegasperfpiçio- Primus enjni loccu lt;ic primi hominis voluntate loqüitur itiderpque fecundus,quod exeodem Aiiguftino in Retra«fta- Auguft iquot; tionibus difcete debuifti.Cùm egim peccatü ‘éfie Rcuaft.iib. Omni modo voluntarium definit, peccatum illud ' cap.u, ieteftatur cogitate,quodtantiimmodo ppccatum eft ,non pœna peccati ; quamuis ^.alia etiam diet pofle quodammodo voluntaria confitetur. T eetlus a te male notatus fuit, cùm in Ulo capite nihil eiulmodi reperiatur. 11. f

Quodex Augu/iina poibeernum afferr nemlibero arbitrip male vtentem amp;i fe,amp;.\lii-berum arbitrium perdidifli’Sefuis t/bitielpuef non fret Ie exphcei'i fta hominem Itberu perdidi(fr arbttrium^vtfetpfrm perdtdif^t^uem tarne tta pef-ditum,vt omntnt homo non fitiUemo finm d/xertt^ kot. j.

3 Ik J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '■.quot;ï'

Sipueriveftri tantum pofriint,cftquolt;l‘j tui pudeat.qui mintis,quàm puer,poces Qtiii’*' nim petite hunc locum expliçes, qiiatfo ferJii/tt htmaOnquis)' bberum arbitnifjVtfifr jM-iitdtr. Et quid nos amplius poftiilamus Q“'quot;^ adtnodum cniin homo (èipfum perdiditiSr homaefle perftitit,non qualis ante tiieratjboi’*'* iuftuSjfanóiusjperFeóla virtutc præditus,felt;l fus aliusûta atbitrium liberum perditum eft,’’®' vt nullum telifiqueretur, fed vt ex bonoin®’ lum mutaretur. Non enim dicimus nullum nino reftare liberum arbitrium, fed nullum b«’’ arbitrium,quemadmodum no hominem fed bonum hominem nullum remanfilfe mus. An tibi verb rem fore cum pueris

-11 J’ lt;iuid enimAuguftini verbis illuftrius eflfepo'“ I Auguft.En- iJnum Itheropeccaretur arbitrto, chitid.e.30, mtffbm eß'libernrn afbitrium. Viden'tudeqi“' bicrio loquatur Auguftintis? Déco nemprilquot;* viftum fuit à peccato: idque ille vfque aiU'ôp'' ditum elfe ftatuit,vt homini occifo côparet. lt;' ■ mo autemoccifus non nifi çquiuocèhoinoc®.

liberumarbitrium peccato viCfumatqueopr.l fum,eft tantum æquiuocè liberum.Quiacni®r| cato feruitjferuum veriùs quàm liberum app^' । tur.Atque vt homo occifus feipfum non pot®' f vicam reuocare,nec omnino aliquam in fc*quot;. rctinettita arbitrium occifum iacet : ncc ali'!'* bonum veile poteft , antequam illi vita diui®'* 'infpirata fuerin Hatceodem in loco tradiiiiti guftinus^quæ vt.veftri pueri intelligaiittuu® nobis explicate. Hoc fane quod refpondcs'“'

Snceenfere vos rur^um ^ugurfino att Carnpta -i contra Spijtolam Fumiamenti fcrthens} ßp'^ofiie^tur anttijuttati, con/enfiont, fkccefponi pttpeiui,!^ eccleßt,tjH£ßla inter htréfes Catho-^ licit nom'n vßtcapione VendiciitiuJJ'entv e. Töricht ^)iere^^ondtj/e put at ^uurn ex eoderu vêtit at erti oramitManteponendurt) ejfeaii. Id vtroijuis omnfa verttate deflttuuntur^ Décrit ui Vero ^yduguflutM non pojße contendit. Quad oltin ■dugu/tinui eJdFanichaisyidem ego nunc vobts re -Ipondeo-.yOS aiKem(w^»»f ) amp;nbsp;ram paucijamp; tä turbulent!, amp;nbsp;tarn nouij nemini dubium efti tjuoniam nihil dignum authoritate profera-tis-ßevti/ttar.cred.ea.iii..

i! Morofi admödum fimns, fi propter hac fert tentiam Auguftino fuccenfeamus, præfertimcùni ea fit eiulmödi, vt nobis multo magis faueati !^uàm vobis ipfis. Confentionem, aritiquitaterni uccefsionem obiicit Manichiis Auguftinus. Et quis negat in his argurtientis , rhagnatn vim ad commouendos hominiim animos ineffe,vt illi pö tiùs ecclefiæ qux ifta habet, quam quX non habet alTentiant? Sed tarnen qiiantüm his tribuat Auguftinus aperte commonftrat, quando primo loto fapientiam ecclefix Càtholicx fyncerifsimant commémorât. Quiim enim hanc fyriceram fapientiam nominat, puvam ecclefix Catholics fi-dem ac dodtinam intelligit, qui vera ecclefiani fra epift. ab omnibushitcticorum conuenticulis taquam Mauithi.c.4.

fuo proprióque fymbolo diftinguit. Cùtn-hâc^^ nichæi fapientiam efle'in èathoHca ecclefia I’J' nimè crederétjalias Aüguftinus perfuafiones bibetiatque vt iUam fapientiam omittatjfetsi’'^^ ihukis ptxterea rebus Jn ecclefix greniio proJîfetur.Eterat illa,confenfio frttelisj antiquit'’ pia^fucceflio non fiób.-quarum ret urn ni'ic exig“^ qpud VOS duntaxat vmbræ remanent. Et quanq®’ Auguftinus fe his teneri in Catholica ecclefi^tÇquot; ft.iturjquandoquidein nihiltale fuit apud Mï'J' c^xos, tarnen ali'quid präeterea fpeótandiim tquot; fitris oftendit, quod pins, quàm hxc fimul

wX’n q uit)yô/lt;«perfonót //afatto.Promittcbint enim illi veritatemjlbi’^ prxllabant.j^iï(adiungit Auguftinui)‘f mavifefia m9nflratur,vt ventre in dubturn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

pritponenda efl omnibus Hits rebut,tjutbui tn c^l co. teneor. Sic veritatem Auguftinus rebus bus anceponxt,eamquefacit furnmam, vel putt*®; vnicam Ecclefipenotam.Verum hxcdeftitui P’l'! fe veritate negas,atque huius (ententix author^* Aijguftinum facts. Sed contra palam Auguftiiu’ hxc pofle à veritate feiungi teftatur. S' celfe eßet in anrfquitate,confenfione,fucceffi'’''' veritatem femper reperiri, inepte diceret Augf ftinusjfe vnam,Veritatem his omnibus anteici’^’ Si nobis potes veritatis pofleffionem eripere,u eamtibi vindicare,licebit in fecundolocodf'quot; tiquitate,fucceffione, confenfipne quxrere. noßram certam exploratam veritatem antiquitatis, fucceffionis, confenfionis dere nunquampatiemur.Atfumus(inquis)/’*'!' amp;nbsp;VOS quoque pauci ellis cum Turcis,Sarra«f'’’ Ethnicis comparati.PrxcIara religio, qu3th® j num multitudine nitirur: nec ita paucifumUS) ' contemni à vobis debeamus. Turbnlenti

certè nimistuibulenti,qui tuo pôtifici moleftiam, faceflîmus. N out fumus;at hoc nobisiobiici. ab homine lefuita minimè debuit,.,.quo genevc ho»! ininumnihil otbis Chriftianus magis'nouum ha-bet.Et quidem veftri ordines Religiofôrum itidé, vt pifces,nequam funt,nifi retentes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- I i •'lt;

ExOpt^to Càmpianut vobit commnnionë tholtcatn,s} Rom. poritf.JuccejJioMerfi ebtectt. quot;Rj-y^owJ»,quia t'iin Romana ccclelîa veræ fidci cuftos crât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;refponfio etfi Calutni tutpCyta-nennecfue Optaium te, n«i»e ttbos,qM eoelemv-tunturargi,menio,paires uiiitjje fitu oftendis. O~ ptatu, hocntitur argumentaf vt in Catholica eccle

probet, ^uod Cathedra Petrheonflanrer' »'ihtreahSi paires nullum abud argumentum ad- gt;nbsp;duxijjentf^uàm'Romanam cui adharebanc eccle -ßam incorruptam haElenus fdei doElrtnamferuaf-fe,lt;juam vanum,tfuàm ridtculum,lt;juàm cotra ad-uerfirios tmbectllum fhijf it argumentum'? Calum trgoßluhet,terrämquereplete clamoribmivel nihil pairei itduerfsi Donatifl eu ejfecerunt » vel vos htretieos ejje conuinctmtu. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

ij Meum de Optato refponfum diluere cona-ris,led vires conantcm deficiunt. Nec Optatutn nie,nec aliospatres vjdiffe putas,qui hoc vtuntur Aa. iij.

argumento.Hoc quidem puerile eft,quantiini^,. aut viderim,aut non videtim diuinare.Sedho^ bi difciplina lefuitica impofuic, vt teipfum ' gnificè vendîtes, Sc hominem ptæ te nihil quam vidirte indites.Probat Çim^iûs'jOptatKir ecclefta Catholtca effe-qaia Pétri Cathedra Et quam tu Petri Cathedram votas? Extern’ federn,aut Epifcoporum fucceflîonen)?Id tu uO. quam oftendes.-amp; ego contrarium exipfoOp'’ euincam. Syritium Romanç ecclefiï ÈpifcoP'* Optatus fuum focium , arque aliorum Éphc^P^ rum vocat,qui redè St Catholicè fentiebât-Ç*' his omnibus Syritius commercio f)rMatarKrn^^\ na communionis focietate concordabât, vtgt;^ Optât lib. 1. bit Optatus. Formatarum autem nomine lit*; contra. Pat- fignificantur quas Epifcopi mutuo fcribebant)*'’ nienun. fgnfionis in doôtrina,amp; légitimât ordinationist* ftes. Se ergo Catholicû effe Optatus probat,«!“' Catholicam cum Syritio , atque aliis EpiftpP^ Catholicis fidei confeffionem, amp;nbsp;coniundio“*'* retinebat.Difputat enim côtraParmenianuni P* natiftam,qui cum ecclefia, cuius fidem amp;nbsp;nam non improbauit, communicate tarnen luit.lam quis non vider firmiflimum illud Opt’? fuilfe contra Donatiftas argumentum, fi DqiUt) ftæ non confentiunt cum illis eccle/îis, in qquot;'' bùs Temper amp;quot;nbsp;doóhina Apoftolica ,amp; ordinat** Epifcoporum légitima viguit, à CatholicsecCquot; fixcommunione difceflî(re?Tu me doceas, qu*“’ nam fît huius argumenti vitium : ego nulb* contra fchifmaticos Donatiftas firmius conclu»' arbitror potuiffe. Nullis ergo clamoribus op“* eft : St te malim difputantem audire qm® *1''

ƒ ■ nbsp;nbsp;jid reli^ua pergie, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tibi ex Optaro obieSla

ßxi.i/lltit’ia tj'tornr/i mefnintt Optutm nen

(1^ i àtn in Afrna ßd higt;neaf;tjfe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tefte ton-

j^’»M.QHtdhocadremfptckn^ Donan-’’(f laptdea altitrta etierttßie. ^uidintereii?

altirc cftftnywt« Optar y )nih lediscor-poris amp;nbsp;fanguinis ChrifÙ? Pulihfe '^ero eu,lt;pf~\ y nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.(tfjNos ui fattts inyftci iis (an*

1 Menfas facras Donatlftæ immani facrilegio «üftutbarunt.cùin non ipfam factamenti adnaini-ftiationeTn,fedLpifcopotum osdinationem repie hendeten,;,quïtarnenctlamlégitima fuit. Nos altatia adimpiumfactiftcium , amp;nbsp;piofanam ido-lolatiiam exovtendam per fuminum fcelus ere-tfi çiè fuftvilimus atgt;.\ue amouimus. Nihil putas inteteffcgt; Quod autem de cotpote Chtifti in al-Utihus habitante fciibit üpcatus, vide quàm pau

Curejuitß Adelciadij Papæ contra decretum ram alto fUenctop aterijftt : 'juwnt^''* ad Rotnant ponttßctt anthoTtrarem corifirnM»^^ tantum tnomtntt habeaü 'De Clariftftate Donatiflü contarranato ne verbum tjutdem

21 Si tu illud Mçlchiadis decretum lentio prïteriilFes , multó meliùs pontificis'“' caufae confuluilTes.Quidenim introducià tep'’' ^ugiift.Epi. tuit,quod authoritatem pontißciam magis Optât. Hb.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cecilianum Epifcopum Catholic®

Donatiftæ deferiint ad Conftantiiium Impcc’jæ remiConftantinus rem Melchiadi, aliilqueöi® canis amp;nbsp;Italis Epifcopis cognofcendain dattHiCæcilianum innocentem efle proniin“ ' Donariftaè ad Conftantinünl prouoéaiit:Conl'’ tinus caïifam iteruin Arelatenfi Epifcopo iu«'® dain afsignat: Quod certè omnino non rec' ß Romanum pontificem Ecclefix caputgt;amp;!. mum caufarumEcclclïafticarum iudicein £7 • tellexiiret.Chrifma nullum agnofcimus gt;nbsp;hil de Chrifmacc in fcripturis accepimus. P”.

Aft.s.jJ. ne enim docere eo aut Chriftum, aut vfos vnquame(re?PhilippuiTi non opinoraW^^^^ bis vllfi in Æthiopis baptifmo chrifniatis turn adhibuilTe.

pitnm CAußm reddit. Pnorem-i^itld ty4ntenium Iremittvn tÆ^ypii accurat« Ithello dilaudaaerit. Qußfi nos ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;) tam fimus inuidiofi j vt

laudari neminem æqiio animo patiamur. Sed num Eremttas^ijutf tn is^nioniolaitdat. ^tha-nußu., aligna laude dt^not cen/és^ zÆ^uioret firtèiUie^lit cùm ludicium ßdis Apoiloltcavnà cum ß^nodo Alexandrma fùpphciter appellautt. Extat^ hunts res teElis fynuds Àlexad^tna ad Fe -Itcem EfsEUla: At hæc Epiftola {innittii ) cota eftfiippofititia, exaiTentatione intolcranda amp;nbsp;ertbris mendaciis coHcreta. Facilù ex-pedsta reljieuße.

w Vt veteres Eremitas vel maxime probarc-rous J nihil tarnen eft, quamobrem de veftris Mo-pachisnon peftîmè fentiamus, quemadmodum latndudum amp;nbsp;fecimus, amp;nbsp;fieri à nobis iiiftiflimis decaufisprofitemur. Nam inter hos atque illos l'ullaprqtfus eft morum aut ftiidiorum cognatio, Antonius Magnus Eremitarum parens dicere fo-litus eft,monacho non minùspericulofum eflee-gredièfolitudine , quàm pifci aquas relinquere. Si vos Antonium laudatis , amp;nbsp;eius imitatores vi-deti vultis,curtantis numeris vrbes amp;nbsp;celebrita-tes frequentatis, nec vofmet potiùs in remotiffi-*’iani folitudinem tanquam pifees immergitis?Sic certe Antonio fimiliores eftetisjamp;has terras magno damno liberarctis. lllam autem fynodi Ale-xandrinx Epiftolam quifquis legerit, earn facile futidam, alfentatoriam, commentitiam effe per-

fpexerit. Hæc mihi refponfio fufficictj quam^l' verilEtnain nemo faqus negabit.

(«»ƒ«»gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noties peti^

tur m:irty’'es,lt;}Mos decantaC Tu euM hoc . ficijpe ai^. Quid ncn cfuinpottA fiti'tf’f Chrthtctnumol/j'i tet tft'i Quinpotiisi’'eeepisquot;'^¹ ²^ Cathobcn Scclejia confisetudmempt 'e(ètjwstu illt verfibn-t ^cu tjuod innumeroi ante fè moj fèmldiffirr.óJ^Hepatresfituta ettam ot/itiifi{^ ttffeynettpß fgnorabat,, nec tu^tjuamuu magntu arttfcXidtßirnittate potes.

authore non agnofcam, nec tu debes poe^'^f quätumuis fan^orum teftimoniis pugnare- QJ cnim nefcit poëcis in more pofitü efle,quidvf'*’ potiiïs quàm pietas poftulet cóüderare, amp;c d'S’ tias poecicas multo magis, quam accutatam*’' pturarum difciplinam canfeôtari?Neç idvW)quot;** poctævitio datuinfuitj vt ad GratcorumLatiquot;“ rumque veteruna poetarum imitationetn fàcc, amp;c reliquascarn^inum;klt;iyi«f rct.Eflet certè admoJum ineptum poeticas nationes pro argumentis in religioniscótfo*“’' fia adducere. Fecifle verb Ptudentium. quod*®^ ■ numéros patres ante fe fecilfe nouerat,qijibus'’ diciisconftabit?Silunt innumeri patres,quoi“” ' fie exemplum fequutus Prudentius, cumul*''.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E K V. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;57,

J nominas? Tteccntis fané poft Chriftum annis 5^ nulla fuit in ecclefia huiufmo4i cqnfuetudo, qua tu innumetos patres vfos elfe dicis ; eaque paulo

1 ante Ptudentij xtatem csepit in ecclefiis inualc-fcete.Sed ciim ifta fuperftitiojtunn aliç omnes vct-' Vi autl|oritate corrigenda funt.

f*,, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DVKÆ.VS, Pol. 13«.

De Antbrtfio c/ma peoiubt Camjfianuf ejuam n ßlide repellù'} Imo veto ejitidalindyijuam riden-dombtl ejfe ^uodrelfondeM figt;terü,cùm fàa/i te eù permttterf, vt ßtum tile Gerua/iitrn boneflet ,!gt; «t!jue orn(4,

14 Cùm dixi iftam fuperftitionem hoc rempote radices in ecclefia aitiores egiffc, nônnefatis leîpondi me quorundam patrum vitiofum exemplum agnofcere.^Quid veto naftus es,fi tiblhunc amp;nbsp;ilium patrem temporum illorum morbis labo-lafie damusV quod quidem tantum abeft vt negc-mus, vt palàm amp;nbsp;libéré perpetub teftemut. Sed etfi étant pattes aliqua quafi febricula malx con-fuetudinis leuiter affeéli, tarnen fanam folidâmqs dofttinamin fummis capitibus tenuerunt. Ve-fttam veto ecclefiam peftifera contagio perua-

4 fit totimque abfiimpfit,St qux in illis initia étant motbotum, ea in vobis penitus inucterata curati

‘ Pe^rentum G regorimlitcitm ob tinei gt;nbsp;igt;ic igyfpo ^olum futJfe,nec^^nghitA'^ojl‘lt;il»^ tendu. Hanccine gratiam finÜilJimo fro ea tjna erga infùlam ve^ritmpieeatefi»^'^ rendamputae'i Quod imagines illitcraio'''quot;’* librosappclUuitjid {inlt;jHtsj\n fclioI.iSpiii'quot;'' latiéli non didicit. t^iihiv/rorespii^ti^‘‘^'^'^ Itm homo Scholailtce^tn (jUist tade/nfeh»!^ gtnes cof tngete dtdicerü. Non in Chrißitf^fquot;^ ßd in lndjiorntn^chold^tn ^ua Leo tile c/etlbarum corypham tn^tüntus pat. ^hßtma« Glycaein Bizantina hihoriafiffl»''

Itane vet o in Gregoriutn ingrati funiu®’quot;'^ a ilium Sc Apoftolum j amp;nbsp;noftrum Apoftolu®’’ gnolcftnus ? Quis te docuit ifto modo ingra^quot;^ dinemxflimare? Quod nos magno benefid*’’ fecit J. id femper graciflima memovia recolem''* Apoftoli veto nome nec ipfe vnqpam fibi pfitmec illi tribuere fas eft.Epifcopus enim vquot;'? vrbis, Apoftolus eße non poteft : amp;nbsp;qui Apd*^ (Jal.,.,, erant, hosCjitißusfua authoritateàusw’quot;^ poflolico minißerio collocam't, quod deGreJ’' rio atque Auguftino noßro afftrmari nullaraigt;^ ne poteft. Turn multisante Gregoriuin ft*'*“quot; Chrifti Euangeliumad noftram infulam pCl“*' nerat,quemadmodum infinitae hiftoriae telbnt#'' quas non eft hoc loco necefle peifequi. ,

Imagines autem populo pro Itbris obtrudi gt;nbsp;id quidem nunquam in Spiritus fanfti fchola tradi* tum fiiifle defendo,amp; tu fitis intelligis, cùm nuU fum ex hac fchola ptaeceptü, nullum exemplumi nuilum omnino monimentum profers. Imagi- lerem.i« t-nes quidem Spiritus fandus falfitatis menda- Abae.i i»-cij magiftras elfe clamat : tantum abeft,vt dodri* °quot;’'*’ nam ex illis falutarem difcere nos iubcat. A mc

tantùm quxris, in qua fchola imagines confrin-gete didicerim ; cui ego aperte refpondeo , hoc

.ƒ »einipfa Spiritus fandi fchola didiciffe. JVd« Deut.j.». ^Kw; (inquit Dominus) tibifiul^ttle, necßrmittH-tltnem omnium tjue in ealii funedefuperjamp;e-

dtive^a ad Dombnt Deum Ifiael. His verbiß e-dofti fumus vnum Deum cultu fanóto amp;nbsp;religio-fovenerarijhominumq; ftatiias quantumuis optt-

morum è templis,nqftri^,çiicere^ ç^ftingere,fuc-cendere. Vitùlum* Mofes in deferto conflatum comminuit. Ezechiam Spiritus fandus laudat, quodineum ferpentfm diüina authpritate’con-ftitutum contudeiit /’cùm eofemel lïràelitid àd impiara fuperftitionèm’ abhterentur •. quanto ergo magis profana'fimXllachra 8c idololâtri« ex-ecrandæ monimenta erant à nobis deturbanda ? Inhacfchola educatus Epiphaniiis velu in plo lufpenfum, Chriftique aut fandialicutusi- „in. Epifc. niagine intindum difcidit ; ex eâque prodiit Se- Hierofoiym. renus Maffilienfis Epifcopus , qui imagines 8c fuftulit, Scconfregit. Hæc ergo non ludxorum» *' nontthnicorum , non iJololatrarum »fed Chri-ftianorum fchola eft, quam imaginibits 8c fimu-lachris pollui non oportet. Itaq; eÎKwyojlÀaç«« pi-Um amp;nbsp;necelfarium bellum imaginibus ipdixc-runt,quos non ratio, fed authoritas amp;nbsp;mulHtudo vicitjin dxoc/oxaTjeicw propéfa. Qijs autem hic de

Leone ex Glycx tui hiftoria tam verbofè quorfurti quxfo fpeélâtîAn tu nos exiftimas“^ ex huius profanam iudiciuni ae teftimoniumlj Spiritus fandi draculo habituros ? Quafi facile effet niulto plures paginas in Ircnx, t’ ftantini, concilii Conftantinopolitani» Nk' Prancôfordienfis i Caroli Magni rebus natri’' exarare.Si nihil Leo,nihil Copronymus vit'* magis habuit,quàm qubd imagines oditjVt^'J potuit in optimis amp;nbsp;religiofiflimis principe numerari. Irenen equidem eïx.sn'oAdTpSi pem, feminam audaciffimam amp;nbsp;fceielHw* ' Sigebeitus- ftliffe res ipfa loquitur. Suum enim filiu'’’^|||, Ilondus. ftantinum fextum in carcerem coniecit,2fa”

Sed neque Gregori usCwj««Jè periorum libris haufit. Gre^ohus ftola nrnlttj antefeficuhi morem hune in’^ , fitanos recefuffimufnfutffe lifiaiHTi en fingii, Chnfit (fr fanüorutn ftatn ^regorint inuexijfet,lt;juaf on te nequot; gedas tmaginesexvetnfhffirno earum'vfn(’’'h bajfet ? Sed t^uanta eflrVhttakere tnahtCl raneta t lt;^nem tlia etiam latent, tjui patresobniafuntij4pnd Theodoreintn netAngnfttnnm hb .i.cap.xo.de confenfn iiftoïum.Damafum tn t^ita Sylueßrt. flem in vtta Sylueflri.Grégortum rat.de Aitletio.jithanaßwtt de Sozom.ltb.^.cap.io. Hac adtnamvdvj tiir

. . .

ƒ' fendis acerrimè:lt;nUod quamobrem facias non in-

'■ƒ lelVigo,nifiquiapidârcUgioné nonpoffepidis, fiûifque imaginibus carere exiftimas. Gregorius ƒ imagines Laicorum libres nuncupat.ld illu dico

è çatrum fuperiotum libris minime haufiffc.Nul-lus enim pater ante hune Gtegorium Laicos ima-gmibus pafeendos ac docendos elfe fenfit.Tuum état vetuftû aliquem patré protuliffe, qui Lmcos

i effe tcadiderit. ld cùm minimè facias, Reïi omni-A no nonpoffe fatis oftcndis.t^orCum ergo Leûo-' tem alienis fctmonibus ludisïScTenü Gregoiius

obiutgat,lt;^«od imagines confregiffet. Gregotio L vifum eft imagines non elfe conftingcndas'.Sere-r nus contra pium effe ftatuitiVt iilas imagines cot» ilf ftingeret. Si hominum authotitate pugnamus, eut mihi non liceat in bac caufa Gregotio Sete-num opponete? V tert^ue Epifcopnamp;i vterque fan-ûus, vtet^ue dodus fuit. Adotationem imagi-ginum Gregorius ipfe damnat,atque id in Sereno faltem çrobat,c\uàd eas adorari vetueiit. AtExc-ebias xneum ferpentem non modo vetuit adora, tijfed ne poffet adorati,obtciuit. Ineptum eft pe-ricttlo cautiones ptxparare,cùm ipfunipoffis pe-ticuium tollere. Erafmus feite dixit, imagines

poffemulto faciliùs remoueti, «piàmAemodo, lt;\uofint colendxjftatui ac deRniti. Quim autena îtuftrà adotaüo imiginum pïohibeatuï gt;nbsp;quan-doiplx imagines in tempio peitniuuntUT» exixui

aperiiflîmè demonftrauit. Pôftenimin Nicena fynodo, non tantùm fieri, fed etian' tari imagines iubentiir:amp; mox paflîm ab omnibus imagines adorari,non tantuiaÇ’quot;''; religiofo etiam diuino cultu. Eg»'”1;

10 agni- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Epifcopus Conftantix)

Nancbntus caf nnitatt.S\c Nanclantus CliigieniîsprïtL in Rom. c.i. author, £»»^o(inquit)non felitrnfatenduf^^rl^f leîin-EccieJîa adorare coram magintbuJ i nullt ad cautelam forte loquuntur, fed nnagtnem, ßfie ojuo voluerts firupulo, lam venerart cultu ejuo drprototypon etus-ç[uod fi illud habet adorart latria, nbsp;nbsp;tlla

onhodl'x* rartlatriaS\ç Andradius, Non t^aamuriht^ expiicat.li'.y. bttria adorattone Chrifit praclanffimam pag.a8 . lere z/enerart-lmagines Gregorius negauquot; adorandasîvos illas non tâtiïm adoratisjled^'' j, ÂÂTfHajquae foli Deo debeturi colitis. Erg« ‘ lt;nbsp;tis,quod Gregorius fieri noluit, atque in tinpquot; mam idololatriam incurritis.Faâum hoc . ab aliquo faccrdote Gregorius negat,quoH’^ tnus fecerat:amp; tarnen idipfum antè Anablatnst cille Epiphanium confiât , quemadmodaa’||j|, epifiolaipfius ad HierofolymitanumEpiW^, perfp'icimus,quam Hieronymus è Gricôtr’quot; lit in Latinum. Sed nondum.imagines in trf irrepferantyVt alibi pofitas in locis prophanis nimè mirum fit non elfe confraôtas.HiftoriasI^^ dem fanftorum in remplis ante Gregoriiiw piétas elfe fateor, fed imaginesfolidï, ex materia compofitat, quales in omnibus ficiorum templis confpicimus ante illamaftat, nullæ étant in Ecclefias religionis caiilà intt® éta:. Hïc ergotefiimoni.! patrum, quibusnilt;_ lt;nbsp;vel ignorantiam vel impudentiam coarguetc

iuifti, tuam potiùs deinonftant aut incogitâijiam» autfallendi voluntatem. Sunt enim panimfifta, i. .,. veluci illud de Gregorio Nyffeno J Si Athanafio: ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:a-

partim aliéna , vt reliqua vniuerfa i quibus faélas imagines effe intelligo, in remplis auten^qoUo-cataSjSc honore aliquo cultas non aiidio. ,,Juuni veroargumentumnihilvalet, Etant aliquaf inter ) Chtiftianos imagines ante Gregotii tempus, ergo hat in templis collôcabantut, vt populum ■ dotèrent, atquc à populo fanétà venetatione i tolerentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»■' i

“'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'verome latet ejuanto htc nobù faFlu

jLl iliolDlatrù crimen foleath obticere, putbus Ter~ tHllianiverbutijuàmmeisrejpondere malo. Pro-

U Inde f tnijwt} 8c fimilitudinem vetans fieri jjri nbsp;omnium,quæ in cælo,amp; in terra,amp; in jquis,

oftendit 8lt; caufas 5 idololatnæ Uilicct îub-ji'i nbsp;nbsp;ftantiam cohibentcs.Subiicit enim,^ on ad.-

tq Obücimusfanèvobis.vtdicisidololatrix n trimen,iàque ego multis argumentis demonftta-te potui, fl banc difputationem ifte locus poftu-laret.V num tarnen attingamtvt lettor es cogitent 71 iméneaniniuriateos vos imnaanifftmx idolola-I \ nbsp;nbsp;tiix çetagamus. Qui creatutis fanamp;am taejaKiulH-

A m xançEÎor ptxbent, il funt Idololatrs t vos IA *' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb. ■).

facitisreftis igitur idoloIatræ.PropofitionéChti-Mattli.4-’o- ftus confirmât, äjoTS,uoi'(»ÄiXTpaßtf'Hr,amp;Angelus, Apoc.iy.i3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ipß conceditii

'quandó imaginem Trinitatis , amp;• crucem eode« cu!ti?,quo ipfamTrinitatem, amp;nbsp;ChriftumadM’' ti opbrtere contenditis,quemadmodum in Nie*quot; 3- no concilio edoétieftis, amp;nbsp;Thomas vefttotu”

Theologorum Deus tradidit. Imago enimTO”* tatis j non eftTrinitas , amp;nbsp;ernx non eftChti^^j tum énim infinit« elfent Trinitates, innum^, Chrifti. Quia nobis non potes tuis verbis up^j refpondere,Tertullianum adhibes patronumd , tarne nihil omninopro te refpondec.Quoo^'’. ait,non omnes imagines fedimaginum ador?'^. nem prohiberi,idquefcripturæ exeraplis*! i ,, dam demonftrat, quid hoc ad veftram .1 pertinet,qui non folum ima^nes facitis, 1'^'* , adoratis?Et illae imagines quas TertulIianUS^N memoratjdiuino iuffu atque authoritateftu^ I tac funt,quod de veftris fingi non poteft. ,|

Sed tarn tandem ad hiiiut dilfatattsnii 'ventum eß,(^te iam iudtce noß' tfunt pieniienttam , (ß propeccatisfatisfaitioni”^ operum merttayCurn Itberum arbitiium,ei^’'^f’ pro def inbdif y c'urn miracula ad martjrum pL chra, cum dtuoram tntereeßionem, cvan d' cum facnficiuntycum chrrfmaycitm cellentiam pradtcamus.

funt,ea nunc breuiter conftringis,amp; quafi in glo-bumconuoluis-.Quod quamobrem facias non vi-deojnifi vt omncs quam inopem miferamque de-fenfionem fufceperis, illuftriiis pcrfpiciant. Cïim eniminhiscaufis nee miiltis, nee omnium gra-uiffimis vefttos efle patres contendis, in reliquis amp;nbsp;multis amp;nbsp;longè maximis noftros efle concedis, Quanquam ad vnumquodque iftorum fic tibi fin-gulatim refpódimusjvt neque in iftis quidem ve-ftros effe patres clariffimè liquetit. Et quae hæc cfttuæ difputationis gt;nbsp;ciim fingulos ferè patres pro fingulis caufis anrè adduxeris,nunc ad extremum vniuerfos in vniuerfis veftros efle có-cludete) Num enim fequitur fi poffes pro quali-betfuperftitione pótificia vnum aut alter urn pa-tré citare, proinde totos patres elfe in Omni cau-

1 fa veftros? Sic tarnen hoe loco argumentaris, ,1 Cyptianus de poenitentia , fatisfadione, metitis 4 vobifcum fenfit, quod falfum eft ; Auguftlnus li^ I berumarbitriü défendit, quod multómagisfal-,1 fum ; Hieronymus virginitatem nuptiispraefert, /I quod concedo-, atque ifto modo reliqui hoc aut

1 omnibus conttouerfiis veftrifunt. Siccinefpe-labas poffe tc noftris Acaderaicis fallaciflimani fl captiunculam obtrudere? Turn vt effentveftri panes,de quibus tantopere litigatis, quid tarnen aliud nafti effetis, quam humana prxfidiagt;quil»us ^”1 quantum fit in religionis difeeptatione ttibuen-dum,quls non inielligit ? Mos in cetta htmaque d faiptutarum poffefsione v erfamuf. itaque de pa-1 tiumftnibusfecutius dimicamus.

ali^uisfcri^ferit certa ab omntbut fide credeniiiiif fityfed^üafi tefl-ef tUiM fidei adh'bemM, tfli amplext fitnt, lUorum atate Eeclefia crt^*' ■

, vt, fi exemplo rcrn dificerevis , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Hteron^miirn, ^mbrofium ex jdfiica y I ■Afia, teflsf adbihetniHytum Ecclefitimcgt;'eiiiibH^ f ^ff^'^'c^ndutn ejfe facrtficium co'poru^ Chùjityextruerida eße altaria,tnittandlt;isfiKi''^^ tesyfanüos tnuocandnsmartyrum reU^utOf

Z9 Noui nihil narras : totómquehoe, affersjleue eft niigatorium. Eamfiinquisy^l^' ^üamteßet adhiberntes illius fidei, ijiuamEc^r tredidit. qiiis nefcit patres non femperEcd^' üx indicium,fed fuas pro maxima parte interpt^ rationes atqueexpofitionesproponere? Tuip“ teftes effent, idem omnes diccrent, pnrfei^quot;''] qui eiufdem attatis erant : quos tarnen non turn ah aliis, fed interdum etiam à feipEs difîilt;^^’j re confiât. Deinde, fi publicæ fidei teftes quando aut vera tradunt, aut vobifeum fentiu^’J quidni pro teftibus etiam habeantur, qu^^j , vel errores defendunt , quod folent aliquan«’’ vcl vobis aduerfantur, quod in fummis fiiciunt? Poftremb , quale hoc teftimoniuni’ hominum tampaucorum? Nunquid enimqS lie iüe aut ille pater tradidit, ita totam fenfiffe Ecciefiam credendum erit ? Deniquel'*' accedit,quod in nulla omnino côcroueriiaonii’'’ parrum teftimonium vobis fuppetat. Exf®r' rem illuftras trium patrum, quafi aut Anai’i’J. fiusdeomni Europa, autdeAfricaomni A“?* flin«quot;

ßiniis,aut quod abfurdiffimü eft de tota A fia Hie-ronymusjin folitudine atq; antro habitans,teftari Poflet.Atque hi onines quadringentis poft Chri-ftiim annis vixerunt, cum multis ecclefia corru-ptelis laboraret, vt nihil interim dicam, quantum ’Hi à vobis in illisjquas nominas,rebus difcrepét.

Nospatrum doSrtna non aliejua exparfe ad~ fgt;gt;itttmus.,alia repudiiimM,led tntegram ample^fi-»iitr. Netjue entm patres cen^ntur cum futtm ali-fittd.ifuodalt Ecclefia non acceperunc^velfcribut tsel docent.

30 Nunc ais, nunc negas, Sc ipfe es tibi aduer-farius maximus.Si intcgram patru dodrinam fuf. cipitis,vt hïc affirmas, turn nihil quod patres docent repudiatis. Qui enim aliquid reiicit,iscertè non recipit totum:Multa autem, vt tu fateris, re-iicitis: tyrgo intégra patrum totamque dodrinam non recipitis. Sed hïc diftinéiionem egregia ex-cogitafti, Patres nonfunt {inquis) ^uando alicjuid docent, i^uodab Ecclefiano acceperint-.id eft,vt vno verbo dicam, patres non ftint patres, fi quid Romano pontifici aduerfariu docuerint. Hoe iftoru hominum eft de patribus indicium. Dum fcribut, quod pontifex Romanus probet, patres cefentur: ii forte à pontificis fententia detlexerint, patrum nomen amittunt.O vefträ prædicandâ de patribus Ecclefiafticis exiftimationem ! Vtri nunc de pa-tribus amp;nbsp;fentiunt, amp;nbsp;loquuntur honorificentius?

Vófne qui illos pro patribus non agiiofcitis,lt;ivo i bis difplicent ? An nos, qui illos fempervt pafft® colimus,etfi errantes tanquam homines fequendos effe iudicamus ?

i»re vos Catholicos hhrosprotà'' ife. At ego (umma iniuna td facere contendo'.El' ntmß vobis ipficonflare vuliis^cum ad Ecchf^, tti'fiifnepertinere dtcaris veram fidet ßi/ß difcernere-fßdad intemuw /ptritm teSltmontum : an non [kmtnam altis iniu’i‘to’l^‘'^ tisyCjUtbsu crededi legesprstfcrtbere non diibi'^'^'

51 Quenquam effe tarn ineptum putaSjVt'l’’ modo fcribat,Nösnegamus ad ecclefiam te veram doótrinam à falfa difcernere ? credat aut non omnino in noftris libtis hoip'®^ cifejaut non fcientemde nobis, quodomnes''^ lunt efrefalfum,affirmare? Habet ecclefiaP“’ gt;nbsp;ftatem fpiritus explorandi,falfamque doöri”® _ veridiiudicâdi. Verùm hociudicium j minumfenfu,fed exferipturis faciendumeft'1 autem eiufmodi argumentum eft , Pontifo*® manus, eius fœderati non debent fcriptu'’J prout ipfi volunt, interpretari, nec doóltin’”’, liunde,quàm exDei verbo aut approbate,aut . demnare:ergo Ecclefia Chrifti non poteft nam falfam à '/era. ex verbi authoritate ie,0i: hanctaquam veram agnofcere, illam''^(j^[ fam improbare ? Quare cum ex fcripturis c®” pontificiam doftrinam effe amp;nbsp;falfifsimam,

ininum faluti inimicifsima prudenter amp;■ piè ma-giftratus fecerut, ciirn librorum, quibus ea nomi-natimdefendiciir ac propagatur, liberam impor-tationem,venditionemque publicâ prohibuerût.

Illudfine pwlarum e^l^^uod lt;««,Totis iam viginti annis Catholicos omnes Liello ve-ftro nondüm fatisfecilTe. Nam Hardingns “nelfoltu Itbetlo vnito ita homtnts temerttatern pa-lamjècit, Tjt merito Camptanu^ dtxent vix ^ttid-^uarnfua memortA Anglerum labor anti Ecclefix fru^uofiui prouentjfe.

31 Quam pulchrè doélifsimo Tuello Hardingus refpódctit,ex eo iudicare licet, qubd nullum ad-huc ciiiufquam antiquitatis teftimonium prola-tiim fuerit, quale defidaramus. Viginti iam anni funtjdum quaeritisjnec quicquam inueniftis. Agite veto,amp; diligentius inueftigatejtempiifque fu-mite vobis ad quxrendum, quàm vultis longiffi-ntum. Remparuarequirimus: vnicum nobis cer-tum, datum, enucleatum teftimonium fufficiet. Cùm hiiic à vobis nunquam adhuc fatisfaótum fuerit conditionijluello nondum vefponfum effe libère,vevéque profiteor.

Ifputationii à Capiano à 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ytnculum au,

U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fcripturas diligeßtifüme fcf*quot;^

f^nctarum fcripturaf''''' teftimonia denfa conglobabant, bis pril”*® partes tribucbant:quare quas jlli aft'trûtfrjj' pturarum intcrpretationcs, bis contcntif'i' ■dcbenius. Nen tileßc dtjferutt, netjue vt r.uijfetytu reprehendertpotuiJfei.T^lo enim patreyHut altera lotjnutM e^i, Jed de omttin»i fegt;jfiane,^ni atate alttjua flornerant,‘juos,vt Im tePiatnry DeM eccleßn, ßx paPleref (tl dédit, (p“ ejuorum do^rinam tjt omnet fe:jueteni»^' Cwtiluf pracepit, ctim ait, Qui vos audit, 1”* audittqui vus fpernit,me fpernit.

I c te reprehendendi cupidité trâfuetfum abripuit,vt qiiænÔp’ tes emédare, in bis tarnen videii velis aliquid improbare.Namanl jfto modo Câpianus, quo egodi-xijdifputauit, aut difputationefl omnin’

omnino nulla inftituit, in qua fpecies alîqua eflet arguméti. Quàm autem frigidum eft miniméque ingenuutn dilFerendi genus, ambiguis oracionis inuolucris fencentiam occultare,nec quod aggre-deris,explicate amp;nbsp;dilucidè proponere? Quanqua nonmukum à Campiini mente vel tua côfefsio-ne aberraui: cùm non aliam illi fentétiam tribue-rim,quàm quæ tibi ipfi defendi pofle videatur. Ve tum an tu,fi efles in medio Theologorû confeflu, hoc te pofle argumentû noftris Academicis pro-barefperares, Patres antùjuifinpturM diligenttf-fimofitidto lege bant fcrutabantur-.ergo nunejHam ^ytnfir'tpturarumfer^a difiedebant^ Si enim hoc argumentû in patribus valebit,tum in aliis etiam omnibus verum eritjVt qui fe ad fcripturarum le ébonem totos contulerint ,amp; diligentiam fide-lem adhibuerint, iis necefle fît verum fcripturarû fenfum aflequi ; quod tarnen fi diceres, tuam ipfe caufain infringeres. Sed nunc aliquid tandem af-icrs e fctiptutis,quod quanquam nihili eft,tarnen Ruia rarum eft,non contemnam,Paulus ait, Deus Ephef^. dealt Ecclejîapafiore/ çpquot; doblares Audio;8c patres Ecclefiæ paftores ac dodores fuifle fateor. Sed «ant etiam alij paftores,ac doélores qui vel nihil ictipferunt,vel quorum fcripta perierunt. Quid gt;ltgt; patres fenferint,quorum libri extât, tenemus: quidinnumerabiles alij, de quibus nihilaccepi-inus,tradiderint, non tam facile pofltimus exifti-uiate.Quàm ergo friuolum eft,omnium paftoriim 3c doftorum confenfionem iadare, cùm vix pof-'s wvnaaetate eâque fœcundifsima viginti nominate, quorum libri ad noftras manus petuene-runtîTum omnium vniu$ xtatis patrum nifi fecu-'S corruptifsimis confenfionem nunquam in vlla coatranos difputationeproférés. Et quanquam

DE FIRM. PATRVM dedit Eccleitat paftores 81 doélores Chriftusd’ men eiufmodi dedit,qüi amp;nbsp;homines eflentjamp;‘t rare poffent,amp; quibus nflquam promifit,quo®' nùs fi quand© à fcripturis deflefterent, inciderent:Immo(inquis) horum doélrinâCH^ ftus vt omnes fequerentur,*praecepit. Nimif'i quoufque illi docerent,quod à Chrifto diditf® . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non alias. N une tuum argümentû perpende, □.

‘‘ ftus Ecclefiæ fuæ paftores amp;nbsp;doélorcs dedit que audiri iuilît,contemni vetuit,ergo nobis ceflarium eftin patrû interpretationibus acq®' rceie,8c nefas eft meliores defiderarc-

tarnen hanc Ule di/pntationem e^,/ed VOS tergiiierß.ri clr lateb^as cjns.rert dttyCitmpatrum teßirnonijs at^ue fgt;eraii ad fcriptutas prouocatis. Qhü enirxj^ venerandampatrum canittem d vobis ar^ui? Nthil vos ad patres ahnd,quam aqutlas eUis.

i. Et quid hoc,quaefo,aliud eft,quàm quoil^j difputare dixi Camp tan um’Confer hanc illa rationem : 8c vel eandem, vel peiorefflquot;’“^ nies. Quid ni veto à patri bus ad fcripturas uocemus?Nónne enim fcripturaruro,id pfius longè anguftius tribunal eft, quam p^quot;*: ïîmul hominumque vniuerforum? Si veil«®ƒ patribus ad tuum pontificem prouocare,hs^^^

^cniproiiocationemlaudares, àpatribiisauté ad Çnpturas prouocari iniquo animo pateris.Sedno * nobis fuccenfere,fi qiiam tupontifici præroga-tiuatn defers,earn nos fcripturis védicainus.Chry oftomus egregiè fcribit : ISie multorum opinionej chryfoft. in ,fidres ipfas dthgenter examinermu- i-Cor-hom. ^onne egt;ùm abfurdtim efldepecuni^s non credere a-‘’jf’ßdhocnuTnero calcula committere? de rebns , ‘i^tem aimlioribus aliorum fintentiam fîn^lictter“'’^^' ß^jw^pTitfertim cum habeamus omnium accurats^ gnomonem,^ regulam dtuinarum le-'^'^,' declarationem Ita^fue hortofvos obteßor o-nnes,vtmiffbeiutdhMicautilli dehis videatur, e firipturu htc omnia inquiratû. At feren d uni ( in-lt;l'iis)non eft patrum venerandam canitiem à vo-bis ignorantiæ argui. Hoc eft fcilicet difputare: Patrum canities veneranda eft, ergo nihil patres ignorarunt,neque à nobis reprehendi debent.Nô eft enim Deus roç^a-iïnKirjrlxt, nec Chrifti fpiritus adcertasætatesadhxrefcit. Qui patrum libros nunquam infpexeruntjpoITunr ex fcripturis fcri-pturas intelligere:quæ quidem plerunque non mi nus incertæ dubiçquc funtjquàm patrum cômen-tationes.Noftuis vero vtri tâdem lîmilioresTuntj qui lucemfctipturarum fugiunt, amp;nbsp;ferre propius nequeunt,an qui fuain omnem dodrinam in fcri-ptutarum luce collocant gt;nbsp;eâmque oculis acerri-miscontuentur?Nam veftrum fané afpedum fcri pturænonminùsoffenduntjquàm noduarum ob-tutumdies.

Miras(««^afrlcxpofitionum pugnas diflen-ïîoncfque in patribus aniinaducrtimus.

DE FIRM. PATRVM tandem yKhtta^re?A.ug[i(iinus Paulura ftimat ingenue atquc ex animo loqüutû H'‘ ronymus iimulate.Si hunc probas,ilUirö probes eft ncctG^e.Srraretjnemhbet ex aedecipipojfe ^temur^in erreyem fidei omnet alicuin« atatii patret mcideee pojj'ept'f^^i: mm.Tnum erat,vt dtjfenjiones patruw iure o()jjceyei,ex tarn multes fidei degrnaltbngt;t‘i vtlcentra hareticot patra propugnarunt, 'vii aduerfui veflra plactta defindtntugt;,vnurn nMquot;' in medium projette, de ^uo p lignant a patriiV tentioi extare oftendetet. jdugußtntu tat.Origin, contra Telag. óquot; Caltfl. c. tfquot;, docet,longe aliter fe' habere tjuaflionee tjbi tr illat,in tjutbui filuafide,^ua Chrißiam ignaratur ijuid ver urn fir,aut aliter eju'ar» tSii’ mana infirma fit/picione conijcitur..

' J Cogar importunitate tua de patrum bus verba facercjquos ego mallem aut non fcere.aut excufare,aut faltéminimè accuamp;rC’ çulpam aduerfarius præftabitjqui me inuitun) pulit ad dicendum. Refpondi Campiano W'' effc patrum pugnantes ac diffentieutes fet'P .ƒ(. rum expofitioncs,quod vno exemplo feci ftum. Auguftinus Petrum putat à Paulo reprehenfum, Hieronymus contra non nifi »IxEift.i.“ pofito amp;nbsp;fimulate. Res fumma contention^

’»• multis Epiftolis vitro citroque miffis difputat^^^ Hieronymus feptem antiquiores patres pt“ interpretatione citât,his Auguftinus alios op^

nîfiex QUO non hanc vnius Auguftini ac Hiero-nymijfed multorum fuiffe diffenfionem intelligi- . i. r gimus.Tuhuncftdeiacdogmatis errorem fuiffe fegïs. Sedquisnon intelligit,adfidem omnino pettinere,fitné mentitusPaulus,an Petrum , vt i- 'nyMüÿi-pfe ptofitetur, ingenue liberéquc reprehenderit?

Si enimPaulus cùm nihil minus cogitarct, fe tarnen affirmât Petrum coram omnibus reprehcn-[ diffe, quia reprehcnfionem maximam iuftiffimè I tnetebatur,tumPauli excmplo nobis licebitjSc G-mulatc amp;nbsp;fimulationem mendacio confirmarc.

I quod vtrumque cum fana dottrina pugnat.QuaG, ' Vt hanc fuiffe leuiffimam de re nihili contentio-;gt; i nem demus, non multis tarnen exemplis clariflî-iiil tnumfit pattes in fidei ac dogmatum errotes inci-ul diire,aliofque cum aliis de rébus maximis cocer-d taffe.Quis ignorât quàm acris inter Epifeopos de **^1 Pafehatepugnafuetit, nifi forte Pafehatis obfet-

i uationem nihil ad fidé fpeftare ftatuis? Quis Cy-1 prianum martyrem à Stephano papa in caufa gti-\ uiffima diffenfiffe nefcit,cùm ille hxreticos reba-ti,quamque ptxllantes dotltina 8e virtute pattes ' Papiï Millenariam opinionem amplexi funOOti-genem quotufquifque non turpiffimè «t' I guittQuid lilas celeberrimasEpiphanii cû Chry-

ioftomo, Kuffini cum Hieronymo , CytilVi cum ÿ gt;nbsp;nbsp;nbsp;ïheodoriio conftiftiones pugnâVque repetam,namp;

(fi Meeptas? Vis tecum aper tins agam, 8e taies ibi M expofttionesjquales poftulas,proponam? De illo igné, cuius Apoftolus in Epiftola prima ad Co-

V rius, éumque fecuti pontificü de igné purg^ ».Theffi.i5.rio.Quod Apoftolusad ThelFalonicenfes

multi patres de tacitis Traditionibusinterpt^,'^ AmbroCiii tuf.Ambrofius atquealii de ipfo Euangelio.Q ^“'’'^°““n-apoftolusait, N on iußificahttttr ex operibml^!!^^ Origenes amp;nbsp;Hieronymus,circumeifionem reinonialia opéra legis dici exillimantxontU^'’ guftinus 8e Ambrofius totam legem intellig“’j , Adamum Ambrofiusferibit confell'um elTepc^^^^ rai«.'14.^*turn fuum,ac proinde veniam impetralTe •’À'*?'' ftinuseum in mulierem, arque in ipfum . Zuguft de peccati caufam retuliffe, vt quia ille nonp®'“ Gen- contra ejfe par Deo,Deum fibi parem faceret, amp;

ChriftuW^'^ Hieron-ad genes,Tertullianus,Ambrofius,HieronymU*/ Euftoch. perto Virginis vtero natum elfe more alioru® tradit : aliter Auguftinus, aliique Lucam. iudicant,8e illud pontificühçreticum efieclâ''’M Tertullde Hilarius de Chrifti humanitate errauitjcii'”'!'' Mine c quot;nbsp;gjjfæys jg perfona Spiritus fanóli non italoq“® Eiafinprx- tum elïe fcribit, quemadmodum EcclefiaM'*' fai.in Hila- tur. Hieronymus fecündàs nuptias ftuproco’'’P^ rat.Quid alias huiufmodi opinionum arque e^r fitionum multipliées contentiones commc®*^ rem,quibus narrandis non multi libri Athos patres negabis omnes fimiliter fen^ quando omnes confenfuerunt,tum errare néf*’' tuifle. Quàm hoc ineptum eft,quod fingulist‘’J^ tigit,id negate pofle in omnes cadere? Vetui” ■ perfpicias patruin confenfioncm non efle ab I retutam atque liberam,vnum autalreriiw^ cmplum recognofee. In fynodo Conlhiitin»P litana fub Leone confenfus patrum fuit de to“^ dis imaginibus:hunc confenfum in NicenafyiJJ do fub Irene nouus confenfus abrogauiti^'l^.

hune icenimhuiusfynodi confenfum altera poft fynodus in Germania fuo confenfu damnauit.Hac herum confenfionera neceffe eft in altera parte fuifledeceptam.Antu oblitus es Auguftinum cû Innecentio pontifice Romano reliquifque Eccle-hïEpifcopisfenfifteEuchariftiam infantibus nc-teiraribpribendam efle? atque hunc errorcm in Ecclefialonginimo tempore perftitiffe? An hxc nonfunt fidei dogmata,quae propofui? An tu ifta petes defendere? Quid ergo nugaris /quid late-hras quxris, quid malani caiifam peffime propu-gnas?Nefciri quidem multa fine damno pofte fa-teor,cuiufnaodi ifta funt, quae refert Auguftinus, delocoParadifijdeElia Enocho,de elementis, de reliquis:fed num haec illis fimilia funt, in quitus erraffe patres oftendimusfld tu nunquam(fat fcio)dices.Aliudenim eftignorare,quod difei ex fetipturis no poteft: aliud in iis quae fcripturatra-didit,falfas opiniones pro veris ampledi amp;: tuerL lta,quodnieumfuifte dicis iam euici,patres in fide cenfentiétès erraffe,tuum nunc eft rem veraia ittjue cxploratam agnofeere.

pfMePtum ChriSio effi aü^non vlpa-^’'»mfenpra fed fcripturas ip fis fcrutemur,frtgi-dumßnieß. Nos hoc^uifààunt, modi retiefa-vehementer proiamif.'KeU'eautem fcriptu-gt;^lt;ttfcriuamur,cùm iUarnm fententiam non ex pro-p^'xitn^entOffidex maiorum ratione authorita-letnierpretamur.

4 Quod de fcrutandis fcripturis dixbffifi dum vobis videri mininiè miror, quos certet’; tos frigefcere necefle eft , fi homines Chriftù’j fideli fandôque ftudio facras fcripturas fcrolt;^'‘l cxperint. Quibusenim in locis fcripturarunicæl gnitlo verfatur, pontificiisfriget quæftus,amp;'î“^ dem non dubitoîcripturas, fi îemcl poflent^'quot;^' gerej vobis perpetuum frigus allaturas. Eosî' fcripturas re£tè fcrutantur, probasnnquoW'j humanitatem laudo, qui quod redè fit nolis'^. probare.Sed quinam tuo iudicio fcripturasrt’j fcrutanrur.’qui jllarum(inquis)fententianinoiij proprio ingenio, fed ex maiorum authoritatt’j terpretantur.Nuflifne verôfas eft fcripturasM tarbnifi qui aut munerc interpretandi perfunganturjaut maiorum rationem que authoritatem cognitam habent?Erit erg’ 7

•’«•J.j». Jaborhominumfanè pcrpaucorum. At fcripturas,non maiorum opiniones vel exp®® nés fcrutai-rrufsit, idque omnibus pratcepitd^ cunque vitam quærunt, Chriftum cognoit''^ cupiunt, Iniji (inquit Chriftus)

Verf.jg. nam vitam habere, ilia de me teßantur-ludæos Chriftus repreliédit, ijuadilltuifenn'^ï non haberent in ipßt manentem,hoc eftjquanq“” afsiduèMofem 8( Prophetaslegerent,haru®'^ men fcripturarû verum fenftim ignorarent,9®quot;’ Chriftum , quem illae Mefsiam elfe déclara^®quot;’ contemnerent. Scrutari ergo fcripturas iubt'’^,' plané perfpiciant ex fcripturis ,quæcunq®®^ Mefsia praediéta funt,ad ipfum pertinere.Nu® ro ludxos Chriftus ad maiorum rationem,a®quot;' litaïf®

titatem,inteipretationcm remifit? hxc iin-pietas eft, amp;nbsp;quae fallendi licencia? Ex his aucetn Chrifti verbis duo argumenta colligam j ad qux mihi appofitè refpondeas velim. Vrimùm filudxi iufsi flint ipfas fcripturas fcrutari, atque ex ipfis jfl fcriptutis,non aliunde j fcripturarum fententiam (4 addifcere ) tum idem nobis faciendum eft 3 vclt;x ƒ1 fçriptiiris fcripturarum fenfum aifequamur.Dein-jR de,filudæiinfcripturis vitam çtcrnam habebâti , (4 id cft,fcripturarum doftrina quicquid eratadvi-ƒ 1 tam œternam necelfarium proponebat, quemad-yi modumChriftus apertè docetjtum multb magis «4 nobis fcripturat lid vitam falutémque fufficiunt, ƒl qùin noui T eftamenti fatfa fuerit tam iUufttis ac j(('l nobilis accefsio? Atque hoc eftjquod Paulus af fir a.Tim.jas. ,j(il mat,poffe nosfcriptutis fieti ad Cilutem fapiétes.

''A St Chfi/itanis omnibmutfiyiptutatjcfutentur ftn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;certe er -

ttsie,nifninielltge'tdi-viuaettM,/èd credendt ftm-r ƒ! fhcitMiuttlJirnoi ßtctt,contra eptïl. f »inJiam.c.q.

Cana«,Cbrin»« dixit, F»d« tua te jïiluatn fi~ Ä cititionexe ciratto fcripturarumytn^uttTertitbta-«ui., de prefcript.'fud^te Cb/iRua dixit,X’ttpptf» ‘]Je ij^ej]i(im inte'Itgerent : CbriHrantj '^tnmbtu hberuiU y iHu iamen folii prlt;tee-ptMn),^mbu4 ahoi docendi rnunm tncumbit. td^ui 'y non-vtex fcripturis fidem addifcant^uaß de «0 -,A gt;*0 audit» percepernnt jjeripturdyum A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ Ce. j.

Oi DE FIRM. P ATRVM tefltmonijs corfoborarent.'TrQrrnfcat, fideliumtut-bti dater effe Pau/w ajfertt nen firipturaruin bros^ßdpaflorci attjue 'DoEiorej.

»- ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

; Vter noftrûm erret,nort erit difficile iu'^'' care.Tu folis doftoribus præceptum effedieisgt;*' feripturas fcruteiitur, ego omnibus Chtifti)”'*' Et quidem Chriftus non tantum doèlotes^fedj® turn populum allôquitur,atque ad feripturasit tandas cohortatur. Siverôludæis omnibus p(* ceptum fuit feripturas ferutari, id ipfumet” Chriftianis omnibuspræceptum elfe confiât’, ftcaufaaliqua proferri pofsit contrariæ ratje” Propheta beatum pronunciat, qui in Del ”8; diesamp;nodes meditatur.Nihil hoc adChriftj®”^j pertinet? Sed teclarifsimistcftimoniis reui’^..^ mus.Berlt;£e?^r(hominesLaîci)fcripturasquot^ fcrutabantur,4« 'a Paulo audterant,iti»p.^

hd.iy.u. fent. Si iftis neceflariïifuit fcripturas fcrutati.^ Apoftolicä dodrinam cutn fcriptis P'®!. ƒ i compararcjidqiie eis à Spiritu fanóto laud) tiir,tum omnibus Chriftianis fimiliter facie” eftvtquod docetiiramp; proponitur, eX lyi tÙAK mv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cololfenfes Apoftolus iubetA'^i

aigt;a.Kpmf nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fententiam comparent copiofam gt;

^olof.3.16. Cbniflthabttettnvobiscopw/etn omnifipienß , putes hoc præceptum ad populummiin'” rj tinere,Chryfoftomum confule, cuius in

r n. ■ cumhxcverbafunt, duditequoMuoteßi^li A CoJJiom.squot;vxortacltberüpraeflù:,

Tjobis deetnrnandatii maxime fmptuïiü leatttr nbsp;nbsp;tieghgmter/ed magne Jhtdie-S^^ te

fbftomusmini'is deleftat, Hieronymum audiiqui Hierony.in fie ill hune eundem locum Fèripfit, 1-1 îc oß'endttur 'verbiim Cbrifi mn ]'Mfficiencer,Jed ahitnditer enani^ Latcot haèeré debere, nbsp;nbsp;doVere fe innicem vel mo-

nm.Quod ergo Chriftian« ömnibus prxceptiim: elfe rtegas feripturas legere,ferutari.,' meditari, in^ eotéiurpiffîmèerrare,amp; Icripturarumfententiis;'.

amp;: patrum teftimoniis dotui. Arque hic te facile potui ómniiirh patrum relis conftcere. Quid enim origen in apertius dicipotuit,quàm quöd ürigenes feribitjEfaiam, amp;nbsp;tu à me prolatû prattermittis, f^tittarn ornnafa- hoiml.a.

Chryfollomus in multis locis populum o-hmemadaffiduam feripturarum letlionem hdr-tatur,atque hanc horriinüm negligenriam grauiC-fime reprehendit. 4^M(inquit)OT^î?w lgt;eritji domo,alùjHid Cwißtano dignum opHS a^redi- f a^ng. lu». Wr?Quii feripturarumfinfiuperßrrttiaturi Nemo hom.ij. font ’.fed alueblos nbsp;nbsp;talosfrequentér 'tnuenimm, li-

bros quam rarißtmos. A'udii.vtuveftros Laicoi Chtylöftomus depingat.Vbi enim in aedibus Lai-cicuiufquam apudvös librum facrum inuenias? Taios jtefferas ,aleas probatis in Laico, libros praefettim feripturarum cornburitis. Alle hlc ne-ga aliquidjfi poteS,aut te couui6tum,'amp; cönftrii ttumconfitere. ' u; .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' i- i\‘

(. inquis ) rudü efiignariesJiterarum. Id lane Vos ctiratis fedulo, vt tails elle poffit. Ve'i-tum qui Chriftiani funt non debet rudes elfe feri-pturartim;8c quod in illis virium eft, id tu pro ar-gunlenfoadhibes. Qubd verb Auguftinus popu^ liun ait tütum efl’e «0« Mtelltgendi vtuacitate, ßd bredendißmplmtate, \n ea nnn iftam pq-puliignorkntiam défendit, fed fubtilem fciétiam non tequivit.Aliud autem eft elfe omnino rude Sê

404 DE FIRM. PATRVM J ignarunij aliud non cfleratiocinandi acuinine gt;ƒ ' fubtilitate praeditum.Credendi finiplicitas oiHiquot;' bus neceflaria eft ; credeve autem fine fcripiu'’' rum cogiiitione nenio poreft. Viuacitas intclfi' gendi non eadem in omnibus poftulatur. Qü'’ fi verôCanançam fides folajnonfcripturatuni«*' çrcitatio faluain fecit?An ignaram fuilTe faip,'*’ rariim ll3tuis,quianon fuitin fcripturis excrcitf' ta? Qganquam miniinè fuifie illam in fcripi“'jj

, exercitatam Tertullianus non affirmât, exercitatione lcripturarum faluam elfe diciM“’, etiam de peritiffimis fcripturaruin magiUds riffimiim eft, quos fides non fcriptnrarurri'P^'V feruatJudæis(inquit)Chriftus dixit vt iU«™ j,', Meffiam intelligerent : ergofi ludei.poterai’t^j fcripturis folis Meffiam àgnofcere,idem rtmlto magis polfumus : cumque in Meffi«'P‘'^| da cognitione falus noftra amp;nbsp;vitaconfiftitgt;V|, amplius defidcramus’Ad extremum nobili®'” fenrentiam adinngisl, PromtfiiU turhA nofcrtpturarnm Itbrosifed paßores acdobloW' qui paftorcs dodotélque dédit, non idem l'’ etiam fcripturarum dederit;aut aliud fit pafi^ / amp;c doôlorum munus,quàm vz libros fcript«'^||jj| populis exponant, quos Deus vtrifque,tä® . quàm ülis dédit.Itaque fi difces,qux fubot“',^ funt,non pugnare, tiium argumentum elfe nugatorium-Id veto omnes velim P^^P^d 4nemifierint,quod hîc norterDuræus palàw’ i mat, PrortiifcuAfidelinm turhA non e^t Jfi ftnrarum Ithros. Quoties ergo fcripturas p'’? ylegit,in aliénas pofleffiones irruit, f'^’* ‘ quod Deus nunquam dédit.

N Hf fc^iptur/u itale^imMyvt non exnojlrain-^fntB,fè/iex Eccleßafltca tradttioneinterprete-nur.SpHnßvocem Itbenter audiwitti. Si igno’^of fe, ptilcherytrna inter tnultei es-iabi pofi zie^li-gitt^re^um tuorum Qant.i.ad f^v^rm locurn alludic Theodo'etM tn di‘ilogts. Nos igttftr dum pafr^nf noßrorumgregesfè^ntinurpenculrwnuUutn rfl,nf ifagnhur.f^elnn mikirelpondeoi^fjuem vij: dueern ßtjuntHi àT^jmmna £cclefia defcttulit. luellurn credoyitut ex ptitceptortbM tuis altum- ^t tjuem dlâ'B z.amjOpinor.Bez.avero i^ueni^C‘*luinum-,i~

^tfpondet.Cdl tintttf ^uern ß/püeretnr, habuie nemiaem. Lut sertim enim ducemnolutt. Et LutkeTM cltm nullum tjuém Jêijueretur haberet, ßipßiin ducem ßlt;]uutuf eft.

WHIT AKER VS.

« Et nos fcripturas nó ex noftto ingenio, fed exSçintusfanttifenfuinipfis fcviptutis manife-fto intetpvctamuïEcdefiafticam ttaditiouevn pto noïmaintetptetandx fctiptuix non agnofóvnus; lt;\uia tum huius ttaàitionis,quàm fcriptutx autho titas potlot effet,quod tarnen ipfe nüc\uarn dixe-tls. Gteges vetotuosfetpuete dumvoles,ego nee te nee tuum gtegem fec^uat. Et fcltum cettè eft, (pioàtuosmaglfttos gtegi cotnpatas.ln lt;\uo non tantum homines, fed e(\ul etlam 8e afinl funt, fi TheoAoteto tuo ctedlmus. Sed hic cpixtls a\l-tprldjCprodtihitefpondetl veils,tpuetn ego vl^ du-

40« DE FIRM. PATRVM cem fequutus à Romana Ecclefia defciuerini'* fum ego tibi multos duces commemorarei^ 1^, bus l’um in reftam via deduétus. Quot tis iam annis Euangeli'i præcones amp;! doilores , titeruntjtot mihi duces huius vise fueriint.. (inquis^ml/osntßfèipfosfeqnntifiint duces,■' Hebt 12.2 Chriftû inprimis fidei noftrac

fequuti funtjtum omnes antiquiores Ecclefi’’ treSjquicunque in his viis ingreflî fuut. 0“*’«^, tem ducem meliorem,qu3m ChrifturnjSc Ap®' los,amp; puriffimx Ecclefiæ magiftros defiderc^ veto qiios duces effe viæ reôtæ oportebat)igt;‘| errorum figniferi, mihi non ell neceflarium duces ad cevtam calamicatem atque exiciuoi p'’ perantes lequi-Sî^fe/ZZot/inquit Chriftus)«'*^' Matth.ij. funtc£cic£corum. Cypriani de hac caula ’'*• riam, quam Auguftinus fine dubio optimani f

dici£,proponam.Z«cv«gt;/7f««/we/?( inquit CyP^' nus^apttd reltgioßu mentes, (p- errorern d^onefeß^ lompcî nbsp;nbsp;inuenire at^ue eruere veritatem. N um pui

contra Épi- tfaditionts capHt,(p^ originemreuertamur, ftoLstcph. ror humanus : amp;ßicramentorum caleftsMrn per{petia,quicautdfiib caligme'acnube^ tenebfsi^ obfcurum latebatàn lucem ventatis apentur-nahs acjuarn duces, lt;jut ceptoßprius nbsp;nbsp;lutgsteff^

^ticbat,fubitb defitiar.nônne adfmtempergdlsß 'Turn mox, Quod or nuncfacere oportet DeiJ'^^ dotes,vt fi in alicjuo nutauerit,/^ zgt;acillauent,igt;^^ tas, ad originem Domimeam cp' Euangelicus»^ ^poftolicam T raditionem reuertamur,^ inde fl gataEtus no fieri raii.o,vnde ep- or do nbsp;nbsp;nbsp;ongofufi^

Non ergo fpeélandi func qui nobis proximoP^ iueruntjfed qui prifni duces itineris fuerunt.

Accjuûmne (»wy»«) iudicas, vt fi patres in ferutando feriptaras aberrariint, corum nos veftigiis infiftamus? Etqnod ipfi inuenimiis Verum abiiciamus,qnia illi inuenire non po-tuenint? Sed s credae nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;inttenijfe

pareet tarn diu (juttfitum i’iuenire tanen minimeporitijfe concend'f^ Oatt tu cs,ijùtiirnoyan-ttt erfortfi^ue patres auitM aceufire, indicé pra-ßrtim Academta^

quot;I Ego patres omni doftrinae genere excultos fuiffe fateornantum abeft,vt illos accufem igno-lantiæ Sed tarnen,quandoquidem Acadeniiç mé-nonem feciftijvt defenfionis tuæ xquitatem no-ftri Academici perfpiciant ,cupiotuumte nobis argumentum probare,Patres veritatem diligen-tifiimè inueftigarunt,amp; doólrinafingulari excel-luerunt.'patres igitur nunquam à veto aberrarunt, nec falli,3ut aliquid ignorare potueriint.Hxc tiia eft patrum àroOiaorf.Si veto patres quanquam crät diligentes amp;nbsp;doèti,tarnen fæpe grauiterque errarunt, quod mihi concedi, qnantumuis nolis, eil neceffexur nobis non licebit,quibus non mi-nùs quàm illis prxeeptum eft fcriptiiras Icrutari, qujE nos inuenimiis veva retinere,quç illi non ve-ra tradiderunt,repudiate? Si pattes reuiuifeerent, erroves fuos agnofeerent, 8c veftram importiini-tatem fua authoritate coctcetent : viui certe ingenue profefii (lint fe multa ignorare , 8c in Cc. iiij.

DE FIRM. PATRVM i muleis decipi. Nunequiaex patrum erroriWj vefter ille pontificiæ rèligionis cento conlut“’-eft, hos errores vobis tam neceflarios acfalut’ ^ xes attingi non oportet. Sed tibi nunc iterum“ | patribus verbo refpondeo. Quum patrum tópt* adfacrarum literarum Canonicam doótrinam“*' igimus,amp; patres aliter fenfilFe perfpicimuSiqu*'quot; Spiritus fan élus tradidit j etfinon nobis niaioif“’ doélrinam arrogamus,quàm illis concedimus,^*'-men erratum ab illis efte intelliginius,amp;nuquot;‘ nos cum illis errare teftamiir.

Kideamm tenant aeùter tun’» adue’[igt;\ cat!firn patres defendant,tilt pra/êrttm tjuos nbsp;nbsp;nbsp;J

ais ap er tam nobis bellum detiur.cfort-ass, Üionylius hic q 'ifquis ille fuittuusfj*’ duin priuatam MiCTara défendis, nonpotfU' Priuatam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Catholtci nee drßndiwlt;*'^

8 Si tnifTampritiatam non agnofcis.ät'*'; lem cevtè Miflam defenóis , qiialem Dionyün ftius aetate nulla Ecclefia celebrauit. Dev«l”^ tigare puerile eft : priuacam dico Miflanij^“’'' vnus homo percipit, dum hanc défendis j ny/tuni habcs in caufa inimicum.llla enim W

tuu'aS^ias, q«am Dionyfius proponit j niukorum communionem requirit; veftrx autem Miflae abjJ^*'^*** vno facrificio procuracur.Si vero quod fit ab vno homine nee latins patet, priuatum Verè dicitur, quis milFas veftras, quæ nonnifi vnum facrificuin cum pufione poftulant , priuatas elfe diibitat ? Ni populus aut tocus abeft, nee aliqiiid de Mifla cogitat,aut ü præfens fneritunillais habet nifi fpe-ttandi partes. j4tfiunt (inquis) àfHblicominijh'o. Quidtum,? Si minifterpublicus, quodpertinet ad totum populum , fibi vni fiimit, nónne ex publico priuatum facit? Quid enini commodi po-teftexilla Mifla, qua vnus facrificus fruitur , ad populumperuenire ? Hoe quidein perinde eft,ac fidicas.eocibo , quo facrificus vefcitur, populum pafci. Imo (inquis) totius ecclefiaenomine, amp;nbsp;pro omnium falutc offettur. Primùm Chri-ftus huiufmodi nullam oblationem inftituit.

Qujc enim oblatio omnes ecclefiae filios ferua-uit, ea femel in cruce perafta cft, quain vnus Deifilius facerepotuit. Deinde, fi populus ex hacoblatione beneficium tantum percipit,quantum dicis, quid opus fuit cum facriftco inter-dum communicate, amp;nbsp;quem maiorem ex hac communicatione fruófum percipit,quàm fi nun-quam communicaret? Poftremó velim mihi di-cas, qui fidei vim toties rififti, quonam tandem paâofieripoflît, vt populus totusex illa Mifla, quam nee participât, nee videt, nee fomniat,fa-lutcm hauriat. Si enim abfenti populo Milïafa-lutatis èffe poteft, quid ni fidei noftrx praefentem efleChriftum concédas, quantumuis nos ab i-plius corpore maximis locorum fpaciis difiunóli fumus ?

lt;jnid tandem ert,eju»dcontrapriuatifOi:^ vocat-, Mijfamex Dionyfio affers'i Publit^quot;' Ecclefiæ comrnunionenijqiialcin amp;Chri(^®* inftituit, 8c vêtus ccclefia femper tcnuiti^^'^ fcripfit. _Q^td? N um tibi Clorißm, c'uof mentum in^ttuit, c/uoties, i^uando,lt;juo muttif,aut prit/entthui,aut communicantlt;biigt;i^j\ quibus ceremontts ejjet celebrandum prxfo'nf' -videtur gt;nbsp;QHor(ùm er^ Pauluf, Cætt ra^^ ' venero, difponam? i^ortnt. ii. gusîinut fe/ multa^ lt;jua ad hutm (àcramentii^ nifirationempertinent, ^poHolu dilpontgt;i^*‘^ï\ minureli^utjfe non dubttauit.Epi.n^.ea.^-^ initjuius lt;juàm eb populi impedtrneniale^^''’^^^-vel negligentiam, ficerdoree, et) eccleßa, tam necejfarie fruÜupriuari gt;nbsp;Augufim»! ‘Il* ^uotidie communicandi morem,nec lauiitiK reprehendere ait, epiSi. ii8. f f Hieronyitfl^^ hane Ti^mandt vrbis can/uetudinem /ùift mentor at,, fitit earn non omnium fuiffe ßarum figntßcat,. T^oSbrem'o, ßLaictf tiam ßltt Itcebat, domi ßa eommunicart, caußt. erit curßieerdoti abßfuepopulo fieffé offerrenon Itceat, ?

9 Quam vobis plagam Dionyfîus lentam intulitj earn hîc û non fanarç, ûltc®

diicereconaris. Sedmalècuracum vulnus facile recrudefcet. Si eniin yefter efTet Dionyfius j non ille 3 vobis in re tanta diflentiret. Quid autem MilTa fanrtius, atqueauguftius veftra opinionc ellepoteft? At priuatam miffam Dionyfius non agnpfcit,cuius ilia »uxai^/rmulcitudineni poftulat. Quodautem quæris J numChriftus, quandofa-cramentum inftituit, quoties, quando, quo 1ocqgt; lt;)uàmniultis,amp; quibus ceremoniiscelebrandum tflet, ptxfcripferit 5 refpondeo temerè hîc à te res planéque diflîmiles mifceri. Etfi e-nimChriftus non praefcripfit ifta , quap comme? moras, tamé Chrifti ptaefcriptio priuatis miffis a-pertiffimè aduerfatut. Quoties quidemjSc quan-do)8c quo loco, amp;nbsp;quàm multis, 8e quibus extern ms ceremoniis facramentum adminiftrari opor? teretjChriftus non expofuit.Nâ iftafacraméti na-turam atq;««?;«» non attingunt.nec harum rerum varieras aliqua cum Chrifti prxfcriptione formn-que pugnat. Itaque cum Paulus facramentum Corinthiis,quale Chriftus inftituit, cominendafr fet,quæque étant ncceflaria,atque ad ipfam cll'en-tiani facramenti pertinebant, docuiffet, de caete, risfecùm venerit , præfcripturumpromittit, id eft,quibus vti externis ceremoniis deberent, tra-diturum. Atque hacc ilia funt, qux Chriftum A-pqftplis reliquiffe conftituenda fcribit Augufti-nus, cuiufmodi eft à ieiunifne fumendum fit fa-cranientum , an poft cibum , amp;nbsp;quo ordine, vt i-pfe Auguftinusteftatur. Sed aliud eft, quod qux-timus, cùm depriuataMiifa difputamus. Nam illâfacerdotum pontificiorum uoF-.pa;!* ipfum facramentum euettit, 8e Chrifti praefcripto palam répugnât. Etenim in hoc facramento numerus a-liquis, amp;nbsp;multitudo hominum Chrifti mortem celebrantium necelfario requiritur, id quo pti-

411 DE FIRM. P;ATRVM mum ex ipfa, nominuni notitione conlbh enim CœnajSf communio,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Si

V rei peragendæ fufficere.Et quia nobis tes ƒ Dionyfio, xsuvarnw vocari Pachymeres Di®^ ïâchym-jB J. Paraphraftes fcribit, lt;Aà li tï'tî lur aiüv ca.ecclefiaft. OTw/Tttc Tw juurneaiaviid efi,ifuiatumornnesclt;ld^,^ nicobant, ejutdignierantmyfiervs. Deindt’^ Chriftus ait, xiccipite, édité, bibiteomnes,^!'^ inter Vos, H ocfacite ad met recordationertf-^^

ederttttpanem hunc,{yp^,^ hocb^eritts morrern Dagt;ntntagt;mnnciidisy quot;’J hoc à multis fieri oportere demonftr3t?S^‘‘jj| f.Cot-to.j^. his Apoftoli verbisilluftrius defideramusi^ panüjvnurn corpw multtfitmtu .■ namomnd''^' ponem pumcpamM? lamiftarern

j.Cot.ii.jj. ciunc, Itat^Ktfratres mei,CHm dum, alttu alturn expeElate. In quern

Thom, in i. Thomas fcribit, Cumconuenitisjctltcetnit^^ ad manducandum, fitlicet corpus Chrijft :

Coi-i(. teTho. Haymo, Cum conuenitts aa dum corpus fangumem Chnfttin adefi^’.^ cem expetlate, vt multorum oblatto ßnud turór ormes cornmumter exvno tis, t]uio iUa oblatio vuus parus efl, amp;nbsp;debet eße omnibus. Poftremó hanc Chfil‘.'Çi. fcriptionem vefus ecclefia fexcentis ano'*^ feruauit , amp;c illam pontificiorum ignorauit. Aperte Chryfollomus log'Ll

Somiî.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;myfiertorum participatione «‘'^ ■1^:;,

u nefçio ; fi tarnen aliquid valent, veftram certe Miiramgrauiffimèpetftringunt. Sic enim ptxci-piunt) Ow«w introeuntesfideles, ^ficnptnïM a»-dicntes, n'gnpermanentes autem in wattone tfi“ fan-Racommunione, Tjelut inorc^natumejutddamper-

C ffftbattmim^ue facientes sn ecclefia Jeparari opor-y tet. Qualem ergo hanc Miffam effe cenfeamusgt; quam vnus facerdos toto fpedante populo confi-

Q ^'t'Quod de impedimentis 8c negligentia populi tiiminaris, nihil eft quamobrem propter populi

U Vel légitimas occupationes , vel prophanam ne-y. gligentiamlcxinftitutióqueChtifti violetut. Si ’^1 ofRciumfuum epifcopiamp; paftotes fcciffent, po-H pulus nunquam apietate tamauerfus extitiffet.

J Sedhac populi negligentia ptaeclarè facerdo^um ^l vclocio vellucro confulitut.

rfl Auguftinus auté amp;nbsp;HieronymuSjtantum^beft rd vtMiffampriuatam confirment, vt contra popu-M lum olim quotidiecoramunicaffe teftentuf. quos W proinde ateinhaccaufa miror elfe introduftos. ri Quid enim magis cfi ptiuata Milfa dimïcat,quani populi quotidiana communio Î Si veto non ita y mos obtinuit in quibufdam locis,vtpopulus notl quotidie factamentum fumeret, at :facetdötero

f A (ub'mgis iomi communicantibus j videquxVo» fj. nbsp;nbsp;«^uam fit ab inftituta difputatione alienum- Laicv

•^■’1 intet dum ptiuatim domi communicabanti igitut r i facetdoa debet in publico cœtùpnuatâMiffam i' i telebtate. Deindcj^uod Laid demi fumpfcTUnt.

id \elptsfentes in communione fecutrt detuVe-lantdoraum, velabfentes ab epifcopo .acefepe-tant, vtbx c^uxdam ïueiint pattes public« com-

f i inunionis, Pofttembex vnomotCNitlofoalium fimilem coraptobatc , nimis imptobum atlt;\ue 7, nbsp;nbsp;nbsp;*^»9x075» eft.

Secundas tenet Intiinm t^artyr ; Q^iiand’ formam(xff 4« J ci us JifcipJinæ.qua Chriß’’' niin (acro conucntu vfi funt, cxpofuir. P' nem amp;nbsp;vinura.eo tempore populus accff'l nunc neutrum. Silnjitnum vel ebner hffr, nonèè impudentia ejjtt pregreffeu. loco noflrarn de Suchanflia fenteritiarn t''bi cjttAfo legiflt apud lufltnfitn ium vinunt in Èuchariflm Chrtflitino pbpH/o tum,cùm nihfl tUe de pane vino,j'ed de «f quot;j|

10 Si lußinttm^incpinsyegiffem, impudent fitijfem'. quomagis mihi petP“ luftinilm nunquam elTe perlettum.Vefluni'“^, nus deEuchariftiafententiaiii neque a’ibi confirmat:de quo fatis muhä refporidip'i^; luftin. Apo- Populum luftinus hoc loco amp;nbsp;totum i’ amp;*facramenti partem vtramque V.(Ü it fliTttKit- teftatur. Quid magis Miffis veftris acwi^r^, o'^ contrarium elfe potuit ? Quod auteffl apudTuftinuta legerim, panem yhmi. ' cintriflia populo exhiheri, iftuc quidem codem loco legifle tellor. Süntenim hsecJ d veTh3,o'n^,tdi!^ai'raf'Mujy jletii'ir^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

wapaXT®/ f«TttA«(3élt;'x àrè 7« £ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff i

ilvn K!ti'iiJ'ei’'Tt)t : hoc eft gt;nbsp;Qyù apud nos (ariturt dont vnicnt^tieeoruw c^utadfurtfr^

p»nu,pn^ult;i^rat-i£ alla funt,^ vini,^ aqu£par~ fi(ipandam-Vide veto DuræCjne dum mini impu-dentiam obiicis immerentij teipfum non fatis modeftum fuiffe palam oftendas.

Tertifu in acte eß B eatw Cyprianuf, qui A-omnes Petro f vt ati) exæquat, cof-Quc pari amp;nbsp;honore, amp;nbsp;potcftate præditos di-Z fette affirmât, (^yprianut de RomMiipon-f“ 1 tificü atithofitate Çenfeùti plurimii fafgt;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tften

dx;Epijî.^^, TScque aliunde bærefes obortæ /d ffint, amp;c. Sic Hieronymm contra Lucifefttenes, |i'| Paret ^ptfiolos Qyprianus dixit^tjiti^ omna \ ^ptflalifuernnt.-tta tarnen vt à Petro cateri tan-'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à capitependerent.Hoc enim ta verba tfitn-quot;

„ diiotjvt vnitatcra manifcftaret,vnaraCatKc-; dram conftituit vnitatis eiurdem origi-nem ab vnoinci^ientem fuaauthoritate dit-Çofuit. Hbc erant Vtique amp;nbsp;cxtcri Apoftoli, quoi fuitPetrus, pari confortio præditi

M honoris amp;nbsp;potellatis ’. fed exordium abvni-^ Ù1 ptohcifcitur, Primatus Pet^o datut, Vt W vnaLhtihi eccleüa, Si Cathedra vna mqn-

lA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

u PontihcisKomaniiîummuinecdçfiaptinf cipatum Cyptianus ignotauif. idquod ex hac f 1 içfius ihtthtiïïimaientenùa tacilècognoCeitupSi A

pari amp;nbsp;honoris amp;nbsp;poteflatis confortio certum eft omni modo æqualem reliquis Ap»'* lis fuifle Petrtim, amp;■ turn nullus pontifici R””'* no in ecclefias amp;Epifcopos omnes dominatus'', linquitur. Quicquid enim pontifex authority habet,id totum ApofloloPetro acceptum«“ Verurn(inquis)quid Cyprianus de pontificis^^' maniauthoritatefenferit,plurimislocisollei’y tib.4.epift. quod ego facile agnofco , cum illuin videani ;

hac immenfa authoritate nihil vnquam ' fe- Romanum enim epifcopum,non aliter,, collegain, amp;nbsp;coëpifcopum fuum appellati^j quicquam omnino fcriptfl vfpiam reliquitiq“quot;^ huius pontificiæ Monarchiae vel leuilfimara probationem aut figri ificatione prae feferat.N’ quod affers ex epiflola id quidem nihilo®’ gis ad RomanUm pontificem gt;nbsp;quàm quenqo^ alium vllius ecclefiaeEpifcopum pettinet,qu®’^ admodum pontificii ipfi iamdudum agnoW'' quod etiam de illo loco Hieronymi flatuenil*'' cfl, quernçùm Hardingus adpontificis autho'; tatem confirmandam aiferret, in eolaplumf'’’ Stapletonus Hardingum Stapletonus confitetur.Itaquen’i*'' contialucl- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-j -l-l ■ r-

nfatis nequeo, quidtibihomini lefuirxinmy r-o-- tcmvenerit, vtexplofas iampridem fentenn’' lbid.pag.sgt;. nimiumque obfoleta patrum teflimonia n»quot;'

reponeres.Sed do ven iam egeftati tuac. , lam vero doces quomodo Petro reliquilt;'P^ ftoli pares fuerint, in quo te nó fatis fidelem priant interpretem prxbes.Quando eniinhoc^ poteftate Euangelii praedicandi interpretarisA plané confiât, nullam aut Pctro,aut vlHs lis aliam fuifle datam poteftatèm pr^terqi** Euangelii annunciandi, tarnen quandononH^ , tiirti ifta poteftatejfed etiam honore omnesP''^^|

pates fuiffe Cyprianus fcribit, nihil omnino reli- Cyprian, de quit,in quo impares effe poflent. Si enitn ftolos omnes Petrus authoritatefuperauit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

quanquam erat Euangelii annunciandi par o-[ mnium poteftas gt;nbsp;tarnen honoris fummam inx-I qualitatem fuiffe manifeftum eft: omnes autem 1 Petto non modo fed fcowore etiam pares j Cyptianus facit. Atque hoc eft, quod in eodem ft libto mox fequitur , Epifiopatus vnuJ efl-, cuius a, H fMÿtlis in fiUdum pars teneturSn quo omnes fimi-H liter Epifcopos aequalès effe pronunciat, quan-ii^l tumuis fe pontifex Romanus fingulari quodam ^1 modo Epifcopum effe aliis vniuetfis fuperiorem (1^.1 glotietur. In iis autem, quae poft ex eodem Cy-ƒ I ptiano commémoras,Pameliumpotiùs Cypriani

deprauatotem,quàm Cyprianumfequeris. Nam in illavetba, Priwaf»« Petro ti4tMr,nolim quifquam /I exiftimet effe Cypriani. Sunt enim àPamelio è

matgine in ipfam Cypriani orationem tradu£ta,Caufa.i .q. ƒ! quemadmodumexantiquisverrfqueexemplari-’’ ƒ I bus, ipfóque adeo Gratiano animaduerti poteft.

Quis non iftam pontifteiorum perfidiam Sc quid-uis peiuettendi immané audaciam miretur ,quos non pudetnotiffimaspattumfentétias tarn egrc-jN gieamp; palam cortumpere?

Illudjvrrajj’e grauius, (jnfld deappellatione 4lt;i Romaniim pontijîcew «dncftte. Sedne ownino de quot;A “PpcHatione to loco ^utd^inaTn agit, .yld Corne-pi ItMtn C}'pr»lt;»nMî fcrtbit tn hwnc rnodMW,Cura ft.a-

Uttum Itt omntbus, St xquunt fit parker aC f \ luHum vt \ nuitculufque cattfa lllVc andtaturt A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-

4« DE FIRM. PATRVM vbieft crime admifcü vt amp;nbsp;accufatoresb^*' rc,amp; teücs fui cri minis poffint./w biano,qut Corneharn priecefjif,ßjttfttumerat,'^,‘' et xtate oTüntbm ßiijfet prrfùa/Kwfùj)ri7n«i»'ls in terris Romjmponnßcis infiicium , Rornam Fortnnatus FeltciffimH, aiió/juetni™ vel Q'/prtaniu tp(e tam/erig LihoraJJ'et-,'uttll^^''^ ß Aß'iCje fines nonexi,edereT ?

Il SHocus hic omnis Cypriani intégré na fide tranfcriptus à te fui(ret,ipfe per fe tuas,^'^ nietationes diluiffet. Inuehitur in pfeudoep’IJ^ I pps quofdam Cyprianusjqui cùni inAfrica »“If criminibuSj acque epifcopçrùm iudiciis dan'''’j ftiiffent, cau'fam di.cere Romæ deintegroaPquot; Çornelium Epifcopum Romanum voluilfrp'j. ; illorum impudenciarn Cyprianus,amp; illamiu“, Tranflationem, tanqnam iniquiffiinam acef’L Lib.i eoift 3 exagic3t,atquç in hunc modum fcribit) ‘ fatutumfit ornntbus nobis, nbsp;nbsp;At^uum

ittfnmi vt vmufcuinßjue caufatlltcaudiatu'^’ ePt crimen admtßum, nbsp;nbsp;fingults paforibu^f ~

gregts fit a,fmpta, ejuxm regat vnufijnifiK'^ bernetrrationem fut atlus Domino redditur»^’ tet vtiijue eos quibusprefumus, non nec Epificopornm concoraiam cohArentemfi^iß dola, fallaci temerttate coUtdere. Sediip,^‘.^ caujdmf'nam,vbt (p- acctifatores hdberegt;C!' criminiipofiint,nifipanels defperatis di'P^,’'^*M nor videtureffe aitthoritas Eptfcopornm confiitutoram- Primùin cuiufque caufamJ * ujij! diri oporterc docetj vbi crimen admib^^^iji

V Komx ergo nulla ctimina iudicada funt, nifi qux n Roms funt admiffa ; atque ho; modo non licebit f* • ad Komauum pontificem ptouocare. Si veto Ro-mani pontificis fupremum effe in tetris indicium ÿ, ^yptianus exiftimaffet, hâc horumEpifcoporUm J delationem iftocertè nomine nunquam impro-

ƒƒ baffet. Nullam enim reprehenfionem mevetur, ƒ ^ui querelas fuas ad legitimum iudicem defert. beinde fi ßnguhs pafloribnspomigregn apcnbttur, vnupjuifi^ue regat Mtns fm ratiofiCTn Domip f worsdiijturMjjquemadmodumCyptianus aitjquis nonvidet nec totum gregem Romano pontifier

1 commiffum effcjUec illi reddendam effe admini-' tlratshuius prouineix tatione ? Denique cum il-y los defpetatos amp;nbsp;perditos vocat, qui minore effe Epifeopotum Afticanotum,quam exterorum au-

Sl thoritatem putant.fupremam Romani pontificis 1A poteftatem non modb no agnofeitffed cum fum-** JI ma etiam contumelia reiicit atque auerfatut. Ek 'V his facile iudicari poteft , quid de Romani ponti-fids primatu Cyptianus fenferit. De Eabiano (Juod affersPameliumtuum fequutusjetft nihil ai rem facit,tarnen quia fumptum eft de fuppofititia Epiftolareiicio. Sed illud prxclarum eft, quod 'j. exifta pfeudoepifeoporum Romanorumlegatio-/ ne,amp; Cypriani refponfione, fupremumRomani pontificis in terra indicium arguis , quafi non tri« ? turn olim fuerit, qui fe à domefticis Rpifeopis Istos iudicabant ,ad alios Epifeopos confugere,

■, prsferiim antequam propitius effet EpiCcopiS ’nagifttatus. ‘Turn fi delatus falsb ad colle-

gatn (uvun Cyçïiauus îe A'ûigentet purgauit; fingenàùmne etn,\d.euTO feciffe , cjuia iWius fu çttraum uibunaï metuebaO

LaEtamiumvenio. Religio la elt vbiciinquc fimulachrum cft-Chrtßtanorum irnagtnibMy fèd de ififi '!eliungt; lo^uttur. Religio {tgt;gt;efuittlle)ex diuinisfÇ . cfl. Diuini aiiieni nihil cft nifi in rebus; carcnt ergo rcligionc fimulachrs^^i nihil porcft cfTe eæleltc in care, qUy'ii ferra ; ergg LaElantii.n, nuli/ti'J ■ religionemtvbi :)U£ terra exfittnt^pro dw co‘^{ QHts ignorât ludjtis ßcrarum rerttrn fi’Jfe ? Ngt;fifine non legist intra ßnbla dnos Cherubim aureos collotatosfaijfe-

r3 Si pontificiæ imagines aliquidhabentil^ ifta Laôtantij fimulachra non habcbant,

J, ginibus veftris minimè loquutiim efle tium fatébor. Cùm vero nullam non modi’ C idolis, fed necum lîmulachris religionemlt;^% ftcre poiredicat gt;nbsp;amp;i: imagines iftac, quas deW tis, û non idola, tamsn proculdubiofiiitliip'*^' dira , in regno pontificio tam pleno imag'®,' ac fimulachrorum nullam iaindudumieftaret^ , gioiiem conftat. Num verb ita es imaginunitquot; rum fpecie formâque captus, vc cas diuinaS)’’? ex cælefti, non terrena materia fadas eflepu'^^ Si ergo non minus quàm veterum idola, etiam ex terra fiunt fimulachra, oinnia hæcgt; vti ilia religionecukûquc plané careant dt

oeffe. Sunt enim veftrx imagines nihilo magis cæleftes J quàm illorum fimulachra. Nec debcs i-aftan.lib.i* nobis perfuadere , id LaftantiumEthnicisvitio ''ortilTe, quod ifta fimulachra pro diiscoluiffent.

^am in eodem libro priiis ipfos introduxerat fu-’ni idololatriam excufantes,quod no illas ftatuas fimulachra , fed diuorum numina illis imagi

nibus expreffa adorarent. Atque hxc eadem vo-oisetiam communis eft cum prifcis idololatris lt;lefenfio. Quid multis opus eft ? ConcilijEleber-Uni antiquum decretum eiufmodi extat, bert. Canon. f^tas inecclefia eße non debere,ne^ftod colituri^-^ittadoraturs tnpanetibus depingatttr. Hic vides non idola tantum, fed veftras etiam imagines di-fertè prohiberi. Et quidem Ladantius nunquam foreputauit, vt Chriftiani veteremEthnicorum

’’'orem reuoearent j Scfandam religionem pio-f^nis imagibus contaminarent. ludaeis auté imagines fuilTe non ignoro. Sed tu etiam non debçs nefcire has apopuli cófpeélu remotas fuiffe, at-lt;lue in templi fecteto adyto pofitas , quo adite nulli prxtcrqua fummo facerdoti licuit.llli enim arcam fœdetis inintimo facrariocol' lôcatam obtegebant: quern locum ingredi populo aut infpicere nefas fuit.Turn oftende peculiare aliquod Deide veftris imaginibus praeceptum, «uiufmodi de ill is extat j amp;nbsp;nos facilè acquiefcc-mus.Sed qui has fieri ptxcepitjidem alias in vni-nerfuin omnes vetuit.

Aihanaßum adiHfigif,tjuer/3 traditionum eccle-fiafltcarum oppti^nntore videri vis , tanta proßilo trnpudentia^ vtmetui valdtpudeat. Athanaftus Dd. iij.

4X1 DE FIRM. PATRVM f»»i7«^)facras amp;nbsp;diuini'us infpirdtasfaiptf' rasad onincra veritatis inllitution:'m cere affirmât,! n quo veftras illas tradition^’' copias vno Jiélolugauit./Vo'inefei?»/’«/?«’''* ejfe Acttdtmta mémo clamabunt'i Suftidi'*'' quidem per fcftmjuit} turn fjcræ amp;nbsp;diuinit“’ infpiratæ fcripturæ ad veritatis indica^*’ nem, tum plurimi deeadem r-lib.iàj'quot;.; ftiffimis magiftris confcripti, quosli^t“'J cuoluac , inttllig 't aiiquo modo fcdpti'f' rum meutern, ey/'» not ■vielet fcrtptvfu patruin montmenta adntn^t?

14 Video fane Durxe,8f te hîc fitiecaufaaf^ bumfuiffe intelligo. Sed hoctibitn oiorep^jj tum eft , quahdo perfpicuis fentçntiis vrgct* contumelias confugere. Quid enim? Neg’f tes ab Athanafio difertè fciibi. Scriptural ritatis iudicattonemßtfficere ? Nifiid Atha®’ fuis verbis affirnaet,fuilfe naeimpudentem » lt;nbsp;poftorem fatebor ; Sin hoc ab Athanafiocb^ me dicitur, quid iftis opus erat verborum tiis ? Libros quidem à ftnótiffimis magift”’ fcriptosAthanafius cum fcripturis in ha“:® nis complexione copulatd'ed non aliter, y fcripturarum duntaxat interprétés. Sic eip । Athanafius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßi^uiseuoluat, intelligetaliejuo

H Malt mentem. Si legendis patruni comm. tiû in initio, mentem fcripturarum aliquo modo interns num hinc concludes fcripturas non fum^ veritatis indicationem.’

Athanafius teftatur: libros tarnen patrum le^ polfefcribicj non vt traditiones à fcripturis aliénas colligamus,fed vt fcripturarum menté difca-ynis. Quis apertiorem fententiam defideret ? Sed Jplutn loquentein Athanafium audiamus. Hæc •plius in principio libvi vtrba {\mv.'PtACjuiâem reemis V évitât it de vmuevfi ratio cogmt'tóejue »on tum tndtgethnmana inßitutione , qnàmi^fa Ce fîtif notis, indtcttfijueprodit ; tjuurn propè ejueüdte ^fis id o^eribas clarmtet, per Chrtfit dotiririam Joie durtus (eje demonßret'. tibi tarnen acMi dee a »ndiendt cupido, agepaucadefide Chrifli pro viribus nofiris mmedturn adducamus. Hæc cùm itä nnt, tibi certèjnon mihi noftrorum Academico-rumiudicia pettimefcenda fuhr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Epiphaniu^ feepiitur : qui flultas quafdam (lt;«7««) niulicrculas exagitat, quac Mariam noiio quodam religionis genere colucrunt.; quot;»»IMiiite (tnejuii} jjtnJtif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kbtnihtl

tontrufandtoruM cultü^ fid eas tantum reprehen-ditmuhera, Marta tanejuam Deajdcri^cta ojferebdt.Hune errorem ita (onfatat,vt nesjue ex »ounTefiamento fiemini^, nesjue eitarn Diaconu, pd felis facerdottbu-f ftcrifieij offerendi poti~ ßoiemdiutnitus effe conceffam ollendat.lmpudes quot;^trn rß,tfr:ämex adiurtgts calutnnin.Tffemo entrn Ccth'jlictu velfacra ffett ,velvota viretni, fed Dee fell (ß faertfie arnuf (ß-certi vouernus , ^uä-uistnvirginu i(p ftnäorum honorem: vt beatm tliwaiugtifitnui C^anichsiisrefpondtt. Itb.'è.de Dd. iii').

414 DE FIRM. PAT RVM contra Fanfl.Äianich.libgt;^^'^' Ouemadmo/iitm tnrur ff-nhui tHe muhefl»^ error Epiphanio vifai eft', ita ve^lra hcrtp'l honore tUo j ^no ftm^er earn Chrt^liaifttip^f''^ proftt^uMtu eil ftoUatts eodem fine mnaaie.

1$ Nihil hîc contra fanftorum ciiltuml^. Epiphanias? Quis id pratter te diceret? fibiilla volant omnia, qaæ contra iftas nr; calas difputantar ? Si enim hanc harum , cularamnouam religionera damnata abEp*P^ nio elfe patas, qaia earn non viri,feafoquot;*. procarabant, tibi ipfe refpondeat Epiphï^ i KÎyetyutJiiuKijàM.’ i/i avJ'fi.in quo iftainfup\.' tionem non modo in Aminis, fed etiamii’**',, improbat. Veriim vt de «/ZirzWetaceamusjfti nec in viris, nec in foeminis defendes, non facrificium fanâis faftum , fed famSorura^'''. venerationem atque adorationem abEpipl”t damnari perfpicuum eft. Sic enim Epiplgt;^/. poftquam de quibufdam ptxftantiflimis ix’i’J'y DUS meminit,tandem concludit, hi 'orc^ox.ujjérriu : NuUhs dentinefanilorum ( in*!“' aioratar. Non enim nohis antttju us error bitur, vt relinejuamus viuentemi^ adoremitt gt;nbsp;abillefoElaßtnt. Quid autem aliud eft quàm nos ipfos fupplices profternere, abiicere , amp;• fanrto honore alium Quod cum foli Deodebeatur, à vobisaJ“ riam , innumerófque fanólosimpie transft^' niû id forte à vobis fieri negabis, quod incf^j

bill quadam WsiMf/ayi« fuperftitione fieri totus« tnundus teftatut.Kerum ( inquis werno Clt;»ffeo/»0« quot;vel facrafactty-uel vota Virginia F atetis tarnen ifta in honotem Virginis amp;nbsp;fanftorum fieri.Cuiufnao do autem quatfo eftjfacrificia 8c vota facere Deo in honorem fanftorumîLiceatmîhi abs te quaere-tCiquod ab iftis foemmis,de quibus verba faci-musjquxfiuitEpipbanius.-Tio/ttTJf

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.^KiCfcriptura alt^utd de hac re narrauit^

1 Maria offerunturîSic enim illas Epiphanius aggte À ditut,quo(i vobis perinde cóuenit. Alterum enim

UM tamciebtafacrificia,vclMariçJvel propter Ma-ƒ 1 nbsp;nbsp;liatn fiant.Vtrunque autem Ç inquit Epipbartius)

ƒ 1 ÖMw.Preces autem 8c vota virgini à vobis cun-fl ftifqs Diuis fieri quis ignorât? Quotus enim qulf-Cl 'I''® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veftro regno,nifi aut nimiu auarus, aut

(I ’^quot;iîinptimis Mariç voucritVNum ifta nupet apud. ƒ A VOS vota defierunt? Auguftino verb iniuriam fa-Zt CK,quando id ilium dicere fingis , quod nuquam

enim fctiblt Auguftinus, Chiflia-facrificaregt;c^ vouerefilitoi in honorem fan-r \ clon4jn?Fiebant quidem facra olim ad martyrum Z nronimentarfed ea ad Dei, non martyrumbono-if, ’'^nr cultumque fpeftabant.Poftremb nec Marix, nec culquam fanfto eumbonorem denegamus, / qnem illis fcriptura tribuit. Eft enim illotu apud Z »fempèrque erit fantlifsima memoria , amp;e il-/I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ebdem in loco lib enter vfurpamus:

xl S» nj/J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'tot«p aj ûtor , àj a,gt;(ov 'œv'sDcw.

Venionunc adBafihum Epi^. «»j2ygt;oflt;e/2gt;'.Ille(4iif')author eft,in morep®'^ fitum fuifte cunétis Ecclefiis illo temporCjJ; populus Pfalmos in facro cœtu recitaret.A' Mt lunElùEccltfiüpofitumfinffe in vt lusPJilmosrecitaret.Ti^bus poßett in rnelM mutatû^hiemos no immeàto fiiblatM diceno Cociltoflaturum tfginnM,vt cospfaltoi nemo in Ecclefia pfalUtycan, i5' vcftris Ecclefiis populos audireamp;int'’ ligcre ea non poteft,qoæ legontur : ^ueßf*' bUcit precationes Scclefu ntfi à populo inieUil^' tw,nthil tlli pŸodeffe poßinr.^^d hoefimniop' tiw^^utd abfùrdiut fijtgi potefû EtdeOdtP Ecclefia dicam^in ocadentali Eccleßa profeLlb pnb/ica Ecebß^ officia aat publicM alia ejuàm Latina habitat intiemi^-^'^! guingentoi annos Gtegorimjiptimw Bfhtton cipoflulantif vfvulgari tdtomate diuina renturofficia,negautt.Q^^^ vniuerfa tenetE'-clefiaCi/t iniputt Auguütnttf}c\üQmoào ab AP ftolica traditione manafle dubitabimus? P'. yiuguLltno difee tjuantafempet rehgione Lîtani Hebratcam itldvocem,Kmcn,retimt'ilt;'^^' '

l mentionem, vt facta publica fermonenoto fafta t ohmfuilTcconuincerem. Sienimpopuluspotuit

rfl hitBafilius,non ignarum illius linguæ,qua in pu- pift.ij.cie-ƒ! l’l'cisofficiis Ecclefia vfa eft,fuiffepopulumfatis ncos.Neo-conftat. At in pontiftciis Eeclefiis nec populus,

necpletumque facerdos quicquam inteÜigit co-nim,qiis leguntur. Quid diffentaneum magis ef-fe,(ingiue potuit?Quód autem negas Bafdium at-fittnarejdcunétis Ecciefiis in more pofitum fuil-fe,Bafdiumquantum video non legidi. Si eniin Bafdii hancEpiftolamnon ad populum,vt tu ais, fed ad Cleticos Neocjefarienfes fcriptam infpi-cies,hxc in eodem loco verba tepeties. Af os nmobttnettomnibni Dei Ecclejïis confirms efi ó” lt;!«•' confentaneus-'ÏVL Æ.gyptios,A.ftos,Thcbanos, Va-lx(linos,Arabas,Phxnices,Sytos,Chaldaeos com-memoratjÔJ: quicunque plalmod'as celebrant. -Quid autem pieces populo prodcffe poiïrnt,quas pupulus non intelligit,ego me non polie diuina-tefateot.Tuum etat hoe (omnium, quod ftultum

I 8c abfutdum vocas,aliqna fcripttriaium v el ratio-1 nis luce difcutete. Nos cum Âpoftolo fomniave, I quam tecum vigilate malumus, Sic enim Paulus ' ' (ctibit, Qui loauitur lingua rion hominibns i.Cot.i4-o’ lnjnitur^ Deo ; nee quenquam prxterquam fe^’'*'’’ ’ .( ' ipfura sdihcat,nift intetptetatio accelferit. Qua-rfi\nlt;sfi\t'jfiveniarnadvos Unguis locjuens,^Hidvo-bisproderof In quolingux incognitx nullum elfe f'utlum petfpicuè docet, nib veftrx lingux quàm

cognitofecerit.Itaque Gregoriuin feptiinißß troducis poft mille annos natum,amp;r quxdai” : guftini fragméta ab inftituto prorfus aliena.tö^ aut hune morem vniuerfa Chrifti Ecclefia tçniieritjvt populuspreces publicas aut quia voxHebraiea, Amen, amp;nbsp;alix qß’', j, confimiles omnium linguis tritx étant, publicè omnia populo lingua externa amp;nbsp;'8quot;^' proponebantur. Quis te ifto modo docuit âlt;r mentarijve! potiùs'fomniarcî

Bafilium apud teß^jnitur 2Vazfa»ze»ii^‘^^] de vita hac ciuili no miniis honorificc,qß\ de ilia Monachorum folitaria(»«j'«w)iu‘)*‘^j: Atne^jueid Gregorius ßnßt alitjuande, illifàljoafctthii. £odem emmin ille vnam prttclaram humana conduionij^ riorem appellat. In eadem/ententia sA^*^**^ HteronjmWfChryßliomM, eaterttjut •veterä Ifara ae pafioref frerunt. Kt libt de refpondeam ciutlem iüe vit am, non comm«quot;^'^. lam Chttlîianorttm,fèdeam nbsp;nbsp;nbsp;tota

offices er^aproxtmnm exercendü occupât'» pellauit,vulgo aUntam vocam'w.ijHam haefi^^ caufifoluarta interdum anteponëdam ’ maior ex tlla ad lt;puâmplunmos vttlitof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1(1 f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;plerique patres de vita monaftica

ƒ KSjipiod quanquam eft in fe fatis incommodum, vcfttos tarnen monachos non attingit, quales ft

•/1 in Ecclefia futuros prifci patres pracuidif-ƒ1 ßt, eos iamdudum,vt ifto nomine indigniflimos, ƒ1 ifuislufttis extrudiprxcepiffent. Nunc id agitut ■ 1 num vitam wivavutó Naziazenus épnjzotH exxquet,

1 lgt;or effet gt;nbsp;cognofcetetjoamque deligeret.Cùm au- NazÎM«n. äI Um noftrûm quemquc non fibi tantùm,fed omni-d bus etiara aliis natum feitet,qui fuut eiufdem na-l tutï participes , banc potiùs vitam communem,

I gMe poteft hanc vitam fie cum ilia comparari,vt ƒ hic ilïi pvxponatutjhominique Chriftiano magis 'ƒ confentanea iudiceturÆt quanquam laudatur al-teta vita,vt eximia, amp;nbsp;plufquam humana,tarnen jf, (.vtinquitNaxianzenus^non latiùs,quàm ad ipfos folos patet,qui cam fequuntur , ob quam caufam

I WHnemÇmquis')C)9rï)f»ÂWorMWJ t/ocitt.Et qux eft vita ciuilis,nifihxcChtiftianorum communis? Ea

L nimirura,ais, qux tota in chatitatis officiis occu-ili P^'^tft-Quafihxcillanonfit,qux omnibus Chû-

1 ftianis communis elfe debcat.Sic enimhçc homi--n numfocietas tuenAa eft,vt charitatifemper mu-

\ tuii'que officiis inferuiamus ,in quo illi v eter es Mo l' \ nachivclmaximèpeccaruntjàumvitamhâccom-

430 DE FIRM. PATRVM j munem necelfariis adiumentis priuarent gt;nbsp;illis Dominus ad publicum, totius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

ficium dona contulerat, haec illi procul au [ num confortio remouerent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

Quid véro ^mbroßtu aduerßtm nos In illos acerbifftme iriuehiturO«?«« putant efle necelTarium, quarido ad a.ccederc volunt,fufamp;agatorem priiis ad T?..Factlii eH expedttarefponfioJl/os taref appelltit,^ui prtncipi^tjualis Iquot;’ ponunt.Neejtte not adeoflupidos ejfe veltsn mestvt hoc modoßniios nobi^ßßragniorcs ß . mMißd cum Arnbfoßo ip(à inteueßora nobis ejße eptumm. Ambrof.de Uiduic.

B.oin.cap. I. na.Suftragatore nobis Ambrofiiisopus quando ad Deum accedinius,quia Deiimuii'^ tet:ad reges autem per tribunos amp;nbsp;comitc”' cû homines fint amp;multa neÇciant.

(inquis ) appellat,e}M tjuahs ejuipjue fit Quafi Deus minus intelligat quid petamuM“-quales fimus.Si veto nulli fulfragatores nec^ . fine, qui nos Deocommendent, amp;nbsp;quales no ! nés fimus exponant, eùm ipfe nos totos pem , norit,num opus erit,vt aliquos quxramus amp;. paremus interceffbre! gt;nbsp;qui noftras ad

LIBER VI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;451 »ones precéfquc perferant? At hoe illud eft quod Ambrofius fumtnx dementiï atque impietatis ac-cufat.Sic enim habet : Age, nunujtttdtamtiemens efl'iilnjMS,vt honorificêtiam regts vendicet comitt?

fe nonpuMnt reos, cjni honorem nomints Dei creature reliilo Domino confernos ado-

fit alitjuidplui tjttod refernetur Deo-Qjji «gol'anélos inuocant amp;nbsp;adorant,quod vos faóli-Utis.iiDeumhonore fuo fpoliant.Tuam veto di-l^inftionem noftri Academici non agnofeunt w-

I quid aViud à fanftis poftulatis,quam vt vobis apud n htumfufftagentut? Aut quam fufftagationem in-M ttdexit Atnbrofius,nifiinterceffionem,cum dixitgt;

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non opw eft, fid mente detiota? Quid

l/fi dibi icïipferit Ambtofius,id ipfe viderit.Mihiil-jtl bus quoique ditium non eft prxftandumjprxfcr-

I Aaibtofio indigniqs fingi potuit. Répété enim /| pjulifpet tecum hanc Ambtolij fententiam,quant

6*gt;inem milium facimus ? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'*

Le Hieronymo fie /tritM,Hieronymus in ve-A ftruin pontiticem,Si veftros illos Iplcndidos tpifeopos nimiura contumeliofus (uit, qui-pttsbytetum amp;nbsp;Hpifeopum iure diui-H no tundera elle (tribit. B«»lt;« verba qttafi.

num^uam entm dubifautt Hteronymw fcofum ACpreibyterum ettAmiure diuino^l^^ men effe maximum. Nam ad £uagriumfcf^^ hoc intetpresbyterojy Epifeopos, dtact«^^ tereff'e docet, ^uod in veten Te/fame«ti t/4aronem,ac filioi eiw ac Leuitat interfrigt;' eodemloco , Quid (««7««) poteftEpiW’ quod non potell presbyter excepta tionePA'^fj'«« ignorareHyeronymm potuih^^. rium harefiot damnattimfiiijj'e, ijuod inftt^r plttn acpretbyterum difenmen effennllut»^' rit. jiEyuatùoi tlla ad tunfdiSionim ' non ad ordtnü potefiatem.

lÿ Non debes tam confidenter quod palam falfum efle omnes perfpiciuni) j verecundiTheologi exiftimationé,rÊtinei'^'^; enim tam notum eft, quàm hoc ipfuniîlt;î“‘’;.j,' agnofcis? VerbaHieronymi in initioep'L fun t. Audio (juidam in tantam erupijfe

Hieron.ad vt diaconat pretbyterü t td eft Epifiopit antr', Nam ciim Apojhlw per/picue doceat presbyterot ^uos Epifeopos , ^uidpatiturrn^J (ƒ viduarum mintfler, ^c. Annon presbyteros ac Epifeopos aperte fcrib’t-hanc fententiam multis deinde fcriptur? niis confirmatjVt ilium de diuina lege amp;nbsp;” ne loqui intelligas. Si locum illuftrioren’

Hieion.lni. las,confuleeiufdem in epiftolam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

ap. ad. Tit. mentarios,in quibus ad hunc modum ï' cut ergo presbyteri fciunt fe ex Eccltfi^ ei ^uil^iprapofitfufuerit eftefubieUDSquot;-^^^ nbsp;nbsp;nbsp;I

muerintfe magü coßietudineMam dtjpoßttonü Do mima vmt'atepresbyteria eße maures.Si Epifcopi cmfnetudsne non dijpoßtione Dominsca presbyte-xismaiores funt,tutn humano non diuino iilreto-tum hoc difctimen conftat. QiiQd autem affers ex sideniEp'iftolajàdhiimanarri non diuinamconfti-tutionem pertinet.Etfi enim ottüfuo iidcm erant 3mbo,Poy?Mflt;j?»e«(inquît Hieronymus)'yMi« ele '

CAterispraponeretur:2t({nc inde natumi cftilludEpifcopi ac presbyter! difetirnen. AëriilS'

1 fdgidifùmis tationibus tefellit. Die ergo quamo-lt;1 .bvetn ille fuetit hxteticus,hiç non fuerit,fi potes.

l lam illud meàmexpeftationé fuperat,quod pres-I ^yteiosEpifcopis iutifdiftione xquaîes fuiffe co-

lt;^tiis.Sienira lute diuino presliÿteri parématque tandem habent cumEpifeopis iurifdiétionem, E

tantùm iute nititut.Atque banc tibi nec opinant! /l ^ttam atbittot cônfeffionem excidiffe. w'- ?

ImtdeGelafio e^-^edtswtwyGelafius pó-b^txiçfe Romanns cœnâVeftrâ ficcâ te altéra diminutâ facriVe gii damnat, ferrer fe-’lac.præcipit vt integra y cïfumatur,vef onait-titut.TJobw profiinam veßratn cœnarn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

'A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h

43 DE FIRM. P ATRVM fiiis etiamcéenishaheanrJUt tibi penè ^uadrtngmcif /tnnu Chnfliunt pepul^^^ rumeratfùb vtfafjùe Ipeciè-S'ttihariiüam pdita.ramtb'vfrfKlia'ad tdpt'acepto nringeretur; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nefcit in(ùis oüm

ÇhrtSIfanoi'Ef^iriiitamqiiàtk ^uetidii in arcis/eritajj(gt;^eri/^tliaß^^^^^^ vxiirtuh ^rm.^.dtlap/tf..AT/.brQf.ihorjit\fiigt;7eb. lt;^‘^’*‘^,11 2i(pta eß etiam £.H/êbf}- de Serapione ^.cap.jS. Efl »gt; apnd Pro^ernmhtfiariadiji^^i laihb,^.cap.6.depromifsiQ}- prdtdib.Celehf^-, e^ettam H^lioriaai, illtt^s ntuHeru-faSH-bb.^.eap.^.Quidpluroi ^uod deabßtm^l^p^ virginibne fcribit Hiéronym!^, ßeie eßenigt;‘^*\ tunc Rórnt Suehariftta ‘[iib' 'ütra^ue 'âlt;ineee//îtatemfupffi. Ne Aianichti, àùddam fùpernttioneßß a ßngptne Jaiirttnter Càrkpitcos poßet^t, pracepu tifixvt Catholtcortun nemo à Chrtßtßn^ü*”''^ iiineiteti Serm.r^.ße £ßiadr. ^id ergo e/uartmpefl Leone Gelafiu^, tjuod ab tlloß''^^. ■ßerattßa deineeps authfrttate cofirmartR ëü^. ^uatnnon deeßeßito,'juideßlu faeerdotibi»^ j laßum loqut exißtrnent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

10 Blafphemiam de ludxis amp;nbsp;TurC’S*?; .prxtermitco.Nobis Cœno talis ell,quiIetJgt; ftus inftitui:, Apoftoli (ànxerunc,vetusftJf^^S rum annoruçn Ecclefia celebrauit. In noftrisy his morte Chrifti, quemädmodü ipfe annunciamus,qiiod in fuisjopinon Iu(to

que cœnis nunquam faciunt.Aut doce noftcis cœ nis aliquid deefie,quod Chriftus in fuis perpetuû elfe voluit,aut faters hâc concumeliam in Chrifïi cœnâ,ipfum(.j5 Chriftû redundare. Na aaf^tufn^ÏM vcfttâatq; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nihil eft qhód in nofttis

c«nisrequiras,quâ nicritó nosludçotû potiùsSc, Tutcotû,quàm populi Chiiftiani cœna dignâ iii' dicam’.Sed quid Gelafio refpodeas videamus.Et ptimum concedis cotis penè

populo ChnsliAfio liberum fuiffe fub vtraijue ppe-ctcEuchartfliamfumere, cùm tamenfatis fcias id

I nunquâ antç Conftantienfe concilium poft annos fnillequadtingentoshabitûnon licuiffe. Sexcen-

1 futtfetjfi quis cœnâ Dominica ifto modo mutilaf-H fet.Vetùm quod annis quadringentis tua confef-(Il fionelibetû fuit,eut Conftantlenfis fynçdus tarri 4 multis poftfeculis non permifit liberü remanercî ƒ! Quid enim caufæ eftepotuit,quo minus féper va-ƒ1 letet,quod optimis ecctefiæ tempotibus vfitatunx l| fuit?Conftantienfcs patres àliquid vidérût, quoq

1 Chnftum,quod Apoftolos,quod quadringentorû. înnoïumEpifcoposlatult,pïæfertim in hoc ta fan

ri ûo,tâaugufto,tâ celebri myftetio? Ëxplica nobis A fivotesptobabilem huius mutationis poft ta mul

1 busegofigillitim refpondete, nifi illas nulla re-' tponfione dignàs elfe feitem. Quxrimus enim de /’ puWicoEctlefts more,qualé nunc videmus inEc

défiapontiftciareceptum effe.Tu mihi quoiunda ptiuata exépla proponis,amp; quid illi domi fuac fç-eetint,commemotas. In quo tarnen non attendis-atgutnenti tùivitium.Num enim fequitur,fi pané

A illidomi fumpferunt, vinum igitut non fumpfe-ninö.\t coirà ex Nazianzeno vttâque olim fact j-metiti pattern domi fçtuata furaptamque elfe coh.

tSi' rt('77TUOTU)' TK TJfÂiK oatjjt.'nif ii tS aiMW Hicron.ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et Exuperiiim Hieronynius teftis

corpus Domini in caniftro, fanguine in vitroca'i luftin.in A- cumtulilfe. Ita luftinus fcribit vtraque parteiii’’ abfentes delatam à Diaconis fuifle.Tum Satyrs*

***v**v.ju. 4 k i l viJ xill nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 UHl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

lt;]iMod orano wuolueret orefitmpftjfe, cerakaußffe, quod de vino intelligamus fe.Neftoriana mulierfi potuitin pane ft30“'\ hibcre.quid ni etiâ fimiliter facere eâpuKi’”',’^ poculo }Wuiflc.?Sediâ mifsis cÓieóturiS) 9®“! in re tanta nô oportet,ad Gelafij decretum. mus.yîwf intepra. fiHcrametaÇynOjViw. Gehfius)rJ fiant, autab intepris abfimeant-Dt Manich^' J quis)Lconem fequutus Gelafiiis legem J

quanquam cum Gratianopugnat,tarnen (‘‘•U mus.Etquîs negabitcaufam pontificiamPquot; J tè à te defenfam efle , qui diminutx amp;nbsp;f°ç-ccigt;‘! cœnæ primos authores facis Manichïos Romanain Ecclefiam dccuit cœnam cumhaeretica comniutarejamp; Manich^ot J crilegium imitari? Ita enim Gela/iushane , menti dilacerationem cum fummofacriW J iunélam elfe teftatur,à quocunque ea Hacc eius verba funt, Çuoniarn dittifio dem myß’erijßneff^andifacrtlegto non feteltß^ re. QÛ.fquis ergo myflcrium diuidiM“ ciiint,qui à calice abftinent, is giö obftringit.ln quo vides pontificiam ®

deninari. Qubd autem fcire te dicis qui de foils facerdotibus loquutum jftiment, reótè facis qui hac defenfione '' fll

Vigilius(t«7Hw)Chrifti huiuanam naturam inobisabiiffefcribit./g’»lt;»'lt;M videlicet de Chri ßiinctiitm afcenftone loqui VfgiUumy vt nihthlli

,iij (fnfMw,t^uieodera temporis avticulo in cat-io cft,8ibominuro manibus in terris trafta-

OT tut,lié. ■j, de Sacerdot. £i alto loco adtUttd de M Htltspallto ele^antifßrne alludit'.horn.i.adpopu-

Ium Antioch. Chrifitu ait,hsc loquutM ßtmvobis 0 ti»m ejfem vobgt;fium:non ergo mtrum ß ob ajpeöla • Al hilimquam ab oculit hominum tn cslumßtflulit Chrifiumpatrei affirment- ^uid ipß Vtgilitu quodfrumentum, vinum o~ ^(in vetert teHiamento , ehrifma, ac corpw,ac 4 fin^uinem Chrtßi prsfigurari in Euchariflia 4-W ftrti iixiiilib.^.contra Eutychcm.

A « De Cbtiftibumana naturaio(\uiVigiViuna â nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ lt;\uatn Eutycbes in diuinatn ptotfus

jtl impie docuit.Et quid tnagis Euty cbi aptü ,l iai(fet,lt;piin\veftt«tranffubftantiationrs comen-tum,fr cpridetntemporibus iWrs petcreburlfeOVi-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee. iij.

4jj DE El RM. PATRVM ' gillus autem amp;nbsp;reliqiii etiâ patres Chrifti h“*' nitatem contra hæc opinionüm portenta diliSj, tiffimè defendût.Atque vt intelligas noftru'''^i, gilium,amp;: verè quidem noftruni,nô de ’fpf. vj corporis Chrifti pr'çfentiâ,fed de ipfo pore Ipquutum efte,fic moxin eodemloco^^j ^ityÉfiigiturnohifcumyÇ^ non nobtfeumy L Vigil lib-i. reliejuit, nbsp;nbsp;d cjuihus dtfieÇfit humamtatefr^l'

froEiityche feciftet , ü Chrifti occulta ini’ , iimanitaslatuifTetiQuid enim inter diuini'^^j' atque hiimanitatem Chrifti interelhfivtilhLi

nee afpicitur: fie ifta nobifciirn veil film oeulorum fugit?Hoeeine eft fixreticuif'^ futarc , vel potiùs ad hærcticoriitn tranfire? Sed aiidi loquentem iterum Vigil.Iib. 4-^uan(io in terrafitit,rion erat ‘vtujueindl^-^ i, t °'hera^'*' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e/^Mn efi vtn^ae in terra- Et

’ paretvnumeune{émque Chrifl'amvtri»J‘‘]lt;*^y )\ tura, nbsp;nbsp;ejfe e^uiàem vbie^uejecuninm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M

uinitatisfuit.y amp;lococontwenknon feciinau® élabilem præfentiam eorporisfui» fed natnram humanitatisfua. Çircumfcrthitigt;f‘^ cundwn natur am carnisfuAyÇ^ non c-ipdufquot; p-natur am dtutnitatitfua. H ac e[lfidet Öl' Cathobca,ejuam j4po/loli tradtderuntyM/tf^^l borauerunty(^ fidelesnuncvßjue cuß’odtHfif' jI hæc fides amp;r eonfeffio fir catholica,eadeni''’ efle Catholicos demonftrat, cilm longe humana Chrifti natura fentiatis. HÎc Chryfoftomi tritas fentenrias obtrudis.DtPj^^, àntè refponfum eft; de altera, qiiisdubit’^ ftumfuam nobis carnem reliquifte,eâinqe^ bis in myfterio verè pereipiî Et qiiernalt;ln’’j|^ palliû Eliae fuit£lias;fic facramétû Cbrd^' lias ed.Eratentm (inqiiicChryloHomus)j^j^,

EtiiU,erat dearfùm Elitu'.^ tame interim Elias no niiivnumcorpushabiiit.lta eft Chrifti corpus in cxlojamp;r tarnen idé à nobis in cœna Dominic.a per Mem fumitur.Quid tibi nunc Elix pall iu profuitî

Verùm(inquis)fi Chtiftus dixit, Hxc loquutus fumvobis.cùm adhuc vobifcum efTem^no rairiim luc.i4. 4 -cftß patres ilium receffifte dixerint ob afpedabi-leni,qu3min cxlum fuftulit foçmarn.Quid audio? Qljisvnquampater alia efle corporis Chriftl for-niam,quàm al'peftabilem dixit?Iam ergo quin du-, plex Chrifti corpus (it,negate non potesi-Iî tibi i-pfe confias. Eft enirnaliud corpus' quod forrrtari| älpeftabilem habet,aliud quod fpetiari nullo mo Mpoteft. Idem enirtramp;fpeólari,amp; nonfpeftari ßmuleftaJ'0tttTor.7V’lt;j?w (vt inqu-itVigilius) Vna Ljb,4. tiatura mntrarium i^uid diuerfurn non recipit in fttpßi.'SeAü reftè colligis,eciara præfentem Sgt;c 3-fpeftabilem ahiilTe Chriftum patres dicere potue tunt.CiimenimiftaChtiftus dixit,in Apoftolo-rumcoetu fuit.eiimque illiprçfèntem fpeólarqnt. Quod èVigilio adducis,libenteragnofco.Corpus enim amp;nbsp;fanguis Chrifti prifcis veterisTeftamenti lymbolis adumbratur,amp; in nduis facrametisper-cipitut.Quorfum hoc ad carnalem pcxfentiamySc pontificiam («Ttiftsi ?

t^:dtnmßirtajfe adtterpîtrn nos pondérée ha-ijHiid ex beato profei-s ChryfoH^omOy cùm ais, Chryfoftomus homines Laicos totûmq; po-pnlum hortatutjVt Gbi facta biblia côparcnt, fcripturas L gât,Jomi vir amp;c.At hoc in vcftra Ecclefi.1 fieri ncc pottfl,ncc licct,amp;.’c.7VotMt-

démina fjnodttt fipienter decreuît,inwdgt;ctlih vumprohtbttorurn, Reg. 4. emm fynagoga i/el Canitca vel Canucoritm, 'vd ^eneßoi capita, velpnncipium acfind its cai^tiarn legendtfrcttbae, m/i ijni explejfet agt;inMn, can't;edebatur, vtex dijitmmd» proem,inSz.ech.CHr no ^ptioritn»,lt;^J!Ffatthitm Indoritm aut T’artlmi'H'''' ThomM Germanorum Itngua Enangeliutn ffiii Cttr ad Rornanot PanlMgr£co idtotault fcrtptam Eptfiolam mifitl ^J^ulta fùni tn Uteris intelleilu dtffictlia, trt itApofti)ltirttpfgt;’'*^'t, loijuitur. z. Petri 3. Hoc in rudibaf tnU^t lt;jtte hominibm Hieronymm reprehendii,£pgt;^^'‘^, P.aulitm.Etde nbsp;nbsp;iiy4ugaßinttm de vftlftxre^i''

cap.quot;]. Et Naziaz.en.fie mpderat.in dtffat. d*'. tu voto fl contraria opt^ff'e ChryfiFlomnni ' fàlleris Ky hitak.ere.Cum plerofjue ciwertt (ißomus,tta theatris ludtfijue ficulartbttf Haculis imp^s dedttes,merito tnonet ne à ƒ’'ƒ rarum leFlione abhorreant.

It Quantum ponderis Chiyfoftomi tefti'quot;’’ nium habeatjftatim expendemus,quando tus^ uiffimas rationes difcuffimus, quibus aliquiii lt;gt;nbsp;trahere de huius teftimonii podere conatis.S)'®' odi Tridentina; fapientiflimumyecretumlaquot;“’’ quo fcripturarum leftio laicis certa quadam f’’ \ditione perinittitur. Nempe fapientes illi P’quot;')

«gt;nt J qui fibi fapiebant, amp;nbsp;de futuro regni fui û’ts callidè ac cautè cogitabant. Pcrmittunt ali-luid) ne palàm impii videantunat hase permiflio ■islegibus alligatur, quæ libertatem aut nullam ’wperexiguam relinquunc.Sic enim legi à popu-l’lcripturaspermittunt, quemadmodum de re-l’Iisillicitis facultates veniafque extraordinarius 1’rgiuntiir. Epifcopus,vel inquifitor bibliorum à Catholicis authoribus verforum leiiioncm qui-Inifdam coiicedece poffunc, quos intelligunt ex liuiufmodi leClione non damnum , fedfideiau-Smeiitum capere pofTe. Qui ergo volunt aliquid «feripturis legere, ii primùm cales efle debent dequibusEpifeopus praeclaram opinionem con-ceperintum nifi illis poteftasfafta fuerit, facros libros attingere non debebunt. Si huic decreto ®lgt;tcmpetare homines vellent, multo fané com-niodiiis cum pontificiis ageretur. Sed iftam tuo-iiinifapientiam Dominus iamolim condemna-•iibquando toti populo fuofcripturarum leólio-HfniS: feientiam imperauit ; Sic enim Dominus nultb fapientiiisj quàm Tridentini patres fanxit. ^imtoverbatflain corde tua'.ea^ue acute ingerito Deutet.«.«, ßbutuit ,ac loi^uitordeeis cum fedesdomitua^ ö“ t^mambulasperviam,cum cubas, nbsp;nbsp;cum furgis :

ea tn jignum manut tua'.infcnbito ea poßsbus ^us tuit,!^portis tuts. Ego hac Legem Triden-tina quatu ninil prudentius aut faniSius excogi-tanpotuilfeexiftimasjlongèfapientiorem amp;c fan-diotem elfe defendo. Qi^id fi aute veteris Tefta-»leati quxdam non ante annum trigefimum cui-quam legere licuit ex more? Nihil ergo vel exy/e-terc.velexnouo Teftamento quifquam nunc per omnem vitam leget?Quædâobfcuriflima legenda nonfunt, quoufque animus fuerit iudicio fano cófitniatusiergo qux apertiffimafunt,8c à quouis

percipi atquc intelligi pofTunt.ne à vitis fenibiis deguftanda (untJÆquiffimè hoc pf'’‘j dubio comparatuiTi eft. Quod verb de Matchxo, amp;■ Thoma qu3eris,nimium puciquot;^^ •'®’SyP*^’°^'^'^’^c’c^c)vum,Parthorumlingiiï^|j|ÿ nis hominibus ignotx eranc. Itaque Eiiangc* Si Apoftoli linguam celeberrimam amp;nbsp;vuig’*' mam delegerunt, qua fanftam doftrinam tuis monimentis mandavent:Ex quo illorui” j filio manifeftum eft,id in eorum votispriaiH prxcipuum fuifle , vt facri libri à pIurin’'^.Æ rentur. Alias enim obfcuriffimofernionedi^jj fent,quem homines pauciffimi intelligerent-

multa.vt Petrus ait, in fcripturis •Thcff.ho-fateor. An igitur aut omnia ciufmodituni, »*ƒ•?• eflentdegi non debebant?Sed ChryfoflofiU'”', -n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dar a, plana funt in fcripturis

isayrMo, ^uacumjuenece^aria funtymamfefla /hx:«. guft, Sacrafcripturaeaijuaapertacontint^'^Ä Augu.epi.3. pamtUaris fine fttco ad cor lolt;iuitnf *’^^f\ rumatejue doUorum.Ç^v verb ex Hieronyi”^ citas,adiftâ caufam imperiteadmodum’^^ƒ modâtur. Non enim letlionem fcripturatU’’’’, cognitionem in aliquo hominuin . J' bat, fed ambitionem. Sc xw/o^loa, amp;nbsp;’’’’P'LjI cenciam quorundam,qui fcripturis ad hîfj gt;nbsp;futiles difputationes propagandas abutct’^^u quod nos perinde atque Hieronymus feiof^ J mnauimus. Nuncreftat, vt quid confih/P Chryfoftomus dederit, confideremus. , negas , quin omnes etiam Laicos hoitej diligentem amp;nbsp;affiduam fcripturarum lect*“’' Ita enim faepe, ita perfpicue , ita iftam exhortationem vrget, vt nihil tib' quod refpondeas reliquum fit, qu^w ■ « feciffc, vt populum à Ludis, amp;nbsp;TheatdS’^^^'

ôsculis auocaret. Efto ; amp;nbsp;quis non videt ean* hodie iuftiffimam effe huius exhorcatio-

’’iscaufam? NulKne enim apud vos ludi fiint,nul-lâfpeôlaculaimpia, nulla profana exercitia ? An l’æc eiiifmodi vidétur, vt popiilus nequeat legé— *1« fcripturisfanftiùsamp;religiofiùsoccupari? Et t’men apud vos cùm quidiiis facere populo lice-âtifcripturas legere non licet. Suam vero men-te Chryfoftoirius in multis locis illuftriflîinè de- m epift. 'aâ tlarauit, y4«/??»»eo(inquit) maioremm modum Coloff.ho.s». ^'^o,'vtl(brofci»nparemut- Alio in loco, Audite Laj^to obfecrofeculares omnes,ComparMe'vobisbthltayani~ ni. Pharmaca.-fi nihil ahnd vultistvel nouum Te-ß-imentiim acejiurite. Iteruna alibi, Semper hortor amp;nbsp;hortari non deßnam, quot;Vt non hîctantum attenda-tw dicuntur, verkm etiam eum domi fiieri-Uhafsidue dtuinarumfcripturarnm letHonivacetii. Qwitjuidemt^iis, ejui priuattmmecum ingreßi ßntnonde/iiti incnlcare. Iterum, Nenegligamm ’»bisparare libres. ltet\im,Sumelibrumin manns, hge hißoriam omnem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;notafitnt mentoria ter

”101, ea ^ua obfcuraßmt parùrncjue manifeßa, fre-gunter percurre. Si hoc fuos auditores omnes ûcete Chryfoftomus voluit,quanto id nobis mag's faciendum eft,qui libros multo , quam illi,fa-tilius amp;nbsp;cortmodiùs comparare poflumus ? Vide tarn ne te iftius teftimonij pondus paulo inferiq?, SUaui putabasjdepreflerit.

Imtijua tuafit deGregorio^Magnoßn entia ««i/MM^j.QrcgQrius Magnus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat

Ecclcfiæ Romans pontifex, tarnen contra Vus nobifcum Habit. Quid enim ? paiiim-hctuum pontificem perftringit,quâdo quif-

quisfe vniucrfalem Hpifcopum vocat,tiif Aiitichrifti præcurforem protulcliibio T pellat? loAnnaputriarcha Confinntinopolita»’' Dt trat homo apprtmè ambittofusy eamfibtiouh ^uos Epifiopos poteflatem arrogare conaM ^uamin fubieÜosßbi regm Cafarem h»bere ) bat. Ex ijuo lUuti eff.ctebatur, ß ad buntoifb^i •vninerfatu Ept/copas abouts ibceretur, »««« non propriè Eptfiopoteffe. Hoc ßnm ßurnmo ßndtn ailurum (^rcportus Spißcoporum cùm nomen , tum dignitatemplt;^ abrega^'ct ; tjuod à Caluinianii failum cer'iif‘'^l yitejue hanc Gregorijfaijße fententiam ex nbsp;nbsp;nbsp;0

fecundo clanßßme conßat in Epifl- ad omoe fiopos. Et Gregorio in Epiß.ad Eotog. dnnum bb.'p.Eptfl.^o. Hocipfamviuattf^ß. pißopi nomen etß abter acceptum Leooipo’n^ à, Galcedonenßsßnodipatribustnbutum Qßetjue not vobi/carn his de nomme amttnb^

Gt«goMi.4. ij Vniuerfalis Epifcopi nomen Gregof'‘’^f ïp‘ft'34- gno impium, blafphemum, intoleianduni j per elfe vifum, ex eins tarn multis telligimus. Num ergo tuum pontiflcem gar, à quo nomenillud mukis iamfeciiH’ paturjfacile licet iudicare. Et hîc fa palàm cadis. Si enim id loannes politanus ambiebatjVt quemadmodiini in reliquos reges dominabatiUj fic ilk lt;nbsp;fcopos omnes ius ac poteftatem exercer ■Romanum pontificem facere nemo

'1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ludiiiica iiuiit|Udin

ƒ 1 Wre edm ilkim Gregorius Antichrifti prxcur-forefignificet, qui/ewwfjyä/ez« Epi/ëo-

/’»Yocat 3 id eft, vt ipfe Gregorius interpretatur, **

jjf. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;membra fibimetconatarvmuer ^^^

^fellatione fupponere : grauitér Romanum

Poi'tificemperftringi neceffe eft , qui fe vniuer-blem Epifcopum vocat, amp;nbsp;cunéla Chrifti mém* ®tafibimet tanquam capiti fupponit. Quis enim cpifcopus, quis facerdos,quis homo Chriftianus ''■'icre omnino , fi tolli poteft, petmittitur, qui pontificem Romanum pro vniuerfali Epilcopogt; * c’pite ecclefiæ non agnofcet? Num Gxfar vn-quam in reges ac fattapas,aut T urcarum Imperator infuosBalfasduriiis dominatus eft, quampó-'jfexRoininus in omnesomnium ecclefiarumE-pifcopos ? Quis ergo hunc efle ilium dubitat, ^ueni bonus ille Gregorius futurum prxmon* «rauit.

Epifcoporum verb aut munus aut nomen à Ciluinianis, quos vocas, fublatum effe, crimen Hifum ell.Sed veftri Epifcopi,præter nomen Epi-lioporum nihil habent, quod veripaftores, quos grcgis fui Epifcopos Chriftus conftituit, habere d«bent.Hof»pwjew (inquis ) aliter acceptum Leo-^ff^tulttfynoditj Calcedonenßs : nee tarnen d^ces, quomodo acceptum hoe nomé fuetit. ld quidem confiât, fi Gregorio credimus, reculatum illud à I.ib-4- «P’3** ^«qnenomen fuiffe. lam verb refpondeas mihi ''Çlim,(ilegitimum hoe nomen fuit, amp;nbsp;Romano potifici confentaneûjcur illud Leo refpuitjeóque vtinoluit ƒ fin erateiufmodi, vtpicrecipi non pofTet, cur illud ducentispbftannisBonifacius tertius non oblatum, fed redemptum arripuit?

Te vero J vt videtur, pudet nominis ; itaqucT®* negas nobifcum de nomine contendere. Ati^ ex nomine Antichriftianam veftrorum po®quot;quot;’ cum arrögantiam ac tyrannidem conuincim“®'

er urn derenaintni fkbielki vobifcüf» tamu». Gregortui •vntuerßlemdtct J here etiarn rllum negat,CM “vniuerfiHi ram à Chti^o ejfe comiwff'am non dubt'àuit- I élis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Euangclium fcientibusliW

quod vocc Dominica fanéio, amp;nbsp;omnin”’^ poftolorum principi Petro totius Ecd Cura commilfa e^M.y. Epifi.6^. Eoffrli niuerfills ecclefia cur aw incurnberefitetuf'.L q.hb.i'l.amp;li.'^. £p. 2^. Sx i^whui nw in cat er os eum Spfiopos iurtfd:ElK»it^’'^ ^1 euijfefitisperpfexit. bb.^. InElii.c.l-ß^'^'' I PetriutJPIartyrincap.^.lHdic. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f

lt; De nomine non placet difputare: £ rés nomini fubieóla /it faiuSa amp;nbsp;ne nobis Duræe, quamobrem nomen bum, aut tem'erarium, aut fceleftuin, fum,aut fuperftitiofum, aut vanum, aut ticum, autblafphemum cenfeatur.Sicaiitf : gorius in nomen iniiehitur, vt fatis, iini'j.a bi rem ipfam multo maj^is, quàin nomen % cere. Id enim Gregorium male habuici^‘“’‘^j)i

' L I B E R yi.! J 447 '»^nominisvfurpationeloannes feipfum cunftis '''quot;uei'faliseccJeßjggpjßj.opij membris præpo-quemadmodum in miiltis locis ipfetefta-

Si enim poteftatem atque authoritateinj^’’‘ '®P'’*' ’iWm nomen fignificat, Gregorius próbauiflec,i-’'’■'«m de nomine litent coramouilTet. Rebus e-

Commiffam ramen vniuevfalis ecclefiæ curanj ‘^tro Gregorius affirmât. Primùm etfi Romani pontificis teftimonium contra Romanum ponti-nremmultum valet, tarnen in re litéque propria ®gt;nus authoritatishabet, praefertim eo tempore, lt;iuo iftainter duos Patriarchas contentio viguit. Deindehanc cutam amp;■ hune principatum,queni Petto Gregorius tribuit, ei non denegamus. Sed banc poteftjten, amp;nbsp;curam Petrus cum reliquis Apollolis æqualeria ac communem habuit.Ncque enim aut Pettus vniuerfalis Apoftolus fuit, qué-admodum Gregorius difertè teftatur,aur Apofto-Lib. 4-Ep-3’quot; locuiquam ecclefia tanqusm capiti fubieda eft, quod etiam Gregorius apertè feribit, his verbis;

motilemern^a Dominici corpmt,certisextra Chn^nm i^uafi capMitSi^ tpfis ^utâem Apofiolrt fiibiiàpecultanter N ulli ergo Apoftolo-tum Ecclefia tanquam capiti fubiicitur, tuiifque pontifex,qui fibi ecclefiam vt capiti fubiicit,non modo nome, fed authoritatem étiam Chrifti ne-fïtiè fibi vendicat.Quantum auté fibi.Gregoriiw (umpferit, quid attinet narrare ? De eo tibi Cai,-'Uinus abiindè refpondit. Maiorerp certè huius, qaàm fuperiorum pontificum fuiffeiauthorita-temnulli dubium ert. Sed ab illo tarnen domî-natu, quem pôft pontifex exerçait, longé qui-dem abfuit^

Imperitijjïm'e igiturin hune mod um Mitte ambages : dicCampiane» fi «■ nomen in Epifeopo Conftantinoj)ol'' Antichrifti inftantis indiciû, quid ni mano poritîfice eiufdem Antichrifti'i’^ij illiiftrifsimum exiHimemus?

àtjfem. Quü emm non videt i]uigt; fin(ù P ont tfie es, hocvtnoTnen vniuerßlü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

lutrtntt etiäßvniutrfilii ÈcclefiiH fe epiß'‘f‘^u. Chrißi interris vicarw ejfe ßmperpreß‘‘ (pr deßidem ßnßnnty lt;fuod Leopontfi^‘^'‘ ' fit)Serm.z,de anntuerfàr.dte ajfumpU

Si mihî tecum homine mirificèat'jîS fore præuidiflem j aliquid procul dubiod*s^^|: tuo acumine attulilfem. Tameaaut ninii^'î|ÿ dé hcbesfum , autte hoc locoparumac“''!^ fe perfpicio. Quis enim horum verboruw fcft? Expilica nobis inuolutam orationis hmquot; j, tentiam. Quis vnquam iftomodo qui'fe intelligi loquentem voluit? 031°'quot;^' ÿ ne pontifex Romanus vniiierfalis Epilco?^ U hon eft ? Quid hxres ? Quid timide amp;nbsp;fefpondes ? Loquere difertè, Sc abfqueäf^^ bus dicjquod quæro. C^id tandem)in^J*’|^i||(' tes pontificis ambition! prætexere, q“® quodin Conftantinopolitano Epifcopo*’\(r dum fuit J idem in Romano iuftifltmè

daturgt; Pelagius, amp;nbsp;Gregorius pontifices Romani) id quod loannes Conftantinopolitaniis fibi lumpfitjomni verborum acerbitate damnant. Me iîtn doceas velini) quando hoc ipfum poftea Romano pontifici tributum eft , quo pafto repente nc inuerfum)mutatunique fuerit) vt ex Antichri-ftiano Catholicum amp;nbsp;fanótum euaferit. lllude-nim ipfum quod Epifcöpus Conftantinopolita-tius infolentifsimè ac fupcrbifsimè vendicauit, Jtque ad tempus occupauit) non ita multbpoft Bonifacius tertius fumma contetione illi eripuitj amp;nbsp;ad fe fuófque lucceffores träftulit,quemadmo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

dum amp;nbsp;Platynajamp; Sabellicus,amp;: Vripergenfis, amp;nbsp;Phtyn.in »i-reliquiteftantur.Cùm nihil tibi quod refpondeas Bpnif j-Sa fnppetatjotationem alio detorques, de Leone „ead.V'lib.quot;. nobisaliquid narras, acute forian, led parum'ap-Vifpcrgenfis pofitè.Ç^antum eniin Leoni de fe magnificè prx- ïhoca. dicantitribuendum fit, quis nonvidet? Quan-quam primatem fuiffe Epifcoporü omnium pon-tificem Romanum nort negabo. Sed hic ordinis,i nonauthoritatisöt imperij primatus fuit.

■euiceYimM , ijui fcrtpturas dibgen-^‘ijiwele^eruvt, nbsp;nbsp;multißnii tju^rnCttluinut

^tiei ic Luthifanos, c^terófine noßrA Atttris ha-ß patrum authnritate fût'e'utof yidint, adß/ipttirof tarn impudenter appellantf mhitaliud, tjuarn Lab^rtnthts ßß gt;nbsp;lit CamptA-dixititnuoliicrt.

DE FlEM. PATRVM ^,1 , Quis ahejuand» in vlla cum Catho/icis , tatione vos dogmata veßrapraxi Ecc/efnp^^^, I cum [uccePsione, œcttmentcts (oncilits,t'ii^‘’'^ I 4gt;« jdpofiolicistcruore maryrum,fcitispgt;'slil'^^ vifis-,atyue eue:is mtrabitibus confi'mates

I Vrf • nbsp;nbsp;v-lt;^ •»» Wk* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4»» —- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

qui non tam hebetes funt, vt tuis verboruni r ftigiis falli pofsint. De patribus tibirefpoo*^.^ mulatè, eófque palam pontificiis contrat»lt; ftffe ac docuifle denionftraui : Id quod innu»^' præterea exemplis amp;nbsp;teftimoniis illuftrareplt;’‘J Sedtamen vz maxime darem, quod nett“ quam euinces,nec quifquam tuorum quot;oftendet J patres elfe in caufis maximisvei“; quid hinc efficies ? Igitur nos hæretici W quià patribus diflentimus ? igitur nobis cebit feripturas poft patres l'crutari ƒ feripturas à patribus prouocamus, labytiO

quærimus? Qui fie difputauit, eumcertequot;j. Academia merito contemnet : eum cxplodent. Auguftinus ait, chartii no/hiZifrocedat in medium codex trum teftimoniis oppiignatus ingenuèreiQ^ Jpfemihtpro his omnibusùmo fisprahos ßolus Paulusoccurric. AdipfumconfuÿO’^r^^ ab omnibus, cjui aliud fentiunt literarungt;tgt;^ i,

r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quxris, cuin Augiiftinorefpbndèo. f/quot;. Aug.de rni-

/ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,ijitia ipfam tjnam tenerntu com-

l ‘^yquot;^^^ppopgt;)ituttjuianoßrorMm collegarun^ con-^f‘^}^^tbcata efl, aut ijuia tanta mirabUta fi-iüefirnntu'vuiit, illefpiritu affitm-ita vosqüantumuis reluftantes 8c ^^g'uetfantes, in omni difputatione ad feriptu-tMutn cjnonicos libres obcorto collo retfahe-mus.

HVRÆ.VS, F0I.174. *'? ..y ' ' gt;.■■■' «5t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

munerß eratj^quodregiumptf ßfforem maxime decehat,ß hola miti Tel^gndere : Kel Romanam Ecdi' ßam i cuius tilt hißottet h^onaatdt'

firipferuntiVtT^awt effe ecdeß^w^ vdetrti ■vera ecclefi^ htsfortam fxtare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni te

praßaiyC^ velnmna^ velplttrtmos, vdctmnH' imo verg vel vnum odendii, lt;jut huiufinn^ ecclefiit,:jitalis veSira editntttHyprogreßtu-.txtrt menta ree varits atatihtu pretdar'e geftiuhtd manditutt? £cdeßit-,in'jnam, m qua nulla il'*' rta , nullt facerdnta -, nullum fimficium, tinl' Itu ßndorurn culttu , nulb.u reltquiarum hint'' nullt dies fidt, nulla ßata ieiunta, nulla ntq!* vtrorum neque vin^tnum monafleriai nuBai* agrotgrum aliorümue ßdeltum vßm referai huchariHia, nuUum ihrtfma, nuUa pn dtfi^ die preces , nulla oblattones, nuUa deniquecd monta ßterunt, 'T'^unquamab vUo vetere htß'' rtco tarn prodigtoßtin monflrum ßuße deßtipt*^

T * hunç omnem de hiftoria lermbnem tuinn puerilibus in-■ptiis referfilli Ouraee, vt me in lis refutandis occupatum elFe anèpigeat. Quis enim huiijs difputationis tam abieftæ,tam-queab ornni theologia remotx exitus evit ? Quo tandem loco confiftemus , ac finein controuerfiae reperiemus? (Quid agis? quid laboras? quid argu-mentaris? Hiccine t ft liuic orationi propofitus rxoOTs-nortrani ecclefiam non elfe veram gt;nbsp;ac Ca-tholicam, quia uulH funtdullorki jqui res eius geftas literarum menimentiseeït^quadam ratipr ne prodiderunt? t quis hoc tibi vnquam conclu dendigenus in fehoia Theojô.goruin concédée, Hiftorîa non facit perpétuafj.bftræ Ecclefiæ men-tionemtnoftra igitur scclefia quibufdam tempo-tibiis otnnino nulla fuit ? Hue enim omnia, qux velhoc.loco Campîanus attulit, yel tu pro Cam-piano difputas, tandem referuntur : qux, quàm malècohæreantjomnesprofeétb vident.Nos Ecclefiam noftram in feripturarum libris , non re-cenuotum temporum hiftoriis.quærimus, qux v{ nullx nobis fuppeterent, tarnen Ecclefias nollras cumferipturarum fanda doélrina confentientes, elfe Chrifti veras Ecclefias defenderemus. Quid fi enim hiftorici aut paruin fidelesfunt, autftu-diispactiutnlaborant, aut aperte feribere metu prohibcnt«r,aut in receptis temporum atqiie hq-niinum etraribus vetfantur, aut qui liberiùs de ftatuBcclefiæ fcripfecunt, non finuntur promul-garii: lui muneris erat Campiani argumentum com!qunice,non à me expedategt;quod mihi nulla Cf! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ff, ii).

difputandi lex impofuit. Satis enim miW fuitil’if ius loci argumentpm à Campiano propofitumfl*' luere:hiftocias perfequi,non erat quidem me“®’ de quitus tarnen id tibi nunc refpondeoipr*““*quot;' hiftorias,quæante imçAinM à Spiritu fan^optX-didanijeditæ fuerunt, noftrx Ecciefiæ tes geH” perfcriplifle. Quanquam cjiim in cxternis cett' nioniisjamp; quibufdam doôtrinæ capitibus aliq“’» fed perexiguafiiitconimutatio.eandem tamen® fummis articulis ftdeiTi,quam nos profitemutjiU* primae multorum feculorum ecclefix, de quibu' tam multae hiftoriae extant, propagarunt. Deiinl' port ^ç-najAv inuertam amp;nbsp;tyrannidem antichf' fti conrtitutam nullus vnquam h iftoriam fcripfc qui non ecclefiae noftrac doftrinam, mores, inl^'“ tuta,femina,aduerfarios commoueret. Ita inve* ftris hiftoriis nortrac ecclefiae memoria viget:^ qui pontificij regnires narrare conatifunt.ij'®quot; ftrae ecclefiae telles funt. Eli stiim in manibusbj' ftoria Magdeburgenfium, amp;nbsp;Teftium verit’“’ Catalogus : ex quibus quod dico veriffimim’^®* potes cognofcere. Et quando formam eccle®' S[uam defcribisitibiàmeortendi poftulaSjidc?*’ aciam perlibentcr. Ptofero autem fanftiflimï®’ Sc antiquiffimam à Chrifti ApoftolisatqueE“’quot;' gelirtis confcriptam,in qua nulla ecclefia prxte'' quam noftra defcribitur amp;nbsp;commendatut. ilia eft ecclefia, cuius imaginem quaerisîhuic“'’' ftravtmatrifiliafimilis eft. Quae tu in nofttise''' clefiisdefideras, eadem haec in ilia nufquatn““''' fpiciuntur : non altaria, non facçrdotes.non**' crificium, non cultus aliquis famflorum, non b“* hos reliquiarum , non dierum feftotum foie“' nitates , non ftatorum ieiuniorum prsefcript'“' nesjiion virorum non virginum monafteria,““quot; Eucharifti? rcferuatio, non chrifma, non p«“'*

11' Ü'

gt;1

t¹

j‘

If ?

fi f

y r

pro defiinétis, non oblat!ones,deniquc nó omni-no vllæpontificiæ ceremoniae. Qua potes aut hi-ftoriam veriorem, aut ecclefiam purioré inuenir re?Hanc hiftoriam tuis hiftoriis, hanc ccclçfiain tuisecclefiis opponimus : qux hxc haVuitjnortraè habent ; quae non habuit,noftrx non expetunt. Si tuam Ecclcfia cum hac comparas,pontiftcii mon-ftri prodigiofam deformitatem facile jagnofcej.

__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r ,-?V

. Notant Cuthilici futnus , â •vereri/ quot;Eccleßdi doUrina ne latum ^uidern vn^uem difcedimutt fullostlltus errorci, nnlla vtita tn ßäei morumue dotirina,nelt;^uefuij'}e obmyneque effe omiino pojfe ajferinuji Htcßhola vefira, mos eji^vt dtfputatio-nem rnfceatisy modo ah hißoriciSi à conctltis,à patŸlhus, ab Ecclefia adßrtpturam,modo à fcrt-fturis äd occltlturn Ipiritus tefltmoniu prouocetis.

i Latos admodum vobisvngucs effe oportet,' ü verum eft quod dicis,vosnelatum vngue à ve-tetisEcclefix doftrina difceffiffe. Satis enim iam docui dodrinam pontificiä cum veteris Ecclefiae patrümque fententia pugnare-Nä vt de Apoftolis, amp;'Apoftolicis magiftris taceam,qux vnquam ecclefia,aut quis antiquus pater veftras Milfas,pere-gtinas liturgias,tranfrubftantiationem,panis ad-otationem,{acrificiumpróviuis amp;nbsp;mortuis ,cul-tum ftatuarum, communione diminutam amp;nbsp;Ma-nichxanam, pontificis Mbnarchiam,rafos facrifi-¥f. iii).

ciiloram vertices more Doiiatiftarum, alias nitas putidæ religionis ceremonias fexcentis p®' Chriftum annis celebrauit? Qu is pater pontifia'® po.mpam pjufquam Perficam probauit?Qil''P®'' ! tificem cohcilio maiore effe dixit?Quis indulge’ I tias pontificias fibifalutaresputauit? Quiserr’’^- j pótificeth nunquam poffe affirmauit?Quis ecdf,' iiam Chrifti ad Romanorum pontificum fucc®*’ iioné alligauit ? Quis fcripturæ interpretation^'® Romani pontificis arbitrio fubmifit ? Quis tta“*' tiones fcripturis æqnaüit?Quis conciliu,cui po®' tifex Romanus præîidet, nihil vnquä errarek'j' pfit?Q^jis pontificem poffe regibus fua régna ani' mere,amp; ad alios transferre exiftimauit? Quis ft’' tcrciilorum, qualis tu esjvarios ordines compt®' bauit ? Quid huiufmodi alia commemorem gt;nbsp;lt;1®* VOS defenditis, quae prima multorum ännorfiE''' elefia penitus ignorauit? Euolue nunc apnaleSj explica hiftorias, ecclefias defigna, patres now'' na, libros profer in quibus extent harumrei'®quot;’ monimenta : aut te facere plufquam lacu vngue® ab antiqua doóh ina fidéque difceffifle,cuius ta® multa funt profeffionis capita veteris ecclefisp’quot; trilmque difciplinae diflentanea.Quod autemEquot;; çlefiæ nullos elle errores afleris, nulla aut, aut moruin vitia, talemmihicx hiftoxiis Ecclt' IJam ollende , quae nihil vnquam vel in doamp;inai Yel in moribus peccauit-Romanam certè non pæ tes, cuius maxima amp;nbsp;doilrinac errata, amp;nbsp;morn® vitia hiftoriæ prodiint. Quàm multos enina pol' fum errantes pontifices, amp;£ hacrefilaborates coffl-niemorare ? De vitiis alii iudicent. Confuetudo verb noftrae fchol3e,quam tu reprehendis,eiufniO-d.i eftjvt dicis. Etenim ab hiftoriis, conciliisjjä' tribus,ecclefia ad fcripturas,hoc eft Deum ipl’n® caclertis doôfrinæ vnicum magiftrum nosin fuo veibo

vcrbo alloqucntem,^ docentem pranocamustad hanc normam quicquid à quoquam traditur,exi’ i gimusan fcripcurarura iu^icio acquiefcimus,nullum çuiufqiiam fpuhns piiuatum teftimoniû ^ad-mittimus : hîc fiftimus, hîc quatrendi amp;nbsp;litigandi Ifinemfacitnus,nullijm prjeterea iudicèm appella-rous.Qui iu hocforolitesfuas.difccpwri laplitnt, ü palàni tergiuerfatuijSc fibi fc fuxqüé càùfç dif-fideve teftantut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j .... .

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;li ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

*' ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7 friô \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl ;.i

1 4ueadmare,amp;c. P^f^ùeminutper^içnal^pt, l ‘Itta^erpetuamfireQhr^i Scclefiatp oß’endttMft 1 ’Jyaniel.i.^iitUa'iDe Ecclefia. aniplttùdinç^ l tt»fiuentiumvndiiftte popitloritmfretfuetia ifuàn 1 priTlata,tjuàmiÜMÜria'fIfa.6o.^ Mala.

1 Optato,alufc]uepri(cis patribm contra Donatiftoi \ ol.im diligenter coUelJa.Zlos ^uam tandem hi^o~ 1 riant proferetîe^ Eccle/îam Eomanaj’eÿciîüt \ ijiiam hinorici omnesfolam agnouerut.fyiDiorem \ fore ScclefiaCathoÛca, quàm terrent cuia[iiHam \ regmglortam Danielvaticinatm eil,cap.z.

_! 'j Scripturarum fidetn hiftorfâ comprobaujti j^lt;.prop^etaiiüm oracülis éuehtus ipfe refpondi'’ QujcquH ergo dc Ecclefise propj^ationejampl*' tudine,, gloria veteres próphetae praedixerunt,!“ peifedüe/ïe(jfateor)hiftorialuculentifsimèteli^' tur.Ita vatïcïniis prophetarum ecclefiafticainl''' fioriam fuffragari nulla cótrouerfia eft.Sed hica'quot; gumentum claudicat. Hiftoria teftis eftpropheï'; CH oraTulÏs inEcclefia Chïifti fatisfaólum efc’? tur hiftoria pontificiam Ecelefiam efle Chrifti ram Ecclcfiam demonftrat. Nam vt pontifo'^“? faà Ecckfia perieritjvel iu-floftas Indias coquot;quot;quot;' grarit, Eçclefije tamepj^i^jnaruui promifsi®quot;quot; veritas fidéfquc cóftiterit. Ad Iccipturas quot;nbsp;loco variasad^hibeS|,.brcl/jcer^tibi refpondeo”' phetæ pratdjxerunt Ecclefiam, è luikx finibus ceirûrahijamp; tbtum tertarjvh ärbCni occupa'^ ert*e:id eo modo fuis temporibus èuenifle h'I*quot;' loqquntur. Sed hoc nîhilo magis-ad Roman’ clefiamjqüàm ad vllam ift toéo orbe aliamcc’ fiam pertinet.Non enim legimus in prophet’ prxdidis ilia Dei promilEa in vna Romana r fia exitum amp;nbsp;compleméntüm habitura dquot; S nullus própheta verbum vnumedidit. Etu de Ecclefia nonnullas prophetaru fententias p^ fersjdc Romana tamcn ScpontificiaEccle»’ lam audio mentionem. Donatiftx ecclefiagt;n cæ anguftifsimis finibus includebantjamp; gentium nifi apud fe incolumem renianere nam delirabant.Horum ametitiam phetarû prædiôîionibusrefutarunt,quibn5 ■, fiam latifsimè in orbe terrarû fulam ac natam effc conftabat. Nos veto Eccleh’quot;'

locis,autregionibiis coarftamus, fed vbicunqile ChtiftiEuangeliumannunciatur, ibieffe ChrW Ecclefiam minime diibitamiis.Vtri nunc Donati-ftis fimilioies,amp; d'uinis promiffis inimiciorcsvi-dentut.nofne qui Ecclefiam nullis locorum terminis citcumfcribimus , an vos quiillam InKo-manara federn taquam inpiftvinum compingitis, amp;nbsp;de pontificis Cathedra fufpenditis» Ita Chrifti apud GrxcoSjArmenios, Aetniopes, Mofcouitas, , amp;nbsp;alios populos,qui cum Romano potifice ^ihil i haberevoluntnegqtii,maximasamp; ftcqucn^iffij 1 masEcclefias exçluditis. Deinde quanquam pto-l phet? Ecclefiam Chrifti latiffima amp;nbsp;gloriofifliml 1 fore pracmonftrarunt,tarnen hanc adtptitudinem . 1 amp;nbsp;gloriam femper fore fibi fimilem amp;nbsp;perpetuarn (11 nunquam praedixerunt. Qulm autem hoC vitio-c I fum eftgenus argumentandi,Prophets fplendo-, I rem amp;nbsp;amplitudinem ecclefiz commcmotanf.er-^ ; 1 go fempet Ecclefia etit fplçndidajfroquésjglorio-jl fa. At Apoftolusfututam in haceadem t•cclefia^•Th«f^••^• ( I Smstwi!» ptsmonuif.amp; quanquam hapc propheta--1 turavaticinia fatis intellexit, tarnen excifionen^ , 1 huicEçclefix minatus eft,ni in fide amp;nbsp;Dei bent- Rom.n.tt-JI gnitatc petmanetet.Sic loannes mulietis,hoc eft, u Ecclefix fugam in folitudinem praemonfttauit.*?'*'’^'*' Quando autemEcclefialatettnfolitudihe,amp; co-) I gitut faluti fus fuga confulete,quis tum fplédor, \ ît tegni maieftas in Ecclefia confpicit«tgt;€^id tn I de iftis ptophetltum Vaticiniis refpodebisîSolam ; I verb ah hiftoticis agnitam effe Roman am Eccle-j I fiam, quis tarnvecots eft, qui falfum efte nefciaO {I Quam mults enim Gtscotum funt de fuis Ec» 51 elefiis hiftoris^ Nullamne Eufebius', Socrates, - \ Theodotitus,NicephotusEcclefiam,ptstcrquam .\ Romanatq agnouio Quide Aegypiiis,Aetbio-i \ picis, Armentis ,‘aUiI^ptç retnotjfftmtsEcc'leftis

fcrilrtirtt,m«n de Romana Ecclefia hiftorianilt;^^ texunt?Mii'ór fi non erubcfcis,quoties huius*!'^ memoria fuccurrit. ’

Attguflino tefieclarioM Jùst df £ccl(ß* sfitifttàm deipfo Chrtfloprophet^rumoracxl^'^ pfdlin.lt;3‘ aduerfti' Sct'UfîiiftiWtppu tof nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^diualiiar.ai fût ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'orf''f'rigt;'’'r’

^d nos gliodinibièi, :]iii nomiriéfmitr ßm^lßde/ilßmßßörnrdufa tif^:quot;' rum hiitorij! dcm9nfl^4i^n4.tn Eccteßo y‘^quot;^ tuf ßltoj prpfitemttr j h^ç tju^ ßtcimm rumvàtteurtft aiudè ffffifpmpîtta. OnU “lquot;’' guiham ad Honoratn^iffrkpfit^tdfm ego loto duere rure videov ßaßt'. IDigilarcircft^fi^S ■ nobiSiVtfciamnsqüoTnodo firfi pofât.^'j élcfiürtl fuam Chrilhis dé tötö orbe pffdi rit,amp;: in vobis folis habere cæperit: £pß-^fßjt cUft» Hieronymo lo jUar,^ua modo iloo tillsteptti plures fynago^oÀ afferÏTÙ

-''i' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il - J. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

■■34.. Quid fi deChrifto Prophetjeobfcurius^“^ dcEcclcfia loquuti funtJErie igitur ecclefiç i*’y jlluftris amp;nbsp;gloriofus? Quæ te fchola iiouam Dialedicamdocuit?De C.hrifto Prophet?‘niii*' typieè.pradixcrunt, Ecclefix ftequentwn»’^'' »/»Krira^Arrt nmticiic fkr n«rlVxT/*tMc v^rhiS

môftratiintîNuiTi ergo quia Prophetarû-de eeilt;k-i fia loquécium oratio pl,ana çft atque -aperça,ipiam etiam ecclefiam femper efle clarana ac manifeftft oportebit.Neqiie vlla vis aut impetus hoftium in-y ferorum ecclefiam Chrifti extinguet. Sépcr cnim eleétorum multitudo manebit,quantumuis Anti-chriftiis 8: Satanas,amp; omnes infein« copix repu-j, gnabunt.-Veriim an fequitur,fi quadopiorum nu-merus minutus,amp; Pcclefiç fpccies obfcurata fuit, contra Ecclefiam portas inferorum valuiffe?‘At ne tum quidem Ecclefia interibit, vel tuo iudicio, r quando in folitudincm compulfa hominum afpe-

àiim fugiet. Sed tiia argumenta fcopis diflTolutis I' fimilia funt,qux ftatim vt traóIantur,difltllöt.No-lt; minari vos quidem Catholicos non ignoro, fed t- fides amp;nbsp;veritas in rebus,non in nominibus confî-

(lit. Fuie ilia ecclefia aliquando Catholica,,cuius ianamultis annis vosfolam vmbtamretin,etis't amp;nbsp;quanquam vofmet illius germanos filios jnfçpbi' tis,ac nominis inanl vfurpatione freti, notis tan-quam haeveticis infultatis, nos tarnen amp;nbsp;noftram dofttinam atqueEcclefiam verè Catholicam , 8c veftram haereticam elfe fine vlla dubit'atîone în-ceHigimus. *

Qubd autem poftulas vt tibi refcribam,quomo-do Chriftus fuam ecclefiam de toto orbe perdide-rit,amp; in nobis folis habere cçperit,refcribo Chri-ftnm ecclefiam fuam nunquam de toto orbe per-didilfcjquemadmodum impii Donatiftç fingebât, quam ille etiam in mediis hoftium fuorUrrtcaftris pçrpetuo conftruauiti Quid autem fit,quo nsinAs Chriftus tam apud nos,quàm vos ecelefiâ habeat, tu mihi,fi placet,referibes.De Luciferianis meri-tb Hieronymusconqueûus eft, qui florcntiffimas Efai.r.ii. Ecclefias condemnabant,qualcs eo tempore in o- Matth rca» innibus iocis innumerabiles erant. Si 'temporura

fubfeqiientiüm mütationém vidiflet, defidfl' «itate meretricem,de Templo Dei fpeluncam tronum fieri dixiflict.

in co admodum exult3s(w5’«»J')quaclolt;l''^ ns, quo tempore vrbem amp;nbsp;orbe religio P't ualit aliéna,.Qaudm» vero Cam^itmtu txultit' S fielet Zele »ccenfiu impudentiit phnntht 'tiehementer exultet'iQtud enim inep^' ethfitrdituiijMam Romanam Ecclefintn ff’’’quot; metis pene hetrtfibtst rejèrtam quot;veciferari, tte vna ^uo pottfice,t}Ma viAiCjM vtt^utbM mentis vrbem nbsp;nbsp;orbem inuaferit,^ueas demr*'

re.Prstclare Hieronymus firi^ttsm re/i^iti()W‘'i fes ad originem reuocare.cft refcllcre. ejHod tuus tile preceptor luelltu omna intrafihttis annumßxcentefimam claruetfuHf*^ tres idoneos Catholicafidei tefles admifit-Q^^' gitur ^uo demceps pontifice^tjuo imperatore ali^Hod noHum innehieapiitm fit dart oïitnli^'

. $ Impiidentiçjfycophantiçqueaccufationtquot;’ mam nihil moror. Si bonam caufam defender^’ argumentis pugnares,à conuitiis abftineres.C^; trouerfix flatus in co verfatur poflétne tanta»“' ac religionis in Romana ecclefia fieri mut^** 3uantam nos contendimus, vc non ncceffe

f mutationis initiaquirerein hiftoriis,cilm ea fie . t tarn manifefta,vt negari nequcat.Quid enim? qui

; temdixeris,nifiipfumtemj^risarticulum noris» quoprimùni non beliefe habere cçpit? Cnmvt-bem Iuxu,malifque moribus perditam efie cófiat»

( idnoncredesfaólumfuiire,nifiptincipiü amp;nbsp;pro- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

grefTum malorum intelligas? Si domum ruinofam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

b afpicies.probari tibi iubebis,quoto anno,aiit quo domino,primiiin aliqua in parte laborarc cçperit.

j Submergi naue negabis potuifle, nifi quodie pri-milm rimas egerit edoftus fueris? Et quid à nobis poftulasjcùm fatis manifeftum fit euerfam effe o-mnem in regno pontificio religioncm,vt hiftorias euoluamus,amp; huius interitus ortum atque omne

/ rationem inueftigcmus.Nobis fufficit, ex pontifi-, ciorum dogmatum,amp; fetipturaru collatione dif-i crimen 8f diffimilitudinem agnofcerc : hiiloricis f liberumrelinquimusfcriberc quod velint,quod nolint omittere.Et quando verifimile eft imbutos

; fuifle temporum fuotum vitiis amp;nbsp;erroribus hifto-ricos,ab illis quidem non omnia expedanda elTe liquet, quae ad huius iudicii difeeptationem per-tinent.Tamen vt nobis hiftoria non omnino deef-fe intelligas, aliquid proferemus ex antiquitatis memoria,quod velmaximè ad iftam caufam fpe-ftat.Nicephorus de Apoftoloriim fuccefforibus ad huncmodumfetibit, Qui vero eis fucceffere alt-

J* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tttHii inferiores,virtutem eorum nonfitnt(life-

élrtnam ab Apoftolis, tsnquam filios àp2trilgt;“ Clemens li. accepiffc.’fed adiungitpfrp^xfojjî/wï patribm^' i.çfutuaj. /e/;«jj/«.lta apudNicephorum Egefippus NlCeph.Ub. ßjjjj yjyjjApQdQjijgJ-pj.jjgi^j tgtHporJ virg’”' ■ purampermanfilTe: illis mortuis tjiox corrupt’“' fuifle feribit. Si de Romana ecclefia nominät'quot;’ Socrat lib. ^^direaliquid defîderas,Socrates, Cxleftinit p’“ y.cap.ii. tificemRomaniim extrX facerdocij fines egreft“' Bafil.de Spi. elTe teftatiir.Bafilius Ecclefiæ ftatum miferabil^ vuî clegantifsimè depingit ac déplorât multisverbi’’ m^toto. * quem locum fi infpicies,quanta fuerit eo temp“' Nazùnzen. re fada reriim mutatio intelliges. Quid? NÓu“' de Athanaf queritur Nazianzenus theoloeie senus quodd’® 1I9.C.I9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19 W'ngt;Â«T7/irfMroi',)9svTï^ij'oi' inDeittn*'

fiam irrepfiire?Auguftinus fie creuilTe fuo temp“' re ceremonias teftaturivtludaeorum,quàraerdt' iix tolerabilior conditio videretur. Temporeet' rö creuilTe morbû dubitàs ? Quid amplius quçris Annon ex iftis teftimoniis Ecclefiam poft Apol*® lorum mortem indies fadam elfe coiruptiotef' atque impuriorem perfpicis?Tu verb fie nobis fuiras,quaß nullis hiftoriis euincere poflemus,’quot; liquid in Ecclefiis àprinu dodrinae puritategt;i’' erratum elfe.Multum autem ad harrefes refuts”' das conferre,earum originem nolle, nemo neg’“ Sed an refutari hxrefes nequeunt,nifi illarum’“' thores cognofeantur? At quam multae funt härtt' fes, quarum Epiphanius principia,amp;ptiu'“' Tnagiftros ignorat?Si conftat de doótrina, quid®* pus eft authore aut principiiimrequirere?Qÿ’“' do tarne fic inftas,amp; vrges,amp; quo pontifice,q®f Imperatore dogma aliquodnouum inueäuui® tarn confidenter quxris,an tuhunc nobis val“’ difHcilemforelaboremcenfes? Quafi nonid^^ veftris hiftoriis abundè cóftet,quid quifquepf“' tifex inuenerit;quidnouü fuumqj inuexerit. C‘' renia-

cepsfequuti funt.Qui verbi niiniftris perpetuum cslibatum primus iniecit,is Syriciuspótifexfuit. ca.Piopo-Qui communionem in altero duntaxat fymbolo fuiftu ptimi adminiftrabantjii étant Manichçl,quemad-modum ex Leone intelligimus. Qui ftatuas fan-dorunt coli atque adorari ptimi fanxerunt,ii erât Synod. Ni^ pattes Nicenç lynodi fecundç.Qui primus docuit corpus Cbrifti/èzi/iflt;t/gt;wtradtari,frangi,3f denti- De côfecrar.

1 bus atteri,is Nicolaus fecundus fuit.Quittanffub-dift.i-Ego l ftatiationé primus excogitauit, is fuit Innocetius 1 Tettius in Lateranenfi concilio. Qui Coneoml-A tanriam primus inuenit,is Thomas Aquinas fuit, platyn in Qui papam innumeras animas fecurn ad Tartara detrudentera ànullo mortali iudicandum effe de-

it ueceffariamlnnocentius tertius ; 8t ieiunium (quatuor temporum Caiixtus.tijuid plüraîVoffunt Kuiufraodi (excenta è veris hiftoriis cxemyh fu-mi, quïveftrorum dogmatum nouitaternarguût.

1 Lu contra profer noftrum alif^uod dogma fipo-\ tes, cuius non inipfis fcripturis fons amp;nbsp;prinçv A pium oftendipoffvt. Conj}4t4Mfcz»f,vt aitLer-A uVVianus ) id -vent« ejfe tjuodprint, tdpritu

(dgt; initiotid ab initio tjuod ab j4poßolii- Hxc । Teitull.ipo- antiquitas e^,praßrnila{yt idemTertullianusl®'. log.sa.vlti. quitur)lt;/i«»«lt;« literatura.

Non Gmul omnia ( incjnii ) funt illccclcß* ’ Romana cucrfa tpaulatim ad haue fcelcris ncquitix fencöam peruentum eft. Nnm^'' , rianahtrefis.,nurn7^Jiortana , aliaue ßmul vt Cdcpit, in tmmen/um ereutße, non hoe D.Paulm h^reticù e/ße Plntnr^vteornmferma velut cancerßrpap moth.i.

lt; Iftxhacrefesnatx funt optimis ecclefet'’ poribus j ciina maxima effet piorum epifcoporu® copia.'qui tarne nulla contentione efficerepoto'' runt, quin late admodum manarent. Et Ec Arriani numero auóti funt,vt frequétioresC*' tholicis euaferint, quemadmodum NazianzEiquot;!’ Nazlanz.ad conqueritur:Et mundus quodamniodo ingemu^l irtaa e c faftum effe Arrianum , vt feribit Hicronf

mus.Quare li hæretici,quibus dodi,fand)quep’' treSf quantum poterant, refiftebant, paulatini M' men maximam ecclefîæ partem occup.ibanr,q“'“ mirum E fuperftitio amp;c hypocriiis antichri(iigt;J'^ fenfim creuir,qua? tarn facile aduerti non potud-Tum doccargumentum valere,ß Arrianæamp; Eorianat hxreüs nota funt exordia,amp; incremf’'^ I proindc nullas in ccclcfiam irrepere niuratio^ I pow /

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;llBEl lt;V11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4«7

1 poffe,quin ftitim fentiantut.Quanqua enim qux-n dam zuania.cum ptimdm fctuntur,apparent; tai’’ 1 men occultam etiam Satanas zizaniorunr femen-

I ftatim poft Apoftolotumsctatcm maximas in ëc-ÿi clefiam falforum doûorum copias irrupilfe. Sic ÿl Apoftafiapontifiçia ptimistemporibus otta tan-|,l t^uam cancer paulatim fetpens tandem ecclcftas U omnes petuafit.

l Similirujinc; aîicfMo't Vitldi fcilicet lt;«4 hat rerh l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d^jrj.Piliçin^Mff'jnon {ubito omnes

i cancfcunt.^wàr» egregiûN um tu alit^uado ca-l «Mm hominem vidtfit, cm» canititi paulattm ohte-M PfttitiÓ' tamènijuemnemo canefcerianimaduer-J Ier«!?Domus initio firmiffimè cxtru~ f\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tà negicfla fucrit,rimas aiicyuo loco inci-

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^tvefoijutc domwruinM agere

paulatim tempore augetnftnetj^ue priuJ n tills ^uiillamincolunt cernuntur'i QMd‘f st0d ’l ptl» ne decem ijutdem tant cannn» mox hominem 1 i rediinn^aina tonif« hstreßs eccleßam tta corrilpifi

t Sinailitudines iftx fatis funt ad rem ipfara içpofitx,lt;{^aam illii dcclarareatc^ue illuftrarc voi-

4lt;« DE HIST O RI A I lui.Nam vt capillorum canitiem , atquf xdific? j ruinam animadtiertimus, etiam fi tempus igt'®'* , mus,quo primùm ea cxpit,nec progreflus fflodquot; l tenemus;ita collapfum religionis, atqueecclt“*, ftatum agnofcere licetsvt interim nefcias, quibu^ .. gradibus ad ipfam peruerfîtatis ixuZ/J peruene^' j

Nec tarnen dico nullam vnquam mutationemdy, à quoquam animaduerfam, quod tu me dicereôquot; gis,quam à mirltis amp;nbsp;nocatâ amp;nbsp;deploratamo**''' di. S4fp«/i(inqtds) ne decem cant ho minet» fac(Unt:{iteor,Sc fuperftitio quxuis auterrof^^ clefiam non euertit.Dum enim fundamentun’ clefia tenuit,etfi multis erroribiis vitiifque rauit,tarnenecclcfia Chrifti peimanfit.

•vero^intxüisyßccorrumpit Ecclefiam, vtexCi^ fponfaadulteramfitciat.QüiA igiturde Martyreftatues ,qiiid de Papiâ ,quid de Ircu^j luftino, Laétantio, Viélorino, TertuUiano»']“' dcnique de Innocentio pontifice Romanojî^“'^ finitis penè aliis.qui palàm fenleriint,quodl’*''^ ticumefle ncgarinon poteft? An veto eti’® mnium illoriitxi deploratam falutem elfe qui quarto decimo die primx Lunæ Pafcha^^^ brabant? Tarn multas ecclefias pixfertim 0^.'J taies pro adulteris damnabis’Vides crrare ecclefias poffejvt tarnen non omnin»^' qiiæ fuerunt,ecclefix definant.

; jirgumentumtn Catnpinnum retortjxt^'^, terif. In EcclcfiaHitrofolyraitana niagf^ fe faôtam rerrûamp; i tligionis i'nutationvn'’|) Quid? An ilia fübitôcxtitit ? Dicite^ quo tempore,amp;c. JVoti teeane/einsefim'e!

^aß ver'o tx Phtl^iflrio ■, aCcjUt Spiphanto intre/es tognofiert ßt. loßphum ßlubft euigt;lue,ex cjuo fictie tltfca, (fp ^ha ßertnt Ixdttrirm ßila.amp; ijtio rir»polt;^ecApertncSolt ducket h^fenct pitlam ßtnr h/ibitt.Çx Inßpht hiflo I'M fitu canßat longe pofi captiui’atem Babyloni-canfillnsc;p’lfe-,^in Hieyi'ßlff» «i Chrtïlt vf aduenium verttm Dti cuhumpermanßjfe.

’'1 (ill -U 8 EcclefiamHlcrofolyrnitanam diuinislcgi H bus opùmè temperatam fuilTe nemo dubitat.-quae

l tarnen fic omnino tande à prlftina vivtute defte-jl xitjVt eam Cbtiftus non modb pro fua ecclefia ’’1 non agnouerit,fed latronum etiam fpeluncam dl xerit. Cum ergo 8r quale fuetk illius ecclefiz ^l pvincipium intelligimus, 8c exitus quam princi-j pio dil'simibs extiterit,ömnes perfpiciunt, qUod 3 à nobis de Romana ecclefia quxvitis, idem ipE dc ' 1 Hietofolymitanarefpondete.Tepus notate,pon-^l tiRces defignate, viam oftendite,incremcnta ex-’Jl ponite.Cum id ptçftatc minime pof(itis,buius ve l fttx poftulationis fummam impottunitatem at-l que iniquitatem agnofcevc debetis. Nam quod tu /I bic te{pondes,non meam à,'/ïDp»ffi*avÇ quis enim i-

l fta ncfctóyedtuam (tvaiäanivatguit. N on efldßn-1 tfXK'^diffietle ludteorum hdtrefis cognofiere- Quafi M miniisfacile fit Chtiftianavum bxvefes intelligc-A re; aut quafi non multo plûtes in ecclefia Cbvi-* A ftiana,quam in Hietofolymitana bxteies extite-'A tint.Eiliiquosnominas,Vbatifiti,Efl.’eni, Saddu-t \ cxi,quid aliud étant in ecclefiaiVievoColvmitanai M ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;’g- i'i-

quàm quôd poftea in Chriftiana Fraterculoriii’' amp;nbsp;Monachorum varij ordines amp;nbsp;genera fiierun^'’ Nam quodSadducaei palam impia falfaquedeft’ dèruntjid nihilo magis facerdotibus SrdoiW busludaicisvitiovertendum eft, quàmquodi® Ecclefiis Chriftianisnefarij haerctici fua dognist’ propagaruntjid ecclcfix Catholicx,amp;r piis Epifc® Eis tribui debet. Phatifacos autem 8r Eflenosp^ atreticis habitos éffecùmnegas , abEpipl”''!?

diftentis,qui illos aperte hacreticos vocat. hacretici fuiflentjeur Chriftusab i I lorum f«®'® to fuos fibi difcipulos jjauere. iufsiflet ? Sief?’ Hierofolymitanæ eccleliae mutatio fatiscognit* çft.quia haerefes. in ilia nat.is Rhilaftrius, Epip^’' nius, lolephus defcfibunt: ita etiam Chrifti’”* ecclefiac prodita eft literarum nionim'quot; tis,quia de Chriftianoiqm haerefibus muld f® confcripti funt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ j

Quod verum Dei cultum Hierofolymi’ jChrifti vfqueadueqtum permanlilFe dicis, agquot;'’^ fco.Sed hie verus^iiltushoiqinum fuit intetde“! perpaucorum,quemadmqdum^ eo tempore apP ruit,quo Chriftus in terris vixit. ' ÀtqüevtP' eccleßa quantumûis depraliiata miferè, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•[.

men aliqui,quos veroscultores ChiiftushaP Ka etiam in Romana quatumlibet perditaaep^^^ ftigata fuam Chriftus ecclefiam côferüîU'b;!! pius fanâûfque cultus viguit. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I Rem petis KKhttal^re minnn'e arâueem. Tttfi itf 1 ?\Z»cfpbon«m , Zigt;7J4r4w , amp;nbsp;Glycum, altifijtte it! I Grecorit htßartcos eueluijfaiwhtl effet proßüa cur

I Grtcorum fchifmarum tntita atcjHe progyeffionet m igiturnoseitrnm hire“ eru^i‘,pyimi)s «nMenr«relt;, '‘J lit Panl-tm S:irn fftenurn , fj^acedaniur» , Euty\

I (hium, Sf 1'^»«»» «JHowotfce/fMw, T^trrkum, ^r-hMM, NfiioriMWprojrriWf«, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romand

I (cclefii hirers appelle yttibiu prim urn ihHen-lU telintpiliim dernonflraye dehutffet. Sedtibus fir-f ƒ1 tajfefcbifmatie originetn ôquot; tncrementa retjtarut 1*1 qnodmter ConßanttnopoUtanitm Epifiopnm , ff/r gt;' 1 Äom4ijMn» exortum efi- Ctrca annum ab orbe re^

’jtl P**lt; amp;nbsp;^ui ei fucceffit Syriaetse aduer/u-t ApojMi~ ' I camßdemceruices erexit.' Sub Bonißeao tertio re» J1 tota compo/ita eß. Quadó'Ro^ana Eccleßa ipßtm y 1 Ecclefie /ptriiu’n amißäQuicqatd /ân'e reffende -(j, l rie,infpudenttffimum tt talumniatorem probabit.

q nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t'

11 wçttmf fuetit, exteCponlione tua facile coniiçiQ., I Nihilenim affets, c\UQd non petxquè Kom^aiijr 1 tcelefiam aitingat. Scbiimata Sc bxrefe^Gt^-:^ f I covum conainemotas , quaf^dç eo lt;nbsp;1 aut vnguam dubitaffem, bed lt;\u.id li

I pud Gtxcos multx extitetint, an eafdem ne.fç'® \ aGtxciselfcinmultl^conciliisdamnatas?

1 1 modo etgo poffnnt iftx bxtefcs Gtxcorum cc-1 \ tlcRas opptimcte j, lt;\uaamp; omnes olivn à Gtxco-1 \ ■“')•

futn'ccclefiis refutatas amp;nbsp;explofas effe conftatîAi’ ira es in Græcorum ecclefiis hofpes, vt putes h”' die Graecos veterum haerefes tueri, de quibusiû’ loco meminifti’At Graeci non minus, St forfan^' tiam magisàSamofarenijEutychis, Sergii, ArrUi Neftorii.Macedonii hacrefîbns aiierfi funt,q“J* pontificii. .Et quis non miretor iftas à te hxtclt* G/æcis obiici.qui fcias , non minùs Si multas A' hopi^çdas in Romana ecclefia mediâque penèR®quot; ma exorcas?Romx Valentinus, Marcion, Cerdaquot;’ tÎQrenvnus,Blafiiis,Tatianus,Nouatus,Pelagiquot;®' luîianrts, Celeftin’,aliiquecÔfimiles multifuaf* ffifera dogmataproféminarunt.-quos ü damnat’’ âTatîna Ecclefia ftiilfe dixeris, idem tibi deGr*,' ea rèfpondebotSi ergo tu præclarè fameuses ficio tùo.cum qiiafdam Græcorum hærefes p’î' curris , fatére tibietiapi à me de eo quod qu*’'® fatisfaôium efle.Sed tibi tprrafle illius fchilma'* oviginem amp;nbsp;prQgreiïto,nê requirere videur,q«’“ inter Conftantinopolitanuni, Si RomaiiumepJ; copum cxtitit. Quàfi ego putcm Grxcam EccW’ efle fchifmai:îcam,quiâ à Romana abhorret.Siv’' rö Conftantinopolitaniis Epifcopus Græcam clefiam in hærefin Si i’m^zLaicw pertraxit, quiatiquot;' notes impios affeétaui/, id ipfum Romanus etian’ - in Latina Ecclefia fecit, cuius ambitio non ®'' nor,fælicitas in ambitionc riiaiorfuit. Illa ent® dïgnitas , de qua contendebatur , Conftantin^ pdliVano erepta , Romano delata eft : enywewr resQn^AiZis^compoßt^tßtit. An tu ntincaliqnid’ retil refpondifti gt;nbsp;Et tarnen pergis - quttrflquot;' qliando ’ Ecclefiæ veræ fpirittim' Romana amt' ferit ; quod turn dream, cùm tu mihi temporis pfuin momentum definieris , quo Vel Hieroloy' mitana , quam fuiffe Dei excellentem fiatij confiât, vel Græcam., quam vos proClirm'

Lcclefu non agnofcitis , fpiritum ecclefix amife-ïit ; quodcùm facere nequeas, ineptam hanç o-gt; wnein de tempore difputationem depone.

jl Sdrnaitts âdncepf molirit y Pely-ri tTiitis£jiheßorum Spifcopiteflimodo viuli Ap»~ bl ïitlù virgtnem fùtff'e eccleftjirn^ itlis. vita fiinSiis ill ßattrn cffrfuMpi CApiJfe'.^no nefciQ ijUicL vel aTur M cis attjue Paganii dfcttn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atijue eccle-

M ßamcuntumelioßM ijueat. O tridignum fuctnuf\ ’'.l 0 fcelttt attribut Chftßianü inintme ßrt’nditrr.l

3 banc Iponfimviro ßto Chrißoßdemperpetub/ef-jl KitturamChrißaJ tpß poüicetur?

(,1 flbote tpihiinfempiternum Sic.^fai.’ÿy.Vïoz JI fœdus ms-'utn cuvAriis , amp;c. Py2Z; 88. P/ät 151. ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^y^amo rePliiM

•; l CjiprÙM»«, Adulterari no poteft. fponfa Chri-v l ftijincorrupta tft amp;nbsp;pudrcaid« vmt.eedeßa,

10 ïerteusfuneceffeeft, quem tui tammi-tabdes clamotcs non commoucant. Nunc de-mum te vitum fottem oftendis , cùm cVamarc ki-' ciçis, O mdiggt;ïumfacirMs\ ôßcelus non firendumW Si paria eflent tuis damoïibus argumenta, quisi I tecum änderet contendere ? Sed noVi niminmr l «iumpbatc,at(\ue iftos damotes pauVdpcr rcpri-

me. Qaodnatn enim quxfo hoc fcelus eft, qo'’^ tanta órattonisacerbitatc, tantifque vocifetatij' nibus irtfedaris? Coirumpi ecclefiamquipo® dixic, in Ghriftiim atque ecclefiam contumeh«' fosfuit? At Chriftus pattisfamilias agrum.ho*^ Mrttb. I5.1J. eft, ecclefiam zizaniis corrumpi docet.Et Paulu* i.Cor.s.s. ait,paulo fermenti totam Maflam corrumpi:amp;‘® z.Cor.ii.]. veteri £cribit,ne quam virginem vni Chriftodf ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fp,onderat, ferpens fallat nbsp;nbsp;corrumpat. AnveW

Hierofolymitanam ecclefiam conuptam effelt;i“quot; Tlöi.i.ïi. bitas,quamIfaias palam vocat meretricem?

Galatarum turn negabis fuilTecorrt' p*tam', cùm illam in aliud Euangelium pïeuda-poftoli abduxiffentjamp;quibufdam quafitafcinis’“' veneficiis incantaftent ƒ Turn quid eo aliud diA Infeb. lib.3.9“dm quod Eufebius,amp; Nicephorusfcriptispto-Hl. didevunt, vt mea nulla fit,quàm iftorû maiotcul' Niceph. li 3. pj 1 tarnen eft qtlod exiftimes , mihi !!**• c-7-ä“ • fcribcnti memoriam Diuinarum promilfionui» excidifie. Memineram quidem ifta oinnia,8f inuj' to etiam plura Dei præftantilfima promifla, qugt;' busamp; fe ecclefiæ, amp;nbsp;fibi ecclefiam perpétué de uinxit.Sed illa ad eleftorum ecclefiam pertinO'’ nee impediunt, quo miniisecclefixparticuhit* erroribus, 8£ praua dodrina infici aç corrurap’ poflint. Quod autem ex Eufebio adduxi, eofpe ftabat j vt qocerem publicam omnem doélrim® non ita purain atque incorruptam poft Apoftolo-ruin ætatem permanfiire.atque ante extiterat. E» enim viuis Apoftolis nonqulli conati funtÏ7tp«d!' , Re in agro Domini quem Apoftoli fide liffimi colonioptimis feminibu5 confcuerant,l'i’ lólia infpergcrejtamen nequeliberè idfacerep®quot; tuerunt, Bi mox Apoftolorum authoritate co®' prefïi coaóHque funt vel defiftere,vel palam ab»quot; mni ceclefia pro falfis magiftrishabeti. Rflt;'F’ nuni:

î 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;htc Ett/èbiiM ex Polyerate Epheporunt

gt; l Epifiopo, vt tit loaUneinarù, /êd ex Hc^ffippo 'i 1 »«rrlt;ît/. Q^rum verhMum ß ea nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f«

I gMW atijueßyniferam in terris eccleßum C hriilnf ' I kabutt. Eccleßa tgitur jipoSiolor'um lt;etate virgo, quot;l appellataeil, /fubânondumiUamhjereitct palàm

l epertétjue oppugn/irent^ » tjuaß celleElis viri-, ,1 bm Eptfcoporum ßdesAbipfis Apoilolù ceniih , I (uiM inuaderent.

zl xt Siue Polycraüsilla gt;nbsp;fine Hegefippi vetHa , 1 fuetint, nihil ad rem Inteteft ; vetbotum fenfum i l eum elleiquem dixi, quilocum infpiciunt,facile il deptehendent’ Tuam verb hîc fidemnonnihil ,1 dçfideto.' Cnm tnim Hegefippi vetbà ptirnàm 11 Giïcè lecitaSjtûLatinè interptetaris,illis Græcis , l X-itina tua non refpondent. Pum Apoftolij qùllt;^gt; ■ U docentemChriftumaudiuiffentjvitam propaea-. l lent, vitginem fuilfe ecclefiam teftatut Hegeiip-. l pus puvamatlt;\ue incotruptam-. tu virginis nom6 11 in vetfione ptstermittis, in quo tarnen fententix .1 momentum maximum fuit. Hegelippihxc verba , 1 tunt) («xu'?5gt;J''ni7tx^ïlt;igt;v Tap^vQ.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;éuTioc-

' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» wtxxnintf. id eft)^r(i/Z4 X'/çMereiM-j,

Si Ecclefia perpctuo futura erat virgo cafta atl“' jncorriipta,quis ülo Hegefippo amentiorautlti^' i pidior fuifTetjqui cam hucufque virginem p«’’)' 1 tiffedixit? Quandaautetn ecclefiamviuisChö' fti Apoftolis ac difcipulis virginem fuifle affiriquot;’quot; uitj quid aliud fentire potuit, quàm illisevij ta fublatis ecclefiam corrumpi caepilTe ? Qü'’“ etiam moxdéclarât his verbis, Ctimilia atafpratfrierattTluu/Kg-û-niTK;

i gij'n'nt. Tum (inquit) conJptrMtofiericxpit'. quo certè nihil aperciusdic* aut cogitari poteft. Atquehoc idem alioinif’*'® Eufeb- Eufebius ex Hegefippo déclarât his verbis, cig.zî. prerea voa^ant ecclefiarn viijinem : no»du»i corrupta eraf vantsfirmontbtu -EamThebalnr non eratfaihifEpiJiopufincipitcorrampere-Qi^^' quam autem ecclefia non ftatim fafta eft aduH^' ta, tarnen minus quidem integra atque inccftt®' ptaeuafit, fi credimus Hegefippo- Nuncilb'quot;' tellige, prout tibi vifum fuerit maxime conin’lt;J dum : nunquam tarnen efFugies, qiiin ftatimP’, Apoftolos doôlrinat 8e fidei inclinationem gt;gt;)' quam cfFe fatl-am fatearis. Et quando ais hsftef, cos nódun^ palàm 8e aperte ecclefiam oppug'?’:, fe, atque Eptfcoporum fedes inuafifle, autiw dicis ad rem,aut poft Apoftolos ecclefiam ab reticis palàm apertéque oppugnatam, âe pifcopotum occupatas efle concedis.

Tl^omanum deimie ponttficem imjiert'»''* gre/fiane perfiringif Miror tratcni tam fuifle vci imperitû, velobh^

,1 furti,vtRomanHm pontificem non attende-j ntloco Apoftolotum datum cfle Ecclefiae» J ouiKanc virginc defenderct,caftiimqviecon* f I Uruarct. fuara tpfius fluliitiam pottiit vI l^cruta ß 'oiùeret ti3miraretur,i]ui vtl tAm tmpe-1-1 nr«; lt;f.,vel tam QbliuuifisyVttto» Attendes il cratem propter exortam de ctlebrAndo PafchAte H controue'ßarnlneras AdVtPlorem pontificern Ro-r l monim dedijfe,

U n Eicnominis ettore captas occafionem ni-l hlltefpondend’v.fedteturpitetfugereconantcm „I tettahatn in gytum. Hegefippus ait falfos magi- ƒ? 'J fttospaUraamp; confidenter impîa dogmata diffe-minalTe, quia turn nullus ApoftoVorum in viuis

l teliquus erat.Aut ergo ignotauit pontiftcem Roll nun um Ecclcfix datum ac praefettum effe , qui 4 tauquamfponfusfponf« fux caftitatem tuetetur, atque omnem mpoJ'/J'oLtrAa.Mii' repelleretjaut val

Il dè inconfideratus at que in Chtiftum ingtatus Il fuit, qui perpetuum huius Virginis tutorem à 3 Chtifto reliftumnon agnouit. Expeftabam vt .„I Wc aliquid faltem con\minifceteris,quemadmo-' l dura alias foies; fed te prudentiffimè fafturum pu

I tabas,ft hune locum quanto pofCes filentio prx-l terires.ltaque nouam de re aliéna mentionem in-l iicis,ex qua tarnen etiam quis non vider, firmiffi-i mura nobis contra pontiheis tyrannidem argu-I mentum fuppetere ? Si enim doftiffimi 8c fanftif-fl fimi Grxcarum EccleftatumEpifcopi, qui mox vl Eceleftispoft Apoftolos prxfuerunt, à Romano

DE HISTQRIA diflenfertint,nec pontificis aut Eccleß« motem fequi vóluerunt, quantumuis ijl P®” CCS modis omnibus laborarétjquis dubitat'» tam illis atque inauditam fliilPe pontificis । ni fummam hanc, Chriftique vicatiain in®quot;’ j Ecclefias poteftatemf

Taniiem argummta ex hiftortA petite num ira a^reden^.Volo tibi aliquid ex hiftoria coinmemorare(t»7««) quodtu® j tuum pontificem attingat confiderabis^ tü deinde verbie nonnuUa in CArtha^irtiiKp^^] eiliogefia commémoras, qutbuiduo Haribus perßtadere ctnaris, cjuorumprin» probajfe conctly patres, lt;^uedper legatos cornctlto Romanut pontifex agebat, ^ltexurn legatos pontifeis fsppofititinm Ntceni cooeiii/’j tionem mahttosi protultjfe. ^uidfaceres, in htßoria aliijuid aduerfum not, ^uod eff’Jt ponderis inuenijfes'f^idß concil^C^''^'^^.^ nenfis patres à Romana Eccleßa commuttioff fiiutjfent'^i/lt contraria omnia, ^uodillaM-fltnt verbaluce clarittt demonßxant. In Romana fempcr Apoftolicæ Cathedra'., 'guit princip3tus,c/3»/Aip2,£f9«lt;« adliigt;quot;'‘‘ tsHmßrtpfit, Epifl. 102. BontfJtb.i'f*!'

nimentum cxtaret, nec quicquam priterea contra poniificem Komanum «x antiquitatis memo-tia tuppererer, fatis ramen iftud ad pcrperuam ponritrcis infamiam valere poffer. Quid crtimgt;

Nihil tuum pontificé atringir, ambirionis amp;nbsp;per-fidia: condemnati, qux duo crimina fie ponrifiei in hoc concilio inufta funrjVtnunquam eluanrur? Si quisveto tuo ponrifiei pudor reliquus efferjin hac cettè eaufa torus etubefccretjin qua 8f igno-miniofiffimam repulfam accepit, 8c palàm falfi conuiftus fuit. Sic tarnen pontificis defenfionem aggtederis,quafi nihil fuiffet admiffum,nihil terr

tJtum,cuius pudere pótificem oportetet. Quxtis autem, ejuidfaihirus e^em ,fi alujuti in hißvna in-itemJl'em,tjuod poderis i^utc^uarit haberet,cim nihil invlla hiftotia inueniri gtauius arque illuftri« poffit. Siuc enim pontificum Komanorüm inufia tatam ambitionem acftaùdem , fiue concilii au-, thoritatem,fiue nobiliffimam fententiam in pon-

tifices Romanos petlatam fpeólemus, nemo eft rara tudis rerumque imperitus , qui non caufangt; tnaxiraam 8c grauiffimam atbâ effe fateatut.Q^oft fnbiungis,g«tiiß à Romjtnit Ecclefiie. communione , dlt;/ct((t^ewf,an tu nefcis, quid Bonifacius fecüdus dchis ipfis patribus cóqueftus fueriO Lege illiu»

I ad Eulalium Alexandtinum litetas,ex quibus in-I telliges hos ab illo patres aecufatijqubd àKoma. 1 na tcclefix communione defciuerint. Sic enim

fetibit, Carthaginienfem Eccleßam ad emmumo- Bonifa.'i ïn nemnojiramreauire ( Domino propittante') traden-

1 rttHîJî^KtJÎMWKXâüogiutn. Et paulb poft,vt quid

I figniiicet certius cognofcas , Aurelins (inquit)

I prefate Carthaginienßs Eccleßa olim Epifcopns cü l ccllegußtis (, quorum Auguftinus vnus fuit ) tnßi-I gante Diabolo ßtperbire temportbus predecejforam tulirtritm ßomfacij at^ut Caleflim contra Roma-

nam Ecclefiam copie. Itafanäiffimosac J®“ raos patres amp;nbsp;Epifcopos,ipfutnque vnaD-^J^j, ftinû hic Romanus pontificulus inftigato^ . bolo fuiffe impudentiflîmè calumniatunq“'’ mani pontificis iniuftat petitioni reftiterunt.U^ récitas ex Auguftino, nihil faciunt ad re”’’ priùs explicata funt.

Non de quauis appellatione patra iU* tur^fed de ea,ejuo ah infiriorihuißteerdotiequot;^ Ittjuóijue clero ad'Eomanum pontffitfngt;r^ Ne^ue enimde Epifeopis at^ue yirchiejgt;’fiy dubitatum fuit. Sic emm totius conatij rotnini *Bomfocium Eptfiopum Romanum firipßt, Concil.Carthog.cap.loi. tioni infinuarc debemus, quæ Concordia tcrniinata funt, vt Roniam - Epifcopisprouocarc, amp;nbsp;vt Clericortitn^ fx apud fuarum prouinciaruni finiantur.

T4 Si rtiihi libitum effet exclamâte,»^^ facinuj' quemadmodumtu nonnunquamlo gt;nbsp;quidem in haccaufa iuftiffimè facete. vnquam tanta fuit fallendi licétiajquantate vti vel tua tibi confeientia teftatur?Apiar*“ S dam homo audax amp;nbsp;nefarius, quemadmo w Concilio intelligimus, propter muka mnatus, Sc facerdotio motus ad jpjÿ

manumfefe confett 5 ab eóque literas impetrat, quibus fiettts locum repetit. Eum fynodus Car- ConotCat-thaginienfis de incegvo damnauit, üc mulc'ude- 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

'ctetisfanxit,ne cuiliceretad tranfmarinos Epi-fcopos prouocare: qui contra fecerit, à commu-hioneEcclefrx fubmöuit. Has leges non de Epi-fcopis 8c archiepifcopis , fed de clericis 8c infer

I yrouocatiöné,nó minus quam presbyteris atquc fl clencis. Concilii h«c verba funt cap. xS. in quo l'l poftquam de diaconis 8c clericis legem promul-3 gaffet, fubiungit, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de Epi- «rXotÏTireî

jl fcopisfdpe con^tucttrneß. Sed epiftola cöncilitad Jl CeleftinuraconfcriptanullUmtuçtetgiuerfatio- ,tsa/ kl ni locum telinquit. Debac ipfa caufa.Scfynodö x.KwpKou. H Nicena fic patresfcribunt, Si ewgt;?j de iw^rwri^Hr ’jI (à* LaictJ vtdeturtbi obferuany^uanto mn- t^K-ÿs hoc de Epifiopis voluit obferuari? Atqiidipfum m*

M multis ptxterea verbis in epiftola declatatur..Ne- 'Shm.o 1,1 lt;pje id primura in hoc concilie decretum elfe, ex H alio antiquiore CarthaginienfiConciliojCuiCy-'1 çtianus Martyr intetfuit, cognofces , in quo hïc * l Ictipta 8c fanäfiffime conftituta funt , M e^^tte ''1 noflrüm Eptjcopum fe effe Eptfioporum '■ l wnftitMitiäMr tyrannico temre ud obfelt;]uendi necef-ji ßtatern coliegM [itos adigit-.e^Handohttbeatornnis E-al fffcopuspro licentta libertatis c^poteflatis fuamp;arbi-H ^numpropriurnitane/ud ludican ab alterownpo/jky W (Wnnecipfepoffftalterumiudicare.SzEs iamvides H itlis omnes ptouocationes vel presbyterorum M 'el epifcopovum damnat!, 8c fummUm illud Re-®1 aranipontihcis ttiburtal euetti. Quodautemcx

etiamnon minorem fallendi voluntateni dis.lftæ enim lite pendente fcriptæ funt, antcQ'*’ Niceni concilii veriffima exemplaria allata rant,queinadmodiim ex ipfis literis patet.VoWquot; ïfflf K enim id quod pontifex petiit N;Aexe.,(juoufii*‘^J n(. \as nbsp;nbsp;nonet Nteem inffe^lt ejfent, nbsp;nbsp;■veri/jtmaexemf,

lt;m. fuut Of 'XM addnila. Az illis poft annum allatis,amp; fra“ ctAnÓê- p€nitusperfpe6ta,pontificis fuperbam iniulbquot;' sàTuxi ^ne portulationem reiiciunt grauiffimis IW iui7X«y. abomnlconcilioadCeleftinüfcriptis.

' JXjexjue ver o Faußintv Ule pontifiât “ quot;nbsp;fi^audemvllarn adrtnßt, Corruptos erntn fynodi canonesnb Arrtanu ßijfiefuperfiittd^ i/itbitnnfiofatis confiât ex tpfim ad Felice«gt;‘^-fiola. Huc ettam refiem debet ^uod de calumntato ibeu Rornarn à htlw ettocattt v Theodoretu^ Itb. z,capgt;t[. (fi Socrat.ltb.^'^'*?'[ (fiSoz.otnenitfltb. Qr lo. Nn^r 1 Itb.^.cap.^. çfizo. fi^uavetofrente . canonemproferre aufiusfttijfi'tt, ntfii ceriafi ploratatn iUtus ventatem vel adnerfiarnt ‘r habmjfietl

Non illa Fauftini, fed Zozimi pOquot;“ frans amp;nbsp;corruptelafuit.-Quanquam amp;hunÇ ftinum,8f illiuscollegasPhilippuatqueAl^

fumma reptehenfione dignos fy nodus tota iudi-cauit. Cortuptos autem fuilîe Nicenæ fynodi ca-nones non negabo ; at exuri atque ex tam muliis nonnifi viginti leruari potuiife» quemadmoduin tuus Atbanafius tefç.rt j abfuvdum , inctedlbile, ttcfu/eiTovmetitb videti debet. Cùm enimNiceni Concilii canones ttanfctipti atque ad omnes Èè-cleftas celebriotes ttanfmiffi fuilfent, fubitb o-mnes in bsteticorum manus venitfe j atque ab , illis aut cortuptos aut petditos fuiffe , quenquam piitas tam delirum effe , qui perfuadeti fibi patia-

1 tutiCxcilianus Catthäginienfis Niceno concilio l intetfuit, amp;nbsp;canonum exemplaria domum retu-I lit-.ea patres afuàfi effe , fibtme 'vera nbsp;nbsp;gerinana

I iiideri teftantut ; turn Cyrillus Alexandtinus amp;' l Attisus'Conftantinopolitanus fua etiam exem--

plaria ad [ynodum Carthaginienl'em miituntji vertjjifna nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aipipcWinz. Contra

lïotuin omnium teftimonia tuo I'uppofititio Mha nafio fitlor^ue cncilió ctedemus'îNimnim tu qui-dé tibi ipfi de te pollicetis, fi nos fabulis àte te-coftis affenfutos putas. A. Tulio veto hune cano-i nemprolatum elïe nullus hiftoticus author efti

De lege quadam EccleRaftica mentionenr faciut, bunchuius concilii tanonem non nominant-At-

que vt talé fuiffe legem Ecclefiafticâ demuSjquid aliudnaftus es,quàmEpi(coporunr dectetis,non diuinistabulishanc pontihtis iutifditlioné con-tineri? Sed banc legem pattes Catihaginienfes

, Ignotatunt, itaque aut nulla eiufmodi fuit, aut 1 cette à biieena fynodo condita nunquam fuit.

gt;\ GâImwmî non minus fdlso , ejitam srnpudsnter ti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;b-

confinxit SardicenßsconetHj e^nonetn canong lultnrn fuppefMffe:^uanejuamli)C Sardiccrßsfaniür/i concilij fuiß'amp;tißatts Ramantponnßcis antharttatemßtprac£tgrlt;i^^f ßopos conßrmandAm pondgris habgrgt.

lt;Jtiopracgptoris tut mgndacittm cl^riitf quot;utrtuf^ttg cangnis fgntgnttam ctl.can.'^lt;^.Sardicenßconcil.ca».^,(^ 4. ,1

!iö Caluinum ais impudentci'ncfcioquiJ*^’'' finxifTe : fed tu'Caluinum' nimium ofcitanter'^' gifti.Non enim hiinccanonemà lulio/edaZ«^'' mo fiippoficuin fuilfe Icribit, in quo probabil^'quot; conieduram fequutus eft, nee aliquid finxit*'”” pudentcr, vt tuferibis intempcrantcr. enim fynodi nullus fuie eiufmodi canon, qWquot;. Zozimus venditauic:in Sardicenfi concilie p'quot;*'” legium illud extat,quod pro Niceno decretop’ tifex haberi voluit. Atque hoe tibi fatisvid^t ad Romani pontificis authoritatéconfirmanJ^J’ quód hunc vel Sardicenfis concilii canone®? fateatur. In quocunque enim tandéconcilien citum fueritjid æqui bonique Romanus pont* j confulet, qui nihil vnquam refpuere lolet, j ad ipfius dignitatem amplificandam faciat. ’ quantum inter Nicenum, amp;■ Sardicenfecon® interfit, facile licet diiudieare. Etprimù®®’ legemffi qua tabs fuit)rogatâ elfe conflit ab fio quodam, que epiftola concilio Latino pr*P^ fita delifK trnpiumfenem vocat. Deinde huic concilio tribuendumfit,ex Auguflino® ’ cuius hxc verba (ünt, vndc aßuiinoi

i enitn in lege nullum vitiunr fuiffet, eâc{ue ad o- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

l ceni concilij canonem îÿ.producis. ï-go enim ab optimis prxceptotibus non nid viginti Nicenx

3 hiftoria fctibit,obèff nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;elf'To ïuoitTetoi'.'zfe' Theodor. U.

3 lîf zM.Kma.çiiSs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vóunf «■ypa.^^.ve’îxxxii. Hx “•

nuncviginti leges extant tuûmque hune cano-uenanoninNicenafynodojfed in pontiticia mê*

V i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;________________

f/iiP^ocAm fine cj^uodacinet. nihiltllo «rg«-mento,t)uod ex tlliM fibio ducn (^nbiinH/n tuiitn ftcjHUtui leHtM dici^ate^.N am CaLuinw tp/e « Sardicenfi cencibo agiiirarn Romani ponîtjicij «utfcoritiiefm fuifie fitetHY ’.ft) tjutThacampr.f-ceffefetmperatoYes Chrtiliawfion peinci [itprema , Romani ponitßcis «iMtboritiif«»» agnoiterune. Kquot; t l Aureltarmm (à* Con/it-n'inum omgt;ttam,C-lib.\.de \ fitm.TriBtï.ó' fide Caih/LGratianm amp;nbsp;Ka/entt-

{, l niantM fieis edtblis caueni, vt omnet earn reli'^ta-1- 1 ntm {(tprptrtnî, ^uam Damafi'-^ amplebltrur. S»c (1 J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh. iiy

ÔE'HISTORIA lufliniattiit initio^/luihenttc.Stc'Ualtnt.^Mf' cian.tn fpifiind Leonern.

17 Phocas Mauricij parricida Bonifaciotetti® primus conceffit, vt is Epifcopus vniucrfalisi^' Roma caput Ecclefiarum diceretur:quo tempolt;^ Antichriftum afHrmo,paläm fuum in ecclefia R»; • mana folium collocaffe. Nam vt Gregoriusvetil' fimè fcribit, e^ni cun^a Chrif?'i membnt fibimetif natur Vitinerfiihs appellationefupponere, Antichri' ftianam poteftatem inuadit : Boiiifacius auteH cunéla Chrifti membra (ibimet fiibiecit,eüinq®‘ honorem fuis pofténs reliquit ; quarc nunc coU' flat Antichriftum in aperça Romanx fedis ocd' patione verfari cxpiffejn eaque femperdeincef’ infedifte. Tuum erat pontihcem defendere,^ hancinfamiam ab illa federemouerC) vtquäl’quot; guam nunc pontifex Romanus ecclefiçtotiusc’quot; put, Dominus, fponfus, legiflator, paftor,D^uS; Epifcopus vniuerfalis dici cxpit,tarnen Antid’'* ftumhüc minimefuifte demonftrares.-quodquU non pofte à te fieri prxuidebas, prxtermitcendu® exiftimabas. Et tarnen vt aliquid hoc locoatfc’’.’ videreris, Sardicenfis concilij decretum,amp; q”quot;' dam Imperatorum leges commémoras. De £”5 cilioSardicenfîrefponfum eft: amp;nbsp;te iam, huie^’’ cilio minus confidere in hac caufa mihiwetp^' fuafi. Quod autem Gratianus amp;nbsp;ValentiniJ’’quot;^ omnibus Chriftianis edicunt acpræcipiunt) de Trinitate non aliter fentiant, qnàm Daiu^ profefTus eft , quid ilia res ad pontificis fuiniu^ in ecclefiasprincipatum attinet? OgiaeniiuP mafusfidem Catholicamtenuit, amp;nbsp;impiasu*'

1 liquas ecclefias in pia reiigione cófirmauit, num 1 ptoindc pontiftcium in ecclefias dominatum ex-1 «cuit? Komanam veió ecclefiam profumma, Sc ' 1 prima , amp;nbsp;principe habitam fuiffe fateor : fed 1 hinc pontificis vniucrfalem tyranriidem af guère 1 ßAeKlwy eft.

'4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;deinde ôwôçtt-reif (itbiungia'iA fuir («»-

tl ÇHirldelftis teraporibushoiTïinum indicium, ’’'1 Gregorium M-ignura cpifcoporum ccclchæ

Romançbonorura fuiflcvltimum,m31orum primum. ^4 in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tut Luthegt;-t tmpro-

bttatem [ùpera^}i,'jut Gregortuin t/tntm haud du-btifiabium appell^ttj. Tu hïc verertim hieretteo-tuningeniumegregiereßrs.Sic Samoß.rentu apud Eußh.lttgt;,^.c4.zy-fidem à Zepberino penttuucor-rupiMn fittjfe affirmabat. Sic Eutjehiani 4 Leone, te^leE'igllto Itb.c, Stc DonattHlt;e,(^ c.I''t /uperio-tumhitreticorufft calurnniMCathobct confiitarunt, I ita cjUit à vobii molt;io con^nguntuy,eadem (âne vta l in

('I r8 Gregorium agnofeo virum bonum amp;nbsp;fan-I* 1 ftutn, tarnen non fuit vt dico , nimitim bonus.

' 1 Habuit enim multa , quxpoffunt meritb repre-\ Kendl,quoi qui ipfius Vlbros legunt, eófque cum i \ fetiptis A-poftolicis conferunt,facile animaduer-

' 1 utrt. Qui verb Gregorium (equuti funt, fané 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hb. üi).

peffimi fueriint. Nam Sabinianus Gregorio ft® per quantum potuit detraxit, amp;nbsp;BonifaciusW® Gregorio diffimilis fuit, vt quod Gregorius pulit amp;nbsp;damnauit fumma execratione, idifto^P peteret, ambiret, obtineret. De cætetis m«® fententiam nofti, quamtum mutabo, cum tu q® fe Chrifti vicarium elfe gloriatur, non elie A”'*' chriftum probabis. Quid veteres hxretici tint,id me, qui non fum haereticus minime att®' tingit. An verb quia Romanos otim pontifie^* hæreticijfalsb accufabant, nobis non licebitRu' manos pontificesà fuis maioribus degenerestt' prehendere ? Sic autem nos conuinci, quemaO' moduni hxreticos Catholici confutaruntj Q“®' modo demonftiabis ? Primiiim cnirn doceted^' Ruffb m nobis facrac fcripturse teftimonia contradict' cap.jg', re.quod de hæreticis fcribit Eufebius: tiimveft® dogmata antiquifSmorum patrum fcriptis co'’' at'- firmare , quod Veteres catholici fecerunt. Q“® enim aifumis J quae veftri pontifices, docent,c’ '?»?lt;• «'ôéîîu eife à maioribus traditaj ne longé abeam gt;nbsp;vn® S'Cÿfÿcu. exemplo refellam. Quis vnquam Romanus pÇæ tifex ante Bonifacium tertium docuit pontW' cem Romanum elfe vniuerfalem Epifeopu®' omnia Chrifti membra debereilli fubieäa elftgt; qui illi fubclfe nolunt, à fpe falutis excidifte Ex omni illo numero Epifeoporum , qui ante hunc Bonifacium in ecclefia Roma federuntjpr®' fer vnum tale aliquid docentem,aut fcribente®' Et qiiaiKum hoc quaefo eft religionis pontifici* caputj à quo ferè vniuerfa alia pendent ? Decrc-tales illas Epiftolas nolim exiftimes, aliquid®' pud me ponderis habituras, quantumuistuus ® illis exornandis Turrianus mirificè elaborar't' Deinde vt quantum inter veteres recente!' que pontifices Romahos interfit , omnes pet' fpiciai’t»

fpiciant, nomines mihi aliquem vola antiquum Épifcopum Romanum , qui non diligenter ipfe populum docuerit , facras conciones habuerit, facramenta celebrarit. Horum nihil tuus pontifex iamdudiim faftitauit: itaque prifcis illis loco,non fidejmuncrifque funétione fucccfsit.

Bernardus («»7««)quotics amp;nbsp;cpiàmama-rè (latum pcrditifsiinum ccçlefiæ di ploraui:? Q»it enim vir ptu» popult peccata non dffleatgt; Semper mtliinecclefiacübonù permixti fiieruntf vt reBlfimèAu^uninm ad Felieianum.SPerifi-cuumefi non de haeeticie eum^fed deprauû Ca-thohcis le^ui,necdoSlrinan» ecclefia,ßd corrupm malorum mores notare.Nelt;^ue tarnen ita vitiis o-gt;nniaej[e contamtnata aitfirt nort ijuorundam ec-clefie anftïlnum finUttattsßtnmts ipß laudibm ejferat,.

ïJ Si talis ecclefix veftræ ftatus fuitjqualcm Bernardus depingic,ac faepe déplorât, valdè qui-demfuiffcmifcrum nemini dubium eft. Nullurn’ enim penè crimen cogitari poteft, qupd non alle inecclefiç vifceribus haerere conquerarur. Tibi fufficitrefpondifle, Bernardumnon deecclefix doétrina,fed de malorum moribus loqui:quan-quatn mirorin mentem venifle tibi vt talcs ma-iorum tuorum mores fuifle fatearis. MtntShi

JJ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in alio loco fie papam ipfum affatur o»

Ad Eugen, paflorprocedit mtilto preciofi ctrcnndsitip'^ i Decônuerf. auderem dtcere,da,manum magif ÿ 'pafeuahsic. Curtatuareciperebomintagtf'Ty^ facere confueuit. Mali tUtcnonprofiauittiP^^^ deßciunt.Bt alibi,plantapedù vjljuead'V^^ non efifanitM-Bat^üm in afio Vi[)ro,Sttpigt;'^Pßi ueletur homopeccatißltM perdttionitt modo dtHrnHmßed meridiannm.Bt itetüä“ _ , genium,/« hisenimfimlaribtu videlicet

biu poteflatdgt;Mfacceßifti no Petro,fedClt;ifl^,, tmo. Dies me deficeret fi reliquas fanfli j, di querelas ac triminationes perfequeret. * mhtos fempet in ccclefia fuifle cum bonisn*® concedo, at Bernardus non hanc permixo^ malorumjfed interitum bonorum, amp;nbsp;ecd»'^

Nec minorent j4entit. Syluioiniuri^l^ tum exfamtlturtbut tlhut «â arnicumjtttf'^’^ ta, e]uad»m excerpts y rcfriguiflt' charitatci’’’ fidem omnctn interiifle.

querimoniam multi etiam alij teftantur, î“,' ,• demferètemporibus vixerunt. Clemangis bro,quem de corrupto ecclefiç ftatu inferipW’

rumfsrunt iacluram,qnàin decentfoltdofum. Pon~ tißcesfuMtradittonesdtmnü longe manâatis ante-fonunt. Monttchos dicit, probat e/ft lupoi rapaces in veflimetts eutttm, S at an ai in angelos transfer matosvpharifaos ,hypocritas , fepulchra dealbata.

4 îrancifcusPetrarcha pontiftciamaulamj Babylo-Vttwdeân ji(l K(c4w Merffricfw matrem omnwm idololatriarum^'^^^'^’*'

4 Mt. loannes à Capiftràno fie fcribiti Sedtnhoc ^tjrt.deïa-4 nminfijlam, tjuia de talihui lo^ui nefas eft j (ÿ non p».sçc.pag. jrl fmoniacssfedfimomamarguentibaspro crimine re- “»

4 (ÿ exttZfrff, Stella Venetus , Ow^t.f (inqult)w-^'l tus,tarnin capite^uàmin membris exhominum i-4 confumpta efi- Qux quum ita effent,po-4 tuitÆnxas verè fcïibere,amp; chaiitatem reftixiffe» 4 fidem petiiffe.

4 (in^nitiUe}^religione aà[nperftilionem,à ft-â dead inftdelitatem, à Cbrlfto ad Antiehri-

I bis(èmperplnrirr.i (ùppetanttton Cornely tantttm 4 ’Bitontini ,non-Xlt;welt;e Sjy/HijiWon'Berrtrtrdt : fid '4 C brj'pjîowi, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j»t, titeronymi.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'«/HllA-

»I Cornelius Bitontinus non morestaW®^ clêfiæ pontificix perftringit,fed inprimis '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfiusclademconqueritur,necpopulutnnio ®’

cufat, fedpresbyceros muko magis criminuna reos facit.Quod ille qiiideni tuto a Adtii-fext. xe potuitjcùna in eo amp;nbsp;pontificem ipfuni) » P , inconfttuA. tificis funimos legatos fequeretut.Sic

kK\i3,Dices,nosin?enu'efaterhiJuod. beiQ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perjecutwnem Ecclejilt;e, fud!, tnfempsrrnittit p'r .

peccata hominum,maxime facerdotKrni é“ pralatorHm-T-tcïum, Scimtts in hacfede annis malta ahominanda faiße, abafm in but,excefjM in mandatii, tjr omnia denujtit für uerfitm ntutata. Pulchra certè Si digna Deîeft.Cir- confeflîo.Sed mine pontificios Cardinales au^' Taulumî. ^^^•Exhoefinteßtncie pater,ta^Hamexc^i*^^ iano irrupere in Eccleßam Dei tot ahußü prauifjimi morbi, t^udnu nunc confpunmui defperationem ferefalutü labor affe.nüc pi P’ tes, Ecclefiam Romanam à pridinis inftituti^ lt;■ƒ fciuilTe : nifi forte talem fuiffe femper arbitrafis, qualem ifti deferibunt. lam ergo vc hunc oninj® de mutationum momentis fermonem conclaaf musjcùm fatis conftet Romanam Ecclefiä, ipß® que inprimis pontificis aulam , maximis amp;nbsp;iaquot;**' meris morum vitiis ac flagitiis abundare j antiquaEcclefia Romana nunquam laborauit,“' que velpontificum confeffione verum eife inK*' ligimusjvelim quod tu à nobis de fide qusris d“' ipfum de moribus refpondeas, vtquo aniwi«)*quot;’ pontificc,qua viahaec tanta amp;nbsp;tarn milita rummonftra in Ecclefiam pontificiamiim^r''’'’ dillin-

LIBER

diftlnfte amp;nbsp;accurate doceas. Cùm enim Incrçdi-bilern elfe faftam morum mutatîonem nemo fa-nus dubitetjinitium tamé 8c progreffio malotum ignotetur,an nullam à Rdc aberrationem fieri po-, tulffe petfiradebis, nlfitempusjauthorem, incre-i menta ettorlSjreUc^uàfque circûftâtias teneamusî^

1 c'a u'i. •i- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ ,

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'IV’ . ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■

-O i ° V-R ÆiySi- ¥01. loi.' •Eup.iur.îVn C; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^ -niT ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3-2u'lt;r'■•tiad

^w aPctrofiwyMw')Romans figniftcavlinS' Umucjleadducor-yt dare vclim.£M(i»t fcoc/«

1 liM'MiVt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijuid ait htc

A vn^uamCatholteii i^éadfre {gt;ornijJ^é iiomafùijfe J'I Tetrùtn-.ia'iie^'frptite dixiffeifneyui ÂwiliMOT i-fl p[»m.,neijue lüïium Cifirém^aniPompeiuM lio-’M mtAh^uàndôfiti(l'(,'EtenimfiCltmtntù(iMhigt;ü-V1 tAteni rei^Cfizß Çypxjanuw»tîo/* lt;*“4*^ -»fi Rufibiurn ’’1 ^^T)oro!heumcpnteTnftM,fi EpipliAntolidim won M Adhibetyfi Optai» noniredatift Hierotiymo , 'fre - '

nAo,T'eitullianoi‘Profperc,Âugu(hno^Ambrtgt;fi0t J^OMiGregono, Pfudeiiô nihil tribiiendum putest gnidwitt« hi^oria tam teflaiumtjiiod non tjuiuis

«go minimi ào,ià nonnuWos àeàiffe authoïès o-ftenàis,Veïùtnc\uiàhis tandem teftimon'ûs çu'V'tgt;'5wgt;5 U ciftpaut àici Komam à Petto BabyXonems auf ç»-:

494 de HISTORIA I hominum opiniones, fed fcripturæ authoritat«® : quj^rimus:ïh quo qui fuse faluci confulunt,M\''‘' i âltiùs fécum diligentiiifque vclim reputarejcao' I toéà p5tificîa%tixm/tf, atque«p«p;y*hocvnoWj' dàméntô nitatür,Romany pcclcfiçEpifcûpûW»'' Petrum,id nullofcripturæ vevbu|o ppffedewPj' Hrafî.Tta ékhômînum coniedilris ,putrique W’ totus Papifmus pendet.Quid fi ejiim m.ultj.h'l''’,’ riæ Petrum Romæ fuiffe narrant’Si id fciiptuM”'’ teftatur,quæ hxc'fides erit nullis Itripturis appt^i bata? Suipenfos femper incertôfque animos öl ! opoi;tet,qtii nihil in fcriptùris i'rtüeniunt j ió Rquot;® ( açquiâfcant,quando de religionis fumina delibö rant.Reçeptarti hanc quidemà mulris efle opia'*^ n^eig ^4teor. Sedquis ignorât quàin facile fit lt;]“. vnus iriitiq.tradidit, id fama crefceie , atqu£^ mul'tfs in pçlletüm celebrqri? Petri cum Simoi'® Mag'ó pUgndm Romæ fadam antiquus aliquis a^' thof domrhem'otàê/ïumYreqùèntes deinceps* fcq(iuntur,atque hinc caêhedra pontificia ex l'i’' minumrumufcuïis 8c comrhunifufpicioneniaa’' uit. Tu verb qui Romæ Petrum fuiffônegant)f° non minus dubitare polfedicisj an RomuluS)’“' Oefar, aut Pompeius , aut regtim aliquis Roin^ fuerit. Quid ita quæfo? Nam hoc quidemoma^j bîfïqriæ tcftantur, qui de-Romanis rébus aliq»’ fcr‘ipîerunt : De Petri verb Romanaprofefiæ”, nihil infacra hiftoria legimus, în qua tarnen iH''. perfcriptum eflê oportebat, quod omnium Chd ftianorum noffe . vel maxime intcrexat. mulo ti quis dubitat, aut nefciat, nihil damt” cpat : Petrum verbfuilfe Romanæ Ecclefiï fp'' copum,quifibi penitus non perfijafit,pontifici'', riinîl ex animo tueri poteft, Et quis tandem i”' ' hi pélfuadebit, adfidcm amp;nbsp;■æa-apc^’p/su') eù®”“

J getetut;Komanum ergo fuiffeEpifeopum Petrû, j)l '^uotammultisannisjcum Petri inftituto, fide- ' (ii 'luepugnat. VenitKomamPaulus,ad eum max ludsi accurtunt,féque plane rudes 8e imperitos

A Chtiftianx religionis oftendunt •. it a que fe Paulo .1 infoimandos tradunt.ld fieri minime potuiffet, fi A

J tammultis ante annisRomanam Ecclcfiam Pe-ttusrexiffet.Moratur Romse biennium Paulus, Sc multas inde variis tempotibusEpiftolas-fcribit,-y 1 in quibus ciirnmultos.fratres nominatotum de Pe J,I itonuquammeminit-AnPetrumbiennioabfuiffe 4 àfuaEcclefia credamus?Viginti pqff Chtifti afee- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ri*

.1 fionemannis fuiffe in ludæa Petrum ek fcriptutis ,1 confiât .-at ilium Romxtunc effe opottebatjlï' ,l quod fidelem Epifeopum decuit, facete vellet,^ di oifiquem illevicariumreliquetit, docere potes.» .1 Quid quod hiftotici in tanta opinionum vatreta-jl te vetfantut , vt quern potiffimumfequaris ne-'

1 bunt Claudii anno primo , alii fecundo , alii quarto , alii decimo tertie : quarum opinio-

I verx , non poteft. Hue accedit, qubd'anti-.1 quiflimi patres etfi fuiffe Petrum Rom« feri-' I bunt gt;nbsp;cum tarnen Epifeopum Ro,man« Ee-

■4Jgt;lt;5 de his tori a 1 Iienx.lib. clcfix non vocant. Irenaeus ad hunc modumfe«' undantei igitur^^ inßruentes beati

(Petrus amp;■ Paulus ) Ecclefiam, Lino adminißrandüEcclefiAtradiderunt'. Sic TertullHi

Tertul.de Smyrnujoram Ecclefia. Polycayum ablo^ | pMfetip. collocntii refert,ficut Romunoritm CUmentem 4 f‘' I

tro coUocatum. Primus ergo Romanorum Epifc“’' pus aut Linus, aut Clemens excititjquem3dinlt;’-dum Smyrnxorum Polycarpusmcc magis RónU’ norum Petrus, quàm Smyrnçorum Joannes Epi' fcopus fuit.Ec veto ciiin Apoftolus eflet Pettus, Epiicopus efle nec debuit nec potuit. Nam Epi' fcopi certas fedes obtinent,Apoftoli nullispi^' ficiuncur certis Ecclefiis. Facere ergo ex Apofto* lo Epifeopum multo magis ineptum eft,qu3in ft pontificem Romanum efle aliquem parochuu* I aut curionem dicas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;„ . .. I

Litdii in ’Bubyhnis nomine, oporiiquot; num £anin£ tu£ ßicundiii exercenda locum Romans Redefin tmpudentißim'e trtbuü, ty4poPîoliu PetrM, in Apocalypfi loannein^ i ntfide vrbe tpfi Romana dfide Chfifli adhucdl' horrente, Chrtilianos perfiiju snte dixit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Whitaker vsi I • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

ty Si lufijludentem mitiùs tulüTes. Caninsu’ verb facundiam non agnofco,nifi caninalit, tuumpontificem nonnihilmomordit. Dicißi^ mam à Petro Babyloneni, id veto tantum uEji

vt dixetim,vt plané amp;nbsp;penicus negarim.Petro e-nim caufa nulla fuit iMTa^opixar loquendi.ac loan-nes Antichtifti myfteriüm in Apocalypfi natrans minimè mitum eft,fi afeitis myfticifque vocabu-lisvtatur.A loanne autem non Romana à fide ab-hottentem 8c Chriftianos perfequentem , quails ea fuit tempore primte ecclefix , fed Roniam ab Antlchtifto inftauratani defenbi fatis nianifeftu eft.Quum enim fcribit, Cencfir/ecicirf Babyion tl- n.i.

1 cajhM omntsJftmtui nnmnndt, qt cafiodta or/inis I WHcrMtz«wi(«(^£,quis hoc non videt de antiiqua

Koma non incclligi.ciuæ quando à fide abhortete,8c Chtiftlanos petfeqm defiit, fanöotum por tins domicilium quant dxn\pniotum, Spiritus lati ûiquant immundi cuftodia axcititï Etnefcis Ro-maraapactibus d'ici Babylonem,non tantum mu-? taiis ptincipibus , fed impetio ctiam Conftap.ti-nopolinttanflato, R,oniaÈuangeliumptoamp;ientegt; i nufiura Chtiftianumpetl'cquente? Hieronymus ^i^^fcUaut I Romana qttafi ttito ptoptióque nomine Baby io-amp; lib. i.con I item vocaf.fic Auguftutus, lie Orofius, fie multitouinii. , I deinceps ali'),quos fi canitia facundia vfos elfe di-11 xttisjteipfum vete Ktuoix-lv oftenderis.

I In vlla pane fidci mutatu fuiffc. Nontdatti 1 VThitabere'gt;vereor e^mdem ne-,vt tfti^ nouarum I rirum cnfndiftïmt, non rnodo noKam nobi^ ex la^ ' \ CB Lemano Theologiam aduexeritü iVerion etti

1 nouam alicubi Çratnmaticatn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ueram

Chriiii Etclefiarn effefateris , cfux ah ca deilrina iit^rtditur atijUt ah errat, r diet ahßirdiui poteff? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

.-i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. I ■ ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f .

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, XC i: T) •- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JC!- ■’

j/, ‘ 14 Noftra Theologia noh e'x lacii «tnàèrfit; fed è facranim literarum purifsimis^quot;'' bus ernanaiiit.Veftra verb tandem in ilium be® ex quo haufta eftredundabit. De Caluinofi®^ âhïè rëfponfum fuerat,fî tu poffes in vera reff’’ fîone acquiefccre.Nunquam enim ofiendesdi’ Caluino fuiffe mentem quàm qux à me pr’r fita fuit, de qua quid'ittinet ampliusditigare’®, clefiam Chrifti veram agnofco , quae 'nonnuH’f' dóólrina Euangelica digrefsiones aberration’' que habet,quod multarum ecelefiarum exeWp

I cohfirmatur.ludaica enimEcclefiaamp; i'Otibus faepe laborauit,ecclefia tame Dei elfei”’ himè deftitit.Ita quanquam Corinthijiac Gab ab Euangelica doélrina magnopere deflewra®’ Gorinthiorum tarnen amp;nbsp;Galatarum ecclefiasquot;’ lus falutat.Sed quando'tu alios abfiirdos elft'quot; cisjtiiin plerumque ipfe es abfurdifsimus.

ßßßd Syriciitm legit de e£bht(tu facere tiiderii',’ eiïtjuidem hic errer vt (»''ff mtee, ita cum mulcts tiht pr^ceptoribus ttiistlt;^ muny.'Vc anti^tiiffima cencilta, pontificûnillt;i‘^‘ lorum f lt;^ut Syrmum antecejfernut decretaprüf'

tarn, ÀpiniffrrtMeS Ca'th'aginenfitf^nodi canertt^ tjw rem hanctnter yjpotioUcM'ttadtti^f^^ [tnt.Car(h4ggt;..caniz,Stc Cleme^^ in lacobiimfriitre Ddrmni Ac m apud nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;q j

:t;.aoT-. . 'Tiq nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,('.■ gt;1 quot;nbsp;Iinnn

■. ,, nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'.. gt;.''''■ ■ jl i J- -■ •’‘' '■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ '■' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.i! mmoxQÎ

l •■’r-- :■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n\ro,W5'wrJ3'-di-tigt; öaosl

l tt 15 Ptimusimpix.legiiäAa^ab8y«RSiv«'l“t’tvlt;^®^^ A ädmoduntex'Gtatiaßo tttanifeftuiwv e(l-Qiläcnl*Wki

multi Säcerdöies ante Syrici^'mf'poï't^ 'uninó' triibayira.ainplcxifunf.nuVltstansefiiConifc^''*^’, v «lui eo cat été, nolientJëge^roivlbitüfh'tttittN'aw Catthagirîenfe i.Conciliam 8yt^ötilàuius^lßtW{gt;b-■ Iebabitttm'eft,cuiu8 ettamiTiWtptetati«/ftemlt;'pe-te exfetta Synodo.Clemeasteto tuus noti'igilô-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

1 igt;slt;^uàm nullius preciifit^. J^bA.p'ôftoltS'autçVrt' l luftituium amp;nbsp;praeceptum effe petp^tuum mini-^ 1 fttotum csVibatum » ne longiùs aboamrèx ipfo, ..... l Gtitiano apertiflintà refellarn y appd qtienv i Augùftihià \of\\x\t\xr ,Co^ulit?'tiitrdotâlùgt;nèc‘tégt;^Soti. l lAlt .nec JE-uangelKo, , nec ■ ApoiiolKà Mthoritäti /I fnhibetnr, Xt Stephanus Vo»Se!»-‘Dlfr.^iv. .i't

1 üt Äenutmt Eeciefidi. N a»te^umfatvrdi)ees,tü'4‘ .1 xongt; yMtfubdiaeoniirtfUtiiirtmoniacop^öihtitti iri

illo Veto loco plané oKmotcEcàs-eSi nfeCefl'eiGôfit l’i ingiit facerdotÜfM anteprohibitwnern vbi^ue

•', \ tränt •. O' onentah Ecclefiavfcjne hodie eie ltce~ ncnVeX* reprobatnr Si veta iftafiutjtyux lunt verifftma,pU'

deattepofthap Apoftolos tam turpis 8^ inhone-lias legis authores affirmare. Græcos autenjfacô-

dotes ab vxoribus, quas ante facerdotium dure raqtjabftinuifie, prorfus incre,dibilc eft, cùmûi*^ co.nftetin Niceno conciiy^ljiyclegi àPaplinuti» intércefliim eife, nec G|xci^nquam fibi iftü t*' lib’atüs laqueuni haôlenus impuni permiferwi'f Qufd quamp;dipfeEpîphanius tèftatur multosetiJ®, Epiphä.Hx-inaritos iaâtôs clTc pcsbyterosjquod quanquaji minimè piobac,ipfos tamépresbyterosneciii“'' terü accufatjTïec cenlct à fuisEcclefiis remout” Sozomen. i. SpiridioaéJA' Sbibhiénus TrimithuntisEp*

gt;*«( Vlj^k.4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;h-«- *--- • j.

Athanaf ad cûfiosli^er(xritmp9tr«snmtmM.8tà jllafe®‘^‘quot;’ Dracôtium. l^ijjnôiio, qwaiB etiàth'Gratianus récitât . ) nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1)0? quorundam de Apoftolica' traditione

mcBtunfi focilèidifçutiecj rémque omneexpt Nam amp;nbsp;ptesby tcris Si diaconis matrimoniuP^ 'anttjtturnfeqHentes Xanonem diligenrw-i^ fi fr^ßtrnpfehtycontra canoifKS^ AUcjtt«! preslfytcrorum amp;nbsp;dtaconoïnfil^^ ccwraÙu, (fi cotamùnione VKori^ legttirM, „ü nicandum ii4diiiea3t.H.ieronyiiius morem •là^ nee ApoftolicüTBjnec perpetuum »!lt;)“*•' fi eium fcvibitj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnfiacerJe^»*^’fi

Hieronyftui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;i^teii\\xi,ifiHoraodo,in^utei,fre^nentrf«

adueriiLouis n^ionefi^cerdotali tnrgo negltguurió“ lö* Z(»ilf«r?lfaqne.define tandem, impuram (|j[if legetr\,amp; Dcigt;amp; Chriilijöc Apollolorui« * tisjcontï^ïianj- defcodeiic.

-ÄUior»' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

^1 finti^diebiu dt/ceJÎ'uros tjuofdamà fidf t intef 'J Citerai d emoniorttm dotlnnac etiam nubere pro-U ^ibebanti Quis vneiuam-CatholiCM maloi effe nu-n pftat a/frojautt'? zJ^»iicloitos tiitnr t Gnoiliras, 1'1 £ncratitai,'riitianot,a{tôflt;füe idgenm hareîitis ri PaulMcaùendos docet.EicleßaC’Uiliaiudtcia Mo •'1 f^ohibej,c'umvtillis ab^ii^eant Eccleßa^icia ’'I »tßrispractpit. •, ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■«

H nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ y 'I '-.j 11'311 .^.li .1' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.•■-.'.V»

ƒ1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■- . .1.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iti '’Til-ni

il w H LiT.A.Ki.Eiamp;sV iS.h - .11 1! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

j'I ■'è/üiid. ... nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I l'i'OT ; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.A \ ■ -■

4 ilt; :iQuodquçns,quisvnqttnmlt;3atholicwsnti-.,^-,v.vigt;.ç , ptiastfTc inalas afftvmâuit J faciUfr.eft refpànfio.

J NatnSyriciustuus amp;Innoccniiusjquando mink J fttos à nuptiis deterrentjüs argUmentis vtuntnt»

J qui aut nuptias wnnino damnant 3 aut nihil con’nift.igt;. db-( ï cludunt. Quando enim difputant Sacetdntibusc'f'’“»“’-jl non licerematrimoniumcontrahere, quia dobent ill «ireTeraplumamp;vafa Domini , amp;nbsp;Spiritusfànamp;i nift.jn.

3 factatiumjac ptoinde eos non oportere cubilibus Ptopofuifti-|r| amp;nbsp;immunditiis inferuire: quia fantli effe debcat.- * ici carnali concupifcentia contaminantur ,8lt; H coinquinatis nihil eft mundumiquia qui in carne || funt, Deo placcre non poffunt; quid quxio aUud , I faciunt,quàm nuptias oinnino malas,imputas,fcc

1 leratas effe ftatuuntr lam ergo hos Pontifices ne-ga cffe Catholicos,à quibiis ta profané acque im-, I piè fanftum Dei inftit utum contumelioftffimis

i/Timo.4. a.nuptix prohibentur,àdæmonijs inuétam cet:in quo quicunque tandem nupciarum libetj' tem tollunr,diabolicç pérfidiai damnat. Nam«' adprifcos tantum hæreticos torquere eft,quafi Paulus perfönaijHon rem ipfam quot;fit; autdoftrinani primis temporibus inferU'C'

temmon perpetuam tradiderit. Deinde non i«®' ■modö Paulus perftringit,qui nuptias damnant’’^ malas elfe pronuntiantjfed qui prohibent. Qï’’ quamautem Ce penitu^dampare nüptias Pot!'.' ƒex negat,quin tamen prphibeat, fuifquemätc'; piis nuptias inter^icat néggre non.poteft, liieronyrhits , 1lt;Iota. èjî' Antichrijfi prohiheff^' ptias. Et Manichxi non plebe,fed in 'eleÖis («gt;*' maiorem fanélitatem amp;nbsp;religionem profitentil’®' imprcbabant.NcrMontanus nuptias «é'BzSrdï* nauit,fed qüafdam riupüiatüm-relaxationes tl«^' ÀU ptionéfque introduxit. Itaque non minus p’l* j.éuzmi'. ftas Paulus qii'Sm‘Marïichxos,aut Catapfiüg®''?

iiéndos efle doewit; Tnuwveto de pfohibita^i' niftris Ecclefiafticis’ciuiliumfudiciórUmatln'«’''

ftratione exemplun» taldè fuiralietlutii. N’® pTimiim fi miniftrisf indicia ïiwHia prohfbentöf' ■ cur iPóntifidisttninifttis exercentui? 'Deindei'’;

dicia ïiec omnibus neceffaria funt j amp;nbsp;non n'* ■i' .1 cerns hominibus.à Deo mandaótuf : at nupti* 1 ABC popuio nec’rpiniftris'à D'omino prohibent«!’

lam juod honorabtli coniu^ium.tn Patt lm pronnetat^etfi ad resplt;ittù/,^nàm fittfi

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 1 B E R V11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pî

M ttamMeUi^amutytiemo^adet) cxcm efl,(jui non fit-Ö eilevidcat Paul» titdice inaiorim cœ ibatus ejuam M CDtiîuoij bo wfemceiifieri.Qaamobrerfi cœbba~ ^,11 tum De» Itbere voit et,u nthil de mattimon^ hono-redetra'aere,fid fitadenteT^aulo prafkintiora atn~ iogt;|l p/lt;S» dtcendui efl.St honorabtle coniugium ettam ÿft tnijs exi^mes votât» De» vtrginiiatem ifi’ «inuptiM conuolant, fihryfo^omurn audt epili.6. I*;! adTheodor.lapfùm.Sadem eft Hieronymt fente^ ^.1 n»iltb,i.contra I ouinian. Stc B afilttü hb. de ver a ^■1 fir^iwit. Et Auguflintu , de beno vidutt.e.^. CT G 9. liamcum tao Calaino, cfi^oblatum Deo con-tinentii votant Apo/loltc£'' do^rtnt repugnare il clamita. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ v ■ ,

M s_____________:_________■■■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;----

I vt non fit neceffe iniftis wnituffuoT« tefutandis tur-I fils opetam tempufque infumeté. Maïot em P aulo ^'1 indice cœVibatus,(^uàm coniugii honorem cenfe-Pauli iudicio inteUigis? Num n dixit vnquamPaulus honotabilê in omnibus elle Hebt,i3.4. M cœlibatumjquemadmodum de coniugio Apofto-M lusclariÇfimè ptonûciauitÆquidem fi t^uod eiul-11 modi de cœlibatu, c^ualahoc eft de coniugio,iu-

I dicium extatet,nemo veftvam inlolentiam atquc I impottunitatem fiertet.Eaudat quidem in iis cœ-1 libatumPaulus.nuibus cbiugio carere polie Do-I minus dedif.at ffmplicitet côiugio cœlibatu ptç-\ fetti nuc^ua certè iudicauit.Qui en! cœlibatu vo-J \ uerutjamp;c intérim tu meté cogitationibus impurif-„1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'lt;'h

fitnis contamrnantjtumcorpus acftu horrendo’^ nefario flagrare fentiunt, féque utos modis polluuht, tioruin peipctuiim coelibatu® Apoftolus nuiiquam aut pràrccp)t,aut probaui-' Tmpiiis/ic oportet, qui tale aliquidde Apoßd’ fingat.Iam diéti illius apoftolici fentcntia latè pateat,facile conftabit:Cùm enim honefîil^ caniugwm pronunciat,id de quibuluisp^' fouis intelligendum elfe miniuiè dubiû eft. O® enim morbus cuiuis hominutn gcneri coir.wu*' fit,remedium etiam omnibus fimiliter comn'**'’' elfe debet.Si eft enim coniugium,vt vei'è Lotnbardus,poft lapfum hominis xezzaez/u/Wj ante lapfum duntaxatOj^’cx«»» fuit,ad omnesc^ coniugiumpertinet,qui illo remedio opus® bent. Qui ergo certos hominum gradusàço'’quot;'^ gio excludunt,ii quofdam commun! remediop'^ uât,quod Dominus piæfctiplït omnibus, q^oij iilos vti voIuit.Cùm dixit Deus,7VÔ'«/?^lt;quot;^'quot;’’. . 7mnem e^e j'olum: crefcereac mttlttpücAfi

Chriftus docuit, z;o«omntbtu vt caftam viuant in cœlibatu vitam ; cùm affirmat,weAlt;« effe At atrtmomurn z/ri,^ præcipit vtpropterfcortattonem vxorem habeaf. num ifta quæ palam ad hominum vniuerfos pertinent, non nifiq“/' dam tribuernus? (^afi genus aliquodhoiu“ fît, quos præftet femper elfe folos, qui nimorbo careant , qui incontinentes ® queant, qiiiniinquam vrantur,qui coniug'^^^^ij indigeant. Si taies miniftri funt,viuant pP^F cxlibes: fi non funt,quod omnes intellig“'’' ilia etiam à Domino dici fateantur. ex ipfis Apoftoli verbis manifeftum eft-enim dixiffetjWöÄor^ßi»» m omnibus

in^ollutum,moii fubiungit, Scortatores Andern adultérasdamnalut Deus. In quo quis non y idée eîgt; has coniugij laudes fpedlarc , vt omnes afeortatione amp;nbsp;adulterio deterreantur? In omni

hominum gradu honeftum efl amp;nbsp;honora-turn coniugium, in quo ftuprum atq; adulterium turpeeftamp; flagitiofum. Aut ergo miniftris im-pium non eft ftupra adulteria commitiere, aup illislegitimuin eft ac laudabile incafto matrimo-nioviuere. Itaque Apoftolus talem epifeopum digipræcipit, qui fit incLllpatus,î/«jMt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tit.i.t'?

Igitur in epifeopo culpa non eft coniugium. Si mihi minus credis hoc modo difputanti, Chry-foftomum audi de his Apoftoli verbis fcriben-tem; Oflenditmatrimomumnon effe trnpiuru, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*quot;

itahonoratum, vt cumet) alufuispofsttin ranEÎumti mronwn ajeendere. Poteft ergo qui eftmaritus, elfe etiain epifeopus: vtfacerdotium amp;nbsp;coniugiu nonfint, quemadmodum in ftercoreo illo ponti- ' ficumiute perfcribitur, incompatthtliA- Atque id etiam ex Leone pontifice Ronrtano intelligimus,^ « lt;

, ItaseleHtonis régulas is eptfe^us ordinetur, cjuem^i. epiftop. ; vniusyxwis virufuitfe autefje conßaent,tamßscra Aftitan-I femper habita eSt ifla praceptio, vt etia de multere , facerdotis eligendi eadern tntelligarur feruada condi~

I tu. Et mor., Eutdenterefldefimtum,vt virginemfld-! terdos acaptat, (fl-altertus thorum nefetat eoniugis, jHi v.voreß futurapontifleis. Vxorcm igitur pontifex E.onianus epifeopo permittit,fed virginem.

Inunc cumtuo pontifice,amp; miniftrorum nuptias nega, fl potes à fact is liter is, fandllque patribus ipptobari.

tua impudentia eßtandes dicere, nium obm in i ffà Samnio inuenbi non pomii! Romanam ecclefiaminipjâ eccleßa Roman^*^ niri omnino non poffe.l^jtlla vnquam eccleßam oppu^nauit, de ^ua irinmphumfH^''^, e^erit. ^nis ignorât, /juod de Donatißü chiade Romano ponüfice damnatie firipfit quot;è ifuod de louiniano Hieronyrnw , lagio tjHodam Britanno Proif er ejfe {cclefiam Cyprtaniu dixit,£uiusfidei lopradtcante laadata ePt■, amp;c adquampfi“ ' non pofsit haberc accelTum.

ï8 Impudentiaé crimen non agnofco : cinmverótuum facile contemno'. Si vera» , clefiam ex fuis propriifque notis quærimuS) magis in Romana ccclefia veram Chrifti fiam, quàm, vt ille dijyt, in Samnio inueniü® famnium. Quemadmodum enim illaquo”»_ potentiffima ac florentiffima refpub. lîcàRû'”' nis dclcta fuitjVt nihil praeter vrbispro'^''^“ fi cadauer remaneret, fic illa olim ftorens eed ab Antichrifto capta atq; opprelTa interiiCjVtp ter externa ecclefiç imaginé, amp;’fucîi,amp;coloré amp;■ nefeio quam inanemponipam nihil relm'lquot; tur. Nullum in ea verbum annunciatur,nifip^' fero fermento corruptum:niilla facramenti lebrantutj nifi facfilegio amp;lordibusinqu'quot;’ nulla difeiplina exercetur, nifi Antichril^^.|

Nihil vevo poiitificîs Cathedram, nihil Cardina-lium collegium , nihil Epifcoporum fplendoreinj pîhil (acerdoteSi^nihil m^nachos, rijhif teiipla'i nihil diuitias raoror : ecclefiam quxro , non pa-tietes, hominem non pitluram, corpus non vtn; bram. Triumphi autem illi quos narras, non ma-gis huius funt ecclefîæ,quàni quos antiqua Romq de Pyrrho, Annihale,Pçrfe, Aritiocho egit,iftius Roms cçnfendi führ. Nam dePelagioBritanno, quia rem cum Britanno Britannus habeo, quena potes cômemdVare ecclefiæ tuæ triumphum ? Ari nonpalàmdetuopórifice Pelagius,totóq; regno pótificiotriumphauitïNónneenim Pelagius gra-tiam in natura infitam effe docuit? amp;nbsp;num id-ipfum vos pontificij non defenditis ? Quis ergo nonvidetin veftro i,lló triumphali curru federe Pçlagium? Et tarnen ad hanc ecclefiaqj^ perfidiä non habet acceffupr, fi credirnus fcilicet Cypria-no. Quid? TuCy.prianutnficdeliralTeput'asjVt nullo vnquam errore te'ritari poffe Romanam ec-“ clefiamfenferit?' At Stephanum poft breuiRö-manum pontificem erroris amp;nbsp;ignotantix arguiti ab eoque grauiflîmè in magna caufa diffenfit: quod ille non feciffet, fi nunquam' errate, poffe Pontificem amp;nbsp;ecclefiam Romam putauiffet. Cum I Cyptiano quamuis errante Apoftolorum illi fup-I pofititij Canones faciunt.

videarii. Si Caluinus (intuit} aut.Martyri’’' Philippus, autquifqua.m noRrum Deum efle authorem amp;nbsp;caufam peccaii,“. rcpugno quin fuinus omncs horrendaî pnemiæjfcelcnTque rci. £go veraiiißgt;»fgt;gt;^ rendit blaßhemiit aß'ertorem eße Caluir'titngt;l‘'*j^ derOyttuUéim tanta calumnia pcenam dtpft^''’''^ ... ... lam recufi‘ In hune modum fcnbity Abfulo®^ e.'i8Teàquot;.'*’ccfto coitu patristhorum pollucnsjdf^^ Lib.dc xtrr. bile fcclus perpétrai ; Devis taincn Dei ßjyjp c(fc pronunciat. j4ddit (ß ahe

ma hue redit,quamuis homines vt inaoquot;* beftiæ, nulhfquc vinculis coërcitæ arcano tarnen fratno gubernari,vt ne d'L quidé mouere queant nifi ad exequendu^^ magis,quàm fuu opas. Dentine dt/tbil»”’

1 uinMait^uadohominaaiipfKarmliimouet, £)eiUkiicap.4« I pofiMJ iiißrumentu e/fty^uàm peccati authors ; lUiifeft-*» I wJmwjDcû in nobis plane operari,quç Sata-I’l Ù1S opcratur,fcd alio fine.Dtn no tantum per-

I «{re,impellere homtnff vtpeccetveto Cal. /r A Hmot^Caluinianiiomntbuifrequenttuiinereeß^

3 eff.cacia nifbtf peccadi necejjltatem impop^re? j4n non igitur luce clariu« eîl, Deum illiipeccati ejfe

I ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A 6 N \ M nobis iniutiam jCatA-

** I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Wnoftram fanéliffitna teligionem

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;confiftis c^uibufilatn-!%f

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘^’^'“inibus , tanc^uanr sells

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cpiibufdam vencnaiis infeCtiil

ƒ I ’^ïçit.'^ua verb maiot culpa eft, quicrlnjinatio-A ’'erainiuftamamp;falfamdefenilete conar^, prx-r,l lenim cumeaftcàmereieûaac depulfa fuerit, , I 'nlnuiiixmatetVainavobis qu«ti,nonyeramac-\ eutario'nem inftkul conftare.s. Quod etft etat an-1^'1 r« (atis maniteftuin, ex. tua ramen cbnfutarlonc A quot;^^gis eluceblr. Er prlmùm vr ribi refpondeatn adillud,c\uod.ru fummum effe dicis ,mltor quen-Ÿn RUamefteinuérum Campiano fimilem, lt;\tti cpiod jl'\ rroftri temper àpertlflimè damnaiunt, id ab illis M drei ac defend! contendat. Quxiitur an floftr! A beuTOeffe mal! autboremftatuant. Ld Campia-H Uasafftrmar, ôcrucomprobas. Ipft ergo loi^uan-

Rom!lioJeàrn.Éx ù'pfrdtitotua, tónttm^^ auxüiutn tuum. Necvulhnecappfobat peàatteth I)èi^/H ae'bera'pênteM'aJrnti/p”''^, Tetr.Martyr n'enH^iMartyr ait,'Dem nemtne!!lt;'^^ in ludic.s- :ytf»iitlb-agitt,felt;i^u^q»e Velens^tccaf-

Kobis.cKpiaita.tés non promet! çulpam na (tare-, fipfaua aphones ex corruptaradtce Caluin. in ^Æ««w2^/j?»««ew,Çalutnus lîc lcribit lacoba.cap. g^go nei^uepeccatt ortgmem eße in Deo,n(ß’j ■ culpam tmputartpoße, ijuafi ex malis

captat- Bfiza dune caulani diligeociffimè fimè contra C^pllionem traè,tauit^queni»‘^L fes vnquam, quaiitum inter veftram . interpretationem,noftrâmqueveriflîniam tîàni ifféeifitjfàcilè didiçilTes.Sic habet, ®«na Def

prædeft. CÓ ^rpetuo verum eße ponfitemur, amp;nbsp;tra Caftcl. jentiatpri) tmpio (P;-l»la^hemo'hahemi(i-Q^^^\^

jCÔmmemQrèiii, quorum,qyVus’ell, qui f®”' .j. I.} b eit irt oV U m b 1 a fp h em i a m a t ue a m entii U’ '. bis îAtèVli'n’ tScentibus relutaritjAut nofou® 'queni^pt’q/èrjDuraee, fi pergli'jheptï^îmuwƒ'‘’^_ lliciumyrgere, qui'Deump'eccjtî''amp;.' j thoTetneire.dixerit, aut re'{Jrùdétitem nul”* inflitüfû'malediceré conficeré?'’,, ‘ ,, ■' 'tsfä'mln'hls qux ex Ca'lüih'ôÆbuçis,,qùgt;st’', 'îhà|iei4tÜ5 éft quituam iiilcitiâm'rjôn quot;Dü'AbTàlôhe enim quid'aiiüd’CaJuinusà®quot;'. *Tiit'jJqnàm quod difenè fctiptura tfadidit!ƒ” j to qüidDauidiNathanuS De! nomine refpo^ rtfjhunquam legiffi? En ego(inquit ^$am,i2.n. ffifuffifßifndduerfumte fnalum dedonpt'^']’

$« liiiigw vxares tutu in oculistuis : amp;nbsp;proxano tunÄertniit^He Cum vxorthus tuu in ocults faits hu~ «MiiT» clatnfactßi ; attumen tÿgt; ft^lurùsfnm rem tato Ifraele gt;nbsp;nbsp;nbsp;coram file- Qùod eïgo

àl)fàlon.admifit,id fe fafturum Dominus denun-ciauit ; ex quo iliud Domini faélum fuiffe fequi-tnitiuifi tu Deieffé negabis, quod fuum effe Deu» teftatut. Itaque Caluinum.vidcs nihil omnioo *-gt; hudlctipfiffe 1 quàmquod Deus ipfe clatiCfimc alïunaic.-Neque eft quodhîc turn illud fophiu Inaiwalere exiftimes.f.Eïgo Deus eft author pec-cati.Non enim peeçîtu.m illud,led opus Deo Cal uiuus.afcnbit. Si enim iii ill.9dncefto nihil potes r 1 ptætet peccatum eonftderate, id tux infcittx at-

1 queincogitantix ttihui debet. Nam inceftum il-üj l luA etfi tetettimiimlftaginiüm fuit gt;nbsp;prout ah ipfp ƒ l Khfaloueptofeamp;um efts wmen quatenus pœna» 1^1 Sciudicium, èîexemplmib^^documeatumfuiti

l** \ ûeo quod fuitm eft iplinques, A.bfaloni quoqut ƒ \ quo.Afùum eft ttihuçs, ineadem aftioneamp;iDei iüftitiaiUjSt hoiuinispeçeatum inuenies, Omnis

\ quidem alt;ftiojvtatlio,eftgt;à Deo inftituta eft-.nam ’ 1 in ipfo viulm.uSj,mouemutiamp; fumust amp;nbsp;is omnia * I efficit ex confilio voluntatis fux ; malitia verb, a-i'*’ \ ftionis ex hominis yoluntate .nafçitur jucc Deum **^1 attingit,qui malis amp;nbsp;viiieriis.inftrûraentisftc vti

\ poteftiVt nulla interim ipl'e mali contagione in-; 1 ficiatur.Quicquid ergo eft in aétione peccati, in infttuvnentis hattet,à quibus etfi hunt, quap Deus

Quare vt tibi de Abfalonis inceftojcasterifqu'*?' mnibiis flagitiis breuicer rcfpondeainj Deusg“*quot; dem omnia qiixcunque in mundo fiue bonaili“' mala fiunt ,fua prouidentia gubernat,vt men puriffimus femper mafleat^uod in hoce«*' locp Caluinus'piilcherrimèamp;fandiffiniè pritfiùm quia malitiä nulli homini in ea töta fit eJc diaboloydeinde quia aflionfis'* nibusaertimandae funt.'Dcus enim inoninia^*'?

nefinertidntuetur jxternæ perpetustque iu^J fuae conlöntaneum.quot;Homines contrapeccatil“ iDei idfticia in verbopatefaób'difceduntj^r hoc modo morte dignösFaciunt.Quid tu hurulus fophifta repteheniis’Alia Caluinift'*' fubiungisjin quibus Dei ptouidentia quamvéftra hac opinione labefaóiari maoitt. eft.Si quid enim â quoquam fie, quod fieri nu8e»«XÂilt; iy'!TttrTi»( noluitjfummäDeipt®'*' j, tiam ac potentiâ euert-i neceffe eft. Quoditf“^ ex Caluino ci^asjcalümfiiat plénum eft-Nont’^ diabolum Qaluinusair IZéi potiùsinftruwc'’^, quàmpeccati authoré effe.Haec ipfius verbs'^

Lib.î.inftit. Di'abolus tnßrmnentufft ntagii cap.4.feA.5. e^uam à.fnppgt; ft»thor.({^iA non potuit cere, nifi ilfo Dominasyti tanquam inftriim^ voluit. Quanquatti autem éft adionis poli“* ftrumentum quàm author^peccati tam-ui“quot;’?^ éftamp; primus author. Permiflîonerti nutéqu^* . nonnulli fomniant, mérité Caluinus irrifit' enim fie à Deo permitti peccata fingunti Deuspenitus nolit, quâmtandé DeovifflS^P^, uidentiam relinquunt?Si enim omnino nbsp;nbsp;nbsp;■!,(

inuitus permittit, Dei igitur voluntati oot’ refifti p'oteftjvt fiat, quod omnino nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'■Jji

Voce nullam ipfe Epicurus in Deû magis lœP exhalare potuit. Quae fequuntur,v«bo dü^P^,

func.VulcDeus peccatuiiijfeil non fimpUciterjSc quatenus peccatuin eft : quod fi npndum intelli-gis,exvno loco dilce. Qui Ecclefiam affligunt amp;nbsp;vexant J eos peccarc quidem grauiflimè non ne* gabistat hanc atHiólionem ex Dei voluntate mainte Petrus difertè fciib it,.^^« affjgftntHr ex Itintate Dei, utfideli condttort cmmnenàent Animas i fuM.Ergo fandosaffligivultDominus: Se tarnen qui fanétos affligunt, magni peccati pœnas per-foliient. Et peccatum Deus.qaod in nobis latet; excitât atque impellitjnon tarnen etftcit aux infe^ rit; quemadmodum medicus morborum author non eftjquando vïtiofiffimos hurhores elicit. Qui veto Spiritu fanfto donati non funt,iis peccandi miferriraa neceffitas imponitur,quia neceffariùm eft vt mala arbor frudus malos proférât. Sedin hanc neceflitatem homo fponte (iia decidit, vt fuojHon Deivitio peccet.Sic tu Deunanobispec cati authoremefle prxclarè docuifti.

dere amplificare vo/nit.OmRia(ini^uitJbona Aphôdf iquot;*! fünt,quatenusàDcocflîciunturt.difcrimcn !*.1 illud boni amp;nbsp;mali tantùm in inftrumentis ;. U iocum habet : vt peccatmn 'Bez^ tudice à Deo *'1 'Volente,mouente,impellenttfit,/ed ijuia lUiuscom ’^1 paraitone, ^uodpeccatumejlt deßntt ejfe peecit-(ij| tftm,Deitipeccatt author cenfendus nonße.

ƒ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk. ƒ.

t Perge verö Durxe, non Bezam modobW-phemiae condemnare, fed ipfam Scripturam Bezae latus impugnare. Ci'im enim quicquidÄt*” rerum natur3,à Deo conftet proficifci, ab eóqu® adminiftrari in euin finem,quem ipfe (ibi prop«' luit ; quicquid autem Deus infticuit, bonumfc peccatum in caufis fecundis atque inftrumcnt” verfari necelfe eil. Si veto nefcis rein eander”

quemadmodum à Deo manat,etTe bon3m,qtgt;e^’' admodum à malo inftrumento geritur, edey'^quot;’’ fam, indignus es qui locû in TheologorumC'’®' feifuteneas. Vediturlofephus à fratribus, in q*’*’, tarnen lofephus fummum Dei confilium agn’’ Gen.4s.j. tcit,Nuncita^ueno vos mtßfUi me huc,fedi)‘*^. en.jo.io. Etpoftea, OScofttafiistnmemalunr.Dtus*»'^^^ I copitauttilludtnßonum.Phataonls induration’ I fuitjlî ipfum fpeéles Pharaonen! : fi Deumib®quot;*' I £xod.4.2i. Epoindurabocoretus,vtnondimiitatpopulü^\ I Deut.2.30. Mofes de Sihone rege Hesbonis, lndurauergt;lt;*^ I houa Deus tuus fjuntum eius, ö“ obfirmanef^ I eiustVt dares eum in manum suamEt lofua lie I

nanacis,,^«M à lehouafntthlt;}C,vt tniiuraretciif‘ rwn ad occHrfum bellt cum Ifrael. lobum nbsp;nbsp;nbsp;’

ChaldxijSabati inuadunt,diripiunt,cruciant''* bus tarnen illa omnia à Deo profedla elfeo®'’quot;' tm,Iehouadeebt,lehouaabfluUt-Bonum। d Deo,(^ malumhocnon acctperemus? cauit,quando Dauidi peffimè maledixit gt;nbsp;eaffl men maledidtioneni DauidàDeo obieCläffl . terpretatur, Siniteeum, Deusprmeepttetf'^'^^ ma/edtceref.ludiSjHerodes,Pilatus,ladsi Hi mortem coniurarunt, nihil tarnen aliud *rt-4.a7.a«. runt,quàm quodwanusconaltumDei.

finirratfaciendum- Cum hxc nobis tam petfpicuè fint in facris litctis tiadita, aut pi»làm Dei Spiritü ifto modo lolt;^ueritem,amp; lo^ui nos docentem in-feftite, aut in vno eodémquc fafto amp;nbsp;Dei fan-ftum decteturnjSt impiotum hominum nefariunl fcelus agnofce. Si quis filius parèntis fui movtem cxoptet, in Dei legem gtauiffimè peccet : amp;nbsp;ta-I men Deus non peccat, quando huius tam impii I filii patentem de medio tollit. Ita v ides impie ab I hotnine fieri, quod Deus fanftè facit ; 8c te blaf-4 ^hemum fuiffe, qui certiffimam Spiritus fanóli I dófttinam aufus fueris blafphemix condcmnare.

’’ I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

1 'tritarn,yut eù prdttperefatetufy ne peccemuf, hoe ^’1 nbsp;nbsp;ipfum tarnennolle.Slivero rtdtcula Bez.drefj)on‘-

jîo-Malamf«wlt;jK»!)affioncm Mc appcl\o,quæ j'“ j,l teuelatam Dei voluntaiem non habet pro t»m.

fcopo. Inepttfßm'e pYofetro. ^uanuts enim non j-i femptY td noi veile necejfefit-, ^uod Dewvult^ YI fernper ramen hoc velle debemtu , yuedvtUe not ill 7)«;« vult, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifió nos docente ^uoti-

r \ die à Deo petamui » fiat voluntas tua in nobts 5' I htmirutn^fcmpecvt id velimtu , gnoel vult Deut •* I notvelle^ nos peccatuni Deus velle vult, an non jA nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a Deopetimusvtpeccernus'^

catis noftris grauiter otfendi teftatiiv : 8i tarnen vult peccatis noftris Deus fuum dectetumexe-qui. Neque eft quod hic proinde clames, hypo* crifim nefdo quam affingi DeojCüm nullis De® vitium amp;nbsp;prauitacem inftillet.Tum enimdenium \!sn)»ejmiui(2gerc viderctur,fi peccatum nobis in-fundetet. Sc nos tarnen peccare prohiberet ; lam veto dum quæ in lege vetuit peccata, eademregit, atque ad fiium inftitutum accommodât,nullum tusE cogitation! locum relinquit. Deinde, quanquam vult peccatum,non vt peccatum,leii vtdecrerummunquam tarnen approbatpeccatö, nec rciielata voluntatc compleßitur.Semper au-tem quicquid agimus , hanc Dei voluntateniin verbo declaratam fpeólare, amp;nbsp;nobis proponert debemus. Quod quando in Beza reprehendis, tuam ignorantiam iterum oftendis. Non eningt; lila Dei arcana atque ignota nobis voluntasno-ftrarum aftionum régula efle debet, fed haec nifefta,atque in verbo prodita,cui non parère eit j ’ peccatum admittere. Et illi ipfi qui ab ipfaaber-

■t rant, quanquam fe maximo fcelere aftringune» tarnen Dei quoddam opus nihil eiufmodicogi' ;anres peragunt ac perficiunt. Quid enimïNui» illam fcolafticam voluntatis occultx amp;■ reuelat* diftimftionem veftrum illud lefuitatum collequot; gium nuper cxplofit ê nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;occulta ßtnt, (

Deut. 19.19- Mofes) penes lehouam Deum noflrumfunro'.Atf^^ reuelata nobis c^filiis noßns vß^ae in (eculumyy^?^ ciatnusomniaverbahutuslegis. Atque hæc voluntas, quam nos fieri quotidie precamut terra,ficutin carlo : quamquePropheta Dauidc

luntatem tMm.Ç,wtn ergoprecamur,vt w w‘'r.^_ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod Deus fibi gratum elfe in verbo fuoiig'’'

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 1 B E R VITL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TI?

I difputasjcùtn peccatum Deo fempet ingratui» fit ’ 1 ïtque odiofum. Quanqua enim,vt iaftt dixi, vult ' I pcccatum Deus aliquo modo proptetflliud,;nun» S I quam tarnen ea voluntate apptobatjcpüam in vet»-i I bo ptopofuit , qux Hebrço voeabulo *Bn vo-' 1 catur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i'.'f

'I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DVRÆVS, Fol.ii«.' u L

) • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lv*l

' 1 Diciifirtaffecum tu» CaluinO’,etfi tfuipeccMt '1 nbsp;nbsp;ntMaliudjhciunt, lt;}uamlt;^in)d Dem vult t tdieo

' I tamenpeccare,e]utaalio idfinefitciunt,lt;^ua.m^'tio ' l Dem vult, ^uaft vero ni)?i plurtma ita, ßnt ßia 'I }iaturama!a,vtlrtnefieri»nn!fHampo[]tgt;tt, Dlt;-3 tnde'DewnonvtinhMnc,veliliumfinernagamM . 1 perrnitiit tantum, ßd etiam v^ult ntfi otioßim htc ■ 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Deumßngat. Quamobrem çum tt) *d veli-

11 mm, cjuodvellenoJ Deutvult «»ettamfintt ' 1 pctcart certe omnino non poffunt’u ,\neejue vllttf ’I hic ampltM tergiuerlandt locui relintjUHur, n ■ '1 I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.!b J !■’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:•! .t

t 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' I ).— quot;lia Î' —'—■•i.'ii ? •

11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;WHITAKERVS^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.;1

11 I 4 Id qtüdem Eben ter dico cum Caluino, 1 l quiaidiprumfctiptmaplaniffimedicit, «^ueraadn ’ l modum iam fatis luculentiffimis ■ teftimonüs', d«:^

1 monfttaui. Atque boc etiam ■ Auguftinus multks '1 nbsp;nbsp;ante Caluinumfeculis dixit- Sic in EpiStola,ad

' I Vincentium faibit, Cutnpater tradident filium, Auj. cp. 4t. ' l amp;nbsp;Dominut corpus fuum, ludas Dominum, ' l curinhactfacbtione Deus efi lu^îus gt;nbsp;lt;7 homoreus, • 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk. ü)

nißijuta in re vnAwm fecerunt, caufa tun ^ttam fecerunt. Ninil autem ita eftfua natura Ium, quin Deo iubente bene fiat. Eft enim D«“’ omni lege maior, illiiifque manifeftx voluntat' j femper obfequendum eft,quicquid tandem ab £ƒ pracceptum efle conftiterit. Quid enim magH hortendum atque inhumanum fingi potuit,q!iai!gt; vt filium pater fuum propriis manibus iugularej At?|uihoc pie Abrahamus fecilfet, nifi aliud nU' datum diuinitus interpofitum fuiftet. Si qu““ fua natura parricidium immaniflimüftiiiret.Dt’ mandate fanâiffimum fidei officium Deoq; gt’quot; tiflimum cxtitilTctjvides, ni faljof, rerum naturas diuino przeepto mqtari, Deinde periyiifsioneiu non improbamusjfed illud fophifticum nudçpît' miffionis cörnnrentum reiicimus. Nam permit' tente Deo fieri qupd fit, nemo dtibitat, qui* non fieret, nifi Deus permitteret : fic autem p«' mittit , vt ipfe interim prauas hominum vo-luntates regat, eóque perclucat, quo ipfe dt' creuerit , hec rei cuentum dubium expedet tanquam in fpecula otiofus contemplator,queffl‘ admodum necefifarium eft, fi veftra talis pet' miflio fomniatur. Fore autem Deum otiofuw nifi impij etiam homines eo fine velint, qw Deus voluit, ita ineptum atque abfurdumell) vt tibi mirer venire in mentem potuifle. QuaB' quam enim inftrumenta mala fuam quandam habenf, propriamque attionem earn taraeff fic Dominus fui decreti vinculis conftringit) vtin eum exitum prorumpat, quern ipfe deiftina-uit, quod Deum non efl’e otiofum, vt vosfin-citis,euiricit.

Hîc fit cùfn Drum deßtiiere quot;yù» ««« e]fepec~ cattMitboiem, nthil tarnen altttd , i^ita/npeccati authorer» facit.St inim nen pertnitiit modo,verum itiamvuit hominem peccare, expbca i^uo tandem fiioJo, ß Dei voluntat prima eiî , amp;nbsp;efßcax pec-t teticaufl,authorpeccati'Dtusnonßt. t/ihßtr-I d*mi;erô tibi vtdeMf petmitterey Deum non veile i ptscatum ; nei]ue animaduertis tta Spiritum fin-l Ihtmper os Luca lo^uutum efie « qui dimifit o-

mnesgentes ingredi viasfuas. Tfieivoluntat Il 7Hit vu/tpeccdMp^mitrerr non otiofi , vtvidety ' I ßi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cen/ènda eiî : ifutppe ^ua ree fti£

1 lt;j»amlt;fue natura conuenienier agere vult, amp;nbsp;cum '1 ^sipß concurrere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii-

I Quetnadmodum Deus velit vt Komines çeccent, abundè explicatum eft ; non per le, nonproptiè »quafi peccato deleftetut, aut iliud appiobet, aut efticiat, aut adiuuet, fed quia id vuit, quod quanquam bominum refpcÊlu eft, vitiofiffimum , Del tarnen confilio iuftiffimum exiftimati debet. CùmenimDeuspeccata pec-catis punite foieat, quis àubltet,quad Deus tan-quam fuppiicium inftigit, Dei vobintate pium I 8: fanttum fuilîe^ Nec verb opus eft vttibi ex-1 piiccm, quod quxtis. Non eniinDei voiuntaiem l ptimam 8c efdcacem peccati caufam facimus, l fed eins adionis, qux vt ftuitabbomine impio \ vitiofa eft. Ita non Dei voiuntas , fed inftrumen-\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk. üij.

DE PÆRADOXIS torum prauitas in caufieft, vt impie fiant j*!®* Dominus reûè facit. Mjht veto , vt dicisjp^'j abfurdtim videtur , permitti aliquidaDeOiQ“^ plané nolit : nifi tu minime abfurdum (latiiisj Deofuam prouidentiam detrahi, amp;foriuiiï^ meritate mundum adminiftrari, amp;nbsp;Dei ab illius voluntate difttahi, amp;nbsp;Deum fumiit«’®' firmitatis argui, qui quæprorfusnolit, non* pediat. Nam4 peccata funt peccatoriim fuppæ cia, quod nullus Theologus negabit, tumihit*' plica fi potes, quemadmodum Deus peccata ta»; tùm permittat,nec velit,quæ tarnen ipfe vtiuH''' fima iudicîa ac fupplicîa impiis imponit. Non^' nim dices Deum ji'œnas fcelerum nolle : peccat* autem pecdatorum pœnæ funt : vult ergopecca* ta Deus, vt fiintpœnatpeccatorum, amp;nbsp;tuapc^' miffio expefsvôluntàtis eliditur.

Affers autem fcripturx teftimonium, fl®’ Deum permittere aliquid euincas, quodiiol®' •* .«s-ifl. Apofiolus air, Dimißtorüneigenter'ivgYt^'^^, ßtM : Si dimifit j Volens cetrè dimifit. QP'* enim nolens quenquam dimittit , quem tent; re potuit ? Atque banc dimiffionem cum voluntate coniunéfam fuiirc, potes ex eode® Apoftolo intelligere. Sic enim de iifdem g*' 11.010.^x4.28 tibus fcribit r Tradidù eos Deus aeptditMf^ cordiHmipfirum'. Et rurfum, Tradidit eotDniigt; tnentem omnis iitdtctj experter». An veto iudt^ quando fontem amp;■ facinorofum carrtifici'tradit) fnuitus, an patiùs volens tradere cenfendus eP* Sed quid alfis ärgumentis opus eft,'ciïmlt;1'10’ volumus ipfe toaôtus fatearis gt;nbsp;Si enim 'Deus peccata permittit voluntate non otiofip fedaff-■ymKK atque efficace, Dei igitur voluntas in pec-catisefficax eft : fique Deieadem voluntas cau-faeP.

I fa eft,ut res quxque agatur naturx fux conuenié-1 tet,atque ipfe Deus cum ijs concumtyt tu fcribis, .| tum Dei volutas caufa eft, vt impij impie agant, I amp;dsmones nonmodo impie,fed fempet Sene-* 1 ceffatio impie agunt,quia hoc illorü naturx con-

4 Seiuttefubtilem dilputatorem Aca^emici-s 0-ßendas ,(}impianum inhunc medum vr^esjCo.-r l ‘jitod t^utpjuamfucitfi^uuntumuis fieleratut,

1 iitnutta m nolefite Deo fiert? ^uodcum abfitr^ M dtißmumnohv 6t«lt;JTO Videri inteUtgas^ mox ÙA l’ 1 concludis, Qunre qu£fiur:t (jTMni4,elt;» fiert valente M Dtoneceffeejtfiiteiire, 'Verum triruefitnfeholis

I ^‘^ofiOfDeumneciuevellemitlafierime^uevèlle '4 fnttla nonfieri ,fidvelle permittere mala fieri.Tu i.pnt.q.'is.

l « Tuam difputatlonem parum effe fubtiletn ’ l nofttiKcademiclfacileperfpiciunt. 'Videverb ' I ne te Thomas tuus fuis argutiis imprudentem

Sicnim non vult Deus mala non fieri jqiiain’-biem legem petpetuam tulir, qua maloruing«' nus omne prohibetur, nifi quod nefas efijOeuiquot; dicas egregiè fimulafle? Deinde,fi vult permittt' re malajvolés igttur permittit mala, quod aosW tendimus. Hancenim permifsionemDeivol^'’' tis,nó nolentis efle dicimus,idque ipfuni tans A’ quinas difcrte confirmât. Atque hoc idèm AugU' Endiiridad ftinus Çcïi^üt,N on fieret ,fi non finerehntcvii^’'' l.aurcnt. nbsp;nbsp;nolensfinitifid voient. Quorfum ergo nunc tua nU'

wp-t««»- (Jj5 commentitix permifsionis defenfio recidi'' quam vides à Thoma atque Auguftinoclariamp;' mis verbis refutari? Ita quicquid Deus pernii’quot; tit,non otiofus, aut aliud agens , fed volens pct' mittit. Quod autem velit multa Deus,quæ miW' me probetjid non eft difficile explicate. Si eni® principes bellum fibi amp;nbsp;fuis ciuibus periculf fum, quod non omnino probent,amp; fugere libe”' ter cupiant,fi poffent, veile tarnen nonnunqu^quot;' propter publicam pacem coguntur: amp;nbsp;magiftt’quot; tus, quanqUam fuorum vitx parcat, csederon»“' quam comprobet, maleficium tarnen Sc fac*'”' rofumcarnifici volens tradit : hoc in Deu cadcR rtullo modo pofte exiftimemus, vt aliquid VC'* amp;nbsp;propter aliud ,quod per fe amp;nbsp;fimplitt*;

ter neutiquam probet? Turn ipfam aélionein,q“’ ad certum finem deftinauit, non poteft non pt”' barezfed adionis vitium,amp; peccatuin, id uam illius adionis qualitatem, cuius non ipfc'^ homo author cxtitir,minimc probat.

la.m (jM ex Attgufiino profits,ad laamc^quot; fàm ne pertinent omntno. ^td tfi ^gt;*4^

7«o Deum voluntttta liotninumad pee-y 1 t4na«m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■vel kuijjimè tndtcet ? Aut

Cfuitnoe factlè tntelligat Jongt aliud eß'e fily »ior~ 1'1 lempatrem voiut^e i ludiorum antfnos infil^ M titcemimpultjfe?

7 Si quxnam effet caufa mea , veUes omnlno inteUigete,adeapettinere,qujE ex Auguftino ad«, duxi,facile fentites. Tu veto fic nofttam feinen« tiam intçtptetaris, amp;nbsp;fic aliis de nobis peefuadetc çonatisji^uqfi nos Deum dicamus hqmines ad pec candutnvtgete,^t{^ue impeUete,amp; voluntates il-, lis impias iniicercj quod nofttum nullus vnquant cogitauitjamp;tanquamblafphemum femper refu-gitnus. Neque enim quenquatn Deus ad peccan-[ dumincitat ,aut nouam cuiquam naalitiam ,8c I peccandi cupiditatem affett, fed quam impij infi^ I taiubabent proptiamque nequitiam,elicit,extra-. l liit,tegit,8: fuo decteto inferuire cogit.Quäquani '• l autemQeiypluntate multa faciunt,in quibusipfi l tiefariç peccaqp , tarnen quod peccant,id nuîlo I Dei impulfu,fed fuo duntaxat inftinélu motuque ’l faciunt. Vult Dominus ab impi'is eiufmodi ali-' I quid fieri, quod 8c fi illi dum efficiunt, multotum ' I fccl^rum laqueis implicantur , illud tarnen fieri legitime fanftéque potuit. Quod ergo peccant^

1 idnec Deo,nec ieinaturx,fedbominum vit io I tiibuendum eft, quia Deus per homines efficit fi-l ne peccato, quod ipfi homines cum faciunt ,tur-l piffime ac fceletatiffime peccantAd ex illo exenj-l plointelligipoteftjquo vfus eft Auguftin’.Chrifti I enimmois,fi ipfu kütjot fpettam’, Deo gratiffima

fiiit?qüain dum homines moliuntur amp;nbsp;teterrirham infinitum flagitium admit ƒ liudergo eft ad opus præftandum,aliud3d^“ dum impellcre : vt quanquam ludæoium Deus in filii fui necem impulit,eos tame minime coëgerit. Si enim illi mentes attuH odio, crudelitate, ambitione,perfidiavacii35gt; que id egiflent veto ftudio,quod Domifquot;t5 p‘ L fucrat,non peccaftent;atque ilia vitia non inied:a,fed in illorum animis ac fenfibus mW rant.Dehique cum palim teftemur effe nOs i opinione alienos,qu3e Deo'caufamvllam pw affingat jquam totam in malis inftrumentisp tarn efle conftatgt;Deum autcra dicamus honin’“, voluntatcs non efificere aut ex bonis malaSjjW, itialis detcrioreSjfcd tantùm his hominum p““quot; vbluntatibus vti ad eos fipçs, quos ipfe Xtqué hoc ipfum amp;nbsp;fcriptuta clariflîmè doccW’ Auguftinus in iis qiias adduxi fententiis exp®“”' quid fruftra tempus fuperuacâneis difcepMti®“' bits teritur,aut verbis crimen inuidiofiim exor“*' tûrfAufèriftam malitiofç interprctationispeiu«' fttatcm Jerque in noftra fententia nihil inue“'” afOtinCommodum,aut impiumjaut noninuiflHf none atque authoritate neceflarium. Qu® fflagis hanc tuam illius reprehenfionem expend eo mînôs veftris illis clamoribus moueot, amp;nbsp;nobis ipfis meritQgratuloriqubrurnitafirniisdt' fenfiofundamentisnititutj-vt fcripturisfaliiis h-

-•.ej nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.1 nbsp;nbsp;' .1 t(-C. 1.' ■

lium Dei efle Drum ex feipfn CaMni ejft vitro fateris. Palam tguur hunc Calun» errorem deièntii^,aiioJ àumfàcii tVelis nolt.ijacroßniium Trinttatis ntyflerititn negare te fittearis necfjje eflt Pttmm ß Detfilitu non apaire,ßd aßiftfi ejfen-lum h«hel,ne ßim cjtndem patris ejfe potfß.Si di-Mnitattmàpatre filiw nonaccepü^ diclt;]Htd acce-pert:^ Kel dtumnatem lt;j patre accepityVel ctrtè à

patregenttM non eii.Depatrtbm ^mddicantt lt;]ui Vno omnet ore hanc eemdemnobtfcum fidem contra Calwniblaßhemtutm proficentur'? t^^ulfbreiltitt 'Btichanantii nofier, etfiabotjui Calninianuf, de (imßn^lo Trtniratts myjlerio fenfityciim eleganti cornwne cefwic.Prolcsparentis optimi, amp;nbsp;par parenü maxienoidc luce veta vera lux, vcrvif'

M S Si noftrum quifquam de facrofanftx Ttini-Utis auguftiffimo myfterio aliquidl'ctipfiffet pa-

I rum çiè ac catholicèjvefttos ptoculdubio acutif-n fimos adinueftigandum oculos minimè latuiffet, 1 c^ui qua à noftris contra hxreticos fcripta (unt ve-”1 liffimè amp;nbsp;fanftilfimèjin fufpicione improbx hx-

\ defenfutn effe? Cùm enim illi fecundariana quan-\ damWii deitatem introducerenf.eóquc illaNice-I ux fynodi verba torquerent, Dewm de Deo ,buic \ blafpbemix Caluinus grauiffimè reftitit, docuit-\ queexverboDciellentiam Wï) à patris effentia , \ minimè proftuxiffe,aut ab ca propagatâ îuiîîeAelt;J

ii« DE PARADOXIS vnicäm amp;nbsp;tandem ede parvis filiique eflentw® euitls non profliixioneaut propagatione,felt;ip^ na torius communicacionepater filiü geiiuit^ J crgo vnica fit vtriufqueeflentiajeam deitate,1^ filins Deus eft,hanc ipfain eflejqua pater Dfus, afhrmatjVt quoad eflentiam filius fit expers pf’I cipii,cùm eam eflentiam partis totara hsbertd“' principio prorfus omni caret.Qui hanc 'J : improharit, aut indoôti funt, aut vetcres hït^ tenouant,aut nouas cogitant. Filium auteralf Deus cft,efle si feipfo.non vnüs Caluinûs fed praeterea multi alii dixerunt viri longé fimi J quorum tu non potes erroreni rcdargW Senfiis autem hiceft:,Illam eflentiamquæ e» . filio,non efle ah alia eflentiajfcd à feipfajcéffl’', fit eadémque partis filiique eflentia.EfTentiaan^ SâCl H t ZÓ- contra Eunomium reôlè fcribit Bafilius gt;nbsp;5 uaEunom. rtjânHTTf.Tuiampulchrè difputaSjSiDeifilip’ • habet à pâtre eflentiam, ne filium quidé patt*® fe.Quorfum vcrô?Num enim Calüinils vnqui’ gauit filium à pâtre eifentiam habuifle, an tüP lùm quid aut Caluinus ftatucrit, autipfefct' attendisîEft enim genitus ex partis eirentia,amp;*^ bet partis eflentiam filius,ac quidcm totamiquot; decifione, aut propagatione, vt impü Tritnf*. romniant,fed communicariont. Et tamé hîc in te dubia fcripturas adhibes,pattes appclb®\ leum multum profundis. Difce pofthac caul’®^ pfam peniriis cognofcere, quam vis reprehcn re,nec tuorum libris fermonibus nimium ƒ fidere,quorum illud iamdudumfummumituiii ftiit.vt aliquid de eximio Chrifli feruo conW rent. Buchanani noftritc verfibiisdeleflarilf' Cupioque tibi ex animo precor,vtcu!uso‘’y nam amp;nbsp;elegantiam amas, eius quoque excel tem in vera religione pietatem imiteris-^

Nifi(i«7»w)ex fefe Oeus fft,oinnino Deus effc non । o'v^.Agnofco videlicet Adahometi fli? Anicennt difiipnium. Kerkm temt» tgnorantf»te men/i debet pudete, ejm nonduth didtcerû habere ijiiidmi tn/efilium dtuinitatem trißtam id e^tij naturalitir ÔeumeJfe-.fedjuiaverèfiliM eflàpa* ire diuiuitatern omnem haufijje. Rccordarc (in-?««)inam Auguftini vocem, Chriftus ad fc Dens eft,ad patrem filins ; agntfct Dei nomen ('Mantie e]Je,rion relattonteßl^ veri) name in rt-iiUitne confiilere.

Qÿquot; genitus ex pane Chriftus fuerit, to-tiusfubftâtiç commuuicationc,quis nofttûm Dune dubitatïNó tu is es,qui hate nos myfteria melius docea$,lt;|ii3tn eafimus iamdudum in Spiritus tanftifcholaedoôti. Mahometem amp;nbsp;Auicennatn tibijtuifque collegis relinquo, téque tnoneo, vt oifi Walis effe hxreticotum, quam ecclefix difei-pulus, reétiùs pofthac de Chrifti dininitate fen-tias. Quanquatn enim ea eftfilii proprietas, effc ex patte pet generationem , non autem à fei-pfo , quemadmodum eft pater t tarnen effen-1 tiam filii effe à feipfa eft necefle , ficut etiam pa-l tris elTentiam , cùm fit vna 8f prorfus cadem vni-I ufque effentia,licet in filio comraunicata,in patre I incommunicaca. Quare Chriftus, qua Deus eft à I ftipfoeft , qua filius ex pane eft. Deus enim cf-

Bïfil.U i.cö- fe non pötcft,cuius iaia, non fit à leipf3.ItaqW® j /“^xquot;’'filius illud affirmât omnium attatum memoria®' , ƒ fefirmifsimumTîieologiæö^za»,««,/);»»gt;

a fe,tie^ue ab altoextttt^e. Atque hanc Aug“®' fyj/pefgfifgfitjam, cx hoe eodem locofsalèi^^j ^®^*^'5’cenira fcripfit Auguftinus,

Zug^'de ÇMer,^uo Deus efl,c]HofabllantM efi, tjM Tempot. efi’,hocfiltui^o£Spi,rttMßmä:us f-ü. autéparère homilji. Deus, à^tmT^f.igitur amp;c filiuni etiam,quoD®’ àyti/finvf elfe fequitur. Eflentia ergotamin“^ quàm in patre,à feipfa eft,non ab alia:ex (]U0 citur,vt tam filius, quàm pater, verus fit attef“' que Deus. Qui hanc fententiam improbat,®®’ ftrum aliquod hiretieæ opinionis proculquot;“’, alit.

Bczx(tnlt;juit CampfaaM)ßIius non tus deeßentiapatris. Quid tu ob eafwfï'' £c2æ fucccnfcs, quæ dici à vobis i^odnuntjnam profiSo fine fiunma impuniquot;: dtxtfiufi Catholicorura de Trinitatis ttrtnamfiofief i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entmnenfactjètntelblii'^'^t

gè altud e/Te ex ejjenttagigni, ahud verh^i^’^''^ ßnttam.Efi'enttdneipuegigni pote^, ne!pitip,i*‘, reycum idy^uodgignitiab eo dtfiiagMi^wippl^ tur necefie fit; ejfentia verb à fitpfi Mtnim 'i guaeur.

10 Quemadmodum fit genitus depatr®®^^^ tia filius,expofui: in quo nihil eft,quod nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;js

CathoViciis teprehendat. Veftta veto nayfteria» non ecjuidem valde noffe cupio. Effc aliudgt;vt di-Cisjgigni effentiani,aliud ex e(fenti.a,non ignoxos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

amp; qiieinadmodum non gigni ex eflentia eöen-tiam affitmo,fic ex pattis elfentia gigni tilium c^, cedojtoióque animo ampleéloxAt tibi in hoc mi; nimè opus fuetittantoperelaboraxe. Scd tua ilia, eft.qu« luut extia contiouetfiam, fedulo.

1 aliqttià-timen-dixiffe videaris- Qucmadmodunii ,, 1 autem lit {uperiofe difputatione fecifti, quum de^ ‘I Dei voluntate ageremus,ita^ hie etiam tandem;

If I ad nosaecedis, St tuis vetbis canxptobas,qnoà, impugnandum fufccpet^s.Si enim effentia nec gi, 1 gnit,nec gignitut,quia non poteft.^ feipfa diftjh-?^ /I guijiùhVijefTentiam confiât non minus qudm pa-

1 uina effentia,à feiptb e(te,q!uod fuptd’in Caluino, . I ÔC Beia, amp;nbsp;nobii omnibus tanqnam hxrecicum ,4 tnultis verbotum aculeis pupugifti.

gt;'1 fihumeJfepattii'Miinov àem3nürari poJJenegatj, lj'1 yld(eip/»-«rTbi»4l^ere 'uenjdwi,^«» C«/*»««»» fl (fr/èndendo expugnoi. Quid entrntllud est, M au^joanna poient«-* uoluniat'^ t/ntunem fl ßcitutt^on eJffntitiAn tu udeo rudtt aArt niDio

A XI Mtio Caluinum frtfftagari neceffe eritjfi his verbis partis ac bin indicati negert

Quafi in hoe loco omnia pofita fint, ad refcilendum Atrium faciant.Nec tarnen iæP'J “’n-io.jo, dio,quo minus quifque fentiat, quod ipfe Cnrgt;, fententix conuenientiflimum iudicettSf

muleis hoe dióto Chrifti ó,(Z9»a»i)i' diuinitatem | firmariJ Caluinus potiusloqui Chriftumdî con । fenfionis vnitatc exiftimat,quae fi vera interp^^’, tio fueritjArrius hoe quidem teftimonio min^. rcuincetur.Nort enim fequitur, fi quiequid Ch' ftus facit j id pater fua virtute amp;nbsp;potentia coo*“ mat,Bf49«inov elfe patri filifl.Nec ita rudisfuni,^', fatis intelligam Dei potétiam effe Dei eflentU'quot;' fèd num fequitur, fi Chriftus Dei potentia êf communitus vinei non potuit, quin vnà Vinceretur, eahdem elfe Dei Chriftique elft»quot;’

. l: „ 4i.l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,,

Nomen hoe^in^uit Luthern^^eMimr o^it mamea.Q^dtMgt;vt noi'nen(»«y»H)olt;)^' rit.rcm iplam taniéainauit, vt animamfu’''’j Qutdfiultius, ^uam nomen abound odiffe j ƒ•* netjue od^yne^ue amorti certeta^ax e^ _____j__—'

IX Hïc vero ingenium nobis egregiè tiiu® prodis, cùm te noapudeat apertz atque agnit* calumniz. Num çnimDurze , ifta apudLutht' rum verba legifti? An Campiano referenti crciü' difti? Quz hzeimportunitas maledicendi ncc modû fibi vllum przfcribitjBec fe natitur re“'’ ' cari^

tariVluthero Campianrts obiecit, quod diceret, Antma meut odtt hoc verbum óuoiojev.Locum infpe-xi,mendaciuæ manifeftum dcprehendi, Lutheri verba defcripfi'.qux hic etiam itetum proponam» vthoïümhominum Rdem amp;: pudorem omnes a-gtiofclt. SicLuthetus fctipfit,.^«^}» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fut.i't^on?

meavocem homoufion,^ nolirn ea. vtï-,non era hare- tatomi. tintî-X^K enimme cogetvti,modoremteneam,tjiu£ in conci/w perferipturoi defi/iit-a eftiSt nomen,vt dicis,neque amotis,neque odii capax eft, non fuif-fet hxteticns I.htherus, quantumuis hoc nomen odiffetjinodo rem tenuiflet. Quod enlm hxrcticii facit,id cettè.ftimvhum odium meretuv Jam ex his Lutheto eiufmodi prouunciatum afiingcte, Odtt anma mea hoc verbum homoußon,commcntum eft petpctuo odio digniffimum.

^lfud élcin4e Catfipianiu n«nt Euangelijpa-ifaiioxoneuHmerat ; Chrifturn ab infantia nort {uiffe^vatù confum(\aatuvT\,fed animi doti -bosveïut câÈteros bovaainci adolcuiffe. T» ^uid?le{us proficiebat (apiëtia,amp;; gratià.açud Dcum k. bonaincs.PöfHïJJ« ex tot antit^uorum patrMzn ntontmehttt Ijmiws /oci ver aim interpreta-tionen» didtcijJe-.Chrifiurn fàpienria creutjfe, t^u'oii vniïCHroiiitrtte tnagis tndiei^tnagißjue tütw (àpiê-HoeluceretjdcboffttHib»« innote/leret. ^nomodö ktiwi ^ui Deifiltn.^,^tii Japtentia plenw^tn ejuo 0-mne« t^ofƒà^»'^ fi.piennit abfconditt , crefcere pOquot; tHit tn jûptentuiî N tgatt non poteftit prtmô E\, i|.

tUo Adamo evetUênttm /ttâdam faeniiamyßpt' ttamijut tnßtfam-.^Htd ergo amentit f leninlt;i ^uàm Chrtjio DetfiUo ignorantie tnfirmitatë bittreëLonge aliter UteremiAStVçEmiM circmi' dabit virum. Hinc Aitgufltnm, Ignoraiitian' nioJo crcdidcrim fuiffeiiiinß' te iWo.lib.i.de peccat.inetit.i^ remiff’.c.iÿ-^f^'* /?«’ît«,Chrifto ignorantiam iribut re iinpiut” eiï^^ttefë-'ÿ^.adorthod.Et Clement, Anquodfft abrurdiffinium.aliquid ci HtlartM,h.n credibile cft,vt aliqiiid ex omni' bus ncfciatgt;qui omnibus ad id quod font,at* qtie crunt,3uthor ciï.U.ÿ.de irinit.fjj^trarifi' tti nonpojfum,tam audaUer abftjue omm puio^^ j4rTianoruTn,Eunotnianorum,Gn0fticorum,l^ Itorum herettcorurn tmptü vot,^ptruerfrm ma defendere.

I) Impie tu quidem in nouiEuangelii p«* doxis numeras,quod in vetere Chrifti Eiiangdio perfcriptnm 8t traditum eiîe conftac. Nifienii” Lucas nouum Euangelium docuit, hoc EuangC' lium nihil profcétù noui habet. De Chriflo enim infante pucrôque Lucas fie omnino feribitjVtnos pronuncianius.Etcnim fi ctefcebatjS; fpiritucofquot; ^1,. joborabatur, (ÿ/apientia irnplebatar ïfiqueamp;y^; pientta,amp;e ftatura,amp;.' gratia apud Deuni homind' queproßciebat, queinadmodum deillo Lucas dw fertè comaiemorac,quis no intclligitjhaec inChii ftohomine non ftatimjVtnatuselbfuilfe fumnn? Qui enim proliciunt , aliquid nouifubinde ac-quitunt)

quirunt,nec moxad lummum gradum pcrueniût. Tua veto fcholafticorum interptetatio valdè ridi-cula eft, Chtiftum non quidem reuera profecifTe fapientiajfed vifum elîe hominibus ptoftcere,ciini illiusCapientia fe indies niagis magifque prode-tetjfuique fpecinaé illufttius oftenderet. Quid ergo eft quo minus idipfum .etiam de ftaturx,atquc statis incvementis affitmemus, 8c Cbriftum mox edituminlucemvitumfuiffematuta xtate 8c in-tegto corpore dicamus'.quod autem creuiffe fcri-bitur,id de hominum opinione interptctemur? Si enim ftatuta verè profecit,quin vcrè etiam fapie-tiaprofeceritnegari non poteft.Tum quando Lucas ilium ait non modo apud nomines^ed etiam apud Deum profeciffe,ltuic fiflx ptogrelftonis i-tnagini nullum locum relinquit.

Sed nunc ad tuas rationes veniamus,ft rationes I dlcipofCunt,qux nibil habcnt rationis- .Q^ornodo I nbsp;nbsp;nbsp;(.inquis') Deifilius crefcerepotuit infapienCM gt;nbsp;(jui

1 fapKnttaplenM,in iJKo omnes faptentta thepmrt Mf-l conditi? Si Dei tilius fieri potuit hominis ftliusjfi I de matte nafci more infantiumaliorumgt;fi viribus 1 augetijdubium non eft ptoficere etiam fapientia I potuiffe. Etfi enim qua Deus , nihil ad illius Ca-l pientiam addi potuit, tarnen qua homo , nihil ab 1 illohumanum,fimodo pcccatum excipias,alienu Heb.4.15. I fuit,quemadmodum Äpoftolus clatiffimè docet.

1 Quanquamautem pleniffimus eft fapientiç,in eó-1 nbsp;nbsp;que thefauri pmnis fapientiç abfconditi funt ,hoc

\ tarnen quid impedit,quin vt homo il\os,quos Lu-\ casnaitat,inlapientiaprogtcffusfecerit? Quie-\ tiimplenuseftVapientUjhuncftatim , ac prodiit I inlucem , elle plenum nulla ratio fuadet. De 1 nbsp;nbsp;Chtifto nunc vt homine loquimur, cuius huma-

94 DE PARADOXIS dem in diuinicatem tranfiit.De Adamo quodfub' iungis mirificum eft.Adamü Dominus moxctc^' tum excellente fcientia amp;nbsp;fapietia donauinChfl' ftus ergo nihil ignorauit. Primùm cnim Ada®“* non omnia cognouit, at vos Chriftum nihil quot;S' quânefcüfle contenditis: deinde hoc modo con-eludes,ne mortuum quidem elfeChriftum- Si«' nim Adamusfic initio conditus eft, vtnonmof^ potuiftetjquid amentix ( vt tuis verbis vtar) pl^' nius,quàm Chrifto Dei filio mortis infirmitate® tribt)ere?Dic enim,qiixfo , vtrum tandem Dei“' Iio indignitis eftefta'tuas,mori,an aliquid ignota;

*.om 8.3. re?Vei iim cum fcripturateftetur Chriftum inft'® rhil.z.7. noftram non integram,qualis in Adamo turn ft«' rat,fed infirmam amp;c affliilam naturam, peccatif' men expertem fufeipere voluilfe , amp;nbsp;cxinanituin atque exhauftum ad nos deuenifle, rairu nond!' fi talis nafei voluit,quales nos fumus,non quale® Adamum condiderat. Sed hic necelTe eft, ft^' cumbamus: leremiasenim longe aliter fcripfe Hietciij.31. 'Pctrcund^K v'trti : vir igitur Chriftus ft“ In vtero materno, fejentia , amp;nbsp;fapientia plenuS' Made virtute : hisproculdubio ahgumcntisviS' ces. Quanquam fi virum fœmina circundedit/ tu affirmas, vir ergo Chriftus fuit, anteqnainel' fet’natiis , amp;nbsp;virum Maria, non infinitem pep«“ pit,amp; Simeon fenex virum jnvlnas non pueru-lum accepit. Hxc prxclara funttuae interpréta' tionis commeta tuo certè patrocinio dignifti®® Hic cum fcripturx deficiant, patrurn nos tefti®’* niis aggrederisSi nobis Auguftinum,Iuftinu®) Clementem, Hilarium obiicis, quibus egoreli-quifque omnibus fi vnum Lucam oppono,vtS' cam eft necefte. Sed ifti patres de Chriftidiuina naturaloquuntpr. Chriftusenim puer,ct(iiniquot;' fantia

lUEK VllL , ,5ï5 fan tia quoad humanam naturam multa ignorauitgt; taméne in vteto quidem materno diuinitate fua aliquidnefciuit,nec id quifquam dubitat. Atque hoe patres fenfiffe ex luftino confiât, qui Chrifiû quot;ft'- qu»ft. atguit ludx ptoditionem prafciuiffe, Chnßo°^^ ° Knlt;gt;fannam aßtngere tmpium eßSti nos àe Chïir t fti humanitate quarimus,in quâ diuinitas fapien-tiam amp;nbsp;teliquas dotes contulit non ftaiim vniuet fasifed ptout mediatotis officium poftulabat. In-fulfuna igitut eft,quôite mitari dicis vewmmi^ç tctisoiutn à nobis dogmata defendi,

Sed CKnftus(,«»7«ij'')àLuca non lirxÂ^iifjfcd, »gt;iii(ijJjgt;«fapicntia diciiur.'s^Jy.'^o« vero r.on prDpélurn atijtte acce/ßonemßgntßctit, ßd petiùt, tfftcientiam. 'Urgetßrti tw tnttgiiyifuod ßejtutur loannes f intjuisJab vtcro matris plcnus Spi-r litu dii.vur,amp; tarnen in dotibns Spiritus tan-fticreuiffcnegandum non c^.hannu luce^ïiA fititfChrißtu luXyifHA omner» bomine in hunc w«« dNmventenrer» iüntninat.l oan.i.N ei^ne animad

1 Htnißi plenitudinem grariitCvt fchohflico more lo I ^twwMr)vel eßt ratio ne ßtbieiliyvel rartone ipßtu l gratu.CbniïÎD »on eß data gratia ad menßtram.

14 Ifia verbi obCetuatio non mca eft,fed Eraf-mijtuiqsEanfenq. Et verb cum Cbrifiü Lucas fcii batcteuificöc cottobotatü efiefpititUTJMifijxV'ov . li- nij.

^•,g DE PARADOXIS . 'n^ltK progreffum amp;■ accefsionem indien ttianifeftum eftjpræfercim cùm moxacldit,’j)®^|j fàpifntiaproficiebat- Atque ƒ P num flpientiï furRe fateamur, non canié«;»^ ceirarin vt infans plena fapientia prsEftitentr . nis exemplum demon(frat,qué etiâ Angelus ■fitu fanCfo plenum ab vtero matris fore prae^’^jj Nec tua diftindîio fchblaftica quicquam valet' enim pleni gratjâ fünt ratione fubicdlbqui i®quot;, ti ea gratiâ Änt^qiix ad munus obeiindum ciet J loanne’s moxnatusnon fuit hac gratiap' nus,nifi putem'.isloanni cùm primi'im haclueti^ afpexit nihil ad muneris funétionédefuifle,']“*’ nimis puerile eft.SadG^'-;/?gt;«(inquis)/«x^lt;M*^ emnemhamwem tUnmtnat. Ineptèad Chriftiltp manam naturamaccommodasjquod deilltus“ nihitate Eiiangelifta intellexit. Et quod dicitur illi non elfe datus ad menfuram, de diatoris perfona accipiendum elhin quafuntd^f naturse:nec fequitur , Chriftus immenfa Spid'?! ûndi vbertate præditus eftjergo nuquamalil“'“ in fapientia profecit.

Sed jimbroßttm nobis ob!^ois.Chriüus(ifi^i'i^i fecundum carnem vtiquc fapicntiaimplebu' tiir amp;nbsp;^rmi.Idenify^ntbroßMfeipftfnMtnpt-ïlt;ar«r : Ego vcrô nihil ignoraffc filiuni diCOi fed noftiuin alTumpfit affeôlurn, vt noPra i-fnoratione ignorare fe Aïcerct.bb.'^dsfiitigt;lt; .Ianfcnins(«gt;r9««)liibentcr fe in haut fente-tiam ire profiretur.Sedfacile tfd ^cAde^ntct tt nun^rntm lanfenium vel legtffe, vel cette mtt-'e-

*lt;jîe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atlhnc «om^ copiai adtan-

gn- Er afraus Ç tnfjws ) cam vcriorem efE tentiam diiçic, quanquat\a ilium in tuis non numero. Si in nfiflric ille non numtfatu'^, i)mc~ ijutd demi fèn/êrit, non valde folicifos nos reddit.

1, Ambrofium tuus etlam lanfenius citauit, quod facile animaduertilTes , fi lanfenium iple legiifes, quem me non legiffe exiftimas. Neque aliud nos dicimus , quàm quod Ambtofius feti-bit, Chririusficundum camem faptenua ^tratia implebatur. Hunc enim pueruna cenum eft propter ùançttTiaLL deitatis vnionem nihil ignoraffe. Sedineptum eft àperfona adhumanam naturanv argumentum, vt quia homo Chriftus nihil igno-rauit, id etiam de Chrifti humanitate liceat affir-mare. Et quanquam Ambrofius contra hacreticos i difputans nullam vel humanitati ignoratiam tri-1 buere videtur, tarnen aliter plerifque v hum effc I perfpicue teftatur. Sic enim fcribit ; Suwff^wert^mbt.de R-1 pleri^uenonttatiniidioreSi-vfego. Maloenimalta ' ‘ I timerejijuàmfaperetfunttdrnêpleriijneeofrent^Hod

1 1 °fi\Vjfacris ßdei'Jynceritate objtare nonvideaturt , 1 fi dicatur,deltas pergradns tjuofdam dotesßsM tin-, I part’ße humananatura affumpta t Lucas ida~ I 1 ftrre hoc loco bis dicat gt;nbsp;eifdem verbis nunc losjuens , 1 de Chri(l-o,quibus prias de J oanncyl^c'. De Etafrno

I dmbiû no eft,quin à vobis in hat caufâ diffentiat, 'A vt fere folet in rcliquis.Itaq', illius librOd Ttiden-■ 1 tiha Çy'hodùs tahqûarn hxteiltos prudetttiffimd

1 damnauit.'' ■ ■ r.ti, .E;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.'.n..

tJTZ’V«»» vero cjuarn hîc ittfùlfM t . fianw ex tgnarantia,ß m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

ki tnßme perignoranteräe fMtM.7\(am tametfiqnaàam angelt,prit»i^''‘lt; . rentes noFlri nefcierint, ignorantia tarnen, h/e Theologi lo^juuntur,minime laborarnnt. i vero ignorantiam,qua ex origmü labe hnmanam trrepßt, ßtuin Chnßo eßeßterie, dere nnnejnam poterieftjuin nbsp;nbsp;engmie

traxiße Chrifium aßrmeiej^mid vt cenliefn‘‘’ ‘ riüo teße Chriflnm pront erat homo, ignoraße pronunciar. ïgnorat pradpninn* ^rnanorum argumentumßtße,eut Caihdit'ß^ tres multis ante naium Caluinutn ßeculii dn^ relßonderuntj.

ig Cuiufmodihoc Campiani argameatuiquot;^ ticeii^, non eft difficile iudicare. Primùffl^quot;* non qmnis ignorätia ab originalipeccatû»“ ’ quandoquidem Angeli nunc mukarumt^' ignaii funt, amp;nbsp;Adamus antcquam erat vlk toiinbutus, nonnullaignorantialaboraiiif' que vt Chriftum muka ignoralTe dicamus gt;nbsp;’’'j. _ quam tapen vllum in Chtifto fuilTe vitiuj” quetur. Deinde etiamfi affirmenus omnem igquot;’ rantiam eflie pœnam peccati, tarnen tanturna rit vt hinc cfficias nullam in Chriftum cad«’

gnotantiam potuiffe, vt contrarium potiùs euin-catur.Pœnas enim omnium peccatorum noftro-lum ipfé pevferte amp;nbsp;lucre debuit.ltaque non hac modo poenam Chriftus, fed mortem etiam,quam Kom-i* «• pecGatQ pœnam Dominus conftituit, in fe fufcc-cepit,nçc tarnen proinde labern originalem cou-ttaxit. Cùmhxc priùs ^Campiano refpondiffem, eut non diluebas ? Nimitum ipfa veritas omnes tui tefntationis fauces compreflit. Chriftus verà

num quoad humanam naturam iudicij diem ne-fcietitjipfum interroga Chriftum. Sic ipferefpô-det, emo feit nec ßltHS. Hune filium effe mm-u-Chtiftum non ignoras; Chriftus ergo diem ilium hutnani natura ignotauit,quod etiaua Cyrillus a-Rettè comprobat. Nazianzenus etiana feribit, Na«»quot;- h- *• XXWlIZH Bf ^3f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■I'i OHinV Bf i'/BpBTUf-Id cft. nbsp;nbsp;mio-

1 Nam illi Chriftum penitus ignoraffe diem ilium l arguebant. At Chriftus Dei ftlius,quä eft Dei na-l tiuus filius, nihil vnquam ignotauit aut ignoratj 1 aut omnino ignorare poteft.quç pater ipfe nouit;

! l turn enim ne Deus quidem eile potuilTct. At hoc l cum Artianos refellit j tum nihil obftat, quo mi-l nüs Chrifto vt homini illius diel horxque tépus

l incoghitum fuerit.Patres plerique fic illa Chrifti l \ttba interptetantur , hilum ignoraffe quia non l rtuelaùitjôc alios ignorare v olult. Sed hxc inter-

* l ptetatio facile reptehendipoteft. Petindeenlm \ fequltur , Sc ipfum pattern ignoraffe , cùm * \ diem lllum pater nihilo magls, quam hlius , In-\ dlcarit.

Mailor.in zt itfjimum. Chrillus cum oransin nous aquæ manaret ac languinisjeniu ■ nationisætcrnæcohorruit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',j

tak^e,exhorruitgehennctnit'Ueliram Chrtftw tjni r'et filint eTot,, grmm tjfe fitebat,gehenn£ posvoi potuft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;entm minus de ftia

certHy/^tiàm Thecdoru'Bez.am fujfeco/è-’t^''^ ffiilt;jftod(iis'è\^\nc. ill3voxi'’^’''j ceemifla, quam ille non fictè , fed ex edidit, Deus Deus meus, vt quid me? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/èàpAtre de/ertum-iCui

turn o^rebat, rogitare potntt ? Rabantu illttu hci fententtam te docere porHtJfet-dixit Chrißus {Densmem vt ^uid me dettM naturænoftræ miferiam deplorarct'

^7 QP* nieam fuperiorem refponnonenj . tua hac refutatione contuleritj qiiamte^j, lè atque impiobe géras, facile perfpexedt. cnim nobis abfurdum aliquod îTapoîcft^oi'’^.'’’,, re cum tuo Campiano conaris, ipfeChi'iiuP^.j penîonesfanèfummas,amp;: vim mortis cnim ftatuis Chriftum tanquam b/j maximis malis vrgeretur, omni dolotis gt;nbsp;caruitfe,,amp; mortem tanquana remIxtam3 Éfai-53.4.s.« Sed nos aliter feripturæ docent. Efaias3it)^^|. bosnoflros epfe pertulit, dolores pßportautt. Ipfe dolore afpeitur ex J nojfris, atteriturexiniepwtatibus noftrd t pAasnoßrst impomturet. JihauafecKi'vt^'^*

ineum^nena omntHmnoflrHm-^t quç in illo capita deinceps in hanc fententiam fequuntur. Si noftri nulli funt dolores acriores, quam qui in irat diui-nx recordatione, morttfque metu verfantur, no-ftrosauteni dolores omnes Chriftushonio per-tulit, quis fine incredibili in Chriftum iniuria negate potcft,ilium ex irae diuinç,amp; mortis accr-biffimofenfu fummos animo dolores cepiflc?lta-que w,N une anima meaperturbata efl. Tri/tù e/l .

ft (Ir lt;!,faiiijjim'e angi. SemeUiterura,tertio preca- loan.ia.»?. tus eftillud poculum auferri, fifieri poffet, nec Matt.is.js. leuitet fed tanto imuulfu doloris, vt inter precan n Jr • nbsp;nbsp;/“I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘n*

num languineo fudore totus manaret. Hate ilti minitnè curât, amp;nbsp;ludicrg fuiffe fingunf.Chriftum enim, quantumuis eum Apoftoli xv%r^,o«Aeqz-

men fenfiire ttiftitiam , dolorem, cruciatum, quo quid in Chiiftum contumeliofius excogitari po-tuitîEgo fané ingenue fateor, quanto hanc ifto-luin opinionem diligentiùs expendo,tanto magis dlîm ab omnibus piis expuendam atque ' exe-erandamfentio. Num enim aut fcripturas palàr» ab iftis rideri, aut ilia beneficia Chrifti, quae 8r

nobis faluberrima funt, amp;nbsp;ipfi cariffimè conftite-lunt, proteri patiemut ? Cum Apoftolus fcribat, Cbrifiiimin diebui carnis fliis. deprecationej'C^ fitp-plieatienes apud eurn , qut poterattpflim firuare À nwte, cum clamore vabdo lachrymis obtuhjfe:^ Chriftus in ctuce pendens vocem ex intimo cor-dis dolore exptompferit,De»« Dem metis,cur de- » ' feiuiflime? Chtiftianum cenfebimus qui velfidè

1 Chriftum doluilfe , vel dolendi caufam nullam I babuiffe defenderit? Quare aut mentiti funt Euan I geliftx atque Apoftoliy amp;nbsp;Chriftus fine caufa do-

lore fîmulauit,qaod nefas eft affirmare, autw” tem fubitarus Chriftus grauiffimos animoWlt;^ rores fufcepit» amp;nbsp;grauiùs quàm cum morte muni certamen obiit.Si enim homines hanc® tem quancumuis acerbiffimam oppetunt iquot;. ÖO, alacrique animo , fatis intelligi poteft Chriftum inufitatis quibufdam horroiibusc“* fiiâatum.

Se^i/«lt;r(inquis) Deifiliuj, nec^feAlilt;jlt;gt;^ Agnum habuit. Pulchrè:quafi non hominis et** filius fuerit i amp;nbsp;hominum peccatorum geflerit. Nec tarnen fie ille gehennam vos fingitis : Scdcùnl omnium noftrûnjini® vhum pœna incumberet, ea ipfumvt bomii'^ vehemenciffimè aflici, ac permoueri néeeW^ Erat enim Deus nobis propter peccatumir^quot; mus ; Chriftus fe interpofuit, eiiîfque iras mnem iri fc vnû effufam fuftinuit.Qui ergo CW ftum nihil, fenfiffe putat, Sc peccati magnii“ nem, amp;nbsp;Deiiuftitiam, amp;nbsp;Chrifti merituinto^ Quod non füerit abforptus, deitati ttibuewi“ ’ cft. Tuasineptiftimas cogitationes te quidein gnas praetermitto.F'triim (inquis) firtum putarepotutty tjui fintum Deo nifi a4 tempus fe tanquam hominem deferto fenfiftet, cur fe defertum fruftràamp; tenieredgt;*' fet ? Seipfum quidem obtulit, iedper fpidtquot; aeternam» hoc eft diuinitatem gt;nbsp;quemadmotiii'îj Apoftolus docet.Haec ergo voluntaria oblatioquot;' hil impediit,quô minus animo humanos doJor perpetipotuiflet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'. «i

Rabani interpretationem ipfe addiixi, tùnpnintelligis. Ait enim hisverbis v/um® Chriftum , non modo quia noftram miferiai» plorare voluit gt;nbsp;fed etiam quia mflros tumtulit. Quare ilium verè doluiffeRabanusi iudiEau't-

iodicauiti Atque eadem eft Hicronymi, amp;nbsp;Am- ’ btofii fententia,quibus à tnc citatis nihil refpon-des. Et quomodo noftrani mifeiiam tumdeplo-riuit,quando nos fuo facrificio amp;nbsp;morte ex mife-ris beatos fecit’Tumne enim nos deferuit Deus, quando morte filii nos redemit?Itaque tux expo-fitionis incredibilem vides futilitatem. Potui patrum teftimoniis abundate : fed nunc vno vtar Damafeeno, qui Chtiftum fcribit verè metuiffe, Dimaf. lib. eaque omnia fic reuera fuiffe gefta vt legimus-.at-quehuius opinionis Athanafiumauthorem citât. , Similiter etiam lanfenius habet, nifi ilium forte, * vtpote qui nimis multa enoftrorum hominum commentariisfumpfetit,refpues. Dtreliilum

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T\ ■ E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;V J X T, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•na.vm fyt~

cmipHentHr Domtnm^ turn ijnod a Deo non ernere- ' turmalii, ijuihus afjbgebatur, turn tjubddiuinitas fitbtrahebat ah humanitate Chrtlh confolationis n-'mët.in con-ttitlos,reltnijuens eurn pathipue. naturaliter erant af- cot.caj.HJ« Jlidiua. Cnrift’i ergo perpefliones ac fuppiicium pergite quantum lubet, extenuate ; veftram in-gtatitudinem atque impietatem ipfe olim Chriftus vlcifcetuti

Sedum iftjam in,piet atü vefhA ori^em di/i-genttMX eXpendamiu. ‘Nihil Çw^mÙ CaluinwJ hac corporea morte aélum fuiffet, nift in i-niraa etiam Chriftus .damnati ac pcrditi hominis fuppiicium pertuliffet. kec ttUuel eß, ^uarn feripturam facramvniMrfamr^ictrt» ^Mifangmnem Chrtfttf^ mortemtijMam patri in ' I cruteM ahtulit vnicurn redemptionis noflrt pra~

18 .-Veilem aliquando poffes tuæ foiiteni exhaurire. Calüiniis veriffimèfcrip^''”^ ■chilaótuin ftiilfe , fi mortem tantum

ChrjftMSobülfet.Non enimcorporetantiiii’.^ amitia etiam pœnx luendae erant. fulfiusquàm putare fatis fuiffeChrifto a‘1 “ difficilimum redemptionis expediendum tium , vtvel vnamex minimQ digito j guttam effundcret.queinadmódumifti Hos quifquam exiftimet precium, quodpr®'f ; Chrillus pcrioluit , non egregiè cojiteitin^^^ Quafi eam tantùm pœnam Dominus inip“\|j, nuneiauitjVt corpus duntaxat moreretur)3i’'^||, interim nullqm doloris fenfum pateretiir. tem animi quàm corporis multó vehementquot;’,^ rat peccatoribus conftitutum fuppliciunii Chnftum defungi, vt vadem noftrum, oportc diuinae iullitix minimè fatisfadum longè majores animo Chriftus » quani dolores pcrtulilFet. Qu» contra adducis ^, mentaj^lummam oftendunt vellrx natioins®^^, 3“'^ Chrifti fanguis

fuitnpftrae''redemptionis, hunc fangiiin^'’',.^|^ internoanimi dolore effulum fuilTejaiit non f^eierum noftrorum réatuni poenaniQ‘*^pf(^ iilFe fequhur ? ÏLt Agt;ti/napigt;fgt;tit MpeccAtt^^ pheta lóquitur, fed cótufam, doloribus ’ jj Xgritudfni familiärem,quemadmoduni^® loco fcribitur.Cuiuimodi enim argnine''f‘'‘|)jj,jl Chrilluspofuit antmam propeccato,

Illi neceffe fuit mente cum pattis ira gt;nbsp;8c infcro-fuin dôloiibus luéiari)

l ndeathus tfuid vos in tantam amentiara pr^-cipirarepotHjf.Quja hominisJnon cor-

'I pus duntaxat, led anima ciiamDcum otfen-H dit,C hriftum non tantum morijcd ctiâ cuni

1 tuotte fempitcrna luctari oportuit.^^wi'»-|l lt;juam hital^re,corpus hownispeccaße dixit^ A bomo eliitjfii peccat^non corpus.-fed i4 tu« impen~ a titfactie ignofco.^utii velisinreUtgo.fid cumtao U (^aluinsytotOjVtvtdeoycalo aberrai,Chriflus enini, U 0* Deur dr arte hes/io erat^ hor/iiots in fide-

U liflum fnfceptt. ^t^ue in bun.c modnm dtuina fl Cbh/ÎMJiM/î'itKe fattsfectt nongraifitate acrnulti-

IndiM/HppItfiomm , fed pondéré aEUoniim,^aa~ rntn vna^ua^ue non potuic non eß'e iußtffimutri Tedfmptionù precitirn.N eejue neceßfe erat vt ean-iethCbrifliis pœnatn fabiret, qut bornini ob peCquot; Utnrn tnerito debébatar , ^iiemadmodttm ß ijuii

I tre àlteno oppreßum ex carcere hberare velttj vt 1 in careerem ipfe eatneceße non efi.

A I9 îi'« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;içi cum indo£fo,Sc co

il dem inftatofophifta contendereCorpus homi-il hisnónpeccat,ais,inc^uote valdè corpotipropi-u tiumpisbes. Verum fr cotpusnonpeccar, cur Ó ■peccatipœnasluit'î Eftné enimxt^uum, vtcot-\ pusjcpiodnunquanrtuo iudicio peccauit,propter \ \ peccatum grauiffrmè xternécpie puniatur ? Sitpiè .1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;M rm j.

54s DE PARADOXIS ,, yt tu diciSjhomo peccat, tû ccrtè corpus aül’J ad peccatum confert : anima enim perfcnoquot;. homo.Sed meæ imperitiac ignofcisxredojVi' ego faciiiùs ignoleam ; amp;nbsp;intelligis verôtan*; quid velim , quod quidem nifi admodiim fuifles,mox potuifles.Cùm enim homoamp; co'P re amp;nbsp;anima Deum grauiffimè oiFendiflet) h*’quot;' nis autem perfonam Chriftus in ferecepitf^'’ cefle fuit.vt Chriftus nô modo corpore,fed 1” te etiam pœnas peccato débitas perferret. quod Caluini, meiimque erratum fueritiattcquot;^ C'hri/i‘M(,inc[üis')homtnif v}fe ôtè : fed totiimne an partem? amp;nbsp;num lie vt deliftorum fenfu careret,an non? Qu*”^quot;*2 Chriftus deliétum fufeeperit, dubiuni no” quia nos totoliberauit, nifi fortè adhuctota dicio in maxima peccatoriim noftroruni hacremus. Q^is autem nefeit illam pœi’ai’”(.^i qua iam agimus, Domino inprimisfuifle uendam , cùm ea deliélis noftris vel maxu”' beretur?Iam quod Chriftum fenfus etiam ; torum noftrorum attigerit, ilia omnia clam ; demonftrât, quæ fupra commemorauimus. t Chriftus angores fenfiftet vehementiffimoSiV Angelo opus fuilfetjqui ilium côfirmaretîSif nullos animo dolores percepit,nulla conlo* . neopushabuit. Verùm addis, Chrißuifiquot;'’^“^ täte aut multtntdtne fiippltctorum/ed dere tufliüamp;diutnLC.fatisfectt-. cuius tux defen ' hic exitusert, vnamquamque aftionem quia non hominis tantùm , fed Dei erat,in mum redemptionis fuifle precium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

ftc,quid mori Chriftum attinebat?Si enimiin^^ aClione fatisfacere diuinx iuftitix,amp; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;ii

demptionem conficere potuilfet, illud lan^g precium, amp;nbsp;mortem crudeliflîmam

hoc cum Dèi dccreto S’ iuftitia pugnat,8c pœnà» non qusuis, fed extrema animx 8c corporis fub* eunda erat , quemadmodurn corpore Chriftus mortem acerbiffimamjfic exquifltos animo doloi-res pettulit.îieque huiUs pœnç fimilis fuit,atque œtis alieni petfolutio , vt tu nimis inepte fingis. Turn ênim quid decïlo defcendere Chriftutn neceffe fuit, aut nafei homiUem, aut vUis malo».

turn genetibus afficir Qui enim alterum sere aVie- ’ no libérant,non ipfi,vt tu dicis,in carcerem mio tuntur- Quanquam nemo riefeit non ipfos modo debitores, qui foluendo nonfunt, fed fponfores etiam in carcerem coniici, quoufque creditoVi fatishat.At verb ft in hoc fponfote no nuda qux-dam quaft pecunix petfolutio, fed vera maxima-lum pœnarûperpeflio fuit neceffaria, quid Chri-ftum ifto fpofionis munete veriffimè perfuntturd effe dubitamusî

vero tMÎweptè Me/chiorem er~ h)ru tut fidura afetfets quta Chrtftum noniii «ppentM wodo ,/ed etiam tn veluntate ipfa trifit-»i«w fenßjfe dicat ? Sed won tde» , vel dejperauiti neltnferatpasnas experts tß. Hteronymuf ver'o, Ambrofiut wibti ce^te aliud i quàm futjße »rt Chri/ligt; trijritiam dtewnr.

diuinx fenfus nonnunquam infligitur, quentt*^ men illi tandem diuino fpiritu vincunt, Muk' magis Chtiftus omnium inferorum duloresl'' yerare potuit. De Cano nonnulla refponiiesJj rca valde aliéna. Si enimChrifti voluntastriM

lenfîtjquæ huius triftiti« caufa fuit?aut quapo* aliä cogitate nifihanc? Vbi maxime tuojiwn ândigemus,nos femper defiçis,nec quod Caiius li .u.-pimus,expltcas.Sed Canus te facile tefellii-n enim tantum ait, Chriftum voluntatis trilHun fed angmj ijuotjMefpintusfufieptjfe. Turn «51 adiungit, jQ^prodt/ptsno/tnsomniimsln^j JDea grMtfsirna omnibus omnino modts tur. Tu veto fcilicec redemptionis nolWJ cium, non grauitate aut multitudine l‘'PPjU rum,fed aftionum pódere metiris.Tutnp^^j nusChriftum fcribitj dereiKl'umaD(Ogt;‘'’'^l penitus folatio de/ldutu- Quid dici grauius^O Caluino potuit?Vt vereor,ne hîc tuûCanu I diiftis vexareincipias Si enim ifto modo Û fcripfilîetjimpunè profeótó nunquähodici^^^i Potui te ad Catcchifmum Tridcntinü 5*^'^ qucm nondum vidêris iatis didicifle.Muli'® verbis docet Chriftum tormenta moperreptjfe, idque vt populum Parochus, monet. Hæc Catechilini

Catecfi- Tri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;adtntimumammt doloremperttr’et^’‘\^\

dent.inarti bitarepoteft', cfuin fummustnChristo tul Mortuus enim hominibus, efuicunaue ftppltcia Ó'

Icpu tus. perfulerunt,non defuitamma/o/atiuindi^i^^A turn, i^f.C erurn Chrifius amarifssr»tp^r'ifi i hcem,tpuern bsfnt,nulla fuautfateperrr^ilpf’ nbsp;nbsp;nbsp;1

Mit Humana entrn natura,lt;^MaalliiHgt;pfi^‘‘ omniapemnfit, non fecusac fihonto,«o’’^’’^^^lt;ff^ii \ fitijfet. Quid tu nûc Caluinü exagitaSj^n' ujÿ I hud docuita quàm quod veftri etiain i tradmit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

Bucerum præ hac infania moófftum eïTç lt;!gt;»■« C«w344»hƒ, qvi inftrni nomine fcpul-chrum intellexit Ttht flacutt (^atholtcorurn-fnntnm de hthbo/êntëtiam tn/itgrium ßmntum jxllnre : s/ua tarnen nth‘l finpiuris fierté , n»^fM quot;otttrumeccleßa patrum teSlint'iniu apertitt» c»n-i ß‘m»np0te,'f.Sieenirn Dauid,Non dcrelinqàes»] aniraam meim in inferno. Et Zachanas, É ’ mififti vincfos tuos de lacu , in quo non elV

/| aqua.ft in Etc'eßaßtce^ Penetrabo omnes in -•Ecclef.i4« feriods partes lerræ, amp;infpiciâ omnes dor. mientes, £c illuminabo omnes fperantes in

'»nmade hmbapatree inteUtxere ■gt; inprmû verb U Jreneuidtb.^.St Spiphanias heref. 49. Et Bafi-(i»l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;El Hleronymt» »n cap.ad £phef.

Il Vtcunquchunc fymboli de Chrifti ad infe-; ïosdefeenfu atticulum aliter Bucerus,aliter Cal-uinusintetpretatut, vtetque tarnen ilium cônaé-litiumpatrum limbum meritô explodit. Cùm e-nim vis mortis Chrifti non minus ad prifeos pa-t lies,qui intcChriftum vixerunt,quàmad eos qui, tonfecuti (untjfpeftarit, dubium non eft fanfto-tumPittiavcharum, 8c reliquotum animas , qui tetta EdeMefftam amplexi funt,fuifte in loca non inferna, fed fupera amp;nbsp;cxleftia delatas. Idque ex Laiati apud Lucam hiftotia cognoCci poteft.

luc.ïó.zi. Mortuus enim Lazarus ab Angelis in finum Ab”' hæ afportatur j quod qui dç limbo intelligent^ contendetjquid aliud, quàm mentisapporwp!’' dec ? Nec nifi duorum poft banc vitam lacotu” fcripturavflt;juammeminit. Nam hxctuafcii?-'^ ræ teftimonia nec ad limbum , nec ad rhomb“* pàftincnt. Quodenim propheta ait, hü^ftes animam meam in inferno, perindeeH'* fiaicat, tu me in fepulchro iacentem nonii“^', • '’•Il '’tes; fed mç vitæ, qux nunc quafi obruitutffP'quot;' '^çhfo incolumem feftitues. Sic enimapudD*!

dem fæpifsimè legimus animamà morte, ƒ pulchro, è manu inferorum erui, quod deliquot;'I cqgitari non poteft. Zachariæ veto locum m®quot; imprudentiùs adhibes, quemà tuisdepuÇ”' rio intelligi fatis nofti. Purgatorium verb»' bisfomniantibus credimtis, locys eft àlimb“ rtiotus, amp;nbsp;plenus feruentifsimis flamniis iK, animx torquentur, cùm limbus quietusS-* àfupplicio fuerit. Sed vt has nugas mittani“*J -Xachat. s.ii- fatur apud Zaçhariam Dominus ecclefiaml“ ,j cam, quam inefanguinefœderisrefped“'”’j eft,memorem illius fœderis,quod cumifj’^. fanxcrat, è cifterna puteôqueBabylonici““^^ ris ac fcruitutis ernifit. Nonne hi belli inte^P tes fünf, qui hinc limbum amp;nbsp;pdrgatôfium^L gîtarunt? Turn hæc verba quæex Eccle«®^ commémoras , in Grxco exemplar! defilt;l^'*« Icclcf .î4' Græcè autem liber ille confcriptus eft.

huiijs', quem Apocryphum elle docui, tem Canonicani agnofco. His fundamenti$ burn innixum ruere eftnecefle. Sedalia mitfis innumera, quae cuiufmOdifint,c”quot;’ pfæcipua fuerint, non polfum exiftiniare. y“ quod fcripturis euincere minùspotuifti»’

ttum teftiraonüs proculdubio conficies ; de quitus,vt tibi quod fentio,libéré breiiiiérque refpó-deam apud nae vna fcripturx voculaplus habet pondetis, quam mille patrum fine fcripturis pro-nunciata. Itaque non expeftabisjdum fingülatim l'os patrum crrores diluo.

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

\tn^wsJfyinbo’.a co articulo carue-iunr,quemadmodum author eft illc,quifquis eft,quifymbolum coramcntariis illuUrauit apudCyprianum. j4ittorilles cjuernte tgnorare '^tdeVtfat Ruffiftui.^iid audio ? Icuifne culpa eße foiesiy'e ßcroßinilo Âpoïiolorum/ÿmbolo Chri/li ni inferos dtfienßiin expungere ? £c R-rffinm tpje ^»fuo Alt;]uileienfi,aliis^jmultis futße fàiu indicat.

1 Im'o apud Aihana/ium inuenitur-, apud t^uem I nullafepulturt, mentio,'Dt in Niceno (juor^ue fym-1 ,lt;juodfepultucaTneminihdefienfm tnfiros l| niit eïi expreßm. _Quis non videt eße conßnta-

VL Non id nefciui RufRnum putari illius expo-n fitionis authorem,qu2e Cypriani nomine citcum-**1 fettutjnecte hie opus Kabul monitore. Sedtuvt 1 (apientiam tuam oftendas,quod nemo nefeit do-n CCS •• qu3E verb docenda étant, non attingis. Si

I tanta culpa fuit hunt de fymbolo articuluna I tollere , magnurai profetlb Romana ecclefta fcelus adnilfit, de qua ficifte Rufftnus fcribit,

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mm. iii).

Ic non habetur addtturn : Defcenditad tnfimf’ manz igitur Ecclefiz, quam tu nunquam pofle défendis, (ÿmbolum hoc articulo cä'“', Nec fané inirum, cum ex tarn innumerisfyi”'? ljs,qux pafsim apud antiquos extent,in pal’''' mis reperiatur. Poflum enim plufquam qiiinq*’’ ginta proferre varia ecclefiarum fynjbola, in bus hxc ad inferos defcenfio racctur. In quiw. dam inucniri non ignoro : fed tuum, vt moquot;“!' Ruffinusex fuperiore articulo inrelligcndusP' Sic en im ait, ueibt eadem vtdetur eft ^uodfipultus d'.Cftnr. Atque hoc BucerilC'^. tiam confirmât, quod ilia etiam faciunt, q^*, Athanafij, Sit Concilij Niceni lymbolisadd^*^ Si enitn ifta fic commutantur, vt in quibuKl” fepulturx, in quibufdam defcenfus ad inK mentio fiat, manifeftum eft , eundem d» vtrifque verbis fenfum, vt fepeliri fitad'quot;j., TOS defcendere , amp;c ad inferos defceiidef^^-Fepeliri. Et verb valde confcntaneum dum corpus Chrifti in fepulchro condituquot;' ceret, ipfius anima in Commune animaruin ptaculum migraret. Sed quibus fcripturisft^ affirmas in inferis commune fuilfelocum anigt;’. rum ? Nam Chriftus fua animam rnoxinp^fj fcCot.u.2,4. funiram non in inferis pronunciat, nifï putas apud inferos paradifum.At Paulusi«r. difum raptus non ad inferos dctruditur j tertium cxlum fubuehitur.

J, fufnp/ertt- Vt rem tandem conclitdam, horrenda tUa Calutni tut blaJfgt;emia,Bez.£ ettam luo non nt-litnanilrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tandem

f uentus cft noftra ætatc, qui dicerct Chrifti (; animam verè ac loca damiiandis nocentibus r deftinata perucnifle , amp;nbsp;ibi pcccatorum no-it I ftrorurn pœnas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;verbif ßne loan-

'.I Q^lutnumjfi ^uem altum vehementer per-Ü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

** I naEcclefîa exordium fumpfetit?Ideóne fuit vnus ƒ I defymbolo articulus tollédus? At hoc quid aliud '* 1 etat,quàm hxrefibus aditum aperire ? Sed tuam ; l infelicem côieéturam Rufïinus apertifsimè repro ’’ I batjcùm ait,Sed ne^pue in Orientù Ecclefiis habe-

l turhicfirmo.An nullæenim in Orientis Ecclelîis '1 hætefes extiteruntj Tum tua ratio eb l’peftat, vt quot;nbsp;I ab hxreticis hune articulum credamus efle fup-** 1 pofitum,ita nunquam aliquid potes vel ptobabi-M le comtninil'ci. Nam qubd Caluini blalphemiam î 1 non nifi monftrum Bezæ vifum elfe lubiungis, ’ l quid magis ày/Kox dici potuit?Ita eras ab omni iu-'' I dicio defertus.vt cùm iliaBezx verba legeres,Cal

1 tet,quam ille défendit nunquam ad in.ferorù fc-I des abii(fe?Si nefeisquis ille fuerit, quem Beza re

, I ptehenditjcollegam aliquem tuum confule mihi I non lubet, quem Beza tacuit, nominate’.Calui-

lt;$4 DE PARADOXIS num efle nemo vnquam ni^iauttu» aut tui limib potuic fufpicari.

(^itteraiamparadoxa audtarnM.l/lyriciu Dclionnne.^;^^^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i„ homine de let am

ProgrcfTiis illc (incjitis'} longiiis eft, quàmOquot; portuit.Se^/ Caiuinof'««^»i/)Campianus nlfcftam iniuriain facitJs enim bit,non pcnitus in homine dclctafuiflc imaginera. Atijue -uttuamnobiserudttioff’’*'' fientes,multa devBlHntate,de intelltgentia,itip' pernatHfahbiu tilts dot thus in medttitn offers : r tddetfetoagttur ,'vtx ac ne vixi^ntdem aitir'ff' Tuum erat apert'e Caluint tni ffntentiorgt;tsgt;^l' care,sjU£ cert'e aba non efiyi^ttatn tnfinblis hud ejffe tntrinficus, ijuam tneram corruptienef^ contaoionem. St enim niilla vera infinHu fuß'''* I ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfi,feieorum opera omniapeccata fitnt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

‘ 14 Si quid Illyricus crrauit, id nihilonoiïf^ magis intereft, quàm vos veftrormn homi'’“'quot; priuata: quædam falfæque opiniones atting“''^' Caluinus vero non e(l in huius fententiï tem pertrahendus,qui de reliquiis imagtnis nihil nili fanóièvercque docuit.Quodvtexpi’^' , rém,paulöfu/ïus hanc omne caufampertrad^“^' eaque dixi,in quibus ipfe nihil inueniredign“'” I reprehenftone potiiifti. Non quod ais, me I

quo agitunvix attigiffe, quid qiiæfo aliud agcba-tur,quàm vt veftris calumniis refpondercm,eäni-que non effe noftram fententiarn dcnaonftrarem, quam nobis Campianus affinxit.lt;’ld fi praeftiterim, quodtu agnofcis , meo munere defunftus fum. Quodvero tu meum cfle dicis,id quidem meuiTi minimè fuit.Atque hic Calulnum couicio aggve-derisimnjani.VbienimCaluinus dixit in fantlis nihil effe aliud intrinfecus , quam corruptioneni contagiqnem?Ita nec Deum metuis,nec homi

nes erubefcisîProfer enim,(i potes,eiufmqdi vlla Caluini verba:fi non potes,cur quod Campianus initio falfiffime obiecit, tu nunc itevum maiore faffendi voluntaterepetis? Suntenimin lanttis ac renatis multa, quae-Deo placeant, praeftantiffi-nia Spiritus fanóli dona, fides,fpes, charitas, pa-tientia,humilitas,mäfuetudo,pax,gaudium, tem-perantia,odium peccati, iuftitix defiderium. Hai vt quifquam vittutes nihil aliud effe dixerit,quàm meram corruptionem amp;nbsp;contagionem? Apage, CÛ tuo hoc incredibili nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;moffro. Argumen

tum verb tuum quod fequitur , quam quaefo pu-tidumeft? Nulla eft in fandisvera iuftitia, ergo nihil eft in fanétis nifîcortuptio amp;nbsp;contagio. Etfi ehimfandi nullam habent infe propriam iufti-tiam , quae diuinae legi ex omni parte fatlsfaciat, tarnen multis prxditi funt egtegiis virtutibus,

I amp;nbsp;Spiritus fandi örnänventis. Si quia in te nulla I eftfolida dodrina , nihil aliud quàm meram in-1 ßitiameffe difputem , tarn ego redè hoc,quàm 1 tu illud concludam. Iterum nouam calumniam I arripis , quando ais , fandorum opera omnia I effe peccata.Non funt peccata, fed propter inhae-I tens vitium aliqua peccati labe polluütur^ Quan-l quam enim fandorum opera non attingunt illam 1 petfedionem, quam lex amp;nbsp;iuftitia diuina poftu-

DE PARADOXIS libat, tarnen non fmt,vc tu fingis, tota peccata-’ Nurn enirn qui tnorba leuiter laSorat, cü mox to-tum liihil aliud clTe ftatues, quam morbü,aut mor bofum’Dignus certc fis medicis mukifquc meiii-camentis,fi id dicas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Depee«to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ßtbinngist^uamftliciter fidei Cbri/bi»’'^

da^^mafii^tu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oßtnÄu. N

prttfeüo £ccUßa CathaltcapecCAtum rffe accid^^ vel qualitatem credKitt,ßdilliiU vuuomnonH-tjuenatttrarninpriuationctanfijUrt.

tnim accidens omnecum entü inß rntitnem ct’^' plttlAtur,»on habet effe^rtcem-caitfi»amp; tuttbt' rem Denml

Noftram de peccato originali fen'tentiaifl nS aliam efle dixi,quam quaefemperEccIefifCa-iholicat fueritjd qiiod meftcilc demonfh-aturum confido.Etenim illud peccatum nos non ipfani’' nimasfubftaiitiam, fed tcmnccidentariame!^^ verboDeijSe pcrpetuo Ecclefiae iudicio defendi-mus, quod qui negat, Illyrico grauii« ficdiufqU* crrat.Quid enini?Tu peccatü eife nega^’ Et tarnen te Catholicum vocas? QuoJnam hoc fophidici cerebri delirium eil? Sinequefubfc’J' tia eftjocque accidens,vt tu doces,cuiufwodi ta-dem hanc rem effe qua: ift« nomine peccaticefl-fetur exiftimemus? £tM(inquis)vifAC»^f«gt;'‘^'^ 1 fnmuune conßflrt- Reôlç:/ea phuatio nónne £“ (

men prtuationem minime nudam amp;nbsp;putam effe extuo enam Thoma poteras didiciffe. Peccatura Thom.i.i.-enim non elfe putam pnuationem,fedbabitamp; cotquxft-»»« tuptum,motbofimilemftatuitgt;quo non modb fa-*'*'** nitas fublata eftjftd humorum etiam vitiofa dif-pofitio inducitut.Et fcbolaftici cum priuationem

. originalis iuftitix fofmam faciunt originalis pcc-I nbsp;nbsp;catgmateriam veto concupifcentiam,vel inclina-

1 quam e!ïe aliquid in peccato,vt Thomas loquitut I nbsp;nbsp;pofitiuum'iSeî quid te conet multis tefutate» cùm

l Catholics Ecclcfix fententiam ex Maximo Hie-l tofolymotumEpifcopo agnofccjde quo Eufebius 1 meminit.lllius hçc v etba fünf.™ rBoTtf v wla» l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TDioTH'ntitnM', .•KtlMTW f inquit') riitEufeb.de

1 iu’5^1» xsyuv nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mihivideturii/t dica-

1 ntu tjfe (jualitates fub^antiarum-XA igitut pecca-l nbsp;nbsp;tum qualitas. T um mox hominem malum effe Ai-

1 cit àra TO» uuuCiÊHxÓTO» th id eft, rti acctdenti-l bui /ubflantta- Peccatum ergo apcidens eft. Et I nbsp;nbsp;A.uguftinusjLtiidofinquityyiper pecctttMWJ prim»- Aujuft.lib.

\ rumparennim. Accidens malum atauepudtndwm-, 1 cuiui non Dem author e/hfed diabolus- Quod cùm I nbsp;nbsp;ita fit, quo nunc tua tecidit nofttae fententi« pt«-

\ claiatcptehenfioi Attumfinquis')Ji4cctdt«r ßt, \ eaufamhabetç^ authorem DeMW».Q^àmacutè?Pti-

DE PARADOXIS mùm enim non eft omniiim accidentiuw * MetaphyC àe/irf^iiy vt docet philofophus : deinde oinniu Iib.5. cap.30 accidentium caiifa nó eft Deojnifi BaGl. in hó. accidcnj tribuenda.Bafilius Qupd Deus non eft au-

2Ve^rte amnino ^afilium,ity4uguflin(im, brofium^ijuos citM .tnteUigu .Bafiltu» Accidenr,ne^ue ^ualitatern vocat ßd virtuti tontrariam.Stc tenebra, citeititi nu ßunt lumtni (ß- af^ eblut contrariit,nec tami ter t^ualitatu vel ornnino accidentia numef‘gt;^‘'‘^' ^ugußinw te calumnia aceufibit-eoncnpifientia fcrtpfit{lt;^uam paulb antè petto''*'' ejfe negauit'^ tu adpeccatum fimmafrauiiert’i'^' ßi.j4pud ^uguflinümmhilße^uenttui ottoff'* ^uàmpeccatum priuaiionemitnardinaticrier/itquot;quot;' rnb nihil eße-tyimbroßi verba erroremtnumop''' ttffirn'e reßlluntji

Bafil «f t- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omnes id dicunt, quod ego

^(üi^.hó.z lt;:endum exiftimaui,Bafilius peccatum vocat 5ï37y virtuti contrariam.Virtuti autemnon ningt;» Vt tu fingisjfed aliquid cettè contrariiKft. Äug'“ k uguft.^ ftinus concupifcentiam vocat affe^ione êoncnpifc ßtatü'Az ca veto concupifcencia loquitufj q“’™ liUï.cap.ij. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;W

Originale peccatû appellat. Si ergo cócupifccn- ■ ti», qua Auguftinus originale peccatû elTe flatuic, fit malï qualitatis affeétio,tum peccatum elTe ma-lam qualitatem conftat.Sed tó'c'?we(inquis)yi«^«-^inui culttmmg accufahtt. Quaniobrem tandem? Quiadeconcupifcentiainon de peccato loquitur, concupifcentiam negat elfe peccatum. De ca-lumniaergo videamus. Negat ( ais ) Auguftinus concupifcentiam elfe peccatum. Hoc veto falfiffi-nuim elfe ex Auguftino dilucidè conftat. Si enim non fit peccatum,eut vocat affeftioné malx qualitatis? Cur languotl comparat?Denique cur om-nino quxvit,quemadmodum concupifeentia tna-neat in renatis,cui otnnia peccata remittuntur , fi non fit concupifeentia peccatum? Quàm h«c in-fulfa quæftio difputatioquc extitiflet, fi concupifcentiam non elfe peccatum ftatuiffet? Refpondet ïutem Auguftinus, dimitti in baptifmo côcupif-centiam,non,vt tu vis,vt omnino minime fit peccatum, Pdvtinpeccatum non imputetur. Si enim

1 nô effet peccatum, quomodo polfet in peccatum imputari? Quanquam ergo peccatum eft,tamé re

I natis in peccatum nequaquam imputatur ; atque 1 Hoc modo quxftionem Auguftinus vetiffimè ac 1 feitiffîmè diffoluit. Quod enim Auguftinus con-l cupifeentiam etiam in renatis peccatum elfe fen-I ferit, ex multis ipfius fententiis intelligi poteft.

I peccati effe affirmât in vnavetborum complexio- Auguß.con* I ne,idquc etiam in fantTis. De ea enim concupif- tra luKw.

1 centialoquiturjcewfr^^Ärfw^onrwTpinfi« cocupif-l'igt; s-c»p j I cit. Et itetum , Won efinuda ini^mtM,tjuando fit- ui.u.'s «a » 1 periorespartes mferioribus turpiter cédant, tnfi-1 tuiresfuperugt;rdgt;usturptterrelutiantHr,etiamfi vtn-1 cetenonßnantur. Eftigitur concupifeentia pec-l c«um,etia;irficonfenfus non accelferit. Quode-

*^“S’Confirmat. Sic autem air, pifcentta carnis, ejuando non exhthtnr aj[enfus,agtt autem ^Hui,ntfiij)fa dcfidenAfin\^ turpia? Si forte fcriberealiter nonnunqù^ j .tur,tamé aliter nunquâoaininoferitit. QH’ ÿ enim interdum negat hanc cöncupifcenti^w peccatum, idtainen non lîmplicitcr,fed amp;nbsp;ratiOne aélüaliutn peccatorum dicit.Q.^ tcm peccarum Auguftinus amp;pytuationiJ'^ dtnattonem,amp;c w/Wappellarit.haud tarnen vt plane nihil cffe peccatum petfliî Num èninl putas in baptifmo nihil Chtiftumfuo fanguinenihil expiaflegt; nobis propret nihilurii tarn grauiter irafciæ^ turn ergo effe aliquid concédas velirti quandb. AmbrofiusquandopeccatumnóH ?*mb(Ofln ftantiain,fed boni pracuaricationcm vocatd ï-ôœ'Zquot; errorem refellir.Præuariçatio eniiii

nuda priuatio.Et vos ipfipeccatuihelfe fummacôtentionedefendiçis. Si eft:ante«‘ i ylccidmt eft,non nuda priuatio eft,non nih'

SeijMitur paradoxum ali(id:tritu^ ßce dtxtt effie CAmpianta peccata oinniaÇ^ efte./» eo (^a/uinnt peccata paria mntafitortalta,(fr aternù dtgnafiippl“^^ “quot;L. ttt-,tainlt;ptie aternam mereatttr vtar exempla t^uigaliumgallinattifl’*^^'^^^ til otctdertt^ejuam Gntfiit heraa ecddi' lc

vj Te quidem pulcb.errimos in e,i fchola prO-gveffusfeciffe conftat, in qua impudentia gnajii-tcr amp;nbsp;docetur,amp; difcitur.Num enim ideopecca-U Caluinus paria facit,quia omnia ex lua natura mottiferaeffe contcrtdit? At id fcriptura apetnf-

1^1 lime docuit.Si enim peccatum quoduis eft legis diuinstranfgrefsio,atque àDeo,qui lummumbo num eft,auerfio ac defedio , morte profefto pet Ve quAduis necefte eft «ternam mereatur. At que

I Dei indicia fcmpet iufta funt.Óli r iy«f pij^o/,7ïi-wiïAo! «oToy ixóiyi!/.

Gylt;i i4»n t^ot C4»ip» WM «JJ fob Dfi M coÛoeare d(xif. Gratiivnfj'JçuM^ dupliccniila-., ’’1 dmüs.Uel fnimgratuifaf» Dei erganos l^eneuo-’

1 Itniiam derntnnâm pte fignificat.,vel e4 do«4 ejuee' 4 tx tUa Del rnißncerdia ad not perueniurit. on 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Un. i.

foMOTiUeDeit^uo nat cempletltrur,gratia (n data t vel gratum fret en s -vnijuam letf fed gratta gratttm frètent, efl twinfufrnositifitficat^ de cjaa*PaulM gratta per grattan ipfitn. Gratta gratù titt*'' r.om.1- donum Itnguarum , mtraculorum , ahàjttt nbsp;nbsp;I

18 Non cft,quod exiftimes illas fcholaßi*'^' grati» diftinótiones mihi fuifle incognitas enim tecum nolo deThomzTheologia conKquot;' dere,minimè tarnen metuo,netu meThonijj*'I argutiis fallas. Gratiam dixi fequutiis fchol’^j coSieHe duplicem , alteram quam vocant^x^l acientem,aiteram,quamgratfadatam. 1 dillinélioné nô fatis placere affirmaui. Nonf’' I eft necefle, vt qui vulgari tritaque diftiniflw’’^* I titur,codem modo diftinftionem intelligat)^?' I vulgo folet.Gratiam gratum facientem feho^' I ci ferè interpretantur donaamp; qualitates«”’' mam infnfas:ego verô hanccontendo inuhigt;^ j ftiùs proDeifauore Se mifericordia funiij^ | non in nobis,fed in ipfo Deo re/îdet. Quisclt;gt;‘^l nefeit gratiç nomine in feripturis fxpifsitnè beneuolenti3m,mifericordiâmque declarM'^^l poïTcilIa dona incelligi,quz in nos ex gratiaj Cen.lt;.s. feruntur?Noachus dicitur gratiam inoculit^l mini inuenifle : lie alij multi. Hçc autem Graf'I palàm Dei fauoré fignificat. Paulus aktSiprrf!^ I ttamenonex operibw.\b't omnes inbxrencesnrlt;''' I tes à gratia diftinguit: nihil autem diftineuirur'I «.Tinbi y- fgipPo. AdTimotheum ait, GratiamtnrwitChK' 1

donis illis ptçditosfuiife dices gt;tam multisante-quam nati lumus feculis?Ad Titum 2\t,I Uttxitgra Tit x it. tM MaDeipiluttfera omntbtuAn his,cçterifque hu iufmodi infinitis fcriptutx fententiis nihil aliuA gratig Ÿocabulo indicari manifeftû eft , quâDei gratuitUmjquo nos complcxus eft,amôrem.Quid

lt;iuodipfe Apoftolus Dei gratiam à donis infufis Koin.s.is. apettiisimè diftingiiit,cùm ^n,Gratia Dei,ç^ do-htm per gratiam- Num evgo ^quum fuitjcùm gtà

1 tia diftinguitur,hanc tam nobilem partem prÇ-l tennittifEt ipfe Aquinàs, magnus magiftet l'cho-I lafticotum,vi viéius clatifsimç veritatis,gratiç no )1 men ifto modo intetdû exponit. ^Mandoejue{in-n ^^tz^graMDetdicittirtpfaxterna Dei dtleilio'.fe ùo aita. (ji cnndum ijuod dtCitur ettam gratta prjtdejhnationù, ÿ l nbsp;nbsp;mijHantam Detugratuito^^-non ex mentis aliejnos

j l frtdeflinautt,fiue elegtt. Sic illam Dei gratiam de in epift.aà ÿl lt;iua meminit Apoftolus ad T itum,Dei mifeticot- Tit..cag.i •n diamintetpretatuï.Atque hçc ilia gratia eft, qua fl nosApoftolus gratis iuftificarii'cribit.Sienimgta f l nbsp;nbsp;tia,non operibus; ftuia turn gracia non effet,vt i-

1 pfe difputat.Ornnia ergo opera noftta qualiacun ^l quetädem fuerint,à iuftificatione gratuitaremo-f l uentur.Tum hanc gtatiam nori noftram ,ledDei n vocatjVt cettum fit, Dei beneuolentiam gratui-3 tam defignari.Huc accedit,qubA non ipfiustan-dl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gratia,fed gratis eciam nos iuftificati dicat-

n Slvetbnofttis operibus iuftificamur, non omni-(A uocerte gratisiuftificarftur.Denique ciim Cbrifti tedemptionem adiungit.de qua gralia loquatur ^l afiertifsiraè indicat, de ca nempe, quç huiusfe-QemptioniscauVafui£.Stce«iwiI)e«i dilexit mm-yl dwHiVtfiltnmvtiigetittam dedertt. Illa ergo gratia 'n lion magis in nobis inhsret.quam Chtifti redem-f l ptio.Iia clarifsimisteftimoniis alteramhuius di-\ ftinftionis pattem Comptobauimus.

(I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn. ij.

. Gratia autem gratis data,non tanti'im miracuU comprehenditjVt tu vis,fed alia etia vniuerfa do' norum genera,qux ex Dei amore, amp;nbsp;liberalitat' proficifcuntur. Cur enim obfecro loqui linguiS’ dicatur potiùs gratis dari,quàm fides,quàm chatgt;' tas,.quàm estera dona,qus ad vitain çternampct' tinent?Dabis ergo veniam mihi, vt diftinélioncD' piam amp;nbsp;neceflariam , à fcbolartitis cortuptaquot;’’ aut parùm intelleétam emendare atque expHc*' re poflîm.

y/ii re iam redeamiti.A^nofco veß'U tiitiuatußttta i/ygmat^HO nefito àfcfipf»'^ magù ahenurn fingere ejuifitjuampoffit.St nù legütirt Panltu dotet,charttM efl-.qnienm^, ligit proximumfiegem nnplettitycnm mflitittnuV, in legu tmp let tone confiflat^ certifit» nohis vert if chant ai tVera eüatn fitiußttta necejfe eil.Pull^’^^ Augußtnm, Charitas inchoata, inchoata»^' flitia ell: charitas proueâa , proucdaiuftit'* cftrcharitas magna, magna iunitiacft:chargt;' tas pcrfeda,p'. rtcéta iullitii cft.

19 Sic quidem loqiieris,vt hominé decct fuitatn. Quid enim feriptura magis, quàm iufti'*’ imputatiuam célébrât? Abraham credidit DfOiO Row X imputatumeßei pro tufi/tta.lraque Apoftoluscoquot;' 5.*. ' ’ ’ cludit,nihil Abrahamumhabuiire,dequoglof'?'

tunturjis mercesexdebito perfoluitur, non ex gratia imputatur-.fides autem imputatur pro iufti-tia,ei qui non operaiur,fed credit in enm,qui iu-ftificat impium.Atque Daiiid pronurtciat iUu hominem beatum gt;nbsp;cui Deus iuftitiam fine operibus' imputât. Hsc Apoftolus clariffimè de tiifhtta im-pHtiaiHiifctipfit, quem tu forfan totus in cœnum fcholafticorum immerfus, nondum fatis attenté perlegifti.Quid? An noftra peccata Chrifto nefcis’ fuiffe imputataîQuid ni ergo fimilitet nobis Chri fti iuftitia imputetur?Num verb nofttis Chtiftura peccatisreipfalaboraffeputas? Id nunquam,opi-

, notjdixeristCiim ergo in alteto imputationem in-l uitus agnofcere cogaris , cut non etiam in alteto I concedis,ptxfertim cbm ipfe Apoftolus hanc no-1 bisoi»TiJ«invproponat? ClmflwfdÜui efl pro nobit i.Cot.s.«-. 1 peccMtm I'vtmsefficeremuriuflitiaDeiin eo. Ita 1 nos igitut inChrifto iuftitia fumus,vtille fuit in ■I nobis peccatum,quod de imputationc neceffarib ÎI intelligédum eft.Èt verb cum iniuftitia ac impie-I I tas noftra in debito cóftitetit,debitum autem no^

I maximos fint ipfi ftnäns,8c lucrum exlmium pet-l ceptutif Siergo poffunt meritafanftornm , vt i-l pfiexiftimatis,eosfacere iuftiores in quibus non I inhxtent , quamimpiumatqueabfurdumfuevit I Chrifti metitis ac iuftitix vim imputationis mi-l noremtribuere?

\ Quod de finelegis,Si çharitate adiungis agno-l fco. Diligeproximumtuum„quemadmodumlex I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn. iip

^gs DE PARADOXIS præfcribit)amp; fecundac tabula legis fatisfacies-’quot;^ hoc praftare minime potes. Nihil ergo eftj 0“’ tetua charitatis opinione vendîtes, qua ctfi tanta effet,qiiâta in vllum vnquam homing cecidilfet,longé tarnen 3 legis praferiptoaboquot;^' necte iuftum efficeve polfct. Auguftifo necelfe iniilta refpondere. Inchoatä enim 2^ P'® ueftam, amp;nbsp;magnam iuftitiam agnofeimus ch3lt;' tatem.Sedhac illa noneft iullitia,qiia nosab gt;nbsp;Dei liberattea çnim eiuftpodi elf,qua nuHos grefftis gradilfquefufcipit, fedfemperfun'i’’’ 8e perfediffima, nimirum Chrifti obedientiîj'^ bis,quantumuis neges per fidé imputata. DcCquot; Augepi.29. ritatealio inloco A.agu(ïirnis,Pleniffi»iathiff^^^' ijuit, tarn nonpotefiaugeriy^namdtu htc homo eß tn nemine.Qj^maiu autem augeripoteßipf^rt illud ^uod mtn'ut efl,ex vttio eß-Ex ^uo vttio wfitts tn terra. luftitia ergo charitatis eftin^bP ta,amp; vitiofa.

Nullam aliam(w^«x/)agnofcimut iuftificantem,quam immciifam Dei tainque niifericorcliai'n...^»^/nt ^4 teris vosgrattitvt omnemin^tutnotantltf» extra not collocare.ejui fituor nec ementltt ntc purget,nfc illuminet,nec duet, (èd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

hue rnanentem/ênttnam acfaetentem ttente diffimuleû nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

tetnouete,quia gratiam iuftificantcm,qux eft Dei in Chrifto mirevicordla,non in nobis, fed in Deo foio collocamus? Nam prater hie gtatiam eft etiâ aba quxdam gratia omnibus fanftis communica-ta,qua ibotum metes purgatur ac renouitur. Hic in (ide,fideic[ue ftuftibus confiftit,quam vuigb in-fitjamy/oc^nt.tion etgovetus ilia peccati feritina manet,amp; computtefeit in iis,qui vetam iuftitiam adepti funtjVt tu caiumniatis,fed vi Spiritus fan-ttimagis indies magif^uc expurgatut, atque ex-1 nbsp;nbsp;hautitutjita tarnen vt femper in nobis,dum viui-

1 tntis,peccati veterife^ue Adami nonniillx reiiquiç I tnaneant.Si enim ifta fentina lie omnino elui pof-l nbsp;nbsp;fetjvt nullxin nobis reftarent forde^ vitiorii, nec

I Paulus de lege membrotum mottlfquc corpore 14, I I conciueftus Uiffet , nec nos afftdua fpiritus re- j.cot.4-’«. 11 nouationc opus b^betemus.Intctim autem bomi-'I nem oportet de die in diem renouari. Sic vides, ' I lt;iuid inter ignotantiamtuamjuoftri^uedogmatis

InfufaCin^MwIgratia,!!! c[ua regencratlo ac îinftificatio confiftit,non eft fails ad nos iu-ftificados valida.Noua htcKf^hitakf^e Thto-elttnes ptrgratiam tnptfamvttt nauitarem ae (in^ficaiionem adtpifcittnuiirne tarnen tuiltfica-ri. .XtijM« fcriptMta dacuit iullilicaitone a ßcatitne dtflinguerei H «c Paultu rton

I Sed abluti limjiMi»') eftls, fed fanftiftiaiixllls, '-Coi.», I îcdiuftificaiicllis. î-texltibcte mcrabra vc-l ftri teruire iuftiiiæ in fanélificaiionent t Et I eIjnS»« mundauit î-ccleftam lauacro a-l «^ux , vt exblbcret ipfe bbl glorioCtna I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nn. iiip

Ephef.s. Ecclefiam non habentem maculain ’“•’l gapi. ^llud 'juo^ue mi'ttfit eFl,ßfiiianiligt;*^i crerepoteii, t^uornido non èiiam ,xima Zftro ad'mrarione dt^rtum, Chn^H'^ tujiuinrnßi itn mjputarey^ttit tuilt ,r»en effiaamur.

■'' 51 Nouuni tibi hoc videri Theologi* §'quot;1 ^qtiid rnirum,qiii Theologiam nullamj niliiT. ■fticam didiceris’Séd fi tu i-nalusesTheoloJ^*'^ quae nös verifsimè ex vÄbo Dei tradiRiusiquot;^ • ■ 'ïnnéin^isjid nó noftraf Theologix, fed tüæ t’ribuendum eft, Quaeris quæ fcriptura 'catföricm dfanftificatione dlftinxeritjin •nottduni ipfis principiis Theologiae imbutuinf oftendis. (^is enim nefcit fanótificationew • que in fcripMira à iuftificatione diftiiigui,niaï’ in Epiftola ad Romanos,in cuius priorcpart^ÿ iuftificatione, in pofteriofè de fandificatio'’' putat ? Quid apettius -, quàm quod Ap®'‘° fcribit, vocauiheot etiarn uifhficAHttyeos etiam glmficautt- Glorifie’'’ nim ilia ftgnificat gloriolam renouationem il, hîc yichoatur, in altera vita pcrficitur, moduni cuus etiâ Thomas animaduertit j ƒ

Thom.t. {j3jr verba funt, Et hac ditpliciter, Rtm.8.1ea. moJoperpnfe^htm virtutù amp;nbsp;, autem rnodo per exaltjtionem glortit-

Chriftum ait nobis à Deo faólum elfe 'j^ J. Got.j.30. tiâm, iuflittam,ßinütficahsnem

nonne palam, à iuftitia fanftirtcatione uift' Sed quorfum tahi craflam infeitiam

Coniungitut quidem cüm iuftitia fanftificatio» nee ab ea vnquam diuelVi ppteft s à qua tarnen di-ftinçui debet,quod cùmvos minimè facitis,iufti-tiarti in fanftificatione per fummum errorem col-locatis. Veftra etgo ïuftificatio hïec eadem eft. quamnos ex Dei verbo fanflificationem edoóti fumus appellate. Locus iUe, quem ex epiftola ad Csrintbios atfets, tuum errorem refellit, atque effe diftintta fanftificationis iuftiftcationifque beneficia oftendit ; id quod Chtyfoftomus -fatis^”^j“„jj,. intellexit ; ita enim fcribit,«ow tantttmhomii-CAUit gt;nbsp;fed etiam iitfi,ficauit. Turn iuftlRcatiouetrt iÄ touh^ quandaminfanôVificatione confiftere , quod(e-jw'o»,ttgt;^* cunduslocus euincit, nemo dubitat ; vetùm hxc jg UIk.*«* iuftitia non ilia perfeda eft, qua coram Deo ab- «ji. foluimut.fed ineboata. Ecclefiam verb effefan-ftam 8c immaculatatn quis negate Sed quid hoc ad rem? Num enim quia ecclefia eft fantla, Befuturaeftfandior , ergoîanftiflcatio à iuftift'-catione minimè diftinguitur.

Quod tibi hîc dignum admiratione maxima vltum eft, quàm fis hofpes in rebus maximis in-dicât. Sed patior te mirati, qux non intelligist leprehendere autem non debebas, antequatn intelligeres. Nam fide non tantum iuftïficamur, fed etiam fanftificamut, Cbriftique iuftitia nobis K itnputata nos amp;nbsp;iuftos 8c Cantbos efficit. Noli ’ * verb exiftimare ideuiquam noftrûm veniffe in mentemaliquando , vt iuftitiam à fanftificatio-ne in hominibus ChtiftianisÇciungeremus. Qui pet fidem participes iuftitix in Cbrifto extite-runt, tn bis necelîe eft veterem bovninem cru-cifigi, 8c peccati cotpus cneruati, ne poftbac peccato Çetuiant.

te nrgitmentnm in te»^ ifùrdttmerrorempracipitem tiédit. Quia (»«y««'' gratia infufa nunquam legi diuinæ inli'f vita fâtisfacit. Q»tt fit hominit in hat weinll' fia ignortu; ahudfitjuidem e^l vetam tjft tniitl'' iu/hiitim,ttliudperfiHam.Non ergo infufiing'’ tia noiinHificari negare debttifH cjnii pit«** ea Hobit iufhtittnt non eonfirat,CHm nemo vo^quot;^ Cttthelicerum tnlem in nobù inflitiian tolloc^'''

:^î, Si gratia hxc infufa vcram nobis afferre poflTet j cam amp;nbsp;pcrfeólam, 8t legi per omnia confentaneam effe oporteret. Qï. I cumnegas, vide obfccro , quarnturpiteti”^ réque erres. Quatrimus enim de ilia iuftiti’’?^, I nos à Jegis malediôto,Detque immenf3inp‘^‘ 1 turn iraliberet. Hanc dico efle perfeflii^” J Chrifti obedientiam, quæ legi penitusfatb* jJ non inchoatamin nobis iuftitiam» inquäij J defideranrur. Tu iuftitiam in bac vita fateris effe veram, fed nonperfeihm : “1 ftram de iuftificatione fententiam funditus^jj tit. Qux enim iuAitia nos Deo reconcilirtgt;'? I , ber elfe perfedliflîmaj vt nullam aut lex ''“1''^^^ I ( aut Deus poftulet pleniorem. Eli enim i: gnisconfumensj nee coram Ulo conftlli^^^U if funt quibus aliquid ad perfeólam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

phcati poffet, Deo aliquid phccvet vitiofum. Cut enim iuftitta impetfefta dicitur, nifi quod vitio minime careat? Quare qui imperfeftafua iuftitiaftetiadDeum accedunt, vitamque xter-nam vendicat gt;nbsp;8c hanc Dei iuftiffimo iudicio op-ponunt, i) Deum fua fumma iuftitia fpoUant, 8c maxima contumelia afiiciunt. Qjj.oipqdo enim aliquidDeus pto iufto agnofceret,quod non ipfi-us petfeftifsims voluntati congtuereti Itaque tantamiuftitixperfeftionemDeus exigit, quan-tjm lex deferibit, vt Deu toto corde,tota anima, tota cogitatione, totis vitibus, 8c proximos tan-quam nos ipfos diligamus. Hxc qui prxftitetit, Luc.io.i7,it viuef. qui veto iftam petfeftionem non attigevit,^'“''**'*' cumfciiptuta naalcdidum pronunciat.Et nili hoc nos maledifto Chtiftus llbetalTet, in eo relinqui • '» ac vetfari nos petpetub neceffatium fuiffet. Qjii-cunque veto ex ppetibus , id eft inhacrente iuftitia falutem quxrunt, ij in eodem maledidto permanent, vt difettè Apqftolus confitnnat. Tantum GiUt.j.i». auiemabeftvt impetfeftam iuftitiaDeus appro-bet, vtpi) omnes valde cobotreant.quando fuam iuftitiam, cum Dei iudicio comparant. Itaque îfal.iaj z.

I Deum ptecantur, qc in iudicio cum illis congre-I di velit, quandoquidem non effet iufta cotam eo n vllacato. Qui verb fux iuftitix conftdetatione M detertiti expauefeunt , iidem ex hac perfefta iuftitia, qux eft Chrifti obedientia per {idem n ^PP’‘Cbenfa , waff«®*», 8c nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8c tisttoi-Ephef.j.n.

5gt;iw concipiunt, vt iam alacres in Dei cpnCpe-M ftum veniant. Non ergo lux iuftitix qua ipfiprç-11 did funt,fcd Cbrifti meritis cofidut. Deinde cum f I iuftitia nofttam Apoftolus in eo cbfifterc doccat, r quod Deus nobifeum inCbrifto reconcilictur.

non impotans nobis peccata noftra, qins iuftitiamperfedam cfleneget? Nequeenin»^ bifcumreconciliatur, nifi quiapcrfeflamn'’'quot; 1 in Chrifto iuftitiam imputât, qucmadm®““/J Agoftolusait, G rafis nos dilexit in illo dile^ ! verb Deus non imputât nobis peccata, nih»n bis adperfeólam iuftitiam deeft.Non eniaivnquot;

peccatum imputatur, is perfedlam iuftitiam’ quutus eft. Quare Apoftolus ait « ^uihtM per legem Moßs wßßcari mw,per Chriflum iuflificari. Si fane ab bus abfoluimur peccatis , nihil ad hanc^ tiam atque integritatem accedere poteft. ij beati fnnt, quorum peccata remittuntuf^ I ex Propheta Apoftolus docet. Ex his j cuum eft iuftitiam noftram in hac vita, 'quot;’,1 modo veram efte , fed etiam perfeftam-j rb quid dici in Chrifti iuftitiam contumd;! ftus potuit? Sienimnoftra iuftitia, quaP^'M uerum iudicium fubterfugimus , perfeiii H** I fie, hxc autem iuftitia ftt Chrifti iuftitia,ƒ“ I CbriÜi iuftitiam non eile perfelt;ftam Hue tua tandem prxclara ratiocinatio fpf^?j vt Chrifti ipfius iuftitiam probet effe impf/M Koni.;.iÿ. Ohtidi enitn obediencia eil nodraiiifi''I guareli illa perfeóta fuit,hxc impetfeliaeHtquot;'’'' 1 poteft. DeniquecumChtillustotiisfitpetli^^^'' noder, quid demum nobis ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tix perfetlionem décrit? Qui enim propd'quot;^ I lt;

om ».32. filiuuj.pro nobis tradidit, quömodo non ediquot;'1 j cum illb nobis omnia donabit? Cbtilhisp^‘ ,

feélsm iudicistn habet : earn ergo ßdepcf^‘ prus nobifcani communicat. Veftra flitia , quam ipfi impesfeäam cftc conc(oti'

irutAm nonfètù valtdam ati refi^lenditmfceleri-btu obUtreùi. T u Paulum et fi gratia infit/i prieditMi er^G quanta (jwfijuarn altus negare tamtiii inijuis, aje^uifi pojfe y vt ijMiibenum

«si perßciat, frcere etiam non honum lt;juoâ •velitt fii^utdnolit malum. Ne^ue CampianM,nelt;^ue «li«j cjuif^uam (^atholtcui gratiaminfitfim abfijue^ jjieciali ^uodam auxtlio vel ad perfeuerandumy vel ad omnes fitperandof tentations fitie e/fe vn~ lt;juam pHtauif. Pt certe^aulo (ùmrnam fitcis inr'

1 wiam,ijut tarn eximiis femper laudtbuJ Deigra* fiarn extulit tàmijue potentem effe at^jue effica~ (im duifj'vt illitu je ope omnia pofi'e minime dubi-taret. Omnia (inquit) poffum in eo, qui confortât. .Q«4wj t'oi werifb Campianw ho^la

^5 Quantas infufa gratia vires babcat adtenta-tionum omnium amp;nbsp;peccatorû impetus fuperan-ios.eorum iiiuftriffrma exempla docent jquorum infcripturis eximia virtus laudatur.Ktfr enim fin--

„ l guiari gratia præditi étant j tarnen nonnunquam . l Was gratis imbeciilitatem palàra oftendebant.

Si en im Noachusj Abrahamus, Mofes, Dauii^' liaSjSc reliqtiijin quos Dôminns prxliantißii^^ gratiam contulerat, peccatis interdumnonii fortiter reftiterunt, fed vidli fuim inUrmit^ agnouerunr, quis aufit ftiz gratix tantum rcjVt ea fretus poflîr iniiiétus 8i illæfus l catun? perpetuô dimicare ? Suos oænes '1 orare doc.\i\t,Remtttenohts pecciiMni)ftrit:li^ tAequot;'î'*' ’ affirmât falfos eiTe, qui fe peccatum n®quot;, I TrouVo.j*' bere dixeririt.TVemo emrn ejt^'^t Salomon ai’jfl nonpeccef. nec quifquam dicere poteft tmmum Tneumimnnam Çum à peccato- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

livnquam homini tam vaJidam gratiamVfi tere in hac vita confiât, vt huius ope fu‘’'’'J omnes peccatorum illecebras vitare ac I mere poffit. Nam de ipecialt illd Dei I lam loquimur : nec veto dubitàmüs, I Deus fie homines fua gratia fulcire ad f“^ I rCjVt nihil vnquam peccént.Sed quid I non quid poffit, difputamus. Inepte j xilio fpecialj meiitioneminterponis, hominem aliquem proferre , qui gta' przditus nunquam deinceps peccarit.Qiquot;^ I attinet difputare, quantum DeuspoffitJ cùm fatis feriptura doceat,hoc illutn in n“*® I quam vel fccifle,vcl pôft faftutum elle? j,

De Paulojcui à me faftàm iniuriam n®'quot;!'’u I ris,moxrefpondebo.Vbi verb ficgratianiJ’ J riiil.4.gt;2. laudauit, vtfegratiæ infufzpotentia non pofle in peccatum inciderè dixerit? ille quidem Chrifti gratia adiutùs acconfit® I amp;nbsp;fecundis amp;: aduerfis rebus vti, vt ntiilnI fionibus impeditus fuo minifierio piè tur. Satis enim id dicere Apoftolum exipw'jj, patet.Num proinde tam potente Pauhim^'i^j, cacc gratia cumulatumfuiflccôcludcsjvto^^

buspeccatis reftitetit? Ai iftatn argumentatio-nem Apoftolus ipfe clarlflimè refutauit. Ncque®‘®™'7« üptogratix inimicishabendifunt gt;nbsp;qui gratiam infufam ncgant tarn effc validatn gt;nbsp;vt qui hac do-nati funt, vitam in pofteruna degant wouaoifTMTor, fed qui iuftitiam fuis meritis tribuunt, quæfola in Dei tnifericordia 8c gratia c'onfift it. Nam illui omnes fcvipturx docent, 8c omnium exempla confirmant: hoc nihil fingipotuit diuini gtati» magis inimicum.

Nunc »i Pauli tjuem fmfin locum venioy ejtä j)gt;iritM t«TO came pagnarn defcribit. di-(tra^etß hoc ratio maxime expetattne turbalend tHicarnü motwinfarganteos tarnen ctß tnuitm txperier. Attjniapeccatum nonefl,nifivbivo-litnrat confenfnm prabet, Taulm non ft id operari dixit^fedcarnem. Non enim dininamgratiam fiti minimi fatie eß'e pntawt adreportandam dt hii mttibm viiloriam, ^ui ex ip/int Chrißi arc «Mlt;plt;t,fufficnùbiPaule giatia mea, »A«f4 j ßditcia (xc/AmAHK.Quis nos fcparabit à chart- »-Cot.«, täte Chrißi? Sedpotiùs non aliunde t tj^uàmà Chnfitgratia vt^oriam nobie ßeraniamßgnifi-«reî'«/Hff.Infclix('i«5«i0egohomo,quis me ».«at.lr libtrabitdf corpore mortis huius? Gratia Delpcr lefumC hriftum Dominü noftrutn. Aitdt Paulum concJudeniem gratiamDei fittie tiahdam eftyTA lentatiombuj refißamutr

34 Sümma hüius refponfionis hscc expertum quidem elfe carnis turbulentes moW ' fed tarnen non peccalfe, quia viftoriam ' reportaüit.Verùm Paulus fe non modo tentatu iftis motibus fuilfe teftatur,fed etiam viélntn । quod faeilè animaduertere potuiffeSjfi PauU' tcntiain potius quam fcholafticas cotnmen^^ Ko«.7.gt;5. nesattendilfes. CLimenimaiCj/êfieerf^uM^^j^ peccatum palam agnofcit.Cur ênîm 0JilfetÄ fecerat,nifi odio dignum fuilfet? Odio veron'*’* dignum eft,nifi peccatum.Itaque adiuiigit_/t *•' if- Ittm Mere, cjuod noltt- Si veto egir/quodnolu^ proculdubio peccauit. Tentari autem malis,!’'’ eft agere,quod nolis. Qui enimtentantur,ä£tu’ tationibus refiftunt, ii faciunt j qupd facete beant,amp; velint. Sed quid dicere apertius potUJ.'

*’• quam quando fe c^^tuium peccaro redditufflU ’ fcribit?Siîntne enim illi captiui legi peccati gt;nbsp;f àpeccato nunquam vincuntur? At vinei prias®' necelfe,quàm capi ac vinciri atqüein feruitute redigi poflîs. Apoftolus ergo,fi ipfi credimusƒ fioftolo,quanquam erat regenitus, amp;nbsp;gratia m“ à prxditus, tarnen peccato inhærente labotai»'’ nec peccato femperrefifterepotuit.Tunonpu® calfe afleris,quia voluntas non pratbuitaffenfa'quot;' At quanquam voluntas Pauli regenerata mo'“ iftos improbauit, in illis tarnen motibus peÇ®’' aliquod fuic,de quo Paulus coqueritur.Sun enim legi diuinac contrarii, qux Ipiritualiseft,* internam acfpiritualem totius hominis obedifU' tiam flagitat.Et ilia rep^ntina TrtSxjqua volunU' tatis confenfu carent, in poftremo decalogi plt;^' cepco dilertc daranantur.Ciimenira.duofintcU'

il faut periinet ilia fiducia qua Paulus indutbus ex-! l clamauit, Quit not ßeparabtt à charitate Chrifli?

' I Hum. Cumlegendum yotius fit, Gratiit Deo. Id ' I dicete Apoftolus v oluit, Etfi hoc cotpus mottis • I mibi moleftum eft, quiamspeccatoferuitec»-’ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ott. ).

Paulum dicereafiirmafti, non fe malum opcraOi fedcarnem,ciim Paulus bis non carnemifc'lp^'’' catuni id dicat opcrari^Quodautemfitapct^’'’’ id p eccatum efle eft uecelle. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

Sed^uid mi'um ßvos ornnt ^raria infißt I Itctu , ^Ki Chriflum non aba raiione^'aii^ 1 I nurfi ßaijßdicttis ',ß'naTfi ^n'od ei pater nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Incap,2.in f«r?Proinde iieód Chiiftum prædicatE“/quot; I I-uc- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-n , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- '„fiiDl I

gtlilla plenum gratia , co bgnihcat ip'quot; per omnia diuinum adeo apparuiflt»''L I Dei erga eum fiuor cgregie dcclararetuf’ I omnium bonorum fauorefimul iiniic^‘'t I digniHimus. Vostpfi ejuotejuot Calumiti'r' I idem fintiatts oporiet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ciim Dem nil f

jj Multa paucis errata compJexus eS'Pf'ƒƒ enim pios ac fideles non omni infafagtstnV liamus, fed eos hac infufa gratia atque adoptipnem confequi negamuS' I

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 1 B E K Vilt' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;sn'

J ll ie,quod nos minime facimus ; aliud iulHftcatio-nismeritum ab hac gratiaremouere , quodaper-

J modo contraBucerum argnmentari, Ciim Chri- a ftum Lucas gratia plenum effe fcribit, gtatix no mine fauotem figniftcat, ergo Chriftus nulla fuit

I't tetnus , Chnfti etiam gratiam in externo fauo-r I re collocemus neceffe eft. Loquitur Apoftolus n decruce, 8c de gloriaqus crucem fequitur-.Et JI quemadraodum Cbriftus per multas calamitates JI adfunamam gloTiam peruenit, fic nobis per xru-3 mnas iter ad gloriam patet, Qipi enim prxdefti-3 nati funt, bos Cbriflo fimiles elfe oportet, nee

* I plumbeum fopbilma. Pofttemb quod nos ais M Chtifto tanquam viuo capiti corpus mortuum M alligare, quid aliudfacis , quam nobis infulfe 8c

♦ I fanftum eft , tuna quia Cbrifti iuftitia 8c fanftU i 1 täte ptædituna eft , tum etiam quia Spiritum fan-

I ftumaccepit, 8c regenetatur , 8c nouis quali-\ tatibus doiaatut. Si verb mortui funt, fimiléf-' \ '1'^® cadaueti, in quibus peccaium babi-

l tat, fuit Paulus mortuus , 8c tanquam cadauet Roto?-'!' 11 computruit -. etenim peccaium in fe fatetur ba-,1 bitate. Tune verb Paulum à Cbrifto difiunges, atque boc membrum ab illo capitc diuelles*

11 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Oo. ij.

Quanquam ergo fanfti in hac vitamultis’’ laborant j tarnen quia Chrifti iuftitiam veftem nuptialeni indiiiintur, amp;nbsp;intus etis® f ritu regenerationis ac fide piirgantur,exirngt;^E^ ritate pr3EceIIunt,amp;t Deo mirifitè placent. ’ quidem iuftitia , qux inftercorcishominu®. ritis confiftit, cùm nihil folidx fanxque in* habeat j totaque plane impura , putida fit, VOS nunquam poterit ad illud viuum alligaramp;

luiUtia. lußtttATn uobtif rcIatiotieiTi eß'e dtxir.Tu uer'o , neque cnini fi mft'tia fiy* tiof'«».7z/«)actuni trit tic philofophia.[«'* ^uam ‘Thilufijihnfum venu tn tnentem mp tn reiattortibui tjje nuwerandam ? Cur» tn Chrtßo toutxbjù agnofcatis^ cjuu diuiru felhjjitne cbiernperuutr, ijua tjuij'o fronrt t/Po lufiittarn ‘^ualt:aremfiujfe-,ac vtrtutem buts'^Inncbts'itfrb ji nu/hmtußtrfar»figt;r’'^‘^'^i te eju,t,fa phi/u/ôphia docutt, i^ued em’ttrV^'' '' ver urn effe uc realem relationern poßt^

Prxclarum vobis Ariftotelicx Cattg®'^ contra fidei iuftitiam argumentum jj (^emadmodum enim ab infitis qiialitatibu qiiales nuncupantur , vcluti à tempe^nt® j pcrautes , fortitudine fortes, fie à -g® iuftos Categoriarum ratiopoftulat. 011° jjji quidem deinhærcntc iuftitia eoncedoxy^*!. nj

hâc iufti dicuntur, ea intus imbuantur. ïoannes ,,iojn.j. y. enim ait, ()utfitcatHßttia.miHlhif eÜ. bed pcrfe-fta Chïiftianotum iutVitia huic diClîmilis eft, qus non in nodris qualitatibtis , fed-tantùm in Chtifti obedientia nobis per tidem imputatavet-fâtut. Si hanc Philofophi nefeierintj minimè mi-runa eft, cùm eam vos admodutn ignorecis, quam tarnen ex fctiptüris difcete potuiftis , fiTheologi potius, quàm Philofophi effe vcUetis. Sed dum categoriis defenditis, iufthiam. Chrifti»nangt; i-

atquc integertimam agnofciiitus, eâmque etiana in iilo qualitatem elVe.concedtmus. Qiri ergo tu fronte id nos negate dicis? Qux verb eau! a nobi« petfuadet,vt vofuitl/TJ hanc iuftitiâ in Chrifto qua-Utatcmeffefateamut,eadem vt iuftitiam non fefft

in nobis qualitatèm éiiftimemus cogit. Chtiftus enim petfecit omnia, qux lex prxfcripfit ; itaque fuit petfeftiffima iuftitiâ cumulatus. Nos hac »oiuKÎ iuftitiâ careraus, quia fegi minime obàam-petamus ; hxc ergo quaiitas nobis non inhxrer,

ohttudis. omnino no.i Çinquis) «oza pcteji t^ereaUsrelMio. Efto. Ait Chiifti iuftitia nota cs-tnninnnoneft. Quid ergolmpedit, quô miuùs eapofs.it tatione, aç tdatiône feu imputattwne effe nofttagt; Si enim parum fxiiccs in philofophii

l ptogtefCusfecifti, fenfus tarnen ipfe communis l tedocetepotuit, R qùis tuonomine pecuniam \ petfoluetit, hanc petfoluùoncm effe imputatio-‘ \ netuana. Si qu«tis quomodo tuum Rt,quoA ira te

tninimè trthxtet, itetum dico , quoA tories Apo-ftoiusttaàit,imputatione Rçti tuum. Acue nunc phiiofophiam tuam, vt imputatione nibif Rets

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•q-' ’ ' v.P iq. .ai-.

.l.’o ?il; I . :„ut. ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

fli.riQ«.« dep'eiißsfa tu iutltim di.ijiutat,ßf^^. ttntéJo ß(nt rtfitrdlü'.nnric qûa adimptitaiin^' i'uitittamf conßitnndam ßtie ejfe videèii»tgt;‘’'V: ttitgrperßnngdml ' t)ic rnihi ipnidhiic p^iéam T) 'eo veile tmßfpn'er^, zninpios ac \prolufii^ac ßnßlta fpjeßa^eati

peferkA. ^aßii^ußiniti y Imputât’Öcus hqmini Kom.}.' .’PrCcatum. D.etniie firtptura palam

-t'P ■'• ■( jntilt; ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■''■••7ZJÎ yi-,-.

3Eif7lt; Mißis categoriiç^. in qiiibustibi prœfidiiïm fuit, ad Theologiamacce(bs,amp;quot;^'*, tiittHdm iaftiw.3moppii^nqre incipis, dem tant indodlcA: pucriliterfacis, vt te1 itpAris Academîcis ridendum præbeas. £e£la iiiûitiàfan’s ante refpohdimus,eicqn'gt;'!.l Iccondare potèf^voS'in erroreperdico icI verfari, qui Deain placareamp;-mortemferaP''^ ! nam effügere vos alia pofTe iulileia, quàmp^ J fta fperetis.Si enim regnumcæloruni perfeéta actjiihii Dei iudicium à nobisait^^^^ I : gi iuftitiæq; diuinat fatisfieri poteft.perfe«’ I iuHitia, veritas, natura detrahitur. Sedtuan I argumenta diluamus. /)e»f (inquis)Ml’gt;^^ 1 1er MO spro fanths non hiidjtt:fed omnia hmninij^^^^ l tatmputat. Quiste theologiam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 j

tigHTe labrisflmpiis enini ac fceIeiatisDegt;tt^j I lam iuüicij imputât, dum impij lunt 1

QuoS cntmDeusfua gratia compleâjtur , amp;nbsp;in Chïifti ohedientia ac iuftitiatecipitjhos fuo fpi-litu donât,atque eximpiis piosjfceleratis fanftos efamp;cit. Quxcunque veto Extent peccatorûreli-quixjChrifti iuftitia obteguntuï,8£ remittiintnrj nec venlunt in ratlonem. Si enim Veus omnia fiomini peccata imputaret, quemadmodum tu exAuguftinoinfcitèobiicis, falutis nuUa nobis fpestemanetet. Eft enim Ÿenffimum quodPro-phetaDauid cecinit, Si inii/HUates obferuaueris vfal.uo.j. Domine, Domine efuispofstt car)filbere?yti(\, beatü fiorainé pronunciat,c«»re»îi(ræ^ntPM^Mif4teJ,ç^ ijuvriobttilalHntpeccata'. id eft, quemadmodum dpoftoius docet apertiffimè,fMi Dem imputât tu- K.om. 4.«.

i ßma ab[lt;jue opmamp;jw,contra quam tu nüc tam im-l petite impiéque difputas.Quanquâ autem in iis, I quibus peccata remittuntur , Si Cbrifti perfefta l iuftitia imputatur, habitat adbuc peccatum,dum l ipft in hoc mundo habitant, tarnen nec impi) di-

eendifuntjnec fceletatijquia neqae peccatum in iis legnatjneque illos irx movtlfque r cos facit.

Pungic fortan acïiùs c^uod fequitur argumentum, Smwmj in Adamo peccMores .• ergo «n Chrifio Kom.s« iHsIi. Ita enim A.poftoius ratiocinatur. Sed tu Ä-poftoium non intelligis. Quahcptam enim in Chïiftb iufti fumus, quemadmodum in Adamo çeccstotes fuimus , non tarnen eodem modo. In'

1 Adimo enim ipftpeccauimus,eiufque peccatum'' l innosptopagationetransfufum eft.; ScdChrifti \ iuftitia c^uanc^uam nobis imputatione commu-I \ nicatur , non tarnen in nos ifto modo tranfmitri-

tut. ïdergo dicere Sc doçere Apoftoins voluit, «^uéadmodum Adamus peccati dufbor cxtitit, fie lutboré iuftitix fuifle Cbviftum.Et fient Adamus

ia omnesfiomines qui ex iiio i^unicut nafeuntur, n tu«tviiiumtïanftuïit, ficGhtiûû fuam iniiios

DE P'ARADOXIS omnes îuAkiam deriusire, quos i/li pater (juiqi Tyd(/M77xä'f ßlij Dei geiierantur. Hlce”quot;quot; Paulus authores tantüm vitx ac mords, eoruirf'i vim in fuis vel feruandis vel perdendis conle non tocatn formam ac modum l’aluns itiftificationis 8i condemnadonis expood,‘ iullitiam non in noftris vircutibus, fed iuliitix impucatione confiftere,in hoc eod^ ®.oni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Apoftolus clarifîîtTlè confinnaclulHd^j^^i

noftram inreconciliatione conftituitj intmici ejfemui, reconaltatt Deoßimxsper nbsp;nbsp;j

filijettti: reconciliatio aucem noneftoualit^i aut virtutum infufio,,fed culpa: fceleiiiqi'*^” vj per alienx iuftitiat atque fatisfädlionis imp“'' nem remiffio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

D V R Æ V S, Fol.ijo. in paradoxo tarn noue ati^ue ßUendo longior ßm, reffende nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;e»r J^r

amp; ehrt flue nos tam ßtpe ad legte igt;bedienn'‘'^ hortantur nbsp;Et nun^uam vi fide lußtitem t ”

lue.i» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t tfutd fitaende regnur» celoriimpi'ß^^^^

reßjondit, Scrua mandata. Cur in die ex Chrifli obedientta^ßd ex preprta dtcabitur ? Aftrumfine hunts rei,^ teff*r^^ ßderis , eß in patrthue omnibus tam vetef'^f rtftui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t.

38 Qnçftiunculis tuisbreuiterrefpondeb®’ Chriftus amp;■ Apoftoli ad legis obedientü tantur, non quo nolhis opcvibus

mereamur.fcd quianofttü eft in illo pietatis cur-ticuloftadióque ver far i, in quo fumus collocati, vt ambulantes in bonis opetibus,amp; in illa via in- Ephef.z.io* fiftentes,quam nobis Dominus propofuit, ad me-tam filiciffimam tandem petueniamus. Etfi enim ad metam nunquam peruenitur, nifi viam reftam ingredimur, via tamé non eft caufa metç.Sic qua-quam officium noftrumpoftulat,vt poftquam gra-Tit.i.ii.ix-tia falutaris illuxitj qux nos impietatem 5c mun-danascupiditatesabiicere docuit, temperanter, iuftè,piè in hocfeculo viuamus,noftra ramen hçc inchoata obedientia non meretur regni csleftis hæreditatem.Quodautem ais nunquam nos iube-

ii,vt Chtifti iuftitiam ftde apprehendamus, mife-tandam ptodis ignotantiam.Quid enim illuftrius dici potuit,quàm quod Apoftolus fcribit, non operatur,fid credit in eum,^ni infiificat imptum, P-om.4'S-imputatur fides fnapro iuflitia- Itaquc ait, nos per Chrijiiobedtentiam w/los conflitui. hac autem obc-dientiam fola fides appreheudit. gt;iim iuflw fide fnavwet. Sic ad Galatas Apoftolus ait, Scietjfes non tajltficari hominem ex opertbw legK,fed per fide Itfit Chrifii'.etia nos in Chrifiam Iefam credidim»!, ytiufiificaremHr ex fide Chrifii, tir nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exoperihm

legis- Fides Chtifti quid aliud eft,quàm fides in Chtiftum?Fides ergo Chtiftum apprehendens iu-ftificat.Sed clariffimè Apoftolus Chrifti iuftitiam fide apptehendi demonftrat, càm inquit, Promtf- j

1 fitm/piritum accipimnsperfidem. Fide ergo fpiri-l tusptomülus, id eft,gratiaEuangelica , remiffio I peccatorum, iuftificatio, adoptio, vita xtetna ac-1 cipitùr.-''

Si verblegifpetito feipfum iuftificate cupienti Ghtiftus refponderitjSerM^ mandata, mirum non eft.Neque enim meliùs inanem iuftitiam refutare potuit j quàm 11 illara ad legem cxigetct. Ita nos

vobis vcftram lüfticiam iaâantibus refpondcm»*' !• Hacfitctte t/iMrt-Zf Sed illa vos nee facitis,net

faccrepoteftis. Quarctandem aiit Dei ioftitb® agnofcite amp;nbsp;propnam abiicite, aut vos à vera iH' ftitia abeniflimos efle intelligite, De iudicüfo'' ma quod quaeris,facile diluitur.Impios opera lam damnabóttpios fides liberabit.Sic eiiim Chf' ftus docet:.^! credit in eum non condetmatifr' pb^tQuifermonem meü audit nbsp;nbsp;credit ei,

fit m^abetvitam ie.ternam,óf m condemnatio'if'* nonvemet.Quia tarnen hçc fides fadis declarata'' quae omnibus nota func amp;nbsp;inanifefta,confeiit3nc‘' eft exfaótis potiùs quàm fitie fententiamproniiæ ciari,Iam quod fubiungis,miiuro efle huius id'’ feripturis amp;nbsp;patrjbus filentium» nullatefiitati^ indigeCjClaiTianc enim vbique Içriptut» nrgt;si® fide Chiiftum Sc eins tuftitiam ap.prehendéte i®quot; ftos faluôfqi fiei’i,

Si fide remiffio peccatorutn'iinp^ratu()i' ergoetiam Chrifti iuftitia apprehenditur.Renquot; fio eriim pepeatprum nihil aliud eftjquàm Clgt;gt;J iuftitiac.imputatio.Hoc omnes Prophet«,Ap««“' li^patres docent,vt te mil'erè furdumeflê con.. ’ cui inaudita ea funt,quibus omnium aiirespfd^ nât.Patrum mulriplices de fidei ipftificationejj tenciàs prætermittam.vnam duntaxat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

chryf:,ft in datiffimam proponani-Sic autem.habew® 1 Gai.;. ^73 cebat,lt;^uifilafidenuitur,maledtilM efli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

vicei nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ofiendit,lt;futfiilafide nititur, eum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

Quocunque te verteris,huius tcftimonüaQtW Â5gt;4«Vxa7. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eluferis. . i;-.-

Chrißus in die iudicß iufloi pronunciabit, lt;}ui /f^(o^'tfWJpegt;'4’'Hgt;7f.E.ruriui,amp; dediftis milai ma Matth ij. ducare,amp;c. Et Paulus ine/uu, Qiii diligit pto-

xisnum, Ugcm inipleuit, plenitudo legis Luc.i. ergo cft dileâio . Sù de ZAchArtuf^r Clizt-beih Lucas, erant iufti ambo ante Dcum, in-cedctesin omnibusiuftiftcationibus Domini fine quærcla. Et loannes. Qui facit inftitiam iuftus eft.Aïo^f« defififueJo[ùe,Dautd,CAterî-^Me omnesnon ob aliarn caufàmiufii eße dejcn-iu»tur,!juàm cjuia pro modulo fùo nbsp;nbsp;humanit im-

^9 Qua de caufa Cbriftus operuna fit fafturus in Aie iudiciimentionem 5 expofui. ïidenacniiai (.vtlacobusait') opetaoftenduntatquecompro-hant. AntequamautemCbtiftushxc fanftotuna npetacommemotatgt;vetas amp;nbsp;ptoptias falutis cau-fasattingit, ne quis cum noftris fophiftis illos o-çetumfiiotuna dignitate metitos exiftimet xter- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

I adiré iubet,Dei in Cbrifto adoption! omnena iu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

niinimèmeretut. Tuna quoàfubiungit,patatum hoc ibis fuiffe tegnuna à iiftis fumiamentis tnun- ’ ài,çternamDeieleftionein omnibus operuna me-

tua opinione præparauit,quia egregia illorum pera praeuidit? Si tuam huius loci interprétatif“ défendis,ita quiJem cenfeas eft necefte.Nain“, regnutn Deus prasparauit, 8c illi fuisfaótisttrf merentur,quid aliud reftat,qiiàm vtregnuhof“ lis à Deo propter præuifa mérita ptiparatuin^j rî#“ Hîc vero in ifta caufa nullû habes aciiotf“quot; Thom.de iierfarium quàm tuum Thomam:qui niultisl^'*'^ veut- qmft. miflîmis argumentis operum prxfcientiaai' non elfe praedeftinarionis atqiie eleiftionisf’ fam.Nam praedeftinatio prior eft meritis,!^

Thom.i. ftolus adTit.cap.i.ait,A^o«ex'o^«'a^«lt;gt;«/Âflt;^'^*j patt.quxft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«o/.-Et turn nulliK elïet prxdeftinatuS’“j

*’■*quot;'*' mérita habiturus,quod patet in paruulis eft funi.Cùm ergo pratJeftinatio gratuita omninf fanâorû falutem clfeprorfus gratuita maniid efttcùmpraedeftinatio nihil aliud lit,quàm turn tranfmittcndi famftos in vitain arernaiU'

De Pauli loco refponfum eft fuprà âaeharitaxe prxditi funt,ii iuftitiam libi et vendicent.ld cùm nuUus facere poffit, lege fperandam elfe iuftitiam fequitur.Ad Ham de Elizabetham venio, qui iufti dicuntur , quiaerat illorum pictas minime ■ autlîmulata: turn quia fide iuftitiam conM ,ÿ, ftuélus fidei diuinçlegi confentancosprotêt Aittu-irliii autem vocantur , non quia nihd Auguft.eon- Deus reprehcnderepotuit,fcd^»'flpz«'rt^'^

r4«' * minationis cjuerelam'Mcari f qucmaJmo'“ gtiftinus veriflimè fcribit.Si enim ita jlli ie Zachariam .exiftimas,vt nihil peccarit,^ moK pœnam peccati Deus impoiiiit’

fcic^.ï.10 cxtitit,qiiia non credidit Dci verbis. quot;Ifad ergo ex animo legi ftudebant,eatnque fb^

iufti cenfentiir,tamen h^c iuftitia potiùs remiffio-nepeccarotu conftabat,qii3mperfeftione virtu-Auguft-de turn,quod Auguftinus de inhscrente omnium ftitia ftatuit Joannes auu:m de infufa quidem iuftitia loqukutjtiim ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuftaiam-^tufluJ,.ioan a-?-

f)},netnpe non ii iufti funt, qui abftinent à viftis, fed qui tes iuftas faciunt.Sic alibi,^^» ««Hut eH, Ajo-ax.’V fH/tificetHradhuc. Nec veto elle talem iuftitia ne-

pernegamus-.quam nec Mofes,nec lofuejuec David,nec quifquam adeptus eft, nifi fide Chriftum ampledente, quemadmodum in Epiftolaad He-bïïos Apoftolus luculentiffimè demonfttat.N on enimexojwibut le^ü iufitficafur 'i/Ua caro. Legis Galat.i.i». autem nomine inteUigitur,quicquid lex prxcipit NUotcrapore. luin alio loco aitjfee^fwni ej[e cut

I fußüimmpHtatur operiigt;us:in quo omnia o- gt;.om.4-A peta ctiiuVcunque tandem genctie fint,fimpliciter cxduditJlludergopetpetubftabit gt;nbsp;Gratia fifHiitiperfidem'.^ß- hoc non ex vobist D.eienim do-ntm eß^nö ex of eribus,ne efuisvlorietur. Quarc (a-l«snoftraeftgratiae{oliuse^ttumamp;’Dei donû:

i buius autem petcipiédx falutis inftrumcntû fides I eft.Si verb noftra opera aliquid ad iuftitia 8c falu-l ittn conferrentjin nobis aliquid exifteret, in quo , I gloriari poffemus. Quod enimiuftitiam 8c falutc ’ 1 atetnam tribuit,id optimam ac iuftiffima glorian-' \ dicaulam continet.Omnem autem gloriandi ma-' \ tetiam nobis I'ola fidcs dettabit.

Scd CV\tift.usUwgM’CàP a«lo dicitur iuftiv* noamp;ca.EsJc etiAmkco ChrtfinmdKÜ tjfe ppie-

ttam ntlifam:Qr ne tibt eHtidenäiiocwrttin^^^ tttryita QhrtHurn çlt;;-fanütficattonem

tH tnfußmfuterti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

Multùmtuquidemerrssûbane/âpd/il^’ fànblificationem. quam Chrifto Paulushociigt; loco tribuit, in nobis tâquâ qualitates noHrisquot;^ i fcCoria.1,30 hxrerefortinias. Sicenim Chridus àDeofsÜi^U eft fapientia,amp; iuRiria,amp; r3nCli(ic3[io,amp;redciquot;' 1 ptiojvthxc in vno Chriftomaneant, noftran«quot; 1 tiid dutayat imputationefiant. Si enim nefcif^quot;’ 1 modo iuftitiam Chrifti, fed fapientiam 1 fandificationem effetrf^uMtfuamjXquumei'i^ 1 hanc tibi infcitiam ignofcam. Neque enim Chf* 1 lii iufiitis nobis imputari pofiet, nifi etiam^’'''I ftitas imputaretur.Tamequin fit in nobisaliij“^ I amp;nbsp;fapientia Si fanólimonia, amp;e iuftitia nonneg»' | gamus ; fed ilia fapientia , Sr iuftitia,amp; fanftiM’» 1 qasmderi nobis Chriftum Paulus affirmât,ni’’l aliter noftra eft,autin nobis refidet, qua vtipfiquot;? f Chriftutn perfidem tottim ampleólimur,amp;p’j fidemus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

DVRÆVS, Fol. 151. I Sed virtutcs('»«yilt;tf)noftr« fun’t inftarp3gt;’'| niculi non modo polluti, fed ctiainlaccraB'l 5» de ea lotfueru iuftaia ■, cjuam tpß nobü I 1 Chnßt ope compaeare poffumw re^Ve I ' tbs.Sivero tllaminrellt^is-,lt;fuamßtonobuß’gt;l,*^’^\ J ßeruatorpromertttt.,amp;tjuam tn corda nof/radifu* ' dUt tntoHefandam iUu tniurtamfreie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I i

KibeaTOUS.'ir'8ct,innsegt;ni-bi quoniam tranflati¹®’”’”-(umnsde lïïöftea'dvitatn , qiionia diligimuSjQ°’^’¹ ffàtrcs. ^iiM/?Mi«ifiSivosfilius liberauerit,ve¹ i’eti.i. te liberi critis.:^««^pnfcfch,« , quid adtnirabi-btu.quarn quidfitios Dei, htrede^ vitæ sterna ac dwnte confirtef natura e^ctaûEt Paulm Eccle-^^^^^ fiamChrtllum gloriefitn abfijuemacula acruga ^bi aitficifii. Define ergo blafiihemias tUM ingra liänout Tefiamenti-iin Cbrifittm iw ipfius mor~ , ttm euemere. Define tatarn Deo blafigt;hemgt;ah) ir-

4T Quiddenofttisvirtutibus exiftimandum fitjEfaias apertifsimè docet, quando eas pannicu-lo fœdè poUuto fimiles effe dicit.Hïc tu tanquam Kfïlt; .*. iftusfulmine obftupeCcis,nee quid refpondcas babes. Voces tarnen tetnerèqualdatn profundis ftupotis indices,Sc ignotantix incredibilis teftes-Num enim fingere omnino potesjptopbetam opc

* I ba'.Cernere eß:i]uant fit tlla iuflit'ta fitbltmii gt;nbsp;^uam leinKl-*'1 ficutmotetDeiproPbeta efie mtratur.N efirAtniwfi ütm.f.de

I ^na efi humtlù lußuia, reüafiirfitan,feti nöpura'-nifi'f^’^^^* M {iirtimeltorefnosefiècredtmw^uampatrei noftrot, M 9»» nS mmusvtr/ifiter,qHa bumtlrtcr aiebähOmnes

tußitia m/kit tanguanipannus meflruatt ^^omodoenim pur a Mfiitiayvbt adhiK „1, cnlpadeeße^ScX quid Bernardi teftimoo*®®^ eftjCÙm id omnes fanéli femperagnoueri^ pheta Dauit iiz,Siinùjuùtttes obpsruaut^'^ ne : Domine quiipoteßconfij'hrefVzoi^'n^^^^ iK,Peneste 0 Domwe,elliMftttia^fr^‘^'^f^^‘ pudorfaciet. Ezras air,£fff

delicts no(iris,^ ob td ne confißerej^mdif^^^ mui in lon/pecin rxo.lobus ait,2V dere Deo ad vnnm ex mille : ita/^ue vereftß mniaoperafna. loannes ApoBolus ait, i.Ioan.i.»-amp; mns nos peccatum non habere,nos ipfis

verttas tn nobis efl.Si i^nispeccant, patremhabemus lefum Chriflam iufram- .ji i.Ioana.r. renati, eofque fuis peccatis nonP''®P/,'tr tutes,fed Chrifti folius iuftitia libérât. Qü'® gam fcripturas cumulate, quarum nulla s’” non veftram iuftitiam iiigulat? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-L(j,

De ilia verb iuftitia non loquor, qu”” j ftus fuo nobis fanguinc promeruit,quiniqi) puriflimam amp;nbsp;omni modoperfediftimai” ’ go. Vcrùm hate iuftitia in nobis neqiiaq«^®'j|,j ret,fed nobis imputatur. Huie verb tandem iniuriam faciant,facile diiudicarip .j nófne,an pociùs ipfi vos. Nam tu nofttami” .p ante dixifti efle imperfeftam : hanc autei” tiam nobis Chriftus fuo fanguine perfedtam ergo nobis iuftitiam fuo Chrift‘”'^|)jj guineacquifiuit.Hatc demumininriaihatcin ■ ftum jChriftique fanguinem blafphemia cenfeatur.Vteris hic nonnullis Isripturftd’ niisjfed vt femper foies , inepte amp;nbsp;Quis enim neicitChriftum nobis attulifletNum ergo fequitur nos infiila lu»” . ucre?Chaiitasfrudus eftfidei amp;nbsp;iuftiti^’^^^Jjj

Cetto fctmus nos è motte eteptos efle ; an ergo chatitatem cifecaufam iuftitix amp;nbsp;vita conclu-Ioan «.. des’Quos filiuslibérât,vete liberi funt ; num igi-tut nulla nobis Cbrifto iuftitia imputatur} nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’•

cimut naturx diuinx confortes,id eft,vt mox ipfe Petrus explicat,mundi cottuptelas fugimus; num hincfequitut Chtifti obedientiä fide non appie-^P*** ’* bendi? Ecclefiam fibi Chtiftus glotiofam fiftit fine macula amp;nbsp;tuga,quodde futuro Ecclefix ftatu

1 intelligendum eft-.num igitur fanfti dumbrcvi-l uuntnullis peccatorum maculis aiperguntur?Hi» l tuconfifus atgumentis tuam iuftitiarh oftentasj l Chtiftiiuftitiam per fidem nobis imputatamcon 'll temuis.Aut ergo define contra Chtiftum , Chilgt;-f l ftlque iuftitiam difputare,aut pctge irr tua impu-n taiuftitiacomputtefcere. y

AtPavAusÇin^MÔ') iufliturn Chrifti fuavn lEÜ.*. iuftiùam vocav.cùm ita fcribat, Non haben» Tneam quœ cxicge eft , fed eam,lt;|U3e exfidé ChnftuT/dn« profiUo T*a»li fenrentiat ijuam jlu^u/finwexpojùtt-ex lege tniltftiirn earn •ùeca~ , r^i^utper legis doürinam ahf^jtte adtntort«gra-l tuco'hpantur.l^ofdi «’'gu raitlns iufhtiamfideit A non tjuid fide apprehendeba{itr,/êii ^uideid ea»«

A ptt peruewatw, id e«it« ex tniitthte lt;^tttgt;rn M «d RomAnos aImos fcroberet’itflendeTe'volau^ M tmllamnor ex lege veramiuflitiam adipifcipejfsi

1 tXHgxflin.de prælt;lejhn.^drt£îor«»M,ï.x hde Id.eó i*'A dich Paulus luftihcarl hom\né,cYtha

M ma datuticx cyua Impctrantur caetera. P«u/i« W ^^^ß‘fnflinatnvocigt;t,^quot;amverintgt;sijnidem m

A . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i-

1 Rcwaó. hcclefit patres aQ^.rulo dtdtlt; erfint,(^^otpt^^'^ iiocitegt;'unt.fy4i’giifiini,tn audt y Giaiia Dein*’quot; • folùnl rcatt'S oinniiini pcccatoriiin foluitnf' . amp;nbsp;iis qui baptizan iir in Chrifto^quod fi'fp'f'' gratcj?. tù rigtilcrationis, VC’n:n ctiarn in g adil’'^ voluntas ipta lai atur,amp; præparaturàD'’“’' pp.jqyoJ tu fpiiiî U fijti amp;nbsp;chatitatis. i'* I ZiJCo,Gratia Dei,non folùin peccaia tum ctimq a.d.non peccanduin rcétcijue'■ j yendum atiiuuar. St rurptrftyhot: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

niitti nobis pi ccata,(cd langaorcsctia®quot;quot; | lires fanari.; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iuftitiatn Paulus intelligat'ln^ l

ter exanuneinus.Ptinuim rcinouet àiuamp;fi^’j quidin pharil^îrn'd fplendidè ac prsebr^ I _ -^l^nvtquauqnjnjerat, quoad iuftitiamlegblt;.n

, multikpie eximiis ornamentis prxdituS’J rhil.3.4.is. peu propter Chrilium vniuerfa hæc pro J ducat.Ne vert) quifquam putet Pauluniopej' I füts’poft fidèiïi fufeeptis aliquid tribuere. gtrfe âe hxc ctiam abiiccre , nec ilJis ’^(.1 rionetn liiam-aftribA-e. Cùm enim deprW'i | peribus fcripfiflet, 'reuTtt mnibu,s in vniuert'utn addit , miitato J «AÀrt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;it) «j.«U£K raa.t'm ^uaiM f^:non '

tùm, fedhaeç etiana omnia conteiiinO)^(^l . beam non tuftitiam mearn, eÜ ex I ■ :.C9r.4.4,^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß Chnßt. Cùtn ergo Paulus^, J

•' v-» operujngenera excludat, renat vc C^r’“ iiirtitiain intelligat. Atque ira alibi ait Teimdit cùtifciusfnm'Scà. nô per hoc iu/lü'*’'' m I

'T m î. K VIll,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$9S

Itafulsvittutibus iuftificationem dettabit. Si e-nim Apoftolus,qui fie vixit,vt eum fua confeien- ■ lianonaccufaret-.tamen in fuis opetibus minime , acquiefcetet,nec fe iuftum ptoptet vitamfanttif-fimè atbam teputaret,cettum eft iuftit'iam in bor,; nis opetibus nequaquam confiftete.

Opportune autem de Apoftoli adGalatasepi-l ftolamentioncmfecifti. lllius enim epiftolzfta-l tustuam de óperum iuftificatione opinloné fun-,1 nbsp;dnus euertit.Npn enim Galatç,qui Cfitifto nome

àedetantjüs Ve opeiibus iuftitùm adepturos fpe-rabant,lt;pux fine fide fierent, fed opera cn fide có' . iungebat,quemadinodum vos çontenditis elfe fa-ciédumAtalt;pne vel Galatas Apoftolus finecaufa. lepiebendit, velopetibus nulla pats iuftificatio-i nlstrlbucnda eft. Qulenim ex operthw legis funti

I eos Apoftolus mlferos ac maledittos ptonuntiau L lt;\uod V el G alatas attlngk, qui dam fideles étant» I aut Apoftolus nullo vfus eft aïguméto,cYUod r|uic A r^uaraadGalataspettineret. Qulcnnque ergo ek, »petibuslegis effe volunt,id eft,fuis opctibu,siu«t ftuiim (^uxtuntjciuatutnuis id poft gtatiam amp;nbsp;fi», detn faciant,!) cettifsimutn naaleditlum incuttut»; fi Apoftoli atgumcnto alii^uid onjnino conelu- ..i IttmfuetitiSienjmApoftolum contra ceteinonias Wutùm dilferete atbltratis,nhnisleuitet iudicas.

execratione/wif.Scnptitm t(i'eniriï,ExecK/tT', hiiis^Htfijmsnonmanjem m omntbw , fmtn Itbro legi.s,'vt faciat ea, Lex non efiex Jiäe^

De Auguftino non conabor multa reip° Si iuftitiam inchoatam intelligat, fateor n primanijcx qua impctrantur caetera, ea iuftitia ex fide, fpe,charitate, 8c huiu$gt;“* jjj, fides fundamcntuni eft. Reliqua Auguft*quot;*, jj. monia praetermitti poflunt , cum nihil all“ ccant,quam hominem non iuftificaritaniu^^j, tia,fed ctiam fandificari, quod quidem mus. Nam à vera fidei iuftitia fandific’“® .,:.,]!

quam fcparatur.Qualem autem exPaulo*** . ^j. patres didicerint, ac nobis tradiderinnpa'^*'

***• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in hoc Vit a legitime certauerunt:

ntm Tneritafa£lorMm:/ed de mumlicet^jb»*^^-tia,in^ua/peraMerunt.^or\ ergo fanótoruni . tis «ternac vite pratmium redditur.Augu»*'’ L eet:^id eßpn

fetjj. uenü,'vndefiduet;(i!- multuminuenüy'vn^^’^ Hicron.ii i. Sandi ergo nullis meritis feruantur.Hief‘’®l\gt; iufitfitmtUyijKando nmptecatoretf^^^yy iufittia noflra non ex proprio merito,fed tx ftttmtfertcordta. Quid contra operiini

ïerssiiin P®tait illuftrius’Bernardus, Siim^wtatt!lt;gt;^‘^.t) Cantis. fci. «erit,etiam elelhrum, ^uüfnfivtebit! Elquot; ' j,,» non polftint fuis meritis fubnixi coram confiftere.Iterum Bernardus, Jldejntraolt;)f'‘‘!j,iii

tun filtus-wfit enim efl-mea: nemptfaÜfts »Äf7;rM4 Dcü.Chnfti ergo iuftitia eft .tt tia,non quia in nobis inhxret,fcd quia n»®’ 'jj, fideiimputationem communicatur.Naniah lt;nbsp;cit Bernardus,Suffntmtht ad omnem Ittm habenproptttMm,cMtp)ltf eccaM-iurtitia non in propriis meritis , jueiH Tum remifJionc verfatur.Subiungam ift'S ® j(, Tho.in G.- Thomx tui fententiam,quam tibi 14t.3.1cft.4. hnquo. lt;?^er4(inquit) rnnjuntcaMja^imquot;

fitiußu^^/wÄ Deum,fedpotiMfunt executunes (ff mamfeliatwnej iußitta. Hanc iuftitii viam patres olim amp;nbsp;didicetunt ip(i,8i alios docueiunt; nos a-liter nec doceri,ncc docete volumns.

ißdi’iime miror Caluinum nullam in nobù in-ttfiorii hominii rtnouationem agnofcerefCÙm bea-t« tfißt fceleribut (ùit etiam in bea'iffimü iüis (è-dfbiUiin tjutbui nihilin^uinafumejfe fgt;oteß,perpg contaminatet exiflimet, St enim (fuamaitt l»f’’talu hiC vitu duciturtita in intimig antmi te-^fffibiu peecatainfixa(uni, vt nunjuam delean~ ^Wy^uibtu txpianJù nullus pofihanc fivt-bû crtiimtu locM ßt, anmn in be mis illv ßdibtu pgt;ce4tor»m fices perpétua remanebunt? Explicsi l »tbisrrhùstkerefnumhiteitajêhabeantj.

Cùm multas fatpc Caluino egregias calu-mnias irapegifti,tum hoc in loco fplendidum illi côuitium facis. Quis enim vnquam dicerct,quo4 tudicis,nullam intetni hominis à. Caluino reno-'lationcm agnofeijuifi qui darct operam vt omnes domines maledicendo fupetaret?

beads fedibus attexis,id Caluino nunquam venit w mentem vt fomniatet. Quanquam enim pii dû l hanc mottalem 8c terreftrem v itam v iuunt, non l omnes poffuntpeccatorum maculas eluete; tamé I turn ptimùm anima c corpore excefferit gt;nbsp;omni-l hus peccatisjvitiisjlanguoribus libcratut,vt puta l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp. iij.

in cxleftes fuperafque fedes proferatur. Nam iquot; hat vita remilFa fuit iniquitas,non fanaca infir®'' | tasjvt Auguftinus loquitur:pofthancvitamnci]iif I iniquitas,neque infirmitas remanebit. NamKP'j I dis poft häc vitain peccatis nullus profefto,q“quot;'' I ftiä,locus cóftitutus eft.Pontificiö enimpurg’'quot; I rium penitus,opirior,refrixit,quia nihil exiHol’ I co iamdudö allattim eft.Id ergo quod me iiibes«* I plicate , non magnam explicationem. deflder’H Quädo enim fandoru animç ex corporibus mo''‘ I obnoxiis liberantur, nullis deinceps peccatotuquot;' | ».oiB-?- vinculis implicantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

vero de hac remifpone peccatofi*^ firorum cenos vos ejje exDet verbo-Sptitii tnthifitcil'eper/ùadeo ahtjuodelfe Deiverbit'j*^. Vrhitakero remijfa ejfepeccata teUetuf' Qi'* er^o KKhtta^re,omnilsf(fne mortahbui imponefiutnon minus ttbtefuàmj Tnijfa ejfe peecara eredantJgt;Dicüfirtojfer«bgt;^' I pui futjfe dt/ertis hoc verbis exprimf,cùmfi'^‘t I prejjumfit ijs otnntbttiflt;}uifide utHiiitun Clf^ I appTehendnnt,peceatorum omnium vent/»» I nei^ue sd ex Dei ver bo vnijuum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

modo fi tncertumfirnper efl,nurn eafidesilt;jii^’'fi^^ I remt^a effepeccataperlHademuf,vefAßh‘t'gt;fi’''^ I lutdi Tuip/einhacfideflu£{uM:Con^^^''^^'^ j (inputsJnoi^rx tam inuJtisterroribus ^Fl’“ I gnstr,tam feciiræ in bsc vita eße I c/tiàm fi intcrminato cxii gaudio I

Vt tuas infacetas facetias prxteimittâ, at-que ad tem veniam,nos de peccatovuna noftroiû. temiffione atquexterna in Chtifto ad vitam pwe-deftinationecertos exDei vetbo fieri confirmo. GiimenimEuangelio crcdendum fit, Euâgelium autem inprimis doceat nobis peccata remitti , fi cxedimus,quis fine fcelere poteft de peccatotum tetniffione dubitaiegt;Euangelio enim ftdem detra-hete, peccatum eft omni tuppVicio dignum. Sic (oan-s is.

Dim dtlextt mundum-iVt filium vnigemtiirn iieâeritgt; vt^uif^uis creda m ttm nonpereat, féd habeat vtta Aternam-Çim ergo credunt in Cbriftum.non pof-funt petite,fedxterna vita certiffimè potientur. * ExEuangeVio etiam difcimus,nos àDeo ad vitam ttetnamprxdeftinari; Ldergoctedetedebemus, nifipetfidifumus.EZe^ifwoi inipftantemHndicon-ii:itutionem,^ defbinaititnos in adoptioneinfiliorum-Cùm ipfe Deus teftetur 6j confirmer fc nos ad vi-

I de ptxditi Vumusdd ignorare nuWo rnodo pofiu-1 mus.Eft enim fides edettorum ac prxdeftinatorü, i quemadmodum Paulus clariffimè docet Se enim (1 ApoftoiumCbrifti vocat fecundumÇidein eZeftor» rit.i.’. , 1 Dei.EtLucas fctibir ctedi iifie, eratpyA- a , i ordinatiiïd vitam atemam- Quate cùm tides vera . \ nu\\otûfit,nificpiieieâEiacprçordinarifunr,(quos

\ veto Dominus ad vitam elegir ac priédcftinauit, \ fiipetite nequeant, «quid aiind coni'equi poteft, \ quàm «quicredunt,eos effe de (ua peccatotum re-i miffione acfadute certos'? Quodtu enim oftendi l pofte negasjid in feripturis apettiffimè declaratm. i Sic Pettus ait, H Mit omnespropbctttelliinonMdati l rerm/Jionempeccatariim atcepcitrumper nomen ewr 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Pp. ii')-

puemuu, pui crediderit in eumlPx Paulus, fit vobit,firatre},annttnctart vobis remtjfionemff^^ torum per ißum : (pr ab omnibus à putbus pef Jilofisabfiiluinonpotutfiisyper hune puemitisi r créantedtfoluiHx fententiænon advnam lenam pertinent,fed omnibus Chriflianisprop®quot; ßtx funtjVt quifquis in Chrilîû credideritiisp^^ cata fibi remiira,amp; certam in Dei regno

tem paratam e/Te intelligat, AtnsfcimM (inquis ) numverafiäe multi enim ficta fide ßlluntur. Id quidem ncg^' non poceft:fed qui vera fide donati funtjile fide pratditos eife fciunt.Ita Paulus,S«« denm , ^mtljiperfuafnmejleumpoffede^V^. meum intUwn dum feruareSic Corinthiosiu ’ V t fiipfis tentent at pu e explorent, anßnt in fidt', Chriflum inipfisejfeßctant,nifireprobißnt' nee reprobi in fe aut fidem aut Chriftumlul’J. St qui fide ac Chrifto potiutur,ii fefide*’^^ 'j) fii compotes eiTe cognofeut. Quorfum autei” ChriHus interrogaret à multis,num credetent,*^ ii fc credererefponderent, nifi fuam quifq“' cognicam haberet? Si quomodo feire hocp’ ■ I ioaa.3- quajrasjloannem Apoftolum audi, Perhtc^ mtu^iwd mane at in nobii,exfptritu paem Augufl--?- ^^-Atque ita Augiiftinus {cTibit,Ktdetß^b^ ui. fidemßiam, puafecrederefinedabttatienef^r^^ det. Vobis remiflioncmpeccatorum le'’’P®'i t. incertam minime mirum eft , ciimfenjpW de veftraduTiicetis. Qui enim non credunhV

tantùm credere opinantur, ii nullum ei Cl^ beneficium percipiunt. Sic ergo de cati pt torum remiffione cerciffimam demonftrst'® conficio : (^iciinque certó noruntfe^l'^ I ilos ac prardeftinatos , ii de remiffione P^^^_ i torum Är faluce fua certi funt : Quicun^ue^^

I tern credunt , fe eleûos ae ptzdeftinatos cffe H ccttonorunt, quia fecredercfctunt:8c qui cre-11 dunt eledi ac przdeftinati funt: etgo qui credût* 11 gt;j de remiflione peccatorum 8c falute fua cctti luat. vires in hocfyllogifmo tuas, fi quid potes» )'l etperire ; ilium ego tibi tradandunt, acpenitut f I vetfandum permitto. De me quod addis gt;nbsp;agno-

I fubmintfttat. Sed fides vincit mundinn,8c nos fi-Lloan.!.4gt; (I des vidores facit. Itaq; nihil impedit,quo minus

I) 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;”

•5 I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

(.1 Inc''edtbtlemtuam inconflantia mirari hic j, I tù nonpo/fttm, tjuiaperfidtttm hatte veflranit cum

I tn in Abraham» faitifide audeac comparare, i I quot;Bafib» ft! Tridentino etiam eatechifiit» 11 le^tmonia affers, nihil a/tnd,i^uam teipfitm iugU' » I Unc- Quomodo enim fi tarn certa eil fida veiiru gt;nbsp;I de luliißcatione filutenondum fittis ficurit-JI nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T^anltu ipfitCtfinuUiiu fibicriminii canfciatt

M fiiuïinm tarnen pronunciare noluit^Ntn voJ fitn-{I ^']fitni lob verbamouent'i ^ui etiaminijuit » , I habuero quidpia iuftum, non refpódcbo,{cd , 1 mcü indicé deprecabor ; fi iuftificare me vo-, 1 lutro,ostneutncondetnnabitme,amp;c. Deli-, I 'ôa ( imjuit Prepheta Dauid J quisintelligit? tfai.«. I I £cSlt;»ZoMo»,Quispotcft dicere,mundumcft

I Cor ineum,purus firm a pcccato ? St in Etcle-1 fia/Hce, de propitiato peccato noli cffe fine ' 1 ractu,ncqucaduciexpcccatapeccatis.

4^ Abrahæexemplum propofitiim gt;nbsp;non modo vt qualis fueiit AbrahamuS)®Y.j(. retjfed vt quales etiam nos effe debeaniuSjY|||j les fumusjdemonftraret. Itaque ilium Ap^ PatremnoflYumvlt;X2mt, vt qui cius fil*) illi nos oportere fimiles e(Te intelligcTC p**. mus. Turn poftquam miiltis verbis AbrahX'” ficamfidem praedicalFec, concluditad quemadinodiim Abrahamus ilia fide tan* ƒ iuftificatus fuit, ita eadem etiam nos fide**** per imputationem fore? F.t verb quorlum*, Kom. 4.24-Jongam Apoftolusfideihuius, qua Abraha*** præditiis fuit, defcriptionem fecilfet, nifivtv fidei viuam imagineni 'n7nKKlt; exprimeret?b^ illud argumentum ab exempIoAbrahp fump**quot;^ Galat.;.«, quo Galatas refellit Apollolus, aliquid valt*^ nifi qualis Abrahæ fuit, talis quoqueamp;'**’® effet.

Bafilitis autem 8c cstechiCmas Tridenti** Otechilin.* q*l*gt;fquot;do fidei «JistKet 12

Ttident.in i.finevlla hxßtatione perßtaßonem trihuunt,qi*i‘' arù.Iyniboli. Jjy J , quàtn noftram fencentiam apercidîint*’’!' firmant? Sienimomnis difceptatio aedubif**'* à fide aliéna eft. He qui credunt, iis quodered®** fine hçfitatione vlla certum amp;nbsp;perfuafiimeirtd'' bet,quem..u!nodurn 8c Bafilius fcribitjamp;'i****^'^ chifmo Tridentino traditû ell, quis potell tus efTe de fua falute,quam credit? Nam renraW*^ nés iHat,quas caro ruppeditatjetfifideninonn**quot; fmpellunt, ac folicitam reddunt, euertereram«'* illam , 8c penitus de gradu deturbare niinqu^*” poffunt.Sic pij quanqu.i ex hac vita ad Chrilb*; lacres 8c fpe gaudiôq; pleni excedût, aliter taa*^

facetc non poffunt, quin mortem pertimefcant. Qujte nunc qnemadmodü aliquis amp;timerc mor* teiBjamp;cupidè exhac vita migrate poffit.

Reftant quxdam hïc frufta argumentorum concidenda. Paulus ait, Nulliusret mthi confctus t.Cor.4-*' ßtm'.pednonperhocwfiificatus furn. Quid ? num fe Paulus iuftificatum effe negauit?Aut de fua iufti-ficationedubitauit ? At contraexPatilo Paulum de fua luftitia amp;nbsp;falute certiffimum fuiffe conftat;

fic quidem vt Papiftxcoganturrefpondere , id Paulum extraotdinaria quadam fpintus patefa-äione didiciffe.Tu nunc Paulum introducis, de 1 . fua iuftificatione dubitantem. Sed Paulum non 1 intelligis.Neque enim ait fe no effe iuftificatum;

I confcius fibifuetit. Ita lobus etfi noneftaufus 1 fuisoperibus confidere , aut innocentia fuam co

ram Domino defendetc, de falute tarnen fuafe certifsimumfuilfefatisoftendit. Scio (inquit) re- ’ • demptorem meum viuere, came mea mevtfuru (jfi Denm. Dauldis amp;nbsp;Salomonis fcntentix nihil adremfaciiit. Quid enim fi non intelligimus de- i litta noftra,nec mûdi fumus à peccatis,num pto-inde incerti erimus , num peccata nobis omnia^

I ficlegitur, Tlset nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; id eft, 55-

I reddit, DeproptÙMUpeccatorumnoliejfeßaeme-1 f« ; in quo admonet ne poenitentiam 8c peccato-, I rum expiatione procraftihemus,aut peccata pec-[ I catiscumulemus.Tuhocteftimonioprobare vis , I deremifsisetiam peccatis nobiseffe metuedum,

I nc forte nos in exitium retrahant. Zacharias veto , I nos docuit Deo àpifof feruirc;Et Paulus ait,iVos Lue.i. 74. 11 nonàccepiffe JpiritttmfermiHtistternmadTnetumy Rom.s is.

jMt ijuotMam finttntiam nrgnmenttl^ txftilo. Quomodo iuftificati poflunt habere apud Dcuin, fiancip*’* ^^ dubiffq; defalute noftra cogitationibii$P pctuo diftrahamur? vn^uam n»w» dixit /fgt;em ntfirMn dulti^m vtl

lt;lt; Argumentum meum ex Apoftok ptum diluerc nunquam profcólo poteris-hicquidé nihil affers, vndc id te exiftimem. Apoftolus ait,primùm nos fid® ' cari, turn iufiificatos pacem erga Deun}quot;’ Paxautemiftaeftanimi firma tranquillité . nos à peccatis abfolui, Si Deo reconciliâtjf credimus. Qui enim de peccatorum f Se Dci beneuolentia, fuoque fiituro flat“ funt » pace aut omnino nulla aut minin’® P' f tua perfruuntur. Hane autem pacem, q“’ .. bis fidei iuftificatio affert apud Dcum gt;nbsp;vcia que immortalem efle oportet. Nampaitau biagt; aut breuis, aut mutabilisnon nomen.C^i ergo hanc pacem adeptif“quot;'’L, unt cam fore fempiternam : qui vetôgt;® fempiterna pace frui, ij de falutc fua in®«

nequeunt.îtaque Açoftolus adiungit,nos în gra-, j 5^-*. tiaftarc. vbiChryfoftomus obfetuauk hant Dei'^ ^atiamßne cartre,^ terminum ntfcire. Ç^i crgo « naçgratia praeditus eft, ea nunquâ pTiuari potcft; hï^loaun. Ccttusigituïeûdcfalutefua.ldquetutectiama'àuii à *»»3 gnofcis. Si enim fpcs non fit dubia, vel anceps, 3« ^e* «» quod tu Catholicos omnes cxiftimare dicis, tum tjjti CettamSt firma cffe fequitur,quod fieri nullo mo ix wJi »4^ dopoteft,fidefalutedubitamus.Augufiinumie-^jt.

l mctladducis,cum nihilhic de re loquatur, qui I nosinmanibushabemus. Sitpax, tranquillitas

ordinis ; Et fimus nos vt dicis ferui. Tarnen etiatn filijfumus. Huius autem ordinis ratio poftulat, vt qui filius cft, cérum hxreditatem expcâec.

argHmentum tmdiamiu : Credimas f»n7«(j)vitam æternamtcrgo fine vlla hatfita-tione certa nobis ac perfiiafa eft. Die mihi rrhitai^e, credtfne etiam mortem^temamf t(im mwt tibi utema fe/ßtafi tiittjuhm tß Wutternn. Quuvn'^»amde fuainfinemvßjtte ftr/tturantia ahfiue ftculiari Dei rtutlatitnt , tirtiueffepoMitf

tp Aliud eft crederevitam atternam, aliud DOS fore participes xternæ vitæ.lllud enim impij homines dxmonéfque credût, hoc nulli nifi fide-lesfibi peifuadere p»ffunt.Qui vcro eleftorum fi- Tit.n-

de,quam vocat Apoftolus,prxditi dó credunt asternam vitam , fed etiani xtetnn^'“ tz hacreditatem ad fe pertinere.miniinè

fc.ojn.B.30. Quos enim iiißificac, cos etiam fne ouin* ‘ tcoueciîig/ortfoaé’if, vt Apoiiolus firmat. Nulli vero iuftificantur,

^Rom.M. catose/rcintellig'int. Nam iuftih'catipac^'” . । bent ergaDeum,eamquelenciunt.

nullis conftare dicis defuaperfeuerantia^Wl^ peculiar! Dei reuelatione, aîterno

' neruos incîdis.Nam prædellinatio Dei i lit amp;nbsp;immutabilis , certain quoque ’ iuftificationem gt;nbsp;glorificacionem noftrani^ i Tiineenim illam Apofloli catcnam aure3®^^i folues ac dirumpes?Et cui tadein fuapcrfe“^'^, ‘ ria dubia cffe poteft, cùm Deus fuaergan®^?^ petuam beneuolentiam teftetur? Apudl®'^'''j l«re. }2.40. Dominus ait, fenam

amp; non eltfifl’am à henefactendo itlis- Et Ch' ujquot;quot;!'/». nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ait ßios in finem dtltgere. Si ergo

ótum cum fuis initum perpetuum fit,amp;luos%, üus in finem diligatj ccrtam elTcconfiât®, perlcuerantiam.Tum quicquidChrifiusp^'L iMn. 17.20. proculdubio impetrauitipetiit autemt'r^^Oji' rnonnondeficeret, id ergo illius precibust®'’ ■ fum fuit.Et veto qtiod fanfti ex fide petuiit)'!. illos id accipere negabit, ciim Chriftus pro® M« 11-22. ^\z,Qiiii,cnne^ne tn oratione ^etientis credentUr pietis-.fanä.i autem nihil ardentiorcftutliopo®||, quam vt polfint in gratia perfcuerare. NÓnoo, Rom 8.9. j,j chriftum infiti (iint, in iis Chrifii rpir’f''.^j| Ioan. 14.16. nbsp;nbsp;nbsp;ar?Spirittis autem fanólus nó ad tenipuS’^^

zternum liobifcum manet. Quid inultis opo\ . Ioan.ro.28. Si fideles nunquam polfuntè manuChrifiio/f vt Chrillus aitji qui incepit bonüopus, pero ;

dor.a funt ttizsTtt(zs\»Tit, vt idem Paulus docet : Si ”•¹’ in renatisfemen Dei manet,id eft vçtbum Qei fide fufcqptum pcrfeueiat, vt loannes aitiDeuique ' fiEledinunquam feduci poffuntjVt Chtiftus cia- Mat 24-i4-lè prQnunciat,eft omnino necefiaiiumgt;vt qui ye-ta fide ptæditi funt, in eadem perpetuô pevfiftât. Petmitte nobis Dutxe,vt histam çertis fctipturç teftimoniis potiùs , qnàm vefttis opinionibus at-^ que infomniis affentiamur. V cftta quamia^us» fides,nihil profeétb aliud eft, fi bis fctiptucis cre-dendumeft,quàmmetattOTç/o. ,gt;/•. c'n.i'

tjfe , creduncut nmmaiScd cuum ernt K V'ofienderty firt-^ulos hac fidè fe in finem vf^ué perfeueratuYos ÇYedtredebere. Paulus tpfe^uofdamßdfi naufra-gWfl aciaUuram feaffe dsfertis vesbts pronun-

4« Nonid-quxritur.an qux cteduntur,fint çcr-tiffima. id enim dsmones ipfi certiffimè notunt; St tu cùm veftram illam piatclatam fidem «du'a-liatn effe ftatuas, quàm quadamones excellùntgt; vosverx fidei expertes effe confiteiris. Atifta fi- ■' des, quam Apoftolus laudat, quaquamp;ilHJummi Heb ipt.amp;c. Viti ptaeAiti fuetunt, quos prxdicat, nQtvtântùni

gt; credit vera effedti fe Dei omnia ptpmiffa, quod l dsmones faciunt, fed eorum fe quoque fort pat-i ticipes fibi peifuadet. Itaque 8t VQcatut

, quia iam frtiitur per certamatlt;li' exploracam Fpemiisbonis, qux nobis in alt^ vita prxparantur, amp;

, quia nunc intuetur,quje noftros oculosH*^ giunt. Tam ergo comporta eft fidelium rantia, vt fe nunc in illarum rerum poflefln’'' vcrfari purent, quas in altero demum ieculopf' cipient. Hoc tu argumentun»,vtomnesyircsi'' ten«leri$,nunquam tarnen commoueris.FidES^* i.Tiin.i.19. ‘le qua Paulus loquitur in Epiftola ’dTin^ theum,non fidemiuftificantcmjfed doflrina» Bam lignificat, cuius Hymenjtus 2f Ale«ii naufragium fecerant. Ineptum eftin verbiif'*^ fuf nugari. Vera autem fides,quje eleäorump' pria eft,nunquam a'mitti poteft,quod ego mt*’ fatis perfpicuè arbitrot docuifle.

Dixit ( in^Mt} Paulus,quis nos charitate Chrifti? ergófie tantuneiemul’* ' hcehtt'i 1 nprtdefltnatorum perform ^tjuitur.

4gt; Paulus non tantum de fe,fed de ab” fidelibusperfuafus fuit, fieri non pofte yt tj quid àcharitate Dei fepararet. AiteniW’^^

».om.i.ïï-J9- netfi^arabita charitateChrifii^ m(nl poffe nes feparare à charitate Chrrjhie/U. De praedeftinatis igitur lumfateormam alii quidem feparantu'’'. f, concludam,quod inftitui. Prasdeftin’',' font à charitate Chrifti feparari : QH'

I imbuilntur,prædeftinati funt,quod Apoftolus do 1 cet,quando fide vocat Eledorum; qui igitur vera I fide donantur, non poffunt a Chrifti charitate fe-

11 patati.Nifi mentis caligine opprelTus fuiffes,faci-f I lè profeóló hanc confequentiam pixuidiffes.

' 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JfW«if.Ob hanc caufam pignus no- EphcCi.

I bis adoptionis datus eft ipfe Spiritus fan-1 ctus.qui nobis certiffimam fidem taciat effe o noçDeifiUos. Cum paulo ante dixeris ifgt;/a not fl' nbsp;nbsp;nbsp;certiffirnos fiert nos Deifibos ejfie, ^utdnouo

ƒ 1 fampf^ore opm efi ? Et Pattlui non adoptionis ♦ 1 roßritfed httreduatts pignw nobts tjfie datum dt-

1 xtt.Efienim chant at Det diffafa in cordtbw no-I ftrts, -velut ptgnus ejuoddam vita aterme ^uodfi 1 ienernus,reni tpfam cutus ptgnus effy at err, am dico 1 lgt;eatitHdtnem,amittere non po]fittrnus.

I citur.ergo qui Spiritus fanóli pignus accepetunt^ ' I de ipfa promiffione no poffunt dubitare. Si enim

I bsc inhumanisnegotiis firma fintjin rebus diui-3 quot;ismuhofint firmiora neceffe eft. Deus nobis •3 ®tetnx vits hxreditatem promifit : œquum ergo jl ^ftjvtbeo promittentifidem babeamus.Cùm au 3'em hanc promiffionem atrhabone sfirfttus con-I \ firmaiitj omnem dubitationem fuftulit. Neque y I eft) quodnimis imprudenter obiicias , nouo pi-{\ Snore nihil opus effe, fi fides cetta fuetit. Etfi e-nimftdesperfecerta eft, quia Deipromiffis niti-t Vnr,tarnen quando pignus etiam accefferit,multo

certior euadit. Siiieaiitem adoptionis fiuehJff' ditatis pigniis dicatur, in re nihil intereft.

8c ad Galatas ait : nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eßüfiliji

iiiruumfiltj fui in corda vejtra clamantemjA^ Pater-Hoc autem pignus de charitate interpr^^ ris,quod vt concedam,nihil omtiino de perdam.Si enim non tantùm fide, fed etiaw^ ritate noftra certi fumusde xterna hsredii’' hoc multum confert ad noftrain falutisTA’ô“*^ fiiw. Quos enim Dominus adhancdignitatei®^ fjelicitatem extulitjeorum mentes perpetuof^r^ Deum,amp;f fratres aniore inflammauit. Hicerg% mot nobis teftimonio maximo elfe poteftjno’i^ filios Debquia Deum amp;nbsp;fratresamamus loannes ait,TV orfctmM not tranflatet ad^uam-ti^HM diligtrnui fratret-Si feimusn'’ j. eflfe tranllatos.non igitur incerti fumus. Cu , tem ffgt;iritusprornißionis vocetur, non niag” L tecum contendam. Plures caufas apudTh^ inuenies : quarum vna efl, i^uia facit de promijfa hareditate ; quod cum Calugt;ni,quot;j.||^ quam tu reprehendiscongruit. Turn nbsp;nbsp;‘ Jifi

mas admonet, arrhampotiùs, quàm jr oportere,quia pignusredditur,poftqu5‘'’'fjJ(! bita recipitur: arrha autem datur deipf^P.^^rf ^uod no eßaufirendumßed coviplendnm- ® j,}! fpiritus arrham acceperunt,eälempetr^^' 5

Ridiculum quot;viro efl ijUed add^,P^^^^^ tjuis Dciim aufit appcll.irc , qi i fii.is non elle Kliuinaliquando?.^''’ ' ,11*^ jHot^tiot Deum uppella't patrem

LIBER VUL fißliosfernperfutufoi certi funû Orationem quot;Do -niintciim Chfijttu omnes j^poflolos docuiiy ex ijui~ but ludoifuti.

$1 Ad Deum null! poffunt, tanquam patrem fuum accedete, nifi qui funt de illius paterna er-gafe voluntate certi. Qui enim dubitat,fitné illi fututus in perpetuum pater, non ilium ex animo pattem vocat,fed tantum fimulatè. Elefti autem in Dei paterna beneuolentia acquiefcunt, ilium effe pattern,fe effe filios certiflimè notunt, amp;nbsp;pe-nituspetfuafi funt, nihil interuenire poffe,quod aut ilium ex patre inimicum , aut fe ex filiis alie-nos atque exhsetedes reddat.lgitut hoe ipfum pa-

tris nomen certam atque sternam filiorum Dei hxteditatem atguit. Quanquam autem Dewm multi pattern appellant, qui nonfunt eius filiij falfó tarnen illud nomen vfutpant : amp;nbsp;orationc Dominica nulli retlè vtuntut nifi quos Deus fi-llos adoptauit. Quatequàmhîc tu ridicule re-

I Sanclis licet cum Apoftolo prolitcri,fcimus nosfiluturos tffc ftmiles; fcientia ccrTa,du-i 1 bitarc opinionis Sed dic obfecró,num t^uodfati-jjl ftiJCM») Apojioloprofiieri heet, idem ttbieönli-U «110 licebtt Omtto ejuodhuncloüusfifoedè muti-n .Scimus ille} t^noniam cum appall! tücritjfimilcs ei ctimus.

$1. Si fanftifciunt fe Chrifto fimiles ctiam neceflario fe nunqiiam periiuros. nim pereunt, eos, opiner, non negabis ei j( fto diffimiles. Nec cil quodineptè fön'”', j.IoaO'’'’ ’' fe aut reliqiiis Apoftolis loqiii loanneiH)^” ji làm fe illos omnes alloqui teftetur, qo^^ [jp cxiniia charitatecomplexuseft , filiis fufeiperet. Loci huiusfenfus eüiÇquot;^^ rtuncfilij Detfumusitjuod ^mw^kaw rét, fitmw tarnen citmipfèpatefailm fulfil’. ßmtles fore. Itaque lcientia huius patefaého futuii. Nihil verö hïc enim nobis inuitus relinquas eft nece»®’.%^ dum hïc viuiint, certo cognofcere qualfS ra vita futuri fint, nenipe Chrifto fimile®: ^|,;r ' i verb quemadmódü aliquis amp;nbsp;fcirepofs'quot;^j[ilii-ftofimilem futurum,amp; tarnen defalutelü.’ tare. Si enim feit fefimilem Chrifto futiquot;'”''j)i' dubitat.-fi dubitat, nefeit an Chrifto fitj/ j,loan-3'’'^’ milis.Ita póft loannes

fe ex tnorte advitam. In quem locunifi*' Aue- i” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, RedeatvnußjHißnead

loaiê ttart-L tbt inuenerit charitatem fatemamfecaruiP^ji tranfnta morte advitam. lam mdextcf*f'^ff niJiil in te difertius dici potuit. Nampft'V-njjt' lam Ioannis fententiam de quouis fi'âtl'LJ pretatur, deinde ex charitate fieri nos certos ac fecuros confirmât. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

?itrepiituifli. Q^ii ftat Paulin'} vldeat,nc cadat.Ef adThtltpiienJet, Cuin ùraore 8i tre- AdFhil.i. more veftramfalutena operamini.Er He- AdHcbr 4-feuflsTimearnus ne forted’cliflapoUicitati-oncexiftimetur alitpis ex nobis dcelle.

55 Ego veto chtiffimis facrarum litetarum te-ftimoniis euici ac demôftraui cettam effe fanfto-rumpetfeuerantiamgt;id quod innumevisprxterea aVnSjfi opus effetjcôfirmate poffem.T uis veto his, qus quafi poftUminio inttoducis, bteuitet refpó-debo.Ptimùm enimin côminationibus,atque cx-hortationib’jquç comunes funt,vidcndû eft quid f l cuiq, conueniat.ln ecclefia multi funt ,qui fe falfa /1 opinione fallunt, amp;nbsp;cùm minime ftent, fibi tamé fl ftate videntut.lta enimApoftolus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.coiioxi.

fl dfturji'are iVideat ne codât. Nihil te veto puduit jJbxSiisstt-M tam celcbrem locum cortumperc,idque adeo ve- ycu, n tete interprété réclamante’ Deinde ipfe etiara (1 fanfti admonédi fedulb funt,vt fecuritatem car-Pi nalem fugiant,Satanx impetus ptxcaueant,in fo-^l licita cura perpetub verfentut. Hoc veto nihil A impedit, quo miniis de falute fint interim certif-

fimi.EtfienimPaulusna'uigans.haudquidemdu-r I bitauit an faluus atque incolumis in tetram eua-l deret,tarnen nihil ptxtetmifit,quod hominem de I falute fua folicitum curare 8c facerc opotteret. 1 !

M nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;QJI- b).

Cypriaium/t/Hi.Mor\ plane li meat, at qui*' aqua amp;nbsp;Spiritu fanéto non ell renatns; timcat,qi't non Chrilli cruce ac paffionc«-fctur.,Q««(i hoc cjug.fo ad rem?

modo de datis inq »it, fed ctii de futiirispct' inde atque d e datis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vbi non»

fideijid de fpei certttadit/e iojunur.l^tnUul?' fitnm? Quia ergo non fccundum mcritanO' ftra imjHtt) fed ftcundutn illius mifaicor diani firma eft promifsio, nemo debetc»i® irepidatione piædicarcjvnde non poteftd“' bitarc, ƒ» t^uthns ver bis nihi? e?l, ^nod tuam tun et. ^uid entm abfurdtm , ^u,tm dtmf* rum promtjjïortum certtrudtnem ad minum per(euerantiam detortjuere ?

^4 Hæc iftorum patrum teftimoniabreuitft' tuis calumniis vindicabo.Quid cnim aranetd'’ certè fupperunt fcripturæde fiominiiniiuifip'’ Cyprian.de magnopere licigare? Cyprianus mortem moitaJit. terribilem eiTe docet, nifiqutgehennatgniliiiti'^' jpfe loquirur, mttncipantur. Quæ tu verbaqt* obrem prætermiferis, veliin mecertioremfic’’*' Si enim mortem nuili timent, nifi ijai morrijc”' pirernx adiudicantur, qui mortem non cimétfi'^ cam ßdepleni oppetunt,certó fciiincteelfe3lgt;^ terna morte liberatos. ChryCoflomi vnumtelti' monium non attirtgis, in ahero corruis. Speia^-nim fateris efTe cerram , non fidem ; in qaofpc^ nefeis ßdei efTe fruélum.Spes enim ideo cert^e ' quia nafeitur ex ßde, qux Dei cercis promil'B‘gt;'’J nibiis niciciinSi ergo Ipe fan^iorü cerram el?r^°

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L 1 B E R V 111. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;diî

4 fanfti autcm vitam xternam fperant-.fanfti igitur /,l vita xterna line dubio pocientut. Sed te id latêre jl non debuit Apoftoium in infideiitate difcepta-^^“'”''quot;®’ ’ 1 tionem,infideTX«pigt;(poe.(fU' ftatueie. Auguftini ve-I'lI tótam perfpicua fententiafuit, vtte in miferas

,l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;compulerit. Ç inquis ) ahfurdtM,

in enim Auguftinus doceve voluit,Deipromiffiones Aug. inpfai, yi nbsp;nbsp;elfe Rtmas , fed bine concludeve , quia Dei pro-**’'““'quot;*’

miffioneslitmxfunt, cumnonexnoftris meritis, fed ex Dei mifericordia pendeant,nobis non elTe

in Htc more tue exclamai, Anguftinus totus in notier ethKt whtla te ttnpudentttu diet potuiffe M emnesintelligdt,extnnitmerii efUis, apudeumpaß-

I firn occurrunt teslmoniii , pauca deltbare confit -tw. Quis ex tnultitudine ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hdeliunr. De correp.amp;

,jl quamdiu in hac mottalitatc viuiturin nu- Adïit.XÏ^ j.1 mcroprædeftinatorumfe elTc prafumat? Efart.ix, i-1 rHrƒ^tƒ, Prædeftinatio Dei ctfi spud nos, tynt {• I dum in præfentis vitæ periculis verfamur in- ibjd. c»p. n. # I certa eft, apud ilium tarnen incommutabilis cubt'

ccrtum eft. rurfum. De vita ætcrni nero” poteft efle feciirus,nifi cùm confummatafu'’ rit ifta vita. £t rurfüm, Bcaci licet de fnac feuçrantiæ præmio cerri fint, deipfitafflt'’ perfcucrantia fua rcperiunturincerti.

Etfi malo tecum de fcripturarum,«,®* patru poireffione contendere,tarnen nihilaon“ video,quo minusefte totum in hac caufanofth^’' Auguftinumpenitus defends. Nam hate pia nihil aliud nifi fummain in Auguftinoleg«”' do negligentiam tuam demonftrant. Autöquot; praefumptionem amp;nbsp;fecuritatem improbanM“’^ nos etiam damnamus, aut de aliéna tione loquuntur, quam nullis notam ipfis qui prxdeftinantur concedimus. In p«* mo autem,quod omnium videturacerrimn, demincredibile adhibes. Auguftinus eniw^ ipfoin loco id apertifljme fcribit, quodBlt;’®‘’||jj firmamus. Adamum enim comparât cum fideli, qtiantii guide attinetaddeleiflatj^'Jÿ I praefentis boni, ilium in paradifo beatiore quàm iuftum quemlibet confitetur, atjjj Ipem futuri boni, quemlibet illo beatiorçn’^[|]j concludit: rationeautem adifigit pulchcrru^^^^

ß,if fine fehabdarurnornnimo/efiaciirenti^l^ I tafie Angelornw inpartictpauonefarnmi Dtgt;’ nbsp;nbsp;nbsp;I

erattUehomo fut cafiisincertusintnaffitif^^^^^i) I tateparadiß- Quid potes Juculeiitiusdeiidi^^^, Adamoiulli beatioresfuut, quiaAdaniuä

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LI BE K VIIT. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;17

I tus fuit de fuo ftatu,iufti non opinantur,fcd certa id I veritate cognitum habet fe futures fine fine bea-('I tifsimos. Defuaigitut perfeuerantia incerti effe fl nequeunt.Quod ergo Auguftinus ait,.^nfcfl7?»-,(ll numfiiatfiin ailioneprofeiiu^ueiufl'itiiiperfiuera- ,

I feire nullu poffe dicit, fitné in fide perpetub pet-^1 manfurusjfe 1 an ita permanfurus fit, vt nunquatn

H Quando autem me ex Auguftino aliquid pro-id I ferre cogis, pauca expromam ex illius libris cla-M riffimatefiimonia. Et primum illud quod in alioAuguft.de 11 loco de Adami Sr iuftorum conditione fcribit in conep amp;nbsp;1' I hunc modumiE/?»« nobitperhanc Dei gratiam in

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voltimwifeâ ettam veile lt;juod pojlttrnwi

*' I lt;}nodnonfutttn homine primo. Et in proximo capi-H te de eadem re;Slt;r«flK in regnum Dei per gratiam ■ I l^eipritdefi-inatisrnon tantum tale adiutoriu perfe~

I bono, tjui facit honos:cjui aute cadunt cß pereunt, in feu cap.i. ' 1 prtdefinatorum numero nofuerunt.y^ittó. alia mul-'V tîjquæ in hanc fententiam apertiflîmè fcripfit in ' 1 hoc libro. Alibi fic habet; 'Timorem meum dabo in

' 1 toreorum,vtamenonrecedat.Quodlt;^uideßaliud, I lt;juamtalii actantui erit nmormeui,lt;^ue dahoin cor I eorum,vtmihiperfiueranteradhareant? Curautem I perfiuerantiaißapofeitur a Deoßno datur à Deogt; I Ç^are Auguftinum elfe totumj quâdoquidem ita I vis,in ifta caufa noftrum ex his manifeftum eft.

'Ad extremum adiineii Bern ar dum. Tufl’’' Homil.«i.in tnr confcientia,fcd nó perturbatur,qiion’’* Cantü', vulnerum Deirccordabor. Heeei»nPT ^uempiam beatitudme certutn e^e.

jg ! Sicónfcientianiinquamperturbatnr,®'quot; efle firmam ac certain fequitur. Qui cnim iflc®?, funt, facile perturbantur. Certi auceni niilliî''^ po/Tuntjnifi perfuafi__fuerintjnihil polTe continS^’ re,quod Deum illis infenfum faciat. Si eniinl^l iratum fibi atque inimicum fenferint, non n)’“'' pcrturbantutjfed penitus etiam de ftatu deturb^ ttir. Quorum ergo confcientia nunquampcrt“’' bari poteft, ii non modó certi fuut fe à Deo a®' rijfed hunc amorem conftantcm amp;c perpetuü/’f' minime dubicant.

non potcft falutcm pcrdere,etiain voles, nifi nolitcredcre.^idtu^Chrtüianuj etiäßvehtf nonpoie^fidem perdere.Ftda entm autperpttua tfl,aut nulla esl.

$7 Nugandi nullum finem facis.Id tarnen bene habet,quod nunc à Caluino, amp;nbsp;Beza , amp;nbsp;Martyre (idem nó nudam,aut mortuam,aut bonorum operum inanem,qualis veftva eft,fed legis diuinx ftudiofam ftatui fatearis : define ergo infulfä tuo-rum calumniam defendere,qui bona opera defpi-ci à nobis,amp; contumelia affici clamant.Ego verb cumpublicano malim meaia iniuftitiam confite-ri,amp;peccatotum veniam precari,quam tecum ilium fuperbum pharifœum imitari. Præcepta fi feruabis , te feruabunt : at fi te dicam præcepta fetuare,certè mentiar: quid ergo tu ex prxeepto-lumobferuatione fperes,qui nihil minus vnquam

1 fecifti,quàmprxceptaobferuafti?Necmihi nqnc l fuccenfeas velim, qubd de te,qucm nefcio.tam I libéré iudicem. lllud enim lacobi axioma com- laco.?.«, I muneeft,/« multùlabimur vmnes. Qui verb in v-Uc.t.io. I nolapfus fuerit,yf»« ey?07wn«M»».

I MeumEuangelium cum LutheriEuangelio có-Sl inngis. De Luthero refpondi Campiano fatis „ 1 multa,quæ tu nunquam poteris diluere.Si non ac-/1 quiefeis, perge,quantum voles , Lutherum mor-

I dere ,in quo te ipfum multb magis , quàm Lu-therumlædes. Ratiocinationem enim tuam non

, I attingam , qua nihil vnquam potuit I'utilius ex-I cogitati.Vbi verb Durxe, dixi, Chriftianum non

poffe fidem perdere,!! velic?ltäne theolog.^^.^j lefuitani decuit nihil pudere?Non enim fidem efle perpetuam,idem etiam affitfflät) llianufn non polîe fidem perdere etiatn« Atquiviiltperdere fidem,is nunquam præditusfuit. Quiveram fidemhabet, vuk perdere,fed perpetuó retinere,ca®' Deus dederiCjVt amp;nbsp;velit amp;nbsp;pofsit. dem elfe perpctuam dico, quid quxfo aliud“ quam quod patres olim dixerunt? AmbrofiUj ,

Ergo ne^uefides vera efifinon fitperpetu^t’PV Ambine- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P-tititVioloco^^u^osprsficiuif^^’'^.^

pift.ad B-ö. ptosfibiihi mdentespermanent, ^uia aliter potefi. Quin tu nunc Ambrofium verberas*. bis amp;nbsp;conuiciis tuis? Et Gratianus multis H inoniis probat charitatem nunquam amitti;'' poteft à fidefeparari.Mirorniu' etiam Gratianus malèmulôtatusàredifcedât'

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D V R Æ V S, Fol. itf«.

Babyl. vtflrif ordtnem adiifdit. Luthew ßl^^oganit.Spiritui ItmSlhonü in fingulosßre annotßfe mutauit-üppWt'Buceruf,^ loanna Calutnut tn '^tisbonenfi,anno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tjfeßcrMneii^‘‘^

(gt;1 multipliées dubiafq-, opiniones cómenioras, ciim ,(1'1 tamé nemo fit qainefciat,hos omnes duo tantum ^i'l agnofcere ChriftianxEcclcfiæ faeramenta.Q’jaï'-,ÿ| quam eniminterdum nomen hoc facramenti la-ƒ1 tius,vtfolet,adhibent,quando tarnen appofitè ac (!1 proptiè loquuntur,non nifi duo,qux Chriftus in-ftituit,Baptifmum amp;nbsp;Cœnam,in facramentis no-

ilt;’l re,cuius hçc verba üm,Pr^iè eavi^m nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

H ref(icramenta^Uitannexü/tgnispromiffa/Mnt:clt;ae-^'' * ( I M tjHMfignii alligata nonfunt s nndapromijfa funt.

I fitjVtßrigide lof^uivelimm, tantw» duo ßnt f I inEccleßaDei facramcta,Baptißniu,(^Pantt,citm M tfihisfilis inßitutum dtuinitus ßgnum gt;nbsp;pro • f 1 mifßonern remtjßonispeccAtorum habeamm- tum # 1 nomen varié fumatutjmultifque rebus accommo-

1 detuf.mirum non eft hos prxftantiffimos viros de 1 nomine minus folicitos fuiffe ; quos tarnen idem I de re ipfa omnes fenfiffe conftat.

Septem factamétn effe nullum 4« antiqui-tatis veftigium reperiri. Qu^ß nemo vn^uam moitaliumde hac re vel verbum vnußeijßet,vAlde tukte petu lanter exultas, ^uàrnnon modo ^uinarum fcripturarurnyßd omnii etiam Antiqui-tatis rudüßi atijueignarus.fitis oflendie.

V? Nihil tu aliudi quàm maledicere Num enim quenquam noftrum nefcireputasb’^ poncißcium de feptem facramentis comment^®

veteriEcclefiæ ignotum atque inauditumfuii* Quin ergo prefers aliquem pattern, qui menta Ecclefiæ nec plura,nec pauciora q“’® j ptem enumeraritfSin nullum potesreperirejQ® tu antiquitatis veftigia iaditas, quat nufqu®®’!' parent?Si enim olim in Ecclefia receptum f®r' quod défendis, id aliquis profeóló pater ftr'P. prodidiflet : at nullus omnino eft ex tamwu' qui hune facramentorum feptenatiiiin uu®^' conftrmauit. Nec veto ante Hiigonem deft” Victore, 8f Petrum Lumbardum hïc denu®^' facramentorum opinio percrebuit,cùni Lo® ” dus ipfe qui Patrum teftimonia diligenter c» gitjhic omnino nulla reeiter.Conciliuni veto lum extat antiquius Florentino,in quohicn”® rus approbetur ac fanciatur. Hxc ilia P^j^. ra antiquitatis monimenta, quibus iftacauft fenditur. Cîim ergo vos omnis antiquita” P” .j_ deficiat,ne me omnino rudern antiquitatise* mes,te nunc ad antiquitatem prouocabo. ' clem. lib.i. cam verb clarifsimis patrum teftitnoniis v Recognit. Chrifti Ecclefiam non nifi duobus v6® polog-zquot; ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;perpetuis facramentis.

quot;ref' lib.i.* • nus in Apologia duo tantiim comniemowt' de tullianus in libris contra Marcionen,)amp;^' Coron-Mil. na militis,non nifi duo agnofeit. Cypr*’*’ f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dernurn plane fan^ltficarh amp;

Cyn'1.Hie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vtroijuefacramentotjn

lofol. fofolymitanus inCatechilmisfuisdeo“

turn facramentis fctibit. Ambrofius librum ex in- Ambrof de ftituto de facramétis Ecclefiafticis fcripfit,in quo duo folummodo facramenta traftat. Auguftinus a uguft.de sit, Q^idampaucapro multû faciÜtmaytntelleàu augulhfstma,t^ ohfiruMione ca flifsimatpfe Deminns (ir ^poßoltca tr^idtt difctpU- De fymb.ad na,ficuft e/t Baptifinifacramentum, celebratio Catcch. coipms fanguinu DomimStcxam Auguftinus, nAcfmt Eccleßxgemina Sacramento,. Dionyfius Atiopagita nonpœnitentiam,non matrimonium'^’'o''yf.de pro facramentis agnofcit, amp;nbsp;vnélionem non finnorum,fed momotu célébrât. GrégóriuS Mà- Gratian.i. gnus non nifi tria facraHieUta ftatuit, Baptifma, quæft-«. Chtifma,Corpus 8c fanguinem Domini.Chrifma

1 autë adBaptifmû pertinebat.Rabanus Maurus to- Rabanus. I tideponit.Pafchafius ingenue fcribit,SMWtfacra- fafchaCde I menta Chrifli in Eccleßa Cathi)lica,Bapti/fnut,a)r-

I pus ijuo^ue Domini jän^Mw.Denique Beffarion Beffat- de a I Cardinalis non eft veritus confiteri, hoc duo fila cram-Eu-l ficramenta in Euangelijs mantfifle tradtta legi. '''snftiat. I Histcftimoniis duo facramenta comprobantur, ■| feptem veto plane nullis nifi recentifsimis nitun 1 tur. Et tamé tu nobis tuam antiquitatis Ccientiam

1 venditas, noftram ignotantiam exprobas. Sed I quid Humana teftimoniaperquirimus, cum diui-' I nafint manifefta?Nam Paulus difette docet Ifraë ' I litas re habuiffe eadem factamenta, quae nobis fiic. 'I Chriftustradidit. Nullaautemnominatnifiba-’’I ptifmum,amp; efcamfpiritualem. Atque ex Chtifti • I latere omnia noui Teftamenti Sactamenta fluxe-' • I iunt,quemadmodum Auguftinus multis iri lócis ' I confirmât. Quinque autem^-ts^J'ai'uMA Sacramen-

t de quot;BAptifmo at^ue EuchanjHa c^mtOrdtnem C^lutnm pro ficramento rifque tx fcripturii apert» efl, T'fm.l.Sic, Sicramentum f Baptifini eft quod habetis qui baptizaturiS^ facramêtum dandi Baptifini eft,quod hauf'' qui ordin3fur,amp;c.//^.i.fo»ft'4 Donaf.tep-^’ my«/,Explicent quomodo Sacrameûtuw’’* ptizati non pofsit amitti» amp;nbsp;facranietuniot' dinati pofiSic a.m'im.ltb.z,contra

lt;fo Impoficionem inanuiim,qua olim in Ecclefiæ miniftris inftituedis, CaluinusapP'J bat tanquam fandlana amp;nbsp;piam céremonianijq'*“ non etiam omnes Jibenter facimus. De ea «nJ®* Paulus praecipit, Mmim cito necw pfiimq; Timotheu monet,vt memineritilliuJ?' tiacjquam in maiiuu impofitione acceperat. veto facratnentutn Chriftianorum cum omni iudicio pugnat. Primiimenim.co®* in omnifacramento neceflariam effeceftâ?“^^ dam externum, afpedabiJem, corporeauinU'^ riam,quemadmodum in Baptifmo amp;c Cceo^P^ fpicimus.lta Auguftinus Ait,Acedatvtrbuniti» lementum, fitfacramentum. Qua re in onin’ cramento requiritur elementum, Ording nullum elementum cft;ordo igitur nonen“*^. mentum.Dum enim elementum in ordine .

tis, quid aliudquàtn argutè amp;nbsp;doftè defipitis? Deinde qux propria (untÉçclefix facramenta, ea Chriftus inftituif.lmpoficioné vero Chriftus non adhibuit,quando Apoftolos elegie, amp;nbsp;muneri A-loan.20.ix-poftolico præfecit.Afflauiffc quidem illis Chriftiï legimus : manus illis impofuilfe non legim.us. Si verô tum Chriftus in animo habuiftet, vt facra-taentum Ecclefix perpetuum mandaret , hune deinceps titum Apoftoli obferuaftent, quem tarnen nunquam ab illis vfurpatü. effe intelligimus: Ordoigitur non eft ptopriè facramentum. Prx-terea facramenta pertinent ad omnes Chiiftia-

1 nos,quia font figilla noui fœderis, quod non cutn I certo quodamhominum genere,fed cum vniuer-l fis Chtiftianis fancitum eftiOrdo verb hominum

n eft paucorumiltaque non eft facramentum. De-4 nique cùm gratiam in facramentis latere fingant,

I pet facramenta ad homines tranfmitti, often-l dant qux tandem pars huius lacramenti gratiam 4 inclufam teneat.Qu,icquid dixerint capientur.Dc g l Auguftino btcuitet 8c verè refpondeo, Otdinem 4 ab eo dici facramentum,communi quadani 8c la-

1 Otdinem J\uguftinus fie elfe facramentum fenfiti ’’4 t^uemadmodum eft Baptifmus 8c Euchatiftia.

, I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, - » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Il I, nbsp;nbsp;. , nbsp;nbsp;nbsp;. ........ nbsp;— nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_

• l rail perpetuum impcritè iaciunt. Qumnoào ab ' I trnmuni j'acfilevy crimtne Calutnumvtntitcare pa ’ I tcii Kf er,»m veterii legte facramenta non prtùi

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rr. i.

depernnt', lt;jnarn lex veiw fint aetifitttfi'^j ^»àm Clortïiffegnum ac lt;nbsp;rit. Aifguilini Jentetittam filêre non fm/fuiquot;- . crai'nentum(««^«n)Chrifmatis in genen'’* bilium (ïgnorum facrofanób'm elt»ficoHp

Bap’iftmis./zA.z.conrrrtPettl.c.^O^' rurßim traü.6.in loannem. £u/èbtut ttflti ejle foieji NonatHW hdireßitfchom om»** friwHm hoe ßcramentum retectjfe

«I Verbum in Aftis Apoftolorum,autii' quo noui Teftamenti libio nullum de Confif’ tionereperitur. Manus Apoftolicredentib“*',, ponebant, vt dona Spiritus fanétiextraord’quot;’^ accipercnt,quod nihil ad Ecclefia: perpetuu® cramentum pertinct. Erant enimilladonJt^. porum illorum propria, nec iftam mirifica® . uinae gratiæ in fideles effufionem ad mun“ ncm durare oportebat.Sed hie mihiCaluinuJ*^ gno facrilegio vindicandus eft:imö tua pod® fipientia coarguenda. Quis eniin nefeitq“*',^ fuifle temporaria veteris legis facramentaA^* mare rubrum,nubem,manna, petram, ferpeO'^^ aeneum , quae penitus ante Chrifti aduentu® fierant? Ita quid prohiber quofdam ab Apoi* ritus efle obferuatos in miraculis procura^ quos nunc fublatis miraculis ineptumlili®**|)j, Si potes Spiritum fandum in eos conferre,q _ confirmados fulceperis,idqueta manifefto^*’ mcnto,vt omnes fentiant,fignum etianiipgt;**®.jj, tincjSe facramentum voca.Sin ilia dona non

1 vacuK locusrelinqui iuEccleüa debet.Tücuiob-'*'1 fcurum eft illam veterem impofitioné manuum, ^*'1 qua Apoftoli vfi funt, in vnétionem conuerfam ')gt;'l effe , de qua nihil omnino in fcripturis accepi-(I'l mus?Vbi enim Apoftoli vnxifle illoslegütur, qui-bus manum imponebant,vtSpirltum lanétum ac-'pl çipetenc?Primùm ergo cum nullum fit Chrifti de lÿl hacConfirmatione madatum, folus autem Chri-ftusfuo verboSacvamentainftituatjConfirmatio-

1 nem nullum effe facvamentumfequitur. Deinde 1 factamerita omnia funt perpétua,Cófirmatio nata /I eftexceremonia, quae folita eft in extraordinarii

I amp;nbsp;minime perpetiii doni adminiftratione adhi-I beti. Turn huius facramenti rriateria non illa eft, ^'1 nbsp;nbsp;qua Apoftoli vfi funt,cum ifti inungant quos có-

j(l fitmate volunt, Apoftoli non nifi manu impofue-rint.Prxterea qüibus Chtiftus verbi annunciandi (ill authoritatem tribuit,iis etiamfacramctorum ce-lebratiónem commifif.nam facraméta funt verbi ligilla;Solis verb Epifcopis licet confitmate. Po-jf 1 nbsp;nbsp;lltemb Alexander Halenfis,8c Bonauentuta faten- quxft.i4-

i'l turingenuefacramèntumConfirmationis,vteft mcmbiot. ÿ;l facramentum , neijue à Domino , nei^ue ab ^o-(fohl infhtumm nbsp;nbsp;nbsp;dijpenfatumfiiiffè, quia in fcri-

1^1 ptuta non legitut, fedpofteain Concilio Mel-denfi inuentum elfe fcribunt. His nempe oculi ÿ)l étant hebetiotes, vt quod tu in Aftis Apoftôlo-ÿl lum darum elfe dicis , nufquam in omni fcri-jii pturavidetint. Et tarnen hanc Chrifmatis cete-

1 moniam,de qua Auguftinus amp;( Eufebius memi-netunt , non ignoto olirri elfe vfitatam. Vetùm xettul de ÿ 1 num illam Chriftus praecepetit , amp;nbsp;Ecclefiï pro baptii'. Cl factamento commendatit , quaerimus. Tettul-Cyptian.de cl lianus autem amp;nbsp;Cyptianus difettè teftantur fyp q ilhm ex difciplina veteris Teftamenti , non ex potitiùus.^ n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Rt. il.

Bifil. de Tpi- Bafiliiis in traditionibus non fcriptis reponit. | ni.faiiAoc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

Extremum vnElionem ejfe fier amentum cobi Eptflolaapertuin e^.Chryfifiomt mentt hutut vfirn ordma''iumfiiJjeobfirHatu^^' Jlat.bb.^.de ficerdot:o. £t i^^ugußini aialt

Anima facraincnto fari is ÇEacharifi'^ teUigtt)ae. olci vnctionc munita » ftcuraf’jf é.ï.it.iib.i.deprs,dtü.c.ïlt;ÿ. Et Jnnoceniimj firmus aüquis in vobis cit,vocet presb)'^ , Ecckfiæ ëie.yld Decenr,Ept/£.Sagn-(-'^‘‘^h) (ua ettaw aeate eandem tn Ecclefia tebbtemj^^^ eonfùeiudtnem tejkitttr.tn c.’ÿ.lacoh.Et ft tclbn e/lnonfita tantum atate ficrainentnblt;iM^^^ omnet ^affim Cbrifitanos tn vfi fuße , ’t/ i rntam tilttu vtilttatem atque effcaciam i’’!) De»rn mf'acnlo cornprob lt;fie.In vtta

6i Si Tridentina décréta fatis ici'êS , ,jj, menti inihtutioncm ex Marei quàin lacobi Epillola peteres.Sed pcbn^e tandem commentitii facramentiauthoreni Id quidem confiât de re eadem amp;nbsp;Mai'cU” cobnm loqui. Marcus ait, Detmontam^* bmt , vngebd'ttejne oleo multos banteos- lacobus ait , Infirmatnr^'^'^^'^^ fit' jdccerfetpresbyterosEcclepa, (ß nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’^ti

gèntt! ewn oleo innomme quot;Domini. His autem ver-bis non perpetuum Ecclefiæ facramétum præfcri-biturjfedextraotdinariæ fanationis miraculû in-dicatnr. Oleum enim fymbolum erat valetuJinifs tecuperatç Hoc vcantutjqui poffunt ægrotis faui-tatemprecibus impetrare.-qui non poffunt, abfti-neantinanifymbolo. Cùm enim fymbola ni(i res fublînt,nihilvaleantjillud autem miraculum, cuius hoc fymbolum fuit.iamdudum nufquam exti-tetitjipfum quidem fymbolum neceffe eft effe o-tiofum.Quantum verb inter veftrum, amp;nbsp;illud A-poftolotum vnguétum interfît,ex eo perfpici po-teft, qubd illi nullos inungerent nifî morbo libe-ratosjvos ferè nullos nifî quorum vita defperatur. Sienimremiffîonempeccatotum in vnftione c5-f fiftete arbitraris , male lacobum intelligis. Hanc enim ^rationi,non oleo tribuit.Primùm ergo cùm ineptiffîmum fît exfymbolo «ejj-xizpw perpetuum factamentum fabricari, deinde cùm nulla facra-menta Chriftus tradiderit,nifî publica,iftam verb gebert in vnélionem priuatam effe conftet : denique cùm chtonic. facramenti non nifî à legitimis miniftris celebra-tidebeant,hanc autem vnftionem Innocétius Papa,vt ipfi tradunt, omnibus Chriftianis permife-rit,nonetitilla vnèbio facramentum. Quid plu-racontrarem nihili difputem? De patribus pa-tiimlaboto , quos tu tarnen valde paucos habes. Sedfateor fuperftitiofum huius vnélionis morem diutiiis InEcclefîa , qu.àm oportuit, remanfîffe. Quanquam nequeChryfoftomus,nequc Profper eamvocat facramentum. Innocentii verb Epi-ftolæ fcis quantum tribuam ; rcliqua rcccntio-lafunt.

PœniletJtiam(àcramètutn eßexquis rum bterarumcantemptor ho/iû negifri btûÇiaoram rcmifcritis peccata (induitCk^' flw) reniiituntureis,amp; quorum rctinucrin^ retenta funt : amp;nbsp;quæcunqiie Iîgaueritis fup‘' terram,crunt ligatain uet ecclefiA dut a fùnt,ait iiy4Mgufltnw, Û n«’''’ fua peccata conritetur? Ne^ue tu\ ta Nouatum iam ohm uh vniuerßa dumn/ftui’^^^' | r Itßuy quoivobiftum p œn iront ht ficramegt;it»ttgt; 1 gurof : cutut hdreßm ^mhrofiw dttobut I tentiahbrà acerhm'econßtauit,tt)Pruiaauf I ttlonenfis contra Symphorianum. Cahiimu^quot;’^^' I mittenda peccatà clauiumpoteßatemßtfinhi' I pud VOS chm nullt ßnt ficerdóta,quid mirüßlquot;^' Ium pcenitentiaßacramtntum habetis^ I

«5 De pœnitencia valde quidem exilitc^ miflequedifputas,nec caufam ipfam Sc Ü3cu‘l''^' ftionis attingis. Defuit nimirum tibi non VolK^.' tas.fedfacuItas.Cùm enim ex feripturis nihä^“' ducjSjvndepœnitentiam e/Te eccleßx facrtüit'’,' tum intelligamus , tum ne patrem omnino quem in medium profers,qui de poenitentiä,'^'’ j quam de ecclehx genuine facramento j fuerit. Et tarnen rem aggrederis tuo more con i dentev. nßdittinamm literarum i amp;ho!i-a neoart audebtfi Piiû vos diuinasmor i

contemnetetis miniis certè bboratemus.Sednùc óiuinas literas,lt;^uas ànobis contemni criminaris, paulifper expendamus.Cbtiftus ait, St^MozüpfC-catAre7mfemis,re7nittttntur ei{ ,• fiejuorumrettnue- loau.îo.î?-nns,retentaßint.h.'^no{co. Nam iUa , qux ex Mac* ih^i i8.fubiungis,nô poffunt ad banc caufam per-tinerejCÙmTtidentini magiftri hoc facramétum àChiifto poftrefutrettionem inftkucum effe de-creuerint.Sed quænam bîc oftendûtut indicia fa» cramenti? NuUam matetiam,nuUam focmam ■vi» deo,(^ualem in omni factamento cectam ac prx-. fctipcam e(fe opottet.lubétut ApoftoVi 8c remit-

1 tevepeccac3,8c retinere.Qubd in ipfo quidé vec-l bi minifterio fit, dum ctedentibus teconciiiatia, l tebquis condemnatio denunciatur. Si quod hic 1 facramentumfuetitjipfnm verbi minifterium ef-'I fe factamentum confequitur. Nam in minifterio fl non tantum generales ptomiffiones ptoponütur, f l (ed eï etiam priuatim ad quemuis fidelem, quem ^,1 anteaftx vitxpœnitebit,accommodantur. Non

1 taandauitjfedeasinverbiminiftetioverfari do-/1 cenaus,tum quando vniuerfim declatatur,tû quan l do patticulatim etga certos homines adhibetur. l Namiftas clauesno oportet àminifterio feiungi, „I aut'afacrifici cui,ufquam arbittio fufpendi, cdm

1 nnllis peccata remittantur nifi credentibus, fides ' \ autem ex verbi minifterio nafcatur.

l Quod de Nouato narras, non ignoras quàm fit 1 aVienum.Damnatus illc eft,non qubd pœnitentiâ , 1 negarit effe facramentum , fed quôd pœnitentix

\ nnllumlocum peccantibus reliquerit. Itaque il-M lins hxtefim metitb AmbrofiusSc Pacianus rc-

1 îellunt , eâmquenos ex animo auerfamur. Tol-, 1 11 verb à Caluino clauium poteftatem vnde e-

uincis? Num enim qui vcftram fiflamjfiitik®*!®* abfolutionem reiicic , omncmclauiurnpoi“ tçm tollic ? 'Et veftrps ,çtiam vobis cum Abw* tione faceidotesnongrauate relinquimus.SJC/‘' dotemenim noui Teftamenti nullum nifiWJ® Chriftum agnofcimus j qui eft æcernus facer“’ fecundum ordinem Melchifcdechi; necaliierj veftris facçrdotibusjquàm de aduerfariis Chnl“ eiiifque facerdotij hortibus iudicamus. Qi’’’ cum pœnitentia üs rebu« caveat, quaefunt i'”' mni facramento neceflariæ,elemento,8e certain' ftitutione, manifeftum eft non efle facramentuia' Quod enim tandem fingemus in pœiiitentiael’' mentum ? Nam nec impofitio nianiium, de ƒ nihil Chriftus praecepit, nec contritio, confelsi’' latisfaótiojVt placvique ftatuunt,in clementiicea' Ceri polfcnt. Turn nullam Chriftus abfolutioair certam rationem inftituic.Deindepœnitentia*’’ mnino eadem fuit; veteris Teftamenti, qui eft a’ uianec Chriftus nouuni aliquod pœnitentifgr' nus præfcripfitmec aliam Apoftoli poenitentia® fuaferunt,quam qua olim fandi ante Chriftum V» funt. Neque enimvetusecclefiaautclauibijs,ao poteftate remittendi oeccata caruit. Deniquew illam pctnitentiam, de qua Chriftus præcépiti” io.Ioannis,nó minus ante Baptifmum, quàmpeft Baptifmum omnes inuitabantur: atpceniteniia® fophidx docent nunqnam elfe lacramentum ante BaptifmumzQuare ilJis verbisChriftus non in fti-tuit facramen turn.

. ’^ojirrmtimin /iicramentarumnumefiieß’»^' tmontut^uod tpß^aulm ßtcramentum

1 Sâcramentiim(lt;«^n(f Jhoc magnum eft : Ego * I autem dieu in Clirt(lo,amp; in ecclcfia. ^mî emtn *'1 ntß inßdeli dubtum e[fe porefi Chrtßinnii conitt-\ I gtbtuad Itbens Cbrtflo procreandos, dum fanÜo 3 matùma'nij fiedfre copulantur ■, gratiam trtbuii isl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ejße vuliu.Calinni vefiri

tl i»!pi«i«nt»4z« rntrari fatüneejueo, ejuintmtnern ill ante Gregorij tempora matrimoniurn pro facra-* I tnenio ait agnofcere,A»gulbin»t «if.Bonum nu-

I ptiarum cft in (anftitate facraraenti. De bono ' 1 comu.cap.i^.Etrurfarn., matrimoniurn *1 (acramentum eftjdiffolui non poteft.

«4 KeaiùsdixiffcsnuUum effe in numero fa-ctamentotû niattimonium. Quid enim ineptius, Huàtn ex matrimonio facete facramétum? T amen Wc etiam tuçtibi fcïipturaE,patréfque fuppetunt, de quibus breuiffimè refpondebo. Setipturam vnamhabes,eamque ptæpofterè intcUeftam-Nili enim nefeio quis tibi malus genius ippw« non matrimoniurn J fed nolltæ cum Chtillo con-i iunftionis vinculum dici facramentum , id eft, I myftetium, facile peripiceres. Sic enimPaulus EpheCs jî. 1 fuim mentem intenpretatur , Loejuor autem de j Chnflo,^deecclefia‘. atque itaPaulum veteres l intetptetantur. Hanc autem mitificam amp;: myfti-l earn cum Chrifto conlmunioncm nofttam ma-l trimonio adumbrari concede. An verb quia in 1 matrimonio licet aliquam huius aréliffimx fo- \ l cietatis ftmilitudinem agnofeere, proinde facta-.

l mentum effe ftatuemus ? T um enim quot funt in ■ l fetipiutisparabol«,toveruntfaciamenta. Chri-i

Toa(i.i{.;. ftus MilLgofumvitiiiVos palrnites.^t alibijS»®; Mat.13.3j. regnum Cdtlorwn fermenta ; amp;nbsp;lunt eiufmodi^J fcripturis innumerae comparationes. impedit,quo minus facramentis abundemus!* matrimonium nufquam Chriftus iufliteflefatf^ mentum^ nec eft in matrimonio externunia'

quod elementum, nec præfcripta in faipWiquot; vetborum forma. Turn inftitutum eft nium non in nouoTeftamento, quemadmo'i'J, in facramentis noui Teftamentirequitin'f’ mox poft hominem conditum in patadilo. aliquid Chriftus ad primam illam inftitutio^^ addidit. Deinde veterum matrimonia nonmiij

erant fpiritualis coniunftionis Ç_______ . . noftra.Si ergo matrimonium propter hancii?quot;' ficationem fit facramentum, veteris etianiTf' menti fuit facramentum. Præterea Chriftifi^ menta nó itainter fepugnant,vtquivnumi“® pferit,altero vti nequeat. At ordinisfacramfj' matrimonii facramentum excludi atqueelidi“ cetis. Denique feire ex te velim, num matri’quot;’' nium illud, quod non fuerit à facerdote turn, fymbolumefle cenfeas illius. arcani ’’quot;' Chrifto noftræ communionis. Nohpotesidquot;' gate cum verum fit, vt ipfi conceditis, matri^ Welch. Ca- nium. At efle facramentum Canus pernegat.f' n^slib. 8. go caufa facramenti non in illius

bolo côûiiit. Poftremo etiam mecertioreni“’’ cupio,quid de infidelium coniugiis cenfeas,F vefterEccius pro facramentis agnofcit.Scdn”

CiQrtfl:tanis ( inquis ) cemugibus ad liber»! floprocreandaigratta tribuitur. Impiiis dus fuie, qui coniugium impiiritacis dinis condemnauit. Verùin ii hxetaw turn ctiam Ängul« munerum fundliones gt;nbsp;I

J ab idonea amp;nbsp;neceflaria gratia defertam effe Patils tur. At facramenta non doni alicuius particularis î* fed vniuerlalium de remiflîone peccatorû amp;nbsp;re-■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;conciliatione promiffionû ßgilla fiint. Quamob-

*' 1 Apoftolo matrimonium elfehinoratum,^ leEbtm l impollutum profitemur. Sed quanquam omnia fa-I cramétafunt fanfta,non tarnen fanéta omnia funt 1 facramenta,fi propriè loqui de factamentis volu-1 nbsp;mus. Ad Auguftinum venio,à quo coniugium di-

*' I quicquid patres nomine facramenti appellant, ’’ 1 nullus etit facramentorum numerus. Hoc autem * I nomine matrimonium Auguftinus cohoneftauit, Iquot; I quando eius dignitatem contra quorundam cri- ’’°’

I minationes défendit : quod in illo libro doftiffi- quot;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

H me ac fanftiffimè fecit. Quare matrimonium effe * I fanèlum amp;nbsp;purum docet ; amp;nbsp;quia fimilitudo eft, ” I quaChrifti at que ecclefiae coniunftio fignifica-’’1 tut, facramenti etiam nomen impropriè Sc late ’ I fumptum illi tribuit.

Nos {induis9baptizamus,quemadraodum. Chriftus præcepit^Si Veteres illas nefclo quas fordes abiecimus.^,« tu fir des appellasi^ts tß Mttsjuorum patrum , qui nantir earurn rnerni -r»t) amp;nbsp;ex iis grawjfma interdum alia f.dei

dogmata eenßrrmtuiti An tu ex tu iftti in Baptififii) adkibeniw exorctfmgt;^^ fantulosin ortgtnali peccatonafci contra Ds'''¹' tiflae demonfirajje'^ Itb.z. de nuptits ptfcenüaycap.tf. An Bafilium cwn de f^fittufd^ ilt diuinitate dtjßntarct, Eunominm confiitalfe'i 'BaßLlib.de/junta fnnBo,c^P‘^l'^' TertuUtanum cum de corona militie dtj/ertrclit¹^

^ttt ad/cnpturn Dei verbum prouocabaiit gat/fe'i Longum e/fet omnta htc patram recenfere,Knnrnpretertre Cyrillum Hiertß^l^\ tanum nonpo/fam-, Catech.cap.T.. (/r Cateeb.lt;'^\ CatecIo.t^.^Catech.i^.PlHra de 'Baptifr/itcerfgt;‘\ ntisftfirte re^airie y Dionyßumlege Areepfl taM, TertuUtanum., Ogt;'igenem,Cypriannrn.S‘i' bum,Chryfißomum^Augu/bnum, cattrißm?'''' tra cjwßttm abundetuarn explebdt. I tak^ere non tantum nebis tribuimue, vipotn^n noßris,ac tota vetert eccleßaßipientiorafiitiHi' 1

nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-gt;l

Non cquidem miror, fi te pontHical'^‘1 ( desdeleftenc : de quibus non inftitui tectimftrl f de contendere. Facile enim matris tuæ te prï^'j l’ lismyderiis patior obleólari. Nee tomen ç res dixi à nobis fordes, fed vedtas abiici. 'i quam enim nonnullæ cerenionix veteren tj' tarnen neciftæ olim tam fordidè atque imp/' cj traóèabantur, nee plerafque vedcas vetusecc/ 4 fia cclebrabat. Mca veto non inteted, qnijCit-mens, quid Leo, quid Damafus ,quidquil^“^“'/ aiius pontifex ad baptifmi faccamentum Sj

rit. Chrlftus ecclefiæ nihil de iftis ceremoniarum nugis mandauit, nec in illis crebris, quos infcri-ptura legimusjbaptifmis vlla harum rcrum men-tio repetitur. Num verb putemus reccntiorem ecclefîam meliùs perfpeftum habuifl'e, quibus in baptifmo cercmoniis vti oporteret » quàm Chriftum eiufque Apoftolos? Vbi autem Apofto-lorum aliquis in baptifmo folitus eft facem,lineâ cucullam,olcum,fal, tlatum,fputum,lutum adhi-bete? Quas res diuinas diuinis verfibus comple-

1 xi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Chrifitta,cereum chrifinale,ßili-

1 «4,Flatui virtutem baptifmatis iUafigurant. H lt;i:c l cumpatrinis non mutMt ejje, 7?i4or«4«f.Imb non 1 hxc baptifmum ornant, fed fœdiffimè confpur-l'I cant ae contaminant, Exorcifmorum quidem fre-

quentemin patribus fieri méntionem intclligo: ’(■l led eorum ea ratio fuit, vt naturx noftræ vitium '4 oftcnderent, cùm in Baptifmo erepti fimus è Sa-4 tanx manu, qui nos captiuqs tenuit per peccatû.

Hucigitut fpetlauic exorcifmus, vtnosde pec-cato natiuo commoneret, qui quanquam fuit fu-petftitiofus, veftro tamé longe indotruptior fuit. Sicenimvos infantulos vefttis exotcifrais excan-

1 tatis, quafi dxmonum legionibus obfeffi effent, l quod impium Sc infanum eft.Mitum verb non eft I fiPelagianos Auguftinus hoc arguméto refellat, il exorcifmus inanis effet, fi nullum in natuva n vitiumhxreret. Ula cnim Auguftinus , fi nefcis, ’'1 conttaPelagianos Aifputauit.Tertullianus autem n ilium de corona militislibvum in Montani hxre-caj.la’Ll tici caftris confcripfit, quem proinde mirum non

l ta defidetate. De CytilliHierofolymitani libris, ' qux hominum opinio fit, fatis, vt atbittor nnfti.

quod dubiumeftj eas tarnen ab illo adoleW* Hiero inca- confcriptas effe Hieronymus teftatur.-vtint^'' ul. quid de illo Ruffinus fcripferit, non comrof®’

rem. Quöd verb vos non efle patribus vd®s pientiores dicis J fic plane exilHmo. Sieniw quos patres veftros vocatis, reuiuifcerent)“ liras ridicuias anilefque juysaj-ajw s, rent,equidem vos non valde fapientes iu“^’

Si vcrus(»wyaw) nobis baptifniustVCf’^ Eucharillia. Cum panii vinum vnbù ttSltafint {neijut emm altafh Eiuharißi^ Hum in cœna dediff• credttù}'veflram bis Sucharilham reltn^uintM. Vbt rum VOS numero e^iis, Euchari^ii‘gt;f» dfil poteflutem alttjuam à Chrtßo acceptsi‘''‘^^^_ A ft. rj. T^aulus per manuum impo/itione, i.Tim-s. foflolorum confiât, acceptt:hanc tpfi“ pjj' .modseo contultt. Pulchre contra ronymtu de ejuodam Htlarw ^iaco»igt; gt;

' (intuit) ciiin diaconus de Ecclcü^ Euchariftiam conficercnon De pralcnp.Aa««« veterum hicretteorum moremfi'Jl‘r^^j1ll etiam Lmcisficerdotaba mnnefa aliapriteream , fites ecclefiscathiitC^^^^^fii lud oi'lendit,yuod m aEUs ^/exandrtW'^^^ii^ ifehyra legitur. Decimus cjuarM canon tnfiar omntum efie debet, vbt .1«' tonfèêfam tarn Eucharidiampopub terdicitur : Solo ioitur baptifino,i]ttttgt;^ ijgt;^

«6 Sinobisverus baptifmusfupereft, quod tu cum Campiano,quia neccffe eft,fateris,veratn quoque Euchatiftiam effe conftat. Quid enhn caufx eft, quamobrem quod in baptifmo agno-fcis, non idem inEucbariftia côcedas.cùm Chti-fti in vttoque mandatum fimiliter obferuamus? Eft enim baptiftnus nobis, qualem Cbriltus ptx-fctipftt;eft Eucbatiftia nobis, qualemChriftus inftituit. Quod verb panem amp;nbsp;vinum nobisEu-chatiftiam effe dicis, amp;nbsp;nos credere affirmas,noa i aliam Cbtiftum in coena Euchariftiam dediffe, 1 magnam nobis iniuriam , amp;nbsp;immane conuicium 1 facis. Panis enim 8f vinum non nift alteram hull ins factamenti partem conftituunt, quemadmo-l dura cum antiquiffimo Irenxo fanftifque prim» I ecclefix Doftoribus docemus atque credimus.la I Eucbatiftia veto non has modb externas crea-Y 1 tutas, fed ipfum etiam Chrifti verum corpus 8c, il l fanguinem percipimus. Vobis autem nullaEu-1^ I cbatiftia effe poteft , qui nullum omnino panem*

I nullum vinum veftra confeffione fumitis-.vi interim de aliis innumeris Miff» factilegiis hoc loco taceam.

De Laicis qux deinceps hic commémoras, plane funt »xiBw. Quis enim nefcit,neque Laicis nequeDiaconis concedi, vt Euchariftiam con-ficiant? aut quid tam multis in hac caufa teftimo-

i nils opus fuit ? Q^nquam ft Ada Apoftolo-l rum diligentibs e^uiffes, Paulum non Miffx

andi poteftatem accepiJfe facile intellexifc bentur enim Antiocheni Prophets ac dodot^ Aft.ii.2. Paulum Sd^arnabamfeparareHf^p^^Fj

opus,ad ^uodeos Dominus aduocautt- Nempt cati proculdubio funt, vt Milïas vbique tenrat celebrarent,de quibus tarnen nihil omninol'^ mus. Si veto caufam qiisris, qUamobremn”? tat illis manus funt,cam te Graecus fcholiw^’ cebit Sçî uir' {^iiirictf x))j!i;’i?Hv;hoc ediyet^ejlid OecMKieu.in author date pradteare. Dimitti reliqua p’”

cùm nihil ad rem fpeétent.Non enim Laicis 5c diaconis liceat facramenta adoi'« re, quod nos etiampernegamus. Sedtede ftrareoporteb.at noftros tniniftroselfelaic^^,, ludprobas, quia facilè fuit : hocomninopiyj, mittis, in quo ftatus controuerfistotusvtr .

Sic caufas traótant lefuitar. ld verôquod ® amp;nbsp;fatminis in conclu/îone ponis, niinis

Hebr.j.^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemo fibi honorem

qui vocatur à Deo, quo modo iiii datis res facras per fummam temeritateni crilesium traólare ? Nonne vos palam {lis, ti credimus Tertulliano, cùm J;) tiam,quod indignius eft,mulierculis ' munera permirtatis ? Chrilhis nullis fuis aut verbi annunciandi, autadminiitf’

Jus air, Stede nohis reputet homo, 'Vtde^i^ i.Cor. 4.1. Chri/H dtjpen^atorthits myfleriornw P‘*' cùm vobis nee Epifcopi,nec Presbyteri,net coni legicimi fine, mirum non eH uij! 1 mulieres in hxc munera facriJegas Se , manusintulj/Te.

T« mihi ex (^aluiniano repente CathoUcus fd-Hw vtderis. Baptiftnus gVat'iæ eft ca-nabs,CErifti raerita in nos dcrinat,nelt;quc fa-lufcm duntaxaf. fignificatifed ctia.rn præftat atque aften./-/îc «e fko Luthero amp;Cslntno nun -,

■ -i j gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r înftit.ub'4-

tiwnremitttsi Minime enim Calutnm tn B. ptiJ- dp.js.fcft.r tnovelgraiiam,zielremi/ponempeccetorum nobts dart co nceâtt'-fèd lignum tantitm «c veluii figtUum

WHr, SedT/ereorne «n /ufieptafendfîntenttanon dtii perfi^M. ifitrn efï lt;}uod panlo pefind-dw? 'Non confertbapùftnus çtaùam tx opéré oper.no. hoc altud eîî, cjuàm cjutd »«.4 Iponte conßjfi4,ef, fâcramenta non figna tantiirn gr^iiu eJJctVeruM etia ea efficere ac pr^ßare-.effe^ in^rumenta ad cunt finem diitintttis tniïituta.

I V«tiMW ergo eH , (yko4 diets nos in ßefamentis ; l ta^uam tn alao inclafi/n ej[t ^rarid»'/» exijiimare, tl N amvelip/e te diuw quot;Thomas longe dliud Hotere j,;y. 51 ait.j. A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Grafia (.»n^MiCelVmfacramentis no-

eæitgis , fecundura quandam inftrumenta-Vm v'ittutem. Ubividesgratiarntn ßeramento contineri,MOM tan^uam in aluO)Jcd taquarn tn tn-ri ßrumento.

«7 taftiiniani nomen non agnoîco,ne feftifnia-ticustutfnmVisxideat •. CatftoVicus femper fui,ft tathoUci idem nomen fn quadchriftiani. Nam qutid tu me tibi lepcntè fattum Catboiicum Sf. t.

«4* DE PARADOXIS videri dicis,cquidem non ita fum huius nomu’'’ ciipiduSjVt cecuin haberi Catholicus velim.M’'’ enim centics hærcticus à te putarijquàmhoc'”“’' do Catholicus eflc. Sedtux ignoranciæ ttibuf*' dum cft, quod me in hac caufa magis quàra therum, aut Caluinum , aut quenquam noftiui’* Catholicum efle fufpicaris. Quis enimvnqu’j? eft noftrûni de baptifmo aliter, arque egofcf'F, locucus ? Ineptum eft quod nefcis veile dere,in quo tu non nunc primùm peccafti-Si'^* noftrorum libros legeres, nec falfîs aliorum*^ monibusniniis futiliter crederes,minùs intiii^ lumiüis refutâdis negotij nobis facelferes.

necfratiâ,necrermfsiont^^^^ torinohù dan concéda.M hoc,inquaiT),egregic^ fum eft: nec tu vllâ in tam infinitis Caluiniv® minibus voculam inuenies, qua nobis in bap' mo gratiam,8c remiffionem peccatorum,amp;C'' ftum cum fuis beneficiis totum dari non coiquot; dat. Qux enim ex inftitutionibus à te atferunt^, nihil fane minùs,quàm tale aliquid euincunr ft baptifmus fit fymbolum noftrx purgationA'^^ ftar fignati cuiufdam diplomatis, vt Gaining quitur, quod nobis peccata noftra deleta elle firmet, num hinc fequitur non etiamdarino gratiam in baptifmo amp;nbsp;peccatorii retniffio^j Quafi non fignato diplomate amp;deturaliq“',’j, datum confirmetur. Nonne verb Eucharn,'|j||j dat nobis Chriftum , amp;i dariconfirmât? N“? . in quotidiano verbi minifterionobis Chrn'quot; datur amp;nbsp;confirniatur? Imperitè ergo lt;inp''^j( non dari nobis in baptifmo hxc dona, in baptifmoconfirmantur, ciim hicipfi'f'’' matio donationem vbcriorem indicet. N® ; go negamus in facramentis donari nobis

cam ad nos petferant, veteres fopbiftx nunco-mnino à vobis defetuntur amp;nbsp;damnantut, c^ui gratiam in facramentis velutiemplafttuminpi-xide, aut fanitatem in medicamento conclufe-tunt. Nam vt medicamentum pellit motbum.fi-ùc id ctedat tpii morbo labotat, fine non credati modo fumât : fie fàctamenta dixetunt gratiam

confctre fine fide amp;nbsp;bono motu voluntatis no-fttx , modo nullutn çeccati mottalis obiceni çonetentus. Quid nunc fentiatis nae velim do-ceas -, alios enim aliter de bac re indicate video; Si Alani fententiam ampletleris , earn ego ntini-mè reptebendam. Sic enim ille de bac caufa fctibit , Grattam in anima bominis Dem oper4-

i tur, per facramenta t tancjaam per ifißramenta-„ita.c.ii-1 lem canfam j no» alia ratione , nec minas veri.

gwàr» homo dnttur fcribere per calamam- Scri-ptio verb non includitur in calamo , fed ca-lamo ad earn rem apto 8c inftittito fcribitur. fti Deus per facramenta fua , tanquam media 8c organa gratiam in nobis efftcif.SÎc tarnen ipfa facramenta nullam in fe gratiam includunt, c^uemad-

modum calamuS , vt Alani noftri exemplovtar» nullam ptofeftb fetipturam continet Jnftruritert-lalitet igitur confetti gratiam in facramentis concedimus , c^nirr Dominus bis mediis atque infttumentis vtitur , c^uibus feipfum nobis, fua-

l cpie dona omnia communicat. Ita Petrus ait;^ \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Sf. i).

Baptizetur vnufèjuifi^He velirum in peccatoru.^t Paulus, Qwcn^juein ü efliiiChriftüiniiutßts. fit a!ibi,'^r ficaretpurgas laitaero ai^Haperverbum-i^^ Snamifevicordta fentauitnasperUuacri^^ rattoms- Et de Euchariftia, Pant!(jj nonne efl commamo conoris Chnflt ■ t ft Deus in facramentis fuis efficax, fterlpicit^ .jj, tarnen fine fide nihil facramenta valent a ..j^

tem. Cùin enim facramenta fint verba vi ’ proiniffionûiVt loquitur AuguftinuSjfideni* Hebr.4.2. necelfario requirunt. Sermo enim prodeß',gt;uß earn fide noflra perwixttui^^jaj Aug.in Ioan, docet. Itaque Äugufiinus difcrtèfcribit.fff» trad.so. tanta virtus aejua-, vt corpus tangatitf!quot;

tur- Qiiare non aliter facramenta nent, quam ipfum Euangeliuin expofitum » niinciatum.His enim inftruinentis Dominusp . atquèvtitur, nifi quod quae in verbo commu proponuntur, eadem in facramentisparticul Koni-i.i«. adfingulosaccommodantur. EB-etttm

/tumpotenttaDetadfalutem omnicredenp-^ admodum autem magiciim eft in verbis amp;nbsp;!) bisipfis, authominum fonovimdiuinaniin dere , quäquam Spiritus fandus per hoc me^*', nobis mortem meriti'imque Chrifti efficaciiu proponit atquepraebet, fic in facramentisnu virtus inhaeret , ctiamfi per fitcramenta no Chriftus certiifime ofFertur amp;nbsp;donatur. tholica eft de facramentis fententia : quamn' nes, tibi gratulor : fin minus, hxrefimtioif

Ci^^'eumloquendimorernin fcholii fetjuamuri ex Opéré op:ratogratis conferre facramentA i'Cutnmypaitcù te docebo. Ex opéré oprrato , hoc efiitfHatentu à Chrt/h ipfo m uëtur, gratiarn conferre dictrtiM y t^uem lorfuenii thorem eo fetjutmur libentms, VI emnem facTAmentorMm vim non ■* tniiiiflri pr^jiiinita, neejne iUt.in efui faceamenta ßifciptt, dtgnirate,feii æ Chriffo ip/o,tjHt per ea C-peragt;uf,pendere omnes intelligani.Vos Qilaihiani fine de Chrift fangutne, fine regno fine facerdotto viibis/errno fit',ieiitna omntaac tütns maiefiatein-dtgnijfima reddttit.

, « NihiVeftneceffe,vt meRxcfchoYafticotum myfterii doceas-.qux funt eiufmodi, Nt occwkan-da çotms, quàra diuulgâda videantur.Et quidera fitisconftatGtoppetum huius tam inl'ulft axior mampuduiffe.Itaque conatur Ccholafticos excu^ fare, quafi nihil aliud fenferint, quam facramenr totum vetitatem non penderc ex dignitate mini-ftri,aut ex hde Cu€cipientis,quo minus facramen-taverafint, vtcunquc homines velmalitia vel çerhàialabotatint. Mque hxc tua videtut elfe fententia,nifi forte ftc fufeipientis dignitatem in-tetptetaris, vtfacramentagratiam conferre fta-tuas propter exbîfcitto^îew» fignt firis exhibitt, fine wotxtrtterioreinpifcipi^/ite j quemadmodumBiel ex Scholafticotum fententia trahit. Sed turn in eam oçinionem incidis, quant reprehendis. Ete-niinfi ficiamenta conferunt gratiam i s , quifa-

cramcntis vtuntur ex opéré operate,hoc eft) quju-tumuisipfi homines qui facramentapetcipi* fide carçantj quomodo hanc ad illos gratiam»' riuari intelligemus, nifi gratiam in factaniquot;’”’ tanquam in vafis includimus? Nam vt bus minime loquar, quorum difpar ratioJ.*, omnino fides in facramétis requiritur, vt ' fide acceflerit ad facramenta, non modôgt^J' 'j.

nullam acquirat, fed maximam gratixacfal t. Cor. n-i». iafluram faciat.Ica Paulus ait. Probetfeiffi'quot;lii ^9- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mo.nam lt;]tiietht çp- bibtt tmügne, dam!taM«i’''P

pfieätt^ bthtt- Quod qnanquam de cos'” * tur,non minus tarnen in baptifmo valet.Etj^^^ monta Paulus alio in loco iuftiti« fidei lig'J, (( cat.Qui ergo fidei expers eft, damnum accipquot;^, facramentis.nedum gratiam amp;nbsp;falutem Scd vobis pietas in promptu eft,modo no” micida, aut adulter, aut latro, aut flaginii® quod animo conceptum admitterecupias,'’'' ■ menta ex opere eperatote piuni St gratia plice plenum efficient. Et verô,liveftMO'’'J, oculis perluftrare volumus, totam hancp®'quot;;. I ciam religionem inopere operate nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;|

maduertemus. Quod autem hie poftremô’»' I gis, nihil aliud eft nifi infulfum amp;ieiunumco I

DVRÆVS, Fol.17?- “ f^itio vobii Campiantu vertit,iine^ti'^’^''f^\ ri J Bapttfinurn Chrifli,tjuàm remontant. Qcrcmonio[tn^Hts}enlt;iem,oo na eadetn,gratia cadem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

fanElo : td cjuod ex fcripturii fa-cris,(^ exornti'bus patrtbut pe'jptcuum e/i; vine tetpßim ijuidem ^uamni} ignarum Ia~ tuerit.

«9 Multo magis Campiano 8c tibi vitio vcr-tendumcft, quod Ioannis Baptifmum nihil nifi nudam ceremonia faciatis , quafi loannes id tantum egetit, vttanquambalneator aliquis multo-rum corpora ablueret. Chrifti nos baptifmo nullam iniuriam facimus, fi Ioannis baptifmo, quod fuum eftjtribuamus; vos verb Ioannis minifterio parte prxftantiffimam detrahitis,quando ex illius baptifmo gratiam omnemSc remiffionem pecca-toruexcluditis.Sed veftras contumelias fcriptut« tefiitabunt,8c Ioannis baptifmum nec gratiç nec remiffionis peccatoru expertem fuiffe clatiflimè demóftrabüt. Qualis enim Ioannis dofttina fuit, talem quoque baptifmum fuilfe confiât •. verâ au-tcmloannes pœnitentiam docuit, 8c peccato-tum remiffionem propofuit: ergo huius bapti-fmus in vera pœnitcntia fufceptus remiffione peccatorum minime caruit. Itaque Lucas ait, V enit prAdie Ans bi^tißnum refiptfcentiA in rernif- Luc.a.j. ßononpeccMorum. Atque hoc efi quod Petrus

1 de baptifmo Chrifii alt, Baptiz^etnr vnuf^m/^ue^^’’quot;^*’ I nbsp;nbsp;nbsp;veflrttm in nomine I efit Chrtfit in rerntfifionem pee-

peccata fua confitebantut ; veta aucem pecca-torum confeffio nafcitur ex fide , 8c remiffionem peccatoruin impectat. Deinde loannes quos baptixauit, eos in Chtiftum crcdere docuit •. qui veto in fide Chtilli baptizaotur, iipcccatoium Sf. iiij.

(4g DE PAKADOXIS remiflîonem conCequunMir.-fic illiqüi funt baptifmo loaiinis, dicuntur Deiim i“‘ carte.Hue accedjtjquod ipfe loannes teftatub^ qui ad ipfius baptifinuin vénérant, id qulW“ ' quemadniodum portent Dei iiam immineii' cftugere. Ioannis ergo baptifmus Deum tum reddidit, quod fine remiffione peccatot“ fieri non potuit. Denique Cliriftus eodem ptifmo tinftus eft , quo nos. Ex his manift““ eft Ioannis baptifmum re eundem

Veri'im hic à te aliquid obiicitur, quodbr^“' terdiluendum eft. Cum enim loannes ait) ' haptizj) VOS a(]Ha, : e^Ki ventttrus eß’ vos ' ifintnfanEto (ß- ^»»,non id dicere voluit, CW baptilmuin 'jo praeftantiorem fore, leddocu‘f’ quantum ipfo Chriftus potentiorertet. Eftw?® non rerum,fed perfonarpm comparatio. nim loannes modo, fed ne Petrus quidem ï'?' quifquamEuangelii minifterconfenein eosSp^ ritum fandlum poteft, quos baptizat. Horai® externum facramentum præbent, mentes nj' Chriftus Spirit!! fandto purgat. lam veto quw Ioannis baptifmo patres fenferint, non labof®' Rem enim fcripturac fatis perfpicue expediunf;' nonfitneceffe patrum varias amp;nbsp;incertas opnjj'’' Auguffi. co- nes inquirere. Nec ignoro Aiiguftinum pä“ tra donar. profitgri fg non adurum pugnaciter, fiqW r J. cap.JI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ioannis dimirta ene peccata contequot;quot;

» derit. Tupugnas, vbifepugnatiirumnegatequot; guftinus. Itavetuftis patribus noiiifophiftquot;'?*! gnacioresfunt. Quoniam autemprxclarisvej' bus deledaris ƒ cupio vt hos Prudentii fenano edifeas, in quibus fic de Ioannis Baptifmo piquot;

HonatortlleprtnMi,(j}- doHornouA fuit{alutis;nam facrato tnflumine l’^eterumpiatat lauit errorum notai-Sed ttnEla pofbtjuam tnembra defecanerati CAo refulgerts influebat ^^ritta-

H oc ex Lauacro labe dempta crirntnum» Ibitntrenati mn jecîtst^uàm firudis Aurirecoita venapulchrum ^plendeat: MicetmetaUi fiue lux argentet, Sudumpolitopranuens purgamine^

^KontBiio ^ui baptifino loannü iam Baptiz.A-tietä'iChrißir»rlumbaptifmo tinEli (ùnt^fic e»im _ PohZw,His auditisbapmati funt in nomine Domini Icfn-a^f we longior ßm^fiiiemvtfyijue h ifiifmiu fiigt;r,cur non Panli baptifwM, vel ’Tetri diet potuit,i^uem illi coatulerunt^vt lonnnù baptif mm,i]uemif)fi contaltt.

70 Tuis quxftiunculis breuis refponfio' fuffi-ciet. Et piimum nego duodecitn illos viros, de quibusin Aftis Lucas meminitjitetum effebapti zatos •. quod tu etiam impudens fatetis. Si enina lila quï comnaemotas ,Pauli verba funt,vt dicis, non de illis Epbefiis intelligenda funt, fed de populo , quem Loannes baptizauit : lt;quafi Paulus dif

ceret j qui ad Ioannis baptifmum eosloannes inChriftum ventutotnC'^ cMK-.illt autem hit audttit, Domini Irfu.Yixc horum verborum w«’ tia eft,quemadmodS orationis ipfa feri'^ ftrat. Q^are nihil hîc fuit, quatnobretnijjjii lium elfe Ioannis Chriftique baptifmn®^,^ rent.Et tarnen Ambrofius,quandohuncl®*'^ilt; lt;nbsp;äat,vobis duplicicer aduerfatut.

ait iftos duodecim,ß reife fuiflent loann'S 'ji mo initiati, rebaptizari minime debuiift^! j Ioannis baptifmo nihil ad verü amp;nbsp;baptifmum defuilTe confitetur.

Spiihu. fan-n/w». Knum tnim baptifina. Atque illisA'''.jlt; o Ü.I.C.}. £j verbis indudus Lombardus ftatuit dos non fuiflcjquos loannes rite baptizaretj9 quam hic cenfores Parifienfes notarunt» flrum nontenm. Deinde ne longiot fis.l cur Ioannis potiùs baptifmus, quàm Pauli dici debuerit ; quod ego netibimoj^ ciam paucis cxponam. Pauli aut Petri WP mus dici non potuit, quiaChrißi non h«®' facramcntum fuit.Nec verb aliter Ioannis I mus extitit, quàm quia baptifmi loannes ® -fter fuit.Sed quia loannes baptifnio P®.®“’, . cft,quum eum Dominus miferit ad baptizau totumillud Ioannis minifterium baptifinioo

Sed frrtajfe vehementiuh^i*gt;'^^^’‘^, pœnitcntia amp;nbsp;peccatoruin remifsione loJ® nis baptifma minirac caruit,nô video curr^

n Sed quid eftfiu^HU^quod patres ctiam i -I pfi quærunt,cur Cbriftus qui nulla regencra-yl bone opus habuit^ad Ioannis baptifma ac-

l nemvaluifleiudicarint. ^^rtbunt patres,cur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»

4 ^dbaptifinum Ioannis Chrt^ accederetyi^nod 4 baptifinw tile ad regenerationem praparaboti^ua

ne,facile pipteft ratione dikii. Nam ft ptifmus homines duiicaxat ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;of

parabat.nec aliquid præcevea valw^’’’’.(jjii)? erat tarn folicite qu3erere,cur Chriftussi Baptifmü accelferit. Sic aute de loaiiis ƒ■ jjr queniadmodnm de Circntncifioneq'JÇf^k ^jij-obreni Chriftus cùm effetpurifftf’’^^ ’ cidi amp;nbsp;i loanne Baptizati vellet.

Chtyfoft. in autcm^ic refponäet, j.Matth. nbsp;nbsp;catirrHm acctperetfer BaPtifmum

Attguft.in jufn loquitur.Sic AnguüiiMS,Sa/uatigt;rgt;‘^^°^ Math? *quot; ’ ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;volnttinon vtftbt munAïciAW pjoiii’

nobûfluenta m^in^arefSic ergo patf^^ baptifmo fcribunt,quafi peccatorumre™' . Si fanftimoniam contulerit. opiniortcsconfeôlamur,cùm fcripwrïb' tè Ioqua'ntur?Si enim Ioannis ristantùm ablntione verfatiis eft , loannes ipfe repulit à baptifmq’Sic enim lifta fcribitj/o/ïwttej' obntxiprohibebt^f £go neceff; haben a re bapttzari

Matth'j-’* Cur Chriftum nollet externa qiiadam'a P j, perfundere,nihil fuitifed cùm j Ji'’jjilti' la peccatorum remifiione indigere.id” niauit nullo modo faciendum,vt Chtift™' no baptizaret-Quisautemtam videat de remifiione peccatorum,amp; ritus fandi gratia verba fieri? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,£

CampianM vobù oèùctf,fi habeas,reô.cfi ca rcas,nihil ('iainnrcrcde,8lt; faluus cris,ant.tquâ y 1 abluare.'Nonitaloqnimur (^ncjuu) vt fingis: (Çl tarnen minime puunws Baptifmiim efle ad ,^1 falutem à'HXÜf ncccffariutn.

I Irno filuttrn tnfiintu affet^ui d.ternam peßünt «ni f 1 aoj) vefl: 0 ttnitctû,^uod baptifino caremt, nihtl tl' G /« damni efl^ Longe Chrtßm altier, 'N ifi quis re-n natus fnerit ex aqua amp;nbsp;fpiritu fanfto,non po-M tcritintrarcin regnûDei. J'tpatresalioiprlt;t-J itrt»ittam,j4ttgK(ltnum audt ; Quifquis dixçrit y I f(N7«if ) quod in Chrilto viuificabûtur cûam y| parnuli, qui finefacramenti perccptionc de f l Vita excuntjhic profeélô amp;nbsp;contra Apoftoli-n camprçihcationem venit, amp;nbsp;totam Condell mnatccckfiara.

I Tl, 'Baptifmum Chriftianis neceffarium efle cô~ 1 ceàimus,non abfoluta quidem neceffitate, fed ex ,j,l liypothefi. Nequeenimitacuiufquamfaluspen-

1 detexbaptifmojVtqui aniè moritur,quàm adba-l( 1 ptifmum peruenerit, fpem falutis amiferit. Hanc

J, 1 diemextinftospeiiilîe? Quod quia Lombardus ÿ I fenfitjà fuis repiebenditur. Aut quis nefeit bapd- Sentent.4. n fmum ohm fuiffe à multis ad extrema vitx tena-

1 potadilatum^ Quodnunquamillifeciffentjfib^-. 1 ptifmurn oranino 8c fimpliciter neGeflwium fta-

çj4 DE PARADOXIS niifleflt. Quare qui nûc infantes ante baptifo^ morientes àvita excludant,centra fctip®”’ tra Dcimifericordiam, contra antiquamc'’quot;,^ AmbroCde tudinem loquuntur. Valeôtinianum obitu Valen affirmât gratia baptifmi haudquaquam etiâfi ipfo baptifmo priuatus fuetit.

mus cxternus nôeftomnibus omninoadui neceflarius.Atque hoc eft quod fentétiatun’ gifter docetj^zTarwwr Dei non ment'u. Alligatur aurcm facramentis, fi

* facfarrientis deperditur. Quanquam notera mus fine baptifmo infantes falutcm cöflel , quos nempe Dominus ad vitam prxdeftiw*quot;''j, tarnen inutilem cfTe baptiCmum fequitur.Efl®’' externum adoptionis pignus,quo nullus rere lubens velit. Si verb carear,modoad^t' ternam eledionem fpe(flet,perire non tu verb cuiufqUam infantem nô pertinere^ cleôlionem , ncque elfe in numero praedefirat^ rum côcludes,quia ilium moriDominusauB ptifmum voIuit’Si facias,aud3X, Sc impius meritb habe3ris.Se^C/n’^gt;i^i'^‘^^ Joan-t.}- nbsp;nbsp;éditer, Nißejuisrenatw fiteritexa^u^

Janüo, nonpotent intrare tn regnum Dit ■ yj 1 Chriflus renrerit,{ine externo baptifmo nul'quot;'”^ 1 cæloscuiquam aditum patère. Quin ergo illtim Latronem, quem Chriftusnioxfutur“® 1 paradifo afßnnauic,de cxlodetrahis? f^onf',1 renatus fuit exaqiia ,v[ tu aquam interpreten Sed qui locum vnum cum alio comparant) ett l nomine,nihil aliud niû Spiritumfanâunt V 1 cariperfpicient.Ita Chriûum loannes baptéee^'^^ 1 Mrtth.j.ti. rum dicit Spintufanfh nbsp;nbsp;/^nnvbiignis ineti^' /

bilem in p urgâdo vini Spiritus fanéH indioep' 1 que eo modo litc Spiritus fanétus agnanoif^ l fur, vt eius in abluédo vis oilendatut. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Rue Spiritus fanftus ptxftat.Si quid ergo hxc fibi îRuavelitjintelligetecttpis, tecognofcequid in proximo capite Chtiftus Samaritanx mulicri re-

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ahetf^ dedtjfet ttii o/^uam

M Hpc aquaomnibus qui tenal'cuntux.necelTatia.eft. 1 l Auguftinus veto quem cita$,non baptifmum mo-

hctamcntis quo mir.tis hne illis feruare pof-f't,qups pcrixe nolit.^«^ Deurnfint baftifin« f»ruutoi jèruare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Su4m voluntatem

ji ptM dec/urawfcKm 4»t , nifi quis rcnatus amp;c. M Càm omna hominu ifit fitiot na/ci Paultu tefte-a tnfifi nulittm huic t^to malo in diuinû littris alini H «'Bapti/moreMed»«»» dltninitiM dut««» vider»»«, n ?'‘»dƒî^perff nifivtijnißne baptifino exhacvita H (xcedunt , etu/dem in qua nati(ùnt , tTA n »iori«jt«r?

74 tat nullis fctiptuti v ctbis intclligimus hic 'fit Dei voluntatctn,vt quibapùfnio caret perpc-, Uo pttcat.Si cniKgt; de voluntate côîlaiet, nullunx\

de potentia verbum faceremus.Quum «utemwj quam dixcrit,fe illos perire veile,qui antebaptil' niiim moriuntur ; quin cos fine baptilmdferuatf pofsit,non eil dubitandum. De hisChriftivtfl'^: multa diximus, quæ vt maxime client debapt-' mi facramento interpretanda,ad nullosta^ EpheCïiS« nifi adukos pertinerent. Venlo nunc ad

amp;nafciomnes irae filios fateotjfedquodn modo nos eripi ex hoc miferollatunilipetW' mum aiTumis, falfum elFe atFirmo. NaniSp''^^ fanóhis non tantiim in facramentisjfedetiatn i.Cpr.7 14. factamentis fua nobis donaimpartituf.EtFa“

liberos fanélorum fanólos efiedocet. . À feires hoc äüu/m mukis cSfirmationibus w re,miror te nullas fakem fingere voluiße;

ei ^utd altud lt;}Ham T)eum me prafltttjfe didfitcnm tterßun orbem defiaffe contendttiS' aiiùrdnm efl,^uodfidelium ^d ^hr/ika fernenperttnere ter nei ^braha fernen ac filij pojftrnMy'vtnon ejutafideltnm sie perpideminfittin femine Etfnimß^uu non aba de ee::dei eß, tjttamejuodßdebbtt^ßf t‘bn^,ntm^Mm proßPfo multi ^naomnibuigenttbni promißa 'f lniK''‘^'\ dendt: ^tud certi paradoxum tidfo '

75 Deusfe A.btahaE,eiûfqucpbfteiis promif-fione obftrinxit, cuius etiam ptomiffionis facra-

tnentum ilUs in Circûmcifione râUquit.Quàmuis ergn circumcilio defueiit jDei tarnen promiffioj lt;^U4 le illoiùm foreDeum fpoporidit, nonpoteft euancfcere.Cilm ergo inclufi fint in Dei fœderc. iUonnn (aius exDeiptomiffione, non èfymboLo exierno pïomiffionis pendet, Itac^ue ckcumcifio in folitudine pet annos quadtaginta intetmilT*

l Tncnns ipfis nullam i'alutis pattern includi. Vbi l igitut factamentotum copia ptxtipitutjipfa pto-l mil’sio pet le fufficiet, vt qui adDeiintetnum fee 1 du5 pettinent,ex factamenti iaftuta nullum dam

num accipiant.Cùm nihil inüenias quod tefpon-deas,ad duo conüicia digtedetis. Ptimùm enim

5iis noscontendete fernen Abtahx pet totum ot-btm defeclffe , quod quia omnes notunt elfe fal-(um,ptætetmittam.D einde me diceteaffitmasfi-delium filios ipfo otiginis iute ad Xbtahx fernen pettinete , quafi fentiam, quiconque ex plis pa-i tentibùs nafeuntut, eos genuinos elfe Äbtahx fi-

lios-.quodmihinunquam inmentcm\enit. Non A enim mifilij camis,tj fi!y Dct, quemadmodum Ä-

1 poftolus docet. Ld veto dico qui ex fantba ftitpe A ptocteantut,quia in ipfo Del feedete comptehen ’ • duntut,5f ptomtfsib vitx çtetn«^ adillos pejtinet.

quantumuis extetno factamento fine lu a culpa ca leant,nihil tarnen elfe de illotumintetitu ptonû-ciandum, îieti enimpoftevtfine factamento vi.

promiflîonisferuentur.Contrahâcfeptentianin*’ hil quidem affers,aut omnino afFerre potes.Iilû' tùm ais.nos fide fieri fernen Abvahæj ideftgt; ''tW interpretarisjbaptifino.Nifi enim fides aut bapH' fmus fit,aut fine bapcifino elfe nequeac,quonio™ Abrahx filium fine baptifmo fieri nullû poffcp'f' fuades’Ac quis nefcit fiJem polfcin metesuofe’J fine baptifmo infundi?Ita dicis aliquid,fed folent,qui quid dicant,parùm attetidunt. ino ludis in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vocabuli. Infidelesenim

cuntur , auc qui prorfus à fœdere alieni fünf) ' Turcæ, ludxi, Ethnici, aucquiinEcclefolo^“ tenant, fed vera fide carent.Illorumliberos uinus meritb veré negat elfe baptizandos.quot; rum nihil minûs.

Define ram impi£ huftfis BerrntrJ^ fertorem. Non âe tnfiznttbiu lorjuititf, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L

cattfiad eum Hugo £ptfiolam firipfir.b^t/’^^^ brojim tn obttn Valenttntani. St

^.contra Donatt/huiCa.ii.Q^td verii g, de fide/turn infiinrtbwtt^ui fine baptifint to exhae vira excedantyfinfirtr, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

bie eadem Epi/fola expreffit-Stincitn^»*'}^}^^ tes,quia hanc prohibciitc .Ttate non po habt rc tidem, hoccft, cordis ad ucrfioneiTijConfequcntur necfalutcin» ' que baptifmi perceptione moriantii^^j^|.

7S Etgo tua opinione hxteticifunt, qui pir-Uuiosantequambaptizantur,TOorientes non mox inbatathfû detruferint, amp;nbsp;de iiiis penitus aétvun effe conclamarint.Apage vetb,atquebanc ctude-' 1 litatemtuis Cathoiicis fetua. Eeinatdus muito ' I fantUiis mitii'ifque fenfit,nó catercbaptifmoj fed Hugoaipi. ' 1 nbsp;nbsp;contemneiebaptifmu effe capitale,quod ille qui- ■ƒ!.

I 1 infantibusioquutum effe negas , quod quam nao-'1 deftè vetéque dixerîs , exipfa epiftola diiudice-' 1 mus.Sicautem fetibit, Qws mÇciat lt;0“ lt;ilia prditer \ tgt;apttfrrinmcontrabriginalefgt;eccatu?nremeiiiitanti-^ I ‘juis nondefut^fe temponbw? Abrahlt;t ^uidem amp;nbsp;fe~ 1 mini eiw circumciÇionis lacrarnentumin hoetpfum I traditHmtjl.lnnationthM'vero ^aot^juotinnenti ß-l ' delesfunMclultos^uuiemfide nbsp;nbsp;facrißei-fs credtmut

\ expiatos:paruulii Mitem etiamfilamprofntffe,immo . I fieffecifie parentum fidem. Uis verbis petfpicuè

I faietut patuuiis ante Cbriftum folanafine. facta-fnentisbdempateturaprofuiffe aci'uffeciffe.Nunu

■ \ feruatio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;non baptizjttus ejnifiqne noui-

\ pMCfptt reus exfilvsc,ex lt;^uopneccptumtpfitm mex~ \ cufiAbtliter «ad etnspotuit peruenire nottriam-'!gt;t\itzàrt\ \ aiia-.ex nisiicebit luam ftde agnofcerc,quod muV 1 tomagis fieri poteft eX iis , quae mox è Bernardo 1 adducis. Quod enim iWe cat.inv «.aüizipóf« atoueeX 1 abfurdo concVufit,id tnfic proponis, quaft fuabis I Verbis fententiam Bernardus expofurtfet.

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■Tt. i).

Forfitan crcdiini(tw^««)infantfs, quaww; hoc non fcntiiint. potius dare ace^i”’ Tefponde, St nit Ila tn i»fhnithtt' fides efi,fiicffigt;‘''‘' Hivejlrt Ettangeltj dc^ma.,ßcgt;arnentf! à fiuficiftentiumfidependere.Verbum eitimfieeel Jïotiisjsinod non nifiifiide apprehe!:d‘(nr,vt e^i verbumfacrarnenttßne lt;^hone efieijitideriir cramenturn potefi. Cum Atute a4ii^tt(li»i credere tnfdntes dixijfient.non tantum fie homtft^ ingenijs dtfiidere jingufl, rrfipondit, vitntit»'* fiano errore refiUende fiibt dtuttm immeraKdiet^^ ce^'et. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

77 De fide paruuloriim no aliter feinper Ecclefia docuit. Campianus veto J»’ conclufit paruulos carere fide,quia viu3nt,ncf ’ nondum intelligunt. Nó enimvits expertes Iquot; ' quia vitae fenfu carent. Nec tarnen in eavn^“? opinione fui^quam tu mihi affingis,vt creJete fates iudicarim,cùm id nec fcriptura doceJti ratio fuadeat. lam ergo quod quxris aperte fpondebo.Nego id nolhum dogma efle,quodn bis tribuis , vimomnein facramenti à lisle W' pientium pendere. Adultis quidem nifi propf’. fidemattulerintj facramentumeftjfednone lutare facramentum : paruulis veto qiiiafiJen parentum liberi funtjatque in foedere inclu tur , etiamfi adhuc credere propter jetatent pofiTiintjell tarnen falutis lacramentum.Qijâi]^|]]

LIBER VIIL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6«i cnim in factamentis fides tequivitur,qux ptomif-fionis vetbum ampieftkur,eam tarnen fidetn in i-pfis infantibus vetfari,quibusfactamentum prX' bctuv,neceffatium nó eft.Nam circumcilio,quam Apoftolus iuftitix fidei vocat, quxcpue fine vetbo ptomiffionis nibil valere potuitjtribu-taeft infantibus , «^uosipficredete non putatis. Quanquamin ipfis etiam infantibus efftcacera ef-(eocculto mirôque modo Spiritumfanaum,nul-li dubium effe poteft. Id enimilla exempla com-

ptobantjcpix delacobo,lud« filiisjeremiajloan- Gcn is.z«. neBaptifta,multifquea\ïisleglmus.Retlè Augu Gen.?«-!»-' ftinus,autquifqulsiliumlibrum fcripfif. Nonex- lucTu'quot; cufatparuuloi a, culpa.-,^uia eam non norunt-, nec ex Auguft.de

e(fCMZp4m,wMewK ex carne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•• ^Hccrwin

Cupioftn^HM) de fide paruuloruvn,quid i-l p{efenrus,cognotcere-. gratiam opinor illis \ corrccdcs •• baptifraus cnim gratiam confcrt. A Anfidcmnon dabis? Qntânu,vthoc tnwn nr~ A ^umentumex D.ThomJicommentiiri^sclam ■ X-rtputfli^tUtui etiamrefigt;ori{tonem fùfciHn^iî.Dixe-A tunt «Yuidarn antic^ui, tyuod pncrisin i bapiifmo non dantur gratia amp;nbsp;vivtutes’.caufa ' lautemcrrorisfuit,lt;Yiia neîcieruntdiftinguc-1 teinter babitura,amp;. aftum.

7g Non potes hac refponfione Gampi^ defendere. Sienitnnulli fidem habent,ni“J. (e fidem habere fentiiint,quetnadmodumil‘^“-putauit,nullam pariiulis,nec qm’dem poft W • munijfidem relinqui manifefttim eft. NainW nullus poft bapcifmiim fenfus repente naWt’j^ nifi forte nunc in ilium infanumerrotem deii’ ueris,quern Auguftinus hominum ingeniisw^^ refutare noluit. Nihil ergo opus fuitiftisTh»® tui commeiitariis,è quibus tu me,nefcioqiiilt;)gt;''’J ripuilfe fingis. Nam hçc quidem non fatisfaÇ'“”' interrogationi meæ.Si enim gratiæ noniineliii®® ftgnilicas.tum habitum fidei infantibus tribuis-verb infantes habiru aliquo fidei praUitifm’'’, norunt diuina, etft explicate propter corporisquot;” pedimenta nequeunt. (^æro igiturnuniillquot;?’ habitum poftea amittantjoecne? Id credo, I“',* eft abfurdum,non affirmabis. Si ergo hunchsquot;' turn retinene, myfteria fidei priiis cognolcoquot;'' quàm docentur.Sin fidem ab hac gratiafeiung'*' extra caufam egrederis.

L»theritm verifftme Campiantu dixi^t îÇirt credat infjns nequicquain buaiur. J.mherum liiet omni cj/ua potes arte deßfiiiiU-’’i^^ tarnen altueiqnttin latefetn JaxaS' Itx iile ßnßiitn It.contra Çoçleum.Sx ijuiimfrid' ttabapttßit hitreßm haußrunt.

79 Lutherum fie loquentem Campianus in-tioduxit, quafi diceret praeftare omitti Baptifmû. In illovumvero opinionem Lutherus inuehitiir, quiparuulos adbaptifmumadducunt5amp;: num cre danc,etiaminterrogant,nullam tarnen infantibus fidemdd eft nullam internam Spiritus fanéli’gra-tiam amp;nbsp;efficacitatem tribuunt, fed quad res ina-niraatas baptizant.His autem fuperfedeo,quia fa-tis naulta Campiano refpondi.Vndehxrefim Ana baptiftx fuam haufetint,quid noftrâ intereft ? Nihil vnquam Lutherus docuit, quod Anabaptifmu velleuifsimèredoleret, amp;nbsp;quis anabaptiftas Lu-theto potentius reprefsit, aut dottiiis refutauit? Sed vobis datum elf,vt femper veftrum fimilis fi-tis,amp; Æthiopum inftar pellem nuquam mutetis.

I Tm vero cum Anaba^ti/lls nihil vobis negot^ I tßtafferis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tgnoro i^uÀmvos acriter Calut-

I fiiani cum «inabaptiilis con^igatis , (ed tjutbtu ar-1 nbsp;^nis^^iinon nbsp;nbsp;EccleßdtTraduianemveÜet iïle

I .^pojiolui Caluiniu confiig’i^ Nnllum enim apcr~ I tum ille fcriptufa locum nc'-jue proßrt,nejue pro • I firre omnino potefl.

I go Anabaptiftas,Durae, fcripturartim armls I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Tt. iiii.

opprimimusjquibus folis hæretici fuperantur. St enim niilla nobis arma ftippetereqt,nifihïC)(l“’ tu commémoras, næ Anabaptiftæ noftruminipt' turn non valde reformidarent.Sed hîcvidejQ^' fojtuorum imrrfane ftagitiiimzfcripturasproJit'®’ vt traditiones teneatis.Quid eniin dicipotuit^“’ in fcripturam concumeliolîus, aiit ad confirm’”' dam Anabaptiftarum audaciâ vehementius.quJ’’ hanchærefim nullis fcripturisrefelli?Tiivcrcif”' fcis Caluinum firmif/îma ex fcripturis arguhfquot;'’ fumpfi(Te,quibus illorum hçrefes omnes,qUÇ‘“. multipliées,profligauit? Sufcipe igitur Anabap’^ ftarum patrocinium , amp;nbsp;mihi ad has rationes fcripturis depromptasrefponde. Circiimcifio' Gen.i7.4' jnfantes funt propter fœdus ; ergo nunc prop'^^ eandem caufam baptizandi funt. Id «t'*®ƒ j, nalogia vtriufquc facramentinecelfariocôte^^ *tur. Et huic argumento non omnes Anabapt^ Mit 'su. vcite patrono refiftent. Infantulos Chrift^’ adduci iuflîttergo ad baptifmum recipient'

MatîS.ij. Quod Chriftus dixit, Baptizateeus, mùm ad homines adultos, turn ex vi fcedet illorum etiam liberos.Non perfequar om®’' ,■ fatis amp;nbsp;AnabaptiftaSjSc te.redarguunt. 5®? ne ei'go eft Caluinus ad EcclefiaeTradition^^^i^j fugcre,îdque ob earn caufam,quod ex fcripturis argumenta occurrereviu®^ fràntem noftri Academici agnolcant,Ca in eodem loco verba funt, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

r n- ,-L videat,piedobaptifinumnei}ua^MmhtnkVtt h, «p.'ei.feft.t brefactitmfiüife,^ui tatafifiptHU

cidtnr. Pædobaptifmû ergo Caluinus ris approbari ac fulciri.At inquies,etiam ditionem confugit.ld qiiemadniodu® téditc..^wd autë(iniiuit')apudfirfp'f‘'‘’^

, longAm ofmorumfiriempofl Chri/ti re-fnm^tone çriiteniffe, ^uibfuincognttuseratpitdo-eofœiafsiinèmenti,untur. Sit^niaenul-lus e^î fcnptortam vetufluf ) qui non eius originem ^dA^ofiolorumfeculumpfo ceno référât.hoc eft adtraditionemEccleftæ confugete,quia nulla tx fcvipturis argumenta, vt dicis occunebant?

Sedrifim mihi VKhitakere excitae cum A-nabaptifi/u tanquum(editions homines exrehuf-piib. veflrts expultjfe vos dtcitù. N on miraculis crefctt velcréait aUquando hoc veßrurn Euange -Um,ßdaxmis. fàne Lwherm ßbiglori^ daxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lo. Matt.

Jr Satis fane iamdudum ex multis locis per-fpexi, quàm ridiculus effes. Noftram verb tran-quillitatem,pacifque perpetuum ftudium omnes lefpub.teftari poifunt.Itaque tuam calumniam amp;nbsp;rifum minime motor. Lutherus verb quid aliud dixit, quàm quod ipfum dixiffe Chriftu legimus? iVonvenivtmittampMem ,fed gladium. Si ergo Matt. lo. s*-Lutheti dotdrinam varix tutbs amp;nbsp;feditiones ex-

De moribus. Ctztera quA adhnc fùperjunt noui radoxa exammemM, ejitortiilbtdexmjClic»^*' theri quot;Theologia deprofr,ptum ejl. Si non vult fquot; xor,aut non pofsir, veniat ancilla. Nóaatt^* te P orienta deßndere pa det F P hita^tre^ Villi'^ gifli iaflam hanc ac legitimam vxoru repMiha^^' ’Luthe.Cerm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lutheri (tne]uis}\n hocgencrt'^''

Romano pontificefirtpta ais, (j rçcorum quiti’''' I fapicntifCimus hæcita feienselCeait coan^quot;' I nia deberc elTe amicorii omnia : in oinnioi^^ I aqtem fane fine dubio coninges.Stt'^^^^ I ter a Con/uluijfes exemplaria^ vel tottits tpilhltf ( riemperpondijfes y non fittßet difßttle eormft''^ I fffe touttc Clementis locum tudteare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Si Non edneceffe vnam tare. ReCpondi Campisno, quanrumpo^^^^L leâori Caris facere. DeCèrcionis genus effe duxic, ïî lt;jua vxorvirodebiram uoleiitiam denegarec, atquehancfatisi^^S.j^ ) elTediuorcij cauCam iudieaair. Quam L‘gt;^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

de deCerrione opinionem palam P^°^.*jfcio / mihi non probaii. Num veràûinhod^^^^^ /

nonnihil etrauit, tam inhonefti confilij cuius ilium vos tam imptobè arque importuné infimula-tis,author fuit ? Sed huius erroris xquum eft Lu-thero facilem à vobis veniâ dari, qui multo plûtes, quàm iik, caufas diuortij facitis. Hic tu legû pontificiarum ignarus, folam apud vos diuortij caufam elfe adulterium refpondes , quod oranes quàmvetè diftum fit facile teftari poffunt. Natn vt alia pontificum amp;nbsp;Canonum décréta prxtet-mittam,cui ignotu eft, quid de hac re patresTri-dentini fanxerint? Si ejHts (inquiunt) Mxerit, Ec- Seff, i - fub

\ inter conmges,tjuoad thorumfeu ijuoad cohabttatto-I nemadcertitmitncertùmueternptisfienpoffedecer-

(l Apoftolofentis. Namprxtet adulteriumPauluSi.coi.i.ts-l iUametiamfepatationisiuftam caufam agnofcit,

1 exiftimo tam turpis fententix authorem extitiffe, l Sei quando epiftolas antiquis Epifcopis affingi-

1 te. Si enimhanc cpiftolam Clemens Komanusçijjjj ijV 5^ ■ 1 pontifex fcripfit, tum certum eft à pontifice Ko-

I mano comprobatam effe return omnium , etiam I coniugum promifcuam communioné, qualem o-1 limPlatofomniauit,5c hodie A.nabaptiftç defen-1 dunt, atqi exercent. Devetuftisauféexemplari-\ bus non labqto,Nulla enim nos exemplaria nifi à 1 vobis fumptanaftifumus , quæverb egovidio-I mnia fine tecentiora,fiue antiquafvidi autë com-1 pluta) eandem fcntentiam continent. Quan-I quara hrc coiruptas çffe pontificum dcçrctales

tarn cft cuique nccefTaria, quam ef« gt;nbsp;P’’'quot;, fomnus. tu ? Iübet (wyww) Tertul. de vnufquifque Vxorem fuam habeat. P Moiiog. limTertuUtanusre/pondity Oftenditf”? ; Miin^iou/-’ 4quot;““ matrimonioa fidcdep^ vercbantur, nc nonliccict iismatriin® fuo cxindcvti.

Vnufquifque (»«^«« Patthtt} fuam habeat,non dixit,ducat vxorem bidini fræna Iaxarct,fed habcat,amp; fu^ quam habcbar,antequam crcderct. ■ tjutd ege de ChrtPbanù lotjuor'i ^nülee rtßt potita ac ßbtlo £p teuf tum hoc

exciptendum^tfuamratiambM refuonaumiix’ rent. lUud mihirerponde/t« veltnt’ SicuiiU'’'’^,^ longe firtè dtßicih'ijue morbe labotet, mercator et ß^uando tn peregrine regiona, (^c.

Qâæi'itnr num iis ßt necefle i» aio viuere, qui caûam amp;nbsp;fandam nio vitam ducere nequeunt. Hoc quia £ƒ afârmauit, ab iftis mirificc diuexatur. Sed o® num infolentiffimorum ludibria

'♦ 1 bantut. Hietony mum veto quifquis non intelli-|l git longiiisptoueftum effe in vitupetandis null 1 ptiis quam fetiptutae patiuntut, is certè Hierony-3 mifcripta pluris facio, quàm verbi diuiniautbo-

1 litatem. DeHieronymo fic Erafmusfctibit,Hw- Etaf. aduetC ronymw feruiiiotfuodaaff'eiln/tcinterdumra^ieba-

\ daxeiunt,eas teneant •. fed qui nullas habent,du-' \ cant, fiidfibiad vitandam incontinentiam ne-

\ ceffaiium effefentiunt. De Apoftoli verbisTbo- Tbom.inv 1 mastuusmultb retbius iudicauit, qu'amautTer-

‘VrtußfuipjHt vir propter fornications dam fuam vxorem habeat, i.ßbi toUanturvagi nbsp;nbsp;mcerti eoncubitmt^i*^‘‘r'

f)mtcatione7nJê.t deinceps, cum yeïb^,Aleltus efnubere, cjuam vrigt; S“* riofuntad cöelibes referenda,fic conclu efiejtiod faprà chxit, propter f/rnicatton^ qj? vitandam vnußjuf^juefuam vXorem ndJ{ re vtte cum tuis philofophis amp;t Ep'‘-“''p re deliberantem relinquamus, ApoftoUU^ nientem conftat, vt qui caftitatis Sc ‘•‘’quot;'jjj ƒ dono carent, ii matrimonio vti debeant»' dem vt grauiffiine peccent,fi aliter fecer^’.^^jj-enim perpetuis libidinum flammis atque diis flagrantjhi Deo placere nullomodop ^pj. praefertim cùin co vti remedio nolint, qu» minus inftituit. Authocrefelle, ant define mniari.Quod de vxore morbo difficili 1quot;® Sc mercatoribusquærisjfupràrefpondi.

Adcatera pergamm. Matriraoninn’ nitatc multo præliantius tyin non hoc paradoxe louintanurn /?er«»7?Àr?Virginitati (»«^«»Iconiugi«*®^^,,-fæpcnumcro præftat. Hocnneprotuii^* f tate^vt pteraejHe ahaconcedt

bf nc facit, amp;nbsp;qui non iungit gt;nbsp;melius facit. Quid his verbis aperttus'i

84 louinianum minime motor : nec mihi ali-quidconcedicupio , quod non fcriptutarum au-tbotitate conuincam. Sspe nobis obiicitis loui-

nianumjCum ipfi palam fitis Manichxi.Nam apud illos E/effijid eftfacetdotes abftinebat à nuptüs: auditotes,hoc eft,Laici nuptüs vtebanturjC^uem-admodum Auguftinus apettiffimè teftaturüta vos Aug.epi.74quot; populo mattimonium conceditis, facetdotibus denegatis. Cum mihi tu de Klanichæis refpondc-

I tem effcj Dcóque gratioié, qui legitimum amp;nbsp;ca-' I ftum coniugiü ampleûitutjquàm qui ccelibatum

tali coniugio prxponete ? Quin ergo velftatinq ttansamp;igisad antiques hxreticos j vclhuiusopi-nionis vetam fententiam agnofeis? Sed difficilior

, (,inquis')'t;ir^i?MtA5 e^l^ejuam comugium, ergo excel-^ I lentm- Contra virginitatemvcram nihil difputo, 1 quamego Sc difhcilem Sc excellente effe fateor. I At verb diftinguédus eft àfanfta virginitate coe-f 1 libatus,quonihilintetduraeffepoteftvirginitati ifl magis inimicum. Earn pausiffimi confequuntur» hunc quiuis ellgcre poteft. Quam ergo hie dlfti-

\ cultaté atque excellentiam reperifti? Atque vt de \ veravirginitate fermoné inftituamus, quale hoc

aigumentû eft,\itginitas eft difftciliot quàm có-iugiùjetgo vitginitas eftfimplicitet exccllentlot.

quàm coniugiiim.Primùifl enim cum cafta vW' nitate fanftumconiugiüm comparandumeft'“ Vtrum difficiliiis fit exiftimetur.Deittdequïw’ difficillimajnon omnia fiint pvaaftantiffimaD''” cillittium eft ad annum centefiniumstateiiip^^ ducercian ergoqnibus Dominus conceftît! tam diii viuerênt, hos omnium excelleritifti®’ fuiffe fentiemus ? Quid fi tu omnium eflespo^J turn, otatorum j philofophorum, theologot‘j fummus,quodtibi ftondüm contigit, téneo® bus proinde aliis hominibus diceres effe mt irem ? Ncc valet aliquid , quod in regno. nullæ fint futurae nuptiæ.Loquimur enim ‘ j huiüs vitæjpoftquam nullus eric aut contraquot;', tnatrimonii, aut cœlibatus vouendilocus’.‘.j, tiae verb nullos accutb, quifuam Deo tem confecrarunt : necquenquam ,(■ quicaftitatis donum diuino jnunerc conK tus vitamviuitpcrpetuö virginalem.Aor’i^^jj accedo, quem tu falfo tuæ opinionis P^'^® j efle putas. Meliw hoc loco vocatPanlus cft commodtM-^'i enim id omni modo 4: ter melius effet,nünquam aliter ficereli ,,, Paulus ait, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;datmtçtumibenefactt:

lus non propter rei natüram, fed propter ftantias cœlibatum nuptiis pfactulit,quc dumipfe difertè fuam mentem ait, PropterinHantemnecelJifMim mtnitta ejje, amp;: patilo pblt, in came-.iit mox,r'olovos

nique, ƒƒOf autem dico vePlro commud^ gis perfpicuè dici potuit ? Id ergo o® ffolus dicit,quod eft nobis cominoddm’ adpictatem.

da eR non omn’ino, fed propter moïefVias, c^uæ matrimoniumplcrnmtpue cofcquuirtur.

I Quid olm Hiefanymo, ac prifcu etclefi^ fatrib-Mafotiiniano rfjponfrmfaitl tevtl

I pte fomnias, nihil aliud nobis proponi deb ere, \ c^uim vtnofmet ipfos iftis Communibus mole-

\ I ftiisliberemus j 8c iucundam inter homing vi-. I tim ttanligimus, fed vt Deo melius amp;nbsp;commo-

\ ftiffunè refutauit. Eft enim virjgmita.s no propter ' 1 has human as commo ditat es ƒ mpl eftenda , fed * \ multb magis pfopter illas, ^Uashabet, fummas

I fanftimonix aç religionis opppttunitates, ft qids I eafan^t 8c religfofè vtatur.' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Apud vos(»»7«ó)virginitas ornata trinionium abieftum. Sei^ueris ntani vefl-tßa.Quomodo t/ero matrumtiiu^d*' adeo faniium tjje veluTnus,-t/t ettam fit y abteifurn ejfe nobis potefi ? iHud pritirifl'quot;'^ J I Cot . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pfrfrtila fionte Paulaiif^^^ I

'■ nitatem dtffuafiße aßeris,cHm tile idr I bis vir^inttatis laudes, ijuàm grauet I lefttas coniugtum afferre/oleat dtferttsvedd'''* I vt Z'lrgutitateinI pofiet modtsptrfuaderet'i ^ugujltn. defuß'^'^ / ginit.cap.'i.'j 28. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

8s Quàm præclarè atque honorificè trimonio fentiacis, nulli nefciunc. vtuntur, proimptiris à vobis babeii[ur)ei'’'1fî i ob cauCain à factis amp;i facramentis arcenMOU','’ 1 Innocenrius pontifex amp;■ Syriciuscontri^' tnonii dignitatem fcripferint, in Canonii:'^“^'I cretis exeat ad perpetujm vedri de I iudicii memoriam.Sed me hicpulchroargai’itjl to refellis : yobis matrimoniurn adeo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v’ I

vobis non cOniiatis. Quid enim magiiabfad''!'’ I à vobis ßngipottiit, quàm pro facramencoatsfi' I monium dacere, cuius adlu non modo nos laa I nimè ßeri fanéliores, fedeciam multo ingat’’^'I tiores doceatis? Olim autemnon nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

memo babitum magno iudicioeflepotelltijaa“ Jdnunquam louinianus obiecerit- N3infiagt;^

tï'imonium eft facramentum, amp;nbsp;virginkas non cft facramentum , quiij impediLj quo minus fan-ftius fit V irginitate matrimoniumÆquidem Hie-ionymUmlouinianusveheTnentiuspcrpulilTètjfi. illo tempore ecclefia rriàtrimonium pro facramé* tohabuiffet. De Paulo fat is iammulta refpohdi-

1 mus. Laudat ille quidém vîrginitàtem.fed veram l non ûttam ; deinde non-per fcjfed proptet aliudj l quia multa afîert ad pietatem adiùmenta. Matri-i moniumvero non modo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vt tu exiftimas, i.coi.7 9-

1 fed etiam prxcipk iis,qui cafti effe fine matrimo-l nio nequeunt.Si enim caftitàs o'mni homini 111311-• l datur, illis cettè mattimôniuni'imperarl cok'ftàl H nbsp;nbsp;qui aliter non poffunt caftitatedi colcre. Quîé-

l paTwouV, id eft, qui non continent,ne purent fibl ' 1 liberum effe vt màttimoniuni-vel cöntjahant, vet

V1 locotuas prxtermitto, qütW ipfe etiam fi m'od^-ol ftusfuitfes,prxtermittédas potiùsputauif[fcs. A.ù'-^t l guftinus,fateot, mpltus eft in prxdicandis faiiftfe A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Et quîs fanétam viginkà-

vl temvituperetî ' r\ . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. - •'ƒ 4' ■: - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;A

1 l)lt;twiam(«,Q.^iantofcelcr3tior es, tantoyicî^ 3 nlor graiiæ es. Annon igitttr ttbi^.dinbolwip^ 'jA t/f î mlt;4.vtrnè vicint^ gratit tlt;tiletwr ? Nibil aliud.

voluit LutKerus,quàm ft verèfcéle^ fl rum pœottcat, fore vt cum vE error gratta, il complccfatuï ? r'hi ifusfi didiciHifceleraiîiz/o V1 tare bomtne, i]gt;ii fceltrïi(utrïi pænitetiA ♦1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vv. i).

jValde quidem injprobum eflc opof J j, i.fto modo difputet., Lutfaerus tfas, amp;fcelerum fuorum magnitudine p^'^ , tas confolari voluit fpc diuinx quanto fueris ante nequior, finunc ad . num'vere conuerteps, tibi vberior

Roiji.j.îo- yj Apoftolus ai^, 'abundtiX^ ‘ fitperabundauitgratia. Atque,hoc in iploƒƒ ^ii Io ilJuRriffimuniJbit. Cuinenim j^pf odiq,ChriÜ:i,.atqueEu3iigeliioppriment dJtatCjtum fubito receptiis eft in grab'®' j^j. verbpcrfiftuiu in ftagitiis, ii quideminw’ gt;1 gilts à diuina gratia remouentur. Atvl» dgt;dtciflt feeleratum ‘vocare hommem 1 ftorumpaenitentia

fma'. Sed quid,ais nuqc tandem?Tu oblit“* j cramentum dici àtuù paijé,quiafuitpan'^j, ni ergo fceleratus dici poffit, qui fuitice^^c; etfi non fit?Cùra Chriftus ait,^4«Äw'^. .nyii) fitper vno peccator,er«fiptfcenteilt;\ü‘S'ce‘\'^f p docuerit peccatorem vocare j qui tefip**^ ’ cum iubet venire ad ipfiim, qui fatigatilöquot; fpondc non pofte venire,qui iamfatiga^“j^|j,j non cum Apoftolo Jitigas , egm fetibit 1®P Deo iuftificari? Quieniminipiuseft,no'” catUr.Et qiiis quæfo vocat fceler,ituni, jji Icrum poenitet ? Nurn enim qui dicic fceleratum vicinum elTegratix, fi iHu™j teaôlæ pœnitebit, is hominem vera prxditum vocatifceleratiim? En.quot^*

iAlmd (e^uitur Lutheri pafadoxum: Oitincs aftioiies bonæ funt peccati,Deo iüóice rtïoc tifcra,Deo propitio Ituiufcüli.T» Keri,dixit fin^wx) koe Lutkerus amp;nbsp;vere 'dixït, Nonveri

äixif P/iulufy Si accepts v^orc non pecr-, ’’ calk. vere Petrus, Hæc cnirn facientes,^ nonpeccabitis aVK|uando. 2Vo» vere loAUnety In kpc apparnit Elins Dei, vt diffoluat opera diaboli, Çi nullum optu fity ijuod peccatum non fit. Netjue reHe^auluf opera bona cum argentoyau~ roy!^ lapidtbm pretiofis comparauicad extremurà nonrellinos Propbeta y non jdpoHóli ad bona 0-

ll pera hortati fitfient,.Dicite CaluinianifiaEliones j, ' I ^Hantumuisbonapeccata/ùntyonnon dumfidevo^.i ,y. . ’ ' I iußilicari creditis yipß peçcatù ? ZV4»» fides opts^

'’j dijfw. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-,

i, 1 ßruata onsnes iußitia noflra.^i omnes uoftvx aótv-^ ones iuftæ fotdido Sa fœdo panniculo finailes

I otatne illunn in indicium vpcet, tjutanuUut.hoi'M i-I ieram'iUo iulitfistari potefi. Nullum ergo opus

0g DE PARADOX IS quantumuis bonum nos à Dei iufto iudic’®!’' bcrarepoteft. Atquc ho^ çft quod G.iI.5.17. carnem perpetuoaduerfus fpfrituiii concup»*' om./.ii. voleptibus nobjsfacere bonum)W,«/»J®'*J^ iacere. Dominus enimpraicipitj non tantuH bona/înt quæ facimus, fed vc eademetiani'’ pro amp;r perfefto Rudio faciamiiSjnec vèlleuijs' , ,^-j , lateat in cordis nóftri receflti cogîcatwabJ . , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- voluntatealiéna. Prodeat, /Î quis idvcrep“

de fuis faiftis affirmare.Nam templa extriief^gt;’'j, publicas fternere , multos aquarum riuiiios' tiitatem deducere, crebraselcemofynasc® ..

re,captiuos redimerc, fatpeieiunare, huiuónodi, pulchra quidem Si .quot;quot;L; ceqfentur,fed tarnen fi ad rcgulain cxigantur, qon poiTunÇ illius iudicij

Hè mdicet»r,reHe fithmngtt,Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(„jC

ait, Sihabuero ijtiippiam iu]him,nenreße’gt;^ meummclicem deprecabor. -Vbi fic iterum rius,t/f entmßpedtxtmut,OmmshumMfi^ Qji

duftiti3mnoftramvocatiniuftitiam,quid’ cit,quàm quod Lutherus docuit ’ Carrere opere bono aliquid vitij ?

feripturis, Si fanélis patribus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pjii'

'or 7 28. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tüasratiunculas

1 US a i t, ylt; acceperit uxorem » non ^eMp ^fiy peccas in fatlacia accidentis.

t I B E R VUL nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;679 »liquid mail adraifcent inbonaaftione. Etitc-rum peccas in Petro nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ti! ^ua Ki^taf.fiude- z.Pett.i.io.

fiuere : hitc emm fi fecentis, « u» 'n'lajlint'n tto'tïj id eft,nunquam fie impingetis, vtpenitus à gratia amp;nbsp;falute excidatis. Sed non venit {inquis ) Chri-ftiuvtoperadiaboltdillolueTet, fi nullum opus fit, ^uodpeccatü no fit. Non id dicimus opera bona ef-fepeccata, fed habere aliquid adiundum 8c ad-mixtum peccati. Non enim fequitur argentum effe fcoriam gt;nbsp;quia argento admixta eft fcotia. Et appatuit Chriftus non vt nullum in Tandis , dum i jom.;.«. hicviuunt, peccatum telinqueret, fed vt peccati teatnratolletet. Quid fi veto Paulus opéra bona argento,8c auto,8c lapidibus preciofis compa-rault? An nefeis in metallis 8c lapidibus polfe a-

1 liquid minus putum reperiti ? Sedfanamdodri-1 nam Apoftolus his rébus comparât, qua quidem 1 nihil excellentius cogitari poceft,fi fetuatur inte-l gta 8c incottupta. Prophet« veto 8c Apoftoli te-I ûènosad bona opera hortantur.t Sedfi illinos i.Coi.i.tz. l nbsp;nbsp;iubent facete nofttum officium , an fequitur nos

I nihil peccate in officio faciendo ? Quodpoftre-I mô Çaluinianos de fide intetrogas , tuam in eo

' l fummam ptodis imperitiam. Non enim fide nof-' I met dicimus,vtadionenofttaiuftificati,eft enim ' 1 impetfeda; fed fides iuftificat, quia Chtiftum,vt ' 1 manus,amplexatenet. Pidem autem Chriftus o*

1 pus dlxit,velf«(uinx.Slt;-,vel quia opus eft Spiritus ïoan.c.i». ' 1 fanfti, qui illam in animls noftris accendit.Sic tu ' 1 fetipturis noftra pulchtè tedarguis paradoxa.

excellente aliquid ineftquod ipfaitl p'cnitus corrumpatjDcoquc odiofamrc“ Null A erga aH'to'vel excellens vel lt;jult;imp9te/l. Pulchr'e Dionysus,bonum tegra cauß.

?, Nifi interruptusà tecurfusorationis® fuiflec, nullum iftis captiunculis locini, rclil^ fet.Adiunxi enim his qux tu recitas, Si tur^diuina iuPiitht ftatera examinetur'là ci veriflîmè, jam fat is expofiii'; funt autem I’“’’ amp;nbsp;excellentes aßiones fanftorû, non quod pt® fus omni la'be peccati careant, vt nihil in e“ nere perfedius elfe polîît, fed quodà pioj imbecilli diuinx legis ftudio amp;nbsp;fide pfoficiic’’ tur. Quicquid autem inert vitij,ignofcitur. Qî^ autem erit taminiquus rerum xllimator,''J. quid fit in toto corpore quod emendari poi®'j nullam omnino reliquam efle fanitatemaffin” Dionyfius de integro bonoloquitur, cuii^° nullum eft in hac vita noftriira. Dum eninit’® cumfpiritu conflidatur, nunquampofluntl’O'’ ex integn's caufis prouenire.

^uam Detu nos totos in Chfifio coioplcxi*^ ijua fitnt in nobis inchoata, macullfijue confperfi,et tameplaeët.)Vttntcgfa aepKto-^' hîc motfjlri audto? peccata iameMt»pl‘i(‘'^‘^

90 Nihil indofto fophifta importunius.Quid enim ineptius difputari potuitjquàm peccataDeo placetejquiafinèlorumvittutesDeo placent gt;et-fi aliquo vicio afperfclta nullum inter rei vitium amp;nbsp;rem ipfam difcrimen ftatuisîBonus parens obe dicntiam amp;nbsp;pietatemliberorum amat, tyuam tarnen minime effe tantamnouit,quanta effe debue rit.Quantô magis Deus fuotum conatus, quam-uis exsguosjfufcipiat ac remunetcVNulli ergo du biuna eftquin noftris operibus, fibona fuerint, Deus maximam mercedem amp;nbsp;promittat, 8c pet-foluat.Sed ilia mercesexDei benignitate 8c pa-tetnoamote,nonexopetum dignitate meticn-daeft.

Decalogus nihil ad Chriftianos.T4J'4lt;io5f!t projin'i) Luihtri in^enio di^num. Quomodo ergo Chn^iti ^Uirentitjuid frciendo vitam filfideret,ref^ondit,Sei:üZ mandata.^ModJ» w«-fcd ad Chri/hanos Decalogus •, ne^pue ßires finè^ ntcjM adultert omnino peccabunt.Si Dtalogia ab~ ’'ogatuTinon magis Decalogum non /eruat de-bnejuet, ^uàm^ui ex Mofitca legis prafiripto minime Deo (àcrifiç^at.

DE PARADOXIS cumdiuino Luthcri ingenio compararc. articulus Luthero certc,vt dicisjdignifliini^ ÿ fummam veritatem,amp; confolationem enim co modo Decalogus ad nos pertincret» 4^ Lutherus non peitinere affirmât,nulla nobi’ falutis relinqueretur,nec omnino Chrifth”'^ y mus. Decalogus nobis iuftitix formamptop’^, vitam promittens,fi totam legem tium denuntians, fi ab ilia veltantulum Jb mus.Sic ex Mofe Apoftolus ad Galatas fecertt ea homoi-viuet in ip/tt. Execrabtlis ^nü non permanfefit in omntbuf, m/t /ibro legii huiM,vtfaciat ea. Lutnerus ergo logum,id eftjhanc Decalogi vel obedieot'f ftandae, vel execrationis fubeundæ contigt;t'’j.|,,i nihil ad nos pertinerc veriflîinè fcribiM“'’ j. flus hanc conditionem fuftulit. Sicertimquot;'ƒ poftolus fubiungit,Cóhf?»« nos tione legû. Atque alio loco, Non e/hsßfquot;^ fi‘ fub^atta.Etrurfus,ZVuneliberifainM‘f%' dem fpedat,quod iterum Apoftolus ait legem legs mortuusfum^t quod in eadern fequitur,S»yf»?«r« ducimint,non ellssfnlgt;‘‘i‘^ jiijJ multis variilqiiefententiis Apoftolus pjcf docuit,quàm quod Lutherus fen/it,qu3'’^^|])}(i! logum non pertinere ad Chriftianos J Non hi iam belli fophiftxfiint, qui interpretantur, quafi nihil prorfus luiflU'’quot; nere Decalogum ftatuiflet’At cur accufant’Nempe per Lutheri latera ApO' nusinfligunt.

Quodautem adolefcenti Chriftus idiplum vobis diólum exifti quxritis,legem igitur feruate ,fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jum’’'

gredi. Vcrùm hinc nullus ad Lo'*'* Î tus patet. Sed quorfum doces gt;nbsp;qu”“ ” nbsp;nbsp;nbsp;’’’

t«?LexenimpeninetadChriftianos,neC id vn-quamLuthetus negauit.Namilla iuftkia legis eft imniortalis,8f quifque debet totis viribus enitijVt quim ptoximè ad legis prxfcriptum viuat. Sed a-liud cft obligati lege, aliud ad legis notmam in-fotmare amp;nbsp;exigete vitam.ïutes ergo peccant, Sc iure pleftuntut,multóque magis, qui cetemonias penitus abrogatas reuocant.

Sed Decalogus(i»7«Mlconditio dura cft,amp; Cui nunquam poffitab hominc fatisfieri. ylt;-Uatrgt e/^Chn^tae ^^oSiolortan do£lrin4, alia CaÏMnt.Chri^M iugum fuû fuaue elle ac onus Matt.n. leue. Et Ioanna,dicit fe noffe Dcum gt;nbsp;Sc ’ mandata eins non cuftodit»mendax c^.Qua-»«reSiit; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;txecramur blafpHemiâ niàDeopræceptum effe..z4lt;i DamaßEt

' I Mâgnû aliquid Pelagianife feire putant,qua-dodicunt,noniubetetDcus,qaod feiretfton poffe ab bo mine fleri;lt;quis boc nefeiat?

gis obedientiam prxftiterit,viuat,qui non ptïfti* ieiit,pereaf.qux num dura fit,nécne,facile exiili-mate licet.Qus cnim non legem feplus violauit.

et ia in qui Icgi diligentiflîmèfqrtiiuitî Ql‘ “jj fiipereft,iiifi vt pœnas perpétuas Iuat,li « ftitiain fperat’Ac priora(inq.uies)makra quentihus mentis redimec acçoinpcnU • rùm id fieri nullo modo poteft. Nain re ƒ j hil redimi aut compenfari poteft: at nol r boni legi debentur, quantacuque tadem Deinde malefaóla noftra nullis oninino p ^|| bcnefaólis cxxquari. Namin peccatisæ’ j âuerfioàDeo , quaminvirtutibusconu^ . Deum.Scd hanc rem fcripturx expedknt- _ AA.,MO. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lege loquitur, Cur^tat^ „

pofitomffocerufct difctpulorum, ijuoam'j ; a no(hrt,neque nos portargpotittmui?P^'^^'^^ impofjihtlefait lggi.tn efuo inßrmabatuyp^

Rom.».j. licow^ otittlnmulus Isdsimurornnes- .ijH *■ vno labttur,fi:dhu e/trgm omnium- Chnlk

Luc.11.4. fanólos orare docuit,Dewart« B-om.».;. Intelligcntia carnis Deinonjub^i^^

ne poteß i^uidem. In quonis autem fan ° .jg; nét aliquid cirnis.qüod legi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• Aj,st?

quantumuisfanólus huiclegis conditioni cere poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J,

Qnód autemChriftus 3.ri,ÏHgumnitii^ Matth.n.30. jj Joannes Apoftolus explicat,cuni inquit» 1. oin j.3-4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omne i,iii

■vindt mundurn, fides noih'a. Hoe ergo i“? qui fide præditi fuut,non videtur gratie aat^^ ftum,quia diuinac legis atiiére execrationem metuunt, cùin fint perh in Chriftum.Cuftodire verb mandata mus omnes, amp;nbsp;qui non euftodit, jjeii-Deum affirmât jmendax eft. Cnftodire eni^ tut,qui dant operam vt euftodiant- ^'*1'* fic euftodire fe madata cxiftimat,vt pect^

citeitjiA eft mandattsperfeftè obtempetet, eum i loan.*quot; loannes mendacem vocat.'Nuni:ad patres.venio.

Et ynmàm Hieronymus ifte nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eftâtaque

diraiitendus.Augttftinus.vçTb.quibufdaminlùcis fitetut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro-

çtet Pelagianos, t^ui Del potcntiam xrgebât. Sed t^uidftbi vellet Aùguftirius perlpicuè declarauit raultis in locis, fuâmque mcntem expofuit, nem,-pe ttibui tenatis in bac vita ftudiura feruandi ma-

1 data,ac:fi quid minus feruatur,ignotci.Sic àdBo-l nifacium fcribit,8c .apettiùs alibi, OrmtA wwtni^it- . l taDeifiiiladfpittantur, ^juandoejutc!}ulânonfiti-l^\3■3lt;^^■ _ l ^mfcitur: Veletiamquiaperamp;ciendaftintanobis^'“*^-'*’^ \ aliquando, querUadmodum in alto libro fcfipfit.

i 1 tnultisiinlocis apettè indicauit. Nam illipræco-' l pto.quo iubemut D eum diligere toto cotAe tot«-i que anima; atque etiam illiw, yquo toncupiCcentia

’ l ptohibetur à nemlnèjn b^vita fatlsReri pofte di-' \ îettitfunèÇçr\b,lt,c^yAeXpltjtu.8£ liteta.lib.^. aA ' l bonifacium.c.y.’Aboin'locoftc habet,Pro^Ho^«» 'I de die in diem adhucrenouatur,nondum totui efire- De peccat.

I nouatui-. er in ej.Mntu.m nondujn efirenouatWitn ti-ftim adlmc inwtuflate e(i- Iterum Auguftinus , -væ Auguft-etiain laudabih hominum vi[a,ß remota, mifericordta CöteftU.». difcHtias e4»M.Et fie ad Hieronymura feribit, ntiM non ^oteji 4(*^eri, ejuarndw htc homo viMtt e/i'tn^ermne'.i^tiamdtM autem äußert poteft t profrtlb

\ mnpeccet.AmbtofiushübetiTuwtuAmbtofia I quot;vtimpojjibtleJîtfer«lt;iri‘«i.EtHieronymus,^loniÂHieion.in ’ l autein nerno-pnfjit explore legem,ciii^afMere,t}ualt;^gt;,i’i-‘ i ’«[ptfMMt,©- altbi tefkttnr Apoftoloi dteens, ^uod

DE PARADOXIS impofstbile lepis^ç^y-c- Chryfo^” iJiif nbsp;nbsp;i'ttMfutn.N Mus legem

dus ait i ^wmodo ergo iuhedafuit gt;nbsp;nuUo modo erat^ jintfiplacet ttbt h datum eflmandatum,non inde coctttiat,^ modo acejuiefcM tu mihi,^uodMigt;nfi‘Vjilt ta tdt alicjuo hominumpofstt, ■velpotuefK^J^c^ Denique Thomas aperte fcribit j

inemotemiis. Implore totam Nihil ergo hîc aliudCaluinus docuitjÇ“^ ■j fcripturæ multique patres tradiderunt-

S) .Ex hoc locoperfpicere licet terprctes fcripturarum Iefuitæ,cùm jjc fimanr, fcntentiam tarn miferèamp; periculoi' ■ Veut-ijas rumpant. Lexenim malediótos pronunch'’ non perfecerint omnia qua: prxfcripta amp;nbsp;P'; pta funt in lege:quod ifti non nifi de æ’*! gitiis intclligunt. Dummodo igitur non fis' |j, latra,aut homicida,aut coinqiiinatiis inftquot; hidihe.auc reus maximorum criminunijft^

Mo(c5 fupià meminit, hi te malediftionis metu Ubetant.Non eft neçeffe mukis opinionem vanif fimani lefellete.Si enim iila execrationis hottca-ÛI fententia ad eos duntaxat peitinet quota fce-Icta hoe in loco Moles noininatitn commemorattit,quid de blafph.emis,adultetis, aliifquc multis facinorofifsimishominibus fentiemus,de quitus hic nulla mentio leperiturîAn atbittaris iftos, 1 quia non nommantuï,ab execratione liberatifld l cùm fit impinm 8c abfurdum, petfpicuum cftil-l lamfententiam non modo de iis intetptetandam \ effequi nominatim execiabiles ptonunciantut, l fed de vniuetfis etiam aliis,quiconque legem di-l uinatn violatint. Cùm enim folennes exectatio-l nés in quxdam genera hominum ôagitiofotum 1 fepatatim editx fuilfent, ad extremum execratio-» l ni deuottentuï non hi aut illi,fcd quicunque legis Il verba non prxftitetint,ac petfeceiint. Atque ita 3 Mofetn Paulus interpretatur , qi)i procpldubio .1 prophet» mentemmultb meliùs,quàmnofttiCo-„I phiftxintellexit.Galatasenimdeiuftitialcgisiti-•„ l ftituensjhoc prophetx teftimonio probat nullunq l ex opeiibus legis iuftificarl, nifi qui legis omni-l busprsceptis patuerit, qui'alexexeçtabiles elfe’ , l déclarât omnes,qui non pcrmâferint in omnibus,

I qua feripta funt in libro legis,vt faciat ea.Aut er-l gonegavllamfuilfe de minimis peccatfs legem » I confctiptam,aut etiam minimis exeçrationem de-beri conhtete. Atque ita in eademtpiftola A-Gal.$.^ fl poftolusteftatut eum qui citcumciditut , debi-♦ I totem elfe totius legis feruandx. Quare nihil o-*\ mninoinlegeprxfctibitur, quod fine exectatio-

I ne prxtetmitti poteft , 8c nullum tam exiguum J I peccatumeft , quod nos in xternam execratio-f I nemnonconieciffet , nifi Chriftus illam in fe

Si vero Apoftolus fenfiflet, vt tu duntaxat crimina his verbis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jmP)«’

mento Galatasrefelliflet. Refpona^re ,, lo Galatac potuiflent, fe efle ab ilhs proinde ab ilia execratione aliènos: P® lege iuftitiam fperare.Ita dum jjfpn?' tis confulcre conaris,neruos Apou°*’''nu,)iiï’quot; tioui incidis. Si nondum vides^qu®“/ llum,3fpice quod mox Apoftolus ß'Hi nos redemit ab execratttne legis-Chriftiisab rlla folummodo excctatio uit,quæ paucis illis flagitiis deniincistut’ jjiit trum iudiciarequiris ; Ambrofij hïc Hocfcripttsm eflin Det{teronomiO)^lt;^^j'^^(^' Jgt;ritterit^etali(jMis,maletüilushaberetiit-

Chryfoft. in foftomus ƒ Cal.3. tttmejttodugemnMllui mfleneritiiscgy Euieb.lib.i. zAß»fuemtitnm ^uodfides tufltficet-Euanee?'’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pc^iplcuus eft, PruefiettimÇia^l^'^')

%«ni‘gt;-m t^ibHAtüs,s,M tranfi^edsHnWffi^l 'm.rTus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;execrettionefn ómnibw

«lt;«»'»«?• Quift nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aliud Thomas fcripJ«» zlj*’

Nunc opirtbr fentis commentitis huius'quot; tationis,quam te tui magiftri docuerunb mum'crroremgt;ac flagitium.

Sed quomodo(»gt;7^«w) Paulus ait, queftjb operibuslegis funt,ftgt;b /unt,li nos kgwn banc cxplécio J nein pofTiimiiseuitarcPD/wwî'^^^^ ,S non ex legeifid^xgratta Chrtfii nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fi

Pergratiamwei acciptmw, tfutbut legem implex nm, jitcjnehoc fiktPäulum 'voluiß'e dtlertiffima ip/im i/erba teftantur. Lex^w^Mi^Cpiritus viiS Chriftl lefu liberauit me à lege peccati amp;nbsp;mortis. îlt;am quoJirapüfsibiVe erat legi, in quoinfirmabaturpcr carncm , Deus (ilium luum mittens in limilituAine carnis peccati, Ae pcccato damnauit, pcccatum in carne, vt [ iuftificatio legis implcrctur in nobis , qui nó I bcundum catnem ambulamus, fed fecûdura

94 Itetum vt tuam opinionem cotnprobes, ^poftoli argumentum diluis. Nefcis enim Apo-ftoVo rem fuiffe cum Galatis, qui Chrifto nomen Aedeiantjeiulque gratiam amplexi fuetartt? Quis trgo conttonf.ifix ftatus fuit,'’ pofféntne fine gratia legem impVete^Nequaquam. ld enim Galatis iimaquam venire in mentem potuit.Putabant er-l §0 fibi neceffatium elfe , vt legis opera cum fide l toniungetent, amp;nbsp;quicquid illis ad iuftitiam de-l fuit,ex lege fumetent; fe verb gratia Chrifti ptac-1 Aitoslegem implerepoffe fperabant.' Siverb id l ptaftate potuiffent,immeritb fuiffent ab Apofto-A Voreptebenfi. Ita enim illos fuiffe infanos exifti-1 mas,vt aliter impleri legem, quam Cbrifti gratia l ctedetét) Hos tamenPauVus hoc animo lege prx-

ftitecuçientes , in Vegis exectationem incurrere teftatui'-quamNos nunquam,fiïeftèPauVus Gala-tas docuit,effugieiis.Dum enim vos gtatia ftetos çoÙclegcm impVerejSc pioçter BAem limuV Se o-Xx. j.

peia beatos fore confiJiti.s, eundem prorfusw-rorem defenditis,quçm in Galatis ApoHoj“’ nauit, id quod ex ipfo etiam Thoma intd potuifti, ^uta ^/^xeraf(inquit ) funt ,benedtcentur,curn fintß^ aicere,^uodpropter opera legif propter' fiedtcttntuTjÇp' tdeo hoc excludens tuciti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i- i

poftoli arguniento refpondebisjquodfcÇ*quot;^ i Abrahamo?Paófum cum illo Dominus i

ta iullificatione pepigit.-xlbrah^t'eroO^^'^'^,^ ftolus )perpromtjjtonerngratisdonauit. gi ditatern- Hac enim promiffionem fui/Te^’’^^'^ conftat,quia legi opponitiir, qui promiÆ®'' tiam habuitjfed non gratuitas. Cùm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;।

nuJIo modo fui/fe ex Itgis operibiis iuilu®gt;Jj, i paita non pofîunt rnutari aut infringi i ditionibusdex autem eo paäo muleis i fteriorfuit.Non negabisAbrihamumexinii^l 1 da donatum facile. Num verb haneg'^^ i accepit.vt legem impleret? Aelexpol^^ , ddngentos triginta demû annosextiM^^f i Calj.j.n. ilolas argumeiitatur ; nullis ergo legis। V' fed fola frei gratuiea promifîioneperfàcai^Ftj । henfa iulUfcatusfuit Abrabamus. Hic , excogitaris,nun(juam profelto effugeriSiÇquot;quot;'^^ i dem fc caufa ve/lra, qux fun Galamiiai)^ • i nihil ApoRoJus omnino , vel contraros^li^^. i Rom «.4. conclufedt.Çluod ex alio Apolloli locoalfe^S/^^ hil minus euincie, guàm quod eu fulpicanS’^ j Aiheado legis in nobis impletui,quaadoio f i ÛO fumus, VC pdùs Apoholus loquicur, ‘I ' I

putatur , nili qui fecundum fphnum / Non enim Apofiolus aflirmit iuiliSanoaeis /

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;L I B E K VITI. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;651

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;olgt;ed e'itngt; Chri^iaht teneantitr, cui te

I legt non obeiieennt mnledtbltunù fententiatn in tl-Indie prenunciabit. Ltberanwf d legtiexecratio-

V 1 ne:Nam nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'7^11111* lt;iir) de ma/ediblonot

il Quàmeiiguos fecetisin Theologiapto-gteffus, hx tux tam inipericx intetrogationes amp;nbsp;Gil.j.ij.

A difputationes oftendunt. Quis enim néfcit Cbri-A duin nos ab exectatione legis libetate,cùm id A-■1 poftolus tam perfpicuè doccaüEtfi ergo nonpof-

1 fumus legi Omni ex patte obedire,quia tarnen in-fiti in Cbtiftum fumus , amp;nbsp;ille fuam nobis iuftt-

1 ftus in reptobos execiationis fententiam pronun-j 1 tiabit, quinunquam fuetint ab ilia execrationc 4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx. ij.

liberati- Quç verb te Theologia docuitjCjiri ftuin nos redemifle de legis malediifto gt;nbsp;morte gratiam promcruitjqiia legem femarenia Haneprofedo Apoftolus Iheologiam ignorai ■ Turn enim quid ni Galatx legem leruarentjat^ ex legis obferuatione iuftitiam compararent? gè aucem melius amp;nbsp;diuiiiiùs Apoftolus,quà®quot;^ ftri lefuitae.Nos enim Chriftus ab execratione gis redeniicjVt Apoftolus tradit, quia faftus*P eft pro nobis execratio,id eft,non quia nobis tiam,qua lege feruemus pronieruit, fedqa’’^ pam pœnamqiie noftrâ in fe tranftulit. vera eft iiiftitix ratio,qux nos iuftoseftcoften i' non ijuia niultis virtutibus 8c meriris abuda®'!®’ fed quia Chriftus execrationeni pro nobis fub* amp;c quia peccata noftra à nobis in Chriftum uantur.

Chriftus conditionf m(w^«w)nobis3li^quot;' multô faciliorem proponit, Crcdc cris ; hoc nouo fœdcrc vcîus abrogatur gt;ƒ‘ quifquis EuangcJio credidcritjcgiscóditio ne füIuatur.S» ahrogaturtejuotnoio dientta UberttmuriSt' nihil à vobis ahudt credatis-, Dem exigti^ tegen»gmßltl) impletii ciMti ohferuatione cum ver a honttnii Chnfli^^' ilttia confi^hit^non ïam mputnttua ,ßdinhi'^quot;quot; iuflitta uifit erttù. 1\gn (^nrtiiiu apnd i Mt, Crede amp;nbsp;faîuus cris,fed,tjui credidcriCi^' I baptizatus fucritjfaluus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1

tuTytittui ill*^utdem Decalogi obferu/tndi bsinam « Deo voluntatem acceperMt, ejuem in pefle-rum per Chnfligrattam obferuare confiituunt.

9Ä Quis hoc quçreretjquod tu quçris,nifiqui nihil omnino attenderet,aut curaret? Decalogus ïbtogatur non fed -n: quare non eft ne-céffe nos obedientia legis liberari, quia legis, ali-quod munus abtogatiir. Sedlegem {mc^m^yrnple-KMtß mdimiis-,at^u( non irMutatiita^ed tnhit-

1 rentetußtMiußificamur- Monftra quidemloque-I iis.Sienimqui credunt,legem implent, quis me-1 lioTem quàm fidei iuftitïam requirat? Quid erg» I fecundaopus erit iuftitia? Eides veto non implét I legem,quia legi perfeftam obedientiam praeftat* I fedquiaChtillumfinem legis Chriftlque iuftitiâ I anipleaitur.Quate non inhaetei hxcidn nobjs iu. \ llitia,vt tu hngisjfed imputatur. Quis ferat lefui-I tam tam minute ac ieiunè diffetétem? Chriftj ve-, I 10 vetbafatisquidem confirmant »quodptopofui.

I ßtentijeruabitur : tjM vero non mdident, \ cimdewnafiitHr.folafidenoftramfalutemcontine-\ fi4ocet.Quanquamautemquibaptizantur,adle-\ Sfinoimaraexiguntvitxfuxtatiqnem, amp;nbsp;bona l 'ioluntate nouifque viribvts donantur, id tamé eo \ antmouequaquam faciüt,vt iuftitiam cotam Do-\ namo c\bac obedientia acquirat. T urn 'enim fidei I 'ufbtiamproïfusamitterent.quxnon in nofttis \ tnetitisacbenefaftis confiftit, fed eiufmodieft, \ fiualisab Apoftblo defctibituï, Eiijttinon optra-’^orn.^f. \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X\. iï).

lOudiam fiijititur., Opera noftrn quaqu?im cur it, In nobis (»»7«») *7*’j{fO-di?nullam omnino Dominus rum rätioncni habet. In ijs '-jui t-r,mAgna'np.ne operun raiionem habtt- I* ham enim ex openbui tufltficatmßiit, O' tia 4gt;f,Qui tacit iuftitiam,iiifluseft-claritu.,lt;jnàrn '^ubd de Phtneha le^tmu»gt; Jùum tn iujhttam rrpuMitm Scriprura tJ''’^^ iuflum ex fide viu« re reftatur.

l^ontdeo ^nentpiitmT^ropbera iußurn ^uiacredit., fid fite^-vtu qntiuft-ia viHat,id efl,fèi4 ft fide fit/f ent et, nc'-iue aninttim. Aecftcc etbfurdnm tfi alien» iuHitia iufium ejfie atijue abena vitavinif^'

97 Nihil minus vnquamLutherus fenßb opera noftra à Deo contemni. Nullu j eft cuiufquam fanófi fide fufeeptum, quod non amplifsimo præmio remuneretur. Vetiii” noftra iuftificatione non curanturaiitfi’e«^''^^ opera,quia non proprer opera noftra,feJ Chriftifoliiis mérita iiiftificarnur. SophW eft,quod aliquo modo'di(ftiipifiiit,oniniiioamp; * pliciterinrerpretari. Sed hic doces Deuniinquot;^

bis iuftifvcandis magnam habere opetum rationé. Ad Tacobi 8i Toannis teftimonia fuptà reïpondi-mus.QupdPhinees exttaordinarium de aduketis fupplicium fumpfitdd à fide profetbum eft ; quart fiètihuius laus ad fidem referenda eft. Thomas dehacre prxclarè fcribit, quem fi tanti faceres, quanti videris,re6bus nonnunquam fentires.Ope- Thom.in M (inquit')»!««ßint catifa.- e^uod alii/uisßt tußus a,- Gal. 3. fud Denm ifed potiusßtnt executimej manife-fiatwnes iußuM. Nihil Lutherus, nihil nos aliud docemus.Tuam verb prophetici teftimonii expo-t fitionem admitterem,nifi Prophet« mente mulcb Abac.z a-l tnelÄs Apoftolo,quàm tibi perfpetbam fuiffe exi-l ftimatera.Eoenim Apoftolusvfus eft, vt nos fide l non opetibus legis,ne quidem poft fidem iuftifi-l cati confitmaret.Sic enim argumentum inftituit, i nbsp;Nullumautem per legem tußifieari apud De» mA-

l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß,t]uta iußus ex fide viuet; lex atuern non

\ tßexfide. Quid aliud Apoftolus conclufit,quam ' i quad tu dixiffe ncgas Prophetam,quia credit fie-I l tiquemqueiuftum?AtqueitaPaulum Chryfofto-t l tnm'mti'cif'cet3.t\XT,Oßendit^uodfides iufiificet re -l fltmonio Prophetaylamp;»c»c.Nifi. autem fides foli in-l ftificetfinevllis operibus fidem fubfequentibiis, l quid illaratio adGalatas fpeftaffct, qui iam fide l imbuti erantjSc cum fide opera coniungebant’ Si I Verb abfutdum fit aliquem efte iuftu iuftitia alic-1 ua,velim me doceas , quemadmodum Scriptura I ChtiftumSc execrationem Sc peccatü vocct. Nos J \ cumSpititu fanamp;o abfurdi elle malumus , quàm \ tecumfapicntes.

' I Tlt;»r(tdo.x»(»!»»d'.SQli rc£te participât cceni 'A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Xx. lii).

^SS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DE PARADOXIS

Dominica » qui triilcs, afflidis, pertu^^i confufas, erraticas apportant Hoctuijuo^ue Lmhert p.iradBXumptoh^-tßf'^gofida iUa veflrat i]ut tor um remtffioneßniity ancipita ointiamp; numßuiitufedatdAt Chrt§li,^pOjMhÓ'^'! rifanilijc 'um feipfii, vt T^aulut fumma hgeniia probaffent, (pr ‘ju« Chrtfitu catorum remedM adhibuiff'ent, mtlbut nonfcij traniptiillù untmu uctedebant. temporibui non nifi pofl cxomologeiîn gt;nbsp;num pro peccatü ßrisfiiBionem ad ßcrumenium lu'jfi udmittiba^tur, vocepronuni'iatiitf’TU, S,jiu 'nîsiynK-

sS DefidequodquxrisnoneR reCpondere. Nunquam tu fidem vellabrisP^quot;quot; ribas dcga{lati,û trifUriam omnem gt;nbsp;St amp;e ancipites cogicariones prorrusex3niia°P‘ exHiimas, quum primùm fides in i^^^bis b^.^ naäafuerit. Quoties propheta fuamtria^.

Hlt;ec recordant, effundti^ . animammeam, .Qtüdde^cù te perflrepùmmegt; Interdiu (p-nociu fer memanus tun; conuertebaturptiißiv'^p'^^ humor meus inßccitates ajhuat- AtquehöCquot; omnes in feipfis experiuntur, 8e tarne de fiiftentantur. Ad cœnam veto illi acceJ“quot; prime prxparati , qui maximos animo peccata dolores capiunt,amp; falutaremio*^' ’ ficramento huic agritudini medicinamqu^i^f.

Quotfumenim inftituta àChrifto cœna fuit, nifi vt fidem noftvam erigeret ac çonfitmaretî Etfi ergo nulli redè participant cœna, nifi qui fe diligenter antè explorauerint,amp; aliquam exfidetra-quillitatem fenferint, banc tamé tranquillitatera neceffeeft petmiftam effe cummultis tentatio-num amp;nbsp;dolorum fluftibus. Ineptè autem veteris ecclefijE motem mihi hoc loco narras. Num enitn impios ac profanes effe ftatuis,quorum confeien-tiæ ttiftiffimo peccatorum fenfu amp;nbsp;dolore confti-ûantur ? Sic quidem fanéliffîmos Dei feruos inique amp;nbsp;profano iudicio condemnabis.

Sed hnius paradoxi coronidem audiamw: Qui niaximof) peccatorum fuorumfenfi ■ 8c dolorc àfficiuntur, iis illc cibus cælcftis femper effe folct (alubetrimus. -vbi

pœnitentiamac dolorem proprer peccata confaenttam erraticam facere? Cum hecltttri-ßitia/ecundum Deum, pœnitentiam inß,lu~ ttm flabilern operatur.

99 Dolor ex peccatis conceptus mentem a-gitat,5c grauitet percellit, nec tantum ad horulae vnius momentum durât, fed eft intetdum diutur-nus. Qsod autem quxrisvbilegetimpœniten-tia amp;nbsp;dolore erraticas confeientias fieri, fi Prophet« DauidisPfalmum ^S.attentè vnquam reci-taffes, id te quxrerc profeélb puduiffet. Quid e-

DEPAKADOXIS , nim ilia fibi volunt. N propterpeccatumrneum, amp;nbsp;qux in illoP nbsp;nbsp;aj,

uiniffimè fequuntur? Sed pulchrè nos eX P lorefellis J qui dicit triftitiain efficere pœnitentiam in falutein ftabileffl-non ficloquitur Apoftolus, vt tu ilium introducis.Hxc Apoftoli verba funt, DeHmpoemterrtiam

gt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;»tterrurtauampam/teau.quod num quxlo nii‘‘quot;

Oft.t'Tv.u'iKM- cœnam dolores afferri probat ? Quis vew!*’^ banc piorum triftitiam exitus habere amp;nbsp;hanc pœnitentiam eiufmodi efle,vt illiusquot;“ Jnm vnqiiam pœniteat? Sed tu plané exeûr® numéro es, de quibusPaulusTimotheunH’’’' ï.Tiin.1.7. xiuitj.P«r non intelligunt quet loi^utihturgt;vel ibp'’ bus affii^nt.

LuthefM. Plnrim'um(àni Luthtrani pit.fertim Caluimano debent, tju'od titra Luther» paradoxa defindoi.

^^itatianoi tjfubd potedlMem hane pene r l cerdotti ejfe negurent, ab vniutrß. £cd([i^^ 1 olim ejfe damnatot ignerat vetefin 1 Ecclefia moretnfitijje y lt;fuern Tertulhiirrt nbsp;nbsp;nbsp;1

fcribit y ’Ut pceuitetes nonnifi prahyturis 1 uercntar? Pfinc ^mbrefi’!fi,Potellâsli§i''‘‘‘ / la is. Matn Goluendi folis Gicerdotibus conccffi /

Hinc HieronymtUy Claues regnicslorû,q'“' buspeccatu remittuntur, foU facerdotesr^' cbryfoft lib. CpptTunt. Hi»c Chryfoitemmptefdttarafi»' i i-deûceid. iJa emres'Uatttecederedtxit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

' l ris. SienimnouxLuthetus 8i inauditx'opinio-' I nis accufandus fuit,qubdpeccata cuilibet confi-l l tenda effc dixetit, eiufdem criminis reus erit la-1 l tobus Apoftolus, qui cuntlis Cbriftianis prxce-.

I Luthetû non attingit.Nouatiani nullum aut con^ -.1 feffioni aut pœnitentix locû in Ecclefia relique-l lunt-.Lutbetus quid vnquam fimilc docuit} Olim l quileclefiampublicè offenderànt,pQenitentiam.

I l publicè teftabantur ac declatabant,quem «vorem ( l nunquam Luthctus improbauit. Non euvm illam i 1 Çublicam peccatorum côfeffionem cum publicis 11 bcclefix precibus coniunftam, fed hâc priuatam , l reptehendit,quando factificis populus in autem J l infnfutrare cogitur,quicquid vnquam in vita ad

l ùquitatis teftimonio nititut.Cxptum quidé ofim Socrat. bb-s-i eft taie aliquid inEcclefia exerceri,fcà nulla ver-\ bi diuini authotitatetitaque hune motem Neft. -

•' \ clefiapenitus fuftulit propter Diacohi cuiufdam - l feelus. Hanc confeflibnem ChryCoftomus mul-gt; l tisinlocispetftringit: 8c Auguftinus nOh valdè Auguft con-. l probat, mibi (^inquit') eßeum hormmbuh fcîï.b.io.c.x.

vtaudiantconfe/jionesmeMiejuafitfgt;fifin^*^*’tL vmnes languor es meos ? Curtoftttngemu dam thtam altenam, defithofim ad am.Kt claiies (inquis)foli facerdoti cómilft'“ ’ Xug.inloan ^que patrum quorundam verbis confir™^^' traft.i»4. gultinus vero longe aliter fcribit, Cnm Theophyl.in Petro diceretitibi tStho claHesre?mcdorn!»!^’^,.

/amfignificahatEceleßam. Et Tbeophyh^“^ claaes ïingulis Chriftianis 3rtribuit.5//» W' quimtariam accegi/tt, vt pubhcanum é' cam habes eum, lyatte inütrta afftót t nbsp;nbsp;nbsp;l

gt; ctloettamtalis. Siverofbluerisillntniidid’^ nattens, ent ettarn tUt tn calo cordonatuf». i-^poKr ntm tantum iyt(afolit}'Mfacerdi)tes,fitntßbit*'^ ( ^^visorf 01 etiam ijtta nos tniurta affeEltvel ligamiUi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

itjxtfttin Ae ipfa eruntltgata vel feinta. Ita qui I docent, monent j honantur, ignofcuntJ/'^V I urn poreftatem exercent J etiamïï nulla I tio füngantur. Cùm veto prtecipuum I tnunus in verbi minillerio eonlîlhc,minilh'‘^J, ‘ I tiicxclaues dicuntur, ijaia foli miniilri I docére poifuntt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

tl! I. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;......I..,,,

que te a^bfylijerit, (iue ioco, fine ûrià,a’°^^ I i credidcris, ab/bJutuseris. ^nid I gt;nbsp;potefl,lt;jfuamnemtnem ficraHtent.t coaftreil''^'' I ( Mcofirendi,nevoluntatemijuidemvliemquot;*’‘\ I St^HÙ eigunmttbt (num io co dedtjfet y enquot;quot;quot;** If ilium tuum ejfe dtceresi NosEEhittkü^^'j^ I dtrnui ficerdotet tetn^uam indues à / ‘

I rem ahfo!uere,Eleganter Hteronymtu : Abfitvt Hieron.adi ij I dc his quiccjuam finiftrum loquar, qui claucs t I rcgni cælorucn habcntes quodammodo ante lt;nbsp;I iudiciidiemiudicant. Et ChryfijtornM facer- crit^üü..\i.

** 1 detum fiotejhtem regia maiorem e/fe oßeAtt^tjuod J I hte intra huiut mundi ambitum contineatur t ilia

1 fmi tantiim recordatione opus ejfe, vt Caluinus \ 1 dtltrat,vt!!iuxcun^uepofleapeccatacommifimuj^ f I remittantur,ctim bautifmo no futur orum fed pra-r 1 teritorum veniatn peccatoru con/itjuamur.Qwr-r \ fumemm ad extremum vfjue vita termmum ba-' ’ 1 ptfmumtammuliidißulerunt, fi futuraperinde ’ I acpratentapeccatabaptifmodeleriexißimaffenti * I Q^dfallurifltnt infant6it ^Ut baptizAtiflnt, 4»

101 Ciirn fides nofit a à nullo cuiufquam al-tciius atbittio pendeat, amp;nbsp;fidem ablolutio fempet confequatur, nullius voluntas impedire po-l te(l,quotninus5quicieduntjabfoluantur. Eiet I enimnobis, nonvtaliivolunt,fedficulipfinos I etedimus jquemadmodum Centutioni Chtiftus \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Sicut credidtfihfiet tibi- Siveioinmi-M-at.«,!»*

, I niftii voluntate pofitus effet abfolutionis ftu-• I ftus,nonfictet J vt nos ctedimus 5 fed vt minifier

I fuHt credentiiQiti credit in filtum,habet vitamater- loan.a.js. , I nam .-Pettus ait, FtdepMrt^clt;itcord4woJ2r4'. remtp- Aft.is.j.

perfidem.Qux omnia atque huiufmodi in““”' ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alia fcripcurarum teftimonia perfpicuf . j.

cùm primùm credimus,peccata nobis re“’'''*’!, nos regni cacleftis hæredes inftitui. Niigt;“ | meâ intereft,ioceturneqiiifpi3in,anferiôl“l tur : ü ego meferiô credere fcio,inihinihilquot;' ‘ îoctis officier. Quid vcromifenuSjqU'In'I^S mentorum dignitatem ex miniftri I fufpendere? qiijE qualis fit, nulli notHinequot;^^ i teffi Quanquam vt hoc de fa era mentis w“”quot;, fet, nihil tarnen ad abfolutionem fpedaretiî ' nunquam fuit facramentum.Quod de £5““^ j memoras,eiufmodi e(l, vt afininum mericè^'^ , atur. AbfoJutio enim amp;: lemiCßopeccicoHquot;quot;^, i Dei propria, non facerdotumttuni ' cfict,vt quifquis abfolueret, ip/cprimùnial’i^' ‘ tionis particeps fieret. Equum enim nullo^“'^ potefbnifiqui equum habet. Ir3,fitunnih^ , equo argumentum valet : nulli facerdat« । mint, niß qui abfolutiipfifunt,quorunino” • । gnus numerus eft. Vos vero creditiS) cerdotes fanquam indices abfoliiere, minime profedlo reprehendo. Tates aureiaiquot;^^ ces funt, quales olim erant marboruni ‘, fes. Summus enim Pontifex de lepta iadi^, quam ipTe nec contulic, nec depulit ' credences pronunciat amp;nbsp;ludicat abfolmost pios'contrà.Nihil ergo opuseratiiihaccai^ a trum /ententiis, quas tu omni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

ntillo deleétu proiicis. Proba autetiiijip'’’^’^, । lis teßimoniis, minillros propria nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

tareabfoluere, aut qui creduntnonabwI minißer ßrma ineenrione abßalueßt. J I

luculentiflimè tiadidit. Qui enim baptizantur, in Chrifti mortem baptixantur ; mors auté Chri-fti non tantum valet ad ea peccata abluenda,lt;|ux baptifmum ptæcedunt,fed etiam quæ in omni vita baptifmum conVequuntur, vt non fit neccffe nouum €acramentum,amp; fecunàam tabulam com-tninifci. Itaque Galatas Apoftolus ad baptifinî gtatiam reuocat, ^Mcun^ueinChriflo baptizAti Gal.a.iy. tßü, Chfiflum indien, nec nouum c^uoddam fa-

I ctamenti genus proponit. Auguftinus difertè Auguft do l fctibit J EoJew lauacro regeneratwnü, verbo 1 fan^ficaMnis omma prorftu malahomtnH regene- caj-xx. l TMrum nMndtintur,atejue fanantur,nonfilitm pec-; i cata, tjHii,ornnia nuncremittunturinbapttfrno , fed r 1 etiamcjuie pojbmus bitmana ignonentia velinfirmt-♦ 1 täte emtrahuntur'. non vt bàpttftna tjuoties pecca-♦ 1 tur, totùs repetatur,fed ijuM tpfi ijuodfemel datufi 11 fit,vt non folum antea,verum etiam poftea t^uorum-n Ithetpeccatorum venta fideltbus impetretur. Quo A gt;nbsp;l ïutem tam multi olim baptilma ad extrema vitx 11 tempora diftuletint, id illorum hominum errort r l ttibuendum eft, c^uem confiât multis Epifcopis ï 1 nunc^uam placuiffe. Infantes verb quando adole-n ncrintjbaptifmivimamp;naturamedocentur. Etfi f 1 autem non pofiunt tempus ipfum , quo baptiiati f 1 funtjtHemotia repetctegt;tamen ex Dci verbo dif-01 cuntbaptifmUm fibi effe perpetuum renouatio-i \ nis fux 8c regenerationis facramentum.

W nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D V K ffi. V S, Tol.jofi.amp;c.

M Legere preccs borarias, non eft facerdo-1 tnm, fed Laicorutn , in^HÙ pofi pocula Luthe-.1 n«. Horx veftræ Canoniex (induis} proptet

infinitam fuperftitioné prorfus indignæfunt Chriftiano.ïVihtloftenderepotes^in ejuo veilt' tnfßmam (uperfittionü lùjfucionem deprehend/tii ntfi übt forte P filmas in T) et laudem canere,pec-tatorum remtßionem, dtuinam gratiam, citterà:}«i adcorporum atlt;jue antmorurn filutern neceffarià à Deopoflttlarefitnmdtfnefidet najirA acrelgto-nis myflerta hacnobis leldione oh oculosportere,a' td genus fiacra exercitationes, fiperfitttofi videantur l Qmù Catholicus no^umos Scclefi ‘Pfilmas ignofaûQuis hymnos tUos vere Arhbro-fianostpfi Ecclefhtvju tadiuturno celeberrtmoP Quà.m vetuflus htc mos fuertt ,fitts indicat t^uod in Apa/lolorunt A5lis legimue, Petrum fian' nein afiendtjfe in templum ad horam orationù nt-nam ; ^uod Philo ludaus Chrt/iianorum mora ^ui turn Alexandria agebant, defiribens refert-(^TertuU. in Apologetica, 'Pfam ipfiCendlâ antelucanos Chriflianorum hymnos tntnitne igno-rabane. Quàm eleganter Cyprianus l'^id tn hat horarum dtfiinHione myflerij lateat, nobis expli. cautûin exphcat.orat. Dominica.

lOi Quod maxime in horulis veftrisluthe-rus reprehenditjid tu fine omni dcfenfione prx-termittis. Cùm enim minillrorum officium Ht, quemadmodû Paulus docu,it, prædicare verbum, inflate opportunè,importunè,arguere, obiurga-re,cxhortari cum omni lenitate amp;nbsp;dofttina,fe-rendum non efl, has tam necelTarias amp;nbsp;faltitares facri minifterii funifliones in fuperftitiofam pre-culatuna incantationem conuerti. Qu’^l

magis ineptum 8c fuperftitiofum efle pofïït,quàni tempus illud quod in pppulari inftitütione con-j fUrtiendum fuit,in Horar.um leCHonem impended. re,pr3efertim ea lingua , quam nec populus, nçc facerdosplerumque ipfe intelligit? Hoc illud eft, quodego fuperftitiofuin dixi, quódque vt im-pium etiam amp;nbsp;facrilegum meiitö damnate pö-tiii. Si liane rtefariam fuperftitionein defendas, non te ebriunri, vt tu Lutheriim, fed plane amert-tem iudicabo. Populü enim linguae Latini igna-tumfono precum 8c hymnoruni Latinorum paf-tete, eft fuinmam fuperftitionem cum fumtna ämentiaSc facrilegio coniungete. Tum admec tiiifingulis diei nodlfque horis tatum precatio-Oiim 8c Pfalmotum numerum, quam putidum '11 amp;nbsp;fupetftitiöfum? Hue accedit,quód ipfa ho-«rumratio totaque inftitutiö manauit àfupcr-Hitione. Nam illae feptem Hörx,Mattitiria,primaii ttttia,fexta,Nona,Vefpcr3E,Completoriurn, qqas tJüfas habent ? öc quaie non funt aut plures, aut pJuciores ? Operaeprecium erit hacc tarn bclla *nyfteria recognofeere, eoriimque principia^Sc Mulas videra. Itaque placet ex hymnis yeftrw|( liuiiis religionis fontes indicate. Sic igitur^iPië* nvefterdehoriscecinit. Ad matutinajn-j-^'iotf^, •veritas titnina, /Jests h«mocnfitfi4,eß ho-, mat Mina : à notis difiipulù ctt)gt; derf/tl^^itj:

»w traditHS •venditttS afflitliift-, Ad .prjmam,, Horaprima Dominum ducu/tt ad Pilatus/hafiilfis mnltiim accufatitm} Colapltus percutiuat Rambus ligatum, •vulcim IJei conSpuuKt himen, ttthpratitm. t\A. tertiam, Crucipge damitanthorH' Wiarumnlhifusinduiturveflepiirptirarusmcaput (wspungitur coronafpmaritjntcrucern portât hurtie-nsadlocumpœnariim,\d/en.t3.m, /lorafexta le-fiis efl cruci conclaiiatus, E,t eß' cum latronibiis

fendent députât ns ,prlt;itormentisßüent fellefatn-ratus : agntts crimen dtluensfie ludifixattu. Ad no-nam,//or4 nona Domintu leflu exptrauit: Eli cU-■mnns fptritum patri commendauit; Latut ei lanctA miles perforante,terra tune centremuit, çp- filobfca-rauit-hi vefperas,Dlt;? cruce deponitur hora vefpir-ttna,fortttudo latuit in mente dtuina, talem mortem fubiit-vita medietnaeheu corona^oria iacuitfuptna-Ad completorium, Horacompletortj daturfipnl-turit,Cerpus Chfrifiinobile,l^esvita futura conaituf aromate, complentur feriptura, lugi fit memorti morshacmihi cwræ.Qiianquam non ignoro de ho-rarum ratione aliter ab aliis iudicari ; ita femper incerta eft Se varia fuperftitio.Ambrofianos verè Hymnos, quos comrhemoras , video efle plenos pietatis, atque ab iftorum rythmorum fuperlH-tione alienos. Nemo autem nefeit Chriftianos o-limnoélurnas horas obiilTe , quiadiurnis tem-poribus conuentus agere non licebat. Aneuin nunc morem retinebis , amp;nbsp;te tarnen non eflefu-perftitiofum affirmabis ? Quod de Petro amp;nbsp;loan-ne ex Aftis Apoftolorum adducis, id ruam fuper-ftitionem magis prodit. Quam enim caiifam fuif-féputas, qua commoti Apoftoli funt, vtvnàin templum commearent ? Num vt facrificio inter-eflentjaut horas recitarent ? Nequaqiaam : fed vt populum in templo frequentem docerent. Nam hora nona populus ad velpertinum facrificium confluebat. Si verb Cyprianus horarum myfteria reftèexplicauit, nihil illis rythmis ineptiusfingi potuit, quorum fententia cum Cypriani expolî-tione nullo modo congruit.

[ font Chrifliani non 7t nulhs legibui obtempèrent, fedvt confeientias mentéfquc fiias Icgum humanarum religionc liberatas effe incclligant.S» Chrtfiiant humanù legth-mobtem-ferart itnentur, c/MB7nodo hutnanarum legtimre-

' li^ione I beratas hahrnt sonfetentias ? Human/t wti,non dtuina lexfitit^^uurn tuleruttt Apofioli^ wà fanguine fuffoeato Chfiftianiabfitnefent.

ad'R^vi.c.i^. Q^irefiflit poteftati,Dci or-dinationi rcfiftit, qui autem refiftunt, ipfi f'bi damnacionem acc^uirunt. Etpaulopoßi Subditi cflote non folum propter iram, fed ftiam propter confeientiam. Et Pérfw^jSub-leftos nos efle omhi humanaè creatufæ, quia

! fic(»n7»»/)eft voluntas Dei. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

loj Nunquam certè cuiquam prudent! per-fiiadebis legum hoftem fuiflç Lutherum, qui,fie 'Oagifiratus authoritatem coluit, amp;nbsp;leges defen-(litjVt ne pontifie! quidem, amp;nbsp;pontificiis legibus teftitiflet,nifi id fibi, ü Chrillo parère vellet, ne-çeffariüoninino vidiffet. Ipfa eniin poteftas pon-tificisLutherum valde tenuit,8f tenuifiet.nifi ex-ÇUndum Babylone,amp; Deo potiùs,quàm homini. bus obtemperandum effe didiciflet.Quod autem ad huraanas leges attinet, nunquatp Luthcru| ( nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'iy. ij.

aïit légitimas contempfic} aut contemnendasâ quoquâ docuit : iino femper magiftratû in honore maximo habnitjSc legiim obferuâtiffimus fuit. Nec vlli vnqnam homines magiftratiii maiorem oiiedientiam atqne obferuantià detulerunt,qiiiin quiEuangeliui'nprofitentur,amp;' faciuntjamp; faciendum docent. Sed aliud eft Chriftianam libertaté defendere, aliud legum humananim authorita-tem infi ingere. Conlciéciæ nullis legibus aftrin-guntur,nifi diuinis. Eftenim.vtPropheta aitje-hona le^tßacoy noßer nbsp;nbsp;nbsp;vt Apoftolusjt/»«/ le^ßa-

entiis leges imponunt,feruandi, amp;’ perdendi po-reftatem fîbi vendicant, amp;: Deum fuo iurefpo-Hànt. Quid veto inter diuinas atque humanas leges intcrelfet, ft hæ,non minus quàm illxcon-fcicntias obligarent ? Ita cnim quæuis hominum 4diôla diuinis præceptis æquarcntur. Et quidem à vobis non tantum in pari, fed etiam in fublimi-ore gradu collocantur. Die enim Durxcjriónne à vobis grauius flagitium putatur quadragefimain violate,^quàm Dei verbum contemnere, mentiri, peierare,fcortari,aliéna côcupifcere? Nonne fan- j ôfiores habentur qui côfiliis,quàm qui pracceptis obtempérant? Nimis hoc quidem manifeftûeft. Sed quis non vider fi magiftratusconfeientiis im-perat, eins omnibus decretis amp;nbsp;placitis confei-entias conftringit ? Ilia autem libertas, quani in ' cxaminandis hominum legibus adhibenius,fatis oftendit nulla earum religione noftras confeien-tiàs implicari.Sed tua nunc argumenta diluamus.

■ Chriftiani legibus humanis obtemperare de-bent,quomodo ergo humanarum legum religio- j ne liberatashabent confeientias? Quafi nihil fa- ' tiendum fit, nifi quod confeientiam obftriftani 5 teneat.Parendû eft legibus politicis,quia funt ad '' pacem

pacem S^tranquillitateni neceflariae. Sed tarnen leges hutnanæ à diuinis fecernendx funt. Diuinis ' enim fimpliciter obfequendum eft fine vllo tem-porutn, aut locoriirn, aut çircnmftantiariim dif-ctimine : humanis eo modo, quo circumftaW-tiï poftulant. Veliiti qui Korrianus eft amp;: Roma^ , ^egit, Romanis legibifs obedire debet : idem fi '»igrarit in Perfiam , non ilîâ 'Roimanarum léguai necefsitate obftringituf. Quod pafàm inî lt;lgt;catconfcientias noftras non fuifle illis legiamp;âs ’lligatas.-tumenim étant amp;Romç,amp;: vbiuis gentium obferuandæ. Ilia autem lex Apoftoloium de f’nguine amp;: luffocato non obllrinxi: confcientias ’lifolutè amp;nbsp;fimpliciter , fed tantum propter ali-iiil,ne fratres infirmi offenderentur- Hæc autem , iliuina lex efi:, vt non ofiendas infirmos fratres, tui ifta Apoftolorum fanôtio fubferuiit : amp;pro-'ndeconfirmatis Chriftianorum animis, iamdu-duni abrogata eft. Turn non Humana lex fuir,fed diuina ab ipfo Spiritu fimfto inftituta. Qu^æ dein-liufubiungis fcripturæ teftimonia , quibusmagi-lltatuumauthoritas fancitur, agnofco:fed te ma-letuo more concludere video. Non enim Apo-ftolus fingülis magiftratuum ediilis confcientias uoftras illaqueat J fed de ipfa authoritate loqui-tur,qux facrofanéta efi:,amp; contemni falua confti-tntia non poteft. Eft enim Dei præccptum vt ma-gifttatui nofmetipfos fubiiciamus,amp;hoc Dei prç neptum confcientiam attingit. Magiftratui ergo ^uoad genus parendum eft propter confciétiam, ^uia generali praccepto iubemtir magiftratui pa-ïere:particulares tarnen magiftratuum leges nal-lumhabent in confcientias dominatum. Deinde quando leges fingulas obferuamus.non hatremus inipfis prxceptis, quafi his antillis præftandis confeientix fatisfierct : fed finem, id eft, Dei vo-iij-

Juntatem fpedamus, quas obcdientiam honeftis amp;nbsp;iuftis legibus praefcribit. Atque hicnuncexi-tus eft harum calumniarum : illas verb, quas mi-naris,flocci facimus. Sacis nobis perfpeéla eft fa* cuiras tua:maledicis gnauiterjdilfolurè amp;langui-dè difputasjVt decet lefuitam. De noftrorum dif-jfidiis,quz commemorasjtefpondeo cum Nazian-2eno, Kfttuttr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ip.woÎAf « i£nCe!it{ Jit-

K^ufha htc cona^'ü f^l'^hita^re ß-phtßarum nomen à te,tul^ue fimihbm elepeUere.^J^fonachof omneJ acvene-raneiot relt^n} ßrurn hominu clt;ttw pe-^^l»ntertnß£kiris. Prodtere cert 'e ex Aionachari ßffndtit innumer(,hac noflfa ditate taßetet acßre-y eßrarum hareßam expugnaforciyVt ^utc^utd tiioi à vebie dfcttue,non ntß ab ittiijaijßtno odio ftoßtlum tntelbgatuy. lam ejuod fiholaßtcam Theelogtarn rnaltie verbie exagitae, Luthero ^luinó^tte edoEluißphiflicamßtlsb appellae, mi-etjuidern mirof.no immeritb fcholajlica Theo-^*guperitos odtfliiie/uorum virn ac dtßerendt r4-^‘onemferre nonpoteHb.

argutiasin fpinas fophifmatü de-^„labimur. Sophiftarum vero nome, quod nobisCampianus tuus obic-’ nemo eft taiii rerü imperitus, . n^inon veftcü effe totuin meritö fateatur. Si e-OBn vera argumenta è propriis fcriptiirarü locis Yy, iiij.

defiimpta valere poffent, nee fophifticas pon tÏfi-cij Theologi amp;r perpétuas in eludendis fcripturis fraudes adhib'ercnt, conftitui iamdudum'ac diri-mioinncs cpnciQuerlîæ potuiflent. Dumautem Monachi in nomen caufainque pontificiamiurati veram Theologiani fuis captionibus amp;nbsp;paralo-gifmis eortumpunt, amp;nbsp;tanquani Philiftaei arcani lehouæ hue arque illuc cireumferuntjuullus con-tentionum finis eîTe poteft. Prodiere quidem, vt dicis, è monachorumclauftrisnimis multi,quo5 in illis monafteriorum impuris diuerticulis per-petuo latuilfe , quam ad ecclefiæ ealatnitatépro-diifle præfiabat.Quid enim è monafterio nifi mo-nafticum,fuperftitiofum,indoôlutn expertes? Aiit quémultis annis ingenuum monaehum Chriftia* nus orbis vidit? Ex te licet de reliquis exiftimare. Qualis enim tu in hoclibro patronus pontificius extitifti, talcs illi etiam innumeri funt,quos è mo nachorum familiis prodiifie dicis. Eadem omnes officina perpoliuit, atque ex vno omnes agnofei polfunt.N imium autem certè Durçe tuo,tuorum-que collegarum ingenio tribuis, fi nos tantiface-re exifiimas dortrinam amp;nbsp;acumen monachorum. Erumpant in nos omnes Monachorum familiæ, cum mille Turrianis,Campianis,Duræis: nunqiia mihi crede, ex acie fugiemus.aut in hac tam bona caufa vniuerfas Monachorum cateïüas perti-mefceinus. Scholafticam veto Theologiam mi-nimèrepudiamus, (ed ab ilia fophifiicam fecer-nimus.Et quanquam acutî fchplafticifunt, quan-‘ do tarnen veras fententias impugnant, quodfæ-pifsimè faciunt, iis nihil obtufuin magis aut ridi-culum fingi poteft, id quod nulli ignotum eft, qui Scotiim, Occamum, Thomam viderit ali-quando. Facile autem exiftimo te quidem non valdê'

^alde effe Theologix fchöiaftic« peritS, cùm tua ''is ac diflerendiratio tam plane expers fit fchola-fticiacuminis. 'quot; “f ■ j'i.o . :

I Lubft ühtyrhitak^typatica Âe nbftrù-, vt '’‘^»notiffi rnis paralogifmis amp;nbsp;fophifticis cle-- ^his (Icguftare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,7»

tllam ommbûsijHe nttmerü ab/oltitam ^quot;cendi raiionem maiora no/lri ßpie»tijfimi homi~ non femper obferuarunt, (jfttbm no/fmper cum acperdnactbM ingenijs negettumfittt.

1. Seite qiiidem tuorum paralogifmos defen-‘iis.quando maioribusveftrisrem fuifle nëgas eft ’riuerfariis obftinatis.'Quld'ehiTn fi nulli eiat ad-Httfariijquos refellere eupiebant,an propterea in Theologia trailanda lieebat paralogifmos’ adhi-ircre? Miferam profcftù efle eatifam neceffe eft, ’lui fine ineptiflimls paralogifmis non fatis com-■quot;ode exponiSe defendi potuit.Cui verb dubium maiores vefttoSjvirosfapientiffimos hisnu-lUamvfuros fuiffe argunientis, fi meliora inueni-ftpotuifrent,amp; homines illos, quibufeum iircm habebantjvakle faciles extitifle, quos ifta ta a.sb-srtTa atque àffuf^'ojica in veftram fententiam com-pulerintPrxfradiores multi) nunc funt homines, Vtvidetur,quàm olimfuerunr;qui fe falli amplius Inaniffimis præftigiis noluntjSe argumentorii fal-lacias penicus difeutere didicerüt. Itaque rê pro-

fêfto ridiculam facis,dum hîc tuorum paralûgii-mosdefendere conavis : ex quo quid aliud, quà« fophiftx nomcn,amp; infamiam lucrari potuifti?

primùm ifuod ex Innocentio ficundo cq»~ tra presbyterorum nuptias offers, nullam neftrs» fophiflicamffedßngularem tuam ignorantsam Of guit.Perlfiicuum eil iäudpontificempro c»rrpertigt; höhere ccehbatus legem à fieerdotihusßo fiontf ßfeeptamßfffe,t}uam ejut feedo Ithidtne ßpersti feruare nollent,ejuidmirumß in carne cosefle» idcoque placcreDeo non dixeriigt; Eode iure Äpoflolum Paulumfiphtüd appellarisy viduas dixeritdamnatienem höhere yijutapruno ßdem trritam ßcerunc.

J Vnde ld veto perfpicuum cft,cœlibatuslegem ab illis facerdotibus fufcoptam elfe , qu°' rum Innocentius ifte nuptias tarn faftidiofèdamnat ? Imo de omnibus diaconis amp;nbsp;presbytetis loquutum eflfc pontificera conftat. Sic enim aitj Nei^ueeojadfacraofficia fas ßtadmittiyi^Hiexeif- , cap. pquot;opo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;etiant cum vxore carnale confortium cjuia feri-

fuiiü. pturn efl,Santli e/hte, ejuoniam ego fanütu fum,^-cit Dominus Deus veflerDe. xoto nulluin verbum facit,amp; iis,qui ignorantia Syricianae legis pecca-runt,veniam tribuit, quodGitis oftendit, nulluni votum interuenifle. Qui cnim matrimonium fufeepto calibatus voto contrahunt,eos opinor, ponti-

Voto quidem , deque ilia prima fide iampridem fttis muka refpondimus. Paralogifmus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Dift.31.AU.

ttó t5 èxsf;;;«. Quum enim ipfi intelligant t«. toelibatus lege npn aftringi ecclefiam orienta- ...

Apoftölo nihil de miniftrorum continen- in præcepiffe fateantur, tarnen contra miniftro- matgine. tiim nuptias multa fcripturarum teftimonia pro-fctunt.

Qood Paulus coniugibus permittit, fcorfim ^tpofsint ad tempus cubitare , ex eo colligit pontifex hoc ipfum facerdotibus multo ma-Sgt;s faciendum.htcvel leuiffimurnparalo-ßgnum ej^e poteH^ £tenim ß orationi Lafçiy par eil, vacare niß ab vxorum commercio ßß

*lgt;ilineant Paulo iudice nelt;jueMnt,an non tibt con ffntaneum videtufjvt (jutbue orattonificrißj^ alijt fcdeßaßnblionibtu perpetuo vaeare ex oßicto in-twnbitßbipenitm ab vxortbiu temperentï ^yinte ’mnia tnim^vt teilù eß Origenes,facerdot cailita- oiigen. ho-debet acctngi'.hocß eilßphiilamagerey Hie mil. 4.in.

etiam ßphtila ßitßtb.txotra loutn. puit drAmbroßitißib.l-offic.cap.'^O. Epiphanim etiam t» hereß,Cathar.

4 In hoc pontificio argumento nullum para-logifini fignum agnofcisjin quo tarnen multiplex

716 D E S O PHIS MtA ’T IS paralogifmus.reperitur.Pripiuin enim quod Paa-lus äd oinnes Chriftianos, fcripfit j de Laicis dun-, taxât cxponitur.Deinde quod defingiilari amp;nbsp;ex-traordinariaieiunandiSi precandi occafione in-, ’heiligt debet , ad ómne tempus accommoda-‘ tur.Poftremo fophifticè cönclüditur ex breuilai-corum abftinentia perpetuus miniftrorum cœlb batus. Quae enim ratio cogit, vt quia laici debent excófenfu ad tempus fecubare, proinde miniftris necelfarium efle exiftimemiis à nuptiis per omné

I vitam abftincre? Nam quod ais,non polTe aliter precibusjvt par eR,vaçarp, quas preces Apofto-KCot.y.s. Jus intelligat,parùm attendis. Nam de folennibus

amp; extraordinariisjHon^uotidianis precibus, lo-quitur, quod duplici at’gumento demonftrabo. KThècf i^. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum iftis precibus ieiuniü con;

iurigit; deinde quia iubet Chriftianos oranes Chriftus amp;nbsp;Apoftolus perpetuo precari : itaqu« neccflarius eft,fi hçc interpTetatio valet,omnibus Chriftianis perpetuus in omni vita cœlibatiis. Vitium cft'^à TO uà âorÀMr, cir «wzSr : 8e to «rct/TTorwraÏTOor.Nonenimfequitur, Miniftri fern-per debent eflrepuri,atque ad pTecandum idonei: ergo femper debent elïe cœlib.es- Caftitatem veto mi niftro necelTarianvefle, quemadmodiim Or tigenesfçribit, nulli duhitanttat tu hîc non tantum fophifta es,fed etiam hæreticus, quadoàma-trimonïo caftitatem feparas : quafî quiconiùges funtjcafti cflenequeant : quod antiqui hxretici affirmarunt. Paphnutius aûtem in fynodo Nicena Socrat. i jQngè aliter docuit, eique patres omfresaftenfi 9te!ff':aûrbjj ^ünt,C»ngreff'um cum légitima vxorecff'e caflita-^ t fi«tew«'Hieronymum non-£onabor defendere,qiic rtuiu-v yu- fcio multa contra matrimonîum nec dialeilicè, ïiuk'o! 7-Z,j,'necTheoiogicè difputafte,cuiufmodiilludeft,5â »»m tfi bomim muliereinnon t^ft^ere, ergomalitm

^l^mHÜerem rangert. Etfe Hieronymus ingenue fätetur in difpUtando viftoriam potiùs, quàoi ve-f'tatem qusefiuifle, quod in hac profeélô cû loui* ftiano lire vel maxime fecit. Ambrofius miniftrura ifecundis nuptiis deterret, primas non damnat. Ambiofde Sic enim fcribit,X)e iafitmonia cjaiAloquar, t^uan- offic Ji i.c*. ^ovnatOfitumYnecre^etitaperrruttitur copula^ Sic

i ftiam docet requiri a miniftro lgt;omini,‘vta/gt;(hfjet f^àz’inoAti Epiphanias non primas,fedfecûdas 'iuptias in miniftrisreprehendit.

'■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lie ji n

Peflremum de calthatH fophifma nvfirum ita ret ^^''‘Çes-.Ç.yxm facerdoies tcmplum Domini,fpi fitûfque facrafium cflr dtbeant,non oportet ^übilibiis Sc immu'nditiis inferuire.f'.^«ii!//» non caßam,ejHid non hone/tnm^nonßn^ ^‘tm.non diutnts bttruj ^atrumi^Me omnittrnfert^-(öfentaneum'^^acerdolef ^ui/prêta fanllif-voti rehgione Vulaptati /ùccumbunt, cubtli' fèrutre impudtfttys reifij/tmè pontifex di-^n.^o argnmento TertnllianM oUm acatiffimut ejtin re nond jJifnHi,'vt digamos oflenderet à ßeris orJdntbiu mémo arcert.hb.i.advxerem.

î Si qui contrahunt matrimonium,cubilibus ’tqueimmundiçiis deferuiunt, quemadmodum Decetni-ifteimpurus pontifex Ratuit , omnes profeélo mus-Chtiftiani debent à matrimonio prorfus abftine-te.Omnesenim quiconque Chrifto nomen dede-

tunttàn noireuf iunKytîiuf viuere prohibentur.'itî nullum erit inter Chriftianos matrimonium.fi hu ius decret! fententia, ratiôque conftat. Sed ifts pontifex crrauit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noncnim

matrimonium Apoftolus in vllo hominû genere vt crimen damnauit, fed omnes à libidine amp;nbsp;laf-ciuia amp;nbsp;impudicitia abfterruit. Quid ergo profa-num magis,aut impiüm,aut inhoneftum dici po-tuit,contra facrofanélam matrinjonii dignicarem? De voti veto religione nullam fecit mentiônenij quemadmodum tu fingisj amp;r fatis intelligimus il-lüd votum non fuilfe omnibus neceffarium. Iftî autem Innocentius fubdiaconos reliquôfque om-nes remouet à minifterio,fi duxerint vxores, turn templum Domini amp;: Spiritus fantîi elfe amp;nbsp;dici dcbeantUndignum efteos cubilibus amp;nbsp;im-munditiisinferuire.Itaque banc tuipontificis blaf phemiam.plufquam fophifticani nunquam fédes.Cùm autem Tertullianum citas, quid aliud facis,quàm te palam fophiftam prodis?Quis cnini ignorât Tertullianum lecundas nuptias, non tantum in miniftris, fed in omnibus etiam Chriftia-nis damnare cum Montano’Interim non attendis eiuste contra miniftro’riim nuptias vti teftimo-nio,qai 8c presbyter fuit,amp; vxorem in matrimo-nio habuît,8c cum ea vixit, amp;nbsp;in miniftetio nihi-lominus permanfit.

nnbit obijcisparaloK-ifrmiKf e.vpe»a,.wjgt;«:Singulis grrgibus finguli paftö' res prælunt , ergo papam oportet omnibus £ccle(iis doruihari? Pontifex non dominatiit

idefiis^iHmßtpßßruumeff'eßritorum 'Deipa-''preßteaturi^erum ex vno fingnlorum gregu Mffor« vnttm cjHo^ue vniwrfx Eccleß^ pr^ejji cathoHci doUijJimi decueruni. argumëto rrhttakere efficietßngulit Ec-^*ßienon niß ßngulos eße paßores praßciendost ?’*» eodem toti cjuotiue Eccleßnßtum eße conce-quot;‘inm paflorem vel inuitmßiren eegarü.Efle-veSlrumperßgiußne vanißimum, vni-Ecclefii ßhrüium eße pa^loremiCttm (ß '^xiaritm ejuotjue Eccltßarwnpaßore eße Chri~ ‘'*'»nemo »^ncrtfclnter duodecimfw^rwjr Hie-vnus eligitur,vt capi tc cóftituto fchi-'’’ätis tollatur occafio. Contra louin. Et Cy~ vnitatem manifcftarct Chriftus,v-quot;’’ncathcdram cóftitiüt;amp; Vnitatis ciufdcin ''''ginem ab vno incipientem fua autborita-K'iifpofuif.dr vntt.Ecclef.Et Irenautf^A banc '^'cleGain propter potcntiorem principali-^^ftiinccelfe eft omncm conuenireÉcclefiâ. gt;««.3. Ne^ne abler vnam eße Eccleßampoße ^i^lvanam extßtmM,ntß mimilrorHm vntuer-'^‘‘liindef,vnt Vectra regtna tanijuam capiti ad~

* Quod negas Ecclefiçpontificem dominarî, llijfe feruutnferuorum agnofcit,in co nobis in« 'Pft atque fephißice conaris oculos pnftringc-Nonenimquem fevocet,fed qualemfepras-*gt;t,intuemur:Sc quädo ßbi nome ferul fumit, rü.

ilium D'omini authoritatem atque imperium ex-crcere perfpîcimus.Nâ amp;nbsp;præfcribit, amp;nbsp;iubetj amp;nbsp;minacurjSc punit,amp; denique facit quicquidvHus Dominus poteft.Quidfi veto Turcarum Irapera-torfefuorum feruumappcllaretian elfe Dominus defifleret? Noli ergo hoc te modo putare pofle pontificis tui tyrannidem defènderc. Nûc ad pa-ralogifmum veniamus, qui quâquam eft infiillusi tarnen à pontificiis fophiftis magnificè iaftatur: VnM effe debetpaîiorfingulorum i^regum,ergo vtni eüam totiEcclefiiepa/rorempraefß oportet.

perinde omnino eft,ac fi quis ConcludatjSi fingu-li homines vnum caput habet, ergo omnes vnUin habere debent : amp;nbsp;quia fingulis ouium gregibus finguli certique paftores praeficiuntur, omnibus ynum praeelfe oportet. N,am fingulis gregibusfin-gulaçEcclefix fimilesfuntmihil autem eft, quam-obrem vnuspaftoromnipotiùs Ecclefiat , qôàirl cunélis ouium gregibus,pr3cponatur.Quarequod me nullo argumento efficere pofte affirmas, fingulis Ecclefîis fingulos paftores præficiendos ef-fe,quin eodem toti etiam Ecclefiç vnum paftoreni concederc cogar,tuam prodis incredibilem mentis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nam fingulas Ecclefias fînguli pafto

res viua voce docere,monere,exhortari,verboamp; facramentis pafcere poiTunt : eanique ob caufain fuumquaeque Ecclefia paftorem dcfiderat.Totam vcrôEcclefiam per orbem terrarum fufam nullus hoc mododocére, aut ea praeftare poteft, quxad boni paftoris officium pertinent. Quare cùm fin-gulac Ec'clefîx miiltô minùs pdffint in vnurn locû cöngregari, vt vnum paftorem docentem audiat, quàm finguli greges in vnum cogi, atque ab vno hominepafci,nulla ratio perfUadet,vt illis potirls quàm his vnum-p'aftorem præficiamus. Cùm auté fingulæ Ecclefîæ membra fint corporis Chrifti,

Omnéfque vnutn corpus conftituat, hiiic nullum^ tiifi Chriftum, paftorem pracfiderc polfe dicimus. Et quanquam ipfe cttam non modo roti Ecclefiae, led etiam fingulis Ecclefiis præeft,hoc tarnen nori euincit fic vnum toti præter Chiiftum præfici a-portere,quemadmodum fingulis linguli piaßficiü-^tr.Nam fingulae Ecclcfiae vifibiles fnnt, iV'à fuis' pîftoribus adminiftrari per verbi amp;nbsp;facramento- , ’»m minifterjum pofliint, qiiemadmodum Chri-Hiis inllituic:at vnum ex his omnibus vifibilc corpus colligi nunquam omnirfopoteft , quou'fque lunt particulates vifibiles Ecclefiae. Itaqtie in hoc ’fgiiniento monftrum ell, Singulis Ecclefiis fin-Suli pallores præfunt,ergo vniuerfis vnus prxefle quot;^het.Fallis ii/ i^vela tjiS 8X5gt;.;^ii,quia rioh eft eadé ‘*tio partium amp;nbsp;totius.

Ad patres aecedo, qiiorû nemo eft qui aliquid ' ’‘^huiusparalogifmi defenfionem conferat.Nani Jl'^tonymus non ait vnum pontificetntotiEccle-''æpræpofitum eirejfed inter duodecim vniira e-'ftutn fuifTe, vt capite conftituto fchifmatis oc-j’fio tolleretrir.Schifmata enim nafcuntur,quan-’u omnes funt in fingulis pares, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofiea Cin- Hieion aj

Y^finatisremediuf»ßtElttm eft, ne vnuft/uißjue ad ‘‘^aheni Chri^h Eccleßamrumperet.^omt enim Mem in loco Hieronymus affirmat,/«y7frow«fj' Hieron.con ^poftalos Ecclefiam fand-lt;ri,cnnüoi clauesreg^ni ca- '7 ^‘*maccepijje,ex aqnojupereoj EccleftAjorMndt-^ft^folidart? Ita alio in loco feribit Hieronymus, uew eflpresbyter,^Hi EpiftopM nbsp;nbsp;antequam Dia

’‘‘itnjhnÖn tum fequitur. In toto orbe dem-fVtvnM depreibyteris eleÜM fa^erponere-yitml entert!, ad cjuernomnii Ecclefia cura pertine-fchiftnatum femina toüerentur. Cypvianus

ftus dixeritjPafce oues meas, cùm tarnen eandetn omnibus poteftatem tribuerit.Itaque non dcbe-recôcliidit pluies elfe in vna Ecclefia Epiicopos. De primacu veto pontificis nunquam fomniauitj quod fatis in eodem libro mot oftédit bis verbis: Cyprian.de Hoc er^nfvtùjue nbsp;nbsp;cditen Hpoftolt, quodPetrM

Et deinceps, EftfiopatM vnusefi, cutuf à fingulii infiUdumpars tenetnr- Si ergo vous lit Epifcopa-tus,eiufque finguli Epifcopi partem in folidü ce-nent, nihil amplius Komanus pôtifex habetjquàrn reliqui omnes ; fed quód vnum Petrum ChriftiiS affatuseft fæpiùs,in eo omnium Ecclellarum vni-tatem indicate voluit.Haec Cypriani mens eft.à tuo paralogifmo prorl’us aliéna. Romanam verb Itcnius Hb- Ecclefiam Irenaeus principalem vocat,nó quia aliis 3.cap 3. Ecclefiis praefuit atquc imperauit, fed quod alias fide,conftantiajmagnitudine,fama,confilio fupe-raret De Anglicana Ecclefia quod fubiungis, fti-gidum eft amp;■ malitiofum. Vnitas Ecclefiae noftrï in vnius Euangelii prxdicatione confiftit:fingulis verb Ecclefiarum miniftris iure optimo regina praeeft , eófque in officio continet, quod omnes ' Chriftiani principes facçre debent.

AUm iampmraloatfmm(et^utturyPetro Chri-ftus dixif, Pafce oues nicas, ergo Petrus eft fummusac princeps paftor Eccle().T. tu htc paralogifmum inuenercs t^uidem baud feit, N am fi Chrtfiui a T^eiro , num tpfùm piia Cittt-T fi awaret^ntn alia de caufà efl pereötatM, ^uàm

■ fàjirum ilh ottturn cur-im committeret, móxque *i*dtto Petnrelfionßyjddidit, Pafce agnos mens: ^fficitur pynß'do wawfern tUt ^uat^ne in f/afcen-omhm authorttatejn trtbuere (^hriflnrn volaif-udeique Scclefi^ tot-usJu£ c^put arßindarnen-conflttuere, ejuodßfitilwum

filoj hîc nesßphßaspures, eedew ßphtfmate Origenes Ecclefit auihoritute Peiro con-ßtjfe conclndtt m cap. 6. ad Rom. Eodem Itb, i. de ßcerd. ßodem Gregorius ^'^•^.Eptß.ji.Eodem Bernardus lib.z.ad Eugen.

‘'•tpafcendi, quam caeceris Apoftolis aiithoritas 'Iffettur. Nam omnibus Chriftus Apoftolis eadé quot;gt;303:3,amp;rparé poteftacé tribuit.Sic enim omnes Moquitur,/’ro^’ö'ï docete omnesgentes'. amp;c rurfus, ^fcut mißtt me Paterdta ego rnitto vos. Curau- ioan.io,i,\ '^ninunc Chriftus Petrum nominatim interror Çet,eique ones pafcendas tradat,ea caufa eft,quia

Voluit Petrum poft lapfum confirmare , ne quif- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îj

•lubitaret.ltaque vt Auguftinus ait, Redditurtri- Auguftm. ntneganommna confeßio : ne minus amori Hrigua'y^^^^^ßy [truiat , cjudmtimort. Nilfil autem hîc de Petri ptinaatu, nihil de Petri fucceftbre, nihil de pori- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

tifice Romano accepimus. Amor autem ille Petti hon potuit ad pontificem tranfire,vt fi Petto oues fiiasChriftustradiditj quia Petrus plus amauit, cafdem proptcrea pontifici ieliquerit,qui nullum amoris indicium vnquam oftendit. Potui his tuis patrum teftintoniis alia infinit.i opponere : fed quia id locus ifte non flagitat prçcermittam.Nihil autem hîc patres commémorant,quod non agno-fcam. Nam fuperPetrum fundatur Ecclefi3,fed non folum;amp;: Petro totius Ecclefiae cura commif-fa eft,fed non foli : quia hoc illi fuit cum reliquis Apoftolis commune, quemadmodum amp;nbsp;fcriptu-r£amp; patresclariffimè teftantur.Bernardumfipl^-cet propter recentem aetatem dimittamus.

fendt à ejuoijuampolJit Dominus duo oh' gna luminarii ,folem ac lunam , ergo I’^p* Impcratorcm fpleiidorcac m ignitudine fu-pcrat. A/ en hoc ^uafi argumento pontifex niiitufi feel expltc»ndie. velutt ret gratia /olù tUa ßmilttudine vfùs eß. Solu tnïlar lattitspontifctegt; ^ttarn tmperatoru aurheritae rnanautt.

Î Nullum eft tam apertum fophifina,quod tu noua arte inftruthis non coneris defenderc.Qui“ enim impudentiusaut arrogantiusà pótificefin-gi potuit,quam vt feipfum foli,imperatoren) lu»? compararet , quafi non fuo imperator j fed

tificis lumine lucevec, amp;nbsp;inftar lunx lucem amit-tetcc, cùm primùm aCpedum à pontifice auerte-'‘itiSedhoc ( inquis)pontifexargurnento non ^ititurSï nec argumentum eft, nee quafî argumé-tum,quid aliud cft,quàm fophifma?/?w»2o0'''4uis) ^xplicanile veluti retgratta ilia fimilttndine vfiu eÂ.

ergo rem explicat, fed veluti explicat : hoc ffl,nonexplicat quidem , fed videtur explicate; ^uodfemperfophiftis in more pofitum eftinon e-*'im concludunt,fed videntur concludere. At alii putant hac fimilitudine rem præclarè explicariii-^ïque quàm multis gradibus imperatorem ponti- Andiequot;, f^xdignitate fuperet,exponunt,nempefeptuagtet Ifpties.Si verbi diiiini vim atque authoritatem cu l^ominum principatu comparas.nemo dubitat il, I’Us excellentiorem efle,quàm huius dignitatem.

quid ea res ad pontificis primatum pertinet, 'Um ifto argumento non tantùm pontificem, fed H'^cais facrificulu imperatori anteferre poflis. Ea-fot eft,15^ ri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;TO

Infgnie vero tua ef in alio paralogißno impu -funt duo gladii,ergo papa vtrum-^ucgladium geftarc àp'ozx.Nos ex hoclocont-^laltud colligimtu , ^»àm ^»od oUm ’Bernardas ^^pxeffitdib.^.ad Bugen.Tiius ergo amp;nbsp;ipfc eft, •tuoforfitan nutu , ctfi non tua manu cnagi-dandus.In ijuamfenientiam (p- Aagujhnw.eptll. ‘iS Seruiunt reges ChriHo leges ferenda pro Chrt

9 Tuo quidem ego pudori parcam gt;nbsp;quia non vidêris inukum habere reliquum; fed paralogif-muni ilium merito poffiim appellate impudétem. Quid enim hi duo gladij habent cû diiplice pon-tilicis iurifdivtione conferendü?Difcipulos Chii-llus monuit de emendis gladiis : idilli perpeiam intelligunt,ac proinde refpon lent, Ecce duoght-dijhtcÉao’ce.Ta Chi iftu5corrigic,quando iit, fitif e/?,quafi dicat,non de iftis gladiis loquor,nect3-libus indigemus. Tarnen hinc fcilicct duo ponti-ficis gladij fabricati funt; cùm interim in;redibi-le fit.vtrumque Petri gladium fiiilfe. Quid enim - faceret cura duobus gladiis vnus cùm rcliquio' innés gladiis carerent’ Etfi pudet defendere ridi-culurn commentum, tarnen Bernardi nomen fo-phifmati prætexis.At quid'intereft, ipfinéfophif mata excogitetisjan ab aliis fumatis ? Nefcis hune à vcllris Theologis paralogifmû traôbri?De duo-£gt;3^77 ùilce gladiis fie loannes à Capiftranoftripffj Satiiefidnosgladtos iuMctariosin authoritatefi''gt;n-mipontificù, ^jitritualem videlicet poteß'ateiB temporalem veropoteflatem non aEta ,/id habita re-tinere. Tumadningit, NotandumejEgiioddixiti tiiummam per hicc pronomina meamitaït, amp;nbsp;faam, Tarai.Vif- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Itaqiiaqiie Bonifacius dillri

fquot;8- dura gladium fibi præferti iufsit jVtfe veroque gladio armatû elfe declarer. Quæ addqcis ex Au-guftino,quorfum qtiæfo fpedlant? Nû enim, Sire-ges Chrilliani pias leges códunt,amp; religionis adr Uerfarios coërcent, papac vtvumque gladiü tribu-tum elfe fequitur’Quod autem ais nos reginx no-ftræ vtrumque cocedere , id quidé merito tacere potuifti:eft enim(vtomnesnorunt)egregiè faKb-

AJdis ^ieiricie faralogtfmurn ahum- Non cft 'Vuus fupra magirtium: crgonullifas cftpa-pirn accufare aut rcprchcndcrc. Caiha-^ciu velfcripßt vncjuam, veldvcutt, fummum à. ^’‘mwepontißce^oße reprehenàt? Pua Romanut. f^nußx non de Romanoponttfi, t ^fid de orm'.tbnt ^’fintno eptftopii locjntiur, ejnos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;à fim accu^

ßftouibta merttb po/fe negat., tHv'urn tamummo -atidaciam,!)ut fcelertbm hcet tpßplnrmiu onu KpaHgra tamen fuos atejue eptßopos vel ex fila S^^fictone acei^re nonverebantur. Tttfitnea fintenttaßacholicosputM,nullt vl credant in-.^lori^ nota homint Ucere tpi/copum accafi'e, hoc ^^ore velfilm te D.Thomoifieum conßlitißes^ î‘tal'eli.berafi'et.De Roman» pontfice tdemitbi hcore/po’ijùmputa, cfuod centum tUitî) oUoginta art.iï. ^pifcopt Marcello ohm Romano ponttßci rejpon-'lfrnniTüo tp orp,non noÜro iiidicio iudica. Nam primafcdes à ncminc iudicatur.

10 Ita Catholicum fuilFe pontificé negas,qui fciipfit 8i docuit,papae culpas iftic à nullo morta-iium redargui oportere,quantuniuis iniiumsrabi I« populos fecum ducat primo inaiicipio gehen- Dift.40.sl ti^cum ipfo plagis multisin æternum vapul.itu-ijpa. ros?An nelcis alium etiarn pontificem huiulmodi legera promulgaffe, Necjuc ab Augußo tneejue « qu.j.cap, obormt clero,necjne à regibus neejue dpopulo iudex Oemo. mdicabttur^Qaïili alia huiufmodi legû amp;nbsp;fâélionû

pontificiarumfrapnienta commenioreni) quihus fcipfos Omni iudiciorum periculo liberariint? Et verb iftaduopontificiaaxiomata rem Romanam prasclarè commiinitint, Ecclefia Roinana errarc non poteft,qiiicqiiiddocucrit;pontifex Romanus non debet acciifaii, quicquid admiferit. Exhis intellîgi poteftjquid Pius pontifex decreucrit: eu itis quoquo modo verba inferpreteris , nunquani tarnen effugies,quinfcriptur3C teftimonio abu-fus fuerit, amp;nbsp;paralogifmo fefellerit. Quale enim argumentum eft,Serui non funt fupra Magiftrum: ergoEpifeopus nô debet ab aliis temerè accufari? Hoc quidem confequen.s verum eft , fed nulla vi iplîus confecutionis. De Marcellino nihil eft necefle refponderc. Qu^um enim apoftata amp;nbsp;ift”' lolatra fuerit,ill um aceufari leges pontificiœ con-cedunt potuiffe. Tu tarnen aliter vidêris fentire? quando fynodi Sinueflfanae verba profers. Ita nec ‘tecum ipfcjuec cum tuis congruis.

ytddkpropJiralegißno alio'. Chrirtus prfc*' tus cftjvt Petri fides non dcficcret: ergo pap errare nópoteft. htc takere'i Cim enim afienfurm in exinm eccleßx (Ûa caput, ßiurntjue in terrrit wartuin trum conflituerit, ejuid altud tUa ad pat^'ef» tione eum petiuiffe crediMe eSÎ,ijuàm vt vicarij nulle 'vn^ttam tempore dfftceret-demöjiratwni^ vtm ^rifet Sccleßapatresfi’i^f^^' [pexerunt.iiy4ug.ltb.(j.vet.(^ noui 'J‘eßam.rif^'^1 ' ylt;j.Cypr.£‘pt. ^'ÿ.LeoSerm.^. inan»itier-‘*/f‘*'''^'^

'Bernard, epiü.i^o. crehro diligenter variû (-k'tfltani orbit partibm Romanipontificis degfa-^’(fimis rebitt fententiarn patres ejutfiuerunt.

n Quod primo fumis vicariû elîe Chrifti pon-tificemjinfignis paralogifmus eft 70 et «pjij;» enimnûc internos quçritur,qiiod

i tu tanquam certû amp;nbsp;conceffum arripis.Deinde vc ileiims Petri fucceflbrem elle pontificem, quid

I tînien illa.precatio Chriftijquam pro Petro fecit, ’lt;1 pontificem pertinebit?Chriftusenim ait) Ro-^ 1,‘iuiprote, non ait pro te, amp;nbsp;tuis fucceflbribus.

^^i^WjChriftus rogauitpro Petro,ergo pro quo-lùpontifice Romano? Et Petri fides non defe-ergo nullius pontificis fides deficiet ? Quàin l'oc falfum de ciim multa pontificum exempla 'tftantur, cum ipfi fophiftæ pontificij fatis intelli-Sunt. Si enimpontifices pofliint in hærefim inci-) quod euenire pofte ipfi concedunt, deficere proculdubio pontificis fides poteft. Et palam Bo-’’ifacius pontifex redargui papam permittit,y;z/e-Dift.4o.Pap» ffthendataràfidedeutus. Si papa poteft à fide de-»iusdeprehendbfides papac deficere poteft-.at vêtu eft anteoedens,fi pontifici,amp; pontificiis credi-uiustverum igitur confeques.Quid nunc de Chri-ftiprecatione ftatues?Chriftus enim proculdubio ■'npetrauit quod petiit: quare fi pro Romanis pó-tificibus precatus Chriftus fuiftet, nullus à fide îberrare Romanus pontifex potuilfet. Si veto quæris quamobrem pro Petro Chriftus nominatim precatus fuerit,non eft difficile rationem expedite. Petto enim grauior amp;nbsp;periculofior lapfus

7^5 DE SOPHISMATIS jmminebatjquàm çuiquam Apoftolo;quarc auxi-lio præftantiore Petrus indigebat. Quanquam Chriftus non tantùm pro Petro, fed pro reliquis etiam omnibus Apoftolis precatus eft ; nec modo proApoftolis, fed pro tota etiam ecclefia. Num loan, 17.5, Chrifti precationem credcmus miniis in re-liquis,quàm in Petro valuifle? Si ergo Petri fuc-ceftores errare nequeunt,quia pro Petro Chriftus precatus eft.-turn nereliquorumquidem Apofto-lorutn fuccelfores à fide deficere poflunt,ciim pro illis etiam Chriftiim prccatum efle conftet. Et tarnen hune tam apertum paralogifmum non piidet vocare demonftrationemjeamque à prifcis eccle-fiæpatribus pcrfpeétâ affirmare. At quisvnquani pater antiqiius ifto modo difputauit, Chrift’ precatus eft pro Petro,ne illius fides deficeret : ergo Romanus pontifex nunquam errabit in.fide ? Nihil eiufmodi Auguftintis, nihil Cyprianus, nihil Leofcripfit. Quanquam ilium de quaeftionibus veteris amp;nbsp;noui Tcftamenti librum omnes norunt non efle Auguftini. Ad Cypriani locum prias re-Ipondimus.Leo ait,fpecialem à Domtno Petncuf/t fufeeptum eße, eùmijuejgt;rtncipem vocat, quod nos aliquo modo verum efle non negamustfed inepte facis, qui nobis Leone in iftacaufaobiieis, quem confiât fuam federn ac dignitatem nimiùin fem-per extuliflezmultb veto ineptior es,quando Ber-nardû totiesintroducis,quafi nosBernardünefci-amus,multis fuorû temporû erroribus ptauifq;o-pinionibus imbutû fuilfe. Td verb plufquä ineptû cfi, quod pontificem nunquam errate cóntendis, quia multi olim pontificem de grauiffîmis rebus confulebant. Quid ego iftis deliriis verbum v-num referam ?

mijfiu prinatoi tranßiy(^ rnirificumnobii foralogißnumproponù:Popuïus ad Cœnamdo-minicani raro amp;nbsp;negligentcr acccdic ; ergo f^cerdps potcft priuatas Miffhs celcbrare. uUa hic fiphifma vtderes,fi vel Mal^ichu Pro-i^etce oederetivelverum hocficgt;‘ificium^tlliûfiue f'u^um ej^e vllum agnofceya. S»tis tArn inulta de ^lic re ttbi [ùprà rerpondijfe vtdeor.

11 Malachiæ certè credo: fed eius vaticîniutn ’’ihil impedit,quo ininiks fit in argumento ponti-^cio paralogifmus. Quidfienim facrificiutn ab ortu folis ad occafum ofFertur,idne eft necelfe de Miffa intelligaæus ? At Tertullianus , Eufcbius, Hieronymus pias fanótorü preces his verbis de-datari difertè fcribunt. Turn vtdemus aliquidde MilTa prædicere Prophetam , de qua illi nihil vn-'inatn in mentem venitjuum fequitur, Miffa ofFe-fetur in toto orbe, ergo priuata ? Fruftus vero ^ilfx,quis tandem ad populum peruenire ex ina-'’iafpeftu poteft? Nam fideitantam, opinor,vim '’equaquam tribues , quam toties antehac rififti;

cur facerdos aliquid in Miffa ore percipit,cùm folus afpeótus vberrimum ftuólum afferat ? Si ilium effe publicum facerdotetn,amp; illam aitionem publicum facrificiutn refponderis,rogandus es vt næc primùm feripturarü tcftjmoniis confirmes: deinde hâc nobis argumentationé cópr,obes:Mif-fa eft publicum facrificium,ergo prodeft fpeótan-

tibus amp;nbsp;abfcntibus, quantumuis non fumatur. Perinde pofsis de verbi minifterio ftatuere, ciim publicum fit, fatis elTevt illudfacerdos folustra-ftetjfolus audiat, folus credat, eo populum etiain abfcncem amp;nbsp;nihil tale cogitiintem feruari.Sed de priuata Mifla fatis ante multa diximus: paralogif-, musifte non caufam procaufaponit. Nampopu-

Ilium pardlogifmum pojfem pr^term'ttttrh Cliriftus folos Apoftolos adhibuitadcœi’â) ergo foil facerdotes debent integrum facri' mentum percipcrc ; populum altera tantiim parte contetum efle oportet. Hlctumthiatitii tielirare viäerls, -ut »tfi vcramlt;^ueJaeramenu dempopulm ptmati integrum ab eo ficramenHK^ [ùminon exiltima: ewm certe erroru reginrnpudere profijforemmerit'o deberet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dmagießp

phißieuni,ipiuam ^uia Chrifim in cotaa vltimadi-xiti Bibite cx hoc omnes,(^hrißiatiispracepm^ affirmareyvt ex caltcebtbanij ? Tameißpraceptii erat,vt ex agne typteo omnes vefeeretur^ nullu tarnen vini tune fumendi praceptum à Deo datun ftit,LucM ebriSiump»rre5lo iam ^poHolis «r-poredoxtffe refirt. Hoc facite in mci comme-morationem, vt omnet nimtrum Chriliianicor-ptu ßbi TDomtnicum fumendum imelligerent : de ßnguine nihtl à Chrillo huiußnodi dtHum expref-ßt. Quin Paulua tta loyuutum eße Chriflun refirt, Hoc facite quoticfeunque bibetis, in

meani commcmorationem : irt intelligerent Çortnthij fiuUo fe Jumendi caltcis pr£cepto teneri.

IJ Quid veró ftukum magis aut delirum fin-gi potui:, quàm incegrum facrainentum in altera fpecie fumi ? Si enim altera tantum fpecies fumi-tur,integrum facramentum non fumitur, nifi aut integrum,amp; pars integri idem funt, aut Chriftus qiiando duas fpecies prxfcripfit, plus quàm integrum facramentum inftituit. Quanto te fapien-tior fuit Romanus pontifex, qui alteram fpeciem Hon effe integrum facramentum aperte fcribit? Ciimenim de quibufdam hæreticis,veftris maio- Cófdift. tibus, mentionem fecilTet, qui à calice abftine-bant.præcipit vt velintegra/acramentaperàpianh quot;Oelah integni arceantnr. Quid nunc reftat nifi vtdelirafle pontificem ftatuas, quia illosnegac integra facramenta percipere, qui non nifi alteram fpeciem fumunt ? Æquumccrtc eftvtte tui pudeat,nifi fortè ex eorum numero es,quos nihil pudere poffit. Si verb illud fophifticum eft, cùm Chriftus dixerit, Bibite ex hocomnes, Chtiftianis omnibus præceptum affirmare, vtexpoculobi-igt;ant,quid quacfo theologicum elfe potcft?Quarro onim num folis Apoftolis Chriftus praeceperit, an non? Idnonaudes affirmare: itaquetimidè rcfpondes, fic de pocuJo præcepilfe Chriftum, vtrem totam ecclefix iudicio prudentiæque re-linqueret.Quod fi ita eft, idem quoque de altera fpecie ftatuas eftnecefte. Etenirnvt depoculo dixit, Btbtte ex hoc omnes, ita de pane, Accipite, famp;f :hoc tantùm intereft, quod poculuin porri« gens difertè omnes iubet bibere,cùni vniuerfa* lem notam in panis diftributione prætermififlct.

Aut ergo omnes Chriftiani vtramque fpeciem fu mere iubentur,aut neutram ; fi neutram, tum fal-fum eft quod 2Às-,vtomnes Chrifliant cos^tußbi Do minicumfumendumintelligerent. In quo video tibi male cum tuo Campiano conuenire. Namille palàm confeflus eft potuifie ecclefiam de pane etiam Laicis non ptaebendo ftatuere,qüemadmo-• dum de poculo ftatmt, quod Paulus egregiè re-1. Cor.n ij. fellit.quando ait fe Corinthiis tradidiffe, quod à Domino acceplffet:amp;: iubet vt fe quifque probet, atque ita de pane illoedat,amp; de poculo bibat. Qui hoc præceptum ad folos presbyteros peiti-nere cxiftimat,delirus merito cenfeatur.De agno pafchalimiferum eft fophifma tuum , amp;nbsp;vix qui-dem fophifticum. Agnus typicus fine vino ,aut cum vino comedi potuit:ergo populus in Cœnî Dominica vinum omittere poteft, altera parte contentus efte debet.Si enim de vino tam aperte Dominusludæis præcepi(ret,quàm Chriftus nobis,non illis liberû fuilfet agnum fine vino com-cdifle. Saltern cur non populo libertas ilia relin-?uitur,vt vino vel vtatur,vel abftineat. Nifi elfes efuita,non iftoquidem modo difputares.Mafle:

Q^id verb eft quod fubiungis , Lucas refeft Chrtjhtmporretlo corpore dtxtjfe, Hocfacite in we' «ïwj commemorationem, de fangume nihü eiufmo^ retuUt. Non te delirare dicam , etfi quidem vide-ris parùm fapere. Sic enim Chriftum non tantum decorpore , fed etiam de fanguine dixilfe, i.Cor.!i.4j. Paulus luculentiffimè teftatur. In vtroqueenim fymbolo repetit, Hocfaateàd met recordationern' Sedait(inquis) Paulus, tntelltgerent Corinthtj nullo fe fumendt calicis pra-ceptoteneri. Nunquam te iftoruin fophifmatum pigebit?Nônne vides Paulum mox addere, tiefcunjut

tufcan^ne eâer'aùpanem hune, picHlum hoc ht-^tntù, tnortem Domini annunciatie vfi^uceiHo ve-ntrit. Quare ifto argiimento non poculum tan« tùm, fed panetn etiam eripies populo. Non eft . Hecefle futilem paralogifmumlongiùs perfequi,-Omnes Apoftoli iubentur bibere, ergo nulli nifi Aportolijid eft, facerdotes iubentur bibere, fallit tatio TO sWjiz^oi'.

Cal^JoUcumvllam fic dtffertntem audi~ «•f ? Titulus quem cruci Pilatus affixit,He-lgt;raice,Græcè,Latine inferiptus eft,ergo pre tes ecclefiafticæ nullo fermone, nifi vcl Hc-l^taicojvel Grxco,vel Latino recitandç funt. dubt um effe foteß non vacaffe myßerto tri-f/icem hanc cructe Chrtßi tnferipttonem ? jiugu-ßinui ex eadem hac cructe inferipttone contra Zir-dufios rettne^durn eße nomer ii^oinor probat’. Epifl. ’78. opinor KE httak^re praetpuae .Augu -Stnalinguae •videri,in lt;^wbus cruets Chrifltinferi^ Pno dtutno concilio aflixa eß.

«4 Nulli ignotum efle poteft,qui libros pOii-dficiorum legerit, ex triplice crucis inferiptione fumi argumentum contra vernaculas ecclefta-■■umpreces , de quo nunc non eft neceffe multa ■nedicercjcum eiuste pudere videam.Erantille linguae omnium proculdubio celeberrim3E,quas intitulo Pilatus inferipfit, atque his etiâ linguis Euangelium Chrifti latiffime difleminatum eft: fed hoc non efficit, preces his linguis facerc «os

©portere gt;nbsp;qui illas ignorantjmulto n»inùs omriii efle in Ecclefiis publiée his linguis peragenda» quantumuis populus ita fît imperitus, vt verbum nullum intelligat. Demyfteriisrefpondebojcùia ea nobis enunciaris :populi quidem ignorant!» nihil habet myfterii.Auguftinus ineptiffimècita-tur cùm nihil dicat,quod tâtulû faciat ad caufam*

yidalium nunc ^aralogifmum’veniamut-t^oA oportet quod fanclum cft darccanibus:crgo populus à feripturis legendis prohiber! debet. N on noi populumkfacrarnm hterarumlt' £lione arcendum dictrniM:ct(t nonpaffim ommbiUi aefine diferimine facrofantia tUa diutnarum fturarum myfierta committenda tudicamm :

Debebas in ipfa caufa infiftere j qujtfimt aliéna prxtermittere : quod tu femper contrà lacis. Quafienim quicquid vCpialegilFes inlibrum tuum aliquQ modo compingere ftaïuifles, itate-ftimoniisnon neceflariis abundas, amp;nbsp;leftionis potiùs quàm prudentiæ ac iiidicii laudcm quaeris. Habendum elfe aliquem hominum deleéliimjnec omnia omnibus paffim nullo diferimine propo-nenda nemo dubitat:qui verb fe canes amp;nbsp;porcos oftendunt, liquidera àfacris arceri atque abigi debét. Verùm nunc aliud qu3eritiir,a ii quia Chri-ftus fanôla canibus præbcri vetuit gt;nbsp;populus fit à Icripturarura ledione reraouendus, vt pontificii interdum difputant.Vel hoc probandum tibi,vcl tacendum fuit.

Euchanfitum redtf, Hoc efl corpui ^cuin ; ergo panis in corpus Chrifti cOdiier-'■tur. vero hîc pàrjlogifniii St ijftoA ■^poflolts Chrtflui dedtt tpfiùs corpttt 'Pfe teil Mur,pMÙ certè ejfe nan poruit,ex tjuo ?ƒ■ ' f^titur panent tntUf.t» cùrpw trànjrnutatutn fitij^e.. ^ccipitc {tnt/utt Chnfiti^i.^ conicdite;

^lt;tndern ? Hoc (ror^wmmirum lt;juarnntantbttst^-quot;tbatlübtlaniijm demànflransJcll corpus iTjcû,.'

Chrtjh verba. Hoc cft corpus nicum,j4/-, Ittevtla figura tn proprto /enfiinatniótfueverifii-*’’« (ùnt, ergo parité in corptu Chnfit tranfinutarl ^tendumesi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;egt;.--

1« Tranffubftantîationis Chimæram fatisfu* M^ifcufsimus : nùnc paralogifmum paucis vi-»' •lîatnus. Chriftus ait, Hoc r^?co7gt;«r»îff«OT; ergo finis in corpus Chriftj trauffubRartnatur, ibphi-fticèamp;ridiculè,'5gt;^7S^Mlt;t7Îj ÀiÇiûif.Nam Ghri-ftus more fcripturis fanuliarifymbolum appella-üit nomine ipfius rei cuius fymbolum eft, quales funt in facrisliteris infinité eriuncrationes. Ac Chrillus quidem Apoftolis amp;■ corpus dédit, amp;nbsp;Corporis facramencum, dlu’d tide,hoc ore lumen*') âum amp;nbsp;comedendum : iam qui concludet exteic ftum lignum in corpus conuerti, quia corpuà (às-tufiviM.'Ms vocatut propter facramentalem con-iunélionem, non tantùmfophilla, fed delirus; meritô videatur.Quid enina aliud fophift3e,quà.-n

73« DE SOPHISMATIS plané delirant in hoc loco , durn alij aliud fin-gunt, nec fêlé tarnen expedite poffunt ? Tu rem prxclarè confecifti,quand© Hoc fignificare dicis totAtn tUam juhltanttam,ejuam ChrißM manihtti te-nuit. Illaver?) fubftantia qiixnam fuir, panis a» Chrifti corpus? Si panisjtum eft verborum («tw-rwuzÄ)! 8c facramentalisz^77)).o?.'et, quod nos verif-fîmè afïirmamus, vos inepte 8c iinprobè negatis. Si corpus gt;nbsp;tum tranflubftantiatio extitit anteqiiï verba pronunciatafunt, quod palàm cunicom-mentis placitifque veftris pugnat. Deinde hic verborum fenfus fuit, Hoc corpus mtum e/lcor^fU menm , quod nifi duo Chriftus illo tempore corpora diuerfa habuit, vere dici non potuit. Aliud enim corpus fuit, quodillam fubftantiam dixit efle corpus fuum, aliud quod ipfa fuit fubftantia-Nontc vides hie miferè mf/sionr} Quodetiam inox facis apertiffime, ciim ais ilia verba, Hoftfi corpus rneum, abfcfue vlla figura vertfsima efie. In co enim principium pctis,amp; fumis vt concelTum, quod nullis vnquam argumentis demonftrabis. Hine quxfo quid aliud concludi potuit,qU3mtu-us ifte præclarus folœcilmus. Ergo partis in corf us Chrsftt tranfifttutart fatendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;urpior nc fit fo-

Eiuj'dem generis paralogtfmum alium rt' cenfis, Adoratc fcabellum pcdiitn eius : ergo facramentum adorandum eti(iparalogtf-mm eii^nona nobisfinèinuëtsufifidàb'ato Am~ brofio, rt) Augufitno vfitrparus eii. ,Quod Vos de area Eeitarneti commenrs eëiisyÇp'c. ^uis tatam CaluinianoruT/i ignoramiam non adrmretur, pti

aâorattonem ex hoc loco nonßnepa^ ^»logtßno colltgi affirmant poß'e, ai'cam'veroado-raneiam abfejue vtlo paraUgif/noßbt •vieietur con' clittiefe ? ,

I7 Hunc paralogifmuin ncque Ambrofius vrt- Ambiof-de ^iiani gt;. neque Auguftinus vfurpauit. Docent ilU Chrifttim adorâdum cffe in myfteriis; ipfa autem ^ug.inrlä niylteria nunqiiam dixcrunt effe adoranda. Qija- 9». tus veto hic paralogifinus eft? Scabellum pediim tiusjhoc eftj vt Ambrofius atque Auguftinus tra-^untjcaro Chrifti fufcepta de terra adorari dcbft, ■d^ue ctiam in facrainénto ; ergo ipfum facrame-tum adorandum eft. Quis enim patiutn hoc modo difpiitauit ? Ant quis facramentu vocauit fca-läellum pedci eius? Patres fecundi fynodi Nicenx ttiulto videntur prudentiusconfuluilfc, Adorate fiobellumpedumcM5,ergo imaginesfurttadnrandit. Qaod deCaluiniariis narras, in eo quidem inful-stcalumniaris. Caluinus verè locum tranftulit, fidorate adfcabellurnpedum ««/.i.Deum adorate rl»! 'ntemplo eius , in quo habitat. Hine tu colligis Caluinum docuiffe arcam elTe adorandam ; quo ■quot;hil ieiunius comminifei quifquam potuit.

Pighio fiph'Jmahoc rn^MtrzDciis non eft lt;ac}-’«atAirrwr : trgo ncntincni dtfignat ad vitara æternara, nifi incrirorurn rationc : cut viro td ^pfintt^uod fu atSfexcidtjfie nihil morarnur.ln ^a-‘^oheoriibeadem is celeberttma eftß/Hetta meri~ 1 ^^^»mprafitëtia pradeiltnartonis caufiarn noeffie,

18 Pighij paralogifmum agnofcis gt;nbsp;Acàde-miarutn vellrarum fentenciam cum illius iudicio difcrcpantem proponis.Eum ergo fi placet vcftr« AcademiisexagitâdiUJi relinqpamus : quanquam forfan pluies veftri cum Pighio.quàm cû Acade-miis fentiunc.Quid fi aucérti Academiae non idem omnes doceant ? Id enim in feholis veftris Crittnn cil, regnum cqelorum iis prxparatum efle, qui Ü-lud merici funt fuis benefaüis ; quod quid aliud ell, quàm prædeftinacionem.ad mericórum prx-fcientiani alligare ? Si enim nos abjeterno Deus ex fua fülius mifericordiaprædeliinauit arque e-legit ad vitam,neceife dl vitam cxlellémque hz-reditatem gratuitô nobis donari,non nollris vir-tutibus comparari,mcritlfqiic redimi: quod quâ-do dicitis,pr3edellinacionein aut toll itis,aut ex o-perum præfciencia fufpenditis, SePighium ver-bis opp ugnatis, rc defenditis.

hic fiaralogtfinM tuo hita^f^e iudh cio vaidè rtdicului, Vngi argros lacobus iubci: ergo nobis nuncægriperungendi funt.S« ^ni aduerjànune vatetHcitKe affltgttnturf non minus cum corporis Sum anima Jàmtaie epiu habent^, ^uam cum htc ohm lacobta fertberet, asjuumnt ttbt zuderi poteft^'ut tarn filotart remedio nulla Uquot; badteaufi prtuentur, tjuam sjuod Lutheroaut Calutno noufills arrideat?

j? Paralogifmum paralpgifmo défendis. Quid fienim qui nunc aduerfa valetudine laborant, non minus Sc corporis, amp;nbsp;animæ fanicate indigent,quàm olim,an funt pro pt er eà vnguentis ob-linendi,? Quafi olei perfufio vel.corpori,vel ani-nuE falutem aiferat. Fuit prdmis illis temporibus fymbolum valetudinis reftitutx,quando extraor-dinaria dona in Ecclefia floreSant : nunc fignuin 3b illis rctineri ac frequentari,qui mufcant fana-fe nequéûnt, plufquam ridiculu.n eft. De'ïàco^bi foçô fatîs milita diximii's'àlibi.''Paralogifrn'us eft

De alrero etiarn parato^ifm» mhtl elicurktc p/»yace^.MemveeMtSstCTattientü hoc magnum ffttergo matrimoniiim dft faeratntntnm. jÿd ntnteentonium entm hecPuHÜverbtt preprit ve~ ^c^ne ptr/tnere abunde iam docui.

lé quot;4re YCi’b abunliè qiiid'érn ex Apoftolpréfu-tauijqu^ rpyfterium illüd’holi'^dé matrimônïo',fed de Çhrifti atque ecclefiæ, myfÜça Mtvavi^ in't^r-pretant'ur. Nam matriinojijù.nFbec magni myfte-tij, nèc omnino my ftçrîj'nôni'én meretur ;‘lu illo veto arcano vinculo, quod inter Chriftum a/tquc iplius ^çfçfiam intercedit, rnuîta myft'éria yer-fani;ur.^fiiron nego interduim à par^'ntibus fcpm-inuni qqàdâ vocabuli vfurpacionematrinionium

•j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ • 'iij.“

DE SOPHTSMATIS ■ dici faeramentum, quiafymbolum eft illiusno-ftrx cum Chrifto copulationis. Sed turn verbi omnes agnofciint: huius autem paralo-' gifmi vitium eft

PAralogifinuhttfjJ'eexclamM^^WisSiioiXi-nes in foïitàdrnc vixctu-nt, ergo nfonacho-Tum.vitam ac difciplinam inftituerunt. Vt‘ Turn Ji tin ib tuirnirabtlem, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in eren« tratiu-

. xertintvitam^injumme apndemna honore/emfxr fiterunt, nihil et^uidem obfl^r« 1/1 deo, (jiio rrnmu pTAclutrum hontinilwi monafilca vice exemplnm reli^uiJJ'evideantw^Sanütffiini Ecclejte petfis ab hoc paralogifmo minimi abhor rüèrïînt. Chry-foß. homil. I. in fjpfdrcum. tiieron. ad Eujlocb. Theophtl.ini, L»e, IJldor.de affic.lib.iz.capd'^-t Vuid AagufltHHm referamiipMd Palladium^quid • Theedoretamiejiiid'(Jaßianitm,lt;ftnd Sozominimi rjuidEuagriitrn,lt;fMdahospeni tnnnmere.il _____________i______-

ti Eliam amp;. loannern Monachi fine caufa ii‘ ^hant, cum illis fimilc nihil habeant. Nam yt de prilcis Eremitis Joquamuriftos vrbanos mitta-musantiquistemporibus incognitos,fi Eliasmif-fus à Deo ceGitfurori lezebelæ,8c relî^ün homi-num frequentiam,feqnc in motes fyluafquccon-' tulit.an idem illis faciendum'eft ,quiB'us nec tale aliquid Doramus mandauit,8f qui in nullo vi-\ac perictilo verfantur?Eqiiidcm Elix nullo cxem-plotam inepta KstKc^iixia defendi potcft. Minus autein fcrendifmit,quiloannem Baptiftamiftla-

tebras fylueftres extrudunt, atque ilium folita-.j;t'.'..nc. -tiam vixilTe vitam fiiigunt. Nam quod loannem , .•* • tiicas indefertts fuilfe fcribit gt;nbsp;idde montofa ilia tü'c.'ttii.’ ’tgione ludatotum intelligendu eft, in qua loan-les eum Zacharia habicauit. Ita cnim Maria,cum Lu«-«-»quot; £lizabctham inuiferet, profeda eft eit tIij) ifinLiM, lioc eft, inmmt/tnamregionem ; amp;nbsp;loannem Mat- Mat.j.i-thins fcribit in ^/.yêrraprâedicafle, quod jlle pro-taldubio inter homines fecit. Etenim inlabro

Wu3c fex ciuitates commemorantur fitx in de/^- lofu« jj. lt;i. ^luda- loabus dicitut’domi fuæ mdtferto ^Sf Pultus.Potuit ergo loanncs in deferto viuere, amp;nbsp;hmen, non defercre hominum confnetudincnH ,rr , quot;liiiaplagam illam 8c tradutp^ in quo Zacharias “i habitabat,propter rariores hominum conuea^Us , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

^conciirfus,vulgolt;/f/êrz«»iB vocabant. Quidp^ tt« de Ioannis vita fcnferint ,,id meâ nihil intèr« ^^gt;qui plus fcripturis, quam patrum coniedMfiis •Itfetre didici. Nee ignoro quam,niagnificè yi-t’m monafticam illi prxdicentyfed quam id rede f’ciant,reqiiiro. Nam.ilLud iSt^ij-w-eft amp;nbsp;^«itw,Patres ita fenferurft amp;nbsp;docuetiit: ergo hoc 'fedendum eft,atquc ab omnibus fine conttopey «»fulcipicndum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji. j.o'j a. dijp

Tieftufumen^orum numeropura^ogifinum pr»^ 5«,fcpte funt peccata mortaliaj'ergoifcptcrai funt facramenta. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jttent ’legens,veilem tn^

lf»ueindicaj]'es. ^grtoretrt non pores rjuàrn fiiltdn nabis fnnt a'^gnrnenta, t^nibus/e^tenaréum ftersi- . nientorum nttmerism ex diuinis lit er is, tetiHf).»e iccleße, confenßtneproburnw. 1gt;Ietjne verb nona if eß e3(Miilogiet differedi rtutoAra enim Tit-

Cont.Marc. ttillidnw tlm ex dnadeetmfinrtb;-^ Ehm ) ApO‘ luii^ in nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E^htißinumerum cindußt. Ident lufli-

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dtiodectm tinttnnabulir.

ij. Nulli ignotum efîe poteft,qiii fophiftarntn libros attigeritjquàmpracclarèamp;diuinitiwfacra-.X iii.ui rræntorurn feptenarius numerus demonftietur. lo’annes Ludouicus Vi-ualdus magnàm Copiam Inhbro.qûHc’nonftrânonum éffudit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(inquit)

iiiicribitut, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;medianfipteminfl^ituit'ßicramentii,^

'Deinde, Ideo/èj)temfuntfacramenta, foLuï. dkfßonuntnosadfiptem'virtuteshabendoi-^^en ba-pnfinus eft facramentum fidei, confirmatiofpei» Enchariftia charitatis;poenitehtia iuftitiæ, extrema vn.ftio perfeuerantizjordo prudenti«, matri-monium temperantiac. • Adjungit, Aut feptem fitntfacramentaAuiafi^nmfiintdiMerJitates hemi-thm tn‘Eccleßii/)«;prifrià eft'intrantiümjqtiibus o'rdinatiir baptffmus r feunda eft piighafttiütn» quibus conuenit çonfirmatio : certiaeft vires re-dîimentium,qiubus ordinatur Eucljariftia.-qiiinta refurgcntium, quitus ipftituta eft pœnitentia: fexta ininiftrântium , quibus datur ordo : fcpti-ma nouos milites-'introduccntium , pro iftisin-ftjtutum eft matrimonium. Non perfcquar alia, quæfequuntur huiufmodi. Hæc olim forfanva-Icbantjiiune contrita 8c contempta iaceiit : tam-äcr^c^* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Alanus non putauit omnin»

• «p. 41. j-epudiandum. Tua veto quæ vocas folida argumenta fatis confregimus . Nec tarnen'ignora^ mus ifta analogia vfos olim eftc vetéres patres alfquando, .vt carum xerum quæ in noua Tefta-

mento apertiflîmè proponuntur, quafdam ex vetert fimilitudinescapcrcnt. Italuftinus 8: Ter-tellianus hoc loco multis figuris veteris Tefta-nienti numerum Apoftolorum dcclaratum fuifle fcribunt.Si tam apertus effet in nouo Teftaniento fjcramentorum numerus feptenariuSjquàm Àpo-ftolorum duodenarius, hoc patrum exemplo de-ftndere tuos poffes.In reautem dubia nihil effi-'mnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;argumenta.

liominenriuxta unagincm fuam t cr^’itna-Rines in templis collocandæ funt. fmtiffjif, non tam hoc argumente tegittmum e^e »-vlumdemyiratt^^uitmßtmpto in^f /cri-itndf initto ex bominu ad Dei imaginem creatie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ƒ ,j

’f »fifndit,im'agtnum v/um diuino het v^etefuiffe oiumbratura.'^''',, ' ƒ .1--jL; kriùfb

11 abl..V ÓT-’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ I!, II' '

n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ■quot;r*;ri 'C'S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ‘ i 11 v p u * lt;

1} Rraeclarum certe Adrianus tuus initiaXcri-lgt;cndi fumpfit ab hoc fcripturae teffinaonio. Quis tnim ifta imagine,quam Deus fecit, veftras imagines adumbratas eflc finxiffetjnifi aliquis dejirus feaeXjSr fuperftitiofus t?x»i'oAa'Zf)if?Itaqqe mifupi noneftexitum principio refpondiffe ,atquei!lös pfeudepifcoposud imaginum religioncm confir-,«andarti infynódo NiceQ« fecunda congtegatos^ irt illam fcntentiam frequentes abiiffc. q ot gt;nbsp;y

•-quot;DVRÆVS, FoLjp. * r cl nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:

Nurtc matiet fides,fpes, charitas, tria hæc: maior horfl'charita« : ergo nos charitate ma-gis,qùàm fide iuftificamur. C 'ttfn nihtl fit prt~ fkintiM/ iufUtia, confintaneum videturyvtfimm» danum à pritfiantiffirna vt^tùte proman et.

14 Paralogifmuseft,^5^-TO',zHlt;t«A3?,af«-srxîùf A6j,i)jMi^9X.Charitatem cnim Apoftolus nó a-mni modo,fed tantum y^âtrà?? fide ac fpe maiorem vocat,quta n’empe.vt Chryfoftomus fcribit,cfc(«ri-t(U in altéra ettam fecuhpermanet, cilm fidei atqwe fpei nullum fit poft hâc vitam munus. Nos aiitem quær«mus,non vtra fit diuturnior,fides, an chan’r tas,fed vtra Chriftum appréhendât,qui noftraeft iuftitia.Fideautem Chriftus,non charitate appre-henditur, quia nobis ea conditione Chriftus of-fertur,fi credimus.Tu 5gt;iero valde ineptuses,quâ-do cum virtute donum comparas, quafi fide nos merito beati 1 ufti que fieremus/ '■

iri L.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;:--

paralogifmi Iota adtm^ist NDez?jlt;»M3)ad locurh meum,donee poqant in corde fuo?£•. quæranÆciein ineaintcrgo homines ûiapte voluntate atquc ingenio poflunt ad Domiôpreuerti.C«» 0-tholtct in mentem vcnit,filii htmintm naturt f»• rilmt

ad Deum pojfe à peccato reueitü} Hfu^/KaS' (•«7«« ) futMfnvMf dixit. Quid? an tu ùpamâs ''dpegnitentiam 't^arenot DeumputM?

xf Quid pfeudocatholici de arbitrii liberta-’tdoceantjfuprà cxpofitutn eft.In argurriènto pa-f’Iogifmus eft OTtpà nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AîÇsaf.lllorum enini

‘'’rtiinum pcrfonâ Deus induit,qui cùtn nihil be-J’îficcntia apud fuos ac liberalitatc proficiunt, il-*'gt;s deferunt,amp; fuis ingeniisrelinquunt. Hinc er-R'’ colligi non débctjin voluntate noftra pofitum '®:,vt nofmet ad Deum conuertamus, prstfertini ^îàDeo deferimur.Itaque t/puy/KÜf loquutuinefle ^ominum nianifeftum eft.-nec tamé vt til fingisj l'Os ad pœnitentiam HpmrzitSf hortatur , fed qui benignitate induci non poffunt.Vt Deû qux-f’nt,mirum don eft horum ingratitudinem,arque ’’’lentiam à Deo rideri. T aies enim frequentes fiat in fcripturis eîpaytTtu. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;------

Âd[etjuentem.paralo^ifmum propero j Multa pi'ÇcipitDominus vt laciamus,ergo ca po(fiît inobis prxiïiri.^ugu/finus htc^nuUumparato~ l'ßnurn deprehenderepotuit. Quùvelinter ho-legijlator inuentue efi, lt;^w et ut b us Itges pra-^ fttibefet,eiuM à nemine feruart poffe exfflimareti ^0 demtjue modo vel obtempetanfibus, pramiai quot;^^lupplfcia ali^s decetnertt?C‘flutBus ait ‘Deum partem in eit fini cedtdifie^ vt aterna eos

morte ia,'mnAr6t:‘jua blajphenniiinefiio /jua mMf Deo tnbai velab ^tfieo pofflt.

zg Càinlegcm fu.im Dominas propofuit, non quid noftris viribus, fed quid ipfius iuftiti» con-fentnneum eflet,fpeótgt;mic. Mirum ergo non muka prxcipiantu.r, quae noftras vires omninofu-perentiitaque non debet ex Dei præceptis noflra facultas æftimarjjVt quia Deus prçcepit,nos poffe præftare exiftimemus,, Auguftinus qiiidem quan-do rem habet cum Pclagianis, Depm. interHuni ne.^Kimpo/Jibtlta praecepUTe ,quod quo fenfu(e-cerit,fuperiore libro explicauimus.Nam Sc A^a-jnusiiila.omniapradlarc poruit,amp; nos ea in futu-ra vita praeftabimus,amp;:, nunc etiam praeftare dici-njur, quaaido qux non praeftantur , propter Chri-ftuth ignofeunqur. Sic mentem Auguftinus fuani perfpicue declarauit; multifque locis 4’uinac kg* à nemihe in hac vita fatisßeri pofTe docuitjquf'”-admodum ante oftendimus. Argumenta tua^po-Ikicis rebus fumpta nihil concIudunt-Nani k-giflatores ipfi homines-.fuat,amp; diuina non funt ex humanis metienda : deinde, fi hominem primum fpeÓiamus,eius naturae lexcongruebat. Aequum-ne verb fuir,vt poftquam nos Deus integros eon-didilfetjÀr nos hoftra fponte peccaffemus, fuani DéUs iuftitiam mutarct,amp; leges ad noftrum inge-niu'm peccato corrup'tum Sf-contaminatum acco-modaret.-^i crudelem fuiffe Deum putas,qubd ea praèceperic; quae nullus praeftare poflet, quid Eu-febio refpondes, cuius hxc verbafuntjOevpiiarF A

t«!' à./ujjaL-ra, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘i ^asia! fsfia-

''tibit, Mofes multatjutdem Wdicepit, ejut. nuUnt Thom.ia ''gt;^IerepotuihadAtmftndam ludAorumfitperhtatn- Galat.j. p*luinus poftremo nihil aliud tradit, quant quod (*ripturx clariffimis verbis docuerunt. Salo-, 'quot;on inquit, Omnei operMMtft Dew wopterfei-tmpiurntn âtem malum. Et Paulus ait, ir£ coagmentata effe ad tnteritum. Quate ex* ‘jftem hanc doäxinatn nulli prxtcrquam Athei ’^ntnabunt.'

'farato^ifmuf tibi e(t l/Uhiraktre Chrtftu» ^ffcendit ad inferos,trgó patres c limbo ex«’ ^'^im.Sxplica igiturßputes ^»orßm Chrißus ad '’’fensntßpatres hbfraturtti defcedit.^rndaltud ^«Chartas prt.dsxerat,t.lt;)iEt altm pr0pheta,A[-'tndensin altungt;,«aptiuam duyit captii^ita-^^nr.Pfal.óy Alondurnenim tefie Taulo, pröpa-eratfinäerum z/ia,prwri tahernaculo adjaue ^lumhabentetHebr.^.Hteron. de ohit.'^Ußlla, ^rt^e.inca.^^ad Rom.’Eußl.fnTPfal.s^^.Ambrof, ^‘lgt;.ydefideycap,^.Nnzta»zrn.tgt;i epitaph. Baßl, eptfl. ÿ 9. ‘Ape'^ue verb te latet, ItiàmTurttarii tn quot;vesgrauiter inueblißnt, jubd i» Apofiolorumßjtnhelo verfibus Angltcis reddi~ ^ßccanatü:-

To them that long in darkenefle were, The true light of their hearts:«d efl^ Tunctma Chrifttfptrttiu adl«(a

17 Vt Chriftum ad infeiö.s defcendïflè velm3 ïtimè fateamur,non tametl ilium earn ob caufant defcendifle fequitur, vt patres è limbo extrahe-ret.Ita paralogil'mus eft in argumento,cilm futni-tur pro conceflbjquod verfatur in quatftione. Me verb nihil eft quod interroges,quamobrem ad in feros Chriftus defcenderit,qui Chrifti animam à colore folutam non modb ad inferos neqiiaquä deicendiflcjfcd mok iïï çælum fublatam effecre-dam. Tu primùmdoce fie dcfcendilfe ad inferos Chriftum,vt vosputatis .turn Hahc defcenfiohis illius fuifle caufamgt;quam fingitis. Nam hx fcri-pturx de limbo nihil loquuntur.Zacharianfifupti cxplanauimus. Prophetai Dauid de Chrifti in cx-los afcenfione ac fefsione ad dexteram Dei vati-eïnatuS eft. Sed quale argumentum eft, Chriftus de hóftibuS fuis triüm'phauit,partaque viiloria in fummoicxlos afcendit, ergo defcendit ad inferos,vt patres è limbo editceret ? Si hoe ineptutn eft, illud multb ineptius ex epiftpla ad Hebrsos fequitur. Stante rabernaculo nondum patefafta eft via in facrarium.id eft, illis facrificiis,qux in fgt;riore tabernaculofiebant, non fumus reconci-iati Deo.-ergo nulli in cxlum afcenderunt, ante-quam Chriftus ex inferis emergeret,fiióque afcen fucxlum aperiret. Patrum in haccaufateftimo-niis fuperfedere, tuóqiie labori parcere potuifles. Nam fine fcripturis nihil te patres iiniarepbte-runt.De verfibus Anglicanis.quos eotnmemoras, lefponfmn ab co petc, qui verfus ipfos eondidit.

mox nohts tribuist Ecclcfia fcripturas diiudicattergo ecclcfix maior eft quam Icri-pturariim authoritas. Non immerito firtpturas ^yt^icare eccltßn dtcitMr,efMitfinüo afßtt-‘*}fjgt;onßß(ivocem atqueverbn optime eognefeit. elt;}uerMiorein eccleßtt ■, ejnam /iripturtt ficr^ *'*thoritatem ej^t CAthohei dixerut, ^e^uum eß in diß:ernendii firtpturie,no ßo i^titßjue eathit -l^fino,^Hod vojfrcitit,ßd eccleßt iuiicionitatur.

»U Vera Ecclefia fcripturas agnofeit 8e diiü-’'Mt, quia prophetaruni amp;nbsp;apoftolorum fiinda-''^tnto nkitur.Interim feripturis fummam autho-‘’Mtem tribuit,iifque obtempérât. Veftra autetn fitiidecclefia non id modo fibi fumit vt feriptu-”5 lacras diiudicet, fed eas etiarti fud iudicio in-''rptetetur, cogitque omnes Chriftianos in illa in 'kpvetatione quantumuis manifefto falfa acquief '^ke.Nam vt mille proferas ex feripturis argumc-

te nihil plané aliud docere,quàin quod feri-P^ura tradidit cLariffimè demonftres,tetamé fo-‘•tcclefixjhoceft Romanipontificis àüthoritate 'l^irefutabunç, amp;nbsp;hxreticutn nifî fententiam mu-hueris,pronunciabiint.(^i fie fcripturas diiudi-^’nt,maiorcm fibi vcndicant, quàm facris literis 'clinquant authoritatem. Deenthufiafmoquod [“biungij, nihil aliud eft , quàm putidum pro-«uni.

ÏUud ejuale fit videamuiyijuiiipro magnt higt;' tgt;en pAralegifimo z/»,Iubct PaulusThtfliiloni' cenfcsjVt traditioncs tentant quasfuerantc' doéti: ergo non omnia quæ funt ad falutei” necefTariadirctis funt prodita. O CalHinianoî\ Citm Tiiejf^lonicenfet alla^^uitttramp; tcncte traditiones quas d*' diciftisjfiue per fermoncm , fiue per Épü*'’' la ra noftram.- An non luce clartM efi, TheJatoniconfibM cornmendaff'e,c]H£ hteris thtJ'*' tn'e mandaretgt; Nihil hîc paraloglfmi, fi magnof^^ Dionyfioertdtmtu.c. ï.Ecclefdutrarch. ßafil-^'^' de Sjt^itu fin[Jo,e.2.ÿ. Chry/^otno,hi)m.ï-gt;^^^^’ EptpbMnoshitrefi.6it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

zP ,Hujus paralogifmi multa vitia funt. quot;f'i mùm enim non eft necefle.fi ThelfalonicenfeS M î.ThîCz.ij. poftolus amp;nbsp;verbis amp;nbsp;fcriptis docuit,vt aliailla'^ verbis, alia fcriptis docuifle exiftimemus. QP’'* enini impeditquo minus quod fcrmone præftnS tradideritjliteris deinceps commendaret? De*”: de quàm illud Anôoy efl, Apoftolus non dt complexus Epiftola ilia, quam ad Theffalonicen-fes fciipfit,quicquid illos viuavoce docuerat)«[' go aliquid Apoftolus docuit, quod neque in?Igt;'^ illius Epiftolïs,neque in reliqtiis fcripturarunib' bris reperitur? Pcftremo vt fingamus multa elfd ptætermilTa, vndc tarnen ilia cfle ad falutem ne-celfaria

^cffaria intellîgemusJNuni cni'ifi fequitur/Paiïliii' ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;

•’onfcripficomnia jcrgo non omniaiadfaluteniG ’'eceiJarii’Tam multi funt in hoc argumcntq er-i-ij 'Ores 'a^T0S7ni'/z)^»i'. Dionyfium tuum mitto^da.. 'diquisrefpódeo quod tibi fatisfaccre pofsit: pti-'•’ùm quod affirmant,nonnullaApoftolos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

'f’didilfe, id ex nullis fcripturæ teftimoniis ca-Snofci poreft;deinde non dicunt ilia, quætradi-hone non Icripta cótinentur, elfe ad faiutem ne-^'ffaria. Tu verb ex hoc Apoftoli loco docere de* I'^Ssnon modb aliquid,quod Apoftoli tradiderût, ’’quot;nquam elfe facris literis proditum, fed illud e- J

ita elfe neceftaiium, vt eo fublato feruarU’ '“'«qucas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘-«J'-J

' iUud tjtio^ne Cathvbcoruwfiphifma t/ocat : î-^ ' pfcfcruabitur,ita taipcn^vt pcrignem : ergo . Pcrignem purgatorium advifant peruenitur.

non eße paralogtfinum vl^, ^^fredtdittn Pftl^~.Ortgin.kom, iz.in lerem. '^‘lt;(iLde Spirit.fi.nü.c.i'!).ty4nibrof.tn Pfilnt.n'ii ^iti Danunivel e.trremitm tudic^ diem jignifieat, ßngalos homtnes poPt morte efl ^'C‘ttitru».'Sitfiltw,7^z.iânz.eHHSyalij^igt;eteres ^fließt fcrtptorcs ir, ipfl ind!Cts a du en: u qwfdurn ‘‘^i^nepurgandos flnflrunt.

' Io Hunc ignem cuius Paulus meminit, flam-purgatoriis difsimilemlt;fle ex ipfo loco mul-

1 «• tis modis conftat. Nain Paulus de cul'pa loquitur: I.fc#*'»' ' nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-- r 1 nbsp;nbsp;nbsp;1

inptirgatotJo. outem. non ctilpae exuruturUcdcul-parum pœnæ perfeiuntur. Tum Paulus ignis exa-minationi cuiufquc opus permittit, (îüe aureum» lîue ligheum:ifti in fiôlas purgatorii flanimas non nifi lignum,amp; fœnum,amp; ftipulas coniiciût.Dein-dc Paulus fcribic hoc igné cuiufque opiis mani-tsftum fieri,quod de purgatorio igneintelligi iiô potett, cùm ipfe fit occultilfimus , nec vllam vn-quam lucetn oftenderitz Poftremô ignis nomen fumi(«7T(^a|)/K»c:iiuUi dubium efle poteft,nifi faite de véro etiam auro,amp; argento, amp;■ fœno, 8e ligno loqui Ap'oftoUnn exiftimemus •- at ignis pur-gatorius.fi horum iofomniis credimus , vetus eft,: non nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8e tâtum fuperat calore noftrüm,

quâtùm nofter piftum.Alius ergo ignis eftj quem Apoftolus fignificat,nempe Spiritqs fanótus, qui tanquam ignis omnem doftrinam probat, atque adulterinam à vera feçernic.Ambrofius in eodem

libro quern tucitas.cum nullam purgatorii men-tionem facit, tum hunc ignem de Chrilji férnio-ne intelligitjZ^ffw er^o hicfinqiiiQ/grrno

PiæHis'Squot;“'-® veteres patres interdum Scim\i-3. aliquid de illo igne fufpicari,Origenem tuum fe-quutos:quàm autem timide ac dubie.teftatur Au* A uguft.En- guftinus.Sicenim fct\\i'iz,T'ale

D*e'^ciu'it nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;incred^Ut nontfi:^^ vtrurntta fiti

DeiuV.21. potejl. Et in alio loco, Non redargue, c Ï«. verum efl’- Deinde patres plerique purgationem illam in Chi ifti aduentu fiituram exiftimarunbvt tu fateris,quod à Pontificiorum igne purgatorio, alienum ell.Chryfoftomus ait, Deui ^uando P(C'

Chtyfoft. in cataabolet,nullamrelujuamfantacatricem,nulb*in îfâîTin 'Vffi*^n*gt;'fgt;figt;ittffgt;anere:fidvna cumfamtateexi-mium ettam cenfert ferme deem- Stmul emm txirnttpeene» denat^ tufittiam: peccatertm endn faat

f'icitparem ei^fjai nonpeccamt. Nihil ergo purga-toiio referuatiir. Tert.ullianus ait, Exemptoreatu Tertulldo tximitur p«na. Nulla ergo poena reftac in pur- bap“^- . gatono lucnda.Hieronymus ziz,E^odtegttMrmon pf^j jj. iJidetur:tpHtd non videtar,non impHtatur : t^tiod non nf^tttatnr,necpunietur. Nullum ergo peccatum, quod hic remilfum fuit,póft vindicatur : nâ Chri-ftus pœnam peccatis omnibus etiam minimis de- lt;, Utam pertulit. De die Domini ineptiflime com-uientaris. Adeo es in facris literis hofpes , vt I^omtni prxfentis etiam vitx tempus fçpiffimè de çlarari nefeias? Ne multa loca commemoremjfic Ptopheta Ezechiel habet,Propmejua ejtdies leho- Exech.jo.«. 'hix'ùminuadetgladwi AEgyptum. Sed hîc plané «lormitabas.Non enim Apoftolus âit,DtesDoTni~ i.Cor.3.13. ni declaralgt;ttS^lt;i fiinpliciter ti yÀf iifMfÀ : id ^^iDies enim declnrabit.

att^he ftliciue tUa deßndeft ^HitmoppugnAjiinolîra. Ac prtmùm vobieôKKt-Carnptanw obiecùiCfttM exemplum upttfßtnum rhoxaddtdtt .‘Contra çœlibcs®'“'”’'*’'** (‘«?wi/)iuratüS,'quôd nuptiæ bonæ fint, vir-g’uitas melior, afferuntur feripturæ locjuen-teshonorilicè de coniugio. Quem fcrtuni?j Etc tu Syncium at^iie hmocentiumßenndumß-Un refpàndes^tépjue ate,m»lta de côiùgio abtttlèt ('gt;nttimehofelt;,nefiiri'e lo^uittes eJJ'e.Qp^o nihil à te iici impudenttm potnit.Adatrimontum t«m finPlü

I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B b b. ij.

31 Satis adhiic faeliciter videor amp;nbsp;mca dcfen-diire,amp; veftra oppiignalle : te veto in iftis caufis infæliciffimè verfatum eflc haétenus omnes per-fpiciunt.De Syricio atque Tnnoceiitio non eft ne-cefte nunc plura dicere;quare ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tuam

veniamus. Cur veto nullum fcripturae teftimoniu proferSjCX quo virginitacem elTe cóiugiofandio-rem conftetJNon minus enim fcripturæ dc nuptik honorificè,quàm de virginitate loquûtùr: ex quo perfpicuum eft tarn fanftum cfte matrimoniumj quàm virginitate. Quando ergo fcripturas hono-rificè de matrimonio loquentes afferiniusjxqua-Ictn efte matrimonii ac virginitatis fanólitatcm a-perciftimo Spiritus fandi teftimonio demonftra-mus.Qux enim hçc fanditas eft.?Num omnes fan-di funt,qui cœlibem vitam degunt? At nullos ef-fe impuriores totus terrarum orbislocupletiflîæc teftatur.Ita in ipfo vitae genere nullam eflefanfti-tatem intelligimus : 8c quicquid eft in fanditatisjid nafcitur aliunde : quare nihilo fan-étioreft coniugiocœlibatus.Si enim ciret,tûcœ-libesfanidiores efTejquam coniuges oporteret.Id cum omnes falfiflimum videant, fequitur nullam cfte in ipfo cœlibatu fan6Htatcm,qua: non in ma-trimonium etiam cadat.Quàm auté abfurdè ma-trimonium amp;nbsp;facramentum faciatis, amp;nbsp;tamécœ-libatum eo fanétiorem elfe doceatis,omnes facile agnofcut.Aequius fane fuit cœlibatum clfefacra-mentumjquàm matrimonium, cum matrimonio fanótior fit opinione vcftra cœlibatus.

P'tie am tu tarnen num argumentum conFtrin-gendäfouttu efftctM. Si nuptiæ (induis} font in ^uouis hominum gencrc honotificægt;leéiûf-qiie fanftus.in nuHis cenferi debent inhone^ ftæ lut impiiræ.e/^f verum e^ antecedens : ergo f’gt;nß^uens.Quid eß e)tjaua.ycityß hoc non eß? N on Camptanum modo,ßd Paulum etiam tue hoc ar-,' ^smento conficiflt.N am (ß- 'tn tllü vidais honori-pcaeruntnuptia, lt;]uas file, cjuia nubere völuntt damnaitunem habere dixit, ^ubd Tatiani nobùt £’ crat tarum, aliorùmi^ue hareticorum errorent fgt;'ibuere conarts,frontem te non perfricuiße modàt ßd omntno perdtdtffe oiîendts.Quis vncjuam Ca- ' iboUcus nnpttas pares fcortattontbus fictif

31 De hoc Apoftolt loco aliquoties iam fupri diximus. Argumentum fortius conftridum eft, quàm vt diflblui à te poflît.Quid enim comminif-ci potes,quo minùs nuptiç cùm fint in quouis ho-minum genere amp;nbsp;honorific3c,amp; fandæ, æquentur virginitati,prxfertim cùm nufquam fcriptur.a di-*crtt, virginitatem elfe in omnibus honorificam amp;nbsp;fanftam?lllas verb viduas Apoftolus damnan-das efle fcribit, non quod nupferint , fed quod fidem ac profeffionem Chriftianan» abiecerint, quemadmodum fupràcopiofè docui. Quodau-tem frontem hie meam accufas , quàm id nulla ftontc fâcias manifoftum eft.Vt enim multiplices

7^8 DE SOPHISMATIS çontumeliaspraetermittam , quibus veftri mitri-monium affcccrunt,nulli ignotum eft, quibus ar-gutnentis hypodiaconos Innocentius fecundus à nupciis de.terruerit,quia cùm debent efle fanóli amp;nbsp;lîfcrana Sipiritus fanóti.non oportet cos imniun-ditiis,amp; cubilibus inferuire, quemadmodum ante accepimus.Quid hoc aliud eft,quam fcortatiq-hibus parcs efle nuptiasf autquid vnquam ipfe Tatianus dicerc potuit in nuptias iniquutn raagis amp;nbsp;fceleratum?

Contra meritum hominis Chriftjani pro-inuntur teniinonia(»«^«« Camptantu Jquibus iubemur nec naruræ, nec legi, fed fanguini Chrifti fidere.Qucm ifta refelhint ?

contra hominum mérita difputan-tur,ea vosapertifsimè refellunt: natura corni pta eft,amp; lex morbum indicat.non fanat/pes er^o falutis noftræ omnis in Chrifti fang«*-nc'collocatur. Omnia ^ontrum operam mérita non nip ex Chrtftt finguine vim [ùam artjue efft-cientiam habereperpicuè docentta. Pauhu TheP'al.i.iitdigni habeamini regno Dei.z.Ttmo-^.repofita eil mtht corona nt/lteia t lt;^uam redded miht iuiiw tndex. Hebr.6. Nonenim tntuftuteß Deus^vt obliuifeatttr opérés vesirt. guettes veto vita aterna énfiorum mercesin fcripturu vocatnH Sapient.'^.tJ^‘^^t-i,-l-lebrAO.Apoc.z,mercesvti'a fine mertto ejfie non poteiî.

5? Qnis vnquam piitafTct eó blafphemix prix ceffuros lophiftas, vt Chrifti faiiguini iuftitiam, redemptioné, falntem noftram dettahereiit,eam-que meritis nollris eodein Chrilli fangiiine tin-dis afcriberentPquafi Chriftus mortem obierit,8£ ftnguinemfuum profuderit, non vt ipfe nos fuo languine feruarec , fed vt'noftris operibus banc vimtribueret? Tingi quidem opera noftra Chri-fti fangiiine fatemiir, vt quæ priùs erant penitns itnpura , amp;nbsp;Deo odiofa , nunc illi propfer Chrifti fanguinem placeant:fic autem tingi,quemadmo-duin fophiftae facrilegè finguntjvt vitain scternam hoe modo mereantur,id vevó fcripturx totx per-. negaiit, amp;nbsp;Chrillo, eiiifque fanguini iniuriofmn 'Ife clamant. Nam ante multis fcripturarum pa-tnlmque tellimoniis euicimus,opera noftra quan tumuis bona,vitio tame_n aliquo laborare. Ciim ïrgo opera ipfa expiatione indigeat,mereri fum-fiiam foelicitatem neqiieunt. Paulus ait gt;nbsp;Vntu i Tini. öe»« eftiVriM eüarn mediater Dei amp;nbsp;homt/JHfn,ho-»10 Chrifitu Iefus : ejut[‘emenpf'nrn dédit redemf)tio~ tgt;ieigt;reciumpro omntbtu- Si verb opera noftra lan-gmne Chrifti imbuta Dei iram placere, noftram-queredemptionem conftcere poirunt,non vnum Wttè redemptorem amp;nbsp;mediatorem elfe con-ftaCj quum operibus quifquc fuis redimatijr. At Chtiftus mortuus eft,non vt noftris operibus di-uinam efficacitatem mcrendi afferret, fed vt noftra peccata expiaret, qiicniadinodüfcriptura Infinitis locisclarifsimè docet. Si verb mortuus eft Vtpeccatorum remilsioné morte fua nobis impe-traret, quant illud horrendum eft, vt Chrifti non pecfecifle quod in fe lulcepitj fed rem omnein in

noftra opera tranftulifle dieps. Si enim morte Chrifti nobis omnia peccata remittuntiirjquid in noftris operibusremifsione peccatorSquçrimus? Ioan.I.IS. Chriftus ante ipfc fiia morte fuftulit peccatii mu-Mat.26.za. diiChrifti languis pro mukis effufus eft in remit fionem peccatoriim; Chriftus peccata noftrapcr-Aft.10,34- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpore fuo fuper lignu: in Chriftu -impo-

fita eft iniquitas omnium noftrum : qiiifquis in ■Chriftum crediderit, remifsionem peccatorii pet nomen eins accipiet.Hatc fatis indicant remifsionem omnem peccatorum ex folo Chrifti fangui-Efai 43'’°- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;noftris meritis pendere. Dominus ait.

£go ipfi deleopeccata tuapropter me : non propter mérita tua. Deinde fi noftris meritis Chrifti fan« guine tinélis fidendû eft.tum non foliDeo fiden-dum eft.nifi fortè hzc mérita,quæ Chrifti fanguis tinxit.in Deumcornmutentur. Paulus quidécùm ptæftâftifsimis operibus abundaret, hisféiufti-tiam amp;■ vitam meritum elfe ramen negauitinec in vlla re præterqua in criice Chrifti gloriari voluit. Deut.?-*- ludæos prohiber Mofes ne purent propter fuSi“* ftitiam fe in cerram Chananæâ introduétos elfe: nos fophiftae docent propter mérita noftra eïk-ftem hæreditatem vitamque confequi.

nerpluribusprofanumamp; blafphemum comnien-* turn refcllere? Adtua nunc argumenta venio,qu3e duo funt.Dignos nos regno Dei fcriptüra fieri,amp; vitam JEternam efte mercedem teftatiir. Breuiter ad vtrunque refpondeo. Primùm nô fcquitur,Su-musdigni,ergopropter mérita noftra. Omnise-nim noftra dignitas in Chrifti meritis confiftit. Deinde merces non arguir meritum, ut ru inepte fomnias. Merces enim quxdam gratuita eft.vto-mnes norût,quæ benignifsimè donatur, non meritis perfoluitur,Mercedis fcriptüra fzpius memi-minitjmeriti nunquam.

Qil’cgujd pro clcbitocxigitur,(lt;»^«j)me-ritum no eft. Q.uicquidautcmagimus,idto-tum debitum eft; quare nullum eftomnino noftrum merirum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;veHfum hoc ae

104, ^rz. I. Erfair'r'httakfre dum meriturn eße nullum putMyquot;übt^uod agitur dehttum e^l. fgt;iwàgt; ßn non calenes illos ac beatojßtrttus hea -ittudine meruiße rebltßimi dicemus'}^nnon pnmi ilhgeneric humant paretes.fiivnecentiaßrnißfent [ttamßeatttudtne mereri potuißent ? At ne^ue in Ange Its yneq^tnprmis tUis hominibits tjuidsjuat-tot^tjuod Deo noopttmo taredeberetur.Hierony- hieton ad nus ait,ldeo prçcipit,vt caufas babeat remu cieam. ^tïindv.neijue dubttautt j4ugMflintis nofirame-tifa Det donaappellare. Cum bonis iuftorum opcribus æternç vitç mercedem promiferjt, nequcfallcre omnino, mcnt.ri aut feipfum öegarcpoffit, banc fibivclutilegemimpo-fuit. fßamdoSirinamAugttÜtnusperßticu'econ-ßnaattnpfiil.^^.^pfil. IQO.

54 Argumentum hoc non ex Thoma, fed â Chrifto,amp; Paulo didici. Chriftus enim ait. Cum f(Centis omnia ^ua praceptafitnt vabis, dicite,firtti inutUesfiimus'.narntjuod debuimus facere,fecimtu. Si Dominus feruo, quem non fecit, 8c cui nullam ïgendi vim præbuit,gratiam tarnen pro omnibus

o/ficiis nullam debet,quia feruus contra Domin» debet,quidqnid omnino præftarc poteft : quant» minus nobis Deus aliquid debebit, qiios amp;nbsp;créa-uit ƒ amp;nbsp;redemit, amp;■ viribus donauit ? Si fecimus quod debuimus, gratiam non meremur, quia de-bu-imus, antequam feeimus : merentur cniin ali-iquot;9ui‘lgt;qui facîuntjquod non .debent. Paulus verô nos debitores vocat,quod planiiîimè omnem de-bitorum rationem excludit. Nûquam cnim quod debitum eft, meritûefle non poteft, nifî cùin nos Deo omnia debeamus,nobis contra Deum debo-re omnia exiftimemus, atque ex debito non debitum faciamus. Qui debet pecuniam, tam infa-nus erit , vt ea fe aliquid ab illo redimere pod« fperet, cui illam debet ? Quàm vero praeclare Thomas refpondeat, non eft difficile diiudicare.

rx q.ti4. Sic enim ait, Homo in quantum propria volnnMte facit illadquodâebet, meretur: quafi hocipfu® non/it debitum vt propria voluqtate faciamus. Itaquecoadus ad extremum,vt Deum fîbipotiùs quàm nobis debitorem éffe fateretur.

Nunc quemadmodum tu me erra/Te doceas, videamus. Angeli (inqüis)beatitudinem merue-runtjamp;rprimi parentes noftri mereri potuiflenwn quibus tarnen nihil erat j quod non Deodebcre-tur. Primùm quis non vider res diffimiles com-parari? Noftra enim opera multis modis vitiofa funt, necperfedioni legis diuinae refpondent, Angeli verb, parentéfque noftri ante lapfum pu-ras mentes, 8c intégras vires habuerunt. T um e-tiam,cui dubium eft, fi Chriftus verè docuit inu-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiles e/Te feruos, quiquziubétur omnia prxftite-

rint,çum nihil aliud omnino fecerint,quàm quod debrierâtjquicquid auté angeli habét,aut parères noftri habuifsètjidTiô illorû meritls,fed Dei gra-tuitç mifsricordiç tribucndû clTc ? Quz affers sx Hiero-

bo expediri pofliint. Noftris operibus Deus am-pliffiinam merccdem tribuit, quia ipfius in Chri-

Öis mercedem reddit, ergo tros noftris operibus æternam vitam meremur,8f ipfe erras turpiffimè, amp;nbsp;alios in errorem inducere conaris. Efteniin heihatc gratuita remuneratio,debitia,merces.

(onduione adiutus pr^flarepoJfeS t habereteertè frtbahtlitatis aliijutdratiocinatio tua. 'Dum me-

ex Chrifltgratiaß,uUnt iufltficarnury non ftr legem nos , pêdpergratiam iu^tficamur,

iis, non qui fuis vivibus amp;nbsp;fola legis conditione fe iuftificari fperabant, fed qui Icgis opéra cuw fide tanquam necelfaria ad falutem fubfidia conquot; iungebant?Galatæ enim Chrifti fidem fufceperân nec Chriftum à iuftificatione excludcbant : fed tarnen fine legis operibus baud fe pofle iuftitiam confequi putabant. Eadcm veftra caufa eft, niü forte nondum intelligis quid ipfi de iuftificatio-ne fentiatis. Quare fi hoc Apoftoli argumentum contra Galatas firmum fuit, contra vos etiam eO' dem modo valebit. Quâdo ergo in lege iuftitiam quxritis, Chrifti mortem abrogatis. Atque hoc eftjquod in eadem Epiftola Apoftolus fcribit, 5i fitijfet lex polfetvituficare, vert ex

eJfetiuHttiet. At hxreditas eft ex ptomiflîone,non ex lege, quam promifsionem prorfus gratuitam intelligioportet, quandoquidem lex etiampro-mïflîonem habet, fed operum conditione alliga-tam. Ita fi operibus iuftificamur, nihil inter legem ac promiffionem intereft. Illud vero lelui-ticum eft,nempe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod dicis, meritis ex

gratia tluentibus iuftificari, non elfe per legeni iuftificari. Nunquam te iftius inertix pudebit? Quid enim ? Nonne opera fsmper legis funt,fiue ante fidem,fiue póft fiant ? Cur ergo legem nobis efle neceflariam docecis,nifi vt lege iuftificemuP .

eft, Htc Kyhtta/^ere toto ejuod dtci'tnr cala nb-etras.Non enim JinEi'os nos^vt Deos colimus,ßd ft Dei amicos yßruöfcjHt chattffimos inuocAmw» Paulw Apoflolns Corinlhiotum,‘P^omanorumy^ (dtoritm fe prec^iu adiuuttri poflulanit. lifdem not

«M Cälumntlf if^grederis, lt;jutbtu maisres nojlnt patriarchit tUt v^n^entilesfphtloßphif^ptflatitt httre:îci fùntj. Sic ij^iaxnniti ÀÎAud^t-fegt;ßs ad j4»guflwumfcripßt^ F.ptft. 45. Eadem 'J^ trela nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ohm fiimiliarisßiti Augufl,

fonc.Faun- ii.zo.c.^. ^id de lulianeloijuafti-fojïata ? CyrU.ltb.6.contra luUan.

î« HïC ffx.iAua.)(lci. vcftram nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fatis refek

lit. Scipturas enim perfpicuas ac frequentes affe-îimus , quibus vnum Deum inuocare atque ado-^are praEcipimurjSf vllam diuini cultus partem ad alios transferre prohibemur. Ncc ilia veftram 'dololatriam vmbra defcnfionis conteget, quod f’nftos dicis à vobis, non vt Deos, fed vt Dei a-ftiicos inuocari. Nam ifte honor cum nullis Dei ’micis communicari debet. Quantæ veto amen-hæ eftjci'im Deum ipfum adiré atque alloqui pof-fis, preces tuasac teipfumDeiamicis commen-‘lare ? Dominus ait, Innoca me t nee vllum alium pfii.j.ij. P'jvnquamj practerquam vnum Deum leguntur ’nuocaffe. Chriftus iubet vt quando precamur, ^'catniis PaternoÜer^ui es in calis. Non ergo ad Luc.ii.i. l^ïi araicos, fed ad ipfum Deum accedere debe-aws. Paulus ait, tjnomodo innoct^unt, in

credunt ? Si ergo fanófos inuocamus, in Isnftos credimus. Cùm verb quiequid fine fide fiifcipitur, Deo ingratum fit,8f fides ex Dei ver-Igt;o nafcatur , hunc fanélorum cultum neceffe eft öeo maximè difplicerc., quia nullo Dei verbo tomprobatur. Hue etiam accedit, quod fanóH nee vbique fiauvt nos vbique precantes audiant.

nee mentium noftrarum cogitationes amp;c internos fenfus infpicere poffintj vtveréneaii fiftè precemutjintelligant. Quod de Paulo refers Co-hnthioruin, amp;nbsp;Romanorum fe precibus adiuuari poftuiantCjtuamamp;argumentorum amp;nbsp;ingenii in-opiam arguitmiferadam. Viui iubenturalii aliolt; fuis precibus adiuuare: de mortuorum precibus nullumin fcripturis verbum legitur. Tiitri viui pofTunt a_lii aliorum ftatiim cognofcere ; mortuis viuorum res notas elfe vnde ihtelligemus ? Po-ftremo num Romanos Paülüs , auc Corinthios, aut alios precibus inuocauit,qiiemadmoduiTi voS fanitos foletis ? Quid qusefo afferri ineptiiis po-tujt ? De Ethnicis, philofophis, apoftatisjhaeteti-cis,quorum nos fimiles videri vis, refpondeo nihil èifc'diffimilius. Naril illi mortuOs à Catholicis adorarlfalso putabant,vóbis nos non alium mot-tuorum cultum obiicimus, quàm qualem ipfi 3' gnofcitis. Nam mortuos palam colitis, adoratis, inuocatis /'iquod olim catholici à fe alieniflimum éfféteftabantur. Sic enim Maximo huicMadau-Aug«ft.E- retTfigramthatico refpóridit Auguftinus, De vera le- Chnjrianti.cathalicisnullnm telt mtirtnorum- Eti™ lig; tap. *lt. alio löcó, Honoramw eoschantate, non

Sic Vigilantio Hiero-ueif.Vig‘- nymus,.^»/ O infanum ca^utalujuando marr)rei 4^ór4««r.'’^Quód de Faufto dixit Auguftinus,clete jnihi licèt vfurparc, Si Duramco^uaret, nontnon diferte delrrarét.

lam ifuoiilt;»lt;^w,Nos diuos inuocarido f Ö-mnibus in locis prxfcntcs cosfacere meram efle caltiinniam perfpieunra ctt.Sanllojmu/ttii fmulia

fmui in iocit f nf^jite mAxtmo interuaUo difiwtitts dttuna 'Virrute-tff^e ^«Jfe nintme dfthMmKS. -Si tn tirfiï €lizi.ï^'Mbfèntem licet feritittnCiexjmtt- f fieraactipienler»vfdiii^annon tibi confentanenm fjidctur,vt ^u^irirerrtf igimm, fatiEli etiam ab- nbsp;nbsp;,

fenta ^aeant tnttieri ? tinam äffferentem hacdt fe ÄugHßtnum audira, ttb.de cur.pro mort.c.i^, 0'16. Ex tjHtbMeperJptcunmefl ne^ue abfurdnm iy4ugufttn» vederi, pturibm ßmtel in loeit r»néiot ve^ri, ne^ue ^ut fanilot innocant eot ofnnibtu tn iocis ptafetitBs facere, c 'um '(èquot; abfentu iiittare pojßnK^ttod eß faneiw Aïaxtmue eleganter txprejjit, ihnatalilf^aza.fß Celfi.In eandem feiUenuaMEtferonymnsKtgt/aneioreßondtt.

------ .Ijl.'.»;-----------■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,.i

- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n ff' ■

Î7 Hïc te nobls tui fimiletn prabes j hoe eft* ‘gregiü fophiftamgt;amp;’ merü lefùitatn. Quid enitri ,, ( ‘«æ fîbi tam ridiculx ineptix voliit? Sandoi wbi-lt;)ue inuocandos elTe concedis amp;nbsp;tamea^vbique Prxfentes adefle negas. At qui fanûosinttocantj । idfibi primùm perfuadent, illos adeffe* 8e proces oiTines audire.immo cogitationes etiam ipfas co-gnofcere : alias enim fic nunquam delirareüt,vc Jbfentiumopem implorarét.Qui Thomam apud Indos colunt, praefentem elTe in India Thomam txiftimant:fimilitevjqui Romx.ParifiiSjVenetiis, Babylone j denique remotiflirais ,8c difiundlif-finiis locis Thomam inuocant. Autvcróabeft Thomas quibufdam locis, authosfimul omnes tam longinquis regionibus 8c Ipatiis precantes audit, ha quod Deo foil conuenit« vbiquamp; etit

7« DE SOPHISMATIS Thomas.Si enim vbique locorum Deum inuocâ' mus, quia nullus locus diuina præfentia vacaxgt; Deos etiam elle fandos, Sgt;c præfentesin omnibus locis verfall oportet,fi in omnibus locis inuocan-tur.Erit enim illud femper Bafilii firmiflimum ar* gumentum,Spiritumfandum elfeDeum, quia preces piorum audit, quocunque tandem loco fiant.

Verîim attendite (quaefo) Academici fophifti-cum ftupc-em noftti lefuitx: non audet affirmars in omnibus locis praefentes efiefanélos,tarnen in multis fimiil locis,iîfque difiunftiflimis eife pofle non dubitat, quod magis abfurdum eft, quàm al-terum.Si enim fanfti in multis, iifque difiunftil* gt;nbsp;fimis locis præfentes effe poiTunt „quid impsdit» quo minus fint in omnibusîQuod enim facit vtia multis fint,idem vt in omnibus effe poffintfaciat eft neceffe.Etenim fi in ipultis fu;it,incircumfcri-ptam, infinîtam, ac proinde'diumam naturam hâbcntJ Athoe neangelis quidem tributum eft» Darajrc.lib. Etenim vt Damafccnus ait, funt angeli.iÂxje*' i.cap.3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tnim 'm Citlo funt,nonfuntin terr^-Ô'

tjuamh'tnttrramà Deo rnKtuntur, nonpermantfK Thnm i.q, nbsp;nbsp;nbsp;caiZr.Atque hoc ipfum Thomas apertiflimè dosa att.i. nbsp;nbsp;nbsp;cet,cuius te difcipulum profiteris. Si verb angeli

in multis fimul locis elfenequeunt, multb minus faiidi poffunt.De Elizæo amp;£ Auguftino iam femel refpondi ; amp;nbsp;te miror argumento tam inepto ite-rum vti voluiffe. Nam hoc deElizæo arguméiuni multb nwgis adterreftres quàm carleftes fanftos pertinet. Num verb etiam fantios in terra ver* fautes tanta facultatc præditos effe cenfes, vt irt multis fimul locis effe poifint? Quanquam autem ». p.eg.4.i7‘ Gehezin muneraaccipientem vidit Elizæus,ta. * men Sfiunamitidis filium mortuum effe nefciuit.

fuis duna viuerent, quid in locis retnotis fieret patefecit i ergofantli poft hanc vitam in multis fimul locis funt, vt omnium vbiqüe preces aü-diant ? Maximus amp;nbsp;Hieronymus pompae caufa in-' trodudifunt: neuter cnimaliquid fcribit,quod tuam caufam attingat,nec quifquam praeter te fic 1 vnquam defipuitiVt in multis fimul locis elfe fan-tlosfdmniaret:

^utdclim VtgtlanttB HierenymtUi idemegö ft»nc tthtrelpondeo. Quis cnin'if»«^«n)öinla-num caput aliquando martyres adorauit?£lt;lt;* dem detnde ignoraniia « vell^ni impudentia mtx »ddiifQui. nouos dcprccatorcs, medtatoref-lt;jue introducuuc j ii funt in Chriftum iniu-riofi. Nànejfmtvnue medifitor,pfo altts alij ortete I aut altoŸum orationa expetert prohibemari ^uinpati'ut hac ip/a de caufa ,ßl). T^au'um au -dtamui,‘vtrum^ue prafiaredehetnui.

}8 Si merito infanos Hieronymus appellauit* ^uimartyres putabant adorandos, quid pontifi-ciis infanius fingi poteft, quorum maxima pietas 3C religio in martyrum amp;nbsp;fanólorum adoratione confiftit ? Nam fanftos in catlo verfantes, amp;nbsp;im-menfis locorum fpaciis abfentes inuocare , eo-tumque opem implorare,nihil omnino aliud cftgt; quam fanftosadorare. Quis enim dubitat,adora-tionis pattem effe inuocationem?Maityres auteni amp;nbsp;fandos inuocatis.-id ergo f^jtis, quod vel fuf-picati de Catholicis infanum Hieronymus exifti-ecc. j.

rnauit. Sîn ilia inuocatio non alla tibi videâtur,' quànn quae hoininibus tribui poflt;it,ciir non vinos eo modo inuocatis,quo mortuos foletis ? I d qui-dem negate non poreftis,quin multô amplius vc-ftrîs martyribüs Si fanCtis deferatis,qiiàm aut an-gelaloannes, aut Petro Cornelius dare voluit. Quae verb maior in Chriftum ininriaelFe potell, qujin ilia tam niultovum mediatoruin inuocatio? Çur enim Chrillum relinquitis, atque ad alios mediatores confugitis ? Non vult Chrillus, quod illi volunt? Non potcft,quod illi poflunt ? At vos ipdignos forfan isdicatis , qui Chriftum inuoce-tis , Si martyrum faniloriimque dignitatem vo-his elfe neceiraiiam exiftimatis. Hoc nimirum il-lud eft,quod fummam in Chriftum blafpheniiain atque iniuriam continet. Sic enim lanéiorum meritis ac dignitati afcribitisjquod Chrifti folius fanguini debetur. Is enim foluseft, qui nos fuis

10311.14.6. meritis in Dei afpedlum adducit ; Chrillus aitgt; loan. 16.33. N emovenit ad ^atremmfiper me.

petieritis à patre meo, tn nomme meo dabtt vobis-Ronis.}4- Paulus ait, Chriß-M eß ad dexter am ^atra (ßy*' Hebt 7.15. {erjpfZ/^f^rÿwo^/t.Apoftolus ad Hebiaeo^ait.,f'^' Lio.in.i.î. ilwfemperviuttiVttnterpelletpronobii. loahnes

ait, S» pêccauertt, adh'ocatnm habemui patremlefumChriflum iitßum. Ita Chrifttun iu-telligimus noftrum elfe folum non modo redeni' ptionis, fed etiam interceflîonis mediatorem : amp;nbsp;vos blafphemos atque in Chiiftum iniuriofos ex-ifterc,qui fanrôtos inuocatis,vt vobis illorum me-i.Tim.z.f. rita prodefle poflînt. Id quod Apollolus apertif-limè in eo loco tradit, in quo vnum eße mediato-rem rgt;ct atejae hommumdjorntnem lefitm Chrtßum Pcrtbif. vbi palam nó nifi propter vnura Chriftiun noftras Deo prece^lacere docet.Qiiare cum in-Hocantesaudire, eófqueDeo commendare Ipe-äetad

iiet ad Chriftum,amp; Chrifti faccrdotium ad alios traiisferri vel viiios vel mortuos fine factilegiö non poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

Tandern ad ntfcto cjuos rituales hbros confu-^is , extjutboi obfoleta cjuidam vndtque corra-dis.Kn hæc ( tntjuió ) vdlra audcs dcfenderc, lure matris impera ? Nthtl ti/um qui h.tc fot-pßt a tiera rehgtone abenurn cogit^iß'eplane mihi perfuadeo-. fid cùrn fiimma apudfibttrngratia at-‘Ine audjaritate beatijj'im.trn matrem valeee non inbttaret ^Vulgarem loquindi confnetudtnem eß ft^Hufw » qm tniperarè earn nobis paffe dicirntn^ (»ins permagnam apild nos audiorttatem effe ß -gnißc.iruüs.

. 39 Nmiquam te profanx blafplietnix pude-i»it Icfuita ? Qui Mariairi Chrifto iuré matris im-pètarc iuffit » cum tu nihil à vera religione alic-num cögitafle défendis ? Ghrifto Mariam im-perare vera religio docet ? Apagc facrilegam vocemj atquehanc tibi a^iÓKoym Sr iStor theo-. logiam fcrua. Ne veto qiiis putet hoc vnius temeritaci tribuendum , alia hüiufmodi infinie, ta publice in ecclefiis pontificiis decantantur, mihi animus honet vél recitarc. Eiufmodi illud eft , qnod in horario qUodam legitur, cu-ilij inferiptio eft, hiftoria fecundiïm chorum Augufteniem de commemorarione beatilfimi Virginis Marix • Gaude matrona calica, Zxultan-d« rnagnißca Deitmtuumfalntarem,qutte feedpn-lularems'tn ancillam leßt Chrißi te vocare vo-CCamp;. ij.

IhM , fed vt docet lex diuina, tu ipfitu et dowinu' Nam tus habet (jr ratio Atatremptraefeßiio.Ergo ora fuppbàter, precipe Cublimtter, vt not in mun~ di veSpera,adr^naducatfuprema-Tam in codem fequitur , Tufolafine exemplo,tjuam elegit Domi-nut^vt effet me^trtx Det hormnum,reperatnx fecult, termmut exihj, ablutiopeccati, via confiltj^ fiduciaprtmt^ifiala caltaanua paradtfi. In officio Mariæ, quod Pius quintus refrmautti his verbis Mariam inuocatis. At ana mater gratia,mater mt-fericordta, Tu not ab hofleprotege, cf}- horam mortit fufctpe.Qui ignotum eft illud Virginis Pfalterium» in quo omnes Plalmi ad Mariam transferuntut arque accommodâtur per incredibilem blafphe-miam?De aliis fandis qui funtinnumerabilesta-ceo J quia hanc impuriftimam fentinam commo-uere nolo. Si in te vlla effet reliqu« pietatis fcin-tilla, tibi hzc tarn horrenda blaiphcmia grauicer amp;nbsp;merito difplicerct.

In rythmo duo quadam.nt fallor,aures illasll*^^^ teretes ofenclunt,ijuorum alterum eJt^^Mod deiftt~ ram vtrginern tfiemnafiram nuncupemtu. In fane ^wci^uid efi crimints , fwwi tpfit nobis beo» Paulo temmuneefl, lt;]uemmmtm'epuduitsum nii . ThelTil.i. Thejfalonicenfes fcriberet,{^em illosfuam nuncit-p'are. Nos nonahter tn deipara vtrgine, vllane creatura [pern collocamut^^uam tn can fa effictin' tefetundaria tnflrnmentali.Intellexithoc Epi-phaniitiyhom.de laud-eJAfartit. Eothem. de laud, vt g.'^fazaanzenus orat.in laud.fyprian.loannet tUt ‘Damafientu, 'TheopM. Ctltcu oeconomus,

I dunt,quç commémoras,fed reliqua etiam omnia, qux in hoc blafphemo rythrao perfcribuntur, quantumuis eatibi pulchra ac diuina videantur.

i Quis cnim Mariam ferat fpem certam rmfiro-nunymatremorphanormnJeHATne opprefforum, me-dicanun tnffrmorum,ommhtu omnia, nifi fortè qui quod vni Deo conuenit, cum Maria communi-candum eife cenfeat? Tu id mihiin primis dif-pliccre exiftimabas,quod illam fpem veftram nu-cupetis, cum nihil fit in toto carmine, quod non Antichriftianam impietatem fpiret, amp;nbsp;gloriam Deo fuam detrahat. Vbi verb nos fcripturavn-quam in creaturis fpem nollram collocarc do-cuit ? Propheta Dauid ait, Tu es expe£latio mea FiaJ-T’-s-Dommelehouaffduàarneaàpueraiamea. Et le- ier-i7 J-7. remias, Ji4rJeds£bu vir, efuifiduciam habet in ho-tninequot;.^flatutt camem brachtumfttum. BenediEhu vtr tUe, ^ut ffduciam habet in 1 ehoua, nbsp;nbsp;cutm con-

fidenttaefllehoua- Paulus Chriftum vocat fpem ' Tim.i.i. noflram : Et Petrus fidemac/pem noffram inDso collocat. Atque ita ex omnibus feripturis in Deo folo fperandum eifedifeimus, qui nos folos per-ditos feruare, orbos fufeipere, infirmes curare, oppreflbs liberate poteft. Scitum verb eft,Sc di-gnumacuminelefuitico, quodex Apoftoload-ducis,Paulus Theflalonicenfes fpem fuam vocat, ’’ ctgo nobis Mariam vocarc fpem noftram licet. Num ergo fpem fuam in Theifalonicenfibiis Paulus pofuit , auteos in aliquo diferimine inuoca-uit? Ita excuses, ita llupore mentis oppreflus, ita ad blafphemiam defendendam proieélus, vt Theflalonicenfes fie Pauli fpem facias, quemad-

774 DE SO PHISM ATI S modum Mariam effe veftram fpem pucatis ? Illos Apoftolus fpem fu^m amp;nbsp;gai|djum,amp;coronam dixit, quia ex fuis laboribus, quos in illis docendis infumpfit,fpem maximam perccpit, amp;: gaudendi acgloiriandi materiam adeptus eft : Mariam vos Ipcm veftram appellatis, quia illius meritis confi-ditis.Quodde efficiente inftrumcntali caufa fub-iungisjin eo quid aliud facis, quàm veterem blaf-phemiam noua défendis ? Quis Mariam fecit no-ftræ faliitis inftrumentum? aut quando Dominus fe huiufmodi inftrumentis in noftra falute procu-randa vti veile dixit ? Quae fequuntur de Epipha-nio,Ephrcmo,Ioäne Damafeeno , f heophilo,ex putida fentina hauriûtur,nec vllam refponfionem merentur.Nazianzeni luftina multô mcliùs fecif-fet,fi Deum inuocarc, quam Mariam maluiffet.

SediUitdßrtalfe omnium tibt abftirdtjjlmurn'^*' decur, ijuodpoßremum ex illo ryihmo'iommti»»' raili y Omnibus effe omnia.

ßn nnHo tu vn^tiam £ccleßit Catloobcit calcttli probMarn fitiße oitendes'.cjutirii^uam ßiam if/ajn inierpretactonem baud tncommodam ßrat. Sicut Eua feducta efl (intuit beatu^ Iren£M') vz clfu-geret Deum,fic Maria fnafa eft obedire Deo, vt Virginis Euæ virgo Maria fieret aduocata, amp;nbsp;quemadmodnm afiriduiri eft niorti genus humanum per virginem, fic faluatur per vir-gincm. Necdtffitntle eß tllud TerruU.Çi^io^ E-ua non credendo dcliquit, hæc crciicndo de-Icuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

41 Quid vcrö abftirdius dici potuit, qnam mjnbw effeomma Mari.ain ? (^uam phrafin ctfi ec-clcfiae calculo coinprobatam elfe negas, tarnen interpretatione commoda défehdi poffe arbitra-ris. Sedtuam interpretatioiiem nondumeccle-lîæjopiiior,calculus approbauit.-icaque illam mit-, tamus.Mariam Irenaeus Eux aduocacam dicit,non yt plures adiiocatos conftituat,quam vuum Chri^ ftum , fed quiaChriftû Maria peperit redempto-rein amp;nbsp;aduocatum noftrum,qui reatum Eux pec-cato introdudumfoluit atquç fuftulit. Atque hoc. illud eil, quod Tertullianus etiam de Maria fcri-pfit, nifi forte noftram redemptionem Mariae de-inceps tribues,Chrillo dcrogabis.Idem Seditlitis fuisverfibus declarauit: non enim expcèlas vt a-, liquid Damafceno, aut tuo lacubo refpondeain.

AZ««f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;expend-itniu, tjuawvt!ßn~ Logomachia

gularem coimMttert Campidnui au, cum Mtlßd, nufnen,atiipurgatort^ tn dtutni-s hb'ru oflen-

'PruMtm c/ui ßccnßcium tnfcri-pturu rcpeYtttpernegM^nun^Uiimne apad E»a}j-legtilt tn vliima coena ChrtnMndtxtJJ'e, Hoc eil corpus mciini? Nthtl EitagebiiAila-ftw^nthil dtfériiui fertbere potueru}i[.''^t ttbtfir- ' ta/fenon hoctdem Zidee„r,'jHod Mtßi [äert-fictumtbiittutffe cum Mtf^ à nubü oblatto dam acficrtficium eße dtcatur. Ignorac vtdeluet

^utd ohlati'^nü nomine at fic^ificij intelltgi iebeau £sl entm bfftrre nihil altnâ,^Hàm »Uefi lt;juidptagt;n tr^dere (titjue dontire.

41 De nominibus non piignamus, quoruin yis in fcripturis reperitur. Milfac verb amp;nbsp;purga-torij nomina meritô aüerfamur, quia rebus facri-legis Si commentitiis tribuuntur. Nam Miff» facrificium Chrifti facrificio palam aduerfatur, amp;purgatorio nihil vnquam ineptius ac vanius fingi potuit, quod ex fcripturis facile dcmonftra-rem,fi id locus ille poftularet. Sed mihi nunc fiif fielet tuam evgurmrii' refutaregt; quae tarn ridicula eft.vt earn omnes Durxo dignam effe intelligant. Quaeris an apud Euangeliftas nunquam legerim Chriftumin cœnavltima nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Hoceflcorpus

meutn- Et quis non tantam quaeftionem a fumma fapientia profeélam effe fateatur ? Legi verb Du-ræe,amp;hîc facramentum à Chrifto inftitutumjnon facrificium fadum effe didici. Nam me fcripturac 5® ?.amp;io. docent Chriftum hoc facrificium non nifi femel obtuliffe. Quod fi verb fioc facrificium Chriftus in cœna fimuhSr in cruce obttilit, bis profeólb i-dem à Chrifto oblatum effe facrificium conftat: quo quid dici monftiofum magis aut fcripturis . contrariû poteft?Nâ in omnifacrificio mors viifti-mæ requiritur:fi ergo in cœna Chriftus immola-tus eftjin cœna etiâ mortuû effe Chriftû fequitur; at viuus in cœna Chriftus fuit:ergo Stmortuus fi-mul amp;nbsp;viuus extitit,quod in Miffis omnib’necef-farib ver'i effe perfpicimus, fi eft vllum in Miffis Chrifti facrificiu. Tufacrificia externa,cuiufmo-dihoc

ii hoc veftrum MifTac facrificium efTe contenditis fub afpeftum fenfufque externos cadunnat Chri-ftum vel in cœna , vel in Miflis immolari nullus Vnquam vidit.-quare ncc vllum in cœna facrificiS faótumeft, 8e nullum in Miflis fieri perfpicuûeft. Hic tu me quid oblationis amp;nbsp;facrificii nomine in-ielligatur docerc aggrederis, quafi id ego nefcie-tim,aiit hoc aliquid ad rem faciat. Et tarnen hîc piicriliter admodum amp;nbsp;ociofèlongam hac de re orationem expromis, in qua nullam vel ingenii, Vel leólionis,vel iudicii fcintillulam oftédis. Mitte ( inquam ) iftas tZv amp;■ doce quod 'aufa poftulat,aliquam in Chrifticœiia fuilTe vel üblationemjvel facrificium.

'offima cum jipoflolù cœna corpuc ac pnguinem I)«gt; patri tn pcrificiumobtultjje Chrifium probe^ ^w.Çum DtifiÜM ßß eo vßfue detnifcrit, vtßtb '»fimii egempjue panic ac vtniJyrnbotic contmeri recufirtt,fi tune fc patri mimmi obtuhtt nulîa fttßlio vera ejfe obltuio vntjuampotertt. Corpm Ö' finguif £hrtihficramentali modo in Euchari-facramento extfiunt. ßhriflutßß patri obtulit flt;iti)vitatempore,at^ueetiamnum in calo. Quis ^mßctlecolltgat,Chrißumincœna cùm panemt ’’^inûmtjue in corptu ßum ac fanguinem tranfmu^ t»iiir,incruento ßtpßim faenßeto fecunditm ordi-^ttn fjddelcbißdech Deo patri obtubße'iKidtt hoe irentuih.^.c.^z.Cyprian.lib.i.eptü. 5. jduguil. 'nTfal.^^.Ambroßinc.io.ad Hebt. Acne firn

.7.78 DE ^SOPHISM ATIS froltxiarinyrefait^ apert At e/w hoc non vtäerie, fatrnrn nemo efl.

D .1 ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;...... ' ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

_ 45. ,;Hoc quideni)vt dicis, expeöab5,tu queni-adinodum esqieiSationi rpex fatisfacias, videa-mus, (^is.veró non miretur tantum iftoriim fo-phiRarurfi Ruporem.qui fe non oinnifi hominum vanifsinios atque ineptifsfmos eiTe fentiant ? id nunc DutTe difputas, Chrillum in cœnafuum corpus amp;■ fangiiinein Deo,patri obtuIiRe, qu£ qiLiin magna qnæftio fit non ignoras. Ttiisverô, argunientis, qiiibiisea confirmareconaris, quid viiqiiain 1’utiUns aut ineptiii.s effe potuit'Chriflus (inquis)en fc demifit, vt fub infirmis egenifque panisac vini fymbolis contineri non recufarit; quod quanquam concedimus, quid tarnen ad fa-crificinm aut oblationenj conferemus’ Nani Chri fills fe demifit,vt humanam natura in virginis vte-ro aflumeret, in eóqiie verè non fiftè exifteret, quod tarnen fine facrificio faftum elTe nemo ne-feir. Veriiin fid fe Chriftum demifilfe, vtfub ege-nis ill is pants viniqiieformis latitaret, nunquam Phili.y.s. profeiäo Duræe euinces. 111am Chrifti demifsio-nem Paulus multc),quàm tu, rediùs de Chrifti hii mili incaenatione amp;nbsp;morte interpretatur Et vide (quæfo) quàm male tibi cum Paulo conueniat. Nam irtam deinifsionern Paulus ait nunc elfe ciî fumnia gloria ac maieftate commutatam: tu Chri ftum adliuc in ilia demilsione verfari ftatuis,q(ian do ilium in egenis panis ac vini formis includis. Nihil hiiius iniuria; ac contumeliæ , qua Chriftum afficiSjpudet? Quod addis Chrifti corpus 6f fanguinem facramentali modo elfe in Euchari-fti't

ftiæ facramento, facile quidem agnofco. Sed quidtum poftca? Nónne etiam Chriftus eft fa-Cramentali modo in baptifmifacramento,in quo nullum elfe facriäcium omnes incelligunt? Illam . Verooblationem à Chrifto faótam vitap fux tempore j femper etiamnum in cxlo fieri, prodigio-lilin eil. Paulus earn ait femel elfe faélafn,amp;' qui- Hcb.s ij i« dé cruce. Quia enim femel Chriftus mqrtuus eft, feniel oblatum elfe Apoftolus eoftcludit. Si ergo niinc Chriftus offcrtuf, riunc etiam moritur.at- , que hoc ex tua opinione necelfario fequitur. Tandem ad tranlfubftantiationem Scincruentum ûcrificium delaberis. Scd quàm abfurdè ! Nam tranlTubftantiatio nonoccidit, fed facit corpus, 5acrificium non facit,fed occidit corpus . Ergo tranlTubftantiatio facrificium non admittit.Incru 'ntumvero facrificmm Chrifti nullum fcriq^tura ptopitiatorium agnofcit,quia mörs necclTaria eft in peccatorû expiatione:eimque ob caufam Chri ilus mortuus eftj vt hoc facrificio noftra peccata tollerer. lam quxro illud facrificium'Chnfti 'ruentû an fuerit perfeélum,nécneî Si enim per-fetlum fuit,arque ad omnium peccatorum expia-tionem valuit, quid eodem nunc opus eft incru-tnco? Vt taceam quàm abfurdum fît,vnum idém-que numero facrificium Se cruentum fimul elfe, ^incruentum. Patres autem ifti de facrificij fa-ttamento loquûtur, cuiufmodielfe Euchariftiam tonfitemur.De illo verb externo reali propitiato-fioMilfxfacrificio, quodnoftri fophiftx defeu-dunt,nullus vnquam pater fomniauit.

rifiia in si it Uta, äernonftraripoteß. Hoc facite meam commemorationein. i. tn meinoriam crueti in criicem facriticii iiigem ac perpctuam.S» nihi/abud e/f^tjuam cœna lt;]ui-dam £uchari[iia, ^ua mortis Chrt/h beneficturn in nos denuatur^tjuis non vtdet nuUam in eapropna tjfe M peculiarem Dommia pajlionis repntfen-tationtmiTJefirt, ccena nnlltsm mortis Christ ttd Ituiffimam mtmoriam continetit^.lpfi EuchanRii vfu ac celehratione mortem Domini tommtmort-re iubemur : quod veteres tUos Eccle/ia (^athobd patres vno omnes ore teßari perjpicuum efl.Clernts bb.'amp;.eonElit. jdpoR.cap.').Martial, ad 'Surdt^ab Chryfißo.homil.ii^.in i.Corinth.^mbrof.in P/»b ^^.eÿAuguRinus.Leo ßrm.j.de pajf.

44 luflît Chriftus vt faceremus.quod ille fe-cit ; atque hocprxceptum ad omnes Chriftianos pettinet cœnam Dominicam célébrantes, qnem-admodum Apoftolus Corinthios planiffimè do-tCorti. cuit. Quare fi his verbis facrificium inftitututn eft, quicunque ad cœnam accedunt, facrificium Deo offerunt,amp; quidem ex veftra fententia illud jpfuin,quod Chriftus obtulit. Quid ergo tandem de veftro facerdotuni ordine ftatueinus, fi hoc fa-crificiû omnibus Chriftianispixfcribitur? Quàm verb hoc infulfum argumentum eft, Euchariftia inftituta eft,vt mortem Domini perpétua memoria celebremustergo Chriftus in Euchariftia offer tur amp;nbsp;immolatur? Quis enim tarn ftupidus eft, amp;nbsp;barduSjVt factificii memoriamfincfacrificiiipfius repeti-

*«p«itîone atque vfurpatione conferuari pofle »on intelligat?In noftris veró cœnis quid tandem ’lefideras , quo minus in illis mortem Dominigt; ’juemadmodum ipfeprxcepit commemoremus? Singulärem quandam ac peculiarem in Euchari-ftiaDominiex paflionis reprçfentationem poftu-I’Sjqux non fit omnium facramentorum commu-»is.Ec quis no videt in cœna mortem Chrifti En-^lari (juodam modo declarati, Sr multo quidem *Huftrius,quàm vel in baptifmo, vel in verbi prx» •licatione’Nam illapanisfradio,amp; vini effufio i-pfîm Chrifti mortem nobis ob oculos clariffimè Ptoponitjin qua Chrifti corpus laceratum,amp; fan-Suis eftufus fuit.Sic ipfacœnç adio viuam often-Dominicx mortis imaginem,multo certè ma-expreftam ac iucundami quàm facrificulorum Quod ergo contedis amp;nbsp;veterum teftimo-»■is confirmas opqrtere nos in Euchariftia mor-'»m Domini celebrate ) atque in hoc faaramento »obis illius facrificii memoriam j quod Chriftus ' Potcgitjcommendati ac rcprxfcntari, nullus vn-dubitauit. Ita quicquid ex Clemente, Margt; »»Iegt; Chryfoftomo,amp;: reliquis cómemoras,otio-f»m eft amp;nbsp;alienum.Quanquam Clementem tuum ScMartialem nolim exiftimes tanti apud me fieri» Vt quid illi vel dicantjvel non dicat,ad meam co-gitationem aliquid pertinere cenfeam.

Sedcurhic fatret cammemoro? Cttm clan/Jima fiitpfiw Etcltfit CatholicA “JOXy qud.ßn'e ah A-ad noiera vfijut tempera eode fimper,^»» nettnateref^^noilrt/in^ùillud Chrtili praceptum WeUtxtt^iiac (icizein meara commem'ora-

tionèm. 'Unde tn tpfo quottdiano ßcrificio poflijuitrtifacerdbidtxtt,\A^c çjiiotiefcunqiie fc-ccritis,in met incinoriam tacietis, mox adAifi Vn(leamp; iriemorcs Domine nosftrr.i tui,amp;c. Qaalia lit ante annot mille recitata fiajf èx Arn\ b 'of') difcerc P otüi^ttltb .i\-dè fcr.cap. 6. Iho-/per.lfb.’i^- defrüdejî.cap-^i f h^ßft.hom,8y i»

4$ ' Nihil cerrè fuit,cur tant miiltos patres ca-mefflferitresj'praefcrtim qui nullocaufam tuant te-ftinaonioàdiuuàtét.Sed hoc tibi vïntm fentperre-Hquütii'eft défpërationis rcmcdiutn, cùm ex i’cri-pturis nihil fuppètat,quo caïifarh perd it.tnt defen-das,tliiu aliquid ëx p3t^um libfls irt medium prefers,qtiod plerumqueetiàiîiabînrtitùto alieniith cft.Qiiödfüut enint mine Anibrof?(im,Profperum,'’ Chryfciftotnurh introdiicis?His vtt-Bis, Hoefadti' in rrtfarn for/»r»fwflgt;'4rr()«ew»,incrucrihii Ecclefip la-crificium pracipi afKrmas, qiiod flt'externum reale,amp; illud fpfum,quôd Chfiftus obtulit. Nüm kl Ambröfius, num Profper, num CKryfoftomus rradit? Nihil fane minus. Atque vt efrhnem in vol-uendis patribus ætàtem atqlie induftriam confu--mas , nunquam tarnen hoc veftrum facrificiutn iniienies. EucHariftiam patres nomine qiiideiri facrificii vocant, non quod ilkid-ipfum fit, quod Chriftus femel fecit,fed quia eft eiufdem facrificii fxnKfzówroi' ac facramentum. Cùm omnia attille-ris,qux afferri ex patribus poflunt,ad hanc re-fponfionem obniutefces.Illa autem verba,Hoc fa-cite in meam commcmorationem , non incruen-tunj reale facrificium prxfcribût,fcd fidelem Dominics

Dt ‘Turgatoùo non agam hoe loco prolixiw'.o-Oinn,m gt;n‘hi tnjkir trttpiumtUutiac celcbre lud» C^Uccabjit fretum tn ltbru tJ^ditccabMrnm de-^' fcnptnr»' i'- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11'1quot; ^ . quot;nbsp;I. '«’ v .••gt;gt;gt;) ?i .ih5iT

----------r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11/ 'JT'ii II Iiiiiiiw^r

4« Purgatorium à te tam frigide defenfum ef^ fc minime miror. Quim enim bonis argüriienfis' lt;geas facile conllat, cùm illolüdæ faófeo in Mac.^ tïbiorfi libris perfcripto potiifimïim nitfftis Pri-c' ”iim enim libri ipftnon funt Canonicijijuerilad-; ^odumabundè in primo libro docui.Deinde ex^ 'Hofado Purgatorium non cóncluditur. Nam rlH; Ptospjibus obculitludaSjVt vos pocatisyfevrificifip Himaxiino peccato perietunt.SurripueranTénini' .ti gt;.i iT.i quxdam Idolis Tannienfiiim Goni«cr.ajai' -“ 'O' ic '•que iniienta fuerâc fub illorum.veftibusliAt qui: quot;laliquo graui fcelere moriuntur,cuiulmódi hoe 'llorum fuicjiis veftraopinione locus eft in infer-quot;Ojnon Purgatorio conftitutus.Quare ex hoe lö- , 'o Purgatorium hunquanieuinces.

Quidciinfi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;präsbytvri«a-

^iiae eccleltasiicoi firtprafa accoTnrnodaffi mn Inoraièi^Idem mÉaarigfltca Itge préibjVeti'oJJiei^ ’fii'jnod ohm in lege Jld oßjfacer datum fuit.

47 Presbyteri riomen libcnter qiiidem reti' Tlemusgt;quod ipfe nobis Spiritus fänftus in nouö’ Teftamento commendauit. Quid ergo Hîc potes dignum aliqua reprehenfione reperire? Sacerdo-tum verb aut facrificorum nomina noftris noui Teftaméti miniftris nullo modo, nifi y^TH^pii^xtie

'ofjuaihiJMf conueniunt. Quum autem vtruuque nomen vnico Anglicano reddi folitü fit,idque n3 presbyterorum.ied facerdotum munus commuai nominum opinione indicet,illud vobis non inui-ti rclinquimus, qui facerdotes fcilicet pontificiis freti facris eflc vultis. Idemvcroefle presbyteri officium,quod olim fuit facerdotum, abfurdifsi-mè africmatur. Si enim idem fit amborü officium/ cUr facerdotum nomen nunquam in nouoTefta-mento ptesbyteris tributum elfe legimusf Aut quid nouo nomine opus fuit,fi munus idemrcma r»eret9Tum ita cs ignarus,vt elfe in Chrifti eccle-fia prcsbytcros nefcias,qui gubernationitanwm/ non verbi autfacramentorum adminiftrationio-peram darent?

mtu. Chriftianos (1«^«» ) omnes non foaii-nes modo fiiccrdotes/cd Petrus ctiä «ejiTst/-(XA (ïstr/xtzoi' appcllauit. tumpcficA yrEodern arguwento amp;nbsp;ludlt;tis nulloi f***^^^ oflendei.Elfg^nter duplicem harte Sacerda-dotiifignifieattonemftommunemÇjnijHam^nmniiim

ChrißtanorHtn, (ß Ciirn fjnA noui Tquot;eFîamentifi -'(erdottbiet conuemt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exp'ejjitflib;,

'^^•‘DeCiutt.DetyCap.iQ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• i’-i

4S Ègo vcro tüas incptias breuiter dilueré tgt;crgam,Si quidem elTenc vlli in nouo Tertamcrt-to facerdotes, qui proprium aliquod 8f cxternurri fîcrificiû diuina authovitate facerent,quales fmC-

veteris Teftaméti facerdotes intelligimus,nie-titó nobis i/Mgt;yuu.n( crimen obiiceres , Sed nulli tïles funt in ecclefia Chriftiana faccrdotes,amp; no l’isfcripturaé facerdotem in liouo Teftaméto nullam cui hoe pröpriè conueniat,pratter Chriftuni ’ própónunt.ltaque fine vlloô^wtxuft/tg vitid toiitra pótificios facerdotes difputamus,cùm no* 'nen facerdotis Euangeliû nulli pratterquamChri fto in fua 8f propria fignificatione tribuatgt; cómii-tiautemelufdcmnominis vfurpatione Chriftia-”05 önines appellet lacerdotes,abfurde atque int ‘ Huifsime faccrc pontificios , qui quod omnibus thrlftianis atquali iure cócelTum eftjfibi foils fin-gulari ratiorie vendicent.Ioänes amp;nbsp;Petrus omnes Chrifiianos vocal; facerdotes.Efaiasait,7^oJ'jlt;’cerEfai |t.i. ^teslehott£voci!tbimim. Sic Hieronymus fcriblt, Hieton.i™

[acertlorale Yeg/ilf fumtu omnes,tjui bapti ^ti in Chrilbo,Chn(ti cenfimur nomine. Sic Chry-foftomus,0»»«0-/i/7cfj(« eß-Jacerdos. Nunqtiam ve tooftendes facerdotis nomen proptie fumptum îdveftros potiùs facrificos, quam ad quofuis ple-beios pertinere. (i^od de ludaeis afFers,infulfum îft.Nam inter ludaeos Igt;ominüsfacerdotium cer-tUm Sc folenne conlHtuit, qüod tu inter Chtiftia-nosfadumefle velimmedoceas. Dé AugurtitiO’ tefponJeo, quod de aliis etiam patiibusrefpo'rt-

(fcti poteft, hoc nomen tributum ab illis cffe mi-oiftjis Euägelij 'opatufjuis improprié: qüia nunc miniftti in Ecclefia locum obtinen.c veteru facer-dotum.non quia veie amp;nbsp;propriè facerdotesfunt» quales illi extitcrunt. Quam igitur mifcriim illud tuum fophifma cftin vocabuli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pofitum,

Patres nonnunquam abufione quadam nomen fa-cerdotis tribuunt miniftris Euangelij; ergo raini-ftri Euangelij funt propriè facerdotes ?

_rHoc nomen Sacerdos } nufquam in nouo Tcftamcnto ad Euangelij minillros propriè accommodatur. Sed ne^ue infcrtptti-fu 'vn^uam (àcrarnenti nvmen kaptifrno, vel E»' thttrt/tta, trtbntum legimm.Chnflm ttt cana ficri-pradtxit, Vos autem fa-^ Cerdotes Domini vocabimini. Etabo locoiEi fumam ex eis facerdotes amp;nbsp;Leuitas dicit Dominus. Non communem fed propham facerdotù appeliatwnern à Propheta vfiirparam e^e t/ox af-ßtmendt te docere potéit. Omnis pontifcsl*”' ^uitPauluf} ab hominibus all’umptus.amp;c. £t certe ^ttandtu procuranda apud Deum falutis bf minum locm efl,affumt femper ex hommthtu lt;juof dam necejfe efl-^efw tnter Deum çfr homtnes velud medtaroref ejutda m ijs ejua adDeu fut^eöffitudtur^

4» Sacerdotis nec nomen in noui Teftamert-ti libris,nec res vllbniß Chrifto tribuitur: facra.

nientî vero etfi nomen non eft pófitum in fcrîptU-hs,res tarnen apertiflîmè baptifmo amp;nbsp;Eucharifti j côuenit.lam vt tu munus ipfum facerdotis in no-Uo Tellamento remancre doceasjcxpendamus.ƒ/» f«?M(inquis)/4lt;T«^lt;«w» Chnßusinftitutt. At nullum in cœna Chiiftusfacrificium gt;nbsp;fed facrificii duntaxat facramentum inAituit. Elâiar primus locus de ChriAianis vniuerAs,totôque fideli populo loquitur.'alter de miniAris,quos facerdotes no-Cat nomine vAtato,quia inlocUm facerdotu fuc-ccffcrunt.Sic atitem nuncpaAores Sc epifcopi fa-terdotes funt.vt Diaconi Lcuitae, hoc eA, per jo-, niA nûc etiâ Diaconi reuera funt tuo iu-dicio Leuirae.ApoAolus veto ad Hebrços de verii i *luidcm facerdotibus nieminit,quales amp;nbsp;Leuicici «erunt,amp; ChriAus. Sed num hinc conAcies mi., uiAros Euangelii dici propriè facerdotes? Quid A ’ cnim aAumi femper ex hominibus aliqui debent, I ^ui publico munere in eccleAa fungantur?Ex eô-fic fequiturperpetuos fore iri eccleAa ChriAiand ûcerdotes?Nunquam te tam diffolutç difputatio-■'ispudebit? Qiiafi nihil At j cuius caufa aAiimi fcniper aliquot oporteat, niA vt factiAciiim oHc-f’Ut, Setanquam mediatotes inter Deuiri homi-’•éique intercédant- Nos taie facrilegium non si-ßnofeimus, amp;nbsp;vobis iAos facerdotes ac mediatd-ïcstelitlquimus.

Cuf nàn,vi pro fe q'tif-jue or at,it a amp;nbsp;fiera-fgt;tntàfiht eonficttyfibt fimtt,fibi dettt^ue omma i-ffe atirtiini/Jrat^ 'Uoi non ntfi Laict ejlist taléfiut Habert al/ of/inibnt vuUù,

fo Miniflris opus eft non ad facrificium offe-fédum(nam eo quidcin nihil opus eft,)fed ad publicum Ecclefiac ininifterium exercenduna, quod iri verbi prxdic.itione,amp; facramentorum adinini-ftratione confiftit.Qnid ergo ineptiffimè nugaris, cùm fatis profeélô fcias hoc minifterium aon o-mnibus Chtifl:ianis,fed iis tantùm concedi,quiad illud gerendum ac procurandum deliguntur. Si vobis Laid videmur, equidcin non dolemus : fa-cerdotes quidé nec elFe.nec haberi volumus. Ac nccefle non eft Duræe,vt nosLaici fimus jfi non fumus facerdotes. Qui enim in publico minifle-lio verfantur,quod Chriftus inftituit.atque in Ec-clefia perpetuum elfe voluit,il faciunt,quod illis, quos tu Laicos vocas,attingcrc nefas eft.

At facerdotis noniinc(wy««) Apoftôliin fuis fcriptisvti nolueruntiprcsbyteri nomen crt'bró vfurparunt. Inprotnpttt eilyNoui nimirnm Ttïtémitt mmiliros ab ijt di^tngneyt vt-luerunttfjnt in lege C^o/is (àcerdota(ecudumer-dinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditlt ^unt. Presbyteft i/ero nevune

^nid a^pofloUiatijue Euangehjiaßgmficartntib velcumTpßs vixe'unt ^pnjtotis,-9el eertint atatëproxiTfte fècuri fitnt,difcëd'gt;rn extflhno.QMS »0 vtdet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;a Grace.' iipclf pafjim vocarfßi

Lattnii vere facerdoiii ac presbytert nomen nulle dtfcrtrntnepro code vlurparif^Dmnyß f. 5. pcclef. Hter.^lr Eptfi.^.ad Dernoph-Ignat.ep. adSmyr, Clemëie.^id Gtegorium reßram7lt;(gx.f/tzemmi

J)e LAtinû fcnptonbm attintf dicere'} Ne iAnglicè !iuiiiem,vt noflt, Homëabud ad eamrem -v ; ß^nificandam haëlenminuentum eëf.

P Acutè atqueelegâter.Diftinguere Apofto-t liminiftros nouiTeftamentiab us volueruntgt;qui Want in lege facerdotes fecundùm ordiné Aaro-i *'is-Cur ergo non funt vfi eo nomine,quod erat fa» ccr iocibus cofentaneum? Nû enim nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fa-

«rdocem in offerendis factificiis occupatû figni-fcat’Auc nomen Apoftolis idoneum defuifle exi-ftimandum eft,quo munus Ecclefiafticum amp;nbsp;per-P«uû declararent?Si vero facerdotes etiâpresby-fïri funt,nec ramen Aaronici,cilius tandé generis funt faccrdotes?Num quçfo fecûdùm ordiné Mel-fhifedcchi? At hoc facerdotio foins ipfe pet fe Chriftus fruitur,qui eft

^fjdierum principio vitxque fine carés: Taléfne ’Hifunt veftri triobolares facrifici? Aiit mandes^ f'ipfum iijfcribere ficerdotem fecûdùm ordinem Mclchifedechi?Sacrilegum,infandum,blafphemû tll.Quarc cùm miniftros nouiTeftaméti nûquam ' lt;spfa{,fed nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in

Apoftolicis amp;nbsp;Euangelicis fcriptis dici intelli-gatnus , nullum illis tribntum efle facer dotium confiât. Hîc veto qiiafi ignotum dubiûmque fit, quid presbyteri nomine iritelligatur, nos ad patres Grxcosac Latinos remittis, à quibus presbyteri iepût amp;nbsp;facerdotes nominâtür. Quis id negat? Verùmid fit,vtdiximus’,n'on propriè,fed)(ji67tt;^a-sinâf.Nani quod fit munus presbyteri multo cer-tiffîmè amp;i: clariflîmè ex ipfo Apoftolo difeimus. Is Jutem docet ptesbyteros inftitutos elfe, non qui

Miffas conficiant,amp; facrificia quxdam deiwrent, 4“* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Iaborent:nec vnqiia in

fcripturis prçsbyceri facrificiuni facere iubentur. Quàm autem egens fis bonisargumentis, id o(lamp; dit,quod de verbo Anglico arripis, in quo tarnen minus prudentes fuimus, quàm ipfi Apoftoli vel tuo iudicio fuerüt.Si enim Apoftoli nomineprcs-byteri potiàs quim facerdotis vfi funt.vt noui Tc ftamenti minifttos ab illis Aaronicis diftinguerét, lt;;ur nos amp;nbsp;illos amp;nbsp;hos codé nomine appellamus? Dabis érgo nobis deinceps veniam, vt Apoftolo-fum exemplum fequamur,amp; iHud nomé, quove-terès facerdotes fignificatur,vt pote a nobis alie-numitepudiemus.

At Chriftus(lt;«y««.i)faéliis in æternu facer-dos iuxta ordinem Mclchifcdcch, nullos hu- j iüs facerdotii collcgas habet. hac Cathay litM ntgaii Ipß e/ltntm ChriFim nbsp;nbsp;nbsp;f lùbpartit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

facerdos eft :vos tantùm miniftrorum locum te-necis.Quamobrem ergo Chrifti nomen vfuvpatisj amp;nbsp;VOS facerdotes dicitis?Si enim vos verè amp;nbsp;pro-pricfaccrdotescftis, tum Chriftus non eft folus facerdos,cnm illius vos collegae litis.Semper aute haftenusjquod fciä,facerdotcs efle amp;nbsp;dici volui-(lis,quam tu appellationem nunc fateris non fan's totnmodè vobis tribui.Verùm hîc nobis nouum Chrifti facerdotiû ac facrificium narras.Ipfe Chr^ fubpanù ac vintfyrnbolit prafcntem ^xhibetSic tandem ifta omnia in Tranffiibftantia» Honem recidunt,quam moneo vt pofthac diligé-tiùs communias,line qua nihil tenere potes.Quis verb ineptiflimas Satanæfraudes non miretut?Ex-ttrnum reale facrificium offertur opinione veftra^ amp;nbsp;tarnen nullum aut facrificium,aut facerdos ap. paret.Latet facerdos, latet facrificium, idquc fub tgenispanis amp;nbsp;vini fymbolis. Sed quznam hatc ’inentia eft veftrorum fophiftarum?ln Mifla idem feilicet ipfum numéro facrificium offertur, quod Chtiftus obtulit in cruce. At incrucc omnes amp;nbsp;f’trificiuni amp;nbsp;facerdotem viderunt.’hîc neutrum, lu cruce nulli erant miniftri, quales in hoc facri-ficionecelTariifunt. Itaque aut idem eft numéro facrificium afpeôtabile,amp; non afpeôtabile:off’erri pet miniftros,amp; line miniftris, quod eft prorfus amp;nbsp;rtJ'(J«mgt;y,aut hoc aliud eft facrificium, ■'on illud ipfum , quod in cruce Chriftus obtulit. Huiustu doélrinçteftem fuilTe Chryfoftomum aflt; fitmas.qui certè nunquam ifto modo delirauit.ld Chryfoftomus docet in Euchariftia Chriftum i-pfum efficacem elfe, nec pendere è miniftris vin» facramenti.Quid hoc adtuum occultum facrificii genus? Aut quis vnquam pater de tali facrificio fotnniauit.?

S^eenioJ aternw ittemum l^’^ocj^e ßerißctHn ^ofluïac^uod autemßrnel tautHm ptratlum (fly tternum diet ^utpoteH'iQ^rsi'lum Paubu ^uiaß-j cerdoe (tJ pontifix eß a!Kjned htibelt;^e ijuod offerat^ condudii.Trai^flatoficerdotiOiVt Puutm dij/enti Itgis fien tra’ßÄtionem veteße rß. Cum (■'go Suangelica legeßotfictttm tollutù-, legem quoejut ipfum tollttts.lilitd emm cruets fienßetum, fi vtt» tlbu^ stttjut eßttenttam jpeilem-u , non ad ëuan^ gelicam modo legemßd ad ej^ofii^icam adeo fut ipfarn natura legempertinere perfpicuum eß. Qgit fffelex^tfua reltgio poteßivbt litpreo ut Ole rebgtO' nû cultM, ejut tn f icrtßcto vel maxime confiiHb. nudui cerniiMrgt;Mtnorem in C^^’-tfltanis reltgton( eß'e vtjycfuàm tn ijS,lt;]ui fieb natura lege^vel Alo-faicù rinbui Deum coluerunti Ab fit.

lt;î Magnam efFundis argumentQruin copiam» c quibus tanien nihil conticitur ac dcmonftratun QÛod femel peraóluna eft , inqui^ , æternum diel non poteft.Quid ni? Apoftolus enim difertè Icri-H b 10.1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;oblatione conficrauitinperpetuüeosi^tti

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quanquam ergo vnica oblatio fuit,

cam tarnen Apoftolus eftc perpetiiam confirmât. Nonne Chriftum loaniies ab origine mundi oc-Kpoc.ij.J. cifum fuifte fcribit?Nónne eodem modo ad m'jn-di etiä finem occiditur?Et tarnen Chriftus nó nüî icrael occifusfuit,quäquä morsilla vim atternam obci'

ftbtinet.Sacrificium verb vt Chriftus aliquod ha-bcret necefTe fuit, càm pontifex effet. Et nonne Chriftus fcipfum obtulit in facrifieium ? Quem- Heb.7,z4 i», adniodutn autem ætevnus eft faccrdos quando. qiiidem in æternum manet, atq; in æternumfan-ftificatuseft, vt Apoftolus clariffimè tradit, ita nunc illud fuum facrifieium retinet, quod æter-num nieritb appellatur propter immortaléillius vim arque efficacitatem.Traque Chriftus jeternus pontifex eftjfuûmqueæternum facrifieium habet. Tolli autem ànebis ex Euangelio facrifieium e-gregia eft calumnia. Nosenim Chrifti facrificiû, quod Euangélij proprium eft, ftabilimus : Miffas veftras tollimus quidem^quia funt huic facrificio inimicï. Sed hîc mirificè difputas , Vis facrificij Chrifti non tâtùmadEuangelicam, fedetiam ad Mofaicam,8t naturæ legem pertinet ; ergo nifi i-pfum in Euangelio facrifieium remanet,Euangc-liumtollitur.quia tranflatofacerâottOinecejfeeflle-^emtransfer/i. Quæ tu Apoftoli verba non intel-ligis. Probat enim Apoftolus cùm iam Chrifti fa-cerdotium conftitutum fit, legem illam quï Aa-ïonis facerdotium confirmauit, mutari arque ab-togari.Chrifti verb facerdotium nunquam muta, ripoteft. Euangélij ergo nulla vnquam mutatio erit. Quomodo nunc ifta Apoftoli fententia ad tuam caufam pertinebat ? Quanquam autem vis facrificij Chrifti non fuit ab antiquis aliéna,rathe qui ante Chriftum vixerunt cam obfcurius in fi-' guris Sefacrificiis Leuiticis iènferunt? Si verb religio effe fine facrificio nulla poteft, nos Chrifti facrificio fruimur, quod fi tibi nullum viderur, aliam ergo legem amp;nbsp;religionem quatre. Sin nullam effe fine eiufmodi facrificiis religionem exi-ftimas, qualia erant Aaroniea, aut quale eft illüd veftrum Miffæ facrifieium gt;nbsp;id nunquam, Duræe,

nobis perfuadebis. Sic tarnen loqueris, quafi Oî mnis pietas amp;nbsp;religio in Miflaconfiftatj quam fummam effe religionis pefVem omnes vident, qui videre aliquid pofliint.

SicveritM ipfi per ProphetM futurum iamt-üm preeltxit,fie Prophetarum oraculapaeret truer-pretaa ßtnt, futurum fcüicet^vt pro cruenttt tllii trutorum untmaüum ficrifictUifäcrofinäa Mifft ipfiut caro frugutf^ offerretur. variù He-hraorumprolatü teiiimontu ahuneliprohauie Pe-Ten.Calat. trtu Galatinu«. T^tjue ahter profiiti^ ejm Chrtßi vcr.Ub. io!«’ *” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aduentum feijuutt (itnt tnteÜexerunt.

s.«.;. jirntb.in Pfil.to^. Hteron.Spt.ij.ad ^J^arcel-lum. £t innumerü pene loctó ^uguiltmetßcer-dottum fj^ehhißdecht^td eSl^Chrtßt Ecäefu perpetuum fire atque aternum att. ^arenut » autem iqm oUm fiuffie ahrogatum. StmiUa fitf (fhryfiïlomi.TheophtlaElt^Oecumen^ verba.

Î4 Nihil hîc affers, quod vllam rcfijtationem aut rcÿonfioncm poftulet.Quis cnim nefcit fub-lata eile, cruenta illa, atque Aaronica beftiarum facrificia, foliimquc nunc Mefsiap facrificium in ccclefiaremanerc? Tuum ergo in hac caufa Petrum Galatinum minime profedo dcfideramus, nec Hcbrxorum tellimoniis illisindigemus.Nam Chrifti caro nunc ofFcrtur,quia vis illius oblatio-nis nunquam interit, Öc quia perpetuum carnis amp;nbsp;fan-

4' fanguinis Chrifti facramentü, qiiod i'pfc Chri» ftus inrtituit, celebracur. Ipfam verö Carnem amp;nbsp;fanguinern Chrifti nunc in externo factificio realiter, vt VOS defenditisjofterrijimpium eft amp;nbsp;blaf-phemum,nec vllis vnquam vel fcripturarum, vel Hebraforym , vel patrum teftimoniis euincetur. Qiiod autem patresMelchifedechi facrificium de pane amp;nbsp;vino interpretantur, id quanquam nihil ad veftram caufani facit, tarne apud nos exiguuna momentum habet,cilm Apoftolus quando Chri-ftum cum Melchifedecho compai at,de hoc facri-ficij genere taceat. Si verb Chriftus fuiffet facer-dos fecundum ordinem Melchifedechi, quiapa-nem amp;nbsp;vinum obtulit, id Apoftolus niinquam o-mnino praeterqiifilfet, amp;nbsp;huius facrificij difertè merniniftet. At nullum Apoftolus verbum de tali facrificio facit, aliifquein rebus cum Melchifc-decho Chriftum comparat,in quibus illi Chriftus fimilis fuit:amp; nqs potiùs in Spiritus fanfti autho-titate,quàm hominum iqdiciis ac conieduris ac-quiefceinus.Atqqe vt (|emus fiiiflc Chriftum ïiQC modo fecqndùqi ordinem Mçlchifedechi facer-dotem, id tarnen fine externo reali facrificio fiçrj poteft.Si enim Melchifedechus faccrdos fuit,quia panem 8f vinum obtulit,qua: figurx erant corporis amp;nbsp;fanguinis Chrifti, nónne huius órdinis fa-cerdotibusfufficitjVt corporis amp;nbsp;fanguinis Chri-ftifacramentum in pane vinóque celebrent? Ita nullum hinc, quale vos fingitis, facrificium con-cluditur. C^iod Melchifedechus panem amp;nbsp;vi-nuin protulitr id patres ad Euchariftiam accommodant,in qua Chriftus-corporis ac fanguinis fur facramentum in panis amp;nbsp;vinifymbolis inftituit-Quod quanquam fine fciipturæ tcftimonio fa-ciunt, quid tarnen in eotradunt, quodveftrum

reale externum facrificium confirmet? Nunquam certè ifta tam difiunfta coniunges.Nam quale ar-gumécum eftjMelchifedechus obtulit in pane amp;nbsp;vino figura corporis ac fanguinis Chrifti;ergo fa-cerdotes noftri in formis panis amp;nbsp;vini ipfum corpus amp;nbsp;fanguinem Chrifti realiter ofFcrunt ? Nihil ergo Arnobius,nihil Hieronymus,nihil Augtidi-nus, nihil Chryfoftomus, nihil denique vllus an-tiquus pater de Melchifedechi facerdotio, amp;nbsp;fa-crificio fcripfit,quod aliquid pro pontificio facer-dotio, autfacrificiofaciat.Theophylaftus autem atque Oecumenius veterum patrum ætate multis feculis recentiores funt.

z^Dxilla adiungû, Tarnen huius miniftc-rii,qiiod Chriftus in Ecclcfia fua perpetuum cfl’e voluit, nullis adfpinidrationem pcrmit-timus , nifi iist|iiorum intcreft , quiqur font ad illud mnnus ccrta lege cuccati. Profir er^gt; ft nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LntheruM, i^uit Caluinum,cjuis Be^

Digrcffiones libenter captas:fed te fequar. Quætis quis Lutherû, amp;nbsp;rcliquos Euangelij præ-cones ad munus illud euocarit- De Luthero nihil fuit, quod qüærereSjaut dubitares- Fuit enim Lu-therus veftro ctiqm ritu presbyter atque dodor: potuit ergo prcsbytcri doèlorifque munus in ec-clefia

clefia veftra adminiftrare. Ettalem fuiffcZuin-gliumgt;Bucenim,OecolainpadiumiaIiófque innu-nierabilesconftat. Aut ergo nulli apud vos prefbyteri funt , aut hosfuiffe presbyteros ad Icgiti-nium miinns cuocatos negari non poteft. Turn fi presbyterierant, amp;func presbyteri'iurediuino iideni,quiEpifcopi alios etiamEcclefiis presbyteros pracficere potucrunt. Ita tibi facile de no-ftris prxconibus ex veftro etiam iure refponde-tur. Sed nolim exiftimes à nobis veftros ordines tanti fieri, vt fine illis nullam elfe legitimam vo-cationemftatiiamusr Itaque veftros vobis ordines feruate, Deus nullis ovdinibus aftringitur, quo minus extra ordinem, quando idEcclefiae v-fus poftulat ) miniftros in ecclefiis conftituat. Et habent ecclcfix poteftatem legitimani fuos miniftros eligendi, vt nihil opus fit à vobis fumerc, qui miniftcrio inter nos fungantur. Cyprianus Cypt.EpU«, ?it, IpfaeccfefiaiDaxane habetpoteflatemveleligendi dtgnos facerdotejtvel mdignos recufandb- Cal- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

lam de ieianio Chrifi, ano ejttam iiivnpMlt ejudm^ut ridicule lo!^ttari^,paMcis oflendam. Ci*' borum inlt;]His } dcleöum habere religio ns caufa,amp; dies certes ftatófquc pracfcribercj in quibus necclTario ieiuncmus,aherum infanü, alterum fuperkitiofum eft. Sgregic hie verhit Lurherana I'etla Jpirifu.n exprefpßi. letunij dtfei-flinam,fi beato Leoni credtmw, inter prima cale-fiis doltrinx ficramenta Spiritm Jüißtiii ^poilo-

lot âoettity ferm, 4. /ie leiun.pentec.HancdoElfi-narn tfuibpu-befler tUeßgt;iritult; »rgMnentu oppugn et iVtde/tmiti. Q^L,is enimftmjuisJcuni iciu-narc cxiiHmct, cui liceat, modo à carnibus abftiheatân omncs fcfedeliciasingurgitarc? i^u/tfi ver'o tnfola carntum ab/imentm fitam efè ietunij nttm ae rattonem vUut vntjuam Catholi-etu ätxerii.

4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;• !

.......... ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 'I »f’f ■ -r- ' quot;nbsp;*

*'•4« Adaliarn nüiic ifiagt;ui/uajrictedis, in qui ipfojde quo loqucris,ieiuniö ieiunior es. Cüm c-nim de legirimo amp;nbsp;Chriftiand iejunip qu{rimu$gt; primùm nobis exponis,non'qüid Spiritui fanfto, fed quicf beatO fcilicet Leoni videàtur. At quis Leoneni f,iif itUs docuit edoftos effç à Spiritu fart fto Apôftolos inter prima cileftis dodvinat fa-eramenta,vt eertas quarta fcxtâqùe feria ieiunio-rum foletinrtarés ebferuarent? Nih t iii fcrifituris taie Spiritus fanélus tradidit ; 8^'nos loquÈntéirt in fcripturis Spiritum fandum' audiemus ; quod veto fine fcripturäruni authoritatc dicitur.hobis Duræc nunquamvclà deceffitéônibus perfua-debitur.Quale autem vellrum ieiunium fit, fins dunes norunt, vt quid Catholici dicant, parùni laboremus. Nonne enim ieiunia veftra omnia in «iiebus ccrtis , amp;nbsp;ciborum geberibus confiftunt? Qui quadragefima, quatuor cemporibus, vigiliis fandorum,feriis,amp;’ fabbatis abftincc à carnibus, nonne hos ieiunare exiftimatis, etiamfi interim aliis cibis vtantur fatis copiofè?Ita qui his tempo-ribus pifces multos deuorauit, vobis tarnen non videtur fandum iciunium vfolafTe : qui carnem ftmel momorditamp; guftauic, non modo ieimiH laüdènï

laude a niifit, fed fc etiam magno fcelcrc obftrin-Jcit.Quid ifto tuorum iciunio infaniust aut fuper* ftitiofius fieri poteft?

j^tdeltRum h^btre ctbtrumreligionii cMfn infunum eß. O inptnum ergo Heltfitum, vteum btAta io^MAr ^mbrtß«, fylueßrtbiu ramit amp;nbsp;«maris pa/cebatprophetas\0 infanum Tianielemf yVt dtuinamplacaret iram, carnibns (ßquot; vino «hfltnttti\ 'fnfanum loannem bapttfiam^tjuinoniß lecuflis ac melle fylueßri vtebatur.Danielis exem flo decemur^empore ieiuny a'abis delicatioribus »hflinere. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;in S'ccleßa conßetudinem per-

pttub feraatam vtdemus, Chryfoß. hom. Z. in Ge~ fttf. Adj'snaß in vtta Anton. Hier.in vita Hil«f, £»tfeblib.^.cap.i^

Infanum eft fic ex ciborum generibus ie*' juniumxftimare,vt qui non vefcunturçarnibusj amp;nbsp;tarnen alios cibos adhibent non mihùs delica-tos,ii propter hunc deledum cfcarfi ieiunare cen leantur.SiccineElizxus cü prophetiSjficcineDa- ».Reg niel, ficcine loannes, ficcine vlli olim Chriftiani ieiunabant? Miror te non pudere tarn putidx fen-tentix. Elizxus prophetas ramis fyluellribus Sc amaris pauit.Idné veto religionis caufa fecit, an quia alius cibus non fuppetebat ? Et quid fi pul-métum ex oleribus confedü prophetis appofuit? Anhunc illorum perpetuum fuilTe viólum fequi-tur ? Daniel verb no tantum carnibus amp;nbsp;vino ab- Dan.' ftinuit» fed omni etiam cibo rerttm deßd erahilium'. idque non vthoc iciunio iram diuinam placaret.

goo DE SOPHISMAtiS quemadtnodiim tu exiftimäs, fed vt ftatrum fuó-rum miferias quafi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vëhemcntiùs do-

leret, atque animo ad Detim folutiore ac paratio-te accederet. Id veto non magis carnium, quiirt pifcium abllinentiam poftiilat. Tuni Daniel noU ftato atque anniueifario tempore, vt vos foletisj ieiunauitjfcd tumjquando Ecclefiæ calamitas ie-llinium flagitabat.Ioannis verb ieiuni'o quid quç-fo veftra fimile habènt?Vófnelocu(lasjamp; mel fyl-uellre coméditis ? Vos per omnem vitam viiium vnum atque eundem colitis ? Qu,id tibi de aliis tefpondeainjqiios commemoras?leiunarunt olirri Chriftiani, Se ciborum generibus vfi funt. Quis id negat,aut improbat’Cuiuis confentaneum eft iis potiffimi'im cibis vti, qui maxime ad föbriatri faniftainque vitam accommodati funt. At verb à carnibuS fimul vniuerfos homines certis tempö-ribus prohibere, alioriimque ciborum licentiani permittere.id quidem nihil ab infanafuperftitio« n«,aut fuperftitiofa infania differti

Paulus(»«^«fcf)rcprehen(iit Galatas, quod .dies,menfes,amp; tempora obferuarcnt. foetus Himirum hdtrgttcorum calamnt» , tjuam erudite Hieronymm eHndem ^pn/lolt locum explauans repulit.Kd qnod qui fimpiicitcr rcfpondvbit, d'cct no eofdcm ludaicæ obferuationis dies elTejquos noÜros.Nos enim non azymorum pafcha crlcbramusjfcd rëfurrcétionis amp;nbsp;crir Epift. 11,. cis. Ef nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, Eos inculpât qui dicunc,

Cùm ego fcriptufas adduco, tu inihi Hie-tonymum mot aliqüem,aut alium aiithorcm ob-iicis.Sed tarnen ifto modo non effiigies.Quanquâ enim Ecclefia olim diesaliquos amp;nbsp;tempora ob-feruauitj In eo tarnen nullum confcientiis homi-num laqueum iniecit. At vos harum obferüatio-num lege necelTaria confcientias alligatis,in qüo })alàm vcftra eadem eftcaula.quae füitGalatarum. Gal.4.ià.’ Qucmadmodum enim illi dierum amp;nbsp;tetnporum obferuationem fibi efle ad falutem neceflariatn exiftimabantjita vos Chriftianis necelTarium effe defenditts, vt certis tcmpotibui more veftro ie-iunent,quac fuperftitio maior eft, quàm ilia vete-tum Galatarum fuit. Nam illi diuinam legem pu* tabant efle retinendam, at vos confcientias de-cretis placitlfque hominum conftringitis. Quic-quid veto patres vel fenferintjvel faCtitarintmo- , bis noftra libertas tuenda eil i qua nos Chriftus ’ liberauit,vt nullo pofthac ferüitutisiugo noftra» confcientias implicari patiamur.

Abero deinde Tauh loco uhutefif^ quo C^tojf: præmunicbKf»ny«fc,)ne illorum foperilitio— ne capcrcntur,qui cibos quofdam non attin-gendos, non gutiandos, non contrcótandos cenferent. Etrnertto quidem primuntebat ,nè corufcante iam EuangeHj luce adantiquM tllàs iamque emortuai ludtorum cérémonial rtlabe-rentur.Sic entn» hac verba Hteronymut explanaty letunant {mqutt TertuU.} vt namm.

Sol DE SOPHISMATIS humiliratciT) animæ fuç viétus cahigationf Deo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pnlchri “^ernaKlM ex-

prefJîtyAbilinei^imjutt^à. carnibüs,ncdum ni-misnutriunt C3rncm,(imul Si carnis nutriant vitia.

59 Pauli locus ifte veftiam fuperftitionem cla-, riflîmè refellit. Nonne enim hxc eft veftroru ho-CoIoflT. 2.21. minum vox,«e Atti^eris,negnflarit.ne contreStarii^ Quis nefeit? At hoc illud eft, quod Paulusclarif-fimèreprehendit .Nec vos Hieronymus ab ifta te-prehéfione défendit. Num enim fequitur,Si Pau-Jus lud.iicas cacremonias improbauit,veftras non improbauit’Quis vnquatam inepte amp;-fophifticè refpôderet?Nam amp;nbsp;lüdaicas à Paulo cæremonias, Se alias prxterea omnes,quæ fimiles effent,däna-ri côftat, quod ex ipfo Apoftolo manifeftiflîmuin Verf.io. ert.Sic enim ait, S« mnrtut e(Hs cum Clirtllo ab eh-mentis mundi, ijnidvt viuentes tn mundt

moniæ à Deo inftitutæ pro mundi elemenris habetur, quanto magis humanx quaedam traditiun-culat ftultiffimis ineptiis refertæ repudiari debet? Sic enim moxfequitur, quod veftras cacremonias Verf.22. diluit. Ex mandatts doSlrrats hominum- Neque enim negare potes , humanam effe tradirionem, qiiam defendis;autnobis tabulas diuinas oftéde. Itaque mine vt vides nôtantùm iudaicac ceremo-niatjquas ipfe Deus pracfcripfit, fed alias etiâ vni-uerfas , quas homo quifquam tradidit amp;nbsp;dociiit, qtiales veftrac omîtes finit, apertiffimè pfohiben-tur.Tertullianus no damp;*j^ftro ieiunio loquitur,in quo carnes damnantur,pifccs permittuntur, fed de illo

äeillojinquoab omnibus'aninialibus abftine-tur. Carhem verb amp;nbsp;carnis vitia no minùs pifccs amp;nbsp;reliquæ deliciæ quæ funt in vertris ieiuniis vfi-tacz,.quàm carnes nutriunc, quemadmodum in vertris quarundam feótarü nionachis fatis cóftac.

PoftrcmB à cércis abrtintfe cibis {inlt;^uis) äiabolicum atquc hypocriticnni Paulus cfl'c n atui t : TV on re puder toUtikere iJ^/anichao -Turn arntis Cadrohcot oppugnare i Sic entm Fau-!iii(,Augu/i‘lth.'^Q.contra FMflum cap.^.cui An~ gnjltnM rejj’ondtt.cap.'ÿ. Chriftiani non bærc-ticijfcd Catholici cdomandi corporis caufa propter animant ab irrationalibus motibiis ampli, s humiliandam , non quod ilia clTe irmriünda credant,non folùm à carnibus,ve-râm à quibufdarn etiam. tcrræ fruótibus ab« ftinehf.V’cl lcmper,(îcùt pauci, vel cenis die bui .'(tqiie temporibus', lient per quadragéfi-(uam tere onines,qiianió magis quifque, vél minus feu volucrit,feu pótucfit.

GO Aportolus diabolicum amp;hypocriticum ef-fe fcribit, non cibos damhare,arque à malo Deo fedos afrtrmare,fed qub minus ill is vti liceat pro hibere. Quod à vobis fieri,nemo eft: qui no intel-ligat. C^iid ergo nobis vetercsbæreticos narras, qiiafî Paulus homines,non ipfum genus doótrinx diinnéc?Q'uicunqueergo tàndé fuerint,qui cibis faHÜii,' à Deo cteacis, amp;nbsp;cum gratiarum adione

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;EEe. i;.

:olt; DE SOPHISMATIS Aimendis abftincre lege ncceflaria cogunt, eos Paulus nocauic. Hacccine funt arma Manichxoru? An nunc Paulus Manichæus? Vtri vero Manichç-©rum fimiliores fint quis dubitat ? Manichæi fuis interdixerunt,ne cibis quibufdam vefeerentur: i-dem vos ctiam facitis, quibufdam in perpetuum, reliquis ad tempus. Cibos Manichxi immundoS elfe tradiderunt: Vos pollui cibis Chriftianos do-cetis.Nû haec obfcura funt.? Quodauté Faufio re-i^iondit Auguftinus, idpalàm oflendit, quantum à veftris iciiiniis vetera ecclefiac ieiunia diflFere-bant.Nam olim vfi ieiuniisChriftiani funtji/rtBr-j)tu edomarent,animamhttmtltarenf.\n veftris illis ftatis ieiuniis hic frudus minime reperitur. UH cibos nullos vnquam immundos putabant; vos immûdos fieri cibis veftros exiftimatis. Illi àcar-nibus non tantum terreftrium beftiarum,fed pif-cium etiam,amp; quibufdam fruèlibus abftinebant: vobis frudus amp;nbsp;pifees ieiunantibus in delieüs funt.llli libéré ieiunabant,prout quifque aut vellet aut poftet : veftrae de ieiuniis communes leges funt.Ita vobis prxclarè cum Manichçiî,malè cum prifcis Catholicis conuenit.

£ (tarnen adhne petit à Campiano,vt Heliam, Dauidcm,Ioannem baptiftain, 8c Apoftolos doccat.aut carnibuspifccs prætulifle, autfta-tutis atq; anniuerfariis ieiuniis vfos efle. Hoe te hoe docere lt;j'nit noporengt; Qjnd ijuadragefima, ijhidfertit /(xtie^t^nij^ifatuot' annite-porum temuto apud anttlt;juiffirnos etiam Chrtflia-nes nottiuy ^uidcelebrttts fint'i Clem.ltb.^.Jpoß. conflit. Orig.Hom.io.in Leutt. Eptph.tn eompend-defide cathol, Aitgufl.epïfi.^,

lt;ri Appofitè tu quidem, Duraee gt;nbsp;refpondes 8f perclegantcr. Ego dc Helia, Dauidc, loannc ba-ptifta, Apoftolis quxro, tu mihi de quadragcfi-ma, quartis fextifquc feriis , quatuor temporum ieiuniis,antiquisChriftianis multa commémoras. Sic te n^/çiuijr,Ôe noftris Academicis illudere de-cebat ? Num enim Elias, aut Dauid,aut Baptiftc» *ut Apoftoli vel carnibus pifces prxtulerunt, vd l'Jtcveftra ieiunia celebrarunt ? Aut id irtorum «juifquam affirmât,quorum tu hîc teftimonia ine-Ptiffimè introducis ? De ftatis vcterum quibufdä ieiuniis non dubito: in illis autem ieiuniis pifccs catnibus prplatos effe iftorum nullus vel vno ver-bo teftatur. Non vides à tc fufceptam effe mifcr-. titnx caufac defenfionem ?

’Dtmtjue ntfcit, Hitreticttm ab Ecclesia Aertum tudicafitm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wter c,tterM hlt;tre-

ßhtam euarn defin dit cjnam tu nunc tuer is £pi-fban.hitref, Vnde apud ipfosftudium eft (mlt;jMt Eptphanitu') vt potius in die Dominica iciunent,quarta verb 8i proCabbato cdant. Hoc vet num tn AngUa obfiruetis, tpfi vtderttis. •n Scotia nofir a fi ijuis ieiunto dies eligatur is po~ tifiimum eit Dominicut.AugufitnM dte Domini-co ieiunare fcâdalum cfle magnum dixit. Ter-full. Diedominico ieiunare nefas ducimus.

ant Catiji/tci obferuarent.Veßra hic non aho fpe-ikintietHHtay'iuàm vt refu^rebhentefidemhte luticuniculis euertutist

■ I flfcll I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;________________ - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-.....

tfi Euftathiorigidam quandam ieiiiniorum di(-ciplinam tradeiiti Aerius ifte reftitit : Sc'Eiifta-thium vetus ecclefia improbauic » quemadmo-Socr.1t lib-î-dum ex Socrate amp;nbsp;Sozomeno intelligifnus. he-Sozoiii lib.3- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Arrianus, quod illi crimen obie-

De leiunio vero nihil à fide Catholica alienunr docuit.Nam nulla ab Apoftolis inftitura fuifie ie-Aug. epi.is.iunioru certarepora Auguftinus diferte fcribit» Socrates in hiftoria teftis eft. Ltber'everbamp; voluntarie ieinnandum e/fe non ex hnperio lege pracepti docuit olim Chriftianorum ecclefîa,qué-Tertul.ad- admodum perfpicue Tertullianus tradit in eoli-uerf. pfychi- quern contra Catholicos de ieiunio fcrip/if-

Si hæc in Aerio hæretica erant, hæreticam fuiffe veterem ecclefiam eftnecefte. Cdm verbEufta-rhium Epiphanius defenderet ac probarct,qiiein prills ecclefia reprehenderat, mirumnoneftab illo Aerium efte grauiffimè damnatum. Quod au-tem Aeriu Epiphanius accufat de Dominics diei Sociat. libs. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J à quo Ae

rius maximo odio diffidebat.Vtcunque fit,ad nos nihil pertinet. Etü enim illis temporibus diedo-minica ieiunare nefas fuit propter hsreticosamp; ludaeos, qui Chrifti refurrcdionem impugnabât, iamdudum tamen ilia offenfio nullum in Ecclefia locum habet, vt plané nugatorium fit. quod tu denoftrîs in Anglia S: Scotia iciuniis caluinnia-

ris.quafi eo fpcètcnt,vt his cuniculis refurreélio-nis fidem cucrtamus, quo quid infulfius cogitavi aut malitiolius potuit ? Etfi eras noftris ieiuniis offenfusjtam ablurdum tarnen crime nobis obii-cerc non debebas.

Vejirtim Ü/uJ-n ßphifma.,^uoii quarto luca tece)ilùn , pattli.tjief excitnarn:^^. ef/ii tccleji't noiM dnni CMhuha nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;le~

l^ttmArn mbis ßcr»mentorurn admintflrationem, amp;nbsp;Del verbum obtrudttù. Curn pettinus, 'uth£c *pud voi integra effe ar^iie légitima o^endarù, r»oxßphißnrnrn more, principtum petttir,(ir ve -Ifrum elfe'Dtt verbum ctr-itendttü, Quàmexco-^itnjiit fcrtptttrArum /êntetiamynejuepatruma’t-‘hortrace, ne^ueconctliorum decreeii, nec^ue fidei regttla,fd e^,cotfiuni Chrtfitanipopttli vfù ac con-ßierudine probatis vn^uam. Humana tndufl'ia ntbtl esi tncerÜMiplurtbüfine errortbus obnoxtu.

lt;} Hï repetittones cuiufmodi in tuo libre cre ■ bræ funt, egeftatem inopiâmque tuam produnt. Noftra ecclefia doâdrinam Apoftolicam tuetur: noftræ igitur ecclefix conuenit, quod vérani ec-clcfiam conftituit. Si non fateris doótrinain à no-bis Apoftolicam defendi ac propagari,facros li-brosproduciinus, ex quibus nihil nos aliud do-tere demóftramus, qua quod prophecæiChriftus, Apoftoli docuerunt. At de verboruin fententia EEe. iiij.

quatrîtur. Et haec fententia,qii3e eft ad falutem ne-« cefTaria, perfpicuc ac dilucidè in fcripturispro-ponitijr, qiicrtiadmodum ipfi etiam patres confia icntiir.Qnat veto obfcuriora funt,exapertioribus explicari polfunt : ita nullis ignot-a effe poteft fcripturarum fcntentia,qui vero ftudio religionis fcripturas confulunt. Patres fxpe errant in feri-pturis inrerpretandis,quodillorum commentarij libriqueomnes loquuntur: in conciliis antiquis ne millefima pars fcripturarum expofita fuit: vfus amp;nbsp;confuetudo populi pro régula fidei habe-ri non debet. Quemadmodum autem qui fe Ari-ilotelis autPlatonis difcipulos elfe profitentur,ex horum philofophorumlibris diiudicâtur: ita qui veri Chriftiani funt, non aliter quàm ex facris li-teris agnofcuntur.Quanquam autem multi eccle-clefix nomen ementiuntur, id tarnen non euincit incertam aut obfcuram elfe feripturæ fententiam-Hominum enim hoc vitiumeft infuisopinioni-bus peruicaciiis atque obftinatiùs inlixrentium» amp;nbsp;nonnunquam in rebus etiam dariffimis hallu-cinantium. Induftria verb ilia , qux in feripturis cognofeendis tota confumitur,fi earn viam fequi-tutj quam Auguftinus in libris de doftrina Chri-ftiana præfcribit, ad earum rerum cognitionem certifsimè perueniet, quac funt necefTarisCjquxqi fine falutis iaftura ignorari nequeunt. Sedhîc nugaris, amp;nbsp;veteres nobis deecclefîa calnmnias frigidiffimasreponis , quas quia fatis antêdiluii hoc loco prxtcrmittam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

■, depatribnsrcfponfum cft,ijtoli funt in maxinûs iudiciis noftri,in leuioribus yaiij , in paucifinnis ac minimis vcftri.

Si patTif veitri ejfent, nuntjuam illarttm authori-ttttëtantepere eltuarttif. 7^ longius abeam^ ü~ lud ['Atis tndicAt, jHod hac ipfi loco eorum indieio fiaro recufis.

si veftrx eflent in his contiouerfiis fcrî-pturç, iis multô magis, quàm patribus confidere tis.C^iis cnim cum fciipturis diuino Spiritus fan-fti inftindu edicis patrutn commentationes conférât? Ab his autem palàm repulfi,eô confugere coaóli eftis, vnde fubfidium omnino nullum o-ftenditur, id eft ad patrum libres, amp;nbsp;rccentiora inoiiimenta,in quibus faltcm aliquid fperatis pof-fe reperirijouod veftræ caufz fentétixque faueat. Quod cuiuftnodi fit,fatis ante expofitû eft. Quê-sdmodum enim poft Apoftolorum attatem mox errores irrepere inEcclefiam experunt, quod hi-ftoria clarifsimcteftaturjita fateor in veterü feri-ptis extare interdum aliquid, quod amp;nbsp;ipfos fuifte homines arguit,amp;: pontificiam hanc fuperftitio-nem olêre videatur. Nam id fatis perfpicuum eft ex omnium authorumamp; temporum vitiisatquc erroribus conflatum hoc effe Antichnftianx iani-wwaf monftrumjamp; vobis ad omnem erroris ac fu perftitionis defenfionem fufFiccre,fi quid eritis in hoc aut illo pâtre nadi vitiofum, quod vobis vllo Æodo conueniat. Quàm fint autem patres in ma-^imiscaufisà vobisalieni,fatis haólenus patuit. Num verb noftros non elfe patres fequitur, quia non exPatrum libris, fed folis feripturis omnes dereligione côtrouerfias diiudicarioportere de-fendimus’At hoc ipfi ctiâ patres apertifsimè pro-

fitentur, ipfeque inptiinis, Auguftinus, qiiemsd' modum ante acccpimus. Quaoquam ergo iudiquot; ces in omnicaufa patres rccnfamusj in multis ta* menjiifque maximis teftes libenter adnaittinius.

'g lt;ßtnilocumproßrs epiß.iw. Ouii C^’holtcw pacrü altcuttti/criptaraJ CanonicM hi huit vn^juarnf Addis deindeillam D.Thoma A-t)Mnatù/ententiam.ïp.tj.i.^.âirt. Aiithoricati-bus fcriptui-æfacræ vtitur Ctcra doétrina fx necefsitateargumcntando: authoritatibus a-liorum Eccletiæ doélorum probabiliter ar-gücndo./gitorM videlicet nosnon vntM alientif' tte patrts /et/tenttam,fed communem paflorum,digt;~ ^orim^ue Ecclefia confenfionem^ßrmtjjimum eljt ad veßrufephifinatti refellenda argumentum ef'

6$ DeCatholico non lt;^uacrimus, qui nunquä cum canonicis fcripturis patrum fcripta exæqin* mt:at pontificij patrum quthoricatem non tantum comparant cum fcripturis, fed etiamprxfe-runt.Id quidem ex eo manifeftum eft, qnöd con-trouerfias non ex fcripturis, fed ex patribus deci-diftatuique volunt,amp; vnius pociùs partis fentcn tiam, quam multas fcripturas fufcipiunt. Augu-üinus contrà omnium hominum quantumuis Ci tholicorum laudatorum di^atationibat fcriptn-ras anteponit.Et Thomas cxlcripcuris ncceffario,

Cx doifloribus nqn nifî probabiliter arguifcnbit.' Nec valet,quod de Cominuni paftoru doftornquc confenfione refpondes. Nam fcripturas doôlori’-* busfimul vniuerfis opponit, arque ex his proba-bilia,ex illis neceflaria fumi argumenta conclu-’ dit.Hæc érgo Thomae manifefta fentétia eft,pro-babilesex doélorum fcriptis adferri porte rationes,at nccelfarias in Theologia argumentationcs exfolisfcripturispcti. Quid quæfo dici illuftti-* ns,Dur3Ee,potuit? '

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;____A ,

Nonmefùÿttarnent]uantofr/ln Calninwpn^ trnM nos auihoritatem pro arhurio reÿcere tet.Sicenim illet'E'x. patribus crat, quorum al- pwfauin-terdixit Dcum noftrum non cdere, ncquc bcre,itaque non habere opus calicibus nc-‘ quedifcis. F ait ille ijuidem Acatius. N thil tUe ttlmdvoïaitf^uàm pplendtdarn hainpnodi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

fit lù:)pelleiiilem non ira ejje ntcejfartatn, tjuinfi viuomm Chnfii merabroram extrerna neceffitas poilulet, ad fabtenandam eorum inopidrü vendi atijue erogaripopit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;,

6ilt; A me nunc ad Caluinum digrederis.cuius quandam pracfationem totis viribus oppugnas. Quanquâ autem mihi non fuit necelfe pro Calui-no tefpondcre,paucis tarnen oftendâ,quàm tu fru ûra tuum illud, quo abundas,otium monafticum in Caluino refutando confumpferis. Acatius Deum ncgauit lancibus aut poculis indigere. Ex

co Caluinus hune fplendorem magnifies fupelle* étilis,quopontificii vtuntur,nó elFe Ecclefiisne-celTanum oftendit. Nee tarnen decorum amp;nbsp;con-rentaneumornatum improbat jfedillas immodi* cas acfuperuacaneas opes perfiringic, quas pon* tificüia£lantatqueadhibent,quafi in illis pars magna cultus acreligionis diuinje confiftat.

Altcr(»«9«»gt; Ca/ui»M)p3ter crat, qui dixit ca.!», ‘ ' facra non aurum quæreré,neque auro place-re,quæ auro non emontur.^« Cathohetu di-fat ficramtnta fine auro admtntfirari non ^oJfeU-ta ijttàmtmpudens Calutni calumnta,lt;jno nos ait ftttare,fine argentOt^ anroyebore.,marmore,laptU lû,fericis Deum rttè coU non pojfe^

^7 Quod de luxupontificio Caluinus fcripfifj id omnes verum effe intelligunt.Si enimjlle fplé-didus 8f fumptuofus apparatus rcmouctur, quid habet religio veftra, quod quifquam pili faciat? Quis fine maximis opibus Pontificem fummum curet?Quis Cardinales,Epifcopos,Monachos ino-pes non contemnat? QuisMiflam ipfam remotis ornamentis non fafi:idiat?Oenique quis non videt apud VOS nihil efle fine diuitiis preciofum, amp;nbsp;o-mnem veftram in externa quadam pofnpa pofitam clFc religioncm?

Pater ctiam crat(««fdixit idco fe libéré carnes edere, quo die caîtcriabftinebâtgt; quia Chi irtianus eilet, ƒwotô hoc rntliut pater quot;On^uam dtxtt fed mtrum e(l mendAcium, ' Ex hoc Spyridionis fitUo nihil a/iud effici poteSlt hoimnt Chrtfltano vbi alij cibi ad vitam tue' dam non fppetunt ^carnibtti ettamieittnij tem vai-io-fore z/efci Itcere'.^uednemo(dna mentù negauerit.

«t Si quidetn hofpiti mox pereundum fuifler, nifî ilium idis carnibus Spyridion pauilTetjaliquid dixilTes.At cùm hofpes Chriftianus refpSdet nolle fe tempore hoc ieiunii carnes comedere * fatis indicat pullum fuilTe mortis periculum,li abftine-let. Sed ilium tarnen felTum ex itincre Spyridion noluit ieiunum permanere. Itaque hûc illi de ge- Soeom. nerecibifcrupulumadimit,^«;« mundis omnia fHHnda efe dtuinw ferma ^eclarauit. Cùm ergo hofpes veile fe quidem illis carnibus vefci dice-iet,nifi Chriftianus effet,hoc argumentum Spyridion in ipfum retorquetjCÔque magis debere vefci côfirmat,quia Chriftianus fuit, ^id hoc,Dulse,aliud eft,quàm quod Caluinus ipfe tradidit?

Patres crantÇaddit Calninui') quorum vnus dixit Monachum, qui manibus fuis non la-

DE SOPHIS,MATIS borct,violento,3ut,fi mauiSjlatrono iiidicari æqualt.Df lotjuitur, ejut ne a/tji oneri ejfent, ptif labüfikm ntblitm lt;juarebantj.

69 Quatuni.fucÏ vertri ab antiqiiis monachis differantjhoc tcftimonium clariffiinè demonftrat. Tam erant blim laboriofi Mönachi,vt quilabor^ Monachus fiigeret,latroni fimilis vidcretuv. No-ftta ergö moiiafteria,in quibus nullus MonachnS laborat, quid aliud efle poflunt, quàm latronum domicilia, cniulmodi olim monachorum Anrffos aniiKtutt. Letoius euertit?T uum refponfum admodö puerile eft.Loqui enim iftum fis de illis, qui fuis laboribus vidum quærebant,ne ali is oneri effent.’ quod quidem neceifeeftjcùm nulli oftinino Mo-naclii effentjqui Vidum aliter, quàm fuis laboribus compararent. lam veró fi pfifcis Monathistï falutareftiitin perpecuo laborc viuere t noftris proculdubio perniciofum eft in qiiotidiano otio amp;nbsp;luxuconfenefcereifiqtie, vrCaflianus tuusait, operans Monachus vno daemonepulfatur, otiö-fus innumeris , fieri non poreft , qiiin rlla am-pliflima amp;nbsp;frequentiffima otiofotum Monachorum receptacula innumeris dçmonûra legionibus circumfcdeantur.

... I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. '

At pater etiàm erat {-induit} qui dixit non liccre Monacliis exalitno viutrc, etiamfi fidui fint in orationibus, in cóntemplatióni-buSjin ftudiiS.Her

ffrehen^lit, pigritia JÙ£ ac dfitdiit hancexat- Anguft-de fitianem lt;^Hiiigt;tPónt,lt;}ucd oraüorubM,pfatmis, It

Verba Deivacarent. Nun^ttam tarnt» futauitnonlteerej^onathifmannumlabore ab-Centre. Si alicui ferinoerogandus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IbiAc.i».

amp; ita occnpatur,vt manibus opetari non va-«t , nunquid omncs hoc in Monaftcrio p^fluni? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■

70 Et qua tuos Monachos alia excufatione defendere potes 5 quam iftajqua vfi illi Mouachi funtjquos Auguftinus vehementiflîmè reprehen-

• dit?Si ledionijorationijpfalmisjverbo Chrifti va-carentjfaceret quod pios Monachos facere opor-*îret;amp; tarnen laborcm manuum propter has oc-cupationes intermittere non deberent, quemad-inodum llatuit Auguftinus. Quid ergo tarn multi Monachotum greges fuac inertiae atque otio prz-texent?Quanquam ii fit aliquis in numero mona-chorum,qui In verbi minifterio occupatur , illius habendam eife rationem Auguftinus confitetur: fic tarnen vtrcliquiincumbant in laboreSj adeq vt fi polFcnt otnnes Monachi velItclitnes diuinat txponere , vel de nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;jult;tß'iontbut falubriter

dtfputare , id tarnen vtctffim facere deberent- In Veftris vero Monafteriis pauciffimi funt , qui facere omnino aliquid præterquam horas communes percurrere , amp;( cibum dimenfum cape-re poflunt. fheanda er^o ( vt inquit Augufti-nus ) nonomnes poffitnt ,CMrfnbhoc obtentu. otnnes opetc Mo-vacare volitnfi Ita vides Auguftino nullum pfa-j na«h,e.i». cere Monachum nifi manibus fuis laborantem:

pôcifîcîos ergo Monachos,quos omnes,quàm /în£ ociofl,intelligunt,fî videret AuguÛinus j non vak dcjopinorjprobaret.

Epiphan. ^dMtCaluinM^ Pater eratjcjui dixît hor-Epift ab rend-im cfle abominationem vidcre dtpidâ leio. yei Chrifti,vel fanéti vllius imagine in Chri-ftianis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hoc vn^uam patef

dtxit.Hnenonfttnt Epiphany. N am Epiphanim Cftm harefis omnareßnaaitiimaginum cjutiem'ü-Jumne verho yutdem vno in vllo opéré reprehîdttt £tin ßptma (ÿnodo cam omnia IconalaÙa ex £ -piphanio yua corraderepoteranttolnecijfent t hune tomen locum ne attigernnt t^uidem. Ab haretico odteUumhoc ejfe certiffïmum efl^t^uodvelfola epi floU ferta Sltltyue dtjjimüttudo oilendtt Deni^iu Gregorw pontifex in £ptiîola ad Serenum aper-tiffime iudicaty nthil tpfiut atate de £ptphanfo hn iufmodtfuijfe audttum.

71 Pungit HxzwoÄaiypdf hæc Epiflola Epiphaiiii tum propter faóli gloriam, tum Epiphanii atquê Hieronymi authoritatcm.Itaque multa nûc apó-tificiis finguntur ad labefaétâdam Epiftolæ fidemj Epift.Epl- in qno tamé ifti nihil aliudj quàun defperationem pkiii.ad fuam perfidiamque produnt. Hanc enim Epiftolâ loin.Hie- Epiphaniusfcripfit ad loannem Hicrofolymiw-Tom. numjeamque Hieronymus tranftulit in Latinum Hicion. odio Ioannis amp;nbsp;Ruffinb quemadmodum Erafmus fetibit.-

fcribit.Nec verb minus licet de quauis alia Micro tiymi Epiftola,quàm de ifta diibicare.Nobis quide fuccenfetis,quando quæ manifeftiflimèfuppofiti-tia funt reiicimusiinterim ipfi patrii vera amp;nbsp;explo rata mcnimenta contemnitis veftro arbitratu fine ratione.Nam hæ fufpiciones tarn futiles falfitque funtjVt verbo diluantur.Imawum (inquis) vßtm EptphantfU in tllo opert ne verbo lt;jutäern vno repre-hendtt- Quid mirumjcum nondum ifta hxrefis de colendis publice iniaginibus vIlas in Ecclcfia radices egiflet’Qgid tarnen de ilia omni idololatria Epiphan. Épiphanius iudicaritjcx his ipfius verbis manifc-contra Col-ftum eft. Dii^olmmortalemnatKriim in hominum hsief, oculù detficani:fiatua( tmagtnes hnmanatprafrren-tesj/erartM varietate exprejjit. Septimae verb fyn-ödo quanta fides tribuéda fit,nó igrtoramus. Nee fequitur. Nulla fuit in illafynodométiohuius E-piftolçjErgo hçc Epiftola rib fuit in ilia lynodo i-conolatris obieóla.Quod de Epiftolç fcrie,amp; ftyli diflimilitudine caluniaris, in co te fafis ridiculu ' prçbes-Nihil plané auc in rebus diflentaneumjaut in verbis dilfimile eft.Si Verb Gregorius hanc E-

I piftolam nunquam legitiid nullam fuifle omnirio tiufraodi Epiftolam oftendit? Non vides , quàrn temerè atque imperitéfidem dettahas pulcheiri-mæ Epiftolç?

j4tin comilio Elebertino decreinm ßtijfe àâdil Caluinm,necolituf,in pnrjctibus depin gatur..^M hîcpiithmaTh ttnpuiitniijfiMi hominie f'attde/n nonmfre'urgt; Proirnagtnunt honore Ele-berttni concdjj patres tiecrenerunt,ne fctUcet tnpa-fiettbusdeptngerentur ,^uia hnin/mediimaginet

defiHentti)M paulatgt;mpartetumcrußi6 corrumpt' bantur Paganorurn incurfionthm ac ludibfii exponebanturtdam fugtentibta Chrtfltanii außrß nonpeffent. ,

71 Caluino impudentiam obiicis ipfe omneni verecundiam amp;r modeftiam prxterueftus. Syno-dus Elibertina pifturas omnes exEcclefia tolIiK Elibcr. fie enimftatuit, PlacnitpiPlurM inEcclefiaejft Conc.c. 36- non debere:(\vioA de omni pióluraruni generc incel contrai. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nulli dubium efle poteftjdque pon

polog.Etan- tificij iamdudutn agnofcunt.Tii parictum folutn-iiot.inhuncmodopiétiiras prohiber! affirmas, caufis indu-con«il. quot;nbsp;' ^^us ineptilsimis. Nam tabulx amp;nbsp;ftatuae non minus corrumpi ac deformari folét, quàm iliac pióW raczamp;' magis etiam paganorum contumeliis expo-fitx funt,quemadmodiim in excidioConftantino-politano apparuit. Quales autem hodie fintio Hifpania pióturx,id nimiriim populus curac.

AmbreC li. Alius pater confula!t(/«9'««)vt officio hu-de Abrach. nianitatis erga mortuos infcpultura defun-éli fineremus eos quicfcerc. ^mbroßum hïc nobtf obijcerevolMittCuiui nei^ueverbatlle^ntijnt menttm cnUft. Nihtl altud ejudrn tmr/toderatum moTtuorurn luEhtm prohtbei'.preces 'verb pro defutl Pfr-! ('X QcrtfiKtaofferrenelt;^uac]M^m:aKodiiin»nH-ris ^mbïefytesttmonijiprobaripojl'et.

75 Ambrofii verba fiint, Docemurvtnondiu-iiiis inhitrearfiM mortHÜ,[ed (juàntumfatü eß^offici] ^feramtiS.y^oc autem officium in moderato ludu amp;: fepulturacófiftit:exqiio illas exequias, per- . petuam de morciiis folicitudincm ad hoe officium minirnè pertinere conftat. Non tibi nunc Calui-tius videtUr amp;nbsp;verba Ambrofii amp;nbsp;mentê calluifie? Sacrificia vero illa amp;nbsp;preccs cuiufmödi fuerint» nulli ignotum eft. QuanqUam enim negari non poteftjin iis'aliquid fuperftitionis fuiffe , ramen non eo animo ficbant,vt mortuorfi animas è pur-gatorio liberarcnt,fed vt viuis potiùsjquàm mof-tüis prodeffent. Nam Valentinianum amp;nbsp;Satyrum Atnbrofius nó putauit in Purgatoria regione hx-iere,fed iam cxlcfti fxlicitate perfrui.

Ex p'itribnscrat(lt;«ÿ««)qui fubftâtiam pa-hisSe vini teftatur in Euchariftiaita perma- oehf. rap» ntre amp;nbsp;non defmere^ ficut manct in Chrifto Domino fubflantia amp;nbsp;nätura hominis iunóia diuin.'C.Hoc re^tthoninTn nulloi aduerflu catholi-ctim de 7quot;rànJJ'ubftàntiatiQne dngm^ vires haberó fuprà oflendt.

74 Define Duræe monftrum illud hxretic« «pinionis catholicum dogma nominate,Sf cû Gc lafiopapa côfitere fie effe integram in Eucharifti* EFf. ij.

8x0 DE SOPHISMATTS panis vinîque fubftantiam, qucmadmodum natura hominis integra in Chrifto Domino cum di-uina coniungitur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, ।

deinde;Vatrc3 erant,qui vti vniuerfe cccltfiævnam duntaxat Euchariftiam cxhi-bcbant,atqne vt inde arccbant flagitiofosamp; fceleratos , ira grauifsimè damnabant omiifJ Clir foft • præfcntcsea non communicarent.^^»^-populi (antùm torpore rfprehendir.^oi Calixtus v er à de vnu fcrtbit £ »chariflia. vanißlmum e^l-^crat.dhtquot; eadern dte atfjue in eadem ecclefia offerri EuchartPba eonßteuii : c/uod obm à Leone prate-ptumlegimue eptfi.31. Eademvanttate ejuerttHf Cetluinm priuatù tnterdum in iocù fitrtficinm A nobu oßerrt.yiuguß.ltb.zz.de Ciuit.î)etycap.9,

De Mifsis priuatis diximus, amp;t Chryfoftoquot; mi fententiam expofuimus, Caluinus veto f«-piusin die,quàm femel Euchariftiam célébra» pofte nunquam dubitauit,fi id populi multitude poftularet, quod à Leone cautum praeceptiimque fuie. Ab otiofis autem facrificulis Miflas priuata* vno die tam multas confici amentix , quàm reli' gioni fimiliusvidetur. Ex Auguftino praeclariim proculdubio teftimonium adducis , quo lieer® Enchariftiam in priuatis locis adminiftrare do-ccas.Erant certx ædes dxmonibus infeftæ:rogî'y' turptef'

tiirpresbyteri, ft tdu^uis iltopergiret, cuita or attorns cederent.AcceJsttçiHidarn,ptmfiàum obtulitt ^^tiwt^xationem/uflulit. Hinc tu, vt quàm hoc ‘Cgitimè fadum fuerit ab Auguftini presbytero Ion quzramusjcfficies domi priuatim poffe ab v-Oo facrifico fieri amp;nbsp;pcrcipi Milfam , quemadmo-*1001 inter vos folet? Laodiccnafynodus vetuit, Jn’^^^**** e fièrent tn domibas oblationes ab epifcopû f^fsbyterii'^lta. luftinianus veterum legum amp;nbsp;apo-^olorum authorkateinduftus prohiber facrain^,^^ Ptiuatrs cuiufquam xdibus adminiftrari. ’hiSj. ' In Noael.

”■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;—— Conflits;.

^ergit Calninut: patres crant quorum vnus vfu facræ Chrifti cœnæ in totum fubmo- GelaCean.

»endos dccrcuit, qui alterius fp«ici parti-'•patione content! ab altera abftinebant: fect.dift 2.

*lter fortiterpugnat non denegandum popu ^0 Chriftiano Domini fui fanguinem, pro cu *usconft fsionc fanguinem fuum effundere iu ^etur.Prser ille GelafiâTiji, ejuem contra notte~ ßtrti denuo produeit ,fid ^uàm inepte cd fiipra 0-ßtndi.Altervero (jprianm efitcuius tefltmontum

! ß'pta tjuam dixi potent itnprudenter abntitur, ! '^htlnie aliudiijuam pasnitentibue Eucharifitam

'Urgente perficitione eoncedendam ejfie contendif, l^on videt fi'aluintu, (jpriano iudice,tamverè Chrifli finguinem martyree fitmere, ^uarn fiiam ipfifindtrenl.

7^ Gelafii decretum contra tuas calumnias fuprà defcnfum eft. Quac veto ilia eft Caluini im-pudentia, quam tu tântis clamoribus infeôtaris? Nunquam reiftius petulantix ac leuitatis pude-bit?Quid fi enim no tum pugnauit Cyprianus pro vtriul'quefpeciei communione? An non populo Chriftiano fânguinem Domini præbendum efie contendit f Quamobrem igitur vos hune fan-guiqé populo Chriftiano denegatis? Aut quç cau-fa fuitjcur populum tanto bencficio priuaretis?It* quàm longe pontificia eeelefia ab antiqua Chrilb Catholica eeelefia recefterit,in qua Cyprianus,amp; jlli przftantiffimi patres vixerunt, facilè animad-uerti potcft.Sumptû verb effe à martyribus Chri-, ftj fânguinem nullus negat,fed fideiac métis ore fpiritualiter,fine vlla vini in Chrifti naturalêfan-guincmcommcntitia Tranflubftantiatione.

itinde lt;!74Z«««gt;«:Pater crat,quiteme-Auguft. lib- ritatem elfe afferuit, de re obfcura in vtraror ^depcccat. uis pattern definite (incclarisatquc euiden-wiff'eap/'quot; tibusfcripturæteftimoniis. IncbfcHrijßmM vltim. ^utfttonem de origine Antm^t ^ugujitnut tneidf-rat,de qua nthilneque ex tradtttone,neqHt tx vUe eccleßa décrétépoj^et eltcere. Sed obfcura qut'-fltonei ^ugu^linononfuntfdequtbw data'extAi vel matarum tradttio^vel eeelefia findio ) heet t-fertit

ptrtiifcüptnrArum tefitmonijs dcmonßrari no fof-dt/lrte teflatur hb.i.contra Crefcon.cap,^^.

77 Agnofce nunc temeritatein tuam, qui locum Auguftini,quem non videris, interpretäduin fufceperis.Neque enim Auguftinus de origine a- Augufl Uc nimx difputatjfed alias quçftiones commémorât,.pecc.mei.amp; nempe qiiomodo Deus etiamfi non cteat ex tra- remJ’b.i. duce animas,aon fit tarnen author reatus. Hæc il-lires eft obfcuriffima de qua Auguftinus memi-nit. Et quanquam non défunt Icripturaruirj tefti-monia,quibus hx difficultates cxpediantur , prx-cipitationem ramen Auguftinus amp;pr^fumptionern cauendam effçmohez ,'itftnecertif fl^rtji^uefcrt-fturammdocurnentis nihil temerè ftatuatur.lta o-ninium quxftionum diiudicationem ex diuinis fcripturjs fumendam efle concludit : traditionis verb autdecreti eçclefiaftici nullam mentionem facit. Nam his quantum tribuat, moxoftendit, quando omnem doärinam Chriftiano necelfaria ad fakitem in diuinis eloquiis clarè éxpofitam elfe fcribat.Hæc eius verba Çmt’.Etfilt;]Modlibethorum} ^uemadmodnmdemonlhari expUcaüpofJît,tgno~ fem, tUud tarnen credo, quodedarn hinc diuinornm elo^jHtorum clartfpma authontae ejfet,ß homo tll-td fine di/fendio promtße fialutts tgnorarenon poßet-Quicqilid ergo fine falutis iaftura non poteft i-gnorari , non tanttim proponitur in fcripturis, fed etiamclariffimè docetur. In altero verb loco , quem affers , Auguftinus Crefconium eos qui baptizati funt ab hxrcticis ûterum bapti-zandos elfe contendentem y vniuerlæ eccle-ßx authotitatc reprimit. Quanquam prius ait,

Auguft.con- Sei/uimuffane nos tn hoc re etiam Canoniear^ au-tii Crefcó. thoritatemcertiJJimamfirtptMrarum-}^oc aucem ecr lib.i.cap. 31- clefiac argumento Auguftinus eo libentius vtitur, quia res illi fuit cum Donatifta gt;nbsp;qui ecclefiat au-thoritaté contemnebat.Sed vt plane vicieas quant cxiguus ad tuant caufam frudus ex hoc loco Au* guitini perueniat, dotibiquicquid vniuerfa ecgt; défia tenet,à nobiî etiam retinendum eSc,ijuam-MteÇyt inquit Auguftinus)A»««re« defcripturisca-. nonicitnonprofiratur exernçlum, modo nihil fcri-pturis diflentanepm habeat. Hæc Auguftini fen-tentiaefijex qua nihil elicere potes, quod ponti-ficias traditiqnes, impiafque fuperftitiones com-probet.

F.nfeb.Ub.î. ftX3x(inlt;]Hit Calninm'} qui Môtano in-cip.17. ter alias hærcfes exprobrauit, quod primus ieiuniorû 'egesimpofuiflct.EtZ^oc (jUotjueme-daetit efl. Ntkilmtn 'us Apolloniui,^uàmprimùm Montanum ieiuniorum leges inftttnije ait,fed no -vat leges ^vetertbuseoHtranasinuextfe.

r« Vbîque aliquod malitiofi fpiritus indici-îufbtib nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;De Montano fie Apollonius apud

Eufebiumfcribit, Kio'f sçiiz ó Äueijs jâuiif,ôn-çdof vou^^tTims , id eft , Hicilleefi tjuicomugu-rum dtffblutiones docutt,(^ leges de ieiunys in/htuit-quo perfpicuum eft ante Montanum nullas fa-ifie

ifle in ecclefia ccrtas 8: neceflarias de ieiuniis Ie» ges. Nam hjEreticum ecclefia Moncanum iudi-cauit, quiacerta ieiunia praefcripfit, cum priiis Chriftianilibéré nulla necefsitatis opinioneaut confcicncix feruituteieiunarentjqucmadmodum paulo priüs ex ipfo Tertulliano ieiunij Montani-ci patronoexpofui.

Ittudupud Caluinumqui Hift. tripart. negauit ccclcfiæ miniftris interdicendü con-iugiom, caftitatem pronüciauit cum propria vxore concubitum. TAphnutim, ^uemhuiiu ßntentiiipatronumfiicihiUud tantitm Niceniconfit) patribm teFle Socratt fuafit, i/t ijuiln titrum soe.li.i.ca.». tnte afcripti erunt^ lt;fu(im duxifftnt vxorej,hi de-mcept d nuptiitßahitinetent : non taaunquen-•juam ab ill» i tarn pridem,cum laiats eratt VxaremduxtjJ'etßiungi debert. i , li-' r

WHITAXERV S. lt;nbsp;' t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fl

Crebris iftis moleftifque repetitionibus vo-luminis tui magnitudinem auxilli. De Paphnu-tio tefponfum eft fuprà,ex quo perfpicuè conftat, primùm nullam elTe diuinam legeihgt;qua miniftris Euangelij nuptix prohibentur, turn coniugalem confuctudinem in ipfis etiam miniftris effe caftif-fimam. Si qua fit ecclefix diucrla traditio, earn fcripturis ccdere par eft.

Pater erat {in^utt C^luinM) qai cenfuit vii« Chriftum audiédum cffe, de quo didum fit» ipfum 3uditc,nec refpiciendum quid alij a»; te nos aut dixcrint aut fcceiint, fed quid qui primus eft omnii'i Chriftus ptæccpcrit.

me latet ßmilia apud Cypriatmm inierd»M /ef-De hAreticorumbaptißnaijmilie mugna coniefiquot; tione agitabatur, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eß Calutnt tmpudeH'

nenpndttit aduerßtm nes tUndex C'^b-ane proßrre, quod nunquam sib eoy ntßad eonßf-mandum erroremvßrpatnmeß/quódque omnes (atholici deinceps reprehenderunt.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hl **«' ••

lo‘ .QbW hoc aliud eft,quàin temerè,quod ne-fciasi etfutircj amp;nbsp;te plané tidiculum tuis, nobtf-que omnibus præbftre ? MAgna, (inquis).Clt;i/«w« impudenttA eßgt; fed interim, quid de te homines iudicertt, parum cogitas. Nam hîc certè nullum in tepudoris Chriftiani indiciqip apparet. Quod enim ais, quæ ex Cypriano Caluinus protulit, nunquaitt ab eo nifi ad confirtnandutn errorem vfurpataeffe : id nunquamgt; opinor j, dixifles jfi Cyprianum ipfum legiffes. Nequeenim hoc lo^co de haîreticorum baptifmo difputat ,fed,Aquari.o-. rum hxrefin refeUit, qui fobm aquam in DonU-nico calice adhibebant. Ita hoc argumcnto Cyprian US yfus eft »non vt eo errorem confirmaret. s' a ud hærefin refutaret. Hæc Cypriani verba funt» ramebepht quorum Caluinus meminit; Id noi obAudtre amp;nbsp;lt;j- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;factre

fifcere oportet, t^uod Chnflut fecit, ^Hod faciendum eße mandauit : ijuando ipfi in EunnSelto dicatt St feceritis ijuod mando vobij, tarn non amp;o vosfer-ttot, fedamicos. EtauodChrißtu debeatfilw au-^tri,pater etiarn de calo conteßatur gt;nbsp;dicem, Htceß fibtu meut dtleEltfsimtu, in ejuo benefenfi, pfum /tu-dtte- ^^are fifolus Chrifius audtendm eß, non de-bemui attendere, auid alius ante nos faciendumpti-tauent gt;nbsp;fed ijutd tjut ante omnes eßChriflw prior fecertt. N ecjue enim homtnis confuetudinem fiejui oportet,fed Det veritatern, (p'c- Similia tu quïdam fcilicet legi interdum apud Cyprianum memihi-fti Verum vt demus hxc Cyprianum ad mala caufx defenfionem attulilTe] nullum proptereain hoc teftimonio pondus erit gt;nbsp;Qiiafi quicquidad erroris confirmationem comparatutjvnà cûm er-rore repudiandum lit.

Permit Caluinw, Pater erat, qui contendit ccclefiam non debere fe Chrifto præponere, quiaille fcmper veraciter iudicet, ccclefiafti-ci autem homines plerumque fallantur. 2^-/)«/ eiußnodi ftf lt;]ue C a lut nut indicatloeo ^lintufertptu reli^uit. Ecclefiafltci indices in fabii, vt loquuutur, efuafitone errare tnterdum pojfunt^', yht verb de fide, velde rnortbut agttur , fallax efe eeclefiafittcum indicium neijue n/dugusiiniu, ntjue vUut vne/uam firiptor CatholtcM affir-Ktauit.

»i HÎC iterum nobis egregium tux ncgligentit fpecimen oftcndis. De Caeciliani iudicio loquu-tutn Auguftinutn arbitraris : fed in eo falleris.A-Mam enim rem traClat ifto in loco Auguilinus. nimirum vc quos eccleûa iudicauit, baptizars pofTe doceatgt;quia bapcizare eos Chriftus permit* tic,quos iam ipfe iudicauic.EccIefia autem fubdi* ta eft Cbrifto, ac proinde, fe Chrifto prxponere C3i« Ctef- non debet;ChnfltufemperveracttertmitcaMC' ton- lib.i. clefiafltci autem iudicet fient htmines pltrum^ue falluntnr.Txti. verô,quæ (equicur diftimäiojlophi* ftica eft amp;c ridicula. Idem enim iile fpiritus, qui iudices eccleltaftieos in vera de fide amp;nbsp;moribus fententia tenet, illos etiam à fadi errore defen-derepoteft, cüm fit extraordinarius. Vbienim vlli iudici quantuuis ecclefiaftico Chriftus pro-mifitjVt quanquä in fafti qiizftionibus interduni erratet, quicquid tarnen de religione ftatueret, verum femper iudicaret ? Nam quod ais, quando de fide amp;nbsp;moribus agitur, errate ecclefiafticutn iudicium neqiie ab Auguftino, nequeaquouis fcriptore catholico affirmari,quis nó videt,quàni â te proieâè, 8: temerè dicatur ? Nam hoc ipfum ecclefiafticum de baptifmo hxreticorum iudiciu errauit,quemadmodum amp;: Auguftinus,8f alij catholic! patres agnofcunt. Ita, quod Caluinus af-fcrit,folius Chrifti iudicium feraper verum eft, ali) iudices, quicunque tandem fuerint, errarc tàllique poftunt.

DO pcdore cxecrati funt,amp; vno ore deteftati lanftum Dci verbum fophiftarum argutiis contaminari amp;nbsp;dialeäicorum rixis implica-i^-QuomodoTheologia fchola^ca.,^uam hicQil-ninm perflnngtt, fophiftica etnftripoteli-, nbsp;nbsp;nbsp;fo-

phtfitcM omna a'i'gtttias digntfetre vitare do~ iet?Q»a Augufttnui', 'BaßUm 'd^zianz^nMi t}Htcunlt;jue hireticorum fophifmata fAieiter ftfutar»nt,^uiim optime tnflruStfueregt;.

Si Null a in vnquam Caluinus artem repre-henditjuedum dialefticamjqua ipfe cxcelluitifed illas fophifticas argutias,qtiibus plena eft fchola-fticorum Theologia, grauiffima reprehefione di-gnas effe merito quidem iudicauit. Quam cnim indignum eft facra Theologia , quod illi vbique faciunt, dumcontrouetfias caußfque Theologi-casex AriftotelcjAuicenna, Alexandre, amp;nbsp;philo-fophis confirmant?Illx veto innumerabiles qux-ftiones ac captiones quorfum fpeftant,nifi vt ve-raniTheologiam fepeliant, atque errores multipliées,miferamque ignorätiam pariant? Ita cnim abiftis Theologis facrofanftam Dei doftrinara non modo neutiquam cfTe fideliter traftatam amp;: tradicam conrtat,fed etiam fœdiflîmè miiltis mo-dis contaminatam.Thomas grauiter feribit, Cinri Patt.jr.qu». dlu^uis adprobandarn fidem inducit ratiene}, ijua wo«fitiit cogentes,cedit in trrifionem infidelium-Cre-dunt enim tjuod huiuf/nodi rationibm innitamuritä' proptereas credamm. Quod fi fcholaftici Theolo-gi confideraflent, illas multipliées Koyap.A)i^lai amp;nbsp;xfxolt;p«i'/etr,amp;prçtermifilïentjquibus difputationcs fuas 8e commentarios teferferunt.

Hic iüa funt t^rhitak^re, vt ad te nunc re-deatn, qua ex innumerû antiqutffimorum pafrurtt velumintbin Caluintti in medturn proferrepocMt-Nonvnitti forte y aheriufuepatris fententta ^fed patrum confenfio ßrmum Theologó argumentHrn fuppedttat.typique hacde fophifmatie vefirü.

t; Caluinum nunc relinquisjqucm infielicif-fimo eonatu oppugnafti. Plura autem ex patribus afferri contra VOS poffe, quam inhac przfatione Caluinusprotulitjfatis iamdudum,opinor, intel-ligis.Quod vero de patrum communi confenfio-ne fcribisjfüpra dilui. Vobifcum enim omnes patres in nulla contra nos caufa fentiiint:aUt profer aliquod, fi potes, dogma veftrum à nobis impto-bàtum, quod patres, qnicunque in Ecclefia vixe-runtjcommunibüs fuffragils amp;nbsp;teftimoniis com-probent. Veftram qiiidem communionem dimi-nutam, Tranrtubftantiationem, Realem przfen-tiam , facrificorum yLamtfayiiu, facramenti adora-tionem,externum reale facrificium,lirurgiam pe-régrino fermone habitamjPontificisiuTeKgjtTOfZ-nb/i iurifdi6lione,amp; multa hüiufmodialia omnes nobifcum antiqui patres vna voce fententiaqiie damnant, quemadmodum apertiffimeex illorum Ubris oftendimus.Quorum nuncfophifmatafinti ledores Chriftiani iudicent.

I S tehte tergwer/ari non -videt., 'CH'rn Caxn^iano tumtum pro feteftium nubempreducenti nihil aliud ijuàm i mer at eum nugas agere rejpendeas^ ■dudtf tarnen Campianum ridere‘juoel nunc in tamp;lum ßtbuelet, nuncin tartara dtlabatur, nnne; Iudaos, EthnicoSf Turcoi inuifat. In ijuoßquid dign»m eßy^rophetam etiam ride at licetiOa-dern celerttate vniutrfitatem hanc peragrantem, £t Paulum à prophanù etiam poetie veritatfs te-fiimonium potentem, lt;juale efl illud gt;nbsp;j/iw ^pfiuiewm eßgenus fumut i altàijue non-nulla^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

OsTREMvs hic locus ita iS totus fophifticus eft, vt in eû principium aigumenti, nec Quàni enini Theologo vel è fcripturæ finibus erumperc, amp;nbsp;extern» quxdam affumptâque teftimonia con-

quirere,vcl in difputationis fundamentoponcréi qilod fi verbo fuftuleris, totam mölcm dlfturba-Ueris ? Religionem pontificiam Campianus omni cenere teftiu confirmarc voluitjcuiu» argumentl naec fumma fuit, nihil efiTe in omni rerum näturJi quod no Ecclefîam fidémque pontificiam appro-baret. Quaefi ratio Pontifici is füccedtietjfacileifl controuerfîis finem imponcret.Sed quid ifta vet' borum iaétatione vanius,ftoHdiUs,puerilius? Ne-go cnim aliquid omnino in tota rerum natura re-periri,quod illam religioné comprobeh Tu riunc potes illud Collegae tui tam ftupidupi kmiaua de-fenderc?Tu docere,quicttnquc rtunc in caelis ver-fantur,veftrx Ecclefiae alumnos fuiflejqui ad inferos detrufî funtjveftram ecclefiàm odiüe ? Tii de-monftrare, quicquid in terris, Apoftolicis fedl-bus,populis Chriftianis, aut deniquc vfquam ex-tatjid totum veftrac fidci fuifragari? Non te pudet infolcntis amcntiæ tuorum , qui cùm bonorntil argumentorum inaniffimifint, tantopete verbis inflati pcrftrepant ? Ego veto tecum non conten-dam verbis, amp;nbsp;hune locum omnem tam vacuuni rebus breuiter ftriélimque pcrciirrain: fi quid oc-currerit,quod expücationem requirat, aut argument! fpeciem prxbeat j difeutiam. Et quod de Propheta primùm atquC Apoftolo commemo-rasjquis nefeit Deumin crCaruris agnofci,atqué ex incorrupca natura religionem illuftrari ? Sed quae natura dociiit Campianum, vt ifto modo de caclitibus, de damnatis, de rebus vniuerfis iudi-carct ? Num ex natura difei poteft, qui religionem pontificiam profeffi funt, eos nunc fatlici-Ambrof. e- täte caelefti frui, qui auerfi ab ilia fuerant, apud inferos cruciari ? Sinterras, principes, populoSj. nationes obiieis, quid aliud facis, quàm quodo-lim impurum ilium Symmacl^um fecific legimus, ' qiti re-

Aditum,inquis, ad Chrifti Ecclefianxpro plicta dcfcribit planum, amp;nbsp;facilem, amp;: admo-dum expeditü,y«ff Itco rnavna ignoratttne Pr»-phetam aii viitm tn Chriilt £cclfß^rfgt; definhere^ ^un nö vtAin dttin Ecdefiam^ßdEcclfßa ipßmy ^Htvntca eß in Ciilutn reéblvtA, 'fiobtiebi)tgt;tl«S flt;inaC:z!t et abt leco^Efii.z.Aitch.^.

t Vtrouis modo viam interpreteris, nee me5 atiquid incereft,neC tuâ.Quis enimecclefiam ne-gat cRe viam, qua nos in cxlum peruenire oportet? Sedquinam tandem iftam viam inücniant, in caque ad cxlum contendant, id demum quæÿ-tur.Non enim quia plana via eR,ab omnibus pec-cipiturtnec quia refta eft,ab omnibus tenetur:fed qai ChriRum didicit, is in hac via fine vllo erro-rc ingteditur, quantumuis ftuhtis atque imperi-tus fuerit.

Hane ( huiufmodi fore Prophet» 'prædixit, vt nullus in ca homo pollutus , vel Jeo, vel flt;ra truculenta reperiatut. HttCßita ß habentiVera tffetccleßa non po‘efl,tju^l}tjnif,K

peccMÜ contammetiospollutófc/ne,conttnet,vt fut' tres intellexerunt, 'Viamhanc.eccleß£p(illnits hv'’. mtnibus inaccfff'^ni eJJ'e titt^td ejiyits^qutficro b^' ptifmate ernenda'i non [ùnt.

J De eleélorum amp;nbsp;fanótorum ecclefia loqui Efa 3S 8 s. ix.Prophetam confiât, quia pollutes per hanc via«* nullos träfituros aic,eam,que,folisredemtis,quO' rum perpetuum gaudium erit, attribuit. Nara in ecclefiis afpeótabilibus multi funt ifnpuri homi-t I f J« nes, quos Cliriftus non redemit, amp;nbsp;quorum gau-1quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ dium peribit. Baptifmus verb nullos purgar, niß

qui promiffioné gratuite in Chrifio iufiiHçatW' nis accipiunt. Itaq; Apofiolus ait nos purgarila-uacro aquae quot;per verbum ; amp;nbsp;baptifmi vim in re-Tit.j.jt gencratione ac renouatione fpiritus confiituit.Si ' ‘ enim externus baptifmus omnes omnin.o ford« abluètebnulli effent in eeclefia maculati.^ Samfti aut'em quos Deus in Chriftb ad vitart'arfernam elegit, etfi multa peccant qtiótidié, tarnen fandi effe nequaquam definunt, quia Chrifii iuftitia ac fatiifiitàte pér fidei impittationem donantur. ”

tsyld vos (jhod attinet, fi vera (unty ejnedt jdntichrißo ante annos ßre mille tjuaâringentos (änHtßimH* z^art^r Hippolytw jertpfitiUtM ZDUie-sitatt,charaHeremgeritts. üabit enim (intend tUe} charaóteré in dextera iT)anu,amp; in frontf, nc quis dextera fiia prcciófam illâ crucé pingat jnfrote. £*ƒ r«r/«M,t)icitnus fortaflc,lcri-pturam

ptura illius figilli efle nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xc fjuàm inz/es

apteconuemant, ncrne eji qui non videat. Etenim it ß^no crucis no minm cinam diirnones ahhorreris, ofiSitae zieri i^u^m ßt vobu ßmitltare -, ^MCuncjue Vos norunt, ßtis experrißnt. ^uid fmm Calui-Jiianis fietjuenrtiu in ore , lt;jnàm nego hune Itbrttm fffe in Canone'. nego omnespntres,nego omnia Co-ttUat nevo qaicquid ante Lutherarn Chrtßtani^

1 I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Beza contt»

credtderuntntß ejitanium tlleprobauerip. N ego Btentiuw, tßcere Deam poße vt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;corpus in S'achari'

flta ßt^nego ßptem fier ament a, nego gratiam per ficramentaconßrrt, nego Itbernrn hominis aibi~

4 Hippolytiim tuum, przclarum fcilicet ati-thorem non moramur. Si fcriptnra propriis ve-nfque notis Antichrïlhim deCcripfit, Romanunj pontificem eflc Ancichviftuna profefto conRaÇ Quid tuo Hippolyto vifuin fuerit, nemo eft, opu nor, qui tantuli faciat, praefevtjm cùm fit perfpi-cua de Antichri.fto feripturarû fententia. De ctu-ce egregium eft iudicium tuum. A cruce(»«^H«_) non minus quam dçmones abhorremiis.Quid ita Dutæe.? Nos enim Chriftum in cruce peccata no-i.retr.i.»*’ lira peexuliffe credimus, amp;: fpes falutis noftra o-mnis in falaChrilli cruce confillit. Idololattiam Veto amp;fuperftitionem vellram,qua‘cruce xa-rfetet. colitis, 8t vos innumeris crucib’ quotidie figna-tisjcùm daemones probant,turn pij bmnestoto a-nimo execrantur. In altero antem Antichrifti fi-gno plané déliras. Num enim quia negamus,quï neganda funt,nobis illud Hippolyti àpi'îfziucon«

ueniet ? At vide quacfo quanto illud pontifid Romano magis confentaneiim fit. Hx funt enim pôntificiç negationeSjNego Chriftum cife folura Ecclefix prophetam, regem, facerdorcm : Nega Deum folum elfe adorandum amp;nbsp;inuocandumme-gofcriptu^x dodlrinam nobis fufticerc ad falti-tem : nego ecclefiam ex Dei vetbo agnofeendam ac diiudicandam effe: nego nos fola Hde amp;nbsp;Chri-fti meritis iiiftificari: nego fanftos vita defunélos moxà fuis laboribus quiefcerc; nego Euchari-lliam fic adminiftrandam elfe, quemadnioduin Chriftus inftituit; nego hominem carnalem libero arbitrio carere in bonis : nego quenquam cer-tum clTe de falute fuamego pcccata omnia mere-ri mortem xternam ; negoSpiritum fanduinin fcripturis iudicem elfe omnium controuerfiariim. Hxc atque huiufmodi alia Chriftianx dodrinx principia tuus pontifex negatnmmo illi familiare eftgt;quod omnes omnium negationum impietates fuperat, Nego Deum. Autergo male tuum argumentum concluditur,aut pontifex tuus eft An-tichriftus.Nos verb nihil negamus.quod no Spiritus fandus in fcripturis negat. De libris Cano-Bicis,patribus,Conciliisrefponfum eft. Beza verb, ft negat Deum mentiri poTfe, non eft, vt ego exiftimo,accufandus.Qux (ubiungis de Antichri-fto,in alio libro fatis diluimus.

I» TMdo pejjint, teiudfce nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;capMie^t

5 Nos nullum ecclefix caput præterquâ Cbri-ftum agnofcimus. Principes veto etfi necpopu-lum docere,ncc facramcntacelcbrarejnecclaues regni cxleftis traftare polTunt, iis tarnen qui ifta faciunt, prxfunt ac praefcribunt,vt fuo officio diligenter fungantutjquod fi neglexerint, illos au-ihoritatefua reprehendere,cogere, punirede-benc,quemadmodum fanólos ecclefix Ifraeliticx amp;nbsp;Chriftianç reges femperfeciffe legimus.Cuius Verb cerebri eft ifto modo difputare » Principes non habent authoritatem docendi, ergo non ha-tgt;ent authoritatem puuiendieos, qui falfam do-^Irinarn populo Dei proponunt?Aut quidfiprin-cipes non itafunt inferipturis exercitati, vt de ßngulis dodrinx capitibusper fe iudicare pof-^*nt? Anproindenon pertinet ad principes, vt lixrefes ex Dei verbo iudicatas è fuis ecclefiis exterminent? Collige paulifper vires ingenijtui, tecum expende quam hoc fit, quod difputas, »b omni iudicio 8f ratione alienum.

Mego6»9'«lt;gt;)ab Apoftolis fancitü omni-no fuiffe icinniu Qpndragcfimæ ; Ego tefltbm frob» Augufltno, Hteronym«, BaßUoyArnbrpfio, Epiphani», Clemente^abiJ^ue tnnumeru, De Cle-ntente conßtle erud^tam Turrtant noiîrt m Clementu Itberos praßietonem.

6 Nullum ieiunii certurp tempus à ChriftQ Au ufLE ’'^e^AportolisinftitutumefTe aperte fcribitj^ugU' pift^86. ftinus : ergo C^adragefimam nec Chriftus nec Tertulliati -^pof^oli præfcripferuiit. Turn in^ißerenter olirn adueifphy- ChriftianijVt Tertullianus teftatur,fx arbitnonott Ceos. ex tmperio neu£ dtfciplmae, ^ro temportbus caaßf 'vniufiutufcjue letHnahant ; Quod quadragefim? neceflariam Sc conftjtutam obferuationem tol-lit.Chryfoftomus ingenue fatetutjChriftum non luHilIe , vt iplius leiunium imitemur : at quadra-gefima quid aliud eft, qiiàm i 11 ius ieiunii imita-tio ? Deinde ftatas ieiuniorumfolennitatespri-Eufeb. lib s nius Montanusinduxit. Poftremo huius ieiunii iummam fuifle in prima Ecclefia varietatem Ire-0*261’'apud Eufebium narrat,eamque non fuotem pore, fed multo'prius expiffe fignificat : itaqiie falfum eft 40. dictum ieiunium effe à Chrifto aut àb Apoftolis traditum. Vt interim praetermittam, inter veftra, amp;Manichxorum ieiunia nihil inter-Auguftino fidem habemus.Nam Manichae! rich lib.i. à carnibus abftinebant, amp;nbsp;frugum delitias adhl-cap.is-amp; 13. bebant,quod in ieiuniis veftrisTolenhe Sc lam-Synod. 6. eft.Clerrientis conftitutiones fexta fynodus lt;nbsp;. npminatim damnauit his verbis: ƒƒlt;«■

tits ad Chrtftiamfßrniffregii itdtficationeM acfecun-tatem quot;üùliter reiecimM, hcirettcitfalfitatis foetus ne-tjuaejuMn immifeentes, germana ac inttgrx A-poplolorumdoärtn£ inferentes-'Xurrianum tuum ti-bi relinquo,amp;' te illius eruditione ac iudicio ftui non inuitus patiof.

P Vt^oritfU^xemarn^n oignes Fcclefiiu audioti-tatem agntcam fatß^e oßegt;i^tfi (^amptantu ^uod tile edtUo ciiertnerit. quot;T» voltitffe ^utdem toercert, fed non poittiffe reff’ondes. Ne/jue lri~

, neejtte z/llm ahm hanc jdßanM Eccleßnu excommuntcandi ^oteßatexn 'Uiètort negautt. ,

!■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 J r■;

i Quanti Viélorem Afianæ Ecctcfiæ fecerint, fatisex hirtoria confiât. Cùm enim Vidtor accr-ïimo amp;nbsp;violentiffinio conatu contenderct legewi Ecclefiis Aßanis imponcre, amp;: cxcommunicatio-netn etiam,ni morem geverciij,4enunciaret,coa-ftus tarnen eft ad extremum defifteie, nec Omni-noaliquid præftitit. Ex quo Romani pontificis primatum illis Ecclefiis incognitum fuiireintel-iigimus. Nain Viftori tain multæChriftianorum Ecclefiæ nunquam reftitilfeiit, fi Romanuin pon-tificem efte Chrifti in terris vicariu^ amp;nbsp;fummiiin Ecclefiç caput exiftimaftent.Viiftorein autem non âb Irenæo folo, fedàmultis præterea catholicis Epifcopis grauiter elî^ ^cprehenfuin Eufcbius Eufeb.lib.j.

eß ißa colLigendt ratio! LtA de Pafchate ad Conithum vf^ueTfuennm perdntatiit : ergo fi-doris decreium nihil potmt in coercëdà Afia.So-dem entm argumenta efîcies ne decretum t^uidem N icena fÿnodt ad earn In cm decidendam alt^uid ptnderù habutjfe.

8 Ratio fat is firmo vinculo continetur.Si eniin yiftor pontifex Romanuaaiec exemple fuo , nee argumentisgt; nee minis apud Eccleiias Afianas et ficerepotuit, vt Pafcha Romano morecelebra-rentjtum Viüorem ab illis non efle habitum pro capite Ecclefiæ manifeftum cft:at antecedens pater ex hiftoriarergo confequens verum eft.Quan-quarn autem poft fynodum Nicenain quædâ Ec-clefiæ aliter Pafcha obferuarent, tarnen plurimï fecutx funt fynodi judicium atque authoritateni' ïta Concilii Niceniplus valuit, quam Romani pontificis decretum.

Botjut iam Pto cum caUocuttt» ab to im-JfetrauttivtEccltfitf tllit atceptum ab loanne À' poßoto moren re titter e beer et.

ÿ Quid hoc facit ad pontificis prinaatumjquod Romam ad pontificerp profcólus fit Polycarpus? aut quis vnquam nifi inertiffimusfophifta tam le-ues cqnieduras pro argumetis venditaret ? Multi enim de muleis caufis cófuluntur, quoru nulla eft fingularis in alios authoritas.Sienim Polycarpus Ioannis Apoftoli difcipulus eóftitutum à Chrifto in fede Romana primatum agnouiffet, nunqiiam vcl àpii pontificis fententia difceffilfet, velpoft-quam Anicetum Romz conucncrat, in prifti-na con.-

«a Gonfuetudine perftiti/Tet. Veniffe autein Roi-mam vt à pontifice aliqûid impetraret, aut illius gracia vcniâmque ambiret,nec Hieronymus, nee quifquani afHrmat. Quid interim de Apoftolicis Traditionibus ftatuesgt;Si enim ilia fuit Apoftolica traditio , qua Polycarpus fanftiflimus Martyr de-fendcbatjtum Romani pontifices Apoftolica tra-ditionem contemiiebant.

Rcliqujas(w^«^)Polycarpi ecclefia Smyr-tienfis colic git,non vtcolcrct, led vt conde-ret, quemadmodum apud Euftbiu legimus. Smyrnenfis igitur ecelrfit ^hrißianof apud Eufe-btum loijuentesaudtant'M, Inuidus , {intjutunt) amp;nbsp;odiofuSjamp;c.ÆxOTperi# inuidia th tanto Adar-tyrum relniutM honore apud Chriftianos hahert^ in ^uq certe 'J'udaorum tetadeo^ue ip^itu damonn i-fnnatorem praclari oftendis.

IO Miror tuum otium , cui vacat tarn multis verbis nihil dicere.Primùm Epiftolam Smyrnen-fisecclefix bene lógam recitas,tum multa de fan-äorum feliquiis teftimonia commémoras. Ad v-trnmque breuitet refpondeo.Et quidem colledtas effe Polycarpi ieliquias,non vt colerentur,fed vt conderentur, difertè fcribit Eufebius his verbis, Eufeb.lib.4« NoseoUigentef eitu ojfagemmu nbsp;nbsp;auropretioflora «p.j'.

condtdtmut vbi eratcofent^eum. Paulo auté priils, “'n mpw Not Chriflum reltrufuere mtnijudpojfumiHiauraitii

alifjutm mleretTiraf làt voi» ox-w tcS 9« ®i«nfO-»5aj!^'.7w a’s fAÓ,p7uf)its kyi-rsun^ij, id eft.- Chnflumve-nefàmur, Martyrts dtltgtmHs. At vos Martyrû regt; liquias circumgeftatis,oftentatis, colitis. Quod autem me inuidia rumpi,amp; ludços ipfiimque dje-monem imitari dicissagnofco egregiam maledi-cehdi facultatem tuain.Nullis ergo fanólorum re liquiis inuideo,amp; ipfos lànéios pia memoria pro-fequor.-nec ilia miracula varia fuifle puto, quçin Martyrum monimentis fa (ft a narrantur. Quorfum ergo tam multis hiftotiis opns fuit?Sed cuiras elfe religiofo honore Martyrum reliquias,quemadmo dum nue in veftris ecckfus vfitatum cft,nonduin aadio,nec tu quantumuis rumparis oftédere vn» quam poterisjCtfi hanc fuperftitionem cçpiflein-: ditó altiores eeelefîa radices agere non ignoro.

Quû non vidttfummam in omne^ eccle/iM P»' mant pontificù auihoritatem ex eo demon^if^'^7 ^uod jifrtcanum ille errorem refadent, hcèt noti ^fricanutjfed’J^munus ejfet e^ifeoput'i

Il Itane vel tu defîpis vel nos delirareputas» vt quia errorern Romanus pontifex refeidit Afri-canum,hinc eins fummam fuifle in eccleflas Afti-canas authoritatem fateamur ? At Paulus quàm multos Galatarum,Corinth iorum,Romanorum| ludæorum gt;nbsp;amp;nbsp;reliquorum errores refutauk, qui fummus tarnen pontifex nunquam fuit? An Au-guftinus, quia multos hxrcticos reprefsit, fum.-matn

mam in Ecclefias poteftatem exercuit? Aut qiiis ypquam ante noihos lefuiças tatn inëptè amp;nbsp;per-u'erie difputauit? Quanquam non intelligo, quis hie error fueritjquem à Romano pontifice lubla-tum efle défendis. Si enim ilium de hatreticorum baptifmo fignificas,que Cyprianus multique Afri cani propugnaruntjhunc quidem pontifex refein-dere non pöti)itjex quo perfpicuum eft epifeopos Africanos, atque ipfum inprimis Cyprianum nu-quaip in ca fuilfe opinione, vx Romano pontifie» traditum elle à Chrifto primatum iudiearint. Si ^nim fanóH Martyres, amp;nbsp;innumerabiles fando-lum ecelefiç Romanum pontifiecm efle eaput Ec-clefiæ, nee pofle errare putauiflentjnunquam cer-tè ab illius iudieio aefententia tantis animorum ftudiis diflenfilfent.

lamne vides y'Khifakere Sixtnpt RomanÜpa-tißcemyßcerdotem diaconts a^antibtu in altariß~ crifiedtem corpus ßugHinem Chriflt noflrum ef-fctCalninianum ej^e non po^e^

II Vnum video Durate, nihil te videre. Quis enim vnquam ifto modo concluderet, nifi fen-fus amp;nbsp;mentis expers , Sixto Epifcopo faerani Euchariftiam adminiftrantifeptem diaeoni afti-tertint, ergo Sixtus vefter fuit? quafi nulli apud nos diaeoni fint,qui miniftro Euchariftiam cele* hranti inferuiant.

^dditvero,Helena crueem inuenit: Efto. nnm auteni adorautt ? Adi Ambrofium, lu -uenit titiilam,regem adorauit, non lignum vtique,quia hic gentilis eft crror^amp; vinitas impiorum,Non ergo veftrafuir,quia crueem vobifeum minime adorauit.Diutna nummi/ù-prernum honorem defèrimus, cftitm Gr^ci kuTidat •vocant.ertteem exofiulamur,(^ co'um ea proster-ntmitr.,tionvtdiutmt4teniiUt meß'e pro-fiteamur^/èd vt excelienttA opimonem ejuatum pof firnui maxtmam ChrtRo lt;jut cruct ajfixut eilt comtltemm.

Dift.tj, sgt;n- ïJ Helena crueem inuenit:fateor: etiî Geblî-ûa Romana US hanc de crucis inuentione hiAoriâ palàin per-ftringit.Sed demus effe inuentam ab Helena cru-cem: quid ea res in akerutram partem facit, cùm Amb in O- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ambrofius, qui Helena inuenilfe crueem

rat ftin. fcribit,adoraffe neget?At vos cruceadoratis, non Theod. illam modo, qui Helena inuenit, ih qua Chriftus ipfe mortem obiit,fed quamlibet aliam à vobis i-pfîs faâi ac fabricatam. Itaque Helena veftra non eft,amp;r vos plané idololatræ eftis, qui lignum more Gentilium amp;nbsp;impiorum adoratis. Nec vos illa diftindio amp;nbsp;/»à«« exeufabit, cùmcru-

Thom-j. cem amp;nbsp;imaginent Chrifti omnes adoran-part ij.q. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;doceacis, quod tara peftiferum eft amp;

perftitionem fuperct. Et tarnen hïc patres tuos commémoras atquc iaólas , quafï vllus vnquain Catholicus fcnfcrit,aut dixerit crucem eodemge nere cultus adorandam effc, quoChriftus adora-tur. Non fum nefcius cruces olim in aliquo pre-cio habitas efle,quia Chriftiani probrum illudSe dcdecus crucis fubirc atque in fe fufcipere cu-piebant, vt veros fe effeChrifti difcipulos, quos non illius crucis pudeat, quam hoftes religionis ac nominis Chriftiani contemiiebant, clarifsim» demonftrarent. Ab vllo autem illis temporibus Chriftiano ipfam crucem diuino cultu adoratam tftie nunquam Ourze oftendes.ltaquc nugarisgt;2c ttia nobis deliria non argumenta proponis.

corporii'i^fiogui-nu Chrii'itjacrififtum offer'erur, entma-hnd efiyant ejfe poteftpretij noÜrißtcrtßcium , vel aliavi{ibmt,e)ita deletnm eTt ehirographMm, ^ned erar conira' tum nobn ? Orauit,«w7M«»Au-guftinus pro matrc:non nt go.Hoc tarnenpe~ ttrtijfe rnaircrn irnpudenttjjm 'e neg at.

14 De Monica refpondi, quod tu nunquam dilues. Pro fe fieri facrificium nequaquam petiit, fed tâtùmfui memoria adaltare Auguftinocom-mendauit.Sic enim Auguftiiiusfcribit j7*4W«»gt;-medo memoriarn fui ad altare tuufieri defiderauit. tap ij.

Solita eft autcm Ecclcfia patriarcharum) prophe-tarum)Apoftolorum) Mariæ Virginis, martyrum, cófcflbrum memoriam celebrare,quorum ahimâs non putabat in purgatorio torqueri. At veftrum Miirae facrificium pro iis offertiir,quos nondum il-lis flammis perfundos,atque in caelefti gaudib cnftitutos ofte exiftimatis.lllud autem facrificium quale fuéric,ipfê Auguftinus moxexponit his vet his,^i/ cttiwpretij nosirtfacramentum hgauit an ■ ctUa tua Mumanifuam vinculofidet. Euchariftiara igitur Auguftinus vitSimam vocar,quac delec chi-rographum nobis contrarium,quia eft illius vióH-mæ facramentum.Num verb dixi'Duræe, non pe-tiifle Monicam , vt pro ipfa orarct Auguftinus.? Quafi nullx fine Miffae facrificio preccs fieri pro mortuispoffint. Turn quid fi nihil tale petiit.’ Si pro Monica.Auguftinus orauit, id vt feceret , ab Auguftino petiilfe Monicam conftat?Quçnam ergo ilia eft impudentia, quam narras? aut qiiisnoft maiorem in te inodeftiam requirat?

Catholtcls papi/ia nomen per ludihrium tribuiiy iilud mtht vebm refficdcMyà tjno nos pa • papaptfia^ appelles ■■ prefer o b [o er o antn^uutn nomenalt^Hodenim,opinor,nobis nomen fit, t/dl nnllurn certc altud,lt;juam Catholics nome tnuentei.

15 Numi tibi difplicet papiftae nomé’At quod-iwm vobis aptius tribui poteft, cum toti ab ipfo liï'mid' «

munere amp;nbsp;perfona papï.pédcatis?Nos tutheriun Sc Calninumtanquantexcçllentcs Euangelij dp? âores fufcipimus, tarnen n^c Lucherani,nec uinianbfed cantùm Chriftiani fumus. Tu papi^ fimul es,amp; Iefuita:amp; fis per me,qui voies,!?- qqod prçterca nomen defidcras.Rcligio cnim non Ciqn.^ fifiitiin nominibus. Antiquum veto fi quod ycr ftrum nomen fuerit,qiij^is,non eft facile rçfpon-dote. Nam interduin adiîlterini liberi nomini,l;gt;us carent, Quodcunque tarnen vcftrz feda» nonuen ipfi prztenderetis, erati$ quidem re papifiz gt;hoç cft,hxrctici,non Catho}içi, fSam nominis paffef-fioatquevlurpatiol4-lt;Atft(»''u?;‘’r nullam habet, in thcologiavimargumenti, ;1 u: . ... f crr! 3/

'''■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P 'quot;de. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.liiiîo/

- ' N oflrum effe Sat}T«tin nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tfuiatr^

exyabii Catuininna catna munttm ide pret-, pnretf Etfinliudfirte argumentum reejutris^ re-cordare Satyrum eosfi/os cenfitijfie Catholtcei,ifui tum Romana £cc le fia fidet (ommunione ßruafet. ___________■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. » tt

, I« Si Satyrum Dominus in naufragio liberS-uit,quid hoc quxfo ad veftram.TranffubftStiatiö-,nempertinet?Nam facrametum Satyrds'ëóllba^-Ambr.dc pendit, non quia latere in facramento Chriftum obitufca-putauit , fed quia facramento corporis Domirsi-'“*' ■ •i fc nonnihil defendi iuuarique polfe fperailtc.

Et fuit his temporibus iri more pofitum circum* geftare facramentum , quod fine omni fcriptur« authoritate faftam cife quis dubitat’Nec folus tarnen Satyrus periculum euafit,fed reliqui etiä fer-Uatifünt.Sf«f^«fct(inquis)éx't/otócïF»4 Calttinta-«4 munittu idempreiftaret? Et quis veftrum hoftiä munitus in mare fefe demittere auderet, nifi qui forte natare didicilFeKStd quia hoc leuiculu fuit* alio argumentö vefttum fuilFe Satyrum demon-ftras. Solos enitn eos (inc^vàs'jcenfittt catholtcos,tjui cum Romana Eiclefiafidei communutnem fèruarît-Et illo quidem tempore iifoli cenfendi crant cai-tfcolicijqui cüm Romana Ecclefia confentiebant. At hanc Romam illi RömsE,hanc Ecclefia illi Ec-clefiæ fimilem elFe nflquam probabis. Tum etiain Satyrus cum Ecclefiam fchilmatlcis plenam vide-fctjillorum cdfnmerciüm vitarefumma caütione voluit. Itaque ab Epifcopo quærit iVtrum cum Romana Ecclefia conaeniat. Hine enim explorare fe pofiTe intellexit , Catholiciifne, anLuciferia-nus elFet.

Scot fia certètac 1 homt^a non fiUlarum nomina fintfideorum tantum lt;^ui Ioannis Duns Scoti aut J). Thoma fintentias fi^juttnturyContrartasd-lM quidem aliquando,ßd nuri^uam ntfi tn fi re-biUiqua veladfidem nonpectinentyvelfiluafidei régula vtramque m partem dtfputari pofiunt. De-mtnttani,Eranctfcani,lefiitclt;t , non homtnum filut aliter anque altter de fide fintienttum nowinat fid earum qui in Ecclefia Catholtca caliris fitb vno Chefii vexillo crueü quafi per dtuerfas elafiea phalati-

17 Nihil fuit qiiamobretn hoc loco de feélis Veftris S: putidis illis Scotiftæ,ThomiftaE,Franci-fcanijDominicani, Tefuitæ nominibustam mukà tefponderes.Quid ß enim idem ifti omnes de fide fentiant.nû fequitur ex.antiquis aliquem aut Tho miftâ.aut aut Scotiftâjaut Doftiinicanô,aut lefuita fuilfe.^Vcró id me doceas velimjvbi Chriftus iftas vel i.ufcholafuaclalfesjvel in exercitu phalagesj Velin ciuitateordincs inftituit? Aut qua: fidei régula rsftiût excogitari potuiti quàmChriftiana? Quare cùm hac jt/ws« nunquam fuerint à caelcfti patte fatas,tandem quidem radicitus euellentür. Vnum Chviftus verbum Ecclefiæ fuæ commetl-dauit, quodà doôtoribus ac paftoribus vniiierfis eodem modo tradi exponique voluit. At iftis fcholafticorum amp;nbsp;theologoruin ordinibus nihil fingi magis variuni amp;nbsp;multiplex poteft. Si enim rem vnam eodem niodo traClant, quorfum ifta re gularum amp;nbsp;nominû dillinftiö inftituta eft ? Idem (inquis)o nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fidefentiwitl^AüXüt ergo non

Vnam omnes regulam fcquuntur?At Corinthios Paulus idem de fide fentiétes reprehendit, qubd plus miniftris detulerint, quàm oportebat, dum i.Cori.ii. fealii Paulo,ali) Apollo,alij Pêtro addixerint:ex quo perfpicuum eft nefas elle -in religione vllius hominis nomen aftiimere. Quid ergo Scotiftisi quid ThomiftiSjquid reliquis fiet? Num- Scoti, Thomac, Francifci magis fanôla ac légitima in di-fcipulis fuis nomina funt,quàm Petrigt;PauIi, Apol lo? Turn quanta fuerit non tantum in nominibus, fed in rebus etiam difcrepantia,cui ignotum eft?

S{o DE OMNI GEN. TEST. quamThomac maximè contiariam elTc fenfit, ei-que fein omni ferècaufa aduerfarium præbuit:amp; Thoniiftarum Scotilfæ feniper iniinici fuerunr. Atque hinc ille fcholalHcorum pugnæ tam afpe-, ræ ac ccrribiles extiterunt, non tantum de rebus illis,quæ aut nihil ad fidem pertinebant,aut falua fidei régula defend! in vtramque partem pot;rät, dift'capexiftimasjfcd qux maximè ad fidem fpeda-Valiin bant, amp;nbsp;in quibus non potuit falua fide errari.

Quid euim de illa quæftione ftatuis,crux amp;nbsp;imago Chrifti fitué adoranda eo genere adorationis, quo Chriftus ipfe adoratur? Nihilhocad fidem pertinet?At hîc errari fine idololatria non poteft. Et aliis icholafticis iifque præcipuis aliter vi-fum elfe non ignoras. Quid de illa etiam contro-uerfia iudicas , quxtamdiu fcholas omncsatquc Ecclefias exercuit ,Marianeoriginali vitio labo-rarit,an pura femper extiterit? Quid alias infini-tas huiulmodifcholafticorum , amp;nbsp;omnium ordi-uum contentiones repetam,quas tibi fatis elfe no tas facile exiftimo.

l^/osnonniß ineadem cum maioribw cauß verßmur-, lt;jui non iurioßtuteißd reb^icnt loca (àcra adterunt.Hser, Eptü-ttd

Paltl^n.^ Mnetß Dem demonen egeat,t^un tavitn ignorât templaßhi tliurn delegiße, vbtprecanttbiu iar^tora dona concédera? Iudit cum apud tubtr-naculHmfaederit^poPledptetn templo Hteroßß-tnftano Deoprecesfundiirtnt,prt.ßnhotem[ibt mini! ope perßtpeßenferut.S^tptenrer Augu/hntUy Vbique Deus, amp;c.w Clerit^ pon.Hiop.

i8 Si me tuis infolentifsimis maledióiis corti-moueri exiftimasDuraee,multum quidemfalleris, nee ilium quemfperabas petulentiae tuxfruóiuni percipis. Deperegrinationibtisrefpoiideo , quo4 ex fcripturis didici.yenifle horam qoando nee in móte illo,nec Hierofolymis,fed in veritate ac fpi rituPater adorandus fit.Quare fiDeUm poffuin in patria mea cü maximo fiuótu adorare , nó video, Juorfum aut Hierofolymas aut peregrè vfpiä pro cifcar.Dum autem ego me fcripturarum autho-ritate defendo,noli mihi Hieronymuin aut Augu ftinum aut quemuis alium obiicere,qüos ego fine fcripturis loquentes cótra fcripturasnó admittä. Si vert» fiunt vil is in locis miràcülajhis ij ftuîtur» ^uos illorum participes facere Dominus voluit; nos cnim illis miraciilisnonegcmus.Sed hïcduó argumenta pvopopis,quibus pevegïinationes có-fiçmare conatis,ftmodó argumétalunt,qux nihil concludût.X)e«j(inquis)f«zz^/4y»i^lt; deiegttÆt nobis, inquâm,tenipla non défunt. Coniundis qui-dem Eccleliæ precibus Deiis véhemétius permo-Uctur.'quis id negat?Et nos earn ob caufam publi-cos conuentus,agirnus^, vt fua.Deiis in nos dona Vbeviùs effundat. In his autem, vel illis templis Deum efTe magis propitium, atque x htfbis Hie-rpfolymis, aut R.o.mx faeliciù^ »fandiufque ôrarii quàm domiex quo tandem Dei verbo intellige-mus?Quoxl varo de Hierofolymitafioiteplo 8c ta-gt; bernaculo foéderis nacras, id ante Chriilû valuir; finûc taleahquid fingis,in ludaifmurrt relatwfis. E: quando^atres turn arroganter «bißäasjan ne* (eis omnemîiâc peregtinationum luperftitionê i

Cteg. Nyff. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nyflcno doéliflîma ac luculétiflima ra-

tione refutatâ efle’NÓnne Bernardus fcribit, ƒƒ«?-rofilymAm celefiem, non terrenam requirere monA-

Gtegor.E- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hdicnonjjedibtuprnficißendo.fedaffe-

pift.'?isi..id ä'fbusproficienda.^e^z iûæ quidé Monachis potiùs, WbcKuin. quàm aliis hominibus peregrinaciones côueniûc.

OdiutnCrwy»«) ludæornm in Cbriftianos non inde caspit,quod Chriftiani in illara re-gioncm maximis fitimcris confluèrent , fd Euartgelium hanim inter nos atqueillos iiii-micitiarum caufa fuit. Quafi Ch^t/hpA/fio, ^nem illttit menimentù honigt;rem Chripiam haie-TDnt ab E»Angelioßtwigt f/oßint.Det'tde von taia not ob fidem odurunitquaraqitodregfie tHos ae fiter dottofpolMutmwt Atijue ipAttijS demum fidi-btu eiectmtn. Paultu A»tem nbsp;nbsp;nbsp;non nobie propter

EMAngeltum,fed Deepoti'ut inimtect euAfiffe Ju-dAos.ObfiruAhit hnecerte Chryfoflómm ddigiter^ htm.ïo.tn ep.Ad Rom.

i9 Qiiid attinet de caufis quacrerc odii illius, quo Chriftianosludæi profequutttuf? Quali quos illi oderunf,eorufti efle verain religioncm necef-fe fît.ïVoj o^/er««r(inquis)«ff« tam obfider») iptttm efub 'd regno tUot AcfitcerdotioIpobcmimM- A't qu is I u flxofi ebriftianus regno fpoliaoit,aut Hlose fedi-bus fuis cxpulit?quot; Num CaIigUlà,rt«MT«us, num

• .'.ij; , jü'; T ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.■'‘-''i'” Adya.^

Adrianus ludços propter Chrifti relîgioncm per-dideriKfSi vero nosIuJxi oderüt,quia facerdotio fpoliati funt,nosprapter fidem atque Euageliutn oderunt. NamEuangelium docct facetdotiuni à pofteris Aaronis ad Chriftum tranfiine- De Pauli

loco non cqncendam , nee eius aliam interpreta-tionem attiili,quàmtu3. Quæ enim caufa ludacos Deo exofos reddidit,eadem nobis illos effccitiii-feftifiiinosjipfum nenape Euangeliuin.

ta Nos ludæos no Caluinianos fieri,fed Chrifc flianos cupiinus , quales funt in nofiris Ecclefiis plurimi. Quia neminem te audiuilTe dicis, vnum nominabo,de quo fi niiquam audieris miror. Etnlt; manuel Tremelliusgenere ludaeus ad Chrifti re-* ligionem traduftus,Caluino fémper chariffimus fuit, ciufque Catechifmum in linguam Hebrai-cam tranftulic. Ego ludxum adhuc nullum noui Icfuitam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' -

Deinde imjuis , Lychnos data ac mcridiana lnccaccendcrc,qucmadniodum apud vos fieri folet, fummac amentiæ eft. jdnnon htc patres amentes vocm? jintijuiJJimum harte £c^ HHh. iij.

défit mirent fmfie VtgtUnttut apud Hieron.ofiê' ÀttyHieeen. contra ^tgHanf. j4ugufi. tn PfalXy\-ax,ianz.-in Monpd.iX ÿ’ Irtad.CafirSPaubnttS ffJ natal.Felic, Prudent, in benedtd.ceret Pafichat-

riffimum præbente, non video cuius fit fapicntiï lychnos quxrere- Semper enim ftulcum habituni ell,amp; trito prouerbio notatum, Soïem faobut ad^ »«Klt;«re,atque,vt Græci loquuntur»T3 çiàr i'eï^iji'.ldque Laélantius grauiffimè ridet ac repre-henX\z.N f(migtturÇm(\ün}menticfiua compos p»‘ tandus efiejut authori datort luminis candelarunt ac cerarum lumen offert pro munere^Et quç fequun-tur in hanc fententiam multa. In vecere autéEc-

clefia, cùm primùm lucern» in obfcuritate tenC' brifque noéturnis necelTarls effent, poftea in pu-blicos 8c meridianos cóuentus quibufdam in lo-cis tradtiftx funt. Vevùm id qua fcriptura aut la-tione faftum fuerit, quatrimus. Nam myfteriuin quodfingis ridiculum eft:oportet in mente accé-fum elfe lumen fidei, ergocandelæ in templo ac-cendimeridie debent. Ita quis tandem ineptiffi-morum myfteriorum finis erit?Nullus locus fignis, fÿmbolis, myfteriis vacabit. Sed vobis igncfco, quibus obfcuriflîma ignorantiaamp; mentis caUgi; ne oppreflîs nullum lumen fufficit.

Pergù in Lauremij hiHoria'. Quod autem de auro»amp; fçyphis argenteisjSc fellertiorû mil-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lib'HS

LIBER X. hbnstyrannns obiicit,id fiâtim rrimen fuit. Irnrno vero fiitfà hac tua ac filda refpôfio eft. Quad tnm I^aurentto ohteilum a tyranno fitttyVerum id ^uidemfuitjic'età cnintnelengtffim'eabfiierit.

XI Ego nullas Ecclefiæ opes inuideo,amp;’ illam femper florentißimam atque opulentiffimam efïç cupio.Scd tarnen quando I.aurentius erat Eccle-iac Romanx diaconus, mediocres fuilfe Ecclefiæ facukates ac diuitias confiât. Ita enim apud Gra- p, confecr tianum Icgimus : Bontfaatu martyr, nbsp;nbsp;EptfiopM dift.i.cap.

interrogate ßltceretinva[culti ligneii facramenta vaüin tonficere,refpondtt, quondamfacerdotes non aureüt fedlignets cahcibevtebantur.Xepherine \6.Romane Epifcopw patents vitreis Mtffdsxelebrare conr Uitnit.Deindef^rbanHs Papa omnta miniÇteria fa-tra fiat argentea- In hocentm fient nbsp;nbsp;nbsp;in reht^uis

culttbM magtsac magtsper increment a temporum dece ßnccreait Ecclefiaram- Exiipcrius Tolafanus authore Hieronymo corpus Domini in canifiro Hieron.ad Timineojfanguinem in vitreo vafcülo circumtu-lit:quod ille non fecilfetjfi fupellex preciofa flip- . petiflet.Hieronymusait,£cc/f/Mpo/?7«4 adChri-Ihanosprinctpesperuenttypotentia ijutdem ôquot; dtni-tt^tmaiorfid virtuttbusminorfidla eflr. Nec video quemadmodurn Ecclefia regnantibus tyrânis po-tuerit tantis auri atque argent! diujtiis abundare.

Multis (»«^«i/)annis ante Syluefter c viuis exçcflerat,quàtn elf baptifmo tinfius Côftâ- • HHh. iiij.

tinus, qecmadinodum ex Eufcbio » Socrat» Tlieodor.Süzôm.cognofci potclt, Non tet eorumprtmuM,^iteM aten (icuü nurnßttlfe.

tj Conftantini baptifmus non potuit ignotus autobfcurus efle : itaqiie mentiri Eufebium in rc tarn celebri incredibile eft,præfeitirn cùm redar-gui tam facile pollet. Tibi fufficit ilium vocare Arrianuin,quod quo iure facias,ipfc videris.At fi RomçàSylueftro tindus elfer baptifmare Con-ftantfnuSjid Socrates, Theodoritus jSozomenus aliquo modo cognof;ere potuilfcnt, atquc Eufe-bij mendacio rei fidem antepofuilfcnt. Tui verb teftes, Ammianiis , DamafuSjZonaras, Gregorius Turonenfis,Cedrenus,Nicephorus,non funtcutn jllis conferendi.

De Cilla Conßantmiparut/t reßrrefirtbuy ßtm-J vtotjue tllum loco ante Eptfcopos fedtjje tontendùi ^uo nihtlà te dut tneptius potuit.

14 Quod de fella ilia fcriplî, id fi refelles.er-i.cap 1». ralfe Eufebium atque Sozomenum oftendes.Nam Conftantinum Eufebius qui fynodo interfuit,in t/aî »iris, primo ordine in aurea fedecula cofedilfc feribit: TW Sozomenus illi thronû paratum elfe , eumque amp;nbsp;bmffifiÿ'/. maxima,Si aliis fuperiorem fuilfe perhibet. Cùm autem

ïutem Côftantinus afTedi(ret,tum iuflam effe fyn-odum federe in fubfelliis vtrinquead parietes diredis narrat.

Caluinianui a,tuHm ejfe hocSimonù A'Jar dogma frH^ira nega^, c 'um adeo Calttinus 0-fnnem è rebm bbeftatem ßifiulertt., vt nectjjinittm ^totcorum fàto longe materem induxertt.

1$ Ego fumChriftianiiSjtuIefuita.Si veto Dei ptouidentiam amp;nbsp;prædeftinationem nondum potes à faro diftinguerejagnofco imbecillitatem in-genij tui.Caluinus voluntatis libertatem nunqui fuftuliGquemadmodum tu ipfefatis intelligis:ni-flforte ifto modo difputabis, voluntas hoininum non cft libera in bonis,antequam à Spiritu fanèto tegeneratur : ergo nulla omnino eft libertas voluntatis. Si verb fatuirt Caluinus pofuit, quia di-Uinx prouidentiæ nihil elfe fortuitû docuit, quid detuo Thoma refpondebis,qui fatum difertè fta-tuit his verbis ? Sictgtturin tjuantnm omnta,ejM xhom. i.p.

dmtnaprouidentiaßtbduntur^i^uam ns.q.i an, fereamordtnat^) amp;nbsp;ejuafipralocutaifatumponert pojfumui-

ffouAMipratereapcenttentta boflis ab eceleßa iudtcattu non efl, lt;juod 4 venia ^nenijuam excite-^ flrttfld lt;juia pœnttentia ficramentum, tn quofi'-cerdotespeccata remtttftnt,fit(htlertt, Socr.b.^.c, ^}.Ambr.bgt;cap,z.dt p«nit.Stzom.bb.i,(ap.11,

15 Non ilia fuit inter Catholicos amp;nbsp;Nouatum contentio, fitné pœnitentia facvamétum an non: fed num aliqiiis fit relidus peccantibus pœnitÇ' tiac locus,, t Hlis tninifter fidem facere poflit cri-niina condonari, fi vetè pœnitet. Nos hanc pen-cata reinittendi poteftatem miniftris Euangel*) tributam efle concedimus : itaque à Nouato qugt;; dem amp;nbsp;ilia omni Catharorum hærcfi remotiffim' fumus. Qnorfum ergo telles in re perfpicua non necelTarios adhibes ?

^uptifino gmnemproyfus peccata remittendi^f eofjfired.tt grattA vir/i cum Adantchtis deirahflif* Retpfi tu etia ijui fide fiunt pridtii ex epere rato gratta conferee Caluiniani omnee pernegoli^'

Z7 Niinqua te pudebit maledifti? Nos in baptif-mopeccata remitti amp;conferri gratiamcredinius ac docemus , quod negate foliti fqnt Manichad: ergo nos à Manichæis alien! fumus. Illudauteoi «pens operati commentum prorfus reiicimus, in iis etiam qui fide praediti funt. Quid enim opuS eft, vtexopere operato conferri gratiamfing^* musjfi fides non defiierit ?

H^et^onda Vtgtlanrtum te louinianum defitndere, neccert'emagnopere accufate. jdcitle fiine.Sedalterumfitetai efinecejfe.

18 Semper nobisVtgilantium ScTouinianufSquot; pbiicitis , qui fialiquid contra fcripturas defen-, derint, hxretici quidem fueiut:fin minus,nuUiu$ ccclefix iudiciodamnaripotuerunt. Quanquani nos cum Vigilantio nequaquam dicimys Martyr rum reliquias in fterquilinium proiiciendas cflcj nec cum fouiniano cœlibafum iis j qui cafte vi-Uere in cpelibatu poftiint,ad illud tantùm condu-.cere, vt licentiùs amp;nbsp;minùs moleftè vitain in hoc niundo tranfigant.Nam in illis,quibus continentie donum Dominus conceffit multas habet ac pteclaias ad pietatem pportunitates.

Non negof«7«wjillam furnmam,pnma-riam, præcipiiam, maximam, principem ec-clefiam efle habitam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni igitur

huic tccleßit priteft,eum e£terovHm fira~ fulHm maxtmum eß'e, adeotjueprincipem ac fam-mum facerdotemfateriii At idf'intjuis} Augufti-tius in Carthaginenfi comcilio vetuit, ne pri-,Can.39 * mæfedis epifcopus,princeps facerdotum di-ceretur, aut tali aliqiro nomine appellarctur-Proptereaßc appellari ^rimatupatres vetutruntt ^uta vt tn T^omana eccleßa ^y^poßelicsi cathedra princi^atum fempervtgutffe non ignerahant, ita fiU Romano pontifia fitrnmt facerMtis namen corf uenire non dubitarunt.

hoe argumento nihil ineptius efTe facjjè perfpi-ceres: Num enim fequitur,fi ecclefia Romana fuit omnium ecclefiarü maxima^ ccleberrima, prinu-ria,princeps,huius ecclefiæ epifcopum elfeChri-fti vicarium, 8r tenere fummum in omnes ecclc-lïas principatum?Q«id quacfo te coniecit in illatn mentis ? Neque enim in excellentia fem-per ineftauthoritas ac dominatus,quod.te docere infinita excpla poflunt. Quis tribii ludah funimä femper,8e primari.im, amp;nbsp;principem fuiffe nefcit? Num verb proinde qui primat familiæ in hac tribu caputfuit, imperiû in omnestribus obtinüit? Princeps Philofophorùm Ariftoreles, poëtarum Homcrus.medicorum Hippocrates,piétorum A-pelles habitus efttan ergo ifti in rcliquos authori-tatem exercuerunt ? Itaquanquam diuRomanfl ecclefia multis nominibus inter alias excelliiit» non tamé aliquâ in reliquas Chrifti ecclefias do-minationem atq; imperium tenuit. Patres auteui Concilij Carthaginenfis prohibent,ne quifquam primat fedis epifeopus dicatur aut

aut jipii/f, hoc ell,princepr facerdotum MtfummpufacerdoMutali^nidhutufmiidi : quod omnes primarum fedium epifeopos ipfûmque iir cacterisRomanum epifcopum attingit,quem fuiffe primat fedis epilcopum nulli dubium eft. Ita-que pareatconcili) decreto,atq; illo nomine con-tentus eito : principis,fummiq; facerdotis appel-lationem repudiet. Aniceti 8c Clementis cpiûo-hs tinci facio, quanti te.

Quanta reSltut dtxiffef ah Suangtüa longtjfmd recedere, ^utvmHtrfuntorhtn eontra Chrtßum coniurarepojfe affirmas i o mtfirrtmos Çatttfanas,

- L I S E R X. * ; ; grt ^uifiäemdejer.de'e nenpejfimt,quàfn ßij’fuHmChfi/io rngrthm, orbtChrijhuw ß-dein eitpmiiA

Jo Longifsimè quidem» vt dièis,ab Euangelio Kcedit, qui orbem vuiuerfum contra Chriftutn coniuratepofle affirmât. Nos id verb vnquam, Duxæcjdiximus ? Siccine tnum illuna maledicen-di calumniaridique morem ad extremum vlque «tinebis.? O te potius mifetum qui malitia amp;nbsp;i-gnorantia ciCatus tuam miferiam minime fentisl Nô orbis vniùerfuSj fed veftra fynagoga in Chri-ftumconiurauitVquxpatsexigua orbis vniuerfi fiiit. An verédum autem eftjne Chriftus regnum, orbis fidem amittatili tuus pontiticu^is cum fuis gtegalibus fniuerfis ab Euangelio difcelferit? Quantumuis' vos 'petfidi 8c nequamfiïis'j Deus femper fideiis permanebit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gt;

U..!“' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;',1; . lt;v lt;

'1' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.0 . ;i;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.r quot;

Sotiefalemnoilram tnuadis Chriflamnot ^is nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f»nt e^uirefSi^irtiwffrndi

fatiene ii(carün!“îfgt;ropterea Spirirurn finSlum âi-»ißum eßephnunciabis'^Sie Cfrii hcpiinej hoeßbi prii ctterù nomen elegerut^ m Soctetaiu'Teju di-cerenrnr, (jttiaß hitic nomini propaganda totes c‘ö~ ßcrarunt. An non Chrtili vos collegtum in Aea~ demta Oxonienß habetu ?

ji Ego tecuni miiltis non contendam detuà focietace,quain certè nihili facio.Si verö vofmct jpfi Icfu certa amp;nbsp;peculiari ratione confecraftisi quae tandem illa ratio eft? Cut non doces, quid a vobis fieri lelüs flagitet, quod facere.ilij ChrL ßiani debeant ƒ Si vertti infticuti ratiÖ poftulàt» Vt lefu nomen propagetis, illuftretis, amplifice-»isjin hoe etiain ftudio fi non omnes ChriftianoSj at certè Epifcopos, 8e: veftrum inprimis pontifi-cem verfari oportebat. Si ergo illi funt lefuitat qui hoc faciüntjcur non omnes theologijepifco-pi,cardinales,pontifices funt lefuitat ? Korfanhai cura ab illis aliéna eft. Cùinergo nomina rebus diftinguendis inferuiatitjinania verb fintiquandb in re diferimen nullum eft, aut oftende quodle-fuitarum- propriu ac peculiare munus fit,authoc à vobis fine caufa affumptum efte cófiterc.^r(in' quis ) annon Chftflt vos. collegium in ylcadtmia 0-xonienfihnbetii'i Maxime:habemusetiam in Can-tabrigienfi 8e Chrifti collegium, fitJefu. Sed qui in his colle^iis vjuutn, nullo nifi,Chrifti nomine cenfentur. Num verb quot funt collegia diucrfis nominibus dittinila,tot funtordinum inceripfas homines amp;nbsp;profeftioaum difcrimina/ In locis di. ftindio nominum necqjfaria eft, nec vllum peti-culum habet; nififortç aliqua murorum fchifma-ta elfepoftunt.' r^jhilne veto aliud,q^od pro tua fçda refponderes, nabùifti?

V n nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''V' ..V

pore excelTerit,omnibus pec-8n catis,vitiis,lattguoribüS libe-Omnis adionis ratur. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;'

SJSS^tiæ eiufdem praua Antichrifti'folium palam in!’ 511 Romana Écclefia collocatum

Adiones noftras optimas erat. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48(ï‘

peccata. «79. lociji.Iohap.^.S- num pontificem Antichriftu“ i.Cor.^ç.ix. explicantur. ibid, probat, quia Vtiiuerfalis EpiDeo placent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«8t fcopus habet! vult. 445.44J

Aerius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;80« Antichriftus ecclefiam in

Synodi Alexandrln?t epi- bus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xyg

ftola fuppofititia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ai'TXTtwoi' quid fit.xoiS.Panc

Allegoriæ quando nccef- amp;c vinum quo fcnfu antitypa fatli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dixit Macarius, ibid. amp;nbsp;Bafi-

tus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17« nbsp;nbsp;Apocryphes libres c Ca-

ftitit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ibid. nbsp;nbsp;nbsp;Antiquififima ecclefia coS

Ecclefia hxreticos iudicauit. Origenes.ji. Cyrillus Hie-«8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rofol. Athanafius, Nazianze-

Angelorui» omné cultum nus,Ruffinus.Ib{d.Iudæôrum dananauit Paulus. «7 ecclefia hos femper reproba-

Sandorum patrum animas uit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5x

I4jgt; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,reiieit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$5.9?

proCanonicis habiti fuerüt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B

54 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Vcruin Baptifmum nobis

Damafcenus in facris non concedunt pontificii. e}9 reponit. ibidem, Hugo de S. Baptifmi pontificii fordes VidorCjLyranuSjHugo Car-diiialis .j ibidçm. Caietanus Baptifmo omnia peccata Cardinatis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55 præterita amp;nbsp;futura ablui.

Apocryphos quo fenfu Ca Ioannis Baptifmum gratiac, nonicos dicat AuguBinus Sj*. 8c rcmiff. peccatorum exper-Interpiete Caietano Cardi- tem nó fuifre.«47-locus Mate, nail. quot;nbsp;nbsp;nbsp;' ''' ÿo j.ii.expofitus. «48. Prudérius-

ApoftafiamàPaulo prædi- (f4ji.Chryfoftom. Auguft. glt;ii ûam,Je.Ecelefia religione n. illbs viros de quibus à Patribus intelligi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aft. i?. 4.5.nonfuiireiceruni

generationem in rebus bonis Baptifmus non ne-c.-'ixiuum elfe docét feriptu- celfarius. Ambrof.fi$4‘ ræ. Auguft.vy.Maxentius.,locus.loan.j.expolîtiis. 6;4 ibidem. Arauficanü Çoncil.quot;' Baruchilibrum partem le' cap.Æ. 10.n.Ibid- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;rémiæ Hieronymus non pu-

Arbitrii libertatépeccato quot;'(^em’librum patres cita-amilfam feriptura docet. 75 runt * non omnis Canonicus

ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aiiguftinus multitudinem

Auguft. locusPfal.j. défi- ceremoniarumdamnat.iSa-Sf gura corporis Chrifti expofî- hunünas omnes præluniptio-tus.iÿj.Alter locus côtra Adi nesrcfecandas llatuit. mant, cap.ii. ipy. Tertiusjde quot;nbsp;Charitas perfeda in nemi-dodrina Chrifti. lib. y.cap.i«. ne elfe poteft, nec ergo iulti-de manducationc coyporis tia^Auguft.

Chrifti. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iji7 Charitas quomodo maior

Augullini locus Enchir. cap. fide. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;74«

jo.expofitus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;370 ' Det'Myw*«« in Scriptutis

tiihil.

Carné Chrifti in cœna nifi fide non comedi, ex Aug. 155. amp;nbsp;Chryfoft.lbid.Bertranius id docetex Auguftino. ibid.

Chriftum no excludi è cœna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i5Si.amp;c.

Chriftum praefentem efle v-bi corpus eius non contingi-tur. i$j. probatur ex fcripturis. ibidem.

Chriftum in Euangelio , amp;nbsp;Baptifmo , amp;nbsp;cœna eodé modo fumimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i«o

Patres fub veteriTeftamen to Chrifti corpore frtieban-tur.Kîi.probatur ex fcripturis. ibidem.

Chriftus ex iifdé fignis partem accepit.Chryfoft. 171

Corpus Chrifti in altaribus habitans, dixit Optatusjfacra-mentaliter, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;375

Chriftum multiplicé necef-fatio conftituunt Papiftx. 175

Chrifti corpus ab impiis no comedi. iamp;s. ex Auguft. ibid.

Chriftus quoad humanita-tem diem iudicii ignorauit^ fic fenfit Cyrillus amp;nbsp;Nazian-zenus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^39

Chriftus ex iræ diuinx amp;nbsp;mortis acerbilfimo fenfii fu'm-mos animo dolores cepit. 541. fic patres feaferunt. 548. Item Melchior Canus. 548. amp;nbsp;Cate-chif.Trident. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Chriftus ad tempus fc tart-quam hominem defertum fenfit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î4*

Chriftus quatenus Deus eft* ex feipfo eft, quatenus filius» ex patre. 5x5. amp;c. Bafilius. 51«. Auguft. 5x8. Durxus licet in-feius hoc fatetur.

Filius eft genitus ex patris cffentia,nó decifione aut pro-pagatione.led communicatio-nc totius elfentix.

Chriftii qua homo efat cre-uilTe fapientia. jjx.amp;rc. Patres contra hanc fententiam alle-gati de Chrifti diuinitate lo-quebantur. $34.Ambrof.Ianfe-nius,Erafmus fiefenferunt. 537

Gratiano.449.Idcin Gratianus teftatur,ab Apoftolis miniftro rum cœlibatû perpetuum non fuifle inftitutum.ibidem. 500

Cœlibatum nuptiis propter circumftantias Paulus prxtu-lit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7X.675

De CœlibibusPauli verba. i.Cor.7. i. intelligenda 669- fic Thom. Aqui.interpretatur.ib.

Cœlibatû coniugio limpli-citer non prætulit Paulus. 503. locus Heb. 13.4. expofitus. 504. hunc locum de quibufuis per-fonis intelligit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50$

Votum perpettii cœlibatus te-merarium eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jij

In cœnæ verbis tropum eûe. iÉ4.amp;'c. 178. tropum hue in copula efle, Si ipîb genere attri-butionis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;170

Chrillus in cœnanon fuit f)crfeôtè atq; abfolutè immo-atus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;507

In cœna multitudinem cô-municantiû requiri.4i1.ita fen-ferûcDionyfiusj Aquinas, Haymo, Chryfoft.Hieron.amp;: Canones Apoll. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;411

Gelafius Pontifex pontif.ee-cleliäfacrilegij damnat, quod cœnam Dominica mutilaient. 43J. Sfc. hoc facrilegiiim 600. poftChriftum annis inauditü erat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;435- 811

Concilioriim quznam au-thoricas. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyi.Scc.

Concilia erralTe. 178. fic patres fenferuntjSc à conciliis ad feripturas prouoeaiunt.

Vniuseruditi hominis fen-tentiamtoti interdiim Conci-lio præferendam elfe affirmant Gerfon, amp;nbsp;Panormitan. 354

Nieeni Concilij canon fex-tvs pontificiam authoritatem conuellit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28*

Calced. Concilio Romani pôtif. fumma authoritas eucr-titur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tÿo

Conllantinopolitanym Cô-cilium honoris tantiim prætp-gatiuam, non authoritatis Roman» fedi detulit. 298

Concilium Carthaginenfc Romanum pontifiçcm ainh*quot; tionis amp;■ perfidi» condenm^t.

nos Epifcopos damnat. 481. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D

Auguft. töcus hacdeie Con- Decalogum ad ChriftianoS cil.Carthag.cap.ioi.expofitus. non pertinere,lt;}uo fcnfu dixic 4*1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Liitheriis. (fSï. locus Mat.iÿ.ii.

ris. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;818 Dei permiffio ab ipfiu's vo-

Sardiccnfe Concil. Arriano- luntatenópoteftfeparari. 5x0; rum fuiße teftatur Augult 48S amp;nbsp;ju. fic fentit Auguft. ibid.

libetjlacobi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;699 Impie ab' homînibùs fieri;

De coiifirmatione in Ailis quod Deus fanilè' facit,multiÿ Apoft.nihil. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;6x6 teftimoniis fcripturst proba-

coniugium.Tit.i.6. Chryfoft. De Diaconiftarum sètate iri 505.Leo pontifex. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid, fcripturis praefcriptü effe. jiÿ

Continentia fingularc Dei, Dionyfii Hiërarch ia vana.64 i donum efie.3gt;6.Hieion. ibid. DiofcoroEpifcopi honorem'

Duces vix nolhæ habemiis Chriftû, Apoftolos, amp;nbsp;omnes antiquiores ecclef. patres. 40s E

Ad libronim facrorum no-titiam ecclefix approbatio re-quiritur.104. Spiricu fanóto in-digcmu,Sj qui oninem dubita-tioneni excutiat. 105. hocfcri-pturx docent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iaiS

Eccle/ia Chrifti eft fidei cu-ftos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;118

Ecclefiani errare pofte. 137

Verbi doftrin.iEcclefix no-tam.t4o.amp;c.id docet Irenæus, Auguftinus, Hieron. Ambro-ftus. 240.141. item Auguftinus, Chtyfoftomus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14$

Hçreticos cuiufmodi eccle-fix authoritate premebant patres. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;141

Scn'ptura ecclefia notior eft.- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;143

Epifcoporuin fucceflionem ccclefix notam non elle. 144.

Eccleftx notam non efle vt fit Catholica.146.nec omni ec clefix nec femper conuenit. i47.1oci è Pfal. 75. Hieronymo contra Luciferianos,Augufti-no ad Honoratum,Tertul.Ire-nxojVinceratio exponiintur.

Ecclefia inftar Lunxinter-dum in magna obfeuritate ver fatur.149. vtElix temporibus. Ibid.8c Chrifti.m.quod aperte ex Ourxo colligitur. ibid.

Ecclefia non femper in ex~ terna hominum fucceffione quxrendam efte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;151

Latere Ecclefiam polfemon interire, vt prxdixerunt pro-plietx. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$5

A afpeda-'x diftindlio Eccle-) biLis / nem fcri-fix 2 f pturis jp-t latentis 1 poni. 175. Ecclefia Catholica quacre-dimus,non eft vifibilis.iy^.cS-ftat ex fobs Chrifti membris Aug.Epiph.Aquin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;176

Chrirtus prxdixit raras fore Ecclefias.155. Locus Luex 18.8. expofitus patrum iudicio. 15?. 160

Chriftiim Ecclefiam fuam nunquam de tot orbe perdi-dilfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4ft

clefîam poft Apoftolorû mortem indies faôtâ efle corrupti-orem.

Bernar.perditif.ecclcfiç fta-tum deplorauit.49o.Itc,Nicol. Clemâgis.Ibi.Franc.Petrarch. 49[.Toan.à Capiftrano ibid.Æ-ncas Syluius ibi.CorneliusBi-tontinus.Adriâ.fextus. Deled. Cardin.ad Paulu j.ibid.exqui-bus côftat Rom. ecclefiâ à pri-ftinis inftitutis defciuiffe. 491

Quo tépore ecclefiâ Hierof. amp;nbsp;Græca fpiritû ecclefiæ ami-ferint, non magis côftat,quàm de Romana. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;472.

Mutationes in Ecclefiâ irre-pere pofte quamuis ftatim non fentiantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;446.467

Grauiter errare pofte Eccle-fias interim vt fint ecclefiæ.468 Si 498

Corrumpi Ecclefiam pofte probatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;474

Prxrtantiffima ilia Dei pro-mifta ad Ecclefiam eleÖorum pertincvc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Ecclefiâ habet poteftatem fal-fain dodrinâ à vera diiudican-di, fedexfcripturis hoc iudi-ciû faciendum eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;390

Ecclefiæ olim nô magnat fi-cultates. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;855

Ecclefiac noftrx formam ab Apoftolis amp;nbsp;Eiiangeliftis con-fcriptamefte. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;454

Ecclefiam nunquam fuifle,qHae nihil in dodrina velinmori-

Ecclefiâ nullis lociscoarfta tur.4$8.459. non itaque de pon-tificis Cathedra fufpendenda. ibid.

De Adamo intelligitur.74.Hu-ius libri error. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;77

Ecclefiafticum indicium errare poteft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;818

Epifcopi foli de fcrip.inter-pretationenô debet diiudica-re, fed omnes vcrbi miniftri. 137.ergo non folus pôtifex. 144

Hieronymus Presbyterû amp;nbsp;Epifcopum iure diuino eundc eftefcribit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^4

Veteres Eremitas à rccétio-rib’ longif. dilcrepafte. 577.Ef-fentia patris 8c fili) vnica. $17

EÜÄo;/« Chrifti efficax fuit fi-ne tranftub. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;erat. i7{.

Euchariftia non cclèbranda priuatim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;îzo

Examen omninm didorum quale t-ft'e debeat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;337

tificiorum quantum difcrepät. ƒ37

Fatum.

Fide fola nos iuftificari affirmât Paulus.

Idem Patres affirmant Am-brofîus y.Auguftinus ji.Bafili’ 3(j.37.Nazianzenus.

Statim poft Apoftolos do-élrinæ amp;nbsp;fidei inclinatio fàfta crat.

Fidei naufragium facere. i. fanxdoftrinæ. r.Tim.i.iÿ. 608

Fides per fe certa nouo pi-gnorc certioreft. 609

Fidem veram nunquam in-terire.fic patres docuerunt.Sio Qui vera fide donati funt, ij fe yera fide piïditos elfe fciunt. 600

Qualis Abrahç talis noftra de-bec effe fides.

Chrifti iuftitiam fide apprehend! oportere. $85. fie patres fenfere.

Die iudicij pios fide libera-rijquamuisexfaèlisfît pronû-tiandafententia.

luftus ex fide viuit quo fen-fu.79^.exChryfoftomo. ibid.

Fidei tranquillitatem cum multis dqloribus efte petmi-ftain. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Äj7

Fideles ad cœnam pro pecca-tis dolores afferre. 69s- nbsp;nbsp;S98

Fideliû liberos fine facram. fub fœdere eife. «$7. amp;nbsp;feruari

Fideles alacres exhac vita migrant, quamuismortemti-méant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«oi

Fideles de fua in fincm pei'r feuerantia certes elfe. 606.amp;c. multis argumentis probatur. ibid.patrum teftimoniis. «14

Non funebria Chriftiana, fed horum fuperftitionem da-mnamus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J64

Galatarum amp;nbsp;Papiftarû ea-dem fententia deoperibus eu fide coniungendis. ggf

Gratiæ nomine in feripturis Dei beneuolentia declaratut. $ îj.id Thô. Aquin, facetur. ibi.

Gratia gratis data, non tan-tilm miracula fed vniuerfa do-norum genera ex Dei amorc proferta comprehendit. 5*4

Gratia infiifa neminem libérât ab omni peccato. Ç73. locus Phil.4.ix.expoficus. 574

Paulus infiifa gratia prædi-tus peccato inhærente labora-ui£.î7(f. loci i.Cor.4i.-.Rom-7‘ i^.exponuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$77

Gratia infufa quia non ple-n3,ergo non verâ nobis iufticiâ confert.57o.amp;c. quia nihilim-pcrfcèlum Deo placet. 57t

Omnis gratia iuftificans in Deo eft,vnde gratia fandis co municataeft, quaé infiifa dici-tu

tVi'. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;567.573

Helena crucem inuenicjnon adoraiiit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;844

Origines amp;nbsp;progrefTus hçre-fium in Hierof. ecclefia nó ma-gis quàm in Romana dignofeû ttir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4« 9

Hxreticum non eft ad Icri-ptiiras prouocare.

Hxveticiim eft nolle in fcri-pturis acquiefeere, Tertullianus.

Hefterç libri partem,tria capita Daiiielis Hieron. è Gallone reiicit.

Hippolyti libru de confum-matione feculi fuppo.fuiire.;5t

Hiftoria non elfe certam ec-clefiæ notam.

Hiftorias ante amp;»saaz3t)' ec-clefiç noftrç res geftas perfcri-

....

In pStificiis hiftoriis noftrae €ccleiix memoria viget. ibid.

Hortationes vt fideles fibi caiieât ne cadant,eö inlcruiût, vtfccuritatécarnalé fugiât.fiij

l’utida fuperftitio Hortilarû pontif.

Hufsius contra fidem pub.in ipl’o concilio morte crudelif-fimainterfetlus.

I lacobus devera iuftitiaeft loquutus.

lacobi Epiftolam Eufebius adiilterinjinvocat-

Hieronymus de ca dubita-uit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15

Lutherus nonir^Ss ftrami-neam vocauit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11

leiunium Molîs , Helix, aut Chriftinon cfle à nobis imitâ-dum teftatur C hryfoftomus. 360

I-aôlâtius Pontificioru Imagines damnat.4ii.fi.c etia Con-cil.Elibert.Canonc 3«.

Imagines qibindo in eccle-fias introduira’. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;x6lt;

Imagines côfringédas ferip. docet. 38t. id prxftiterunt Epi-phanius, Serenus Mafsil. Epi-feopus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

Imagines ante Gregorium honore nullo colebantur. 384

Manuum impofitio pia ce-remonia eft, non facrametum. ƒ14

Infantes non habere fidem. iso. amp;rc. facramentum tarnen illis falutare effe poteft. ibid. Spiritum fanilum in his oc-culto modo cfiicacem effe. S6i Chrifti ad inferos defcenfum Vetera fymbola plufquam 50, caruere.sji. Roman.tefte Ruf-f no, qux habent, pro fepultu-jaaccipiunt. ibid, oriental.ee-çlefiæ hoc articulo car.uerunt. Kuffinus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5$5

loannes non vixit vitam fo-

Jitariam745. louinianus.

luftificati pacem ( eamque fempiternam) adepti funt. Ergo de falnte non dubitant.604. ftc Chryfoft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«05

luftificationem integram fides affert.

Iiiftitia dupleXjLegis 8c Eu-angelij.

Iiiftitiam imputatiuam fcri-ptiiris celebrari.

Inflitiam v«u/x.ii7 in Chrifto qiialitatem elle, non in nobis.

Impiis Deus nullam iufti-tiam imputât dum jmpij funt,

fed quos fua gratia compledi-» tut, pios facit. 5gj.peccati reli-quiçcos impios nonfaciunt.i-bid. Locus Rom. 5.1p. explica« tiir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibidem.

luftitiam noftram in hac vita perfedam elTe, quia Chrifti obedientia eft qux eft perfe-ótiffima. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;..(71

Paulus Philip.3. 4.6. omnia operum genera excludit à iu-ftificatione. $94. fic.i. Cor.4.4. ibidem Gal.3. lo.Iuftitiam gra-tuitam 8c non ex meritis Patres docuerunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;spS

Renacorum iuftitiam infix-rentem impuram elfc lucnlen-ter probatur. 591. 8cc. Chrifti veroipfis iinputata puriffima,

Laico licere de religione difputare. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33^

Legem Dei implere neminem pofte. lt;84. Matt, locus n, 30. expof. ibidem. Sic Augu-ftin. «8$. Hieronym. Chryfoft-Bernard. Aquin. «83. lt;gt;86.74!'-

Cuftodiinus legem quo fen-fii. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^4

præferunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70*

berari. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;9? Angeli quicquâ merentur. 7(fx,

Fides quomodo impleatle- Miniftros noftros non effê gem. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;93 laicos. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;840.788

Limbum patrum 8f Bucerus Miniftrorum Euagelicorum amp;■ Caluinus explodunt. 545. vocatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;790

Loci,p(al. Zachar.9.11. Minirtros propria authorita cxplicantut.Ecclef.i.i4.fuppo- tenonabfoluere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;70}

fititius eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;550 Miraculü quid patres voca-

Machab. libtorum errores. Miraculum in facram. non 73.73 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;effe exAuguftino. 181. amp;c.amp;

GregoriusCanonicos negat Nazianzeno. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.

effe.79.amp; Auguftinus. 8o MilFam non effe ChriftifaT Liber Machzor ludxorû. 817. crificiiim. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jo8

Malachiç locus de iugi fa- De reali miffæ facrificiopa-crificio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;741 trestiunquam cogitarunt.

Malitiâ nulli infundit Deus. Miffam qux non nifi vnum fa $11.fed inlîtam regit. $15 crificum cuni pufione pollulat

Nihil ita natura fuamalum» priuatam effe quam Dionyfius quin Deo iubente bene fiat.518 non agnouit.409.Aiig.Sc Hier.

Maria pontificij blafphemè non confirmarunt. 419 inuocant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;771 nbsp;nbsp;Mifsis priuatis Chrifti prac-

Matrimoniû cœlibatu quan feriptio apertifs.aducrfatur.4n doqucpræftabilius. 871 hâc Chrifti præfcrip.vetus Ec-

feparanda. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;718 nbsp;Monachirecétes àveteribus

Matrimoniû nó cffefacrame plurimùm abhorrent. j8i.8i$ tum.83}.amp;c. Auguftinus quo De Monachis nullunjYerbû fenfu facramentum dixit. 85$ in feriptura. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;381

Monachorum nuptias nó cf-fe inceftas doçct Calc.fy nodus canone.iÄ. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pz

Monica Auguftini mater. 84$.amp;c.

Montanus primus iciunioru legiflator. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;814

De mortuorum precibus nihil fcripturat loquuntur. 766 MyHcria non elfe adoranda. 73?

Nicençfynodi canoncs tan turn, lo.fuilfe teftc Theodori-to.

Non renatis peccadx necef-fitasiinponitur.

Nouati hçrefis.

Paulum.i.Tim.4.3. pontificé perftringere,qui nuptias fuis mancipiis intcrdicat. 50X

Quofdam è pontificibus af-firmare nuptias effcmalas. 501 O

Obedientia ad qua hortatur Chtillus via eft ad inetam,quæ caufa metç non eft. 585. locus Lucçio.i$.cxpof. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;583

Olei perfufio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;741

Opera ne cum Chtiftoqui-dem iuftificant.sss.locus Rom. s.4.de imputationc intclligen dus ell. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7JO

Operum nullam habet ratio-nem Deus in nobis iuftificâdis

Opera fanftoïû non funtfor des Se inqninaiiienta,fcdDei

Sacramentum Ordinis nullum cft.Sz4. Auguftinus lata fa-cramenti fignificationç Ordi-nemfacram.dixit.

Panem amp;nbsp;vinum patres tu-appcllarunt» TheodorituS, Nazianz. Chryfoft. Cyrillus Hierofol. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;loj

Panem dedit Chriftus poll verba c0fecrationis.174.id do-cet Cyrillu$.(75.non folum pä-ncm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17^

Panem amp;nbsp;vinum populo exhibita fuifle teftatur luftinus. Apolog.Iib.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4’4

Panis ua/iBi'i’/uxxSf corpus di-citur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;717

Papiftas immanilf. idolola-trix reos elfe. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183.586

De peccatorii noftrorum re- laudatur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«9$

miflîone nos certos fieri. 5$». Pœnitentiam facramentinn amp;c.ficBafil.Catech.Trid. got non effe «jo. Tridentinimagi-

Deum peccari efle authore, ftri poft refurreétioné à Chti-noftri omnes vt blafpheinum fto iiiftitutû fuifle decreuerût. deteftantur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fof.amp;cc. 6ji. Nouaci hærefis qualis. lt;}lt;

Deus vult pcccatum,fcdnó Subquibus Pôtificibus quç fimpliciter amp;nbsp;quatenuspecca- datn noua dogmata inuefta e-tum.51j.fed vtdecretû.5i6.Du- rant.

Peccata omnia mortifiera, Iis paftornon eft. 139. iddocet nec tarnen paria. ç(Si. Peregri- Cyprianust4o.Nccfol’fcript-nationesreligiofæ. 875.87« interpr. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i43.8rc.

Petrum Rom. ecclefiæ Epif- Pôtificis querelam amp;nbsp;exce-copûfiuifle nullofcripturae ver ptionem fynodus Calcedoné-bulo poteft demonftrari. 494, fisreiecit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;195

immo huic opinion! feripturæ Romani Pôtifi. pri«cipatutn inimicæ funt.lbid.Hiftorici de Cyprianus niinquam approba-ca multùmambigunt. 495 uit4)8.fcdcumfumma contu-

Patres Romç fiuilfe, non ta- melia reijcit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41?

Petrus Apoftolus nó debuit put elfe quod vniuerfi Patres nec potuit elfe Epifeopus. 49« receptum inEcclefiafuistem-

Omnes bonos paftores Pe- poribus teftentur. 348 tri fuccelTores dixit Chryf. 145 PlurimaelfcPontificiçpro-

nius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. nbsp;nbsp;Romani Pontificis tribunal

Petri Cathedrae .idhirere a- Pontifices erraffe. 729 pud Optatum fig. fidei confef- Infignis Pontificiorum per-fionem Catholicä rctinere. 374 fidia patrum fentdtias corrura-

ceptumeft,vt bibant ex pocii- Pontificeshaereticos fuilfc. lo. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;334.öcc. 148.

Poncificis Rom. flatus quo- prianus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$07

modocreuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Romanæ Eccicfiat Conflan-

Pontificü abfurdiflquot;. fcriptu- tinopolitanamjfynodus Cake rarü interpretationes. 150.amp;C. donenfis æquauit. 195

Prxdeftinatio gcatuita cft. Romana ecclcfia poteflate 740. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fibi fumit libros non diuinos,

Preces pub.à populo nÓ in- diuinos amp;nbsp;Canonicos facien-telleétas ipfinonprodefle.4j,7. di.

Chryfofl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S

Non quicqnid precibus af- Sacerdotis nomen noflris fiduis petimus id femper acci- miniflris nó conuenit.784.7^. pimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31$ Omnibus Chriftianiscommu*

Preces amp;nbsp;vota àPontificiis neefl. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;787

Principes iure poflunt co- Durxo amp;nbsp;Alano fatétibus.d4}. gere epifcopos,vt officium fa- non fine fide. 644.amp;C. ciant. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;857 In facramentis fignum pro

Purgatoriûno euincièMac- refignata fine rei mutatione cab.libris.783.nec .1. Corint.3. metonymicSs accipitur. i«/ 754 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Duo tantilm facramen. elTe

■’em Apoftolicam non fuifie. Rationes pro feptem facra-5$8.amp;c.838. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mentis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;744

R nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Nullus patrum y.facramen-

Reliquix Polycarpi. 840 ta conftituit.iïxi.necCócilium Roma i.Pet.5.15. non dicitur Florentino antiquius.

defcribitur Roma ab Antichri non elfe integrum fasramen-flo inftaurata. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;597 turn. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73Ï

EcclefiamnöfuifTeagnita. 458 tantùm facramentis vfam fuif-Romanam ecclefiam nó effe fe, patrum teflimoniis proba-

Catholicam. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;155 tur.Äii.amp; fcripturis. Ibid.

Rotna.Ecclefiam no elfe ve- Bafilius docet facra public, ratn Chrifli ecclefiam.501,amp;c. noto fermone olim faóla fuilfe. hancarrarepotuiflçfenfitCy- 4x7. eùm vniuerfus populus

IN D pfalmos canerct.ibid.Poft.soo à Chrifto nato annos hie mos erat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;418

(^ale facrificiu patres Nice ni Î faera cœnæ intellexerît. 505 Sacrificiû omne in facra cœ-na nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;atque t J;^xt’«s7X5z

eflcpatriimiudicio. jn Sapiétiç liber tefte Augufti-no ab omnibus Ecclefiis no e-rat receptus.94. Micron.

Yocat. ibidem

Sapientia de qu3.i.Cor.i.3o. vt amp;nbsp;iuftitia, amp;c. noftra funt nifiimputationc. 590 Sanftos mortuo.s no efle inuo-cädos.5i4.Auguftinus. 511,Hie. 31to.7««.Quia internos animo-rum motus perfpeftosnon ha-bent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;316

Sanftos' adorant pontificij, quod Micron, infaniam vocat. 7^?

Sanftos mortuos ignorarc quid nos agamus.31fi.obieft.Pa pift.foluuntur.ji7.amp;c.hoc Au-guftino amp;nbsp;Origeni incertum fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jiS-jfp.amp;c-

Ambrolius fanftorum inter-cefsione nobi.s non eife opus docet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4501

Sanftos in multis locis effe no pofle fimul.7lt;8.hoc ne ange lis quidem contingit.pam. A-quin. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;7fi8

Sanftorum falus eft gfatui-ta quia prxdeftinatio gratuita eft.jSs.Loci Mat.»^.j4.Gal.j.i4.

Sanftificationem à iû'ftifica-tione in fcrip.diftingui.5fi8, namp; abeadiuelli. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ibid.^fip

Scripturisfolis controuer/ij dirimutur. Pagina.4.amp; 5./ÎC Pa tres ipfi fenfcrunt,ibide,amp; 450

Chriftianis omnibus prxee-ptum eife ferutari fcripturas. 401. lie fentit Chryfoft. in Co-lof.homiI.5i.44O.Hicró. in Co-lof.3.4O3.Origcnes in Efai. ho-mii.ibid.Auguftinilocus hac de re,contra epift. Funda. cap. 4.cxpoficus Ibid. amp;nbsp;Tertullia-ni de prxfcript. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;404

Vigilantius. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^9 direpofle quo minus qui ere*

Saccis virginibus nuptias dunt abfoluantur. ^oi.Scc. permifit Cyprianus.3ig.amp;: Au- Votü quod finefcelere per-guft.jij. Epiphanius, Hicron. folui nequeat irritum efle Ber-Ibidem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nardus cenfet. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;318

Virginitas propter fanólimo- Extremam vnftionem facra niç opportunitates ampleótcn ment.non efle nee colligi pof-da eft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;673 fe ex Marco aut Iacobo.lt;i8.amp;c

Nazjanzenus vitam wzw/- Grçcos facerdotes ah vxori-kZ(Ù fpMfLUKÜexequat. 419 bus non abflinuiflè. ^oo

Reuelatam voluntatem fieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z

quotidie precamur. 516. hçc e- Zozimi pontif. fraude corru-nim noftrarum aéfionum regu ptosfuifleNicenj fynodi cala eft. ' ibidem nones. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;481-48}

• i*^-p-ii7’hgt;vlt‘librot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;... '

V'.^.;.^ ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; ' «V WX!» A U \v,«bl “b nbsp;nbsp;‘‘■' ’

leßu dixit dlùÇDifciçuln^J^tclete ór Cauete à fermenta Phartfiorum çÿ- Saddnclt;eorum-

Ans iam fatis ( Auditores ) Theatricisfpeâaciilisaures amp;co- ic Trag»d. ciïlos obleilauimiis : fatis larua- Oxon.in fi-rum ac lemurum , vidimus^audi- “°'* : fatis amp;■ rifiii Comico, amp;nbsp;luétui Tragico indulfimus : nunc hïc dieSjhoc feftüm quafi Cineritiû,alios mores, aliamdiçtam, aliam perfonam ab vnoquoquenó fttûm poltulat: vt qux à tergo funt ôbliti, porro pergamus, amp;nbsp;quç ante oculos, amp;nbsp;quæ præ mani, bus funt, agamus fedulo : vt à lüdicris ad feria, à foccoadfaçcû,àCothurnoadCineres,à pfopha- Veritas c»-nis ad facra,à fabulis ad ipfam veritatjs inueftiga- gnofccnda. tionê amp;nbsp;difciplinâ tranfeamus:qjiandoquidem o-mni quantumuis appararifsima fcena aoftra verî-tatis imago eft illiiftiior, amp;nbsp;Graecorum Helena ÀuguftùiHs, pulchrior 8t amabilior eft Chriftianorû veritas.

Nam fi.vt ledè placet Philofophis veftris, côtra-ria fe ita habent, vt nolTe altcrum non poffes, nift vtruraque cognouetis ; cùm iam per aliquot dies KKk. ■ ij.

amp; nodes fabulis iucundis illis quidemSf lauda-bilitcr adis,fabulis tamé operam dedericis; mul-to certè mains Rudium in vericatis cognitione amp;C contemplatione ponendum:amp; ita ponendum , vt illas fpedalîe tantùm amp;nbsp;intellexilfe fuflecerit:hâc 2-Veritas amare amp;nbsp;ampleôli oporteat.Vtcnimlgnoti nulla amiuida. cupido:fic poRquam nouimus, concupifcendum, defidei‘andum,ani3(idum eft. At non amat qui a-mat frigide : non amat qui non feruet , qui non 3. ardenter. ai-det,non dépérit.In amore hæc incft vis, omnlf-que zeli boni mali,confiderati cæci.baec eft natura,hæc proprietasjVt nifi vehemens , intcnfus in-cenfus fuerit, omnium veiè amatorum fcntentia, amorgelidus aut omnino nullus clTc iudicetur. Quod etiain in illis veftris fabulis vidiife amp;nbsp;ani-niaduertifle vos arbitroninquibus Amoris flam-ma fie apparuit amp;nbsp;erupit, vt non amor fed ama-ror,non feruor fed furor efte videretur.An no me-Fâbulx in niiniftis Euclionem fie ollam fuam, Antonium fie Coll ü- Cleopatram, Alexadrum fie Bagoam fuum Eunu-chr'ift?’ chum,Philarehum fie Phçdram fuam,Mele3grum M.Mag’d. fu3m Atalantam, amp;nbsp;Meneehmum Plautinum me-retrieem Erotium,üedipum etiam matrem loea-ftam,Iulium Caefarem fie imperium deamalfe, Vt regni eaufa iufiurandum imo omne iiis violandü ccnfcat’Et nos amore Chriftianç veritatis no fla-grabimus,euius faciem, ae formam fi oeulo men-' ris veftrx paulifper iutueri libeat, mirabiles pro-fedo amores fui exeitabit?

4’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hane autem veritaté,fi non fponfam lefu Chri-

fti,aut amie3m,aut filiam nonpoteftis amare,nifi ligio. fimul Romanse meretriei cerufiatæ fortalfis amp;nbsp;fu-eatx , fed rugofæ iam anui amp;nbsp;eadauerofo feorto mittacis repudium. Nee poteft qnifqiiam verita-tem,pietarem,religionem deamare.-nifi qui vani-tatem,impietaté,fuperftitiones omnes ex animo deley

deleat amp;nbsp;oderit.Nó poteftis fimul diiobus Domi-nis Deo amp;■ Mammonæ feriine,vni Domino adhç-rcre,nifi contemnacis altenim. Nam ficut omnis virtusnon difpetfa fed colleófa amp;nbsp;vnitafortior eft .■ fic amor Chriftianus vnio eft, amp;nbsp;myftica Ec-clefiæ vni fpófo Chrifto agglutinatio amp;nbsp;cófocia-Aup.de ve-tio .• ÓCjterte Auguftino, Religio vni Deo religa-tur,non pluribus.Nolite iugum alienum amp;nbsp;impar trahere cum infidelibus.Quod eft enim i u ft it iç cii iniuftitia confortium?Quæ liici cum tenebris co-muniras? Chrifto ©um Belial coticordia’ aut quod ftdeli cum infideli commercium? Qua; Dei templocum fimulacris confenfio’Qui zelus Chri-ftiaiiorum contra genres, gentium contra Chii-ftianoSjIudxorum côtra vtrumque populum fue-rit,quid referam? Chriftianorum zelus olim hie fuit,apudTertullianüdeSpeóbculis, Non facri-ficamus,nó paventamus j fed neque de facrificato amp;nbsp;parentato edimus;quia non polfumus Cœnam Dei edere amp;nbsp;cœnam Daemoniorum. Alibi zelus i.je jjj, gentium hie fuit, O melior fides nationum in fuj leétam, qux nullam folennitatum Chriftianarum fibi vendicat,non Dominicum diem, non Pente-coften,etiamfi noflent, nobifeum non communi-caffent ; timerent enim ne Chriftiani viderentur.

ZelusTudxorum hie fuit, genres pro canibus ha-bere:fuam legem,t0mplum,Patres tanti facere,vt non Samaritanos vicinos,non Chrifti Apoftolos, non Chriftum ipfum ferrent,fed abhorrerct.Chrifti amor eft,non modo zclo domus Dei inflamma-ri amp;nbsp;tantum non deuorari, fed omnes bourn 8c columbarum venditores, omnes fpirituales fine latrones,fiue mercatores flagello è funiciilis con-feôlo è templo eiicere : Pharifxis vx vx femel 8c fxpc detonate. Hoc zelo nunc concitatus docet fuos difcipulos, vt videant amp;nbsp;C ay £* m a Bitth i«.

FERMENTO PhARISAEORVM ÉT Saddvcaeorvm. Non poteft enim cordt amp;nbsp;curæ efle vera religio,nifi fermentata doftrina odio fitamp;faftidio. Ones qui redè curat amp;nbsp;diligenter cuftodit paftor,arcct lupos.Qui tutô amp;nbsp;fe-curè nauigat gubernator, nauim non modo fecû-do vento amp;nbsp;fauente cœlo régit amp;nbsp;prouehit, fed aduerfas tépeftates profpicit,fyrtes fcopulos pr^-cauet,ac ne intus ab infidiatoribus , foris à piratis amp;nbsp;hoftibus, vllum ei periculum crectur, fumma diligentia amp;nbsp;circumfpeftione prouidet. Omnem enim infcéforem vehere poteft nauis prçterfugi-tiuüjVt optime Epiphanius,id eft,vt hoc loco in-térpretatur Chriftus,præter Pharifaeû.Quo autem vos hune Piratam,Pharifxum,fugitiuû iis noftris temporibus reftius intelligatis , amp;nbsp;propius afpi-ciatisjfic accipite;Bonos miniftros , amp;nbsp;malos ma-giftroSjChrifti Apoftolos amp;nbsp;pfeudapoftolos, Cae-faris amicos 8t Papac coniuratos, Anglos Reginx Elifabethx fubditos amp;nbsp;Anglos träffugas,lefufer-uos amp;nbsp;lefu focios obftinatos,vna hac Angtix na-uicula non pofte ferri nec capi, fine commun! o-mniumnaufragio.îfti enim funt fugitiui amp;nbsp;pira-tx,qui nauem hanc noftram confeenderunt; ifti hanc hanc noftram Chrifto duce amp;nbsp;«ejm'/ec amp;nbsp;su-•»Aozat comité hadenus fatis tranquillam inuafe*-runt amp;nbsp;fuo appulfu turbarunt.

Quare hoc thema explicadum in hoc temporC apud vos,Oxonienfes,fufcepi:amp; cum Chrifto vos vos eins difcipulos moneo ac hortor , Cauete a fermento Pharifxorum, cauete à fermento lefui-tarum : Nam Pharifaifmus amp;nbsp;lefuitifmus ira con-ueniuntjVt fimilia efte oua ouorum amp;nbsp;apes apum pereleganter dixit Cicero.

Veriùm vt fettx vtriufque fermentum melius cernereamp; cauere poffitis, primùm de doftriiKc tum

tum de morum ac vkx iftorum Pharifaeorum amp;nbsp;lefuitarum fimilitudine dicendum effc mihi vidc-tur. ld dum paucis ac particulatim manifeftum facio, «TÄSy th?ji vt Cyril, loqui-tiir,amp; fimplicem hanc veritatis narrationcm, ali-dientia qua debetis, patientia qua foletis, atten-à\tQ.Preeemiir,(^c. Quanquam ego ncque de ve-ftra in iudicando perfpicacitate, neque de fingu-lari,in vera dodrina perfequenda Rudio, neque de infigni in fermento fugiendo zelo quicquam dubito,amp; vos bona bene amare, amp;nbsp;mala bene o- Confirma-difFe amp;nbsp;polTe amp;nbsp;veile facile credo,tarnen quiahçc folennitas eft baccalaureorum hac Quadragefi-ma iniciantiuin amp;nbsp;determinatiumquafi proprium memo. feftum:patiamini. Patres amp;nbsp;Fratres,ficut olim Socrates Athenienfis Academix alumnos fuos , fic me Oxonienfes noftros adolefcentes ad hoe fpe-culum,ad hanc legem libertatis,Iacobo interprète,vocarc;quod minus fallat eft,imó illo Socrati-co puri’, pellucidius,verius:maxirnè quia vt olim Pharifxorum hypocritica doélrina multis impo-fuit:fic lefuitifmus ifte noui nominis comtnenda-tione irrepens , amp;nbsp;fuovum dogmatum contagio-neadnos vfque irrumpens credulis amp;nbsp;incautis poffetfucum facere.

Campanus in Academia Perufina quondam,vt De ingrat, apparetjprofeflbrjhoc quafi problema proponit; ^“S Curinfantes ignem non formidant,non ferpcii-tem, non cxdes parentum, non incendia patrix, non denique vlla rcrum difcrimina? Cur homines fxpe veneno conficiuntur? Vnamhanc pu-tateffe rationem , quoniam videlicet non co-gnofcunt. Hxc eft refponfio Campani : Et lanè Campianum quondam noftrum,imo totfi lèfuitif-

g Dip FERMENTOj VI T ANDQ, mum, noftri homines magis vitarent,fi qualis fit, magis callerenc. Itaque,ftudiofi iuucnes,hoc retmentu, doftrinx fermentum primùm cognofcice.tum ex quW- hac noftra collatione magis cauebitis.Cognolce tis autem,fi primo intellexeritis fermenti nomen - in Scciptutis dupliciter, in bonam fcilicet amp;nbsp;in malam partem accipi , ficuti vos docet ilia au-ftiana l.j. -Tea Augultini régula ; Quontam muleis modis cap.aj. res fimiles rebus apparent , non putemus elfe prxfcriptum , vt quod in aliquo loco resaliqua per fimilitudinem fignificauerit, hoc earn fem-perfignificare credamus. Nam amp;in vituperatio-ne fermentum pofuit Dominus quum diceret, Cauete àfermento Pharifxorum : amp;nbsp;in laude, quum diceret, Simile eft regnum cœlorummu-lieri quç abfeondit fermentum in tribus menfu-risfarinx donee fermencareturtotum , fermentum autem exponit Scriptura apud Matthxum ef-fe doftrinam,apud Lucam efie hypocrifim : quod VtrumquePharifxorum amp;nbsp;lefuitarumjcum dicen -, di ration!, turn viuendi regulx aptifsimè coni-

I Ortus Pha • nbsp;nbsp;nbsp;~ n. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ta

lifxoium 8c petit. Doctrinx autem corruptelam origo Do-lefuitarum ótorum non pefsimè demonftrat, quorum fane Cmilis. ortus ftiit fimillimus , vterque nimirum paulo ante Chriftum : Pharifxus fub loanne Hircano Simonis filio , lefuita fub Paulo tertio à quodatn milite gloriofo Loiola; ille antequam Chriftus veniret in carne, ifte turn quum Chriftus itcruin ad indicium venturus expeèfaretur ; ille in ipfa Ante Chri-ludaici regni amp;nbsp;facerdotij per Antiochutn dii-ftum.anMo fipajione, ifte in ipfa Antichriftiana perturbati-one fandlitatis, probitatis, return omniumiv-terquein feceaefinefae fortafsis eodem anno-rum numero amp;nbsp;curriculo ) eius feculi quod ad-uentum Chrifti prxeedit. Eandcm do-dhinx inclinationem feu fermentum indicate vi-detur

4etur apiid eos feftarum diuifio. Apud ludaeos j. Seftarom fcólae tum gralFatae funt praecipuètresi Eflaeorum, diuifio fimi-Sadducaeorum, Pharifxoriim, iftovumordines ***■ fcptemex Rabiniscolligüt.Sichimicas carnales, Impingétes, fanguinis effulbies feuflagelliferps, quarto Mortuariaros feu Cucullatos,quinto glo-riofos Thrafoiies vel Quaeftioniftas, quid debeo facere Sc faciarn? fexto amantesjfeptimo Timen-teszomnes Pharifaei funt, amp;nbsp;diuifi,quibus nomen à diuifione inditum eft, quia fe ab aliis ritu amp;■ ex-aótiori rcligionis formula fegregarunt. Eft ergo hæc qnxdam ludzorum feda feu hzrefis. Annon fimile eft apud nos Monachorumamp; lefuitarum fchifma, amp;nbsp;illae tot lacobitarum, Auguftiniano-rum,Francifcanorum, Dominicanorum fadiones Scfraternitates ab hominibus cxcogitatz, reli-giones feledz Sc fingulares ? Num diuifus eft Chriftus, aut à Chrifto lefus, vt Chriftianifine caufa, fine verbo Dei tot diftindionibus ifedif-iungerentur ac dilacerarentur ? Deinde vt inter illosludzorû fedarios Pharifaei,inter Maniehços Eledi,inter omnes hxrefes quidam egregiè prç-cellentes funt, fic lefuitx inter Monachos praeci-pui,inter Papiftas quafiPuritani habeiitur : Qui- ihani. bus tarnen Pharifaeis quantumuis eledioribus le-fusamp;f3epiusamp;feueriuscomminatur. -lam vero licet lefuitx ad noftram religionem fe ferè con-formare, propè acccdere, amp;nbsp;maiores fuos ob-fcurare veile videanturzcxtant tarnen amp;nbsp;eminent figna quçdam,quibus difcerni poffiint veri amp;nbsp;fal-

. fi lefu difcipuli : Vtaurum lapis Lydius, afinum cumanum proniinétes auriculæ, leonem vngues, arborem frudus, fic Pharifxum 8c lefuitamfer-mentuin doèlriiix oftendit.

Doétrinae genus congruit. loannes Euangeli-’• fta,talcs doótoresqiii vndiquqjcircumuolant,qiii

19 DE'FÉRMENTO VIT ANDO, doftrînat fu« vcnenum fpargunt, videtur locurtis ncc infcitè nec iniuftè comparare;non folùm propter miiltitiidinem,qu3c infinita eft,fed multo ma gis propter nocumentum quod ore fuo amp;nbsp;prapdi-Scriptnra amp;nbsp;catione hominibus inferiint. Annon hoc eft ore «aditiones. impuro nocere, cùm docent Pharifxi artem Ca-'balifticSjij/petpa non minus quàm fcriptu ram fimul cum traditionibus, plurima opera fu-pererogationis,cultus afcititios amp;nbsp;voluntarios amp;nbsp;iexcenta noua præcepta, vt in libro de ludæorum præccptis aientibus Scnegantibus apparet, quos Matth IJ. etiam Chriftus perftrinxit: Quare vos tranfgredi-mini mandatum Domini propter traditionem ve / ntiq.iudai. ftram?Et iterum,Sinke eosjduces funt cæci caco-l.i7.cap.3. ij-um.iden, confirmâtlofephus J quod accuratio-rem caeteris hominibus legis notitiam fibi arroga rent, amp;nbsp;prater alios pietatem quSdam prat fe fer-Pe Bellolu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fœminasdiuinæ religion! fuperftitiosc

daic l.i.taH. deferuire docerent. Chryfoftomus ctiam in Mat-Cap.tj. thatumegregiedepinxitjVtquilongis orationi-busjquafi magnis retibus viduarum facultates pi-fcarentur Idem confelTum amp;nbsp;notum eft de lefui-tis,qui dum pratter fcripturas vrgent conftitutio-nes a patribus traditas gt;nbsp;dum fanftifsimas Dei leges violant, eius clariflima praecépta conculcanr, amp;■ fua amp;nbsp;confilia amp;■ commenta introducunt, amp;nbsp;decalogumnouum procudut,annon hoc eftPha-rifaizare’Certe Hieronymus ait, Qui cauct a fer-mento Pharifxorum amp;nbsp;Sadducaeorum,legis ac li-terae praecepta non feruat, traditiones hominum negligit.vt ferner mandata Dei.

s SenCus ftii Quatftio ventilatur inter nos amp;nbsp;lefuitas de fen jitura. ßj Scripturae, in quotum aPharifaeis turn à lefui-, tis fœdiffimè aberratum efle dicimus. Phari-

fxos reprehendit Chriftus, Vat vobis Scribat 8c Pharifaci hypocritz , qui hominibus regnum cœlo.

cœloritm prjccluditis:reprehendit Chryfoftomus tanquam malos clauicuhrios, quod peruerfa in-terpretatione clauderent ianuam legis Prophcta- Matth, j, rum amp;nbsp;veritatis; reprehendantur maximèquöd externam legis corticem intuerentur, amp;internü

1 ac fpiritualem fenfum adulterarent, vt apud Mat. thæum illorum literalem commentaTiiim Chrl-ftiis apeiuit. In Deuteronomio fcviptum eft j '^•■Dcntcc«. Dei mandata manibus alligarent, amp;oculisfem-per tanquam monumentaadmoiietentjVtfcilicet legem mcmoritertenerent, amp;imo pcftore re-ponerent: illi ad liteiam interprétantes fchedu-las front! amp;nbsp;poftibiis afiixerunt, in membranulis, in Totaphot, in Phyladeriis, in fimbriis gefta-runt. Annon fic Pfeudochriftiani EuangeliumjnMatth.ia. Iohannis circiimferebantjquod olim amp;nbsp;viditamp; notauit Chryfoftomus: Dic,inquit, facerdos infi-picns,nónne quortidie Euangelium in Ecclelia le-gitur amp;nbsp;auditur ab hominibus ? Cui ergo in auri-ous pofita Euangelia nihil profunt, quomodo efi poterunt circa collum fufpenfa feruare? Deinde vbi eft virtus Euangelij, in figuris literarum an in

J, intelledu fenfuum ? Et Hieronymus docuit, non in corpore fed in corde portanda. In hanc lite-ram offendunt lefuitse, amp;nbsp;in toto Papatu impin- Aqua luftra-guntjdum aqu3:,oleo,pani,fall,Agnis Dei,GranisJ,'’ benediftis, aliifquecreaturis fuo cxoccifmo exe-ja. crando confecratis, Euangelio fuo penfili ni-mium tribuunt,amp; ad opiniones fuas propugnan-das fcripturx literam ineptiflime detorqOent.

Hoc literæ fermentum olim damnauit Hicro-j^j^ nymus his verbis: Et nunc lefus multa patitur ab his quirurfum fibi crucifigunt filium Dei : amp;nbsp;cùmfenioresputentur in Ecclefia,amp; principes facerdotum , fimplicem fequentes literam oc-ciduntfiliumDei} qui totusfentitur in fpiritu^

n OE FERMENTO VITANDO, Hæc lefiiicæ confiderentin fuacvaffa manduca-tione corporis Chrifti, qui non modo cum Apo-poftolis à Pharißeis male informatis fermentum hoc loco amp;nbsp;panes adliteram accipientibus, fed etiam cum Capernaitis veram Chrilh carnem comedendam fomniantibuserrarunt. Hac litera decepci Chrißumagnum, Spiritum fandumco-lumbam, Deum Patrem feniculum nobis in tem-plo finxerunt amp;nbsp;pinxerunt.

Ex hac litera Papa amp;nbsp;pótificij claues fibi vfur-paruntjde quibus amp;nbsp;Pharifxi gloriati lunt, amp;nbsp;no îblùm de materiali claue Papa iaditantjed ea in Confeffionibus fuis,inBullis,in aliis.regnum coe-lorum quibus volunt claudunt, amp;nbsp;aperiunt, damnant innocentes amp;nbsp;noxios abfoluunt, quod fu-percilium cfle Pharifatorum dixit Hieronymus. Eodem modo, eodem fenfu literae in facrifi ij ra-tionc amp;nbsp;interpretatione vtrinque peccatur.quo-niam hodie vtrinque facrificatur.nifi quod magis facrilegi videtur lefuitae quôdPharifæi pecudes, lefuitac Chrißi corpus patri ofFprunt,Chrifti corpus cleuant, déuorant. Proinde vttique audiant, Ad quid multitudo vefttorum facrificiorum, di-cit Dominus. Etj Quis requiftuit ifta de manibus veftris ? Et, Mifericordiara volo non facrificium. Non enim externas iftas fed fpirituales hoftias, non corporum animantium ,non corporis Chrifti,fed corporum amp;nbsp;opum amp;nbsp;rermn noftrariim im molationemrequirit. In vtrifque 8! opusipfuni amp;nbsp;operis finem taxarChryfoftoinus, Magis enim cupiebant, inquit, vt lege manente in vfu eifent facrificia,quibus ipfi ditabantur non Deus,quam lege ceflante facrificium iuftitiae in vfum veniret. Hoc iuftitix facrilicium, quod Chrifti cft, poftu-lat Chriftus,quo Deus deledatur.In Mifla autem nó cft facrificium iuftitiz, fed quia feipfum Chri-ftus

. CONCIO HVMFREDL' «} ft us obtulitjilla Pharifaica ceirare,amp; lefuit!« fuis oblationibus milTaticis carere debcnt.

De iuftificatione fummofidei noftrx capite amp;nbsp;3. luftifi«' cardine inter nos amp;nbsp;lefuitas cótroucvtiturjquam illiexpartein opcribuscolIocantjfedPharifai- .

‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;InAuguftx-

cumelt. Sic argumentatur Hieronymus Torren- naconfeÄ fis lefuica,fides,opus in fcripturis dicitur ,quare in mat-fi per fidem iuftificamur, per opus iuftificamur: quod nos fallaciam xquiuocationis dicimusinon enim fidei opus, fed fidei obieèlum Chriftus fola fide apprehenfus iuftificat. Dicimus, Nifi iuftitia veftra excelluerit plusquàm Scribarum amp;nbsp;Pha-rifxorum, in regnum cœlorum non intrabitis.

Dicimus,non tales Pharifxos fed humiles Puhli- Luc w. canos iuftificatos è templo recedere.

De libero arbitrio agitur inter nos : lofephus inonftrat elfe Pharifxorum ftipulam his verbis: Et quidem vel agere,qux iuftafunt, vel ncglige-re,fecundum maiorcm partem elfe in hominibus profitentur. Quod amp;nbsp;Sadducæi fentiunt,Elcótio- A'*’’ ni hominumvcl bonum vel malum elfepropofi-tum,8f fecundum voluntatem propriam, alteru-triim vnicuiquecontingere.

De Meffix- dominio amp;nbsp;Primatu Chrifti con- 5 r rimât us., tenditur:Hiftoriisproditum eft,amp; Sadducxos,amp; Pharifxos de rege politic« amp;nbsp;externo fomniaffe:

amp; adhuc miferiea fpe amp;nbsp;expedatione viuunt; imo pendent, primos accubitus, ac primx fe-dis ambitum Chriftus Pharifxisexprobrat.

Offerunt lefuitx non Deo foli fed diuis aliis «. Cuiras cultum,inuocationem. A Pharifxis hauftum eft, 4i«otum-Î[ui defundtos coluerunt, fanftotum inortuorum épulchra ornarunt, amp;■ memoriam celebraruntj quorum fupevftitum fermones ipforum patres ferre non poterant, corum corpora omni fuppli-ciorum immanitate diuexarupt. Romaniftx vt

14 DE FERMENTO VITANDO, fibî omnes diuos placarentj nullum offenderentj ofFa quafi inieda omnibus, omnium Sanôlorum feftum inftitiierunt, Romæ Pantheon Ethni-cum in horum omnium incmoriam verterunt: deterriti,Credoimiferando Ocneiregis exem-plo,qui cùm omnibüs Dûs facra feciffetjDianam Sophocl. folamprxteriilTet) negledi officii pœnas dédie ipfe, vxor, liberi, v £ v obis Sceria T ragicè teprx-fentauic.

lofeph l x. De nuptiis amp;nbsp;diuortio amp;nbsp;aliis quid fentiant de B.Tud. pharifxi amp;nbsp;Eirxi,quomodo cum aduerfariis con-Coiugium. fentiant amp;nbsp;confpirent : nihil eft opus hoc loco, nec certè licet per temporis anguftiam dicere. Nam iftos fedarios tam Pharifæos quàm lefüitas ita depinxitIofcphus:Nuptias faftidiunt,àlienolt; vero filioSjdum molles funt, eruditioni traditos, pro cognatis habentes, fuis moribus diligenter inftituunt.

Ex iis, optimi fratres, colligitis, magnam elfe in omnibus capitibus dodrinx conuenientiara amp;nbsp;fyncretifmum:effe eorum dodrinam hypocri-ticum fcrmentum.Quarecaucte,amp;c. Atque h«c de priori hadenus.

SecJwJa Cùm iam de ipforum dodorum ortu,nomine, tum vit». diuifioneamp; fedis, amp;nbsp;de genere dodrinarum ex-pofitum fit,audiamus fermentum vitx, aliam hy-pocrißn,quz leprz quzdam fpecics ell,intus for-defeens omnibus vitiorum inquinamentis, foris tarnen apparensfzpe nitidius ac fpeciofius, vt Chriftus vocauit fepulchra dealbata amp;nbsp;incrufta-ta exterius pulchra, intus plena fœditate St nu-Mattkxj. dis offibus. Qui igitur Deum fibi benefadis de-nacreri, qui operum præftantia amp;nbsp;dignitate in cœlum viam fibi munire, qui reliquis omnibus fandiores, iuftiores, honefiiores videri voluut: quxnam obfecro prxclara opera faciunt ? quit edunt

edunt facinoca? Nee Deo placent : nee fibi pr^-funt: 5t aliis vniuerfisSc fingulis perniciemae ae peftem ftruunt. An enim Ucrificare, miflare, operati in iis meriti pódus, falutis fux prxfidium teitia, collocaregt;Deo gratum opus efle poteft?aut men-tham amp;nbsp;anethum decimate,amp; grauiora legis indicium,mifericordiam,ßdem oniittere,culicem Opera Qeo colarcamp;cameliim deglutire? aut prxcepta Dei ingrata. de cultu Dei, de Sabbatho, luramento, in prima tabula,amp;■ in fecunda de homicidio,de adulterio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i

delegeTalionis,de honore in parentes, decha-ritatein proximos amp;nbsp;erga inimicos maledióta glofla corrumpere? Quibus nihil aliud quàm to- MatAf. tum decalogum aut peruertetunt aut commuta-ïunt, amp;nbsp;exteriora calicis folummodo purgarunt, legique diuinx aut nullo modo aut in Ipeciein n tantum obediecunt? Nammandatis hominum Pharifxo£Oeumcoluiire,teftisefl:lofephus;Nüc Ant. Iu4.k inquitiudicandum eft, quod multas conftitutip- u * ’*-num à maioribus per manus acceptas Phatifxi tradiderint populo, quxnon funt fcrjptx inter Leges Mofaicas:amp; ideö Sadducxi his jiuchorita- .

tem abrogant, diccntes oportere Cias tantdm fev- -uari, qux fcripto continentur.atque hinc magn^., inter vtrofque exorta eft controuerlïa. Quod Ie- , , fuitis quadrate, illorum Catechifmi, Cenfurx» Loei communes,Pii Quinti preces,Matutinx,vc- , fpertinx,Miffale, aliique Pontificiorum libriCla-tiffimè teftantur. Dcquibus Pius Epifcopus fcr- . uus feruotum Dei ad perpetuam rei memotiam, quàmmagnificè prxdicat ? Cùm inter alia facti inMiflal. Tridentini Concilii décréta nobis ftatuendum eflet de facris libris, Catechifmo, Miflalijamp;.Bre- j 't uiarioedendis atqueemendandis, amp;c. àfacro-,» quot;i fandla Romana Ecclefta exterarum Eccleftarum ,gt; matreSc magiftia tc^dita vbique ampleótantur »

16 DE FERMÉMÏO VITANDO, «sOtnnes amp;nbsp;obferuent, amp;c. huic Miffali noftro nii-« per edito j nihil vnquani addendum j detrahen-« dumgt;aut immutandum elTe decernendo, fub in-t( dignationis noflræ poena,ac noftra perpetuö va-i « litura conftitutione ftatuimus,amp; ordinamus. Ad

Opera inu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quomodo profunt?Orant?red in pla-

tilia ope- tseis battologizant:ieiunant?fed fqüalida,tetricaj lantib. deformata facie, oftentationis caufa:dant ele-emolynain ? fed tuba clangente : alia operantur? fed vt ab hominibus collaudenrur, amp;nbsp;inane gio-riolam aucupentur.Hieronymds: Quiciinque itä facit quodcunqiie, vt videatur ab hominibusr Scfiba amp;nbsp;Pharifæus eft. Hie finis eft meriti amp;nbsp;va-nae gloriæ, vt in fumum amp;nbsp;ventum abeant. Eft amp;nbsp;aliiid ventofe amp;nbsp;vaniffimx gloriæ aucupiumin nomineiDum ifti Rabbinitnagiftri noftri volunt fakitari, Patres : Pater Campianus,Pater Parfo-nus, omnes lefuitæ fuperbo amp;nbsp;fingulari nomine; Nullus enim lefuita dici poteft,vnus lefus amp;nbsp;efty j amp;: drci nunc debet. Nam fi à Chrifti nominibus aliquid mutuamur:VtquatidoàChrifto Chriftia-ni vel magiftratus Chrifti vocanturid Scriptura

In Matth, c. meriilnit/Sf Ghriftus probauit. Sicut ipfe lumen *■ Apoftolis donauitjinquft Hieronymus, vt lumeri'

,, mundi appellarentur,catter£que ex Domino for4 ' „ trti lunt vocabula : ita amp;nbsp;Simoni qui credebatiri

Petram Chfiftum,Petri largitûs eft nomen.Cùm* ergoPefr'US fibi nec Petræ oec Chrifti nomen ar-rógauerit) rhulcominusad lefu nomen quod ipfi foli Se femper cóuenit,amp; veiè peculiare Se pro-fuVücV*quot; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;voluiflet. (^iód fe Patres di-

'** eantrexPalcftinæ vfqué hoc, amp;nbsp;ex Ægypti mci--nafteriis prófeófum eft. Singulàris etiameft.amp; ambitiofa venditatio in veftibusrPharifxorumy in Phy-

in Phylafteriis largis,togis laxis, fimbriis longis: lefuitarum in fua eert a veilitus forma : quam tarnen in Anglia nunc geftare aut erubuerunt, aut

f r ° nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;° c r i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-11 A ornatus le-

aufi no lunt, ne canes rorlan lupos ouilla velte te fujtarum in ftos agnofeentes oblatrarcnt. Siccine ad orbem A nglia. coniiertendum veniunt Iefuit3ejpluniati,ornati,à capite adcalccm variegati,molliculi, elegantuli? Siccine proceffit Helias pilofus?ficcine Ioan. Ba-ptifta?Sic Petrus ac Paulus mundum fubegerunt? in domibus regum funt, qui mollibus veftiuntur. Propheta,dic qùaefojtinélura coloratur? Prophe- Mattkit ta ftibió pingitur?Propheta ornandi ftudio dedi- ” tus eft?Sic enim de Möntaniftis amp;nbsp;pfeudoprophe- » tis Apollonius. Itaque eos omnes ambitiofos amp;nbsp;« gloriofos Chriftus aliunde prxmiiim fuum acce- Bccl.hjßis. pifle, à Domino nihil reportaturos ptonuntiat:“’**' ilec du credo, à Domino adepti funt in vineä fuç operæ preciumjfuum denarium.

At funt publicum bonum,Ecclefiæ, aliis vtili-tatem afferiint’Qiiibus? Nurn viduis ? earum mos deuorant, iis prçtextu longarumprecum/ confeffionum)exhortationum,aniles fabulas niffimè Sc fophifticè infufurrant. Sie Phariffi in Euangelio 8c Alexandra Regina ab illis ficinfa-tiiata 5 8c Circeo quafi poculo dementata eft', vt mirabilis imo monftrofa tafta fit Metamorphofis fœminç; non ficut inTheatro audiuiftisOeneiiofcph. B. filias tres in aues transformatasd'ed Regina in fer iud.i i.ca;4. iiam 8c mancipium Pharifçorum commutata^: vtquç aliis Omnibus optimatibus imperaueratgt; Pharifçismorem gerefe 8cfamulari vi^eretur.

Idem ait mulieribus charos,8c imprimis Phe- Antiq.v-c-î-rorsE vxorijgratos fuiffe PharifatoSj vtpote qui illis beatum nefeio quem fuarum rerum ftatum 8c nouam conuerfionem prxfagirent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Noultij

IS de fermento vitando, mortalcm; Tlludne in lefuitis eiit laudabile quod Chrifti ore in Phaiifxis eft cxecrabile? Vxvobis Scribac amp;nbsp;Pharifçi Hypocritç,quia obicis mare amp;nbsp;t.erram,vc faciatis vnum profelytum JCircuitus il-le peftifer amp;nbsp;exitialis eft,erat amp;nbsp;cntdExitus alius quis elfepoteft ,quàm VC filios gehennæ faciant, fc duplo nequiores'rO noftrac Acadeinise labé,cla-demnonnifi veftro veftro,Oxoniéfes,fludio,pie-tate,fedulicateexpiaiidain.iSoftros Martinos, C2-pianos,Briftoos,Copos profelytos feceiunt,capti-iios abduxeruntjàiultos nobiliiim filios amp;nbsp;noliros amp;nbsp;alios in feditiofum fuum fçminarium compe-gerunc. An eric opus hoc mericorium? Certc led mQrcis,quam quidam fuo malo meiito,pró pudor, pro dolor fubietunt,qui alioqui longiore Ipatio, maiore eruditione,vberiore Dei gracia,a.micis fo-lacio , Principi fubfidio , Ecclefiæ emolumen-to, Academiac noftrae ornamenco elfe pocuiflcnc; alii fi fapiunc Pharifaicuin hoc fermcntum fu-gianc , eius morfmn vcncnatum amp;nbsp;morciferum caueanc.

At quibus tandem bono funt?Nunquid princi-pibus? At qui pofiunt elfe principum fautores, qui Papac Paranymphifunt? Non ixcne conucnit, nec in vua fede moratur maieftatis amp;nbsp;Papatus a-mor. Tota reclamirat Antiquitas,amp; difertè narrant hiftorix, hoc leminarium PhariCaitum fem-per infidiofum, pernicioiam, infcftum cfle Regibus.Hieronymus narrat Pharilioù licet Hcrodia-nis iupparafitari viderentur,tame hoc dogma populo Dei propinafle ■ non debere eum, qui deci-niasfolueret , amp;nbsp;prnnitiasdaret, amp;ca;teraqux in legelcripta erâtjfaceret, humanifjcgibus lub-iacere. An non auditis hie in ore Pharifacorum lefuiijas amp;nbsp;Papas amp;nbsp;Papiftas de clcricorun, im-_ . launi-

CONCIO HVMFREDI. i» miinïtatibus, priuilegiis3amp; libertatibusftrepen-tes’Sed progrediamur. lófephus narrat fibi Pha-rifjcdishabuilTe ex Dei colloquio qiiandain Antiq lj7 rorum prænotionem, geniis Hominum efle atro-c.3, gansjprincipibiis initnicum , reliquos Cæfari iii-ralFe jPbarifaeos non iurall’e, ea apud populmn gratia amp;nbsp;autoritatepolluifle,vt non veriti fuerint regibus obloqui, aulicos muncribus corrupiflei illos adiutos a Bagoa qiiodam Sc Pheroræ coniu-ge iinpudenti niuliercula confpirafie , dil’fidia irt rep. feuifle, amp;nbsp;de regnî tranflatione prophetaffe. Quicquid ptæteridant lefuitæ , horum veftigia prementes, horüii, inllitntis edovtis horum ftra-tâgematis annati , Romani Pontificis folium in Anglia Dei mifericordia deicdum , omni cogi-tatione, molitioncjornni iüre,iniuria erigendum amp;nbsp;reftitucndum credunt 5 amp;nbsp;ex decreto Curiae conftitùunt. De hypocrita Hieronymus , Aliud eft , aliudfîmulat,aliud opéré agiç, aliud vocC prætendit. Ariftotclés vefter; (Jui fingitfeami-ctim amp;■ non cft, peior eft eo qui fingit falfam mo-netam.

Scio inter Pharifæos fuifle Nicodemum , qui liodu ad Chrirtutn venir: amp;: Gamalielem qui pro Apoftolis dixit præclaram fententiam , quique in Coiicilio Chriftum défendit : quique póft, vt re-fert Nicephorus, Stephanum protomartyrem fe- LiS ij-c.». pultutæ honoredccorauit. Nec dubito fore.in-terlefuitas, qui rcliôio lefuitifmo Chriftianif-nwmfequentur, quando Dominusfuo tcmporè eorum præfradcs animos aut frangcrc aut fleóte-re dignabitur.

Atqmbus veiles fünt? An Chrifti.inis.8e Eu- chiiftünî angelij profeftoribus? at fermeiitum eorum cru- -délitaterefertum eft,refperfum ac maceratium fißguine.Nam Pharifxi omnibus Chrifti ft:äato-\,

nbus accervimi hoftes extiterunt: amp;nbsp;lefuitæ ho-die acerbifliiiii Inquifîtores hæreticæ prauitatis nominainur. Pharifjei Chriftum in Concilio de medio tollenduin decreuerunt, Sc cùni non pof-fent Chrifto verbum refpondere , nec calum-niando, nec difputando vinccre , vltrà non in-InMat.îs. terroganc, inquic Hieronymus , fed apertiflîmè comprehenfiim Romanæ tradunc pocedati. Ex quo intelligiinus veiiena iniiidiæ pofle quidein fuperari , fed difficuket cqnquiefccre. Exor-tus eft iterum nouus Caiphas Pontifex Romanusj non illudfok'im proclamans : Vnus moriatur pro populojfed in Concilio Txidcntino exiit langui-narium decretumiPereat omnium Chriftianorum protcftantium vniuerlîtas.Hinc Pocificii aufpiciis Papae muleis niodis amp;: machiniscùm nosaggrefß, elfentjnec fucceJfus votis haétenus refponderet, duplici nos iam oppugnarût ariece, vt hic in Anglia certamen offerrent, hic lingua perfequeren-tur,illic in kibernia manu decertarct.SedvtDeus exercituum illic prefligauif.fic difputando hic nô proficiuntmec immerito.Non enim voto difeen-di fed ftudio cognofeendi , quid nos polfemus refpondere , nos in aciem prouocarunt : hoc la «t-lî. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hieronymo elfe Pharifaicum , quia

DIX i: fermentum dodrinæ amp;nbsp;morum patefê-ïpilogus. ci vtrumque vitandum , neutrum comedendum, Leuît t. vtrumque cauendum , neutrum vobis recipiendu eft.Non apparebit fennentatum in omnibus terminis tuis-.exterminate.Omnis oblatio quæoffer-tur Domino,abfque fermento eritine offerte ,fed Bonauen. in auferte.fermentum inflat,inHâdo vanum facit, 8c « ’1. corrumpit.fermentû eftpalla vêtus amp;nbsp;exvetufta-r te corrupta.ac in acorem verfaiexpellite.fermen-«. Luc. tum eft,nolite guftare, latet fub melle venenum.

CON CIO HV MF RE DI. tr Pafcha noftrum Chriftiis eft:ergo in azymis ve-ritatisamp; fynceritatis non in fermento nequitias amp;nbsp;malitix epulamini, fermentfl Aegyptii habeât? ludæus in agni efu abiecit.abiicite.FcrusMogun-tinus Eccleiiaftes quantuinuis ferus, tarnen bene monuit, fermentum ad Aegyptios pertinetjyn-ceritasad Tfraelitas,illis relinqiiite.Veritas defen denda eft,defendite:vanitas oppugnanda , oppu-gnate.Patrcs amp;nbsp;fratres,communibus copiis com-munem hoftem propulfemus ; Papac verb Cathe- ' dram perfe iam nutantem ruinac proximo mil-lit opibus noftris,nullishumeris noltris,nulla ma-nu,nulla ratione,nulla oratione,nullo niitu, nullo modo fulciamus.Vos autem gt;nbsp;chariffimi Inucnes, iterum hortor magnopere, amp;■ obteftor,vt Sirenes inaurem cantillantes non audiatis: fermentum Vos catieteiPaululum fermenti totam malfam cor-rumpit; Cauete ne hoc feminario noftro illud fe-minarium Romanum compleatur: C.iucte ne ilia profelytorum acceffione amplietur. vos doftrinx puritatem è fontibus lefu , non è lacunis lefuita-ïum hauriteieam puris ac probis moribus exprimite; vt fermento expurgato noua fitis cófperfio; lacjid eftjfermonem Dei fimplicem,doli nefcium tanquam initiati nunc Chrifto,tâquam nuper na-ti infantesrecipite.in Chrifto rcnati in eo adole-fcite,crefcite, grandcfcite, viuite, moriamini, vt dodrina probatigt;moribus ornati, omni fermento vacui,tanquam Chrifti fideles ferui, patri» boni ciuesjPrincipi morigeri Subditi,vobis,nobis omnibus vtiles J femper viuatis amp;nbsp;nunquam moriamini. Quod faxit Dominus lefiistcui cum Patre, amp;nbsp;SpirituSSdOjvni Sc Trino Deo fit honor, Ma--ieftas,gloria amp;nbsp;gratia,in omnexuum Amen.

NOT Æ, ex Prophetarum, A pofto-lorum, amp;nbsp;Apoftolicorum virorum fcripcis per Centurias collcétæ, qui-bus Novæ illius Societatis, fibi nomen lefu falfo tnbuentis, facies 60 artes ad viuum depiétæ ro-prefentantur.

Ominvs nofter lefus Chnftiis, nihil efle populoChriftiano magis noxiujmaioréque ftudio ac zclo fu gienduni,quàm falfos Prophetas, quosApoftolus haereticos appellate folet, grauifsimis verbis do-cuit Sc admonuit.Detyrannis,Iudxis,aliifqueEc clefiac amp;nbsp;falutaris dodrinx hoftibusjetiamfi (cri-ptura ita loquatur vt eorum infidias nos declina-re velit.'tamen nihil exprefsius iubet quàm vt nobifipfisàpfeudoprophetis amp;nbsp;Apoftatis atten-damus.Cauete vobis,lnquit Chriftusjà falfis Pro-phetis,qui ad vos accedunt in veftimétis ouiuin, intrinfecus auté funt liipi rapaces.Primùm autcm illud nos obferuare iubetjPfcudoprophetas videlicet venturos. Deinde non nudè amp;nbsp;fimpliciter illos nobis fugiendos efle docet, fed etiam eius fux tam neceflarix monitionis duplicem adfert caufam.Summa eorum qui fugiendi funt aftutiam amp;nbsp;dolos ; l''emunt adt/orjnquit, in Tjefitmentiso-uium'. amp;C parem aftutix ac verfutix rabié amp;r fero* cïtitiintus autemficutlupiti^^zes. Vtenimeos fcopulosjdicebat magnus ille Naziazenus, magis nauti decliriare folétj qui fub aquis tedi delitef-cunt, quàm eos qui extant amp;nbsp;eminent ; ita amp;nbsp;illi inimicivitandi funt, qui vt latentes fcopuli fub

aquisjfîc illi fubvariisfimultatû integumétis latét amp;nbsp;occukâtur,8f qui turn deini'i fe produnt.cùni ia nauisfraólajmercéfq; difieótx funt. Et præfertini, cùm.vt aitAmbrofius.caput petit, iugulû iuuadât, vitalibus vulnus infligat, corpore falûo anima oc-cîdât:meritô Cbriftus taies inimicos maxime me-tuédos efle diligéter monnit. IdéigiturSr nosa-gamus:ac qiiis fit hic veftitus ouiû,qux integumé ta fub qnibus falfi prophetx latere folent, qui ité fruikus per quos dignofci poffiiit, paucis exfacra fcriptura doftorüqi virorû iudiciisad piorû vti-litaté doceamusjvt vbi eos femel cognouerimu», tandé aliquando amare definamus.Nemo auté a-lius hac noftra offendetiir difputatione nifi is,qui fuo priiis iudicio aut pfeudododorem fe effe,3ut falfa dogmata ampledi amp;nbsp;fequi agnouerh: quod vbicognofcet laq^ueo erroru libetatus,gratias po tius nobis, qui eas pelles lupis exitiofifsimis de-trahimus,aget,quàm vt fuccenfere debeat.Quod propofitû noâru Chriftus beneditlione fua pîo-fequatur.

Prophetx vox non eum modo fignificat qui de futuris vaticinatur,fed Doôloré quemuis,qùi or-dinaria vocatione ad minifterium Ecclefix defti-natus, volûtatem Dei ex fcripturis interpretatur, amp;nbsp;ad vfum præfentem accommodatjVt auditores ex eo doiSrinâ amp;nbsp;confolationé percipiant,atq; in Chrifioadfalutéæternâædificentur. Sic Paulus deProphetæ officio difTerit in priori ad Cor.cap. 14. fcribens. Qui prophctat hominibus loquittir acdificationc,exhortationé amp;nbsp;confolationem.Fal-fi ergo Prophetæ funt, qui non legitime ordinati funt, neqi auditoribus vtilia amp;nbsp;ad xdificationem pcrtinentia loquuntur, fed fub hoc plaufibili 8c piis omnibus vencrado pfophetarû titulo incau-

tîs ac fimplicibus imponnut.ldeo dicit Ghnftus, i^tÿvenÏKnf. ex priuato nimiruin inftindu, non autem à Domino mittûtiir: eorum fimilesjde qiii-bus ipfe per leremiam, cap. 73. ait, Currebant,amp; ego non mifi eos. Deinde in veflimetù onium venire dicit, quia fe ones efle, amp;nbsp;ad populi Dei grcgena fiue ecclefiam pertinere fimnlant : imo buins doi5^orcs,Paftores,procuratores dici amp;nbsp;efle volunt, cùrr) iqtrinfecus, id eft ingenij, amp;nbsp;inten-tionis fuæ refpeólu fint lupi rapaces,yt vt fe blan-ditiis mirificis infinuent.De his verb fuos admo-nens Chriftus.vt iam didiim eft,non obfcurè in-puit 3 talibus periculum efle , amp;nbsp;Ecclcfiæ ftatum nunqiiam fore tam bene conftitutum, quin tales poffintfubrepere.Etenim omnes homines natura mendaces,amp;■ proinde ad fabulas amp;: fallacias pro-penfi funt,amp; fiftis narrationibus potins quàm ve-ïitatis doftrina deleótantur. Quo fit, vt fi nemo nos fallat, plerique fc ipfos fallant, amp;nbsp;mendaci a-liqua perfuafione animos fuos pafcant, dum fibi jpfis vel in luperftitionibus fuis, vel in turpi fce-lerum licentia blandiuntur. Non deeft ergo ifti occafioni Satan, fed mox fuos feruos emittit, qui Dei nomine fefe venditant, falutis publiez ftu-dium profitentur , Diuinum cultum , femina-ria Religionis , verbum Dei in ore habent, amp;nbsp;( vt mirè ingeniofa eft hypocrifis ) ieiuniis, prcculis , veftitu tetrico 8c ad fimulationem compofito , difciplina quadam ciuili, fidis i-tem blanditiis , quxremqniis , declamationi-bus , fufpiriis crebris amp;nbsp;lacrymis, fe mundo mortuos elfe, fe lefu feruos 8c focios, totó-que cïleftium amore atque defiderio ardere fi-mulant : ciim nqn aliud quzrant quam vt fuis commodis Sc priuatx exiftimationi confulant.

Tales olim cumtota fadione fua Coritç fuerunt, qtiitotius Ecclefiat caufam agere volebat videri, vt amp;nbsp;hac exMofis atque Aaronis manu eriperét» Dcofuum honorem atque cultum vindicarent» Num.iiS. Tales prophetarum temporibus multi e-rant,quos canes mutos dicit Ifaias cap. 5S. qui i-tem (yt Micheas cap.1.ait) de vino amp;nbsp;ficera con-cionabantur, amp;nbsp;populum inanibus promifsis la-dabant.Similes horum erant Pharifaci, Scribse amp;nbsp;Sacerdotes, qui cùm Molis Cathcdram occupaC--fent, populii inani traditionu fuco decipiebâr,amp; fub logarum precationu praetextu domos vidua-rum amp;■ orphanorum deuorabant. Huiusgeneris impoftores nouifsimis temporibus palsim exo-rituros effcjChriftus amp;nbsp;Apoftoli prardixerunt : amp;nbsp;vere quidem hoc prxdiólum fuiflcjres ipfa loqui-tuTjfi quid inter Chriftianos ab annis quingentis fadii fit, ex hiftoriis animo répétas, amp;nbsp;quid quo-tidie fiat paulo attentii'is obferucs.

Nobis ergo Chriftum loqui putabimus, amp;nbsp;de noftro nos officio admonere, in cuius confidera-tione nos eo diligentius verfari conuenit, quod multi hic grauiter oft'endunt. Sunt enim qui ad-monitionem iftamminimè adfcpertinere, nec quicquam referte putant,quç vel qualis dodrina pr3ediceturamp; admittatur. Et hi femper ratfifore aiijnt,quod Chriftus dixit,Ioan.io.Oues meat vo-cem meam audiunt,amp; feqinintur earn , alien! au-tcm vocem non fcquuntur. Ad hare dodores pro ipfisamp;rtoto populo rationemrcddituroseiredi-cunt:fe ergo apud Deum excufatos effe,!! fuorum Principum voluntati atque exemplofefe accommodent, amp;eos dodores fimpliciter fequantur, quos ill is piobari vident. At longe aliter Chri-ftus.qui ouibus fuis dicit, Caucte vobis à pfeudo-prophctis.Cauedi verbo diligenté attentionérc-quirit,amp;’ ne vllûfecuritatilocu demus. His con-

fentiût Apoftolorutn admonitiones; Omnia probate,quodbonum eft tenete.i.Theff.j.IcemyCha-riffimi, ne cuiuis fpiritui credatis, fed probate fpiritus num ex Deo fint.i.loan.4. Qui ergo quof-uis promifcuè audiunt amp;nbsp;feélantur, ij fatis often-dunt fe nulla veritatis diledioncteneri,amp;proin-de dignos effe quos Deus impoftoribus feducen-dos,expilandos amp;nbsp;dilaniandos propinet. Sibi ergo hoc Chrifti diétumfingulipriuatim applicét: qui verb Reipublicæ habenas moderantur, plus quiddâ abs fe prætctea requiri fciant;vt nimirutn hîcpotifsimû vigilét pro publica populifalute, ne doôtrinæ fontes toxico humanarû traditioaû inficiêtur:ide6q; authoritace fuain illis coercen-dis vtâtur qui illud audét.Extat de hac re lexDei, Deiit.13. quæ pfeudoprophetâ lapidari iubet,quâ Chriftus minimèabrogauitjVtneq» alias morales atq; iudiciales,qu3e adconferuandâ honeftatéju-ftitiâ Sr pace publiçani funt necelfarix.Qua verb moderatioiie Legis iftius rigor cemperari debeat amp;nbsp;intend! facile intelligct princeps verè Chri-ftianus, fi,quid cuiufq; falus amp;nbsp;Dei gloria requi- t rat,cxpendcrit.

At quçrat aliquis : Quo ante iudicio ego, qui fcripturarû inexpertus amp;nbsp;rudis fum,Iupos illos a-gnofcâjfi lub pellib’ 014illis latitatjamp; oues atq; pa ftores ta mirifico aftu métiri pofsunt ? Huic ergo quæftioni occurrés Dominus, verû ludicem fiuc Lydium lapidé nobis porrigir, ad quem cùm do-ôlorcs,tum dodrinas exploremus. j4frti^lihui eo~ rur/i,ia([iiit,agnofiefts eof. Et quod breuius didum videri poterat,fimilib’ ex vulgo pet it is interpre-tatur,dicens.-iV« coUtgïit ex fpinü vna, aut ex tr^ hulii ßcus^ I ta ornnii arbor bona fert frublas bonos» fntru autem arbor fortfi-ubtus malos,Quibus verbis hacomnino vultdicercjvt vnaquxque ar-

bor fui generis fruétus feit,nec aliquis ta vecors facile fiierit, vt ex fp in is vuas colligere, aut eif tribulis ficus decerpere velit : vt icê arbor bona fruólus bonos, putris aiitem arbor putres amp;nbsp;infi-pidos fi uftus gignit,neq^ aliter fieri poteft, ideö arbor qiixq; ex fuis fruóïibus, qualis fit,agnofci-tur: Ita ex fruôtuum indîcio Prophetæ eciam fiue doîSores agnofcûtiir,amp;' qui illos obferuare volet nô facile falli poterit,nifi fciés volénfq; cçcutiat.

Cæterùm hîc probe reneamus oportet,qùinam frurtus illi fint,de quibus Dominus loquitur. Na multi hos ad vitam 8c nioresDoôloruinfiuePro-phetarum referüt,amp; ex illis de Dodrina iudicât. At licet hi in doólore refpici debeät, amp;nbsp;nulla venia dignus fît, qui mali excpli author eft fuis au-ditoribtis, tarnen vitx exemplum fîue mores non funt proprii illi fiuâus, ex quibus femper certû iudicium de Doiftrina fieri poffit:amp; fæpefit vtvé ritatem purè ac fedulo doceant,qui male vhnint: quod Chriftus quoque obferaauit,quâdo de Scri bis amp;nbsp;Pharifaèis dicebat', In Cathedra Mofîs fe-dent,Matth.ij.Oninia ergo quæ dixerint vobis vt feruetis, feruate amp;nbsp;facite:at îecundum opera eo-rum ne feceritis:dicunt enina,amp; non faciunt. Vt êrgo huius loci verû fenfum teneamus, Prophe-ix àutDoéloris vccabulo infiftere nos oportet. Huius proprius amp;nbsp;germanus fruétus eft, Doétri-na.Hxc ergo examinaridebet, vt nimiiûexqu’i-bus fontibus deriuetur, ad quem finem item fiue fcop'um dirigatur,8c quac eius effeéta fint, videa-mns.Ita nos ipfe Chriftus docet, quandofuxdo • ftrinæ authoritaté contra ludæos aftrués,inquit,' Doélrina mea non eft mea,fed eins qui miiit me. lôan.'y. Suam efle negat,ex hominis folius,quem afirumplerat,refpelt;ftu loquens,vt earn non huma-iiam,aut ex hominibusacceptain, fed diuinâ elfe oftendat.

ofténdat.Et mox hoc ipfum probarjdicens:Siquis voluerit eius voluntatem faccrcjd eft,Si quis fc-rio diuinr voluntatis ftudio tcnctiir,facile intel-liget,nun1 dodriiia mea ex Deo fit, an ex meipfo loquatjitimirum vt vulgaris homo amp;nbsp;carnis affe-ftui deditHS.Nairi quÆfemetipfo loquittir, glo-riam propria in qiixrit:qui autcm quatrit gloria e-ius qui naifit ipfû,hic verax eft,amp; iniuftitia in eo non eft: videlicet quo ad dodlrinâ.Quo ad vitam enim,3c inhxrété nobis vitiofitate,oinnes homines peccatoieslunt,amp; in multis labimur omncs. Ex his colligimus,quinam doótoris veri amp;nbsp;fidi fruótusfint. Nimirum non exfeipfo loqui, fed fcriptura ex Dei orc,id eft, ex fcripruris accepta proponere,Dei gloriam quxrere, huic foli homines adducerc per cû qui folus ad Patre via eft:ho minu itc faluti ftudere, vt omnia ad ccclefixaedi-ficationem référâtur,curare, fub qua pacis publics amp;nbsp;charitatisftudium continctur. Qui hocfe-rio amp;■ ex corde fàcinnt,ij proculdubiô curabunt, vtvitaSr mores ipfovum doftrinx refpondeant. Nec enim quod aliis fedulo incul£ant,verbû Dei, in feraetipfis negligent, autfegnefcere patietur. Etotra Pfeudoprophetç aut falfi doóforis fruûus atque etfcóta erunt, proprij capitis figmenta, ant ab aliis excogitatas traditiones pro Dei oraçulis venditarc : fuas paleas cum tritico Dei mifccre: non Dei fed propriam gloriam quacrerc ; non auditorum faluti, fed priuato commodo amp;nbsp;quæ-ftui ftudere : .homines non Deeper Chriftuin adducerc, fed fibi ipfis difcipulos parare : eof-dem propria» iuftitix fiducia inflare , 8f circa ceremonias inutiles occupâtes tencre ; deni-queRefpubJ, ttirbare, coniugia diflipare , (xco-nomiam infarailiis cuertere,amp; diffenfionesnon neceffarias, ferere-, Qui ifta faciunt , ij4ferè

fedatoribus fuis liccntiæ authoress fùnt j dum peccata ridiculis nugis facile expiari poflefin-gunt:ipfi autem ex aliorum ftultitia fuperfti-tione voluptatcm capiunt gt;nbsp;amp;■ infinu fuo rident fuauiter, quando nxnias arque fumos fuos, quos nimium credulis vendunt,in tanto .pretio,amp;r lîbi quæftuofiflimos effecôfpicantur.Quanuis auteni interdum pietaté amp;nbsp;ardensdandimoniæ ftiidium finiujentjinrrinfecus ramé funt lupi rapaces:imôlt; vt Chriftus alibi ait, lo.io. furesamp; latvoncsfunt.. Nâ vt Deo gloriâ fuain cripiunt,amp; lefum Chriftû meriti fui laude fpoliantj incautos verb pccuniis emungunt,atque multorum confcientias diris ac horrendis fermentis excruciât.T aies fuiiïe Chri-fti tempore Pharifæos amp;nbsp;Sacerdoces ludæorums ipfe non vno loco tcftatur,amp; eofdein propter la-crorum nundinationem, inftar canum impuden-tiflimorû flagello fado ex templo eiecit, loan.i; nimirum ad Patris didûrefpiciens, qui olim per Zachariam prçdixerat,cap.i4.Chananæis amp;nbsp;mer-catoribus non locum fore in domo fua. Similes horum funt hodie, qui fibi primatum in Ecclelîa vcndicant,honorem Chrifto débita in creaturas amp;nbsp;ritus ridiculos arque frigidiffimasfuperftitio-nes transferunt,amp;(quod faduros D. Petrus prx-dicit,epift.i.cap.ï.)deChriftianis hominibus tur piffimè nundinâtur. Taies hodie inter omnes fe-• das apparent Noui Sodales,nomine lefu täquam ouilla pelle tedi, qui in familias irrupunt, amp;• af-feólas confcientias fidis blanditiis atque fufpi-riis, imagunculis, confeffionibus,precibus inc-fcant 5 vt falutis dubias fadas facilius in partes fuas pertrahant; qui feditionum, diuortiorurri 8f turbarum publicarum authores funt, vt ipfi ftib ementito Sacrofandi nominis titulo, exalieno fecuri viuant.Hi ergo omnss Cauendi làmt. Natn

quacunque fanftitatis amp;nbsp;eruditionis fpecie pol-Icantjreuera tainc arbores piitres funtjcx quibus non poteft fruéliis aliquis fperari ; (pinæ item amp;nbsp;tribuli funt, qui confciencias fuperftitipne deli' butas acutilîîmè quidem pungiint, cafdem verÓ nequc vuis fuauibus, neque ficubus, qui cæleftis dulcediriis faporem référant, recreate aut exhilarate poflunt. Quid enim exillis ertorum magi-| ftris tibi promittas,qui luos (eftatores, quos fuis traditionibus iibi feruos fecerunt, per ludibriuni bonos Chriftianos vocitarefolent? , Tantæhypoçrifeos cogitatio , amp;nbsp;lefuitica ra-biesjqux fub pietatis Sc eruditionis pelle in iiiife- ‘ rum ouile Chrifti per Europam St ürientispar-, teslongè latéqi gralfatutj me impulit, Chrillianc? LeilotjVt charaifleres feu notas,quib’ pfeudony-mos iflos faciliùs ab aliis fedariis dij^nofceres,ti-^ bicolligerem.Tametfienim quse illis tribuit fcri. pturi amp;nbsp;orthodoxa Antiqiiitas aliis etiipfeudo?-' prophetis amp;nbsp;falfis dodtorib’ ante amp;nbsp;póft Chfillu in Carne manifeftatii côueniât, nihilominus quæ-dam peculiariter huic pofttemæ Antichrifti fœ-turæ tribucnda funt: vt poteris facilè coniicere,ïî mores amp;nbsp;docendi methodum huiuS feiSae paulo propiùs infpicias. Quid in nos, quos infulsè amp;nbsp;falsö hæreticos vocant, pro concionibus apud Principes,amp; infcholisdebaccheturfatis notumj fedmecum cogita,Leólor,qualcs fuetint iftorurri hominum artes, qUF pet exiguuintenipöris fpa-tium amplifsimos prouentus fibi gratis compara-runt,h3credes legitimos multos exha:rcdarunt,in-finitos auri aceruos emunxerut, régna integra la-befaftant,Çonfilia publica moderantur, amp;nbsp;emif-farij ledis Antichtillianç fadi horrendas triftium f‘'âgÇ‘b2rum faces accendunt, quibus mifetani Europam, ni Deus auertat, brcui in cineres vet-

, gt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;MMm. j.

Charaóteribiis autem feu notulis noftris ex Prophetariimj Apoftolorum, Apoftolicorumquc virorumlaboribus colleftis.interpretationes namp; adiunximUs:tum quodperfe facilepercipiancur ids notnlæ, tum vt indicium tuum acueremus^vt de nöui iftius fodalitij ingenio amp;nbsp;inftituto acrius cogitates. ‘ Horrenda enim monftra fub pelHbits lèmtticis latuiife pracfens dies oftendit,amp; infinita alîi adhuc latere quis, nifi prorfus ftupidus, ne-gareaudeat.? Prior veto Centuria (pluresenim tibi in fequentem tomum parauimus) quae de p'feudoprophetis fand! Prophetae, Chriftus amp;nbsp;Apoftoli traduntjicfuitico gregi apprimè conue-nientia,continet. Tuopellam noftram precibus adDeumtibi vtilem redde, expetepacêtùlero-folymorum:dic, tranquilli fint amantes tui. Sit' pax in praemunitlonetua amp;tranquillitas in pala-tiis tuis,amp; c.

r”aritia. ] Ifti canes auidifsimi non norunt faturitaterh:propterea ipfi pa-fcunt fcjnefciunt docere : quotqnoc funt,ad viam fuam fe conuerturtt,quif que ad lucrum fuum.ab extremitaie illius.//^lt;.5(S.3.

yfr«/]Oua afpidis excludut,amp; telas aranei te-iunt:qui comedit ex ouis eoiù morietur.jT/Sj.j^.j.

AElaCeu resgefim-yrs\x illorum non erunt pro, panno.neque operient fe fatlis fuis;fatta illorum funt faóla iniquitatis,amp; opus violentix eft in ma-nibus coriim.//2i«.$9.s.

Älalitia.'\ Pédibus fuis ad malum concurrunt, amp;nbsp;feftinant ad fundendum fangüinem innoxium: cogitationes eorum funt cogitationes iniquæ.va-ftitas amp;nbsp;contritio in aggeribus illorû eft./yâ«.5ÿ.7

Cxcitas mentis.~\ Viam pacis ignorant, nullum eft ius in orbitis illorum; femitas fuas depratiant iftis,cuiquc incedenti per aliquam carum,hic ex-pers eft pacis.Z/^/.^ÿ.s.

TurpisInert citptiiitaf ! minimo eorum vfque ad maximum quifquis eft , deditus eft quçftui. Ierem.e.it,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VII.

Confußonurn d'fsimulatio.y Curant contritionem filiæpopuli mei fecundufti curationem malileni-tuli,dicendo,pax,pax;amp;fi nulla eft pax./e?e?«,S.14

ciû contumaciffimi,ambulantes cum detradioncjcha-lybei amp;nbsp;ferrci;omnes corruptores lunt./crswj.ó.ig.

Zfocir^f/a.JViûonem animi fui loquuntur, no ex ore îehouæ. Dicuntcontinenter iis qui ipeinunt Deum, loquutus ell Iehoua,pax erit vobis;amp; cuiq; ambulant! ex fentétia animi fui dicunt,nó fuperueniet vobis malum. ltrern-‘Lyi6.\7.

ImpijC07?4f«r.]Put3t fe faduros vt obliuifcatur po-pnlus liominis Dei per foænia fua.quç enarrant quis-que amico fuo./frezw.ij.iy.

Errorüefficacia-'^SeducuM populû falfitatibus fuis, amp;■ rapiditate fua,cùm Deus no miferit eos,neque prat-ceperit eis,amp;: omnino no profint populo huic./er.i5-3i

y^««/4fM.]Sequunturfpiritû fuû, amp;nbsp;quç nó videtüt* Vident vanitateni,amp; diuinât mendaciû. Multis modis fecerunt vt erraretpopulus,dicentes pace elfe vbi nulla effet pax:quùmque alius {tfiudopropheta) extruit luteum parictcm.ecce illi obducunt ipfum infulfo tedlo iio.£;^ef.i^.j.5,.io. XIII.

Crnde/ttits.'] Similes funt Leoni rugienti,prædanti piædâ;animas comedüt,roburamp;: tes pretiofas capiût, viduas eius multiplicant in medio eius.£z.ec-i}-îp

Adulatiünesfraudulentit.'^iAdWziAÏu» exhilarant Regem,amp; mend.a ciis fuis Principes.Hofidi.y.y

£4p4Ótlt;w.'jConcupifcöt agros amp;nbsp;rapiût, domofque concupilcunt adimuntzopprimentes virum cum do mo eius,queinque cum poffefsione fi ..Aiich-i-i-

jdinbino fallax.'^Si vir venrofuî amp;nbsp;falfus mentiatur,di cens,ftiliabo tibi pro vino aut pro jjotu inebriante,is flillatot(doôtor)eff popiili huius.ylŸ,f^.i.ij.

j^morpecuntA. Horum facerdotes pretio docent,8c horumProphetæ pecunia diuinaiitûnterea lehoua ni-tuntur,dicendo,An non lehoua in medio n'oftri eft?n6 fuperueniet vobis malum

Ingenium.JOptimus iftorum fimilis eft fpinx,reólif-fimus præ fpineto eft.Alt;fgt;c^.74.

Äfanfiietu^ofi^a.'\y£^''intcüm veftimentis ouium, fed intrinfecus funt lupi rapaces. A fruétibus eorum agnofcecis eos-A^atth-y-iS-

Impiafu^er/îitio.^Ç^^re 8c vostranfgrediamini ma-datum Dei per traditione veftra ? Nam Deus madauit dicens,Honora patrem tuum 8c matrem : 8c qui malc-dixerit patri aut matri,morte moriatur. Vos aute dici-tis, Quicunquc dixerit patri aut matri,Donü qiiodcu-que à me erit,tibi proderit,etia ft nequaqiia honoraue tit patre fuû,aut matré fuâ,infons erit.Etirritu feciftis mandatum Dei per traditi«nem veftram.Af4M$.}.8c c.

Verna Religio.'} Fruftra Deum colunt, docentes do-dtinas quae I’unt mandata hominum.Matths iç.ÿ. nbsp;nbsp;nbsp;,

XXIIII. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Tyranms } Dicunt,8c non faciut.Ligant enim one-ra grauia difficiliaq’, portatu , 8c imponiit in hurneros hominù:digito ante fuo nolunt ea mouere. yI/.aM3.4.

regnum cælorum cora hominibus. Vos enim non in-troitisjnec introëuntes finitis introire.yW^/f^.ij.ij.*

Detefi'an^iaptetatufimtilano.'] Væ vobis, hypociitr, quoniam exeditis domos viduïvum,amp;' in Ipeciem vti-minilongis precibus ; propcerea auferetis grauius indicium.

Periculofii concurßittnnes-^Vx vobis,hypocrita:,quo-niam circumitiS mare amp;nbsp;aridam,vt faciatis vnum pro-felytum:amp;'quum fiietit faftus facitis eum filium ge-hennçjduplo magis quàm vos fitis.TW^frib.ij.ij»

ïniquitM hypocritica-] Vx vobis,hypocritæ,qiioniâ afsimiles ellis lëpulchris dealbatis,quçextra quidé ap parent fpeciofa,intus verb plena fiint ofsibus mortuo-rû oinniq; imnuinditia.Ita Stvos extra quidéapparetis hominibus iufti.-intus autéplenieftis hypocrifiamp; ini-q U i t a t e.yl//««/). X3. »7.

Ernennt um nomen Efieciofum tJt faciliui feducant-} Multi veniét in nomine meo,dicentes. Ego fum Chri-ftus:multôfque (cAuceni.Matth.ij^.^.

Errori^ ejfieacia.'iEdët figna magna amp;nbsp;miracula: ita vtfeducant(fifieripofsit)eciameleôtos. Aiatth-t^-z^-

Oß'entaüo rtdimla.'\ Diligunt primum confefliim in conuentibus,amp; falutationes in foris.Z,Kf.ii.4j.

ErauslatentSunt veluti monuméta quæ non appa rentjamp;quç nefciunt ij,quifupereaambuIât.Z.«c.ii'44'

Infanabtlisperutcacfa '\ Si cæci eiTetis non haberetis peccatu; nunc verô dicicis, videmus:itaque pectatum veftrum manct.Zo4«.j).4i.

Defperatarebellio.yDux'i ccruice. Sc incifcucifi corde amp;nbsp;aiiribiisgt;vos femper Spiritui Saito obnitimini; fi-cut Patres ve(tri,ita Sc

Domino noftro lefu Chrifto non fer-uiunt,fed fuo vetri:amp; per blâdiloquétiâ amp;nbsp;aflencatio-né corda hominû minime malorufeducunt..Soz«.i6.i8.

Opumconlt;^Hifiüo.'\Q^ fua ipforum funtquærût,nô quæ Chrifti leiu.Phtlip.i.ti.

Terrcfh-ium c«r4.1Complures incedunt, quos fæpe dixi,nûc autem Sc fiés dico , holles elle crucis Chrifti. Quoiû finis eft exiciû:quorû Deus eft venter,amp; gloria cû côfufîone ipforfuquiterreftria curât. Philipp-}- iS.iy.

Prafamptio.ySe^e ingerunt in ea qux non vident,amp;: temerè turgent carnisfux fenlu.Co/oj7?’..i8.

Ferex in^enium-'j^ec^ue Deo placent, amp;nbsp;omnibus hominibus aduerfantur.i.T^f^/.i.iî.

Studta occitpationes.] Attendûtfabulis amp;nbsp;genea-logiis infinitisjquç potius quxftiones prxbent quàm ç-dificationem Dei,qu3c eft per fidem.i.Tzw.i.4-

L^4««/o^Kf?M.]Finis mâdati eft charitas ex puro corde,amp; confcientia bona,amp; fide non fimulata. A quibus quum quidam(Iel’uitx,noftro feculo)vt à fcopo aber-rarint,deflexerunc ad vaniloquentiam.i.Tp«-i.5.

Impudenf «gt;««r4«rt4.]Volût efle legis Doitores,nec intelligunt qux loquuntur,nequc de quibus affeuerât.

quidam à fide,fpirjtibus deceptoribus attendentes ac doélfinis djcmoniorum, per hypocriHm falfiloquorö: quorum confcientia cauterio refeóia eft, prohibétium contraherë marrimoniû,iubétiû abftinere à cibis quos Deus creauit ad participâdû cii gratiaru aólione, fide-libuSjSr lis qui cognouerunt veritatem.

quis diuerfam docet doélrinam , neqge acceditfanis fcrmonibus Domini noftri lefu Chrifti, amp;nbsp;ei quae fecundum pietaté eft doiftrinaens turget,nihil feiens,fed infaniés circa quçftiones ac verborö pu-gnas,ex quibus nafcitur inuidia, lis,maledicétiç,fufpi-'ciones malæ,peruerfæ exercicationes hominum mente corrtiptórü,amp; qui priuati funt veritate, amp;nbsp;quæftui ha-bent pietatem.i.Txw.f?.t.4-p

ïnani/^foriatio.'] Auerfate profanos de rebus inani-bus clamores,amp; oppofitiones falfo nominatç fcientix: qiiarh r\ann\i\V\{Tefuit/hoeiietntercateros omnts fipht-fioi') præ feferentes,circa fidem aberrarunc à fcopo. r. Tim.i.iQ.vi. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XLVITI.

1’rofanos de rebus inanibus cla-mores cohibe;ad maiorem enim procèdent impieta-tcm.i.Tffn-i.iÉ. XL IX.

jQ^ult;tfitonestnerudtti.'\ Stultas autem amp;nbsp;ineruditas quçftiones reiice,fciés eas gigiiere pugnas.i .Txw.i.ij,

Turpif nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[Irrepuntin familias , amp;nbsp;captiuas

• dueunt mulierculas,onuftas peccatis,aiftas cupiditati-bus variis.i.TzzÄ-j.Ä.

.x^/wrre^ro^4.)Quemadmodum loanes amp;nbsp;lambrè^ rcftiterüt Mofijita Si hi refiftüt veritati,homines mete corrupti.reprobi circa fidem. Sed non procèdent am pliusaiam amétia iftorum euidens erit omnibus, vt amp;’ illorum

PeJJimaconditto.') Improbi homines amp;nbsp;impoftores procèdent in peius,tum feducentes aliosj tum fedu^i ipfi.i.Tlt;»».3.ij.

Per«e)y?f/».]Refraétarii,vaniloqui, amp;nbsp;mentium da-ceptores-.qui totas domos fubuertunt,docétcs quç nó oportet,turpis lucri gratia.T

Cattterio refelta confcientia.']}:^^'ctùcum hominé pofl vna 8f alteram admonitionem reiice:vt qui noris euer-fum eum elfe qui fit huiufmodi,amp; peccarcj vt qui fuo præiudicio fit condemnatus.TiAJ'io.ii.

j4hnegatioveri Cfcwy^.jFueruntpfeudoprophetx in populo,vt etiam inter vqs erût falfi doftores,qui fub-introducent hxrefes exitiales,etiam Dominû qui illos mercatus eft abnegautcs, accerfentes fibiipfis vclox exitium.i.Pem.i. L V I I.

Errorts efficacia-']Muït'i fequentur eorum exitia,per quos via vevitatis blafphemabituri.Pe/y.i.z.

Mifif mfMi.JIis damnatio iamolim nS otiatur, amp;nbsp;horum exitium non dormitat.i.Pffr.x.3.

/wpKf^wZij.jCarné fequétes in imputa cupiditate incedunt,amp; dominatum defpiciunt,amp; vt funt audaces amp;nbsp;fibi placentes non horrent dignitates conuitiis in-ceflere.x.Petr.x.io. LXft

fæf/fz«.]Ifti velut animâtia ratlonis exper-tia,qiiæ naturali impetu ferûtur,faétaadeum finem vt capta intereantjca vitupérantes quæ ignorât, fua ipfo-rum corruptela intcribunt.x. Petr.ïi.

7quot;«»p/e«e/o.]Oculos habeees plenos adulterij,amp;: qui à peecando c effare nefcianr.i.Perr.i.i4.

Jminamaledtcentia '] Execrandi homines, qui reli-fta reóla viaaberrarunt,fequuti viam Balaam) filij Bo-for, qui raercedem iniquitatis amauit.i.Pezr.i.iy.

3 Iffi funt fontes aqua carences, nebula: à turbine agitatacjamp;c.i.pe^r.x.i/.

^mbitionoxM- ] Prætumidamvanitatem loque”^® percarniscupiditateslafciuas eos inefcanc, qu* vere effugerant eos qui in errore verfantur.i.plt;ert'.iu8.

Falfitiailantia.~\ Libertaté pollicentur, qaum iplî ferui fint corruptionis. z-Petr.z.Xÿ.

Scri^turaS. depraiiatto.'\ InEpiftoIis Pauli nonulla iunjdifficiJia intelleólu, qiiæ indoóti paruinque flabi-les detorquent, vt Sc reliquas fcripturas, fuo iploi urn exitio. i.Petr.-^a6.

tetur Chriftum in carne venifTejCX Deo no eft,fed hiq eft ille Spiritus Ancichrifti, de quo audiftis euin vétu-rum fuifle, amp;nbsp;iangt; nunc in mundo efle. i Johan.

aintueßiitufrnus.'] Multi impoftores ingrefsi funt in mundum qui non confitentur lefuin Chriftum venilfe in cavne. Qui eft eiulmodi, impoftor eft 8c Antichri-ftus. zjähan-j.

Dogmata^mores-'} Hæc graphice depinguntur in epiftola S. ludæ, cuius teftimonia quoniam confentiut cum iis quae citauiinus ext. Petri cap. 4.iterum adfcri-berenolui. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXVl.

NoxiA concnrfattones.] Ex fumo putei abyfsi exie-tQnt locuftae in terram : dataqtie eft illis poteftas qua-leni l]abent terreftres fcorpij. Apocal. ÿ-'y

Furiofa audacia.} Vidi equosper vifionem;8c ipfo-rlim feifores habentes thoraces igneos 8c hyacinthi-nos 8c fulphureos: erant ante capita equorum vt capita leonum:8c ex ore ipforu prodibat ignis,8c fumus,8c fulphut. Apo-o-ij.

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LXXVIII.

4/ Atetuendas impetus.} Poteftas eorum in orc eorum eftgt;8c in caudis eorum: nam catidac eorum fimiles funt fetpentibus, habentes capita per quae aoccnt.Apocal. 9-^9.

Vtintegram Centuriam prima haberes hoc Tomo cxpreiram,viginti duos charaóleres ex Apoftolicis vi-ris prioribus adiungere vifum eft. Alias autem Centu-.y riastertiusTomuscótinebit. Caeterùm, illud anpmad-ucrtas velim, ante aliquot annos variis fcriptis à lefu-uiticafeda editis Ecclefiae Chriftianae Paftores infini-tis conuiciisfuifle laceratos. Malediftis autem certa-recuin ifto fodalitio non eft nobis conftitutum : illis tatiirn regeiimus quod olim infignis Philofophus cui-dam fophiftxrefpondit, qui conquifttis multi s futili-

bus argiimentis probare conabatiir Philofopbum if- t lum non eiPe animal rationale: Conclude (inquit) ^uodde me dixtßi,^^ verurn dixerif. Repofuimus ergo veros Charaéteres ex ficris fiteris,quos quotidiana ex perientia, mores,conatus amp;nbsp;fcripta lefuuitarum hiiic feélæante alias omnes omnino conuenireteftantur,amp;' gt;nbsp;pofteritati noftræ ( nifi Deus talem mundo peftcm a-uerterit) ampliusteftabuntur.

Sunt nonnulli Vaniloqui, amp;■ feduólores, non Chri-Atani, fed Chriftempori, id eft Chrifti liictiones qui-que ex nomine Chrifti quxftum faciant : fraude circu-ferentes illius nomen, amp;c adultérantes verbum Euan-gelij,amp; errores venenum allinétes dulcibus alloquiis, velut miilfo aconitum mifcentes,vt fuauiffimo fapore gt;nbsp;deceptus guftandi fenfus, incautè mortem hauriat. IgnutiHS nd Tralltanos, Fpift. 5.

Speciem quidem pietatis habent, virtutem verii i-pfius abnegatjfub Chrifti nomine amp;nbsp;prçtextu merca-tum exercentes, verbum Dei adultérantes', amp;nbsp;lefum vendentes:corruptores,alienique appetetes, Sr pecu-niarum violentiffimi fedatorcs. Ignatius ad nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

fianoS)Epifi-6. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r

Multi lupi velleribus teóli in Dei ftadio currentes perniciofisvoluptatibus illedos captiuoscomprehe-dunt. Item-Si quis graditur iuxta aliéna prçfcripta,hic non eft Chrifti, fed eft vulpes corruptor vinex Chrifti. Ignatius adPhiladelohenfeSiEpiß-s- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!

LXXX 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I

Infidam fimultate inter fe exercent, charitatis nuU lam habent rationem,futura ncgligunt, praclentia feu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'I'

ftabilia(vifibilia)bona curant,prxeepta contemnunt, viduam amp;nbsp;orphanu defpiciunt, oppreftum defpuunt, vinduin rident. Ignatius adSmyrnen{es,E.pifl.io.

patrant quxdatn indigna Deo, amp;nbsp;fentiunt ea qux pu-gnantcum Dei doètrinain exitiutnproprium,8f eorii qui illis crediint. Item. Erraticus ille amp;nbsp;falfus Ipiritus feipfum prædicat, fua loquitur , fibi namque placet, feipfum glorificat,plenus enim fallu eft,mendaxjfrau-dulcntusjaflentatione amp;nbsp;adulatione gaudens,fubdo-Ius,nugax,inconllans,verbofus,lubricus,meticulofus.

Relinqliamus mulcoruin vanitates fallafque do-ftiinas, amp;nbsp;ad illud quod traditum eft nobis à prin-cipio verbum reuertamur. Polycarpus in epiflol. ad Philippenfis.

Venient prxfumptores abfque gratia Dei loquen-tes,quorum gloria labiorum procedic ex fuperbia. Hi docebunt dodrinam quæ aliéna eft à Deo, arnica au-tem diabolo ; per quam ipfe Spiritus erroris animas poft fe trahere feftinabit. Marital, in epifi. adBurde-galenfes,cap.ii.

Non défunt quidam qui iuxta carnem proficiunt^ iracundix fuæ patrocinantes exEuangelio3amp; fenten-tiacjinquamproniores funt,accommodâtes Seruatoris noftri oracula; in quorum poteftate ft effet fttumgegt; hennxquoslibetaddicere,totus mundus exhauftus effet eorum fæuitia : attamen, quantum in ipfis eft,8c condemnant, 8c ignis fornaces aperiunt. Item. Sunt quida lie addióti fuis opinionibus,vt,quantum in ipfts eft, ex die nodem faciant : 8c quia in abfurda imagi-natione occalluerunt, non credunt alios rede fape-re.his tarn iniqui vt malint mendacibus obtredatio-nibiis credere : nequid dicam de his , qui propter malam confeientiam , quod de aliis dicitur, ad fc trahunt, 8c quicquid de qiiouis loquaris, ad fe per-tinere putant ; atque inde, vt lit, nouas confin-gunt fabulas 8c tragœdias, content! fuas fufpicio-nes diccrc vel fsribere. Iterm Non eft eonten-

4e CHARACTEKVM lESVlT. dédum cum eo qui dat opera vt quomodocunque fiat fuperior5amp; modo viólor habeatur, veras rationes ne* gligit.lußinus Martyr in Eptfl.ad T.enam nbsp;nbsp;Serenft^'

Philofopbiam nomine habituque profiteniur quidäj qui nihil praeftantdigrium hac profeffione; lufitnui Märtyrin t.a4j)ologiapro Chrifitanis.

Veteratoriè inftrufta perfuadendi arte feducfit meti tes imperitorum,eófque captiuos ducunt, deprauates cloquia Dominiimali enarratores faéli eorü quac bené diéla funt./reWiVcrborum quidem artiücio Simplices có probabiliter adducunt, vt aliquo modo inquirant: Sed improbabiliter ipfös perduntjdum aduerfus fum-mum opificem impiam reddöt amp;nbsp;blafphemam ipforü mentem,ita vt ne verum quidé à falfo difcernerepol^ fint.Irenaus inprafatione Ub.i.adu.harefis.

Non oftenditurperfe impofturajOcnuda dépreheri’ datur : Sed amiólti verifimili callidè ornatajita vt im-peritioribus videatur externa fpecie fe veritate ipßt veriorem éxhiberc./Zi/^/i?».

Qnü tale fit principium doóhinae ipforum qiiam ne* que Propheræ praedicauerût,neque Dominus docuitj neque Apolloli tradiderûtjde qua gloriantur fe plus-quâalii de vniuerfis rebus cognouifle, quû ex iis qui fcripta no funt pronuncient,ac lludeantjVt vulgo dici folet,ex harena teftes conneftere,conantur ad facien-dam fidem iis quae difta funt,accommodare aut parabolas Domini,aut dióta prophetica, aut fermones A-poftolorum,ne ipforum figmentum teftimonio carerc videatur.Qua in re tranfiliunt ordinem amp;nbsp;feriem fcii-pturarum,ac(quantum in ipfis eft)diiroluunt membra veritatis. Transferunt enim amp;r transformant, amp;■ dum aliud ex aliofaciunt, multos fallunt fapientia malè compacta ex diftis Domini quæ crrori fuo aptant. Cap.i.libri i-adu-harefis,

Quemadmodum fi quis pulchram régis imaginém preciofis lapidibiis ab artifice fapiente conftriiéiara dilFoluatideleta hominis forma quam illeftatuerat.at» que lap illos illos transférât quibus effieiat formam ca-nis aut vulpis,quam etiam malè ftruat : poftea definiac ac dicat hanc efle pulchrä illam régis imaginem, qua fapiens actifex conftruxerat, oftenfis lapillis illis qui à primo artifice pulchrè Compofitl fuerât in regis imaginem, malè veto tranflati à pofteriore in formam ca-nis, ac per phantafiam lapillorum aftutè fallat imperi-tos qui regiæ formx notioné non habeiit,perfuadeat-que hanc turpem canis formam elfe pulchram illam imaginem regis : Eodern fané modo hi confarcinant fabulas anicularum,quibus poftea verba, diifiones amp;■ parabolas hinc inde euulfasapplicant, Scfabulisfuis adaptare volunt eloquia Dei.■ xcii.

Quemadmodum ij qui in phieneticunn affeélum la-pfi,quo plus rident amp;nbsp;fe valere putant,ac tanquam fa-ni omnia peragût,quçdam verb etiam plus quàm fani, tanto peius fe habentifimiliter ifti qui fapietia prx-cellere fibi videntur, ac feipfos eneruant,tanto magis defipiunt quanto fupra vires iaculantur. Eàdtii’i- c-iy XCIIl.

Nemo eft perfeftus inter ipfos, qui non magna mc-dacia veluti ifuétus producit. Eodemltbro,cap.i^.

Adferunt inàmenfum apocryphorû amp;nbsp;feripturarum rtdtarum multitudinem, vt ftupefaciant ameutes amp;nbsp;i-gnaros vefarum literarum. Eodtm/ih.cM-iy.

Veritati non credentes, in mendacio volutatîs per-diderût panemver« vitæ, in vacuum amp;nbsp;in profundum vmbrx incidentes,fimiles Æfopi canî, qui paoeiti qui-dqpireliquit,in vmbram autem eius imf etiim fecit,8lt; perdidit efeam. .U. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

No magls idonei hi quàm fcripturx, tiec felinquen-tes noseloquia Doinini5amp; Mofen amp;nbsp;reliquos Prophc tas, qui veiitdtcm præconiaueruht, his credçre oportet, faniim quidem nihil dicentibus ,inftabiliaautein dclirantibus.£oi/e?» lib-cap-’i^-

Qunin ex fcrij^tnris arguutur in accufatioq^m con-uertuntur ipfarum fcripturarum , quafi non rede ha-beät, ncqi fint exauthoritate, amp;nbsp;quia varie fint diólx, amp;nbsp;quia non poffit. ex his ipueniri veritas ab his qui nefeiant traditionem. Ltb.T,.cap.z. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;XCVIII.

Sophiftac verborum magis voltint eflejquàm difei-puli veritatis. Eodem Itb. tap.^o.

Quxcunque cuni grauitate fummadixerint, iiivl-timuin ad hoc deueniunt vt blafphement Creatorèm, amp;nbsp;contradicant faluti plafniatis Dei.

Non accepta à Dco prophctica gratia,necDeum ti-mentesjfed aut propter vanamgloriani,aut ad quac/hï aliqucmjaut aliter fecundum operationem maliipir*quot; tusjfingunt fe prophetare, métientes aduerfus Deum. ZffW.Schifmata operafitur,funtimmanes,non haben-tes Dei dileftionem, fuaiiique vtilitatempotiuscon-fiderantesquàni vnitatem Ecclefiæ, propter modicat Scquaflibetcaufas magnfi Se gloriofum corpus Chrj-fti confeindunt Se diuidunt,amp; quantum cfi in ipfis in-terficiunt pacem loquentes,amp;:, belluni operantes;verè liquantesculicem,amp;'camejum tranfglutieHtes.NulIa enim ab eis tanta poteft fieri correptio,quâta eil fchil-matis pernicies,Z,/A4.frf^.6i.^ 62.. i f ^(Sîrâw/hô.Legite diligencius id quod ab Apoftolis eft Euangeliu nobis datum, Se legite diligentius Pro-phetas,.amp;.inuenietis vniuerfam a6lionem,8e omnent doólrinam, Se omnem paffionem Domini noft;i prat., dicatam in ipfis.Z«?»lt;e«j'Zi^.4.flt;»/’-^^lt;

„ ; xtlt;îîttattCttntoirW^ ^^anvr^rtfiMbmvcWôqÿ^ i ^tïwfötftöttïpcmuattmmï^ gt;^,;WttwmftarïflmawUnêntf^ V fotwbWtoptttaftïó^ttfthoïcqwm» ' TfUnwjntftnoftöftll lt;;,ittw^lmttraftt»padnttftia«tttr JUctf'Ci^cft'ammiaW lt;IW

• 4 nîwmneixt5MMr-lt;^nacttqttcfttUîwwuÂ8bftfftift5F*’^***’’^î25?^\î^